ประยูรนิทรรศน รอยเรื่องลําตัดผานชีวประวัติแมประยูร ยมเยี่ยม ศิลปนแหงชาติชาวศาลายา
ศูนยสยามทรรศนศึกษา คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล จัดพิมพเพื่อเป)นบรรณรฦกเนื่องในโอกาสการจัดงาน “เลาขานตํานานศาลายา” ครั้งที่ ๗ ณ อาคารศูนยการเรียนรู ๒๐ กุมภาพันธ ๒๕๕๖
เกษียณสูเกษม กัญญรัตนวัชรปทาน ISBN ๙๗๘-๙๗๔-๑๑-๑๕๘๕-๓ พิมพครั้งแรก ๕๐๐ เลม พ.ศ. ๒๕๕๕
ข
| ประยูรนิทรรศน
ประยูรนิทรรศน รอยเรื่องลําตัดผานชีวประวัติแมประยูร ยมเยี่ยม ศิลปนแหงชาติ ชาวศาลายา ISBN 978-616-279-007-2 พิมพครั้งแรก ๕๐๐ เลม พ.ศ. ๒๕๕๖ ศูนยสยามทรรศนศึกษา คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล จัดพิมพเผยแพรในโอกาสการจัดงาน “เลาขานตํานานศาลายา” ครั้งที่ ๗ ๒๐ กุมภาพันธ ๒๕๕๖
ที่ปรึกษา แมอุนเรือน ยมเยี่ยม คุณวิทยา นิมา
คณะลําตัดประยูร ยมเยี่ยม ทายาทแมประยูร ยมเยี่ยม
บรรณาธิการ อาจารย ดร.อภิลักษณ เกษมผลกูล ผูชวยบรรณาธิการ นายดรณ แกวนัย นางสาวพัชรี ศรีเพ็ญแกว
เจาหนาที่วิจัยประจําศูนยสยามทรรศนศึกษา เจาหนาที่วิจัยประจําศูนยสยามทรรศนศึกษา
ภาพปกหนา ภาพแมประยูร ยมเยี่ยม ถายโดยคุณนิติกร กรัยวิเชียร อุปนายกสมาคมชางภาพไทย ถายที่เรือนไทย มหาวิทยาลัยมหิดล เมื่อครั้งที่ไดรับเชิดชูเกียรติเป)นศิลปนแหงชาติ พ.ศ.๒๕๓๗ (โดยความอนุเคราะหภาพ จากคุณนิติกร กรัยวิเชียร) ภาพปกหลัง ภาพแมประยูร ยมเยี่ยม ขณะกําลังเลนลําตัดในคอนเสิรตแบบเบิรด เบิรด รวมกับคุณธงไชย แมคอินไตย (โดยความอนุเคราะหภาพจากคุณธงไชย แมคอินไตย) ออกแบบปก: นายกานต พฤกษธานนท (www.2digitalstudio.com)
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล |
“ สวนดิฉันนั้นเลา เนื้อที่รองทํานองกรอย จะฟ"งทํานิทาํ นอง เพราะขาวเหนียวของแมประยูร
ถึงจะเกาไปสักหนอย ฟ"งอรอยมันก็อยางนั้น นี่ฉันยังรองไดสมบูรณ( ถึงไมมูนมันก็ยงั มัน”
แมประยูร ยมเยี่ยม ศิลปนแหงชาติ สาขาศิลปะการแสดงพื้นบาน (ลําตัด) ผูไดรับรางวัล “ศาลายาสดุดี” ประจําป\พุทธศักราช ๒๕๕๔
ค
ง
| ประยูรนิทรรศน
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล |
จ
ลําตัด คิดถึงแมประยูร... หรีดหริ่งเรไรเรืองเรืองรําไรไรแรงโรยรา เอนลงหลาลาลัดแมประยูรลําตัดศาลายา (ลูกคู) อาลัยอาวรณครูเพลงกลอนเพลงเกา รอยเรื่องราวเรื่องเลาเรื่องเศราโศกา แมเพลงพื้นถิ่นศิลปนแหงชาติ แมเพลงลําตัดรําซัดรํามะนา สิ้นแสงแหงตะวันยังมีจันทรสองนวล แตแมไปไมหวนนึกใหชวนโหยหา คิดถึงแมประยูรใหอาดูรอาวรณ ยามรองรําพร่ํากลอนใหอาวรณครูบา...... ประพันธ(โดย นายพงษ(พัฒน( ทุงไธสง บัณฑิตสาขาวิชาภาษาไทย คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล
ฉ
| ประยูรนิทรรศน
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล |
ช
คํานิยม อดีตรัฐมนตรีวาการกระทรวงวัฒนธรรม
นางประยูร ยมเยี่ยม เป)นศิลปนนักแสดง “ลําตัด” ระดับตํานานที่ ขาพเจาไดยินชื่อเสียงมาตั้งแตขาพเจายังอยูในวัยเยาว ชื่อเสียงของทานเป)นที่ รูจักโดงดังไปทั่วประเทศไทยควบคูกับลําตัดคณะหวังเตaะ นอกจากชํานาญ ดานลําตัดแลว ยังมีความสามารถในเพลงพื้นบานอื่นๆ เชน เพลงเกี่ยวขาว เพลงฉอย เพลง อีแซว เพลงเรือ และเพลงขอทาน เป)นตน ทานมีความคิดริเริ่มสรางสรรคและสืบทอดศิลปะการแสดงพื้นบาน ไดอยางภาคภูมิ นอกจากการแสดงในประเทศไทยแลว ยังไดนําการแสดง พื้นบานไปแสดงยังตางประเทศไดรับความสนใจอยางกวางขวาง ทั้งการแสดง ลําตัดโดยดนกลอนสดและแตงคํารองไดอยางคมคายเหมาะสมกับสถานการณ สรางความบันเทิงใหแกผูชมเป)นอยางมาก และเป)นครูถายทอดศิลปะวิชา ใหแกบุ คคลและสถาบัน ตางๆ อยางสม่ํ าเสมอ นอกจากนี้ ยัง ไดอุทิ ศตน
ซ
| ประยูรนิทรรศน
ปฏิบัติงานชวยเหลือสังคมและประเทศชาติ อาทิ แผนงานตอตานคอมมิวนิสต หรือการรณรงคในเรื่องสาธารณสุขโดยใชศิลปะเพลงพื้นบาน “ลําตัด” เป)น สื่อซึ่ งสามารถเขาถึ งประชาชนไดอยางใกลชิ ด ทํ า ใหการปฏิ บัติ ง านไดรั บ ผลสําเร็จอยางดีเยี่ยมเสมอมา นับไดวาเป)นแมเพลงพื้นบานลําตัดที่ไดบําเพ็ญ ประโยชนในดานสรางสรรคและอนุรักษศิลปะอันเป)นมรดกของชาติมาเป)น ระยะเวลายาวนาน จึ ง ไดรั บ การยกยองเชิ ด ชู เ กี ย รติ จ ากคณะกรรมการ วัฒนธรรมแหงชาติ ใหเป)นศิลปนแหงชาติ สาขาศิลปะการแสดง (ลําตัด ) พุทธศักราช ๒๕๓๗ ทุกวันนี้ แมทานจะจากเราไปแลว แตผลงานอันทรงคุณคาของทาน ยังเป)นอมตะ และมีการถายทอดมาสูอนุชนรุนหลังจวบจนปeจจุบันสมกับที่ ทานไดรับการคัดเลือกใหเป)นศิลปนแหงชาติ
(นางสุกุมล คุณปลื้ม) อดีตรัฐมนตรีวาการกระทรวงวัฒนธรรม
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล |
ฌ
คํานิยม คุณธงไชย แมคอินไตย8 “ ..โอ เพลงพื้นเมืองพื้นบาน อีกไมนานคงสิน้ สูญ แลวคนแกอยางแมประยูร จะอาดูรสักเพียงใด ไดขึ้นเวทีคอนเสิร(ตของพอเบิร(ดอีกหน มาสูสายตามหาชน ฉันดูเป8นคนยิ่งใหญ แมเพลงแกคนเกา จะมีใครเขาเห็นคา ก็มีพอเบิร(ดนี่แหละหนา ที่เวทนาหวงใย รักคนแกแมเพลง ไมกลัวเกรงคําวา ไมกลัวติฉินนินทา วาเรอรา ลาสมัย ฉันนะเปรียบเสมือนใบไมแหงแหง คงรวงดวยแรงลมพัด ตองเย็นยะเยียบเงียบสงัด โอ ลําตัดของไทย ขอบพระคุณคอนเสิร(ตแบบเบิรด( เบิร(ด หนนี้ ใหฉันไดขึ้นเวที ตอชีวีฉันได ไมมีฉันวันใด แมนมีนา้ํ ใจเจือจุน ชวยบอกพอเบิร(ดดวยนะคุณ วาแมประยูรเคาขอบใจ ฉันลาแลววันนี้ .............” ยังครับ แมประยูรไมเคยลาจากใจใครทั้งนั้นครับ แมประยูรไมตอง ขอบใจเบิรดดวย แตชาวไทยทุกๆคนตองขอกราบขอบพระคุณแมประยูรครับ บทรองลําตัดจากแมประยูรที่เบิรดขอนํามาเขียนไวตรงนี้ มาจากการ แสดงเมื่อครั้งที่แมประยูรไดใหเกียรติมาเป)นแขกรับเชิญเกียรติยศครั้งที่ ๒ ใหกับคอนเสิรตแบบ เบิรดเบิรด ในป\ พ.ศ. ๒๕๓๔ นับเป)นบุญของเบิรดที่ได
ญ
| ประยูรนิทรรศน
รวมแสดงกับทาน และเป)นบุญตาของผูไดชมไดฟeงในครั้งนั้นอยางซาบซึ้งยิ่ง นัก การไดรวบรวมเรื่องราวของแมประยูร พรอมทั้งเรื่องราวของเพลง พื้นบานที่แมประยูรไดสรางสรรคและอนุรักษมายาวนานเทาชีวิตของทาน โดยการจัดทําของคณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล และทายาทของแม ประยู ร เพื่ อ เป) น อนุ ส รณในครั้ ง นี้ จึ ง เป) น บุ ญ ของผู ที่ ไ ดอานและไดศึ ก ษา เรื่องราวของศิลปนแหงชาติทานนี้อยางมากมายเชนกัน
(ธงไชย แมคอินไตย8)
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล |
ฎ
คิดถึงแม “แม” คือคนเดียวในโลกที่ใหและเสียสละเพื่อลูกมาโดยตลอด แมให ลูกไดทุกอยางและใหสิ่งที่ดีที่สุดกับลูก นั่นคือ “แม” แมไดใหกําเนิดชีวิตของ ลูก ตั้งแตลูกเกิดมาแมก็เลี้ยงลูก ดวยความทะนุถนอมดวยความรัก คอยสอน ใหลูกเป)นคนดี ตั้งใจเรียน เชื่อฟeงพอแม คอยเตือนเมื่อลูกทําผิด คอยชมเชย เมื่อลูกทําดี แมรักลูกเสมอมา บางครั้งลูกหลงผิดทําสิ่งใดใหแมเสียใจ แมจะให อภัยลูกโดยตลอด แมไมเคยโกรธลูก แตกลับใหโอกาสลูกเสมอ แมคือผูหญิงที่ดีที่สุดในชีวิต แมเป)นแบบอยางที่ดีที่สุดใหแกลูก ทํา ใหลูกรูจักรั กคนอื่น รั กเพื่อน รั กญาติ พี่นอง แมสอนใหเรารักคนอื่น เสมอ และสอนใหลูกรูจักอะไรดีอะไรไมดี ไมวาลูกจะเจออุปสรรคใดๆในชีวิต แมก็ คอยอยูเคียงขางลูกเสมอ คอยใหกําลังใจลูก คอยปลอบใจลูกเมื่อลูกมีทุกข ลูกดีใจที่ลูกไดเกิดเป)นลูกของแมประยูร แมเป)นผูหญิงที่ลูกรักมาก ที่สุด เมื่อวันนี้มาถึง วันที่แมของลูกตองจากลูกไปไกลแสนไกล ลูกรูสึกเสียใจที่ ลูกยังทําอะไรใหแมนอยเกินไป ลูกอยากทําอะไรเพื่อแมอีกหลายอยาง ทํา ตามที่ลูกตั้งใจไว เพื่อแม ลูกจะเป)นคนดีใหครอบครัว และสังคม ลูกจะดูแล ครอบครัวใหเหมือนกับแมเคยทํา ลูกอยากจะบอกคําหนึ่งกับแมทุกๆ วัน วา ลูกรักแมมาก ลูกจะทําใหแมภูมิใจ ที่ลูกชายคนนี้จะทําตามความตองการของ แม มากกวาสิ่งที่ลูกอยากจะทํา เพราะเลือดของแม กลั่นออกมาใหเป)นลูก ลูก จะตองดูแลใหดีที่สุด เมื่อไมมีแม ผูเป)นที่รักของลูกแลว เหมือนกับชีวิตลูกขาดกําลังใจที่ สําคัญที่สุดในชีวิตของลูก เพราะความรักที่แม มีใหกับลูกนั้นหาที่เปรียบไมได ลูกอยากให แมรูวา ลูกรักแมของลูกมากที่สุด และขอขอบคุณที่แมคอยอบรม
ฏ
| ประยูรนิทรรศน
สั่งสอนใหลูกเป)นคนดีใหลูกมีวันที่สวยงาม และขอบคุณสําหรับความรักที่แมมี ใหลูกมาโดยตลอด เหงื่อที่แมหลั่งออกมามากเพราะเหนื่อยลา ลูกจะไมทําใหแมเหนื่อย เปลา น้ําตาที่มันไหลออกมาจากดวงตาแม ถึงแมเป)นความดีใจ หรือเสียใจ ลูก จะเก็บไวใหดี วันนี้ แมไมอยูแลว แต ความรักแมยังอยูกับลูก ลูกจะรักษาไว เพราะลูกรักแม แมทําใหลูกอุนใจ ตอไปนี้ลูกจะทําเพี่อความรักของแม รักแม มาก ...... ทายสุดนี้ในนามทายาทของแมประยูร ขอขอบพระคุณศูนยสยาม ทรรศนศึกษา คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล ที่กรุณาจัดพิมพประวัติ ของแมไวอยางสมบูรณเรีย บรอย เพื่ อใหเป)น ประโยชนในการศึกษาเพลง พื้นบานซึ่งเป)นสิ่งที่แมรักไดตอไป ลูกของแม วิทยา นิมา (ในนามทายาทของแมประยูร ยมเยี่ยม)
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล |
ฐ
คิดถึง “พี่ยูร” นั บ ตั้ ง แตพี่ ยู ร จากไปเป) น เวลา ๑ ป\ ๒ เดื อน ๓๘ วั น พี่ ๆ นองๆ ตลอดจนลูกหลานทุกคน ยังคงรักและคิดถึงพี่ยูรอยูเสมอ ยังระลึกถึงสิ่งที่พี่ได ทําใหกับครอบครัว ลูกหลานและผูคนรอบขาง พี่เป)นทั้งผูให ผูสอนสั่งดุจดัง ครู และแมของนองและลูกหลาน
พี่ใหทุกสิ่งทุกอยางไดมิไดหวังสิ่งตอบแทน แนะนําแนวทางที่ถูกที่ ควร ใหแกลูกหลาน ชี้หนทางที่ถูกใหลูกหลานเดิน พี่เป)นแบบอยางของคน อดออม คนสูชีวิตที่ตอสูกับปeญหาที่เกิดขึ้น และโรครายที่คุกคาม ไมเคยยอทอ ตอปeญหาที่เกิดขึ้น ในทุ กวันนี้หากเกิดการทอแท หรือมีปeญหาใดๆ ที่เกิ ด ขึ้นกับคนรอบขาง ฉันจะแนะนําใหคิดถึงสิ่งที่พี่ ตอสูตอปeญหา และโรครายที่ เกิดกับพี่ ซึ่งพี่ไมเคยทอแทแตพี่สูจนวันสุดทายอยางไร
ฑ
| ประยูรนิทรรศน
พี่ยูรรูหรือไม ทุกวันนี้ พี่ๆ นองๆ หลานๆ ทุกคนยังรักและคิดถึงพี่อยู ตลอดเวลา ไมมีวนั ที่จะจางหายไปจากใจของทุกคน ดวยรักและคิดถึงตลอดเวลา อุนเรือน ยมเยี่ยม ๓๒๕ ซ.เจริญนคร ๕๕ คลองสาน กรุงเทพฯ (ในนามพี-่ นอง ตระกูล “ยมเยี่ยม”)
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล |
ฒ
ถอยแถลงจากบรรณาธิการ “...พอเพลงแมเพลงชาวบานแมเป8นเพียงธุลีแหงแผนดิน แต ก็เป8นนายแหงภาษาบนแผนดินนี้โดยแทจริง...” จากขอความขางตนของรองศาสตราจารยสุกัญญา สุจฉายา นักคติ ชนวิทยาผูเชี่ยวชาญเพลงพื้นบาน ที่กลาวไวในหนังสือ “เพลงปฏิพากย8: บท เพลงแหงปฏิภาณชาวบานไทย” ย้ําใหเห็นถึงคุณคาและความสําคัญของ ผลิตผลทางปeญญาของชาวบานไทย และยังแสดงใหเห็น วา “การรังสรรค ความงามทางภาษา” ความเรียบงายของภาษา ความตรงไปตรงมาของเนื้อ รอง และการปรบมื อเป) น จั ง หวะ เป) น เอกลั กษณที่ สํา คั ญ ของเพลงที่ เรี ย ก โดยทั่วไปวา “เพลงพื้นบาน” แมประยู ร ยมเยี่ย ม เป) น ศิ ลปนพื้ นบานชาวศาลายาอี กผู หนึ่ ง ที่ มี ความสามารถรอบตัว มีความคิดริเริ่มสรางสรรค และสืบทอดศิลปะการแสดง พื้นบานใหยืนยาวไดอยางเต็มภาคภูมิ สามารถนําการแสดงพื้นบานไปแสดงยัง ตางประเทศจนไดรับความสนใจเป)นอยางมาก ทั้งยังเป)นครูถายทอดศิลปะ วิชาใหแกบุคคลและสถาบันตางๆ อยางสม่ําเสมอและมุงมั่นที่จะยืนหยัดอยู กับการแสดงศิลปะเพลงพื้ นบาน “ลําตัด ” จนไดรับยกยองเชิ ดชูเกี ยรติใ น ฐานะศิลปนแหงชาติสาขาศิลปะการแสดง (ลําตัด) ศิลปะการแสดงลําตัดของแมประยูร ถือเป)นศิลปะการแสดงพื้นบาน ที่ใชการประชันฝ\ปากของแมประยูร ทั้งในบทเกี้ยวพาราสี บทตอวาเสียดสี ดวยถอยคําที่คมคาย แสดงถึงปฏิภาณอันฉับไว สามารถสรางอารมณขัน ในการศึกษาเพลงพื้นบาน นอกจากจะตองเขาใจเนื้อรอง ทํานอง จังหวะแลว ยังตองเขาใจภูมิหลังเพลงพื้นบานอีกดวย เพื่อใหเห็นเหตุปeจจัย
ณ
| ประยูรนิทรรศน
และที่มาของเนื้อหาในบทเพลง การศึกษาประวัติชีวิตของแมประยูร ยมเยี่ยม จึงเป)นเสมื อน “แบบเรียนชีวิต” อันมีคุณคาในการสรางความเขาใจในวิ ถี ชุมชนและกอใหเกิดความภาคภูมิใจตอชุมชน “ศาลายา” ไดอยางลึกซึ้ง ดวยเหตุดังนี้ในป\พุทธศักราช ๒๕๕๔ ที่ผานมา สาขาวิชาภาษาไทย รวมกับศูนยสยามทรรศนศึกษา คณะศิลปศาสตร จึงไดรวมกันจัดงานเลาขาน ตํานานศาลายา ครั้งที่ ๕ ตอน “คิดถึงแมประยูร ... ลําตัดศาลายา” ขึ้น เพื่อ ไวอาลัยแดการจากไปอยางไมมีวันกลับของศิลปนแหงชาติชาวศาลายา นาม “แมประยูร ยมเยี่ยม” อีกทั้งยังใชโอกาสนี้ในการเผยแพรวิถีวัฒนธรรมของ ชาวศาลายา ตลอดจนเพลงพื้นบานภาคกลางที่ปeจจุบันกําลังอยูในภาวะวิกฤต ซึ่งการจัดงานในครั้งนั้นไดรับความกรุณาจากผูใหญในวงการเพลงพื้นบาน หลายทานมาแสดงปาฐกถา และรวมเสวนาเกี่ ยวกั บ ชี วิ ต และงานของแม ประยูร ยมเยี่ยม อันไดแก ครูชินกร ไกรลาส (ศิลปนแหงชาติ) อาจารยเอนก นาวิกมูล แมศรีนวล ขําอาจ แมอุนเรือน ยมเยี่ยม ผูชวยศาสตราจารยบัว ผัน สุพรรณยศ และคุณตอตาน นิมา ซึ่งขอมูลที่ไดจากการจัดงานในวันนั้นนับ ไดวาเป) น ประโยชนอยางยิ่ ง ในการศึ กษาเพลงพื้ น บาน ภาคกลาง รวมทั้ ง ประวัติศาสตรทองถิ่นศาลายา ศูนยสยามทรรศนศึกษาจึงไดดําเนินรวบรวม ขอมูลและเรียบเรียงเป)นหนังสือเลมนี้จนสําเร็จเรียบรอย หนังสือเลมนี้นับไดวาสําเร็จลงไดเนื่องจากความรักและความศรัทธา ของคนในวงการเพลงพื้นบานโดยแทจริง ทั้งความรักและศรัทธาในตัวของแม ประยูร ยมเยี่ยม และความรักและความศรัทธาใน “วิชาการเพลงพื้นบาน” ขอกราบขอบพระคุณเป)นอยางสูงแดแมอุนเรือน ยมเยี่ยม และแมศรี นวล ขําอาจ นองสาวของแมประยูร ยมเยี่ยม คุณวิทยา และคุณตอตาน นิมา บุ ต รชายทั้ ง สองของแมประยู ร และครอบครั ว ที่ ก รุ ณ าใหขอมู ล อั น เป) น ประโยชนอยางยิ่งในการจัดพิมพหนังสือครั้งนี้ และที่สําคัญที่สุดยังไดกรุณา
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล |
ด
มอบตนฉบับบทลําตัดของแมประยูร ยมเยี่ยม ที่ใชในการแสดงลําตัดทั้งหมด ใหแกศูนยสยามทรรศนศึกษา คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล ไวใชเพื่อ ประโยชนในเชิงวิชาการและการสืบทอดมรดกภูมิปeญญาทางวัฒนธรรมตอไป ขอขอบพระคุณนาวาอากาศโทสมบัติ สมศรีพลอย ที่กรุณาใหยืม แถบบันทึกเสียงการแสดงลําตัดของแมประยูร ยมเยี่ยม เพื่อทําสําเนาเป)น ขอมูลสวนหนึ่งในการจัดทําหนังสือเลมนี้ ขอกราบขอบพระคุณอาจารยเอนก นาวิกมูล แหงบานพิพิธภัณฑ ที่ ไมเพียงใหคําแนะนําเกี่ยวกับการคนควาขอมูลเทานั้น หากแตยังกรุณามอบ ภาพถายที่เกี่ยวของกับแมประยูร ยมเยี่ยม ใหนํามาพิมพในครั้งนี้ดวย รวมทั้ง ขอขอบพระคุณคุณนิติกร กรัยวิเชียร อุปนายกสมาคมชางภาพแหงประเทศ ไทย ที่กรุณาอนุญาตใหนําผลงานภาพถายแมประยูร ยมเยี่ยม มาใชเป)นภาพ ปกในครั้งนี้ ขอกราบขอบพระคุณคุณสุกุมล คุณปลื้ม รัฐมนตรีวาการกระทรวง วัฒนธรรม และคุณธงไชย แมคอินไตย ที่กรุณาเขียนคํานิยมใหหนังสือเลมนี้ เพื่อเป)นเกียรติแกแมประยูร คุณความดีอันเกิดจากหนังสือเลมนี้ ขอนอมเป)นเครื่องบูชาตางมาลัย แดดวงวิญญาณอันบริสุทธิ์ของแมประยูร ยมเยี่ยม ในสัมปรายภพที่กําลังเฝoา มองวงการเพลงพื้นบานดวยความหวงใย
(อาจารย ดร.อภิลักษณ เกษมผลกูล) คณบดีคณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล, ศาลายา
ต
| ประยูรนิทรรศน
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล |
ถ
สารบัญ คํานิยม โดย อดีตรัฐมนตรีวาการกระทรวงวัฒนธรรม ........................................... ช คํานิยม โดย คุณธงไชย แมคอินไตย ..................................................................... ฌ คิดถึงแม โดย วิทยา นิมา ..................................................................................... ฎ คิดถึงพี่ยูร โดย อุนเรือน ยมเยี่ยม .......................................................................... ฐ ถอยแถลงจากบรรณาธิการ ................................................................................... ฒ ภาค ๑ จาก “เด็กหญิงชาวศาลายา” ถึง “ราชินีลําตัดไทย” กวาจะมีวันนี้ของราชินีลําตัดไทย .......................................................................... ๓ เกิดที่บางกรวย โตที่ศาลายา ................................................................. ๔ แรกเรียนเพลงพื้นบาน .......................................................................... ๘ เมื่อชางเผือกเขากรุง ...........................................................................๑๐ รักเกิดในคณะลําตัด ............................................................................๑๖ เมื่อเด็กสาวบานดิน...เป)นศิลปนแหงชาติ ............................................๒๗ ขาวเหนียวของแมประยูร ถึงไมมูนก็ยังมัน: ผลงานฝากฝ\มือของแมประยูร ยมเยี่ยม ..............................................................๓๘ มรดกเพลงพื้นบานจากแมประยูร ยมเยี่ยม .........................................................๔๕ ภาค ๒ ฉันนี้หรือชื่อ “ประยูร” ขอคุณคุณจงไดเมตตา ปาฐกถา “คิดถึงแมประยูร ลําตัดศาลายา” โดย ครูชินกร ไกรลาส ................... ๒๕๕ เสวนาเรื่อง “แมประยูร ตนฉบับลําตัดศาลายา” ............................................. ๒๖๕
ท
| ประยูรนิทรรศน
สารบัญ (ตอ) ภาคผนวก บัญชีสํารวจเอกสารสวนบุคคล (สบ) นางประยูร ยมเยี่ยม พ.ศ. ๒๕๓๙ – ๒๕๕๑ ......................................................................................๒๙๓ ภาพจดหมายเหตุการจัดทําหุนรูปปesนแมประยูร ยมเยี่ยม ................................ ๓๒๓ กําหนดการงาน “เลาขานตํานานศาลายา” ครั้งที่ ๖ ....................................... ๓๓๙ โครงการ “เลาขานตํานานศาลายา” ครั้งที่ ๖ ................................................. ๓๔๒ คําสั่งแตงตั้งคณะกรรมการโครงการ “เลาขานตํานานศาลายา” ครัง้ ที่ ๖ ....... ๓๔๗ ประวัตผิ ูไดรับยกยองใหเขารับรางวัล “ศาลายาสดุดี” ครั้งที่ ๒ ...................... ๓๕๓ ประมวลภาพงาน “เลาขานตํานานศาลายา” ครั้งที่ ๕ .................................... ๓๕๕ โครงการจัดพิมพหนังสือชุด “ศาลายาศึกษา” ................................................. ๓๗๙ ประวัติและความเป)นมาของศูนยสยามทรรศนศึกษา ....................................... ๓๘๓ แนะนําเอกสารวิชาการของศูนยสยามทรรศนศึกษา ........................................ ๓๘๖
ภาค ๑ จาก “เด็กหญิงชาวศาลายา” ถึง “ราชินีลําตัดไทย”
๒
| ประยูรนิทรรศน
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล |
๓
กวาจะมีวันนี้ของราชินีลําตัดไทย “แมประยูร ยมเยี่ยม” อภิลักษณ เกษมผลกูล
๑
"มาละเหวย มาละวา มาละเวย มาละวา ฉันนี่หรือชื่อ ประยูร ฉันนี่หรือชื่อประยูร ขอคุณๆ ละจงได&เมตตา..." หลายคนที่รูจักและติดตามผลงานของลําตัดคณะแม$ประยูร คงจะ คุนเคยบทรองลําตัดบทนี้ เพราะเป*นบทรองประจําตัวของแม$ประยูรที่มักใช รองเมื่อแรกจะออกมาเล$นลําตัดบนเวที และบทรองนี้เองที่เรียกความสนใจให ใครหลายคนที่ผ$านหนาเวทีตองหยุดฟ/ง และเกิดรอยยิ้มจากลีลาการรองที่ สนุกสนานและไพเราะของแม$ประยูร ชื่อของ “แม$ ป ระยู ร” ดูจ ะเป* น ที่คุ นเคยของคนไทยส$ ว นใหญ$ ใน ฐานะ “ลํ า ตั ด มี ชื่ อ ” ของยุ ค สมั ย กระทั่ ง ไดรั บ การยกย$ อ งใหเป* น “ราชิ นี ลํ า ตั ด ” คู$ กับ “ราชาลํ า ตั ด ” คื อพ$ อหวั ง เต5 ะ หรื อ นายหวั ง ดี นิ ม า จนนับว$าเป*นลําตัดคู$ขวัญที่มีชื่อเสียงที่สุดในประวัติศาสตรลําตัดไทย อย$างไร ก็ตาม แมว$าความสามารถทางการแสดงของแม$ประยูร จะเป*นที่ประจักษและ ประทับใจของคนไทยจํานวนไม$นอยก็ตาม หากแต$ในดานประวัติชีวิตและ เรื่องราวของเสนทางแห$งความสําเร็จของแม$ประยูรกลับเป*นเรื่องที่ไม$คุนเคย ๑
คณบดีคณะศิลปศาสตร และที่ปรึกษาศูนยสยามทรรศนศึกษา คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล อนึ่ง ผูเขียนขอขอบคุณ คุณดรณ แกวนัย เจาหนาที่วิจัยประจําศูนยสยาม ทรรศนศึ ก ษา คณะศิ ลปศาสตร มหาวิ ทยาลั ย มหิ ดล ที่ ช$ว ยคนควาขอมู ล ใหจนสํ า เร็ จ ความ เรียบรอย
๔
| ประยูรนิทรรศน
เท$าใดนัก ทั้งที่เป*นเรื่องราวที่น$าสนใจและน$าจะเป*น “แบบเรียนชีวิต” ใหผูรัก แม$ประยูรและรักในวิชาเพลงพื้นบานไดตระหนักและเรียนรูว$า เบื้องหลังของ ชื่อเสียงและความสําเร็จ ตองแลกมาดวยความมุ$งมั่นและความพยายามอย$าง มากมายเพียงใด เกิดที่บางกรวย โตที่ “ศาลายา” แม$ประยูรมีชื่อและนามสกุลจริงว$า นางประยูร ยมเยี่ยม เกิดที่ตําบล ศาลากลาง อํ า เภอบางกรวย จั ง หวั ด นนทบุ รี เมื่ อ วั น ที่ ๓๐ สิ ง หาคม พุทธศักราช ๒๔๗๖ ตรงกับวันพุธ ขึ้น ๑๐ ค่ํา เดือน ๑๐ ปAระกา บิดาชื่ อ คลาย มารดาชื่อ จีบ มีอาชีพเป*นชาวนา
พอคลาย (ซ(าย) และแมจีบ ยมเยีย่ ม (ขวา) บิดา และมารดาของแมประยูร ยมเยี่ยม (โดยความอนุเคราะห,จากแมอุนเรือน ยมเยีย่ ม)
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล |
๕
๖
| ประยูรนิทรรศน
พี่น(องของแมประยูรทั้งหมดถายภาพรวมกันในงานศพแมจีบ ยมเยี่ยม ณ วัดเศวตฉัตวรวิหาร (พระอารามหลวง) กรุงเทพฯ (แมประยูร แถวนั่งที่ ๑ จากซ(าย) (โดยความอนุเคราะห,จากแมอุนเรือน ยมเยีย่ ม)
แม$ประยูรมีพี่นองร$วมบิดามารดาเดียวกันรวมทั้งสิ้น ๗ คน เป*นชาย ๔ คน หญิง ๓ คน คือ ๑. นางพยอม ยมเยี่ยม (ถึงแก$กรรม) ๒. นายพยุง ยมเยี่ยม ๓. นางประยูร ยมเยี่ยม (ถึงแก$กรรม) ๔. นางสัมพันธ (ยง) ยมเยี่ยม (ยงใจยุธ) ๕. นายบุญนาก (ตุ5) ยมเยี่ยม ๖. นางเล็ก (อุ$นเรือน) ยมเยี่ยม ๗. นายสายหยุด ยมเยี่ยม (ถึงแก$กรรม)๒ ๒
สัมภาษณ นางอุ$นเรือน ยมเยี่ยม, นองสาวของแม$ประยูร ยมเยี่ยม, ๒๔ มกราคม
๒๕๕๕.
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล |
๗
บรรยากาศงานศพพอคลาย บิดาของแมประยูร ยมเยี่ยม ที่วัดสาลวัน ตําบลศาลายา (โดยความอนุเคราะห,จากแมอุนเรือน ยมเยีย่ ม)
ต$ อ มาเมื่ อ เจริ ญ วั ย ขึ้ น ครอบครั ว แม$ ป ระยู ร ไดยายมาอาศั ย อยู$ บานเลขที่ ๑๓๘/๓ หมู$ ๕ ตําบลศาลายา อําเภอพุทธมณฑล จังหวัดนครปฐม ๗๓๑๗๐๓ แม$ ป ระยู ร จบการศึ ก ษาชั้ น ประถมศึ ก ษาปA ที่ ๔ จากโรงเรี ย น วัดสาลวัน ตําบลศาลายา อําเภอพุทธมณฑล (ขณะนั้นคืออําเภอนครชัยศรี) จังหวัดนครปฐม เป*นคนเสียงดี อ$านหนังสือดี (ไพเราะ) มีผูใหญ$อ$านหนังสือ ใหฟ/งเป*นประจําทําใหมีนิสัยรักการอ$านมาตั้งแต$เด็ก โดยเฉพาะบทรอยกรอง สามารถอ$านไดฉะฉานไพเราะ ทั้งยังมีความทรงจําดีเยี่ยม ๓
อภิลักษณ เกษมผลกูล และ นิภัทรา เทพนิมิต, ลํานําคําหวาน เรื่องเล)าผ)านเพลง พื้นบ&านจากศาลายา, (นครปฐม: สาขาวิชาภาษาไทย คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล, ๒๕๕๒), หนา ๑๔๒.
๘
| ประยูรนิทรรศน
แรกเรียนเพลงพื้นบ(าน เสนทางสู$การเป*นแม$เพลงลําตัดของแม$ประยูรแต$ละกาวนั้น ไม$ใช$ การเดินทางบนเสนทางเรียบง$าย แต$เป*นเสนทางที่ผ$านอุปสรรคและการเคี่ยว กรํามายาวนานว$าจะมาเป*นราชินีลําตัดของเมืองไทย อุปสรรคของการเดินทางสายเพลงพื้นบานที่สําคัญประการหนึ่งก็คือ การที่ ทั้ ง พ$อและแม$ไ ม$ ส นั บ สนุ น ใหแม$ป ระยู รฝNกเพลงพื้น บาน เพราะเป* น เสนทางที่แปลกไปจากทางชีวิตของคนในครอบครัว อีกทั้งกลัวว$าถาหัดแลวไม$ ประสบความสําเร็จก็จะขายหนาคนอื่นไปเสีย อย$างไรก็ตาม พรสวรรคทั้งเรื่องเสียง ความสามารถในการอ$านบท รอยกรอง และความจําที่ดีเยี่ยมของแม$ประยูรก็ฉายแววโดดเด$นเกินกว$าจะ มองขาม แม$ประยูรจึงไดรับการสนับสนุนจากคุณตา ผูมองเห็นแววของการ เป*นนักแสดงนั้น ช$วยไหววานคนรูจักชื่อ “นายแดง” ที่วัดตนเชือก ในเมือง นนทบุรี ใหช$วยหาครูสอนเพลงพื้นบานให นายแดงจึงไดพาแม$ประยูรไปเรียน กับ “ครูบาง” ที่ตําบลบางไผ$ อําเภอบางบัวทอง จังหวัดนนทบุรี ครูบางก็ได สอนการเล$นลําตัดใหจนแม$ประยูรเล$นไดดี แม$ประยูรไดกล$าวถึงช$วงเวลาสมัย ๔ ที่หัดเรียนเพลงพื้นบานกับครูบาง ไวในหนังสือศิลปวัฒนธรรม ตอนหนึ่งว$า “ตอนเริ่มหัดลําตัด ก็ต&องจดเพลงกลับมาเพื่อที่จะมาท)อง เวลาท)องก็ ต&องท)องเสียงดังให&ชาวบ&านได&ยิน ท)องตั้งแต)ตอนหัวค่ําจนถึง ๔ ทุ)ม จึงเข&า
อพิสิทธิ์ ธีระจารุวรรณ, “แม$ประยูร ยมเยี่ยม...ลมหายใจแห$งเพลงลําตัด,” คอลัมน คนของแผ$นดิน ใน ศิลปวัฒนธรรม, ๑๖, ๕ (มีนาคม ๒๕๓๘), หนา ๑๐๔ – ๑๐๖.
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล |
๙
นอน ถึงตี ๔ พ)อก็จะเรียกให&ลุกขึ้นมาท)องเพลง คือ เอาของเก)าที่เราได&มา ทวนหมด เพราะการฝ9กลําตัดนั้นจะต&องมีการทวนอยู)ตลอดเวลา”๕ แม$ประยูรไดฝNกเรียนเพลงพื้นบานกับครูบางเป*นเวลา ๑ ปA และได ผ$านการฝNกฝน การดูแลของทั้งครูบางและคุณตาจนมีฝAมือพอออกงานได จึง ไดเริ่มออกแสดงลําตัดเป*นครั้งแรกเมื่อราวปA ๒๔๙๑ ขณะที่มีอายุได ๑๕ ปA
แมประยูร ยมเยี่ยมขณะเลนลําตัดที่ศนู ย,สังคีตศิลป< เมื่อ พ.ศ.๒๕๒๒ (โดยความอนุเคราะห,จากอาจารย,เอนก นาวิกมูล)
๕
อพิสิทธิ์ ธีระจารุวรรณ, “แม$ประยูร ยมเยี่ยม...ลมหายใจแห$งเพลงลําตัด,” คอลัมน คนของแผ$นดิน ใน ศิลปวัฒนธรรม, ๑๖, ๕ (มีนาคม ๒๕๓๘), หนา ๑๐๔ – ๑๐๖.
๑๐
| ประยูรนิทรรศน
เมื่อช(างเผือกเข(ากรุง ครั้นอายุประมาณ ๑๘ – ๑๙ ปA หลังจากฝNกเพลงพื้นบานกับครูบาง ที่จังหวัดนนทบุรี และไดออกแสดงลําตัดจนมีประสบการณมาพอสมควรแลว คุณตาผูคอยสนับสนุนและดูแลแม$ประยูรมาตลอดก็พาแม$ประยูรเขากรุงเทพฯ เพื่อหาประสบการณเพิ่มเติม และเพื่อหาโอกาสในการทํางานใหไดมากขึ้น เมื่อเขามาอยู$ที่กรุงเทพฯ แม$ประยูรก็ไดมีโอกาสเล$าเรียนวิชาเพลง กับพ$อครูแม$ครูมากฝAมืออีกหลายท$าน ซึ่งพ$อครูแม$ครูทั้งหมดนี้ คุณตาของแม$ ประยูรเป*นผูไปเสาะหาและพาไปฝากตัวใหทั้งสิ้น การไดเล$ า เรี ย นวิ ช ากั บ ครู ท$ า นต$ า งๆ ทํ า ใหแม$ ป ระยู ร ไดรั บ ประสบการณเกี่ยวกับเพลงพื้นบาน และไดฝNกฝนทักษะต$างๆมากมาย ไม$ว$า จะเป*นการฝNกเรื่องการใชคําพูด การฝNกการเขียนเนื้อเพลง และการรําออก ท$าทางที่งดงามเขากับเนื้อเพลงทําใหคนดูสนใจ ยิ่งไปกว$านั้น แม$ประยูรยัง ไดรับประสบการณที่สําคัญ คือ การไดร$วมแสดงลําตัดกับคณะของแม$จรูญ บุ ณ ยทั ต หรื อที่ รูจั ก กั น ในนาม “แม$ จ รู ญ หนาบาก” เนื่ องจากเป* น แผลที่ หนาผาก แม$จรูญเป*นลําตัดที่มีชื่อเสียงมากในยุคนั้น เคยอาศัยอยู$ที่หัวลําโพง๖ การไปอยู$กับแม$จรูญทําใหแม$ประยูรมีโอกาสเล$าเรียน ฝNกฝนการ แสดงลําตัด และไดรับการถ$ายทอดเพลงพื้นบานทั้งเพลงฉ$อย เพลงเรือ เพลง เกี่ ย วขาว ทํ า ใหเกิ ด ความชํ า นาญและมี ป ระสบการณยิ่ ง ขึ้ น เป* น ลํ า ดั บ ประกอบกับแม$จรูญ เป*นคนใจดี มีเมตตา อุตส$าหสั่งสอนความรูเรื่องเพลง ต$ า งๆ ใหอย$ า งเต็ ม ที่ โ ดยไม$ ปV ด บั ง ทํ า ใหการเรี ย นของแม$ ป ระยู รกาวหนา ๖
เอนก นาวิ ก มู ล, เพลงนอกศตวรรษ, พิ ม พ, ค รั้ ง ที่ ๔, (กรุ งเทพฯ: มติ ชน, ๒๕๕๐), หนา ๗๐๖.
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๑๑
รวดเร็วยิ่งขึ้น๗ จนสามารถดนกลอนสดและแต$งคํารองไดอย$างเฉียบแหลม คมคาย และไดมี โ อกาสออกแสดงเป* น ประจํา จนเริ่ มมี ชื่ อเสี ย งเป* นที่ รูจั ก โดยทั่วไป
แมจรูญ บุณยทัต หรือ แมจรูญ หน(าบาก (คนแรกจากขวา) ครูลําตัดของแมประยูร ยมเยีย่ ม (โดยความอนุเคราะห,จากอาจารย,เอนก นาวิกมูล)
นอกจากเรื่องการรองเพลง แม$จรูญยังไดสอนบทบาท ท$าทาง วิธีรอง ลําตัดใหกับแม$ประยูรอีกดวย ทั้งนี้เพราะการแสดงลําตัดไม$ไดมีการแต$งกาย หรือการใชอุปกรณประกอบเพื่อความดึงดูดใจ การทําใหคนดูสนใจก็มีเพียง เสียงรอง เนื้อหาของบท และท$ารําเท$านั้น การรองเพลงที่แม$จรูญสอน คือ
๗
ถวัลย มาศจรัส, รากเหง(าแหงแผนดิน, (กรงเทพฯ: ปAรามิด, ๒๕๔๔), หนา
๓๖ – ๔๖.
๑๒
| ประยูรนิทรรศน
การใส$ชีวิตใหกับเนื้อเพลง รวมถึงการเรียบเรียงเนื้อเพลงที่มีเนื้อหาสาระกับ ลูกเล$นลูกชน บวกกัยลีลาท$าทาง จึงจะทําใหคนดูสนใจมากขึ้น๘ แม$ประยูรเคยเล$าถึงความลําบากและบรรยากาศในการแสดงลําตัด ยุคแรกๆ ไวว$า “การแสดงลําตัดในยุคแรกเริ่มนั้นจะไม)มีเครื่องขยายเสียง ไม)มีไฟฟ<า ต&องใช&ตะเกียงเจ&าพายุ แสดงไปสักครู)ก็ดับบ&าง ซึ่งในสมัยก)อนการแสดงลําตัด ต&องแสดงยันสว)าง คนร&องจะมีเพียงฝ>ายละคนเท)านั้น”๙
แมจรูญ บุณยทัต (ซ(ายมือ) ขณะไปเลนลําตัดที่ศูนย,สังคีตศิลป<
นอกจากแม$จรูญแลวยังมี “ครูสําเภา” เป*นครูลําตัดผูชาย และ “ครู ลูกชิ้น” ที่ช$วยแต$งกลอนเราสอนหญิงใหแม$ประยูรในครั้งนั้น และเป*นผูแต$ง ลําตัดเกิด แก$ เจ็บ ตาย ที่เป*นที่นิยมในอดีต๑๐
๘
เอนก นาวิกมูล, เรื่องเดียวกัน. เรื่องเดียวกัน. ๑๐ สัมภาษณ นางอุ$นเรือน ยมเยี่ยม, นองสาวของแม$ประยูร ยมเยี่ยม, ๒๔ มกราคม ๙
๒๕๕๕.
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๑๓
ตัวอยางลําตัดเกิด แก เจ็บ ตาย ของครูลูกชิ้น (ลูกคู) เกิดแกเจ็บตาย คําพระกลาวไว หญิงชายควรตรอง อันความดีนั้นเลา ไมสูญ หายตายเปลา ประดุจดังเสาธงทอง มนุษยสัตวอุบัติขึ้นในภาคพื้นจักรวาล กําเนิดกายคล&ายกันทุกเธอท)านทั้งผอง ไม)ผิดแปลกแตกต)างนับแม)เมือ่ ตั้งครรภมา ถึงยายปลอดคลอดกายาด&วยมารดาอุ&มท&อง เป@นทารกตกฟากย)อมประจักษแจ&งจิตร ทั้งผ)อนผ&าภูษิตไม)มีปAดปกป<อง ล&วนเปลือยเปล)าขาวดํารูปธรรมต)างกัน แต)ไม)เป@นการสําคัญในข&อนั้นหรอกพี่น&อง ไม)ปรากฏยศศักดิ์ล&วนน้ําหนักเท)าๆ กัน มาภายหลังจึงสร&างสรรคแล&วพากันยกย)อง ถ&าลูกบ)าวเขาเรียกไอ&ถ&าลูกนายเขาเรียกคุณ แบ)งชั้นขั้นตระกูลแล&วแต)บุญจะสนอง บ&างบุญหนักศักดิ์ใหญ)เลยลืมกายพิกล เริ่มเห็นคนไม)ใช)คนทะนงตนขนพอง ลืมสภาพตราบหลังเมื่อคราวครั้งยังแบเบาะ ที่เขาเหยียบย่ําหยามเยาะนั่นก็เพราะเงินทอง ต)างมีหู มีตา มีหน&า มีหัว มีแขน มีตัว มีหัวคิดตรอง มีปาก มีลิ้น มีตีน มีมือ แต)เหตุไฉนใยหรือจึงยึดถือคะนอง อันหนังเนื้อเชื้อไขเลือดในกายเราทุกหยด ย)อมแดงฉานเหมือนกันหมดอย)าถือยศทําผยอง มารักใคร)กันไว&เถิดเพราะเราก็เกิดมาคล&ายกัน อย)ายกตนข)มท)านด&วยหลักฐานเงินทอง
ไม$ เ พี ย งแต$ ฝN ก ฝนวิ ช าเพลงพื้ น บานจนมี ฝA มื อเป* น ที่ ย อมรั บ กั น ใน วงการเท$านั้น เรื่องของท$ารําและการแสดงของแม$ประยูรก็ไม$ยิ่งหย$อนฝAมือไป กว$าใคร นอกจากการเรียนกั บแม$ครู จรูญแลว แม$ประยูรยัง ไดเรีย นการรํ า มาตรฐานจาก ครูทองเริ่ม มงคงนัฏ ครูนาฏศิลปXจากกรมศิลปากรอีกดวย๑๑
๑๑
สัมภาษณ นางศรีนวล ขําอาจ, คณะลําตัดหวังเต5ะ ศรีนวล, ๑๓ กันยายน ๒๕๕๔.
๑๔
| ประยูรนิทรรศน
บุคคลอี กท$ านหนึ่ งที่ มีส$ วนทํา ใหแม$ ประยู รมี ชื่อเสี ยง คื อ คุณ ธีระ นุจนาถ ซึ่งไดจัดใหแม$ประยูรมาประชันกับคณะพ$อสวงษ มินสะมัน ต$อมาเมื่อ พ$อสวงษถึงแก$กรรมแลว ก็จัดใหประชันกับคุณเสนาะ โพธิรักงาม๑๒
แมประยูร ยมเยี่ยม เมื่อไปเลนลําตัดกับพอเสนาะ โพธิรักนาม ที่ศูนย,สังคีตศิลป< ธนาคารกรุงเทพฯ วันที่ ๓๐ พฤศจิกายน ๒๕๒๒
ลําตัดคณะพอสวงษ, มินสะมัน ๑๒
สัมภาษณ นางอุ$นเรือน ยมเยี่ยม, นองสาวของแม$ประยูร ยมเยี่ยม, ๒๔ มกราคม
๒๕๕๕.
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๑๕
พอลออ เบญจมาศ ประชันกับแมประยูร ยมเยีย่ ม และรุงนภา กลมกลอม ณ เวทีหา( งซิตี้ เซ็นเตอร, ประตูน้ํา กรุงเทพฯ ในลําตัดมหาสนุก ชุดที่ ๑๒ เขี้ยวซาส, งาเสียบ
๑๖
| ประยูรนิทรรศน
รักเกิดในคณะลําตัด ในช$วงที่ร$วมคณะลําตัดกับแม$จรูญไดประมาณ ๔ ปAนั้น แม$ประยูรก็ ไดพบรักกับนักแสดงลําตัดหนุ$มคนดังชื่อ “หวังเต5ะ”หรือนายหวังดี นิมา ซึ่ง ต$อมาเป*นศิลปVนแห$งชาติ สาขาศิลปะการแสดง (เพลงพื้นบาน)๑๓ ซึ่งทั้งสองได ไดร$วมประชันลําตัดกันอย$างสม่ําเสมอ จนกลายเป*นคู$ประชันลําตัดยอดนิยม สูงสุด จากความสนิทสนมกันตามภารงานแสดงนั้นทําใหทั้งสองตกลงแต$งงาน ๑๓
สํานักงานคณะกรรมการวัฒนธรรมแห$งชาติ, ศิลปEนแหงชาติ ๒๕๓๗, (กรุงเทพฯ : โรงพิมพคุรุสภาลาดพราว, ๒๕๓๘), หนา ๕๔.
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๑๗
กัน แม$ประยูรจึงออกจากคณะแม$จรูญและตั้งคณะร$วมกับสามีว$า “หวังเต5ะแม$ประยูร” และสรางชื่อเสียงโด$งดังอยู$หลายปA ทั้งสองมีทายาทดวยกัน ๒ คน๑๔ ไดแก$ ๑. นายวิ ท ยา นิ ม า มี อ าชี พ ดานคอมพิ ว เตอร ทํ า งานอยู$ ที่ ป ระเทศ สาธารณรัฐเยอรมนี ๒. นายต$อตาน นิมา มีอาชีพคาขาย อยู$ที่จังหวัดปทุมธานี
๑๔
ถวัลย มาศจรัส, เรื่องเดียวกัน.
๑๘
| ประยูรนิทรรศน
นายตอต(าน นิมา (ที่ ๒ จากซ(าย) และ นายวิทยา นิมา (ที่ ๓ จากซ(าย) บุตรชายของแมประยูรกับพอหวังเตGะ
มารดา บุตรชาย และคุณสัมพันธ, ยงใจยุธ พี่สาวของแมประยูร ยมเยีย่ ม
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๑๙
แมประยูร ยมเยี่ยม กับครอบครัวและทายาท
แมประยูร ยมเยี่ยม ถายภาพคูหลานสาว
๒๐
| ประยูรนิทรรศน
หลังจากนั้นทั้งคู$ก็แยกกันอยู$เนื่องจากแม$ประยูรปZวยเป*นมะเร็งที่ มดลู ก และเกิ ด ทั ศ นะไม$ ต รงกั น จึ ง แยกทางกั น อย$ า งสงบ ซึ่ ง เรื่ องนี้ ค รู หวังเต5ะกล$าวว$า “การแยกกันอยู)มิใช)เกิดจากความขัดแย&งกัน แต) การแยกกันตั้งคณะเพื่อรับงานการแสดง เป@นการทําให&เกิด รายได&เป@นสองทาง อีกประการหนึ่งเป@นการเผยแพร)เพลง ลําตัดให&กว&างขวาง เพราะแม)ประยูรเองก็มีความสามารถ เฉพาะตั ว สู ง ในด& า นการแสดง ได& รั บ การยอมรั บ จาก ประชาชนไม)แพ&คณะลําตัดหวังเตFะ”๑๖ คณะลําตัดจึงแยกออกเป*นสองวง คือ คณะหวังเต5ะ และแม$ประยูรก็ ตั้งคณะของตนเองขึ้นชื่อ “คณะแม$ประยูร” เพื่อรับงานการแสดงดวย แต$ก็ ยังคงแสดงลําตัดร$วมกันตลอดมา เนื่องจากบางครั้งเจาภาพจะจางทั้งสองคน ไปแสดงปะทะคารมกั น บ$ อ ยๆ ลํ า ตั ด ทั้ ง สองคณะนี้ ก็ แ สดงไดอย$ า ง สนุกสนาน๑๗ นอกจากจะประชันกับหวังเต5ะแลวในช$วงสงครามแม$ประยูรยัง ไดประชันกับพ$อโซะ เขี้ยวแกวดวย๑๘ ๑๕
๑๕
วุฒิชัย จายะพันธุ. บูรณาการของการแสดงลําตัดกับสื่อมวลชน: กรณีศึกษา คณะ หวังเต5ะ คณะแม$ประยู ร ยมเยี่ยม และ คณะแม$ขวัญจิตร ศรีประจันต, วิทยานิพนธปริญญา วารสารศาสตรมหาบั ณ ฑิ ต (สื่ อ สารมวลชน) คณะวารสารศาสตรและสื่ อ สารมวลชน มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร, ๒๕๔๗, หนา ๑๙. ๑๖ วุฒิชัย จายะพันธุ, เรื่องเดียวกัน. ๑๗ ถวัลย มาศจรัส, เรื่องเดียวกัน. ๑๘ สัมภาษณ นางอุ$นเรือน ยมเยี่ยม, นองสาวของแม$ประยูร ยมเยี่ยม ๒๔ มกราคม ๒๕๕๕.
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๒๑
๑๙
พอโซะ เขี้ยวแก(ว
๑๙
พอเพลงลําตัดยานคลองเตย กรุงเทพฯ
พ$อโซะ เขี้ยวแกว หรือ นายบุญเล็ก (โซะ) เทียนมณี เกิดวันที่ ๑๔ มกราคม ๒๔๖๓ ที่เขตหนองจอก กรุงเพมหานคร ป/จุจบันอายุ ๙๒ ปA เป*นผูที่สนใจในศิลปะการแสดงลํา ตัดและเพลงพื้นบานเป*นชีวิตจิตใจตั้งแต$ยังเด็ก ถึงแมจะถูกกีดกันจากผูใหญ$ แต$ดวยใจรักจึงได แอบพายเรือออกจากบานไปท$องและจดจําเนื้อรองกลางลําน้ําแต$เพียงผูเดียว แอบฝNกไม$นานก็ สามารถออกแสดงลําตัดจนประสบผลสําเร็จ และชนะในการประชันวงลําตัดจนไดรับฉายาว$า "เขี้ยวแกว" ที่อยู$ป/จจุบัน คือ 130/55 หมู$บานชุมชนพัฒนา ล็อค 6 ถนนอาจณรงค แขวง คลองเตย เขตคลองเตย กรุงเทพมหานคร พ$อโซะ เขี้ยวแกวเรียนหนังสือที่โรงเรียนราษฎรหนองจอกพิทยานุกูล ตอนเชาเรียน หนังสือไทย ตอนบ$ายเรียนศาสนา ผลงานที่ผ$านมา พ.ศ.2482 ประชันลําตัดชนะ อาจารยโอด และอาจารยบัวเขียว พ.ศ. 2482 ร$วมคิดสรางโรงเรียนปรชาบาลลําเจดีย พ.ศ. 2483 แต$งกลอน ลํ า ตั ด ชุ ด รั ก ชาติ ( สงครามอิ น โดจี น ) พ.ศ. 2484 เป* น ครู ส อนนั ก เรี ย นรองลํ า ตั ด และร$ ว ม เดิ นขบวน เพื่อ ขอดินแดนอินโดจี นคื น พ.ศ. 2488 ประชันลํ าตั ดและชนะครู เพลงในสมัย นั้ น มากมาย เช$น แม$สังเวียน, แม$ทองยอย , นายหวังเต5ะ พ.ศ.2481 ไดรับเชิญใหเป*นครูเพลงอุเละ พ.ศ. 2493 ร$วมคิดสรางมัสยิดอัลเอี๊ยะซาน หมุ$บานลําเจดีย ตําบลคูฝ/gงเหนือ พ.ศ.2493 ไดรับ เชิญใหเป*นครูสอนศาสนา สอนลําตัด และสอนเพลงนาเสพ ที่อ.ท$าชนะ และอ.ไชยา จ.สุราษฎร ธานี พ.ศ. 2514 ตั้งกลุ$มชุมชนซอยทองหล$อ 18 พ.ศ.2519 เป*นประธานชุมชนซอยทองหล$อ 18 และร$วมคิดสรางสะพานคอนกรีต ยาว 164 ม. และสะพานไมอีก100 ม. พ.ศ. 2530 เป*นรอง ประธานชุมชนพัฒนา ล็อค 4,5,6 คลองเตย พ.ศ. 2532 เป*นครูสอนพิเศษสอนเพลงพื้นบานแก$ นักศึกษาชมรมศิลปวัฒนธรรมไทย มหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิตย
๒๒
| ประยูรนิทรรศน
เมื่อช$วงที่แยกทางกับพ$อหวังเต5ะใหม$ๆ นั้น ชีวิตการเล$นลําตัดของ แม$ประยูรไดประสบป/ญหาอย$างมาก ทั้งที่เกิดจากความทอแทของแม$ประยูร เอง จนทําใหเกือบตองยกเลิกวง แต$เนื่องจากแม$ประยูรเองมีภาระที่ตองเลี้ยง ดูลูกที่ยังเล็ก ทําใหแม$ประยูรยังคงตองทํางานต$อไปอย$างไม$เห็นแก$ความเหน็ด เหนื่อย โดยรับงานเล$นลําตัดใหกับสถานีวิทยุกระจายเสียง งานบันทึกเทป โทรทัศนที่เคยออกอากาศทางช$อง ๔ บางขุนพรหมสมัยที่ยังร$วมวงกับพ$ อ หวั ง เต5 ะ ก็ ไ ดยายมาออกรายการโทรทั ศ นในจั ง หวั ด ต$ า งๆ เช$ น ช$ อ ง ๕ ขอนแก$น ช$อง ๘ สถานีลําปาง โดยเช$าเวลาเล$นเอง และหาผูสนับสนุนเอง ในช$ว งแรกนั้นรายการก็ไปไดดวยดี แต$ ในเวลาต$อมาคนเริ่มใหความสนใจ นอยลงก็ตองเลิกรายการไป นอกจากความสามารถในการแสดงลํ า ตั ด แม$ ป ระยู ร ยั ง มี ความสามารถในการแสดงเพลงพื้นบานอีกหลายประเภท เช$น เพลงเกี่ยวขาว เพลงฉ$อย เพลงอีแซว เพลงเรือ และเพลงขอทาน เป*นตน ท$านไดตระเวนออก แสดงเพลงพื้นบานต$าง ๆ โดยเฉพาะอย$างยิ่งลําตัดไปทั่วประเทศ และยังเป*น ผูริเริ่มในการนําลําตัดมาจัดทําเป*นแถบบันทึกเสียง (เทปคาสเซต) และแถบ อนึ่ง นอกจากจะเป*นนักแสดงลําตัดอาชีพแลว ยังไดไปเป*นวิทยากรสาธิตการแสดงลํา ตัดตามสถานศึกษาต$ าง ๆ เช$น ร.ร.วัดโสมนัส , ม.รามคําแหง , ม.ธุรกิจ บัณฑิตย , กรม ประชาสัมพันธ , ศูนยสังคีตศิลปX , ธนาคารกรุงเทพและจังหวัดต$าง ๆ เกือบทั่วประเทศ พ.ศ. 2524 ชนะการประกวดนาฏดนตรี (ลําตัด) งานทอดผาปZาสามัคคี กรุงเทพ-นนทบุรี ณ วัดโพธิ์พูล จากนายด$านศุลกากร ท$าอากาสยานกรุงเทพ พ.ศ. 2526 รับรางวัลชนะเลิศจากการแสดงลําตัด ขวัญใจมุสลิมะฮท$าอิฐ กัสตูรี ท$าอิฐ พ.ศ. 2534 ไดรับโล$งานราตรีรวมใจพัฒนาเยาวชน ครั้งที่ 5 วันที่ 22 กุมภาพันธ 2534 พ.ศ. 2534 ไดรับโล$ประกาศเกียรติคุณเป*นผูสนับสนุนงานกรม ประชาสงเคราะห วันที่ 2 กันยายน 2534 พ.ศ. 2535 ไดรับโล$เกียรติคุณเป*นผูอนุรักษเพลง พื้ น บานดี เ ด$ น จากมหาวิ ท ยาลั ย ธุ ร กิ จ บั ณ ฑิ ต ย (ครู ภู มิ ป/ ญ ญาทองถิ่ น โรงเรี ย นลํ า เจดี ย http://www.bmasmartschool.com/eprofile/)
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๒๓
บันทึกภาพ (วิดีโอ) ออกจําหน$ายหลายชุด เช$น ชุดจุดเทียนระเบิดถ้ํา ชุดดัง ระเบิด ชุดเกิดแก$เจ็บตาย และชุดชายสอนหญิง เป*นตน
คณะลําตัดแมประยูร ยมเยี่ยม (จากซ(าย เสนาะ โพธิ์รักนาม ลออ เบญจมาศ ดวงดาว โพธิ์รักนาม และ แมประยูร ยมเยี่ยม)
ลีลาการแสดงลําตัดของแมประยูร ยมเยี่ยม
๒๔
| ประยูรนิทรรศน
งานบวชของพี่ตุG พีช่ ายแมประยูร ยมเยี่ยม ที่วัดเขาสมอระบัง จังหวัดเพชรบุรี
แมประยูร ยมเยี่ยม ขณะทําบุญทีบ่ (านพี่ตุG
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๒๕
บรรยากาศโดยรอบของการแสดงคณะแมประยูร ยมเยี่ยม
แมประยูร ขณะเลนลําตัดเพื่อบันทึกเทปในการแสดงชุด “ลําตัดมหาสนุก” นับเปJนการแสดงในระยะสุดท(ายกอนที่จะนอนพักรักษาตัว
๒๖
| ประยูรนิทรรศน
แม$ประยูรเป*นลําตัดหญิงที่มีชื่อเสียงมากที่สุดคนหนึ่งของไทย มีงาน เล$นสม่ําเสมอ และไดเดินทางไปแสดงทั่วทุกภาค มีผลงานในรูแบบเทปคาส เซ็ต และวิดีโอออกมาหลายต$อหลายชุด ซึ่งขายดีจนแมแต$ตัวแม$ประยูรเองก็ ยังคิดไม$ถึง๒๐ ศิ ล ปะการแสดงลํ า ตั ด ในป/ จ จุ บั น ปรั บ เปลี่ ย นไปตามยุ ค สมั ย ให สอดคลองกับสภาพเศรษฐกิจ สังคม การเมือง และวัฒนธรรม ซึ่งจะเห็นได จากพัฒนาการเรื่องภาษาในการแสดงลําตัด ที่ปรับใหสอดคลองกับบริบททาง สั ง คมมากขึ้ น อี กทั้ ง ยั ง มี การแสดงลํ า ตั ด ร$ ว มกั บ การแสดงคอนเสิ รตแบบ สมัยใหม$ ดังจะเห็นไดจากการนําศิลปะการแสดงลําตัดไปผสมผสานกับการ แสดงในคอนเสิรตของ เบิรด ธงไชย แมคอินไตย เพื่อใหเยาวชนไดตระหนักรู ถึ ง รากเหงาดั้ ง เดิ ม ในศิ ล ปะการแสดงของไทย เพื่ อ ถ$ ว งดุ ล กั บ การรั บ รู ศิ ล ปะการแสดงจากต$ า งประเทศดานเดี ย วที่ เ ริ่ ม หลั่ ง ไหลมาโถมทั บ ให ศิลปะการแสดงของไทยค$อย ๆ สูญหายไป นอกจากนี้ ยังมีศิลปVนลูกทุ$งที่เขา มาฝากตัวเป*นศิษยของแม$ประยูร เพื่อมาศึกษาลําตัดและนําไปถ$ายทอดแก$ เยาวชน อย$างเช$นชินกร ไกรลาศ เป*นตน
๒๐
เรื่องเดียวกัน.
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๒๗
เมื่อเด็กสาวบ(านดิน...เปJนศิลปEนแหงชาติ นอกจากแม$ประยูรจะมีอาชีพแสดงลําตัดและสรางความสุขใหกับ ประชาชนแลว ท$านยังไดอุทิศตนโดยทําหนาที่ในการถ$ายทอดความรูเรื่องลํา ตั ด ใหแก$ เ ยาวชนในสถานศึ ก ษา หน$ ว ยงานราชการ และเอกชนต$ า ง ๆ ตลอดเวลาที่ท$านมีชีวิตอยู$ ในงานการกุศลตามวัดต$าง ๆ ท$านจะไปช$วยงาน โดยไม$เรียกรองค$าตอบแทนใดๆ บางครั้งยังนําเงินส$วนตัวมาบริจาคเพิ่มอีก ดวย ดังตัวอย$างการอุทิศตนใหแก$สังคมไทยของท$านต$อไปนี้ ๑. ด(านการถายทอดศิลปะเพลงพื้นบ(าน “ลําตัด” แม$ประยูรเป*นแม$ครูผูมีความรู ความชํานาญเพลงพื้นบานเป*นอย$าง ดี มีพรสวรรคพิเศษที่หายากในบรรดานักแสดงทั่วไป กล$าวคือ การรูเรื่อง รายละเอียดเกร็ดเล็กเกร็ดนอย อธิบายเรื่องราวสนุกสนานและใหเขาใจง$าย และสามารถแสดงประกอบไดจริง ๆ ใหผูชมไดทันทีแบบสด ๆ นอกจากนี้ ท$านยังมีความมุ$งมั่นที่จะถ$ายทอด เผยแพร$ เพลงลําตัดสู$สถาบันการศึกษา เพื่อรักษาไวซึ่งศิลปะของไทยใหคงอยู$ตราบชั่วลูกหลาน ท$านกล$าวว$า ท$าน ยินดีเป*นที่สุดที่จะถ$ายทอดศิลปะเพลงพื้นบาน “ลําตัด” ใหคงอยู$ และพรอม เสมอที่จะใหเวลากับผูมาขอคําแนะนําเกี่ยวกับเพลงพื้นบานต$างๆ แก$ผูที่มี ความรักและใฝZศึกษาในศิลปะเพลงพื้นบานดานนี้ เพราะเล็งเห็นว$าบุคคล เหล$านี้จะเป*นผูสืบสานเจตนารมณต$อไปในภายหนา ในการถ$ายทอดวิชาและ คําแนะนําเกี่ยวกับศิลปะเพลงพื้นบานนี้ การที่ท$านมีความรอบรูและมีความ ชํานาญเป*นอย$างดีทําใหท$านสามารถถ$ายทอดใหลูกศิษยไดรับความรูความ
๒๘
| ประยูรนิทรรศน
เขาใจแตกฉาน ครบถวน และถูกตอง ไม$ว$าจะเป*นท$ารํา ท$วงทํานองการรอง ท$านจะสาธิตใหดูอย$างชัดเจน ดังเช$นเมื่อ พ.ศ. ๒๕๒๒ ท$านไดรับเชิญไปเป*นอาจารยสอนเพลง พื้นบานพรอมกับนายหวังเต5ะที่วิทยาลัยนาฏศิลปX โดยเป*นการสอนนักศึกษา คณะนาฏศิลปXและดุริยางคศิลปX ระดับปริญญาตรีต$อเนื่อง ๒ ปA ภาคสมทบ ซึ่งกรมศิลปากรจัดขึ้นร$วมกับวิทยาลัยเทคโนโลยีและอาชีวศึกษาในสังกัดกรม อาชี วศึ กษา เนื่ องจากหน$ว ยงานทั้ง สองไดจั ดเพลงพื้ นบานเหล$า นี้เขาเป* น หลั กสูต รหนึ่ง ในการเรีย นการสอนของสถาบัน ดวย ท$ า นกล$ า วว$ า นับ เป* น เกียรติและภาคภูมิใจในชีวิตอย$างยิ่ง เพลงที่จัดนําไปสอนไดแก$ ลําตัด เพลง ฉ$อย เพลงอีแซว เพลงเรือ จากการที่แม$ประยูรไดใหความรูแก$นิสิตนักศึกษาตามสถาบันและแก$ ผูสนใจศึกษาแลว ยังช$วยใหลูกศิษยมีวิชาชีพที่สามารถทํารายไดหาเลี้ยงตัวเอง และครอบครัวไดดวยการแสดงลําตัด ดังนั้น นิสิตนักศึกษาต$างเรียกขานท$าน ว$า “ครู” และวงการเพลงพื้นบาน “ลําตัด” ต$างเรียกขานท$านว$า “แม$ครู” ๒. ด(านการนําเพลงลําตัดเปJนสื่อกลางในการประชาสัมพันธ,ให( สวนราชการและเปJนสื่อบันเทิงหารายได(ให(กับการกุศล ตลอดระยะเวลาที่แม$ประยูรอยู$ในวงการเพลงลําตัด ท$านไม$เคยที่จะ หยุดนิ่ง แมงานการแสดงจะมีมากจนไม$มีเวลาพักผ$อน แต$ท$านก็พรอมเสมอที่ จะรั บ งานในส$ ว นที่ เป* น ประโยชนต$ อสั ง คมไทย ทั้ง งานกุ ศ ล งานจากส$ ว น ราชการ รวมทั้ ง ไดนํ า วิ ช าชี พ ของตนไปเผยแพร$ เ ป* น สื่ อ กลางในการ ประชาสัมพันธ เพื่อใหประชาชนที่อยู$ในส$วนงานต$างๆ ของประเทศไดรับรู
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๒๙
ข$าวสารในรูปแบบของสื่อบันเทิง โดยแม$ประยูรไดนําเพลงลําตัดเขามามี บทบาท ดังนี้ ๒.๑ ด(านการชวยเหลือในสวนราชการ แม$ประยูรสามารถใชลําตัดเป*นสื่อกลางในการแนะนําประชาสัมพันธ เช$น งานต$อตานคอมมิวนิสต งานต$อตานคอรรัปชั่น งานประชาสัมพันธการ เลือกตั้ง งานต$อตานยาเสพติด เป*นตน งานลําตัดเขาถึงประชาชนไดง$ายจึง สามารถกระจายข$าวสารขอมูลต$าง ๆ ไดอย$างรวดเร็ว ชัดเจน ถึงลูกถึงคน ทั้ง ยังสามารถตรวจสอบไดทันทีว$าไดผลมากนอยเพียงใด ควรปรับปรุงอย$างไรให ทันท$วงที เพราะในลําตัดหรือเพลงพื้นบานอื่น (ที่มากับลําตัด) ผูแสดงอาจ สอดแทรกคํารองที่มีเนื้อหาเป*นเหตุการณป/จจุบันมาดนเป*นกลอนสดหรือแต$ง เป*นถอยคําสละสลวยคมคาย ใหผูฟ/งไดสนุกสนาน ทั้งเกิดประโยชนสาระใน ขณะเดียวกันดังตัวอย$างเมื่อประมาณ พ.ศ. ๒๕๐๒ แม$ประยูรขณะยังใชชีวิตคู$ ร$วมกับนายหวัง เต5ะ นั้น ทางราชการมีแ ผนงานที่จะใชเพลง “ลําตั ด” เขา ร$วมกับส$วนราชการเพื่อเป*นสื่อประชาสัมพันธในแผนงานต$อตานคอมมิวนิสต โดยในครั้งนั้น นายบุญ เจริญชัย ไดติดต$อมายังนายหวังเต5ะใหนําคณะลําตัด ร$วมเดินทางไปประชาสัมพันธในรูปของสื่อบันเทิงเพื่อใหคนไทยในทุก ๆ ภาค ไดรั บ รู ถึ ง พิ ษ ภั ย ของคอมมิ ว นิ ส ตที่ จ ะแทรกซึ ม เขามาเป* น ตั ว บ$ อ นทํ า ลาย ประเทศชาติโดยการชักชวนใหหลงผิด ดวยเหตุผลดังกล$าวทางราชการจึง ดําเนินการใชสื่อเพลงลําตัดใหเขาไปมีบทบาทในการต$อตานคอมมิวนิสตใน ครั้งนั้นดวย การเดินทางในครั้งนั้นตองเตรียมการเป*นระยะเวลา ๓ เดือนกว$า เพราะตองขึ้นเหนือและล$องใต โดยเริ่มจากจังหวัดพิษณุโลกและขึ้นไปจนถึง จังหวัดอุตรดิตถ ใชเวลาประมาณเดือนเศษ ส$วนทางทิศใตเริ่มจากหัวหินไปสุด ที่สุ ไ หงโกลก ซึ่ง เดิ น ทางโดยรถไฟใชเวลาประมาณเดื อนเศษเช$ น กั น เมื่ อ
๓๐
| ประยูรนิทรรศน
เดินทางถึงสถานีรถไฟก็จะมีรถมารับไปยังสถานที่ที่จัดแสดง การช$วยเหลือ ราชการในครั้งนี้นับไดว$าเป*นความภาคภูมิใจของแม$ประยูรเป*นอย$างยิ่ง ดังนั้น เมื่ อ ท$ า นมี บุ ต รคนที่ ส องกั บ นายหวั ง เต5 ะ จึ ง ตั้ ง ชื่ อบุ ต รชายเพื่ อ เป* น เครื่ อ ง เตือนใจว$า เด็กชายตอตาน นิมา ตัวอยางเพลงที่แมประยูร ยมเยี่ยม ร(องในการประชาสัมพันธ, “ตอต(านคอมมิวนิสต,” ลูกคู ชาติไทยไตรรงค,ราบรื่นยืนยงดั้งเวียงวงอวตาล ประเทศเปJนบ(านทหารเปJน รั้ว เตรียมรบครบทั่วไมต(องกลัวภัยพาล สวัสดีพี่นองชาวแหลมทองทั้งหลาย ฉันมุ$งหวังตั้งใจมาปราศรัยกับท$าน เป*นโอกาสอันดียามราตรีสวัสดิ์ คณะไดนําลําตัดเป*นกลอนสัมผัสประพันธ ดวยเป*นเรื่องควรรูมวลมิตรหมู$หญิงชาย ท$านผูฟ/งทั้งหลายโปรดอภัยแด$ตัวฉัน ฉันไม$ไดเท็จแต$งถอยรองตามรอยเนื้อเรื่อง เป*นข$าวสารการเมืองเห็นว$าเป*นเรื่องสําคัญ ไทยทั้งมวลควรรูวิเคราะหดูเสียใหดี ประเทศของเราทุกวันนี้กําลังเป*นที่คับขัน เหมือนเชือกขึงตึงเครียดศัตรูเบียดเบียนหนาแน$น รายเรียงรอบแควนตามชายแดนเขตขันธ คือคอมมิวนิสตคิดปองหมายมุ$งมองเอาเมือง เห็นคนไทยเรารุ$งเรืองพาลกุเรื่องโรมรัน ใชอุบายหลายเหลี่ยมการตระเตรียมของศัตรู เขาแทรกซึมสิงสู$ไทยย$อมรูทั้งนั้น ส$งสายลับซับซอนเที่ยวซุกซ$อนสืบเสาะ เหมือนน้ําซึมไหลเซาะเที่ยมลามเลาะเขตขันธ ยกกรณีชี้ฉายใหหญิงชายเห็นชอบ หลายแบบระบอบเที่ยวไดปลอบปลุกป/gน ยกตัวอย$างอางเหตุหลายประเทศที่เรารู ตองตกเป*นทาสของศัตรูดู ๆ ก็นึกขัน เช$นเกาหลีเหนือตองตกเป*นเหยื่อตัวอย$าง ทั้งจีนแดงก็แข็งกระดางเอาใจออกห$างเหหัน รบกันเองละเลงเลือดเขาเฉือนเชือดญาติของตน ทุกหย$อมหญาตําบลเวนแต$มณฑลไตหวัน เพราะคอมมิวนิสตคิดรายมาพากันตายลนเหลือ ถาใครพะวงหลงเชื่อตองตกเป*นเหยื่อพญามาร ลูกคู)รับ.... การแผ$รัฐผลิผลแก$ปวงชนชาวไทย มันไม$ใช$ของง$าย ๆ เพราะคนไทยเรารูทัน คนไทยสมัยนี้ไม$ใช$ตาสีตาสา ทั้งชาวสวนชาวนาการศึกษาก็เทียมทัน ไทยชูชาติศาสนกษัตริยเคารพรัฐธรรมนูญ เป*นสิ่งประเสริฐเทิดทูลตามตระกูลเผ$าพันธุ
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๓๑
ไม$ยอมใหสูญสลายลมละลายหลุดลอย เราอยู$ดีกินดีกันพรอมพี่พรอมนอง ลัทธิใดไม$เคารพนอบนพพระศาสนา อันพรรคคอมมิวนิสตอภิสิทธิ์เสื่อมทราม ว$าศาสนาทุกชนิดมีสิงสถิตทั่วโลก เป*นเครื่องลวงปวงชนในการกุศลศีลธรรม ทั้งมัสยิดอิสลามหรืออารามวัดวา ศาสนิกชนคนไทยควรทําใจใหแน$แน$ว เขาแลเล็งล$วงล้ําหมายกอบกําอํานาจ เช$นเชียงรุง เวียตมิน ผืนแผ$นดินญวนลาว พนมเปญ เขมร ลาวตามสารข$าวแจงมา เมาเซตุงจุงถิงนครป/กกิ่งชาติจีน แต$บัดนี้ทีท$าใกลเขามาถึงเมืองเรา เราถือธรรมเป*นอํานาจยึดเอาชาติเป*นแดนตาย ลูกคู)รับ.....
อย$าหมายเลยจะไดคอยเอื้อมมาสอยดวงจันทร ใครจะยอมใหเขามาครองผิดนักก็นองเลือดกัน ไม$ขอคํานึงพึ่งพาใหเขามาพัวพัน จะเป*นศาสนาใดก็ตามเขาเหยียดหยามเยยหยัน ศาสดาจารยที่อุปโลกนว$ามีนรกว$ามีสวรรค ไม$ปรารถนาเชื่อคําขอแนะนําทั้งนั้น เขาไม$เคารพบูชาปวารณาอภิวันท จงเตรียมใจกันไดแลวระวังวี่แววพญามาร บุกทําลายมาหลายชาติตามยุทธศาสตรที่สําคัญ ตามแผนที่ชักกล$าวเขายืดเอาเสียทั้งนั้น ทั้งสหพันธมาลายาตลอดพม$ารามัญ เพราะลัทธิเลนินจึงทําใหจีนแตกกัน จงเตรียมตัวสูเขาอย$าซบเซาซมซาน หนักเขามาฆ$ามันไปไม$ยอมใหใครมารุกราน
๒.๒ ด(านการชวยเหลือสังคม แม$ประยูรไดรับมอบหมายจากกระทรวงสาธารณสุขใหจัดทําเพลงลํา ตัด เพื่อรณรงคและต$อตานโรคเอดส ในครั้งนั้นกระทรวงสาธารณสุขไดมอบ เอกสารอันเป*นสาระสําคัญถึงการปyองกันโรคเอดส พรอมทั้งชี้แจงสาเหตุและ การปyองกันการแพร$เชื้อของโรคเอดส นํามามอบใหท$านเพื่อเป*นขอมูลในการ นําไปแต$งเนื้อรอง สรางความเขาใจใหกับชาวบานและประชาชนทุกระดับ รวมทั้งลูกเด็กเล็กแดง เยาวชน ต$างก็เขาใจกันมากขึ้น จนต$อมาท$านจึงได นํามาจัดทําเป*นแถบบันทึกเสียง (เทปคาสเซต) และแถบบันทึกภาพการแสดง (วิดีโอ) เผยแพร$ออกไปอย$างกวางขวาง
๓๒
| ประยูรนิทรรศน
๒.๓ การมีสวนรวมในเพื่อหารายได(ให(กับการกุศล แม$ประยูรไดใหความร$วมมือในเรื่องการกุศลอย$างต$อเนื่อง สม่ําเสมอ โดยครั้ ง สํ า คั ญ คื อ ประมาณ พ.ศ. ๒๕๓๖ มี เ หตุ ก ารณที่ ท$ า นประทั บ ใจ กล$ า วคื อ ท$ า นไดเขาร$ ว มแสดงคอนเสิ ร ตกั บ ธงชั ย แมคอิ น ไตย นั ก รอง นักแสดงชื่อดั ง ซึ่ งเป* นการจัด คอนเสิรตการกุศ ลถึ ง ๒๙ รอบ สามารถนํ า รายไดในแต$ละรอบแบ$งไปมอบใหมูลนิธิต$างๆ จํานวนมาก ๒.๔ ด(า นประชาสั ม พัน ธ, และเผยแพรศิ ล ปะเพลงพื้ น บ( า น “ลําตัด” แม$ ป ระยู รไดมี โ อกาสนํ าคณะเพลงลํา ตั ด ไปแสดงในต$า งประเทศ ไดแก$ การไปแสดงที่ประเทศสหรัฐอเมริกาซึ่งใชนานถึง ๓ เดือนเศษ โดยทาง สมาคมของไทยและหนังสือพิมพเสรีชนของสหรัฐอเมริกาเป*นผูประสานงาน เพื่อจัดเป*น “มหกรรมเพลงไทย” ในสหรัฐอเมริกา ซึ่งไดจัดแสดงไปตามมลรัฐ ต$าง ๆ ถึง ๓๒ รัฐ ถือไดว$าประสบความสําเร็จอย$างดีเยี่ยมเพราะไดรับความ สนใจเป*นอย$ างดี ช$วยใหชาวโลกไดรูจักประเทศไทยมากขึ้น ถือเป*นความ ภาคภู มิ ใ จอี ก ครั้ ง หนึ่ ง ที่ ท$ า นไดมี ส$ ว นช$ ว ยนํ า ศิ ล ปะการแสดงของไทยไป เผยแพร$ยังต$างประเทศ ส$วนการจัดแสดงและเผยแพร$ศิลปะเพลงลําตัดใน ประเทศไทยในแต$ ล ะจั ง หวั ด นั้ น คณะของแม$ ป ระยู ร ไดเขาร$ ว มกั บ การ ท$ องเที่ ย วแห$ ง ประเทศไทยไปแสดงเผยแพร$ ต ามสถานที่ ต$ า งๆ ตามที่ การ ท$ องเที่ ย วแห$ ง ประเทศไทยจั ด ขึ้ น เนื่ องในงานเทศกาลหรื องานเสริ ม สราง เอกลักษณไทย
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๓๓
๓. ด( า นการอนุ รั ก ษ, แ ละสนั บ สนุ น ให( เ พลงพื้ น บ( า นเข( า ไปมี บทบาทตอบุคคลหลากหลายอาชีพ แม$ประยูรยินดีใหคําปรึกษาและคําแนะนําแก$ผูสนใจในเพลงลําตัด ทั้งนิสิต นักศึกษา ประชาชน ที่จะมาขอขอมูลเพื่อจะนําไปเผยแพร$ในแง$ ต$างๆ อย$างเต็มใจ และภาคภูมิใจในอาชีพ ซึ่งป/จจุบันเป*นที่ยอมรับของสังคม ไดแก$ การนํ า ขอมู ล ไปทํ า วิ ท ยานิ พ นธ เช$ น นายวุ ฒิ ชั ย จายะพั น ธุ จั ด ทํ า วิทยานิพนธปริญญาวารสารศาสตรมหาบัณฑิต (สื่อสารมวลชน) คณะวารสาร ศาสตรและสื่อสารมวลชน มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร เมื่อ พ.ศ. ๒๕๔๗ เรื่อง บูรณาการของการแสดงลําตัดกับสื่อมวลชน : กรณีศึกษา คณะหวังเต5ะ คณะ แม$ประยูร ยมเยี่ยม และคณะแม$ขวัญจิตร ศรีประจันต เป*นตน หรือนําขอมูล ไปจั ดทํ าสิ่ง พิม พสื่อบัน เทิง ต$า ง ๆ เช$น นิต ยสารผู หญิง มาขอพบเพื่อจะนํ า เรื่องราวของท$านในแง$มุมต$าง ๆ ไปลงตีพิมพ นอกจากจะใหขอมูลแลวท$านยัง พรอมที่จะฝNกสอนเพลงพื้นบาน “ลําตัด”แก$ผูบุคคลในกลุ$มอาชีพต$าง ๆ ไดแก$ แพทย พยาบาล นักธุรกิจ หรือแมแต$กลุ$มบุคคลที่ตองการจะฝNกหัดการแสดง เพลงพื้นบาน “ลําตัด”เพื่อไปแสดงในงานของบริษัทหรือสถานที่ทํางานใน โอกาสต$าง ๆ เช$น ในวาระเลี้ยงตอนรับ งานเลี้ยงส$ง งานในเทศกาลต$าง ๆ เป*นตน นอกจากนักศึกษาและบุคคลทั่วไปที่เขามาเรียนลําตัดกับแม$ประยูร แลว บุคคลที่ไดสืบทอดและเรียนรูการแสดงลําตัดเพื่อนําไปประกอบอาชีพ จนกระทั่งป/จจุบันไดแก$นองสาว คือ แม$อุ$นเรือน ยมเยี่ยม และนักแสดงลําตัด ที่เรียนรุ$นเดียวกับท$าน คือ คุณบุญปลูก คุณมงคล คุณมนตรี๒๑ ๒๑
๒๕๕๕.
สัมภาษณ นางอุ$นเรือน ยมเยี่ยม, นองสาวของแม$ประยูร ยมเยี่ยม, ๒๔ มกราคม
๓๔
| ประยูรนิทรรศน
ดวยความรู ความสามารถ รวมถึ ง ความคิด สรางสรรค และความ มุ$งมั่นในการสืบทอดศิลปะการแสดงพื้นบาน รวมถึงการอุทิศตนใหกับการ ทํ า งานในศิ ล ปะแขนงนี้ อ ย$ า งต$ อ เนื่ อ งมายาวนาน ทํ า ใหสํ า นั ก งาน คณะกรรมการวัฒนธรรมแห$งชาติยกย$องใหท$านเป*นศิลปVนแห$งชาติ สาขา ศิลปะการแสดง ประเภทลําตัด เมื่อปAพุทธศักราช ๒๕๓๗๒๒
๒๒
สํานักงานคณะกรรมการวัฒนธรรมแห$งชาติ, ศิลปEนแหงชาติ ๒๕๓๗, (กรุงเทพฯ : โรงพิมพคุรุสภาลาดพราว, ๒๕๓๘), หนา ๓๕ – ๔๔.
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๓๕
แมเวลาที่ผ$านมาจะทําใหสุขภาพของแม$ประยูรร$วงโรยลงตามวัย แต$ แม$ประยูรก็ยังคงรับงานอย$างต$อเนื่องดวยความรักในอาชีพ และจิตวิญญาณ ของนักแสดง ซึ่งแม$ประยูรใหเหตุผลว$า “อาชีพอย)างเราเนี่ยก็ต&องเห็นใจเขาเหมือนกัน อย)างงานบวช กว)า เขาจะได&มีงานทีก็ต&องรอกว)าลูกจะมีอายุครบ ๒๐ ปJ จึงจะบวชได& พอมาจ&าง เราแล&วเราเล)นให&เขาไม)ได& ความรู&สึกเขาจะเป@นยังไง เพราะฉะนั้นจึงต&องไปให& เขาเห็นหน&าให&รู&ว)าเราไม)สบาย” “บางทีเราก็ต&องจ&างพยาบาลไปดูแลเรา แถมยังต&องเอาน้ําเกลือไป ด&วย คือยังไงก็ต&องให&เจ&าภาพเห็นหน&าก)อน ถ&าเจอเจ&าภาพดี เขาก็บอกว)าไม) น)ามาเลย โทรศัพทมาก็รู&เรื่อง แต)ถ&าเจอเจ&าภาพที่เขาไม)เชื่อว)าป>วยจริงหรือ เปล)า ก็ถึงกับตามมาดูที่บ&าน ซ้ํายังต&องเปAดแผลให&เขาดูอีกแน)ะ”๒๓
๒๓
อพิสิทธิ์ ธีระจารุวรรณ, “แม$ประยูร ยมเยี่ยม...ลมหายใจแห$งเพลงลําตัด,” คอลัมน คนของแผ$นดิน ใน ศิลปวัฒนธรรม, ๑๖, ๕ (มีนาคม ๒๕๓๘), หนา ๑๐๔ – ๑๐๖.
๓๖
| ประยูรนิทรรศน
สําหรับแม$ประยูร ลําตัดคงเปรียบไดเหมือนกับชีวิต ลมหายใจ และ จิตวิญญาณ ที่แมจะปZวยไขอย$างไรก็ยังคงมีความห$วงกังวลกับ “ชีวิต” ของลํา ตัดมากกว$าตัวเอง เพราะยิ่งวันเวลาผ$านไป พ$อเพลงแม$เพลงลําตัดก็ยิ่งแก$ชรา ลง และยังหาคนสืบทอดไดนอย ความเป*นห$วงนี้ทําใหแม$ประยูรตั้งกองทุน เพื่อช$วยเหลือพ$อเพลงแม$เพลงเหล$านี้ และไดพยายามหาคนมาฝNกหัดศิลปะ พื้นบานนี้ แมกระทั่งตองใหเงินกับผูมาฝNกก็ทํา เพื่อรักษาชีวิตของมรดกนี้ไว ...แม(จนลมหายใจสุดท(าย แม$ประยูรไดถึงแก$ กรรมดวยโรคหัวใจ เมื่อวัน ที่ ๒๐ พฤศจิกายน ๒๕๕๓ ที่โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ สิริอายุได ๗๗ ปA
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๓๗
“ แดแมประยูร-ราชินีลําตัดผูจ( ากไป ” แม)ประยูร...ตายแล&ว แม)ดับลําตัดก็ดับอับอาย แม)คือมงกุฎทองของลําตัด เพลงพื้นบ&านตํานานไทยอันไพบูลย ลําตัดเคยยิ่งใหญ)ใครก็รู& คือ ''หวังเตFะ-แม)ประยูร'' ทั้งสองคน แม)ประยูรหลับใหลไม)ยอมตื่น สิ้นแม)แพแตกแหลกพัง แม)ประยูร...ตายแล&ว ลําตัดสิ้นแรงโรยรา
๒๔
ประหนึ่งแก&วหล)นแหลกแตกสลาย ประยูรตายลําตัดก็ตายตามประยูร สิ้นแม)ลําตัดก็เสื่อมสูญ หมดไม&ค้ําคูนไปอีกคน ระดับครูระดับชาติประกาศก)น ปรมาจารยกลอนด&นผู&โด)งดัง ลําตัดสะอึกสะอื้นจนแทบคลั่ง หมดหวังพลิกฟOPนให&คืนมา ประหนึ่งแก&วกลอนสดหมดวาสนา เหลือไว&เพียงน้ําตาความอาลัย ขอดวงวิญญาณแม$ไปสู$สรวงสวรรค ดวยรักและอาลัยยิ่ง จาก เจนภพ จบกระบวนวรรณ๒๔ ๒๒ พฤศจิกายน ๒๕๕๓
เจนภพ จบกระบวนวรรณ, สูญเสียศิลปEนแหงชาติ ‘แมประยูร,’ เขาถึงจาก เว็บไซต[http://www.bloggang.com/mainblog.php?id=Yyswim& month=01-12-2010&group=15&gblog=37], เมื่อวันที่ ๖ มกราคม ๒๕๕๕. (เจนภพ จบ กระบวนวรรณ เป*นนักวิชาการเพลงลูกทุ$ง นักจัดรายการวิทยุโทรทัศน เป*นผูก$อตั้งพิพิธภัณฑ เพลงลูกทุ$ง สถานีวิทยุเสียงศิลปVน 105.25 FMz และสถาบันวิชาไทย)
๓๘
| ประยูรนิทรรศน
“ข(าวเหนียวของแมประยูร ถึงไมมูนก็ยังมัน” ผลงานฝากฝOมือของแมประยูร ยมเยี่ยม รางวัลประกาศเกียรติคุณ - พ.ศ. ๒๕๓๗ ไดรับยกย$องเชิดชูเกียรติเป*น “ศิลปVนแห$งชาติ” สาขา ศิลปะการแสดง (เพลงพืน้ บาน) - พ.ศ. ๒๕๓๘ ไดรับเครื่องราชอิสริยาภรณมงกุฎไทย ชัน้ ที่ ๔ ชื่อ จัตุรถาภรณ - พ.ศ. ๒๕๓๙ ปริญญาศิลปศาสตรบัณฑิตกิตติมศักดิ์ จากสถาบันราช ภัฎธนบุรี
แมประยูร ยมเยี่ยม ในชุดรับปริญญา
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๓๙
ตัวอยางผลงานการแสดง - การแสดงเพลงเรือเฉพาะพระพักตร สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี วันที่ ๑๑ ธันวาคม ๒๕๓๗ ณ สวนหลวง ร.๙ ตัวอยางผลงานรวมกับศิลปEนทานอื่น พอหวังเตGะ - ลําตัดพิเศษมันมหามันส ชุด คู$รกั คู$ราง -
ลําตัด คนอยากดัง
-
ลําตัดมหาสนุก ชุดที่ ๑, ๒ และ ๙
ธงไชย แมคอินไตย, - คอนเสิรต "แบบ เบิรด เบิรด" ตอน แบบเบิรด เบิรด อีกแบบ ปA พุทธศักราช ๒๕๓๐ ณ ศูนยวัฒนธรรมแห$งประเทศไทย -
คอนเสิรต "แบบ เบิรด เบิรด" ตอน ความสุข ความทรงจํา ไม$มที ี่ สิ้นสุด ปAพุทธศักราช ๒๕๓๔ ณ ศูนยวัฒนธรรมแห$งประเทศไทย
๔๐
| ประยูรนิทรรศน
แมประยูร ยมเยี่ยม ไปตางประเทศเพื่อเผยแพรการแสดงลําตัด ถายกับอํานวย นิมา น(องชายพอหวังเตGะ ตัวอยางผลงานบันทึกเทปและซีดี - ลําตัด ซุปเปอรฮา ชุดมังกรคะนองศึก -
ลําตัด ซุปเปอรฮา ชุดเทียนดับถ้าํ ระเบิด
-
ลําตัด ซุปเปอรฮาส ชุดที่ ๑ จุดเทียนระเบิดถ้ํา
-
ลําตัด ซุปเปอรฮาส ชุดที่ ๒ จุดเทียนระเบิดถ้ํา
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๔๑
-
ลําตัด ซุปเปอรฮาส ชุดที่ ๕ ลําตัดมหาสนุก
-
ลําตัด แม$ประยูร ชุด ๑ แทงต่าํ
-
ลําตัด แม$ประยูร ชุด ๒ รังอีกา
-
ลําตัด แม$ประยูร ชุด ๓ นานองไถพี่
-
ลําตัด แม$ประยูร ชุด ๖ หมาหอนนอนขํา
-
ลําตัด แม$ประยูร ชุด ๗ ฤทธิ์อีใบ
-
ลําตัด แม$ประยูร ชุด ๘ ฮาสแหลก
-
ลําตัด แม$ประยูร ชุด ปVดไฟไล$มงั กร
-
ลําตัด แม$ประยูร หลุมน้ํามัน
-
ลําตัด แม$ประยูร น้ําตาหอยกาบ
-
ลําตัด แม$ประยูร หาสั้น ฮากลิ้ง
-
ลําตัด แม$ประยูร มังกรหลงถ้ํา
-
ลําตัดคณะแม$ประยูร ลําตัดซื้อหมาก ชุดลําตัดป‹นขัดลํา
-
ลําตัดชุด ทีเด็ดแม$ประยูร
-
ลําตัดชุด หนุ$มฉะปะทะสาวชล
-
ลําตัดถามแม$บานที่ดี ลําตัดชนไหนชนกัน ลําตัดตอบความดีแม$บาน ชุดที่ ๑
-
ลําตัดถามแม$บานที่ดี ลําตัดชนไหนชนกัน ลําตัดตอบความดีแม$บาน ชุดที่ ๒
-
ลําตัดถามแม$บานที่ดี ลําตัดชนไหนชนกัน ลําตัดถามแม$บานที่ดี
-
ลําตัดถามแม$บานที่ดี ลําตัดชนไหนชนกัน ลําตัดป/ญหาครอบครัว
๔๒
| ประยูรนิทรรศน
-
ลําตัดถามแม$บานที่ดี ลําตัดชนไหนชนกัน ลําตัดป/ญหาความรัก
-
ลําตัดถามแม$บานที่ดี ลําตัดชนไหนชนกัน อีแซวตอบขุนชางขุนแผน
-
ลําตัดถามแม$บานที่ดี ลําตัดชนไหนชนกัน อีแซวเรื่องขุนชางขุนแผน
-
ลําตัดถามแม$บานที่ดี ลําตัดชนไหนชนกัน ลําตัดชนไหนชนกัน
-
ลําตัดถามแม$บานที่ดี ลําตัดชนไหนชนกัน ลําตัดชายโตวาที
-
ลําตัดถามแม$บานที่ดี ลําตัดชนไหนชนกัน ลําตัดตอบพระคุณพ$อแม$
-
ลําตัดถามแม$บานที่ดี ลําตัดชนไหนชนกัน ลําตัดเตือนหนุ$มสาว
-
ลําตัดถามแม$บานที่ดี ลําตัดชนไหนชนกัน ลําตัดถามพระคุณพ$อแม$
-
ลําตัดถามแม$บานที่ดี ลําตัดชนไหนชนกัน ลําตัดมาประสบพบพา
-
ลําตัดถามแม$บานที่ดี ลําตัดชนไหนชนกัน ลําตัดหญิงตอบ
-
ลําตัดถามแม$บานที่ดี ลําตัดชนไหนชนกัน ลําตัดหญิงทาประชัน
-
ลําตัดถามแม$บานที่ดี ลําตัดชนไหนชนกัน อีแซวแซบอีหลี
-
ลําตัด ฮาสนั่นเมือง ๑๒ ตอน เขี้ยวซ$า งาเสียบ
-
แม$ประยูร ปะทะ แม$บุญชู ชุด “ถ้ํามหาเสน$ห”
ตัวอยางผลงานที่ใช(แสดง - เพลงลําตัดเทิดพระเกียรติ คณะแม$ประยูร -
เพลงลําตัดสดุดีมหาราชินี
-
ลําตัด เรื่องสอนหญิง
-
ลําตัด เรื่องอาหารหวานคาว
-
ลําตัด เพื่อเยาวชน
-
ลําตัด เรื่องเชิญเสียสละกันบาง
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๔๓
-
ลําตัด เรื่องพระคุณพ$อพระคุณแม$
-
ลําตัด เรื่องโรคเอดส
-
ลําตัด เรื่องขนม
-
ลําตัด ตอบแม$บาน
-
ลําตัด เรื่อง เกิด แก$ เจ็บ ตาย
-
ลําตัด เรื่องหมา
-
ลําตัด เรื่องทิ้งดิ่ง
-
ลําตัด วันรับศิลปVนแห$งชาติ
-
ลําตัด เรื่องยกคน
-
ลําตัด เรื่องหวย
-
ลําตัด เรื่องสังขารสี่
-
กลอนแหล$เฉลิมพระเกียรติ “อยุธยา ร$มดวยพระบารมี”
-
กลอนแหล$ต$อตานการซื้อเสียง
-
กลอนแหล$อวยพร
-
กลอนแหล$วันมหาสงกรานต
-
เพลงอีแซว เรื่องพระร$วง
๔๔
| ประยูรนิทรรศน
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๔๕
มรดกเพลงพื้นบ(านจากแมประยูร ยมเยี่ยม เพลง ลําตัดเทิดพระเกียรติ คณะแมประยูร (สร(อย) พระบารมีปกเกล(า บุญของชาวอยุธยา รมเย็นใต(พระบารมี ทวยราชสุดมหา ราชา อยากจะเล$าเรื่องราว กล$าวเป*นกลอนพื้นบาน ฉันจะขอคลี่ม$าน มาเปVดกาลเวลา อัญเชิญพระกรณียกิจ องคบพิตรทศธรรม พระองคทรงหนุนนํา ธ ทรงทําเพื่อประชา ท$านเคยเสด็จมา อยุธยาเมื่อคราก$อน ทอดพระเนตรเมืองอมร ที่ก$อนเคยโสภา ทรงประพาสถิ่นสถาน ครั้งโบราณเป*นกรุงเก$า ทรงดํารัสตรัสกล$าว แก$วงชาวอยุธยา โถ$…พระองคยังทรงห$วง ปวงอาณาประชาราษฎร เมื่อคราเสด็จประพาส ประกอบพระราชกิจจา ทรงแกป/ญหาน้ําท$วม ร$วมดวยภาครัฐ ทรงขจัดภัยพิบัติ โรงrพยาบาลนครศรีอยุธยา และพื้นที่การเกษตร กําจัดเหตุน้ําทะลัก อยุธยาไดประจักษ ซึ้งในพระปรีชา น้ําท$วมทุ$งมะขามหย$อง พระองคมองการณไกล ดําริสรางศูนยรวมใจ ดวยพระทัยที่เมตตา สรางราชานุสาวรีย สมเด็จพระศรีสุรโิ ยทัย มหาวีรกษัตริยไทย องคนเรศวรราชา ทรงนําความเจริญ แก$ปวงไทยทั้งหลาย พระภูมิพลทรงชัย ขอเทิดไทองคราชา ปAสองหาสามแปด ฟyาไรแดดฝนตกหนัก น้ําท$วมสูงลนทะลัก ท$วมที่ไร$ที่นา บริเวณภูเขาทอง ทั้งวัดตูมและบานใหม$ ถูกน้ําท$วมเสียหาย ไดยากไรเต็มประดา พระภูมิพลทรงรับสัง่ ทั้งใหเก็บน้ําไว ที่ทุ$งพระศรีสุริโยทัย เอาไวใชในหนานา ยังประโยชนหลายสถาน หลายโครงการเกษตรกรรม ภายหลัง ธ ทรงย้ํา ใหนําน้ําไปเขานา ปAสองหาสามเกา พระทรงเฝyาติดตาม พระราชดํารัชตรัสถาม กับผูว$าอยุธยา ทรงใหคําแนะนํา คลี่คลายบรรเทาทุกข บําบัดทุกขบํารุงสุข ในเรื่องน้ําที่ผ$านมา ชาวอยุธยาโชคดี พระจักรีทรงเป*นห$วง กราบพระบาทพ$อหลวง ธ ทรงห$วงปวงประชา ขอพระทรงคุมครองไทย มากกว$าแปดสิบปA ขอเทิดพระบารมี ไวเหนือยิ่งชีวา .................................................. กระบี่ ชายร(อง (ลูกคู) หวานคํา เอPยคําจํานรรจ, หวานล้ําคําชาย ผู(หญิงวอดวาย มาหลายร(อยพัน ชันษาของผม ขอเรียนผูชมใหทราบชัด ผมชอบกีฬาสารพัด พรอมทั้งลําตัดประชัน พูดถึงเรื่องกีฬา เคยฝNกมาเขมแข็ง ไม$ว$าในร$มหรือกลางแจง เคยครองตําแหน$งนัมเบอรวัน
๔๖
| ประยูรนิทรรศน
ผมมีมันสมองว$องไว มีจิตใจเป*นนักกีฬา กีฬาฝรั่งกีฬาไทย ผมเล$นไดทุกแบบ เทนนิสตะกรอ ทั้งสเก็ตสกา กระโดดสูงพุ$งหลาว ชักว$าวชักเย$อ พูดถึงกระบี่กระบอง ผมเคยไดครองแชมปXโป•ด สมัยก$อนกระบี่ เขาเคยมีผูหญิง มีคณะเจริญพาศ ปากคลองตลาดบางรัก ประตูน้ําพระอินทร เมืองมินคลองสอง สมัยก$อนกระบี่ เขาเคยตีหนาพระที่นั่ง มีรําร$ายไหวครู ดูดูก็สวยดี ปะตุงเท$ง เท$งติงปะ ตามจังหวะยวนยั่ว อาวุธใดไดทั้งนั้น ทั้งไมสั้นไมยาว มีไมเดี่ยวไมคู$ แลวแต$ผูเจนจัด เมื่อก$อนจะเป*นเล$นลําตัด ผมเคยหัดที่บางบัวทอง แม$ประยูรเนื้อเย็น แกก็เป*นกระบี่ ผมคณะบางบัวทอง เก$งทางพลองทางวาว แม$ประยูรนักลําตัด เขาถนัดทางโล$ เธอรําดาบคาบโล$ แกรําโชวไมพลอง ผมตั้งพลองจองหนา ตีลังกาสามกลับ ผมเลยเอาพลองขัดขา แกลมถลาลื่นไถล ผมเห็นโล$แกโผล$ออกมา ไอย$าโอโย$ ผมเลยเลิกกระบี่ มาตั้งแต$ปAสามหา มันเป*นกีฬาที่น$ากลัว และเจ็บตัวเสียอีกดวย แลวอัตราค$ากระบี่ ราคาตีก็ไม$ค$อยแพง แต$เรียนไวใช$ว$า ใส$บ$าแบกหาม พูดถึงกระบี่ผมตีบ$อย เดี๋ยวนี้ไม$ค$อยไดตี เดี๋ยวนี้ผมรําไมหนึ่ง จนกว$าจะถึงไมสอง ถาไดคู$ดูไม$ดี ไปเจอเอากระบี่ผูหญิง
ชนะหรือแพแกป/ญหา ทั้งป/ญญาและปฏิภาณ ทั้งฟุตบอลซ$อนแอบ ตลอดทั้งแบตมินตัน แข$งเรือแข$งมา ตีลังกากลับหลังหัน โอกาสดีไม$มีใครเจอ ยังแอบเย$อเล$นทุกวัน เมื่อคราวครั้งที่ยังเป*นโสด มีนามอุโคตอยู$เหมือนกัน แหมดีจังสนุกจริง กระบี่ผูหญิงนี่ก็สําคัญ ปากลัดวัดสลัก คณะมักกะสัน ท$าอิฐบางบัวทอง คณะคลองระหาร มีหญิงชายฝZายละขาง ทําท$าทางขบขัน ทั้งโทนทับกระจับตี่ จังหวะงี้ตีกระชั้น มีมงคลนวมสวมหัว แลวแต$งตัวแบบโบราณ มีโล$มีงาว ทั้งพลองยาวพลองสั้น จะตีหรือตําไม$จํากัด ขอใหถนัดก็แลวกัน พูดถึงกระบี่กระบอง ผมชําชองเชีย่ วชาญ เมื่อก$อนหนาหาปA ยังเคยไล$ตีกันที่บาน ถนัดที่สุดอาวุธยาวเพราะตาผมขาวกว$าชาวบาน เมื่อคราวงานวัดโพธิ์ ไปตีโชวมาดวยกัน คนชัยโยโห$รอง ต$อรองกันเสียงลั่น แม$ประยูรแกขยับ เอาโล$ขึ้นรับทันควัน ผมเลยเดินเขาไปใกล แม$โวยอะไรกันนั่น แม$เจาโวยโอโฮ แกพกเอาโล$มาสองอัน ผมสังเกตเห็นว$า มันเป*นกีฬาโบราณ พูดถึงกระบี่หรือมวย ผมจึงไดปZวยมาทุกวัน ส$วนมากเป*นงานขอแรง เลี้ยงขางแกงกันคนละจาน พูดถึงกระบี่ที่มีนาม นักเลงก็ครามเราเหมือนกัน ตั้งแต$ไปอยู$ร$วมกับกะหรี่ เลยลืมกระบี่ไปเสียบาน มันเหน็ดเหนื่อยเมื่อยน$อง เสนทองชักเป*นดาน เขาว$องไวเป*นระวิง ประเดี๋ยวก็วงิ่ กันหัวป/gน
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๔๗
นี่แผลกระบี่ยังมีอยู$ ขอเรียนผูดูใหทราบไว คิ้วแตกที่ขางซาย เห็นไหมครับท$าน ตามหัวหูดูใหดี แผลกระบี่ใหออกรอบ เพราะว$าเมื่อก$อนผมชอบ ผมถึงไดกรอบอยูท$ ุกวัน ที่ผมกรอบเพราะชอบกระบี่ จนเกร็ดกระดี่มาขึ้นตา ตองฉีดดีโอเสียโหลกว$า หมดค$ายาไปหลายพัน .................................................. ลําตัดกลอนไร ๑ ลูกคู คนเราทุกวัน คบกันที่ใจ หมูไปไกมา เอิ้งเงยไมวาอะไร คนเราทุกวัน ที่คบกันเป*นเพื่อนพอง คบกันเพื่อเงินทอง เราก็ไม$ตองสงสัย ตองแตกราวกันแน$ ผูเฒ$าผูแก$ท$านคอยเตือน ถาเพื่อนเราคิดเผาเรือน จะคบเป*นเพื่อนไดอย$างไร เพื่อนเราเผาเรือน คบเป*นเพื่อนก็ลําบาก ขืนพูดไปก็อายปาก เพราะกระดากกระเดียมใจ ไม$ว$านางหรือนาย ก็คบกันไดทั้งนั้น ถาทัศนะตรงกัน มันก็ไม$อันตราย ถาทัศนะไม$ตรงกัน รูสึกว$ามันจะยุง$ อีกฝZายหนึ่งเมินอีกฝZายมุ$ง ประเดี๋ยวก็ยุ$งกันใหญ$ ท$านอาบน้ํารอน มาก$อนพวกเรา เราตองเชื่อเขา อย$าเฝyาสงสัย อันสุภาษิต ลิขิตขอคํา ที่ท$านแนะนํา จดจําเอาไว จะเกิดผลดี ไม$มีความทุกข มีแต$ความสุข สนุกสบาย ชั้นป/ญญาชน ทุกคนควรคิด ว$าการคบมิตร ตองคิดเสียใหม$ คบมิตรใหม$ใหม$ตองใคร$ครวญ และทบทวนดูทีท$า ถาหมูเราไปไก$เขามา เราก็ไม$ว$าอะไร มนุษยเราทั้งนั้น ตองพึ่งกันอยูเ$ ป*นนิจ ถาเขามีแก$จิต เราก็มิตรใจ ชายขาวเปลือกหญิงขาวสาร โบราณว$า น้ําพึ่งเรือเสือพึ่งปZา อัชฌาสัย พึ่งกันไปพึ่งกันมา แบบสุภาษิตเก$า เขาก็จิตคิดดูเล$า เราก็ใจ เขาก็จิตคิดดูเล$า อย$าเอาเปรียบ จะย่ําเหยียบเยยหยัน กันทําไม ถาย่ําเหยียบเยยหยัน มันไม$เหมาะ อีกฝZายหนึ่งหัวเราะ อีกฝZายหนึ่งรองไห มันจะไม$ราบไม$รื่น ไม$ชื่นบาน มนุษยเราตองมีการ ใหอภัย ถาช$วยไดเชิญดวย ช$วยกันเชียว ในโลกนี้คนเดียว อยู$ไม$ได ตองพึ่งพาอาศัย ผูกไมตรี โบราณว$าเศรษฐี ยังขาดไฟ ลูกเตาหมายยึดดึง พึ่งพ$อแม$ ผูนอยแย$หมายยึดดึง พึ่งผูใหญ$ ภรรยาหมายคํานึง พึ่งสามี แก$แลวฝากผี และฝากไข คนจนหรือคนรวย มันก็ตองมวยมรณัง ร$างกายตองผุพัง ไม$ถูกฝ/งก็เผาไฟ ที่อยู$ยั้งยังไม$หมด คือเกียรติยศและชื่อเสียง ตองต$อสูใหสุดเหวี่ยง สูจนเพียงขาดใจ
๔๘
| ประยูรนิทรรศน
อันเกียรติยศและชื่อเสียง รักษาไวเพียงชีวิต ถาเราบริสุทธิ์ไม$ทุจริต มันก็ไม$ติดเป*นนิสัย คนซื่อกินไม$หมดคนคดกินไม$พอ ไม$มีเราขอ ถาพอก็เฉยไว อดทนซื่อสัตย ปฏิบัติตามระเบียบ เราไม$เอารัดเอาเปรียบ เราไม$เหยียบย่ําใคร ใครจะสูงใครจะต่ํา ไม$จําเป*น ใครจะมองใครจะเขม$น หาเกรงไม$ รักโกรธโลภหลง ปลงกันเถิด ชั่วดีมีกําเนิด จากความใคร$ ตนตองเตือนตน จึงพนผิด เป*นภาษิตสั่งสอน สังวรไว คนเห็นคนเป*นคน นั่นแหละคน คนเห็นคนไม$ใช$คน ใช$คนไม$ เกิดเป*นคนตองเป*นคน ทุกคนไป จนหรือมีผูดีไพร$ ไม$พนคน พูดกันตามเหตุผล เราควรจะสนใจ สัตวโลก ทั้งหลายแหล$ ที่เกิดแก$ และเจ็บตาย ทั่วสรรพางค ในร$างกาย ตองวอดวาย ไม$ถาวร อะไรอะไร ก็ไม$จีรัง อีกทั้งเนื้อหนัง ยังเป*นเหยื่อหนอน อย$าไดหยามเหยียด รังเกียจรังงอน โลกคือโรงละคร เพียงชั่วคราว ใหเราและท$าน พากันแสดง ผมมิไดแกลง นํามากล$าว ถาอายุมากฉากหรือก็ยาว ทุกค่ําทุกเชา คือการแสดง แต$พอเขาฉาก ไม$อยากลืมตา เนื้อหนังมังสา ก็พาเหี่ยวแหง หนังตาเป*นม$าน ปVดการแสดง ที่ผมชี้แจง มันเป*นเรื่องจริง บางก็เป*นเด็ก บางก็เป*นผูใหญ$ บางเป*นผูชาย บางเป*นผูหญิง ยกตัวอย$าง เอามาอางอิง ชีวิตแทจริง คลายเรื่องละคร คําร่ําขาน ท$านผูเป*นปราชญ ถาใครประมาท อาจตองอาวรณ ศึกษาพระธรรม อันเป*นคําสอน ผูกํากับละคร โรงมหึมา แสดงอะไร ตองใหถึงบท ตามกําหนด ที่ปรารถนา จะไดเลื่องลือ ขึ้นชื่อลือชา ชื่อจะอยู$คู$ฟyา ดินสลาย ที่ผมรองมานี้ ท$านที่นี่คงนึก รองดวยความรูสึก ในส$วนลึกของหัวใจ ..................................................
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๔๙
ลูกคู อยูแงเขางู
ลําตัดเดินดงกลอนรู เดินดงหลงทาง เข(าปQายูงยาง ลิงคางวิ่งกรู จิ้งหรีดหวีดแหว เรไรร(องแซ จับ
ไหวครูประเดิมเริ่มหัด ที่คิดลําตัดเป*นขั้นตอน ไหวครูเฒ$าเก$าก$อน ที่เขียนกลอนกระทู ไหวครูพักรักจํา มาแต$โบร่ําโบราณ จนเกิดความชํานาญ เพราะเคยผ$านเขาหู เคยผ$านเคยพบ เราจึงเคารพบูชา มีพระคุณล้ําค$า ที่ใหวิชาความรู วิชาศิลปะ จังหวะทํานอง ใหแคล$วใหคล$อง การรองลูกคู$ จะขึ้นลูกคู$ แบบครูสอนไว เราตองเขาใจ กลอนไรกลอนรู ไม$รูทํานอง ก็รองลําบาก เป*นเรื่องยุ$งยาก ถาหากไม$รู ตองรองใหเป*น ตองเนนสัมผัส ฉะนั้นลําตัด ตองหัดจากครู ครูแก$ครูเก$า ครูเฒ$าชรา ขาขอศรัทธา บูชาเชิดชู ไม$บิดไม$เบือน ช$วยเตือนกระตุน ขาขอขอบคุณ ครูสุนทรภู$ ครูดั้งครูเดิม ครูเสริมสั่งสอน กําหนดบทกลอน แน$นอนน$าดู เรายึดมั่นกตัญ•ุตา เราถือว$าท$านเป*นของขลัง จะเล$นลําตัดแต$ละครั้ง พวกเราจึงตั้งกํานัลครู ช. เรื่องนี้ผมก็รู กํานลครูผมก็ตั้ง ตอนผมยืนอยู$ขาง ผมแอบตั้งเธอไม$รู ตั้งกํานลครั้งแรก นึกถึงครูแขกครูไทย ครูเก$าครูใหม$ ครูที่ใหความรู มีความประพฤติยึดมั่น ไม$แปรผันผิดเพี้ยน ครูโรงเหลาเขาโรงเรียน ท$านสอนใหเขียนงองู ก.ไก$ ถึง ฮ. นกฮูก เขียนถูกไม$เคยผิด ไมโทไมเอกเลขคณิต ถาเขียนผิดถูกดึงหู ไดพากเพียรผ$านพบ ไดมีประสบการณ มาบวกกับวิชาพื้นฐานเรียกว$าการรอบรู พอความรูรอบตัว รูดีชั่วทุกชนิด เหมือนคําพังเพยสุภาษิต ท$านบอกว$าผิดเป*นครู ปAนี้ครูเราผิดถนัด ไปจีบเด็กลําตัดรุ$นเยาว มันชี้หนาด$าเอา ว$าอีตาเฒ$าหัวงู ญ. ชื่อเสียงเจางัง่ แกก็ไม$ดังเท$าไหร$ แกรองเสียงก็ไม$ใส ฟ/งแลวไม$สบายรูหู ไม$เหมือนเสียงของหนุ$มหนุ$ม ฟ/งแลวมันนุ$มมันนวล เสียงของแกมันหวนไม$เสสรวลรูหู แกก็น$าจะรูตัว ว$าแกมันชั่วเหลือดี ฉันว$าอย$างมากอีกสองปA คงจะไม$มีใครดู รูปร$างก็ไม$ให พุงชักใหญ$ออกมายื่น เวลาลุกขึ้นยืน แทบจะฝ‹นไวไม$อยู$ แกเป*นโรคไขขอ ไปหาหมอเป*นประจํา เป*นโรครูมาติซั่ม แกก็ทําเป*นไม$รู ที่รูมาปรากฏ มันไม$งดของแสลง ชอบดื้อรั้นดันตะแบง โรคแทรกแซงจึงสิงสู$ หมู$นี้สุมเสียงชักสั่นสั่น แกบอกว$าคันในลําคอ เห็นเขาคุยกันจอ ว$าไม$ไดล$อปลาทู
๕๐
| ประยูรนิทรรศน
ปลากระเบนย$างและสด หมู$นี้ตองงดทั้งสิ้น หยุดงานหลายวันไม$ไดกิน ฉันเคยไดยินมากับหู เสียงนั่งบ$นกันมาในรถ หมู$นี้ตองงดอาหาร ไปเชื่อลูกนองเขาบริการ พาอาจารยไปขึ้นครู ช. มาดูถูกลูกนองฉัน หาว$าขั้นกระจอก ไอพวกนี้ดีไม$หยอก ฉันจะบอกใหแกรู เจาพวกนี้ดีเหมือนกัน เคยอยู$กับฉันมาหลายเดือน คบกันดีเหมือนเพื่อน เปรียบเสมือนคู$หู ไปไหนไปดวยกัน เที่ยวสะบั้นหั่นแหลก มันมุทะลุดุแหลก เที่ยวซอกแซกน$าดู เที่ยวเตลิดเปVดเปVง เดี๋ยวนางเลิ้งสลักหิน มันซี้กับสาวเจาถิ่น ฉันเคยไดยินมากับหู ทําซุบซิบซุบซิบ เดี๋ยวก็หยิบมาสองตัว ขอบใจมากนะไอขรัว มึงหาอีตัวมาใหครู เอ็งก็ยังรุ$นเล็ก ยังเป*นเด็กรุ$นใหม$ เรื่องนี้เราไม$เขาใจ เรายกใหเอ็งเป*นครู แต$เอ็งมันคนนิสัยเสีย ชอบกลัวเมียมากไปหน$อย เมียมึงทําหนาม$อย รูสึกไม$ค$อยเจาชู เมียมึงตัวนิดเดียว ไม$น$าจะเสียวสยอง ถาเมียกูงี้ตบหงายทอง ลากเขาหองดึงหู เราตองสูรบปรบมือ และตองถือว$าเราเป*นผัว ถึงทีกลัวก็ตองกลัว อย$าใหเจาตัวเขารู เราตองเป*นคนเหลี่ยมจัด เราตองดัดนิสัย ถาเอ็งจะคิดแกไข มึงตองใชวิธีขู$ แกอย$ามาทํายิ้มเผล$เดีย๋ วพ$อเตะซี่โครงคลอน อย$ามัวนั่งหัวร$อคออ$อน ไปปูที่นอนซีแม$อีหนู ถาเอ็งไปบานกู จะไดความรูกวางขวาง วิธีสับหลีกสับลาง ตัวอย$างมันมีอยู$ ถาสับหลีกตองสับใหพน อย$าใหมันชนกันได ถาชนกันแลวบรรลัย ตองเขาหองไอซียู วันนั้นชนกันหนึ่งครั้งชนกันอย$างจังที่พาหุรัด มองตากันเขียวป/ด เดี๋ยวเธอซัดกันน$าดู แต$ชนกันไม$ทันบุบคนละตุบคนละตั้บ ผลที่สุดเสียทรัพยตํารวจจับทั้งคู$ ตํารวจจับสองขางเราควักสตางคออกให บอกมันเป*นเรื่องรถไฟไม$มีอะไรหรอกครับหมู$ ฐานะนายสถานีฉันเลยหนีไปภูเก็ต อีเมียใหม$เราใจเพชรใจมันเด็ดน$าดู มันเอามีดโกนมาลับลับเสียบไวกับหมอนขาง เราไปพักผ$อนนอนคางตองเปVดหนาต$างประตู เรารักเธอก็ตองทน เพราะเรามันคนขี้ขลาด กลัวเธอมาตัดสวาททําใหเราขาดคู$หู หลบเป*นปAกหลีกเป*นหางดูตัวอย$างแบบเรา อยู$ไดจนแก$จนเฒ$าจึงนํามาเล$ามาสู$ เราไม$ของไม$เกี่ยวเล$นอย$างเดียวคือลําตัด เพราะเมียใหม$มันรายชะมัดแหมมันซัดเราเสียอยู$ ไปไหนก็ไม$รอดเหมือนรถจอดขางถนน อดีตกาลผ$านพนนึกแลวขนลุกซู$ เข็ดหลายสาปเสียเลยเดี๋ยวนี้ไม$เคยเลยสักครัง้ ถาแกจะชวนฉันเที่ยวมั่ง เรื่องสตางคแกเอาที่กู สะตุงสตางคน$ะพอมี แต$หมู$นี้ไม$ค$อยจะไหว มันไม$ค$อยคล$องไม$ค$อยไว แต$หัวใจมันยังสู เราอยู$บานในกรุงเทพ เช$าวิดีโอเทปมาทัศนา นั่งปล$อยอารมณชมลีลา ตอนภรรยาเขาไม$อยู$ ดูหนังเอ็กซสดสด เขาว$าลดความอวน นี่ฉันเช$ามาอีกสองมวน กะว$าจะชวนเอ็งไปดู
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๕๑
ถาว$างงานว$างการ ไปที่บานจะเลีย้ งเบียร เอ็งมันคนนิสัยเสีย ชอบบอกใหเมียเรารู ถาเมียกูรแลวเรี ู ยบรอย เมียกูไม$ค$อยสปอรต ชอบทํากระเงากระงอด ฉันเรียกเธอยอดพธู เมียเก$าแกที่เมืองนนท ที่ว$าเป*นคนขี้หึง กูต$อใหสิบเอาหนึ่ง ยังไม$ไดครึ่งเมียกู เจาสองคนนี่ช$างคิด ทั้งลูกศิษยและอาจารย ถาวันไหนไม$มีงาน หนางี้บานเป*นใบพลู วันไหนไม$มีงาน ไม$ชอบอยู$บานอยู$ช$อง พากันเที่ยวซ$องซ$อง บานช$องไม$อยากอยู$ เป*นเพื่อนซี้กันดีนัก ไม$มีใครตักใครเตือน เที่ยวเลยเถอะเลอะเลือน สมเป*นเพื่อนคู$หู แหมเจากรก็อย$างว$า เป*นคนออกค$าแท็กซี่ แลวหักค$าตัวกันอีกที ไอพวกเพื่อนซี้บ$นอู ไปพักโรงแรมม$านรูด ไดยินมันพูดกันในรถ ไดท$าว$าใหหมด ใหอัปยศอดสู ไดท$าว$าใหหมด วันนี้ตองกดใหเต็มรายการ อย$ามาเถียงหนาดานดาน พะยิงพยานยังมีอยู$ ฉันนั่งฟ/งยังไม$หลับ เสียงเขาสัปหยอก ไอลูกนองมันบอก ว$ายังไม$ไดฟอกสบู$ ไดยินมันพูดมาอีกคํา เราก็ยังจําไดดี วิชาดานการกะหรี่ เจากรเขามีความรู มันน$าจับมาซอม เสียใหงอมพระราม ชอบยั้วเยี้ยยุ$มย$าม ไม$ชอบความเป*นอยู$ ตองจับมาดัดสันดาน โทษฐานที่ชอบเด็ก หาของที่ถูกสเป*ก เปVดหนังเอ็กซใหมันดู ไปไหนชอบไปดวยกัน เที่ยวสะบั้นหั่นแหลก ไปเผลอตัวหัวแตก ลมไปกระแทกขอบประตู ฉันว$าไม$ชาตองอาเพศ ตองเกิดเหตุแน$แน$ ทั้งเจาหนุ$มเจาแก$ ตองนอนแผ$ดวยกันทั้งคู$ ขืนเที่ยวกันไม$เลือกที่ ตองโดนดีเขาสักงาน ตองลมลุกคลุกคลาน ที่ริอ$านเจาชู เราก็เป*นคนขี้สงสาร จึงพูดหว$านพูดลอม คอยเตือนเพื่อนทางออม มันก็ไม$ยอมรับรู คนอะไรดื้อรั้น ชอบดันทุรัง เตือนเท$าไหร$ก็ไม$ฟ/ง ทําเป*นนั่งไขหู เตือนเท$าไหร$ก็ไม$จํา ไอพวกระยํางี่เง$า นี่คงเคืองพวกเรา ที่นํามาเล$ามาสู$ มาเล$าใหฟ/งกันก$อน เรื่องของเจากรมันแปลก เวลากลางวันแสกแสก ยังลมไปกระแทกขอบประตู ประวัติเก$าของเจากร สมัยก$อนฉันเคยพบ คนเซ$อซ$าบัดซบ มันน$าตบบองหู มันแก$แลวแก$เลี้ยว มันชอบเที่ยวแทแท กลับถึงบานมันนอนแผ$ จนเมียแก$มันบ$นอู วันนั้นฉันไปบานแก เห็นมันแย$อย$างว$า มันหลับสนิทนิทนิทรา เห็นแลวน$าอดสู มันนอนพับหลับฟA‘ อยู$บนเกาอี้ตัวใหญ$ บังเอิญฉันเดินผ$านไป ต5กใจนึกว$างู ..................................................
๕๒
| ประยูรนิทรรศน
กลอนลม ชาย – หญิงแก(กัน ลูกคู เถาวัลพันกิ่ง เถาวัลลิงพันกิ่งมะยม แลแล(แล ฉันรักแมแพรไหมพรม (ชาย) เอากันใหญ$ไล$ตอน แม$นักกลอนปากกลา ทํากระทายส$ายหนา เอาท$าเขามาข$ม ทําท$าทางกังขา เที่ยวชายตาหาหลัก เห็นหนุ$มหนุ$มตกหลุมรัก เธอก็ชักเหลิงลม พี่รูแลวแกวตา ว$าทางท$านองน$าดู ไอพี่มันยืนมู$ทู$ เหมือนเอาเตาหูจิ้มนม ไม$โจ’งครึ่มซึมกระทือ ยืนทื่อทื่อใหเขาเถือ แขนแข็งเป*นไมมะเกลือ รําไปก็เบื่อตาชม ตอนซอมรําทําท$า อยู$ที่หนากระจก รําขย$มห$มอก เหมือนยังกับนกไดลม หมดศรัทธาท$ารํา จะหางามก็ไม$มี ท$าอีแรงจะกินผี มันคอยจะมีมาผสม ไม$เหมือนกับเจาสาวใหญ$ เอวไวส$ายคล$อง มายืนขยับซอมกลอง เห็นตัวนองเหงื่อโซม ถาแมเป*นลมลมคว่ํา อีท$ารําส$ายตูด ขี้เกียจปลิ้นเอาลูกมะกรูด ไปใหเจาสูดดับลม บรรดาผูชายใครมาสู ตองแพรูเธอทั้งนั้น เขาว$าแม$ประยูรนี้ก’ากั่น รับทหารไดทั้งกรม (หญิง) สดับพจบทกลอน กระแสสุนทรถอยคํา มาว$าทิ่มว$าตํา ใหเจ็บช้ําในคําคม มาคึกคักอักโข เห็นคนเป*นโคหรือเจาโข$ง แหมยืนนี้ดูเสียงโปร$ง ลุกขึ้นโข$งคุยข$ม มีลูกหนุนจุนเสริม ทําวางเบิ้มมาว$าฉัน หยิ่งทะเยอเห$อทะยาน จะเหยียบกันเสียใหจม ไม$เมตตาปราณี แกเอาสตรีมาย่ําเหยียบ เอาเรือ่ งรายเขามาเทียบ พูดย่ําเหยียบทับถม ไม$นึกถึงความหลัง เมื่อคราวครั้งที่เกิดมา แสนลําบากหนักหนา จนตัวขาตองระบม หรือกายีเจานองชาย มุดอยู$ใตแผ$นดิน ไม$เคยคลอดลอดจากหิน มาดูหมิ่นหมักหมม ไอแกมันชาติสถุน ลืมบุญคุณสาวนอย ไม$ควรจะเกิดใหเสียรอยทําใหหอยเขาทรุดโทรม มิหนําซ้ําเอามาว$า แสนหยาบชาเกินการ ว$าเราหลุดเขาไปในกองพันยังรับทหารไดทั้งกรม พูดเกินความเป*นจริง เสียแลวเจาลิงหลังลาย แกพูดใหเคืองระคาย แสนอับอายท$านผูชม ท$านผูฟ/งเจาขา เคยเห็นมาบางไหม ว$าของคนไหนมันจะใหญ$ ถึงจะไดใส$ไดทีละกรม ..................................................
