Ough 01 oct 2012 by Ough Ezine

ΜΗΝΙΑΙΟ FREE PRESS / ΤΕΥΧΟΣ 01 / ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2012

+ ,

Άθενς εξώτικα

www.ough.gr

Η Σκανδιναβία είναι µια σχετικά µικρή και αραιοκατοικηµένη περιοχή στο βόρειο περιθώριο της Ευρώπης. Επί αιώνες, και µέχρι σχετικά πρόσφατα, τις σκανδιναβικές χώρες µάστιζαν η φτώχεια κι η µαζική µετανάστευση στο εξωτερικό. Ωστόσο, από τα µέσα του 20ού αιώνα, η Σκανδιναβία αποτελεί αντικείµενο παγκόσµιου θαυµασµού. Το σκανδιναβικό µοντέλο είναι σήµερα συνώνυµο της οικονοµικής αποτελεσµατικότητας, της πολιτικής συναίνεσης και της κοινωνικής αλληλεγγύης, υπό την εγγύηση και στενή καθοδήγηση του κράτους.

ΜΑΙΡH ΧΙΛΣΟΝ

ΤΟ ΣΚΑΝΔΙΝΑΒΙΚΟ ΜΟΝΤΕΛΟ αποτελεσµατικότητα και αλληλεγγύη, συναίνεση και θεσµικός πειραµατισµός

Παρά την επιτυχία του, το σκανδιναβικό µοντέλο υφίσταται στις µέρες µας τις πιέσεις της παγκοσµιοποίησης, της δηµογραφικής γήρανσης και της µετανάστευσης. Αρκετοί θεωρούν ότι είναι µοιραίο να παρακµάσει. Για πολλούς, όµως, η ευελιξία που έχει επιδείξει έως τώρα αποτελεί εχέγγυο για το µέλλον ― κι αυτό, χάρη στον µοναδικό σκανδιναβικό συνδυασµό ιδεαλισµού και πρακτικού πνεύµατος. Το παρόν βιβλίο µελετά τα κύρια γνωρίσµατα του σκανδιναβικού µοντέλου και πώς αυτά εξελίχθηκαν την τελευταία πεντηκονταετία, ενώ ταυτόχρονα εξετάζει τις µελλοντικές προοπτικές του.

µετάφραση Nίκος Κουµπιάς

www.cup.gr

ΤΖΟΖΕΦ Ρ. ΣΤΡΕΓΕΡ

ΓΙΑΤΙ ΓΕΝΝΗΘΗΚΕ ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ

ΤΖΩΝ ΜΙΚΛΕΘΟΥΕΪΤ & ΑΝΤΡΙΑΝ ΓΟΥΛΝΤΡΙΤΖ

Η ΕΤΑΙΡΕΙΑ σύντοµη ιστορία µιας ιδέας που άλλαξε τον κόσµο

εξουσία, ιδεολογία και θεσµοί στην αυγή της νεότερης Ευρώπης

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΕΣ ΕΚ∆ΟΣΕΙΣ ΚΡΗΤΗΣ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ

µετάφραση Θάνος Σαµαρτζής

µετάφραση Aργύρης Παπασυριόπουλος

/ ΤΕΥΧΟΣ 01 / ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2012 Μηνιαίο περιοδικό ποικίλης ύλης ΑΜΑΔΕΣ Α.Ε. Πειραιώς 84, Αθήνα 104 35, τηλ. 210 3425335, ough@ough.gr

Εκδότης: Bios, Exploring Urban Culture

Αθέατη πόλη Μετά από ένα χρόνο λειτουργείας στο διαδίκτυο, δύο πιλοτικά τεύχη, δοκιμές, απορρίψεις, έρευνα και καταγραφή της ζωής στην Αθήνα, καταλήξαμε σε μία διπλή μηνιαία έκδοση: Το περιοδικό ποικίλης ύλης Ough! και τον μηνιαίο οδηγό επιβίωσης Πάνθεον. Η καθημερινότητα και οι ρυθμοί ζωής στη μητρόπολη υποσκιάζουν -και τις πιο πολλές φορές εξαφανίζουν- τα χαρακτηριστικά της πόλης. Οδηγούν τους ανθρώπους να περπατούν με το κεφάλι χαμηλά και να αγνοούν τις λεπτομέρειες που συνθέτουν τον φως της Αθήνας και τα αποτυπώματα των ανθρώπων που την έχουν διαμορφώσει. Μέσα στο χρόνο, όνειρα και καθημερινές προσπάθειες ανθρώπων δημιούργησαν σταδιακά τον αστικό ιστό, μέσα στον οποίο ζούμε σήμερα. Με το Ough! προσπαθούμε, κοιτώντας γύρω μας, να εντοπίσουμε όσα δεν προσέχουμε πια: τον κύριο Κουντούρη στη Σταδίου, το στρογγυλό σχολείο στο Μπραχάμι, τον χαλβά στην Δραπετσώνα, την ξεχασμένη γέφυρα των τρένων δίπλα του, την φέτα στην Κρεαταγορά, τον ξυλόφουρνο με τα φανταστικά πεϊνιρλί στην Πανόρμου, τη φωνή του Μπομπ Σφουγγαράκη που μας ξυπνάει κάθε Σαββατοκύριακο, τον Αλεκάρα που συναντάμε στη βόλτα μας στο Μοναστηράκι. Ελπίζουμε οι καταγραφές αυτές να αποτελέσουν και για όλους εσάς έναν νέο άτυπο χάρτη της ζωής στην πόλη. Το Πάνθεον είναι ένας ιστορικός τίτλος που ξεκίνησε πριν από σχεδόν 60 χρόνια, αρχικά ως επιθεώρηση ποικίλης ύλης, αργότερα ως γυναικείο περιοδικό, μέχρι το τέλος της δεκαετίας του '80. Σήμερα, μέσα στο Ough!, ο τίτλος ξαναζωντανεύει ως μηνιαίος οδηγός επιβίωσης, καταγράφοντας τα αστικά επίκαιρα: τον Σεμπαστιάν Τελιέ πριν από δύο εβδομάδες στην Ακρόπολη, το Θάνο Lost σε ψαροταβέρνα, τους We Sink με την επερχόμενη εμφάνισή τους, τον Falty DL live σε μια κινηματογραφική αίθουσα, τα φετινά Yuria, την πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του Έκτορα Λυγίζου, τις σεξουαλικές σας αναζητήσεις. Καλή ανάγνωση. The Ough! team

Διεύθυνση Έκδοσης: Mr.Bios Διεύθυνση Σύνταξης: M.Hulot Αrt Direction: Bios Design, Γιάννης Αναγνώστου Σύνταξη: Διονύσης Ανεμογιάννης, Μαρία Παππά, Γεωργία Παπαστάμου, Manteau Stam Υπεύθυνος Διαφήμισης: Βασίλης Σεβδαλής Ελεύθερη Αγορά: Γιώργος Θεοδωρόπουλος Συνεργάτες τεύχους: Γαβριέλλα Τριανταφύλλη, Χρύσα Βλαχοπούλου, ShootLudwig: Νίκος-Θάνος, Ευαγγελία Μπούμπουλη, Χρήστος Τζήμας, Mabel Aguirre, Κωνσταντίνος Χατζόπουλος, Σπύρος Διαμαντάρας, Κατερίνα Ηλιάκη, Ευτυχία Βλάχου, Γιάννης Μπαμπούλιας, Νίκος Κατσαρός, Martin Newman, Φιλίππα Δημητριάδη, Ηλέκτρα Μαρινοπούλου, Κατερίνα Τριχιά, Πολίνα Χριστοδήμου, Χαράλαμπος Βασιλειάδης, Χαρίλαος Τρουβάς, Χριστιάνα Τσάπη, Αλεξάνδρα Πράσσα, Ελισάβετ Ζιώγα, Γιώργος Σειρηνίδης, Silo, GPO, Πάνος Παπαδόπουλος, Pitsirikos, flix.gr Εκτύπωση:

Ακόμα περισσότερα και όλοκληρα τα κείμενα και τα session φωτογράφισης για κάθε θέμα, στο:

www.ough.gr

Non-stop printing Ε.Π.Ε. Κάντε μας like στο Facebook www.facebook.com/ough.athens Και follow στο Twitter: @ough_ Για για προτείνετε θέματα και συνεργασίες: ough@ough.gr Φωτο εξωφύλλου: Eftyhia Vlahou

4 OUGH!

Φιλιππινέζικο μπάσκετ στο Ζάππειο Ηλέκτρα Μαρινοπούλου|Φωτο: Νίκος Κατσαρός.

Κυριακή 11 η ώρα το πρωί. Στο χώρο του αθλητικού κέντρου «Φωκιανός» του Ζαππείου καταφθάνουν σιγά σιγά παρέες Φιλιππινέζων με over-sized μπασκετικές φανέλες. Ο ήλιος καίει, η θερμοκρασία πλησιάζει τους 30 βαθμούς, κι εγώ ψάχνω σκιά για να κάτσω. Σε λίγο αρχίζει ο αγώνας. «Κάθε Κυριακή θα είναι εδώ μέχρι τις 28 του μήνα», μάς εξηγεί ο υπεύθυνος του

αθλητικού συλλόγου. «Μάς ζήτησαν να οργανώσουν εδώ το δικό τους εσωτερικό πρωτάθλημα, με κοινότητες από όλη την Ελλάδα. Μεταξύ μας, είναι μικρόσωμος λαός και δεν νομίζω ότι μπορούν να παίξουν με άλλους, γι' αυτό το κάνουν. Αλλά είναι πολύ φιλικοί. Εμείς τους παραχωρούμε το χώρο και τα υπόλοιπα τα αναλαμβάνουν οι ίδιοι. Διαιτητές, νερά, καρέκλες, μέχρι και μικροφωνική φέρνουν για να το αισθάνονται πιο επίσημο». Κι έτσι ακριβώς ήταν. Ενώ μιλούσαμε μαζί του, γύρω μας στηνόταν σιγά σιγά το event. Οι θέσεις των θεατών τοποθετήθηκαν, τα ηχεία συνδέθηκαν και τα φαγητά περίμεναν στα τάπερ τους.

Οι δύο ομάδες άρχισαν το ζέσταμα. Σήμερα η αναμέτρηση ήταν ανάμεσα σε δύο ομάδες από την Αθήνα, τους Uncle και τους Unica Eija («μοναδική κόρη» σε μετάφραση). Πολλά από τον αγώνα δεν μπορώ να σας μεταφέρω, γιατί η εκφώνηση γινόταν στα φιλιππινέζικα, οπότε πέρα από το σκορ δεν κατάλαβα πολλά πράγματα. Αλλά ήταν ωραίος αγώνας, από ό,τι μού είπε κι η Thesslyn που καθόταν δίπλα μου. Εκείνη μου εξήγησε τι συνέβαινε γύρω μου και μου έλυσε διάφορες απορίες γύρω από την κουλτούρα τους. Όπως, για παράδειγμα, τι ακριβώς ήταν τα φαγητά που είχα μπροστά μου. «Αυτά εκεί αριστερά είναι χοιρινά σουβλάκια, αλλά όχι όπως τα δικά σας, γιατί είναι βουτηγμένα σε σως με κέτσαπ κι άλλα τέτοια. Τα υπόλοιπα τάπερ έχουν μέσα τα υλικά για το halo halo: φασόλια γλυκά, πουρέ πεπόνι, πράσινο ζελέ χωρίς γεύση, καραμελωμένη μπανάνα και ube, γλυκοπατάτα με πρόσθετο χρώμα. Όλα αυτά τα βάζεις σε ένα ποτήρι με πάγο και γάλα. Είναι

πολύ παραδοσιακό σνακ, θα το δεις σε κάθε συγκέντρωση φιλιππινέζων». Γελάει με την τρομαγμένη μου έκφραση (“τι εννοείς φασόλια με πεπόνι;!”) και συνεχίζει. «Αυτό εκεί μπροστά λέγεται suman. Είναι ρύζι στον ατμό μαγειρεμένο με γάλα καρύδας και ζάχαρη, το οποίο μετά τυλίγεις σε μπανανόφυλλο». Το συγκεκριμένο το δοκίμασα κιόλας και μπορώ να εκφέρω άποψη. Νόστιμο, υγιεινό, αλλά το μπανανόφυλλο δεν τρώγεται. Κυριολεκτικά. Το ξετυλίγεις, και μετά το τρως. Απλά το αναφέρω.

Σόνια

Νάνσυ

Εσύ τι κάνεις στην Αθήνα; «Είμαι εδώ τρία χρόνια τώρα, από τα 22 μου. Όπως και τα περισσότερα άτομα της κοινότητας, δουλεύω σε σπίτια. Εγώ καθαρίζω, άλλοι κρατάνε παιδιά, άλλοι είναι κηπουροί. Μερικοί δουλεύουν σε εστιατόρια ως σερβιτόροι και άλλοι δουλεύουν σε γιοτ. Οι περισσότεροι ήρθαν εδώ ως ενήλικες, οπότε δε μιλάνε καλά ελληνικά, αλλά πολλοί έχουν σπουδάσει πίσω στις Φιλιππίνες. Τα παιδιά φοιτούν στο σχολείο κανονικά».

Γεωργία Παπαστάμου|Φωτό: Martin Newman

Ερώτηση στο δρόμο

Τι αφίσες είχες στον τοίχο του δωματίου σου όταν ήσουν έφηβος;

Βαγγέλης Bon Jovi

Έμενα Ρωσία και δεν είχα καθόλου αφίσες. Είχαμε ταπετσαρία στο σπίτι, οπότε δεν επιτρεπόταν.

Μαρία

Δεν είχα αφίσες.

Λουκάς

Alice Cooper

Τώρα να γίνω λίγο ρεζίλι ή πολύ; Βανδή είχα και Ροζαλίντα, Thalia.

Γιώργος

ΖΝ, Electric Universe

Νίκος

-Pamela Anderson. -Κλασικό. -Όχι, πλάκα κάνω, δεν είχα Pamela. Είχα Βόρεια Αστέρια, ΖΝ και Tiesto.

OUGH! 5

Cocktails DIY! To OUGH! και το ANGOSTURA Trinidad & Tobago Carribbean Rum σας βοηθούν να φτιάξετε μοναδικά cocktails στο σπίτι

Rum Old Fashioned

Υλικά 2 μεζούρες Angostura 1919 3 σταγόνες Angostura aromatic bitters 1 κύβος ζάχαρης Πάγος

Διαδικασία "Βαφτίζεις" με 3 σταγόνες Angostura aromatic bitters τον κύβο ζάχαρης. Προσθέτεις λίγο ρούμι για να λυώσει η ζάχαρη. Ρίχνεις τον πάγο και συμπληρώνεις αργά με το υπόλοιπο ρούμι, ανακατεύοντας, για να νερώσει όσο πρέπει.

Angostura 1919

Angostura Aromatic Bitters

Ένα εξαιρετικά απαλό ρούμι που παλαιώνεται έως 10 χρόνια σε καμένα βαρέλια από Αμερικάνικη Δρύ, που του προσδίδουν έντονα αρώματα βανίλιας και κακάο. Η απαλή, γεμάτη, γεύση του χαρακτηρίζεται από την έντονη καραμέλα, τα μπαχαρικά και τα λίγο καπνιστά αρώματα που προέρχονται από τα βαρέλια. Αξίζει να το δοκιμάσεις μόνο του, ή σε ένα καλοφτιαγμένο Rum Old Fashioned.

Eίναι ένα μυστικό μείγμα από βότανα και μπαχαρικά που πρώτο-δημιουργήθηκε το 1824 από τον Dr. Siegert για να καταπολεμήσει τα στομαχικά προβλήματα των στρατιωτών του στρατού του Bolivar στη ζούγκλα της Venezuela. Πού να φανταζόταν, ο Dr Siegert, ότι αυτό το μικρό μπουκαλάκι θα γινόταν αναπόσπαστο κομμάτι του μοντέρνου cocktail culture. To Angostura Aromatic Bitters, χρησιμοποιείται στα περισσότερα κλασσικά κοκτέιλ γιατί τα βοηθάει να αναδείξουν τον καλύτερο εαυτό τους.

6 OUGH!

Teenager from Mars

Ο Χρήστος Πετρίτζης, δεκαεφτάχρονος εκδότης του Vinyl Riot και μια βόλτα στον Βοτανικό Κήπο.

Στον Βοτανικό κήπο, «στον τομέα της μη μεσογειακής Ασίας εντυπωσιακά φυτά είναι η σινική γλεδισχία (Gleditchia sinensis) με τα τεράστια αγκάθια στα κλαδιά, η δενδρώδης και η ιαπωνική καλλίκαρπος (Callicarpa arborea και Callicarpa japonica) με τους ιώδεις καρπούς, η πανέμορφη πρώιμα ανθισμένη την άνοιξη βοτρυώδης εξωχορδή (Exochorda racemosa), ο κέδρος των Ιμαλαϊων (Cedrus deodara) αλλά και το εξαιρετικά σπάνιο κορεατικό φυτό δίστιχο αμπελιόφυλλο (Abeliophyllum distichum)». Εκεί πήγαμε τον Χρήστο για φωτογράφιση. Όταν ήταν στην τρίτη Γυμνασίου -πριν από τρία χρόνια- κατέβασε από torrents το In Design και άρχισε να φτιάχνει μόνος του το Vinyl Riot. Έγραφε, έπαιρνε τις πιο ωραίες από τις φίλες του και τις έτρεχε στα νταμάρια στα Τουρκοβούνια και στο ρέμα Χαλανδρίου για να τις φωτογραφίσει και στο τέλος γύρναγε στο δωμάτιό του και έστηνε το περιοδικό. Τώρα, στα δεκαεφτά του, φοιτητής στο Saint Martins, με οξυζεναρισμένο μαλλί και μια αθώα χιψτεροσύνη που σχεδόν αυτοαναιρείται, προσπαθεί να εξηγήσει για ποιο λόγο το New York magazine έβαλε το Vinyl Riot σε λίστα με τα καλύτερα νέα περιοδικά μόδας: «Επειδή διανέμεται και στη Νέα Υόρκη, λογικά, απλά το βρήκαν κάπου. Δεν ξέρω πώς τους έκατσε να με βάλουν, στο facebook δεν έχω ούτε 400 like». Πώς ξεκίνησε το Vinyl Riot;

Ξεκίνησε ως ένα blogspot το 2009. Σιγά σιγά διαδόθηκε και μου έστελναν υλικό διάφορα άτομα. Σε δύο τρείς μήνες έφτιαξα το πρώτο τεύχος, πηγαίνοντας παράλληλα σχολείο. Είχε φωτογραφίες δικές μου και υλικό που μου έστελναν άλλοι. Βασικά ήταν ό, τι να ’ναι, δεν ήμουν και πολύ επιλεκτικός. Αφού ανέβασα το πρώτο τεύχος, άρχισαν να μου στέλνουν ακόμα περισσότεροι mail ότι θέλουν να συμμετάσχουν. Επίσης άρχισαν να μου στέλνουν κούτες με ρούχα. Από όποια εταιρία ζητούσα κάτι, μού το έστελναν. Ήταν η εποχή που πρωτοέβγαιναν τα fashion blogs και όλες οι εταιρίες τα έβλεπαν ως το καινούργιο εργαλείο για να προβληθούν. Το layout ποιος το φτιάχνει; Εγώ το κάνω όλο. Δεν είχα γνώσεις απλά κατέβασα το InDesign και το προσπάθησα μόνος μου. Όσο πάει, το μαθαίνω καλύτερα. Το πρώτο τεύχος, βέβαια, δεν μπορώ ούτε να το βλέπω τώρα. Ήταν κακό. Γραμματοσειρά Georgia! Με τι κριτήρια επιλέγεις το περιεχόμενο που θα μπει στο τεύχος; Το περιεχόμενο αλλάζει, όπως αλλάζουν και τα ενδιαφέροντά μου. Στο τελευταίο τεύχος είχε πάρα πολλές φωτογραφίες, μάλλον υπερβολικά πολλές. Το επόμενο θέλω να έχει πιο πολλά κείμενα, να είναι πιο ώριμο. Δεν θέλω να είναι σαν να φτιάχνεται το περιοδικό στο κενό. Δεν θέλω να είναι εκτός τόπου και χρόνου, με φωτογραφίες ανθρώπων που κάθονται, ένα tumblr περιοδικό.

Γεωργία Παπαστάμου|Φωτο: Manteau Stam.

Ποια είναι τα αγαπημένα σου tumblr; Το politicalnotebook που έχει πολιτικό σχολιασμό με έναν πιο ανεξάρτητο τρόπο, όσο αυτό είναι δυνατόν. Αλλά μου αρέσουν και διάφορα ηλίθια, όπως της Molly Soda. Αυτή είναι κάτι σαν βασίλισσα του tumbr. Δεν ξέρω τι κάνει στη ζωή της, αλλάζει χρώματα μαλλιών και έχει μια εμμονή με τα ’90s και τις αρχές των ’00s. Αυτό το στυλ που επικρατεί τελευταία, που ντύνονται όλοι σαν ghetto anime ravers. Το περιοδικό τώρα τυπώθηκε και διανέμεται σε διάφορα σημεία, σχεδόν σε όλο τον κόσμο. Ήταν δύσκολο αυτό; Φυσικά, με βοήθησαν οικονομικά οι γονείς μου. Είναι μια επένδυση. Αυτό τους είπα τελοσπάντων για να τους πείσω. Τι ευτράπελα θυμάσαι από φωτογραφίσεις που έχεις κάνει για το Vinyl Riot; Ήμουν στην Ικαρία και μού είχε έρθει ένα κουτί με ρούχα, δείγματα από εταιρία. Οπότε σκέφτηκα να κάνω μια φωτογράφιση εκεί, στα πιο ωραία σημεία. Ζητούσα από διάφορους surfer να φωτογραφηθούν και κανείς δεν δεχόταν. Ένας μου είπε «Δεν ξέρω τι θα πουν οι γονείς μου». Και ήταν 22 χρονών. Ποιό είναι τα αγαπημένο σου μέρος στην Αθήνα; Η γωνία Δάσους & Νυμφών στο Χαλάνδρι μόνο και μόνο για το όνομα. Είναι δίπλα στο ρέμα όποτε έχει witchy vibez.

www.vinylriotmagazine.com/ Πολύτιμο μάθημα: Ο Βοτανικός Κήπος κλείνει καθημερινά στις δύο το μεσημέρι.

OUGH! 7

Sushi, ramen και bento στην Απόλλωνος Η Hiroko Yoshida είναι η ιδιοκτήτρια του γιαπωνέζικου μαγαζιού δυο βήματα από την πλατεία Συντάγματος και ιδανική σύμβουλος για ό,τι έχει σχέση με την γιαπωνέζικη κουλτούρα.

Μαρία Παππά|Φωτο: Christos Tzimas

Στην οδό Απόλλωνος 15 προς την Πλάκα, παράλληλη της Ερμού, τα τελευταία χρόνια υπάρχει ένα μικρό και όμορφο μαγαζάκι που φέρνει κυρίως ιαπωνικά προϊόντα, κατευθείαν από την χώρα παραγωγής τους. Αν λατρεύεις οτιδήποτε είναι «made in Japan», τότε στο Soya Athens θα ανακαλύψεις έναν μικρό παράδεισο, με προϊόντα και ιδιαίτερα αντικείμενα που έχουν σχέση με την Ιαπωνική κουλτούρα, τα οποία δεν μπορείς να βρεις πουθενά αλλού στην Αθήνα. Η συμπαθέστατη ιδιοκτήτριά του, κυρία Hiroko Yoshida -με πολύ καλά ελληνικά- σου δίνει πληροφορίες για όλα όσα θα ήθελες να ξέρεις για το σούσι ή το ράμεν –το σουβλάκι της Ιαπωνίας όπως το χαρακτηρίζει η ίδια–, ενώ παράλληλα μπορείς να χαζέψεις και να αγοράσεις τα κιμονό, τα σετ τσαγιού, ιαπωνικά σανδάλια κ.α. Σίγουρα θα βρεις ένα τουλάχιστον αντικείμενο που δεν θα μπορούσες να μαντέψεις για ποιο λόγο χρησιμοποιείται. Η κυρία Hiroko μίλησε στο ough! για την ιστορία του μαγαζιού και θυμήθηκε την αφορμή που την έφερε για πρώτη φορά στην Ελλάδα. Από πού κατάγεστε; Κατάγομαι από το Τόκυο της Ιαπωνίας και γεννήθηκα πριν από κάμποσα χρόνια. Δούλευα στην Ευρώπη, αλλά και στην Ελλάδα, γιατί ασχολήθηκα με το

φορά. Το μόνο πρόβλημα είναι ότι έχει ανέβει το γιεν. Δεν το έχει καταλάβει ο κόσμος εδώ ακόμη, αλλά δεν υπάρχει εμπιστοσύνη στο ευρώ στην διεθνή αγορά, είναι σε χειρότερη κατάσταση τώρα σε σχέση με το ξένο νόμισμα.

ξενοδοχείο, τις δημόσιες σχέσεις και τις πωλήσεις. Ήμουν στο Rin Rin Hotel of the World, το καλύτερο ξενοδοχείο του κόσμου. Στην Ελλάδα είναι παράρτημα του ξενοδοχείου Μεγάλη Βρετάνια και έτσι ήρθα στη χώρα και γνώρισα τον σημερινό μου σύζυγο που είναι Έλληνας. Ασχολιόταν πολύ με την Ιαπωνία, γιατί ήταν διευθυντής του ΕΟΤ στην Άπω Ανατολή. Πότε ανοίξατε το μαγαζί; Το 2005. Η κρίση σας έχει επηρεάσει καθόλου; Το πρόβλημα είναι ότι σιγά-σιγά ο κόσμος φεύγει από την Αθήνα. Είχα πολλούς πελάτες, κυρίως νέους ανθρώπους, που έρχονταν να ψωνίσουν, αλλά τώρα έχουν βρει καλύτερη δουλειά στο εξωτερικό και έχουν φύγει. Κατά τα άλλα, δεν βλέπω και τόσο μεγάλη δια-

Τι αγοράζουν περισσότερο οι Έλληνες; Αυτή τη στιγμή, είδη για σούσι. Όσο χειροτερεύει η κρίση, τόσο προτιμούν να το φτιάχνουν στο σπίτι μού φαίνεται. Το έχει μάθει πια ο κόσμος και είναι πανάκριβο έξω. Δεν είναι δύσκολο να το φτιάξεις και δεν σου παίρνει πολύ ώρα. Φτιάχνεις το ρύζι, κόβεις τα λαχανικά, τα ψάρια και τα υπόλοιπα υλικά και μετά τα τυλίγεις. Έτσι το μάκι είναι έτοιμο, δεν χρειάζεται μαγείρεμα. Είναι πολύ βολικό και υγειινό, το ετοιμάζεις εύκολα όταν έχεις κόσμο, χωρίς να ταλαιπωρηθείς, δεν χρειάζεται φούρνο. Είναι ιδανικό για νεαρόκοσμο. Τι σας είχε φανεί πολύ περίεργο στην Αθήνα, όταν είχατε πρωτοέρθει; Μιλάμε για πολύ παλιά, για το 1986-87, που εμένα στην Ελλάδα. Έμοιαζε πολύ σαν τη σημερινή Μέση Ανατολή. Ο κόσμος κοίταγε τους ξένους -ειδικά εμάς, γιατί τότε δεν υπήρχαν τόσοι πολλοί Ασιάτες- περίεργα, χωρίς να υπάρχει λόγος. Για τους δυτικούς ανθρώπους, αυτοί που δεν ήταν δυτικοί άνθρωποι ήταν κάτι αξιοπερίεργο, γιατί

δεν είχαν ξαναδει ποτέ. Οι Έλληνες μιλάνε πολύ δυνατά, όταν μιλούν είναι σαν να κάνουνε πόλεμο. Μπορεί να αγαπιέστε μεταξύ σας, αλλά είναι σαν να μαλώνετε συνέχεια. Συμβαίνει και στην Ιαπωνία μεταξύ της οικογένειας και των φίλων, αλλά όχι στο δρόμο, ας πούμε. Κορνάρει και πάρα πολύ στο αυτοκίνητο ο Έλληνας. Όχι τώρα, τότε ήταν χειρότερα. Τώρα έχει αλλάξει ο Έλληνας; Τώρα έχουν γίνει πιο μαζεμένοι οι Έλληνες, δεν είναι τόσο εκφραστικοί όσο παλιά. Μάλλον παλιά ήταν πιο καλά που ξέραμε τι σκέφτεστε, τώρα δεν μιλάτε πια έτσι. Κάποια ιδιαίτερα προϊόντα που φέρνετε εδώ; Διάφορα προϊόντα που μπορείς να βρεις και στην ελληνική αγορά, π.χ. μαγιονέζα, εδώ είναι διαφορετικά. Ή διάφορες σάλτσες και καρυκεύματα που μπορείς να βρεις και στο supermarket, αλλά εδώ είναι διαφορετική η γεύση τους. Κι όλα τα μικρά αντικείμενα που στους Έλληνες φαίνονται πολύ περίεργα, αντικείμενα με περίεργα σχήματα, όπως αυτό το ροζ αρκουδάκι. Παλιά είχαμε ένα ξύλο που βοηθάει να καθαρίσεις τα ρούχα, για να φύγει ο λεκές. Βάζουμε αυτό, το βουρτσίζουμε με το βουρτσάκι και φεύγει. [Soya Athens, Απόλλωνος 15, Αθήνα.]

8 OUGH!

Spaghetti Bolognese με κρέας αλεπούς, κουκουβάγιας ή ποντικού 1 πακέτο μακαρόνια κρέας από μια νεαρή αλεπού 1 κρεμμύδι 1 σέλινο ελιές

Πάνος Παπαδόπουλος | Φωτο: Manteau Stam.

Τοιχογραφίες μέχρι το τέλος του κόσμου

1 σκελίδα σκόρδο 2 ντομάτες μικρά μανιτάρια σάλτσα ντομάτας μυρωδικά

Τρώω τα ζώ Ένας 45χρονος Άγγλος ταριχευτής που τα τελευταία τριάντα χρόνια τρέφεται με νεκρά ζώα, θύματα τροχαίων, μοιράζεται μαζί μας την εμπειρία και μάς δίνει συνταγές (με τέτοια κρίση, ποτέ δεν ξέρεις...)

