Foto: Håvard Myklebust
Utgåve 3 / Vinter 2016
EIT GRATISMAGASIN OM VERDAS VAKRASTE SKIOMRÅDE
STORE BREKKETIND
DEN MENNESKELEGE FAKTOREN
MØBELDRONNINGA
Ei taggete røvegløfse
Seks menneskelege feil i skredterreng
Torill Slettvoll trivst best på fjellet
STRANDA -ein liten stad i verdsklasse
7 skiheiser gondol 18 nedfarter 2 restaurantar varmestove barnepark / familieområde terrengpark skiskule skiutleige /skiservice guiding / toppturar overnatting / hotell
les meir strandafjellet.no
Strandafjellet Skisenter AS
layout raw reklame og foto photocredit simen berg/ michaela potterbaum/svein lunde/raw reklame og foto
strandafjellet
ski&bo rom/frokost/heiskort inkl.
basseng & sauna gratis for boande
nyt god mat
i v책re 3 restaurantar
paviljongen roalden 1042 moh
ta gondolen med og utan ski p책 beina
Olav Vartdal Viddal set fart ned frå Kvitegga mot Geirangerfjorden FOTO: HÅVARD MYKLEBUST
innhald
6
COVERBILETE Foto: Håvard Myklebust Køyrar: Christoffer Berg BAKSIDEBILETE Foto: Håvard Myklebust Tinderanglar: Per Ivar Lied PAPIR Omslag: Edixion Offset 250g m2 Innhald: Amber Graphic 120g m2 TRYKK 07 Gruppen AS
6
REDAKSJON OG BIDRAGSYTARAR
8
LEIAR
10
Å GLEDE SEG TIL VINTEREN
20
PUDDERJUNKIE
22
BLÅTINDEN
24
DEN MENNESKELEGE FAKTOREN
28
GRJOTET
35
STORE BREKKETIND
42
FAMILJEN
48
FALLTEKNIKK
50
SJEFEN
55
MØBELDRONNINGA
62
REIN MAT RETT FRÅ NATUREN
66
BYLGJÅ (IFRÅ TELEMARK)
70
FJELLFOTOGRAFEN
80
FJELLBJØRKA
82
FROST
88
GODE NYHENDE
92
INFORMASJON
96
INSTAGRAMGALLERIET
100
UTSTYR
102
NESTE UTGÅVE
102
SKJER I VINTER
innhald
7
Bernt Johan Nygård, PS-redaktør Martin André Kristoffersen, Per Ivar Lied og Christoffer Berg på veg opp mot Roaldshorn. FOTO: HÅVARD MYKLEBUST
redaksjon
MARTIN ANDRÉ
OLE KRISTIAN
DAVID
ANDRÉ
KRISTOFFERSEN
ÅRDAL
SVILAND
SKJEGGESTAD
REDAKTØR
TEKSTREDAKTØR
TEKSTBEHANDLAR
ART DIRECTOR
BIDRAGSYTARAR
8
Håvard Myklebust. Sunnmøres desidert beste skifotograf. Er i vinter aktuell med boka «Toppturar i Sunnmørsalpane». Utan Håvard sine bilete ville ikkje denne utgåva blitt så bra som den er.
Hamish Melville Motefotograf og Stranda-venn frå New Zealand. Blei flogen inn førre vinter for å ta bilete av Torill Slettvoll på toppen av Roaldshornet.
Alric Ljunghager Kunstnarisk svensk fotograf, buande i Bergen. Alric har teke bileta av the Bunch. Den svenske skifamlien som vitja Strandafjellet førre vinter.
ross Bodenmann Illustratør, kunstnar og fotograf. Bur på Vancouver Island i Canada. Ross er for tida stasjonert i Thailand der han jobbar som rekvisitør og art director på eit canadisk filmsett.
Michaela potterbaum Anerkjend amerikansk fotograf, buande i Ålesund, men fyk rundt omkring i verda på ulike fotooppdrag. Michaela har tatt bilete til saken om Nils-Henning Nesje.
Yngvil Åm Sognnes Illustratør og grafisk designar, buande i Bergen. Så ofte som rå er reiser ho til pudderholer for å køyre telemark kvar vinter, Stranda er sjølvklart ein av favorittstadene.
oscar Almgren Skredekspert, eigar og sjefsguide i Uteguiden. I denne utgåva av PS deler han av kunnskap og tankar kring den menneskelege faktoren i skredulykker.
rita Svorkås Strandar og dyktig fotografikar, driv reklamebyrået Raw reklame. Ho er ofte å sjå på fjellet, og til denne utgåva har vi fått bilete av dottera hennar Hennie.
Blådalsbjønnen Bjørn, busett i Blådalen. Ingen har nokon gong sett han, men han har sett mange ulike skitrendar i Blådalen opp gjennom åra. I denne utgåva deler bjønnen ei historie om telemarkskøyring.
Krister Kanck Illustratør og skribent og renessansemenneske frå Bodø, buande i Oslo. Grunna sin Leif Juster-aktige fysikk er han noko klumsete med ski på beina.
rikke Wennevold Triveleg dame som til dagleg jobbar som arkitekt. Som juniorlangrennsløpar var Rikke i Noregstoppen. No held ho formen ved like med lange skiturar, medan ho planlegg nye fine hus og bygningar.
lars jenssen Jobbar til dagleg som designar og digital utviklar hos Spoon i Oslo. Han har ikkje berre designa fleire av sakane i denne utgåva, han har også vore blid som ei lerke kvar gong André har trengt hjelp. Du finn han enten på kontoret eller minst 1500 moh med ski og klatresele. To meter med kjernekar!
Eldrid Sognnes Kristoffersen Smilande sogning som til dagleg jobbar på Stranda Blomster. Når ho ikkje lagar vakre ting på Blomster’n, drikk ho god kaffi og køyrar pudder på Strandafjellet.
Takk til: Per Ivar Lied, Ellen Beate Wollen, Hedda Breien, Sven Ove Langlo, Martin Vidar Vollen, Stian Græsdal, Andreas Nilsen
KAN DU TENKJE DEG Å BIDRA MED TEKST, ILLUSTRASJONAR ELLER BILETE TIL PS? SEND OSS EIN EPOST TIL POST@PASTRANDA.NO VI SER FRAM TIL Å HØYRE FRÅ DEG!
Legg Strandaskinke på bakepapir på et stekebrett, dekk over med nytt papir og legg gjerne på to spiseskjeer for å holde bakepapiret på plass. Stek i ovnen på 200 ° C i ca. 10 minutter til de er knasende sprø. Melon og Strandaskinke passer veldig godt sammen, men her står du fritt til å bruke de grønnsakene du liker best. Kutt de opp i strimler så de er passe å dippe! Bland kesam, finhakket hvitløk og pepperrot i en liten bolle. Smak til med lime og pepper. Server alt på et stort fat som snacks. Flere oppskrifter finner du på stranda.no og facebook.com/stranda
Leiar REDAKTØR MARTIN ANDRÉ KRISTOFFERSEN
10
Eit av dei beste minna mine frå fjorårsesongen var ein ettermiddag eg stod og såg nedover Blådalen og undra: Kva i all verda var det som skjedde? Ikkje det at det er feil å stå øvst i Blådalen og sjå dalen ligge pudderkvit medan solstrålane dansar ein sein ettermiddagsvals mellom dei taggete toppane i Sunnmørsalpane. Skuggane som kraup oppover fjellsida medan to skikøyrarar la fine linjer nedover dalen. Klokka på Iphonen viste kvart over fire … Og det var akkurat det, at klokka viste kvart over fire som fekk meg til å undre: Kva i all verda var det som skjedde? På eit eller anna eventyrleg vis må eg ha mista fullstendig kontroll over tida. Samstundes som eg naut synet av dei to vennene mine som signerte Blådalen, kjende eg heile kroppen glede seg over den herlege skikøyringa som venta på meg. Eg gjorde ein kjapp analyse av dagen for å trekke lærdom av kva som forårsaka at eg no stod øvst i Blådalen – då eg eigentleg skulle vore ein heilt annan plass. Eg hugsar at eg glei over brua til parkeringsplassen klokka tolv som planlagt. Det var jo då eg skulle avslutte dagens skikøyring. Eg hadde måka snøen av bilen, opna døra til bagasjerommet, børsta snøen av skia og lagt dei inn i bilen; eg var glad og nøgd. Det hadde vore ein fin start på onsdagen. Tretti herlege centimeter med laussnø og kontinuerlig påfyll frå morgonen av. Om eg skulle klage på noko, så var jo ikkje sikta den beste medan det snødde, men då er jo bjørkeskogen fin å spele på lag med. Men eg skal jo ikkje klage, tenkte eg medan eg var i ferd med å legge stavane inn i bilen. Og det var nok då det gjekk feil, eller blei rett, alt ettersom korleis ein ser på det. Då eg hadde lagt stavane i bilen såg eg opp, opp mot himmelen, og der såg eg lyset. Det såg ut til at det var i ferd med å sprekke opp. Ein tur til kan vel ikkje skade? Eigentleg har eg disiplin og kan utøve sjølvkontroll når det trengs, så det hadde nok berre blitt ein tur til om eg hadde stått aleine. Men når eg plutseleg treff kompisar som har fri i frå jobb på ein midtvekedag, då kan det lett skli litt ut. På verdsspråket
engelsk heitar det så eplekjekt «No friends on a powder day». Men medan eg står og ser kompisane mine leggje sine siste signaturar i Blådalen den ettermiddagen, då veit eg ikkje om eg framleis kan seie meg einig i «No friends on a powder day». Eg tenkjer det er fint å ha nokon å skulde på for at eg no må jobbe til seint på kvelden. Ein vinter på Strandafjellet gjev mange minner, ikkje berre skikøyring, men også opplevingar med folk, med venner, gamle som nye. Det er lett å få nye venner på Strandafjellet. Og det er nettopp det eg likar aller best med skikøyring, fellesskapet og gleda eg deler med andre køyrarar. Det er derfor vi i dette nummeret har satt av plass til intervju med nokon av dei som brukar mykje tid på Fjellet. Ulike personar som har hatt og framleis har Strandafjellet som ein viktig del av livet sitt. Dei deler nokre av sine opplevingar og tankar kring Fjellet med oss. Kva er vel PS utan Blådalsbjønnen sine betraktningar om Stranda og skikøyring. I denne utgåva deler Bjønnen historia om oppblomstringa av telemarkskøyring og møta med nye skitrendar. Ein kan vel ikkje kalle seg ein skikkeleg skikøyrar før ein kan legge telemarksvingar? Uansett om ein køyrar i Blådalen, i parken, eller ned frå Store Brekketind, kjem ein før eller seinare til å falle … Noko av det første vår eminente tekstredaktør Ole Kristian Årdal lærte om skikøyring var fallteknikk. I denne utgåva av PS skriv han om nettopp fallteknikk – les og lær. For oss i redaksjonen og våre bidragsytarar har det vore fole kjekt å jobbe fram denne utgåva, ikkje like kjekt som å stå på ski, men framleis veldig kjekt. Vi er stolte av Stranda og Strandafjellet, og takksame for at annonsørane våre har gjort det mogleg for oss å publisere nok ei utgåve om verdas vakraste skiområde. No gler vi oss verkeleg til ein ny vinter med mange nye og gode skiopplevingar saman med venner på Strandafjellet, og fleire dagar der ein ser på klokka og undrar, kva var det som skjedde? Hugs fjellvettregel nr 8: Det er ingen skam å snu.
Leiar
11
Kristian David Smogeli og Henning Andresen tel linjene dei har lagt i Bl책dalen, medan dei gjer seg klare for dagens siste tur.
Å glede seg til vinteren Tida flyg fort og om hausten hastar forbi, kjem vinteren enda raskare. Ikkje det at vi har noko imot hausten, men vi likar nok vinteren enda betre. Vi gler oss til snøen fell fjørlett frå himmelen og dekker fjell, tre, hus og bilar, snøen som forvandlar harde steinar og gretne gamle trestubbar til eit leikeland på Strandafjellet.
12
I fjor fekk vi ein eventyrleg start på vintersesongen. Snøen lava ned i store mengder frå tidleg desember. Dei ivrigaste av dei lokale pudderfantastane fekk ein dose pudderdagar tilsvarande ein god vinter på Austlandet allereie i midten av desember. Roalden opna historisk tidleg og vi
kunne høyre gledesrop runge frå både Blådalen og Alperitt-traséen. Vi gler oss nok ein gong til å spenne på oss skia, kjenne dei første face shots’a som vaskar oss når vi landar på favorittputene våre, legge nye linjer mellom fjellbjørkene ned mot Hevsdalen, for så å ta ei intervalløkt med dobbeldans og hoppande padling i langrennsporet på veg tilbake til heisen berre for å ta heisen opp igjen og gjere det same éin gong til, heile dagen … Vi har tatt ein prat med tre andre som gler seg, for å høyre litt om deira forhold til skikøyring og Fjellet vi alle er så glade i.
HENNIE SVORKÅS 6 sesongar på Strandafjellet Hennie er ei aktiv jente som speler både fotball og handball, og i tillegg er ho veldig glad i skiøyring. Ho fekk sine fyrste ski då ho var fire år gamal og har allereie seks sesongar bak seg på Strandafjellet. Kor ofte står du på ski? – Eg står sånn ca. kvar helg i løpet av vinteren, og ofte når det er kveldskøyring. Kva er det beste med å stå på ski? – Eg likar å køyre i pudder, då er det ikkje låkt å ramle, og så er det så stille når eg køyrer. Men det er også kjekt å renne på ski med venner og mamma. Kvar likar du å stå på ski på Strandafjellet? – Eg likar aller best å renne ved stolheisen på Furset, og litt i parken, eller nesten heile tida i
parken. Eg hoppar ikkje så mykje enda. Men ein gong køyrde eg på eit hopp utan å vite at eg gjorde det. Har du eit tips til kvar barn kan starte å stå på ski på Strandafjellet? – Det er fint å starte med å stå i skuletrekket, og no går trekket heilt opp på Furset. Men ein kan også klive av lengre ned om ein ikkje vil køyre frå toppen. Trur du at du framleis vil stå på ski når du er vaksen? – Ja. Gler du deg til det blir vinter? – Ja, eg gler meg til å stå på ski igjen. Så raskt det blir nok snø til at trekket opnar, vil eg opp å stå på ski.
Å glede seg til vinteren
13
FOTO: RITA SVORKÅS
14
Sebastian på veg gjennom vinterlufta i Strandaparken.
