Parola #08

Free press Καλοκαιρινό περιοδικό ποικίλης ύλης για Πάρο/Αντίπαρο, τεύχος 08. Magazine for Paros/Antiparos. | Έκδοση / edition 2016

σελίδα | page | 1

πισίνα | σάουνα | υδρομασάζ μόνωση | χρώμα | επένδυση | δόμηση

Κάμπος Νάουσαs, Πάρος Κυκλάδες, τηλ.: +302284052651, fax: +302284052661 e-mail: baliosltd@gmail.com, web: www. baliosparos.gr, find us on fb: Balios ltd σελίδα | page | 2

Κάμπος Νάουσαs, τηλ. & fax: +302284055410 κιν.: +306978550086,e-mail: alternativeroutes.eu@gmail.com, web: www.alternativeroutes.eu find us on fb: AlterNative routes σελίδα | page | 3

περιεχόμενα | contents 04 Σούμα... | Editorial 08 Agenda: Οι πολιτιστικές εκδηλώσεις του καλοκαιριού Cultural events of this summer

18 Βιβλία | Books 20 Πολιτισμός | Culture: Θέματα και συνεντεύξεις Issues and interviews

28 Μουσεία | Μuseums: Ένας μικρος οδηγός

Εξώφυλλο: «Οι Φρουροί» Έργο του Κώστα Γουζέλη Φωτογραφία: του Σπύρου Μπάλιου

A small guide

34 Το πρόσωπο The person:

Φωτεινή Ζαφειροπούλου Fotini Zafiropoulou

42

Αρχαιολογία Αrchaeology: Το μεσαιωνικό κάστρο στον λόφο του Κέφαλου The medieval castle on the hill of Kefalos

34

68 Διευθύντρια έκδοσης: Αυγή Καλογιάννη

51 Τα οικόσημα της Πάρου Τhe coats of arms of Paros 59 Πρόσωπα | Persons: της Πάρου & της Αντιπάρου

Σχεδιασμός: Χάρης Χρηστίδης Συντακτική ομάδα: Σταυρούλα Παπασπύρου, Πέτρος Αλεξίου, Κατερίνα Ηλιάκη, Γιάννης Κεργιάννης, Νίκος Ζάππας

of Paros and Antiparos

68 Πατριδογνωσία Tradition:

Σούμα, ραντεβού με τον θεό Βάκχο Meeting with the god Bacchus

Mετάφραση: Φίλιππος Γεωργιάδης Αυγή Καλογιάννη,

77

Πατριδογνωσία Tradition: Το πανηγυράκι στον Προφήτη Ηλία

Ατελιέ: Γιώργος Κυριακόπουλος

The festival of Profitis Ilias

82

Νάουσα | Naoussa Βόλτα στο γραφικό χωριό A walk in the picturesque village

42

96

92

Επεξεργασία εικόνων: Τάκης Λαζάρου Νομικός σύμβουλος: Ελένη Κατσάρου Εκτύπωση: Χαϊδεμένος ΑΕΒΕ

Reportage αγοράς: Νέες αφίξεις για όλα τα γούστα New arrivals, for all tastes

Ιδιοκτησία: Parola Εκδόσεις Γραφικές Τέχνες Πρόδρομος Πάρου, τηλ.: 6976511532 email: parolaparos@gmail.com facebook.com/ ParolaFreePress

96 Παραλίες | Beaches: Δαμάζοντας τα κύματα Playing with the waves

105 Γλυκιά ζωή | Dolce Vita: Προτάσεις για φαγητό και διασκέδαση Suggestions for food and fun

82 Σημεία διανομής Παροικιά: «Polos» τουριστικό γραφείο, Αφετηρία ΚΤΕΛ Εκατονταπυλιανή: «Ιδέα» restaurant - cafe Παλιά Αγορά: Παντοπωλείο «Διπλός» Περιφερειακός: Ζαχαροπλαστείο Τσέρκι

σελίδα | page | 4

Νάουσα: Κεντρική Πλατεία Καφέ-Εστιατόριο «Kostantza» Υστέρνι: «Ο ξυλόφουρνος» Νίκος Ζουμής Λεύκες: «Εργαστήρι κεραμικής» Κώστας Φοίφας

Μάρπησσα: Κατάστημα «Καλημέρα» στο ξενοδοχείο Αφεντάκη, Super market «Mαρινόπουλος» Πίσω Λιβάδι: Τουριστικό γραφείο «Περαντινός» & Caffe Bar «Vrohas»

Δρυός: Super market «Anoussaki» Αλυκή: Super market «Proton» Αντίπαρος: Τουριστικό γραφίο «Oliaros Tours», & Κεντρικός δρόμος Κάστρου (σχολείο)

“Sigi Ikthios” Η Σιγή Ιχθύος μετατρέπεται και φέτος σε ένα all day and night event. Ανοιχτό από νωρίς το πρωί με χυμούς και καφέ αλλά και μπύρες και ευφάνταστα κοκτέηλ στη συνέχεια. Με έμφαση στη μουσική το Salty, το μπαράκι του Σιγή Ιχθύος, φιλοδοξεί να δώσει μια άλλη νότα στο λιμανάκι της Νάουσας.

Τhis summer too, Sigi Ikthyos becomes an all day and night event.

Open from early morning with coffee and juices, beers and imaginative cocktails for later. With emphasis on the music Salty, Sigi Ikthios' bar, gives a new note to the old port of Naoussa.

Ο Γιάννης Ζουμής όπως πάντα στα πλατώ της γεύσης και η υπογραφή του Σεφ Οσάμα υπόσχονται εξαιρετικές γαστρονομικές απολαύσεις, βασισμένες στην υγιεινή διατροφή και τις φρέσκες ψαροκαταστάσεις. Αφεθείτε στη μαγεία και ζήστε μοναδικές στιγμές στο λιμανάκι της Νάουσας από το πρωί ως το άλλο... πρωί.

Owner Yannis Zoumis with our master chef Osama offer you excellent gastronomic delicacies based on healthy selections and fresh sea dishes.Live the magic and enjoy unique moments in the old port of Naoussa from early morning till... next morning.

Naoussa old port,tel.:22840 52639 / mob.: 6978285290 σελίδα | page | 5

σούμα... | editorial Tης Αυγής Καλογιάννη | By Avgi Kalogianni

Έργο Κυριακής και Μελπομένης Σομπόνη | Βy Kiriaki and Melpomene Somboni.

Ο Βαν Γκογκ φέτος ανέβηκε στις Λεύκες, μαζί του πήγαν και η Φρίντα Κάλο, ο Πικάσο, ο Μαγκρίτ, ο Τσαρούχης κι άλλοι μεγάλοι ζωγράφοι. Πήγαν και στη Μάρπησσα. Και τους γνώρισαν οι μαθητές του ολοήμερου δημοτικού με την καθοδήγηση των δασκάλων τους, Χρύσας και Αρετής Κατσαντώνη. Με συγκίνησε αυτή η πρώτη έκθεση του φετινού καλοκαιριού. Οι μικρές αυτές πινελιές, τα μικρά χεράκια που παρασύρθηκαν από τον ζωγράφο στο πάθος και την κίνηση, με γέμισαν αισιοδοξία. Θα γινόταν αυτό στην Αθήνα; Θα είχαν το κέφι οι δασκάλες μέσα στη ζοφερή πραγματικότητα της πόλης; Όχι ότι εδώ περνάνε εύκολα. Αναπληρώτριες, όπως οι περισσότεροι εκπαιδευτικοί πια. Δεν ξέρουν πού θα βρεθούν του χρόνου. Ούτε φυσικά θα πληρωθούν το καλοκαίρι. Γιατί άλλωστε; Ποιος νοιάζεται για τους δασκάλους, ποιος για τα παιδιά τέτοιες εποχές; Η ζωή όμως συνεχίζεται... Ας αφουγκραστούμε λοιπόν το σφυγμό της κι ας συντονιστούμε. Καλό καλοκαίρι!

σελίδα | page | 6

Van Gogh climbed up to Lefkes this year; Frida Kahlo, Picasso, Magritte, Tsarouchis and other great painters went along.

They went to Marpissa, as well. Αnd the pupils of the elementary school got to know them under the guidance of their teachers Chryssa and Areti Katsantoni.

I was touched by this summer's first exhibition. The little brushes, the little hands being carried away in the passion and movement of the painter filled me with optimism.

Could this happen in Athens? Would the teachers have the feeling for it in the depressive urban environment? It isn't easy for these teachers here, either.

They are deputy teachers like most tutors nowadays. They don't know where they will be next year, nor will they get paid in the summer. Why should they? Who cares about teachers, who cares about children these days?

But life goes on... Let's listen to its pulse and get tuned.

Have a nice summer!

σελίδα | page | 7

ΓΕΝΙΚΕΣ ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ ΠΑΡΟΥ

K ASntiparos TRO Tο «ΚΑΣΤΡΟ ΑΝΤΙΠΑΡΟΣ» επιβεβαιώνει τον ορισμό της ελληνικής φιλοξενίας. Διαθέτει διαμερίσματα, στούντιο, δωμάτια , υπέροχη θέα , πισίνα και οικογενειακό περιβάλλον. Οι αποσκευές της επιστροφής σας θα είναι γεμάτες από ευχάριστες αναμνήσεις. Τώρα υπάρχει ένας ακόμα λόγος να επισκεφτείτε την Αντίπαρο!

“KASTRO ANTIPAROS“ confirms the definition of greek hospitality. Apartments, studios, rooms, a wonderful view, a swimming pool and a family ambiance. Your suitcases on the way back will be loaded with pleasant memories. Now, there is one more reason to visit Antiparos!

Σεβασμός στη μεταφορά σας! Έδρα: Πάρος Παρασπόρος Παροικιάς Τηλ: 22840 23669 Fax: 2284025005 e mail: argparos@otenet.gr Yποκατάστημα Αθηνών: Ταύρου 41 Αγ. Ι. Ρέντης, Αθήνα Τηλ: 210 3457755 Fax: 210 3459056

Tel: +302284061011 | fax: +302284061013| Mob: +306979616637 Email: castro1@otenet.gr | www.antiparosgreece.com

ΚΤΗΝΙΑΤΡΙΚΗ ΓΩΝΙΑ ΙΑΤΡΕΙΟ ΜΙΚΡΩΝ ΖΩΩΝ - PET SHOP - CLINIC ΚΤΗΝΙΑΤΡΟΣ / veterinary ΑΝΤΩΝΗΣ ΛΑΜΠΡΟΥ τηλ: 22840 23301, κιν: 6946362188

Iakovina's Club Pet Training: Υπηρεσίες εκπαίδευσης, φύλαξης, φροντίδας, και καλλωπισμού ζώων συντροφιάς Ειδική ψυχολόγος-εκπαιδεύτρια Ιακωβίνα Λουκή

Κεντρική διασταύρωση Παροικιάς

τηλ: 6972816141

σελίδα | page | 8

MODERN DIAGNOSTICS MEDICINE

departments - τμηματα Surgical - Χειρουργικο Cardiological - Καρδιολογικο Gynecology - Γυναικολογικο Urology - Ουρολογικο orthopedic - ΟΡΘΟΠΕΔΙΚΟ Neurological - Νευρολογικο PEDIATRIC - ΠΑΙΔΙΑΤΡΙΚο Endocrinologic - Ενδοκρινολογικο DEP. VASCULAR - ΑΓΓΕΙΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΟ RHEUMATOLOGY - ΡΕΥΜΑΤΟΛΟΓΙΚΟ PSYCHIATRIC - ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΟ Ε.Ν.Τ. - Ω.Ρ.Λ.

Σ Υ Γ Χ Ρ Ο Ν Η Δ Ι Α Γ Ν Ω Σ Τ Ι Κ Η Ι ΑΤ Ρ Ι Κ Η

laboratorieS - ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑ HEMATOLOGY - ΑΙΜΑΤΟΛΟΓΙΚΟ MICROBIOLOGY - ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΚΟ CLINICAL BIOCHEMISTRY - ΒΙΟΧΗΜΙΚΟ IMMUNOLOGY - ΑΝΟΣΙΟΛΟΓΙΚΟ HORMONOLOGY - ΟΡΜΟΝΟΛΟΓΙΚΟ

ΠΙΣΤ.: EN ISO 9001 X-RAY - ΑΚΤΙΝΟΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΟ DEP. OF ULTRA SOUND - ΤΜΗΜΑ ΥΠΕΡΗΧΩΝ ΗΛΕΚΤΡΟΜΥΟΓΡΑΦΗΜΑ - ELECTROMYOGRAPHY ΗΛΕΚΤΡΟΕΓΚΕΦΑΛΟΓΡΑΦΗΜΑ - electroencephalogram

CENTER MANAGER: TSIGONIAS JOHN/ΤΣΙΓΩΝΙΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ PAROS · 22840 24410 · MOB.: 6944 340940 · Email: parosmed@otenet.gr

σελίδα | page | 9

ατζέντα | agenda ΙΟΥΝΙΟΣ Συνεχίζοντας μια μακρά και ξεχωριστή πολιτιστική παράδοση, η Πάρος φιλοξενεί ένα πλούσιο πρόγραμμα πολιτιστικών εκδηλώσεων και εκθέσεων.

Continuing a long and special cultural tradition, Paros hosts a varied program of musical events and art exhibitions.

To Parola δημοσιεύει τις κυριότερες εκδηλώσεις σύμφωνα με την ενημέρωση που είχε ως τις 10/6. Για αλλαγές ή ακυρώσεις συμβουλευθείτε τους παρακάτω ιστότοπους.

Parola publishes the most important events of this summer according to the information provided up to the 10th June. For any changes or cancellations please consult the sites below. www.paros.gr www.antiparos.gr www.parosweb.com

19|6 ΚΥΡΙΑΚΗ Λεύκες: Εορτασμός Αγίας Τριάδας. Παράσταση παραδοσιακών χορών. Ανοικτό Θέατρο Λευκών. Συνδιοργάνωση Τ|Κ Λευκών - ΜΕΕΑΣ «Υρία». Ώρα 21:00. Νάουσα: Ελληνικοί παραδοσιακοί χοροί – Αφιέρωμα στους χορούς και τα έθιμα των Ελληνόφωνων της Κάτω Ιταλίας - Μουσικοχορευτικό Συγκρότημα Νάουσας. Προαύλιο Παναγίας. Ώρα 21:00.

23|6 ΠΕΜΠΤΗ Πρόδρομος: Πλατεία Αγ. Σπυρίδωνα. Αναβίωση του εθίμου του Κλήδονα. Συνδιοργάνωση Δ|Κ Αρχιλόχου - Π.Σ. «Σκόπας ο Πάριος». Ώρα 21:30. Αλυκή: Γιορτή του Κλήδονα στην παραλία - κάψιμο μάηδων - Παραδοσιακοί χοροί – Ζωντανή μουσική. Συνδιοργάνωση Δ|Κ Αγκαιριάς – Π.Σ. Αγκαιριάς. Ώρα 21:00.

Πλατεία παπά – Γιώργη Στάμενα. Διοργάνωση Σύλλογος Γυναικών Μάρπησσας. Ώρα 21:00. Νάουσα: Αναβίωση του εθίμου του Κλήδονα. Αύλειος χώρος Αγίου Αθανασίου. Συνδιοργάνωση: Δ|Κ Νάουσας – Σύλλογος Γυναικών Νάουσας. Ώρα 21:00. Λεύκες: Πλατεία Ηρώων, κάψιμο των μάηδων.. Συνδιοργάνωση Τ|Κ Λευκών - ΜΕΕΑΣ «Υρία». Ώρα 21:00 Κώστος: Αναβίωση του εθίμου του Κλήδονα.. Διοργάνωση ΜΕΑΣ Κώστου. Ώρα 21:00.

24|6 ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ Πρόδρομος: Πλατεία Αγ. Σπυρίδωνα. Πανηγύρι του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου – Ζωντανή μουσική – παράσταση χορευτικών. Συνδιοργάνωση Δ|Κ Αρχιλόχου - Π.Σ. «Σκόπας ο Πάριος». Ώρα 21:30.

κατηγοριών Κ13 και κάτω. Συνδιοργάνωση ΑΟΠ, ΑΜΕΣ Μαρπησσαϊκός, ΑΜΕΣ ΝΗΡΕΑΣ, Περιφέρεια Ν. Αιγαίου, Δήμος Πάρου, Κ.Δ.Ε.Π.Α.Π. Έως 27|6.

θωδία», με την συμμετοχή των μουσικών συνόλων, χορωδιών και καθηγητών του Ωδείου. Ανοικτό Θέατρο Λευκών. Ώρα 20:30.

Κώστος: Εορτασμός Αγ. Αθανασίου του Παρίου. Παραδοσιακοί χοροί και τραγούδια από το Μουσικοχορευτικό Συγκρότημα Νάουσας. Συνδιοργάνωση Τ|Κ Κώστου – ΜΕΑΣ Κώστου. Ώρα 21:00.

28|6 ΤΡΙΤΗ

26|6 ΚΥΡΙΑΚΗ Παροικία: Θερινή μαθητική συναυλία του Δημοτικού Ωδείου Πάρου «Μουσικές Συνεργασίες». Αίθουσα Π.Σ. «Αρχίλοχος». Διοργάνωση Κ.Δ.Ε.Π.Α.Π. Ώρα 20:30.

27|6 ΔΕΥΤΕΡΑ

25|6 ΣΑΒΒΑΤΟ

Παροικία: Eugenios Gerards Soccer Camp 2016. Προπονητικά Σεμινάρια Ποδοσφαίρου. Δημοτικό Στάδιο Πάρου.

Μάρπησσα: Αναβίωση του εθίμου του Κλήδονα.

11ο Πανκυκλαδικό Πρωτάθλημα Ποδοσφαίρου

Λεύκες: Θερινή μαθητική συναυλία του Ωδείου «Μυ-

made on May 1st ) – Traditional dances – Live music Co-organised by Ageria L.C. – Ageria C.A. Time 21:00.

24|6 FRIDAY

concert by students of the Paros Municipality Music School «Music Co-operations».

“Archilohos” Cultural Association Hall.

Organised by K.D.E.P.A.P. Time 20:30.

Νάουσα: 2ο BATALA DRUMCAMP 2016 στο Κάμπινγκ Σάντα Μαρία έως 4|7.

Καμάρες: Πανηγύρι Πέτρου & Παύλου και Αγίων Αποστόλων - Παραδοσιακή μουσική βραδιά. Διοργάνωση Συλλόγου Καμαρών. Ώρα 21:30.

29|6 ΤΕΤΑΡΤΗ Λεύκες: Παράσταση Καραγκιόζη από το Θέατρο Σκιών του Αργύρη Αθανασίου, στο Ανοικτό Θέατρο Λευκών. Ώρα 20:30. Νάουσα: Παρέλαση 100 περίπου μουσικών στο πλαίσιο του 2ου BATALA DRUMCAMP 2016. Πλατεία Νάουσας. Ώρα 20:00.

30|6 ΠΕΜΠΤΗ Παροικία: Πανηγύρι Αγίων Αναργύρων. Ώρα 20:00.

June 19|6 SUNDAY Lefkes: Celebration of the Holy Trinity. Performance of traditional dances.

Lefkes open air theater.

Co-organised by Lefkes L.C. – C.A. “Yria”. Time 21:00.

Naoussa: Greek traditional dances – The dances and customs of the Greek community of Southern Italy – Naoussa Music and Dance Group.

Panagia Church open area. Time 21:00.

23|6 THURSDAY Prodromos – St. Spiridon square: Revival of the local custom of Klidonas. Co-organised

by Archilohos L.C. – C.A. “Skopas of Parios”. Time 21:30.

Aliki Beach: Burning of “Mays” (flower wreaths

σελίδα | page | 10

Marpissa: Revival of the local custom of Klidonas.

Papa-Giorgi Stamena square. Organised by Marpissa Women’s Association. Time 21:00.

Naoussa: Revival of the local custom of Klidonas.

St Athanasios Church open area. Co-organised

by Naoussa L.C. – Naoussa Women’s Association.

Time 21:00.

Lefkes: Iroon square, Burning of “Mays” (flower wreaths made of May 1st).

Lefkes L.C. – C.A. “Yria”.

Time 21:00.

Kostos: Revival of the local custom of Klidonas.

Organised by Kostos C.A. Time 21:00.

Prodromos: St. Spiridon square. St. Ioannis Prodromos Fair – Live music – Dance performance.

Co-organised by Archilohos L.C. – C.A. “Skopas of Parios”.

Time 21:30.

11th Cyclades Football Championship Κ13 under, Co-organized by A.O.P.Marpissaikos – Nireas – S. Aegean Precinct – Municipality of Paros – K.D.E.P.A.P. Until 27|6.

25|6 SATURDAY Kostos: Celebration of St. Athanasios the Parian. Traditional dances and songs by the Naoussa Music and Dance Group. Co-organized

by Kostos L.C. – Kostos C.A. Time 21:00.

26|6 SUNDAY Parikia: Summer

27|6 MONDAY Parikia: Eugenios Gerards Soccer Camp 2016. Foootball Coaching Seminars. Paros Municipal Stadium.

Until 30|6.

Lefkes: Summer concert by the students of the Music School “Mythodea” featuring music ensembles, choirs and instructors of the school. Lefkes open air theater.

Time 20:30 Naoussa: 2nd BATALA DRUMCAMP 2016 at

Santa Maria Camping until 4|7 28|6 TUESDAY Kamares: Peter & Paul and the St. Apostles Fair – traditional music.

Organised by Kamares C.A. Time 21:30.

29|6 WEDNESDAY Lefkes: Performance of Karagiozis (shadow theater) by Argiris Athanasiou, at the Lefkes open air theater.

Time 20:30.

Naoussa: Parade of about 100 musicians as part of the 2nd BATALA DRUMCAMP 2016.

Naoussa square.

Time 20:00 30|6 THURSDAY Parikia: St Anargyri Fair.

Time 20:00.

σελίδα | page | 11

ΙΟΥΛΙΟΣ 1|7 ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ Εικαστική Πλατφόρμα «Orange Water». Δημοτικός Χώρος Τεχνών – Παλαιά Αγορά Παροικίας, Αίθουσα Τέχνης «Άγιος Αθανάσιος» Νάουσα. Συνδιοργάνωση Υπουργείο Πολιτισμού - Ολλανδική Πρεσβεία Κ.Δ.Ε.Π.Α.Π. Έως 29|7. Παροικία: Παρέλαση 100 περίπου μουσικών στο πλαίσιο του 2ου BATALA DRUMCAMP 2016. Παραλία Παροικίας. Ώρα 20:00.

2|7 ΣΑΒΒΑΤΟ Λεύκες: Συναυλία Τάνγκο «Στον Ουρανό μια Νύχτα με τ’ Αστέρια....» με την Κλεονίκη Δεμίρη και τον Νεοκλή Νεοφυτίδη. Ανοικτό Θέατρο Λευκών. Διοργάνωση Κ.Δ.Ε.Π.Α.Π. Ώρα 21:00.

3|7 ΚΥΡΙΑΚΗ Αλυκή: Συναυλία «Η λαϊκή μουσική στον Ελληνικό Κινηματογράφο» με τη μουσική ομάδα «Rigas en Sample» Άγιος Κωνσταντίνος – Κάστρο. Διοργάνωση Κ.Δ.Ε.Π.Α.Π. Ώρα 21:30.

Νάουσα: Γιορτή της Θάλασσας στο λιμάνι. Διοργάνωση Δ|Κ Νάουσας, Σύλλογος Γυναικών Νάουσας. Ώρα 21:00. Παροικία: Kids Triathlon. Διοργάνωση Ναυτικός Όμιλος Πάρου. Νάουσα: Θεατρική παράσταση «Ειρήνη» του Αριστοφάνη από την ομάδα «Θεατρική Παιδική Συντροφιά» Νάουσας. Πάρκο Πάρου. Διοργάνωση Χ.Ο.Ν. Ώρα 21:00.

6|7 ΤΕΤΑΡΤΗ Αγκαιριά: 3η Καλλιτεχνική Συνάντηση ζωγραφικής, γλυπτικής, φωτογραφίας, πυρογραφίας στην gallery «Ανεμόμυλος». Διάρκεια έως 30|7.

8|7 ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ Λεύκες: Συναυλία με το μουσικό σχήμα «Έμελλον» στο Ανοικτό Θέατρο Λευκών. Διοργάνωση Κ.Δ.Ε.Π.Α.Π. Ώρα 21:00. Νάουσα: Παρουσίαση Παραδοσιακών Χορών από όλη την Ελλάδα στο χώρο της μαρίνας. Διοργάνωση Δ|Κ Νάουσας. Ώρα 21:00.

9|7 ΣΑΒΒΑΤΟ

15|7 ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ

Νάουσα: Πανηγύρι του ΝΗΡΕΑ με την Κυριακή Σπανού και τον Νίκο Οικονομίδη, στον κήπο της Παναγίας Παντάνασσας. Ώρα 21:00.

Νάουσα: Συναυλία από το μουσικό σχολείο της Αγγλίας HILLINGDON MUSIC SCHOOL. Λιμάνι Νάουσας. Ώρα 21:00.

10|7 ΚΥΡΙΑΚΗ Παροικία: Εκδήλωση «Αναβίωση της Πεζότρατας» με το μουσικό σχήμα «DELAPARO». Παραλία Ζωοδόχου Πηγής. Διοργάνωση Δ|Κ Πάρου. Ώρα 20:00. Νάουσα: Ελληνικοί Παραδοσιακοί Χοροί - Αφιέρωμα στον Παριανό Γάμο και στα έθιμα και τους χορούς της Ηπείρου και της Θράκης. Προαύλιο Παναγίας. Μουσικοχορευτικό Συγκρότημα Νάουσας. Ώρα 21:00. Λεύκες: Συμπόσιο Μετάφρασης και Ποίησης «Paros Symposium» στο Σπίτι της Λογοτεχνίας. Διάρκεια έως 16|7.

13|7 ΤΕΤΑΡΤΗ Νάουσα: Συναυλία του Χρήστου Θηβαίου στο Πάρκο Πάρου. Διοργάνωση Κ.Δ.Ε.Π.Α.Π. Ώρα 21:00.

Οι Delaparo παντού στην Πάρο | Delaparo around Paros

16|7 ΣΑΒΒΑΤΟ Παροικία: Συναυλία από το μουσικό σχολείο της Αγγλίας HILLINGDON MUSIC SCHOOL. Παραλία Παροικίας. Διοργάνωση Κ.Δ.Ε.Π.Α.Π. Ώρα 21:00.

17|7 ΚΥΡΙΑΚΗ Κώστος: Εορτασμός Αγίας Μαρίνας, με ζωντανή μουσική και κεράσματα. Συνδιοργάνωση Τ|Κ Κώστου – ΜΕΑΣ Κώστου. Ώρα 21:00. Νάουσα: Ελληνικοί Παραδοσιακοί Χοροί - Αφιέρωμα στους χορούς και στα έθιμα της Μακεδονίας - Μουσικοχορευτικό Συγκρότημα Νάουσας. Προαύλιο Παναγίας. Ώρα 21:00.

20|7 ΤΕΤΑΡΤΗ Παροικία: Συναυλία «Η λαϊκή μουσική στον Ελληνικό Κινηματογράφο» με τη μουσική ομάδα «Rigas en Sample». Παραλία - Πλατεία Βεντουρή. Διοργάνωση Κ.Δ.Ε.Π.Α.Π. Ώρα 21:30. Δρυός: Βραδιά για την Πανσέληνο - μουσική εκδήλωση. Διοργάνωση Δ|Κ Μάρπησσας. Ώρα 21:00. Λεύκες: Συναυλία με τον Βασίλη Σκουλά. Ανοικτό Θέατρο Λευκών. Διοργάνωση ΜΕΕΑΣ «Υρία». Ώρα 21:00.

22|7 ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ Νάουσα: Θεατρική παιδική παράσταση «Το Βιβλίο των Θρύλων», παραγωγή «Εργοστάσιο Ονείρου», Πάρκο Πάρου. Διοργάνωση Κ.Δ.Ε.Π.Α.Π. Ώρα 21:00.

24|7 ΚΥΡΙΑΚΗ

Και φέτος το γνωστό παριανό συγκρότημα delaparo, θα απογειώσει το κέφι μας στις συναυλίες του καλοκαιριού. Η μουσική ομάδα με την σημερινή της ονομασία, δημιουργήθηκε το 2006 και συμμετέχουν σε αυτή, πολλοί μουσικοί ντόπιοι και άλλοι.

Once again, the well known Parian group delaparo, will entertain us in this summer's concerts. The music group with its current name was created in 2006 and it involves many local musicians and others.

Naoussa Harbour - fish festival Parikia Beach - festival of the trata Parikia - Agia Anna Kostos square- Agios Panteleimonas Aliki beach - Savior Kostos square - Kostos dance MEAS Parikia - coastal road.

Lefkes - Karavola festival.

Naoussa Harbour - pirate night

σελίδα | page | 12

3|7 10 | 7 24 | 7 27 | 7 6|8 13 | 8 15 | 8 20 | 8 23 | 8

Λιμάνι Νάουσας - γιορτή ψαριού Παραλία Παροικιάς - γιορτή Τράτας Παροικιά - Αγία Άννα Πλατεία Κώστου - Άγιος Παντελεήμονας Παραλία Αλυκής - του Σωτήρoς Πλατεία Κώστου - χορός ΜΕΑΣ Κώστου Παραλία Παροικιάς - Δεκαπενταύγουστο. Λέυκες - γιορτή Καράβολα. Λιμάνι Νάουσας- πειρατική βραδιά

Παροικία: Τοπικό πανηγύρι Αγίας Άννας. Ζωντανή μουσική. Ώρα 20:30. Νάουσα: Θεατρική παράσταση «Χωρίζουμε λέμε…», με τους Αλέξανδρο Ρήγα, Μπέσσυ Μάλφα , Γεράσιμο Σκιαδαρέση, Πάρκο Πάρου. Ώρα 21:00.

26|7 ΤΡΙΤΗ Πρόδρομος: Παραδοσιακό πανηγύρι Αγίου Παντελεήμονα. Μουσική βραδιά. Συν-

διοργάνωση Δ|Κ Αρχιλόχου - Π.Σ. «Σκόπας ο Πάριος» - Κ.Δ.Ε.Π.Α.Π. Ώρα 21:30.

27|7 ΤΕΤΑΡΤΗ Κώστος: Εορτασμός Αγίου Παντελεήμονα, με ζωντανή μουσική και κεράσματα. Συνδιοργάνωση Τ|Κ Κώστου – ΜΕΑΣ Κώστου. Ώρα 21:00. Λεύκες: Παράσταση Καραγκιόζη από το Θέατρο Σκιών του Αργύρη Αθανασίου, στο Ανοικτό Θέατρο Λευκών. Ώρα 20:30.

28|7 ΠΕΜΠΤΗ Λεύκες: Τριήμερο Φεστιβάλ “Jazz me up” στο Ανοικτό Θέατρο Λευκών.

1η μέρα: Σύγχρονος μεσογειακός ήχος από τους «Ross Daly Group». Ώρα 21:00.

29|7 ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ Νάουσα: Συναυλία του συγκροτήματος «ΜΠΛΕ» στο Πάρκο Πάρου. Διοργάνωση Κ.Δ.Ε.Π.Α.Π. Ώρα 21:00. Αλυκή: Παζάρι παραδοσιακών τοπικών προϊόντων στην παραλία της Αλυκής, έως 31|7. Διοργάνωση Π. Σ. Αγκαιριάς. Λεύκες: Τριήμερο Φεστιβάλ “Jazz me up” στο Ανοικτό Θέατρο Λευκών.

2η μέρα: Τρίτη γενιά «Mimis Plessas Project». Ώρα 21:00.

30|7 ΣΑΒΒΑΤΟ Πρόδρομος: «Γιορτή Ρεβιθιού» - Αφιέρωμα στην παραδοσιακή ρεβιθάδα. Διοργάνωση Π.Σ. «Σκόπας ο Πάριος». Διάρκεια έως 31|7. Παροικία: Μουσική εκδήλωση, παραλία – ΚΑΠΗ. Διοργάνωση Δ|Κ Πάρου. Ώρα 21:00. Λεύκες: Τριήμερο Φεστιβάλ “Jazz me up” στο Ανοικτό Θέατρο Λευκών.

3η μέρα: «Adrianou & friends» και τοπικά συγκροτήματα παραδοσιακής μουσικής. Ώρα 21:00.

31|7 ΚΥΡΙΑΚΗ Λεύκες: «Χελιδονίσματα του Θέρους» μια μουσικοποιητική βραδιά με την συμμετοχή λυρικών τραγουδιστών διεθνούς φήμης, μουσικών συνόλων του Ωδείου «Μυθωδία» και του Galaxy Quartett. Ανοικτό Θέατρο Λευκών. Ώρα 21:00.

JULY 1|7 FRIDAY

10|7 SUNDAY

Naoussa: Visual Arts Platform “Orange Water” .

City Arts Space – Parikia Old Market Street, Agios Athanasios Art Gallery Naoussa.

Co-organised by Ministry of Culture – Dutch Embassy – K.D.E.P.A.P. Until 29|7.

Parikia: Event “Revival of the ‘Pezotrata’ (Traditional fishing method). Zoodochos Pigi Beach. Organised

by Paros L.C. Time 20:00.

Parikia: Parade of about 100 musicians as part of the 2nd BATALA DRUMCAMP 2016. Parikia beachfront.

Time 20:00 2|7 SATURDAY Lefkes: Tango concert «In the sky one night with stars....» featuring Kleoniki Demiri and Neoklis Neofitidis. Lefkes open air theater.

Time 21:00.

3|7 SUNDAY Aliki: Concert «Folk music in the Greek Cinema» by music group «Rigas en Sample» St. Constantinos Church, Castle.

Time: 21:30.

Parikia: Kids Triathlon.

Organised by Paros Nautical Club.

Naoussa: Greek traditional dances – Feature on Parian Wedding and the customs and dances of Epirus and Thrace. Panagia Church open areas. Naoussa Music and Dance Group. Time 21:00.

Lefkes: «Paros Symposium» for translation and poetry at the House of Literature.

Until 16|7.

Naoussa: Presentation of traditional dances from the whole of Greece at the marina. Organised by Naoussa L.C. Time 21:00.

9|7 SATURDAY Naoussa: Fair by NIREAS featuring Kiriaki Spanou and Nicos Economidis at the garden of Panagia Pantanassa Church. Time 21:00.

26|7 TUESDAY

27|7 WEDNESDAY

Naoussa: Concert by HILLINGDON MUSIC SCHOOL of England. Naoussa Port.

Organised by K.D.E.P.A.P. Time 21:00.

Kostos: Celebration of St Panteleimon, with live music and treats. Co-organised

by Kostos L.C. – Kostos C.A. Time 21:00.

16|7 SATURDAY

Lefkes: Performance of Karagiozis (shadow theater)

by Argiris Athanasiou, at the Lefkes open air theater.

Time 20:30.

Kostos: Celebration of St. Marina. Live music and treats. Co-organised by Kostos L.C. – Kostos C.A. Time 21:00.

Lefkes: Concert by the group «Emellon» at the Lefkes open air theater.

Time 21:00.

Naoussa: Theatrical performance «We say we break up...» starring Alexandros Rigas, Bessy Malfa, Gerasimos Skiadaresis. Paros Park. Time 21:00

15|7 FRIDAY

Naoussa: Theatrical performance «Irini by Aristophanes» by the «Naoussa Children’s Theater Company». Paros Park. Organized

by Naoussa Dance Group Time 21:00.

8|7 FRIDAY:

Parikia: St Anna local Fair.

Live music. Time 20:30.

Naoussa: Concert featuring Christos Thiveos at Paros Park. Time: 21:00.

13|7 WEDNESDAY

Naoussa: Concert by HILLINGDON MUSIC SCHOOL of England. Parikia Beachfront.

Time 21:00.

Ageria: 3rd Art Meeting for painting, sculpture, photography, pyrography at “Anemomilos” gallery.

Until 30|7.

24|7 SUNDAY

Prodromos: St Panteleimon traditional fair. Music performance.

Co-organised by Archilohos L.C.- C.A. “Skopas of Paros” K.D.E.P.A.P. Time 21:30.

Naoussa: Celebration of the Sea at the port. Organised

by Naoussa L.C., Naoussa Women’s Association. Time 21:00.

6|7 WEDNESDAY

Book Of Legends» by the company «Dream Factory», Paros Park. Organised by K.D.E.P.A.P. Time 21:00.

17|7 SUNDAY

Naoussa: Greek traditional dances – Feature on dances and customs of Macedonia.

Naoussa Music and Dance Group. Panagia Church open area. Time 21:00.

20|7 WEDNESDAY Parikia: Concert «Folk music in the Greek Cinema» by music group «Rigas en Sample». Ventouris square.

Time: 21:00.

Drios: Full moon Night – music performance.

Organised by Marpissa L.C. Time 21:00.

Lefkes: Concert featuring Vassilis Skoulas. Lefkes open air theater. Organised by C.A. “Yria”. Time 21:00.

28|7 THURSDAY Lefkes: 3-Day Jazz festival “Jazz me up” 1st day: Contemporary Mediterranean sound: Ross Daly Group. Lefkes open air theater. Time 21:00.

29|7 FRIDAY Naoussa: Concert featuring the group «Ble» at Paros Park. Time21:00.

Aliki: Local traditional products bazaar at the Aliki seafront, until 31|7.

Organised by Ageria C.A. Lefkes: 3-Day Jazz festival “Jazz me up” 2nd day: Third Generation “Mimis Plessas Project”.

Lefkes open air theater.

Time 21:00.

30|7 SATURDAY

22|7 FRIDAY:

Prodromos: «Chickpea Celebration» - Honoring the traditional “revithada” (chickpea soup). Organised

by C.A. “Skopas o Parios”.

Until 31|7.

Naoussa: Children’s theatrical performance «The

Parikia: Music performance featuring the choir

Η "Μέδουσα" στην Πάρο Στο πλαίσιο της εκθεσιακής της δραστηριότητας στην Αθήνα και την Πάρο, φέτος το καλοκαίρι η Μαρία Δημητριάδη εκθέτει στο Fotis Art Cafe στο Stretch Pilates στη Νάουσα και στο Studio 265 στην Παρικιά.

This summer Maria Demetriades as part of her artistic activity in Athens and Paros, exhibits in Fotis Art Cafe. Stretch Pilates in Naoussa and Studio 265 in Parikia.

Art Cafe την έκθεση της Ελένης Φιλιπποπούλου. Διάρκεια έκθεσης: Από 17/6 έως 30/5 Άγιος Δημήτρης – Μπουκαδούρα, Νάουσα. Ώρες λειτουργίας: 10:00 π.μ.-3:00 μ.μ

Art Cafe exhibition of Eleni Filippopoulou Duration: June 17-May 30 2017 Agios Dimitrios, Naoussa From 10am-3am

Stretch Pilates στη Νάουσα, η Αίθουσα Τέχνης Μέδουσα θα παρουσιάσει έργα των Ιουλίας Βεντίκου και Νίκου Βλάχου σε μια έκθεση που θα διαρκέσει από 18/6 ως τις 30/10.

Stretch Pilates in Naoussa, Art Gallery Medusa will present the paintings of Ioulia Ventikou and Nikos Vlachos in an exhibition lasting from June 18 to October 30.

Studio 265 φέτος θα παρουσιαστούν έργα της ζωγράφου Έλλης Κουτσουκέλλη και του γλύπτη Νάκη Ταστσιόγλου, Εγκαίνια Παρασκευή 29 Iουλίου 20:00 Ώρες λειτουργίας: Δευτέρα – Σάββατο 11:00 – 14:00 & 19:00 – 22:00

Studio 265 there will be exhibited works of painter Elli Koutsoukeli and sculptor Nakis Tastsioglou.

Opening on Friday July 29 at 20:00 Monday-Saturday 11:00-14:00 & 19:0022:00

of Parikia Old People’s Home at Parikia Beachfront. Organised by Parikia L.C. Time 21:00.

Lefkes: 3-Day Jazz festival “Jazz me up” 3rd day: “Adrianou & friends”, local groups of traditional music. Lefkes open air theater. Time 21:00.

31|7 SUNDAY Lefkes: «Swallows chirping in the summer» a night of music and poetry featuring internationally renowned lyric singers, music ensembles from the “Mythodea” Music School and the Galaxy Quartet. Lefkes open air theater. Time 21:00

σελίδα | page | 13

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 1|8 ΔΕΥΤΕΡΑ Λεύκες: 2ο Θερινό Φεστιβάλ Θεάτρου – Ανοικτό Θέατρο Λευκών έως 5|8. Θεατρική παράσταση «Οι Φόνισσες της Παπαδιαμάντη» από την Θεατρική Ομάδα του Συλλόγου Γυναικών Μάρπησσας. Διοργάνωση Κ.Δ.Ε.Π.Α.Π. Ώρα 21:00. Μάρπησσα: Έναρξη έκθεσης φωτογραφίας – ποίησης του Ιωάννη Κωβαίου στο πλαίσιο εορτασμού της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος. Αίθουσα Αγροτολέσχης. Διάρκεια έως 7|8. Μάρπησσα: Έναρξη έκθεσης ζωγραφικής της Αφροδίτης Δρακοπούλου – Σάρδη στο πλαίσιο εορτασμού της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος. Αίθουσα κοινοτικού Καταστήματος Μάρπησσας. Διάρκεια έως 10|8. Αλυκή: Έναρξη έκθεσης βιβλίου στην παραλία Αλυκής, έως 21|8. Συνδιοργάνωση Δ|Κ Αγκαιριάς – Π.Σ. Αγκαιριάς. Παροικία: Έναρξη έκθεσης ζωγραφικής του Βασίλη Καλακώνα. Δημοτικός Χώρος Τεχνών Παλαιά Αγορά, έως 7|8.

Νάουσα: Έναρξη έκθεσης της Aida Carbone. Χώρος Τέχνης «Άγιος Αθανάσιος», έως 14|8.

3|8 ΤΕΤΑΡΤΗ

ζάρι παραδοσιακών προϊόντων. Πλατεία παπα-Γιώργη Στάμενα. Συνδιοργάνωση: Δ|Κ Μάρπησσας – Σύλλογος Γυναικών Μάρπησσας Κ.Δ.Ε.Π.Α.Π.. Ώρα 21:30.

Λεύκες: 2ο Θερινό Φεστιβάλ Θεάτρου – Ανοικτό Θέατρο Λευκών έως 5|8. Θεατρική παράσταση «Δε φοβάμαι. Δεν ελπίζω. Είμαι….» για τη ζωή και το έργο του Νίκου Καζαντζάκη σε σκηνοθεσία του Μάριου Ιορδάνου. Ώρα 21:00. Διοργάνωση Κ.Δ.Ε.Π.Α.Π.

Αλυκή: Πανηγύρι του Σωτήρος – Γιορτή ψαριού στην παραλία Αλυκής. Συνδιοργάνωση Δ|Κ Αγκαιριάς - Π.Σ. Αγκαιριάς. Ώρα 21:00. γ)Κώστος: Αναβίωση παλαιών παιχνιδιών. Διοργάνωση ΜΕΑΣ Κώστου.

4|8 ΠΕΜΠΤΗ

Λεύκες: Συναυλία με τον Ανδρέα Χανιώτη. Αφιέρωμα στον Μάνο Λοΐζο. Ανοικτό Θέατρο Λευκών. Ώρα 21:00.

Αγκαιριά: Έκθεση ζωγραφικής «Βάρκες της Πάρου, άμμος, βότσαλα και…» του Τάκη Σιδερικούδη – Gallery Ανεμόμυλος έως 31|8.

5|8 ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ Λεύκες: 2ο Θερινό Φεστιβάλ Θεάτρου – Ανοικτό Θέατρο Λευκών έως 5|8. Θεατρική παράσταση «Η Απολυμένη» με την Κατερίνα Διδασκάλου Διοργάνωση Κ.Δ.Ε.Π.Α.Π. Ώρα 21:00.

7|8 ΚΥΡΙΑΚΗ

8|8 ΔΕΥΤΕΡΑ Νάουσα: Ετήσια τιμητική εκδήλωση του Συλλόγου «Οι Φίλοι της Πάρου» στο Πάρκο Πάρου – Βράβευση των Θεατρικών Ομάδων της Πάρου. Ώρα 20:00.

6|8 ΣΑΒΒΑΤΟ

Λεύκες: Συναυλία με τον Δημήτρη Ζερβουδάκη. Ανοικτό Θέατρο Λευκών. Διοργάνωση ΜΕΕΑΣ «ΥΡΙΑ». Ώρα 21:00.

Μάρπησσα: Πανηγύρι Μεταμόρφωσης του Σωτήρος. Μουσική Εκδήλωση – πα-

Πρόδρομος: Έναρξη έκθεσης ζωγραφικής στην αίθουσα Δεξαμενής.

Διοργάνωση Π.Σ. «Σκόπας ο Πάριος» έως 12|8. Παροικία: Έναρξη έκθεσης ζωγραφικής της Β. Ζησιμοπούλου - Γκιώνη. Δημοτικός Χώρος Τεχνών Παλαιά Αγορά, έως 14|8.

10|8 ΤΕΤΑΡΤΗ Λεύκες: Παράσταση Καραγκιόζη από το Θέατρο Σκιών του Αργύρη Αθανασίου, στο Ανοικτό Θέατρο Λευκών. Ώρα 20:30.