Ο Βαγγέλης Χούρσογλου [aka Woozy] είναι ένας καλλιτέχνης, πολίτης του κόσμου. Τα μεγάλης κλίμακας έργα του στολίζουν το αστικό τοπίο σε διάφορα σημεία της γης, έχουν ταξιδέψει σχεδόν παντού και αποτελούν μέρος σημαντικών συλλογών σε Ελλάδα και Αγγλία. www.facebook.com/akawoozy http://woozy.gr

Σε συνεργασία με ένα ευρύ δίκτυο καλλιτεχνών όπως τον Os Gemeos, έχει ταξιδέψει το ουτοπικό του όραμα από την Ευρώπη μέχρι την Κίνα και την Βραζιλία. Ο Βαγγέλης έχει συμπεριληφθεί σε πολυάριθμες εκδόσεις και έχει πάρει μέρος σε πολλά σημαντικά διεθνή φεστιβάλ σε όλο τον κόσμο, όπως στην Γερμανία, τη Γαλλία, την Πορτογαλία, το Ηνωμένο Βασίλειο και την Κίνα και έχει εκθέσει τη δουλειά του σε σημαντικές ομαδικές εκθέσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Από το 2002 έχει συμπεριληφθεί σε περισσότερες από δώδεκα εκθέσεις σε Αθήνα, Βιέννη, στην Kunstverein στη Χαϊδελβέργη, στη Κοπενχάγη και το Shenzhen στη Κίνα. Η δουλειά του αποτελεί τμήμα σημαντικών συλλογών της Ελλάδας και του Ηνωμένου Βασιλείου. Ο Βαγγέλης δεν μιλάει συχνά, κι αυτή είναι μία από τις σπάνιες συνεντεύξεις του. Πώς ξεκίνησες να κάνεις γκραφίτι; Σπρέι έπιασα πρώτη φορά το '90. Δέκα-έντεκα χρονών, δηλαδή. Λίγο αφότου άρχισα να βλέπω τον Βέγγο να τρέχει. Είδα ότι έτρεχε, και είπα κάτι θα ξέρει. Δεν υπήρχαν πολλοί τότε, βρίσκαμε πολύ δύσκολα τα σπρέι. Και συγκεκριμένα, τα πρώτo γκραφίτι που έκανα ήταν εδώ, σ' ένα πάρκινγκ στο Ψυρρή που έρχομουν, γιατί δούλευε εδώ ο πατέρας μου. Ντέκα αναμνήσεις πολλές... Και τι απεικονίζεις; Από ποιους έχεις επηρεαστεί, γιατί συνεχίζεις να το κάνεις... Ας μην πούμε και για τα γκραφίτι πολύ -το γκραφίτι είναι κλασσικό πράγμα, γράμματα, υπογραφές στο δρόμο, βράδυ, νύχτα, αλητεία, φασαρίες με ελεγχτές, τέτοια. Μετά από χρόνια θες να πεις και κάτι διαφορετικό, αποκτάς και άλλες ικανότητες. Εμένα με τράβηξαν οι μεγάλες επιφάνειες και την έψαξα με τις τοιχογραφίες. Δεν μπορώ να πω ότι είμαι τοιχογράφος, μαθαίνω, αλλά μού φαίνεται ότι όσο πιο μαζικά επικοινωνείς, τόσο μεγάλη ικανοποίηση παίρνεις μέσα από τη δουλειά. Αυτό δεν μετράει πιο πολύ; Γι' αυτό κόλλησα με αυτό. Οι επιρροές στην αρχή ήταν από κλασσικούς γκραφιτάδες, τύπου Loomit και Os Gemeos από Βραζιλία. Παλιά έβλεπα τα γκραφίτι, τώρα βλέπω άλλους καλλιτέχνες εκτός γκραφίτι σκηνής. Είναι τελείως διαφορετικά τα skills, ασχέτως αν τους λείπει λίγη αδρεναλίνη, μου αρέσουν. Εντάξει, δεν είναι το παν η ζωγραφική, υπάρχει και η μουσική και ο κινηματογράφος... Uber Ove Tobias, Jonathan Masse, Sol LeWitt, Gordon matta clark, Karel Appel, Sterling Rubin. Άλλες επιρροές; Ο Μαξ Ερνστ, που σε μία ανάλογη περίοδο που περνάει η Ελλάδα τώρα, έφυγε από τη Γερμανία για να σώσει την τέχνη από τους ναζί. Προσπαθώ να επικοινωνήσω με τον κόσμο, να ομορφύνω την πόλη που πιστεύω ότι χρειάζεται σίγουρα και ιδίως η Αθήνα που είναι σαν γαμώ το κέρατό μου. Μου αρέσει να αλλοιώνω με χρώμα το αστικό τοπίο. Ωραία, και τώρα μια και είπες για καμβά και τα υπόλοιπα, ποια είναι τα υπόλοιπα; Περιγράφω μια ονειρική φίλη σε ένα ουτοπικό τοπιο- κόσμο πλανήτη με γρεμούς, βουνά, ποτάμια που όλα ρέουν, που το χρώμα είναι τόσο δυνατό που μπορεί να τα καταστρέψει όλα και να τα χτίσει από την αρχή. Οι τυπάδες που ζουν -τους λέω Heroes- επιβιώνουν και προσπαθούν να «συναντηθουν» μεταξύ τους είναι σκοπριοί, όπως είμαστε σκορπιοί στην κοινωνία σήμερα. Είμαστε πολλοί, αλλα σκόρπιοί. Σαν muralist προσπαθώ να βάλω στο αστικό τοπιο τον abstarct χαρακτήρα της δουλειάς μου που βλέπω ως πολιτική απάντηση στην στείρα και μίζερη πόλη. Mαρέσουν και κάποιες ατάκες που μου έρχονται στο μυαλό και τις γράφω. Κάνω ό,τι αισθάνομαι και αισθάνομαι ό,τι κάνω. Μικτά συναισθήματα, ξέρω τι σου λέω.

Ο Jonathan McGowan τρέφεται τα τελευταία τριάντα χρόνια με ζώα που βρίσκει στο δρόμο σκοτωμένα από αυτοκίνητα. Φαγητά όπως ποντικός stir fry ή μακαρόνια με κιμά κουκουβάγιας ανήκουν πλέον στο καθημερινό μενού του 45χρονου από το Dorset της Αγγλίας. Μεγαλώνοντας κοντά σε φάρμες ζώων, και γνωρίζοντας την κακοποίηση που υφίστανται, αποφάσισε να μην ξαναγοράσει κρέας. Αντί να γίνει χορτοφάγος και να τον λένε απλά χίπη ή γκέι, διάλεξε αυτόν τον «ρόλο του γύπα», οπότε τον κοιτάνε με αποτροπιασμό, τού χτυπάνε κόρνες και τού παίρνουν συνεντεύξεις. Οι φίλοι του πάλι, πάνε στα πάρτι του και τρώνε τα ζώα που μαγειρεύει. «Στα δεκαπέντε μου έφαγα για πρώτη φορά ζώο που το είχε χτυπήσει αυτοκίνητο. Ήταν ένα κουνέλι. Το έγδαρα μέσα στο γκαράζ των γονιών μου κρυφά, έκοψα

κομμάτια από το κρέας του και τα τηγάνισα σκέτα, χωρίς λάδι. Μετά τα έφαγα με μια φέτα ψωμί. Ήταν πεντανόστιμο. Κατά κύριο λόγο τα ζώα που τρώω είναι ζώα που βρίσκω στο δρόμο χτυπημένα από αυτοκίνητα. Ζω σε μια υπέροχη περιοχή στην εξοχή, όπου πολλά ζώα σκοτώνονται στον δρόμο μέρα νύχτα. Δεν χρειάζεται πια να πηγαίνω για κυνήγι και δεν το έχω κάνει από τα εικοσιπέντε μου. Καθαρίζω τον θάνατο που προκαλούν οι άλλοι. Η σπεσιαλιτέ μου είναι ελάφι. Το λατρεύω και, για καλή μου τύχη, στην περιοχή που ζω κυκλοφορούν πέντε διαφορετικά είδη ελαφιού. Δυστυχώς, πολλά ελάφια σκοτώνονται στο Dorset κάθε βδομάδα και τις περισσότερες φορές απλά αφήνονται εκεί που χτυπήθηκαν από κάποιο όχημα. Οι νεαρές αλεπούδες,

Mεταλλαγμένο μουσικό όργανο Μαρία Παππά

O Dennis P Paul, interaction designer και καθηγητής στη σχολή Καλών Τεχνών της Βρέμης έχει εφεύρει ένα παράξενο μουσικό όργανο. Τον ρωτήσαμε τι έχει φτιάξει και ακόμα προσπαθούμε να καταλάβουμε όσα μας είπε.

OUGH! 9

Βράστε τα μακαρόνια. Κόψτε κρέας από την πίσω πλευρά μιας νεαρής αλεπούς που έχει σκοτωθεί από αυτοκίνητο. (Οι μικρές αλεπούδες είναι οι καλύτε-

ώα

ρες, καθώς δεν μυρίζουν όπως οι μεγάλες). Κόψτε το σε μικρότερα κομμάτια και βάλτε τα σε ένα μπολ με ζεστό νερό. Ξεπλύνετε το καλά και στραγγίστε το.

Επαναλάβετε την διαδικασία γύρω στις πέντε φορές μέχρι το κρέας να γίνει ροζ και να μην βγάζει αίμα. Κόψτε το κρεμμύδι, το σέλινο και μια σκελίδα σκόρδο. Μαζί με

πολλές ελιές κομμένες στα δύο, ρίξτε όλα τα λαχανικά σε μια κατσαρόλα με νερό, σε χαμηλή φωτιά. Προσθέστε τις ντομάτες αφού τις ψιλοκόψετε και τα κομμένα

μανιτάρια. Κάντε κιμά το κρέας της αλεπούς και βάλτε τον σε μια κατσαρόλα μαζί με λίγο ελαιόλαδο. Αν χρησιμοποιείτε το κρέας κάποιου πουλιού ή άλλου

θηλαστικού, ετοιμάστε το κρέας με τον ίδιο τρόπο ή κόψτε κρέας από τα πόδια κουνελιών, λαγών, σκίουρων, ποντικιών κτλ. Αν χρησιμοποιείται μικρές κουκουβάγιες

προσθέστε κρέας από άλλα ζώα ή περιμένετε μέχρι να βρείτε μερικά ακόμα μικρά πουλιά για να τα μαγειρέψετε όλα μαζί. Δυναμώστε τη φωτιά και

προσθέστε πουρέ ή σάλτσα ντομάτας και μυρωδικά. Μετά από δέκα λεπτά σερβίρετε μαζί με τα σουρωμένα μακαρόνια.

Γεωργία Παπαστάμου

που σκοτώνουν τα αυτοκίνητα

επίσης, ανήκουν στις σπεσιαλιτέ μου. Το κρέας από αυτά τα ζώα χρειάζεται πολύ περισσότερη προετοιμασία, σε σχέση με το κρέας που βρίσκεις στο σούπερ μάρκετ ή στον χασάπη. Χρειάζεται να τα γδάρεις και να τα κόψεις σε κομμάτια. Κάποιες φορές παίρνω μερικά μόνο κομμάτια του ζώου, άλλες φορές παίρνω σπίτι ολόκληρο το ζώο και το μεταχειρίζομαι με διάφορους τρόπους. Συχνά υπάρχει πολύ αίμα, ή πράσινες περιοχές -όπου το περιεχόμενο των εντέρων έχει μολύνει τη σάρκα- και πρέπει να αφαιρεθούν. Η διαδικασία μπορεί να είναι δύσκολη, ανάλογα με το μέγεθος και το είδος του ζώου, καθώς και το πόσο έχει τραυματιστεί από την σύγκρουση με το όχημα. Ποτέ δεν αντιμετώπισα πρόβλημα που να σχετίζεται με τις διατροφικές μου συνήθειες. Πάσχω μόνο από ινομυαλγία τα τελευταία δέκα χρόνια. Θεωρώ πως με ό, τι κάνω υπηρετώ και φροντίζω την εξοχή στην οποία ζω. Απομακρύνοντας τα νεκρά ζώα παίζω τον ρόλο του γύπα, προστατεύω άλλα πτωματοφάγα ζώα από τον θάνατο και συχνά βγάζω τα νεκρά ζώα από τον δρόμο, είτε

πρόκειται να τα πάρω, είτε όχι. Βρίσκω τόσα πολλά ζώα που οι τρεις καταψύκτες μου είναι συνεχώς γεμάτοι. Οπότε, τα περισσότερα νεκρά ζώα που βρίσκω συνήθως δεν μου χρειάζονται και τα αφήνω για τα άγρια ζώα, σε μέρη που μπορούν να τα φάνε με ασφάλεια. Αν μία μέρα ταξιδέψεις τριάντα σαράντα μίλια έξω από την πόλη, θα γεμίσεις τον καταψύκτη σου με φαγητό για 2-3 μήνες. Επιπλέον, ζώα σκοτώνονται από αυτοκίνητα και μέσα στις πόλεις: αρουραίοι, αλεπούδες, ασβοί, σκίουροι, υπάρχουν σε πολλούς αστικούς δρόμους. Παρόλα αυτά, πρέπει να προσέχεις όταν τρως αλεπούδες ή ποντικούς της πόλης, γιατί είναι πιθανό να κουβαλάνε ασθένειες ή βακτήρια, καθώς έρχονται σε επαφή με απόβλητα». Τι φάγατε σήμερα; Σκίουρο stir fry. Έχω φάει: Ποντίκια, αρουραίους, σκίουρους, βατράχους, φρύνους, φίδια, κουνέλια, λαγούς, ελάφια, ζαρκάδια, ασβούς, αλεπούδες, αγριόγατες, κουνάβια, ερμίνες, βιζόν, φασιανούς, πέρδικες, κουρούνες, κοράκια, γλάρους, κουκουβάγιες, γεράκια, γερακίνες, χήνες, πάπιες, κύκνους, τσίχλες, κορμοράνους, ερωδιούς, νερόκοτες και φαλαρίδες, θαλάσσια πτηνά και σχεδόν τα πάντα από μικρά πουλιά.

Πώς σου ήρθε η ιδέα να φτιάξεις ένα όργανο που βγάζει ήχους από αντικείμενα; Πρόκειται για μια κατασκευή από ένα πικάπ, έναν περιστρεφόμενο κύλινδρο και ένα μουσικό κουτί, αλλά δεν ήταν αυτή η αρχική μου πρόθεση. Από τότε που ξεκίνησα να ασχολούμαι με τον σχεδιασμό πραγμάτων, είχα εντυπωσιαστεί με την καθημερινότητα και πώς οι άνθρωποι την αντιμετώπιζαν και τι πρόβαλλαν σε αυτή. Στην ουσία η έμπνευση γι’ αυτό το κομμάτι ήταν να προσφέρω μια διαφορετική προσέγγιση σε κοινότυπα και άχαρα αντικείμενα, μεταφράζοντας την αντίληψή μας γι’ αυτά. Το γεγονός ότι τελικά κατέληξε να είναι ένα λειτουργικό μουσικό όργανο ήταν μια ευχάριστη έκπληξη.

για να το φτιάξω. Είναι χτισμένο με πολύ απλοϊκό και πρότυπο τρόπο, αλλά δεν σημαίνει σε καμία περίπτωση ότι είναι μια απλή κατασκευή. Χρησιμοποίησα πολλά διαφορετικά εργαλεία και διάφορες τεχνικές για να το φτιάξω.

Τι κάνει ακριβώς; Είναι δύσκολο να το εξηγήσω χωρίς να γίνω λίγο σπασίκλας. Ο αισθητήρας που χρησιμοποίησα είναι ένα τηλέμετρο με λέιζερ υψηλής ακρίβειας, με ανάλυση ενός κλάσματος του χιλιοστού. Βγάζει συνεχώς μια μοναδική ισοτιμία, την απόσταση από την επιφάνεια των αντικειμένων, η οποία καταγράφεται σε ένα σετ από συχνότητες, όπως μείζονες, ελάσσονες ή πεντατονικές κλίμακες ή μεταμορφώνεται αμέσως σε μια συχνότητα για glissando εφέ. Η συχνότητα τότε γίνεται ήχος από έναν ταλαντωτή. Τα αντικείμενα περιστρέφονται από ένα κινητήρα μεγάλης ακριβείας που πατάω. Τον προγραμμάτισα έτσι ώστε να περιστρέφεται 30 γύρους το λεπτό, κάνοντας το όργανο συμβατό με άλλες μηχανές.

Αν βάλεις διαφορετικά αντικείμενα, κάνει διαφορετικούς ήχους; Ποιο αντικείμενο σου αρέσει περισσότερο να χρησιμοποιείς στο μηχάνημα; Και τι είδους ήχους κάνει; Δεν έχω κάποιο αγαπημένο αντικείμενο. Το τσαλακωμένο χαρτί ακούγεται χαοτικό, ένα χάρτινο κουτί κάπως απαλό, αλλά αυτό πιστεύω δίνει μια πραγματική ποιότητα στο πρότζεκτ. Σε μια πετυχημένη αλληλεπίδραση, πάντοτε προσπαθούμε να βρούμε το σημείο όπου οι άνθρωποι θα κρατήσουν το ενδιαφέρον τους χωρίς να τους χάσουμε. Θέλω να πιστεύω ότι το όργανο μου πετυχαίνει αυτό το στόχο. Κάποιος σε ένα μπλόγκ μου πρότεινε να γυρίσω ένα ψημένο κοτόπουλο. Απλά φαντάσου 5 μουσικούς στη σκηνή να τζαμάρουν με ένα πεθαμένο κοτόπουλο, αυτό κι αν θα ήταν περίεργο. Επειδή όμως είμαι χορτοφάγος, ποτέ δεν θα μπορούσα να βάλω στο όργανο πεθαμένα ζώα.

Δεν κατάλαβα τίποτα, αλλά δεν πειράζει. Πόσο χρόνο σου πήρε για να το φτιάξεις; Ήταν δύσκολο; Μου πήρε χονδρικά τρεις εβδομάδες

Τι μουσική ή τι είδη ήχων παίζει; Βασικά, δεν ξέρω ακριβώς και δεν θέλω να ξέρω. Όπως συμβαίνει και σε άλλα όργανα, εξαρτάται πολύ από το πώς το χρησιμοποιείς. Για παράδειγμα, αν περιστρέφεις τα αντικείμενα πολύ σιγά, η αίσθηση της λούπας γίνεται λιγότερο εμφανής και όλος ο χαρακτήρας του οργάνου αλλάζει. Επίσης, οι ταλαντωτές που χρησιμοποίησα είναι πολύ κοινοί στην χορευτική μουσική. Μερικές φορές ηχεί σαν να προσπαθεί να μιλήσει με έναν πολύ αλλόκοτο τρόπο «νέας αισθητικής».

http://dennisppaul.de

10 OUGH!

Ο Καραθεοδωρή και ο Αϊνστάιν στην Ιερά Οδό

Ηλέκτρα Μαρινοπούλου & Αλεξάνδρα Πράσσα

Ένα graffiti με ιδιαίτερη σημασία στολίζει ένα μουντό parking στον Κεραμεικό.

Άφθονες πλεξούδες σκόρδα, τζάνκι, παράνομοι, ταινίες του Gregory Markopoulos και μια Ρέγκα στο «Ελληνικό Προξενείο του Ψυρρή».

Διονύσης Ανεμογιάννης|Φωτό: Manteau Stam.

OUGH! 11

Σκόρδα Θράκης, Επικούρου 16, Αθήνα

Το τελευταίο σκορδάδικο των Αθηνών Λίγα στενά πάνω από την πλατεία Κουμουνδούρου, σε μια αποθήκη 25τ.μ. επιβιώνει μέχρι σήμερα το παραδοσιακό σκορδάδικο της οικογένειας Τσιντουκίδη. Τα χιλιάδες σκόρδα που πέρασαν από τα ντουβάρια του χώρου μπορεί να μην προστάτεψαν από το κακό μάτι, σίγουρα όμως χάρισαν μακροζωΐα στο μαγαζί που επιμένει να λειτουργεί σε μια συνοικία φάντασμα, το ιστορικό κέντρο της Αθήνας. «Δυσώδες ρόδον», κατά τους αρχαίους το σκόρδο, πηγή υγείας και νοστιμιάς, συναντάται σε διάφορες ποικιλίες, μεγέθη και γεύσεις στο σκορδάδικο της Επικούρου. Σκόρδα Νέας Βύσσας, διώχνουν μακριά τα βαμπίρ της κρατικής αιμοδιψίας ή εκείνα τα παιδιά-στοιχειά του εαυτού τους που περιφέρονται στα στενά με σύριγγες στα χέρια και μάτια απλανή. Το σκορδάδικο της Επικούρου μένει τοπόσημο μιας εποχής που χάθηκε στα παιχνίδια εξουσίας και πλουτισμού όσων επιβουλεύονταν την τύχη της πόλης των Αθηνών. Πολλά ξένα περιοδικά βρέθηκαν να γράψουν γι’ αυτό, από το Newsweek μέχρι το Time, λίγα όμως άλλαξαν γι’ αυτό. Στην επίσκεψή μας εκεί συναντήσαμε τον Βαγγέλη Τσινουκίδη, την Μπέλλα και τον Λύκο. Ο Βαγγέλης μιλά αργόσυρτα με μπάσα φωνή. Προτιμά να αστειεύεται με θέματα που τον πληγώνουν, ή να γνέφει αδιάφορα. Διστάζει να μιλήσει για την ζωή του πριν εγκατασταθεί στου Ψυρρή με τους γονείς του, ενώ όταν η συζήτηση πηγαίνει στους τελευταίους ή τα ζώα που φροντίζει, ο τόνος της φωνής του μαλακώνει και χαμογελά. «Σπούδασα θέατρο και έκανα τέσσερις ταινίες με τον Gregory Markopoulos και τον Robert Beavers», λέει. «Δούλεψα μέχρι το ’85 σε Παρίσι και Μιλάνο ως φωτομοντέλο. Σπούδασα παντομίμα στο Άμστερνταμ, παντρεύτηκα εκεί, έκανα έναν γιο. Εικοσιενός χρονών πλέον σπουδάζει στο Λονδίνο σχέδιο μόδας και γυρίζει τον κόσμο κάνοντας καριέρα ως μοντέλο. Το ’87 βρέθηκα να έχω έναν ραδιοφωνικό σταθμό 5kW στον Εύοσμο Ορεστιάδας. Το ’95 αγόρασα το Dada, ένα από τα πιο ιστορικά μπαρ του κέντρου της Αθήνας και σήμερα βρίσκομαι εδώ», μάς λέει κάπως διστακτικά. «Η οικογένειά μου κατέβηκε από την Νέα Βύσσα στην Αθήνα, το 1974. Ο πατέρας μου έμαθε να παίζει βιολί στα πέντε του, φυλάγοντας γουρούνια πάνω στα βουνά. Αργότερα βρέθηκε να παίζει

Σε μια επιφάνεια 30 τετραγωνικών σε έναν τοίχο επί της Ιεράς Οδού, αποτυπώθηκαν τα πρόσωπα δύο σπουδαίων μαθηματικών του προηγούμενου αιώνα, του Albert Einstein και του Κωνσταντίνου Καραθεοδωρή, περιτριγυρισμένα από γεωμετρικά σχήματα και συναρτήσεις. Η ιδέα προέκυψε από το TEDx Athens και υλοποιήθηκε με τη βοήθεια του οργανισμού designwars και του street artist ino. Ο Κωνσταντίνος Καραθεοδωρή (Constantin Carathéodory) ήταν κορυφαίος σύγχρονος Έλληνας μαθηματικός που διακρίθηκε σε παγκόσμιο επίπεδο. Το επιστημονικό του έργο επεκτείνεται σε πολλούς τομείς

των Μαθηματικών, της Φυσικής και της Αρχαιολογίας. Είχε σημαντικότατη συνεισφορά ιδιαίτερα στους τομείς της πραγματικής ανάλυσης, συναρτησιακής ανάλυσης και θεωρίας μέτρου και ολοκλήρωσης. Γνώρισε τον Albert Einstein το 1915 και από τότε οι δύο άνδρες διατήρησαν μια επιστημονική σχέση, στηριγμένη στην αλληλοεκτίμηση και το σεβασμό. Τότε άρχισε και το ενδιαφέρον του Καραθεοδωρή για την Θεωρία της Σχετικότητας, στην διαμόρφωση της οποίας φαίνεται και πως συνέβαλε από την αλληλογραφία που είχε ανταλλάξει με τον Einstein. «Το σχέδιο συμβολίζει τη σχέση μεταξύ

μουσική παρέα με τον Χρόνη Αηδονίδη σε γάμους και πανηγύρια. Στην Αθήνα ο πατέρας δούλευε ως οικοδόμος, εγώ σπούδαζα και η μητέρα μου έπλεκε σκόρδα για να ζήσει. Μετά από λίγα χρόνια που η δουλειά στις οικοδομές έπεσε, ανοίξαμε το σκορδάδικο. Αρχικά στην Ευριπίδου και στην συνέχεια εδώ, στην Επικούρου. Παλιότερα ήταν αλλιώς, υπήρχαν πολλά σκορδάδικα στην γειτονιά, πέρναγε ο κόσμος. Υπήρχαν τουλάχιστον δώδεκα σκορδάδικα σε αυτόν και στους γύρω δρόμους». Μάς δείχνει διάφορα κτήρια, τρία στην Επίκουρου και άλλα στην Κουμουνδούρου, τη Μενάνδρου και την Ευριπίδου που ήταν κάποτε σκορδάδικα, τότε που η γειτονιά ήτανε πιάτσα. «Ο δρόμος γέμιζε με πλανόδιους που τα αγόραζαν και τα πουλούσαν αργότερα περπατώντας στις γειτονιές. Η κατάσταση άλλαξε αρχικά όταν πήραν τα πολλά λεωφορεία από την πλατεία Κουμουνδούρου και στην συνέχεια μετά το 1995, όταν η περιοχή του Ψυρρή γέμισε με τζάνκι. Ο κόσμος δεν κατεβαίνει πια στο κέντρο. Από την μια τα πρεζάκια, από την άλλη οι μετανάστες, έχουν κάνει την κατάσταση αφόρητη. Το ιστορικό κέντρο χρειάζεται άλλη κουλτούρα ανθρώπων. Αυτοί φτύνουν παντού, κατουρούν, χέζουν, κλέβουν, σκοτώνουν. Έχω κρεμάσει μια ελληνική σημαία και μια ταμπέλα που γράφει ‘Ελληνικό Προξενείο Ψυρρή’. Αυτή είναι η αλήθεια. Το μόνο που περνάει είναι κανένας λαθρέμπορος, κανένα παιδί από αυτά που έφαγαν το κεφάλι τους με τα ναρκωτικά και αν δεν τάιζα τα σκυλιά, τα γατιά και τα περιστέρια, δεν θα μου ’χε μείνει τίποτα ανθρώπινο να κοιτώ. Αν κοιτάξεις, έχουμε γεμίσει τον δρόμο, τα πεζούλια και όποιο σημείο μπορεί να κάτσει κανείς, με μεγάλες γλάστρες με φυτά. Έτσι δεν βρίσκουν χώρο να κάτσουν οι ναρκωμανείς να τρυπηθούν». Μετά από τόσα ταξίδια, αλλαγές και σκόρδα, ποια έχεις καταλήξει ότι είναι η ουσία της ζωής; «Να έχεις μερικές κότες για τα αυγά σου, μερικά καναρίνια να σου τραγουδούν το απόγευμα, να μπορείς να πληρώνεις τις υποχρεώσεις σου –που τα τελευταία χρόνια, δεν μπορώ να πληρώσω- και να μην έχεις όλο αυτό το στρες που προσπαθούν να σου επιβάλλουν από παντού. Μετά είσαι ευτυχής».

του Einstein και του Καραθεοδωρή», μάς λέει ο ino, ο οποίος το επιμελήθηκε. « Έγινε σε συνεργασία με τα παιδιά που έχουν το TEDx, αυτοί πρότειναν αυτό το θέμα και εγώ το συνδύασα έτσι. Σαν θέμα ήταν ενδιαφέρον, επειδή είναι δυο μεγάλες προσωπικότητες και ήταν πρόκληση να το αποδώσω. Έτυχε να γνωρίζω για τη σχέση τους. Οι συναρτήσεις γύρω γύρω είναι τυχαίες. Εντάξει, δεν μπορούσαμε να λύσουμε και το πυθαγόρειο εδώ. Το project πήρε γύρω στις 2 ημέρες, γιατί κάναμε και μια προεργασία την προηγούμενη».

12 OUGH!

101 χρόνια περίπτ Πού κατουράνε οι περιπτεράδες & άλλα εορταστικά ερωτήματα. Γεωργία Παπαστάμου|Φωτο: Martin Newman

Ο πρόεδρος των περιπτερούχων και έξι χαρακτηριστικά περίπτερα του κέντρου λένε την ιστορία του ελληνικού εμπορικού φαινομένου. Είναι σχεδόν σίγουρο ότι το περίπτερο της γειτονιάς μου είναι μεγαλύτερο από το σπίτι μου. Έχει πέντε ψυγεία, δεν το έχω δει ποτέ κλειστό (ούτε στις τέσσερις το βράδυ, ούτε Δεκαπενταύγουστο) και πουλάει μέχρι και μακαρόνια. Αυτή τη στιγμή, Οκτώβριο του 2012, έχει ανεβασμένες στη τέντα χριστουγεννιάτικες μπλε καμπάνες που αναβοσβήνουν από τα περσινά Χριστούγεννα και στο πλάι ελληνικές σημαίες. Μέχρι πρότινος υπήρχε και ένας φουσκωτός κλόουν σε φυσικό μέγεθος, από τις απόκριες. Επειδή είχε ξεφουσκώσει πολύ, όποτε φύσαγε κουνούσε το χέρι νευρικά πάνω κάτω, χαιρετώντας με ξαφνικά φαπ φαπ φαπ τους περαστικούς. Το υπερ-περίπτερο περικυκλώνει ένα φρούριο από stand με περιοδικά και πατατάκια. Πριν από 101 χρόνια, όταν πρωτοεμφανίστηκε σαν θεσμός, το περίπτερο ήταν ένα μικρό, πρόχειρα κατασκευασμένο, ξύλινο κουβούκλιο με ελάχιστα προϊόντα, όπως εφημερίδες και χύμα τσιγάρα. Οι λόγοι που δημιουργήθηκε ήταν τρείς: «Καταρχήν για την αποκατάσταση των αναπήρων και των τραυματιών των Βαλκανικών πολέμων. (Στη συνέχεια νέες νομοθετικές διατάξεις διεύρυναν τις κατηγορίες των δικαιούχων, συμπεριλαμβάνοντας πολύτεκνους και τα άτομα με αναπηρία). Δεύτερον, για να μπορέσει το κράτος να ελέγξει το καπνικό εμπόριο. Μέχρι τότε διεξαγόταν από πλανόδιους μικροπωλητές και ελάχιστα καπνοπωλεία με αποτέλεσμα να χάνονται έσοδα. Δίνοντας στα περίπτερα το αποκλειστικό δικαίωμα πώλησης καπνοβιομηχανικών προϊόντων, δημιούργησε ένα φοροεισπρακτικό μηχανισμό που τού απέδωσε, με ελάχιστο κόστος, πολύ υψηλά έσοδα. Ο τρίτος λόγος ήταν η εξυπηρέτηση των τοπικών αναγκών», εξηγεί ο Θοδωρής Μάλλιος, πρόεδρος της ομοσπονδίας περιπτερούχων. Το περίπτερό του είναι απέναντι απ’ το Ηρώδειο και ο ίδιος ακούει την ερώτηση «Πού είναι το μουσείο της Ακρόπολης»; περίπου εφτακόσιες φορές την ημέρα. Και αυτό τις μέρες χωρίς πολύ κίνηση. «Τα πρώτα περίπτερα φτιάχτηκαν μετά την ήττα της Ελλάδας στον πόλεμο του 1897 με την Τουρκία, σε αστικά κέντρα της περιφέρειας. Στην Αθήνα το πρώτο περίπτερο στήθηκε στην Πανεπιστημίου, το φθινόπωρο του 1911. Ήταν εκείνο που «κατάπιε» ο μετροπόντικας τον Οκτώβριο του 1997», συνεχίζει. Ενώ, όσον αφορά στο πρόσφατο άνοιγμα του επαγγέλματος, μάς λέει: « Τον Ιούλιο, με απόφαση του υπουργείου Εθνικής Άμυνας, ορίστηκε η πλήρης απελευθέρωση της πώλησης καπνικών προϊόντων και το άνοιγμα του επαγγέλματος του περιπτερά. Περάσαμε σε μια άλλη εποχή και το τοπίο θα αλλάξει εντελώς σε μερικά χρόνια. Από τη στιγμή που απελευθερώνεται το τσιγάρο θα δημιουργηθούν ένα σωρό στεγασμένα μαγαζιά. Δεν νομίζω ότι θα γεμίσουμε με περίπτερα το ένα δίπλα στο άλλο. Ναι μεν θα έχουμε μια απελευθερωμένη αγορά, αλλά λογικά θα υπάρχουν και κάποιοι στοιχειώδεις κανόνες. Αυτή τη στιγμή, αν κάποιος θέλει να ανοίξει περίπτερο… τρέχα γύρευε! Το στάδιο είναι μεταβατικό και υπάρχει σύγχυση. Ούτε ποιο υπουργείο είναι υπεύθυνο δεν είναι ξεκάθαρο αυτή τη στιγμή».

Πώς αποκτά όμως κάποιος τον τίτλο «πρόεδρος των περιπτερούχων»; «Το έκανα γιατί ασχολούμαι χρόνια με τα συνδικαλιστικά και γιατί γενικά δεν μ’ αρέσει να κάθομαι». Τις μέρες που δεν υπάρχει δουλειά πώς περνάει η ώρα; Ραδιοφωνάκι και κομπιούτερ. Μέχρι που ξεχνιέσαι και αποβλακώνεσαι και σε κατακλέβουν. Τι μπορεί να πουλήσει ένα περίπτερο; Νομικά, το διάταγμα που υπάρχει μιλάει για «ψιλικά» και για «προϊόντα ευτελούς αξίας». Τα πάντα σχεδόν. Μέχρι και χρυσό χαμηλής καθαρότητας. Γενικά, οι νόμοι ορίζουν ότι τα περίπτερα πρέπει να εξυπηρετούν τις τοπικές ανάγκες. Αυτά που βρίσκονται δίπλα σε νεκροταφεία, ας πούμε, μπορούν να πουλάνε λιβάνι. Για αυτό και τα περίπτερα σε τουριστικές περιοχές πουλάνε αγαλματάκια, και στην Αθηνάς, που είναι καθαρά εμπορικός δρόμος, πουλάνε μέχρι και τσεκούρια. Από πόσα μέχρι πόσα τετραγωνικά μπορεί να κυμανθεί; Ξεκινάμε από τα 2,55 τετραγωνικά. Από εκεί και πέρα, ο κάθε δήμος έχει διαφορετική πολιτική και σου δίνει διαφορετικής έκτασης κοινόχρηστο χώρο για να χρησιμοποιήσεις. Ας πούμε, ο δήμος της Αθήνας μάς δίνει ρολά στα 4,25 τετραγωνικά. Μάς δίνει όμως και ένα χώρο παραπάνω, μέχρι τα 6,35, για να βάλουμε και δύο ψυγεία. Μιλάμε για νόμιμη επιπλέον έκταση που σου παραχωρείται με την πληρωμή του ανάλογου

τέλους κατάληψης κοινοχρήστου χώρου. Για όλα αυτά υπάρχει τέλος με διαφορετικό συντελεστή, ανάλογα την περιοχή στην οποία βρίσκεται το περίπτερο. Από εκεί και πέρα, ό,τι παραπάνω το πληρώνεις με πρόστιμα, με δική σου ευθύνη. Τι παράξενο σάς ρωτάνε περαστικοί; Μας ζητάνε τα πάντα. Από πληροφορίες, μέχρι παπούτσια, μέχρι λουκάνικο. Πόσα είναι αυτή τη στιγμή τα περίπτερα στην Αθήνα και πόσα στην Ελλάδα; Περίπου 10.000 σε όλη την Ελλάδα, με τις 3.500 από αυτά να βρίσκονται στην Αττική και 1.300 στον Δήμο της Αθήνας. Η οικονομική κρίση έχει «διώξει» από τα περίπτερα περίπου τους μισούς περιπτεράδες που δραστηριοποιούνταν πριν από το 2010 κι έχει ωθήσει άλλους τόσους να δοκιμάσουν την τύχη τους νοικιάζοντας ένα περίπτερο. Τουαλέτα πού πάνε οι περιπτεράδες; Τα κάνουμε επάνω τους, θα έλεγα οι περισσότεροι! Είναι πρόβλημα. Κρατιόμαστε. Άμα υπάρχουν τριγύρω μαγαζιά πάμε εκεί. Αν και πολλές φορές είμαστε σκοτωμένοι με τα μαγαζιά, γιατί τους κρύβουμε τις βιτρίνες κ.τ.λ. Οι άντρες κατουράμε στο μπουκάλι. Οι γυναίκες έχουν ένα θέμα παραπάνω. Και αυτές, βέβαια, βρίσκουν κάποιους πρωτότυπους τρόπους, αναγκαστικά. Προσωπικά, θυμάμαι ότι με το Champions League το 2007, που ήμουν σε περίπτερο στο Σύνταγμα, έκανα εικοσιτέσσερις ώρες να κατουρήσω.