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๕๓
กลอนลูวา ลูกคู สวัสดีพี่น(อง ฟTงรําคําร(อง ไมต(องมองดู ชิงชัยวากันให(แหลก เจอผู(หญิงหน(า แปลก หรือจะเปJนแขกมายู ชินกรเที่ยวสืบเสาะ หาเสือ้ เกราะกันภัย รวมกําลังตั้งใจ จะออกไปต$อสู จะออกสนามรบ เตรียมใหครบพรอมสรรพ ทั้งโหม$งฆองกลองกรับ ไวตอนรับศัตรู ฟVตกําลังไวอย$างดี ยังไม$มีคู$ซอม กินไข$ไก$เสียหลายชะลอม สอบซอมไวต$อสู กําลังกําลี้ดีพอ มิไดรอชักชา เดินคอง้ําล้ําหนา สอดสายตาหาคู$ หาคู$ซอมที่ฟอรมสด ที่ทรหดอดทน พอเห็นหนาก็กลาชน ที่ยังไม$ย$นยี่ยู$ ใครจะเป*นคู$แข$ง ตองแข็งแกร$งแก$กราน จะไดสูอยู$นานนาน พอจะทานใหเธออยู$ คู$ต$อสูสูสีกัน คงว$ากันมันอร$อยปาก วันนี้เจากรมันฟVตมาก ถาใครอยากก็ลองดู เราเป*นนักลําตัด ตองเหลี่ยมจัดเจนจบ ตองรูหลักเพลงรบ วิธีหลบวิธีสู ตํารับตําราหาท$อง การรํารองเบ็ดเตล็ด ทั้งตลกหมกเม็ด มีทีเด็ดแฝงอยู$ ฉันอยู$บานก็หมั่นฟVต คอยคนคิดแต$เรื่องรอง เวลาฉันซอมทํานอง ฉันเขาหองปVดประตู เราไม$ไดซอมไปโชว หรือซอมโออวดใคร บางทีฉันซอมยังดับไฟ กลัวว$าใครจะแอบดู ฉันเฝyาแต$ฟVตคิดกลอน เสียจนนอนไม$หลับ วันนี้ฉันเตรียมมาหลายตับจะมาขยับกับแม$อีหนู ท$องจําไวไม$ประมาท เพราะประสาทฉันไม$ไว ท$องกลอนลีทีไร มันมักจะไพร$ไปกลอนรู ฉันท$องบ$นเหมือนคนขยัน ไม$เป*นอันจะหลับนอน นั่งท$องบทท$องกลอน ไปถึงตอนเชาตรู$ เมื่อคืนยังคิดฟVตกลอน กว$าจะนอนก็ดึกโข พอถึงอีตอนไก$โห$ ฉันยังโยงโย$ไหวครู วันที่ผมจะมา ยังท$องตําราเสียจนดึก แลวเอาของที่ระลึก พลางก็นึกถึงครู ครูท$านยังสั่งไว ถาไหนอย$าเผลอเลอ ความประมาทพลาดเผลอ อาจจะเจอเอาศัตรู เครื่องอยู$ยงคงกะพัน มีปyองกันทุกอย$าง ทั้งตะกรุดเครื่องราง รอบสีขางพรั่งพรู ปลัดฉันมันเฮี้ยนมาก ไดมาจากหลวงพ$ออี๋ สาวอะโกโกโสเพณี มันวิ่งหนีกันน$าดู เรามีของปyองกัน เรื่องตีรันฉันไม$เกี่ยว วันนั้นเขาตีกันเสียงเจีย๊ ว ฉันยังไม$เหลียวแลดู เราไม$ใช$นักเลง หรือคนเก$งคนจริง ถาเจอผูชายฉันวิ่ง ถาเจอผูหญิงฉันสู ถาตีกันฉันไม$เกี่ยว ฝNกอย$างเดียวเรือ่ งลําตัด ถาเจอผูหญิงรอบจัด จะลองอัดกับมันดู ..................................................
๕๔
| ประยูรนิทรรศน
กลอนแลว ชาย – หญิงแก( ลูกคู นกเอี้ยงเสียงใส บินไปคล(ายคล(ายเจ(าแก(ว โอ(เจ(าโพละดก โผผินบินวกหนี นกซังแซว (ชาย) โอแม$ลําตัดสามคนนี้ ช$างอวดดีเสียไม$ใช$นอย พอคนฮากันนิดหน$อย กระโดดหยอยเตนแหยว กะมาขยําขยี้ แกจําพี่กันไม$ได เห็นเป*นน้ําตาลหวานไส เธอเขาใจกันผิดแลว ในถอยคําลําตัด ฝAปากจัดเค็มจี๋ ซ้ํายังเป*นนักจี้ ลูกนองมีกันเป*นแถวแถว เสือป‹นเดี่ยวป‹นคู$ ลูกนองพวกครูถังแตก พวกขาวเชาไม$มีจะแดก นี่แหละแผนกเสือแหว ตัวครูอยู$ที่นี่ เที่ยวไดไปจี้จุนจาน แถวบางขุนพรหมสะพานถ$านบอกว$าอาจารยมาแลว วันนั้นผมเดินไปเที่ยว ในที่เปลี่ยวเงียบสงัด เจอแม$นักลําตัด เขาเดินลัดตรงแหนว ผมเลยแอบเขาไปขู$ งัดมีดชูจดจอง จี้เท$าไหร$เธอก็ไม$รอง ไดแต$ทําทองแขม$ว ผมเลยผลักแกนอนหงาย หล$อนรองวายหนาเซียว เห็นปลายมีดผมนิดเดียว เลยแยกเขี้ยวเหมือนกับแมว (หญิง) ไดยินผูชายสามคน มารองตะโกนเรื่องจี้ พูดใส$รายปyายสี ว$าเรื่องจี้กันอีกแลว เจองานไหนแกก็รอง ในทํานองแบบนี้ เดี๋ยวเรือ่ งจับเดี๋ยวเรือ่ งจี้ ไม$เห็นจะมีแหวกแนว ว$าเราสามคนนี้ โดนเคาจี้ไม$ยักรอง เอามีดจี้เอาที่ทอง ยังกลับมองตาแจ’ว ว$าที่ไหนตรงไหน เจาจัญไรเคยจี้ มาพูดมากเจาปากหมี พูดเรื่องจี้กันอีกแลว เคาไม$เชื่อกันหลอกเจาผี ไอเรื่องจี้ที่เคาว$า เคารูเช$นเห็นท$า ไม$เชื่อขี้หนาแกแลว แกอย$ามาจี้ตัวเรา เราเพราะมีดแกเก$าเป*นสนิม ไอดามมีดปลายนิ่ม เอากลับไปทิ่มตูดแมว (ชาย) ว$าอย$ามาจี้ตัวเรา ว$ามีดเจาเป*นสนิม ไอดามน$วมน$วมนิ่มนิ่ม เอาไปทิ่มตูดแมว พูดถึงเรื่องเมื่อตะกี้ ตัวผมนี้เด็ดจัง จี้โคนขาละตาตั้ง จี้ขางหลังยังโดดแหยว แม$ประยูรคนนี้ ฉันเคยจี้ไม$ยกั รอง ผมเคยเอามีดเขาจอง เธอกลับมองตาแจ’ว ผมขู$ขอเงินทอง เจาหล$อนก็รองว$าไม$มี พอเอามีดเขาไปจี้ บอกทําอย$างนี้น$ะดีแลว ผมจี้ไปจี้มา แกทําหนาเหลือสองนิ้ว เห็นแกนอนหนานิ่ว นอนยักคิ้วแผลวแผลว ผมเลยเอามือยื้อเข$า แทงเจาเสียใหมิด แผลนางนี่มีพิษ กัดดามมีดผมเป*นแนว (หญิง) เขาบอกเอามือยื้อเข$าแลวแทงแผลเก$าเขาไปมิด แผลแม$ ก เขามีพิษกัดดามมีดเสียเป*นแนว ว$าพูดถึงเรื่องจี้ ตัวเจานี้เด็ดจัง ว$าเคยมาจี้เสียตาตั้ง จี้ขางหลังสะดุงแหยว ว$าเคยจี้มาซะมัด จนพวกลําตัดกลัวเจา บอกเงินไม$มีในกระเป“า จีเ้ อากระทั่งแมว ชางมาวัวควาย เจอที่ไหนมันเป*นจี้ ทั้งหมาหมูหูหมี มันจับจี้กันตาแป“ว อันว$าอย$างเธอเสมอพี่มันไม$ไดจี้กันหรอกไออึ่ง ดีกว$าเจายังเขาไม$ถึงนี่ดีอย$างพวงมึงหรือวะไอแจ’ว
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๕๕
น้ําหนาอย$างพวกเจาหัวเข$าก็ไม$ไดมอง หนอยแกแค$นจะแต$งเอามารองไอหัวสมองขี้แมว เขาบอกเอามือยื้อเข$าแลวแทงแผลเก$าเขาไปมิด เขาบอกแผลแม$ ก มันมีพิษกัดดามมีดของมันเป*นแนว หนอยชักจะมากกันไปละเจาไอผันที่กล$าวเมือ่ ตะกี้ ว$าแผลเราไม$ดีแกจับจี้เลียตรงแหนว ถึงฉันจะมีแผล เอ5ะมันก็เป*นแผลบริสุทธิ์ ที่ใหกําเนิดมนุษยประเสริฐดีแลว นี่แกลืมบุญคุณแผลที่นูนแตกอา เมื่อแกจะคลอดรอดออกมายังขูดหนากันแนวแนว .................................................. แก(ลันขนม (ช.) พอย$างเขาวงประชันก็ผินผันหันมอง มาพบแม$สาวทั้งสองดูผุดผ$องผิวพรรณ แม$คนสาวสุดสวยแสนสํารวยสมร$าง ลออเอี่ยมสําอางสวยเหมือนนางสวรรค กิริยามารยาทดูเอี่ยมสะอาดสําอาง จะเดินเหินลุกนั่งแลดูสําอางเฉิดฉัน อันวาจาของนารีไม$มีใครเหมือน พอพบพวกเพื่อนเชิญขึ้นเรือนบาน การรับแขกแปลกหนาก็จัดว$าพอใช ในฐานะมิตรสหายที่มาไปหากัน ถึงเราเป*นแขกหนาใหม$เขาก็ไม$อายไม$เหนียม แม$จัดแจงตระเตรียมถือธรรมเนียมโบราณ ธรรมเนียมของคนไทยถาแขกไปใครมา ตองดูแลน้ําท$าและจัดหาอาหาร แม$...ก็เหมือนกันเขาเก$งในการตอนรับ พอเราขึ้นเรือนป/”บก็จัดสํารับคาวหวาน มีทั้งเหลาขาวกับแม$ยกสํารับมาเทียบ ยกมาตั้งแลวนั่งพับเพียบระเบียบเจาของบาน แต$พอยกสํารับแม$ก็ขยับรองเชิญ ไม$ตองนานตองเนิ่นเขารองเชิญใหทาน ผมกําลังหิวจัดก็ปฏิบัติตามเขา เพราะออกจากบานตั้งแต$เชาไม$ไดทานขาวเหมือนกัน ตอนผ$านสะพานใหม$เห็นเขาขายเป*ดย$าง ลวงกระเป“าใบล$างไม$มีสตางคเลยซักอัน หิวก็หิวเต็มที่แต$เงินไม$มีสักบาท พอมาสบโอกาส เราตองฟาดใหพุงบาน เปVดขวดเหลาออกรินพอไดกลิ่นฉุนกั๊ก เหลาแม$คุณฉุนนักแหมฉุนกั๊กเต็มกลั้น คงเป*นเหลาพื้นเมืองมีสีเหลืองปนขาว ชักสงสัยใจเราคงไม$ใช$เหลารัฐบาล ท$าจะเป*นเหลาเถื่อนเขารองเตือนใหดวด คงจะหนีตํารวจเอาดวดก็ดวดดีเหมือนกัน แต$พอเหลาเขาปากมือก็ลากกับขาว เลือกของที่มีคาวมาแกลมเหลาซักจาน การจะกินจะอยู$มันก็ตองดูระยะ เอ็งล$อปลาแป•ะซะส$วนขาวจะฉะสะระหมั่น ถวยโนนยําแตงกวานี่น้ํายาปลากระดี่ ไม$เอาฉันชอบแกงกะหรี่รสชาติมันดีเหมือนกัน เฮย เป*นอย$างไงวะแกงกะหรี่อร$อยดี (ไหมเพือ่ น) แต$ยังแพตมเปรตไสเดือนคิดว$าเพื่อนคงชอบทาน มีแกงเนื้อแกงปลามีทั้งน้ํายาห$อหมก ยังมีตมโคงคางคกเมื่อกี้เขายกมาใหฉัน
๕๖
| ประยูรนิทรรศน
แกงเป*ดแกงไก$แกงปลาไหลแกงปลิง มีตมข$าตมขิงหลายสิ่งเขาจัดสรร มียําโน$นยํานี่แม$คนนี้ช$างประดิษฐ ยังมีทอดมันปลาสลิดรูว$าพี่ทิดชอบทาน ไอทอดมงทอดมันฉันชอบทานเธอรูไหม ดูแต$ทอดมันปลากรายยังทานไดทุกวัน ไอทอดมันปลาสลิดฉันคิดๆ แลวฉงน ตองลองดูสักหนคงชอบกลดีเหมือนกัน ไหนหยิบมาลองดูซักหน$อยมันคงอร$อยดีน$ะ ก็เปVดฝาออกซิจ5ะตัวฉันจะไดทาน พอเธอขยับเปVดฝานี่มันปลาชนิดไหน นี่ปลาสลิดขางลายดูตัวมันใหญ$เต็มจาน เห็นตัวมันโตเต็มจานพวกฉันก็เลยอิ่ม เห็นแม$...เขาอมยิ้มเราจึงอิ่มอาหาร แม$...เขาถามพวกเราว$าทานขาวอิ่มหรือพี่ จงหันมาทางนี้ฉันยังมีของหวาน มีของหวานใหทานอีกมากไวลางปากสักหน$อย ขนมหวานทานอร$อยลองสักหน$อยอย$าเนิ่นนาน แลวเอื้อมมือเปVดชมกับถวยขนมมีน้ํา เห็นกลวยบวชชีตั้งชามมีทั้งถั่วดําตมน้ําตาล นี่ลอดช$องน้ํากะทิอร$อยจริงนิถวยนอย อีถวยนี่ก็อร$อย ขนมบัวลอยไข$หวาน ขาวเหนียวเปAยกลําไยขางหนาใส$กะทิ มันคงอร$อยจริงนิเห็นน้ํากะทิเป*นมัน ถวยนี้ฟ/กทองแกงบวชเราช$วยกันดวดใหเกลี้ยง แม$เขาเต็มใจเลี้ยงตองฟาดใหเกลี้ยง (ไปดวยกัน) ขนมห$อขนมกวนมองอันอวนแทบอิ่ม ขนมผิงขนมพิมเห็นอมยิ้มแลวนึกขัน ขนมชั้นนั้นของชอบครองแครงกรอบใส$โหล ไอนั่นขนมตะโก เขาตั้งโชวใส$จาน ไอกาละแมดํามืดรสมันจืดไปสักหน$อย เป*นขนมของสาวนอยถึงไม$ค$อยจะหวาน รสมันจืดไปหน$อยไม$ค$อยอร$อยเลยเชียว ไอที่มันหวานนิดเดียวแกขีเ้ หนียวน้ําตาล แกขี้เหนียวน้ําตาลรสหวานมันจึงแปร มันเป*นขนมคนแก$จึงมีแต$รสมัน เขาทําใหกินแลวยังติอุตริจริงนะแก ถึงเป*นขนมคนแก$ฝAมือเธอกว$าแม$คนนั้น เธอมันฝAมือโบราณ เขาใจในการเปลี่ยนแปลง เรื่องขนมตมแกงเธอพลิกแพลงไดสารพัน ขนมแหงขนมน้ําเชื่อว$าเธอทําไดแน$ ถาพูดถึงคนแก$ๆ ฝAมือแกแน$มานาน ถาเป*นขนมแหงแหง เธอพลิกแพลงไดสารพัด จะหวานอ$อนหวานจัดเธอปฏิบัติไดทั้งนั้น ไอเราก็ล$อกันเสียอิ่มเห็นจะชิมกันไม$ไหว มองเห็นขนมเรไรยังนึกเสียดายเหมือนกัน ไอทองหยอดทองหยิบมองดูกลับขึ้นมาโงง แม$เจาโวยขนมกงมองดูโก$งขึ้นมาเป*นคัน ขนมมันมีอักมากมายฉันไม$ไหวจะลอง ถัดไปหน$อยน$ะฝอยทองเห็นเขาของคุยว$าหวาน ไอเราก็กินเสียจนอิ่มถาขืนชิมเดีย๋ วทองแตก ถาแมพวกเราขืนแดกไดอวกแตกเต็มบาน ไอตาลเฉาะตาลเชื่อมตัวฉันเอือมไม$อยากชิม... แต$เปลือกสมโอแช$อิ่มฉันอยากชิมดูสักอัน ..................................................
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๕๗
ตอกลอนลัน อาชีพลําตัดนี่อึดอัดจัง ถึงมีชื่อดังก็ตองหนาดาน ถาท$านผูชมไม$ชอบก็ตองชีช้ํา ฉันจึงคิดอยากทําราชการ ฉันไม$อยากรองรําแลวนองรัก ฉันคิดจะสมัครเป*นผูใหญ$บาน เป*นผูใหญ$บานนี่มันดีน$ะเพื่อน ต$อไปก็ไดเลื่อนไปเป*นกํานัน (ญ.) เธอสมัครเป*นกํานันมันไม$เขาที (ช.) งั้นฉันสมัครเป*นสามีเธอก็แลวกัน ถาฉันเป*นสามีฉันจะรับใช มีเรื่องอะไรเราจะไดช$วยกัน ยามกินฉันจะคอยปyอน ยามนอนฉันจะป/ดแมงวัน เมืองไทยไม$มีทางฉันจะไปต$างประเทศ คุยเกินขอบเขตคิดแลวน$าขัน ชอบรองเรื่อยเป‹gอยช$างไม$เมื่อยปาก คุยโมมากๆ ฉันชัดไม$เชื่อมั่น (ช.) ฉันแกลงคุยแกลงพ$นคนเขาก็รู ฉันจะคุยอวดหนูๆ นิดเดียวเท$านั้น (ญ.) ถาแกลงคุยกันกัน ฉันจะคุยอวดผูชายที่เป*นแฟนฉัน ฉันมีญาติอยู$เมืองลาวชื่อว$าทาวภูมา ฉันมีญาติอยู$ในพม$าชื่ออูถั่น ฉันรูจักกับนายา อินทิรา คานธี ฉันรูจักประธานาธิบดีคลินตัน ฉันเคยไปขายขนมอยู$ในอังกฤษ ฉันเคยไปขายแซนวิสอยู$ในบอสตัน ฉันเคยมีแฟนอยู$ที่ออสเตรเลีย ฉันเคยมีเมียอยู$ในเยอรมัน ฉันเคยไปเล$นกันลําตัดกันที่ไทเป ฉันเคยไปเล$นลิเกกับพวกอเมริกัน ฉันเคยไปเล$นชาโดที่เมืองเอโดะ ผูหญิงที่ชื่อ เรโกะ นั่นน$ะแฟนฉัน ฉันเคยขี่จรวดขึ้นไปบนทองฟyา ฉันเคยขี่มาขึ้นไปบนสวรรค ฉันจะเขาบ$อนไพ$ ฉันจะจ$ายทรัพย ถาฉันถูกจับ ฉันจะเป*นคนประกัน ฉันจะเขาวิวาห ฉันจะเป*นเจาบ$าว ฉันเป*นเจาสาว ฉันจะสวมแหวนหมั้น ฉันจะเขาบ$อนไก$ ฉันจะเขาบ$อนปลากัด ฉันจะเล$นลําตัด ฉันจะใหรางวัล ฉันจะเล$นเบียร ฉันจะเล$นเหลา ฉันจะเล$นแบบเก$า เออดีอย$างไรกัน ฉันชอบบิลเลียด ฉันชอบสนุก ฉันชอบหมากรุก เออดีเหมือนกัน ฉันชอบตีฉิ่ง ฉันชอบตีกลอง ฉันชอบตีฆอง ฉันชอบตีกบาล ฉันชอบหนุ$ม ฉันชอบสาวสาว ฉันชอบยาวยาว ฉันชอบยานยาน ฉันชอบหนาแลง ฉันชอบหนาฝน ฉันชอบหนาทน ฉันชอบหนาดาน ฉันชอบตัวพี ฉันชอบตัวยู ฉันชอบ ง.งู ฉันชอบ จ.จาน
๕๘
| ประยูรนิทรรศน
(คนคุยมากขี้มักจะเสียงดัง คนที่ฟ/งขี้มักจะรําคาญ) โบราณว$ารูนอยพลอยลําบาก โบราณรูว$ามากพลอยยากนาน ที่ไหนๆ ที่หนใดเขาก็รู คนปAฉลูแก$กว$าคนปAขาล คนอะไรนิสัยชอบกล ฉันเป*นคนชนิดเอาถ$าน พอที พอที บอกว$าพอที ใช$วันนี้ ไม$ใช$เมื่อวาน เอ! หมดเวลา บอกว$าหมดเวลา เออ อย$างว$า เธอนี่ตาหวาน .................................................. แก(กลอนลู ไดยินไหมคะพวกเรานี่คือไอเฒ$าสารพัดพิษ สองคนวิกลจริตทั้งลูกศิษยและอาจารย ตองว$าใหแหลกแตกหักว$าแบบนักลําตัด ว$าสองง$ามตามถนัดฟ/งไม$ขัดรูหู อี...เละเทะมากขี้เกียจวิพากษวิจารณ อาศัยลูกนองมานมนานในวงการเขารู เพราะลูกนองพวกนี้เหมือนลูกพี่ไม$มีผิด โสโครกโรคหิดนี่ซาดิสมน$าดู เจา...หนาทะเลนค$อยๆ เป*นค$อยไป เมียเก$าทิ้งเสียหาเมียใหม$มีนิสัยเจาชู แลวตา...อย$างว$าชอบออกค$าแท็กซี่ มาหักค$าตัวกันอีกทีเจาพวกนี้บ$นอู ไปพักโรงแรมม$านรูดเอามาพูดกันบนรถ ไดท$าว$าใหหมดเรื่องอัปยศอดสู ไสแกมีกี่ขดตองว$าใหหมดรายการ แกอย$ามาเถียงหนาดานดาน นี่พยานยังมีอยู$ ฉันนิ่งฟ/งนั่งหลับแหมขยับกันไม$หยอก เห็นเจา....เขาบอกว$าลืมฟอกสบู$ เจา....พูดมาอีกคําฉันยังจําไดดี ว$าวิชาการดานกะหรี่ลุง...เขามีความรู พูดถึงนาย...นองยาแกพูดจาไม$โกหก มันพูดจาตลกๆ แต$มันก็ยกย$องครู มันกตัญ•ุตาห$วงครูบาอาจารย เขาแกผาโชวในหองอาหารยังสะกิดอาจารยใหดู อาจารยแกแย$มากปราศจากความรูสึก น้ํานิ่งไหลลึกขอบนึกนึก แต$อีหนู ใครเป*นเมียก็เสียหัวลูกผัวไม$เอาไหน ไดทราบข$าวเล$าไขว$ามีนิสัยเจาชู เมียเก$าเขาบ$นว$าท$าจะจนป/ญญา ออกจากบานเขาบารกลับเวลาเชาตรู$ มันน$าซัดน$าซอมเสียใหงอมพระราม ชอบเยอะแยะยุ$มย$ามไม$ชอบความเป*นอยู$ ตองรวบรัดจัดการที่มีสันดานชอบเด็ก ตองจับแกขังกรงเหล็กแลวเช$าหนังเอ็กซมาใหแกดู ..................................................
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๕๙
แก(เกี้ยวกลอนลู (ผมแข็ง) สวัสดีจะพี่แก$ฉันขอแกสักครั้ง.. ฉันทนฝ‹นยืนฟ/งแหมมันช$างรอนหู มีติมีชมคารมรายช$างคมคายอีตาขรัว.. ติคนอื่นเขาว$าชั่วแต$ตัวของตัวน$ะไม$ดู ฉันรูสึกนึกฉงนไม$น$าเป*นคนงี่เง$า ไม$ตักน้ําใส$กะโหลกชะโงกมองเงาบางล$ะไอเฒ$าหัวงู มองหนาทั้งสามนายแทบบรรยายไม$ถูก.. ฉันมองดูจมูกเหมือนยังกับลูกชมพู$ ทั้งพระเอกพระรองมองๆ แลวหมั่นไส.. ฉันมองหนาคราไรทําใหใจฉันหดหู$ ฉันมองหนาเธอคราไรทําใหฉันไรอารมณ. เห็นทรงเผาทรงผมฉันแทบเป*นลมบาหมู แก$ก็แก$โทรมก็โทรมยังไวผมรากไทร.. ลุงจ’าน$าเห็นใจเพราะเธอมันไรความรู พุงก็ปZองทองก็ปลิ้นเป*นศิลปVนหนาแปลก มองดูหุ$นแลวเหลือแดกเหมือนบังกับแขกฮินดู พ$อพระเอกก็หนาลายมองคลายของจริง เฉยไวก$อนอย$าคอนติงอยู$นิ่งเถอะวะไอหนู อยู$เฉยเฉย เสบยกว$าแกก็น$าจะรูดี ทุกทุกคืนเคยแพพี่ไหงคืนนี้แกคิดสู ถึงสูไปไรผลเพราะแกมันคนละอันดับ ขนาดอีตาแก$ผูกํากับเรายังขยับเสียอยู$ อย$างกับเจาหนาจ’อยยังจิ๊บจ5อยจะบอกให จะหาญสูกับจิ๊บใหญ$ ไม$กลับตายหรือไอหนู ลูกไม$ทันนกกระจอกกินน้ําอย$าพยายามพ$ออย$า เดี๋ยวจะคอพับหลับตาเที่ยวคลําหานักกะตู เจานองชายนี่หนาแกมาว$าเราไว ไม$เคืองหรอกจะบอกใหแต$ไม$สบายรูหู มาตินั่นตินี่ว$าพวกฉันนี้อวบอั๋น แกว$าจมูกเป*นมันยังกับพันธุแม$หมู ถึงจะเป*นหมูก็หมูปZาน$ะนายเพื่อนฉัน... เป*นหมูสตรีศรีประจันตถึงเขี้ยวสั้นใจสู ขอที่สองรองว$าแกพูดจาไม$ใช$เล$น ว$าผมเราแข็งเป*นขนเม$นน$ากลัวคงเหม็นน$าดู เรื่องนี้ไม$จําเป*นว$าผมจะเหม็นหรือหอม เมื่ออยากจะดมอยากจะดอมก็เดิมออมมาซิไอหนู เดิมออมมาขางหลังแลวชวน....มาดวย จะมาดมหรือจะมาไหวใกลใกลผมมวยเป*นการช$วยเชิดชู ว$าอยากจะดมอยากจะดอม ว$าผมจะหอมหรือจะเหม็น ออ! ดมไม$ไดหรอกไอเวร มึงไม$ไดเป*นผัวกู .................................................. กลอนลา (ลูกคู) ยาซี่ยาไซ...เข(าใจเลน ฉันร(องไมเปJนจะให(ฉันเลนได(อยางไร โปรดเถิดเจ(าข(า ฮ(านี้ก็ฮ(าไฮ(ตามแตจะเมตตา กาวันกีตอมารีดูโดGะ อามอตาโกGะมาชวยกันโจGะลํามะนา สวัสดีสวัสดี ออราตรีสวัสดิ์ คณะไดนําลําตัดมาใหท$านทัศนา ท$านนิ่งนั่งฟ/งคารมเชิญท$านชมกันตามสบาย ไม$มีหยาบไม$มีคายดูลวดลายลีลา
๖๐
| ประยูรนิทรรศน
ดูลีลาท$าทางตามแบบอย$างโบราณ ดูกันไดหลายดานดูเพื่อการศึกษา ควรศึกษาหาหลักและอนุรักษเอาไว เป*นมรดกของไทยความเป*นไปเป*นมา พูดถึงกลองลําตัด มาจากป/ตตานี ขอบอกอีกที เท$าที่รูมา ฉันนําเรื่องเก$า มาเล$ามาสู$ เพียงแต$เรียนรู จากปูZจากย$า จากยายจากตา เล$ามาย$อย$อ จากแม$จากพ$อ เล$าต$อกันมา ยังมองเห็นเป*นหลักฐานคนโบราณท$านรับรอง เครื่องรับสําหรับรองเขาเรียกว$ากลองรํามะนา พูดถึงกลองรํามะนาที่มีมาเป*นสมบัติ ที่มองเห็นเป*นลําตัดมีสองศตวรรษกว$ากว$า ตกมาอยู$ภาคกลางเป*นรูปร$างจากเดิม เรามาสรางมาเสริมผิดกว$าเดิมธรรมดา เรามาสรางมาเสริมแต$หุ$นเดิมก็ยังมี ป/จจุบันทุกวันนี้ แถวป/ตตานี ยะลา สี่จังหวัดภาคใตเขาก็ยังใชกันอยู$ ฉันไปแสดงใหเขาดูที่วิทยาลัยสงขลา ฉันเคยไปโชวลําตัดทางจังหวัดเขาตองการ เป*นวัฒนธรรมพื้นบานและมาการสัมมนา ภาคกลางภาคเหนือภาคอีสานสนุกสนานน$าดู พูดถึงลิเกฮูลูฉันเคยไดดูเต็มตา มีเกี้ยวพาราสีแบบวิธีของลําตัด แต$ฉันฟ/งไม$ชัดเพราะไม$ถนัดภาษา เพราะฉะนั้นวันนี้ขอเสียทีเถิดเจางัง่ จะลงมือกันไดหรือยังอย$ามัวมานั่งลอยหนา เธอรองเป*นบางหรือเปล$าที่ฉันกล$าวรองเกริน่ ทํานองนี้ดีเหลือเกินฟ/งแลวเพลินอุรา ดูนาย...งี้หนาม$อยเพราะเขาไม$ค$อยจะรู แกไม$มีเชื้อมลายูบานเขาอยู$อยุธยา ส$วนลุงหวังแกไม$ตองหรอกทํานองแบบนี้ เพราะสุมเสียงแกไม$ดีเสียงไม$มีน้ํายา ลุงหวังแกเสียงรั่วแกรูตัวของแก นั่งกรุมกริ่มยิ้มแหยปAนี้แกแก$ชรา ไม$ค$อยไดหลับไดนอนพักผ$อนไม$เต็มที่ เพลงที่รองทํานองดีดี มอบใหทวี-ปรีชา ปรีชาเขาเสียงดีส$วนทวีเสียงเสีย ตั้งแต$เขาเลิกกับเมียเสียงเสียซู$ซ$า เสียงไม$ดังฟ/งไม$ชัดรองลําตัดติดติด รองถูกถูก ผิดผิด เพราะโรคพิษสุรา พิษสุราเรื้อรังดูซินั่งน$าม$อย ดูซึมเซื่องเงื่องหงอยรูสึกไม$ค$อยเขาท$า ระบบประสาทหวาดกลัวระวังตัวไวใหดี ไปรักษาเสียบางซีเขาไปในศรีธัญญา ควรหามดหาหมอจะรีรออยู$ทําไม ฉันมองหนาเธอคราใดไม$สดใสซาบซ$า หมอสั่งงดอดสุรา มองดูหนาแหงแหง อย$าดันไปเล$นของแสลงเดี๋ยวลงแดงตามหา โอว$าพ$องามเหลือ เธอไม$เชื่อพวกพอง ดูแก$หง$อมผอมกะหร$องแขนเหมือนบองกัญชา ..................................................
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๖๑
กลอนลาวา (ทิ้งดิ่ง) พูดถึงลําตัดที่มานาย...ชรากว$าเขาหมด ลุกขึ้นมายืนเหงื่อหยดหนายังกับรถไถนา มีบางคืนแกยืนนึกแกบอกรูสึกกระดาก ผิวแกคล้ําดํามาก แกจึงไม$อยากผัดหนา ถึงผัดไปก็ไรผลเพราะแกมันคนแก$เลี้ยว ยิ่งผัดไปก็ยิ่งเขียวทารูทอย$างเดียวดีกว$า พูดถึงพระเอก ของเจางั่งท$านผูฟ/งเห็นไหม นาย..ผิวผ$องเป*นยองใยหนาอย$างกะไหน้ําปลา พูดถึงพระเอกลําตัดเขาตองดูรูปร$าง ตองเลือกดูหูกางกาง หนายังกับอ$างปลารา ปากคอก็แบแบ ยิ้มแสยะ ยียวน เจา..ถูกถีบมานับไม$ถวนเพราะหนามันกวนบาทา มันเป*นสไตลเขามานานนมท$านผูชมทุกท$าน เขาเลือกตัด จัดสรรสุดที่จะพรรณนา เจา....สองท$อนอรชรสมชาย ดูพริ้งเพริศ เฉิดฉายพ$อเขาเป*นนายปZาชา นาย....ก็เขาท$าหนาตาแปลกแปลก บานอยู$โพงพางบางหญาแพรกพ$อเป*นแขกขายผา เสียงดังฟ/งชัดรองลําตัดดีกว$าเขา เป*นลูกแขกเสือกแดกเหลาขี้เมาระยําหมา แม$ประยูรแกบังคับ ไม$ใหรับประทาน เวลามางาน หามทานสุรา เวลาอยู$บาน แกทานกันหรือเปล$า ไดยินแต$ข$าว เขาเล$ากันมา ไดยินแต$ข$าง เขาเล$าแผลงแผลง แกใชน้ําแดง ผสมสุรา แกบอกชุ$มคอ รสสตรอเบอรี่ ใส$ถุงอย$างดี วิธีตบตา ตบตาโตโผ โอโฮหลายครั้ง มีกลิ่นอยู$บาง แกก็ไม$ว$า ขางลุงยาก็ไม$เหมือนใครชอบทําอะไรลวกลวก เพื่อนเขาด$าไอห$าจวกขอบทําใหพวกขายหนา ทําใหพวกขายหนาไปเสียท$าที่วัดทุ$ง กางเกงในก็ไม$ไดนุ$งดันขึ้นไปมุงหลังคา ขึ้นไปมุงหลังคา ตองขายหนาอย$างยิ่ง ฉันอยู$ดวยซวยจริงจริง แกทิ้งดิ่งลงมา นี่อีตาขรัว น$ากลัวจะเคือง ฉันรองต$อเนื่อง ลวนแต$เรื่องขายหนา ไม$ลด ไม$หย$อน ไม$ผ$อนไม$ผัน ลําตัดประชัน นี่มันตองว$า ครั้นเราไม$ว$า จะพากันเสื่อม ไม$อาจไม$เอื้อม ท$านจะเอือมระอา ผูฟ/งผูชม เขานิยมผูชาย เขามีความหมาย ลวดลายลีลา ฉะนั้นพวกเรา ตองเอาจริงจริง เดี๋ยวจะว$าผูหญิง ไม$มีน้ํายา ตองปล$อยกลเม็ด ใหสะเด็ดสะเด$า ขืนเล$นเบาเบา เดี๋ยวเขาไม$หา คืนนี้จําเป*น ตองเล$นใหสือ ขอเวนซื่อซื่อ อย$าถืออย$าสา ฉันรองตามเรื่อง อย$าเคืองอย$าโกรธ ฉันขอโปรโมต ขอโฆษณา ตา...ชักเละ นายนี่ก็ชักเลอะ คอยดูเอาเหอะ ไม$มีน้ํายา
๖๒
| ประยูรนิทรรศน
ตองอาศัยลูกนอง แกรองไม$ไหว ไม$มีอะไร คุยไม$เขาท$า แต$คนดวงดี คืนนี้ฉายเดี่ยว เสียอย$างเดียว แกโดนเมียด$า ที่แกโดนเมียด$าก็เพราะแกบาผูหญิง ไปทํากะตุงกะติ้งเลยเกิดกุงยิงกินตา .................................................. เพลงกอนลาออกตัว (วันรับปริญญา ดุษฎีบัณฑิต) (ลูกคู) ดีอกดีใจ ไมรู(จะพูดอยางไร ดีใจเต็มประดา ขอบคุณทุกคน ให(แมเพลงจน จน ได(เปJนคนปริญญา ฉันยอกรกราบกรานทุกทุกอาจารยที่นี่ ท$านอธิการบดี และท$านผูมีเมตตา ไม$เคยคิดเคยฝ/นจะมีวันดีดี แม$เพลงอย$างฉันนี้จะไดมีปริญญา ฉันเรียนนอยรูนอยดูชักดอยดักดาน ไม$เคยเขียนคิดอ$านในเรื่องการวิชา รูดีอย$างเดียวเพราะขับเคี่ยวคร่ําเคร$ง เรื่องพื้นบานงานเพลงฉันพอเก$งพอกลา ตั้งแต$เด็กเริ่มงานก็วิ่งพล$านเล$นเพลง ตรากตรําคร่ําเคร$งฉันเล$นเพลงเรื่อยมา เตนกินรํากินไปทุกถิ่นทองที่ ไม$รูว$ากี่สิบปAจนถึงวันนี้แก$ชรา เปรียบดั่งไมใกลฝ/gง เหมือนกําลังรอโค$น พอลมแรงพัดโดนก็อ$อนโอนไปมา ไม$เคยนึกสักนิดจะมีคนคิดถึงฉัน ว$ามีค$าถึงขึ้นและใหชั้นปริญญา ฉันแอบตันใจตื้นกลั้นสะอื้นอกอิ่ม แอบรองไหอยู$ริมริม และฉันก็ยิ้มทั้งน้ําตา ท$านเห็นค$าของเรื่องเพลงพื้นเมืองพื้นบาน ขอบพระคุณคณาจารยในวงการศึกษา อันเพลงเก$าเพลงก$อนคงไม$ยอนยุคกลับ มีแต$วันแตกดับมีแต$จะลับโรยรา เกียรติที่ใหกับตัวฉันเหมือนยืนยันว$าเพลงอยู$ เพลงย$าเพลงปูZยงั มีคนรูค$า เป*นเกียรติแก$วงศตระกูลก$อนฉันจะสูญร$างสิ้น ฝากชื่อคนใหยลยินก$อนแผ$นดินกลบหนา จะเอาใบปริญญาไปติดฝาบานไว ลูกหลานผ$านมาไป ก็จะไดเตะตา ว$ายายประยูรของเอ็ง เป*นแม$เพลงคนจน รักเรื่องเพลงเหลือลนจึงมีคนศรัทธา เอ็งรักดีอย$างเดียว แต$ใหเชี่ยวชาญชี้ คนเห็นค$าคงมีคนเห็นดีคงมา ขอบคุณอีกที ธนบุรีราชภัฎ ยกชื่อฉันใหเห็นชัด เป*นแม$เพลงลําตัดปริญญา คุณวาณิช จรุงกิจอนันต (ประพันธ)
..................................................
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๖๓
กลอนไล (วันรับศิลปEนแหงชาติ) (ลูกคู) เมืองเอPยเมืองเรา เมืองเกิดเมืองเกา เมืองเราศิวิไลซ, เมืองนี้เมืองงาม มีนารี ศรีสยาม ผู(รักความเปJนไทย ถวายบังคมฯ กมตนเบื้องยุคลบาท แทนดวงใจไทยทั้งชาติผูรักศาสนาไทย สมัยใหม$ไทยนั้นเขาว$ากันพัฒนา เหมือนเมืองฝรัง่ มังค$าตองกล$าวหนาไปไกล เรื่องเชิงช$างสรางสานแต$โบราณนานนม ไม$เชิดชูชื่นชมในสังคมยุคใหม$ เวลากาลผ$านเลยเขาว$าเชยน$าชัง ไม$มีใครเห็นขลังเป*นความหลังเหลวไหล จะโทษใครไหนกันก็ลูกหลานของเรา นี่เป*นบานเมืองเขา ที่ใหเราอาศัย เป*นคนแก$คนเก$าคนอย$างเราเร$อร$า วัฒนธรรมปูZย$า ไม$มีค$าควรใคร มีพระองคทรงยศ ค$อยปรากฏเกียรติคุณ ทรงอุปถัมภ ค้ําจุนไดพึ่งบุญร$มใบ ของเก$าเก$า เขาลืมไม$มีใครปลื้มใครปอง ไม$มีใครเขาอยากมองแมจะกองอยู$ใกลใกล มีพระองคทรงศิลปXในแผ$นดินกันดาร ทอดพระองคทรงงานรักรากฐานเมืองไทย ทั้งซอดวง ซออู ทรงเรียนรูศิลปX-ศาสตร มโหรี ปAgพาทย ทรงระนาดเสียงใส ทั้งรอยแกว คํากลอน ทรงอักษรสรางเสริม ทั้งลูกทุ$งไทยเดิมทรงส$งเสริมทางไทย ทรงอะไรศึกษาพระปรีชาสามารถ ใตฝZาละอองพระบาทจะทรงลําตัดเมื่อไหร$ ถวายตัวไวพรอมถาทูลกระหม$อมเอ็นดู ใหแม$ประยูรเป*นลูกคู$....จะน$าดูเพียงใด คุณวาณิช จรุงกิจอนันต (ประพันธ)
.................................................. กลอนไล (โรคเอดส,) (ลูกคู) สวัสดีคุณคุณ ฟTงแมประยูรเขาจะสาธยาย.. เรื่องทุกข,-โศกโรคเอดส, ยังอยู ในเขตอันตราย พูดถึงโรคเอดสเป*นโรคประเภทมีพิษ เรามีบาดมีแผลอย$าเขาแค$แค$ เป*นอันขาด ติดต$อกันไดหลายทางยกตัวอย$างและลักษณะ เราก็ไดรับความรู มาจากผูชํานาญ ผูรณรงคโรคเอดส ท$านมีเจตนา ชาวโลกเขาเลื่องลือ ร$วมมือกันคนควา
เป*นโรคทํารายทําลายชีวิต เป*นโรคที่ติดต$อง$าย เป*นโรคาจอมพิฆาตเราจะประมาทไม$ได ท$านที่นิยมศิลปะคอยฟ/งฉันอธิบาย ช$วยชี้แจงแถลงการณ บอกแด$ท$านทั้งหลาย ใหไทยทุกผูรูว$า เป*นโรคาอันตราย หาวิธีรักษา แต$ก็ยังหาไม$ได
๖๔
| ประยูรนิทรรศน
เป*นโรคเอดส เด็สมอเร$ย โอเคตายแน$แน$ เพราะมันไม$มียาแก ตองตายแน$ กับตาย จะขอเตือนเพื่อนลําตัดที่รอบจัดกันจัง เรื่องตุ5ด ติดเป*นตัง ขอเตือนเป*นครั้งสุดทาย เราไม$รู เราไม$เห็นว$าใครเขาเป*นโรคเอดส ขืนลากมกจกเปรต อาจติดโรคเอดสมาก็ได ถาติดมาล$ะน$าชม ชาวสังคมเขารังเกียจ ญาติและมิตรไม$ชิดเฉียด ถือเป*นเสนียดจัญไร โรคเอดสจะติดต$อ ตามหัวขอที่อาง ติดต$อกันไดสามทาง ตามที่อางเอาไว ผูที่เขาเป*นโรคเอดส เราไปร$วมเพศกับเขา เขาแพร$เชื้อมาสู$เรา ตองโศกเศราเสียใจ เรารักสนุกจึงทุกขถนัด เชื้อไวรัสเขาสู$ร$าง ไม$ว$านายหรือนาง หมดหนทางจะแกไข ติดทางเลือดคือทางที่สอง ขอบอกพี่นองไวดวย ใชเข็มฉีดยาร$วมกับผูปZวย อันนี้ก็ช$วยไม$ได แพทยพบบ$อยโรคเอดส จากพวกประเภทเสพติด อยากจัดจัด ผลัดกันฉีด จนหนาซีดหนาส$าย เข็มชุดเดียวฉีดได หลายรายน$าทุเรศ ถารายหนึ่งมีเชือ้ เอดส มันน$าสมเพชเหลือหลาย เข็มไซริงคยิงซ้ําซ้ํา ไม$ไดทําความสะอาด เชื้อเอดสเริ่มแอ5ดอ5าก ยุรยาตรเขาร$างกาย ทางที่สามการตั้งครรภ แม$ผูนั้นมีเชื้อเอดส ลูกเกิดมาน$าสังเวช ติดโรคเอดสจนได แม$เป*นพ$อตองเป*น ท$านมองเห็นไหมท$าน การร$วมเพศสัมพันธก็มีอันตราย ถาเราจะปyองกัน เรือ่ งเพศสัมพันธใหหลุดพน จะร$วมเพศใหไดผล คือคู$ของตนแหละรอดตาย คือคู$ใครคู$มัน และปyองกันเอาไวก$อน ผูมีพฤติกรรมสําส$อน ขอวิงวอนกราบไหว วิธีปyองกันหลายทาง คือใชถุงยางอนามัย ถาผิวหนังเราเป*นแผล เชื้อตองแพร$เขาสู$ เพียงใชเข็มเจาะหูยังเขาสู$ร$างกาย ใชเข็มเจาะซ้ําซ้ํา เจาะแลวไม$ทําความสะอาด เป*นแผล เลือดสาดเชื้อสามารถเขาได การฝ/งเข็มแบบโบราณ ก็ไม$มีการฆ$าเชือ้ เราอย$ากระทําพร่ําเพรือ่ เราอย$าไปเชื่อเขาง$ายง$าย เขาฆ$าเชื้อสะอาดพอ ไหมคุณหมอที่ฝ/งเข็ม ทําความสะอาดทุกเล$ม หรือเปล$าเข็มที่ฝ/งให ประเทศใหญ$ใหญ$ ยังตองสยบ กําลังพบป/ญหา การหาวิธีรักษา ยังสุดป/ญญา แกไข ขอตักเตือน พวกท$าน ความปyองกันเอาไวก$อน โรคเอดสละเอียดอ$อน ทุกขั้นตอนอันตราย .................................................. ตอกลอนลอน (ช. ญ) ว$าพอเสียทีเถอะแม$ประยูรจ’า คอยฟ/งวาจาของฉันก$อน เอาอย$างงี้กันดีกว$า เรามาลองป/ญญากันไหมแม$งามงอน พวกเรามาตั้งหลายคน เรามาผลักกันดนว$าใครจะจบกลอน ฉันจะเอาคําพังเพยขึ้นมาเอ$ยอาง ฉันจะเป*นคนนําทางรองไปก$อน
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๖๕
คนเขินโบราณหามโห$ คนโง$โบราณหามสอน รองรับเภตราเรียกมหาสมุทร รองรับหัวมนุษยเรียกกันว$าหมอน ควันไฟติดฝyาเรียกว$าเขม$า นัวเนียของเน$าเรียกกันว$าหนอน ติดเสื้อติดผาเรียกว$าขี้ไคล แดงแดง บนหัวไก$เรียกกันว$าหงอน ชอบเคาะระฆังเรียกว$าแขกยาม ชอบเคาะกับชามเรียกว$าชอน ยาวยาว แหลมแหลม เรียกว$าหางหนู ยาวยาว ขางหูเรียกว$าจอน พูดถึงน้ําสีเหลืองเรียกว$าน้ําสม น้ําเย็นเอามาตมเรียกว$าน้ํารอน อยู$ในมือไปรษณียเรียกว$าจดหมาย อยู$ในมือช$างไมเรียกว$าคอน ถาเกิดเป*นบาก็ตองออกวิ่ง เกิดเป*นลิงก็ตองเล$นละคร ชอบชมผูหญิงเรียกว$าผูชาย ชอบชมดอกไมเรียกหมู$ภมร ชอบนุ$งกางเกงเรียกอาม$วย ชอบเกลาผมมวยเรียกว$าสาวมอญ นุ$งกระโปรงสั้นๆ เรียกว$าทันสมัย ถาไม$นุ$งกางเกงในเรียกว$าล$อนจอน หมุนลงดินเรียกว$าลูกข$าง ชอบทิ่มชี้ทางเรียกว$าลูกศร ทิ่มแทงลงดินเรียกว$าหลัก ดึงดึง ชักชัก เรียกกันว$าถอน พูดถึงควายเขาเรียกว$ากระบือ ควายดีมีชื่อเรียกว$ากาสร ควายเรียกบัฟฟาโล$ สิงโตเรียกว$าไลออน บางซ$อนคู$บางซื่อ บางกระบือคู$กับบางบอน จังหวัดปทุมคู$จังหวัดนนท จังหวัดธนรวมกับพระนคร ระนองคู$กับกระบี่ สุราษฎรธานีใกลกับนคร อินเดียคู$บางกอก นิวยอรกคู$กับลอนดอน มีบุญก็ตองมีบาป มีหาบก็ตองมีคอน มีสอนก็ตองมีสั่ง มีหนาต$างก็ตองมีกลอน มีถูกก็ตองมีแพง มีแข็งก็ตองมีอ$อน .................................................. แก(กลอนลํา (ซดแกงต(มยํา) คืนนี้มีแปลกมีกระทบกระแทกแดกดัน ฟ/งคําคมคารมขันเอามารําพันพรอดพร่ํา มาพร่ําพรอดออดออนป/ญญาอ$อนแน$แน$ นาย..คงจะแย$แกหนอแกช$างมีกรรม เขาหยอกนิดสะกิดหน$อยอย$าใจนอยพ$อตัวยง เธอก็ลําตัดต$างวงฉันก็คงไม$มองขาม
๖๖
| ประยูรนิทรรศน
ควรทําใจหนักๆ หากเธอรักสนุก อย$าทําเป*นคนหลังคุกชอบชิงสุกก$อนห$าม แบบผีเขาผีออกมันควรจะบอกยี่หอ จะใหเราพะเนาพะนอหรือจ5ะพ$อหน$อผักหล่าํ มันไม$สําเร็จ อย$าเอ็ดอย$าอึง ฉันว$าอย$างพึ่ง มาพูดผลีผลาม ไม$เพราะไม$พริ้ง ไม$จริงอย$างว$า พอมองเห็นหนา แทบไม$ตองไต$ถาม เขารูเขาเห็น ว$าแกเป*นแค$ไหน พวกเรารูไต’ อย$างไรก็ตาม อย$าคุยอย$างเขื่อง ทุกเรื่องเรารู เราคนมีครู อย$าขู$คําราม ไอเรื่องเชิงชน มันคนละชั้น ฉันเคยประชัน กับขั้นลายคราม แต$ครูของพี่ ยังไม$มีขบวน ไม$เชื่อยายอวน ไปทวนไปถาม เคยแพกี่หน จํานนกี่ที ตองหอบกลองหนี ตีสี่ตีสาม ลูกศิษยหรือจะสู ครูก็ยังแพ นี่ว$าเพียงแค$ สองแง$สองง$าม ครูของแกยังแพเราแกอย$าเขาใจผิด ฉันว$าอย$าเสี่ยงเพียงลูกศิษยอย$าเพิ่งคิดพยายาม อย$าทําท$าหนาทะเลนอย$าทํามาเล$นโลดโผน ทํากู$กองรองตะโกนระวังจะโดนเหยียบกราม ระวังจะโดนเหยียบกราม อย$าวางกามไปเลยเจากาก ประเดี๋ยวจะถูกแจกหมาก อย$ามักมากมูมมาม นี่นาย...คงไม$รู ประเดี๋ยวไดดูของจริง อย$าทําเผยอเย$อหยิ่ง เห็นผูหญิงชอบเหยียดหยาม ขอเสียทีเถอะพ$อคุณ ไอแกมันรุ$นกระจอก ประเดี๋ยวแม$จับเอามาปอก เสียอย$างกระบอกขาวหลาม เออนี่เจางั่งแกช$างบกพร$อง ปล$อยลูกนองมารองรุ$มร$าม ทั้งๆ ที่รู ว$าฉันอยู$ทั้งคน ปล$อยเด็กหัวฝนมาพ$นพูดพร่ํา ไอเด็กหัวฝนจะรนหาที่ ไปบอกเขาซีอย$าเสือกซุ$มซ$าม มาเหยียบจมูกดูถูกเราไว จะตองแกไขอย$างไรก็ตาม มาติรูปร$างท$าทางน$าทึ่ง ว$าสะดือลึกบึ่งอย$างกับบึงพระราม มาตําหนิติฉินฉันไม$สิ้นไม$ซาก เอาพุงเขามาพากษไอปากระยํา เจาปากกระป“องมันรองปาวปาว เคยเห็นหรือเปล$าว$ามันขาวหรือดํา เจาปากขี้ฉอทรชน อย$าทําเป*นคนชาญเชี่ยว โดนฉันขยับหนักหนักเขาพักเดียวหนาจะเขียวเป*นทาคราม ..................................................
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๖๗
แก(เกี้ยว กลอนรุน เสียงเจื้อยแจวแว$วมาวาจาอันเพราะพริง้ ช$างเสกสรรมาทุกสิ่งหวังแอบอิงแม$เนื้ออุ$น พี่ชมเชยตัวฉันดวยการรําพันเสียถวนถี่ ฉันว$ามันมากไปแลวล$ะพี่ฉันหรือจะมีพรอมมูล ทําไม เธอจึงรูดี ว$าฉันมีวาสนา หรือเก$ง ทํานายโชคชะตา เป*นโหรามาแต$ตระกูล ในเรื่องคู$รักคู$ครอง ฉันไม$เคยมองเรือ่ งยศถา ฉันไม$เคยคิดปรารถนา หวังไดพระยาหรือท$านขุน ฉันเพียงตองการคนดี ไม$ว$าจะมีหรือจน มีความสามารถอดทน ขอใหเป*นคนมีสกุล ไม$ใช$คนเกียจคราน การงานไม$หยิบฉวย ชอบแต$งตัวสวยสวย ทําสํารวยหอมกรุ$น อย$างเช$นกับพี่ชายที่มุ$งหมายฝากรัก ตัวฉันยังมองไม$เห็นหลัก พอพึ่งพักใหอบอุน$ รูแต$ว$าเป*นนักลํา มีถอยคําชอบอวดโอ ชอบคุยใหญ$คุยโต ทําเหมือนจิก๊ โก’วัยรุ$น อย$ามาทําคุยเขื่อง ที่คุยเรื่องวิวาห แกหรือจะมีป/ญญา ที่คิดจะไปฮันนีมูน ฉันดูถูกเสียก็ได แกหรือจะไปถึงไมอามี่ ยังใชบัตรขึ้นรถฟรี แมแต$บุหรี่ไม$มีจะฉุน ฉันว$าฐานะอย$างกับแก จะกินกาแฟก็ยังไม$มี กลัวไปไม$ถึงไมอามี่ แค$เพชรบุรีก็หมดทุน .................................................. ซ(อมลูกคูกลอนแหลก (ลูกคู) เฮิบแซง อีแลง เฮิบซาๆ บมีปTญญาก(มหน(าไอแคGก ว$าผูชายพวกนี้มาพาทีเสียดแทง จําจะตองจัดแจงเอาของแหงๆ ใหมันแดก พวกปากหอยปากปูชอบสู$รูเหลวไหล ชอบพูดจาปราศรัยฟ/งฟ/งไปก็ยิ่งแปลก ว$านาย..นี่ควรระวังเพราะมันกําลังละเหีย่ ออกจากบานมันหัวเสียตีกับเมียมาจนแหลก เรื่องอะไรฉันพอจะรูเพราะบานฉันอยู$ใกลเคียง เกิดทะเลาะทุ$มเถียงเรื่องเกีย่ งกันรับแขก เจา..คนนี้อื้อฮือมันหัวดื้อหัวรั้น ไปตีเมียทําไมกันเวลากลางวันแสกแสก เจาคนนี้ชอบกลแกเป*นคนชนิดไหน อายุก็ค$อนขางผูใหญ$แต$มีนิสัยแปลกๆ พอเห็นผูหญิงทีไรแกมีนิสัยบ5องๆ ชอบจังชอบตองชอบมองซอกแซก เห็นกระโปรงสั้นๆ ตาเป*นมันเชียวเจางั่ง ผุดลุกผุดนั่งควักสตางคออกมาแลก เห็นผูหญิงเป*นไม$ไดชอบเขาใกลจริงพับผ$า แกชอบแม$ม$ายลูกหาที่เป*นแม$คากลวยแขก ท$านผูชมคงเห็นแผลเป*นที่คิ้วซาย แกไปจีบแม$ม$ายเลยโดนไมจิ้มกลวยแขก เพราะแกเจาชูประตูดินชอบหากินไม$เลือกที่ นาย..เจาชูประตูผีชอบหาที่แปลกๆ ทําชีกอส$อสันดานไรการศึกษา เห็นสาวสาว ผ$านมาทําตาเป*นนกแขวก เห็นผูหญิงแม$ม$ายชอบเจาใกลทุกที มันน$าเอาไอนี่เขาไปตีใหหัวแตก
๖๘
| ประยูรนิทรรศน
ถาเป*นลูกเป*นเตาแม$จะเอาเสียใหตาย ถาเป*นวัวเป*นควายแม$จะขายส$งแขก ถาเป*นพี่เป*นนองฉันจะไม$มองไม$ยุ$ง ถาเป*นผาลายผาถุงแม$จะนุ$งเสียใหแหลก อย$าทําทะลึ่งลิงโลนเดี๋ยวจะโดนถูกด$า เจาบักแมว บักหมา บักห$าบ$แดก เอะอะโวยวายทําใส$รายผูหญิง ชอบตําหนิติฉินนักพ$อลิ้นสองแฉก เจาลิ้นสองแฉกหนามันแปลกกว$าเขา หนาแกลื่นขึ้นเงาแต$มีเคราเหมือนแขก โดนเขาว$าเขาใหสะใจไหมล$ะ พอลุกขึ้นยืนว$าทําตีหนาล5อกแล5ก ทําเป*นดีดสะดิ้งนึกว$าผูหญิงเขาจะรัก เดี๋ยวแม$ล$อเสียคนละพลั่กใหลงไปชักแหงกแหงก พอชักดิ้นชักงอ แม$จะล$อใหหนาขาว เหวี่ยงดวยหมัดซัดดวยเข$าควักขี้เต$าใหมันแตก .................................................. ซ(อมลูกคูกลอนเลือง ยกมือปyองมองไปญวนที่ไหนกันนี่ มาส$งสําเนียงเสียงดีเสียงฮกถี่ฮกเทือง ญวนเหนือหรือญวนใตญวนที่ไหนน$ะนาง มองดูตาเธอขวางๆ ท$าทางจะเอาเรื่อง คงเป*นญวนไล$เต$าแถวกรุงเก$าอยุธยา ออพวกนี้เดินลงมาหลังคามุงกระเบื้อง ญวนหนุ$มนั่นหนาหนาตาคมสัน ไอญวนแก$ก็แน$เหมือนกันมองซี่ฟ/นใหออกเหลือง อีตา...ไม$ใช$เล$นพูดทะเลนที่หนึ่ง ชอบตั้งปุZมวางปNgงทําตาสลึงตาเฟ‹‘อง ทําตาเฟ‹‘องตาสลึงนึกว$าที่หนึ่งหรือนาย พอเห็นผูหญิงทําเป*นยายเดินส$ายลูกมะเฟ‹อง ทําท$าทางวางมาดนึกว$าฉลาดเหลือประมาณ ทําพูดมากปากหวานคิดจะมาทานขนมเบื้อง พ$อคนนี้เป*นอย$างไรมีนิสัยสู$รู ชอบทับถมข$มขู$นึกว$าเป*นผูปราดเปรื่อง จะปราดเปรื่องไดอย$างไรมีนิสัยแบบนี้ เผลอตาเมียเสียทุกทีชอบหากะหรี่เนืองเนือง วันนั้นไปบานเจางั่งไม$รูแกนั่งทําอะไร พอฉันเดินเขาไปใกลกําลังใส$ยาเหลือง .................................................. ซ(อมมอญ กลอนหลอด (ลูกคู) โจGะติงหนัง ติงถั่งติงหนังๆ ฉันวาเข(าบ(างจะลงไปนั่งบนออด พวกผูชายนี่รายมากฉันไม$อยากจะว$า ไดยินแลวแกวตาเขามาว$าออนออด มาออดออนเป*นกลอนตายปากชั่งรายจริงเจางั่ง ไดยินแลวแม$รอยชัง่ ฉันนิ่งฟ/งมาตลอด เขามาชมตัวฉันว$าผิวพรรณสวยสม น$องรัดเป*นมัดขาวตมหนากลมเป*นทองหยอด ว$าปากฉันเหมือนทองหยิบขอกระซิบน้ําเสียง วันอาทิตยตอนเที่ยงจะพาไปเลีย้ งกรีนสปอรต อย$าไปกับมันน$ะอีหนู เอ็งยังไม$รูอะไร อย$าแอบไปนั่งใกลๆ ประเดีย๋ วไฟมันจะช็อต
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๖๙
เขาว$ามาเมื่อตะกี้ฉันใจดีจําได เออเจานี่ช$างรายมีนิสัยออนออด มาออดออนชักชวนใหเนื้อนวลไปเล$นน้ํา จะชวนเด็กงามๆ ไปเล$นน้ําในคลองหลอด ฉันว$ายน้ําไม$เป*นฉันไม$ไปเล$นหรอกจะ อย$าไปเล$นเลยนองยาประเดี๋ยวปลามันจะตอด วันนั้นฉันไปท$าชางลงเรือจางตอนดึก คลื่นมันแรกพิลึกฉันนึกนึก แลวชักปอด อดีตนาย...ตัวดังเคยแจวเรือจางใช$ไหม จะแจวเจิวอย$างไรไหวแจวแจว ไปเดี๋ยวก็จอด ฉันอยากจะนั่งเรือจางแลวใหเจางั่งเป*นคนแจว อย$าเลยอีหนูกูรูแลวมันแจวแจว ประเดีย๋ วก็จอด เจาพวกนี้ช$างรายมีนิสัยแปลกแปลก ประจบกระทบกระแทกเขาใจแทรกเขาใจสอด เราจะสูหรือไม$สูฉันอยากจะรูสักหน$อย คนอย$างขาไม$เคยถอยประเดีย๋ วก็หน$อยพิงนั่งหมอด อย$างพวกนี้จะแค$ไหนไม$เท$าหรอกนังหนู เดี๋ยวก็แพ เดีย๋ วก็สู เดี๋ยวก็อยู$ เดีย๋ วก็จอด พอแลเห็นเด็กๆ ทําวางเก5กอวดกลาม อย$าพยายามเขาสีดําหางขอด ทําปากยื่นปากยาวเห็นสาวๆ ทําเป*นเก$ง ประเดีย๋ วก็จอ’ บอ เขงกางกุงกางเกงไม$ทัดจะถอด .................................................. สดุดีมหาราชินี (ลูกคู) ไชโย ไชโย ไชยะ ขออํานาจคุณพระรัตนคุ(มกัน เฉลิมพระชนม,เวียนวน พรรษา ขอชาวประชาหันหน(าอภิวันท, อาองคราชินีเนื่องในวารดิถี พระฤกษงามยามดีจักราศีหมุนหัน เวียนบรรจบครบวนมายุพระชนมพรรษา วันที่ 12 สิงหาตามเวลาป/จจุบัน คลายวันพระประสูติตามพุทธศาสนา เฉลิมพระชนมพรรษาเป*นมหามิ่งขวัญ กระหม$อมฉันขอสดุดีใหองคราชินีนฤนาท จงพิบูลพูลสวัสดิ์ภัยพิบัติแปรผัน ทรงพระเกษมสําราญพระชนมนานชั่วหลา เป*นมิ่งขวัญปวงประชาพวกเหล$าขาและบริพาร ใหเป*นคู$บุญบารมีวงศจักรีภูมิพล ทรงเจิดจาสถาผลเพื่อปวงชนกราบกราน เป*นคู$บุญเบื้องบาทประมุขของชาติชาวไทย เป*นร$มโพธิ์ร$มไทรไดอาศัยคุมกัน และเป*นหลักเคารพไวนอบนบมโนนึก ยามออกทัพจับศึกในหวงลึกดวงมาลย ควบคู$ไปกับชาติและพุทธศาสนดังประสงค ไดยึดมั่นจรรโลงใหชาติดํารงยืนนาน พี่นองไทยทั้งมวลขอชักชวนอภิวาท จอมรานีนฤนาทคู$เบื้องบาทราชันย จงตั้งใจระลึกหลับตานึกยอนหลัง พระองคทรงพลังเมื่อคราวครั้งอดีตกาล เสด็จทั่วทุกทิศมิไดคิดเหนื่อยหน$าย ทรงเยีย่ มเยียนชาวไทยที่ใกลไกลเขตขัณฑ ทั้งชาวเขาชาวดงทรงบุกพงปZาเปลี่ยว พระหฤทัยแน$นเหนียวประดุจเกลียวสาน
๗๐
| ประยูรนิทรรศน
ห$วงใยประชาชนทุกตําบลจังหวัด เกรงว$าจะโทรมนัสการอัตคัดทุกสถาน ทั้งภาคเหนือและใตเสด็จไปทั่วถิ่น ไปดูการหากินภาคพื้นดินและทองธาร ทรงเป*นมิ่งโมลีต$อชาวธานีทุกคน ไม$ถือองคทะนงตนรักประชาชนทุกชั้น ทรงเยี่ยมเยียนไปทั่วตลอดจนรั้วของชาติ ที่ปกปyองเอกราชและพุทธศาสนเรานั้น ความดีที่ท$านสรางเป*นแนวทางท$วมทน ขอชาวประชาทุกทุก คนจงยึดเป*นผลปฏิภาณ .................................................. กลอนลันปYน (ลูกคู) รักใครเขาไมระทม ความรักฉันล(มมาจมดินดาน รักข(าวไมเทารักของ รักเงิน รักทอง ยังเปJนรองรักกัน เสียงกึกกองโลกาพื้นพสุธาหวั่นไหว จะเป*นทัพประเทศไหนมากมายเหลือประมาณ จะเป*นทัพต$างดาวหรือจะเป*นชาวต$างแดน ยกกันมาหนาแน$นนับตั้งแสนตั้งพัน ผิดสังเกตเหตุผลที่มาผจญโจมจู$ สองตาเล็งเพ$งดูอยากจะรูเหตุการณ ฉันยืนเล็งเพ$งแลตองดูใหแน$สักหน$อย มีทั้งนายดาบนายรอยพกป‹นหอยป/ดสตัน เขาเตรียมอาวุธยุทธภัณฑเขาแข$งขันชิงชัย เราจะหนีเขาหรือไรถึงหนีไปก็ไม$ทัน ส$วนพ$อทัพกํากับมาดูหนาตาน$ากลัว จะมองดูหูดูหัวเหมือนยังกับตัวกินห$าน หนาก็ใหญ$เหมือนยักษดูหนาผากเหมือนไอหอย ผมก็ยุ$งหยอกหยอยเหมือนดุมฝอยขางบาน ส$วนแม$ทัพกํากับพลไม$เหมือนกับคนธรรมดา ตัวก็ดําเหมือนอีกาใบหนาเหมือนหมอตาล ใจฉันเตนตุ5บตั๊บฉันกลัวพ$อทัพเหลือดี กลัวจะมากัดเอาลิ้นปAgของฉันไม$มีทําพันธุ จิตใจไหวหวั่นรูสึกตันใจตื้น เห็นพ$อทัพจับป‹นลุกขึ้นยืนกัดฟ/น ใหครั่นครามขามกลัวเพราะจวนตัวเต็มที่ จะถอยทัพกลับหนีก็สุดที่จะทัน จึงหันมาถามพวกพองคนตีกลองลูกคู$ เฮยเราจะหนีหรือจะสูตองบอกใหรูเรื่องกัน ฝZายพวกลูกคู$ก็บอกใหสูดูก$อน ถาหากเราแย$แออ$อนค$อยกลับยอนถิ่นฐาน มองดูทหารฝZายเขาผิดกับเรามากมาย ดูทหารฝZายชายช$างโตใหญ$ล่ําสัน ดูรูปร$างแต$ละคนหนาย$นเป*นอีเห็น สูงตระหง$านโงนเงนไดส$วนเกณฑชายฉกรรจ ถาเสริมหางขึ้นอีกนิดคงมีฤทธิ์เพราะเหาะได ฉันมองมามองไปดูคลายหนุมาน เอาเวทีนี่เป*นสนามทําสงครามชั่วคราว พวกลูกคู$สูเขาเอาเสียงเขาประสาน ส$วนพ$อทัพโยธีถึงแกจะมีป‹นใหญ$ ยิงกันมายิงกันไปประเดี๋ยวก็ไกหดสั้น เห็นแกยิงมาหลายรายยิงใครก็ไม$ถูก มีลูกอยู$สองลูกถึงยิงถูกก็ปZวยการ
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๗๑
วันนั้นแกทําสงครามอยู$ในตรอกเตา เห็นใชป‹นกระบอกเก$ายิงสาวๆ ใหเป*นควัน แกยิงเสียเพลินเกินสนุกยิงจนลูกถลอก ลํากลองก็แยกแตกออกปลายกระบอกบวมบาน .................................................. แก(ไพกลอนลัน หวาดประหวั่นขวัญหายเหลือบชมายมองเขมน โออกเอ’ยใจเตนฉันแทบจะเผ$นไม$ทัน ความฉันกลัวแสนกลัวจนหูหัวเหงือ่ ตก ตัวฉันสั่นงันงกเหมือนคนเป*นโรคไขจับสั่น โออกเอ’ยอกแสนวิตกหนักหนา คิดคิดขึ้นมาในอุราชักตัน ดวยเขาเป*นชายเราเป*นหญิงย$อมมีแต$สิ่งเสียหาย ไหนเลยจะสูเขาไดฉันไม$ใช$ไก$เดิมพัน ความฉันกลัวแสนกลัวจนเนื้อตัวสั่นเทา กลัวนายผูเฒ$าจะเขามากัดจาวตาล ว$าแต$งตัวใหเหมาะเจาะใส$เสื้อเกราะกันภัย กินไข$เป*ดสองใบกินไข$ไก$สองพัน กินไข$ไก$สองพันแลวลุกถลันทันที เดินตุงตาตี่เขามาในที่ประชัน เขามาในที่ประชันไม$ผินผันหันแล เดินโงงจนหนาแหงมาพบแม$แพรสีจัน มาพบแม$แพรสีจันจิตกระสันนึกเสียว ครั้นจะนิ่งสักประเดี๋ยวกลัวท$านจะเฮีย้ วฮาลวัน ท$านหาเรามาเสียสตางคคอยระวังนะดวงแข คืนนี้เจา..ไก$แก$เขาจะมาแหย$แม$คนคัน ตัวของเรายังไม$คันเหมือนคนที่บานของเจา ขอเชิญพ$อ..คนเก$าไปนอนเกาใหหายคัน ออนี่หรือตัวครูในเชิงกระทูลําตัด ปากคอช$างจัดมารองตวาดเสียงลั่น หรือเห็นว$าเราเยาวหย$อนจะคิดมาตอนอย$างลูกหมูสบาสบา ซิบาบู เชิงกลอนคู$ฉันเยาวครัน ป/ญญานองแค$คืบถึงจะกระดึบก็กลัวเดาะ ดวยเวรกรรมจําเพาะท$านจงเจาะตัวฉัน ท$านเจาภาพจงใจฉันจึงไดจรลี บังเอิญมาคืนนี้มาพบตัวดีสําคัญ ฉันกลัวพ$อนักกลอนสดแทบกระโดดตัวลอย ฉันกลัวมากัดเอาอีหอยที่หยอกหยอยเนื้อยาน เมื่อกี้รองลําตัดกลับดัดไปเรื่องไพ$ แหมพ$อ....พี่ชายช$างเขาใจประพันธ ว$าจะเปVดเดี่ยวหนูเขาไปสูกับแดงนก จั่วเจ็ดเด็ดหกกินถลกสี่ตองตัน สี่คนสี่ขามะเขือผ$าตัวเต็ง หมดปA–ไม$มีเฉ$งกับแม$นักเลงการพนัน สี่คนสี่นมกินลมกองโต อีหาเม็ดแตงโมดันมาโผล$อยู$ที่ฉัน จะจับแม$นางเจาของเขาไปในหองเคหา แลวช$วยกันเปVดแปดตาเอาแดงพญาเขาไปยัน เอาแดงพญาเขาไปยันตัวของฉันก็ไม$โง$ เลยเปVดอีหาเม็ดแตงโมเอาขึ้นไปโจแกบนกบาล (เอาแดงพญาเขาไปยันตัวของฉันก็ไม$หนี แม$เลยงัดเอี่ยวชีเอาขึ้นไปตีบนกบาล) ..................................................
๗๒
| ประยูรนิทรรศน
แก(กลอนขุดมัน ไดยินผูชายเขามาชมในอารมณเร$ารอน มาชมเอวฉันอ$อนใหนึกสังหรณอยู$เหมือนกัน ฉันรูสึกนึกสังหรณเธอมาค$อนฉันมากกว$า ฉันไม$ใช$ผูหญิงบาๆ ย$อมรูท$ารูทัน ฉันรูทันรูท$ารูว$าเธอแกลงชม เพราะปากพวกนีโ้ สมมชอบทับถมชาวบาน พี่ชายนายคนนี้บอกอีกทีว$าฉันเกลียด ชอบเปรียบเปรยเชยเฉียดฉันแสนเกลียดเหลือประมาณ มาชมเอวชมไหล$มันเรื่องอะไรของตัว เลวมากปากชั่วเอวของตัวเมื่อไหร$กัน เอวจะแข็งหรือจะอ$อนไม$น$ามาค$อนกันเลย บอกตรงๆ พ$อคุณเอ’ยไม$น$าเลยพ$อจอมขวัญ เธอมีกําเนิดเกิดมาก็โสภาสรรพางค ไงพูดมากปากสว$างชอบถากถางพวกฉัน รูปร$างก็เป*นผูชายแต$ปากคลายผูหญิง โดยเฉพาะอย$างยิ่งเอาเรือ่ งผูหญิงมาวิจารณ ชอบพูดมากปากหมาค$อนว$าเขาเป*นตือ เป*นชายแทแน$หรือ หรือเป*นแต$ชื่อเท$านั้น ฉันเอือมระอาขอว$านิดหน$อย ไดยินบ$อยบ$อยน้ําถอยของท$าน เธอชอบตําหนิชอบติสตรี ว$าคนนั้นคนนี้ไม$ดีทั้งนั้น เพราะการแต$งกายเฉิดฉายเดินโชว เธอหาว$าโป•เที่ยวโชวชาวบาน ผูหญิงทาปากว$าอยากยวนยั่ว ผูชายปากชั่วน$ากลัวเหมือนกัน เขาสวมเสื้อฟVตก็คิดกันต$างต$าง ว$าผิดแบบอย$างแนวทางโบราณ โบราณกาลก$อนละครชาตรี เขาแต$งฟVตจี๋ไม$มีใครคาน ผูหญิงเสริมสวยเพื่อช$วยทรวดทรง เธอว$าค$าส$งว$าไม$ตรงหลักการ พวกผูหญิงดัดผมเธอว$าไม$สมไม$สวย หรือจะใหไวผมมวยบอกเมียแกดวยก็แลวกัน วิธีจะเล$นรัมนาทีท$าตองโออวด ต$างก็ไวลายลวดเอามาประกวดประขัน เมตตาดวยช$วยประคองหากฉันรองไม$เพราะ ท$านอย$าเพิ่งยิ้มเยาะหรือค$อนเคาะเยยหยัน เดี๋ยวจะตําหนิติดิฉันว$าไม$ทันสมัย ยังไม$ละมุนละไมเหมือนขาวใหม$ปลามัน จะตีหนาท$าขยับก็ไม$กระฉับกระเฉง ถึงคราวดีทีจะเร$งก็กลัวจะเบ$งไปไม$ทัน ในถอยคําร่ําว$าก็ค$อนจะชายืดยาว ยังไม$ค$อยมีหวานคาวเหมือนอย$างแม$สาวคมสัน จะมองดู...เขาแพรวพราวหมดทุกที่ จะมองตรงนั้นตรงนี้อะไรก็ดีทั้งนั้น เมื่อยังเป*นสาวเปล$งปลั่งเนื้อหนังก็ยังผึ่ง ไม$ตองไปยกไม$ตองไปดึงหนาอกตึงเต$ง โออนิจจังสังขารฉันดูยิ่งนานมันจะยิ่งแย$ ไอคนสาวกับคนแก$มันแลวแต$จะแปรผัน เจามันสาวกําลังเร็วไปทั้งเอวทั้งไหล$ เขาคงนึกอยู$ในใจไงๆ (ไม$ปรากฏ) แต$ว$าเก$าอย$างฉันนี้มองใหดีเถอะคุณขา มันไม$ใช$เก$ากะลามันเก$าวิชาเชิงชั้น
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๗๓
ถึงจะเหลาเก$าไปสักหน$อยแต$รสอร$อยมันยังมี คราวหักโค$นยังดีเมื่อถึงที่สําคัญ เมื่อถึงคราวเขาชนไม$อับจนเลยสักคราว ตั้งลูกไมก็ยังพราวรูจักยาวรูจักสั้น เจายังเป*นเล$นใหม$เอ็งยังไม$รูฤทธิ์ วิธีเล$นทุกชนิดฉันเคยฟVตเคยหมั่น ฉันน$ะเล$นจนชํานาญรูจักหวานรูจักเผ็ด ท$าโดนแม$ปล$อยทีเด็ดน้ําลายเล็ดไปตามกัน ท$านผูฟ/งทั้งหลายที่ฟ/งบรรยายขอเคา ฟ/งคนแก$กับคนสาวเรื่องราวมันผิดกัน ฟ/งสาวๆ เขารองทํานิทํานองไม$ค$อยจะมี พอขึ้นไดก็ไวจี๋ไม$ค$อยจะมีเชิงชั้น พอเอ$ยขึ้นไดไม$รอชา ฝZายเจา...ก็โดดผึงผางยังกับชางตกมัน ดูแม$...ก็เร$งเราทํานอง ต$างคนค$างคล$องฟ/งเขารองไม$อั้น ส$วนดิฉันนั้นเล$าถึงจะเก$าไปสักหน$อย เนื้อที่รองทํานองกร$อยถึงฟ/งอร$อยก็ยงั งั้น จะฟ/งทํานิทํานองดิฉันยังรองไดสมบูรณ เขาว$าขาวเหนียวแม$ประยูรถึงไม$มูนก็ยังมัน .................................................. แก(ลันขยับ พวกเธอรองกันอร$อยขอว$าหน$อยไดไหม ฉันรูสึกเจ็บใจเขาว$าฉันไวเหมือนกัน ฉันว$าเจาหนุ$มก็ไม$แน$อีตาแก$ก็ไม$กลา ถาแก$งแน$แกมาถุยดีแต$ท$าเท$านั้น เรามาดวลกันคนละตนเรามาดนคนละคํา ว$าคารมใครจะขําถอยคําใครจะขัน อย$าคุยดีนักเลยน$าเห็นดีแต$ท$าเท$านั้นเอง เดี๋ยวก็จ’อบ5อเองท$องเพลงกันแทบไม$ทัน เดี๋ยวก็จ’อบ5อเองท$องเพลงกันไม$ถูก ดูนาย...ทําจมูกเหมือนยังกับลูกมะดัน เขานึกว$าเขาหล$อหนางอเป*นจวัก ผูหญิงที่ไหนใครจะรักหนาเหมือนยักษกุมภกรรณ ฝZายนาย..ก็นึกว$าเขาสวยหนาเหมือนถวยไฮโล อีตา..ก็หนาโตเหมือนกะโล$ยาชัน ผูหญิงเขาว$าแลวยังเถียงเดี๋ยวแม$เหวี่ยงเสียดวยกลับ ประเดี๋ยวเถอะแม$จะขยับใหแกรับกันแทบไม$ทัน พวกผูชายนี่รายมากช$างไม$กระดากกระเดื่อง รองรําไปตามเรื่องพูดยักเยื้องว$าฉัน หนาฉันออกงามหาว$าหนาเหมือนง$ามหนังสติ๊ก เห็นหนุ$มหล$อหัวร$อคิกแม$น้ําพริกเมือง... ไหนหนุ$มคนไหนรูปหล$ออยากจะขอดูหนา ฉันพินิจพิจารณาใบหนาเหมือนเนื้อสมัน ผิวพรรณก็แหงๆ ยังกับแตงเถาตาย ฉันมองดูพวกผูชายช$างดําคลายคลึงกัน คนดูที่ดําๆ ก็ยังมีขําน$าคิด ดําอย$างแกผัดหนาไม$ติดฉันคิดๆ แลวน$าขัน เขาเรียกว$าดําเนื้อหยาบโปรดทราบไวดวย นาย..หนาเหมือนกระบวยเจา...หนาเหมือนกลวยหอมจัน ..................................................
๗๔
| ประยูรนิทรรศน
แก(กระบี่กลอนลัน พานประสบพบพักตรเจาพวกนักกีฬา ดูปฏิกิริยากวนบาทไหมคะท$าน ดูท$าทวงท$วงทีเท$าที่ฉันสังเกต คนคุยเคยจนเลยเขตน$าทุเรศเหมือนกัน น$าทุเรศดูซิเจางั่งนี่เอาใหญ$ ชักจะบาน้ําลายแกช$างไม$อายชาวบาน อวดว$ามันสมองว$องไวมีน้ําใจนักกีฬา ชนะแพแกป/ญหาดวยป/ญญาและปฏิภาณ กีฬาฝรั่งหรือแกเล$นไดทุกแบบ ทั้งฟุตบอลซ$อนแอบตลอดทั้งแบดมินตัน เทนนิสตระกรอเน็ตอีกทั้งสเก็ตสกา แข$งเรือแข$งมาตีลังกากลับหลังหัน กระโดดสูงพุ$งหลาวชักว$าวชักเย$อ โอกาสดีไม$มีใครเจอแกแอบไปเย$อทุกวัน เรื่องชักเย$อชักว$าวตองสาวก็พอเชื่อ เพราะเวลาแกเหลือเฟ‹อแกหัดไวแกรําคาญ ไอฉันก็คนชอบดูแต$ไม$รูว$าเขาเป*น เมื่ออาทิตยตอนเย็นฉันเห็นเขาเล$นอยู$ที่นั่น เห็นออกท$ายืนหนาง้ําจะเย$อตั๋วจํานําไปขาย ฝZายนางเมียไม$ไดฉันจะไปถ$ายของฉัน เลยเกิดกีฬาหนามืดล$อกันจนหืดขึ้นคอ นางเมียก็ไม$อ$อนขอเลยตองล$อกันเสียงลั่น ฝZายเจานี่ก็ไม$ยอมกระโดดขึ้นคร$อมแย$งกระเป“า นางเมียก็รูทันเท$าเลยยกเทาขึ้นมากัน ขางเจานี่ก็ใจดําจะเย$อตั๋วจํานําใหได ล$อกันพลิกคว่ําพลิกหงายดูดูไปก็น$าขัน เอามือเที่ยวลูบเทีย่ วคลําดวยฤทธิ์อารามที่แกรีบ ไปเจอเอาของสองกลีบนางเมียเลยถีบตกสะพาน เรื่องชักเย$อขอหยุดๆ พูดกันเสียที ตองขอแกเรือ่ งกระบี่ไอขอนี้ซิสําคัญ ไดยินพ$อนักลําตัดคุยว$าถนัดทางกระบี่ คุยอวดคนที่นี่ว$าเคยไปตีกับฉัน เป*นกระบี่มีชื่อคนเลื่องลือว$าแคล$วคล$อง คุยว$าเก$งทางพลองน$ากลัวจะคล$องเขาขั้น เห็นคุยอวดพวกพองว$าเก$งทางพลองทางงาว ถนัดที่สุดอาวุธยาวเพราะตาแกยาวกว$าชาวบานกัน ส$วนเขาน$ะเป*นแน$ส$วนแกฉันไม$เคยเห็น ไอเรื่องกระบี่กระเบนฉันเคยเล$นมาบางเหมือนกัน อ’อ กระบี่แกก็เป*นฉันนึกว$าเล$นแต$ลําตัด ไมยาวฉันไม$ถนัดฉันสันทัดแต$ไมสั้น ไอไมสั้นไมศอกไม$ควรเอาออกมาโชว ท$ารําดาบคาบโล$ฉันก็ไดดีเหมือนกัน งั้นแบบนี้เธอก็ถนัดเธอคงจะทางโล$ ก็คราวงานวัดโพธิ์ยังรําโชวอยู$ดวยกัน ฉันรําดาบคาบโล$แกรําโชวไมพลอง เสียงคนไชโยโห$รองต$อรองกันเสียงลั่น เขายกพลองจองตาตีลังกาสามกลับ ส$วนฉันก็ขยับเอาโล$เขารับทันควัน มันเงื้อพลองตีผิดมันเลยคิดจะตํา ฉันเอี้ยวตัวหลบมันเลยถลําพลองเลยตําเอา มือกระบี่แบบนี้มันแย$จะสูแกไดที่ไหน พูดถึงเรื่องลูกไมฉันว$องไวกว$ามัน ฝAมือแกยังไม$คล$องมันเลยเอาพลองไปตําพื้น มันลุกขึ้นมาทําน$าตื่นกระโดดไปยืนกัดฟ/น
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๗๕
ฉันเลี้ยวกลับจับพลองสองมือประคองขยับ ส$วนฉันก็เตรียมรับโดดเขาจับพลองมัน ไอการตีกระบี่เล$นแบบนี้มันไม$ขํา ไม$ยอมใหตีใหตําเพราะมือฉันกําไวมั่น แกจับพลองเขาไวอย$าทําอะไรเขาน$ะเฮย ว$าเปล$าเลยๆ ฉันจับไวเฉยๆ เท$านั้น ฉันรูว$าแกน$ะมือหนักไอฉันก็ชกั เสียวๆ ฉันดึงๆ แค$นิดเดียวน$างี้เขียวเป*นทศกัณฐ .................................................. กลอนลันขนม (ลูกคู) สาวรุนรุน แตงตัวหอมกรุนจะไปไหนกัน แตงตัวไปดูลําตัด วันนี้วันนัด เขามี ลําตัดประชัน พอย$างเขาวงรํามะนาและเห็นหนาจําได ไม$ใช$คนอื่นคนไกลฉันจําไดแม$นมั่น ฉันนึกว$าใครที่ไหนมาฉันจึงไม$กลารองทัก ที่แทก็คนเคยรูจักจําเป*นตองทักทายกัน ฉันไม$ไดเจอกับพี่มาเสียปAกว$าๆ เธอหายหนาหายตาไปไหนมาตั้งนาน สบายดีหรอกหรือพ$อคุณดูสมบูรณกว$าเก$า เชิญแวะคุยบานเราซินานคราวจะไดผ$าน มานั่งเล$นพักรอนใหเย็นเสียก$อนค$อยกลับ น้ําท$าฉันมีใหอาบจะรีบกลับไปไหนกัน เราเคยคบกันมานานรูจักกันมาแต$เก$า นานนาน ไดเจอกันสักคราวตองทานขาวบานฉัน จึงจัดแจงเตรียมตัวแลวเขาครัวหุงขาว จัดอาหารหวานคาวยกขวดเหลามาเลี้ยงกัน เชิญทานกันเสียก$อนไม$ตองรอนไม$ตองเร$ง เราก็คนกันเองอย$าไดเกรงใจกัน เชิญเธอทานใหเต็มที่กับขาวฉันมีสารพัด ถวยนี้ยําสลัดถวยโนนน$ะผัดเปรี้ยวหวาน นั่นแกงคั่วหอยโข$งนี่ตมโคลงคางคก นี่แกงจืดจิ้งจกถวยนี้ห$อหมกปลาวาฬ ถวยนี้แกงปลาไหลนั่นผัดหน$อไมปลิงทะเล นี่ตมข$าเนื้อตะเขรสก็เก’ดีเหมือนกัน ถวยนั้นผัดกะหล่ําปลีนี่ฉู$ฉี่ปลาแขยง นี่ก็ผัดพะแนงถวยนี้แกงสะระหมั่น ถวยนี้ยําแตงกวานั่นน้ํายาปลากระดี่ อร$อยเสียดวยถวยนี้เขาเรียกกะหรี่ไงท$าน นี่น้ําพริกแมงดาฉันจัดหาเอาไวรอ กินกับฝ/กเม็ดสะตออร$อยไม$หนอพ$อคนนั้น นั่นแกงสมผักบุงฉันใส$ทั้งกุงทั้งปลา แถมยังเดาะน้ําปลาราแทนหัวน้ําปลาไสตัน ฝAมือแม$ครัวหัวโบราณมาลองทานดูใหทั่ว นี่ผัดไข$ดันวัวฉันผัดกับถั่วฝ/กสั้น กับขาวที่ฉันเลี้ยงน$ะพอเพียงไหมจ5ะ ยังมีปลาแป•ะซะถาคุณจะตองการ จะตองการก็ไดจะยกมาใหเป*นพิเศษ ยังมีไสเดือนตมเปรตรสก็เด็ดดีเหมือนกัน เห็นเลียปากเลียลิ้นกมหนากินกันไม$ไดเงย ก็เพราะกับขาวเตยๆ คุณคงไม$เคยไดทาน นานครั้งพวกจะมาบานตองเลีย้ งกันใหเต็มที่ ถวยนั้นผัดมักกะโรนีไอถวยนี้ก็ซุปห$าน
๗๖
| ประยูรนิทรรศน
นั่นตมสมปลาตะเพียนถวยนี้น$ะเจีย๋ นปลาจีด ไอถวยขางหนามีฝาปVดน$ะปลาสลิดทอดมัน เชิญเธอทานกับขาวคือของคาวอย$างดี รอประเดีย๋ วน$ะคุณพี่ดิฉันยังมีของหวาน มีของหวานใหทานพิเศษไวแกเผ็ดแกคาว รอประเดีย๋ วน$ะพวกเราฉันจะไปเอามาใหทาน จึงหยิบเอาของหวานที่ใส$จานลูกใหญ$ เชิญกันตามสบายทานกันไดทุกจาน มีของแหงของน้ําเลือกทานตามถนัด ฉันจัดหาไวสารพัดใหเลือกคัดจัดสรร ที่ใส$ถวยกลมๆ นั่นเป*นขนมมีน้ํา ไอสีปูล่ําๆ เขาเรียกถั่วดําตมน้ําตาล นี่ขนมถวยฟูนี่สาคูบัวลอย ที่ถัดไปอีกสักหน$อยน$ะบัวลอยไข$หวาน ถวยนี้กลวยบวชชีอร$อยดีกินซิ ถวยนี้ขาวเหนียวน้ํากะทิดีจริงนิอิ่มนาน ไอนี่วุนน้ําเชื่อมเชิญเธอเอื้อมเขามาลอง นี่แกงบวดฟ/กทองเชิญเธอลองรับประทาน ถวยนี้ลอดช$องเชิญมาลองดูซิ ทานแลวคงไม$ติเพราะน้ํากะทิเขามัน ตัวก็เหนียวเคี้ยวหนับไม$เชื่อมาจับดูหน$อย ฝAมือกวนแม$สาวนอยก็ไม$ใช$ยอ$ ยเหมือนกัน ขนมน้ําฉันทํานอยเพราะรสอร$อยไม$ค$อยแรง พูดถึงขนมแหงๆ ฉันพลิกแพลงไดสารพัน ใหหวานแหลมหวาดจัดฉันปฏิบัติไดทุกตอน ถาจะใหหวานเราก็ตองหย$อนน้ําตาล ขนมที่หวานพอทานไดขนมอะไรจ5ะแม$ประยูร ไอที่หวานละไมละมุนก็ขนมเปAยกปูนขนมชั้น ขนมกวนๆ ห$อๆ ดิฉันก็พอจะเขาใจ ไอที่ซ$อนเม็ดเอาไวขางในแต$ตองใชมือป/‘น ขนมแบบนี้ถาทําขายคงไดกําไรโขเขื่อง เพราะเป*นขนมพื้นเมืองมันไม$ค$อยเปลืองน้ําตาล เอาใส$กระทงลงถึงแลวใชนึ่งแบบห$อหมก เร$งไฟใหจัดเอาพัดโบกประเดี๋ยวก็โหนกมาเท$านั้น ฉันเตรียมเอาไวหลายสิ่งขนมผิงแบบพิม ที่หนานวลทานนิ่มนั่งอมยิ้มคางยาน ไอนี่เขาเรียกอาลัวขางหนาโรยถั่วพอเหมาะ ไอที่ตรงกลางน้ําตาลเกาะเขาเรียกกะเปาะลูกตาล ถาเป*นขยุมกลุ$มกลมเขาเรียกขนมเรไร ขนมแบบนี้พวกผูชายคงไม$ค$อยไดรับทาน ที่หนาสวยใสถวยกลมเขาเรียกขนมตะโก แช$อิ่มเปลือกสมโอยังอยู$ในโหลอีกสองอัน ขนมอะไรจ5ะนั่นที่ใส$จานปากจีบ ไอที่โบ’ตรงกลางขางเป*นกลีบเขาเรียกทองหยิบไงท$าน ขนมลูกๆ ปลายแหลมฉันมีแถมอีกถม ไอลูกเกลี้ยงเม็ดกลมที่ชอบอมน้ําตาล ไอลูกเกลี้ยงเม็ดกลมเขาเรียกขนมอะไร ก็ทองหยอดนี่ยังไงลูกมันใสเม็ดสั้น นี่สังขยาหนาขนุนเชิญซิพ$อคุณเชิญลอง เสนหยิกหยอกหยอยน$ะฝอยทองเชิญมาลองรับประทาน ..................................................
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๗๗
ตอบแมบ(านกลอนลัน (ลูกคู) หวานคําเหมือนน้ําตาลทราย... หวานใจอะไรจะปาน... เด็ดดอกรักหักทิ้งขว(าง ... ไมใชคูสร(าง ต(องหางกันไกล ก$อนอื่นที่ฉันจะตอบไปตามระบอบคําชาย จึงยอกรขึ้นวอนไหวหญิงชายทุกๆ ท$าน ดิฉันน$ะเป*นลําตัดไม$เจนจัดวจี พลาดนิพจนบทกวีจงปรานีตัวฉัน ภูมิยังนอยตอยต่ําไม$เลิศล้ํางามลน ใช$ประพันธชั้นนิพนธเพียงแต$ชนสามัญ จะกล$าวถอยก็กระดากจะเอ$ยปากก็นึกอาย ฉันเหมือนเป*ดกินไข$ไม$ใช$ไก$เคยขัน แต$จําใจขยายความรองไปตามความรู ครั้นจะไม$ตอบกระทูจะหาว$ารูไม$ทัน นาย...ช$างว$าจริงพ$อดาราตัวเปรี้ยว มาข$มขู$เสียทีเดียวทําขบเขี้ยวเคี้ยวฟ/น เรื่องนี้เธอไม$รูจึงยกกระทูขึ้นมาถาม มาปราศรัยใส$ความพูดลวนลามถึงพวกฉัน ว$าพวกเราเมามัวกระทําตัวผิดอย$าง ชอบเล$นไพ$จ$ายสตางคเอาขึ้นมาอางเสกสรร ทั้งการบานการครัวก็คอยมัวเลี่ยงหนี ว$าพาลด$าสามีช$างปากดีสําคัญ ใช$หนาที่ของพี่ชายอย$าทําขยายอวดเบ$ง อย$าทําเป*นคนรูเก$งเลยพ$อนักเลงก’ากั่น เธอมาพูดเหยียบย่ําแกมถามมาในที แมเราเป*นสตรีขอนี้ตองรูทัน เราเป*นหญิงจริงอยู$แต$ความรูยังไม$สิ้น ไม$ใช$มันแกวหรือแหวจีนเธอจะไดกินเล$นมันๆ จงหันมาฟ/งสักหน$อยจะกล$าวถอยใหเธอเห็น ยกคดีชี้ประเด็นจงอย$าไดเบนหนาหัน โปรดระวังฟ/งไขนะจ5ะพ$อชายตัวลือ อย$านั่งทึมซือกะทือไปเลยเจาตื้อบองตัน จงหันมาฟ/งสําเนาฟ/งฉันกล$าวคดี จะยกตัวอย$างอางความดีของนารีมีอนันต อันความดีมีอยู$เราใช$จะรูเห็นได มันไม$ใช$ของง$ายๆ เราตองอาศัยความหมั่น หนึ่งกิริยามารยาทตองมีสมบัติประจําตัว ทั้งการบานการครัวจะดีหรือชั่วที่ตรงนั้น เมื่อรุ$นสาวเยาววัยที่อยู$ในความปกครอง เราตองเคารพท$านทั้งสองนี่แหละเป*นของสําคัญ คุณบิดรมารดาท$านไดอุตส$าหสอนสั่ง ตองช$วยเหลือเชื่อฟ/งถือเป*นทางยึดมั่น เกิดเป*นลูกผูหญิงมันยากยิ่งหมดทุกอย$าง จะเดินเหินลุกนั่งตองระวังเสียทั้งนั้น จะกินหรือจะนอนจะจรไปไหน ตองระวังระไวอย$าไดหุนหัน ตองมีระเบียบพับเพียบเรียบรอย พูดจาค$อยค$อยอย$าปล$อยเสียงลั่น อย$าพูดตะโกนจนคนตกใจ เหมือนเด็กตื่นไฟที่ไหนที่นั่น ค$อยเดินค$อยนั่งระวังตัวตน อย$าทําลุกลนเป*นคนหุนหัน ขาวของเครื่องใชวางไวแห$ง รูจักจัดแจงตบแต$งจัดสรร
๗๘
| ประยูรนิทรรศน
เพราะสิ่งสําคัญคือการบานเรือน รูจักหนาที่ที่ดีของตัว จะออกจากบานแม$อย$าพันตามอง จะรุมกันว$าเราใหท$าพวกเขา ลูกเตาเหล$าใครเสียหายพ$อแม$ สิ่งเหล$านี้มีไวประจํากายของนารี อีกขอหนึ่งนั้นสําคัญกว$าอะไร เขาเอากันแต$ไดน้ําใจเชื่อยาก เมื่อยามเขารักก็มักตามใจ นอกจากดวงดาวที่เขาเอามาไม$ได พะเนาพะนอเอายอเขาช$วย ขืนหลงลมชายเหมือนไฟลามเลีย มีมากมายหลายหลากเรื่องลมปากของคน ตองสอดส$องมองแลดูใหแน$แลใหทั่ว อันเยี่ยงอย$างหญิงดีในเรื่องนี้ตองรอบคอบ ฟ/งเพลินหรือพี่ชายเธอเขาใจกันบางหรือเปล$า เล$าถึงตอนเป*นผูใหญ$แต$งงานไปกับสามี หนักเบาเอาใจเขาเป*นไฟเราเป*นน้ํา เมื่อยามเขากลับจากงานสูบานเคหา เรื่องรายภายในบานอย$าไดพลันเอามากล$าว ไวอิ่มขาวอิ่มปลาค$อยเจรจาพาที อีกขอหนึ่งนั้นสําคัญกว$าอะไร ถาไดนอยใชมากมันจะลําบากภายหลัง รูจักออมรูจักเก็บไวเผื่อเจ็บเผื่อไข จะซื้อจะหาตองเลือกแต$ราคาพอเหมาะ เกิดเป*นลูกผูหญิงยากยิง่ เรือ่ งเก็บงํา อย$างไรเล$านั่งเมินฟ/งกันเพลินหรือพี่ชาย เพราะเธอถามคํากวางตองตอบกันทางยาวๆ
อย$าทําบิดเบือนใหเตือนทุกวัน ในหองในครัวถูทั่วถึงกัน หนุ$มหนุ$มคะนองเขาจะจองตามกัน จะตามกระเซาไปเล$ากันสนั่น จะลือกันแซ$เราจะแกไม$ทัน คือยอดอย$างหญิงที่ดีดั่งคําที่ฉันนี้รําพัน แม$อย$าหลงลมชายนิสัยปลุกป/gน ขืนหลงลมปากจะยากใจครัน ตองการอะไรเป*นไดทั้งนั้น เล$หเหลี่ยมของชายมากมายนับพัน เขาชมว$าสวยแม$อย$าขวยนึกขัน น้ําตาจะเรี่ยตองสูญเสียพรหมจรรย ว$าสาลิกาลิ้นวนยังไม$เท$าคนเราเราพัน เดี๋ยวอกจะหักรักจะรั่วแม$อย$าไดมัวหุนหัน นี่แหละเป*นคําตอบเอามาประกอบเพียงสั้นๆ ต$อไปฉันจะกล$าวเอาขึ้นมาเล$าจํานรรจ เรื่องจะรายหรือจะดีอะไรมีบอกกัน รูจักสูงรูจักต่ําแม$อย$าไดทําหุนหัน ตองดูแลน้ําท$าทั้งขาวปลาอาหาร อย$าไดเก็บมาเล$าเอาขึ้นมากล$าวตอนนั้น เรื่องจะรายหรือจะดีอะไรมีบอกกัน คือเรื่องการใชจ$ายภายในเรือนบาน ทุกๆ บาท ทุกๆ สตางคเขาตองระวังทั้งนั้น อย$าหัดเป*นคนสุรุ$ยสุร$ายเที่ยวใชจ$ายสารพัน ตองใคร$ครวญพิเคราะหซื้อเฉพาะแต$สิ่งนั้น ตองช$วยกันหาช$วยกันทําแลวพยายามบากบั่น เท$าที่ฉันตอบคําไขผิดตรงไหนบอกฉัน ฉันขอตอบเพียงคร$าวๆ เวลาของเราน$ะมีสั้น
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๗๙
ทีนี้จะถามเธอบางอย$าไดนั่งงมงาย หวังว$าเธอคงอธิบายเพราะเธอก็ชายเชี่ยวชาญ เธอถามว$าหญิงที่ดีมีหนาที่อย$างไร จะขอถามว$าผูชายล$ะมีอะไรสําคัญ ตามวิสัยบุรุษเพศเป*นที่สังเกตไดยาก ที่เห็นมาส$วนมากก็ดูยากเหมือนกัน มีแต$เจาชูประตูดินหากินมิจฉาชีพ เจอสาวๆ ล$ะเป*นจีบไม$ค$อยไดหยิบการงาน ตื่นเชาเขารานงานการไม$ยอมเอา ขี้เกียจหลังยาวดื่มแต$เหลาตลอดวัน เชาฮาเย็นเฮมืดเซค่ําสร$างสว$างถอน เที่ยวเฮฮาพากันจรอยู$ตามบ$อนการพนัน ฉันเห็นมาอย$างนี้มักจะมีอยู$ไม$นอย ขอเชิญพ$อตอบน้ําถอยใหฟ/งหน$อยเถอะท$าน ไออย$างที่ดีที่สุดเป*นบุรุษประเภทไหน ที่เขาเรียกว$าผูชายเป*นไดแค$พ$อบาน เรื่องนี้คงไม$ยากคงไม$ลําบากใช$ไหม ถาแมเธอตอบถูกใจฉันจะใหรางวัล แมเธอตอบถูกใจไม$เลี่ยงไถลไปนอกทาง จะใหรางวัลกับเจางั่งขนมป/งคนละอัน .................................................. กลอนเลาเพราะ (ลูกคู) บุหลั่นขวัญเอย กระไรเลยจะมาโรยรา ถึงวันสัญญา รัมนาเกรียวกราว ก$อนจะเผยเอ$ยรองขอนําสนองวาจา หญิงชายซายขวาฉันขอขมากมเกลา เนื่องดวยสถานที่นี้นานทีฉันจะไดมา เกรงว$าจะไม$เพราะเหมาะในตาจึงขอขมาก$อนกล$าว นามฉันหรือชื่อประยูรคุณคุณ คงทราบดี เป*นนักประชันมานานปAตั้งแต$ฉันนี้รุ$นเยาว ไม$ใช$ลําตัดสมัยใหม$ที่ทันสมัยนิยม พระคุณเอ’ยท$านเคยชมเมื่อครั้งคารมยังเกลีย้ งเกลา มาป/จจุบันทุกวันนี้ความดีไม$เหมือนกัน มันตึงๆ หย$อนๆ ไม$เหมือนเมื่อตอนที่ยังไม$เป*นสาว เมื่อยังเป*นสาวเป*นแสอะไรก็แน$หมดทุกอย$าง รองก็เพราะน$าฟ/งเสียงก็ดังไม$กระเส$า จะทําทีทําท$าอะไรก็น$าเชยชม หูตาก็หวานคมเป*นที่นิยมเกรียวกราว บัดนี้เล$าเขาเกณฑการละเล$นก็ชักอ$อน เพราะแม$ประยูรตางอนแกมชักหย$อนเป*นกระเป“า มันไม$กระเปร$ากระปรี้ไม$เหมือนที่แรกเล$น แม$..เนื้อเย็นก$อนเห็นฉันเล$นบางหรือเปล$า สมัยก$อนฉันลุกขึ้นยืนแมกระทั่งพื้นที่ตีกลอง ก็ยังตองแหงนหนามองเพราะฉันรองไม$เบา แต$พอฉันเอ$ยทํานองลุกขึ้นมารองกลอนสด เล$นเอาหนุ$มๆ ทั้งหมดน้ําลายงี้หยดลงกระเป“า เพราะตอนนั้นฉันยังสาวคนอื้อฉาวลือชา ไม$ว$างเวนคนหาไปมาเกรียวกราว ฉันเคยไปเล$นคลองด$านปAนั้นฉันยังจํา พอลงเรือที่ท$าขามว$ายน้ําตามมาตั้งเกา ฉันเคยแข$งเคยขันเคยพนันมาทั่วทุ$ง ทั้งนอกกรุงในกรุงชื่อหอมฟุyงเทียมดาว เหนือจดใตไม$กลัวไปมาทั่วทุกจังหวัด เอ$ยถึงแม$ประยูรลําตัดฝAปากจัดกว$าใครเขา
๘๐
| ประยูรนิทรรศน
เมื่อยามดีพี่นองเอ’ยคนชมเชยกันทั่วคลอง มีทั้งพวกทั้งพองมีลูกนองเจี๊ยวจ5าว เฮไหนฮานั่นบุกสะบั้นหั่นแหลก ใครไม$มีฉันก็เป*นลูกพี่แจกไอบาก็แดกเสียจนเมา มาบัดนี้พี่จ’าไอความชรามันเขามาสู$ เพราะความดีไม$มีอยู$แมกระทั่งคู$ยังแตกราว เพราะฉะนั้นฉันจึงนึกออกรูสึกตัวตน อันความดีไม$มีปนก็เพราะว$าตนมันขาดสาว จะลุกขึ้นมารําทําท$าหรือตีหนาใหสนุก จะขึ้นมารําทํากระดิกกระดุกก็นึกอายลูกอายเตา ตองทนยืนฝ‹นขืนรองรําไปตามเพลง พึ่งตัวของตัวเองยืนตะเบ็งแข$งเขา นี่ล$ะค$ะทุกขังอนิจจังไม$เที่ยงแท อันเกิดตายเจ็บแก$เป*นของแน$นะคนเรา เมื่อยังเป*นสาวก็เปล$งปลั่งเนื้อหนังก็ยังนูน หันมามองแม$ประยูรตาชักขุ$นเป*นน้ําขาว อีกหน$อยก็นอนั่งด$านไม$มีใครเขามารอ ฟ/นก็หักหลังจะงอตองนอนรอแต$วันเน$า มารองกลอนถึงตอนนี้ฉันแทบไม$มีแก$ใจ ไม$อยากจะไดอะไรถาท$านไม$ใหฉันก็ไม$เอา อภัยนะคะนานายจงเห็นใจกับแม$ประยูร จงเมตตาการุณสนับสนุนไวสักคราว เฮบางฮาบางพอเป*นกําลังน้ําใจ จะดีชั่วสักแค$ไหนก็ตองตะกายกันสุดกาว แมท$านผูชมเห็นใจหรือใหอภัยตามคําขอ จะลองภูมิกับนาย...ใหนั่งคอออกมายาว .................................................. กลอนเลา (สอนหญิง) (ลูกคู) ขอเตือนเพื่อนหญิง ด(วยน้ําใสใจจริงแมยอดหญิงรุนเยาว, อยาหลงคารมที่ เขาชมกันวางาม แมจงพยายามอยาตามใจเรา ขอบรรยายขยายความอันความงามของหญิง ดังเคยเห็นเป*นจริงกับเพศหญิงอย$างพวกเรา ถูกหรือผิดคิดดูเถิดหนูหนูทั้งหลาย ถาพลาดนิพจนบทภิปรายการบรรยายจะยืดยาว ฉันหวังว$าบรรดานองคงเห็นพองกับพี่พี่ เพราะการรับฟ/งครั้งนี้จะไดเป*นที่บรรเทา ใช$เราสวดอวดดีแกลงเสียดสีหรือสั่งสอน ถาตามส$วนควรสังวรณในเมื่อตอนเป*นสาว เพราะความงามจะทําใหจิตใจเราเห$อเหิม หากมีคนส$งเสริมจะเคลิบเคลิ้มกันหนักเขา การสรรเสริญเยินยออย$าคิดเป*นขอสําคัญ สวยอย$างนี้ดีอย$างนั้นเป*นของกํานัลปากเปล$า ของกํานัลพรรคนี้มักมากมีในหมู$ชาย เรารับฟ/งกันไดแต$เราอย$าไปเชื่อเขา เขาจะชมใหเราเสียเขาจะเชียรใหเราช้ํา เขาจะหลอกใหเราถลํามันจะเป*นกรรมของเรา ดวยทั้งนี้ที่เตือนเฉพาะเพื่อนๆ เพศหญิง โดยเฉพาะอย$างยิ่งกับเพศหญิงรุ$นเยาว เพศชายเขาชอบชิงแต$เพศหญิงมักอิจฉา ไดรับแต$คําครหาไม$มีเวลาสร$างเซา คนเราทุกวันน$ะดีต$อกันไดหรือ ดูแต$ลุง...นี่ฉันนับถือยังไม$ซื่อกับเรา
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๘๑
เชื่อเถิดนองตรองเสียใหม$เพราะเรายังไรเดียงสา คําโบราณย$อมว$าปากกานั้นหายาก ปากกาว$ายามยังไม$เท$าปากคน เรื่องนี้ชอบกลเหตุผลของเขา ควรเพ$งพินิจแลวพิจารณา เชื่อที่เขาว$าแลวอย$าใจเบา แม$อย$าหลงคารมเขาชมกันว$างาม แม$จงพยายามอย$าตามใจเขา การเชื่อคนง$ายจะไม$เกิดผล การไวใจคนจะจนใจเรา จนทรัพยอับโชคไม$โศกเท$าไหร$ แต$จนหัวใจมันรายนักเจา เกิดมาเป*นหญิงยุ$งยิ่งแสนยาก จะบอกออกปากลําบากไม$เบา โรครักเรื่องรายหลายรายแลวนอง จะมีคู$ครองควรตรองดูใหยาว คนนั้นคนนี้ ะดีแค$ไหน เขารักเราไหมหรือไม$รักเรา อันนี้เราตองทดลองใหรู ถึงการเป*นอยู$เจาชูกันหรือเปล$า ผูชายทุกวันมีหลายชั้นหลายเชิง อย$าหลงระเริงอย$าเพิ่งเชื่อเขา อย$าเพิ่งเขาใกลหักใจสักนิด แม$อย$าตีสนิทใหเขาสะกิดสะเกา เพราะผูชายเจาชูเราควรรูนิสัย ใชไมดื้อมือไวระวังไวนะพวกเรา คุณๆ ที่มานั่งโปรดรับฟ/งทางนี้ คงเขาใจอะไรดีดั่งคําฉันนี้กล$าว ความสาวนั้นเป*นสื่อทําใหชื่อเราเสียหาย ถูกจับจองปองรายต$อชนชายชั้นคาว ถาเปรียบเหมือนดอกไมหอมก็ย$อมจะรู เป*นหนาที่แมลงภู$ที่คอยมาดูลาดเลา ถาชูดอกออกกลิ่นก็คอยบินมาบ$อยๆ เกสรดีมีอยู$หน$อยก็เฝyาคอยคลึงเคลา เฝyาเกาะกินกลิ่นหอมแลวไต$ตอมไปตามดอก พอหมดกลิ่นก็บินออกยามเมื่อดอกอับเฉา ฉันที่ใดไยโบราณจึงผูกประพันธคําแผลง เช$นดอกไมกับแมลงไวจะแจงจริงหนอเจา การทอดกายใหชายคลึงเปรียบประหนึ่งดอกไม ตองช้ําชอกดอกสลายมีกลิ่นไอเหม็นเน$า เปรียบเสมือนเตือนใจสาวที่ไรเดียงสา อย$าหลงละเมอเซ$อซ$าขาดป/ญญาโง$เขลา กว$าจะรูสึกนึกไดเวลาก็สายเกินกว$า ตองกล้ํากลืนฝ‹นอุรากินน้ําตาต$างขาว ข$าวครึกโครมถมเถทั้งเดลิเมลพิมพไทย ทานยานอนหลับแลวจับไดมันเรื่องอะไรกันเล$า เพราะอกหักรักพลาดจึงหมดโอกาสต$อสู ตองอัปยศอดสูไม$อาจดูหนาเขา ที่ยอมตายหมายความเพราะความงามใช$ไหม ผลที่สุดจุดใหญ$คือความตายของเจา อ$อนแอแพรักใหหนักในทรวง สุดแสนแหนหวงดั่งดวงใจเจา ใจจิตใจจ$อแต$พองามชื่น ระทมขมขื่นทุกคืนคอยเขา ซูบซีดผิดสีไม$มีความสุข มีแต$ความทุกขไม$สุขเหมือนเก$า
๘๒
| ประยูรนิทรรศน
กลัวโน$นกลัวนี่กลัวมีด$างพรอย เห็นหนาเขาหน$อยก็ค$อยบรรเทา คอยหาแลหายเหมือนไขคอยยา คอยวันเวลาการมาของเขา เขาไม$ไปมามาอุราระทม คิดไวไม$สมอารมณรอนเร$า ความรักของหญิงเป*นสิ่งประหลาด เจียมตัวกลัวพลาดไม$อาจใจเบา หลวมตัวชั่วชาตองควาใหติด แมแต$ชีวิตยอมอุทิศเพื่อเขา ยอมเสียเลือดเนื้อในเมื่อจําเป*น เขาหลอกเราเล$นไม$เห็นใจเรา นี่แหละนองนองควรตรองใหดี มีชั่วหนึ่งทีมีดีหนึ่งคราว ใคร$ครวญพิเคราะหใหเหมาะยึดมั่น ชนชายฉกรรจหลายพันธุหลายเผ$า ชายชั่วก็มีชายดีก็มาก เลือกเฟyนเคนยากลําบากไม$เบา แต$ว$าขอสําคัญเราควรตองหมั่นสังเกต เพราะว$าผูชายมีหลายประเภทอยู$ในประเทศไทยเรา .................................................. กลอนลอนสอนหญิง (ลูกคู) แมลํายังแมลํา โสลํา ยุรยาต ฉันมาสนองร(องลําตัด หัวใจจะขาดลงรอนรอน ขอคัดคําร่ําสนองเอาขึ้นมารองเสนอ ต$อท$านผูฟ/งตั้งพะเรอที่มาชะเงอแลสลอน ที่มาสดับกระแสทั้งพ$อแม$หนุ$มสาว คอยฟ/งฉันเยื้องเรือ่ งราวเอาขึ้นมากล$าวเป*นกลอน ถากลอนกร$อยนอยนิดขอลิขิตขัดขวาง ขอพระคุณที่มาฟ/งช$วยสะสางสั่งสอน ช$วยส$งเสริมเติมต$อกันนองหนอแนะนํา ถาขอไขไม$คมขําอย$ากล$าวคําขอดค$อน คอยฟ/งฉันเยื้องเรื่องราวเอาขึ้นมากล$าวคดี โออนิจจาแม$นารีคอยฟ/งฉันนี้วิงวอน ท$านที่เป*นนางสาวคอยฟ/งฉันกล$าวภิปราย ระวังความเสียหายนะจ5ะแม$สายสมร เราเกิดมาเป*นสตรีย$อมจะมีสุภาพ กิริยาเป*นทรัพยสิ่งที่หยาบควรหย$อน อันวาจาของนารีราคามีเหลือประมาณ ถาหวานฉ่ําดังน้ําตาลแลวชนชาวบานอวยพร อันวาจาสามหาวโบราณท$านกล$าวไวว$า จะเกิดการครหาชาวประชาขอดค$อน จะเดินเหินลุกนั่งตองระวังวางแผน แม$อย$าเดินส$ายแขนอย$าแหงนตาชอน การระหกระเหิรอย$าเดินเมียงมอง อย$าเดินทอดน$องอย$าจองตาคอน ผูใหญ$นั่งพรอดอย$าสอดคําขาน อย$าคุยเสียงลั่นใหสนั่นสะทอน อย$าพูดโฮกฮากสํารากสํารอก อย$าขู$ตะคอกทําลอหลอกปลิ้นปลอน เพราะเราเป*นผูหญิงจงฟ/งสิ่งตักเตือน ทั้งการบานการเรือนอย$าบิดเบือนบั่นทอน เคหานอกในตองดูใหสะอาด หมั่นป/ดหมั่นกวาดทั้งเสื่อสาดมุงหมอน
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๘๓
ผานุ$งผาห$มอย$าโสมมทั้งหมัก เอาออกตากออกซักอย$าทําขยักขย$อน แม$อย$าทิ้งเอาไว ทั้งผาลายผาถุง อย$าปล$อยใหมันยุ$งตลอดทั้งมุงและที่นอน เพราะเราเป*นผูหญิงตองดูสิ่งใหรอบทั่ว การเรือนการครัวดูใหทั่วฟ/งสอน ขาวของเบ็ดเตล็ดตองมีเสร็จทุกสิ่ง เพราะว$าเราเป*นหญิงอย$าใหมีสิ่งขาดตอน พริกหอมกระชายอีกทั้งกระต$ายขูดมะพราว หมอแกงหมอขาวตองใหเป*นเงางามงอน กระบะกระบุงกระบายไม$ขีดไฟดุนฟ‹น กระดานขัดเสียใหลื่นถูใหพื้นเหลืองอ$อน หมอเกลือขวดน้ําปลาอย$าปล$อยราเลยเถิด อย$าทิ้งลางคางเลิดประเดี๋ยวจะเกิดตัวหนอน จงจดจําคําถ$อไวนะแม$ช$อมะปริง ทําใหถูกแบบหญิงจะไดเป*นสิ่งถาวร อีกตอนหนึ่งนะหล$อนฟ/งคําสอนเอาไว คอยฟ/งคําร่ําไปของฉันไวเถอะน$ะหล$อน การคบคาสมาคมเป*นของขมขื่นหวาน ถาเราไปเจอคนพาลจะพากันเดือดรอน คนรักเท$าผืนหนังคนชังเท$าผืนเสื่อ คนหนาเนื้อใจเสืออย$าไดไปเชื่อคําวอน เธอเป*นสาวสมัยใหม$เหมือนดอกไมแรกหอม แมลงภู$พรักพรอมย$อมไต$ตอมเกสร ทําดีก็ไดดีทําชั่วก็ไดชั่ว การลูกมีผัวตองดูใหทั่วเสียก$อน อย$าศักดิ์แต$ว$าเป*นคนประเดี๋ยวจะจนใจเจา ตะวันสายบ$ายสาวจะโศกเศราซับซอน คนดีน$ะมีนอยคนถ$อยน$ะมันมาก ถาเราไปหลงลมปากจะเกิดลําบากเดือดรอน หวานลิ้นน$ะกินตายเมื่อยามชายเขาจะชม จงไตร$ตรองในคารมถาตกหล$นแลวยากถอน เหมือนลอยทุ$นหมุนควางอยู$กลางทะเล ถาเจอคนเสเพลจะหันเหหัวใจอ$อน จะหันหาที่พึ่งหรือก็ไม$ถึงระยะ เพราะเราตองเสียสละเหมือนขุดสระไวกลางดอน จะเสียสาวคราวหนึ่งตรองใหซึ้งถึงการเสีย เจอคนชั่วนัวเนียน้ําตาจะเรี่ยรดหมอน ยามรักผักตมชายเขาชมกันว$าหวาน จงตรองไตร$ใหนานๆ จึงค$อยสมานผันผ$อน เสียสละก็เพราะรักครั้นจะผลักโดดแผลง ตะวันก็สายบ$ายเสียแลวจําตองแกร$วยอมกร$อน ครั้นจะกลับจับจดหรือก็หมดที่หวัง หากทําชั่วเขาหลายครั้งก็เท$ากับนางสัญจร จงตรองดูใหดีนะแม$สตรีรุ$นสาว หากหลงเชื่อคําเขาตัวของเรานี่แหละจะร$อน จะร$อนเร$หันเหจากสถานหลักแหล$ง ถาชาติไม$ดีสีไม$แดงจะดูแสงก็สําส$อน อันแม$สื่อถือสารก็สําคัญอีกละหนอ มักส$งเสริมเติมต$อพูดยกยอขอวอน อย$าไปเชื่อคําพูดขอสมมุติปราศรัย เพราะเขาจะเอาแต$ไดลําบากใจอยู$ที่หล$อน ที่ฉันว$ามานี้จงพิถีเสียใหถวน จงใคร$จงครวญสํานวนแน$นอน หนุ$มๆ นายๆ เขาไดเพราะตื๊อ มายเดียรเสียชื่อเขาลือกระฉ$อน
๘๔
| ประยูรนิทรรศน
โรยรางแรมราไม$มาไม$ไป ไม$ว$าใกลหรือไกลไม$ถูกใจเขาก็จร พอจืดจางรางโรยอาดูรโดยสิ้นสาว จงนั่งระทมชมดาวสะพรั่งพราวอยู$บนอัมพร ทีนี้จะกล$าวคดีถึงแม$สตรีที่มีผัว ย$อมมีดีมีชั่วอย$าเมามัวซับซอน อันสตรีนั้นมีสัตยควรปฏิบัติสามี ใหถูกหลักของสตรีจะไดเป*นที่ถาวร ควรเคารพนบนอบตามระบอบโบราณ เวลาผัวกลับจากงานควรทําการรับตอน หวานคาวกับแกงจัดแจงเตรียมไว มีเรื่องอะไรอย$าปราศรัยจงนิ่งก$อน ไวอิ่มขาวอิ่มปลาค$อยปรึกษาหารือ พูดกันแบบซื่อๆ เขาคงไม$ถือสุนทร ทําใหถูกแบบหญิงผัวจะทิ้งก็ยากแท ขาวของมองแลอย$าปล$อยใหแบกลางบ$อน ถึงเวลาพลบค่ําขันน้ํานํามา เพื่อใหผัวลางหนาเสียเมื่อเวลาตื่นนอน ถึงเวลาเขานอนน$ะแม$เกสรอุบล กราบพระเสียสามหนแลวสวดมนตเสียก$อน สวดมนตเสร็จแลวนะจ5ะแม$แกวกัลยา จงนึกถึงคุณครูบาคุณบิดามารดร ระลึกถึงเสร็จสรรพแลวจงกลับกายี มากราบเทาอีกหนึ่งที่คือสามีของหล$อน เวลาผัวหลับไหลแม$จงระไวระวัง หมั่นปฏิบัติกายังควรนอนหลังแลวตื่นก$อน ถานอนก$อนตื่นสายใชไม$ไดขอนี้ ไม$ถูกตองของสตรีถึงทําดีก็ยังหย$อน ควรเคารพสามีเอาไวเป*นที่บูชา ใหถูกแบบจรรยาโบราณว$าวิงวอน รูจักสูงรูจักต่ําอย$าเหยียบย่ํากล้ํากราย เราเป*นหญิงเขาเป*นชายอย$ามักง$ายสําส$อน ผัวนั่งสั่งสอนอย$าแสนงอนหลีกเลี่ยง แม$อย$าทุ$มอย$าเถียงอย$าขึ้นเสียงมองคอน เราจะถูกหรือจะผิดก็ควรคิดกลบเกลื่อน ผัวเขารักตักเตือนอย$าแชเชือนแสนงอน แม$อย$าทําตาคมเที่ยวไดชมชายอื่น เดี๋ยวผัวเห็นจะเหม็นหืนจะขมขื่นตัวหล$อน เพราะเราเป*นคนมีผัวระวังตัวใหดี ถาขัดใจกับสามีจะเกิดเป*นที่เดือดรอน คนเราทุกวันนี้รักกันที่ตรงไหน เรายึดถือซื่อเขาไวผัวคงไม$ตัดรอน ทีนี้จะกล$าวสุนทรไปถึงตอนมีลูก ย$อมมีทุกขมีสุขความสนุกลดหย$อน แม$อย$าทําสกปรกผาออมหมกหมักหมม หมั่นประคบประหงมคอยอบรมลูกอ$อน อีกทั้งผาออมเป‹‘อนขี้แม$จงขยี้น้ําส$าย จงซักน้ําร่ําไปอย$าทิ้งไวใหเป*นกอน แม$อย$าเดินเปลือยกายไปใหชายเขาแลเล็ง ปล$อยนมเทงเตงงอนเชงเป*นงากุญชร ควรหาผาปกปVดเสียใหสนิทสนม อย$าใหมันลอดผาห$มปล$อยหัวนมออกมางอน อย$าปล$อยนมออกมาโชวเที่ยวเดินโป•เปลือยกาย แกว$งมาแกว$งไปเดี๋ยวพวกผูชายเขาจะคอน อีกทั้งผาถุงผานุ$งอย$าใหมันคลุมเหม็นเขียว เลอะเทอะเปรอะเยี่ยวเหม็นเปรี้ยวเปAยกปอน
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๘๕
จงจดจําพาทีนะแม$สตรีซายขวา ถาผิดพลั้งวาจาจงกรุณาผันผ$อน เพราะเป*นขอกระทูของคุณครูนักประพันธ ท$านเติมแต$งแปลงผันผูกประพันธสั่งสอน แม$สตรีทั้งหลายจงจําไวนะยุบล จะรุ$งเรืองโสภณศิริมงคลทั่วนคร .................................................. กลอนเลียวสอนหญิง (ลูกคู) หนาวลมต(องหมผ(า หนาวฟZาก(มหน(าอยูคนเดียว รักกันหนอรอกันหนอย ปลูก หอรอคอยพอสร(อยสามเกลียว สดับกันหน$อยทางนี้สุภาพสตรีทุกท$าน เพื่อนร$วมเพศเดียวกันโปรดฟ/งฉันประเดี๋ยว ใช$อวดดีตีโวหารหัวโบราณสอดรู แต$เป*นบัณฑิตถอยกระทูใหคุณหนูๆ ยึดเหนี่ยว ขอแนะนํานองๆ การเลือกคู$ครองชีวิต หากฉันพูดพลั้งผิดคุณๆ อย$าคิดขับเคี่ยว ชาวสังคมป/จจุบันชอบเยยหยันแต$ผูหญิง มีหลอนหลอกกลอกกลิ้งทําใหผูหญิงแหงเหี่ยว ชีวิตของลูกผูหญิงมีแต$สิ่งทางเสีย ถาตัวต่ําเกียรติเตี้ยอย$าเชื่อคน...นักเชียว บรรดานองๆ เพื่อนๆ ฉันขอเตือนสติ เรื่องความรักอย$าเพิ่งริประเดี๋ยวจะปริเปล$าเปลี่ยว ถารักดีหามจั่วถารักชั่วหามเสา รักสังคมตองเหม็นคาวคุณสาวๆ ควรเฉลียว อย$าใจรอนเหมือนไฟอย$าใจไวเหมือนปลาซิว พอเจอหวานใจหวิวอีกหน$อยจะหิ้วแหงเหี่ยว จะมีรักสักครั้งโปรดระวังเอาไว อย$ารักง$ายใจง$ายเชื่อคําชายพูดเกี้ยว ควรคํานวณใหแน$เสียก$อนแม$แพรสีเนื้อ ขึ้นชื่อผูชายพายเรือมากเหลือจะลดเลี้ยว ความเป*นสาวควรรักษามันมีราคานับแสน เราควรจะหวงจะแหนใหมันแน$นมันเหนียว ขืนหลงงมกันง$ายๆ เชื่อคําชายพูดเตาะ เดี๋ยวกนกระทะไม$ทันกะเทาะก็พาลทะเลาะกันเกรียว เกิดตึงตังขวางทิ้งเราฝZายหญิงตองแย$ เหมือนล$องเรือลอยแพไปตามกระแสน้ําเชี่ยว คนนินทาพาดูถูกตองทนทุกขไปจนตาย จะขัดสบู$ถูทรายก็คงไม$หายเหม็นเขียว คุณผูชายเจาขาโปรดกรุณาหญิงบาง อย$าทําทิ้งๆ ขวางๆ ใหหญิงตองนั่งหนาเงี้ยว ไม$ว$าหญิงหรือชายก็มีหัวใจดวยกันทั้งนั้น ผูหญิงไม$ใช$ของหวานชนิดน้ําตาลถัง… คิดถึงธรรมโมธัมมะกันบางนะคะคุณผูชาย อย$าปล$อยใหหญิงตองตะกายอยูเ$ สนดายสายเดียว พูดถึงเรื่องความรักกล$าวกันตามหลักโบราณ มีอยู$สองประการใหลูกหลานยึดเหนี่ยว รักที่หนึ่งคือรักที่เกิดจากเมตตา มีปราณีกรุณาที่เขามาของเกีย่ ว พรอมทั้งสงสารเอ็นดูหวังอุมชูชิดเชย ไม$ทําเป*นคนชอบเคยหรือเกินเลยแก$เลีย้ ว รักหวังเลี้ยงเป*นเมียเพื่อไม$ใหเสียเกียรติหญิง รักจริงๆ เลี้ยงจริงๆ เลิกติดผูหญิงเลิกเที่ยว
๘๖
| ประยูรนิทรรศน
อยู$กับเหยาเผาบานเสร็จจากงานที่ทํา รักชุ$มชื่นหวานฉ่ํายิ่งกว$าถั่วดําขาวเหนียว รักเมียผัวชั่วนิรันดรหรือรักกันจนแก$ เขาเรียกว$ารักแทเป*นสิ่งที่แน$นักเทียว รักของพ$อแม$ปูZย$ารักของคุณตาคุณยาย เป*นรักที่เกิดจากใจเป*นรักที่ไม$คดเคี้ยว รักที่สองคือรักที่เกิดจากความใคร$ คือความรักของชายที่คิดหมายจะเคี้ยว รักกลับรักกลอกรักปลอกรักปลิ้น รักเกาะเจาะกินลูกชิ้นก’วยเตี๋ยว รักหลอกรักเล$นพอเหม็นนึกเบื่อ ผูชายพายเรือเหมือนเสือมีเขี้ยว ชมแลวทิ้งขวางหาทางคิดตัด ถาขืนยืนขัดฮึดฮัดพาลเฮี้ยว กินเหลาเมายาพาลด$าดุดัน รักขาดสะบั้นล$อกันแน$เชียว ยามเริ่มแรกรักน้ําผักว$าหวาน อยู$ไปนานๆ น้ําตาลว$าเปรี้ยว รักซับรักซอนรักยอนจนยับ หลอกกินสํารับแลวสับจนเสียว รักฉุดรักคร$ารักพาไปขาย ผูหญิงช้ําใจก็ไม$แลเหลียว รักเร$รักร$อนรักตอนไก$ตุ’น เอาไปทํารายทารุณเสียจนหุ$นแหงเหี่ยว นี่แหละเขาเรียกรักเทียมถาใครไม$เจียมก็ตองจอด เหมือนขาวผัดน้ําซอสแต$ไม$เอาไปทอดเตาเจี้ยว ทั้งรสชาติก็ไม$อร$อยกินไดหน$อยแลวก็หน$าย เพื่อนผูหญิงทั้งหลายโปรดอย$าไปของเกี่ยว หญิงเมื่อเกิดมาเป*นกายย$อมหนีชายไม$พน จะมีคู$สักคนมีหรือจนก็ไม$เกี่ยว ขอแต$นิสัยเขาดีร$วมสามีภรรยา ไม$ใช$ทุบตีแช$งด$าหรือดื่มสุราชอบเที่ยว เขาจะรักเราจริงหรือเขาจะทิ้งใหเราอาย โปรดจงระวังใจชายมีอยู$หลายสิบเสี้ยว จนหรือมีไม$สําคัญขอนั้นน$ะแลวแต$ ขอใหเป*นรักแทอยู$กันจนแก$หนังเหี่ยว จะเป*นรักเทียมหรือรักแทตองดูใหแน$สักหน$อย เดี๋ยวชื่อเสียงจะด$างพรอยเหมือนโดนดวยรอยไมเรียว .................................................. กลอนเลาวา นี่ละหนอพ$อคุณฟ/งแม$ประยูรตักเตือน เรารักกันฐานเพื่อนจึงตักเตือนว$ากล$าว อย$าคุยมากปากกลาอวดป/ญญาลึกซึ้ง อันสมองของเจาอึ่งน$ะยังไม$ถึงหัวเข$า ไอที่เขาว$าดีกว$าเจาที่เขาเก$ากว$าเอ็ง นักประพันธสรรเพลงยังมีเก$งกว$าเจา จะเปรียบเจาใหเขาทีเพียงแต$ขี้ที่คางตอ เจาขี้ไคลใตหอยังไม$พอบรรเทา อันเมืองไทยไวยศยังไม$หมดหรอกคนดี เสมอเจาเท$านี้อาจจะมีแพเขา โชคไม$เหมาะเคราะหของแกอาจจะแพฉันก็ได เดี๋ยวท$านผูชมทั้งหลายจะถุยน้ําลายรดเจา ถาคืนนี้แกแพลงจะเปVดกระโปรงใหจูบปลา แลวงัดเอาของมีค$าไปถูที่หนาเล$นเบาเบา
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๘๗
อุเหม$มึงทะลึ่งใหญ$นักพ$อชายเจาชู หมิ่นประมาทชาติงูจะกลบรูแมวเซา แกเรียนคาถาจับงูมาจากครูไหนกันแน$ จึงกลาเอามือเขามาแหย$ที่หนาดงงูเห$า อันนักเล$นเช$นกลอนฉันนั้นยังอ$อนกว$าแก ไอการชนะหรือแพมันแลวแต$บางคราว จึงจับนามสามตางัดตําราขึ้นมาเปVด อันคนดีเขาจะมาเกิดดีเลิศยิ่งกว$าเจา ฉันคนดีที่มีมาในตําราตรงเผง ไอเราก็เชื้อขงเบงย$อมจะเล็งดูดาว ถึงแกจะดีมีภูมิมายืนคุมตีด$าน ไอเราก็เชื้อชาติทหารย$อมรูทันเทียมเท$า คืนนี้พ$อตัวดาราแกไม$ไดควาหรอกธงไชย ตองจิกหัวมายัดขัดกับไหเอาหนาไถลซะละเมา มาถกคาถาว$าเขาทีตัวของเจาไม$ว$า แกมันเหลวเลวกว$าหมาเสียยิง่ กว$าหลายเท$า คําเฉลยเอ’ยชี้ว$าหมาขี้แทบทุกครั้ง ไม$มีใครยกหางมันไดอย$างเยี่ยงเจา มันไดอย$างเยี่ยงเจาเที่ยวหาเหาใหชาวบาน กบาลหัวตัวมันซิปล$อยใหคันทนเกา ถาใครไม$ตรองมองใหซึ้งคิดว$าเจาอึ่งนะคนดี ถาใคร$ครวญใหถวนถี่เลวกว$าตรงนี้ฉันหลายเท$า ใหนึกรําคาญหมั่นไสมันน$าเอาไมไปดีดหู แลวดึงจมูกแกมาถูที่ลิ้นงูแมวเซา .................................................. กลอนเลายกคน ไดฟ/งกลอนคอนติงฉันนั่งนิ่งแลวนึกหน$าย ชะนายพี่ชายช$างปากรายสามหาว ว$าลําตัดสตรีเสียจนไม$มีราคา แกเหยียบย่ําพวกขาเลวยิ่งกว$าของเน$า แกว$าผูหญิงลําตัดเลวเยี่ยงสัตวเดรัจฉาน ฉันรูสึกนึกรําคาญในคําขานของเขา กลอนที่รองของเจามันทําใหเรากลุมกลัด ว$าผูหญิงลําตัดเลวเยี่ยงสัตวสี่เทา แกเหยียบย่ําใหต่ําเตี้ยหาว$าเสียไปทั้งนั้น อันความดีของฉันแกไม$รําพันขึ้นมากล$าว แกว$าหญิงเช$าขาเที่ยวชายตาหนาทน หันมานี่ซิไอสนมาฟ/งนุสนธิ์นองสาว สมัยนี้เสรีภาพพวกแกทราบกันบางไหม ในขอบเขตประเทศไทยศิวิไลซขึ้นกว$าเก$า สมัยหมุนหนุนสมองใหมีนักรองฝZายหญิง เขาแข$งขันพนันชิงอย$าคอนติงเลยไอเต$า แต$ก$อนเก$าเหล$าลําตัดเขาริหัดแต$ผูชาย ท$านผูฟ/งทั้งหลายเขาเบื่อหน$ายในสําเนา ชายต$อชายเขาประชันรองด$ากันโขมง พาพรรคพวกมาเต็มโรงกระโดดโหยงยิ่งเยา ที่ขี้แพชวนตีดีไม$ดีก็ช$วยฮา ถาฝZายใดดอยกว$าก็ช้ําอุราโศกเศรา ถาฝZายใดดอยกว$าก็ช้ําอุราขุ$นเคือง เล$นไปแลวมักเกิดเรือ่ งมันไม$ใช$เครื่องแกเหงา ชายต$อชายมาประชันเขาแข$งขันกลอนคู$ ไม$มีใครเขาอยากดูพวกแกจะรูกันหรือเปล$า ถาขาดผูหญิงนักกลอนสดแกจะตองอดใบแบงก เขาไม$หามาแสดงทองจะแหงนอนหาว
๘๘
| ประยูรนิทรรศน
พวกเราไม$มาเล$นจะรูเช$นเห็นชาติ ถาขาดผูหญิงลําตัดเอ็งจะตองกัดหนังเทา อันลําตัดสตรีที่มากมีก็หลายหมู$ ที่กําศรดอดสูก็มีอยู$ไม$เบา เพราะความจนทนอายุเพราะอยากจะไดสตางค ถึงใครจะว$าก็ช$างใชไมขวางหัวเข$า ถือว$าเป*นอาชีพจําตองรีบขวนขวาย หาเสบียงไวเลี้ยงถารอใหสายแลวจะเศรา ถึงฉันจะเป*นสตรีก็นับว$าดีมีราคา คืนหนึ่งที่เขาหายังมีราคามากกว$าเจา หนึ่งเดือนที่เขาทําฉันยืนรําเพียงหนึ่งคืน จึงจําทนฝ‹นลุกขึ้นยืนมาว$ากล$าว ถาเล$นดีเขาก็ลือมีชื่อกันไปไกล แกจะว$าเสียที่ตรงพูดเฉไฉใหอื้อฉาว เราอาบเหงื่อต$างน้ํากลับว$าระยําหยําเป ฉันไม$ไดไปขายหมอเมหรือว$าไปเร$ของเก$า แกว$าผูหญิงรํามะนาเที่ยวชายตาหนาดาน แลวพวกแกล$ะไอสันดานขาราชการทําไมไม$เอา มาตีหนาเป*นลิงใหผูหญิงเขารองด$า ดูเลวทรามต่ําชายิ่งกว$าขาตั้งหลายเท$า มาใหผูหญิงเขาด$าเล$นเหมือนยังเช$นขี้ครอก ตีหนาในคลายหนอกเหมือนยังกับคอกขี้เถา รูปร$างก็กํายํา ทําไมไม$ทําราชการ ผลสุดทายตัวมันหนาก็ดานยิ่งกว$าเก$า ถาทีหลังมาคอนติงหรือว$าผูหญิงลําตัด แม$จะเอาเชือกผูกมัดใหนอนถัดซาลาเปา ................................................. กลอนเลาหมา กระชั้นแจวแว$วเสียงฟ/งสําเนียงเสียงใส จะเป*นหนุ$มที่ไหนมาเกี้ยวไดเกี้ยวเอา จึงจัดแจงแต$งตัวแลวหวีหัวผัดหนา ไม$ละเฉยเลยชาเพื่อสนทนาตอบเขา พอพบพักตรชักสะอึกใหรูสึกเอียงอาย พ$อหรือพี่ชายฉันนึกว$าใครเสียอีกเล$า ไปเกี้ยวคนอื่นเถิดพี่เอาไวเป*นที่เคียงขาง ที่รุ$นสาวคราวสําอางมีนมตั้งแปดเตา ถึงแขกไปใครมาเป*นที่สง$าน$าชม ไดเมียงามนามสมแถมมีนมเป*นระราว มันถึงจะสมสกุลของพ$อคุณตัวดัง ไดเมียงามตามหลังที่เอีย่ มสําอางพริ้งพราว ทั้งสีสันวรรณะก็ไดระยะตามแปลน มีแขนตั้งสี่แขนช$างงามแสนสมสาว ใบหูตูบรูปผอมสวยพรอมหมดทั้งกาย เอวก็กลมสมสมัยไม$มีใครเทียมเท$า ขึ้นนอนเตียงเคียงขางสวาทหวังอาวรณ แนบสนิทชิดสมรเมื่อยามไดนอนโลงเก$า เป*นที่สําราญบานชื่นตลอดคืนราตรี เลาประโลมโฉมศรีไม$มีที่สร$างเซา ถึงนําไปไหวญาติผัวก็ไม$ตองกลัวเขาโกรธ เพราะรูปร$างเธอหมดจดคงจะโปรดเปร$า คงรับรองนองสะใภสมใจไม$เฆี่ยนตี ว$านายเจาชูดีแรกจะมีเมียกับเขา ว$าเชยชมเชิดชูเป*นเจาชูชาญเชี่ยว ไดเมียผิวด$างลูกคางเรียวชื่อนางเขียวนางขาว
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๘๙
อันที่จริงเธอกับฉันก็รูจักกันมาแทแท เธออย$ามาเกี้ยวมาแกเพราะเธอก็แย$กว$าเรา เธออยากจะมีเมียสาวเธอรักเขาจริงหรือ ฉันจะช$วยเป*นแม$สื่อไปหารือกับแม$เลา ฉันเจอแม$สาวขาวขํารูปก็งามเสียดวย บานเขาอยู$บางกรวยชื่อนางม$วยมาเก5า ผิวขาวเทาแขนอกแอ$นคอย$น หนุ$มหนุ$มงี้ติดกันเต็มถนนเพราะหล$อนเป*นคนต$างดาว หล$อนเป*นลูกผสมเอวกลมคมสัน เป*นเชื้อชาติเยอรมันผสมพันธุเกรฮาวด ญาติขางพ$อเป*นบลูด็อกก5กตาป•อกปากจู’ เป*นวงศวารหลานยายจูก5กหลงจู5ไล$เห$า มีคู$สองคงไม$เสียนึกว$ามีเมียต$างชาติ ไดเมียสาวแต$เป*นสัตวไวแกขัดชั่วคราว .................................................. กลอนเลาเกา...หวย ขอสมาอภัยหญิงและชายทุกท$าน จะฟ/งลําตัดว$ากันตองฟ/งกันเป*นเรื่องราว สุมเสียงฉันก็ไม$กลมฟ/งคารมยังหวนหวน ยังมีแหบโหยหวนไม$ยั่วยวนเหมือนสาวสาว ดูสาวสาว เขาก็นิ่มยาวจะยิ้มก็สวยเก’ ฉันนี้เล$าเคาเป“ชักโอเอไม$เอาอ$าว อาปากรองก็ไม$ขํายกมือรําก็ยังแย$ วานซืนไปเล$นบางแคเล$นเอาคนแก$นั่งหาว มีอย$างเดียวแหละ...ยังเล$นอยู$ได ยังเต$งตึงผึ่งผายมีลูกไมใหออกพราว ถาพูดถึงเรื่องลูกไมพวกผูชายตองแพฉัน เท$าที่เคยประชันเคยแพฉันมาหลายคราว เคยแพฉันมาหลายครั้งเช$นเจางั่งเป*นตน ฉันเคยต$อใหหลายคนแกยังบ$นว$าไม$เอา ถาเล$นประชันกันจริงฉันว$าเจางั่งก็อึดอัด แกเป*นคนมีประวัติที่เจนจัดยืดยาว แกเป*นคนประวัติเสียฉันชอบเขี่ยชอบคุย ไปเล$นที่ไหนฉันชอบคุยงัดมาคุยใหอายเขา ประวัติของนาย....ก็ไม$ใช$เล$นฉันเคยเห็นมาจั๋งหนับ ไอคนบาบานี่อาภัพนอนหลับแลวยังเกา แกว$าไม$ตองมากล$าวเล$าบอกฉันคันขางนอกก็ยังดี ทีแม$ประยูรคันตะละทียังหาที่แอบเกา พวกแกน$ะเกาไม$รูตัวเกาไปทั่วเสียดวย ไม$กลัวเจ็บไม$กลัวปZวยไม$กลัวซวยเลยนะเจา ใครจะมีประวัติฉันชอบงัดเอาขึ้นมาว$า เพื่อความสนุกเฮฮาจริงไหมล$ะพวกเรา ใครจะเคืองฉันก็ไม$กลัวเพราะไม$ใช$ตัวของฉัน พูดถึงลําตัดประชันตองว$ากันแบบเก$า ลําตัดสมัยก$อนเขาว$ากลอนกันน$าดู ใครมีประวัติเหม็นฉู$ตองนั่งหูรอนผ$าว นาย...ก็รูชัดมีประวัติไม$ค$อยจะเหมาะ ทําเป*นหนุ$มรุ$นกระเตาะชอบทะเลาะกับแม$เลา นี่นาย...อย$ามัวมองมีลูกนองไม$กําหราบ ดูท$าทางก็สุภาพชอบชักดาบเขาเป*นระนาว เขาว$าลําตัดอย$างแม$หนูแกพอจะรูเท$าทัน แม$ประยูรหนาสั้นแม$...คนนั้นหนายาว เจาตาสันปนสางเจาตาช$างสอดส$อง เจาตาซักตามช$องนี้ชอบมองหนาเรา
๙๐
| ประยูรนิทรรศน
ของมันปVดมิดเมนแกมองเห็นกันหรือหวา ประเดีย๋ วแม$งัดไปตบหนาใหนั่งน้ําตาร$วงกราว เมื่อกี้แกว$าอะไรใหฉันอายชาวบาน แม$ประยูรหนาสั้นแม$คนนั้นหนายาว หนาฉันไม$ยาวไม$ใหญ$ไปสักเท$าไรหรอกเจางัง่ ถาเปรียบกันตามปกติจริงจังกับเจางั่งเห็นจะเท$า แมไม$เชื่อก็มามองนั่งมองๆ ซิเจางั่ง แหมมันเท$ากันจังทั้งความกวางความยาว เขาว$าแม$ประยูรบุญเรือนแกขอเตือนไวดวย ถาขืนไปคางคอยหวยคงถูกรวยสักคราว อันที่จริงเรื่องหวยก็อยากจะรวยเหมือนกัน ฉันเคยเห็นเขาเล$นกันตามชาวบานเจี๊ยวจ5าว เวลาเล$นฉันก็มีฉันเล$นแต$ล็อตเตอรี่รัฐบาล เรื่องหวยเถื่อนตามชาวบานตัวฉันไม$เคยเอา ถาอยากจะคิดร่ํารวยในทางหวยเห็นจะแย$ ฉันไม$เหมือนอย$างกับแกเห็นเหลือแต$กระเป“า บาหวยยังพอว$าพวกแกน$ะบาไฮโล เห็นซ$องแซ$งเดินโซหิ้วไฮโลลูกเต’า นาย...ก็เหมือนกันชอบพนันแต$หวย เห็นเขาบาแกก็บาดวยอยากจะรวยกับเขา งานการไม$ยอมทํานั่งลูบคลําแต$หนวด พอล็อตเตอรี่ออกของมานั่งตรวจแต$ถุง บางทีก็หยิบหนังสือพิมพไปนอนยิ้มอยู$ในมุง เมียสะกิดบอกว$าอย$ายุ$งฉันกําลังมุ$งหาข$าว เมียเขาบอกศูนยเกาน$ะไม$ดีงวดนี้ตองศูนยแปด เถียงกันในมุงออดแอดๆ ......... เห็นที่ไหนเหมาะเหมาะแกเที่ยวไดเสาะแสวง หวยมืดล$ะชอบแทงที่หวยแจงมันไม$เอา .................................................. กลอนเลาวา ไดฟ/งขอลิขิตกระทบจิตหายวับ ไดเผลอพลั้งฟ/งสรรพที่เขาขยันว$าเรา เราก็รูอยู$ว$าเชิงวิชาเขาชั้นเยี่ยม ทันสมัยใหม$เอี่ยมใครล$ะจะเทียบทันเท$า เชื้อเช$นแกเป*นอ’องทํานิทํานองหยดยอย แต$มีเสียอยู$หน$อยที่แกไม$ค$อยมองเงา ว$าอะไรไม$ตรึกตรองลวนแต$ของขายหนา หันมานี่ซิไอบาจงฟ/งวาจาฉันกล$าว แกเจาะจงเจียระไนว$าอะไรไม$เหมาะสม ช$างสกปรกโสมมมาคุยข$มพวกเรา ว$าหญิงชั่วชายดีที่แกนี้นําเสนอ มาคุยโวโอเวอรชักจะเห$อกันไม$เบา ชายดีหญิงดีมันก็มีอยู$เหมือนกัน แกพูดมากปากคันว$าแดกดันพวกเรา เมื่อหญิงดีชายเด$นควรจะเป*นที่พึ่ง หันมานี่ซิเจาอึ่งจะบอกใหซึ้งถึงเรื่องราว จําเรียงถอยรอยคําจะแจงลําตามตํารา อันคนเราเกิดมาจงฟ/งฉันว$าเรื่องราว ชายเป*นพ$อหญิงเป*นแม$เป*นสิ่งที่แน$นอนนัก พวกแกมาเหยียดเกียรติศักดิ์จนลืมหลักของเก$า แกนี่หนามาเกิดถือกําเนิดเป*นมนุษย แสนลําบากยากที่สุดตอนจะหลุดมาจากเบา ตองเริ่มก$อต$อสาขาตอนที่มาอยู$ในทอง กอนเนื้อนอยลอยฟZองอยู$ในร$องช$องเก$า
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๙๑
พอหลายเดือนเคลื่อนมามีหูตาหนาสะดือ ไม$ขาดแคลนแขนมือต$อไปก็คือขาเทา มีทั้งรกพันคอนั่งจ’อปากจู’ เอ็งลืมบุญคุณกูเสียแลวไอหนูตะเภา มาพูดว$าขาไวช$างไม$ไตร$ตรึกตรอง เอ็งก็คลอดสอดจากช$องจากใตทองของพวกเรา เมื่อตอนแกนอนอยู$ในอู$แกยังไม$รูซาบซึม หันมานี่ซิไอลิซซึ่มไม$น$าจะลืมตัวเต$า เอ็งเคยดูดสายรกที่หนาอกมานมนาน ลืมไปไดไอสันดานกลับมาประจานอื้อฉาว ตอนเอ็งอยู$ในครรภยังไม$ครบอาการสามสิบสอง ยังขาดตกบกพร$องฉันจะสนองคอยฟ/งเอา เกศานี่คือผมขึ้นเป*นร$มคลุมหัว เมื่อตอนเจาเกิดมาเป*นตัวขึ้นอยู$ทั่วหัวเจา โลมาคือขนขึ้นทั่วตัวตนตลอดมา เนื้อหนังมังสาเป*นกายาตั้งแต$เยาว ขนอ$อนขึ้นนําทางขนขึ้นทีหลังก็รวดเร็ว มีมากมายหลายหมวดมีทั้งหนวดและเครา ขนหงิกๆ งอๆ นี่แหละเป*นขอควรชี้ ที่เรียกกันทุกวันนี้เขาเรียกว$าขนขี้เต$า ขนจมูกจุกรู ขนหูร$องแร$ง ขนขาหนาแขงอยู$ตําแหน$งใตเทา เมื่อเอ็งจะมุดจะมอดเมื่อเอ็งจะคลอดกายา ตองโผล$หัวออกมาจากเต$านาของพวกเรา นักขาคือเล็บแนมเหน็บเจ็บพลัน ทันตะเขาเรียกว$าฟ/นสามสิบสองอันโบราณเล$า ตะโจว$าหนังมังสังเรียกว$าเนื้อ เสโทว$าเหงื่อเมโทคือไคล ยังมีอยู$มากมายขี้เกียจขยายเติมต$อ กล$าวปฏิสนย$นย$อเพียงแต$พอเลาๆ มโนคือใจแกจําไม$ไดหรอกหรือ ไอของขางในใตสะดือมันสรางชื่อใหกับเจา มีเอ็นใหญ$เการอยเอ็นนอยเกาพัน พวกเอ็งมีเอ็นเกินมาคนละอันก็งัดมาป/นกันเอา ขืนทะลึ่งตึงตังจะตบลูกคางเสียใหบิด แลวถอนหนวดปลาสลิดเอาขึ้นมาติดแทนเครา .................................................. (ลูกคู) ชื่นจิตนี่กระไร ชื่นใจจะไปเที่ยวเลน ลมพัดเย็นเย็น จะไปเที่ยวเลนในสวน ดาวเรือง ท$านสุภาพเรียงรายตลอดทั้งชายและหญิง จงเมตตาฉันจริงจริง อย$าไดมีสิ่งขุ$นเคือง พะนอหน$อยนอยนิดเผื่อพลั้งผิดคําพูด จงตรองตริพิสูจนในขอชํารุดต$อเนื่อง ป/ญญาลูกนอยหนักหนาอุปมาแมนมุ$ง ยังอยู$ปลายชายทุ$งใช$ใกลกรุงฟุyงเฟ‹gอง เหมือนกระต$ายตื่นตูมที่จากพุ$มพฤศรี ป/ญญาฉันย$อยยู$ยี่ไม$เด็ดดีกระเดื่อง ไม$กระเดื่องดังกระดอนในเชิงกลอนเบ็ดเตล็ด ครั้นจะขยายพลายเบ็ดเหมือนดังเปVดลงเหมือง ขอหมู$มิตรเมียงมองที่ฟ/งฉันรองลําตัด ถาคําใดไม$สัมผัสอย$าค$อนคิดขุ$นเคือง อย$าขุ$นเคืองเรื่องก$อนฉันเลยพ$อช$อมาลัยครอง ช$วยประคับประคองเลยเถอะพ$อทองประเทือง
๙๒
| ประยูรนิทรรศน
ช$วยประคับประคองกับรุ$นนองไวสักหน$อย เพราะป/ญญาฉันยังนอยเหมือนคนย$อยยาดเยื้อ ไม$น$านิยมชมชื่นไม$ราบรื่นเพียงพอ เมตตาช$วยก$อเกิดพ$อช$อมะเฟ‹อง เชิงประดิษฐคิดรําครูท$านนําแนะสอน ฉันจดจําเป*นคํากลอนมารําฟyอนรอนเรื่อง ฉันจะไม$ลืมคุณครูมาที่อุตส$าหสอนสั่ง ทั้งสระนะจังนังท$านสอนสั่งใหกระเตื้อง ฉันจะไม$ลืมพระคุณที่อุดหนุนค้ําชู ตลอดทุกท$านที่มาดูที่นั่งกันอยู$นองเนือง ที่ท$านมาสนับสนุนค้ําจุนเจือจาน นิราศทุกสุขสําราญไม$มีการหงอยเงื่อง ของอนงอต$อพระคุณที่ชุลมุนอยู$มากมี ใหท$านสนุกสุขีเจริญศรีรุ$งเรือง ใหรุ$งเรืองเหลืองอร$ามตลอดทั้งนามและยศ ใหลือชาปรากฏขยายคําสดปลดเปลื้อง ท$านจะคาหรือจะขายกําไรคล$องๆ มั่งมีเงินทองก$ายกองเต็มเหมือง ความเจ็บอย$ารูไดความใคร$อย$ามาเยือน ใหสุขเหมือนดาวเรืองรุ$งเรือง พวกคุณผูชายขอใหไดแฟนสาว ตากลมผมยาวแกมขาวผิวเหลือง ใหถูกหวยเบอรใหเจอขุมทรัพย ไดโชคไดลาภเหมือนกับเยื้อง ใหสุขทั่วทุกท$านที่มา โรคีโรคาไกลตาปลดเปลื้อง ขอใหท$านสุขสวัสดิ์เจริญพิพัฒนแพรวพราว ใหรัศมีสีขาวเหมือนดวงดาวประจําเมือง .................................................. ลูกคู น้ําใสใหลลงเด็ดดอกประยงมาลงเรือยาว พานประสบพบรูปหลอเมตตา ด(วยหน(าพอชอสะเดา ขอบรรยายขยายความอันความงามของผูหญิง ดั่งเคยเห็นเป*นจริงกับเพศหญิงพวกเรา ว$าถูกหรือผิดคิดดูเถอะคุณหนูๆทั้งหลาย ถาพลาดพจนบทภิปรายความบรรยายจะยืดยาว อันเห็นว$าบรรดานองคงเห็นพองดวยกับพี่ เพราะการฟ/งครั้งนี้จะไดเป*นที่บรรเทา ใชเดาสวดอวดดีแกลงเสียดสีสั่งสอน ถาตรมส$วนควรสังวรณไวยามเมื่อตอนเราเป*นสาว เราเป*นสาวสมัยใหม$ก็เปลียบเหมือนดอกไมกลิ่นหอม แมลงภู$พักพรอมเขาต$ายตอมแต$พวกเรา ใครทําดีก็ไดดีทําชั่วก็ไดชั่ว อันนี้เราควรมองตัวอย$ายวนยั่วกันนะเจา ความรักใครนี่มันมากมายนักหนา อันนี้สุดจะพรรณนาเอาขึ้นมาว$าเอาขึ้นมากล$าว ว$าหญิงสวยเท$าไหร$อันตรายย$อมมีมาก รักษาตัวก็ลําบากมันยุ$งยากยืดยาว ว$าเพศชายเขาชอบชิงแต$เพศหญิงมักอิจฉา ไดรับแต$การครหาไม$มีเวลาสร$างเซา เชื่อเถอะนองตรองเสียใหม$เพราะหนูยังไรเดียงสา แต$คําโบราณท$านว$าปากกานั้นว$ายาว ปากกานั้นว$ายาวก็ยังไม$เท$าปากคน เรื่องนี้ชอบกลเหตุผลของเขา
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๙๓
ควรเพ$งพินิจนั่งพิจารณา เชื่อพี่นี้ว$าแม$อย$าใจเบา การเชื่อคนง$ายมันจะเกิดผล การไวใจคนแลวมันจะจนใจเรา จนทรัพยอับโชคมันยังไม$โศกเท$าไหร$ แต$ว$าจนหัวใจนี่มันรายนะเจา เกิดมาเป*นหญิงยุ$งยิ่งแสนยาก ครั้นจะบอกออกปากลําบากไม$เบา โรครักเรื่องรายหลายรายแลวนอง เราจะมีคู$ครองตองตรองเสียยาว ว$าคนนั้นคนนี้ว$าเขาจะดีแค$ไหน เขาจะรักเราไหมหรือไม$รักเรา เหตุนี้เราตองทดลองไปใหรู ไปถึงความเป*นอยู$ว$าเขารูกันหรือเปล$า ผูชายทุกวันหลายชั้นหลายเชิง แม$อย$าหลงระเริงอย$าพึ่งเชื่อเขา แม$อย$าพึ่งเขาใกลหักใจไวสักนิด แม$อย$าทําตีสนิทใหเขาสะกิดสะเกา เพราะว$าผูชายเจาชูเราควรจะรูถึงนิสัย ใชไมดื้อมือไวระวังไวนะพวกเรา ญ. สวัสดีมีชัยพี่นองไทยที่นับถือ ตัวของหนูนี่หรือหนูมีชื่อดวงดาว ตองขอบอกออกตัวใหถวนทั่วเสียก$อน ถาขาดตกไปบางตอนหรือบทกลอนไม$เกลี้ยงเกลา พวกนองที่นั่งคงเขาใจไดดี เพราะสวยนั้นเป*นสื่อถูกจองปองราย เราเปรียบเหมือนดอกไมเป*นหนาที่ พอชูดอกออกกลิ่นเกษรดีมีอยู$ เป*นการกินกลิ่นหอมพอหมดกลิ่น ฉันใดใยโบราณเช$นดอกไม การทอดกายใหชายตรึงที่ช้ําชอกดอกสลาย ท$านเปลียบเสมือนหลงละเมอเซ$อ ไม$ค$อยเชื่อโบราณผลสุดทายนั่งตรม เพราะทุกขระทมข$าวครึกโครมถมเถ ทานยานอนหลับเพราะอกหักรักพราก ตองอัปยศเทียมตายนั่นหมาย ผลที่สุดจุดใหญ$อ$อนใจแพรัก สุดแสนใจจิตจดจ$อระทมขมขื่น นอนตาไม$หลับไม$มีเหือดหาย .....รับแต$ความ.... กลัวโน$นกลัวนี่เห็นหนาเขาหน$อย คอยหาแลหายคอยวันเวลา เขาไม$มาไม$ไปคิดไวไม$สน ความรักของหญิงหลวมตัว หลวมตัวหลวมคําชิงชัง แมแต$ชีวิตยอมเสียเลือดเนื้อ เขามาหลอกนี่แหละนองๆ จะชั่วหนึ่งทีใคร$ครวญพิเคราะห ชนชายชายชั่วก็มี แต$ว$าขอสําคัญเราควรหมั่นสังเกต เพราะผูชายมีหลายประเภท อยู$ในประเทศไทยเรา ..................................................