11|8 ΠΕΜΠΤΗ Λεύκες: Αφιέρωμα στη Βίκυ Μοσχολιού με την Χορωδία Μάρπησσας υπό την διεύθυνση του Αστέριου Ρήγα. Ανοικτό Θέατρο Λευκών. Ώρα 21:00.

12|8 ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ Λεύκες: Συναυλία με τον Παναγιώτη Μάργαρη και την Ειρήνη Τζαμτζή στο Ανοικτό Θέατρο Λευκών. Διοργάνωση Κ.Δ.Ε.Π.Α.Π. Ώρα 21:00.

13|8 ΣΑΒΒΑΤΟ Κώστος: Εκδήλωση με ζωντανή μουσική. Διοργάνωση ΜΕΑΣ Κώστου. Ώρα 21:00.

Μάρπησσα: Έναρξη έκθεσης ζωγραφικής του Νικόλαου Αλιπράντη και της Μαρίας Γιάκα – Καλουδά. Αίθουσα Αγροτολέσχης, έως 22|8.

15|8 ΔΕΥΤΕΡΑ Παροικία: Λαμπρός εορτασμός Ι.Π. Παναγίας Εκατονταπυλιανής. Λιτάνευση Ιερής Εικόνας. Εορταστικές εκδηλώσεις - Ρίψη βεγγαλικών Μουσική βραδιά με το συγκρότημα «DELAPARO» - Παραδοσιακοί Χοροί από το Μουσικοχορευτικό Συγκρότημα Νάουσας Πάρου. Συνδιοργάνωση Δ|Κ Πάρου - Κ.Δ.Ε.Π.Α.Π. Παροικία: Έναρξη έκθεσης ζωγραφικής της Μαρίας Στίνη. Δημοτικός Χώρος Τεχνών Παλαιά Αγορά, έως 28|8. Νάουσα: Έναρξη έκθεσης της Ευδοξίας Σταφυλαράκη. Χώρος Τέχνης «Άγιος Αθανάσιος», έως 22|8.

18|8 ΠΕΜΠΤΗ Μάρμαρα: Μουσική βραδιά στην παραλία του Μώλου. Συνδιοργάνωση Δ|Κ Αρχιλόχου - Αναπτυξιακός Σύλλογος Πρόοδος – Ανάπτυξη. Ώρα 21:30. Παροικία: Συναυλία – αφιέρωμα στον Νίκο Καββαδία στο Αρχαιολογικό Μουσείο Πάρου, πιάνο Μαρουλία Κοντού, φωνή Αντώνης Πρέκας. Διοργάνωση Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων. Ώρα 21:00.

19|8 ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ | FRIDAY Λεύκες: Συναυλία με τον Γιάννη Μπαλίκο και τον Bernhard Wiesinger για την παρουσίαση του νέου του CD του μουσικού σχήματος «JOHN BALIKOS TRIO» στο ανοικτό Θέατρο Λευκών. Ώρα 21:00.

19|8 ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ

Lefkes: Concert featuring Giannis Balikos and Bernhard Wiesinger presenting the new CD by the music ensemble “JOHN BALIKOS TRIO”. Lefkes open air theater. Time 21:00.

Λεύκες: Συναυλία με τον Γιάννη Μπαλίκο και τον Bernhard Wiesinger για την παρουσίαση του νέου του CD του μουσικού σχήματος «JOHN BALIKOS TRIO» στο ανοικτό Θέατρο Λευκών. Ώρα 21:00.

20|8 ΣΑΒΒΑΤΟ

26|27|28 Αυγούστου | August Το τριήμερο, βιωματικό, πολιτιστικό φεστιβάλ «Διαδρομές στη Μάρπησσα» για έβδομη συνεχή χρονιά σας ταξιδεύει στην αυθεντική Πάρο.

The experiential, cultural festival «Routes in Marpissa», for seventh consecutive year, takes you on a journey to the island of Paros.

σελίδα | page | 14

Νάουσα: Έναρξη εκδηλώσεων για τα Εννιάμερα της Παναγίας: - Πώληση παραδοσιακών προϊόντων από το Σ. Γυναικών Νάουσας στην πλατεία, έως 22|08. Λεύκες: Πανηγύρι του Καράβολα. Παραπλεύρως του Κοινοτικού Μεγάρου. Διοργάνωση ΜΕΕΑΣ «Υρία». Ώρα 21:30.

AUGUST 1|8 MONDAY

6|8 SATURDAY

Lefkes: 2nd Summer Theater Festival – Lefkes open air theater until 5|8.

Theatrical performance «The Murderesses of Papadiamanti» by the Theater Group of the Marpissa Women’s Association. Time 21:00.

Organised by K.D.E.P.A.P.

Marpissa: “Metamorfosis of our Saviour Jesus Christ” fair. Music event – traditional products bazaar. Papa-Giorgi Stamena square. Coorganised by Marpissa L.C. – Marpissa Women’s Association – K.D.E.P.A.P. Time 21:30.

Marpissa: Opening of photography-poetry exhibition by Ioannis Koveos in celebration of the Metamorfosis of our Saviour Jesus Christ.

Agrotoleschi Hall. Until 7|8.

Aliki: “The Saviour Jesus Christ” fair – Festival of Fish at Aliki beachfront.

Co-organised by Ageria L.C. – Ageria C.A. Time 21:00.

Marpissa: Opening of painting exhibition by Afroditi DrakopoulouSardi in celebration of the Metamorfosis of our Saviour Jesus Christ.

Marpissa Community Hall.

Until 10|8.

Aliki: Opening of book exhibition at Aliki beachfront until 21|8.

Co-organised by Ageria L.C. – Ageria C.A.

Kostos: Revival of old games. Organised by Kostos C.A. 7|8 SUNDAY Lefkes: Concert featuring Andreas Chaniotis in songs by Manos Loizos.

Lefkes open air theater.

Time 21:00.

8|8 MONDAY

Parikia: Opening of painting exhibition by Vassilis Kalakonas. City Arts Space, Old Market Street, until 7|8.

Naoussa: Annual honorary event by the “Friends of Paros” Association at Paros Park.

Presentation of awards to the Theater Groups of Paros. Time 20:00.

Naoussa: Opening of exhibition by Aida Carbone. Agios Athanasios Art Gallery until 14|8.

Lefkes: Concert featuring Dimitris Zervoudakis.

Lefkes open air theater.

Organised by C.A. “Yria”.

Time 21:00.

3|8 WEDNESDAY

Prodromos: Opening of painting exhibition at the Dexameni Hall. Organised

by C.A. “Skopas o Parios”.

Until 12|8.

Lefkes: 2nd Summer Theater Festival – Lefkes open air theater until 5|8.

Theatrical performance “I do not fear. I do not hope.

I am…” on the life and works of Nicos Kazantzakis directed by Marios Iordanou. Time 21:00.

Organised by K.D.E.P.A.P. 4|8 THURSDAY Ageria: Painting exhibition «Boats of Paros, sand, pebbles and …»

by Takis Siderikoudis – Anemomilos Gallery until 31|8.

5|8 FRIDAY Lefkes: 2nd Summer Theater Festival – Lefkes open air theater until 5|8.

5th Day: Theatrical performance “Fired” with Katerina Didaskalou.

Organised by K.D.E.P.A.P. Time 21:00.

in honor of Vicky Moscholiou by the Choir of Marpissa under the music instruction of Asterios Rigas. Lefkes open air theater. Time 21:00.

12|8 FRIDAY Lefkes: Concert featuring Panagiotis Margaris and Irene Tzamtzi. Lefkes open air theater. Organised by K.D.E.P.A.P. Time 21:00.

13|8 SATURDAY Kostos: Event with live music. Time 21:00.

Organised by Kostos C.A. Marpissa: Opening of painting exhibition by Nikolaos Aliprantis and Maria Giaka-Kalouda.

Agrotoleschi Hall, until 22|8.

15|08 MONDAY Parikia: Celebration of Panagia Ekatontapiliani Church. Procession of the Holy Icon. Fireworks display. Celebratory events. Co-organised by Parikia L.C. – K.D.E.P.A.P. Parikia: Opening of painting exhibition by Maria Stini. City Arts Space, Old Market Street, until 28|8.

Naoussa: Opening of exhibition by Evdoxia Stafilaraki. Agios Athanasios Art Gallery, until 22|8.

18|8 THURSDAY

Parikia: Opening of painting exhibition by V. Zisimopoulou-Gkioni. City Arts Space, Old Market Street, until 14|8.

Marmara: Musical night at Molos beach. Coorganised by Archilohos L.C. – C.A. “ProodosAnaptiksi”. Time 21:30.

9|8 TUESDAY

Parikia: Concert dedicated to Nikos Kavvadias at the Archaeological Museum of Paros. Piano: Maroulia Kontou, Song: Antonis Prekas. Organised by the Ephorate of Antiquities of Cyclades. Time 21:00

Lefkes: Concert featuring Dimitris Starovas.

Lefkes open air theater.

Organised by C.A. “Yria”.

Time 21:00.

10|8 WEDNESDAY Lefkes: Performance of Karagiozis (shadow theater) by Argiris Athanasiou, at the Lefkes open air theater. Time 20:30.

11|8 THURSDAY Lefkes: Music even

19|8 FRIDAY Lefkes: Concert featuring Giannis Balikos and Bernhard Wiesinger presenting the new CD by the music ensemble “JOHN BALIKOS TRIO”.

Lefkes open air theater.

Time 21:00.

20|8 SATURDAY Naoussa: Commencement of the Nine Days of the Holy Mary celebrations: Traditional products bazaar by the Naoussa Women’s Association at the square.

Co-organised

by Naoussa L.C. – Local organizations. Until 22|08.

Lefkes: “Karavolas” festival. Beside the Community Hall. Organised by C.A. “Yria”. Time 21:30.

21|8 SUNDAY Lefkes: Opera night with «IL TROVATORE» by Giuseppe Verdi featuring baritone Nikolas

Karagiaouris.

Lefkes open air theater.

Organised by K.D.E.P.A.P. Time 21:00.

Naoussa: 5th Charity Bazaar «We Recycle-We Help» Co-organised by Naoussa L.C. – Local organizations.

Until 23|8.

22|8 MONDAY Naoussa: Morning walking tour to museums and monuments.

Co-organised by Naoussa L.C. – Local organizations 23|8 TUESDAY Naoussa: Celebration of the Nine Days of the Holy Mary.

σελίδα | page | 15

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 21|8 ΚΥΡΙΑΚΗ

τοπικοί φορείς. Ώρα 21:00.

Λεύκες: Βραδιά Όπερας με το έργο «IL TROVATORE» του Τζουζέπε Βέρντι με τον βαρύτονο Νικόλα Καραγκιαούρη. Ανοικτό Θέατρο Λευκών. Διοργάνωση Κ.Δ.Ε.Π.Α.Π. ‘Ώρα 21:00.

Νάουσα: Έναρξη έκθεσης ζωγραφικής «Dreamers Rooms» του Κώστα Λάκη. Χώρος Τέχνης «Άγιος Αθανάσιος», έως 31|8.

Νάουσα: 5ο Φιλανθρωπικό Παζάρι «Ανακυκλώνουμε Βοηθάμε» Συνδιοργάνωση Δ|Κ Νάουσας – τοπικοί φορείς. Διάρκεια έως 23|8.

22|8 ΔΕΥΤΕΡΑ Νάουσα: Πρωινή περιπατητική ξενάγηση σε μουσεία και μνημεία. Συνδιοργάνωση Δ|Κ Νάουσας – τοπικοί φορείς.

23|8 ΤΡΙΤΗ Νάουσα: Εορτασμός Εννιάμερων της Παναγίας. Κουρσάρικη βραδιά αναπαράσταση δρώμενων, παρουσία χορευτικών συγκροτημάτων. Συνδιοργάνωση Δ|Κ Νάουσας – Κ.Δ.Ε.Π.Α.Π. –

26|8 ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ Μάρπησσα: Έναρξη τριήμερου βιωματικού – πολιτιστικού Φεστιβάλ «Διαδρομές στην Μάρπησσα», έως 28|8. Συνδιοργάνωση Μη Κερδοσκοπικό Σωματείο «Διαδρομές στη Μάρπησσα», Περιφέρεια Ν. Αιγαίου, Δήμος Πάρου, Κ.Δ.Ε.Π.Α.Π.

AUGUST Δρόμου Κώστου στο πλαίσιο της εκδήλωσης. Συνδιοργάνωση Τ|Κ Κώστου - ΜΕΑΣ Κώστου. Μάρπησσα: 2η ημέρα του τριήμερου βιωματικού – πολιτιστικού Φεστιβάλ «Διαδρομές στην Μάρπησσα», έως 28|8. Συνδιοργάνωση Μη Κερδοσκοπικό Σωματείο «Διαδρομές στη Μάρπησσα», Περιφέρεια Ν. Αιγαίου, Δήμος Πάρου, Κ.Δ.Ε.Π.Α.Π.

28|8 ΚΥΡΙΑΚΗ

27|8 ΣΑΒΒΑΤΟ

Μάρπησσα: 3η ημέρα του τριήμερου βιωματικού – πολιτιστικού Φεστιβάλ «Διαδρομές στην Μάρπησσα», έως 28|8. Συνδιοργάνωση Μη Κερδοσκοπικό Σωματείο «Διαδρομές στη Μάρπησσα», Περιφέρεια Ν. Αιγαίου, Δήμος Πάρου, Κ.Δ.Ε.Π.Α.Π.

Κώστος: Εκδήλωση προς τιμήν του Μέγα Ευεργέτη της Πάρου Φραγκίσκου Βελέντζα. - 1ος Βελέντζειος Αγώνας Ανώμαλου

Παροικία: Έναρξη έκθεσης ζωγραφικής του Frederic Bootz. Δημοτικός Χώρος Τεχνών Παλαιά Αγορά, έως 9|9.

Λεύκες: Παράσταση Καραγκιόζη από το Θέατρο Σκιών του Αργύρη Αθανασίου, στο Ανοικτό Θέατρο Λευκών. Ώρα 20:30.

Pirates night – reenactments, dance groups.

Organized by Naoussa L.C. – K.D.E.P.A.P. – Local organizations. Time 21:00.

26|8 FRIDAY Marpissa: Opening of the 3-day interactive festival “Marpissa Routes” until 28|08.

Co-organised by N.P.O. “Marpissa Routes”, S. Aegean Precints, Municipality of Paros, K.D.E.P.A.P. Lefkes: Performance of Karagiozis (shadow theater) by Argiris Athanasiou, at the Lefkes open air theater. Time 20:30.

Naoussa: Opening of exhibition by Costa Lakis “Dreams Rooms”. Agios Athanasios Art Gallery until 31|8.

27|8 SATURDAY Kostos: Event in honour of the Major Benefactor of Paros Fragiskos

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ

SEPTEMBER

3|9 ΣΑΒΒΑΤΟ

5|9 ΔΕΥΤΕΡΑ

3|9 SATURDAY

Λεύκες: Συναυλία για την παρουσίαση των νέων τραγουδιών του Νίκου Σαρρή στο Ανοικτό Θέατρο Λευκών. Διοργάνωση Κ.Δ.Ε.Π.Α.Π. Ώρα 21:00.

Νάουσα: Έναρξη έκθεσης ζωγραφικής του Νεκτάριου Αποσπόρη. Χώρος Τέχνης «Άγιος Αθανάσιος», έως 13|9.

Parikia: Concert presentation of the new songs by Nikos Sarris.

Lefkes open air theater.

Organised by K.D.E.P.A.P.

Παροικία: 20ο Εσωτερικό Πρωτάθλημα Κολύμβησης «Γεώργιος Π. Μπίσμπας». Διοργάνωση Ναυτικός Όμιλος Πάρου. Έως 4|9.

4|9 ΚΥΡΙΑΚΗ Νάουσα: Ελληνικοί Παραδοσιακοί Χοροί Αφιέρωμα στους χορούς και στα έθιμα της Μικράς Ασίας και Καππαδοκίας - Μουσικοχορευτικό Συγκρότημα Νάουσας. Προαύλιο Παναγίας. Ώρα 21:00. Αγκαιριά: Έκθεση φωτογραφίας «Πρόσωπα του χωριού μας» του Αλιπράντη Ραγκούση και Στέφανου Ραγκούση – Gallery Ανεμόμυλος έως 25|9.

σελίδα | page | 16

10|9 ΣΑΒΒΑΤΟ Άσπρο Χωριό: 12η Μικρασιατική Συνάντηση Πάρου. Μικρασιάτικα τραγούδια και χοροί - Μουσικοχορευτικό Συγκρότημα Νάουσας – Σύλλογος Μικρασιατών. Προαύλιο Ι.Ν. Ζωοδόχου Πηγής. Συνδιοργάνωση Τ|K Λευκών – Σύλλογος «Ατλαντίς». έως 11|9. Ώρα 20:00. Παροικία: Διασυλλογικό Πρωτάθλημα Ιστιοπλοΐας «Δ. Βρακάς». Διοργάνωση Ναυτικός Όμιλος Πάρου. Έως 11|9.

14|9 ΤΕΤΑΡΤΗ Αγκαιριά: Πανηγύρι Υψώσεως Τιμίου Σταυρού. Χορευτική Παράσταση στην παραλία της Αλυκής. Συνδιοργάνωση Δ|Κ Αγκαιριάς – Π. Σ. Αγκαιριάς. Ώρα 20:30.

Feature on the dances and customs of Asia Minor and Cappadocia – Naousa Music and Dance Group. Panagia Church open area. Time 21:00.

Parikia: 20th Swimming Championship «Georgios P. Bisbas». Organised by the Paros Nautical Club.

Until 4|9.

Ageria: Photography exhibition “Faces of our village” by Aliprantis Ragoussis and Stefanos Ragoussis – Anemomilos Gallery until 31|8.

4|9 SUNDAY

5|9 MONDAY

Naoussa: Greek traditional dances –

Naoussa: Opening of exhibition by Nektarios

Velentzas. 1st Velentzios Trail Running Race. Coorganised by Kostos L.C> - Kostos C.A. Marpissa: 2nd day of the 3-day i nteractive festival “Marpissa Routes” until 28|08.

Co-organised by N.P.O. “Marpissa Routes”, S. Aegean Precints, Municipality of Paros, K.D.E.P.A.P. 28|8 ΚΥΡΙΑΚΗ Marpissa: 3rd day of the 3-day i nteractive festival “Marpissa Routes” until 28|08.

Co-organised by N.P.O. “Marpissa Routes”, S. Aegean Precints, Municipality of Paros, K.D.E.P.A.P. 29|8 MONDAY Parikia: Opening of painting exhibition

by Frederic Bootz.

City Arts Space, Old Market Street, until 9|9.

Aposporis. Agios Athanasios Art Gallery, until 13|9.

10|9 SATURDAY Aspro Chorio: 12th Asia Minor Meeting on Paros.

Songs and dances from Asia Minor – Naoussa Music and Dance Group – Asia Minor Association.

Zoodochos Pigi Church open area.

Time 20:00.

Co-organised by Lefkes L.C. – “Atlantis” Association. Until 11|9.

Parikia: Sailing Championship «D.Vrakas». Organised by the Paros Nautical Club. Until 11|9.

14|9 WEDNESDAY Ageria: “Rood” fair.

Dance performance at Aliki beachfront. Coorganised by Ageria L.C. – Ageria C.A. Time 20:30.

Διαδρομές στη Μάρπησσα «Με προορισμό» Routes in Marpissa "With destination" 26|27|28 Αυγούστου | August Το τριήμερο, βιωματικό, πολιτιστικό φεστιβάλ «Διαδρομές στη Μάρπησσα» για έβδομη συνεχή χρονιά σας ταξιδεύει στην αυθεντική Πάρο. Τι παίρνετε μαζί σας σε ένα ταξίδι; Τι σας κάνει να επιστρέφετε σε έναν αγαπημένο τόπο; Με προορισμό τις “Διαδρομές στη Μάρπησσα”, βάλτε στις αποσκευές σας την καλή σας διάθεση και περιηγηθείτε στους προτεινόμενους σταθμούς, επισκέψιμους χώρους και εκθέσεις, που πλαισιώνονται από διαλέξεις, συναυλίες, παιχνίδια και εργαστήρια. Με έμπνευση το χωριό, συντροφιά τους κατοίκους και στόχο τη δράση… ελάτε να περπατήσουμε μαζί στη Μάρπησσα. Ώρες: 19.00 - 23.30 Μάρπησσα, Πάρος Ελεύθερη είσοδος σε όλες τις εκδηλώσεις. site: www.stimarpissa.gr

The experiential, cultural festival «Routes in Marpissa», for seventh consecutive year, takes you on a journey to the island of Paros.

What do you take with you on a trip? What makes you go back to a favourite place?

This year, having "Routes in Marpissa" as your destination, fill your luggage with your good mood and travel through the suggested stations, visiting sites, art installations and exhibitions, together with concerts, events and workshops.

Inspired by the village, accompanied by the residents and aiming at action, come and walk with us in Marpissa !!!

Hours: 19.00 - 23.30 Marpissa, Paros Admission is free to all events. site: www.stimarpissa.gr

Ωδείο Μυθωδία Mythodia conservatory

Ανοιχτό Θέατρο Λευκών, Πολιτιστικό Καλοκαίρι 2016 Lefkes Open Air Theatre, Cultural Summer 2016 20 | 6 Monday "Oloi oi rebetes tou dounia" the chorus of Naoussa Paros Women Association. 21:00 25 | 6 Saturday Ballet Efi Loudarou 21:00

15|7 ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ | FRIDAY Ο Λουδοβίκος των Ανωγείων στο Kάστρο Αντιπάρου. συμμετέχουν οι μουσικοί: Αντώνης Μυτακίδης κιθάρα, Μαρουλία Κοντού πιάνο.

Loudovikos ton Anogion in Kastro Antiparos, participating musicians: Antonis Mytakidis guitar. Maroulia Kontou piano.

28|8 ΚΥΡΙΑΚΗ | MONDAY Πανσέληνος στο Αρχαιολογικό Μουσείο Πάρου με την χορωδία της Μαρουλίας Κοντού "Αφιέρωμα στο Νίκο Γκάτσο " Full moon in the Archaeological Museum of Paros with the choir of Maroulia Kontou "Tribute to Nikos Gatsos"

Για 6η συνεχή χρονιά διοργανώνεται και φέτος στην Πάρο το JAZZ in PAROS στις 20-25/07 2016 υπό την καλλιτεχνική διεύθυνση του μουσικού και συνθέτη Πέτρου Κλαμπάνη.

For the 6th consecutive year, JAZZ in PAROS takes place in Paros on 20-25/07 2016 under the artistic direction of the exquisite and talented musician and composer Petros Klampanis. www.jazzinparos.gr

20|6 Δευτέρα «Όλοι οι ρεμπέτες του ντουνιά», από τη χορωδία του Συλλόγου Γυναικών Νάουσας Πάρου. Ώρα 21:00 25|6 Σάββατο Μπαλέτο της Έφης Λουδάρου Ώρα 21:00 29|6 Τετάρτη Παράσταση Καραγκιόζη με τον θίασο του Αργύρη Αθανασίου Ώρα 20:30 16|7 Σάββατο «Υπόγεια Ρεύματα», συναυλία Ώρα 21:00

30|7 Σάββατο Μουσική γιορτή & χορός από τοπικές ομάδες της Πάρου Ώρα 21:00 20|8 Σάββατο Η «Γιορτή του Καράβολα», το ετήσιο λαϊκό πανηγύρι που πραγματοποιείται στις Λεύκες Ώρα 21:00 27|8 Σάββατο Χορευτικά στο Θέατρο Λευκών Ώρα 21:00 3|9 Σάββατο Συναυλία Νίκου Σαρρή (Νέα τραγούδια) Ώρα 20:30

29 | 6 Wednesday "Karagiozis" performance with the group of Argyris Athanassiou. 20:30 16 | 7 Saturday "Underground Streams" concert. 21:00 30 | 7 Saturday Music & dance celebration of Paros local groups. 21:00 20 | 8 Saturday The "Festival of Karavola", the annual folk festival that takes place in Lefkes.

21:00 27 | 8 Saturday Dance performance. 21:00 3 | 9 Saturday Concert Nikos Sarris (New Songs). 20:30

σελίδα | page | 17

Orange Water 2 Fata Morgana Το “Orange Water” ξεκινά! Το ΕλληνοΟλλανδικό εικαστικό φεστιβάλ εγκαινιάζει τις δράσεις του για αυτό το καλοκαίρι στις 4 Ιουνίου στη Σαντορίνη και αποτελεί το κεντρικό πολιτιστικό δρώμενο του ελληνικού καλοκαιριού με μεγάλο εικαστικό κύρος και αναγνώριση. Ενοποιεί χώρους πολιτισμού της Αθήνας και των νησιών μέσα από εκθέσεις ζωγραφικής, γλυπτικής, βιντεοπροβολές και εγκαταστάσεις 50 σύγχρονων καλλιτεχνών, κυρίως Ελλήνων και Ολλανδών. Τελεί υπό την αιγίδα του Υπουργείου Πολιτισμού, του Υπουργείου Τουρισμού και της Ολλανδικής Πρεσβείας. Για το καλοκαίρι του 2016, ο κύκλος δράσεων περιλαμβάνει 13 εικαστικές εκθέσεις που θα παρουσιαστούν σε 9 χώρους από τις 4 Ιουνίου έως τις 30 Σεπτέμβρη. Οι φετινές δράσεις εξελίσσονται στην Αθήνα, την Πάτρα, τη Σαντορίνη, την Κρήτη, την Πάρο και την Κόρινθο. Στην Πάρο θα βρίσκεται στο Δημοτικό Χώρο Τεχνών Παροικιάς και στον Άγιο Αθανάσιο Νάουσας από 1/7 ως 27/7.

Orange Water starts! June 4 is the official opening of the Hellenic-Dutch Art Festival at 20:00 on Santorini. “Orange Water” works on a unification of public cultural places and archaeological monuments around Greece and The Netherlands with painting, sculpting, video art and installation exhibitions from distinctive Greek, Dutch and international artists. “Orange Water” is the main Contemporary Cultural Event of the Greek Summer with high cultural status and recognition. It contributes to the strengthening of inter-cultural relations between Greece and The Netherlands in Europe with natural action field the Greek islands.

“Orange Water” Art Festival is under the auspices of the Greek Ministry of Culture, The Greek Ministry of Tourism and the Embassy of The Netherlands in Athens.

For 2016, “Orange Water” will host 13 contemporary art exhibitions in 9 public spaces in Athens, Crete, Santorini, Paros, Korinthos and Patra between June 4 and September 30.

In Paros it will take place in Parikia Art Space and Agios Athanassios in Naoussa from 1/7 to 29/7.

Holland Tunnel Gallery Paros, Summer 2016

Το Tao’s Center είναι ένα κέντρο διαλογισμού και γιόγκα, το οποίο προσφέρει καθημερινά μαθήματα, εργαστήρια και θεραπείες, καθώς και ένα πρόγραμμα μακροχρόνιας παραμονής, όλα εστιασμένα στην εξάσκηση της αυτεπίγνωσης και στην ευεξία. Η Γιόγκα, το Τσι Κουνγκ, το Πιλάτες, ο Διαλογισμός, η Κίνηση, η Δημιουργικότητα, η Θεραπεία, είναι μόνο μερικές από τις ενότητες που περιλαμβάνονται στο πρόγραμμά του. Αν αναζητάτε ένα διαφορετικό, πιο ζωογονητικό είδος διακοπών, αλλά και αν είστε απλώς περαστικοί, το Tao’s έχει κάτι να σας προσφέρει.

Tao’s is a wellness, meditation and yoga center, offering drop-in classes, treatments, workshops and Long Stay retreats, dedicated to the practice of awareness and wellbeing. Drawn from various traditions, the Center’ program includes Yoga, Meditation, Pilates, Chi Kung, Movement, Creativity, Healing, Kids Activities, Live Music events and many more.

Whether you are looking for stimulating vacation or just passing by, Tao’s has something for you.

www.taos-greece.com

Καθημερινά μαθήματα, Daily Classes 09:15 Morning meditation 10:00 Pilates, Yoga, Chi Kung 19:00 Yoga For Special Kids Activities & Live Music events please check taos-greece.com or facebook/Taos.Center

13|07 – 17|07 Open Floor | Dance Retreat

AUGUST ​Morphogenesis Thur/Fri/Sat 4-5-6 and 11-12-13 Hours 20-23 Daniel Hill, Angie Drakopoulos, Kelly Athanasiadou

AUG/SEP​​Metropolis 5 Days Group exhibition August 30-September 3 ​​Kelly Athanasiadou, Bix Lye, Jan

Body, Mind & Spirit

Εργαστήρια, Θεραπείες & Εκδηλώσεις Treatments, Workshops & Special Events

JULY​Shadows of Turning Thur/Fri/Sat 21-22-23 and 28-29-30 Hours 20-23 Jan Mulder, Laurie J Lea, Apostolis Zolotakis, Bix Lye

AUGUST​​In the Middle of Time Thur/Fri/Sat​18-19-20 and 25-26-27 Hours 20-23 Paulien Lethen, Susan Daboll, Senta Osthoff, Nikos Voulgaris

Σώμα, Νους & Πνεύμα

18|07 – 22|07 Warrior Lover | Shamanism & Meditation 23|07 – 24|07 What About You? | Manifest Your Potential Mulder, Apostolis Zolotakis, Paulien Lethen, S​ usan Daboll, Senta Osthoff, Nikos Voulgaris, Elizabeth Carson, Alain M ​ éheust, Lou Cheyenne, Nikos Karpodinis, Claudia Lazzarini, Alice Meyer ​Wallace, Yorgos Papageorgiou

25|07 – 29|07 The Happening | Tao’s Music Week

Daily LIVE Recordings & Music Trilok Gurtu, Zap Mama, Dave Randall, Jamie Catto & more!

05|09 – 08|09 Yoga Intensive | Maty Ezraty 14|09 – 17|09 Power of Breath | Kundalini Yoga 15|10 – 20|10 Wild Root | Vocal Workshop

violin productions H Πάρος δεν βγάζει μόνο μέλι, τυρί και κρασί. Βγάζει και cd και μάλιστα ανώτερης ποιότητας. Άψογη ηχογράφηση, καθαρός ήχος, σεβασμός στον ακροατή. Παραδοσιακή μουσική της Πάρου κι όχι μόνο αλλά και τζαζ. Η παριανή ανεξάρτητη εταιρεία ηχογραφήσεων και οργάνωσης events, violin productions, εδώ και δεκατέσερα χρόνια δίνει το μουσικό στίγμα στης Κυκλάδες αλλά και στην υπόλοιπη Ελλάδα. Διάθεση στην έδρα της εταιρείας στον Κάμπο Νάουσας και στα καταστήματα "Μelissa" και "Αναγέννηση" στην Παροικιά.

Paros' products include more than just cheese, honey and wine. They include musical CDs as well, of high quality. Impeccable recording, clear sound, respect to the listener. Traditional music of Paros, jazz and more. The Parian independent company of recording and events, "violin productions", has set its mark in Paros and the rest of Greece. Distribution at the company's headquarters in Kambos Naoussa and at Melissa store in Parikia. σελίδα | page | 18

Επίσκεψη στο Μουσείο Π.Καλλιέρου-Γ.Πατέλη Φέτος το χειμώνα το Κέντρο Ξένων Γλωσσών Success επισκέφθηκε το Μουσείο Π. Καλλιέρου-Γ.Πατέλη στην Παλιά Αγορά στον Δημοτικό Χώρο Τεχνών, στα πλαίσια της βιωματικής εκμάθησης της ξένης γλώσσας. Τα παιδιά εντυπωσιάστηκαν από τις δύο αυτές προσωπικότητες της νεότερης Πάρου: τον πρωτοπόρο γιατρό και τον χαρισματικό δάσκαλο. Στην επιτυχία της επίσκεψης συνέβαλε η παρουσία της κ.Ιωάννας Πατέλη, κόρης του αείμνηστου γιατρού Γεωργίου Πατέλη καθώς και η βοήθεια και φιλοξενία της κ. Κατερίνας Αρμπελιά.

Music | sound | light | video | photography | studio | label

Group multimedia innovation we have risen wellbeing into science

Κάμπος Νάουσαs, Πάρος Κυκλάδες τηλ. & fax: +302284052651 κιν.: +306978550086 e-mail: violinsproductions@gmail.com, web: www. violinsproductions.com, find us on fb: violins productions σελίδα | page | 19

βιβλίο | book

Από τη: Σταυρούλα Παπασπύρου

Kώστας Γουζέλης Ωδές για την μπρατσέρα “Αθηνά”

Kostas Gouzelis Odes for the lugger “Athina”

Παριανός από επιλογή και μια ζωή δεμένος με τη θάλασσα, ο αρχιτέκτονας Κώστας Γουζέλης έχει να το λέει: το όνειρο, η ελευθερία, η αγάπη, η αίσθηση της ύπαρξης του μέσα στο σύμπαν, “καθαρά, σαν γάργαρο πηγής νεράκι”, ήρθαν στην εφηβεία του κι ακούμπησαν πάνω σ’ ένα ξύλινο, ιστιοπλοϊκό σκάφος, σφραγίζοντας έκτοτε τη διαδρομή του ανεξίτηλα. Χάρη σ’ αυτήν τη βάρκα όπου “έγκαυλος” ρίσκαρε και τις πρώτες του ερωτικές περιπτύξεις, είδε να του αποκαλύπτεται η ομορφιά και η αρμονία που μπορεί να έχει ένα ανθρώπινο δημιούργημα. Αντίστοιχα χαρίσματα έχει και η ποιητική του συλλογή «Ωδές στην μπρατσέρα “Αθηνά”»: μια εγκωμιαστική περιγραφή της κατασκευής ενός παραδοσιακού ελληνικού ιστιοφόρου, μιας “μετακινούμενης κιβωτού” πλασμένης με ταπεινά αλλά σοφά συνταιριασμένα υλικά, όπως άλλωστε και τα χιλιάδες –αλίμονο- καΐκια που τα τελευταία χρόνια οδηγήθηκαν ελαφρά τη καρδία στην καταστροφή. Εμπλουτισμένο με δικά του σκίτσα κι ένα ένθετο dvd με πρωτότυπη μουσική του Αχιλλέα Περσίδη, το βιβλίο του κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ποντοπόρος που δημιούργησε στη Νάουσα ο ίδιος, εγκλωβίζοντας στις σελίδες του ζυγισμένες σκέψεις, δυνατά συναισθήματα, άφθονα ταξίδια και μια λίαν διδακτική προτροπή: “Θέλει εξάσκηση η ομορφιά / αλλιώς την ξεπλένει συνέχεια το νερό / σαν νερομπογιά στον τοίχο / και σβήνει και μπερδεύεται και σιχτιρίζεις γιατί θυμάσαι λίγα / θέλει εξάσκηση η ομορφιά”.

A Parian by choice, with a life strongly attached to the sea, the architect Kostas Gouzelis tells us that the dream, freedom, love, the realization of his existence in the universe, “pure like limpid fountain water” came in his adolescent years and rested on a wooden sailing boat, indelibly putting their mark on his route.

Thanks to this boat on which he lustfully ventured his first love-makings, he discovered the beauty and harmony that a human artifact can have. Such are also the qualities of his collection of poems : Odes to the lugger “Athina”, a laudatory description of the construction of a traditional Greek sailing boat, of a “moving ark” created with humble but ingeniously matching materials as was also the case with thousands of caiques which-alas- were lightly led to destruction.

Enriched with his own sketches and with a dvd of original music by Achilleas Persidis, his book was published by the editions “Pontoporos” which he himself set up at Naussa, enclosing in its pages thoughts, strong sentiments, many travels and a very instructive advice: “ Beauty needs practice/ Otherwise it is perpetually washed away by the water/ Like a water colour on a wall/ And it goes away, gets muddled and you curse because you remember so badly/ beauty needs practice.

Εμπλουτισμένο με σκίτσα του συγγραφέα κι ένα ένθετο dvd με πρωτότυπη μουσική του Αχιλλέα Περσίδη, το βιβλίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ποντοπόρος.

Από την: Αυγή Καλογιάννη

Eιρήνη Βενιέρη Αδίδακτη ύλη

Irini Venieri Untaught Lessons

Ένας άντρας και μια γυναίκα στήνουν ένα ερωτικό συμπόσιο έξω από το πλαίσιο κάθε συμβατικής λογικής, μέσα από τις αφορμές της ιστορίας, της ποίησης και της φιλοσοφίας, αναπτύσσοντας ταυτόχρονα έναν αριθμό ιστοριών, ισάριθμο με τους αστερισμούς. Έτσι συστήνει η Ειρήνη Βενιέρη το βιβλίο της “Αδίδακτη ύλη” (εκδ. Βεργίνα), μια σύνθεση πλημμυρισμένη στις διακειμενικές αναφορές –από την αρχαία λυρική ποίηση που ενέμπευσε τον Κουροσάβα ως τα μυθιστορήματα του Καμύ. Γεννημένη το ’72 στην Αθήνα, με καταγωγή από την Πάρο, και με σπουδές φιλολογίας στην Ελλάδα και την Αγγλία, η Βενιέρη έχει στο ενεργητικό της δυό βιβλία ακόμη, τον “Απρόσεκτο κύκνο” και την “Φτερωτή συνάντηση”.

A man and a woman stage an erotic symposium beyond any conventional sense, through the routes of history, poetry and philosophy, at the same time presenting a number of stories equal to the number of constellations.

This is how Irini Venieri introduces her book “Untaught Lessons” (ed. Vergina), a composition inundated with intertextual references- from the ancient lyric poetry which inspired Kurosawa to Camys novels.

Born in Athens in 1972, with descent from Paros and with literature studies in Greece and Britain, Venieri has written two more books, “The Careless Swan” and the “Winged Encounter” .

σελίδα | page | 20

Ένας άντρας και μια γυναίκα στήνουν ένα ερωτικό συμπόσιο έξω από το πλαίσιο κάθε συμβατικής λογικής. Tο βιβλίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Bookstars.

Η Yoga Shala Paros είναι ένας χώρος που εμπνέει και προσφέρει μία ολιστική προσέγγιση στη φυσική ενδυνάμωση, υγεία και ευεξία.

Yoga Shala Paros is an Inspiring space that offers a holistic Integral approach to health, fitness and wellness.

Σκοπός μας είναι να στηρίξουμε το άτομο στην επίτευξη δύναμης και ισορροπίας μέσω της γιόγκα και άλλων πρακτικών ευεξίας.

Our aim is to support the individual in achieving strength & balance through Yoga practices and a wide range of Coaching wellness sessions.

Εναλλακτικές διακοπές γιόγκα - Σεμινάρια Εργαστήρια - Εκπαίδευση δασκάλων γιόγκα

Yoga Holidays - Workshops - Seminars Guest Teachers - Teacher Training Courses

Hatha Yoga, Vinyasa Yoga, Anusara Yoga, Ashtanga,Yin Yoga, Aerial yoga, FaceYoga, PranaBodywork, Personal Training, Fitness/Weigh Loss, Callennetics, DetoxPrograms, Physical TherapeuticsYoga, Yoga for Menopause, Yoga for Arthritis, Personalized Pregnancy Yoga, Post Natal Yoga, Kids Yoga, Chakra Work, Meditation Teaching.

Peripheral Road, Naousa, tel.: 22840 51082, mob.: 6937375694, www.yogaretreatsparos.com, fb: yoga shala paros σελίδα | page | 21

πολιτισμός | culture Αγγέλικα Βαξεβανίδου Εικαστικός

Όλα είναι σκληρή δουλειά.

Παρακολουθώντας τα τελευταία χρόνια το έργο σας, διακρίνουμε την αυστηρή συνέπεια στο πορτραίτο αλλά και στη σχέση λευκού φόντου και σχεδίου από μολύβι. Ποια η αφετηρία αυτής της “χημικής ένωσης”; Το πορτραίτο ανέκαθεν με παραπέμπει σε τοπία μέσα στα οποία περιπλανιέμαι και εξερευνώ. Το φόντο με μολύβι είναι προέκταση των τοπίων αυτών επιτρέποντας μου μια περαιτέρω περιπλάνηση. Χρησιμοποιώντας αυτόν τον συνδυασμό μπορώ να ερευνήσω αυτό που είναι σημαντικό για εμένα, την ανθρώπινη ύπαρξη, την ταυτότητα και τι σημαίνει αυτή για εμένα. Ελπίζω και άλλοι να κάνουν μια τέτοια χρήση των έργων. Εργάζεστε στο ατελιέ σας στις όμορφες Λεύκες της Πάρου όπου μπορεί να σας επισκεφθεί κανείς και να δει την δουλειά σας. Τον Σεπτέμβρη, οι επισκέπτες του νησιού επιστρέφουν στη βάση τους και εσείς συνεχίζετε να εργάζεστε και να ζείτε εδώ. Μιλήστε μας για αυτήν την εμπειρία; Τους καλοκαιρινούς μήνες μου αρέσει να έχω ανοιχτό το εργαστήριο στο κοινό που ενδιαφέρεται. Έχω την ευκαιρία έτσι να γνωρίζω κόσμο και να συζητώ μαζί τους για το έργο μου. Συχνά κρατάμε επαφή. Παρόλο που συνήθως η πόρτα είναι ανοιχτή, καλό είναι να επικοινωνεί πρώτα μαζί μου οποίος θέλει να επισκεφτεί το εργαστήριο. Το Σεπτέμβριο όταν σιγά σιγά όλοι φεύγουν χάνομαι πάλι μέσα στη ρουτίνα λίγο πλουσιότερη μετά από τις καλοκαιρινές μου εμπειρίες. Τον περασμένο χειμώνα κάνατε έκθεση στη Γερμανία η οποία σημείωσε και μεγάλη επιτυχία μιας και τα έργα σας πουλήθηκαν όλα κατά την βραδιά των εγκαινίων. Τι απαιτεί η Τέχνη από τον ζωγράφο για την δικαίωση αυτή; Σκληρή δουλειά!!! Μερικές φορές εύχομαι να υπήρχε ένα μαγικό ραβδί να με πάει στην επιτυχία. Δεν υπάρχει όμως. Είναι όλα σκληρή δουλειά. Πρέπει κιόλας να θέλεις να πετύχεις. Είναι πολύ σημαντικό αυτό. Όχι μόνο στην τέχνη αλλά σε ό,τι κάνουμε στην ζωή μας. Η θέληση για επιτυχία είναι σημαντική και απαραίτητη. Ο κόσμος της τέχνης είναι πολύ ανταγωνιστικός. Για κάθε εκθεσιακό χώρο και γκαλερί υπάρχουν εκατοντάδες καλλιτέχνες και όλοι θέλουν να επιλεγούν. Δεν είναι αρκετό να κάνει κανείς καλή τέχνη. Πρέπει να κάνεις την καλύτερη τέχνη που μπορείς. Πρέπει να την προωθήσεις. Πρέπει να την υποστηρίξεις και ίσως τότε θα πετύχεις. Να πωληθούν τα έργα στα εγκαίνια ήταν μια πολύ μεγάλη αμοιβή. Δουλεύω σκληρά για την επόμενη. Φέτος το καλοκαίρι ετοιμάζετε έκθεση στην Αίθουσα Τέχνης “αντί” στην Αντίπαρο. Απαιτεί άλλη προσέγγιση από την έκθεση στη Γερμανία; Κάθε ευκαιρία να εκθέσω την δουλειά μου είναι σημαντική για μένα. Είτε Συνέντευξη | Φωτογραφία: ΝΙΚΟΣ ΖΑΠΠΑΣ σελίδα | page | 22

«Μερικές φορές εύχομαι να υπήρχε ένα μαγικό ραβδί να με πάει στην επιτυχία».

είναι στην Ελλάδα είτε στο εξωτερικό προσεγγίζω μια έκθεση με την ίδια συγκέντρωση και αφοσίωση. Πιστεύω ότι το έργο μου και το κοινό του, το αξίζουν. Στην γκαλερί “Αντί “ στην Αντίπαρο θα παρουσιάσω νέα δουλειά η οποία συνδυάζει στοιχεία από παλιότερα έργα από άποψη τεχνικής και υλικών. Θα παρουσιάσω επίσης μια μικρή εγκατάσταση για την οποία είμαι πολύ ενθουσιασμένη. Η έκθεση θα διαρκέσει από 28 Ιουλίου έως 11 Αυγούστου και ελπίζω οι αναγνώστες του Parola να έχουν την ευκαιρία να την επισκεφτούν. Κάνετε μαθήματα ζωγραφικής στο ατελιέ σας, και οι μαθητές σας έχουν την ευκαιρία να διδαχθούν και να μάθουν πολλά. Τι θα συμβουλεύατε τους νέους αναγνώστες μας που επιθυμούν να καταπιαστούν με την Τέχνη; Η συμβουλή μου για κάποιον που θέλει να ξεκινήσει να κάνει τέχνη είναι να βρεί το περιβάλλον και τον δάσκαλο με τον οποίο νιώθει άνετα. Νομίζω ότι αυτό είναι πολύ σημαντικό. Πρέπει να νοιώθει υποστήριξη και ενθάρρυνση αλλά και την ελευθερία να εξερευνήσει και να εξελιχθει ως άτομο. Έτσι βίωσα την εκπαίδευση μου στην τέχνη και αυτή την προσέγγιση έχω και εγώ όταν την διδάσκω.

before, to make sure I'm there. In September when everyone slowly starts to leave I melt back into my regular routine a little richer from my summer encounters.

Last winter you exhibited work in Germany and had a big success because all your works were sold at the opening night.