SEBASTIAN NESS 20 sesongar på Strandafjellet Jibbaren Sebastian er mest sannsynleg ein av dei gladaste og mest energirike personane du kan treffe på Strandafjellet. Du ser han ofte roterande opp ned i ei luftferd frå eit av hoppa i parken. Sidan han som seksåring blei tatt med opp på Fjellet av far sin, har han stått ski. I tillegg til å leike i parken, har han også jobba som skiinstruktør i fleire sesongar, og garantert smitta mange unge skikøyrarar med skigleda si. Kor lenge har du køyrt park? – Eg har vel eigentleg køyrt park sidan eg var ein liten unge. Men eg begynte å køyre park på riktig då eg var atten år gamal. Eg begynte å henge med Herman Lersveen og Jonas, og dei køyrde alltid i parken. Eg starta med å lære enkle triks. Først 180, så 360, enkle grabs og backflipp. Så starta eg å sjå skifilmar, studere kva triks utøvarane
gjorde, og forsøke å lære meg dei triksa. Har du eit tips til dei som vil starte å køyre park? – Eg anbefaler nybegynnarar å finne seg ein trampoline, eit basseng, eller ein turnhall, og øve seg på triksa der. I sjølve parken anbefaler eg å starte med å hoppe på småkuler, slik at ein blir van med å hoppe. Når ein har blitt van med det, kan ein starte å trene på 180 (halv rotasjon), vidare på 360 og flips. Finn nokon å køyre med som er betre en deg, nokon du kan lære av. Hugs, ikkje dra på for hardt i starten, ta det roleg. Kva likar du best med Strandafjellet? – Eg likar at det er så sosialt å stå på ski her, alle vennene mine drar hit. Og så er det kreativt, ingen sesongar er like. Ein vinter kan det vere mykje snø, ein annan vinter litt mindre snø, då
FOTO: MARTIN ANDRÉ KRISTOFFERSEN
Å glede seg til vinteren
– Mitt beste skiminne er ein gong far min og eg køyrde ned Furset saman. Far min rann framlengs, og eg rann baklengs, i fine åttetalssvingar ilag – eit godt minne.
må eg vere kreativ for å nytte fjellet. Jibbing er å vere kreativ, leiken og sjå kva eg kan finne på med ulike element i parken og i terrenget. Kva er ditt beste skiminne frå Strandafjellet? – Mitt beste skiminne er ein gong far min og eg køyrde ned Furset saman. Far min rann framlengs, og eg rann baklengs, i fine åttetalssvingar ilag – eit godt minne. Kva er din favorittplass å køyre på Strandafjellet? – Min favorittplass er parken, med start frå toppen av Furset og leike i det eg finn på veg ned til parken. Har du eit løypetips til dei som besøker Strandafjellet for første gong? – Start med å køyre Fursetsida, opp på Egga og
prøv dei ulike løypene der. Chill litt med noko godt på Furstepaviljongen før du står ned til Hevsdalen, over brua til Roaldsheisa og testar ut frikøyringa på Roalden. Kva gler du deg mest til med vinteren? – Eg gler meg til å starte der eg avslutta i fjor og fortsette utviklinga i parken samen med kompisar. Og så håper eg på mykje snø, slik at dei kan bygge store hopp i parken.
15
CHRISTOFFER BERG 29 sesongar på Strandafjellet
16
Christoffer har ei unik evne til dukke opp på Strandafjellet på dei beste pudderdagane. Du ser han ofte flygande ut frå ei klippe og lande fjellstøtt i meterdjupe pudderlandingar. Han vaks opp med å køyre ski ned eit av Noregs beste frikøyringruns frå toppen av Roalden og heim til Langlo. Med bakgrunn som alpinist, kjennskap til Strandafjellet som få andre, og eit personleg forhold til skia sine der han kjem i hug kvar dei ulike hakka i skia kjem frå, er det ikkje rart at Christoffer drar på hardare enn dei fleste. Kor lenge har du stått på ski? – Eg har stått på ski så lenge eg kan hugse. Faderen lærte meg å stå på ski så fort han kunne, så han slapp å bære meg i bæremeis til hytta. Eg er oppvaksen med å herje rundt i snøen med brudern på slep. Fadern bygde hopp og hengte opp kraftige arbeidslys i trea når det blei mørkt. Då fekk vi rase fra oss ute til vi blei lei, eller måtte dragast inn for å ta tannpussen. Har du nokon spesielle skiminner frå oppveksten? – Eg hugsar godt tida eg var med i Alpingruppa. Alle kveldane vi fraus på fingrar og tær og køyrde portar på Fjellet. Og ikkje berre skikøyringa med Alpingruppa, men eigentleg heile greia. Det gode samhaldet med trenarane, foreldra som var med på treningar, sommar- og haustsamlingar, renn og den gode stemninga. Og ikkje minst den varme safta og kinderegga vi fekk i varmestova etter Strandacup-renn. Den safta og kinderegga pratar vi om den dag i dag når vi sit i varmestova. Når starta du med frikøyring? – Frikøyringa kom då vi starta på ungdomskulen og foreldra våre gav oss frie taumar til å utforske fjellet. Men vi var aktive alpinistar og redde for å få øydelagt skia våre. I det gamle trekkhuset fekk vi leite etter gamle ski som vi kunne bruke som «steinski». Der fann vi mykje gull. Jo eldre vi blei, desto meir var vi innom skiutleiga og masa på Arve’n om å få låne ski. Den første frikøyringsskia mi var eit par Morotta med supertelemarkbindingar og ankelhøge biksemsko. Etter det har det berre balla på seg. Eg har sikkert pløya gjennom minst tretti par ski opp gjennom åra. Mange
av dei står framleis i garasjen. Eg har sprengt kjernen på nokre ski, reve ut bindingar, og knekt to par sko. Men aldri knekt ei ski. Har du nokon spesielle frikøyringsopplevingar frå Strandafjellet? – Den legendariske påska i 2012. Då det kom 235 cm pudder på tre og ein halv dag. Det var skikkeleg snorkelføre, Kuro-skia var ikkje brei nok då. Det var kontinuerlig køyring heile tida. Sure lår, men blide fjes og god stemning. Eg hugsar veldig godt då dei bygde stolheisa på Furset. Vi fekk over ein meter med snø medan dei bygde trekket i oktober. Den 13/10-09 stakk eg og ein kompis opp på Egga, og køyrde ned til Varmestova utan å ta nedi stein ein einaste gong. All denne snøen var jo ei plage for dei som jobba med heisen, men fint for oss. Kva likar du best med Strandafjellet? – Eg likar best at vi har så store område til å boltre oss og køyre lange runs på. Det er opp til deg sjølv kor langt du vil køyre. Eg merkar at det var mykje meir flyt i køyringa før. No i desse hasjtagg-tider blir det oftare stopp i gruppa for å ta enda eit bilete. Difor syns eg det er kjekt å køyre med bror min når han kjem heim. Han bur ikkje her lenger så han må skunde seg og få mest mogleg snø under skia før han reiser tilbake til Trondheim. Eg kjenner jo syra i låra, men kjensla av å køyre lange runs er fantastisk. Har du eit favorittrun? – Fønnaheiane i lav januarsol er god stemning, og Torsnikkdalen om snøforhalda er stabile. Korleis opplever du som lokal frikøyrar at fleire og fleire frikøyrarar kjem hit til Stranda? – Vi har så store område her at det ikkje er eit problem. Eg har enda ikkje vore i Hevsdalen utan å køyre uspora snø. Eg kjenner fjellet og finn mine plassar. For min del er det ikkje noko problem. Eg oppfattar det heller meir som om det faktisk er utombygdingar som trur dei eig heile fjellet og blir småsure.
FOTO: HÅVARD MYKLEBUST
Å glede seg til vinteren
17
Christoffer på tur gjennom eventyrskogen i Hevsdalen ein heilt vanleg midtvekedag.
Har du eit frikøyringtips til dei som besøker Strandafjellet for første gong? – Følg markerte løyper, følg rygg og ver trygg. Hehe … Nei da, eg har ofte møtt på folk som har enda opp i en sidedal og trur dei er i Hevsdalen fordi dei har fylgt nokre skispor dei fann. Mitt tips er å ikkje følgje spor berre fordi det går spor der. Skaff deg ei viss geografisk oversikt over området først, og les dagens vêr- og skredvarsel. Elles står det meste i guidane til Fri Flyt. Utover det vil eg ikkje røpe noko meir.
Kva gler du deg mest til med vinteren? – Det må bli den første botnlause dagen, når eg kan køyre der eg vil utan å vere borti steinar eller røter. Når eg kan køyre heim utan å ta nedi, då er sesongen fullverdig i gang. Elles gler eg meg til kompisdagane. Skidagar med kompisar som gjerne blir avslutta med hytteslarv. Diverre er det ikkje like mange av dei som før. Enkelte har jo klart å bli småbarnsforeldre. Så vi har ikkje like mykje fritid ilag som før. Men det er stas når vi endeleg får samla gjengen på hytta etter ein god skidag.
Første gong på Strandafjellet? Her har du eit hjelpemiddel for å velje rett stad å køyre. God tur!
FRIKØYRING
Skogskøyring
Høgfjellscruising
Taxiretur, eller tilbake til heisa?
Egga
18
Taxi
Fursetskogen
Heisa
Colahaugen
Ja takk begge deler
Fjellutsikt eller fjordutsikt?
Fjelltrekket
Skøyte/staketrening eller spasertur langs vegen?
Fjord
Taxiretur, eller tilbake til heisa?
Fjell
Taxi Skøyte/ staketrening
Blådalen, Langlosætra, Eneren
Heisa
Spasertur
Toern
Småvarane Alperitt-traseen, Baksida
LØYPE
Nybyrjar
Erfaren
Sjølvutnemd ekspert
Fursetsida eller Roaldsida
Fursetsida eller Roaldsida
Fursetsida
19 Fursetsida eller Roaldsida
Roaldsida
Fursetsida Barneområdet, Grøneløypa, Sløgstadløypa, Kuffertløypa
Fursetsida
Roaldsida
Roaldsida Spesialisten
Turisten, Roaldsvegen Raudeløypa, Alpinisten, Kuffertløypa, Skitreffen, Skareløypa
Stien, Fallet, Meraftaløypa
World Cup Løypa
SPAR Svingen
Nå er det enda enklere å handle gode tilbud! Du ringer – vi bringer Hilsen oss på SPAR Svingen Ring oss på telefon 70 26 02 51, og les opp din handleliste, eller send den på epost til spar.svingen@spar.no. Du finner våre gode ukestilbud i vår kundeavis og på spar.no
Du finner oss her
Kom innom for en hyggelig handel.
t lle
e afj
nd
tra S l Ti
SPAR Svingen • Åpningstider: 8-21 (9-20) Adresse: Ringstadvegen 67, 6200 Stranda
Vår unike eigarmodell gjer at vi utbetaler utbytte til våre forsikringskundar. I år fekk våre kundar 12,9% kundeutbytte av innbetalt forsikringspremie. Ønsker du også kundeutbytte fra Gjensidige? Ring oss på tlf 03100, eller besøk oss i Storgata 8, på Stranda.
Illustr.: Rikke Wennevold/ART
pudderjunkie Vi i PS har ein avhengnad som vi ikkje riktig får stogga. Om du går rundt med ein liten mistanke om at også du er pudderavhengig, kan du ta denne litle testen vi har laga for å hjelpe deg med å diagnostisere deg sjølv. Vi oppmodar kvar og ein til å vere heilt ærleg med seg sjølv. Lykke til!
22
FØRSTE SCENARIO: Du skal rekke eit fly frå Vigra kl 16.00 for å dra i di kjære bestemors 75-årsdag. I løpet av natta har det dumpa 40 cm champagnepudder. Sidan bussen til Vigra ikkje går frå ferjekaia før kl 12.00, har du bestemt deg for å klemme inn ein og ein halv time med pudderkøyring innan du må heim for å ta ein dusj før du tek bussen til Vigra. Eventuelt ein time og førtifem minuttar om du ikkje tek ein dusj. Strandafjellet opnar kl 10.00, men allereie kl er 09.45 ventar du på at heisen skal opne medan du slår av ein prat med Walther. Du kliv av Furset-trekket og peikar skia mot Cola-haugen kor det ligg metertjukke pudderputer og berre ventar på at nettopp du skal hoppe på dei. Du treff den fyrste puta – verda blir heilt kvit i eit sekund – før du kjem sprettande opp i lufta og trekk inn kald desemberluft. Du treff neste pute, verda blir kvit i eit nytt sekund, men det er då det utenkjelege skjer i paradis. Heilt utan forvarsel, i ein kontrollert høgreseving, bestemmer venstreskia seg, sta som ho er, for å fortsette til venstre og ut i den vakre kvite verda. Det er berre ein ting å gjere: fram med skredspaden og begynne å grave etter skia. Etter å ha grave eit krater større enn traktoren Stian bruker til å rydde parkeringa på Fjellet for snø, innser du at klokka tikkar mot halv tolv. Du må ta eit val. Skal du fortsette å leite etter skia, eller skal du avslutte leiteaksjonen for å nå bursdagen til di kjære bestemor. Kva gjer du?
1.
Som den familiekjære skikøyraren du er, avsluttar du leiteaksjonen, står ned fjellet på ei ski, rekk ikkje dusjen og tek bussen til Vigra.
2.
Du undersøker om du har mobildekning i krateret ditt, og ringer SAS for å endre flybilletten, slik at du kan fortsette leiteaksjonen utover dagen.
3.
Du droppar 75-årsdagen til bestemora di og fortset leitinga etter skia. Det er jo berre fem år til ho blir åtti, og innan den tid vil dette vere ei god historie å fortelje i familiesamankomstar – på sommaren vel og merke. ANDRE SCENARIO: For testen si skuld lèt vi som at du valde alternativ ein på spørsmål ein. Sjølv om både vi og du veit at alternativ to og tre er meir realistiske. Medan du var i bursdagsselskapet på Austlandet, har det fortsett å dumpe på Stranda. Gode kompisar har via Facebook og Instagram gjort sitt aller beste for at du skal vere informert om dei eventyrlege snøforholda. Kva gjer du når du kjem attende til Stranda?
1.
Du fortsett leiteaksjonen etter skia. Men klok av skade, veit du at gravearbeidet vil ta uhorveleg lang tid aleine. Difor har du engasjert tenåringane i nabolaget til gravemannskap, mot lovnad om dusør til den som finn skia. Med mindre du finn skia først – du er jo trass alt Sunnmøring.
2.
Etter å ha gitt ungdomane instruksjonar og satt dei i sving, fyk du direkte til skiutleiga og leiger dei feitaste pudderskia som er å oppdrive på Sunnmøre. No som du har organisert leiting etter skia, kan jo du sjølv gjere unna viktigare arbeid enn å grave, som å spore opp Blådalen til dømes.
3.
Du tek fram skrujarnet og strammar til DIN-innstillinga på dei nye skia du bestilte medan du sat i bussen på veg til Vigra. Etter å ha stilt DIN i ”eg brekk heller foten enn å miste skia igjen-innstillinga” dreg du glad og lykkeleg opp på Roalden for å ta igjen den tapte skikøyringa frå helga på Austlandet. Den tapte skia planlegg du å finne til våren, eller hausten. TREDJE SCENARIO: Sidan det er meldt austavêr, har du invitert med deg ei du er litt interessert i ut på ein skidate. Men av ein eller anna grunn har yr.no bomma grovt med verprognosen. Då de kjem opp på Fjellet ligg det tretti cm laussnø og ventar på å bli spora opp. I løpet av dei første ti høgdemetrane ned frå toppstasjonen på Roalden viser det seg at daten din har skrytt på seg skiferdigheitar. Kva gjer du?
1. 2.
Omtenksamt trer du inn i rolla som skiinstruktør og gjer ditt yttarste for å hjelpe daten med å lære å køyre pow.
Som den gentlemanen du er, tek du opp mobilen og bookar ein hastetime hos skiskulen. Du sender daten ned igjen med gondolen, og lovar å kome innom barnebakken etter kvart run på Fursetsida, noko daten går med på utan å vite at du først kjem til å køyre på Fursetsida etter at du har tapetsert Blådalen med pudderlinjer.
3.
Då daten seier: «du treng ikkje vente på meg, berre køyr du.», tek du det bokstaveleg – ein skal jo tross alt ikkje lyge. Jublande glad peiker du skia ned mot fjorden og nyt kvar ein sving ned til Langlo. Daten ser du aldri noko meir til.
pudderjunkie
FJERDE SCENARIO: Neste års sommarferie er under planlegging. Din kjære vil til varmare strøk for å nyte sol, sommar, og kultur. Du er mest gira på sommarskikøyring, dessutan mistenkjer du at kultur betyr shopping. Du har allereie budsjettert inn tre nye skipar, to nye skredsekkar, ein lett toppturhjelm, nye karbonstavar for toppturane, ny Gopro, og den nye Lilly-drona som kan følgje etter deg når du drar på nedover fjellsida. Slik kan du endeleg få publisert din eigen skifilm, sidan ingen sponsorar eller Field productions enda har fatta kor utruleg bra du køyrer på ski. Med alt dette i budsjettposten for skirelaterte investeringar, er det rett og slett ikkje nok pengar til rådigheit for kulturopplevingar, mrk. shopping i varmare strøk. Kva gjer du?
