Panorama 376 by Panorama Magazine

NR 376 13 listopada 2014

Polish Weekly Magazine

Najszybciej rozwijający się polskojęzyczny magazyn w Wielkiej Brytanii www.panorama24.co.uk p Przegląd g ą pprasyy ppolskiejj

Bądź człowiekiem, miej dzieci Koniec z Potterem Kiedy przyjaciel staje się kimś więcej...

Ofiara polskiej

nienawiści?

ć w ciągu Co może się zdarzy

30 SEKUND?

MOŻESZ ZŁAMAĆ NOGĘ MOŻESZ MIEĆ STŁUCZKĘ MOŻESZ NIESŁUSZNIE STRACIĆ PRACĘ ZGŁOSZENIE sprawy do naszej kancelarii zajmie nie dłużej niż kolejne 30 SEKUND. ZADZWOŃ i odzyskaj odszkodowanie!

Wejdź na: www.lexito.co.uk Zadzwoń: 020 3603 8089

24H Lexito Legal, 7th Floor, Westgate House, Westgate Road, London W5 1YY

Miałeś wypadek? NNależy Ci się odszkodowanie! Wracałam nocą z klubu, kiedy na pasach potrąciła mnie taksówka.

Podczas deszczowego poranka w tył mojego samochodu uderzyła ciężarówka.

Marta, potrącona na pasach £18 966 odszkodowania

Siedziałem na tylnym siedzeniu, kiedy samochód wypadł z trasy i uderzył w barierkę.

Adam, wypadek samochodowy £15 963 odszkodowania

Kiedy wynosiłam śmieci z restauracji, wystający z worka nóż przebił mi dłoń.

Damian, poszkodowany pasażer £16 638 odszkodowania

Ewa, wypadek w pracy £12 839 odszkodowania

ZZadzwoń i zapytaj, jak wysokie oodszkodowanie Ci się należy. polski departament:

020 3318 4626 PPatrick Gordon We are regulated by the Ministry of Justice in respect of regulated claims W management activities. Our authorisation number is CRM26705. We are m registered with Information Commissioner’s Office registration number Z2680674. r

Kom/SMS: 078 22 111 222 Pon. - pt. 8.00-18.30, sob. 8.00-16.30

www.patrickgordon.co.uk Dojeżdżamy do klientów w całej Anglii!

... KRÓLEWSKA RODZINKA Zgadnij, kto to?

Kogoś mi ona przypomina...

WOW

SPIS TREŚCI

4 6 8 15

Na start Serwis informacyjny ABC prawa w UK

Społeczeństwo 18

Polska – nie tylko dla Polaków? PANORAMA

Don’t speak polish!

Bądź człowiekiem, miej dzieci

POLISH EXPRESS DZIENNIK GAZETA PRAWNA

Nauka 28

Nauka dla każdego

Historia 30

Nauka dla każdego

STOLICA

Kultura i sztuka 34

Incognito. Niesamowity przypadek Pawła K.

E-booki dla każdego

SUPERHERO

Styl życia 38

Koniec z Potterem

Historia modelowa

EGO

Męska rzecz

TYGODNIK POWSZECHNY

Kiedy przyjaciel staje się kimś więcej... Domowe smaki

Panoramiś

Pogoda robi się groźna VICTOR JUNIOR

Kobieta 50 51

Przepis dla każdego Hormonalna terapia zastępcza ARTYKUŁ PROMOCYJNY

Nie daj się chandrze!

Zachwyca stylem i mocą AUTO ŚWIAT

ARTYKUŁ PROMOCYJNY

56 58

SYMPATIA.PL

Przepis dla każdego

Koniec z Potterem

Warszawa roku 1918

Spacer na krawędzi Elektryczny van Nissana Coś dla niego

Sport 60

Serwis sportowy

Panorama na weekend 62 63 64

Karnet kulturalny Kluby Horoskop

Strefa ogłoszeń 65

Ogłoszenia

Zachwyca stylem i mocą

BABSKIE SPRAWY

Coś dla niej

Plotkorama 54

Plotki

Magazyn

Od 2007 roku, najszybciej rozwijający się polskojęzyczny magazyn w Wielkiej Brytanii. www.Panorama24.co.uk Tel. 020 3318 4630 Fax 020 3014 9607 Email redakcja@Panorama24.co.uk Nakład kontrolowany:

70 000 egzemplarzy co tydzień

Redakcja/Editorial Redaktor prowadzący: Anna Marszałek Tel. 020 3318 4630 Email a.marszalek@Panorama24.co.uk Asystent redaktora: Natalia Tyszkiewicz Email: n.tyszkiewicz@Panorama24.co.uk Patronat medialny: patronaty@panorama24.co.uk

Księgowość/Accounts Magdalena Kukuła Tel. 020 3026 6550 ext. 7041 i 7024 Email accounts@Panorama24.co.uk

Reklama/Advertisement Sales Manager: Katarzyna Dziwisz Tel. 020 3026 6550 ext. 7018

Dystrybucja/Distribution Robert Grygo Tel. 07581470063, distribution@Panorama24.co.uk

Studio Rafał Szmidt, Damian Łęcki, Piotr Olszowski

Serwis zdjęciowy Shutterstock, Getty Images, OmnisPress Photo Agency, TVN. Tygodnik rozpowszechnia artykuły na podstawie art. 25, 26, 29, 33 i 49 ust. 2 ustawy z dn. 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych.

Magazyn Panorama jest dostępny w całej Wielkiej Brytanii. Aby znaleźć najbliższy punkt kolportażu, wejdź na www.Panorama24.co.uk/dystrybucja i wpisz swój kod pocztowy.

ągu i c w ć y z r zda ę i s e ż o m Co

? D N U K E S 0 3

NOGĘ Ć A M A Ł Z MOŻESZ CZKĘ U Ł T S Ć E I ACĘ R P MOŻESZ M Ć I C A R IE ST N Z S U Ł S E I MOŻESZ N ii ej kancelar z s a n o d y IE spraw 0 SEKUND 3 e jn ZGŁOSZEN le o k dłużej niż owanie! d o k z s d zajmie nie o j i odzyska ZADZWOŃ

o.co.uk t i x e l . w w w 89 0 Wejdź na: 8 3 0 6 3 0

2 Zadzwoń: 0

4H stgate House, 2 th Floor, We

l, 7 n W5 1YY Lexito Lega oad, Londo R te a tg s e W

SERWIS

Hop i bęc! Westgate Ark Centre poszukuje wolontariuszy, którzy mogliby pomóc w znajdowaniu domów dla dzikich i półdzikich kotów. Żeby mogły się oswoić z towarzystwem, ludzi potrzebne są osoby, które przez kilka godzin dziennie będą je głaskać i bawić się z nimi. Prawie połowa Brytyjczyków uważa, że korzystanie z internetu jest dla nich ważniejsze niż spędzanie czasu z rodziną – wynika z badań. 12 proc. mieszkańców Wysp uważa, że potrafi znacznie dłużej wytrzymać bez jedzenia, a 48 proc. jest zdania, że wolałoby rzadziej odwiedzać swoich najbliższych niż zrezygnować z bycia on-line. A co ty uważasz za godne pochwały, a co zasługuje na ostrą krytykę? Wypowiedz się na łamach Panoramy! Pisz na redakcja@panorama24.co.uk.

Co za ścisk… Ałłł Jeszcze ja!

Hokus-pokus… Auć!

Wiesz, jest takie magiczne słowo…

POLECAMY

Polski funt Projekt Damiana Łęckiego, naszego pracy na wszystkichh monetach t h redakcyjnego kolegi, znalazł się wśród jednofuntowych. Projekty prac zgłoszonych do konkursu ogłoszonego powinny być przygotowane weprzez kanclerza skarbu Wielkiej Brytanii, dług specjalnego szablonu i reprezentować George’a Osborne’a, na nowy wygląd Wielką Brytanię. monety, która zostanie wprowadzona do obiegu w 2017 r. Na autora zwycięskiego Więcej informacji o konkursie można projektu, poza wysoką nagrodą pieniężną, znaleźć na stronie Royal Mint czeka sława w postaci uwiecznienia swojej (www.royalmint.com).

KONKURS

Wygraj e-booka! „Uwikłanie”, Zygmunt Miłoszewski – w chłodną niedzielęę Szacki rozpoczyna nowe śledztwo. W centrum miasta, zamordowano jednego ego z uczestników niekononwencjonalnej terapiii grupowej, w czasie której pacjenci wcie-lali się w role swoich

A TO CIEKAWE CIEKAWE! E!

bliskich. Przypadkowe zabójstwo podczas zy włamania? Aby wygrać tego e-booka ufundowanego przez serwis bookto. dow pl, w wyślij maila o tytule E-BOOK na adres ad redakcja@panorama24. co.uk, w treści wiadomości podając swoje imię, nazwisko po oraz numer telefonu.

– tylko tyle usterek w orii swojej historii en. miał Big Ben. 72 M.in. w 1972 r. nastąpiła pierwsza i erka jedyna usterka dotycząca mezęści talowych części mechanizmuu ialodpowiedzialerzenego za uderzeony. nia w dzwony. czał Big Ben milczał ia od 5 sierpnia 1975 r. do 9 maja 1977 r.

PANORAMA WIELKIEJ BRYTANII Udało ci się uchwycić ciekawe miejsce z wyjątkowej perspektywy? Wyślij nam swoje zdjęcie, a opublikujemy je w Panoramie. Pisz na redakcja@panorama24.co.uk.

Essex LLoty dla każdego W kkolejnym wydaniu Panoramy oraz każdym następnym znajdziesz najkażd świeższe informacje dotyczące lotów świe Wielkiej Brytanii do różnych zakątzW ków świata, a także do Polski. Nie zabraknie wiadomości dotycząza cych cy nowych przepisów oraz ciekawostek. Tej rubryki cie nie możesz przegapić!

Student to zawsze się urządzi! Tak to t można ż mieszkać i k ć w akademiku! k d ik ! Pozdrawiam, studentka Monika

WYPOWIEDZ SIĘ!

Głos ludu Wszyscy doskonale wiemy, że pobyt w UK wady. Musimy jednak ma swoje zalety i wady rzeczywistości, odnajdywać się w tej rz a metodą prób i błędów poprawiać jakość naszego życia. Aby pomóc wam w tym do nas, gdzie jeszcze bardziej, piszcie p warto/nie warto jeść, bawić się, zwiej dzać, robić zakupy, zakup jak radzić sobie z różnymi codzien codziennymi sprawami, a my wszystkie wa wasze porady opublikujemy w Pa Panoramie! Czekamy na Twój głos! Cze Pisz na redakcja @panorama24.co.uk. @p

SERWIS

POSZKODOWANY? Chaos i kolejki w przychodniach? LEKARZE RODZINNI OD STYCZNIA MAJĄ DIAGNOZOWAĆ M.IN. ZGŁOŚ się do nas po odszkodowanie!

Tel: 020 3318 4623

RAKA, PROBLEMY ZE WZROKIEM I SKÓRĄ, ALE NIE DOSTANĄ ZA TO PIENIĘDZY. W 2015 r. w służbie zdrowia dojdzie dojdz do wielu zmian. Ważną reformą jest pakiet nowych onkologiczny, który mówi o nowy zasadach opieki nad pacjentem z podejrzeniem nowotworu. Według Wedł mirodzinnych nisterstwa zdrowia u lekarzy rodz będziemy diagnozować znacznie więcej

chorób – w tym właśnie nowotworowe. I choć reformy wchodzą w życie za niecałe dwa miesiące, wciąż brakuje rozporządzeń do ustaw oraz źródeł finansowania zmian. NFZ na leczenie Polaków w przyszłym roku przeznaczy ponad 69 mld zł. źródło: WPROST.PL

Grypa groźniejsza groź od eboli!

GŁÓWNY INSPEKTOR INSPEKT SANITARNY USPOKAJA – OSOBY, KTÓRE NIE MIAŁ MIAŁY KONTAKTU Z CHORYMI NA EBOLĘ I NIE PRZEBYWAŁY W REJONIE ZAGROŻENIA, W POLSCE NIE MAJĄ MOŻLIW MOŻLIWOŚCI ZAKAŻENIA SIĘ. Lekarze radzą, by zamiast drżeć przed pr

- Grypa szerzy się drogą kropelkową, czyli jej zakażalność jest z tego względu dużo większa, bo już przebywanie w pobliżu takiej osoby, może spowodować zakażenie. afry- W przypadku wirusa ebola do zakażenia kańskim dojdzie dopiero przez bezpośredni kańsk wirusem, kontakt - mówi dr Marek Posobkiewicz, zabezpieGłówny Inspektor Sanitarny. Wirusem zabez czyć ssię grypy można bardzo łatwo się zarazić, a przed tym, gdy dostanie się do organizmu, szybko t który wywołuje namnaża się i daje gwałtowne objawy. grypę sezonową i może zaNie można go lekceważyć, bo to nie jest z atakować w każdym miejscu. zwykłe przeziębienie. mie źródło: WPROST.PL

Skutecznie uzyskujemy odszkodowania za utratę zdrowia i finansów.

We are regulated by the Ministry of Justice in respect of regulated claims management. Our Authorisation number is CRM26705. We are registered with information Commissioner's Oﬃce registration number Z2680674.

Ochotnicy do wojska!

POLSKA ARMIA ZAPOWIADA SIĘGANIE PO REZERWISTÓW I OCHOTNIKÓW. MAJĄ ONI WSPÓŁTWORZYĆ NOWE ODDZIAŁY OBRONY TERYTORIALNEJ. CHĘTNYCH NIE BRAKUJE. Aby zostać żołnierzem, trzeba mieć polskie obywatelstwo i nie być karanym za umyślne przestępstwa. Dorosły Polak zaczyna od służby przygotowawczej. - Na jedno miejsce, które jest przyznane dla Wojskowej Komisji Uzupełnień, jest ok. 40 ochotników - mówi szef Wydziału Personalnego Centrum Szkolenia Wojsk Lądowych w Poznaniu, ppłk Janusz Dhur. Najlepsi z ochotników trafiają na

poligon, ćwiczą tam cztery miesiące. Następnie przechodzą egzaminy. - W wojsku są oceny od 2 do 5. W zależności od tego, jakie są czasy, jakie są wyniki konkurencji - wyjaśnia kandydat na żołnierza. - Jest to w pewnym sensie otwarcie drogi do zostania zawodowym żołnierzem - zapewnia komendant Centrum Szkolenia Żandarmerii Wojskowej, płk dr hab. Piotr Płonka. źródło: WPROST.PL

Reklama: 020 3026 6550

Polacy chcą pracy!

I coraz bardziej popularne są programy umożliwiające odpracowywanie długów, np. poprzez wykonywanie prac porządkowych czy remontowych. Takie programy wdrożyły już m.in. Toruń, Szczecin, Wrocław, Gdańsk, a ostatnio Warszawa, zaś szykuje się do tego np. Łódź.

Z rezultatów przeprowadzonej ostatnio ankiety wynika, że Polacy nie chcą już nowych hal, aquaparków i innych obiektów tego typu. Za to chcą, aby w miastach było czysto i zielono oraz żeby była praca. Wśród spraw do pilnego załatwienia najczęściej wskazywali brud na ulicach, brak zieleni, nierówne chodniki i chaos reklamowy.

źródło: NEWSWEEK.PL

źródło: WPROST.PL

Zamiast eksmitować, zatrudnią dłużników DŁUGI LOKATORÓW MIESZKAŃ GMINNYCH TO BARDZO POWAŻNY PROBLEM WIELU SAMORZĄDÓW. JEDNAK MIASTA CORAZ CZĘŚCIEJ NIE WYRZUCAJĄ TAKICH OSÓB NA BRUK, ALE DAJĄ IM SZANSĘ NA ODPRACOWANIE ZALEGŁOŚCI. W stolicy takie zaległości to 388 mln zł, w Łodzi – 169 mln, a we Wrocławiu – ok. 120 mln. Do tego w wielu miastach zadłużenie rośnie bardzo szybko – w Lublinie o ok. 3,5 mln rocznie, w Katowicach – o ok. 0,5 mln miesięcznie. Samorządy zaczynają dochodzić do wniosku, że restrykcyjna polityka wobec dłużników nie przynosi efektów.

24.co.uk

Tajne wydatki samorządów W SAMORZĄDACH URZĘDNICY WCIĄŻ CZĘSTO UKRYWAJĄ PRZED MIESZKAŃCAMI ILE, ZA CO I KOMU PŁACĄ Z PUBLICZNYCH PIENIĘDZY – WYNIKA Z RAPORTU SIECI OBYWATELSKIEJ WATCHDOG. - Jest lepiej niż kilka lat temu, ale jawność jeszcze się nie przyjęła jako zasada działania władzy - mówi Katarzyna Batko-Tołuć z Watchdog. Stowarzyszenie sprawdziło, w jakim stopniu byłe miasta wojewódzkie upubliczniają informacje o umowach, zlecanych usługach, np. budowlanych, i zamawianych produktach. Ankiety z pytaniami trafiły do 49 miast, wróciły z 46. Okazało się, że tylko 10 urzędów publikuje wydzielony rejestr zawieranych umów w swoich biuletynach informacji publicznej. Jest to bardzo ważne, bo ujawnia, jak wydaje się pieniądze z podatków obywateli. źródło: NEWSWEEK.PL

RZETELNA REKLAMA TYLKO W MAGAZYNIE PANORAMA. DZWONIĄC, POWOŁAJ SIĘ NA MAGAZYN PANORAMA!

10 SERWIS

Medale z odzysku!

Kto będzie rządził Francją?

PREZYDENT FRANCJI, FRANCOIS HOLLANDE ZAPOWIEDZIAŁ, ŻE JEŚLI BEZROBOCIE W KRAJU NIE SPADNIE, TO ON NIE WYSTARTUJE W NASTĘPNYCH WYBORACH PREZYDENCKICH W 2017 R. Hollande przyznał, że popełnił „pewne błędy”, zwłaszcza gdy zapowiedział spadek bezrobocia w 2013 r., co mimo zapewnień rządu nie nastąpiło. Prezydent obiecał kontynuację reform aż do końca jego mandatu w 2017 r. i zapowiedział, że nie będzie się ubiegał o reelekcję, jeśli nie zdoła obniżyć bezrobocia, które jest obecnie na rekordowym poziomie.

Pracy nie ma aż 3,4 mln Francuzów. - Jeśli mi się to nie uda do końca kadencji, to Francuzi będą nieubłagani i będą mieli rację. Tymczasem jednak podczas 2,5 roku, które mi pozostały, będę reformował mój kraj - oświadczył prezydent. Notowania Hollande’a są wyjątkowo niskie. Tylko 12 proc. Francuzów pozytywnie ocenia jego działania. źródło: GAZETA.PL

RZETELNA REKLAMA TYLKO W MAGAZYNIE PANORAMA. DZWONIĄC, POWOŁAJ SIĘ NA MAGAZYN PANORAMA!

Lodówki, kuchenki mikrofalowe, komputery, telefony komórkowe – to wszystko posłuży do wyprodukowania medali, którymi w 2016 r. nagradzani będą uczestnicy igrzysk olimpijskich i paraolimpijskich w Rio de Janeiro. Utylizacją zużytych sprzętów AGD oraz urządzeń elektronicznych i przerabianiem ich na cenne pamiątki zajmie się brazylijska mennica. źródło: WPROST.PL

Problemy niemieckiej armii JAK OCENIAJĄ PLANIŚCI NIEMIECKIEGO WOJSKA, PRZY OBECNIE ZAŁOŻONYM FINANSOWANIU, W 2016 R. BUNDESWEHRA NIE BĘDZIE W STANIE SIĘ UTRZYMAĆ. Za dwa lata niemieckiemu wojsko zabraknie 200 mln euro na podstawowe wydatki. Cięcia będą musiały dotknąć funduszy przeznaczonych na utrzymanie sprzętu, szkolenia i bieżącą służbę. Jeżeli taki stan utrzyma się przez kilka lat, Niemcy mogą stracić zdolność do trzymania myśliwców w dyżurach alarmowych. Nie będzie komu startować np. na głośne ostatnio przechwycenia samolotów rosyjskich czy do nieodpowiadających na wezwania maszyn pasażerskich. Dla sił lądowych poważnym problemem będzie wycofanie ze służby rakiet przeciwpancernych MILAN. Nie będzie bowiem pieniędzy na ich zastąpienie. źródło: WPROST.PL

24.co.uk

Reklama: 020 3026 6550

OSTATNIA Aplikacja dla gejów

BLUED, APLIKACJA DLA GEJÓW SŁUŻĄCA DO FLIRTOWANIA, ZOSTAŁA STWORZONA W 2012 R. ZDOBYŁA DOTYCHCZAS 15 MLN UŻYTKOWNIKÓW, A JEJ POPULARNOŚĆ CAŁY CZAS ROŚNIE. Tylko od ostatniego roku przybyło 2 mln Czy jednak aplikacja ma szansę zaistnieć aktywnych użytkowników Blued. Teraz fir- na światowym rynku? źródło: WPROST.PL ma DCM, która działa na zasadach venture capital, postanowiła wesprzeć aplikację kwotą 30 mln dolarów. Szef Blued Geng Le zapowiedział w związku z tym, że chce wejść z aplikacją na międzynarodowy rynek. Podobnego zdania jest David Chao z DCM. W ocenie szefa Blued sukces aplikacji polega na tym, że jej wycena jest dużo wyższa niż innych, które skierowane są do osób heteroseksualnych. Obecnie Blued dobrze radzi sobie w Chinach. Jej użytkownicy to głównie mieszkańcy trzech miast: Pekinu, Szanghaju oraz Kantonu.

Giganci słono zapłacą

HYUNDAI ORAZ KIA ZAPŁACĄ 350 MLN DOLARÓW KARY RZĄDOWI USA, PONIEWAŻ FAŁSZOWAŁY DANE O ZUŻYCIU PALIWA I EMISJACH DWUTLENKU WĘGLA W PRODUKOWANYCH POJAZDACH – OGŁOSIŁA AMERYKAŃSKA KOMISJA. Informacje dotyczące zużycia paliwa w produkowanych samochodach oraz emisji dwutlenku węgla były zaniżane w porównaniu z rzeczywistymi danymi. W związku z fałszerstwami Hyundai i Kia muszą zapłacić rządowi USA aż 350 mln dolarów, z czego 100 mln to kara, a 50 mln mają przeznaczyć na niedopuszczenie do takich naruszeń w

przyszłości. Ponadto południowokoreański producent straci kredyty o wartości ok. 200 mln dotyczące emisji gazów cieplarnianych. Decyzja w tej sprawie zapadła w porozumieniu między amerykańską Agencją Ochrony Środowiska, Departamentem Sprawiedliwości oraz California Air Resources Board. źródło: WPROST.PL

„Gwiezdne wojny” nadchodzą!

SIÓDMA CZĘŚĆ SAGI „GWIEZDNE WOJNY” JUŻ BUDZI EMOCJE, CHOĆ JEJ PREMIERA ODBĘDZIE SIĘ DOPIERO ZA ROK! ZNAMY JUŻ JEDNAK TYTUŁ NAJNOWSZEJ ODSŁONY. Walt Disney Pictures podał, jaką nazwę będzie nosiła pierwsza część trzeciej

trylogii: „Star Wars: The Force Awakens”. Akcja będzie się rozgrywać ok. 30 lat po wydarzeniach z „Gwiezdnych Wojen – część VI Powrót Jedi”. Informacja została podana tuż po zakończeniu zdjęć w Pinewood Studios, na obrzeżach Londynu. Pewna jest także data premiery filmu. Jest ona przewidziana na drugą połowę grudnia 2015 r. „Star Wars: The Force Awakens” został wyreżyserowany przez J.J. Abramsa, który wcześniej nakręcił „Star Trek. W ciemności”. Pierwszy film z serii ukazał się w 1977 r., a ostatni z cyklu w 2005 r. źródło: GAZETA.PL

SZANSA

NA ODZYSKANIE PPI

Jeśli kiedykolwiek miałeś pożyczkę w banku, kredyt na samochód, mortgage, kartę kredytową lub robiłeś zakupy na raty

ZADZWOŃ NA

020 3318 4629

WYPEŁNIJ FORMULARZ

ODZYSKAJ ££££

Jeśli płaciłeś ubezpieczenie PPI w ramach kredytu, pożyczki, do karty kredytowej lub zakupów na raty, możesz je odzyskać w całości, niezależnie od warunków umowy.

Każdego dnia TYSIĄC osób odzyskuje PPI.

A Ty na co czekasz? Patrick Gordon www.ubezpieczenieppi.co.uk

12 SERWIS

Zakaz Kibice wierni picia aż po grób! energe- KIBICE BRAZYLIJSKIEGO ZESPOŁU SAO PAULO BĘDĄ tyków CORINTHIANS MOGLI... WYKUPIĆ MIEJSCE NA

Zniknęły krzyże z centrum Berlina

SIEDEM KRZYŻY POŚWIĘCONYCH UCIEKINIEROM Z NRD, KTÓRZY ZGINĘLI PODCZAS PRÓB PRZEDOSTANIA SIĘ DO ZACHODNIEJ CZĘŚCI MIASTA, ZNIKNĘŁO Z CENTRUM BERLINA. Krzyże zabrali aktywiści z organizacji broniącej imigrantów szukających schronienia w UE. Do tej pory stały one w okolicach siedziby parlamentu, Reichstagu. Wiadomo, że krzyże zabrali artyści z organizacji Ośrodek Politycznego Piękna. Nie mieli pozwolenia, aby je usunąć. Ustawili je na zewnętrznych granicach Unii Europejskiej. Chcieli w ten sposób pokazać, że

UE odgradza się wszelkimi możliwymi sposobami od imigrantów. Lider grupy artystycznej, Philipp Ruch wyjaśnił, że na tych granicach zginęły dziesiątki tysięcy uciekinierów, dlatego należy je zlikwidować i to nie za pomocą ciepłych słów, lecz nożyc do cięcia drutu. Akcja wzbudziła wiele kontrowersji. źródło: WPROST.PL

Na Litwie obowiązuje zakaz sprzedaży napojów energetycznych osobom poniżej 18. roku życia. Bałtyckie państwo stało się tym samym pierwszym na świecie, które wprowadziło tego typu ograniczenia. Według władz napoje te są szkodliwe zwłaszcza dla młodego organizmu i prowadzą do jego osłabienia.

KLUBOWYM CMENTARZU. FANI BĘDĄ MOGLI SPOCZĄĆ KOŁO SWOICH PIŁKARSKICH IDOLI. Nekropolia należąca do Corinthians Sao Paulo zostanie ukończona w przyszłym roku. Przewidziano na niej aż 70 tys. miejsc do pochówku. Na cmentarzu będą spoczywać zarówno piłkarze i działacze, jak i sami kibice. Każdy fan Corinthians będzie mógł wykupić miejsce wiecznego spoczynku . W przeliczeniu ceny ustalono od 1,5 tys. do 2,5 tys. euro. Wysokość opłaty zależy od tego, jak blisko legend Corinthians będzie chciał spoczywać dany kibic. Co ciekawe, to nie pierwszy taki przypadek w historii. Wcześniej z podobną inicjatywą wyszedł klub Boca Juniors Buenos Aires.

źródło: WPROST.PL

RZETELNA REKLAMA TYLKO W MAGAZYNIE PANORAMA. DZWONIĄC, POWOŁAJ SIĘ NA MAGAZYN PANORAMA!

Zapraszamy wszystkich na II urodziny MIS-ia 50% zniżka dla wszystkich klientów 9/11/2014

Wędzarnia Smoked Cherry Ltd W naszej ofercie znajdą państwo tradycyjne - wędliny - mięsa pieczone - pasztety

NIE gotuj !!! MIŚ gotuje !!! T. 0208 682 0603 178 MITCHAM ROAD TOOTING BROADWAY LONDON, SW17 9NJ

Produkty wolne od konserwantów I ulepszaczy

M. 0752 600 8117 Godziny otwarcia: pon. - sob. 800 – 2100 niedziela 900 – 2100

BAR MLECZNY Ś I M LUD PRACU MI KAR

JĄCY

MIAST I WSI

Zapraszamy do naszego sklepu online Www.smokedcherry.com e-Mail: info@smokedcherry.com tel: 07462297418

152 City Road Kemp House EC1V 2NX

www.mis-barmleczny.com

Mis-Bar-Mleczny

Dziennikarka rozprasza zawodników?

SERBSKA DZIENNIKARKA TELEWIZYJNA, KATARINA SRECKOVIĆ NIE MOŻE PRACOWAĆ, PONIEWAŻ... JEST ZBYT ATRAKCYJNA. KOBIETA MA ROZPRASZAĆ PIŁKARZY I DLATEGO DOSTAŁA ZAKAZ ZBLIŻANIA SIĘ DO MURAWY. Katarina Srecković na życie zarabia, prowadząc swój program sportowy, dlatego też często pojawia się m.in. na stadionie i wciela się w rolę reporterki. - Kilka razy zostałam poproszona o opuszczenie boiska, bo odwracałam uwagę piłkarzy, którzy narzekali, że nie mogą się skupić - wyjaśniała Srecković. Potem piłkarze

mieli mieć jeszcze większy problem – podobno nie mogli się skoncentrować, gdy rozmawiali z dziennikarką. - Był z tym problem, ale teraz myślę, że się już przyzwyczaili. Przez pewien czas myślałam nawet, że nigdy nie będą w stanie ze mną współpracować - mówi Serbka. źródło: WPROST.PL

Nagie kobiety w centrum miasta

FOTOGRAF SPENCER TUNICK, KTÓRY ZASŁYNĄŁ INSTALACJAMI Z NAGICH CIAŁ W RÓŻNYCH CZĘŚCIACH ŚWIATA, PRZYGOTOWAŁ KOLEJNY GŁOŚNY PROJEKT. Na ulice zabytkowego meksykańskiego miasta, San Miguel de Allende, wyszło 110 nagich kobiet. Panie w wieku od 20 do 60 lat at przyjechały z różnych części Meksyku i USA, A, aby przez dwie godziny wykonywać polecenia Tunicka. Fotograf wzbudził kontrowersje, ponieważ jako motyw sesji wybrał święto zmarłych. Modelkom kazał założyć girlandy pomarańczowych nagietków, które re są symbolem meksykańskich Zaduszek. W ostatniej scenie fotograf polecił kobietom, by położyły się jak martwe na ulicy w otoczeniu „kwiatów śmierci”. Niektórzy zarzucali potem artyście, że projekt promuje przemoc. - Każda osoba może mieć własną interpretację - odpierał krytykę Tunick. źródło: WPROST.PL PL

Pasażer chciał wyskoczyć z samolotu! W SAMOLOCIE VIETNAM AIRLINES LECĄCYM Z WIETNAMU DO AUSTRALII JEDEN Z PASAŻERÓW WYWOŁAŁ PANIKĘ WŚRÓD INNYCH PODRÓŻNYCH. PODCZAS LOTU USIŁOWAŁ OTWORZYĆ DRZWI I WYSKOCZYĆ.

27-letni Australijczyk w trakcie lotu stwierdził, że został porwany. Jego zdaniem ktoś podał mu też narkotyki. Mężczyzna uznał, że musi natychmiast opuścić samolot, ponieważ na lotnisku w Sydney czekają ludzie, którzy chcą go zabić. 27-latek poderwał się z siedzenia, pobiegł w stronę wyjścia awaryjnego i zaczął kopać w drzwi. Pasażerowie

wpadli w panikę, gdy zobaczyli, że mężczyzna próbuje wydostać się na zewnątrz. Część z nich zachowała zimną krew. Kilku podróżnych rzuciło się na Australijczyka i odciągnęło go od wyjścia awaryjnego. Następnie posadzili go na siedzeniu i przywiązali do niego pasami. Po wylądowaniu mężczyzna został przekazany policji. źródło: WPROST.PL

14 SERWIS

Uważajcie menty! na stalowe elementy!

Rząd bez Ekonomiczna tajemnic potęga?

SŁUŻBY PRZESTRZEGAJĄ MIESZKAŃCÓW ESZKAŃCÓW LONM, JAKIE SPOWODYNU PRZED ZAGROŻENIEM, FALL BUILDING, DOWAŁ BIUROWIEC LEADENFALL ARKĄ DO SERA”. POPULARNIE NAZYWANY „TARKĄ

W Wielkiej Brytanii rozpoczęła się wysyłka listów z informacją, na co brytyjski rząd wydaje pieniądze obywateli. Dokument ten otrzyma każdy z 24 mln osób płacących podatek dochodowy fiskusowi. W korespondencji każdy adresat znajdzie również informacje o tym, na co bezpośrednio jego pieniądze są wydawane.

Od konstrukcji oddzieliły się duże stalowe alowe elementy. Jeden z nich nieco się zsunął, nął, ale utrzymał się na budynku, drugi – z impetem mpetem uderzył w ziemię. Szczęśliwie, spadł na obszar wydzielony wcześniej przez robotników, botników, na którym wciąż trwają prace budowlane. wlane. Jak donosi zarząd budynku, przez incydent ent nikt nie ucierpiał. Obecnie trwa śledztwoo mające wyjaśnić przyczynę zdarzenia. Ogromny, mny, charakterystyczny wieżowiec, przypominający inający tarkę do sera, został zaprojektowanyy przez Richarda Rogersa. Specyficzny kształt ałt budowli nie ma związku z artystycznymi nymi fanaberiami – miał nie zasłaniać widoku oku na pobliską St Paul’s Cathedral. źródło: POLISHEXPRESS.CO.UK .UK

W WALCE Z KRYZYSEM EKONOMICZNYM NA PÓŁNOCY KRAJU BRYTYJSKI RZĄD ZAMIERZA ZREALIZOWAĆ PROJEKT, W RAMACH KTÓREGO DO 2025 R. ZOSTANIE USPRAWNIONA KOMUNIKACJA MIĘDZY TRZEMA MIASTAMI. Połączenie kolejowe powstanie między Leeds, Manchesterem oraz Sheffield. Dzięki projektowi o wartości 6,7 mld funtów zostanie utworzonych 30 tys. miejsc pracy. Nowa „siła ekonomiczna” na północy kraju, która miałaby być przeciwwagą dla Londynu, ma przyciągnąć inwestorów oraz pracowników. Z danych Office for National Statistics (ONS) wynika, że uczelnie w północnych regionach kraju cieszą się dużą liczbą studentów, którzy za parę lat zasilą rynek pracy.

źródło: ONET.PL

źródło: POLISHEXPRESS.CO.UK

RZETELNA REKLAMA TYLKO W MAGAZYNIE PANORAMA. DZWONIĄC, POWOŁAJ SIĘ NA MAGAZYN PANORAMA!

NR 1

zarządzanie najmem

W POLSCE

Zostawiłeś w Polsce puste mieszkanie? Nie trać pieniędzy - wynajmij je. Masz kłopoty z najemcą?

Powierz je nam pod opiekę. Stale martwisz się o swoje mieszkanie? Zapewnimy bezproblemową obsługę najmu

Opiekujemy się ponad 1000 mieszkaniami w 19 miastach polski Zadzwoń lub napisz + 48 600 062 274 piotr.zurawski@mzur i.pl

OFERTA SPECJALNA dla wszyskich klientów oferujemy DARMOWĄ pomoc przy zakupie online telefonów komórkowych, internetu, TV.

ROZLICZENIA Tax Return,

P45,

P60

SZYBKIE I WYSOKIE ZWROTY PODATKU ROZLICZENIA LTD, Accounts, VAT, Payroll, Pracownicy karty CSCS po polsku numer NI, CIS konto bankowe Tax Credits

Housing Benefit Maternity www.mzuri.pl

1A The Parade, Haven Green, Ealing Broadway, W5 2PB

0208 998 0942

07888 752 739

Reklama: 020 3026 6550

24.co.uk

ABC prawa w UK PRAWO W PIGUŁCE

Prawo, zwłaszcza to obowiązujące w Wielkiej Brytanii, często jest dla nas bardzo skomplikowane, przez co znajdując się w trudniej dla nas sytuacji, nie wiemy, jak się zachować i jakie przysługują nam prawa. Poznaj zatem prawo w pigułce!

PRAWNIK RADZI

zasadę dotyczącą wszystkich w danym miejscu pracy, ale niektórzy z pracowników nie są w stanie się do niej dostosować NA WASZE LISTY ODPOWIADA EKSPERT. TY TAKŻE MOŻESZ ZADAĆ lub mają z tym duże problemy. Wszystkim MU PYTANIE. PISZ NA REDAKCJA@ osobom, które czują się dyskryminowane PANORAMA24.CO.UK. w miejscy pracy, w pierwszej kolejności Całkiem niedawno spotkałam się z teorią, że doradzam skontaktować się z przełożonym lub z działem kadr i porozmawiać o dyskryminacja w miejscu pracy występuje tylko wtedy, gdy przełożony źle nas traktuje swoich odczuciach. Jeśli te działania nie przyniosą poprawy, należy złożyć oficjalną ze względu na narodowość lub kolor skóry pisemną skargę do pracodawcy – stosując oraz by starać się o odszkodowanie, trzeba przepracować minimum sześć miesięcy. Czy się do zakładowej procedury skarg i zażaleń. Pracodawca ma 28 dni na odpowiedź. to faktycznie prawda? Co mogę zrobić w sytuacji, gdy mój szef traktuje mnie gorzej Anna Polak, niż innych pracowników? Kancelaria Lexito Sylwia M. Przede wszystkim na terenie Wielkiej Brytanii ochrona przed dyskryminacją obowiązuje od pierwszego dnia w danym miejscu pracy. Dotyczy to osób, które ubiegają się o daną pracę, pełnoetatowych pracowników, pracujących na pół etatu czy pracowników sezonowych lub tymczasowych. Prawo stoi również po stronie pracowników migrujących, selfemployed, pracowników agencyjnych czy praktykantów i stażystów. Nielegalna jest oczywiście dyskryminacja pracowników ze względu na: narodowość, wiek, płeć (co ma także związek z ciążą i macierzyństwem), orientację seksualną, wierzenia religijne, przynależność partyjną, kolor skóry czy związek partnerski bądź małżeński (np.: partner/partnerka ma inny kolor skóry). Trzeba jednak pamiętać, że dyskryminacja ze względu na kolor skóry i narodowość jest dopuszczalna, jeśli przynależność do danej grupy jest autentycznym wymogiem otrzymania zatrudnienia – np.: kucharz w chińskiej restauracji. Jeśli w miejscu pracy dochodzi do dyskryminacji – sytuacji, w której to jedna osoba traktuje inną osobę gorzej niż resztę pracowników, związanej choćby z jednym z wyżej wymienionych czynników, taka dyskryminacja nazywana jest dyskryminacją bezpośrednią. Wyróżnić możemy także dyskryminację pośrednią. Dotyczy sytuacji, w której pracodawca wprowadza

PRAWO PRACY Maksymalny czas pracy cy w ciągu tygodnia roboczego wynosi osi 48 godz., chyba że sam pracownik wyrazi razi pisemnie zgodę na więcej. Średnią liczbę przepracoacowanych godzin w tygoodniu oblicza się na tzw. w. okres referencyjny. Dlaa większości zawodów wynosi on 17 tygodni.. Pracownik ma prawo dobrowolnie zrezygnować z limitu tygodniowego czasu pracy, składając pisemne mne oświadczenie (tzw. opt-out agreement). W każdej chwili ma jeddnak możliwość wycofania ania się z tej deklaracji, biorąc orąc pod uwagę, że musi o tym stosunkowo wcześnie eśnie poinformować swojego go pracodawcę.

godzin wynosi maksymalny czas pracy w ciągu tygodnia roboczego.

PRAWO CYWILNE Małżeństwo zawarte w Polsce można rozwiązać w brytyjskim sądzie, jeżeli przynajmniej jeden z małżonków jest na stałe zameldowany na Wyspach. Do pozwu rozwodowego niezbędny jest oryginalny akt zawarcia małżeństwa razem z tłumaczeniem przysięgłym na język angielski. Jeżeli w związku są dzieci do 16. roku życia (lub uczące się do 18. roku życia), należy dostarczyć sądowi dodatkowy dokument, który wskazuje rodzica, z którym będą one mieszkać, określa kontakty z nierezydującym rodzicem i wysokość alimentów. Sędzia po sprawdzeniu poprawności dokumentów wydaje wstępny wyrok rozwodowy Decri nisi. Po 6 tygodniach należy aplikować o Decri absolute, który prawomocnym wyrokiem kończąjest p a o oc małżeństwo. Cała procedura trwa cym małżeństw ok. 6 miesięcy.