What does art require from the artist for this to happen?

Hard work!!! It's all hard work. And of course you need to want to be successful. That's very important. Success not just for art but I think for everything that we do. A will to succeed is important and necessary. The art world is very competitive. For every gallery or exhibition space there are hundreds of artists wanting to be the one selected. It's not good enough to just make good art. You have to make the best art you can. You have to promote that art. You have to support that art. And then maybe you get the success. Selling out on the first night was a very rewarding experience. I'm working hard for the next one.

Angelika Vaxevanidou Visual artist

It's all hard work.

Following your work over the last few years we see a distinct and repetitive use of the portrait and a common relationship between the white background and pencil drawing. What is the inspiration or starting point for this chemical reaction?

The portrait has always appeared to me as a landscape through which I can wander and explore. The pencil backgrounds are extensions to this landscape and allow me to wander further. Using this combination of elements I can explore what is important to me, the human condition, identity and what it means to be me. I hope others find a similar use with them.

You work in your studio which is in the beautiful village of Lefkes on Paros where somebody can visit you and view your work. In September the visitors of the island return to their origins and you continue to work and live there. Tell us a little about this experience.

During the summer months I like to have a welcoming studio for those who are interested. I enjoy the opportunity to meet people and to discuss my work and we often stay in touch. Although the door is usually open it's best for anyone wanting to visit the studio to contact me

“A will to succeed is important and necessary”.

This summer you will have an exhibition in the gallery anti on Antiparos. Does it require a different approach to the exhibition in Germany?

Every opportunity to exhibit my work is important to me. Whether in Greece or abroad I always approach an exhibition with the same focus and commitment. I believe my work and its public deserve that from me. For the exhibition in Anti Gallery on Anti Paros I will be exhibiting new works that combine elements from my previous work with new approaches in technique and material. I will also be exhibiting an installation which I am very excited about. The exhibition runs from 28th July until 11th August and I hope the readers of Parola will have the opportunity to visit.

You teach art lessons in your studio and your students have the opportunity to be taught a lot and learn a lot. What do you advise our young readers that wish to start learning about art?

My advice for somebody who wants to start learning art is to find an environment and teacher that they feel comfortable with.

I think that's very important. They need to feel supported and encouraged while also feeling free to explore and develop as individuals. This is how I experienced being taught and it's the approach I use in my teaching.

σελίδα | page | 23

πολιτισμός | culture Αλέγκρε Εσκαλονή Βιβλιοθηκονόμος, MSc

Κάνουμε σχέδια όχι όνειρα! Η Αλέγκρε Εσκαλονή, η δραστήρια προϊσταμένη της Δημοτικής Βιβλιοθήκης Πάρου, μάς μιλά για τις ποικίλες δράσεις της βιβλιοθήκης και μας αποκαλύπτει τους άμεσους στόχους της. Είστε η βιβλιοθηκονόμος από το 2003. Τι έχει συμβεί αυτά τα 13 χρόνια; Δημιουργία και ανάπτυξη των συλλογών, επεξεργασία και προώθησή τους, ανάπτυξη συνεργασιών σε τοπικό και πανελλαδικό επίπεδο με επιστημονικούς φορείς και άλλες βιβλιοθήκες, μεμονωμένες επιχειρήσεις και πρόσωπα, εκδηλώσεις για παιδιά («Καλοκαιρινή Εκστρατεία»), για εφήβους (πρόγραμμα «Εκδηλώσεις για εφήβους»), σεμινάρια για διαφορετικές ηλικίες και ενδιαφέροντα, εκπαιδεύσεις, εκθέσεις, παρουσιάσεις βιβλίων, ομιλίες, βραδιές μουσικής, αστρονομίας, δημιουργία του Δημόσιου Κέντρου Πληροφόρησης με παροχή πληροφοριών και εξυπηρέτησης σε πολλαπλά επίπεδα, και άλλα πολλά! Αξίζει να αναφερθεί η προσφορά του Γιάννη Γεωργούση στη λειτουργία της βιβλιοθήκης από το 2012. Πώς γίνεται η προμήθεια βιβλίων; Ο Δήμος Πάρου μας χρηματοδοτεί σε ετήσια βάση αποκλειστικά για την προμήθεια βιβλίων. Η συνέχεια αφορά καθαρά επιστημονική εργασία για την οποία εκπαιδεύονται οι βιβλιοθηκονόμοι. Διαρκής ενημέρωση από έγκριτους ιστότοπους και άλλες ηλεκτρονικές ή έντυπες πηγές, παρακολούθηση της εκδοτικής δραστηριότητας και των κριτικών, στατιστικών δανεισμού και κίνησης, παρακολούθηση εσωτερικών και εξωτερικών από τη χώρα γεγονότων και θεμάτων, επαφή με το κοινό ώστε να γνωρίζουμε τις ανάγκες, και φυσικά δωρεές του κοινού. Τι μπορεί να κάνει κανείς στη βιβλιοθήκη εκτός από το να διαβάσει ή να δανειστεί κάποιο βιβλίο; Η βιβλιοθήκη λειτουργεί ως αναγνωστήριο, με βιβλία δικά μας ή των χρηστών. Παρέχεται πρόσβαση σε υπολογιστές, εκτυπωτές, σκάνερ, φωτοτυπικό, ασύρματο και ενσύρματο ίντερνετ με μέσο πρόσβασης του χρήστη, επιτραπέζια παιχνίδια, υπηρεσία διαδανεισμού από άλλες βιβλιοθήκες και παντός είδους πληροφορίες! Η βιβλιοθήκη έχει οργανώσει τα τελευταία χρόνια σεμινάρια για τη χρήση των υπολογιστών και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Σε ποιους απευθύνεστε και ποια ήταν η ανταπόκριση; Το πρόγραμμα είχε τίτλο «Κολυμπώντας στα βαθιά νερά της online θάλασσας» και απευθυνόταν σε ενήλικες. Την πρώτη χρονιά εφαρμόστηκε πιλοτικά σε 6 βιβλιοθήκες στο Νότιο Αιγαίο, με δημιουργό και συντονιστή τη Βιβλιοθήκη μας και υλοποιήθηκε εξ ολοκλήρου από εθελοντές. Αργότερα προωθήθηκε και στο γηροκομείο. Η ανταπόκριση ήταν εκπληκτική και στα δύο! Η φετινή καλοκαιρινή εκστρατεία που απευθύνεται σε παιδιά και εφήβους έχει οργανωθεί από την Εθνική Βιβλιοθήκη. Ποια η εμπειΣυνέντευξη: ΑΥΓΗ ΚΑΛΟΓΙΑΝΝΗ | Φωτογραφία: ΑΝΤΩΝΗΣ ΒΟΥΡΕΞΑΚΗΣ σελίδα | page | 24

«Στόχος μας είναι η ενστάλλαξη του οράματός μας –παιδεία σε όλα τα επίπεδα– σε όσους περισσότερους συμπολίτες μας».

ρία σας από αντίστοιχες διοργανώσεις προηγούμενων ετών; Η φετινή Καλοκαιρινή Εκστρατεία είναι η τέταρτη. Τα πρώτα δύο χρόνια υπήρξαμε συντονιστές για όλες τις βιβλιοθήκες του Νοτίου Αιγαίου μέσα από την ιδιότητά μου ως Πρωτοπόρος Υπάλληλος της εταιρείας Future Library, μιας αστικής μη κερδοσκοπικής εταιρείας που ξεκίνησε το δύσκολο έργο του συντονισμού και εκσυγχρονισμού των δημόσιων και δημοτικών βιβλιοθηκών της χώρας με οικονομική υποστήριξη από το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος. Φέτος συνεχίζεται με συντονιστή την Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδας. Ως διευθύνουσα της βιβλιοθήκης τι σχέδια έχετε για το μέλλον; Ευτυχώς που ρωτήσατε για σχέδια και όχι για όνειρα! Θα προσπαθήσω να ψηφιοποιήσω την Κλειστή Συλλογή, με βιβλία πάνω σε θέματα που αφορούν την Πάρο και τις Κυκλάδες. Θα εκσυγχρονίσω το χώρο ώστε να φιλοξενεί εκδηλώσεις στο εσωτερικό του. Το κυριότερό μου όμως σχέδιο είναι η περαιτέρω ανάπτυξη συνεργασιών που θα ωφελήσουν τη βιβλιοθήκη μας και η διαρκής ενδυνάμωση των σχέσεών μας με την τοπική κοινωνία με σκοπό την ανάπτυξή μας και την ενστάλλαξη του οράματός μας – την παιδεία σε όλα τα επίπεδα - σε όσους περισσότερους συμπολίτες μας.

What can one do in the library, besides reading or borrowing a book?

The library serves as a reading-room , either with our books or the books of the users.

The users have access to computers, printers, a scanner, a copying machine, Internet for their computers, table games, an inter-loaning service, etc.

In the recent years the library organized seminars on the use of computers and the social media.

What groups were they addressed to and what was the response?

The programme was called “Swimming in the deep waters of the online sea” and was for adults. The first year it was implemented in six libraries in the Southern Aegean as a pilot programme. It was organised and coordinated by our library and carried out exclusively by volunteers. Later it was expanded to the nursing homes. In both cases the response was astonishing!

Alegre Eskaloni Librarian, MSc

We make plans not dreams!

Alegre Eskaloni, the dynamic Head of the Municipal Library of Paros tells us about the various library activities and discloses her immediate goals.

You have been the library Head since 2003. What has happened in these 13 years?

The creation and development of the collections, their processing and promotion, development of cooperation at local and Pan-Hellenic level with scientific agents and other libraries, enterprises and persons, events for the children (“Summer Campaign”), for adolescents (“Events for Adolescents”), seminars for various ages and interests, training courses, exhibitions, book presentations, speeches, music and astronomy evenings, the setting up of the Public Information Centre offering information and services at multiple levels, and many others! One should mention the contribution of Yiannis Georgousis to the library since 2012.

Who supplies the books?

The Municipality of Paros finances exclusively the purchase of books at an annual basis. The follow up is related to the purely scientific work for which the librarians are trained. Continuous updating by authoritative sites and other electronic or printed sources, contact with publishing activities and reviews, loan statistics, being in touch with both internal and external events, contact with the public to get to know its needs and naturally donations by the public.

“Our target is to instill our vision- education at all levelsto many more of our fellowcitizens”.

This year’s summer campaign for children and adolescents has been organized by the National Library. Which was your experience from the previous campaigns?

This year’s Summer Campaign is the fourth.

In the first two years we were coordinators for the South Aegean Libraries- in my capacity as Pioneer Employee of the Future Library company, an urban non-profit company which started the difficult task of coordination and innovation of the country’s public and municipal libraries with the financial support of the Stavros Niarchos Foundation.

This years it is coordinated by the National Library of Greece.

As Head of the Library, what plans do you have for the future?

I’m happy you asked about plans and not dreams!

I’ll try to digitalise the Closed Collection, with books on subjects about Paros and the Cyclades. I will streamline the premises so that we can hold events in its interior. My chief plan, however, is to further develop co operations which will benefit our library and strengthen our relations with the local society so that we can instill our vision -education at all levels- to many more of our fellow-citizens.

σελίδα | page | 25

πολιτισμός | culture

Μαρία Στίνη Eικαστικός

Η τέχνη είναι ανάγκη, είναι σαν την ανάσα που όταν σου λείψει πεθαίνεις. Τα τελευταία χρόνια ζείτε και εργάζεστε στο ατελιέ σας στην Πάρο. Ποιό ήταν το κυριότερο συστατικό αυτής της απόφασης; Στο όμορφο αυτό νησί του Αιγαίου, την Πάρο, ήρθαμε με τον σύζυγο μου Πέτρο πριν αρκετά χρόνια και ριζώσαμε. Πλέον δημότες Πάρου σήμερα. Μαγεύτηκα από την ομορφιά και τη γαλήνη που μου προσέφερε αυτός ο τόπος ώστε να μπορώ να εμπνέομαι ως καλλιτέχνης και έτσι έκανα πολλές εκθέσεις με ερεθίσματα κυρίως από τον περιβάλλοντα χώρο, λάδια, ακρυλικά, ακουαρέλες . Απέναντι από το πανέμορφο νησί της Αντιπάρου, στην περιοχή Εκλησίδια, η περιοχή έχει πάρει το όνομα της από της πολλές εκκλησιές (σημερινή ονομασία Γλησίδια). Αντικρίζοντας καθημερινά το υπέροχο ηλιοβασίλεμα καθώς και το βουκολικό τοπίο τριγύρω, δημιουργήσαμε με πολύ κόπο και αγάπη ένα μικρό συγκρότημα κατοικιών με ένα εξωκλήσι στο κέντρο. Πάντοτε ήθελα να ασχοληθώ με τον σχεδιασμό εσωτερικών και εξωτερικών χώρων, και να που μου δόθηκε η ευκαιρία! Ένα τάμα ήταν το εκκλησάκι αφιερωμένο στην Παναγία που με μεγάλη αφοσίωση με την τεχνική "φρέσκο" αγιογράφησα. Η Παναγία στην κόχη του Ιερού του Ναού της Ζωοδόχου Πηγής είχε ολοκληρωθεί όταν έφυγα για την Αθήνα. Όταν επέστρεψα πίσω στην Πάρο η εικόνα είχε σβηστεί! Κατάλαβα τότε ότι έπρεπε να την ξαναφτιάξω όπως είναι σήμερα με τη χαρά και τη λύπη (χαρμολύπη) στο βλέμμα της που σε περιβάλλει από όπου και να την αντικρίσεις. Εξακολουθώ να διατηρώ και το ατελιέ μου στην Αθήνα που την επισκέπτομαι παρακολουθώντας τα εικαστικά δρώμενα που με ενδιαφέρουν πολύ. Τα τελευταία χρόνια παρατηρείτε στην Πάρο μία έξαρση των καλλιτεχνικών δράσεων. Πολλές θεατρικές ομάδες, εικαστικές δράσεις, και γενικώς μια αυξανόμενη "δίψα" για τέχνη. Πού αποδίδεται εσείς το φαινόμενο αυτό. Η τέχνη είναι Ζωή, διότι ενώ το σώμα ζητά τροφή για να διατηρηθεί Συνέντευξη | Φωτογραφία: ΝΙΚΟΣ ΖΑΠΠΑΣ σελίδα | page | 26

«Μαγεύτηκα από την ομορφιά και τη γαλήνη που μου προσέφερε αυτός ο τόπος».

στη ζωή, εξίσου αναγκαία είναι και η πνευματική τροφή για τον άνθρωπο που ζητά να καλύψει αυτές της ψυχικές αναζητήσεις. Η Ελλάδα διανύει την 6η χρονιά αυτής της πρωτοφανούς κρίσης. Στα χρόνια αυτά ποιο είναι το σημαντικότερο δίδαγμα που έχουμε αποκομίσει; Πάντα το λέω και θα το πω ακόμη μια φορά, η Ελλάδα ποτέ δεν πεθαίνει! Μοιάζει με το "Φοίνικα" που αναγεννιέται από τις φλόγες του, είναι Αθάνατη! Ποια συμβουλή θα δίνατε σε ένα νέο καλλιτέχνη; Η τέχνη είναι ανάγκη, είναι σαν την ανάσα που όταν σου λείψει πεθαίνεις.

churches (eklisia=church)-its present name is Glisidia . The magnificent sunsets and the bucolic surroundings prompted us to create, with much love and hard work. a small house complex with a small church in the centre.

I always wanted to take up interior and exterior designing and at last I had the opportunity to do so.

The small church dedicated to PANAGIA (Virgin Mary) was a vow. With great devotion I created its icons, using the fresco technique.

The painting of Panagia at the niche was ready, when I left for Athens. When I came back to Paros the imagehad been deleted. I realized that I should paint it again as it is nowadays with its look of mixed joy and sadness that surrounds you no matter from what direction you look at it. I keep my studio in Athens and I pay there frequent visits to be in touch with exhibitions and other art events.

At Paros, in recent years we have intense cultural activities. Many theatre groups, performances, exhibitions, in general a growing “thirst” for art. How do you interpret this phenomenon?

Art is Life. While the body needs nutrition in order to live, spiritual food is equally necessary for the human beings who seek to satisfy these spiritual quests.

Maria Stini Visual artist

Art is like breath, without it you die.

In the recent years you live and work at your studio on Paros. Which was the main incentive for your decision?

To Paros, this beautiful Aegean island, I came with my husband Petros several years ago and we took roots. (Now we are citizens of Paros). I was fascinated by the beauty and serenity of this island which could inspire me as an artist; I held many exhibitions –oil, acrylic paintings, water coloursinspired mainly by the local environment. Opposite the exquisite island of Antiparos, we have the region of Eklisidia which owns its name to its many

“I was fascinated by the beauty and serenity of this island”.

Greece is now in the sixth year of an unprecedented crisis. What is the most important thing these years have taught us?

I have always maintained and I want to say it once again that Greece never dies. It is like the “Phoenix” which is reborn from its ash, Greece is Immortal!

Which would be your advice to a young artist?

Art is like breath, without it you die.

σελίδα | page | 27

σελίδα | page | 28

Paros, Pounda, tel.: 22840 91220 σελίδα | page | 29

μουσεία | museums Μικρός οδηγός των μουσείων της Πάρου | Small guide to the museums of Paros

The Archaeological Museum The Archaeological Museum of Paros was built in the fifties, on a lot that was donated by the Municipality of Paros and it is the most important archaeological museum of the Aegean.

Η Πάρος των μουσείων και των μνημείων Τhe museums and monuments of Paros

Σαν έρθεις φέτος στην Πάρο, ή για πρώτη φορά ή για πολλοστή, αφιέρωσε λίγο χρόνο στην άλλη Πάρο, τη λιγότερο γνωστή. Στις σελίδες που ακολουθούν θα βρεις πληροφορίες για όλα τα μουσεία και τα κυριοτέρα μνημεία που μπορείς να επισκεφτείς στην Πάρο και Αντίπαρο.

Paros’ long and important history is widely recorded in monuments and paths, mansions and churches and of course in the museums of Paros with the Archaeological Museum in Parikia being the first and leading one.

Aρχαιολογικό Μουσείο Το Αρχαιολογικό Μουσείο της Πάρου οικοδομήθηκε τη δεκαετία του 1950, σε έκταση που παραχωρήθηκε από το Δήμο της Πάρου και είναι το σημαντικότερο αρχαιολογικό μουσείο του Αιγαίου.

H οργάνωση της έκθεσης οφείλεται στον τότε Έφορο Aρχαιοτήτων Nικόλαο Zαφειρόπουλο. Στο Μουσείο εκτίθενται και φυλάσσονται ευρήματα από τις παλαιές και τις νεότερες ανασκαφικές έρευνες στο νησί. Πολλά από τα ευρήματα του Mουσείου προέρχονται από σωστικές ανασκαφές που άρχισαν στην Παροικιά υπό τη διεύθυνση της Eφόρου Αρχαιοτήτων Φωτεινής Zαφειροπούλου και από το 1986 σε συνεργασία με το Γιάννο Κουράγιο, υπεύθυνο αρχαιολόγο Πάρου και Αντιπάρου. Εκτίθενται κυρίως μαρμάρινα γλυπτά, θαυμάσια έργα παριανών εργαστηρίων, για την κατασκευή των οποίων χρησιμοποιήθηκε ο «λυχνίτης», όπως ονομάζεται το περίφημο παριανό

σελίδα | page | 30

μάρμαρο. Η έκθεση των αρχαιοτήτων έγινε κυρίως με κριτήρια χρονολογικά και η παρουσίασή τους με στόχο να γίνει αντιληπτή όχι μόνο η καλλιτεχνική αξία, αλλά και η σπουδαιότητα των έργων ως φορέων ιστορίας και πολιτισμού. Στα σημαντικότερα εκθέματα περιλαμβάνονται η «Χοντρή Κυρία» από το νησάκι Σάλιαγκος (5000 πΧ), η επιτύμβια στήλη από το Βίντζι (700 π.Χ), που αποτελεί το αρχαιότερο δείγμα επιτυμβίου αναγλύφου στην αρχαία ελληνική τέχνη, η Γοργώ από τον Άγιο Παντελεήμονα Παροικιάς (6ος αι. π.Χ), η ανάγλυφη πλάκα με τον Αρχίλοχο σε νεκρόδειπνο (500 π. Χ), το θαυμάσιο άγαλμα της Νίκης από το Κάστρο (5ος αι. π.Χ.) και τέλος τμήμα από το Πάριο Χρονικό (264-263 π. Χ.) από την Παροικιά, ένα από τα σημαντικότερα μνημεία της ελληνικής αρχαιότητας. Στη μικρή αίθουσα εκτίθενται τα ευρήματα από την ανσκαφή του Γ.Κουράγιου στο Δεσποτικό που βρίσκεται σε εξέλιξη.

Eίσοδος 2€/1€. Ανοικτό 8πμ-3μμ εκτός Δευτέρας Παροικιά, τηλ. 22840 21231

The exhibition was set by the late ephor of antiquities, Nikolaos Zafiropoulos. Finds from older and recent archaeological research on the island are displayed in the museum.

Many of them come from excavations led by the Ephor of Antiquities, Fotini Zafiropoulou and since 1986 in collaboration with Yannos Kourayos, head archaeologist for Paros and Antiparos.

The Museum exhibition develops in the two galleries, the small hall, the atrium as well as the area in front of the museum, where the Roman sarcophagi. The exhibition mainly includes marble sculptures, admirable creations of Parian workshops, carved out of the famous Parian marble, known as «lychnites».

The exhibits are arranged in chronological order and presented in order to highlight their aesthetic value as well as their historical and cultural importance.

The most important exhibits include the Fat Lady from Saliangos (5000 BC), the marble slab from Vintzi, Parikia (700 BC), the oldest sample of grave relief from the ancient Greek art, the Gorgo sculpture from Agios Panteleimon, Parikia (6th c. BC), the relief with Archilochos in a funerary banquet (500 BC), the amazing statue of Nike from Kastro (5th c. BC) and the fragment of the Parian Chronicle, one of the most important works of Greek antiquity. The finds from the excavation in progress in Despotiko are displayed in the small hall. Εntrance fee 2€/1€ Οpen 8am-3pm except Mondays Parikia,tel. 22840 21231

Εκκλησιαστικό Μουσείο

Μουσείο Γλυπτικής Νικόλαος Περαντινός

Στεγάζεται στα κελιά του Ι.Προσκυνήματος της Εκατονταπυλιανής. Περιλαμβάνει βυζαντινές εικόνες και ιερά σκεύη από την Εκατονταπυλιανή κι άλλες εκκλησίες της Πάρου. Το εισιτήριο περιλαμβάνει το Βαπτιστήριο και το γυναικωνίτη της εκκλησίας. Είσοδος 2€. Ανοικτό 9πμ9μμ. Δευτέρα και Τετάρτη 9πμ-1.30μμ & 5.30μμ-9μμ. Παροικιά, τηλ. 22840 21243

Περιλαμβάνει γλυπτά, ανάγλυφα και μετάλλια που δώρισε ο διάσημος παριανός καλλιτέχνης στη γενέτειρά του. Είσοδος 2€. Ανοικτό Πέμπτη ως Κυριακή 10πμ-3μμ & 7μμ-10μμ Μάρπησσα, τηλ. 22840 41217

Λαογραφικό Μουσείο Λευκών Bρίσκεται στον κεντρικό δρόμο των Λευκών, λίγο μετά την πλατεία. Περιλαμβάνει περίπου 300 αντικείμενα οικιακής και επαγγελματικής χρήσης. Η έκθεση έχει οργανωθεί από το ΜΕΑΣ ΥΡΙΑ Ανοικτό 25/6 - 5/9 10πμ -1μμ & 6 μμ -10μμ. Είσοδος 1€. Λεύκες, τηλ. 22840 41614 & 41605

Iστορικό και Λαογραφικό Μουσείο- Συλλογή Όθωνα Κάπαρη Στο μουσείο εκτίθεται η προσωπική συλλογή του επιφανούς παριανού γιατρού, Όθωνα Κάπαρη. Περιλαμβάνει ευρήματα από τη μυκηναϊκή ακρόπολη στις Κουκουναριές, αρχαία νομίσματα, χάρτες, αντικείμενα από την καθημερινή ζωή στην Πάρο, ναυτικά αντικείμενα, βιβλία και πλούσιο φωτογραφικό υλικό. Το μουσείο διαχειρίζεται ο Γιάννης Βασιλιόπουλος, ο οποίος και ξεναγεί τους επισκέπετες. Ανοικτό 10πμ-1μμ & 5μμ-9μμ. Είσοδος 2€ Νάουσα, τηλ. 22840 53453

Λαογραφικό Μουσείο Μάρπησσας Βρίσκεται μέσα στο χωριό, δίπλα από την ταβέρνα της Χαρούλας. Οργανωμένο από το Σύλλογο Γυναικών Μάρπησσας είναι διαμορφωμένο σαν ένα παραδοσιακό σπίτι του χωριού και παρουσιάζει αντικείμενα κι εργαλεία καθημερινής και επαγγελματικής χρήσης και οικογενειακά κειμήλια. Είσοδος ελεύθερη. Ανοικτό 7μμ-9μμ εκτός Δευτέρας Μάρπησσα, τηλ. 22840 41217

runs the museum and guides the visitors.

Open 10am-1pm & 5pm-9pm.

Entrance fee 2€ Naoussa, tel. 22840 53453

Folklore Museum of Marpissa

Μουσείο Μπενέτου Σκιαδά «Σκορπιός» Ο αυτοδίδακτος λαϊκός καλλιτέχνης έχει φιλοτεχνήσει από μακέτες πλοίων ως μικρογραφίες παραδοσιακών κτιρίων και εγκαταστάσεων όπως ο μύλος, το λιοτρίβι, το καζάνι και όλα τα σημαντικά μνημεία των Κυκλάδων. Ανοικτό 1/5-30/9, 10πμ-2μμ Είσοδος 2€ Αλυκή, τηλ. 22840 91129

Μουσείο Γλυπτικής Νικόλαος Περαντινός | Museum of Sculpture Nikolaos Perantinos

Μουσείο Λαϊκού Πολιτισμού του Αιγαίου Mέσα από τα εκθέματα και τις φωτογραφίες της καθημερινής ζωής αποκαλύπτεται ένας κόσμος που σε δύσκολες συνθήκες κατόρθωσε να ζει σε αρμονία με το περιβάλλον του σεβόμενος τη φύση και τον άνθρωπο. Ανοικτό 7μμ-12μμ καθημερινώς. Eλεύθερη είσοδος LEFKES VILLAGE Λεύκες, τηλ. 2284041827

Ιατρικό Μουσείο Πάρου «Γεώργιος Πατέλης» Ιατρικά εξαρτήματα - αντίκες, προσωπικά αντικείμενα, γράμματα και παλαιοί χάρτες του Ιατρού Γεωργίου Πατέλη (19101991). Είσοδος ελεύθερη. Ανοικτό 6μμ-8μμ, Παροικιά, κτίριο Δημητρακόπουλου, τηλ. 6946409907

Παριανή κατοικιά Το μικρό αυτό μουσείο έχει διαμορφωθεί από τους ιδιοκτήτες του εστιατορίου Buonvento σαν μία παραδοσιακή παριανή κατοικιά. Οι «κατοικιές» είναι αγροτικά κτίσματα που βρίσκονταν διάσπαρτα στην ύπαιθρο του νησιού. Είσοδος ελεύθερη. Ανοικτό τις ώρες λειτουργίας του Buonvento. Μεσάδα, τηλ.22840 42694

Located in the village, next to Haroula’s tavern, the museum is run by the Association of Women of Marpissa. It has been arranged as a traditional village house and it displays everyday life and professional tools and items, and family relics.

Free entrance. Open 7pm-9pm except Mondays Marpissa, tel. 22840 4121

Museum of Sculpture Nikolaos Perantinos Sculptures, reliefs and medals donated by the famous Parian artist to his birthplace.

Entrance fee 2€. Οpen Thursday to Sunday 10am3pm & 7pm-10pm.

Marpissa, tel. 22840 41217

Benetos Skiadas Museum “Scorpios”

Παριανή κατοικιά | Parian “katikia”

The self-taught folk artist has crafted anything from ship models to miniatures of traditional and installations as the windmill, the oil press, the distillery and all the important monuments of the Cyclades. Entrance 2€.

Open 1/5-30/9 10am-2pm Alyki, tel. 22840 91129 & 91391

Ecclesiastical Museum

Αegean Folk Civilization Museum

Hosted in the premises of the Ekatontapyliani church.

Exhibition includes byzantine icons and religious items from the Ekatontapyliani and other churches of Paros. The entrance fee includes the Baptistery and upper gallery of the church. Εntrance fee 2€. Open 9am-9pm.

Mondays and Wednesdays 9am1.30pm & 5.30pm-9pm Parikia, tel. 22840 21243

Folklore Museum of Lefkes It is located on the main street of Lefkes, past the main square.

Collection of 300 artifacts and tools of professional and private use.

Display arranged by Cultural Club YRIA. Open 25/6 - 5/9 10am-1pm & 6pm10pm. Entrance fee 1€. Lefkes, tel.

22840 41614 & 41605

Historical and Folklore Museum-Othon Kaparis collection In this museum you can see the personal collection of the eminent Parian doctor, Othon Kaparis. It includes finds from the mycenean acropolis in Koukounaries, ancient coins, maps and everyday life objects from Paros, maritime instruments, books and a rich photo collection. Yannis Vassiliopoulos

The numerous exhibits of everyday life and traditional occupations reveal a world, that even under difficult conditions, managed to live in harmony wit h the environment, respecting nature and humanity.

Open daily 7pm-12pm Free entrance LEFKES VILLAGE Lefkes, tel. 2284041827

Μedical Museum of Paros “Georgios Patelis” Antique medical equipment, personal belongings, letters and old maps of Dr. Georgios Patelis (19101991).

Free entrance. Open 6pm-8pm Parikia, Dimitrakopoulos building, tel. 6946409907

Parian “katikia” This small museum has been arranged by the owners of the Buonvento restaurant into a traditional Parian katikia.

The «katikià» are small rural buildings that dot the countryside of the island.

Free entrance. Open at Buonvento opening hours Messada, tel. 22840 42694

σελίδα | page | 31

μουσεία | museums Μικρός οδηγός των μουσείων της Πάρου | Small guide to the museums of Paros

Panagia Ekatontapiliani (Our Lady of the Hundred Gates)

The historic Byzantine church of Ekatontapiliani is located here, not far from the port, in Paroikia. It is architecturally unique and one of the oldest, most significant, and best preserved monuments in Greece. And better yet, it is right here on Paros, the heart of the Aegean. It can be only compared with its equivalents in Constantinople or Thessaloniki. But should we call it “Ekatontapiliani” or “Katopoliani”?

Both are correct as both names can be found almost simultaneously from the middle of the 16th century. Each name has its own meaning. Katopoliani generally refers to the location of the church facing the old city of Paroikia. Ekatontapiliani means 100 doors or gates.

Εκατονταπυλιανή Εδώ στην καρδιά του Αιγαίου, στην Πάρο, βρίσκεται η βυζαντινή εκκλησία της Εκατονταπυλιανής, μνημείο μοναδικό που μπορεί να συγκριθεί μόνο με τα αντίστοιχα της Κωνσταντινούπολης ή της Θεσσαλονίκης. Εκατονταπυλιανή λοιπόν ή Καταπολιανή; Σωστά και τα δύο καθώς και τα δύο ονόματα τα συναντάμε σχεδόν ταυτόχρονα από τα μέσα του 16ου αιώνα. Το καθένα έχει το νόημά του. Το μεν πρώτο δηλώνει κυρίως το μέγεθος και τη μεγαλοπρέπεια του ναού, χωρίς να αναφέρεται πραγματικά στην ύπαρξη εκατό πυλών, το δε δεύτερο στην τοποθεσία του ναού «κατά την πόλιν». Το πρώτο που αντικρύζει ο επισκέπτης είναι ο πανύψηλος κατάλευκος περίβολος ύψους 8,5μ και μήκους 252μ, με τα δύο αγαιοπελαγίτικα καμπαναριά που, αν και ιδιαίτερα εντυπωσιακός, δεν είναι σπάνιο θέαμα στα νησιά μας. Χτισμένος για να προστατεύει τον ναό από τους πειρατές ολοκληρώθηκε μαζί με τα κελιά που ακουμπούν τον εσωτερικό του τοίχο, τον 17ο αιώνα και προσέδωσε στην Εκατονταπυλιανή όψη μοναστηριού διαφορετική από την αρχική όταν η εκκλησία, ελεύθερη πανταχόθεν, πρόβαλλε τις αρμονικές γραμμές και τέλειες αναλογίες της. Μετά, μια όμορφη φροντισμένη αυλή και λίγο χαμηλότερα τα θεμέλια του αιθρίου από τον 4ο αιώνα, τότε που οι μεγάλες βασιλικές, οι χτισμένες με αυτοκρατορικές χορηγίες είχαν τέτοιες άνετες κιονοστοιχίες στην είσοδό τους. Και στο βάθος ο ίδιος ο βυζαντινός ναός, κομψός μέσα στην αυστηρότητά του, σε μεταφέρει κατευθείαν στην Κωνσταντινούπολη στα χρόνια του αυτοκράτορα Κωνσταντίνου, με την πρόσοψή του αναλλοίωτη από τότε, και του Ιουστινιανού, o οποίος ανακατασκεύασε την εκκλησία και αντικατέστησε την ξύλινη στέγη με έναν όμορφο τρούλο. Βρίσκουμε λοιπόν τους δύο ενδοξότερους βυζαντινούς αυτοκράτορες να έχουν βάλει τη σφραγίδα τους στη δημιουργία του μεγαλόπρεπου αυτού ναού.

To συγκρότημα περιλαμβάνει επίσης το παλαιοχριστιανικό βαπτιστήριο και τη μικρή βασιλική του Αγίου Νικολάου καθώς και τον τάφο της Οσίας Θεοκτίστης, πολιούχου αγίας της Παροικιάς. Στο αίθριο βρίσκεται το Βυζαντινό Μουσείο Πάρου με εικόνες και κειμήλια σελίδα | page | 32

Οι δύο ενδοξότεροι βυζαντινοι αυτοκράτορες έχουν βάλει τη σφραγίδα τους στη δημιουργία του μεγαλόπρεπου αυτού ναού.

Two of the greatest Byzantine emperors have put their mark on the creation of this magnificent church.

Τhe first thing the visitor sees approaching the church, is the tall white wall surrounding the complex.

The wall has a height of 8.5m and a length of 252m, and two distinctive Aegean bell towers. Such protective walls were often built around sacred and important structures to safeguard them from invaders and pirates. Prior to this construction, the church sat free of other encumbrances, proudly displaying its pure harmonic lines and perfect proportions. This particular wall was built and finished in the 17th century along with the monk cells that adjoin the inner wall. This markedly changed the look, but gave sturdy protection. The beautifully landscaped meditative garden is a perfect frame for the large and capacious arcades that mark the entrance.

Ekatontapiliani rises majestically behind, elegant in its severity, its exterior façade basically unchanged since the 4th century. During its 17 centuries of existence Ekatontapyliani has seen natural disasters, fires, earthquakes, invaders as well as two of the greatest Byzantine emperors (Constantine and Justinian) having put their mark on the creation of this magnificent church.

The complex includes the baptistery, the chapel of St Nicolas and the tomb of St Theoktisti, patron saint of Parikia.

In the atrium one can visit the Byzantine Museum of Paros.

Δεσποτικό Το Δεσποτικό είναι ένα μικρό ακατοίκητο νησί δυτικά της Αντιπάρου. Εκεί ιδρύθηκε από τους αρχαίους Παριανούς ένα σημαντικό ιερό αφιερωμένο στον Απόλλωνα, θεό του φωτός και της μουσικής. Υπήρχαν 22 ιερά αφιερωμένα στον Δήλιο Απόλλωνα στις Κυκλάδες. Ένα από αυτά βρισκόταν στο Δεσποτικό. Πρόκειται για μεγάλο θρησκευτικό κέντρο που προσήλκυε πιστούς από τις Κυκλάδες, την Κόρινθο καθώς και τη Μικρά Ασία, Κύπρο και Αίγυπτο. Η δύναμη της Πάρου κατά την αρχαϊκή και κλασική περίοδο επιβεβαιώνεται από τις ανασκαφές στο Δεσποτικό. Με τα τοπικά λατομεία να παράγουν την καλύτερη ποιότητα μαρμάρου, η Πάρος γρήγορα αναπτύχθηκε, δημιούργησε σχολή στη γλυπτική και έκανε εξαγωγή μαρμάρου και γλυπτών σε όλα τα σημαντικά κέντρα του αρχαίου κόσμου.

Despotiko Despotiko is a small uninhabited island west of Antiparos. An important sanctuary dedicated to Apollo, god of light and music, was founded there by the ancient Parians. There were as many as 22 shrines dedicated to Delian Apollo, the most worshiped deity throughout the Cyclades.

One of them was the sanctuary of Despotiko. It was a religious center that attracted worshipers from the Cyclades, Corinth in the Peloponnese as well as Asia Minor, Cyprus and Egypt.

The power of Paros during the archaic and classical period is confirmed by the excavation in Despotiko.With the local quarries producing the best quality of marble, Paros quickly developed, created a remarkable school of sculpture and exported marble and sculptors to all the important centers of the ancient world.

Ο χώρος είχε εντοπιστεί από τον Έφορο Αρχαιοτήτων Κυκλάδων, Ν. Ζαφειρόπουλο το 1959, αλλά η έρευνα ξεκίνησε το 1997 από τον αρχαιολόγο Γιάννο Κουράγιο και η συστηματική ανασκαφή μόλις το 2002, αφού χτίστηκε ο μόλος χάρις στον Αντιπαριώτη Γιάννη Πατέλη. Ήταν τότε που βρέθηκε ο θησαυρός των 600 αντικειμένων που ήτα θαμμένα κάτω από το δάπεδο ενός δωματίου του «ναού», τώρα στο Αρχαιολογικό Μουσείο Πάρου. Τα νέα ευρήματα που φέρνει κάθε χρονιά αποκαλύπτουν ένα ιερό αφιερωμένο στον Απόλλωνα και τη θεά Εστία που ήταν τα κλασικά χρόνια προστάτις των ναυτικών. Ανάμεσα στα ευρήματα είναι ένα πήλινο αγαλματίδιο από παριανό εργαστήριο, επίσης στο μουσείο της Πάρου. To μεγάλο του μέγεθος και η εξαιρετική ποιότητα οδηγούν στο συμπέρασμα ότι πρόκειται για το λατρευτικό άγαλμα του αρχικού ναού, το οποίο παρίστανε τη θεά Άρτεμη ή και τον ίδιο τον Απόλλωνα. Η ανασκαφή στο Δεσποτικό που συνεχίζεται με τη συμμετοχή φοιτητών από ελληνικά και ξένα πανεπιστήμια, χαρακτηρίστηκε ως μία από τις σημαντικότερες αρχαιολογικές ανακαλύψεις του 2011.

Research began with great difficulty in 1997 by archeologist Yannos Kourayos, while systematic excavation just in 2002, after the pier was built thanks to Yannis Patelis from Antiparos. It was then that a treasury of 600 objects was discovered, buried under the floor of one of the rooms of the “temple”, now in the Archaeological Museum of Paros. The new finds that each year brings along, disclose a sanctuary dedicated to Apollo and to the goddess Hestia, who was the patron goddess of seamen in the classical period.

Πήλινο αγαλματίδιο που αναπαριστά τον Απόλλωνα ή την Άρτεμη. Τerracotta statuette representing Apollo or Artemis

Among the finds is a terracotta statuette from a Parian workshop also in the museum of Paros. The large size and fine artistic quality suggest that it is probably the cult idol of the original temple, representing the goddess Artemis or even Apollo himself.

The excavation on Despotiko, which is still in course with the participation of students of Greek and foreign universities, was classified among the ten most important archaeological discoveries of 2011.

Aφιερώματα στο ιερό του Δεσποτικού.

Offerings to the sanctuary of Despotiko.

σελίδα | page | 33

μουσεία | museums

βιβλίο | book

Μικρός οδηγός των μουσείων της Πάρου | Small guide to the museums of Paros

Από την: Αυγή Καλογιάννη

Πάρος Αντίπαρος Δεσποτικό Από την Προϊστορία στα νεώτερα χρόνια Γιάννος Κουράγιος

Ο νέος αυτός οδηγός, έκδοση του Δήμου Πάρου, που κυκλοφόρησε το καλοκαίρι του 2015, αποτελεί ένα πολύτιμο εγχειρίδιο για τους επισκέπτες αλλά και τους κατοίκους του νησιού, που θέλουν να γνωρίσουν καλύτερα τη σπουδαία ιστορία της Μεγάλης Πάρου. Με σύντομα αλλά περιεκτικά κείμενα και πλούσιο φωτογραφικό υλικό, ο Γιάννος Κουράγιος, αρχαιολόγος της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων, παρουσιάζει όλα τα μνημεία και τα μουσεία Πάρου, Αντιπάρου και Δεσποτικού. Ο οδηγός ξεκινάει με μια ιστορική ανασκόπηση και κλείνει με χρήσιμους χάρτες των τριών νησιών όπου σημειώνονται οι θέσεις των μνημείων που περιγράφονται, προτεινόμενες διαδρομές ενώ δεν λείπουν οι αναφορές και φωτογραφίες από τα αριστουργήματα της αρχαίας γλυπτικής που σμιλεύτηκαν από το περίφημο παριανό μάρμαρο και βρίσκονται σήμερα στα μεγάλα μουσεία της Ελλάδας και του εξωτερικού.

Paros Antiparos Despotiko From Prehistoric to Contemporary times Yannos Kourayos

Δήλιον Βόρεια από την Παροικιά, στην κορυφή ενός λόφου με εκπληκτική θέα βρίσκονται τα ερείπια του ιερού του Δηλίου Απόλλωνα και της Άρτεμης. Στην αρχική του μορφή το ιερό ήταν πολύ απλό, ένας περίβολος περιέκλειε ένα βράχο και το βωμό για τις θυσίες. Από το πλάτωμα αυτό οι πιστοί έβλεπαν το ιερό νησί της Δήλου από όπου περίμεναν το σινιάλο για να αρχίσουν κι εδώ οι γιορτές προς τιμή του Απόλλωνα. Αργότερα, στην κλασική εποχή, χτίστηκε μικρός ναός προς τιμή της Άρτεμης που περιελάμβανε όμως κολοσσιαίο άγαλμα της Άρτεμης ύψους σχεδόν 3 μέτρων. Κατά τις ανασκαφές βρέθηκαν πάμπολλα αφιερώματα που βρίσκονται σήμερα στο Αρχαιολογικό Μουσείο Πάρου.

Delion North of Parikia, on a hill with an amazing view, lie the ruins of the sanctuary of Delian Apollo and Artemis. In its initial form, the sanctuary was quite simple consisting basically of an enclosure wall around a rock and the altar for the sacrifices. From this plateau the faithful could see the sacred island of Delos waiting for the signal to start here too, the religious ceremonies in honour of Apollo.

Later, in the classical period, a small temple was built containing a colossal statue of Artemis almost 3 meters high. Numerous votive offerings were found during the excavations that can be seen in the Archaelogical Museum of Paros. σελίδα | page | 34

This new guide, an edition of the Municipality of Paros, published in the summer of 2015, is a precious manual to visitors and inhabitants of the island who want to know more about the remarkable history of Great Paros.

With short but informative texts and rich photographic material, Yannos Kourayos, archaeologist of the Ephorate of Antiquities of the Cyclades, presents all the monuments and museums of Paros, Antiparos and Despotiko. The guide begins with a historical survey and winds up with precious maps of the three islands, where the location of each monument is marked, and routes to follow as well as references and photos of the masterpieces of ancient sculpture carved in the famous Parian marble which can be seen in the great museums in Greece and abroad.

Στην παραλία δίπλα στο λιμανάκι της Αντιπάρου, το μικρότερο παράδεισο του Αιγαίου, βρίσκεται η γνωστή ψαροταβέρνα «ΠΑΝΤΕΛΗΣ». Κυριολεκτικά πάνω στο κύμα με θέα το γραφικό λιμανάκι. Ο Παντελής φέρνει στο τραπέζι μας ολόφρεσκα ψάρια, κρέατα από την οικογενειακή φάρμα, ντόπια λαχανικά, νησιώτικους μεζέδες και ντόπιο κρασί.

Aνοιχτά από νωρίς για καφέ ως αργά το βράδυ για ποτό...

The well known fish tavern «Pantelis» lies on the beach near the port of Antiparos, the smallest paradise in the Aegean.

As we enjoy the view to the picturesque port, Pantelis brings to the table fresh fish, meat from the family farm, local vegetables, typical island snacks and local wine.

Open all day until late for coffee, food or drinks...

Antiparos tel.: 22840 61474, 22840 61697 (winter), mob.: 6937 445433 e-mail: info@sundayhotelantiparos.gr, www.sundayhotelantiparos.gr

Το απόλυτο must της Αντιπάρου. Φρέσκα ντόπια κρέατα, χειροποίητος γύρος και καλαμάκι, ψητά σούβλας και κοτόπουλο, όλα καλοψημένα και ζουμερά. Άπαιχτο κολοκυθάκι: λεπτό, κρατσανιστό, σωστός αφρός. Φοβερές σαλάτες με ντόπια ξινομυζήθρα. Το Pantelis grill house βρίσκεται στον κεντρικό δρόμο της Αντιπάρου, σε ένα απο τα πιο συμπαθητικά σημεία της πόλης και είναι ανοιχτό χειμώνα - καλοκαιρι.