1.
Du let vinter vere vinter, sommar vere sommar, endrar kraftig på budsjettposten for skirelaterte investeringar, og dreg sørover for å nyte sol, sommar og kultur, mrk. shopping.
2.
Til din kjæres store overrasking foreslår du ein roadtrip ned til Sør-Europa, og legg reiseruta innom Austerrike og Sveits under påskotet å nyte mellom-europeisk mat, sveitsisk sjokolade og ost. Som den gode skodespelaren du er, verkar du overraska då de oppdagar at det faktisk finnast fantastisk bra sommarskikøyring på stadar som Saas-Fee, Zermatt og Hintertux. Sidan du alltid har skia liggande klare i takboksen på bilen i tilfelle overraskande pudderdump, ja, då kan ein jo like godt ta seg nokre dagar med vel fortent sommarskikøyring.
3.
Til din kjæres enda større overrasking foreslår du at ho kan dra på jentetur til varmare strøk, medan du planlegg å låne campingvogna til svigers og busette deg på Folven for sommaren. FEMTE SCENARIO: Det har gått eitt år sidan du mista skia på Colahugen og jula er i emning. Det er på tide å kjøpe inn julegåve til din kjære. Du hugsar godt dei ulike smykka ho har hinta om i løpet av sommaren og hausten. Men du har også utvikla den unike evna til å vite kva slag skiutstyr ho treng før ho veit det sjølv. Og no er du fullstendig klar over at ho treng dei nye og lettaste randoneeskoa til Dynafit, som er 85 gram lettare enn dei ho fekk til jul i fjor. Kva julegåve gir du?
1. 2.
Kjøper eit av smykka ho har hinta om, jula er jo tida for romantiske gåver.
I tillegg til det eine smykket kjøper du også andre ting som det har blitt hinta om. Jula er ei fin moglegheit til å investere i gåver som gir avkastning på ”eg kan ta fri frå helgevasken for å shredde pow-kontoen”. Nettopp fordi jula er tida for romantiske gåver, og di oppfatting er jo at det ikkje finst noko meir romantisk enn å stå og nyte utsikta frå ein Sunnmørstopp saman, ja, då blir det nye toppturstøvlar. Dessutan har du jo høyrt at det er viktig for damer å ha eit rikt utval av ulike sko å velje mellom. Derfor konkluderer du at nye toppturstøvlar må jo vere midt i blinken. I år som i fjor…
3.
POENGSKALA: 5-8 poeng: Du har ingen teikn på å vere avhengig av pudder, eller å vere i faresona for å utvikle ein pudderavhengnad. Det verkar som at du klarar å utøve sjølvkontroll og ta ansvarsfulle val kor du prioriterer å ikkje la pudderkøyring kome i vegen for det som er viktig i livet, nemleg familie og venner. 9-12 poeng: Du er i faresona for å utvikle pudderavhengnad. På dette stadiet er det viktig at du involverer dei du har rundt deg for å hjelpe deg å stogga utviklinga før pudderet tek overhand. Om den tek overhand kan det få store konsekvensar for relasjonar til nær familie, vener, og arbeidsgjevar. 13-15 poeng: Du er ein av oss. Vårt råd til deg er å ikkje forsøke å skjule det, det vil berre gjere vondt verre. Ver open med dine nære og kjære om avhengnaden til pudder, og gjer det einaste som hjelper: Kjøp det nye skiutstyret, den nye Go Pro´n og den nye Lilly-drona, og ikkje minst vinterens sesongkort på Strandafjellet. Om du då framleis har pengar igjen, og feriedagar tilgjenglig (om du verkeleg er avhengig av pudder og ski er det ikkje så viktig om du har feriedagar igjen, jobbar kjem og går, men ein god skidag har du for alltid i minne) då anbefalar vi ein tur til Saas-Fee for å trene opp skimuskulaturen slik at du er klar når pudderdumpet kjem på Strandafjellet. Om du treng selskap for å minke bensin-, overnatting- og matkostnader, send oss ein mail. Vi blir gjerne med!
PUDDERAVHENGNAD ER EI REELL OG ALVORLEG SJUKDOM, DET SKAL IKKJE TULLAST MED. OM DU ELLER EIN AV DINE NÆRMASTE LIR AV PUDDERAVHENGNAD KAN DU RINGE BLÅDALSBJØNNEN FOR HJELP OG OPPFØLGJING.
23
blåtinden
24
Toppturen til Blåtinden er ei nydeleg turoppleving. På veg opp, spesielt frå Liahornet og opp til toppen, vil du få ei unik utsikt over Stranda og toppar som Slogen, Brekketind, og resten av tinderekkja. Sørover ser du rett på Grjotet, ned til Verpesdalen og over til Skorene. Dette er ein fin tur for å ta i solnedgang, men hugs at i takt med minskande temperatur aukar sjansane for å få skareføre. Startpunkt er Lunneplassen på Lied. Herifrå går det ein traktorveg opp til Liasætra. Rett før du kjem til Øvstestølen på Liasætra, skal du gå rett opp mot Storskardnakken. Hald så fram mot Dubenakken og hald høgda på ryggen heile vegen opp til Liahornet. Frå Liahornet renn du austover ned i skaret mellom Liahornet og Blåtinden. Frå skaret held du rett fram mot Blåtinden. Etter ca. 70 høgdemeter tek du ein liten travers mot høgre før du tek fatt på oppstiginga langsmed ryggen og resten av vegen til toppen. Ferda ned går same ruta langsmed ryggen. Eit anna alternativ er å renne ned i «bollen» bollen mellom Blåtinden og topp 1338 – vi gjer merksam på at hellinga her overskrid 30 grader. Om du vel å
køyre «bollen», rådar vi å halde mot Liahornet før du hamnar for langt ned mot Storbotngrova. Skulle du hamne for langt ned, må du anten ta fellene på skia og gå oppover til Liahornet, eller fortsette ned til Overåsætra. Vi anbefalar ikkje turen frå Storbotngrova til Overåsætra da det er relativt tett skog i tidvis bratt terreng, og opptil to kryssingar av elv (avhengig av kor langt ned i terrenget ein har hamna). Estimert tidsbruk frå Lied opp til Blåtinden er 3-4 timar. Faremoment: Det heng ofte ein stor skavl mellom Blåtinden og topp 1338. Vis aktsemd ved ikkje å gå ut på denne skavlen.
STORSKARDNAKKEN
ØVSTESTØLEN PÅ LIASÆTRA DUBBENAKKEN LIAHORNET
START – LIED
OVERÅSÆTRA
blåtinden
Ingvild Birgitte Ellingsrud og Trond Elling Refsnæs nyt utsikta over Sunnmørsalpane, kveldssola og herleg skareføre på Blåtinden.
SKAVEL
25
BLÅTINDEN
TOPP
BOLLEN
ALTERNATIV RUTE STORBOTNGROVA
Den menneskelege faktoren TEKST: OSCAR ALMGREN / FOTO: HÅVARD MYKLEBUST
Dei siste ti åra har 61 menneske omkome i dei norske fjella, og vi er alle einige om at det er altfor mange.
26
Ulykka i Øksendalen for to år sidan, er den største sidan Vassdalulykka i 1986. Ein del snakkar om at det er større risiko for å døy i trafikken enn på fjellet. Sjølv kjenner eg berre ein person som har mista livet i trafikken, men kjenner minst ein som har omkome årleg i fjellet dei siste seks åra – som alltid med statistikk stemmer den ikkje for alle. Det viktigaste (einaste?) vi som står igjen kan gjere, er å ta lærdom av andre sine mistak og sjå til at vi ikkje gjer same feil. Vi må studere ulykkene og forsøke å skjønne kva som gjekk gale. Nedanfor har eg henta litt fakta frå nokre av ulykkene som Kjetil Brattlien, NGI, har skildra. Alle ulykkesrapportane finst å lese på: www.ngi.no/no/snoskred/ulykker/ Skredulykke Øksendalen, måndag 15.04.2014 Omkomne: Fire menn, 27, 28, 36 og 37 år. Snø- og vêrforhold: Mykje nedbør og vind dagen før ulykka og ulykkesdagen. Gruppa vurderte at skredfaren var 3-betydeleg. Anna info: Svært erfarne og godt kjende i området. Alle hadde skredsøkar, spade og søkestong, tre av mennene hadde skredsekkar. Fleire i gruppa hadde vore i området fleire dagar før ulykka. Skredulykke Jønndalen, Uvdal, laurdag 22.02.2014 Omkomne: Ein mann, 29 år. Snø- og vêrforhold: Lettskya vêr med vind og nokre få minusgrader då ulykka skjedde. Temperaturstiging frå -18 siste to døgn. Anna info: Dei hadde køyrt ned same terrenget året før på omtrent same tid. Dei hadde ikkje spade, skredsøkar eller søkestong. Skredulykke Kroken, Tromsø, søndag 24.03.2013 Omkomne: Ein mann, 38 år. Snø- og vêrforhold: Det var snøvêr og nokre kuldegrader då ulykka skjedde. Skredvarselet på varsom.no melde skredfare 3-betydeleg på ulykkesdagen. Anna info: Mennene var lokalkjende og hadde køyrt i same område mange gongar tidlegare. Dei brukte randoneeski og hadde skredsøkar, spade, søkestong, samt hjelm. Dei hadde også gått på skredkurs. vi har all nødvendig informasjon! Kva går gale? Om vi studerer dei dødsulykkene vi har hatt her i Noreg dei siste åra, kan vi sjå eit tydeleg mønster. Som oftast er det faregrad
3-betydeleg, mykje nysnø dei siste 24 timane og kraftig vind. Alle teikn på betydeleg skredfare er tilstades. I fleire av tilfella er det også slik at ofra har hatt kunnskap til å vurdere at skredfaren ligg på 3–betydeleg. Likevel skjer ulykkene gong på gong. Vi lurar oss sjølv! Sjølvsagt er det interessant å diskutere svake lag, snøprofilar etc. for å vurdere skredfaren. I eksempla ovanfor treng vi ikkje gjere det – vi har all den informasjonen vi treng om skredfaren. Om vi køyrer til jobben og ser bilar som ligg i grøfta, veit vi at det er glatt utan å teste bremsene, ikkje sant? Det heile handlar om kva for avgjerder vi tar og menneskets natur. Dessverre er det slik at vi ofte brukar same måte å bestemme oss på når vi er ute i skredterreng som vi gjer i vår kvardag. Vi lar følelsane og instinkta ta overhand. Forskjellen er berre at når vi er i skredterreng, er vi ein stad vi ikkje skulle vore. Skredterreng vil aldri bli eit naturleg element for oss, og vi treng reglar å halde oss til. Å la følelsar og instinkt påverke skikøyringa, er naturleg, men ei felle som vi må unngå. Ian McCammon heldt ein presentasjon på ISSW (The International Snow Science Workshop) allereie i 2002 om akkurat dette: ”Evidence of heuristic traps in recreational avalanche accidents”. Heuristikk er ein tankestrategi og problemløysingsmetode som mogleggjer raske avgjerder. Seks menneskelege feil Ulykkene skjer sjølv om mange skikøyrarar får stadig meir kunnskap om skred for kvart år som går. Det har blitt in med skredkunnskap og “snønerding”. “Alle” veit at mykje nysnø og vind gir auka skredfare. Med Ian sin artikkel i bakhovudet og fakta frå skredulykkene dei siste åra, er det altså heller den menneskelege faktoren vi bør fokusere på når vi driv skredopplæring. Studien til Ian McCammons er mykje større enn den norske statistikken, men viser altså same trend. Vi gjer menneskelege feil. 622 ulykker var med i studiet og 1180 individ var innblanda. Ian summerte opp 6 viktige menneskelege feil, og kalla dei FACETS etter forbokstaven i kvar faktor. FACETS er det same som fasettar, sukkersnø, kantkorn på norsk, m.a.o. eit svakt lag. Vi går gjennom lista her – den gir deg masse nyttig kunnskap om menneskets natur og kan hjelpe deg å halde deg i live om du har den i bakhovudet når du er ute på tur.
Den menneskelege faktoren
27
«Stå på ski i lag med folk som du kan snakke med og som du tørr å vere ueinig med. Berre det å ta opp spørsmålet om dette er smart har ofte ein svært viktig effekt når det gjeld å unngå uhell.»
SAKEN FORTSETT PÅ NESTE SIDE >
F
amiliarity Ulykker skjer oftast på stadar der folk har vore mange gongar før. Erfaring frå tidlegare turar og det at vi er kjent i eit område, gjer at vi pushar grensene i større grad enn vi hadde gjort om vi var her for første gong. At ofra i Øksendalen hadde gjort mange turar i området tidlegare, var truleg ikkje ein slump. Antakeleg hadde dette verknad på vala dei tok denne dagen.
A
cceptance Dette er kanskje eit av dei beste punkta i lista. Forsking viser at grupper med både kvinner og menn tar større sjansar enn grupper med berre menn. Tvert imot kva mange skulle tru!
C 28
onsistency Om vi ikkje har ein plan B når vi dreg ut på tur, vil vi presse oss lenger mot målet enn kva vi burde. Derfor: sjå til å ha ein god plan B for kvar tur du legg ut på. Om vêret, skredfaren eller forma ikkje tillet turen du hadde tenkt, så får ein ta ein enklare og tryggare tur, eller dra til næraste skianlegg i staden. Denne faktoren skal du vere ekstra obs på i grupper på fire eller fleire.
«Vi lar følelsane og instinkta ta overhand. Forskjellen er berre at når vi er i skredterreng, er vi ein stad vi ikkje skulle vore. Skredterreng vil aldri bli eit naturleg element for oss, og vi treng reglar å halde oss til.»
E
xperts I dei fleste grupper og vennegjengar har vi nokon som er ein meir tydeleg leiar, den som er eldst, best på ski, lokalkjend osv. Dessverre er det sånn at det ikkje betyr at det er denne personen som automatisk skal ta avgjerdene når det gjeld skred. Mange grupper med låg skredkunnskap vel å følgje ein slik person inn i farlege situasjonar. Når ei slik gruppe ikkje har ein tydeleg leiar, klarar dei derimot ofte å ta gode avgjerder saman.
T
racks/Scarsity Pudderjakt gjer at ein tek forhasta avgjerder ute i terrenget, særlig når vi skal konkurrere om goda med andre grupper.
S
ocial facilitation Vi ønskjer å gjere det betre når nokon ser på/evaluerer. Vi veit at når grupper med mykje skredkunnskap møter andre grupper i fjellet, vert dei med mykje kunnskap ofte pressa til å ta dårlege val. Det er heilt normalt å pushe seg sjølv litt for langt for å vise at ein har peiling på noko. Grupper med låg kunnskap gjer det motsett, og blir enno meir tilbakehaldne. Kva skal vi gjere? Den viktigaste bodskapen er at du skal tenke på desse faktorane. Ha dei i bakhovudet. Først og fremst må vi akseptere at sjølv den største ekspert vert påverka av dei menneskelege faktorane. Mennesket blir “lurt” til å ta avgjerder som det ikkje burde tatt. For å forsøke å gjere noko med dette, må vi klare å identifisere faktorane og sortere ut situasjonar der vi blir påverka av dei. Start med å sjå gjennom lista over menneskelege faktorar ein gong til, og teip dei på innsida av skibrillene og på utsida av termosen. Så viktig er det. Var dette lite handfast? Sjølv om du skal tenke meir på den menneskelege faktoren enn du har gjort før, finst det livsviktige og lettare handterlege råd som må ligge i botn uansett – følg desse i vinter!