Ιστορική αναδρομή

OUGH! 13

Η λέξη «περίπτερο»

Το πρώτο περίπτερο

Αρχικά ήταν ένα μικρό, πρόχειρα κατασκευασμένο, ξύλινο κουβούκλιο

Η έλευση των τηλεφώνων

Αμέσως μετά την πτώση της χούντας

Από το 1980 μέχρι το 2000,

προέρχεται από την αρχαία ελληνική λέξη «περίπτερος», δηλαδή ναός περιβαλλόμενος από σειρά κιόνων.

στην Αθήνα στήθηκε στην οδό Πανεπιστημίου το Φθινόπωρο του 1911. Το 1914 εντοπίζεται η πρώτη νομοθετική διάταξη που αναφέρεται στην κατοχύρωση των περιπτέρων στους ελληνικούς δρόμους.

με ελάχιστα προϊόντα όπως: εφημερίδες και χύμα τσιγάρα. Στα τέλη της δεκαετίας του 1940 μπαίνουν στα περίπτερα τα πρώτα ψυγεία με πάγο και αρχίζουν να κάνουν

δίνει μεγάλη ώθηση στα περίπτερα και αναβαθμίζει τη σημασία τους.

η έκρηξη στον Τύπο οδηγεί και στη διεύρυνση των ωραρίων. Έτσι τα περίπτερα αρχίζουν να κατηγοριοποιούνται, αφού κάποια εστιάζουν στον Τύπο και άλλα στα καπνικά και ζαχαρώδη είδη.

η πώληση προϊόντων υγειονομικού ενδιαφέροντος είναι η αιτία που τα περίπτερα παίρνουν κι άλλο χώρο για τις ανάγκες των ψυγείων τους. Το περίπτερο γνωρίζει τα «χρυσά χρόνια» του.

τερο

την εμφάνισή τους τα πρώτα ζαχαρώδη και αναψυκτικά: πορτοκαλάδες και γκαζόζες ΗΒΗ, φυλλαράκια τσίχλας με γεύση δυόσμου και κανέλας και αργότερα οι σοκολάτες.

Χαράλαμπος Βασιλειάδης

Μητροπολιτικοί Νάνοι, η παράξενη τυπολογία του αθηναϊκού περιπτέρου Τα περίπτερα είναι ουσιαστικά μια ελλαδική ιδιαιτερότητα. Αναμφίβολα η έμπνευσή τους έρχεται από τα παρισινά kiosques, όπου μπορεί κανείς ν' αγοράσει journaux et tabacs (εφημερίδες και τσιγάρα), γρήγορα όμως ξεπέρασαν κατά πολύ την αστική πυκνότητα των γαλλικών τους αντιστοίχων και βρέθηκαν σχεδόν σε κάθε γωνία του κέντρου της Αθήνας, καμιά φορά έως και έξι στο ίδιο τετράγωνο.

Παραδοσιακά οι άδειές τους παραχωρούνταν σε αναπήρους πολέμου. Καθώς όμως έχουμε αρκετό καιρό να δούμε πόλεμο, σήμερα ανήκουν είτε στους κληρονόμους τους, είτε σε ανθρώπους που διεκδίκησαν τις άδειές τους με άλλες διαδικασίες. Όταν προστέθηκαν για πρώτη φορά τα περίπτερα στη νεοκλασσική χάραξη των κεντρικών της δρόμων (Σταδίου, Πανεπιστημίου, Πατησίων) και των πλατειών, έδιναν έναν παριζιάνικο αέρα σε μια πόλη που τον είχε ήδη λίγο. Η σταδιακή διόγκωση της πόλης μετά την καταστροφή του '22 και τον Εμφύλιο του '46-9, έσβησε σταδιακά αυτά τα μεγαλομανή όνειρα. Η ανοικοδόμηση γκρέμισε πολλά από τα νεοκλασσικά κτίρια αυτών των δρόμων και γέμισε τους δρόμους της με αυτοκίνητα, τρίκυκλα και μοτοσυκλέτες, και τα πεζοδρόμια μ' ένα πλήθος χιλιάδων επαρχιωτών, χωρίς το στιλ και τους τρόπους των παλιών Αθηναίων. Φυσικά, όπως άλλαξαν όλα, άλλαξαν και τα περίπτερα: οι εφημερίδες και τα έντυπα της προπολεμικής τυπογραφίας έδωσαν τη θέση τους στα μεταπολεμικά pulp fiction (πάνω απ' όλα την εξαιρετικά δημοφιλή Μάσκα), στη συνέχεια στα πρώτα κόμικς (το Γέλιο και Χαρά και το Μίκυ Μάους), τις όλο και πιο τολμηρές εγχώριες τσόντες και τα ντόπια αναψυκτικά Μπυράλ και TamTam στην αμερικανική Coca Cola. Σε ποιο άλλο μέρος, μπορούσες να πιάσεις καλύτερα το πνεύμα των καιρών, το Zeitgeist, απ' ό,τι σ' ένα περίπτερο; Ο αρχιτέκτονας Γιάννης Χατζηγώγας είχε την ιδιοφυή ιδέα να παρατηρήσει την ανεξέλεγκτη επέκταση των περιπτέρων, ήδη από τη δεκαετία του '80, όταν ψυγεία για παγωτά προστίθονταν σε ψυγεία για αναψυκτικά, δίπλα σε ψυγεία για γιαούρτια, δίπλα σε κυλιόμενα σταντ ξένου τύπου, δίπλα σε μίνι

λούνα παρκ με κουνιστά ζωάκια... Το “μεταλλαγμένο περίπτερο” ήταν πλέον η πραγματικότητα. Τα αθηναϊκά περίπτερα μεταφέρουν μια ατμόσφαιρα ανατολίτικου παζαριού στον ιστό μιας απόλυτα ορθοκανονικής ρυμοτομίας, ή μικρά Λας Βέγκας σε βαρετά περιβάλλοντα χωρίς άλλο ενδιαφέρον. Το εκδοτικό boom και η ταυτόχρονη εκδοτική κρίση των '90s, μετέτρεψε τα περίπτερα σε δισκάδικα και βιντεοκλάμπ. Χιλιάδες (εκατομμύρια) άνθρωποι έφτιαξαν δισκοθήκες και βιντεοθήκες (χρόνια πριν την ιντερνετική λαίλαπα των downloads) φτηνά, αγοράζοντας εφημερίδες και περιοδικά, που αμέσως μετά πετούσαν άθικτα στον κάδο σκουπιδιών. Εξειδικεύσεις, όπως περίπτερα με τουριστικά σουβενίρ (Σύνταγμα, Πλάκα), κασέτες με δημοτικά (Αθηνάς, Δημαρχείο), ό,τι πάρεις 1 ευρώ (Αθηνάς, Ομόνοια), gay τσόντες (Ομόνοια), vintage 70s, φετιχιστικά πορνό περιοδικά αποκλειστικά (Σταδίου απέναντι από το Attica), ζωντανά σκιουράκια (καλά αυτό το βγάλαμε από το μυαλό μας), έχουν εκτοξεύσει τη λειτουργία τους σε δυσθεώρητα ύψη. Στη δεκαετία του '80 το Τόκιο (πάλι) απασχολούσε τα media όλου του πλανήτη με τα 24ωρα καταστήματα σε κάθε γωνία (7-eleven) και τους αυτόματες πωλητές όπου μπορούσες ν' αγοράσεις από manga έως τσιγάρα, αλκοόλ και τσιγάρα και, ακόμη, μεταχειρισμένα εσώρουχα μαθητριών με τη φωτογραφία της ιδιοκτήτριας μέσα (έκτοτε καταργήθηκαν, όμως αυτό δεν το βγάλαμε από το μυαλό μας). Ε, λοιπόν, ό,τι πλησιέστερο σ' αυτή τη μητροπολιτική παράνοια της Ανατολής είναι το, μέχρι πρότινος, ταπεινό αθηναϊκό περίπτερο. Μέχρι να το πάρουν χαμπάρι οι μελετητές και ανθρωολόγοι του αστικού χώρου και το μετατρέψουν σε αστικό φετίχ...

Αθηνάς.

Σταδίου.

-δικευμένα περίπτερα του κέντρου

Απέναντι από το μουσείο της Ακρόπολης. Ειδικεύεται στα αγάλματα, τουριστικούς οδηγούς και τα σουβενίρ.

Αθηνάς. Κασέτες από το στοκ των δισκογραφικών εταιριών που έχουν πια κλείσει στην περιοχή της Ομόνοιας και ηχεία που παίζουν την πραμάτεια του: δημοτικά και πανηγυριώτικα.

Κούφιος σκελετός περιπτέρου και πάγκοι με «όλα ένα ευρώ».

Ομόνοια.

Ειδικεύεται σε ρολόγια χειρός και λουράκια.

Ερωτικές νουβέλες, σαδομαζοχιστικά dvd και περιοδικά.

Πλατεία Εξαρχείων. Αναρχικός τύπος (Sarajevo, Antifa κ.τ.λ.), όλων των ειδών χαρτάκια στριφτού (μικρά, μεγάλα, ακόμα και prerolled), σνακ.

14 OUGH!

China Town στην Αθήνα

Σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές μεγαλουπόλεις, η Αθήνα άργησε να αποκτήσει τη δικιά της China Town. Και μπορεί οι Κινέζοι να έκαναν αισθητή την παρουσία τους από το 2000 με τα μαγαζιά που άνοιγαν σωρηδόν σε ολόκληρη την Ελλάδα, χρειάστηκαν όμως αρκετά χρόνια για να δημιουργηθεί στο κέντρο της Αθήνας εθνοτική γειτονιά με ομοιογένεια [στον Κεραμεικό και στο Μεταξουργείο, πίσω από την Πειραιώς], σε μικρότερη κλίμακα, αλλά στα πρότυπα των «ξένων».

Οι Κινέζοι είχαν δημιουργήσει τον πρώτο οργανωμένο πυρήνα μεταναστών της πόλης με αυτονομία και οικονομική και κοινωνική ισορροπία. Παρόλο που δεν μιλούσαν καθόλου ελληνικά –ή μιλούσαν ελάχιστα- και παρόλο που ήταν μετανάστες χαμηλού μορφωτικού επιπέδου, κατάφεραν να ευημερήσουν και να εξαπλώσουν τις επιχειρήσεις τους, κυρίως λόγω της πολύ κλειστής κοινότητας που δημιουργήθηκε, με ισχυρούς δεσμούς αλληλοβοήθειας και στήριξης μεταξύ τους. Και όχι μόνο οικονομικής. Το 2009 υπήρχαν 30000 Κινέζοι στην Ελλάδα, με μαγαζιά κάθε είδους, δικιά τους εφημερίδα και δικό τους σταθμό, με θέσεις εργασίας για κάθε μέλος της οικογένειας και μηδενική ανεργία. Σε ένα ρεπορτάζ που είχαμε κάνει εκείνη την εποχή είχαμε μετρήσει πάνω από 100 επιχειρήσεις στους δρόμους πέριξ της Ομόνοιας: Αγησιλάου, Ευριπίδου, Σωκράτους, Λυκούργου, Λεωνίδου, Κολοκυνθούς, Πειραιώς και Κεραμεικού. Εμπορικά μαγαζιά λιανεμπορίου και χονδρεμπορίου με ρούχα, παπούτσια, παιχνίδια, μικροαντικείμενα για το σπίτι και φαγώσιμα, ηλεκτρικές συσκευές, κούκλες βιτρίνας, μικροgadget και είδη κινητής τηλεφωνίας, εστιατόρια. Επίσημα λειτουργούσαν πάνω από 300. Στο peak της «χρυσής δεκαετίας», το 2005, οι Κινέζοι εγκαταστάθηκαν στο

«Μέγαρο Μυλλέρου», άνοιξαν ταξιδιωτικά, λογιστικά και δικηγορικά γραφεία, σχολείο, συλλόγους, εταιρίες εισαγωγών κι εξαγωγών και έφτιαξαν τον πυρήνα της αθηναϊκής China Town, βάζοντας ακόμα και ταμπέλα για να ξεχωρίζει: «Chinatown». Μία βόλτα στην Αγησιλάου ήταν αρκετή για να πάρεις μια γεύση από τον τρόπο ζωής τους, τα φαγητά τους, την αισθητική και τα ιδεογράμματα που κυριαρχούν στις επιγραφές ή τα στολίδια τις μέρες των γιορτών τους. Στη λαϊκή αγορά που γινόταν -και εξακολουθεί να γίνεται- στην είσοδο του κτιρίου μπορούσες να πετύχεις από κρέατα και θαλασσινά, μέχρι εξωτικά λαχανικά και λιχουδιές που δεν μπορούσε κανείς να σου εξηγήσει πώς να τα χρησιμοποιήσεις. Ακόμα τα πετυχαίνεις, μόνο που τώρα είναι πολύ λιγότερα, επειδή η China Town έχει αρχίσει να συρρικώνεται. Τα τελευταία δύο χρόνια, όταν η κρίση άρχισε να χτυπάει την ελληνική πραγματικότητα για τα καλά, τα κέρδη των κινέζικων επιχειρήσεων άρχισαν να μειώνονται δραματικά και οι Κινέζοι άρχισαν να εγκαταλείπουν την Ελλάδα. Από το 2008 και μετά, η μείωση στον αριθμό των κινέζικων επιχειρήσεων που άνοιγαν στην Αθήνα ήταν ραγδαία και μέσα στο 2011, περισσότερο από το 1/3 των Κινέζων που ζούσαν εδώ έφυγε για άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες. Ή για πίσω στην Κίνα. Αυτή τη

στιγμή ζουν στην Ελλάδα λιγότερο από 10000 Κινέζοι, παρόλο που τα επίσημα νούμερα είναι μεγαλύτερα: πολλά μέλη οικογενειών που ζουν στην Ελλάδα έχουν ανοίξει επιχειρήσεις στην Ιταλία ή στη Γαλλία και πηγαινοέρχονται, ζώντας μεταξύ δυο χωρών. Εκτός από την πτώση του τζίρου, σοβαρό πρόβλημα είναι και η αύξηση της εγκληματικότητας στην περιοχή. Οι επιχειρήσεις τους γίνονται στόχος κακοποιών και την είσοδο του συγκροτήματος κατοικιών όπου ζουν οι περισσότεροι, την φυλάει ιδιωτική ασφάλεια. Ήταν που ήταν κλειστοί άνθρωποι που επικοινωνούσαν δύσκολα με τους Έλληνες επειδή τους περιόριζε ακόμα περισσότερο η άγνοια της γλώσσας, ήρθε κι ο φόβος και η παρακμή της περιοχής γύρω από την Κουμουνδούρου και τους έκλεισε ακόμα περισσότερο στα σπίτια τους. Μετά τη δύση του ήλιου δύσκολα πετυχαίνεις Κινέζο σε χώρο εκτός της δουλειάς τους. Παρόλα αυτά, η κινέζικη παροικία εξακολουθεί να είναι από τις πιο ζωντανές της πόλης. Το φθινόπωρο του 2010, και πριν αρχίσουν μαζικά να εγκαταλείπουν την Ελλάδα, είχαμε επισκεφτεί το σπίτι του Chang την ώρα που οι συγγενείς του ήταν στο μαγαζί με τα ρούχα που είχαν στην Θερμοπυλών. Ο 20χρονος Chang είχε γίνει ο μεταφραστής μας για

The ough team|Φωτο: Κατερίνα Τριχιά

μια ημέρα και ο ξεναγός μας στην περιοχή, η οποία είχε ένα σωρό «κρυμμένα μυστικά». Κυρίως ο τρόπος που ζουν οι Κινέζοι και διασκεδάζουν ήταν και παραμένει ένα μυστήριο, γιατί σπάνια συναναστρέφονται Έλληνες πέρα από τις εμπορικές τους συνδιαλλαγές. Το διαμέρισμα του Chang ήταν ένα δυάρι στον δεύτερο όροφο του Μεγάρου Μυλλέρου, με κεντρική είσοδο από την Πειραιώς. Οι δυο πλευρές του διαδρόμου που θύμιζε διάδρομο ξενοδοχείου ήταν γεμάτες από δυάρια ή τριάρια διαμερίσματα, όπου ζούσαν ολόκληρες οικογένειες. Ακόμα και με τον Chang για συνοδό, οι περισσότεροι που άνοιξαν την πόρτα δεν ήθελαν επισκέψεις. Ο Chang ζούσε με τους θείους και τα ξαδέρφια του σε 60 τετραγωνικά, σε ένα διαμέρισμα με έντονο χρώμα και μυρωδιά από Κίνα, γεμάτο κινέζικα φαγώσιμα σε πλαστικές σακούλες κρεμασμένες στον τοίχο, κινέζικα παιχνίδια [κυρίως κούκλες του... Ντίσνεϊ] και ελάχιστα έπιπλα. Πάνω στο τραπέζι, τα μαγειρεμένα από νωρίς το πρωί πιάτα ήταν σκεπασμένα με σίτες, μια εικόνα που μου θύμισε κατασκήνωση στα ’80s. O Chang μάς είχε μιλήσει με σπαστά αγγλικά για τη βαρετή ζωή του στην Αθήνα, το πόκερ που έπαιζαν τα βράδια, για διασκέδαση και το όνειρό του να πάει στους συγγενείς του στην Αγγλία. Ήταν 20 χρονών και έβγαινε

OUGH! 15

Ο Robin ήρθε στην Ελλάδα με σκοπό να πάρει visa και να συνεχίσει σε κάποια άλλη ευρωπαϊκή χώρα. Δεν τα κατάφερε. Έμεινε εδώ, έκανε σπουδές γραφιστικής και το 2005 ξεκίνησε να βγάζει την «China Greece Times» μαζί με άλλους τέσσερις συνεργάτες. Πάρα την κρίση και τη σταδιακή συρρίκνωση της κινεζικής κοινότητας, η εφημερίδα συνεχίζει να τυπώνεται, εξηγώντας στους Κινέζους τι είναι ο Τσίπρας, οι Χρυσαυγίτες και τι στο καλό συμβαίνει στην Ελλάδα.

China Greece Times

Γεωργία Παπαστάμου

Πότε ξεκινήσατε να βγάζετε την εφημερίδα; H China Greece Times ιδρύθηκε την πρωτοχρονιά του 2005. Είναι η πρώτη και μοναδική κινέζικη εφημερίδα στην Ελλάδα και κυκλοφορεί μια φορά την εβδομάδα. Μέχρι το 2009 βγάζαμε 5.000-6.000 αντίτυπα. Τότε υπήρχαν περίπου 30.000 Κινέζοι στην Ελλάδα. Από το 2009 και μετά, λόγω της οικονομικής κατάστασης, πολλοί Κινέζοι έφυγαν από δω και πλέον η εφημερίδα κυκλοφορεί σε 2.000-3.000 αντίτυπα.

Ποια ήταν η αρχική ιδέα; Η Κινεζική κοινότητα στην Ελλάδα δεν ήταν ποτέ πάρα πολύ μεγάλη, συγκριτικά με άλλες χώρες, όπως στην Αγγλία. Παρόλα αυτά, μιλάμε για πολλούς ανθρώπους που μάλιστα αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην επικοινωνία με τους Έλληνες, γιατί δεν ξέρουν καλά ή δεν ξέρουν καθόλου την γλώσσα. Επίσης, δεν ξέρουν πράγματα για την κατάσταση εδώ, επειδή δεν μπορούν να διαβάσουν τα νέα. Γι’ αυτό και κάναμε την εφημερίδα. Θέλαμε να γίνουμε η γέφυρα μεταξύ της κινεζικής κοινότητας και της Ελλάδας, να τους βοηθήσουμε να καταλάβουν τι συμβαίνει στη χώρα που ζουν.

σπάνια για να διασκεδάσει στην πόλη. Στα δύο χρόνια που ήταν στην Αθήνα δεν είχε δει καν τα αξιοθέατα. Σήμερα ο Chang ζει κάπου στην Ιταλία και οι Κινέζοι, παρόλο που αρχίζουν να μαθαίνουν ελληνικά και να επικοινωνούν πιο εύκολα, είναι το ίδιο επιφυλακτικοί. Και ενώ στην πραγματικότητα ο αριθμός τους έχει μειωθεί, η έντονη παρουσιά που έχουν στην περιοχή δεν κάνει αισθητή αυτή τη μείωση. Την περασμένη εβδομάδα, ο Σπύρος και η Κατερίνα [η φωτογράφος] σε μία τυχαία τους βόλτα στα κινέζικα μαγαζιά με ρούχα πέτυχαν την Λουΐζα (Cyi an), μία νεαρή Κινέζα που μιλάει πολύ καλά ελληνικά και την έπεισαν να πάνε μαζί στην κινέζικη κοινότητα. Ήταν μεσημέρι, ο Tom από το κινέζικο εστιατόριο είχε ξεκινήσει το delivery στα μαγαζιά και οι μικροπωλητές πουλούσαν καβούρια, όστρακα και λαχανικά, εξηγώντας ότι «τα προϊόντα είναι όλα ελληνικά» κι ότι έχουν και πολλούς Έλληνες πελάτες που μένουν στην γύρω περιοχή. Επισκέφτηκαν τα δύο εστιατόρια, τα μίνι μάρκετ, το σχολείο, το υπόγειο καραόκε και μίλησαν με όσους κατάφεραν να τούς πείσουν να τους εμπιστευθούν. Ο Ρόμπιν που βγάζει εδώ και 7 χρόνια την μοναδική κινέζικη εφημερίδα στην Ελλάδα, μίλησε την επόμενη μέρα.

Τι θεματολογία έχει; Όταν ξεκινήσαμε είχαμε εξήντα σελίδες. Τώρα έχουμε τριάντα. Οι δέκα από αυτές γράφουν αποκλειστικά για ελληνικά θέματα. Στις υπόλοιπες έχουμε νέα από την Κίνα και τον υπόλοιπο κόσμο, διασκέδαση, σπορ, τα πάντα. Προσπαθούμε να κρατάμε μια ισορροπία. Επίσης διατηρούμε στενές σχέσεις με τα ΜΜΕ της Κίνας. Συνεργαζόμαστε,

μοιραζόμαστε υλικό και κάνουμε και ανταποκρίσεις από την Ελλάδα.

Πού διανέμεται; Υπάρχουν δώδεκα σημεία διανομής. Πρόκειται κυρίως για τα κινέζικα σούπερ μάρκετ στην Αθήνα και την Θεσσαλονίκη. Θα τη βρεις επίσης στο περίπτερο με τα περιοδικά στην Ομόνοια και το Σύνταγμα. Αυτή τη στιγμή πόσοι Κινέζοι βρίσκονται στην Ελλάδα; Λιγότεροι από 10.000. Όσοι έχουν παραμείνει αρχίζουν να αλλάζουν λίγο κατεύθυνση, να μην ασχολούνται με το ίδιο πράγμα που έκαναν όταν πρωτοήρθαν εδώ, γιατί δεν λειτουργεί πλέον. Επειδή η αγορά εδώ έχει μικρύνει, αντί να εισάγουν προϊόντα από την Κίνα, πολλοί είναι αυτοί που στέλνουν ελληνικά προϊόντα, όπως κρασιά, ελαιόλαδο και σαφράν στη Κίνα. Και αυτές οι καινούριες κινήσεις πάνε καλά. Πρέπει να αλλάζεις και να προσαρμόζεσαι στις συνθήκες για να επιβιώσεις και αυτό κάνουν και εκείνοι. Αν σκεφτείς σωστά μπορείς να μετατρέψεις την κρίση σε ευκαιρία. Στην Κίνα είχατε ασχοληθεί με την δημοσιογραφία; Όχι, δεν είμαι επαγγελματίας. Γραφιστική έχω σπουδάσει. Σκέφτεστε να φύγετε από την Ελλάδα; Θα είμαι ο τελευταίος που θα φύγει γιατί έχουμε την εφημερίδα μας εδώ. Παράλληλα ασχολούμαι και εγώ με την εξαγωγή ελληνικών προϊόντων στην Κίνα.

16 OUGH!

Δασκάλα στο κινέζικο σχολείο

Σπύρος Διαμαντάρας

Στο κινέζικο «φροντιστήριο» στον τέταρτο όροφο του κτιρίου της Chinatown τα μικρά Κινεζάκια μέχρι να γίνουν 10 χρονών μαθαίνουν τα βασικά στη γλώσσα των γονιών τους. Είναι η πρώτη γενιά που μαθαίνει ελληνικά στο σχολείο και οι επίσημοι φορείς της Κίνας φροντίζουν να μην ξεχάσουν τα κινέζικα... Μια επιλογή από τα προϊόντα των κινέζικων mini market του Κεραμεικού Μέσα σε μερικά χρόνια ο Κεραμεικός έγινε περιοχή γαστρονομικού "εξωτισμού", με μεγάλη μάλιστα ποικιλία ανατολίτικων προϊόντων. Μέχρι πριν από δύο μήνες οι τιμές στα περισσότερα ήταν σχεδόν οι μισές από των αντίστοιχων σε ελληνικά σουπερμάρκετ, αλλά ξαφνικά, για άγνωστο λόγο, άρχισαν να ανεβαίνουν. Κι όσο περισσότεροι Έλληνες πελάτες επισκέπτονται τα οικογενειακά mini market των Κινέζων, τόσο τις ανεβάζουν. παρόλα αυτά, εξακολουθούν να είναι, γενικά, σε αρκετά λογικά επίπεδα.

1. Νoodles γιαπωνέζικου στυλ. 2. Bok Choy: γνωστό και σαν κινέζικη μουστάρδα. Το χρησιμοποιούν στις σούπες, τηγανισμένο με noodles, στον ατμό, βρασμένο σαν χόρτα με σάλτσα σόγιας. 2.

4. 3. Green Curry Paste: Σκορδάτη, πικάντικη πάστα για ταϊλανδέζικα πιάτα.

4. Προβρασμένα αυγά πάπιας.

5. Cool Cool Cool Juice: πορτοκαλάδα με άνθη πορτοκαλιού.

OUGH! 17

Κιουκιού QQ: λογισμικό msn-skype, με λίγο facebook.

Ποιο είναι το όνομα σου; Μπορείς να με λες Άννα. Το κινέζικο; Λι Φάν. Πόσο καιρό είσαι στην Ελλάδα; Περίπου εφτά χρόνια. Και πριν έρθεις εδώ τι έκανες; Δίδασκα σε σχολείο στην Κίνα. Με το που τελείωσα τις σπουδές μου, έπιασα δουλειά σε σχολείο στην Κίνα και μετά από κάποια χρόνια ήρθα στην Ελλάδα. Ποιες είναι οι ηλικίες των παιδιών που έρχονται στο σχολείο; Εξαρτάται από την τάξη που είναι. 6.

6. Χυμός δαμάσκηνου: με γεύση καπνιστής σάλτσας bbq.

Έχουμε 4 τάξεις με αγόρια και κορίτσια μαζί, οι οποίες χωρίζονται σε ηλικίες από 5 χρονών μέχρι 10. Όταν φτάσουν σε ηλικία 10 ετών φεύγουν από εδώ και συνεχίζουν τις σπουδές τους αλλού. Εδώ μαθαίνουν τα βασικά πράγματα, για να μην ξεχάσουν την γλώσσα τους. Εσύ τι διδάσκεις; Γλώσσα και λίγη ιστορία της Κίνας. Τα παιδιά που έχετε εδώ πάνε και σε ελληνικά σχολεία; Ναι, μερικά πάνε σε ελληνικά σχολεία και το απόγευμα έρχονται εδώ να μάθουν κινέζικα. Κάποιες φορές τούς κάνω και μαθηματικά. 8.

7. Zongzi: φύλλα από μπαμπού ή καλάμι για να τυλιξεις ρύζι. 7.

8. CiCi: Ζελέ που πίνεται με καλαμάκι και περιέχει άγνωστα λευκά σφαιρίδια.

Άρχισε αποκλειστικά για την Κίνα, αλλά στην συνέχεια άρχισε να απευθύνεται και στο δυτικό κοινό. Υπάρχει και σαν application στο i-phone. Δεν νοείται να είσαι Κινέζος κάτω των 30 και να μην διαθέτεις λογαριασμό. Κάθε profile διαθέτει τον δικό του κωδικό ή mail, για να μπορείς να βρεις το άτομο που ψάχνεις. Δεν έχει να ζηλέψει σε τίποτα το skype και το msn στις λειτουργίες τους, από την βιντεοκλήση μέχρι τη μεταφορά αρχείων, με highlight την αυτόματη μετάφραση κειμένου από την γλώσσα του αποστολέα στην γλώσσα του παραλήπτη. Εκτός των κλασικών λειτουργιών του chat, υπάρχει και το

προφίλ του εκάστοτε κωδικού που μπορείς να ανεβάσεις φωτογραφίες-κείμενα και ό,τι σου έρθει στο κεφάλι. Για να μπεις στο προφίλ του άλλου (qzone), πατάς απλά το αστεράκι που βρίσκεται κάτω από το όνομά του και -voila!- βρίσκεσαι εκεί. Σύμφωνα με το Wikipedia, το 2011 υπήρχαν 711,7 εκατομμύρια ενεργοί χρήστες. Διαθέτει και επιπλέον λειτουργίες, παιχνίδια, downloads, ringtones και άλλα. Κατεβάστε το πιγκουινάκι και χαρείτε τα προτερήματά του. Γρήγορα όμως, πριν το προλάβουν οι hipsters και πούν ότι το ήξεραν πριν από εσάς.

Μπορεί ένα παιδί από την Ελλάδα να έρθει εδώ να μάθει κινέζικα; Δεν θα ήταν πολύ πρακτικό για το ίδιο το παιδί, γιατί το μάθημα γίνεται μόνο στα κινέζικα.

Χριστούγεννα και έχουμε επίσης και την κινέζικη πρωτοχρονιά.

Υπάρχει οικονομική στήριξη για το σχολείο; Οι γονείς των παιδιών δίνουν συνήθως κάποια λεφτά. Επίσης, βοηθάνε και οι επίσημοι φορείς της Κίνας. Έχετε ίδιες διακοπές με τα ελληνικά σχολεία; Σχεδόν. Για καλοκαίρι τελειώνουμε τέλη Ιούλιου. Έχουμε επιπλέον και κάποιες άλλες γιορτές πριν τα ευρωπαϊκά 10.

11.

Μετά το σχολείο τι κάνεις; Συνήθως κάθομαι στο σπίτι μου και χαλαρώνω, αλλά υπάρχουν και φορές που βγαίνω για καφέ με τους φίλους μου. Έχω και Έλληνες φίλους. Και πού πηγαίνετε; Συνήθως στο Σύνταγμα και στο κέντρο, αλλά προτιμώ τη Γλυφάδα, γιατί είναι πάρα πολύ ωραία. Τα καλοκαίρια που είναι κλειστό το σχολείο πάω διακοπές σε ελληνικά νησιά γιατί μού αρέσει πολύ η Ελλάδα σαν χώρα.

11. Fungi Jew's Ear: αποξηραμένα μανιτάρια.

9. Dumplings με γέμιση σουσάμι (θεωρείται γλυκό).

12. Ρίζα Taro: τρώγεται σαν δημητριακό, ιδιαίτερα την πρωτοχρονιά.