๙๔
| ประยูรนิทรรศน
กลอนลอน ลูกคู แมแก(วแกมเกด ชม(ายชายเนต สังเกตฟTงกลอน ดึกนักชักจะงวง สงสารแมดวง จะเปJนหวงที่นอน ช. ไดมาประสบพบพักแม$คู$รักเคยรบ ราตรีกาลพานพบไดมาประสบเจาหล$อน ตั้งหลายวันนานเจอแหมดูเบอเร$อตะไท พิศดูตอนบั้นทายอะไรอะไรไม$เหมือนก$อน ชั่งสวยสมคมขํารองรําก็เด็ดเดี่ยว ฉันรูสึกนึกเสียวเสียจริงเจียวบังอร เนื้อหนาอกอวบอวนชั่งสวยดีสะเด$า ดูเต$งตึงตั้งเต$าไม$ผิดกับสาวอัมพร พิศดูพักตรแลวแทบเพอเหมือนคราวมาเจอครั้งแรก แม$ผิวพม$าในตาแขกดูผิดแปลกกว$าแต$ก$อน สมควรแลวแกวตาที่เป*นดาราลําตัด ดูรูปร$างกะทัดรัดเหมือนนางลีลาศในฮอลล หญิงใดในแดนก็งามไม$แมนเหมือนนอง ทั้งขอรําคํารองก็ถูกตองทุกตอน การแอ็คอารทดัดจริตทําไดสนิทสนม แม$เนื้อเกลี้ยงเสียงกลมมันน$าประโลมจริงหนอหล$อน แต$ยังมีเสียอยู$หนึ่งสิ่งถาดีดสะดิ้งบังแขกกระดาง ตอนลงรําทําปากกวางอมขนมป/งไดทีละปอนด ช. อย$าโกรธเคืองตัวพี่เลยนะแม$ศรีหมากสุก พี่เยินยอพอสนุกจึงไดผูกมาเป*นกลอน ใช$เสแสรงแกลงกล$าวในขอเคาความจริง ในเฉพาะอย$างยิ่งฉันชอบผูหญิงแบบหล$อน ฉันรักคุดเสียจนเคยโออกเอ’ยอกอก เรื่องเจาชูพี่รูโชคไม$นึกสะทกสะทอน ถานองไปเล$นที่ไหนพี่จะตามไปเป*นคนคุม จะคอยกันท$าพวกหนุ$มๆที่จะมารุมจีบหล$อน ถาฝ‹ดเคืองเรื่องทรัพยพี่ขอรับอาสา ถาวันไหนใครมาหาพี่จะอุตส$าหรับตอน เป*นคู$ชิดติดตามจะไม$ใหช้ําใหชอก ถานองไปเล$นบานนอกพี่จะปอกกลวยปyอน ก็พี่มันคนเขาใจเรื่องอะไรๆ พี่ทําเสร็จ จะใหนองใส$แหวนเพชรแลวไล$จับเป*ดกันบนที่นอน ญ. สดับถอยรอยลิ้นใครหลงกินแลวเป*นตองตาย ลออเอ’ยนองชายแกชั่งเขาใจออดออน ชั่งเอยแจวจับใจชั่งน$ากระไรเสียยิ่งนัก มาเจอะเจอคนรูจักมาฝากรักกันในกลอน จะรักจริงรักแน$ฉันยังไม$เห็นหัวใจ เธออย$ามาทํามักง$ายทําเป*นชายเลือดรอน เธอเป*นชายฝZายสนุกหาความสุขใดเสมอ เห็นเราเป*นหญิงสิ่งบําเรอหรือพารทเนอรตามฮอลล เท$าที่มาออกปากดูมันชั่งอยากกันเสียสักหน$อย เรายังรูจักกันนอยมันตองค$อยๆผัดผ$อน แกอย$ามาทํามักง$ายคิดเอาไดฝZายเดียว เราไม$ใช$ผูหญิงท$องเที่ยวจะไดมาเกี้ยวกันกลางบ$อน ที่นี่มันที่ชุมนุมชนทั้งผูคนก็พลุกพล$าน แมนเธอรักจงไปบานจะจัดการรับตอน ฉันจะคอยตอนรับตองบอกใหทราบล$วงหนา จะเตรียมเอาไวคอยท$าทั้งขาวปลามุงหมอน ถาหมายปองตองการขอเชิญที่บานเถอะพ$อคุณ จะเตรียมน้ําขาวไวคอยขุนกวาดใตถุนไวใหแกนอน
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๙๕
ญ. จะมากินขาวร$วมชามจะมากินน้ําร$วมขัน จะผูกสมัครรักฉันตองพูดกันใหแน$นอน เกรงรักง$ายเบื่อง$ายนิสัยผูชายโดยมาก ถาพลาดไปแลวตองอกหักน้ําตาจะพรากลงหมอน การร$วมเรียงคู$เราตองดูกันนานๆ ถาหมายปองตองการใชคําหวานมาวิงวอน พ$อเอ’ยพ$อคุณจะรักแม$ประยูรจริงหรือ ผลสุดทายปลายมือเกรงไม$ซื่อเหมือนคําวอน เอาขอไหนมาพิสูจนเอาคําพูดมาพร่ําพรอด เกรงจะรักกันไม$ตลอดกระมังพ$อยอดกระทอน ว$ารักนู$นรักนี่มาพาทีไม$กระดาก ดูท$าจะรักกันมากดูริมฝAปากงี้เปAยกปอน ถาคําพูดเขาทุกสิ่งมันจริงเหมือนดั่งว$า ฉันจะเก็บเอาไวบูชาทุกๆ เวลาเขานอน เรามีเชื้อชาติชายตัองมีรายฉลาด การชิงรักหักสวาทอย$าพรวดพราดทําใจรอน ทําใจเร็วด$วนไดอีกหน$อยจะไม$สมหวัง ดูกิริยาท$าทางดูผิดอย$างผูใหญ$สอน โบราณว$าชาๆ จะไดพลาเล$มงาม มันตองค$อยๆ ลูบค$อยๆ คลําและพยายามไปก$อน สิบนิ้วตั้งหนาวันทาเขาไป พ$อแม$เขาก็เป*นผูใหญ$เขาคงไม$ตัดรอน เจาลออนี้ลุกลนประดุจดั่งคนไม$เคยพบ ผูหญิงที่ไหนเขาจะคบทําลิ้นตลบปลิ้นปลอน แกอย$ามาทําปากเปราะหวังเต5าะกินเปล$า ฉันรูทันเทียมเท$าเชิญแกฟาวลกันไปก$อน อย$างผูชายลําตัดฉันไม$สวาทดอกนะแก อย$ามากระเซาเยาแหย$หรือนั่งแลขาอ$อน จงกลับไปกินถิ่นไหนเถอะนะผูชายเจาชู อย$างกับฉันนะเจาหนูมันไม$ใช$คู$เคียงหมอน แกไม$ไดเชยไดชมของแม$ทรงผมดัดคลื่น ไปกลับไปหากินถิ่นอื่นเจาหนารื้นสองลอน .................................................. กลอนลอ แม$หนูจ5ะแม$หนูจ’าจําหนาไวใหดี พวกข$มขืนข$มขี่หนาแบบนี้แหละหนอ พวกข$มขืนแลวฆ$าเคยมีมาบ$อยๆ ท$านผูฟ/งระวังหน$อยมีบ$อยๆบาๆบอๆ พวกขาดสติขาดสัมปะชัญญะเกิดราคะตัณหา ผิดบุรุษมนุษยมนาลืมศีลหาของหลวงพ$อ โสโครกโรคประสาทเลวชาติชั่วชา ไม$เขาวัดเขาวาลืมศีลหาไปหลายขอ ไม$เขาวัดเขาวาลืมศึกษาธรรมะ ไม$มีหิริโอตัปปะทํากักขฬะไดลงคอ ตัณหาราคะอย$าประมาทอย$าใหโอกาสกับมัน หามฟ‹นกับไฟอยู$ดวยกันเพียงเท$านั้นก็พอ ผูหญิงเล็กเด็กสาวที่มีข$าวถูกข$มขืน ไดฟ/งกันแลวตันตื้นถูกข$มขืนแลวยัดท$อ เด็กเล็กเด็กนอยระวังหน$อยเถอะหนาแม$หนา ถูกผูใหญ$ใจหมาข$มขืนแลวฆ$าบีบคอ ผูหญิงที่เป*นเด็กเล็กมากๆ เรานี้อยากเตือนผูปกครองแลวรองขอ ระวังผูใหญ$ชายฉกรรจคนนั้นไว อาจปากว$าปราศรัยแต$น้ําใจเชือดคอ
๙๖
| ประยูรนิทรรศน
ไวใจทางวางใจคนจะจนใจ คําพังเพยเอ$ยไวมีหลายขอ มนุษยสองเพศที่สงวนควรอยู$ห$าง ที่ถูกผิดคิดดูบางเช$นลูกกับพ$อ ถึงพี่นองทองเดียวที่เกี่ยวพัน ตองแยกกันตอนหนุ$มสาวทุกเหล$ากอ ทุกเชื้อชาติศาสนาว$าไวก$อน เป*นขั้นตอนน$าคิดปะติดปะต$อ ถาคนอื่นคนไกลใหระวัง จะเดินเหินลุกนั่งใหระวังหนอ แต$งเนื้อแต$งตัวอย$ายั่วนัก ชายชั่วใช$หัวหลักและหัวตอ ชายชั่วชายดีมีปะปน เขาก็คนไม$รูนิสัยเรื่องใจคอ มีลูกหญิงอย$าปล$อยเพลินไปเดินเล$น เชื่อฉันเถิดที่เกิดมาเป*นแม$และพ$อ เช$นพ$อณรงคคนนี้มีพิรุธ รายที่สุดมันน$าซัดสะบัดช$อ เธอรองอะไรใครก็รูเธอขู$ฉัน ว$าเมียเก$าเขายังฟ/นดวยมีดขอ เธอยังมาเล$าใหฟ/งครั้งอดีต ว$าจับหนาทองรองกรีดหวดดวยมีดบังตอ จะข$มขืนบีบคอแลวก็ฆ$า จะลากพวกเราเขาปZาหนามพุงดอ คนใจดําๆอํามหิตคิดใหดี ถาไดทีจะเอามีดพันแลวหั่นคอ ผูชายอย$างนายต’อยคนนี้ไม$น$าจะมีกําเนิด ควรจะตายไปเสียเถิดแลวกลับไปเกิดเป*นคันยอ โอแม$สาวรูปงามลงมาหยามชื่อฉัน พวกคุยโมทั้งนั้นอย$าหาว$าฉันขัดคอ อือฮือโฮโฮมันคุยโมกันชมัด จะใหแหวนเพชรเจ็ดกะรัตทั้งเข็มขัดสรอยคอ คนโมมากยากชะมัดฟ/งขัดหู แหมอือฮืออูฮูรูยี่หอ ในเรื่องความเป*นส$วนตัวรูทุกสิ่ง แหมโมมากจริงๆ เจาลิงจ’อ งานการไม$มีทําเดินย่ําตีอก ทําตุกติกกิ๊กก5อกชอบชีกอ ทําชีกอบ$นั่งอายใครเขารู อีอาเล็กกระเป“าอูเลกตังมอ เจาหนาไมหนีบจะจีบสาวๆ ถารูเรื่องราว มันหนาหัวร$อ งานหนักก็ไม$เอางานเบาไม$สู เรื่องความเป*นอยู$เขารูยี่หอ ฉันไม$ตองการสันดานขี้เกียจ เรารูละเอียดขี้เกียจขัดคอ แต$งตัวของเจายังเอาไม$รอด ไดเมียไปกอดเดี๋ยวก็ทอดสมอ ความเป*นอยู$ดูแลเออแน$ะดูแน$ขอแนะนํา ไม$ใช$มึงคํากูคําเหมือนสมตํามะละกอ ..................................................
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๙๗
ลูกคู มืดมลสนธยา พอได(เวลารํามะนาจอแจ อยากจะชมคารมกวี ฉันเอา ไกดีมาตีไกแก มาเจอะเจอเกลอแกวกันเขาแลวคืนนี้ โปรดการุณดวยนะคุณพี่ฉันเป*นสตรีที่อ$อนแอ พึ่งจะแตกแรกผ$านในเชิงประชันชิงชัย ไอเขามันเก$าไอเรามันใหม$ใหหนักใจเสียแทๆ ทั่วทุกสิ่งจริงใจเขาเป*นชายเราเป*นหญิง พึ่งแตกกอช$อกิ่งยังตุงติ้งตอแต ยังต่ําตอยนอยนิดในเชิงประดิษฐสําเนา ชักทอใจไกลเหล$าฉันเป*นตะเภาปนแจ เกรงจะดอยถอยกําลังเสียในระหว$างที่เล$น เพราะวงโนนเขามันเลนเพราะแกเป*นไก$แก$ ถาไก$แก$มาแพกลอนจะลงไปนอนชีเปลือย จะขึ้นขางบนทนเหนื่อยแลวแทงดวยเดือยหุมแพร ช. ไดฟ/งสุนทรกรไก$ของใครที่ไหนกันหนอ ใหรูสึกนึกทอใหงอก$อแหงแก’ จะข$มชายไม$ใหสูเชียวหรือแม$คู$เคยขี่ เธอยกสําเนากล$าวชี้จะมาตีพี่ใหแพ จะข$มขู$ผูเฒ$าเชียวหรือสาวน$าเล$น ยกคดีชี้เด$นหาว$าเราเป*นไก$แก$ ไอแก$เก$าคราวพี่กําลังดีหนังเหนียว พึ่งถ$ายขนมาหนเดียวเดือยยังไม$เหี่ยวปyอแปy ไอพี่ก็ชาติไก$ชนหลายตําบลเคยบ$อน เคยมีชื่อลือกระฉ$อนทั่วพระนครเซ็งแซ$ จะเขาชนครั้งใดไดลุกถ$ายคืนยังรุ$ง นอนกลางคืนยังตีพุงพอเปVดมุงละหัวแผ$ ไม$ยอมใหขึ้นขางบนพี่ยอมทนสูตาย เราตีเลยเดือยใหญ$เพราะไก$ถ$ายมันตีแน$ เมื่อกี้เอ็งว$ามาก$อนว$าไก$ขานอนชีเปลือย จะขึ้นขางบนทนเหนื่อยแลวแทงดวยเดือยหุมแพร ถาแมนเอ็งขึ้นมาขางบนพี่จะตองทนทรมาน จะแทงอีท$าควงจานใหแผลแกบานเป*นปากแตร ญ. ฉันอยากถามท$านผูดูจะเล$นไก$ตัวผูหรือตัวเมีย ถาหากว$าเล$นไก$เฮียลองบอกมาเสียกันใหแน$ๆ ว$าอย$างไรวะไออูไอตัวผูเดือยยาว จงงัดออกซิเจาไอเราก็เหล$าหางแพร เอาออกมาเปรียบกันดูเสียใหมันรูประจักษ เออไก$ขามันเคืองนักยืนอาปากแหงแก’ ยืนเลาะซุ$มจนขนชื่นหงอนบานเป*นชบา ส$งเสียงกังวานขันจาแลวลอยน$ายิ้มแต มันอยากจะตีกับเจาอูไอตัวผูหัวเกลี้ยง ยืนกระทายส$ายเหนียงจงสําเนียงเสียงแหว นําหนาเจาไก$ตัวผูถึงจะสูก็ไม$กี่เดีย๋ ว โดนลําหนักชักเหีย่ วเพียงอันเดียวเอ็งก็ไม$แก ไม$เหมือนไก$ขาถึงจะกลารับรอง หาสี่สามสองจะตองสูกับแก เคยชนหลายครั้งกําลังไม$ตก ปากจิกปAกโบกยายโยกยังแย$ กระทบแขงเปล$าอีตะเภาไม$กลัว พลาดถาจิกหัวอินชัวยังไม$แพ แทงหงายแทงคว่ําขยําขยอก จิกหัวรองป•อกเลือดออกแดงแจ’ ตีล$างตีบนเชิงชนชาญเชี่ยว มีเดือยพาอยู$นิดเดียวแหลมเหมือนเขีย้ วกระแต
๙๘
| ประยูรนิทรรศน
ฉันรูน้ําหนาแกหรอกไอแรงถึงแกจะแทงฉันก็ไม$ตาย เพียงอันจมก็ลมหงายนอนหัวลายเป*นหัวตุ5กแก ช. พอปล$อยหางวางเดิมพันตีกี่อันก็ไม$เหนื่อย เราเชื่อว$าแม$ไก$เดือยถึงเราจะหนื่อยมันก็ไม$แน$ ถึงเราจะเหนื่อยเมื่อยขาตีชาๆไม$ใหช้ํา เพราะไก$แก$มันเคยปล้ําสองสามมันยังไม$แพ พี่เคยตีทุกตําบลทุกมณฑลจังหวัด มาเจอไก$ผูหญิงลําตัดตีแขงสาดหงายแผ$ จะมาคุยว$าเก$งกว$ามาแทงตาแทงหู จะมาแทงไก$ตัวผูถามคนดูเขาใหแน$ๆ ไก$เอ็งแทงขาหรือไก$ขาแทงเจา เชื่อแน$ไก$เราเดือยยาวกว$าไก$แก ไอเดือยไก$เอ็งมันสั้นหรือมาดันแทงตา เดือยแกเปVดเท$าเม็ดนอยหน$าแค$นจะมาตอแย จะมาแทงตาเราว$าเดือยแกยาวแค$ไหน เดี๋ยวถูกไออูเดือยใหม$ตูดจะลายเป*นกระแส แม$ไก$เคยกกนางนกหนาหนา ของเอ็งไก$ปZาของเขาไก$แก$ ไก$ตั้งไก$ต$อไก$ล$อไก$ชน เอ็งไก$ซุกซนเที่ยวรนหาแง$ เจอแซ$เป*นตองงับหมั่นจุ$มบ$อยๆ ขยับขย$อยอร$อยดีแท เดี๋ยวแทงเดี๋ยวแทงเรี่ยวแรงชักหาย ไม$เหมือนไก$ถ$ายลวดลายดีแท โขยกขยับดังกระฉับกระแฉะ กระเพาะกระแพะอีแปะแดงแจ’ คนละผลัวะสองผลัวะเสียงลมผลัวะละหงายผึ่ง ไก$กูแทงไก$มึงพอลมตึงละตีนแบ .................................................. กลอนลู ช. พิศดูแม$หนูนองช$างแคล$วคล$องคมคาย ขยับท$ามาทายยืนขยายเหลี่ยมดู จะเกริ่นทํานองรองรับลุกขยับเยื้องย$าง ลักษณะท$าทางบอกว$านางเป*นนักสู ลักษณะเจามันเฉียบถาจะเปรียบเอามาโชว แม$ตาคมผมโบวเหมือนหุ$นโชวในตู เจาเป*นสาวสมสมัยกําลังละไมละมุน แม$สาวใหญ$แม$ประยูรแหมสมบูรณขึ้นหนาดู เจาเป*นหญิงแข็งแกร$งทั้งเสียงแรงและกําลัง ฟVตเปรี๊ยะแน$นป/–งลูกนองรั้งกันแทบไม$อยู$ กําลังเปAgยมเต็มปรี่แถมยังมีอารมณคึก เขาบอกมีความรูสึกยิ่งเล$นดึกยิ่งหนาดู ว$ายิ่งดึกแกยิ่งเล$นดีแหมเรานี้ชักนึกชอบ จะไดเล$นกันหลายๆ รอบเขาโตตอบพันตู จะไดว$ากันใหโลดโผนดวยลําโคนลําหัก ถาใคร$มาเอี้ยเสียหลักผิดก็ผลักเขาประตู ญ. ที่แกมากล$าวกระทูฉันฟ/งดูจะไม$เหมาะ อย$าพูดมากปากเปราะมาค$อนเคาะรําคาญหู คุยว$าเตรียมมาพรอมสอบซอมมาเต็มที่ แหมจะลองดีก็เอาซี่ลองดู ฉันกลัวว$าจะไม$จริงถาเจอผูหญิงตัวเต็ง เขาว$าฉันฟVตเปรี๊ยะตึงเป“งกลัวจะเก$งกันชั่วครู$ เขาจะว$าใหโลดโผนมีลําโคนลําหัก ถาแมนใคร$เอี้ยเสียหลักแกจะผลักเขาประตู
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๙๙
จะผลักเขาประตูใหเขาไปสู$ขางใน จะผลักเขาไปในประตูจะบอกใหรูเสียดวย ทําซุ$มซ$ามเซ$อซ$าเดี๋ยวจะว$าไม$บอก ยังไม$รูจักอะไรพวกนี้ยังไม$เคยเจอ พอหมดสิทธิ์ผิดหวังจะลงไปนั่งคอตก ญ. นักรักรุ$นแกนี่มันยังแค$หัวเข$า แกจะมาว$าฉันกลัวไม$ทันกี่เพลง เห็นคุยกันนักคุยกันหนาว$าฟVตวิชามากันพรอม ค่ําคืนก็คอยจดท$องแต$บทแต$กลอน เฝyาแต$ฟVตคิดกลอนจะหลับจะนอนก็ดึกไป ไหวครูอะไร ไหวครูแบบไหนกันแน$ เรื่องไหวครูเขาชํานาญนับว$าขยันไม$ย$อย ช. เธอว$าฉันผิดหวังลงไปนั่งคอตก ผูหญิงอะไรใจยักษไม$รูจักสงสาร เจอผูหญิงนักเลงแถมยังเก$งอีกดวย เรื่องต$อสูผูชายเจาสูไดทุกขนาด เรื่องผูชายใจกลาเธอแปะถาจะราวี จําพวกพี่มันผูชายถึงอย$างไรก็ตองแพ จะใหแพเรื่อยเรื่อยความเหนื่อยไม$เหลียวแล ช. ผูหญิงรายรายเราเคยไดเป*นภรรยา ขืนอยู$ไปไม$ไหวแน$หล$อนเอาแต$อารมณ บังคับใหอยู$บานงานการตองเรียบรอย ไม$ว$ากลางค่ํากลางคืนดึกดื่นอย$าไปไหน ถาขืนไปไม$กลับบานคืนนั้นตองเดือดรอน ผัวกลับบานผิดเวลาแม$ด$าโขกสับ ไอเรื่องบังคับขู$เข็นเลยไม$เป*นความสุข แหมกลับจากงานง$วงนอนจะพักผ$อนใหสบาย มาจูจี้บอกพี่จ’าแลวลูบขาลูบแขง
เอ5ะเจากรนี่จะเคราะหรายประเดี๋ยวจะตายรองอู ฉันไม$ใชกลวยเอาหมัดมวยหรือโยดู ผูชายอกสามศอกยังจับมาล็อคเสียอยู$ อย$า อย$า อย$า มาพะเยอเจามีดเท$อคมทู$ แม$จะเอาเข$าตีอกใหรองโอ5กเป*นไก$อู อย$าคุยมากปากเบามายืนเห$าใหหนวกหู ประเดี๋ยวจ’อบ$อเองหมดเพลงพะบู5 กินไข$ไก$มาหลายชะลอมจะสอบซอมเขามาสู ไม$ค$อยไดหลับไดนอนไปจนตอนเชาตรู$ มาทีอีตอนไก$โห$ยังลุกโยงโย$ไหวครู ถึงมีโยงโย$ยังแย$หรือแกไหวแม$อีหนู เมียถึงทองโตกันบ$อยบ$อยก็เพราะแก$ปล$อยลําครู จะเอาเข$ามาตีอกแลวก็โขกขอบประตู จะตีอกจกกบาลเล$นอย$างนั้นฉันไม$สู เจนจัดทั้งหมัดมวยพรอมไปดวยโยดู ไม$คิดพรั่นหวั่นหวาดช$างเก$งกาจจริงแม$หนู เท$าไหร$เท$าไหร$เขาก็ไม$หนีเพราะเขามีทางสู พวกฉันมันพวกไก$แจมันแพแพสูสู ไม$เห็นใจฝZายแพบางเลยนะแม$เมียงู มันทั้งดุทั้งด$าฉันเลยตองหย$าไม$ขออยู$ ร$างกายก็ทรุดโทรมมันทั้งข$มทั้งขู$ จะแต$งตัวไปไหนหน$อยมันก็ชะมอยตาดู จะเที่ยวเตร$บางก็ไม$ไดมันหาว$าไปเจาชู มันฉีกหมดมุงหมอนที่หลับที่นอนมันก็ไม$ปู เชื่อไหมฉันหลับแม$งจับใบหู บางทีฉันนอนไม$ทันลุกมันยังปลุกจะใหมาสู กลับจูจี้กวนใจมาทําอะไรก็ไม$รู หญิงอะไรมันไฟแรงเหมือนดังแสงมฤตยู
๑๐๐ |
ประยูรนิทรรศน
ญ. ชะเจาชายนี่รายกาจหมิ่นประมาทพาดพิง ชอบกล$าวหาว$าหญิงฟ/งแลวยิ่งอดสู มันจะมากไปหน$อยในถอยคําแถลง ว$าหญิงอะไรไฟแรงเหมือนยังกับแสงมฤตยู แกเอาหญิงมาเหยียดหยามกล$าวประนามปZนปA‘ อันผูชายที่ดีเขาก็มีกันใหออกอู ฉันว$าแต$ชายชั่วประพฤติตัวไม$ดี ระคายโสตขอโทษทีผูชายดีขอเชิดชู ความชั่วของผูชายก็มากมายหลายอย$าง บางหากินสิ้นทางเอาคุกตารางเป*นบานอยู$ บางก็เที่ยวฉกชิงบางพาผูหญิงขายซ$อง ไอบางก็ทําเขาทองแลวก็ไม$มองไม$ดู บางการงานไม$ทําเอาแต$ความสนุก บางก็อาศัยแลกขาวสุกไม$มีที่ซุกหัวอยู$ พวกผูชายเละเทะเที่ยวสะเปะสะปะ เขาเรียกว$าชายสวะเที่ยวลอยพระริมคู .................................................. กลอนลูผู(หญิง เป*นชายที่น$ารังเกียจพวกเสนียดจัญไร คือพวกบากามวิสัยเป*นพวกชายเจาชู เที่ยวเชยชิดพิศวาสแลวเปลี่ยนรสชาติต$างๆ บางช$องไม$ยอมคางชอบนอนตามอ$างตามอู$ นี่คือพวกเจาชูที่ไม$รูจักพอ มีเมียลับลับล$อล$อ ไม$ตองไปขอไปสู$ ที่พวกผูชายทําเสียมาหาว$าเมียขี้หึง บางก็ล$อกันอึงเสียงขึ้นมึงขึ้นกู จะเสียทองสักเท$าหัวไม$ยอมเสียผัวใหใคร จะแยงอะไรก็แยงไปจะไม$ใหใครเขามาขู$ ของที่รักป/กใจไม$ยอมใหใครเชยชิด แต$พวกผูชายเขาไม$คิดแบบชนิดเจาชู พวกเจาชูไม$รูหายระวังกายไวใหดี ระวังเถอะดอกจําปAเองจะไม$มีเหลืออยู$ ถาโดนเชือดเลือดชุ$มจะวิ่งกุมกระบวย เดี๋ยวจะรองว$าช$วยดวยเปVดแผลที่ปZวยใหหมอดู ก$อนอื่นที่ฉันจะกล$าวขอกราบเทาอภัย ที่ฟ/งกันอยู$ทั่วไปทั้งญาติสหายมิตรหมู$ ท$านเคยฟ/งสําเนียงหากซุมเสียงฉันไม$เพราะ กรุณาอย$ายิ้มเยาะหากฟ/งไม$เพราะเพลินหู กลเม็ดเด็ดพรายลวดลายรองกลอน ยังมีเด็ดเผ็ดรอนในบทกลอนกระทู ถึงแม$ประยูรจะแก$เก$าก็เชิงเชาวเชี่ยวชาญ เคยไดมีผลงานในเรื่องการต$อสู ฉันเก$าคร่ํารํามะนาหลักวิชาเชิงเชาว ใช$เก$ารางคางเตาเป*นของเก$ากับตู มาตรฐานการรองทํานิทํานองยังแน$ชัด มีคําคมเป*นสมบัติเพราะฝNกหัดมาจากครู ยิ่งแก$เก$าเขาเกณฑวิธีเล$นยังขยัน ถาเจอผูชายที่ทันกันก็พอจะทานกันอยู$ อย$างผูชายขนาดเจาพอเจอกับเราจะถอยหลัง โดนฉันด$าว$าไม$กี่ตั้งจะลงไปนั่งหดหู$ พ$อหนาอ$อนเพิ่งสอนขันเดี๋ยวจะไม$ทันรอบดึก ฉันมันมีอารมณคึกพอตกดึกงี้น$าดู ฟ/งพี่รองเถิดนองหญิงมันไม$ใช$สิ่งเสียหาย บอกใหทรามไม$หยาบคาย ใหละอายอดสู
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๑๐๑
หญิงที่ดีมีทุนเขาเรียกว$ากุลสตรี ไม$ปากกลาด$าสามีเอาความดีเขาสู เมียเป*นน้ําผัวเป*นไฟอยู$กันไดไม$หม$นหมอง ถือไมเทายอดทองถือกระบองยอดทู$ บางครอบครัวผัวเมียพอไดเสียกันก็แหลก ตีด$าทอหมอขาวแตกจําเป*นตองแยกกันอยู$ เมียฉันนั้นอยู$กันไดเพราะรูใจรูจิต พอเมียฉันเริ่มหงุดหงิดฉันรีบไปปVดประตู .................................................. ช. ลูกคู$ตายแน$ตายแน$ไอหวัง จะลองอีกสักครั้งนี่ฟ/งกันไหมพวกเรา วันนี้มาเล$นที่วัดกูแหมอูฮูสนุกใหญ$ แม$ประยูรทรามวัยแม$ชั่งเขาใจว$ากล$าว นองรูเรื่องเบื้องตนกําเนิดเราจะมี เมื่อแรกเริ่มเดิมทีตามบาลีบอกเล$า ว$าชายเป*นพ$อหญิงเป*นแม$แน$นอนนัก ว$าเราย่ําเหยียดเกรียติศักดิ์แลวลืมหลักลืมของเก$า จําจะยกเรื่องราวเอาขึ้นมากล$าวกําเนิด ว$าคนเราจะเกิดคอยฟ/งเถิดนองสาว เมื่อเลือดในกายเป*นกอนหญิงนอนชายนั่ง เรือนชานแทบจะพังอีตอนนั่งคุกเข$า เมื่อไก$เลาเชาตรู$เจาไม$รูหลอกหรือ ไดต$อตีนต$อมือเสียจนสะดือรอนผ$าว ยกแต$บุญคุณผูหญิงทํายุ$งยิ่งยอนยอก เธอพูดแต$เรื่องออกทําไมไม$บอกเรือ่ งเขา ลองถามท$านทั้งหลายคุณใครวะสูงต่ํา คุณใครเป*นคนทําว$ากันตามสําเนา เรื่องบาลีผีไม$รูถาบารูผีเขาใจ เรื่องอวดอางไวลายตองลองขยายดูกับเจา ตะโจว$าหนังมังสังว$าเนื้อเสโทว$าเหงือ่ เมโทคือใคร ของประดับสําหรับกายมีมากมายหลายเท$า ทั่วทุกเสนโลมาทันตะเขาเรียกฟ/น องคชาติคือไอนั่นเป*นตัวสําคัญพ$อเจา ไดก$อกําทําเข็นใหเราไดเห็นทันตา มนุษยที่เกิดมาเพราะคุณพญาหัวเต$า เอ็งลืมคุณผูชายเขาผูที่ใหกําเนิด มีแต$นอนใหเขาเชิดจนตูดเลิศเป*นกลองยาว เอ็นใหญ$เการอยเอ็นนอยเกาพัน พี่เอนมาไขวลํารําคาญพวกเจา .................................................. กลอนลอง เกิด แก เจ็บ ตาย (ลูกคู) เกิดแกเจ็บตาย คําพระกลาวไว( หญิงชายควรตรอง อันความดีนั้นเลา ไมสูญ หายตายเปลา ประดุจดังเสาธงทอง มนุษยสัตวอุบัติขึ้นในภาคพื้นจักรวาล กําเนิดกายคลายกันทุกเธอท$านทั้งผอง ไม$ผิดแปลกแตกต$างนับแม$เมื่อตั้งครรภมา ถึงยายปลอดคลอดกายาดวยมารดาอุมทอง เป*นทารกตกฟากย$อมประจักษแจงจิต ทั้งผ$อนผาภูษิตไม$มีปVดปกปyอง ลวนเปลือยเปล$าขาวดํารูปธรรมต$างกัน แต$ไม$เป*นการสําคัญในขอนั้นหรอกพี่นอง
๑๐๒ |
ประยูรนิทรรศน
ไม$ปรากฏยศศักดิ์ลวนน้ําหนักเท$าๆ กัน มาภายหลังจึงสรางสรรคแลวพากันยกย$อง ถาลูกบ$าวเขาเรียกไอถาลูกนายเขาเรียกคุณ แบ$งชั้นขั้นตระกูลแลวแต$บุญจะสนอง บางบุญหนักศักดิ์ใหญ$เลยลืมกายพิกล เริ่มเห็นคนไม$ใช$คนทะนงตนขนพอง ลืมสภาพตราบหลังเมื่อคราวครั้งยังแบเบาะ ที่เขาเหยียบย่ําหยามเยาะนั่นก็เพราะเงินทอง ต$างมีหู มีตา มีหนา มีหัว มีแขน มีตัว มีหัวคิดตรอง มีปาก มีลิ้น มีตีน มีมือ แต$เหตุไฉนใยหรือจึงยึดถือคะนอง อันหนังเนื้อเชื้อไขเลือดในกายเราทุกหยด ย$อมแดงฉานเหมือนกันหมดอย$าถือยศทําผยอง มารักใคร$กันไวเถิดเพราะเราก็เกิดมาคลายกัน อย$ายกตนข$มท$านดวยหลักฐานเงินทอง เมื่อสาวหนุ$มกระชุ$มกระชวยรูปสํารวยสวยแท ตกตอนปลายกายแก$ไม$น$าแลน$ามอง ชักหมดงามไปตามวัยไม$เหมือนสมัยหนุ$มสาว แกมก็ตอบสอบเขาทั้งผมเผาก็ขาวผ$อง ชักผิดแผกแตกไปกําลังกายก็ลดถอย ปล$อยหนวดเครายาวยอยเพราะไม$ค$อยแตะตอง ท$านผูชายที่กายแก$แม$ผูหญิงก็คอนติงเอาต$างๆ ที่แก$แต$กายหัวใจยังก็มีอยู$ตั้งเป*นกอง หาน้ําท$า หญาอ$อน ไม$ชอบนอนเลนตม ที่แก$แกวก็มีถมชอบนิยมยาดอง ไอปAเดือน เคลื่อนผ$านไปตามกาลเวลา ทั้งเนื้อหนังสังขาราจะกาวขาก็ไม$คล$อง ขาดทุกสิ่งจริงแทในยามแก$นี่แหละกรรม หมดรักสวยรักงามมีแต$ความเศราหมอง หมดสมัยเที่ยวเตร$การฮาเฮไม$ค$อยไดผ$าน คิดแต$จะสรางบุญทานหมายสวรรคมุ$งมอง เมื่อหนุ$มสาวไม$เอาถ$านริแต$การทุจริต พอแก$กายกลับไดคิดเห็นความผิดเป*นช$องๆ ละพยศหมดไปเปลี่ยนนิสัยกว$าแต$ก$อน เพราะสังขารยานหย$อนฟ/นก็คลอนไปเป*นกอง เช$นเครื่องใชในกายเราก็เก$าเก$า ก็ชักกร$อน ถูกสนิมชิมชอนไม$งามงอนผุดผ$อง หูตาฝyาฟางทุกขังเขามาเยือน ชักหลงใหลลืมเลือนใหฟ/gนเฟ‹อนในสมอง แขกจะไปใครจะมาก็จําหนาไม$ถนัด พอแก$กายใกลวิบัติใหอึดอัดขัดของ เกิดก็แน$แก$ก็จริงนี่แหละเป*นสิ่งเวียนวน อย$าทําใจเอนโอนใหอกุศลเขาครอบครอง ต$อจากทายกายชราก็โรคาเขาครอบงํา ตองโศกเศราเชาค่ํามีแต$ความเศราหมอง เดี๋ยวมืดหนาตามัวเดี๋ยวปวดหัวปวดหลัง เดี๋ยวปวดแกมปวดคางปวดสีขางปวดทอง ชักออดแอดแพทยมา...เยือนเคหาคอยชูช$วย ถาญาติเราเขาร่ํารวยพอหยิบฉวยเงินทอง การรักษาพยาบาลก็ถูกการอนามัย พอผันแปรแกไขเรื่องโรครายทั้งผอง อนาถแทก็แต$คนที่ยากจนสมบัติ จะตามหมอก็ติดขัดเพราะอัตคัดเงินทอง ถาคนปZวยรวยสตางคเพียงแต$สั่งดวยปากเปล$า ไม$ตองเดินไปเชิญเขาหรือบอกเล$าเป*นคําล$อง
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๑๐๓
สูรวบรวมสวมยามาตามเวลานัดหมาย ถาคนจนขนขัดมักบอกป/ดไปทุกวัน มักจะเป*นอย$างนี้เรื่องคนมีกับคนยาก สมัยนี้ดีขึ้นบางในเรื่องการโรคา คนยากไรไขหนักก็ย$อมประจักษทั่วกัน การเจ็บไขไดพยาธิเราไม$อาจหลีกหลบ เจ็บตนพอทนไดแต$เจ็บใจนี่มันยาก การเกิดแกเจ็บไข เมื่อยามใกลจะดับขันธ โอมนุษยปุถุชนกําเนิดตนแลวเล$า มิหนําซ้ํายามเฒ$าโรคาก็เขามารังควาญ พอสุดขั้นบั้นปลายก็ความตายล$ะแน$ชัด เจานายไพร$ผูดีจะเศรษฐีหรือขอทาน ผิดก็แต$แห$แหนขนัดแน$นนองพี่ บ$าวไพร$ใชสอยมีนับรอยนับสิบ อนาถแทก็แต$คนที่ยากจนขนขัด นั่นตายผูเดียวเปลี่ยวเปล$าไม$มีใครเขามาดูใจ ที่วอดวายกายเน$าแลวไม$ไดเขาเขตวัด ถาคนรวยเขามวยมรณผูอาวรณมากมาย ทําโศกเศราเฝyาบ$นดวยเล$หกลมารยา ส$วนคนยากซากศพถาใครไดพบไดเห็น เมื่อชีพเราคราวยังอย$าคิดสรางเลยสิ่งอื่น มาแต$กายไปแต$ตัวทิ้งดีชั่วไวเบื้องหลัง จงสรางทานบารมีและความดีประดับตน ชื่อยังอยู$ชูชื่นใหท$านอื่นเขาบ$นหา ฉันมีกรรมรําเตนเป*นเชื้อเช$นเชิงชน ฉันดับขันธนานไปถาใครๆ เขายังจํา บทฉันนําลํานี้อันความดีทั้งหลายแหล$ ตอนใดทราบความดีถาจะมีคนฉิน
ถึงทางจะไกลแสนไกลหมอก็ไม$ขัดของ ถึงอยู$บันไดติดกันเขาก็ไม$หันหนามอง ยังถือยศถือศักดิ์กันมากนักนะพี่นอง เพราะรัฐบาลท$านจัดหาสุขศาลาไวรับรอง ท$านรักษาพยาบาลโดยไม$มีการเรียกรอง ควรจดจํานําไปคิดในดุลยพินิจตรึกตรอง การขู$ข$มดวยลมปากนี่มันขี้มักมัวหมอง ก็คลายกับเห็นยมบาล มาแหวกม$านยืนมอง ตองผันแปรแก$เฒ$ามาเหี่ยวเฉาเศราหมอง ความเจ็บปZวยช$วยกันพาสังขารขัดของ ย$อมสิ้นสุดมนุษยสัตวความวิบัติมาสนอง มาและไปคลายกันครบอาการสามสิบสอง ทั้งโทนทับจับปAgมโหรีขับรอง นําผูตายวายชีพบรรจุหีบปVดทอง เป*นศพผีไม$มีญาติออกเกลื่อนกลาดก$ายกอง ตองสูญเปล$าเน$าไปไม$มีใครเขาแตะตอง เราดูไปก็คลายสัตวเพราะไรญาติพี่นอง ต$างครวญคร่ําร่ําไหน้ําตาไหลเนืองนอง ถึงจะไม$มีน้ําตาก็ยังอุตส$าหแกลงรอง ต$างก็เบือนหนาเบนไม$อยากเห็นไม$อยากมอง ถึงสรางทรัพยนับแสนนับหมื่นก็คนอื่นแหละครอบครอง พื้นพิภพกลบร$างเนื้อก็พังหนังพอง ถึงตัวเราตายวานชนมก็ยังมีคนเขายกย$อง ประดับอยู$คู$หลาทั่วดินฟyาก็ยังมอง อาศัยเสียงเลี้ยงตนเพื่อหวังผลเผื่อทอง คงเหลือบางก็ทางรําและถอยคําที่เคยรอง อุทิศไวใหแก$พ$อและแม$พี่นอง สิ่งชั่วชาราคินฉันทั้งสิ้นขอรับรอง
๑๐๔ |
ประยูรนิทรรศน
แถลงลําคําทายเพื่อเตือนใจชาวชน เกรงว$าจะปลื้มลืมตนหรือเสียผลบกพร$อง เพราะความจริงสิ่งแน$เรื่องเกิดแก$เจ็บตาย ย$อมผลัดเปลี่ยนเวียนว$ายหลีกไม$ไดดังใจปอง เพราะไตรโลกโชคชัยย$อมหมุนไปค่ําเชา ส$วนความดีนั้นเล$าสรางกันหรือเปล$าพี่นอง อันน้ําใสไหลเลาะก็คอยจะเซาะริมตลิ่ง เหมือนไมแก$หนักกิ่งก็รังแต$กลิ้งลงคลอง .................................................. กลอนลันเพราะ โอโฉลกโชคชะตาที่เกิดมาเป*นชีวิต มันขื่นขมพรหมลิขิตชะตาขีดใหแก$ฉัน ไม$เคยไดรับความสุขมีแต$ทุกขลนเหลือ มันเซ็งๆ เบื่อๆ คิดแลวเหลือจะรําคาญ จะเป*นลูกนองก็ไม$ดีจะเป*นลูกพี่ก็ลําบาก เห็นมีแต$ตัวกาฝากดีแต$ปากเท$านั้น เขาปากว$าปราศรัยแต$ขางในดูไม$ออก ขมขางในหวานขางนอกเดาไม$ออกว$ากี่ชั้น เมื่อแรกพบประจบดีเดีย๋ วเรียกพี่เรียกนา ต$อไปชักกลายท$า เห็นแลวพาใหนึกหวั่น ชักหมั่นหูหมั่นตาดูแลวน$าหมั่นไส เดี๋ยวทําเป*นหมาหยอกไก$ชักควาไขว$พัลวัน ฉันมักเจอแบบนี้จะมีดีก็ทีแรก พอหนักๆ ก็ชักแปลกเขาเล$นแหกตากัน เมื่อทีแรกเป*นลูกนองประคับประคองอย$างดี พอหนักๆ ชักอัปรียคิดเป*นรุ$นพี่ตัวฉัน อุตส$าหปลีกหลีกตนเที่ยวหาคนช$วยเหลือ ก็หนีไม$พนคนเกลือคิดถากเถือห้ําหั่น ฉันวาเหว$เอกาใหดวงชะตาพาไป เปรียบเหมือนเรือไม$มีพายเที่ยวลอยไปตามธาร ใหวาวุ$นครุ$นคิดนึกถึงอดีตความเก$า หวังยึดดึงพึ่งเขากลับถูกเผาถูกผลาญ อะไรหนอก$อใหที่ฉันไดกระทํา ตองใชเวรใชกรรมมีแต$ความทรมาน นึกมานะอดทนเกิดเป*นคนตองมีหวัง คงมีผูใดใครบางที่เขายังสงสาร ไดรับความเจือจุนจากพระคุณครูบา ไม$มีอะไรดีกว$าเท$าครูบาอาจารย และยังอาศัยสําเนียงกระแสรํารอง จนกว$าจะสิ้นเสียงกลองพอเลี้ยงทองไปวันๆ ไอที่จะคิดพึ่งใครน$ะอย$าไปหมายเขาดีกว$า พึ่งตัวเราน$ะเขาตําราสูกมหนากัดฟ/น ตัวของเราพึ่งตัวไม$ตองกลัวใครมาฉุด ใกลหรือไกลไปไม$หยุดสูจนสุดแรงดัน อาศัยมานะอดทนเอาตนของตนเป*นที่ตั้ง กลัวอย$างเดียวท$านผูฟ/งจะพากันนั่งรําคาญ ไอสุมเสียงเรี่ยวแรงยังพอตะเบ็งไหวแน$ กลัวท$านจะบ$นว$าแย$ไอเรื่องแก$นี่สําคัญ ไอจะทําทีท$ากิริยายังอ$อนชอย เสียแต$แก$ไปซักหน$อยมันไม$อร$อยที่ตรงนั้น จะทําหนาทําตาใหคนเขาฮาครื้นเครง ก็นึกอายตัวเองเลยพาใหเซ็งไปตั้งนาน หันไปดูแม$สาวๆ ทําใหเรานึกอิจฉา ไม$ทันจะรองเลยคนฮาเพราะลูกนัยนตาเขาหวาน
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๑๐๕
ก็เพราะว$าตัวของเรามันผิดกับเขาตัง้ เป*นกอง พอลุกขึ้นยืนรองถึงเขาจะมองก็ผ$านๆ โปรดเมตตาอภัยเห็นใจเถอะนายจ’า ไอคนเก$าเฒ$าชรามันมีราคาไม$เหมือนกัน ถาฉันเป*นเรือหรือรถจะเปลี่ยนใหหมดเครื่องเครา อีอันไหนมันเก$าฉันจะไม$เอาเลยซักอัน จะเปลี่ยนลอเปลี่ยนเกียรอะไรเสียก็ทิ้งไป ยกเครื่องตั้งวางใหม$ไม$ยอมใหใครวิ่งทัน ถาเปลี่ยนเครื่องไดเหมือนรถพวกเธอทั้งหมดจะรูตัว จะสวยหรือสาวเราไม$กลัวยี่หอทัวรอินชัวรรัน แต$ตัวฉันนั้นเป*นคนไม$ใช$เครื่องยนตเหมือนดังคิด เลยไม$ไดถอดเครื่องฟVตมันชักติดติดตันตัน ใหตันตื้นยืนคิดในเรื่องชีวิตตองหากิน ถาหมดดีไม$มีศิลปXก็หมดสิ้นกันเท$านั้น เมื่อยังเป*นสาวเป*นแซ$เขาก็ยังแลยังมอง พอแก$เถาเขากระป“องก็สุดจะรองรํากัน ก็ไดแต$วิงวอนรองขอพรท$านผูดู ขอใหท$าอุมชูใหฉันไดอยู$ไปนานนาน ขอใหอยู$ไปนานนานช$วยสงสารไวสักคน เพื่อรับใชประชาชนใหเป*นกุศลสรางสรรค จะไหวหรือไม$ไหวตองอาศัยแรงใจสู ถาหมดสิ้นคนดูก็ลาครูเลิกกัน .................................................. กลอนลังออกตัว ท$านผูชมที่นี่สวัสดีค$ะคุณคุณ ที่มาสนับสนุนขอขอบคุณอีกสักครั้ง ดิฉันตองขอขอบคุณเพราะยังไม$คุนไม$เคย เกรงถอยคําที่เฉลยจะเกินเลยไปบาง หากเกินเลยจงเฉยไวไม$เป*นไรหรอกพี่นอง เพราะถอยคําที่มาสนองมันไม$ใช$ของจริงจัง ขออภัยทุกท$านที่มีการหยาบชา นี่มันเป*นเรื่องธรรมดาฉันนํามาว$าใหท$านฟ/ง เพื่อความบันเทิงเริงรมยต$อท$านผูชมแทแท ดีไม$ดีก็แลวแต$อันนี้ก็แค$สตางค แต$ในขณะเดียวกันอยากใหทุกท$านมีความสุข แต$ตัวดิฉันก็ยังเป*นทุกขในเรื่องลุกเรือ่ งนั่ง มันเหน็ดเหนื่อยเมื่อยลาก็เพราะว$าไม$ค$อยไดเวน มืดลงเล$นเล$นไม$ค$อยไดเวนว$าง ไม$ค$อยไดว$างไดเวนดิฉันนั้นเล$นแทบทุกคืน จึงไม$รูสึกครึกครื้นบางครั้งก็ฝ‹นเอาบาง ตองหักอารมณข$มสติเพราะเรามันริมทาง บางคืนดีบางคืนไม$ดีเป*นเสียอย$างนี้แหละท$านผูฟ/ง ฉันอดตาหลับขับตานอนไอบทกลอนก็ชักกร$อย ลําที่รองก็ไม$อร$อยรูสึกไม$ค$อยขึงขัง มันไม$ค$อยจะขึงขังสุมเสียงไม$ดังหวนโหย ฉันรองขอก็แต$โดยเพราะอิดโรยกําลัง ไอเรื่องกําลังวังชานี่แหละมันพาใหมีชื่อ แต$ฉันอาศัยความตื๊อใชความดื้อดันทุรัง ดีไม$ดีไม$สําคัญอันนี้ตองตันตะแบง แต$พอรูสึกนึกถึงแบงกก็พอมีแรงขึ้นมาบาง ฉันคนจนทนทูนักต$อสูเศรษฐกิจ ไอเรื่องถูกหรือผิดเราเก็บไปคิดวันหลัง พวกเธอน$ะไม$เอาไหนฉันเห็นว$าไม$เอาถ$าน พออดนอนล$ะงุ$นง$านไม$นึกถึงงานขางหลัง
๑๐๖ |
ประยูรนิทรรศน
อะไรยังสาวยังแสสูคนแก$ก็ไม$ได ไอฉันมันแก$ก็แต$กายแต$ว$าหัวใจฉันมันยังดัง เสียงรํามะนาฟ/งเพราะมาเจอนาย..เขาอีกแลว ดูหนาตานองแบ5วเหมือนยังกับแมวฝรั่ง ผมก็หยุ$งหยอกหยอยยังกับปอยขาวโพด ดูสีหนาท$าจะโกรธฉันขอโทษเถอะนะป/ง ว$าเฮียเอ’ยเฮีย... ฉันขอโทษจงเตี้ยมเตี้ยม ฉันตั้งใจไวเต็มเปAgยมแลวตระเตรียมหลายอย$าง ฉันตั้งใจไวเต็มที่เมื่อรูว$าพี่จะมา พอไดประสบพบหนาอยากสนทนากันบาง พอไดประสบพบเห็นหัวใจเตนตึ๊กตึ๊ก พอเห็นหนาพานึกใหรูสึกผิดหวัง ตัวก็เล็กแขนขาก็เล็กยังกับเด็กหัดใหม$ ไอฉันมันหญิงขนาดใหญ$คงจะไม$ไหวกระมัง มันไม$ใช$คู$แข$งขันถาพูดกันตามหลักนักเลง เล$นกับพวกนี้ชักเซ็งเซ็งมันโหรงเหรงเหลือกําลัง ถึงมีคารมคมคายก็ตองตะกายกันขาขวิด ไออย$างลําตัดตัวนิดนิดอย$ามาสะกิดสีขาง เดี๋ยวจะตองดิ้นกะแด$วกะแด$วยังกับแมวเจอหนู รูปร$างไม$น$าดูฉันมองเหมือนงูกระดาง ไดงูกระดางหางชี้ไม$ทันบุหรี่ก็หมดมวน ตองหยุดพักกระอักกระอ$วนมาเจออีอวนงูจงอาง บรรจงหัดจัดวางขึ้นบนระหว$างแสกหนา โยกทางซายทางขวาตามครูบาสอนสั่ง ว$าคาถาป/ฐหมังแลวก็ตั้งนะโม สามครั้งดังมโนว$าอิติปVโสถอยหลัง ว$าเสร็จสรรพแลวหลับตาฉันค$อยค$อยว$าเบาเบา มาพบศัตรูดําเป*นเงาตองเสกเปZาหลายหลายครั้ง เสกใหตรงวงชายที่มุ$งหมายแม$นมั่น ใหซู$ซ$าตัวสั่นไม$เป*นอันที่จะนั่ง ใหงวยงงหลงใหลรองอะไรผิดจังหวะ ใหขึ้นมาดันสะเปะสะปะเหมือนโดนนะจังงัง ใหวงผูชายฝZายนายต$อนั่งหัวร$อกันเป*นเบื้อ ใหรูสึกนึกเบื่อเหมือนเล$นเสือตัวถัง ใหแพฤทธิ์ผิดพลาดดวยอํานาจคาถา ใหรูสึกนึกประหม$าใหไดหนาลืมหลัง ใหไดหลังลืมหนาไม$มีป/ญญาโตเถียง โอมมะพวงโอมเพี้ยงขอใหเสียงแกไม$ดัง ใหเสียงแหบเสียงเครือใหเสียงเหลือนิดเดียว ใหหนาบูดหนาเบี้ยวหนาเขียวหนาพัง เพราะถูกอํานาจคาถาที่ฉันว$าฉันเปZา แต$พอมันนั่งซึมเซาเอ็งโดดเขาขางหลัง เอ็งโดดเขาไปขางหลังอย$าไดรั้งไดรอ ไปเขกหัวนายต$อแลวขาจะล$อเจาคนกลาง คนตีกลองน$ะไม$เกี่ยวเป*นพวกเดียวกับฉัน เราช$วยเหลือเชื่อกันเดี๋ยวมีรางวัลใหบาง เรารวมหัวกันเขาไวไม$เป*นไรหรอกพวกพอง พอผูชายขึ้นมารองเราตีกลองอย$าใหดัง เรื่องค$าตัวน$ะไม$เป*นไรถาเขาไม$ใหมาเอาที่ฉัน เรื่องรางวี่รางวัลใหพูดกันตอนหลัง ตัวฉันน$ะคือปราชญฉันเปรียบเป*นราชสิงโต จะใหนาย...หัวโตน$ะเปรียบเป*นโคเขากาง สมมุตินามตามบทฉันเป*นแม$มดเจาเสน$ห ยืนกรุมกริ่มยิ้มเผล$ใชเหลี่ยมเล$หต$างต$าง แต$งตัวเสียสวยปร’อออกมาจากจอโทรทัศน บรรดาพวกลําตัดฉันหามขัดคําสั่ง
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๑๐๗
เอ็งอย$ามายืนลอหลอกฉันจะบอกใหรู เดี๋ยวฉันสาปใหกลายเป*นงูเลื้อยไปอยู$ขางล$าง ฉันน$ะมีฤทธิ์เดชฉันมีเวทยมีมนตร เคยสาปคนใหเป*นสองคนมาหลายครั้ง สาปปูZใหรักย$าสาปตาใหรักยาย สาปบ$าวใหกลัวนายสาปควายใหมีหาง สาปลิงใหเล$นละครสาปคอนใหตีตะปู สาปใบหูใหมีสองหูแลวใหมีรูทั้งสองขาง สาปชางใหงัดซุงสาปลุงใหมีหนวด สาปเหลาใหอยู$ในขวดสาปหมอนวดใหเป*นบ$าง ขอสาปนาย..ที่ช$างปวดแกชอบนวดเหลือเกิน ตอนขากลับใหยับเยินขอสาปใหเดินขากาง .................................................. กลอนลาออกตัว (ลูกคู) มาละเหวยมาละวา มาละเหวยมาละวา ฉันนี่หรือชื่อประยูร ขอคุณคุณ จง โปรดเมตตา ท$านผูชมพรอมหนาที่ท$านไดมาสนับสนุน ฉันเป*นลําตัดวัยรุ$นน$ะพระคุณเจาขา ถาผิดบางพลั้งบางขอท$านผูฟ/งจงอภัย อายุของฉันไม$เท$าไหร$นับมาไปเพิ่งสิบหา ฉันเพิ่งสิบหาหยกๆ ย$างเขาสิบหกหย$อนๆ การรอยกรองรองเป*นกลอนรูสึกว$าค$อนขางประหม$า พูดถึงทํานองลําตัดยังไม$ถนัดถนี่ เพราะนานๆ จะเล$นทียังไม$ประสีประสา จึงออกตัวกลัวผิดแด$ญาติมิตรหมู$มาก แต$วันนี้ฉันไม$อยากเพราะ....ไปลากเอาฉัน ความจริงฉันก็อยากมาเล$นท$านไม$ไดขู$เข็ญบังคับ อันนี้ฉันเห็นแก$ทรัพยจึงไดรับอาสา เพราะท$านโทรไปแค$นบอกว$าแฟนๆ ยังสนใจ งั้นฉันจะมาทําไมอยู$เล$นไพ$ฉันดีกว$า เท$าที่มาวันนี้รูสึกว$ามีแฟนเยอะ ที่ไดมาเจอมาเจอะเอาเหอะอย$างว$า เชิญท$านชมกันใหช่ําทั้งการรําการรอง ฉันยินดีสนองจังหวะกลองรํามะนา พวกดิฉันเป*นฝZายรองคนตีกลองฝZายรับ เราต$างคนขยับพอเฉ$งทรัพยดิฉันก็ลา .................................................. กลอนลังกลัว ใหมืดมนอนธการทั่วทุกดานทิศา หันมาดูหมู$ป/จจาฉันใหละลาละลัง หันมาดูหมู$อมิตเขามาประชิดเชิงชน ใหรูสึกนึกฉงนเพราะฉันมันคนรุ$นหลัง ใหนึกพรั่นหวั่นไหวต5กใจสั่นระรัว ความฉันเกรงฉันกลัวสั่นไปทั่วสรรพางค ความฉันกลัวคุณพี่แทบวิ่งหนีไปหลังวัด ฉันกลัวพ$อ...นักลําตัดเขาจะมากัดเอาขางหลัง ความฉันกลัวแสนกลัวจนเนื้อตัวสั่นเทา ฉันกลัวจังนั่งเจ$ากลัวตัวเจาเสียจัง ทั้งโลมาขาแขงใหนึกแสยงหวาดเสียว ฉันกลัวพ$อขรัวตัวเปรี้ยวเสียจริงเชียวนานัง
๑๐๘ |
ประยูรนิทรรศน
จวนตัวกลัวแทฉันกลัวจะแพคราวพลอด เกรงจะไปไม$ตลอดเสียแลวพ$อยอดฝรั่ง แต$ไหนๆ ไดมาสูตองลองดูกับคนดื้อ กับคนดีมีชื่อที่เลื่องลือโด$งดัง โมหะจิตคอดมานะฉันสูสละความอาย ความฉันกลัวพ$อเสือรายเสียแทบจะวายวัง ความฉันกลัวแสนกลัวจนเนื้อตัวเป*นสปริง เพราะเขาเป*นชายเราเป*นฉันกลัวเสียจริงผูฟ/ง สูอุตส$าหนึกถึงคุณครูที่เป*นผูประพันธ จิตใจไหวหวั่นใหนึกพรั่นหมดหวัง… .................................................. กลอนลา (ขอเผยพจน,) (ลูกคู) ราตรีสวัสดิ์ มีลําตัด มาให(ทานทัศนา มีทั้งผอม มีทั้งอ(วน จิ้มลิ้ม นิ่มนวลได( ชักชวนกันมา ขอเผยพจนบทฉนําเริ่มอารัมภบท พวกของเราทั้งหมดมาปรากฏตามเวลา ฝZายชายชื่อดังกําลังนั่งอยู$นี่ เจ5กหนอซาสี่ทั้งหมดนี้รวมกันมา มาดวยกันทั้งหมดนั่งรถมาพรอมกัน มาแสดงแข$งขันใหทุกท$านไดทัศนา ทุกทุกท$านที่นับถือช$วยตบมือใหซักครั้ง ขอบพระคุณท$านผูฟ/งที่ท$านนั่งอยู$ขางหนา ท$านใหเกียรติกันเยียดยัดขอนอมหัตถขึ้นเหนือหู เอาล$ะค$ะท$านผูดูคืนนี้ตองสูยิบตา ธรรมดาลําตัดตองเลือกคัดมาแข$งขัน ใชวาทะประชันตองว$ากันเขาท$า ฝZายชายพวกนั้นคงไม$ทันผูหญิง โดยเฉพาะอย$างยิ่งฝZายหญิงเขาเหนือกว$า ฝZายชายตองย่ําแย$เพราะมีคนแก$รวมมาดวย ยิ่งพ$อพระเอกก็ไม$สวยหนาเหมือนกลวยน้ําวา ลักษณะแบบนี้ดูใหดีนะคะคุณคุณ ผอมเหมือนผีไม$มีสกุลรูปเหมือนหุ$นไล$กา ดูตา....นั่งเต5ะเละเทะไม$เอาไหน แกมีชื่อมาไดยังไงฉันสงสัยจริงพับผ$า แกมีชื่อโชติช$วงคงเกี่ยวกับดวงมันดี ไม$ปAหนาก็ปAนี้คงจะไม$มีใครหา ตามหลักนักแสดงฉันมิไดแกลงดูหมิ่น แกไม$ใช$หนาศิลปVนน$าขุดดินถางหญา พ$อพระเอกก็ดีอยู$หน$อยแต$ไม$ค$อยน$ามอง รูปร$างผอมกะหร$องแขนยังกับบองกัญชา ว$าขอโทษอย$าโกรธนองพ$อทองคํา หากเจ็บใจจงจดจํานะพี่จ’า หากจดจําคํารองทํานองนี้ หากพวกพี่นึกสนุกก็ลุกมา หากจะลุกขึ้นมาแกตองแน$นอน เธอนักกลอนฉันนักกลอนใครเหนือกว$า ยุคนี้มันยุคอรชุนพ$อคุณเอ’ย เจาหนุมานผ$านไปเลยหลบเขาปZา อย$านึกว$าเราเป*นเจาตํารับ อย$าอย$าขยับไม$มีน้ํายา ฉันคนมีนะฉันจะบอกเล$า อย$านั่งซึมเซาเดี๋ยวฉันเปZาคาถา
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๑๐๙
คนนี้หนานวลคนอวนอยู$นี่ เขามีของดีธรรมด5า...ธรรมดา ฉันมีคาถามหานิยม ฉันมีลูกอมของท$านมหา เรามีของปyองกันตัวเราจึงไม$กลัวพวกผูชาย ใครคิดอาฆาตมาดราย...มะเชิญไดทุกเวลา .................................................. แก(เกี้ยวกลอนลี (ลูกคู) ครึกครื้น ครื้นเครง เสนาะวังเวงคล(ายเพลงดนตรี วิเวกกังวานแววหวานคํา วอน ได(ฟTงสุนทร นักกลอนตัวดี ไดยินผูชายเขามาเกี้ยวรูสึกใหเสียวสยอง เสนกระตุกขนลุกพองที่เขารองเมื่อตะกี้ มาพูดลดเลี้ยวเกี้ยวก$ายก็ฉันอายมิใช$เหรอ ชายแบบนี้มีเสมอฉันเคยเจอมาแทบทุกที่ พอเจอหนาก็แหกตาหลอกไอปากก็บอกว$ารัก ทําทีท$าทึกทักทําใหฉันจั๊กกะจี้ ไอฉันคนใจเป*นใครพูดเล$นเล$นฉันไม$ชอบ อันความรักที่ฉันมอบฉันตองชอบเสียดวยซี ถาฉันไม$ชอบแลวฉันเข็ดไม$อยากจะเวทนา ฉันชอบเร็วไม$ชอบชาเรื่องเกี้ยวพาราสี ทําออยสรอยคอยจีบเดี๋ยวแม$บีบเขาให ฉันชอบคนว$องไวไม$ชอบใหใครเซาซี้ อย$างนาย...ก็ยืดยาดช$างอืดอาดน$าเบื่อ มาพูดซ้ําซ้ําพร่ําเพรื่อฉันแสนจะเบื่อเต็มที ฉันแสนจะเบื่อเหลือระอาคนบาบาบอบอ รูปร$างก็ไม$หล$อหนาล$ะงอเหมือนไอนี่ หนางอหนาง้ํา หนาดําดําด$างด$าง หนานาย...ก็กวางยังกับอ$างแปyงจี่ ฝZายนาย...ก็ตุกติกทําหลุกหลิกเหลาะแหละ เวลารองก็ปากแบะหนายังกะแพะบังลี รูปร$างสกปรกยังกับคางคกเดือนหา พอพบผูหญิงทําทิ้งตาพวกแกน$ะบาโลกีย นาย...แก$เลี้ยวทําเกี้ยวเกาะแกะ พูดจาค$อนแคะคนนั้นคนนี้ พอเห็นสาวสาวทําปากยาวปากยื่น ลุกขึ้นมายืนขยําขยี้ ขยับจังหวะ...เอาป•ะ ตุ5บเท$ง นึกกันเอาเองแลวกันคืนนี้ นึกกันในใจฉันไม$ของเกี่ยว ใหเธอนึกขางเดียวตามใจพี่ จะรักแม$ประยูรหรือจะรักอุ$นเรือน แต$อย$าไดกระเทือนไปนอกเวที ถึงขืนทําท$าเตนมาราธอน เดี๋ยวจะเดือดรอนไปถึงเจาหนาที่ นึกกันในใจฉันไม$ขอยุ$ง แต$แกขนาดคุณลุงจะยอมใหแกนึกฟรี นึกรักใครก็รักไดตามกฎหมายเขาไม$หาม แต$ไม$เกิดถอยรอยความเอาพยายามนึกซี ผูชายลําตัดฉันไม$สนฉันชอบคนชื่อดัง อย$างกับพวกพระเอกหนังฉันว$ายังจะเขาที ผูชายลําตัดกระจอกยิ่งลูกจ5อกล$ะนั่งจ’อ กระเป“าอู’สตางคบ’อแบมือขอแต$ลูกพี่
๑๑๐ |
ประยูรนิทรรศน
ค$าตัวก็ไม$เท$าไหร$จะเอาอะไรไปเหลือ วานซืนไปเล$นท$าเรือแกยังไปเชื่อกะหรี่ แลวยังริเจาชูแกช$างไม$ดูเงาหัว โรคภัยก็ไม$กลัวอีตาขรัวพวกนี้ เพราะแกเป*นคนทนทานไม$มีการหยุดยั้ง ไปเล$นที่ไหนยอมเสียสตางคแกถือว$าหนังของแกดี อย$ามาเกี้ยวฉันเลยเกลอเดี๋ยวจะเจอศอกกลับ อย$าขยับๆ เดี๋ยวมาจับมาขยี้ ขยี้เสียดวยศอก ตอกเสียใหอาน พอแกลงไปคลาน แม$จะกระโดดขึ้นขี่ จะขึ้นขี่หลัง แลวนั่งขย$ม พอแกเป*นลม จะใหดมไอนี่ ตองดัดสันดาน โทษฐานที่ทะเลน อย$ามาลอเล$น ฉันเป*นจิ๊กกี๋ จิ๊กกี๋บางกอกจะบอกเสียใหรู สูเป*นสูหนีเป*นหนี กอดเป*นกอดปล้ําก็เป*นปล้ํา ถึงตัวฉันจะดําแต$ว$าน้ําใจดี ฉันมีเลือดนักสูตั้งแต$ปูZแต$ย$า คุณลุงคุณตาฉันเป*นกระบี่ แกอย$ามาโมมาโอมาอวด ประเดี๋ยวฉันจะหวดเสียดวยขวดเป•ปซี่ อย$างผูชายอกสามศอกฉันเคยตอกเสียตาคาง แกอย$ามาทําขัดขวางเพราะเครื่องรางของฉันมันมี ไดยินผูชายกลับกลอกมาว$ายอกว$ายอน ไอฉันก็ลูกนักกลอนตองแกเขาก$อนซี เขาบอกเอาอย$างนี้ดีกว$าไม$ตองมาว$าใหเมื่อยปาก ถาวันไหนเขาอดอยากก็บริจาคใหฟรี การทําบุญทําทานเขาทําดวยอาหารหรอกเจาเวร ถาบริจาคเรื่องเล$นไม$เคยเห็นเลยซักที จะใหฉันบริจาคมันชักจะมากเกินไป บอกเมียแกซิพี่ชายไปเดินใหเขาฟรีๆ ใหฉันทําทานฟรีๆ พวกฉันนั้นมีราคา ชักพูดมากไอปากหมาประเดี๋ยวแม$ด$าเสียนี่ ของฟรีๆ มีมากมายก็วัวควายไงล$ะ ไปฟ/นสักสามสี่หารับรองว$าสบายดี เมื่อกี้เขาว$ามาอีกขอฉันก็พอจําแม$น ว$าเครื่องรางฉันมันแบนยังกับแผ$นโรตี ถึงฉันจะเป*นโรตีมันก็ตองมีลีลา ตองร$อนซายกระทายขวานี่แหละลีลาการสี ตองร$อนขวาร$อนซายคนทั้งหลายจะไดซื้อ ถาไปยืนแข็งทื่อเดี๋ยวคนซื้อเดินหนี โรตีของฉันน$ะหวานมันกว$ารานไหน มิหนําซ้ํายังแผ$นใหญ$จะติดใจนะคุณพี่ มาซิมาดูกันใกลๆ จะติดใจและติดตา เพราะโรตีนองยาแผ$นเท$าหนาแกพอดี ..................................................
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๑๑๑
กลอนเลียง (ลูกคู) ไมพูดอ(อมค(อม ซักซ(อมกันมาพร(อมเพรียง ทานที่มาอยานั่งหัวเราะสุ(มเสียงไม เพราะ... เสนาะสําเนียง ท$านสนุกครึกครื้นฉันสดชื่นอุรา ท$านเลื่อมใสศรัทธาคืนนี้ไดว$ากันสุดเหวี่ยง แกไม$ตองมานั่งมองคืนนี้ตองสบายบรื๋อ คืนนี้ตองเล$นใหลือเล$นเอาชื่อเอาเสียง อย$าชักชาอยู$เฉยว$ามาเลยที่รัก อย$ามานั่งลอยหนาประเดี๋ยวฉันด$าไม$ใหเถียง ฉันมีเลือดนักสูเรื่องทนทูไม$ตองถาม ไออย$างลําตัดงามๆ ฉันต$อใหสามคนเสี่ยง ขางลุงยาก็ไม$ไหวรองอะไรก็ไม$ขํา ลงไปนั่งหนาคว่ําตัวงี้ดําเป*นเป*นเหนี่ยง แกเป*นคนขี้ขลาดระบบประสาทไม$ว$องไว บางทีแกรองกลอนไลดันไร$ไปกลอนเลียง แกลุ$มๆ หลงๆ ไม$ค$อยจะตรงต$อเวลา นัดกับเราไวตีหาเสือกมาเอาตอนเที่ยง แกป‘—าๆ เป“อๆ วานซืนไปเจอกันเชียงใหม$ บอกจะไปซื้อผาไหมดันไพร$ไปซื้อเมี่ยง จะกินกาแฟขนมป/งก็ดันไปสั่งไวตามิลค จะล$อก’วยเตี๋ยวลูกชิ้นก็ผ$าไปกินกุนเชียง นาย...ก็ชอบกลเหมือนกับคนป/ญญาอ$อน ทะเลาะกับเมียล$ะหอบหมอนลงไปนอนใตเตียง ฉันพอจะรูประวัติพ$อนักลําตัดรูปงาม แกขึ้นชื่อลือนามไปในความไม$พอเพียง ไม$เต็มบาทไม$เต็มหุนมองดูหุ$นก็น$าฮา พี่ชายนายถมยามองดูหนาเหมือนพวกกะเหรี่ยง แลวแกยังคุยว$าลูกนองเขาน$ามองน$าเหล$ รูปร$างก็เรี่ยมเรยังกับเดวิดเจียง นางเอกของฉันก็งามหนายังกะชามก’วยเตี๋ยว รูปงี้ฟyอหล$อเฟA‘ยวเหมือนมิสเยี่ยวหัวเตียง ผูชายพวกนี้ไม$มีป/ญญา คืนนี้ไดท$าตองว$าสุดเหวี่ยง ไอเฒ$าหัวงูฉันรูนิสัย ฉันลงมือใส$แลวไม$มีเสียง แกคนเซ$อๆ ขี้เท$อบัดซบ ฉันเงื้อมือตบไม$หลบไม$เลี่ยง ไม$ว$องไม$ไวไม$ไหวเสียล$ะมั้ง ฉันว$าเขาบางทํานั่งส$ายเหนียง หนานายต$อเหมือนกับสังขยา ขางลุงถมยาหรือก็เป*นเพียง สลึมสลือยกมือรองขอ เห็นบ$นเจ็บคอไม$ไดล$อโอเลี้ยง พวกนี้ชอบกลเป*นคนขี้ขลาด เราตองอาฆาตเอาคอพาดกับเขียง ตองสัปยุตตองฉุดกระชาก ไดท$าตองสับใหเป*นเสี่ยงๆ ผูหญิงเขามีทีเด็ดมีกลเม็ดเด็ดพราย คืนนี้ตองฉะพวกผูชายใหนอนหงายตีกรรเชียง ..................................................
๑๑๒ |
ประยูรนิทรรศน
กลอนเลียวส(มโอ ไดยินผูชายใจบังอาจมารองตวาดกู$กอง ทั้งคอหนึ่งคอสองพาพวกพองมากราวเกรียว สังเกตดูชายพวกนี้ฝAปากดีเสียไม$เบา ส$งเสียงมากระเซาทําใหเรานึกเสียว มาเห็นหนาแลวนึกหน$ายมาเจอชายพวกนี้ ขอหลบไปหลังเวทีไปแอบฉี่สักประเดี๋ยว เขาคงซอมมาพรอมพรั่งมานั่งฟ/งกันหนาหลิม พ$อ...หัวหนาเขาพาทีมมานั่งยิ้มแยกเขี้ยว ยิ้มแบบนี้น$ะยิ้มแหงมีเคลือบอยู$ในใจ พ$อ...จ’าเขามาใกลๆ ฉันจะใหซักคนละเสี้ยว หรืออยากจะทานอาหารดีของฉันมีไวประจํา ขอใหบอกสักคําว$าชอบน้ําชอบเหนียว หรืออยากจะทานสมโอที่ลูกโตใบตึง ขอใหบอกสักคําหนึ่งว$าชอบลูกตึงหรือลูกเหี่ยว ชอบลูกเล็กหรือลูกใหญ$ก็ตามใจนะคะคุณพี่ หรืออยากจะทานแม$ทองดีไออย$างที่มีอยู$เม็ดเดียว มาส$งเสียงเซ็งแซ$เหมือนคนแก$ดีกรี นี่หรือลําตัดตัวดีที่ชื่อมีเด็ดเดี่ยว ดูเตนปร’อขอกางทําเป*นวางอํานาจ ถึงเธอจะฉลาดแต$ก็ยังขาดเฉลียว ทั้งลูกพี่ลูกนองฉันเฝyาแต$มองเพ$งพิศ คลายกับพวกเสพติดดูผิวซีดหนาเซียว คลายกับคนแก$งานที่ขาดอาหารบริโภค ดูผมเผาเศราโศกแกคงเป*นโรคแก$เที่ยว เธอคงเที่ยวกันเต็มที่ทั้งนารีและสุรา นั่นแกไปโดนอะไรมาขอบตาถึงไดเขียว ฤทธิ์ที่แกชอบเที่ยวจ5าวเจี๊ยวอวดเก$ง แกคงเมาแลวอวดเบ$งเลยโดนนักเลงมันเฮี้ยว ฝZายนาย...พระเอกก็โหวกเหวกวุ$นวาย ขางนาย....ก็ตัวรายเมาทีไรและยืนเยี่ยว พอเขารานล$ะโอ$อ$าสั่งเหลายาสารพัด เจาของรานมาเก็บอัฐแกบอกผลัดว$าประเดี๋ยว แกกลัวหมดกลัวเปลืองกันในเรื่องอาหาร พอไปภาคอีสานแกชอบทานเหนียว เจอขาวเหนียวป/‘นจิ้มนั่งยิ้มไม$บอกใคร ว$าอย$างงี้เป*นไงไม$ถูกใจหรือบักเสี่ยว ดูไม$มีส$วนสัดมาเล$นลําตัดทําไม รูปร$างก็ไม$ใหหนาเหมือนไข$มาเยี่ยว ไอรูปร$างอย$างพี่ไม$มีดีอะไรสักอย$าง จะเปรียบเป*นแมวก็เสียปลาย$างเพราะปลายหางแกไม$เรียว ไอลําตัดประชันมาว$ากันคนละที เธอก็เสือฉันราชสีหต$างก็มีเล็บเขี้ยว ใครมาทาราวีฉันยินดีทุกเมื่อ ไอฉันก็สาวนาเกลือมาเจอเอาเชื้อดินเหนียว ไออย$างคารมคมฝAปากฉันเองก็อยากจะลอง จะเล$นสองต$อสองหรือว$าจะลองไล$เดี่ยว บอกใหรูเสียดวยฉันนี่ล$ะมวยหมัดหนัก มะเรามาต$อยกันสักพักเรื่องน้ําหนักฉันไม$เกี่ยว เขาแย5ปมาค$อยๆ เราก็ถอยคอยขัด เขาโดดเขามาอัดเราตวัดตัวเอี้ยว เขาโดดตีเข$าเราเอาเทาถีบยัน จะถูกที่สําคัญอย$าใหมันเขาเกี้ยว เขาบุกหาช$องเราก็จองคอยถีบ ซุกหัวตัวลีบแม$จะบีบใหหนาเขียว
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๑๑๓
เธอจะสูฉันไดกี่ดอนเพราะจุดอ$อนของแกมี น้ําหนาอย$างพวกนี้จะไดสักกี่ประเดี๋ยว ถาพูดถึงมวยกันล$ะก็อย$างนาย....ล$ะก็ไม$แน$ อย$างนาย....น$ะมวยแก$อย$างมากก็แค$ยกเดียว .................................................. กลอนเล็น ใครมาเกี้ยวฉันเมื่อตะกี้พ$อคนนี้หรือคนไหน ฉันยืนจองมองไปว$าตกใจอุยตาเถร ฉันเห็นแกแย$ๆ นึกว$าแกไม$เกี้ยว เห็นแกหนาเซียวๆ ฉันนึกว$าเกี้ยวไม$เป*น แกอย$ามาเกี้ยวตัวพี่เพราะฉันไม$มีอะไร ต$อใหเธอเขามาใกลๆ จางหัวใจฉันก็ไม$เตน ขายพวกนั้นฉันไม$นึกมีความรูสึกคลายกัน ฉันพอจะรูเท$าทันพอแยมไรฟ/นก็มองเห็น ไก$เห็นตีนงูงูรูนมไก$ คําโบราณขานไขงูกับไก$เป*นเพื่อนเล$น เพราะฉะนั้นวันนี้ขอเสียทีเถอะนองชาย เธอเป*นงูฉันเป*นไก$ควรทําใจเย็นๆ ใจเย็นไวเถอะพวกคงจะสะดวกอย$างว$า เพราะรูปร$างแกไม$เขาท$ามองดูหนายังกับอีเห็น ฉันตัวใหญ$กว$าแกตั้งเยอะอย$าเซ$อเซอะเขามาสี ยังเล็กนักน$ะปAนี้ไอหมอนี่จะหาเวร จะขอเตือนไวสักหน$อยเจารุ$นย$อยรุ$นเยาว ไอนองชายคิดไต$เตาจะปAนเขาพระสุเมรุ ฉันว$าผูชายพวกนี้มองอีกทีไม$เขาท$า นึกว$าสวยจะตายห$ามองดูหนาอย$างกับอีเห็น ผอมกะหร$องทองหิ้วมองดูผิวไม$ผุดผาด ทําอวดอางวางมาดฉันรูชาติรูเช$น ฉันรูเช$นเห็นชาติความสามารถแกไม$มี ไดยินแกคุยเมื่อตะกี้ว$าเป*นเศรษฐีไม$ใช$เล$น คุยว$าเป*นเศรษฐีมั่งมีเงินทอง คุยว$าเป*นเจาของหางเซเว$นอีเลฟเว$น คุยทําไมใหขายหนามันชาจะชาไปหน$อย เห็นเด็กวัดมะขามตามมาคอยเรื่องสายสรอยสองเสน ที่เธอรองเมื่อตะกี้ขอเสียทีเถอะพ$อคุณ จะชวนฉันไปฮันนีมูนกันที่เมืองเขมร ชวนขึ้นเครื่องบินแต$ตองกินขนมป/ง แต$อาหารฝรั่งเสือกแดกไม$เป*น ไม$น$าเลยพี่ชายที่มาขยายขี้เท$อ ชอบทําตนเป*นคนเสล$อไม$เคยเจอไม$เคยเห็น ไม$เคยเห็นไม$เคยเจอคนเสล$อแหลกลาน แกว$าออกนอกบานหมอหามทานปลากระเบน ก็เป*นโรคเรื้อรังเหมือนคนขางขางไม$มีผิด มันน$าจะปกจะปVดเสียใหมันมิดมันเมน เรื่องนี้ไม$ดีหรอกมารองเพลงบอกผูหญิง ฟ/งไพเราะเพราะพริ้งเธอพูดจริงหรือพูดเล$น เออนี่นายต$อฉันขอเสียที การพูดแบบนี้ไม$ดีไม$เด$น อย$าหาว$าสอนเธอยังอ$อนสังคม เขาไม$นิยมสังคมเขม$น คารมคมคายมาขยายขี้เท$อ พูดจาเพอเจอโอเวอรไม$เวน แกคิดอย$างไรก็รองไปชุ$ยๆ ฉันฟ/งแกคุยบอกว$าอุยตาเถร
๑๑๔ |
ประยูรนิทรรศน
พูดออกมาไดไม$อายพรรคพวก พูดจาลวกๆ จําพวกปากเหม็น พูดแบบคนเมาไม$เอาไหนเลย พูดหนาตาเฉยไม$เคยพบเห็น ผูชายหนาดานไรการศึกษา ผูหญิงเขาว$ายังหนาทะเลน ทะลึ่งบัดซบเคยพบหลายราย ไม$มีความหมายพวกชายกระเบน ชายบึงชายหนองชายคลองชายคา โบราณท$านว$าชายปZาชายเลย อย$าเชื่ออย$าถือชายชื่อดังว$า ถาหลงวาจาจะพามีเวร ผูชายที่ดีก็มีมากมาย ที่ชั่วก็หลายจะบรรยายใหเห็น โบราณกําหนดเป*นกฎย$อๆ ไม$บาๆ บอๆ พูดลอพูดเล$น ใหเกียรติผูใหญ$ตามใจผูนอย ไม$พูดพล$อยๆ ไม$ค$อยทะเลน อดทนซื่อสัตยระมัดระวัง ไม$ทะลึ่งตึงตังเหมือนดังที่เห็น ไม$ทะลึ่งตึงตังเหมือนดังที่พบ เจาลําตัดบัดซบเดี๋ยวแม$ตบตากระเด็น ช$วยกันตบใหหัวตําแลวช$วยกันซ้ําหลายๆ หน ฉันรองเท$าไหร$ก็ไม$สนทําตนเป*นเด็กเสน นี่นายต$อฟ/นกระต$ายนี่หรือลูกชายหวังเต5ะ ถาขืนมารองเละเทะตองรุมเตะใหกระเด็น .................................................. ลําตัดอวยพร (ทํานองเสนาะหรือทํานองโศก) (ลูกคู) ฤกษ,งามยามดี ดิฉันเหลานี้ จะมาอวยชัย ไชยเจ(าเอPยไชโย ขอให(ทานสุโข ฉันขอโมทนา สวัสดีปAใหม$หญิงชายซายขวา หนาหลังขางเคียงฟ/งเสียงรํามะนา ปAเก$าผ$านไปทุกขรายผ$านพน เป*นศิริมงคลทั่วทุกคนถวนหนา บรรจงจีบสิบนิ้วขึ้นหว$างคิ้วเหนือเศียร จํานงเนียรบทบาทองคพระศาสดาอัญเชิญพระ พุทธที่ล้ําอีกทั้งพระธรรมที่เลิศ ทั้งพระสงคองคประเสริฐผูทรงศีลสิกขา จงมาเป*นตาร$างกางกั้นปyองกันพยันตราย ทุกขโศกโรครายอย$าเบียดบายกายานิราศราง ห$างหายนิราศรายทุกขรอน นิราศรอนผ$อนคลายสุขสบายอุรา ขึ้นปAใหม$สบายจิตจะนึกคิดสิ่งใด สําเร็จไดสมมาดสมดังปรารถนา จําทํามาขาขายใหซื้อง$ายขายคล$อง มีกําไรก$ายกองสมปองทุกทิวา ผูที่ทําเงินเดือนใหไดเลื่อนทุกปA ทีละขั้นสองขั้นช$วยโชคบันดาลขามขั้นอัตรา ผูที่ทําการเพราะปลูกใหเกิดลูกเกิดผล เกิดผลดอกออกอุดมสมดังเจตนา ผูที่เลี้ยงหมู เป*ดไก$ใหเจริญวัยเติบโต ขายไดกําไรมากโขสมมโนปรารถนา
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๑๑๕
ผูที่ชอบเสี่ยงโชคใหโฉลกโชคดี ไดรับรางวัลถี่ถี่เกิดนองพี่นาอา ขอใหมีศิริโชคโชคช$วยชักนํา ทําไดใคร$มีเจริญศรีวัฒนา ถาท$านโชคดีมีแน$อย$าลืมแม$ประยูร พาลําตัดฉลองบุญเถิดหนาแม$คุณ ช$วยส$งเสริมแม$ประยูรช$วยอุดหนุนเจือจาน เชิญไปติดต$อหางานเวนเสียแต$งานวานฉันอัดอั้นอุรา การทําบุญมีลําตัดจัดว$าเป*นทาน ใหเกิดความเบิกบานเป*นอาหารหูตาช$วย ส$งเสริมเพิ่มพูนแม$ประยูรลําตัด แสดงไดสารพัดเชิญหาไปทัศนา ใหพรเป*นลําตัดแลวจะจัดเป*นเสภา เคยรองมามากมีสมัยศรีอยุธยา .................................................. กลอนไล ช. พี่นองไทยที่นับถือผมยกมือขึ้นพนม สวัสดีครับกระผมตัวผมเป*นผูชาย แม$ผูหญิงลําตัดปากจัดกันเสียจัง ไม$หยุดหย$อนยับยัง้ เป*นอีหยังถึงเอาใหญ$ เป*นอีหยังแม$ยอดห•ฺงเธอคอนติงใหฉันต่ํา เธองัดแงะมางุ$มง่ํานี่จะมายํากันหรือไง ถาคิดจะยําล$ะก็อย$าประเดี๋ยวจะหาว$าไม$เตือน เดี๋ยวจะกระทบกระเทือนไปถึงเพื่อนในบ$อนไพ$ เดี๋ยวบ$อนไพ$บ$อนผีจะไม$มีที่พักผ$อน เดี๋ยวจะลําบากเพราะปากบอนพวกในบ$อนจะบ5ายบาย เอ็งเหมือนกันล$ะอีหนูใหมันรูไวบาง พูดอะไรไม$ระวังออกับหวังเขาไม$เอาไว ทํามาโวยวายกระตูวูลบหลู$บุคลิค มาจี้จุดพูดจิกแลวส$งซิกแอคไซ ทําส$งซิกซู$ซ$าอย$าดีกว$ายังนอกแฟyม ยังเอาะแอะออมแอมยังไม$ใช$แอมมีฟราย ถึงจะเป*นแอมมีฟรายก็ไม$มีไมโครโฟน ถาสับสวิกผิดโวนประเดี๋ยวก็ทนกันไม$ไหว แม$ประยูรเธอก็รุ$นประลามาจาน ไหงปล$อยเด็กมาเพ$นพ$านว$าสมภารฉันทําไม โดยเฉพาะสมภาณฉันชอบกินไก$ย$าง วันนั้นอาจารยหวังเจอไก$ย$างบอกว$าไม$ไหว ถามศักดิ์อภิสิทธิ์ควรจะคิดบางซิแม$คุณ นี่ถาฉันคิดขามรุ$นเดี๋ยวแม$ประยูรจะยุ$งใหญ$ เดี๋ยวแม$ประยูรจะยุ$งยากจะตองลากไปเยียวยา เดี๋ยวความดันของคุณนาจะดันขึ้นมาสูงใหญ$ เดี๋ยวแม$ประยูรจะยุ$งยากจนตองลากไปเยียวยา นี่โทษฐานกรุณาก$อนจะว$านะจําไว ก$อนจะว$านะจําไวใหดีค$อยผูนี้เขาผูนั้น เขามีวิจระนาญาณจินตะนาการที่กวางใกล เขามีกฎเกณฑแกนเขามีแผนเขามีผัง เขามีบทแบบอย$างเหมือนอย$างนวนิยาย พูดถึงเรื่องตําราเขามีวิชาความรู ถาออกับหวังเขาคู$ละก็อีหนูอย$าบอกใคร ถาเขาคู$แลวมันคงเขาเจาะจงไดถึงจุด นี่และนองสองบุรุษเขามีกุสโรบาย ญ. อาจารยคะอาจารยขาฉันเบื่อหนาเต็มที ไหงเอาหนักนักหมู$นี้ขอสะทีจะไดไหม
๑๑๖ |
ประยูรนิทรรศน
ดูสาละรูปอาจารยเหมือนดั่งกับผ$านอาจม ฉันไม$รูสึกนึกนิยมฟ/งแลวลมมันแทบใส$ เมื่อริหัดจะโกหกควรส$องกระจกดูบาง ดูกิริยาท$าทางรูปร$างเหมือนหมีควาย ชั่งไม$รูสึกนึกกระดากแก$มากแลวลุงหวัง โน$นควรปล$อยใหเด็กมันบางไม$น$าจะสังกระตาย แบกอวัยวะอันชะลามาอวดบรรดาแขกเหลื่อ หามเท$าไหร$ก็ไม$เชื่อคนเขาเบื่อเขาหน$าย ผิวนี้ดําคล่ําคล$าใบหนาเหมือนคนโบราณ พิจารณาดูนานๆหนายังกับผ$านรถไถ หัวนี้ใหญ$เหมือนไหกระเทียมมองไม$เลี่ยมไม$เร5 ลุกขึ้นมารําทําโยเยยังกับตะเขจะฟ/กไข$ หนาก็ไม$ไหวแลวลุงหวังเนื้อหนังชักจะเหลวเป“ว รูปร$างแหลกเหลวไม$มีเอวไม$มีไหล$ ผิวนี้ดําคล่ําคล$าใบหนาเหมือนคนโบราณ มันน$าจะไปอยู$ดงกันดารไปเผาถ$านทําไร$ ควรทําไร$ไถนาหรือขายคาหาบคลอน ไม$ก็ไปอยู$ที่อุดรไปปลุกหม$อนเลี้ยงใหม ว$าเธออย$าเป*นเลยศิลปVนไปขุดดินดีกว$า ไปขับรถขับลาหรือเป*นแมงดาก็ยังได ซุ$มเสียงก็ไม$เสนาะฟ/งไม$เพราะไม$พริ้ง มันไม$แน$มันไม$นิ่งเหมือนดังหริ่งเรไร กแกเป*นคนเสียงแปลกเสียงแตกๆพิกล มันน$าจะรูมาตั้งแต$ตนว$าเราเป*นคนเสียงใหญ$ เสียงใหญ$มันไม$เพราะมันไม$เหมาะกับนักรอง ไอแบบนี้มันตองไปเป*นเจาของบ$อนไก$ หนี่ลุงหวังฟ/งหนูว$าอย$าทําหนาอย$างงั้น เรื่องมันจริงทั้งนั้นถามทุกท$านดูก็ได ช. โอแม$หนูดวงดาวแม$สาวหาสิบเปอรเซ็นต มาชี้แจงแจงใหเห็นรองจะเจนไดเขาใจ มาข$มขู$หลู$คนแลวคิดคนถอยคํา มีคารมคําขันใชถอยคําที่ใชไม$ได ใชถอยคําที่ซ้ําซากเอามาวิพากวิจารณ เธอมาตําหนิติสังขานมีสันดานคบไม$ได มีสันดานพานกระแชงและเสแสรงอุส$าห ฉันรูสึกซู$ซ$าพี่หวังพวกนี้ว$าเขาไส ฉันไม$เครืองฉันไม$โกรธฉันไม$ทาพวกเธอ ที่มาวิจารณกันเพอเจอเอาแต$อําเภอน้ําใจ ถาจะถูกถี่ถวนลองทบทวนดูอีกที รูปจะชั่วหรือจะดีไอเรื่องนี้ช$วยไม$ได .................................................. เลือกตั้ง วันที่ยี่สิบสองเป*นวันเวลาเลือกตั้ง ใหคนไทยรวมพลังกันอีกครั้งในวันนี้ ตามหน$วยเลือกตั้งนะพี่นองเขาเปVดแต$สองโมงเชา อย$าเลยบ$ายสามโมงกันเล$าเดี๋ยวสิทธิ์เราจะไม$มี ไม$เสียเวลาหรอกพี่นองวันที่ยี่สิบสองก็วันอาทิตย หรือเราจะสละสิทธิ์เราควรคิดกันใหดี เพราะเราไม$ไปใชสิทธิ์จึงเกิดผิดพลาด เป*นโชคอํานวยพวกฉวยโอกาสใชอํานาจคะแนนผี พูดถึงคะแนนผีเขาเคยมีเคยมั่ว ชื่อมีในสํามะโนครัวแต$ว$าตัวเขาไม$มี ขอเชิญดวยช$วยกันเถิดครับอย$านอนหลับทับสิทธิ์ วันที่ยี่สิบสองก็วันอาทิตยไปใชสิทธิ์ใหเต็มที่
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๑๑๗
เมื่อท$านพอใจใครจงตัดสินใจเลือกเขา ใหเป*นผูแทนของเราใชเขาทําหนาที่ อายุท$านครบยี่สิบปAมีสิทธิ์เต็มที่จะเลือกใคร คนไทยสัญชาติไทยซึ่งอยู$ในทองที่ อย$าลืมบัตรประชาชนตองติดตนไปใหเขาดู แลวตรวจรายชื่อเสียใหรูว$าชื่อมีอยู$ในบัญชี รายชื่อผูมีสิทธิ์เขาจะติดไวล$วงหนา ก$อนวันที่เจ็ดเมษาท$านจงมาดูอีกที เมื่อชื่อท$านหายหกตกหล$นก็ใหเขาคนแกไข เขาจะเพิ่มเติมขื่อใหขอท$านอย$าไดรอรี หากพบชื่อใครก็ไม$รูเขามาอยู$ในบานท$าน ขอจงรีบจัดการคัดคานต$อเจาหนาที่ บอกใหเขาคัดชื่อทิ้งตามความจริงใหแน$ชัด แบบนี้ตองรีบกําจัดเขาเรียกว$าบัตรคะแนนผี ถึงวันเลือกตั้งที่เขาจัดขอรับบัตรเขาคูหา จะเลือกเบอรไหนเราก็กาตามปรารถนาทันที ใหเลือกโดยใชกากบาทในกระดาษเลือกตั้ง แลวพับบัตรเสียอีกครั้งนําส$งยังเจาหนาที่ เราเลือกผูแทนเขาสภาเหมือนซื้อผาตองดูเนื้อ เราควรพิเคราะหว$าเหมาะเหลือต$อที่จะเชื่อว$าเขาดี ใคร$กราบเรียนท$านผูฟ/งไดโปรดระวังกันสักนิด ก$อนตัดสินใจใชสิทธิ์ควรจะคิดใหถวนถี่ เราเลือกคนดีที่พบง$ายที่เขาไม$ขายพวกพอง เคยดูแลสอดส$องและมันสมองเขาดี มีความรูรอบตัวและมีหัวฉลาด มีป/ญญาสามารถรักชาติเท$าชีวี รูจักรับผิดชอบตามระบอบนโยบาย แกกฎหมายร$างกฎหมายตองทําไดเป*นอย$างดี ตองซื่อสัตย สุจริตเป*นมิตรประชาชน เคารพเหตุผล ไม$เป*นคนถือดี ตองเทิดทูนองคราชัน ดวยนะท$านที่รัก และเป*นที่รูจัก มีความจงรักภักดี .................................................. (ลูกคู) ชื่นจิตนี่กระไร ชื่นใจมาเจอคูเลน ฟTงหนอยถ(อยคํา เราเปJนนักลํา ก็ต(องทําใจเย็น นอมหัตถสวัสดีนองและพี่ทั้งหลาย ฟ/งฉันเผยภิปรายมาขอขยายรองเล$น ขอโทษเถอะท$านพี่นองหากฉันรองไม$เพราะ กรุณาอย$ายิ้มเยาะหรือม$อนเคาะเคืองเข็น เดี๋ยวท$านจะบ$นว$าเบื่อตามันไม$หนาชมเชย มันไม$สง$าผ$าเผยเหมือนยังที่เคยพบเห็น เพราะเดี๋ยวนี้แม$ประยูรไม$สมบูรณเหมือนก$อน ไม$ชูช$ออรชรเหมือนยังเมื่อตอนแรกๆ เป*น อันความสวยความสดก็ชักหมดไปเสียแลว สุมเสียงก็ชักแผ$วไม$เจื้อยแจวเยือกเย็น ทั้งเนื้อหนังสังขารมันก็ยากชักย$อย ความดีก็ชักอ$อยเหลืออยู$นอยเปอรเซ็นต อันนักเล$นรุ$นฉันชักจะหันเขาคลอง ขอหวังพึ่งท$านพี่นองช$วยประคองลากเข็น ฉันรูสึกนึกถึงตัวความยั่วยวนไม$ค$อยมี มันเสื่อมทรามลงทุกทีอันความดีความเด$น แมแต$คู$ที่เคยชมไม$สมอารมณเขาก็ห$าง ว$ารสมันชืดจืดจางเหมือนแกงคางขาวเย็น
๑๑๘ |
ประยูรนิทรรศน
ฉันมารําพึงนึกถึงชีวิตคิดคิดก็ใจอ$อน คิดไปใจอาวรณในเมื่อตอนบ$ายเบน เมื่อยังสาวยังโสดก็สวยสดผ$องใส ไม$ว$าจะย$างไปที่ไหนใครๆ ก็อยากเห็น เดี๋ยวนี้จะไปขางไหนไม$ค$อยมีใครอยากแล ความหอมก็ห$างแหจะมีแต$ก็ความเหม็น ขนาดเราเขาจะมองก็คงไม$จองตะลึง มองสาวสาวเขามันผึ่งมันมีตึงมีเตน เหมือนดอกไมกําลังบานก็มองกานมองกลีบ มันก็หนาจับหนาจีบมันหนาปAปหนาเคลน ถึงผูชายเขาจะจองก็คงไม$มองหรอกอย$างเรา เขาก็มองกันแต$สาวๆ เขามองเราเขาก็เบน ขนาดเราเขาจะเพ$งว$ามันไม$เต$งไม$ตึง เขาเรียกว$ามองไม$ซึ้งถึงมองซึ้งๆ จะรูเสน มองสาวๆ เขาอร$ามเรื่องสวยงามเราคงแพ ถาจะมองกันไปอีกแง$เออเอาแก$ที่จัดเจน จะว$าสาวว$าแก$ก็ไม$อยู$ที่ใคร สาวๆ ก็ดีแต$ใหม$ๆ แต$ว$าลูกไมยังไม$เป*น หลักวิชาหากินฉันก็ชินช่ําชอง เฝyาแต$นึกตึกตรองถึงเรื่องรองรําเตน ตองหมั่นทําหมั่นฝNกหมั่นฟVตอยู$ทุกเมื่อ เล$นๆ ไปก็ชักเบื่อดุจดังเรือลากเข็น เขาเวทีทีไรบางทีก็ใจชักเศรา คิดว$ากายของเราชักเก$าเขาเกณฑ ถึงจะเก$าเขาเกณฑก็ยังเล$นไม$ค$อยซา เขาก็ยังใหราคาถามหาอยากจะเห็น ถาไม$มีใครหาฉันก็จะลาเลิกราง นี่ก็ยังเล$นอยู$ไม$สร$างไม$ค$อยไดว$างไดเวน ฉันก็เลยตองพยายามหมุนไปตามเศรษฐกิจ เรื่องรํารองก็ตองคิดตองคอยฟVตคอยเฟyน เราตองหาความรูไวต$อสูทุกเวลา บางทีเออผูชายไม$เขาท$าไม$ทันว$าเขาก็เผ$น เจอผูชายไม$เขาท$าทนว$าไปคืนๆ บางทีก็หลับๆ ตื่นๆ บางทีก็ฝ‹นใจเล$น ถาเจอผูชายดีๆ ก็ไม$มีเบื่อหน$าย ก็พอจะสนุกไดเจอผูชายถูกเสน เจอผูชายที่เป*นๆ วิธีเล$นก็ไม$กร$อย เจอผูชายหงอยๆ ฉันก็ไม$ค$อยตื่นเตน เช$นผูชายพวกนี้ไม$เห็นจะมีของแปลก เอ$ยก็หล็อกแหล็กถาซิกแซ็กไม$เป*น เอ$ยขึ้นไดจะว$าทางท$าไม$เอาไหน พวกเจาหนุ$มหนาใหม$ๆ ไม$ทันไรก็จะเผ$น อย$างกับเจาไม$เขาท$าเสียเวลาง$วงนอน แกจะมาสักกี่กลอนฉันก็นอนใจเย็น .................................................. ลําตัดออมสิน คืนเอ’ยคืนนี้เป*นโชคดีอุดมยิ่ง คณะลําตัดชายหญิงไดรับแต$สิ่งมีศรี นับเป*นวาสนาบุญพาบันดาล นับเป*นเกียรติสําคัญที่มารายการคืนนี้ เป*นวันสถาปนาที่ชาวประชาชื่นชอบ จึงมีงานประกอบครอบรอบ ๖๗ ปA ธนาคารออมสินใครไดยินรูทั่ว สรางตั้งแต$สมเด็จพระมงกุฎเกลาเจาอยู$หัวคนรูทั่วถวนถี่
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๑๑๙
ท$านรัชกาลที่ ๖ ทรงหยิบยกมาตรฐาน มีรัฐบาลเป*นประกันทรัพยของท$านทุกวิถี กิจการกาวหนาเจริญมากทุกสมัย ประชาชนคนไทยต$างปลื้มใจเต็มที่ เพื่อปลูกฝ/งประชาชนทุกคนใหมัธยัสถ รูจักการประหยัดลดอัฐที่เรามี เงินท$านฝากออมสินท$านจะไดกินดอกเบี้ย มีรายไดไม$มีรายเสียถัวเฉลี่ยตลอดหนึ่งปA หนึ่งถึงที่เจ็ดเมษายนท$านทุกคนโปรดทราบ เป*นสัปดาหแห$งการออมทรัพยเรียนใหท$านทราบตามนี้ สําหรับเด็กที่เกิดวันที่หนึ่งเมษาท$านอย$าไดร่ําไร เงินทุนจากธนาคารจะมอบใหนําหลักฐานไปใหถวนถี่ สรุปความตามการธนาคารออมสิน สะดวกสบายทั้งสิ้นทั่วทุกถิ่นธานี จะออมสินออมทรัพยเรื่องนี้รับรองได มีรัฐบาลประกันใหสะดวกสบายเร็วจี๋ หนึ่งถึงเจ็ดเมษาเป*นสัปดาหแห$งการออมทรัพยขอใหท$านนั่งนับท$านจะไดรับโชคดี .................................................. กลอนลิม ยืนพินิจพิจารณายอดหนาหน$อยเถอะนอง อ’อเจาเหนาะพี่ชายแม$สนองมีนองชื่อนายสนิม มาส$งภาษาแตจิ๋วมองดูผิวพิลึกพิลึก ฉันนั่งฟ/งนั่งนึกแลวแม$รูสึกขยิ่ม อั๊วอยากจะส$งภาษาพูดจากับเขาบาง อั๊วเฒ$าแก$เนี้ยเมียอาหวังเป*นคนดังในบู5ลิ้ม อยากจะส$งภาษาไปไหนมามือตี่ก$อ อั๊วเป*นอามาของอาต$อลื้อเป*นพ$อของอาติ๋ม อาเฮียเหนาะลื้อจ$อเซ็งลี้มั่งมีมากมาย บังคับเมียบังคับแม$ยายใหเดินขายขนมปากริม แหม หอเจ5าะเฮียเหนาะจามาพูดจาเสียงเจี้ยว ดูเกะกะมาของเกี่ยวหนอยจะมาเกี้ยวอาซิ้ม เธอรักฉันจริงจะวิ่งมากราบนิสัยสุภาพจริงหรอแก รับถือดิฉันแทเสมือนเจาแม$กวนอิม อย$าเขามากราบอย$าเขามากมฉันไม$นิยมหรอกอย$างนั้น ขืนเขามาซบฉันหลบไม$ทันเดี่ยวฉันก็ยันเอาหัวทิ่ม ไอฉันเป*นคนบาๆ ประเดี๋ยวจะหาว$าไม$บอก ถาวิ่งเซ$อมาเจอศอกเดี๋ยวเลือดจะออกเป*นลิ่มลิ่ม เฮียเหนาะเอ’ยอั๊วจะบอกเลือดจะออกมาอั๊งอั๊ง จงเจียมตัวกลัวไรบางไม$ตองมานั่งอมยิ้ม จะอมยิ้มไปทําไมยิ้มเท$าไหร$ก็ไม$สําเร็จ ผิวดําขลับเป*นตับเป*ดหนาเหมือนเห็ดยายฉิม นิสัยไม$ดีขี้เหลามึนเมาจนตัวเหม็น คนอะไรไม$เคยเห็นแลวคุยว$าเป*นมุสลิม .................................................. กลอนลองไหว(ครู ก$อนที่ฉันจะเอ$ยแรกเฉลยกลอนคู$ ขอนอมคํานับกราบครูพรอมดวยผูดูทั้งผอง พระคุณครูผูเฒ$าสอนขาพเจาเชาค่ํา วิธีรองทํานองรําช$วยแนะนําทํานอง ทั่วสยมชมพูใหภูมิรูในตํารับ ดวยดัดแปลงแต$งตับทั้งครูกับครูกลอง
๑๒๐ |
ประยูรนิทรรศน
ครูปAgพาทยราชตะโพนทั้งครูโขนละครรํา ทั้งครูพักลักจําทั้งครูรําครูรอง พระครูวิษณุกรรมเป*นผูนําสอนหัด ลิเกลําตัดบอกบทบาทชี้ช$อง ทั้งปูZจาวเขาเขินสํานักเนินคีรี ตลอดพระภูมิเจาที่สํารักมีหวยหนอง ทั้งฤษีนารอดทั้งฤษีนารายณ ทั้งตาวัวและตาไฟขอจงไดคุมครอง ทั้งเจาที่เจาทางทั้งผีสางเทวดา รักษาเผ$าจาว$าหมู$พฤกษาลําคลอง จงคุมครองปyองกันขออย$าใหอันตราย มีศัตรูหมู$ภัยใหแพพ$ายหมดทั้งผอง ประณมกลอนวอนไหวดวยน้ําใจและวาจา แทนธูปเทียนที่บูชาต$างมาลารอยกรอง ขอดลบันดาลท$านผูดูใหถูกหูถูกตา ช$วยปกป/กรักษาโปรดช$วยมาคุมครอง ลูกยกมือขึ้นยี่สิบเอ็ดนิ้วหว$างคิ้วบนกบาล ไหวครูบาอาจารยที่ไม$มีบานมีช$อง ไหวพระพุทธที่คอหักที่สํานักอยู$นอกวัด ขอไหวพระสงฆที่ศีลชาดที่ขี้ราดรดล$อง ไหวครูชิงวิ่งราวลวงกระเป“าบนรถราง ครูตาบอดตาฟางเดินขวางทางเตะกระป“อง ไหวฤษีฤาเสือกชอบกินขาวเปลือกขาวเหนียว ครูขาหักปากเบี้ยวที่นั่งเยี่ยวผิดล$อง ทั้งครูแบ$งครูปลนทั้งครูโจรบานกอไผ$ ครูปาราอยู$ในไหครูเกี้ยมไฉ$ผักดอง ครูหมอขาวปากแหว$งครูหมอแกงไม$มีฝา ครูพริกแหงแตงกวาครูน้ําปลาเมืองระยอง ทั้งครูกลองบองกัญชาทั้งครูขี้ยาขี้เหลา ใหเมาเย็นเมาเชาใหนั่งเมาตาบ5อง ช$วยปกป/กรักษาเมื่อลูกจะมาเล$นงาน ช$วยคุมครองปyองกันอย$าใหลูกหลานเป*นรอง ไหวคุณบิดามารดาที่เลี้ยงมาตั้งแต$เยาว พระคุณท$านลนพนประมาณนับอนันตที่จะสนอง จะหาสิ่งเปรียบเทียบเท$าผูเขาก็ยิ่งกว$า ตามบัญญัติที่ตรัสมายิ่งใหญ$ก$ายกอง ขอคุณบิดามารดาจงรักษาลูกไว กันศัตรูหมู$รายขอจงไดปกครอง ถาศัตรูหมู$รายใหแพภัยทั้งหมด ใหลือชาปรากฏกันทั้งหมดทั้งผอง ขอประนมกมกราบอีกทั้งเจาภาพผูดู ช$วยอุปถัมภค้ําชูอย$าปล$อยใหหนูนี้เป*นรอง ช$วยเมตตาปรานีกับหนูคนนี้ไวสักครั้ง ขอยึดคุณเป*นที่หวังเผื่อพลาดพลั้งบกพร$อง ขอยึดดึงพึ่งบุญขออบอุ$นแอบอิง คุณนานายชายหญิงอย$าไดมีสิ่งขัดของ ขอฝากกายฝากใจใหปลอดภัยไวสักครั้ง อย$าทอดทิ้งชิงชังปล$อยกระทั่งเป*นรอง ช$วยพะนอมพอประทังไววันหลังวันหนา ถาท$านตองการฉันจะมาสมนาสนอง ดิฉันไม$คิดมูลค$าจะสมนาใหทุกงาน เกรงไม$ถูกใจท$านเจาของงานท$านจะไม$มอง ..................................................