PRAWO SĄDOWE Brytyjski Sąd Pracy P rozpatruje i wydaje w kwestiach dotyniezależne decyzje dec czących zatru zatrudnienia i łamania praw pracowniczych. pracownicz Aby mó móc złożyć wniosek do oprócz konieczności Sądu Pracy, Pr zatrudnienia na podstawie zatru umowy o pracę, należy spełum niać nia także inny warunek – co najmniej rok być zatrudnionajm nym u pracodawcy, jeżeli praca została rozpoczęta przed 6 z kwietnia 2012 r., po tej dacie kwi – 22-letni staż pracy. Zł Złożona skarga musi spełniać określone warunki speł formalne, w przeciwnym razie form wzięta pod uwagę. nie zostanie zo tym celu sąd udostępW ty stworzony i nia specjalnie s zatwierdzony formularz, który zatwie Można to zrobić należy wypełnić. wyp online lub wysłać go pocztą.

16 FOTOPANORAMA LONDYN, ANGLIA. Aktywiści przemaszerowali przez Londyn, domagając się rewolucji. Maski miały być symbolem globalnej walki z ograniczaniem wolności obywatelskich, korupcją i cenzurą. Czyżby Russell Brand zapomniał swojej maski?

BERLIN, NIEMCY. Dotychczasową szefową Związku Wypędzonych, Erikę Steinbach zastąpi Bernd Fabritius. Chadek zapowiedział już „szczere rozmowy” z władzami Polski o przesiedleniach Niemców. CHICAGO,USA. Na chwilę samoobsługowa pralnia w Chicago spełniała bardzo prestiżową funkcję – stała się lokalem wyborczym. Elektorzy wybierali w niej nowego gubernatora oraz senatora.

SANTA MONICA, KALIFORNIA. Artyście wolno wszystko – nawet wylać setki litrów farby na stylowego Mercedesa! PARYŻ, FRANCJA. Sprzedawcy i producenci wyrobów tytoniowych założyli maski w geście protestu podczas konferencji w Paryżu.

BRUKSELA, BELGIA. Protesty ogarnęły Belgię. Setki tysięcy ludzi wzięło udział w demonstracjach przeciwko planom oszczędnościowym rządu. Jak widać, nie są to pokojowe wystąpienia.

SYDNEY, AUSTRALIA. Wielki, 18-metrowy kondom „zabezpieczył” zabytkowy obelisk w Hyde Parku.

Reklama: 020 3026 6550

24.co.uk

OPTIMAL DIRECT INSURANCE COMPANY

z nami jeździsz najtaniej

UBEZPIECZENIA t Samochodów osobowych t Samochodów dostawczych t Motocykli

MADRYT, HISZPANIA. Pielęgniarka Teresa Romero, pierwsza osoba, która została zarażona wirusem ebola poza Afryką, opiekując się chorym w hiszpańskim szpitalu, została całkowicie wyleczona.

Kup tanie ubezpieczenie i odbierz prezent! t 10% taniej przez internet t gwarancja pomocy w 30 minut t obsługa klienta od 8.00 do 18.30 t taniej nawet o £132

WARSZAWA, POLSKA. Legia Warszawa kolejny raz pokonała zespół Metalist Charków, tym razem jednak na własnym boisku. Mistrzowie Polski zapewnili sobie tym samym awans do fazy pucharowej Ligi Europy.

Wejdź na: TOKIO, JAPONIA. Reprezentantka Polski na konkursie Miss International, Żaneta Pudłowska zaprezentowała się w barwach narodowych. Kreacja miała nawiązywać do ojczystych tradycji, udało się?

www.optimaldirect.co.uk

18 SPOŁECZEŃSTWO

Polska

– nie tylko dla Polaków? Polacy chcą zdobywać pracę w całej w Unii Europejskiej, a jednocześnie obawiają się cudzoziemców, którzy szukają swojej szansy w naszej ojczyźnie. Jak się okazuje, za pięć lat będą oni niezbędni dla polskiej gospodarki. ok. 273,9 tys. Pod tym względem wyprzedza nas jedynie Wielka POLISH WEEKLY MAGAZINE Brytania, która przyjęła aż 724,2 tys. www.panorama24.co.uk cudzoziemców! Najwięcej pozwoleń na pobyt czasowy mają na swoim oraz więcej obywateli z koncie Ukraińcy – 171,8 tys. Tym krajów spoza UE decyduje się na emigrację do samym Polska wchłonęła aż 70 proc. wszystkich Ukraińców, którzy starali państw związkowych. Co ich przyciąga? Praca, się o zezwolenie na pobyt na terenie Unii Europejskiej. lepsza edukacja, przejrzysty system prawny, wyższy poziom życia, Co przywiodło ich do kraju nad większe możliwości rozwoju itp. Wisłą? Większość zjawiła się w celu Dlaczego tak wielu z nich wybrało podjęcia pracy, głównie sezonowej. Ok. właśnie Polskę? Czy kraj nad Wisłą, 23 tys. cudzoziemców przybyło, aby poa w szczególności Polacy są gotowi na bierać w kraju naukę, część z przyczyn napływ imigrantów? rodzinnych. Ponad 100 tys. obcokrajowców miało jeszcze inne motywy.

Skala imigracji

Pod koniec 2013 r. w Polsce na stałe zameldowanych było ok. 121,1 tys. cudzoziemców. Wśród nich przeważają Ukraińcy, których w kraju zamieszkuje ok. 38 tys. Na drugim miejscu pod względem liczebności uplasowali się Rosjanie – 12,6 tys. Kolejnymi licznymi mniejszościami narodowymi są Wietnamczycy – 13,4 tys., którzy skupili się w Warszawie i jej okolicach, oraz Białorusini – 11,2 ty. Europejscy imigranci zatrudniają się głównie jako robotnicy wykwalifi kowani i niewykwalifi kowani w budownictwie, rolnictwie, w opiece nad starszymi czy przy sprzątaniu. Z kolei Azjaci królują w handlu. Istnieje przekonanie, że pracę, która nie zainteresuje Polaka, na pewno weźmie Ukrainiec. Podobną sytuację można zaobserwować na przykładach rodaków w Wielkiej Brytanii – Anglik odrzuci pracę, którą przyjmie Polak. Znacznie większa część przebywających w Polsce imigrantów to osoby, które posiadają zgodę na tymczasowy pobyt. W zeszłym roku było ich

Dlaczego akurat w Polsce?

Może mieć to związek z wprowadzonymi w maju przepisami, episami, które w pewien sposób uatrakcyjniają akcyjniają wizję osiedlenia w Polsce, szczególnie tymczasowego. Ustawa wydłużyła maksymalny czas pobytu z dwóch do trzech lat. Dodatkowo imigrant rant może starać się o wizę i zezwolenie ezwolenie na dalszy pobyt nawet w ostatnim dniu legalnego zamieszkiwania eszkiwania w Polsce, wcześniej wniosek należało skierować co najmniej iej 45 dni przed wygaśnięciem ostatecznego ecznego terminu.

Czy jesteśmy y gotowi?

Według prof. Ireny ny E. Kotowskiej, demograf af z warszawskiej Szkołyy Głównej Handlowej,, Polska nie ma na razie wypracowanej polityki imigracyjnej, przez co nie jest przygotowana naa

Dlaczego cudzoziemcy spoza UE osiedlają się w Polsce? (dane w tys.)

Z powodu pracy

141,7

Z innych przyczyn

106,6

Razem 273,9 Z przyczyn rodzinnych

2,6

Z powodu nauki

24.co.uk

Reklama: 020 3026 6550

przyjęcie cudzoziemców. Zdaniem ekspertki do ich potrzeb należy przystosować nie tylko administrację, ale również oświatę i służbę zdrowia. To, że państwo nie ma jeszcze wypracowanej strategii w kwestii przyjmowania obcokrajowców w swoje granice, nie oznacza, że sprawa jest z góry przegrana, wszystko bowiem można jeszcze nadrobić, podobno już toczą się prace nad pierwszymi projektami w tym względzie. Wydaje się jednak, że prawdziwym problemem są sami obywatele – nie są oni mentalnie gotowi na napływ imigrantów. Z jednej strony domagają się rozszerzenia rynku pracy w UE, ale są negatywnie nastawieni

do otwarcia granic dla mieszkańców Afryki, Azji czy Europy Wschodniej. Nie są w stanie zaakceptować tego, że cudzoziemcy zabierają ich stanowiska pracy, podczas gdy wielu Polaków jest bezrobotnych we własnym kraju. Zapewne minie sporo czasu zanim uda się zmienić to podejście.

POD KONIEC 2013 R. w Polsce na stałe zameldowanych było ok. 121,1 tys. cudzoziemców. Wśród nich przeważają Ukraińcy.

Imigranci niezbędni dla gospodarki

Prognozy są jednoznaczne: za jakieś pięć lat w Polsce zabraknie rąk do pracy. Z roku na rok przybywa bowiem osób w wieku poprodukcyjnym, powstałej w ten sposób luki na rynku pracy nie są w stanie zapełnić osoby osiągające wiek produkcyjny, gdyż jest ich stanow-

czo za mało. Według prognoz Głównego Urzędu Statystycznego w 2035 r. na 1 tys. osób czynnych zawodowo przypadać będzie aż 492 niezdolnych do dalszej pracy, w 2050 r. już 748! Receptą mogą być właśnie imigranci, którzy załataliby tę dziurę. Demograf Krystyna IglickaOkólska twierdzi nawet, że spadek liczby ludności w wieku produkcyjnym można zrekompensować, przyjmując co roku ok. 140 tys. imigrantów. Z kolei dla profesor Kotowskiej takie rozwiązanie jest nierealne, gdyż nie da się zastąpić imigracją niedoborów ludności wynikających z niskiej dzietności. NATALIA TYSZKIEWICZ NA PODSTAWIE: WYBORCZA.PL

Kto w UE przyjął najwięcej cudzoziemców? Zgody na pobyt tymczasowy, w tym wizy co najmniej 3-miesięczne, przyznane cudzoziemcom po raz pierwszy przez kraje UE w 2013 r.

powyżej 300 200-300 100-200 50-100 10-50 poniżej 10

FINLANDIA 21,1

NORWEGIA 22,7

WIELKA BRYTANIA 724,2

SZWECJA 99,1 DANIA 31,3

IRLANDIA 32,8

HOLANDIA 64,7 NIEMCY POLSKA 199,99 273,9 BELGIA CZECHY 42,5 45,5 LUKSEMBURG SŁOWACJA 4,2 AUSTRIA 4,4 34,3 FRANCJA SZWAJCARIA WĘGRY 212,1 49,2 SŁOWENIA 16,8 8,2 CHORWACJA 3,3 HISZPANIA WŁOCHY 196,2 243,9

PORTUGALIA 26,6

ESTONIA 2,5 ŁOTWA 7,6 LITWA 4,6

RUMUNIA 11,2 BUŁGARIA 6,4

GRECJA 18,3

MALTA 10,2

CYPR 11,5

* KRAJE EOG / ZRÓDŁO: EUROSTAT

20 SPOĹ ECZEĹ&#x192;STWO

Don't speak polish! Polacy na emigracji nie mĂłwiÄ&#x2026; o sobie zbyt przychylnie. KrĂłlujÄ&#x2026; opinie, Ĺźe nasi rodacy sÄ&#x2026; najwiÄ&#x2122;kszymi wrogami dla siebie nawzajem. Inni twierdzÄ&#x2026;, Ĺźe gdzie dwĂłch PolakĂłw, tam trzy zdania, a jeszcze inni zĹ&#x201A;oĹ&#x203A;liwie dodajÄ&#x2026;, Ĺźe Polak jeĹ&#x203A;li ci nie zaszkodziĹ&#x201A; â&#x20AC;&#x201C; to juĹź ci pomĂłgĹ&#x201A;. November 5, 2014

Mr. Ronny Gottschlich UK Managing Director Lidl UK GmbH 19 Worple Road, Wimbledon, SW19 4JS

Dear Mr. Gottschlich, We are contacting you on behalf of our readers who are extremely worried with your companyâ&#x20AC;&#x2122;s policy banning the use of Polish language at workplace. It came to our attention that official policy of your supermarket chain does not allow the employees of Polish descent to use Polish language at work. Our readers would like to know what are the legal basis of such actions. Does this policy apply also to other nationalities or is this only Polish language that is being discriminated against? As one of our readers pointed out, the ban applies not only to interactions between employees, but also with regard to interactions with clients. The employees are allegedly not allowed to talk to Polish clients in their own language which is quite surprising assuming that many of them come to the store specifically because of the possibility of being served by a Polish shop assistant. We would appreciate your comment on the matter. The issue of banning the use of Polish language at workplace is something that our readers in the United Kingdom seem very concerned about. Polish Expressâ&#x20AC;&#x2122; article describing the case was also highly publicized in Polish media and gained a lot of attention in Poland which only proves how serious the problem of discrimination of Polish language at workplace really is. We hope that you will be willing to provide our readers with lengthy explanation of this burning issue.

Yours sincerely, Ilona Korzeniowska Editor-in-Chief

stosujÄ&#x2026; teĹź inni pracodawcy. W komentarzach na stronie gazety internauci w bardzo emocjonalny sposĂłb przekazywali, co sÄ&#x2026;dzÄ&#x2026; o takich przepisach. www.polishexpress.co.uk

o wszystko prawda, ale wszystkich nas Ĺ&#x201A;Ä&#x2026;czy jedno. My nienawidzimy, gdy siÄ&#x2122; nam czegoĹ&#x203A; zakazuje. Ot, takÄ&#x2026; juĹź mamy naturÄ&#x2122;. Po materiale o zakazie rozmĂłw w jÄ&#x2122;zyku polskim w sieci sklepĂłw Lidl, skrzynka pocztowa i mailowa redakcji â&#x20AC;&#x17E;Polish Expressâ&#x20AC;? zapeĹ&#x201A;niĹ&#x201A;a siÄ&#x2122; listami od czytelnikĂłw. OkazaĹ&#x201A;o siÄ&#x2122;, Ĺźe nie tylko Lidl wprowadziĹ&#x201A; taki zakaz, takie praktyki

Tak dzieje siÄ&#x2122; w wielu miejscach

â&#x20AC;&#x17E;Mieszkam w Anglii od okoĹ&#x201A;o 5 lat. Do tej pory spotkaĹ&#x201A;am siÄ&#x2122; z kilkoma miejscami pracy, w ktĂłrych zabrania siÄ&#x2122; pracownikom rozmawiania w ojczystym jÄ&#x2122;zyku. Jest to dosyÄ&#x2021; powszechne, przynajmniej w rejonie, w ktĂłrym mieszkam. PrzykĹ&#x201A;ady, ktĂłre znam, to np. obsĹ&#x201A;uga kawiarni na lotnisku w Bristolu. OkoĹ&#x201A;o rok temu widzÄ&#x2026;c plakietki z polskimi imionami, chciaĹ&#x201A;am zamĂłwiÄ&#x2021; kawÄ&#x2122; w jÄ&#x2122;zyku polskim, ale panowie wyjaĹ&#x203A;nili

OTO KOPIA PISMA, ktĂłre wysĹ&#x201A;ano do Ronnyâ&#x20AC;&#x2122;ego Gottschlicha, dyrektora zarzÄ&#x2026;dzajÄ&#x2026;cego sieci Lidl w Wielkiej Brytanii.

mi, Ĺźe niestety nie mogÄ&#x2026; przyjÄ&#x2026;Ä&#x2021; zamĂłwienia ode mnie, gdyĹź muszÄ&#x2122; poprosiÄ&#x2021; po angielsku. NastÄ&#x2122;pnie jeden z panĂłw wyjaĹ&#x203A;niĹ&#x201A; mi, Ĺźe oni miÄ&#x2122;dzy sobÄ&#x2026; takĹźe nie mogÄ&#x2026; rozmawiaÄ&#x2021; w jÄ&#x2122;zyku polskim (w barze, jak oznajmiĹ&#x201A; jeden z nich, sÄ&#x2026; zamontowane gĹ&#x201A;oĹ&#x203A;niki). Pracodawca ostrzegĹ&#x201A; ich, Ĺźe bÄ&#x2122;dzie sĹ&#x201A;yszaĹ&#x201A; wszystko. Inny przykĹ&#x201A;ad to bar rybny, w ktĂłrym pracuje dwoje moich znajomych, oni takĹźe nie mogÄ&#x2026; rozmawiaÄ&#x2021; na terenie miejsca pracy po polsku. Takich miejsc, gdzie Polacy nie mogÄ&#x2026; mĂłwiÄ&#x2021; w swoim ojczystym jÄ&#x2122;zyku, jest naprawdÄ&#x2122; duĹźoâ&#x20AC;? (imiÄ&#x2122; i nazwisko znane redakcji). â&#x20AC;&#x17E;Witam, od niedawna pracujÄ&#x2122; w Amazonie, tam teĹź zabrania siÄ&#x2122; rozmawiaÄ&#x2021; Polakom w jÄ&#x2122;zyku ojczystym, czy jest to zgodne z prawem? Pozdrawiamâ&#x20AC;? (imiÄ&#x2122; i nazwisko znane redakcji). â&#x20AC;&#x17E;Ja rĂłwnieĹź doĹ&#x201A;Ä&#x2026;czam siÄ&#x2122; do informacji na temat zakazu rozmĂłw w jÄ&#x2122;zyku polskim. Od 2 lat pracujÄ&#x2122; w Primarku w Londynie â&#x20AC;&#x201C; dzielnica Hounslow. U nas teĹź nie wolno nam rozmawiaÄ&#x2021; po polsku, nawet w szatni, a tym bardziej na powierzchni sklepu. JeĹ&#x203A;li porozumiewamy siÄ&#x2122; po polsku, to w sposĂłb bĹ&#x201A;yskawiczny jesteĹ&#x203A;my upominani, a dodam, Ĺźe wiÄ&#x2122;kszoĹ&#x203A;Ä&#x2021; managerĂłw jest muzuĹ&#x201A;manami. DuĹźa liczba pracownikĂłw to Nepalczycy i oni mogÄ&#x2026; rozmawiaÄ&#x2021; w swoim

RZETELNA REKLAMA TYLKO W MAGAZYNIE PANORAMA. DZWONIÄ&#x201E;C, POWOĹ AJ SIÄ&#x2DC; NA MAGAZYN PANORAMA!

4;,0Â "

5"ÂŻ$" 6 1*053"

,POUBLU UFM JOGP!OBVLBUBODB DP VL

&913&408: 4:-8&45308: ,634 5"ÂŻ$" 6Â?:5,08&(0 MJTUPQBEB HPE[ PSB[

;BQSBT[B OB DĂ&#x2018;X EMB /PXPÂ?FĂ? Â&#x201E; ,VST 5BĂ?DB HP JF TL 5PXBS[Z Â&#x201E; ,VSTZ 5BĂ?DB J FD [J % %MB Â&#x201E; ,VSTZ 5BĂ?DB UB IB BD # TB BM Â&#x201E; 4 JEVBMOF X Â&#x201E; -FLDKF *OEZ

,634 5"ÂŻ$" 508"3;:4,*&(0 HSVEOJB HPE[ 104, 4"-4" HSVEOJB HPE[ 104,

XXX OBVLBUBODB DP VL

.JFKTDF [BKFĂ&#x201E; 104, )BNNFSTNJUI 8 3' PSB[ 1SJNBSZ 4DIPPM &BMJOH 8 5&

0/3:5+5*%-9

7/,/.!42)53:9 ,ONDYÊSKA ZBIÌRKA DARÌW W RAMACH AKCJI

79309 3:,!#(%4.9#( 0/,!+¬7 ORGANIZOWANA PRZEZ TYGODNIKI

0OLISH %XPRESS ORAZ 0ANORAMA

I GRUDNIA ,/.$9. (AMMERSMITH 4OOTING "ROADWAY

0OSZUKUJEMY WOLONTARIUSZY KTÌRZY W DNIACH I GRUDNIA SOBOTA I NIEDZIELA POMOG NAM PRZEPROWADZI¿ W ,ONDYNIE AKCJÃ WYSY KI DO 0OLSKI PACZEK DLA UBOGICH RODZIN 7SZYSTKIE PACZKI POCHODZI¿ BÃD ZE uWI TECZNEJ ZBIÌRKI DARÌW

*%g,) -!3: 7)%,+)% 3%2#% ) .)% "/)3: 3)£ &):9#:.%* 02!#9 p #)%")% 3:5+!-9

:'|/g 3)£ *5 $:)g SFEBLDKB!QPMJTIFYQSFTT DP VL SFEBLDKB!QBOPSBNB DP VL

W TYTULE MAILA WPISUJ C

80-0/5"3*64; WWW POLISHEXPRESS CO UK SZLACHETNI

22 SPOŁECZEŃSTWO języku bez problemu. Mogą wychodzić do ubikacji, kiedy chcą, a Polacy muszą szukać managera lub supervisora i tłumaczyć się, dlaczego chcą wyjść do UBIKACJI! Jest więcej nieprawidłowości, o czym mogę napisać szerzej...” (imię i nazwisko znane redakcji).

Poprosiliśmy również o wypowiedź w tej sprawie Annę Kaczmarczyk z kancelarii prawniczej LEXITO. „Sprawy, w których mamy do czynienia z zakazem posługiwania się językiem ojczystym w miejscu pracy, są skomplikowane. Jednoznacznej odpowiedzi na to, czy takie działanie jest zgodne z prawem, nie znajdziemy Czy takie działania są bowiem w istniejących ustawach – zgodne z prawem? brytyjskie prawodawstwo nie zawiera Z takim pytaniem najpierw zwróciliśmy się do Ambasady RP w Londynie. zapisu, stwierdzającego jednoznaczPrzekazuję poniżej informację przygoto- nie, że w miejscu pracy można lub nie można posługiwać się językiem waną przez Wydział Konsularny Amojczystym” - tłumaczy Kaczmarczyk basady – pisze w odpowiedzi na nasze i dodaje, że w miarę, jak do sądów zapytanie attache prasowy ambasady, będzie trafi ać coraz większa liczba pani Alicja Rakowska: „Zgodnie z opiniami prawników spe- tego typu spraw, kształtu nabierać zaczną również odpowiednie regulacjalizujących się w prawie pracy – pracodawca ma prawo wymagać, by całość cje prawne. Zdaniem Kaczmarczyk, osoby chcące złożyć oficjalną skargę komunikacji w czasie pracy odbywała się w języku angielskim. Należy również na pracodawcę, powinny powołać się na zapisy dwóch aktów prawmieć na uwadze fakt, iż przerwa w pracy może być też elementem tej pracy. nych, których punkty odnoszą się do Podstawową kwestią jest zbadanie tego, dyskryminacji na tle językowym – czy nie następuje dyskryminacja np. „Employment Rights Act 1996” oraz zabronienie używania języka polskiego, „Equality Act 2010”. a dopuszczenie bułgarskiego, punjabi, itd. Należy także poznać uzasadnienie Jest szansa dla takiego zachowania pracodawcy. W Wielkiej Brytanii sprawy dotyczące Dodatkowo pragniemy podkreślić, że dyskryminacji reguluje „Equality Act orzecznictwo sądów pracy w tej kwestii 2010". Określono w nim 9 „chronionych jest niejednolite (sprawa Dziedziak v cech” i 7 różnych rodzajów dyskryminaFuture Electronics Limited 2012 oraz cji, których ustawa zakazuje w odniesprawa P F Franco v Fyffes Group sieniu do owych „cech chronionych”. Limited). Sędzia w tej ostatniej sprawie Cechami chronionymi są: wiek, niewskazał, że należy brać pod uwagę także pełnosprawność, małżeństwo/związek, potrzeby innych osób, które nie mówią w ciąża lub macierzyństwo, rasa, religia i danym języku, a poprzez fakt, iż znajdują przekonania, płeć, orientacja seksualna, tożsamość płciowa i zmiana płci. Jak się w pobliżu, gdzie toczy się rozmowa, mogą czuć się jej częścią” - czytamy widać, wśród „cech chronionych” nie ma nic o używaniu języka ojczystego, dlatego w oświadczeniu ambasady.

NIE TYLKO LIDL wprowadził zakaz rozmawiania po polsku – takie praktyki stosują też inni pracodawcy.

postępowanie w sprawach przeciwko pracodawcom zakazującym porozumiewania się w ojczystym języku jest tak trudne. Trudne nie oznacza jednak niemożliwe do udowodnienia i wygrania. W 2013 r. nasza rodaczka pani Jurga wygrała sprawę przeciwko swojemu pracodawcy Lavendale Montesorri Nursery, gdyż podobnie jak w przypadku wielkiej sieci handlowej zakazano jej rozmów w ojczystym języku zarówno podczas pracy, jak i na przerwach. Pani Jurga argumentowała używanie języka polskiego w przedszkolu tym, że chodzą do niego również polskie dzieci i to na wyraźną prośbę ich rodziców komunikuje się z dziećmi w ich ojczystym języku. Niestety taka argumentacja nie przemawiała do pracodawcy, dlatego wspólnie z pracującą w tym przedszkolu koleżanką złożyły pozew przeciwko niemu i sąd przyznał im rację.

Nie odpuścimy!

Jak widać, sprawa zakazu porozumiewania się w języku polskim wzbudziła wielkie zainteresowanie czytelników. Jeśli w waszym miejscu pracy jesteście traktowani inaczej niż obywatele Wielkiej Brytanii, tylko dlatego, że jesteście Polakami, prosimy napiszcie nam o tym szczegółowo (tylko dokładne informacje o rodzaju zdarzenia, miejscu i czasie pozwolą na późniejszą interwencję), a my ze swojej strony obiecujemy, że zbadamy każdą sytuację, będziemy zadawać niewygodne pytania i nie odpuścimy, dopóki nie wyjaśnimy sprawy. CEZARY NIEWADZISZ W TEKŚCIE ZASTOSOWANO SKRÓTY.

RZETELNA REKLAMA TYLKO W MAGAZYNIE PANORAMA. DZWONIĄC, POWOŁAJ SIĘ NA MAGAZYN PANORAMA!

Skuteczna pomoc prawna osobom objętym

Europejskim Nakazem Aresztowania

Zadzwoń do nas i zapytaj, jak możemy Ci pomóc! SREBRNA LINIA

020 3514 3283 Masz sprawy w Polsce, które chciałbyś wyjaśnić?

Obawiasz się Chcesz szybko o swoją pozbyć się kłopotów przyszłość? i zapomnieć o problemie?

Tel. 020 3514 3283

Kancelaria Lexito

Kancelaria Lexito zajmuje się kompleksową obsługą osób objętych Europejskim Nakazem Aresztowania. Jeśli chcesz wyprostować swoje sprawy w kraju, przywrócić sobie dobre imię i przestać obawiać się o swoje bezpieczeństwo, zadzwoń do nas i zapytaj, jak możemy Ci pomóc.

– Przywracamy dobre imię www.lexito.co.uk

Reklama: 020 3026 6550

24.co.uk

Bądź człowiekiem, miej dzieci

Nie chcemy mieć dzieci. A może chcemy, ale jakoś tak nam wychodzi, że nie mamy? Bo pieniądze, bo mieszkanie, bo przedszkola, bo szkoły. Znajdujemy dziesiątki powodów, by tę niechęć zracjonalizować. A jeśli jest inaczej? Jeśli przyczyna tkwi w nas?

oże odrzucenie rodzicielstwa to wybór kulturowy, nie ekonomiczny. Przecież bez dzieci jest prościej. Można się realizować, można robić karierę, można żyć pełnią życia. Na pewno? Czy czegoś sobie w ten sposób nie odbieramy? - Gdyby wziąć w rękę kalkulator oraz sporządzić tabelę plusów i minusów, to nĳak nie wychodzi, że warto mieć dzieci - mówi moja koleżanka, która jeszcze nie skończyła trzydziestki. I dodaje: - To wybór na wskroś nieracjonalny. Ona się na to pisze, ale rozumie, że nie każdy ma ochotę. To dość symptomatyczne zdanie, bo mam wrażenie, że jeszcze 50, 30 lat temu nikt by go nie wypowiedział. I to nie dlatego, że kiedyś bardziej się opłacało mieć potomstwo, tylko dlatego że mało kto podchodził do tej kwestii w tak racjonalny sposób. Pamiętam taką scenę: początek lat 90., może dwa, może trzy lata po upadku komunizmu. Na obiedzie u mojej rodziny pojawił się młody Szwajcar (znajomy znajomych), który wygłosił swoją życiową teorię: ludzie powinni przestać rodzić dzieci. W ten sposób, jak argumentował, ludzkość zniknie, ale to my sami – ludzie – mamy szansę o tym zadecydować. Byłam zszokowana. Wtedy był to dla mnie głos cywilizowanej Europy Zachodniej. I de facto tak jest do teraz: brak dzieci to decyzja, na którą stać właśnie dobrze rozwinięte kraje europejskie (choć zapewne nie jest to dyktowane świadomym dążeniem do autodestrukcji, co proponował wspomniany Szwajcar).

Doszliśmy – jak twierdzi brytyjski socjolog Anthony Giddens – do „kresu reprodukcji jako konieczności losowej”, który jest jego zdaniem równoznaczny z kresem natury. Po prostu wszystko zależy od nas samych.

Wybór, nareszcie

Zdobyczą cywilizacji jest niewątniew wąt ąpliwie to, że mamy wybór. Nareszcie. Szczęście czy też kłopot polega ega na tym, że opcji jest coraz więcej. cej. A w tej całej puli wyborów pojawił się jeszcze ten jeden: dzieci. Jak pisze z ironią polski socjolog Zygmunt Bauuman, stały się one kolejnym dobrem konsumpcyjnym, zaś decyzja o ich posiadaniu przysparza najwięcej bólów głowy. Ba, stoją wręcz w sprzeczności z logiką konsumenta naszych czasów. Bo, jak tłumaczy ze swadą w książce „Razem osobno”, „w kategoriach czysto finan-sowych dzieci kosztują więcej ej niż luksusowy najnowszy samochód, podróż dookoła świata, a nawet własna okazała rezydencja”, dlatego, jakk dodaje, „im dłużej człowiek będzie się nad tym zastanawiał, ał, tym bardziej oczywiste wydaa mu się ryzyko”. Zaś decyzja o dziecku jest nielogiczna: „oznacza (...) wzięcie na swoje barki bezterminowego i nieodwołalnego zobowiązania, bez możliwości wypowiedzenia umowy”; zobowiązania sprzecznego z istotą życiowych strategii płynnej nowoczesności, którego większość ludzi w innych

dziedzinach życia stara się za wszelką cenę unikać”. Bauman wylicza, że wybór potomka oznacza również utratę „kuszących rozkoszy” i „niemożliwych do przewidzenia konsumpcyjnych atrakcji”, zaś rodzice ryzykują – o zgrozo! – „utratę Posiadanie dzieci niezależności”. P oznaczać konieczność bowiem może oz ambicji zawodowych, ograniczenia am „poświęcenia kariery”. konieczność „po wywód trafia w sedno Ten ironiczny wy obecnej sytuacji: nie dość, że potomek indywidualna decyzja rodziców, to indywidual dodatkowo w dzisiejszych czato dodatko nielogiczna. sach kompletnie ko sytuacja jest o tyle fatalna A sytu (jeżeli przyjmiemy, że (jeże wyludnianie jest procesem wylu niekorzystnym), że jak nie przekonuje prof. Janusz prz Czapiński, autor „DiagnoCz zy sspołecznej”, wśród tych różnych otaczających dóbr rodzicielstwo traci na ro atrakcyjności. atrakc Owszem, nadal jesteśmy Ow tradycyjni – w badaniu trady CBOS CBO z marca 2013 r. wychodziło, że dla 85 proc. wych z nas najważniejsza jest rodzina, ale jeżeli wziąć pod rodzin tylko grupę potencjallupę tyl ten idealny winych rodziców, rodz zerunek marzących o dzieciach Polaków zaczyna pękać. - Z badań wyraźnie wynika, że kurczy się grupa młodych kurcz par, dla których szczęśliwe życie życ łączy się z posiadaniem dzieci. Obecnie da jedynie 30 proc. młojed dych dy małżeństw zalicza je do jednego z trzech waruntrz ków kó udanego

24 SPOŁECZEŃSTWO życia. Co może być niepokojące, bo w porównaniu z poprzednimi generacjami – czyli osobami, które mają obecnie 45 lat – doszło do prawie dwukrotnego spadku - wylicza prof. Czapiński.

Tor przeszkód

Czego byśmy nie deklarowali, fakty są nieubłagane. W Unii Europejskiej rodzi się 1,57 dziecka na kobietę (dane Eurostatu za 2011 r.). Co to znaczy? Że jeżeli nic się nie zmieni, za jakiś czas jej mieszkańcy mogą po prostu zniknąć. Jedno pokolenie nie zastąpi kolejnego, i tak dalej, i tak dalej. To groźba nie tylko dla Europy, podobnie dzieje się w Stanach Zjednoczonych, gdzie od lat 70. przyrost naturalny oscylował wokół wymarzonej dwójki na jedną kobietę, ale w 2011 r. wynosił 1,89. Spoglądający na te dane politycy, łącząc siły z socjologami i demografami, próbują zrozumieć, co takiego się dzieje, że w społeczeństwach dobrobytu przestały się rodzić dzieci. I miotają się, podając kolejne recepty na zmianę tego stanu rzeczy. Najczęściej mało skuteczne. Przyjrzyjmy się temu dokładniej. Kiedyś dzieci były wynikiem nie tyle decyzji, co właśnie braku wyboru, zaś małżeństwo oznaczało automatycznie pojawienie się potomstwa. Teraz ta zależność znikła. Zanikł również przymus ekonomiczny (kiedyś dzieci zapewniały przetrwanie rodu, pomnażały kapitał rodziny), nie ma już nakazu religĳnego, a więc można liczyć tylko i wyłącznie na indywidualną potrzebę potencjalnych rodziców. Co zatem się wydarzyło, że ten nasz wybór polega na wyraźnym

„nie” dla powiększania rodziny? A jeśli się na to decydujemy, najczęściej wystarczy jedno dziecko i na tym koniec? Naukowcy wskazują dość jednomyślnie, że za takim stanem rzeczy stoją przemiany ekonomiczne, społeczne i kulturowe. Wśród wymienianych przyczyn (które wzajemnie się przenikają) pojawiają się m.in. takie, jak: NIEZALEŻNOŚĆ KOBIET Jak by to obrazoburczo nie brzmiało, ewidentnie przełożyła się na spadek dzietności. Jak pisze w jednej z analiz demograf prof. Krystyna Slany, widać następującą zależność: jeżeli kobieta zarabia więcej niż partner, zmniejsza się liczba dzieci tej pary. Społeczeństwo już do tego przywykło: kobiety są aktywne zawodowo, działają w sferze publicznej, mają wyższe wykształcenie i coraz większe aspiracje. I nie chodzi tylko o ambicje, lecz także o przymus ekonomiczny (trudno żyć z jednej pensji). Problem w tym, że to nadal (nawet w słynącej z równouprawnienia Szwecji) na kobiecie spoczywa ciężar wychowania dzieci i zajmowania się obowiązkami domowymi. Nic więc dziwnego, że samorealizacja poza życiem rodzinnym często stoi w konfl ikcie z posiadaniem dzieci. Dlatego Polki w badaniach mówią jasno: najpierw praca, potem dzieci. KOSZTY Według polskich wyliczeń Centrum im. Adama Smitha do ukończenia przez potomka 20 lat jego utrzymanie kosztuje około 200 tys. zł. To bardzo ostrożne kalkulacje. Na amerykańskich stronach podejście ekonomiczne do tej sfery życiowej stało

Według polskich wyliczeń Centrum im. Adama Smitha do ukończenia przez potomka 20 lat jego utrzymanie kosztuje ok. 200 tys. zł.

się na tyle popularne, że z łatwością można znaleźć kalkulatory wyliczające koszt wychowania dziecka w zależności od miejsca zamieszkania i zarobków. Dla średnio zamożnej rodziny z miasta koszty roczne to ok. 10 tys. dol. I – o dziwo – są wyższe, im bogatsza jest rodzina. Wpływ na to mają – jak to określa prof. Irena Kotowska, demograf z Wyższej Szkoły Handlowej – „rosnące aspiracje konsumpcyjne”. Trzeba zainwestować w potomka tak, by zagwarantować mu odpowiednią pozycję społeczną. Do tego wszystkiego doliczyć należy koszty pośrednie (ponoszone głównie przez kobiety), czyli koszty utraconych korzyści: nieotrzymane dochody z pracy, niewykorzystane szanse rozwoju zawodowego czy możliwości dalszego kształcenia się. EDUKACJA - Wiek, w którym kiedyś pojawiały się dzieci, obecnie jest czasem nauki - tłumaczy prof. Krystyna Slany z Uniwersytetu Jagiellońskiego. To również efekt silnych wymagań pracodawców, rosnących aspiracji życiowych i świadomości, że bez solidnej inwestycji w siebie nie będzie łatwo na rynku pracy. Dodatkowo, studia i opcję ciągłego kształcenia wybiera coraz więcej kobiet niż mężczyzn. W efekcie decyzja o powiększeniu rodziny podejmowana jest coraz później (średni wiek poczęcia dziecka to według Eurostatu 30 lat), co również ogranicza liczbę dzieci. INDYWIDUALIZM Po prostu dlatego, że wybór i wolna wola istnieje, to można też nie chcieć posiadać dziecka, bo najzwyklej nie

Reklama: 020 3026 6550

warto skupić się na aspekcie często pomĳanym w rozważaniach. Być może dlatego, że trudno go uchwycić za pomocą pomiarów socjologicznych. Na lęku przed rodzicielstwem. Niezależnie od wszystkich zewnętrznych, najczęściej ekonomicznych przyczyn, tak chętnie wymienianych przez samych badanych, posiadanie dziecka to decyzja, która jest podejmowana indywidualnie. I która jest nieracjonalna. A zależy tylko i wyłącznie od tego, co czują sami zainteresowani. Tymczasem brak pracy oznacza biedę, a brak odpowiedniej liczby pokoi nie pozwala na drugie dziecko – to bardzo racjonalne wytłumaczenia. Psycholog Ewa Woydyłło mówi: - Kiedyś warunki, w jakich żyły ówczesne rodziny, zarówno mieszkaniowe, jak i bytowe, były o niebo gorsze. Teraz odbierano by je jako życie w biedzie, ale kiedyś tak tego nie traktowano. I nie miały wpływu na decyzję o posiadaniu dziecka - tłumaczy. Co się zatem zmieniło? - Teraz jest większa zachłanność wobec życia i większe oczekiwania - uważa Woydyłło. Ale to znowu nasz wybór – nikt nam nie każe tego wszystkiego mieć, o czym przypomina Dorota Masłowska w niedawno wydanej książeczce dla dzieci „Jak zostałam wiedźmą”. „Więcej, więcej i więcej” – sami sobie taki styl narzuciliśmy. Paradoksalnie, paraliżujący nas lęk łączy się z tym, że macierzyństwo czy rodzicielstwo nigdy dotąd nie było tak wysoko wyniesione na piedestał. Nigdy nie było tak ważne i tak celebrowane. Francuska socjolożka Elisabeth Badinter w „Historii miłości macierzyńskiej” opisuje, że instynkt macierzyński to dość nowy wynalazek. Po raz pierwszy pogląd, że matkę z dzieckiem wiążą takie uczucia jak czułość i zażyłość, pojawił się pod koniec XVIII w. Ale były to skromne początki. Dzieci się rodziły, umierały, często więc nawet nie przywiąParadoksy racjonalizacji zywano do nich takiej wagi. Ci bogatsi Przyczyn niskiej dzietności można oddawali je mamkom, nie włączając by wymieniać więcej – i to w podziale się w ich wychowanie. Współczesne rozumienie maciena strefy geograficzne, wykształcerzyństwa kształtuje się na początku nie, zarobki, wielkość miejscowości XX w. Nie bez znaczenia jest przy tym czy religię (wszystkie te korelacje zostały już przeprowadzone) – jednak działalność Zygmunta Freuda, który

ma się na to ochoty. Chociażby dlatego że się dzieci nie lubi. BEZPŁODNOŚĆ To niewątpliwie jedna z istotnych przeszkód, bo jak wynika z „Diagnozy społecznej”, problem ten dotyczy 20,4 proc. badanych Polaków do 40. roku życia. Jest ona na czwartym (obok złych warunków mieszkaniowych) miejscu w hierarchii powodów braku posiadania dzieci. SYSTEM Rynek usług, rynek pracy, styl życia, oferty rozrywki – to wszystko jest nakierowane na dobrze prosperujących singli, którzy wychodzą na tym najlepiej. Rzeczywistość, w jakiej żyjemy, nie sprzyja temu, by decydować się na dzieci. Stały się one bezzwrotną inwestycją. A zakładanie rodziny jawi się wręcz jako działalność antysystemowa. W polskim kontekście kwestia dzietności jest jeszcze bardziej skomplikowana w związku z upadkiem komunizmu. Krach istniejącego ładu, zupełna zmiana oczekiwań na rynku pracy wraz z presją na robienie kariery i wkroczeniem nowych wzorców kulturowych, za którymi nie nadążały zmiany mentalnościowe – wprowadziły galimatias również w podejściu do spraw związanych z dziećmi. W niesłychanie dokładnym raporcie dotyczącym dzietności w Polsce (zresztą sprawa wygląda podobnie w innych krajach postkomunistycznych), który powstał pod redakcją prof. Ireny Kotowskiej, autorzy wskazywali, że ta sytuacja zmienia się bardzo dynamicznie – widoczne są różnice między latami 90. a początkiem XXI wieku. Największym problemem tego kawałka Europy jest to, że zrealizowanie planów życiowych odbywa się o wiele wyższym kosztem niż w starej Europie. Dlatego też dziecko staje – w zależności od perspektywy – zbędnym balastem lub też nieosiągalnym luksusem. Efekt jest taki: na jedną Polkę rodzi się niewiele ponad 1,3 dziecka.