10. Σάλτσα σόγιας: Η κύρια σάλτσα των κινέζικων φαγητών, μαζί με την fish sauce.

13. Squid sauce: στην ταϊλανδέζικη και βιετναμέζικη κουζίνα την χρησιμοποιούν περισσότερο. 12.

13.

18 OUGH!

Έτοιμος; Για ποιο πράγμα; Θα αρχίσει η μαγνητοφώνηση και θα απαντήσεις σε κάποιες ερωτήσεις Δεν θέλω. Να πάρετε από την Λουΐζα. Άρχισε η ηχογράφηση. Πόσο καιρό είσαι στην Ελλάδα; 5 χρόνια. Με έστειλε η κινέζικη κυβέρνηση στα 20 μου μαζί με την οικογένειά μου για ένα καλύτερο μέλλον. Εδώ δουλεύω 4 χρόνια περίπου. Για ένα καλύτερο μέλλον; Ναι. Έχετε μεγάλη ιστορία σαν χώρα και η κυβέρνηση έχει στείλει αρκετούς συμπατριώτες μου εδώ. Πριν έρθεις εδώ, τι δουλειά έκανες στην Kίνα; Δεν πρόλαβα να δουλέψω. Με το που τελείωσα το σχολείο ήρθα στην Ελλάδα και δουλεύω σαν delivery boy στο εστιατόριο. Όταν δεν υπάρχουν παραγγελίες, βοηθάω μέσα στο μαγαζί ως σερβιτόρος. Από ελεύθερο χρόνο; Σαν την Λουΐζα; Κάπως έτσι. Δουλεύω από τις 9 μέχρι τις 9. Κάποιες μέρες μπορεί να ξεκινήσω πιο αργά, εξαρτάται από την ημέρα. Οπότε, ελεύθερο χρόνο έχω τα βράδια, μετά την δουλειά, και τις Κυριακές. Τις Κυριακές πάμε με φίλους βόλτες, αλλά όχι τίποτα τρελό. Βόλτες, συνήθως, ή καθόμαστε στο σπίτι κάποιου φίλου.

Tom, delivery boy

Σπύρος Διαμαντάρας

Κοπέλα έχεις; Πες μου ότι προλαβαίνεις. Είχα μια κοπέλα από την Κίνα. Αυτή ήταν από την νότια Κίνα και εγώ από την Βόρεια, οπότε είχαμε πολλές διαφορές σε αρκετά θέματα, αλλά ήταν ωραία η όλη κατάσταση. Την λένε Τσάο και μένει στην Χαλκίδα. Την έβλεπα κάθε Κυριακή που κάναμε βόλτα στον Σύνταγμα και στο Μοναστηράκι, αλλά τώρα πια δεν είμαστε μαζί. Αν θέλεις, προλαβαίνεις. Και μια ώρα την ημέρα να έχεις ελεύθερο χρόνο, θα βρεις τον τρόπο και θα βρεθείτε. Τώρα είμαι μόνος. Έχεις QQ; Θα σου κάνουμε συνοικέσιο μέσω του περιοδικού για να βρεις μια ωραία Ελληνίδα. Δεν ξέρω αν θα μπορούσα να κάνω σχέση με Ελληνίδα, γιατί έχετε διαφορετική κουλτούρα και μπορεί να μην συνεννοούμαστε σε πολλά θέματα, αλλά γιατί όχι. tongjilong27@163. com αυτό είναι το mail μου και αυτός είναι ο QQ κωδικός μου: 290114339. Τώρα τι θα κάνεις; Δεν έχει πολλές παραγγελίες, οπότε θα μείνω μέσα, για να βοηθήσω αν θέλουν τίποτα. Δεν έχω φάει κιόλας, οπότε λέω να κάτσω να φάω. Τι φαγητό; Έχουμε πολλά πράγματα μέσα, αλλά τα μόνα που θα ξέρετε σίγουρα είναι το ρύζι και η σούπα. Αυτό ήταν. Τελειώσαμε. Θέλεις να κάτσεις να σε βγάλουμε μια φωτογραφία; Μισό λεπτό (κοιτάει στο μαγαζί να δει αν τον βλέπουν). ΟΚ, πάμε. Να μου την στείλεις όταν βγει. Καλή συνέχεια.

Fried Rice (τηγανητό ρύζι)

3 κούπες ρύζι βρασμένο (οι Κινέζοι χρησιμοποιούν jasmine) / 3 κουταλιές σούπας σησαμέλαιο /1 κούπα κατεψυγμένο αρακά και καρότα / 1 μικρό κρεμμύδι ψιλοκομμένο / 2 κουταλιές σούπας λιωμένο σκόρδο / 2 αυγά, ελαφρά χτυπημένα / 1/4 της κούπας σάλτσα σόγιας

Σε μέτρια φωτιά ζεσταίνουμε το λάδι σε ένα μεγάλο τηγάνι ή γουόκ. Προσθέτουμε τα καρότα και τον αρακά, το κρεμμύδι και το σκόρδο και τα τσιγαρίζουμε μέχρι να μαλακώσουν. Χαμηλώνουμε λίγο τη φωτιά και σπρώχνουμε στην άκρη τα τσιγαρισμένα

λαχανικά. Ρίχνουμε τα αυγά και ανακατεύουμε μέχρι να ψηθούν. Ρίχνουμε το

ρύζι και την σάλτσα σόγιας και ανακατεύουμε καλά μέχρι να ζεσταθούν όλα μαζί.

Μπορούμε να προσθέσουμε ζαμπόν ή μικρές γαρίδες καθαρισμένες.`

OUGH! 19

Λουΐζα (Cyi an)

Σπύρος Διαμαντάρας

Πόσων χρονών είσαι; Είμαι 21. Ήρθα στα 16 μου, πριν 5 χρόνια, μαζί με την μητέρα μου και τα 2 μικρότερα αδέρφια μου. Ο πατέρας σου; Ο πατέρας μου είναι στην Κίνα και δουλεύει. Θέλω να μαζέψω λεφτά και να πάω μια μέρα να τον δω γιατί μου λείπει. Πώς και ξέρεις τόσο καλά ελληνικά; Με το που ήρθα Ελλάδα γράφτηκα στο 2ο γυμνάσιο Αθηνών και έτσι έμαθα την γλώσσα. Είχα γνωρίσει εκτός των Κινέζων φίλων μου και Έλληνες συμμαθητές, οπότε ήταν πιο εύκολο. Όταν τελείωσα τον γυμνάσιο, έπιασα δουλειά στο μαγαζί. Θα μου πεις πώς περνάς μια τυπική βδομάδα; Δουλεύω από την Δευτέρα μέχρι το Σάββατο, 9 το πρωί με 9 το βράδυ, κάνουμε όμως διάλειμμα ενδιάμεσα για φαγητό. Γυρίζω σπίτι και συνήθως κοιμάμαι αμέσως, αλλά άλλες φορές μπαίνω στο QQ και μιλάω με φίλους. Τις Κυριακές κλείνει το μαγαζί και ξεκουραζόμαστε και κάποιες από αυτές πάω στο Allou Fun park με τους φίλους μου. Από μουσική; Δυτική ή ασιατική; Ακούω και αγγλική μουσική, αλλά αγαπημένο μου συγκρότημα είναι ένα από την Κορέα, δεν σας λέω τον τίτλο του τραγουδιού που μ’ αρεσει γιατί δεν θα το καταλάβετε, το συγκρότημα πάντως το λένε Dream High. Tα περισσότερα ρούχα στο μαγαζί είναι για μεγαλύτερες ηλικίες. Από πού ψωνίζεις; Από το Σύνταγμα, στα Ζάρα και στα άλλα μαγαζιά στην Ερμού. Είναι πιο κοντά στη ηλικία μου τα ρούχα εκεί. Εδώ, στο μαγαζί, μπορεί να είναι ωραία τα ρούχα, αλλά δεν είναι για την ηλικία μου όπως είπες. Έχεις πάει πουθενά αλλού, εκτός Ελλάδας; Τα χαρτιά μου είναι στη Ιταλία και έτσι πηγαίνω εκεί όταν είναι να τα ανανεώσω. Εκτός από Ιταλία δεν έχω πάει πουθενά άλλού. Ούτε στην Ελλάδα έχω πάει πουθενά εκτός Αθήνας . Δεν προλαβαίνω, αλλιώς θα πήγαινα. Από φαγητό; Μαγειρεύετε στο σπίτι και το φέρνετε στη δουλειά; Τα μεσημέρια που είμαστε στην δουλειά, επειδή δεν προλαβαίνουμε και ούτε έχουμε χώρο να μαγειρέψουμε, παραγγέλνουμε από το εστιατόριο. Φαγητό φτιάχνουμε τα βράδια όταν γυρίσουμε σπίτι. Συνήθως φτιάχνει η μαμά μου.

Η Κινέζικη λαϊκή αγορά Στην αυτοσχέδια αγορά μπροστά από το κτίριο της Chinatown μπορεί να βρει κανείς φρέσκα λαχανικά που καλλιεργούν οι ίδιοι οι Κινέζοι σε κήπους και μικρά κτήματα. Παλιότερα, τα λαχανικά έρχονταν από την Ιταλία ή ακόμα και την Κίνα, αλλά σήμερα, μετά από τόσα χρόνια στην Ελλάδα τα πράγματα είναι πιο οργανωμένα. Τα περισσότερα από τα λαχανικά είναι άγνωστα εντελώς στους Έλληνες και αυτοί που τα πωλούν, δύσκολα μπορούν να σου δώσουν πληροφορίες για τον τρόπο που τα μαγειρεύουν. Αυτό που πετυχαίνεις σε πολύ καλές στιγμές είναι καβούρια και οστρακοειδή, τα οποία τα φέρνουν κυρίως από την Ιταλία. Αν είσαι τυχερός, πετυχαίνεις μικροσκοπικά κυδώνια που γίνονται εκπληκτική μακαρονάδα απλά με μπόλικο σκόρδο και λάδι.

Έχεις κανένα χόμπι; Στην Κίνα έκανα καλλιγραφία για κάποιο καιρό, αλλά πάει πολύς καιρός από τότε και δεν θυμάμαι καλά. Στην Ελλάδα δεν προλαβαίνω να κάνω πολλά, οπότε ακούω μουσική ή βλέπω καμία ταινία στο laptop. Είδα και στο σινεμά τον Τιτανικό 3D. Για το μέλλον τι σκέφτεσαι; Αν σού δινόταν η ευκαιρία να ζητήσεις 3 πράγματα και αυτά να γίνονταν πραγματικότητα, ποια θα ήταν αυτά ; Θέλω να γυρίσω στην Κίνα και να πιάσω δουλειά εκεί, μαζί με την οικογένειά μου. Για να παντρευτώ είναι ακόμα νωρίς, οπότε δεν το σκέφτομαι ακόμα. Θα ήθελα πρώτον να δω ξανά τον πατέρα μου, δεύτερον να γίνω νηπιαγωγός και τρίτον να έχω πολλά λεφτά. Πώς και μας εμπιστεύτηκες και άφησες το μαγαζί για να έρθεις μαζί μας; Δεν ξέρω. Έτσι απλά. Πιστεύω και στα πρόσωπα και δεν σας είδα για κακούς τύπους.

Χοιρινό Σετσουάν με φασολάκια

2 κ.σ. ελαιόλαδο / 3 σκελίδες σκόρδο ψιλοκομμένες 1 κ.σ. τριμμένο τζίντζερ / μισό κιλό φρέσκα φασολάκια καθαρισμένα / μισό κιλό χοιρινό [ψαρονέφρι] κομμένο σε πολύ λεπτά κομμάτια / 2 κ.σ. πάστα τσίλι [Σετσουάν, στα κινέζικα παντοπωλεία] ή 2 πιπεριές τσίλι και μία σκελίδα σκόρδο λιωμένη / 2 κ.σ. σάλτσα σόγιας / 1 κ.σ. καφέ ζάχαρη / 2 κ.σ.ξίδι από ρύζι / 1 κ.σ. σησαμέλαιο

Κόβουμε το ψαρονέφρι σε μικρά λεπτά φιλέτα. Ζεσταίνουμε δύο κουταλιές λάδι σε τηγάνι σε δυνατή φωτιά και προσθέτουμε το σκόρδο και το τζίντζερ. Ανακατεύουμε για ένα λεπτό και προσθέτουμε τα φιλέτα. Τηγανίζουμε για 5 λεπτά ανακατεύοντας και μετά τα βγάζουμε σε πιάτο. Προσθέτουμε τα φασολάκια και τηγανίζουμε

ανακατεύοντας για άλλα 5 λεπτά. Ρίχνουμε πάλι το κρέας στο τηγάνι και προσθέτουμε την σάλτσα Σετσουάν ή το σκόρδο

και τις τσίλι πιπεριές ψιλοκομμένες. Ρίχνουμε τα υπόλοιπα υλικά, αφήνουμε στη φωτιά για 2 λεπτά μέχρι να εξατμιστούν

τα πολλά υγρά και σερβίρουμε με ρύζι, καβουρδισμένο σουσάμι και ψιλοκομμένο φρέσκο κρεμμυδάκι.

Μ΄ αρέσουν πολύ τα ναργιλεδάδικα της Αθήνας. Για τρεις λόγους: ο ένας, γιατί μου δίνουν μια ψευδαίσθηση ταξιδιού, τόσο χρήσιμη κι απαραίτητη τώρα που όλο και πιο δύσκολα πια μπορώ να ταξιδεύω. Ο άλλος, γιατί νιώθω μεγάλη συγγένεια με τους μετανάστες: μετανάστης κι εγώ – εσωτερικός, έστω – μισή ζωή στην Αθήνα, κι ακόμα ξένος. Καμιά ιδιοκτησία δε με δένει μ’ αυτό τον τόπο, και το μόνο που έχω καταφέρει είναι να αυτοσυντηρούμαι – κι αυτό με πολλή τσιγκουνιά, πια. Κι ο τρίτος - ή πρώτος; - λόγος: επειδή μ’ αρέσει ο ναργιλές.

Ξεκινάω απ’ τα Πατήσια. Βγαίνω από το σταθμό «Άγιος Νικόλαος» στην ομώνυμη πλατεία. Εφαπτόμενη στην Αχαρνών, η πλατεία είναι φυσικό να συγκεντρώνει πολλούς μετανάστες της περιοχής και αρκετές φορές δυστυχώς να βρίσκεται στο στόχαστρο των φασιστών. Η πελατεία της «Σουλτάνας» και του «Aleppo» είναι ένα κράμα, Άραβες, Βαλκάνιοι κι Έλληνες. Αυτό, καθώς και το ότι αυτά είναι τα μόνα ναργιλεδάδικα που βγάζουν τραπέζια πάνω σε πλατεία, τα κάνει εντελώς ξεχωριστά και ιδιαίτερα. Παίρνω το τρένο, και επόμενη γειτονιά, το Μεταξουργείο. Στην αρχή της Λεωνίδου βρίσκω στ’ αριστερά μου τη «Lilalina», ένα μαγαζί που παραπέμπει περισσότερο σε καφετέρια, με μια πελατεία αρκετά νεανική. Λίγο παρακάτω, Λεωνίδου και Κολωνού, βρίσκονται οι «Πυραμίδες της Αιγύπτου». Γωνία με μπουρδέλο, είναι από τα πιο hard core σημεία της Αθήνας και ένα από τα πιο αυθεντικά ναργιλεδάδικα. Σ΄ αυτό το μαγαζί θα σταθώ λίγο παραπάνω, αφού κατά κάποιο τρόπο είναι στέκι μου κι έχω πολλά να πω γι’ αυτό. Άκουσα πολλή αράβικη μουσική εδώ μέσα κι ιστορίες αρκετών ανθρώπων. Κάποτε έκατσα παρέα με έναν Παλαιστίνιο, που μού μίλησε για την ομορφιά της Μεσοποταμίας και για τα ποιήματα του Νταρουίς. Εδώ γνώρισα και τον Άχμετ, έναν Ιρακινό φοιτητή. «Κάποιες νύχτες ο ουρανός της Αθήνας μού θυμίζει τον ουρανό της Βαβυλώνας», μού είπε μια τέτοια νύχτα που περπατήσαμε μαζί φεύγοντας. Έζησα και διάφορες καταστάσεις εδώ, άλλες για γέλια, άλλες για κλάματα. Ένα απόγευμα, κι ενώ το Α13 «Ομόνοια–Κηπούπολη» κατέβαινε τη Λεωνίδου κι ένα αυτοκίνητο παρκαρισμένο έξω απ’ το μπουρδέλο τού έκλεινε το δρόμο, βγήκε ένα παιδί από το μαγαζί και, σκασμένο στα γέλια, φώναξε στον οδηγό, που κόρναρε εκνευρισμένος: «Γκαμάει τώρα!». Αλλά και τον καιρό της επιχείρησης «Αρετή» την περασμένη άνοιξη, είδα μπάτσους να μπουκάρουν στο σπίτι με τα λαμπάκια, να μαζεύουν τις πόρνες, να τις χώνουν στο περιπολικό και να φεύγουν. Έχει πολλή ζωή και πολύ ενδιαφέρον αυτή η γειτονιά της Αθήνας. Λες και βγήκε από το «Σοκάκι της αμαρτίας» του Μαχφούζ. Αφήνω τη Λεωνίδου και βγαίνω στην παράλληλή της, τη Μεγάλου Αλεξάνδρου. Στο νούμερο 85 βρίσκεται η «Νούρα», του Ηλία Αντύπα, Έλληνα εκ Συρίας, δισέγγονου του θρυλικού επαναστάτη Μαρίνου Αντύπα! Από πελατεία η «Νούρα» έχει και Άραβες

και Έλληνες, και άντρες και γυναίκες, σε αντίθεση με τα δύο άλλα μαγαζιά της γειτονιάς, όπου Έλληνες και γυναίκες σπανίζουν. Κατεβαίνοντας τη Μεγάλου Αλεξάνδρου, σκέφτομαι πόσο περίεργο είναι που τα μαγαζιά αυτά συνυπάρχουν στην ίδια γειτονιά με τους πιο εναλλακτικούς και ψαγμένους καλλιτεχνικούς χώρους της Αθήνας, αλλά πάλι λέω ότι και τα καλύτερα ναργιλεδάδικα της Πόλης δίπλα στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης βρίσκονται. Οι μεγάλες πόλεις χωράνε τα πάντα. Από τον Κεραμεικό -και μέσω Μοναστηρακίου- φτάνω στην Καλλιθέα. Αριστερά του σταθμού βρίσκεται το «Άρωμα Ανατολής». Εδώ δουλεύει ο Σάκης από τη Συρία που του αρέσει να κάνει κάτι θεαματικά κόλπα περιστρέφοντας το μαγκάλι με τα κάρβουνα - κι εμένα μ’ αρέσει που σ’ ένα πεζοδρόμιο της Καλλιθέας μπορείς να πετυχαίνεις τέτοιες εικόνες. Μετά βγαίνω Θησέως και την κατεβαίνω με τα πόδια, μέχρι το εκκλησάκι της Αγίας Ελεούσας. Στ’ αριστερά μου είναι η «Αl Sokareia». Ο Αντρέας, που ετοιμάζει τους ναργιλέδες και τα κάρβουνα, μού λέει ότι παλιά σε τέτοια μαγαζιά πήγαιναν κυρίως ξένοι, αφού οι Έλληνες είχαν μια προκατάληψη με το ναργιλέ, ταυτίζοντάς τον με τους τεκέδες και τα χασίσια. Οι νεότερες γενιές όμως κάνουν ναργιλέ απενοχοποιημένα. Από την άλλη μεριά της Θησέως, πίσω από το εκκλησάκι, συναντώ το «Cairo Coffee», ένα μαγαζί που σφύζει από νεανικότητα και λαϊκότητα τύπου Μπουρναζίου. Βγαίνοντας, μπαίνω στο στενό που είναι παράλληλο στη Θησέως και βρίσκομαι στις «Πυραμίδες», όπου σερβίρονται και πολύ ξεχωριστά γλυκίσματα και εδώ έχω πιει το ωραιότερο σαλέπι. Μαθαίνω ότι υπάρχουν και Πυραμίδες Νο 2 στις Τζιτζιφιές, Πεισιστράτους 87, αλλά δεν προλαβαίνω να πάω απόψε. Είναι περασμένες 11 πια κι εγώ πρέπει να γυρίσω στους Αμπελόκηπους – την αλεξανδρινή «Μαχμουντία». Μετά τις 12, που σταματά η συγκοινωνία, δεν κυκλοφορεί φτωχός στην Αθήνα – ούτε χούντα να είχαμε. Εσείς, αν έχετε όχημα ή αν σας περισσεύουν χρήματα για ταξί, μπορείτε να συνεχίσετε. Και μην ξεχνάτε: κάποτε ο Τσαρούχης είπε ότι το σπίτι του Χρονά στην οδό Πανός στην Πλάκα ήταν «το μεγαλύτερο σαλόνι της Μέσης Ανατολής». Βέβαια κι ο Σαββόπουλος είπε «εδώ είναι Βαλκάνια», κι ο Καραμανλής «ανήκομεν εις την Δύσιν», κι ο Παπανδρέου «η Ελλάδα ανήκει στους Έλληνες» - το ίδιο λένε τώρα κι οι φασίστες. Διαλέγετε ό,τι σας κάνει.

OUGH! 21

Δοκιμάσαμε όλα τα ναργιλεδάδικα του κέντρου, σε μια βόλτα με μπόλικο καπνό, λουλά και τουμπεκί. Χαρίλαος Τρουβάς, Φωτο: Νίκος Κατσαρός

Απόγευμα στην Αθηναϊκή Αραβία

Τα βασικά μέρη του ναργιλέ είναι: η γυάλινη σφαίρα (φιάλη), το μεταλλικό στέλεχος (διπλός σωλήνας), η εστία ("λουλάς"), ο εύκαμπτος σωλήνας ("μαρκούτσι")

Ανατομία ενός ναργιλέ Ο ναργιλές είναι ασιατικής επινόησης κατασκευή για κάπνισμα. Η ονομασία του προέρχεται από τη περσική λέξη "ναργκιούλ" (είδος ινδικής καρύδας), από την οποία στην αρχή κατασκευαζόταν πριν χρησιμοποιηθεί αργότερα γυάλινη σφαίρα. Ο ναργιλές είναι συνηθισμένος στα μουσουλμανικά κράτη, ενώ σχετικά διαφοροποιημένος απαντάται και σε άλλες ασιατικές χώρες όπως η Ινδία. Στην Ελλάδα η χρήση του ήταν διαδεδομένη κατά την εποχή της Τουρκοκρατίας και συνεχίζεται μέχρι σήμερα.

Η γυάλινη φιάλη φέρει καθαρό νερό, συνήθως μέχρι τη μέση. Μετά την αεροστεγή σύνδεση με τον κατακόρυφο σωλήνα τοποθετείται στη πάνω κατάληξή του, που ονομάζεται λουλάς, χαρμάνι καπνού που πωλείται στο εμπόριο και είναι αρκετά πιο ακίνδυνος σε σχέση με τον καπνό του τσιγάρου (ο καπνός αυτός παράγεται ειδικά για ναργιλέ). Στη συνέχεια, με μια μεταλλική μικρή τσιμπίδα τοποθετούνται πάνω στο χαρμάνι, που προηγουμένως έχει συμπιεσθεί ελαφρά με το χέρι, τεμάχια

αναμμένου κάρβουνου. Έτσι, μόλις ο καπνιστής αρχίζει να εισπνέει, αραιώνεται ο εντός της φιάλης αέρας, δημιουργείται υποπίεση και ο καπνός από τον καιόμενο καπνό μαζί με αέρα εισέρχεται δια του κατακόρυφου σωλήνα στη φιάλη προκαλώντας φυσαλίδες και αναταραχή στο νερό με υπόκωφο θόρυβο. Το πέρασμα αυτό του καπνού μέσα από το νερό που τον φιλτράρει τον ψύχει και αποτελεί το βασικό χαρακτηριστικό, το οποίο διαφοροποιεί τον ναργιλέ από άλλες συσκευές καπνίσματος.

22 OUGH!

Φωτο: Eftyhia Vlahou

Pakistathens Μια βόλτα στην πακιστανική παροικία της Αθήνας Διονύσης Ανεμογιάννης

Λίγο πιο κάτω από την οδό Αθηνάς, στα πέριξ της πλατείας Θεάτρου αλλά και κάτω από την Πειραιώς, σε νεοκλασσικά του ιστορικού κέντρου και πολυκατοικίες του ’50, στενά βρώμικα και τοίχοι μαύροι από το καυσαέριο φιλοξενούν άτυπα την πακιστανική παροικία στο κέντρο της Αθήνας. Μενάνδρου, Αναξαγόρα, Σωκράτους, Γερανίου και Ευριπίδου άλλαξαν χέρια κάτω από ζυμώσεις αλλά και γρήγορες επεμβάσεις που είχαν ως στόχο μια ραγδαία υποβάθμιση του κέντρου. Οι αλλοδαποί μέτοικοι της ιστορικής γειτονιάς, άλλο ένα πιόνι στα χέρια των διαφόρων συμφερόντων, πασχίζουν να ριζώσουν στη γη που για πάνω από μια δεκαετία τους φιλοξενεί, τους απομυζεί αλλά ποτέ δεν τους αναγνωρίζει δικά της τέκνα.

Η ώρα είναι δώδεκα το μεσημέρι και το θεατρικό σκετς εκτελείται με ζηλευτή συνέπεια: Μια κλούβα παρκαρισμένη στην οδό Μενάνδρου, ένα τσούρμο μετανάστες, αστυνομικές δυνάμεις και το τηλεοπτικό κανάλι, συνενοημένοι φωτορεπόρτερ, ‘ζωντανές συνδέσεις’ να καλύψουν την επιχείρηση ‘Ξένιος Δίας’. Όλοι είναι ικανοποιημένοι και χαμογελούν, ακόμη και οι μετανάστες μέσα από την κλούβα, τουλάχιστον στην σημερινή τους σύλληψη, τούς πήρε και η κάμερα. Λίγα βήματα πιο πέρα σταματούν και εμάς κάποιοι αστυνομικοί, ζητούν ταυτότητα και ρωτούν για ποιο λόγο περπατούμε την γειτονιά. Η εξήγηση ‘για βόλτα’ δεν καλύπτει τον ένα από τους δύο, αλλά τελικά μας αφήνουν. Τούς φάνηκε περίεργο που τρεις Έλληνες κυκλοφορούσαν μέρα μεσημέρι

Shebbir for president

Φωτο: Νίκος Κατσαρός

Η πακιστανική κοινότητα είναι μια από τις λίγες κοινότητες μεταναστών που προκηρύσσουν πανελλαδικές εκλογές. Μια βόλτα στις γειτονιές που κατοικούν και διατηρούν μαγαζιά Πακιστανοί, σε βάζει κατευθείαν στον εκλογικό πυρετό. Αφίσες που θα 'λεγες ότι διαφημίζουν το νυχτερινό κέντρο "Νύχτες Ανατολής", έντονο photoshop και χρώματα παρουσιάζουν τους τρεις υποψηφίους. Ένας από αυτούς είναι ο Shebbir Dheme. Τον συναντήσαμε στο εκλογικό του γραφείο που βρισκόταν ακριβώς επάνω από ένα πακιστανικό κρεοπωλείο. Μέσα εκτός από την διακριτική οσμή κρέατος, την προσοχή μάς κέρδισε μια κορνίζα της Benazir Bhutto και ένα βιβλίο της Χίλαρι Κλίντον στην βιβλιοθήκη του Shebbir. Αυτά είναι μέρος απ' όσα μάς είπε: Για την παρουσία του πακιστανικού παράγοντα στην Ελλάδα "Αυτή την στιγμή, πάνω από τριάντα χιλιάδες Πακιστανοί ζούνε στην Αθήνα, ενώ σε όλη την Ελλάδα ο αριθμός τους φτάνει τις εξήντα χιλιάδες. Από τους παραπάνω, οι 45.00ο ζουν νόμιμα στην χώρα. Τα μαγαζιά της πακιστανικής κοινότητας βρίσκονται στην Ομόνοια, όμως οι περισσότεροι Πακιστανοί κατοικούν σε Νίκαια, Ρέντη, Περιστέρι, Νέα Ιωνία, Μενίδι και Ασπρόπυργο. Οι πρώτοι Πακιστανοί ήρθαν στην Ελλάδα επί Κωνσταντίνου Καραμανλή, μετά την κατάρρευση της Χούντας, μέσω μιας σύμβασης που είχε υπογράψει με τον Bhutto, για φτηνά εργατικά χέρια. Καιρό αργότερα ο πληθυσμός αυτός επέστρεψε στο Πακιστάν και πίσω στην Ελλάδα έμειναν περίπου τετρακόσια άτομα. Αυτοί αποτέλεσαν τον πρώτο πυρήνα της πακιστανικής κοινότητας. Το δεύτερο κύμα Πακιστανών ήρθε από το ’89 μέχρι το ’98. Οι περισσότεροι ζούσαν παράνομοι. Το 1989 έγιναν κάποιες νομιμοποιήσεις του αλλοδαπού πληθυσμού και αυτό στάθηκε αφορμή να αρχίσουν να ανοίγουν τα πρώτα μαγαζιά και να γίνονται επενδύσεις".

στην Μενάνδρου. Υπάρχει το Γκάζι και το Μοναστηράκι γι’ αυτά. Πέντε χρόνια πριν, οι τολμηροί που αποφάσιζαν να διασχίσουν τον ίδιο δρόμο, έρχονταν αντιμέτωποι με μια μεσανατολίτικη λαοσύναξη, ένα ολόκληρο παζάρι που κανείς δεν ήξερε αν θα έβγαινε από αυτό ολόκληρος ή χωρίς ρούχα. Σήμερα τα πράγματα άλλαξαν, η γειτονιά από γκέτο μεταναστών και καταφύγιο παρανόμων κατέληξε να γίνει αστυνομοκρατούμενη πόλη-φάντασμα και στόχος ρατσιστικών οργανώσεων τυφλής βίας. Και στις δύο περιπτώσεις η εγκατάλειψη και η παρακμή πλεονάζουν. Σε αυτή την γειτονιά του ιστορικού κέντρου θα βρεις το κουρείο του ΝίκουΑμπντούλ που σού κάνει μασάζ με πέντε ευρώ, το παντοπωλείο του Μαλίκ με τις καυτερές πιπεριές και τις

νεροκολοκύθες και το μαγειρείο Makka με τα λαχταριστά καυτερά αρνίσια ποδαράκια μαγειρεμένα Nehari· μυρωδιές και χρώματα που σε κάνουν να νοιώθεις τουρίστας στην πόλη σου και μύστης σε μια εξωτική κουλτούρα. Το ough! έκανε πολλές επισκέψεις στην περιοχή, μίλησε με αλλοδαπούς και Έλληνες κατοίκους, καταστηματάρχες αλλά και έναν εκ των υποψηφίων για την θέση του προέδρου στις επερχόμενες εκλογές των Πακιστανών στην Ελλάδα. Τα συναισθήματα ανάμικτα, κοινό όμως το συμπέρασμα: τα προβλήματα Ελλήνων και μεταναστών είναι κοινά δαιμόνια που δεν αντιμετωπίζονται με διχασμό και μίσος. Η αλληλεγγύη είναι η μόνη που κρατά τις εγγυήσεις ενός καλύτερου μέλλοντος.

Για τις ρατσιστικές επιθέσεις "Ο κόσμος αγανακτά με τους μετανάστες, φοβάται ότι είναι επικίνδυνοι, λέει ότι τού παίρνουν τις δουλειές. Δεν είναι έτσι. Δεν φταίει ούτε ο μετανάστης, ούτε ο Έλληνας, φταίει το κράτος. Όταν αφήνεις τα σύνορα ελεύθερα και δεν ελέγχεις το ποιος μπαίνει, τότε είναι δεδομένο ότι θα μπουν και οι καλοί και οι κακοί. Έτσι έγινε το ’93 με την Αλβανία, έτσι συνεχίζεται τόσα χρόνια μετά. Το κράτος δεν φρόντισε να βάλει λουκέτο στην πόρτα και ο κόσμος, πια, κλειδώνει μέχρι και τα παράθυρα. Δεν θα σας πω ότι όλοι οι Πακιστανοί είναι καλοί, αυτό είναι αδύνατο. Δεν φταίω όμως με την σειρά μου, για τις παράνομες πράξεις ατόμων από την χώρα μου. Ο νόμος υπάρχει και πρέπει να τιμωρεί τους παρανόμους. Δεν είναι όμως σωστό να παίρνεις το νόμο στα χέρια και να τιμωρείς στα τυφλά. Η Χρυσή Αυγή δεν θα έπρεπε να μισεί τους μετανάστες, γιατί από την ιστορία μαθαίνουμε ότι οι Έλληνες πολλές φορές αναγκάστηκαν να φύγουν μετανάστες στο εξωτερικό. Μοιραζόμαστε το ίδιο πεπρωμένο, πρέπει να είμαστε αλληλέγγυοι". Για την αντιμετώπιση από τα ΜΜΕ "Τα ΜΜΕ δεν ήταν ποτέ με το μέρος των μεταναστών. Τις προάλλες, με αφορμή κάποιες επιθέσεις της Χρυσής Αυγής σε χώρους θρησκείας, κάναμε μια πορεία και σε αυτή μαζεύτηκαν πάνω από 20,000 άτομα, κανένα κανάλι δεν βρέθηκε, ωστόσο, να το καλύψει. Για τις σχέσεις με τα ελληνικά πολιτικά κόμματα "Εκτιμώ όλα τα αριστερά κόμματα, διότι και εμείς οι Πακιστανοί είμαστε εργάτες και ψάχνουμε ανθρώπους με τους οποίους μπορούμε να συνεννοηθούμε. Παλιότερα ασχολιόμουν πολύ περισσότερο με την στενή έννοια της πολιτικής, όμως πλέον το αποφεύγω γιατί παίζονται πολλά παιχνίδια και δεν θέλω να με εκμεταλλεύεται κανένα πολιτικό συμφέρον. Αν άνοιγαν τα σύνορα και επέτρεπαν στους μετανάστες που ζουν στην Ελλάδα να φύγουν στην Ευρώπη, ελάχιστοι θα έμεναν εδώ. Δεν το κάνουν όμως, παρά μόνο τούς εγκλωβίζουν εδώ μέσα". Οι εκλογές για την ανάδειξη του προέδρου της πακιστανικής κοινότητας θα γίνουν στις 21 Οκτωβρίου.