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๑๒๑
กลอนลอน (ลูกคู) แมแก(วพวงเกด ชม(ายชายเนตร สังเกตฟTงกลอน ดึกนักชักงวงนอน สงสาร แมดวง จะเปJนหวงที่นอน ช. ไดประสบพบพักตรแม$คู$รักเคยรบ ราตรีกาลพานพบไดมาประสบเจาหล$อน ตั้งหลายวันนานเจอแหมดูเบอรเล$อตะไท พิศดูตอนบั้นทายอะไรอะไรไม$เหมือนก$อน ชั่งสมสวยคมขําขอรําก็เด็ดเดี่ยว ฉันรูสึกนึกเสียวเสียจริงเชียวบังอร เนื้อหนาอกอวบอวนช$างสาวดีสะเด$า ดูเต$งตึงตั้งเตาไม$ผิดกับสาวอัมพร พิศดูพักตรแลวแทบเพอเมื่อคราวมาเจอครั้งแรก แม$ผิวพม$าในตาแขกดูผิดแปลกจากแต$ก$อน สมควรแลวแกวตาที่เป*นดาราลําตัด ดูรูปร$างกะทัดรัดเหมือนนางลีลาศในฮอลล หญิงใดในดินแดนดูงามแมนไม$เหมือนนอง ทั้งขอรําคํารองก็ถูกตองทุกตอน การแอ5กอารตดัดจริตทําไดสนิทสนม แม$เนื้อเกลี้ยงเสียงกลมมันน$าประโลมจริงหนอหล$อน แต$มีเสียอยู$หนึ่งสิ่งท$าดีดดิ้งยังแข็งกระดาง ตอนลงรําทําปากกวางลงขนมป/งไดทีละปอนด ช. อย$าโกรธเคืองตัวพี่เลยนะแม$ศรีหมากสุก พี่เยินยอพอสนุกจึงไดพูดมาเป*นกลอน ใช$เสแสรงแกลงกล$าว ในขอเขาความจริง ในเฉพาะอย$างยิ่งฉันชอบผูหญิงแบบหล$อน ฉันรักคุดเสียจนเคยโออกเอ’ยอกอก เรื่องเจาชูพี่รูโชคไม$นึกสะทกสะทอน ถานองไปเล$นที่ไหนพี่จะตามไปเป*นคนคุม จะคอยกันท$าพวกหนุ$มที่มารุมจีบหล$อน ถาฝ‹ดเคืองเรื่องทรัพยพี่ขอรับอาสา ถาวันไหนใครมาพี่จะอุตส$าหรับตอน เป*นคู$ชิดติดตามจะไม$ใหช้ําใหชอก ถานองไปเล$นบานนอกพี่จะปลอกกลวยปyอน ก็พี่มันคนเขาใจเรื่องอะไรพี่ทําเสร็จ จะใหนองใส$แหวนเพชรไล$จับเป*ดบนที่นอน ญ. สดับถอยรอยลิ้นใครหลงกินแลวเป*นตองตาย กรเอ’ยนองชายแกช$างเขาใจออดออน ช$างเจื้อยแจวจับใจช$างหนากระไรเสียยิ่งนัก มะเจอะเจอรูจักมาฝากรักกันในกลอน จะรักจริงหรือรักเล$นฉันยังไม$เห็นหัวใจ เธอมาทํามักง$ายทําเป*นชายเลือดรอน เธอเป*นชายฝZายสนุกหาความสุขไดเสมอ เห็นเราเป*นหญิงสิ่งบําเรอหรือพารทเนอรตามฮอลล เท$าที่มาออกปากดูมันช$างยากเสียหน$อย เรายังรูจักกันนอยมันตองค$อยค$อยผันผ$าน แกอย$ามาทํามักง$ายคิดเอาแต$ไดฝZายเดียว เราไม$ใช$ผูหญิงท$องเที่ยวจะไดมาเกี้ยวกันกลางบ$อน ที่นี่มันชุมชนทั้งผูคนก็พลุกพล$าน แมนเธอรักจงไปบานจะไดจัดการรับตอน ฉันจะคอยรับตอนตองบอกใหทราบล$วงหนา จะเตรียมไวคอยท$าทั้งขาวปลามุงหมอน ถาหมายปองตองการขอเชิญที่บานแม$ประยูร จะเตรียมน้ําขาวไวคอยขุนกวาดใตถุนใหแกนอน
๑๒๒ |
ประยูรนิทรรศน
ญ. จะมากินขาวร$วมชามจะมากินน้ําร$วมขัน จะผูกสมัครรักฉันตองพูดกันใหแน$นอน เกรงรักง$ายเบื่อง$ายนิสัยผูชายโดยมาก ถาพลาดไปแลวตองอกหักน้ําตาพรากลดหมอน การร$วมเรียงเคียงคู$เราตองดูกันนานนาน ถาหมายปองตองการใชคําหวานมาวิงวอน พ$อเอ’ยพ$อคุณจะมารักแม$ประยูรเขาจริงหรือ ผลสุดทายปลายมือเกรงไม$ซื่อเหมือนคําวอน เอาขอไหนมาพิสูจนเอาคําพูดมาพร่ําพลอด เกรงจะรักกันไม$ตลอดกระมังพ$อยอดกระทอน ว$ารักนู$นรักนี่มาพาทีไม$กระดาก ดูท$าจะรักกันมากดูริมฝAปากนี้เปAยกปอน ถาคําพูดเขาทุกสิ่งเป*นจริงเหมือนดั่งว$า ฉันจะเก็บเอาไวบูชาทุกทุกเวลาเขานอน เรามีเชื้อชาติชายตองมีรายฉลาด การชิงรักหักสวาทอย$าพรวดพราดทําใจรอน ทําใจเร็วด$วนไดอีกหน$อยจะไม$สมหวัง ดูกิริยาท$าทางดูผิดอย$าผูใหญ$ล$อน โบราณว$าชาชา ไดพราเล$มงาม มันตองค$อยค$อยคลําและพยายามไปก$อน สิบนิ้วตั้งหนาวันทาเขาไป พ$อแม$เขาเป*นผูใหญ$เขาคงไม$ตัดลอน เจากรนี้ลุกลนประดุจดั่งคนไม$เคยพบ ผูหญิงที่ไหนเขาจะคบทําเป*นตลกปลิ้นปลอน แกอย$ามาทําปากเปราะหวังเตาะกินเปล$า ฉันรูทันเทียมเท$าเชิญแกฟาวลไปก$อน อย$าผูชายลําตัดฉันไม$สวาทดอกนะแก อย$ามากระเซาเยาแหย$หรือนั่งแลขาอ$อน ไปหากินถิ่นไหนเถอะนะผูชายเจาชู อย$างกับฉันนะเจาหนูมันไม$ใช$คู$เคียงหมอน แกไม$ไดเชยไดชมของแม$ทรงผมดัดคลื่น ไปกลับไปหากินถิ่นอื่นเจาหนาลื่นสองรอน .................................................. ในวาระขณะนี้เท$าที่ยืนรอง ไดนําพวกนําพองพรอมกับกลองรํามะนา ทั้งผูหญิงผูชายแสดงกันฝZายละขาง คนตีกลองอยู$กลางคนดูคนฟ/งอยู$หนา ผลัดกันขึ้นผลัดกันลงอยู$ในวงทั้งหมด ต$างก็รูกําหนดในเรื่องกฎกติกา ต$างก็รูกฎเกณฑวิธีเล$นลําตัด ต$างก็เจนก็ขัดที่ไดคัดเขามา ท$านที่คัดมาแสดงค$าตัวแพงกันทั้งนั้น บังเอิญมาแพงพรอมกันตอนน้ํามันขึ้นราคา เช$นแม$ประยูรก็ใช$ย$อยค$าตัวนอยเสียเมื่อไหร$ แพงกว$าครั้งไหนไหนที่เคยใหกันมา ก$อนเคยหามาแสดง คิดค$าแรงหนึ่งรอย ผมเคยไปหาบ$อยบ$อยบางครั้งก็รอยกว$ากว$า เดี๋ยวท$านจะนึกสงสัย ทําไมค$าตัวไม$คงที่ ไอที่ว$ากันแบบนี้มันขึ้นอยู$ที่เวลา ถาระยะเวลาสั้นค$าตัวก็ไม$สูง ถาเล$นกันคืนยันรุ$งค$าตัวก็ตองสูงกันอย$างว$า ก$อนผมหามาแสดงแม$คิดอย$างแพงรอยบาท ตั้งแต$น้ํามันขาดตลาดเลยประกาศขึ้นราคา ราคาเดิมเป*นไม$ไดไม$ยอมไปแสดง อะไรอะไรก็แพงกระทั่งแปyงผัดหนา
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๑๒๓
เครื่องสําอางตกแต$งก็แพงหูฉี่ ค$าตัวแม$พวกนี้เลยแพงจี้กันขึ้นมา ค$าตัวแพงอย$างนี้ตองรองไดแสดงได หาไปแสดงไกลเท$าไหร$ไม$ว$า แบบนี้ตองแกลงใหเข็ดใหรองเอ็ดเสียงหลง ต$อไปแม$อนงคจะไดไม$โก$งราคา ชอบขึ้นค$าตัวตามของอย$างนี้ตองสั่งปราบ พอเล$นแลวก็ชักดาบบ5ายบายครับขอลา ตองชักดาบกันเสียบางคราวหลังจะไดเกรง ชอบขึ้นค$าตัวกันเองแม$นักเพลงรํามะนา เรื่องราคาค$าแสดงจะไดไม$แพงเกินไป แต$ไอเรื่องนัดหมายไม$ค$อยไปตามเวลา นัดเชามาสายนัดบ$ายมาเย็น กว$าจะถึงก็เล$นหัวใจเตนแทบเป*นบา บางทีนะครับผมก็ไปรับแกก$อน กลับไปเจอเจาหล$อนเพิ่งตื่นนอนลางหนา พอลางหนาเสร็จสรรพก็หันกลับเขาประตู ไปหยิบผาขนหนูมาเช็ดถูหนาตา พอเสร็จการเช็ดถูก็เขาตูจับหวี ไปยืนสางเกศีอีกรอยทีกว$ากว$า เครื่องสําอางบางชนิดอยู$คนละทิศละทาง กว$าจะรวมไดแต$ละอย$างก็ตองนั่งคนหา เป*นแบบนี้เสมอผมเคยเจอมาบ$อย ถึงไปรับก็ตองคอยกันบ$อยบ$อยเรื่อยมา ผมไปคอยหลายนาทีจนผมมีโมโห กว$าแม$ประยูรเขาจะโผล$ก็ตองโห$สามลา กว$าจะรวมกันไดกว$าจะไปแต$ละครั้ง เฝyาหันหนาหันหลังมัวแต$สั่งแต$หา บางทีเดินทางไปแลวนะครับตองยอนกลับมาใหม$ แม$ประยูรเขาลืมของไวกางเกงในไม$นุ$งมา .................................................. อันวิชาทุกแขนงในแหล$งโลก ย$อมอวยโชคแก$ผูใชใหไดผล เป*นเสบียงไดเลี้ยงกายตน มีหรือจนผลสุดทายไดเท$ากัน เพียงอาหารหนึ่งมื้อนอนหนึ่งตื่น ผาสักผืนปVดกายใหหายคัน ทั้งกันรอนกันหนาวคราวเหมันต มีหลังคาคราววสันตไม$เปAยกปอน อีกโอสถไวรักษาคราวปZวยไข นอกจากนั้นก็กลายเป*นสิ่งหลอกหลอน จึงพากันเป*นทาสความอาวรณ ทนทุกขทอดถอนตรอมฤทัย เห็นจะมีความดีและความชั่ว จะหมองมัวหรือพาใหแจ$มใส เหมือนละครยิ่งนักชักนําไป เดินไปสู$ฉากสุดทายตายทุกคน ..................................................
๑๒๔ |
ประยูรนิทรรศน
ตาเบGะ ลูกคู ตาเบGะตาเบGะอาเดGะเอPยลาตวนกู พอตะวันรอนรอน (ถูกจ(าจริงจ(า) พอตะวันรอนรอน สาวน(อยก็จรลงไปคอนเรือพลู ขอสมาอภัยผิดพรั้งอย$างไรจะไดเอ็นดู ฉันเป*นคนก็ย$าเฮ (ถูกจาจริงจา) ฉันเป*นคนก็ย$าเฮ ไดนําพวกลิเกพวกหันเหมาเล$นลิเกมาลายู หนูยอกรประสานสิโรลาบกราบกรานอภิวันคุณครู จงมาสิงสู$ใจศิษย (ถูกจาจริงจา) จงมาสิงสู$ใจศิษย ถาแมนใครคดคิดใหแพฤทธิ์คุณครู ลําตัดประชันทั้งสองว$ากันเขาแข$งขันพันตู ใหอั้นอั้นจนจิตร( ถูกจาจริงจา) ใหอั้นอั้นจนจิตร วันนี้ตองใชหัวคิดเพราะเราก็ศิษยมีครู .................................................. กลอนลัน พ$อคุณจ’าว$าอย$างไรฉันฝ/งไปจะไม$เหมาะ มาเปรียบเปรยเยยเยาะมาคอนเคาะพวกฉัน จะพึ่งเฉยไม$เออตอบก็ผิดระบอบแบบแผน ฟ/งว$าก็น$าแคนใหสุดแสนจะอัดอั้น เอาถอยคํามาย่ํายีจะใหสตรีเสียหาย เริ่มดัดแปลงแต$งถ$ายพูดใส$รายลําพัน เรื่องแต$งกายของฝZายหญิงแต$พาดพิงพูดว$า ว$าก$อกวนยวนตาชิงพรรณาเสกสรร การเสกสรรเป*นเรื่องใหเป*นเครื่องรานราว สัญชาติโคโง$เสียเปล$าไม$รูเท$าเทียมทัน มัวขุดดินกินหญาหารูว$าอะไรไม$ มองดูสิสมัยใหม$เจริญวัยเขาทุกวัน ความเจริญมันแค$ไหนส$วนสมัยก็หมุนตาม จะตองแต$งใหมันงามหมุนไปตามแฟชั่น อย$างแฟชั่นพ$อโชจําพวกที่โป•เปลือยกาย ถึงจะมีก็บางรายเพราะกฎหมายเขามิขัดคั่น เขาไม$ไดออกโชหรือเที่ยวไดโป•กลางแปลง เขามีสถานการณแสดงที่แอบแฝงต$างดั้น ทําปากบอนคอนหญิงใหเป*นสิ่งเสียหาย เห็นอะไรไม$ไดทําเป*นชายปากคัน ทําปากคอก$อกวนทําลามลวนผูหญิง ปากชั่วรายหลายสิ่งพ$อหนาลิงนี่สําคัญ มันเสียหายหลายสิ่งหรือที่ผูหญิงแต$งตัว แต$หาว$าเป*นของยวนยั่วชั่วเสียทั้งนั้น เรื่องดัดแปลงแต$งตัวเห็นชั่วที่ตรงไหน เราก็เป*นหญิงไทยที่อยู$ในสมัยป/จจุบัน ตองอุส$าหพยายามอันความงามของสัตรี ตองหมั่นขัดหมั่นสีใหมันฉวีผิวพรรณ ใหสมกับเป*นหญิงไทยที่เป*นดอกไมของชาติ ทั้งกิริยามารยาทใหแลสะอาดสะอาน นานาชาติออกกลาดเกลื่อนที่เขามาเยือนประเทศไทย เขาจะว$าเราลาสมัยผูหญิงไทยเราทํากัน หญิงใดไม$แต$งตัวทําเมามัวโสมม ไม$ปรับปรุงนุ$งห$มชั่งโสมมดักดาน
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๑๒๕
ฉนั้นการแต$งตัวแต$เห็นชั่วหรือไหน แก$มองผิดจงคิดเสียใหม$อย$าปากไววิจารณ ปากคอแกไม$ดีจะใหสัตรีนี้เกลียดหนา ทําเป*นคนชั่วชาการศึกษาคงไม$ไดผ$าน ดีแต$ว$าผูหญิงไม$เอาความจริงมาพิสูจน พ$อชายชั่วหัวขูดอย$ามาพูดใหรําคาญ อย$าเพิ่งเห็นเป*นชั่วการแต$งตัวของสตรี ย$อมมีชั่วมีดีไปตามวิถีเชิงชั้น บางก็สําอางเรียบไปตามระเบียบเรียบรอย บางนุ$งนอยห$มนอยเดินลอยสวรรค พูดตามความจริงเรื่องของผูหญิงมันหลายอย$าง ที่แต$งเกินไปบางมีตามที่ว$างพูดกัน ไอโชวว$าแฟชั่นเขาพูดกันออกอื้อ ช$างอวดทองอวดสะดือผูชายเขาลือกันลั่น แต$ก็ไม$มีมากที่มีก็จํามาจากฝรั่ง ตามโรงละครโรงหนังก็มีบางเหมือนกัน เรื่องนี้ก็มีจริงแต$ถาเป*นผูหญิงบางคน จะเอาไปร$วมปะปนมันก็คนละชั้น ตามในบารหรือในคลับที่พวกหาทรัพยออกมากมาย แต$อย$ามาตีความหมายที่ผูชายเขาพัวพัน รายตูนี้แก$ซอยประกอบการมึนเมา ตามรานกาแฟรานเหลาแกนั่งเฝyาอยู$ทั้งวัน แกจงเก็บเอามาว$ามาพรรณาไดถวนถี่ ว$าหยิ่งอย$างนั้นอย$างนี้เที่ยวพาท$าสักสัน เอาสตรีเป*นขี้ปากมาถางถากพูดเล$น เจาชายบาทะเลนเดี๋ยวจะประเคนใหหนาหัน ถาทีหลังยังชั่วชามาหยามหนาสัตรี แลวแม$จะจิกเกษีเอามาขยี้ใหหัวบาน .................................................. ซ(อมมอญ ลูกคู โจGะติงหนัง ติงถางติงหนัง วาเข(าไปบ(าง ลงไปนั่งออด แม$เจาโวยโอโหแม$คนโตหัวหนา ทําคึกคักยักท$าลุกขึ้นมาว$าฉอดๆ ลุกขึ้นมาว$าทําทาทายทะอียงซายเอียงขวา ทําทะลึ่งขึงตามองหนาแลวนึกปอด มีไฝขางแกมยามยิ้มแยมแสยะ ทําหัวหัวเราะแหะพูดเคาะแคะค$อนขอด แม$คนโตโมโหเก$งเอ็งนะเอ็งระวังไว แม$คนเล็กก็ใช$ขี้ไก$ลออเอ’ย แม$คนเล็กก็ไม$ใช$ขี้ไก$แม$คนใหญ$ก็ไม$ใช$ย$อย แม$ประยูรนี่ดีหน$อยดูเงื่องหงอยประติหงอด เธอเงื่องหงอยออยอิ่งสมเป*นหญิงลําตัด รูปร$างกะทัดรัดคาดเข็มขัดไวเอวคอด ขาดเข็มขัดรัดพุงเขาใจนุ$งเขาใจห$ม นองรัดเป*นมันขาวตมหนานี้กลมเป*นทองหยอด ปากนองเหมือนทองหยิบพี่ขอกระซิบเป*นน้ําเสียง ว$าพรุ$งนี้ตอนเย็นเย็นจะพาไปเลี้ยงกรีนสปอรต ชมคนเล็กเสร็จสับแลวหันกลับมาใหม$ ทีนี้จะชมคนใหญ$ชมกันใหตลอด แม$คนใหญ$มีไฝZดีเธอคงมีเสน$ห เขียนคิ้วยังกับหางตะเขหนาเหมือนรถเมลกําลังจอด คัวก็ยาวเยิ่นเยอใหญ$เบอเร$อเชียวพับแผ$ ทําผมไวสวยแทมองเหมือนแพขาวเม$าทอด
๑๒๖ |
ประยูรนิทรรศน
ชั่งงามนักงามหนาทั้งเสื้อผาทรงผม มันน$ารักน$านิยมเพราะทรงผมเธอมันยอด ดูช$วงล$างช$วงบนดูสวยลนงามเลิศ ชั่งผ$องผุดสุดประเสริฐละแม$ประยูรเอ’ย .................................................. กลอนเลิง พวกผูชายลําตัดนี่ปากจัดเสียจริง ยืนอดลนทนนิ่งอะยากยิ่งยุ$งเหยิง จะยอมแพแก$ก็ยากฉันก็มีปากเหมือนกัน ในเชิงชนประชันพอมีชั้นมีเชิง เธอช$วงชิงมาเสียจนช้ําคงขย้ํามาหลายวง ไออย$างผูชายทะนงตองแหลกใหหลงระเริง สันชาติผูชายลําตัดมันตองดัดสันดาน ใชไมตะพดกดกบาลเพื่อเป*นการบันเทิง กระทืบซ้ําย้ํางอนใหลงไปนอนพังพาบ แลวจิกหัวแกมากราบที่กลับกุหลาบเมาะลําเลิง เห็นฉันเป*นเด็กเล็กกว$าทําทีท$าทึกทัก พ$อทุยจ’าซ้ํารูจักแกเคยพักอยู$ริมเพิง โอพ$อทุยเขานอนจมปลักแบกเปรียว มีเขาโด$อยู$ขางเดียวชอบแขกเปรียวเดินเปVง พ$อตาสอนนอนตรมอย$าคิดมาข$มพวกขา ทํามาสําออยลออหนาเดี๋ยวแม$จะด$าใหกะเจิง จะจับแพะชนแกะหวังจะแทะเนื้อแท ชายสกุลชุนแก$มันตองแก$ๆ คราวยายเพิ้ง มันคนละชั้นคนละรุ$นไม$สมดุนกันหรอก เดี๋ยวพ$อตบใหเลือดออกใหหัวปอกเปVดเปVง ทําอวดอางวางกามนึกว$างามโสภา นึกว$าสวยจะตายห$าปากงี้หนายังจานเชิง นุ$งม$วงห$มไหมแถมยังใส$เสื้อแพร พอทอดเสื้อฉันเบื่อแลขนจัก๊ กะแรเป*นกระเจิง เหม็นสาบเหม็นสางใตคางงี้สีเขียว ฉันรูแทแน$เทียวแกชอบไปเที่ยวนางเลิ้ง นางเลิ้งสะพานยาวเขามีสาวสวยๆ เขาเป*นหัวหนาคุมหน$วยถือกระบวยยืนเบิ่ง บาๆ บ5องๆ จนญาติพี่นองเขาเฉยหัว ใครคบคาก็พาซื่อนึกแหละไอตัวเพลิง .................................................. กลอนลี ไดฟ/งลําสําพัสของพ$อลําตัดรูปหล$อ เขาชื่อนายลอออไหนบาบอแบบนี้ จะใหฉันแกหรือไม$ใหแกคะพ$อแม$ที่มาฟ/ง แหมของลูกนองของนายหวังนี้ดันทุรังสิ้นดี เกี้ยวเกี้ยวผูหญิงเขาไม$รักขึ้นมาชักนิยาย นี่แหละเขาเรียกว$าผูชายมีลูกไมรอยสี ไออย$างลุกไมตื้นอย$าเอามายื่นใหพวกดิฉัน ฉันรูท$ารูทันรูมานานแลวค$ะคุณพี่ มาชักชวนเนื้อเย็นใหเลิกเล$นลําตัด อวดมีวิชาสารพัดใหไปหัดดนตรี ไปชวนคนอื่นเถิดพ$อชื่นหัวใจ ไปกับไปฉันไม$ใช$จิ๊กกี๋ เพลงฝรั่งฉันฟ/งไม$ถนัด ฉันเป*นลําตัดไม$ใช$หัดวาตูซี
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๑๒๗
ฉันเป*นคนไทยไม$ใช$อิงลิช ภาษาอังกฤษฉันไม$รูไม$ชี้ ถาเป*นเพลงไทยพอไปกับเขา เพลงตับเพลงเถาพวกเราก็รูดี แกเป*นศิลปVนชอบศิลตะวันตก ตายไปขอใหตกนรกอเวจี คนไม$รักชาติไม$รักศาสนา เซ$อๆซ$าๆลืมตาบางซี เรื่องเตนเรื่องลําใช$จะนําแต$เขา จังหวะเขย$าของเราก็มี แก$ไม$ส$งแกเสริมไม$เพิ่มไม$พูล ไม$ชาก็สูญเขากองกูณฑอัคคี เรื่องดนตรีไทยแกไม$เหลียวแล ไม$เผยไม$แผ$มีแต$ย่ํายี เราเป*นคนไทยมาแต$โบราณทําไมไม$ทานขาวเจา ชอบเห$อห$ามสามหาวไปแดกขาวสาลี ขอสองเขารองว$าก็ขายหนาอยู$เหมือนกัน เออนายลอดนี่สําคัญเคืองว$าอย$างนั้นอย$างนี้ ว$าฉันมีแฟนแก$เออแน$ถาจะบา ดูไม$เขาท$าคงอิจฉาเขาละซี แฟนหนุ$มหรือแฟนแก$มันของแน$เสียเมื่อไหร$ เรื่องรักเรือ่ งใคร$แลวแต$ใครจะเห็นดี แต$ฉันชอบแฟนแก$เพราะรักแทคงทน พวกหนุ$มไม$ไดผลเดี๋ยวไปโน$นมานี่ หนุ$มๆเลื่อยเป‹gอยฟุZมเฟ‹อยเรื่องความรัก คนแก$แน$นักเพราะแกรูจักนาที ถึงจะออกจากบานก็รูกาลเวลา ไม$เที่ยวเสาะหาสุรานารี เขาเคยผ$านมาโชนโชกเขาเห็นโลกมาก$อน มีมีแง$ไม$มีงอนเดี๋ยวก็นอนหลับปA– ยิ่งเราเป*นสาวเขายิ่งเอาใจใส$ ตองการอะไรเป*นไดทันที มันมีตัวอย$างอยู$ขางบานฉัน ผัวแก$เหมือนกันเมียท$านสุขี เมียท$านสุขียิ่งมีลูกสาม ชงนมตมน้ําตีสามตีสี่ อดีตราชการบํานาญเสียดวย แต$เมียยังสวยอายุสิบสี่ เพราะฉะนั้นพวกเราคิดมีเยามีเรือน มีผัวแก$แน$กว$าเพื่อนกินผีเรือนดวยซี .................................................. ก$อนอื่นที่ฉันจะตอบไประบอบคําชาย จึงยอกรขึ้นวอนไหวหญิงและชายทุกชั้น ตัวฉันเป*นลําตัดไม$ถนัดวจี แมนผิดพลาดคดีโปรดปราณีตัวหลาน ภูมิยังดอยถอยคําไม$เลิศล้ํางามฉัน ไม$ใช$นักประชันนิพนธเพียงแต$ชั้นสามัญ จะกล$าวถอยก็กะดากจะเอ$ยปากก็นึกอาย ฉันเหมือนเป*ดกินไข$ไม$ใช$ไก$เคยขัน แต$จําใจตองขยายความรองไปตามความรู ครั้นจะไม$ตอบกระทูเดีย๋ วจะหาว$ารูไม$ทัน ลออเอ’ยชั่งว$าจริงพ$อดาราตัวเปรี้ยว ทําข$มขู$กันเสียทีเดียวทํามาแยกเขีย้ วยิงฟ/น ว$าเรื่องนี้ไม$รูแลวยกกะทูขึ้นมาถาม แลวปราศรัยใส$ความพูดลวนลามถึงพวกฉัน
๑๒๘ |
ประยูรนิทรรศน
ว$าพวกเรามามัวกระทําตัวผิดอย$าง ชอบเล$นไพ$จ$ายสตางคเอาขึ้นมาอางเสกสรร ทั้งการบานการครัวแม$ก็มัวเลือนหนี บานพาลด$าสามีแหมทําทีสําคัญ ใช$น$าที่ของพี่ชายอย$ามาขยายอวดเบ$ง ทําเป*นคนรูเก$งพ$อนักเลงก$ากั๋น ทําเปรียบเทียบเยียบย่ําพูดแกมถามมาในที่ แมนเราเป*นสตรีในขอนี้ตองรูทัน เราเป*นหญิงก็จริงอยู$แต$ความรูยังไม$สิ้น ไม$ใช$มันแกวหรือแหวจีนจะไดกินมันๆ จงหันมาฟ/งหน$อยจะกล$าวถอยใหเธอเห็น ยกประดีชี้ประเด็นอย$าทําเบนหนาหัน โปรดระวังฟ/งไขนะจ5ะพ$อชายตัวลือ อย$านั่งซึมซึมกะทือไปเลยพ$อตื้อบองตัน หันมาฟ/งสําเนาฟ/งฉันกล$าวคดี ยกตัวอย$างอางความดีของนารีมีอนันต อันความดีมีอยู$ใช$จะรูเห็นได ไม$ใช$ของจ$ายแต$ตองอาศัยความมั่น หนึ่งกิริยามารยาทตองมีสมบัติประจําตัว ทั้งการบานการครัวจะดีชั่วก็ที่ตรงนั้น เมื่อรุ$นสาวยังเยาววัยที่อยู$ในความปกครอง เราตองเคารพท$านทั้งสองนี่แหละเป*นของสําคัญ เกิดเป*นลูกผูหญิงมันยากยิ่งหมดทุกอย$าง จะเดินเหินลุกนั่งตองระวังไปเสียทั้งนั้น จะกินหรือจะนอนจะร$อนไปไหน ตองระวังระไวอย$าไดหุนหัน ตองมีระเบียบพับเพียบเรียบรอย พูดจาค$อยๆ อย$าปล$อยเสียงสั่น อย$าพูดตะโกนเสียจนตกใจ เหมือนเด็กตนไผ$ที่ไหนที่นั่น ค$อยเดินค$อยนั่งว$างไวเป*นแห$ง รูจักจัดแจงตบแต$งจัดสรร เพราะสิ่งสําคัญคือการบานเรือน อย$าทําบิดเบือนตองใหเตือนทุกวัน รูจักท$าทีที่ดีของตัว ในหองในครัวดูทั่วถึงกัน ระเบียบเรียบรอยหยดยอยงามตา แขกไปใครมาเจรจาอ$อนหวาน จะออกจากบานแม$อย$าหันตามอง หนุ$มๆ คะนองจะจองตามกัน จะลุ$มกันว$าใหท$าพวกเขา จะตามกะเซาเอาไปเล$าสู$กัน ลูกเตาเหล$าใครเสียหายพ$อแม$ จะลือกันแซ$จะแกไม$ทัน สิ่งเหล$านี้มีไวประจํากายของนารี คือยอดอย$างหญิงที่ดีดังคําฉันนี้ลําพัน อีกขอหนึ่งนั้นสําคัญกว$าอะไร อย$าหลงลมชายนิสัยปลุกป/‘น เขาเอาแต$ไดหัวใจหรือยาก ขั้นหลงลมปากจะอยากใจครัน เมื่อยามเขารักก็มักตามใจ ตองการอะไรเป*นไดทั้งนั้น นอกจากดวงดาวที่เขาเอาไม$ได เล$หเหลี่ยมของชายมากหมายนับพัน เพนาพนอเอายอเขาช$วย เขาชมว$าสวยยังไม$ตายนึกขัน
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๑๒๙
ขั้นหลงลมชายเหมือนไฟลามเลีย มีมากมายหลากหลายเรื่องลมปากของคน ตองสอดส$องมองแลดูใหแทแลใหทั่ว อันเยื้องอย$างหญิงที่ดีเรื่องนี้ตองรอบคอบ ฟ/งเพลินเชียวพี่ชายแลวเขาใจบางหรือเปล$า เล$าเมื่อตอนเป*นใหญ$แต$งงานไปกับสามี เมื่อตอนเขากับจากงานสู$บานเคหา เรื่องรายภายในบานอย$าเพิ่งพลันเอามากล$าว พออิ่มขาวอิ่มปลาค$อยเจรจาพาที หนักเขาเอาใจเขาเป*นไฟเราเป*นน้ํา อีกสิ่งหนึ่งนั้นสําคัญกว$าอะไร ไดนอยใชมากมันจะลําบากภายหลัง รูจักออมรูจักเก็บไวเผื่อเจ็บไวเผื่อไข จะซื้อจะหาเลือกราคาแต$เพราะเพราะ เป*นผูหญิงสําคันคือการเก็บจํา ว$าอย$างไรนายหวังฟ/งเพลินหรืออย$างไร เพราะเธอถามคํากวางตองตอบกันทางยาวๆ หวังว$าเธอคงเขาใจในคําไขขอความ ที่นี้ฉันจะถามเราบางอย$ามานั่งงมงาย เธอถามว$าหญิงดีมีหนาที่อย$าง ตามวิสัยบุรุษเทศเท$าที่สังเกตไดยาก มีแต$เจาชูประตูดินเที่ยวหาถิ่นมิจฉาชีพ ตื่นเชาก็เขารานการงานไม$เอา เชาฮาเย็นเฮทําเซสว$างตอน ฉันเห็นมาแบบนี้มักจะมีไม$ใช$นอย ไออย$างที่ดีที่สุดเป*นบุรุษประเภศไหน เรื่องนี้คงไม$อยากคงไม$ลําบากเกินใช$ไหม แมเธอตอบถูกใจไม$เล$นไถลนอกทาง
อกหักรักเพลียตองสูรเสียพรหมจรรย สาริกาลิ้นวนยังไม$เท$าคนลําพัน เดี๋ยวอกจักรักจะรั่วแม$อย$ามัวหุนหัน นี่แหละเป*นคําตอบลนขอประกอบเพิ่งสั้นๆ แลวต$อไปฉันกล$าวอันขึ้นเล$ารําพัน ตองรูจักหนาที่อย$าไดมีเกียจคราน ตองดูแลน้ําท$าและจัดหาอาหาร อย$าเพิ่งเก็บเอามาเล$าบอกเขาตอนนั้น เรื่องจะรายหรือจะดีอะไรมีบอกกัน รูจักสูงรูจักต่ําอย$าไดทําหุนหัน คือเร$องใชจ$ายภายในเรือนนั้น ทุกบาททุกสตางคตองระวังไปเสียทั้งนั้น อย$าทําสุรุ$ยสุร$ายใชจ$ายสารพัน จงเลือกอย$างแต$เฉพาะควรพิเคราะสิ่งนั้น ตองช$วยกันหาช$างกันทําพยายามกัน เท$าที่ฉันตอบคําไขผิดตรงไหนบอกฉัน ขอตอบเธอเพียงคร$าวๆเพราะเวลาของเรามีสนั้ ฉันขอตอบคําถามเพียงขอความเท$านั้น ขอเชิญพ$อบอกพิปรายเพราะเธอก็ชายเชีย่ วชาญ ที่นี้ฉันจะถามว$าผูชายมีอะไรเป*นสําคัญ ที่เห็นมาส$วนมากก็ชื่ออยากอยูเหมือนกัน เจอสาวๆตามจีบไม$ค$อยจะยิบการงาน ขี้เกียจหลังยาวดื่มแต$เหลาตลอดวัน เที่ยวเฮฮากินจอนไปตามบ$อนการพนัน ขอเชิญพ$อตอบน้ําถอยใหฟ/งสักหน$อยนะท$าน ที่เขาเรียกว$าผูชายเป*นไดพ$อบาน แมพี่ตอบจะถูกใจฉันจะใหรางวัล ฉันจะใหรางวัลนายหวังขนมป/งคนละอัน
๑๓๐ |
ประยูรนิทรรศน
ไดยินผูชายมองมาชมในอารมณเร$ารอน มาชมว$าเอวฉันอ$อนใหน$าสังหรณอยูเ$ หมือนกัน ฉันรูสึกนึกสังหรณว$าเธอจะคอนฉันมากกว$า ฉันใช$ผูหญิงบาๆย$อมรูท$ารูทัน เธอแกลงชมแกลงเชื่อแกลงคุยเขี่ยคิดคน ฉันรูสึกนึกฉงนเธอหวังผลอะไรกัน เธอหวังผลใหคนฟ/งเขาเกลียดชังฉันใช$ไหม ว$าส$วนลึกของอยู$ใจเธอคงไม$อย$างนั้น ฉันรูทันรูท$ารูว$าเธอแกลงชม เพราะน$าเธอมันโสมมชอบทับถมแต$ชาวบาน พ$อพี่ชายนายหวงฉันบอกตรงๆ ว$าฉันเกลียด คนพูดเปรียบเปรยเชยเฉียดแสนเกลียดเหลือประมาณ หนาทนจริงคนอะไรนิสัยแปลกๆ ชอบตีประจบกระทบกระแทกชอบพูดแดกพูดดัน อย$าทําพูดส$งๆว$าตรงๆดีกว$า อย$าเสแสรงแกลงว$ารองบาอย$างนั้น มาชมเอวชมไหล$เรื่องอะไรของตัว เลวมากปากชั่วเอาของตัวเมื่อไหร$กัน เขาจะแข็งหรือจะอ$อนไม$มาคอนกันเลย ขอบอกตรงๆ พ$อคุณเอ’ยไม$รูเลยพ$อจอมขวัญ เธอก็ชายชาตรีย$อมจะมีเหตุผล ฉันรูสึกนึกฉงนไหงกลายเป*นคนปากคัน .................................................. กลอนลันแก(สอนหญิง ท$านผูฟ/งช$วยว$าที่มาทัศนาลําตัด ดูจอแจแออัดมาชมลําตัดประชัน ทั้งฝZายหญิงฝZายชายทั้งสองฝZายอย$างดี ตองแสดงใหเต็มที่ว$าใครจะดีกว$ากัน ถาหยาบโลนฉันไม$เล$นเพราะฉันเป*นผูหญิง โดยเฉพาะอย$างยิ่งฉันอายผูหญิงดวยกัน ว$าสองงามสองกลอนอย$าเผ็ดรอนนักซี ท$านผูฟ/งคืนนี้ก็ลวนแต$หูดีๆดวยกันทั้งนั้น จงยับยั้งชั่งสติอย$าอุตลิยาบคาย เพราะฉันเป*นหญิงเธอเป*นชายความอับอายมันผิดกัน ตองเล$นสองง$ามเพื่อความสนุก บําเลอความสุขใหทุกๆท$าน ประเภศนักกลอนที่ค$อนขางหยาบ เธอก็ทราบอยู$ทุกขๆวัน ถูกดุหมิ่นทุกถิ่นเหยียดหยาม เราจงพยายามอย$าใหเป*นอย$างนั้น เราเป*นศิลปVนตองมีศิลปะ ตองรูระยะถึงจะเขาขั้น เราค$อยๆค$อยรองคอยมองหาแง$ ดีหรือดีก็ตามแต$ชนะหรือแพก็สําคัน ไดฟ/งลําคําขานเสนาะปานเสียงสังข พ$อลออกับพ$อหวังแหมชั่งเอาการ ยกกะทูเขามาถามพยายามจะใหฉันแพ เรื่องพระคุณพ$อพระคุณแม$เรื่องของแกเหลือประมาณ จงเอียงหูมาเถิดเจาฟ/งขอเคาคดี ตามที่บาลีเขาบ$งชี้มาแต$โบราณ พระคุณของบิดาท$านบอกมาเบ็ดเสร็จ มีอยู$สี่สิบเอ็ดใช$มดเท็จหลอกท$าน พระคุณของมารดาท$านว$าไวถูกตอง มีอยู$ยี่สิบสองที่ตั้งทองทรมาน
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๑๓๑
พูดถึงคุณของมารดารูสึกว$านอยไป แต$เอาเถอะนะไม$เป*นไรเพราะท$านว$าไวอย$างนั้น พูดถึงของมารดาที่เห็นมาเป*นส$วนมาก ตองชอกช้ําลําบากอดยากเหลือประมาณ เมื่อยามท$านแย$แพทองตองอดของเปรีย้ วเผ็ด ไม$ค$อยอร$อยเอร็ดตองอดเผ็ดอดหวาน ตองตรมตรอมผอมผาย เพราะว$าร$างกายไม$ตองการ อยากกินหวานกินเปรีย้ วอยากไปเที่ยวดูหนัง มันรอนรุ$มกลุมอรังไม$อยากจะนั่งอยูก$ ับบาน พอครบกําหนดเกาเดือนก็เจ็บเตือนอีกแลวซี เดี๋ยวเจ็บห$างเดี๋ยวเจ็บถี่อีตอนนี้ก็น$าสงสาร กลัวต$างๆนาๆกลัวชีวาวอดวาย นั่งตาหลับกระสับกระส$ายหาที่หมายยึดมั่น เฝyาสวดมนตวิงวอนขอพรหวังพึ่ง เฝyาระลึกนึกถึงมันคํานึงต$อเหตุการ เหมือนอยูร$ ะหว$างกลางทะเลตองซวนเซในนที เรื่องเป*นตายรายดีสุดที่จะขู$ขาน พูดถึงคุณของมารดาดูๆก็น$าเห็นใจ พอลูกคลอดปลอดภัยก็มีจิตรใจเบิกบาน ซอสองลองลงมาฉันขอว$าอีกตอน ตองอดรนทนรอนตองนอนอยู$บนกระดาน กะดานไฟใช$กวางเอาทองย$างอัคคี จนครบเจ็ดราตรีเป*นอย$างนี้มาแต$โบราณ การอยู$ไฟอยู$ฟ‹นตองทนฟ‹‘นฟ/กไข เอาหลังอิงผิงไฟหนาอกใหอาหาร นี่แหละพระคุณของแม$เราควรเหลียวแลดูบาง เมื่อมีกําเนิดเกิดนายหวังแหมมันชั่งทรมาน เออแน$นายลอดเอาพระคุณพ$อขึ้นมาอาง เรื่องชั่วดีที่ห$างเอาขึ้นมาอางรําพัน ว$าพ$อดีอย$างนั้นมันสําคัญอย$างนี้ มาใส$รายปyายสีทําใหนองนี้อัดอั้น ยกแต$บุณคุณพ$อเจาลออที่ซ่ําแท หน$อยๆแน$ๆเจาหาว$าแม$ไม$สําคัญ แม$ก็เลี้ยงลูกชายมาตนไดเลี้ยงลําตัด แม$ก็เพิ่งรูชัดว$าลูกเป*นลําตัดอันธพาล มาลืมบุณคุณของมารดาที่เลี้ยงเจามาจนเติบใหญ$ เจาอยูใ$ นทองของใครเจารูไหมเจาสันดาน เมื่อเจากําเนิดเกิดก$อจากทองพ$อหรือทองแม$ หรือเจาไม$รูแน$ไปตามหมอตําแยกแลวกัน ยาแต$คุรพ$อน$าหัวร$อจริงพับผ$า พระคุณแม$นี่หนาไม$เห็นเอามาลําพัน เธอว$าพ$อนั้นมีคุณไดเจือจุนครอบครัว หารายไดเขามาทั่วเลี้ยงครอบครัวทางบัน ไหนค$าเถิมลูกคนโตค$านมโคของลูกอ$อน ค$ากระโปรงของงามงอนมันเดือดรอนไปเสียทั้งนั้น ไม$จริงเสมอไปมันไม$ใช$หลอกหนา สมัยนี้มารดาก็ช$วยหาดวยเหมือนกัน แม$ก็มีวิชาแม$ก็ศึกษาฝNกฝน เช$นแม$ทุกคนก็ดินหางานลนลาน สมัยนี้เมืองไทยเป*นสมัยพัทณา ผูหญิงไดศึกษาไดเรียนวิชาจบชั้น เรียนเท$ากับผูชายเงินเดือนก็ไดไม$ใช$นอย ที่เรียนสูงหน$อยก็ไดนอยไม$เท$ากัน ภรรยาสมัยนี้ช$วยสามีไดมากมาย เธอดิ้นรนขวนขวายหารายไดเขาบาน
๑๓๒ |
ประยูรนิทรรศน
ค$ากะโปรงค$าเสื้อผาของฉันหาของฉันเอง ค$ารองเทากางเกงตองหาเองทั้งนั้น เรื่องสวยเรื่องงามตองพยายามเอาใจใส$ อย$ามัวเมาอยู$ทําไมตองตามสมัยแฟชั่น ฉันขอเตือนคุณพี่ที่จะมีครอบครัว อย$าปล$อยตาปล$อยตัวเดี๋ยวลุกผัวจะแปลผัน ตองหมั่นสรางมั่นเสริมเพิ่มเติมใหผุดผ$อง ผัดใหขาวอร$องฉ$องผัวจะไดมองตาเป*นมัน ถึงเขาจะไปเจอของใหม$เขาก็ไม$เหลียวแล ถึงจะเลือนเชือนแชก็นึกถึงยายแก$ขางบาน เพราะผูชายสมัยนี้เขาชอบมีเมียมาก มันนุ$งถุงยุ$งยากฉันจึงไม$อยากแต$งงาน .................................................. ไดยินไหมคะท$านผูฟ/งเอนายหวังนี่พิลึก ว$าโสพกฉันเป*นแน$นนึกมันน$าฝNกเหลือกําลัง เอคืนนี้แกเป*นอย$างไรมานึกอะไรก็ไม$รู นี่หรือลําตัดชั้นครูมานึกนอกลู$นอกทาง แค$มาเล$นนึกฉันรูสึกกะดาก นํานองหรือนึกนากฉันอยากรูจัง ว$าแกชั่วอย$างไรกันคอยบอกฉันใหรูดวย เพื่อเคราะหามยามซวยฉันจะไดช$วยแกบาง มานึกรักพวกสาวสาวคิดว$าคงฟาวแน$แน$ ถาจะใหดีแลวพวกแกนึกถึงยายแก$ไปพลางพลาง เมื่อกี้เขาว$าฉันไวฉันจําไดสนิท เขาว$าเขาทํานายทายไม$ผิดฉันเป*นชนิดขนุนหนัง ขนุนหนังหรือขนุนละมุดอย$ามาพูดดีกว$า เที่ยวมาโพนทะนาเอแกจะบาหรือนายหวัง มาติคารมข$มขู$ว$านี่พี่นองเล$นฮา ว$าเนื้อน$องยิงไมหนีบเดี๋ยวเถอะแม$ถีบถอยหลัง แกก็เป*นผูใหญ$ไหงมีนิสัยบาบา ถามันโมโหขึ้นมาเดี๋ยวมันจะด$าใหบาง เที่ยวไดยอกเที่ยวไดยอนไอลือมันออนเสียแทแท เดี๋ยวล$อหัวเสียคนละแผลโทษที่แกปากสว$าง งั้นลงมือเดี๋ยวนี้ดีไหมอีหนูพวกเอ็งอยู$ห$างห$าง เขาขางหลังอย$างเคยแขงเสียปลายคาง แกมาว$าฉันผอมฉันก็ไม$ยอมเหมือนกัน จะฉีดยาใหกับฉันแหม$สําคัญจริงนายหวัง เขาจะใหฉันกินวิตามินบีซี ว$างว$างงานไปบานพี่จะจัดใหฟรีไม$เอาสตางค ฉันไม$ทุกฉันไม$โศกฉันไม$มีโรคอะไร พ$อหมอจ’ามาจากไหนฉันขอบใจหมอจัง ฉันขอบใจจะคุณหมอไม$ตองมารอรักษา ที่หมอสั่งใหไปหาฉันชักละลาระวัง เพราะฉันรูเรื่องราวฉันทราบข$าวมาจากเพื่อน ว$าหมอน$ะเป*นหมอเถื่อนเป*นหมอเรื้อนถูกถัง โรคของหมอมีตั้งบานอยู$ที่บานนอนแผลง แลวยังมาคุยเก$งตัวหมอเองก็เรื้อรัง หมอก็มีโรคเก$าใชไหมเล$าพ$อคุณ ที่เคยเป*นโรคเขาขอจาแขนผ$าขาไดหรือยัง .................................................. กลอนรัง ท$านผูชมที่นี่สวัสดีค$ะคุณคุณ ที่ท$านสนับสนุนขอขอบพระคุณอีกครั้ง
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๑๓๓
ดิฉันขอขอบพระคุณเพราะยังไม$คุนไม$เคย เกรงถอยคําที่นําเฉลยจะเกินเลยไปบาง หากเกินเลยไปไม$เป*นไรหรอกพี่นอง เนื่องถอยคําที่นําสนองมันไม$ใช$ของ อภัยทุกๆท$านหากมีการหยาบชา มันเป*นของธรรมดาฉันเอามาว$าใหท$านฟ/ง เพื่อความบรรเทิงเริงรมต$อท$านผูชมแทๆ ดีไม$ดีก็แลวแต$วันนี้เพื่อแค$สตางค แต$ขณะเดียวกันอยากใหทุกท$านมีความสุข พวกดิฉันก็เป*นทุกในเรื่องลุกเรื่องนั่ง มันเหน็ดเหนื่อยเมื่อยลาสาเหตุเพราะว$าไม$เคยเวน มืดลงเล$นมืดๆไม$ค$อยไดเวนไดว$าง ไม$ค$อยไดว$างไม$ค$อยไดเวนพวกฉันเล$นกันแทบทุกคืน จึงไม$รูสึกครึกครื้นจึงตองฝ‹นเอาบาง ตองฝ‹นอารมณข$มจิตเพราะเรามันดีทาง บางคืนก็ดีบางคืนไม$ดีเป*นอยู$อย$างนี้แหละทั่นผูฟ/ง ฉันอดตาหลับขับตานอนบทกลอนก็ชักกร$อย รําที่รองก็ไม$อร$อยรูสึกไม$ค$อยขึงขัง ไม$ค$อยจะขึงขังเสียงก็ดังไม$หวนโหย ฉันตองขอคําแต$โดยเพราะอิดโรยกําลัง เรื่องกําลังวังชานี่แหละมันพาใหมีชื่อ แต$ฉันอาศัยความตื๊อใชความดื้อดันทุรัง ดีไม$ดีไม$สําคัญวันนี้ฉันตองตะแบง แต$พอรูสึกนึกถึงแบงคก็พอมีแรงขึ้นมาบาง ฉันคนจนทนทูนักต$อสูเศรษฐกิจ ไอเรื่องถูกเรื่องผิดเก็บไวคิดวันหลัง พวกเธอไม$เอาไหนมีนิสัยไม$เอาถ$าน พอง$วงนอนงี้งุ$นง$านไม$คิดถึงงานขางหลัง อะไรยังสาวเนื้อเนื้อมิสูพอเอาไม$ได ฉันยอมก็แต$ตายแต$หัวใจฉันยัง เมื่อกี้พ$อ เขาว$าอย$างไรจําไดไหมนองสาว ฉันฟ/งกลอนที่เขากล$าวชักใหเรามีกําลัง เขารองเรื่องอยากดดังฉันฟ/งฟ/งอยู$เป*นนิจ ฟ/งแลวเขาใจผิดกําลังฮิตดีจัง ฉันอยากจะดีฉันอยากจะเด$นอยากจะเป*นดารา อยากมีหนามีตาอยากเป*นฝาเป*นฝ/gง ส$วนมากพวกอยากดังมีอยู$ตั้งเยอะแยะ ชอบแต$งกลอนค$อนแคะมีเยอะแยะเหลือกําลัง ชนิดนายนี้อยากดังทางแอบดู เอ5ะคนอะไรไม$รูชอบแอบดูแอบฟ/ง เขาดูเขาเล$าไม$อายดูมาหลายคณะ ดีไม$ดีดูดะทั้งพระเคาะระฆัง แอบดูเขาไม$เขาตํารา จะหมดค$านะคะเจางั่ง ลําตัดแสดงชอบแปลงชอบเปลี่ยน ไม$แนบเนียนเพราะเรือนทีหลัง ไรไอเดียเสียศักดิ์ศรี ถึงโดยจะดีก็มีคําด$าง แอบดูเขาแลวเอาไปคิด อยากเป*นศิษยอยู$ไม$ซ$าง ไม$ว$าไม$เรือกไม$รูไม$ดูไม$เห็น ถาเราไม$ทําก็ไม$เป*นเล$นก็ไม$ขรัง แกดูเขาเล$าไม$ออกแกดูมาหลายคณะ ดีไม$ดีแกดูดะแหมมานะดูจัง พูดถึงนาย ก นี่ชอบกลแกเป*นคนมุมานะ สมัยก$อนแกเกะกะอยู$กะคณะตาหวัง
๑๓๔ |
ประยูรนิทรรศน
ก$อนจะเป*นลําตัดแกเที่ยวตุหรัดตุเหร$ อยู$กินรครลิเกร$อนเร$มาจัง ชอบเป*นตัวแบกซากอย$างมากแค$เสนา หรือก็เป*นคนหั่นกัญชาตามหัวหนาเขาสั่ง ชอบเป*นลูกนองโตโผแหมโอโฮไม$เบา คอยรูปแขงรูปเข$าถือกะเป“าตามหลัง มาอยู$ที่มีชื่อแหมอื้อเอ็งไม$เหมือนก$อน แกช$วยสั่งช$วยสอนมาคอดคอนฉันหลายครัง้ .................................................. สิโรราบกราบกมไวบรมครูเฒ$า ที่สั่งสอนขาเจาใหมีเชาวเชิงคารม ถาไม$จําท$านใหจดในแบบบทประมาณ ท$านช$วยเหลือเพื่อดิฉันมาตั้งแต$ชั้นประถม ในเชิงชนประชันทําใหดิฉันมีเชาว ขอบูชาทุกค่ําเชาไวเหนือเกลาเหนือผม ขออันเชิญคุณครูมาสิงสู$สนิท ลูกรองอะไรอย$าใหผิดใหหัวคิดหลานคม เคารพสองรองลงมาไวบรรดาท$านผูฟ/ง ทั้งซายขวานาหลังที่ท$านมานั่งคอยชม มาชมเชยชื่นชอบคณะขอขอบพระคุณท$าน มากันมากพอประมาณและใหการสนิทสนม ท$านมากันมากพอประมาณหนูเบิกบานอุรา หากพ$อบทพจนาอย$าเพิ่ง..ทับถม หนูไกลทางห$างทินมาหากินทางรํารอง มีฉิ่งฉับกับกลองช$วยรับรองเสียงขรม ทั้งบทบาทท$าทางรูปร$างไม$อายผัว ดีดีชั่วชั่วขอฝากตัวท$านผูชม เคารพสามตามติดตองลองสะกิดดูหน$อย พ$อเนื้อหนุ$มนอยกําลังนั่งปลอบอารมณ มานั่งกันน$าละเห$อเชียวนะพ$อเกอตนต่ํา ถอยคํามีทั้งย้ําทั้งคม หมอนายจะเอาย$างไรกันแน$ ใครพลาดถาเห็นจะตองแพนะพ$อแพรใหมพรม ใครเพียงพล้ําซ้ําส$งใช$ออกจากวงไปเลย พอรูปงามทรามเชยตองเออละเหยลอยลม พูดถึงลําตัดประชั้นตองว$ากันใหเห็น ใครเกิดมาแย$แพผูหญิงจะเหม็นเมื่อยิงถลาอาจม ธรรมดาลําตัดตองเลือกดันกันมาว$า หากใครมาเอ$ยเสียท$าวันนี้ตองว$ากันใหจม ถาใครมาเอ$ยเสียถาวันนี้ตองด$ากันใหเข็ด วันนี้ตองปล$อยทีเด็จแลวล$ะพ$อเม็ดมะยม ไม$ตองโกรธขอโทษกันเสียก$อน พูดถึงลําตัดบางตอนมันค$อนขางขื่นขม อย$ามาเครืองกันไม$ไดใครก็แลวแต$ ไม$ว$าหนุ$มหรือแก$วันนี้ตองแล$เงื่อนปม ไม$ว$าหนุ$มหรือแก$ใครจะแน$สักแค$ไหน ถึงฉันจะเป*นคนรุ$นใหม$ไม$ยอมใหใครมารูปคม นี่แน$พ$อหวังพ$อคุณจงฟ/งฉันก$อน เธอก็ชํานาญการคลอนดูยอกยอนน$านิยม มันน$านิยมชมเชยพ$อหวังเอ’ยแอกอาส ทําท$าทางวางมาดดูช$างฉลาดแหลมคม ใครใครก็ไม$กลาหลอกที่มาต$อกลอน ฉันรุ$นหลังยังอ$อนจึงยอกรขึ้นประนม แกเป*นลําตัดรุ$นก$อนบทกลอนแกเกลี้ยงเกลา เรียกกันตามภาษาเราๆก็เรียกว$าเก$าผสม
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๑๓๕
เขาเรียกว$าเก$ากาลาเก$าคล่ําคล$าที่สุด ถาเปรียบเป*นเรือก็ชํารุดพอชักหรุดประเดีย๋ วก็จม เปรียบเป*นมีดเป*นพราเมื่อดีเธอว$าฉันจําไวได จําตองแกไขว$ามีดของใครจะคม เธอว$าคมพ$อหวังคมทู$ยากจะรูจริงนองรัก คมในฝ/กหรือนอกฝ/กใหลองชักมาใหฉันชม .................................................. ลูกคู น้ําใสไหลลง เด็ดดอกประยง มาลงเรือยาว พานประสบพบรูปหลอ เมตตาด(วยหนอพอชอสะเดา สวัสดีมีชัยพี่นองไทยที่นับถือ ตัวของหนูนี้หรือหนูมีชื่อดวงดาว ตองขอบอกออกตัวใหถวนทั่วเสียก$อน ถาขาดตกไปบางตอนหรือบทกรไม$เกลีย้ งเกลา ถาขาดตกไปบางตอนหรือบทกรไม$เกลาเกลีย้ ง ถาสุมเสียงไม$สดใสจงอภัยนองสาว เพราะตามหลักนักลําตัดตองเจนจัดจะแจง ตองคึกคักเขมแข็งเขาโตแยงยั่วเยา ตองเยาะเยยเหยียดหยามเป*นไปตามขั้นตอน แต$หนูเองนี้ยังอ$อนค$อนค$อนจะโง$เขลา ค$อนค$อนจะโง$เขลาไม$รูเท$าเทียมทัด ในยุทธจักรนักลําตัดหนูเพิ่งหัดไต$เตา ในยุทธจักรนักลําหนูยังไม$คําคมคาย ทุกขอขอดคําไขอาจจะไม$เขาเคา อาจจะไม$หนามองเมื่อจะลองวางมาด จะโออวดแอ็คอารทไม$เฉียบขาดเหมือนเขา ไม$เฉียบขาดเคอะเขินไม$เพลิดเพลินบกพร$อง นึกว$าสงสารนวลนองที่มาสนองสําเนา เพราะฉะนั้นวันนี้เอาอย$างงี้ก็แลวกัน ถารักฉันชอบฉันอย$าดุดันดวงดาว ช. แม$ดวงดาวคนนี้ฝAปากดีจริงนอง มายกขอลําคํารองว$าทํานองมาว$าเรา ดูชักจะเลยครูสั่งฉันทนฟ/งแทบไม$ไหว คนดูละบุกใหญ$ผิดวิสัยแลวนงคเยาว ฉันยังไม$กลัวเธอหรอกฉันจะบอกใหเธอรู เพราะฉันก็ศิษยชิดครูเคยเรียนอยู$กับผูเฒ$า เรื่องลําตัดฉันหัดทุกท$า จะเร็วหรือชาฉันว$าไม$เบา ดันหรือแกฉันก็แน$เหมือนกัน เคยประชันมาตั้งแต$ค่ํายันเชา ผิดคณะเป*นตองฉะกันแหลก ผูหญิงแปลกแปลกฉันว$าตรงเปyา ลูกศิษยแม$ทองยอยยังทอยเสียยับ ถาหากไดทรัพยฉันว$าไม$เซ$า ลูกศิษยแม$บุญชูยังไม$สูผมเลย ลําตัดคลองเตยพ$อยังเคยเขม$า ตัวต$อตัวเป*นไม$กลัวใครแน$ ชนะหรือแพอย$างว$าละเลา ขนาดแม$ดวงดาวหนานวลไม$ควรจะเขามาแข$ง อย$างี้มันหวานคอแรงเหมือนซดแกงปลากุเลา ..................................................
๑๓๖ |
ประยูรนิทรรศน
กลอนลัยตบมือ ลูกคู สาลิกา โผมาทางไนแน สองตาคอยแล แล(แลแมแพรสีไพร กรพนมกมศรีษะขอคารวะท$านผูฟ/ง ทั้งซายขวาหนาหลังถาผิดพลั้งขออภัย ทั่วทุกท$านที่นับถือช$วยตบมือใหผมซักที ท$านใหเกรียติกันแบบนี้รูสึกว$ามีกําลังใจ ท$านใหเกียรติกันแบบนี้รูสึกว$ามีกําลัง ท$านตบมือยังไม$ค$อยดังขออีกสักครั้งจะไดไหม พวกเรารูสึกครึกครื้นสดชื่นระฉับกระเฉง ท$านใหความเป*นกันเองอาการเกร็งก็หมดไป นี้พวกเราทุกคนจะเริ่มตนกันไดหรือยัง เพราะท$านผูชมท$านผูฟ/งท$านกําลังสนใจ ท$านตบมือตั้งสองหนพวกเราทุกคนตองพยายาม อยากใหตบเป*นครั้งที่สามตบเพื่อความแน$ใจ .................................................. กลอนลัน เจริญสุขครับท$านผูชมที่นิยมลําตัด ดูจอแจแออัดชมใหถนัดเถิดท$าน เมื่อท$านชอบท$านก็เชียอย$าใหพวกเรานี้เสียกําลังใจ ถาท$านไม$ชอบก็เฉยไวแลวชมกันไปก็แลวกัน ชมกันไปเรื่อยเรื่อยมันไม$เหนื่อยไม$เหน็ด อีตอนดีทีเด็ดมันก็เอร็ดดีเหมือนกัน ลําตัดพวกกระผมขอเรียนผูชมทั้งหมด เคยฤาชาปรากฏมีหลายรสดวยกัน เพราะพวกลําตัดเราประยุกตแสดงเป*นมุกกลเม็ด การละเล$นเบ็ดเตล็ดมีทั้งเผ็ดทั้งมัน พอผูหญิงเขาว$ามาผูชายก็หาทางแก จะสนุกหรือไม$สนุกก็แลวแต$แต$ตองแกใหทันควัน ขอใหท$านอยู$ในความสงบวันนี้จะไดพบกับของดี เพราะต$างฝZายต$างมีดีดีดวยกันทั้งนั้น บางคนก็เก$งในทางรองบางคนก็คล$องในทางรํา ว$ากันใจหายใจคว่ําแต$ไม$ไดทําอะไรกัน .................................................. เกี้ยวกลอนเลอ ลูกคู เปJนบุญตาได(มาพบกัน กลางคืนก็ฝTนกลางวันละเมอ มาเกี้ยวสาวใหญเปJน สาวน(อย หนักนิดเบาหนอยอยาน(อยใจนะเธอ มาประสบสาวสวยพี่งงงวยจังงัง แม$สาวใหญ$รอยชั่งน$ารักจังนะเออ แหมเอวองคอวบอั๋นทั้งตรงนั้นตรงนี้ หนาก็ไม$บูหูก็ไม$บี้อุยตรงนี้เบอเร$อ ช$างเบอเร$อบาร$าเห็นแลวหนาอยากได คืนนี้กลับไปสงสัยจะนอนละเมอ แหมนอนละเมอเพอฝ/นว$าไดอย$างงั้นว$าไดอย$างงี้ พี่เล$าไม$อายคนดีพี่เป*นอย$างงี้อยูเ$ สมอ ไอเรื่องละเมอในมุงไม$ไดยุ$งกับใคร ตํารวจก็จับไม$ไดเพราะไม$มีใครเซ็นเซอร ขอถามหน$อยทูนหัวมีผัวแลวหรือยัง บอกใหพี่รูบางอย$าอําพรางใหพี่เพอ
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๑๓๗
หากนองไม$รังเกียจจะขอเบียดเขาไปใกลใกล แลวพูดอังกฤษปนไทยบอกว$าไอเลิฟเธอ .................................................. กลอนลี ลูกคู ตะอินมะลุมายินดี ตะอินมะลุมายินดี เรือนไมมีฝา ลมพัดมายินดี พระคุณจ5ามาฟ/งมายืนนั่งใกลใกล สวัสดีมีชัยทั้งหญิงชายนองพี่ ท$านอยากจะฟ/งถอยคําเท$าที่ผมนํามาสนอง ถาขาดตกบกพร$องญาติพี่นองจงปราณี ผมขอบอกออกตัวใหถวนทั่วเสียก$อน ผมรุ$นเก$าเยาวหย$อนไม$เหมือนก$อนเคยมี ท$านเคยดูเคยฟ/งเมื่อคราวนายหวังยังแข็ง ย$อมหาวหาญการแสดงเมื่อเรี่ยวแรงยังดี เสียงทุมเสียงเอกเควิเวกวังเวง
เคยหักโค$นคนเก$งเก$งจนหวาดเกรงบารมี
มาปAนี้ชักระอาอกเอ’ยมันเหนื่อยชุ$มง$าม ชักคล่ําคล$าลายครามก็เขาสนามนานที เกรงว$ารุ$นใหม$ใหม$เขาจะมาใส$เอาฉันหมอบ ไม$ทันจะถึงครึ่งรอบจะลงไปหอบหางชี้ ถาเรี่ยวแรงพอก็คงไดล$อกันคอเกร็ง ถาทางไกลไม$ไหวเบ$ง นองอย$าพึ่งเร$งใหมันถี่ เล$นเล$นลอลออีหนูเอ5ยลดขอกันไวหน$อย ถาลุงหวังแรงนอยเอ็งอย$าพึ่งปล$อยใหเต็มที่ ถาลุงหวังลมทับเองอย$าขยับเราเสียใหอยู$ ปล$อยใหลุงหวังเขาเพียวสูบางนะแม$หนูใจดี เอยอยากจะหยุดไม$อยากจะจับสมุดดินสอ ปล$อยอาวุธร$อยหรอเล$นพอขอไปที นี่ท$านหลวงพ$อท$านไปหาก็นับว$าเคยใชสอย ถึงรูปจะคล้ําดําไปหน$อยรสอร$อยมันยังมี เปรียบเหมือนเรือรั่วหัวทายจะแจวพายไม$คล$องแคล$ว ประทุนก็หักไปเสียแลวแต$หลักแจวยังดี ตองทุนกระเดือกเลือกใส$ตะเกียกตะกายขามส$ง ถึงเรือจะลมจมลงตองรับส$งจนถึงที่ ดูแต$ชาติปลาหมอที่ติดบ$อน้ําแอ$ง มันทนกระเดือกจนเหงือกแหงไม$ยอมใหแกงฉู$ฉี่ ถาหากว$าพี่บอบช้ําจะยอมใหทําตามชอบ ฉันจะไม$โตไม$ตอบจะยอมใหสอบควบขี่ ดูเถอะในตอนหัวค่ําถึงนองจะทําพี่ก็ไม$งอ เอาไวอีตอนไก$โห$แหมโอโฮสนุกดี ญ. นายหวังจ’าว$าอย$างไรจะเอายังไงก็ขอใหบอก อย$าพูดหยิกแกมหยอกไปเลยพ$อดอกกํามะหยี่ แหมคุยว$าเล$นมาเก$าอวดมีเชาวเชิงชั้น ว$าดวงดาวเด็กของฉันว$าเล$นมานานไม$กี่ปA จะเล$นนอยหรือเล$นมากหวังเอ’ยฉันไม$อยากจะพูด ไม$มีอะไรจะมาพิสูจนปZวยการมาพูดเรื่องนี้ เล$นก$อนหรือเล$นทีหลังท$านผูฟ/งไม$สนใจ ขอสําคัญนะว$าอยู$ที่ใดว$าคนไหนจะเล$นดี บางคนก็เล$นมาจนแก$ก็มีแต$แพตะพึดตะพือ แต$ก็อาศัยความตื้อเอาความดื้อเขาทู$ซี้ เรื่องวิชานาตลาดเฉลียวฉลาดทันกัน เวนไวแต$ปฏิภาณใครจะชํานาญเวที ถึงดวงดาวเป*นเด็กทีหลังมันก็ยังว$องไว อายุอานามก็ไม$เท$าไหร$แต$อาศัยเล$นถี่
๑๓๘ |
ประยูรนิทรรศน
โดยเฉพาะนายหวังที่ชื่อเขาดังเพราะเล$นบ$อย แต$กําลังแกก็ชักถอยเคยแพฉันบ$อยนะปAนี้ ถึงแกจะแพแกก็ยังสูเพราะแกเป*นผูขยัน พอย$างเขาวงประชันละแพฉันแทบทุกที ญ. แกเคยแพฉันบ$อยเพราะไม$ค$อยจะไดฟVต แกมัวแต$ไปหัดลูกศิษยเลยไม$ไดคิดจะราวี ถาพูดถึงคุยละถนัดอวดว$าเป*นลําตัดชั้นครู ไปเล$นที่ไหนใครไม$รูก็คิดว$าผูใหญ$ลี รูปร$างก็เหลวเหลวไม$มีเอวไม$มีไหล$ ดําเหมือนยังกับควายชักอวนใหญ$ขึ้นทุกที ฉันว$าอย$างมากปAหนานายหวังก็ไม$กลาจะเล$นลําตัด แกกลัวสุนัขไล$กัดเพราะรูปสมบัติแกไม$มี ตัวนี้ละดําบอตอหนาขุดตอเผาถ$าน จะพิศดูสังขารหนาจะไปทํางานกุลี เล$นลําตัดหรือก็ไม$ขําน$าจะไปทําการคา ออแกก็ไม$รูภาษาใบเลขหานาที เมื่อวานซืนนั้นไปเล$นงานทานอาหารมื้อเชา พออิ่มแลวคิดค$าขาวแปดกับเกาแกบอกสิบสี่ แลวแกเป*นพิลึกฉันนึกแลวก็สงสาร พอง$วงนอนละงุ$นง$านใหทานอาหารละจูจี้ แกงหมูแกไม$แกงไก$แกก็ไม$ชอบ พอแม$คาถามแกก็ตอบว$าแกชอบแกงกะหรี่ เมื่อวานไปเล$นที่ในสวนนายหวังนี้หวิดจวนขายหนา ไปถมหาแกอย$างว$าเกือบโดนปาดวยฝาระมี ช ฉันอยากจะถามดูสักหน$อยอย$าทําตะบอยตะบิด เพราะฉันเป*นคนชั่งคิดในเรื่องมิตรสตรี ขอโทษเถิดหนานวลอย$าหาว$าฉันกวนประสาท ฉันมีจิตพิศวาสขอสัมภาษณดูสักที อย$าหาว$าฉันพันธผัวเอาเรื่องส$วนตัวเขามาถาม เพราะเนื้อนวลเป*นคนงามจึงอยากจะถามดูสักที มันผิดตาผิดหูเท$าที่ฉันดูเลาเลา เธอมีแฟนบ$อแม$นเขาชอบผูเฒ$าเศรษฐี เธอมีแฟนอายุมากชั่งไม$กระดากกระเดื่อง ไม$ว$าตาทับหรือตาเปลื้องฉันรูเรื่องไดดี ฉันเคยไปมาหาสู$กับแม$หนูอยู$เสมอ ตัวก็ใหญ$เบอเร$อแก$กว$าเธอตั้งหลายปA จะขอเตือนเธอสักนิดใหเอาไปคิดเป*นการบาน ถาแฟนแก$เกินการจะรําคาญในอินทรี ถาเจอเอาแก$ทีเด็ดก็จะไดรักกันนานนาน ถาเจอขนาดคางยานจะตองมีการเผาผี จะเป*นม$ายไรทุกขจะไม$มีสุขสําราญใจ ถาสาวแซ$เป*นแม$ม$ายจะหมดอะไรใยดี หนุ$มหนุ$มเขาจะไม$อินังจงเชื่อฟ/งฉันดีกว$า ต$อไปภายหนาเมื่อเธอจะหาสามี ควรจะหาเด็กเด็กที่เล็กเล็กแบบฉัน ถาไดอยู$ร$วมกันคงสุขสําราญเปรมปรีดิ์ ควรจะหาจิ๊กโก’เอาไวโชวเชิดหนา จะไดเรียนวิชาจังหวะวาตูซี้ ฉันเป*นเด็กสากลแม$หนามลไม$รูจัก เธอควรผูกสมัครเพราะฉันก็เป*นนักดนตรี ถาไดฉันไปร$วมหองแลวเธอไม$ตองเดือดรอน จังหวะล5อกแอนลอนแลวพี่จะสอนวิธี ญ. ไดฟ/งลําสัมผัสของพ$อลําตัดรูปหล$อ ชื่อนายลองนายลออไงบาบอแบบนี้ จะใหฉันแกหือไม$แกเล$าพ$อแม$ที่รับฟ/ง ว$าลูกนองของนายหวังดันทุรังสิ้นดี
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๑๓๙
เกี้ยวผูหญิงเขาไม$รักขึ้นมาชักนิยาย เรื่องของพวกผูชายมีลูกไมรอยสี ไอลูกไมตื้นตื้นอย$าเอามายื่นใหกับฉัน ฉันรูเท$ารูทันรูมานานเต็มที มาชักชวนเนื้อเย็นใหเลิกเล$นลําตัด อวดมีวิชาสารพัดชวนเขาไปหัดดนตรี ไปชวนคนอื่นเถอะพ$อชื่นหัวใจ ว$าไปกลับไปฉันไม$ใช$จิ๊กกี๋ เพลงฝรั่งฉันฟ/งไม$ถนัด ฉันเป*นลําตัดไม$ใช$หัดวาตูซี ฉันเป*นไทยไม$ใชอิงริส ภาษาอังกฤษฉันไม$รูไม$ชี้ ถาเป*นเพลงไทยพอไปกับเขา เพลงตับเพลงเถาพวกเรารูดี แกเป*นศิลปVนชอบสิงตะวันตก ตายไปขอใหตกนรกอเวจี คนไม$รักชาติไม$รักศาสนา เซ$อเซ$อซ$าซ$าลืมตาบางซี เรื่องเตนเรื่องรําใชทําแต$เขา จังหวะเขย$าของเราก็มี เรื่องดนตรีไทยแกไม$เหลียวแล ไม$เผยไม$แพร$มีแต$ย่ํายี เราเป*นคนไทยมาแต$โบราณทําไม$ทานขาวเจา ชอบเห$อห$ามสามหาวไปกินขาวสาลี ขอสองรองว$าก็ขายหนาอยู$เหมือนกัน เจาลออนี่สําคัญมาว$าแบบนั้นมาว$าแบบนี้ มาว$าดวงดาวเขามีแฟนแก$อูแน$ถาจะบา เอ็งระไม$เขาท$าคงอิจฉาเขาละซี ดวงดาวเอ5ยแฟนหนุ$มแฟนแก$ของมันแน$ที่ตรงไหน ไอเรื่องรักเรื่องใคร$แลวแต$ใครจะเห็นดี แต$พี่ชอบนะแฟนแก$เพราะแกรักแทคงทน ว$าพวกหนุ$มหนุ$มนะไม$ไดผลเดี๋ยวไปโน$นเดี๋ยวไปนี่ แหมหนุ$มหนุ$มนะเลื่อยเป‹gอยฟุZมเฟ‹อยเรื่องความรัก ถาคนแก$แลวแน$นักเพราะแกรูจักหนาที่ จะออกจากบานรูจักการเวลา ไม$เที่ยวเสาะหาสุรานารี เพราะผ$านมาโชคผ$านโลกมาก$อน ไม$มีแง$ไม$มีงอนเดี๋ยวก็นอนหลับฟA‘ ยิ่งว$าเราเป*นสาวเขายิ่งเอาใจใส$ จะตองการอะไรเป*นไดทุกที เคยมีตัวอย$างอยู$ขางบานฉัน ผัวแก$เหมือนกันเมียท$านสุขี เมียท$านสุขีก็มีลูกสาม ชงนมตมน้ําตีสามตีสี่ อดีตราชการบํานาญเสียดวย แต$เมียยังสวยพึ่งอายุสิบสี่ เพราะฉะนั้นพวกเราจะมีเหยามีเรือน ควรหาผัวแก$แก$เอาไวเป*นเพื่อนเถอะผีเรือนจะไดไม$มี เรื่องหนุ$มผัวแก$มันก็ไอแค$นั้นแหละ อย$าพูดจาคล$องแวะหรือค$อนแคะเสียดสี คนดวงดาวนี่ก็เหมือนกันจงเชื่อฉันเสียดีกว$า อย$าไปโมโหโกทาที่ลออเขาว$าเมื่อตะกี้ เรื่องแฟนหนุ$มหรือแก$แฟนแกหรือแฟนฉัน ขอใหเขามีกแ็ ลวกันจงเชื่อฉันเถอะโฉมศรี มีเงินใหเราใชมีอะไรใหเราชอบ เมื่อขัดสนจนกรอบเราก็อย$าหอบผาหนี
๑๔๐ |
ประยูรนิทรรศน
พูดกันในทางที่ถูกเราเกิดมาเป*นลูกผูหญิง ตองพอใจอย$างยิ่งพอใจในสิ่งที่มี เรามีอยู$อย$างไรอยู$มันไปอย$างนั้น ดีและชั่วกลัวกันอยู$ทุกวันทุกวี่ โบราณว$าสตรีจะชั่วดีก็หนึ่งหน ถึงมีผัวไม$ไดผลเราก็ตองทนใหมันถึงที่ ทนมันใหถึงที่สุดทนใหจุดมหาประลัย เมื่อเลิกลางหากกันไปเราก็จะไดไม$คืนดี ฉันอยากจะเตือนแม$สตรีที่ยังไม$มีครอบครัว ตองดูใหแน$แลใหทั่วก$อนที่จะมีผัวทั้งที ตองดูไอที่ใจหนักหนักไอที่เขารักเราแทแท ตองสืบเสาะเบาะแสอย$าเสือกว$ามี เราเป*นเรือเป*นพายร$วมทายจมหัว ไปเจอเอาชายไม$ดีแบบผีกระหรั่วไดมาเป*นผัวมันก็ไม$ดี เรื่องนี้มันยุ$งยากแสนลําบากนักนะนอง ยิ่งเจาหนุ$มคะนองเราตองมองใหถวนถี่ ตองสืบตนคนปลายเรื่องผูชายนี่มันลําบาก ชั่วก็มีดีก็มากฉันเองไม$อยากจะพาที เกรงจะกระทบกระทั่งท$านผูฟ/งที่เป*นผูชาย ฉะนั้นจึงขออธิบายว$าแต$ผูชายที่ดีดี ถาผูชายที่ดีดีเขาจะตองมีสัจจะ มีจิตใจเป*นธรรมะมีสัจจะวจี พูดจริงทําจริงเห็นผูหญิงไม$เหยียดหยาม รักชอบสอบถามว$ากันตามประเพณี ใหเกียรติกับผูใหญ$และมีน้ําใจอดทน เขาไม$ลุกลี้ลุกลนเหมือนยังกับสองคนนี้ มาถึงก็จะมาชวนเขาจะใหดวงดาวไปร$วมหอง สวยจะตายแลวเจาดองหนายังกะกระป“องลิน้ จี่ เกี้ยวผูหญิงเขาไม$รักทําทึกทักยักท$า ทําเป*นโมโหโกรธาเดี๋ยวเถอะไดด$ากันปZนปA‘ ลออเอ5ยเจาหนุ$มนอยเป*นขาพลอยเขาไปดีกว$า ยังเซ$อเซ$อซ$าซ$าไม$รูภาษาตาสี ประเดีย๋ วว$าจะหาว$านาสอนคิดดูก$อนเถอะไอหนุ$ม อย$าทําตะกลามตะกลุมเดี๋ยวเลือดจะชุ$มเกษี เดี๋ยวหัวจะแตกเสียเปล$าเปล$าลูกลงข$าวประกาศ ว$าพวกลําตัดกับลําตัดมาเกิดซัดกันบนเวที ไอที่ฉันเตือนฉันตักนี่เพราะรักและนับถือ ถามีเรื่องเลื่องลือจะเสียชื่อปZนปA‘ นี่นายหวังอย$านั่งมองหามลูกนองของแกไว ไอเด็กคนนี้มันไม$ใช$ขี้ไก$มีนิสัยไม$ค$อยดี มีนิสัยใจนอยฉันว$าเขาหน$อยทําเป*นโมโห มีสันดานพาลพาโลเจาหัวโตตาตี่ เธอจะเล$นลําตัดไปทําไมถึงเล$นไปมันก็ไม$ขํา เพราะผีเจาะตาต่ํายืนหนาคว่ําเหมือนฝาละมี ลูกคู$ กลาวละหมงกลาวหมงกลาว ม(งกลาวหมงกลาวแมสาวนักกลอน เอาละครับจะนับเปJนภาษา คนกลองที่มาม(วนแป[ะบอน โอแม$สาวรามัญมาเจอกันพอเหมาะ จําจะตองรองเต5าะเกริงเนาะเจ5าะกลอน โคลนเปA”ยะฮูฮมัวอั๊วมงหิมัวอั๊วไม$มีเมีย อั๊วเถอะแม$ยรู โต5ะเพรียไม$ตองอาเกีย่ ธนาธร โอเตะกละนั่งกละมัวฮําอั้วแกวะแกวะ ปะปาลีดะอีแฉะฮัมแกวะแกวะนะมีหัม โคลนเปA”ยะอั๊วฮัวโมฮัวมงนิมัวไม$มีเมีย อ5ะเถอะแม$ประยูรโต5เพลียไตองอาเถีย่ อนาทร
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๑๔๑
ตําน้ําพริกกันเสียงกุกกุก แม$จะแกงบุกหรือว$าแกงบอน ตําน้ําพริกกันเสียงกุกกุก แม$จะแกงปลาดุกหรือว$าปลาช$อน ฉันรูสึกนึกฉงนเสียแลวแม$คนรูปสวย ขอใหฉันทานสักถวยนะแม$ผมมวยเนื้อมอญ ทํานองเนื้อเก$ารองไม$ไดรองเนื้อใหม$ของเราดีกว$า วันนี้มาเล$นบนศาลามีคนนั่งหนากันสลอน วันนี้มาเล$นวัดกูแหมอูฮูโอโฮ เราไดมาแสดงโชวโอโฮดีนะหล$อน เขาว$าที่นี่ที่ไหนจําไดไหมประยูร ปAนี้เธอก็สมบูรณรูสึกแม$ประยูรไม$เหมือนก$อน รูสึกนึกฉงนเราก็ชักเป*นคนป/ญญาอ$อน รูสึกนึกฉงนหรือว$าเราเป*นคนป/ญญาอ$อน เออจริงอย$างว$าที่ป/ญญาน$วมน$วม ที่บาบาบวมบวมกลัวน้ําจะทวมพระนคร .................................................. (ลูกคู) ครืนครืนครื้นเครง เสนาะวังเวงคล(ายเพลงดนตรี วิเวกกันวานแววหวานคํา วอน นิ่งนั่งฟTงกลอนเชิญสุนทรวาที ญ. สวัสดีทุกทุกท$านที่ชอบการครึกครื้น พอดิฉันว$าท$านฮาครืน ก็พอชื่นฤดี ดิฉันเป*นนักลําตัด ไม$ค$อยถนัดในทางว$า พอมีสําเนียงเสียงฮา ความประหม$าก็เริ่มมี ความประหม$าตื่นเตน ดิฉันว$าเป*นกันมาทุกคน แทบทุกครั้งแทบทุกหน พอย$างขึ้นเวที พอย$างขึ้นเวที รูสึกว$ามีประหม$า ซู$ซู$ซ$าซ$า แทบเบือนหนาหลบหนี แรกประเดิมเริ่มแสดง ไม$ระแวงไหวหวั่น บางหนาซีดใจสั่น เช$นตัวดิฉันเวลานี้ มันกลัวกลัวกลากลา เมื่อก$อนจะมาว$าลําตัด ฉันเป*นนักกลอนยังอ$อนหัด ยังไม$ถนัดถนี่ ว$าดีดีชั่วชั่วขอฝากตัวเป*นลูกหลาน ศิโรราบกราบกราน ขอสมานไมตรี ช. ประนมกรกมศีรษะ ขอคารวะท$านผูฟ/ง ทางซายทางขวาขางหนาขางหลัง มายืนนั่งขณะนี้ ท$านผูชมที่นับถือช$วยตบมือใหผมสักครั้ง ท$านตบมือยังไม$ค$อยดังขออีกสักครั้งนะครับคุณพี่ ผมรูสึกครึกครื้น สดใสกระฉับกระเฉง ท$านใหความเป*นกันเองอาการเกร็งก็ไม$มี นี่พวกสองคน จะเริ่มตนไดหรือยัง เพราะท$านผูชมท$านผูฟ/ง ท$านกําลังใจดี ท$านตบมือตองสองหน เราทุกคนตองพยายาม อยากใหตบเป*นครั้งที่สามแลวติดตามเป*นครั้งที่สี่ ครั้งที่สี่ ครั้งที่หา ครั้งที่หก ครั้งที่เจ็ด จะไดปล$อยกลเม็ด เท$าที่มี อันกลเม็ดเด็ดพลาย พวกผูชายเขาไม$ใช$ย$อย หากคนดูไม$ถอย คืนนี้ตองทอยกันเต็มที่ พอไดที่ว$าลําตัด มาเจอลําตัดสาวสาว จําเป*นตองเล$นยาว เลิกสามโมงเชาพรุ$งนี้ เจาภาพท$านไปหา บอกใหเราว$ากันสุดเหวี่ยง ถาเราเล$นเลิกกันยันเที่ยง ท$านจะเลี้ยงเป•ปซี่ พวกตีกลองนะมึง ตีกันไปเรื่อยเรื่อย ไม$ตองกลัวเมื่อยไม$ตองกลัวปวด...
๑๔๒ |
ประยูรนิทรรศน
เจาภาพจะแจกกระทิงแดงมึงคนละขวด แลวพาไปหวดกะหรี่ ญ. ว$าตัวดิฉันน$ะหรือ มีนามชื่อว$าแม$ประยูร เป*นไงไม$ทราบค$ะคุณคุณฉันยิ่งสมบูรณขึ้นทุกที ยิ่งหันมองทางแม$อุ$นเรือน นี่ก็ไม$เหมือนคนอื่นเขา ยิ่งผอมเอาผอมเอา แลวก็ยาวขึ้นทุกที ไอฉันยิ่งอวนยิ่งใหญ$เสียจนใครใครเขาว$า เพราะฉันอวนผิดธรรมดาตั้งแต$ ๒๕๑๔ ฉันเองก็อยากจะลดความอวน แต$ดวงดาวเขามาคอยหาม เขาว$าอวนอย$างนี้น$ะมันงาม ก็อยากจะถามท$านดูสักที ว$าฉันงามจริงอย$างว$า จริงไหมขาท$านผูฟ/ง ฉันไปถามนายกรที่นั่ง เขาว$ากําลังดี คนขางบานเขาบอกใหไปลอกหนังทอง ถาไม$เสียเงินเสียทองก็อยากจะลองดูสักที ตัวฉันอยู$โรงพยาบาล งานการก็ไม$ตองเล$น ไม$เป*นไรถาจําเป*น ก็พักเล$นสักหนึ่งปA รถราถามันเก$า เขายังเอาเขาโรงซ$อม ตรวจสภาพไม$ดีพรอม เขายังซ$อมพ$นสี คนเราก็เหมือนกันตองหมั่นระวัง แขนขาหนาหลังตองหมั่นระวังระวี่ ถาฉันเป*นรถก็พรอมคอยซ$อมอยู$เนืองเนือง เคยเขาอูย$ กเครื่องเปลี่ยนฟ/นเฟ‹องมาอย$างดี เคยเขาอูย$ กเครื่อง ฟ/นเฟ‹องมันชักกร$อน เร$งหนักชักรอน สายพานอ$อนเต็มที .................................................. เพลงวา ช. พี่นองไทยที่นับถือ ผมยกมือพนม สวัสดีครับกระผม ตัวผมเป*นผูชาย แม$ผูหญิงลําตัด ปากจัดเสียจัง ไม$หยุดหย$อนยับยั้ง เป*นอีหยังเอาใหญ$ เป*นอีหยังแม$ยอดหญิง เธอคอนติงใหฉันตํา เธองัดแงะมางุบงํา นี่จะมายํากันหรือไง ถาคิดจะยําละก็อย$า ประเดี๋ยวจะหาว$าไม$เตือน เดี๋ยวจะกระทบกระเทือน ไปถึงเพื่อนในบ$อนไพ$ เดี๋ยวบ$อนไพ$บ$อนผี จะไม$มีที่พักผ$อน เดี๋ยวจะลําบากเพราะปากบอนพวกที่บ$อนจะบ5ายบาย เอ็งเหมือนกันแหละอีหนู ใหมันรูไวบาง พูดอะไรไม$ระวัง เอ็งจงฟ/งเอาไว ทํามาโวยวายกระตูวู ลบหลู$บุคลิก มาจี้จุกพูดจิก มาส$งซิกแอ็กไซ ทําส$งซิกซู$ซ$า อย$าดีกว$ามันนอกแฟyม ยังเอาะแอะออมแอม ยังไม$ใชแอมมีฟราย ถึงจะเป*นแอมมีฟรายก็ไม$มีไมโครโฟน ถาสับสวิตซผิดโวลต เดี๋ยวก็ทนไม$ไหว แม$ประยูร เธอก็รุ$นปรมาจารย ไหงปล$อยใหเด็กมาเพ$นพ$านว$าสมภารฉันทําไม โดยเฉพาะสมภารฉันชอบกินไก$ย$าง วันนั้นอาจารยกรเจอไก$ย$างบอกว$าไม$ไหว ตามศักดิ์อภิสิทธิ์ ควรคิดซิแม$คุณ นี่ถาฉันคิดขามรุ$น เดี๋ยวแม$ประยูรยุ$งใหญ$ ถาฉันคิดขามรุ$น เดี๋ยวแม$ประยูรจะยุ$งยาก จะตองลากไปเยียวยาเดี๋ยวความดันของคุณนาสูงใหญ$
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๑๔๓
เดี๋ยวแม$ประยูรจะยุง$ ยาก จะตองลากไปเยียวยา นี่โทษฐานกรุณา ก$อนจะว$านะจําไว ก$อนจะว$านะจําไวใหดี ค$อยผูนี้เขาผูนั้น เขามีวิจารณญาณ จินตนาการที่กวางไกล เขามีกฎเกณฑแกน เขามีแผนมีผัง เขามีบทแบบอย$างเหมือนอย$างนวนิยาย พูดถึงตํารา เขามีวิชาความรู ถาพวกเราไดคู$กับละก็อีหนูอย$าบอกใคร ถาเขาคู$และมั่นคง เขาเจอะจงไดถึงจุด นี่แหละนองสองบุรุษ เขามีกุศโลบาย ญ. อาจารยคะอาจารยขาฉันเบื่อหนาเต็มที่ ไหงเอาหนักนะหมู$นี้ ขอซะทีจะไดไหม ดูสารรูปอาจารย เหมือนดังกับผ$านอาจม ฉันไม$รูสึกนึกนิยม ฟ/งแลวลมมันแทบใส$ เมื่อริอ$านโกหก ควรส$องกระจกดูบาง ดูกิริยาท$าทาง รูปร$างเหมือนหมีควาย ช$างไม$รูสึกนึกกระดาก แก$มากแลวเจางั่ง โน$นควรปล$อยใหเด็กมันบาง ไม$น$าจะซังกะตาย แบกอวัยวะอันชรา มาอวดบรรดาแขกเหรือ่ หามเท$าไหร$ก็ไม$เชื่อ คนเขาเบื่อเขาหน$าย ผิวนี้ดําคล้ําคล$า ใบหนาเหมือนคนโบราณ พิจารณาดูนาน หนายังกับผานรถไถ หัวนี้ใหญ$เหมือนกระเทียม มองไม$เรียมไม$เร ลุกขึ้นมารําโยเย ยังกับตะเขจะฟ/กไข$ หนาก็ไม$ไหวแลวเจากร เนื้อหนังชักเหลวเป“ว รูปร$างแหลกเหลว ไม$มีเอวไม$มีไหล$ ผิวนี้ดําคล้ําคล$า ใบหนาเหมือนคนโบราณ มันน$าจะอยู$ในดงกันดาล ไปเผาถ$านที่ไร$ ควรไปทําไร$ไถนา หรือขายคาหาบคลอน ไม$ไปอยู$ที่อุดร ไปปลูกหม$อนเลี้ยงไหม ว$าเธออย$าเป*นศิลปVน ไปขุดดินดีกว$า ไปขับรถขับรา หรือเป*นแมงดาก็ได สุมเสียงก็ไม$เสนาะ ฟ/งไม$เพราะไม$พริ้ง มันไม$แน$มันไม$นิ่ง เหมือนดังหริ่งเรไร ก็แกเป*นคนเสียงแปลก เสียงแตกแตกพิกล มันน$าจะรูมาตั้งแต$ตน ว$าเราเป*นคนเสียงใหญ$ เสียงใหญ$มันไม$เพราะ มันไม$เหมาะกับนักรอง ไอแบบนี้มันตอง ไปเป*นเจาของบ$อนไก$ นี่เจากรฟ/งหนูว$า อย$าทําหนาอย$างนั้น ถาขืนไปคบกับพวกมัน ก็มีแต$อันตราย .................................................. ลําตัดฟุตบอลกลอนรู (ลูกคู) กีฬาเอPยกีฬา กําลังฟูQฟQานาดู กีฬา กีฬา ฟุตบอล มันต(องต(อนเข(าประตู ช. พูดถึงกีฬาฟุตบอล สมัยที่ตอนคุณปูZ ปูZท$านเล$าว$าชาวอังกฤษ เป*นผูประดิษฐใหคนดู คนดูชอบอกชอบใจ จึงยกใหเป*นครู ญ. เจาพระยาธรรมศักดิ์มนตรี สมัยที่ศึกษาอยู$ อยู$อังกฤษท$านฟVตเป“ง ท$านก็เร$งเรียนรู
๑๔๔ |
ประยูรนิทรรศน
ท$านนําฟุตบอลมาสอนต$อ ช. เรามาเล$นเป*นนักฟุตบอล หญิงชายอยู$ฝZายละขาง (ซ้ํา) นองจ’าอย$าทําหนามุ$ย ญ ฟ/งวาจามาทาทาย พูดจามายียวน พ$อนักกีฬารูปหล$อ ช. ไม$ขัดของนองจ’า แม$นักกีฬาสง$างาม สนามเก$าเอ็งเอาไป หญิงชายอยู$ฝZายละสาม เราแยกเป*นแบ็กขวาซาย เราจะตองปyองกัน ช. ฝZายหญิงเอาจริงเสียดวย ใจมันสูไม$รูถอย แกลงยิงเลียดเฉียดขา ญ. มายิงเลียดเฉียดขา เลยเดงบอลยอนกลับ มาเลี้ยงลูกลวดลาย ช. นองเดงบอลยอนกลับ เราเลี้ยงลูกลวดลาย ส$ายมาส$ายไป ญ. ส$ายมาส$ายไป สนามขางฉันมันแฉะชื้น ทีหลังระวังเอาไว ช. เราทํานําไปหนึ่ง ตาเขม็งเล็งมอง พอเห็นช$องก็เลยชูต
ตัวท$านนี้ก็เป*นครู เล$นเป*นบทกลอนไหมแม$หนู เราตองหาทางต$อสู พี่ขอลุยสักสามประตู (ลูกคู$) พ$อพวกผูชายเจาชู แหมมาชวนพวกหนู เดี๋ยวแม$จะล$อสักสิบประตู (ลูกคู$) มาโชวลีลาต$อสู อีกทั้งสนามก็งามหรู สนามใหม$มันตองกู (ลูกคู$) เราตองตามประกบคู$ ตัวฉันนั้นไซรจะเฝyาประตู อย$าใหมันมีรู เมื่อเจอคนสวยแลวใจสู มองเห็นร$องรอยงามหรู เห็นนองน้ําตาร$วงพรู (ลูกคู$) พ$อนักกีฬาหนาทู$ ไปโดนกระจับจนปากจู’ หัวส$ายเป*นงู (ลูกคู$) โดนกระจับจนปากจู’ หัวส$ายยังกะงู ลูกเลยส$ายเขาประตู (ลูกคู$) ลูกเลยส$ายเขาประตู แหมมันลื่นน$าดู อย$าเอามาใกลไอนะยู (ลูกคู$) ยังไม$ถึงใจคนดู แลเห็นช$องมีอยู$ ลูกเลยมุด เขาประตู (ลูกคู$)
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๑๔๕
ญ. พอฝZายชายเขาชูต ถูกเขาทําซ้ําสอง สั่งพวกพองไม$ตองหลบ
ลูกเลยมุด เขาประตู ถึงตกเป*นรองก็ตองสู มันจะไดครบสามประตู (ลูกคู$) แต$งโดย ชินกร ไกรลาศ .................................................. ลําตัดขึ้นหน(ากลอง (ลูกคู) ไทยนี้มีเอกลักษณ,ของชาติ ไทยความสามารถมากมี ไทยมีวัฒนธรรมประจํา ชาติ ไทยเกงกาจด(านกวี เพลงพื้นเมืองรุ$งเรืองศักดิ์ศรี บทกวีลํานําล้ําวิไล ถึงเวลาสายัณหวันสัญญา แว$วแต$เสียงรํามะนาพาสดใส โจ5ะพรึมพรึมโจ5ะพรึมฟ/งครึ้มใจ ศิลปXของไทยไดรักษามาชานาน จากคุณครู สู$ศิษยประดิษฐต$อ ลวนเป*นขอควรคิดลิขิตขาน เพลงพื้นเมืองสืบเนื่องเบื้องโบราณ มาในงานคืนนี้แสนปรีดา ท$านเจาภาพซาบซึ้งถึงงานศิลปX เพื่อทองถิ่นพากันไดหรรษา ไปติดต$อลําตัดคัดเอามา ลวนดาราก’ากั่นประชันกลอน ทั้งฝZายหญิงฝZายชายนั่งรายลอม ต$างเตรียมพรอมกันมาหนาสลอน ศิลปะศิลปVนชินกร มีบางตอนยอนยอกอย$าบอกใคร โปรดเมตตาอภัยใหผมดวย นึกว$าช$วยกรุณาอย$าขับไส ศิลปวัฒนธรรมล้ําวิไล รักษาไวใหลูกหลานสานต$อเรา ของฝรั่งมังค$าลวนบาบิ่น ทําดีดดิ้นกนส$ายไม$อายเขา อนุชนคนรุ$นใหม$อย$าใจเบา ของของเราดีกว$าน$าสนใจ ชาตินิยมชมเชยอย$าเลยละ ของเราจะงามงดดูสดใส เราสรวลเสเฮฮาประสาไทย อย$ายอมใหชาติอื่นมากลืนเรา ท$านผูดูผูฟ/งอยู$ขางหนา ถึงเวลายิ้มหัวอย$ามัวเหงา ท$านมาคอยคอยคอยคอยพวกเรา จะขอกล$าวเดินกลอน ต$อไปเอย ..................................................