The absolute must of Antiparos. Fresh local meat, home made gyros and kalamaki, pork and chicken on the spit, all nicely grilled and juicy. Amazing fried zucchini: fine, crispy, a mere delicacy.Try dipping it tzatziki. Awesome salads with local xinomizithra (fresh goat cheese).

Pantelis grill house is on the Main Street of Antiparos, in one of the nicest spots of the town and is open all year round.

Antiparos tel.: 22840 61697, mob.: 6937 445433 σελίδα | page | 35

τo πρόσωπo | the person

Φωτεινή Ζαφειροπούλου | Fotini Zafiropoulou

H συνάντηση με την αρχαιολόγο Φωτεινή Ζαφειροπούλου έγινε στην έδρα του Γερμανικού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου, ένα όμορφο νεοκλασικό κτίριο του Τσίλερ στο κέντρο της Αθήνας. Λίγα μέτρα πιο κει βρισκόταν παλιά η ελληνογαλλική σχολή Saint Joseph, στην οποία και φοίτησε. Η γνώση της γαλλικής γλώσσας όπως και της αγγλικής της εξασφάλισαν την πρώτη της δουλειά ως καθηγήτριας ξένων γλωσσών αλλά και ως ξεναγού με αριθμό αδείας πέντε (!) κατά τα φοιτητικά της χρόνια.

The meeting with the archaeologist Fotini Zafiropoulou took place at the seat of the German Archaeological Institute, a beautiful neoclassical building by Ziller in the centre of Athens. In a few meters distance there stood in the past the Hellenic-French School of Saint Joseph at which she was pupil. Her knowledge of the French language as well as of English was the ticket for her first job as a French language teacher and also as a guide with license number five (!) during her student years.

Η κουβέντα ξέφυγε πολλές φορές από τα πλαίσια των ερωτήσεων που είχα ετοιμάσει και όλες οι ιστορίες που μου διηγήθηκε «έτσι για να μπείτε στο κλίμα», όπως μου είπε, αποκάλυψαν μια ζωή γεμάτη δυσκολίες και περιπέτειες, ευθύνες και κινδύνους, κούραση αλλά και μεγάλες χαρές, μια ζωή σαν παραμύθι. Η ζωή της, που εδώ και πάνω από μισόν αιώνα είναι αφιερωμένη στην αρχαιολογία και μάλιστα στην αρχαιολογική έρευνα των Κυκλάδων υπήρξε πράγματι συναρπαστική.

Many times our talk drifted away and all the stories she told me –“to give me the feeling of things” disclose a life full of difficulties and adventures, duties and dangers, tiredness but also of great joy, a life like a fairy tale. Her life, dedicated for over a half century to archaeology and particularly to the archaeological research in the Cyclades, has been indeed an exciting life.

Γόνος μικρασιατικής οικογένειας, γεννήθηκε και σπούδασε στην Αθήνα και αποφοίτησε από τη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών το 1959, όπως διαβάζω στο εισαγωγικό κείμενο για την Κείμενο: ΑΥΓΗ ΚΑΛΟΓΙΑΝΝΗ Φωτογραφίες: ΝΙΚΟΣ ΖΑΠΠΑΣ σελίδα | page | 36

Offspring of a Greek family from Asia Minor, she was born and studied in Athens. In 1959 she graduated from the Philosophical School of Athens University, as I read in an introduction for an event organized in her honor by the publishing house MELISSA. In 1960 she was appointed to the Archaeological Service at which she served for 35 years, 25 of which at the Ephorate of Antiquities of the Cyclades and Samos which included 35 islands as she herself told me. I read

εκδήλωση που οργάνωσε προς τιμήν της ο εκδοτικός οίκος ΜΕΛΙΣΣΑ. Το 1960 διορίστηκε στην Αρχαιολογική Υπηρεσία όπου υπηρέτησε για 35 συναπτά έτη, 25 από τα οποία στην Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων και Σάμου που περιλαμβάνει 35 νησιά, όπως με πληροφόρησε η ίδια στη συνάντησή μας. Στη συνέχεια διαβάζω για τις πολλές διεθνείς διακρίσεις και το πλούσιο αρχαιολογικό της έργο.

«Ο που φελά, παντού φελά» δηλαδή αυτός που ωφελεί, παντού ωφελεί.

Από τους τίτλους των εισηγήσεων των έγκριτων συναδέλφων της που μίλησαν για αυτή, στέκομαι σε εκείνον του Χρίστου Ντούμα, «Ο που φελά, παντού φελά» δηλαδή αυτός που ωφελεί, παντού ωφελεί. Και τη σκέφτομαι πραγματικά να φελά παντού. Παντού, ακόμα και σ’αυτό που απεχθανόταν, τη γραφειοκρατία. Ορίστε τι μας λέει η ίδια, στο βιβλίο της «Δια Σύρον, Πάρον, Νάξον, Ίον, Οίαν-Θήραν», όπου αφηγείται με πολύ χιούμορ στιγμιότυπα από τη ζωή της ως αρχαιολόγου στις Κυκλάδες, «...ήταν κάτι που δεν μπορούσε να το φανταστεί ο νους ενός νέου ανθρώπου που ξεκινά με όνειρα ότι θα κάνει μια ζωή γεμάτη ένταση και απρόοπτα στην οποία το είδος της επιστήμης που διάλεξε θα δώσει ιδιαίτερο νόημα και ατέλειωτες χαρές...ήταν μια τρομακτική δουλειά γραφείου, χρονοβόρα αφού ο αρχαιολόγος υπάλληλος του Δημοσίου ασκεί διοίκηση που σημαίνει ότι ασχολείται από τη μισθοδοσία και

”He who does good, does good everywhere”.

further about her numerous international distinctions and her remarkable archaeological work.

Reading the titles of the speeches by her distinguished colleagues, I stop at that of Christos Doumas: ”He who does good, does good everywhere”. Indeed I think of her as being useful everywhere, even in what she despised the most: bureaucracy.

Let’s see how she talks about this issue in her book “To Syros. Paros, Naxos, Ios, OiaThira” which describes, in a very humorous way, incidents of her life as an archaeologist in the Cyclades: “it was something beyond the imagination of a young archaeologist who sets out with dreams of a life full of tension and surprises to which the kind of science he chose will give a special meaning and endless joy… it was a terrible office work, time wasting since the state archeologist has administrative duties from the payroll and the personnel leaves to the finding of credits for

σελίδα | page | 37

repairs in the museum buildings, the cleaning and maintenance of the archeological sites”.

τις άδειες του προσωπικού ως την ανεύρεση πιστώσεων για τις επισκευές των μουσειακών κτιρίων, τον ευπρεπισμό και τη συντήρηση των αρχαιολογικών χώρων». Μετά όμως έρχεται η ανασκαφή με την ομαδικότητα και τον ανθρώπινο παράγοντα, “κάναμε λοιπόν ανασκαφή με κοτσάκια (στιχάκια) που σκαρφίζονταν οι εργάτες και ήταν πάντα έξυπνα, με χιούμορ αποδίδοντας την κατάσταση με οξυδέρκεια και ακρίβεια. Τί γοητεία αλήθεια! Για κάτι τέτοιες στιγμές άξιζε η σύνταξη δεκάδων καταστάσεων μισθοδοσίας ή ό,τι άλλο απαιτούσε η γραφειοκρατία”.

Kαι καταλήγει «Aν σε αυτά τα καθήκοντα προσθέσεις και τις γνώσεις σχεδίου και φωτογραφίας καθώς και της σχετικής νομοθεσίας για να τα βγάλει πέρα στις αλλεπάλληλες μηνύσεις σε ή από ιδιώτες, ο υπάλληλος αρχαιολόγος πρέπει να έχει μια γερή δόση τρέλας και μεγάλο μεράκι για να τα φέρνει βόλτα και να έχει και προσωπική ζωή». Και σίγουρα έπρεπε να έχει μεγάλο μεράκι κανείς εκείνη την εποχή για να είναι αρχαιολόγος στις Κυκλάδες. Τότε ήθελες δύο μέρες με ούριο άνεμο για να πας από Μύκονο-Πάρο με διανυκτέρευση στη Σύρο και τέσσερις-πέντε με κόντρα τον άνεμο και τα σχετικά απαγορευτικά απόπλου. Μέρες στα καράβια με τη γραφομηχανή παρέα, για να δουλεύουν και κατά τη διάρκεια των ταξιδιών με το Νίκο Ζαφειρόπουλο που έτρεχε από νησί σε νησί και οργάνωνε, μέχρι την τελευταία λεπτομέρεια, τα αρχαιολογικά μουσεία των Κυκλάδων. Ως τη δεκαετία του ‘50 υπήρχαν τρία μουσεία στις Κυκλάδες: Θήρας, Μυκόνου και Δήλου, όλα των αρχών του αιώνα, και ένα στο Βαθύ Σάμου. Τα ευρήματα τότε από τα νησιά πήγαιναν ορισμένα στην Αθήνα, στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, ενώ τα περισσότερα στοιβάζονταν επί τόπου σε αποθήκες ή κάποιους χώρους που είχαν παραχωρηθεί για το σκοπό αυτό. Από το ’60 και μετά, χάρις στις άοκνες προσπάθειες του "κύριου Έφορα", όπως τον φώναζαν στα νησιά, και της ίδιας, οι Κυκλάδες απέκτησαν τα μουσεία τους. Στο Μουσείο της Μυκόνου, που ήταν και η έδρα της Εφορείας λόγω της Δήλου και όπου συνήθως βρισκόντουσαν, δούλευαν το χειμώνα σε πολικές θερμοκρασίες με τη θάλασσα, όταν αγρίευε, να φτάνει τότε ως τα σκαλοπάτια. Ταξιδεύοντας και σκάβοντας με μελτέμια το καλοκαίρι, νοτιάδες το χειμώνα, μένοντας σε ξενοδοχεία χωρίς ρεύμα και χωρίς θέρμανση ή καμιά φορά φιλοξενούμενη σε σπίτια φυλάκων ή εργατών, η Φωτεινή Ζαφειροπούλου έζησε την ηρωική εποχή της αρχαιολογίας και όργωσε κυριολεκτικά το Αιγαίο. Πάλεψε με τα κύματα, έσκαψε με ένα μπουκάλι κονιάκ παρέα για να αντέξει το κρύο, ο ήλιος της έκαψε τα αυτιά και ξαγρύπνησε στην Κέρο με ένα ειδώλιο κι ένα μαχαίρι κάτω από το μαξιλάρι, περιμένοντας να ξημερώσει για να το μεταφέρει σε ασφαλές μέρος! Συχνά, όταν η ανασκαφή γινόταν σε νησιά ακατοίκητα, οι αρχαιολόγοι έμεναν σε σκηνές κι έτρωγαν κονσέρβες ή… αστακούς, που τους πουλούσαν πάμφθηνα οι ψαράδες, νιώθοντας τότε πλουσιότεροι κι από τον Ωνάση! Η ανασκαφή σε ξερονήσια είχε κι άλλα πλεονεκτήματα, «ενώ ήταν χούντα, εμείς είχαμε το προνόμιο να τραγουδάμε ελεύθερα, πολλές φορές μάλιστα ουρλιάζοντας από τον ενθουσιασμό μας, γιατί μπορούσαμε να πούμε όλα τα απαγορευμένα τραγούδια, κυρίως Θεοδωράκη, που αν σ’ έπιαναν στο δρόμο κατοικημένης περιοχής έστω και να το σιγοτραγουδάς ή ακόμα και να το σφυρίζεις πήγαινες ‘αυθωρεί και παραχρήμα’ που λένε, στο φρέσκο. Στο Βαθύ Λιμενάρι (στο Κουφονήσι) σ’ άκουγαν μόνο τ’ αστέρια και το κύμα». Για τα χρόνια της χούντας και τον αρχαιολόγο Σπύρο Μαρινάτο θα πει κατά τη διάρκεια της συζήτησής μας. «Στη χούντα έγινε

σελίδα | page | 38

But then comes the excavation with the feeling of companionship and the human factor: ” we carried out the excavation with kotsakia (folk couplets), made up by the workers, which were very clever and humorous and described the situation with perception and accuracy. It was charming indeed. For such moments one could forget the drafting of scores of payroll documents and whatever else was demanded by the bureaucracy”.

Winding up, she says: “If in these duties you add that one should have some knowledge of drafting and photography as well as of the relevant legislation so as to deal with the numerous lawsuits against or by various individuals, then the archeologist who is a state employee must be a little mad and with a high zeal to be able to do his job and have a personal life, as well”. Indeed one should have a great zeal at that time to be an archeologist in the Cyclades; it took then two days with fair winds to go to Paros from Mykonos with an overnight stop at Syros and four or five days when the winds were strong and sailings were not allowed.

«Ο υπάλληλος αρχαιολόγος πρέπει να έχει μια γερή δόση τρέλας και μεγάλο μεράκι για να τα φέρνει βόλτα και να έχει προσωπική ζωή». ”The archaeologist who is a state employee must be a little mad and with a high zeal to be able to do his job and have a personal life, as well”.

She spent whole days aboard ships together with a typewriter to work during the trips along with Nicos Zafiropoulos, her later husband, who went from one island to another to organize even the minutest details of the archaeological museums of the Cyclades. When Zafiropoulos took over the Ephorate, there were three museums in the Cyclades, those of Thira, Mikonos and Delos, all dating from early in the century, and one at Vathi, Samos.

At those times the finds from the islands were sent to the National Archaeological Museum in Athens while most of them were piled in storehouses. Since 1960, thanks to the tireless efforts of N.Zafiropoulos and of herself, the Cyclades got their own museums. At the Museum of Mykonos, which was the seat of the Ephorate because of Delos, where the two of them worked most often, the work was done in polar temperatures with the sea, when it got rough, reaching up to the doorstep.

Journeying and digging with the yearly winds in the summer, the southern winds in winter, staying at hotels without electricity or heat, Fotini Zafiropoulou lived in the heroic era of archaeology. She fought

Επάνω: Αρχαιολογικό συμπόσιο! Τσικαλαριό Νάξος.

Archaeological symposium! Tsikalario Naxos. Δεξιά: Ανασκαφή Μυκηναϊκού νεκροταφείου στο Καμινάκι, Χώρα Νάξου.

Excavation of Mycenean cemetery in Kaminaki, Naxos town.

μεγάλη καταστροφή στην Αρχαιολογική Υπηρεσία από το Μαρινάτο. Μπορεί να ήταν μεγάλος αρχαιολόγος αλλά έκανε και μεγάλο κακό. Κατ’ αρχήν δεν χώνευε τους αρχαιολόγους, τους οποίους χαρακτήριζε "κομμουνιστάς", μας υποχρέωνε να μιλάμε στην καθαρεύουσα ενώ απαγόρευσε στις γυναίκες να δίνουν εξετάσεις στην Αρχαιολογική Υπηρεσία. Διέλυσε την Εφορεία Κυκλάδων, από τους τέσσερις αρχαιολόγους που ήμασταν δεν έμεινε κανείς. Μας έστειλε στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα και υποχρέωσε ουσιαστικά το Ζαφειρόπουλο να παραιτηθεί». Στην Πάρο πρωτοήρθε το 1959 ως νεαρή αρχαιολόγος (με ημερομίσθιο 50 δραχμές!) με τον Νίκο Ζαφειρόπουλο, μετέπειτα σύζυγό της, νέο έφορο Κυκλάδων τότε, και αφού έμεινε λίγες μέρες στην Παροικιά, έφυγαν για το Δεσποτικό, δύο “αρχαιολογίνες”, δύο ναξιώτες εργάτες, ο έφορος και ο τότε φύλακας αρχαιοτήτων Πάρου, Μιχάλης Γενναδόπουλος. Στο Δεσποτικό, έμειναν σε σκηνές αρκετές μέρες, μέχρι που τους πήρε και τους σήκωσε –κυριολεκτικά- αυτούς και τις σκηνές, ένα τρομερό μπουρίνι. Όλα αυτά συνέβαιναν «τον καιρό που από την Αντίπαρο ερχότανε με κουπιά να μας πάρουνε και αργότερα με τη μηχανή. Για να έρθουν όμως έπρεπε να ανοίξουμε την πόρτα στο μικρό ξωκλήσι της Υπαπαντής (στην Πούντα)· αυτό ήταν το σινιάλο ότι κάποιος ήθελε να περάσει απέναντι». Επιστρέφοντας στην Πάρο, θα κάνουν περιοδείες στα ανατολικά και θα φιλοξενηθούν σε κάποιο αρχοντόσπιτο στη Μάρπησσα, τότε Τσιπίδο, για μερικές μέρες. Ο σκοπός ήταν η πάταξη της αρχαιοκαπηλίας στην Πάρο, που ανθούσε τότε, αν και δεν έφτασε ποτέ τις δόξες της Νάξου. Από τις μέρες εκείνες θυμάται «το περπάτημα στο λόφο

Kάναμε ανασκαφή με κοτσάκια που σκαρφίζονταν οι εργάτες και ήταν πάντα έξυπνα, με χιούμορ.

We carried out the excavation with kotsakia made up by the workers, which were clever and humorous.

against the waves, dug with a bottle of brandy in her pocket to resist the cold and lay awake for a whole night with a statuette and a knife under her pillow until dawn when she could take it to a safe place. Frequently when the excavation took place on uninhabited islands, the archaeologists stayed in tents and ate tinned food or lobsters they bought at very low prices from the fishermen, feeling richer than Onassis. Excavations on deserted islands offered other advantages as well: “at the period of the junta we had the privilege to sing freely, many times screaming with enthusiasm because we could sing all the prohibited songs, especially of Theodorakis, which if you were caught humming or even whistling on the street of an inhabited area, you were sent without further ado to jail. At Vathi Limenari (on the Kufonisia) only the stars and the waves could hear you”.

About the years of the junta and the archaeologist Spiros Marinatos, she will tell me during our talk: “At the time of the junta the Archaeological Service suffered heavily because of Marinatos. He may have been a great archaeologist but

σελίδα | page | 39

he also harmed badly the Archaeological Service. To start with, he didn’t like archaeologists whom he described as “communists”; he obliged us to speak in puristic Greek (katharevousa) while he did not allow women to take the exams for the Archaeological Service. He broke up the Ephorate of the Cyclades; out of the four archaeologists, none was left. He sent us to all improbable posts and in fact obliged Zafiropoulos to resign”.

Ανασκαφή στο Τσικαλαριό στη Νάξο.

Excavation in Tsikalario, Naxos.

πάνω από το Τσιπίδο, στον Κέφαλο με τις απότομες πλαγιές, στον οποίο τα χωράφια τότε ήταν γεμάτα με κομμάτια από μαρμάρινα αγγεία, από κεραμική, όλα προϊστορικών χρόνων (3η περίπου χιλιετία π.Χ.). Φανταζόμαστε εμείς ενθουσιώδεις, ότι μόλις γίνουν οι σχετικές αναφορές στο Υπουργείο θα έδιναν πιστώσεις για τις έρευνες στην περιοχή. Κι εγώ έκανα όνειρα πως … μόλις διοριστώ στις Κυκλάδες, στο λόφο του Τσιπίδου θα είναι η πρώτη μου κυκλαδίτικη ανασκαφή. Με τον καιρό έμαθα ότι τα περισσότερα όνειρα των νέων μένουν όνειρα». Στην Πάρο ξαναήρθε από τότε πολλές φορές και συμμετείχε σε πολλές ανασκαφές, στο Δήλιο, στο Πύθιο –πάνω από το Ασκληπιείο- και σε πολλές σωστικές ανασκαφές στην Παροικιά. Η ανασκαφή που διεξήγαγε όμως στο Αρχαίο Νεκροταφείο, είναι αυτή που την κράτησε στην Πάρο και αποδείχθηκε από τις πιο σημαντικές όχι απλά στην Πάρο ή τις Κυκλάδες αλλά σε όλη την Ελλάδα. Το νεκροταφείο αυτό χρονολογείται από τον 8ο αι. π.Χ. ως τον 3ο/4ο αι μ.Χ. και βρίσκεται βόρεια της Παροικιάς σε επίπεδο χαμηλότερο της σημερινής πόλης και της θάλασσας. Ο χώρος είναι περιφραγμένος, συχνά πλημμυρισμένος και δίπλα βρίσκεται μια μικρή γυάλινη κατασκευή όπου βρίσκονται κάποια από τα ευρήματα, κυρίως σκελετοί αλλά και τεφροδόχες κάλπες. Στο νεκροταφείο βρέθηκε πολυάνδριο γεωμετρικής εποχής με αμφορείς που περιείχαν καμένα οστά 150 νέων ανδρών ηλικίας 16/17 ως 30 ετών που είχαν σκοτωθεί σε πολεμική σύγκρουση. Στάχτες, σπασμένα αγγεία και ίχνη από θυσίες δείχνουν λατρεία προς τους προγόνους πεσόντες. Πρόκειται για εύρημα μοναδικό ως σήμερα καθώς το επόμενο πολυάνδριο που γνωρίζουμε είναι αυτό για τους πεσόντες στη μάχη του Μαραθώνα το 490 π.Χ. Ανάμεσα στα ευρήματα της ανασκαφής αυτής είναι το ανάγλυφο με τη γυναικεία καθιστή μορφή του 700π.Χ. που θεωρείται η αρχαιότερη επιτύμβια στήλη των ιστορικών χρόνων και

σελίδα | page | 40

«Κι εγώ έκανα όνειρα πως μόλις διοριστώ στις Κυκλάδες, στο λόφο του Τσιπίδου θα είναι η πρώτη μου κυκλαδίτικη ανασκαφή». ”I dreamed that as soon as I was appointed archaeologist in the Cyclades, my first excavation would be on the hill above Marpissa”.

She first came to Paros in 1959 as a young archaeologist (with a wage of 50 drachmas!) with Nikos Zafiropoulos, being the newly appointed Ephorate head of Cyclades and after having stayed for some days at Parikia, they left for Despotiko, two women archeologists, two workers from Naxos, the Ephorate Head and the then guard of the antiquities of Paros, Mihalis Gennadopoulos. At Despotiko they stayed in tents for several days until a dreadful flurry of wind literary sent them fleeing along with their tents. All this happened “at the time when they came from Antiparos to take us with rowing boats and later with engine ones. To let them know that we needed to cross, we had to open the door at the small chapel of Ipapanti (at Punta)-that was the signal that someone wanted to get across”. Coming back from Despotiko, they will do field research in eastern Paros, on the hill of Kefalos above Marpissa where they found hundreds of fragments of statuettes and broken pottery. The purpose of this research was to stop illicit trade of antiquities, “I thought that as soon as our reports reached the Archaeological Service they would grant the necessary budget for excavations in the area. I dreamed that as soon as I was appointed archaeologist in the Cyclades, my first excavation would be on the hill above Marpissa. With time I found out that most dreams young people have, stay dreams forever”.

Since then she came to Paros many times, participating in many excavations, at Delion, Pithion-over the Asclepeionand in many rescue excavations at Parikia.

However the excavation she carried out at the Ancient Cemetery was the one that kept her to Paros and is unique not only in Paros or the Cyclades but in the whole of Greece. The cemetery dates from the 8th century B.C up to the 3rd /4th century A.D and lies in the north of Parikia at a level lower than the present town and the sea.

The place is enclosed, frequently

π α ρ α δ ο σ ι α κ έ ς

χ ω ρ ι ά τ ι κ ε ς

Στο µποστάνι µας, φυτέυουμε εποχιακά ζαρζαβατικά, χωρίς χημικά και πρόσθετα. Ανάλογα με την εποχή και τις διαθέσιμες πρώτες ύλες μας, μπορείτε να δοκιμάσετε τυρόπιτα, χορτόπιτα, πρασσόπιτα, κολοκυθόπιτα, σπανακόπιτα και δεκάδες άλλες, εξαιρετικές σε γεύση και ποιότητα, προτάσεις! Στο παρασκευαστήριό µας, ψήνουμε καθημερινά μπροστά στον πελάτη, υπέροχες γεύσεις για κάθε ώρα της ημέρας. Και σας προσκαλούμε να δοκιμάζετε κάθε μέρα και κάτι διαφορετικό. Ώστε το γευστικό ταξίδι σας να βρίσκει άλλους προορισμούς κάθε φορά...!

π ί τ ε ς

In our kitchen we use only the freshest fruit and vegetables from our island garden, all free of chemicals, grown here to make the best cheese and vegetable pies that you can enjoy here at our café or take home.

Savor a new taste and seasonal dish each day.

Κάμπος Νάουσας, Πάρος τηλ.: 22840 52651, find us on fb: little village σελίδα | page | 41

flooded and close by there is a small glass construction where some of the finds have been placed, mainly skeletons and urns.

The excavation brought to light a Polyandrio (mass grave) of the geometrical era with urns which contained the burned bones of 150 young men aged between 16/17 and 30 years who had been killed in a war conflict. It is a unique find up to date since the next polyandrion we know of, is the one from the Marathon battle in 490 B.C. Among the finds is the relief of a seated female figure of 700 B.C. considered as the most ancient funerary slab of the historical years and is now at the Archaeological Museum of Paros. There one can also admire two geometrical amphorae with scenes of war conflicts which according to prof. N. Coldstream, a specialist on geometric pottery, change our knowledge about the beginning of ancient Greek painting.

βρίσκεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Πάρου. Εκεί μπορεί να θαυμάσει κανείς και δύο γεωμετρικούς αμφορείς με σκηνές από πολεμικές συγκρούσεις που σύμφωνα με τον ειδικό της γεωμετρικής αγγειογραφίας καθ. Ν.Coldstream, αλλάζουν τις γνώσεις μας για τις αρχές της αρχαιοελληνικής ζωγραφικής. Η όλη οργάνωση του νεκροταφείου αλλά και οι παραστάσεις των αμφορέων αυτών αποκαλύπτουν μια οργανωμένη κοινωνία από τις πρωιμότερες στην Ελλάδα. Δικαιολογημένα λοιπόν όταν τη ρωτάω ποιο είναι το όνειρό της για την Πάρο, μου απαντά ότι θέλει να δει το αρχαίο νεκροταφείο οργανωμένο αρχαιολογικό χώρο, σαν το τοπικό μουσείο μπροστά στη Μητρόπολη, στη Χώρα της Νάξου. Μιλήσαμε για πολλά ακόμα, ανάμεσα στ’ άλλα και για τις εκθέσεις που γίνονται στο εξωτερικό για τον ελληνικό πολιτισμό και που είναι πολύ της μόδας. “Καλές οι εκθέσεις που γίνονται στο εξωτερικό αλλά οργανώνονται με λάθος τρόπο. Κάποια έργα που είναι μοναδικά, θα έπρεπε να απαγορευτεί να ταξιδεύουν. Τον Ερμή του Πραξιτέλη, ας έρθουν στην Ολυμπία για να τον δουν”. Κλείνοντας την κουβέντα με τη Φωτεινή Ζαφειροπούλου τη ρώτησα για τις τωρινές της ασχολίες και όνειρα. Μου μίλησε με νεανικό ενθουσιασμό για την Ένωση Αρχαιολόγων Ελλάδας «Ηώς», στην οποία είναι πρόεδρος, και αριθμεί 95 μέλη- αρχαιολόγους από την Αρχαιολογική Υπηρεσία, τα Πανεπιστήμια αλλά και ανεξάρτητους επιστήμονες-ερευνητές και έχει ως στόχο την προώθηση και προβολή της αρχαιολογικής επιστήμης και της κλασικής παιδείας στη χώρα μας τους δύσκολους αυτούς καιρούς. Ο ρόλος του αρχαιολόγου στη σύγχρονη εποχή είναι σημαντικός γιατί η βάση ενός τόπου είναι το παρελθόν του. Κι όπως είχε πει ο Νίκος Ζαφειρόπουλος, « …ο αρχαιολόγος καλείται να δώσει στο κοινό την αίσθηση ότι το αρχαίο δεν είναι μια "πέτρα" ή ένα "τσουκάλι" αλλά ένα ζωντανό κομμάτι από το δικό του παρελθόν, στο οποίο βασίζεται το παρόν το οποίο ζει». P

σελίδα | page | 42

Όνειρό της για την Πάρο, είναι να δει το αρχαίο νεκροταφείο οργανωμένο αρχαιολογικό χώρο.

Her dream about Paros is to see the ancient cemetery as an organized archaeological site.

The way the cemetery was organized and the scenes on the amphorae disclose one of the earliest organized societies in Greece. Thus when I ask her what is her dream for Paros, she rightly tells me that she wants to see the ancient cemetery as an organized archaeological site like the local museum in front of the Cathedral, Naxos town.

We talked about many more things including the fashion of holding exhibitions of the Greek civilization abroad. “The exhibitions held abroad are something good but they are organized in the wrong way. Some works which are unique should not be allowed to travel. If they want to see Hermes of Praxiteles, they should come to Olympia”.

Winding up the talk with Fotini Zafiropoulou I asked her about her present occupations and dreams. She spoke to me with juvenile enthusiasm about the Association of Archaeologist “EOS”, in which she is president, and has 95 members-archaeologists.

Its aim is to promote the archaeological science and the classical studies in our country. The role of the archaeologist in the contemporary era is important because the basis of a country is its past, she says...

As N.Zafiropoulos said "The archeologist is being called upon to give to the public the sensation that the ancient is not just a “stone” or a “pot” but a living part of their own past on which their present is based on". P

σελίδα | page | 43

αρχαιολογία | archaeology

Tο μεσαιωνικό κάστρο του Κέφαλου στην Πάρο

The medieval castle of Kefalos in Paros Ένα από τα πιο αναγνωρίσιμα στοιχεία της ανατολικής ακτής της Πάρου, είναι ο λόφος του Κέφαλου με το μοναστήρι του Αγίου Αντωνίου στην κορυφή που ομορφαίνει με απροσδόκητο τρόπο το ήρεμο κατά τ’ άλλα τοπίο. Ο Κέφαλος με τον χαμηλότερό του Αντικέφαλο, στην άλλη άκρη της παραλίας του Μώλου, ελέγχει πλήρως το στενό πέρασμα μεταξύ Πάρου και Νάξου. Το κατάλευκο μοναστήρι στην κορυφή τονίζει απλά το τέλειο σχήμα του και προσκαλεί τον επισκέπτη να ανέβει στο λόφο.

One of the most striking features of the eastern coast of Paros is the hill of Kefalos with the monastery of Agios Antonios on its summit.

Kefalos and his lower twin, Antikefalos, oversee the straits between Paros and Naxos while the whitewashed monastery on the summit invites the visitor to climb up the hill.

Με τα πόδια λοιπόν ή με αυτοκίνητο, αποφασίστε το. Αξίζει τον κόπο. Φτάνοντας στην κορυφή εκτός από την εκπληκτική θέα, σάς περιμένουν κι άλλες εκπλήξεις. Ένα κορινθιακό κιονόκρανο από τον αρχαίο ναό της Άρτεμης συνδιαλέγεται με τον σταυρό του τρούλου ενώ ερείπια πύργων, δεξαμενών, εκκλησιών και σπιτιών από τότε που εδώ ζούσαν άνθρωποι, περιτριγυρίζουν το μοναστήρι του 17ου αιώνα. Μαρτυρίες ενός όχι και τόσο μακρινού παρελθόντος, της Ενετοκρατίας, που διήρκεσε εδώ 330 χρόνια ακριβώς. Από το 1207 οπότε η Πάρος έγινε μέρος του Δουκάτου της Νάξου υπό τον Ενετό Μάρκο Σανούδο, ως το 1537, όταν ο Μπαρμπαρόσα, ναύαρχος του οθωμανικού στόλου υπέταξε τον Βερνάρδο Σαγρέδο, μετά από μεγάλη μάχη, κατέλαβε το κάστρο του Κεφάλου και αιχμαλώτισε 6.000 νέους Παριανούς. Τότε που η αρχόντισσα Καικίλια Βενιέρι, ρίχτηκε, σύμφωνα με την τοπική παράδοση, στον γκρεμό για να μην πέσει στα χέρια των Οθωμανών, κλείνοντας με αυτό τον ηρωικό τρόπο την περίοδο των Ενετών στην Πάρο.

So, on foot or by car, go for it. It’s worth it. Getting on top, you will discover much more than the amazing view; an ancient Corinthian capital by the church and the ruins of towers, cisterns, houses and churches surrounding the 17th century monastery. They bear evidence of the past when the Venetians built this castle during their 330 year rule of Paros. Since 1207 when Paros became part of the Duchy of Naxos under Marco Sanudo up to 1537, when the Ottoman marine under the command of Barbarossa attacked Bernardo Sagredo and took the castle of Kefalos and the whole island, making 6 000 prisoners from among the Parians. It was then that Cecilia Venieri, threw herself from the castle to avoid falling in Ottoman hands, closing in this heroic way the Venetian period in Paros.

Το κείμενο που ακολουθεί, περίληψη αρχαιολογικής μελέτης, είχε την καλοσύνη να μας το παραχωρήσει ο Καθηγητής Βυζαντινής Αρχαιολογίας και Τέχνης στο Πανεπιστήμιο Κύπρου κ. Αθανάσιος Βιώνης.

The following passage is a précis of an archaeological study granted to us by Athanassios Vionis, Professor in Byzantine Archaeology and Art in the University of Cyprus.

σελίδα | page | 44

σελίδα | page | 45

Φωτογραφία: Μαρία Περαντινού

Φωτογραφίες: Δημήτρης Βρανάς

Τα ερείπια του Κάστρου του Κεφάλου χρονολογούνται μεταξύ 13ου και 16ου αιώνα και βρίσκονται σήμερα στον κωνικό λόφο Κέφαλο ή Άγιο Αντώνιο, όπως ονομάζεται από το ομώνυμο μοναστήρι που χτίστηκε εκεί γύρω στα 1580. O χώρος καταλαμβάνει την κορυφή του λόφου, που έχει ύψος 230 μ. από την επιφάνεια της θάλασσας και προσφέρει επιβλητική θέα. Ο Κέφαλος είναι παρόμοιος σε διάταξη με άλλα κάστρα αυτής της περιόδου στο Αιγαίο. Το ψηλότερο σημείο του κάστρου καταλάμβανε κάποτε η καθολική μητρόπολη και η κατοικία του άρχοντα, με όλες τις απαραίτητες δομές που θα εξασφάλιζαν την επιβίωση των κατοίκων του. Το κάτω κάστρο αποτελείται από δύο τμήματα που προστατεύονται από ένα εσωτερικό κι ένα εξωτερικό αμυντικό τείχος, με σειρές από μονόχωρα σπίτια χτισμένα πάνω τους. Τα εσωτερικά και εξωτερικά τείχη του κάστρου διαιρούν τον χώρο σε δύο επίπεδα. Δύο οικοδομικές φάσεις μπορούν να ταυτιστούν με ασφάλεια και οι δύο προγενέστερες από την οικοδόμηση του μοναστικού συγκροτήματος του Αγίου Αντωνίου γύρω στα 1580. Το εσωτερικό αμυντικό τείχος με μέσο πάχος 1.20μ. χτίστηκε στην πρώτη οικοδομική φάση και περικλείει μία περιοχή 6.400 τμ.

σελίδα | page | 46

Το μοναστήρι στην κορυφή τονίζει απλά το τέλειο σχήμα του και προσκαλεί τον επισκέπτη να ανέβει στο λόφο.

The whitewashed monastery on the summit invites the visitor to climb up the hill.

The remains of the 13th-16th-century kastro of Kephalos lie today on the conical hill of Kephalos or Agios Antonios, named after the monastery dedicated to St Anthony, built around 1580. The site occupies the summit of the hill, which rises 230 m above sea-level with commanding views. Kephalos is similar in layout to other kastra of its period in the Aegean. The highest portion of the castle was once occupied by the Catholic cathedral church and the lord’s residence, with all the necessary structures that would ensure survival for the occupants of the site. The lower castle consists of two areas defended by an inner and an outer defensive wall, with rows of single-roomed houses built against them.

The inner and outer defensive walls of

Η είσοδος στον χώρο που περικλείεται από το εσωτερικό τείχος γινόταν από μία πύλη που βρισκόταν στη νοτιοδυτική γωνία του τείχους. Μέρος του εσωτερικού τείχους περιβάλλει έναν επίπεδο χώρο 2.300 τμ στο ψηλότερο σημείο του Κέφαλου. Αυτή είναι η περιοχή που καταλαμβάνει τώρα το μοναστήρι αλλά κάποτε καταλάμβανε η κατοικία του φεουδάρχη ή άρχοντα του νησιού. Το εξωτερικό αμυντικό τείχος με μέσο πάχος 1.50 μ. φαίνεται να χτίστηκε στη δεύτερη οικοδομική φάση και περικλείει ένα χώρο 28.400 τμ. Υπάρχουν δύο πύλες στο εξωτερικό αμυντικό τείχος, η νότια ήταν η κύρια αλλά υπήρχε και μία προς τα δυτικά. Ο εξωτερικός οχυρωματικός περίβολος αύξησε το συνολικό εμβαδόν του κάστρου του Κέφαλου στα 35.000 τμ. Η ύπαρξη εννέα εκκλησιών (τρεις δίδυμες και τρεις κανονικές μονόκλιτες) με τις σχετικές οικίες κοντά τους, καθόριζε τη διαίρεση του χώρου σε έξι "γειτονιές", όλες εστιασμένες γύρω από μια θολοσκέπαστη εκκλησία. Ερείπια οικιών βρίσκονται καθ’ όλο το μήκος του εσωτερικού και εξωτερικού τείχους, ενώ η κατάσταση και το μέγεθός τους ποικίλουν. Ένα παλιό (αρχικά μεσαιωνικό) λιθόστρωτο μονοπάτι που οδηγεί στο μοναστήρι διασχίζει όλο το κάστρο.

Το κάτω κάστρο προστατευόταν από ένα εσωτερικό κι ένα εξωτερικό αμυντικό τείχος.

The lower castle consists of two areas defended by an inner and an outer defensive wall.

the kastro divide the site into an upper and a lower level. Two building phases can be securely identified, predating the construction of the monastic complex of Agios Antonios around 1580. The inner defensive wall with an average thickness of 1.20 m was constructed during the first building phase and it encircles an area of approximately 6,400 m2. Entrance into the area within the inner defensive wall was through a gate located close to the south-eastern corner of the wall. Part of the inner defensive wall encircles a platform of about 2,300 m2 on the highest point of Mount Kephalos. This is the area now occupied by the monastery, but once occupied by the residence of the feudal lord or governor of the island. The outer defensive wall with an average thickness of 1.50 m seems to have been built

σελίδα | page | 47

Φωτογραφίες: Δημήτρης Βρανάς

Τα κατάλοιπα τριών δεξαμενών νερού με το κονίαμά τους ταυτίστηκαν στον Κέφαλο. Η μεγαλύτερη βρίσκεται εντός του εσωτερικού περιβόλου, βόρεια από το μοναστήρι και πιθανόν αποτελούσε το υπόγειο ενός μάλλον μεγάλου πολυώροφου πύργου. Η δεξαμενή παρείχε νερό στους κατοίκους της οικίας του άρχοντα ενώ ο πύργος είχε σχέση με την ίδια την κατοικία ή με την καθολική μητρόπολη που τώρα βρίσκεται κάτω από την εκκλησία του Αγίου Αντωνίου. Τα ερείπια μιας δεύτερης δεξαμενής βρέθηκαν νοτιοδυτικά από τον ναό του Ευαγγελισμού, με κονίαμα κι αυτή αλλά αρκετά μικρότερη. Η τρίτη δεξαμενή βρίσκεται δίπλα στη νότια πύλη, αριστερά από το λιθόστρωτο καλντερίμι. Τόσο το εσωτερικό όσο και το εξωτερικό τείχος ήταν ενισχυμένα με πύργους στις γωνίες χτισμένους με ακατέργαστες πέτρες και σοβατισμένους. Οι περισσότερες περιοχές του κάστρου διατηρούν μεγάλο αριθμό από ταπεινά κτίσματα που θα ήταν τα σπίτια των χωρικών. Θα πρέπει να είχαν δύο ορόφους, εκμεταλλευόμενα το ύψος του τείχους και φαίνεται ότι είχαν δύο δωμάτια με πόρτες στους πλαϊνούς τοίχους. Μικρές ξύλινες ή πέτρινες εξωτερικές σκάλες οδηγούσαν στον επάνω όροφο ενώ το ισόγειο χρησίμευε σαν στάβλος ή αποθήκη. Τα σπίτια δεν είναι χτισμένα με κανόνες και ποικίλουν σε μέγεθος, με το μέσο εμβαδόν να κυμαίνεται από 20τμ ως 45τμ. Τα ερείπια των σπιτιών σε τμήματα του κάστρου υποδηλώνουν ότι τα ισόγεια ήταν θολοσκέπαστα. Αφού έφτασαν στην Πάρο, οι Ενετοί έχτισαν το Κάστρο στην

σελίδα | page | 48

Ένα κορινθιακό κιονόκρανο από αρχαίο ναό συνδιαλέγεται με τον σταυρό του τρούλου.

An ancient Corinthian capital by the church with the cross on the dome.

during the second building phase and encircles an area of approximately 28,400 m2. There are two gates in the outer defensive wall; the south gate was the main one, while there was another one on the west side. The outer fortification wall increased the total area of Kephalos to about 35,000 m2.

The presence of nine churches (three twin churches and three regular single-aisled ones) with associated domestic structures close to them determined the separation of the site into six ‘neighbourhoods’, each one focused around a barrel-vaulted chapel. House remains are to be found along the whole extent of the inner and outer defensive walls, while their condition and size varies. An old (originally medieval in date) paved path leading to the monastery runs through the entire kastro.

The remains of three water cisterns with their lining were identified in Kephalos. The largest one is located within the inner defensive wall to the north of the monastery, possibly formed the

σελίδα | page | 49

Φωτογραφίες: Σταύρος Νιφλής

Στο εσωτερικό του ναού του Αγίου Αντωνίου, το ξυλόγλυπτο τέμπλο είναι του 1693. Δεξιά: Τοιχογραφίες λαϊκής τεχνοτροπίας του 16ου και 18ου αιώνα. Ιn the interior of Agios Antonios church, the wood carved iconostasis dating since 1693.

Right: Fresco paintings in folk style of the 16th and 18th century.

Παροικιά ως κατοικία και διοικητική έδρα του νησιού, στα 1260. Το κάστρο της Νάουσας χτίστηκε στα τέλη του 13ου αρχές του 14ου αιώνα, ενώ ένας κυκλικός πύργος με πολεμίστρες προστέθηκε στην είσοδο του λιμανιού γύρω στα 1500. Το κάστρο του Κέφαλου υπήρχε ήδη ως οχυρωμένη θέση όταν ο φλωρεντινός ιερωμένος Cristoforo Buondelmonti επισκέφθηκε την Πάρο γύρω στα 1415-20, αναφέροντας ότι το κάστρο βρισκόταν σε έναν απότομο λόφο. Η ύπαρξη του οχυρού ήδη από τις αρχές του 15ου αι. επιβεβαιώνεται από την επιγραφή πάνω από το άνοιγμα της πόρτας του ναού του Ευαγγελισμού στον Κέφαλο, που μνημονεύει τα ονόματα των κτητόρων και το 1410 ως έτος ίδρυσης. Δεν είναι εύκολο να προτείνει κανείς μια συγκεκριμένη χρονολογία για τον Κέφαλο στη βάση ιστορικών πληροφοριών αλλά τα αρχαιολογικά τεκμήρια δείχνουν ότι η πρώτη φάση του κάστρου μπορεί να τοποθετηθεί στα τέλη του 13ου αι. Η διασπορά των κεραμικών επιφανείας που χρονολογούνται από το 13ο αι. ως τα μέσα του 14ου δείχνουν μεγάλη συγκέντρωση στα εσωτερικά τείχη του κάστρου του Κέφαλου. Το εξωτερικό αμυντικό τείχος του κάστρου πρέπει να χτίστηκε στα τέλη του 14ου αι. στα χρόνια της διακυβέρνησης του Νicolo I Sommaripa, ο οποίος μετέφερε την έδρα της διοίκησης από το Κάστρο της Παροικιάς σε αυτό του Κέφαλου. Το κάστρο πολιορκήθηκε και πάρθηκε από τον Μπαρμπαρόσα το 1537. Πράγματι η κεραμική επιφανείας φαίνεται να υποδεικνύει συνέχεια κατοίκησης από τα τέλη του 14ου αι. ως τα τέλη του 15ου με αρχές 16ου αι. σελίδα | page | 50

Το μοναστήρι γιορτάζει τρεις φορές το χρόνο: του Αγίου Αντωνίου (17/01), του Προφήτη Ηλία (20/07) και της Παναγίας της Μυρτιδιώτισσας (24/09). Τhree festivals are held in the monastery during the year: on January 1st, on July 20th and on September 24th.

basement of the rather large multi-storey tower.

The cistern provided water to the occupants of the lord’s residence, while the tower must have been associated with the lord’s residence itself or even the Catholic cathedral now lying under the church of Agios Antonios. The ruins of a second cistern were identified south-west of the chapel of Evangelismos, it is also plastered over but rather smaller in dimensions. The third water cistern is located close to the south gate, to the left side of the paved path. The inner and outer defensive walls were strengthened by towers located at certain corners and built with roughly cut stones lined with mortar.