1,57

dziecka przypada na kobietę w Unii Europejskiej.

24.co.uk

wskazywał na wpływ dzieciństwa i relacji z rodzicami na późniejsze życie. Jednak to w ostatnich latach w klasie średniej aspirującej – szczególnie europejskiej (w tym polskiej), ale i amerykańskiej (pomimo wielu różnic) – wizerunek matki, a także przepis na rodzicielstwo i wychowanie dzieci, jest bardzo sprecyzowany. A oczekiwania wobec rodziców (ustalane przez samych rodziców) urosły do niebotycznych rozmiarów. Jednocześnie demografom i politykom zależy, by właśnie ta klasa społeczna – brzydko mówiąc – się reprodukowała. To jej przedstawiciele mają bowiem szanse zadbać o potomka, wychowując go na przykładnego obywatela, który będzie stanowił wkład, a nie obciążenie społeczne. Jak to możliwe, że wartość rodzicielstwa spada, a zarazem nigdy wcześniej nie było ono tak ważne jak dzisiaj? Owszem rzadziej decydujemy się na powiększenie rodziny. Jednak jeśli już dokonujemy takiego wyboru, chcemy do tego podchodzić poważnie. Przez co rodzicielstwo staje się kolejnym zadaniem, w dodatku obarczonym ogromną odpowiedzialnością, co samo w sobie może zniechęcać. Posiadanie dziecka nie jest już naturalną koleją rzeczy, lecz decyzją, której konsekwencji się obawiamy. Dlatego można zaryzykować tezę, że tak często przywoływane ryzyko fi nansowe to tylko jeden z elementów stojący na przeszkodzie większej dzietności. W wymiarze indywidualnym równie istotny jest lęk przed podjęciem takiego wyzwania, jakim jest świadome rodzicielstwo i spełnienie tych wszystkich oczekiwań społecznych, które łączą się z byciem dobrą matką, świetnym rodzicem.

Dziecięcy terror

Niepisane reguły mówią, że aby wypełnić dobrze tę rolę, matka powinna być rodzicem cierpliwym, wspierającym, rozmawiającym, musi przy tym pamiętać o etapach rozwojowych dziecka (inaczej odbĳe się to na jego przyszłym życiu emocjonalnym), zadbać o jego edukację, także wypełniając te luki, których nie zaoferuje kształcenie

26 SPOŁECZEŃSTWO publiczne, wyposażyć w umiejętności radzenia sobie w trudnych sytuacjach (od tego zależy awans społeczny potomka). Nie dość tego – nie może zapominać, że sama powinna realizować swoje zainteresowania, kształcić się (ważny jest nieustanny rozwój) oraz zarabiać (na niej, podobnie jak na mężczyźnie, często ciąży obowiązek zapewnienia utrzymania rodziny). I nie narzekać, bo przecież to była jej decyzja. Amerykańska publicystka Amy Waldman stwierdza, że dziś rodzicielstwo przypomina startowanie w jednej z dyscyplin olimpĳskich. Zaś oczekiwania, jakie stawia się przed rodzicami, są niemożliwe do spełnienia. A to prędzej czy później prowadzi do frustracji, bo nierealnego wyniku nie da się po prostu uzyskać. - Szczególnie silnie widoczny jest ten lęk w pokoleniu 30-latków, którzy chcą wszystko robić idealnie. Obowiązuje model parcia do przodu, presja odnoszenia sukcesu. Trudno więc pogodzić się z porażką na jakimkolwiek polu - zauważa psychoterapeutka Justyna Świerczyńska. Tak wyrozumowane rodzicielstwo łączy się z przerostem odpowiedzialności, lecz także z ryzykiem utraty kontroli nad własnym życiem. - To, co najbardziej frustruje rodziców, to brak sprawczości nad dzieckiem - tłumaczy Ewa Woydyłło. Nie możemy zaplanować i przeprowadzić projektu dziecko od a do zet. I to nas irytuje. Jennifer Senior, autorka „The Paradox of Modern Parenthood”, na jednym z wykładów TED pokazuje dwa wymowne obrazki: wytyczne do wychowania dzieci w latach 50.–80. to jedna książka dr. Spocka (według której wychowało się również niejedno pokolenie polskich dzieci). A dziś? Publicystka „New York Magazine” wskazuje na półkę w jednej ze współczesnych księgarni z co najmniej setką różnych podręczników (wychowanie dziecka bezglutenowego, w stylu joga etc.). I zadaje jedno proste pytanie: dlaczego wychowanie dzieci stało się tak trudne, dlaczego budzi aż tak duży niepokój, że trzeba się wspomagać setkami poradników? Co zresztą przynosi skutek odwrotny do zamierzonego – mnogość opcji powoduje jeszcze większą frustrację, bo nie wiadomo, kogo się słuchać, kto jest w tej dziedzinie autorytetem. Do

tego dochodzą zmieniające się mody (często globalne; to samo przeżywają amerykańskie matki, co i polskie czy francuskie) od diet poczynając, na sposobach wychowania kończąc. Wspominana wyżej francuska socjolożka Elisabeth Badinter w innej publikacji „Konfl ikt kobieta i matka” wytyka kobietom, że w momencie, kiedy uzyskały największą w całej historii niezależność, same zakładają sobie kaganiec m.in. „ekomacierzyństwa”, poddając się terrorowi dzieci, które stały się centrum rodziny. Nic też dziwnego, że – przy tak zdefiniowanej roli rodzica – nie każdy ten terror chce sobie dobrowolnie zafundować. Czy jednak to dzieci są problemem? Czy może coś raczej złego dzieje się z rodzicielstwem – pyta Jennifer Senior. Średnia klasa poświęca coraz więcej energii swojemu potomstwu, a ma jej coraz mniej, zajęta zarabianiem i podtrzymywaniem swojej sytuacji materialnej, a co za tym idzie i pozycji społecznej. Dzieci też chce do tego życia przygotować: kłopot polega na tym, jak podkreśla Senior, że nie wiemy, do czego je przygotowujemy. Pewne jest natomiast, że chcąc nie chcąc, zaczynamy je traktować jak narzędzie do spełniania konkretnych funkcji i oczekiwań. Świat tak szybko się zmienia, że nie wiadomo, na co kłaść nacisk. A więc przygotowujemy je na każdą ewentualność, miotając się pomiędzy różnymi opcjami. I znowu narażając na kolejne frustracje. Kłopotem współczesnych rodziców lub też potencjalnych rodziców jest to, że nikt nas nie przygotował do tej roli w nowym świecie. To zaś szczególnie mocno widoczne jest też w Polsce, gdzie pokolenie rodziców żyło w zupełnie innych realiach zarówno kulturowych, społecznych, jak i rynkowych. Nie ma kogo się poradzić, wypracowane kiedyś wzorce dziś nie działają. A trendy globalne mieszają się z dobrze zakorzenionym polskim mitem Matki Polki, czyli tej, która poświęci się dla dziecka, a z tego będzie czerpać siłę. Jednym słowem: naprawdę niełatwo sprostać tej roli.

Jednostka kontra państwo

W takiej rzeczywistości trudno cieszyć się rodzicielstwem czy przyjmować je jako rzecz naturalną. Co

Pytanie brzmi: czy jeżeli zapewnimy maluchom świetną opiekę w żłobkach, przedszkolach, a rodzicom niezłe wsparcie finansowe, będzie więcej dzieci?

zresztą potwierdzają badania: dzieci, wbrew potocznym oczekiwaniom, szczęścia nie dają. A przynajmniej takiego szczęścia, do którego dąży obecne społeczeństwo. Tego psychologicznego aspektu jednak najczęściej się nie uwzględnia przy opracowywaniu recept na zapaść demograficzną. W różnych strategiach polityki prorodzinnej pojawiają się przede wszystkim rozwiązania dotyczące materialnej sfery. W raporcie OECD „Doing Better for Families” defi niuje się politykę prorodzinną jako działanie „zmierzające do stworzenia warunków sprzyjających posiadaniu tylu dzieci, ile pragną w czasie przez siebie wybranym”. Co to oznacza w praktyce? Ułatwienia w godzeniu pracy z rodziną, promowanie wzrostu zatrudnienia kobiet oraz równości płci, przeciwdziałanie ubóstwu dzieci, promowanie rozwoju dzieci. Tak samo wyglądają polskie czy europejskie wytyczne, które mają zmienić mentalność społeczeństwa. Przekaz jest prosty – masz harować od świtu do nocy, a przy okazji mieć dzieci. Ale nie martw się, my ci w tym pomożemy. To zaś nie tylko nie koi lęków, lecz wręcz antagonizuje: po jednej stronie stoją zbuntowane jednostki, po drugiej stronie barykady grono polityków i demografów, którzy nawołują do prokreacji i straszą zapaścią systemu emerytalnego. Pytanie brzmi: czy jeżeli zapewnimy maluchom świetną opiekę w żłobkach, przedszkolach, a rodzicom niezłe wsparcie fi nansowe, będzie więcej dzieci? Janusz Czapiński odpowiada z pełnym przekonaniem, że tak. A do tego trzeba dołożyć garść pieniędzy. Czy jednak to przekupstwo coś radykalnie zmieni? Jeśli spojrzymy na dane historyczne, wydaje się, że niekoniecznie. Jeszcze w czasie stanu wojennego w 1983 r. rodziło się 732 tys. dzieci, zaś w 2013 r. – 372 tys. Czy Polakom na początku lat 80. żyło się lepiej, bezpieczniej? Trudno bronić takiej tezy. Profesor Czapiński wskazuje na Francję i Szwecję, gdzie wysokonakładowa polityka prorodzinna poskutkowała. Nad Sekwaną każda rodzina dostaje zasiłek, istnieją ulgi fi nansowe, dostępne są żłobki. Efekt? To kraj, w którym rodzi się ponad dwoje dzieci z jednej pary. Ale jak wobec tego

Reklama: 020 3026 6550

denckim, na którym zespół ekspertów zastanawiał się, co, oprócz zmian instytucjonalnych, może wpłynąć na decyzje Polaków. Co zrobić z całą tą sferą pozamaterialną, dla socjologów nieuchwytną, irracjonalną sferą osobistych wyborów? Co zrobić, by dzieci przynosiły szczęście? Pojawiła się garstka pomysłów (jakieś kampanie, akcje biznesu, pokazywanie rodzin wielodzietnych), ale zdawały się być nietrafione. Spotkanie zakończyło się bez konkluzji. „Mieć czy nie mieć dzieci?” – to pytanie, które każdy w którymś momencie życia sobie zadaje. Jedną z odpowiedzi może być: „nie stać mnie na to”. Inną: „pomyślę o tym jutro”. Nie ma żadnego przymusu posiadania dzieci, nie ma obowiązku spowiadania się z podjętych takich czy innych decyzji. Ale być może to Mieć czy nie mieć? pytanie, które jest warte szczerych Co zatem zrobić? Szczerze przyznam, że nie wiem. Nie ja jedna. Nie- odpowiedzi. Tytuł „Miej dzieci, bądź człowiedawno miałam okazję uczestniczyć w roboczym spotkaniu w Pałacu Prezy- kiem” brzmi mocno prowokacyjnie.

wytłumaczyć, że w Niemczech, które mają bardzo rozbudowany system świadczeń, przyrost naturalny wynosi 1,36? Niektórzy z socjologów odwołują się do różnic w mentalności – w kulturze francuskiej wyraźnie widać, że kobiety są bardziej niezależne. Dziecko jest traktowane jak równoprawny członek rodziny, ale nie jest stawiane na pierwszym miejscu. W Szwecji z kolei niewątpliwe znaczenie ma wzmocnienie roli ojców (ale i tu nie ma ideału – przyrost wynosi 1,9, czyli tyle samo co w 1970 r.). A zatem budowa instytucjonalnych ułatwień – żłobków, przedszkoli, ulg podatkowych, urlopów, pieniędzy – jest kolejną cegiełką podtrzymującą porządek świata, który przecież w żaden sposób nie sprzyja posiadaniu dzieci.

MIEĆ CZY NIE MIEĆ DZIECI? – to pytanie, które każdy w którymś momencie życia sobie zadaje.

24.co.uk

Można to zrozumieć, jak nakaz albo wręcz obrażanie tych, którzy nie są rodzicami. Ale można też zrozumieć inaczej: być może wychowanie dzieci to nie kolejne ponadludzkie wyzwanie? Może odhumanizowaliśmy myślenie o tej kwestii, sprowadzając ją do dyskusji o przedszkolach i pieniądzach. Być może rodzicielstwo jest na ludzkie siły. Po prostu warto się zastanowić i zadać sobie to pytanie inaczej niż do tej pory. KLARA KLINGER źródło artykułu: DZIENNIK GAZETA PRAWNA

RZETELNA REKLAMA TYLKO W MAGAZYNIE PANORAMA. DZWONIĄC, POWOŁAJ SIĘ NA MAGAZYN PANORAMA!

Polski Dom Pogrzebowy w Londynie Międzynarodowy transport zmarłych Usługi na terenie całego UK Dyżur całodobowy Najniższe ceny t t t t t t

Pochówki Kremacje Ekshumacje Transport Zmarłych do Polski Szeroki wybór trumien i urn Prywatna kaplica pożegnań dostępna 24h t Własna chłodnia t Flota pojazdów pogrzebowych t Zasiłki pośmiertne na terenie Anglii i Polski 3 The Pavement, Pope’s Lane, South Ealing, London W5 4NG. Tel: 0208 840 5188, Fax: 0208 840 5587, Mob: 0744 249 1767 Email: office@gallafd.com www.polskidompogrzebowy.co.uk

28 NAUKA

Cenna „mrożonka”

Dron zamiast karetki?

Student politechniki w belgijskim Delf stworzył prototyp drona – ratownika medycznego. Specjalny MAMUCIA NASTOLATKA IMIENIEM YUKA TO NAJCEN- multikopter wyposażony jest w kamerę i defibrylator. Operator bęNIEJSZY ARTEFAKT ROSYJdzie mógł na bieżąco przekazywać SKICH NAUKOWCÓW. MA instrukcje osobie zajmującej się PONAD 39 TYS. LAT! poszkodowanym. Jak mówi sam Arktyczny mróz sprawił, że w do- twórca, zwykły zespół medyczny potrzebuje ok. 10 min., żeby skonałym stanie zachowały się trąba, mózg czy ogon zwierzęcia. dotrzeć na miejsce. Dron może ominąć korki i być tam o wiele Eksperci szacują, że zginęło w szybciej. Według obliczeń w razie wieku 9-10 lat. To pierwszy okaz ataku serca użycie drona i szybka „nastoletniego mamuta”, jaki pomoc mogą podnieść szanse na udało się do tej pory odnaleźć. Artefakt musi być przechowywa- przeżycie z 8 do aż 80 proc. ny w specjalnej komorze, w której panuje temperatura poniżej 0˚C. Naukowcy mają nadzieję, że z Yuki uda się pozyskać najwyższej jakości materiał genetyczny, dzięki któremu będzie można sklonować i odtworzyć gatunek. NT

Uwaga, rośnie liczba epidemii!

Odkryli hormon długowieczności

Z analizy przeprowadzonej na Brown University wynika, że od lat 80. ubiegłego wieku liczba epidemii rośnie. W latach 1980-2013 w 219 krajach świata wybuchło ponad 12 tys. epidemii 215 różnych chorób. Zanotowano 44 mln przypadków zachorowań. Wyraźnie widoczny jest gwałtowny wzrost liczby epidemii. O ile w latach 1980-1985 było ich mniej niż 1 tys., to już w latach 2005-2010 ich liczba zbliżyła się do 3 tys. Jednocześnie liczba chorób powodujących epidemie we wspomnianych okresach wzrosła z mniej niż 140 do niemal 160.

Naukowcy z Francji twierdzą, że odkryli nowy hormon długowieczności i już zapowiadają stworzenie leku, który miałby znacząco wydłużyć ludzkie życie. Wytwarzany jest on w dużej ilości przez zwierzęta w przypadku długotrwałego braku pożywienia. Badacze wydłużyli aż 12-krotnie życie mikroskopijnych nicieni dzięki drastycznym ograniczeniom w żywieniu. Naukowcy zapewniają, że hormon może znacznie przedłużyć życie człowieka, ale konieczne są prace nad zlikwidowaniem jego efektu ubocznego, czyli niechęci do seksu.

Reklama: 020 3026 6550

24.co.uk

nauka dla każdego Zajęcia z marno- Mleko nie takiee wania czasu zdrowe? Wydział Anglistyki Uniwersytetu Pensylwanii zaprasza studentów na kurs pt. „Marnowanie czasu w internecie”. Prowadzącym będzie prof. Kenneth Goldsmith. Punktem wyjścia dla wykładów są dywagacje dotyczące kwestii, czy można zrekonstruować swoją biografię wyłącznie w oparciu o działalność na Facebooku, napisać dobrą powieść, przeglądając wpisy z Twittera czy wreszcie uznać internet za najwspanialszy poemat, jaki kiedykolwiek napisano. Zapoznając się z długą historią tracenia czasu, uczestnicy projektu będą czytać krytyczne teksty m.in. Betty Friedan czy Henriego Lefebvre’a.

Najnowsze badania przeprowa-dzone w Szwecji wskazują na to, o, że picie mleka może wcale nie chronić ronić kości przed złamaniami, a dodatkoatkowo zwiększa ryzyko powstawania nia chorób serca. Według zaskakująących wyników analiz, aż 100 tys. s. osób, które często spożywały mleko, nie wykazywało mniejszej skłonności do złamań. Osoby, które spożywały ok. 680 ml mleka dziennie, cieszyły się gorszym zdrowiem od tych, które piły go mniej. Naukowcy sprawdzali to na grupie 60 tys. kobiet przez 20 lat i 45 tys. mężczyzn przez 11 lat.

Co zniszczy Japonię? Naukowcy z Uniwersytetu w Kobe ostrzegają, że w ciągu najbliższego wieku Japonia może zostać zniszczona przez wielką erupcję wulkaniczną! Uczeni przeanalizowali siłę i częstotliwość erupcji na Wyspach Japońskich z okresu ostatnich 120 tys. lat i wyliczyli, że prawdopodobieństwo wystąpienia katastrofy wynosi ok. 1 proc. w ciągu najbliższych 100 lat. Wydaje się to niewiele, ale w 1995 r. prawdopodobieństwo wystąpienia dużego trzęsienia ziemi w Kobe również szacowano na ok. 1 proc. Dzień później 6,4 tys. mieszkańców miasta zginęło w czasie trzęsienia o sile 7,2 stopnia.

Ubywa ptaków Od 30 lat obserwujemy kryzys populacji wielu gatunków ptaków w Europie. Najczęściej ubywa gatunków najbardziej popularnych – zauważają naukowcy z brytyjskich University of Exeter oraz Królewskiego Towarzystwa Ochrony Ptaków (RSPB). Najwięcej strat jest wśród

kilku popularnych gatunków, np. wróbli, skowronków, kuropatw i szpaków. Ubytki sięgają nawet 90 proc. Świadczy to o potrzebie podjęcia działań, które pozwolą zatrzymać ten proces, obserwowany na całym kontynencie. Obecność ptaków oznacza wiele korzyści.

30 HISTORIA

Warszawa roku 1918

Warszawa w 1918 r., po czterech latach wojny światowej i ponad dwóch okupacji niemieckiej (od sierpnia 1915 r.), była miastem ogołoconym z przedmiotów żelaznych i mosiężnych (Niemcy na potrzeby armii rekwirowali nawet dzwony i klamki), głodnym i zagrożonym epidemią.

można było dostać herbaty, a kartkowy chleb był niesmaczny. Jadwiga Waydel-Dmochowska, autorka wspomnień „Dawna Warszawa” i „Jeszcze o dawnej Warszawie”, pisała, że w czasie I wojny starano się zastępować niedostępne produkty zamiennikami – robiono więc np. pierniki z marchwi czy napary z obierek od jabłek zamiast herbaty.

W obiegu były marki –

www.warszawa-stolica.pl

Kup Stolicę przez internet

rypa hiszpanka i tyfus zdziesiątkowały więcej ludności Europy, niż pochłonęły działania wojenne. Głód i brak opału nękały warszawiaków, przyczyniając się do chorób i zgonów. Warszawa pod koniec 1918 r. liczyła ponad 723 tys. osób, o 160 tys. mniej niż w styczniu 1914 r. Miasto poszerzone w 1916 r. obejmowało teraz m.in. Mokotów, Czerniaków, Siekierki, Rakowiec, Żoliborz, Marymont, Powązki, Ochotę, Targówek, Grochów i Saską Kępę. Po przyłączeniu nowych terenów konieczna była zmiana dotychczasowych nazw ulic

i tak np. Szosa Książęca na Sielcach stała się ulicą Chełmską. Zmieniano również nazwy w centrum Warszawy. Ulica hrabiego Berga otrzymała imię Romualda Traugutta, hrabia Fredro zastąpił Kotzebuego. Zamiast Instytutowej przecznicę Alej Ujazdowskich nazwano imieniem Matejki, a Nowosienną zastąpiła Sienkiewicza. Dawna ulica Włodzimierska została ulicą Czackiego. Niemcy prowadzili w Warszawie rabunkową gospodarkę. rkę. Wywozili najcenniejsze maszyny fabryczne, których w 1915 r. nie wywieźli źli Rosjanie. Do listopada 1918 r. nie działały telefony, gdyż sieć telefonicznaa została zdemontowana (okupant wywoził woził przewody do Niemiec). Handell paraliżował brak towarów i system kartkowy rtkowy (mięso można było kupić naa kartki tylko dwa razy w tygodniu). odniu). Stałym widokiem były ły kolejki przed sklepami. Pojawili awili się spekulanci, którzyy po paskarskich cenach ch sprzedawali deficytowe we towary. W sklepach nie

początkowo niemieckie, później polskie. Funkcję banku emisyjnego pełniła utworzona przez zaborcę Polska Krajowa Kasa Pożyczkowa. W lutym 1918 r. Niemcy nałożyli na miasto kontrybucję w wysokości 250 tys. marek. Nie wszyscy wiedzą, że już w czasie I wojny Polacy byli wywożeni na przymusowe roboty do Niemiec. A jednak, jak gdyby nie było wojny i okupacji, w Warszawie działały W NIEDZIELĘ kabarety: Miraż, Sfinks czy Czarny 10 LISTOPADA Kot. W 1918 r. powstało także Polskie do Warszawy Towarzystwo Księgarni Kolejowych przybył z Magdeburga Józef Pił- Ruch, które w 20-leciu międzywojensudski, od ponad nym zmonopolizowało rynek prasy. roku internowany Jednym z pomysłodawców Ruchu był wydawca Jakub Mortkowicz, w latach przez Niemców. W mieście zaczę- wojny redagujący niepodległościowe ło się rozbrajanie pismo „Myśl Polska”. Publikowali tam m.in. Stanisław Thugutt, Władysław wroga. Tatarkiewicz, Jan Lorentowicz. W 1918 r. w „Myśli „My Polskiej” ukazały się wiersze Leśmiana, które dwa Leśm lata później weszły wesz do tomu „Łąka”, najlepszego w dorobku poety. Pismo do z każdym kolejnym kolejny numerem miało jednak coraz gorszy gor papier i coraz mniejszą objętość. objętoś W treść artykułów często ingerowała ingerował cenzura. Chcąc pozyskać przychylność Polaków, pr Niemcy Niemc w styczniu 1917 r. utworzyli organ doradutwo czy – Tymczasową Radę Stanu, ale z jej porad nie Sta korzystali. Polscy polityko cy wykorzystali jednak Radę jako miejsce R

„Tęcza łez i krwi”. Wyszła też powieść Wacława Berenta „Żywe kamienie” i trzeci tom trylogii Władysława Reymonta „Rok 1794” zatytułowany „Insurekcja”. U Mortkowicza Maria Dąbrowska wydała „Dzieci ojczyzny”, a wybitny historyk, prof. Szymon Askenazy – pracę „Napoleon a Polska”. W lutym 1918 r. Stefan Żeromski ogłosił projekt Akademii Literatury Polskiej. Jego pomysł długo czekał na realizację: Akademia powstała dopiero w 1933 r. W 1918 r. wielu przedstawicieli polskiej kultury żyło w Rosji. W Charkowie i innych miastach mieszkali Leopold Staff, Bronisława Ostrowska, Jan Parandowski, Melchior Wańkowicz, Tadeusz Miciński, Stanisława Wysocka, Kornel Makuszyński. Po wybuchu rewolucji wracali do Polski. Tadeusz Dołęga-Mostowicz z Kĳowa do Warszawy podróżował przez Finlandię i Szwecję. W lipcu przyjechał do stolicy Leopold Staff i zamieszkał przy ulicy Koszykowej. Staff z Leśmianem spotykali się w Dolinie Szwajcarskiej. Poeci dyskutowali o literaturze i przyTuwim ze Słonimskim szłości kultury w odrodzonej Polsce. chodzili na rybę w galarecie do Gastronomii, a potem w mieszkaniu Z kolei Kazimierzowi Wierzyńskiemu, wówczas jeszcze nieznanemu poecie, Tuwima przy Foksal czytali swoje udało się uciec z obozu internowania wiersze. Przyszły twórca „Kwiatów w Riazaniu. Do Warszawy przybył w polskich” przygotowywał do druku swój debiutancki tomik „Czyhanie na sierpniu 1918 r. Zamieszkał przy ulicy Sadowej. Miał z sobą wiersze z przygoBoga”. Zanim się on jednak ukazał, w 10. numerze z 1918 r. studenckiego towywanego do druku tomu „Wiosna pisma „Pro Arte et Studio” został opu- i wino”. Leopold Staff polecił młodego blikowany wiersz poety zatytułowany poetę wydawcy. Urodzony w Warszawie Stanisław Ignacy Witkiewicz okres „Wiosna”. Tuwim pisał w nim: wojny spędził w carskim wojsku, a Na ławce, psiekrwie, na trawce, następnie został wybrany na komisarza Naróbcie Polsce bachorów, ludowego. 1 lipca 1918 r. przyjechał Wĳcie się, psiekrwie, wĳcie, do Warszawy. Zatrzymał się w Hotelu W szynkach narożnych pĳcie, Narodowym w Alejach Jerozolimskich. Rozrzućcie więcej „kawalerskich Z Rosji przywiózł traktat o nowych chorób”! formach w malarstwie. Wiersz wywołał skandal. Zaprotestowali studenci, grzmiała prasa. Redaktor odpowiedzialny „Pro Arte Tymczasem na Ukrainie et Studio” Edward Boyé ustąpił ze dwory polskiego ziemiaństwa były stanowiska. Odszedł również opiekun plądrowane przez bolszewików i miejpisma, prof. Juliusz Kleiner. W kolej- scowe chłopstwo. Kresowiacy uciekali nym numerze ukazał się list otwarty z objętej pożogą Ukrainy, wśród nich byłych współpracowników gazety, Zofia Kossak-Szczucka i Jarosław którzy napisali: „Nie znamy w poezji Iwaszkiewicz. Kossak-Szczucka swoje utworu bardziej obrażającego estedoświadczenie z pogromów i zagłady tyczne uczucia czytelnika”. Tuwim polskich dworów na Kresach opisała w nie przejął się skandalem. wydanej kilka lat później „Pożodze”, zaś Nie próżnowali również literaci Jan Parandowski w książce starszego pokolenia. W 1918 r. został „Bolszewizm i bolszewicy w wydany tom wierszy Leopolda Staffa Rosji”. Nie wszystkim udało

tworzenia projektów ustaw i rozwiązań ustrojowych dla przyszłego państwa. 15 września 1917 r. w Warszawie powstała Rada Regencyjna, która miała tymczasowo rządzić Królestwem Polskim. 7 grudnia utworzono rząd Jana Kucharzewskiego. Od 3 stycznia 1918 r. działało Ministerstwo Sprawiedliwości. Wkrótce zaczęto organizować polskie urzędy, sądownictwo. Kucharzewski złożył dymisję w proteście przeciwko ustaleniom pokoju w Brześciu, gdzie dzielono polskie ziemie, a rządu nie dopuszczono do rokowań. Austriacy oddali Ukraińcom Małopolskę Wschodnią ze Lwowem. Wywołało to ogromne wzburzenie w społeczeństwie polskim. W Warszawie odbyło się wiele demonstracji przeciwko traktatowi brzeskiemu. W mieście działały polskie uczelnie – politechnika i uniwersytet, gdzie studiowali między innymi młodzi poeci Jan Lechoń i Julian Tuwim, oraz Szkoła Sztuk Pięknych, do której uczęszczał Antoni Słonimski.

MASZ KREDYTY?

Darek obniżył raty o

52% Chcesz płacić mniej tak jak Darek?

ZADZWOŃ

020 3432 8306 I zapytaj o nasz program redukcji długu!

GWARANTUJEMY

Konsolidację długów

Obniżenie rat

Umorzenie odsetek

Przywrócenie wiarygodności kredytowej Omni Debt www.konsolidacja.co.uk info@konsolidacja.co.uk tel. 020 3432 8306

32 HISTORIA

się wrócić z Rosji. W drodze do Polski został zamordowany poeta i dramaturg Tadeusz Miciński. Wielu ziemian z Ukrainy znalazło schronienie w Warszawie. W 1919 r. przy Nowym Świecie 53, w kamienicy Mikulskiego (u zbiegu z Warecką), panie wygnane z Ukrainy założyły kawiarnię Kresy, w której raczyły warszawiaków swoimi specjałami. Już 14 kwietnia 1918 r. zaczęła działać kawiarnia Ziemiańska. Obok znajdowało się wydawnictwo Mortkowicza, toteż do Ziemiańskiej zaglądali literaci i artyści. W ciągu kilku lat stała się najsłynniejszym lokalem Warszawy. We wrześniu zostało też otwarte elitarne gimnazjum im. Stefana Batorego. Na razie mieściło się w dawnej rosyjskiej szkole żeńskiej, ale w 1924 r. otrzymało

piękny gmach autorstwa Tadeusza Tołwińskiego u zbiegu Myśliwieckiej i Rozbrat. Jesienią 1918 r. wydarzenia nabrały tempa. 5 października Niemcy poprosiły o zawarcie pokoju, zgadzając się na plan Wilsona, a więc na niepodległą Polskę. Dwa dni później Rada Regencyjna ogłosiła utworzenie niepodległego państwa. Na ulicach Warszawy pojawiły się polskie flagi. 14 października do Warszawy przyjechał z jedną walizką (był to cały dobytek uratowany z Ukrainy) Jarosław Iwaszkiewicz. W stolicy debiutował zbiorem „Oktostychy”, wydanym nakładem pisma „Pro Arte”. Warszawa mu się nie spodobała, określał ją jako „zupełną pustynię”. Tymczasem w mieście działo się wiele. Opera, którą wydzierżawiła

RZETELNA REKLAMA TYLKO W MAGAZYNIE PANORAMA. DZWONIĄC, POWOŁAJ SIĘ NA MAGAZYN PANORAMA!

4 PAŹDZIERNIKA do Warszawy przyjechał z jedną walizką (był to cały dobytek uratowany z Ukrainy) Jarosław Iwaszkiewicz.

Janina Korolewicz-Waydowa, stała na wysokim poziomie, w teatrach grano sztuki zakazane za cara. Ukazywały się książki. W kawiarniach dyskutowano o nowej sztuce, literaturze i polityce. W niedzielę 10 listopada do Warszawy przybył z Magdeburga Józef Piłsudski, od ponad roku internowany przez Niemców. W mieście zaczęło się rozbrajanie wroga. 11 listopada marszałek przejął władzę wojskową. Tego dnia w kabarecie Miraż wystawiono rewię „Wiwat wolność!”, przyjętą owacjami i łzami wzruszenia. 14 listopada Rada Regencyjna przekazała Piłsudskiemu władzę cywilną. Leopold Staff powitał odzyskanie niepodległości wierszem „Polsko, nie jesteś ty już niewolnicą”, a Antoni Słonimski w „Czarnej wiośnie” ogłosił: „Ojczyzna moja wolna, wolna... Więc zrzucam z ramion płaszcz Konrada”. Nikt nie wiedział jeszcze, jaka będzie ta Polska. Uważano, że musi być sprawiedliwa, demokratyczna, ale wyobrażano to sobie rozmaicie. Znany w kręgach artystyczno-literackich fi lozof, ekscentryk i kawalarz Franciszek Fiszer twierdził na przykład, że kolej będzie teraz bezpłatna. Bilety były za czasów niewoli. „Polak od Polaka nie może żądać biletu!” - mówił.

Warszawa po 123 latach niewoli

stała się stolicą odrodzonego kraju – jeszcze bez Wielkopolski i Pomorza, bez Lwowa, ale już z Krakowem. Jędrzej Moraczewski pisał: „Niepodobna oddać tego upojenia, tego szału

Reklama: 020 3026 6550

radoĹ&#x203A;ci, jaki ludnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; polskÄ&#x2026; w tym momencie ogarnÄ&#x2026;Ĺ&#x201A;â&#x20AC;?. Gdy we Lwowie UkraiĹ&#x201E;cy przejÄ&#x2122;li wĹ&#x201A;adzÄ&#x2122; i wybuchĹ&#x201A;y walki, w ktĂłrych ginÄ&#x2122;Ĺ&#x201A;y â&#x20AC;&#x17E;lwowskie orlÄ&#x2122;taâ&#x20AC;?, warszawiacy pokazali, Ĺźe zaleĹźy im na polskim Lwowie. 3 grudnia 1918 r. w Filharmonii Warszawskiej zostaĹ&#x201A; zorganizowany wielki koncert â&#x20AC;&#x17E;Warszawa dla Lwowaâ&#x20AC;?. Recytowano utwory StanisĹ&#x201A;awa WyspiaĹ&#x201E;skiego, wiersze Staffa i szkic Kornela MakuszyĹ&#x201E;skiego o Lwowie. Grano muzykÄ&#x2122; Fryderyka Chopina i MieczysĹ&#x201A;awa KarĹ&#x201A;owicza. WczeĹ&#x203A;niej, 29 listopada 1918 r., przy Nowym Ĺ&#x161;wiecie 57, odbyĹ&#x201A; siÄ&#x2122; gĹ&#x201A;oĹ&#x203A;no reklamowany pierwszy wieczĂłr kawiarni Pod Pikadorem, wielkiej kwatery gĹ&#x201A;Ăłwnej â&#x20AC;&#x17E;Armii Zbawienia Polski od caĹ&#x201A;ej wspĂłĹ&#x201A;czesnej literatury ojczystejâ&#x20AC;?. Na mieĹ&#x203A;cie wisiaĹ&#x201A;y plakaty przedstawiajÄ&#x2026;ce literata w binoklach, dosiadajÄ&#x2026;cego Pegaza i uderzajÄ&#x2026;cego wielkim gÄ&#x2122;sim piĂłrem tĹ&#x201A;ustego wieprza â&#x20AC;&#x201C; symbol burĹźuja. Na ulicach rozrzucano ulotki w stylu

odezw rewolucyjnych i partyjnych. Poeci pisali w nich, zwracajÄ&#x2026;c siÄ&#x2122; do odbiorcĂłw: â&#x20AC;&#x17E;Rodacy! Robotnicy, ĹźoĹ&#x201A;nierze, dzieci, starcy, ludzie, kobiety, inteligenci i pisarze dramatyczni! (...) MĹ&#x201A;odzi artyĹ&#x203A;ci warszawscy Ĺ&#x201A;Ä&#x2026;czcie siÄ&#x2122;!!!â&#x20AC;?. Pikadorczycy przeciwstawiali siÄ&#x2122; wszystkiemu, co istniaĹ&#x201A;o wczeĹ&#x203A;niej w kulturze. W kawiarni Pod Pikadorem swoje wiersze czytali LechoĹ&#x201E;, SĹ&#x201A;onimski, Tuwim i Iwaszkiewicz. WystÄ&#x2122;powali takĹźe pisarz, satyryk Grzegorz Glass i wygnaniec z Ukrainy, mĹ&#x201A;ody poeta Xawery Glinka. Raz na scenie pojawiĹ&#x201A; siÄ&#x2122; sam Stefan Jaracz. MuzÄ&#x2026; kabaretu byĹ&#x201A;a Maria Morska, Ăłwczesna ukochana SĹ&#x201A;onimskiego. Za wstÄ&#x2122;p do kabaretu Pikador mĹ&#x201A;odzieĹź pĹ&#x201A;aciĹ&#x201A;a 10 marek, wiÄ&#x2122;cej niĹź doroĹ&#x203A;li, a dzieci aĹź 35 marek. Za rozmowÄ&#x2122; z prawem podania rÄ&#x2122;ki poeci Ĺźyczyli sobie 50 marek, a za objaĹ&#x203A;nienie utworu 75. Zabraniano wstÄ&#x2122;pu osobom zbyt trzeĹşwym oraz odgadywania rymĂłw. Dekoracja wnÄ&#x2122;trza Kamila Witkowskiego i

PIOTR Ĺ OPUSZAĹ&#x192;SKI â&#x20AC;&#x201C; pisarz i dziennikarz, wspĂłĹ&#x201A;pracownik wielu pism (m.in. â&#x20AC;&#x17E;Razemâ&#x20AC;?, â&#x20AC;&#x17E;Perspektywâ&#x20AC;?, â&#x20AC;&#x17E;PamiÄ&#x2122;tnika Literackiegoâ&#x20AC;?, â&#x20AC;&#x17E;Tygodnika SolidarnoĹ&#x203A;Ä&#x2021;â&#x20AC;?) i rozgĹ&#x201A;oĹ&#x203A;ni radiowych. OpublikowaĹ&#x201A; m.in. kilka ksiÄ&#x2026;Ĺźek o BolesĹ&#x201A;awie LeĹ&#x203A;mianie. Ostatnia jego praca to biografia Gustawa Holoubka (â&#x20AC;&#x17E;Gustaw Holoubek. Filozof Ĺźyciaâ&#x20AC;?).

24.co.uk

Aleksandra Ĺ&#x161;widwiĹ&#x201E;skiego utrzymana byĹ&#x201A;a w duchu dadaistycznym. Wszystko to byĹ&#x201A;o nowe, niespodziewane, szokujÄ&#x2026;ce. Kawiarnia poetĂłw odniosĹ&#x201A;a spory sukces marketingowy, publicznoĹ&#x203A;Ä&#x2021; waliĹ&#x201A;a drzwiami i oknami. Na widowni moĹźna byĹ&#x201A;o zobaczyÄ&#x2021; Ĺťeromskiego, Struga, NowaczyĹ&#x201E;skiego, Sieroszewskiego, Berenta i aktorkÄ&#x2122; operowÄ&#x2026; LucynÄ&#x2122; Messal. BywaĹ&#x201A; Wieniawa-DĹ&#x201A;ugoszowski, piÄ&#x2122;kny Bolek, ulubieniec Cezara i boĹźyszcze Polek â&#x20AC;&#x201C; jak pisaĹ&#x201A; SĹ&#x201A;onimski. Po kilku miesiÄ&#x2026;cach pikadorczycy przenieĹ&#x203A;li siÄ&#x2122; do wiÄ&#x2122;kszej sali w Hotelu Europejskim i... to byĹ&#x201A; bĹ&#x201A;Ä&#x2026;d. ZaczÄ&#x2122;Ĺ&#x201A;a przychodziÄ&#x2021; inna, bardziej zamoĹźna, lecz przeciÄ&#x2122;tna publika. Pikador zostaĹ&#x201A; po cichu zamkniÄ&#x2122;ty. WkrĂłtce wydarzenia zmusiĹ&#x201A;y artystĂłw do zmiany ubraĹ&#x201E; cywilnych na mundury. ZaczÄ&#x2122;Ĺ&#x201A;a siÄ&#x2122; wojna polskobolszewicka, ktĂłra w lipcu i sierpniu 1920 r. zagroziĹ&#x201A;a Warszawie. PIOTR Ĺ OPUSZAĹ&#x192;SKI

RZETELNA REKLAMA TYLKO W MAGAZYNIE PANORAMA. DZWONIÄ&#x201E;C, POWOĹ AJ SIÄ&#x2DC; NA MAGAZYN PANORAMA!