๑๔๖ |
ประยูรนิทรรศน
(ลูกคู) เสียงเอยเสียงเพลง สดชื่นครื้นเครงแก(เซ็งหัวใจ ลําตัดหรือนาฏศิลป< ทํามา หากินทั่วถิ่นเมืองไทย ว$าลําเอ’ยลําตัด มีประวัติน$ารู มาจากลิเกฮูลู ถิ่นฐานอยู$ทางใต จากจังหวัดป/ตตานี เป*นของดีที่น$าดู ไดรุ$งเรืองเฟ‹gองฟู แพร$ไปอยู$ทั่วไทย ทั้งในกรุงภาคกลาง แลวก็ต$างจังหวัด เรียกชื่อนําว$าลําตัด ยังยืนหยัดรับใช เป*นลีลาฮาเฮ สรางสรวลเสความสุข ไม$หราหรูแต$ดูสนุก มาหลายยุคหลายสมัย กลเม็ดเกร็ดเล$น มีทะเลนทะลึ่ง มีคํากลอนสอนซึ้ง ที่ตราตรึงถึงใจ ทั้งงานบานงานวัด หาลําตัดไปแสดง บางทีก็เล$นถึงแจง ลําตัดแสดงกันได สมัยก$อนตอนนั้น ว$ากันมันพิลึก พอถึงตอนดึกดึก คนรูสึกเสียวไส เสียวไสเพราะเสียดสี สุภาพสตรีคู$แสดง มีเทคนิคพลิกแพลง เขาโตแยงยําใหญ$ เขายําใหญ$หลายแบบ ว$าแสบแสบเจ็บเจ็บ บางก็แนมบางก็เหน็บ ฟ/งแลวเจ็บทรวงใน ท$านผูดูผูชม ฟ/งเขาถล$มตามร$มผา ก็สรวลเสเฮฮา เป*นอันว$าถูกใจ .................................................. ลําตัดเพื่อเยาวชน (ลูกคู) สวัสดีมีชัย พี่น(องชาวไทยทั่วทั้งพารา ให(ทานโชคดีมีความสุข เชิญเรามา สนุก ลําตัดยุคพัฒนา สวัสดีมีชัย หญิงและชายที่มาชม เชิญพักผ$อนหย$อนอารมณ กันใหสมอุรา
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๑๔๗
เชิญพักผ$อนหย$อนอารมณ ที่ใชกลอนเขาแกกัน อันวิชาเชิงชั้น ทุกขอขอดคําไข ไม$กังขาใหตองคิด มีขอขอดสอดคลอง เรานําหนาดวยทํานอง ใหเสนาะดวยสําเนียง ภาษาเราตองเป*นหลัก บางอวดดีดันดะ ใชวาทะไม$สันทัด ไม$ฝNกฝนฝ/กใฝZ ถือว$าเล$นแลวเล$นไป ถาเป*นอย$างนี้เขาหนักหนัก อันเอกลักษณของเรา ผมขอฝากไวกับแฟน ผมขอฝากจากใจ อย$าไปคิดคลุมคลั่ง อย$าไปคิดคลุมคลั่ง อย$าไปเห$ออย$าไปฮิต เช$นเพลงริงมายเบล หรือเพลงดังเพลงเด็ด แอ5บบาโรโบ เอลตั้นจอหนบีจี เฮเรนเรดดี้ จอหนเลนนอนจอนเดนเวอร เขาเปVดแผ$นกันจนพรุน เพลงเขาแพร$ไปทุกพื้น
เชิญมาชมนักประชัน ดวยเชิงชั้นของวิชา อยู$ในขั้นคมคาย ท$านจะไม$กังขา ไม$มีผิดบกพร$อง มีทํานองนําหนา ใหสอดคลองใกลเคียง ทั้งสุมเสียงและภาษา พรอมทั้งอักขระ ใชวาทะไม$เขาท$า พูดไม$ชัดภาษาไทย เอาใจใส$เรื่องภาษา ไม$มีอะไรใหเป*นหลัก เอกลักษณคงโรยรา อย$าใหเขามาดูแคลน ที่เนืองแน$นทั่วหนา เราคนไทยทั่วทั้ง ของฝรั่งมังค$า พวกฝรั่งช$างผลิต เพลงอังกฤษอเมริกา หรือวันเวยทิกเก็ต ของเชอรเบ็ตแอ5บบา ชิคาโกมังกี้ แบรี่บาบาร$า เคนนี่โรเจอร จอหนเทอรโบตา ใหวัยรุ$นเริงรื่น ทั่วทั้งผืนพสุธา
๑๔๘ |
ประยูรนิทรรศน
ที่ผมรองมานี้ ไม$ถูกอกไม$ถูกใจ อย$าถือสาหาความ ผมไม$ไดทักผมไม$ไดทวง เพียงแต$เกริ่นขึ้นมาสะกิด ว$าเมืองไทยเมืองทอง ยังมีค$าที่มั่นคง ใหยืนยงอยู$ยั้ง
นองและพี่จงอภัย โปรดอย$าไดถือสา ผมไม$ไดหามผมไม$ไดหวง ผมไม$ไดถ$วงเวลา ใหนึกสักนิดเถอะพี่นอง ยังมีของมีค$า ควรจรรโลงใหรุ$นหลัง ใหเหมือนเมื่อครั้งอยุธยา .................................................. ลูกคู สนทยาราตรีตางฝQายตางดีมาซีวากัน อยามัวช(าเรามาประชัน เมื่อ เข(าที่แขงขันต(องวากันให(เห็นจริง เอ$ยปากตะโกนว$าลําตัดวงโนนใครเป*นคนสําคัญ ไม$กลัวเขาเมื่อมาเขาแข$งขันเฉพาะพวกดิฉันตองขอประชันช$วงชิง เอาพวกเราลูกคู$ตองรูเขานะจ5ะ ถึงจะแพหรือชนะตองว$าจังหวะสวิง เอายังไงเอากันลําตัดวงฉันไม$เคยหวั่นวงแก เอาเลยอีหนูวันนี้ตองสูเขาแน$ๆ ไออย$างลําตัดแก$ๆประเดี๋ยวก็แพจริงๆ พวกผูชายนี่ลอยหนาทําถาทางทึกทักไม$ยอมหนักยอมเบา หนาดานเสียสักเปรี้ยงกระเส$าทํามากระซี่กระเซาประเดี๋ยวแม$เอาเสียจริง .................................................. อยากดังอยากดังฉันฟ/งอยู$เป*นนิด ฉันนั่งฟ/งนั่งคิดกําลังฮิตดีจัง อยากดีอยากเด$นอยากจะเป*นดารา อยากมีหนามีตายากเป*นชวาเป*นหลัง เธอว$าอยากดังทําไมถึงอยากดัง เธอบอกก็ไดเพราะอยากจะไดสตางค ส$วนมากอยากดังมีอยู$ตั้งเยอะแยะ เที่ยวสั่งสอนค$อนแคะมีเยอะแยะเหลือกําลัง ชนิดแบบนายหวังนี่อยากดังทางแอบดู คนอะไรก็ไม$รูชอบแอบดูแอบฟ/ง แอบดูเขาเล$าไม$อายเขาว$าดูมาหลายคู$ ดีไม$ดีแกดูดะดูดะกะทั่งพระเคาะระฆัง แอบดูเขาเขาตํารา หมดป/ญญาหรือจ5ะพ$อหวัง เป*นนักเลงชอบแปรชอบเปลี่ยน จะไม$แนบเนียนเพราะเรียนทีหลัง
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๑๔๙
ไรไอเดียเสียสัตย ชอบดูของเขาแลวเอามาคิด เธอไม$เยือนก็ไม$รูไม$ดูก็ไม$เห็น นายหวังนี้ว$าแกน$าไม$อายแกดูมาหลายคณะ เออนายหวังนี่ชอบกลแกเป*นคนมีมานะ เมื่อก$อนจะเป*นลําตัดแกเที่ยวตุหรัดตุเหร$ ชอบเป*นตัวแบกฉากอย$างมากแค$เสนา ชอบเป*นลูกนองโตโผแหมโอโฮไม$เบา มาอยู$ที่มีชื่อแหมอื้อฮือไม$เหมือนก$อน ชอบสั่งสอนฉันเป*นนิตยฉันไม$ใช$ลูกศิษยของแก ไปเล$นที่ไหนที่นั่นแพดิฉันแทบทุกที ท$องเพลงก็ไม$จํารองรําเกะกะ แกว$าดิฉันแทบทุกวันว$าดิฉันชอบหยาบ จําพวกประเทศลําตัดเขาฟ/งสัมผัสบทกลอน จะว$าเรียบเสียเรื่อยมันเฉื่อยเฉื่อยชาชา ตองทําท$าใหคึกคักมีหนักมีเบา มาเจอผูชายเจาชูแหมอูฮูสําคัญ ฉันว$ามาเดียวฉันเลยแก$เราก็แก$เกินไว เด็กเล็กมันจะเยาะแยะอย$าเลาะและผูกลํา เรื่องจับนารไม$ตองรีบตองรอน เขาชมว$าเธองามน$าเหมือนชามก’วยเตี๋ยว เธอน$ะสวยงามนักเมื่อไรจมูกยังกับใหกระเทียม ผูชายทั้งสามไม$เห็นมีงามเลยสักคน ไม$นึกรักเลยเพราะฉันเคยรูไส เพราะชายทั้งสามจนรูไสยังไงยังไงฉันก็ไม$สน โอพ$อหวังมาสัง่ สอนและคิดคอนคอนพวกเรา รองเล$นไพ$ฉันก็พอเป*นแต$ไม$ไดเล$นเสียเลื่องลือ ฉันบอกว$าไม$เล$นไม$เล$นเขาก็มาแค$นกระเซา
ถึงโดยจะดีก็มีดําด$าง อยากเป*นศิษยไม$เส$าไม$ส$าง ถาไม$ทําก็ไม$เป*นถาไม$เล$นก็ไม$ขลัง ดีไม$ดีแกดูดะขอโทษแม$จําปะนีดูนัง สมัยก$อนแกเคยเกะกะอยู$กับคณะตยัง่ ไปอยู$กับคณะลิเกเที่ยวร$อนเร$มาจัง หรือก็เป*นคนหั่นกัญชาตามหัวหนาเขาสั่ง คอยลูบแขงลูบเข$าถือกระเป“าตามหลัง แกช$วยสั่งช$วยสอนมาคอดคอนฉันหลายครัง้ คุยนักหนาอ$าแน$ๆเห็นเคยแพฉันแทบทุกครั้ง แลวยังจะมาคุยอวดดีพอเสียทีเถอะพ$อหวัง ชอบเดินสะเปะสะปะเหมือนโดนนะจังงัง นี่แน$พ$อคนสภาพฉันอยากจะทราบเสียจัง ถึงทีเด็ดเผ็ดรอนรูเป*นบางตอนตองมีบาง ตองสองง$ามสองง$าทําท$าใหขึงขัง มีว$าอย$างไรพวกเราที่เราจะเอากันหรือยัง นี่จะเอายังไงกันเดี๋ยวฉันหรือจ5ะพ$อหวัง ฉันว$าเอาย$างนี้ดีไหมเรื่องนี้เอาไวทีหลัง ของที่พ$อไม$ค$อยจดจําเดี๋ยวเด็กของมันจะเป*นตัวอย$าง อย$ามาออดอย$ามาออนฉันบอกเสียก$อนว$าไม$มีหวัง ดูอิ่มเอมเต็มเหนี่ยวแหมหนักเนี่ยวจริงนะแม$นาง ไม$มีแหลมไม$มีเสี้ยมน$าสี่เหลี่ยมตามทาง มองดูรอยคนเธอชอบคนไหนบาง ดั่งนายลออไม$เอาไหนมั่นมันสั่นตาคาง พี่ขอแนะนําอีกคนโน$นแน$อีตาคนผมบาง ฉันบอกว$าเบาเบาอายคนอื่นเขาบาง ฉันขอตอบตามชื่อขางบานเขาตื๊อฉันจัง เขาแค$นแค$นฉันหนักเขาฉันก็เลยเอาไปบาง
๑๕๐ |
ประยูรนิทรรศน
แต$หมู$นี้ไม$ค$อยเล$นเพราะตอนเย็นฉันไปงาน เออเมือ่ ก$อนจะออกจากบานยังแกรําคาญเสียสองครั้ง ออลุนถือแทนเขาเพื่อนจะเอาไปทําครัว เกือบกินช$องนะไม$ใช$ชั่วบังเอิญไปจั่วขางหลัง แต$วันอาทิตยนี้ตองเล$นใหนานจะนัดที่บานสักสองวัน จะเสียเท$าไหร$ไม$ประสงคฉันเก็บค$าต’งไดตัง ฉันเล$นไพ$ละฉันไม$กลัวลูกผัวไม$ออกใหพบ มาทํายืดยืดไม$ยอมสยบประเดี๋ยวแม$ตบหงายหลัง ฉันเล$นแต$ละครั้งผัวไม$มีมานั่งนัวเนีย เพราะว$านิสัยเขาไม$เสียไม$เหมือนเมียนายหวัง นายหวังเล$นไพ$เมียมาใกลก็ชักกลุม เมื่อนั่งตบออกคอยคุมเอาดอกประทุมทิ่มหลัง เมียนายหวังชั่งออเซาะช$างฉอเลาะแต$ผัว ชอบเอามือลูบหัวว$าพี่ขาพี่ชินแลวหรือยัง แม$ลําตัดที่จัดจานมาประจานฉันปZนปA‘ เธอก็มีฉันก็มีมันจะไม$ดีละกระมัง ผูหญิงนิยมข$มผัวครอบครัวคงจะแย$ เธอคุยว$าผัวเธอยอมแพอุแหม$อุแหม$น$าฟ/ง เธอคุยว$าผัวเธอขอฉันนี้ก็ไม$แน$ เขาเห็นเธอผอมไม$กลาสูหนักก็คิดจะชักตาตัง้ มีเพียงกระดูกมากมากใครก็ไม$อยากทุบตี ฟ/นมาสักหน$อยไดไหมนี่แหมเนื้อเธอนี้นอยจัง ฉันเป*นคนกระดูกใหญ$ไม$ผอมไปหรอกคุณพี่ ไอที่กระดูกนอยก็ยงั มีดูใหดีซีพ$อหวัง ดูใหแน$แลใหทั่วทั้งหูหัวจมูกปาก เพียงที่ดีโสมกน$าผากเท$านี้ก็มาเหลือกําลัง .................................................. ประนมกรเมื่อเกลาขอกราบเทาคุณครู ท$านใหวิชาความรูขอเชิดชูบูชา ขอบูชาเชิดชูบรมครูของดิฉัน มีความประพฤติยืดมั่นดวยกตัญ•ุตา ท$านปลุกปรัมพร่ําวอนสั่งสอนใหฉลาด จึงคารวะอภิวาทแด$ผูประสาทวิชา อันวิชาความรูตองมาจากครูทั้งหมด เมื่อไม$จําท$านใหจดแบบกําหนดของครูบา ท$านจ้ําจี้ชี้แจงจนจะแจงเขาใจ เราผูรับท$านผูใหคอยเป*นไปตลอดมา ทั้งครูพักลักจําเคยแนะนําแม$อุ$น ขอชูเชิดเทิดทูนโอเจาของคุณครูบา ไหวครูเสร็จสรรพแลวหันกลับมาทางท$านผูชม สิโรราบกราบกมแต$ท$านผูชมซายขวา ท$านใหการสนับสนุนขอขอบพระคุณลนเกลา ดิฉันกราบแทบเทาแด$ชนชาวประชา เมื่อท$านไม$ชอบก็ใหชมเมื่อไม$นิยมก็ใหยิ้ม เราจะรูสึกเอมอิ่มเมื่อเห็นท$านยิ้มออกมา ถาหากท$านทําหนาย$นพวกเราทุกคนแทบหมดแรง ตามหลักนักแสดงเหมือนกับแกลงมารยา ท$านตบมือตอนรับพวกเราก็กระฉับกระเฉง จะไม$รูสึกนึกเซ็งอีตอนท$านส$งเสียงเฮฮา เสียงโฮเสียงหาที่มีมาแต$ไหนไหน ตองฮาดวยความชอบใจแต$ไม$ใช$ฮาปZา เมื่อท$านจะชอบฮาปZาเราก็ไม$ว$าเราก็ไม$หาม แต$เอาย$างนี้เห็นจะไม$งามดังความกรุณา เคารพผูฟ/งเสร็จสิ้นหันมาทางศิลปVนลําตัด ขอมองหนาถนัดพี่อยากจะทัศนา
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๑๕๑
ขอมองหนาดูสักหน$อยพ$อหนุ$มนอยหนานวล มีทั้งผอมมีทั้งอวนมองแลวชักกวนลูกในตา หัวเราะลวนกวนลูกตานักพ$อดาราวัยรุ$น โอพ$อเจาประคุณมองดูกับหุ$นกันชา ดูผิวพรรณแหงแหงตาแดงยังกับนกกะปูด ผัดหนาทาลูดปากเหมือนตูดนกกระสา ขอโทษอย$าโกรธพี่นะตาเธอก็มีความหมาย ขนตาแข็งเหมือนขนควายมันมองคลายอย$างว$า แต$เจาผอมนั้นงอมมากมองดูปากเหมือนปลากระโห แหมเอาขี้ฟ/นออกมาโชนึกว$าโกเสียเต็มประดา มีฟ/นอยู$สามสิบสองซี่พอยิ้มทีนี่เห็นหมด จมูกเหมือนหัวเผือกบทหนาปากเหมือนรถไถนา .................................................. ลําตัดร(องกอนลง (ลูกคู) ทุงเลทุงเล ทีนี้จะเหพมาใหม ตั้งแตมาอยูเมืองไทย มาเปJนครูใหญตีกลอง ยาว เก$งจริงเก$งจริง ใหแม$ยอดหญิงขึ้นมา อย$ามัวนั่งลอยหนา จะเสียเวลาไปเปล$าเปล$า (ซ้ํา) อวดดีอยากดัง จะขอฟ/งวาจา อยากสนุกเฮฮา ลุกขึ้นมาซินองสาว (ซ้ํา) .................................................. ลําตัดกลอนแลง (ลูกคู) มายลํามายลา สัญญาวาดี ในค่ําคืนนี้ ทาทีแข็งแรง ผิดไปบ(างพลั้งวาจา ได( โปรดเมตตาดิฉันได(มาแสดง สวัสดีพี่นอง มาฟ/งหนูรองอีกสักที ดวยสัจจะวจี ใหท$านที่นี่เห็นแจง ท$านที่สดับรับฟ/ง ถาผิดพลั้งขออภัย มันอัดอั้นตันใจ ดิฉันจึงใคร$ขอแถลง ขอแถลงแจงข$าว ในเรื่องราวของลําตัด ดิฉันไม$ค$อยสันทัด เพิ่งเริ่มหัดแสดง แรกประเดิมเริ่มหัด ไดรูประวัติเป*นมา สมัยก$อนนี้หยาบชา ชอบว$ากันรุนแรง ชอบว$ากันรุนแรง ชอบแสดงกันสว$าง จนฟyาแจงจางปาง แทบทุกครั้งแทบทุกแห$ง
๑๕๒ |
ประยูรนิทรรศน
เขาชอบหาลําตัด แหมทรหดอดทน ตกมาสมัยนี้ เพราะผูชมทุกท$าน ลําตัดสมัยนั้น ยิ่งคนดูยั่วยั่ว เขาว$ากันจริงจริง เขาไม$อับเขาไม$อาย ยิ่งหนุ$มหนุ$มรุมหา ไออย$างฝAปากจัดจัด เป*นของสนุกในยุคนั้น ฉันฟ/งเขาเล$ามาอีกที ลําตัดป/จจุบัน เพราะเป*นสมัยประยุกต ภาพยนตรดนตรี ถาไม$ประยุกตแลวดีมาก ดนตรีมีโฆษก สปอรตไลตไฟสดับ มีบางคณะอยากใหโก คุณลุงคุณปyาไม$เคยเห็น ศิลปะตะวันตก ตองตื่นตาตื่นตัว เหตุการณไดผ$านมา พวกลิเกพวกลําตัด ตามที่ดิฉันสังเกต ของเก$าเก$าถูกลงไป ฉันขออภัยพี่นอง หากผิดพลาดบางคํา
คนละจังหวัดคนละตําบล ว$าเสียจนตะวันแดง (ลูกคู$) ไม$ค$อยมีอย$างนั้น ไม$ชมกันถึงแจง เขาว$ากันน$ากลัว ยิ่งมีหัวพลิกแพลง ทั้งฝZายหญิงฝZายชาย เขาไม$มีหน$ายเขาไม$มีแหนง ยิ่งว$ากันสะบัด งี้ทองคัดทองแข็ง แค$ผิดกันกับยุคนี้ จึงไดมาชี้มาแจง (ลูกคู$) เขาเล$นกันสนุก ทุกทุกการแสดง ทุกเวทีทุกฉาก ส$วนมากตองพลิกแพลง ทั้งตลกสลับ มีผูกํากับการแสดง เอาฟลอรโชวเขามาเตน บอกว$ามันเล$นกันแผลงแผลง เขามาหมกมามั่ว ไปทุกหัวระแหง หลังยี่สิบหาศตวรรษ ตองอึดอัดแองแมง ทั่วทั้งประเทศเมืองไทย ของใหม$ใหม$ราคาแพง (ลูกคู$) ที่ฉันมารองครวญคร่ํา ที่ฉันนํามาแถลง
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๑๕๓
ไม$เพราะโสดโปรดอภัย เพราะศิลปะดึกดําบรรพ สูเขาไม$ไดตายแน$ เหมือนโพระดกนกตะกรุม นี่ฉันรองไปตามเรื่อง ถาสิ่งไหนเป*นอมตะ ฟ/งกันไดชมกันได ไม$พอหูไม$พอตา นี่มันเป*นของธรรมดา เพราะฉันเกิดในยุคใหม$ เก$าหรือใหม$ไม$สําคัญ เคยประสบอุปสรรค ถูกค$อนถูกว$า เพราะฉะนั้นดิฉันเฉยเฉย ดีชั่วถัวกัน ขอใหคณะของเราเจริญ เรื่องอะไรไม$ตองห$วง เพราะเป*นพวกศิลปVน
เราคนไทยดวยกัน นับวันจะอับแสง ถาไม$แกเห็นจะตองกลุม นอยกว$ากลุ$มอีแรง การรุ$งเรืองของศิลปะ ก็ไม$ขยะแขยง ทั้งคุณยายคุณย$า ไม$เคยด$าไม$เคยแช$ง อย$าว$าฉันลาสมัย ในยุคสมัยเปลี่ยนแปลง เพราะดิฉันรูหลัก เพราะเป*นนักแสดง ถูกด$าก็ยังเคย เรื่องชมเชยด$าแช$ง ขอสําคัญอยู$ที่เงิน เราไม$ตองเดินหนาแหง ขึ้นอยู$กับดวงทั้งสิ้น ที่เดินดินกินขาวแกง (ลูกคู$) .................................................. ลําตัดอาหารคาวหวาน ๑ ช. มีกับแกลมอะไรบางหล$อน ที่ยกมาตอนรับแขก ญ. วันนี้ฉันมีของแปลก ไวเลี้ยงแขกที่มาบาน เชิญคุณทานกันเสียก$อน ไม$ตองรอนรีบเร$ง ไอเรามันคนกันเอง ไม$ตองเกรงใจกัน เชิญคุณทานใหเต็มที่ กับขาวฉันมีสารพัด ถวยนี้ยําสลัด ถวยนี้ก็ผัดเปรี้ยวหวาน นี่แกงคั่วหอยโข$ง นี่ตมโคลงคางคก นี่แกงจืดปลายี่สก ถวยนี้ห$อหมกปลาวาฬ
๑๕๔ |
ประยูรนิทรรศน
ถวยนี้น$ะปลาไหล ตมข$าเนื้อจระเข ถวยนี้ผัดกะหล่ําปลี ถวยนี้น$ะผัดพะแนง ฝAมือแม$ครัวโบราณ ถวยนี้น$ะผัดไข$ดันวัว กับขาวที่ฉันเลี้ยง แถมยังมีหมวยซะ จะตองการก็ได ยังปลาไหลตมเปรต นี่แกงสมผักบุง แถมยังเหยาะปลารา ตมสมปลาตะเพียน ถวยนั้นหนามีฝาปVด เชิญคุณทานกับขาว รอประเดี๋ยวนะคุณพี่
ผัดหน$อไมปลิงทะเล รสก็เก’ดีเหมือนกัน นี่ก็ฉู$ฉี่ปลาแขยง ถวยนี้น$ะแกงมัสมั่น มาเลี้ยงกันใหทั่ว ฉันผัดกับถั่วฝ/กสั้น พอเพียงไหมเล$าจ5ะ ถาเธอจะรับประทาน จะยกมาใหเป*นพิเศษ รสก็เด็ดดีเหมือนกัน มีทั้งกุงทั้งปลา แทนน้ําปลาไสตัน ถวยนี้น$ะเจี๋ยนปลาจีบ คือปลาสลิดทอดมัน ดวยของคาวอย$างดี ฉันยังมีของหวาน .................................................. ลําตัดอาหารคาวหวาน ๓ ญ. ใส$กระทงที่ลอยซึ้ง แลวก็นึ่งแบบห$อหมก เร$งไฟใหจัดเอาพัดโบก เดี๋ยวก็โหนกเท$าเท$านั้น ไอนี่เขาเรียกหลั่ว โรยถั่วแต$พอเหมาะ ที่ตรงกลางน้ําตาลเกาะ เขาเรียกกะเปาะลอนตาล ที่ขยุมกลมกลม เขาเรียกขนมเรไร ช. ขนมนี้พี่ชาย ไม$ค$อยไดรับประทาน ญ. หนาสวยสวยถวยกลมกลม เขาเรียกขนมตะโก แช$อิ่มเปลือกสมโอ ยังอยู$ในโหลอีกสองอัน ช. ขนมอะไรเหรอนั่น ที่ใส$จานปากจีบ ญ. โบ’ตรงกลางขางเป*นจีบ เขาเรียกทองหยิบไงล$ะท$าน
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๑๕๕
ช. ไอที่ลูกแหลมแหลมที่มีแถมอยู$ถม ลูกรีรีที่กลมกลมเรียกขนมอะไร ญ. เรียกทองหยอดรูไหม มีสีทองผ$องอําไพผสมไข$กับน้ําตาล นี่สังขยาหนาขนุน เชิญพวกคุณลิ้มลอง เสนหยิกหยอกหยอยคือฝอยทอง เชิญมาลองรับประทาน .................................................. กลอนเลาะ (ผู(ชายร(อง) แหมวันนี้ดีจริง มาเจอผูหญิงถูกใจ รูปร$างไฉไล อยู$ในวัยกําลังเหมาะ เหมาะเหม็งเล็งแล มองดูแม$หนามน ทั้งช$วงล$างช$วงบน มันน$ายลเสียจริงเนาะ เนื้อหนาอกอวบอั๋น ชูชันสั่นไหว มองเห็นเสื้อชั้นใน กันเอาไวเป*นเกราะ พิศดูพวงแกม ยามยิ้มแยมยั่วยวน หัวใจพี่มันป/gนปZวน เมื่อใคร$ครวญพิเคราะห นองอย$าเพิ่งขวยเขิน อย$าเพิ่งเมินเพิ่งหมาง พี่ชมอีกซักอย$าง นะแม$นางรุ$นกระเตาะ เขียนคิ้วเสียโคง จมูกโด$งคมสัน ในตานองสองชั้น ดําเป*นมันเลยเนอะ ใบหูสองหู ทําไมมีรูตั้งสี่ เสียดายจริงคนดี มันน$าใหพี่นี้เจาะ มองแลวมันเพลิน มันเจริญนัยนตา สมกับที่เคาว$า กําลังน$าเอ5าะเอ5าะ เอ5าะเอ5าะอี๊อี๊ มันช$างดีไม$นอย เรื่องของความอร$อย หลับผล็อยอยู$บนเบาะ หลับผล็อยหงายผาง นอนครางอี๊อี๊ พอไดกินของดี ไอพวกนี้มันใจเสาะ ใจเสาะเพราะซาบซ$าน หลังจากทานอิ่มแลว หายใจแขม$วแขม$ว เห็นแลวน$าหัวเราะ คิดเรื่องนี้มันเพลิน มันเจริญในสมอง อยากจะไดนวลนอง เอาไวรองเอ5าะเอ5าะ พี่จะถนอมนวลนาง ไม$ใหห$างไกลกัน ทั้งกลางคืนกลางวัน พี่จะเอาพันธุไปเพาะ ไอเรื่องเพาะทําพันธุ พี่ขยันไม$หยุดหย$อน นองปวดหัวตัวรอน พี่ยอมนอนใหออเซาะ ยามกินพี่จะปyอน ยามนอนพี่จะกล$อม พี่จะทะนุถนอม จะไม$ยอมใหยุงเกาะ ถามันเกาะพี่จะเกา เกาใหเจาหายคัน เกาตรงนี้เกาตรงนั้น ไอที่มันคันโดยเฉพาะ หอมเจาเอ5ย อร$อยเหาะ เกาที่เอ5าะเอ5าะคันเอย .................................................. กลอนหลอกแก(ผู(ชาย พวกผูชายลําตัด ปากจัดกันไม$หยอก อย$าทําสําออยลอยหนา ประเดี๋ยวจะหาว$าไม$บอก เราเป*นคนโมโหราย เกลียดผูชายกลับกลอก
๑๕๖ |
ประยูรนิทรรศน
พูดจาสับปลับ จับมาตอกใหหนาหัน เหยียบทองใหรองว$าพอ บีบคอแลวจับขา ลอกคราบแลวฉาบดวยแซ$ ถอนหงอกใหนั่งหงอย จับมานี่แลวตีดวยศอก
เดี๋ยวแม$จับเอามาตอก ลมถลันแลวฟ/นดวยศอก บีบคอใหรองไม$ออก ไดท$าแลวช$วยกันลอก จับพวกแกมาถอนหงอก ใหบ$นอ’อยแลวพูดไม$ออก ใหหัวถลอกปอกเปVกเอย .................................................. โอพ$อโกแก$แปลปรันยา ดิฉันซาบซึ้งในเรื่องพึ่งเรื่องพา มันคือโลกีวิสัยตองพึ่งกันไปพึ่งกันมา พูดถึงนะมันก็พึ่งแต$มันยังไม$ถึงเวลา เธอว$านักเรียนก็ตองอิงครู ปูZก็ตองพึ่งย$า เรื่องนี้มันเป*นของไม$แน$ เจาแก$นี่กันท$า เรามันแก$เกินไว เรื่องรักเรื่องใคร$แลวอย$าอย$า เรื่องรักเรื่องใคร$อย$าไปห$วง แกมีเรือพ$วงตั้งสี่ตั้งหา อย$าว$างถามทําเป*นเด็ก ปล$อยเด็กเด็กเสียดีกว$า เด็กเด็กเขายังน$าดู ไอเรามันสู$วัยชรา รูปร$างแกก็ไม$ให จมูกแกก็ใหญ$ยังกับจมูกมา ฉันมองดูแลวแย$ทั้งหมด มองเหมือนรถไถนา มองทั้งมีไม$มีหล$อ เหมือนงี้งอเหมือนกะว$า หนาก็งอคอก็ง้ํา ตัวก็ดําเหมือนกับอีกา หนาสั้นฟ/นเหยิน เมื่อมาเดินมีสง$า ยามแก$เดินงี้หนาดู ไอนองก็ทู$หัวก็หนา หนาก็นิ่วคิ้วก็แตก เหมือนยักคิ้วแขกสี่พระยา ขอโทษเสียเถอะทุกท$าน อย$าหาว$าดิฉันนินทา บางทีไปเล$นลําตัด ตามวัดตามวา เพราะแกเป*นคนเหลวไหล มีนิสัยเซ$อซ$า เมื่อเชาซุ$มซ$าม ไปอาบน้ําที่หนาท$า เด็กมายืนมุ$งกําลัง แกนุ$งผาขาวมา
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๑๕๗
ที่เด็กมันพูดกันเล$น ฉันยังไม$เห็นกับตา เด็กมันเล$าใหฟ/ง ว$าดึงขางหลังดึงขางหนา พ$อดึงขางหนาผาหลุดแกมันผูกไม$ได ไดยินเสียงแกรองโอยแลวแกก็ลงศาลา มีเด็กอีกคนแมผุดดํา แลวชิงจําเอามา ว$าหนูเห็นจนปลง ปลงเหมือนจันทรุปราคา เลยลําตัดเดิมพัน แสดงกันไม$เขาท$า เด็กส$วนมากไม$อยากฮา มันเห็นหนาเสียแลวเอย .................................................. สวัสดีพี่นองทั่วถิ่นทองแดนไทย วันนี้ฉันมีข$าวใหม$มาปราศรัยกับท$าน ประชาธิปไตยไดมาเพื่อประชาผาสุก กําลังกาวเขายุคเพื่อปลดทุกภัยพาล รัฐบาลท$านประกาศใหชนชาติใกลชิด จงพรอมใจกันใชสิทธิ์อย$าไดคิดเกียจคราน ใหบรรดาประชาราษฎรไปใชอํานาจเลือกตัง้ เลือกคนดีที่ชื่อดังใหไปนั่งบริหาร การปกครองของประเทศกําหนดเขตทั่วแดน ไดจัดสรางวางแผนใหมีผูแทนรัฐบาล หาทางสรางความเจริญใหดําเนินสรางในทองถิ่น ใหทุกคนบนผืนดินอยู$กินไม$กันดาร เลือกคนดีมีป/ญญามีวิชาความรู เพื่อนําสิทที่มีอยู$เป*นตาหูแทนท$าน อย$านอนหลับทับสิทธิ์อย$าไดคิดยับยั้ง ควรพรอมใจไปเลือกตั้งเพื่อเป*นกําลังรัฐบาล ก$อนจะเลือกผูแทนควรดูแผนใหถวนถี่ ควรคนควาหาคนดีเป*นคนที่มีหลักฐาน อย$าเลือกผิดพวกคิดเอาแต$ได เอาคนชั่วชาเขามาใชจะเป*นภัยเหมือนกัน ใชดุลพินิจหน$อยหนาเพื่อหาคนดี เขามาปรับปรุงกรุงศรีใหชาวบุรีชื่นบาน ถาเลือกพวกเลือกพองตองหาพักหาหลักที่แน$ เอาคนดีแทไปช$วยแกเหตุการณ ก$อนจะลงคะแนนเลือกผูแทนเขาสภา ควรเลือกคนดีมีวิชาใหสรางสรรค พูดจริงทําจริงทุกสิ่งดวยสราง ถนนหนทางตองวางโครงการ เคหะสถานอาคารรานคา มีน้ําประปาไฟฟyาทั้งนั้น ถาเลือกคนผิดจะคิดหมองหม$น จะตองอดทนเพราะคนจัณฑาล จะมาโกงกินทรัพยสินใส$ตัว ชอบทําความชั่วทําตัวเกียจคราน เอาคนซื่อสัตยมาจัดทําเรื่อง สรางใหรุ$งเรืองเป*นเมืองสวยงาม มีคนดีใชมีใจรักชาติ มีความฉลาดสามารถการงาน ตองเสียสละมานะอดทน รักประชนเป*นคนรักงาน
๑๕๘ |
ประยูรนิทรรศน
เลือกคนดีมีชื่อใหเขาลือกันสลอน สรางบานเกิดเมืองนอนที่เดือดรอนอยู$ทุกวัน ขอชักชวนมวนญาติใชความสามารถใหเต็มที่ ช$วยคนควาหาคนดีดีไปนั่งเกาอี้รัฐบาล .................................................. พูดถึงเขาคิ้วนายหวังละมองคอน ฉันใหเธอรองก$อนฉันรองทีหลัง คนผอมนะคุณคนนี้คือศรีนวล คนล่ําคนอวนนั้นคือนายหวัง เอ$อนายหวังแกชักอวน แม$ศรีนวลนี้ก็ยิ่งผอมจัง ถึงฉันจะผอมฉันก็ไม$ยอมแพ ถึงฉันจะแก$ฉันไม$ยอมหยุดยั้ง คนแก$ขี้มั่วจะแพจะแพเก$ง เออนี่ฉันคิดไปเองกะมังแม$รอยชั่ง นักกลอนนักกลอนที่เขาเจาชู ศรีปราชญสุนทรภู$ตัวอย$าง ท$านศรีปราชญฉลาดโคลงกลอน ธรณีนี่นี้เป*นพยาน ถูกเจานครประหารชีวัง ธรณีนี้เป*นพยาน เราก็ศิษยมีอาจารยหนึ่งบาง นี่แน$พ$อหวังฟ/งฉันรอง ว$ากันเป*นทํานองลองดูบาง ว$าเป*นทํานองไหงของเก$า เธอก็ชายมีเชาวนใช$ไหมพ$อหวัง ฉันเป*นชายมีเชาวนแค$ไม$เอาถ$าน ชอบอย$างเดียวก็การออกกําลัง ออกกําลังท$าไหนฉันสงสัยนัก ไม$เห็นเอทํางานหนักเลยสักครั้ง เธออย$ามาดูถูกฉันลูกชาวนา มีกําลังวังชานะแม$รอยชั่ง ไถนาก็เป*นเกี่ยวขาวก็เป*น บุกหล$มลุยเลนเป*นทุกอย$าง .................................................. โจ5ะติงนังตังติงทั้งติงหนัง ว$าเขาพางลงไปนั่งหัวเราะ ผูชายคนนี้รายนักฉันไม$อยากจะว$า อาภัพจริงพับผ$าพูดจาก็ไม$เพราะ พูดจาหวนหวนฟ/งแลวกวนโมโห เจาสมิงลิงโตคุยขิมมันไม$เหมาะ คุยโมอวดผูหญิงมันไม$จริงจัง จริงไม$โกหกบางลับลับฟ/งแลวหัวเราะ คนคุยเซื่องไม$เขาเคาใครเขาจะนับถือ เจาพวกผีกระสือเที่ยวตามตื๊อตามเตาะ พูดถึงตามตื๊อละก็เขาต$อเมื่อคราวโนน ที่ปากมันบวมเป*นกระโถนนั่นเพียงแต$โดนเบาะเบาะ ขางออกไม$ใช$เล$นฉันเคยเห็นมาบ$อยบ$อย อีตาคนสูแก$ไม$ใช$ย$อยเป*นขาพลอขึ้นโดยเฉพาะ อวดเป*นโตโผทําไมถึงโง$เหลือเกิน ออเดี๋ยวนี้เขาเจริญเขาไดกินเนาะเนาะ ไดเงินกันเล$ามิน$าถึงไดทะเลาะกับเมีย ก็วันนั้นมันเล$นไพ$เสียเลยชวนเมียมันทะเลาะ มันทะเลาะกับเมียเขาเมียมันเอาไมตี มันออกมาทําหนาตาหลีบอกว$าสองทีเนาะๆ
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๑๕๙
พูดถึงมีครอบครัวดิฉันกลัวแบบนี้ ด$าประมานพานตีไอแบบนี้มันก็ไม$เหมาะ บางทีไม$ทันลางหนาลุกขึ้นมาด$ากันเสียงเจีย้ ว เขาด$าหนักหนักพักเดียวประเดี๋ยวก็เลี้ยวเขาไปเปลาะ ประเลาะประแหละหัวเราะแฮะแฮะเขามาหา พอหายโมโหขึ้นมาก็ทําออเซาะ ฉันรูสึกนึกกระดากจึงไม$ยากมีคู$ อย$าเอาไปเลยอีหนูยังไม$พนชวดฉลูขาลเถาะ เอาเถอะน$าคอยดูเรื่องชวดฉลูเลืองพัน ถึงเลี่ยงไม$ทันใหลพลาเพราะเองมันคนมีเคราะห .................................................. ลําตัดทั้งสองฝZายทั้งฝZายชายฝZายหญิง วันนี้ตองเล$นใหเห็นจริงทั้งฝZายหญิงฝZายชาย ฝZายหญิงเราใจเย็นคืนนี้ตองเล$นเต็มที่ เพราะกองเชียรของเรามีดีไม$ดีก็สูได ตองสูไดสบายเบื้อตองเสียชือ่ เสียแลวลุงหวัง ถาแพลําตัดรุ$นหลังคณะตองพังทลาย ฝZายหญิง(ไม$ปรากฏ)พี่ศรีนวลเป*นหัวหนา เราซักซอมวอรมกันมาเพื่อจะมาว$าผูชาย เพราะผูชายฝZายโนนรูปเหมือนโจรหารอย มีเนื้อมากมีเนื้อนอยมีริ้วรอยเป*นผูราย ฉันยืนพินิจ ยืนพิจารณา เมื่อมองดูหนา แลวคบไม$ได เมื่อมองทีไร แลวไรอารมณ แต$ท$านผูชม ก็ชอบผูชาย ท$านชอบลุงหวัง กําลังมีชื่อ เขาล่ําเขาลือ ว$าเก$งเหลือหลาย แกคนดวงดี ไม$อะไรหรอก หนูอยากจะบอก แลวอธิบาย แกคนชรา หัวหนาคณะ ในเรื่องศิลปะ ไม$มีเท$าไหร$ อาศัยเสียงโชว เพียงโฆษณา ปAนี้อย$างว$า จะไปไม$ไหว ไม$ค$อยไดโชว ทางโทรทัศน หาบริษัท ไม$ค$อยจะได ไปอัดวีดิโอ โอโฮไม$เฮง ไดรับเช็คเดง สตางคไม$ได ลูกนองหลายคน ก็อนละหม$าน เมื่อคืนวันวาน ฉันเห็นไวไว ลูกนองเป*นห$วง ไปทวงค$าตัว ลุงหวังบอกอั๊ว ก็ยังไม$ได (ไม$ปรากฏ)กระเป“า หยิบเอากระดาษ นี่สองหมื่นบาท ก็มีสามใบ หมู$นี้ลุงหวัง กําลังบอจี้ ลูกนองไม$มี แลวจะดียังไง แกคนผูใหญ$ อาศัยลูกนอง แลวคนตีกลอง ก็ไม$ใช$ขี้ไก$ ไม$ไดเงินครบ เขาหลบวูบวาบ เรื่องนี้ฉันทราบ ฉันรูนิสัย เล$นเนื้อเล$นตัว ไม$กลัวลูกพี่ ยิ่งไอหมอนี่ ไม$ค$อยเอาไหน ถาค$าตัวติด ตาบิดตาบอย โตโผตองคอย เอาอกเอาใจ ถาพูดเรื่องงาน ยังงั้นยังงี้ พูดเรื่อง(ไม$ปรากฏ) ทันทีทันใด
๑๖๐ |
ประยูรนิทรรศน
ลูกนองลุงหวัง นี่ช$างเล$นตัว ฉันจึงไดกลัว ว$าจะไปไม$ไหว ลุงหวังปAนี้ ไม$มีน้ํายา ลองมองดูหนา แกไม$ค$อยเอาไหน แกรองไม$ขํา ชักรําไม$สวย คือขาดผูช$วย ที่เป*นฝZายชาย พูดถึงลําตัดประชันตองว$ากันใหเต็มที่ ถากองเชียรของเรามีดีไม$ดีก็สูได คืนนี้ตองสูไดดูหุ$นผูชายเสียบาง เมื่อมองดูรูปร$างแลวสูไดอย$างสบายสบาย ยกมือปyองมองไปผูหญิงที่ไหนกันหนอ ดูท$าทางวางขอปาดคอช$างเราะราย รองทิ่มตําซ้ําซากฉันไม$อยากไดยิน ชอบลบหลู$ดูหมิ่นติฉินพวกผูชาย อายุเท$าไหร$กันจ5ะแม$หนูแหมอูฮูเหลือกําลัง เธอคุยโวโอหังฉันฟ/งฟ/งแลวใจหาย ปากจัดบัดซบไม$เคยพบไม$เคยเห็น รูปก็หรูดูเด$นไม$น$าจะเป*นไปได รูปสําอางร$างหล$อปากคอเหลือแดก ฉันรูยังงี้ทีแรกจะไม$แจกดอกไม เป*นสาวแสแย$มากเป*นเด็กปากไม$ดี หนอยหาว$านายทวียังกับผีพุ$งใต ชาว$าฉันดําจนเขียวหล$อบล็อกเดียวกันมา เอาผิวพรรณของพี่ยานี่เที่ยวไปสาธยาย เธอดูถูกคนดําจําไวซี ขาวก็ดีดําก็ดีมีหัวใจ รูปธรรมนามธรรมอย$าซ้ําเติม มันมีมาแต$ดั่งเดิมเพิ่มไม$ได แม$คนดําจําไวทําใจเด็ด มีแยบยลกลเม็ดทันสมัย ดูลุงหวังช$างฉลาดและลึกล้ํา พระเอกพระรองตองดํานะจําไว แต$ตองการเป*นชุดเป*นจุดเด$น เมื่อมองเห็นแลวเพลิดเพลินเจริญใจ ลุงหวังแกเป*นคนดําจดใหดี ต$อไปนี้ตองปฏิวัติลําตัดใหม$ ถาหญิงดําชายดําคงขํามาก เพราะเราอยากใหเป*นชุดเป*นจุดใหญ$ ผูหญิงขาวปากจัดตองคัดออก ฉันจะบอกใหรูคอยดูไป เจาทวีเจาณรงคคงไม$รู คิดไม$ตรงกับกูแลวรูไหม กูตองการสาวสาวและขาวจั๊วะ ท$าทางยั๊วะยั๊วและใหญ$ใหญ$ อย$างหวานเย็นตองเอาไวเธอใหญ$มาก เผื่อจิกโก’เกะกะปะทะไหว ทิฆัมพรหล$อนจ’านี่หายาก ช$างล$างกวางมากหนาผากใหญ$ คนนี้นี่หรือชื่อศรีนวลช$างยวนยั่ว ถึงปากเก$งก็ไม$กลัวกูหัวไว หนูเครือมาศปราดเปรื่องเรื่องดรัมมี่ ดีไม$ดีพวก(ไม$ปรากฏ) ลูกนองของผมผูชมไม$รู มีความเป*นอยู$อย$างสุขสบาย ผูหญิงผูชาย สบายจังเลย จะขอเปVดเผย เสียเลยดีไหม
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๑๖๑
ลูกนองผม ชอบข$มลูกพี่ ผมเขาใจผิด ใหสิทธิ์เสรี บางคนวางขอ ตองงอตองงอน ไม$ตามเวลา ไม$มาตามนัด นครปฐม นี่อยู$ฝ/gงธน แลวพวกนางหนู นี่อยู$พระประแดง ไอพวกลูกคู$ ก็อยู$หนองจอก พองานชุกชุก สนุกจริงจริง ทะเลาะกันเอง ไม$เกรงหัวหนา บางคนก็มา ชักชาไปหน$อย บางคนเมาหลับ จองไปรับที่บาน เคยมีบ5องบ5อง ไม$ค$อยเขาท$า คืนนี้อย$างว$า ตองฮาตกคอก ลําตัดของผม ผูชมไม$รู (ไม$ปรากฏ) ไม$เรียบไม$ราบ ผูหญิงลําตัด ผูชายลําตัด ลําตัดคืนนี้ ไม$ดีก็เสีย ฉันเป*นกองเชียร ฉันช$วยอุมชู อีนางหวานเย็น ชอบเห็นแก$ตัว แม$นางศรีนวล เอ็งควรจะรู เขาคนแก$กลา ในการเดินกลอน เอาอย$างงี้ดีกว$าฉันปรีชาขอเสนอ พวกผูชายฝZายผมขอเรียนชมใหทราบชัด พึ่งหัดใหม$ใครก็รูขอเรียนผูดูแลแถวนี้ เพียงแปดปAที่ผ$านก็พอชํานาญอยู$บาง เสี้ยมเขาควายใหชนกันฉันคิดว$ามันไม$ไดผล พวกฉันหนึ่งสองสามก็พยายามอย$างยิ่ง นายทวีศรีบัวทองเคยเป*นนักรองมาก$อน
มันเป*นเสรี ประชาธิปไตย บางคนก็ดี บางคนก็ราย บางคนตองสอน ชอบนอนตื่นสาย อยู$หลายจังหวัด กระจัดกระจาย นี่อยู$เมืองนนท นี่คนสุไหง ค$าแท็กซี่แพง ก็พูดไม$ใช มันดีไม$หยอก พักบานแม$ยาย ลําตัดผูหญิง ลําตัดผูชาย เรื่องเร็วเรื่องชา เวลานัดหมาย ไอคนที่คอย แทบทนไม$ไหว บางคนจดงาน แลวจําไม$ได บางทีก็ด$า กันฮาไม$ไหว ผูหญิงไม$ชอบ คารมผูชาย คืนนี้ตองสู กันสุดวิสัย ถาไม$สุภาพ ตองขออภัย ตองขุดประวัติ ตองซัดกันใหญ$ ผมเป*นกองเชียร ผมช$วยผูชาย ฉันพอจะรู ว$าเอ็งสูไม$ได กับลูกกับผัว มันยังด$าฉิบหาย บางทีตัวกู แทนสูไม$ได ลําตัดอ$อนอ$อน มันตอนเอาตาย ไม$ตองมาพูดเพอเจอฉันขอเสมอพวกผูชาย ในวงการดานลําตัดผมก็พึ่งหัดใหม$ใหม$ รวมเบ็ดเสร็จเจ็ดแปดปAดีไม$ดีก็สูได ผมพอจะรูเล$หเหลี่ยมไม$ตองมาเสี้ยมเขาควาย เด็กรูแทมาแต$ตนอาจจะเป*นคนเคราะหราย ถารองว$าด$าจริง ๆ มีหรือจะสูผูหญิงไม$ได พูดถึงการเขียนกลอนเขาก็ค$อนขางคมคาย
๑๖๒ |
ประยูรนิทรรศน
แลวพี่ณรงคนนทบุรีเขาเคยมีทีเด็ด สุนทรถอยอร$อยเอร็ดมีกลเม็ดเด็ดพราย (ไม$ปรากฏ)เรื่องฝAปากไม$(ไม$ปรากฏ) แลวคุณทวีพี่เราก็อดเหลามานานหลาย อดเหลาอดเบียรอดเมียเสียอีกดวย แม$หนามนคนสวยอยากจะช$วยเขาบางไหม หมู$นี้เขามีสุขไม$ค$อยมีทุกขมีรอน เรื่องกินอยู$หลับนอนเขาค$อนค$อนขางสบาย เขาเป*นลําตัดตุหรัดตุเหร$ชอบเที่ยวเตร$บอกตรง ๆ พอมีทรัพยไปจับไก$หลงแถวขนส$งสายใต เราเป*นพ$อหมายไรเมียมึงช$วยเชียรหน$อยเถอะไอชา แถวบานมึงอยุธยามีอย$างว$าบางไหม ถามีอย$างว$าพาไปดูจะไดไปสู$ไปขอ ถาขืนเป*นหมายอย$างงี้ละก็ใจคอมันไม$สบาย พี่ทวีนี่โอโชแหมช$างโง$ชมัด ก็พวกผูหญิงลําตัดนี่เลือกคัดเอามาก็ได เราพอรูจักมักจี่เรื่องนี้ไม$จําเป*น น$าจะรูน$าจะเห็นแม$หวานเย็นก็เป*นหมาย ไม$สําเร็จหรอกไอป‹ดเขารูกําพืดของกูดี มึงอย$าไปพูดนะไอผีนางพวกนี้มันรูใส กูไม$ชอบหวานเย็นผูเล$นการพนัน ถาไปอยู$ดวยกันไม$กี่วันก็ลมละลาย ผัวเก$าที่เลิกกันก็การพนันนี่แหละนอง เรื่องไพ$ป•อกไพ$ตองมันทําใหตองเป*นไป ลูกผัวเอือมระอาไม$มีเวลาใหเขา ไม$ดูแลลูกเตาเผลอเป*นเขาบ$อนไพ$ .................................................. พูดถึงลําตัดประชันตองแข$งขันรอยคํา ใชคารมณคมขําแลวตองทําท$าที มีฉิ่งมีฉับมีรับมีรอง มีทํานิทํานองแลวก็ตองลอยหนา ลําตัดเลื่องลือเขาถือเป*นหลักตองเป*นนักประยุกต จําเป*นตองเล$นมุขใหมันสนุกเฮฮา จําเป*นตองเล$นมุขใหมันสนุกสนาน ลําตัดผูใหญ$สมัยโบราณเขามีการออกภาษา ออกภาษาว$าใหชัดแลวตองถนัดถนี่ รองใหขํารําใหดีแลวตองไม$มีประหม$า ถาขืนประหม$าหนาม$านพอมุขดานก็หมดดี พอย$างขึ้นบนเวทีมันตองใหมีคนฮา เช$นลุงหวังผมเคยเห็นเพราะเคยเล$นกันหลายหน ถาคืนไหนไม$มีคนแกนั่งบ$นเป*นบา แกนั่งบ$นอยู$นั่นแหละแลวค$อนแคะแต$ลูกนอง แกรองติดผิดทํานองไปโทษกลองโทษรํามะนา รําไม$ดีไปโทษปAgโทษกลอง ถ$านเลอะเทอะไปโทษล$องอันนี้เป*นของธรรมดา พอทีพอดีเจาหมอนี่ชอบวิพากษ พูดทิ่มตําซ้ําซากระวังปากไวนะไอขา พูดทิ่มตําซ้ําซากระวังปากไวใหดี พูดทิ่มตําย่ํายีปากจะมีป/ญหา ปากจะมีป/ญหาพูดจาตองตื่น แลวจะตองลมทั้งยืนนอนวัดพื้นพสุธา อายุตั้งหกสิบกว$าเออไม$น$าใจรอน ที่ลุงกําลังสั่งสอนมึงมันค$อนขางเซ$อซ$า
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๑๖๓
เซ$อซ$าหาเรื่องลุงหวังเขาเคืองแลวรูไหมนี่ เออเด็กชั่วชาขนาดเจาตี๋มันยังดีเสียกว$า ผูรูที่สูงที่ต่ําผมเหยียบย่ําผูใหญ$ พี่ปรีชานี่ใชไม$ไดเป*นคนไม$เขาท$า ชอบเอาชนะคะคานไม$มีการสยบ ฉันว$าไม$ชาแกก็เป*นศพน$าจะเคารพบูชา เคารพท$านตอนเป*นท$านจะไดเป*นความดี เคารพท$านตอนเป*นผีจะมีดีอะไรขึ้นมา เออเจาตี๋นี่ดีจังนี่เจากําลังเป*นเด็ก เกิดยุคใหม$ไฮเทคก็ไม$ใช$เด็กธรรมดา ผมไม$ใช$เด็กธรรมดาเคยศึกษาธรรมะ ไดรับการแนะนําจากสมณะเคยอยู$กับพระพยอมมา ผมซื้อเทปท$านมาฟ/งเพิ่มพลังความคิด สิ่งไหนถูกสิ่งไหนผิดผมก็พิจารณา พอที่เจาตี๋หรั่งพี่ฟ/งฟ/งแลวคลื่นไส เป*นนักธรรมะขณะไหนแหมเขาใจเทศนา นี่เจาหรั่งอย$าคลั่งไคลเจาก็เคยไปกับพี่ เป*นนักธรรมะหรือวะไอผีเห็นชอบกะหรีเ่ ป*นบา ไอเรื่องพันอย$างงี้มันตองมีกันบาง เคยรวมกันไปตั้งหลายครัง้ นี่ลุงหวังทําไมไม$ว$า ลุงหวังก็ไปดวยออกเงินช$วยเสียสละ เด็กอะไรไรสาระไอนักธรรมะปากหมา เด็กอะไรนิสัยเสียชอบทําใหเมียเขาสงสัย แลวแกก็เป*นผูใหญ$ทําใหแกขายขี้หนา แลวแกก็เป*นโตโผใหญ$โตในคณะ แกใจดีมีธรรมะยอมเสียสละเงินตรา พูดถึงดิสโกเทคเคยพาเด็กเด็กไปดิงดอง ทราบถึงผูปกครองตองเสียไปสองหมื่นกว$า ผมอยากจะขอเปVดเผยกันเสียเลยจะดีไหม เจาตี๋หรั่งไม$ใช$ขี้ไก$เคยรูใสกันมา หองอาหารรานขาวตมแลวยังนิยมเล$นสนุก ผมอยากจะตอบผมชอบสนุกผมเด็กยุคพัฒนา ยุคสมัยไฮเทคบรรดาเด็กเด็กที่นี่น$ารัก ตองเรียนตองดูใหรูหลักเพราะเราเป*นนักศึกษา ตองศึกษาหาขอมูลเพิ่มพูนประสิทธิผล ยุคไฮแทคเด็กทุกคนตองเริ่มตนจากสายตา ตาตองดูผูใหญ$ที่ลาสมัยก็ยังมี แบบไดโนเสารเต$าลานปAที่ทําใหมีป/ญหา ไดโนเสารเต$าลานปAยืนอยู$นี่ไงนองรัก ชอบทวงชอบทักชอบอวดหลักวิชา ชอบชี้ชักหลักวิชาสมัยเมื่อหาสิบปA แลวยุคนั้นกับยุคนี้มันน$าจะมีพัฒนา นี่แกจะเล$นแบบเก$าแกไม$เอาแบบใหม$ ขืนแข็งขอต$อไปจะไม$มีใครเขาหา ถาไม$มีใครเขาหามันก็จะพากันอกหัก นี่คิดจะอนุรักษไม$เชื่อนักศึกษา แกไม$คิดคํานึงไม$นึกถึงปากทอง คอยทักทวงท$วงทํานองใหเรารองกันชาชา ควรรองถี่ถี่ อย$างงี้ดูบาง อย$าเชื่อลุงหวัง อย$าฟ/งหัวหนา เรารองถี่ถี่ มันก็ดีเหมือนกัน ตองกระแทกกระทั้น ใหมันเขาท$า เอาแบบสตริง พินสิ่งเหลือหลาย จะดิ้นก็ได เอียงซายเอียงขวา ถางั้นฉันดวย ฉันช$วยขยับ พวกกลองพวกกรับ ช$วยรับหน$อยน$า
๑๖๔ |
ประยูรนิทรรศน
พวกผมก็เป*น เคยเล$นประจํา โขยกสี่คํา เป*นธรรมดา โขยกสี่คํา โบร่ําโบราณ เป*นแบบพื้นฐาน มานานหนักหนา เขายืนตัวตรง จนถึงสุดทาย ไม$ตองกระทาย เอียงซายเอียงขวา เขาใชฉิ่งฉับ มีกรับมีกลอง ระวังทํานอง ไม$ตองลอยหนา เธอดิ้นเมื่อกี้ ก็ดีเหมือนกัน รูสึกนึกขัน เพราะมันอย$าว$า ดูหนาก็ยุ$ง ดูพุงก็ใหญ$ แกว$งมาแกว$งไป อย$างกับไหปลารา มาแกว$งของเก$า ฉันเฝyาสังเกตุ มันน$าสมเพช ทุเรศในตา มันน$าสมเพศ ทุเรศทุรัง ลองแกว$งอีกครั้ง ลุงหวังไม$ว$า เฉพาะพวกผม นิยมที่สุด ถายกทรงทรุด มันจะหลุดออกมา ถาหลุดออกมา ไดฮากันสะบัด ว$าแม$พวกลําตัด นี่เขาพัฒนา ตองลือกันลั่น ว$าทันสมัย ที่ไหนที่ไหน ใครใครก็หา เขาอยากจะดู อยากรูอยากเห็น ตองหาไปเตน เพื่อเป*นขวัญตา ฉันอยากจะหาเสียเหลือเกินรวมเงินกับพวกตีกลอง จะหาไปเล$นแถวดาวคะนองเล$นฉลองโรงน้ําชา พวกนองรองมานานฉันนึกรําคาญนิดหน$อย ใหฉันมาเป*นขาพลอยรูสึกไม$ค$อยเขาท$า ใหฉันมาเป*นขาพลอยรูสึกไม$ค$อยเขาที ฉันณรงอยู$นนทบุรีอยู$ใกลกับศรีธัญญา ฉันอยู$ศรีธัญญาอยากมองหนาใหถนัด เห็นผูหญิงลําตัดฉันอยากจะทัศนา ขอมองหนาใหถนัดผูหญิงลําตัดพวกนี้ ท$าทางท$วงทีแม$คนนี้ก็เขาท$า ดูกริยาท$าทางรูปร$างกระทัดรัด ทรวดทรงส$วนสัดพอไปวัดไปวา เออนางคนนี้นี่หรือที่มีชื่อว$าศรีนวล ทรวดทรงสมส$วนฉันอยากจะชวนไปโรงน้ําชา แม$คนเล็กเด็กนอยช$างแช$มชอยพอใช ฉันรูสึกนึกสงสัยน$ากลัวคงไรเดียงสา ฉันพ$อหมายเมียเผลอขอโทษเถิดเธอฉันขอถาม อยากรูอายุอานามเพราะมีความศรัทธา รูปเธอสวยไม$ใช$เล$นฉันมองเห็นแลวชักชอบ เมียฉันฟ/นเหมือนจอบหนาเหมือนปอบผีฟyา ถาไดเธอมาเป*นคู$จะพาไปอยู$บนภูเขา อบายมุขไม$คลุกเคลาเลิกเหลาเลิกกันชา แม$อวนนี่ฉันไม$เอายืนเขย$าน$ากลัว เธอเป*นแม$หมายไรผัวน$ากลัวจริงพับผ$า ชอบยืนแกว$งลูกมะพราวน$ากลัวเป*นชาวเกาะสมุย นั่งยิ้มแยมแกมยุยเวลาคุยชอบยกขา แลวเป*นนักการพนันเสียเป*นพันเป*นหมื่น จํานําสายสรอยเมื่อวานซืนเสียสามหมื่นที่รูมา เป*นเจามือป•อกเดงมันไม$ค$อยเฮงเลยหนาแหง นั่งหนาเซียวหมดเรี่ยวแรงถูกเพื่อนแทงไม$มีท$า การพนันมันกําเนิดเป*นบ$อเกิดแห$งหายนะ เล$นพร่ําเพรื่อไม$เชื่อพระเคยหายนะมาหนักหนา
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๑๖๕
ตองหายนะแน$นอนดังอุทาหรณท$านว$าไว เสียเขาจะเอาที่ไหนตองขายไร$ขายนา ตองขายบานขายช$องขายขางของในครอบครัว ผลสุดทายตองขายตัวลูกผัวไม$นําพา คุณพ$อผมคุณปูZผมเขาก็นิยมการพนัน ขายหมดแลวเหมือนกันจึงเก็บมาพรรณา ลําตัดทั้งคณะขณะนี้ตามที่ผมมองเห็น ต$างคนต$างเป*นท$านบอกว$าเล$นฆ$าเวลา ลิเกดนตรีลําตัดถือเป*นวัฒนธรรม ชอบเล$นเป*นประจําเขาถือเป*นธรรมดา ผมเคยผ$านเคยดูเคยรูมาทั้งหมด เล$นกันเองเฉ$งสดสดบางทีบนรถบนรา เล$นบนรถบนราไม$มีเวลาพักผ$อน อดตาหลับขับตานอนผมดูแลวอ$อนอุรา ไดเสียไม$เท$าไหร$เสียนิสัยเสียอีกดวย เผื่อเคราะหหามยามซวยเกิดลมปZวยขึ้นมา ไม$ค$อยไดหลับไม$ค$อยไดนอนพักผ$อนไม$เต็มที่ ผมเหมือนกันวันนี้เสียไปยี่สิบหา ผมเสียไปยี่สิบหาผมถือว$าสะเดาะเคราะห พี่แฉโพยโดยเฉพาะไม$ใช$มาปะเหลาะหัวหนา แลวหัวหนาของผมท$านนิยมอยูเ$ หมือนกัน ควรพอเสียทีเถอะนะท$านผมคิดว$ามันไม$เขาท$า ลุงหวังก็เคยเป*นข$าวเรื่องราวเป*นอย$างไร ความเป*นมาเป*นไปเรื่องชนไก$กัดปลา ชนไก$กัดปลาประเภทกีฬาเป*นบาป ขอโทษโปรดทราบขอกมกราบวันทา ขอวันทาคารวะในฐานะเป*นลูกศิษย ที่พวกลุงหวังกําลังคิดผมว$ามันผิดศีลหา เล$นไพ$เล$นโปไฮโลดัมมี่ วันว$างว$างทางที่ดีเล$นกะหรี่จะดีกว$า ลุงก็แย$แก$ชราอย$าเล$นเลยน$าทุเรศ เที่ยวไม$ระวังหัดสังเกตุเดี๋ยวโรคเอดสถามหา โรคเอดสเพศสัมพันธนี่มันสําคัญนะลุงหวัง ถาหากใครไม$ระวังมันพลาดพลั้งไดทุกเวลา ถาพลาดผิดติดเอดสตองนอนเด5ทในโกดัง ไดยินแต$พระอนิจจังวัตตะสังขารา .................................................. กลอนลิง แหมทําสําออยลอยหนาคิดจะมาว$าประวัติ หนอยผูหญิงลําตัดนี่ปากจัดเสียจริงจริง แม$ศรีนวลนี่กวนโมโหเห็นตัวเขาเอาใจ แหมชอบกลจริงคนอะไรมีนิสัยเย$อหยิ่ง ทําหยิ่งเย$อทะเยอทะยานมีสันดานไม$ดี ชอบมากระเซากระซี้เรื่องไม$มีความจริง ดูปากเปราะเลาะลานส$อสันดานบัดซบ ผูหญิงอะไรไม$เคยพบมันน$าตบเสียจริงจริง ญ. จะตบหนากันเชียวหรือแหมฮื้อฮือหนากลัว พ$อเจาประคุณทูนหัวแหมน$ากลัวจริงจริง มันน$ากลัวน$าเกรงคิดจะข$มเหงพวกฉัน เอายังไงก็เอากันแม$จะยันเสียใหกลิ้ง อย$างพวกฉันอินชัวไม$เคยกลัวไม$เคยเกรง ทําอวดเอ็กเป*นนักเลงคิดจะข$มเหงผูหญิง ฉันไม$ใช$ผูหญิงธรรมดาอย$าอย$ามายั่ว เดี๋ยวแม$เอาของแปลกแปลกกระแทกหัวใหโดดเป*นวัวกระทิง
๑๖๖ |
ประยูรนิทรรศน
ช. เธอบอกว$าเธอไม$ใช$ผูหญิงธรรมดาอย$ามายั่ว จะเอาของแปลกแปลกกระแทก หัวใหโดดเป*นวัวกระทิง ของแปลกแปลกนะของอะไรฉันสงสัยแทแท เธอรองกํากวมฉันก็ตองแกโอละแม$ยอดมิ่ง เล$นเอาของแปลกแปลกคิดจะมากระแทกหัวหู ระวังหน$อยนะแม$หนูฉันไม$ไดอยู$นิ่งนิ่ง ฉันคนนี้ลอกแลกอย$ามากระแทกกันนะนอง กระแทกผิดไปถูกเอากลองประเดีย๋ วจะรองครางหงิง คนตีกลองก็ไม$ใช$ขี้ไก$ไอคนที่ใส$แว$นตา ขืนกระโดดเขามาแลวมันจะปาดวยฉิ่ง เพราะอีตาขรัวนี่มันพิกลมันเป*นมือแม$น แม$งามขําอย$าทําแสล’นเพราะอีตาแว$นแกเอาจริง เออจะปาฉันดวยฉิ่งจริงจริงหรือตาแว$นเก็ก เห็นเคยพูดหนักแน$นว$าจะเป*นแฟนผูหญิง นี่แกจะเป*นพวกไหนเป*นพวกใครกันแน$ จะหลอกเล$น(ไม$ปรากฏ)ไอแก$พ$อไอกิ่ง ไอกิ่งมึงจะเขาขางไหนบอกไปซิวะไออวน ถาพูดถึงทางที่ควรเขาขางหนานวลมันถึงจะนิ้ง เพราะนานวลเขาเอาแน$อีตาแก$นี่วางกาม ทําเสแสรงแกลงหามพยายามประวิง แกคอยประวิงเวลาไม$ใหฉันว$าพวกนั้น แหมมีหัวคิดเขาขั้นแหมสําคัญจริงจริง พวกเจาหนุ$กระดุมใสนี่ก็ไม$ไหวแน$แน$ ว$าอย$างว$าอีตาแก$ประเดี๋ยวก็แพหัวพิง ช. เธอว$าเจาหนุ$มกระดุมใสนี่ก็ไม$ไหวแน$แน$ ว$าอย$างว$าอีตาแก$ประเดีย๋ วก็แพหัวพิง จะชนะหรือแพวันนี้ตองแกกันใหเบื่อ เขาเรียกว$าเกลือจิ้มเกลือเธอเป*นเสือฉันเป*นสิงห วันนี้เสือมาพบสิงหเสือจริงหรือเสือกระดาษ อย$าคิดมาขู$อาคาดระวังจะขาดรุ$งริง่ อย$าคุยโมไปทําไมฉันรูไต’รูแตม อย$าอย$ามาแหยมฉันในแหม$มเธอในคิง ญ. อย$าคุยโมไปทําไมฉันรูไต’รูแตม อย$ามาแหยมฉันในแหม$มเธอในคิง เธอในคิงนั้นอย$าพึงฉันในหนึ่งโพดํา ใหญ$กว$าเธอเสียดวยซ้ําฉันยังทํานิ่งนิ่ง แค$ในคิงอย$ามาขู$ฉันเปVดใหดูจะตกใจ หลบไปหลบไปเพราะตัวในของฉันมันนิ้ง หลบไปหลบไปเองเล$นไพ$ยังไม$เป*น ถาฉันเปVดหนึ่งใหแกเห็นเดี๋ยวตาจะเป*นกุงยิง .................................................. ลําตัดกลอนลัน พระคุณพอพระคุณแม ไดฟ/งคําเล$าขานเสนาะปานเสียงสังข พ$อละออกับพ$อหวังแหมช$างเอาการ ยกกระทูขึ้นมาถามพยายามจะใหฉันแก เรื่องคุณพ$อกับคุณแม$คุณของแกเหลือประมาณ จงเอียงหูมาเถอะเจาฟ/งเคาขอคดี ตามสิขาบาลีเขาบ$งชี้มาแต$โบราณ พระคุณของบิดาท$านบอกมาเบ็ดเสร็จ มีอยู$สิบเอ็ดใช$มดเท็จบอกท$าน
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๑๖๗
พระคุณของมารดาท$านว$าไวถูกตอง พูดถึงพระคุณมารดารูสึกว$านอยไป พูดถึงพระคุณมารดาที่เห็นมาส$วนมาก เมื่อยามท$านแย$แพทองตองอดของเปรี้ยวเผ็ด อยากกินนี่กินนั่นแต$แลวก็ทานไม$ได อยากกินหวานกินเปรี้ยวอยากไปเที่ยวดูหนัง พอครบกําหนดเกาเดือนก็เจ็บเตือนอีกแลวซี คิดต$างต$างนานากลัวชีวาวอดวาย เฝyาสวดมนตวิงวอนขอพรหวังพึ่ง เหมือนอยูร$ ะหว$างกลางทะเลตองร$อนเร$ในนที พูดถึงคุณมารดาดูดูก็น$าเห็นใจ ขอสองรองลงมาฉันขอว$าอีกสักตอน กระดานไฟก็ใช$กวางเอาทองยางอัคคี การอยู$ไฟอยู$ฟ‹นตองทนฝ‹นฝ/กใฝZ นี่แหละพระคุณของคุณแม$ควรเหลียวแลดูบาง เออแน$นายลออเอาพระคุณพ$อขึ้นมาอาง ว$าพ$อดีอย$างนั้นว$าพ$อสําคัญอย$างนี้ แม$ก็เลี้ยงลูกชายมาจนไดเล$นลําตัด มาลืมบุญคุณมารดาที่เลี้ยงเจามาจนเติบใหญ$ เมื่อเจากําเนิดเกิดก$อจากทองพ$อหรือทองแม$ ยกบุญคุณพ$อน$าหัวร$อจริงพับผ$า เธอว$าพ$อนั้นมีคุณไดเจือจุนครอบครัว ไหนค$าเทอมของลูกคนโตค$านมของลูกอ$อน มันไม$จริงเสมอไปมันไม$ใช$เสมอมา แม$ก็มีวิชาแม$ก็ศึกษาฝNกฝน สมัยนี้เมืองไทยเราเป*นสมัยพัฒนา เรียนเท$ากับผูชายเงินเดือนก็ไดไม$ใช$นอย ภรรยาสมัยนี้ช$วยสามีไดมากมาย
มีอยู$สิบสองที่อุมทองทรมาณ แต$เอาเถอะไม$เป*นไรท$านว$าไวอย$างนั้น ตองชอกช้ําลําบากอดอยากเหลือประมาณ ไม$ค$อยอร$อยเอร็ดตองอดเผ็ดอดหวาน ตองตรมตรอมผอมผ$ายเพราะร$างกายไม$ตองการ มันรอนรุ$มคุมคลั่งไม$อยากนั่งอยู$กับบาน เดี๋ยวเจ็บห$างเดี๋ยวเจ็บถี่อีตอนนี้น$าสงสาร นั่งตาหลับกระสับกระส$ายหาที่หมายยึดมั่น เฝyาระลึกนึกถึงก้ํากึ่งต$อเหตุการณ เรื่องเป*นตายรายดีสุดที่จะวิจารณ พอลูกคลอดปลอดภัยก็มีจิตใจเบิกบาน ............(ไม$ปรากฏ)................. จนครบเจ็ดราตรีเป*นแบบนี้มาแต$โบราณ เอาหลังอิงผิงไฟหนาอกก็ใหอาหาร เมื่อมีกําเนิดเกิดนายหวังแหมมันช$างทรมาน เรื่องชั่วดีถี่ห$างเอาขึ้นมาอางรําพัน มาใส$รายปyายสีทําใหแม$นี้อัดอั้น แม$ก็พึ่งรูชัดว$าเจาเป*นสัตวเดรัจฉาน เจาอยู$ในทองของใครรูไหมไอสันดาน หากเจาไม$รูแทไปตามหมอตําแยก็แลวกัน พระคุณแม$นี้หนาไม$เห็นเอามารําพัน หารายไดเขามาถัวเลี้ยงครอบครัวทางบาน ค$ากระโปรงของหล$อนมันเดือดรอนไปทั้งนั้น สมัยนี้มารดาก็ช$วยหาดวยเหมือนกัน เช$นแม$แม$ทุกคนตองดิ้นรนหางาน ผูหญิงไดฝNกศึกษาเรียนวิชาจบชั้น ไอที่เขาเรียนสูงหน$อยก็ไดไม$นอยกว$าพัน เธอดิ้นรนขวนขวายหารายไดเขาบาน
๑๖๘ |
ประยูรนิทรรศน
ค$ากระโปรงค$าเสื้อตองควักเนื้อของฉันเอง ค$ารองเทาค$ากางเกงฉันออกเองทั้งนั้น ลิปสติกขนตาเรื่องแต$งหนาแต$งหัว ผูหญิงที่ดีตองรูตัวจะกวนผัวทําไมกัน เรื่องสวยเรื่องงามตองพยายามเอาใจใส$ อย$ามัวเหม$ออยู$ทําไมเพราะเป*นสมัยแฟชั่น ฉันขอเตือนรุ$นพี่ที่ยังไม$มีครอบครัว อย$าปล$อยเนื้อปล$อยตัวเดี๋ยวลูกผัวจะแปรผัน ตองหมั่นสรางหมั่นเสริมหมั่นเพิ่มใหผุดผ$อง ผัดใหขาวอล$องฉ$องผัวจะมองตาเป*นมัน ถึงเขาเจอของใหม$เขาก็ไม$เหลียวแล ถึงจะเลื่อนเป‹‘อนเชือนแชก็ตองนึกถึงยาย แก$ทางบานเพราะผูชายสมัยนี้เขาชอบมีเมียมาก มันนุ$งถุงยุ$งยากฉันจึงไม$อยากแต$งงาน .................................................. กลอนแรง แม$ผูหญิงพวกนี้ชักอวดดีกันใหญ$ นี่พวกเราจะเอายังไงจงบอกไปใหชัดแจง เอายังงี้ดีละมังใหนายหวังเขาซอม ลําตัดพวกนี้เรายอมเพราะนางผอมเขาแข็งแรง นางผอมมันตองกับฉันเพราะเคยประชันกันหลายครั้ง เคยแพบางชนะบางมาหลายครั้งหลายแห$ง นางผอมนี่ไม$เท$าไหร$เคยรูใจรูจุด คืนนั้นไปเล$นที่สะพานพุทธฯ ฉุนว$าเสียหยุดแสดง เพราะฉันรูประวัติฉันเคยงัดเอาขึ้นมาว$า อดีตกาลผ$านมาเคยเป*นแม$คาขาวแกง วันนั้นฉันไปหางานถึงบานตอนเชา ผัดหนาใหออกขาวหิ้วหมอขาวร$องแร$ง ฉันเลยพูดใหเขาไดยินว$าแม$ยุพินนี่ขยัน เขาจะตื่นก$อนไก$ขันดูซิฟ/นยังไม$แปรง พอเธอขยายรายฟ/นแหม’น$าขันน$าคิด ฟ/นดี ๆ ซี่นิด ๆ พรองี้ติดใหออกแดง ญ. แม$ทวีเพื่อนฉันเอาไงกันบอกมา พวกผูชายเขามาว$าเธอเป*นแม$คาขาวแกง เธอเป*นจริงหรือเปล$าที่เขากล$าวโจษขาน ฉันเลิกขายมาตั้งนานเพราะฉันรําคาญคนแกลง มันกินเชื่อแลวไม$เฉ$งฉันเจ5งเพราะเจาหมอนี่ ไปกินหลายครั้งสตางคไม$มีเจาลูกหนี้ขาวแกง วันนี้มาเจอลูกหนี้ตองทวงเสียทีเงินที่ติด ขอโทษนะพี่ทิดวันนี้ตองคิดกันดวยแขง คิดทวงหนี้กันแบบใหม$เป*นไงเป*นกัน เธอทวงคนนี้ฉันทวงคนนั้นเราช$วยกันสองแรง ทวงแบบนี้สากลคนทุกคนเขาจะไดทราบ ว$าลูกนองหวังเต5ะถูกเตะขนาบเรื่องชักดาบแม$คาขาว แกง ช. สวัสดีครับคุณจ$าผมเห็นท$าจะไม$ดี กระผมตองขอแจงความตอนสองยามยังไม$แจง ว$าผูหญิงอันธพาลมีสันดานไม$สุภาพ คิดทวงหนี้เตะขนาบเรื่องชักดาบค$าขาวแกง ผมไม$เคยชักดาบขอบอกใหทราบเสียดวย มาพูดยังงี้มันไม$สวยงั้นเองจงช$วยชี้แจง ไม$เป*นจริงหรอกครับว$าสําหรับพวกผม หวังว$าท$านผูชมไม$เชื่อลมลมแลงแลง
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๑๖๙
แม$ทวีกับแม$ศรีนวลเธอไม$ควรอย$างยิ่ง ทําเผยอเย$อหยิ่งฟ/งแลวยิ่งขยะแขยง เธอจะมาเตะผูชายเตะไม$ไดหรอกงามทรัพย พอเธอเตะฉันก็จับฉันตองขยับโตแยง แต$พอเธอยกขาฉันทําถาแบบนี้ แลวมือขวาฉันยังมีตองจับใชหนี้แม$คาขาวแกง .................................................. (ลูกคู) สมเด็จพระเทพรัตน,ทานทรงเปJนปราชญ,ไทยทั้งชาติลือชา ทรงอนุรักษ, วัฒนธรรมไทยเกรงวาสูญไปจึงได(พัฒนา ขอถวายสักการะสมเด็จพระเทพรัตน จักรีวงศพงษกษัตริยพนมหัตถวันทา ขาพระพุทธเจาภูมิใจที่เกิดมาในชาตินี้ ใตบาทาฝZาธุลีวงศจักรีที่แกวกลา มีความสุขลึกซึ้งที่ไดพึ่งใบบุญ พระกรุณาธิคุณแสนอบอุ$นเกศา ขาพระองคจงรักดวยประจักษแน$ใจ ทรงอนุรักษฝ/กใฝZเฝyาห$วงใยใหชาวประชา ทรงสืบสานงานเมือง ใหรุ$งเรืองเลิศล้ํา ศิลปวัฒนธรรมก็ทรงนําพัฒนา ปฏิบัติสมบูรณมิใหสูญเสื่อมคลาย ท$านไดทรงขวนขวาย ที่สูญหายคนหา เจริญงามตามพระบาทมหาราชภูมิพล ถึงรอนแดดแผดรนหรือหนาวฝนจากฟyา มิไดย$อทอวรกายประดุจชายชาตรี บรมราชกุมารีพระบารมีเลิศลา เหมือนฉัตรแกวกั้นเกตุทั่วประเทศไรทุกข เพิ่มไพบูรณพูนสุขไปทั่วทุกหย$อมหญา ขอใหสิ่งศักดิ์สิทธิ์ที่เรืองฤทธิ์รอยล$อง มาประชุมคุมครองฝZาละอองบาทา ใหทีฆายุโกดังมโนปณิธาน พระชนมชื่นยืนนานตลอดกาลแกร$งกลา ขอเดชะพระบารมีวงศจักรีเกรียงไกร มาปกปyองผองไพรใหเมืองไทยวัฒนา องคสมเด็จพระเทพรัตนฝAพระหัตถเลิศล้ํา นิพนธเพลงสมตําฟ/งแลวขํามีค$า เป*นอาหารพื้นเมืองที่ลือเลื้องมานาน ผลิตผลคนอีสานทํามานานนักหนา ท$านนํามาสาธยายเรียกน้ําลายคนฟ/ง ตํารับนี้ดีจังเขาถึงวังเจาฟyา โภชนาราคาถูกเขาเอาลูกมะละกอ ปอกเปลือกป/”บสับต$อ เอาใหพอไม$ตองผ$า ทําถูกแบบแซบอีหลีก็ตองมีพริกเผ็ด ปอกกระเทียมหอมพรอมเสร็จมะเขือเทศสีดา เจาปูเค็มนั้นก็ควรเพราะมันชวนใหชิมชม พวกชาวบานเขานิยม ถูกอารมณปลารา ใส$ในครกโขลกเบาเบาท$านใหเอาแค$ซ้ําซ้ํา ส$วนผสมสมตําช$วยกันจําหน$อยหนา มะนาวนั้นคั้นน้ําใส$สมตําปรุงแต$ง ยอดผักบุงกุงแหงตัวแดงก็ตองหา อันผักแกลมแจ$มแจ’ว วางเป*นแถวใส$ถาด บางก็ใช$ใบผักกาดสางสะอาดอย$างว$า ถั่วฝ/กยาวนั้นก็เยี่ยมแลวก็เตรียมไก$ย$าง พอหาไดใบทองหลางที่ริมทางก็เขาท$า
๑๗๐ |
ประยูรนิทรรศน
ถั่วลิสงคั่วใหสุกนําไปคลุกครบเสร็จ อร$อยลิ้นกินเหมือนเช็ดรสสะเด็ดโอชา พระนิพนธบทเพลงใหบรรเลงรองรํา ส$วนผสมสมตําดิฉันยังจําติดตา ศิโรราบกราบงามงามออกพระนามพระเทพรัตน จักรีวงศพงษกษัตริยแจ$มจํารัสเลิศหลา พระกรุณาปราณีที่ทรงมียิ่งใหญ$ ใหแก$เราชาวไทยประทับใจนักหนา ทุกสาขาอาชีพเป*นประทีปส$องทาง ดุจตะวันจันทรกระจ$างส$องสว$างเวหา จําเริญรอยบาทยุคลภูมิพลมหาราช พระปรีชาสามารถชาญฉลาดแกลวกลา ทรงฝNกฝนดนตรีมโหรีหลายอย$าง เพื่อกระทํานําทางเป*นตัวอย$างแก$ประชา มิใหปลื้มลืมถิ่นไปหลงศิลปXต$างประเทศ ซึ่งจะพาอาเพศชวนสังเวชชีวา บรรพบุรุษสรางสมควรนิยมยกย$อง จัดระบํารํารองท$วงทํานองงามสง$า ละครโขนดนตรีลวนแต$ดีน$าดู บทประเสริฐเลิศหรูควรเชิดชูบูชา ยามกรายกรอ$อนชอยเหมือนจะลอยนภาลัย ไดสรางสรรคทันสมัยศิวิไลล้ําค$า องคสมเด็จพระเทพรัตนทรงปฏิบัติราชกิจ ทรงบําเพ็ญเป*นนิจประทับจิตปวงประชา น$าสรรเสริญที่สุดเปรียบประดุจดวงมณี แสนสง$าราศีดังรัชนีแจ$มหลา เทพฤทธิ์ทุกสถานโปรดอภิบาลภูวนัย คอยปกปyองผองภัยเป*นขวัญใจชาวประชา .................................................. ถวายบังคมกมศีรษะไหวพระปกเกลา โอโพธิ์ทองของเราเหล$าชาวสยาม ในวารดิถีปAสามศูนย ศุภพิพัฒเพิ่มพูนผ$านพนภัย (ไม$ปรากฏ) ปวงประชาชื่นชอบถวายพระพรชัย ร$วมพลังสรางสรรคการกุศล ถวายองคภูมิพลผ$องอําไพ ดวยกตัญ•ูต$อใตฝZาธุลี ขอพระราชวงศจักรีสถิตเป*นศรีชาติไทย ไดพึ่งพระบรมโพธิสมภาร มาถึงเการัชกาลนับว$าเดินทางไกล ต$างร$มเย็นเป*นสุขทุกหย$อมหญา จะทําไร$ขายคาก็แจ$มใส พระบารมีปกเกลาเหล$าประชา ใตเบื้องยุคลบาทลวนสุขสบาย พระสยามเทวัญมาสืบสันติวงศ ถวายพระพรใหพระองคทรงปลอดภัย เสวยราชสมบัติร$มฉัตรแกว งามระยับวับแววควรจะกราบไหว ทศพิธราชธรรมนําประชาชน น้ําพระทัยเลิศลนมาชโลมไล ขาพระพุทธเจาชาวลําตัดไดจัดสรรพ ถวายพระพรรําพันอันไกลใกล
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๑๗๑
ขอใหพระองคทรงพระเจริญนาน เกษมสําราญกันทั้งวรกาย ขอใหพระชนมายุยั่งยืนนาน ทรงเกษมสําราญพระราชหฤทัย .................................................. รักษาพงษเผ$าอยู$เท$าทุกวันนี้ วัฒนธรรมประเพณีซึ่งสืบเชื้อสาย พูดถึงเชื้อสายเราไม$กลายเป*นอื่น มิยอมใหใครกลืนชาติเราได เรามีชาติศาสนาพระมหากษัตริย อยู$กันตามถนัดมาตั้งแต$ไหน เรามีอิสระลักษณะประเพณี แลวยังมีเสรีประชาธิปไตย ยายตาย$าปูZเราอยู$เป*นสุข เรามีประมุขมาทุกสมัย ไม$เป*นประเทศราชเหมือนชาติอื่นอื่น เราอยู$ยั้งยืนไม$เคยโยกยาย มีฐานะประเทศระบบเศรษฐกิจ พูดถึงสิ่งประดิษฐเราก็พอสูเขาได พูดถึงผูบริหารรัฐบาลชุดนี้ ท$านก็ทําหนาที่ของท$านไป ท$านบอกจะทําหนาที่ใหดีที่สุด อย$าไดยั้งอย$าไดหยุดนะคะท$านผูใหญ$ ถาท$านทําไม$หยุดพวกเราขอยกย$อง แผ$นดินทําแผ$นดินทองเป*นของคนไทย วัฒนธรรมโบร่ําโบราณ เห็นสิ่งใหรําคาญท$านคงแกไข ช$วยเหลือเพื่อชาติใหสะอาดสะอาน เผ$าพงษวงวานช$วยเหลือกันไว เด็กเล็กนอกลู$ไม$รูชัดเจน ต$อไปตองเป*นท$านผูใหญ$ ช$วยปราบช$วยปรามช$วยหามเขาที เพราะท$านมีหนาที่คงจะทําได ชี้ทางใหเห็นเรามิไดหักหาญ เป*นวิทยาทานช$วยเหลือเด็กไทย คลั่งลานสะเก็ตคลั่งดิสโก นึกว$าวิเศษวิโสทําใหเสียนิสัย พวกเราไม$นึกไม$รูสึกเคียดแคน วัฒนธรรมไทยแลนดไม$เคยรั่วไหล วัฒนธรรมชาติอื่นไหลลื่นเขามา จนผิดธรรมดาแทบดูไม$ได ทุกแง$ทุกมุมมองแลวปวดขมับ พวกเราพรอมยอมรับว$ามิเป*นไร จริยธรรมที่จําเขามา มันขัดหูขัดตาบรรดาคนไทย คนไทยส$วนมากไม$อยากยอมรับ ฉะนั้นเราควรปรับความเขาใจ เช$นการบันเทิงทุกวันนี้ มันเสื่อมศักดิ์ศรีไม$ตองสงสัย เราชอบของเขาแต$เขาไม$ชอบของเรา พวกที่โง$เขลาพวกนั้นคือใคร ทําบุญวันเกิดคิดดูเถิดหลายที่ พูดถึงพิธีแทบไม$ใช$คนไทย ตัดเคกเปZาเทียนกราบเรียนรู แฮปปA‘เบิรทเดยทูยูพิธียิ่งใหญ$
๑๗๒ |
ประยูรนิทรรศน
เคยรูเคยเห็นขอเป*นพยาน ระดับผูบริหารเชียวนะจะบอกให ดิฉันเห็นกับตาถึงมาว$าใหฟ/งเอย .................................................. ขานี้หนอขอคารวะยกหัตถะขึ้นวันทา ขอไหวพระคุณครูบาที่อุตส$าหสั่งสอน ท$านมุ$งหวังสั่งสอนใหว$ากลอนสดสด ท$านใหจําท$านใหจดมีกําหนดไวแน$นอน ทั้งทีฆะระสะหรือจังหวะช$องไฟ สัมผัสนอกสัมผัสในดิฉันเขาใจล$อนจอน ฉันเขาใจแจ$มแจงท$านชี้แจงใหเห็นจริง จังหวะโจ5ะ จังหวะทิง จังหวะสวิง จังหวะว$อน ออฟบิทดิสโก จังหวะสโลฟ*อกซทรอท ไดพากเพียรเรียนตลอดจังหวะออดจังหวะออน เราจะเป*นลําตัดเราตองหัดบททั้งนั้น ยิ่งแบบบทป/จจุบันเขาฝNกเป*นขั้นเป*นตอน เราเล$นหัวตองรูหลักและรูจักเปลี่ยนแปลง จะรําจะรองตองออกแรงตองมีแข็งมีอ$อน เวลาแข็งตองแข็งขันมีดุดันนิดหน$อย เวลาอ$อนตองเสียงอ$อยอ$อยใหแช$มชอยอรชร มีหนักมีเบามีกระเซาเยาแย$ อีตอนแต$ชาแต$ตองมีแง$มีงอน ตองเล$นหูเล$นตาลอยหนาใหเต็มที อีตอนทายทายใส$ใหถี่และตองใหมีเผ็ดรอน ถึงทีเด็ดเผ็ดรอนตองขอดคอนคู$แข$งขัน ใครเก$งกลาก’ากั่นมาว$ากันคนละกลอน ไม$ตองเกรง ไม$ตองกลัวเฮยตัวต$อตัวขึ้นมาเลย อย$าชักชานิ่งเฉยขึ้นมาเลยเจากระล$อน ขึ้นมาเจอไม$ตองลงคนละวงแบบงานวัด หนอยเจางูเห$าทําฮึดฮัดคิดจะมากัดกับพังพอน ลําตัดอย$างนายณรงค นายทวีคงไม$มีน้ํายา ลุกขึ้นรําทําท$าเหมือนครูบาไม$สั่งสอน ฉันยิ่งมองยิ่งเหมือนไสเดือนถูกขี้เถา ลุกขึ้นมาเขย$าเหมือนคนเมาแบกหมอน นิ้วนี้แข็งเหมือนผักสะตอรําไม$ย$อไม$ย$นแย$ เขาชอบชุ$ยคุยแทว$าแม$เขาเป*นละคร พูดถึงคุยงี้เขาขั้นพ$นจนควันโขมง ยืนเกร็งกลามจนตัวโกร$งมองเหมือนโอ$งมังกร นายหวังนี่ก็ไม$ไหวหนาแกใหญ$มูลู$ทู$ ปAนี้แกดําน$าดูมองเหมือนงูขวางคอน อย$าซังกระตาย แลนายหวังจ’า ดูหนังที่หนา หนากว$าก$อน เป*นนกขมิ้น ก็บินไม$ไหว ถาเป*นปลาไหล ก็ใกลพังพอน ดูหนังแกหนา ดูหนาแกย$น ถาเป*นไก$ชน ก็ขนชักร$อน เป*นไก$แก$จัง ขึ้นรังไม$ไหว เจาของคงไม$ เอาไปเขาบ$อน เพราะแก$เต็มที เอาไปตีก็เสีย พอเห็นตัวเมีย ยืนเขี่ยแต$หงอน เป*นรถเป*นรา ก็น$าเขาอู$ ถาเป*นตะปู แกไม$สูหัวคอน เป*นเหล็กเป*นไหล ก็ไม$ไดผล ถาเป*นรถยนต ก็ไม$ทนความรอน
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๑๗๓
เปรียบเป*นมีดเป*นพราว$าอย$างว$าละพวกเรา ทื่ออะไรก็ไม$เขาเป*นมีดเก$าคมกร$อน แนะนายหวังแกนั่งเงียบเท$าที่ฉันเปรียบแกเป*นมีด แกคงเดือดฉันสุดขีดนั่งหนาซีดเป*นไก$ตอน .................................................. กลอนลี๊ป (สร(อย) อีนางแมหงส,เอPย ปOกออนรอนลงเข(าในดงดอกปOบ วันนี้มาเจอคนสวย รูปร$างสํารวยน$าพาไปจีบ สวยจริงแม$หญิงชั้นหม$อม แกมหอมเหมือนดังดอกปAบ แกมหอมเหมือนดังกลิ่นธูป ถาพี่ไดจูบจะใหสี่สิบ ไดจูบจะลูบใหโชค นองจ’าหนาอกมันน$าจับบีบ อกลีบบีบดูก็ลื่น เจาของเขาตื่นเขายืนขนีบ เหลือบจองมองไปเห็น ในชายกระเบนมีอยู$สองกลีบ สองกลีบขนีบกันแจ เหมือนปูแสมทําปากมุบมิบ ของดีพี่ก็มีมาฝาก ถานองเปรี้ยวปากจะใหกินหมากดิบ มีหมากมาฝากสองใบ ผ$าฉับยางไหลมาเป*นปA”บปA”บ หมากบางล$างเป*นยางเหนียวหนับ หนาหมากลื่นผลับอย$าจับหมากบีบ ขืนบีบจะตองเสียของ มาซิเขาหองจะใหนองลองบีบ อมหมากทําปากตุ$ยตุ$ย ทําหนามุ$ยมุ$ยทําตาปV”บปV”บ จะกลืนก็ไม$เขาจะคลายก็ไม$ออก ขยับขยอกเลยกลืนเขาไปชิบ หอมเจาเอ’ยดอกปAบ ฉันกลัวหมากจะติดคอเอย .................................................. นางหงส, กลอนลุง ฟ/งเจาหนุ$มแลวมันกลุมกลัด พ$อนักลําตัดดาวรุ$ง จะคุยกันหนักไปล$ะเจาหนู ฉันฟ/งดูแลวชักสะดุง จะเล$นอะไรยังไม$สันทัด หรอกพ$อลําตัดลูกทุ$ง เพิ่งเล$นลําตัด เพิ่งหัดหยกหยก เขาช$วยยก เขาช$วยพยุง ไม$รูภาษา ไม$รูภาษา ทําเซ$อซ$า หัวสูง เอ็งไมซีก เดี๋ยวโดนซัด อย$าเสือกมางัด ไมซุง ฉันมองหนา ตาไม$หลบ ประเดี๋ยวแม$ตบ เขาอุง
๑๗๔ |
ประยูรนิทรรศน
ประเดี๋ยวแม$ล$อ ใหคอเคล็ด ทําคุยเผยอ เย$อหยิ่ง ว$าแม$..ดีหน$อย ลูกนองเจางั่ง นี่ช$างพูด ว$าแม$ประยูรไม$เหมือนคนอื่น หน็อยเจา...มาว$าประวัติ ว$าตอนฉันเลิกลําตัด แกว$าอูฮู อื้อฮือ กลัวสะดือ นักหรือไอบา ดึงหนามาขยี้ ตีดวยพุง
แลวจับมาเด็ดยอดผักบุง ว$าพวกผูหญิง ไม$อยากจะยุ$ง แต$ขี้ฝอย น้ําลายฟุyง เดี๋ยวแม$จับโก$งตูด เอาไมกระทุง ชอบยืนแลวส$ายพุง เรื่องที่วัดทองคุง แลวฉันก็ผลัดผานุ$ง แกเห็นสะดือ แลวแทบสะดุง เดี๋ยวคลุมหนาเสียดวยผานุ$ง แลวฟาดดวยถุงกาแฟเอย .................................................. นางหงษ, กลอนลี ไดมาประสบพบภาพ ใหซึมซาบในอินทรีย ดูท$าทาง ก็อวนทวน ลองทบทวนดูอีกที ดูหนาก็ใหญ$ ไหล$ก็กวาง มองขางขาง เหมือนโลงผี ตองขอโทษ อีกสักครั้ง ออ พี่หวังหรอกหรือนี่ มันคลับคลาย คลับครา ออออ สวัสดี ไม$เจอหนา กันนานนม ไม$ค$อยไดชม ทางทีวี เขาโจษกันอื้อ เขาลือกันจัง เขาว$านายหวังน$ะหลบภาษี ลูกนองหลายคน ตองอลหม$าน งานการไม$ค$อยมี ไม$มีงาน ไม$มีการ ฉันไปที่บานตั้งหลายที ฉันไปบ$อยบ$อย ไม$ค$อยไดพบ เขาลือว$าหลบเจาหนี้ ตองขอโทษ อีกสักครั้ง เพราะว$าสตางค แกไม$ค$อยมี ไม$มีสตางค ไม$มีสตุง เลยไม$ไดยุ$ง กะลงกะหรี่ ฉันเห็นหลายหน ที่นนบุรี แกไปกับอีตาแว$นเอย .................................................. นางหงษ, กลอนเลา จะเอายังไงกันแน$ พ$อควายแก$เกวียนเก$า
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๑๗๕
จะเอาอย$างงี้ จะเอาอย$างโงน ไอแกมันคนงี่เง$า โง$เง$านักอีตางั่ง ไม$ชาก็นั่งหงอยเหงา ควรตัดน้ํา ใส$กะโหลก กมชะโงกมองเงา หนาก็ดํา เหมือนกับดินหมอ ปากคอเหมือนปลาเคา ลุกขึ้นมารําทํากระดุกกระดิก นึกว$าบุคลิกแกหล$อเหลา ดูบุคลิกลักษณะ คงกักขฬะ ฉันคิดคร$าวคร$าว ฉันมิไดดูถูกมิไดดูหมิ่น แกเป*นศิลปVนกันจริงหรือเปล$า เป*นศิลปVนไม$มีศิลปะ ดูลักษณะที่แกแอนนาว แกแอนนาวไม$เขาประเด็น ฟ/งดูรูเห็นแลว อยากจะหาว อารมณของคุณไม$สุนทรีย ชอบเสียดสีกับพวกสาวสาว พวกสาวสาว เขาไม$แยแส เพราะอีตาแก$ แกชอบกาวราว ไม$มีใครเขาคบหา เพราะแกพูดจาสามหาว ถาเปรียบเป*นเจาก็ไม$มีศาล เปรียบเป*นบานก็ไม$มีเสา เป*นขาวเปลือกก็ไม$มีรํา เป*นโต5ะอีหม$ามก็ไม$มีสุเหร$า เป*นคนก็ไม$คมคาย เป*นควายก็ไม$มีเขา จะพูดกับใครก็ไรน้ําหนัก ถาเป*นสุนัข ก็หัวเน$า เปรียบเป*นมีดก็ไม$มีคม ถึงจะเป*นนมก็ไม$มีเตา เป*นกระทะก็ไม$ทนทาน เป*นถ$านก็ไม$มีขี้เถา เป*นผัวก็ไม$อยากเรียกพี่ เป*นผีก็ไม$อยากจะเผา คนอะไร ไม$ไดความ แกชอบตรงขาม กับคนอื่นเขา จิตใจแก ก็ไม$แน$นอน เขาชอบหนารอน แกชอบหนาหนาว แกไปคนเดียว ไปเที่ยวตามตรอก เขาจะเดินออก แกจะเดินเขา เขามีขนมเคก แกจะกินขนมครก เขามีขาวหมก แกจะกินขาวเม$า เขามีของคาว แกจะเอาของหวาน เขาเล$นว$าน แกจะเล$นว$าว แกไปคนเดียว ไปเที่ยวตามซ$อง เขามีลูกนอง แกจะล$อแม$เลา น$าจับมาขยี้ ตีดวยเข$า แลวควักขี้เต$าใหมันดมเอย ..................................................
๑๗๖ |
ประยูรนิทรรศน
นางหงษ, กลอนไล วันนี้เรามาประชัน เราตองว$ากันใหท$านเห็นใจ ท$านเสียเงินไปเชิญเรามา มัวนั่งประหม$ากันอยู$ทําไม มัวนั่งประหม$าที่ท$าไม$เหมาะ เจอรุ$นกระเตาะไม$ตองตกใจ เมื่อรักจะเล$นใหเตนเขามา อย$ามัวยักท$า ร่ํารี้ร่ําไร หรือพวกของท$านเห็นฉันเป*นเด็ก ถึงตัวมันเล็กแต$ว$าใจใหญ$ ไม$ตองมาหย$อนผ$อนฝAมือ เวากันซื่อซื่อ ไม$ตองสงสัย เพราะเราเป*นสาวดวยกันทั้งสอง แกจะมามองเขาอยู$ทําไม แกอย$ามามองทําจองมากมาก เดี๋ยวฉันกระดากไม$อยากออกไป ผูชายเจาชู อูฮู พิลึก ใจเตน ตึ๊กตึ๊ก รูสึกรอนใน ไอน$องก็สั่น ไอขวัญก็หนี ผูชายพวกนี้ อย$าไวใจ หนาก็เหี้ยม เหมือนพระราหู ถาขึ้นบานหนูน$ากลัวตองไล$ ถาใหขึ้นบานเดี๋ยวจะพาลพะโล เจา...หัวโตฉันเคยรูไต’ อ’อนาย....นั้นยังพอคบ แต$เซ$อบัดซบ ฉันรูไส แต$งตัวสมารท สะอาดสะอาน โอโฮหัวลานไปบานตะไท พวกเจาเอย.. ลําไย เหม็นเขียวอะไร ที่ไหนเอย .................................................. นางหงษ, กลอนแล ฝZายเป*นต$อเขาขอใหรอง เราเป*นฝZายรองก็ตองตามแก พูดถึงเรื่องแกตัวฉันก็เก$ง เฮย ฉันกับเอ็งใครเก$งกันแน$ ถาใครเก$งแน$เชิญแกใหเห็น เฮย อย$าอย$า เล$นเดี๋ยวไดเผ$นกันแย$ ฉันพูดแกกลอนหรอกน$ะยายบา นึกว$าแกผา งั้นขายอมแพ เราเป*นสตรีตองมีระเบียบ ตองรองเรียบเรียบ สองง$ามสองแง$ ตองรองสองง$ามใหงามสง$า เออน$ะเออน$ะ เรื่องนี้ขาแน$ จะพูดจะจา ตองหาเหตุผล การพูดสัปดน นั่นน$ะคนแก$แก$ อย$าพูดทุกอย$างในทางที่คิด ขืนเขาใจผิดเดี๋ยวติดกันแจ ถลําลงล$องเป*นของไม$ยาก ถลําพลั้งปากมันยากใจแท นาย...แกนั่งมองหนา เขาคงเคืองขาดูท$ารักแก
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๑๗๗
ฉันไม$รักหรอกผูชายลําตัด ฉันรูประวัติ จะงัดเอามาแฉ แกชอบแต$การพนัน คุยโมสะบั้นตามรานกาแฟ กลางวันเร$ร$อนเขาบ$อนไฮโล กลางคืนนั่งโมตามวงกะแช$ น้ําท$าไม$อาบเหม็นสาบเหม็นสาง ใครอยู$ขางขาง อย$าไปนั่งแค$แค$ เสื้อดีมีใส$ก็ใชไม$ทน เหงื่อออกซักหนเหม็นขนรักแร ขืนเขาไปใกลไม$ไหวแน$ เพราะกลิ่นพวกแกรบกวนเอย .................................................. นางหงส,กลอนหลอก ลูกคู อีแมนางหงส,เอPยปOกออนรอนลง เอามาในดงมะกอก แมนวลละอองน(องญา มาฟTงพี่วาเปJนกลอนหลอก มาฟ/งฉันว$าดูสักที แม$สตรีที่อยู$บางกอก นองก็หนึ่งที่อยู$สนเม รูปก็งามเก’ดีไม$หยอก รูปก็สวยแหมแถมยังสาว แกมขาวเหมือนยังกะไข$ปอก แกมขาวราวสําลี คงสวยดีทั้งขางในขางนอก อันว$าจิตใจเธอคงใสสะอาด เพราะมารยาทเธอบ$งบอก ยามแยมยิ้มมันนิ่มนวล ช$างยั่วยวนดีไม$หยอก แต$แม$ประยูรนี้ไม$ไดเรื่อง ชอบชําเรืองออกไปขางนอก ชอบทําตาหวานพานไส ผูหญิงอะไรอ$านนิสัยไม$ออก เล$นหูเล$นตาทําหนานิ่ว แม$โวยเขียนคิ้วยังกับหางกระจอก อยู$ไม$สุขทําหลุกหลุกหลิกหลิก ขยุกขยิกดีแต$เยาแต$หยอก จะลุกจะนั่งไม$ระวังตน ก็เห็นหลายหนละกูไม$อยากบอก เมื่อตอนเย็นฉันก็เห็นอีกที ฉันเลยตองหนีออกไปขางนอก เพราะแม$ประยูรนักลําเขาทํายุ$ง นั่งผานุ$งหย$อยตั้งศอก กางเกงชั้นในหรือก็ไม$มี แม$ประยูรยาหยีนั่งออก ผมเห็นไดชัดถนัดในตา สียังกับฟyาพยักหมอก ครั้นจะไม$ดูก็ยังเสียดาย นิสัยผูชายเราก็รูหรอก ไดพบไดผ$านเป*นอาหารตา วันหลังวันหนาจะไดนึกออก ระวังไวหน$อยนะแม$รอยชั่ง จะลงจะนั่งแม$จงฟ/งฉันบอก
๑๗๘ |
ประยูรนิทรรศน
ที่ลออแนะนําจงจําเอาไว ระวังระไวทั้งขางในขางนอก อย$าไปเผอเปVดฉากตามปากตรอก ถาปล$อยใหออกมันก็สบายออก .................................................. ผู(หญิงแก(กลอนหลอก พวกผูชายลําตัด ปากจัดกันไม$หยอก อย$าทําสําออยมายืนลอยหนา ประเดี๋ยวจะหาว$าฉันไม$บอก เราเป*นคนโมโหราย ฉันเกลียดผูชายที่กลับกลอก ว$าพูดจาสับปลับ ประเดี๋ยวแม$จับเอามาตอก จับมาตอกเสียใหหนาหัน พอลมถลันแลวฟ/นดวยศอก เหยียบทองใหรองว$าพอ บีบคอใหรองไม$ออก เธอบีบคอฉันจับขา แต$พอไดถาแลวช$วยกันลอก ลอกคาบแลวฉาบดวยแซ$ จับไอแก$นี้มาถอนหงอก ถอนหงอกใหแกนั่งหงอย ใหบนอ’อยพูดไม$ออก ใหพูดไม$ออกบอกไม$ได ตีไมไม$ใหหัวถลอก แลวจับมานี่ตีดวยศอก ใหหนาถลอกปอกเปVกเอย .................................................. ลูกคู อีแมนางหงส,เอPย ปOกออนรอนลง เข(ามาในดงมะเขือเปราะ วันนี้โชคดีเสียจัง พบนางกําลังเอ5าะเอ5าะ เอ5าะเอ5าะมากับอ5ะอ5ะ หนูจ5ะกําลังหอเจ5าะ หอเจ5าะหอเจ5าะน$าเจี๊ยะ ถากูไดเลียะจะไปบอกบังเลาะ หอเจ5าะหอเจ5าะน$าเจี๊ยะ มันน$าเลียะมันหนาฉอเลาะ เห็นแลวนึกรัก นึกหนักอีตรงเหนาะเหนาะ เห็นหนาอีหนูแลวอยากจะรัด อยากสัมผัสกับหนูเฉพาะ สวยพรอมไม$บกพร$อง ผุดผ$องกําลังขบเผาะ โสภีไม$มีชอกช้ํา ชุ$มฉ่ําเหมือนยังกับตาลเฉาะ สองช$อของแม$รอยชั่ง ถาเป*นระฆังกูจะเดินเขาไปเคาะ เป*นระฆังก็ยังไม$เขลอะขละ เป*นกระทะก็ไม$กระเทาะ เป*นกระทะฉันก็จะไม$ทิ้ง กระตุงกระติ้งกําลังกระเตาะ
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๑๗๙
กระตุงกระติ้งแม$แกมอ$องต$อง ฉันอยากแตะตองลองเขาไปเต5าะ อยากแตะตองจนใจเตน มันอยากจะเห็นอยากจะเหาะ มันยากเห็นนั่นมันอยากเห็นนี่ อยากเห็นที่เอ็งมีเอ5าะเอ5าะ ถาเอ5าะเอ5าะไม$เอาะแอะ จะลองกระแซะเขาไปยืนออเซาะ ถาไดเสียเป*นเมียเสร็จ จะพาไปเพชรเอาเห็ดไปเพาะ ไดนองมานอนเคียงคู$ อีหนูจะใหดูลูกเงาะ ถาไดนองมาครองเคียงคู$ อีหนูจะใหกินลูกเงาะ หอมเจาเอ’ยอร$อยเหาะ จะซื้อลูกเงาะใหเอ5าะเอ5าะกินเอย .................................................. นางหงส,กลอนลัย นึกรักเธอหนักหนา ความรักมันคุกรุ$น พี่อยากไดใกลชิดสนิทกับเจา ถึงนอง…จะหวังเขาไม$ถือ ขอใหพีไดแต5ะอั๋ง ถาไดนองนองเอามาเป*นคู$ เอาใจใส$แลวก็จะสอดส$อง อากาศหนาวหนาวพี่จะเฝyากอดนอน เพราะพี่เป*นคนขยัน กลางคืนกลางวันขยันไม$หยอก นองมาอยู$กับพี่ จะปรนนิบัติพัดวี เวลากลางวันจะปอกกลวยปyอน เวลาเบาจะไม$ใหเจาหาล$อง เวลาหนูหนูไปอาบน้ํา แต$พออาบน้ําเสร็จ ขออย$างเดียวแลหนูที่รัก
นองยาแม$หนานวลใย หวังว$าแม$คุณจงเห็นใจ พี่อยากจะเขาไปนั่งใกลใกล พี่ขอจับมือสักหน$อยไดไหม คุยกันบางจะเป*นไรไป จะเลี้ยงจะดูเอาใจใส$ ประคับประคองรักใคร$ อากาศรอนพี่จะพัดให งานการเอาใจใส$ เขามุงจักตอกและก็เหลาหวาย นองนี้คงสุขใจ ใหหนูนี้สุขใจ เวลานอนเวลาเธอรอนจะพัดให ใหคนคอยรองแลวก็ทิ้งไป โอ5ยจะตามไปที่หัวบันได จะพาไปเพชรบุรีตัดใหม$ อย$าใหฉันซักกางเกงใน
๑๘๐ |
ประยูรนิทรรศน
ขออย$างเดียวแหละงามชื่น เรามันมีของขลัง คุณครูท$านสั่งคุณครูท$านสอน ท$านว$านอนสูงใหนอนคว่ํา เมียวอนอย$ายิน หนูคนนี้นะลุงจะสอน ต$อต$อไปวันขางหนา เขาเป*นสามีตองนอนขางขวา ถึงเขาจะจับหรือเขาจะตอง ขอสําคัญอีตอนเขามุง เวลากลางคืนเขาขีดคั่น ยามว$างว$างห$างลูกห$างผัว นุ$งอย$างงี้มันดีที่หนึ่ง ว$าอย$างไรแม$หนูจ’า รูปร$างมึงก็เขาท$า ผูหญิงทั้งสองคนนี้ ยิ่งแม$อุ$นเรือนนั้นยิ่งเป*นสาว แม$คนนี้ก็ดีแน$ ท$าทางก็เขาท$า ท$าทางก็เขาที ผูหญิงทั้งสองนางรองนางเอก ฉันจะไปรูแกหรือไอบา เออนี่แน$ะเพื่อนฉันขอเตือนสักหน$อย เผื่อพรรคพวกผูหญิงเขาพรักพรอม แกโดนซอมขาก็ไม$ช$วย เกือบโดนต$อยมันจะปล$อยใหแย$ ไอเพื่อนก็ทิ้งผูหญิงก็ฟาวล แต$คนอย$างกูนี้ไม$เคยกลัว
ไอเรื่องอื่นอื่นพอทําได ครูท$านสั่งสอนไว จะหลับจะนอนใหระวังระไว นอนต่ําใหนอนหงาย มีขาวหุงกินอดนอนนานตาย จะหลับจะนอนใหระวังระไว ไปเขาวิวาหแลวจงจําไว เราเป*นภรรยาตองนอนทางซาย อยู$ในหองละไม$เป*นไร เขาหามนุ$งกางเกงใน เวลากลางวันละนุ$งได สี่ตัวหาตัวก็นุ$งเขาไป กันผัวหึงนะจะบอกให ลองมาว$ากันหน$อยเป*นไร หนาตาเอ็งก็ผ$องใส ท$าทีกูก็ชอบใจ แขนยาวยาวแต$ไม$ค$อยใหญ$ ถึงไม$แก$ยังใชได หนาตาก็ผ$องอําไพ ดูนู$นดูนี่ไม$เอาไหน มาทายกันสเป•กว$าชอบคนไหน ไอห$ามึงมาด$ากูทําไม การพูดพล$อยพล$อยจะพลอยมีภัย ถาแกโดนซอมจะงอมกลับไป ไอเพื่อนเฮ็งซวยนี่คบไม$ได แลวเพื่อนแทแทจะทํายังไง จะเกิดเป*นข$าวคึกโครมกันใหญ$ คนอย$างอั๊วไม$เคยกลัวใคร
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๑๘๑
ลาดยาวกูก็ไปอยู$ เคยไปดูตั้งแต$สรางใหม$ คุกบางขวางตะรางเมืองนนท (ไม$ปรากฏ) กูไม$กลาเขาไปในบางขวาง กูกลัวเป*นนางงามของนักโทษชาย ถาผูหญิงพวกนี้เขาไม$ตองการ ถูกจับไปบานจะไปมีเมียควาย ไม$ยอมเสียสินสอดกอดสบาย แถมยังขี่ไดสบายเอย .................................................. สองไม( ยอกรค$อนทรวงเป*นห$วงเป*นใย ถาผิดพลั้งจงอภัยใหขาเจา ถาไม$เสนาะเพราะหูจงดูเอา เพราะการละเล$นเช$นเราแบบโบราณ การละเล$นเช$นเราหากไม$เขาท$า ช$วยส$งเสริมอุตส$าหนึกว$าสงสาร ช$วยกันชมช$วยกันติ ช$วยกันวิจารณ ติในการเพื่อก$อนะ พ$อคุณเอย ลูกมาสนองรองรําค่ําคืนนี้ ดวยยินดีเป*นที่รักสมัครสมาน กลอนใดทรามคําหยาบขอกราบกราน โปรดประทานอภัยไวสักคราว ฉันเพิ่งแปลกแรกมาเมตตาดวย โปรดเอ็นดูชูช$วยตัวนองสาว ประคองชูดูใจไวสักคราว อย$าใหทาวหนาวลมระทมใจเอย ลูกเปรียบเหมือนสกุณา เมื่อเวลาค่ํา สู$ประจํา รวงรังยังพฤกษา ไม$กลาจะออกไปหากิน ถิ่นแนวพนา กลัวป/จจา เขาจะอาฆาต ใหขาดลอย ไหนไหนท$านอยากจะชม เชิงคารมลําตัด ดูเยียดยัด ซายขวา มากันไม$นอย ไหนไหนท$านอยากจะฟ/ง มานั่งรอคอย บุญฉันนอย ที่ไดมา เวลาจวนเอย รังสีพุ$งรุ$งฟyาทิวาแผว เผดิมแลวเผดิมหลาผกาศิลปX เผดียงเริ่มเผดิมเล$นรําเตนกิน ผดุงศิลปXประดิษฐใส$มิไดเซา ศิลปVนซานซมหาร$มโพธิ์ อนาถโอซอกแซกดังแบกเสา ทุกหยาดเหงื่อเยื่อใย ใครใชเอา พวกของเรารับใชใหประชาเอย มาพบพ$อร$มโพธิ์ทองประคองรับ พระคุณนับเนืองอนันตไดหรรษา ช$างสดชื่นรื่นฤดีแสนจะปรีดา ท$านผูหาปราณีอารีรัก พวกขาเจาเหล$าศิลปVนสิ้นทุกคน ถอดกมลวางทาบลงกราบตัก อันความกรุณาหายากนัก ไม$รูจักสูญสิ้นชีวิตวายเอย ไปไม$กลับหลับไม$ตื่นใหคืนมา เขาเขียนไวในปZาชาน$าสงสัย
๑๘๒ |
ประยูรนิทรรศน
ฟ‹‘นไม$มีหนีไม$พนทุกคนไป เกิดมาทีมีแต$ตัวทั่วทุกคน อยู$กันไปไดกําหนดหมดลมปราณ คิดแข$งขันกันไปทําไมหนอ ควรรูสึกกลับใจใฝZทําดี ใครงงงวยดวยโลภจะขอสอน ต$อโลงผีมีไวพอไดยล มนุษยเราทุกวันนี้มีหลายอย$าง ทําเย$อหยิ่งจองหองพองกายา สหายเอ’ยฟ/งสักนิดภาษิตเตือน อันรามลักษณยักษลิงจริงหรือไร เหตุฉะนี้อย$าทะนงปลงยศศักดิ์ อนิจจังไม$เที่ยงแทซิแน$จริง พระทรงเป*นศูนยรวมใจไทยทั้งชาติ พระทรงเป*นนักพัฒนาขวัญธานี เฉลิมฉลองเจ็ดสิบสองพระพรรษา ประชาราษฎรยินยอมและพรอมใจ จะดําเนินตามเบื้องพระยุคลบาท จะเทิดทูนองคกษัตริยขัตติยา
ยามเราตายคงแต$ชื่อระบือนาน ทั้งมีจนนํามาแต$สังขาร ทรัพยสฤงคารเอาไปไดที่ไหนมี คนด$าทอนินทาว$าเสียดสี ใหสมที่มีกําเนิดเกิดเป*นคน เป*นคํากลอนใหประจักษไวสักหน อาจจะดลจิตใหช$วยไดเอย บางคนวางท$าโตโกหนักหนา อวดว$าขานี้สําคัญไม$หวั่นใคร ยศศักดิ์เหมือนความฝ/นอันขานไข สวมหัวใจจึงเป*นลักษณยักษหรือลิง เพราะอาจจักเปลี่ยนไปไดทุกสิ่ง ไวพึ่งพิงกันวันหนาดีกว$าเอย ประชาราษฎรร$มเย็นเป*นสุขศรี พระทรงชี้แนวทางสรางชาติไทย องคราชาจอมจักรีศรีสมัย ถวายไทดวยสัจจะวาจา จะจงรักภักดีชาติศาสนา จะรักษาความเป*นไทยไวนิรันดรเอย *ด.ญ. ณัฐลิตา เบญจมาศ เขียนประกวด 5 ธ.ค. 42
ตัวดิฉันนี้หรือ ฉันอยู$บานนอกคอกนา ตัวฉันก็มีที่นา ที่นามันมีหญา อยากจะถอนอยากจะแยง อยากกล$าวเรื่องบานเมือง
.................................................. เกี่ยวข(าว มีชื่อว$าโสภี อยู$บางปลามา สุพรรณบุรี แต$ไร$กว$ากว$านะคะคุณพี่ รกหูรกตาเสียจริงคุณพี่ ตองใชเรีย่ วแรงกันอีกที มีแต$เรื่องใหปวดฤดี
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๑๘๓
จึงมาชุมนุมเรียกรอง ประชันหนากลาหาญ ศูนยอํานาจการบริหาร มาเรียกรองกันตามกฎหมาย ไม$ใช$เรียกรองใหรัฐประหาร เราเล$นการเมืองแบบ ใหคุณทักษิณเขาสู$กระบวนการ ยืนหยัดนิติรัฐ ประชาธิปไตยตอง เมืองไทยไม$คอรัปชั่น เรียกรองตามแนวทาง แถวยุโรปแถวอเมริกา รถติดเขาไม$สน มีสิทธิ์เสรีเรียกรอง ผูนําเขาแกไข ประชาชนโดยทั่วไป ถึงทีเขาถึงทีเรา หันมาดูไอหอกหัก เวทีรัฐบาลทําเนียบ เรามีผูนําจิตปZวย จมูกก็หมูปากก็หมา อีกนายเยสโนโคคาโคล$า แกป/ญหาภาคใตไม$ได แอ็คอารตทําเป*นจิ๊กโก’ สามจังหวัดภาคใต ฆ$ากันตายรายวัน ผลสืบเนื่องจากตากใบ มีนายกชอบจอ
จึงเดินท$องตามวิถี ที่ตรงนั้นสันติไมตรี พวกเราชาวบานจึงมาที่นี่ กําหนดไวสันติวิธี ที่สาดโคลนใหเราที่นี่ คู$ขนานขนาบกันไปทุกที่ หนทางนั้นคือทางที่ดี ขจัดโกงกันไปทุกที่ ขาวสะอาดต$างชาติจงึ ยินดี กฎหมายนั้นนําวิถี ชาวฝรั่งเขาเปรมปรีดิ์ เขากาวหนากันยิง่ กว$านี้ เพราะทุกคนมีสิทธิ์เสรี ตามช$องตามวิถี รถขวักไขว$ใหเร็วรี่ เขาเขาใจในเวที พอโดนเขาก็เอาแบบนี้ ควรถอยฉากจากเวที นั้นสันติไมตรี ตองอับอายกันปZนปA‘ ชอบทําหนาไม$สมประดี ก็หมดน้ํายาหมดราศี ชอบพ$นน้ําลายแกทุกที คุยโวแถวบางบอนนี้ มันไม$ลงไปตรวจสักที ไอหมอนั่นยังทู$ซี้ โจรกระจอกไงช$วยบอกที มีมอทอจุนจี้
๑๘๔ |
ประยูรนิทรรศน
ถาเฉลิมยังก’ากั่น ตัวก็ดําใส$เสื้อลาย อีกนพพลติ๊งเหล$ ตาเหล$จึงดูพลาด เขาพระวิหารจานรอน ฟาสฟู•ดแดกด$วน เสิรฟจานรอนใหว$องไว จึงตองขับไล$สามทรพี
ตองใหประจันกับอัญชลี แบะอกใหญ$คือขานี้ ทํามาดเท$หใหดูดี เสียโอกาสครานี้ ปรุงเสร็จก$อนจึงเสิรฟเขาที่ พวกเราควรจับตาใหดี นายกไทยเขารูดี พนแผ$นดินนี้กันเอย .................................................. เกี่ยวข(าว มาฟ/งเพลงเกี่ยวขาว มารองเล$าดวยกลอนรวย มีสัมผัสนอกสัมผัสใน ลงทายดวยสระอวย มาชุมนุมอะไรกันหนา ดูหนาตาทั้งหล$อทั้งสวย เบียดกันนิดชิดกันหน$อย ขอใหค$อยค$อยเอออวย ถาหิวอาหารหวานคาว จะเลือกขาวหรือเลือกกลวย อยู$ในม5อบมันตองแคล$วคล$อง ถานั่งยองจะเมื่อยไปดวย ถาหิวน้ําก็แบ$งป/น เราท$านตองอํานวย ผาเย็นเช็ดหนาตา จะเช็ดขา(และเช็ด)เช็ดใหดวย มาม5อบจะไดมันมัน ใจเบิกบานไม$งงงวย ไดความรูไดสาระ ไดจังหวะเอื้ออํานวย พี่พี่ตํารวจสันติบาล ที่ยืนกั้นใหโชคช$วย กลับบานซื้อลอตเตอรี่ ใหโชคดีถูกหวย ตื่นเถิดพี่นองไทย ทั้งหญิงชายขอใหรวยรวย เราไม$ใช$แก5งคขางถนน มาดั้นดนขอเดินดวย อยากบอกผูมีอํานาจ จึงปZาวประกาศอย$าไดงงงวย กระบวนการยุติธรรม ตองตอกย้ําตองอํานวย เป*นครรลองทางกฎหมาย อย$าเฉไฉใหใครเขาช$วย บานเมืองเป*นนิติรัฐ จึงขจัดคนโกงจนรวย
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๑๘๕
เสมอภาคกันทางกฎหมาย จึงสมกับอารยประเทศ นี่แหละประชาธิปไตย แต$ไดนายกเฮงซวย
เรามาบรรเลง เป*นเรื่องเป*นราว วันนี้วันแรก ชักชวนกันมา ที่นาตาเพชร ไดยินเขาพูด แกงสมถั่วพู ผัดหัวไชโป• ถาแดดมันรอน เลี้ยงน้ํามะนาว พี่ก็เกี่ยว คนละเคียวสองเคียว กลอนรีกลอนไร ทําไมจึงตอง เผลอเผลออาจฟลุค ไม$เล$นกลอนเล็ด มาร$วมกันรอง เป*นเรื่องเป*นราว ตื่นแต$เชาเชา เผื่อเขาจะมี มาเถิดพวกเรา
ประเทศทั่วไปเขาเอาดวย จะกล$าวเซดไม$เคยบ5วย ผูคนทั่วไปไม$งงงวย เป*นคนจิตปZวยนี้เอย.... .................................................. เกี่ยวข(าว เป*นเพลงเกี่ยวขาว เบ็ดเตล็ด ออกแขกองศา ที่นาตาเพชร เขาเกี่ยววันพุธ ว$าเลี้ยงแกงเผ็ด แกงหมูเทโพ พะโลไข$เป*ด อีตอนเกี่ยวขาว กับน้ํามะเน็ด นองก็เกี่ยว ประเดี๋ยวก็เสร็จ ทําไมไม$รอง มารองกลอนเล็ด ติดคุกเด็ดเด็ด แลวนายเอย .................................................. ทํานองเกี่ยวขาว กันต$อไป ดูข$าวทีวี ข$าวใหม$ใหม$ มาฟ/งข$าวสาร
๑๘๖ |
ประยูรนิทรรศน
ว$ารัฐบาล มิใช$ชิงชัง ยังนึกนิยม ใหท$านอดทน รักมั่งเกลียดมั่ง
เขาทําอะไร แต$นั่งเชยชม เป*นห$วงเป*นใย มีคนคอยหวัง ก็ช$างประไร .................................................. สวยจริงแม$หนูจ’า ดูหนาตาเจาหมดจด หนาแฉลมแจ$มจํารัส ส$วนสัดฟอรมสด เนื้อหนังนุ$มนิ่ม ยามยิ้มงี้มันหยด ฟ/งสําเนียงเสียงกังวาล เหมือนสมเขียวหวานบางมด ดูส$วนสัดลําตัดทั้งสาม แม$นี่ละงามกว$าใครทั้งหมด หนาก็กลมผมก็หยิก หลุกหลิกไม$ละลด ชั่งหลุกหลิกเหลือหลาย เจอผูชายชอบพูดประชด ประชดประชันกันเนืองเนือง หาเรื่องกันตั้งแต$บนรถ นิสัยไม$ดีไม$มีหูรูด ปากพูดตูดสบถ ฟ/งเป*นบทเป*นกลอนเอย .................................................. ไม$เป*นไรทําใจเย็น พวกนี้มันเล$นกลอนสด ชะหนอยแน$หนอยแน$ วันนี้ตองแกกันใหหมด ทําปากกลามาว$าประวัติ ชักอึดอัดเหลืออด ฉันขุดประวัติงัดมา ว$าจะขายหนากันทั้งหมด นี่นางหนูฉันรูดี ว$าไสมันมีกันกี่ขด ถิ่นพํานักหลักแหล$ง ฉันรูแจงหมดจด อยู$บานชิดติดกัน เป*นลูกปyาพันหลานยายพจน บวชเรียนก็ไม$ไดพรรษา ตองเลิกลาสิขาบท คนนี้เจาต’อยนองเจาเต’อ เป*นโชเฟอรขับรถ ขับรถลําตัดคณะหวังเต5ะ เกือบโดนเตะที่บางปลากด เกือบถูกเตะนี่มันเป*นเรื่องยังงี้ ไปพากระหรี่ไปนอนบนรถ
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๑๘๗
ไอคนนี้หรือชื่อทวี เจอผูหญิงก็จองจะจีบ เคยฟ/นหักมาตั้งสองหน เจอวงสตริงละชอบเตน ขนาดเดินไปเตนที่หนาอําเภอ เจอไมตะพดลงลมพับ พอเสียทีแม$สีหมึก โดยเฉพาะอย$างยิ่ง โปyปดมดเท็จ รองเป*นเพลงพวงมาลัย ว$ายาวยาวรองยานยาน เพราะฉันเป*นคนอกหัก ฉันมีรักชักระเหย ที่วัดโบสถมีเบื้องหลัง มันเป*นขาวโพดสาลี จะเออไหมเล$าจะเอาไหมล$า ขาวโพดของฉัน โอเยสมันมีประโยชน
(หญิง)
เมียมีก็เลิกกันหมด ไปถูกถีบที่ด$านขุนทด เจานี้มันคนทรหด โดนเพื่อนมันเข็นจนเอวคด ยังดันไปเจอเอาไมตะพด พอลุกขยับงี้เลือดหยด เดี๋ยวล$อบึกเล$นนอกบท ฉันเกลียดผูหญิงโปyปด มีกลเม็ดไม$รูจักหมด ตองว$ากันใหเป*นประโยชน ไม$ตองการใหใครโกรธ มีความรักไม$รุ$งโรจน ว$าวัดเอ’ยวัดโบสถ ฉันกําลังปลูกขาวโพด ขอโทษทีขอโทษ พี่จะพาไปดูขาวโพด มันพันธุเกษตร
.................................................. เพลงฉุยฉาย เออ...ฉุยฉายเอย อีลุ$ย ฉุยแฉก รําอยู$กลางสี่แยก น$าแปลกตาเอย... สุดสวยเอย สุดแสนงาม หนุ$มหนุ$มเดินตามฮอมลอม ลอมหนา... เธอเฝyาพัดนอง เฝyารองกรี๊ดกรี๊ด ว$ากลัวสุดขีด เลือดฉีดหนาชา วิ่งเขาสวนลุม ทั้งกลุ$มตามมา นางหมดป/ญญา เสียแลวเจาเอย ชอกช้ําเอย ชอกช้ําที่สุด นางวิ่งผาหลุด รีบรุดเขาปZา
๑๘๘ |
ประยูรนิทรรศน
หนุ$มหนุ$มไล$ปล้ํา หยิบไดท$อนแทน หยิบท$อนไมมา
มือคลําไขว$ควา แลวนอนหลับตา หนุนนอนเอย .................................................. เพลงพวงมาลัย (ชาย) เอ$อระเหยลอยควาง ลองควางกลางเมฆา หงสนองลองมา มาฟ/งพี่ว$า เพลง พวงมาลัย ...เออ...ไวพจน และขวัญจิต สนิทถอย เอาคํามารอยในพวงมาลัย (หญิง) เปรียบประดุจของขวัญนันทนาการ โปรดสดับขับขานกังวานใส (ชาย) ขอบพระคุณผูฟ/ง ทั้งชายหญิง จากหัวใจจริง ๆ ฉันจะมอบให (หญิง) ท$านที่เคยอุดหนุนเพลงอีแซว หลายชุดมาแลว ท$านไดซื้อไป (ชาย) เทปตรามะลิวัลยท$านก็รูจัก เสียงของเขาดีนักฟ/งแจ$มใส (หญิง) ลูกกรุงฟ/งเฟ‹gอง เลื่องลือชา ลูกทุ$งก็เขาท$าหาซื้อไว (ชาย) เพลงแหล$เขาก็แจ’ว เพลงอีแซว เขาก็สนุก ฟ/งแลวหายคลายทุกขกันทุกคนไป (หญิง) อันมวนนี้ทีเด็ดเกร็ดขลังๆ กินรีเล$นน้ํากลางทะเลใหญ$ (ชาย) ครูฉลองสรางบทมันหยดติ๋ง ครูแจ$มก็เก$งจริงช$วยกันสอดใส$ (หญิง) เรื่องตลกฮาตลอดยอดอีแซว ทุกท$านไดฟ/งแลวก็สบายใจ พวงเอย มาลัย หอมหวนอยู$ในดวยเอย (ซ้ํา) (พรอม) โจ5ะ...ติงนั่งตาทั่งจิงเนอะ ... เสนาะเริ่มบาเราว$ากันใหเปรอะ ...แม$ขวัญจิตก็บา เราว$ากันใหเปรอะ (ชาย) มาเจอะแม$ประยูรคิดซู$ซ$า แม$ขวัญจิตก็เขาท$าแกผาเถอะ เนื้อหนังแม$ยังนวล แม$ยังแจ’ว เป*นเพลงอีแซวยังไม$เลอะ พี่เป*นพ$อเพลงเก$งพอกัน ไดปะทะสักวันมันสอีก(ไม$ ปรากฏ) แหม ...ดหมือนกลองหนังดี...เออ....ขอใหตีสักสองป/ง แม$ขวัญคอยระวังใหมันติง เนอะ (โจ5ะ ...ติงนัง....) (หญิง) ไดฟ/งเสนาะพูดเหลวใหล พูดออกมาไดอายเรอะ ใหเล$นแกผา หนาไม$ดาน เห็นทีที่บานหนาดานเยอะ เห็นผูหญิงไม$ไดส$ายหาร$อง เดี๋ยวแม$ทุบกระป“องเสียใหหนอง
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๑๘๙
เลอะ เป*นฮิสทีเรียสีเมียไม$พอ แลวก็เตี้ยม$อตอ หน$อหนา(ไม$ปรากฏ) เปรียบฉันเป*น กลอง เออ...พ$อจะขอลองเขามาตี...โรคเก$าเล$าคุณพี่เป*นผีเน$าเลอะ (โจ5ะ ...ติงนัง....) (ชาย) ว$าฉันเป*นผี ฉันไม$เคยเป*น เพื่อนลอกันเล$น โปรดไดเชื่อเถอะ (ซ้ํา) พี่(ไม$ ปรากฏ)หนุ$มไม$เคยเขาซ$อง ไม$เหมือนครูฉลองหนองเน$าเฟอะ พี่ทําแต$ไร$ไถถาก นี้ซิลําบาก ยากขึ้นเยอะ เอ$ยดินมันจืดชืดไป ไม$สนิท มาเจอนางขวัญจิต ขอเช$าสักนิดเถอะ ที่แปลง เล็กสามเหลี่ยม เยี่ยม(ไม$ปรากฏ)ยังไง มาเถอะใหพี่ไถเดี๋ยวคงสบายขึ้นเยอะ... (หญิง) เสนาะบาจะเช$านาฉัน จะเอา(ไม$ปรากฏ)มาดับประเดี๋ยวฉันบานเบอะ (ซ้ํา) นานอกนาในไปไหนเล$าพี่ (ซ้ํา) หรือยักยายขายหนี เพราะเป*นหนี้เยอะ นาฉันเก$าแก$แม$ฉัน ให จะมายอมใหไถง$ายๆ เรอะ นาฉันดินเหนียวไถยากนัก ดีไม$ดีไถหักลงไปชักเชอะ ยังไม$ ทันจะไดไถ พ$อเสนาะเอ$ย รอบควายจะถอยครูด ยังไม$ไดไถกันสักรูด น้ํากระฉูดหนา เปรอะ (ชาย) มาดูถูกไดว$าไถไม$เขา ประเดี๋ยวล$มปากอ$าวน้ําคงเขาเปรอะ เคยไถนานอก อีก ทั้งนาใน อีกทั้งนาแปลงใหญ$ ไถไดตั้งเยอะ พี่ไม$คอดที่รุนแรง เอ$ย บางทีนางแหง (ไม$ ปรากฏ) ซะน้ําเปรอะ อย$ากระบวนกระบิด เออโปรดจงคิดอนุญาต ใหพี่ไถสักสองชาติจะ ลืมญาติไปตั้งเยอะ (หญิง) จะมาไถนาฉันดันท$าเดียว เดี๋ยวแม$(ไม$ปรากฏ)หนาเขียวรองปล$อยเหอะ ดูถูก ผูหญิงจริงก็ผูชาย ไม$ใช$คนใจง$ายไถเลอะเทอะ (ไม$ปรากฏ)มีแม$พ$อเขาไปขอก$อน นาลุ$มนา ดอนไปวอนทําเถอะ แมนฉันยินยอมพรอมใหไถ ไถเล็กไถใหญ$สูไดเยอะ (ไม$ปรากฏ)พ$อแม$ ฉันยังไม$ให พ$อเสนาะเอย จะมาไถกันโด$ๆ เดี๋ยวแม$จะตัดดวยอีโต ใหวิ่งโล$ เลือดเปรอะ (โจ5ะ ...ติงนัง....) (หญิง) ฉันชื่อขวัญจิต ศรีประจอจันทร (ชาย) เสนาะ โพธิรักนาม นั้นก็มีชื่อ (หญิง) ฉันมีพ$อแม$แกก็แก$เฒ$า ฉันก็มีแม$เลาคนก็นับถือ บานฉันอยู$ริมแม$น้ําสุพรรณ อาบน้ําทุกวันตัวแกดําปรือ ฉันชอบขึ้นเหนือกันและล$องใต ฉันก็ชอบเที่ยวไปไลไลบือบือ ฉันมีสวนลําไยอยู$ที่ลําปาง ฉันมีสวนมะปรางอยู$ที่บางซื่อ ถาหากรักฉันก็ตองอดทน เห็นหนาเห็นกนแลวฉันก็หูอื้อ
๑๙๐ |
ประยูรนิทรรศน
ชิชะวะเหวยเหยสัปดี ขอปล้ําสักทีก็ไม$ไดหรือ สัปดีสีปะดนคนเกรกมะเหรก ตอนฉันเป*นเด็กเขาหาว$าฉันดื้อ (ชาย) ตัวฉันนั้นก็ใหญ$กว$าขอมือ (หญิง) อย$ามาทําอวดดีเจาผีกองกอย (ชาย) นี่อย$ามาทําปากพล$อยเลยนะแม$ผี (ไม$ปรากฏ) (หญิง) อยากไดเมียใหม$ไหมทูลหัว (ชาย) จะใหฉันเป*นผัวเธอจริง ๆ หรือ (หญิง) พูดจากลิ้งกลอกหลอกเหมือนลิง (ชาย) จะใหฉันจริงจริง ฉันก็ไม$ถือ (หญิง) จะมาทําระรานเดี๋ยวกบาล (ไม$ปรากฏ) (ชาย) ก็เธอพูดกํากวมฉันมันคนซื่อ (หญิง) โบราณว$ามีเรือก็ตองมีพาย (ชาย) เออ...ถามีคนขายก็ตองมีคนซื้อ (หญิง) ถาแมนมีฟyาก็ตองมีดาว (ชาย) ถาหากมีเทาก็ตองมีมือ (หญิง) ถามีชนะก็ตองมีแพ (ชาย) เออ...ถาว$ามีแป ก็ตองมีขื่อ (หญิง) เสนาะรองเพลงเก$งจริงนะ (ชาย) ถาแกไปเตนจ้ําบ5ะ คนคงดูกันอื้อ (หญิง) ชอบพูดพล$ามพล$ามประเดี๋ยวแม$กานคอ (ชาย) ถึงแมนไม$ใหฉันล$อฉันก็ไม$ถือ (หญิง) ขืนพูดสัปดนเดี๋ยวจะโดนดี (ชาย) ไดโปรดอย$าตีตรงไอตื้อ (หญิง) ยิ่งพูดยิ่งพลั้ง เดี๋ยวหลังมือ (ชาย) เซียนซือช$วยลูก ไม$ถูกเอย... ..................................................