Πακιστανικό ντιβιντάδικο Κουμουνδούρου 1

Ο Άκραμ από το Πακιστάν είναι 6 χρόνια στην Ελλάδα. Στο κατάστημά του μπορείς να βρεις ινδικά και πακιστανικά DVD και CD μουσικής. Οι ταινίες είναι συνήθως ερωτικά μελοδράματα, αλλά εύκολα διακρίνεις ταινίες αστυνομικού σασπένς ακόμη και wresting με ένα ευρώ. Ο Άκραμ, έχει πολύ ενδιαφέρουσες ιστορίες να διηγηθεί. Ο ίδιος δούλευε επί δέκα χρόνια ως ηθοποιός αλλά και κάμεραμαν σε ταινίες του Lollywood, της πακιστανικής, δηλαδή, κινηματογραφικής βιομηχανίας. Είδε

Φωτο: Manteau Stam.

πολλούς ηθοποιούς, σταρ της χώρας του από κοντά και αν κρίνουμε από τα σκέρτσα που έκανε στον φακό, σίγουρα θα χόρευε και ο ίδιος στα ανεπανάληπτα μιούζικαλ της χώρας του. Απ’ ό,τι μας πληροφορεί ο Άκραμ δεν είχε ποτέ πρόβλημα με το μαγαζί του: «πάνω από την Πειραιώς κάνουν επιθέσεις, εδώ έχει αρκετή αστυνομία», εξηγεί. Μόνιμα ντεκό του αυτοσχέδιου καταστήματος του Άκραμ, δύο μεγάλα πορτρέτα της Aishwarya Rai, της Ινδής Angelina Jolie. Ο Άκραμ την λατρεύει. «Παλιά

ήταν μοντέλο, miss Κόσμος! Τώρα όμως είναι έγκυος…». Αγαπημένη του ταινία με την Aishwarya, το ‘Mohabbatein’ (που σημαίνει ‘αγάπη’), κλασσικό μουσικοχορευτικό ερωτικό δράμα του Bollywood. ΠΡΟΣΟΧΗ: Αν ενδιαφέρεσαι για την πακιστανική παραγωγή, πρόσεξε την ορθογραφία του Lollywood. Αν κατά λάθος πατήσεις ‘Loliwood’, ίσως να έχεις μπλεξίματα…

Πακιστανικό κουρείο Μενάνδρου 6

Ο Αμπντούλ-Νίκος είναι 26 χρονών, κουρέας από το Πακιστάν. Το μαγαζί του υπάρχει σε αυτό τον χώρο δεκατρία χρόνια, και ο ίδιος το έχει αναλάβει τελευταία. Κάνει κούρεμα, ξύρισμα και μασάζ στο κεφάλι. Παίρνει 5 ευρώ το κούρεμα και 15 για ολική περιποίηση. Στο κατάστημα έρχονται όλες οι εθνικότητες, μεταξύ αυτών και πολλοί Έλληνες. Ένας κύριος από το βάθος που έχει έρθει για ξύρισμα, μάς φωνάζει γεμάτος αφρούς και το κεφάλι να κοιτά ακόμα ταβάνι: «οι πιο πολλοί που έρχο-

νται είναι Χριστιανοί. Και εγώ Έλληνας είμαι! Είναι πολύ φτηνά, γίνεται καλή δουλειά και σε περιποιούνται». Στο μαγαζί δουλεύουν τρεις κομμωτές, ανάμεσά τους και ο Αμπντούλ που έμαθε να κουρεύει στο Πακιστάν, αλλά έχει πάρει και πτυχίο από ελληνική σχολή. Το κουρείο είναι αντρικό, «οι γυναίκες παίρνουν πολλή ώρα και θέλουν πολλή περιποίηση. Είναι δύσκολες», εξηγεί. Λίγα χρόνια πριν, ο Αμπντούλ έκανε ‘χρυσό’ τζίρο. «Φτάναμε τα 700 ευρώ είσπραξη την μέρα. Τώρα όμως μετά βίας

να κάνουμε 100. Πώς να το κρατήσω το μαγαζί, όταν τρέχουν εφορίες, πάγια και φόροι; Καλύτερα να πάω πίσω στο Πακιστάν». Η γειτονιά έχει αλλάξει ραγδαία τα τελευταία χρόνια, πολύ λίγος κόσμος κυκλοφορεί στον δρόμο πια. Με τις επεμβάσεις της αστυνομίας και τους συνεχείς ελέγχους, «υπάρχει κόσμος που θέλει να έρθει, αλλά μόλις σκέφτεται ότι θα του κάνουν έλεγχο και κινδυνεύει αντί να πάει για κούρεμα, να τρέχει στο ‘Αλλοδαπών’, κάθεται σπίτι του».

Εστιατόριο ‘Makka’ Αναξαγόρα 13-15

Το Makka λειτουργεί εδώ και δύο χρόνια στην οδό Αναξαγόρα στην Ομόνοια. Ο ιδιοκτήτης του, Μαχμούτ, μάς καλοδέχτηκε κερνώντας το εθνικό ποτό των Πακιστανών, το χυμό μάνγκο. O κατάλογος του Makka παρουσιάζει μεγάλη ποικιλία. Το πιο ακριβό πιάτο είναι ένα κοτόπουλο ολόκληρο (8 ευρώ), ενώ όλα τα υπόλοιπα πιάτα με κρέας –κεμπάπ, μπούτια κοτόπουλου, συκώτι, μπακαλιάρο κλπ- κοστίζουν 5 ευρώ, και ακόμη λιγότερο τα πιάτα με όσπρια, ρύζι και λαχανικά. Στο εστιατόριο του Μαχμούτ τρώει κόσμος από κάθε εθνικότητα. Κυρίως Πακιστανοί, Ινδοί, Μπαγκλαντεζιανοί, αλλά και Έλληνες και τουρίστες. «Τις προάλλες ήρθαν Γερμανοί που μάς είχαν βρει μέσω ίντερνετ και κάθισαν τέσσερις ώρες. Ο κόσμος προτιμά το

κατάστημα, επειδή έχει καλή ποιότητα και χαμηλές τιμές». Η επιγραφή έξω από το κατάστημα αναγράφει ‘Halal Foods’, πράγμα που σημαίνει ότι τα φαγητά που σερβίρονται είναι παρασκευασμένα σύμφωνα με τις επιταγές του ισλαμικού νόμου. Μέσα μια ταινία της Aishwarya Rai συνοδεύει το μεσημεριανό μας: μοσχάρι με κάρυ, Nehari (κότσι), Κοτόπουλο, αρνί με κάρυ, σαλάτα, biryani (ρύζι με κοτόπουλο), πίτες nan και σαλάτα. Χορταστικό, ελαφρύ και με την απαραίτητη δόση καυτερού, το γεύμα της Makka αποδεικνύεται εφάμιλλο, ίσως και καλύτερο, ενός ακριβού καλού εστιατορίου ανατολίτικης κουζίνας. Μέσα στο μαγαζί απαγορεύεται να πιείς αλκοόλ. Φωτο σελίδας: Eftyhia Vlahou

Συνταγή NEHARI (βοδινό ή αρνί σε καυτερή σάλτσα) 1 kg κρέας (κατά προτίμηση το αρνίσιο ή βοδινό σημείο της κνήμης-στελέχους του κρέατος, διαφορετικά χρησιμοποιείστε κοτόπουλο) / 1 ½ κούπα λάδι μαγειρέματος (περίπου 200 γρ) / ένα κρεμμύδι (μεσαίου μεγέθους), ψιλοκομμένο σε φέτες / 6-8 κουταλιές της

σούπας σιταρένιο αλεύρι ή φαρίνα, δηλαδή τα 3/4 της κούπας (75mgs) / όλο το σακουλάκι LAZIZA NEHARI MASALA / πράσινος κόλιανδρος, πράσινες πιπεριές, φέτες τζίντζερ και λεμόνι, ώστε να πάρουν μια γεύση από το γαρνίρισμα.

Σοτάρετε το κρέας σε λάδι ποσότητας μιας κούπας για περίπου 5 λεπτά. Προσθέστε τη Laziza Nehari Masala και ρίχτε 4-7 ποτήρια νερό. Καλύψτε το και αφήστε να μαγειρευτεί σε χαμηλή φωτιά μέχρι το κρέας να μαλακώσει (στο αρνίσιο 3-4 ώρες και στο βοδινό 4-6 ώρες, στο κοτό-

πουλο, προσθέστε μόνο 2-3 ποτήρια νερό). Ανακατέψτε καλά το αλεύρι σε μια κούπα νερό και προσθέστε το σταδιακά μέσα στην σάλτσα. Σοτάρετε για σωστό δέσιμο του μείγματος και μαγειρέψτε για 5-10 λεπτά σε ψηλή φωτιά ή μέχρι να γίνει πυκνό. (Για ακόμα πιο πηχτό Nehari,

μαγειρέψτε το περισσότερο). Ζεστάνετε καλά την υπόλοιπη ½ κούπα, το λάδι, και το σοταρισμένο κρεμμύδι μέχρι να αναδειχτεί το λεγόμενο golden and season Nehari. Καλύψτε το και μαγειρέψτε για 5-10 λεπτά σε χαμηλή φωτιά ή μέχρι όλο το λάδι να χωρίσει τις επιφάνειες.

Έπειτα γαρνιρίστε το Νehari με φέτες τζίντζερ, ψιλοκομμένο πράσινο κόλιανδρο , πράσινες πιπεριές και φρέσκο λεμόνι.

26 OUGH!

Dhaka Palace μπαγκλαντεσιανό εστιατόριο στη Μενάνδρου

Οι Έλληνες γενικώς, τοποθετούν όλα τα νοτιοασιατικά εστιατόρια της Αθήνας ως “ινδικά”, ενώ στην πραγματικότητα γνωρίζουν πολύ καλά ότι η πλειοψηφία των μεταναστών από εκείνα τα μέρη είναι Πακιστανοί. Βέβαια, αυτή η παρανόηση στηρίζεται και στο γεγονός ότι σχεδόν όλα αυτά τα εστιατόρια έχουν δύο μενού: ένα (τυπωμένο) για τους -σπάνιους- Έλληνες πελάτες και ένα (προφορικό) για τους ντόπιους, οι οποίοι όμως σπανίως έχουν λεφτά για κάτι παραπάνω από τσάι ή dal baht (φακές με ρύζι). Το Dhaka Palace είναι ένα από τα ελάχιστα μπαγκλαντεσιανά εστιατόρια των Αθηνών. Το Μπαγκλαντές (Ντάκα είναι η τροπική πρωτεύουσά του) υπήρξε μέχρι το 1971 γνωστό ως Ανατολικό Πακιστάν, αλλά εκείνη τη χρονιά αποσχίστηκε. Όμως πολλές χιλιάδες χιλιόμετρα το χώριζαν και το χωρίζουν από τον πρώην παρτενέρ του και η τοποθεσία του ανατολικά της Ινδίας το φέρνουν να γειτονεύει με τη Βιρμανία και την Ταϊλάνδη. Το ίδιο και την κουζίνα του, η οποία έχει λιγότερα λιπαρά και πιο φρουτώδη αρώματα από την Ινδία και το Πακιστάν. Ο συμπαθέστατος μάνατζερ, κατόπιν παράκλησής μας, μάς έφτιαξε ένα μπαγκλαντεσιανό μενού εκτός καταλόγου, αποκαλύπτοντας μια από τις καλύτερες τροπικές κουζίνες της Αθήνας μ' ένα καταπληκτικό value for money (ίσως όχι τόσο φτηνό όσο το γειτονικό Makka, αλλά πιθανόν καλύτερο value for money). Ξεχωρίσαμε το ψάρι, από τις λιμνοθάλασσες του Μπαγκλαντές, σπάνια γεύση στη κουζίνα της νότιας Ασίας που -συνήθως- ταυτίζεται είτε με το αρνί είτε με τη χορτοφαγία και τις θεϊκές φακέςγλύκισμα με ινδική καρύδα και κόλιανδρο. Φωτο σελίδας: Christos Tzimas

Mashur Daal 1 φλυτζάνι κόκκινες φακές (moshur/masur daal) / Μισό φλυτζάνι ψιλοκομμένο κρεμμύδι / Μισό φλυτζάνι λεπτοκομμένο κρεμμύδι, σε φέτες / 2 σκελίδες σκόρδο ψιλοκομμένο / 3 πράσινες τσίλι πιπεριές, η μία ψιλοκομμένη και οι

άλλες δυο κομμένες σε λεπτές λωρίδες / 3 φλυτζάνια ζωμός κότας [ή ένας κύβος και 3 φλυτζάνια νερό] / 2 κουταλιές βούτυρο γάλακτος / 1/4 φλυτζανιού ψιλοκομμένο φρέσκο κόλιανδρο / 1-2 ντομάτες ψιλοκομμένες / Μισό κουταλάκι

σκόνη τσίλι / 1 κουταλάκι κύμινο / Μισό κουταλάκι σπόροι κόλιανδρου / Μισό κουταλάκι κουρκουμά / Μαύρο πιπέρι [περίπου 1/4 κουταλιού] / 1 κουταλάκι μίγμα μπαχαρικών paanch phoron

Πλένουμε πολύ καλά τις φακές και τις βράζουμε με το νερό, τον κύβο, το ψιλοκομμένο κρεμμύδι, το μισό απ’ το σκόρδο και τις δυο τσίλι πιπεριές σε λωρίδες, τη μία κουταλιά βούτυρο, τις ντομάτες ψιλοκομμένες και όλα τα μπαχαρικά. Τις

βράζουμε για 20 λεπτά και μετά τις λιώνουμε με ένα πιρούνι. Λιώνουμε το υπόλοιπο βούτυρο, προσθέτουμε το κρεμμύδι σε φέτες και τη ψιλοκομμένη τσίλι πιπεριά και μόλις καραμελώσουν τα κρεμμύδια, προσθέτουμε το υπόλοιπο σκόρδο και το

paanch phoron και ενώ είναι πολύ καυτα, το προσθέτουμε στις φακές, μαζί με τον φρέσκο κόλιανδρο. Τα αφήνουμε να βράσουν όλα μαζί για λίγο και σερβίρουμε.

OUGH! 27

Φωτο: Eftyhia Vlahou

Πακιστανικό Μπακάλικο Μενάνδρου Το πιο παλιό μανάβικο της Μενάνδρου ανήκει στον Μαλίκ. Στο μαγαζί θα βρεις οπωροκηπευτικά, τρόφιμα, απορρυπαντικά αλλά και ένα χασάπικο κρυμμένο στο βάθος. Τα κρέατα προέρχονται από σφαγεία στον Ασπρόπυργο. Έρχονται στο κατάστημα, στραγγίζονται απ’ το αίμα και εξαγνίζονται με προσευχές, για να γίνουν halal, να διατίθενται δηλαδή όπως προστάζει ο ισλαμικός νόμος. Η θρησκεία απαγορεύει στους Πακιστανούς να τρώνε χοιρινό, οπότε πρέπει να είναι σίγουροι ότι το κρέας που προμηθεύονται δεν είναι ‘μπασταρδεμένο’. Αυτό τους οδηγεί να αγοράζουν μόνο από καταστήματα που εμπιστεύονται και το μαγαζί του Μαλίκ έχει κερδίσει καλό όνομα με τα χρόνια. «Είμαστε φτηνοί και πουλάμε halal», συνοψίζει ο ιδιοκτήτης. Τις προάλλες η δημοτική αστυνομία πέρασε και τού έκανε κατάσχεση σε προϊόντα αξίας 600 ευρώ, επειδή τα καφάσια του μαγαζιού ακουμπούσαν το πεζοδρόμιο. « Έρχεται η αστυνομία και σού ζητάει τα χαρτιά. Μόλις τα δείξεις, όμως, δεν σε αφήνουν ήσυχο, σού λένε: ‘έλα μαζί μας μια βόλτα, μόνο μια βόλτα’. Και στο τέλος σε πηγαίνουν στο τμήμα, περιμένεις 6-7 ώρες και μετά σε αφήνουν».

PAAN Όπου υπάρχουν Πακιστανοι στην Αθήνα Ένα από τα πιο περίεργα αξιοθέατα που συναντήσαμε σε μια έξοδό μας στην Ομόνοια ήταν ο πάγκος με τα φύλλα betel και τα υπόλοιπα συστατικά για την προετοιμασία ενός ψυχοτρόπου, διεγερτικού, που αποτελεί αρχαία παράδοση των χωρών της Ν.Α. Ασίας. Το Paan, όπως ονομάζεται, παρασκευάζεται τελετουργικά από φύλλα betel στα οποία τυλίγουν υδροξείδιο του ασβεστίου, καπνό και αποξηραμένους και φρέσκους καρπούς areca. Το μάσημα της εξωτικής ψυχοτρόπας, ωστόσο, επιφυλάσσει σοβαρούς κινδύνους για την υγεία. Στο άκουσμα του καρκίνου του στόματος, στομάχου και οισοφάγου και στην εικόνα της κόκκινη ακατάσχετης σιελόρροιας, μας κόπηκε μια και καλή η όρεξη.

Παίξε κρίκετ με 20 ευρώ Βούλγαρη και Αγησιλάου

Αν σκοπεύεις να παίξεις κρίκετ, εδώ μπορείς να αποκτήσεις πλήρη εξάρτυση με 20 ευρώ. Τα ρόπαλα του κρίκετ κοστίζουν από 15 έως 65 ευρώ, ανάλογα τον κατασκευαστή και το υλικό. Το πλαστικό προστατευτικό γεννητικών οργάνων κοστίζει 3 ευρώ.Τα γάντια κοστίζουν 2 ευρώ.Οι τρεις μπάλες κοστίζουν 1 ευρώ. Οι Πακιστανοί της Αθήνας παίζουν σχεδόν κάθε εβδομάδα κρίκετ στο Αιγάλεω και στον Απρόπυργο.

28 OUGH!

Μαρία Παππά|Φωτο: Νίκος Κατσαρός

http://www.africanwomen.gr/

Θα ήθελα να βγει μια μέρα ο υπουργός δημόσιας τάξης και να πει ότι «έχουμε διώξει 1000 μετανάστες, αλλά επειδή έφυγαν 1000 μετανάστες προσλάβαμε 1000 Έλληνες σε μια συγκεκριμένη δουλειά».

Πολίτες τρίτης κατηγορίας Η Λορέτα Μακόλεϊ είναι πρόεδρος της Οργάνωσης των Αφρικανών Γυναικών. Βοηθάει τις γυναίκες από διάφορα κράτη της Αφρικής να διεκδικήσουν τα δικαιώματά τους και να βρουν μια φωνή σε μια αφιλόξενη χώρα. Η Λορέτα ζει στην Ελλάδα πάνω από 20 χρόνια και μόλις πρόσφατα ξεκίνησε να πηγαίνει σχολείο για να μάθει καλύτερα τα Ελληνικά –τα οποία μιλάει σαν κανονική Ελληνίδα, κι ας αισθάνεται άσχημα που κάνει πολλά λάθη. Την συναντήσαμε για καφέ στα Εξάρχεια λίγες μέρες μετά την επίθεση στα γραφεία της κοινότητας της Τανζανίας από ανθρώπους που δεν θέλουν τους ξένους στην Ελλάδα.

Όταν πρωτοήρθα στην Ελλάδα η κατάσταση ήταν διαφορετική. Δεν υπήρχε πολύς κόσμος από την Αφρική. Θυμάμαι πως περπατούσα στο δρόμο και αυτοί που με έβλεπαν από τα μπαλκόνια, φώναζαν « Έλα Μαριγώ να δεις μια μαύρη! Έλα να δεις πως έχει κάνει τα μαλλιά της!» Όταν έβλεπε ο κόσμος ότι έψαχνες για διαμέρισμα στις πολυκατοικίες σε σταματούσαν και σού έλεγαν «έλα να δεις το δικό μου γιατί είναι πιο καλό και πιο φτηνό». Δεν είχαν πρόβλημα να σού το νοικιάσουν. Ήταν πιο εύκολα. Δεν υπήρχε φόβος. Μετά, σιγά, σιγά άρχιζε να αλλάζει η κατάσταση. Προσπαθούσες να νοικιάσεις σπίτι και δεν μπορούσες. Μόλις άκουγαν τη φωνή σου στο τηλέφωνο και τη διαφορετική προφορά σού έλεγαν ότι δεν είχαν σπίτι. Η Αθήνα ήταν αλλιώς. Δεν φοβόσουν να κινηθείς. Δεν ήταν όπως τώρα. Έχει αλλάξει όλη η χώρα και πιστεύω ότι το μερίδιο ευθύνης το έχουν οι πολιτικοί κυρίως. Ο κόσμος μεταναστεύει. Έτσι είναι η ζωή σήμερα. Και οι Έλληνες φεύγουν για να πάνε να μείνουν αλλού. Αυτά που λένε

οι πολιτικοί ότι θα κάνουν, είναι για να κοροϊδεύουν τον κόσμο, γιατί ο μετανάστης θα έρθει έτσι κι αλλιώς, λόγω της κλιματικής αλλαγής και για ένα σωρό άλλους λόγους. Αυτά που λένε ότι οι μετανάστες ρημάζουν τον τόπο δεν έχουν βάση. Οι εγκληματίες είναι εγκληματίες από την φύση τους, δεν αλλάζουν ξαφνικά και δεν είναι μόνο οι μετανάστες εγκληματίες. Εγκληματίες υπάρχουν σε όλες τις χώρες. Τα media έχουν κάνει την Ελλάδα έτσι όπως είναι τώρα. Την έχουν καταστρέψει. Το μόνο που προβάλλουν τα ΜΜΕ είναι η κακή εικόνα, κι αυτό για να δημιουργήσουν ειδήσεις. Δεν το κάνουν για να βοηθήσουν το κοινό, αλλά για να δικαιολογήσουν τη δουλειά τους. Ο κόσμος είναι τόσο απελπισμένος. Το βλέπεις ακόμη και στο Facebook. Όταν βάλεις κάτι σοβαρό και καλό, δεν κάνουν like. Αντίθετα, βάλε μια γυμνή γυναίκα, βάλε κάτι κακό και θα δεις πόσα like κάνουν. Άπειρα, σε ό,τι δεν αξίζει. Έτσι δουλεύουν και οι δημοσιογράφοι. Νομίζουν ότι μόνο αυτά θέλει ο κόσμος. Υπάρχουν χώρες που οι δημοσιογράφοι βοηθούν, έχουν προγράμμα-

τα που δείχνουν π.χ. πώς μένουμε μαζί με τους Έλληνες, ότι έχουμε και εμείς προβλήματα. Προβάλλουν τα προβλήματα των μεταναστών για να μπουν μέσα στη χώρα. Εδώ δεν το κάνουν. Σε άλλες χώρες προσπαθούν να αλλάξουν την κοινή γνώμη. Εδώ δημιουργούν μόνο χάος. Ξεχνάνε ότι αυτή τη στιγμή που μιλάμε, εκατοντάδες μετανάστες δουλεύουν στις χειρότερες των συνθηκών. Τι είναι αυτοί; Εγκληματίες; Δεν μιλούν γι’ αυτό καθόλου. Δουλεύουν χωρίς ένσημα την ίδια στιγμή που το κράτος ζητάει ένσημα από εμάς -και όχι μόνο από εμάς, αλλά και από όλους τους εργαζόμενους. Για ποιο λόγο μας ζητούν ένσημα τη στιγμή που μας κατηγορούν ότι παράγουμε μόνο εγκληματικότητα; Ο Σύλλογός μας φτιάχτηκε το 2005. Υπάρχουν μέλη από όλες τις χώρες της Αφρικής. Δεν ξέρουμε πόσοι Αφρικανοί είναι αυτή τη στιγμή στην Αθήνα. Ούτε το κράτος το ξέρει. Η οργάνωσή μας έφερε στο φως ότι τα παιδιά που γεννιούνται εδώ, δεν παίρνουν την ελληνική υπηκοότητα. Όλοι έμειναν άφωνοι γιατί κανείς δεν το ήξερε.

Οι πολιτικοί, αντί να μιλάνε για τα αληθινά κοινωνικά προβλήματα του κράτους, πετάνε την μπάλα στους μετανάστες. Ακόμη και το όνομα της επιχείρησης Ξένιος Δίας είναι λάθος. Σημαίνει ο θεός της φιλοξενίας. Σαν να θέλουν να αλλάξουν την ιστορία της Ελλάδας. Όσο για την Χρυσή Αυγή, δεν μπήκαν μόνοι τους στη Βουλή, τούς έφεραν. Αν δεν υπήρχε τρύπα, δεν θα έμπαιναν. Εύχομαι η Ελλάδα να ξαναβρεί τον εαυτό της. Όσο υπάρχει κρίση, όσο υπάρχει ανεργία, θα υπάρχουν κι αυτοί και θα τους βλέπουμε κάθε μέρα μπροστά μας. Δεν έχουν τίποτα ουσιαστικό να πουν. Το να παίρνουν την ελληνική σημαία και να μας χτυπάνε, είναι προσβολή για όλους. Οι πρόγονοι των Ελλήνων έχουν χάσει τις ζωές τους για αυτή την σημαία. Έχει λογική αυτό το πράγμα; Χαλούν μόνο την εικόνα της χώρας. Όταν πήγαν και έσπασαν τα γραφεία της κοινότητας της Τανζανίας, ο κόσμος βγήκε από τα άλλα διαμερίσματα και τους χειροκροτούσε. Γενικά όμως νομίζω ότι φοβάται να αντιδράσει κατά τέτοιων περιστατικών. Οι κοινότητες

Αθηναίοι κάτοικοι από Αφρικανικές χώρες

Ο Αφρικανικός χάρτης της Αθήνας

OUGH! 29

Μαρόκο:

Αχαρνών, Πλατεία Αμερικής

Καμερούν:

Πλατεία Αμερικής

Ουγκάντα:

Πατησίων, Κυψέλη, Παγκράτι

Νιγηρία:

Κυψέλη, Πατησίων

Λιβύη:

Χαλάνδρι, Γλυφάδα

Ακτή Ελεφαντοστού: Κυψέλη

Μαυριτανία:

Πλατεία Αμερικής, Κήπου και Λέσβου

Κένυα:

Πατήσια, Κυψέλη

Κογκό:

Κυψέλη, Γκύζη

Αίγυπτος:

Πλατεία Βάθης μέχρι Πλατεία Αττικής, Πέραμα, Πειραιάς

των μεταναστών στο εξωτερικό έχουν πετύχει, επειδή οργανώνονται. Το ίδιο έχει αρχίζει να γίνεται και εδώ, αλλά όταν πηγαίνουν και τους τα σπάνε, αυτό πάει τη χώρα 100 χρόνια πίσω. Προσπαθούμε να βελτιώσουμε την κατάσταση. Αυτό είναι το μόνο που μπορείς να κάνεις κατά της Χρυσής Αυγής. Υπάρχει μια παροιμία που λέει «στο σπίτι του κρεμασμένου, δεν μιλάνε για σκοινί.» Είμαι τριάντα χρόνια στην Ελλάδα, πληρώνω όλα αυτά τα χρόνια και ακόμα παίρνω προσωρινή άδεια παραμονής. Για να είμαι τόσα χρόνια εδώ με λευκό ποινικό μητρώο σημαίνει ότι δεν παρανομώ, δεν είμαι εγκληματίας. Βγαίνουν και μιλούν για λαθρομετανάστες. Οι μετανάστες που έχουν νόμιμα χαρτά είναι ελάχιστοι. Το 1998 που είπαν ότι θα γίνει νομιμοποίηση, πήγε ο κόσμος και πλήρωσε για να βγάλει άδεια και δεν έκαναν τίποτα. Μάς έφαγαν τα λεφτά. Μπορεί η Χρυσή Αυγή να χτυπάει κόσμο δημόσια πλέον, αλλά το κράτος κάνει πολύ χειρότερα πράγματα. Αφήνει χωρίς χαρτιά τα παιδιά που γεννιούνται στην Ελλάδα και τα πιάνει συνέχεια η αστυνομία.

Υπάρχει κόσμος που είναι 20, 40 χρόνια εδώ. Τακτοποιήστε τους! Έχω πάρα πολύ θυμό μέσα μου. Ποτέ δεν θα δεις εμένα στην τηλεόραση να δίνω συνέντευξη. Δεν μάς δίνουν την ευκαιρία. Όλοι οι μετανάστες θα σου πουν τα ίδια. Ήρθα από μια χώρα που είχε δικτάτορα και εμφύλιο πόλεμο. Ήρθα εδώ για μια καλύτερη ζωή. Αλλά το να βρίσκομαι 30 χρόνια εδώ χωρίς χαρτιά σημαίνει ότι κάποιος μου στερεί τα δικαιώματά μου. Δεν μπορώ να ψηφίσω και πληρώνω το κράτος τσάμπα. Οι πολιτικοί εδώ είναι σαν τα κομπιούτερ, αλλάζουν γλώσσα. Όταν είδαν ότι η κατάσταση έχει φτάσει στο απροχώρητο με την κρίση, βρήκαν το μαύρο πρόβατο τους μετανάστες να τα ρίξουν όλα. Θα ήθελα να βγει μια μέρα ο υπουργός δημόσιας τάξης και να πει ότι «έχουμε διώξει 1000 μετανάστες αλλά επειδή έφυγαν 1000 μετανάστες θα προσλάβουμε 1000 Έλληνες σε μια συγκεκριμένη δουλειά». Ξέρεις τι δουλειές κάνουν οι μετανάστες; Έχεις δει μετανάστη σε δουλειά που θα έκανε Έλληνας; Έχεις δει ποτέ μετανάστη να δουλεύει σε δημόσια υπηρεσία;

Πιστεύω ότι ο φόβος είναι εχθρός μας. Αν φοβάσαι, τότε μαθαίνεις να ζεις σαν σκλάβος. Εγώ προτιμώ να μην ζω, παρά να ζω έτσι όπως ζούμε τώρα. Προτιμώ να πεθάνω με αξιοπρέπεια, παρά να ζώ χωρίς να μπορώ να μιλήσω και χωρίς να μπορώ να κάνω τίποτα. Κατάγομαι από τη Σιέρρα Λεόνε που είναι στη Δυτική Αφρική. Τα καλύτερα νέα που μπορείς να ακούσεις εκεί είναι ότι σε 2 εβδομάδες πέθαναν 290 άτομα από χολέρα. Στην πατρίδα μου αυτή η απαίσια κατάσταση ξεκίνησε όταν σταμάτησαν να πληρώνουν τον κόσμο για μήνες. Μας οδήγησαν στον εμφύλιο και μείναμε στον δρόμο. Καμιά φορά φοβάμαι πώς θα συμβεί το ίδιο και εδώ. Τώρα απλά σε βάζουν στο περιθώριο και όπου πας βρίσκεις τοίχους. Έχουμε ένα μπαζάρ το Δεκέμβριο και θέλουμε να κάνουμε ένα φεστιβάλ το καλοκαίρι για να αλλάξει λίγο η ατμόσφαιρα. Τον Νοέμβριο θα ανεβάσουμε μια παράσταση σε διάφορες γειτονιές από το θέατρο των καταπιεσμένων που λέγεται «Όχι στον ρατσισμό από την κούνια» η οποία μιλάει για όσα περνούν οι μετανάστες εδώ πέρα.