Most areas within the kastro preserve a large number of humble structures built against the fortification walls, identified as houses occupied presumably by peasants. They must have had two storeys, making use of the fortificationwalls’ height, and they seem to have had one or two rooms with doorways attached directly to the side-walls. Small wooden or stone external staircases must have led to the upper storey, the ground floor being used for stabling and/ or storage. Houses are not regularly constructed and vary in size. The average size of houses ranges between 20 and 45 m2. Substantial ruins of houses in parts of the kastro suggest that their ground floors were vaulted.

After arriving in Paros, the Venetians built Kastro in Paroikia as their residence and the administrative seat of the island around 1260.

The castle of Naoussa was constructed in the later 13th or early 14th century, while a circular tower with firing apertures was added at the entrance of its harbour around 1500. The kastro of Kephalos already existed as a fortified site when the Florentine priest Christophoro Buondelmonti visited Paros about 1415-20, mentioning that the castle was located on a steep hill. The existence of the site in the early years of the 15th century is confirmed by the inscription above the doorway of the chapel of Evangelismos on Kephalos, which commemorates the names of the founders and 1410 as the date of construction.

It is not easy to suggest a definite date of construction for Kephalos on the basis of historical information, but archaeological evidence suggests that the first phase of the kastro could be placed in the later 13th century. Distribution of surface ceramics dated from the 13th to middle of 14th century show a remarkably well-defined concentration within the inner defensive walls of Kephalos. The outer fortification wall of the castle must have been constructed during the late 14th century under the authority of Nicolo I Sommaripa, who moved the administrative seat from the castle of Paroikia to Kephalos. The site was besieged and captured by Barbarossa in 1537. Indeed, surface pottery seems to suggest continuity of habitation in the late medieval and early post-medieval periods, from the late 14th

Από το 2004 το ουζερί "Χάλαρης" στο Πίσω Λιβάδι ανεβάζει κάθε χρόνο τον γαστρονομικό πήχυ του νησιού πιο ψηλά. Με το ιδιόκτητο τρεχαντήρι "Καπετάν Μανώλης" μας φέρνει ολόφρεσκα ψάρια και θαλασσινά κατευθείαν στο τραπέζι μας και το γευστικό ταξίδι ξεκινάει.

Since 2004 "Halaris" ouzeri in Pisso Livadi has raised, year after year, the island's gastronomy to higher levels.

With its own fishing boat "Captain Manolis", it brings fresh fish and sea food straight to our table and the taste journey starts.

Pisso Livadi, Paros, tel.: 22840 43257 σελίδα | page | 51

Εσωτερικό τείχος Inner defensive wall Εξωτερικό τείχος Outer defensive wall Πύργοι (1-7) Towers (1-7) Εκκλησίες (Ι-ΙΧ) Churches (I-IX) Οικίες Domestic structures Καθολικό Μονής Αγ. Αντωνίου St. Anthony - Monastery Church Κελιά Μονής Monastery cells Νεότερες κατασκευές Early modem structures Παλαιό πλακόστροτο μονοπάτι Old paved path Σ Στέρνες Cistern

έξω από το αμυντικό τείχος. Ο Κέφαλος δεν ξανακατοικήθηκε ποτέ. Το μοναστήρι χτίστηκε στα τέλη του 16ου αι. στην κορυφή του λόφου και άρχισε να λειτουργεί το 1642. Τα κατάλοιπα των χτισμάτων πάνω στο αμυντικό τείχος και η φύση του χώρου υποδηλώνουν ότι πρέπει να είχαν εκμεταλλευτεί πλήρως το χώρο μέσα από την οχύρωση για να στεγάσουν έναν μεγάλο αριθμό κατοίκων. Ως προς το μέσο μέγεθος των σπιτιών ο Κέφαλος μπορεί να συγκριθεί με άλλους οχυρωμένους οικισμούς της περιόδου σε άλλα νησιά. Εξάλλου με δεδομένο το συνολικό εμβαδόν του κάστρου (3,5 εκτάρια)δεν θα ήταν υπερβολικό να θεωρήσουμε ότι 1000 με 1500 άτομα κατοικούσαν στον Κέφαλο στην πλήρη έκτασή του κατά τον 15ο και 16ο αιώνα. P

σελίδα | page | 52

to the late 15th and early 16th centuries outside the inner defensive walls.

Kephalos was never reused as a habitation site. Instead, a monastery was built in the late 16th century on the peak of the mountain and started to operate in 1642.

The survival of structures against the defensive walls and the nature of the site suggest that the areas within the fortifications must have been fully exploited, housing a large number of people.

The average size of its houses Kephalos is comparable with other defended settlements of the period on other islands. Moreover, given the total size of the castle (3.5 hectares), it would not be an exaggeration to suggest that 1,000 to 1,500 people occupied Kephalos at its fullest extent in the 15th to 16th centuries. P

Τα οικόσημα, που συστηματικά χαρακτηρίζουν άτομα, ή ομάδες ανθρώπων και περνούν κληρονομικά από γενιά σε γενιά, εμφανίζονται σε ευρεία χρήση την εποχή των Σταυροφοριών.

The coats of arms, that is symbols which in a systematic way mark individuals, families or groups and are inherited from generation to generation appear in widespread use in the era of the Crusades.

Τα οικόσημα της Πάρου The coats of arms of Paros Πώς γνωρίζει κανείς την ιστορία ενός τόπου; Συνήθως, μέσα από βιβλία, αφηγήσεις και επισκέψεις σε μουσεία ή αρχαιολογικούς χώρους. Ωστόσο, υπάρχουν και άλλες πηγές ιστορίας, στις οποίες σπάνια δίνουμε ιδιαίτερη σημασία, αν και κρύβουν σημαντικό πλούτο. Στην Πάρο δύο τέτοιες πηγές είναι τα οικογενειακά ονόματα του νησιού και τα οικόσημα των παλιών αρχοντικών οικογενειών του.

How can one know the history of a place?

Usually through books, narrations and visits to museums or archaeological sites. Nevertheless, there are also other sources that we rarely make much of, although they hide significant riches.

At Paros, two such sources are the family names and the coats of arms of the old noble families.

Κείμενο: ΠΕΤΡΟΣ ΑΛΕΞΙΟΥ

σελίδα | page | 53

Παριανά οικόσημα της οικογένειας Κονδύλη. Σε πεδίο, χέρι αριστερόστροφο που κρατάει γραφίδα (κονδύλι). Το οικόσημο αυτό είναι στον τάφο του +1681 Νικολάου Κονδύλη στο αίθριο της Εκκατονταπυλιανής.

Parian coat of arms of the Kondylis family. In the escutheon a left hand holding a pen (kondyli).

This coat of arms is found on the grave of +1681Nikolaos Kondylis in the atrium of Ekatontapyliani.

Πιθανώς να είναι ο μεγάλος αριθμός και η πανταχού παρουσία των οικογενειακών ονομάτων, οι αιτίες που τα προσπερνάμε χωρίς να τους δώσουμε τη σημασία που τους πρέπει. Και όμως, ένα όνομα μπορεί να αποκαλύψει όχι μόνον την καταγωγή και την οικογενειακή ιστορία ενός ατόμου, αλλά και όψεις της ιστορίας ενός τόπου. Είναι ενδεικτικό ότι οι ερευνητές που έχουν μελετήσει τα παριανά επίθετα, έχουν διακρίνει πέντε γενικές κατηγορίες, από τις οποίες οι τρεις αντιστοιχούν ουσιαστικά σε διαφορετικές χρονικές περιόδους. Μία πρώτη ομάδα περιλαμβάνει τα "ελληνικά – παλαιοβυζαντινά" επίθετα, τα οποία έλκουν την καταγωγή τους πριν το 1204, δηλαδή πριν την άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Φράγκους και την Ενετοκρατία. Τέτοια είναι τα Αρκουλής (από το Αρχολέος), Αγαλλιανός, Παλαιολόγος, Αργυρόπουλος κ.ά Ακολουθούν τα "φραγκο-λεβαντίνικα" επίθετα, που έρχονται από την εποχή της Ενετοκρατίας, και δείχνουν συνήθως ιταλική καταγωγή: Τσιγώνιας (από το cicogna, δηλ. τον πελαργό), Αρμάος (από το arma, δηλ. το όπλο), Αλιπράντης (λομβαρδικής καταγωγής).

σελίδα | page | 54

Ένα όνομα μπορεί να αποκαλύψει όχι μόνον την καταγωγή και την οικογενειακή ιστορία ενός ατόμου, αλλά και όψεις της ιστορίας ενός τόπου.

However, a name can reveal not only the origin and the family history of a person but also aspects of the history of a place.

Possibly, the large number and the ubiquitous presence of the family names are the reasons for which we by pass them, without crediting them with the importance they deserve. However, a name can reveal not only the origin and the family history of a person but also aspects of the history of a place. It is indicative that researchers who have studied the surnames of Paros have divided them in five general categories, with three of them practically corresponding to different periods.

A first group comprises the “Greek- old Byzantine” surnames which descend from the time before 1204 - before the fall of Constantinople to the Franks and the Venetian rule. Such are the family names Alisafis, Arkoulis , Agallianos, Paleologos, Argiropoulos and others.

Then, we have the “Franco -Levantine“

Οικόσημα: οδηγός για αρχαρίους

Coats of arms: a guide for beginners.

Τα οικόσημα, δηλαδή τα σύμβολα που συστηματικά χαρακτηρίζουν άτομα, οικογένειες ή ομάδες ανθρώπων και περνούν κληρονομικά από γενιά σε γενιά, εμφανίζονται σε ευρεία χρήση την εποχή των Σταυροφοριών και πιο συγκεκριμένα τον 12ο αιώνα, καταρχήν ως μια πρακτική λύση στις πολεμικές ανάγκες των μεγάλων στρατών της εποχής: καθώς τα χαρακτηριστικά των ιπποτών κρύβονταν πίσω από βαριές πανοπλίες, τα σύμβολα και τα χρώματα του κάθε οικοσήμου έδιναν μια πρακτική λύση στην ανάδειξη της ταυτότητας και του στρατοπέδου του καθενός. Αργότερα, όταν οι επαγγελματικοί στρατοί και τα πυροβόλα όπλα έστειλαν στο χρονοντούλαπο της ιστορίας τους ιππότες, η στρατιωτική χρήση των οικοσήμων ατόνησε, ωστόσο η γοητεία τους, η ισχύς τους ως σύμβολα εξουσίας ή κοινωνικού στάτους, αλλά και η διακοσμητική χρησιμότητά τους, επέκτειναν τη χρήση τους μέχρι σήμερα.

The coats of arms, that is symbols which in a systematic way mark individuals, families or groups and are inherited from generation to generation appear in widespread use in the era of the crusades and more specifically in the 12th century, at first serving as a practical solution to the war needs of the armies. As the face of the knights could not be seen behind the heavy armory, the symbols and the colors of each coat of arms indicated their identity and the camp they belonged. Later, when the professional armies and firearms sent the knights to the dustbin of history, the coats of arms fell into misuse as military symbols, but their charm, their power as symbols of authority or social status and their decorative value extended their use to our time.

Γενικά ένα οικόσημο αναδεικνύει με σύμβολα κάποια χαρακτηριστική ιδιότητα, μια όψη της ιστορίας ή κάποιο επίτευγμα αυτού που τα φέρει: για παράδειγμα, μια καρδιά δείχνει αφοσίωση, μια βακτηρία προσκυνητή αποκαλύπτει έναν προσκυνητή του Πανάγιου Τάφου, ενώ ένα ανεστραμμένο σπαθί μπορεί να δείχνει τον νόθο υιό ενός ευγενούς. Σε πολλές περιπτώσεις, βέβαια, έχει πλέον ξεχαστεί ο λόγος ύπαρξης ενός συγκεκριμένου συμβόλου σε κάποιο οικόσημο, ενώ υπάρχουν και σύμβολα με διακοσμητικό μόνο ρόλο. Τον πιο απλό, πάντως, συμβολισμό τον συναντάμε στα λεγόμενα "ομιλούντα" ή "φανερά" (parlante) οικόσημα, που απεικονίζουν απλώς κάποιο αντικείμενο που σχετίζεται άμεσα με το όνομα του κατόχου τους ( π.χ. το οικόσημο της οικογένειας Κεφάλα, δείχνει μία κεφαλή ανδρός...). Σημαντικό ρόλο επίσης παίζει η χρήση του χρώματος: το κόκκινο, για παράδειγμα, παραπέμπει στο αίμα και κατά συνέπεια δείχνει ανδρεία, το γαλάζιο δηλώνει αγνότητα, το πράσινο σχετίζεται με τη γη και τη γαιοκτημοσύνη κ.ο.κ. Συνήθως το οικόσημο αποτελείται από πολλά επιμέρους στοιχεία, τα οποία όμως δεν είναι τυχαία τοποθετημένα αλλά ακολουθούν συγκεκριμένους κανόνες. Αυτά τα στοιχεία είτε δηλώνουν κάτι είτε φέρουν κάποιο συμβολισμό είτε είναι διακοσμητικά. Κεντρικό ρόλο στο όλο σύμπλεγμα παίζει ο "θυρεός", ο οποίος συνήθως έχει σχήμα ασπίδας και φέρει τα χρώματα και τα σύμβολα του φέροντος. (Τις περισσότερες φορές τον θυρεό βλέπουμε χαραγμένο πάνω από τις πόρτες των σπιτιών.) Γύρω από τον θυρεό και σε συγκεκριμένες θέσεις υπάρχουν επιπλέον εξαρτήματα όπως το στέμμα, το έμβλημα, οι υποστηρικτές, το ρητό κ.ά. Η μορφή του στέμματος, για παράδειγμα, αποκαλύπτει την κοινωνική θέση ή το βαθμό ευγενείας (βασιλέας, πρίγκηπας, βαρόνος, κόμης κ.ά.) του φέροντα. Η ανάλυση των οικοσήμων, καθώς και η μελέτη και η καταγραφή τους, αποτελούν σήμερα ολόκληρη επιστήμη, τη λεγόμενη εραλδική.

Γενικά ένα οικόσημο αναδεικνύει με σύμβολα κάποια χαρακτηριστική ιδιότητα, μια όψη της ιστορίας ή κάποιο επίτευγμα αυτού που τα φέρει.

In general, a coat of arms gives emphasis to some quality, an aspect of history or some achievement.

In general, a coat of arms gives emphasis to some quality, an aspect of history or some achievement: for example, a heart indicates loyalty, a pilgrim’s walking stick discloses that he is a pilgrim to the Holy Sepulcher, while a reversed saber might indicate the illegitimate child of a nobleman. Certainly, in many cases the reason of the existence of a specific symbol in a coat of arms has been forgotten, while there are coats of arms with only a decorative role. The most simple symbolism is met in the so called “speaking” or “obvious” (parlante) coats of arms which simply represent an object directly related to the name of their owner (i.e. the coat of arms of the Kefala family shows the head of a man -kefali= head).The use of color also plays an important role: the red color reminds of blood and therefore indicates bravery, blue indicates purity, green alludes to landownership.

A coat of arms is made up of many different elements which are not randomly arranged but follow specific rules. These elements may indicate or symbolize something or they may just serve decorative purposes. A central role in the entire complex is played by the escutcheon which usually has the shape of a shield and the colors of the bearer. Around the escutcheon and in specific positions there are various accessories like a crown, an emblem, the supporters, a motto and others. The shape of the crown, for example, reveals the social position or the rank in the nobles hierarchy ( king, prince, baron etc) of the bearer.

The analysis, study and registration of the coats of arms today make up a special science called heraldry.

σελίδα | page | 55

Στη συνέχεια έχουμε επίθετα οικογενειών που κατέφυγαν στην Πάρο μετά την κατάκτηση του Μωριά και της Κρήτης από τους Τούρκους. Έτσι στις κρητικής –ή κρητοβενετικής- καταγωγής οικογένειες έχουμε ονόματα όπως Κρητικός, Καντιώτης (από την Κάντια, το σημερινό Ηράκλειο), Γαλανάκης, Ρίτσος, Παυλάκης, Κληρονόμος, Καβάλης (από το cavallο, δηλ. το άλογο) και αντίστοιχα σε αυτές με μωραϊτικη καταγωγή τα Τριπολιτσιώτης, Δημητρακόπουλος, Μωραϊτης κ.ά.

surnames dating from the era of the Venetian rule and usually indicating Italian origin: Tsigonias (from cicogna -stork, Armaos (arma-the weapon), Alimprantis (of Lombardian origin), Ragousis (from the old naval Republic of Ragusa).

Then we have the family names of those who fled to Paros after the occupation of Morias and Crete by the Turks. In the families of Cretan or Cretan- Venetian origin we have names like Kritikos, Kandiotis ( from Candia, the present day Heraklion), Galanakis, Ritsos Pavlakis, Klironomos, Kavalis (Cavallo-a horse) and also the names of those from the Peloponnese: Tripolitsiotis, Demetrakopoulos, Moraitis…

Κάποια από τα παραπάνω εμπίπτουν και στα "εθνικά" ή "πατριδωνυμικά – τοπωνυμικά" ονόματα, τα οποία φανερώνουν τον τόπο απ' όπου ήρθε ο φέρων το όνομα ή τον τόπο όπου έζησε ή δούλεψε: π.χ. Αιγινίτης, Αϊβαλιώτης (από το Αϊβαλί της Μ. Ασίας), Αξιώτης (από την Αξιά, δηλαδή τη Νάξο) κ.ά. Τέλος, όπως και αλλού, έτσι και στην Πάρο η πιο συνηθισμένη πηγή επιθέτων είναι αυτά που προήλθαν από το επάγγελμα ή από το παρατσούκλι κάποιου: Μυλωνάς, Μαούνης, Χασούρης, Καπαρός (σημαίνει ξανθός στα κρητικά), Γαλανός, Μαλαματένιος, Ακάλεστος...

Some of these family names fall in the category of the “country and place indicative names” which indicate the place the name bearer came from, lived and worked: e.g Eginitis, Aivaliotis (Aivali in Asia Minor), Axiotis (from Axia- Naxos) and so on.

Finally, as is also the case in other places, at Paros most surnames originate from someone’s profession or nickname: Milonas, Maounis, Xasouris, Kaparos,(blonde in the Cretan dialect) Galanos, Malamatenios, Akalestos ….

Τα οικόσημα της Πάρου Μία άλλη, σχετική πηγή ιστορίας για την Πάρο είναι τα οικόσημα των παλιών αρχοντικών οικογενειών του νησιού. Με μια πιο προσεκτική ματιά θα τα διακρίνουμε σκαλισμένα συνήθως σε μάρμαρο σε υπέρθυρα σπιτιών, σε εκκλησίες, ακόμη και σε τάφους. Πολύ πιο εύκολα, όμως, θα τα βρούμε συγκεντρωμένα στο μικρό Ιστορικό και Λαογραφικό Μουσείο της Νάουσας, φιλοτεχνημένα από το ζωγράφο Δημήτρη Σιφναίο. Τα περισσότερα παριανά οικόσημα μάς ταξιδεύουν πίσω στην εποχή της Ενετοκρατίας στην Πάρο. Όταν οι Σταυροφόροι μοίρασαν μεταξύ τους τα βυζαντινά εδάφη μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης το 1204, η Πάρος μαζί με καμιά δεκαριά άλλα κυκλαδονήσια πέρασαν στο Δουκάτο της Νάξου που ίδρυσε το 1207 ο ενετός Μάρκος Σανούδος. Ακολουθώντας το φεουδαλικό σύστημα της εποχής, οι Ενετοί μοίρασαν το νησί σε μικρά φέουδα τα οποία δόθηκαν σε αρχοντικές οικογένειες της Δύσης αλλά και σε αρχοντικές οικογένειες του τόπου, σε μια προσπάθεια προσέγγισης του ντόπιου πληθυσμού. Το 1537 ο Χαϊρεντίν Μπαρμπαρόσα, φημισμένος πειρατής αλλά και αρχιναύαρχος του τουρκικού στόλου, καταλαμβάνει και σχεδόν ερημώνει το νησί, βάζοντας ουσιαστικά τέρμα στην κυριαρχία των Ενετών. Ωστόσο, πολλές ενετικές οικογένειες προτίμησαν να παραμείνουν. Αυτές με τον καιρό εξελληνίστηκαν και στο σύνολό τους ασπάστηκαν την ορθοδοξία, με αποτέλεσμα να μην υπάρχει σχεδόν καθολικό στοιχείο στην Πάρο σήμερα. Σε γενικές γραμμές τα παριανά οικόσημα ανήκουν σε τέτοιες οικογένειες, ωστόσο υπάρχουν και αρχοντικές οικογένειες βυζαντινής καταγωγής, οι οποίες κάποια στιγμή υιοθέτησαν ένα τέτοιο κοινωνικό σύμβολο. P

σελίδα | page | 56

The Coats of Arms of Paros. Τα περισσότερα παριανά οικόσημα μάς ταξιδεύουν πίσω στην εποχή της Ενετοκρατίας στην Πάρο.

Most of the coats of arms of Paros take us back to the era of the Venetian Rule.

Another related source for the history of Paros is the coats of arms of the island’s old noble families.

If we look carefully, we can discern them sculptured, usually in marble, at the lintels of houses , churches even in tombs. More easily we can find images of all of them, made by the painter Dimitris Sifneos. at the historical and folklore Museum of Naousa.

Most of the coats of arms of Paros take us back to the era of the Venetian rule. When the crusaders divided among themselves the Byzantine lands after the fall of Constantinople in 1204, Paros along with some ten other islands went to the Duchy of Naxos, founded in 1207 by the Venetian Markos Sanoudos. The Venetians divided the island in small feuds they gave to noble families of the West but also to local noble families.

In 1537 Hayredin Barbarossa, a notorious pirate but also chief admiral of the Turkish fleet occupied the island, practically putting an end to Venetian rule. However, many Venetian families chose to remain on the island. In time they were assimilated to the Greek population and all of them adopted the Greek Orthodox faith, consequently there is almost no Catholic element at Paros, contrary to what is the case at Tinos, Naxos, Siros and Santorini. In general, the coats of arms of Paros belong to such families, but also to some noble families of Byzantine descent which adopted this social symbol. P

Καβάλλης (ή Καβάλης)

Σανούδος

Κονδύλης

Τσιγώνιας (ή Τζιγώνιας ή Ισιγώνης)

Κρητοβενετική οικογένεια, από αυτές που κατέφυγαν στα χωριά του Κεφάλου (Πρόδρομος, Μάρπησσα, Μάρμαρα) μετά την κατάληψη της Κρήτης από τους Τούρκους στα 1669. Επρόκειτο για σημαντική οικογένεια (ο τελευταίος τοποτηρητής της Βενετίας στην Κρήτη ανήκε σε αυτήν), με "ομιλούν" οικόσημο που απεικονίζει ένα άλογο. (Στα ιταλικά cavallo σημαίνει άλογο)

Το όνομα του ιδρυτή του Δουκάτου της Νάξου, Μάρκου Σανούδου (Marco Sanudo), σταυροφόρου και ανηψιού του Δόγη της Βενετίας Ενρίκο Ντάντολο. Το οικόσημο της οικογένειας χαρακτηρίζεται από απλότητα. Το ασημί χρώμα, πάντως, παραπέμπει σε πανοπλία και κατά συνέπεια σε πολεμιστή, ενώ το κυανό στην αγνότητα του χαρακτήρα.

Όνομα παλιάς, πλούσιας και επιφανούς οικογένειας, πιθανότατα βυζαντινής καταγωγής, της οποίας μέλη υπήρξαν πρόξενοι της Γαλλίας και της Αυστρίας στο νησί. Η οικογένεια φέρεται να ήλθε στην Πάρο από την Αθήνα και να έχει σχέση με τους Χαλκοκονδύληδες . Το οικόσημό της είναι "ομιλούν" καθώς απεικονίζει ένα κοντύλι (μια γραφίδα).

Ενετικής καταγωγής οικογένεια που εμφανίζεται τον 17ο αιώνα στα χωριά του Κεφάλου. Το όνομά της προέρχεται από τη λατινική λέξη "cicogna" που σημαίνει "πελαργός", κάτι που αναδεικνύεται και στο "ομιλούν" οικόσημό της. Από τον κλάδο των Ισιγώνηδων προέρχεται και ο διάσημος σχεδιαστής του Mini Couper, σερ Alec Issigonis.

Kondilis

Tsigonias (or Tzigonias or Isigonis)

Kavallis (or Kavalis)

Sanoudos

One of the Cretan-Venetian families which fled to the villages of Kefalos after the occupation of Crete by the Turks in 1669. An important family (the last Venetian deputy in Crete belonged to it) with a “parlante” coat of arms representing a horse. (in Italian cavallo means horse)

Name of the founder of the Duchy of Naxos, Markos Sanoudos (Marco Sanudo), crusader and nephew of the Doge of Venice Enrico Dandolo.The coat of arms of this family is simple .

The silver colour alludes to a shield and consequently to a warrior, while the blue to the purity of his character.

Name of an old, rich and eminent family, most probably of Byzantine origin, whose members had served as consuls of France and Austria at the island. The family is believed to have come to Paros from Athens and to be related with the family of Halkokondilides. Its coat of arms is “parlante” as it bears a pen.

Family of Venetian descent appearing at the Kefalos villages in the 17th century. Its name comes from the Latin word “cicogna” which means “stork”, something which appears in its “parlante” coat of arms.

A member of the branch of the Isigonis family was the famous designer of the Mini Cooper sir Alec Isssigonis.

Σκορδίλης

Βαζαίος (ή Βαζέος ή Βαζαίγιος ή Μπαζέος ή Μπαζαίος)

Μαριάνος

Στέλλας (ή Στέλας)

Λατινικής προέλευσης επίθετο της Αντιπάρου. Το ανωτέρω οικόσημο πιθανώς να σχετίζεται με τη συγκεκριμένη οικογένεια. Παρόμοιο επίθετο (Μαριανός) συναντάται και στη Νάουσα, χωρίς να είναι ξεκάθαρη η σχέση των δύο κλάδων.

Κρητοβενετική οικογένεια, από την οποία προέρχεται και ο Νικόλαος Στέλλας, ο νεαρός αγωνιστής που βρήκε ηρωικό θάνατο κατά την Κατοχή. Στα λατινικά "stella" σημαίνει "αστέρι", γεγονός που εξηγεί την παρουσία των αστεριών στο οικόσημο της οικογένειας.

Επώνυμο επιφανούς βυζαντινής οικογένειας με σημαντική ιστορία στην Κρήτη και μεταγενέστερη παρουσία σε αρκετά νησιά του Αιγαίου. Το οικόσημό της είναι πιθανότατα "ομιλούν", καθώς τμήμα του απεικονίζει τρία σκόρδα –κατά μία εκδοχή τουλάχιστον- σε πράσινο φόντο.

Skordilis Surname of an eminent Byzantine family with significant history in Crete and subsequent presence at several Aegean islands. Most probably its coat of arms is “parlante” as it bears three bulbs of garlic (in Greek “skorda”)-in at least one version- in a green background.

Φραγκο-λεβαντίνικο επίθετο που σχετίζεται με την αρχοντική ενετική οικογένεια Baseggio. Το στέμμα στο άνω μέρος του θυρεού αντιστοιχεί στον τίτλο του δούκα.

Vazaeos (or Vazeos or Vazaeyios or Bazeos or Bazaeos) Franco-Levantine surname related to the noble Venetian family of Baseggio. The crown in the escutcheon corresponds to the title of a duke.

Marianos Stellas (or Stelas) Surname of Latin origin, at Antiparos.

The coat of arms is probably related to this specific family. A similar surname is met at Nausa as well, but the connection between the two branches is not clear.

A Cretan-Venetian family. One of its members was Nikolaos Stellas, a young fighter who died heroically during the Nazi Occupation. In Latin “stella” means “star” something which explains the presence of stars in the family’s coat of arms.

σελίδα | page | 57

Συλλογή Όθωνα Κάπαρη The collection of Othonas Kaparis

Το μικρό "διαμάντι" της Νάουσας The little “diamond” of Naousa Όποιος ενδιαφέρεται να δει από κοντά τα σχέδια των οικοσήμων της Πάρου, αξίζει να επισκεφθεί το Ιστορικό και Λαογραφικό Μουσείο της Νάουσας, το οποίο στεγάζεται σε ένα μικρό κτίριο στην πλατεία του χωριού. Το μουσείο φιλοξενεί την προσωπική συλλογή του Όθωνα Κάπαρη, επιφανούς γιατρού από τη Νάουσα και αρχαιόφιλου, που ασχολήθηκε με την ιστορία, την αρχαιολογία και την λαϊκή τέχνη του νησιού. Μάς μίλησε για αυτό ο κ. Γιάννης Βασιλειόπουλος, προϊστάμενος και επιμελητής του μουσείου, στον οποίο οφείλουμε πολλές από τις πληροφορίες που περιλαμβάνονται στο άρθρο μας: Όταν πέθανε ο Όθωνας Κάπαρης, άφησε τη συλλογή του στην τότε κοινότητα Νάουσας, η οποία θεώρησε σκόπιμο να φτιάξει αυτό εδώ το μουσειάκι. Τα αντικείμενα όμως της συλλογής είναι πολλά και ο χώρος μικρός, γιατί προοριζόταν αρχικά για καφενείο. Έτσι, το μεγαλύτερο μέρος της συλλογής δεν εκτίθεται. Γι' αυτόν το λόγο, πέρα από τα αντικείμενα της μόνιμης έκθεσης, κάνουμε κατά καιρούς και περιοδικές εκθέσεις. Το σπουδαιότερο τμήμα της συλλογής είναι τα κεραμικά, και ειδικά αυτά που ανήκουν στην αγγειοπλαστική "σχολή" του Τσανάκ Καλέ, της πόλης που εμείς λέμε Δαρδανέλια, στην Ελλήσποντο. Στην περιοχή αυτή βρισκόταν και το Πάριο, μία αρχαία αποικία της Πάρου. Η συλλογή περιλαμβάνει, βέβαια, και κεραμικά από τα Ιόνια Νησιά, ευρωπαϊκά, συριανά, αλλά και από όλα τα νησιά του Αιγαίου. Υπάρχουν επίσης αγροτικά εργαλεία, είδη οικοσκευής αλλά και αντικείμενα που έχουν σχέση με τη ντόπια οικιακή οικονομία. Για παράδειγμα, το νησί παρήγαγε παλιά πολύ βαμβάκι, καλής ποιότητας. Όσα καράβια έρχονταν, προμηθεύονταν σκούφους, κάλτσες, φανέλες... Μέχρι το '65-'70 θυμάμαι οι γιαγιάδες μας και οι μανάδες μας, ήταν όλες με τις βελόνες. Δούλευαν μαλλί και βαμβάκι. Τέτοια εργαλεία έχουμε εδώ. Διαθέτουμε και μια συλλογή με μέτρα και σταθμά, μία με νομίσματα, καθώς και μια άλλη με πήλινες πίπες από την εποχή της ΤουρκοκρατίΚείμενο: ΠΕΤΡΟΣ ΑΛΕΞΙΟΥ σελίδα | page | 58

Ο κ. Γιάννης Βασιλειόπουλος επιμελητής του μουσείου.

Mr Yannis Vassiliopoulos curator of the museum.

"Ο νεαρός ανήκει στο θίασό μας, είναι μεν νεαρός αλλά έχει πάθος..."

“This young man belongs to our group.

He is young but he has passion...”

ας... Μην ξεχνάμε ότι υπήρχε καλλιέργεια καπνού στην Πάρο και ότι μέχρι το 1965 η εφορία καπνού Κυκλάδων είχε την έδρα της στο νησί. Βέβαια, η καλλιέργεια καπνού αναπτύχθηκε πολύ μετά το 1922, γιατί οι Μικρασιάτες πρόσφυγες ήταν πιο εξοικειωμένοι με το προϊόν. Υπάρχει τέλος και η βιβλιοθήκη του Όθωνα Κάπαρη, με σπάνιες εκδόσεις μονογραφιών και καταλόγων. Ο Κάπαρης ήταν αρχαιόφιλος. Μάλιστα το 1962-63 είχε ιδρύσει τον Όμιλο Αρχαιοφίλων Ναούσης, σε μια εποχή που λίγες τέτοιες ομάδες υπήρχαν στην Ελλάδα. Εγώ ήμουν νεαρό παιδί τότε. Θυμάμαι, ο Παναγιώτης Μαθιόπουλος, ο ζωγράφος που δημιούργησε τη Συλλογή Βυζαντινών Εικόνων και Κειμηλίων της Νάουσας, με είχε συστήσει στον Αναστάσιο Ορλάνδο, τον σπουδαίο καθηγητή του Πολυτεχνείου που είχε αναλάβει την αναπαλαίωση της Εκατονταπυλιανής, λέγοντας: "Ο νεαρός ανήκει στο θίασό μας, είναι μεν νεαρός αλλά έχει πάθος..." Πάθος με την καλή έννοια... Έρωτα... Αυτόν τον ερασιτεχνισμό, που λένε, του εραστή του ωραίου, της τέχνης... Γι' αυτό συνεχίζω... P

Anyone interested in having a close look at the designs of the coats of arms of Paros should visit the Historical and Folklore Museum of Naoussa, in a small building at the village square.

The museum houses the personal collection of Othonas Kaparis, an eminent doctor from Naoussa who had a keen interest in the island’s history, archaeology and popular art. Mr Yiannis Vasiliopoulos, head and curator of the museum gave us much of the information we present in our article.

When Othonas Kaparis died, he left his collection to the then community which decided to set up this small museum. However, the collection articles are numerous and there is not sufficient room.

Thus, the largest part of the collection is not exhibited. For this reason we hold periodic exhibitions as well.

The most important part of the collection is the ceramics and especially those which belong to the ceramics “school” of Canakkale- the town we call the Dardanelles at the Hellespont. Parion, an ancient colony of Paros, was situated In this region.

There are also agricultural tools, furniture and articles related to the local house economy. For example, in the past the island produced large quantities of high quality cotton. The ships that came to the island got caps, socks, undershirts… Up to the years '65 to '70 I remember our grandmothers and mothers using knitting needles, working with cotton and wool. This is the kind of tools we have here.

We also have a collection of weights and measures, a collection of coins and another of clay pipes from the times of the Turkish rule.

Don’t forget that there were also tobacco fields at Paros and that till 1965 the Cyclades tobacco tax service had its headquarters on the island. Surely, the tobacco production developed much later than1922, because the refugees from Asia Minor were more familiar with this product.

Φαγητό της μαμάς, σπιτικά γλυκά, μαρμελάδες, “καλούδια” και μεζέδες φτιαγμένα από τα χεράκια της κυρίας Χρυσούλας σας περιμένουν στο «Καφενείο της συντροφιάς» στην είσοδο των Λευκών με υπέροχη θέα στο χωριό. Φαγητό της μαμάς, σπιτικά γλυκά, μαρμελάδες, “καλούδια” και μεζέδες φτιαγμένα από τα χεράκια της κυρίας Χρυσούλας σας περιμένουν στο «Καφενείο της συντροφιάς» στην είσοδο των Λευκών με υπέροχη θέα στο χωριό.

Lefkes, Paros tel.: 22840 43144

"Banayianni" Thyme honey

Finally, there is also the library of Othonas Kaparis with rare editions of monographs and catalogues. Kaparis was a lover of antiquity.

In 1962-63 he had founded the Association of Antiquity lovers of Naoussa, at a time when only few such groups existed in Greece.

I was a young man then. I remember that Panayiotis Mathiopoulos the painter who set up the Collection of Byzantine Icons and Heirlooms of Naoussa had introduced me to Anastasios Orlandos, the eminent Professor of the National Technical University who had been assigned the restoration of the Ekatontapiliani Church, with the words: “This young man belongs to our group. He is young but he has passion...” Passion in the good sense... Love...The passion of the amateur, the lover of beauty and art... That’s why I carry on... P

ΓΙΑΝΝΗΣ Δ. ΧΑΝΙΩΤΗΣ t: 694 676 8388

e: yiannischaniotis@gmail.com f: banayiannithymehoney σελίδα | page | 59

The Green Project | Drios, tel 22840 41388. σελίδα | page | 60

ep pe osr rso nssn πρόσωπα

σελίδα | page | 61

πρόσωπα | persons Γιώργος Καβάλλης Eικαστικός και σχεδιαστής χώρου

Η μεγάλη μου "τρέλα", το πάθος μου είναι η αποτύπωση. Κύριε Καβάλλη, είστε ένας πολυπράγμων εικαστικός και σχεδιαστής χώρου. Τα τελευταία χρόνια σας γνωρίζουμε κυρίως από το kalligrammon, την εταιρεία σας με την οποία αναλαμβάνετε το σχεδιασμό, την κατασκευή και αναπαλαίωση κατοικίας. Ποια ήταν τα πρώτα ερεθίσματα που σας οδήγησαν στο δημιουργικό παρόν; Από την εποχή των σπουδών μου η μεγάλη μου "τρέλα", το πάθος μου ήταν η αποτύπωση στην αρχή με φωτογραφίες κυρίως, της ομορφιάς της Κυκλαδίτικης αρχιτεκτονικής λιτότητας του δομημένου και του αδόμητου χώρου, με τις "κατοικιές" του, τις ξερολιθιές, τα πατητήρια, τα αλώνια, την μοναδική βιοποικιλότητα της φύσης. Έχω αποτυπώσει σε φιλμ παλαιότερα και ψηφιακά τελευταία, πάμπολλους οικισμούς και μοναστήρια στις Κυκλάδες. Αργότερα είχα την τύχη και την χαρά να με εμπιστευτούν πολλοί άνθρωποι κυρίως αλλοδαποί, που όμως είχαν την ευαισθησία να αγαπήσουν όλα αυτά και να θελήσουν να ζήσουν έστω και σποραδικά μέσα σε ένα τέτοιο περιβάλλον, και να μου αναθέσουν να πραγματοποιήσω το όνειρό τους (... και δικό μου), κάνοντας μια σύνθεση των σύγχρονων αναγκών με τα παραπάνω. Στην Πάρο ως γνωστόν το οικιστικό είναι ένα πολύπλοκο ζήτημα όπου η άνθιση της οικοδομής έφερε το φαινόμενο της διαμόρφωσης νέων οικισμών. Ποιες οι επιπτώσεις στο “αύριο” και πώς θα προστατευτεί η ιδιαίτερη ταυτότητα της Πάρου στο νέο αυτό τοπίο; Η Πάρος σε γενικές γραμμές έχει κρατήσει ένα ικανοποιητικό επίπεδο από άποψη αισθητικής στις κατασκευές. Οι νέοι "οικισμοί" που ξεφύτρωσαν στο τοπίο και είναι ως επί το πλείστον μια στείρα επανάληψη του ίδιου μοτίβου με πολύ συχνά φαιδρά "νεοπαραδοσιακά" στοιχεία, έχουν ευτυχώς σχεδόν σταματήσει λόγω του υφιστάμενου Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου Πάρου. Η νέα πρόκληση είναι να προστατεύσουμε ότι έχει απομείνει, κάνοντας επέκταση των παραδοσιακών οικισμών. Να καταγράψουμε και να επαναφέρουμε, για παράδειγμα στην αρχική τους μορφή και γατί όχι σε χρήση, τους ανεμόμυλους, τα πολλά λιοτρίβια στις Λεύκες και αλλού, ένα - δύο παλαιά οινοποιία, ένα δύο νερόμυλους . Επίσης τα νεοκλασικά της Παροικίας κυρίως, χρήζουν μελέτης και καταγραφής. Θα μπορούσε ο Δήμος να βοηθήσει τους ιδιοκτήτες όλων των παραπάνω μέσω του «Προγράμματος Ανάπτυξης με Πρωτοβουλία των Τοπικών Κοινοτήτων (CLLD)», το οποίο ανακοινώθηκε με τυμπανοκρουσίες, δημιουργήθηκε μια ομάδα εργασίας, για να εγκαταλειφθεί αμέσως μετά . Το αεροδρόμιο είναι ένα όνειρο ζωής για το οποίο εδώ και δεκαετίες δίνεται κυριολεκτική μάχη είτε από τους θερμούς υποστηρικτές του είτε από τους επίσης θερμούς πολέμιους του. Ποια η γνώμη σας επ’αυτού του ζητήματος; Δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία ότι το νέο αεροδρόμιο είναι απολύτως απαραίτητο για την λειτουργία μιας κοινωνίας σαν αυτής της Πάρου και για Συνέντευξη | Φωτογραφία: ΝΙΚΟΣ ΖΑΠΠΑΣ σελίδα | page | 62

«Ο πρωτογενής τομέας είναι η βάση πάνω στην οποία οφείλονται να χτίζονται όλα τα υπόλοιπα».

τις ανάγκες των κατοίκων της αλλά και των επισκεπτών. Τα παραδείγματα της Μυκόνου και της Σαντορίνης που προσφέρουν υποδομές και υπηρεσίες πολύ ανώτερες από την Πάρο, δείχνουν ότι το θέμα δεν είναι μόνο να φτάσει κάποιος εδώ. Μετά τι ; Σημαντικό ζήτημα για την Πάρο με αφορμή την παρούσα κρίση είναι η μεταστροφή μας στην παραγωγική δραστηριότητα αντί της αποκλειστικής σχεδόν αφοσίωσης στον τουρισμό. Πόσο έχουμε αντιληφθεί την αναγκαιότητα αυτή; Ο πρωτογενής τομέας είναι η βάση πάνω στην οποία οφείλονται να χτίζονται όλα τα υπόλοιπα. Είναι ελπιδοφόρο να βλέπεις νέους ανθρώπους με μεράκι να ξαναγυρίζουν στην γη. Οι κάμποι ξαναπρασινίζουν από τα σιτηρά, τα ζαρζαβατικά, τα όσπρια. Είμαι αισιόδοξος... Τι συμβουλή θα δίνατε στον δήμαρχο Πάρου; Να είναι με τα πόδια γερά ριζωμένα στην παριανή γη και τους ανθρώπους της, να αφουγκραστεί το μεγαλείο αυτού του τόπου, να καταλάβει τους λόγους που υπήρξε μεγαλειώδης η " ΠΑΡΙΩΝ ΠΟΛΙΣ" της αρχαιότητας και να την ξαναβάλει στον χάρτη ανοίγοντας τα πανιά της για να πλεύσει στον διεθνή ορίζοντα και μαζί με αυτή και εμείς.

mostly as a sterile repetition of the same pattern frequently comprising ludicrous “neo-traditional” elements, have virtually stopped thanks to the current General Town Planning Scheme of Paros. The new challenge is to protect what has been left, by expanding the traditional settlements.

We should register and restore to their original form or even put into use the windmills, the numerous oil-presses at Lefkes and elsewhere, one or two wineries, one or two watermills. The neoclassic buildings, mainly of Parikia, must also be studied and registered. The municipality could help their owners through the Community Led Local Development Programme (CLLD) which was announced with great fanfare, a work team was set up and then it was immediately abandoned.

George Kavallis Visual artist and interior designer

I had a passion for capturing the beauty of the Cyclades.

Mr Kavallis, you are a visual artist and interior designer.

In the recent years you are known because of your Company Kalligrammon which undertakes the planning, construction and restoration of houses, Which were the first incentives for your creative present?

Since I was a student I had a passion for capturing, through photography at first, the beauty of the Cycladic architectural austerity of both built and non built areas with their dry stone walls, the wine presses, the threshing floors and the nature’s unique biodiversity.

I have saved in film or in digital form numerous settlements and monasteries in the Cyclades. Later, I had the good luck to be trusted by many people, mainly foreigners, who were sensitive enough to love all this and desired to live, even occasionally, in this environment and they entrusted me with making true their dream (..which was my dream as well) - composing all this with the contemporary needs.

The residential question is a complicated issue at Paros, since intense house building brought about the emergence of new settlements. Which are the consequences and how can the special character of Paros be protected in this new environment?

In general, Paros has retained a satisfactory aesthetic level in the constructions. The new “settlements”, which have sprung up

“Primary production should be the basis for all the rest”.

The airport is a life dream over which a battle has been raging for decades between its ardent supporters and its no less ardent opponents. What is your opinion?

There is no doubt that a new airport is absolutely necessary for the function of a society like that of Paros, for the needs of its inhabitants and its visitors as well. The examples of Mykonos and Santorini which offer facilities much better than those of Paros show that the question is notjust getting people here. Then what?

An important issue for Paros, within the context of the present crisis, is a switch to productive activities, instead of the almost exclusive dedication to tourism.

To what degree have we realized this?

Primary production should be the basis for all the rest. It is hopeful that we see young people with love for the land returning to farming. The plains are getting green with cereals, vegetables, legumes. I’m optimistic.

What advice would you give to the Mayor of Paros?

He should keep his feet firmly rooted on the earth of Paros and its people, listen to the greatness of this island, try to understand why the “PARION POLIS” was great and place it on the map again so that it can sail in the international horizon, taking us along on this journey.