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๑๙๑
เพลงฉอย (หญิง) เรื่องรถเรื่องราว$าไม$เป*นผล สัปดีสีปะดนหังก็ไม$ได รองเรื่องดีดีเถอะไม$มีโทษ จะไดเกิดประโยชนคนทั่วไป เรามาแหวกตําราขึ้นมาว$ากัน ทายใฝทายฝ/นเสียใหแจงใจ เราจะถามเรื่องฝ/นเสียทันที ฝ/นรายฝ/นดีเป*นอย$างไร ตั้งแต$วันอาทิตยติดวันเสาร วันใดไหนเล$าซิพ$อเชื่อได ขอใหพี่แถลงแจงกิจจา เอาที่ในตําราท$านบอกไว ถาทําถูกใจฉัน นะพ$อขวัญยืน จะใหกอดทั้งคืนไม$เป*นไร จะใหจูบสามฟอดกอดสามที หรือพี่จะจู’จี๋ ไม$เป*นไร (ชาย) เออ...พี่จะเปVดตําราว$าใหเฉียบขาด ตําราพรหมชาตินั่นแหละเชื่อได ตั้งแต$โบราณเนิ่นนานมา รุ$นคุณปูZคุณย$าหลายสมัย ไหวพระไหวเจาก$อนเขานอน เทวาสังหรณบอกเหตุราย ฝ/นตอนยามสามใกลยามสี่ ฝ/นรายฝ/นดีพอจะเชื่อได เอ$ย...ฝ/นวันอาทิตยจิตกังวล ก็จะไดแก$คนทั่วทั่วไป แหม..ฝ/นวันจันทรนั่นแหละตอง แต$ถาไดพี่นองที่สนิทใน ฝ/นวันอังคารอาจารยว$า ไดแก$บุตรภรรยาเราที่ห$วงใย วันพุธไดแก$พ$อแม$พี่ ทั้งบุพการีมิไดอื่นไกล วันพฤหัสถัดมา ไดแก$ครูบาที่อยู$ใกล แต$ฝ/นวันศุกรเกิดหมู$มิตร และที่เคยใกลชิดสนิทรักใคร$ คือตัวเราเอง บอกบ$งตรงเผงจงจําไว ว$าพี่เล$าแถลงแจงตลอด ละมาใหพี่กอดซะไวไว (หญิง) เออ...เดี๋ยวก$อนพี่ทิด เจาจงฮิตจัด หนามืดชะมัดกันไปถึงไหน แหมดูน$าพี่มือเสียหนักหนา มากอดแขงกอดขาประเดี๋ยวจับไข เดี๋ยวก$อนพี่ทิดจะคิดฮึด ซู$ซ$าหนามืดกันไปมากมาย ช$วยทํานายฝ/นใหฉันก$อน อย$ามาทําใจรอนซิเหลวใหล ฝ/นเห็นพระพุทธสุดโสภา ล$องลอยเมษามาใกลใกล ฝ/นเห็นเนื้อเกลาเจาจอมฟyา ถาเสด็จผ$านมาฉันก็นั่งไหว ฝ/นว$างูรัดกัดพัลวัล ตกใจไหวหวั่นนั่งรองไห
๑๙๒ |
ประยูรนิทรรศน
ใหช$วยทํานายกันดูที (ชาย) ฝ/นเห็นพระพุทธสุดประเสริฐ ชื่อเวียงโด$งดังในสังคม ฝ/นเหนือเกลาเจาชีวี รีบเร$งซื้อหวยมารวยพลัน ฝ/นว$างูกัดเขามารัดตัว รูปร$างจ้ําม่ําดํานิดนิด ดูพุงปZองปZองเป*นนักรองแปลก แมเจอะตัวเขา เจาอย$าอิดออด เขาจะจับ เขาจะจูบ เขาจะลูบ เขาจะคลํา บุพเพนําพาเขามาพันผูก นั่นแหละคนดีมีชีวา (ลูกคู$) (หญิง) เออ..นั่นแหละคนดีมีวิชา มีในตําราหรือพ$อหมอจ’า บอกใหทายฝ/นดันก็จะปล้ํา เนื้อคู$ของฉันดันพุงปZอง พุทโธ$ พุทธังอีมังปZอด จะใหฉันเอาอกแอบอิง อย$ามัวเริ่มเรื่องเปลืองเวลา ฝ/นดีฝ/นรายใครจะรู ฝ/นว$าขี่ชางเดิน...ย$างเหยาะ เห็นสุริยันตก็จันทร ฝ/นว$าถูกปล้ําถูกจ้ําจี้ ช$วยใหทํานายทายอีกที (ชาย) เอย..ฝ/นว$าขี่ชางวิ่งหางชี้ ทําราชการงานเงินเดือน เห็นสุริยันตดวงจันทรา
ฝ/นรายฝ/นดีหรือยังไง ลาภจะบังเกิดไวไว หญิงชอบชายชมมีโชคชัย อย$างนั้นยิ่งดีขึ้นไปยกใหญ$ อาจถูกรางวัลรีบซื้อไว ฝ/นดีมีผัวแลวพี่จะบอกให นั่นแหละคู$คิดควรจะรักใคร$ เพลงลาวเพลงแขกพี่ก็รองได รีบใหเอาเขาไปกอดอย$าไปห$างไกล เขาจะปลุก เขาจะปล้ําก็อย$าเอ็ดไป เร$งใหเขาทําลูกอย$าไปขับไล$ จงเชื่อตําราเถิดนะ...ทรามวัย ขอใหเชื่อตําราเถิดไม$เป*นไร เดี๋ยวแม$กดเสียดวยหมอ...ใบใหม$ เดี๋ยวเถอะก็จะคว่ํานั่งกุมไป รูปร$างเหมือนไอดองพี่เดินได พุงปZอง ตูดปอดกอดยังไงไหว มองดูเหมือนลิงอุมแตงใหญ$ เรื่องฝ/นนั้นก็ว$ากันต$อไป ช$วยบอกกับแม$หนูหน$อยเป*นไร โชคดีหรือเคราะหเป*นไฉน ล$องลอยอําพรดีหรือไม$ ถูกผูชายอัปรียเขานี่มันขืนใจ ว$าฝ/นมันจะดี อีกอย$างไร นองเอ$ยอย$างนี้จะไดเป*นใหญ$ ตําแหน$งก็จะเลื่อนไปอีกไกล ลอยเลื่อนนภาขึ้นมาไวไว
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๑๙๓
เรื่องโศกเรื่องเศราก็จะสร$างซา ชีวิตชีวาก็จะสดใส ฝ/นว$าถูกปล้ําถูกจ้ําจี้ ถูกข$มถูกขี่อย$าเศราใจ ตําราว$าดีมีกําหนด จะโชคดีมียศ เอย..ลาภใหญ$ ฝ/นว$าถูกปล้ํารึแม$งามปลอด ถูกจูบถูกกอดเสียตั้งแต$เมื่อไหร$ เมื่อคืนวันนั้นพี่ก็ฝ/นเปAยก ฝ/นว$ามาเรียก...พี่จําได เจามาออดมาออนวอนหาพี่ ใหไปเล$นจ้ําจี้กันที่ขางใน ในฝ/นนั้นมีพี่ไปข$มเหง เจาใหพี่เองบอกว$าเต็มใจ พี่ยังติดตามาแต$นั้น ไฝฝAขี้แมงวันอยู$ตรงไหนไหน นองเจามีปานอยู$ที่ขางขวา ขางซายนั้นหนาเจาก็มีใฝ พูดแลวกระตุกขนลุกซู$ แหมช$างน$าดูมันโตใหญ$ อยากใหฝ/นนั้นเป*นความจริง พี่จะกอดเสียใหกลิ้งขาดใจ .................................................. ฉอยพระรวง มาเถิดหนากระไรพ$อมา (ซ้ํา) นักเรียนอย$าชาเจาหนานวลใย(ซ้ํา) เรามาเรียนรองทํานองอีแซว ตามเนื้อตามแนวพระร$วงไง พันธุมบัญชานักคุมมาทวงส$วย ละโวแทบมวยไม$ส$งน้ําไป พระร$วงฉลาดสามารถปราดเปรื่อง กระออมยักเยื้องบรรจุน้ําได นักคุมกราบทูลขอมูลเสนอ พันธุมอย$าเผลอควรฆ$าใหตาย พญาเดโชคุยโวก$อนมา (ซ้ํา) จับเป*นหรือฆ$าก็ไดดังใจ(ซ้ํา) นายมั่นป‹นยาวรูข$าวรีบมา ทูลพระร$วงว$าจะมีเหตุราย จะวางกลลวงเพื่อถ$วงไพรี พระร$วงจึงหนีสู$สุโขทัย นายมั่นส$งข$าวขอมฉาวคุยโว(ซ้ํา) พระร$วงหนาโง$ขี้ขลาดกลัวตาย(ซ้ํา) เดโชเตรียมพรอมจึงปลอมตัวสิ้น เป*นขอมดําดินโผล$ที่วัดใหญ$ พระร$วงรูทันไม$หวั่นใหรอ แลวพระร$วงก็ใหศิษยจับไว เดโชอับอายบอกใหรีบฆ$า พระร$วงเมตตาใหพาตัวไป เป*นบรรณาการแก$ทาวพันธุม ไทยคลายรอนรุ$มชุ$มชื่นหัวใจ เมืองสุโขทัยยังไรกษัตริย ชาวเมืองเร$งรัดเชิญเป*นองคไท ชาวไทยชื่นชมปฐมกษัตริย ปรากฏแน$ชัดประวัติศาสตรไทย
๑๙๔ |
ประยูรนิทรรศน
เอ$อเออเอิงเงยแลวชาติไทย .................................................. เพลงฉอย ชา ชา ฉ$า ชา อา อ$า อา สิบนิ้วลูกจะไหวครู ที่ใหความรูแก$ศิษย วิชานานาชนิด ที่ไดแนะนําสั่งสอน มาใหจํามาใหจด เรียบเรียงเป*นบทเป*นกลอน เอย.ไว ลูกคู$ รองซ้ํา เอ$ชา เอชา ชาฉ$าชา หน$อยแม$ พูดถึงเพลงเรือเพลงฉ$า ช$วยรับเอ$ชาทั้งหญิงชาย เพลงฉ$อยเพลงฉ$าตองว$ากัน จับคู$แข$งขันใครจะคมคาย ชายจริงหญิงแทแกเป*นกลอน มียอกมียอนมีหยาบคาย ลอมวงส$งเสียงเถียงฉอดฉอด มีแซมมีสอดมีรําส$าย หนุ$มเห็นสาวงามทําเจาชู บางก็ยกกระทูมาถามไถ$ ชมหอยชมปูบางก็ชมปลา บางก็หันมาชมไม คนไหนกันแน$เป*นแม$เพลง คุยโขมงโฉงเฉงว$าพอใช เราลองมาวาทะประคารม ปากใครจะคมกว$าใคร... เอ$ชา เอชา ชาฉ$าชา หน$อยแม$ ตามประสาเขาปZาตองชมนก เมื่อเขาปZารกตองชมไม ประดู$ปรุโปร$งสําโรงทองหลาง นั่นก็โกงกางมะสังตนไทร ตนแกวกานเหลืองมะเฟ‹องมะฝZอ กิ่งกานงอก$อเปลานอยเปลาใหญ$ มะกล่ํามะเกลือไคลเครือตนสัก มะกอกมะกักตนรักกระจาย มะปริงมะปรางตนยางสูงสุด ตนเบี้ยวบี้บูดมะกรูดตายพราย กระทอนกระถางกะทิกระทะ กระบุงกระบะกระจาดใบใหญ$ กระท$อมกระทิงกระแทกระทู กระต$ายในตูกระทงดอกไม กระแทะทางทวยกระบวยบางกระสอ กระดามกระพอมะละกอกระชาย กระเทียมกระทิงกระทือกระโทก กระเป“ากระจกกะโหลกกระบาย เพลงฉ$อยแบบนี้มีมุขตลก ยังไม$ไดชมนกแค$ชมไม โอแม$ประยูรแม$คุณจ’า ไม$เปรี้ยวปากอยากว$าหรือไง
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๑๙๕
.................................................. เพลงฉอย มาเถิดนองยาว$ากันสักหน$อย พูดถึงเรื่องหอยหน$อยดีไหม เธอจะมาหาหอยเที่ยวถามหา เรื่องสนนราคาน$าสนใจ ถาราคาเป*นหมื่นจงมาเหมา หอยตัวขาวขาวอร$อยกว$าใคร หอยของนองนั้นเป*นพันธุเกษตร แพงมากตรงเม็ดผลไม เพราะมันมีไข$มุกมาตัวละเม็ด มันอร$อยเอร็ดนี่ก็กระไร อยากรูราคาจะบอกเจา ราคาหอยเราไม$แพงเท$าไหร$ อีกตัวเล็กหมื่นหาถาใหญ$กว$าหมื่นเจ็ด ทั้งเนื้อทั้งเม็ดเจ็ดกิโลได หอยเล็กหอยใหญ$หอยลายหอยกาบ เธออยากจะทราบราคาไหม ถาเป*นหอยเก$าเบาราคา หรือปรารถนาเอาหอยใหม$ หอยใหม$หอยเก$าเรามีพรอม หอยอวนหอยผอมหอยตาย .................................................. ฉอย เชิญสิคะ เชิญก็สิคะ เชิญเขามานั่งในพระเพิงใน ขอเชิญพวกพี่ที่บนบาน ฉันจะเลี้ยงอาหารใหพี่ชาย ก็เธอมาหาพวกสาวสาว *ช*ฉันไม$ไดกินขาวเลยนะจะบอกให * หรือจะหิวโหยเรื่องอาหาร เชิญขึ้นบนบานตามสบาย เชิญขึ้นไปบนบานไปนั่งขางเสา *ช*เธอจะใหฉันเอาอะไร* ฉันจะเลี้ยงเหลาแกจะเอาไหม ก$อนจะกินเหลาตองมีกับแกลม ฉันมีของแถมมาใหพี่ชาย ฉันมีแหนมเนื้อแลวก็แหนมหมู *ช*แกก็น$าจะรูว$าฉันกินไม$ได *ออ! ไม$เป็นไรหรอกนายหวังจ’า เออ!นี่พวกปลาแกจะกินไหม แปะซะปลาช$อนแหมอร$อยดี ทอดมันปลากระดี่อีกทั้งปลากราย ฉู$ฉี่ปลาสลิดตัวโตโต เฮยปลาหมอตัวใหญ$ ออ! ปลาตะเพียนแลวก็ปลานิล ถาพวกแกไดกินแลวจะติดใจ อาหารจืดจืดน$ะมันจําเจ มีอาหารทะเลแกจะกินไหม อาหารทะเลฉันมีอยู$หลายชาม เออ! หูฉลามฉันก็ทําได
๑๙๖ |
ประยูรนิทรรศน
*ช* เออ! หูฉลามฉันกินแลวแสลง กินแลวผื่นแดงขึ้นตามร$างกาย จะกินของดีดีตองใจเย็นเย็น ออ! ปลากระเบนฉันก็ทําได ออ! ไม$เป*นไรหรอกนายหวังจ’า นี่จงหันหนากันมาใหม$ จะกินอะไรกันละพ$อหนู เออ! พวกปูแกจะกินไหม เออ! ปูมันก็กินลําบาก แหมมันแกะยากจะบอกให นี่จะกินอะไรที่มันอร$อย *ช* ถามว$าหอย หอยมีบางไหม ออ! พวกหอยมีอยู$หลายชนิด พวกเจาทิดจะกินหอยอะไร มีหอยแครง หอยคราง หอยนางรม หอยโข$งหอยขม ที่พึ่งจะมีไข$ หรือจะกินหอยแครงหอยแมลงภู$ ฉันจะไดแหกทัดหูเอาไปให อาหารทะเลไม$ดี พี่จ’าอาหารพี่จะกินไหม ผัดเผ็ดแมวดําตมยําชาง แกงจืดเนื้อค$างกับกอไผ$ ฉู$ฉี่คางคกจิ้งจกปV‘ง ทั้งตุ5กแกผัดขิงลิงยัดไส ออ! กินสมองลิงไหมละนี่หวัง กินแลวมีกําลังดีเหลือหลาย *ช* เออ! สมองลิงนะมันยาโป• อื้อฮือโอโฮ นะดีเหลือหลาย ฉันจะถามศรีนวลอีกสักที ถามว$าอุงตีนหมีมีบางไหม เออว$าฟ/งฟ/งฟ/งฟ/ง ฟ/งแลวมันใหลังเลใจ เออ! นี่นายหวังแกเป*นคนแปลก แกเป*นพวกแขกประเภทไหน ไอของที่มีแกก็ไม$กิน นี่พวกท$านไดยินกันบางไหม นี่เขาอยากจะถามศรีนวลอีกซักที ถามว$าอุงตีนหมีมีบางไหม อ’อ! ว$าอุงตีนหมีราคามันแพง ฉันเป*นนักแสดงไม$ค$อยมีรายได ว$าอุงตีนหมีฉันไม$ไดซื้อมา มีแต$อุงตีนหมาเอาไหม .................................................. ฉอย (ชาย) เอย...ชวนกันหันมาว$าเพลงฉ$อย มาเล$นกันใหอร$อย ว$าจะเป*นไร นองเป*นพี่เป*น เล$นกันตรงตรง ว$าผลัดกันลงตะละวงใจ ช$วยขยับช$วยโชว ว$าดิสโกดิสโกพอโชวได ว$าจะรองกันเสียใหมันหยด ตองแกผาออกใหหมด คือจะเห็นใจ พระสุริโยขึ้นมาโผล$แดง (ไม$ปรากฏ) เจอแม$ประยูรผุดผาด ผิวพรรณผ$องอําไพ
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๑๙๗
รูปร$างจ้ําม้ําดูขําขม ดูแกมยังนวล นองยังอวนพี เออไม$เจอกันนานโตก็เป*นกอง บุปเพนึกพา ใหพี่มาพบ ห$างเหินกันไปซะหลายปA
ฉันยังนึกนิยม อยู$ในใจ อะไรอะไรก็ยังดี พอใชได นานแลวนะนอง ที่เจาจากไกล นอยเอ’ยอย$าหลบ จะใหวิ่งไล$ นึกว$าไปขายหลีแลวประไล
(หญิง) เออ...นี่ไม$เจอกันไปตั้งหลายปA ละก็นึกว$าไปขายหลีแลวประไล ฟ/งคําชายแสนจะอดสู บอกว$าดูดูดูพูดออกมาได พูดไถล ถลอก ทําเป*นปากเสีย นี่เป*นฮิสทีเรียมาตั้งเมื่อไหร$ ว$าไม$ไดเจอกันตั้งนานโข อะไรอะไรมันก็โตขึ้นมาได แลวของที่แลว พ$อหนาขาวขาว มันควรจะยืดจะยาว ออกมาใหญ$ ออถาเป*นกุญชร คงจะงอนเชง งาโงงโตงเตง ออกมาแกว$งไกว สงสัยงาหัก หยักปลายงา เผลอไปชนมารดา เขาจะเสียใจ งาคงถลอก ปลอกไปถึงโคน เพราะว$าเที่ยวไล$ชน และชอนไช มาหาว$าฉันนั้น...ไปขายหลี เมียพ$อพี่นะซิ...นั้นเคยไป .................................................. ไม(เท(าเพื่อนแท( อนิจจังสังขารพอนานเขา ก็ปวดราวหลังไหล$ไปทั่วร$าง ยามเคลื่อนไหวไม$คล$องรองครวญคราง ตองหาทางค้ํายันทุกวันไป ส$ายสายตาหาคนตนเคยเลี้ยง เขาหลบเลี่ยงการดูแลไม$แกไข ลูกเอ’ยลูกผูความหวังดวยตั้งใจ อยากจะใหลูกประคองกลับมองเมิน โถไมเทาเจาเสมือนเป*นเพื่อนแท มาช$วยแกป/ญหาครางกเงิ่น เป*นขาเสริมเติมพลังยามนั่งเดิน จะขัดเขินไปบางก็ช$างมัน เห็นเพื่อนพองนองพี่ที่จงรัก เขามาทักมาพินอบมาปลอบขวัญ ดั่งน้ําทิพยชโลมใจใหชื่นชีวัน พอสุขสันตไดขั้นหนึ่งซึ้งฤดี นึกถึงลูกผูกรักไวชักคลายเคลื่อน ลูกคลายเงื่อนที่ผูกไวไปหรือนี่ ปล$อยพ$อแม$ชะแงหาทุกนาที ไม$เห็นมีลูกยามาค้ําจุน อนิจจายาใจอยู$ไหนแน$ เห็นมีแต$ไมเทาเจาเกื้อหนุน
๑๙๘ |
ประยูรนิทรรศน
มาช$วยวัดกวัดแกว$งตามแรงบุญ
เจามีคุณกว$าลูกที่ละเลย ชินกร ไกรลาศ ประพันธ, ๙ มิถุนายน ๔๕ ประเทศสหรัฐอเมริกา (นิวยอร,ค)
.................................................. เพลงเรือ (ชาย) (หญิง) (ชาย) (หญิง) (ชาย) (หญิง) (ชาย) (หญิง) (ชาย) (หญิง) (ชาย) (หญิง) (ชาย) (หญิง) (ชาย) (หญิง) (ชาย) (หญิง) (ชาย) (หญิง) (ชาย)
เออ...ฮา...ไฮ...เชียบ เดือนสิบเอ็ดน้ํานอง เดือนสิบสองน้ํามา เรามาลงนาวา พายไป เดือนสิบสองวันเพ็ญ พระจันทรก็เด$นทรงกรด มาโดดลงเรือเสนาะ อย$าร่ําไร มาลงเรือร$วมลํา มาช$วยกันจ้ําเสียคนละจึ๊ก ลอยล$องคลองลึก น้ําไหล ลอยกระทงร$วมกัน นะพันธผูก ไปตามประสาแม$ลูก (ไม$ปรากฏ) ตั้งนะโม โอมอ$าน แลวพิษฐานวาจาไหวแม$คงคา ลอยไป ลูกเคยอึ ลูกเคยเอี่ยว ลูกเคยเยี่ยวที่หัวตะพาน ลูกจะขอกราบกราน ขออภัย ขอโทษโปรดเถิด อย$าใหเกิดเวรกรรม เคยชูชุบอุปถัมส นะลูกไว นั่นอะไรลอยละลิ่ว ปลาอีซิว มันรุมตอด ว$านั่นแหละขาวเท$าทอด นั่นขี้ใคร โน$นอะไร ลอยเร$ ตะเข ชาละวัน พูดบา ตาสั้น นั่นท$อนไม แหม ทําบุญดวยอะไร ถึงตูดใหญ$ ไอนั่นยาน (ทําบุญดวยอะไรถึงหนาใหญ$ อกบาน) ประเดี๋ยวก็โดนหัวขวาน นะบอกให หลงรักขวัญจิต เฝyาแต$ติดตามตัว ถึงจะเคยมีผัว ไม$เป*นไร หนอยแนะ เผลอแปล5บเดียวทํามาเกี้ยวมาพา เดี๋ยวเอากระทงโปะหนาตกน้ําตาย ยอมชีวิตปลิดปลง อยากลูบกระทงเนื้อเย็น ถึงจะมีกลิ่นเหม็น ก็ฝ‹นใจ ชอบทะลึ่งตึงตัง ประเดี๋ยวแม$ผางเสียกระเด็น เพราะว$ากระทงนองเหม็นไดยังไง เก็บกระทงลับลับ เหม็นอับเหม็นหืน ไม$เป*นไรหรอก จะฝ‹นหื่น ดมได ปากชั่ว ไม$กลัวบาป พูดหยาบหยาบยุ$งกระทงทองนะของสูง พี่รูไหม ขอโทษทีเถอะแม$งาม เพราะอารามรักหลง ถึงเรื่องกระทง ไม$ตั้งใจ
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๑๙๙
(หญิง) (ชาย) (หญิง) (ชาย) (หญิง) (ชาย) (หญิง) (ชาย) (หญิง) (ชาย) (หญิง)
(ชาย)
เกิดเป*ยชายชาตรี ก็ตองมีศีลธรรม ตองรูสูงรูต่ํา กันเขาไว พี่เป*นชายชาติเสือ เปรียบเหมือนเรือหัวทู ลอยมาหาอู$ จากแดนไกล พี่เป*นเรือหัวทู แอบอยู$มิดชิด มาเจออู$ขวัญจิต แลวชอบใจ อู$ฉันมันอู$เก$า คนเขาเช$ามาหลายปA พ$อจะมาจอดฟรี คงไม$ได เห็นใจเถอะแม$หนู ขอเขาอู$เพลินเพลิน เสร็จแลวจะจ$ายเงิน เถอะไดไหม พวกผูชายสมัยนี้ ลิ้นมันมีหลายแฉก ขืนใจดีเดี๋ยวอู$แตก เชื่อไม$ได ว$าสาบานถาทรยศ ขอใหรถทับหมา เปVดอู$เถิดหนูจ’า อย$าร่ําไร โอ พ$อเรือหัวทู$ พิศดูโตจัง ฉันกลัวอู$ของฉันจะพัง เขาไม$ได ไดยินหรือเท$าอู$อ$าง หรือจะเท$าทะเลวน แต$พี่ว$าอู$คน มันยืดได งั้นหรือพ$อเสนาะ มาเลี้ยวลดพาที เจาของอู$เขามี จะว$าไง เจาของอู$มีหรือ เห็นเขาลือกันหยกหยก ผัวแม$ตายคาอก เมื่อปAกลาย ฟ/งไม$ไดศัพทจับมากระเดียด มันน$าเกลียดนักหนา ผัวของฉันนั้นถูกหมา กัดตาย คนที่สองรองต$อ มานั่งหัวร$ออยู$ดีดี ฉันนอนเล$นแกเห็นผี ก็ช็อคตาย คนที่สามดําเหมือนดิน ไปหากินอารเบีย แต$แกคิดถึงเมีย เล$นว$าวตาย คนที่สี่ดีจัด สารพัดขยัน ไม$เคยเวยสักวัน หัวใจวาย คนที่หาบาบาบวมบวม แกเขาสวมตอนเมา ก็พูดถึงแลวก็เศรา ขี้แตกตาย คนที่หกยกสมบัติ แลวสารพัดไล$นา อายุตั้งเกาสิบกว$า ตกเตียงตาย ฉันเป*นคนอาภัพ ตองตกอับหมองมัว เขาหาว$านองนั้นกินผัวใหอับอาย อยากจะมีคนที่เจ็ดกลัวจะเสร็จลงซะอีก ฉันจึงตองคอยหลบหลีกใหวุ$นวาย เอ$ยถายังงั้นฉันลาก$อน ขอกลับไปนอนคิดดู แลวพายเรือหัวทู$ ผ$านไป ฉันไม$เอาอีกแลว ฉันขอแจวไปก$อน ถาขืนอยู$เดือดรอน ฉันคงตองตายแน$เอย .................................................. เพลงเรือ อีแม$ขัดพาย แม$เอ’ยทองคํา
ว$าจะตองตอบน้ํา วาจา
จะเปนชาวเมืองพล หรือจะเปนคนเมืองใหม$ ว$าจะตองออกไป ดูหนัง… พอเปVดประตู ก็เจอะพอหนูพอดี
อ’ออ’อนองพี่นี้หนา
๒๐๐ |
ประยูรนิทรรศน
มาคอยพวกฉัน คงจะนานไปเสียหน$อย
เห็นยืนหอมกันจนลืมหอย เชียวหลา
แดดก็กลา อีกลมก็กู
เพราะมันเป*นพ$อเอ’ยฤดู เดือนกันยา
แดดหรือก็กลา พายเรือมากับวันยันค่ํา
คงคอแหงหิวน้ํา ใช$ไหมล$า
เชิญขึ้นมาก$อน มาพักผ$อนใหสําราญ
ไปนั่งทีหัวสะพาน ซักผา
ฉันจะรับพวกเธอ เพียงเสมอหนาท$า
จงรอคอยนําเขา ที่ฉันจะเอาลงมา
ฉันรองพื้นไมท$าพ$อคุณเอย .................................................. สิบนิ้วลูกจะ ขอประนม สองกรกราบกม วันทา จะขอกราบกม เอิงเอยประนมกร
ไหวพระคุณบิดร มารดา
ไหวครูเพลงเรือที่ ช$วยเหลือเจือจุน
ซาบซึ้งถึงพระคุณ ครูนา
ครูบาอาจารที่ ไดมีการชักจูง
บุกไหวไปถึงเจาทุ$ง เจาท$า
ไหวแม$นางธรณี ทุกถิ่นที่เที่ยงแท
ลูกจะไหวถึงพระแม$ คงคา
ไหวสําเร็จเสร็จสับ จึงหันกลับมาตรงกลาง แลวขอไหวแม$ย$านาง นาวา เหลืองเอยไม$ยอม หลบเจาช$อจําปา
ใหมาช$วยชี้ช$อง ใหช่ําชองวิชา
จะรองหรือจะรํา หรือจะทําทีท$า
เนื้อทํานองสองงาม ขอใหงามสง$า
ใหถูกใจท$านมาชมเอย ..................................................
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๒๐๑
(หวัง) ใจเย็นเย็นนะรามสูร เวลาก็หมดอดเฉลย ตั้งแต$แรกเริ่มประเดิมกลอน มีทั้งอีแซวและลําตัด ถาท$านอยากฟ/งกันต$อ โปรดรอแม$ประยูรขวัญจิต อยากจะฟ/ง...แฟนคงรออีกไม$นาน
ลิเก อย$าเพิ่งวาวุ$นไปเลย อย$านอยใจเลยนะท$าน ฉันรองทุกตอนฟ/งชัด เพลงฉ$อยก็ชัดแตกฉาน ก็ขอใหรออีกสักนิด มาสาธิตกับท$าน
.................................................. ลิเกชาละวัน จะกล$าวถึงองคพระเอกมีเหล็กไหล สมมุตินามตามไขผมชื่อว$าไกรทอง มีวิชาทางล$าตะเข ที่เกะกะเกเรอยู$ในลําคลอง ไดไปเรียนวิชามาจากอาจารย ไดมีดหมอมาปราบปราน ดามเท$ากระบอง นี่ก็เดินหนาบึ่งมาเวลาบ$าย เห็นผูคนมากมายมากันก$ายกอง ไดยินเสียงตีฆองซึ่งว$ารองเปZา ใหช$วยไปตามลูกสาวชื่อแม$ตะเภาทอง เราก็จึงขันคับรับอาสา เพราะเราเรียนวิชามาเสียจนช้ําชอง ตะเขบึงบรเพชรเข็ดหมดทุกตัว พอแลเห็นงี้สั่นหัวกลัวเจาไกรทอง วันฉันนั่งรถไฟไปถึงปากน้ําโพ ตะเขเห็นรองโอโฮ โผขึ้นมามอง นับประสาอะไรกับเจาชาละวัน จะเอาหนังของมันนั้นมาขึ้นกลอง จัดแจงแลวก็แต$งกาย ถือเทียนคอกใหญ$ปลายเป*นปล$องปล$อง ทําพิธีลอยกระทงเสียใหตรงถ้ํา ชูเทียนเชิดระเบิดน้ําดําลงไปมอง สมจิตรสมใจของเจาไกรทอง มาเที่ยวถ้ําทองพาราเอย (ชาละวัน) เจาชาละวันฝ/นราย ฝ/นว$าถ้ําทะลาย พาใหใจเสีย หลับสนิทนิทรา เอกาอยู$ในหอง ฝ/นว$าถูกไกรทอง มาแทงเอาใหละเหี่ย น้ําตาที่ใหลไม$ทันจะ (ไม$ปรากฏ) เลยขึ้นไป...หาเมีย เจาชาละวันมันก็รูเกลา ว$าไกรทองสีขี้เถาเขามาในปล$อง เพราะมันเกิดเป*นราง ซึ่งว$าฝ/นราย ฝ/นว$าถ้ําทะลายพาใหใจสยอง จึงไปหาพระอาจารย ใหท$านทํานาย ท$านบอกว$านี้ฝ/นราย จะเจอกับเจาไกรทอง
๒๐๒ |
ประยูรนิทรรศน
ท$านใหถือศีลเสียแลวละเมียแม$ เจาก็รูดีวิธีถือศีล หาเอาเหลาไปอีกสักสองขวด สมจิตรสมใจ ที่ไตร$ตรอง....... ไกรทองลงมาถึงถ้ํา ยังไม$ประสบหรือว$าพบหนา ออนี่วิมาลาเมียเจาชาละวัน
เป*นอย$างไรก็แลวแต$ หามแตะตอง ตองหากัญชายาฝVgนเอาไปสักสองบอง เวลาหิวจะไดหวดแกปวดทอง
ใจคิดติดตามแม$ตะเภาทอง พบแต$วิมาลายืนหนาจอง เมียใครกัน น$าตรึกตรอง .................................................. -ละครชาตรีพระอภัยใจอ$อนถอนสะอื้น มากล้ํากลืนชลนาน้ําตาไหล สินสมุทรสุดแสนสงสารแม$ เฝyาแต$แลแลมาน้ําตาไหล สุดสาครคอนอกตกประหม$า เฝyาแต$แลแลมาน้ําตาไหล เงือกนอยกลอยสวาทอนาถจิต เฝyาแต$คิดคิดมาน้ําตาไหล พระฤษีมีศีลสิ้นวิเศษ นึกสมเพชเวทนาน้ําตาไหล ศรีสุวรรณพรั่นอกตกประหม$า เฝyาแต$แลแลมาน้ําตาไหล .................................................. แหล ตอต(านการซื้อเสียง ๑ ศุภฤกษเบิกทางสรางกันใหม$ เลือกคนไปในสภาทําหนาที่ ออกกฎหมายละลายทุกขประชาชี เลือกคนดีมีวิชามาทํางาน เพ$งพินิจพิศดูผูสมัคร จะเลือกพรรคเลือกใครตามใจท$าน กลวิธีมีมากอยากประจาน ขอใหท$านตรองดูใหรูจริง นโยบายหลายพรรคมักหรูหรา พัฒนาชาติไทยดูใหญ$ยิ่ง ทั้งนําเขานําออกหลอกหรือจริง ลวนแต$สิ่งล$อใจใหคลอยตาม เรื่องปากทองของสําคัญท$านก็กล$าว พูดใหชาวไร$นาพาวาบหวาม ท$านสาธกยกประเด็นใหเห็นงาม นี่คือยามหาเสียงเพียงชั่วคราว มีทั้งดานการเงินเที่ยวเดินแจก เพื่อหวังแลกคะแนนแสนอื้อฉาว หมดเท$าไรไม$ว$าขออย$าฟาลว แถมเลี้ยงขาวเหลายาหนาไม$อาย
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๒๐๓
พี่นองครับรับฟ/งแลวยั้งคิด การใชสิทธิ์นี้หนาอย$าไปขาย เลือกคนผิดคิดขึ้นมาน$าเสียดาย เหมือนทําลายชาติเราโปรดเขาใจ .................................................. แหล ตอต(านการซื้อเสียง ๒ อย$าใหคนไม$ดีมีอํานาจ อย$าเป*นทาสเงินตราพวกสาไถย ผูสมัครที่รักดีมีถมไป ตัดสินใจใหคนที่มีคุณธรรม อันคนดีนี้หรือไม$ซื้อสิทธิ์ พรอมอุทิศกายใจไม$ใฝZต่ํา คิดดีทําดีมีศีลธรรม ผูนําดีมีอํานาจชาติเจริญ ที่ผ$านมาน$าคิดสิทธิ์ที่ให พอเขาไปรีบฉวยไม$ขวยเขิน ก$อนเขาไปไม$ซื่อซื้อดวยเงิน เขาเจริญเราเดือดรอนตอนถอนทุน เงินภาษีของเราเขาสู$รัฐ เขาก็จัดเงินตรามาเกื้อหนุน โครงการย$อยนอยใหญ$ใหประมูล พวกนายทุนหนุนพรรคมักไดงาน เขาเจือจุนเผื่อแผ$แค$พรรคพวก แลวก็จวกเงินตรามหาศาล เขาแบ$งสันป/นส$วนขบวนการ เรียกว$ามารสังคมจึงสมจริง มีเลือกตั้งครั้งใดอย$าไดพลาด เป*นโอกาสท$านทั้งหลายชายและหญิง หาคนดีใหไดไวพึ่งพิง จะเป*นมิ่งมงคลชนชาติไทย ชินกร ไกรลาศ ประพันธ,
.................................................. แหล (ชาย) เพื่อใหเป*นประโยชนแก$เยาวชน อีกหลายหลายคนเกิดมารุ$นหลัง แลวคิดรังเกียจหยามเหยียดชิงชัง เห็นของฝรั่งดีกว$าของไทย จงดูเอาเถิดนะทุกท$าน ว$าลูกลูกหลานหลานเราเป*นไฉน พวกเขา (ไม$ปรากฏ) มันแฟชั่นอะไร ผมดกปรกไหล$แต$งกายพิกล วัยหนุ$มวัยสาวยืดยาวยุ$มย$าม แกดูรุ$มร$ามเดินตามถนน เขาคิดว$าเท$โกเก’พิกล มองดูเหมือนคน ออกจากตาราง คนไทยแทพ$อแม$ก็ไทย แต$เหตุไฉนไปเอาเยี่ยงอย$าง บอบอบาบาขายหนาทั้งบาง ไม$เอาผีสางปูZย$าตายาย
๒๐๔ |
ประยูรนิทรรศน
บางคนติดยาน$าสลด ตัดอนาคตสูญสลาย อนาจจริงหนอนอนรอความตาย ตัวเองนั้นก็กลายเป*นคนติดยา แม$สาวนอยก็ย$อยเมื่อไหร$ ตองทันสมัยมองดูซู$ซ$า การบานการครัวไม$มัวนําพา ก็ออกไปซ$าอยู$หนาปากซอย ใครว$าไม$เชื่อเป*นเหยื่อจิ๊กโก’ ไม$กลัวทองโตรีดลูกบ$อยบ$อย สูญพรหมจรรยนั้นเป*นรอย อยู$เป*นรอยในเมืองกรุง พ$อแม$เหนื่อยยากลําบากลําบน อยากใหลูกตนไดเรียนสูงสูง ไม$ใหทํานาส$งมาเมืองกรุง ใหเพียนกลับมุ$งไปโรงน้ําชา พวกเด็กดีดีก็มีถมเถ แต$เด็กเกเรจะมีมากกว$า สงสารพ$อแม$ที่แก$ชรา หวังใหกาวหนาหมดเงินหลายพัน เออ...นั่งคอยชมบุญอยู$ที่บานนอก ไอลูกแหกคอกเกเรเหหัน ไม$เห็นใจเลยโธ$เอ’ยใจมัน ประตูสวรรคก็คงปVดตาย เตือนใจไวนิดไม$คิดโกรธเคือง เอาพอรูเรื่องมิใหเสียหลาย คุณลุงคุณปyาตลอดคุณนาคุณนาย ท$านผูฟ/งหญิงชาย ฉันขอลาก$อนเอย .................................................. เทิดพระเกียรติ ๗๒ พรรษา เจ็ดสิบสองพรรษามหาสวัสดิ์ พระทรงฉัตรจักรีสืบศรีสมัย ปกเกศคุมเกลาชนชาวไทย ปกแผ$นดินใหไทยร$มเย็น ร$มเย็นยลยินทุกถิ่นที่ ร$มพระบารมีทุกถิ่นเห็น ที่ใดไทยระกําทุกขลําเค็ญ ทรงเสด็จดับเข็ญใหผ$อนคลาย ธ ดั่งศูนยรวมใจไทยทั้งชาติ ตั้งแต$เริ่มครองราชยมิขาดหาย หลายครั้งไทยประจัญอันตราย ทรงสยบเรื่องรายสลายลง ชาวไทยเทิดทูนทุกดวงใจ ไม$มีขอสงสัยสุดสูงส$ง ทุกพระราชดํารัส ธ ตรัสตรง เสมือนธงนําทิศชีวิตไทย ชาวไทยทุกที่ทุกชีวิต ไดเห็นทิศเห็นทางสว$างไสว ทุกรอยยุคลบาท ธ ยาตรไป คือทิศใหทรงธรรมไดนําทาง มืดมนเมืองไทยไม$มืดมิด มีผูนําชีวิตสู$แสงสว$าง เศรษฐกิจย$อยยับเจียนอับปาง ธ ทรงวางพระมหาราโชบาย
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๒๐๕
เศรษฐกิจพอเพียงเลี้ยงชีวิต เสมือนเป*นนิมิตบอกทิศหมาย กินอยู$พอเพียงพอเลี้ยงกาย คาขายพอเพียงพอเลี้ยงจน ทิศทางที่พระองคทรงพระราชทาน ทั่วเมืองทั่วบานต$างเห็นผล ไดผ$อนทุกขถวนหนาประชาชน ไดเห็นหนทางยาวจะกาวไป เป*นสุขของชาวไทยในทุกที่ บุญแลวพระจักรีอยู$ใกลใกล เย็นฉ่ําน้ําพระราชหฤทัย ดั่งน้ําทิพยชโลมใจไทยทั้งปวง สุวรรณ เฉลิมพระชนมพรรษา ระลึกถึงพระกรุณาอันใหญ$หลวง ประชาชนชาวไทยใจทุกดวง รวมเป*นหนึ่งทรวงหนึ่งดวงใจ เป*นหนึ่งใจจงรักและภักดี ยอมถวายชีวีราษฎรพลีได เพื่อให ถิ่นแผ$นดินไท ปกแผ$นดินทาวไทพระภูมิพล เจ็ดสิบสองพรรษามหากษัตริย เฉลิมรัตนเฉลิมหลามหากุศล ขอพระองคทรงสู$พระภูวดล ประชาชนชาวไทย ถวายพระพรเอย .................................................. พระร$มรัตนฉัตรเกลาเหล$าพวกขา พระเมตตาประชาถวนลวนตระหนัก น้ําพระทัยใสงามดวยความรัก ทรงพิทักษชลผองของพระองค ดวยชาวนายากไรไดไถหว$าน พระราชทานที่ใหทําตามพระประสงค อันชาวเขาซึ่งห$างไกลในปZาดง พระก็ทรงใหปลูกถูกวิธี เย็นพระราชจริยวัตรเห็นชัดแจง ยิ่งกว$าแสงอุษาสองราศี ยิ่งกว$าเพ็ญเด$นฟyายามราตรี พระทรงพลีสุขเอื้อเพื่อประชา ทั้งอ.ส. ตํารวจและทหาร ทั้งลูกเสือชาวบานงานอาสา ทั่วทุกคนไดรับพระกรุณา ปลุกใจกลาปyองถิ่นแผ$นดินไทย อันตราย รอบเขตประเทศชาติ นบพระบาทแบ$งเบาบรรเทาได ทุกหนแห$งทีพระเสด็จไป รอนเป*นไฟน$าประหลาดกลับหยาดเย็น ขอเดชะพระองคทรงสวัสดิ์ พูนพิพัฒนพระชนมมงคลเด$น สวมสรอยศรีตรีรัตนพิพัฒนเย็น ขอพระเป*นมิ่งขวัญนิรันดร หาสิบปAที่พระองคทรงครองราชย ไทยทั้งชาติร$มเย็นเป*นสุขศรี ธ เปAgยมลนดวยเมตตาบารมี ดุจสุรียส$องสว$างกระจ$างพลัน ทศพิธราชธรรมนําประเทศ ธ ปกเกศไทยผองครองสุขสันต
๒๐๖ |
ประยูรนิทรรศน
ธ กอบเกื้อกอบกูอยู$วารวัน ธ เหน็ดเหนื่อยเมื่อยลามานานนัก ธ เสโทหลั่งไหลละลายริน ธ ดุจร$มโพธิ์ทองคุมครองราชย ที่รุ$มรอนก็ผ$อนหายคลายลําเค็ญ นอมถวายบังคมบรมนาถ ร$วมศิริ ราชสมบัติ พิพัฒดล วอนไตรรัตนคุมองคพระทรงศรี พระเสื้อเมือง ทรงเมืองเรืองภิบาล โอพระคุณทูลกระหม$อมจอมกษัตริย พระคุณใดในหลาไม$มาเกิน ทรงนิวัตจากนิเวศนดวยนิวรณ ทุกแห$งหนยุคลบาททรงพระยาตรา โอองคพระภูมิพลอดุลยเดช ดวยบุญฤทธิ์บิตุรงคทรงพิไล ทีฆายุโกโหตุมหาราช สุขอุระจตุพิตรนิจนิรันดร พวกของเราเหล$าลูกเสือเชื้อชาวบาน จะรักษาเอกราชชาติถาวร จะสามัคคีกอดคอกันต$อตาน อย$าไดแยกแตกกันฉันทําลาย อันวิชาทุกแขนงในแหล$งโลก เป*นเสบียงไดเลี้ยงกายตน เพียงอาหารหนึ่งมื้อนอนหนึ่งตื่น ไวกันรอนกันหนาวคราวเหมันต อีกโอสถรักษาคราปZวยไข จึงพากันเป*นทาสความอาทร เห็นจะมีก็ความดีและความชั่ว
มีจอมธรรมคู$หลาคู$ฟyาดิน ย$อมประจักษใจราษฎรอยู$มิรูสิ้น ทั่วทุกถิ่นทั่วไทยไดร$มเย็น ไทยทั้งชาติมีสุขพนทุกขเข็ญ ธ ทรงเป*นศูนยรวมใจไทยทุกคน ลุครองราชยหาสิบปA ทวีผล ขอพระชนมายุยั่งยืนนาน พระภูมีมิ่งแมนแสนสุขสันต ขอกราบกรานบาทบง ทรงพระเจริญ พระทรงฉัตรเดชะจะสรรเสริญ ทรงเผชิญทรงพิชิตเพื่อประชา พระทรงพสกนิกรจะผวา ทั้งไร$นาปZาเขาลําเนาไพร ยิ่งกันดารยิ่งเสด็จสังเกตได ภยันตรายเลยละผละไปพลัน เจ็ดสิบสองพรรษา พระมหากษัตริยจงสุขสันต พระชนมายุยิ่งยืนนาน..เอย เป*นมิ่งขวัญเอย ขอปฏิญาณต$อองคพระทรงศร ถาดัสกรลุกล้ํากระหน่ําไทย ทั้งพวกเราชาวบานทั่วทั้งหลาย ไทยต$อไทยมาฆ$าฟ/นซึ่งกันเอง ย$อมอวยโชคแก$ผูใชใหไดผล มีหรือจนผลสุดทายไดเท$ากัน ผาสักผืนติดกายพอหายขัน มีหลังคาคราววสันตกันเปAยกปอน นอกจากนั้นก็กลายเป*นหลอกหลอน ตอนทนทุกขทอดถอนตรอมฤทัย จะหมองมัวหรือพาใหแจ$มใส
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๒๐๗
เหมือนละครยิ่งนักชักพาไป
เดินไปสู$ฉากสุดทายตองวายชน .................................................. กลอนแหลเฉลิมพระเกียรติ อยุธยา รมด(วยพระบารมี อยุธยาเวลานี้อุดมสุข นิรทุกขกาลเวลามาสรางสม ผ$านคืนรอนหนาวราวระบม เศราระทมทุกขเรนเป*นเวลา ผ$านคืนผ$านวันอันสรรคสราง ผ$านโลกกวางขอบสุดสมุทรมหา ผ$านม$านดวงดาวพราวพร$าตา ผ$านนานาโลกลวนเศราสรวลยิน มีเรื่องกล$าวเล$าขานมิครานจบ มี ขนบฯ รูปนาม นิจสิน มีอดีตอนาคตเป*นอาจินต ภาพชีวินคลี่ม$านเนื่องนานวัน อยุธยาเล$าขานในกาลนี้ ลวนแต$มี ปรีเปรมเกษมสันต ภูวไนยผไทสยาม นามราชัน พระภูมิพลทรงธรรมพระปVgนไทย ในแผ$นดินรัตนโกสินทรศก มรดกตกมากาลสมัย บุญยิ่งแลวมีองคพระทรงชัย ใส$พระทัยในทุกขราษฎร อยู$ใตร$มพระบารมีนี้เป*นสุข ทรงผ$านทุกขเป*นสุขโขสโมสร ธ บํารุงไพร$ฟyาประชากร พระอาทรดั่งหยาดฝนร$วงหล$นมา อยุธยาในร$มฟyามหากษัตริย ภัยพิบัติกลับเป*นแสงสว$างหลา เมื่อไทยทุกขทรงป/ดทุกขดวยป/ญญา พระปรีชาเล$าขานนานไกล ยามฟyาเยือนอยุธยาเมื่อคราก$อน พสกนิกรปรีดากว$าคราไหน ทอดพระเนตรอิฐเก$าเก$าราวดวงใจ ดํารัสในคุณค$าบรรพชน สองพระองคทรงเสด็จดําเนินดาว ความรอนเร$า ธ ดับไดดวยเหตุผล ดั่งหยาดทิพยชโลมใจประชาชน มิ่งมงคล ธ ห$วงหาประชาชี อยุธยาฟyาใหม$สมัยสมาน ดวยพระปรีชาชาญกษัตริยศรี แลองค สมเด็จพระ ราชินี พระสองชี้ แนวนํา ธรรมชีวิน ธ วางแนว อนุรักษ โบราณสถาน ประกอบการ ปฏิสังขรณ บวรศิลปX พระราชินี ทรงอนุรักษศิลปVน สานงานศิลปX สืบสราง ที่บางไทร พระภูมิพล ทรงชี้ถึงเรื่องน้ํา ในเขตคาม เมืองเก$า เขาแกไข กันน้ําหลากปรามน้ําลนทลายไป เมื่อกรุงไกร อยุธยา คราระทม แปดสิบพระชันษามหาราช ไทยทั้งชาติ อุ$นไออุดมสม
๒๐๘ |
ประยูรนิทรรศน
เฉลิมพระ บารมี ภิรมยชม จะเกิดมาชาติใดในพิภพ ใตร$มบรมโพธิ ฯ ภูมี ขอเดชะพระภูมิพลลนเกลา ชาวจังหวัดอยุธยาพาดวงใจ
กราบบรม ราช สดุดี ขอคํานบเป*นไทยในวิถี พระราชาธิบดี แห$งชาติไทย ปวงขาเจาไพร$ฟyาใบหนาใส ถวายชัยเทิดพระองคทรงพระเจริญ .................................................. คนรักผืนหนัง คนชังผืนเสื่อ ท$านอย$าเพิ่งเบื่อ แลวบ5ายบาย ปราบคอรัปชั่น ใหมันสิ้นซาก ตามที่รับปาก กับเราไว พวกคอรัปชั่น จับมันปล$อยเกาะ ฉลามหัวเราะ น้ําลายไหล กินบานกินเมือง ใช$เรื่องเล$นเล$น ดูอย$างเขมร ซิเห็นไหม หอบลูกหอบหลาน มาบานตะเกียง จนเราตั้งเลี้ยง กันไม$ไหว ตั้งแคมปXตั้งค$าย อยู$ตามชายแดน ลําบากยากแคน กันแค$ไหน เพราะเอ็นดูเขา เอ็นเราแทบขาด มันน$าอนาถ นะคุณนาย รบกันครืนครืน ลูบป‹นขามเขา โดนเรือนพวกเรา พลอยพังทลาย วันดีคืนดี มาจี้มาปลน มาฆ$ามาขน ไม$เกรงใคร คงคิดแทนคุณ ที่ขุนพวกเขา ยิ่งนึกยิ่งหนาว นะนายเอย .................................................. ไดเห็นตัวอย$าง ขางขางบานเรา
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๒๐๙
เห็นแลวก็หนาว บานเมืองล$มจม เพราะเห็นแก$กิน ถาร่ําถารวย รวยแบบซื่อซื่อ มนุษยบางเผ$า กินผักกินหญา กินกบกินอึ่ง ไม$ตองกินดี มนุษยบางเผ$า กินอิฐกินหิน บางกินตามน้ํา บางก็กินนอก กินปุ“ยกินปZา แมแต$ภูเขา ไม$กลัวทองแตก ไม$รูเอาเงิน มันน$าจะคิด ตอนสิ้นชีวา เอาเงินใส$ปาก คงมีคนงัด มันน$าจะซึ้ง กลัวบาปกลัวกรรม ฟ/งพระท$านเทศน เกิดมาทุกคน
ถึงทรวงใน สังคมดูหมิ่น กันใช$ไหม มาดวยฝAมือ ใครหรือจะไล$ กินขาวกินปลา ก็พอใจ กินบึ้งกุดจี่ ก็อยู$ได ขาวไม$ค$อยกิน กินดินกินทราย ขย้ําขยอก บางก็กินใน มีท$าเป*นเอา ก็กินได น$าแปลกเหลือเกิน ไปทําอะไร สักนิดหนึ่งว$า เอาไปไม$ได ฝากศพไปวัด เอาไปง$ายง$าย ถึงสัจธรรม จะติดกาย มีเหตุมีผล ไม$พนความตาย .................................................. เล$นเพลงเกี่ยวขาว แลวเราก็คิด รองต$ออีกนิด เถิดนะนาย
๒๑๐ |
ประยูรนิทรรศน
พูดถึงเรื่องขาว ในวันขางหนา ไร$นาเดี๋ยวนี้ ชาวนาเขาเริ่ม ตากแดดตากฝน ไม$พอใชหนี้ เมื่อมีนายหนา ว$าไม$ตองทํา เอานามาขาย นั่งอยู$กับบาน มีชาวต$างชาติ เป*นหนี้ท$วมขื่อ ซื้อรถปVคอัพ กลายเป*นเศรษฐี ตอนมีความสุข อีตอนหมดเงิน เป*นห$วงลูกหลาน ไม$มีที่นา คิดถึงปูZย$า ดาบคมจมลึก ท$านยอมพลีชีพ สูจนใจขาด
เขาลือกันว$า จะไม$มีขาย ไม$มีเหมือนเดิม จะเบื่อหน$าย จนมาหลายปA น$าเห็นใจ เขามาแนะนํา ก็รวยได จะไดเงินลาน สบายสบาย มากวาดกวานซื้อ มีหรือไม$ขาย มาขับมาขี่ ไม$ตองไถ สนุกเหลือเกิน จะทํายังไง ในวันขางหนา จะทําไฉน เมื่อคราสูศึก รูสึกบางไหม เพื่อรักษาชาติ เอาไวใหใคร...เอย .................................................. ท$านยอมพลีชีพ เพื่อรักษาชาติ สูจนใจขาด เอาไวใหใคร เราเคยจากแหล$ง ลุ$มแยงซีเกียง ตองหลบตองเลี่ยง มานานเท$าไหร$ เกือบตกทะเล ร$อนเร$เรื่อยมา
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๒๑๑
ใครเคยศึกษา แมขายแผ$นดิน ต$อไปจะเลี่ยง พระราชกําหนด คุมครองพื้นที่ เรารักเมืองไทย รักวงศจักรี แหลมทองถิ่นนี้ ในดินในน้ํา ลุ$มมั่งแลงมั่ง ปZาดงพงพี ตรองดูใหซึ้ง รักษาเมืองไทย
ที่สิบสาม เป*นวันซึ่ง ต$างมุ$งหนา พบผูใหญ$ ลูกเหลนหลาน ทั้งคุณตา ใหรูจัก เจาจงยอน ประเพณี จงทําตัว น้ําสะอาด ซึ้งใจพลัน หากใครริ
คงจําได มากินกันเกลี้ยง ไปอยู$ที่ไหน กฎหมายควรมี ไวใหคนไทย ดวยใจภักดี อันเกรียงไกร แสนดีเลิศล้ํา ก็หากินได ก็ยังยินดี ยังพออาศัย จะพึ่งใคร เอาไวเถิดเอย .................................................. แหลวันมหาสงกรานต, เมษา เวียนมาถึง ญาติพี่นอง จิตผ$องใส มากัน ทั้งใกลไกล นอมคํานับ รับคําพร กราบกราน ท$านผูใหญ$ คุณยาย มิวายสอน รักถิ่น แผ$นดินดอน กลับมา อย$าลืมกัน ดีงาม อย$าทํามั่ว เป*นแบบอย$าง ทางสรางสรรค ราดผูอื่น ชื่นชีวัน เมื่อสดับ รับพรชัย พิเรน เล$นไม$ซื่อ
๒๑๒ |
ประยูรนิทรรศน
จะเสียชื่อ สกปรก โปรดกลับใจ ปูZของปูZ ประเพณี เขาทําบุญ เพื่อใหพน ที่อยู$ดี เพราะบุญมาก ครั้นตายไป เป*นสถาน งานสงกรานต ในระบบ อุทิศไป เพื่อเป*นทุน วันสงกรานต หาโอกาส จะปล$อยนก บุญส$งผล
มือประสาน เพื่อที่จะ การท$องเที่ยว เชิญมวลชน ไทยเที่ยวไทย มีสถาน ประหยัดเงิน
เสียนาม จกเปรต เถิดหนา ย$าของย$า สืบสาน ตักบาตร ความทุกข มีสุข ทํามา ไปสู$ อันเลิศหรู ประเพณี บุญทาน ใหผูที่ หนุนผูตาย ผ$านเขามา ทําบุญทาน หรือปล$อยปลา เกิดโฉลก .................................................. ทองเที่ยวเมืองไทย วันทา แสดง เดี๋ยวนี้ ทัศนา ไม$ตองไป มากเหลือ และเวลา
ทรามนิสัย ก$อเหตุภัย อย$าสัปดน ทําหนาที่ การกุศล เพื่อญาติตน ทรมาน ไม$ทุกขยาก มหาศาล อยู$วิมาน ผูมีบุญ ที่เราพบ การเกื้อหนุน มีพระคุณ ที่วายชนม โปรดอย$าพลาด การกุศล ลวนน$ายล โชคดีเอย
คารวะ แจงเหตุผล ดีน$ายล รักษาดุล ใหไกลบาน คอยเกื้อหนุน คุมค$าทุน
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๒๑๓
ไดอุดหนุน เราตรากตรํา เราควรจัก อย$าเคร$งครัด หากําไร ขอเชิญชวน การทนเปลี่ยว เพราะตั้งหนา จนขาดการ สภาพจิต ควรที่เรา ร$วมขบวน ทัศนา ชมวัดวา ชมชายฝ/gง ไปชมถ้ํา เขามีไกด สุขกายใจ ประสบการณ ธรรมชาติ เกิดพลัง มีเงินมาก มัคคุเทศก นอมคํานับ รื่นอารมณ การท$องเที่ยว ทัศนา เที่ยวเมืองไทย
จุนเจือ ทํางาน พักผ$อน เจียดเวลา ใหชีวิต มวลมิตร วิญญา หาเงิน พักผ$อน คิดเคร$ง ดูแล สรวลเส พากันเที่ยว อาราม ทะเล น้ําตก บรรยาย ไดความสุข ชีวิต ดาษดื่น ป/ญญา อยากทัวร พรอมสรรพ รับอาสา สมใจ ของไทย แห$งใด ไรกังวล
เอื้อเฟ‹‘อไทย มานานนัก หย$อนกระษัย พากันไป จิตเบิกบาน คิดท$องเที่ยว น$าสงสาร เพลินแต$งาน หย$อนกายา จนเซ็งเศรา แกรักษา ไดเฮฮา หายเปลี่ยวใจ งามสะพรั่ง ก็เก’ไก’ ชมนกไพร ใหท$านฟ/ง ทุกทุกดาน ไม$ผิดหวัง ชื่นใจจัง คราไดชม ทั่วประเทศ ครับกระผม พาไปชม ไปตามกัน ไดรุดหนา ไดดังฝ/น ผลอนันต
๒๑๔ |
ประยูรนิทรรศน
ใหรางวัล อุปถัมภ เกิดประโยชน ไทยเที่ยวไทย จบภิปราย
กับชีวิต บํารุง มหาศาล ไม$เสียดุล เท$านี้
จิตสบาย ใหรุ$งโรจน การคาขาย ใหวุ$นวาย โชคดีเทอญ ชินกร ไกรลาส ๖ ตุลาคม ๒๕๓๙
.................................................. แหลอวยพร จะขออวยพรใหท$านเจาภาพ จงเกิดลาภดังประสงค โดยเฉพาะที่เจาะจง สมเจตจํานงดั่งเจตนา ท$านคิดมีเงินก็ขอใหเงินมากอง คิดมีทองใหไหลมาเทมา ทรัพยสฤงคารการขายคา ใหเจริญกาวหนาพูนทวี ท$านมีกุลบุตรขอใหสุดโสภา มีกุลธิดาใหสมศักดิ์ศรี ใหงามเพริศพริ้งยิ่งกว$านารี ในพื้นปฐพีและหิมพานต ขอใหพบประสบกันแต$ความสุข ไรความทุกขสุขสําราญ เมื่อท$านนิทราในราตรีกาล ใหมีเสียงประสานเหมือนดั่งวงดนตรี ทั้งกล$อมทั้งขับทั้งรับทั้งรอง ทํานิทํานองถนัดถนี่ นอนหลับทับหมอนขอใหนอนฝ/นดี ฟ/งเสียงดนตรีแลวเพลินหลับไป ยามพลิกฟ‹‘นตื่นลืมตา ใหมีตาสี ตาสา มาคอยรับใช หยิบเอาขันลางหนามาส$งให มียาใส$อยู$ในแปรงสีฟ/น ผาเช็ดตัวผาเช็ดหนา รีบจัดหามาเร็วพลัน แต$พอเขาหองน้ําตามใจท$าน ขัดผิวพรรณผุดผ$องโสภี อาบน้ําเสร็จเจ็ดนาฬิกา ขึ้นเคหาสางเกศี หยิบเอาคันฉ$องมาส$องกายี เรียบรอยดีจึงลี้ลา ลงบันไดไม$เนิ่นนาน เขาหองอาหารทานน้ําชา อาหารว$างอย$างเคยมา พริกไทยน้ําปลา...กับไข$ลวกอีกสองฟอง ..................................................
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๒๑๕
เมื่อท$านมีเงินก็ขอใหกลายเป*นทอง ท$านมีใบตองก็ขอใหกลายเป*นบาน ท$านมีตนกลวยใหกลายเป*นไมกระดาน ท$านมีหมอตาลใหกลายเป*นเครื่องบิน ท$านมีขาวตังขอใหกลายเป*นขาวตู ท$านมีปลาทูขอใหกลายเป*นลูกชิ้น ขาวขางครกที่ตําหกลงดิน ใหเป*นขนมจีนคลุกกับน้ํายา เดชะบุญกุศลศีลทาน ที่ท$านมีการศรัทธา หน$อไมในไหใหกลายเป*นปลารา เมื่อท$านจะกินกางปลาใหกลายเป*นฝอยทอง.. ขอใหปากหอมตลบ ปานน้ําอบพิกุลทอง เสลดน้ําลายใหกลายเป*นลอดช$อง เมื่อท$านจะเบาผิดร$องใหกลายเป*นสตางคแดง ท$านมีวัวควายขอใหกลายไปเป*นชาง กระดาษบางบาง ใหกลายเป*นใบแบงค เถาวัลยพันรั้วใหกลายเป*นถั่วน้ําเตาแตง ตะหวักตักแกงใหกลายเป*นป‹นโก กะลามะพราวขอใหกลายเป*นถวย ท$านมีกะบวยขอใหกลายไปเป*นโถ มีไหแตกแตก ใหกลายเป*นโอ$งโตโต ท$านมีหมอขาวตูดโหว$ ใหกลายเป*นปล$องรถไฟ .................................................. แหลออมสิน ยี่สิบแปดมีนาคมอุดมเลิศ วันกําเนิดระลึกนอมแห$งออมสิน เจริญวัยวัฒนาไม$ราคิน มาบรรจบครบสิ้น....ปA ยังพูนเพิ่มต$อเติมศิริสวัสดิพิพัฒนจุลเจิมเฉลิมศรี อเนกทรัพย โภคาบรรดามี ทับทวี ธนามาเพิ่มพูน ดังพฤกษาสาขางอกกิ่งกาน แผ$ตระการช$อใบไม$เสื่อมสูญ กําบังแสง สุริยาคลายอาดูร ที่รอนกรุ$นใหขาด ปราศไป ฝูงวิหคป/กษามาลู$ลม ไดเริงรมย พรอดพร่ําตามวิสัย ซองสําเนียง ฟ/งเพลินเจริญใจ ดุจชาวไทย ออมทรัพยไวกับเรา หามาได ใชกิน ทั้งสิ้นหมด อนาคต ก็นับว$าอับเฉา รูใชกิน ค$อยออม ถนอมเอา ไม$นานเล$าเป*นผูมีอันกิน ปลอดโจรี อัคคีภัยไม$มาหยอก ซ้ําไดคอกงอกมาจากออมสิน ถาหมั่นออมเงินตราเป*นอาจิณ ท$านจะสิ้นกังวลความจนพาล ใช$คุยเขื่องเพราะเรื่องย$อมประจักษ ว$าออมสินเลิศนักในหลักฐาน อีกทั้งรู ยืนหยัด ค้ําประกัน จึงคงมั่น ดังสุเมร เอนไม$มี
๒๑๖ |
ประยูรนิทรรศน
งานเจริญ เราเดิน อยู$ล้ําหนา มีสาขา ไม$ผิด ทิศทั้งสี่ สามรอยกว$า สาขา บรรดามี ลวนสะดวก ทุกที่ ทุกเวลา ฝากประเภทสะสม ไวสรางบาน ฝากประเภท ลูกหลานไดศึกษา หรือออมสินพิเศษเจตนา ถูกรางวัล แลวมาไดคืนทุน ตนไม$หาย กําไรก็ไม$หด เงินทั้งหมดเอาไปใหรัฐหมุน บูรณะในประเทศ เขตค้ําจุน นับเป*นคุณ ทั้งขึ้นล$อง เป*นสองทาง ผมนํามาชี้แจงแสดงย$อ เพียงแค$พอระระไม$สะสาง พอใหทราบ รูเช$นเห็นรางราง อย$าเมินหมาง ออมสิน ถิ่นของเรา ขอนอมเกลาฯ พวกเราชาวออมสิน สู$บดินทร พิสุทธิ์ มงกุฎเกลา ณ สถานเมืองแมนแดนที่เนาว จงทราบเรา นอมกม บังคมมา พระทรงตั้งกําเนิดเกิดออมสิน คู$ธานินทรสืบสรางทางเศรษฐา เป*นหลักชัย ร$มเกลา ชาวประชา ไดออมทรัพยเงินตรามาช$วยตน ปลอดภัยจากนานามายอนยอก ซ้ํายังดอก เพิ่มมา น$าฉงน ช$วยทั้งตัว ช$วยทั้งชาติ อาจระคน ดังไดผล เห็นชัด ป/จจุบัน ขอพระองคทรงเสวยสุข นิราศทุกข เมืองแมนแดนสวรรค จงทราบเกลาดวยทิพยพระเนตรกรรณ ออมสินนั้น กตัญ•ูรูคุณเอย .................................................. (แหล$) เสียงฉาบแช$....แหล$กันเสียเลย ดิฉันจะเผยภิพจนคําพร ใหท$านรวยทรัพยนับเป*นแสนแสน ใหท$านมีเเบงคเนื้อเป*นฟZอนฟZอน ใหท$านสุขโขสโมสร ดังคําพรที่เอ$ยรําพัน คุณคุณผูชายใหไดแฟนสวย กระชุ$มกระชวยในตาสองชั้น คิ้วของหล$อนไม$ตองถอนไม$ตองกัน อย$าเอาแบบฉันมันเจ็บปวดเหลือเกิน คุณคุณผูหญิงจะไดสามี ตองเป*นผูดีน$าสรรเสริญ มีเงินมีทองเป*นกองพะเนิน ไปไหนไม$ตองเดิน นั่งแต$รถยนต ขออย$าไดพบกับผูชายเจาชู ที่ควงอีหนูทีละคนสองคน มันจะยุ$งยากลําบากลําบน เพราะเพื่อนฉันเคยบ$น อยู$ขางบานหนึ่งราย ท$านผูฟ/งทุกทุกคนท$านอย$าเพิ่งบ$นว$ารําคาญ เท$าที่ฉันรองเพื่อขอทุกท$านอย$า...
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๒๑๗
เพราะคืนนี้เป*นคืนแรกว$าแปลกแปลกกันไปก$อน ท$านอย$าเพิ่งขอดค$อนในบทกลอน... ว$าเลาเลาเบาสมองเพื่อพี่นองทุกทุกท$าน ใครชื่นชมนิยมดิฉันถาจะรางวัลก็เชิญมา .................................................. (แหล$) ดิฉันสาธก ยกสุนทร มาอวยพร แด$ท$านผูชม ใหท$านมีสุข สโมสร จะหลับจะนอน ใหชื่นใหชม จะขออวยพร กุลสตรี ขอใหมี ดวงตา เหมือนกงจักร ใหมีของรัก เหมือนดอกบัว ใหมีลําตัด เหมือนเทียนธูป ใหมีรูปเหมือนนางสีดา ใหมีป/ญญา เหมือนมโหสถ ใหมีเลือด เหมือนพระเตมี ใหเป*นเศรษฐี เหมือนเจากรุงสนธชัย ขอใหพร ท$านผูชาย ท$านทั้งหลาย จะมีภรรยา ใหมีรูปสวยและรวยทรัพย นับวิชา มารยาท ชาติผูดี มีศีลธรรม มีคุณสมบัติ ครบหกประการ ท$านจะสุขสําราญ ตลอดกาล-นานปA .................................................. แหลลอยกระทง เดือนสิบสอง คลองคู ดูชุ$มฉ่ํา ในแม$น้ํา เจิ่งนอง ปองสืบสาน ประเพณี มีความ งามตระการ เขามีงาน ลอยกระทง ในคงคา ตอนขางขึ้น สิบหาค่ํา จําไดมั่น ดูพระจันทร เต็มดวง หวงเวหา ช$างพร$างพราว ดาวระยับ งามจับตา หมู$เมฆา มาสลับ ประทับใจ ใบตองกลวย สวยล้ํา ธรรมชาติ งามผุดผาด สีสัน อันสดใส ใบตองจีบ เป*นกลีบบัว สวยยั่วใจ ทั้งดอกไม แซมสลับ ประดับกระทง นอมบูชา คารวะ พระแม$เจา ที่ลูกเอา น้ําชําระ ตามประสงค
๒๑๘ |
ประยูรนิทรรศน
กินอาบใช ไดดํารง ขาดคงคา จะไม$เหลือ ทั่วร$างกาย แม$ประทัง อีกนัยหนึ่ง องคพระธาตุ พระเกศธาตุ ดวยจิตมั่น ทรงปริยังฝากแนว แมนผูใด ตองดํารง ใครซาบซึ้ง ผูนั้นย$อม เมื่อมีทุกข *ธรรมวินัย หากผูใด ใชชีวิต กายกรรม มักจะนํา เมื่อยามเขลา มาขัดเกลา หวนระลึก ที่เป*นคน นํากระทง ที่ใหการ
ใหชีวิต ชีวี วารี อะไร อวัยวะ ชีวิต พึงคารวะ เจดีย พระศาสดา ในวัน นิพพาน ธรรมมะ อยากไปถึง ธรรมะ ถึงพระธรรม พนทุกข คุกคาม ชี้ชัด ไรธรรมะ ไม$ไตร$ตรอง วจีกรรม ทุกขภัย เอาธรรมะ จิตใจ นึกถึง ดีได ลอยคงคา ชูชุบ
สถิตคง มีพลัง ลูกนี้เชื่อ ใหลูกหวัง จะพินพัง นิจนิรันดร อภิวาท ที่สวรรค ภควัน ลอยกระทง ไปนานแลว ใหประสงค ซึ่งพระองค พระวินัย บําเพ็ญพรอม สุขสดใส ณ ยามใด สัจธรรม* ชําระจิต ตองถลํา มโนกรรม มาใส$ตน พระพุทธเจา อย$างไดผล ซึ้งกมล อาศัยธรรม บูชาท$าน อุปถัมภ
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๒๑๙
แม$คงคา ลูกจึงนํา กระทงนอย แม$คงคา ลูกเกิดมา บูชาคุณ
จุฑามณี กระทงมา ก$อนลอยน้ํา จุฑามณี อาศัย ตามกระแส
ใชหนี้กรรม บูชาคุณ รําพันว$า ที่เกื้อหนุน พึ่งใบบุญ แมน้ําเอย
อ.ชินกร ไกรลาศ (ประพันธ,) ๑ ตุลาคม ๒๕๔๐
.................................................. เพลง – จังหวะสามชา (หญิง) พี่ทํา ทําไดหนอพี่ ไหนว$าเมียไม$มีเลยพ$อปลาไหล เขามาด$าฉันนั่นเมียของใคร หาว$าแย$งผัวปวดในหัวใจ ฉันรูเมื่อไหร$ว$าเขามีเมีย อยู$กับฉันทั้งวันคลอเคลีย แต$พอได เสียแลวเมียมาด$า ไดโปรดอย$าหาว$าแย$ง ผัวราคาไม$แพง ไม$อยากจะแย$ง พื้นดินไม$ไรเท$าใบ พุทรา เขามาหลอกฉัน เพื่อทวงสัญญา ฉันจึงเสียท$าเพราะคําชายลวง ไม$เคยเห็นเขา มาเดินควง โปรดเถิดเมียหลวงฉันยอมเป*นรอง อกลูกผูหญิงเหมือนกัน มิมีใครใฝZฝ/นจะ ไปเป*นสอง เสียทองเท$าหัว อยากไดผัวครอง มิควรพลาดพลั้ง แต$ก็หวังปอง เพราะ กรรมจําตอง น้ําตาร$วงริน เสื่อมราศี เพราะมีมลทิน แบ$งป/นกันกิน ขอจงปรองดอง (หญิง) เออ...โกรธ เอ$ย โกรธ โดดพรวดพราด ชี้หนาด$ากราดอีจุ5กกี้ หาผัวไม$ไดกัน หรือไง(ซ้ํา) จึงไดมาร$อนเร$ใหตะเขขี่ จะกางตํารา ด$าเสียใหแสบ หนอยอี่นี่ อีแสบ แสบนะอีนี่ เอา อีตั้งฉ$าย อี ไฉ$โป• เอา ตั้งโอ’ อีเตาหูยี้ (หญิง 2) อย$ามาทําด$าโจ เลยอีโอเลี้ยง (ซ้ํา) (หญิง) เห็นฉันไม$เถียงเลย อีเป*ปซี่ (หญิง 2) ผัว ๆ โมโหอีโคล$า หยักรั้งตั้งท$าอีทาสี ..................................................
๒๒๐ |
ประยูรนิทรรศน
-ขับเสภา(หญิง) ...เออ...จะกล$าวถึงอสุรีนางผีเสื้อ หลงเชื่อพระอภัยไปถือศีล เจ็ดทิวาขาวเจาไม$กิน ฟาดแต$ขนมจีนตอนเย็นเย็น เออ...มาถือศีลภาวนาภาษายักษ อยากจะใหผัวรัก คอยชวน(ไม$ปรากฏ) เหงา ง$วง งมหงับหลับโงนเงน ดวยถึงเวรมาผจญขนลุกเกลียว ครบเจ็บวันหันกลับมาคูหา เห็นปากถ้ําเปVดอาแลวหนาเหี่ยว พระอภัยหนีแน$ แย$จริงเชียว แม$แยกเขี้ยวเกรี้ยวคับถึงกนครัว เศราโศกโศกาน้ําตาเล็ด ผัวฉันมันคงเข็ดไม$มามั่ว ลุยทะเลรองลั่นสั่นระรัว จนพบผัวที่เกาะแกวพิสดาร จะขึ้นเกาะเขาใกลก็ไม$กลา กลัวเจาพาวาวุ$นเดินงุ$นง$าน ยืนแขยงแปลงขย$มจนนมยาน เหตุไฉนใยพี่จึงหนีฉิบ ทําตาปริบมือกําแต$ดามปAg เรียกว$ามา มา มาเร็วเร็วซี่ ผัวจ’า มาไวไว (ชาย) ครานั้น พระอภัยใจรันทด เห็นยักษีปAgหดแทบรองไห หนาเสียวเยี่ยวราดแทบขาดใจ แข็งพระทัยหืดหอบตอบอารมณ โอ...เมียจ’า เมียรักยักษโขมด อย$ากริ้วโกรธผัวนัก เมื่อรักขม ขืนอยู$กับเจาไปจนหมดลม ลมทั้งยืน (ไม$ปรากฏ) อยู$กับเจาหลายปAจนปAgงอเหี่ยว ถาวันหนึ่งเพลงเดียวก็พอฝ‹น เล$นใหพี่นอนเขย$าเปZาทั้งคืน ดึกดื่นก็ไม$หยุดจนทรุดโทรม เอย...มิใช$เครื่องยนตคนแท ๆ แหงแหงแก’ทรุดหนักเพราะหักโหม เห็นจะตองแหกพรรษาลงแลวโยม โทรมแสนโทรมผีเสื้อ เถือซะเซ็ง (หญิง) นางผีเสื้อโกรธเกรี้ยวว$าเดี๋ยวเหอะ เลือดจะเลอะทองร$องรองเอ’งเอ’ง ฉันจะใหเธอเปZาปAgอีกไม$กี่เพลง หอบกางเกงเก็บปAgวิ่งหนีไป คนอะไรใจเสาะน$าเยาะเยย จะเป*นเขยใครไดไม$อายเขา เหมือนแข็งขึงพอถึงเตา พอถูกเผาก็เหี่ยวหด หมดศักดา สูอุตส$าหเอาใจใหเขมแข็ง ทั้งกระทิงแดง ทั้งลิโพตั้งโหลกว$า ไม$กระดิกไม$กระดี้ไม$ขี้ยา ส$งปAgมา เดี๋ยวเราจะเปZาเอง (ชาย) อย$ามาทําเสแสรงแกลงสะอึก ใยไม$นึกถึงเมื่อก$อนตอนใหม$ใหม$ มาชวนฉันจู’จี๋จี้ไชไช เหมือนปลาไหลเริงร$าเที่ยวหา
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๒๒๑
(ชาย) พุทโธ$อีตอนเมื่อก$อนนั้น นี่ของฉันมันยังแข็ง มีแรงสู เปZาไดหลายเพลงเก$งหนาดู ทองร$องคลองคู เอาทั้งนั้น (หญิง) นางผีเสื้อเกรี้ยวโกรธพิโรธลั่น เดี๋ยวเถอะแม$จะหั่น ใหปAgดวน พระอภัยร$อนเร$ ทําเรรวน ชวนตัดปAgวันนี้เอง (ชาย) พระอภัยไดฟ/งพลางขยับ (หญิง) นางผีเสื้อความับ เขาเหมาะเหม็ง (ชาย) พระอภัยวิ่งกํากุมกางเกง (หญิง) ฉันจะเปZาปAgเอง อย$าเอ็ดไป (ชาย) ไม$ใช$ปAgของเจา นะสาวเอ5ย (หญิง) ช$างเหอะ เฉยเฉยฉันจะเปZาให (ชาย) นองจะบรรเลง เพลงอะไร หญิง เพลงอีกา (ไม$ปรากฏ) มันมันดี ชาย ถาขืนอยู$วุ$นวายคงตายแฝด หญิง ก็ฤาษีมีแพทยเก$อนะพี่ ชาย คางเหลืองแน$แน$แย$ละซี หญิง มาใหเปZาซะดี อย$ารวนเร ชาย พระอภัยเผ$นโผนโจนลงคลอง หญิง ผีเสื้อแกลงรองว$าเฮย! ตะเข ชาย พระตะกายขึ้นตลิ่งวิ่งโซเซ รําลิเก เชิดร$าเขาปZาไป .................................................. (ขับเสภา) เออ...ขออํานวยอวยพรแต$ตอนตน แด$ท$านผูชมทุกทุกคนในคืนนี้ ขอใหท$านสุขทุกทิวาราตรี อย$าไดมีโพยภัยมาแพวพาน คิดอะไรใหสมหวังดังท$านคิด ดั่งดวงจิตแจ$มใสแผ$ไพศาล ขอใหท$านผูชมทุกคนจงสําราญ ท$านจัดงานวันนี้สุขีเอย.... .................................................. ปวงวิญญาณบรรพชนคงหม$นหมอง น้ําตานองท$วมแควนแดนสวรรค แสนเสียดายชีวาร่ําจาบัลย สูสละชีวันเพื่อแผ$นดิน
๒๒๒ |
ประยูรนิทรรศน
ท$านปกปyองอธิปไตยใหลูกหลาน มิใช$มารมาสมสู$มิรูสิ้น มิใช$เพื่อเผด็จการมาโกงกิน เหยียบหยามหมิ่นกินบานระรานไทย บรรพชนเข$นฆ$าป/จจามิตร ปวงประชาสารทิศมาขับไล$ อริราชทรราชยชาติจัญไร ไทยขับไทยใหคับแคนแสนลําเค็ญ มิตองใหป/จจามิตรประชิดบาน ทาสสามานยทําพี่นองไหมหมองเข็ญ ขายแผ$นดินถิ่นเกิดเปVดประเด็น ตองตัดคอมาเซ$นบรรพชน สาปส$งซ้ําใครทําไทยในวันนี้ จงกาลีแหลกลาญบันดาลผล จงสลายหายนะทุรชน อย$าหลุดพนบ$วงกรรมที่ทําเทอญฯ .................................................. อีแซวขวัญจิต มาเถิดพ$อมาซิพ$อหนาเหมือนหอย มาต$อกลอนกันอีกหน$อยจะเป*นไฉน อ’อจะมาซื้อหอยเที่ยวตามหา พอบอกสนนราคาเขาว$าถูกกว$าใคร อ’อราคาเป*นหมื่นแกก็จะเหมา หอยตัวขาวๆ อร$อยกว$าใคร เอาซิว$าหอยของพวกฉันมันเป*นพันธเกษตร แพงมากันตรงเม็ดผลไม อีตอนมันออกไข$มุกมาตัวละเม็ด แหมมันอร$อยเอร็ดแหมกันเสียนี่กระไร ซิอยากรูราคานี้จะบอกกะเจา ราคานะหอยเรามันก็ไม$แพงเท$าไหร$ อีตัวเล็กนะหมื่นหาใหญ$กว$าหมืนเจ็ด อีตัวนี้ทั้งเนื้อทั้งเม็ดเจ็ดกิโลได แม$ขวัญใจนองสาวเรื่อง(ไม$ปรากฏ)หน$อย ตั้งรานขายหอยกันซะเลยประไร มาเช$าที่กันที่สวนจะก็ตุจัก จะตั้งรานเป*นหลักขายหอยขมหอยลาย เรามาขายนะว$าหอมขมละขายหอยกาบ แม$จะบอกราคากันใหทราบรับลองว$าใชได หรือว$าแกซิว$าอยากได หอยแมลงภู$ เอิ้งเอยฉันจะแหกทัดหูเอาไปให...เอย แหมว$ามีเนื้อความว$าไถ$ถามไม$นอย มาถามราคาหอยเล$นเอาใจหาย ถาหอยนองนะเนื้อแน$นราคาเป*นแสนก็สู จะซื้อหอยพวกแม$นเลยหรือยังไง นี่และคือเศรษฐีเมืองก็สุพรรณ ว$ามีเงินเป*นตันมันน$าขํา(ไม$ปรากฏ) ไดฟ/งคําเศรษฐีฉันปวดทองอยากถ$ายทุกที เอิ้งเอยแต$พอไอฟ/งแลวขนลุกเล$นเอาเหงื่อไคลใหล กลัวเป*นเศรษฐีขอทานที่หลักฐานไม$มี แต$งตัวเป*น...หนอกัลปXจะใชไม$ได กลัวเป*นสิบแปดมงกุฎหรือพวกไม$มีมังกร เอิ้งเอยเที่ยวซุกหรืบหลบรอนมาจากแห$งไรเอย
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๒๒๓
ช. เชื่อใจเถิดเจานี่แหละเหล$าเศรษฐี อยู$สุพรรณบุรีนาเป*นหมื่นเป*นไร$ ขอใหนองจงเชื่อพี่นะเชื้อขุนชาง เมียขุนแผนนะยังเอามาเดาะเสียได ซื้อเรือนหอขุนแผนที่แต$งกับนางพิม แม$ยายก็ยังยิ้มเพราะชอบเงินว$ากอนใหญ$ ขุนแผนเก$งอาคมแต$ตองมาถึงคาด ขุนชางเอาเงินงัดขุนแผนกระเด็นหงาย จะหาฤทธิ์ใดเหล$าจะใหญ$เท$าฤทธิ์เงิน ถาคนตายยังออกมาเดินมาเตะลมเสียได ยอมเป*นเมียพี่นองจะมีความสุข เอาแบงคหารอยทําฟูกกันหรือแม$แกมใส ยอมเป*นเมียพี่นองจะไดครอบครองเงินลัง จะเอาบานสักสี่หลังเอาที่ดินกี่ไร$ ว$ารถเก’งงามๆ แกจะเอาสักสามสี่คัน (เอิ้ง) จะจ$ายเงินเดือนเดือนละลานแลวพอไหม (เอย) .................................................. อีแซว บอกว$าเงินกี่ลาน เชียวนะไม$เท$าไหร$ ไดฟ/งขุนชางรุ$นใหม$แหมชักใจไม$กลา ไม$นึกเลยวาสนาจะไดเป*นคุณนาย ทั้งที่เกียรติเจางังแต$เราก็อยากไดเงิน เราเลือกทางดีไวเดินมีเงินแลวเราใชได เศรษฐีขอทานเที่ยวไดหว$านสตางค แหมฉันมายืนฟ/งใจรอนอย$างไฟ อ’อว$าลูกหลานพันธขุนชาง มีเงินเป*นถังถังมีทองเป*นไทไท แมแต$เรือนหอขุนแผนก็ยังพัง มาแพเงินขุนชางกันหรือยอดชาย ไอฉันจะไม$ว$ากล$าวเรื่องราวจะเกิน แต$ถาหากจะกันใหเพลินเพลินฉันขออภัย พูดถึงขุนชางชายชั่วตัวของขุนชาง แหมมันก็ชั่วทุกอย$างไม$สมนะกับเป*นชาย ถือว$าเป*นเศรษฐีมีหลักฐาน จะไดรังแกชาวบานละก็ใหเบี่ยงหนาบ$าย อยากจะไดซิคนไหนเอาเงินซื้อนั้น ว$าจะอยากจะตองการเอาเงินมาใกลใกล นึกเอาเงินมาล$อ ก็หวังหอผูหญิง ไอปากเปรอะเหมือนตะปV‘ง เหมือนเอาเลนเขาปyาย เอาเถอะขุนชางสมัยเก$านั่นละค$อนพุทธกาล อยู$ในวรรณคดี นะเป*นละครกันก็มีเชียวหนอมากมาย แต$ขุนชางสมัยนี้มันน$าเบื่อขี้หนา เอยละชอบใชเงินตราละ(ไม$ปรากฏ)ไว พอเห็นสาวสาวแกมใสอยากไดสาวสาว เอามือควักกระเป“านี่เอาเงินออกจ$าย เที่ยวนั่งตามหองอาหารสถานไนทคลับ เอาแบงคหารอยนับอวดสาวสาวคนไหน ไปนั่งเต5ะท$าว$างหนาเป*นเสี่ย ปล$อยใหลูกเมียอกตรมหมองไหม ว$างท$าแลวอีกนี่กระดิกนิ้วมา เรียกบ’อยมาหาใหหิ้วอีหนูมาให
๒๒๔ |
ประยูรนิทรรศน
นี่เรียกว$าแก$ไม$เจียมกาย นี่ว$าตายเสียเถิด แกนะจะไดเกิดเป*นขุนชางตัวใหม$ ถาเป*นขุนชางรับช$วงถาหากเอางวงกลัวชา ว$ากลับมาเกิดเป*นขุนหมาไดทันสมัย ถาเป*นขุนชางรับช$วงถาหากเอางวงกลัวชา ว$าจะใหเกิดเป*นขุนหมากันเลยหรือไง มาเจอขุนชางยุคใหม$เล$นเอาใจประหม$า ไม$นึกเลยคนวาสนาจะไดเป*นคุณนาย ถึงจะนึกเกียรติไองั่งไอฉันก็คิดชอบเงิน เรื่องมันนี่เหลือเกินนี่เงินใชได แลวรองถามปะป“าจะกรุณาจริงหรือ หนูเดียงสาใจซื่อแลวหนูลืมหลงลืมใส นึกว$าบุญหล$นทับมีผัวระดับเศรษฐี กลัวลูกเมียป“าจะมีกันหรือไม$ หนูกลัวป“ามีเมียจะทําใหเสียสาว เอยเป*นเป*นแย$งผัวเอขาหนูจะไปมองหนาใครเอย ช. จะไปมองหนาเขาหรือว$าหนาใคร เราเป*นสุภาพบุรุษว$าผิดถูกยอมรับ เรื่องเมียนะกลัวจะนับกันไม$หวัดไหว ถูกพ$อท$านบังคับแหละก็ตองรับความรัก ก็เลยล$อแกอยากมิไดมีเยื่อใย ป“าถูกผูหญิงข$มขืนถูกกดขี่ แต$ก็เห็นว$ามันดีป“าก็พอทนได บางทีป“าไม$รักผูหญิงเขาใหพาเรา เอิ้งเอย ก็ดีว$าอยู$เปล$า ๆ คงไม$เป*นไรไป ช. เมียที่เลี้ยงขณะนี้มีแค$สี่หาคน อย$าไดคิดกังวลใหใจวุ$นวาย อย$ากลัวไปเลยเจาเรื่องเมียเก$าเมียแก$ ปล$อยใหแหงแก’ถาไม$กลับไปก$าย นอยเอ’ยอย$ากลัวป“านะผัวเผด็จการ เมียเดือดรอนชั่งมันเราจะไดเอาเมียใหม$ ป“ามีเงินเสียอย$างเมียตองฟ/งคําผัว ป“าเอาเงินฟาดหัวเสียงเมียก็หาย ป“าเอาเงินเสียเสียงเมียก็เงียบเลย ขืนมายุ$งเดี๋ยวก็เหยียบเตะใหถึงแม$ยาย ญ. ป“าเอาเงินฟาดเสียเสียงเมียก็เงียบ ว$าขืนยุ$งเดี๋ยวเหยียบใหถึงแม$ยาย แหมชั่งวิเศษชั่งสะเด็ดสะเด$า ขออย$าใหเมียเก$าป“ามากาวก$าย ถึงเป*นเมียเล็กคนลับถามากทรัพยหนูสน ป“ามีเมียหลายคนหนูก็ไม$กลัวใคร ขอใหป“ารักหนูอย$าพึ่งคิดหน$ายหนี ใหไอนั่นไอนี่ใหถึงอกถึงใจ ถาป“าอยากใหเจ’งขอรถเก’งใหหนูก$อน ไอเรื่องในมุงเลียงหมอนจะรีบรอนทําไม ขอรถเก’งซีตรองเอาสีมัสตาด จะเอาไวจ$ายตลาดราคาคงไม$เท$าไร ขอวอลโว$รุ$นใหม$จะขับเอาไปดูนา แลวขอบีเอ็มรุ$นลาจะขับเอาไปดูไร$ ขอรถเก’งสปอตไอที่หลังคาเปVด ป“าเห็นใจหนูเถิดนี่หนูไม$ไดไถ ขอที่ดินสักรอยไร$จะเอาไวจัดสรร ขอเงินสักหารอยลานป“าคงไม$ว$าอะไร
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๒๒๕
ขอบานสักสามหลังจะเอาไวนั่งขัดเล$น เอิ้งเอย เอาบานปูนทรงสเปนคงไม$แพงเกินไป ช. บานปูนทรงสเปนจะเป*นไรไป ไอเรื่องย$อยไม$ยากขอใหรักสมหวัง จะเอาบานสักกี่หลังขนหนาแค$งไม$ละลาย หนูจะอย$ทาวนเฮาสหรือจะเอาคอนโด หรือจะตึกหลังโตมันเรื่องเล็กจะตาย ว$าลูกเมียหามยุ$งป“าเขายุ$งมีเมีย เสียเท$าไหร$ยอมเสียใหกับเมียคนใหม$ ถึงลูกเตาจะอดตายไม$สนใจจริงจริง ว$าเรื่องเงินใหญ$ผูหญิงนี่มันเป*นเรื่องใหญ$ ตําแหน$งป“าหรือก็ใหญ$ไม$ขอใจโกงจอย เอาเงินทุ$มเมียนอยมีไม$ว$าที่ไหน แร$เถื่อนป“าก็ทําไม$มีสัมปทาน เอาเงินอัดยัดกันไม$มีใครกาวก$าย ถาใชเงินไม$ไดผลเอาอิทธิพลเขาข$ม แจกลูกตะกั่วกลมกลมมันก็ตองกลับกลาย ป“านะขอรับว$าเป*นระดับเจาพ$อ หนูไม$ตองย$นย$อป“านี้เป*นคนใหญ$ พวกจิ๊กโก’เรียกพี่พวกกระหรี่เรียกป“า ตลอดพวกแมงดายังมากราบไหว ถาพูดถึงเรื่องใหญ$ไม$มีใครเท$าป“า เอิ้งเอย เมื่อวานยังเตะหมาเสียเกือบตาย ญ. มาเจอะเจอเจาพ$อแหมอีจ’อชักจู’ ช. ถาคิดจะสูแลวนอนลงไป...เอย ญ. มาเจอะเจอเจาพ$อเขาเขียว แหมแกเก$งนักเชียวสมกับนะเป*นชาย พี่นองไทยที่รักเดี๋ยวนี้ใครใครก็รู ว$าเจาพ$อมีอยู$ทั้งบานนอยเมืองใหญ$ มีอิทธิพลเขามาผ$านสัมพันธมิตร ถาหากใครขัดจิตหรือขัดใจ ถาหากว$าใครขัดจิตนี้ไม$เจาะจง ก็เที่ยวไดแจกไขโปyงเขาออกบ$อยไป ว$าเจาพ$อคนใหญ$ฉันฝากไวเถิดหนอ ขอฝากกับเจาพ$อฝากตัวฉันไว ผิดพลั้งก็อภัยฝากกายไวดวย ผิดถูกเจาพ$อช$วยเรียกฉันรับใช เห็นรูไม$เล$าว$าชลบุรีหรือเพชรบุรี ว$าเจาพ$อนะเป*นผีกันไปแลวเท$าไหร$ ว$าคนธรรมดานี่จะตายสักกี่ครั้ง ลูกสามแปดป/งป/งนี่ก็ตายได ถาหากว$าเจาพ$อก็ตองล$อเอ็มสิบหก เอิ้งเอย จะอยู$ใหลกโลกกันไปใย ญ. ว$าดาษดื่นธรรมดาฉันจะว$าก็เกรง ประเดีย๋ วจะหาว$าพวกแม$เพลง นี้ปากราย พูดถึงเจาพี่เจาพ$อมันมีกับกะพี่ ไม$ว$าที่ไหนก็มีไม$เลือกว$าที่ไหนไหน พอมีเงินเขานิดแลวก็มาติดพูดต$อ แลววางตนเป*นเจาพ$อเริ่มหว$านตะไท
๒๒๖ |
ประยูรนิทรรศน
ใหมีลูกนองกับเขาไวก็ใกลใกลสมชื่น เอาไวเป*นมือป‹นว$าโกรธใครก็ไป มาใชเงินไปหว$านก็สันดานพวกนี้ ก็ถือว$าตัวนี้เป*นเศรษฐีไม$รูว$าไทยหรือไม$ไทย ไอตัวก็เกิดเป*นไทยไม$ชอบใจขาจอย เดี๋ยวนี้เราเจอกันบ$อยนะพวกเจาพ$อจวนบ$าย ละที่สุพรรณบุรีบังเอิญไม$มีเจาพ$อ ถามีแลวเจาแม$ล$อเสียใหเจาพ$อละลาย ชวนกันหันมาว$าเพลงฉ$อย มารองต$อกันใหอร$อย เลยเป*นไร (เอ$ชา) ญ. รองต$อกันใหอร$อยเลยจะเป*นไร เอาเผื่อนก็เป*นออหรือก็เป*นหวังเต5ะก็เป*น ใหฉีดยาโคเคนฉีดกันเสียเมื่อไร เอามาซิมาที่มาว$าเพลงฉ$อย มารองกันใหอร$อยเลยจะเป*นไร เอาพี่ก็เป*นนองก็หรือก็เป*นเล$นกันตรงตรง ว$าผัดกันขึ้นผัดกันลงวาดลวดลาย ถาเราจะรองเล$นกันเสียใหมันหยด ตองแกผาเสียใหหมดใส$กระโปรงใหม$ ตองเล$นใหทันสมัยว$าใหไวทันหู เพราะเกรงใจผูดูชาอยู$ไม$ได เวลากลอนที่สนุกเราตองหยุดใหเป*นระยะ เล$นกันตามก็จังหวะเพลงไวลูกทุ$งไว เวลาเร็วฉันก็เร็วเวลาไวฉันก็ไว ดูซิเวลาออยิ้มออแยม ดูซิมันชั่งแจ$มแหมชั่งถูกใจ เมื่อเธอจะยิ้มเธอจะแยมแหมดูแกมย$น แถมขางขางมีขน อุ5ยสากสากคายคาย มันสากสากคายคายคลายกลับแกมขา ไอขนในหว$างขาขนตะไกร มีหนวดมีเคราเขาเรียกว$าขน เวลามีเมียซักคนจะไดเอาขนไวไซ เวลาจะยิ้มจะแยมแลดูหยาดเยิ้ม ดูแกหล$อกว$าเดิมขาชักอยากได เวลาลออยิ้มแยมแหมชั่งแจ$มไปสิ้น ดูฟ/นแกโตผิดเล็กตีนฉันไปเมื่อไร ช. เวลาจะยิ้มจะแยมสองแกมสวยสิ้น สวยเหมือนเล็บตีนจริงก็ใหตาย ก็นี่แม$ขวัญจิตศรีหนอประจัน มาว$าเด็กของฉันไดก็ยังไง ฉันจะพิศเพ$งแลวก็เล็งเห็น ดูถูกคนแก$ว$ากันเกินไป เธอไปแกผ$อนหรือจะแกผา ดูซิลังขาลาแกก็ไม$ให เอ5ะนินางแกก็หนาคิด นี่ขวัญจิตกลับแม$ขวัญใจ อยู$คณะเดียวกันหรือแม$ขวัญหรือ ฉันถามแบบซื่อซื่อเธอก็เป*นผูใหญ$ ใคร ใคร ใคร ใคร นะมาลูบหลัง นี่นะลุงหวังไม$ใช$อื่นใกล ออนี่นะหรือแม$ขวัญจิต มาคุมออกฤทธิ์หรือยังไง ญ. เจ็บอกเจ็บใจตัวนายหวัง นี่แกมาว$าฉันจังฉันชักเจ็บใจ
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๒๒๗
พอเห็นสาวตาใสนึกเสียดายเชียว พอเห็นสาวละก็เกี้ยวทําเป*นกาวก$าย แกแก$จะตายยังไม$วายเกาะ มาแก$แดดเดี๋ยวใหเดาะเสียใหตาย ช. ว$าแก$จะตายยังไม$วายเกาะ เดี๋ยวแม$ใหเดาะเสียใหตาย พูดอย$างงั้นก็มาพูดอย$างงี้ ก็เธอพูดไม$ดีนะเธอรูไหม ฉันไม$เดาะขวัญจิตหรอกแม$คุณ ฉันว$าสูประยูรมันไม$ได ช. โอแม$ประยูรโอแม$คุณจ’า ถาเป*นสังขยาเธอก็ชิ้นใหญ$ ถาเป*นสังขยาเธอก็เอามาเยอะ พอไดเจอพอไดเจอะแหมฉันถูกใจ พอไดเจอไดเจอะออมันคล$องจิตร คิดคิดคิดแลวไม$บอกใคร คิดคิดคิดคิดจิตมันยังของ แต$มาพบเนื้อทองก็อยากจะถามไถ$ ที่ลออมันถามแม$ประยูรอย$าไดถือ ที่เขาล่ําเขาลือว$ามันมีอะไร นี่เขาลือว$าเธอตายไปกันเสียแลว เล$นเอาฉันใจแปyวนึกว$าเธอตายไป นี่เขาลือว$าเธอตายตั้งแต$ปลายเดือนแปด ตั๊กกระแตนกัดตาเธอตาย ญ. ลือว$าฉันตายตั้งแต$ปลายเดือนแปด ตั๊กกระแตกกัดตาฉันตาย ลือว$าฉันตายไปเสียแลวแลว เล$นเอาออใจแปyวก็นึกว$าตายไป ลือว$าฉันตายตั้งแต$ปลายเดือนแปด ตั๊กแตนกัดตาฉันตาย ฉันไม$ไดตายตั้งแต$ปลายเดือนแปด ไม$เชื่อมาดูปลายตาก$อนเป*นไร ของฉันไม$หายของฉันยังอยู$ เอ็งมุดหัวเขามาดูซิเป*นไร ของฉันขาวปลอดยอดแหลมจี๋ เองยกมือไหวทีซิเป*นไร ญ. ยกมือไหวทีซิว$ายอดชาย ถาหากยกมือไหวสักที จะถูกรถเตอรลี่ทุกงวดไป ช. แม$ขวัญจิตศรีหนอประจัน เขามาใกลฉันหน$อยไดไหม เขามาใกลฉันเถอะนะแม$คุณ นี่ก็แม$ประยูรถอยถอยไป ไอเรื่องไหวหรือว$าเรื่องกราบ ฉันก็ทราบนะจะบอกให ไหวพระไหวเจามันยังเขาท$า ใหไหวอย$างว$าฉันไม$ยอมไหว หรือว$าจะลองดูสักหนทนความซวย ไหวดวยจับดวยเป*นไง ญ. พี่ประยูรของฉันจ’าอันนั้นท$าจะแย$ เห็นที่ตองแพเจาพวกนะผูชาย เขาบอกไหวพระเจาก็ยังเขาท$า ไหวไอของอย$างว$าเขาไม$ยอมไหว ไม$เป*นไรหรอกแม$ขวัญจิต ใหเขาจับสักนิดหน$อยนะเป*นไร
๒๒๘ |
ประยูรนิทรรศน
ถึงว$าจับสักนิดว$าสักทีหนึ่ง พ$อหวังแลวจับแลวดึงแลวหนูก็ทนไม$ได โอยเขาไม$ดึงดอกนะแม$หนู นี่เขาจับอยากดูนะเอ็งรูไว ไม$ตองมาจับไม$ตองมาจอง จะบอกลักษณะนองก็ไม$เป*นไฉน ถาอยากจับของไอที่ตรงนี้ จะบอกก็ใหพี่กันก็ง$ายง$าย พอเห็นกันก็ที่ไหนจะไดไหวที่นั่น เมื่อยามไม$เจอตัวฉันก็มาไหวได ออถาจะมาไหวจะไดหายซวย ก็ไหวดวยจับดวยฉันก็ใหได แต$ว$าฉันบังเอิญวันนี้ลืมเอามา แหมไอของอย$างว$าฉันก็ลืมไว ฉะนั้นฉันจะเปรียบความไปตามเนื้อหา ว$าไอของอย$างว$ารูปร$างยังไง รูปร$างโล$งโล$งมันโหนกเหมือนหนาผาก ของฉันงามมากนะพี่รูไหม ช. เปรียบอะไรเปรียบเสียใหเหมือน ขนาดหนาพี่เผื่อนไดก็หรือไม$ ญ. พ$อหวังพูดไดนั้นไม$เหมือน ขนาดหนาก็พ$อเผื่อนก็ยังเล็กไป ขนาดของขวัญจิตซีกขางขวา มันยังโตกว$าหนาของพ$อไหว ช. ก็ขนาดขวัญจิตซีกขางขวา ก็ยังโตกว$าหนาของพ$อไหวได นี่จะหนาบนเขามาปนหนาล$าง เขาเอาเยี่ยงเอาอย$างมาก็แต$ไหน บอกขวัญจิตรนี่หรือโตเท$าหนา เอ็งตองเดินยายมายายไป .................................................. (อีแซว) ช. เออ...มาพบกันครั้งนี้ รองอีแซว...ว$าเสนาะมาแลว ท$าคงจําได แม$ขวัญจิตแม$ ประยูรเขาก็มาทําตาหวาน ไม$พบกันเสียตั้งนานชักหมั่นไส นี่ถาไม$เกรงใจผัว หรือไม$ กลัวกรรม พอมืดแลวพ$อจะปล้ําเสียใหสาแก$ใจ แลวชักชวนนวลนองรองอีแซว....เอย.... ว$าพบกันอีกแลวนองจะว$าไง ญ. ว$าพอกันอีกแลว นองจะว$าไง แหม...พบกันทีไร พ$อจะไล$ปล้ํา เดี๋ยวแม$ตบ เสียใหคว่ําตําตอไม ฉันมีลูกมีผัวอยู$เป*นตัวเป*นตน อย$ามาเล$นสัปดน ฉันจะบอกให ฉัน สัตยซื่อถือศีลกินอาหารเจ ญ. ศีลหากาดมจําขึ้นใจ ไม$เคยคิดแหกคอก นอกใจสามี เอย.... ถาวันดีคือดี บางทีก็เผลอ ๆ ได เอย... ช. เอย....แม$มาอางศีลหา ว$าถึงกาเม ฉันก็ไม$เกเรหรือว$าเหลวไหล เรามันเป*น ชาวพุทธ มีที่ยึดเหนี่ยวว$า ผัวเดียวเมียเดียวนั่นแหละชื่นใจ ว$ามันไม$ยุ$งไม$ยากไม$ลําบาก
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๒๒๙
ลําบน มีเมียหลายคน แสนจะวุ$นวาย เพราะอีนางเมียหลวง คอยแต$หวงเมียนอย มันก็ บึ้งคอยแต$ผัวหาย ฉันมันคนใจตรง คงสัจจา...เออ เผลอไปมีเขาหา โอย...เกือบบาตาย ญ. โอ...มีตั้งหา เกือบจะบาตาย โอพ$อคนใจตรงกรงสัจจา นี่พ$อมีตั้งหา หรือพ$อ ยอดชาย ระวังเถอะเวรกรรม มันจะตามผลาญ มีเมียหลายบานพาลใหวุ$นวาย เมีย หลวงจะเอารอย เมียนอยจะเอาพัน ก็ตองหาเงินลาน เอามากองไว แมกระทั่งไร$นา หรือว$าปZารก เออ...แม$จะแย$งมรดกกันวุ$ยวาน ญ. ขอว$าอีกสักขอ ต$ออีกนิด เอย...มาฟ/งคําขวัญจิต อย$าว$าสดใจ พอผัวตายวายลงไปกลางแปลง บรรดา เมียเหมือนอีแรง กินควายตาย ช$วยกันยก ช$วยกันขนกันจนลนลาน แบ$งสมบัติพัสถาน กันฉิบหาย มิไดมีปรองดอง ขึ้นไปฟyองศาล หาทนายอัยการ มิไดกลัวใคร ว$าตั้งแต$ศาล ตน ถึงฎีกา ตองจํานองไร$ขายนา ว$ากันยกใหญ$ สูกันพอระหด สูกันหมดเนื้อตัว เอย ....หมดเนื้อตัว ไม$ทันเผาผีก็มีผัวกันถมไป เอย..... ญ. เมื่อเอย....เมื่อนั้น นวลนาง มโนหรา (ไม$ปรากฏ) (ซ้ํา) อยู$ไฮแอทพัทยา แม$ ราศี ผิวสาวขาวขํา ดังสําลี ว$าวันนี้โฉมยงจะลงเล...(ซ้ํา) ว$าถอดปAกถอดหางลงวางกอง โนราน$ามอง กลัวตะเข ว$าแกผัวยกทรง แม$จะลงเล โซเซคลื่นซัด...อีโมะ.... เออ....เอย...ทั้งเจ็ดนางชวนกัน เที่ยวมาผันผาย บางก็ซัดเอาทราย เขามาไล$ โป•ะ มิไดกลัวหนุ$มรุมกินโต5ะ มาตึงโป•ะหยุดอยู$มองดูปลา (ซ้ํา) เอ$อ...เออ ปลาอะไร แปลก ๆ แหวกกายผ$าน ปลาอะไรหัวบาน บาร$าท$า... (เพลงฉ$อย) ญ. เออ...ตัวนั้นรับเชิญใหมาชมปลา ตัวฉันก็จะว$าเสียก็ใหแจง โน$นแนะ...ปลา ช$อน นอนอยู$เกะกะ ถูกจับแป•ะซะ อยู$ในหมอแกง โน$นปลาปุyมปุyย ลุยน้ําซอส หม$อม ศรีแกยอด หยอดน้ําแดง โน$นปลาสลิด ตัวตากเกลือตาย ถูกตัดหัวหาย นอนตัวแข็ง มองเห็นปลาหมึก นึกขยาด โลละตั้งรอยบาท ปลาหมึกแหง โน$นแน$ะปลาทูอยู$ในเข$ง กินบ$อยก็เจ5งเพราะมันแพง ญ. ชมกันนิดหน$อย มาชมหอยกันบาง ชมหอยดัง มาว$าฉันแสดง หอยโข$ง หอย ขม หอยลม หอย(ไม$ปรากฏ) หอยเสียบ หอยทราย มีขาย เจาค$ะ หอยเหี่ยว หอยแหง หอยแคง หอย(ไม$ปรากฏ) โน$น หอยเสนาะ ยืนกดหนาขา (อีแซว)
๒๓๐ |
ประยูรนิทรรศน
ญ. เออ...ณ ที่โฉมงามเล$นน้ําอยู$ เออ...ตัวนางไม$รูว$าจะมีภัย....ชวนกันขัดสีฉวีวรรณ ...นวลลออผ$องพรรณ น$าพิสมัย แรกรุ$นจําเริญตา สิบหาหยก ๆ เอวงามยามอก สะโพก ไหล$ ไฝฝyาราคาไม$มีมัวหมอง ว$าเนื้อเหลือดังทอง เอามาทาไว บุพเพพาใหนางจะได ภัสดา...เออ สระสรงคงคา สําราญใจ...เอย... ช. จะกล$าวถึงพรานไพร...หัวใจทารุณ ว$าตัวแกชื่อบุญ แต$ว$าใจราย อาชีพเป*น พรานสันดารชอบฆ$า เอาเสือสางกลางปZา มาเร$ขาย เอาหนังใส$เกลือ เอาเนื้อใส$เข$ง ว$า เอาเนื้อกวาง เนื้อเกง ส$งตามรานใหญ$ ส$งภัตตาคาร อาหารของฝาก ว$าเนื้อหมู เนื้อ หมา ก็เอามาขายได ว$าบางวันไม$มีเนื้ออีเกง เออ...เอาเนื้ออีเอ’ง มาทดแทนกันได เออ.... (ยกทัพ) ช. พลชางขี่ชาง จับหางชี้ พลหอกถือสามบี้ พลลิงขึ้นนั่งหลังชะนี ตะเวนด$านชายแดน เมืองอรัญเห็นเขมรฆ$ากันอุตลุต ฆ$ามนุษยเผ$าพงษวงศ เดียวกัน ไอรัสเซีย มันแทรกแหกกระจาด เวียดนามบังอาจ เขาห้ําหั่น ก$อสงครามราม รุกอยู$ทุกวัน ฆ$ากันไม$ว$า ดันผ$าแซว ยิงกันฟ/งบึงทะลึ่งใส กระสุนตกเขตไทยกันเป*นแถว ยิ่งยลอํานาจไอชาติแมว เดี๋ยวพ$อแจวออกจากปZา หาชาติชาย ช. เอย...ตามพรานบุญหมุนควาง กลางวารี คลื่นลมโจมตีอยู$ป/gนปZวน จองจะจับ ...มโนรา แม$หนานวล ไม$เรรวนลอยใกลออกไปพลัน พยายามวนเวียนเพียรเขาใกล เผลอเมื่อไรนวลนองตองเสร็จฉัน แกวนเวียนคอยเขมือบ เกือบครึ่งวัน พอนางนั้นเผลอ กาย ...เห็นไดที หยิบเอาบ$วงนาคบาท ขึ้นพาดบ$า...ร$ายคาถา เพี้ยง ๆ เสียงอูอี้ โอม... หลวงพ$อ หลวงปูZ ช$วยหนูที วันนี้...เล$าลูกจะจับ มโนรา ช$วยจับมโนราใหลูกดวย ว$า เสร็จแลวจะหอหวยดวยเจาขา ไอแปดสี่ แปดสามลูกตามมาหลายงวดแลวหนา ไม$ออก สักที เสกเสร็จปล$อยลงในวารี นาคินมุดน้ําดําเร็วจี๋ตรงไปหามโนรา...มโนรา...(ไม$ปรากฏ) ไม$ชาที เลื้อยมาหานวลนาง .................................................. อีแซว (หญิง) เอ$อ...เมื่อรักจะเล$นใหเตนเขามา พี่เอ$ยอย$าชา อย$าชาร่ําไร (ชาย) อยากจะฟ/งอีแซว ก็เขาแถวมาเลย พี่เอย นองเอย เขามาไวไว นี่ฉันจะรองจะเล$นฉันจะเตนงาม มาติดตาม เตนกันตามสบาย นี่ฉันจะรองเป*นเรื่องแบบโบราณ จะยกเอาตํานานนิทานของไทย
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๒๓๑
ท$านผูเฒ$าเล$ามาเรื่องฟyาเรื่องฝน มันเป*นเรื่องเบื้องบน ทุกคนรูไว เมื่อย$างเขาเดือนหก ฝนก็ตกปรอยปรอย เอย...คลองหนองนอยมีแต$น้ําใสใส เอย (หญิง) ว$าบึงคลองหนองนอยมีแต$น้ําใสใส เมฆก็เลื่อนเคลื่อยลอยนภาดล ทั้งลมล$างลมบนปนพายุใหญ$ ไอลมบนนะพัดดีมีแต$ความเย็น แต$ลมล$างซิมันเหม็นทนกันไม$ไหว ท$านผูเฒ$าเล$าแจงสําแดงชัด ก็ฝนพรําลมพัดนั่นดวยเหตุใด ท$านว$ามีเทวัญประทานน้ําฝน หลั่งมาจากเบื้องบนเสียทุกทีไป ก็ย$างเขาหนาฝนคนเขาทํานา ท$านปล$อยฝนมาเป*นน้ําใส เทพไผทองคนี้ท$านก็เมตตา ชื่อพิรุณเทวาควรจะรูไว ท$านโปรยฝนหล$นมาฉ่ําทุกปA จากสระโบกขรณีอันเป*นสระใหญ$ เป*นสระน้ําสวรรคชั้นดาวดึงส อรหันตท$านจึงจะไปถึงได แลวยังมีพระพายท$านเป*นเทวา ก็ปล$อยสายลมพามาเป*นพายุใหญ$ หมู$เมฆก็มืดมัวนภากาศ กลายเป*นฝนสาดลงมาเป*นสาย เมื่อยามฝนหล$นพรําฉ่ําไปทั่วทิศ อากาศก็วิปริตเสียทุกทิศไป ฟyาก็แลบแวบวับแสงมันจับตา เปรี้ยงเปรี้ยง เสียงฟyาดังสนั่นหวั่นไหว โบราณเล$าขานเนิ่นนานมา เอย...ที่มันเกิดฟyาผ$าดวยเหตุใด เอย... (ชาย) นี่มันเกิดฟyาผ$าดวยเหตุใด บอกกล$าวบนสวรรคนั้นมีนางฟyา ชื่อมณีเมขลางามแจ$มใส เมื่อมีเมฆทั่วตัวมืดมัวทั้งแนว ก็มาล$อแกวอยู$แววแววไว บังเกิดแสงแดงวาบแปลบปลาบมา เป*นประกายสายฟyาน$าเสียวไส แลวมียักษตัวเขียวเขี้ยวยาวโงง มันเป*นยักษตัวโกงฤทธิ์เกรียงไกร มันชื่อว$ารามสูรตระกูลเกเร มันถือขวานร$อนเร$เที่ยวมาทําราย ว$ามองเห็นเมขลาแม$เหาะมาองคเดียว เอย...รามสูรแยกเขี้ยวแลวประหลาดเขาใส$... เอย (เปลี่ยนจังหวะ) เมขลานงคราม เอยแม$งามขํา มันเป*นยักษไล$ปล้ําน$าแปลกใจ เอาขวานไล$ขวางกลางอากาศ ก็เกิดเสียงกําปนาทสียงหวั่นไหว ถูกควายถูกฝนใตกันปZนปA‘ ตัวมันดําปVดปA–เหมือนไฟไหม
๒๓๒ |
ประยูรนิทรรศน
นั่นแหละโบราณเรียกว$าขวานฟyาผ$า และท$านผูเฒ$าเล$ามาฉันจําไว เอย... (หญิง) ท$านผูเฒ$าเล$ามาฉันจําไว สมมุติว$าตัวฉันเป*นนางฟyา ชื่อมณีเมขลางามก็วิไล เห็นเมฆหมอกมืดลง จัดแจงแต$งองคไดร่ําไร เขียนคิ้วโคงโคงโก$งดังคันศร แลวใส$ขนตางอนไปเหมือนดังคันไถ เอาสีเขียวมาทารอบที่ขอบตา ฉันก็เป*นนางฟyา สมัยใหม$ อวดอกเอวองคยกทรงโชว ไอวากงวาโกฉันก็ตองใช สวมชฎาหนังง้ําดูงามเฟA‘ยว แลวก็นุ$งผาเตี่ยวผาลายไทย แต$งองคทรงเครื่องเรื่องก็ระยับ แลวหยิบลูกแกวแวววับออกมาทันใด มาเหาะคลอยลอยขวางอยู$กลางนภา เอย...แลวก็รีบแกผาดวยทันใด ฉันไม$ไดหนาดานเหมือนสะพานหิน อายฟyาอายดินบอกใหก็ได ไอที่ฉันแกผาน$าจะรูแกว ฉันแกผาที่ห$อแกวหรอกจงรูไว แหม มณีเมขลาจะแกผาต$อ นี่รามสูรหนางอไปอยู$ที่ไหน หรือไปนอนโกงโคงอยู$ตามโรงนวด หรือไปนอนกอดขวดอยู$ที่บานใคร เมขลาล$อแกวแลวก็รอ รามสูรหนางอนี่พ$อจะว$ายังไง เออ.... (ชาย) รามสูรหนางอแลวจะว$าไง จะอุปโลกนใหพี่เป*นยักษ ใหพี่รักนองรักแลวไม$เป*นไร ตั้งแต$เชาเชาแลวยันค่ํา ยักสูงยักต่ําพี่ก็ว$องไว ไอเรื่องยักษเรื่องยายสบายโก’ เอย....พี่ก็ยักไฮโลถูกกระทืบแทบตาย... (โขน) (ชาย) อ$อ...กล$าวถึงรามสูรอสุรี ...ออ...(ซ้ํา) นอนดูทีวีอยู$ในหองใน หนังจีนจังดังที่สุด ออ...ปวยเอี้ยงจอมยุทธฉันติดใจ กระบี่ไรเทียมทานสะทานจอ ออ...ติงลี่เจาพ$อเมืองเซียงไฮ นอนดูเพลินเพลินเจริญจิต ...ออ...(ซ้ํา) ทองฟyามืดมิดเป*นไฉน ...ออ เห็นแสงแวบแวบแสบลูกตา (ซ้ํา) เอ5ะ! ใครกันหวาน$าสงสัย เออ...ยืนชะแงแลจองที่ช$องหวาน มองดูอยู$นานนึกว$าใคร เออ...โอแม$โฉมเอกเมขลา มาลอยแกวแกผาอยู$ทําไม เห็นแกวแววตาตรงผาแยก มองเหมือนแกวแตกหนาสงสัย
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๒๓๓
เออ....รามสูรงุ$นง$านหยิบขวานพลัน (ซ้ํา) ดําดําดามสั้น แต$แดงปลาย ....ออ..ออ...ออ... .................................................. อีแซว (ชาย) รามสูรงุ$นง$านหยิบขวานผิด อารมณเลยหงุดหงิดแลวหยิบอันใหม$ ว$าหยิบขวานคู$มือถือดามยาว ฝ/งมุกแพรวพราวที่ฉันเคยใช ขวานฉันศักดิ์สิทธิ์มีฤทธิ์จริง ถาฟ/นถูกผูหญิงอาจมีทองได ว$าเผ$นโผนโจนมาตามประสายักษ เมขลานองรักนี่เจาจะไปไหน ว$าหยุดก$อนชาก$อน เจาอย$างอนพี่นัก นี่พี่จะขอฝากรักหน$อยจะไดไหม ว$ารักนองมานานนับลานปA ไม$เห็นใจตัวพี่บางหรือไร ว$าตัวพี่เป*นยักษก็ยักษมีเพชร ไม$ใช$ยักษเบ็ดเตล็ดที่ยากไร ว$ามีแต$ยักษเบ็ดเตล็ดที่ยากไร อย$าใหพี่ผิดหวังเลยนางฟyา (ซ้ํา) ว$าเกิดแม$มาเจอพี่ชื่นใจ ว$าขวานพี่มีมุกกันตั้งหลายเม็ด ดีกว$าขวานเพชรเป*นไหนไหน ถาหากว$าลองใชดูเจาจะรูดี เออ...เอาขวานของพี่แลวเจาจะติดใจ ว$าไดฟาดไดฟ/นแลวเจาจะมันมือ ว$าคมหายปลายทื่อแต$ว$าฤทธิ์ราย ว$าฟ/นถูกฟ/นทอนเจาจะตองนอนแบ เออ...ว$าลืมพ$อลืมแม$แต$ไม$ถึงตาย ... เออ... ลืมพ$อลืมแม$แต$ไม$ถึงตาย รามสูรเจาขุนยักษ ว$าออกปากฝากรักกันหรือฝากใคร$ วาสนาไม$เทียมช$างไม$เจียมตัว ดูเงาหัวเลยพ$อหูไห นางฟyาเทวีตองคู$กับพระ ไม$ใช$ยักษราย ถึงจะเป*นยักษมีเพชรเม็ดเท$าไข$คน ฉันก็ไม$อยากยลหรอกพ$อยักษใหญ$ รามสูรขุนมารมีขวานเพชร เจาเป*นยักษติดเบ็ดจากเมืองไหน ถือขวานอัปรียฝ/งมุก คงจะเคยติดคุกจึงฝ/งมุกเขาไว นองไม$ใช$นางฟyาเที่ยวไดหาผัว เห็นขวานแลวก็กลัวเลยไม$เขาใกล ยักษมีเพชรฉัน(ไม$ปรากฏ)เม็ดแลวเอย ยักท$าอย$ามาเลย ฉันขอลาไกล (ซ้ํา) ...เอย... (ชาย) นี่รามสูร เลยแสนโกรธาอุเหม$ดังฟyาฟาด (ซ้ํา) ตะโกนกองรองตวาดไปอย$าง ทันใด
๒๓๔ |
ประยูรนิทรรศน
ว$านอยหรือเมขลาแม$หนาโหนก ว$าเกลียดยักษไม$มีเยื่อใย เสียแรงออนวอนเขามางอนงอ มาแกผาเดินล$อแลวก็หนีหาย ว$าตัวพี่กับหนู มันไม$คู$ควร (ซ้ํา) ว$าดามขวานไม$ดวน ก็จะใชได ไม$รักพี่แลวหรือโอแม$แกวตา จะเอาขวานขวางปาเสียใหสาใจ ว$า(ไม$ปรากฏ)โกรธโกรธานัยนตามัว เอาขวานขวางกลางตัวไปในทันใด ว$าถูกไดทองนอยก็เป*นรอยขวาน เราไม$นึกสงสารออกวิ่งไล$ ว$าเปรี้ยงเปรี้ยงเกิดเสียงดังสายฟyาฟาด เออ...ว$าเกิดเลื่อนลั่นสนั่นหวั่นไหว ...เออ... .................................................. อีแซว (ชาย) เออ...พระสุริยันตผันผายบ$ายคลอยลง เออ...ลอยลับอัสดงไปไรไร สกุณาโผผินโบยบินกลับคอน นกขมิ้นเหลืองอ$อนเจาจะนอนไหน ว$า(ไม$ปรากฏ)ห$วงรวงรังเจายังไม$มี ร$วมเคียงกับพี่เถิด(ไม$ปรากฏ)ชื่นใจ เอ$ย ไดยินสําเนียงมาส$งเสียงแจวแจว ไวพจนมาแลวท$านจําไดไหม เอย ว$าอีแซวแว$วหวานประสานสัมพันธ ขวัญจิตศรีประจันตกับแม$ขวัญใจ (หญิง) เออ...อีแซวแว$วหวานประสานสัมพันธ เออ...ขวัญจิต ศรีประจันตพรอมทั้ง ขวัญใจ ไม$ทะลึ่งตึงตังเหมือนดังครั้งก$อน คราวนี้เรายอนมาในมาดใหม$ รองเรื่องดีดีที่มีแก$นสาร รองเรื่องตํานานสงกรานตของไทย ฟ/งกันเพลินเพลินไม$มีพิษมีภัย สิบสามเมษาเป*นวันมหาสงกรานต สิบสามเมษาว$าเดือนหาหนาแลง ดินก็แตกระแหงเป*นวันขึ้นปAใหม$ สนุกสนานสําราญถวนทั่ว เออ..รดน้ําดําหัวกันทั่วถิ่นไทย (ชาย) ทําบุญไถ$บาปแลวก็อาบน้ําสรง พรอมเราเผ$าพงษร$วมวงศแจ$มใส ญาติมิตรมาพรอมก็น้ําหอมน้ําอบ ว$าลูกหลานเคารพรดน้ําผูใหญ$ ท$านก็ใหพรใหถาวรกาวหนา อีกทั้งบิดรมารดาปูZย$าตายาย แลวรวมร$วมเล$นเตนเตนรํารํา เอาขันตักน้ําเขามาสาดใส$ ไม$ถือไม$สาไม$ว$ามาขาน เออ...เลยสนุกสนานสงกรานตของไทย (หญิง) สนุกสนานสงกรานตของไทย ว$ากันย$อแต$พอเป*นเคา ไม$ใช$พวกเราจะเหลวไหล
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๒๓๕
รวบรัดตัดความเชิญไปตามนุสนธ เชิญท$านทุกคนฝ/งคําไข ตีวงเขามาเวลามีนอย เวลาซิไม$ค$อยจะคอยใคร หงสเอย...เจา(ไม$ปรากฏ)จงกล รักขวัญจิตสักคนกําลังจนผูชาย (หญิง) เอย...พวงมาลัยทําไมจะไดกับเขาสักพวง เจาของเขาห$วงเพราะมีพวงเหี่ยวเอย ตีวงเขามาซิเวลามีนอย เวลาซิไม$ค$อยจะคอยใคร นี่จะใหไวพจนรับบทเล$าขาน รอยเรียงตํานานสงกรานตไทย (ชาย) นี่กระผม ไวพจนรับบทเล$าขาน พอเป*นแนวทางตํานานของไทย ที่ท$านรูแลวอย$าเพิ่งนึกขํา ว$าบทนี้ควรจําสะกิดติดใจ จะใหนองสาวใหมารองต$อ เอย...แม$คนนี้แหละหนอคือแม$ขวัญใจ (หญิง) จะใหนองสาวเขามารองต$อ แม$คนนี้แหละหนอคือแม$ขวัญใจ เด็กเด็กรุ$นหลังที่ยังไม$รู ฟ/งไวเถิดหนูแหละมันไม$หนักตรงไหน ฉันจะประเดิมเริ่มตนประวัติ โบราณท$านจัดจดจําไว ก$อนพุทธกาลว$าเนิ่นนาน ก$อนนี้กล$าวถึงเศรษฐีว$ามากมีค$าไท ตะแกทุกขหนักเพราะอยากไดบุตร เสียใจที่สุดเพราะทําบุตรไม$ไหว แกไม$ขี้เกียจตัวแกขยัน เอย...ทําอยู$ทุกวันก็ไม$ไดดังใจ (ชาย) แกทําไม$เป*นแกเล$นตามบท พอเจออย$างไวพจนก็ไม$รูเท$าไร ว$าเศรษฐีโอนอ$อนนี่ไหววอนสวรรค ไหวอาทิตยไหวพระจันทรแต$ท$านก็ไม$ให แต$นี้ขางบานเศรษฐีเขามีขี้เมา นั่งล$อแต$เหลาเฝyากอดแต$ไห ตัวแกมีบุตรแสนสุดจะหล$อ เออ...มีอยู$สองพระหน$อตาพ$อชอบใจ (หญิง) มีไอขวัญขี้เมากินเหลาแลวซ$า เออ...มันรองว$าเศรษฐีใหญ$ ทําลูกไม$เป*นหรือพ$อทูนหัว พ$อจ’าอย$ากลัว ส$งมาซิ ทําให มันว$าเอาเมียของท$านมาใหฉันเสียซิ นะ...หัวปAทายปAขี้เมาทําได (ชาย) พอไดฟ/งแลวแกก็นั่งนิ่งอั้น แกกลาเถียงมันอัดอั้นตันใจ ว$าเศรษฐีคอนขวับกลับเขาเคหาสน ว$าเมียจ5ะ เมียจ’า มา(ไม$ปรากฏ)กันใหม$ (หญิง) ยายเมียรองว$าไอตัณหากลับ (ชาย) เออ....ตาผัวยอมรับว$าใช$ใช$ ขี้เมาดูถูกมันว$าทําลูกไม$เป*น มาเลยมาเล$น มาทํากันใหม$ ไอคนขี้เมา มันกล$าวประมาท เออ...แหมมันบังอาจ เจ็บใจ เจ็บใจ
๒๓๖ |
ประยูรนิทรรศน
(หญิง) แหม ไอคนขี้เมา มันกล$าวประมาท มันบังอาจเจ็บใจ เจ็บใจ แหมช$างออก(ไม$ปรากฏ)เรื่องนะเจาไวพจน เออ...รองเชิญเกินกดนะมันมีที่ไหน เรามาช$วยกันรองไม$ตองละเอียด เรานะไม$ใหเกียรติตารางรูไหม เอาว$าเสนผีเราไม$มีความสุข แกก็ไปขอลูกบนบานพระไทร แกเอาดนตรีมโหรีบรรเลง ใหเป*นที่ครื้นเครงสนั่นหวั่นไหว (หญิง) กราบไหววันทาดูน$าสงสาร พร่ําบนบานท$านพระไทร ไหวเทวฤทธิ์สถิตเบื้องบน เออ..แลวไทรโศกก็เมตตาสัตวโลกประทานให เลยช$วยแลวเหาะขึ้นเคหา ไม$รีรอเฝyาทาวโกศีพระอัศนัย เชิญ(ไม$ปรากฏ)พระบาล เทวบุตร เออ...เทวบุตร ไปเมืองมนุษยแลวรีบรุดลงไป เออ...เชิญท$านพระองคเทวบุตร สู$เมืองมนุษยรีบรุดลงไป เกิดในครรภเมียท$านเศรษฐี อายุ ๗ ปAแลวผิวพรรณผ$องใส ชื่อธรรมบาล ผิวพรรณผ$องใส มีความสามารถขึ้นชื่อลือไกล ใครมีป/ญหาและเขามาไต$ถาม เรื่องโลกเรื่องธรรมใหช$วยแกไข เป*นชื่อลือลั่นไปทุกชั้นพรหม เออ...เทวาชื่นชม ป/ญญายิ่งใหญ$ (ชาย) ฝZายกบิลพรหมอยากชมป/ญญา จึงระเห็จลงมาปรึกษาถามไถ$ ว$าเรื่องราศีมีในตอนเชาสูงสุดนั้นอยู$ที่ไหน ว$าตอนเอ5ยกลางนั้นก็ยังของ ว$าตอนเย็นเย็นจําเป*นตองรู เออ...ว$าราศีนั้นอยู$อยู$ที่ใด (หญิง) ว$าราศีนั้นอยู$ตรงที่ใด อีกเจ็ดทิวาจะมาฟ/งกัน พ$อหนุ$มนอยรอยชั่งจงแกไข แมนรูแจงแสดงกันใหชัด หัวฉันก็จะตัดรางวัลให แมแกไม$ไดก็ตองใหหัวไอหนู เจ็ดวันก็จะรูมาเจอกันใหม$ ว$าตกลงสรรพเสร็จรีบระเห็จลอยลม เหาะขึ้นชั้นพรหมไม$ร่ําไร (ชาย) ฝZายธรรมบาลกุมารครุ$นคิด หกวันยังติดคิดยังไม$ได ว$าออกจากเคหาชวนมารําพึง จวบจนมาถึงที่ตนรังใหญ$ เมื่อยลาหลังไหล$เขาไปพักผ$อน ว$าเอนกายลงหมอนอาวรณหวั่นไหว ดําริตริตรองยังมองไม$ออก ป/ญหายอนยอกที่ฉันจะทําอย$างไร (ชาย) ฝZายนกอินทรียผูมีศิลปX สัตวเป*นไม$กินกินแต$สัตวซี้ ทํารังหรูหรูอยู$อพารทเมนท รังร$มเย็นก็สบายดี
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๒๓๗
ค$าน้ําค$าไฟ ค$าไม$ตองโกรธ มันจะเหี้ยมมันจะโหดขาไม$รูซี ขาไม$ใชไฟหลวงดวงจันทรา ปะปงประปาขาไม$ตองมี รถเมลรถมาขาไม$ตองโหน เรือบินบนขาสบายดี ไปไหนมาไหนใครไม$ดูแคลน ขาใชบัตรผูแทนขาก็ไปฟรี ปลาปูหมูไก$ไม$ตองซื้อ โผบินบินปรื๋อเที่ยวไดกินฟรี หนังฝรั่งหนังไทยไม$ตองพูด เพราะโรงแรมม$านรูดเดี๋ยวก็ดูฟรี เราเป*นป/กษาอยู$ภาษานก เกรงใจนายกท$านเป*นคนดี ยอนกลับเขาเรื่องเปลืองเวลา คนฟ/งเขาจะด$าซ$าเต็มที สมมุติวันนั้นสุริยันตเย็น ตะวันชายบ$ายลับคีรี อินทรียตัวผูอยู$เคียงเมีย หยอกลอคลอเคลียเมียป/กษี เมียจ’าเมียรักแม$ปากแหลม มาเอียงแกมดูสักที พรุ$งนี้นะนองไม$ตองหุงขาว พรุ$งนี้ตอนเชาจะไดกินฟรี นั่งรออยู$ก$อนตอนสาย ก็จะมีคนตายใกลใกลนี้ (หญิง) เมื่อตะกี้นี้ว$าอะไรพี่ ผูคนที่ไหนเขาจะตายกัน จะรบราฆ$าฟ/นกันหรือไงนี่ หรือว$ามือป‹นมันจะป/งป/ง ไล$ฆ$าคนดังเมืองชลบุรี (ชาย) ไม$ใช$หรอกเจาอย$าไปเดาส$ง ประเดี๋ยวถูกลูกหลงลงไปจมที่ พรุ$งนี้พระพรหมจะลงมา จะเฉลยป/ญหาเรื่องราศี ถาแกไขไดขางไหนพลาด ก็จะตองถึงฆาตสิ้นชีวี ราศีของคนน$าสนใจ (ซ้ํา) (หญิง) เชาอยู$ที่ไหนกันละคุณพี่ (ชาย) ตอนเชาราศีอยู$ที่หนา กลางวันลงมาอยู$ตรงนี้ (หญิง) อ’อ...อยู$ตรงกลางหว$างหัวใจ ตอนเย็นอย$าไหนกันเล$าคุณพี่ (ชาย) ตอนเย็นนั้นหนาอยู$ฝZาเทา จําไวนะเจาอย$าจูจี้ กุมารฟ/งรูสิ้นแสนยินดี นกอินทรียเจรจาน$าขอบใจ (ดนตรี) (ชาย) เออ...อันว$าพระเศียรของพระพรหมกบิล เออ..ถาตกถึงดินจะเกิดเหตุใหญ$ จะเกิดเอ’ยเป*นไฟเผาไหมโลกา จะตองสิ้นชีวาลงไปวอดวาย ถาลงทะเลยิ่งรุนแรง น้ําท$าจะแหงลงไปเหือดหาย
๒๓๘ |
ประยูรนิทรรศน
โยนขึ้นเบื้องบนละฟyาฝนไม$ตก เออ...โลกเหมือนนรกอยู$กันไม$ได เออ (หญิง) โยนขึ้นบนฟyาฝนไม$ตก โลกเหมือนนรกอยู$กันไม$ได ดวยฉะนี้จึงตองมีฐาน ลูกสาวแห$ผ$านกันทุกปAไป เล$ากันย$อย$อพอเป*นเคา หนุ$มหนุ$มสาวสาวฟ/งกันเอาไว เป*นการส$งเสริมเพิ่มป/ญญา เออ...รูไวใช$ว$าจะหนักบ$าใคร ถาลองเงียบเงียบไม$ลดเลี้ยว ท$านผูฟ/งประเดี๋ยวจะหลับใหล อย$าไดถือสาหรือว$าโกรธเคือง ว$าเลี้ยวออกนอกเรื่องก็ขออภัย เป*นอันสมมุติหยุดเรื่องตํานาน พี่นองทุกท$านฟ/งเรื่องต$อไป .................................................. อีแซว (ชาย) เออ...ศิโรราบ กราบกมบังคมบาท เออ...บรมนาถจักรีวงศทุกพระองค เริ่มจากองคปฐมพระบรมราชา พระพุทธยอดฟyาพระผูยิ่งใหญ$ ว$าสืบต$อมาจากเจาตากสิน จากกรุงธนธานินทขามมาฝ/gงซาย สรางกรุงเทพมหานครอมรรัฐ สืบสันติวงศพงษกษัตริยเลิศวิไล ราชวงศยืนยาวมาถึงเการัชกาล เลิกทาสพระราชทานใหแก$ชาวไทย (หญิง) ราชวงศยืนยาวมาถึงเการัชกาล เลิกทาสพระราชทานใหแก$ชาวไทย ประชาชนชื่นสุขไปทุกทุกถิ่น รัตนโกสินทแสนจะแจ$มใส จักราศีหมุนเวียนเปลี่ยนถึงวันนี้ ครบสองรอยปAแลวนะชาวไทย ต$างชาติศาสนากี่รัชกาล พึ่งพระโพธิสมภารมาก็นานหลาย ชวนกันแซซองจัดฉลองเมือง ใหขึ้นชื่อลือเลื่องทั่วทั้งแดนไกล เอิกเกริกโอฬารทุกสถานถิ่นช$อง....เอย เตรียมการงานฉลองกันทั่วถิ่นไทย (หญิง) เตรียมการงานฉลองทั่วถิ่นไทย องคสยามเทวาธิราชประทับอาสตสรวงสวรรค คุมครองปyองกันมิใหมีภัย ชาติเจริญรุดหนาพัฒนาทุกเขต มิใหอายต$างประเทศสมเป*นยุคใหม$ อันพืชพรรณธัญญาขาวปลาบริบูรณ ทรัพยในดินไม$สิ้นสูญไปจากถิ่นไทย เราพบแก5สธรรมชาติดวยอํานาจ(ไม$ปรากฏ) พบกันไดหลายที่น้ํามันมีพบใหม$ โชติช$วงชัชวาลเกี่ยวกับการ(ไม$ปรากฏ) เอย...เราไม$ดอยนอยหนาไปกว$าชาติใดเอย (ชาย) เอกราชดํารงเพราะราชวงศจักรี ขอเดชะพระบารมีปกเกลาชาวไทย
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๒๓๙
ใครที่คิดผลาญชาติใหพินาศเร็วพลัน แลวลงไปใตโลกันตอย$าไปเกิดใหม$ ใครซื่อตรงจงรักใหสูงศักดิ์สถาพร ใหสุขสันตนิรันดรสวัสดีมีชัย ทั้งขวัญจิตและไวพจนขอประนตบาทสบง พระราชจักรีวงศ เหนือเกลาชาวไทย ...เอย... (หญิง) ทั้งขวัญจิตไวพจนขอประนตบาทสบง พระราชจักรีวงศเหนือเกลาชาวไทย ขอบารมีคุมเกลาใหแก$เหล$าศิลปVน ยืนอยู$คู$ธานินทรไปทั้งนอกทั้งใน ใหทํามาหาคล$องจะขับรองอารมณ ประชาชนชื่นชมไม$คิดเบื่อหน$าย ดนตรีก็เพลินแพรวทั้งอีแซวก็กระฉ$อน ลิเกโขนหนังละครก็โด$งดังกันใหญ$ ลําตัดรึก็อร$อยเพลงฉ$อยก็เฟ‹gองฟุyง โนราหรือหนังตะลุงดีเมืองใต ยกระดับขยับขยายใหเฉิดฉายรุ$งเรือง เอย...เป*นศิลปะคู$เมืองกันตลอดไป เอย... .................................................. เพลงอีแซว มาเถิดหนากระไรพอมา(ซ้ํา) เร็วเร็วอยาช(า รีบมาเร็วไว (ซ้ํา) ฟ/งเพลงอีแซวเป*นแนวสุพรรณ เป*นเพลงโบราณพื้นบานของไทย พวกหนูเพิ่งหัดไม$ถนัดเรื่องนี้ สุ$มเสียงไม$ดีแต$พอรองได ไดขึ้นมารองรูสึกประหม$า กลัวกลัวกลากลาพาหวั่นไหว แต$ถาไม$รองทํานองไม$รู พวกเราเป*นครูตองนําไปใช มาอบรมนี้อยากมีวิชา ในการศึกษาใหเด็กเขาใจ จะไปเผยแพร$ตีแผ$ใหทั่ว โอพ$อทูนหัวอย$ากลัวสูญหาย เรื่องเพลงพื้นบานเล$นกันสนุก บางทีขนลุกบางทีเสียวไส เกี้ยวพาราสีของสตรีบุรุษ ว$ากันเป*นชุดต$อเพลงกันไป มีการโตตอบใตขอบกางเกง เป*นเรื่องของเพลงเพราะกลอนพาไป ฟ/งแม$ประยูรและคุณชินกร เวลาท$านสอนหยาบคายเมื่อไร เรื่องนมเรื่องไข$ใครว$าหยาบเล$า ก็ของของเราของใครที่ไหน คิดใหดีดีไม$มีลามก ถาคิดเวียนวกทนฟ/งไม$ไหว อันเพลงพื้นบานเรื่องการบันเทิง ถาคิดเปVดเปVงอาจแปรเปลี่ยนไป นี่คือผลงานของกลุ$มที่สอง แต$งกันมารองพอใชไดไหม แต$ก$อนจะจบนอบนบประนม หนูขอกราบกมทั้งใกลและไกล พวกเราขอบคุณทุกรุ$นทุกท$าน ใหวิทยาทานอาจารยทั้งหลาย
๒๔๐ |
ประยูรนิทรรศน
กลุ$มสองวันนี้ไม$มีของฝาก นอกเสียจากความจริงใจ ใหแม$ประยูรและคุณลออ คนที่รูปหล$อนั่งตรงนั้นไง คุณชินกรคุณสวยสุดา ดนตรีรํามะนาที่มาเสริมให ขอใหทุกท$านสุขสันตสุขขี ถูกลอตเตอรี่คนละสี่หาใบ จะคิดสิ่งใดใหสมปรารถนา มีบุตรธิดาก็ใหว$าง$าย ที่ยังเป*นโสดใหไดกําหนดวันนี้ ไดคู$ชีวีคนที่ถูกใจ .................................................. อีแซวไหว( (๒๗ มิ.ย.) ประนมหัตถนมัสการประสานเหนือเกลา ไหวพระไหวเจาเป*นมงคลชัย ไหวพระพุทธเลิศล้ําไหวพระธรรมเลิศหลา ไหวสาวกสัมมาพระสงฆทั่วไป ขอไหวครูกลอนที่ท$านสอนท$านสั่ง อีกทั้งไหวท$านผูฟ/งผูชมทั้งหลาย ไหวคนดีดีที่เขาดีจริงจริง เขาไม$กลอกกลิ้งมีความจริงใจ ไหวบิดามารดาที่สุดประเสริฐ เลี้ยงลูกใหเกิดมาเป*นกาย ลูกจะว$าสิ่งใดก็ขอใหแคล$วคล$อง เพื่อร$วมกันปกปyองประชาธิปไตย ไหวท$านอาจารยป“วยไหวพ$อปรีดี ผูสรางคุณความดีใหสังคมมากหลาย จึงตองร$วมเรียกรองจึงเดินท$องเรื่อยมา รวมพลังชาวประชาที่มากมีความหมาย ที่มากมีความหมายที่มากมายพลัง อธิปไตยยืนยังอยู$กับพี่นองไทย ระบอบประชาธิปไตยมิใช$แค$วันเลือกตั้ง ตองตามติดตลอดทางมิใหเบี่ยงเบนไป สังคมตองเขมแข็งร$วมแรงเขาตรวจสอบ ใหบริหารตามกรอบวิถีประชาธิปไตย แสดงสิทธิ์เสรีแสดงเจตจํานง แสดงความประสงคของพี่นองไทย จะแกรัฐธรรมนูญเพื่อพี่นองชาวประชา ทําไดตามกติกามิซ$อนเรนสิ่งใด กระบวนการมีส$วนร$วมทุกภาคส$วนร$วมกัน เป*นหัวใจสําคัญมุ$งสรางสรรคแกไข อย$าเร$งด$วนรีบรอนซุกซ$อนเล$หกล สรางป/ญหาชวนฉงนรุกรนหรืออย$างไร อย$าเร$งด$วนรีบรอนเหมือนซุกซ$อนวาระ สังคมกําลังจับตาถึงเจตนาที่เบี่ยงไว รัฐธรรมนูญคือกฎหมายที่เทิดไวสูงลน เป*นกติกาสากลทุกผูคนนอมใจ จะแกอย$างไรไม$ว$ากันใหทุกท$านมีส$วน ใช$ปVดประตูตราตรวนใหเป*นชนวนสงสัย ตองยอนหลังกลับไปเหมือนใชที่มาปAสี่ศูนย ตั้ง สสร.เกื้อหนุนจากภาคส$วนสังคมไทย.. อย$าแทรกแซงกระบวนการตุลาการยุติธรรม นิติรัฐคือธรรมค้ําชูประเทศไว
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๒๔๑
คุณทักษิณตองตรวจสอบตามระบอบนานา ใหศาลพิพากษาตามแนวทางที่วางไว ถาบริสุทธิ์ก็เชิดหนากลับมาหาประชาชน พิพากษาใหหลุดพนจะเป*นคนยิ่งใหญ$ ให คตส.ทํางานกระบวนการตองเดินหนา สู$ศาลพิจารณาตามครรลองต$อไป.. เราใช$แก5งขางถนนที่มาซ$องสุมผูคน เป*นการเมืองภาคประชาชนรัฐธรรมนูญบัญญัติไว ประชาธิปไตยแบบตัวแทนตองแนบแน$นสัมพันธ เป*นการเมืองแบบคู$ขนานเพื่อสรางสรรคสังคมไทย ว$าถึงประเทศอารยะที่เป*นตนแบบในวันนี้ การชุมนุมคือวิถีของประชาธิปไตย การหยุดงานประทวงการผละงาน เพื่อส$งเสียงตองการใหผูนําแกไข หากปVดถนนเดือดรอนจราจรติดขัด รัฐบาลตองขจัดแกป/ญหาใหได มิใช$อนาธิปไตยมิใช$เรียกรองรัฐประหาร เป*นวิถีสามัญทุกชนชั้นตระหนักไว สังคมตองปรับเปลี่ยนสังคมตองเรียนรู ขบคิดและตรองดูคือแนวทางทั่วไป ต$อสูกันตามระบอบตามครรลองเขาประจัน จะพัฒนาไปตามขั้นของการเมืองไทยเอย.. .................................................. ไหว(ครูอีแซว (ชาย) เออ....ประนมหัตถนมัสการ ขึ้นประสานเหนือเหลา... เออ....ไหวพระไหวเจา ...เป*นมงคลชัย...เออ...ไหวพระพุทธเลิศล้ํา ไหวพระ ธรรมเลิศลา สาวกสัมมา พระสงฆทั่วไป ลูกจะไหวพระพรหม องคปฐมสรางโลก ให ทุกขคลายหายโศก มีแต$แจ$มใส ไหวพระอิศวรเหนืออาสน บนไกรลาสสิงขร ...เออ...ไหว นารายณสี่กร ที่ท$านเป*นใหญ$... (หญิง) ไหว นารายณสี่กร ...ที่เป*นใหญ$ ไหวฤาษีโคดม ขอพนมไหวทั่ว พระฤษีตาวัว พระฤษีตาไฟ พระฤษีกาไลยโกฏิ ที่รุ$งโรจนเรืองเนตร ลูกจะไหวพระพิฆเนศ กระเดื่องเดช เกรียงไกร ราชวงศจักรี บารมีปกเกลา องคภูมิพลจอมเจา ที่เราเทิดไว ไหวบิดรมารดาที่เม ตราลูกแกว ไหวครูเพลงอีแซว...ที่สอนให โปรดจงดลบันดาลใหเชี่ยวชาญเชิงกลอน เอย... ไดจดจําคําสอน ขอพรคุมภัย... เอย... (ชาย) ไหวคุณนายใจกวาง เจาของหางศรีไพบูลย ช. แอรเสียเกือบทุกเที่ยว เราก็ตองไหว ญ. พวกกระเป“า พวกกระปA– ดีเท$ากัน ช. ชอบด$าผูโดยสาร เราก็ตองไหว ญ. โชเฟอรแท็กซี่ มีผลงาน
๒๔๒ | ช. ญ. ช. ญ. ช. ญ. ช. ญ. ช. ญ. ช. ญ. ช. ญ. ช. ญ. ช. ญ. ช. ญ. ช. ญ. ช. ญ. ช. ญ. ช.