Følg desse råda i vinter Uansett om de har planar om topptur eller heisbasert frikøyring, gjeld følgjande: 1) Bruk alltid skredutstyr (sendar/mottakar, søkestong og spade) Sjå til å trene med utstyret så de veit korleis det skal brukast. 2) Skaff deg skredkunnskap. Ta eit skredkurs 3) Skaff deg all tilgjengeleg info. Her i Noreg finn du aktuelle skredvarsel på varsom.no. For den som skal på ski på Strandafjellet, finst det lokalt skredvarsel for skianlegget gjennom heile vinteren på facebooksida og som oppslag i skisenteret. 4) Ha med deg ein kompis på ski. Nokon å diskutere vegval med og nokon som kan hjelpe om det skulle gå gale. Når dette er på plass, kan du tenke vidare: 1) Stå på ski i lag med folk som du kan snakke med og som du tørr å vere ueinig med. Berre det å ta opp spørsmålet om dette er smart har ofte ein svært viktig effekt når det gjeld å unngå uhell. 2) Ta eit skredkurs i lag med dei som de står på ski med til dagleg, da veit de at de er ”kalibrert” og tenker på same måten. 3) Ver observant på terrenget du rører deg i – ver merksam dersom du vel å gå/køyre ut i skredterreng, og ta eit aktivt val. Har du den minste tvil, er det berre å snu med ein gong.
Den menneskelege faktoren
Stranda - nærare enn du trur
Visste du at det tek kun 3 timar frå Gardermoen til Stranda Skisenter? Og berre 1 time frå Volda, Stryn og Ålesund? På Stranda kan du nyte dagen i skibakken, ta ein krevjande topptur, eller gå på ein kortare trugetur. 15 km med preparerte langrennsløyper ventar på deg som vil ha eit avbrekk frå skibakken. Eller kva med å ta gondolen til topps og berre nyte utsikta med ein bedre middag på Paviljongen Roalden? Kun 10 minutt frå Stranda Skisenter finn du fjordbygda Stranda med både hotell, restaurant og ulike butikkar.
Heis- og gondolprisar
Sesongens dagpass for vaksne kostar kr. 380,og 2-dagarspass kr. 705,Superweekend (fredag kveld + laurdag/søndag) kr. 780,Ynskjer du å ta ein enkelt gondoltur er prisen kr. 100,Sjå fullstendig prisliste og rabattar på vår heimeside www.strandafjellet.no
Ski&Bo
29
Kvifor reise heim når ein kan overnatte på Stranda Hotel? Vi tilbyr deg Ski&Bo for kun kr. 950,Dette er pakketilbodet for deg som ikkje orkar biltur og fergekø etter ein knalldag på ski og du likevel skal i bakken påfølgande dag. Prisen gjeld pr. person i dobbeltrom inkl. frokost og eit dagspass på Stranda Skisenter. Hotellgjestar nyttar sauna og svømmebasseng gratis. På hotellet finn du og ein god restaurant, koselig lobbybar med peis og ein nattklubb.
Servering
I varmestua kan du kjøpe deg enkle rettar, som t.d. pizza og pølser. Paviljongen Furset byr på intim atmosfære og gode gryterettar medan Paviljongen Roalden serverer alt frå Wraps til solide middagar. Vi har gjennomgåande stort fokus på kortreist mat og bruk av gode, lokale råvarer. Paviljongane kan og nyttast til selskapslokaler heile året. Kontakt Stranda Hotel for meir informasjon om dette skulle være av interesse:
booking@strandahotel.no
strandafjellet.no | strandahotel.no
Strandafjellet Skisenter AS / Stranda Hotel
strandafjellet / strandahotel
layout raw reklame og foto photocredit mattias fredriksson / raw reklame og foto
Grjotet TEKST OG FOTO: MARTIN ANDRÉ KRISTOFFERSEN
«Som ein vaktar av fjorden står Grjotet der Storfjorden deler seg. Frå Stranda er det umogleg at auga ikkje lar seg drege mot den pyramideforma kjempa som står støtt på andre sida av fjorden og kallar på dei som tek seg tid til å høyre.»
30
Det er vår, det livnar i lundar, det lauvast i li, men framleis er det snø i fjella. Grjotet har enda ikkje teke av seg si kvite vinterdrakt. I heile vinter har kjempa på andre sia av fjorden kalla på meg. Du trur kanskje eg er galen som høyrer fjella prate. Men om du seier at eg er galen, då seier eg at du er tunghøyrt. Fjella pratar nemleg til oss alle, berre vi tek oss tid til å lytte. Skru av mobiltelefonen, dataen, TVen og høyr etter med hjartet. Gjer du slik vil også du høyre at dei pratar til deg, for det er nettopp det Grjotet har gjort heile denne vinteren. Det er to år sidan eg vitja ho sist. I vinter er det på tide å helse på den gamle kjenninga att. Ferja tek oss frå Stranda til Gravaneset. Etter ei vakker ferd gjennom Liabygda er vi snart ved ferjeleiet på Linge. Her er det ikkje like folksamt i mars som det er på sommaren, noko som betyr ro og fred. Medan vi sit og let vårsola varme opp morgontrøytte kroppar, kjem ferja som skal ta oss over til Eidsdal glidande over fjorden. Sjølv om det ikkje hadde vore å forakte å sitte lenger i sola nede ved vasskanten, kliv vi i bilen, let den trille nedover bakken og vidare inn på ferja. Då vi køyrer av i Eidsdal har sola enda ikkje begynt å stråle sine varme strålar på den ikoniske landhandelen T.H. Ytterdal. Oppe i fjellet ser vi at sola varmar, og vi følger vegen i retning Geiranger inntil vi tek ein høgresving der skiltet peikar oss mot Kilsti/Hesthaug. Mange startar toppturen på Grjotet frå Kilsti, men vi har bestemt oss for å gå opp frå Rønneberg. ein teknisk kvil Vi må bere skia nokre høgdemeter forbi den siste garden på Rønneberg. Men det går ikkje lang tid innan bindingane seier ”klikk” og fellene syng sine vante glidande friksjonstonar. Fjellsida ein går opp på frå Rønneberg ligg syd-austvendt, i motsetning til fjellsida ein går opp på frå Kilsti. Vi merkar godt at vi går opp i solsida, og det tek ikkje lang tid før vi tek det som ein i fors-
varet kallar ein teknisk kvil – pause med justering av klesplagg. Bak oss har utsikta innover til Eide og Eidsvatnet begynt å kome til syne. Indre Eidshornet ligg og speglar seg i vatnet, medan vi går våre sikksakk-svingar oppover den lange bakken til toppen av Gjrøtet. kaffi og takksemd Då vi nærmar oss toppen får vi eit fantastisk vakkert utsyn ned i Norddalsfjorden, over til Valldal og vidare innover mot fjella rundt Trollstigen. Femten korte minutt seinare er utsiktsfesten komplett, då vi har 360 graders panoramautsikt. Frå gammalt av vart det sagt at ein kan sjå sju prestegjeld frå Grjotet. Vi ser ned til Stranda på andre sida av fjorden, vestover til havet, nordover til Romsdalen, sørover til Sunnylven og vidare til Sogn og Fjordane. Varden på toppen gir god ly for den svake brisen, der vi sit og nyt ein god kopp kaffi og kjenner på takksemd over alt det vakre vi ser. Ein kjenner våren også her oppe, solstrålane har allereie smelta bort snøen på ein markeringstein. Ein raud V fortel at snart er det sommar og tid for fjellturar til fots. Sjølv om vi er glad i sommaren, legg vi den tanken i sekken og gjer skia klar for ein velfortent nedfart. Nedfarta frå Gjrøtet til Rønneberg er ein lang samanhengande bakke i cruisehelling. Sola har varma snøen til smør. Det er berre å takke og bukke. Då vi set dei første svingane seier eg eit aldri så lite takk til Grjotet som byr på så fin skikøyring. Tusen høgdemeter, herlege svingar, mange store smil og ei ferjeferd seinare sit vi oppe på dekk på ferja tilbake til Stranda. Sola skin framleis, brisen yppar seg litt meir her nede på fjorden, og vi skodar over til Gjrøtet. Vel vitande om at vi kjem tilbake igjen allereie neste vinter. Det er viktig å pleie gode vennskap. Sjølv til dei på andre sida av fjorden.
Grjotet
31
32
M/F Geiranger på sambandet Eidsdal – Linge. Stranda i bakgrunnen.
Fakta om grjotet 1519moh Grjotet (Grjøtet/Grøtet) er 1519 meter høgt. Frå Stranda er det den litt mindre, men kvassare toppen på 1497 meter som mange først legg merke til. Men Grjotet er ein snill og meir avrunda kjempe, den høgste toppen er rett og slett ei fin avrunda steinur. Derav kjem namnet Grjotet. Det stammar frå det gammalnorske ordet grjot, som tyder grov stein. På Stranda kan du også oppleve å høyre Grjotet omtalt som Skrenakkhornet.
Frå Stranda tek du ferja over til Liabygda og køyrer vidare innover fjorden til Linge ferjekai. Her tek du ferja over til Eidsdal. Frå Eidsdal køyrer du nokre kilometer opp dalen til du ser eit skilt til Kilsti, her følgjer du skiltet til høgre. Du kan velje om du vil gå opp frå Rønneberg eller Kilsti.
Om ein går opp frå Rønneberg eller Kilsti, går toppturen i forholdsvis konservativt terreng. Rekn om lag fire timar opp i roleg tempo. Seint på våren anbefalar vi opp og nedferd mot Kilsti då snøen ligg lenger i nordsida. Ein kan oppleve fine skiturar her ganske seint på våren.
Utsyn innover til Valldal på turen opp frå Rønneberg,
Grjotet
33
Eldrid Sognnes Kristoffersen legg telemarksvingar på smørsnø.
Vår langsmed rv 650 gjennom Liabygda.
SPEKTAKULÆRE SPEKTAKULÆRE «VI TILBYR NÅ HELE PAKKEN Guiding/kurs Transport Ålesund lufthavn Overnatting
»
Måltider Utleie av toppturutstyr Utlån av skredutstyr
Les om vår nyåpnede lodge på strandalodge.com
Topptur » Frikjøring » Skredkurs » Ski & sail
Besøk oss på uteguiden.com facebook.com/Uteguiden
post@uteguiden.com | +47 40 55 46 70
instagram.com/uteguiden
twitter.com/Uteguiden
Foto: Håvard Myklebust
FJORDEVENTYR
36
Store Brekketind
Store Brekketind TEKST & FOTO: HÅVARD MYKLEBUST
«Utsikta var storfeld» sa ein av førstebestigerane William Cecil Slingsby, der tindar og spir står som overhengande nebb på rekke og rad.»
37
Fakta om store brekketind 1578moh Første vinterklyv: Helge Hagen og Arne Randers Heen, nyårsaftan 1933. Lengd: 3 km frå Patchellhytta, 8 km frå Liasætra. Høgdemeter: 800 høgdemeter frå Patchellhytta , 1200 høgdemeter frå Liasætra. Tid: 3 timar til skaret opp under toppen, snøforholda avgjer tidsbruken og vanskegraden på klatringa til topps. Vanskegrad: Middels vanskeleg til skaret vest for toppen, klatring grad 3 til topps sommartid. Farar: Skredfare i inngangen til Brekketindbreen og i renna opp frå breen mot skaret. Det er også fare for bresprekkar, særleg i overgangen mellom det bratte og det slake partiet på breen og i overgangen mellom breen og fjellet. Adkomst: Frå Stranda: Køyr fylkesveg 60 mot Stryn, ta av til høgre og følg skilting til Engeset. Snøforholda avgjer kor langt ein får køyre på sætrevegen mot Liasætra. Guiding: Om du vil heilt til topps, krev turen tausikring. Ein guide kan vere aktuelt å nytte for at du skal få realisert draumen din. Uteguiden AS held til på Stranda og er lokalkjend i området.
38 I området rundt Patchellhytta ligg nokre av dei flottaste og mest kjende fjella i Sunnmørsalpane. Mest kjent er utan tvil Slogen, som har fleire tusen besøkande i sommarhalvåret. Om vinteren er det derimot langt færre som vitjar toppane rundt Patchellhytta. Berre ein og annan kresen skikøyrar signerer fjellsidene her i vekene, medan toppturhelger pleiar å vere populære tilbod for organiserte skigrupper – særleg om våren – men også i høgtidene. Likevel er terrenget lite påakta den mørkaste delen av vinteren. Kanskje mest grunna relativ lang tilkomst uansett vegval, sidan snøforholda ofte hindrar at ein får køyre inn sætrevegane.
med ein tur til Brekketindane er utsikta og kjensla av å vere på kanten av stupet under dei tre tindane som omkransar breen. I boka Fotturar på Sunnmøre seier forfattarane Standal/Hagen/ Wangen det på denne måten: ”Hesteskoen kring Brekketindbreen ligg og gaper som ei taggete røvegløfse”. Betre kan det ikkje seiast om dette området. Sjølv om tindane er kvasse og bratte, er sjølve breen mellom dei relativt flat, og det er såleis enkelt å kome tett inn på dei utan større farar med tanke på skred. Ein må likevel vere merksam på at ein oppheld seg på ein isbre, og at det såleis kan vere delvis opne bresprekker ved ulike snøforhold, særleg tidleg og seint på skisesongen.
ei taggete røvegløfse Når ein først har fått rigga seg til på hytta, er toppane i området lett tilgjengelege for erfarne toppturfolk. Ingen av turane er enkle, men ein treng nødvendigvis ikkje gå til topps for flotte opplevingar på ski. Om du går dei to slakke dalføra inn til Patchellhytta, er dette ein fin tur i seg sjølv. Fjellsidene på begge sider av Habostaddalen byr på variert terreng for alle nivå, alt etter kor høgt og bratt du ønskjer å køyre på ski. Den slakaste og enklaste anmarsjen til hytta går opp frå Liasætra i Habostaddalen på Stranda, og her gir ruta seg sjølv. Turen kan fint gjerast på tradisjonelle turski om våren når snøen er passe fast for den slags utstyr. Den kortaste, men desidert brattaste ruta, går opp brekka frå gardane på Skylstad i Norangsdalen, som ligg eit par kilometer aust for det kjende Hotel Union på Øye. Det tredje alternativet er noko likt det første, og byr på ein relativt lang men slakk tur opp Langseterdalen med start på Urke. Snøforholda avgjer også her kor langt ein får køyre opp sætrevegen. Er du først komen til Patchellhytta, ligg toppturane som perler på ei snor og ventar på deg. Har ein helga på seg, vil truleg dei fleste starte med ein tur på Slogen eller Smørskredtindane dersom snøforholda og skredfaren tillet det. Brekketindane kan knapt kallast ein topptur på ski, men til og frå Brekketindbreen og attende til hytta får du flott og variert skiterreng. Hensikta
godsidene Frå Patchellhytta legg ein kursen i nordleg retning mot det naturlige søkket der elva frå breen renn i sommarhalvåret. Frå søkket og opp vel ein sjølv kvar ein vil entre breen, sjølv om overgangen til denne vil vere skjult av snø. Vanlegvis er det greiast å traversere oppover til venstre mot vest og ta sikte på eit skar mellom Søre og Lisje Brekketind når breen byrjar å flate ut. Første naturlege pauseplass er her på kanten mellom dei to skarpe tindane. Frå kanten ser ein rett ned i Langseterdalen, og rett over dalen tronar Slogen med «den dristigste reisning» i følge ”fjellenes førsteelsker”, tindepioneren Kristoffer Randers. Turen vidare opp mot Store Brekketind går over brekulen. Tidleg på sommaren er bregleppa inn til foten av Store Brekketind stor, men midtvinters er denne dekt av mykje snø. Vel over «bregleppa» vert det brattare, og ein set vanlegvis frå seg skia og går på beina siste 40-50 høgdemeterane opp til skaret under toppen. Her er ein fin og lun pauseplass inntil klippeveggen. Snøforholda avgjer, men som regel går det greitt å gå opp til kanten der ein skal runde aust på baksida til fots, men isøks og stegjern kan kome godt med. Her kan du nyte utsynet som kjem til syne mot nord. Kjende toppar som Geithornet, Velleseterhornet og Brunstadhornet, vender godsidene til, og Gullmorbreen nede i utgangen av
Store Brekketind
På veg mot skaret like under toppen. Vi ser akkurat ikkje Patchellhytta langt der nede under Smørskredtindane.