&yIrowe e&Karakteryr teraz juĹ&#x2018; w piĂˇciu IorPatacK 3') e38% Pobi i edycje przeznaczone na tablety iPad i z systemem Android.

Specjalna wersja na tablety wzbogacona o dodatkowe PaterLaÄ&#x;y tekstowe wLdeo i audio. :iĂˇcej inIorPacji www.wydanietabletowe.charaktery.eu Charakter y dostÄ&#x2122;pne w sklepie S amsung Apps

34 KULTURA I SZTUKA Ł. CIŻMOWSKI @ 2014 C&C COMICS

Incognito. Niesamowity przypadek Pawła K. Koszmar minionego lata w estetyce retro-noir, superherosi w glanach i ćwiekach, a na dodatek – szczypta błazenady rodem z komiksów o pyskatym ścianołazie. Pop-kulturowy groch z kapustą? Może i tak. Ale jaki smaczny. nym, a nie Pastelowym Rycerzem) czy The Question i Rorschach zamiast głupkowatych grzebieni, różków i kąpielówek w grochy noszący gustowne płaszcze i klasyczne, www.superhero.com.pl męskie nakrycia głowy. Z takich właśnie pozytywnych wzorców aweł K. alias Incognito to wyrafinowanego superbohaterstwa superbohater. Ale nie taki „nie dla mas” czerpie Incognito – bohater w eleganckim paltku i z kwadratową szczęką, kapeluszu, z gazem pieprzowym niebywałym hartem w zastępstwie pierścienia mocy, ducha, peleryną oraz obcisłymi rajtuzami – wedle przeciw- zamiast za mitycznymi smokami ze szczytów świętej góry uganiający się wskazań urologa zmniejszającymi za potencjalnymi rezydentami mamra i prawdopodobieństwo przedłużenia rodu. Nie lata, nie miażdży siłą Hul- zakładów opieki psychicznej. A że przy ka, nie błyszczy szczególną odwagą i okazji nie poskąpiono mu też nieco tajemniczego, nadprzyrodzonego talentu błyskotliwym intelektem, a zamiast gadżeciarskiego pasa Batmana musi i niczym nieposkromionego poczucia humoru? Nic nie szkodzi. Przynajmniej mu wystarczyć dyskontowy zestaw nikt nie zarzuci mu gburowatości i nie małego majsterkowicza. Mimo to Paweł to heros wyjątkowy, posiadają- powie, że nie jest „super”. cy pewną unikalną zdolność: zawsze dobrze wie… kiedy zniknąć. Komiks duetu

Superherosi –

jak błędnie można by wnioskować po pobieżnej lekturze pierwszego lepszego zeszytu z przygodami Supermana i X-Men – to nie tylko banda tęczowych mocarzy, kosmitów i innych wybryków natury w przyciasnych, gumowych łaszkach z przedszkolnego balu, mieniących się całą feerią barw dostępnych w palecie RGB. To również poważni – choć nieco nadęci – herosi z krwi i kości: Batman miłujący czerń i ponure lokacje (zwany przez to zresztą Mrocz-

Czarnecki/Ciżmowski

to istna, choć zaskakująco zgrabnie skrojona, mozaika wielu popkulturowych estetyk – często bardzo odległych tak stylistycznie, jak i epokowo. Z jednej strony mamy więc klasyczne, czarno-białe kino noir z pierwszej połowy ubiegłego wieku, reprezentowane w komiksie przez Niewidzialnego Człowieka żywcem wyciągniętego ze stareńkich filmów studia Universal (o szczególnej dbałości o wierną wizualizację bohatera na kartach komiksu kilka stron dalej opowiadają sami

TYTUŁ: INCOGNITO. NIESAMOWITY PRZYPADEK PAWŁA K. Twórcy: Piotr Czarnecki, Łukasz Ciżmowski Wydanie: polskie Wydawca: Wydawnictwo Roberta Zaręby Data wydania: 2014

twórcy – przyp. red.) oraz kolorystykę obowiązkowo ograniczającą się jedynie do różnych odcieni szarości. Z drugiej strony autorzy nie boją się mieszać tutaj klasyki horroru z jej współczesną odmianą, naprzeciw retro-herosa stawiając współczesnego łotra rodem z obrazów klasy „slasher”, odzianego w makabryczną maskę z teledysków Slipkonta i władającego ostrymi narzędziami niemniej zręcznie niż bohaterowie serii „Krzyk” i „Piątek Trzynastego”. Całości dopełniają subtelne, choć bardzo czytelne akcenty superbohaterskie – wiszący na ścianie pokoju herosa plakat Batmana, marzenia bohatera o dołączeniu do X-Men oraz zgrabna koleżanka o telekinetycznych zdolnościach Jean Grey, tyle że w drapieżnym anturażu wyzwolonej fanki amerykańskiej sceny death-metalowej. Misz-masz? Może i tak. Ale tak umiejętnie podany i skropiony na tyle wyważoną dawką przyjemnego, frywolnego humoru rodem z komiksów o SpiderManie (uważne oko wychwyci zresztą nie tylko werbalne, ale i wizualne podobieństwa Incognito do ścianołaza z serii „Spider-Man: Noir”), że nie sposób nie przyznać, że całość sprawia wrażenie osadzonej na solidnym, dobrze uzbrojonym fundamencie. Sprytny pomysł spiritus movens projektu Piotra Czarneckiego na zabawę konwencjami skutecznie realizuje autor oprawy graficznej, Łukasz Ciżmowski, którego ilustracje,

Reklama: 020 3026 6550

24.co.uk

Piotr Czarnecki i Łukasz Ciżmowski – przesłuchanie

O PRZEPROWADZCE „INCOGNITO” Z MATRIKSA DO WCIĄŻ ŻYWEGO, ANALOGOWEGO ŚWIATA HEROSÓW Z KRWI I KOŚCI ROZMAWIAMY Z TWÓRCAMI BOHATERA – SCENARZYSTĄ PIOTREM CZARNECKIM I RYSOWNIKIEM ŁUKASZEM CIŻMOWSKIM.

stylistycznie wprawdzie bardzo nietypowe jak na komiks bohaterski (przynajmniej ten stricte maintstreamowy), w pierwszym kontakcie sprawiające wrażenie być może nieco surowych, mają tę unikalną właściwość, że już po kilku chwilach obcowania z nimi wprowadzają czytelnika w żywy, iście filmowy świat z dużo większą liczbą wymiarów niż zwyczajowe dwa opisujące płaską kartkę papieru. Kiedy więc po krótkim, trzystronicowym wprowadzeniu na kartach komiksu w pełnej krasie debiutuje tytułowy heros, w uszach nie sposób nie usłyszeć… klasycznego motywu z filmowej „Różowej Pantery”, który zdecydowanie zmienia swój koloryt kilkadziesiąt stron dalej, przeradzając się w momencie wkroczenia na scenę Upiora w brudny jazgot nekro-metalowców z florydzkiego Obituary. Po co więc komu tak szumnie reklamowane ostatnio „audiokomiksy” z Biedronki (swoją drogą, czy to nie brzmi jak oksymoron?), kiedy tutaj rysują tak, że muzyka sama w uszach gra? SPRYTNY POMYSŁ spiritus movens projektu Piotra Czarneckiego na zabawę konwencjami skutecznie realizuje autor oprawy graficznej, Łukasz Ciżmowski.

Jak doszło do tego, że udało wam się zainteresować Roberta Zarębę (wydawcę „Incognito. Niesamowity przypadek Pawła K.” – przyp. red.) projektem i doprowadzić do publikacji przygód Incognito na papierze – najpierw gościnnie na łamach „Strefy Komiksu”, potem już w formie samodzielnego integrala zbierającego dotychczasowe przygody bohatera? Piotr: Szczerze mówiąc, nie musieliśmy przekonywać go w ogóle. Kiedy Robert zamieścił w Internecie informację o poszukiwaniu komiksów do superbohaterskiej antologii, po krótkiej wymianie maili podesłaliśmy mu pierwszą część „Skóry i Krwi”. Komiks od początku mu się spodobał, potem sam zaproponował nam wydanie integrala na MFKiG. Łukasz: Co zabawne, początkowo miała to być po prostu drobna akcja promocyjna. Ogłoszenie „Strefy Komiksu” dotyczyło krótkich historyjek o superbohaterach – pomyśleliśmy, że parę stron w popularnym w środowisku wydawnictwie może pomóc w nagłośnieniu naszego maleńkiego internetowego przedsięwzięcia. Posłaliśmy pierwszy zeszyt z pytaniem, czy coś w tym stylu będzie pasowało do konwencji, okazało się że owszem, a „Strefa” chętnie przygarnie cały zeszyt… resztę już znasz.

Patrząc na anturaż Alicji, maskę Upiora rodem z teledysków zespołu Slipknot oraz subtelną reklamę pewnego death-metalowego bendu przemyconą w dodatku specjalnym do papierowego „Incognito”, trudno nie odnieść wrażenia, że ciężkie brzmienia są ważną inspiracją w waszym życiu. Czym jeszcze podczas realizacji swoich komiksowych pasji inspiruje się Piotr Czarnecki i Łukasz Ciżmowski? I skąd w ogóle pomysł na postać Incognito – superherosa w meloniku zamiast peleryny i obcisłych portek? Piotr: Po pierwsze – w fedorze, nie w meloniku;) A inspiracją, co zresztą widać jak na dłoni i co powtarzam na każdym kroku, były dla mnie głównie klasyczne horrory studia Universal. Strój Incognito jest wzorowany na ubiorze Niewidzialnego Człowieka (Łukaszowi udało się nawet przerysować charakterystyczne załamanie bandaża na nosie), Baron to nasz prywatny Frankenstein, a w galerii łotrów „Incognito” pojawi się jeszcze wiele odniesień do klasyki kina grozy. Upiór jest natomiast komiksowym młodszym bratem Jasona Voorheesa i Michaela Myersa, aczkolwiek na jednej planszy „Incognito” mówi więcej niż ci dwaj we wszystkich swoich filmach. Ernest Płaskociński, lider kapeli Mortis, której logo twoje czujne oko dostrzegło w „Drugiej Stronie Lustra”, to mój bliski znajomy i autor muzyki do filmowej zapowiedzi albumu. Łukasz: Masz mnie. Bardzo lubię ciężkie brzmienia. Jeśli pracuję przy muzyce, zwykle jest to muzyka niepozwalająca zasnąć. W komiksie anturaż z nią związany: skórzane kurtki, zamki błyskawiczne, glany, piwo z puszki sączone nad rzeką i setki innych tego typu elementów dobrze równoważą estetykę ekranizacji XIX-wiecznej powieści grozy i wprowadzają do niej swojski koloryt. Specyfika współpracy na dwóch różnych końcach Polski sprawia, że to, co Piotrek pisze z myślą o starym horrorze, słuchając ścieżki z „Łowcy Androidów”, ja rysuję przy Marilynie Mansonie czy jakimś żywym punkrocku, mając w głowie coś zupełnie innego. Myślę, że komiksowi wychodzi to na dobre, urozmaica go – np. Upiór, uosobienie slasherowego pogromcy nastolatków, w swoich pierwszych „„kanałowych” odsłonach jest inspirowany zupełnie

36 KULTURA I SZTUKA współczesną, azjatycką szkołą horroru (najmocniej chyba widać to na okładce drugiego zeszytu, gdzie schodzi w głąb „studni” głową w dół – ten obraz prześladował mnie, odkąd zaczęliśmy rozmawiać o tej postaci).

Piotr: Niczego nie wykluczamy. Jak na razie Incognito powstaje w czerni i bieli i prawdopodobnie w najbliższych numerach się to nie zmieni. Nie mogę jednak powiedzieć, że prędzej utnę sobie rękę, niż pokolorujemy „Incognito”, gdyż jedną ręką ciężko by mi było pisać scenariusze. Zresztą W kontekście sztuki komiksosfera graficzna to działka Łukasza. wej zawsze mówi się przede wszystkim o scenariuszu i kresce Łukasz: Szarości były świadomą rysownika jako głównych składo- decyzją jeszcze zanim zaczęliśmy w wych udanej powieści graficznej. ogóle marzyć o druku (gdzie chwilowo stały się koniecznością). Chodziło Okładka papierowego wydania mi o oddanie klimatu wspomnianych „Skóry i Krwi” dowodzi jednak, jak wielką wartość dodaną wnosi już parokrotnie klasyków kina grozy lat 40. Od kolorów się nie odżegnuję czasem odpowiednio dobrany (zwłaszcza że eksperyment z pełnokolor... Nie podważając jedynej kolorową okładką albumu okazał się słusznej konwencji kolorystyczstrzałem w dziesiątkę), chciałbym nej, w której od zawsze porusza się „Incognito”, chciałbym spytać, jednak zachować spójność estetyczną cyklu, więc przynajmniej do czy w przyszłości jest szansa końca pierwszej serii komiks raczej na urozmaicenie klasycznej skali szarości odrobiną ożywczej pozostanie czarno-biało-szary. Tak, użycie słowa „raczej” to moja furtka, czerwieni również we wnętrzu przyznaję, kolor kusi. komiksu?

Podoba ci się wszystko, co nosi spódnicę… A więc Alicja czy Marlena? A może jednak Ada? Piotr: W fantazjach Pawła zapewne wszystkie trzy, w rzeczywistości – cóż to na razie pozostanie pomiędzy mną i Pawłem. Łukasz: Wyrachowany profesjonalizm, ciepła, na wpół siostrzana przyjaźń czy nieprzewidywalna kumpela, z którą można walnąć piwko w plenerze i skopać tyłek maniakalnemu mordercy... – trudne pytanie. Którą z tych relacji bohater zechce przenieść na wyższy poziom i czy w ogóle coś wybierze – to na razie tajemnica ukryta głęboko w odmętach umysłu i notatek scenarzysty. Samego mnie to ciekawi. Jeśli pytasz mnie jako twórcę, odpowiedź jest prosta: Alicja. Piotrek świetnie ją „napisał”, a i mnie udało się co nieco przemycić od siebie do jej wyglądu, min, gestów i wszystkiego na co miałem wpływ. Dziewczyna od pierwszych kadrów

RZETELNA REKLAMA TYLKO W MAGAZYNIE PANORAMA. DZWONIĄC, POWOŁAJ SIĘ NA MAGAZYN PANORAMA!

NATURA POLISH ARTISAN BAKERY PIEKARNIA INNA NIŻ WSZYSTKIE:

NAJWYŻSZA JAKOŚĆ WIELOLETNIA TRADYCJA ZDROWE I POZBAWIONE KONSERWANTÓW SKŁADNIKI PASJA W TWORZENIU NASZYCH WYPIEKÓW

NASZ CHLEB: OTRZYMUJE ODPOWIEDNIĄ ILOŚĆ CZASU, ABY WYDOBYĆ ZE SKŁADNIKÓW TO CO NAJLEPSZE ODWDZIĘCZA SIĘ, DŁUGĄ ŚWIEŻOŚCIĄ, WSPANIAŁYM SMAKIEM, ZAPACHEM I KORZYSTNYM WPŁYWEM NA ZDROWIE

Natura Polish Artisan Bakery Unit 19 Elmgrove Road HA1 2RF Tel: 0208 427 98 40 Tel: 078 05 14 26 99 WWW: http://naturabakery.com Email: hello@polishartisanbakery.com

NOWA PIEKARNIA

2 Manor House Avenue, Southampton SO15 0LF. ZAPRASZAMY!

zaczęła żyć własnym życiem i jest moim oczkiem w głowie w tym komiksie. Dokąd zmierza „Incognito”? Czy macie już w głowie finał historii niewidzialnego mściciela? Piotr: Pierwszą – i mamy nadzieję, że nie jedyną – serię „Incognito” planujemy zamknąć w 12 zeszytach, co nie oznacza, że na tym poprzestaniemy. Co więcej – w naszych notatkach i prywatnych rozmowach aż roi się od pomysłów na spin-off y, jak i inne sposoby na rozbudowanie uniwersum, które po MFKiG zaczęły nam wydawać się coraz bardziej realne. Na razie skupiamy się jednak przede wszystkim na wypuszczeniu czwartego zeszytu, a w nieco dłuższej perspektywie – drugiego albumu. Przepytał Michał Czarnocki W wywiadzie zastosowano skróty.

Reklama: 020 3026 6550

24.co.uk

e-booki dla każdego Czytać czy nie czytać? E-czytać!

CO SIĘ TERAZ CZYTA? JAKICH POZYCJI KSIĄŻKOWYCH KONIECZNIE NIE MOŻESZ PRZEGAPIĆ? Z NAMI CO TYDZIEŃ DOWIESZ SIĘ, KTÓRE E-BOOKI ROBIĄ FURORĘ WŚRÓD POLSKICH CZYTELNIKÓW! PODPOWIEMY WAM TAKŻE, GDZIE MOŻECIE JE ZNALEŹĆ!

„Zapiski Nosorożca”, Łukasz Orbitowski

Jesień. Brzydko, szaro i mokro, więc co powiecie na podróż do Afryki, a dokładniej RPA? W dodatku z Łukaszem Orbitowskim w roli przewodnika? Pisarzem, który do tej pory specjalizował się w literaturze grozy, horrorach i fantastyce? Brzmi ciekawie? Właśnie ukazała się jego najnowsza książka „Zapiski Nosorożca. Moja podróż po drogach, bezdrożach i legendach Afryki”. Nie jest to książka jak każdy inny „dziennik z podróży do RPA”, w którym wyczytasz o „hardkorowym” kraju, gdzie „białych rżną na ulicach w biały dzień”, czyli napisana pod hasłem „RPA – raj czy piekło na ziemi?”. Nie u Orbitowskiego. On zabierze was w magiczną podróż w świat magii i archetypów Czarnego Lądu. Dowiecie się o tym, że „Zulusi przejawiają osobliwy lęk przed trupem. Za nic ich

nie zmusisz, by dotknęli stygnącego ciała”. I jak Pan Życia, Kaagn, stworzył świat, jak wyprowadził człowieka z jaskini. Za nim podążyła kobieta i zwierzęta. Było im wolno wszystko prócz rozpalania ognia. Oni jednak rozpalili. Tak powstał świat. Bez dwóch zdań, nikt do tej pory nie opisał Afryki tak, jak zrobił to Orbitowski. Prawdziwa Afryka dostępna jest tylko dla osób, które odważą się „podejść bliżej”. Magiczna, tajemnicza i nieobliczalna. A jaka jest naprawdę? Odważycie się podejść bliżej?

„Religa. Biografia najsłynniejszego polskiego kardiochirurga”, urga , Judyta Watoła, Dariusz riusz Kortko

sobie przeprowadzanie transplantacji serca także w Polsce. Wierzył, że tutaj także są równie zdolni i ambitni lekarze, którzy mogą przeprowadzać z powodzeniem takie operacje. Chciał ratować ludzi. Nie było to łatwe. Musiał walczyć z kolegami po fachu, z opinią publiczną, zmierzyć się z opinią „mordercy”. Udało się. Książka „Religa. Biografia najsłynniejszego polskiego kardiochirurga” to opowieść o początkach transplantacji serca w Polsce, a także barwny opis życia profesora Religi pełnego zabawnych historii, trudnych momentów i niełatwych wyborów.

KSIĄŻKI Ą DO NABYCIA NA STRONIE WWW.BOOKTO.PL

W 1969 r. w Łodzi zi prof. Jan Moll dokonał pierwszej transplantacji serca. Pacjent zmarł marł na stole. Dopiero 16 lat później, 5 listopada 19855 r. w Zabrzu zespołowi profesora Zbigniewa Religi gi udało się dokonać pierwszego rwszego udanego przeszczepu zczepu serca. Była to rewolucja wolucja w polskiej medycynie. ynie. Do tamtego czasu na stole operacyjnym umierał mierał co trzeci pacjent. Religa, młody zdolny lekarz, ekarz, który dzięki stypenpendium w USA poznał znał możliwości ówczesnej czesnej medycyny. Wymarzył marzył

GDZIE KUPIĆ E-BOOKA? to kompleksowa wyszukiwarka i porównywarka cen e-booków, audiobooków dostępnych na polskim rynku. Zgromadzono na niej jedną ną z największych baz e-książek dostępnych w polskich e-sklepach. Z Bookto.pl dowiesz się także, które książki pojawią się w najbliższym czasie w wersji elektronicznej!

WYGRAJ E-BOOKA! „Uwikłanie”, Zygmunt Miłoszewski W chłodną niedzielę Szacki rozpoczyna nowe śledztwo. W centrum miasta zamordowano jednego z uczestników niekonwencjonalnej terapii grupowej, w czasie której pacjenci wcielali się w role swoich bliskich. Przypadkowe zabójstwo podczas włamania? Aby wygrać tego e-booka, wyślij maila o tytule E-BOOK na adres redakcja@panorama24.co.uk, w treści wiadomości podając swoje imię, nazwisko oraz numer telefonu.

KODY RABATOWE DLA CIEBIE Kody rabatowe* do jednej z polskich platform z e-bookami – Virtualo.pl. O6RQTB33 – rabat 20% na e-booki z kategorii fantastyka GCV9D6YI – rabat 20% na e-booki autora Henninga Mankella *Kody ważne do końca listopada.

CO SIĘĘ CZYTA W POLSCE? Bestsellery: O. Tokarczuk 1. „Księgi Jakubowe”, Jakubo 2. „Gniew”, Z. Miłoszewski Mił 3. „Żyj zdrowo i aaktywnie z Anią Lewandowską”, A. Lewandowska Lewandowską pieniądzach polskiej ma4. „Masa o pienią fii”, A. Górski, J. J Masa Sokołowski 5. „Nieśmiertelni”, „Nieśmiertelni V.V.Severski Nowości: zero”, R. Saviano 1. „Zero, zero, zer 2. „Mrówańcza”, R. Mielnikow Gniazdo Kruka”, 3. „Sejf 3. Gnia T. Sekielski „Kochana moja”, 4. „Kocha Kalicińska, M. Kali B. Grabowska Grab 5. „Królowa „Królo Śniegu”, Cunningham M. Cu

38 STYL ŻYCIA

Koniec z Potterem Daniel Radcliffe całe swoje dzieciństwo zieciństwo spędził na eju Harrym Potterze. planie serii filmów o czarodzieju Teraz usilnie stara się odkleić łatkę miłego chłopca. Po raz pierwszy postanowił wziąć udział w komedii. ońcowym. Nam opowiedział o efekcie końcowym. siedzącyy na widowni, jak i kobiety. Pomimoo kuriozalności sytuacji, w jakiej znajduje najduje się główny bohater, Bezpłatny miesięcznik dla mężczyzn na tablety! każdy w pewnym sensie był na jego www.egomagazine.pl miejscu u – każdy z nas był kiedyś zakochany any w najlepszym przyjacielu ilm „Rogi” łączy w sobie dużo czy przyjaciółce yjaciółce i postanowił przegatunków. Jest romantyczny, nieść ten en związek na wyższy poziom. zabawny, miejscami straszny. Jaka była twoja pierwsza No alee innym nie wyrastają przez to reakcja po przeczytaniu rogi! scenariusza? Jesteśś pewien [śmiech]? Miałem dokładnie te same uczucia, co ty teraz. To bardzo zabawny W filmie mie widzimy, że twój kolega Ben fi lm, ale w ten inteligentny sposób. nie jest zbytnio szczęśliwy z powodu Znakomicie dotyka ludzkich emocji, faktu, żee przyjaźnisz się z jego dziewbędąc jednym z tych obrazów, czyną. Czy zy w prawdziwym życiu też których nie zapomnisz od razu po masz podobne dobne problemy? Facetom nie wyjściu z kina. Zostanie w twojej gło- podoba się, że Daniel Radcliffe próbuje wie. Duży udział w tym ma ostatnia się przyjaźnić aźnić z ich dziewczynami? scena, która powinna widzów mocno Chybaa nie. Ale musiałbym o to zaskoczyć. Choć może nie ona sama zapytać partnerów moich koleżanek. w sobie, a samo rozwiązanie całej Może o czymś czyy mś nie wiem. Obecnie historii. Więc odpowiadając na twoje mam dziewczynę, zie iewc w zyy nę n , o czym wszyscy pytanie, jaka była moja reakcja, to dookoła dobrze wiedzą, więc moje inbyła nią ulga, że zagram w fi lmie, tencje wobec innych kobiet są czysto który będzie bawił, a nie dołował czy koleżeńskie. skie.. wywoływał płacz. A ja lubię poprawiać ludziom humor. Wierzysz ysz w braterstwo dusz? Zdecydowanie ydowanie nie. Nie wierzę w To film o miłości, który nie jest jednak tę całą ideę, że jest nam pisana tylko jedna osoba skierowany jedynie do żeńskiej części soba i nikt więcej. Wprost przeciwnie widowni. nie – wydaje mi się, że jest wielu ludzi Masz rację. Jak pewnie zauwaudzi przeznaczonych nam na tym świecie. Bo jak można żyć żyłeś, jest obecnie taki trend, by wszystkie romantyczne komedie były szczęśliwie, wie, licząc, że natrafi my na robione raczej dla żeńskiej części wi- tę jednąą osobę z ponad siedmiu? To downi. Tak są zresztą reklamowane. jakiś absurd. surd. My staraliśmy się nasz fi lm zrobić tak, by był on atrakcyjny dla obojga Zważywszy ywszy na to, że jesteś znanym płci. Chciałem, by z moją postacią aktorem, m, udaje ci się wyjść na normalną mogli utożsamiać się zarówno faceci randkę?

Reklama: 020 3026 6550

Nie. Ale nie wydaje mi siÄ&#x2122;, by byĹ&#x201A;o to tylko powiÄ&#x2026;zane z byciem aktorem. Randki generalnie ni nie bywajÄ&#x2026; Ĺ&#x201A;atwe i normalne.

przyznaÄ&#x2021;. Strasznie mi siÄ&#x2122; podobaĹ&#x201A;o â&#x20AC;&#x17E;Kiedy Harry poznaĹ&#x201A; Sallyâ&#x20AC;? czy â&#x20AC;&#x17E;Ich nocâ&#x20AC;? z Clarkiem Gablem. Po prostu mistrzostwo Ĺ&#x203A;wiata.

A to co w nich u ciebie cieb zazwyczaj nie Nigdy wczeĹ&#x203A;niej nie widzieliĹ&#x203A;my ciÄ&#x2122; wypala? w komedii. To byĹ&#x201A;o dla ciebie Ĺ&#x201A;atwe czy Sporo rzeczy, ale dlaczego d miaĹ&#x201A;bym trudne wyzwanie? siÄ&#x2122; teraz z tobÄ&#x2026; nimi dzieliÄ&#x2021; [Ĺ&#x203A;miech]? Ĺ&#x161;wietnie siÄ&#x2122; bawiĹ&#x201A;em na planie. Ostatnio realizujÄ&#x2122; duĹźo projektĂłw o takiej mrocznej tematyce, wiÄ&#x2122;c Ostatnio powiedziaĹ&#x201A;eĹ&#x203A;, powiedziaĹ&#x201A; Ĺźe twoja dziewczyna jest twojÄ&#x2026; najlepszÄ&#x2026; przyja- rozĹ&#x203A;mieszanie ludzi, zamiast wywoĹ&#x201A;ywania u nich strachu, jest bardzo ciĂłĹ&#x201A;kÄ&#x2026;. Podtrzymujesz to zdanie? przyjemnÄ&#x2026; odmianÄ&#x2026;. OczywiĹ&#x203A;cie. Jak na razie w tej kwestii nic siÄ&#x2122; nie zm zmieniĹ&#x201A;o [Ĺ&#x203A;miech]. ChoÄ&#x2021; powiem ci, Ĺźe utrzymywanie u Komediowy charakter tego filmu nie zwiÄ&#x2026;zku nie jest takie proste, jak mo- powstrzymaĹ&#x201A; ciÄ&#x2122; przed rozebraniem siÄ&#x2122; gĹ&#x201A;oby siÄ&#x2122; wydawaÄ&#x2021;, zwĹ&#x201A;aszcza przez zw na ekranie. prasÄ&#x2122; brukowÄ&#x2026;, ktĂłra co rusz pisze To nie byĹ&#x201A;o coĹ&#x203A;, o co zabiegaĹ&#x201A;em, po o naszych rzekomych rozstaniach, prostu siÄ&#x2122; wydarzyĹ&#x201A;o. Nie broniĹ&#x201A;em kĹ&#x201A;Ăłtniach, zarÄ&#x2122;czynach. siÄ&#x2122; przed tym. Scenariusz tego ode zarÄ&#x2122;czyna OczywiĹ&#x203A;cie to nie ma Ĺźadnego odzwierciedlenia w mnie wymagaĹ&#x201A;, wiÄ&#x2122;c przyjÄ&#x2026;Ĺ&#x201A;em to po od prawdziwym Ĺ&#x203A;wiecie, Ĺ&#x203A;wiecie jest tylko wymy- mÄ&#x2122;sku na klatÄ&#x2122;. Ĺ&#x203A;lone przez ludzi. Ale trudno jest to wytĹ&#x201A;umaczyÄ&#x2021; na przykĹ&#x201A;ad rodzicom. przy â&#x20AC;&#x17E;Rogiâ&#x20AC;? stawiajÄ&#x2026; widzom pytanie: â&#x20AC;&#x17E;Co by byĹ&#x201A;o, gdybyâ&#x20AC;Śâ&#x20AC;?. A czy ty sam zadaPodobno nie byĹ&#x201A;eĹ&#x203A; wielkim w fanem waĹ&#x201A;eĹ&#x203A; sobie pytanie, co by byĹ&#x201A;o, gdybyĹ&#x203A; komedii romantycznych romantycznyc przed udziaĹ&#x201A;em nie zostaĹ&#x201A; obsadzony w roli Harryâ&#x20AC;&#x2122;ego w â&#x20AC;&#x17E;Rogachâ&#x20AC;?. Pottera? PrzyznajÄ&#x2122; siÄ&#x2122;. Ale to t przez to, Ĺźe I to kilka razy, ale jakoĹ&#x203A; nie zapowstaĹ&#x201A;o bardzo duĹźo beznadziejnych przÄ&#x2026;tam sobie tym za czÄ&#x2122;sto gĹ&#x201A;owy. fi lmĂłw z tego gatunk gatunku. Wydaje mi Wydaje mi siÄ&#x2122; jednak, Ĺźe gdybym nie siÄ&#x2122;, Ĺźe nam siÄ&#x2122; udaĹ&#x201A;o stworzyÄ&#x2021; coĹ&#x203A; zagraĹ&#x201A; Pottera, to i tak w jakiĹ&#x203A; sposĂłb fajnego, co widzom siÄ&#x2122; udaĹ&#x201A;oby mi siÄ&#x2122; wybiÄ&#x2021; w tym zawodzie. si spodoba. Ale czas pokaĹźe. PrzygotowujÄ&#x2026;c siÄ&#x2122; do tej Niekoniecznie jako aktor, ale na Przygoto roli, natknÄ&#x2026;Ĺ&#x201A;em siÄ&#x2122; na n kilka klasykĂłw, pewno byĹ&#x201A;bym obecny w przemyĹ&#x203A;le ktĂłrych wczeĹ&#x203A;niej nie widziaĹ&#x201A;em i fi lmowym. W koĹ&#x201E;cu moi rodzice sÄ&#x2026; z aĹź jest mi gĹ&#x201A;upio siÄ&#x2122; teraz do tego nim mocno zwiÄ&#x2026;zani. t

ÂŁ20 PREZENT NA Ĺ&#x2018;WIÄ&#x2014;7$ 2' 0< 0('<. PREZE = =DG]ZRÄ˝ XPĆťZ ZL]\WÄ&#x2DC; L SU]\QLHĹ&#x2019; ]H VREÄ&#x2030; YRXFKHU D Â&#x2026; =DG =D =DG]ZRÄ˝ XPĆť DG]ZR RÄ˝ XP PĆť Ćť RGHMPLHP\ RG NRÄ˝FRZHJR UDFKXQNX RGHMP RGHM HMPL MPL MPLHP P PL PLHP\ RG 9RXFKHU PRĹŽHV] WDNĹŽH SRGDURZDĂ˝ URG]LQLH OXE SU]\MDFLRĂ˘RP 9RXFKHU 9RXFKHU P 9 U P U PRĹŽH 9RXFKHU QLH PRĹŽH E\F Z\PLHQLRQ\ QD JRWĆťZNÄ&#x2DC; 9RXFKHU QLH 9RXFKHU QLH P HP 9RXFKHU QLH PRĹŽH E\Ă˝ XĹŽ\W\ ZUD] ] LQQÄ&#x2030; SURPRFMÄ&#x2030; 0\ 0HG\N 9 9RXFKHU QLH P 9RXFKHU QLH P 9RXFKHU MHVW ZDĹŽQ\ GR JUXGQLD 2014 9R 9RXFKHU MHV 9RX U MHVW Z U MHV MHVW Z MH

- NIE MOĹťNA ZBYT DUĹťO OCZEKIWAÄ&#x2020; od 11-latka, ktĂłry nie miaĹ&#x201A; za wiele do czynienia z aktorstwem - mĂłwi aktor o roli Harryâ&#x20AC;&#x2122;ego Pottera.

24.co.uk

WiÄ&#x2122;c nie wiesz, czy zostaĹ&#x201A;byĹ&#x203A; akurat aktorem? Nie wykluczam, Ĺźe mogĹ&#x201A;oby byÄ&#x2021; inaczej. MoĹźe odnalazĹ&#x201A;bym siÄ&#x2122; bardziej po drugiej stronie kamery. Wydaje mi siÄ&#x2122;, Ĺźe jest kilka prac na planie fi lmowym, w ktĂłrych byĹ&#x201A;bym niezĹ&#x201A;y. WiÄ&#x2122;c gdybym nie zagraĹ&#x201A; w â&#x20AC;&#x17E;Davidzie Copperfieldzieâ&#x20AC;?, a potem w â&#x20AC;&#x17E;Harrym Potterzeâ&#x20AC;?, to kto wie, moĹźe w pĂłĹşniejszych latach znalazĹ&#x201A;bym jakÄ&#x2026;Ĺ&#x203A; innÄ&#x2026; rolÄ&#x2122; Ĺźycia, ktĂłra by mnie wywindowaĹ&#x201A;a do tego miejsca, w ktĂłrym siÄ&#x2122; teraz znajdujÄ&#x2122;. RozwinÄ&#x2026;Ĺ&#x201A;eĹ&#x203A; siÄ&#x2122; przez te ostatnie lata aktorsko na tyle, Ĺźe z brutalnÄ&#x2026; szczeroĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; wyznajesz, Ĺźe twoja gra w pierwszych filmach o â&#x20AC;&#x17E;Harrym Potterzeâ&#x20AC;? byĹ&#x201A;a sĹ&#x201A;aba. OczywiĹ&#x203A;cie. Ale nie moĹźna zbyt duĹźo oczekiwaÄ&#x2021; od 11-latka, ktĂłry nie miaĹ&#x201A; za wiele do czynienia z aktorstwem. Wiele scen zagraĹ&#x201A;em intuicyjnie i nie wyszĹ&#x201A;y one najlepiej. Teraz to widzÄ&#x2122;, ale to dlatego, Ĺźe jestem bogatszy o tÄ&#x2122; kilkuletniÄ&#x2026; wiedzÄ&#x2122; nabytÄ&#x2026; na planie. Pewnie jak za dziesiÄ&#x2122;Ä&#x2021; czy piÄ&#x2122;tnaĹ&#x203A;cie lat obejrzÄ&#x2122; â&#x20AC;&#x17E;Rogiâ&#x20AC;?, to teĹź skrytykujÄ&#x2122; sceny, ktĂłre bym poprawiĹ&#x201A;. Tak to juĹź jest z aktorstwem. Czujesz juĹź pewnÄ&#x2026; presjÄ&#x2122; zwiÄ&#x2026;zanÄ&#x2026; z byciem aktorem? I to bardzo. Aktorstwo to bardzo szalony zawĂłd, ale takĹźe najlepszy, jaki istnieje. W momencie, kiedy to

RZETELNA REKLAMA TYLKO W MAGAZYNIE PANORAMA. DZWONIÄ&#x201E;C, POWOĹ AJ SIÄ&#x2DC; NA MAGAZYN PANORAMA!

2XU SDWLHQWV FRPH ILUVW

0208 997 91 91 www.medyk.co.uk www.mymedyk.co.uk WA Ĺ 1 < ' 2 31 G RU D N I A 2 014

ÂŁ20

40 STYL ŻYCIA jaką jakakolwiek osoba może sobie zrobić. Chciałbyś zagrać jeszcze w jakiejś komedii, może policyjnej? Nie mam pojęcia [śmiech]. Pewnie gdyby ktoś złożył mi taką propozycję, chętnie bym ją rozważył. Lubię takie fi lmy. Z niecierpliwością czekam na premierę „Udając gliniarzy”. Widziałem zwiastun i zapowiada się nieźle. Kiedyś zasugerowano mi, że powinienem zagrać w fi lmie z Dwaynem Johnsonem właśnie w komedii policyjnej. Jeśli taka propozycja pojawi się ponownie, to pewnie ją przyjmę. Wydaje mi się, że świat jest już gotowy na taki fi lm. A gdyby zaproponowano ci film z Jasonem Stathamem? Wiesz co? Jeśli miałbym wybierać pomiędzy Dwaynem Johnsonem a Jasonem Stathamem, to wybrałbym Dwayne’a. Dorastałem, oglądając wrestling WWF, więc mam nadzieję, że Jason to zrozumie. Googlujesz niekiedy swoją osobę? Staram się nie. Dużo cię ostatnio w internecie przez promocję tego filmu. Wiem, dlatego staram się nie korzystać za dużo z komputera. Zwłaszcza podczas takich spotkań prasowych, gdzie udzielam mnóstwa zrozumiesz, możesz nabrać do wszyst- wywiadów, które mają promować kiego dystansu. Najważniejsze, by ota- fi lm. Gdybym za każdym razem oglądał te wywiady i czytał, co ludzie czali cię prawdziwi przyjaciele, z którymi możesz pogadać i którym możesz komentują, pewnie bym się załamał. zaufać. To oni pomagają ci pozostać na Sprawdzanie, co ludzie o tobie piszą w sieci, jest chyba najgorszą rzeczą, dobrej drodze i nie zwariować.

Rozmawiał RAFAŁ KAWECKI

Męski magazyn

na tablety i smartfony

Laser chirurgiczny Tooting Medical Centre do dermatochirurgii LightSheer® ET Laser frakcyjny CO2 fotoodmładzania , nieoperacyjnego liftingu, redukcji blizn przerostowych Lumenis Aesthetic do i zanikowych w tym także potrądzikowych, usuwania przebarwień na skórze Laserowe usuwanie owłosienia laserem diodowym Lightsheer

5 London Road SW17 9JR, 0208 767 8389, 0208 648 511

Laser diodowy naczyniowy

do zamykania poszerzonych naczynek na twarzy, dekolcie , nogach i innych okolicach

Usługi Stomatologiczne, Lekarze wszystkich specjalizacji, Ginekologia, Badania Laboratoryjne, Medycyna Estetyczna

www.polski-lekarz.co.uk

RZETELNA REKLAMA TYLKO W MAGAZYNIE PANORAMA. DZWONIĄC, POWOŁAJ SIĘ NA MAGAZYN PANORAMA!