ประยูรนิทรรศน
ชอบจี้ผูโดยสารเราก็ตองไหว ไหวคุณตํารวจ คอยตรวจด$าน ถึงจะรําคาญ เราก็ตองไหว... ไหวรถเมล เท$หไหมคุณ แน$นทุกคัน ขาดทุน เราก็ตองไหว พวกรถสองแถว แจ’วทั้งเพ วิ่งแย$งรถเมล เราก็ตองไหว ไหวป/”มน้ํามัน ท$านเป*นมิตร ถึงไม$ขายวันอาทิตย เราก็ตองไหว ไหวหมดทั่วไป ไม$ลําเอียง เจ็บไขไม$มีเตียง เราก็ตองไหว ไหวนางพยาบาล ใหท$านชม ปล$อยคนไขรองระงม เราก็ตองไหว ไหวหมอนวดทุกเบอรเธอสวยดี เสียงเงินทุกที เราก็ตองไหว ทีวีทุกช$อง ตองวันทา ถึงจะแก$โฆษณา เราก็ตองไหว ไหวเด็กก็ไดไม$ถือสา แต$ถาเด็กที่แกผา ขาไม$ยอมไหว เด็กเด็ก แกผาน$าเอ็นดู เห็นอีจิ๋ม เห็นไอจู’ดูไม$ได ไหวเถิดไม$เป*นไรไหวตามเพลง ใหมันนุ$งกางเกง ฉันซิยอมไหว ไหวไปไหวมาถาก็จะเลอะ มันตองไหวกันใหเปรอะถึงจะถูกใจ นี่อย$าโกรธเลยหนอขออภัย คุณนาคุณนาย...อย$าโกรธเลย
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๒๔๓
(ดนตรี) (ชาย) โอ...โอ$โอ...โองโอด...นองจ’าอย$าโกรธแลวก็ลาไกล ... นาน ๆ ประสบพบกันที... มาจับคู$ดู’ดี๋กันใหชื่นใจ ตัวพี่รักเจาเท$าชีวัน... แม$จะฆ$าแม$จะฟ/นก็ไม$ว$าไร... แม$จะผลักแม$จะพลิกแม$จะหยิกข$วน ไออันเดียวอย$าใหดวนก็เป*นใชได... งามเอ5ยงามงามพี่จึงตามติด ว$ารักหน$อยรักนิดเถิดแม$นางใน ไดเสียกับพี่จะไม$มีเซ็ง เหมือนยังขี่รถเก’งเที่ยวทางไกล นองเปรียบเหมือนเก’งอเมริกัน ขอพี่ขี่สักวันเถอะเป*นอย$างไร... (ลูกคู$) เหมือนขับรถเก’งอเมริกัน ขับขี่สักวันคงจะว$องไว ยังเอี่ยมลออหนาหมอกันชน ช$วงล$างช$วงบนดูยังใหม$ใหม$ ดอกยางยังดีไม$มีแบน ถึงจะเซคกั่นแฮนดก็ไม$เป*นไร (หญิง) นอยใบหรือหนอพ$อไวพจน เปรียบฉันกับรถที่ขี่ได น้ําหนาอย$างพี่หรือจะขี่เก’ง ขี่เกวียนละเก$งทางใกลใกล ถาฉันเป*นรถก็ชั้นหนึ่ง เศรษฐีรอบถึงจึงจะขี่ได คนจนอย$างพี่หรือจะขี่ฉัน เห็นเครื่องก็สั่นพาลจับไข เห็นเครื่องของฉันแค$ครึ่งซีก ใหญ$กว$าหนาพี่อีกนะจะบอกให (ลูกคู$) (ชาย) เอย...ว$าเครื่องเคราเจานั้นเพียงครึ่งซีก ใหญ$กว$าหนาพี่อีกนะทรามวัย เรื่องใหญ$ซิดีมีกําลัง ตัวตัวถังยังกะรถไถ เวลาใชงานจะไดทานทน พี่ก็ชอบเครื่องยนตที่มันใหญ$ โชคอัพยังเดงยังเร$งดี อัดฉีดสักทียังพอใช สมมุติว$าพี่ขึ้นไปขี่พลัน พี่เอาไอนั่นออกมาทันใด พี่จะเอากุญแจแหย$สตารท แลวเตรียมเหยียบคลัชใหจมไป (ลูกคู$) (หญิง) ที่จะเอากุญแจ...แหย$สตารท แลวเหยียบเอาที่คลัชเอาเกียรไป รถฉันมันโกอัตโนมัติ กุญแจก็จะขัดจะบอกให คนขับไม$ดีขี่ไม$เก$ง โชคอัพมันไม$เดง วิ่งไมได
๒๔๔ |
ประยูรนิทรรศน
ตัวพี่มันอวนเสียจนอกตัน ไอคันเกียรหรือก็สั้นไม$ควรใส$ คันเกียรพี่ก็หดกดไม$ถึง กว$าจะเขาเกียรหนึ่งก็จงอ$อนใจ ของพี่มันยื่นเสียจนยืนเพลีย แลวจะมาใส$เกียรไดอย$างไร (ลูกคู$) (ชาย) อันตัวของพี่มีป/ญญา เคยไดร่ําเรียนมาพอเขาใจ พี่จะพลิกพี่จะแพลง จะตะแคงขาง เห็นทีมีทางพอจะใส$ได เกียรพี่มันโตเสียจนเกินตัว นองเอ5ยอย$ากลัวจะค$อยคอยใส$ แต$พอเครื่องติดพังสูบยังฝ‹ด ก็คงหนืด อย$าตกใจ พอน้ํามันหล$อลื่นขึ้นมาหล$อ มันก็คนวิ่งปร’อ เร็วไว (ลูกคู$) แต$พอเครื่องติดดีมีกําลัง นองเอ5ยระวังจะเอาเกียรใส$ ตอนไล$เกียรหนึ่งเจาพึ่งรอง พอพี่ใส$เกียรสองนองค$อยค$อยส$าย ค$อยค$อยโขยกโยกเกียรสาม จึงตบเกียรสี่ตามไปทันใด ปล$อยคลัชใหเดงเล็งใหตรง วิ่งฉิวปลิวลมเพลินไป (ลูกคู$) .................................................. วันที่ ๑๓ มิถุนายน สอนเพลง ลูกคู ทํานองโศก ช$อลําไยเอ’ยใบกระดังงา คิดคิด ขึ้นมามันใหละลาละลัง ทํานองกลาง สาลิกาโผมาทางไหนแน$ สองตาคอยแลแลแม$แพรสีไพร ทํานองโศก พวงมาลัยลอยไปลอยมา โอเจาพวงมาลาใครหนอมารอยกรอง โศกต่ําโศกสูง บุหลันขวัญเอ’ย กระไรเลยจะมาโรยรา ถึงวันสัญญารํามะนาเกรียวกราว ทํานองกระพือ จักกระรุนไหนเอ’ย... ไม$เคยจํานน จักกระรุนไหนวา ใครมาทาแลวตองชม ทํานองวา ไม$รําไม$ราสัญญาว$าดี ในค่ําคืนนี้ทําท$าแข็งแรง ผิดไปบาง พรึงวาจา ไดโปรดเมตตาฉันมาแสดง
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๒๔๕
.................................................. เพลงฉอย (ญ) สิบนิ้วลูกจะไหวครู ขอใหมาสิงสู$ดลใจ สุ$มเสียงขอใหแจ$มใส ประดุจดังเรไรกริ่งรอง เสนผมมองลูกที่บนหัว ขอใหเป*นดอกบัวก$ายกอง เออ เอิ้ง เอย..... (ช) สิบนิ้วลูกจะไหวครู ที่ใหความรูแก$ศิษย วิชานานาชนิด ที่ไดแนะนําสั่งสอน ไม$จําท$านก็ใหจด เรียบเรียงกําหนดเป*นกลอน (ช) ผูชายใหเกียรติเขามารองเกริ่น พวกผูชายเขามาเชิญแม$อย$าเฉไฉ ขอใหแม$แหวกม$านโผล$หนามา ใหแม$ออกมาว$ากับพี่เสียไวไว ผูชายเขาเกริ่นก็ออกเพราะพริ้ง ฟ/งฟ/งเหมือนดังกริ่งเรไร พี่ก็มองมองมอง มองมองนวลนองมองไปขางใน ผูชายเกริ่นอยู$ขางนอกไม$ออกมาซักที จะเอามือคลําหัวอยู$ทําไม (ช) ไดมาประสบพบหนานอง แม$กลิ่นธูปรูปทองตองตาชาย สวยแทแม$หนูจริงนะแม$คู$สราง ถาไดแอบแนบขางไม$ขอห$างไกล ไม$ขอเมินเหินห$างใหนางวาเหว$ .................................................. กับข(าวเพชฌฆาต (ญ) พูดถึงเรื่องทํากับขาวใครไม$สูฉัน คนเขาเลื่องลือกันทั้งเหนือใต วันนี้รวมกลุ$มทั้งหนุ$มสาว มีทั้งอาหารหวานคาวมากมาย ไม$ตองลงขันมากินกันเถิด วันนี้เป*นงานวันเกิดไม$เป*นไร ขอเชิญลิ้มรสเขามาทดลอง ว$าฝAมือของนองเด็ดแค$ไหน ผัดเผ็ดแมวดําตมยําชาง แกงจืดเนื้อค$างกับกอไผ$ ฉู$ฉี่คางคกจิ้งจกปV‘ง ตุ5กแกผัดขิงลิงยัดไส ลูกป‹นแกงสมรสกลมกล$อม เกาเหลาลูกบอมใส$หอมใหญ$ คอนผัดพะแนงแชลงเปรี้ยวหวาน กระบองทอดมันหัวขวานชุบไข$ ชุบลูกระเบิดใส$ใบบัวบก สาระพันมีดพกห$อหมกป‹นใหญ$
๒๔๖ |
ประยูรนิทรรศน
ของหวานฉันก็มีรสดีเด$น ตะพดหวานกรอบจอบแช$อิ่ม ตนตาลเชื่อมตนกลวยฉาบ มะพราวฉันก็ใส$ไปทั้งเปลือก เชิญตามสบายหายห$วง
ทั้งอีโตแช$เย็นแสบไส กินแลวหัวทิ่มไปทุกราย แกงบวชชีอีดาบฉันก็ทําได กินแลวตาเหลือกพากันหลงใหล กินแลวทองร$วงไปทุกราย .................................................. ไดยินเสียงชายเขามาไกล$เกริ่น สาวนอยก็ไม$เนิ่นนอนใจ จะออกไปดูเสียใหรูแน$ สีดําดอกแคลูกใคร จะเป*นเจ5กอายที่มาขายหมู หรือจะเป*นตังสูที่มาขายไก$ จะเป*นตั้งสูที่หูยาน มารองขอทานเมืองไทย ถามีขาวเปลือกจะโปรยใหทาน ถามีขาวสารฉันจะโปรยให ถึงคุณยายจะรูคุณปูZจะด$า นึกว$าใหทานหมามันไป (ลงวรรค) ไดยินสําเนียงผูชายมาเรียกหา ก็จึงรองขานั่นใคร แม$จึงจัดแจงตบแต$งตัว ผัดหนาหวีหัวเร็วไว ฉันจะนิ่งเฉยก็ไม$เอ$ยขาน ก็ใหนึกรําคาญที่เขามาแคะไค เขามาออนออดพรอดพร่ํา ว$าเราใจดําเขาก็จะว$าได เขาอุตส$าหบากหนามาถึงนี่ เขาจะมาดีหรือว$ามาราย มากันทั้งหนุ$มแลวก็ทั้งแก$ ส$งเสียงเซ็งแซ$น$าสงสัย พ$อคนนี้ก็มามองดูหนาหย$อน มองผิดกว$าแต$ก$อนเมื่อปAกลาย ถึงรูปร$างแก$จะลดก็ยังอดทน มองดูเหมือนคนเพิ่งฟ‹‘นไข มองเห็นคนแก$แลวมันชักกลุม ผิดกับคนหนุ$มเป*นไหนไหน มองเห็นคนหนุ$มเขาว$ากรุมกริ่ม แม$หนูก็เลยโปรยยิ้มไปให .................................................. เพลงเรือ สิบนิ้วลูกจะขอก็พนม สองกรกราบกมวันทา ลูกจะขอกราบกม เอ็งเอ’ย พนมกรระลึกถึงคุณนะก็บิดรมารดา ไหวครูเพลงเรือที่ช$วยเหลือเจือจุน ลูกซาบซึ้งถึงพระคุณครูบา ครูบาอาจารยไดมีการชักจูง ลูกจะไหวไปถึงเจาทุ$งเจาท$า
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๒๔๗
ไหวแม$นางธรณีทุกถิ่นที่เที่ยงแท ถูกจะไหวถึงพระแม$คงคา ไหวสําเร็จเสร็จสรรพหันกลับมาตรงกลาง แลวขอไหวแม$ย$านางนาวา เหลืองเอ’ยใบยอหอมช$อจําปา (ลูกคู$รับ) ใหมาช$วยชี้ช$องใหฉ่ําชองวิชา (ลูกคู$รับ) จะรองหรือจะรําหรือว$าจะทําทีท$า (ลูกคู$รับ) ในเนื้อทํานองสองง$ามขอใหงามสง$า (ลูกคู$รับ)….(ยอน) ใหถูกใจท$านที่มาชมเอย เดือนสิบเอ็ดน้ํานองเดือนสิบสองน้ําทรง พวกเราก็เข็นเรือลงหนาท$า ชวนพวกชวนพองที่เป*นลูกนองลูกคู$ ที่ซักซอมกันอยู$เรื่อยมา คนไหนกันแน$ที่เป*นแม$เพลงเรือ ลองมาว$ากันคนละเหงื่อไดไหมขา เร็วเร็วไวไวอย$าร่ําไรรอลา แม$จงเอาน้ําบวนปากคาบหมากคาบยา อย$านิ่งเป*นใบใหผูชายเป*นบา อย$านิ่งทําบทไปเลยเจารจนา เงาะนอยหอยสังขคู$สรางเขามา ออกมาสนทนากับพี่หน$อยเอย ขอใหแม$เผยวาจังที่อยากฟ/งคารม พวกที่ชายหมายชมอย$าเนิ่นชา ที่มาจอดเรือรองตาก็มองขึ้นไปบนบาน เพราะหมายปองตองการสนทนา อยากพบประสบพักตรเขม$นแม$นองรักหนามล ที่คอยคอยเสียจนอ$อนระอา ที่มาคอยแต$เชาพบแต$ราวตากผา คอยหาแลหายยักควายคอยท$า แม$นิ่มนิ่มอนงคทําไมไม$ลงมาหา มาใหพี่เห็นโฉมหนาสักหน$อยเอย .................................................. ทํานองเสนาะ โศกสูง-ต่ํา ร(องที่บ(านและวัด พื้น (ลูกคู$) โอเจาดวงดารา จะไม$เมตตา อุราแทบพัง มีกรรมจําจร จําตองจร จากรัง พื้น (ลูกคู$) นกขมิ้นเหลืองอ$อน โผผินบินจร เร$ร$อนหารัง แลวแต$นอนไหนนอนได สุมทุมพุ$มไม พออาศัยกําบัง .................................................. การทําบุญสุนทานลวนเป*นการกุศล ชาวไทยทั่วทุกคนเพื่อหวังผลจริงจัง กุศลที่ล้ําเลิศประเสริฐกว$าทั้งสิ้น คือการทอดกฐินที่เคยไดยินไดฟ/ง ท$านวางกําหนดไวหญิงชายควรระวัง
๒๔๘ |
ประยูรนิทรรศน
มีกําหนดสามสิบวันไปหมดเดือนสิบสอง ขอใหญาติพี่นองที่หมายปองมุ$งหวัง ถามีเงินมีทองของขาวใช ควรรีบทําใจในเมื่อร$างกายเรายัง ควรเสียสละแห$งตนเพื่อหวังผลภายหนา ชาติกําเนิดเกิดมาจะไดมีฝามีฝ/gง อันชีวิตมนุษยยอมสิ้นสุดลงไป ไม$มีใครรูไดว$าจะตายหรือยัง เราอย$าประมาทอย$าพลั้งพลาดการบุญ ผูที่เขาร่ํารวยรูปร$างก็สวยไม$เบา เพราะเขามีบุญเก$าพวกเราควรฟ/ง บุญนั้นเห็นทันตามิใช$ชาติหนาเท$านั้น ชาตินี้ก็เห็นทันเห็นกันอย$างจริงจัง จงเชื่อพี่เถิดนองที่หมายปองความสุข นิราศห$างทุกขมีความสุขสมหวัง มาร$วมใจทอดกฐินนับเป*นปVgนแห$งบุญ บุญจะช$วยค้ําจุนช$วยเพิ่มพูนพลัง ขอประนมกมเกลาแด$พระเจาแผ$นดิน พระองคทรงทอดกฐินทั่วทุกถิ่นโด$งดัง กฐินของพระองคคงเรียกกันหลายอย$าง มีชื่อเรียกต$างต$างอย$างที่ท$านเคยฟ/ง กฐินตนกฐินหลวงกฐินพระราชทาน ตามที่เขาเรียกขานอย$างครบครันทุกครั้ง พระองคทรงทอดเป*นประจําพระทรงกระทําทุกปA เพื่อส$งเสริมบารมีมิไดหยุดยั้ง เชิญท$านทั้งหลายใหญ$นอยเจริญรอยยุคลบาท ศาสนาประชาชาติทั้งทวยราษฎรจะจีรัง ว$าเรื่องกฐินเสร็จสรรพจงรับอวยพร จะกล$าวตามสุนทรพระท$านสอนสั่ง ใหเจริญดวยพรสี่ใหมีศิริสมบัติ สมคําดั่งลําตัดสนองอรรถท$านผูฟ/ง จงมีอายุยืนยาววรรณะขาวผุดผ$อง สุขะสมดังปองพละผองเพิ่งพลัง มาทอดกฐินวันนี้ สวัสดีนะท$าน ใหมีจิตเบิกบานเถอะนะท$านผูฟ/ง .................................................. สิบนิ้วขึ้นเหนือเศียรต$างรูปเทียนมาลา ไหวครูบาที่ไดอุตส$าหสั่งสอน ผมอุตส$าหพยายามรองไปตามแบบบท เมื่อไม$จําท$านใหจดมีกําหนดไวแน$นอน ผมเป*นลําตัดหัดใหม$มิยอมใหใครมาดูหมิ่น ไดครบจบสิ้นจากกรมศิลปากร ผมรุ$นแรกเริ่มริยงั ไม$ชํานิชํานาญ สิบนิ้วขึ้นประสานก็กราบกรานท$านเสียก$อน ชักอึดอัดกลัดกลุมอายหนุ$มๆ สาว ท$านมานั่งกันเป*นระนาวรูสึกหนาวๆ รอนๆ เพราะผมเป*นคนใจลอยรูสึกว$าไม$ค$อยมั่นคง ผมสาวสวยงง งวยบางทีแทบหลงไม$ดูกลอน ขอโทษเถอะหนูแห$คู$แข$งขัน ลําตัดประชันมีขั้นมีตอน ตอนตนรักหนอตองขออภัย ถาตอนต$อไปใหเผ็ดรอน ..................................................
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๒๔๙
โอ....เอ’ย นอนไม$นอนเปล$า ดูซี ดูซี โอโฮ เออเฮอ ที่นอนฝ/น ฉันอยากรู ว$านอนกอดวัว ไม$เห็นวัวแกมี คงละเมอ คิดว$าวัว ตื่นจากฝ/น วัวพี่หาย ฝ/นเพลินเพลิน เป*นไง...พี่ คงจะเผลอ....ว$ากอดฉัน พอลืมตา
ทําไมถึงนอนอย$างงั้นเล$า เอามือกําเขาวัวอีกหรือพี่ เห็นไหมวัวพี่เขาชี้ตั้งเต$อ บังเอิญฉันมาเจอเขาพอดี เห็นอะไรฉันลอยอยู$หนาพี่ มันไปลอยอยู$มันหูหรือนี่ พอรูสึกตัววัวหายหรือพี่ เห็น....พี่กําลังกอดหมานอน เผลอไปกอดหมาแม$ลูกอ$อน ศรีปูนแหงอ$อนถึงกอดนอน ทําไมตัวสั่นไปเล$า...พี่ หรือแกตกใจที่ฝ/นเห็นนี่ จําเริญอุราเลยกอดหมาไปเต็มที่ อุ$นดีไหมพี่กอดหมานอน หรือพ$อขวัญอ$อน เป*นหมาแม$ลูกอ$อนเลยตกใจ .................................................. ลําตัดโบราณนิยมเล$นแจง ป/จจุบันชอบแสดงเป*นรีวิว เมาเสียเขาเรียกว$าเมียเรา หิวเหลาเขาเรียกว$าเหาริ่ว กําไรสําหรับไวใส$แขน แหวนสําหรับใส$นิ้ว ฝรั่งนิยมยักไหล$ คนไทยนิยมยักคิ้ว นักเรียนโตนิยมบวกเลข นักเรียนเด็กนิยมนับนิ้ว คนไทยบอกว$าเล็กเล็ก คนเจ5กบอกว$าจิ๋วจิ๋ว ใชทิ่มใชแทงเขาเรียกกันว$าหอก ตีตีตอกเรียกกันว$าสิ่ว คนไม$มีสุขขี้มักฟุyงซ$าน คนที่ไม$ทานอาหารขี้มักทองหิว สินสมุทรอยู$ในเรื่องพระอภัย ตือโป•ยไก$อยู$ในเรื่องไซอิ๋ว จะเสี่ยงดวงตอซื้อล็อตเตอรี่ จะเสี่ยงใบเซียมซีมันตองลั่นติ้ว อยุธยาเขาเรียกว$ากรุงเก$า ฉะเชิงเทราเขาเรียกว$าแปดริ้ว
๒๕๐ |
ประยูรนิทรรศน
พวกขอมก็คือพวกเขมร พวกอิสราเอลเรียกว$าพวกยิว การยื้อแย$งเป*นการเอาเปรียบ ถาจะใหเป*นระเบียบตองเอาคิว อาบอบนวดไปเพชรบุรี ถาจะเอาออกทีเขาเรียกว$าหิ้ว .................................................. ชุลีกรอ$อนเกลากอนขาเจาจะสนอง ขอแนะนําทํานองดิฉันไดมารองคืนนี้ ถาสิ่งใดตกหล$นหวังว$าทุกคนคงอภัย เพราะดิฉันนั้นเก$าไม$ใช$ใหม$จะหมดสมัยแลวความดี จึงหวนนึกถึงชีวิตในอดีตและป/จจุบัน ปAหนึ่งๆ ที่เลยผ$านตองทํางานตามหนาที่ หนักบางเบาบางพอไดประทังเลี้ยงตน ไดพึ่งอาศัยท$านทุกคนมาจวบจนครบปA ขอขอบพระคุณทุกๆ ท$านที่ใหการเกื้อหนุน สําหรับดิฉันแม$ประยูรไม$ลืมพระคุณนองพี่ เอาปAเก$าที่ผ$านไปถามีอะไรพลั้งพลาด ขอเตือนสะกิดมิตรและญาติอย$าไดตัดไมตรี ดิฉันนักกลอนขอวอนท$าน เรามารักกันไวเถิด เราสรางแต$สิ่งประเสริฐ มันย$อมจะเกิดผลดี ขืนอืดอาดขาดหลักมัวเลือกหนักเลือกเบา ผัดรอน ผัดหนาวงานไม$กาวไปสักที งานใดที่เป*นอาชีพตองเร$งรีบขวนขวาย ขืนปลอยตกหกหาย ผลรายมันตองมี ดูแต$แม$ประยูรนี่แหละค$ะเป*นตัวอย$างท$านผูฟ/งพี่นอง อาศัยเสียงเลี้ยงทองบางครั้งก็บกพร$องต$อหนาที่ ไดบางเสียบางตองเซซังซมซาน ถึงไดมาก็ไม$นาน จึงหลักฐานไม$ค$อยดี ดิฉันมารูสึกตัวจะเปรียบเหมือนวัวก็ขาดหลัก อาศัยเลี้ยงปากจึงไดลําบากตลอดปA วันใหม$ปAใหม$อะไรๆ ก็เริ่มตน พวกดิฉันนักบันดล ขอใหทุกคนโชคดี เมื่อท$านจะคิดสิ่งใด ใหสมดังใจหมายมั่น ประสบสุขทุกนิรันดร ท$านมาในงานคืนนี้ ใหท$านประสบกันแต$สุข อย$าไดมีทุกขอุทร ห$างไกลเดือดรอน ดั่งพรพระศรี สุขขะ พละวรรณะผ$องใส ทั้งคุณผูหญิงคุณผูชาย จงสุขสบายตลอดปA คิดเงินใหไดเงินคิดทองใหไดทอง สมดังหมายใจปองไหลเนืองนองดั่งวารี เวลาท$านหลับใหไดเงินหมื่น เวลาท$านตื่นใหไดเงินลาน มีขาทาสบริวารอยู$สุขสําราญเปรมปรีดิ์ เมื่อท$านจะคิดมีคู$ก็ขอใหอยู$อย$างสบาย มีบุตรหญิงชายกันหัวปAทายปA ทั้งพ$อคาขาราชใหมีอํานาจกันเพิ่มพูน บางทีตัวแม$ประยูร จะไดมาขอพึ่งบุญบารมี ดิฉันเป*นนักกลอนตองเร$รอ$ นกันไปทุกแห$ง ชีวิตของลูกนักแสดง หลักแหล$งไม$คงที่ ขึ้นเหนือล$องใต บางครั้งก็ไกลกันดาร ไปสรางความสําราญ ใหแก$ทุกท$านนองพี่ ปAเก$าผ$านไป ปAใหม$กําลังจะมา ที่ท$านเป*นคอสุรา ก็เฮฮากันเต็มปรี่ เชิญเถอะค$ะทุกท$าน สนุกสนานใหครึกครื้น พอถึงเวลาเที่ยงคืน เราพรอมกันสดุดี
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๒๕๑
.................................................. (เสภา) เจริญสุขสวัสดีเถิดพี่นอง ฟ/งฉันรองสุนทรกลอนเสภา เป*นเพลงเก$าเล$ามาโบราณมี ครั้งกรุงศรีอยุธยาเวลานาน ปรากฏชื่อลือกระเดื่องเรื่องเสภา พระพันวษากษัตราที่กลาหาญ ในเรื่องขุนชางขุนแผนแสนสะทาน เป*นตํานานรองทํานองคลายสองไม เรื่องขุนชางขุนแผนแสนศักศรี เป*นวรรณคดีศรีประเสริฐพระเลิศล้ํา พระเลิศหลานภาลัยพระราชา พระปรีชาเปรื่องปราชญฉลาดลน พระนิพนธตอนกําเนิดพลายงาม ตอนอื่นอื่นฟ‹‘นความร$วมหลายคน พระนั่งเกลาสุนทรภู$ช$วยนิพนธ มีหลายคนช$วยคิดประดิษฐแต$ง ขอขยับจับกล$าวเป*นบางตอน ตามสุนทรกลอนเสภามาว$าขาน รองไม$เพราะเสนาะโสดโปรดประทาน อย$ากล$าวขานติชมคารมเลย ดิฉันจะเล$ากล$าวถึงเจาพลายแกว ไดเลื่อนยศศักดิ์แลวเป*นขุนแผน ไปตีทัพเชียงใหม$ไดเป*นแดน ไดแว$นแควนครอบครองสองบุรี ไดลาวทองผ$องพิศมาชิดกาย ไดสมหมายสมศักดิ์สมศักดิ์ศรี แลวเดินทัพกลับมายังธานี ณ กรุงศรีอยุธยาสง$างาม ฝZายแม$พิมพทราบข$าวใหเร$ารอน เหมือนไมคอนทุบอกใหฟกช้ํา นอนกระสับกระส$ายกลิ้งไปมา หมองอุราขื่นขมตรมตรอมใจ ฝZายขุนแผนแสนกลาวาจาหวาน รองเรียกขานวานหาพาทีทัก แม$พิมพจ’าพี่มาแลวนองรัก จงผินพักตรมาพาทีกับพี่ชาย ..................................................
๒๕๒ |
ประยูรนิทรรศน
ภาค ๒ ฉันนี้หรือชื่อ “ประยูร” ขอคุณคุณจงไดเมตตา
๒๕๔ |
ประยูรนิทรรศน
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๒๕๕
ปาฐกถา “คิดถึงแมประยูรลําตัดศาลายา” โดย “ครูชินกร ไกรลาศ” ศิลปนแหงชาติ กราบเรียนทานรองอธิการบดี ทานผู#มีเกียรติที่เคารพครับ ผมเคย มานั่งที่นี่แบบทุกๆ ทานก็ไมนึกวาจะได#มานั่งพูดเองวันนี้ “คิดถึงแมประยูร ณ ทุงศาลายา” ผมเองเมื่อจะไปที่ไหนก็มักจะมีบันทึกสวนตัวอยูเสมอ แตจะ ไมบันทึกเป2นข#อเขียนธรรมดาแตเป2นเพลง “ทุงศาลายาลวนมีที่มานาสนใจ เคยเปนปาและเปนนาไร เพทภัยมากมายป!ญหา ยามเมื่อปวยไขไกลหมอไกลยา กันดาร ขาดการรักษาทุกข)ทรมานจนกวาจะตาย คนเขาเลาวาโจรราย มักมาชุมนุม มีหลายก-กมีหลายกลุมแอบซุมหลีกหนีกฎหมาย ชาวบานขยาดหวาดอันตราย โรคหาเขามากล้ํากรายผูคนลม ตายระนาว ศาลายามีตําราเขียนไวใหเพื่อคนไขดับรอนผอน หนาว ญาติของคนไขไดรูเรื่องราวจึงพากันกลาววาศาลายา ทุง ศาลายาผู คนที่ ม าลมตาย เจาที่ ผี ส างนางไมยั ง หวงหวงใย นักหนาสําแดงฤทธิ์เดชอาเพทตางๆนานา พอขุนทุงศาลายา ควรนอมบูชาขอบารมี” การบรรยายนี้อาจแตกตางจากการบรรยายที่ทานเคยได#ฟ5งนะครับ แตจะบรรยายเป2นเพลงประกอบไปด#วยเพื่อเปลี่ยนบรรยากาศจากการที่ทาน ได#ฟ5งกัน ผมรู#จักกับแมประยูรในงานวัดครับ เวลาผมไปแสดงดนตรีที่ไหน ดนตรีจะเลิกกอน ดนตรีจะเลิกเที่ยงคืนแมประยูรจะเลิกตีหนึ่ง ผมก็เอาชั่วโมง ที่ผมเลิกกอนไปนั่งดูแล#วก็ไปทักทายกันตอนลําตัดเลิก แล#วมาวันหนึ่งผมก็
๒๕๖ |
ประยูรนิทรรศน
ต#องเลิกวงดนตรีเพราะวาแสดงซ้ําๆ ทั่วประเทศไทยสิบกวาครั้งแล#วมันก็เกิด อาการอิ่มตัว ดีที่สุดคือก็ต#องเลิกเสียแล#วหาวิธีอื่น แล#วขณะนั้นแมประยูรรู#สึก จะขาดคูแสดง ผมเองก็เลิกวงดนตรีแมประยูรเองก็รู#สึกจะมีป5ญหากับคูแสดง ป5ญหาอะไรก็ไมทราบนะครับ ก็เอยปากชักชวนกัน พอชักชวนกันแล#วผมก็ เอ=ะ ผมเคยได#ฟ5งแมประยูร ได#ฟ5งแมบุญชูในแผนเสียงของวัดก็เลยมาร#องให# แมฟ5ง แมประยูรก็เลยชวนเข#ามาในวงการแล#วก็พาไปหาครูหวังเต=ะแล#วก็ได# ยกครูของครูหวังเต=ะแล#วผมก็พยายามศึกษา ตอนนั้นผมยังแตงเพลงไมเป2น หรอกครับ แคเพียงเอาอยางคิดเองยังโงอยู คราวนี้เมื่อเข#ามาสูวงการลําตัดก็ พยายามจะตรวจดูเนื้อหาสาระและวิธีการแตงของลําตัด มีเพลงลําตัด เพลง ฉอย เพลงเรื อ เพลงอีแ ซวอะไรตางๆ เพลงลิ เก เมื่ อเอามาสํ า รวจตรวจดู เนื้อหาก็อ@อ เขาแตงกันอยางนี้นี่เอง ผมก็เลยฝBกแตง โดยให#แมประยูรเลา ประวัติเหมือนที่เราดูวีดิทัศนเมื่อสักครู แมประยูรก็เลาประวัติให#ผมฟ5งผมก็ เลยแตงเพื่ อที่ จ ะร# องกั บ แมประยู ร ก็ เอาประวั ติ แ มประยู รนี่ แ หละมาร# อ ง ด#วยกัน ผมจะร#องสักสองบทให#ทานแยกดูนะครับวา เมื่อคิดถึงแมประยูรต#อง ฟ5งลําตัดคําถามคําตอบ ผมจะเปCดฉากด#วยการร#องวา “ทานที่ มาหนาแนนลวนเปนแฟนลํ าตั ด อยากจะรู ประวัติแมนักลําตัดคนเกา อยากจะรูจริงหนาวาเปนมายังไง พี่ๆนองเขาของใจเขาอยากจะใหเลา เลาเถิดหนาอยาอายเจา นองชายจะคอยถาม โปรดตอบถอยรอยความผมจะถามพี่สาว ถามถึงถิ่นกําเนิดถามวาบานเกิดอยูที่ไหน อาชีพเดิมทําอะไร”
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๒๕๗
ตอไปแมประยูรก็ตอบ “ชินกร ไกรลาศมาประกาศกูกอง ไอแกก็เปน นักรองทําไมจะตองหาขาว ประวัติฉันมันขื่นขมถาทาน ผูชมอยากรู ไมเปนไรหรอกหนูอยากรูพี่จะเลา บานฉันนี่ หนาอยูศาลายานครชัยศรี อาชีพคนตําบลนี้มันก็มีแตทํา ขาว มาตอนหลังคอนยังชั่วมาปลูกบัวเลี้ยงปลา ไอบางก็ เลิกทํานาหันไปคาของเกา” พอถึงตอนนี้ก็นึกถึงร#านค#าของเกาแถวๆ นี้ที่อยูหัวถนน “แลวการแสดงลํ า ตั ด แมประยู รหั ด มาจากไหน อยากรูวาผูเปนครูนั้นคือใครโปรดลงไขขอ” “ผูมีพระคุณคือแมประยูรคูบาน เขาบอกวาเสียง ชั้นกวางทาทางก็ไมเบา” “แมประยูรทูนหัวถามเรื่องสวนตัวอีกสักนิด ตอน ที่แมประยูรมีคูชีวิตใครพิชิตความสาว” “ฉันไปเลนบางน้ําเปรี้ยวเขามาเกี้ย วเปนกลอน ทําใหใจฉันออนดวยบทกลอนที่เขากลาว” “ไอหนุมคนนั้นเปนใครนาสนใจจริงเฮะ” “มันก็คือหวังเต-ะเรื่องมันเละอยาใหเลา” “เลาจักหนาอยาเพิ่งหยุดกําลังถึงจุดไคลแม-กซ)” “ตอนเสียสาวคราวแรกเหงื่อนี่แตกน้ําตาพราว” “แลวไปอยูกินกันมาเปนเวลานานเทาไหร”
๒๕๘ |
ประยูรนิทรรศน
“สิบหาปBเห็นจะได คิดๆ ไปแลวมันเศรา” “โอ-ะ ถามันเศราก็หยุดกอนไมอยากฟ!งตอนเปน ทุกข)” “ไอฉันมันสงสารลูกๆ มันทําใหทุกข)หลายเทา” “แลวเรื่องอะไรเลาหนาพี่ถึงไดอยาราง” “ตาหวังแกใจกวางไปในทางชูสาว” ขอโทษนะครู “เห็นสาวๆ แลวสนเพราะวาคนมันสวย ก็สาวๆ มันเอาดวยก็เอออวยไปกับเขา” “โอC หวังเต-ะพี่สาวทําไมเอาเขาไมอยู” “ไอบา กูจะบอกใหมึงรูมันอยูแลวมันไมเอา” คิดถึงแมประยูรนะครับเพราะวาทุกถ#อยคํา ทุกการรํา ทุกการร#อง แมประยูรได#ต อบสนองความต#องการของแฟนลําตั ดได#อยางสมบู รณแบบ ตอนนี้แมประยูรหมดหน#าที่ครับ ทําหน#าที่ได#ดีที่สุดแล#วก็หมดหน#าที่ไป ก็ทิ้งไว# ให# ค นที่ เป2 น ลู กศิ ษ ยอยางผมนี่ แ หละครั บ ใกล# ชิ ด มาก และเข# า ใจกั น วาเรา จะต#องชวยกันตออายุของการเป2นลําตัด คือเมื่อกอนลําตัดไปเลนตามงานวัด ก็จะได#คาตัวทั้งวงประมาณ ๕,๐๐๐ บาท งานใหญหนอย ๘,๐๐๐ บาท ผมก็ เลยป5Hนราคา พอแมประยูรเรียก ๘,๐๐๐ ผมก็ป5Hนไปครึ่งหนึ่งเป2นเทาตัวเป2น ๑๖,๐๐๐ จากนั้นก็เพิ่มไปเรื่อยๆ คือแมประยูรเรียกเทาไหรผมจะเรียกคน เดียวอีกเทาตัว คือแกล#งป5Hนราคาเพราะผมไมได#เดือดร#อนอะไร ผมก็มีงานทํา ขวัญนาคมีรายได#อื่น คราวนี้ถ#าปลอยราคาคาแสดงให#มันถูกอยางนั้นก็เกรง วาการทํ า มาหากิ น การเป2 น อยู จะไมดี ขึ้น เลยแกล# ง ป5H น ราคา จนราคาครั้ ง หลังสุดที่แมประยูรเลนจาก ๕,๐๐๐ มาเป2น ๕๐,๐๐๐ ผมแกล#งป5Hนราคา มี อยูวันหนึ่งวันเกิดทานเศรษฐีคนหนึ่งตระกูลหวั่งหลี ทานธรรมนูญ หวั่งหลี
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๒๕๙
กับคุณหญิงรังสิมาทานก็บอกวา วันเกิดฉันนะ ชวยไปเลนลําตัดให#หนอยได# ไหม จะคิดเทาไหร ผมเลยบอกวาผมไมสามารถคิดราคาได#หรอก แคทานเรียก ให# ผ มไปแสดงก็ ถือวาเป2 น มงคลแกชีวิ ต แล# ว ขอรู#เพี ยงอยางเดี ย ววาที่ไ หน เมื่อไหร อยาถามวาเทาไหรและวางไหมก็พอ หลังจากแสดงลําตัดจบผมก็ถูก กวักมือเรียกเข#าไปหาทานธรรมนูญ หวั่งหลี กับคุณหญิงรังสิมาทานก็สงซอง มาให#ซองหนึ่งปBกหนาเชียวครับ ผมก็มานับดู พี่ยูรมันไมใช ๕๐,๐๐๐ หรอก นะ มันแสนหนึ่งแหนะ แมประยูรตกใจครับ เพราะวาตั้งแตเกิดมาแกก็ไมเคย ไปเลนที่ ไหนแล#ว ได#ตั้ งแสนหนึ่ ง อั น นี้เกิด จากวาเวลาเรารู# จักบุค คล รู# จั ก บริษัทเราอยาผลีผลามดูหน#าคนให#ดี แล#วอยาเพิ่งไปตีราคาวาหน#าคนนั้นจะ พึ่งพาอาศัยได# ก็เลยได#หนึ่งแสน แมประยูรตกใจ ผมเชื่อวาวันนั้นแมประยูรคง มีความสุขที่สุดกับอาชีพลําตัด นาเสียดายวาเราจะตออายุลําตัดให#ยืนยาว มากกวาที่เป2นได#อยางไร ผมอยากจะบอกวาคนที่มีลิขสิทธิ์อยูอยานิ่งเฉย ผม ยินดีให#ความรวมมือรวมกันตออายุ ถ#าเราจะอยูนิ่งๆ เฉยๆ ก็จะเหมือนกับ กํ า แพง เจดี ย ที่ ร อการกั ด กรอนของดิ น ฟM า อากาศแล# ว ก็ จ ะหายไปในที่ สุ ด แม#กระทั่งหมอทําขวัญนาคนะครับ ผมเองเมื่อกอนนี้ก็รู#วาเป2นยาขอเป2นหมอ วาน วานไปทําขวัญนาคหนอย ป5จจุบันนี้ผมก็พยายามที่จะตออายุการทํา ขวัญนาคให#เป2นอายุที่ยาวและเป2นธุรกิจได#งดงาม หลังจากพูดผมก็ต#องรีบไป ทําขวัญนาค ฉะนั้นวิธีการสืบสานวัฒนธรรมประเพณีอะไรก็ตามที หากเราให# โอกาสให#กับศิลปCนอยาไปกําหนดทิศทางเสียหมด กําหนดทิศทางสักครึ่งหนึ่ง แล#วให#ศิลปCนคิดอีกครึ่งหนึ่งนั่นเป2นวิธีการตออายุ ศิลปCนที่ขาดอิสระศิลปะก็ จะไมงอกงามเพราะมันถูกกําหนดถูกกํากับให#ย่ําอยูกับที่ แม#กระทั่งมีเพลง อยางเพลงคาน้ํ า นมผมก็ คิ ด ตออายุ เ พลงคาน้ํ า นมให# ย าวหรื อ ให# มี สี สั น เหมือนกับมะมวงแก#วที่มันออกลูกดก มันเลี้ยงลูกเกงแตเราจะเอาเขียวเสวย ไปเสียบไปตอยอดให#มันเป2นต#นมะมวงแก#วแตลูกมันออกมาเป2นเขียวเสวย
๒๖๐ |
ประยูรนิทรรศน
ผมคิดอยางนั้นผมก็เลยรวมกับอาจารยสิวกา ประทุมสุข แตงเพลงสายน้ํา ศักดิ์สิทธิ์ โดยสมมติฐานออกมาวา น้ํานมของแมเป2นน้ํานมศักดิ์สิทธิ์ ถ#าไม ศักดิ์สิทธิ์ชีวิตพวกเราคงไมได#มานั่งอยูตรงนี้กระมังครับ น้ําสายหนึ่งที่ไหล จากความเป2นแมไหลสูชีวิตของลูก ลูกอิ่มหนําสําราญเพราะแมไมเคยเดินหนี ตอนที่ลูกหิว แมไมเคยบอกวาพอแล#ว ความจริงเลือดในอกแมก็สีแดงด#วย ความรัก รางกายของแมปรุงแตงจนขาว ในสีขาวนั้นมีแคลเซียมด#วย แมให# แคลเซียมในรางกายของแมไปบํารุงกระดูกของลูกให#แข็งแรงก็แสดงวาแมเสีย แคลเซียมไปเยอะ ถ#าแมมีลูกหลายคนแมจะเปลืองแคลเซียมเทาไหร เทาที่ ผมศึกษาดูหมอบอกวาก็แมฟ5นผุงายไงไมรู#วาจะลามไปถึงกระดูกพรุนด#วยหรือ เปลา “น้ํ า สายหนึ่ ง ที่ ลู ก ดื่ ม กิ น ไหลริ น หลั่ ง มาจาก ความเปนแม เลิศล้ําความหมายคือรักมากมายจริงแท เลี้ยง ลูกเผื่อผูกจริงแทเผื่อแผเพื่อลูกทุกคน น้ําสีสดทุกหยดสี แดงแมแปลงแตงปรุงจนพราวขาวขน คุณคาอาหารลวน สารประเสริฐเลิศลนคลุกคลีกี่แดดกี่ฝนกี่คนแมเลี้ยงโตมา แมใหสายน้ํา ศั กดิ์ สิ ทธิ์ ไหลผานชีวิ ตสู ชี วิต ลู กจนเติ บกลา สะสมสรางเสริมเติมรักตลอดเวลา บางตอนแมออนแมลา คาลาแมแรงลนใจ น้ําสายหนึ่งที่ลูกดื่มกลืน รอยคืนหมื่น วันแมป!นแมให ลูกพลีแมพรอมแมยอมเนื้อเลือดเยือดกาย รักแมที่สุดรูไหมซึ้งในพระคุณแมเอCย” เป2น ทั้ง คติ ชนวิ ทยาและมี วิท ยาศาสตรด#ว ย เหตุที่ ต#องทํา อยางนี้ เพราะวาคนรุนใหมจะเข#าใจวิทยาศาสตรมากกวาด#านจิตวิญญาณคนรุนใหม
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๒๖๑
มักหาง ผมก็มักมีคําแถมของเพลง ความหมายของเพลงนี้มีคําแถมบอกวา ที่ บ#านผมมีคนไปมาหาสูไมขาดระยะเรียกหัวบันไดไมแห#ง บ#างก็ไปหาเพื่อให#ผม ไปทําขวัญนาคไปร#องเพลงโดยเฉพาะนักศึกษามักจะไปกันบอย ไปขอความรู# ที่ผมมีอยู มีอยูวันหนึ่งพระทานจะทําปริญญาเอกเกี่ยวกับเรื่องแหลทานก็ไป ขอความรู#จากผมในเรื่องแหล เวลาพระเข#าบ#านผมก็จะดูนาฬิกาวา อุ#ยชวง เพลพอดีก็บอกให#แมบ#านจัดอาหารเลี้ยงพระแล#วก็รีบไปบอกคุณแมผมที่นอน อยูข#างบน บอกแมมาประเคนข#าวพระพระมาบ#านเรา แมบอกเดินไมไหว ตอนนั้นแมผมอายุ ๙๑ แมผมตัวไมใหญ ตัวเล็กๆ พออุ#มไหว ผมก็พยายามใช# กําลังที่มีอยูพาแมลงมาข#างลางและก็ให#ประเคนข#าวพระ เมื่อพระเห็นผมอุ#ม แมพระก็ถามวารู#สึกอยางไรที่อุ#มแม ผมก็บอกกับทานวาก็แมเคยอุ#มผมก็อุ#ม แมตอบแทน แมเคยเติมความรักด#วยการหอมแก#มผมก็เติมให#แมบ#าง แม เคยกอดผมผมก็กอดแมบ#างตอบแทน ฉะนั้นแมประยูรผมก็พยายามตอบ แทนเวลาผมไปแสดงดนตรี ได#กําไรกลับมาผมก็เอามาแบงให#แมประยูร ให#แม อุนเรือนไปแสดงแทนยามแมประยูรเจ็บไข#ได#ปPวย เจ#าภาพใจดีก็ไมหักคา แสดง แมประยูรไปไมได#เจ#าภาพใจไมดีก็หักไปสวนหนึ่ง แตก็ไมเป2นไรเราก็ ต#องยอมรับสภาพนั้น ผมกลับไปทําหน#าที่แล#วพอเหลือจากจายลูกน#องแล#วก็ เอามาแบงแมประยูร “เอามาแบงทําไมละฉันไมไดไปแสดง” เอาก็เรารวม เดิ น ทางด# ว ยกั น มั น ก็ ต# อ งแบงความสุ ข กั น เพราะรู# ว าสั ง คมใดที่ แ บงป5 น ความสุขให#กันและกันได#สังคมนั้นก็จะมีความรักใคร ผมได#ทําหน#าที่ในฐานะ ที่เป2นผู#ชักจูงเข#าสูวงการลําตัด ทําหน#าที่ในฐานะที่เป2นน#องของแมประยูร ทํา หน#าที่ในฐานะเพื่อนรวมอาชีพ ฉะนั้นดีใจเหลือเกินที่ได#มาพูดถึงเรื่อง “คิดถึง แมประยูร” ผมเชื่อวาลูกศิษยของแมประยูร ญาติของแมประยูร ผู#เกี่ยวข#อง หรือเพื่อนของแมประยูรคงจะคิดถึงไมแตกตางจากคนที่กําลังพูดในขณะนี้ ขอขอบคุ ณ มหาวิ ท ยาลั ย มหิ ด ลที่ ไ ด# ย กยองเชิ ด ชู แ ละทํ า ให# เ ราได# ระลึ กถึ ง
๒๖๒ |
ประยูรนิทรรศน
พระคุณของทาน คุณงามความดีของทาน ผมเคยมาวิเคราะหเรื่องคํา “ขอให อายุยืนหมื่นปB” ผมก็พยายามจะคิดวาตรงไหนนะเป2นหมื่นปR อ@อ ความดีนี่เอง อายุจริงๆแล#วก็ไมถึงหรอก แคร#อยก็จะไมถึงกันอยูแล#ว แตความดีมีอายุเกิน หมื่นปR เหมือนกับความดีของแมประยูร ผมคงไมทําลายเวลาทานมากเกินไป อยากจะฟ5งเพลงอะไรไหมครับ ยอยศพระลอใชไหมครับ ถ#ายอยศพระลอ กอนจะร# อ งยอยศพระลอ ผมขอแถมให# อี ก เพลงหนึ่ ง ผมจะร# อ งยอยศ พระบาทสมเด็จพระเจ#าอยูหัวกอนครับ ขออนุญาตยืนร#องนะครับ “พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช มหิตลาธิเบตรามาธิบดีจักรีฤบดินสยามมินทราธิราชบรมนาค บพิตร ขอเดชะพระภูมินทรพลังแผนดินยอดยิ่งใหญ เรืองพระ เดชขจรไกลเลิศเหลือลนพนภัยนานา(ยิ่งใหญในแผนดินพระ เปนปGH น ปวงประชา อิ่ ม เอมองค) ร ามาพระทรงจั ก รอวตาร) ขัตติยะยอดยิ่งใหญแผนดินไทยสยามที่พึ่งซึ้งบัวบานเอกโอฬาร นิกรไทย (ยิ่งยงพระปกครองพระเกียรติกองขจรไกล นักกีฬา แบดมิ น ตั น แลนเรื อ ใบ พระนิ พ นธ) นั ก ดนตรี ) นั ก ประดิ ษ ฐ) นักวิทยาศาสตร)ยอดนักปราชญ)ราชกวี เศรษฐกิจพิจิตรศิลปK ธรณีวิทยา (นักภูมิประวัติศาสตร) ทรงสามารถแกป!ญหา ดินน้ํา พัฒนาดวยป!ญญาบารมี) ทรงทําทศพิธราชกิจประเพณีปกปMอง ประชาชี ๖๔ ปBที่ผานมา นวมินทร) พระปGHนปราชญ)เสวยราช หลายชันษาเอกองค)เดียวในโลกาหาไมมีที่เปรียบ) ทรงรอยใจ ไทยทั้งชาติ องค)บาทพระภูบาลเปนสูขวัญบรรณาการอธิษฐาน ถวายพร (ดวยอํานาจพระไตรรัตน) เอกกษัตริย)ในกาลกอน ปวง พระบาทราษฎรถวายพระพรทรงพระเจริญ)”
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๒๖๓
เพลงนี้ แ ตงหลัง จากที่ ไ ด#บั ณ ฑิต กิ ติม ศั กดิ์ ปริญ ญาตรี ของราชภั ฎ ธนบุรี หลังจากนั้นก็ไปได#ปริญญาโทศิลปศาสตรจากรามคําแหง หลังจากนั้น ก็ได#ดุษฎีบัณฑิตที่ราชภัฏธนบุรีอีกครั้งหนึ่ง ย#อนกลับไปอีกปRหนึ่งได#รางวัลการ ใช#ภาษาไทยดีเดนจากมหาวิทยาลัยมหิดล เมื่อได#ไปแล#วต#องทํางานให#คนให# เขาชื่นใจ เพลงยอยศพระบาทสมเด็จพระเจ#าอยูหัว อีกชื่อหนึ่งวาถวายราช สดุดี ชื่อนี้คนไมคอยสนใจ แตถ#ายอยศพระเจ#าอยูหัวคนเต็ม ก็เลยใช#สองชื่อ เพื่อเป2นการกระตุ#น วิ ธีการแตงลูกชายสอน ลู กสาวเป2น ลูกคูลู กชายสอน บอกพอตอนที่ผมเรียนปริญญาเอกผมเรียนหาแกน ถ#าพอแตงเพลงซะกอน หลังจากได#บริบทจากปริญญาโทได#บูรณาการจากปริญญาตรีเป2นดนตรี ลูกก็ เป2นครูพอได#เหมือนกัน หลังจากนั้นผมก็เริ่มหาชื่อ ชื่อยอยศพระเจ#าอยูหัว เอ@! ชื่อยศทานอยูไหนนะ ก็อยูที่ชื่อนี่แหละแล#วก็แปล แปลให#รู#วาชื่อนี่แปลวา อะไรแล#วเอาบริบทตางๆ มาเป2น องครวมแล#ว ก็กอให# เกิดจิ ตวิญญาณ เกิ ด จินตนาการ ก็เลยทําหน#าที่ในฐานะที่ได#รับปริญญา ๓ ปริญญา แล#วอีกรางวัล หนึ่ง คือ ภาษาไทยดีเดนถูกต#อง สวนยอยศพระลอนั้นก็ทําหน#าที่ให#คนเห็น ความสงางามของพระลอ ผมมักจะมีคําบรรยายประกอบเพลงเสมอเพื่อให# เพลงมันมีอรรถรสมากขึ้น พระลอได#ถูกนักร#องผู#สื่อสาร นักร#องผู#สื่อสารที่เลา ความงามของพระเพื่อนพระแพงก็ไปเลาเรื่องความสงางามให#พระเพื่อนพระ แพงฟ5ง เมื่อได#ฟ5งคําสรรเสริญเยินยอก็เกิดอาการโมหะ เกิดความลุมหลง เกิด ราคะเกิดความกํานัด เกิดความลุมหลง แล#วไปเจอเอาความโทสะจากสมเด็จ ยาก็มีธรรมะอยู ๓ ข#อ มีราคะ มีโทสะ มีโมหะ แล#วก็ทางโลกพระลอนาจะมี อายุสัก ๔๕ ได#จะขึ้นครองเมืองอยูแล#วนะครับ พระเพื่อนพระแพงอายุเยาว เพิ่งแรกรุนเจริญศรี นาจะอายุสิบสี่สิบห#า เมื่อพระลอพระเพื่อนพระแพงได# เสียกันก็เกิดคดีพรากผู#เฒา เชิญครับ
๒๖๔ |
ประยูรนิทรรศน
“รอยรูปอินทร) หยาดฟMามาอาองค) ในหลา แหลงให คนชม งามสมขุนลอทาว น้ําพระทัย ณ หัวเจา ยิ่งแม กาหลง ยามพระทรงคชสารพระยิ่งหาญ ยิ่งกลา เกินพระยาสีหราช ทาว กลางศึก พระบาทเจา ลานโลกใครบเทา พอขุนแมน สรวง รูปดังองค)อินทร) หยาดฟMามาสูดิน โสภิณดังเดือนดวง เหนือแผนดินแดนสรวง เหนือปวงหนุมใด เหลาอนงค)หลง สวาท ยอมเปนทาสรักบําเรอ นามขุนลอทาวเธอ ทรงสถิตย) ณ ทรวงใจ ลุมแมกาหลงเจา หรือจะเทาถึงครึ่ง แมนอยหนึ่ง น้ําหทัย เมื่อทรงคชสาร พระยิ่งหาญยิ่งกลา ดั่งพระยาสี หราชผูเปนใหญ ใชเพียงศึกรบสยบพระทรงชัย แมในศึกรัก พระยังยิ่งใหญ นาถอนงค)ปลงใจใครอิงอุน นับลานโลกา ลวน บควรคูบุญ ดั่งพอขุนแมนสรวง เอย” ชวงนี้ไมรู#เป2นอะไร ร#องเพลงเกี้ยวพาราสีก็ไมลุก ดันไปสวดมนตแปล แล#วลุก ร#องเพลงประวัติศาสตรคนยอมรับ ร#องเพลงธรรมะคนชอบ ก็เลยรู# แล#วแหละ มีนาต#องเยอะแยะเขาไมให#ทํานา มีเพลงเขาไมให#ร#องเพลงเกี้ยวพา ราสี ให#ร#องเพลงธรรมะก็อยูได#พระเลี้ยงก็ยังไงๆ ก็ชวยกันเลี้ยงหนอยนะครับ ต#องขอโทษที่การบรรยายของคนทําให#บางคนต#องเสียน้ําตาคิดถึงแมหรือยังไง ไมทราบ แล#วเพลงก็ทําให#เห็นรอยยิ้มก็ถือวาชดเชยกันไปนะครับ การบรรยาย ของผมมีอะไรที่ไมบังควรสิ่งใด เอานักร#องมาก็ต#องบรรยายแบบนี้แหละครับ เอานักร#องมาพูดจ#อยๆ พูดได#ครับแตมันไมใชนักร#อง ก็เลยทําหน#าที่อยางนี้ แหละครั บ และก็ จ ะได# พ บกั บ การเสวนาตอไปนะครั บ ซึ่ ง จะได# ม าพู ด ถึ ง เรื่องราวของแมประยูรตอ ขอขอบคุณครับ สวัสดีครับ
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๒๖๕
เสวนา “แมประยูร ต#นฉบับลําตัดศาลายา” อาจารยเอนก นาวิกมูล ผศ.บัวผัน สุพรรณยศ แมศรีนวล ขําอาจ แมอุนเรือน ยมเยี่ยม คุณตอต#าน นิมา
นักวิชาการอิสระบ#านพิพิธภัณฑ หัวหน#ากองสงเสริมศิลปะ และวัฒนธรรม ม.หอการค#าไทย คณะลําตัดหวังเต=ะ คณะลําตัดแมประยูร ยมเยี่ยม คณะลําตัดแมประยูร ยมเยี่ยม
ดําเนินการเสวนาโดย อาจารยชนกพร พัวพัฒนกุล คณะศิลปะศาสตร ม.มหิดล อ.ชนกพร: เรียนทานคณบดีและทานผู#มีเกียรติทุกทาน หัวข#อในการเสวนาใน วันนี้คือหัวข#อ “แมประยูร ต#นฉบับลําตัดศาลายา” พอเรามองขึ้นมาบนเวที เห็นนั่งแยกเป2นสองฝ5Hงแบบนี้ อยาเพิ่งคิดวาจะประชันลําตัดกัน จริงๆแล#ว เหตุผลที่เราต#องนั่งแยกกันสองฝ5Hงก็เพราะวาขึ้นชื่อวาพิธีกรของเราแตละทาน โดยเฉพาะอาจารยเอนกกับอาจารยบัวผันไปงานไหนงานนั้นต#องมีอะไรเก@ๆ มาโชว ต#องมีของที่ไมมีที่ไหนหรือของที่หายากมาให#เราดู เพราะฉะนั้นขอ อนุญาตให#พิธีกรนั่งแยกเป2นสองฝ5Hงแบบนี้ แตถ#าใครอยากจะได#ฟ5งเสียงร#อง ประชันกันนิดๆ หนอยๆ พอเป2นสีสัน ถ#าเกิดวาตอนท#ายๆ เรามีเวลาไมแน อาจจะได#ฟ5งกันเป2นบุญหูก็ได# แมบอกวาอยาขอแตจับไมค วันนี้หัวข#อตั้งฟ5ง ดูเป2นวิชาการมาก คําวาเสวนาอาจฟ5งดูเป2นเรื่องเป2นราวที่จริงจัง ถือวาวันนี้ เรามาคุยกันให#แมๆ ให#ครูๆ ของเรามาเลาเรื่องของแมประยูรผู#เป2นศิลปCน
๒๖๖ |
ประยูรนิทรรศน
แหงชาติ และฝากผลงานไว#ให#กับพวกเรามากมาย อยางที่อาจารยณัฐกาญจน ได#แนะนําพิธีกรไป ถ#าอยางนั้นเราเข#าสูการพูดคุยเลยเพราะวาพิธีกรแตละ ทานเตรียมเรื่องมาเลาเตรียมเรื่องมาแลกเปลี่ยนมาอยางเต็มที่ กอนที่จะไปคุย วาลําตัดของแมประยูรนั้นเป2นยังไง หรือวาลําตัดที่บอกวาเป2นลําตัดศาลายา นั้นตางจากลําตัดที่อื่นอยางไร คงจะต#องให#พิธีกรแตละทานเลากอนวาแตละ ทานมีโอกาสได#รู#จักคุ#นเคยกับแมประยูรได#อยางไร คงจะขอเริ่มจากคนที่รู#จัก แมประยูรนานที่สุดก็คงเป2นใครไปไมได#ก็คงจะต#องเป2นคุณแมอุนเรือน ยม เยี่ยม ซึ่งเป2นน#องสาวแท#ๆ ของแมประยูร เชิญคะ แมอุนเรือน ยมเยี่ยม : รู#จักนานไมนานก็ตราบชั่วชีวิตของคนที่ไปแล#ว คือเป2นน#อง หางจาก พี่ยูรมาอีก ๒ คน แล#วจึงมาถึงตัวดิชั้น แตวาที่ใกล#ชิดที่สุดก็เพราะมีอาชีพ เดียวกัน ชวงพอจบจากป. ๔ แล#วตั้งใจจะไปเรียนตอ ก็ตั้งใจจะเข#าไปเรียน อํา นวยศิ ล ปZ พอไปอยู กั บคุ ณ หวั ง เต= ะ ซึ่ ง ตอนนั้ นเป2 น พี่ เขย ก็ ไ ปอยู กั บ แม ประยูรกับหลานสองคน คือ ตอต#านกับคุณวิทยา ซึ่งตอนั้นก็ยังเรียนหนังสือ อยูก็ไปๆ มาๆ แล#วไมได#เรียนตอ ก็เลี้ยงหลานไป บังหวังก็บอกวา อยาไปเรียน เลยได#เงินช#า หัดลําตัดดีกวา ก็เลยมาหัดลําตัด หัดลําตัดไปเลี้ยงหลานไปด#วย ตอนนั้นมีหัดอยูชุดหนึ่งไปเลนกันคือหัดลําตัดไปอยูบ#านก็เลี้ยงหลานไปก็ทอง เพลงไป พอตอนหลังเขามีงานก็ไปยืนกับเขาบ#าง เขามีอยูสี่คนเราก็ไปยืนร#อง ร#องได#ดีก็ดีไปถ#าร#องไมได#พี่สาวก็กระทืบเท#าวาร#องผิดไป สมัยนั้นเลนสวาง สวางคาตัวร#อยกวาบาท ตัวแถมก็ไมได#คาตัว อาศัยได#รางวัลเอา คุณทิ้งบอก สามสิบสมัยนั้น สามสิบนี่คือคนตีกลอง สมัยนั้นก็ ๑๒๕ เลนจนสวาง ตัวเลน แถมๆ อยางนี้ก็สุดแท#แตเขาจะให#อาศัยได#รางวัลเอา ถ#าร#องผิดก็โดยเหยียบ เท#าวาทองไมจํา อันนี้คือที่เราไปกับพี่ยูรมา อันนี้คือที่ดิชั้นกับพี่ยูรพันผูกกัน
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๒๖๗
อยูตลอดชีวิต แม#กระทั่งตอนตายก็จะอยูกันไปตลอดชีวิต เลี้ยงหลานจนตัว ใหญกวาเราอีก สมัยกอนไปเรียนก็รีดเสื้อผ#าให#ใส หลายเกเรก็ดุ เขามีชื่อตูชื่อ ตอ เวลาพี่สาวพี่เขยไปงานเราก็อยูบ#านเป2นแมบ#านไปแล#วก็หัดลําตัด ชวงหลัง ก็ไปเองบ#าง อันนี้คือความผูกพัน เหมือนพยาบาลสวนตัว เหมือนเพื่อนที่ไป ไหนก็ไปด#วยกันกับพี่ยูร แล#วตอนหลังพี่ยูรเป2นเหมือนแมด#วยเราเดือดร#อน เรื่องเงินอยางนี้ก็เอาให#เลย ลูกหลานแมประยูรไมมีที่เป2นหนี้ คือใจกว#างใคร เดือดร#อนมาก็ให# แล#วเป2นคนที่หวงใยคน ใครวาอะไรมาก็จะไมแสดงออก แต จะเฉย ไมโวยวายไมดา ถ#าไมพอใจใครจะเฉยพอเขาเฉยป5[ ปเรารู#เลยวาไม พอใจ อยูมาจนรู#วาพี่เราไมพอใจแล#วนะ เขาน#อยใจใครเขาก็จะเงียบ นี่คือพี่ ยูร แล#วแมศรีนวลก็เป2นน#องสาวเป2นญาติกันตอนหลังๆ ก็มาเป2นนางเอก แต เขาหัดรุนหลังแม อ.ชนกพร : งั้นให#แมศรีนวลเลาให#ฟ5งบ#าง ความผูกพันระหวางแมศรี นวลกับ แมประยูรได# รู#จักกัน ได# มีโอกาสพู ดคุย กัน เรียนรู#เรื่องอะไรจากแม ประยูรบ#างคะ แมศรี น วล : สวั ส ดี ค ะ ทานผู# มี เ กี ย รติ แ ละนั ก ศึ ก ษาทุ ก ทานคะ ขอบคุณ คะอาจารยอภิ ลักษณที่ ให#เกีย รติ พวกเรามา เป2น ศิล ปCนบ# านนอก ความผูกพันกับแมประยูรก็อยูตั้งแตเด็ก แตวาไมได#อยูกับแมประยูร ไปอยู บ#านแมของแมประยูร ไปชวยทํานาเลี้ยงควาย ตาเป2นคนฝากเขา บอกวาหวัง (พอหวังเต=ะ) ประยูรเอาไอ#เด็กคนนี้ไปเลนลําตัดคนเพราะมันยิ้มดี เราไมรู#จัก หรอกลําตัดคืออะไร เพราะยังเด็กอยู พอออกมาเรียนก็ไป คนที่มารับคือแม อุนเรือน กําลังดํานาอยูอุนเรือนเดินมาตามปลายนาบอกให#ไปเข#ากรุงเทพกัน ไปหัดลําตัด เราก็ไป ไมรู#จักกรุงเทพหรอก เข#ากรุงเทพรองเท#าก็ไมมีใสนุง ผ#าถุงขึ้นรถไป ก็ไปอยูที่บ#านแมประยูร แตที่ฝBกลําตัดนี่ไมได#ฝBกกับหวังเต=ะ
๒๖๘ |
ประยูรนิทรรศน
กับแมประยูร แตฝBกกับพอของพอหวังเต=ะ พอหวังเต=ะเป2นคนเรียกไปฝBกคน เดียว หัดอยู ๑๐ คนได# แมอุนเรือน : พอของพอหวังเต=ะชื่อเต=ะ สมัยกอนที่จะไปเลนลําตัดก็ อยากแตงตัวไปเลนลําตัด เขาจะบอกวาไหนมาดูสิไอ#เดีย ชื่อจริงชื่ออินเดีย ไอ#เดียมาดูกอนแตงตัวอะไรไป คือพอของคุณหวังเต=ะต#องมาลําให#ดู ต#องลํา แบบนี้นะ ผมนี้หวีจะต#องให#เห็นหูเวลาแสดงจะแข็งไมได# จะต#องพลิ้ว อยาไป แข็งเป2นหุนนี่ คือเคล็ดลับของลําตัดเรา สะบัดหน#าผมต#องไปพลิ้ว นี่คือที่หัด ด#วยกันมา แมศรีนวล : ก็อยูกับแมประยูรมา อยางที่แมอุนเรือนพูด (แมประยูร) เป2 น เหมื อ นแม พี่ เพื่ อน ไปไหนก็ จ ะไปด# ว ยกั น ก็ อยู ด# ว ยกั น มา เหมื อนพี่ เหมือนเพื่อนเป2นได#ทุกอยางมีอะไรก็ปรึกษากัน แมอุ นเรื อ น : ตอนหลั ง ก็ เป2 น พรหมลิ ขิต หรื อ วาอะไรก็ เป2 น ไปได# หลายๆอยาง แตพวกเราก็เข#าใจกัน ถึงแม#พี่หวังพี่ยูรจะแยกกันไป แตแมศรี นวลเขาก็รับทุกขไปคือต#องดูแล แมศรีนวล : เรามีอะไรก็ปรึกษากันเราไมได#โกรธกัน แมอุนเรือน : เราไมได#โกรธกัน เราเอื้ออาทรกันอยูตลอด ตอต#านนี่ คือคนเล็ก เรียนหนังสือไมเรียนไมเรียน จะมีเมีย ผลที่สุดก็ไปไมพ#นต#องมาเอา ลําตัด เรียนไมเรียนหนังสือจะทําอะไรได# แล#วลําตัดมันของเหนาะๆ ไปกับพอ กับแมก็ได#เงินแล#ว คุณตอต#าน : ตาผมเลยไหมครับ อ.ชนกพร : อยากให#เลาความรู#สึกเมื่อพูดถึงคําวาแมประยูร ที่คนอื่น พูดกับแมประยูรของเรา คุณตอต#าน : คือผมเป2นคนเดียวในประเทศไทยที่มีวาสนาจริงๆ ที่วา คุณพอหวังเต=ะเป2นศิลปCนแหงชาติ คุณแมก็เป2นศิลปCนแหงชาติ ผมวาคงหา
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๒๖๙
ไมได#แล#วนะ เป2นวาสนาจริงๆ เกิดมาพอแมเป2นศิลปCนแหงชาติทั้งคูเลย ผม เปรียบทานทั้งคูเหมือนช#างเผือกนะ ช#างเผือกสองเชือกมาเจอกัน แล#วก็เกิด ผมขึ้ นมาแตวาผมออกมาไมเหมื อนช# า งผมออกมาเหมือนสมเส็ จ คื อได# ไ ม เหมือนพอแม ถ#าได#เหมือนพอแมผมดังไปนานแล#ว คือ สมเส็จจะเหมือนหมู นิดหนอยเหมือนช#างนิดหนอยจะมีงวงก็สั้น คือได#อยางนิดอยางละหนอยได#ไม เต็มแตพูดรู#เรื่องนะครับ คือจะบอกวาพอ เวลาผมเข#ากรุงเทพก็แยกวง วงลํา ตัดถ#าคนข#างนอกอาจจะไมรู#คนละวงแตในวงชีวิตวงเดียวกันเหมือนญี่ปุPนอะ ครั บ โตโยต# า นิ ส สั น อี ซู ซุ ก็ ม าจากญี่ ปุP น ผลกํ า ไรก็ เ ข# า ประเทศญี่ ปุP น เหมื อนกั น เวลาแยกวงแล# ว แมมี อะไรก็ จ ะปรึ ก ษาป^ า ตลอด ป^ า เป2 น คนอยู เบื้องหลั งเรียกวาเหมื อนเป2นโปรดิวเซอรเลยดีกวา เป2 นโปรดิว เซอรแมมา ปรึกษาเพลงอยางนี้อยางนี้ ป^าก็จะบอกวาอยางนี้นะ จะบอกทุกอยาง แตแม อินมากบอกนิดหนอยเข#าใจเลย พอป^าบอกแมก็นําไปปฏิบัติได# ในยุคที่แม แสดงหรื อป^ าแสดงอั น นี้ ลํ าตั ด เลนเป2 นวงนะ คื อเลนเราต# องรู#กัน เลนไมได# เอาชนะกัน เองเหมือนลําตั ดสมั ยกอนมันไมสนุกเพราะเลนเอาชนะกั นเอง หมายความวาดากันจริงวากันจริง พอลงจากเวทีไมคุยกันเลยครับ งานหน#าหา ก็ไมไปไมไปอีกแล#ว แตเดี๋ยวนี้ไมใช เรามาเลนให#คนดูสนุกให#เจ#าภาพสนุกแล#ว เราจะได#มีงานตอ มันเหมือนกับเตี๊ยมกัน สมัยกอนนึกอะไรก็วากันเลย แมอุนเรือน : เดี๋ยวนี้ใครวาอะไรมาก็ต#องแก# คุณหวังเต=ะแตงเพลง พระคุณพอพระคุณแมวาไป ผู#หญิงก็วาไปผู#ชายก็แก#มา พวกนี้แก#กันแมบ#าน การเรือน แตงแล#วก็มีการแก#มันก็เลยดูเหมือนเป2นเรื่องไป คุณตอต#าน : คือลําตัดในยุคหลังต#องวาในลักษณะชวนหัวนะครับ ผู#ชายจะวารูปรางผู#หญิงอาจจะอ#วนไปเตี้ยไปอะไรอยางนี้ ผู#หญิงก็จะวาผู#ชาย วาตาขี้เมา ถ#านึกถึงแมประยูรแมสุ ดยอดนะ ตอนแมอยูแมตรึงคนดูอยูนะ พวกผมไมไหวตรึงคนดูไมอยู
๒๗๐ |
ประยูรนิทรรศน
แมอุนเรือน : พี่ยูรเหมือนเป2นคนแรกนะที่นําเพลงลูกทุงเข#ามา พอ คนดูเบื่อ แมประยูรเต#นแล#ว คือเปลี่ยนสไตลทันใดเลย พอเปลี่ยนสไตลคนดูก็ จะหยุดดูอีกที พอเขาหยุดดูเดี๋ยวเขาก็เข#าลําตัด เขาเรียกวาเป2นจุดเดน อ.ชนกพร : คือมีปฏิภาณสามารถตรึงคนดูได#เวลาที่เปลี่ยนอารมณ อาจจะเบื่อบ#างก็หาอะไรใหมๆมาเลนให#คนกลับมาดูได#อีก คุณตอต#าน : สมัยกอนงานจะเทานี่ ถ#าคนไมเคยแสดงเลยเลนไมได# เพราะ 3 คนหารครึ่งชั่วโมง บางคนไมเคยเลน ไมเข#าใจ พอขึ้นหน#ากลองบาง คนหนีผมไมได#ครับ แมเขาแตงเพลงเป2นเป2นร#องลอยนิดหนึ่งแล#วก็วากันเลย แตงเพลงเป2นประสบการณครับ เรียกวาพอเหมาะพอดีพอควรกับเวลาแล#วก็ ให#ความสนุกได# อ.ชนกพร : ก็ได#ฟ5งจากคนใกล#ชิดแมประยูรทั้งสามทาน ทีนี้เรามา ฟ5ง อีกสองทาน เพราะวาสองทานนี้ ไ ด#ชื่ อวา หนึ่ ง ก็คื อเป2 น ลูกศิ ษยของแม ประยู ร อี ก ทานหนึ่ ง ทานก็ ไ ด# ศึ กษาเกี่ ย วกั บ เพลงพื้ น บ# า น อาจารยเอนก หลายๆ คนคงคิดวาทําไมเป2นอาจารยเอนกเพราะหลายคนจะรู#จัดอาจารยใน ฐานะผู#กอตั้งบ#านพิพิธภัณฑแล#วก็เก็บรวบรวมข#าวของไว#มากมาย คืออาจารย จะมีคําขวัญที่ใครๆก็จะรู#วาของที่เก็บวันนี้เดี๋ยวพรุงนี้ก็เกา หลายทานอาจ สงสัยวาอาจารยเกี่ยวข#องอะไรกับแมประยูร จะบอกวาอาจารยเป2นผู#รวบรวม เกี่ยวกับเพลงพื้นบ#านเอาไว#แล#วก็ออกเป2นหนังสืออันที่ฉบับพิมพใหม นี่ไมใช การโฆษณาแตนํามาแสดงให#ดูวาอาจารยเกี่ยวข#องจริงๆ หนังสือเพลงนอก ศตวรรษ ในนี้มีทั้งภาพมีทั้งเรื่องของแมประยูรด#วย แล#วก็ยังมีเรื่องของพอ เพลงแมเพลงอีกหลายทาน อยากให#อาจารยเลาวาอาจารยรู#จักแมประยูรได# อยางไร แล#วอาจารยมีเกร็ดอะไรที่อยากเลาให#คนในนี้ฟ5งบ#างไหมคะ อ.เอนก : ด#วยความยินดีและด#วยความเคารพนับถือแมประยูรและ ญาติพี่น#องทุกคน ผมรู#จักแมประยูรโดยผานสื่อหนังสือพิมพสื่อโทรทัศนกอน
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๒๗๑
ผมเป2นเด็กตางจังหวัดแล#วเข#ามาเรียนในกรุงเทพฯ ปR ๒๕๑๕ ตอนนั้นลําตัด เขาก็มิกซเลนธรรมดาแล#วแหละ ถ#าย#อนไปตอนนี้มันก็ ๑๓๐ ปRแล#วนะที่มีลํา ตัดในประเทศไทย เพราะวาปR ๒๔๒๓ นั่นก็มีการเอาวงรํามะนามาเลนแล#ว ตอมาก็คลี่คลายมาเป2นลิเกมาเป2นลําตัด ลิเกเลนเป2นเรื่อง ลําตัดก็เลนเป2น กลอนที่จะโต#ตอบใช#โวหารกัน สรุปงายๆเมื่อกอนนะครับเพื่อปูพื้นฐาน ผม สนใจเรื่องเพลงพื้นบ#านก็เพราะวาสมัยยุค ๒๕๑๐ เพลงกําลังจะหมด เพลง พื้นบ#านการละเลนพื้นบ#านคนไมคอยสนใจ อยางเกงก็มีแสดงบนเวทีที่ศาลา แตเวทีอื่นก็ไมคอยมี ยกเว#นงานวัดบ#าง แตงานวัดเขาเลนแล#วเลิกกันไป ไมได# บันทึกเทปเก็บเสียงไว#เป2นหลักฐาน ทีนี้พอเราสนใจอยากฟ5งเพลงนั้นเพลงนี้ มันไมคอยมีตัวอยางให#ฟ5ง ผมมานั่งอานหนังสือที่เคยเขียน กอนปR ๒๕๒๐ เทปลําตัดยังมีแคไมเกิน ๑๐ ม#วน โดยประมาณนะครับ ถ#ากอนหน#านั้นไปอีก ยุค๒๔๗๐ มีลําตัดเป2นแผนเสียงของห#างรัตนมาลา ตอนนั้นมีนายชะโอดเลน นายชะโอดเป2นรุนพอของครูหวังเต=ะ แล#วก็แตกหักกันไป ชํารุดเสียหายกันไป พอมีเทปก็เริ่มอัดเทปเป2นคาสเซ็ทขายกัน แตก็ยังไมแพรหลายมาก ทีนี้เมื่อ สนใจหาฟ5งชนิดแบบเต็มรูปแบบมันไมคอยมีฟ5งไมคอยอิ่มใจ เพลงฉอย เพลง ลําตัด เพลงอีแซว เพลงเหลานี้พอเลนแล#วก็หายกันไป ก็เป2นเรื่องนาเสียดาย ผมก็เลยเป2นหวง เลยสนใจเรื่องเพลงพื้นบ#าน สนใจอยากเก็บข#อมูลเรื่องเพลง พื้นบ#าน พยายามที่จะติดตามหาเทปหาแผนเสียงร#านนายตองเง็กชวน นาย ตองเง็กชวนก็มีเทปลําตัดยุคเกา ลําตัดบุญชู ลําตัดใครบางคน ซึ่งก็อัดได#ไม เทาไหร แล#วสําเนียงก็ไมเหมือนที่เรามาฟ5งยุคหลัง เหมือนกับเราเมื่อยี่สิบ สามสิบปRที่แล#วสําเนียงก็ไมเหมือนกัน มาพูดวันนี้ให#สังเกตดู ถ#าอัดเทปเอาไว# จะรู# มันก็เลยนาศึกษา ถ#าสนใจเรื่องประวัติเพลงพื้นบ#านก็ยอมอยากรู#วาลํา ตัดในยุคนั้นมีใครร#องมีใครเลนบ#าง ในยุค ๒๕๐๐ มาพอหวังเต=ะ – แมประยูร เลนมาแล#ว แตเทปผมวายังมีน#อย ออกรายการโทรทัศนก็วานาจะมาออกกัน
๒๗๒ |
ประยูรนิทรรศน
ยุค ๒๕๑๐ กวาๆนะ รายการโทรทัศนสมัยกอนมันก็เป2นขาว – ดําทั้งนั้นเลย คงไมมีใครมานั่งอัด เดี๋ยวผมมีภาพให#ดูนิดหนึ่งก็ถายจากหน#าจอแหละ เพราะ เทปเสียงมันหาไมคอยได# ก็อัดกันบ#างไมอัดกันบ#างกระทอนกระแทนกันอยู อยางนี้ จนกระทั่งผมมาอยู ผมเคยไปดูแมประยูรเลนที่ศาลา มีพี่ศรีนวลด#วย สมัยกอนนี้ก็มี แตถามวาเทปที่สังคีตศาลามีหรือเปลา หาคําตอบยังไมได#เลย วาใครเก็บ เคยถามอาจารยเสรี หวังในธรรม วาเทปเกาๆ ที่เลนกันมาตั้งแต ๒๔๙๗ หลังปRผมเกิดผมเกิด ๙๖ ตอนนี้ ๕๘ ตอนนี้ถามดูยังไมรู#เลยวาเทปที่ เคยเลนที่สังคีตศาลาเป2นร#อยๆ ครั้งมีหลงเหลือเก็บหรือเปลา เห็นไหมวานี้คือ ป5ญหาทั้งนั้น เพราะฉะนั้นเราเลยต#องมานั่งรวบรวมนับหนึ่งกัน เมื่อเห็นแม ประยูรเลนเราก็พยายามที่จะฟ5ง แตฟ5งได#ไมมากเพราะบางทีไมรู#โปรแกรม งานวัดงานศพตางๆ สมัยกอนก็มีเลนแตไปไมทั่ว ปR ๒๕๒๒ ผมมาประจําที่ ศูนยสังคีตศิลปZธนาคารกรุงเทพ จํากัด สาขาสะพานผาฟMา ตั้งแตครั้งที่ ๑ แม ขวัญจิต หลังจากนั้นก็มีการเชิญแมประยูร มีพี่ชินกร ไกรลาศไปสมทบกันด#วย งานนั้ น เดี๋ ย วมี ภ าพให# ดู เพื่ อเป2 น การทบทวนวามั น เคยมี ภ าพเกี่ ย วกั บ แม ประยูรยังไง เมื่อเช#านี้นั่งสแกนภาพแล#วตั้งใจวาจะเอามาฉายเพื่อรําลึกถึงแม ประยูร นี่คือได#รู#จักแมประยูร แตสมัยกอนการพูดคุยเวลาน#อย แมประยูรเอง ก็มีงานเยอะ เราเองก็ถือวาเป2นเด็กรุนหลัง จะไปนั่งสัมภาษณอะไรก็คงจะยาก งานเขาเยอะเขาเลนเสร็จแล#วก็ไป แม#แตวันนี้ผมก็มีคําถามถามพี่อุนเรือน ถามคุณตอต#าน ถามพี่ศรีนวลด#วยนะครับ อยากชวยพิธีกรถามด#วยซ้ําไปวา ยกตัวอยางวาสถานที่เกิดแมประยูรอยูหมูบ#านตําบลไหนแน แมอุนเรือน : แมประยูรก็อยูหมู ๖ ตําบลศาลากลาง อําเภอบาง กรวย บ#านเลขที่ ๔๕ คือพี่ชายคนโตเลาให#ฟ5งวาเกิดคนนั้น สมัยกอนอาจไมมี เลขบ#า น บ# านที่พี่ยู รเกิด คือที่ นี่เลย พี่ช ายคนโตบอกวามี เอ็ง มี ยูร แล# วก็ พี่ ไมได#ไปเกิดที่ไหนเลย
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๒๗๓
อ.เอนก : ทุกวันนี้มันเป2นอะไรครับ อยูใกล#อะไรครับ แมอุนเรือน : ก็บ#านที่อยูทุกวันนี้ ข#ามฝ5Hงคลองเลยวัดสาลวันไป หนอยหนึ่งก็ถึงแล#วนาบัว ตําบลศาลากลาง อ.เอนก : คือฝ5Hงเดียวกับวัดสาลวัน แมอุ นเรื อน : ไมคนละฝ5H ง ศาลากลางจั ง หวั ด นนทบุ รี วั ด สาลวั น จังหวัดนครปฐม พี่ยูรอยูที่โน#นแตมาเรียนหนังสือที่นครปฐม เมื่อกอนเขาเรียก โรงเรียนวัดตาทัน โรงเรียนวัดสาลวันหมายถึงโรงเรียนวัดตาทิน พี่ชายเรียนวัด ตาทิน พี่ยูรเรียนวัดตาทิน แตดิชั้นเรียนวัดปุรณาวาส อ.เอนก : อาจารยบัวผันเขียนในนี้ผมสนใจต#องขอโทษด#วยนะครับ อาจารยบัวผันเขียนถึงตําบลทับกวาง แมอุนเรือน : อันนั้นมันเขียนมาในหนังสืออนุสรณมันพิมพผิด อ.เอนก : ไมใชตําบลทับกลาง แมอุนเรือน : ไมใช เป2นตําบลศาลากลาง อ.เอนก : ผมก็ขับรถตะเวนอยูแถวนั้นไมเคยได#ชื่อทับกวางเลย เดี๋ยว อาจารยบัวผันจะได#พูดตอขอบคุณครับ อาจารยบัวผัน : อยูใกล#ครูก็ได#ความรู#อยางนี้แหละคะ สวัสดีคะทาน ผู#ชมที่รักทุกทาน รวมทั้งผู#มีเกียรติทุกทานด#วยคะ ถ#าถามวาบัวผันกับแม ประยูรรู#จั กอยางไร แมประยู รเป2น ครู เดี๋ ยวจะมีส ไลดให#ดู มี ผู#รู#ที่รวบรวม ประวัติของแมเอาไว# ความสัมพันธมีอยู ๔ ประเด็น ๑. ทานเป2นครูพักลักจํา ทานเป2นศิลปCนใหญของแผนดิน ในฐานะที่เป2นเด็กที่ชอบเพลงพื้นบ#านก็ลักจํา ของครู ไ มวาจะเป2 น เสี ย งร# อ งทาที ลี ล าตางๆ ของครู อั น นี้ เ ป2 น ความรู# สึ ก สวนตัววาแมเป2นนางสิงห ทานทระนงองอาจทานมีเสนหอยูที่ความสงางาม ตัวเองรู#สึกวาทานเป2นต#นแบบที่งดงาม ชอบที่ทานใช#วาทศิลปZสยบผู#ชายได# ตั้งแตเป2นสาวแล#ว ชอบตรงนี้ ถ#าพูดถึงลักษณะเดนของแมประยูรวาทําไมเรา
๒๗๔ |
ประยูรนิทรรศน
ถึงอยากให#ทานเป2นครูพักลักจําของเรา เพราะ หนึ่งทานเป2นศิลปCนแหงชาติ ทานรักลําตัด เป2นต#นแบบที่ดี เป2นศิลปCนชั้นครู เสียงดีลีลาเดน โดยเฉพาะไหว พริ บ ปฏิ ภ าณของทานหรื อ อารมณขั น หรื อความทั น สมั ย ของทานฉั บ เลย ทานเป2นแมเพลงที่เกงกาจ ป5ญญาดีมากจําแมนมาก เทาที่ทราบทานจําเพลง ได#เกือบทุกคําเลยเวลาร#องออกมาเรียงออกมาเลย ทานเป2นคลังของเพลง และชอบใจผลงานทานเวลาที่เราดู ทานเป2นสตรีที่มีแกน มีทั้งภูมิรู#ภูมิธรรม และที่สําคัญอยางที่พี่อุนเรือนบอกคือทานเป2นผู#ใหญ และก็มีอีกสวนหนึ่งที่ สังเกตตลอดชีวิตเลยคือทานเป2นหญิงแกรง ครูชินกร บอกวาถ#าคุณสมบัติที่ เป2นเลิศของแมประยูรก็คือความอดทน ทานเป2นคนอดทนมาก รับผิดชอบสูง มีระเบี ย บวิ นั ยมาก ตรงเวลามากเห็น หลายๆ ทานและแมอุนเลาให#ฟ5 ง วา แตงตัวเวลาเลนลําตัดจะแตงตัวเสร็จกอนคนอื่น ขึ้นเวทีกอนคนอื่น แมอุนเรือน : ขึ้นเวทีตีฉิ่งกอน ตีฉิ่งกิ๊ก กิ๊ก กิ๊ก อาจารยบัวผัน : นี่แหละคะ นาเอาแบบไหม ทานควรจะเป2นครูพัก ลักจําของคนทั้งแผนดินเลยด#วยคุณสมบัติของทานนั่นแหละ เพลงของทาน บางเพลงสะท#อนวาเป2นคนที่องอาจผึ่งผายแล#วก็ไมยอมคนจริงๆเลย อยางดู ทอนสุดท#าย “ผู#ชายเจ#าชู#ฉันก็รูเทาทัน ขอเถิดทานนี่เป2นคําสุดท#าย ผู#ชายชาติ ชั่วฉันกลัวจริงๆ ฉันไมได#กลัวมันทิ้งแตกลัวมันมาไถ” แล#วเพลงของแมที่ตอๆ มา ตอจากครูชินกรบ#าง จําๆเอาจากที่พวกแมๆ เลนบ#าง บางเพลงลงทราบ เลยวาเป2นคนที่มีศักดิ์ศรีมาก อยางเลนเพลงเรือมีอยูทอนหนึ่งที่ยังร#องอยูถึง ป5จจุบัน คือ ได#อยากจะจอดเรือหรอ ได#จอดเลยแตต#องจายราคาแพงเอ@ย ก็ได# ยอมก็ได# แตต#องเสียเงินนะแพงด#วย นี่คือคุณสมบัติในตัวแก ข#อที่ ๒ ทาน เป2นครูที่แนะนําสั่งสอน คือได#สอนตรงๆ ถึงไมได#ไปฝากตัวกับทานมากแต เวลาไปเลนเพลงกับทานทานจะสอน มีอยูครั้งหนึ่งร#องเพลงเรือมีโอกาสตาม ครูชินกรไปแล#วได#ไปเจอทานด#วย ทีนี้ไมเคยร#องเพลงเรือครั้งนั้นเป2นครั้งแรก
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๒๗๕
ที่ร#องเพลงเรือในชีวิตแล#วร#องตอหน#าพระพักตรสมเด็จพระเทพฯ ทีนี้จะร#องก็ ไปซ#อมให#แมดู แมก็บอกวาเพลงเรือท#ายเสียงมันต#องขึ้นสูงสิไมใชต่ํา ถึงตอน นั้นบัวก็ไมทันซะแล#ว แตคําๆ นั้นติดอยูในหูวาทํานองเพลงเรือท#ายต#องขึ้นสูง นะลูก อยากให#ดูเพลงเรือตอนที่แมเลน คิดถึงแมกันหนอย อันนั้นกลายทาน จะบอกวาเป2นเพลงเรือที่เลนสนุกที่สุด แมศรีนวลอยูด#วยในที่นั้น แมอุนเรือนก็ อยู แมเป2นคนที่ไมถือตัว แมจะเป2นศิลปCนใหญมากและมีลูกเล็กๆ ก็ตามไปได# เลนด#วยก็มีเมตตาไมเคยรังเกียจวาไมมีชื่อเสียงแล#วมาเลนปนกับแม แมแกรัก ทุกคนเมตตาทุกคนสิ่งที่เรารับได#คือทานมีจิตวิญญาณของความเป2นครู ภาพที่ เอามาตอนนั้นบัวยังสาว แมก็ยังสาว มีภาพที่ถายแล#วให#แมไปตอนงานศพ พี่ อุนเรือนเอาเห็น พอเห็นแล#วจะร#องไห# แมแกสวยจริงๆ ผองเลยเป2นคนที่งาม จากข#างใน นอกจากนี้ แมยังกรุณา ตอนนั้นจัดประกวดเพลงพื้นบ#าน แมก็ให# เกียรติไปเป2นกรรมการ อ.เอนกก็อยูในรูปด#วยคะ อันนี้เป2นเพลงที่แนะนําแม ตอนนั้ น “ศิ ล ปC น แหงชาติ น้ํ า ใจสะอาดใสเปRH ย ม แมประยู ร ยมเยี่ ย มศิ ล ปC น ยิ่งใหญ” ตอนนั้นก็แตงได#แคนี้ยังเด็กๆ อ.ชนกพร : นอกจากจะได#ทราบความผูกพันระหวางอาจารยบัวผัน กับแมประยูรในฐานะที่เป2นครู ทั้งครูพักลักจํา ครูผู#ทรงคุณวุฒิเป2นครูที่ให# โอกาสหลายๆอยาง ทําให#เราได#เห็นภาพของแมประยูรอยางที่เราไมเคยได# เห็นมากอน ที่นี้ถ#าเราย#อนกลับไปที่หัวข#อการเสวนาวันนี้หัวข#อวาลําตัดแม ประยูรเป2นต#นฉบับของลําตัดศาลายา ต#องเรียนถามอ.เอนกกอน วาอาจารย ได#ไ ปเห็น ลํา ตัด มาหลายที่ม าก พอเราพูด วาลํา ตัด แมประยู ร อาจารยเห็ น เอกลักษณอะไรของความเป2นแมประยูรบ#างไหมคะ อ.เอนก : ก็พูดจาฉะฉานตามแบบฉบับลําตัดอยางที่ครูหวังเต=ะแม ประยูรพูดกันนั่นแหละ คือ “ร#องให#สุดคํารําให#สุดแขน” ผมวาคํานี้เป2นคําที่ดี มากสํ า หรั บ นั ก ร# อ งรุ นป5 จ จุ บั น ก็ ค วรจดจํ า และใช# เ ป2 น แนวทางอยางยิ่ ง
๒๗๖ |
ประยูรนิทรรศน
เพราะวาเดี๋ยวนี้เราอาจจะร#องกันเอ#ออ#าๆ มันฟ5งไมรู#เรื่องวาร#องอะไร เพลง สมัยใหมมันฟ5งไมคอยรู#เรื่อง นี่เป2นแบบฉบับที่ดีมากถ#าเราฟ5งเทปหรือดูซีดี สมัยกอนยุค ๒๕๒๐ แมประยูรทําเทปออกมาขายดีมากเป2นแสนๆ ตลับ ซึ่ง สมัยนั้นที่ชางเขาลง ผมก็เชื่อวาเป2นจริง เพราะวาร#องกันได#ดีแล#วชัดถ#อยชัด คํา โดยเฉพาะชุดเกิดแกเจ็บตาย เมื่อกี้เราก็เปCดกัน อันนั้นเป2นชุดที่ดีมาก เป2น ลํ า ตั ด โบราณ แตเราก็ ไ มทราบวาใครเป2 น คนแตงเนื้ อ ก็ ค งจดจํ า กั น มา เพราะวาครั้งหนึ่งผมเคยให#ครูหวังเต=ะร#องอัดเสียงอีกชุดหนึ่ง ก็เป2นทํานอง เดียวกัน เกิดแกเจ็บตายนะครับนาสนใจมาก ลําตัดเกาๆฟ5งแล#วเพราะ เรื่อง โวหารผมก็เชื่อวาแมประยูรเป2นคนที่ร#องได#คมคาย อยางเมื่อกี้เรื่องเพลงเรือ ก็ เห็นวามีการด#นสดด#วย ดูภาพสักนิดหนึ่งเพื่อทบทวน ให#ดูวายุคโน#นแมประยูร พอหวั ง เต= ะ ออกรายการชอง ๕ สมั ย โน# น ที วี เปC ด โอกาสให# ลํ า ตั ด ให# เพลง พื้นบ#านเลน ซึ่งเดี๋ยวนี้มันนาเสียดาย พอหวังแต=ะพูดเรื่องนี้มานาน จนป5จจุบัน นี้เราไมเห็นลําตัดออกหน#าจอทีวีเลย ถึงแม#เราจะมีทีวีไทเพื่อสาธารณะแล#ว ภาพนี้เป2นภาพที่ไปเลนที่วัดลาดพร#าว งานศพเมื่อปR ๒๕๒๑ อันนี้มาเลนที่ ศูนยสังคีตศิลปZ มีคุณเสนาะ คุณชูศักดิ์ คุณตุ@ย คนที่สองพี่ชินกร เมื่อวันศุกรที่ ๓๐ พฤศจิกายน ๒๕๒๒ ที่มาเลนที่ศูนยสังคีตศิลปZ อาจารยสายสุรีย จุติกุล ตอนนั้นทานเป2นผู#อํานวยการสวช. เชิญครูหวังเต=ะแมประยูรไปอัดบันทึกลํา ตัดที่ทีวีชอง ๙ แตผมก็ไมเคยได#ดูเหมือนกัน ป5จจุบันไมทราบวารายการนี้เก็บ ไว#ที่ไหน คือไปอัดกันหลายรายการ เพลงฉอยก็มี เพลงทรงเครื่องก็มี แมบัว ผันที่เป2นศิลปCนแหงชาติก็ไป ไมทราบวาไปเก็บไว#ที่ไหน ต#องสืบหาเหมือนกัน อันนี้เป2นหน#าปกสูจิบัตรมารวมเลมสมัยที่แมประยูรไปเลน แล#วผมก็เอามา รวมประมวลไว#ในนี้ นี่วันที่ ๓๐ พฤศจิกายน ๒๕๒๒ ที่วา แล#วก็พูดถึงประวัติ แมประยูรนิดหนึ่ง ที่บอกวามีครูนาสนใจครับเรื่องครูของแมประยูรมีครูบาง
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๒๗๗
ครูลูกชิ้น ครูสําเภา ฝPายหญิงก็มีแมจรูญ ไมทราบวาแมจรูญไหนครับ แม สุวรรณ แมเฉลิม แมอุนเรือน : แมจรูญ บุญยทัศ คะ แมสุวรรณ มณีดิศ แมจรูญ หน#าบาก อ.เอนก : ทําไมเรียกแมจรูญหน#าบากครับ แมอุนเรือน : ก็หน#าเขามีแผลเป2น อ.เอนก : คือครูลําตัดแล#วคนเพลงเหลานี้ได#ยินแตชื่อแตไมเคยเห็น หน#าตานี่คือสิ่งที่เป2นป5ญหาอยูนะ อาจารยอภิลักษณจะต#องจัดสัมมนาเรื่องลํา ตัดสังคายนาอีกสักครั้งโดยเฉพาะ มีครั้งหนึ่งเคยจัดสัมมนาลําตัดกันที่จันทร เกษม แตผมไมได#ไป แตไมทราบเหมือนกันอีกวาเทปการสัมมนามีบ#างหรือ เปลาที่วิทยาลัยครูจันทรเกษม ลําตัดชุดนี้ก็เป2นลําตัดที่ดีมากเป2นทํานองของ ใครที่พี่อุนเรือนรู#ไหมครับ ชุดเกิดแกเจ็บตาย แมอุนเรือน : เกิดแกเจ็บตายเขาใช#มาตั้งแตคุณแมจรูญ คุณพอ ลูกชิ้น ไมรู#วาใครเป2นคนแตง แตวานาจะเป2น ครูลูกชิ้ น สมั ยพี่ยูรฝB กลําตั ด สาวๆ ก็ไปพักบ#านครูลูกชิ้น ตอนที่เป2นลําตัดใหมๆ ที่บ#านครูลูกชิ้น แมจรูญ พอสําเภา เวลาหมดงานก็กลับมาอยูบ#านชวงเข#าพรรษา สาวๆ ก็ไปกับแมสอง คนไปพักบ#านครูลูกชิ้นกับแมจรูญ บุญยทัศ อ.เอนก : ครูลูกชิ้นอยูแถวไหนทราบไหมครับ แมอุนเรือน : อยูในกรุงเทพฯ แถวนางเลิ้งหรือแถวไหนก็ไมรู# เพราะ ตอนนั้นฉันก็ยังจําไมคอยได# อ.เอนก : อันนี้เป2นเทปที่ผมได#รับจากอาจารยประเสริฐ นันทพินิจ กุล อันนี้เป2นที่แมประยูรไปเลนที่ศูนยสังคีตศิลปZสักสี่ห#าครั้งครับ สมัยโน#นอัด วีดิโอกัน สมัยนั้นคนชอบไปนั่งฟ5ง เพราะฟ5งฟรีมีห#องแอร ครูหวังเต=ะชอบมาก คนคับคั่งสนุกสนาน ภาพนี้เป2นอีกงานเป2นลําตัดแมจรูญ
๒๗๘ |
ประยูรนิทรรศน
แมอุนเรือน : คนขวาสุดเป2นแมจรูญคะ เมื่อกอนนี้มีชื่อเสียงมาก อ.เอนก : นี่งานฉลองศิลปCนแหงชาติที่ศาลายาตรงนี้เอง เดี๋ยวนี้ตรง นี้มันเป2นคาเฟPเดอรปาลม ตรงคาเฟPเดอรปาลมตรงสนามกว#างๆ ตรงหมูบ#าน วันอังคารที่ ๒๘ กุมภาพันธ ๒๕๒๘ ฉลองแมประยูร คนมากันเยอะ ภาพนี้ ดร. ภิญโญ สุวรรณคีรี ซึ่งเป2นศิลปCนแหงชาติปRเดียวกัน ในงานวันนั้นไพร วัณย ลูกเพชรก็อุตสาหมา มีบุญธรรม พระประโทน ผมเชิญไปอัดวีดิโอของ ห#างโอเชี่ยลสตูดิโอของคุณปรีชาที่อยากจะทําวิดีโอที่รวมศิลปCนพื้นบ#านไว#ก็ไป อัดกันที่ห#องเสียงและถายภาพเป2นวีดีโอ แตก็ไมได#ออกจําหนาย ชุดนี้ไมได# ออกจําหนายนาเสียดายมาก ภาพสุดท#ายไมเกี่ยวกะแมประยูรแตเชิญพอ หวังเต=ะ พี่ศรีนวล ชวยควบคุมการบันทึกวีดีโอซึ่งก็ไมได#ดูอีก บางทีถายๆแล#ว ก็ลืม ๆ กัน ไปก็ หายหมดนี่ก็ไ ปถายที่วั ดมะมวง อําเภอศรี ประจัน ต จัง หวั ด สุพรรณบุรี เป2นภาพหมูเป2นที่ระลึก เมื่อวันอาทิตยที่ ๒๒ พฤศจิกายน ๒๕๓๗ เอามาฝากอยางนี้ ที่ จ ริ งมั น คงจะมี เรื่ องอื่ น อี ก แล# ว ก็ ท# ายที่ สุ ด ที่ ผมเจอแม ประยูร คือ เชิญทานไป ศูนยสังคีตศิลปZ เมื่อวันศุกร ๔ กันยายน ๒๕๔๑ ตอน นั้นไมสบายเป2นโรคหัวใจ พยายามจะถามประวัติแตได#สั้นมาก เพราะฉะนั้น ผมวาจะต#องมีการสัมมนาเรื่องประวัติแมประยูรเพิ่ม วันนั้นคุยนิดเดียววาทํา นาที่สาย ๔ ศาลายา ต#องถามพี่อุนเรือนอีกวาตรงไหนของสาย ๔ แมอุนเรือน : ไมใชสาย ๔ ทําอยูที่ตําบลศาลากลางโน#น แตสมัยกอน โน#นไปสาย ๔ ศาลายา มันไปมาสะดวกอยูสายเดียว นั่งรถไฟก็ต#องมาศาลายา แล#วคอยนั่งเรือไปฝ5Hงบ#าน ไมได#เรียกสาย ๔ เรียกวาศาลากลาง อ.เอนก : บอกวาสมัยสาวๆ ก็ไปหัดเพลงอยูกับครูบางแถวบางบัว ทอง แมอุนเรือน : ตรงบางบัวทอง แถววัดลาดปลาดุก เมื่อนานนี้พี่ยูรไป เลนลําตัดวัดลาดปลาดุกครูบางยังมาหาเลยก็ยังมีรูปอยูบ#านแตหาไมเจอ
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๒๗๙
อ.เอนก : ไมได#อยูบางไผ แมอุนเรือน : ตอนแรกก็แถวบางไผ แตก็ย#ายไปเลนแถววัดลาดปลา ดุก เดี๋ยวนี้รถรางมันถึงกัน ก็บางไผวัดลาดปลาดุกนั่นแหละ อ.เอนก : แล#วที่บ#านสมัยกอนไมได#คิดวาจะเป2นลําตัดกันเพราะวาที่ บ#านนิยมการบวชการเข#าวัด อันนี้คือที่แมประยูรพูด แมอุนเรือน : ใช คือไมคิดวาจะมีใครเป2น ก็ทํานากัน มีพี่ยูรนั่นแหละ แตกแขนงไป มีตาเป2นผู#สนับสนุน ชื่อตาแดง อ.เอนก : ไปกรุงเทพฯ ก็หิ้วข#าวสาร ไข ปลา มะพร#าวปอกแล#วนั่ง รถไฟไปทาพระจันทรนั่งเรือข#ามไป ไปถนนตกไปหาอาจารยสําเภา แมอุนเรือน : สมัยกอนไปพักบ#านใครเราต#องมีเสบียงไปกิน ถ#ามี ข#าวสารก็หอบไปแล#วก็ไปอยูกับเขา อ.เอนก : แล#วบอกวาไปหาแมจรูญใหญอยูอุรุพงษ แมอุนเรือน : ใช แมจรูญอยูอุรุพงษ เมื่อกี้บอกอยูนางเลิ้งผิดแล#ว อ.เอนก : พอบอกตรงนี้ป5[บ ครูหวังเต=ะก็บอก ตอนนั้นฉันเพิ่งจะได# แมประยูรแล#วก็เลนเพลงเลย แล#วพอหวังแมประยูรก็จบลงตรงนี้ เพราะฉะนั้น ต#องชวยกันเติมอีก อ.ชนกพร : ต#องขอบพระคุณอ.เอนก เทากับวันนี้เราได#ตอภาพ ปริศนาที่อาจจะทราบคนละอยางสองอยาง วันนี้อาจารยได#กรุณาซักถามจน เราได#คํ าตอบที่ ชัด เจนมากขึ้ น วาที่ สุด แล# วประวั ติของแมประยูรที่ถูกต# อง ชัดเจนจริงๆ เป2นอยางไร เมื่อกี้อ.เอนกบอกเราวา ถ#านึกถึงลําตัดแมประยูร ก็ จะนึกถึงทวงทาที่สงางาม ขอถามคนที่มีโอกาสได#เลนลําตัดรวมกับแมประยูร บ#างวา ถ#าพูดถึงเอกลักษณของลําตัดแมประยูร หรือความประทับใจเกี่ยวกับ ความเป2นลําตัดแมประยูร แมๆ ทั้งสองและพี่ตอต#านมีเรื่องราวอะไรอยากจะ เลาให#เราฟ5งบ#างคะ
๒๘๐ |
ประยูรนิทรรศน
แมอุนเรือน : ถ#าพูดถึงเวลาที่พี่ยูรแสดงลําตัด เมื่อไปถึงเวทีแล#ว การ เป2 น ลู กจ# า งที่ ดี จ ะอยู ในตั ว พี่ ยู ร คื อจะทํ า งานอยางเต็ ม ที่ แ ละก็ เวลาเต็ ม ที่ แข็งแรงลูกน#องทุกคนจะมาวอกแวกจะกินสุราอะไรไมได# คือเป2นลูกจ#างที่ ร#อย เปอรเซ็นตวารับเงินเขามาแล#วเราต#องทําให#เต็มที่ แล#วแสดงก็เต็มที่ ถึงแม# บางครั้งจะมีเรื่องกับที่บ#านไป แตพอถึงเวทีแสดงแล#วป5ญหาอะไรจะไมมี เลือด ศิลปCนจะเข#าไปอยูในตัวเต็มที่เลย คือเราประทับใจที่วารับผิดชอบคนเดียว แล#วเต็มที่ ขนาดความดันขึ้นหน#าแดงเป2นมะระยังเลนเองเลย บางทีขาไปบอก วาไมไหวให#ไปนั่งข#างเวที ถ#าไมไหวก็บอก ถ#าไมไหวก็ร#องน#อยหนอยเดี๋ยวฉัน เลนให# พอขึ้นไปยืนแล#วไมลง คือเรื่องจริง พอเจ#าภาพเขาเห็นเขาก็ถูกใจบอก วาพี่ยูรไมไหวๆ แตก็เห็นเลนเหมือนเดิม มันก็นาประทับใจสําหรับคนที่ไปด#วย ไมต#องกลัวคนตอวา แม#กระทั่งเดินทางป5ญหาเรื่องเงินเรื่องทองให#เต็มที่การ กินอยูสมบูรณ คุณตอต#าน : สมัยกอนที่ลิเกดังๆ เขาวิ่งรอกกัน สมศักดิ์ ภักดีหรือ ใครดังๆ สมัยนั้น บางทีคืนหนึ่งรับสี่ห#าที่ แตแมไมเคยรับงานซ#อน รับแล#วก็จบ ที่คืนนั้น เจ#าภาพใหญที่สุด ไมเคยรับซ#อน ถ#ารับแล#วจะให#อีกเทาไหรก็ไมได# แล#ว นี่คือสัจจะ รับแล#วต#องไป อยาวาแตงานได#ตังคเลย ขอแรงถ#ารับปากก็ไป ผมวาตรงนี้ด#วยครับ อ.ชนกพร : คือเป2นศิลปCนที่มีความรับผิดชอบและมีจิตวิญญาณของ ศิลปCนจริงๆ แมอุนเรือน : เรายอมรับวาลําตัดเราอยูในวงการแคบๆ แตเรามี ชื่อเสียงได#เพราะมีซื่อสัตยตออาชีพเรา อยางของคุณหวังเต=ะหรือของคุณศรี นวลก็เหมือนกัน บางครั้งรับงานจะไปชวยตามมหาวิทยาลัยตางๆ หรือวาไป ฝBกเด็ก พอเจ#าภาพมาหาหมื่นสองหมื่นเราก็ไมรับ คือเราซื่อสัตยตออาชีพของ เรา ตอการทํางานของเรา พี่ยูรหรือคุณหวังเต=ะที่มีชื่อเสียงอยูได#เพราะคํานี้
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๒๘๑
และอีกอยางให#เกียรติทานผู#ชมวาบางครั้งเราไมควรปลอยคําผรุสวาทออกไป อยางนี้ก็จะเก็บเอาไว#บ#าง เราให#เกียรติผู#ชม บางที่มีผู#หญิงเยอะ แล#วคํามัน สองงามสองแงเกินไป สมัย กอนไปเจอขี้เมาจะร#องรําตั ดลําตวยจะร#องกั น เยอะแยะเลยขึ้นคํานี้ แตเดี๋ยวนี้มองหน#ามันเลยจะชกมัน ใชไหมคุณบัวผัน ไอ# คนร#องคํานี้ บางทีฉันขึ้นเวทีไปร#องฉันพูดเลยวาลําตัดลําตวยคุณได#เงินดิฉัน หรือเปลา คุณไมได#เงินคุณจะมาร#องทําไม มันไมให#เกียรติกัน เราให#เกียรติคน ดู แตมันมีบ างคนแบบน้ํ าเปลี่ ยนสีเข#าไปแล#วไมให#เกียรติ แตลําตัด เราให# เกียรตินะอยางมีผู#หญิงเยอะๆ บางทีเราจะพูดมึงๆ กูๆ แตอยูที่สถานที่ อยาง เชิญคุณศรีนวล คุณตอต#าน แตถ#าเราอยูบ#านเอาสิมึงเอาสิ ถือวาเป2นการให# เกียรติกัน คุณหวังเต=ะ คุณประยูรที่เราอยูได#เพราะคํานี้ เพราะให#เกียรติและ ซื่อตรงตออาชีพ นาภูมิใจวงการแคบๆ คุณตอต#าน : บางทีผมเจอเพื่อนๆ ถามนะครับวาเราตัดแกก็ต#องเมา สิวะผมจะเคืองที่สุดเลย ผมบอกมีไอ#ลําตัดที่มันขี้เมาเนี้ย แตมันไปไมรอดมัน เป2นอาชีพไมได# ผมเลนลําตัด ลิโพผมก็ไมทาน ต#องหยุดกาแฟก็หยุด ผมทาน ยานอนหลับกินยานอนหลับเพื่อให#หลับ ลําตัดถ#าเป2นอาชีพจริงๆ จะไมมีครับ จะกินหล#าหรือวายาอะไรไมมีเลย ถ#าอาศัยพวกเหล#าพวกอะไรมันไมใชมือ อาชีพครับ แล#วที่สุดแล#วก็ไปไมรอด ตีกลองแล#วยังกลิ้งลงไปข#างลาง คุณ หวังเต=ะนี่ไมมีเรื่องสุราเลย อ.ชนกพร : แมศรีนวลมีความประทับใจอะไร จริงๆ มีเรื่องอยากจะ คุ ย เยอะมาก แตอาจารยบั ว ผั น จะขอเลาเป2 น เพลง ต# อ งบอกวาเวลาน# อ ย เสีย ดายมาก อยากจะฟ5ง เรื่องราวให#ม ากกวานี้ แตอ. เอนกก็ฝ ากอาจารย อภิลักษณไว#แล#ว วาจริงๆแล#วเป2นเรื่องที่สําคัญมาก ที่นาจะมีการรวบรวมองค ความรู#เกี่ยวกับเรื่องของลําตัดรวมถึงเพลงพื้นบ#านอื่นๆ เอาไว# ตอนท#ายจะมี เซอรไ พรนิ ด หนอยจากอาจารยบั ว ผั น แตวาตอนนี้ เ นื่ อ งจากวา
๒๘๒ |
ประยูรนิทรรศน
มหาวิทยาลัยมหิดลเราตั้งอยูในพื้นที่ศาลายา ก็ถือวาเป2นโชคดีที่มีโอกาสได#พา เด็กๆ ไปแมๆ พบแมเพลงทั้งหลาย แม#กระทั่งแมประยูรก็ยังมีลูกศิษยของเรา ที่มี บุญ ที่ ได# ไปหาแม มี โอกาสสัม ภาษณแมจนออกมาเป2 นหนั งสื อลํ า นํา คํ า หวานเลมนี้ ถือวาเป2นบุญของเด็กด#วยแตเด็กๆ ที่ไมมีโอกาสได#เรียนรู#เรื่องราว ตางๆ โดยตรงจากแมประยู รถ#าเขาสนใจที่จ ะศึกษาเพลงพื้นบ# านสนใจจะ ศึกษาผลงานของแมประยูร ไมทราบวาวิทยากรของเราแตละทานจะมีข#อคิด หรือมีข#อปฏิบัติอะไรที่จะฝากให#กับเด็กๆและเยาวชนบ#างไหมคะ แมอุนเรือน : ถ#าอยากจะหัดจริงๆ โดยเฉพาะอยางยิ่งคุณศรีนวล ตอนนี้ทําแทนคุณหวังเต=ะแล#ว ทุกวันนี้ก็ไปเป2นวิทยากรไปตามโรงเรียนตางๆ แล#วคุณศรีนวลนี่เรียกวาพร#อมเลยนะคะ ต#นตํารับเพลงที่มีในแตละชวง มี พร#อม คือเด็กควรจะให#ร#องเพลงนี้ เด็กคนนี้ควรจะให#เพลงนี้ไปทองอันนี้ ควร จะให#เพลงนี้ไปทอง คือตอนนี้ถ#าอยากจะหัดจริงๆ คุณศรีนวล แตถ#าจะเอา อุปกรณชวยเหลือบ#างนิดหนอยมาที่ดิฉันเองก็ได# วันนี้เห็นขาววาที่นี่จะมีลําตัด อาจารยบอกวาไมมีกลองดิฉันเอากลองมาให#สองใบพร#อมทั้งคนตีนะคะ ของ อาจารยบัวผันก็แบกมาแตบอกวาตีไมเป2น ดิฉันมีหัวหน#ากลองกับลูกกลองมา เดี๋ยวอาจารยอภิลักษณดูกลองนะคะที่วาราคาหมื่นกวาบาท กลองรํามะนา สวยมากๆ อันนี้สนับสนุนเต็มที่นะ อ.ชนกพร : คือแมใจดีมาก แมๆนอกจากชวยกรุณาสอนลําตัดให#กับ เด็กๆ ที่มหิดลแล#วยังกรุณาขนข#าวของเครื่องมือเครื่องใช#ทั้งหลายมาให#ด#วย และแนะนําเรื่องอื่นๆ ด#วย พี่ตอต#านมีข#อคิดหรือวามีอะไรที่อยากจะฝาก ให#กับเยาวชน คุณตอต#าน : ผมได#จากน#องสาวผม ลูกของแมศรีนวลพูดกับผม ผม อึ้งเลย บอกวาอยากจะให#เลนลําตัดต#องให#ดูลําตัดกอน ตามโรงเรียนหรือ อะไรกอนจะสอน ถ#าเป2นไปได#เอาเทปของพอหวังเต=ะหรือแมประยูรให#เด็ก
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๒๘๓
ดูกอน ให#เด็กดูวีดีโอที่เลนกันจริงๆ อยางมืออาชีพเลย ดูเพราะวาศิลปะมัน ต#องซึมซับ ดู เพื่อให#ฟ5งกลอนลําตัดเป2 น ลําตัดคื อการแสดงความสามารถ เฉพาะตัวโดยผานเพลงพื้น เมือง เพราะลําตัด ถ#าร#องดีเหมื อนกันหมดหลอ เหมือนกันหมดคนดูไมขํา มันต#องขําอ#วนคนผอมคน ไอ#นั่นอาจจะเสียงแหบ แตมันร#องดี หลอเหมือนกันร#องเหมือนกันไมขํา เพราะลําตัดคือการชวนหัว ลําตัดพอไมฮาคนกลับหมดแล#วเพราะไมมีเรื่อง ไมมีพระราชวัง วากันไปวากัน มา แตถ#าหยาบคายเกินขอบเขตคนหนี เพราะฉะนั้นความพอดีสําคัญที่สุด ทีนี้คนที่จะให#ลําตัด อยากจะให#เด็กดูวีดีโอตามโรงเรียน ดูวีดีโอที่พอหวังแสดง ไว#ดีๆ ให#เด็กดู อยางในชวงพักเที่ยงตอนนี้ผมขายข#าวอยางเดียวไมมีงาน บอก ตรงๆ เปCดให#เด็กดูศิลปะต#องซึมซับต#องใช#เวลา ไมใชดูป5[ปแล#วชอบเลยเป2นไป ไมได# เพลงบางเพลงเราฟ5งหลายเที่ยวจึงจะเพราะ ลําตัดก็เหมือนกันชวงพัก เที่ยงเปCดให#เด็กดูเดี๋ยวซึมซับไปเอง อันนี้ผมเสนอแนะเองจากประสบการณ นาจะเปCดของพอหวังแมประยูรชวงพักเที่ยง เด็กกําลังทานอาหาร จะรู#จักแล#ว จะชอบไปเอง พอชอบแล#วไมต#องดันเดี๋ยวมาเอง ครับขอบคุณครับ แมอุนเรือน : โดยเฉพาะอยางยิ่งคนใกล#ชิดสําคัญ คนใกล#ชิดชวนไป ดูบ#างมีงานอะไรก็จัดให#เขาเลนกันบ#าง งานกินเลี้ยงไมต#องไปหานักร#องเอา ลูกศิษยลูกหาเลน ลองเลนดู เลนดีไมดีไมเป2นไร กลองไมมีไปหากลองอาชีพ มา คราวนี้พอเขาเลนแล#วเขาภูมิใจ ได#รางวัลบ#าง คนชม ร#องดีสวย คราวนี้ ใครเลนหาเลย เวลามีลําตัดหาที่มหิดลพวกเราจะหากัน พูดถึงลําตัดก็ขอบอก ขาวกับทานผู#มีเกียรติทุกๆทาน พร#อมทั้งลูกๆและนักศึกษาทุกๆคนนะคะ วา วันที่ ๒๖ ฝากงานไว#งานหนึ่ง คืองานทําบุญครบร#อยวันของแมประยูรนะคะ วันที่ ๒๖ ที่วัดสาลวันมีสวดมนตเย็นและฉลองรูปป5gนที่ป5gนไว#เทาตัวจริง ตอนนี้ รูปก็เสร็จแล#ว ตอนนี้สร#างบ#านเป2นศาลา เรียกวาบ#านให#ที่วัดหลังหนึ่ง เย็น ๒๖ สวดมนตเย็นกระดูก แล#วฉลองรูปป5gน เช#าเลี้ยงพระเช#า เสร็จแล#วก็เอา
๒๘๔ |
ประยูรนิทรรศน
กระดูกไว#ใต#ฐานรูปป5gน แล#วก็เชิญเข#าบ#านเก#าโมงเก#านาที อยากขอเรียนเชิญ ทุกๆ ทานไปรวมไว#อาลัย กับไปรวมงานแมประยูรอีกสักครั้งนะคะ ๒๖ – ๒๗ ทําบุญร#อยวันที่วัดสาลวันคะ ถ#าไปวันเสารได#ก็ชวนไปฟ5งพระสวดกัน ขอ รบกวนและฝากไว#เทานี้คะ แมศรีนวล : ดิฉันขอฝากบรรดาอาจารยชวยอนุรักษเพลงพื้นบ#าน โดยเฉพาะคุณเอนก มีอะไรก็จะถามคุณอเนกและอาจารยบัวผันด#วย เป2นคน ที่เกงยอมรับจะศึกษาทุกอยาง แล#วคุณเอนกรู#หมดทุกอยาง แล#วก็อาจารยอภิ ลักษณด#วย และบรรดานักศึกษาทุกๆ ทาน อะไรมารับจะเกาหลีเกาหลังอะไร รับหมด แตก็ขอเพลงพื้นบ#านไว#สักนิดหนึ่ง ขอฝากไว#สักหนอยหนึ่งทุกๆ ทาน เรียนรู#สักนิด เอาไปสอนเด็กได#วา เพลงพื้นบ#านอยางนี้ ลําตัดอยางนี้ เพลงอี แซวอยางนี้ เพลงเรืออยางนี้ โดยเฉพาะอาจารยอภิลักษณ ขอฝากไว#เทานี้คะ อ.ชนกพร : อยางที่แมบอก คือไมใชวาเราปฏิเสธของใหม อยาง หัวหน#าวงลําตัดเราไว#ผมทรงเกาหลีด#วย เพราะฉะนั้นไมใชวาต#องปฎิเสธอยาง ใดอยางหนึ่ง ในฐานะของผู#รู# แมบอกวาต#องเป2นอ.เอนก อาจารยมีข#อคิดหรือ มีอะไรจะฝากให#กับเยาวชนบ#างไหมคะ อ.เอนก : ฝากวาคื อฟ5 ง เข# า ใจงาย ร# องก็ ส นุ กพร# อมมี รํา มะนา ประกอบมันก็เลยสมบูรณอยูในตัว สังเกตสิครับวาเพลงพื้นบ#านภาคกลางมีสัก เกือบสี่สิบเจ็ด สี่สิบแปดชนิด หรือวาสี่สิบแปดทํานอง ปรากฏวาที่อยูรอดอยู ทนเป2 น ร# อ ยกวาปR กลายเป2 น ลํ า ตั ด อั น นี้ ถึ ง วามั น นาศึ ก ษาและนาตอยอด ออกไปอีก จะเอาดนตรีมาประกอบก็ได#ถ#ารู#สึกวาไมทันใจ แล#วแตใครพัฒนา นักร#องสมัยใหมก็ไปเลนได#ไมจําเป2นต#องเฉพาะในสายลําตัดด#วยกันเทานั้น ในทางฝPายวิชาการผมคิดวาจะต#องมีการชําระเรื่องลําตัดทําให#ชัดเจนมากกวา นี้ แมประยูรหน#าตาอยางนี้ แมจรูญหน#าตาอยางนี้ นายบุญชูหน#าตายังไง บุญชู ณ อยุธยา และก็ยังมีบุญชู วงไทย แล#วยังมีลําตัดยุคเกา แมเคลือบ
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๒๘๕
หน#าตายังไงก็ยังไมรู#เลย ได#ยินแตชื่อเทานั้นเอง ล#วนแล#วเป2นหน#าที่ของคน ยุคป5จจุบันที่ต#องมานั่งชําระกันอีก ผมตั้งโจทยให#เยอะแยะนะครับ แล#วใน งานของแมประยูรเราได#เห็นหนังสืองานศพ แตยังเป2นหนังสืองานศพที่ยังบาง อยูนะ ประวัติแมประยูรยังถือวาสั้นเวลามันอาจจะน#อย แมอุนเรือน : คือเวลาน#อยแล#วก็ทําเองคะ คือบอกตรงๆ วาชวงคิด มันสั้นแค ๗ วันเอง เรายังไมมีเวลาได#คิดอะไรเลย เหมือนคนทํางานก็น#อยคือ พูดตรงๆ ก็เหมือนมีดิฉันคนเดียวเวลาทําอะไรจึงไปได#ไมคอยไกล อ.เอนก : งั้นเราก็มอบหน#าที่ให#อาจารยบัวผันอาจารยอภิลักษณนี่ แหละ แมอุนเรือน : อยางรูปป5gนที่บ#านอาจารยอภิลักษณมีรูปทุกขั้นตอน นะคะ เชิญไปทุกครั้งเลยแล#วทุกอยางก็ปรึกษาอาจารย อ.เอนก : อยากให#ชําระแล#วเอาภาพมาเรียงร#อยกัน เอาประวัติ สอบถามข#อสงสัยตางๆ มาทําให#ยาวขึ้น แล#วถ#ายังไมพอก็เอาลําตัดแมประยูร มาถอด แล#วลงชื่อวาใครแตง แมประยูรแตงด#วยหรือพอหวังแต=ะแตงคนเดียว เพราะบางทีเราก็อยากรู#นะวาสํานวนใคร อันนี้ต#องชําระออกมาให#หมด มันจะ ได#เป2นหลักเป2นฐานแกคนรุนหลังซึ่งอาจจะตามมาไมทันหรอก เราต#องทํา หน#าที่อันนี้ในฐานะฝPายวิชาการ ก็ฝากอยางนี้ขอบคุณครับ อ.ชนกพร : เรียนเชิญอาจารยบัวผันคะ อาจารยให#ข#อคิดแล#วตอ ด#วยดนตรีดีไหมคะ อาจารยบัวผัน : ได#คะ เทาที่ทําอยูจัดทั้งประกวด ตั้งวงเล็กๆ ของเรา ก็มี หอการค#าไทยมีวงเพลงเรือ แล#วก็มีเดินตามรอยครูเชิดชูเพลงเกา เชิดชู พระบาทสมเด็ จพระเจ# าอยู หั วนี่ เป2น เวที ของลู กศิษ ยรุนกลางอยางดิฉั น ก็ รวมตัวกัน คนไหนไมเป2นเราก็ฝBกพาไปบ#านครู ให#ครูชวยฝBกแล#วก็เลนเพลงกัน ปRที่แล#วก็สนุกมาก ทํามาสาม – สี่ปRและก็ที่ทํามาเป2นปRที่สองในปRนี้ คือ เพาะ
๒๘๖ |
ประยูรนิทรรศน
กล#าพันธุเกงเพลงพื้นบ#าน ตอนนี้กําลังเปCดรับสมัครอยู ปRนี้รับเพิ่มเป2น ๓๐คน อาจารยเป2นที่ปรึกษาด#วย เป2นครูด#วย เป2นทุกๆ อยาง เราจะเก็บคะแนนชวง เข#าคายเข#มๆ เลย ปRนี้ฝBกเพลงทรงเครื่อง ฝBกให#หมดเลยทุกอยาง แล#วก็เก็บ คะแนนความดีกับความเกง และสุดท#ายเราก็ตัดสิน อาจารยอภิลักษณก็เป2น กรรมการด#วย เราก็จะตัดสินคนไหนคะแนนสูงสุดก็ได#รับถ#วยพระราชทาน และได#ทุนการศึกษา ๑๑๐,๐๐๐ บาท ลูกๆ ที่สนใจมีใบสมัครเตรียมมาแล#ว เชิญได#เลย อันนี้ก็เป2นลูทางที่ไมใชเฉพาะแนวคิด แตเป2นสิ่งที่เราทํากันอยู แล#วเราก็ทํามาตลอด ทําตามรอยครู ไมวาจะเป2นครูทางด#านวิชาการอ.เอนก อาจารยสุกัญญา หรือตามครูศิลปCนที่ครูทานทําไว#แล#ว ในฐานะกึ่งหนึ่งครูกึ่ง หนึ่ ง นั ก ร# อ งสมั ค รเลน เราก็ ทํ า ทั้ ง หมด และที่ จ ะฝากก็ คื อ ขอให# ห นู ๆ ให# กําลังใจกันตอนที่เรามาดูเพื่อน ให#กําลังใจเพราะวาเพลงพื้นบ#านมันคอนข#าง ยากและไมชินหู ก็ขอแคนั้น บางทีให#หัวใจมาแล#วอะไรมันก็มา และสุดท#ายก็ อยากจะลาแมแตวาเสียงก็ไมคอยดีไมคอยสบาย ก็อยากให#ทุกคนชวยกันร#อง เพราะเอาเนื้อมาให#แล#ว ลําตัดอาลัยรักแมประยูร (ลูกคู) โศกเอ@ยโศกโศก ยมเยี่ยมวิปโยค หลั่งน้ําตา(ซ้ํา) แมประยูรลวงลับ(ซ้ํา) เหลือเพียงเสียงกรับฉิ่งฉับรํามะนา ชะ ช#า.. โอ#อนิจจาสายลามพาพัดจาก เพลงลําตัดพลัดพรากไมทันได#ฝาก เพลงลา เพลงลาอาลัยหลั่งไหลลอยลม ค่ําคืนขื่นขมสายลมมาล#มรมพฤกษา ชีวิตครูเพลงคว#างเคว#งเพลงชีพผาน สิ้นคํารําขานเหลือแตตํานานสูงคา สูงคาคูขานคูขวัญคูบุญ พอหวังเต=ะแมประยูรเพิ่มพูนภูมิป5ญญา คู โต#ลําตัดคูเจนจัดคูกัดจริง พอเสือแมสิงหใหญยิ่งฝRปากกล#า คูประชันคูชมคู นิยมยอดเยี่ยม คูทุกขไมมีเทียมคูเปRHยมคุณคา
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๒๘๗
สายลมร#อนพักแรงเสียงเพลงแปรงหลายปR โรคร#ายรุมเร็วรี่ไมทันที่ จะสั่งลา สั่งลาอาลัย...กราบที่หัวใจด#วยลํานํา... เรียงรักร#อยเป2นถ#อยคําและ เสียงร่ํารํามะนา อ.ชนกพร : ซาบซึ้ง และหลายคนในที่นี้คงคิดเหมือนกันวา คิดถึง เสียดายและคิดถึงแมประยูร แตสิ่งสําคัญที่เราได#จากการพูดคุยกันแม#จะเป2น เวลาสั้นๆ อยางหนึ่งก็ทําให#เรารู#วาเป2นหน#าที่ของทุกคนที่จะชวยกันรักษา มรดกทางวัฒนธรรม คือการแสดงพื้นบ#านของเราเอาไว# แล#วอยารอจนมานั่ง คิดถึงกันทีหลัง ปูชนียบุคคลของเราแมๆพอๆครูเพลงอยูตรงนี้กับเรา ถ#าเรา อยากจะศึกษา อยากจะเรียนรู# อยากจะรวบรวมความรู#ตางๆ เข#าไปหาทาน เข#าไปเรียนรู# จะได#ไมต#องมานั่งรอ มานั่งคิดถึงกันอีก มานั่งค#นหาสิ่งที่ขาด หายไปในอดีต สิ่งที่เราได#วันนี้นอกจากจะได#เรียนรู#ประวัติของแมประยู ร เรี ย นรู# เอกลั กษณของลํ า ตั ดแมประยู รและลํ า ตัด ศาลายาแล# ว ยัง สามารถ นําเอาแนวคิดวิธีการดําเนินชีวิตและการทํางานของแมประยูรที่มีหลักคือ การ ให#เกียรติและการซื่อสัตยตออาชีพไปใช#ทั้งในการเรียนและการทํางาน รวมไป ถึงถ#าใครสนใจอยากจะศึกษาเพลงพื้นบ#านก็สามารถนําแนวคิดนี้ไปใช#ได#ด#วย วันนี้การเสวนาที่เกิดขึ้นโดยสาขาวิชาภาษาไทย และศูนยสยามทรรศนศึกษา คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล ต#องขอกราบขอบพระคุณวิทยากรทั้ง ๕ ทานเป2นอยางมาก ที่กรุณาให#เกียรติมาในวันนี้ และขอขอบพระคุณทานผู#มี เกียรติทุกทาน เราหวังเป2นอยางยิ่งวาทานจะให#เกียรติมารวมเสวนาที่เป2น ประโยชนเชนนี้อีกในโอกาสตอๆ ไป
๒๘๘ |
ประยูรนิทรรศน
บรรณานุกรม เจนภพ จบกระบวนวรรณ. สูญเสียศิลปนแหงชาติ ‘แมประยูร’. เข#าถึงจาก เ ว็ บ ไ ซ ต [http://www.bloggang.com/mainblog.php?id=yys wim&month=01-12-2010&group=15& gblog=37]. เมื่อวันที่ ๖ มกราคม ๒๕๕๕. ถวัลย มาศจรัส. รากเหง#าแหงแผนดิน. กรงเทพฯ: ปRรามิด, ๒๕๔๔. ทองม#วน สิงหทองห#าว. บทไว#อาลัยแมประยูร ยมเยี่ยม. เข#าถึงเมื่อวันที่ ๑๙ มกราคม ๒๕๕๕ จากเว็ บ ไซตhttp://www.thaipoem.com /forever/ipage/poem138024.html วุ ฒิ ชั ย จายะพั น ธุ . บู ร ณาการของการแสดงลํ า ตั ด กั บ สื่ อ มวลชน : กรณีศึกษา คณะหวังเต5ะ คณะแมประยูร ยมเยี่ยม และคณะแม ขวัญจิ ตร ศรีป ระจั นต7. วิท ยานิ พนธปริญ ญาวารสารศาสตรมหา บัณฑิ ต (สื่อสารมวลชน) คณะวารสารศาสตรและสื่ อสารมวลชน มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร, ๒๕๔๗. สํา นักงานคณะกรรมการวั ฒ นธรรมแหงชาติ . ศิ ลปนแหงชาติ ๒๕๓๗. กรุงเทพฯ: โรงพิมพคุรุสภาลาดพร#าว, ๒๕๓๘. หนั งสื อพิ มพไทยโพสต. คิ ดถึ งแมประยูร . ใน ขาวทั่ว ไป คอลั มน: สภา ประชาชน. ฉบับวันพฤหัสบดีที่ ๒๕ พฤศจิกายน ๒๕๕๓. หนังสือพิมพไทยโพสต. คิดถึงแมประยูร ต#นฉบับลําตัดศาลายา. ใน คอลัมน: ศิลปวัฒนธรรม. ฉบับวันที่ ๒๑ กุมภาพันธ ๒๕๕๔. หวังเต=ะ. เพลงพื้นบ#าน. เข#าถึงเมื่อวันที่ ๑๙ มกราคม ๒๕๕๕ จากเว็บไซต http://www.thaigoodview.com
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๒๘๙
อพิสิทธิ์ ธีระจารุวรรณ. “แมประยูร ยมเยี่ยม...ลมหายใจแหงเพลงลําตัด”. คอลั ม น คนของแผนดิ น ใน ศิ ล ปวั ฒ นธรรม. ๑๖, ๕ (มี น าคม ๒๕๓๘). อภิลักษณ เกษมผลกูล และ นิภัทรา เทพนิมิต. ลํานําคําหวาน เรื่องเลาผาน เพลงพื้นบานจากศาลายา. นครปฐม: สาขาวิชาภาษาไทย คณะศิลป ศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล, ๒๕๕๒. เอนก นาวิกมูล. เพลงนอกศตวรรษ. พิมพ7ครั้งที่ ๔. กรุงเทพฯ: มติชน, ๒๕๕๐. อุนเรือน ยมเยี่ยม. น#องสาวของแมประยูร ยมเยี่ยม. สัมภาษณ, ๒๔ มกราคม ๒๕๕๕.