39 dei bratte rennene som går mellom Store og Lisje Brekketind. Mange returnerer herifrå då dei siste 50 meterane til topps krev fullt klatreutstyr. Skikøyringa frå klippeveggen gir eit kort parti med ca. 40 grader helling. Vidare ned breen er det vanleg å følgje spora eit stykke. Omtrent ved første pauseplassen held ein høgda mot foten av Søre Brekketind, og nyt siste bratta ned til hytta derifrå. revansjen Etter ein strabasiøs tur opp den bratte Skylstadbrekka i råtten snø kvelden før, var det nokon morgontrøytte karar som kom ut døra på Patchellhytta denne gryande morgonen i april. Smørskredtindane skuggar for sola her tidleg på morgonen, men ho hadde for lengst starta med å tine opp Slogen etter kuldegrader om natta. Målet for dagen var Store Brekketind, eit forsøk på revansj frå ein tur tidlegare då store mengder nysnø i renna under toppen hindra oss i nå målet. No var temperaturen annleis, snøen hadde sett seg slik han plar gjere på denne tida av året, og sola hadde dei siste dagane smelta fram gneisen – iallfall i solsida. Som ved førre tur, skreid vi håpefulle nordover mot Brekketindbotnen og runda inn til skaret mellom Søre og Lisje Brekketind. Slogen var like pen å sjå til som sist, og etter nokre slurkar vatn malte vi på i roleg tempo over brekula som var jamn som eit parkettgolv. Framfor oss hadde vi registrert at klippeveggen under Store Brekketind var avsmelta, noko som gav håp om at baksida (normalvegen red.anm) kunne ha betre snøforhold no enn sist. Vi tok av skia ved den omtala bregleppa som skulle vere her ein stad, lik ei skjult vollgrav som vil hindre nokon i å vitje toppen. røynsle Ein rast må til på ein slik skyfri og vårleg dag. Erstatte sveitta som hadde trekt inn i den nye Devold-trøya med friskt vatn. Opne ei klemme på gnagande skisko, og lufte klamme føter. Puste ut. Sleppe sola inn. Nyte livet. Nøgde karar sette seg godt
Natt på Patchellhytta; latter, varme, sveittelukt og røvarhistorier mellom fire veggar.
til rette på sessen som var på full høgde med ein skinnsofa frå Ekornes. Men ei kraft som berre nærleiken av målet gir, gjer ein rastlaus. Etter litt øksar vi oss opp det bratte partiet til skaret, og møter synet som er ein skrivebordsbakgrunn verdig. Ein kjølig trekk slår i mot oss på kanten mot Gullmorbreen, som ei påminning om hit, men ikkje lenger ut på kanten. Ei dunjakke blir fiska opp frå sekken medan nokre riggar standplass og rackar utstyr. Eit kort galleri fører inn til renna som med sine 50 grader stuper ned mot breen. Dei argaste skikøyrarane vil kunne finne denne interessant dersom snøforholda er gode på skredtrygge dagar. Oppover mot toppen går det som eit hyllesystem der ruta Saka fortsett etter biletet >
40
Store Brekketind sett frü nordvest, Lisje til høgre. Vi ser dei bratte rennene som endar nede pü Gullmorbreen.
Store Brekketind
41
42
Store Brekketind er eit vakkert fjell. Den kvasse profilen er synleg frå alle sider. Her frå fly i lufta med Geithornet nærmast.
vanlegvis gir seg sjølv. Ved store mengder nysnø, som sist, kan det vere vanskeleg å finne fast fjell eller riss, og såleis utfordrande å få sett gode sikringar. No var ein del av gneisen avsmelta, trass i at sida vender mot nord og har lite solsmelting. Lovande! Den mest røynde av oss byrja «å støte» som dei ville sagt på klatrespråket. Klatringa er ikkje vanskelegare enn at den nemnde Randers nok ville kalla det for «en liten vanskelighet» i toppen. Likevel er konsekvensen rimeleg stor ved ei utgliding utan tausikring. ei anna verd Omsider er første mann oppe, og to andre følgjer etter på kvar sin tau-ende. Greitt å kjenne at tauet strammar seg i blant, vel vitande om at det er langt ned til avgrunnen under oss. Sveitta piplar frå panna under hjelmen medan øksene leitar etter noko å hogge seg fast i under den mjuke vårsnøen. Sjølv om sola ikkje hadde nådd denne sida av fjellet enno, var lufttemperaturen høg og mykje minna om at vinteren var i ferd med å sleppe taket også i høgfjellet. Dunjakka hadde raskt gått frå tørr og varm til våt og klam, medan stegjerna gramma seg i møte med den sunnmørske gneisen, som delvis hadde smelta fram i hyllesystemet. Etter litt baksing velta andre mann seg over kanten før neste følgde tett etter. Det var som å stige inn i ei anna verd idet sola trefte oss. I tillegg var kontrastane store frå baksinga i skuggesida til utsikta mot den høgste tindevrimmel. slushmaskina på Statoil Etter ein god porsjon utsikt og obligatorisk fotografering, rappellerte vi attende til skaret og skleid ned igjen til skia. Over brekulen følgde vi spora våre i ein halvmåne ned breen under foten av Søre Brekketind, før vi traverserte inn i sida med Patchellhytta omlag 500 høgdemeter beint under oss. Skibakken kan minne om ein halv parabel henta frå eit formelhefte i matematikk, der han stuper ned mot hytta i perfekt helling før han flatar ut. Og ikkje nok med det, så var underlaget plant som eit stovegolv med ein toppfinish som kunne ha blitt selt i slushmaskina på Statoil. I store svingar sette vi utfor og etterlot dagens signaturar mellom gledesrus og kauking. Ikkje mange minutta etter sat vi som fjetra rundt peisen på hytta med noko kvast i koppen og mimra frå dagens tur. Ski, sol og magi i tindepionerane sin regi. Frå den meget flotte skibakken under Søre Brekketind. Slogen kneisande bak.
Photo: Michael Müller, KME
CHUGACH GORE-TEX® GLOVE
YOTEI GORE-TEX® KNIT M JACKET
YOTEI GORE-TEX® KNIT M PANT
HOKKAIDO SKI
BEAST 14 BINDING
KHION GREAT RIGIDITY AND POWER TRANSFER MEET UNBEATABLE WALKING PERFORMANCE
Competence Center: Intersport Beitostølen, VPG Oppdal, Oslo Sportslager Oslo, Intersport Sogndal, Platou Sport Bergen, Reser Molde, Tromsø Sport Tromsø Test Center: Skandinavisk Høyfjellsutstyr Hemsedal, Intersport Åndalsnes, Hotell Aak Romsdalen, Intersport Beitostølen, Intersport Filefjell, VPG Oppdal, G-Sport Asker, G-Sport Ørsta/Volda, Intersport Sogndal, Reser Molde, Sportshuset Mo i Rana, Elektrosport Lyngseidet, Tromsø Outdoor Tromsø Shop in Shop: VPG Oppdal, Intersport Sogndal Sogndal, Tromsø Sport Tromsø, Reser Molde, Platou Sport Ålesund, Intersport Beitostølen, Skandinavisk Høyfjellsutstyr Trondheim
www.7blaner.no
Offisiell leverandør til Norges Skiforbund Randonee
Familjen TEKST: MARTIN ANDRÉ KRISTOFFERSEN / FOTO: ALRIC LJUNGHAGER
«The Bunch är skidåkare, artister, fotografer, filmskapare, konstnärer, musiker, underhållare, trendsättare, men i grund och botten är vi en familj.»
44
Familjen
Douglas Källsbo (svarta klé) och Lucas Stål Madison på ein ettermiddag- session på
Lucas Stål Madison & kameramann Andreas Olofsson
hoppet dei laga på Roalden.
I fjor vinter fekk Stranda besøk av det The Bunch. Det svenske skikollektivet gjorde opptak til den siste skifilmen sin FINITO. Ein film vi trygt kan seie blir ein skifilm utanom det vanlege. The Bunch har stått på ski i seks-sju år saman. For det meste står dei på ski i urbane bymiljø, det er ikkje så ofte dei tek vegen til store fjell og alpinanlegg. - I starten var vi mykje i parken, men vi oppdaga etter kvart at det finst mange fleire element å jibbe på i byar. Med den urbane skikøyringa fekk kreativiteten utvikle seg til noko større, noko vi seinare kunne ta med oss tilbake inn i parken. I byane har det heller ikkje vore nødvendig med heiskort, noko som sjølvsagd ikkje er negativt. I det siste har vi tatt med oss kreativiteten frå byane og parken inn i den naturlege frikøyringa. Kva er motivasjonen? - Det viktigaste er å ha det så moro som mogleg saman. Om det ikkje er morosamt, fungerar det ikkje for oss. Vi strevar etter ei forandring i skiverda. No ligg makta hos dei store selskapa som vi opplever ikkje alltid bryr seg om the skiing spirit. Helst vil vi sjå at alt i skiverda blir tatt hand om av skikøyrarar. Korleis var tida på Strandafjellet og på Sunnmøre? Vi hadde nokon av dei beste skidagane i våre liv på Stranda. Vêret var jo som vanleg varierande, men vi hadde flaks og fekk eit par solskinsdagar med nysnø. Vi var i ekstase kvar dag vi kom på toppen. Etter Stranda var vi ei veke på båten Gåssten. Vi segla omkring på Hjørundfjorden og gjekk toppturar på fjella der. Det var også ei fantastisk veke.
Øvst: Lucas Stål Madison og Pär Hägglund Nedst: Lucas Stål Madison
45
46
Lucas St책l Madison flyg under radaren p책 Roalden
Familjen
47
BOARDSHOP PRESENTERER
Vi er stolte av ü kunne tilby dere Patagonia. Fantastiske produkter med høy kvalitet til meget gode priser. Perfekt for deg som trives med solnedganger i fjellet og til hverdags. Velkommen til Boardshop.no
boardshop.no
Fallteknikk TEKST: OLE KRISTIAN ÅRDAL / ILLUSTRASJON: ROSS BODENMANN
50
Fallteknikk
«Dei som aldri har lært seg å falle, fell aldri.»
Då eg var tre år gammal tok pappa med meg opp på Strandafjellet. Han fortalde meg at det første eg trengde å lære meg om skikøyring, var å falle. Fallteknikk kalla han det. Teknikken var meir ei mental øving enn ein motorisk teknikk. Den handla rett og slett om ikkje å vere redd for nettopp det å falle. Når ein blir redd, spenner ein alle musklane i kroppen og ein blir stiv som ei gammal kjerring. Då skadar ein seg garantert. Men om ein klarar å slappe heilt av og ikkje stritte i mot, så går det som regel bra. Nokre år seinare var det nokon som fortalde meg at når du først skal krasje ein bil, så er det smartaste du kan gjere å sovne bak rattet. Då er sjansane for å skade seg mykje mindre enn om ein er vaken når ein krasjar. Den siste tida har eg gjort nokon forsøk på å skrive ned historier frå eige liv. Skrive ned litt sånn ”deep shit” om meg sjølv. Det er jo ganske inn i tida å skrive sjølvbiografisk. Tilsynelatande sanne historier frå tilsynelatande sanne personar. Men kvar gong eg prøvar, så blir det alltid feil. Det kjennes som det blir ei anna historie, og uansett kva eg skriv så strekk ikkje orda til for å beskrive det eg har opplevd. Det blir dårleg skriving. Eg merkar det akkurat no, i skrivande sekund, ein ekkel, tung klump i magen. Den kritiske, sensurerande røysta ropar inne i meg. Eg er redd for å skrive dårleg, redd for å skrive feil. Men kva skal ein gjere? Kva skal eg gjere? Eg må vel berre skrive vidare. Eg kjenner lett igjen dei personane på Strandafjellet som aldri har lært seg å falle. Ein skulle kanskje tru at dei er stive som stokkar og at når dei dett så brekk dei alle beina i kroppen. Men det er jo ikkje slik. Ein finn dei som regel i traséen ved Eggatrekket. I den lange, flate, breie traséen, der dei fint og behageleg flyttar seg langsamt nedover bakken. Dei som aldri har lært seg å falle, fell aldri. Kanskje er det litt slik med å skrive, at det er to ulike måtar å skrive på. Den forsiktigstikkestortåaforåkjennepåvatnetmetoden, også kjent som Egga-metoden. Der ein prøvar seg litt forsiktig fram. Ord for ord. Setning for setning. Stille og roleg framover. Det er vel kanskje noko fint med det også? Det går jo fint å renne i Eggatraséen av og til. Men det går så uendeleg sakte! Og så blir det jo litt keisamt. Bestemor fortalde meg at ”Ungane no til dags lærer ikkje å kjede seg. Dei skal bli underhalda heile tida!”. Eg har ikkje lært å kjede meg enda. Den andre skrivemetoden er den eg kallar Blådals-metoden. I Blådalen er det vanskeleg å køyre sakte. Der går det fort. Kjempefort! Der må ein berre sleppe seg laus og miste alle hemningar. Der
har ein rett og slett ikkje tid til å tenkje seg mykje om. Eg kan ikkje tenkje meg nøye om – skal eg svinge hit, eller skal eg svinge dit? skal eg bevege på den eine foten eller den andre foten? – det er ei fullstendig intuitiv oppleving. Kan ei forklarast, berre erfarast. I rasande fart går det nedover fjellsida, flaksande ut frå bratte klipper og raske svingar gjennom tett bjørkeskog. Og sist men ikkje minst – mykje tryning. Men kva vil det eigentleg seie å tryne i ein tekst? Går det i det heile tatt an? Ein kan jo kome heilt på villspor, skrive seg heilt vekk frå temaet? For eksempel kunne eg no begynne å skrive om katten til naboen som heile tida, gjennom min elles så vakre oppvekst, kom og dreit i sandkassa mi, og som gjorde at eg som ung og lovande sandslottbyggar fekk arkitektdraumen knust og utvikla eit sterkt, intenst hat til kattar. Eit hat som har fylgt meg heile livet. Eler kansje tryna ein når ein skrive magne skriveleif? Men dei feila kan ein jo alltids gå tilbake og rette på. Det er det som er så fint. Så lenge du ikkje skriv med penn på papir, så kan du alltids gå tilbake og rette. Og det med katten kan eg jo alltids bruke i eit seinare essay. Eit essay om kattar, eller sandslott, eller naboar. Kanskje kan kattane vere symbol på jenter som gir seg ut for å vere søte og nusselege, men som alltid endar opp med å etterlate seg mykje drit i sandkassa di. Moglegheitene er mange. Konklusjonen er vel at det går an å gå på tryne, og om ein ser at ein fell, så kan ein alltid reise seg igjen. Då er det også veldig fint å ha ein venn som kan hjelpe deg og reise deg opp igjen. Ein som kan kome med innspel, og som kan hjelpe deg med fallteknikken. Eg trur det går an å skrive både i Blådalen og i Eggatraseen. Det er vel litt det dei på fint engelsk kallar ”hot and cold writing”. Der ein først berre køyrer på utan å tenkje så mykje, og deretter går litt sakte gjennom teksten slik at ein kan forstå kva som står der. Men det er jo mykje artigare å renne i Blådalen. Det er jo det som er livet. Slik er det berre. Det er noko vedunderleg med dei gongane eg skriv og orda berre rasar bortover skjermen, når eg klarar å miste heilt kontrollen og eg får ein slik utadæsjælåpplevelse. Når tankane berre går rett ned i fingrane utan at eg rekk å tenke noko særleg over dei, og eg berre kan sitte å sjå på noko eg skriv som eg ikkje veit heilt kvar kjem frå. Det er noko magisk med det. Som om at eg utforskar delar av sinnet som eg ikkje klarar å tenkje meg til utan at eg skriv. Det er ikkje så farleg å falle. Snøen er mjuk.