σελίδα | page | 63

πρόσωπα | persons Σπύρος Μπάλιος Μουσικός και πολυπράγμων

Αυτοοργάνωση - αυτοδιαχείριση πολιτισμός & αειφορία... Κύριε Μπάλιο, σας γνωρίζουμε κυρίως από την αισθητή παρουσία σας στο χώρο της μουσικής αλλά και για το υψηλό επίπεδο προδιαγραφών της δισκογραφικής σας εταιρείας που εδρεύει στην Πάρο. Πως ξεκίνησε αυτός ο έρωτας με τη μουσική και τί χρειάστηκε για την κατάκτηση αυτού του ονείρου; Παιδικός έρωτας μάλλον... Μέσα απο την οικογένεια βιώνεις τα γλέντια την χαρά, την μάζωξη. Και θες και εσύ να δώσεις και να πάρεις λίγη χαρά... Συνεχής αναζήτησή της γνώσης, του ωραίου, της ομάδας, της σύμπραξης, της κορυφής. Ακόμα δεν ξέρω τι έχω δώσει, δεν τα έχω καταγράψει... Απλώς βλέπω τον αντίκτυπο επάνω μου, καθώς περνούν τα χρόνια... πώς η μουσική επιδρά, από όποιο πόστο και αν την υπηρετείς, στο σώμα, στο μυαλό, στην ψυχή. Λόγω του ότι έχω ασχοληθεί με πολλά πράγματα στη ζωή μου, σε πολλούς διαφορετικούς τομείς, καταλήγω σιγά σιγά ότι το μόνο σίγουρο είναι ότι (η μουσική) δεν σε αφήνει να την αφήσεις. Πολλοί σημαντικοί ερμηνευτές του μουσικού ρεπερτορίου διαλέγουν την Πάρο και το στούντιό σας για να ηχογραφήσουν το νέο τους άλμπουμ. Μπορεί αυτό να αποτελέσει παράδειγμα για την ευρύτερη καλλιτεχνική κοινότητα της Πάρου; Για την καλλιτεχνική κοινότητα της Πάρου, αυτό που προέχει είναι η παιδεία, η μουσική παιδεία. Χρειαζόμαστε πιο πολύ τις εκπαιδευτικές υποδομές, παρά ένα studio. Ωδεία, σχολές, master classes, festival, παραστάσεις, εθνικού και διεθνούς κύρους που θα παρασύρουν και το ντόπιο δυναμικό στην ποιότητα. Απο άποψη υποδομών, έχουμε τις δυνατότητες να παράξουμε εδώ, και έχουν γίνει και κάποιες δουλειές και ετοιμάζονται κάποιες άλλες αυτό τον καιρό, που είναι original made in Paros, γέννημα θρέμμα που λέμε. Ένα βασικό πρόβλημα της ελληνικής επαρχίας είναι η εκπαίδευση των νέων που επιθυμούν να καταπιαστούν με τις νέες τεχνολογίες και ειδικότερα με αυτές που σχετίζονται με την Τέχνη. Μπορεί η Πάρος να ελπίζει σε μια αναβαθμισμένη εκπαιδευτική προσφορά αυτού του είδους; Νομίζω ότι πολύς κόσμος, οραματίζεται ερευνά και σχεδιάζει τέτοιες ενέργειες, και εντός και εκτός Πάρου, με κέντρο πάντα την Πάρο, γιατί όπως έχουμε ξαναπεί, η Πάρος δεν είναι απλώς ένας τουριστικός προορισμός, είναι τόπος να ζεις... Και όταν ζεις σε έναν όμορφο τόπο, μόνο όμορφα πράγματα πρέπει να κάνεις... Η Πάρος έχει περάσει κατά καιρούς πολλά στάδια τουριστικής ανάπτυξης. Φέτος, το νέο αεροδρόμιο Πάρου είναι πραγματικότητα. Ποιες οι προκλήσεις που ανοίγονται με αφορμή την εξέλιξη αυτή; Το νέο αεροδρόμιο, είναι η κορυφή του πάγόβουνου, σε ένα ολόκληρο σύστημα υποδομών και υπηρεσιών, που οφείλει με αφορμή τη λειτουργία Συνέντευξη | Φωτογραφία: ΝΙΚΟΣ ΖΑΠΠΑΣ σελίδα | page | 64

«Για την καλλιτεχνική κοινότητα της Πάρου, αυτό που προέχει είναι η παιδεία, η μουσική παιδεία».

του, να εκσυχρονιστεί και να οργανωθεί όσο καλλίτερο γίνεται, προκειμένου να μπορέσουμε με επιτυχία να πραγματώνουμε αυτά που τάζουμε στους πελάτες μας, με τους καλλίτερους δυνατούς όρους, όλοι μας... Έτσι θα μπορούμε να δουλεύουμε αξιοπρεπώς, να εξελισσόμαστε και να δημιουργήσουμε ένα σύγχρονο αειφόρο σύστημα, για εμάς τα παιδιά μας, τα εγγόνια μας... Όλα στο χέρι μας είναι. Ποια τα επόμενά σας σχέδια και τί ελπίζετε για την Πάρο; Σχέδια και όνειρα πολλά, καθημερινά... Το θέμα είναι τι προλαβαίνουμε και τι μας αφήνουν οι συνθήκες να πραγματοποιήσουμε. Ο βασικός στόχος, είναι η συνεχής ενημερωμένη εξέλιξη, και εταιρικά και προσωπικά, σε όλα τα επίπεδα... Για την Πάρο και για τους ανθρώπους που ζούμε επάνω της, ελπίζω: Αυτοοργάνωση - αυτοδιαχείριση - πολιτισμό & αειφορία...

come to believe that the only certain thing is that music never lets you let it go.

Many important interpreters of the music scene have chosen Paros and your studio to record their new album. Could this serve as an example for the broader art community of Paros?

What is of priority for the cultural community of Paros is education, musical education. Educational infrastructures are more necessary than a studio. Conservatories, schools, master classes, festivals, performances of national and international prestige, things which will guide the locals to quality.

We have the infrastructure we need, the capacity of producing and some good work has been done, while some other projects are under way, projects originally made here, at Paros.

A basic problem of the Greek province is the education of those young people who wish to learn the new technologies and more specifically those related to Art. Can Paros hope for an upgraded educational scheme of this kind?

I think that many people dream and prepare such activities with Paros as their centre, because as we have already said Paros is not just a tourist destination but also a place to live. And when you live in a beautiful place, then you cannot but do beautiful things.

Spiros Balios Musician and multi-expert

Self-organisation, self-management, culture and sustainability.

Mr Balios we know you, mainly, thanks to your marked presence in the field of music and the high standards of your record company which has its headquarters at Paros. What was the beginning of this love for music and how did this dream come true?

I think it was a child’s love…Amidst the family you live the feasts, the joy, the all-togetherness and you want to give and take some joy…

A continuous quest for knowledge, beauty, the closeness of the group, joint actions, the top… I don’t know yet what I have given, I haven’t taken stock yet…

As the years go by, I just see their repercussions on me, how music affects the body, the mind and the soul, no matter what post you serve it from.. .

As I have dealt with many things in my life, in many different fields, I have

“What is of priority for the cultural community of Paros is education, musical education”.

Paros has gone through many stages of tourist development. This year, the new airport of Paros is a reality. What are the new challenges in the wake of this development?

The airport is the tip of the iceberg in an entire system of infrastructure projects and services which, must be streamlined and organized in the best possible way, so that we can successfully give what we promise to our clients. In this way we shall be able to work with dignity, to develop and to create a modern, sustainable system for ourselves, our children and our grandchildren. It is in our power.

Which are your future plans and what do you hope for Paros?

Many plans and many dreams, every day…

The question is what time and conditions allow us to do. The main target is a continuous and informed development, at all levels, professional and personal. For Paros and for us the people we live on the island, I have hopes: Self-organisation, self-management, culture and sustainability.

σελίδα | page | 65

πρόσωπα | persons

Μάρω Βούλγαρη Ταξιδεύτρια γεύσεων

Η Πάρος ήταν πάντοτε ο προορισμός μου. Μετά από ένα μακροχρόνιο και περιπετειώδες ταξίδι στα media, η Μάρω Βούλγαρη προσάραξε οριστικά -μάλλον- στο λιμάνι της Νάουσας. Το Μελίσσι Delicatessen φαίνεται οτι συγκέντρωσε όλα της τα πάθη: τo ταξίδι στις γεύσεις, τη φυσική ομορφιά και την αυθεντικότητα της κυκλαδικής γαστρονομίας. Γιατί "Το Μελίσσι"; Και γιατί στη Νάουσα; "To Mελίσσι" συγκεντρώνει τα όνειρα περισσότερων από ενός ανθρώπου. Ο γιος μου είναι μελισσοκόμος. Ηθελα λοιπόν να φιλοξενήσω το εξαιρετικό μέλι του μελισσοκομείου του σ' έναν χώρο αντάξιό του. Απλό, μοντέρνο και καλαίσθητο. Το γιατί στη Νάουσα δεν θέλει ρώτημα... Υπάρχει ωραιότερο λιμάνι στη Μεσόγειο; Tι θα μπορούσε να πει κανείς για την παριανή γαστρονομία που δεν έχει ειπωθεί; Στην πραγματικότητα ελάχιστα έχουν ειπωθεί. Έχω αγάπη και συγγένεια με το νησί για πάνω από 25 χρόνια. Στην αρχή ήρθα με το μάτι "μολυσμένο" από το life style. Xρόνια στα περιοδικά και τις φωτογραφίσεις το παθαίνεις αναπόφευκτα αυτό. Μετά, μαθαίνεις να πλησιάζεις την ουσία. Να καταλαβαίνεις πώς διαμορφώθηκε η ντόπια μαγειρική. Ο περιορισμός τους έκανε δημιουργικούς. Κι εδώ υπήρχε το "λίγο" που όμως ήτανε "πολύ". Γιατί είχε όλη τη συμπύκνωση της άνυδρης γης και τη φροντίδα του νοικοκυριού να αξιοποιήσει τα πάντα. Ήρθες σε επαφή με ντόπια νοικοκυριά και μικρούς παραγωγούς; Το κάνω χρόνια τώρα. Η οικογένεια του άντρα μου που είναι Παριανός ήταν η αρχή. Εξάλλου οι Παριανοί μοιράζονται τις διάφορες συνταγές και τους τρόπους συντήρησης με αξιολάτρευτη γαλαντομία. Πώς θα αλατίσουμε την κάπαρη, πώς θα ξεράνουμε το φασκόμηλο, πώς θα βράσουμε το πετιμέζι... Από την άλλη υπάρχει κι ένα οικογενειακό κτήμα που μας βάζει κι εμάς στο team των μικρών παραγωγών. Το λιαστό κρασί μας με κάνει υπερήφανη όπως κι ένα φρουτώδες ροζέ που έχει πάρει το όνομα του αμπελιού: Μαυροπέτρια. To μέλι θα είναι όμως πάντα η ναυαρχίδα μας! Καταλήγουμε λοιπόν πως καλό είναι μόνο το ντόπιο; Ό χι απαραίτητα. Η νησιωτική κουζίνα είναι γεμάτη αντιδάνεια. Αυτό της χαρίζει σφρίγος και ποικιλία χωρίς να της στερεί την ταυτότητα. Υπάρχουν Συνέντευξη | Φωτογραφία: Γιάννης Κεργιάννης σελίδα | page | 66

«Η νησιωτική κουζίνα είναι γεμάτη αντιδάνεια. Αυτό της χαρίζει σφρίγος και ποικιλία χωρίς να της στερεί την ταυτότητα».

πάντως πράγματα που δεν έχουν αρκετά αξιοποιηθεί όπως το φραγκόσυκο που εμείς το εκμεταλλευτήκαμε κάνοντάς το όχι μόνο μαρμελάδα αλλά και βιταμινούχο εκχύλισμα για το πρόσωπο. Το Mελίσσι διαθέτει ένα ενδιαφέρον section καλλυντικών με βάση το μέλι αλλά και πολλά δραστικά που έρχονται απο Γερμανία, Μιλάνο μέχρι και Ιαπωνία. Στα ράφια μας υπάρχουν και κρασιά από τη Σίκινο, σαπούνια από την Τήνο, μαρμελάδες από τη Νάξο, παξιμάδια κι ελιές απο την Κρήτη. Παν-νησιωτική συμμαχία... Τι είναι το Μελίσσι εκτός από ένα τυπικό delicatessen; Eίναι ένας χώρος που φιλοδοξεί να γεμίσει ένα κενό. Να ικανοποιήσει τον απαιτητικό γκουρμέ αλλά και τον λάτρη της φυσικής ντόπιας διατροφής. Ιδανικά πάντως στο μυαλό μου, αυτή η διπλή αναζήτηση ανήκει συνήθως στον ίδιο άνθρωπο...

gastronomy of Paros?

In fact, nothing much has been said. I have had ties with the island for over 25 years. At first, I came with an eye “polluted” by the life style. This is something inevitable, if you have worked in the media for years. With time you learn how to get acquainted with the heart of the matter, to understand how the local cooking developed. The material limitations made them creative. Here, people had “little” but that “little” was transformed to “much”.

You came in touch with local households and small producers?

That’s what I have been doing for years.

I started with the family of my husband who is a Parian. Anyway, the Parians share among themselves their various recipes and conservation methods with adorable generosity. On the other hand, there is also a family vineyard which places us in the team of small producers. I am proud of our sundried wine as well as of our fruity rose one which was given the name of the vineyard: Mavropetria. Nevertheless, honey will always be our flagship!

Maro Voulgari Taste traveller

Paros has always been my destination.

After a long and adventurous journey in the media Maro Voulgari anchored, probably for good, at the port of Naoussa. The Delicatessen Beehive appears to represent all her passions: a journey in tastes, natural beauty and the authentic character of the Cycladic gastronomy.

Why the Beehive? Why at Naoussa?

The Beehive represents the dreams of more than one person. My son is an apiarist. I wanted to host his excellent honey of at a place worthy of it.

Something simple, modern and tasteful. Why at Naoussa? The answer is evident Is there a more beautiful port in the Mediterranean?

What could one add to what has already been said about the

“The islands’ cuisine is full of reborrowing. This endows it with robustness without depriving it from its identity.”

So one could say that only what is local is good?

Not necessarily. The islands’ cuisine is full of reborrowing. This endows it with robustness without depriving it from its identity. There are things which have not been fully utilized like the prickly pears which we use not only to make jam but also a vitamin extract for the face. The Beehive has an interesting section with cosmetics based on honey, as well as similar products from Germany, Milan, Japan. One can find wines from Sikinos, soap from Tinos, jam from Naxos, rusks and olives from Crete. It is an All-island Alliance…

What is the Beehive besides a typical Delicatessen?

It is something that aspires to filling up a gap. To satisfy a demanding gourmet but also a lover of natural, local nutrition. Ideally, this dual quest usually is a mark of one and the same person….

σελίδα | page | 67

πρόσωπα | persons

Μάριος Σαλματάνης Σεφ, απόφοιτος της Ecole de Gastronomie Ritz Escoffier

Το thalassamou ήταν για μένα ένα μεγάλο στοίχημα.

Aπό το εστιατόριο "Σαλματάνης" στην Κηφισιά στην Αλυκή της Πάρου. Ο καταξιωμένος σεφ απόφοιτος της Ecole de Gastronomie Ritz Escoffier de Paris "έχτισε όνειρα στην άμμο" και κέρδισε το στοίχημα με την πρώτη! Τί είναι αυτό που κάνει έναν σεφ να διαφέρει από τους συναδέλφους του; Το πάθος για τη δουλειά του, η συχνή εναλλαγή των μενού με βάση τα προϊόντα της κάθε εποχής και του τόπου καθώς και η εμμονή του για τις καλύτερες πρώτες ύλες. Ποια χαρακτηριστικά πιστεύετε πως πρέπει να διακρίνουν έναν εξαιρετικό σεφ; Κάθε μάγειρας έχει το δικό τους τρόπο έκφρασης στα πιάτα. Αποτυπώνει στις συνταγές του τις εμπειρίες του. Ξέρει τη γεύση του νέου του πιάτου πριν καν το δημιουργήσει. Δεν ησυχάζει ποτέ, πειραματίζεται συνέχεια.

Tί θεωρείτε περιττό και τί απαραίτητο για ένα θερινό restaurant πλάι στη θάλασσα όπως το thalassamou; Ένα θερινό restaurant μπορεί να συνδυάσει τα πάντα, και κρέας και θαλασσινά, αρκεί να έχει ένα ισορροπημένο μενού στα πλαίσια της καλοκαιρινής διάθεσης. Όχι στημένη βαριά κουζίνα. Προτιμώ το chic και casual, το ίδιο και στο χώρο μας. Απλότητα. Άλλωστε η θάλασσα από μόνη της καταργεί κάθε είδος επιτήδευσης. Δημιουργήσατε στη νοτιοδυτική Πάρο έναν καινούριο γαστρονομικό προορισμό. Πόσο δύσκολο, πόσο προκλητικό και πόσο αναταποδοτικό ήταν για σας αυτό; Ήταν ένα μεγάλο στοίχημα πού όμως το κερδίσαμε από την πρώτη χρονιά, άρα ναι, ήταν άμεσα ανταποδοτικό. Από την άλλη, ήταν μία σπουδαία πρόκληση. Ο χώρος ήταν ιδανικός για να στηθεί το thalassamou όπως το είχαμε φανταστεί. Πάνω στη θάλασσα, ευρύχωρο, λίγο απομονωμένο, ώστε να προσφέρει ηρεμία ακόμα και στην καρδιά του Αυγούστου. Έχει ασφαλώς δυσκολία να είσαι εκτός κέντρου αλλά τελικά είναι ακριβώς αυτό που αναζητούν οι πελάτες μας.

Tί είναι για σας η Μεσογειακή και τί η Κυκλαδίτικη κουζίνα; Παντρεύετε τις συνταγές ή "σέβεστε το όρια"; Η βάση μου είναι η Ελληνική Κουζίνα, κατ’επέκταση η Κυκλαδίτικη και η Μεσογειακή. Άλλωστε μεγάλωσα στο εστιατόριο της οικογένειας στην Κηφισιά. Όμως στη μαγειρική δεν υπάρχουν όρια. Μπορείς να «παντρέΣυνέντευξη: ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΕΡΓΙΑΝΝΗΣ | Φωτογραφία: ΑΝΤΩΝΗΣ ΒΟΥΡΕΞΑΚΗΣ σελίδα | page | 68

«Προτιμώ το chic και casual. Άλλωστε η θάλασσα από μόνη της καταργεί κάθε είδος επιτήδευσης».

ψεις» όλες τις κουζίνες του κόσμου. Και αυτό κάνω. Η Ελληνική κουζίνα εξελίσσεται και μεταλλάσσεται ανάλογα με τις εμπειρίες μου. Για παράδειγμα αυτός ο χειμώνας με βρήκε στην Ισπανική χώρα των Βάσκων, στα βραβευμένα με 3 αστέρια Michelin εστιατόρια, Arzak και Akelarre. Του χρόνου θα δούμε…

Tι μας περιμένει φέτος στο thalassamou; Δώστε μας ένα στίγμα από το καινούριο σας μενού. Φέτος παράλληλα με τά ελληνικά πιάτα, υπάρχουν και ορισμένα ιδιαίτερα σε ότι αφορά στα υλικά και στις τεχνικές. Όπως: Γαρίδες μαριναρισμένες σε μάραθο, κόλιανδρο και δυόσμο με mojo παντζαριού, κολοκυθάκι και αβοκάντο ή χοιρινό ψημένο σε πικάντικη μαρμελάδα πιπεριάς Φλωρίνης. Επίσης σπιτικά παγωτά και γλυκά όπως κορνεδάκια με μασκαρπόνε και φρούτα ή lemon pie με όλα τα υλικά από το νησί μας.

What do you consider as superfluous and what as necessary for a summer restaurant by the beach like thalassamou?

A summer restaurant must combine everything, meat and sea food, but it must have a balanced menu to match the summer mood. Not a stilted cuisine. I prefer what is chic and casual and this applies to our restaurant. Simplicity. Anyway, the sea by itself abolishes all kinds of affectation.

You have created in southwestern Paros a new gastronomic destination. How difficult was it, how challenging and how rewarding?

It was a big bet, but we won it from our first year, so it was immediately rewarding. On the other hand it was a first rate challenge. The location was ideal for setting up thalassamou as we had imagined it. On the sea, spacious, a bit isolated to offer calmness even in the heart of August. Surely it is difficult to be outside the centre, but this is exactly what our clients seek.

Marios Salmatanis Chef, graduate of the Ecole de Gastronomie Ritz Escoffier

Thalassamou was a big bet for me.

From "Salmatanis" restaurant in Kifissia to Alyki of Paros.

The renowned chef, a graduate of the Ecole de Gastronomie Ritz Escoffier de Paris, “built dreams on the sand” and won the bet at once!

What distinguishes a chef from his colleagues?

His passion for the job, the frequent menu adaptation to the products of each season and place and his insistence on the best ingredients.

What characterizes an excellent chef?

Each cook has his own way of expression in the dishes. He impresses his experiences on his recipes. He knows the taste of a new dish even before he creates it. He is never at rest, he experiments all the time.

“I prefer what is chic and casual.

Anyway, the sea by itself abolishes all kinds of affectation”.

What is the Mediterranean and what the Cycladic cuisine for you? Do you marry the recipes or do you “respect the limits”?

The basis is the Greek cuisine and consequently the Cycladic and the Mediterranean ones. Well, I grew up in the family restaurant in Kifisia. Anyway, in cooking there are no limits. You can “marry” all the cuisines of the world and that’s what I do.

The Greek cuisine develops and changes according to my experiences. For example, this winter found me in the Basque country, at the Michelin 3 star restaurants Arzak and Akellare. Next year we shall see…

What should we expect at thalassamou this year? Give us the mark of your new menu.

This year along with the Greek dishes, there are some specialties as regards the ingredients and the techniques: Shrimps marinated in fennel, coriander and mint with beet mojo, courgettes and avocado or roasted pork in a spicy jam of Florina peppers. Home-made icecreams and pastries like mascarpone and fruit cream horns or lemon pie, using exclusively local ingredients.

σελίδα | page | 69

πατριδογνωσία | tradition Στιγμές από τη ζωή στην Πάρο | Moments from the life in Paros

Ραντεβού με τον θεό Βάκχο Meeting with the god Bacchus Αιτία: η απόσταξη της σούμας. Αφορμή: η πρόσκληση του φίλου μου στο γλέντι που συνοδεύει τη διαδικασία παραγωγής της με πλήρη φυσικότητα κάθε χρόνο. Μια εθιμική συμβολική ενέργεια. Όλο το «δρώμενο» παραπέμπει σε ιεροτελεστία. Αναβιώνει ξανά και ξανά, αποσκοπώντας στη μαγική δύναμη μιας κυκλικής και ατέρμονης επανάληψης. Όμοιας με αυτήν που ορίζει και τους νόμους της ζωής. Σύμφωνα με τα ειωθότα της φυλής, το πετυχημένο γλέντι αποτελεί εγγύηση, τόσο για την επιτυχία όσο και για την υψηλή ποιότητα του διαφανούς ηδονικού υλικού, που ονομάζουν και «αγιονέρι». Αν και οι μουσικοί, που ’ναι συνήθως συγγενείς ή φίλοι, έχουν τα κέφια τους, όλοι ησυχάζουν, παραδίνονται... Τώρα ξέρουν πως οι χημείες μέσα και έξω από το καζάνι, αρμονικά δεμένες, θα «στάξουν» γλυκόπιοτη και φέτος τη φρέσκια σούμα. Με άλλα λόγια, ενώ διανύουμε τον 21ο αιώνα και βιώνουμε έναν πολιτισμό που επιβάλλει ψυχρά και απόλυτα τον «ίδιο» τρόπο ζωής, ψυχαγωγίας και έκφρασης στον σύγχρονο άνθρωπο... θα πρέπει να πιστέψουμε πως... συμβαίνουν κι αυτά! Ποια; Πάμε και βλέπουμε. Μια πρόφαση απόδρασης με σοβαρό περιεχόμενο. Εγκαταλείπουμε με κρυφή χαρά τη μόνιμη –πλην ανυπόφορη σύντροφο και συνένοχο– μικρή οθόνη. Ξεχνάμε τους ρυθμούς Κείμενο, Φωτογραφίες: Πανωραια Ματζαβαλη σελίδα | page | 70

Γέλια, μέθη και χορός. Κουβέντες, στίχοι και τραγούδια. Γεύσεις, μυρωδιές και μουσική. Επίτιμος καλεσμένος; Ποιος άλλος από τον Βάκχο...

Laughter, inebriety, dance. Talk, verses and songs. Tastes, smells and music. Guest of honour?

Who else but Bacchus

The cause. This year’s souma distillation.

The occasion. My friend’s invitation to the party accompanying the production process, naturally, as every year. A customary symbolic event. The whole thing refers to rites and rituals. It revives again and again, aiming at the magic power of a circular and infinite repetition.

Very similar to the one defining the rules of life.

According to custom, a successful feast guarantees both the success and the high quality of the hedonic drink also known as “agioneri” (holy water). Although the musicians, usually relatives, are in high spirits, most people calm down, surrender…

They know now that chemistry “inside” and “outside” the copper cauldron, harmoniously linked, will “drop” this year’s fresh souma.

In other words, while the 21st century is rolling and we experience a culture that demands an absolutely “identical” way of life, entertainment and self-expression of modern man… we’d better believe that

σελίδα | page | 71

such things happen as well! What things?

Let’s go and see. A pretext for a very serious escapade.

και τα στέκια της πόλης και… από το μετρό, στο λιμάνι του Πειραιά. Η ανατολή μάς βρίσκει παρέα με τα κύματα του Αιγαίου, να «καταπίνουν» εικόνες, άγχη και αστικά προβλήματα γενικώς. Κι όλα βαμμένα στο βαθύ γαλάζιο. Με τίποτα δεν μοιάζει το Αιγαίο. Ένα τοπίο που μεταμορφώνεται καθώς αλλάζουν οι εποχές, καθώς κυλά ο χρόνος. Χάνεται και βυθίζεται μέσα στη θάλασσα, για να ανασυρθεί και πάλι το πρωί. Μεσημεράκι φτάνουμε στην Παροικιά.

We abandon our permanent intolerable companion and conspirator, the television, with a hidden happiness. We forget the pace of the city and the places we frequent, get on the metro and off to the harbour in Piraeus.

Sunrise meets us in the company of the Aegean waves, which “swallow” images, stress and urban problems. And all this coloured in a deep blue. Nothing is similar to the Aegean.

A seascape which changes constantly along with the seasons and the passing of time. It disappears and sinks to the bottom of the sea only to emerge again the next morning.

We arrive in Parikia around noon.

Προχωρημένος Νοέμβρης. Η Πάρος ξεκουράζεται από την καλοκαιρινή τουριστική φασαρία – και τα αμπελοκούτσουρα, από την εαρινή καρποφορία. Κατευθυνόμαστε προς το σπίτι του λόφου, με τα παράθυρα στη θάλασσα, τον ουρανό, το απέραντο του κυκλαδίτικου τοπίου… Ένα τρίωρο ξεκούρασης με θέα στην άπλα του κόσμου και μετά ραντεβού με τον θεό Βάκχο. Καθόλου άσκημα. Το φως δίνει τη θέση του στο σκοτάδι, «βλέπω τη θέληση της νύχτας να ξεχύνει τ’ άστρα, αφήνω το άγνωστο να με ξεμυαλίσει» (Οδ. Ελύτης). Στη διαδρομή ανοίγω το παράθυρο, έτσι, για να γεμίσω από τη σιωπή της νύχτας. Και κάπου στη Μάρπησσα, στη μέση του πουθενά, ο ήχος παραμονεύει τη σιωπή, το φως το σκοτάδι… Η μυρωδιά από μανιτάρια, που ψήνονται σε εξωτερική σχεδόν ψησταριά, μου τρυπάει τη μύτη… «Ωχ, ήρθανε και οι ρουφιάνοι!» ακούω μια στεντόρεια αντρική φωνή. Γυρνάω και βλέπω ένα όμορφο γεροδεμένο αγόρι, που αχνίζει καλοσύνη, με καρφωμένο το βλέμμα στη φωτογραφική μηχανή που κρέμασα στο λαιμό, στο λάθος μέρος, τη λάθος στιγμή… Ευτυχώς, μια ευχάριστη οικειότητα στον τόνο της φωνής του, που δήθεν προσπάθησε να κρύψει, μου δίνει την ευκαιρία να κλέψω ένα κομμάτι μανιτάρι που μοσχοβολάει φρέσκια –σαν βρεγμένη– γη. Χαμογελώντας αμήχανα, το ακουμπώ στην επίσης βρεγμένη από τα σάλια, που σχεδόν τρέχουν, γλώσσα μου. Μμμ… κάθε φορά, η ίδια απόλαυση. Κάθε φορά σαν να είναι η πρώτη. Μια ευχάριστη διαδικασία «ηδονικής» αναζήτησης μου μυρίζει έντονα, καθώς πατάμε στο κατώφλι του «ρακιδιού». Φάγαμε πόρτα, φάγαμε και τον υπέροχο μεζέ και τώρα είμαστε στο κέντρο ενός λιτού, παραλληλόγραμμου χώρου, με πρόχειρη σκεπή, ίσα να ’ναι προστατευμένο από τον καιρό του Νοέμβρη. «Το καπάκι και το τσουκάλι της φωτιάς είναι τα σημεία του καζανιού που ξεκλειδώνονται στις αρχές του μήνα και σφραγίζονται πάλι στο τέλος. Από το νόμο επιτρέπεται στους παραγωγούς να αποστάξουν τη σούμα της χρονιάς στη διάρκεια ενός 24ώρου, σε κάποιο από τα καζάνια που έχουν άδεια, την οποία συνήθως έχουν κληρονομήσει από την οικογένειά τους». Γέλια, μέθη και χορός. Κουβέντες, στίχοι και τραγούδια. Γεύσεις, μυρωδιές και μουσική. Επίτιμος καλεσμένος; Ποιος άλλος από τον Βάκχο... Το θεό που πάντα θα τους προσκαλεί στη «χαρά των συμποσίων», όταν «στον ήχο του αυλού αναμειγνύεται το ξέσπασμα του γέλιου», όπως χαρακτηριστικά λέει ο Ευριπίδης στο έργο του «Βάκχες». Και η φωτιά; Η πεμπτουσία της μετουσίωσης. Ο ιδιοκτήτης του «ρακιδιού» την αφήνει να σκαρφαλώνει, κοντά τους 70 βαθμούς, για να τη χαμηλώσει και πάλι από την αρχή. Σαν τον υγρό σταφυλοπολτό που θα βράσει μέσα στο καζάνι, θα γίνει ατμός, για να μας εμφανιστεί και πάλι ως διαφανές υγρό στο τέλος της απόσταξης. Με την ίδια ακριβώς συνταγή, η αμηχανία γίνεται χαμόγελο – και τα χαμόγελα, θερμές χειραψίες. Οι συστάσεις και η ανταλλαγή πιστοποιητικών εμπιστοσύνης παραμερίζονται από καλωσορίσμα-

σελίδα | page | 72

Μια ευχάριστη διαδικασία «ηδονικής» αναζήτησης μού μυρίζει έντονα, καθώς πατάμε στο κατώφλι του «ρακιδιού».

A pleasant process of hedonic search smells intensely, as soon as we set foot inside the distillery.

It’s already mid-November. Paros is resting from the summer tourist hustle and bustle and the vines from the spring blossoms.

We’re heading toward the house on the hill, with windows overlooking the sea, the sky, the endless Cycladic landscape… A threehour rest with a view of the unlimited and then off for our appointment with Bacchus, the god. Not bad. Light gives way to darkness, “I can see the will of the night gushing out the stars, I let the unknown take my mind away” ( Odysseas Elytis).

On the way I open the window just to fill up with the night silence. Somewhere in Marpissa, in the middle of nowhere, a sound awaits the silence, a light awaits the darkness…

A smell of mushrooms being grilled somewhere outdoors enters my nose…

“Oh, here come the squealers!” A loud male voice calls. I turn around and see a handsome well-built young man, full of kindness, with his eyes fixed on the camera hanging from my neck, at the wrong place, the wrong time…Fortunately, a pleasant familiarity in his voice, despite the effort to hide it, gave me the chance to steal a piece of mushroom smelling like freshly wet soil. Smiling with a bit of embarrassment I placed it on my dripping tongue. Yummy… the same enjoyment each time. Each time like the first time.

A pleasant process of hedonic search smells intensely as soon as we set foot inside the distillery. After being shown the door and having tasted the wonderful meze, we are now inside a plain rectangular space, with a makeshift roof, enough to offer protection against November weather. “The lid and cauldron are the parts of the distillery equipment that get unlocked at the beginning of the

month and get sealed again at the end of the month. According to the law, producers are only allowed to distill the souma of the year within 24 hours, in one of the distilleries bearing a permit, which is usually a family heirloom”.

Laughter, inebriety, dance. Talk, verses and songs. Tastes, smells and music. Guest of honour? Who else but Bacchus. The god who will always invite to the “banquet cheer”, where “a break-out of laughter meets with the sound of flute” as Euripides characteristically says in his play Bacchai.

τα. Βλέπεις, οι άνθρωποι εδώ διαφέρουν. Συνομιλούν ακόμα με τη φύση, νοιάζονται για τ’ αμπέλι τους που μεγαλώνει, για τη βροχή που καθυστερεί, μιλάνε με τα δέντρα. Δεν βιάζονται. Έτσι σώζουν το μαγικό και το όνειρο και το μεταφέρουν ως την πιο ιερή κληρονομιά στις επόμενες γενιές. Σου διηγούνται παλιές ιστορίες, σου αποκαλύπτουν μέρη άγνωστα, απάτητα – του νησιού, του μυαλού και της καρδιάς… Στην άλλη μεριά του τραπεζιού, ο θείος του φίλου μου κρατά κρυμμένη την τσαμπούνα. Αφήνει το χρόνο να κυλάει, το κρασί να ποτίζει το κορμί, το κορμί ν’ αδημονεί, να ζεσταίνεται η ψυχή… Η θερμοκρασία έχει ανέβει μέσα κι έξω από το καζάνι. Η ώρα πλησιάζει. Ο αμίλητος «τσαμπουνιέρης», επιτέλους, ανασύρει την τσαμπούνα από τα πόδια του. Ο Βασίλης δίνει το έναυσμα μ’ έναν χτύπο στο τουμπάκι του. Από τον πρώτο ήχο η τσαμπούνα σε καθηλώνει. Ο συνδυασμός του έμμονου χτυπήματος στο τουμπάκι σε συνδυασμό με τον οξύ, αρσενικό ήχο της τσαμπούνας οδηγούν στην έκσταση τους μουσικούς, αλλά και όλους τους παρευρισκόμενους. Κατάλοιπο μιας πανάρχαιας συνήθειας. Ριζώνεις για λίγο στη γη, η δόνηση σε διαπερνάει, σου επιβάλλει την κίνηση και το χορό. ΄Ηχοι εισβάλλουν από όλα σου τα κύτταρα. Στις φλέβες σου χτυπάει ο παλμός της γης. «Καλώς ανταμωθήκαμε, φίλοι μου αγαπημένοι, πάντα χαρούμενοι και καλοκαρδισμένοι». Με το μουσικό καλωσόρισμα του Βασίλη μπαίνουμε στο κυρίως θέμα της βραδιάς. Ο Βασίλης, από τις Λεύκες, εξαίρετος μουσικός και ξυλουργός, έχει φωνή καμπάνα! Είναι αυτός που τραγουδά, που φτιάχνει επί τόπου τα «κοτσάκια». ΄Eτσι λένε τους αυτοσχέδιους στίχους που μιλάνε για το παρόν. Εκφράζουν τα συναισθήματα που δημιουργούνται εδώ και τώρα. Ο Βασίλης είναι αυτός που παίζει με το τουμπάκι, με τη φωνή, με τα μάτια και τα χέρια, υπενθυμίζοντας πως η γιορτή είναι αφιερωμένη στο θεό Βάκχο και στον έρωτα. Πιάνω το μυαλό μου να ανατρέχει

Ο συνδυασμός του έμμονου χτυπήματος στο τουμπάκι με τον οξύ, αρσενικό ήχο της τσαμπούνας οδηγούν στην έκσταση τους μουσικούς, αλλά και όλους τους παρευρισκόμενους.

The combination of the intense beat on the drum and the acute male tone of the bagpipe lead to ecstasy, not only the musicians but all present.

And the fire? The ultimate transformation.

The distillery owner allows it to reach 70 degrees Celsius and then brings down to a much lower level. Like the liquid grape juice, which will boil inside the cauldron, it will turn into vapour, and re-appear as a transparent liquid at the end of distillation.

Following exactly the same recipe, embarrassment turns into smile and smile into warm handshakes. Introductions and an exchange of trust are pushed aside by welcoming wishes. You see, people here are different. They’re still in dialogue with nature, they care for their growing vineyard, for the rain being late, they talk to the trees. They’re not in a hurry. They save the magic and the dream and hand them down to the next generation as if a sacred heirloom. They can tell old stories, they reveal unknown places, untreaded on places of the island, the mind, the heart…

At the other end of the table my friend’s uncle keeps his bagpipe hidden. He lets the time flow, he lets the wine fill the body, he lets the body expecting warming up the soul… The temperature has risen both inside and outside the cauldron. The time has come. The silent bagpiper, at last, takes his instrument out from within his legs. Vassilis shows it’s time to start tapping his small hand drum. From the first note the bagpipe mesmerises you.

The combination of the intense beat on the drum and the acute male tone of the bagpipe lead to ecstasy, not only the musicians but all present. It’s a remnant of an ancient custom. You grow roots on the ground for a while, the vibration penetrates you, it makes you move and dance. The sound enters the body through every cell. In your veins you can hear the pulse of the earth.

“It’s great to meet my beloved friends and let us always be happy with a kind heart”.

σελίδα | page | 73

With Vassilis’s warm welcome we have come to the main point of the evening. Vassilis from Lefkes, excellent musician and carpenter, has a voice like a church bell! He’s the one who sings, who makes improvised verses on the spot known as “kotsakia”. These little verses express the feelings of the here and now.

Vassilis is the one who plays with his drum and voice, his eyes and hands, reminding everyone that the feast is dedicated to Bacchus and love. I catch my mind reminiscing “love, who amongst the immortals, is the most beautiful, the one who unlocks the limbs”.

σε στίχους… «ο έρως, που μέσα στους αθάνατους ο πλέον ωραίος είναι, τα μέλη ξεκλειδώνει». «Τα παλιά τραγούδια ήταν ποιήματα…» διακόπτει τις σκέψεις μου ο Βασίλης. Θυμάται τα βιογραφικά και βιωματικά τραγούδια τού Μάρκου Βαμβακάρη. Ακουμπώντας σχεδόν μηχανικά την παλάμη του στην καρδιά, αρχίζει να τραγουδά, αφού απαγγέλλει με σεβασμό το εθνικό άσμα… «Έχω καημούς αγιάτρευτους βαθιά στα φυλλοκάρδια και πάντα μελαγχολικό με βρίσκουνε τα βράδια. Ξέρει ότι την αγαπώ κι έχω φωτιά στα στήθια, μα δεν πιστεύει πως εγώ την έχω φως στ’ αλήθεια. Κι εγώ τρελαίνομαι γι’ αυτήν, κι αν δεν την αποκτήσω τι να την κάνω τη ζωή, τι μ’ ωφελεί να ζήσω… Είναι γλυκιά, μελαχρινή, καμωματού, τσαχπίνα, απ’ όσες κι αν εγνώρισα αυτή ήταν η πιο φίνα». Ηθικός αυτουργός, και πάλι ο Διόνυσος. Αυτός «αγαπά τα εορταστικά τραπέζια, την Ειρήνη, μητέρα κάθε αφθονίας και τροφό των νέων. Δίνει εξίσου στον πλούσιο και στον πένητα την παρηγορητική απόλαυση του κρασιού». Και «μισεί όποιον αρνείται τη χαρά της ζωής». Στίχοι του Ευριπίδη. Συμφωνώ και επαυξάνω! Παλαμάκια, και ο Βασίλης λέει: «Θα μπορούσα να σας πω και το… «Έλα να πάμε στο νησί η μάνα σου, εγώ κι εσύ»…» «Είναι παλιό, με τέτοια χορεύανε πάντα…» Ευτυχώς, περνάει στο επόμενο –μάλλον αυτοσχέδιο– τραγούδι. Ο Βασίλης προεξάρχει του τραγουδιού κι οι άλλοι ακολουθούν.

«–Από τα γλυκά σου μάτια, τρέχει αθάνατο νερό, ναι, αθάνατο νερό. Και σου ζήτησα λιγάκι, μα δε μου ’βαλες να πιω, να πιω, να πιω. Χτες το βράδυ που ερχόμουν μ’ έπιασε ψιλή βροχή...

–Βρε ας ερχόσουν, κι ας βρεχόσουν, κι ας γινόσουνα παπί, παπί, παπί είχα ρούχα να σ’ αλλάξω, πάπλωμα να σκεπαστείς και κορμάκι ν’ αγκαλιάσεις, μέχρι να το βαρεθείς…» Κοντοστέκεται... «και μετά, μετά!» αναφωνούν όλοι μ’ ένα στόμα - μια φωνή. «Να το πω;» ρωτάει ο Βασίλης. – «Ναι, ναι!» Το τραγούδι συνεχίζεται. «Έλα να κάνουμ’ έρωτα κάτω απ’ το φεγγάρι, σ’ αγαπώ πολύ, σ’ αγαπώ πολύ». Ο Βάκχος μάς ψιθυρίζει διάφορα στ’ αφτί και ο παιχνιδιάρης

σελίδα | page | 74

Οι άνθρωποι εδώ διαφέρουν. Συνομιλούν ακόμα με τη φύση, νοιάζονται για τ’ αμπέλι τους που μεγαλώνει, για τη βροχή που καθυστερεί, μιλάνε με τα δέντρα. Δεν βιάζονται.

People here are different.

They’re still in dialogue with nature, they care for their growing vineyard, for the rain being late, they talk to the trees.

They’re not in a hurry.

“Old songs were poems…” Vassilis interrupts my thoughts. He remembers the biographical and experiential songs of Markos Vamvakaris. Almost mechanically, he touches his heart with his palm and starts singing, after reciting the national song with the due respect…

“I’ve got unhealed wounds in the depths of my heart and the evening always find me melancholy.

She knows I love her and my chest is on fire, but doesn’t believe she’s my real light.

I’m crazy for her, and if I can’t have her, what is there to live for?

She’s sweet, dark-skinned, a teaser and a flirt, the finest of the girls I’ve met”.

The instigator is Dionysus, again. He “loves the festive tables, Peace, mother of prosperity and nurturer of the young. Gives to the rich and the poor alike the consoling enjoyment of wine”. And “hates the one who denies the joy of life”. At least Euripides says so. And I couldn’t agree more!

Applause and Vassilis adds: “I could also sing the one that says ‘let’s all go to the island, your mother, me and you…”

“It’s very old. They used to dance to such songs…” Fortunately he goes on to a rather improvised song. Vassilis is leading and the rest follow.

“Immortal water flows from your sweet eyes, yes, immortal water I only asked to drink a bit And you didn’t give me a drop No, not a drop -Rain broke out on my way to you last night -You should’ve come, even if you were soaked to the bone Yes, soaked to the bone I had plenty of dry clothes for you A quilt for you to cover up A body to embrace until you’d get bored of it...

He hesitates. “What’s next?” everybody asks “Shall I say it?” asks Vassilis.

“Go ahead!”

The song goes on.

“Come and make love under the moon

Γευστικές εμπειρίες.

Κώστας Φοίφας

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙ ΚΕΡΑΜΙΚΗΣ ΛΕΥΚΩΝ Από το 1951

Λεύκες 84400, Πάρος Κυκλάδες, Τηλ./Fax: 2284043255

Dining experiences. Λεύκες | Lefkes t: 22840 44070 m: 6972773268 facebook.com/Aranto | tripadvisor.com/Aranto

ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΝΤΕΛΑΙΟΣ & ΣΙΑ Ο.Ε.

ΠΑΝΕΜΠΟΡΙΚΗ ΛΕΥΚΩΝ - ΕΜΠΟΡΙΟ ΕΙΔΩΝ ΟΙΚΟΔΟΜΗΣ -ΖΩΟΤΡΟΦΕΣ - ΥΔΡΑΥΛΙΚΑ

Αντλίες, κρουστικά, γεννήτριες, βυτία Βότσαλα, πετρώματα Ζωοτροφές, ταϊστρες, ποτίστρες Ιμάντες, συρματόσκοινα, μουσαμάδες Καλαμωτές Κάρβουνα Καρότσια, σκαλωσιές, μπετονιέρες

Κοιλοδοκοί, στραντζαριστά, λαμαρίνες, μαύρα, γαλβανιζέ, ίνοξ Κοντέϊνερ Κτίσιμο με YTONG-κισσηρόλιθο τούβλα Μεγάλη ποικιλία εργαλείων κήπου & οικοδομής Παραγωγή ασβέστη Πλάκες Καρύστου - Αλβανίας Σίδερα, πλεγματα

Συρματοπλέγματα Τσιμεντόπλακες, τσιμεντοσωλήνες καλούπια για πηγάδια & βόθρους Υδραυλικά είδη, λάστιχα ποτίσματος Υλικά μονώσεων, κόλλες, στεγανωτικά, χρώματα

Ποιοτικά προϊόντα σε προσιτές τιμές, δωρεάν μεταφορά σε όλη την Πάρο, μέριμνα, σεβασμός και άμεση εξυπηρέτηση των πελατών μας.

Ενεργειακά τζάκια, τζάκια, ψησταριές, φούρνοι, σόμπες

ΑΡΧΙΛΟΧΟΣ - ΠΑΡΟΣ ΤΗΛ: 22840 41598, ΚΙΝ: 6944 556610, FAX: 22840 42936, ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΗΜΑ ΣΤΕΡΝΑ ΠΑΡΟΙΚΙΑΣ ΤΗΛ: 22840 22148, www.pantelaios.gr, Email: info@pantelaios.gr σελίδα | page | 75

I love you so much, love you so much”.