Reklama: 020 3026 6550

24.co.uk

Historia modelowa Kiedy Mateusz Maga pojawił się w programie „Top Model”, usłyszał, że ma zjawiskową urodę. Potem, że zachowuje się jak panienka. Na koniec internauci pisali, że należało go zabić zaraz po urodzeniu. kobiety, ale i mężczyźni. Pozując w kolejnych sesjach zdjęciowych i chodząc po wybiegach, walczą o tytuł „Top Model”, czyli wysoki kontrakt z prestiżową agencją mody i zdjęcie na okładce popularnego magazynu dla kobiet. www.tygodnik.onet.pl - Już przed programem dostawałem ego ulubionym projektantem sygnały, że moja uroda jest interesujest Karl Lagerfeld pracujący jąca i powinienem się zastanowić nad karierą w modelingu - opowiada Maga. dla Chanel. Znany z minimalistycznego stylu: zawsze - Byłem pewien, że dzięki „Top Model” się wybĳę. Świat mody zawsze mnie w ciemnych okularach, czarnych wąskich spodniach, czarnej inspirował. Szedłem do programu z pozytywnym nastawieniem. Ale z marynarce i sztywnej białej koszuli, każdym kolejnym dniem czułem, że tu zapiętej na ostatni guzik. też nie jestem akceptowany. Na korytarzu liceum w Jarosławiu trwa przerwa. Mateusz Maga, uczestnik programu „Top Model”, skończył tę Obłędny facet szkołę cztery lata temu. Dziś tego szczuPierwszy odcinek. Maga stoi płego chłopaka o dziewczęcej urodzie, niedaleko Pałacu Kultury i Nauki ubranego w czarne trampki, czarne w Warszawie, mĳają go zabiegani skórzane spodnie, białą bluzkę z długim warszawiacy. - Czuję się mężczyzną i rękawem i czarną pelerynę z kapturem, nim jestem - mówi do kamery. I dodaotacza tłum nastolatek: „Możemy zrobić je: - Bardzo często osoby, których nie sobie z tobą zdjęcie? Możemy prosić znam, zwracają się do mnie »proszę o autograf?”. Nieco skrępowany, na pani«. Jestem taki, a nie inny. ostatniej stronie zeszytu pisze niewielMaga brawurowo przechodzi przez kimi, równymi literami: „Dla Moniki, casting do programu, potem zaMateusz Maga, Top Model”. mieszkuje z innymi uczestnikami w naszpikowanym kamerami luksusowym Po drodze do pobliskiej kawiarni Mateusz chowa pod kapturem długie domu. Juror Marcin Tyszka, fotograf: włosy. Uliczny ruch Jarosławia niemal - Dla mnie jesteś mega zaskoczeniem. Ja widzę obłędnego faceta z pokazów zagłusza jego cichy, wysoki głos. ów - U taty już wszystko dobrze, rzut cho- mody w Nowym Jorku. Jurorka Joanna oanna Krupa, fotomodelka: - Mam wrażenie, roby nie był tak poważny, jak można żenie, że ty będziesz taką inspirational story. się było spodziewać - mówi. PrzeCi ludzie, co się śmieli z ciebie, coo byli chodnie ciągle zagadują. - Mateusz, niedobrzy dla ciebie, mam nadzieję, trzymaliśmy kciuki. Dobrze, że z tej eję, że dziury ktoś się wybĳa do świata! - ktoś widzą to. I dojdziesz daleko. krzyczy. Maga, ze wzrokiem wbitym w Piąty odcinek. Uczestnicy prograograchodnik, wypowiada niemal niesłymu jedzą kolację. Ktoś mówi: - Ej, szalne „dziękuję”. W kawiarni siada zostało czterech chłopców i siedem dem tyłem do okna. W kącie. lasek. Mateusz Jarzębiak, również ież Studiuje zarządzanie w warszawuczestnik programu, odpowiada: a: skiej Szkole Głównej Handlowej. W sumie to mamy trzech chłop-W czerwcu zgłosił się do nowej serii ców i osiem lasek. Kamera talent show „Top Model”, od września pokazuje Mateusza odizoloemitowanej w TVN. To pierwsza wanego od reszty grupy. W tle edycja, w której biorą udział nie tylko kolejny, tym razem kobiecy

- SZEDŁEM DO PROGRAMU z pozytywnym nastawieniem. Ale z każdym kolejnym dniem czułem, że tu też nie jestem akceptowany - mówił Maga.

głos: - No dobra, w sumie to jest czterech chłopców, ale trzech mężczyzn. Mateusz do kamery: - Nie wiem, jak mam się zachować. Jest mi naprawdę przykro. Nie wiem, dlaczego doszło do takiego gniewu i wybuchu nienawiści. Ósmy odcinek. Znów kolacja. Każdy z uczestników odpowiada na pytania przygotowane przez scenarzystów. Maga czyta pytanie przeznaczone dla niego: - Myślisz, że jesteś w grupie lubiany? Za co tak, a za co nie? Odpowiada chaotycznie: - No właśnie, każdy z was na pewno za coś innego. Ola Żurwa: - Za co możemy cię lubić?! Mateusz: - Staram się tu być otwarty. Może nie tyle otwarty... A w zasadzie to dopiero się tego uczę. Marta Sędzicka: - Możesz używać mniej słów? Ola: - No właśnie. Bądź konkretny. Mateusz nie kończy wypowiedzi, wstaje i wychodzi. Ola, z pretensją: - No to wyjdź. Zrób scenę. Maga, łamiącym się głosem: - Nie dam rady. Nie możecie zrozumieć, że może mi być bardzo ciężko? Michalina Strabel: - Niech on robi, co chce, traktujmy go z wyrozumiałością. Michał Baryza: - Niektórzy już go nie mogą słuchać. Słusznie mają mu wiele rzeczy za złe, ale powinni mu pomóc. Po wypowiedzi Mateusza do kamery (zwykle ( wy e to t słowa na skraju płaczu) podkładana podkłada jest wzruszająca muzyka. Kiedy Kie opowiadają o nim inni uczestnicy, uczestni muzyka robi się wesoła, jak z komedii omyłek. W trakcie sesji ko fotograf docina mu: - Nie wyginaj się tak, nie jesteś Anją Rubik. W kolejnych kolejny odcinkach Mateusz słyszy, że źle wygląda, że się nie nadaje, że w nie potrafi pracować. pot I że zachowuje się jak dziewczyna – zac bo ciągle ciąg siedzi w łazience. Rzeczywiście spędza w niej dużo czasu: łazienka łazien to jedyne miejsce w domu, gdzie gdzi nie ma kamer. Gdzie można spokojnie G ppłakać.

42 STYL ŻYCIA Ewidentnie dziewczyna

Od początku emisji programu w internecie powstawały strony pełne obelg pod adresem Mateusza Magi. Na Facebooku – fan page o nazwie „Mateusz Maga wypier...”. Komentarze forumowiczów: „Porządny wpier... spuścić peda...!”. „Obrzydzenie mnie bierze”. „Moim skromnym zdaniem, człowiek ten za niedługo skończy na sznurku z pętelką. Tak słabej psychicznie osoby już dawno nie widziałem i nie słyszałem. Do rodziny: skierujcie go do psychiatrycznego szpitala na leczenie. On sam nie wie, kim jest. Trzeba podać konkretne leki i sterydy, oraz hormony. Faceta można jeszcze uratować”. „Jestem osobą niebywale tolerancyjną i w tym wypadku też nie powiedziałabym mu nic przykrego, ale uważam, że to złośliwy wybryk natury. To jest ewidentnie dziewczyna”. „Potworny dziwoląg, zniewieściały i mający strasznie denerwujący sposób bycia”. „Biedny człowiek. Załamałbym się, gdybym się taki urodził...”. Komentarze „fanów”: „Bo to piz... nie facet”. „Odrażający”. „Powinni go zutylizować i zabić na śmierć”. Według statystyk największą grupę osób aktywnych na stronie „Mateusz Maga wypier...” stanowili internauci w wieku 13-17 lat pochodzący z Warszawy. Użytkownicy Facebooka, którzy jako pierwsi informowali obsługę portalu o obraźliwych treściach, otrzymywali maila, że profil nie łamie standardów. Dopiero 17 października strona została definitywnie usunięta z Facebooka. Maga odpada w ósmym odcinku. Jury argumentuje, że źle wypadł na zdjęciu z kolejnej sesji, jest enigmatyczny, zamknięty w sobie i irytuje pozostałych uczestników. Zaraz po rozpoczęciu zdjęć Mateusz dowiedział się, że pogorszył się stan zdrowia jego ciężko chorego ojca. - W programie chodziłem przybity. Nie wiedziałem, jak reagować na krytykę. A przecież chciałem być akceptowany. Na siłę starałem się do kogoś przykleić, żeby ktoś mnie zrozumiał i pomógł funkcjonować. Zależało mi, żeby mieć dobre relacje z pozostałymi uczestnikami. Po tym, jak odpadłem, pomyślałem, że mój świat się zawalił. Że świat mody może mnie odrzucić. Ale to był dopiero początek. Wkrótce przyszła fala sieciowej nienawiści. Maga: - Ludzie pisali do mnie, że jak przyjdę w konkretne miejsce o

którejś godzinie, to mnie zabĳą. Czytałem w komentarzach arzach i prywatnych wiadomościach, że takich ludzi jak ja nie powinno być na świecie, że od razu po urodzeniu powinno winno się ich zabĳać. To jeszcze bardziej iej mnie dobiło. Było ciężko, a niektórzy zy myśleli, że udaję, że chcę wzbudzićć sensację. Że to mój marketing.

Teatr cierpienia pienia

Skala hejtu, czyli zyli mowy nienawiści w polskim skim internecie wydaje się ogromna. A jednak, wedługg badań Interactive Advertising rtising Bureau Polska, SWPS WPS i Ośrodka Przetwawarzania Informacjii z 2012 r., wypowiedzi dzi o agresywnym charakterze rakterze to tylko 6 proc. wpisów. pisów. Pochwały przemocy ocy to 0,6 proc., zaś groźby – 0,1 proc. Mimo to hejt działa ała bardzo silnie, bo jest w sieci eci szczególnie widoczny. I nośny. - Znacznie ważniejsze ejsze jest obiektywne isttnienie tekstów, a nie liczba ich autorów wtłumaczył w „TP” 32/12, gdzie zajmowaliśmy się zjawiskiem sieciowego hejtu, dr Marek Troszyński z Collegium Civitas, as, prezes fundacji Wiedza Lokalna, która monitorowała onitorowała sieć pod kątem języka zyka wrogości względem mniejszości. ości. - Istotne jest nie to, ile osób sób napisze, lecz do ilu takie treści eści docierają. Choćby to była jedna osoba podpisująca się dziesięcioma iesięcioma nickami, my odbieramy ramy to jako dziesięć głosów. I odnosimy wrażenie, że taka jest est powszechna opinia. W efekcie „poszerza się krąg odbiorców negatywnych gatywnych stereotypów”. Poza tym hejt sprzedaje. przedaje. Mikołaj Winiewskii z Centrum Badań nad Uprzedzeniami dzeniami przy Uniwersyteciee Warszawskim uważa, że jeśli li telewizja komercyjna przygotowuje towuje program o modzie, można się ię spodziewać, że produkcja będzie celowo elowo

podkręcać antagonistyczne nastroje wśród uczestników. - W każdym procesie grupowym, dla przykładu na zajęciach akademickich, jeśli dochodzi do obrażania jakiejś osoby, prowadzący powinien podjąć próbę moderacji i zażegnania konfl iktów. Tego samego powinniśmy wymagać od producentów telewizyjnych - mówi psycholog. - Nie sądzę, aby pokazywanie osób odstających od społecznej normy w tego typu programach miało jakiekolwiek pozytywne skutki - mówi dr Anna Nacher, medioznawczyni z Instytutu Sztuk Audiowizualnych UJ. - Reality TV zasadza się na bardzo wyrazistych

narracjach. Często są to narracje w rodzaju „od pucybuta do milionera”, ewentualnie: „z pogardzanego odmieńca na salony”. Ich zadaniem jest z kolei napędzanie konfl iktu. Reality TV po prostu nie istnieje bez konfl iktu. Znakomicie nadają się do tego celu postacie odstające od społecznych oczekiwań w konkretnej kulturze. Ekspertka zauważa, że reality TV wręcz czerpie z repertuaru tzw. freak shows (publicznych pokazów „odmieńców”), które pojawiły się już w XVI w. Nacher: - Nic tak dobrze nie przyciąga odbiorców jak skandal, ponieważ skandal generuje buzz, czyli powoduje, że o programie „się mówi”. Temu służy także synchronizacja z rozmaitymi tabloidowymi serwisami, gdzie następuje podtrzymanie i rozszerzenie konwersacji. To właśnie jest „neoliberalny teatr cierpienia” według określenia badaczki Anne McCarthy: odmienność, wysoki poziom emocji, łzy na planie i poza nim są wpisane w strategie osiągania zysku.

24.co.uk

Reklama: 020 3026 6550

Negocjowanie męskości

Czy historia Mateusza może coś zmienić w społecznym postrzeganiu osób jego pokroju? Dr Nacher nie ma złudzeń: - Współczesna telewizja w żaden sposób nie służy debacie publicznej. Wrażenie, że coś ważnego wydarza się w przestrzeni społecznej, bo ludzie ekscytują się kolejną kontrowersyjną postacią, wypowiedzią lub zachowaniem, to złudzenie. Rządzi tym logika serialowości i podporządkowanie zawartości jak najbardziej wyrazistemu konfl iktowi, któremu widzowie będą skłonni kibicować. Dr Samuel Nowak z Zakładu Antropologii Społecznej UJ ocenia, że postać Mateusza świetnie służyła podniesieniu oglądalności: - To modelowa historia ujmująca zarówno wykluczenie (Maga walczący o swoje miejsce, ścierający się z brakiem akceptacji), jak i wygrana (w końcu dostał się do programu, odpadł w połowie serii). Przyjemność oglądania programu płynie właśnie z tego, że pozwala odczuć presję jakichś norm, np. genderowych, a jednocześnie im się wymknąć. - Z pewnością Mateuszowi było trudniej - dodaje dr Nowak. - Bo negocjowanie męskości bywa obciążone większym ryzykiem.

Na ostatni guzik

Przez dwa miesiące, odkąd wrócił po programie do Jarosławia, Mateusz nie wychodził z domu. - Starałam się mu jakoś pomóc. Prosiłam, żeby gdzieś wyszedł, mówiłam, że nie może tak spędzać wakacji. Był przybity - opowiada Danuta Maga, jego matka. Był pewien, że jego życie jest skończone. Że wszyscy, którzy zajmują się

modą, podczas oglądania programu pomyślą: „Ten Maga jest beznadziejny. Nie możemy go zatrudnić”. Mateusz: To może zabrzmi głupio, ale wydawało mi się, że to, co się dzieje, jest jak sen. Przerażający koszmar. Że wszystko jest tak traumatyczne, że nie może dziać się naprawdę. Że pewnego dnia się z tego obudzę. Czy spotkał się z psychologiem? - Raz, po emisji pierwszego odcinka. Ale on mnie jeszcze bardziej dobił - opowiada Maga. - Powiedział, że mi współczuje, bo mam wielkiego pecha. Że niepotrzebnie poszedłem do programu. Doradzał, żebym wyjechał z Polski. Mateusz wyróżniał się już w liceum. Nie bał się przychodzić do szkoły ubrany wyzywająco. Prowokował? - Nie sadzę, żeby robił coś celowo albo chciał na siłę zwrócić na siebie uwagę - mówi jego nauczycielka angielskiego. - Mimo to był zauważany przez pozostałych uczniów. Ulubiony pisarz: Paulo Coelho, ulubiona książka: „Alchemik”. Pasjonował się nie tylko modą, ale też tańcem. W 2009 r. założył w Jarosławiu szkołę taneczną. W rok udało mu się ściągnąć do miasta najlepszych choreografów z Krakowa; sam uczył najmłodszych stylu jazz. Po pięciu latach od rozpoczęcia działalności Dance Center jest największą szkołą taneczną w Jarosławiu. Odkąd Maga wyjechał na studia do Warszawy, szkołą opiekuje się jego matka. On sam regularnie występuje z grupami tanecznymi. Zawsze w pierwszym szeregu. Ułożył choreografię na studniówkę. Polonistka: - Sam od początku do końca wszystko wymyślił. Nie tylko

WEDŁUG STATYSTYK największą grupę osób aktywnych na stronie „Mateusz Maga wypier...” stanowili internauci w wieku 13-17 lat pochodzący z Warszawy.

choreografię, ale też scenografię i stroje dla występujących. Nauczycielka wspomina, że dzwonił do niej przed studniówką niemal co noc, martwiąc się, czy wszystko się uda. „A co będzie, jak muzyka się zatnie albo padnie prąd?” - pytał. Maga: - Jak już coś robię, to staram się, żeby wyszło najlepiej. Lubię mieć wszystko dopięte na ostatni guzik.

Nic złego

Inaczej było poza lekcjami. Zimą, gdy wracał ze szkoły do domu, obrywał śnieżkami. Zdarzało się, że był bity przez rówieśników. Mówili, że „wygląda jak pedał”. - Boję się zwykłego życia. Codziennego funkcjonowania - opowiada. - A nic złego nikomu nie zrobiłem. Tydzień po tym, jak odpadł z programu, podpisał kontrakt z dużą agencją modelingową D’Vision. Brał już udział w kilku sesjach. Ostatnio znowu zaczął wychodzić z domu. Pod koniec listopada przeprowadzi się do Warszawy na stałe. KALINA BŁAŻEJOWSKA, BŁAŻEJ STRZELCZYK

RZETELNA REKLAMA TYLKO W MAGAZYNIE PANORAMA. DZWONIĄC, POWOŁAJ SIĘ NA MAGAZYN PANORAMA!

44 STYL ŻYCIA

Kiedy przyjaciel staje się kimś więcej… Czy zdarzyło wam się ze zdziwieniem stwierdzić, że wasz przyjaciel (lub przyjaciółka) niepostrzeżenie zajął w waszym życiu zupełnie inne miejsce? Nigdy nie myśleliście o nim „w ten sposób”, a tu nagle i nieoczekiwanie pojawiła się nowa jakość – tęsknota, namiętność, zaangażowanie? www.sympatia.pl

daliśmy o randkach. Ogólnie, bardzo lubiliśmy spędzać czas razem. W pewnym momencie zaczęłam spotykać się z kolejnym chłopakiem i poczułam, że tym razem to naprawdę coś poważnego. Paweł zaczął się zachowywać bardzo dziwnie. Na początku nie dopuszczałam do siebie myśli, że jest zazdrosny, jednak tak właśnie było. Atmosfera robiła się napięta. W końcu doszło do poważnej rozmowy, w czasie której przyznał, że od dłuższego czasu liczył na coś więcej i miał nadzieję, że się w nim zakocham. Kiedy zobaczył, że jestem zaangażowana w nowy związek, zrozumiał, że tak się nie stanie. Niestety nasza przyjaźń się skończyła, bo ja nie czułam do Pawła tego, co on do mnie. Ale bardzo przeżyłam stratę. Dwadzieścia lat przyjaźni to coś, czego już pewnie nigdy nie doświadczę. Szkoda, że tak się stało - kończy Magdalena.

akie historie świetnie sprzedają się na ekranie jako scenariusze komedii romantycznych. Oto On i Ona przyjaźnią się od przedszkola, nie mają przed sobą sekretów, widzieli się już w niejednej kłopotliwej sytuacji – z kacem gigantem, nogą w gipsie i złamanym sercem. Zwierzają się sobie z pikantnych szczegółów randek, śmieją się wspólnie do łez z tych, które okazały się klapą, pocieszają się, wyciągają z psychicznego dołka, ratują z opresji. Ale to przecież tylko przyjaciele. Do czasu... Kiedy bowiem okazuje się, że jedno z nich snuje matrymonialne plany – drugie odkrywa, że przyjaciel jest osobą, bez której nie może się obejść! Że to przecież ten jedyny lub jedyna! W fi lmach takie sytuacje zazwyczaj Czy istnieje przyjaźń kończą się „happy endem”, bo druga między mężczyzną strona dochodzi do tego samego i kobietą? wniosku. Przyjaźń zamienia się w Są tacy, którzy odpowiedzą: miłość… Jest to jednak tylko fantazja „Oczywiście. Mam przyjaciółkę, scenarzystów. Jak się mają te sprawy przyjaciela odmiennej płci i jest w realnym życiu? to czysta przyjaźń – nic więcej”. Z pewnością będą i tacy, którzy mają odmienne zdanie. PowoKumpel od serca - Przyjaźniliśmy się od podstawówki dem jest fakt, że będąc osoba- opowiada Magdalena, 28-letnia lek- mi heteroseksualnymi, często torka angielskiego. - Tak się złożyło, że instynktownie i nieświadomie nigdy nie miałam bliskiej przyjaciółki, oceniamy płeć przeciwną pod tylko jego – „kumpla od serca”. Paweł kontem atrakcyjności. Dlatego wiedział prawie wszystko o mnie, ja o pod powierzchnią relacji nim. Nasi rodzice też się przyjaźnią, przyjacielskiej może toczyć się proces o dynamice seksualnej więc udało nam się utrzymać bliski kontakt, mimo że poszliśmy do innych i jest tylko kwestią czasu, kiedy liceów i na inne studia. Doradzaliśmy któraś ze stron ujawni swoje zainteresowanie. Czasem także sobie w różnych sprawach, opowia-

Reklama: 020 3026 6550

przyjaźń męsko-damska bywa substytutem związku dla osób, które z jakiegoś powodu nie chcą się zaangażować lub na przykład przechodzą kryzys w relacji (mają za sobą rozstanie). Myślę, że problemu tego nie rozstrzygniemy jednoznacznie, dlatego skupmy się na sytuacji, w której w przyjacielskiej dotąd relacji zachodzi zmiana jakości. Jeśli następuje ona w momencie, w którym jedna ze stron jest poważnie zaangażowana w inny związek, sprawy mocno się komplikują. Jeśli jednak odkrywamy, że przyjaciel interesuje nas jako potencjalny partner w momencie, w którym jesteśmy wolni, jest szansa na to, abyśmy zmienili kierunek rozwoju tej znajomości. Jednakże bez gwarancji, że wszystko potoczy się zgodnie z naszą wolą. Co możesz zrobić, jeśli zakochałeś się w przyjaciółce, przyjacielu? Nie wpłyniesz na uczucia swojego partnera, jeśli to, co do ciebie czuje ani trochę nie jest zabarwione romanty-

zmem, erotyzmem itp. Jeśli jednak istnieje potencjał na rozwinięcie waszej relacji, możesz spróbować. 1. METODA MAŁYCH KROKÓW Po pierwsze, zbadaj nastawienie swojego przyjaciela. Porozmawiaj z nim teoretycznie „co by było gdyby”. Możesz zrobić to żartobliwie. Nie wykładaj od razu kart na stół, bo istnieje spore ryzyko, że spotkasz się z dużym zdziwieniem i konfuzją. Jeśli twój przyjaciel nie myślał dotąd o tobie jako o potencjalnym partnerze, może poczuć się niezręcznie. Na przyjaźni powstanie rysa. 2. TROCHĘ ROMANTYZMU Bardziej eleganckie ubranie, nieco romantyzmu na waszym spotkaniu, słowem jeszcze nie „randka”, ale już nie tylko kumpelskie nastroje. Zauważ jak reaguje na to twój przyjaciel. Czy czuje się skołowany czy może odpowiada mu ten nastrój? 3. DZIAŁAJ Z WYCZUCIEM Jeśli uznasz, że przyjaciel nie rozumie, o co ci chodzi – wycofaj się,

JOANNA GODECKA – life coach, dziennikarka. Ekspert i doradca w sprawach relacji partnerskich w portalach Sympatia.pl oraz Sympatia Plus.

24.co.uk

jeżeli nie chcesz przekreślić waszej przyjaźni i pozostać w niej. Po jednostronnym wyznaniu uczuć równowaga w relacji zostanie zaburzona. Jeśli jednak czujesz, że masz szanse… 4. WIĘCEJ ODWAGI Wyraź to, co czujesz, w taktownej i delikatnej formie. Powiedz np., że zastanawiałeś się, że bylibyście dobraną parą, że wiele was łączy itp. 5. NIE NACISKAJ Nawet jeśli napotkasz na otwartość, daj przyjacielowi czas na to, by odnalazł się w sytuacji i zweryfi kował swoje uczucia. 6. BĄDŹ UCZCIWY I ŚWIADOMY Wasza relacja jest specyficzna. Warto więc, abyś wiedział, dokąd zmierzasz. Czasem bowiem powstaje relacja, która nadal jest relacją przyjacielską, mimo że wylądowaliście w łóżku. Jeśli macie być partnerami, w prawdziwym tego słowa znaczeniu, musicie świadomie do tego zmierzać. JOANNA GODECKA

RZETELNA REKLAMA TYLKO W MAGAZYNIE PANORAMA. DZWONIĄC, POWOŁAJ SIĘ NA MAGAZYN PANORAMA!

REMY FURNITURE

IMPORT ORAZ PRODUKCJA MEBLI POLSKIE MEBLE W WIELKIEJ BRYTANII

Oferujemy: • narożniki (wszystkie z opcją spania) • sofy z funkcją spania i pojemnikiem na pościel • wersalki • ławy i stoliki okolicznościowe • stoliki RTV • ławostoły • stoły i krzesła do jadalni • meble łazienkowe

• nowoczesne wzornictwo • wysoka jakość • • funkcjonalność • staranne i estetyczne • • wykonanie z wysokogatunkowych materiałów przyjaznych dla środowiska • SALON STACJONARNY: Wigan, Sovereign Enterprise Centre, Warrington Lane, WN13AB, czynny od pon-piat 9-17-30 i sobota 10-13.

www.remy-furniture.co.uk info@remy-furniture.com

Office: 01942-825-650 Mobile: 07794-580-054

46 STYL ŻYCIA Artykuł promocyjny

Domowe smaki

- W Swojskim Jadle jest jak u babci – zawsze wychodzi się z pełnym brzuchem - mówi Panoramie jedna z właścicielek restauracji, Weronika, która opowiada o rodzinnej atmosferze tego miejsca i pysznych daniach, jakie goszczą na stole.

estauracja Swojskie Jadło jest wyjątkowa, ponieważ tworzą ją 3 kobiety. Proszę powiedzieć coś więcej o tym, w jaki sposób powstało to miejsce i skąd pomysł na akurat taki biznes? Nasze Swojskie Jadło jest wyjątkowe, bo tworzy je rodzina. Na początku byłyśmy trzy, a właściwie cztery, bo cały czas jest z nami babcia, która nas wspiera i dodaje sił do pracy. Później dołączył do nas mój mąż, czasem pomaga nam również tata, więc jesteśmy naprawdę rodzinną firmą. Uważam, że to miejsce jest wyjątkowe również dlatego, że uwierzyli w nas praktycznie obcy ludzie, bez których nie udałoby nam się osiągnąć tego, co teraz mamy. Wspaniali przyjaciele, Justyna i jej mąż Zenek, bez wahania pomogli nam w naprawdę trudnej sytuacji, kiedy traciliśmy ostatnią nadzieję, zrobili coś, na co nie zdobyliby się zwykli ludzie. Nasza kochana księgowa Justyna, która pomaga nam cały czas. To jest właśnie cudowne, że uwierzyli w nas wyjątkowi ludzie.

A pomysł na taki biznes urodził się w fabryce podczas przerwy.

ii staramy się wykonywać je, jak najlepiej potrafimy.

Jakie kuchnie dominują w Waszej restauracji? Czy każdy smakosz, nawet ten najbardziej wymagający, znajdzie w niej coś dla siebie? W naszej kuchni dominują dania polskie (chociaż w menu mamy placki po węgiersku, kotlety po szwajcarsku, kotlety po hawajsku, schab po cygańsku czy pierogi ruskie). Nasza kuchnia jest po prostu domowa. Jest jak u babci zawsze, wychodzi się z pełnym brzuchem.

Co odróżnia Waszą restaurację od innych znajdujących się w okolicy? Trudne pytanie, ciężko odpowiedzieć, co nas wyróżnia. Jest wiele lokali i każdy jest wyjątkowy. Ale może fakt rodzinnego biznesu, gdzie staramy się stworzyć przyjazną i rodzinną atmosferę, a każdy, kto nas odwiedza, ma się czuć jak w domu. Udaje nam się to wtedy, kiedy podajemy obiad i słyszymy: „Ooo kurczę, czuję się, jakbym znowu był dzieckiem i jadł obiad u babci”. Bo przecież nie musi być ekskluzywnie, ale ma być jak w domu. To jest najważniejsze.

Patrząc na galerię zdjęć, jaka znajduje się na stronie internetowej Swojskiego Jadła, można się przekonać, że oferujecie bardzo szeroki wachlarz usług – od dań obiadowych, po pyszne desery, kończąc na zjawiskowo wyglądających oraz oczywiście smakujących tortach! W jaki sposób dzielicie się obowiązkami? Podział obowiązków właściwie sam się dokonał, każdy z nas ma swoje zadania, których pilnujemy

Aby danie było smaczne, należy tworzyć je z pasją. Czy każdy może nauczyć się gotowania i pieczenia? Jak było w Waszym przypadku? Tak! Każdy, jeśli tylko chce, może się nauczyć. Żadna z nas nie gotowała, nauczyłyśmy się, bo nie było innego wyjścia. Mama nigdy nie lubiła gotować, gotował tata. A teraz robi

najwspanialsze kotlety schabowe, golonki czy przepyszne pierogi. Mama kiedyś musi odpocząć, więc zastępuje ją moja siostra, która również nie potrafiła gotować, a ja torty robię od niecałych dwóch lat, chociaż nie skończyłam żadnej szkoły cukierniczej. Także na odkrycie swojej pasji i ukrytych talentów nigdy nie jest za późno. Często ludzie nas pytają, gdzie uczyłyśmy się gotować, a my uczyłyśmy się, kiedy lokal już działał. Rozmawiała ANNA MARSZAŁEK

Swojskie Jadło 15 Bridge Street PE21 8QF www.swojskiejadlo.co.uk swojskie.j@gmail.com Nr tel. 01205837589 lub 07756 137 694

Tooting Medical Centre Dental t & Lab & DOCTORS R & SKIN clinic 5 London Ro R ad SW17 9JR / links ro r ad w w w. p o l s k i - l e k a r z . c o . u k ,

0208 767 8389, 0208 648 5111, 0758 152 3071

w w w. a n g e l c l i n i c . o r g . u k ,

MANAGER SEKRETARIAT / RECEPCJA Renata Komczynska

SEKRETARIAT / RECEPCJA mgr Anna Kowalczyk-Jewula

SEKRETARIAT / RECEPCJA mgr Agnieszka Kasprzyk-Wloch

ENDOKRYNOLOG, DIABETOLOG Doc Dr hab. med. Dorota Dworakowska

PEDIATRA I NEONATOLOG Dr Jadwiga Grosicka

FIZJOTERAPEUTA mgr Łukasz Witek

w w w. l a s e r t r e a t m e n t c l i n i c . c o . u k

SEKRETARIAT / RECEPCJA Bogumila Kuryło

SEKRETARIAT / RECEPCJA mgr Izabela Sztejter

KARDIOLOG INTERNISTA Dr Elżbieta Pyrkosz-Cifonelli

ORTOPEDA Dr Marek Zielinski

UROLOG Dr Włodzimierz Madej

PIELEGNIARKA Teresa Drzewiecka

DERMATOLOGIA i ESTETYCZNA Dr Hanna Smagalska

DERMATOLOGIA i ESTETYCZNA Dr Monika Ziemiańska

CHIRURGIA LASEROWA Dr Piotr Gross

GP, MEDYCYNA ESTETYCZNA Dr Małgorzata Staszek-Biernat

MEDYCYNA ESTETYCZNA Dr Grażyna Le Blanc

PSYCHIATRA, INTERNISTA dr Jaroslaw Uziałło

DIETETYK Danuta Mikinka

KOSMETOLOG Weronika Caruso

GINEKOLOGIA ESTETYCZNA Dr Waldemar Reszko

LECZENIE BEZPŁODNOŚCI - IVF Dr Sitamani Sahoo

GINEKOLOGIA I POŁOŻNICTWO Prof. dr hab. med. Agata Karowicz

GINEKOLOGIA I POŁOŻNICTWO Dr Małgorzata Kołodziejczak

GINEKOLOGIA I POŁOŻNICTWO Dr Robert Klimaszewski

ASYSTENTKA STOMATOLOGICZNA ASYSTENTKA STOMATOLOGICZNA ASYSTENTKA STOMATOLOGICZNA STOMATOLOGIA Małgorzata Dębska Krystyna Woronko Ewa Swiątek Lek. stom. Magdalena Wolińska

STOMATOLOGIA Lek. stom. Łukasz Matuszak

MANAGER Peter Siegmüller

KOSMETOLOG Anita Jońska

ORTODONTA Dr Liliana Suchodolska

STOMATOLOGIA Lek. Stom. Grażyna Hankiewicz

STOMATOLOGIA Lek. stom. Milena Zaniewska

48 PANORAMIŚ

www.victor-junior www.victor-junior.pl

a n ź o r g ię s i b o r a Pogod peratu ra i czam te ia tn le k, zy ealna Łagod ny wietr tak wygląd a id – z c sz e d ły p sem cie le ży, czy tak ie za s a n d O . ra u wakacyjna a i. e jdą d o h istori rz p ie n zy o n g pro

d zi ła d ź, ja ka nawie ó w o p ie c ta ię ię? Pa m r. Wielką Bryta n 14 20 i 13 20 ie m tena p rzeło a rd zo d użo ma b no a w zy ka o W telewiz ji p na wyspa at. Jed na k zala m te n te na w ku i ria łó wód ź w Ba ng ko Po . m ie tk ą yj w iw n ie był a od 50 lat! Z kole za ks ię jw na a ył Ta jl a nd ii b w tym roku , ki e j wod y, ja k ta ii b m lu Ko i zi e z Peru lat 20. W Ka nad d o m ta no a zi owy n ie wid ono sta n wyjątk sz ło g o w ó d a p powod u o ta kże w północ ły a yl w ki e Rz h. w 90 m ia sta c za ś był o ii. W Mad rycie n a zp is H i śc zę zł owiek ne j c hi na ch, g d zi e c C W . ie ic b o d , od nosi lne g ra w środ owisko je ru e g in no 2 c ba rd zo mo 0 l/m . Jed na eszczu rzęd u 10 d y d a p o no a od ą. To tow na 7- m etrową w la za ła a st zo k iesi ęcy. z wio se y z o statn ich m d ła yk rz p re ó tylko n iekt

Co z temperaturą? Tegoroczny maj był najcieplejszym w historii pomiarów. Średnia temperatura dla całej Ziemi (lądy i oceany) wynosiła 15,54 oC. To więcej o ok. 0,74 oC niż norma dla całego wieku XX. Zdaniem naukowców 2014 r. ma duże szanse, by zostać niechlubnym rekordzistą gorąca.

Ważne, by zdawać sobie sprawę, że każd y z nas ma wpływ na klimat. Zacznijmy od prostych rzeczy: - og ra

nicza j ja zd ę sa mo chodem, jeśli to możliw e wy biera j rower albo idź pieszo ; - oszczędzaj en ergię – ga ś niepotrzeb ne ża rówki, wyłącza j na no c urząd zenia – nie zo sta wi aj ich w try bie czuwan ia; - nie ku pu j zbyt wi elu rzeczy – ich wyprodu kowa nie i uty lizac ja to du że ko szty dla środo wi ska .

Reklama: 020 3026 6550

24.co.uk

Zatrzymajmy się teraz przy oceanach Temperatura ich powierzchni w maju też była rekordowa. A to oznacza, że jest bardzo duże prawdopodobieństwo wystąpienia w tym roku zjawiska El Nino. W normalnych warunkach wiatry wiejące przez Ocean Spokojny ze wschodu przemieszczają ciepłe wody powierzchniowe na zachód. U wybrzeży Ameryki Południowej występuje dzięki temu zjawisko upwellingu. Na czym ono polega? Chłodne wody z głębi oceanu wynoszone są na powierzchnię, mieszają z ciepłymi i nad zachodnim Pacyfikiem pada deszcz. Kiedy nadchodzi El Nino, cały ten złożony układ pogodowy zostaje zaburzony. Zbyt wysokie temperatury na powierzchni wody osłabiają wiatry i zatrzymują upwelling. W przyrodzie duże zmiany nie są wskazane, robi się groźnie. Tak jest i w tym przypadku. Wzrasta temperatura wód (nie mieszają się z chłodnymi) i wilgotność na zachodnim wy-

Kłopoty nie ograniczają się je

brzeżu Ameryki Południowej. Andy zalewają wtedy strumienie deszczu. Z kolei po drugiej stronie oceanu, nad Azją i Australią, deszczu nie ma w ogóle. Chmury burzowe, które zwykle się tam znajdują, uformowały się bowiem już gdzie indziej. Nadchodzi susza.

Pacyfik to największy zbio rnik wod ny Ziem i – zajmuje 30 proc. jej pow ierzchn i. Wszelki e ano ma lie pog odowe na tak im tere nie odczuwane są zatem na cał ym świecie. Tak że w Euro pie.

dnak do państw leżących nad

oceanem

Pacyfik to największy zbio rnik wodny Ziemi – zajmu je 30 pro c. jej pow ierzchn i. Wszelki e ano ma lie pog odowe na tak im terenie odczuwane są zat em na cał ym świ eci e. Tak że rop ie. Niektó rzy nau kowcy wią w Eużą np. wielką powódź w Pols ce wła śnie z El Nino, któ re trw między latem 1997 a wio sną ało 1998 r. Czy zatem w tym roku czekają nas kole jne pod top ien ia?

Groźna robi się da jednak nie tylko wo Naukowcy udowodnili, że zmiany klimatu mają wpływ na prędkość wiatru. Te wiejące wzdłuż Afryki Południowej i zachodnich brzegów Ameryk zyskują na sile w lecie. Stąd huragany, jak np. Katrina, która w 2005 r. zniszczyła m.in. Nowy Orlean. Tego lata, w pierwszej dekadzie lipca, Kanadę i USA zaatakował Arthur. Wiatr osiągał prędkość do 150 km/h. Tysiące osób zostało pozbawionych prądu. Wylały lokalne rzeki. Z powodu sztormu na Oceanie Atlantyckim trzeba było przesiedlić w głąb lądu ok. 35 tys. osób.

50 KOBIETA

przepis dla każdego Drożdżówki z serem

Chciałabym podzielić się z wami przepisem na słodkie bułeczki, mini-drożdżówki z nadzieniem serowym, z dodatkiem rodzynek i skórki pomarańczy. Składniki ROZCZYN DROŻDŻOWY: 15 g drożdży świeżych 10 g cukru 50 g mąki pszennej chlebowej 50 ml mleka przegotowanego i ostudzonego (temp. pokojowa)

CIASTO WŁAŚCIWE: cały rozczyn 350 g mąki pszennej chlebowej 2 jajka 130 ml mleka przegotowanego i ostudzonego (temp. pokojowa) łyżeczka pasty waniliowej albo ekstraktu waniliowego 5 łyżek cukru 1 łyżka dobrego ekstraktu pomarańczowego

NADZIENIE SEROWE: 250 g sera twarogowego tłustego 1 żółtko 35 g rodzynek 1,5 łyżki drobno posiekanej skórki pomarańczowej 40 g cukru waniliowego

GLAZURA: rozkłócone jajko

LUKIER POMARAŃCZOWY: 120 g cukru pudru 1,5 łyżki gorącej wody łyżka soku ze świeżo wyciśniętej pomarańczy 2-3 łyżeczki drobno posiekanej skórki pomarańczowej

Przygotowanie I ROZCZYN Świeże drożdże kruszymy nad kubeczkiem. Zasypujemy cukrem i

odstawiamy na ok. 10 min. Po tym czasie powinny zacząć się pienić. Zasypujemy je mąką, zalewamy mlekiem, mieszamy łyżką, nakrywamy czystą ściereczką i odstawiamy na 15 min. w ciepłe nieprzewiewne miejsce, aż rozczyn będzie pełen pęcherzyków powietrza i bardzo się uniesie.

Specjalnie dla was

pyszne prz epis kulinarne! y Z Panora

mą k może zam ażdy dzień w nowe d ienić się oz n smakowe!ania

II CIASTO WŁAŚCIWE 1. Do misy miksera wlewamy rozczyn, wbijamy jajka, wlewamy mleko, wsypujemy cukier i 3 łyżki mąki. Miksujemy wymienione składniki przez 2 min. Po czym stopniowo i powoli dodajemy resztę mąki, po 3 łyżki na raz, jednocześnie miksując ciasto na najwyższych obrotach. Na końcu dodajemy miękkie masło. Ciasto powinno być wyrabiane mikserem ok. 10 min., ręcznie dwa razy tyle, tak aby było dosyć plastyczne, ale nie twarde; gładkie, miękkie i lśniące. 2. Skórkę pomarańczową i rodzynki wrzucamy do naczynia średniej wielkości i zalewamy kubkiem wrzącej wody. Po 5 min. wodę odlewamy, rodzynki i skórkę dobrze odsączamy i wsypujemy do misy z ciastem drożdżowym. Wlewamy ekstrakty i mieszamy ciasto ok. 2 min. na wolnych obrotach. Ciasto formujemy w kulę, czystą dużą misę natłuszczamy olejem i wkładamy do niej ciasto, nakrywamy czystą ściereczką. Odstawiamy na 1 godz. do wyrośnięcia. Po tym czasie ciasto powinno podwoić swą objętość.

