KARATULA Isyu 4 Part A

- 04 SILANG NAKIKIPAG-AGAWAN NG HANGIN Nangangamba si Estrella Sa balita, dalawampu’t apat ang kumpirmadong kaso. Sa mga supermarket, rubbing alcohol pinapakyaw. Ginagawa raw ng Kagawaran ng Kalusugan ang lahat ng kanilang magagawa kaya’t para makatulong maghugas ng kamay, umiwas sa mataong lugar, kung may ubo, sipon, at lagnat agad magpakonsulta. Bukas naman daw ang puso ng pamahalaan para sa mamamayas, pasok ay makakansela. May pera at ayuda.

(Sa kasagsagan ng outbreak lalong lumilinaw, kung sino nga ba ang dapat puksain-ang tunay na virus!)

Iniisip niya ang lahat ng ito habang naglalakad sa footbridge, na kanila ring tutulugan pagsapit ng dilim.

Kinapa niya ang kaniyang bulsa-hindi na malagim ang balitang ito sa mga katulad niyang walang ni-isang kusing at matagal nang nag-aagaw buhay.

Nangangamba si Estrella dahil sa kaniyang tiyan, may sumisipa.

May makakasama na siyang

makikipagpatintero kay kamatayan…

nanakawan ng karapatan-makikipag-agawan ng awa … kung hindi siya maawa at mauunang magnakaw

05 Sa kasagsagan ng outbreak malinaw kung sino ang tunay na mga biktima at magiging malinaw din na matagal ng umiiral itong pandemya— ang korupsyon dahil sa neoliberalismo na siyang nagnanakaw ng buhay at kalayaan at siyang nagnakaw sa kinang ng mga mata ni Estrella

- 06 BATA, UMAWIT KA Ang bawat pantig na lalabas sa iyong bibig, ay magmimistulang awiting patuloy ang himig.

Pakiramdaman mo ang pagtaginting ng iyong lalamunan, kumakawala sa gapos ng kasalukuyan.

Sa bawat kalampag at pagtambol ng iyong puso, sa bawat bulong sa iyong tainga, kasarinlan na ang bugso.

Bata, umawit ka; kinabukasan na ng bayan ang nakasalalay.

Kung ang himig mo ang sagot, boses at dugo ay handang ialay.

Minsan ka nang sinabihang umibig nang tahimik.

Sundin ang bawat kilos, sumunod lamang nang walang imik.

Ang iyong sining, ibinasura at itinapon nila sa kalsada.

Walang trabaho riyan, ‘di hamak lalong walang pera.

Salapi, salapi, salapi Hanggang sa ikaw na’y naubusan ng hininga’t napipi.

Pinagkakakitaan ng burgesya ang obra Isinabit sa sala, pinaglaruan hanggang esensya’y nabura.

Subalit kumakawala na ang iyong puso, katarungan na ang pintig.

Hindi na nila muli matitikom ang iyong bibig.

Bata, umawit ka; simulan mo nang sumigaw.

Hayaang patuloy itong umalingawngaw.

07 -

Ipaskil sa mga pader, ilahad sa mga balita, Ilapat sa aklat, sa liriko, sa mga pelikula Ang tintang ngayo’y dugo, ang himig ng ating prinsipyo.

Sa wakas, matatapos na rin itong delubyo.

Hindi sila handa sa ating pagsilakbo.

Unti-unti nang nag-aalab itong puso nating noo’y walang kibo.

Ito na ang hudyat ng panibagong dekada at rebolusyon.

Pag-aalsa na lamang ang natatanging solusyon.

Kaya naman, ang pag-ibig sa himig ay pag-ibig sa bayan.

Huwag kang mangamba, kakampi natin ang kasaysayan.

Kabataan, umawit ka; maaabot na ng ating tinig ang kasukdulan.

Para sa pangarap at para sa sambayanan, lahat na tayo’y lalaban!

- 08 ANAK, SA’YO KO MUNA SASABIHIN “Anak, pumarito na sa lamesa’t kumain”.

Hikab ng isang pagod na ama hawak ang isang plato ng balang ihahain.

Ayudang kakarampot ang aming hiling.

Manggagawa ng baya’y bulong “ayuda’t pagkain!”

“Anak, ako’y may sasabihin at iyong unawain” Huwag ka munang lalabas, Covid-19 ay nagmumulto pa rin.

Konkretong plano sa pondong nakalaan para sa krisis pangkalusugan tila’y hindi napaghandaan.

Solusyo’y idikidik ang ating bayan sa utang mula sa mga imperyalistang dayuhan.

09 Pataw na buwis sa magsasaka at nakawan ng lupa, akin ri’y nabalitaan.

Hindi mapuksa-puksa gamitin man ang bolo o itak.

Alingaw-ngaw ng pagtutol mula sa mga kalabaw abot hanggang langit.

Mga hindi matahimik na bambanti, katarungan ang bukambibig.

Alin sa mga suliraning ito ang papatay sa atin?

Mungkahi ng mga ibong agit, ubusin at puksain.

Ang mga mapinsalang dayuhan at tutang nagkikiskisan bunga’y krisis.

Anak, ako’y patawarin, bagkus ang bayang ito’y anak ko rin.

- 10

MAKABAGONG BAYANI Bayani—— Namatay para sa bayan, paano ba maituturing na bagong bayani?