51
sjefen TEKST OG FOTO: MARTIN ANDRÉ KRISTOFFERSEN
«Spenninga med julegåvene då eg var liten handla ikkje om kva eg fekk. Den handla om kor stor pakke og kor mange lag med avispapir mor mi hadde brukt i forsøket på å kamuflere sesongkortet på Strandafjellet.»
52
sjefen
Stian Græsdal (43) ser ut glaset frå kontoret over varmestova på Strandafjellet. Det er snart vinter, og sjefen på Strandafjellet har framleis ro i kroppen. Kanskje fordi haustjakta blei vellykka, eller fordi kalenderen framleis berre viser slutten av september. Når det dreg seg nærmare november og desember, er det slett ikkje sikkert at Stian er like avslappa. Etter å ha jobba på fjellet sidan sesongen 86/87, har Stian vore med på det meste ein kan oppleve på Strandafjellet. Han veit kor viktig ein god sesongstart er. – Det ein ventar på er korleis første del av sesongen blir. Når får vi snø? Når får vi kulde slik at vi kan sette i gong snøkanonane? Det er ikkje så lenge til eg startar å analysere lågtrykk som kjem inn frå golfen og Grønland på radarbileta til yr.no. Korleis er din treffprosent kontra yr.no sin? – Min treffprosent er heilt eksepsjonell. Nei da … Men du ser jo sjølv kva vêrmeldinga melder, og du ser korleis lågtrykka kjem inn og korleis høgtrykka sperrer – du lærer deg å tolke. Korleis er det å ha deg i hus om snøen ikkje kjem før februar? – Nei, eg veit ikkje om eg er den rette til å svare på det. Eg blir frykteleg rastlaus. Eg føler jo ansvar for alle dei tilsette, at dei skal få jobbe. At dei som har kjøpt sesongkort skal få stå på ski i anlegget. Det er det som tærer mest på. Du føler altså ansvar for noko du sjølv ikkje har kontroll over? – Ja, eg gjer jo det. Eg sel produktet, og er arbeidsgivar til mange. Det er dette vi lever av. Om vi ikkje klarer å oppfylle forventinga om god skikøyring, då kjenner eg jo sjølvklart på den kjensla av å ikkje få til det vi ønskjer mest av alt i verda: å ha eit kvitt og opent anlegg. Korleis var sesongen 86/87 då du starta å jobbe på Strandafjellet? – Det var alltid meir snø før. Eg hugsar vi skulle arrangere Word Cup-renn her i 88/89-sesongen. Det var ikkje snø først på vinteren, men då vi skulle arrangere rennet, kom det enorme snømengder. Dette varierer frå vinter til vinter. I 97 måtte vi stenge i vinterferien då det var for lite snø. Tidleg på totusentalet hadde vi nokre utruleg snørike vintrar. Då var det periodar det snødde 50-70 cm i løpet av ei natt. Snøen låg over T-krokane på Egga og det var litt av ein jobb å måke fram trekktraseen. Eg har opplevd det meste, normalsesongen finst ikkje. Kva liker du best med jobben? – Å vere vertskap i eit et så bra anlegg som vi no har fått, og sjå nøgde gjestar i alle aldrar. Vi er jo eit heilt nytt anlegg. Nye driftsikre heisar med stor kapasitet – det er så å seie aldri kø, uansett kor mykje folk som kjem. Eg blir nesten litt ordlaus når eg begynner å tenkje på dei store forbetringane som har skjedd sidan 2009. Andre juledag 2009 erstatta ein splitter ny stolheis det gamle T-kroktrekket på Fursetsida. Den same vinteren stod også pavil-
jongen på toppen av Furset-trekket klar. Strandafjellet var ikkje ferdig med utbygginga, og 12. februar 2011 stod den nye Telemix-heisen med stol og gondol klar på Roaldsida. Denne heisen plasserte for alvor Strandafjellet på kartet over Europas beste frikøyringsdestinasjonar. Samtidig opna også paviljongen på Roaldsida. Pga. desse store utbyggingane snakkar ein ofte om tida før og etter 2009 på Strandafjellet. Kvar går vegen vidare for Strandafjellet? – Anlegget er ikkje ferdig utvikla. Då Frode, Per Magne og Bjarte kjøpte anlegget, sa Frode blant anna at dei ikkje kjøpte fjellet på bakgrunn av vêrmeldingane. Vi er så heldige å ha eigarar som ser langsiktig på utviklinga her oppe. No er det planar om å bygge eit stort servicebygg ved p-plassen. Teikningane er på teiknebordet og det begynner å nærme seg tid for å melde byggemelding. Når vi får servicebygget på plass, kan vi tilby eit skikkelig servicetilbod her. Då begynner det å nærme seg eit komplett anlegg. Og vi skal ikkje stikke under ein stol at vi ser på område for nye heisar og løyper. Vi har ein plan om korleis dette anlegget skal vere om 10 og 20 år. Kva er det som gjer Strandafjellet spesielt eigna for frikøyring? – Det er den unike kombinasjonen vi har av fjord, fjell, utsikt, og ikkje minst snøen vår. Anlegget har stor fallhøgde. Frå toppen av heisen har ein utrulege moglegheiter for alpine toppturar. Om ein gjeng få minuttar frå heisa, kan ein oppleve å vere heilt aleine. Sjølv om det er mykje folk her, skal du ikkje gå langt før du finn urørt pudder. Driv du på med frikøyring sjølv? – Skal ikkje skryte på meg at det blir så veldig mange turar, men frikøyring er utruleg spennande og artig. Særleg med det utstyret som har kome den siste tida. Før 2009, og på 90-tallet, hadde vi jo ikkje ope på dagtid i vekedagane. Då hende det at vi køyrde i gang trekket og sto på ski første delen av dagen for å leike oss før vi starta å jobbe. Korleis er det å vere sjef for det du ønska deg til julegåve kvart år? – Det er eit privilegium å få lov til å jobbe med dette. Eg tenkjer ikkje over det i det daglige, men når eg kjem opp med skuteren på Roalden for å starte heisa på morgonen og får sjå soloppgangen, må eg berre stoppe opp og nyte utsikta. Kva skal eg seie? Det finst vel ingen finare arbeidsplass. Eg kan i alle fall ikkje sjå for meg noko finare. Men så er det dei dagane eg lurer på kva eg styrar med. Når det er snøstorm eller regn, at det går litt i mot, spesielt om det ikkje kjem snø tidleg på sesongen. Om vi ikkje kjem i gang, det er det verste eg veit. Kva gledar du deg mest til for den komande vinteren? – Den første frostnatta. Å følgje med på temperaturane, funderinga på om vi skal starte snøkanonane, eller om vi tørr å vente litt til. Den enorme spenninga. Den blir verre og verre for kvart år.
53
ALLTID 30-70% RABATT I VÅRE OUTLET BUTIKKER!
LANGEVÅG
BARE 1 TIME OG 20MIN FRA STRANDAFJELLET SKISENTER
SHOPPING
ALLTID 30-70% RABATT I VÅRE OUTLET BUTIKKER
KUNST OG KULTUR
GLASSBLÅSER OG KUNSTNER
KANTINA KAFÉ
FANTASTISK HJEMMELAGET MAT
ÅPNINGSTIDER: MAN-FRE: 10-18 / TORS: 10-20 / LØR: 10-18 / SØN: 12-17 (29.november-20.desember) Devoldfabrikken er stedet for deg som vil oppleve shopping på en ny og annerledes måte. Om du aldri har vært her så vil du garantert føle deg beriket – både på opplevelser, mat- og drikke og ikke minst av de gode tilbudene du finner i alle outletbutikkene. Og de som har vært her kommer alltid tilbake, nettopp fordi dette er en av de mest unike handelsstedene i Norge. Tross sin originale fasade er det ingenting som står tilbake for det moderne og minimalistiske på innsiden av bygget.
DEVOLDFABRIKKEN AS 6030 Langevåg Tlf: 70 30 11 11 devoldfabrikken.no
Outletbutikkene du finner på Devoldfabrikken er Devold, Bergans, Moods of Norway, SKOMAX, Norrøna, Helly Hansen, Le Creuset, Prinsessa og Frosken og Høyer. Våre outletbutikker har alltid 30-70% rabatt! I tillegg til dette finner du en interiør og blomsterbutikk; Binderiet, Celsius Glass Studio, Devold tekstilmuseum og en fantastiske kafé; KANTINA. Devoldfabrikken i Langevåg ligger 1time og 20min kjøretur fra Strandafjellet skisenter (inkl. fergetiden). Vi ønsker dere velkommen til oss!
Følg oss på Instagram, facebook eller devoldfabrikken.no/blogg - for oppdatering om utviklingen, aktiviteter og gode tilbud!
© Raw Reklame og Foto AS
EXELLENCE IN ATLANTIC SALMON AND TROUT
Platina Seafood leverer et smakfullt og variert utvalg av lakseprodukter til kvalitetsbevisste kunder på alle kontinenter.
www.platinaseafood.com
56
Møbeldronninga
Møbeldronninga TEKST: OLE KRISTIAN ÅRDAL / FOTO: HAMISH MELVILLE
Torill Slettvoll (64) har alltid vore ei fjellgeit. Som born kava ho seg oppover fjellsida med skia på nakken så snart den første snøen hadde lagt seg. Framleis trivst ho godt i oppoverbakkar – påskjønninga på toppen blir berre betre og betre for kvart år som går.
SJÅ BAKOMFILMEN FRÅ FOTOSHOOTEN PÅ FACEBOOK.COM/PASTRANDA
57
«Talentet var ikkje så stort, men eg vart god fordi eg trena mykje. Eller god? Lokalt god, då.»
58 Februar 2015: – Gurimalla, så fint det er her oppe! Eg blir sånn kvar gong eg kjem opp på toppen, eg berre står og ser utover. Eg har vore her så mange gongar, men blir aldri lei. Det er aldri to dagar som er heilt like. Det er alltid eit eller anna nytt. Torill har akkurat sloppe t-kroken på toppstasjonen til Roaldshorn Fjelltrekk og kan ta av seg skia og sette seg godt til rette i Slettvoll-stolen som for anledninga er plassert 1200 høgdemeter over fjorden. Ho har allereie stått ei stund i bakken og kjenner det er godt med ein liten kvil for å nyte utsikta og smile til fotografen frå New Zealand. Det er ein nydeleg dag med blå himmel og gnistrande føre, men Torill har også fleire grunnar til å smile: Slettvoll Møbler går mot eit av sine beste år, nokon sinne. September 2015: Eit drygt halvår etter fotoseansen på fjellet møter vi igjen konseptsjef og kreativ leiar for Slettvoll Møbler på kontoret sitt i møbelfabrikken på Stranda. Ho sit ved vindauget bak arbeidspulten sin og ser opp mot leikeplassen sin, Roaldshornet. Her har ho sete mang ein pudderdag og sett korleis skiløpar etter skiløpar kjem flytande nedover fjellsida mot Stranda. Hender det seg at du tar deg fri frå jobb for å stå på ski på dei skikkeleg gode dagane? – Nei. Det gjer eg aldri. Då får eg så dårleg samvit. Det er heilt rart. Eg jobbar jo så mange timar at eg kunne ha gjort det. Men nei, då føler eg at eg er heilt ute å køyre. Folk må ikkje vite at eg fer på ski midt i arbeidstida. Men du har kanskje tenkt tanken? – Ja sjølvsagt, mange gongar. Men aldri latt deg freiste? – Nei, det trur eg aldri eg har gjort. Eller… Kanskje to timar, heilt på slutten av dagen. Det har kanskje skjedd nokre få gongar.
Torill Slettvoll Namn: Torill Irene Slettvoll Bur: Barlia på Stranda Utdanning: Siviløkonom. Yrke: Konseptsjef, kreativ leiar og hovudaksjonær i Slettvoll Møbler Familie: Gift med advokat Olav V Myklebust. Saman har dei borna Live Slettvoll Myklebust og Mari Vik-Slettvoll.
Men mindre enn så mange i alle fall. Ho tar opp ei hand som viser fem fingrar og smiler eit lurt, men også litt skuldig smil. Framfor ho ligg teikningar av siste stolen til neste års kolleksjon. Det er laurdag ettermiddag, men Torill har framleis fleire timar igjen på kontoret. Kva inspirerer deg? – Når folk spør meg kvar eg hentar inspirasjonen, svarar eg alltid naturen. Kva inspirerer med naturen her på Stranda? – Når eg går fjelltur går eg fort på veg opp for å trene litt, men på veg ned igjen fer eg og tar bilete med mobilen min av alle plassar. Sist eg var på fjellet brukte eg ein time ekstra på veg ned, berre fordi eg låg og kraup rundt om alle stubbar og tok nærbilete. Kva tar du bilete av? – Det er veldig mange fargar i naturen som er vakre, men også former. Eg blir heilt fornya. På min alder er desse turane utruleg viktige. Eg blir meir og meir glad i naturen på Stranda. Er det viktig for deg å framleis ha hovudkontor på Stranda? – Ja. Det er mykje betre og roligare å jobbe her. På kontoret i
Møbeldronninga
59
Torill trivst best på kontoret på Stranda. Der finn ho ro og kreativitet til å utvikle nye fine møbeldesign. Foto: Martin André Kristoffersen
60
Dyktige sydamer syr nye trekk til Slettvoll Møbler. Foto: Martin André Kristoffersen
Ålesund er det mykje folk og uroleg heile tida. No er snart heile møbelindustrien utflagga, men vi vel å investere i og effektivisere produksjonen her. Torill vaks opp i familiens møbelfabrikk på 50/60-talet og kunne snekre, flette korger og sy dukkeklede allereie før ho begynte på skulen. På fritida var ho aktiv alpinist og alltid på fjellet. Eg er spent på korleis dei sunnmørske røtene har påverka ho vidare i livet: – Foreldra mine måtte spinke og spare dei første åra og hadde ikkje så mykje pengar å rutte med. No er situasjonen litt annleis, men eg er nok framleis litt sparsam. Vi var nettopp i Stockholm, og der budde oss på hotell, og eg tok som vanleg det billigaste rommet. Det var så lite at eg berre greidde å opne ein av dei to små koffertane mine om gongen. Då eg skulle gå gjennom reiserekningane etterpå, såg eg at resten av gjengen hadde hatt litt større rom enn meg for å seie det slik, og det var vel fortent, neste gong gjer eg det same – trur eg. Hehehe. Kva med skikøyringa? Har den påverka businessteften din? – Eg får alltid høyre: Du er så forbaska sta, du gir deg aldri! Det har eg tatt med meg. Eg køyrde slalåm og trena kvar einaste dag på Storreitmarkane. Oss sat opp nokre få stikker. Der var mykje konkurranseinstinkt. Talentet var ikkje så stort, men eg vart god fordi eg trena mykje. Eller god? Lokalt god, då. Så du vann litt renn og sånn? – Jaja. Eg vart jo kretsmeister og køyrde landsrenn, men eg vart
aldri noregsmeister. Ein ting som i alle fall er sikkert er at Torill har tatt med seg ein god dose sunne og nøkterne verdiar inn i liv og arbeid. Men eg er framleis spent på å høyre meir om korleis Slettvoll Møbler kan gjere det så bra i ein bransje som elles slit med å halde hovudet over vatnet. Kva er hemmelegheita bak suksessen? – Oss måtte vere tydelege i det oss gjorde. Når folk høyrde ordet Slettvoll skulle dei få eit klart bilete i hovudet av Slettvoll-stilen Kva er Slettvoll-stilen? – Hehe. Det er ein klassisk moderne stil med basismøblar som er lette å bruke alle plassar. Det er ikkje noko fiksfakseri og kan enkelt kombinerast med det du har frå før. Både med antikvitetar om du vil det, eller med moderne møblar om du heller ønskjer det. Ofte ser eg annonsane dykkar side om side med dyre klokker og fancy bilar. Kven er målgruppa? – Oss skal vere ein smule luksuriøs. Det skal vere litt luksus, men ikkje for mykje, er Torill rask med å føye til. – Det er viktig for oss å vere jordnære. Vi skal ikkje ha noko snobberi i butikkane våre. Folk skal føle seg vel når dei kjem innanfor døra. No har de tjue butikkar? – Nitten. Sytten i Noreg og to i Sverige. Butikkane har vore utruleg viktige for oss. Dei gjer at vi kan utvikle, stille ut og presentere på den måten oss meiner er riktig. Om vi leverer til
Møbeldronninga
Sigbjørn Solberg trekker ein ny Slettvoll-sofa som skal ut og gjere nok ein heim enda vakrare. Foto: Martin André Kristoffersen
kjedene kan vi ikkje bestemme korleis bileta skal sjå ut, korleis det skal sjå ut i butikken, eller kvar møbelutstillinga skal vere. Sidan oss gjer alt internt, har oss full styring på heile verdikjeda. Kvar blir neste butikk? – Oss skal ikkje ha fleire i Noreg, men oss tenkjer at vidare ekspansjon skal skje i utlandet. Kan du seie meir om kva land de siktar dykk inn mot? – Oss har ikkje bestemt oss enda, men oss har jo litt i hovudet kva land som likar stilen vår: Spania, Frankrike, Italia, Sveits, Finland… Det er mange førespurnadar. Men sånn som Amerika… Åh! New York. Torill får stjerner i auga og drøymer vidare: – Oss skulle hatt ein butikk der, ikkje sant? Men det er langt. Ein skal produsere og transportere. Alt dette med logistikk og alle desse bitane skal stemme. Systemet vårt passar dårleg for det. Det er bygd opp av ein ordreproduksjon, skreddarsydd til kvar kunde. Men når oss ser korleis butikkane våre ser ut i Stockholm og Oslo no, så kunne oss sett dei ned midt i New York og dei hadde berre: Bang! Passa kjempebra. Eg er sikker på at oss hadde selt varer. November 2015: Prognosane for 2015 viser at Slettvoll har nok eit år med god vekst bak seg. Butikkane passerer 300 millionar i omsetning og resultatet viser at drifta har god lønsemd.