III NADZIENIE SEROWE

przy nadzieniu, tak aby je schować, i rolujemy w stronę paseczków/nacięć. Następnie nacięciami obwijamy równo każdą bułeczkę przypominającą na tym etapie wałeczek. Uformowane bułeczki wykładamy na formę do pieczenia w odstępach 3 cm. Odstawiamy do napuszenia na IV FORMOWANIE BUŁEK, GLAZURA I LUKIER 35 min., przed pieczeniem smarujemy delikatnie z wierzchu rozkłócoWyrośnięte ciasto wykładamy na stolnicę podsypaną odrobiną mąki. nym jajkiem. Pieczemy bułeczki 15 min. w temp. 190 stopni Celsjusza, Wbijamy w nie pięść, dzielimy na dwie części i każdą rozwałkowujemy program góra-dół. W międzyczasie przygotowujemy lukier. Ucieramy w na duży prostokąt grubości 1 cm. Prostokąt znów dzielimy na mniejsze kubku cukier puder z wodą i sokiem prostokąty, ok. 8. Każdy nacinamy u na gładką, lśniącą masę. Dekorujemy podstawy sześć razy. Na przeciwnym nim gorące drożdżówki, które po upieczeniu będą miały brązowy końcu wykładamy nadzienie za pomocą łyżeczki. Zawijamy boki tuż jesienny kolor. Twaróg, cukier i żółtko wrzucamy do misy średniej wielkości i miksujemy na gładką masę, najlepiej za pomocą blendera. Dodajemy sparzone rodzynki i skórkę pomarańczową, łączymy z serem.

RUBRYKĘ REDAGUJE AGNIESZKA GUSZPIT – z wykształcenia historyk i pedagog. Absolwentka Birkbeck College, University of London. Dorastała na wsi, gdzie pielęgnowano tradycję i przekazano jej zamiłowanie do kulinariów. Autorka bloga kulinarnego „Bayaderka”. To, co ceni najbardziej w swojej kuchni, to dobry smak, umiejętność łączenia tradycji z tym co nowe. W fotografii kulinarnej, jak sama twierdzi, zdjęcie ma działać na zmysły i inspirować do własnych eksperymentów kulinarnych. Blog: www.bayaderka.blogspot.co.uk, email: bayaderkauk@googlemail.com

24.co.uk

Reklama: 020 3026 6550

Artykuł promocyjny

Hormonalna terapia zastępcza Termin menopauza oznacza ostatnie krwawienie u przekwitającej kobiety. Ale zatrzymanie się miesiączki to nie jedyna odpowiedź organizmu na systematycznie obniżający się poziom estrogenów. Trudne do zniesienia są uderzenia gorąca, pocenie się, kołatanie serca, bezsenne noce i chwiejny nastrój. Łagodzi je hormonalna terapia zastępcza (HTZ).

ziś fachowo mówi się MHT (z ang. menopausal hormone therapy), czyli hormonalna terapia okresu menopauzy. Obejmuje ona nie tylko kojarzone z HTZ pigułki i plastry, ale też dopochwowe kremy lub tabletki (nasiąkają śluzem i przyklejają się do ściany pochwy, dostarczając jej hormonów). Międzynarodowe Stowarzyszenie ds. Menopauzy zaleca MHT przy umiarkowanych i nasilonych oznakach przekwitania.

Korzyści Największe korzyści dają niskie lub ultraniskie dawki hormonów. Standardem są już nowoczesne preparaty z naturalnymi estrogenami czy progestagenem naśladującym progesteron wydzielany przez jajniki. Dla tak bezpiecznej terapii nie ma ograniczeń czasowych i można ją przepisywać nawet dłużej niż przez 5 lat. Mimo to kobiety odnoszą się do niej z rezerwą. Powodem są krążące na jej temat mity. Pojawiły się one po opublikowaniu wyników badań sugerujących poważne kłopoty ze zdrowiem po hormonach żeńskich podawanych kobietom w czasie klimakterium. Na szczęście takich „rewelacji” nie potwierdziły, a wręcz je zanegowały kolejne wieloletnie badania kliniczne.

rzeniu się blaszek miażdżycowych. Obniżają też ryzyko cukrzycy typu 2 aż o 20 proc. Po drugie, w pracach tych nie wykazano wpływu hormonów żeńskich na wzrost zachorowań na raka jajnika, a wręcz

20% o tyle estrogeny obniżają ryzyko cukrzycy typu 2. Ponadto zapobiegają tworzeniu się blaszek miażdżycowych.

udowodniono, że chronią przed rozwojem raka endometrium. Co do nowotworów piersi – ich prawdopodobieństwo nieznacznie rośnie, ale wyłącznie przy długotrwałej terapii (powyżej 5 lat). To rezultat pobudzenia istniejących wcześniej małych ognisk, których nie udaje się wykryć w trakcie mammografii zlecanej przed rozpoczęciem MHT. Kolejną kwestią są obawy kobiet o charakterystyczne dla przekwitania przybieranie na wadze. To spadek estrogenów powoduje większy apetyt i odkładanie się tkanki tłuszczowej w talii (otyłość Kilka wniosków brzuszna). Hormonalna terapia zaPo pierwsze, estrogeny u zdrowych kobiet wkrótce po menopau- pobiega tyciu. Już po 3 miesiącach zie, ale przed 60. rokiem życia, nie jej stosowania kobiety chudną zwiększają skłonności do choroby przeciętnie 2 kg, a w ich krwi wieńcowej, lecz zapobiegają two- spada poziom złego cholesterolu

(LDL) i podnosi się dobrego (HDL). Terapia zapobiega też przykrej suchości pochwy i nawracającym intymnym infekcjom. Poza tym HTZ poprawia nastrój i chroni przed osteoporozą.

LEK. MED. ROBERT KLIMASZEWSKI, SPECJALISTA POŁOŻNICTWA I CHORÓB KOBIECYCH

Tooting Medical Centre 0208 767 8389 www.polski-lekarz.co.uk

52 KOBIETA

Nie daj się chandrze!

Słodka 40-tka

SŁOTA ZA OKNAMI, PRZYBIJAJĄCA AURA, KRÓTSZE DNI I MNIEJSZA ILOŚĆ SŁOŃCA WPŁYWAJĄ NEGATYWNIE NA NASZE SAMOPOCZUCIE. JAK PRZYWRÓCIĆ UŚMIECH NA TWARZY I DOBRY HUMOR?

ten niekorzystny dla naszego zdrowia i samopoczucia czas powinnyśmy w szczególności o siebie zadbać. Nie dajmy się chandrze, bo życie jest zbyt krótkie, żeby je marnować na jesienne smutki!

hormonu dobrego samopoczucia, który zwalczy jesienne smutki. W ten sposób pomożesz nie tylko sobie, ale także swojemu partnerowi. Bo, jak mówią, do tanga trzeba dwojga, a jeżeli oboje będziecie tryskać dobrym humorem, to nie będzie takiej rzeczy, nawet jesienią, która mogłaby go wam zepsuć.

AROMATYCZNE KĄPIELE Bardzo ciepła kąpiel z dodatkiem rozgrzewających i uspokajających olejków aromatycznych (np. tymianek, jaśmin) to wręcz idealny sposób na poprawę samopoczucia w zimny jesienny wieczór. Udowodniono bowiem, że takie zabiegi mogą nawet 4-krotnie podwyższyć poziom endorfin, czyli hormonów szczęścia! Dodatkowo możesz go podnieść, pobudzając krążenie krwi podczas wmasowywania balsamu do ciała po wyjściu z wanny.

CZĘŚCIEJ SIĘ PRZYTULAJ Reakcją na kontakt fizyczny jest uwalnianie się oksytocyny –

SPACERUJ

niewielkich przebłysków słońca, kiedy tylko masz taką możliwość! Chłoń naturalne światło podczas długich spacerów z psem czy małych przechadzek, co pozytywnie wpłynie na twoje samopoczucie. Dodatkowo taka aktywność fizycznaa uwalnia endorfiny. Staraj się oddychać głęboko i powoli – dotlenisz w ten sposób swój mózg, aby mógł lepiej pracować.

Brak światła jest jedną z głównych przyczyn złego jesiennego nastroju. PRZEŁAM MONOTONIĘ! Korzystaj więc ze wszystkich, nawet Nie siedź cały dzień przed telewizorem, zamknięta w swoich czterech ścianach. Zrób coś! Może właśnie to najlepszy moment na wprowadzenie dawno już planowanych zmian. Przemebluj pokój, upiększ otoczenie, zafunduj sobie nową fryzurę lub fajny ciuch itp. Nie dość, że sprawi ci to mnóstwo frajdy, to urozmaicając sobie codzienność, skracasz czas oczekiwania na upragnioną wiosnę! NT

NIEDAWNO LOS ANGELES STAŁO SIĘ NAJSŁODSZYM MIEJSCEM NA ZIEMI, A WSZYSTKO KO ZA SPRASPRA WĄ HELLO KITTY, KTÓRA KTÓRA OBCHODZIŁ ŁA OBCHODZIŁA 40-TE UROD DZIURODZINY! Amerykańska metropolia go ościła sympatyków gościła poodczas pierwszego Hello Kitty podczas w hi historii t ii zlotu l tu fanów. f ó Okazja Ok j do d świętowania była, gdyż maskotka obchodziła okrągłe krągłe urodziny. Japońskiej ikonie onie czas niestraszny, chociaż skończyła czyła już 40 lat, to wielbicieli wciąż iąż przybywa! W czterodniowej wej celebracji wzięło udział ponad 25 tys. fanów z całego świata, a, w różnym wieku, nie tylko nastolatki! olatki! Wszyscy pojawili się w strojach rojach posiadających elementy ubioru oru Hello Kitty albo w całych przebraniach. Impreza odbywała się w budynku muzeum sztuki współczesnej, gdzie można było również zakupić upominki – prawdziwa gratka dla kolekcjonerów. Fanom trudno było rozstać się z ich niemą ulubienicą, bo nie wiadomo, czy jej następne urodziny będą świętowane równie hucznie... NT

Reklama: 020 3026 6550

24.co.uk

coś dla niej Heros urody! Profesjonalna suszarka SALONDRY CONTROL PHILIPS TO URZĄDZENIE, KTÓRE POZWOLI CI W ŁATWY I SZYBKI SPOSÓB WYMODELOWAĆ WŁOSY ORAZ POMOŻE STWORZYĆ WYMARZONĄ FRYZURĘ. Ta profesjonalna suszarka o mocy 2200 W zapewnia silny nadmuch. Połączenie mocy i prędkości sprawia, że suszenie i układanie włosów jest szybsze i prostsze. Dodatkowo możesz wzmocnić swoje włosy dzięki

pielęgnacji jonowej. Naładowane ujemnie jony zapobiegają elektryzowaniu, poprawiają stan włosów i wygładzają łuski w celu zwiększenia blasku i połysku. W rezultacie włosy staną się cudownie lśniące, gładkie i proste! Sama możesz dobrać prędkość i temperaturę, co zapewnia pełną kontrolę i pozwala precyzyjnie wykonać idealną fryzurę. Dyfuzor suszy włosy, nie uszkadzając ich, zmniejsza skręcanie się i zwiększa objętość włosów.

CENA PRODUKTU WYNOSI OK. £35.

Luksusowy dodatek

TO AKCESORIUM POWSTAŁO Z MYŚLĄ O DODANIU EKSKLUZYWNOŚCI BIZNESOWYM SMARTFONOM SAMSUNGA. SPEŁNIŁO ZADANIE?

PRZYGOTUJCIE MIEJSCE W ŁAZIENCE. TEGO KOSMETYKU NIE MOŻE ZABRAKNĄĆ NA WASZEJ PÓŁCE, SZCZEGÓLNIE W TYM SEZONIE! W specyfiku od Omorovicza zastosowano lecznicze właściwości sławnych węgierskich łaźni termalnych. Opracowano bowiem technologię dostarczania składników mineralnych z wód leczniczych do głębszych warstw skóry. Powstała w ten sposób maska głęboko oczyszcza i odżywia skórę dzięki torfowi, który jest bogaty w magnez i wapń. Wymiata toksyny i zanieczyszczenia oraz absorbuje sebum. Po zastosowaniu kosmetyku od razu poczujesz różnicę, gdyż maska pozostawi cerę jędrniejszą i bardziej elastyczną. Po dłuższej kuracji możesz liczyć na efekt odmładzający. Środek polecany jest szczególnie kobietom ze skórą normalną, tłustą i mieszaną.

CENA PRODUKTU WYNOSI OK. £60.

Koreańczycy postanowili nawiązać współpracę ze światowej sławy producentem luksusowych wiecznych piór – firmą Montblanc. Efekt? StarWalker – instrument będący połączeniem pióra kulkowego oraz rysika przeznaczonego do obsługi ekranu dotykowego. Skonstruowane w ten sposób urządzenie typu 2 w 1 to doskonały towarzysz w życiu codziennym. Ułatwi i przyspieszy twoją pracę ze smartfonem, a przy tym zawsze będziesz miała przy sobie coś do pisania. Zwykłe długopisy wiecznie gdzieś się gubią, ale tego marki Montblanc będziesz pilnować jak oczka w głowie! Zgadzacie się?

CENA PRODUKTU WYNOSI OK. £215.

Kolorowo i z pomysłem

CENIONY DOM MODY FENDI ZAWSZE ZASKAKUJE FANTAZYJNOŚCIĄ I KUNSZTEM WYKONANIA. TOREBKA Z NAJNOWSZEJ KOLEKCJI PASUJE DO TEGO OPISU IDEALNIE! Co powiecie na małe ożywienie waszej jesiennej garderoby? Wymyślnie udekorowany kuferek „By the way” tak właśnie zadziała. Doda życia i koloru do waszych codziennych stylizacji. Przyciągnie zazdrosne i pełne zachwytu spojrzenia na ulicy. Do tego jest bardzo pakowny i wykonany z największą precyzją i dbałością o detale, wytrzyma największe obciążenie różnymi szpargałami. Torebka powinna być atrakcyjna w szczególności dla tych kobiet, które stawiają na oryginalność i unikatowość, a jednocześnie nie boją się wyróżniać z tłumu.

CENA PRODUKTU WYNOSI OK. £1900.

54 PLOTKI

Ukrywa chorobę? Po kontrowersyjnej sesji z udziałem Anji Rubik, w której internauci porównali jej wychudzony wygląd do wyglądu więźniów głodzonych w obozach koncentracyjnych, nie milkną plotki na temat jej zdrowia. Wszyscy zgodnie twierdzą, że modelka jest stanowczo za chuda, a niektórzy insynuują nawet, że ma problemy z odżywianiem. - Nie mam anoreksji! Gdybym chorowała, nie byłabym w stanie pracować w tej branży przez 155 lat. Gdybym nie jadła prawidłowo, to nie dałabym rady tak intensywnie podróżować żować - odpiera zarzuty Rubik. Z kolei jej menedżerka enedżerka argumentuje, że profesja Anji wymagaa takiej właśnie figury, gdyż tego oczekują projektanci. ojektanci. Czy takie poświęcanie się dla kariery, nie zaowocuje późniejszymi poważnymi problemami mami ze zdrowiem?

Ogłosili zaręczyny

Nie zadzieraj z Minaj! Jeszcze niedawno Nicki Minaj planowała huczny ślub z Safaree Samuelem. Jednak po ostatnich wydarzeniach z zaślubin chyba nic nie będzie… Para tak się pokłóciła, że wściekła Minaj złapała za kij bejsbolowy i rozwaliła luksusowego Mercedesa narzeczonego. O co poszło? Na razie nie wiadomo, ale musiało to być coś naprawdę poważnego, skoro 14-letni związek tak nagle się zakończył! Wokalistka zamieściła na swoim Instagramie wpis, w którym poinformowała, że spaliła wszystkie ciuchy swojego byłego. Ciekawe, czym Safaree obudził w Nicki takiego demona zagłady? Podobno najbardziej boli urażona damska duma…

Aktor znany przede wszystkim z roli najsłynniejszego na świecie detektywa Sherlocka Holmsa, Benedict Cumberbatch zaręczył się! Szczęśliwą wybranką została 36letnia reżyserka teatralna, Sophie Hunter. Do niedawna jeszcze plotkowano, że gwiazdor związany jest z Anną Prus, ale te rewelacje okazały się całkowicie wyssane z palca. Z obecną narzeczoną Benedict jest już od 2009 r. – pokaźny staż! Aktor od zawsze dbał o swoją prywatność, dlatego też udało mu się tak długo utrzymać swój związek w tajemnicy. O zaręczynach jednak nie potrafił milczeć i pochwalił się całemu Londynowi! Para zamieściła bowiem ogłoszenie w kolumnie towarzyskiej „Timesa”. To doskonały sposób na ucięcie kolejnych pogłosek o zaangażowaniu uczuciowym aktora.

Reklama: 020 3026 6550

24.co.uk

Zasłyszane

plotki dla każdego Lupitieastan-Nyong’o:

Europejsk dardy piękna to zaraza panująca na całym świecie. Przeświadczenie, że ciemna skóra nie może być piękna, a jasna to klucz do sukcesu i miłości. Afryka nie jest tu wyjątkiem. Pamiętam reklamę, w której kobieta idzie na rozmowę kwalifikacyjną i nie dostaje pracy. Potem używa kremu, żeby rozjaśnić skórę – i otrzymuje posadę! Oto przesłanie: ciemna skóra jest nie do zaakceptowania.

Angelina Jolie – gwiazda wielkiego formatu, rozchwytywana aktorka, działaczka społeczna i humanitarna, kochająca matka, a od niedawna wzorowa żona. Na tym jednak ambicje Amerykanki się nie kończą. Ostatnio zdradziła zamiar zaangażowania się w politykę! Póki co nie wie jeszcze, jakie stanowisko byłoby dla niej odpowiednie, ale wszystko wskazuje na to, że myśli o tym bardzo poważnie. - Kiedy pracowałam jako działaczka humanitarna, uświadomiłam sobie, jak bardzo trzeba brać pod uwagę politykę. Chcę doprowadzić do radykalnej zmiany - powiedziała aktorka. Angelina obawia się jednak, że jej dotychczasowe role filmowe mogą wpływać na błędne postrzeganie jej przez innych.

Aktorka zostanie politykiem?

Dodamoi: fajni mają

Wszyscy tatuaże co ja, te same tatu denerwuje mnie to okropnie. JJa cierpię dwanaście godzin te dwanaśc skrzydła, to nie i robię skrz po to, by widzieć c trzeciej je na co osob osobie. Jest też pan Tadziu, któ który zostawia mi miód dla kró królowej, niby dla królowej psz pszczół. Co ma mam mu walną nąć słoikiem?

K rzyna Kata ynecka: SSkrz potrafimy cieszyć się z suk-

Nie N ces cesów innych osób. Natomiast jeże jeżeli komuś podwinie się noga, złego się stanie, momentalnie coś zł na zainteresowanie, czerrośnie nasze piemy z ttego satysfakcję. Niektórzy czyhają na życiowe potknięcia wręcz cz jeśli dotyczy to z innych, zwłaszcza znanych. osób zna

Wpadnie w sidła sekty?

Fot. TVN

Po rozstaniu Mirandy Mirand Kerr z Orlando Bloomem media donosiły o kolejnych romansach aktora. Ostatnio nawet bowiem gwiazdor przedstawił swojej o dość poważnym, bo synka. Tymczasem modelka skupiła się na nowej wybrance synk pracy i odstawiła życie uczuciowe na boczny tor. Niedawno się w jej życiu. Na szczęście czy jednak ktoś ponownie pojawił p spotykać się z Tomem Cruisem! nieszczęście Australijka zaczęła z poszukuje duchowej odnowy, a pomóc ma Podobno modelka poszu jej w tym przystąpienie do d kościoła scjentologicznego, którego członkiem już od dawna jjest Tom. Widocznie przypadek Katie Holmes, która przez lata była b terroryzowana i kontrolowana przez sektę, nie zrobił na Kerr K żadnego wrażenia…

56 MĘSKA RZECZ

Zachwyca stylem i mocą Ta stateczna limuzyna ma 320-konny silnik i napęd 4x4, a jej wygląd podobaa się od pierwszego wejrzenia.

www.autoswiat.pl

mm, całkiem ładna, na, o, i uśmiecha się do mnie. „Mam do Pana pytanko” – no proszę, robi się coraz oraz milej – „jak duży bagażnik ma ten samochód? Wow, i klapa jest sterowana elektrycznie, ale fajnie”. W tym momencie wszystko, łącznie z rękami, mi opadło. Nawet nie dlatego, że nie okazałem się obiektem zainteresowania tej pani. Chodzi o to, że A7 z dynamicznie zarysowaną linią nadwozia, podwójnym układem wydechowym oraz 21-calowymi alufelgami wygląda jak milion dolarów, poza tym pod maską ma 320-konny silnik, a pani pyta mnie o bagażnik? OK, w modelu o sportowej stylistyce 535-litrowy kufer rzeczywiście jest imponujący, a dostęp do niego bardzo

wygodny, bo sterowana elektrycznie klapa wysoko unosi się wraz z szybą, ale przecież nie to jest najważniejsze! Po takiej rozmowie muszę odreagować. Wsiadam do wnętrza wykończonego materiałami najwyższej jakości, sportowe fotele szczelnie mnie otulają, klawiszem na konsoli środkowej uruchamiam silnik i spod maski dociera miarowy pomruk podwójnie doładowanego turbodiesla. Skrzynia w pozycji „D” i samochód zaczyna majestatycznie wyjeżdżać z miejsca parkingowego. Wreszcie na ulicy mocniej wciskam gaz i A7 zaczyna spokojnie, ale zdecydowanie

AUDI DRIVE SELECT W SERII I OPCJONALNE WERSJE ZAWIESZENIA Audi Drive Select umożliwia kierowcy wybór ustawienia jednego z kilku trybów auta: Comfort, Auto, Dynamic, Efficiency oraz Individual. Dzięki temu zmienia się charakter pracy: skrzyni biegów (przełożenia włączane przy wyższych obrotach), wspomagania kierownicy (wyostrzone działanie) USTAWIENIA SAMOCHODU MOŻNA i silnika (szybsza reakcja KONTROLOWAĆ NA EKRANIE na wciśnięcie pedału umieszczonym na konsoli środkowej. gazu). Można mieć też kilka wersji zawieszenia. Pneumatyczne (10 890 zł) powyżej 120 km/h obniża pojazd o 10 mm, a na wybojach może go podnieść o 20 mm. Zawieszenie sportowe (2180 zł) obniża pojazd o 10 mm, S-line (3150 zł) – prześwit mniejszy o 20 mm.

SPOILER WYSUWA SIĘ PRZY 130 KM/H, a chowa po zwolnieniu do 80 km/h. Można go też aktywować klawiszem.

PO LIFTINGU LED-OWE ŚWIATŁA SĄ STANDARDEM. Nieco inaczej wyglądają zderzaki oraz atrapa chłodnicy.

się rozpędzać. Chcę jednak czegoś więcej, dlatego zmieniam nastawy pojazdu (umożliwia to seryjny Audi Drive Select) z komfortowych na dynamiczne. Teraz nawet delikatne wciśnięcie pedału gazu powoduje gwałtowne przyspieszenie samochodu, a biegi w 8-stopniowej przekładni zmieniane są w wyższym zakresie prędkości obrotowych. Już na pierwszym zakręcie wyczuwam wyostrzone działanie układu kierowniczego – samochód w okamgnieniu reaguje na wszelkie polecenia wydawane kierownicą. Jednak doskonałe prowadzenie to przede wszystkim zasługa obniżonego o 20 mm zawieszenia. Muszę przyznać, że pomimo dużych rezerw

24.co.uk

Reklama: 020 3026 6550

MATERIAŁY NAJWYŻSZEJ JAKOŚCI I ŁATWA OBSŁUGA pomimo dużej liczby przełączników. Siedmiocalowy ekran można schować w trakcie jazdy.

DANE TECHNICZNE Silnik: typ/cylindry/zawory t.diesel/V6/24 Ustawienie silnika wzdłużnie z przodu Zasilanie common rail Pojemność skokowa (cm3) 2967 Moc maksymalna (KM/obr./min) 320/3900 Maks. mom. obr. (Nm/obr./min) 650/1400 Skrzynia biegów aut. 8 Napęd 4x4 Hamulce (przód/tył) tw/tw Opony testowanego pojazdu 275/35 R 21 Dł./szer./wys. (mm) 4974/1911/1420 Rozstaw osi (mm) 2914 Masa własna (kg) 1970/535 Pojemność bagażnika (l) 535-1390 Pojemność zbiornika paliwa (l) 73

OSIĄGI* Przyspieszenie 0-100 km/h Prędkość maksymalna Spalanie w mieście poza miastem średnie Emisja CO2 Teoretyczny zasięg Średnica zawracania

KAMERY Z CORNER VIEW za 4360 zł.

5,2 s 250 km/h 7,4 l/100 km 5,4 l/100 km 6,1 l/100 km 162 g/km 1200 km 11,9 m *dane producenta

ASYSTENT NOCNEJ JAZDY (11 170 zł) dzięki kamerze na podczerwień pokazuje podświetlone sylwetki.

SKÓRZANA TAPICERKA Z TŁOCZENIEM S-line na oparciu kosztuje 1810 zł. Sportowe siedzenia za 3550 zł.

mocy i dynamicznej sylwetki oraz dostępnych sportowych nastawów Audi A7 przyjemniej prowadzi się w stylu statecznej limuzyny. Poza tym przy spokojnej jeździe auto potrafi się odwdzięczyć akceptowalnym spalaniem – w teście na trasie potrzebowało 7 l/100 km, czyli tylko o 1,6 l/100 km więcej, niż obiecuje producent. Za to dynamiczne podróżowanie w mieście

Z TYŁU MIEJSCA NA NOGI WYSTARCZY, natomiast nad głową może być go za mało dla wysokich pasażerów.

kończy się spalaniem na poziomie 12 l/100 km. To dużo. Trudno liczyć w tym modelu na wybitny komfort resorowania, ale większość wybojów pochłaniana jest skutecznie i nawet dalsze podróże z rodziną nie będą uciążliwe. Tym bardziej że na zadowalającym poziomie jest przestronność, no i mamy tu ten… pojemny bagażnik. WIĘCEJ NA WWW.AUTOSWIAT.PL

NASZA OCENA

WYPOSAŻENIE

REDAKTOR TOMASZ KAMIŃSKI WOZI NA POKUSZENIE Nie tylko dlatego, że przykuwa uwagę płci pięknej, lecz także z powodu osiągów, które imponują każdemu amatorowi dynamicznej jazdy. Przy okazji samochód zachwyci wszystkich tych, dla których nie mniej ważne są luksusowe warunki podróżowania. Ocena: 5

Wersja 3.0 TDI quattro Airbagi czołowe/boczne S/S Kurtyny powietrzne/ESP S/S Światła przeciwmgielne/LED-owe S/S Klimatyzacja aut. S Ellektr. sterowane szyby p/t S/S Elektr. sterowane lusterka S Radio z CD/Bluetooth S/S Sterowanie radiem na kierownicy S Komputer pokładowy/tempomat S/S Aluminiowe felgi S Lakier metalizowany 5480 zł

GWARANCJA/CENY Cena podst. testowanej wersji 317 400 zł Gwarancja mechaniczna 2 lata Gwarancja perforacyjna 12 lat Przeglądy wg wskazań Cena po doposażeniu* 322 880 zł *Brakujące (wyróżnione pogrubioną czcionką) elementy wyposażenia dodaje się do ceny podstawowej testowanej wersji.

M a g a z y n

T Teraz także w twoim iPadzie! PPrzetestuj za darmo

58 MĘSKA RZECZ

Spacer na krawędzi TA PRZEPRAWA MOGŁA A KOSZTOWAĆ 35-LATKA ŻYOWAŁ CIE. MIMO TO ZDECYDOWAŁ E. SIĘ PODJĄĆ WYZWANIE.

Elektryczny van Nissana NISSAN E-NV200 TO W PEŁNI ELEKTRYCZNY MODEL JAPOŃSKIEJ MARKI, KTÓRY MOŻNA NAŁADOWAĆ W MNIEJ NIŻ 30 MINUT!

Pojazd można nabyć w wersji prakktycznego furgonu bądź pięciomiejjscowego Combi. W przypadku tego go pierwszego pojemność przedziałuu ładunkowego wynosi 4,2 m3, zaś łaadowność 770 kg. Akumulator pojazdu zdu można naładować w ciągu zaledwie wie 8 godzin, a przy użyciu specjalnej szybkiej ładowarki w mniej niż 30 min.! Nissan e-NV200 może pochwalić walić się zasięgiem 170 km, który na tle innych tego typu samochodów jest st naprawdę imponujący. Średni dzienny enny przebieg większości kompaktowych ch vanów wykorzystywanych w firmach ach transportowych wynosi ok. 100 km. m. Zainteresowani? NT

Nik Wallend przeszedł nocą po linie między trzema drapaczami zami chmur w Chicago. Żeby tegoo było mało, poruszał się bez zabezzpieczeń i z zasłoniętymi oczami! ami! Mężczyzna zapowiada, że too nie koniec jego balansowania naa krawędzi życia i śmierci. Chcee powtórzyć osiągnięcie swojego ego dziadka, który w 1970 r. w wieku ieku 65 lat przeszedł po linie nad wodospadem, dwa razy stając przy tym na głowie! Szaleniec czyy wyczynowiec? wycz z yn y owiec? NT

Reklama: 020 3026 6550

24.co.uk

coś dla niego Domowe centrum rozrywki

BLOCK CVR-80 TO ZAAWANSOWANA BAZA DOMOWEGO CENTRUM ROZRYWKI W KOMPAKTOWYM WYDANIU. W urządzeniu zostały zamknięte: odtwarzacz CD, tuner FM i DAB+. Block CVR-80 wyposażony jest we wbudowany wzmacniacz o mocy 2x30 W. Najbardziej powinna was jednak ucieszyć bardzo rozbudowana sekcja sieciowa, pozwalająca na korzystanie z różnych źródeł internetowych. Block CVR-80 pozwala na przewodowe połączenie LAN oraz bezprzewodowe Wi-Fi. Możemy więc bez problemu posłuchać rozgłośni radiowych, a dzięki portowi USB podłączyć urządzenie do komputera bądź za pomocą modułu Bluetooth połączyć się z urządzeniami mobilnymi. Sprzęt oferuje wiele możliwości, wart jest więc uwagi!

CENA PRODUKTU WYNOSI OK. £890.

Skórzane wykończenie

PRACA RĘCZNA NA NAPRAWDĘ WYSOKIM POZIOMIE! NIEMIECKA MARKA MAYS BERLIN SŁYNIE TYLKO Z TAKICH AKCESORIÓW. Wąski skórzany pasek w koniakowym kolorze, delikatnym used look i srebrną klamrą znakomicie dopasuje się do każdej stylizacji. Doskonale wygląda zarówno z klasyczną koszulą, jak i masywnymi trzewikami! Jeżeli więc masz problemy z doborem odpowiednich dodatków do swojego stroju, ten pasek może być dla ciebie idealny – uniwersalny, prosty i wytrzymały, bo czegóż trzeba więcej? Rynek zalewa tandeta i kicz, dlatego też nie każdy umie się na nim odnaleźć, ale to właśnie minimalizm jest obecnie najbardziej ceniony.

CENA PRODUKTU WYNOSI OK. £120.

Gamingowa mysz

NOWY KONTROLER MAD CATZ M.M.O.T.E. SPEŁNI OCZEKIWANIA PROFESJONALNYCH GRACZY!

Mocny i ttani

GOCLEVER PRÓBUJE PR P WEJŚĆ W RYWALIZADR CJĘ Z NAJD NAJDROŻSZYMI SMARTFONAMI NA RYNKU I P PÓ PÓKI CO, DOBRZE MU IDZIE. OFERUJE TELEFONY TELEFO MOCNE, ALE NIEZBYT DROGIE.

Mysz marki Yoyotech to doskonały towarzysz każdego miłośnika wirtualnych zmagań. Może pracować w rozdzielczości do 8200 DPI. Maksymalna prędkość gryzonia to 6 m/s! Pod kciukiem znajdziemy 12 przycisków, do których można przypisać komendy.

Nowy model mod Insignia 550i robi wrażenie. Za niewielką oferuje użytkownikom bardzo dużo możliwocenę of ści. Sm Smartfon posiada 5,5-calowy ekran dotykowy z rozdzielczością Full HD. Sercem telefonu jest ro ośmiordzeniowy procesor MTK 6592 wspierany 2 oś GB pamięci RAM oraz 8 GB pamięci wewnętrznej. G ej. Wyposażony został w kamery 13 i 2 Mpix. Akumulator o pojemności 2500 mAh powinien ien wystarczyć do swobodnej pracy, tym bardziej ziej że na pokładzie znalazł się nieco mniej wymagający magający Android 4.4.2 KitKat. Oczywiście nie zabraknie raknie modułu Wi-Fi i Bluetooth. Propozycja wygląda bardzo ciekawie, cena zachęca jeszcze bardziej!

CENA PRODUKTU WYNOSI OSI OK. £165.

CENA PRODUKTU WYNOSI OK. £50.

60 SPORT SPORTOWIEC TYGODNIA

But zwycięstwa SWOJEGO TRZECIEGO JUŻ W KARIERZE EUROPEJSKIEGO ZŁOTEGO BUTA ODEBRAŁ CRISTIANO RONALDO, KTÓRY W POPRZEDNIM SEZONIE LIGOWYM ZDOBYŁ 31 BRAMEK. Kilka dni temu to samo trofeum odebrał Luis Suarez, gdyż obaj piłkarze w poprzednim sezonie zaliczyli po 31 trafień, zostając królami strzelców kolejno ligi hiszpańskiej oraz angielskiej. Dla Portugalczyka to trzecie tego typu trofeum. Nagroda przyznawana jest dla najlepszego strzelca z lig europejskich od sezonu 1967/1968, a do tej pory tylko dwóch zawodników mogło 3-krotnie cieszyć się z jej zdobycia. Oprócz popularnego CR7, tyle Europejskich Złotych Butów w swojej gablocie ma Lionel Messi. Ronaldo zdobył także Europejskiego Złotego Buta w sezonach 2007/08 i 2010/11. - Zawsze staram

się dobrze wykonywać swoje obowiązki, nie tylko w ostatnim sezonie. Zawsze chcę być lepszy - powiedział Portugalczyk po odbiorze nagrody. - Ostatnie pięć lat było dla mnie bardzo udane, a ostatnie dwa były jeszcze odrobinę lepsze. Nie chcę być najlepszy tylko w Portugalii, chcę być najlepszy w ogóle i będę na to pracował. Oczywiście to kwestia indywidualnych opinii - dodał. Ronaldo jest na dobrej drodze do zdobycia czwartego Europejskiego Złotego Buta. Z piłkarzy grających systemem jesień/wiosna pewnie prowadzi z 17 trafieniami i 34 punktami w klasyfikacji.

– tyle złotych butów ma na swoim koncie Ronaldo.

SPORT EXPRESS SPADŁ W RANKINGU Jerzy Janowicz spadł o sześć pozycji i zajmuje 42. miejsce w najnowszym notowaniu światowego rankingu tenisistów ATP Tour. W czo-

NA DOPINGU Ciężarowiec Marcin Dołęga dwukrotnie unikał kontroli, w końcu wpadł w Rosji na sterydach. Na dopingu przyłapano też brata prezesa związku, Szymona Kołeckiego oraz syna trenera reprezentacji, Jacka Chruściewicza. Niedawno wykryty został też pierwszy w Polsce przypadek stosowania hormonu wzrostu. u Krzysztofa Zwarycza, 24-latka z kategorii 77 kg, siódmego na igrzyskach w Londynie.

SKOCZEK POD OD ZIEMIĄ Uczniowie szkół kół z powiatu wielickiego i z domu dzieckaa w Pawlikowicach przeżyli niecodzienną lekcję sportu. Nie dość, że ponad 125 m pod ziemią, w Kopalni Soli w Wieliczce, to na dodatek poprowaowadził ją dwukrotny otny mistrz olimpijski ski Kamil Stoch. Trening trwał 15 min. Potem 27-letni skoczek ek rozdał mnóstwo wo autografów.

łowej czwórce nie zaszły zmiany. Liderem jest Serb Novak Djokovic, przed Szwajcarem Rogerem Federerem i Hiszpanem Rafaelem Nadalem. Pogorszyły się notowania Łukasza Kubota i Michała Przysiężnego. Pierwszy spadł o 17 miejsc na 162., a drugi o 22 na 171. pozycję.

EKSPERTKA? Ania, żona Roberta Lewandowskiego, oficjalnie została specjalistką od diet i zdrowego trybu życia. Na każdym kroku stara się przypominać, że jest sportowcem i to wystarczający powód, by być ekspertem od motywacji i zdrowego odżywiania. Niektóre z jej porad spotkały się jednak z ostrą krytyką, jak twierdzenie, że 40 zł wystarczy na śniadania w miesiącu! Fanki obserwujące profil gwiazdy były oburzone!

NIEMKA CHCE WYGRYWAĆ! Niemiecka panczenistka Claudia Pechstein, która w lutym skończyła 42 lata, zamierza wystartować w swoich siódmych igrzyskach olimpijskich w 2018 r. w koreańskim Pyeongchang. Podczas ceremonii otwarcia chce nieść flagę swojego kraju. Niemiecka panczenistka z dorobkiem 5 złotych, 2 srebrnych i 2 brązowych medali olimpijskich jest jednym z najbardziej utytułowanych sportowców w historii zimowych igrzysk.