30 OUGH!

«Λύσε χέρια και πόδια και σκέψου κάτι που επιθυμείς πολύ». Κάπως έτσι ξεκινά συνήθως τις προβλέψεις της η Οδυσσεία. Τετάρτη μεσημέρι στο γραφείο της στην Ομόνοια, σε έναν συρφετό από χαρτιά, ντοσιέ και κούπες καφέ –ένεκα μετακόμισης και γιορτής του καφέ- η μελλοντολόγος Οδυσσεία Φύσκιλη μάς υποδέχτηκε φιλικά, μάς σύστησε τον σύζυγό της Άγγελο από την Γκάνα και μάς προειδοποίησε ότι, δυστυχώς, τα μαγνητόφωνα δεν μπορούν να καταγράψουν την φωνή της. Το δικό μου ως εκ θαύματος τα κατάφερε και σας μεταφέρει ένα μέρος από όσα ειπώθηκαν σε αυτή την επίσκεψη: για τις γραμμές 090, την θεραπευτική ουροποσία, τις αρχαίες ελληνικές κατάρες πάνω από πάκους περιοδικών, τις αφρικάνικες κοινόχρηστες τουαλέτες με κέρμα και την ζωή ενός τόσο ετερόκλιτου ζευγαριού, που όμως κοιτιέται στα μάτια και σχεδιάζει παρέα την δική του συναστρία. Ο Άγγελος, ο ποίος είχε ζήσει την δική του οδύσσεια πριν φτάσει

στην Ελλάδα, στην αρχή δίσταζε να μάς μιλήσει για το πώς γνωρίστηκε με την Οδυσσεία, όμως εκείνη επέμεινε. Οδυσσεία: Tell him everything. Νο. Έλααα, I want to listen! (Λατρεύω να τον ακούω να λέει ιστορίες). Άγγελος: Βρίσκομαι στην Ελλάδα εδώ και τέσσερα χρόνια. Με την Οδυσσεία, όμως, γνωριστήκαμε στην εφορία, πριν από ένα χρόνο. Δεν ήξερα να διαβάζω ελληνικά και δυσκολευόμουν να συμπληρώσω τα χαρτιά μου. Η Οδυσσεία προσφέρθηκε να με βοηθήσει. Βρεθήκαμε ξανά στην εφορία, κι εκεί που με βοηθούσε, τής εξομολογήθηκα ότι την αγαπώ. Μού το είπε το ‘πνεύμα’ μου, να της το πω. Είμαι ποδοσφαιριστής, όμως επειδή μέχρι στιγμής δεν είχα χαρτιά, δεν μπορούσα να παίξω. Τώρα που παντρευτήκαμε με την Οδυσσεία μπορώ. Οδ: Όταν ήμουν δεκατεσσάρων ετών ο πατέρας μου έφερε στο σπίτι την εγκυκλοπαίδεια της Αντιγόνης Μεταξά. Στο Πανόραμα, εκεί που αναφέρει για τους Μασάι του Βόρειου Σουδάν, είδα μια φωτογραφία με έναν άνθρωπο της φυλής και την έκοψα για να την κρατήσω. Είχα γράψει μάλιστα πάνω στο μέτωπό του ‘σ’ αγαπάω’ και το είχα σβήσει να μην το δει ο πατέρας μου. Από τα δεκατέσσερά μου μέχρι σήμερα, την φυλώ στο σπίτι μου. Παντρεύτηκα, έκανα παιδιά, χώρισα, αρραβωνιάστη-

Συζήτηση με ένα χαρισματικό μέντιουμ και έναν Γκανέζο γιο φυλάρχου που ερωτεύτηκαν και παντρεύτηκαν την εποχή του μνημονίου.

Διονύσης Ανεμογιάννης|Φωτο: Manteau Stam.

Η Οδυσσεία των άστρων και ο πριγκιπας της Γκάνα

κα, παντρεύτηκα έναν άλλο κύριο, χώρισα. Εξακολούθησα να κρατώ την φωτογραφία σπίτι μου, σε περίοπτη θέση. Λοιπόν, όταν γνώρισα τον Άγγελο, έμεινα με ανοιχτό το στόμα, γιατί ο άνθρωπος αυτός είναι φτυστός με αυτόν της φωτογραφίας από την εγκυκλοπαίδεια. Μάλιστα, είχα πάθει τέτοιο σοκ, που αρνιόμουν να πιστέψω ότι είναι από την Γκάνα. Έπρεπε να είναι απ’ το Σουδάν! Τι κατάσταση επικρατεί στην Γκάνα; Άγ: Στην Γκάνα δεν έχουμε κάποιο σοβαρό οικονομικό πρόβλημα, αλλά πρέπει –για να έχουμε οικονομική ισχύνα αποκτήσουμε Ευρωπαϊκό νόμισμα, το δικό μας έχει πολύ μικρή αξία. Όμως έχουμε πολλούς φυσικούς πόρους. Έχουμε διαμάντια, χρυσό, βωξίτη, κακάο, ξυλεία και πετρέλαιο. Επίσης είναι γόνιμη γη, ό,τι φυτέψεις φυτρώνει. Η κυβέρνηση, όμως, συσσωρεύει τον πλούτο. Είναι εγκληματίες. Το μόνο κράτος της Αφρικής που είναι ιδανικά να ζήσει κανείς -και σε σέβονται- είναι η Λιβύη. Εκεί σού δίνουν λεφτά και σε στεγάζουν. Όλα αυτά όμως τελείωσαν με τον εμφύλιο. Στην Γκάνα, όλοι είναι ίσοι. Δεν υπάρχουν ταξικές διαφορές. Δεν έχει σημασία αν είσαι λευκός ή κίτρινος. Στην Γκάνα δεν μας αρέσουν οι κλέφτες, οι φονιάδες και οι pushty. Οδ: Πούστη, εννοεί

Άγ: Αυτό. Δεν έχουμε όμως φυλακές, έχουμε τον νόμο της πολιτείας. Αν κάποιος καταλάβει ότι είσαι ομοφυλόφιλος ή φονιάς, θα σε χτυπήσουν μέχρι να πεθάνεις και η αστυνομία δεν θα κάνει τίποτα. Αυτά ισχύουν όμως σε όλη την Αφρική. Στην Ευρώπη έχουν φυλακές, αλλά δεν έχει αποτέλεσμα. Άμα πας δύο μήνες φυλακή και βγεις, θα σκοτώσεις ξανά. Κανένας οίκτος για τους εγκληματίες.

ποδοσφαιριστής στην Σμύρνη. Από ποδόσφαιρο γνώριζα αρκετά γιατί ήμουν σε ομάδα στην πατρίδα μου, ενώ έχω παίξει επαγγελματικά και σε ομάδα του Τόνγκο.

Είχες ποτέ προβλήματα με τους Έλληνες, εξαιτίας της καταγωγής σου; Άγ: Θυμάμαι μια φορά στο λεωφορείο 035 κάθισα δίπλα σε μια κυρία. Αυτή αμέσως πήρε μια έκφραση αηδίας και άρχισε να τινάζει τα ρούχα της που Σκοπεύετε να πάτε στην Γκάνα ταξίδι είχαν έρθει σε επαφή με εμένα. Την ρώτησα ‘Γιατί’; Αν πιστεύεις στον Θεό, του μέλιτος; δεν μπορείς να φέρεσαι έτσι! ‘Είμαστε Οδ: Όχι. Άμα πάμε να μείνουμε στο και οι δύο παιδιά του Αδάμ και της σπίτι του πατέρα του, θα έχω πρόΕύας. Ο Θεός δίνει στους ανθρώπους βλημα με την τουαλέτα. Εκεί έχουν διαφορετικά χρώματα, αλλά είναι όλοι μόνο δημόσιες τουαλέτες. Και πέρα ίδιοι, γι’ αυτό μην το κάνεις’. απ’ αυτό, κάθε φορά που τις χρησιμοποιείς, πληρώνεις. Στο σπίτι μου έχω Πιστεύεις ότι υπάρχει πολύς κόσμος δύο τουαλέτες, μία για εμένα, μια για στην Ελλάδα που φοβάται ή αντιπατους άλλους. Καταλαβαίνεις ότι δεν θα θεί τους μετανάστες; ξεβολευτώ έτσι εύκολα. Άγ : Σίγουρα υπάρχουν πολλοί. Υπάρχει Άγ: Γι’ αυτό και οι άντρες, σπάνια ένας ανεξήγητος φόβος. Τις προάλλες χρησιμοποιούν τις τουαλέτες. Συνήείχα πάει στην Κηφισιά για μια δουλειά θως πάνε στους θάμνους. Μέσα στις και όταν με είδε μια κυρία, γούρλωσε τουαλέτες κάνει υπερβολική ζέστη και τα μάτια και άρχισε να κάνει τον σταυδεν είναι καλά. ρό της. Μού φάνηκε τόσο αστείο! Δεν θα χε ξαναδεί μαύρο άνθρωπο στην ζωή Γιατί έφυγες από την Γκάνα; της. Θα με πέρασε για σατανά, επειδή Άγ: Επειδή γνώριζα από εργασίες οικοδομικής, συμμετείχα σε ένα διεθνές ο σατανάς είναι μαύρος. Οδ: Έχω καταλήξει στο συμπέρασμα, πρόγραμμα εργασίας και με έστειλαν στην Τουρκία. Στην Τουρκία ήμουν για ότι περισσότερο ρατσιστές με τους οκτώ μήνες οικοδόμος και ταυτόχρονα έγχρωμους είναι οι άλλοι μετανάστες.

Πολωνοί, Αλβανοί και Γεωργιανοί δεν θέλουν καθόλου τους έγχρωμους. Οι Κινέζοι είναι οι χειρότεροι, τους θεωρούν ζώα. Άγ: Και εμείς τους θεωρούμε μαϊμούδες. Το φανταζόσουν ποτέ ότι θα παντρευτείς Ελληνίδα; Άγ: Πριν ξεκινήσω το ταξίδι μου, το είχα πει στους γονείς μου ότι θα παντρευτώ λευκή γυναίκα και δεν με πίστεψαν. Όταν έφτασα στην Ελλάδα, το είπα στους φίλους μου και γέλασαν. Τι σου αρέσει περισσότερο στην ελληνική κουλτούρα; Άγ: Μου αρέσουν πολύ τα τραγούδια. ‘Δεν κάνει κρύο στην Ελλάδα’, είναι το καλύτερο. Α, και το ‘Υπάρχει ζωή’ της Βανδή. Μου αρέσει που λέει την λέξη ‘Ζωή’. Μου αρέσει επίσης, η ελληνική ιστορία. Η Ελλάδα είναι αρχαία χώρα. Στην Αφρική μαθαίνουμε για την Ελλάδα και τα αρχαία καράβια. Με την αστυνομία πώς τα πας; Άγ: Είναι πολύ καλοί. Βλέπουν ότι έχεις κόκκινη κάρτα και δεν σε συλλαμβάνουν. Μόνο σε ρωτάνε από πού είσαι. Όταν λέω ‘από την Γκάνα’, μού λένε ‘Καλό παιδί είσαι, φύγε!’. Υπάρχει ελευθερία στην Ελλάδα. Αυτούς που δεν συμπαθούν είναι τους Νιγηριανούς. Δηλαδή είναι μύθος ότι η αστυνομία

OUGH! 31

κακομεταχειρίζεται τους μετανάστες; Άγ: Εξαρτάται την περίπτωση. Αν τους το παίξεις μάγκας, θα σε δείρουν. Αλλά αυτό συμβαίνει σε όλο τον κόσμο. Πρέπει να δείχνεις σεβασμό.

Από την πρώτη στιγμή που ήρθες στην Ελλάδα δούλεψες σε κατασκευαστική εταιρία. Να φανταστώ όμως, ότι έχεις φίλους που δεν είχαν τόσο καλή δουλειά; Άγ: Έχω φίλους που μαζεύουν σιδερικά από τα σκουπίδια και τα πηγαίνουν σε χωματερές και φίλους που τρώνε από τα σκουπίδια. Μια φορά είχα βγει έξω και συνάντησα έναν από τους αδερφούς μου (συμπατριώτες μου) και έψαχνε τα σκουπίδια. Λυπήθηκα πολύ και του έδωσα τα λεφτά που μου είχε δώσει η Οδυσσεία να ψωνίσω. Οδ: Και δεν μου το είπε ο άτιμος και έψαχνα να δω που χάθηκαν τα πέντε ευρώ! Ποιος είναι ο πιο συνήθης λόγος που σας κάνει να τσακώνεστε ως ζευγάρι; Άγ: Για χαζομάρες, επειδή είναι πεισματάρα. Κατά τ’ άλλα δεν μαλώνω με την γυναίκα μου. Γιατί είμαι άντρας. Αν σε χτυπήσει εκείνη μπορεί και να γελάσεις. Αν όμως ένας άντρας χτυπήσει την γυναίκα του, πρέπει να πάει φυλακή.

Χαράλαμπος Βασιλειάδης Φωτο: Manteau Stam.

32 OUGH!

Το απόκοσμο ερείπιο της Πάρνηθας`

Έντονο μυστήριο καλύπτει μεγάλες πτυχές της ταυτότητάς του, αβέβαιο το μέλλον του, άρα το Ξενία Πάρνηθας αποτελεί κατ' εξοχήν Αστικό Φάντασμα της Αττικής...

Χαράλαμπος Βασιλειάδης|Φωτο: Manteau Stam.

Η θεωρία της αισθητικής αξίας των ερειπίων βασίζεται στο σκεπτικό ότι η αρχιτεκτονική πρέπει να σχεδιάζεται έτσι ώστε αν κάποια στιγμή καταρρεύσει, ν' αφήνει πίσω της αισθητικά ευχάριστα ερείπεια. Η ιδέα αναπτύχθηκε από τον κύριο αρχιτέκτονα του Γ' Ράιχ, Albert Speer, όταν δούλευε πάνω στα σχέδια της Ολυμπιάδας του 1936 και δημοσιεύτηκε ως η “Θεωρία της Αξίας των Ερειπίων” [Die Ruinenwerttheorie], παρότι δεν ήταν αυτός ο αρχικός εμπνευστής του σκεπτικού (το οποίο μάλλον πρέπει να το αναζητήσουμε στον John Ruskin του 19ου αιώνα). Η ιδέα στηρίχτηκε έντονα από τον Αδόλφο Χίτλερ, ο οποίος ήλπιζε ότι τα ερείπια του κράτους του θα στεκόντουσαν εφάμιλλα προς αυτά του κράτους των αρχαίων Ελλήνων και των Ρωμαίων.

Ίσως κανένα άλλο σύγχρονο ερείπιο της Αττικής δεν στέκει πιο εμβληματικά από το (πρώην) ξενοδοχείο “Ξενία” της Πάρνηθας. Ένα παράδοξο, ογκώδες πολυόροφο εγκαταλειμένο κτίσμα στέκει σήμερα σε μια πλαγιά της Πάρνηθας. Δίπλα του σώθηκαν μερικά στρέμματα ελάτων όταν το σύνολο της περιοχής γύρω του προβάλλει γυμνό, καμμένο, εφιαλτικό. Στη θέση του κτιρίου αυτού κάποτε υπήρξε ένα σανατόριο. Όπως γράφει η Αιμιλία Αθανασίου, το Σανατόριο Πάρνηθας, ιδρύεται και ξεκινά τη λειτουργία του το 1914, ως ορεινό αντιφυματικό περίπτερο-θεραπευτήριο του Ευαγγελισμού. Το 1934, ανοικοδομείται εκ νέου με την επωνυμία Νοσοκομείο Γεωργίου Σταύρου & Γεωργίου Φουγκ. Το πολύ καλό κλίμα του βουνού ήταν ιδανικό για τη θεραπεία της ασθένειας

Αστικοί μύθοι για το Ξενία

αυτής. Το νέο κτίριο θεμελιώνεται το Σεπτέμβριο του 1934, ενώ η λειτουργία του ξεκινά σταδιακά από τον Αύγουστο του 1935. Η αρχιτεκτονική μελέτη και η επίβλεψη της κατασκευής του γίνεται από τον αρχιτέκτονα Ιωάννη Α. Αντωνιάδη (1890-1977). Η ανέγερση του νέου κτιρίου πραγματοποιείται σε έκταση 2000 στρεμμάτων, ιδιοκτησίας του Σανατορίου. Το νέο κτίριο θα λειτουργήσει ως σανατόριο έως το 1960, με μια διακοπή από τον Οκτώβριο του 1942 έως το 1946, λόγω του πολέμου. Στη συνέχεια μετατρέπεται σε ξενοδοχείο Ξενία, σε συνδυασμό με Σχολή Τουριστικών Επαγγελμάτων οπότε και το κτίριο υπέστη αρκετές τροποποιήσεις. Σήμερα το κτίριο είναι εγκαταλελειμμένο σε ερειπιώδη κατάσταση, ενώ η διαχείριση του έχει περιέλθει στην Εταιρεία Τουρι-

στικής Ανάπτυξης Α.Ε. Η αρχιτεκτονική κτιρίου κινείται ανάμεσα σε μια ελληνικήεκδοχή ενός art deco στυλ και σε ένα εκκολαπτόμενο μοντερνισμό, στα σπάργανά του. Στις 24/3/1961 αποφασίσθηκε το σανατόριο να αγορασθεί από τον Ελληνικού Οργανισμού Τουρισμού (Ε.Ο.Τ.) για την κατασκευή ξενοδοχείου 400 δωματίων Β ή Γ κατηγορίας. Στις αρχές του '50 ο νεοσύστατος Ε.Ο.Τ. ξεκινά το πρόγραμμα των Ξενία, στο πλαίσιο της προσπάθειας ανάπτυξης του τουρισμού και τη δημιουργία “πρότυπων ξενοδοχειακών μονάδων” υψηλών προδιαγραφών για τους ιδιώτες επιχειρηματίες, που θα προσελκύσουν επισκέπτες από όλον τον κόσμο σε ενδιαφέροντες τόπους με ελλιπή ή ανύπαρκτη μέχρι τότε υποδομή. Ειδική μέριμνα δίνεται ώστε τα οικόπεδα που

Παλιότερα στο σανατόριο υπήρχε ένα κοριτσάκι το οποίο, στα τελευταία του πλέον από τη φυματίωση, δεν μπορούσε να πιει ούτε μια στάλα νερό. Ζήτησε, λοιπόν, από κάποιον νοσοκόμο να τη συνοδέψει πάνω στην Πηγή της Κυράς, που βρίσκεται στο τελευταίο καταφύγιο της Πάρνηθας, το Φλαμπούρι. Τελικά

το κοριτσάκι δεν πρόλαβε να πάει πάνω, ξεψύχησε στο δρόμο. Από τότε λέγεται πως διάφοροι περαστικοί που περνούν από το Ξενία βλέπουν ένα ασπροφορεμένο κοριτσάκι να τους λέει να τη συνοδέψουνε πάνω, στην Πηγή της Κυράς.

OUGH! 33

Ταυτότητα του Ξενία Ιδιοκτησία: Ελληνικός Οργανισμός Τουρισμού Διαχείριση: Εταιρεία Τουριστικής Ανάπτυξης Α.Ε. Τίτλος σημερινής ιδιοκτησίας: Αγία Τριάδα Πάρνηθας (πρώην Σανατόριο Πάρνηθας - Νοσοκομείο Γεωργίου Σταύρου & Γεωργίου Φουγκ) Θέση: Νομός Αττικής, Εθνικός Δρυμός Πάρνηθας, 31,2 χλμ. από την Πλατεία Ομονοίας, Αθήνα και 3,6 χλμ. πριν το Mont Parnes. Γεωγραφικές Συντεταγμένες: 37º 29΄8. 0489΄΄& 38º 08΄55. 13΄΄ Υψόμετρο: 1023 μ.

Οι W Researching επισκέπτονται τα στοιχειωμένα κτίρια της Αθήνας και καταγράφουν ιστορίες φαντασμάτων. Τούς συναντήσαμε λίγο πριν την καινούργια τους εξόρμηση και μας μίλησαν για περίεργες φωνές, σκιές και τον φόβο του ανεξήγητου που έχουν πια ξεπεράσει.

επιλέγονται για την ανοικοδόμηση των Ξενία να βρίσκονται στο καλύτερο σημείο του κάθε τόπου με κριτήρια τη θέα, τον σωστό προσανατολισμό, την προσβασιμότητα και τη μορφολογία του εδάφους. Τα Ξενία απευθύνονται στους τουρίστες, τους διερχόμενους οδικώς, την τοπική κοινωνία ως χώροι κοσμικών και πολιτιστικών εκδηλώσεων, γίνονται τόποι συνάντησης των κατοίκων με τους φιλοξενούμενούς τους. Τα πρόσφατα χρόνια το ερείπιο του Ξενία Πάρνηθας φιλοξενούσε συχνά συγκεντρώσεις αναρχικών/αντιεξουσιαστών και αυτό αντανακλάται συχνά σε συνθήματα που βλέπουμε ακόμη στους τοίχους. Τον Ιούλιο του 2010 βόμβα έσκασε μέσα στους χώρους του. Ο συλληφθέντας ήταν υποψήφιος βουλευτής της Χρυσής Αυγής στο νομό

Αιτωλοακαρνανίας.Τα σημάδια της έκρηξης ή/και της πυρκαγιάς που έχει καταστρέψει μέρος αυτού του σύγχρονου ερειπίου είναι ορατά κυρίως στα δύο χαμηλότερα επίπεδα. Οι τελευταίοι όροφοι σώζονται σε εντυπωσιακή κατάσταση, με την εξαίρεση του πλιάτσικου που το έχει αδειάσει απ' οποιοδήποτε κινητό αντικείμενο και τα πυκνά graffiti που καλύπτουν μεγάλο μέρος του. Ο επισκέπτης, όποια ώρα κι αν το επισκεφτεί, συναντάει τα ίχνη της ανθρώπινης παρουσίας, αν όχι την ίδια την ανθρώπινη παρουσία. Λάτρεις του occult και κυνηγοί φαντασμάτων το επισκέπτονται συχνά για “έρευνες” και το διαδίκτυο βρίθει τέτοιων αναφορών (για την ακρίβεια πολύ περισσότερων από οποιαδήποτε αναφορά της αρχιτεκτονικής του αξίας).

Στο πρώτο υπόγειο του κτιρίου κυκλοφορεί ένας «μουστακαλής» που εμφανίζεται κι εξαφανίζεται ξαφνικά, αμίλητος και απόμακρος. Το υπόγειο, ακόμα και με καύσωνα είναι δροσερό, λόγω των ρευμάτων αέρα στο σημείο και τα σπασμένα παράθυρα. Το σκοτεινό περιβάλλον και η δροσιά

σου προκαλούν ανατριχίλες, ακόμα κι αν δεν έχεις ιδέα τις φήμες για φαντάσματα [τα φαντάσματα υποτίθεται ότι είναι παγωμένα]. Ένας μουστακαλής μέσα στην ερημιά και την ώρα της ανατριχίλας, σίγουρα προκαλεί μεταφυσικούς συνειρμούς.

Ghost hunters στην Αθήνα

Μαρία Παππά

Μία από τις φήμες που κυκλοφορούσαν εδώ και λίγο καιρό ανάμεσα σε γνωστούς και φίλους ήταν η ύπαρξη μιας αθηναϊκής ομάδας κυνηγών φαντασμάτων. Κάτι σαν τους Ghost Busters της ταινίας, χωρίς τις στολές και το μουσικό θέμα. Οι Έλληνες αυτοί ghost hunters επισκέπτονται εγκαταλειμμένα κτίρια της πόλης και στοιχειωμένα σπίτια, τα ερευνούν και μετά ανεβάζουν το βιντεοσκοπημένο υλικό από τις έρευνές τους στο youtube. Τα βίντεο είναι εντυπωσιακά και δεν μοιάζουν να έχουν γίνει από ερασιτέχνες. Τα τελευταία επεισόδια αναφέρουν και την ιστορία του κτιρίου ή του χώρου που ερευνούν, τα λες άνετα κανονικές εκπομπές. Μάλιστα το επεισόδιο με τον Ξενία είχε κυκλοφορήσει δωρεάν σε DVD από τον Ελεύθερο Τύπο. Κάπως έτσι μας κινήθηκε η περιέργεια και γνωρίσαμε τα παιδιά που κρύβονται πίσω από την W Researching, τον Θανάση και τον Αντώνη. Με έκπληξη διαπιστώσαμε ότι ο Θανάσης πάει λύκειο ακόμη και ο Αντώνης είναι γεωπόνος και, όσον αφορά, τα φαντάσματα και το ασυνήθιστο χόμπι τους, είχαν πολλά ενδιαφέροντα να μάς πουν. Ποιος είχε την ιδέα για να ξεκινήσετε την ομάδα; Θ: Όταν ήμουν 15 είχα στο μυαλό μου γενικά όλα αυτά τα φαινόμενα, τα παραφυσικά. Παρακολουθούσα διάφορες σειρές όπως ήταν το Ghost Adventures ή το Ghost Hunters και μού άρεσε όλη αυτή η ιδέα του κυνηγιού φαντασμάτων, του να κυνηγάω το άγνωστο. Όταν ήμουν μικρότερος είχα μια εμπειρία Μόρας, ένα κλασικό φαινόμενο υπνικής παράλυσης που πλέον έχει εξηγηθεί. Η Μόρα είναι ένα φαινόμενο στο οποίο ξυπνάς στη φάση REM του ύπνου σου κι μεταξύ ύπνου και ξύπνιου αισθάνεσαι ένα βάρος να σε πλακώνει στο στήθος. Νομίζεις πολλές φορές ότι βλέπεις μια σκιά και ότι ακούς μια φωνή. Γενικότερα, έχεις μια αίσθηση ότι κάτι σε απειλεί. Στην πραγματικότητα, είναι ένα φαινόμενο που έρχεται από το μυαλό του ανθρώπου. Δεν πρόκειται δηλαδή για

34 OUGH!

κάποιο πνεύμα. Απλά, αυτό ήταν ένα γερό έναυσμα για μένα για να ασχοληθώ με αυτά τα φαινόμενα. Ξεκινήσαμε να πηγαίνουμε με διάφορους φίλους σε χώρους με μια απλή κάμερα, προσπαθώντας να καταγράψουμε κάτι τελείως ερασιτεχνικά. Κι ένας ξάδελφος μου το Νοέμβριο του 2010 με γνώρισε με τον Αντώνη. Ο Αντώνης είχε κάποιες κάμερες και του άρεσαν και του ίδιου αυτά τα φαινόμενα. Αποφασίσαμε να φτιάξουμε μια ομάδα και να το κάνουμε πιο «επαγγελματικό» το όλο θέμα. Έτσι κι έγινε. Πήραμε καλύτερο εξοπλισμό, διαβάσαμε ακόμα πιο πολλά πράγματα και είδαμε ακόμα πιο πολλές εκπομπές. Σήμερα, είμαστε η μόνη ομάδα στην Ελλάδα που κάνει ghost hunting, λειτουργώντας στα πρότυπα αντίστοιχων ομάδων του εξωτερικού. Επαγγελματικά τι σημαίνει; Βγάζετε και λεφτά δηλαδή; Α: Δε θέλουμε να βγάλουμε λεφτά. Το κάνουμε καθαρά από προσωπικές μας ανησυχίες. Ίσα-ίσα που βάζουμε λεφτά σ’ αυτό. Και το χρόνο μας. Ο καθένας έχει τις δικές του ασχολίες, τις δουλειές του. Θ: Ο αρχικός μας σκοπός είναι να καλύψουμε τα προσωπικά μας ερωτήματα. Είμαστε ανοιχτοί σε προτάσεις, αρκεί να μην μας αλλάξουν αυτό που κάνουμε. Πάνω απ’ όλα όμως επειδή δεν υπάρχει στην Ελλάδα αυτό το πράγμα, θέλουμε να το προωθήσουμε. Α: Το κάνουμε δηλαδή από αγάπη. Τώρα, εντάξει, τα λεφτά ποιος δεν τα θέλει; Εκτός από όσα καταγράφετε με τις κάμερες, έχετε δει κάτι; Α: Έχουμε καταγράψει και με εικόνα και ήχο αρκετά πράγματα που θα βγουν στα επόμενα επεισόδια. Θ: Πάντως, είμαι 90% σίγουρος πως πράγματι κάτι υπάρχει. Δεν λέω ότι είναι το φάντασμα που θα βγει με τα χέρια και με τα πόδια για να μας τρομάξει για να φύγουμε από το κτίριο, σε καμία περίπτωση. Κυκλοφορούν θεωρίες οι οποίες λένε πως τα στοιχειώματα κατά βάση είναι κατάλοιπα. Σε έναν χώρο που υπήρξε πόνος στο παρελθόν, αποτυπώνεται μια ενέργεια. Αυτή η ενέργεια εκδηλώνεται στο χώρο σαν ένα τρισδιάστατο playback. Αυτό προσπαθούμε να καταγράψουμε. Στο DVD για το Ξενία της Πάρνηθας που βγάλαμε με τον Ελεύθερο Τύπο, μια φωνή ακούγεται καθαρά να λέει “τα χρόνια". Τη δεύτερη φορά που πήγαμε εκεί, βάλαμε σε ένα απλό κασετόφωνο τη φράση “τα χρόνια” να παίζει συνεχώς, σε λούπα. Μετά από ώρα, ακούγεται μια φωνή μέσα από το ίδιο το μαγνητόφωνο να λέει “εχάθηκαν” και να συμπληρώνει τη λέξη σαν να ανοίγει ένα κανάλι στην άλλη πλευρά. Φοβάστε γενικά; Α: Πηγαίναμε σε περίεργα μέρη, αλλά έλεγα, εντάξει, τι να φοβηθώ; Το πολύ να είναι κανένας άστεγος εκεί. Δεν δεχόμουν την ύπαρξη φαντασμάτων. Όταν άρχισα και έβλεπα ότι όντως κάτι υπάρχει, φωνές, σκιές, ή παρουσίες, κτλ, τότε άρχισα να φοβάμαι. Ρώταγα το Θανάση «μήπως δεν πρέπει να προκαλούμε την τύχη μας;». Μετά τη δεύτερη έρευνα, όταν είχαμε κάποια σημαντικά ευρήματα, δεν μπορούσα να κοιμηθώ τα βράδια και σκεφτόμουν μήπως πρέπει να σταματήσουμε.Τελικά το συνεχίσαμε και πια το έχω συνηθίσει. Ξέρω ότι θα πάμε και θα ακούσουμε φωνές, θα δούμε παρουσίες, αλλά δεν

φοβάμαι πια. Έχω καταλάβει ότι μπορεί να είχαμε κάποια ατυχήματα, αλλά δεν μπορούν να μας βλάψουν. Ελπίζουμε δηλαδή. Η Αθήνα έχει πολλούς στοιχειωμένους χώρους; Θ: Η Αθήνα έχει το Ν.Ι.Ε.Ν., το Ξενία. Μετά έχουμε διερευνήσει το εκκλησάκι του Αγίου Παντελεήμονα και τη σπηλιά του Νταβέλη. Έχουμε κάνει έρευνα σε ιδιωτικές κατοικίες που μας έχουν καλέσει. Μία στη Χαλκίδα, σε ένα σπίτι αποκαλούμενο «το σπίτι του Κόμη», ένα πολύ παλιό κτίσμα, όπου παλιότερα είχαν δολοφονηθεί δυο άνθρωποι και στο σπίτι μιας κοπέλας που πίστευε ότι ήταν στοιχειωμένο. Στο επόμενο επεισόδιο πάμε στα κτήματα του τέως βασιλιά στο Τατόι. Γενικά, δεχόμαστε πάρα πολλά email με αιτήματα. Προσπαθούμε όμως να είμαστε επιλεκτικοί. Παίρνετε μαζί σας κάποιου είδους προστασία; Θ: Όχι. Μας έχουν πει κατά διαστήματα να παίρνουμε αλάτι ή να φοράμε σταυρούς. Α: Δεν είμαστε όμως ούτε μυστικιστές, ούτε σατανιστές, ούτε τίποτα. Νομίζω αυτά είναι πολύ μυστικιστικά πράγματα και δεν συνδεόμαστε με αυτά. Εμείς πάμε με μια κάμερα, μια φωτογραφική, ένα κασετοφωνακι, λίγους μετρητές για να μετρήσουμε και να καταγράψουμε τα φαινόμενα, δεν πάμε για να κάνουμε επικλήσεις. Δεν είμαστε με κάποια θρησκεία. Ούτε προσπαθούμε, ούτε

Ας αρχίσει το κυνήγι!