«Men når oss ser korleis butikkane våre ser ut i Stockholm og Oslo no, så kunne oss sett dei ned midt i New York og dei hadde berre: Bang! Passa kjempebra.»
Januar 2021: Torill Slettvoll er i New York på opninga av den nye Slettvoll-butikken på Manhattan. På gjestelista er celebre namn som Hillary Clinton og Leonardo DiCaprio. Sistnemnde får den ærefulle oppgåva å klippe snora saman med Torill, noko dei gjer i strålande blitsregn. Etter den elleville opningsfesten (som enda i at to stolar og ei lampe blei øydelagd, noko diverre også sistnemnde var innblanda i) drog Torill vidare med fly til Beaver Creek, Colorado. Ho unner seg ei reise på businessclass, og unnskyldar seg med at ho får alt skiutstyret inkludert i prisen. Vel framme i Colorado bookar ho sjølvsagd inn på det billigaste rommet, som likevel er stort nok til å opne begge koffertane. Som dei seier: Everything is big in America. Størrelsen på rommet er uansett ikkje så viktig, Torill har andre planar enn å henge på hotellrommet.
61
Foto: Margaret M. de Lange
Du skal ha det godt der du har tid til å nyte det. Velkommen til Slettvoll. Bergen: Christiesgate 5 Bærum/Kolsås: Brynsveien 140 Drammen: Ellingsen Møbler Førde: Atle Naustdal Gjøvik: Kiil InteriørDesign Haugesund: In-Design Kristiansand: Møbelmiljø Kristiansund: Løkkemyrveien 1 Lillestrøm: Voldgate 2B Moss: Ekholtveien 114 Oslo/Skøyen: Karenslyst Allé 7 Ski: Åsenveien 8 Stavanger: Marieroveien 21A Tromsø: Grønnegata 72-74 Trondheim: Dyre Halses gate1B, Solsiden Tønsberg: hjørnet Tollbodgaten /Storgaten Ålesund: Smibakken 3, Breivika Stockholm: Regeringsgatan 12 Göteborg: A&Co Instagram: @slettvoll_no Informasjon: www.slettvoll.no
rein mat rett frå naturen
TEKST: MARTIN ANDRÉ KRISTOFFERSEN / FOTO: MICHAELA POTTERBAUM
«Han tar fram eit vinglas og skrur lokket av ei glasflaske med mjølk. Dette er første gong eg får mjølka servert i vinglas.»
64
Det går gjetord i inn- og utland om den gode maten som blir servert i restauranten til Storfjord Hotel. Eg tar fatt på den kulinariske reisa til Glomset for å slå av ein prat med matgründeren og smaksgeneralen som står bak menyen på hotellet, og finne historia bak dei berømte godbitane. –Vi startar med å drikke mjølk. Nils-Henning Nesje (39), kjøkkensjef på Storfjord Hotell, kjem ut frå kjøkkenet. Han tar fram eit vinglas og skrur lokket av ei glasflaske med mjølk. Dette er første gong eg får mjølka servert i vinglas. Vi set oss ned framfor peisen i hotellobbyen. –Sjå boblene. Han roterer vinglaset, som om det skulle vere edle dråper av vin frå ein eller anna anerkjend vingard i Spania eller Frankrike. Men desse dråpane kjem frå gardar på Røros. Eg tar ein slurk og Nils-Henning rekkjer meg ein rognebærkvist. –Ta eit blad og tygg på det. Medan eg tygg og kjenner smaken bre om seg i munnen min, har eg ei aning om noko kjent med denne smaken. Så kjem det uunngåelege spørsmålet: –Kva slags smak kjenner du? –Blanda med mjølkesmaken eg allereie har i munnen, smakar det som karamell. –Kjenner du ikkje marsipansmaken? Jo visst, det er jo sjølvsagd marsipan det smakar. Lettare flau over å ha stroke på første smakstesten, noko som kan jamføres med å ramle i T-krokheisa på Egga, forsøker eg å samle tankane. Kvifor mat, Nils-Henning? –Mor mi var heimeverande som så mange andre mødrer i den generasjonen. Det same var mormor. Så eg lærte matlaging medan eg var heime. Morfar var kokk og opptatt av å bruke vekstar vi hadde utanfor huset. I tillegg var alle onklane til mor mi
kokkar. Heime laga vi pudding på rogn som du nettopp smaka. Mjølkepudding med rogn og mjølk, og den smaka marsipan. Trebarnsfaren er opptatt av at framtidige generasjonar skal få oppleve smaken av rein mat rett frå naturen. Riktig mat. –Eg likar å utvikle og leike med mattradisjonane våre. Her om dagen laga eg rognebærmilkshake saman med borna mine. Nydeleg. Kvifor er dette med rein mat og smak så viktig for deg? –Om vi ikkje får oppleve smaken av rein mat, rett frå naturen, blir vi vant med smaken av prosessert mat. Til dømes, ein gong eg laga tomatsuppe frå botnen (med reine råvarer), serverte eg den til ein som tidlegare berre hadde ete tomatsuppe frå pose. Personen meinte suppa mi ikkje smaka tomatsuppe i det heile tatt. Om vi ikkje får smake riktig mat, lærer vi ikkje korleis ein tomat smakar. Han fortel vidare at han trener borna sine i å kjenne naturlege smakar. –Dei får smake surgras, rips, plomme og eple rett frå trea. Epleslang er viktig, smaken av frukt rett frå eit tre er fantastisk. Eg let dei også smake villaks og sjølvfiska fersk torsk. Gjerne rått. Om ein ikkje kjenner kor smaker kjem frå, blir ein herja med av industrien sine smakar. Dette er tydeleg noko som verkeleg engasjerer Nils-Henning. Han meiner vi har mykje god norsk mat å vere stolte over. –I Møre og Romsdal har vi ca hundreogfemti småskalaprodusentar. På Vestlandet har vi ca tusen ulike småskalaprodusentar og førti ulike ostar. Det er råvarer frå dessa småskalaprodusentane vi bruker i det vi server til gjestane våre her på hotellet, i tillegg til det vi finn rett utanfor døra. Lidenskapen for å berre servere det beste til gjestane sine, betyr mykje meir arbeid for Nils-Henning og staben hans. Det
rein mat
65
Nils-Henning Nesje møtar meg med ein smittande glede og eit brennande engasjement for lokal mat.
Mjølk frå gardar på Røros, ost frå gardar på Vestlandet, gin og tonic med polarbjørksaft frå Nordlysmat og ein bjørkekvist frå Glomset.
a 66
går med mange timar på å farte rundt og få tak i dei ulike varene, men det er absolutt verdt det. –Eg køyrde rundt på leiting etter den beste lokalproduserte maten. Rundt omkring på heile Vestlandet køyrde eg og banka på dører på ulike gardar og spurde om dei eller nokon dei kjende i bygda produserer lokal mat. Eg laga lister over ulike produsentar, teikna kart, og trefte mange kjekke folk som eg har lært mykje av. Ein skulle tru han fekk tenkt nok på mat i løpet av arbeidsdagen, men Nils-Henning fortel at det går i mat tjuefire timar i døgnet. –Du veit, eg har ei gul bok liggande på nattbordet mitt. Eg drøymer om mat og når eg vaknar om morgonen skriv eg ned idear eg har fått i løpet av natta. Ein gong vakna eg med ein idé til ein paté, ein finare leverpostei av kjelever, servert i skolten på eit kje. Det blei riktig bra, og er ein rett eg har servert ved fleire høve. PS: Sidan eg besøkte Nils-Henning på Glomset, har menyen han har skapt på Storfjord Hotel blitt kåra til Noregs beste lokalmatmeny av stiftelsen Matmerk. Sjølvaste landbruks- og matminister Sylvia Listhaug hadde dette å seie om menyen: –Dette er ein fantastisk meny. Den er morosam å lese, gjev etelyst og ikkje minst – den har glimt i auga. Med tanke på Nils-Hennings brennande engasjement for smak og lokalmat, kjem ikkje det som noko overrasking.
Nils-Henning Nesje Kjøkkensjef på Storfjord Hotel. Leiar i gardsmatmerket Hanen. Eigar og drivar av Mat med hjerte AS kor du kan leige han inn til ulike tilstellingar, kurs, og til kompetanseheving. Medeigar i Grim og Gryt Ølbryggeri AS. Medeigar i 4 chefs dinner AS. Matkontakt i Møre og Romsdal, og Trøndelag; produktutvikling og kompetanseutvikling.
ROMANTISK FØRJULSOPPLEVELSE FRA NOK 1 750 PER PERSON I DOBBELTROM INKLUDERT ER OVERNATTING, CHAMPAGNE VED ANKOMST, 3-RETTERS MIDDAG OG FROKOST. PRISEN GJELDER VED LEDIG KAPSITET I 2015.
adfjdkajfkUNION UNIONOYE.NO
#HOTELUNIONOYE
70 11 44 30
ROMANTISK OPPHOLD FRA NOK 1 445 PER PERSON I DOBBELTROM INKLUDERT ER OVERNATTING, 3-RETTERS MIDDAG OG FROKOST. PRISEN GJELDER VED LEDIG KAPSITET TIL MARS 2016.
STORFJORDHOTEL.COM
#STORFJORDHOTEL
70 27 49 22
Bylgjå (ifrå Telemark) TEKST: BLÅDALSBJØNNEN / ILLUSTRASJON: KRISTER KANCK
«Ska du prøve nøke nytt i år? Kaffør ikkje prøve nøke gammalt?»
68
Bylgjå
Han likte se’ dårle på lagspelarå sine flate attelege, og va’ nøk helder bokle’ anlagt. Det tiktest nå å ha vørte nøke långsamt å drage se’ gjønå ungdomsskuletia, og han såg igrunn ikkje nøke særle lysare på den haustlie starten på vidaregåande helder. I utkant’n ta ei nedsnøva småbygd drog de’ i långdrag med det sosiale, og de’ va i de’ store å heile lite so fengde interesså. Egentle’ ha’ han bestemt se’ før å vende vrångsiå te, og innta ei motkulturell form – verte en stirrig einekryl i en kjedele’ rettvøksen granskog. So en kunne vente, vart han derfør en onderle’ søytel, ettekvart so han vaks utu hynbrøkene og gjekk mållaust og slentrande inn i dei långherde åttiåra. Det va då han og en kamerat, i reint vanvare, støytte på en illustrasjon i ei friluftsbok ta en amerekansk hippie so heitte Paul Parker. Dei ha rett å slett drubba se frampå et billede ta en alternativ skistil i ei bok om telemarksving, takk vere følkeboksamlinga nedme sjynå.
gjønå en laussnøvskavl slik at drive sto. Drive sto kje i det heile tekje. I sta’n sto telemarkkøyrar’n att med ei einsle ski og med sprøkkja overlippe, i lag me’ei erkjenning ta at det so’ ser ut so tekkjele laussnøvskavla, kan ha sine harde side. Sia reklamasjon’n på utstyre’ vann fram, og ny ski vart tesendt, vart telemarksvingen likevel lært i løpe ta vintern, te en viss åtgaum frå nyfikne alpinista. Før å kome se ut i eventyre’, trakka han se attpåte’ opp på tøppen ta Roalden, ei 50 minutts affære gjønå laussnøven ifrå gamle Poma-trekkje. Og der rende han og en kamerat Blådalen før fysste gong. Sporlause, kvite, bylgjande røbba, med perfekt skråning. Tryning og hendelse vart det på hynå nedette bakkane. Snøv nedme’ kragjen, sveittebrøt og kav før å løyse se’ uttu snøvhaugane, gong på gong. Men med ditta bak se’, va det antakele’ gjort. En livsstil hadde etablert se’, og to daga ette’ ei bakglatt og ålsveitt affere i austsidå på Tueegga, openberra også behove før skifell se’ i en nytesendt katalog frå Platou sport i Bergen.