Kung namatay dahil sa kapabayaan?

Ang daming puwang at Pinupunan ng kasinung Pagod ba, o sadyang b Malabo ang pinang gag

Bakit ang daming nagbubulag-bulagan?

Habang binubulsa ang kaban ng bayan, Taling nagbibigkis sa mamamayan, Nasa sariling bayan, ngunit parang nasa kulungan.

Seguridad ang nais ng Lalo na’t nasa gitna Bakit bibigyan ng kap Paano na magiginhawaa

Nasa gitna ng digmaan, Sino ba ang tunay na kalaban?

Ang lahat ay di maliwanagan, Dahil walang inilahad na konkretong paraan

Mapagmahal sa dayuhan Isinasantabi ang baya Hinaing ay di pinakik Humingi pa ng dagdag

11 -

kakulangan galingan, batugan? galingan,

Magtiwala daw sa kakayahan, Pinagdadasal na daw ng simbahan Paano ‘to idadahilan Sa naghihintay at kumakalam na tiyan?

g taumbayan, ng pangangailangan pangyarihan ang di makatarungan, an ang mamamayan?

Ano nga ba ang pamantayan Para maging bayani ng bayan?

Kailan pa naging huwaran?

Ang gumagawa ng karahasan?

n, an, kinggan, na kapangyarihan.

- 12 SILANG MGA HINIRANG Silang mga hinubog sa mukha ng kalayaan kuno.

Ayon sa hulma na gusto ko.

Silang mga nagtayo ng pundasyon ng aking palasyo.

Hangga’t nandito ako kayo’y payaso.

Silang mga nagtatanim ng pawis at dugo.

Ngunit ako ang mag-aani habang nakaupo.

Silang mga naging kuba dahil sa pagtatrabaho.

Hindi ko na muling tataasan ang sahod mo.

Silang mga nagpakatatag sa harap ng kalaban kahit salat.

Hindi na kayo makakaasa sa tulong ko.

Dahil hihingi muna ako ng basbas sa itaas.

Upang ihandog sa akin ang pwersang kinakailangan.

Mapapasaakin ang karamihan sa inyong mga yaman.

Dalawan-daang bilyong piso para ang krisis matugunan.

Ngunit uunahin ko ang aking mga kaalyado’t pamilya, Dahil tiyak na mas importante kami kaysa sa madla.

‘Wag kayong mag-alala ang daing niyo’y naririnig ko.

At para sa inyo, ito ang gagawin ko: Hihirangin ko kayo bilang mga bayani!

Mga tagapagligtas.

Babansagang manggagamot ng isang bayang nasasawi!

Mga tagapagtanggol.

Ipapataw sa inyong balikat ang kinabukasan ng sanlibutan!

Mga tunay na magiting.

Hayaan kayong magkandaugaga habang ako’y nagpapakasasa!

Dahil ako ang pinuno.

Mga hangal, ang pinakikinggan ko lamang ay ang kaliwa at kanang At ang sabi nila’y kayong aking mga hinirang ang siyang sasalo s

kamay ko. sa pinsala ng kapabayaan ko.

13 -

- 14

“PASAWAY”

“Ilang. . . natitira bago ang. . . community qua. . . lockdown,” tunog ng radyong paputol-putol kung magsalita.

Dahan-dahang lumapit si Onyok sa kaniyang ina, ang kalampag ng kaniyang maliliit na mga paa’y umaalingaw-ngaw sa magaspang na simento ng kanilang maliit na tahanang gawa sa plastik na ipinangakong pagbangon sa kahirapan.

“Ma, ma,” tinig niya habang hinahatak ang kupas na daster ni Aling Abel.

“Teka, ‘nak. Ang tatay hintayin.” Itinaas niya ang pohas ng tarpolin at dumungaw sa labas, tila hinahanap ang silweta ng haligi ng kanilang tahanan na utusan lamang ng mga panginoong may lupa sa kabilang siyudad. Siya’y nakatakdang umuwi ngayong araw.

Balot na sa kaba si Aling Abel, ang ingay ng mga wang-wang ng ambulansya’y halos lunod na sa lakas ng tibok ng puso niya. Nabalitaan kasi niya sa kanilang mga kapitbahay na drayber ng dyib at bus na ipinahinto na ang pagpapasada ng karamihan ng mga pampublikong sasakyan. ‘Yun pa man din ang natatanging paraan upang makauwi ang kaniyang asawa.

“Mama!” Iyak ni Onyok habang itinuturo ang tiyan niyang namimilipit na sa gutom. Ubos na ang tatlong kilong bigas na iniwan ni Manong Oryon noong nakaraang linggo, pati na ang maliit na supot ng pampalasa.

Dahan-dahang binuhat ni Aling Abel ang nakatangis na paslit, kasabay ng pag-hagod sa kaniyang likod, “Pauwi na ang papa, onting tiis na lamang.”

“Hindi pinayagang maka-uwi. . . Isa sa mga naabutan ng lockdown dahil sa kakulangan ng transportasyon. . . Heto si Manong Oryon. . .”

Pinatay ng uutal-utal na radyo ang katiyakan ng mag-ina, ang boses nito’y ‘di mapagkakaila.

“Parang-awa niyo na, padaanin ninyo ak. . . ang pamilya ko, naghihintay!”