Ghost Adventures Προβλήθηκε για πρώτη φορά το 2008. Τρεις κολλητοί περνούν τη νύχτα σε σπίτια και χώρους που θεωρούνται

στοιχειωμένοι και δεν φοβούνται να εξερευνήσουν σκοτεινούς διαδρόμους και απομονωμένα δωμάτια για να έρθουν σε επαφές στενού τύπου με τα πνεύματα. Μέχρι το επόμενο πρωί πολλά μπορούν να συμβούν. Αν τρομάζεις εύκολα, καλύτερα να το αποφύγεις.

http://wresearching.wordpress.com, www.youtube.com/user/paranormalissues

Φωτο: Eftyhia Vlahou

θέλουμε να εξηγήσουμε τι ακριβώς είναι αυτό, γιατί δεν έχουμε και τις γνώσεις. Εμείς κάνουμε ghost hunting. Ο ορισμός του ghost hunting είναι ο εντοπισμός και η καταγραφή ενός πνεύματος σε ένα συγκεκριμένο χώρο που θεωρείται στοιχειωμένος. Θέλουμε να αποδείξουμε πως υπάρχει κάτι, το οποίο να μην μπορεί να εξηγηθεί με τη φυσική. Από τη στιγμή που θα το κάνουμε αυτό, δεν έχουμε καμία άλλη δουλειά. Τι απαντάτε σε κάποιον που μπορεί να σας κατηγορήσει για γραφικούς; Θ: Έχει τύχει να μας το πει κάποιος και τον καλέσαμε να έρθει σε μια έρευνά μας να δει αν είμαστε γραφικοί. Ήρθε και μετά εξαφανίστηκε. Μετά από αυτά που είδε, μάς διέγραψε κι από το facebook. Ρωτήσαμε να μάθουμε τι απέγινε και χάθηκε. Ελπίζω να είναι καλά. Ζούμε σε μια χώρα που το μόνο παραφυσικό που έχει δει στην ουσία είναι ο Χαρδαβέλας. Επομένως, βλέποντας κάτι τέτοιο, ναι, θα πει ότι αυτό που κάνουμε είναι γραφικό. Στο εξωτερικό τις εκπομπές που είναι παρόμοιες με τη δικιά μας, όλοι τις αντιμετωπίζουν ως κάτι πρωτοποριακό, κι ως κάτι που δεν έχει ξαναγίνει και τις θαυμάζουν. Πολύ απλά, γιατί είναι εξωτερικό και είναι διαφορετικά τα δεδομένα που έχουν εκεί ως χώρες. Επομένως, το ότι τα αντιμετωπίζουν έτσι αυτά στην Ελλάδα, δεν σημαίνει ότι είμαστε γραφικοί. Τι λένε οι οικογένειές σας για όλα

αυτά; Θ: Η μάνα μου όταν ξεκίνησα μου έλεγε «τι κάνεις παιδάκι μου, πας καλά;», «θα σου επιτεθούν ναρκομανείς» η πρώτη αντίδραση. Ή μετά «θα σού πέσει 'κάνα ντουβάρι στο κεφάλι». Ποτέ δεν με ρώτησε αν πιστεύω στα φαντάσματα ή όχι. Δεν ξέρω αν φοβάται η ίδια, πάντως μού έχει πει εμπειρίες της. Πλέον το αποδέχεται. Ειδικά μετά το βίντεο από τον Ελεύθερο Τύπο, είπε «εντάξει αγόρι μου, πήγαινε τράβα όσα βίντεο θες». Α: Οι δικοί μου περισσότερο φοβόντουσαν για το χώρο, μην πέσουμε σε καμιά τρύπα επειδή είναι ετοιμόρροπα αυτά τα μέρη, παρά για τα φαντάσματα αυτά καθαυτά. Όταν το λέτε σε κόσμο που δεν γνωρίζετε πώς αντιδρούν; Α: Οι πιο πολλοί θέλουν να έρθουν μαζί μας. Σπάνια θα σου πει κάποιος «τι βλακείες είναι αυτά». Θ: Υπάρχει περισσότερο ενθουσιασμός. Σε όσους φίλους μου το είχα αναφέρει, δεν υπήρξε ούτε ένας που να μην θέλει να έρθει μαζί μας. Δυστυχώς, δεν μπορώ να πάρω κανέναν μαζί μου γιατί θα αισθάνομαι ότι έχω ευθύνη αν γίνει τίποτα. Στο σχολείο τι σου λένε, ας πούμε; Θ: Ό,τι μου λένε και στις παρέες μου. Πάω στη Β’ λυκείου και είναι πάντα η ίδια αντίδραση: «πώς το κάνεις, γιατί το κάνεις, θέλω και εγώ», αλλά ως εκεί.

must-see εκπομπές που αφορούν φαντάσματα

Ghostly Encounters Έχει να κάνει πιο πολύ με καθημερινές ιστορίες φαντασμάτων. Οι καλεσμένοι είναι άνθρωποι της διπλανής

πόρτας που μοιράζονται προσωπικές τους ιστορίες και ανατριχιαστικές εμπειρίες από την επαφή τους με τα πνεύματα από την άλλη πλευρά. Είναι τρομακτική όχι με την παραδοσιακή έννοια και αξίζει τον κόπο να την τσεκάρεις.

Ghost Hunters Μετράει πλέον πάνω από 100 επεισόδια. Oι Jason Hawes και Grant Wilson ξεκίνησαν να το κάνουν σαν χόμπι, παράλληλα

με την δουλειά τους ως υδραυλικοί. Η εκπομπή φημίζεται για το σασπένς της και την αφοσίωση των ερευνητών της. Το μυστικό της επιτυχίας της κρύβεται στο ότι δεν φοβούνται να τα βάλουν με την κακή ενέργεια, χρησιμοποιώντας πάντα την τελευταία λέξη της τεχνολογίας.

Haunted Collector Και κάτι τελείως διαφορετικό. Ο δαιμονολόγος John Zaffis και η ομάδα του ταξιδεύουν σε όλο τον κόσμο

αναζητώντας αντικείμενα που πιστεύουν ότι είναι στοιχειωμένα και τα ξορκίζουν ή τα απομακρύνουν από τους χώρους που βρίσκονται αν και εφόσον οι ιδιοκτήτες του συμφωνούν!

OUGH! 35

Στη Σαντορίνη για parkour Πολίνα Χριστοδήμου

Το Σάββατο 29.9 στο Φηροστεφάνι της Σαντορίνης έγινε το παγκόσμιο πρωτάθλημα parkour που διοργάνωσε η Red Bull, με τη συμμετοχή εικοσιένα κορυφαίων αθλητών του είδους από κάθε άκρη της γης. Το ough! ήταν εκεί και μεταδίδει.

Στο πιο ενεργειακό μέρος του κόσμου, με φόντο το περίφημο ηφαίστειο και τη μαγευτική Kαλντέρα, tricks, ομαλές και ανώμαλες προσγειώσεις, flips και άλλες αερόβιες φιγούρες, υπερπηδήσεις τοίχων, κυβιστήσεις, άλματα χειρών και ακρίβειας, περάσματα και freestyle κινήσεις συνδυασμένα με δράση, ταχύτητα και απίστευτη δυναμική γέμιζαν τα ενενήντα δευτερόλεπτα που ο κάθε διαγωνιζόμενος διέθετε για να ξεπεράσει τον εαυτό του. Οι αθλητές πηδούσαν περίτεχνα από ταράτσα σε ταράτσα, προσαρμόζοντας τις κινήσεις τους στο φυσικό περιβάλλον, με μόνα μέσα τα χέρια τους, τα πόδια τους και οποιοδήποτε άλλο σημείο του σώματός τους. Για δεύτερη συνεχή χρονιά, ο Pavel Petkuns (Pasha) σκαρφάλωσε στην πρώτη θέση του Red Bull Art of Motion, αποδεικνύοντας ότι το πανέμορφο Κυκλαδίτικο νησί είναι το γούρι του και κάνοντας στον εαυτό του το καλύτερο δώρο γενεθλίων, μιας και έτυχε τα γενέθλια του να συμπίπτουν με την ημέρα του τελικού. Τη δεύτερη θέση κατέλαβε ο Marcus Gustafsson, ενώ την τριάδα συμπλήρωσε ο Γερμανός Jason Paul. Τα φλας πήραν φωτιά και το ειδυλλιακό ηλιοβασίλεμα συμπλήρωσε το σκηνικό της απονομής. Ο Λεττονός Pavel Petkuns, γνωστός και ως Pasha, πρωταθλητής του Red Bull Art of Motion 2012, έκλεψε λίγα λεπτά από τους πανηγυρισμούς για να μάς πει δυο λόγια:

Πώς αισθάνεσαι; Χαρούμενος (το πρόσωπο του κοκκινίζει ξανά από ενθουσιασμό και το χαμόγελο του φτάνει μέχρι τ’ αυτιά του). Βρίσκομαι σε ένα πανέμορφο μέρος, συμμετείχα σε έναν καταπληκτικό διαγωνισμό και κέρδισα την πρώτη θέση. Κι όλα αυτά την ημέρα των γενεθλίων μου. Για κάποιους ανθρώπους αυτό θα μπορούσε να είναι όνειρο ζωής. Πότε ξεκίνησες να ασχολείσαι με το παρκούρ; Ξεκίνησα πριν από εφτά χρόνια, όταν ήμουν δεκατεσσάρων χρονών. Ξεκίνησα μαζί με μερικούς φίλους μου, μεγαλώνοντας, όμως, ένας-ένας τα παρατούσε καθώς είτε δεν είχε ελεύθερο χρόνο είτε θεωρούσε ότι μοιάζουμε με μαϊμούδες (και μου κάνει μία αστεία γκριμάτσα). Ωστόσο εγώ το είχα λατρέψει το parkour και δεν θα σταματούσα για κανένα λόγο. Πώς ήταν η φετινή σου εμπειρία από το Art of Motion; Ήταν όλα τέλεια. Βρεθήκαμε ξανά εδώ όλοι μαζί και διασκεδάσαμε. Η οργάνωση του event ήταν ακόμη καλύτερη από πέρυσι καθώς ο άνθρωπος που βλέπεις εκεί (μου έδειξε έναν καλοντυμένο κύριο) μας έδωσε φέτος την άδεια για να διαγωνιστούμε στο χώρο του. Δεν θα μπορούσα να φανταστώ καλύτερη πίστα. Ποια είναι οι σχέση σου με τους υπόλοιπους συμμετέχοντες; Είμαστε φίλοι, σαν οικογένεια. Ταξιδεύουμε συχνά όλοι μαζί ή συναντιόμαστε σε διάφορα μέρη για να λάβουμε μέρος σε διαγωνισμούς. Δεν πάμε για τη νίκη, πάμε για να περάσουμε χρόνο όλοι μαζί και να διασκεδάσουμε. Φαντάσου πως κάθε φορά, την ώρα που διαγωνίζομαι, χαμογελάω. Είμαι στον αέρα και χαμογελάω. Δεν έχει νόημα ν’ αφήσεις το στρες να σε κυριεύσει, χάνεις την ουσία έτσι. Συνηθίζεις ν’ ακούς μουσική όταν κάνεις parkour; Πάντα! Μπορεί αυτό που κάνουμε να μην είναι break dance, μοιάζει όμως. Όταν κινείσαι και ταυτόχρονα ακούς μουσική

χαλαρώνεις κι έτσι οι κινήσεις βγαίνουν με πιο φυσικό τρόπο. Αλλιώς κουνιέσαι από δω κι από ‘κει σαν ρομπότ. Για σήμερα είχα διαλέξει το τραγούδι ενός Ρώσου φίλου μου. Κάτι που να θυμάσαι απ’ όταν πρωτοξεκίνησες; Θυμάμαι τον πρώτο διαγωνισμό στον οποίο συμμετείχα. Τώρα πια γελάω όταν το θυμάμαι, δεν ήταν και τόσο ευχάριστη εμπειρία. Είχα στο μυαλό μου να δείξω σε όλο τον κόσμο το πόσο καλός είμαι, πως είμαι ο καλύτερος. Ένιωθα πολύ μεγάλη πίεση. Τότε όμως ήμουν μόνο δεκαέξι χρονών. Με τον καιρό κατάλαβα πως δεν έχει και τόση σημασία αν θα βγεις πρώτος, δεύτερος ή τελευταίος. Σημασία έχει να σου αρέσει αυτό που κάνεις και να προσπαθείς κάθε φορά να κάνεις αυτό που ξέρεις όσο καλύτερα μπορείς. Από τραυματισμούς πώς τα πας; (γελάει). Ειδικά στην αρχή όλο τραυματίζεσαι για βλακείες. Κοιτάς τον κόσμο, θες να ξεπεράσεις τον εαυτό σου ακόμη κι αν δεν είσαι έτοιμος γι’ αυτό που πας να κάνεις και αουτς! Κάτι τέτοιο είχε συμβεί όταν έκανα το πρώτο μου άλμα. Μια άλλη φορά πάλι είχα σπάσει τον ώμο μου ενώ γυρίζαμε ένα βιντεάκι με κάτι φίλους για να δείξουμε πως είμαστε καλοί. Όμως τότε δεν ξέραμε. Με τον καιρό μαθαίνεις ν’ ακούς το σώμα σου και κατ’ επέκταση να κάνεις το επόμενο βήμα όταν αισθάνεσαι έτοιμος. Κάθε φορά, σε κάθε προπόνηση μπαίνουν άλλα όρια. Πάντα έχει να κάνει με το πώς νιώθεις. Τέλος, θα ήθελα να δώσεις μια συμβουλή σε όσους σκέφτονται να ακολουθήσουν το δρόμο σας. Να ξεκινήσουν σιγά- σιγά. Δεν μπορείς να τα κάνεις όλα από τη πρώτη μέρα. Να μην βλέπουν video και ύστερα να βγαίνουν έξω για να αντιγράψουν όσα είδαν. Σίγουρα θα καταλήξουν στο νοσοκομείο. Καθώς απομακρυνόμουν τον παρατηρούσα από μακριά να χοροπηδάει με τους συναθλητές- φίλους του και να γιορτάζουν όλοι μαζί τη νίκη του και τα γενέθλια του... Το party μάλλον θα συνεχιζόταν γι αυτούς μέχρι το επόμενο πρωί.

36 OUGH!

A town without pity Οι παρατημένες τεράστιες φιγούρες από φελιζόλ απέναντι από το Allou Fun Park που έχει αρχίσει να διαλύει ο χρόνος, ήταν το ιδανικό setting για τα ρούχα του Γιώργου Σειρηνίδη. Eftyhia Vlahou Μαίρη, Έλενα, Ryan.D, Xian.G Styling: Γιώργος Σειρηνίδης Photos:

Models:

Όλα τα ρούχα και τα ανδρικά παπούτσια είναι δημιουργίες του Γιώργου Σειρηνίδη. www.facebook.com/george.sirinidis | elguerero@gmail.com | 6974200027

OUGH! 37

38 OUGH!

Fashion Taliban George Sirinidis, Siri, Nomad, Affect, ή ακόμη και Gadaffi, είναι μερικά από τα ονόματα που χρησιμοποίησε κατά καιρούς ή απλά ‘κόλλησαν’ στον σχεδιαστή Γιώργο Σειρινίδη. Το ταξίδι του βάκχου σχεδιαστή ξεκινά από τα γουναράδικα της

Καστοριάς, κάνει στάση σε λυβικά λιμάνια και ευρωπαϊκές βιομηχανίες για να καταλήξει στα μοδιστράδικα της Καλλιθέας. Δέρμα, μετάξι και συνθετικά, τα εύλεκτα υλικά του Γ. Σειρινίδη που επιχειρεί τζιχάντ στο όνομα της δημιουργίας.

OUGH! 39

Πώς προέκυψε το ενδιαφέρον σου για τα ρούχα; Από μικρός είχα ψώνιο με το ρούχο. Πήγαινε ο πατέρας μου στη Νέα Υόρκη και μου έστελνε πράγματα. Air Jordan παπουτσάκια, βερμούδες surf, κάτι περίεργα πολύχρωμα μπουφάν… Ο πατέρας μου πήγαινε εκεί για δουλειά, έραβε γούνες. Είμαστε από Καστοριά. Στη Καστόρια μόνο γούνα δουλεύεις ή γίνεσαι γεωρ-

γός. Την περίοδο ’80-’90 το επάγγελμα ήταν στα φόρτε του και οι γουναράδες φεύγανε για Αμερική, Νέα Υόρκη -οι γουναράδες έραβαν για όλο τον κόσμο, σε εταιρίες. Αυτά φεύγανε μετά για Ιταλία, Dolce & Gabbana και τέτοια. Θα μου άρεσε να έχω κάτσει να μάθω και εγώ να ράβω γούνες από τον πατέρα μου, αλλά δυστυχώς δεν το έκανα.

Στη Λιβύη πότε πήγες; Από Καστοριά έφυγα στα δέκα. Έκανα την Πέμπτη δημοτικού εδώ, στο Αιγάλεω και στα μέσα της έκτης έφυγα για Λιβύη. Ήταν η μάνα μου νηπιαγωγός και είχε ζητήσει να πάρει απόσπαση εξωτερικό. Τα λεφτά είναι περισσότερα έτσι. Όμως η Λιβύη έχει επηρεάσει πολύ τα ρούχα που φτιάχνεις.

Όταν έφυγα από Λιβύη άρχισα να το βλέπω τα πράγματα πιο νοσταλγικά. Είχα πάει και κάτι εκδρομές μέσα στην έρημο. Εκεί έβλεπες απίστευτα πράγματα: Σαχάρα, νομάδες, άλλη κουλτούρα από εκεί που ζούσα. Αυτό το στοιχείο προτίμησα να πάρω, το πιο αυθεντικό, το πιο παραδοσιακό. Όπως αντίστοιχα προτιμώ από την δική μας κουλτούρα το παραδοσιακό. Κοιτάζω

40 OUGH!

την παράδοση και με κάποιο τρόπο προσπαθώ να την προσαρμόζω στη σύγχρονη αισθητική για να την διασκευάσω. Όσο με ενδιαφέρει η Αρχαία Ελλάδα, άλλο τόσο με απασχολούν οι ποντιακές στολές. Θα το δεις και στα ρούχα που φτιάχνω, αν και δεν μένω προσκολλημένος σε συγκεκριμένες επιρροές, το νομαδικό στυλ, το ιαπωνικό των σαμουράι και το αρχαιοελληνικό,

τα συναντάς πιο συχνά. Η πιο συνήθης τάση στην μόδα είναι να φτιάχνεις πράγματα που παραπέμπουν στα ’50s-‘80s, που είναι vintage/retro, τελοσπάντων. Εσύ πώς το βλέπεις αυτό; Μπα, δεν τα πολυγουστάρω εγώ αυτά. Θέλω αυτό που θα κάνω να είναι φρέσκο, καινούριο, να έχει και φουτουριστικό στοιχείο

μέσα. Υπάρχουν κάποια vintage στοιχεία που μ’ αρέσουν βέβαια: τα ρολόγια, τα αυτοκίνητα, η αισθητική του Playboy των ’80s. To σεξουαλικό στοιχείο πως βγαίνει στα ρούχα σου; Με ενδιαφέρει τα ρούχα μου να βγάζουν μια καύλα. Δεν εννοώ να κάνω μίνι φούστα. Θέλω να φαίνεται πιο υπόγεια το θέμα. Τα αντρικά θέλω να είναι λίγο μάτσο. Τα γυναικεία θέλω να είναι πιο

ρομαντικά, αλλά να βγάζουν κάτι σέξι αλλά όχι προφανές. Όχι, δεν θέλω να είναι bitch. Η αλήθεια είναι ότι η μόδα είναι αρκετά σεξιστική στις μέρες μας. Θυμάμαι είχα δει μια φορά διαφήμιση για κουρτινόξυλα και έδειχνε βυζιά. Το πιο εύκολο πράγμα είναι να δείξεις τη σεξουαλικότητα ωμή. Όλοι θα γυρίσουν το κεφάλι να κοιτάξουν δύο βυζιά και έναν κώλο. Όπως και στον δρόμο.

OUGH! 41

Έρημοι ήρωες

Να δείξεις λίγο δέρμα και να γυρίσει ένα κεφάλι. Για μένα δεν είναι αυτός ο στόχος, ειδικά όσον αφορά το γυναικείο ντύσιμο. Στο αντρικό με ενδιαφέρει πιο πολύ το καθημερινό. Ο straight άντρας δεν το χει και πολύ με το ντύσιμο, φοράει συνήθως τζιν και t-shirt, είναι της αμερικανικής σχολής. Θα μ’ άρεσε να το ψάξει λίγο παραπάνω, να δούμε και πιο ενδιαφέροντα πράγματα.

Στα όρια του Αγίου Ιωάννη Ρέντης και Αγίων Αναργύρων. Kατεβαίνοντας την Εθνική στο ρεύμα προς Λαμία, απέναντι από το Αllou Fun Park και σε ένα οικόπεδο με είσοδο κάθετα στον παράλληλο δρόμο της Εθνικής, υπάρχουν παρκαρισμένες εδώ και χρόνια κάποιες φιγούρες φτιαγμένες από φελιζόλ. Είναι κυρίως ήρωες από παραμύθια και κλασικές μορφές από την παιδική ζώνη της τηλεόρασης. Δεν είναι όλοι αναγνωρίσιμοι, πάντως ανάμεσα σε μουστακαλήδες αγάδες, χορεύτριες, αρχαίους Έλληνες με τεράστια κουλούρια Θεσσαλονίκης και Κουβανούς

μουσικούς, υπάρχουν ο Σαρλό και ο Ποπάι με τον Βρούτο και την Όλιβ σε ένα φρικιαστικό τρίο που θα μπορούσε να είναι ο φόβος και ο τρόμος των παιδιών [«φάε το φαΐ σου, αλλιώς θα σε δώσω σ’ αυτούς τους τρεις να σε κατασπαράξουν»]. Τα ξεθωριασμένα χρώματα και η φθορά απ’ τα στοιχεία της φύσης έχουν κάνει την Όλιβ αλλήθωρη και στραβοκάνα [αν την δεις προφίλ τής λείπει κι ένα κομμάτι απ’ τη μύτη] και τον Ποπάι και τον Βρούτο τέρατα, έτοιμα να ορμήσουν στη στραβοκάνα και να της κάνουν τα χειρότερα. Παρόλο που στο οικόπεδο έχουν ρίξει βουνά από μπάζα

και πέτρες, οι φιγούρες επιμένουν να στέκονται εκεί ακούνητες και σιωπηλές, σαν αγάλματα-μνημεία της ποπ κουλτούρας. Δεν έχει σημασία πώς κατέληξαν εκεί, οι φελλινικές φιγούρες που μυρίζουν παρακμή έχουν αντέξει στο χρόνο, στον καύσωνα, στις βροχές και τον παγετό και εξακολουθούν να στέκονται εκεί περήφανες αλλά και κάπως θλιβερές –κυρίως επειδή οι χαριτωμένοι καλοί ήρωες των παραμυθιών, όσο περνάει ο καιρός μοιάζουν περισσότερο με τους κακούς και ακόμα χειρότεροι.

Τα ρούχα που φτιάχνεις τα φοράς κιόλας. Σε κοιτάνε καθόλου περίεργα; Υπάρχουν κάποια στερεότυπα στο ντύσιμο και την επικοινωνία. Ότι ας πούμε αυτοί που είναι πιο καλοντυμένοι είναι συνήθως οι gay. Αυτό είναι πάντως που έχω ακούσει να λένε πιο πολύ. Εντάξει, δεν κάνω και καμία ακρότητα φοβερή να βγαίνω έξω

σαλαμάνδρα. Απλά ντύνομαι πιο αραβικά. Γιατί σε λέγανε Καντάφι; Ήταν το παρατσούκλι που μου είχαν βγάλει στο Αιγάλεω λόγω Λιβύης. Μιλώντας για Καντάφι, ποιος Έλληνας ή ποια Ελληνίδα πολιτικός θα μπορούσε να γίνει fashion icon; Τι θα του

έφτιαχνες custom made; Παπαρήγα σε στυλ μιλιταίρ. Οι πολιτικοί έχουν αυτό το απίστευτα βαρετό κοστούμι που έχουν και οι δικηγόροι και είναι εντελώς αντι-δημιουργικό. Ποιον άλλο εκτός της Παπαρήγας; Aυτός είναι ο ορισμός της αντι-έμπνευσης. Αν δεν σε εμπνέει να τον ντύσεις, πώς να τον ψηφίσεις;

42 OUGH!

AlekaraVS Barbara's Straight Son Ο κυρ-Αλέκος (ο πατέρας) και ο Νίκος (ο γιος) αντιπροσωπεύουν δύο διαφορετικές γενιές και φαίνεται να προέρχονται από άλλα σύμπαντα. Αυτό που μοιράζονται όμως είναι η ίδια λόξα για τη μουσική και ένα ταλέντο που είναι γραμμένο στα γονίδιά τους. Α, και κάποιες βραδιές που παίζουν μαζί στο Μοναστηράκι. M.Hulot|Φωτο:Νίκος Κατσαρός

Ο Αλεκάρας είναι χρόνια μουσικός. Για περισσότερα από τρεις δεκαετίες έπαιξε σε μικρά μαγαζιά και μεγάλα, με τεράστιες ορχήστρες αλλά και μόνος του, κάνοντας one man show και τρικούβερτα γλέντια με μία κιθάρα. Τα τελευταία χρόνια παίζει μπουζούκι και μπαγλαμά για τους φίλους του στο Μοναστηράκι και τραγουδάει γνωστές επιτυχίες, σκαρώνοντας επί τόπου τα κομμάτια που ταιριάζουν στους θαμώνες του μαγαζιού. Είναι επίσης o πατέρας του Νίκου των Barbara’s Straight Son, ο οποίος τον συνοδεύει πού και πού στο αρμόνιο. Αυτή ήταν κι η αφορμή να τον συναντήσουμε λίγο πριν αρχίσει να κουρδίζει το μπουζούκι και να τον πείσουμε να μας μιλήσει για μια ολόκληρη ζωή στη μουσική, για τη νυχτερινή διασκέδαση της πλαστής ευημερίας των ’80s και των ’90s, για γυναίκες και τα ταλέντα των παιδιών του, την ώρα που στην Αθήνα γίνονταν οι προετοιμασίες για την υποδοχή της Μέρκελ και τα μαγαζιά της Αδριανού έστρωναν τα τραπέζια για να υποδεχτούν τους βραδινούς τουρίστες. «Γεννήθηκα σε οικογένεια μουσικών και μεγάλωσα με μια κιθάρα κι ένα μπου-

ζούκι. Ο παππούς μου ήτανε μουσικός, ο πατέρας μου επίσης, τα ξαδέρφια μου ήτανε συνθέτες -ο Γιώργος Κοντογιώργος που έγραψε το «γύφτισσα μέρα του Πουλόπουλου»- όλοι οι φίλοι μου είναι μουσικοί. Θυμάμαι όταν ήμουν 5 χρονών να μού λέει ο πατέρας μου ‘πιάσε το μπουζούκι από την ντουλάπα’, να του το δίνω και να αρχίζει να παίζει. Εγώ τρελάθηκα, αρρώστησα. Πήρα μια οδοντογλυφίδα και άρχισα να κάνω το ίδιο. Κι έπαιζα ασταμάτητα. Κι άκου να δεις τώρα, όταν έγινα δέκα χρονών μου απαγόρεψαν να παίζω. Δεν ήθελαν να γίνω κι εγώ μουσικός. Όταν έπιανα το μπουζούκι η μάνα μου με έδερνε και μου το έκρυβαν για να μην το βρω, το πήγαιναν σε διαφορετικά σπίτια στη γειτονιά, στην κουμπάρα, στο ξυλουργείο, στο μανάβη. Όπου κι αν το έκρυβαν, το έβρισκα. Κάποια φορά ο αδερφός μου που τυγχάνει να είναι εισαγγελέας εφετών τώρα, τόλμησε να πει ‘να τον στείλουμε τον Αλέκο να μάθει μουσική’ και έφαγε και εκείνος ξύλο, για να μάθει. Παρόλα αυτά επέμενα. Αγόρασα δικό μου μπουζούκι, μού το έσπασαν, κι αγόρασα κι άλλο. Μέχρι που το πήραν απόφαση. Αλλά μέχρι να μάθω δεινοπάθησα. Στο σχολείο καθόμουν στο ίδιο

θρανίο με το Λογοθέτη, αυτόν που νοικιάει τα μηχανήματα ήχου, κι αρχίσαμε να παίζουμε κιθάρα μαζί. Παίζαμε στις χορωδίες του γυμνασίου, σε εκδηλώσεις, σε συγκεντρώσεις για τους φίλους μας. Μετά πήγα φαντάρος κι άρχισα να παίζω μπουζούκι στις λέσχες αξιωματικών. Αυτοδίδακτος, δεν μου είχε δείξει κανείς. Το μπουζούκι το έπιανα στραβά, μέχρι που ένα βράδυ μού έδειξε κάποιος φαντάρος πώς να το πιάνω και τι είναι αυτό το λα μι νορ. Κάποια στιγμή με πήγαν με το ζόρι στον μαέστρο, τον Ζαμπέτα. Πήγα δειλά σαν σπουργιτάκι, επειδή είχα ένα βάρος με τη φωνή μου. Δεν τη θεωρούσα καλή. Όταν με άκουσε ο ακορντεονίστας του -ο Χατζιδάκις- μου είπε «πιάσ’ την κιθάρα αφού τραγουδάς, γιατί έχεις καλή φωνή». Στη Λέσχη αξιωματικών στην Κρήτη έπαιζα μαζί με τον Αντύπα, δεν ήταν φίρμα τότε, θυμάμαι τραγουδούσε για κανένα τρίμηνο τραγούδια του Βοσκόπουλου και είχε αέρα. Εγώ τότε ήμουνα ντροπαλός, άβγαλτος. Στη συνέχεια έπαιξα για πολλά χρόνια και τραγούδησα με μπάντα, επαγγελματικά. Γύρισα μαζί τους όλο τον κόσμο, Αμερική, Γερμανία, Βρυξέλες. Στην

Πλάκα τραγούδησα δέκα χρόνια, στου Κρητικού, στον Αντωνάκη στην Πλατεία Αμερικής, στο Γέρο του Μώρια, στου Σίσυφου, 8 χρόνια στη Μελωδία στην Πλατεία Αμερικής, παντού. Έπαιζα και στη Δραπετσώνα, φιλικά, με καλούς μουσικούς. Τραγούδησα με μεγάλες ορχήστρες, έπαιζα σαξόφωνο, μετά με μικρότερες, αργότερα μείναμε δύο άτομα και στο τέλος κράταγα ένα μαγαζί μόνος μου, με κιθάρα και φωνή. Με βοήθησε πολύ η φωνή μου γι’ αυτό. Είχα πολύ γερή φωνή και την έχω ακόμα. Έχεις δει κέντρο να το κρατάει ένας άνθρωπος μόνος του; Το έκανα για χρόνια. Έκλειναν γάμους, συνεστιάσεις, ρεβεγιόν και η ορχήστρα ήμουν μόνο εγώ. Έπαιζα όλο το βράδυ το κιθαρόνι χωρίς μικρόφωνο και τραγουδούσανε όλοι με μια φωνή. Ανέβαιναν στα τραπέζια και χορεύανε, οι σερβιτόροι με σήκωναν στα χέρια για να παίξω και γινόταν χαμός. Έφευγαν όλοι ευχαριστημένοι και μάλιστα με καλούσαν και στο σπίτι τους. Πάντα ήμουν αγαπητός στο κοινό, ανοιγόμουν πολύ και δινόμουν, αυτοσχεδίαζα, μιλούσα, έλεγα τραγούδια του τόπου τους γιατί μπορούσα να κόβω

OUGH! 43

M.Hulot|Φωτο:Manteau Stam.

Barbara’s Straight Son

Father, they still try, please believe them…

την καταγωγή τους από τον τύπο της μύτης, απ’ τη μορφή τους, απ’ την κουβέντα τους, το όνομά τους. Για κάθε όνομα υπάρχει κι ένα τραγούδι. Ήμουνα μόρτης σ' αυτό, το 'παιζα. Έβλεπα ποια γυναίκα με κοίταζε, ποια δε με κοίταζε, ξέρω ’γω, οπότε έκλεινα ραντεβού μέσα απ' το μικρόφωνο: «απόψε θα σε συναντήσω σαν τελειώσω, έξω από το μαγαζί νταρινταριντάααμ», έδινα κι ένα σημείωμα στο σερβιτόρο να της πάει και δεν έπαιρνε χαμπάρι κανείς. Έμενα ο ορισμός μου είναι ότι είναι όλοι καλοί, ο καθένας με την ταυτότητα του. Το φαγητό, ο έρωτας, το ντύσιμο και η μουσική είναι γούστα. Μπορεί να είσαι μάπας κιθαρίστας και να παίξεις ένα κομμάτι με 102 λάθη και να αρέσει, ενώ ο άλλος μπορεί να το παίξει τέλεια και να μην αρέσει. Είναι το πώς θα το πουλήσεις. Κουράγιο σου δίνει η ανάγκη, πρώτον. Και η αγάπη. Και χωρίς να το καταλάβεις, μπαίνεις στο λούκι. Με κούραζε αυτή η δουλειά, και τώρα με κουράζει πάρα πολύ. Έχω πάθει εκφυλισμό των φωνητικών χορδών, αλλά αυτό δεν με αγγίζει. Η φωνή είναι απ' το Θεό, δεν αλλοιώνεται, ή την έχεις ή δεν την

έχεις. Με τα χρόνια μεστώνει, βαραίνει, μπασίζει. Αλλά ο φάλτσος είναι φάλτσος και δεν διορθώνεται ποτέ. Το καλύτερο όργανο για μένα στον κόσμο είναι η φωνή. Για μια φωνή παίζουνε ολόκληρες ορχήστρες από πίσω, για έναν Παβαρότι και μία Μαρινέλλα, τριάντα άτομα, πτυχιούχοι όλοι, επώνυμοι, σπουδαγμένοι. Λέμε πάω να ακούσω τον τάδε, και δεν εννοούν τον κιθαρίστα ή άλλο μουσικό. Δυστυχώς. Έχω βγάλει έναν ορισμό δικό μου. Καλλιτέχνης είναι αυτός που με οποιοδήποτε όργανο κι αν παίζει, είτε με σφυρίχτρα, είτε μιλάει, ό,τι κι αν κάνει, καταφέρνει να συγκινήσει το κοινό 1, 2, 3, 5 φορές. Τότε κάτι έχει αυτός, ακόμη κι αν κάνει τον καραγκιόζη. Πιστεύω ότι «ο καλός καλό έχει», πιστεύω ότι αν κάνεις καλό ότι θα το βρεις μπροστά σου. Αυτό που μένει όμως, δυστυχώς, είναι το κακό. Αν χαϊδέψεις μια γυναίκα δεν θα της μείνει κανένα ίχνος, απλά η ευχαρίστηση, ενώ αν της δώσεις μια μπουνιά θα μείνει σημάδι. Το ίδιο κι αν χτυπήσεις το τραπέζι. Αν το χτυπήσεις απαλά με το χέρι δεν θα γίνει τίποτα, ενώ αν του ρίξεις μια σφυριά θα καταστραφεί.