KOSZYKĂ&#x201C;WKA

Pasmo sukcesĂłw

4Y D DECYDUJESZ ILE P PÂ&#x152;ACISZ ZZA M MINUTĂ&#x192; DO 0 0OLSKI

KOSZYKARZE HOUSTON ROCKETS ODNIEĹ&#x161;LI SZĂ&#x201C;STE Z RZÄ&#x2DC;DU ZWYCIÄ&#x2DC;STWO W LIDZE NBA. POKONALI BRONIÄ&#x201E;CYCH TYTUĹ U SAN ANTONIO SPURS 98:81 I Z BILANSEM 6-0 SÄ&#x201E; NAJLEPSZÄ&#x201E; DRUĹťYNÄ&#x201E; POCZÄ&#x201E;TKU SEZONU. Na mistrzostwo â&#x20AC;&#x17E;Rakietyâ&#x20AC;? czekajÄ&#x2026; od blisko dwĂłch dekad. Gospodarzy do zwyciÄ&#x2122;stwa poprowadziĹ&#x201A; Dwight Howard, ktĂłry zdobyĹ&#x201A; 32 pkt. i miaĹ&#x201A; 16 zbiĂłrek, w tym 14 pod wĹ&#x201A;asnym koszem. WyrĂłĹźniĹ&#x201A; siÄ&#x2122; teĹź James Harden â&#x20AC;&#x201C; 20 pkt. oraz po szeĹ&#x203A;Ä&#x2021; asyst i zbiĂłrek, ale zanotowaĹ&#x201A; aĹź osiem strat, przy 14 caĹ&#x201A;ego zespoĹ&#x201A;u rywali. - To byĹ&#x201A; nasz zĹ&#x201A;y wystÄ&#x2122;p, nie potrafiliĹ&#x203A;my siÄ&#x2122; wstrzeliÄ&#x2021;. W obronie nie byĹ&#x201A;o Ĺşle, ale nie mogliĹ&#x203A;my zĹ&#x201A;apaÄ&#x2021;

rytmu w ofensywie - powiedziaĹ&#x201A; Francuz Tony Parker, ktĂłry uzyskaĹ&#x201A; tylko szeĹ&#x203A;Ä&#x2021; punktĂłw; trafiĹ&#x201A; trzy z oĹ&#x203A;miu rzutĂłw. W historii koszykarze Rockets zdobyli dwa tytuĹ&#x201A;y mistrzĂłw NBA â&#x20AC;&#x201C; w 1994 i 1995 r., w skĹ&#x201A;adzie m.in. z Hakeemem Olajuwonem, Samem Cassellem i Clydeâ&#x20AC;&#x2122;em Drexlerem. Fani liczyli na trzecie zwyciÄ&#x2122;stwo z rzÄ&#x2122;du, bowiem wtedy zespĂłĹ&#x201A; zasiliĹ&#x201A; Charles Barkley. To siÄ&#x2122; jednak nie udaĹ&#x201A;o. ĹşrĂłdĹ&#x201A;o: SPORT.PL

|ADUJESZ KONTO 3-3Â&#x2020;EM LUB ONLINE I ROZMAWIASZ ILE CHCESZ

1. DoĹ&#x201A;aduj

PIĹ KA NOĹťNA

ÂŁ10 kredytu

PiĹ&#x201A;karz znowu na boisku

WyĹ&#x203A;lij PANORAMA

na 65656

JEST SZANSA NA TO, ĹťE JESZCZE W TYM ROKU ZOBACZYMY NA BOISKU KEBBÄ&#x2DC; CEESAYA. GAMBIJCZYK WYKONUJE NA TRENINGACH CORAZ WIÄ&#x2DC;CEJ Ä&#x2020;WICZEĹ&#x192;, A W TRAKCIE INDYWIDUALNYCH ZAJÄ&#x2DC;Ä&#x2020; KOPIE JUĹť PIĹ KÄ&#x2DC;. WkrĂłtce minie rok od czasu, gdy Kebba Ceesay po raz ostatni zagraĹ&#x201A; w barwach Lecha PoznaĹ&#x201E;. JesieniÄ&#x2026; 2013 r. zdÄ&#x2026;ĹźyĹ&#x201A; wystÄ&#x2026;piÄ&#x2021; w oĹ&#x203A;miu meczach ligowych i gdy akurat zaczÄ&#x2026;Ĺ&#x201A; regularnie graÄ&#x2021; w â&#x20AC;&#x17E;Kolejorzuâ&#x20AC;?, doznaĹ&#x201A; paskudnej kontuzji. Podczas meczu z CracoviÄ&#x2026; w starciu z jednym z rywali z kolana lechity zostaĹ&#x201A;a wyrwana Ĺ&#x201A;Ä&#x2026;kotka wraz z torebkÄ&#x2026;

ÂŁ5 kredytu WyĹ&#x203A;lij PANORAMA

na 81616 (koszt ÂŁ5 + std.SMS)

1 2 1

.70

pence/min

.00

pence/min

Polska komĂłrka

6 7 5

.00 pence/min

.50 .20 Przez Internet stawowÄ&#x2026;. Tamten sezon www.auracall.com/panorama pence/min pence/min boczny obroĹ&#x201E;ca miaĹ&#x201A; wiÄ&#x2122;c z gĹ&#x201A;owy. Gdy piĹ&#x201A;karz koĹ&#x201E;czyĹ&#x201A; juĹź 2. ZadzwoĹ&#x201E; rehabilitacjÄ&#x2122; i szykowaĹ&#x201A; siÄ&#x2122; do Wybierz treningĂłw w okresie przygo0370 041 0040* towawczym, okazaĹ&#x201A;o siÄ&#x2122;, Ĺźe musi i postÄ&#x2122;puj zgodnie z instrukcjÄ&#x2026; operatora. ProszÄ&#x2122; nie wybieraÄ&#x2021; ponownie. przejĹ&#x203A;Ä&#x2021; kolejnÄ&#x2026; operacjÄ&#x2122;. PoleciaĹ&#x201A; na niÄ&#x2026; do Sztokholmu i szykowaĹ&#x201A; siÄ&#x2122; na kolejne pĂłĹ&#x201A; roku bez gry. ĹşrĂłdĹ&#x201A;o: SPORT.PL

SIATKĂ&#x201C;WKA

Zmiany przepisĂłw w siatkĂłwce

WĹ ADZE MIÄ&#x2DC;DZYNARODOWEJ FEDERACJI PIĹ KI SIATKOWEJ (FIVB) ZNOWU ZMIENIĹ Y REGUĹ Y GRY. WRACA STARY PRZEPIS, KTĂ&#x201C;RY MĂ&#x201C;WI, ĹťE SIATKA JEST NIETYKALNA. - Co za absurd! PowrĂłt do decyzji o tym, Ĺźe dotkniÄ&#x2122;cie siatki jest bĹ&#x201A;Ä&#x2122;dem, spowolni grÄ&#x2122;. WedĹ&#x201A;ug mnie znĂłw siÄ&#x2122; cofamy - grzmiaĹ&#x201A; na jednym z portali spoĹ&#x201A;ecznoĹ&#x203A;ciowych rozgrywajÄ&#x2026;cy reprezentacji Brazylii, Bruno Rezende. Wicemistrz Ĺ&#x203A;wiata byĹ&#x201A; oburzony, Ĺźe wĹ&#x201A;adze FIVB znowu majstrujÄ&#x2026; przy waĹźnych przepisach, a jest to tym bardziej karygodne, Ĺźe zaledwie piÄ&#x2122;Ä&#x2021; lat temu same zdecydowaĹ&#x201A;y o tym, Ĺźe moĹźna dotykaÄ&#x2021; siatki, a nietykalne sÄ&#x2026; tylko gĂłrna i boczne taĹ&#x203A;my. - FIVB

(koszt ÂŁ10 + std.SMS)

Polska tel. domowy

podjÄ&#x2122;Ĺ&#x201A;a tÄ&#x2122; decyzjÄ&#x2122; z dwĂłch powodĂłw. Pierwszym jest bezpieczeĹ&#x201E;stwo zawodnikĂłw. Gdy moĹźna byĹ&#x201A;o wpadaÄ&#x2021; w siatkÄ&#x2122;, blokujÄ&#x2026;cy czÄ&#x2122;sto agresywnie wyskakiwali, lÄ&#x2026;dujÄ&#x2026;c po stronie rywala. Drugim powodem jest przejrzystoĹ&#x203A;Ä&#x2021; widowiska. Teraz, gdy siatka zadrĹźaĹ&#x201A;a, kibic â&#x20AC;&#x201C; a czÄ&#x2122;sto i sÄ&#x2122;dzia â&#x20AC;&#x201C; nie wiedzieli, czy zawodnik dotknÄ&#x2026;Ĺ&#x201A; taĹ&#x203A;my, czy innej czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ci - tĹ&#x201A;umaczy Witold Roman, wiceprezes PZPS i szef dziaĹ&#x201A;u wyszkolenia. ĹşrĂłdĹ&#x201A;o: ONET.PL

o o o o o o o o

+ORZYSTAJ Z TEJ SAMEJ KARTY 3)5Â&#x2DC;YWAJ KREDYTU Z DOWOLNEJ KOMĂ&#x152;RKI LUB TEL DOMOWEGO .IE MUSISZ POSIADAÂż KONTRAKTU Z !URACALL -OÂ&#x2DC;ESZ DOÂ&#x152;ADOWAÂż KONTO NA WIELE SPOSOBĂ&#x152;W 5Â&#x2DC;YWAJ SERWISU 4Â&#x2020;4ALK I DZWOĂ&#x160; ZA DARMO NA NUMERY 5Â&#x2DC;YWAJ SERWISU 4Â&#x2020;4ALK I DZWOĂ&#x160; TANIO NA NUMERY 7YGODNA OPCJA AUTOMATYCZNEGO DOÂ&#x152;ADOWANIA KONTA 0OLSKOJĂ&#x192;ZYCZNA /BSÂ&#x152;UGA +LIENTA

T -TALK T-TALK Terms & Conditions: Ask bill payerâ&#x20AC;&#x2122;s permission before using the service. SMS costs ÂŁ5 / ÂŁ10 + standard sms. Virgin media customers cannot top-up via text message. Calls billed per minute, include VAT & apply from the moment of connection. The charge is incurred even if the destination number is engaged or the call is not answered, please replace the handset after a short period if your calls are engaged or unanswered. Connection fee varies between 0p & 25p depending on the destination. Calls to 03 number cost standard rate to a landline and can be used as part of the bundled minutes. To ensure that your call is not disconnected, we will automatically top-up your T-Talk account with the initial top-up amount when you will have 3 minutes talk time remaining. To cancel Automatic Top-Up feature, text AUTOOFF to 81616. Credit expires 90 days from the last top-up. Rates are subject to change without prior notice. Prices correct at 11.07.13. Service Provider: Auracall Ltd. Helpline: 0208 497 4622.

62 ROZRYWKA HYDE PARK WINTER WONDERLAND 21.11-04.01.2015 r. od godz. 10.00 Hyde Park W2 4RU London

WYSTAWA „TOY STORIES” Do 14.12.2014 r., godz. 10.00-17.45 V&A Museum of Childhood Cambridge Heath Road E2 9PA London

WYSTAWA „PUMPKINS” Do 19.12.2014 r., godz. 10.00-18.00 Victoria Miro 16 Wharf Rd N1 7RW London

URBAN FOOD FEST Do 20.12.2014 r., od godz. 17.00 Euro Car Parks 163-175 Shoreditch High Street E1 6HU London

WYSTAWA „IT’S MY PARTY” Do 05.06.2015 r., godz. 10.00-17.45 V&A Museum of Childhood Cambridge Heath th Road ad E2 9PA London on

ROYAL MUSEUMS GREENWICH godz. 10.00-17.00 Romney Rd d SE10 9NF London n

HUNTERIAN MUSEUM

Muzyka na żywo

wt-sob. godz. 10.00-17.00 Royal College of Surgeons 35-43 Lincoln’s Inn Fields WC2A 3PE London

22 listopada, godz. 20.00

BANK OF ENGLAND MUSEUM

Zastanawiasz się, jak spędzić wieczór, aby upłynął w milej atmosferze? Na pewno znakomitym pomysłem okaże się pójście na koncert zespołu Gency, który zagra specjalnie dla ciebie same wielkie przeboje! Dobra zabawa gwarantowana. Koniecznie zabierz ze sobą dobry humor i bądź gotów na niezapomnianą imprezę! Posk Klub 4 piętro 238-246 King Street Londyn W6 0RF Wstęp: £6

godz. 10.00-17.00 Threadneedle St EC2R 8AH London

Passion For Freedom

BRITISH MUSEUM

15 listopada, od godz. 18.30

godz. 10.00-17.30 44 Great Russell St WC1B 3DG London

W ramach VI edycji Londyńskiego Festiwalu Sztuki można będzie obejrzeć prace należące do najodważniejszych artystów. Odpowiedzą oni poprzez sztukę na pytania: Czym jest wolność? Jak łatwo ją utracić? Jak trudno ją odzyskać? Znajdą się tam również prace polskich artystów: Mai Wolnej, Alicji Kozaneckiej, Mariki Rus, Pawła Króla czy Izabeli Maciejewskiej. Dodatkowo odbędzie się pokaz filmu: „Freedom Shorts”.

SCIENCE MUSEUM godz. 10.00-18.00 Exhibition Rd SW7 2DD London

NATURAL HISTORY Embassy Tea Gallery MUSEUM

SPOTKANIE

Zostań mówcą!

IMPREZA

Union St SE1 0PB, London godz. 10.00-17.50 Cromwell Road SW7 5BD London Każdy drugi i czwarty wtorek miesiąca, godz. 19.30

Zabawa taneczna 15 listopada, godz. 19.30

Przyjdź i posłuchaj muzyki na żywo! Gwarantujemy świetną zabawę oraz dawkę znakomitych brzmień z zespołem Gency, który wystąpi specjalnie dla ciebie! c ebie! ci Rezerwacja Re R zerwacja i kupno biletów Teresa 07954370493 07954 Renata 07958271672 07958 Devonia 2 Devonia Devon Road IIslington London N1 8JJ Londo Wstęp: £10 Ws

TATE MODERN godz. 10.00-18.00 Bankside SE1 9TG London

NATIONAL GALLERY godz. 10.00-18.00 Trafalgar Square WC2N 5DN London

Polish Your Polish, jedyny w Wielkiej Brytanii polskojęzyczny klub organizacji Toastmasters International, zaprasza na spotkania wszystkie osoby zainteresowane publicznymi wystąpieniami. Z nami w przyjaznej atmosferze dowiesz się, jak doskonalić elementy dobrego przemówienia, jak pokonać tremę, jak przedstawić swoje myśli w jasny i zwięzły sposób. W naszym klubie rozwijamy również cechy przywódcze, realizując program leadership.

BRITISH LIBRARY godz. 9.30-20.00 96 Euston Rd NW1 2DB London

Poleć swoje wydarzenie na stronie POLACY.CO.UK! Organizujesz ciekawe wydarzenie i chcesz podzielić się tą informacją z innymi? Poleć swój event na stronie polacy.co.uk, a z pewnością okaże się on niebywałym sukcesem! Z kolei jeśli szukasz imprezy w swojej okolicy, w jakiej mógłbyś wziąć udział, także skorzystaj ze strony polacy.co.uk, a przekonasz się, że nie będziesz się nudził!

Ognisko Polskie 55 Exhibition Road, South Kensington SW7 2PN, London Wstęp wolny

Reklama: 020 3026 6550

24.co.uk

SOBOTA 15.11

PIĄTEK 14.11 MATT HORNE SESSIONS. Partytunes. Proud Camden (Horse Hospital, Stables Market, Chalk Farm Rd, NW1 8AH), godz. 20:00

PAWSA, APOLLO 84 AND RAW SILENCE DJ’S. Club. Fire (South Lambeth Road, SW18 1UQ), godz. 22:00 MOVIMIENTOS PRESENTS. Partytunes. Hootananny Brixton (95 Effra Rd, SW2 1DF), godz. 21:00

LIMEHOUSE LIZZY. Club. The Half Moon (93 Lower Richmond Rd, SW15 1EU), godz. 20:00

HOUSE CENTRAL - 2ND YEAR BIRTHDAY . Club. Industry LDN (2 Chesnut Rd, N17 9EN), godz. 22:00 TRUST WITH ANTHONY NAPLES + LAKUTI + WILL BANKHEAD. Club. The Laundry (2-18 Warburton Rd, E8 3FN), godz. 22:00

MIXMAG LIVE PRESENTS MK. Club. Village Underground (54 Holywell Ln, EC2A 3PQ), godz. 22:00 NONCLASSICAL BLOC FEAT NATHAN FAKE. Club. Bloc (Unit 3, 39 Autumn St, Hackney Wic, E3 2TT), godz. 22:00

UNLEASH: #9414, MARTIN BUTTRICH 20 YEAR TOUR WITH TIMO MAAS. Club. Oval Space (29-32 The Oval, E2 9DY), godz. 22:00 JAMIE T. Club. Alexandra Palace (Alexandra Palace Way, Wood Green., N22 7AY), godz. 18:00

BANDS, BURLESQUE BEATS. Partytunes. Bloomsbury Lanes (Tavistock Hotel, Bedford Way, WC1H 9EU), godz. 20:00

LOUD NOISE - DIGITAL MYSTIKZ. Club. Fire (South Lambeth Road, SW18 1UQ), godz. 22:00

ON THE 5TH DAY: AFFKT (SINCOPAT), DARLYN VLYS (GET PHYSICAL) . Club. The Qube Project (Victoria St, SW1E 5NE), godz. 23:00 THE PLAYGROUND PRESENTS CRYSTAL FIGHTERS (DJ), GROUNDISLAVA, LABYRINTH EAR. Club. Bloc (Unit 3, 39 Autumn St, Hackney Wic, E3 2TT), godz. 22:00

HAVIN IT 1ST BIRTHDAY PARTY WITH THE HOXTON WHORES & SHOVELL. Club. Brixton Jamm (261 Brixton Road, Brixton, SW9 6LH), godz. 22:00

CIRCUS: MATT TOLFREY, YOUSEF, ACID MONDAYS, KYDUS, DAVID GLASS, HARTWERK SHOWCASE. Club. Egg London (200 York Way, N7 9AP), godz. 23:00

EGG PRESENTS: MIGUEL CAMPBELL, KATE SIMKO, AIDAN LAVELLE. Club. Egg London (200 York Way, N7 9AP), godz. 23:00

REGRESSION SESSIONS - RETRO VIDEO GAMES SPECIAL. Club. Islington Metal Works (7 Torrens Street, EC1V 1NQ), godz. 22:00

FEELINGS WITH NICKY SIANO, BELL TOWERS, THE MENENDEZ BROTHERS. Club. Metropolis (234 Cambridge Heath Road, E9 2NN), godz. 21:00

GAISER (LIVE/AV), AMBIVALENT // FALSE LIGHT ALBUM TOUR. Club. Village Underground (54 Holywell Ln, EC2A 3PQ), godz. 23:00

SATURDAY SESSIONS S-MAN. Partytunes. Ministry of Sound (103 Gaunt Street, Elephant & Castle, SE1 6DP), godz. 23:00

XOYO LOVES. Club. Coronet Theatre (28 New Kent Road, SE1 6TJ), godz. 22:00 DESOLAT WITH LOCO DICE & GUTI, MARCEL FENGLER, KINK (LIVE). Club. Fabric (77a Charterhouse Street, EC1M 6HJ), godz. 23:00

FEVER 105 WITH LOVEBIRDS - 3 HOUR FUNK & DISCO SET. Club. Bussey Building (133 Rye Lane, SE15 4ST), godz. 22:00

HAVANA CALLING PRESENTS MUEVETE NOTTING HILL ARTS. Partytunes. Notting Hill Arts Club (21 Notting Hill Gate, Notting Hill, W11 3JQ), godz. 19:00 POLO DJ LUCK AND MC NEAT. Partytunes. Proud Camden (Horse Hospital, Stables Market, Chalk Farm Rd, NW1 8AH), godz. 20:00 THE SOUTH LONDON SOUL TRAIN P-FUNK SPECIAL WITH WO. Partytunes. The CLF Art Cafe (133 Rye Ln, Peckham, SE15 4ST), godz. 22:00

THE GALLERY PRES THE LABYRINTH - HENRY SAIZ. Partytunes. Ministry of Sound (103 Gaunt Street, Elephant & Castle, SE1 6DP), godz. 22:30

FRENCH EXPRESS. Club. XOYO (32-37 Cowper Street, EC2A 4AW), godz. 21:00

CARTULIS DAY // 5TH ANNIVERSARY WITH FRED P, ANTON ZAP, NAIL. Club. Crucifix Lane (7 - 9 Crucifix Lane, SE1 3JW), godz. 22:00

NO ARTIFICIAL COLOURS, CITIZEN,

SKA REGGAE CLUB COAST TO COAST CAMDEN. Partytunes. The Fiddler’s Elbow (1 Malden Road, Camden, NW5 3HS), godz. 22:00

64 ROZRYWKA KOWALSKI W nocy Kowalski wraca pijany do domu. Żona śpi, w sypialni jest zupełnie ciemno. Kowalski przez chwilę obija się o meble, w końcu zdenerwowany woła: - Zocha! Zacznij narzekać, bo nie mogę znaleźć łóżka!

zmęczona upada na ziemię. Mężczyzna do niej podbiega. - Dobra, rób ze mną, co chcesz - mówi blondynka. - Sama sobie rób, co chcesz. Ja się śpieszę na autobus.

U LEKARZA WARIACI Krzyczy jeden wariat na rynku: - Ludzie, Bóg mnie posłał! Krzyczy nagle drugi. - Wcale nie! Nikogo nie posyłałem!

Przychodzi mężczyzna do lekarza, a ten bada go przez godzinę, po czym rzuca jakiś fachowy termin. Mężczyzna niepewnie pyta: - Panie doktorze, to przejdzie? - Tak, na żonę i dzieci.

BLONDYNKA Blondynka idzie ulicą, odwraca się, patrzy, a za nią biegnie jakiś facet. Ona zaczyna także biec. Przerażona ucieka już długi czas. W końcu strasznie

TEŚCIOWA Mąż z żoną oglądają w telewizji horror. Na ekranie pojawia się straszny, ociekający krwią potwór.

- O matko! - krzyczy żona. - Teściowa? Faktycznie podobna.

- I jaki efekt? - Natychmiastowy, okradli nam magazyn.

MAJSTER Kilku robotników niesie fortepian na 10 piętro. Są już na 8 piętrze i nagle kierownik mówi do robotników: - Mam dwie wiadomości: dobrą i złą. Dobra jest taka, że zostały tylko 2 piętra, a zła, że pomyliłem bloki.

OGŁOSZENIE Dyrektor do sekretarki: - Czy dała pani ogłoszenie, że szukamy nocnego stróża? - Dałam.

ZAPALENI WĘDKARZE Zebranie koła wędkarskiego. Prezes mówi: - Panowie! Dwa lata temu na rozpoczęcie sezonu zabraliśmy 10 litrów wódki i ukradli nam wędki. Rok temu zabraliśmy 20 litrów wódki i ukradli nam autokar. Oczekuję propozycji na ten rok. Głos z sali: - Zabieramy 40 litrów wódki, nie bierzemy wędek i nie wysiadamy z autokaru!

Dowcipy pochodzą z serwisu www.kawaly.tja.pl

TAROCISTA BARTEK SPECJALNIE DLA CZYTELNIKÓW PANORAMY PRZYGOTOWUJE COTYGODNIOWY HOROSKOP. Tarocista Bartek jest członkiem Brytyjskiego Stowarzyszenia Tarocistów. Posiada bardzo bogate doświadczenie wróżbiarskie, w swojej pracy wykorzystuje karty tarota, kamienie runiczne i karty cygańskie, którymi nakreśla wydarzenia mające nadejść w przyszłości. W czasie seansu nie przepowiada jedynie przyszłości, ale pomaga też podjąć właściwe

BARAN Pojawi się przed Tobą wiele szans, by porzucić stare schematy i zacząć wszystko od nowa. Nie rozdrapuj starych ran, ale postaw na zdecydowane działania, które zapewnią Ci sukces i powodzenie. Niewykluczone, że zdobędziesz teraz autorytet i uznanie wśród tych, którzy dotychczas mało Cię cenili.

BYK Twój pesymizm może w negatywny sposób wpłynąć na toczące się sprawy, dlatego warto zmienić nastawienie. Choć najbliższe dni mogą nie należeć do najłatwiejszych, postaraj się nie tracić nadziei. Jeśli w pełni wykorzystasz swoje zdolności do radzenia sobie z trudnymi sprawami, szybko powróci upragniony spokój.

BLIŹNIĘTA Pora dokonać w swoim życiu pożądanych zmian. Zacznij inaczej dzielić czas pracy i wypoczynku, a zobaczysz, że wiele spraw zacznie się układać po Twojej myśli. Postaraj się o lepszą organizację, aby w pełni wykorzystać swój potencjał oraz możliwości. Takie działania zapewnią Ci dobre i trwałe efekty.

decyzje życiowe, co pozwala uniknąć pułapek losu. Zajmuje się także chiromancją, czyli wróżeniem z dłoni oraz numerologią. Swoje seanse wzbogaca przesłaniem z kart anielskich i wróżbą z fusów. Ukończył wydział dietetyki w szkole medycznej, interesuje się również rozwojem duchowym, medytacją oraz medycyną naturalną.

RAK Najbliższe dni upłyną Ci w miłej i beztroskiej atmosferze. Warto postawić na zabawę w gronie dawno niewidzianych znajomych. Nic tak skutecznie nie przywróci dobrego humoru i samopoczucia jak spotkanie bliskich Ci ludzi. Unikaj jednak wnikania w ich prywatne sprawy, gdyż niebawem możesz tego żałować.

LEW Stroń od wszelkich zagrożeń i pułapek, które mogą okazać się dla Ciebie w tym czasie bardzo poważne. Wystrzegaj się niebezpiecznych sytuacji i trzymaj się z dala od jakiegokolwiek ryzyka, aby uniknąć przykrych i niemiłych konsekwencji. Zachowanie należytej ostrożności pomoże Ci wyjść z opresji bez szwanku.

PANNA Próbujesz usilnie zatrzymać to, co już odeszło, przez co tracisz wiele energii. Nie ma sensu rozpaczać nad rozlanym mlekiem. Najwyższy czas zamknąć za sobą przeszłość i rozpocząć nowy etap w życiu. Postaraj się wyciągnąć właściwe dla siebie wnioski, aby nie powtórzyć tego samego błędu w przyszłości.

Bartek przyjmuje w Londynie, osobom spoza Londynu udziela także konsultacji telefonicznych po wcześniejszym umówieniu się na konkretny termin. Kontakt Oficjalna strona i nternetowa: www.tarocistalondyn.co.uk Nr tel.: 07800 870 483

WAGA W tym tygodniu będziesz w doskonałym nastroju. Wydarzenia będą się toczyć zgodnie z Twoim planem, a ludzie będą Ci przychylni. Czeka Cię zwycięstwo w sporze lub rozstrzygnięcie trudnej sprawy. Twoja cierpliwość i wiara wreszcie zostaną wynagrodzone. Wykorzystaj każdą okazję, by ulepszyć swoje życie.

SKORPION W żadnym wypadku nie poddawaj się nastrojowi jesiennej melancholii, gdyż zaprzepaścisz wyjątkowe szanse, jakie mogą pojawić się na horyzoncie. Zamiast nadmiernego analizowania Twojej przeszłości skup się lepiej na tym, co podsuwa Ci los. Jeśli wybierasz się w podróż, zachowaj ostrożność.

STRZELEC Wsparcie otoczenia będzie dla Ciebie bardzo pomocne w finalizowaniu rozpoczętych wcześniej projektów. Pamiętaj jednak, że ostateczny efekt w dużej mierze zależy przede wszystkim od Twoich poczynań. Nie spychaj odpowiedzialności na innych, ale rzetelnie wywiązuj się z powierzonych Ci obowiązków.

KOZIOROŻEC Natłok wydarzeń w nadchodzących dniach może wywołać spadek energii i nieco gorsze samopoczucie. Koniecznie zadbaj o właściwy wypoczynek. Warto w tym czasie odłożyć na bok wszelkie dodatkowe zobowiązania i skupić się jedynie na tym, co najważniejsze. Taka postawa pozwoli uniknąć wielu nieprzyjemności.

WODNIK Najważniejsze w najbliższych dniach mogą okazać się sprawy rodzinne. Ktoś z najbliższego otoczenia może potrzebować Twojej pomocy i wsparcia. Choć sytuacja może być trudna i skomplikowana, nie panikuj. Zachowanie trzeźwego umysłu i rozwaga w działaniu pozwolą skutecznie ze wszystkim się uporać.

RYBY Sukces jest teraz na wyciągnięcie ręki. Zrób wszystko co w Twojej mocy, aby zrealizować wcześniej wyznaczone sobie cele. Nie zwlekaj z podjęciem decyzji, gdyż taka postawa spowoduje niepotrzebne opóźnienia. Działaj spontanicznie i nie obawiaj się niepowodzeń, a wszystko doskonale się ułoży.

Zdrowie i Uroda

&RYZJER PAZNOKCIE SOLARIUM PONÂ&#x2020;PT Â&#x2020; SOB Â&#x2020; TEL (IGH 2OAD ,EYTONSTONE OBOK BANKU .ATWEST % !*

F saĹź

api

r jote

Dyplomowany fizjoterapeuta z 16-letnim doĹ&#x203A;wiadczeniem proponuje:

â&#x20AC;˘ masaĹź leczniczy â&#x20AC;˘ relaksacyjny â&#x20AC;˘ elektroterapiÄ&#x2122; â&#x20AC;˘ tens â&#x20AC;˘ diadynamik â&#x20AC;˘ galwanizacjÄ&#x2122; â&#x20AC;˘ ultradĹşwiÄ&#x2122;ki â&#x20AC;˘ elektrostymulacjÄ&#x2122; â&#x20AC;˘ masaĹź podciĹ&#x203A;nieniowy

MichaĹ&#x201A; Mob: 07851752954 Home: 02089032147

Zajmujemy siÄ&#x2122; ortodoncjÄ&#x2026; od 1986 roku i jesteĹ&#x203A;my przekonani Ĺźe FASTBRACES jest najlepszym szybkim systemem ortodoncyjnim obecnie na rynku NOWA TECHNOLOGIA FASTBRACES DA CI PROSTE ZÄ&#x2DC;BY W POĹ OWIE CZASU! ZGĹ OĹ&#x161; SIÄ&#x2DC; DZISIAJ NA BEZPĹ ATNÄ&#x201E; KONSULTACJÄ&#x2DC; ZADZWOĹ&#x192; I UMĂ&#x201C;W SIÄ&#x2DC; NA WIZYTÄ&#x2DC; PIOTR LASKOWSKI 02088406020 1 piÄ&#x2122;tro, 151-153 Uxbridge Road West Ealing, London W13 9AU WWW.EALINGSMILES.CO.UK

FRYJZERKA Wysoko wykwalifikowana fryzjerka z ponad 25-letnim miÄ&#x2122;dzynarodowym doĹ&#x203A;wiadczeniem

Kosmetyki Clochee nie tylko bÄ&#x2122;dÄ&#x2026; piÄ&#x2122;knie wyglÄ&#x2026;daĹ&#x201A;y na pĂłĹ&#x201A;ce w twojej Ĺ&#x201A;azience, ale teĹź otulÄ&#x2026; Twoje ciaĹ&#x201A;o delikatnym aromatem, odpowiednio nawilĹźÄ&#x2026;, wygĹ&#x201A;adzÄ&#x2026; i zniwelujÄ&#x2026; oznaki starzenia siÄ&#x2122; skĂłry.

ZATEM DAJ SIÄ&#x2DC; SKUSIÄ&#x2020; I POZNAJ NAS OD Ĺ&#x161;RODKA. www.staybeauty.co.uk www.stores.ebay.co.uk/bio-nat /pages/E-Edmar/263571783769701

â&#x20AC;˘ rĂłĹźne techniki, strzyĹźenia, koloryzacji, pasemkach, balejaĹźu, Ombre â&#x20AC;˘ uczesania Ĺ&#x203A;lubne i okazyjne â&#x20AC;˘ henna i depilacja brwi â&#x20AC;˘ UĹźywam produktĂłw Loreal oraz Wella. Pracuje na Gants hill - East London Zapraszam na darmowa konsultacje, zapewniam bardzo dobre samopoczucie, peĹ&#x201A;ne zaufanie oraz satysfakcje klienta.

Violetta 07912601859

Prawo/Finanse

JZ NI E TA

% 10 R TĄ

MĄ LA EK

• KSIĘGOWOŚĆ - Profesjonalne rozliczenia: Self Employed, Tax Return, Vat, Ltd, CIS, Lista Plac, P45, P60. • KARTY CSCS - testy, egzamin w j. polskim, kartę CSCS dostosowujemy do Twoich potrzeb - obsługujemy całe UK • TŁUMACZENIA - Zwykłe / Przysięgłe / Certyfikowane Kontakt: 02035 981 675 • BENEFITY - Housing Benefit, Child Benefit, Pension Credit itp. E-mail: info@polstar.org.uk • REZYDENTURA / OBYWATELSTWO • ODSZKODOWANIA www.polstar.org.uk • „SZYBKI START” – konta bankowe, NIN, wym. prawa jazdy, EKUZ

PolstarLondyn

Pon - Pt 10-19, Sobota 10:30-17, Niedziela 12-17

7//$ '2%%. - Biuro doradztwa i księgowości PolStar 142 High Road, N22 6EB (OBOK POLSKIEGO SKLEPU)

HOXTONS S O L I C I T O R S

Kancelaria prawna zapewniająca usługi w zakresie:

rozwodów prawa najemcy i wynajmującego kupna/sprzedaży nieruchomości i dzierżawy sklepów spraw cywilnych, odzyskiwania długów Kontakt: Bożena Tel: 0208 523 7841, 07951 210 002

Email: bozena@hoxtons.com 159A Station Road, Chingford, London E4 6AG

Regulated by Solicitors Regulation Authority SRA No 324531

Polski Prawnik w The Roland Partnership

Odszkodowania z tytułu uszczerbku na zdrowiu spowodowanym: Niewłaściwą opieką medyczną w wyniku: Błędnej diagnozy; Odmowy leczenia; Niewłaściwej formy leczenia lub zlekceważenia objawów; Zaniedbania w kwestii podstawowych potrzeb pacjenta; Niewystarczających badań i testów; Braku ostrzeżenia o podejmowanym przez pacjenta ryzyku w trakcie leczenia Wypadkiem w pracy, na drodze bądź w miejscach publicznych Zadzwoń: 01244 659 404 Email: ingrid.bialozynska@therolandpartnership.co.uk www.therolandpartnership.com

Ingrid Białożyńska

OPTIMAL DIRECT INSURANCE COMPANY

z nami jeździsz najtaniej

UBEZPIECZENIA Kup tanie ubezpieczenie i odbierz prezent! t t t t

10% taniej przez internet gwarancja pomocy w 30 minut obsługa klienta od 8.00 do 18.30 taniej nawet o £132

t Samochodów osobowych t Samochodów dostawczych t Motocykli

Wejdź na: www.optimaldirect.co.uk

Miałeś wypadek w miejscu publicznym? Należy Ci się odszkodowanie!

Patrick Gordon

Wracałam nocą z klubu, kiedy na pasach potrąciła mnie taksówka.

Miałeś wypadek w miejscu publicznym? Należy Ci się odszkodowanie!

Patrick Gordon

Podczas deszczowego poranka w tył mojego samochodu uderzyła ciężarówka.

Marta, potrącona na pasach £18 966 odszkodowania

Adam, wypadek samochodowy £15 963 odszkodowania

Zadzwoń do polskiego departamentu:

020 3318 4626

POLSKA – ANGLIA – POLSKA BEZPIECZEŃSTWO I WYGODA

KI PACZ 0 od £2

Transport/Paczki

PRZEWÓZ OSÓB i PACZEK

WYJAZDY Z POLSKI:

ŚRODA, PIĄTEK, SOBOTA WYJAZDY Z ANGLII:

PONIEDZIAŁEK, PIĄTEK, NIEDZIELA Polska

Anglia

+48 604 871 806 +44 7542 631 514 info@polska-angliaprzewozy.pl www.polska-angliaprzewozy.pl /polskaangliaprzewozy PRZEWÓZ OSÓB I PACZEK

Transport/Paczki

53"/41035 1"$;&, t 503&# 8"-*;&, t 803,»8 t "(% 357 t .0503»8 t 308&3»8 8 0'&3$*& ,"350/: t 5"ƴ.: ,-&+Ƌ$& t '0-*& 453&5$)

t PACZKA DO 10KG - £10 t PACZKA DO 30KG - £15 WYMIARY A+B+C=175CM

t PALETY, PRZEPROWADZKI OD £150 t OPŁATA ZA PRZYJAZD £5

Promocja nie dotyczy paczek poniżej 10 kg

WYMIARY A+B+C=150CM

Anglia 075 963 04949 Polska 032 746 0092 %0 8"-*;&, 503&# 1",6/,»8 %0-*$;".: b Do przesyłek z Polski proszę doliczyc £5

Bus KOTWICA

PRZEWÓZ OSÓB I BAGAŻY

DOJAZD DO DOMU KLIENTA PRZEPROWADZKI PRZEWÓZ PACZEK, TOWARÓW, QUADÓW TRANSPORT AUT NA LAWECIE REALIZUJEMY INDYWIDUALNE ZAMÓWIENIA WYJAZD ZP CZWARTE OLSKI K-PIĄTEK TEL. POLSKA pon-pt: 693 695 662 787 552 727

TEL. ANGLIA

WYJAZD Z ANGLII NIEDZIEL A

sob-niedz: 0044 079 26 875 113 0044 075 94 078 584

www.zbyszektrans.pl e-mail: wiola209@vp.pl 68

POLSKA - ANGLIA - POLSKA

POLSKA – ANGLIA – POLSKA Przewóz osób i przesyłek

Paczka do 20kg - £20

Z kartą stałego klienta co piąta paczka do 20kg GRATIS!*

t Przeprowadzki z i do kraju t Transport motocykli i aut na lawetach Obsługiwane miasta: Londyn, Luton, Slough, Reading, Guildford i okolice e-mail: buskotwica@wp.pl

Kontakt w Anglii 079 77552018 075 95644529 Tel. Polska: 0048158443364 0048158443185 Kom: +48 (0) 601494177 (0) 604530783 *(w kartonie)

Przy stałej współpracy biznesowej możliwość uzyskania indywidualnej oferty.

POLSKA-ANGLIA-POLSKA • Przewóz motocykli, quadów, rowerów, sprzętu elektronicznego, mebli, art. spożywczych i przemysłowych. • Termin realizacji 3 dni robocze. • Odbiór z adresu. • Obsługujemy całą Polskę.

• Paczki do 15kg

- £18

Transport/Paczki Transport/Paczki Tr rTransport/Paczki o

USŁUGI KURIERSKIE

• Paczki do 20kg

- £20

• Paczki do 30kg

- £22

0752 650 6056 Zapraszamy na naszą stronę: biuro@uslugikurierskie.co.uk www.uslugikurierskie.co.uk

Polska - Anglia Przewóz osób i paczek

Transport/Paczki

K&K ŻURAWSCY

Polska/Anglia paczki, przesyłki przewóz quadów, motorów, skuterów, rowerów przeprowadzki

Przewóz osób i rzeczy +44 754 414 79 85 +48 601 473 925

www.transporter.elk.pl

Przewóz paczek Przewóz osób Transport aut, motocykli, quadów Kompleksowe przeprowadzki Transport zwierząt Zaopatrzenie sklepów

Tel. 0770-637-4131, +48 792-663-005 anglia@przewozyzurawscy.pl, www.przewozyzurawscy.pl

Paczki: Polska-Anglia Anglia -Polska

DO 20 k g = £ 20

Świadczymy również usługi w zakresie: Przeprowadzki, przewóz motocykli oraz innych towarów handlowych.

Również transport ciężarowy 24 tony

tel./fax: 0208 4283 288, mob: 07951957573 82 Gosforth Lane, South Oxhey, Watford, WD19 7AZ www.polandexpress.eu

KA SK NGLIA-POLS AN A IA L NG A OLSKA-A PO

JOJJOTRAN NS

PRZEWÓZii ppaacczzeekk oossóóbb

do 25kg-£20 do 30kg-£25 do 35kg-£30

tel. +48 501 211 452

tel. +44 785 664 66 47

+48 502 740 634

+44 793 455 47 87

Zapewniamy: przewóz paczek przeprowadzki transport motocykli, quadów

Jesteśmy z Wami już 7 lat

1S[FTZ LJ 6, 1PMTLB

Bez ukrytych opłat

£20 = 20kg Odbiór z domu klienta 7 dni w tygodniu Odbiór z domu klienta 7 dni w tygodniu

Przeprowadzki, ładunki handlowe Motory już od £100 Auta już od £300

Ubezpieczenie UbezpieczenieGRATIS GRATIS RABATY RABATYdla dlastałych stałychKlientów Klientów

Tel. 07967742654, 02085560053

www.bluefenix.co.uk e-mail: office@bluefenix.co.uk Unit 1 & 2, Fairways Business Park Lammas Road, London E10 7QB

odbiór klienta z miejsca zamieszkania dowóz pod wskazany adres miłą i fachową obsługę niskie ceny

ANGLIA - POLSKA - ANGLIA NAJTAŃSZY TRANSPORT I PRZEPROWADZKI MONIKA-TRANS 4RANSPORT NASZ PASJ

Przeprowadzki od

£170 PRZEPROWADZKI PRZEWÓZ MEBLI PRZESYŁKI

TRANSPORT TOWARÓW od

MONIKA-TRANS www.monika-trans.eu info@monika-trans.eu

65 /

Paczki STANDARDOWE* - 20£ (Londyn i okolice)

p kg

PACZKA do 30 kg od

£19,99 SPRZĘT RTV, AGD MOTORY, QUADY PALETY

*wymiary paczki standardowej podane na www

PL - tel. +48 510953097 UK - tel. 07982329768 UK - tel. 07766324877

53&-" 53"/41035

079-48-51-00-90

0'&36+Â¤ 64}6(* 8 ;",3&4*& p 13;&1308"%;,* p 53"/41035 /" 5&3&/*& 4-06() 0,0-*$ * $"}&+ "/(-** p 64}6(* ,63*&34,*& 5:-,0 /" 5&3&/*& 4-06() * 0,0-*$ $&/: 645"-"/& 4 */%:8*%6"-/*& 8 ;"-&Â&#x2030;/04$* 0% }"%6/,6 * 53"4: ;"13"4;". %0 841Â}13"$:

Transport/Paczki

BINGO Przeprowadzki

."3*64;

TRANSPORT NA LOTNISKA

PRZEPROWADZKI

LONDYN 24/7

Londyn wschodni na Stansted: Po ÂŁ15 od pierwszych dwĂłch osĂłb z tego samego adresu, kaĹźda kolejna ÂŁ10!