Bacchus has been whispering into our ear and playful Eros awaits his victim who will look at him and wink. When listening to the recording made by the small recorder left on the table, I realised very little could be clearly heard, but it didn’t matter, really. Everything was transmitted in an unforgettable experience.

“Next year I’ll come and fetch you on horseback” calls Vassilis jokingly and urges me to cross-drink from our glasses. This is the difference. What calls you back again and again. What makes you want to be near these people, who, with their freshness and unpretentious attitude, they can instill happiness and well-being in your heart.

έρωτας περιμένει το θύμα που θα τον κοιτάξει για να του κλείσει το μάτι. Απομαγνητοφωνώντας όσα κατέγραψε το μικρό μαγνητοφωνάκι, ξεχασμένο για ώρες πάνω στο τραπέζι, διαπίστωσα πως λίγα ακούγονται καθαρά, μα… σημασίαν «ουκ έχει». Όχημα μεταφοράς, η αξέχαστη εμπειρία. «Άντε, και του χρόνου θα κατέβω με το άλογο να σε πάρω!» φωνάζει ο Βασίλης αστειευόμενος και μου προτείνει το ποτήρι του για να πιούμε… Να, αυτή είναι η διαφορά. Αυτή που σε καλεί ξανά και ξανά. Που σε κάνει να θέλεις να βρίσκεσαι κοντά σε ανθρώπους που, με τη φρεσκάδα τους και την ανεπιτήδευτη συμπεριφορά τους, σταλάζουν ακόμα στην καρδιά μηνύματα χαράς και ευεξίας. Ένα σφύριγμα μικραίνει και δίνει τέλος στην ανάπαυλα. Οι λέξεις δυσκολεύονται να πουν αυτά που νιώθεις. Σαν να ακολουθεί την ιστορία, ήρθε η ώρα της βυζαντινής μουσικής: «Κάποιος εβγήκε να κυνηγήσει, να κυνηγήσει και να γυρίσει / δεν εκυνήγα λαγούς κι ελάφια, μόνε κυνήγα δυο μαύρα μάτια, / μαύρα μου μάτια κι αγαπημένα και πώς περνάτε χωρίς εμένα, / μαύρα μου μάτια, κόκκινα χείλη, έβγα μικρή μου στο παραθύρι, / να δεις τον ήλιο και το φεγγάρι, να δεις τον νέο που θα σε πάρει». Παύση. Ακόμα και οι παύσεις έχουν το λόγο τους. Σαν σε συναυλία, που οι παύσεις καμιά φορά είναι πιο σημαντικές κι από το κυρίως θέμα. Η σούμα είναι έτοιμη να δοκιμαστεί. Η υποψία γίνεται σιγουριά. Η υπόσχεση της αναμονής, πραγματικότητα. Η «ρούμπα», το σωληνάκι απ’ όπου στάζει σταγόνα σταγόνα η ζεστή σούμα, το επίκεντρο του ενδιαφέροντος… για όλους. Αφού κόπηκε το κεφάλι και η ουρά, θα πιούμε την καρδιά. Θα ευχηθούμε και του χρόνου και οι αξιαγάπητοι συνδαιτυμόνες –αφού δοκιμάσουν– θα κάνουν κριτική. «Ό,τι βάζεις στο καζάνι, αυτό θα σου δώσει». Το μεράκι βαθμολογείται… με αυστηρότητα. Πίνουμε τη φρεσκοαποσταγμένη σούμα

σελίδα | page | 76

«Ό,τι βάζεις στο καζάνι, αυτό θα σου δώσει». Το μεράκι βαθμολογείται… με αυστηρότητα.

“The cauldron returns what you’ve fed it with”.

Mastery is graded… pretty strictly.

A whistle cuts the break short. You can’t really put all this into words, you just feel it.

As if following the rout of History, it was time for Byzantine music.

“Someone went hunting and came back.

Not hunting for hares and deer, only hunting for two black eyes My beloved black eyes, where are you heading without me?

My black eyes, my red lips, come out to your window, my young one Come see the sun and the moon , come see you husband to be”.

Pause. Pausing also serves its own purpose.

As if in a concert, when a pause can be more important than the main theme.

The souma is ready for trial. Suspicion becomes certainty. The promise becomes a reality. The little pipe that drips out the hot souma, the “roumba” is the centre of attention… for everybody. After cropping the head and tail, we’re going to drink the heart.

We’re going to wish for the next year and the respected diners will offer their critique after the tasting.

“The cauldron returns what you’ve fed it with”. Mastery is graded…pretty strictly. We drink the freshly distilled souma from special glasses with a small handle, made from small pumpkins, dried in the sun, expertly but simply carved.

The evening will come to an end along the tunes of known ecclesiastical hymns and improvised verses dedicated to, who else than the drinkers. We’re all drunk by now, it can’t be hidden. With the exception of the dog, who couldn’t be absent, and the babies who are fast asleep. I forgot to mention that the guests, characters in a well-staged drama, belong to all ages.

High Quality Homes to Buy and Rent Based on the beautiful island of Paros and with many years of experience in the construction and real estate business, Locate Cyclades knows the area very well thus suggesting the best available properties of excellent construction quality at the most spectacular locations. Now anyone wishing to buy or rent a premium villa or luxury holiday home in Paros, can leave the search to the experts and truly acquire a holiday home of his own in the Cyclades.

Στο ομορφότερο μπαλκόνι των Λευκών, στο εστιατόριο της κυρίας Φλώρας θα γευτείτε παραδοσιακή ελληνική κουζίνα αποκλειστικά με φρέσκα παριανά υλικά.

At the most beautiful terrace in Lefkes, at Flora's restaurant you may taste greek traditional dishes made exclusively from fresh parian products.

Λεύκες Lefkes T: 22840 43130

Yannis Siounas, tel: (+30) 22840 43030, mob: +30 6944285574, www.locatecyclades.com

Τραπεζαρίες Σαλόνια Κρεβατοκάμαρες Στρώματα Έπιπλα κήπου

ΕΚΘΕΣΗ ΠΕΡΙΦΕΡΙΑΚΟΣ ΠΑΡΟΙΚΙΑΣ Τ: 22840 22989, Φ: 22840 22989 ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΟ - ΕΚΘΕΣΗ ΑΓΚΑΙΡΙΑ ΠΑΡΟΥ Τ: 22840 91281, Φ: 22840 91406 info@xaniotis.gr www.epipla-paros.gr

σελίδα | page | 77

I see my friend pleased and I’m happy for that. He prepared gifts for his guests, bottle of his souma, of course. He honoured tradition this year, too, and tradition demands that the best feasts are organises while souma is being distilled. He has the same proud look I’d noticed earlier that evening when he told me about the preparation stages. I realise it would be unfair to omit the pre-stages.

Well, for those who didn’t understand, souma, or whatever else it is called, is made from grapes which have been crashed from winemaking but not all their juice has been extracted. “Suitable for distillation”, my friend says “are only those which have been crashed by human feet in traditional presses. Fortunately, these have not completely disappeared.

σε ειδικά ποτηράκια με χερούλι, φτιαγμένα από ξεραμένες στον ήλιο μικρές κολοκύθες, αριστοτεχνικά και λιτά σκαλισμένες. Η βραδιά θα κλείσει με ρυθμούς από γνωστά εκκλησιαστικά τροπάρια και αυτοσχέδιους στίχους, αφιερωμένους (πού αλλού;) εννοείται στους μπεκρήδες. Είμαστε όλοι μεθυσμένοι – διατί να το κρύψωμεν, άλλωστε; Με εξαίρεση το σκύλο, που δεν θα μπορούσε να λείπει, και τα μωρά που κοιμούνται. (Λησμόνησα να σας πω πως οι καλεσμένοι, σαν πρωταγωνιστές μιας καλοστημένης θεατρικής μυσταγωγίας, ανήκουν σε όλες τις ηλικίες.) Βλέπω τον φίλο μου ευχαριστημένο και χαίρομαι μαζί του. Ετοιμάζει τα δώρα για τους καλεσμένους του – μπουκάλια με τη σούμα του. Τίμησε και φέτος την παράδοση, που θέλει από πάντα να στήνονται σπουδαία γλέντια όσην ώρα γίνεται η απόσταξη της σούμας. Έχει το ίδιο περήφανο ύφος που διέκρινα και το απόγευμα. Όταν μου διηγιόταν το στάδιο προετοιμασίας. Συνειδητοποιώ πως θα ήταν άδικο να παραλείψουμε αυτό που προηγήθηκε. Λοιπόν, και για όσους δεν κατάλαβαν, η σούμα –ή όπως αλλιώς τη λένε– παράγεται από ρώγες σταφυλιών που έχουν πολτοποιηθεί για την οινοποίηση του κρασιού, αλλά δεν έχουν ξεζουμιστεί εντελώς. «Κατάλληλες για απόσταξη» λέει ο φίλος μου «είναι μονάχα αυτές που έχουν πατηθεί από ανθρώπινα πόδια στα παραδοσιακά πατητήρια». Ευτυχώς, δεν έχουν εκλείψει εντελώς. Τα πατητήρια είναι οι χώροι –όπως λένε οι παλιές γραφές– όπου ανέκαθεν όσοι πατούσαν τα σταφύλια κραύγαζαν, επικαλούμενοι τον θεό της περίστασης με το όνομά του: «Βάκχε! Βάκχε!». Αναφορές (όπως του πάριου λυρικού ποιητή Αρχίλοχου, που συνδέει τη γέννηση του Βάκχου με τον κεραυνό του κρασιού) είναι απαραίτητες, για του λόγου το αληθές. Ο Πλούταρχος, επίσης, παρουσιάζει τον νεογέννητο θεό να παίρνει το πρώτο του λουτρό μέσα σε μια πηγή νερού «στο χρώμα του κρασιού» (από το έργο του «Ερωτικαί διηγήσεις»). Τέλος δεν έχουν οι σχετικές αναφορές στο δώρο των θεών, το αμπέλι – και από κει στον προαιώνιο καρπό του και σύμβολο λατρείας, το σταφύλι… Αλλά ας μάθουμε και για τους υπόλοιπους κανόνες που με ευλάβεια τηρεί κάθε παραγωγός «σπιτικής» κυρίως σούμας, όπως κι ο φίλος μου. «Αφού διαλέγεις τις ρώγες προσεχτικά, βγάζεις τα κοτσάνια, για να μην περάσει στο ποτό το ξυλόπνευμα που περιέχουν. Τις απλώνεις στον ήλιο για 10 μέρες, ν’ ανεβάσουν βαθμούς, και μετά τις αφήνεις να ζυμωθούν μόνες τους σε ειδικά δοχεία με νερό και λίγο μούστο για περίπου έναν μήνα. Μετά, και αφού ολοκληρωθεί η αλκοολική ζύμωση και τα σάκχαρα είναι έτοιμα να γίνουν αλκοόλ, προσθέτω λίγο σχινόκοκκο, για αρωματικό, και είμαστε έτοιμοι για την απόσταξη…» Σε όσα ακολούθησαν ήμασταν παρόντες, αφού μας κάλεσε να… παίξουμε μαζί στην τελευταία πράξη… Εκεί, η θεατρική εντελέχεια που έκρυβε το όλο σκηνικό συναγωνίστηκε επάξια τον άκρατο αυθορμητισμό… Μάλλον φτάσαμε. Γωνία οδός Ονείρου με το σπίτι του λόφου, στα αριστερά. Μόλις ένα βήμα από την αγκαλιά του Μορφέα. Απόψε θα ’ναι πιο ζεστή, σαν την φρέσκια σούμα που απολαύσαμε. Όχι, δεν είναι τα 4, 5, 6 σφηνάκια, που ήπιαμε. Είναι μια δίψα για ζωή, με χαρά που ανακουφίστηκε. Είναι η ξεκούραση του κουρασμένου μας μυαλού από έναν ομοιόμορφο τρόπο ζωής και διασκέδασης που μας σερβίρουν πανάκριβα οι επιτήδειοι πρεσβευτές του... Σαν τότε που δεν υποτάσσονταν όλα στο χρήμα. Είναι η συμμετοχή σε μια πράξη αντίστασης στην εποχή της παγκοσμιοποίησης. Είναι η ομορφιά της χαράς που μας προέκυψε. Καληνύχτα σας! Ες αύριον τα σπουδαία. P σελίδα | page | 78

Η βραδιά θα κλείσει με ρυθμούς από γνωστά εκκλησιαστικά τροπάρια και αυτοσχέδιους στίχους, αφιερωμένους (πού αλλού;) εννοείται στους μπεκρήδες.

The evening will come to an end along the tunes of known ecclesiastical hymns and improvised verses dedicated to, who else than the drinkers.

The presses are places -as mentioned in old scripts- where those stepping on the grapes did so shouting “Bacchus, Bacchus!”. Parian lyric poet Archilochos talks about the god’s birth and the thunder of wine. Plutarch, too, in his work “Love narratives” presents the newly born god taking his first bath in a source of water in “the colour of wine”. References to god’s gift, the vine, and it eternal fruit and object of worship, the grape, are endless. But let’s also learn a few things about the other rules that each producer of home-made souma, such as my friend, has to observe.

“After choosing the grapes very carefully, you take off the stems, so that the wood alcohol contained in them is not present in the drink.

The grapes are exposed to the sun for 10 days, so that fermentation starts and then they are allowed to ferment inside special vessels with water and a little grape juice for about a month. When fermentation is over, and sugars are just about to turn into alcohol, lentisk beads are added to enhance the aroma and we’re ready for distillation”.

We were present in the last act of the drama since we had been invited to attend. The dramatic sense of purpose hidden behind the setting rivaled with the ultimate spontaneity...

We were there. On the corner of Dream Street and the house on the hill, just to the left. Just one step before Morpheus. Tonight will be a warmer night, just like the warm souma we enjoyed. No, it’s not the 4, 5, 6 shots we had. It’s the thirst for a cheerful life that was satisfied. It’s a way our troubled minds can break free of the uniform entertainment served by the industry’s experts... Just like the times when not everything was enslaved to money. It’s participation in an act of resistance at the time of globalisation. It’s the beauty of the newly found cheer. Goodnight! Let what’s important come tomorrow! P

Το πανηγυράκι στον Προφήτη Ηλία The festival of Profitis Ilias Το πανηγύρι στην Πάρο είναι η πνοή των κατοίκων της, είναι σπουδαίο γεγονός, συνοδεύει κάθε γιορτή θρησκευτική, ιστορικής ενθύμησης ή σχετιζόμενη με τους καρπούς της φύσης το σιτάρι και το σταφύλι, τον άρτο και τον οίνο ή με τη θάλασσα και τους ψαράδες της.

The panigiri in Paros is the spirit of its people, is a significant event, following each religious holiday, memorial day or moments related to nature and its fruits, the wheat and the grape, the bread and the wine, the sea and the fishermen. σελίδα | page | 79

σελίδα | page | 80

σελίδα | page | 81

Το πανηγύρι είναι βίωμα και το έθιμο εμπειρία και όταν σ’ έναν τόπο σαν την Πάρο η παράδοση συνεχίζεται, αυτό είναι ευλογία. Το πανηγύρι και το γλέντι προβάλλουν την ομόνοια των κατοίκων του χωριού, την αλληλεγγύη, τη συντροφικότητα και την αγάπη. Χωρίς, βέβαια να λείπει ο ανταγωνισμός μεταξύ των οικισμών για το καλλίτερο πανηγύρι ή μεταξύ των οικογενειών για το γλέντι με το περισσότερο κέφι. Τα πανηγύρια ακολουθούσαν πάντοτε μια αυστηρή ιεροτελεστία. Οι «γλεντιστές», άνθρωποι υπεύθυνοι για την διεξαγωγή και την επιτυχία του πανηγυριού, καθόριζαν από τα εδέσματα που θα προσφερθούν μέχρι τα τραγούδια της τάβλας και του χορού που θα ειπωθούν, καθώς και ποιοι θα χορέψουν πρώτοι και ποιοι μετά.

σελίδα | page | 82

Το Argusa είναι ένα μεσογειακό εστιατόριο-pizzeria στη Νάουσα της Πάρου, το οποίο συνδυάζει την παραδοσιακή κουζίνα της Σικελίας και της Ελλάδας, δίνοντας έμφαση στη φρεσκάδα και την ποιότητα.

Argusa is a mediterranean restaurant-pizzeria in Naoussa Paros, which combines traditional Sicilian and Greek cuisines, putting emphasis on the freshness and quality of the food.

'Ανω Βρύση, Νάουσα, Πάρος | Ano Vrisi, Naoussa, Paros +30 22840 52233, m: 6949381661

A panigiri is an experiencee and customs are a practice. In a place such as Paros, tradition lives on and this is a blessing.

"Panigiria and glendia" served as the showcase of the villagers’ affection, love and companionship. Competition was not absent, though, especially between neighbourhoods or even families, about whose party would be the most lively one.

This type of festival always followed a certain ritual.

The revellers, responsible for successfully organising the festivities would decide on everything, from catering to singing and the order of dancing.

σελίδα | page | 83

σελίδα | page | 84

Νάουσα Naoussa

σελίδα | page | 85

Τα must της Νάουσας! Ο καλύτερος τρόπος για να ξεκινήσετε την μέρα σας είναι στο νέο κατάστημα του Ξυλόφουρνου στον περιφερειακό Νάουσας για να πάρετε δυνάμεις. Φρέσκος χυμός πορτοκάλι, ωραίος καφές, χειροποίητες πίτες και φρέσκα γλυκά. Δοκιμάστε το δροσιστικό παγωτό και αγοράστε παραδοσιακό ψωμί με προζύμι για το σπίτι. Στη συνέχεια, περιπλανηθείτε στα στενά και χαζέψτε τις βιτρίνες. Ρίξτε μια ματιά στον Τόνο. Πρόκειται για ένα από τα πιο εντυπωσιακά μαγαζιά του νησιού, με σύγχρονο ντιζάιν και minimal αισθητική. Θα βρείτε έπιπλα από ανακυκλωμένο ξύλο, εντυπωσιακά φωτιστικά, ιδιαίτερα διακοσμητικά και ένα σωρό μικροαντικείμενα που μπορούν να κάνουν τη ζωή σας λίγο πιο όμορφη. Αν ψάχνετε για πιο πρακτικές λύσεις, δοκιμάστε το Sinialo που προσφέρει μεγάλη ποικιλία σε χρηστικά αντικείμενα, εποχιακά είδη, έπιπλα για εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους. Ιδανική επιλογή για ρούχα είναι το Electric, η πιο πολύχρωμη μπουτίκ στη Νάουσα. Εκεί θα ανακαλύψετε μοναδικά κομμάτια Κείμενο: ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΗΛΙΑΚΗ | Φωτογραφίες: ΣΠΥΡΟΣ ΜΠΑΛΙΟΣ σελίδα | page | 86

Στο παλιό λιμανάκι της Νάουσας θα απολαύσετε καταπληκτική θέα με πανδαισία χρωμάτων στη δύση του ήλιου.

In Naoussa's old port you will enjoy an amazing view with magical colours at sunset.

Naoussa's must!

The best way to start your day is at the new shop of Xilofournos at the Peripheral road of Naoussa. Fresh orange juice, nice coffee, handmade pies and fresh pastries. Taste its delicious ice-cream and buy traditional bread with sourdough to take home.

Then you can stroll in the narrow streets to browse the shop windows. Have a look at Tonos. It is one of the most impressive shops on the island with a modern design and minimalistic style. You’ll find furniture of recycled wood, impressive lamps, unconventional decorative items and numerous other articles which can make your life a bit more beautiful.

If you look for more practical solutions, then try Sinialo with its great variety of items of everyday use, seasonal articles, interior and outdoor furniture.

“homeware & more” σελίδα | page | 87

ελλήνων σχεδιαστών, δερμάτινα σανδάλια, και εντυπωσιακά μποέμ και έθνικ κοσμήματα. Ξεχωρίσαμε τις χειροποίητες τσάντες Aeolia. Ολοκληρώστε τη βόλτα σας με δώρα για τους αγαπημένους σας. Στο κατάστημα Tαντάνης θα βρείτε αμέτρητα χειροποίητα αντικείμενα τέχνης: κομπολόγια, έπιπλα, κεραμικά, βάζα, πορσελάνες και άλλους μικρούς θησαυρούς. Ο καλύτερος τρόπος για να χαλαρώσετε μετά τα ψώνια είναι το Vivian Nail Boutique, το μικρό ροζ μαγαζί με το ζεστό περιβάλλον και το έμπειρο προσωπικό που θα σας περιποιηθεί από την κορυφή ως τα νύχια. Ώρα για καφέ στην καταπράσινη αυλή της Konstantza. Δοκιμάστε τις νόστιμες χειροποίητες πίτες και τη δροσιστική σπιτική λεμονάδα για να πάρετε ενέργεια! Αν προτιμάτε τις αθλητικές δραστηριότητες με διασκέδαση, επισκεφτείτε το Hippocampos για rollers. Ο χώρος είναι κατάλληλα διαμορφωμένος για αρχάριους και προχωρημένους αλλά και πλήρως εξοπλισμένος με όσα θα χρειαστείτε.

σελίδα | page | 88

Στα δρομάκια της Νάουσας θα ανακαλύψετε πολλούς θησαυρούς γαστριμαγικούς και όχι μόνο.

In Naoussa's little steets you will discover many treasures, delicacies and more.

An ideal choice for clothes is Electric, the most colourful boutique in Naoussa.

There, you’ll discover unique pieces of Greek designers, leather sandals and sensational bohemian and ethnic jewelry. Most impressive are the handmade bags of Aeolia.

Round off your stroll with gifts for your beloved ones. At Tantanis you’ll find numerous handmade art objects: strings of beads, pieces of furniture, pottery, vases, porcelain articles and other small treasures.

The best way to relax after your shopping is the Vivian Nail Boutique, the small pink shop with the warm ambiance and the expert personnel who will take care of you from top to nails.

Coffee time at the cool garden of Kostanza.

Taste her delicious handmade pies and

Manicure - Pedicure Threading and more beauty services

σελίδα | page | 89 Naoussa square (Next to the pharmacy) t: 22840 52022, m: 6975 066 949, e: vivian.papazoglou@yahoo.com

Αν δεν τα καταφέρετε μπορείτε πάντα να μεταφερθείτε στον κήπο για φρέσκους υγιεινούς χυμούς και smoothies ή στο μπαρ για mojito. Εναλλακτικά, δοκιμάστε yoga, είναι ο καλύτερος τρόπος για να αναζωογονηθείτε σωματικά και ψυχικά. Tα οφέλη της είναι πολλά: φυσική ενδυνάμωση, υγεία και ευεξία. Η Irana Ji An στη Yoga Shala θα σας βοηθήσει να τα ανακαλύψετε, με ασκήσεις για ευεξία και ισορροπία, προσαρμόζοντας το μάθημα στις ανάγκες σας. Επόμενη στάση στον Κάμπο Νάουσας. Εκεί θα βρείτε, το AlterNative routes που άνοιξε πρόσφατα και προτείνει έναν εναλλακτικό και ιδιαίτερο τρόπο να ζήσετε την Πάρο. Μάθετε τα μυστικά του νησιού, επισκεφθείτε μερικά από τα πιο όμορφα μέρη, ταξιδέψτε με άνεση σε exclusive οχήματα και μείνετε σε πολυτελείς κατοικίες. Το AlterNative routes φροντίζει κάθε λεπτομέρεια και κάνει το ταξίδι σας πιο εύκολο και ενδιαφέρον! Και στο τέλος της βόλτας το ιδανικό μέρος για ξεκούραση και χαλάρωση για σάς που έχετε παιδιά, είναι το Felix στον περιφερειακό της Νάουσας. Αυτά απολαμβάνουν ξένοιαστο

σελίδα | page | 90

Κάντε έναν περίπατο στη μικρή Βενετία καί απολαύστε τον καφέ ή το ποτό σας μπροστά στο κύμα με υπέροχη θέα.

Take a walk in Little Venice and enjoy your coffee or your drink by the sea with amazing view.

drink her refreshing lemonade to boost you up!

If you enjoy fun sport activities, visit Hippokampos for roller skating. It can accommodate both beginners and advanced fans and is fully equipped with everything you might need. If things don’t go well with the rollers, you can go to the garden for fresh, healthy juices and smoothies or to the bar for a mojito.

Alternatively, you can try yoga, it’s the best way to revitalize both your body and mind.

Its benefits are numerous: it improves health, fitness and wellness. Irana Ji An in Yoga Shala will help you discover them through practices for wellness and balance, adapting her lesson to your needs.

Next stop at the Naoussa Kampos. There you’ll find AlterNative routes which has

HIPPOKAMPOS CLUB ... this place will surprise you!

THE MOJITO HOUSE In a little park, steps away from the heart of Naoussa, we created a large garden with intimate corners and couches where you can meet, relax and try one of our special mojitos, the unique “aperitivo italiano”, coffee and fresh fruit juice.

THE SKATING PARK 450m2, the biggest rink of the Cyclades! All sizes skates & protection gears are available for rent.

We organize private parties, birthdays or any other event.

THE MOJITO HOUSE Σε ένα μικρό πάρκο, λίγα βήματα από την καρδιά της Νάουσας, δημιουργήσαμε ένα μεγάλο κήπο με ιδιαίτερες γωνιές και καναπέδες όπου μπορείτε να συναντηθείτε, να χαλαρώσετε και να δοκιμάστε τα special mojitos, το μοναδικό "aperitivo italiano", καφέ αλλά και φρέσκους χυμούς φρούτων.

ΕΠΙΠΛΟ | ΦΩΤΙΣΤΙΚΟ | ΔΩΡΟ | ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ ΣΠΙΤΙΟΥ | ΔΙΑΚΟΣΜΗΣΗ

TΗΕ SKATING PARK 450m2, η μεγαλύτερη πίστα στις Κυκλάδες! Διατίθενται προς ενοικίαση πατίνια και προστατευτικός εξοπλισμός σε όλα τα μεγέθη. Οργανώνουμε πάρτυ, γενέθλια και εκδηλώσεις.

Sport Club and Bar, Potami Naoussa Tel.: 220840 ­52077 email: h​ippokampos.paros@gmail.com f: hippokamposparos, www.hippokamposparos.com FREE PARKING FOR CLIENTS UNTIL 01.30 a.m.​

FURNITURE | LAMP | GIFT |HOUSE GEAR | INTERIOR DESIGN

Κεντρική πλατεία Νάουσας, Naoussa main square tel: 22840 51261, e-mail: tantanis@otenet.gr σελίδα | page | 91

opened recently and proposes an alternative and special way to live at Paros. Learn the island’s secrets, visit some of the most beautiful places, travel comfortably in exclusive vehicles and stay in luxurious houses. Alternative routes take care of every detail and make your trip easier and interesting.

At the end, for those who have children an ideal place is Felix at the Naoussa Peripheral. The children will enjoy playing in a safe environment and you will enjoy your coffee or drink.

When dinner time comes, you’ll find out that Naoussa is full of original gastronomy proposals. For local recipes and very special dishes you should go to Yemeni. It is located in the old town of Naoussa. You’ll experience an authentic atmosphere and you will savour an excellent meal, made with the most genuine ingredients. The vegetable, the fruit, the oil and the wine are produced in the family farm.

Don’t forget to taste the pastry of mamma Maria.

παιχνίδι σε ασφαλές περιβάλλον και εσείς τον καφέ ή το ποτό σας. Και όταν τελικά έρθει η ώρα για το φαγητό, θα συνειδητοποιήσετε πως η Νάουσα είναι γεμάτη πρωτότυπες γευστικές προτάσεις. Για τοπικές συνταγές αλλά και πιο ιδιαίτερα πιάτα προτιμήστε το Γεμενί. Βρίσκεται σε ένα από τα κεντρικά στενά δρομάκια στην παλιά πόλη της Νάουσας όπου θα βιώσετε την αυθεντική νησιωτική ατμόσφαιρα και θα απολαύσετε ένα μεγαλοπρεπές γεύμα, φτιαγμένο με αγνά υλικά. Τα λαχανικά, τα φρούτα, το λάδι και το κρασί παράγονται στο κτήμα της οικογένειας! Μη φύγετε χωρίς να δοκιμάστε τα γλυκίσματα της μαμάς Μαριώς. Αν έχετε όρεξη για ψάρι, κατευθυνθείτε στο πιο κοσμοπολίτικο σημείο της Νάουσας, στο παλιό λιμανάκι και συγκεκριμένα στο Σιγή Ιχθύος. Ιδανική ατμόσφαιρα για να απολαύσετε φρέσκα θαλασσινά και εξαιρετικά μεζεδάκια αλλά και για να συνεχίσετε το βράδυ σας με πολύχρωμα κοκτέιλ και καθαρά ποτά μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες. Το μαγαζί λειτουργεί όλη μέρα ενώ το πρωί σερβίρονται καφές και χυμοί. Αν πάλι προτιμάτε τη μεσογειακή κουζίνα το Argusa είναι ιδανική λύση. Το μεσογειακό εστιατόριο με την ήσυχη και δροσερή αυλή συνδυάζει με επιτυχία σιτσιλιάνικες και ελληνικές παραδοσιακές γεύσεις. Δοκιμάστε οπωσδήποτε αυθεντική ιταλική πίτσα και μακαρόνια που είναι φτιαγμένα με ιδιαίτερη φροντίδα. Καλή διασκέδαση!

σελίδα | page | 92

Στο λιμανάκι θα γευτείτε όλους τους θαλασσινούς θησαυρούς με κοσμοπολίτικη ατμόσφαιρα.

In the old port you will taste all the sea treasures in a cosmopolitan ambiance.

If you’d like to eat fish, then head for the most cosmopolitan part of Nausa, the old port and specifically to the Sigi Ikthios restaurant.

You’ll savour fresh sea food and excellent delicacies. You can stay on to enjoy multi-coloured cocktails and pure drinks till the early morning hours. It is open all day while in the morning they serve coffee and juices.

On the other hand, if you prefer the Mediterranean cuisine, then Argusa is an ideal solution. This Mediterranean restaurant with its quiet and cool garden successfully combines Sicilian and Greek traditional tastes. Don’t miss the authentic Italian pizza and pasta prepared with special care.

Have a good time!

Στον όμορφο, δροσερό κήπο μας μπορείτε να απολάυσετε όλη μέρα καφέ, φαγητό και ποτό. Δοκιμάστε τη μοναδική λεμονάδα μας φτιαγμένη με τη μυστική συνταγή της γιαγιάς, τις σπιτικές πίττες και τα γλυκά μας..

In our beautiful cool garden you can enjoy all day long your coffee, food and drinks.

Taste our unique lemonade made with secret grandma’s recipe, our home made pies and cakes.

Konstantza Restaurant-cafe

Naoussa Paros tel.: 22840.52999, e: konstantza.cafe@gmail.com, f: konstantza cafe σελίδα | page | 93

τo θέλω i want it

Νέες αφίξεις για όλα τα γούστα Ι New arrivals, for all tastes

05

01

01. Αισθανθείτε μοναδικές με τις ιδιαίτερες δημιουργίες σε τσάντες, ρούχα και παπούτσια στο Electric στη Νάουσα. Feel unique with original creations; bags, clothes and shoes in Electric, Naoussa.

06

02. Πρωτότυπα παραδοσιακά κεραμικά από τον Κώστα Φοίφα στο παλιότερο εργαστήρι αγγειοπλαστικής της Πάρου. Οriginal ceramics in the oldest workshop of Paros by Costas Fifas.

03. Μanicure, pedicure με μανό opi σε άπειρα υπέροχα χρώματα, στο Vivian nail boutique στη Νάουσα.

Manicure and pedicure with opi nail polish in endless amazing colors, in Vivian nail boutique in Naoussa.

02

04. Μέλι για να γλυκαθείτε αλλά και μέλι για να ομρφύνετε! Και μια μεγάλη ποικιλία από παράδοσιακά προϊόντα της ελληνικής γης στο Μελίσσι στη Νάουσα.

Honey to sweeten you, honey to make you beautiful!

Plus a great choice of traditional products of the Greek land, in Melissi in Naoussa.

05. Έπιπλα φτιαγμένα με μεράκι, για το σπίτι και τον κήπο και φιλικό σέρβις στο κατάστημα επίπλων Χανιώτη στον περιφερειακό της Παροικιάς. Furniture made with love, for the house and the garden and friendly service at Chaniotis furniture store, on ring road Parikia.

06. Moναδικά κοσμήματα, φτιαγμένα & ζωγραφισμένα στο χέρι και τσάντες σε αποκλειστικά σχέδια, στο κατάστημα Dazzle στη Νάουσα. Unique beautifully hand crafted, hand painted glass jewelry and exclusive designer bags, at Dazzle in Naoussa.

07. Κοσμήματα, αξεσουάρ, σανδάλια στο κατάστημα Argy στον περιφερειακό της Παροικιάς. Jewelry, accessories, sandals in Argy's store on ring road, Parikia.

07

08. Τα πάντα για το surf κι όλα τα θαλάσσια σπορ, skateboard, επώνυμα προϊόντα και ρούχα στο Bit of Salt στη Νάουσα και τον Αστέρα. Everything about surf and all sea sports, skateboard, brand products and clothes at Bit of Salt in Naoussa and Asteras.

03

σελίδα | page | 94

04

08

New to Naoussa this summer we bring you Dazzle!

Offering unique beautifully hand crafted, hand painted glass jewelry and exclusive designer bags.

Open daily.

Νέα άφιξη! Φέτος το καλοκαίρι στη Νάουσα σας φέρνουμε τα Dazzle.

Moναδικά κοσμήματα, φτιαγμένα & ζωγραφισμένα στο χέρι και τσάντες σε αποκλειστικά σχέδια. Ανοιχτά καθημερινά.

Naoussa square, Paros, tel: 697 584 0529, e: dazzlenaoussa@gmail.com

We invite you to visit our Atelier and shop in the south of the island, where we look forward to showing you our hand-made creations

ATELIER NOE CERAMICS Aspro Chorio, Paros, tel.: 2284042676, www.noeparos.com, e-mail: noecer@otenet.gr

home collection luxury accessories exclusive gifts

Parikia, T/F: 22840 24840 Naoussa T/F: 22840 51051 σελίδα | page | 95

τo θέλω i want it

Νέες αφίξεις για όλα τα γούστα Ι New arrivals, for all tastes 01. Στο κατάστημα TANTANHC της Νάουσας θα βρείτε όλα εκείνα τα αντικείμενα που ομορφαίνουν το σπίτι και τη ζωή μας!

In TANTANHC store in Naoussa you will find all those items that make our life and home more beautiful!

01

02. Ανακαλύψτε παραδοσιακά, χειροποίητα κεραμικά με μοντέρνα άποψη στο εργαστήρι του «Noe». Discover traditional, handmade ceramics and a modern concept in the workshop «Noe».

03. Προϊόντα γης από την Παρία Γη! Νοστιμιές γλυκές κι αλμυρές από τα περιβολάκια του νησιού. Στη Βολάδα, στην Αγία Ειρήνη.

Products of the Parian land! Sweet and salty delicacies from Paros' orchards. In Παρία Γη (Paria Ge) in Agia Irini.

04. Θυμαρίσιο μέλι Μπαναγιάννης και ολόφρεσκα αμυγδαλωτά και γλυκά στο ζαχαροπλαστείο Νικήτας στη Μάρπησσα.

Thyme honey Banayannis, freshly baked cookies and cakes at Nικήτας (Nikita's) pastry shop in Marpissa.

02 03

06

05. Τα πάντα για το σπίτι και την παραλία, δώρα και αντικείμενα στο Sinialo, στον περιφερειακό της Νάουσας. Everything for the house and the beach, gifts and gear, at Sinialo, on the ring road Naoussa.

06. Έξυπνα αντικείμενα, εναλλακτικές προτάσεις για δώρα, πρωτότυπες ιδέες για το σπίτι, ρούχα και κοσμήματα στα καταστήματα «Melissa» στη Παροικιά & Νάουσα. Smart items, authentically original ideas for home, clothes and jewels in «Melissa» stores, in Parikia & Naoussa.

07. Δώστε ένα νέο Τόνο στη ζωή σας. Κρεμάστρα wardrobe της authentics και άλλα ιδιαίτερα αντικείμενα στον Τόνο στη Νάουσα. Give a new tone to your life. Hangers "wardrobe" by "authentics" and more home wear items at Tonos, in Naoussa.

08. Γλυκές δημιουργίες, μοντέρνα ζαχαροπλαστική άποψη, καφές και brunch στο Τσέρκι στην Παροικιά, στην κεντρική διασταύρωση.

Sweet creations, a modern concept on pastry, coffee and brunch in Tserki, Parkia at the crossroad of Perpheral road

04

07

05 08

σελίδα | page | 96

Είμαστε ένας κοινωνικός συνεταιρισμός που ιδρύθηκε από έξι ανθρώπους με αφορμή την αγάπη για τα παραδοσιακά εδέσματα. Σε μας θα βρείτε προϊόντα χωρίς συντηρητικά, με αγνές πρώτες ύλες από το νησί μας. Μαρμελάδες και γλυκά κουταλιού, λικέρ, κουλουράκια, παραδοσιακές πίτες, πετιμέζι, κρασί, κάπαρη, καπαρόφυλλα, λιαστή ντομάτα, πατέ ελιάς και ντόπια τυριά.

We are a cooperative of six people connected through our love for traditional delicacies. In our store you can find preservative-free products made of genuine ingredients from the island.

Marmelades and "sweets of the spoon", liqeurs, cookies, traditional pies, molasses, wine, capers, sundried tomatoes, plive paste and local cheese.

Βολάδα Αγία Ειρήνη, Πάρος, τ: 22840 23938

Fashion Accessories, handmade jewelry, beach accessories.

Στα δύο καταστήματά μας θα βρείτε τα πάντα για την επίπλωση, την διακόσμηση και τον εξοπλισμό της κατοικίας και του εξοχικού σας.

Mεγάλη ποικιλία σε είδη θαλάσσης.

In our two stores you will find everything you need to furnish and decorate your house.

Great choice in beach accessories.

Αξεσουάρ μόδας, χειροποίητα κοσμήματα, είδη θαλάσσης. Περιφεριακός δρόμος Παροικιάς τ: 22840 22601 e: accessoriesargy@yahoo.gr, f: Accessories Argy Paros

Νάουσα, έναντι εμπορικού κέντρου. Naoussa, opposite shopping center Τ: 22840 53384, 30 2284055145, www.sinialoalifieris.gr σελίδα | page | 97

Δαμάζοντας τα κύματα Playing with the waves Η Πάρος είναι το αγαπημένο νησί των απανταχού surfers, που κάθε καλοκαίρι δίνουν εδώ το ραντεβού τους για καθημερινές θαλάσσιες διαδρομές πάνω στην ιστιοσανίδα.

Paros is the surfers’ favourite island.

They meet here every summer for their daily crossing on the surf board.

σελίδα | page | 98

σελίδα | page | 99

Χρυσή Ακτή Με μήκος 700 μέτρα, χρυσαφένια άμμο και πλήρως οργανωμένη, η Χρυσή Ακτή είναι η μεγαλύτερη παραλία της Πάρου και μία από τις πιο γνωστές και δημοφιλείς για τους λάτρεις των θαλάσσιων σπορ και ιδιαίτερα του windsurfing. Η γεωγραφική της θέση στην έξοδο του στενού ΠάρουΝάξου, μια ιδιαίτερα ευνοϊκή τοπογραφία και μια πληθώρα προσφερομένων υπηρεσιών, την καθιστούν ιδανική για τους σέρφερς κάθε επιπέδου, αλλά και για την οικογένεια ή την παρέα τους. Κύριος άνεμος: Τους δημοφιλείς μήνες του Ιουλίου και του Αυγούστου, οι άνεμοι που κυριαρχούν στη Χρυσή Ακτή, όπως και σε ολόκληρο το νησί, είναι τα μελτέμια. Μέσα στον κόλπο ο άνεμος είναι στεριανός (offshore), δηλαδή φυσά από την ακτή προς τη θάλασσα. Πιο έξω, όμως, αλλάζει και έρχεται παράλληλα ή διαγώνια προς την ακτή (side-shore or side-onshore). Στο δυνατό αέρα υπάρχουν επίσης έντονες σπηλιάδες. Έξω από την καλοκαιρινή περίοδο, από φθινόπωρο μέχρι άνοιξη, δύο άλλοι, νότιοι άνεμοι δημιουργούν ενδιαφέρουσες συνθήκες για windsurf στην περιοχή: ο νοτιοδυτικός γαρμπής που έρχεται διαγώνια προς την ακτή (side-onshore) και ο σιρόκος που έρχεται κάθετα (onshore). Όταν η ένταση αυτών των ανέμων περάσει τα 5 Bft, οι συνθήκες γίνονται πολύ καλές για όσους αγαπούν το κύμα. (Όχι, βέβαια, για αρχάριους...) Θάλασσα: Σχετικά ρηχή, με αμμώδη βυθό, προστατευμένη και συνήθως χωρίς κύμα (flat) μέσα στον κόλπο, ακόμη και με δυνατό μελτέμι. Πολύ καλές συνθήκες για αρχάριους, για freestyle ή για slalom. Πιο έξω, στο «κανάλι» με τα γειτονικά νησάκια, βγαίνει κύμα 1-2 μέτρων, ιδανικό για παιχνίδι και για άλματα. Πώς θα πάτε: Η Χρυσή Ακτή βρίσκεται στη νοτιοανατολική πλευρά της Πάρου, σε απόσταση 1.5-2 χιλιομέτρων από το Δρυό. Τα λεωφορεία που ξεκινούν από την Παροικιά και τη Νάουσα με προορισμό το Δρυό, σας αφήνουν στον κεντρικό δρόμο, περίπου 200-300 μέτρα από την ακτή. Στην παραλία φθάνει ασφαλτοστρωμένος δρόμος και μπορεί κανείς εύκολα να βρει θέσεις πάρκινγκ. Προσοχή: Στην αιχμή της καλοκαιρινής περιόδου, η παραλία φιλοξενεί πολλούς κολυμβητές. Όταν βρίσκεστε, λοιπόν, κοντά στην ακτή, πρέπει να κινείστε στην ειδικά σηματοδοτημένη περιοχή στο κέντρο του κόλπου. Άλλες δραστηριότητες: Κανό, καγιάκ, SUP, kiteboard, wakeboard, θαλάσσιο ποδήλατο, καταμαράν, tubes, σκι, beach volley, μαθήματα χορού, μασάζ, μαθήματα κατάδυσης. Θα βρείτε εδώ: Ξενοδοχεία, δωμάτια, beach bar, καφέ, εστιατόρια, ξαπλώστρες-ομπρέλες, πάρκινγκ.

σελίδα | page | 100

Χρυσή Ακτή 700 meters long, covered with fine golden sand and fully organized, Golden Beach (Chryssi Akti, in Greek) is the largest beach of Paros and one of the most popular to the water sports enthusiasts and especially to windsurfing lovers. Placed at the “exit” of the Paros-Naxos channel, with reliable meltemi winds blowing most of the days of July and August, a favourable topography and a broad variety of services, it offers a unique combination for surfers of all levels and their families or company, as well.

Golden Beach is an open bay that faces south, and is protected by a small peninsula at the NE. Inside the protected bay, the sandy bottom and the usually flat sea, allow the beginner to start out in the sport with safety and the intermediate to perfect his skills. Outside the bay, though, the wind and the waves get strong, offering the experienced surfer

an ideal combination for endless play with the waves...

Main Wind Behaviour: During the popular months of July and August, meltemi winds prevail in Golden Beach, like everywhere else in Paros.

Inside the bay the wind is offshore, but further out it changes and becomes side-shore or side-onshore.

There are also a lot of gusts (“spiliades”) in strong wind.

Beyond the summer season, from autumn till spring, two southern winds are of special interest for windsurfers in the area: the southwesterly libeccio that blows side-onshore and the scirocco that comes onshore. When they get above 5 Bft, the area becomes a wonderfull playground for those who love waves. (Not for beginners, of course…)

Local Waters: Relatively swallow, with sandy bottom, protected and usually flat inside the bay, even in strong meltemi winds. Very good conditions for beginners,

for freestyle and slalom.

Further out, at the channel that is formed with the small neighbouring islets, you will find waves that reach 1-2 meters in height, ideal for wave play.

Getting there: Golden Beach is at the SE side of Paros, at a distance of 1.5-2 kms from the village of Drios. The buses that start from Parikia or Naoussa with final destination Drios, will leave you at the main road, about 200-300 meters from the beach. There are two asphalted roads leading to it and plenty of parking space.

Attention: At the peak of the summer tourist season, there are a lot of swimmers here, so when you are near the beach, you must use the appropriately signed area at the center of the bay.

Other activities: Canoe, kayak, SUP, kiteboard, wakeboard, sea bicycle, catamaran, tubes, water ski, beach volley, dance lessons, massage, diving lessons.