Την προηγούμενη φορά που συνάντησα τους Barbara’s Straight Son είχαν διπλασιαστεί σε αριθμό [από ντουέτο είχαν γίνει κουαρτέτο] και την κουβέντα είχε μονοπωλήσει η Sasha Grey και η αλλαγή του ήχου τους. Στα δυόμιση χρόνια που μεσολάβησαν οι BSS εξελίχθηκαν κι άλλο μουσικά, απόκτησαν νέες εμπειρίες και έχουν γίνει international (το καλοκαίρι έπαιξαν σε ένα κυπριακό φεστιβάλ που τους άφησε τις καλύτερες εντυπώσεις). Αυτή τη στιγμή ετοιμάζουν τον πρώτο δίσκο τους με αυτή τη σύνθεση και έχουν κι ένα σωρό παράλληλες δραστηριότητες, ομαδικά ή ο καθένας ξεχωριστά (δημιουργία ταινιών, συμμετοχές σε άλλα σχήματα, μπιροκατανύξεις, σεξ κλπ). Όλα τα κομμάτια του άλμπουμ που βρίσκεται στο στάδιο της μίξης είναι επηρεασμένα από τον Kurt Vonnegut, τον Αμερικάνο συγγραφέα που έγραφε ιστορίες με παραληρηματική αφήγηση και αμέτρητες παρακάμψεις. «Μπορεί να σου μιλάει για μια αγελάδα και να σου πει ξαφνικά ‘Α, αυτός που πήγε την αγελάδα είχε πηδήξει την κόρη του τάδε, ο πατέρας της όποιας... και ξαφνικά χάνεται μέσα στις πολλές ιστορίες και γίνεται ένα buzz στην κεντρική αφήγηση. Έτσι και η μουσική μας γενικά έχει πολλές εναλλαγές, όπως και στα βιβλία του. Έχει στοιχεία από dub, light drum and bass, post rock, free jazz. Όλα αυτά συνδυασμένα με την εικόνα, με τα visuals. Και αρέσει στις γυναίκες πολύ. Στο τελευταίο live μας είχαμε ένα σωρό γυναίκες, ενώ παλιότερα αν βλέπαμε μία κάναμε γιορτή. Αναγκαστικά είναι φρεσκαδούρα, επειδή είμαστε 4 εντελώς διαφορετικά άτομα. Ο Λουκάς έχει καταβολές από hip hop, ο Νίκος άκουγε ψιλομέταλ, λίγο Art of Noise λίγο Joy Division, ο Φώτης άκουγε Aphex Twin κι ο Αλέξης King Crimson». Μιλούν με ενθουσιασμό για τον Aphex Twin και συμφωνούν ότι «ο τύπος πλέον έχει ξεφύγει, δεν παίζεται. Είναι τόσο μπροστά που θα τον καταλάβουμε μετά από 20 χρόνια. Είναι ο θεός που έρχεται και φεύγει. Ο Χριστός ήρθε πριν 2000 χρόνια κι ακόμα τον θυμούνται. Έτσι είναι κι ο Aphex. Έσκασε κάποτε, τώρα από δω και πέρα ο μύθος του θα ζει για πάντα». Αναρωτιούνται αν έχει νόημα να βγάζεις πια δίσκο όταν τίποτα

σχεδόν δεν πουλάει και σχολιάζουν την γκρίνια του Έλληνα για τα λεφτά, όταν τα πιο πολλά μαγαζιά γεμίζουν τα Σαββατοκύριακα. «Ο άλλος μπορεί να έχει δέκα δάνεια και να πηγαίνει το βράδυ να διασκεδάσει, κι ας χρωστάει κι ένα εκατομμύριο». «Εδώ η μουσική δεν είχε ποτέ λεφτά, εκτός από τα σκυλάδικα. Και οι πιο πολλές μπαντες παίζουν τσάμπα, χωρίς αμοιβή, υπάρχει εδώ και καιρό η νοοτροπία του να πληρώνουν τον ξένο κι όχι τον Έλληνα. Τον Ιούλιο μας ζήτησαν να παίξουμε στην Κύπρο σε ένα φεστιβάλ και ήταν παράνοια η όλη φάση. Ήταν σε ένα χωριό με 16 μόνιμους κατοίκους, καφενείο, σχολείο, εκκλησία όλα στο ίδιο οικόπεδο, με ημίγυμνους με ράστα και γκοθάδες να περιφέρονται δίπλα σε γιαγιάδες με βεντάλιες, ντυμένες, βαμμένες, κι από πίσω να παίζει breakore και ταυτόχρονα να γίνεται projection στην εκκλησία. Είχε κόσμο από τις γύρω περιοχές, είχε τους αγρότες που τελειώσανε απ' τη δουλειά κι ήρθαν να πιουν ένα ποτάκι, κανονικό πανηγύρι. Αποφάσισαν, που λες, να βάλουν φωτάκια στην εκκλησία, πράσινα, κόκκινα, κίτρινα, ροζ για να τη φωτίσουν και είχαν άγχος μήπως τους πουν ότι βεβηλώνουν το χώρο. Μόλις το είδε ο κοινοτάρχης έβαλε τα κλάματα! Τους είπε έχω είκοσι χρόνια να δω την εκκλησία να φωτίζεται. Κι όλη τη νύχτα χόρευε τέκνο! Και μας φώναζε “κι άλλο, κι άλλο. Μη σταματάτε να παίζετε”. Ένα πανηγύρι ελληνικό, παππούδες, κοψίδια και παραδοσιακά φαγητά, αλλά αντί να βαράει το κλαρίνο του Γιώργου Μάγκα, να βαράει noise. Κι ήταν τρελό, γιατί ενώ βγήκαμε τελευταίοι, μας περιμένανε να παίξουμε και φώναζαν “πότε θα βγείτε, άντε πότε θα βγείτε”. Και μάς πλήρωσαν κι από πάνω. Μάλιστα, επειδή ντρεπόμουν να μετρήσω τα λεφτά όταν μας έδωσαν τον φάκελο, τον άνοιξα στο αεροπλάνο και είδα ότι μας είχαν δώσει πιο πολλά. Μόλις φτάσαμε στην Αθήνα τους έστειλα μήνυμα έχετε κάνει λάθος, μας δώσατε πολλά λεφτά’ και μου απάντησαν “όχι δεν έχει γίνει κανένα λάθος. Ήσασταν γαμάτοι ήταν όλα τέλεια κι αποφασίσαμε να σας κάνουμε fee up ”. Να’ ναι καλά τα παλλικάρια. Κύπρος! Κύπρος δεν ξεχνώ!». www.youtube.com/watch?v=WNqzeJeAVNg www.youtube.com/watch?v=WLBed1vz8W0 www.youtube.com/watch?v=dbVnAYP6E14&feature=relmfu

44 OUGH!

Κεφτεδάκια, αστέρια και καραμέλες γάλακτος Η Ηλέκτρα Λαζάρου ανακρίνει τον πατέρα της. Ο Λευτέρης Λαζάρου είναι ο πρώτος Έλληνας σεφ που διακρίθηκε με αστέρι Michelin. Οι περισσότεροι τον γνωρίσαμε από το Master Chef, προσπαθώντας μαζί του «να ακούσουμε το πορτοκάλι» και άλλα υλικά στα πιάτα που μαγειρεύονταν. Ο ίδιος, γιος καραβομάγειρα από τον Πειραιά, αποφάσισε να ασχοληθεί με τη μαγειρική από τα έντεκά του. Το 1986 άνοιξε το Βαρούλκο που σήμερα θεωρείται ένα από τα καλύτερα εστιατόρια με μαγειρευτό θαλασσινό φαγητό στον κόσμο. Η κόρη του, η Ηλέκτρα, τού πήρε συνέντευξη στη κουζίνα τους σπιτιού τους και άκουσε ιστορίες για τα κεφτεδάκια, το πρώτο φαγητό που του έδωσε χαρτζιλίκι, την κατασκοπία που παραλίγο να κάνει στο Υπουργείο Εξωτερικών και την γειτονιά του στην Ευαγγελίστρια. Γεωργία Παπαστάμου|Φωτο:Martin Newman

Τι ακριβώς είναι το αστέρι Michelin;

Η διάκριση του Michelin σε βάζει στην ελίτ των καλών μαγείρων. Ο οδηγός σπονσοράρεται από την εταιρία ελαστικών Michelin και ξεκίνησε με το εξής μότο: «Αξίζει να λοξοδρομήσεις για να φας εδώ». Έχεις για παράδειγμα μια διαδρομή από Αθήνα ως Θεσσαλονίκη, αλλά στη Λάρισα υπάρχει ένα καλό εστιατόριο που το έχει ο κυρ Γιάννης και αξίζει να λοξοδρομήσεις τριάντα χιλιόμετρα για πάς να φας από εκεί. Τριάντα χιλιόμετρα να πας και τριάντα να γυρίσεις, στη διαδρομή σου είναι εξήντα χιλιόμετρα κατανάλωση ελαστικού. Ο οδηγός ξεκίνησε στη Γαλλία, με τα πανδοχεία και με την ιδέα να διοχετεύουν τον κόσμο και να του δίνουν απόλαυση φτηνή. Στη πορεία όμως αυτό άλλαξε. Ήταν τόσο έγκυρος που άρχισε να γράφει και για τα καλά εστιατόρια. Τα κριτήρια διαφοροποιήθηκαν και κάποια στιγμή χάθηκε και ο έλεγχος. Πλέον για να φας σε εστιατόριο με τρία αστέρια πρέπει να πληρώσεις διακόσια πενήντα ευρώ το άτομο. Πράγμα που στις σημερινές συνθήκες δεν μπορεί να στηριχτεί. Ακόμα και οι πλούσιοι που έχουν να τα δώσουν αυτά τα λεφτά δεν θα πάνε στο εστιατόριο αυτό να φάνε για να μην φανούν. Θα πάνε να φάνε στα κλειστά κλαμπ. Για αυτό και τα τελευταία χρόνια έχει αρχίσει να ξαναλλάζει ο οδηγός, να ξαναγυρίζει σε πιο ταπεινά πράγματα. Πρόπερσι βράβευσε ένα σούσι στη Ταϊλάνδη που είναι στο δρόμο, ορθάδικο. Έχουν γίνει κάτι τέτοιες καινοτομίες και πιστεύω ότι σιγά σιγά θα ταπεινώσει τους δείκτες. Προς το παρόν προτιμώ να χάσω το αστέρι παρά να χάσω τον κόσμο μου. Ας το πάρουμε το αστέρι μετά από πέντε χρόνια ξανά. Το αστέρι δεν τρώγεται.

OUGH! 45

Τι θυμάσαι από το σπίτι σου στον Πειραιά; Γεννήθηκα σε μια γειτονιά του Πειραιά πολύ όμορφη και ανθρώπινη, στην Ευαγγελίστρια. Downtown Πειραιά. Τα σπίτια ήταν ανοιχτά, ο ένας ήξερε τον άλλον. Οι Πειραιώτες έχουνε τον χαρακτήρα του νησιώτη, έχουν τέτοια ζεστασιά. Βλέπουν θάλασσα, άλλον ορίζοντα. Μπορεί να είναι λίγο «αγροίκοι» και σκαμμένοι απ’ τη ζωή αλλά είναι άνθρωποι ευαίσθητοι, τρυφεροί και πάρα πολύ καλοί φίλοι. Εκεί έμεινα μέχρι το 1990. Ήρθαν όμως έτσι τα πράγματα που το 1994 το Βαρούλκο, το δεύτερο, στεγάστηκε στον δρόμο που γεννήθηκα. Δελληγιώργη 14. Δυστυχώς οι συνθήκες με ανάγκασαν να φύγω από εκεί. Γέμισε η περιοχή πολυκατοικίες, έχασε τον χαρακτήρα της, κάθε ομορφιά ταπεινή. Δεν ήθελα να φύγω από την πόλη μου. Το μόνο ευχάριστο ήταν ότι βρέθηκα από τον Πειραιά στην Πειραιώς. Ο λόγος που ασχολήθηκες με την μαγειρική ήταν ο παππούς; Ναι, επειδή ο παππούς έκανε αυτή τη δουλειά, καραβομάγειρας, και είχα αυτές τις αναφορές. Δύσκολα χρόνια. Από το τίποτα έπρεπε να ζήσουμε. Ο παππούς όπως ξέρεις ήταν και εξόριστος στον εμφύλιο. Όταν επέστρεψε προσπάθησε να ζήσει την οικογένειά του. Ήμασταν τρία παιδιά. Δεν ήταν εύκολο γιατί ήταν στα καράβια αλλά λόγω της κατάστασης, επί χούντας, του είχαν πάρει το ναυτικό του φυλλάδιο και δεν μπορούσε να ταξιδέψει. Πέθανε πολύ μικρός, πενήντα έξι χρονών. Αυτός ήταν που με επηρέασε να ασχοληθώ με τη μαγειρική. Το αποφάσισα στα έντεκά μου χρόνια. Ήταν πολύ δύσκολο να κάνεις αυτή τη δουλειά γιατί τότε υπήρχαν μόνο ταβέρνες και καπηλειά. Κατά καιρούς έκανα και άλλες δουλειές, δεν έκανα μόνο αυτήν. Όπως; Όπως όταν είχα καεί σε ένα ατύχημα και αναγκάστηκα να το γυρίσω στην εμπορία, θαλασσινά. Τα βλέπεις αυτά τα σημάδια στα χέρια μου; Για πέντε χρόνια δεν μπορούσα να μπω στη κουζίνα, φοβόμουνα, ήταν τα πράγματα περίεργα. Όταν το ξεπέρασα ξαναμπήκα σιγά σιγά στον χώρο και το ’85 αποφάσισα να ανοίξω το μαγαζί. Και πώς ξεκίνησες; Ποια ήταν η ιδέα; Ήθελα να κάνω πράγματα που δεν τα έκανε κανένας άλλος. Αυτό που ξεκίνησα να κάνω τότε, μαγειρευτό θαλασσινό δεν το έκανε κανείς στην Ελλάδα. Μόνο κάτι γιαγιάδες σε νησιά έκαναν καμιά σουπιά, κάνα καλαμάρι, μαγειρευτό φαγάκι. Ούτε και στην Ευρώπη, με εξαίρεση την νότια Ιταλία και την νότια Γαλλία που είχαν μια τέτοια παράδοση. Όταν άνοιξε το Βαρούλκο η τάση στην Ελλάδα ήταν κακές απομιμήσεις της γαλλικής κουζίνας και οι πιτσαρίες. Υπάρχει καμία γεύση που να σου θυμίζει τα παιδικά σου χρόνια;

Ναι, όπως και σε όλους. Εσένα ο αρακάς δεν σου θυμίζει τον παιδικό σταθμό; Δεν τον έτρωγα! Σε πείραζε που δεν δοκίμαζα καθόλου περίεργα φαγητά και ας πούμε πέρσι έφαγα πρώτη φορά χταπόδι; Δεν με εκνεύριζε γιατί έτσι ιδιότροπός ήμουν και εγώ μικρός. Μετά έγινα παμφάγος. Να σου πω μια ιστορία για να καταλάβεις. Ο πατέρας μου να φανταστείς επί χούντας κρυβότανε. Δεν ήταν εύκολο να κυκλοφορήσει γιατί θα τον μαζεύανε. Κάποιος ευκατάστατος φίλος τον έκρυβε στο κτήμα του. Κάθε Σάββατο πέντε η ώρα το απόγευμα τον έφερνε ένα αυτοκίνητο να μας δει και το βράδυ αργά τον έπαιρνε να τον γυρίσει πίσω. Μου έφερνε τότε μπανάνες Chiquita-που ήταν πράγμα απαγορευμένο, ήταν μόνο για τους πολύ πλούσιους- και καραμέλες γάλακτος αγελαδίτσα. Ο κακομοίρης μου τις έφερνε με χαρά και εγώ τις σνομπάριζα. Στεναχωριόταν πολύ και τώρα το καταλαβαίνω. Γιατί τις έφερνε με καμάρι. Ένας άνθρωπος που τον κυνηγούσαν, που κρυβόταν και κατάφερνε, δεν ξέρω και εγώ πώς, να φέρει στο μικρό του γιο αυτά τα δύο πράγματα… Μάλλον του έσκιζα την καρδιά. Ο παππούς ξέρουμε ότι μαγείρευε. Η γιαγιά; Εξαιρετικά. Γύρω στα δεκαοχτώ μου, όταν βγαίναμε με την παρέα καταλήγαμε πάντα στο σπίτι το δικό μου, γιατί ήταν το μόνο σπίτι που δεν υπήρχε πατέρας, είχε πεθάνει. Ό,τι ώρα και να πηγαίναμε, μα και τέσσερις το πρωί, σηκωνόταν και μας μαγείρευε φαγητό. Και όχι κάτι απλό. Κεφτεδάκια με πατάτες τηγανητές, γινόταν χαμός στο σπίτι. Και εσύ τα κάνεις αυτά για μας. Ναι, μ’ αρέσει. Αφού για μένα η μαγειρική είναι τρόπος έκφρασης, δεν είναι δουλειά. Ποιο είναι το πρώτο φαγητό που θυμάσαι να έχεις μαγειρέψει; Θυμάμαι ποιο ήταν το πρώτο φαγητό που μου έδωσε χαρτζιλίκι. Ήταν οι κεφτέδες. Είχα πάει στη Κεφαλονιά διακοπές, δεκαεφτά χρονών. Τα λεφτά μου φτάσανε μέχρι κάπου, μετά ξέμεινα. Πήγα και έπιασα δουλειά σε ένα ταβερνείο, σέρβις. Ο ιδιοκτήτης μου έδινε δυο δραχμές την ημέρα. Αυτός έφτιαχνε κάτι κεφτέδες που τους πέταγες κάτω και πηδούσανε στον ουρανό, σαν τρελόμπαλες. Του λέω λοιπόν ένα μεσημέρι «Θες να σου φτιάξω κεφτέδες εγώ»; Μου λέει «Ξέρεις»; Εγώ ήξερα και απ’ τον μπαμπά μου και απ’ τη μαμά μου που έφτιαχνε εξαιρετικό κεφτεδάκι. Αλλά ζήτησα να πληρωθώ επιπλέον. Μου λέει «Εντάξει, θα σου δώσω δύο δραχμές ακόμα». Του λέω «Όχι, θα μου δώσεις πέντε». Οι Κεφαλλονίτες εντωμεταξύ φημίζονται για τη τσιγκουνιά τους. Τελοσπάντων κάναμε ένα παζάρι και έφτιαξα τους

κεφτέδες. Το βράδυ που δούλευα στο σέρβις άκουγα «Κι άλλους κεφτέδες στο πέντε!» «Μία κεφτέδες ακόμα στο τέσσερα»! Παίρνανε και δεύτερες και τρίτες μερίδες. Είχε κάνει σουξέ. Πήγα την άλλη μέρα και του λέω «Να κάνουμε κεφτεδάκια, αλλά εγώ θέλω δέκα δραχμές». Ο Κεφαλλονίτης κόντευε να πάθει έμφραγμα! Τελικά βρήκαμε τον μέσο όρο στις εφτά. Αυτή ήταν η πρώτη αμειβόμενη εργασία μου. Τα μπιφτέκια στο σπίτι πώς τα κάνεις και είναι τέλεια; Όλη η μαγειρική στηρίζεται στη κατάθεση ψυχής. Όλες οι συνταγές. Τώρα για τα μπιφτέκια δεν ξέρω… Φρέσκα μυρωδικά. Και βάζω και λίγο ούζο που το καίω και βγάζει τα μάραθα. Πώς έμαθες να μαγειρεύεις; Ξεκίνησα με τα βαπόρια και εγώ. Μετά πήγα για λίγο καιρό στη Ιταλία, για να δουλέψω σε εστιατόρια και να μάθω πράγματα. Αλλά ήταν άλλες εποχές, δεν υπήρχε Ε.Ε., ήμουν παράνομος. Τέσσερις φορές με πιάσανε και με γύρισαν πίσω. Δηλαδή τη μαγειρική την έμαθες απ’ τα ταξίδια και πρακτικά πάνω στη δουλειά; Τα ταξίδια με βοήθησαν να μάθω τις διατροφικές συνήθειες του κάθε λαού. Ακόμα και τώρα όταν έρχονται στο εστιατόριο και πρέπει να φτιάξω την πρόταση για τον πελάτη να φάει ρωτάω να μάθω από που είναι. Όταν μαγειρεύεις θέλεις να ξέρεις για ποιόν είναι το φαΐ; Θέλω να τον βλέπω. Να δω τον χαρακτήρα του, να δω πως κάθεται στο τραπέζι. Μαντεύω κάποια πράγματα και τις περισσότερες φορές πέφτω μέσα. Με βοηθάει η εικόνα. Σε ότι μαγαζί έχω δουλέψει ήθελα να βλέπω ποιος κάνει την παραγγελία. Όταν με πήραν στο Υπουργείο Εξωτερικών να μαγειρεύω, την εποχή του Πάγκαλου, μου έκανε όλα τα χατίρια. Ό, τι πρότεινα γινόταν. Μόνο ένα δεν με άφησε να κάνω: του ζήταγα να μου βάλει κάμερες να βλέπω τους ανθρώπους την ώρα που τρώνε. Μου λέει «Είσαι τρελός; Θα νομίζουν ότι τους γράφουμε, ότι τους κατασκοπεύουμε»! Το μόνο που με άφησε να κάνω ήταν να ανοίξω ένα φινιστρίνι στη πόρτα. Ποιο είναι το αγαπημένο σου υλικό; Όλη η κουζίνα μου στηρίζεται στο ελαιόλαδο. Δεν έχεις δει πως εκνευρίζομαι, όταν έρχεται καμιά πελάτισσα στο μαγαζί, απ’ αυτές που τις ρωτάς τι θα φας και σου λένε ένα perrier με λεμόνι, και λέει «Να μου ψήσει λίγο ψάρι αλλά ούτε λάδι να μη βάλει, τίποτα». Είναι το πιο αντιπροσωπευτικό προϊόν της Ελλάδας. Μπορείς να το χρησιμοποιήσεις παντού, ακόμα και στο ξεμάτιασμα. Μπορείς να φρυγανίσεις λίγο ψωμί, να βάλεις λαδάκι και ρίγανη και να φτιάξεις την απόλυτη γκουρμεδιά.

46 OUGH! Αποσπάσματα από το καρνέ ALBERT (1) – Γυαλιά, μαύρο μούσι, λίγα μαλλιά, μοιάζει κάτι σαν καθηγητής-ψυχίατρος-παπάς, κατά τ’ άλλα χαμηλών τόνων, καλλιεργημένος, πνευματώδης, πεθαίνει για κωλοδάχτυλο αλλά δεν τολμά (πρωκτός παρθένος και πολύ σφιγμένος) – τσιμπούκι, γαμήσι (μαλακοκαύλης). 100 φράγκα. CLAUDE (5) – Ωρίμου ηλικίας – διανοούμενος τύπου επιστήμονας – κάνει τσιριμόνιες (εκσπερματώνει γρήγορα), μεγάλη ψωλή τρομερά υγρή – τσιμπούκι (κυρίως τ’ αρχίδια) – γλωσσόφιλα – 100 φράγκα. (Του πρότεινα δεύτερο γύρο για 150 φράγκα). (Για να τον παρηγορήσω που έχυσε πολύ γρήγορα στη χούφτα του ενώ με φιλούσε!) EUGENE (2) – (από την Yverdon) Κοντός, χοντρός, γυαλιά – πολύ ευγενικός, μπον βιβέρ, από 100 έως 200 φράγκα – του αρέσει το κοκκινέλι και να του χώνω στον κώλο μια μεγάλη πλαστική ψωλή που μπαίνει στην πρίζα (μου την έχει δώσει ο ίδιος). GUSTAVE – Ψηλός κοκαλιάρης, χούφταλο, τρέμει και ψελλίζει (με προφορά ρωσική ή από τη Βουργουνδία;!), γουστάρει πολύ αυστηρή τιμωρία (το παίζει κατεργάρης μαθητής που τον πιάνει στα πράσα η δασκάλα) – μαστίγωμα, ράπισμα, φτύσιμο και κατούρημα στη μούρη, προσβολές και απειλές, ασύστολη ταπείνωση. (Δεν χύνει ούτε γαμάει – υποτίθεται διαβητικός!), (σίγουρα ανίκανος στην πραγματικότητα). 100 φράγκα (τι τσιγκούναρος...). HERBERT – Κάποιας ηλικίας – φάτσα δολοφόνου – κοντός, αρκετά ευτραφής, γκριζομάλλης – Γερμανός (Εβραίος;). Με σαδιστικές φαντασιώσεις – του αρέσει να ταπεινώνει και να βασανίζει – δεν χορταίνει γλείψιμο και ρούφηγμα στις ρώγες, στο σώμα, στ’ αρχίδια, στον πρωκτό – πνίγει, χτυπάει, τσιμπάει, λιώνει – δεν θέλει φωνές – με πνίγει τόσο πολύ με την ψωλή του που στο τέλος με κάνει να ξερνάω – χύνει στο στόμα μετά από φρικιαστική τελετουργία – δίνει μέχρι 200 φράγκα. Τι κάθαρμα! MARCEL (3) – Γέρος αρρωστιάρης – ψυχούλα, τον έστειλε η Josy – κάθομαι πάνω του και σφίγγω το μουνί, τσίμπημα στις ρώγες, δεν του επιτρέπεται να χύνει (εντολή γιατρού;!), 100 φράγκα. Χύνει παρ’ όλα αυτά μερικές φορές. ώρα, πολύ πνευματώδης.

Αποσπάσματα από το θρυλικό καρνέ μιας πόρνης Ιστορικό ντοκουμένο ή έργο τέχνης; Η Grisélidis Réal, Γαλλίδα πόρνη, κυκλοφόρησε το 2005 το καρνέ με τις σημειώσεις για τους πελάτες της και προκάλεσε έντονες αντιδράσεις. To Καρνέ, γνωστό και ως Μαύρο Καρνέ, της Grisélidis Réal (1995-2005) είναι ένα σημειωματάριο –απαραίτητο εργαλείο στη δουλειά της ως ιερόδουλη– όπου καταχωρούσε τους τακτικούς πελάτες της, μαζί με πολύτιμες πληροφορίες σχετικά με τις σεξουαλικές τους προτιμήσεις, και φυσικά το χρηματικό ποσό που πλήρωνε ο καθένας. Όταν ξεκίνησε τη συμπλήρωση του Μαύρου Καρνέ, η Réal πλησίαζε τα πενήντα και είχε ήδη πίσω της δεκαετή προϋπηρεσία ως πόρνη, πλήρη ακτιβιστική δράση για τα δικαιώματα των συναδέλφων της, καθώς και την κυκλοφορία ενός αυτοβιογραφικού μυθιστορήματος. Οι απόψεις της γύρω από την πορνεία, την κοινωνία και τη ζωή γενικότερα ήταν κατασταλαγμένες χωρίς αυτό να σημαίνει ότι φορούσε οποιουδήποτε είδους παρωπίδες. Μ’ έναν μοναδικό και αξιοθαύμαστο τρόπο, το βιοποριστικό της επάγγελμα, τα γραπτά της, τα διαβάσματά της, τα ακού-

σματά της, οι πίνακές της, η ομιλία της, η συμπεριφορά, το ντύσιμό της αποτελούσαν ένα όλον γεμάτο χιούμορ, γενναιότητα, ανθρωπιά, ειλικρίνεια, αισιοδοξία χωρίς αυταπάτες, ειρωνεία σε υγιείς δόσεις και μία εντελώς προσωπική και ακαταμάχητη μαγεία όπου το Μπαρόκ έσμιγε με την Ανατολή. Δύο χρόνια αργότερα, το 1979, η πρώτη έκδοση του Καρνέ στα πλαίσια ενός λογοτεχνικού περιοδικού προκάλεσε έντονες αντιδράσεις, τόσο από την πλευρά των πελατών της, όσο και από την πλευρά των συναδέλφων της. Δεν έλειψαν όμως και τα ενθαρρυντικά σχόλια γι’ αυτό το περίεργο συγγραφικό υβρίδιο, κάτι ανάμεσα σε ιστορικό ντοκουμέντο και έργο τέχνης. Η συγγραφική της «καριέρα» συνεχίστηκε για δεκαετίες και το 2005, μερικούς μήνες πριν πεθάνει, κατάφερε να δει και να προωθήσει το Καρνέ στην πλήρη του μορφή ως βιβλίο. Κι αυτό είναι

ένα απόσπασμα από μία συνέντευξή της που μιλάει για τα γιαπωνέζικα μυρμήγκια. Κάποτε είχατε πει: «Χωρίς μουσική, είναι δύσκολα…» Μα είναι δύσκολα. Όταν έχεις ένα εξαιρετικό κομμάτι τζαζ, είναι τόσο καταπληκτικό να παίρνεις πίπα σε κάποιον με ρυθμό, για τις φιοριτούρες είναι ό,τι πρέπει. Όταν ακούγεται ένα ωραίο σόλο την ώρα που κάνω τα γιαπωνέζικα μυρμήγκια, μπορώ και σφίγγω τ’ αρχίδια σύμφωνα με τον ρυθμό. Βοηθάει! Ύστερα γλείφω, ρουφάω κι ο τύπος χύνει μετά μουσικής. Τι ακριβώς είναι τα γιαπωνέζικα μυρμήγκια; Α, καλά, αυτό είναι ένα δικό μου κόλπο, δικής μου εφεύρεσης. (Γέλια.) Έχεις την ψωλή του τύπου στο στόμα, κι από τη μία πιέζεις λίγο τ’ αρχίδια στο κάτω μέρος και με το δεξί χέρι τα

Mabel Aguirre

κρατάς και τα σφίγγεις με προσοχή. Με τις πιέσεις αυτές διεγείρεται ο οργανισμός, ταυτόχρονα αλείφεις καλά με σάλιο την ψωλή, πρέπει να γλιστράει πολύ. Με το αριστερό χέρι κάνεις τα γιαπωνέζικα μυρμήγκια, δηλαδή κάνεις κάπως έτσι… Ξύνεις δηλαδή; Σε καμία περίπτωση. Γλιστράς. Σαν μυρμήγκια που πηγαινοέρχονται πάνω στην ψωλή κοντά στο κεφάλι, ανεβοκατεβαίνεις πολύ προσεκτικά στριφογυρίζοντας λίγο για να πηγαίνει παντού το σάλιο και ταυτόχρονα ρουφάς και πιέζεις προσεκτικά χαμηλά με το δεξί χέρι. Είναι ολόκληρη τέχνη. Γι’ αυτό μην έρχονται να μας λένε ότι είμαστε άχρηστες. Εμένα πολλές φορές μου έχουν πει πελάτες ''κανείς στον κόσμο δεν μου το ’χει κάνει αυτό τόσο καλά''. Καταλαβαίνετε ότι είμαστε μεγάλες καλλιτέχνιδες. Είναι σαν να παίζεις πιάνο ή άρπα ή κιθάρα, πρέπει να ’χεις τεχνική.

Το βιβλίο Το Καρνέ μίας Εταίρας κυκλοφορεί στις αρχές Νοεμβρίου αποκλειστικά στα Εξάρχεια από τις εκδόσεις Τοποβόρος (www.topovoros.gr) σε μετάφραση Γιάγκου Κολιοπάνου και Δήμητρας Λ. Νικολοπούλου. Το βιβλίο προλογίζει η Πάολα.