Dowolna lokalizacja w Londynie - wszystkie lotniska Londyn: Pierwsza osoba ÂŁ33, kaĹźda kolejna z tego samego adresu ÂŁ6!

Ryszard: 07928389975

NISKIE CENY

MON - FRI 8 AM TO 8 PM SAT 9 AM TO 6 PM 10 AM TO 4 PM SUN 07947780509 07933103019

CONTACT@LETSMOVEREMOVALS.CO.UK WWW.LETSMOVEREMOVALS.CO.UK

- PRZEPROWADZKI (DUĹťY VAN) - WYWĂ&#x201C;Z Ĺ&#x161;MIECI - PRZEWOZY NA LOTNISKA (DZIEWIÄ&#x2DC;CIOOSOBOWY VAN)

CALL 07749174695

info@removals-easy.co.uk

www.removals-easy.co.uk

PrzewĂłz: t PTĂ&#x2DC;C t QS[FTZÂ&#x2019;FL t NBUFSJBÂ&#x2019;Ă&#x2DC;X CVEPXMBOZDI t NPUPDZLMJ t NFCMJ t BVU OB MBXFDJF

Przy wysyĹ&#x201A;ce 2 paczek, trzecia GRATIS. *dotyczy odbioru ma terenie Londynu, promocja od 1-31 paĹşdziernika

Przewozimy motory, rowery, quady, sprzet rtv/agd

SKUP

SAMOCHODĂ&#x201C;W t Skupujemy wszystkie auta osobowe i vany t ZĹ&#x201A;omowanie pojazdĂłw t ZaĹ&#x201A;atwiamy formalnosci DVLA

Transport MiÄ&#x2122;dzynarodowy tel 601 731 222 E-mail autoslawek65@wp.pl www.autoslawek.pl

fenixcars@hotmail.com tel.

07595316349 07849001065

M 0 in 67 iC 18 ab 4U

Transport/Paczki/Auto-Moto

Zapraszamy do skorzystania z naszej oferty transportu Aut Osobowych, SkuterĂłw, QuadĂłw, MotorĂłw na trasie Polska-Anglia lub Anglia-Polska. Na rynku transportowym dziaĹ&#x201A;amy juĹź kilka lat a taborem jakim dysponujemy to samochody marki LOHR, jednorazowo moĹźemy zaĹ&#x201A;adowaÄ&#x2021; od jednego do dziewiÄ&#x2122;ciu samochodĂłw osobowych.

POKOJE I MIESZKANIA DO WYNAJÄ&#x2DC;CIA W LONDYNIE! WEJDĹš NA STREFA.CO.UK TYSIÄ&#x201E;CE OFERT DLA POLAKĂ&#x201C;W W UK!

SZUKASZ PRACY?

NAJWIÄ&#x2DC;KSZY WYBĂ&#x201C;R OFERT NA STREFA.CO.UK

UĹťYWANE SAMOCHODY NA SPRZEDAĹť

ZNAJDZIESZ NA STREFA.CO.UK

Kursy i szkolenia

O G Ĺ O SZENIA

OGĹ OSZENIA

O N L I N E

U NAS OGĹ ASZASZ SIÄ&#x2DC; ZA FREE!

Mont Rose College ma zaszczyt poinformowaÄ&#x2021;, Ĺźe od wrzeĹ&#x203A;nia 2014 otwiera nowy budynek kolegium, ktĂłre znajduje siÄ&#x2122; w Ilford â&#x20AC;&#x201C; miejsce jest Ĺ&#x203A;wietnie skomunikowane z centrum. Nasi uczniowie bÄ&#x2122;dÄ&#x2026; mieli przyjemnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; uczyÄ&#x2021; siÄ&#x2122; w komfortowych warunkach, zgodnych z wysokimi standardami i wymogami Ĺ&#x203A;rodowiska uczenia siÄ&#x2122; w nowoczesnej edukacji. Zapewniamy najlepszÄ&#x2026; edukacjÄ&#x2122; dla naszych studentĂłw. Nasza Uczelnia jest w peĹ&#x201A;ni uznawana przez wĹ&#x201A;adze oĹ&#x203A;wiatowe w Wielkiej Brytanii. JesteĹ&#x203A;my dumni z tego, Ĺźe nasze kwalifikacje sÄ&#x2026; uznawane na caĹ&#x201A;ym Ĺ&#x203A;wiecie. Oferujemy nasze programy szkoleniowe rĂłwnieĹź w niepeĹ&#x201A;nym wymiarze godzin, co pozwala studentom na kontynuowanie pracy podczas nauki i zdobywania kwalifikacji w Wielkiej Brytanii.

Nasze programy sÄ&#x2026; w peĹ&#x201A;ni finansowane przez Student Loan Company.

Teraz moĹźesz zarejestrowaÄ&#x2021; siÄ&#x2122; jako kandydat w jednej ze specjalnoĹ&#x203A;ci od wrzeĹ&#x203A;nia: t t t

%ZQMPN #VTJOFTT .BSLFUJOH )POE )PTQJUBMJUZ .BOBHFNFOU )PUFM J 3FTUBVSBDKB

,TJÇ&#x2014;HPXPÇ´Ç&#x17D; )POE

Ć&#x2039; */%: 8*%6"-/*& *$) /"4;:$) ,634Âť8 4 130(3".: 84;:45, ;: .0(Ć&#x2039; -*$;:Ć? Âť3 ,5 Âť8 &/5 ;&# 456% %01"408"/& %0 1053 05"$+& & * % 408 "/ $*& '*/ /" %0%"5,08& 841"3

EdukujÄ&#x2026;c siÄ&#x2122; u nas staniesz siÄ&#x2122; niezaleĹźny oraz wyszkolisz kilka najwaĹźniejszych cech â&#x20AC;&#x201C; kreatywnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; i przywĂłdztwo. /*& ;8-&,"+ * ;"3&+&4536+ 4*Ć&#x2013; /" .0/5 304& $0--&(& Ĺą -0/%0/ +&Ć´-* 13"$6+&4; .0Ç&#x2C6;&4; 4,03;:45"Ć? ; /"4;:$) ,634Âť8 8 /*&1&Â&#x152;/:. 8:.*"3;& (0%;*/

ONLINE

Tel: 02085565009, E-mail: info@mrcollege.ac.uk, Adres: 267 Cranbrook Road, Ilford, Essex, IG1 4TG www.mrcollege.ac.uk

JeĹ&#x203A;li sÄ&#x2026; PaĹ&#x201E;stwo zainteresowani naszymi kursami, prosimy wysĹ&#x201A;aÄ&#x2021; wiadomoĹ&#x203A;Ä&#x2021; 5", na 07944660472 Napisz do nas lub zadzwoĹ&#x201E; po wiÄ&#x2122;cej informacji.

Szkoła Języka Angielskiego

50% znizki na kursy angielskiego- przy zapisie na conajmniej 3 miesiace

angielsku? Czy wstydzisz sie mowic po e angielskiego od podstaw? Potrzebujesz rozpoczac nauk pomoc. tym w Jestesmy tutaj, zeby Ci

IEGO

KURSY JEZYKA ANGIELSK

rekach Twoja przyszlosc w Twoich

103-105 Greenford Road, Harrow, HA1 3QF www.kkcl.org.uk | info@kkcl.org.uk

KURSY ELEKTRYCZNE

4x s zy 4x t bciej anie j

Tylko lko br brytyjscy ytyjs nauczyciele

Kursy i szkolenia

(Polska Infolinia) TEL: 020 8869 0910 Warsztaty Przygotowania do Zycia i Pracy w UK-darmowe dla uczniow naszej szkoly

Kursy od d £90 za cztery tygodnie 30% zniżżki na autobusyy i metra Skorzysttajj z da darmowej lekcji próbnej Znajdujemy się w pobliżu POSK K-u

Weekendowe kursy elektryczne w Londynie i Birmingham. Ucz siê po polsku od doœwiadczonych inspektorów NICEIC

078 0123 0123

Mówimy po polsku

24 Chiswick High Road, London W4 1TE Stacja metra: Stamford Brook (linia District)

tel. 020 8995 8772; fax 020 8995 7363 info@speakeasyschool.co.uk

www.wilmowski.com

naucz sie jezdzic z

Szkolenia na uprawnienia GAZOWE i ELEKTRYCZNE w Londynie (Gas Safe Engineer, 17th Edition, Inspection and Testing)

www.speakeasyschool.co.uk

no 30 ra em d 9. o or z y s c Kur wie 1.30 s wieczodo 2 ur 0) tni k 21.3 (osta 19.30 y w ro

Doświadczeni Instruktorzy

CJA! OMO jne A PR wakacy

y N Najniższe ceny ACYJ na kurs gółów WAK, niższe cenwy ięcej szcze Polscy instruktorzy e Now woń po Kursy weekendowe Zadz Płatność ratalna Gwarancja ukończenia kursu

Tel: 07587218899 www.kursyzawodowe.co.uk

Zniżki przy bloku lekcji Wypożyczanie samochodu na egzamin Egzaminy po polsku w tylko do 6 kwietnia 2014! c na egzaminie charakterze tlumacza Jazdy doszkalające Zarezerwuj lekcje już teraz!

ond on Tomek Tomek 0753 222 93 93 0753 222 93 93 Sławek 0781 631 35 39

Profesjonalna sjonalna instalacja

anie anten n tv polskiej i ustawianie sk kiej ej i angielskiej

Gotowe zestawy na umowę rok założenia 2004r. Telewizja na kartę Montaż i serwis Masz problem z montażem, Wymiana dekoderów ustawieniem anteny? Zadzwoń! Multiroom Gwarancja i precyzja Aneksy do umów Wysyłka całe UK Firma z wieloletnim doświadczeniem ZAPRASZAMY DO SKLEPU 19 Finchey Lane Przemysław Zając Hendon NW4 1BN, Londyn pn.-sb. 10.00-18.00, nd. 11.00-15.00

mob. 07779631401 tel. 02082033162 tel. ,02089592064 e-mail: info@polskatelewizja.co.uk mob. 07779631401 www.polskatelewizja.co.uk e-mail: pzajac@btinternet.com Przemysław Zając

Najtańsza sza tv wy bez umowy Kontrakty kty kt ty Aneksy Multiroom om o m Dekodery ry ry Piloty

Tv Sat

Zostañ elektrykiem w Wielkiej Brytanii

17th edition C&G 2382 Domestic Part P NICEIC Inspection and Testing Elektryk pocz¹tkuj¹cy PAT Testing

ROBERT

07931420954

Tv Sat

Zestaw

y na ka

TELEWIZJA SATELITARNA rtÄ&#x2122; i ko

3montaĹź 3ustawienia 3serwis 3zestawy sat P o l s k a

Te l e w i z j a

ntrakt

NAZIEMNA INTERNETOWA

Andrzej 07840650509 Sawicki 07423602647

S a t e l i t a r n a

Profesjonalny montaĹź

i ustawienia anten satelitarnych

SprzedaĹź caĹ&#x201A;ych zestawĂłw

oraz akcesorii do odbioru telewizji satelitarnej: Cyfra +, Cyfrowy Polsat, Telewizja n

SERWIS 24 NA DOBÄ&#x2DC; â&#x20AC;˘ CAĹ Y LONDYN I OKOLICE PRZEMYSĹ AW

07725977203, 07902002757

Fabr Fa b ykkaR aReklamy.co.uk www. ww ww.Fabryka ww. FabrykaReklamy FabrykaR

ANTENY SATELITARNE

specjalnie dla CIEBIE

TYLKO TERAZ

5000 5 000

za jedyne

ÂŁ8 844

ÂŁ

MontaĹź, profesjonalne ustawienie sygnaĹ&#x201A;u, akcesoria, piloty, monoblocki, DISEC, Polskie zestawy NC+ Smart HD, Polsat Cyfrowy, Telewizja Internetowa (bez anteny satelitarnej) MontaĹź anten Freeview (naziemne) oraz Sky.

kolorowe, fo kolorowe format A6 (jak pocztĂłwka)

ULOTKI od ÂŁ40 Íť WIZYTĂ&#x201C;WKI od ÂŁ35 Íť PLAKATY od ÂŁ8 Íť STRONY WWW od ÂŁ100 Íť FOTOGRAFIA REKLAMOWA Íť MAGNESY NA VANY od ÂŁ49/mkw Íť KOSZULKI Z NADRUKAMI od ÂŁ8 Íť BANERY NA RUSZTOWANIA od ÂŁ29/mkw

WywĂłz Ĺ&#x203A;mieci

tel.

075 40 37 16 93 | email info@FabrykaReklamy.co.uk

TRANSP

Tanio, szybko i fachowo !!! 9 lat doĹ&#x203A;wiadczenia

Mariusz Domaradzki

07523486296

L ONE LTD

WYWĂ&#x201C;Z Ĺ&#x161;MIECI RUBBISH CLEARANCE SKIP HIRE

5&- t

PĹ&#x201A;atnoĹ&#x203A;c gotĂłwkÄ&#x2026; lub kartÄ&#x2026;

Wywóz śmieci

THE RUBBISH GUYS 07443600080, 07443600090 rubbishguys@hotmail.com

WYWÓZ ŚMIECI:

1) 2) 3) 4)

Budowlanych Ogrodowych Biurowych Z garażu

Na terenie całego Londynu 24/7 Vany do 16 YRD

HOOK LOADER 12T IDEALNY DO WYWOZU ZIEMI I GRUZU

t: 020 8965 6086 m: info@hawklondon.co.uk

www.hawklondon.co.uk

Ciężarówki 3,5t i 7,5t Hook Loader 12 ton ze ściąganym kontenerem

Do każdego załadunku 50 worków budowlanych gratis!

WYWÓZ ŚMIECI • • • • •

BUDOWLANYCH OGRODOWYCH GRUZU ZIEMI POMOC KIEROWCY PRZY ZAŁADUNKU

KONKURENCYJNE CENY 07916122268

WWW.RUBBISH-MASTER.CO.UK

LICENCJONOWANY WYWÓZ ŚMIECI: » Budowlanych » Domowych / Hotelowych / Biurowych / Sklepowych » Ogrodowych (Gruz / Ziemia / Drewno) » Śmieci komercyjne » Zużyte meble » Garażowych

NAJLEPSZE CENY ZNIŻKI DLA STAŁYCH KLIENTÓW 24h/7 DNI W TYGODNIU

075 14 71 53 02 075 14 71 53 08

info@rubbishhunters.co.uk www.rubbishhunters.co.uk

7.5 TON WYWÓZ ODPADÓW / WYNAJEM SKIPÓW WYWÓZ ODPADÓW

080000886887

Budownictwo

OPEN 7 DAYS A WEEK Zapewniamy kompleksową obsługę w zakresie produkcji i dostaw wyrobów zbrojarskich na duże projekty oraz realizację małych indywidualnych zamówień.

Siatki zbrojeniowe Pręty zbrojeniowe Stal prefabrykowana

A.J. METAL WORK LTD UNIT 35 THAMES INDUSTRIAL ESTATE PRINCESS MARGARET ROAD RM18 8RH EAST TILBURY

mob. 07913345654 tel. 01375767072 email: aj.metalzone@gmail.com

www.maxshelfonline.com info@maxshelf.com

Skup złomu •dojazd do klienta •skupujemy każdą ilość •klient jest dla nas najważniejszy •ważymy tylko na wagach elektronicznych

*Zastrzegamy możliwość zmiany ceny z racji wahań kwot surowców na giełdach

KLIENTÓWD DLA STAŁYCH AR CZ E M ASTE RC KA RT Y PŁ AT

U NAS ZREALIZUJESZ WYSTAWIONY PRZEZ NAS CZEK

NAJWIĘKSZY W LONDYNIE

SKUP ZŁOMU

I METALI KOLOROWYCH

PRZEBIJEMY KAŻDEGO, ZAWSZE DAMY NAJLEPSZĄ CENĘ, DZWOŃCIE DO NAS

NASZE CENY

PŁACIMY NAJWYŻSZE CENY!!! • dojazd do klienta • skupujemy każdą ilość • klient jest dla nas najważniejszy • ważymy tylko na wagach elektronicznych • Kupujemy wszystkie auta!!! • Załatwiamy wszystkie formalności DVLA!!! • Obsługujemy całe UK!!!

miedź mosiądz kable ołów aluminium nierdzewka złom stalowy tel. kom.: Magda

*Podana cena może ulec zmianie w zależnosci od notowań giełdowych danego surowca

£3.50 - £4.30 £2.00 - £2.60 £0.90 - £2.40 £0.70 - £1.10 £0.50 - £1.10 £0.50 - £0.90 £60-120/tona

07923689202

Skup zĹ&#x201A;omu

Dojazd do klienta. Kupujemy kaĹźdÄ&#x2026; iloĹ&#x203A;Ä&#x2021; WaĹźymy na wagach elektronicznych

MiedĹş.......................... ÂŁ3.40-ÂŁ4.40 MosiÄ&#x2026;dz...................... ÂŁ2.00-ÂŁ2.60 OĹ&#x201A;Ăłw........................... ÂŁ0.80-ÂŁ1.20 Aluminium................. ÂŁ0.50-ÂŁ1.20 Kable........................... ÂŁ0.90-ÂŁ2.50 Stal nierdzewna......... ÂŁ0.60-ÂŁ1.00 ZĹ&#x201A;om stalowy (tona)........ ÂŁ80-ÂŁ100

SKUP ZĹ OMU MiedĹş 3,50-4,30 MosiÄ&#x2026;dz 2,00-2,60 Kabel 0,90-2,40 OĹ&#x201A;Ăłw 0,80-1,20 Aluminium 0,50-1,10 Nierdzewna 0,60-0,90 ZĹ&#x201A;om stalowy 110 tona Dojazd do klienta, skupujemy kaĹźdÄ&#x2026; iloĹ&#x203A;Ä&#x2021;, waĹźymy wagami elektronicznymi.

07500522545 78

SKUP ZĹ OMU .JFEy Â&#x2021; .PTJÂ&#x201C;E[ Â&#x2021;

,BCFM Â&#x2021; 0Â?Ă?X Â&#x2021; "MVNJOJVN Â&#x2021; /JFSE[FXOB Â&#x2021; ;Â?PN TUBMPXZ UPOB Dojazd Do Klienta, Skupujemy KaĹźdÄ&#x2026; IloĹ&#x203A;Ä&#x2021;, WaĹźymy Wagami Elektronicznymi.

Skup złomu U SKUP ZŁOM I METALI CH KOLOROWY

CENY NAJLEPSZE BSŁUGA I SZYBKA O

Skup stali i metali kolorowych zaprasza do współpracy SKUPUJEMY WSZYSTKIE METALE KOLOROWE: t .*&%Ǉ t t .04*Ƌ%; t t ,"#-& t t 0 »8 t t "-6.*/*6. &5$ t

Przy dużych ilościach stali podstawiamy kontener. Oferujemy zawsze najwyższe ceny które prosimy ustalać podczas zamawiania transportu. Zapraszamy do korzystania z naszych usług.

tel. 0751 151 66 55 0751 129 33 63 NIE DAJ SIĘ WYPRZEDZIĆ KONKURENCJI

KUP TAKĄ REKLAMĘ JUŻ DZIŚ! Zadzwoń tel. 020 3026 6550

e-mail: demolitionrecyclingltd@gmail.com ceny metali ustalane wskaźnikiem giełdy

Sklepy

HURTOWNIA WĘDLIN I MIĘSA „JOANNA” 2000 pozycji w ciągłej sprzedaży Doświadczenie w handlu zagranicznym Wysoka jakość realizowanych zamówień Atrakcyjne ceny, lokalizacja oraz pomoc w organizacji dostaw Kompleksowa realizacja zamówień dla hurtowni i sklepów

Zapraszamy do współpracy

7YBIERZ NUMER DOSTÃPOWY PO US YSZENIU OPERATORA WYBIERZ NU MER DOCELOWY Z MIÃDZYNARODOWYM PREFIXEM I ZAKOÊCZ

.A KOMÌRKÃ P MIN .A STACJONARNY P MIN

Inne

Szczecin, ul. Letnia 12 tel. +48 601 588 558 fax +48 91 469 44 42 fhjoanna@gmail.com www.joanna.szczecin.pl

$ZWOÊ TANIO DO 0OLSKI ZE STACJONARNEGO

Terms & Conditions: Ask the bill payer’s permission before using the service. Calls are charged per minute & include VAT. Charges apply from the moment of connection. The charge is incurred even if the destination number is engaged or the call is not answered. Please replace the handset after a short period if the calls are engaged or unanswered. BT call setup fee applies. Cost of calls from non BT operators & mobiles may vary. Check with your operator. Rates are subject to change without prior notice. Prices correct at 11.07.13. Service provider: Auracall Ltd. Helpline: 0208 497 4622.

Tygodnik

Poszukuje kierowcy do rozwożenia prasy w Londynie Informacje na temat pracy dostępne pod numerem

075 8147 0063 (Robert)

Drobne

•Praca w ciągu dnia •Musisz mieć własny samochód van

Mieszkanie wynajmę NAJWIĘCEJ POKOI DO WYNAJĘCIA NA WWW.STREFA.CO.UK AAA. Ogłoszenia drobne przez internet za darmo. Zamieść bezpłatnie ogłoszenie w Panoramie i online: www.polacy.co.uk/ogloszenia.

LEYTON. Dla jednej osoby, wynajmę pokój 2-osobowy w cichym, przyjaznym domu z ogrodem. Dostęp do internetu. 8 minut do Central Line. Rachunki wliczone. 2 tyg. depozyt. Tel. 07782516335.

MANOR HAUSE. 2 strefa. Czysty 1-osobowy pokój za £130/tydz.+2 tyg. depozytu. W mieszkaniu tylko jedna osoba. Polska TV i internet w pokoju Wszystkie rachunki wliczone. Tel. 07921760750. STRATFORD. Pokoje duże 2-osobowe do wynajęcia od zaraz, dobra lokalizacja, internet, czysto, miła atmosfera. Cena £140/ tydz. +2 tyg. depozytu. Tel. 07454224332.

MASZ MIESZKANIE DO WYNAJĘCIA? Ogłoś to w największym serwisie ogłoszeniowym w UK: www.Strefa.co.uk

Mieszkanie szukam JEŚLI CHCESZ WYNAJĄĆ MIESZKANIE OGŁOŚ TO TUTAJ! Wejdź na www.Panorama24.co.uk i zamieść ogłoszenie. SZUKASZ MIESZKANIA? Odwiedź stronę www.polacy.co.uk/ogloszenia, mnóstwo ogłoszeń w kategorii wynajmę mieszkanie. Polacy.co.uk - portal społecznościowy dla Polaków mieszkających w Anglii.

Aplikacje prosimy przesyłać na adres:

r.grygo@zetha.co.uk

POKOJE I MIESZKANIA NA WYNAJEM ZNAJDZIESZ NA WWW.STREFA.CO.UK

Praca dam AAA. Ogłoszenia drobne przez internet za darmo. Zamieść bezpłatnie ogłoszenie w Panoramie i online: www.polacy.co.uk/ogloszenia.

LOOKING FOR EMPLOYEES? Advertise here! Call 020 3026 6550 ext. 7024

FIRMA FENPRO LIMITED POSZUKUJE MONTAZYSTOW FASAD SZKLANYCH DO PRACY NA TERENIE LONDYNU I OKOLIC. Niezbedne NIN, CIS oraz karta CSCS. Prosze o email z CV - office@fenpro. co.uk lub telefon: 0797 1620 757

PRACA DAM. Experienced HAIRDRESSER and NAIL TECHNICIAN required to work in salon based in HENDON CENTRAL (NW4 3UT) It`s possibility to rent a chair and nail station. . Very good location just a 1 min. from a tube station. Clientele waiting, salon has been open more than 3 years. For more details please contact Danga on 02032090011. PRACA DAM. Sklep internetowy (branża muzyka, płyty winylowe), poszukuje młodej osoby (studenta) do wykonania i obróbki zdjęć. Praca dodatkowa, dla osób chcących dorobić w wolnej chwili, z Londynu. Tel. 07969394053.

OFERUJEMY PRACE W OCHRONIE DLA KOBIET I MEZCZYZN. ZAROBKI £10-£30/h. ORGANIZUJEMY TEZ SZKOLENIA PRZYGOTOWUJACE DO PRACY TEL 02085394969; 07825397161 www.symbiosec.co.uk/pl

PRACA DLA PAŃ. Praca od zaraz dla sympatycznych Pań w Londynie. Duże zarobki, miła atmosfera. Proszę dzwonić po więcej informacji. Serdecznie zapraszam. 07711573432 –Joanna. SZEWC. Poszukuję szewca do zakładu na Chiswick. Marcin, tel. 07590690251. ZZZ PRACOWNICY CZEKAJĄ! Szukasz pracownika? Ogłoś to bezpłatnie w Panoramie i online: www.polacy.co.uk/ogloszenia.

Praca szukam AAA. Ogłoszenia drobne przez internet za darmo. Zamieść bezpłatnie ogłoszenie w Panoramie i online: www.polacy.co.uk/ogloszenia. BDOWLANE. 42-letni murarz-tynkarz, wykształcenie zawodowe, wykończeniówka (K-G, płytki, malowanie, szpachlowanie), kapitalne remonty, kontakt: tel. 0048-722286988. BDOWLANE. Budowlaniec szuka pracy na terenie Europy - wszelkie prace budowlane, kontakt: tel. 0048-733111989. BDOWLANE. Szukam pracy jako pomocnik budowlany lub na farmie mlecznej, z doświadczeniem, kontakt: tel. 0048-692024743. BUDOWLANE. 52-letni mężczyzna, z zawodu murarz-tynkarz, wykształcenie zawodowe, poszukuję pracy we Włoszech, kontakt: tel. 0048-694918402, e-mail: jozef-dutka@wp.pl

ELEKTRYK. Elektryk z uprawnieniami, certyfikaty na nową instalację i przeglądy okresowe, wymiany fuseboardow, całe instalacje i przeróbki starej, Mirek, tel. 07930946697.

Sprzedam

ELEKTRYK. Elektryk szuka zleceń/ pracy. Własne narzędzia, certyfikaty, transport, sprawdzalne referencje. Marek 07565075455 lub 02086590882.

AAA. Ogłoszenia drobne przez internet za darmo. Zamieść bezpłatnie ogłoszenie w Panoramie i online: www.polacy.co.uk/ogloszenia.

ELEKTRYK- HYDRAULIK. Z 12-letnim doświadczeniem w angielskiej firmie, z własnymi narzędziami i vanem. Certyfikaty NICEIC i GAS SAFETY. Tel. kontaktowy 07707717053 lub 02087267871.

POLSKA TV FULL-FULL-PL. Sprzedam tuner satelitarny Full HD model Skybox2 F5s czarny. Tuner przerobiony odbiera WSZYSTKIE-TOTAL FULL!! polskie programy bez karty. Nowy, £110 wliczone jest 3 miesiące oglądania. Dalsze opłacanie ok.£12/mies. Tel. 07467609760 .

GASTRONOMIA. Szukam pracy jako kucharz lub pomoc w Manchester. Mam 28lat, szkoła gastronomiczna, doświadczenie, podstawy j. angielskiego, kontakt: tel. 0048-536726270, 0048-88345219. OPIEKA. Szukam pracy w północnych Włoszech (chętnie blisko granicy Szwajcarii lub Austrii) jako opiekunka osób starszych, kontakt: tel. 0048-513289474, 0048-791233296. OPIEKA. Pracowałam we Włoszech jako opiekunka osób starszych. Mówię po włosku, kontakt: tel. 0048-748336802. OPIEKA. Podejmę pracę jako opiekunka osób starszych, niania, gosposia, z zamieszkaniem. Posiadam doświadczenie, referencje, prawo jazdy kat. B, kontakt: tel. 0048-608741824. RÓŻNA. 49-letni mężczyzna, z zawodu rolnik, prawo jazdy ka.t T, ciągniki rolnicze, podejmę pracę w rolnictwie/ogrodnictwie lub każdą inną, kontakt: tel. 0048-603909211. RÓŻNA. Szukam pracy jako ogrodnik lub na rolnictwie, kontakt: tel. 0048-796234424. RÓŻNA. Posiadam licencjat z filologii rosyjskiej. Mam 31 lat, kontakt: tel. 0048-732864077. RÓŻNA. 34-letni mężczyzna, z zawodu stolarz, cieśla, wykształcenie zawodowe, uczciwy, bez nałogów, kontakt: tel. 0048-506454758. RÓŻNA. 38-letni mężczyzna, z zawodu złotnik, wykształcenie wyższe, podejmę pracę w zawodzie złotnika lub współpracę, kontakt: tel. 0048-781031755. RÓŻNA. Malarz - ambitny, zaufany, malowanie wnętrz, mieszkania, usuwanie pęknięć, zagrzybień, różne prace malarskie, sympatyczny, kulturalny, jestem do Państwa dyspozycji, kontakt: tel. 0048-506750659. RÓŻNA. 44-letni mężczyzna, z zawodu mechanik samochodowy, wykształcenie zawodowe, kwalifikacje, urządzenia gazowe i elektryczne, kontakt: tel. 0048-600275365. RÓŻNA. 20-letnia kobieta, z zawodu hotelarz, informatyk, wykszt. średnie techn. 3 zmotywowane osoby z własnym samochodem podejmą każdą pracę. B. dobra znajomość j. niemieckiego i dobry j. angielski. Tel. 0048-518115863, e-mail: karolinagrajek@wp.pl RÓŻNA. Jestem kobietą w średnim wieku. Jeśli nie znajdę szybko pracy będę bezdomna. Podejmę nawet ciężką prace. Proszę dobrych ludzi o pomoc, kontakt: Ala, tel. 0048-508715596. RÓŻNA. 30-letni mężczyzna, bez nałogów, dobra znajomość j. niemieckiego, prawo jazdy kat. B, podejmie każdą pracę, kontakt: tel. 0048-503984214. RÓŻNA. 50-letnia kobieta, z zawodu handlowiec, wykształcenie średnie, znam j. włoski i rosyjski. Pracowałam we Włoszech 2 lata. Jestem uczciwą i odpowiedzialną osobą, kontakt: tel. 0048-667785802, e-mail: ata41@o2.pl SZUKASZ PRACY? Odwiedź stronę www.polacy.co.uk/ogloszenia, mnóstwo ogłoszeń w kategorii praca. Polacy. co.uk - portal społecznościowy dla Polaków mieszkających w Anglii.

Auto/Moto CITREN C8. Sprzedam Citroen C8, 2004r, 130 tys., 2000 cm3, diesel, 7 miejsc. Kontakt Piotr, tel. 07831926553. FORD TRANSIT. Sprzedam Forda Transita, rok 2007, 2.4L, przebieg 76000, 3-osobowy, ale zarejestrowany na 6, 12 miesięcy MOT, cena £4200 do negocjacji, Londyn południowy. Tel. 07415000969.

NAPRAWA. Naprawa laptop, tablet, konsola, telefon, PC, TV itd. Zmiana języka, wirusy, przegrzewanie się, wymiana ekranu/klawiatury. Rok gwarancji na nowe części! Oferujemy laptop zastępczy. Legalna firma! www.fixitlondon.co.uk 07411123340; 07473382628. NAPRAWA LAPTOPÓW I KOMPUTERÓW PC. W północnym Londynie. Profesjonalny serwis oferujący darmowy dojazd do klienta i konkurencyjne ceny. Gwarancja na usługę i części zamienne oraz bezpłatna porada. www.computerlaptoprepair.co.uk Tel. Maciej 07730882129.

Drobne

AVON. Poszukujesz dodatkowych zarobków, pracy? Od zaraz i bez żadnego ryzyka zostań konsultantką albo koordynatorem w UK na super zasadach. Skontaktuj się po więcej informacji. Darmowy starter i upominek. Magda 07727062239 www.buyorsellcosmetics.co.uk

PRZEWOZY. MK-TRANS zajmuje się przewozem osób i paczek. zapewniamy bezpieczną podróż busami do Anglii. Tel. +48530774380 +447405032794. Można również odwiedzić naszą stronę na facebooku mk-trans, bardzo chętnie zapraszamy do współpracy, dziękujemy.

Inne AAA. Ogłoszenia drobne przez internet za darmo. Zamieść bezpłatnie ogłoszenie w Panoramie i online: www.polacy.co.uk/ogloszenia.

VAUXHALL OMEGA. Vauxhall omega 2.2 automat, benzyna/gaz (sekwecyjny), 2001rok. czysty, zadbany, serwisowany, 132 tys.mil. elektr. szyby, alu felgi, cd radio, alarm, mot 09.2014, tax 12.2014. Cena £675. Tel. 07944128408.

Usługi CERTIFIED PUBLIC ACCOUNTANTS. Księgowość indywidualna, dla firm, TAX RETURN, PAYE, DORADZTWO PODATKOWE, AUDYT,DORADZTWO I WSPARCIE BIZNESOWE. Rzetelność i konkurencyjne ceny. Tel. j. polski/ang. 07979922068, ang. 07860575569 mail a.tatar@hotmail.co.uk

KURSY NA WÓZKI WIDŁOWE Z MBTTRAINING. POLSKI INSTRUKTOR-ANGIELSKA LICENCJA. WYMIANA LICENCJI Z POLSKIEJ NA ANGIELSKA.TEL 0 777 327 1883 od pon-sob w godz.818 wwww.mbtkursy.com FOTOGRAFOWANIE I FILMOWANIE. W Londynie i całym UK. Fotografia Ślubna i Weselna. Sesje Ciążowe z brzuszkiem. Profesjonalne Studio Fotograficzne. Zdjęcia Reklamowe i Produktowe. Budynki i Pomieszczenia. www.grafimar.co.uk KURS FRYZJERSKI. Stylizacje Fryzur Artystycznych - Upięcia z włosów długich. KURS MAKIJAŻU, KURS HAIR EXTENSIONS i wiele innych. PRZEDŁUŻANIE WŁOSÓW - EKSPERT ART.WORK Training Centre Londyn, kontakt: www. artworktraining.co.uk tel. 02088400241. MASAŻE. Masaże lecznicze dla dzieci od kilku miesięcy życia i dla dorosłych. Jestem pielęgniarką 27 lat i doświadczenie w praktyce masaży 22 lata. Zapraszam. Snejanna, 07523924428, London, Tottenham, N17. This is NOT a sexual service.

O G ŁO S ZE N I A

O N LI N E

Towarzyskie BLONDYNECZKA. Napalona, zepsuta, perwersyjna ***35 latek, blondyneczka z puszystą **zapraszają-WSZYSTKIE POZYCJE, TANIEC EROTYCZNY,:) **Jeśli chcesz się dobrze zabawić dzwoń:07758134254. POZNAM PANIĄ. Witam, szukam dyskretnej kobiety z zachodniego Londynu. Wiktor, tel. 07723432389. ZASPONSORUJĘ. Jeżeli masz problemy pieniężne, szybko potrzebujesz pieniążków, zadzwoń do Eliasa. Miły mężczyzna da wysokie wynagrodzenie za spędzenie miłej chwilki. Tel. 0447707982276. SZUKASZ ZNAJOMYCH? Tysiące osób korzysta już ze strony www. polacy.co.uk Nie jesteś sam w Anglii, wejdź na stronę www.polacy.co.uk

Transport na lotniska/Przeprowadzki

Transport

TRANSPORT OSOBOWY

Tanie Przeprowadzki na terenie Londynu i okolic!!!

Lotniska i nie tylko. Małe przeprowadzki. Gwarancja punktualności

Zapewniamy fachowa, solidna i kompleksową obsługę przeprowadzek. Zadzwoń i sprawdź naszą ofertę!

Tel: 07808 854 267

www.familyminicab.co.uk

07891815524

MAZDA, VAUXHALL CZY AUDI. Obojętnie jakie auto chcesz sprzedać, z nami zrobisz to szybciej. Zamieść ogłoszenie w naszym tygodniku: 020 3026 6550 ext. 7024

UŻYWANE SAMOCHODY NA SPRZEDAŻ. www.Strefa.co.uk

NAJTANIEJ NA RYNKU PRZEWOZY NA LOTNISKA TEL.07766950021 FOTELIKI DZIECIĘCE. Doświadczenie i Punktualność SERWIS 24/7

TANIO BEZPIECZNIE 24H ROWNIEZ SOBOTY I NIEDZIELE. Przewoz osob z TOTENHAM i EDMONTON od 30 funtow na STANSTED oraz inne lotniska HEATHROW LUTON GATWICK oraz dworce imprezy i inne okazje caly londyn i okolice telefon 0785 794 58 91

CHCESZ SPRZEDAĆ SAMOCHÓD? Ogłoś to tutaj! Wejdź na www.Panorama24. co.uk i zamieść ogłoszenie.w

ULOTKI - OD £40. Banery na rusztowania - £40m2, strony www - od £150, oklejanie vanów. Wizytówki od £61, reklama prasowa - od £10. Profesjonalna jakość w przystępnej cenie. 075 40 37 16 93

MiniCab4U 06718

Zamów ogłoszenie w Panoramie! Przez internet

Przez telefon

www.panorama24.co.uk www.polacy.co.uk ogłoszenie drobne

ogłoszenie ramkowe

BARKING. Wynajmę pokój 2-osobowy za 100 funtów tygodniowo (rachunki wliczone). Tel. 078123456

£2.99

BARKING. Wynajmę pokój 2-osobowy za 100 funtów tygodniowo (rachunki wliczone). Tel. 078123456

020 3026 6550 wew. 7024

£16.50 O G ŁO S Z EN I A

81616

Wyślij SMS pod numer 81616 o treści: PANA spacja TREŚĆ OGŁOSZENIA (pamiętaj o umieszczeniu tel. kontaktowego).

ogłoszenie graficzne

£13.75

Przez SMS

Przykładowy SMS z ogłoszeniem: PANA BARKING. Wynajmę pokój 2-osobowy za 100 funtów tygodniowo (rachunki wliczone). Tel. 078123456 Koszt SMS-a £5. Maksymalnie 160 znaków w SMS-ie (ze spacjami, bez polskich znaków). SMS-y dłuższe niż 160 znaków są skracane. Otrzymanie SMS-a zwrotnego jest gwarancją umieszczenia ogłoszenia.

O N LI N E

Ogłoszenia przyjmujemy do niedzieli do północy (do wydania ukazującego się w czwartek).

MASZ PROBLEM Z ZAMIESZCZENIEM OGŁOSZENIA:

•

DROBNEGO?

Skontaktuj się z Anią! Zadzwoń pod numer 020 8133 4699 lub napisz na adres drobne@zethamedia.com

•

RAMKOWEGO LUB GRAFICZNEGO?

Skontaktuj się z Ewą! Zadzwoń pod numer 020 3026 6550 wewn. 7024 lub napisz na adres uslugi@zethamedia.com

Redakcja w szczególnych wypadkach (np. ogłoszenia, które narusza zasadę ochrony prywatności), zastrzega sobie prawo do udostępnienia osobie trzeciej numeru telefonu, z którego ogłoszenie zostało wysłane oraz do niepublikowania ogłoszenia.

WEZWANIE DO SĄDU? WYKROCZENIE DROGOWE? ZAGROŻENIE EKSTRADYCJĄ? WYSTAWIONY ENA? UZYSKAJ KOMPLEKSOWĄ POMOC PRAWNĄ, KORZYSTAJĄC Z USŁUG NASZYCH PRAWNIKÓW! NASZE SPECJALIZACJE Prawo karne t wykroczenia drogowe t drobne przestępstwa t pobicia t ekstradycje t reprezentacja przed organami sądowymi i administracji

Odszkodowania t wypadki drogowe t wypadki w pracy t wypadki w miejscu publicznym

Farringdon Chancery Lane Holborn Lexito Law, Nexus Chambers

Potrzebujesz pomocy - ZADZWOŃ:

Tel. 020 3603 8089, Kom./SMS: 078 22 111 222 pon.-pt. 8.00-18.30, sob. 8.00-16.30,

London Blackfriars Temple

PRAWNIKÓW LEXITO SPOTKASZ W BIURZE W CENTRUM LONDYNU: Lexito Law, Nexus Chambers, 7 New Square, London WC2A 3QS, United Kingdom

Mówimy po polsku!

Jedyna aplikacja newsowa dla Polak贸w w UK POBIERZ ZA FREE! Najnowsze newsy, fotki, wideo 24/7

Szukaj Polish Express News w App Store, Google Play i Windows Marketplace

NOWE!