๒๙๐ |
ประยูรนิทรรศน
ภาคผนวก
๒๙๒ |
ประยูรนิทรรศน
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๒๙๓
บัญชีสํารวจเอกสารสวนบุคคล (สบ) นางประยูร ยมเยี่ยม ศิลปนแหงชาติ พ.ศ. ๒๕๓๙ – ๒๕๕๑
จัดทําโดย ศูนย/สยามทรรศน/ศึกษา มหาวิทยาลัยมหิดล
๒๙๔ |
ประยูรนิทรรศน
(1) สบ 1.1 – 1.6 นางประยูร ยมเยี่ยม ปริมาณเอกสารจํานวน 6 แฟ6ม 1 กลอง อายุเอกสารระหวาง พ.ศ. 2539 – 2551
ประวัติ นางประยูร ยมเยี่ยม เปนศิลปนเพลงพื้นบ%านที่มีความเชี่ยวชาญเพลง ลําตัด เกิดเมื่อวันที่ 30 สิงหาคม พ.ศ. 2476 ที่จังหวัดนนทบุรี บิดาชื่อคล%าย มารดาชื่อจีบ มีอาชีพเปนชาวสวน จบการศึกษาระดับประถมศึกษาป7ที่ 4 จาก โรงเรียนวัดสาละวัน ตําบลศาลายา อําเภอพุทธมณฑล จังหวัดนครปฐม เข%าสู> อาชีพแสดงลําตัดเมื่ออายุได% 13 ป7 และเริ่มออกแสดงลําตัดเปนครั้งแรกขณะมี อายุ 15 ป7 จากนั้นได%เข%าร>วมกับคณะแม>จรูญ ซึ่งเปนคณะลําตัดที่มีชื่อเสียงมาก ในสมัยนั้น กระทั่งได%พบกับ “หวังเตFะ” พ>อเพลงลําตัดชื่อดัง จึงได%ร>วมประชัน ลํ า ตั ด กั น บ> อยๆ จนกลายเปนคู> ป ระชั น ลํ า ตั ด ยอดนิ ย มมายาวนาน และได% แต>งงานกันในที่สุด ภายหลังได%หย>าร%างไป อย>างไรก็ดี ทั้งสองก็ยังคงแสดงลําตัด
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๒๙๕
ร>วมกันตลอดมา นอกจากเปนผู%เชี่ยวชาญด%านลําตัดแล%ว นางประยูร ยมเยี่ยม ยังสามารถแสดงเพลงพื้นบ%านได%อีกหลายประเภท เช>น เพลงเกี่ยวข%าว เพลง ฉ>อย เพลงอีแซว เพลงเรือ เพลงขอทาน เปนต%น นางประยูร ยมเยี่ยม เปนผู%ริเริ่มนําการแสดงลําตัดมาบันทึกเปนเทป คาสเซ็ทและวิดีโอเทปออกจําหน>าย และเคยออกเทปเพลงแปลงร>วมกับบุญ ธรรม พระประโทน เปนแขกรับ เชิญ ให% กับธงไชย แมคอิ นไตย ในคอนเสิรต "แบบ เบิรด เบิรด" ตอน แบบเบิรด เบิรด อีกแบบ ในป7 พ.ศ. 2530 และตอน ความสุข ความทรงจํา ไม>มีที่สิ้นสุด ในป7 พ.ศ. 2534 สามารถนําการแสดงลําตัด ไปเผยแพร>ในต>างประเทศ และเปนสื่อประชาสัมพันธในการช>วยเหลือสังคมและ ประเทศชาติ เพื่อสื่อความหมายให%ผู%ฟOงได%รับข%อมูลข>าวสารที่ทันต>อเหตุการณ ด%วยรูปแบบความบันเทิงอย>างแยบคายและสนุกสนาน โดยมีความมุ>งมั่นที่จะ เผยแพร>และรักษาเพลงพื้นบ%านของไทยเอาไว% เพื่อถ>ายทอดศาสตรและศิลปP ให%แก>รุ>นหลานรวมทั้งนิสิตนักศึกษา จึงได%รับการยกย>องเชิดชูเกียรติเปนศิลปน แห>งชาติ สาขาศิลปะการแสดง (เพลงพื้นบ%าน-ลําตัด) ประจําป7 พ.ศ. 2537 นาง ประยูร ยมเยี่ยม ถึงแก>กรรม เมื่อวันที่ 20 พฤศจิกายน พ.ศ. 2553 ขณะอายุได% 77 ป7 เอกสารส>วนบุคคลของนางประยูร ยมเยี่ยม ได%รับมอบจากทายาทของ ท>านเมื่อ พ.ศ. 2553 ลักษณะเอกสารบรรจุในกระเปUาเอกสารสีน้ําตาล 1 ใบ ประกอบด%วยสมุดจดบันทึกและกระดาษแผ>นเกี่ยวกับเพลงและกลอนต>างๆ ซึ่ง บันทึกโดยลายมือของท>านเองและบุคคลอื่นจดบันทึกในลักษณะรวบรวมผลงาน ของท>าน และบางส>วนเปนเอกสารตีพิมพ ส>วนเนื้อหาเปนเรื่องเกี่ยวกับกลอนลํา ตัด อีแซว แหล> เพลงลูกทุ>งแปลง เพลงฉ>อย ลิเก เพลงฉุยฉาย และกลอนอื่นๆ เปนต%น ส>วนผลงานของท>านที่อยู>ในลักษณะเทป ซีดี ศูนยสยามทรรศนศึกษา จัดเก็บในฐานข%อมูลเพลงพื้นบ%าน เพื่อให%บริการแก>ผู%สนใจทั่วไป
๒๙๖ |
ประยูรนิทรรศน
ระบบการจัดเรียง สถานที่จัดเก็บ ป=ที่จัดทําบัญชีสํารวจเอกสาร ผู?จัดทํา
จัดเรียงตามลําดับเหตุการณและป7 พ.ศ. ศูนยสยามทรรศนศึกษา มหาวิทยาลัยมหิดล เมษายน พ.ศ. 2555 นายดรณ แก%วนัย ศูนยสยามทรรศนศึกษา มหาวิทยาลัยมหิดล
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๒๙๗
สารบัญ
(1) สบ 1 .1 ชุมนุมกลอน พ.ศ. 2539 (1) สบ 1 .2 สมุดบันทึกชุมนุมกลอน พ.ศ. (1) สบ 1 .3 สมุดบันทึกชุมนุมกลอน 2 พ.ศ. (1) สบ 1 .4 สมุดเพลงยอดนิยม ประยูร ยมเยี่ยม พ.ศ. (1) สบ 1 .5 สมุดสารบัญเพลง พ.ศ. 2539 (1) สบ 1 .6 ชุมนุมกลอน 2 พ.ศ. 2534 - 2551
หน?า 298 305 306 307 312 317
๒๙๘ |
เลขที่ 1
2
ประยูรนิทรรศน
(1) สบ 1 นางประยูร ยมเยี่ยม .1 ชุมนุมกลอน พ.ศ. 2539 (1 – 14) กล>อง 1 เรื่อง พ.ศ. จํานวน หน?า 1. ลิเกชาละวัน 8 2. อีแซว ขวัญจิตร 3. อีแซว 4. ฉ>อย บันทึกดวยดินสอเปนลายมือเขียน [ไม>ระบุวัน เดือน ป7] 1. (กลอนไม> มี ชื่ อ ) กล> า วถึ ง คํ า 9 บูชาครูบาอาจารย และเยาะเย%ยลําตัด นายณรงคและนายทวี 2. กลอนลิง 3. กลอนแรง ช 4. ไม%เท%าเพื่อนแท% ขอ 1 – 4 บันทึกเปนตัวพิมพหมึกสีดํา 5. (กลอนไม>มีชื่อ) กล>าวถึง สุภาพสตรีหญิงชรา บันทึกดวยปากกาสีนา้ํ เงิน เปน ลายมือเขียน
หมายเหตุ (1) สบ 1.1/1
(1) สบ 1.1/2
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๒๙๙
เลขที่
3
4
5
เรื่อง 6. กลอนลาข%อสอบ บันทึกดวยปากกาสีนา้ํ เงินเปน ลายมือเขียน 7. (กลอนไม>มีชื่อ) กล>าวถึงลําตัด กษัตริย บันทึกดวยตัวพิมพสีน้ําเงิน [ไม>ระบุ วัน เดือน ป7] 1. ลิเก 2. ผู%หญิงน%าเดีย 3. เกี่ยวข%าว บันทึกดวยปากกาสีน้ําเงินและสีดําเปน ลายมือ เขียน [ไม>ระบุ วัน เดือน ป7] 1. เม%ยเจิง มะเทิ่ง 2. วงศจักรกลา พระยาน%อย 3. ถวายพระพรราชวงศจักรี บันทึกดวยปากกาสีนา้ํ เงินและสีดํา เปนลายมือ เขียน [ไม>ระบุ วัน เดือน ป7] 1. ลําตัด 2. ฉ>อย 3. เพลงฉุยฉาย
พ.ศ.
จํานวน หน?า
หมายเหตุ
-
6
(1) สบ 1.1/3
-
6
(1) สบ 1.1/4
-
55
(1) สบ 1.1/5
๓๐๐ |
เลขที่
6
ประยูรนิทรรศน
เรื่อง 4. อีแซว (เสนาะ และ แม> ประยูร) 5. อีแซว ถวายราชวงศจักรี 6. ไหว%ครู 7. เพลงฉ>อย ตําราพรหมชาติ 8. เพลงพวงมาลัย (เพลงอีแซว) 9. เพลงเรือ 10. ละครชาตรี 11. อีแซว ตํานานสงกรานตไทย (ขวัญจิต ศรีประจันท กับแม> ขวัญใจ) 12. ลิเก (ชาละวัน) 13. แหล> สอนเยาวชน 14. เพลงจังหวะสามช>า 15. อีแซว โขน เรื่องเมขลา รามสูร บันทึกดวยปากกาสีนา้ํ เงิน เปน ลายมือเขียน [ไม>ระบุ วัน เดือน ป7] ลําตัด กลอนล%น พระคุณพ>อพระคุณ แม> บันทึกดวยปากกาสีนา้ํ เงิน เปน
พ.ศ.
จํานวน หน?า
หมายเหตุ
-
3
(1) สบ 1.1/6
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๓๐๑
เลขที่
7
8
9
เรื่อง ลายมือเขียน [ไม>ระบุ วัน เดือน ป7] ลําตัด กลอนสด ไม>มีชื่อ บันทึกดวยตัวพิมพสีดํา [ไม>ระบุ วัน เดือน ป7] ลําตัดไม>มีชื่อ กล>าวถึงลักษณะการเล>น ลําตัดแต>โบราณ (นายทวี ศรีบัวทอง) บันทึกดวยตัวพิมพสีดํา [ไม>ระบุ วัน เดือน ป7] 1. กลอนเลา หญิงแก%-ชายแก% (แม>ประยูร) 2. นางหงสกลอนหลอก 3. กลอนลอน 4. ซ%อมมอญ 5. กลอนลี 6. กลอนลัน 7. เกี้ยวกลอนเลอ 8. เลาดวงดาว 9. กลอนลัยตบมือ 10. ตาเบFะ 11. ลูตั้งกํานนครู 12. ลัยหมูไปไก>มา
พ.ศ.
จํานวน หน?า
หมายเหตุ
-
2
(1) สบ 1.1/7
-
6
(1) สบ 1.1/8
-
37
(1) สบ 1.1/9
๓๐๒ |
เลขที่
10
11
ประยูรนิทรรศน
เรื่อง
พ.ศ.
13. กลอนลอ 14. อีแซว (คาถามหานิยม) บันทึกดวยปากกาสีนา้ํ เงิน สีดํา และสี แดง เปนลายมือเขียน [ไม>ระบุ วัน เดือน ป7] เชิญเสียสละกันบ%าง บันทึกดวยปากกาสีนา้ํ เงิน สีดํา และสี แดง เปนลายมือเขียน [ไม>ระบุ วัน เดือน ป7] 1. กลอนในงานอบรม 2539 1.1 กลุ>ม 1 1.2 เพลงเรือ เรื่อง พ>อ..แม> รังแกฉัน กลุ>ม 3 1.3 เพลงฉ>อย 1.4 เพลงเกี่ยวข%าว กลุ>มที่ 5 1.5 บทไหว%ครูลําตัด 1.6 บทลําตัดนางวันทอง 1.7 บทลําตัดพลายงาม 1.8 บทลําตัดนางทองประศรี 1.9 เพลงเต%นกํารําเคียว กลุ>ม 7 [2 ส.ค.2539] 1.10 ขอ บคุ ณ อา จา ร ย
จํานวน หน?า
หมายเหตุ
3
(1) สบ 1.1/10
20
(1) สบ 1.1/11
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๓๐๓
เลขที่
12
13
14
เรื่อง
พ.ศ.
วารุณี-อาจารยดาวเรือง ( คุ ณ จิ น ต น า ก ล% า ย ประยงค) [31 ก.ค.2539] 1.11 ขอบคุ ณ แม> ป ระยู ร พ> อ ชิ น กร พ> อ ลออ แม> ส ว ย สุ ด า แ ล ะ ค ณ ะ รํามะนา (คุณจินตนา กล%ายประยงค) เอกสารสําเนาบันทึกดวยปากกา เปน ลายมือเขียนสีดาํ และตัวพิมพสีดํา กลอนโครงการเงินผัน กสช. (นายกรัฐมนตรี ม.ร.ว. คึกฤทธิ์ ปราโมช) บันทึกดวยปากกาหมึกซึมสีดาํ และสีน้ํา เงินเปนลายมือเขียน [ไม>ระบุ วัน เดือน ป7] 2540 1. เพลงอีแซว ทิ้งกระจาด 2. เพลงเกี่ยวเข%า เอกสารสําเนาโทรสารตัวพิมพสีดําไม( ชัดเจน [Aug. 15 1997] นางหงส กลอนลัย บันทึกดวยปากกาสี -
จํานวน หน?า
หมายเหตุ
6
(1) สบ 1.1/12
2
(1) สบ 1.1/13
2
(1) สบ
๓๐๔ |
เลขที่
ประยูรนิทรรศน
เรื่อง น้ําเงินและดินสอสีดาํ เปนลายมือเขียน [ไม>ระบุ วัน เดือน ป7]
พ.ศ.
จํานวน หน?า
หมายเหตุ 1.1/14
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๓๐๕
เลขที่ 1
(1) สบ 1 นางประยูร ยมเยี่ยม .2 สมุดบันทึกชุมนุมกลอน พ.ศ. – (1 ) กล>อง 1 เรื่อง พ.ศ. จํานวน หมายเหตุ หน?า 1. กลอนลัน (1) สบ 1.2 2. กลอนเลิง 3. กลอนลี 4. กลอนลีแฟนแต (ตัดพ%อพ>อ ลออ) 5. กลอนลัง 6. กลอนเชิญชวนไปเลือกตั้ง เปนสมุดบันทึกไม(มีปก บันทึกดวย ดินสอและปากกาสีนา้ํ เงินเปน ลายมือเขียน [ไม>ระบุวัน เดือน ป7]
๓๐๖ |
เลขที่ 1
ประยูรนิทรรศน
(1) สบ 1 นางประยูร ยมเยี่ยม .3 สมุดบันทึกชุมนุมกลอน 2 พ.ศ. – (1 ) กล>อง 1 เรื่อง พ.ศ. จํานวน หมายเหตุ หน?า 1. กลอนไม> มี ชื่ อ เนื้ อความกล> า ว 11 (1) สบ 1.3 ถวายสั กการะสมเด็ จ พระเทพ รัตนราชสุดา เจ%าฟeามหาจักรีสิ ริ น ธร รั ฐ สี ม าคุ ณ ากรป ยชาติ สยามบรมราชกุมารี 2. ฉ>อย เชิญรับประทานอาหารที่ บ%านสาวๆ
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๓๐๗
เลขที่ 1
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17.
(1) สบ 1 นางประยูร ยมเยี่ยม .4 สมุดเพลงยอดนิยม ประยูร ยมเยี่ยม พ.ศ. (1 – 2) กล>อง 1 เรื่อง พ.ศ. จํานวน หมายเหตุ หน?า เพลงแปลงหญิง 71 (1) สบ ชวาลาที่รัก 1.4/1 หน%าด%านหน%าทน (ด%านหน%า) สาวร%อยเอ็ด หนาวใหมคนดี ล%วงกระเปUา สาวผักไหf มันยกล>อง ใครทําใคร หนุ>มนารอนาง ปูไข>ไก>หลง บางประกง หญิงร%อง แด>คุณปUา มาธา ดาวเคียงเดือน หญิงร%อง ขันหมากเศรษฐี น้ํามันขาดแคลน หลานย>าโม
๓๐๘ |
ประยูรนิทรรศน
เลขที่
เรื่อง 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25.
26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33. 34. 35. 36.
หิ้วกระเปUาเข%าซังเต มอเตอรไซคคนรวย ไอ%หนุ>มเศรษฐี สาวสวนพุทรา หลานย>าโม (เพลง 2) ท>าขนุน (ทํานองท>าฉลอม) โรคมันกิน (ทํานองสิน้ กลิน่ ดิน) กลอนไม>มีชื่อ เนื้อความ สอนให%ละเว%นการพนันทุก ชนิด เข%ารู%กันมานานแล%วลุง ไปหลายวัน ฆ>าก็ตายไม>ฆา> ก็ตาย ชวนน%องขึ้นเตียง (ชาย) ชวนน%องขึ้นเตียง (หญิง) บัวน%อยคอยรัก (ชาย) เสียวความรู%สึก ใครลืมใคร ยายฉfอยแกะหูด ขายหวย โชคดีที่รัก
พ.ศ.
จํานวน หมายเหตุ หน?า
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๓๐๙
เลขที่
เรื่อง 37. 38. 39. 40. 41.
เล>นไม>ยาก จักรยานคนจน (ชาย) จักรยานคนจน (หญิง) บัวน%อยคอยรัก (หญิง) บ%านพี่ขาดหม%อหุงข%าว (ชาย) 42. เว%าแม>นบ> (ชาย) 43. (รักข%ามคลอง) หญิง 44. เว%าแม>นบ> 45. กลอนถวายสักการะ ราชวงศจักรี 46. กลอนฉิมพลีพินาศ 47. ดอกโสน 48. พุ>มพวง 49. โสนเสดา (สะเดา) 50. กลอนเชียรนักการเมือง ท%องถิ่นกลุ>มพัฒนา 51. แม>ดอกหน%างัว 52. วิถีจิต (อภิธรรม) 53. กลอนสด (แม>ศรีนวล) เปนสมุดบันทึกใชเขียนจากดานหนา และดานหลังเขามาบรรจบกัน
พ.ศ.
จํานวน หมายเหตุ หน?า
๓๑๐ |
เลขที่
2
ประยูรนิทรรศน
เรื่อง บันทึกดวยปากกาสีนา้ํ เงินและสีดํา เปนลายมือเขียน 54. [ไม>ระบุวัน เดือน ป7] 1. วันที่ 13 มิถุนายน สอน เพลง 2 อย>าง กล>าวถึงการ สอนทํานองเพลง 2. เพลงฉ>อย ขึ้นต%นด%วยบทไหว% ครู 3. กับข%าวเพชญฆาต 4. เที่ยวเล>นในสวนดาวเรือง 5. เพลงเรือ 6. ทํานองเสนาะโศกสูง เรื่อง การทําบุญสุนทาน 7. ลําตัดหัดใหม> 8. ลําตัดนอนกอดหมา 9. ลําตัดโบราณนิยมเล>นแจ%ง 10. คมมีดคม 11. ลําตัดอวยพรส>งท%ายป7เก>า ต%อนรับป7ใหม> 12. กลอนลัน (กระบี่) 13. ลําตัดอวยพร (ทํานองเสนาะ หรือทํานองโศก)
พ.ศ.
-
จํานวน หมายเหตุ หน?า
36
(1) สบ 1.4/2 (ด%านหลัง)
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๓๑๑
เลขที่
เรื่อง เปนสมุดบันทึกใชเขียนจากดานหนา และดานหลังเขามาบรรจบกัน บันทึกดวยปากกาสีนา้ํ เงินและสีดํา เปนลายมือเขียน 14. เชิญชวนไปเลือกตั้ง (วันที่ 22 เปนวันเลือกตั้ง) 15. แม>ประยูรพรรณนาถึง สุขภาพและสังขาร 16. แหล>ออมสิน 17. ลําตัดออมสิน 18. กลอนริม 19. กลอนลองไหว%ครู 20. กลอนเกี้ยวสาวเอFาะๆ เปนสมุดบันทึกใชเขียนจากดานหลัง และดานหนาเขามาบรรจบกัน บันทึกดวยปากกาสีนา้ํ เงินและสีดํา เปนลายมือเขียน [13 มิถุนายน ไม>ระบุป]7
พ.ศ.
จํานวน หมายเหตุ หน?า
๓๑๒ |
เลขที่ 1
ประยูรนิทรรศน
(1) สบ 1 นางประยูร ยมเยี่ยม .5 สมุดสารบัญเพลง พ.ศ. 2539 – 2543 (1 ) กล>อง 1 เรื่อง พ.ศ. 1. เทิดพระเกียรติ 72 พรรษา [18,23/11/42 ดาว] 2. สองไม% [12/12/42 ดาว] 3. เทิดพระเกียรติ 72 พรรษา [5/12/42 ด.ญ. ณัฐลิตา เบญจมาศ เขียนประกวด] 4. แหล>อวยพร [1/1/43 ดาว] 5. ต>อกลอนลัน ชาย-หญิง [2/1/42 ดาว] 6. แหล>อวยพร (ปล>องรถไฟ) 7. แก%กลอนลันขนม (ชาย) [6/1/43 ดาว] 8. กลอนลู (เช>าหนังเอ็กซ) [21/1/43 ดาว] 9. แก%กลอนลู (ผมแข็ง) 10. กลอนลา (ประวัติของลํา ตัด) [22/1/43 ดาว]
จํานวน หมายเหตุ หน?า 2539 – 86 (1) สบ 1.5 2543
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๓๑๓
เลขที่
เรื่อง 11. กลอนลาว>า (ทิ้งดิ่ง) 12. เพลงกลอนลาออกตัว (วัน รับปริญญาดุษฎีบัณฑิต) วาณิช จรุงกิจอนันต (ประพันธ) 13. กลอนไล (วันรับศิลปน แห>งชาติ) วาณิช จรุงกิจ อนันต (ประพันธ) 14. แหล>ลอยกระทง [23/1/43 ดาว] อาจารยชินกร ไกร ลาศ ประพันธ [1 ต.ค. 40] 15. กลอนไล (โรคเอดส) 16. นางหงสกลอนลุง-ลี-เลา 17. นางหงสกลอนไล-แล [30/1/43 ดาว] 18. ต>อกลอนลอน (ชาย-หญิง) 19. แก%เกี้ยวกลอนรุน 20. แก%กลอนลํา (ซดแกงต%มยํา) 21. ซ%อมลูกคู>กลอนแหลก 22. ซ%อมลูกคู>กลอนเลือง 23. แหล>วันมหาสงกรานต
พ.ศ.
จํานวน หมายเหตุ หน?า
๓๑๔ |
เลขที่
ประยูรนิทรรศน
เรื่อง 24. ท>องเที่ยวเมืองไทย [6/ต.ค./39 ชินกร ไกรลาศ ประพันธ] 25. ซ%อมมอญกลอนหลอด 26. สดุดีมหาราชินี (กลอนลัน) [8/2/43] 27. กลอนลันปkน 28. แก%ไพ>กลอนลัน 29. แก%กลอนขุดมัน/กลอนลัน ข%าวเหนียวแม>ประยูร 30. แก%ลันขยับ 31. แก%กระบี่กลอนลัน 32. กลอนลัน (เลี้ยงอาหาร) 33. ตอบแม>บ%านกลอนลัน 34. กลอนเลียว (สอนหญิง) [14/2/43] 35. กลอนเลาเพราะ (ออกตัว) [17/2/43] 36. กลอนเลาสอนหญิง (ขอ บรรยาย) 37. กลอนเลาว>า (นี่ละหนอ) 38. กลอนเลายกคน
พ.ศ.
จํานวน หมายเหตุ หน?า
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๓๑๕
เลขที่
เรื่อง 39. 40. 41. 42. 43. 44. 45. 46. 47. 48. 49. 50. 51. 52. 53.
กลอนเลาหมา กลอนเลาเกา – หวย กลอนเลาว>า (ได%ฟงO ข%อลิขิต) กลอนลอน (สอนหญิง) กลอนลอง เกิด แก> เจ็บ ตาย [6/2/42] กลอนลันเพราะ (โอ%โฉลก) [7/3/43] กลอนลันขยับ กลอนลังออกตัว (ท>านผู%ชม ที่นี่) ลัง (บรรจงหัด แม>มดเจ%า เสน>ห) [10/5/43] กลอนลังกลัว กลอนลาออกตัว (มาละ โหวย) [16/5/43] กลอนลา (ขอเผยพจน) แก%เกี้ยวกลอนลี [19/6/43] กลอนเลียง (ท>านสนุก ครึกครื้น) กลอนเลียวสอนหญิง [20/6/43]
พ.ศ.
จํานวน หมายเหตุ หน?า
๓๑๖ |
เลขที่
ประยูรนิทรรศน
เรื่อง 54. กลอนเลียว (ส%มโอ) 55. กลอนเล็น เปนสมุดบันทึกดวยปากกาสีนา้ํ เงิน และสีดาํ เปนลายมือเขียน
พ.ศ.
จํานวน หมายเหตุ หน?า
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๓๑๗
เลขที่ 1
2
3
4
(1) สบ 1 นางประยูร ยมเยี่ยม .6 ชุมนุมกลอน 2 พ.ศ. 2534 – 2551 (1 – 20) กล>อง 1 เรื่อง พ.ศ. จํานวน หมายเหตุ หน?า 1. เพลงลําตัดเทิดพระเกียรติ 10 (1) สบ คณะแม>ประยูร [ไม>ระบุวนั 1.6/1 เดือน ป7] 2. กลอนแหล>เฉลิมพระเกียรติ “อยุธยา ร>มด%วยพระบารมี” บันทึกเปนตัวพิมพหมึกสีดํา [ไม>ระบุวัน เดือน ป7] 1. กลอนรู 11 (1) สบ 2. กลอนลูผู%หญิง 1.6/2 3. กลอนลมชาย-หญิงแก%กัน บันทึกเปนตัวพิมพหมึกสีดํา [ไม>ระบุวัน เดือน ป7] กระบี่ชายร%อง 6 (1) สบ บันทึกเปนตัวพิมพหมึกสีดํา 1.6/3 [ไม>ระบุวัน เดือน ป7] กลอนลัน (กระบี่) ผู%หญิงแก% 3 (1) สบ บันทึกเปนตัวพิมพหมึกสีดํา 1.6/4
๓๑๘ |
เลขที่
5
6
7
8
ประยูรนิทรรศน
เรื่อง [ไม>ระบุวัน เดือน ป7] ลําตัดฟุตบอลกลอนรู แต>งโดยชินกร ไกรลาศ บันทึกเปนตัวพิมพหมึกสีดํา [22 เมษายน 2534] สอนหญิง กลอนเลียว บันทึกดวยปากกาสีนา้ํ เงิน เปน ลายมือเขียน [ไม>ระบุวัน เดือน ป7] 1. ลําตัดขึ้นหน%ากลอง 1 2. ลําตัดขึ้นหน%ากลอง 2 3. บทลําตัด บันทึกเปนตัวพิมพหมึกสีดํา [ไม>ระบุวัน เดือน ป7] 1. ลําตัดเพื่อเยาวชน 1 2. ลําตัดเพื่อเยาวชน 2 3. ลําตัดร%องก>อนลง 4. ลําตัดกลอนแลง 1 5. ลําตัดกลอนแลง 2 6. ลําตัดกลอนแลง 3 บันทึกเปนตัวพิมพหมึกสีดํา [ไม>ระบุวัน เดือน ป7]
พ.ศ.
จํานวน หมายเหตุ หน?า
2534
2
(1) สบ 1.6/5
-
2
(1) สบ 1.6/6
-
3
(1) สบ 1.6/7
-
5
(1) สบ 1.6/8
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๓๑๙
เลขที่
เรื่อง
พ.ศ.
9
1. ลําตัดอาหารหวานคาว 1 2. ลําตัดอาหารหวานคาว 3 3. ลําตัดกลอนไร 1 บันทึกเปนตัวพิมพหมึกสีดํา [ไม>ระบุวัน เดือน ป7] 1. ลําตัดเดินดงกลอนรู 2. ลําตัดกลอนรู 2 3. ลําตัดกลอนรู 3 4. ลําตัดกลอนรู 4 5. กลอนลูว>า บันทึกเปนตัวพิมพหมึกสีดํา [ไม>ระบุวัน เดือน ป7] 1. กลอนแลว ชาย-หญิงแก% 1 2. กลอนลม ชาย-หญิงแก%กัน บันทึกเปนตัวพิมพหมึกสีดํา [ไม>ระบุวัน เดือน ป7] กลอนเล็นหญิง 2 บันทึกเปนตัวพิมพหมึกสีดํา [ไม>ระบุวัน เดือน ป7] 1. กลอนเลอ (ผู%ชายร%อง) 2. กลอนหลอกแก%ผู%ชาย 3. กลอนเลาะผูช% าย
-
10
11
12
13
จํานวน หมายเหตุ หน?า 4 (1) สบ 1.6/9
-
6
(1) สบ 1.6/10
-
2
(1) สบ 1.6/11
-
2
(1) สบ 1.6/12
-
6
(1) สบ 1.6/13
๓๒๐ |
เลขที่
14
15
16
ประยูรนิทรรศน
เรื่อง 4. กลอนลี๊บ 5. กลอนลอน 6. ช. ร%อง (ร%องแซวแม>ประยูร ไม>นุ>งกางเกงใน) บันทึกเปนตัวพิมพหมึกสีดํา [ไม>ระบุวัน เดือน ป7] 1. (กลอนไม> มี ชื่ อ) ลู ก คู> . ..คลื นคลื น คลื้ น เคลง เสนาะ วังเวง คล%ายเพลงดนตรี 2. เพลงว>า ช...พี่น%องที่ไทยที่ นับถือ... บันทึกเปนตัวพิมพหมึกสีดํา [ไม>ระบุวัน เดือน ป7] 1. (กลอนไม> มี ชื่ อ ) โอ% โ ฉลก โชคชะตา ที่ เกิ ด มาเปน ชีวิต… 2. นางหงสกลอนลัย บันทึกเปนตัวพิมพหมึกสีดํา [ไม>ระบุวัน เดือน ป7] 1. แหล> ต>อต%านการซื้อเสียง 1 2. แหล> ต>อต%านการซื้อเสียง 2 ชินกร ไกรลาศ ประพันธ
พ.ศ.
จํานวน หมายเหตุ หน?า
-
6
(1) สบ 1.6/14
-
9
(1) สบ 1.6/15
-
3
(1) สบ 1.6/16
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๓๒๑
เลขที่
17
18
เรื่อง 3. (กลอนไม> มี ชื่ อ) พู ด ถึ ง เรื่ อ ง สิลค%าขาออก บั น ทึ ก เปนตั ว พิ ม พหมึ ก สี ดํ า และ บั น ทึ ก ด ว ย ห มึ ก สี น้ํ า เ งิ น เ ป น ลายมือเขียน [ไม>ระบุวัน เดือน ป7] 1. เพลงอีแซว กลุ>ม 2 2. พระร>วง บันทึกเปนตัวพิมพหมึกสีดํา [ไม>ระบุวัน เดือน ป7] 1. (อี แ ซว) คนรักผื น หนั ง คน ชังผืนเสื่อ 2. เพลงเกี่ยวข%าว 3. เพลงรักษาชาติ 4. อีแซวไหว%, เรื่องเกี่ยวกับ การเมืองไทย [27 มิ.ย. -] 5. เพลงฉ>อย เกี่ยวกับการเมือง สมัยนายกสมัคร 6. ฉ>อย เกี่ยวกับการเมืองเรื่อง คตส. 7. ฉ>อย (หญิง) เกี่ยวกับ การเมืองสมัยพรรค
พ.ศ.
จํานวน หมายเหตุ หน?า
-
2
(1) สบ 1.6/17
2551
13
(1) สบ 1.6/18
๓๒๒ |
เลขที่
19
20
ประยูรนิทรรศน
เรื่อง ประชาชน 8. เกี่ยวข%าว 9. เสภา บันทึกเปนตัวพิมพหมึกสีดํา [แพรสะบัด 24 มิถุนายน 2551] เพลงฉ>อย (ม%วน 1) บันทึกเปนตัวพิมพหมึกสีดํา [ไม>ระบุวัน เดือน ป7] 1. เพลงเกี่ยวข%าว ม%วนสอง 2. (กลอนไม>มีชื่อ) จดบัญชีทํา กระล>อน ชะเจ%ากรหน%าโง> บั น ทึ ก เปนตั ว พิ ม พหมึ ก สี ดํ า และ บั น ทึ ก ด ว ย ห มึ ก สี น้ํ า เ งิ น เ ป น ลายมือเขียน [ไม>ระบุวัน เดือน ป7]
พ.ศ.
จํานวน หมายเหตุ หน?า
-
2
(1) สบ 1.6/19
-
4
(1) สบ 1.6/20
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๓๒๓
ภาพจดหมายเหตุการจัดทําหุนรูปปDEนแมประยูร ยมเยี่ยม ระหว>าง ๒๓ มกราคม – ๒๗ กุมภาพันธ ๒๕๕๔
งานปOnนดินเหนียวหุ>นรูปปOnนแม>ประยูร ยมเยี่ยม ๒๓ มกราคม ๒๕๕๔
๓๒๔ |
ประยูรนิทรรศน
ศิลปนขณะขึน้ รูปหุ>นแม>ประยูร
ภาพถ>ายแม>อุ>นเรือน น%องสาวแม>ประยูรที่ใช%เป็นแบบท>ารําของหุ>นรูปปOnน
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๓๒๕
ภาพถ>ายหน%าตรงของแม>ประยูร ยมเยี่ยม ที่ใช%เปนแบบในการปOนn รูปปOนn
๓๒๖ |
ประยูรนิทรรศน
แม>อุ>นเรือน น%องสาวแม>ประยูรขณะตรวจเยี่ยมศาลาแม>ประยูร ณ วัดสาลวัน อ.พุทธมณฑล จ.นครปฐม
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๓๒๗
งานปOnนขี้ผงึ้ หุ>นรูปปOนn แม>ประยูรเพื่อเตรียมหล>อสัมฤทธิ์ ๒๘ มกราคม ๒๕๕๔
๓๒๘ |
ประยูรนิทรรศน
ตรวจเยี่ยมงานปOnนขี้ผงึ้ หุ>นรูปปOนn แม>ประยูรเพื่อเตรียมหล>อสัมฤทธิ์
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๓๒๙
ขั้นตอนการเททองหล>อรูปปOnนแม>ประยูร ยมเยี่ยม ๓ กุมภาพันธ ๒๕๕๔
๓๓๐ |
ประยูรนิทรรศน
ขั้นตอนการเททองหล>อรูปปOnนแม>ประยูร ยมเยี่ยม ๓ กุมภาพันธ ๒๕๕๔
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๓๓๑
หุ>นแม>ประยูร ที่หล>อเสร็จสมบูรณตั้งไว%ในงานทําบุญสตมวาร (๑๐๐วัน) ณ ศาลาการเปรียญวัดสาลวัน อ.พุทธมณฑล จ.นครปฐม
๓๓๒ |
ประยูรนิทรรศน
ลําตัดนักศึกษาชมรมรักษเพลงพื้นบ%าน คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล ปะทะศิลปนลําตัดมืออาชีพ ในงานฉลองหุ>นรูปปOnนแม>ประยูร
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๓๓๓
พิธีเลี้ยงพระ และเชิญหุ>นรูปปOnนแม>ประยูรเข%าสู>ศาลาที่วัดสาลวัน ๒๗ กุมภาพันธ ๒๕๕๔
๓๓๔ |
ประยูรนิทรรศน
เชิญหุ>นรูปปOนn แม>ประยูรเข%าสู>ศาลาที่วัดสาลวัน ๒๗ กุมภาพันธ ๒๕๕๔
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๓๓๕
เหล>าคณะลําตัดนําโดยพ>อสงคราม ร%องลําตัดเชิญแม>ประยูรเข%าศาลา
๓๓๖ |
ประยูรนิทรรศน
พิธีบรรจุอัฐิแม>ประยูรที่ฐานหุ>นรูปปOnนแม>ประยูร
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๓๓๗
พระสงฆสวดมาติกาบังสุกลุ อุทิศส>วนกุศลให%แก>แม>ประยูร ยมเยี่ยม
๓๓๘ |
ประยูรนิทรรศน
แมประยูรในความทรงจํา
แม>ประยูร ยมเยี่ยม กับแม>จรูญ บุณยทัต ถ>ายเมื่อ พ.ศ. ๒๕๑๙ ในงานแต>งงานพ>อสงคราม
แม>ประยูร ยมเยี่ยมถ>ายกับศิลปนและนักพูดชื่อดัง
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๓๓๙
กําหนดการงาน “เล>าขานตํานานศาลายา” ครั้งที่ ๖ “อยู เปHน – เย็น สุข : น้ํากับชีวิตชาวศาลายา” ๘ กุมภาพันธ ๒๕๕๕ ณ ห%อง Minitheater ชั้น ๓ อาคารศูนยการเรียนรู% มหาวิทยาลัยมหิดล .............................................................. ภาคเช?า (บริเวณมณฑลพิธี ศาลพ>อปูwขุนทุ>ง) ๐๘.๐๐ - ๐๘.๓๐ น. พิธีแห>ว>าวสามชายถวายพ>อปูwขนุ ทุ>ง โดย นักศึกษาชัน้ ป7ที่ ๔ คณะศิลปศาสตร ๐๘.๓๐ – ๐๙.๐๐ น. พิธีบวงสรวงพ>อปูwขุนทุง> และการแสดง ระบําบูชาพ>อปูwขุนทุง> ภาคบาย (อาคารศูนยการเรียนรู% มหาวิทยาลัยมหิดล) ๑๒.๐๐ – ๑๓.๐๐ น. ลงทะเบียนรับเอกสาร (ชมวีดทิ ัศน “รู “ %จัก คลองโยง” ) ๑๓.๐๐ – ๑๓.๓๐ น. อธิการบดี ประธานในพิธีเดินทางมาถึง บริเวณงานและเยี่ยมชมนิทรรศการ รักษาการแทนคณบดีคณะศิลปศาสตร กล>าวรายงาน อธิการบดี กล>าวเปดงาน ๑๓.๓๐ – ๑๔.๐๐ น. พิธีประกาศเกียรติคุณและมอบรางวัล
๓๔๐ |
ประยูรนิทรรศน
๑๔.๐๐ – ๑๕.๐๐ น.
๑๕.๐๐ – ๑๕.๑๕ น. ๑๕.๑๕ – ๑๖.๐๐ น.
๑๖.๐๐ – ๑๖.๓๐ น.
“ศาลายาสดุดี” ประจําป7 ๒๕๕๕ ปาฐกถาพิเศษ “ พลังป-ญญาชาวบานกับ การจัดการน้ํา” โดย ศาสตราจารย/พิเศษ ศรีศักร วัลลิโภดม ที่ปรึกษามูลนิธิเล็ก-ประไพ วิริยะพันธุ และผู%รับรางวัลวัฒนธรรมเอเชียฟูกูโอกะ ประจําป7 พ.ศ. ๒๕๕๐ พักรับประทานอาหารว>าง เสวนา “ถาอยู(เปน ก็เย็นใจ: บทเรียนจาก น้ําท(วมใหญ( ๒๔๘๕ – ๒๕๕๔” ร>วมเสวนาโดย ศาสตราจารย/ ดร. กัมปนาท ภักดีกุล (คณบดี คณะสิ่งแวดล%อม ม.มหิดล) รองศาสตราจารย/ ประภาส ปLนตบแตง (ผู%ขับเคลื่อนโฉนดชุมชนบ%านคลองโยง) นายแพทย/วัฒนา เทียมปฐม (ประธานสภา วัฒนธรรมอําเภอพุทธมณฑล) อ.ดร.อภิลักษณ/ เกษมผลกูล (ประธานศูนยสยามทรรศนศึกษา ม.มหิดล) ดําเนินรายการโดย อ.ชนกพร พัวพัฒนกุล (กรรมการศูนยสยามทรรศนศึกษา) การแสดงลําตัดชุด “อวสานน?องน้ํา” โดย ชมรมรักษเพลงพื้นบ%าน
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๓๔๑
๑๖.๓๐ – ๑๖.๔๕ น.
เพื่อหารายได%สบทบทุนการบูรณะ “บ%าน พิพิธภัณฑ” ประธานคณะกรรมการดําเนินงานกล>าว ขอบคุณและกล>าวปดงาน
หมายเหตุ: ภายในงานยังมีการจัดนิทรรศการ ““อยู เปHน – เย็น สุข : น้ํากับชีวิตชาวศาลายา” และ การออกร%านผลิตภัณฑหนึ่งตําบลหนึ่ ง ผลิตภัณฑจากชุมชนศาลายา และการจําหน>ายหนังสือชุด “เล>าขานตํานาน ศาลายา” ในราคาพิเศษ
๓๔๒ |
ประยูรนิทรรศน
โครงการ “เลาขานตํานานศาลายา” ครั้งที่ ๖ ตอน “อยู เปHน เย็น สุข”
๑. ชื่อโครงการ โครงการ “เล>าขานตํานานศาลายา” ครั้งที่ ๖ ตอน “อยู> เปน เย็น สุข” ๒. หนวยงานที่รับผิดชอบโครงการ สาขาวิชาภาษาไทย ร>วมกับศูนยสยามทรรศนศึกษา คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล ๓. ผู?รับผิดชอบโครงการ อาจารย ดร. อภิลักษณ เกษมผลกูล ๔. หลักการและเหตุผล นั บ แต> ภ าคเรี ย นที่ ๒ ป7 ก ารศึ ก ษา ๒๕๔๘ เปนต% น มา สาขาวิ ช า ภาษาไทย คณะศิลปศาสตร ได%เปดการเรียนการสอนในรายวิชา “วรรณกรรม พื้นบ%าน” ขึ้น เพื่อให%นักศึกษาได%เรียนรู%ความคิด ภูมิปOญญา และวิถีชีวิตความ เปนอยู>ของกลุ>มชนผ>านวรรณกรรมพื้นบ%านทั้งรูปแบบลายลักษณและมุขปาฐะ ในการนี้คณะนักศึกษาได%เก็บรวบรวมข%อมูลภาคสนามในพื้นที่ตําบลศาลายา พบว> า พื้ น ที่ บ ริ เ วณนี้ มี ป ระวั ติ ค วามเปนมายาวนาน มี เ อกลั ก ษณทาง ประวัติศาสตรและวัฒนธรรมที่น>าสนใจ จึงได%เสนอให%จัดโครงการในลักษณะ การเสวนาความรู%ที่เกี่ยวข%องกับเอกลักษณทางประวัติศาสตรและวัฒนธรรมเพื่อ เปนการเพิ่มพูนความรู%และเปดโลกทัศนของนักศึกษาให%กว%างขวางยิ่งขึ้น
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๓๔๓
อนึ่ง การดําเนินการสืบค%นเอกลักษณทางประวัติศาสตรและวัฒนธรรม ของตําบลศาลายานั้น หน>วยงานในสังกัดมหาวิทยาลัยมหิดลได%มีการดําเนินการ มาแล%วก>อนหน%านี้ ซึ่งนอกจากการศึกษาในเชิงประวัติศาสตรและวัฒนธรรม แล%ว ยังมีการศึกษาข%อมูลในสาขาต>างๆ อาทิ สาขาสิ่งแวดล%อม สาธารณสุข ศาสตร เศรษฐศาสตร สังคมศาสตร มนุษยศาสตร เปนต%น เพื่อแลกเปลี่ยน ความรู% ประสบการณ ตลอดจนเพื่อสร%างความสัมพันธและสร%างความเข%าใจอัน ดีระหว>างชุมชนกับมหาวิทยาลัยมหิดล โดยเฉพาะอย>างยิ่งในป7 พ.ศ. ๒๕๔๒ มหาวิทยาลัยมหิดลได%อนุมัติเงินทุนอุดหนุนการวิจัยในชุด “โครงการวิจัยและ พั ฒ นาประชาคมพุ ท ธมณฑล” โดยโครงการวิ จั ย ดั ง กล> า วแบ> ง เปน ๖ ชุ ด โครงการย> อ ย คื อ ชุ ด ทุ น ทางสั ง คมและวั ฒ นธรรม ชุ ด ทุ น ทางเศรษฐกิ จ สิ่งแวดลอมและระบบนิ เวศ ชุดพุ ทธมณฑลในระดับ มหภาค ชุ ดการจัดตั้ ง ตนเอง การเรียนรูทางสังคมและภาคประชาชน ชุดนักวิชาการรุ(นใหม(กับการ พัฒนาองคความรูทองถิ่นพุทธมณฑล และ ชุดพุทธมณฑลเมืองน(าอยู( ซึ่งมี วั ต ถุ ป ระสงคสํ า คั ญ เพื่ อ ให% ช าวบ% า นหรื อนั กวิ จั ย ท% อ งถิ่ น กั บ นั กวิ ช าการและ นักศึกษาของมหาวิทยาลัย ได%เรียนรู%ชุมชนร>วมกันเพื่อเสริมสร%างศักยภาพของ ชุ ม ชน ภายหลั ง จากเสร็ จ สิ้ น โครงการวิ จั ย ดั ง กล> า วแล% ว หน> ว ยงานใน มหาวิ ท ยาลั ย มหิด ลยั ง คงมี การศึ กษาวิจั ย เกี่ ยวกั บ พื้ นที่ ตํ า บลศาลายาอย> า ง ต>อเนื่อง ด%วยเหตุนี้ในป7พุทธศักราช ๒๕๕๐ สาขาวิ ชาภาษาไทย คณะศิล ป ศาสตร มหาวิ ท ยาลั ย มหิ ด ล โดยความร> ว มมื อ กั บ สถาบั น วิ จั ย ภาษาและ วัฒนธรรมเพื่อพัฒนาชนบท จึงได%จัดงาน “เล>าขานตํานานศาลายา ครั้งที่ ๑” ขึ้น เพื่อเปนการเผยแพร>และพัฒนาองคความรู%เกี่ยวกับชุมชนศาลายาในแง>มุม ทางมนุษยศาสตรและสังคมศาสตร และนับจากนั้นมาสาขาวิชาภาษาไทย คณะ ศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล ได%ดํานินการศึกษาวิจัยและแลกเปลี่ยนเรียนรู%
๓๔๔ |
ประยูรนิทรรศน
ร>วมกับชุมชนศาลายามาอย>างต>อเนื่อง ทําให%เห็นแง>มุมของชุมชนศาลายาในมิติ ทางวัฒนธรรมที่หลากหลายมากยิ่งขึ้น เปนผลให%มีการจัดงานเล>าขานตํานาน ศาลายาเปนประจํ า ทุ ก ป7 เ พื่ อ เผยแพร> แ ละประชาสั ม พั น ธองคความรู% ด% า น “ศาลายาศึกษา” ให%เปนที่รับรู%กว%างขวางมากยิ่งขึ้น โดยมีการจัดงานในหัวข%อ ต>างๆ ตามลําดับมาเปนประจําทุกป7ดังนี้ ครั้งที่ ๑ ตอน “ประวัติศาสตรและวัฒนธรรมแห>งศาลายา” ครั้งที่ ๒ ตอน “คุยกับศิลปนพื้นบ%านศาลายา” ครั้งที่ ๓ ตอน “เปดตํารับ สํารับศาลายา” ครั้งที่ ๔ ตอน “ศาลา “ยา” ที่ศาลายา” ครั้งที่ ๕ ตอน “คิดถึงแม>ประยูร ...ลําตัดศาลายา” การจัดงานเล>าขานตํานานศาลายา ๕ ครั้งที่ผ>านมาได%รับความสนใจ และการตอบรับอย>างดีจากผู%เข%าร>วมงาน ซึ่งประกอบไปด%วยบุคลากรภายใน มหาวิทยาลัยและชาวชุมชนศาลายาตลอดจนนักวิจัยชุมชนและผู%สนใจทั่วไป รวมถึงก>อให%เกิดโครงการและความร>วมมือต>างๆ มากมาย อาทิ โครงการศิลป ศาสตรอาสา การจัดทําพิพิธภัณฑพื้นบ%าน ชมรมรักษเพลงพื้นบ%าน เปนต%น ในป7พุทธศักราช ๒๕๕๕ นี้ คณะกรรมการจัดงานจะได%จัดงานอีกครั้ง เปนครั้งที่ ๖ โดยใช%ชื่อว>า โครงการ “เล>าขานตํานานศาลายา” ครั้งที่ ๖ ตอน “อยู> เปน เย็น สุข” เพื่อรวบรวมและแลกเปลี่ยนองคความรู%เกี่ยวกับ ภูมิ ปOญญาในการจัดการน้ําในศาลายา นับแต>อดีตจนกระทั่งถึงเหตุการณอุทกภัย ครั้งใหม>ที่ผ>านมา ทั้งในแง>มุมของประวัติศาสตรและวัฒนธรรม สิ่งแวดล%อม เกษตรกรรม ฯลฯ ตลอดจนยังจะได%มีการมอบรางวัล “ศาลายาสดุดี” ครั้งที่ ๒ แก>บุคคลสําคัญที่สร%างคุณประโยชนแก>อําเภอพุทธมณฑลอีกด%วย ทั้งนี้เพื่อให% การสร% า งสรรคและพั ฒ นาองคความรู% ด% า น “ศาลายาศึ กษา” เปนไปอย> า ง
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๓๔๕
ต> อ เนื่ อ ง อี กทั้ ง ยั ง เปนศู น ยกลางในการเผยแพร> องคความรู% เกี่ ย วกั บ ชุ ม ชน ศาลายา อันจักเปนประโยชนในการพัฒนาชุมชนศาลายาให%ยั่งยืนต>อไป ๕. วัตถุประสงค/ของโครงการ ๑. เพื่ อ เผยแพร> แ ละพั ฒ นาองคความรู% เ กี่ ย วกั บ ชุ ม ชนศาลายาที่ มี การศึกษาไว%ก>อนหน%านี้ ๒. เพื่ อให% นักศึกษาคณะศิ ลปศาสตรมี โอกาสในการสัม ผั สวิ ถีชี วิ ตและ วัฒนธรรมพื้นบ%านมากขึ้น ๓. เพื่อแลกเปลี่ยนความรู% ทัศนคติในเชิงมนุษยศาสตรระหว>างนักวิชาการ นักศึกษา ในมหาวิทยาลัยกับปราชญชาวบ%าน ๖. ระยะเวลาการปฏิบัติงาน ธันวาคม ๒๕๕๔ - กุมภาพันธ ๒๕๕๕ ๗. จํานวนผู?เข?ารวมโครงการ นักศึกษาคณะศิลปศาสตร คณาจารยและเจ%าหน%าที่ วิทยากรและผูด% ําเนินการเสวนา ผู%สนใจในบริเวณตําบลศาลายาจํานวน ๘. สถานที่ปฏิบัติงาน คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล ศูนยการเรียนรู% มหาวิทยาลัยมหิดล ๙. ลักษณะการปฏิบัติงาน
๑๕๐ ๓๐ ๔ ๓๐
คน คน คน คน
๓๔๖ |
ประยูรนิทรรศน
กิจกรรมภายในงานวันพุธที่ ๘ กุมภาพันธ/ ๒๕๕๕ ภาคเช%า พิธีบวงสรวงพ>อปูwขุนทุ>ง พิ ธี “แห( ว( า วสามชายถวายพ( อปูA ขุ น ทุ( ง ” โดย นักศึกษา คณะศิลปศาสตรชั้นป7ที่ ๔ ภาคบ>าย จัดปาฐกาถา “วิถีชาวบ%านกับการจัดการปOญหาน้ํา ท>วม ” จัดเสวนา แสดงนิทรรศการเรื่อง “อยู> เปน เย็น สุข” พิธีมอบรางวัล “ศาลายาสดุดี” ครั้งที่ ๒ การแสดงลําตัด “มหากาพยความรัก ตอน อวสาน น%องน้ํา ๑๐. ผลที่คาดวาจะได?รับ ๑. มหาวิทยาลัยมหิดลกับชุมชนมีความสัมพันธต>อกันอย>างใกล%ชิด ๒. ภูมิปOญญาของชุมชนศาลายาได%รับการอนุรักษและเผยแพร>ความรู% ๓. นั กศึ กษาคณะศิ ล ปศาสตรได% สั ม ผั ส วิ ถีชี วิ ต และวั ฒ นธรรมพื้ น บ% า น ศาลายาอย>างใกล%ชิด ๔. ได%เครือข>ายทางวัฒนธรรมซึ่งประกอบไปด%วยนักวิชาการ นักศึกษา ใน มหาวิทยาลัยกับปราชญชาวบ%าน ๕ สามารถนํ า ไปใช% ใ นการขยายผลเพื่ อ จั ด ตั้ ง ศู น ยวั ฒ นธรรมและ พิพิธภัณฑท%องถิ่นศาลายาหรือหอจดหมายเหตุศาลายา
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๓๔๗
คําสั่ง คณะศิลปศาสตร/ มหาวิทยาลัยมหิดล ที่ ๙ / ๒๕๕๕ เรื่อง แตงตั้งคณะกรรมการจัดโครงการ “เลาขานตํานานศาลายา” ครั้งที่ ๖ -----------------------------เพื่ อเปนการเผยแพร> แ ละพั ฒ นาองคความรู% แ ละภู มิ ปO ญ ญาท% องถิ่ น รวมทั้งเพื่อแลกเปลี่ยนความรู% ทัศนคติในเชิงมนุษยศาสตรระหว>างนักวิชาการ นักศึกษา ในมหาวิทยาลั ยกับปราชญชาวบ%าน คณะศิลปศาสตร จึงได%จั ด โครงการ “เล>าขานตํานานศาลายา” ครั้งที่ ๖ ขึ้น และเพื่อให%การจัดงาน ดั ง กล> า วเปนไปด% ว ยความเรี ย บร% อ ยและมี ป ระสิ ท ธิ ภ าพ จึ ง ขอแต> ง ตั้ ง คณะกรรมการดําเนินงาน ดังมีรายนามต>อไปนี้ ที่ปรึกษา ๑. รองศาสตราจารย ดร.สมชื่น ฮอนซา จูเนียร รักษาการแทนรองคณบดีฝาw ยวิจัย วิชาการ และวิเทศสัมพันธ ๒. นายแพทยวัฒนา เทียมปฐม ประธานสภาวัฒนธรรมอําเภอพุทธมณฑล ๓. คุณวลี สวดมาลัย ประธานกลุ>มคนรักษถิ่นบ%านวัดมะเกลือ คณะกรรมการฝVายอํานวยการและประสานงาน ๑. อาจาย ดร.อภิลักษณ เกษมผลกูล
ประธานกรรมการ
๓๔๘ |
๒. ๓. ๔. ๕. ๖. ๗. ๘.
ประยูรนิทรรศน
อาจารยชนกพร อาจารยฐิติภา อาจายอรวี อาจารยวศวรรษ นางสาวพิณรัฎ นางสาวพรทิพย นางสาวพัชรี
พัวพัฒนกุล คูประเสริฐ บุนนาค สบายวัน ไชยปาล ตันติวุฒปิ กรณ ศรีเพ็ญแก%ว
รองประธาน กรรมการ กรรมการ กรรมการ กรรมการ กรรมการและเลขานุการ กรรมการและผู%ช>วยเลขานุการ
คณะกรรมการฝVายประชาสัมพันธ/และสูจิบัตร ๑. อาจารยอรวี บุนนาค ๒. อาจารยชนกพร พัวพัฒนกุล ๓. อาจารยวริศรา โกรทินธาคม ๔. นางสาวพนิดา หนูทวี ๕. นางสาวสุกัญญา อินทรชิตจุ%ย ๖. นางสาววราพร ยินดี ๗. นายกสโมสรนักศึกษาคณะศิลปศาสตร ๘. นางสาวสมฤทัย ยิ้มแฉ>ง ๙. นางสาวอรพรรณ ลิ้มติ้ว
ประธานกรรมการ กรรมการ กรรมการ กรรมการ กรรมการ กรรมการ กรรมการ กรรมการ กรรมการและเลขานุการ
คณะกรรมการฝVายพิธีกรและกํากับเวที ๑. อาจารยณัฐกาญจน นาคนวล ๒. อาจารยยิ่งยศ กันจินะ ๓. นางสาวเบญจรัตน ตะเพียนทอง
ประธานกรรมการ กรรมการ กรรมการและเลขานุการ
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๓๔๙
คณะกรรมการฝVายลงทะเบียนและประเมินผล ๑. อาจารยฐิติภา คูประเสริฐ ๒. อาจารยเขมฤทัย บุญวรรณ ๓. อาจารยปนรรฐพร พจนพัฒนพล ๔. อาจารยธีรยุทธ สุริยะ ๕. อาจารยกมลพัทธ โพธิ์ทอง ๖. อาจารยเกf แดงสกุล ๗. อาจารยจิตติขวัญ ภู>พันธตระกูล ๘. นางสาวสมฤทัย ยิ้มแฉ>ง
ประธานกรรมการ กรรมการ กรรมการ กรรมการ กรรมการ กรรมการ กรรมการ กรรมการและเลขานุการ
คณะกรรมการฝVายพิธีบวงสรวง ๑. อาจารยดร.อภิลักษณ เกษมผลกูล ๒. อาจารยฐิติภา คูประเสริฐ ๓. อาจารยวริศรา โกรทินธาคม ๔. อาจารยศิธรา จุฑารัตน ๕. นายดรณ แก%วนัย
ประธานกรรมการ กรรมการ กรรมการ กรรมการ กรรมการและเลขานุการ
คณะกรรมการฝVายจัดเลี้ยงและปฏิคม ๑. อาจารยชนกพร พัวพัฒนกุล ๒. นางสาวสายสุณีย โสมทอง ๓. นางหอม สังขจาย ๔. นางสิริกร ขันตี ๕. นางปริศนา ประชุมพันธุ
ประธานกรรมการ กรรมการ กรรมการ กรรมการ กรรมการและเลขานุการ
๓๕๐ |
ประยูรนิทรรศน
คณะกรรมการฝVายนิทรรศการ ๑. อาจารยชนกพร พัวพัฒนกุล ๒. อาจารย ดร.อภิลักษณ เกษมผลกูล ๓. นายสุทธิพงษ ตะเภาทอง ๔. นายบุญฤทธิ์ พุ>มช%าง ๕. นายธัชนันท เครือทองจันทร ๖. นายสงบสุข นาสวนสุวรรณ ๗. นายเดโชพล บุนนาค ๘. นางสาวสุภิดา สมานมิตร ๙. นางสาวดุจหทัย มาสุข ๑๐. นางสาวเบญจรัตน ตะเพียนทอง ๑๑. นางสาวประภา งามสามพราน ๑๒. นางสาวพรจิตร ศรีมนตรี ๑๓. นางสาวอรกานต เปรมเจริญ ๑๔. นางสาวสิริรัตน อุทร ๑๕. นางสาวพัชรี ศรีเพ็ญแก%ว
ประธานกรรมการ กรรมการ กรรมการ กรรมการ กรรมการ กรรมการ กรรมการ กรรมการ กรรมการ กรรมการ กรรมการ กรรมการ กรรมการ กรรมการ กรรมการและเลขานุการ
คณะกรรมการฝVายการแสดง ๑. อาจารยดร.อภิลักษณ เกษมผลกูล ๒. อาจารยฐิติภา คูประเสริฐ ๓. อาจารยวริศรา โกรทินธาคม ๔. ประธานชมรมรักษเพลงพืน้ บ%านฯ
ประธานกรรมการ กรรมการ กรรมการ กรรมการและเลขานุการ
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๓๕๑
คณะกรรมการฝVายการเงิน ๑. อาจารยดร.อภิลักษณ เกษมผลกูล ๒. อาจารยเขมฤทัย บุญวรรณ ๓. อาจารยฐิติภา คูประเสริฐ ๔. นางมารศรี โฉมปรางค
ประธานกรรมการ กรรมการ กรรมการ กรรมการและเลขานุการ
คณะกรรมการฝVายสถานที่ ๑. อาจารยวศวรรษ สบายวัน ๒. นายดรณ แก%วนัย ๓. นายสุทธิพงษ ตะเภาทอง ๔. นายพีระยุทธ ส่ําประเสริฐ ๕. นายวีรวุฒิ จินดาวงษ ๖. นายอ%น คําสม ๗. นางสาวสมฤทัย ยิ้มแฉ>ง
ประธานกรรมการ กรรมการ กรรมการ กรรมการ กรรมการ กรรมการ กรรมการและเลขานุการ
คณะกรรมการฝVายโสตทัศนูปกรณ/และบันทึกภาพ ๑. นายสุพจน ศุภศรี ๒. นายเกษมสันต ศรีลาจันทร ๓. นายประเทือง เรืองสมุทร ๔. นายพีระยุทธ ส่ําประเสริฐ ๕. นายบุญฤทธิ์ พุ>มช%าง ๖. นายสงบสุข นาสวนสุวรรณ ๗. นายนธี การะเวก ๘. นายสุทธิพงษ ตะเภาทอง
ประธานกรรมการ กรรมการ กรรมการ กรรมการ กรรมการ กรรมการ กรรมการ กรรมการและเลขานุการ
๓๕๒ |
ประยูรนิทรรศน
ทั้งนี้ ตั้งแต>บัดนี้เปนต%นไป จนกว>าการดําเนินงานจะแล%วเสร็จ สั่ง ณ วันที่ ๑๐ มกราคม พ.ศ. ๒๕๕๕
(รองศาสตราจารยแพทยหญิงเยาวลักษณ สุขธนะ) รักษาการแทนคณบดีคณะศิลปศาสตร
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๓๕๓
ประวัติผูไดรับการยกยองใหเขารับ รางวัล “ศาลายาสดุดี” ครั้งที่ ๒ พุทธศักราช ๒๕๕๕
นายแพทย,วัฒนา เทียมปฐม นายแพทยวัฒนา เทียมปฐม เกิดที่อําเภอพุทธมณฑล จังหวัดนครปฐม เปนบุตรของนายถาวร กับ นางงึ้น เทียมปฐม และเปนหลานชายของขุนนิคม ศาลาฌาปนะ (ฮวด เทียมปฐม) กํานันตําบลศาลาธรรมสพน นายแพทยวัฒนา สําเร็จ การศึกษาปริญ ญาวิทยาศาสตรบัณฑิต ในป7พุ ทธศักราช ๒๕๒๐ และ ปริญญาแพทยศาสตรบัณฑิต ในป7พุทธศักราช ๒๕๒๒ จากคณะแพทยศาสตร ศิ ริ ร าชพยาบาล มหาวิ ท ยาลั ย มหิ ด ล ปO จ จุ บั น ดํ า รงตํ า แหน> ง ผู% อํ า นวยการ โรงพยาบาลพุทธมณฑล และเปนประธานสภาวัฒนธรรมอําเภอพุทธมณฑล นายแพทยวัฒนา เปนบุคคลผู%เปนที่รู%จักและเปนที่เคารพยกย>องของ ชาวอําเภอพุทธมณฑล ในฐานะเปนผู%มีคุณูปการต>ออําเภอพุทธมณฑลอย>างยิ่ง ในหลายประการ ทั้งด%านการสาธารณสุข และด%านสังคมและวัฒนธรรม คุณูปการด%านการสาธารณสุขของนายแพทยวัฒนานั้น เห็นได%ชัดเจน ในฐานะของแพทยผู%ดูแลเรื่องความเจ็บปwวยของคนไข%ทั้งในอําเภอพุทธมณฑล และพื้นที่ใกล%เคียง นอกจากการมุ>งมั่นทํางานในความรับผิดชอบและหน%าที่ตาม วิชาชีพอย>างดีแล%ว นายแพทยวัฒนายังเปนผู%ร>วมพัฒนาโรงพยาบาลพุทธมณฑล ตั้งแต>สมัยเริ่มแรกสร%างโรงพยาบาลจนกระทั่งปOจจุบัน นอกจากคุณู ปการด%านสาธารณสุ ขแล%ว นายแพทยวัฒนายังให%การ สนับสนุนและส>งเสริมกิจกรรมทางสังคมและวัฒนธรรมต>างๆ ของอําเภอพุทธ มณฑล รวมทั้งได%เสนอแนวทางและข%อคิดเห็นที่เปนประโยชนต>อการพัฒนาการ ชุมชนและการท>องเที่ยวของอําเภอพุทธมณฑลไว%เปนอย>างมาก
๓๕๔ |
ประยูรนิทรรศน
ในฐานะผู%สืบทอดสกุลกํานันเจ%าตําบลศาลาธรรมสพน ผู%เปนบุคคล สําคัญของศาลายา นายแพทยวัฒนาได%รับมรดกที่มีค>ายิ่ง คือ ความรู%และข%อมูล ทางประวัติศาสตรในพื้นที่อําเภอพุทธมณฑล และตําบลศาลายา ยิ่งไปว>านั้น นายแพทยวัฒนาเองยังเปนผู%มีความสนใจและให%ความสําคัญเกี่ยวกับเรื่องของ ประวัติศาสตรและวัฒนธรรมในท%องถิ่นของพุทธมณฑลเปนอย>างมาก เห็นได% จากการเก็บรวบรวมข%อมูล หลักฐาน ตลอดจนเอกสารต>างๆ ของอําเภอพุทธ มณฑลตั้งแต>อดีตมาจนปOจจุบัน อีกทั้งยังจดบันทึกเหตุการณสําคัญต>างๆ เอาไว% อย>างเปนระบบ สิ่งเหล>านี้นับเปนคลังความรู%อันทรงคุณค>าและเปนประโยชน อย>างยิ่งต>อชาวศาลายาในรุ>นต>อไปที่จะได% “รับรู%” และ “เรียนรู%” ความเปนมา และเปนไปของแผ>นดินเกิด
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล โดยคณะกรรมการจัดงาน โครงการเล>าขานตํานานศาลายาครั้งที่ ๖ จึงมีฉันทานุมัติเห็นสมควรมอบ รางวัล “ศาลายาสดุดี” แก>นายแพทยวัฒนา เทียมปฐม เพื่อแสดงความยก ย>องและเปนเกียรติประวัติสืบไป
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๓๕๕
ประมวลภาพงาน “เลาขานตํานานศาลายา” ครั้งที่ ๕ ณ หอประชุมณัฐ ภมรประวัติ ๙ กุมภาพันธ ๒๕๕๔
อาจารยวิภา งามฉันทกร รองคณบดีฝายกิจการนักศึกษาและ กิจกรรมพิเศษ คณะศิลปศาสตร ประธานในพิธี พร*อมด*วยแขกผู*มีเกียรติ ร.วมสักการะศาลพ.อขุนทุ.งสิ่งศักดิ์สิทธิ์ประจํามหาวิทยาลัยมหิดล
๓๕๖ |
ประยูรนิทรรศน
คุณป2าบํารุง พินิจกุล อ.านประกาศสังเวยพ.อปูขุนทุ.ง
ประธานในพิธีพร*อมด*วยแขกผู*มีเกียรติร.วมสักการะศาลพ.อขุนทุ.ง
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๓๕๗
ขบวนแห.ว.าวสามชายถวายพ.อปูขุนทุ.ง โดยนักศึกษาชั้นป6ที่ ๔ คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล
๓๕๘ |
ประยูรนิทรรศน
ขบวนแห.ว.าวสามชายถวายพ.อปูขุนทุ.ง โดยนักศึกษาชั้นป6ที่ ๔ คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๓๕๙
“ระบําบูชาพ.อปูขุนทุง. ” ประพันธคําร*องโดยศาสตราจารยเกียรติคุณ นพ.พูนพิศ อมาตยกุล ควบคุมการแสดงโดย อ.ณัฐกาญจน นาคนวล
๓๖๐ |
ประยูรนิทรรศน
นักศึกษาชั้นป6ที่ ๔ คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล ถ.ายภาพหมู.เป<นที่ระลึก
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๓๖๑
อาจารยวิภา งามฉันทกร รองคณบดีฝายกิจการนักศึกษาฯ ประธานในพิธี สักการะศาลพระภูมิเรือนไทย สถานที่จัดงาน
๓๖๒ |
ประยูรนิทรรศน
บรรยากาศการลงทะเบียนเข*าร.วมงาน เล.าขานตํานานศาลายา ครั้งที่ ๔ ช.วงเวลาก.อนการเสวนาในช.วงบ.าย
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๓๖๓
ศาสตราจารยนภาธร บานชื่น รองอธิการบดี ประธานในพิธี จุดธูปเทียนบูชาพระรัตนตรัย และเป@ดกรวยดอกไม*ถวายราชสักการะแด. สมเด็จพระมหิตลาธิเบศร อดุลยเดชวิกรม พระบรมราชชนก
๓๖๔ |
ประยูรนิทรรศน
อาจารยจุฬารัตน เตชะโชควิวัฒน รองคณบดีฝายบริหาร กล.าวรายงานต.อประธานในพิธี
ศาสตราจารยนภาธร บานชื่น รองอธิการบดี ประธานในพิธี กล.าวเป@ดงานเล.าขานตํานานศาลายาครั้งที่ ๕
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๓๖๕
ศาสตราจารยนภาธร บานชื่น รองอธิการบดี ประธานในพิธี พร*อมด*วยคณะกรรมการจัดงานและแขกผู*มีเกียรติ ร.วมเป@ดงาน “คิดถึงแม.ประยูร ... ลําตัดศาลายา”
๓๖๖ |
ประยูรนิทรรศน
พิธีมอบรางวัล “ศาลายาสดุดี” ครั้งที่ ๑ มอบแด.แม.ประยูร ยมเยี่ยม โดยมีแม.อุ.นเรือน ยมเยี่ยม เป<นตัวแทนรับมอบ
คณะกรรมการจัดงานและแขกผู*มีเกียรติ ร.วมชมนิทรรศการ “คิดถึงแม.ประยูร ... ลําตัดศาลายา”
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๓๖๗
ครูชินกร ไกรลาส ศิลป@นแห.งชาติ ปาฐกถาพิเศษ “แม.ประยูร ยมเยี่ยม แบบฉบับลําตัดไทย”
๓๖๘ |
ประยูรนิทรรศน
อาจารยจุฬารัตน เตชะโชควิวัฒน รองคณบดีฝายบริหาร มอบของที่ระลึกแด. ครูชินกร ไกรลาส องคปาฐก
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๓๖๙
การเสวนาเรื่อง “คิดถึงแม.ประยูร ... ลําตัดศาลายา” โดยนักวิชาการและพ.อเพลงแม.เพลงลําตัดคณะแม.ประยูร และคณะหวังเตFะ
๓๗๐ |
ประยูรนิทรรศน
อาจารยวิภา งามฉันทกร รองคณบดีฝายกิจการนักศึกษาฯ มอบของที่ระลึกแก.วิทยากรผู*ร.วมเสวนา
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๓๗๑
อาจารยวิภา งามฉันทกร รองคณบดีฝายกิจการนักศึกษาฯ มอบของที่ระลึกแก.วิทยากรผู*ร.วมเสวนา
๓๗๒ |
ประยูรนิทรรศน
อาจารยวิภา งามฉันทกร รองคณบดีฝายกิจการนักศึกษาฯ มอบของที่ระลึกแก.วิทยากรผู*ร.วมเสวนา
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๓๗๓
การแสดงลําตัดของนักศึกษาสาขาวิชาภาษาไทย คณะศิลปศาสตร ร.วมกับนักศึกษาชมรมรักษเพลงพื้นบ*าน
๓๗๔ |
ประยูรนิทรรศน
การแสดงลําตัดของนักศึกษาสาขาวิชาภาษาไทย คณะศิลปศาสตร ร.วมกับนักศึกษาชมรมรักษเพลงพื้นบ*าน
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๓๗๕
การแสดงลําตัดของนักศึกษาสาขาวิชาภาษาไทย คณะศิลปศาสตร ร.วมกับนักศึกษาชมรมรักษเพลงพื้นบ*าน
๓๗๖ |
ประยูรนิทรรศน
อาจารยวิภา งามฉันทกร รองคณบดีฝายกิจการนักศึกษาฯ มอบทุนการศึกษาแก.นักเรียนโรงเรียนในเขตอําเภอพุทธมณฑล
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๓๗๗
อาจารยวิภา งามฉันทกร รองคณบดีฝายกิจการนักศึกษาฯ กล.าวขอบคุณและกล.าวป@ดงาน
๓๗๘ |
ประยูรนิทรรศน
โครงการการจัดพิมพ,หนังสือ ชุด
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๓๗๙
“ศาลายาศึกษา” “ศาลายาศึกษา” เปนชุดโครงการที่มุ>งศึกษาเรียนรู% วิจัยและเผยแพร> องคความรู%เชิงมนุษยศาสตรในพื้นที่อําเภอพุทธมณฑล จังหวัดนครปฐม ทั้ง แง>มุมทางประวัติศาสตร วัฒนธรรม และวรรณคดี เพื่อให%เข%าใจ “ภูมิปOญญา” และ “วิธีคิด” ของชาวบ%านในพื้นที่ดังกล>าว อันจักนํามาสู>การพัฒนาคุณภาพ ชีวิตของคนในท%องถิ่นให%ยั่งยืนต>อไป หนังสือชุด “ศาลายาศึกษา” เปนงานเขียนทางวิชาการที่มีการสืบค%น ข%อมู ล และเอกลั กษณของท%องถิ่ น จุ ด เด> น ของการศึกษาเรื่ องราวท% องถิ่ น ใน หนั ง สื อ ชุ ด นี้ คื อ การให% ค วามสํ า คั ญ กั บ ประวั ติ ศ าสตรลายลั ก ษณ (written history) และประวัติศาสตรบอกเล>า (oral history) ควบคู>กันไป โดยพยายาม ชี้ให%เห็นถึงความสําคัญของ “พื้นที่” เพื่อให%ชาวบ%านในพื้นที่เดิมและผู%ที่เข%ามา อาศั ย ใหม> ใ นพื้ น ที่ ไ ด% “เข% า ใจ” และ “ภาคภู มิ ใ จ” ในพื้ น ที่ ข องตน ผ> า น การศึกษาประวัติ ศาสตร ภูมินาม ประเพณี พิธีกรรม และความเชื่ อท%องถิ่ น ตลอดจนบุคคลสําคัญผู%มีคุณูปการต>อชุมชน โดยมีหนังสือที่อยู>ในชุดโครงการนี้ ปOจจุบันได%จัดพิมพถึงลําดับที่ ๗ ได%แก> เล>าขานตํานานศาลายา ฉบับพิมพครั้ง แรก พระนครปฐมในนิราศ บันทึกประวัติศาสตรผ>านสายตากวี เล>าขานตํานาน ศาลายา: เปดบันทึกเรื่องเก>า ไม>เล>าก็ลืม ลํานําคําหวาน เรื่องเล>าผ>านเพลง พื้นบ%านจากศาลายา เปดตํารับ สํารับศาลายา มหาสวัสดี: ๑๕๐ ป7 มหานที พระราชทาน และศาลายาโอสถ : เรื่องยาและการแพทยแผนไทยในแวดวงชาว ศาลายา
๓๘๐ |
ประยูรนิทรรศน
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๓๘๑
งานเขี ยนทั้ ง ๗ เล>ม นี้ จั ดเปนองคความรู%ที่ จ ะช> ว ยทํ าให% เห็ น พลวั ต (dynamic) ของวิ ถี ชี วิ ต และวั ฒ นธรรมท% อ งถิ่ น ในพื้ น ที่ อํ า เภอพุ ท ธมณฑล จังหวัดนครปฐม ซึ่งจะเปนข%อมูลสําคัญที่สามารถนําไปใช%เปนข%อพิจารณาใน กําหนดนโยบายเพื่อการพัฒนาคุณภาพชีวิตของคนในท%องถิ่นให%มีประสิทธิภาพ มากยิ่งขึ้นได%
๓๘๒ |
ประยูรนิทรรศน
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๓๘๓
ประวัติและความเปHนมาของศูนย/สยามทรรศน/ศึกษา ศูนยสยามทรรศนศึกษา (Center of Thai Studies) ก>อตั้งขึ้นเมื่อ เดือนธันวาคม พ.ศ.๒๕๕๓ สังกัดคณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล เพื่อเปน องคกรที่ มุ> ง ศึ ก ษาและค% น คว% า องคความรู% ใ นศาสตรต> า งๆ ที่ เ กี่ ย วข% อ งกั บ สัง คมไทย และเปนศู น ยกลางข% อมู ล ด% า นไทยศึ กษาทั้ ง ในระดั บ ภู มิ ภ าคและ ระดับชาติ ทั้งยังส>งเสริมการค%นคว%า วิจัย และสร%างเครือข>ายร>วมกับหน>วยงาน ต>างๆ ด%านไทยศึกษา รวมถึง เผยแพร>องคความรู%ท างด%านไทยศึกษา ผลิ ต งานวิ จั ย และโครงการด% า นไทยศึ ก ษาที่ เ ปนที่ ย อมรั บ ทั้ ง ในระดั บ ชาติ แ ละ นานาชาติ เพื่อตอบสนองความต%องการของสั งคม ตลอดจนส> งเสริม และ สนั บ สนุ น ให% นั ก วิ ช าการในศาสตรแขนงต> า งๆ ทั้ ง ภายในและภายนอก มหาวิ ท ยาลั ย ที่ ส นใจศึ ก ษาเรื่ องเกี่ ย วกั บ ประเทศไทยได% ทํ า งานร> ว มกั น เพื่ อ สร%างสรรคและพัฒนาองคความรู%ด%านไทยศึกษาให%มีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น ปOจจุบันศูนยสยามทรรศนศึกษา มีโครงการและกิจกรรมต>างๆ เปน จํานวนมาก โดยมีแผนการจัดทําฐานข%อมูลงานวิจัยด%านไทยศึกษา เพื่อเปนคลัง ความรู%ในการศึกษาวิจัยและสร%างความเข%าใจสถานการณปOจจุบันของงานวิจัย และโครงการต>างๆ ด%านไทยศึกษา จัดบรรยายและสัมมนาวิชาการ ตลอดจน การประชุมวิชาการ เพื่อเผยแพร>และแลกเปลี่ยนองคความรู%ด%านไทยศึกษาของ นักวิช าการศาสตรแขนงต> างๆ ทั้ง ในระดับ ชาติแ ละนานาชาติ จัด อบรมเชิ ง ปฏิบัติการเพื่อฝŠกทักษะเกี่ยวกับองคความรู%ในสังคมไทยในด%านต>างๆ แก>ผู%สนใจ อันจะนํามาสู>การสื บทอดและอนุรักษองคความรู%ของศาสตรแขนงต>างๆ ใน สังคมไทย เพื่อกระตุ%นความสนใจแก>นักวิชาการให%เกิดการเรียนรู%และนํามาสู> การศึกษาวิจัยต>อไป นอกจากนี้ยังมีการปริวรรตเอกสารโบราณ จัดพิมพ และ เผยแพร>เอกสาร งานวิจัย ตํารา และผลงานต>างๆ ด%านไทยศึกษา เก็บรวบรวม
๓๘๔ |
ประยูรนิทรรศน
ข%อมูลองคความรู%ในศาสตรแขนงต>างๆ ที่เกี่ยวกับสังคมไทยที่อยู>ในภาวะวิกฤต โดยเฉพาะข%อมูลที่ยังไม>เคยได%รับการตีพิมพเผยแพร>มาก>อน ตลอดจนบริการให% คําปรึกษาเกี่ยวกับองคความรู%เรื่องศาสตรแขนงต>างๆ ในสังคมไทยแก>หน>วยงาน ต>างๆ ทั้งภาครัฐและภาคธุรกิจ ศูนยสยามทรรศนศึกษาตั้ง อยู>ที่ห%อง ๒๐๓ ชั้น ๒ อาคารคณะศิล ป ศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล โทรศัพท ๐๒-๔๔๑-๔๔๐๑-๔ ต>อ ๒๐๒ โทรสาร ๐๒-๔๔๑-๔๒๑๘ เปดให%บริการค%นคว%าคลังข%อมูลเพลงพื้นบ%านไทย คลังข%อมูล เอกสารโบราณ และคลังข%อมูลเอกสารที่เกี่ยวข%องกับชุมชนศาลายาและจังหวัด นครปฐม ในวันและเวลาราชการ
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๓๘๕
รายนามคณะกรรมการบริหารศูนย/สยามทรรศน/ศึกษา ประจําป=พุทธศักราช ๒๕๕๕ ๑. ศาสตราจารย ดร.คุณหญิง สุริยา รัตนกุล ๒. อาจารยวิกัลย พงศพนิตานนท ๓. ผู%ช>วยศาสตราจารย ดร.วิรัตน คําศรีจันทร ๔. อาจารย ดร.อภิลักษณ เกษมผลกูล ๕. อาจารยอรวี บุนนาค ๖. อาจารยศิธรา จุฑารัตน ๗. อาจารยวิภา งามฉันทกร ๘. อาจารยชนกพร พัวพัฒนกุล ๙. อาจารยไพศาล สุขใจรุ>งวัฒนา ๑๐. อาจารยฐิติภา คูประเสริฐ ๑๑. อาจารยวศวรรษ สบายวัน ๑๒. อาจารยวริศรา โกรทินธาคม ๑๓. นายดรณ แก%วนัย ๑๔. นางสาวพัชรี ศรีเพ็ญแก%ว
(ประธานที่ปรึกษา) (ที่ปรึกษา) (ที่ปรึกษา) (ประธานศูนย) (รองประธานศูนย) (รองประธานศูนย) (กรรมการ) (กรรมการ) (กรรมการ) (กรรมการ) (กรรมการ) (กรรมการและเลขานุการ) (กรรมการและผู%ช>วยเลขานุการ) (กรรมการและผู%ช>วยเลขานุการ)
๓๘๖ |
ประยูรนิทรรศน
แนะนําเอกสารวิชาการของศูนย/สยามทรรศน/ศึกษา เอกสารวิชาการลําดับที่ ๑ ปฐมสาร
“ปฐมสาร” เปนหนังสือสโมสรข%าราชการจังหวัดนครปฐมที่จัดพิมพขึ้นเพื่อเปนที่ระลึก ในงานเทศกาลนมั สการพระปฐมเจดี ยของทุ กป7 เนื้อ หาภายในเล> มประกอบด%ว ยประวัติศาสตร จังหวัดนครปฐม “ปฐมสาร” เล>มสําคัญคือฉบับ พ.ศ. ๒๔๙๓ ซึ่งมีเนื้อหาเกี่ยวกับคํานมัสการพระ ปฐมเจดีย คาถา เย ธมฺมา ซึ่งพบในจารึกที่พระปฐมเจดีย ความเปนมาของเมืองนครปฐม ประวัติ พระประโทณเจดีย ประวัติอําเภอสามพราน เรื่องพระราชวังสนามจันทรและสุนัขทรงเลี้ยงของ รัชกาลที่ ๖ “ย>าเหล” เรื่องคําขวัญประจําจังหวัดนครปฐม นอกจากนี้ยังมีภาพและเรื่องโฆษณา ต>างๆ ในสมัยนั้นเปนจํานวนมาก หนังสือ “ปฐมสาร” ฉบับนี้ นอกจากจะบันทึกประวัติศาสตรและ วัฒนธรรมของจังหวัดนครปฐมในอดีตแล%ว ยังทําให%ทราบถึงเอกลักษณของจังหวัดนครปฐมในอดีต ที่ไม>ปรากฏการกล>าวถึงในปOจจุบัน ซึ่งเปนข%อมูลที่สะท%อนจากคําขวัญจังหวัดนครปฐมในขณะนั้น หนังสือดังกล>าวมีความสําคัญและมีคุณค>าอย>างยิ่งต>อการศึกษาประวัติศาสตรและวัฒนธรรมท%องถิ่น ของจังหวัดนครปฐม อีกทั้งยังเปนการอนุรักษและต>ออายุเอกสารให%ยังคงอยู>สืบไป
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๓๘๗
เอกสารวิชาการลําดับที่ ๒ สยามปกรณ/ปริวรรต เลม ๑: งานสํารวจ ศึกษา และปริวรรตวรรณกรรมท?องถิ่นภาคกลาง
“สยามปกรณปริวรรต” เปนหนังสือที่ได%คัดสรรวรรณกรรมจํานวนหนึ่งจากการสํารวจ วรรณกรรมท%องถิ่นภาคสนามในพื้นที่ภาคกลางมาปริวรรต โดยในเล>ม ๑ นี้ ได%คัดเลือกและนํามา จัดพิมพจํานวน ๑๐ เรื่อง แบ>งเปน หมวดวรรณกรรมนิทาน จํานวน ๒ เรื่อง ได%แก> ษรีเมืองกลอน สวด ฉบับหอสมุดแหงชาติ กรุงเทพฯ และ สังขปDตตชาดก ฉบับวัดใหญพลิ้ว จังหวัดจันทบุรี หมวดวรรณกรรมคําสอน จํานวน ๑ เรื่อง ได%แก> โลกนิติ ฉบับวัดเกาะหงษ/ จังหวัดนครสวรรค/ หมวดวรรณกรรมตํารา จํานวน ๑ เรื่อง ได%แก> พระสมุทอธิไทยโพธิบาท ฉบับวัดตองปุ จังหวัด ลพบุรี หมวดวรรณกรรมศาสนา จํานวน ๕ เรื่อง ได%แก> กาพย/มงคลทีปนี ฉบับวัดตองปุ จังหวัด ลพบุรี มหาเวสสันดรชาดก กัณฑ/มหาราช ฉบับวัดไลย/ จังหวัดลพบุรี พระอานิสงส/การสร?าง สะพาน ฉบับวัดเขาชําห?าน จังหวัดจันทบุรี มรณสงคราม ฉบับวัดพลับ จังหวัดจันทบุรี และ พระมาลั ย กลอนสวด ฉบั บ วั ด กาญจนบุ รี เ กา จั ง หวั ด กาญจนบุ รี หมวดพงศาวดารและ ประวัติศาสตร จํานวน ๑ เรื่อง ได%แก> กฏหมายหลักไชย ฉบับวัดพิกุลทอง สิงห/บุรี โดยศูนยฯ ได%รับความร>วมมือจากบุคลากรของศูนย และเครือข>าย เปนผู%ปริวรรต และเขียนบทนําเรื่อง เพื่อจะ ยังประโยชนแก>ผู%อ>านให%ทวีมากขึ้น
๓๘๘ |
ประยูรนิทรรศน
เอกสารวิชาการลําดับที่ ๓ ประชุมเพลงทรงเครื่อง: สืบสานตํานานเพลงพื้นบ?านจากวัดเกาะ
หนังสือ ประชุมเพลงทรงเครื่อง: สืบสานตํานานเพลงพื้นบ?านจากโรงพิมพ/วัดเกาะ แบ>งออกเปน ๒ ภาค ได%แก> ภาค ๑ แตงองค/: รวมบทความคัดสรรวาด?วยเพลงทรงเครื่อง อัน ประกอบไปด%วย บทความเกี่ยวกับเพลงพื้นบ%านและเพลงทรงเครื่องจากนักวิชาการชั้นนําด%านเพลง พื้นบ%าน อาทิ รศ.สุกัญญา สุจฉายา อาจารยเอนก นาวิกมูล ผศ.บัวผัน สุพรรณยศ ส>วน ภาค ๒ ทรงเครื่อง: ประชุมเพลงทรงเครื่องจากโรงพิมพ/วัดเกาะ ที่ลงพิมพที่โรงพิมพราษฎรเจริญ (วัด เกาะ) รวม ๙ เรื่อง ได%แก> เรื่องโคบุตร เรื่องจันทะโครบ เรื่องพระรถ เรื่องลิ้นทอง เรื่องนางมโนราห เรื่องขุนช%างขุนแผน เรื่องไกรทอง เรื่องลักษณวงศ และเรื่องพระอภัยมณี นอกจากนี้ คณะผู%จัดทําจึง ได%นําบทที่ใช%แสดงเพลงทรงเครื่องทั้ง ๓ ครั้ง ที่เคยแสดงในงานเดินตามรอยครู เชิดชูเพลงเก>า น%อม เกล%าฯ ถวายพระบาทสมเด็จพระเจ%าอยู>หัว มาแล%ว ได%แก> เพลงทรงเครื่องเรื่องพระเวสสันดร เพลง ทรงเครื่องเรื่องขุนช%างขุนแผน และเพลงทรงเครื่องเรื่องพระอภัยมณี รวมทั้งยังได%นําบทแสดงเพลง ทรงเครื่องที่จะแสดงในครั้งนี้คือ เพลงทรงเครื่องเรื่องหงสหิน มาลงพิมพไว%ในภาคผนวกของหนังสือ ด%วย
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๓๘๙
เอกสารวิชาการลําดับที่ ๔ กระจางครูผู?ถวายพระอักษร: ๑๓๐ ป= ครูกระจาง แสงจันทร/ บรรพกวีเมืองตราดและปDจจันตคีรีเขตร
หนังสือ “กระจางครูผู?ถวายพระอักษร” จัดพิมพขึ้นเพื่อเฉลิมฉลองในวาระสําคัญ ที่ ครบรอบ ๑๓๐ ป7ชาตกาลครูกระจ>าง แสงจันทร บรรพกวีเมืองตราดและเมืองปOจจันตคีรีเขตร ท>าน ได%รังสรรคผลงานกวีนิพนธไว%เปนจํานวนมาก อีกทั้งประวัติชีวิตของกวีท>านนี้ยังเปนสิ่งที่น>าเรียนรู% และศึกษา เพราะแสดงให%เห็นถึงความสามารถและโชคชะตาของท>านที่นําพาให%เด็กชาวบ%านเกาะ กง ชายแดนพระราชอาณาเขตสยามในขณะนั้น ได%เข%าถวายตัวเปนมหาดเล็กในสมเด็จ เจ%าฟeาฯ กรมหลวงลพบุรีราเมศวร ภายในหนังสือนี้ประกอบด%วย ประวัติของครูกระจาง แสงจันทร/ และมี ส>วนที่เปน ประชุมวรรณคดีนิทาน นิราศและบทร?อยกรองของครูกระจาง แสงจันทร/ ไว%อย>าง ครบถ%วนอีกด%วย ในตอนท%ายเล>มนั้น ได%จัดพิมพ รายงานตรวจราชการของหลวงคิรีเนมีทวีป ปลัด เมืองปDจจันตคีรีเขตร ร.ศ. ๑๒๑ สงเคราะหเข%าไว%ในท%ายเล>มซึ่งเปนเหตุการณร>วมสมัยกับช>วงชีวิต ของครูกระจ>าง แสงจันทร เพื่อประโยชนในทางวิชาการต>อไป
๓๙๐ |
ประยูรนิทรรศน
เอกสารวิชาการลําดับที่ ๕ ลายพระหัตถ/ของสมเด็จพระเจ?าบรมวงศ/เธอเจ?าฟ6า กรมพระยานริศรานุวัดติวงศ/ ประทานแกพระพินิจวรรณกรรม (แสง สาลิตุล)
ป7 ๒๕๕๕ นี้ สํานักงานเขตบางกอกน%อย กรุงเทพมหานคร ร>วมกับวัดศรีสุดารามวรวิหารและ คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล ได%กําหนดจัดงานสดุดีกวีสุนทรภู>และอนุรักษ ส>งเสริมศิลปะ และวัฒนธรรมไทยขึ้น ณ วัดศรีสุดารามวรวิหาร ในการนี้ คณะกรรมการดําเนินงานเห็นควรให%มี การจัดพิมพวรรณกรรมอันเนื่องกับสุนทรภู>ขึ้น โดยพิจารณาว>าลายพระหัตถของสมเด็จพระเจ%าบรม วงศเธอเจ%าฟeา กรมพระยานริศรานุวัดติวงศ ที่ได%ประทานแก>พระพินิจวรรณกรรม (แสง สาลิตุล) เรื่องการตรวจชําระหนังสือพระอภัยมณีและประชุมบทละครดึกดําบรรพ เพื่อจัดพิมพในโอกาส สํา คั ญ ต> า งๆ ระหว>า ง พ.ศ. ๒๔๖๗ – ๒๔๖๘ นั้ น เปนวรรณกรรมประวั ติศาสตรที่ มีก ารนํ า มา จัดพิมพแล%วหลายครั้งในสมัยรัชกาลที่ ๖ ทั้งข%อความในลายพระหัตถก็มีประโยชนด%านการศึกษา อักษรศาสตรและวรรณคดี ประการสําคัญ เปนการจัดพิมพวรรณคดีอันเนื่องด%วยผลงานของสุนทร ภู> กวีเอกของโลก คณะกรรมการดําเนินงานจึงเห็นสมควรให%มีการจัดพิมพลายพระหัตถดังกล>าวขึ้น โดยคงลักษณะตัวอักษรให%เหมือนกับต%นฉบับเดิมทุกประการ
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๓๙๑
เอกสารวิชาการลําดับที่ ๖ พลังปDญญาจากวัฒนธรรมวรรณศิลป\ของกวีในเมืองตราด
รายงานวิจัยการสํารวจและปริวรรตวรรณกรรมท%องถิ่นจังหวัดตราด: พลังปOญญาจาก วัฒนธรรมวรรณศิลปPของกวีในเมืองตราดมีวัตถุประสงคสําคัญ คือมุ>งสํารวจและอนุรักษต%นฉบับ เอกสารโบราณ ตลอดจนปริวรรตข%อมูลวรรณกรรมท%องถิ่นจังหวัดตราดเปนอักขรวิธีปOจจุบัน เพื่อ จัดทําเอกสารอ%างอิงทางวิชาการ ตลอดจนเพื่อเผยแพร>และประชาสัมพันธวรรณกรรมท%องถิ่นของ จังหวัดตราดให%เปนที่รู%จักกว%างขวางมากยิ่งขึ้น ผลการสํารวจและปริวรรตวรรณคดีท%องถิ่นทําให%เห็น มุ ม มองเรื่ อ งเมื อ งตราดผ> า นกวี ท%อ งถิ่ น ทั้ งในฐานะของความเปนเมื อ งเก> า และมี ร ากฐานทาง วัฒนธรรมที่มั่งคั่งและมั่นคง ความเปนเมืองแห>งพระพุทธศาสนาและชาวเมืองดํารงตนในฐานะ พุทธศาสนิกชน ความเปนเมืองแห>งนักปราชญและแหล>งสั่งสมองคความรู% ความเปนเมืองท>าและ เมืองแห>งพาณิชยนาวี ความเปนเมืองแห>งความหลากหลายทางชาติพันธุ และความเปนเมืองแห>ง การเพาะปลูกและปศุสัตว สิ่งเหล>านี้สะท%อนให%เห็นว>าความเจริญรุ>งเรืองของเมืองตราดในปOจจุบัน เปนผลมาจากการเรียนรู%ประสบการณ ความคิดสร%างสรรค และความทุ>มเทอุตสาหะของบรรพชน ชาวตราดได%อย>างชัดเจน
๓๙๒ |
ประยูรนิทรรศน
เอกสารวิชาการลําดับที่ ๗ การศึกษาภาษาไทยในสมัยกอน
ในโอกาสที่ ศาสตราจารย ดร. คุ ณหญิ งสุริย า รั ตนกุ ล ประธานที่ ป รึ ก ษาศู นยสยาม ทรรศนศึกษาได%รับรางวัลเชิดชูเกียรติ “รางวัลผู?มีคุณูปการตอการใช?ภาษาไทย” เนื่องในโอกาสวัน ภาษาไทยแห>งชาติ ประจําป7พุทธศักราช ๒๕๕๕ ศูนยสยามทรรศนศึกษาจึงจัดพิมพหนังสือซึ่งเปน ผลงานของอาจารยคุณหญิงเรื่อง “การสอนภาษาไทยในสมัยก(อน” ที่เคยลงพิมพในวารสารภาษา และวั ฒนธรรมเมื่ อ ๓๐ ป7ล>ว งมาแล%ว (พ.ศ.๒๕๒๕) อนึ่ ง การจัดพิ มพบทความเรื่อง “การสอน ภาษาไทยในสมั ย ก( อ น” ของ ศาสตราจารย ดร. คุ ณ หญิ งสุ ริย า รั ตนกุ ล เปนครั้ ง ที่ ๒ นี้ กอง บรรณาธิการได%จัดทําเชิงอรรถเพิ่มเติมเพื่ออธิบายตําแหน>งหรือข%อมูลที่อ%างถึงให%เปนปOจจุบัน โดยคง เชิงอรรถเดิมของศาสตราจารย ดร. คุณหญิงสุริยา รัตนกุล ไว% ส>วนเชิงอรรถใหม>จะมีข%อความข%าง ท%ายว>า (บรรณาธิการ) นอกจากนี้ กองบรรณาธิการยังได%จัดหาภาพประกอบเพิ่มเติมเพื่อให%ผู%อ>านได% เข%าใจข%อมูลได%ชัดเจนมากขึ้นด%วย
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๓๙๓
เอกสารวิชาการลําดับที่ ๘ กาลครั้งหนึ่ง ... ถึงกาลครั้งนั้น: พิพิธภัณฑ/บ?านวัดมะเกลือ
พิพิธภัณฑท%องถิ่นบ%านวัดมะเกลือ เปนโครงการความร>วมมือระหว>างชาวบ%าน วัด มะเกลื อ กั บ โครงการศิ ล ปศาสตรอาสา คณะศิ ล ปศาสตร มหาวิ ท ยาลั ย มหิ ด ล มานั บ ตั้ ง แต> ป7 พุทธศักราช ๒๕๕๒ การดําเนินงานดังกล>าวเปนการสานต>อเจตนารมณของพระครูบวรธรรมา- นุ สิฐ เจ%าอาวาสวัดมะเกลือ ที่มุ>งหมายจะให%เกิดแหล>งเรียนรู%ทางวัฒนธรรมแก>ชาวชุมชนวัดมะเกลือ เพื่อส>งต>อองคความรู%ของท%องถิ่นสู>อนุชนรุ>นหลังต>อไป อย>างไรก็ดี คณะทํางานได%พิจารณาว>า เพื่อให% พิพิธภัณฑบ%านวัดมะเกลือ เปนแหล>งเรียนรู%ที่สมบูรณนั้น สมควรจะได%มีเอกสารวิชาการเพื่อเปน ข%อมูลอ%างอิงแก>ผู%สนใจ สําหรับใช%ในการศึกษาค%นคว%าประวัติศาสตร วิถีชีวิต และวัฒนธรรมของ ชาวบ%านวัดมะเกลือ จึงได%ร>วมกันจัดทําหนังสือ “กาลครั้งหนึ่ง ... ถึงกาลครั้งนั้น: พิพิธภัณฑ/บ?าน วัดมะเกลือ” ขึ้น และมอบเปนอภินันทนาการแก>ผู%ร>วมพิธีเปดพิพิธภัณฑเพื่อจะได%อนุสรณถึงวัน แห>งความชื่นชมป7ตินั้น
๓๙๔ |
ประยูรนิทรรศน
เอกสารวิชาการลําดับที่ ๙ ประชุมเรื่องเมืองนครไชยศรี
ประชุมเรื่องเมืองนครไชยศรี เล>มนี้เปนการประชุมเอกสารประวัติศาสตรที่เกี่ยวเนื่องกับ เมืองนครปฐม เมื่อครั้งที่ยังมีนามว>าเมืองนครไชยศรี โดยการจัดพิมพครั้งนี้ได%คัดสรรเอกสารหายาก จํานวน ๔ เรื่อง ได%แก> เอกสารตรวจราชการเมืองนครไชยศรี พระนิพนธในสมเด็จพระเจ%าบรมวงศ เธอ กรมพระยาดํารงราชานุภาพ ต?นเหตุของนามนครชัยศรี พระนิพนธในพระวรวงศเธอ กรมหมื่น พิทยาลาภพฤฒิยากร จดหมายเหตุเรื่องส?มโอเมืองนครไชยศรี เปนเอกสารราชการระหว>างรัฐบาล ไทยกับรัฐบาลอเมริกันเรื่องขอพันธุส%มโอเมืองนครไชยศรีไปปลูกที่ประเทศสหรัฐอเมริกา ซึ่งเปน เอกสารที่ยังมิได%เคยจัดพิมพมาก>อน และเอกสารเรื่องสุดท%ายคือ นิราศเมืองนครไชยศรี ของกวีนิร นามจากวังหลวงที่กล>าวถึงการเดินทางจากพระนครมายังเมืองนครไชยศรี เอกสารดังได%คัดสรรมา ล%ว นเปนเอกสารที่ มีคุณค> า ด% า นไทยศึ ก ษา และเปนข% อ มู ลสํ า คั ญในการพั ฒนาชุ มชนด% ว ยข% อ มู ล ประวัติศาสตรสู>มิติเศรษฐกิจสร%างสรรค เพื่อความยั่งยืนของชุมชนต>อไป
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๓๙๕
เอกสารวิชาการลําดับที่ ๑๐ ศิลปศาสตรมหิดล
เปนหนังสือที่ศูนยสยามทรรศนศึกษาจัดพิมพเฉลิมพระเกียรติคุณเนื่องในวโรกาส ๑๒๐ ป7 วั นพระราชสมภพสมเด็จ พระมหิ ตลาธิ เบศร อดุ ลยเดชวิก รม พระบรมราชชนก พุ ทธศัก ราช ๒๕๕๕ ตามโครงการพินิจพิทยา เรื่อง สมเด็จพระบรมราชชนกกับหนังสือ ภาษา และงานศิลปะ ที่ จั ด ขึ้ น เมื่ อ วั น ที่ ๔ กรกฎาคม ๒๕๕๕ ซึ่ ง ได% รั บ เกี ย รติ จ ากอาจารยวิ กั ล ย พงศพนิ ต านนท อนุ กรรมการวิ ชาการ มู ลนิ ธิสมเด็จ พระพันวัสสาอัย ยิก าเจ% า และหั วหน%า งานจดหมายเหตุแ ละ พิพิธภัณฑ สถานเทคโนโลยีทางการศึกษา คณะแพทยศาสตรศิริราชพยาบาล มหาวิทยาลัยมหิดล ให%เกียรติมาเปนองคปาฐกถาพิเศษในวันดังกล>าว ผลการจัดโครงการจึงรวบรวมข%อมูลจัดพิมพเปน หนังสือ “ศิลปศาสตรมหิดล” ขึ้น ซึ่งเนื้อหาประกอบด%วยบันทึกปาฐกถาพิเศษในโครงการ ชุมนุม พระราชนิพนธด%านศิลปศาสตรของสมเด็จพระบรมราชชนก พระกรณียกิจเกี่ยวกับหนังสือ ภาษา ศิลปะ รวมทั้งคําขานพระนามและราชาศัพทที่เกี่ยวกับสมเด็จพระบรมราชชนก หนังสือนี้จึงให% คุ ณค> า ทั้ งด% า นประวั ติพ ระราชวงศและพระเกี ย รติ คุณ ด% า นศิ ลปศาสตรของพระองค ผู% ทรงเปน คุณูปการต>อการศึกษาและสาธารณสุขของไทย
๓๙๖ |
ประยูรนิทรรศน
เอกสารวิชาการลําดับที่ ๑๑ บรมราชเทวีชลบุรีสถิต
“บรมราชเทวีชลบุรีสถิต สมเด็จพระพันวัสสาอัยยิกาเจ?ากับเมืองชลบุรี” เปนหนังสือ ที่คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล จัดพิมพขึ้นเนื่องในวโรกาสสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เสด็จพระราชดําเนินทอดพระเนตรนิทรรศการเฉลิมพระเกียรติเฉลิมฉลองวาระ ๑๕๐ ป7 พระราชสมภพสมเด็จพระศรีสวรินทิราบรมราชเทวี พระพันวัสสาอัยยิกาเจ%า ระหว>างวันที่ ๑๙ – ๒๐ มีนาคม ๒๕๕๖ ณ โรงพยาบาลสมเด็จพระบรมราชเทวี ศรีราชา จังหวัดชลบุรี เนื้อหา แสดงพระประวัติและบทความอันเนื่องด%วยพระกรณียกิจของสมเด็จพระศรีสวรินทิราบรมราชเทวี พระพันวัสสาอัยยิกาเจ%า ได%แก> ปฐมกถา สมเด็จพระพันวัสสาราชการุณย/สูภูมิภาคตะวันออก, บรมชนกนาถราชสถาน รัชกาลที่ ๔ กับเมืองชลบุรี: จากพระบรมชนกนาถสูพระราชธิดา, ศาสน การราชศุภกิจ สมเด็จพระพันวัสสาอัยยิกาเจ?ากับการพระศาสนาในเมืองชลบุรี และพิพิธอาชีว การกรณีย/ สมเด็จพระพันวัสสาอัยยิกาเจ?ากับการสงเคราะห/อาชีพในเมืองชลบุรี และบูรพาสมัย วิถีบรมราชเทวีสมัย วิถีชีวิตและวัฒนธรรมชลบุรีในสมัยสมเด็จพระพันวัสสาอัยยิกาเจ?า หนังสือ เล>มนี้จึงเปนเกียรติประวัติของเมืองชลบุรีอันเกี่ยวเนื่องกับสมเด็จพระศรีสวรินทิราบรมราชเทวี พระ พันวัสสาอัยยิกาเจ%า ที่ทรงมีพระมหากรุณาต>อราษฎรในด%านการสาธารณสุข การสงเคราะหอาชีพ และการพระศาสนา จนเปนผลสืบเนื่องให%เมืองชลบุรีเจริญรุ>งเรืองตราบเท>าทุกวันนี้
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๓๙๗
เอกสารวิชาการลําดับที่ ๑๒ สยามปกรณ/ปริวรรต เลม ๒: งานสํารวจ ศึกษา และปริวรรตวรรณกรรมท?องถิ่นภาคกลาง
หนังสือ “สยามปกรณ/ปริวรรต ปริทรรศน/วรรณกรรมท?องถิ่นภาคกลาง เลม ๒” เปน รายงานผลการศึกษาตามโครงการ “สยามปกรณ” เพื่อการสํารวจ ศึกษา ปริวรรต และจัดพิมพ วรรณกรรมท%องถิ่นภาคกลาง ระยะที่ ๒ ซึ่งเปนโครงการต>อเนื่องจากระยะที่ ๑ ใน พ.ศ. ๒๕๕๔ ของศูนยสยามทรรศนศึกษา คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล ซึ่งคณะทํางานได%คัดสรร วรรณกรรมที่มีลักษณะเฉพาะในท%องถิ่นมาจัดพิมพ จํานวน ๘ เรื่อง แบ>งเปนวรรณกรรมศาสนา จํานวน ๕ เรื่อง ได%แก> พลเมืองเกาะกง ขับพลทาพริก ขับพลมหาราชหนองโสน ปDจจันตนคโรปม คาถา และพระไตรภูมิพระสังฆะ วรรณกรรมนิทาน จํานวน ๒ เรื่อง ได%แก> ปลาบูทอง และลักษณ วงศ/ และวรรณกรรมคําสอน จํานวน ๑ เรื่อง ได%แก> สุภาษิตสอนชาย – หญิง ข%อมูลทั้งหมดได%รับ การปริวรรตและบรรณาธิการจากบุคลากรของศูนยสยามทรรศนศึกษาและเปนข%อมูลที่ยังไม>มีการ เผยแพร>มาก>อน ดังนั้น ผลการศึกษาครั้งนี้จะช>วยให%ผู%อ>านได%ข%อมูลอันประโยชนเกี่ยวกับวรรณกรรม ท%องถิ่นภาคกลาง และมีส>วนในการเผยแพร>และอนุรักษมรดกทางวัฒนธรรมของสังคมไทยให%คงอยู> สืบไป
๓๙๘ |
ประยูรนิทรรศน
เอกสารวิชาการลําดับที่ ๑๓ คุณสุวรรณ: จินตนาการ ความคิด และชีวิตที่ไมรู?จบ ของกวีหญิงปริศนา แหงกรุงสยาม
คุณสุวรรณ (๒๓๕๒ – ๒๔๑๘) จินตนาการ ความคิด และชีวิตที่ไมรู?จบของกวีหญิง ปริศนาแหงกรุงสยาม เปนหนังสือที่กล>าวถึงกวีหญิงคนสําคัญแห>งกรุงสยามชื่อ “คุณสุวรรณ” ด%วยท>านเปนคนที่แยบคายในการใช%ภาษาและมีความคิดสร%างสรรคที่ล้ําหน%าเกินกว>ากวีท>านอื่นใน ยุคเดียวกัน ทําให%ผลงานของคุณสุวรรณเปนที่รู%จักและได%รับความสนใจของผู%เสพกวีในพระนคร และมีชื่อเสียงข%ามมาในยุคสมัยหลัง ได%แก> กลอนเพลงยาวเรื่องหม(อมเปดสวรรค กลอนเพลงยาว เรื่องพระอาการประชวรของกรมหมื่นอัปสรสุดาเทพ บทละครเรื่องพระมะเหลเถไถ และ บทละคร เรื่องอุณรุทรอยเรื่อง อย>างไรก็ดี ประวัติของท>านอย>างคงเปนปริศนาอยู>หลายเรื่อง ดังนั้น ศูนยสยามทรรศนศึกษา คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัย มหิดล จึงได%จั ดพิมพ หนั งสื อ เล> มนี้ ขึ้ นเพื่ อ จะได% ตีแ ผ> แง> มุมของคุณสุ ว รรณผ>า นการศึ กษาเชิ งวิ พากษของผู%เขี ย น โดย สะท%อนจากผลงานของท>านเพื่อให%ผู%สนใจได%เข%าถึงความคิดของคุณสุวรรณและยุคสมัยเพื่อความ งอกงามในวงวิชาการต>อไป
คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล | ๓๙๙
ผู%สนใจเอกสารวิชาการของศูนยสยามทรรศนศึกษา คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล สามารถติดต>อได%ที่ ศูนยหนังสือมหาวิทยาลัยมหิดล ร%านหนังสือ Harmony By MU มหาวิทยาลัยมหิดล ศูนยหนังสือจุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย และร%านริมขอบฟeา หรือติดต>อโดยตรงได%ที่ ร%านศิลปาธิป อาคารที่ทาํ การชัว่ คราวคณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล โทรศัพท ๐๒-๔๔๑-๔๔๐๑-๔ ต>อ ๑๔๐
๔๐๐ |
ประยูรนิทรรศน
พิมพที่ ห%างหุ%นส>วนจํากัด สามลดา เลขที่ ๙/๑๒๐๕ หมู> ๑ ซอยสะแกงาม ๓๕/๓ แยก ๖ ถนนสะแกงาม แขวงแสมดํา เขตบางขุนเทียน กรุงเทพมหานคร ๑๐๑๕๐ โทรศัพท ๐๒-๘๙๕๒๓๐๐-๓, ๐๒-๔๖๒๐๓๘๐ โทรสาร ๐๒-๔๖๒๐๓๐๓, ๐๒-๘๙๕๓๓๑๑