Νέα Χρυσή Ακτή (Τσερδάκια) Προσφέροντας τους πιο σταθερούς και δυνατούς ανέμους στην Πάρο και έχοντας φιλοξενήσει για χρόνια αγώνες του Παγκοσμίου Κυπέλου της PWA (Professional Windsurfing Association), η Νέα Χρυσή Ακτή (γνωστή και ως Τσερδάκια) είναι δικαιολογημένα ένας από τους πιο γνωστούς σερφότοπους του νησιού. Πρόκειται για μια σχετικά μικρή παραλία με χρυσαφένια άμμο σε μικρό ανοικτό κόλπο, που βρίσκεται σε απόσταση λίγων εκατοντάδων μέτρων βόρεια από τη Χρυσή Ακτή και περίπου 3 χλμ. από το Δρυό. Παρά το μικρό μέγεθός της είναι πλήρως οργανωμένη και φιλοξενεί ένα ιδιαίτερα δραστήριο κέντρο windsurfing. Γενικά ένα ιδανικό μέρος για τους πιο προχωρημένους έως έμπειρους σέρφερ. Κύριος άνεμος: Σταθερός και συχνά 1 έως και 2 μποφόρ πιο δυνατός από άλλα μέρη της Πάρου, ο άνεμος εδώ είναι ιδανικός για windsurfing κατά τη διάρκεια των μελτεμιών. Μέσα στον κόλπο είναι side-offshore (δηλ. έχει διεύθυνση διαγώνια σε σχέση με την παραλία και προς τη θάλασσα) και εμφανίζει σπηλιάδες, σε μικρότερο όμως βαθμό από τη Χρυσή Ακτή. Έξω από τον κόλπο δυναμώνει έντονα και γίνεται σταθερός. Ιδανικός για παιχνίδι, αρκεί κανείς να κρατά δυνάμεις για να μπορεί να γυρίσει πίσω… Λόγω της τοπογραφίας της περιοχής οι νοτιάδες δεν παρουσιάζουν κανένα ενδιαφέρον εδώ… Θάλασσα: Η θάλασσα είναι συνήθως ήρεμη μέσα στο μικρό κόλπο και με ωραίο κύμα παραέξω, ιδανικό για άλματα. Στη βορειοανατολική πλευρά της παραλίας υπάρχει μικρός ύφαλος, η θέση του οποίου σημειώνεται συνήθως με σημαδούρα. Πώς θα πάτε: Τα λεωφορεία που συνδέουν την Παροικιά ή τη Νάουσσα με το Δρυό σας αφήνουν στον κεντρικό δρόμο, σε απόσταση περίπου 500 μέτρων από την παραλία. Ο δρόμος που οδηγεί σε αυτήν είναι ασφαλτοστρωμένος και η συνέχειά του την ενώνει με τη γειτονική Χρυσή Ακτή. Προσοχή: Λόγω του μικρού μεγέθους της παραλίας απαιτείται προσοχή στους κολυμβητές. Καλό είναι επίσης κανείς να μην ξανοίγεται πολύ πέρα από το κανάλι με τα δυο γειτονικά νησάκια και να κρατά πάντα δυνάμεις για να αντιμετωπίσει το στεριανό άνεμο. Οι αρχάριοι, τέλος, θα πρέπει να εξασκούνται μέσα στον κόλπο. Άλλες δραστηριότητες: Κανό, καγιάκ, beach volley, mountain bike, μαθήματα καταδύσεων. Θα βρείτε εδώ: Ξενοδοχεία, δωμάτια, εστιατόρια, ομπρέλες-ξαπλώστρες, πάρκινγκ.

Nea Chryssi Akti (Tserdakia) Featuring the most reliable, stable and strong winds in Paros, and home to PWA (Professional Windsurfing Association) World Cup competitions for years, New Golden Beach (“Nea Chryssi Akti” in Greek, also known as “Tserdakia”) is legitimately one of the most famous windsurfing spots on the island.

It is a relatively small beach with golden sand on a small open bay that faces SE, within a few hundred meters north of Golden Beach, and approximately 3 kilometers away from Drios. Despite its small size, it is fully organized, it hosts a particularly active windsurfing center, and offers ideal conditions for the intermediate and more advanced surfers.

Main Wind Behaviour: Stable and stronger by up to 1-2 Bft compared to other places in Paros, the wind here is ideal for windsurfing during the

meltemi season. The wind inside the bay is sideoffshore and sometimes gusty, though less so than at Golden Beach. Outside the bay, the wind gets really strong and steady…

Due to the small size of the bay and the topography of the area, southern winds are of no interest here…

Local Waters: The water is usually flat inside the small bay, whereas it offers good waves further out, creating an ideal playground for jumps. On the northeastern part of the beach there is a small, shallow reef, which needs caution. Its position is usually marked with a buoy.

Getting there: New Golden Beach lies between Marpissa and Drios. The buses connecting Parikia or Naoussa with Drios will take you to the main road, approximately 500 meters away from the beach.

The road leading to the beach is paved. The same road continues up to the neighboring Golden Beach, except it is a dirt road for the most part.

Caution: Due to the small size of the beach, caution is advised with swimmers. It is also advisable not to sail beyond the two small isles and to always save some strength to handle the offshore winds, otherwise you may drift away without being able to get back to shore…(Of course, the windsurfing center is equipped with a boat to help in such unexpected cases…)

Other activities: Sea kayak, beach volley, mountain bike, scuba diving.

Facilities: Hotels, rooms, restaurant, sun loungers and umbrellas, parking.

Weather forecast: See the weather forecast for New Golden Beach from Wisuki and Windguru.

σελίδα | page | 101

Τσουκαλιά Στην ανατολική πλευρά της Πάρου, βαθιά στην είσοδο του στενού Πάρου-Νάξου, η σχετικά απομονωμένη παραλία των Τσουκαλιών αποτελεί αγαπημένο τόπο συνάντησης όσων αγαπούν το –συχνά έντονο- παιχνίδι με τα κύματα. Πρόκειται για έναν ανοικτό κόλπο με μια επιμήκη παραλία -στην πραγματικότητα δύο γειτονικές παραλίες- με βορειοανατολικό προσανατολισμό, ο οποίος, αν και δεν έχει τους πιο δυνατούς αέρηδες στο νησί, εμφανίζει το καλύτερο κύμα στους βοριάδες. Όταν το μελτέμι ξεπερνά τα 4 μποφόρ, τα Τσουκαλιά έχουν πολύ κύμα που φθάνει μέχρι την ακτή. Γενικά η παραλία αυτή ενδείκνυται για τους έμπειρους σέρφερ, αν και ο άνεμος έχει συνήθως κατεύθυνση προς την ξηρά, οπότε θα φέρει ακόμη και τον άπειρο πίσω προς την ακτή. Κύριοι άνεμοι: Στα μελτέμια ο άνεμος συνήθως έρχεται παράλληλα (side shore) ή διαγώνια (side onshore) προς την ακτή και συναντά υπό πολύ καλή γωνία τα κύματα για ατέλειωτο παιχνίδι με αυτά. Λόγω της θέσης των Τσουκαλιών ψηλά στο κανάλι Πάρου-Νάξου, συνήθως η ένταση του ανέμου είναι γύρω στο 1 Bft πιο χαμηλή από ό,τι στις νοτιότερες παραλίες. Τα Τσουκαλιά, λοιπόν, αποτελούν μία καλή λύση, όταν τα μελτέμια γίνονται θυελλώδη. Οι νοτιάδες δεν έχουν ενδιαφέρον εδώ. Θάλασσα: Και πάλι λόγω της γεωγραφικής θέσης των Τσουκαλιών, το κύμα φθάνει εδώ σχετικά ανεπηρέαστο από τα ανοικτά και είναι πιο «καθαρό» από ό,τι στις νοτιότερες παραλίες, κάτι που θα εκτιμήσουν όσοι αγαπούν το wave riding. Τα νερά επίσης είναι σχετικά βαθιά, ωστόσο μπροστά στην ακτή –στη φαρδιά ζώνη όπου σκάει το κύμα, όταν φυσάει- ο βυθός έχει μεν κάποια σημεία με άμμο, στο μεγαλύτερο όμως μέρος του είναι βραχώδης, και θέλει προσοχή. Πώς θα πάτε: Χρειάζεστε δικό σας μεταφορικό μέσο για να πάτε στα Τσουκαλιά. Ερχόμενοι από τις Λεύκες ή τη Μάρπησσα, παίρνετε το δρόμο για τη Νάουσα και, μόλις περάσετε το πολύ γνωστό στους θιασώτες των θαλάσσιων σπορ μαγαζί «Bit of Salt», θα βρείτε πινακίδα που γράφει «Τσουκαλιά/Γλυφάδες». Εδώ στρίβετε δεξιά σε φαρδύ χωματόδρομο που σε περίπου ένα χιλιόμετρο θα σας οδηγήσει στην παραλία. Προσοχή: Όπως εύκολα θα διαπιστώσει κανείς, όταν δυναμώσει το μελτέμι, τα Τσουκαλιά δεν είναι κατάλληλη παραλία για αρχάριους. Ακόμη και οι προχωρημένοι θα πρέπει να εκτιμούν σωστά τις συνθήκες και τις ικανότητές τους και να προσέχουν τα πτερύγια και τα πόδια τους όταν κινούνται κοντά στην ακτή, στη ζώνη με τον ύφαλο… Ιδιαίτερη προσοχή θέλουν, επίσης, κάποια σημεία στην προεξοχή ανάμεσα στις δύο παραλίες. Άλλες δραστηριότητες: Μόνο windsurfing... Θα βρείτε εδώ: Στα Τσουκαλιά υπάρχει ένα παραλιακό εστιατόριο που προσφέρει και δυνατότητα φύλαξης του εξοπλισμού σας.

σελίδα | page | 102

Tsoukalia On the east side of Paros, deep in the entrance of the ParosNaxos channel, the relatively secluded Tsoukalia beach is a favorite meeting spot for those who love playing with waves – often in intense ways.

This is a long beach –in reality two separate, adjoining beaches – located in a wide northeast-facing bay.

When northern winds blow, the bay has the best waves in Paros, even though it is not the spot with the strongest winds on the island.

waves on a very favorable angle for lots of play.

What is more, thanks to Tsoukalia beach being located relatively high up on the Paros-Naxos channel, the wind tends to blow less intensely here compared to beaches more to the south, by about 1 Bft. Consequently, Tsoukalia is a good option when meltemis turn into gales. Southern winds are of no interest here.

When meltemi winds exceed 4 Bft, Tsoukalia have a lot of waves that break unhindered onto the beach. So, you will find here more surfers than swimmers. This beach is generally best for experienced surfers, though the wind here usually blows towards the land, which will bring even the inexperienced surfer back to the shore.

Local Waters: Again, due to the geographical location of Tsoukalia, the waves come here relatively unhindered from the open sea, and are “cleaner” compared to those in southern beaches, something much appreciated by those who are into wave riding. The water is also relatively deep, however the seabed close to the shore – in the wide zone where waves break when it is windy – is for the most part rocky and needs caution, although there are a few sandy parts as well.

Main Wind Behaviour: Meltemi winds here typically blow parallel (side shore) or diagonally (side on shore) to the shore, and meets the

Getting there: You will need your own transportation to get to Tsoukalia. Coming from Lefkes or Marpissa, get on the road to Naoussa, and

as soon as you pass “Bit of Salt” – a shop that is a very popular with sport enthusiasts- you will see a sign reading ‘Tsoukalia/ Glyfades’. Turn right on a wide dirt road, which will lead you to the beach after about 1 Km. Caution: As one can easily notice, once the meltemi winds get stronger, Tsoukalia becomes unsuitable for beginners. Even experienced windsurfers need to accurately estimate the conditions and their own abilities and be careful with their fins and feet when they are close to the shore, inside the reef zone where the waves usually break (especially if they sail near the rocky area that separates the two beaches...)

Other activities: Just windsurfing...

Facilities: There is a seaside restaurant at Tsoukalia, where you can optionally leave your equipment.

Weather forecast: See the weather forecast for Tsoukalia from Wisuki and Windguru.

Στο πιο όμορφο κομμάτι της Πάρου, στη παραλία του Δρυού, βρίσκεται η ταβέρνα “Το Κύμα”. Γνήσια ελληνικά αλλά και δημιουργικά πιάτα, μαγειρεμένα με αγάπη και πολύ μέρακι...! Ο γαύρος στο αμπελόφυλλο, η ψαρόσουπα, η αστακομακαρονάδα, το χταποδάκι στιφάδο αλλά και πολλά άλλα, θα μείνουν στη γευστική σας μνήμη!!! Αχιλλέας & Γλυκερία Μηνά

In the most beautiful part of Paros, on Drios beach, lies the tavern “To Kyma”.

Genuine greek cuisine or creative delicious dishes.

All prepared with passion and love!

Whitefish rolled in young vine leaves, fresh fish soup, octopus stifado and many more.

A memorable gastronomic experience!!!

Achilles and Glykeria Mina

Dryos Beach, Paros, Tel.: 22840 43306, email: kymatavernadrios@hotmail.com

Livadia-hotel & restaurant-café.

Fashion and Watersports Brand Name Clothes & Accessories Water Sports Gear ASTERAS (main shop) 2284042757 & NAOUSSA 22840 28625 e-mail: bitosalt@otenet.gr

Livadia Beach Parikia, t: 22840 21316, f:22840 21597 σελίδα | page | 103

Σάντα Μαρία Οργανωμένη παραλία με αμμουδιά και γαλάζια νερά, σε ένα σχετικά προστατευμένο από το βοριά φαρδύ κόλπο στο βορειοανατολικό άκρο της Πάρου. Βρίσκεται στη βόρεια «είσοδο» του στενού ΠάρουΝάξου, γι’ αυτό ο αέρας εδώ είναι λιγότερο δυνατός απ’ ό,τι στα Τσουκαλιά ή στη Χρυσή Ακτή. Κοντά στη Νάουσσα, με εύκολη πρόσβαση και πλήρως οργανωμένη (κάμπινγκ, beach bar, πυκνές ομπρέλες με ξαπλώστρες και ποικιλία από θαλάσσια σπορ), η Σάντα Μαρία συγκεντρώνει πολύ κόσμο, κυρίως νεαρής ηλικίας, τον Ιούλιο-Αύγουστο. Κύριοι άνεμοι: Αν και υστερεί κατά 1-2 μποφόρ από άλλα σημεία της Πάρου, όταν φυσούν τα μελτέμια, ο άνεμος είναι αρκετά δυνατός για να απολαύσετε το σπορ σας. Βέβαια, μπορεί να φθάσει και πάνω από 5 μποφόρ, προσφέροντας πιο ισχυρές συγκινήσεις. Λόγω της μικρής χερσονήσου και της νησίδας που βρίσκονται στο νότιο άκρο του κόλπου, η Πούντα σπάνια ενδείκνυται στους νοτιάδες. Θάλασσα: Τόσο η ακτή όσο και ο βυθός είναι αμμώδεις –εκτός από μια μικρή προεξοχή στο κέντρο του κόλπου, εκεί που τελειώνει η οργανωμένη παραλία. Καθώς ο κόλπος είναι κλειστός στο βορρά, τα κύματα έρχονται συνήθως από τα ΒΑ, οπότε για να τα βρείτε θα πρέπει είτε να ξανοιχτείτε είτε να κινηθείτε προς το νότιο τμήμα του, προσέχοντας πάντα να μείνετε μακριά από τα βράχια και το μικρό νησάκι που υπάρχουν εκεί. (Μάλιστα στους πολύ δυνατούς βοριάδες με καλό κύμα, μπορεί να δείτε κάποιους να δοκιμάζουν τις δυνάμεις τους στο κανονικό surf ή στο bodyboarding στη νότια πλευρά…) Πρόσβαση: Μόλις 3 χλμ. ασφαλτοστρωμένου δρόμου χωρίζουν τη Σάντα Μαρία από τη Νάουσσα. Το καλοκαίρι λειτουργεί επίσης λεωφορειακή γραμμή που τη συνδέει με τακτικά δρομολόγια με Νάουσσα (και από εκεί με ανταπόκριση με Παροικιά.) Μπορείτε επίσης να φθάσετε σε αυτήν με καϊκι από τη Νάουσσα. Προσοχή: Καθώς η Σάντα Μαρία είναι πολυσύχναστη παραλία τους καλοκαιρινούς μήνες, θα πρέπει να προσέχετε τους κολυμβητές. Άλλες δραστηριότητες: Σκι, κανώ, wakeboard, kneeboard, tubes, αλεξίπτωτο θαλάσσης, beach volley, καταδύσεις.

Facilities: Κάμπινγκ, ξύλινες καλύβες, δωμάτια, beach bar, εστιατόριο, πισίνα, πάρκινγκ, ενοικίαση αυτοκινήτου και μοτοσυκλέτας.

Santa Maria Santa Maria is an organized beach with golden sand and crystal clear waters, located on a wide -but relatively protected from northern winds- bay at the northeastern part of Paros. It is also situated near the northern ‘entry’ of the Paros-Naxos channel, which explains why the wind here is less strong than further south, at Tsoukalia or at Golden Beach.

In close proximity to Naoussa, offering easy access and fully organized -with camping, beach bar, umbrellas, long chairs and a variety of water sportsSanta Maria attracts a lot of people, primarily of a younger age, in July and August.

Main Wind Behaviour: Even though the wind here is weaker by about 1-2 Bft compared to other spots in Paros, you still have sufficient wind to enjoy your sport when meltemi winds blow. The wind does of course get above 5 Bft on occasions, offering

σελίδα | page | 104

much more thrill. Due to the small peninsula and the islet in the southern part of the bay, Santa Maria is not a good spot for southern winds…

Local Waters: Both the shore and the seabed are sandy – with the exception of a small protrusion in the center of the bay, where the organized beach ends.

Since the bay is closed to the north, the waves typically come from the NE. In order to find them you will need to either go farther in or move towards the southern part. Always be careful to stay away from the rocks and the little islet located there.

(When the wind blows strong and the waves are good, you may see some people testing their abilities in regular surfing or body boarding there…)

Getting there: Santa Maria is just 3 kilometers away from Naoussa on a fully paved road. During the summer months, there is also a regular bus service that connects it to Naoussa (and with a connection to

Parikia from there). You can also reach the beach via boat from Naoussa.

Caution: Since Santa Maria is a very popular beach during the summer months, you need to be mindful of swimmers.

Other activities: Water ski, canoe, wakeboard, kneeboard, tubes, beach volley, scuba diving.

Facilities: Camping, bungalows, beach huts, beach bar, restaurant, swimming pool, parking, car and motorbike rentals.

Weather forecast: See the weather forecast for Santa Maria from Wisuki and Windguru.

Πούντα Η Μέκκα των kitesurfer στην Πάρο και ένας από τους πιο δημοφιλείς προορισμούς για kitesurfing στην Ευρώπη. Πρόκειται για μια μεγάλη αμμουδερή παραλία που βρίσκεται στο δυτικό άκρο της Πάρου, εκεί όπου οι σταθεροί, παράλληλοι προς την παραλία (side shore) άνεμοι που εξασφαλίζει το στενό Πάρου-Αντιπάρου συνδυάζονται ιδανικά με έναν αμμώδη βυθό και μια αβαθή, χωρίς έντονο κυματισμό θάλασσα για να προσφέρουν ιδανικές, ασφαλείς συνθήκες για kitesurfing (και όχι μόνον…) όλων των επιπέδων. Οι αρχάριοι θα βρουν εδώ ασφάλεια, οι πιο προχωρημένοι ένα προστατευμένο περιβάλλον για να εξασκηθούν, και οι έμπειροι ένα τέλειο παιχνιδότοπο, όταν ο άνεμος δυναμώσει. Δεν είναι τυχαίο ότι η Πούντα έχει φιλοξενήσει διεθνείς αγώνες της PKRA (Professional Kiteboard Riders Association) και του KPWT (Kiteboard Pro World Tour). Δεν πρέπει να συγχέει κανείς την Πούντα με τη συνονόματη παραλία που βρίσκεται στην ανατολική πλευρά της Πάρου, κοντά στη Μάρπησσα, διάσημη για τα beach party της και εξαιρετικά δημοφιλή στο νεαρόκοσμο. Κύριοι άνεμοι: Στα μελτέμια ο άνεμος εδώ είναι αξιόπιστος, σταθερός και πλευρικός (side shore), με ένταση συνήθως λίγο μικρότερη από αυτήν των ανατολικών παραλιών. Η Πούντα είναι επίσης καλή και στους νοτιάδες… Θάλασσα: Σχετικά αβαθής, συνήθως "επίπεδη" (flat) θάλασσα με αμμώδη βυθό. Ο τυχόν κυματισμός είναι χαμηλός (chop) και είναι και αυτός παράλληλος προς την παραλία, με κατεύθυνση από Β. προς Ν. Πρόσβαση: Υπάρχει τακτική λεωφορειακή γραμμή που ενώνει την Πούντα με την Παροικιά, καθώς από την πρώτη φεύγουν τα φέρι που πηγαίνουν Αντίπαρο. Τα κέντρα kitesurfing βρίσκονται σε απόσταση περίπου 500 μέτρων από το τέρμα των λεωφορείων. Η Πούντα βρίσκεται σε απόσταση 10 χιλιομέτρων από την Παροικιά οπότε με αυτοκίνητο ή σκούτερ φθάνετε σε αυτήν σε λίγα λεπτά. Προσοχή: Στη βόρεια είσοδο του στενού, σε απόσταση περίπου 500 μέτρων από τα κέντρα kitesurfing, λειτουργεί η γραμμή φέρι μεταξύ Πάρου-Αντιπάρου. Απαγορεύεται να ξεμακραίνετε προς τα εκεί. Άλλες δραστηριότητες: Windsurfing, SUP, wakeboard, θαλάσσιο σκι, καταδύσεις, ιππασία, spa, μασάζ, γιόγκα.

Facilities: Ξενοδοχεία, δωμάτια, κάμπινγκ, εστιατόρια, beach bar, surf shop, repair shop.

Pounta This is the kitesurfer’s Mecca in Paros, and one of the most popular kitesurfing destinations in all of Europe. It is a long, sandy beach on the western tip of the island, where the steady side-shore winds that prevail in the Paros-Antiparos channel, are perfectly combined with a sandy seabed and shallow waters without big waves, offering ideal and safe conditions for kitesurfing (and more…) on all levels.

confused with the beach with the same name on the east side of Paros, close to Marpissa, known for its beach parties and extremely popular among young people.

Beginners can find safety here, whereas those more advanced will find a protected environment for practice.

Seasoned kiteboarders can also find a perfect playground here, when the wind blows strong.

The fact that international tournaments of the PKRA (Professional Kiteboard Surfers Association) and KPWT (Kiteboard Pro Tour) have been held at Pounta says a lot.

Local Waters: The water is relatively shallow with a sandy bottom and usually flat. When the meltemi gets stronger, there is chop that also comes from the north, parallel to the beach.

Pounta is not to be

Main Wind Behaviour: When meltemi winds blow, the wind here is consistent, stable and side-shore, with a strength that is just a little weaker than that of the winds that prevail on the eastern beaches. Pounta is also good during southerly winds.

Getting there: There is a regular bus service connecting Pounta with Parikia, since ferries going to Antiparos depart from the former. Kitesurfing centers are located approximately 500 meters away from the bus

terminal. Pounta is within 10 kilometers of Parikia, so you can get there by car or motorbike in just a few minutes.

Caution: On the northern entrance of the channel, within about 500 meters of the kitesurfing centers, is the ferry line connecting Paros with Antiparos. It is forbidden to stray there.

Other activities: Windsurfing, SUP, wakeboard, water ski, scuba diving, horse riding, spa, massage, yoga.

Facilities: Hotels, rooms, camping, restaurants, beach bar, surf shop, repair shop.

Weather forecast: See the weather forecast for Pounta from Wisuki and Windguru.

σελίδα | page | 105

σελίδα | page | 106

Gastronomy walk Ι γαστρονομικός περίπατος

Δοκιμάσαμε την Dolce Vita της Πάρου και σας αποκαλύπτουμε τα μέρη που απολαύσαμε περισσότερο. Παραδοσιακές συνταγές με ντόπια πρώτη ύλη, εξωτική κουζίνα σε ειδυλλιακό περιβάλλον, λιχουδιές παρά θιν' αλός και cocktails με μαγιό και ανεμελιά. Καλή απόλαυση!

Dolce Vita of Paros is a small selection of great establishments that we enjoyed the most. We sampled everything from the traditional to the exotic in idyllic and marvellous surroundings, cocktails and sumptuous delicacies by the sea in bathing suits. Enjoy!

σελίδα | page | 107

Γεύση | Taste

BUON VENTO

Nαπολιτάνικο ταμπεραμέντο στις Κυκλάδες.

Napolitan temperament in the Cyclades

Φρέσκα υλικά από το μποστάνι, "φλύαρες μυρωδιές" από την κουζίνα, δυο Ιταλοί οικοδεσπότες "έξω καρδιά", κι ένας χώρος ανάμεσα σε κυκλαδίτικο σπίτι κι εξοχικό στην Τοσκάνη. Όσο για την κουζίνα; Η Νότια Ιταλία θα πρέπει να είναι πολύ περήφανη για αυτό το εστιατόριο. Δοκιμάστε πένες αλ ντέντε, τηγανητή πίτσα, σπαγγετι 500 με φιλεταρισμένο λαβράκι, ντοματίνια και μαϊντανό, το φημισμένο τους ραγού και κολασμένο επιδόρπιο Babba κατευθείαν από τους δρόμους της Νάπολης.

Ατμόσφαιρα Atmosphere

Ιταλικός άνεμος | Italian wind

Απρόσκοπτη θέα στη θάλασσα της Μεσσάδας.

A wide view to the sea of Messada.

Hot Point H δική τους Μοτσαρέλα και Ρικότα.

Their own Mozzarella and Ricotta

Fresh ingredients from the orchard, “talkative smells” from the kitchen, two hearty Italian hosts, a place combining the style of a Cycladic house and a cottage in Tuscany. What about the cuisine? Southern Italy should be very proud of it. Try the penne al dente, fried pizza, spaghetti 500 with sea-bass fillet, cherry tomatoes and parsley, their renowned ragout and their terrific dessert Babba, straight from the streets of Naples.

Italian Restaurant | Messada, Marpissa, tel.: 2284042694, mob.: 6971914063 σελίδα | page | 108

ΘΕΑ | THEA

ΓΕΜΕΝΙ | YEMENI

Γεύση | Taste

Γεύση | Taste

Με Θέα θάλασσα | With a sea View.

Δημιουργική μεσογειακή κουζίνα με χρώμα ανατολής.

Creative Mediterranean cuisine with an eastern air.

Ατμόσφαιρα Atmosphere Γεύμα πλάι στο κύμα με φόντο το πηγαινέλα για Αντίπαρο.

Dinner by the sea with the Antiparos ferry crossing in the background.

Hot Point Η εξαιρετική Θέα. Κάθε βράδυ αλλιώτικη και πάντα μαγική.

The amazing view. So different every evening but always magical.

Με γεύσεις που φλερτάρουν την εγγύς ανατολή, με μια από τις πιο ενημερωμένες κάβες του νησιού (507 ελληνικές ετικέτες) και συνταγές με πολίτικη ψυχή, η Θέα καθιστά κάθε γεύμα εμπειρία μοναδική. Πρόκειται για ένα ταξίδι στην ουσία της γεύσης, στη γαλήνη της παριανής θάλασσας, στη μουσική που συμπληρώνει με γνώση το σκηνικό και φυσικά στο μεγάλο ατού την απόλυτη Θέα! Κάθε Πέμπτη ο οινογνώστης ιδιοκτήτης Νίκος Κουρουμλής μοιράζεται μαζί σας τα μυστικά του κρασιού και φυσικά το ωραιότερο ηλιοβασίλεμα του νησιού.

With flavors flirting with the Near East, one of the most up to date wine list of the island (507 Greek labels) and recipes with a Constantinopolitan soul, Thea turns every meal into a unique dining experience. This is about a journey to the essence of flavor, in the calm Parian sea, in the music that completes the set with knowledge and of course to the great View.

Every Thursday the conoisseur owner Nikos Kouroumlis shares with you the secrets of the wine and naturally the most beautiful sunset on the island.

ΘΕΑ, Wine Club - Restaurant | Paros, Pounda, tel 22840 91220

Γεμενί το σπιτικό | Homely Yemeni

Παραδοσιακή σπιτική κουζίνα με ... λοξές ματιές προς Ανατολάς.

Traditional home cuisine, flirting with the East.

Ατμόσφαιρα Atmosphere H γοητευτική αύρα του λιμανιού στο πιάτο σας!

The fascinating sea breeze in your plate!

Hot Point Οι εξαιρετικά επιλεγμένες παραδοσιακές μουσικές από τους λαούς της Μεσογείου.

An excellent selection of traditional Mediterranean music.

Με τη γλύκα και την αγάπη του σπιτικού φαγητού αλλά και τον επαγγελματισμό που απαιτείται για ένα αξέχαστο γεύμα, το Γεμενί κατέλαβε άνετα τη θέση ενός από τα πιο ξεχωριστά εστιατόρια του νησιού, από την πρώτη κιόλας χρονιά λειτουργίας του -το 2007. Σημειώστε: Αυθεντική νησιωτική ατμόσφαιρα, χάζι στα σοκάκια της Νάουσας, καθαρές ντόπιες πρώτες ύλες, λάδι και κρασί από το κτήμα της οικογένειας, ψωμί και γλυκά από τα χέρια της μαμάς Μαριώς που παρασκευάζονται στον ξυλόφουρνο.

With the sweetness and love of home made dishes along with the professionalism required for an unforgettable dinner, Yemeni has been one of the most outstanding restaurants on the island from the very beginning of its operation in 2007.

Genuine island atmosphere, a view to the narrow streets of Naoussa, pure local ingredients, olive oil and wine from the family farm, bread and pastry from the hands of mummy Mario baked in a wood oven.

Yemeni, traditional wine restaurant | Naoussa, tel 22840 51445 σελίδα | page | 109

THE GREEN PROJECT

O Ξυλόφουρνος

Γεύση | Taste

Γεύση | Taste

Στα μυστικά του κήπου | The secret garden

Γευτείτε την Πάρο μέσα από αγνές καθαρές γεύσεις.

Taste Paros through genuine clear flavors.

Ατμόσφαιρα Atmosphere Kρυμμένη ομορφιά στον καταπράσινο δροσερό κήπο.

Hidden beauty in the lush cool garden.

Hot Point Tα προϊόντα που θα πάρετε μαζί σας ως γευστικά ενθύμια ενός ξεχωριστού γεύματος.

The products you will take with you as flavor souvenirs of a special meal.

To The Green Project είναι πια σημείο αναφοράς στο γαστρονομικό χάρτη του Δρυού. Οχι μόνο γιατί ο,τι σερβίρει (λαχανικά, φρούτα, μυρωδικά) είναι από το περιβόλι του Γιάννη Ραγκούση, αλλά και γιατί όλα αυτά συμβαίνουν με τρόπο σημερινό, μοντέρνο, σύγχρονο. Μια φρέσκια αντίληψη για το ποτό, το σνάκ, το burger. Εκτός όμως από όσα μπορείτε να γευτείτε εδώ, υπάρχουν και πολλά καλούδια για το σπίτι: Ιδιαίτερες μαρμελάδες από φρούτα του κήπου (πορτοκάλι-σοκολάτα, μανταρίνι-μαστίχα Χίου, φραγκόσυκο) αλλά και υπέροχα τσάτνεϊ με καυτερή πιπεριά και μέλι.

The Green Project has become a reference point in Dryos' gastronomy map. Not only because whatever it serves (vegetables, fruit, herbs) comes from Yannis Ragoussis' orchard but because everything is done in a modern, contemporary way. A fresh concept about drinks, snacks or burgers. Besides the dishes you can taste here, there are a lot of goodies to go: special marmalades from fresh fruit and more (orangechocolate, mandarin-mastic of Chios, prickly pears) and exquisite chutney with hot peppers and honey.

The Green Project | Drios, tel 22840 41388 σελίδα | page | 110

Με αγάπη και προζύμι | With love and sourdough

Γευστικές αναμνήσεις από μια παλιά προτουριστική Πάρο, ευφάνταστες τούρτες.

Memories of tastes from pre tourist Paros, imaginative cakes.

Ατμόσφαιρα Atmosphere Σύγχρονος εξοπλισμός, μοντέρνο στήσιμο, πολλά χαμόγελα.

Modern style, many smiles.

Hot Point Tο προζυμένιο ψωμί στα ξύλα, το παγωτό από ντόπιο γάλα.

The sourdough bread in the wood oven and the ice-cream.

Προζυμένιο ψωμί σε παραδοσιακό ξυλόφουρνο, σοκολάτα δικής τους παραγωγής, μεγάλη ποικιλία από γλυκά, παγωτό από φρέσκο παριανό γάλα... Επίσης υπέροχα σάντουιτς, μπέγκελς, σφολιάτες (εξαιρετική κοτόπιτα). Ο ξυλόφουρνος αγαπά την παράδοση και τα ντόπια υλικά αλλά διαρκώς πειραματίζεται κι εξελίσσεται δημιουργώντας ακατανίκητους γευστικούς πειρασμούς. Φέτος το καλοκαίρι μας θα είναι ακόμα πιο απολαυστικό αφού λειτουργεί ο νέος ο δίδυμος Ξυλόφουρνος στον περιφερειακό της Νάουσας.

Sourdough bread in a traditional wood oven, chocolate of their production, a variety of pastries, ice-cream made with fresh milk, fantastic sandwiches, bagels, puff pastries (excellent chicken pie).The Wood oven loves tradition, but it also likes to experiment and create new irresistible food temptations. This summer, things will be even better since a twin Wood oven has opened at the Naoussa Peripheral.

Xilofournos | Isterni, tel 22840 52750 & Νaoussa, tel 22840 55405

thalassamou

Ένας σεφ στην Αλυκή | A chef in Alyki Γεύση | Taste Μεσογειακή κουζίνα με πολλά δημιουργικά twist.

Mediterranean cuisine with many creative twists.

Ατμόσφαιρα Atmosphere Lounge περιβάλλον, prive αίσθηση, άψογη αισθητική.

Lounge ambiance, feeling of privacy, style.

Hot Point Oyster bar με ολόφρεσκα όστρακα και θαλασσινά.

Oyster bar with fresh shells and seafood.

Γαρίδες μαριναρισμένες σε μάραθο, κόλιανδρο και δυόσμο με mojo παντζαριού, αβοκάντο και κολοκύθι, Φιλετάκια τόνου καπνισμένα σε γλυκόριζα και κέδρο, Χοιρινό ψημένο σε πικάντικη μαρμελάδα πιπεριάς Φλωρίνης, Ριζότο καλαμαριού με μήλο και δυόσμο. Τέσσερις λόγοι για να περάσετε στη νότια πλευρά του νησιού και να αναζητήσετε το thalassamou ένα από τα πιο δυνατά γαστρονομικά μυστικά της Πάρου. Εκεί ο chef Μάριος Σαλματάνης δημιούργησε το δικό του γευστικό παράδεισο αξιοποιώντας τα φρέσκα υλικά του τόπου, αλλά και το δικό του δημιουργικό ταλέντο.

Shrimps marinated in fennel, coriander and mint with beet mojo, courgettes and avocado, Tuna filet smoked with ginger and cedar, Roasted pork in a spicy jam of Florina peppers, Calamari risotto with apple and mint. Four reasons to get to the southern side of the island and look for Thalassamou, one of the strongest gastronomic secrets of Paros. Chef Marios Salmatanis has created there his own paradise of flavors making the best of the island's fresh products and his own creative talent.

Τhalassamou, restaurant · oyster bar | Aliki Beach tel: 22840 91461

Tao's bar-Restaurant To Zen της γεύσης | Zen in taste Γεύση | Taste Tαϊλανδέζικη κουζίνα και Sushi κάτω από τ' άστρα!

Thai cuisine and Sushi under the stars!

Ατμόσφαιρα Atmosphere Βραδιές με live μουσικές αγναντεύοντας το Αιγαίο.

Evenings of live music contemplating the Aegean sea.

Hot Point Εδώ μπορείτε να γευτείτε ένα εξωτικό ενεργετικό πρωινό που θα θυμάστε για χρόνια.

Here you can taste an exotic energetic breakfast you will remember for years.

To εστιατόριο Τao’s σας φέρνει την καλύτερη ασιατική κουζίνα: Pad Thai, πιάτα με ζυμαρικά και κάρυ από την Ιαπωνία, Dim Sum από την Κίνα και πολλά άλλα. Το μενού του Τao’s προσφέρει επίσης μια ποικιλία πιάτων για χορτοφάγους όλα φτιαγμένα από φρέσκα και ντόπια λαχανικά και μαγειρεμένα με τη μεγαλύτερη τέχνη από τον ταϋλανδό σεφ Pan Suwan και το χαμογελαστό team της κουζίνας. Το Bar-Café, οι ζωντανές μουσικές εκδηλώσεις μαζί με την εκπληκτική θέα συμπληρώνουν την εικόνα και δημιουργούν μια οικεία ατμόσφαιρα.

Tao’s Restaurant brings you the very best of Asian Cuisine: Pad Thai, Noodles and Curry dishes from Thailand, Sushi from Japan, Dim Sum From China and many more.Tao's menu also offers a variety of Vegetarian dishes all made from fresh and local ingredients and prepared with the highest quality by Tao's chef - Pan Suwan - and the smiling kitchen team.Bar-Café, Live music events and outstanding view complete the picture, creating an intimate, free and easy going atmosphere, where one immediately feels at home.

Tao’s Bar-Restaurant | Ambelas, tel 22840 28882 σελίδα | page | 111

Μικρό Χωριό

ΦυσιλάνηΣ | FISILANIS

Γεύση | Taste

Γεύση | Taste

Μεγάλες Απολαύσεις | Great Pleasures

Μαμαδίστικες πίτες με φρέσκο χυμό ή καφέ.

Mummy made pies with coffee or fresh juice.

Ατμόσφαιρα Atmosphere Η χαλαρωτική θέα στο κτήμα.

A relaxing view to the plain.

Hot Point Το γεμάτο νοστιμιά πακέτο για το σπίτι.

The delicious take away packet.

Κι ενώ διασχίζεις τον περιφερειακό για τον κάμπο της Νάουσας, ένας μικρός γευστικός παράδεισος σε καλεί σε υποχρεωτική στάση. Είναι το Μικρό Χωριό. Ένα εργαστήρι έκπληξη που αξιοποιεί τα προϊόντα ένός πλούσιου βιολογικού κήπου για να φτιάξει χίλιες δυο νοστιμιές. Τυρόπιτα, πρασόπιτα, χορτόπιτα, κολοκυθόπιτα, σπανακόπιτα, που θα σας θυμίσει την παιδική σας ηλικία και που μπορείτε επι τόπου να γευτείτε με χυμό ή καφέ και θέα στον κάμπο. Μια αναπάντεχη γευστική όαση με φόντο τον απέραντο κήπο!

While on the Peripheral heading for the plain, a paradise invites you to a stop over- the “Mikro Chorio”.

A workshop which uses the products of a rich biological garden to make delicious snacks.

Cheese pies, leek pies, herb pies, pumpkin pies, spinach pies will revive memories of your childhood.

You can relish them along with coffee or juice and with a view to the plain.

An oasis of tastes with the vast garden in the background!

"Μικρό Χωριό" | Kambos Naoussa, tel 22840 52651 σελίδα | page | 112

Ψαράκι πλάι στο κύμα | Fish by the sea

Ψάρια και κρεατικά παρά θιν' αλός.

Fish and meat by the sea.

Ατμόσφαιρα Atmosphere Οικογενειακή οικειότητα με παραλιακό dress code.

Family intimacy and a beach dress code.

Hot Point Το μη "τουριστικό" εγκάρδιο καλωσόρισμα.

The not “tourist” cordial welcome.

Μια οικογενειακή υπόθεση που έχει γίνει θεσμός στο νησί και που δημιούργησε μια ισχυρή παράδοση για να την επισκεφτείς ξανά και ξανά. Εδώ θα γευτείς ελληνική κουζίνα δίπλα στη θάλασσα και θα απολαύσεις την απλότητα, τη νοστιμιά και την αυθεντικότητα ενός νησιωτικού γεύματος. Ψάρια, κρεατικά, ορεκτικά, μαγειρευτά, όλα με φροντίδα και αγάπη οικογενειακή, έρχονται στο πιάτο σας ολόφρεσκα ενώ μπροστά σας απλώνεται η πανέμορφη παραλία του Λογαρά. Το εστιατόριο Φυσιλάνη υποδέχεται τους πάντα πιστούς κι ευχαριστημένους επισκέπτες του από το 1964, κι εδώ και πάνω από 50 χρόνια αποτελεί γευστικό προορισμό στην Πάρο.

Fisilanis restaurant welcomes its faithful and always satisfied visitors since 1964.

For over 50 years it has been a gastronomic destination at Paros.

Here, you can enjoy the Greek cuisine and relish the simplicity, savour and authenticity of real island food.

Fish, meat, appetizers, cooked dishes, all fresh and prepared with care and love, come to your table, while you enjoy the view of the exquisite Logaras beach.

Fisilanis, restaurant | Logara beach, tel 22840 41530 - 41734

Γεύση | Taste Φρέσκια ζαχαροπλαστική, ελαφρές καλοκαιρινές γεύσεις, ευφάνταστες τούρτες.

Fresh pastry, light summer flavors, imaginative cakes.

ΤΣΕΡΚΙ | TSERKI

Γλυκό κι ανάλαφρο | Sweet and lightly Υψηλή ζαχαροπλαστική σε στυλ μοντέρνο και casual.

O Πέτρος Εμμανουήλ δημιουργεί στην Παροικιά "Το Τσέρκι" και αλλάζει τα ζαχαροπλαστικά ήθη του νησιού. Δοκιμάστε τάρτα framboise, banofee, μηλόπιτα με crumble, προφιτερόλ, αυθεντικό παγωτό από αγνό νησιώτικο γάλα, αλλά και τις μοναδικές ευφάνταστες τούρτες του, τα αλμυρά σνακς και τον εξαιρετικό καφέ του.

Ατμόσφαιρα Atmosphere Λιτός "καθαρός" χώρος με espresso stools για να πιείς τον καφέ σου.

Clean neat space with espresso stools for coffee.

Hot Point Τα sorbet φρούτων, τα cookies σοκολάτας με καρύδι και σταγόνες γάλακτος.

Fruit sorbet, chocolate cookies with nuts and milk drops.

Haute patisserie in modern and casual style. Petros Emmanouil has created "Tserki" in Parikia and has changed the pastry image of the island. Try framboise cake, banofee, crumble apple pie, profiteroles, genuine ice cream with pure milk from the island and his unique imaginative cakes, salty snacks and exquisite coffee.

Taste: Fresh pastry, light summer flavors, imaginative cakes.

Tserki, pastries-coffee-brunch | Peripheral road (main crossroads) Parikia, tel.: 22840 22821 σελίδα | page | 113

day and night

Cuore Rosso is an authentic Italian pizzeria with a wood-burning oven that offers more than 40 handmade pizzas containing special flours that make a truly unique dough.

Cuore Rosso offers a wide range of Salami and Cheeses which are part of the regional tradition of Emilia Romagna and Tuscany, accompanied by the classic fried Gnocco. The menu includes salads, Mozzarella from Campania, grilled cheese and homemade desserts, including the unforgettable Tiramisù.

The cellar offers a wide selection of Italian and Greek wines as well as craft beers strictly unfiltered and unpasteurized.

Cuore Rosso is composed of two dining rooms in a traditional Greek style and a cosy garden sheltered from the wind.

Cuore Rosso is located in the centre of Parikia near the Hellenic school of art and the Library.

Great drinks, tunes and service open from 10:00

Parikia, Paros, tel: 22840 28307

Το Cuore Rosso είναι μια αυθεντική ιταλική πιτσαρία με ξυλόφουρνο που προσφέρει περισσότερα από 40 είδη χειροποίητης πίτσας φτιαγμένης από ειδικά άλευρα που κάνουν μια μοναδική ζύμη. Το Cuore Rosso προσφέρει μια μεγάλη ποικιλία από σαλάμια και τυριά από την τοπική παράδοση της Εμίλια Ρομάνια και της Τοσκάνης, συνοδευμένα με τα κλασικά τηγανητά νιόκκι. Το μενού περιλαμβάνει σαλάτες, μοτσαρέλα από την Καμπάνια, ψημένο τυρί και σπιτικά επιδόρπια όπως το υπέροχο τιραμισού. Η κάβα διαθέτει μια μεγάλη επιλογή από ελληνικά και ιταλικά κρασιά και μπύρες αφιλτράριστες και μη παστεριωμένες. Το Cuore Rosso αποτελείται απο δύο χώρους σε ελληνικό παραδοσιακό στυλ και έναν όμορφο απάνεμο κήπο. Το Cuore Rosso βρίσκεται στο κέντρο της Παροικιάς κοντά στη Σχολή Καλών Τεχνών και τη Βιβλιοθήκη.

tel: 2284022920 mob: 6983078276

σελίδα | page | 114

Παραδοσιακό ψωμί με προζύμι, ψημένο στα ξύλα, πάντα φρέσκα γλυκά & τούρτες, τούρτες γάμου, μαγευτικό τσουρέκι, παραδοσιακά γλυκίσματα, γνήσιες σοκολάτες παραγωγής μας, απολαυστικό παγωτό... και αρωματικό καφέ για το δρόμο!

Τraditional bread with yeast baked on the firewood, freshly made cakes and wedding cakes, amazing ‘‘tsoureki’’, traditional desserts, home made genuine chocolates, delicious ice cream... and good coffee to go!

S

Υστέρνι, τηλ./fax.: 22840 52750, Νάουσα, τηλ.: 22840 55405, www.xilofournos.gr, www. partysugar. gr σελίδα | page | 115

σελίδα | page | 116