Skifell At han va et utskøt og en raring, vart stadfest før alvor då han anorakk og vadmjølskledd i fireogåtti sto på tøppen ta Fursetn og limte syntetiske skinnreime opponde skine. Det vart glana, spørt og rista på haude. Produktet vart spådd kort leveti’, klen vadmjølshippie Nøke sku’ han no ha å vise ette’ se’, so kaffør ikkje satse på nøke funksjon og dom ette’ kvakksalvarparagrafen. Men det funoriginalt? I åttitalslilla og høghåra skimotebilde, va’ det lite so gerte långt over førventning. Tuegga, Ytstevasshønnje og Brunkunne framstå særle’ meir motkulturelt på tverke, enn tele- statind’n va’ plutsele’ innja rekkevidd på en heilt ny måte. I den marksving og vid, knesid ullknikkers. Anorakk og vadmjølsk- harde kjernå ta fjellturakademikara i distriktet, på vekkgøymde stada, og i bratte avdala, vart det nickers vart tinga frå militære overobservert småskjemde smugbrukara’ ta skøtslager, og funne fram frå ymse skifell, allereie vintern ette’. Swix såg ut løftsrom me ondeskøt på sortering. «Men det va fysst då han te’ å få et alder so lite glepptak i markEt snerte retroimage kom raskt nad’n. Sjøltilliten og ferdiheitene på på plass, øving vart iverksett, og sjøl hausta spontan ros for telemarkski bygde se i det vidare helder fallteknikk sett på prøve. Alt i hop telemarkferdigheitene frå sakte opp, men i løpet ta det neste åre’ mylljå pastellfarga skiballettutøein jamnaldra, tidlegare registrerte han oppte fire andre lokale vara me’ bronsebrune, eplekjekke sjele so stilte laushæla i alpinanlegge. jappekinn. Snøvfangande ullknikkonkurransealpinist, at han kers og gammalmodig ekvippering skjøna at ei dæme va brøtna, Kommers drog sjølsagt åt se skeptiske skråbog ei bylgje va’ på veg.» I seksååtti vart det tydele at nøke heldt likk frå alpinistane so fauk førbi i på å ta laust. Bygda sine fremste alpintrångtrikå og oppblesa boblejakke ista sto plutsele på telemarkski imylljå på Furset’n. Og desto meir i rein trass, gjekk han på haude uti skavlå, velte seg omkøllj uttafør all slagja . Frodes Sport på Urenfløt’n selde konkurransetelemarkfølkeskikk og alle oppgådde spor, og kom i dinne reinsingspros- ski frå Dynastar. Høge skinnbiksaumera med plastklemme såg neonljøse på budene før fysste gong, og omtale ta aktivitet’n essen kanskje på sporet ta nøke ta sitt tapte sjølv. dukka te og me opp frå Rikskringkastingå si sie. Men det va fysst då han sjøl hausta spontan ros for telemarkferdigheitene frå ein fjellskiepoke Tuppen på turlångrennsskine sine reiv han sjølsagt fort av på tvers, og ette å ha knekt bindingå på faren sine treski frå sekstiåra, vart’kje det veg uttaom: Sku’ han bli habil telemarkskiløpar, måtte han ver’ hekjen på skikkele’ utstyr. Det vart piritlejulafta før han fekk tesendt skrivelsa frå utstyrsleverandørå. Vala vakje akkurat månge, der kylpert’n gjønå romjula sat og nibladde i katalogå, medå han knaska natakjenninga og julemarsipan so sleve dreiv. Det måtte av økonomiske årsake bli Crispi sine telemarksko i biksaum, kraftig 75mm tåbinding, og på tøppen et skipar då: Tre modella va i grunn alt so fanst. Åsnes hadde to, der den breiaste vart i dyraste lagja. Kästle sto att med den finaste skia, i kvitt og blått. Ho va 205 lång , hadde smørjespenn å midje på 54 cm. Ho vart bestilt, prøvekøyrd, og sprakk på långs andre vikå, i et førsøk på et elegant gjønåbrøt
69
jamnaldra, tidlegare konkurransealpinist, at han skjøna at ei dæme va brøtna, og ei bylgje va’ på veg. Telemarkbylgjå skylde i løpet ta kort tid myljå fjordstrendene, og nådde dei neste par åra heilt te tøpps, både på fjell og salsstatestikka. Ulempå me’ heile greiå, slik han såg det, va’ at de to’ vekk ekslusivitet’n frå aktivitet’n. De opplevdest direkte orimele når alpinistå, so sjølsagt va långt bedre trente idrettsutøvara, meistra hard kulekøyring, med høpp og dubbel helikopter, allereie fysste sesongen. Hadde han trong til å framstå som alternativ, vart han dermed tvinga ut i laussnøven for gøtt. Og det vart dit han søkte.
70
Ingen som ikkje va på Roalden dei fysste åra ette’ fjelltrekket kom, vil i dag tru ka en der kunne oppleve av laussnøvterreng pr. utøvar. Sporetikk Og det va jakta so dreiv nå framover. Jakta på den perfekte signaturen i laussnøven. Ronde og mjuke, men tette, dansande svinga. Jamnstore bukte med rytmisk stavisett, og helst utan et einaste avbrøt, heilt frå tekomstsporet te skogjen. Alt skulle sjølsagt skje i fallinjå. Slik va den oskrivne regel’n. Braut du nå og føretok umotiverte traversa der det ikkje va naturle, va du enten udanna, urøynd, uttafør, eller en uvitande frå ytre strøk. Sporetisk etikette va ei uuttalt, men innlysande sanning. Det va ommågjere å spare på laussnøven, so en kunne lage fleire feilfrie låme, i feilfrie fallinje, i feilfri laussnøv, på eit feilfritt fjell. Slik såg det ut i skiblødå so dukka opp frå utlandet, og slik hadde dei få puristiske telemarkguruane predikert norma. I nøkre få lukkelege år va han soleis i telemarkhimmel’n.
Gullalder'n Overgången te nittiåra baud på snøvrike vintrar med mykje halvdårle ver. Snøven lava ne’, og tida baud på nye skitrekk te dei høgare delane ta både Roald’n og Långedalseggja. Samtidig auka breiddå, både på kompetensen og på ski’ne sjøl. Det kom laussnøvski frå Italia og Statane, med “voldsom” breidde. Femogåtti cm framme, og “ledda” stålkanta va’ den nye standarden. Telemarkstøvelen Asolo extreme plus og K2 ultra bultra, spegla dei helder tøvete kommersnamna på dei vel fargerike produkta. Skrens og konkurranse Teleskopstava, so han log ta då han høyrde gjete det i 85, måtte So kom snøvbretta før fullt. Snowboard. Som tung grunge frå no te. Breiare fell likeso. Goretexplagga breidde om seg, og auka Statå, seig ein ny kultur ut i låmene. Og det som verre var, uttafør komfåren. Det vart tyngre, men kjekkare å gå på tøpptur. Gul- låmene! Diagonalt. Oryddig. Arealkonsumerande. Dei va på leit lalder’n va i gång. Og kjekkast ta alt va’ det nye fjelltrekkje på ette nøke anna. Et drop her og et høpp der, Mykje skråkøyring. Roald’n: På tvers ta naturlie linje. Breie For i snøvver va’ det i det trekkspor med skrens. Vid beinføring ja nesten allti grese mylljå løparå. og vraltebrok. Månge pausa, med «Han ha’ berre mangla en snau I snøvver va terrenge reservert snus, røyk, og colaboksa. Som grå halvmeter og to hondredels sekund og brune kråkefløkka på straumdei lokalkjende. Entusiastane, snøvjunkiane, sporetikarane og på å verte Norgeshistoriå sin fysste kabla, sat dei i hellingå ovafør stilestetikarane. For i snøvver alle skavla. Øftå berre en einaste stålkantrypejeger!» drubba heile ytre strøk rondt i skikkele’ dykti’ og vågal brettmessøylepøyte ut’n å vite. Dei visste sias med halvlangt hår, nedsigne ikkje at i strupl og depel i mildvmerkekle og synle’ boksershorts, i eret i ytre, når alt va’ avbakele, mildt og tongt der ute, so va’ det kuling so i snøvstorm. Men støtt va han i spissen før et lite dusin øfte – reint orimele øfte faktiskt – perfekte mjøllsnøvtehøve på spake og småbleike læresveina, me’ røt’n teknikk, halvdårle Roalden. Ikkje so sjøldå va’ de sol i tillegg. I alle fall va’ det de på træningsgrunnlag og tvilsame haldninga. Åtti prosent venting innsida av skiløparskallane. på rompå i laussnøven, med påtekjen desperat coolness, og tjue prosent aktivitet, men likevel: Brått vart presset på nærlaussrider in the storm nøven større, og telemarkarane vart tvinga viare ut på viddene. So han stod solo på Roald’n. Dag ette dag. Helg ette helg. I laussnøvterreng so’ han hadde heilt før se sjøl. Einsam skiryttar ut’n Te tøpps solnedgång. Han sette sjølstyrde rekorda i parallelle S-spor, Sia tøpptur og fjelliv likevel va en naturle’ del ta telemarkmed åtte nedfarte ette kvarandre, utan at ei einaste konkurre- sport’n, vart de tindå so ettekvart fekk fokus, og vart sjølve rande sjel kryssa spora. Han tok trekkje på Långedalsegga og greiå. Å sette spor på Slogjen på telemarkski frå før nittennitsåg, mylljå bygene, sine eigne åtte parallellspor ligge ukryssa tifire, stilde visse krav te grunnteknikken. Børgerennå på Nøre i svøktå uti Blådala, og kunne planlegge rest’n ta dekor’n te Sætretindå va’ mestå mytisk, og de same va Ørstabrørne so ettemidda’n. Han køyrde førtigradersrennene i Svarthamrane, hadde rent rennene te Gullmordalen frå Store Brekketinden. med mistanke i bakhaude om å vere den fysste i historiå te å Telemarkskiløping i lause luktene, so gøtt so! Han hadde slike gjer’ akkorat det. Og han skræmde opp hare og rjupe ondevegs åttafære so sitt ideal, strekte grensene sine, og øvde heime i i tullfærene. En gång måtte han støppe å hauke høgt ette’ å ha passert en eksplosjon ta rjupe attme’ en nesnøva bjørkakryl. Han ha’ berre mangla en snau halvmeter og to hondredels sekund på å verte Norgeshistoriå sin fysste stålkantrypejeger!
Bylgjå
skitrekkja på oversdagå, då trakke og trykke va mindre. Han va kanskje ta dei fysste so rende “Veggen” på Egga i åttini og nitti. I skinnbiksaumera ut’n klemme, og på Atomic sine smale turtelemarkski. Og han va hyppig på besøk i alle renne og trånge passasja i Svarthamrå på Roaldsida. Og ta alle fjella va’ det Slogjen, Nøre Smørskredtindn, Brunstadhønnje, Brunstadtind’n, Kolåstindn’n, Sætretindå, Skårasalen , Saudehønnje og slike tøppa so drog. Dans’n i laussnøven hadde alldeles take på ’nå, og drage ette’ den perfekte improviserte linja i sampel med fjellet, saug ’nå gjønå dei snøvrike vintrane, likso so en jazzgroove so hadde sett se’ i krøppen, og nekta å sleppe. Skjeret Men so en dag, trule i fireånitti, kom det et frampeik om nye tie. Han kom over et skimagasin, og såg stilbilde ta en amerikanar so rende på djupt innsvinga, raude ski frå Elan. Ski’ne va stygge, korte og ekstreme, medå spor og stil va’ farle’ stilfullt, og frikst. Året ette’ va målet å klare reine skjer på preparert ondelag, og telemarksvingen returnerte før ei kort tid te trakkemaskinbakkane. Der styrde dei nye carvingskiene erkjenninga rett utu telemarksporet, og alle gamle førestillinga om skiløping enderøyste i et røk ta nye innovasjona. Telemarkstilen hadde so å seie rent seg på et skjer. Før fysste gong va månge ta hardcore-telemarkarane klare te å utvide si eiga oppfatning ta ka skiløping i ondabakke kunne vere. Det va forholda sitt møte med ulikt utstyr og ulik stil so avgjorde ka so’ virka, og ka so’ va kjekkast. Frå vinteren seksånitti va’ han derfør den tvisynte eigar også ta alpinski, og få år ettepå hadde han også alpine “feiteski” te eksklusiv bruk i laussnøven. Multistilrikdom Likevel heldt telemarkbylgjå på opparbeidd moment, og førtsette å skøle litt førsikti fram å tebake mylljå strendene. Men når randonneutstyret ettekvart vann på vekt og gjorde gjønåbrøt i tøppturmiljøe, cirka fem år inni det nye tusenåret, va’ han førsyne meg med på det gjønåbrøte me’. Slik åttafære kunne naturlevis verte sett på so et svik, men han kunne heldigvis kjenne på gledå ved å tehøyre en røynd klubb ta veterana. Disse so meistra mestå alle slags ski, det meste slags føre, og dei rådande stilartane frå over tre tiår. Disse so fritt kunne velje utstyr ette dagsform og føre. Og han kjende at å vere multistilutøvar gjorde skiløpinga rik og variert. Det sleng endå en og anna ta hass like ute i løypene og mylljå fjella. Krafta i bylgjå he kanskje lagt se, men dei so engong surfa ’ne – dei e oppe og gjeng. Av og te må telemarkski’ne framatt, som om han og hass like he’ ei nostalgisk gjeld te’ kulturen. Kanskje e’ det rett og slett slik de e’, før dinna bylgjå gjorde faktisk følk ta månge ta dei! Telemarkstil’n e sjølsagt berre en ta månge måta å stå på nedoverski. Men i tefelle du e nøke lei ta dei breie, lettkøyrde “gyngestolpotongane” dine, (disse med “rocker” før bakfulle følk med balansevanska), og du treng å lette på raua for å prøve nøke nytt i år, so sei han de’ her og no; -kaffør ikkje prøve nøke gammalt i sta’n? De’ he’ virka før!
ORDLISTE LOKAL ORDLISTE, SORTERT ETTER FØREKOMST I TEKSTEN
attelege tiktest ’nå (hånå) långsamt stirrig einekryl onderle søytel hynbrøkene hyn drubba nedme sjynå snerte trångtrikå Furset`n omkøllj å ver hekjen på kylpert piritlejulaftan natakjenning åtgaum røbba hynå utskøt klen Urenfløten skinnbiksaumera budene dæme log høyrde gjete grese søylepøyte strupl depel avbakele mjøllsnøvtehøve sjøldå svøktå å hauke bjørkakryl skiblødå vraltebrok mestå i lause luktene åttafære frikst enderøyste et røk ta å skøle gyngestolpotonga
dyrka mark / jorde syntest, førekom han (objektsform) keisamt, langdrygt sta krok, bukt av treslaget einer underleg / rar type / figur gutebuksene gutfant, kylpert wannabe snubla i sentrum snertent / lekkert / raft trong trikot (her: tettsitjande alpindress) slang for Fursettrekket sine løyper om koll (om fall) å vere om seg og frampå fremslengsungdom, tidlegare hyn vesle vesle julaftan kjerne av nôt tilrop av anerkjennande karakter fleirtal av rabb (lite høgdedrag i terreng) fleirtal av hyn (gutfant) utskot dårleg / sjuk Øvre del av sentrum, flata ved Ringstad skule beksaumstøvlar i skinn butikk demning / dam preteritum av å le høyrde om ope / trekkfullt / ikkje tett sølepytt plask og skvetting (dobbelttyding: tullprat) vått og gjørmete underlag tungvint laussnøforhold sjeldan søkk / senking le høgt og støyande krulla, krokete småbjørk skimagasina saggebukse nesten i lause lufta åtferd friskt gjekk kast i kast eit rôk av å skylle fram og tilbake store, breie laussnøski med full rocker (flytebrygge med støtdempar)
71
fjellfotografen Den nye obligatoriske boka for alle fjellfolk med respekt for seg sjølv er ute i butikkane. Vi tok ein pust i bakken med mannen som dei to siste åra har jobba med å feste verdas vakraste skiområde til filmrullen.
72
Boka inneheld informative turskildringar, ruteoversyn, og inspirerande bilete slik at du kan drøyme deg vekk ein gråvêrsdag og realisere turen ein pudderdag. Kjerneområdet er aust- og vestsida av Hjørundfjorden, elles er også toppar frå heile Sunnmøre med. Alt frå dei avrunda «snille» fjella til dei sylkvasse bratte tindane. Tre ting å tenkje på før ein skal ut på topptur: 1: Les første kapittelet i boka om farar i vinterfjellet med tanke på skred og skavlar. Dette er ikkje berre generelt, men spesifikt om kva type snø vi har mest av, og korleis vêr og vind ter seg her på Sunnmøre. 2: Tenk vekt på utstyr. Ikkje ta med for mykje. Ta med skredutstyr, ekstra jakke og godt med drikke, men prøv å ikkje ta heilt av. Tenk deg om før du kjøper deg det breiaste og tyngste utstyret. 3: Oppsøk nytt skiterreng. Bryt grenser og vaner og bruk boka til å finne nye toppar å utforske. Ski: – Sjølv brukar eg mykje Dynafit DYNA Race ski som er korte, svært lette og berre 65 mm på midten, og tilhøyrande binding i treningsarbeidet mitt. Dette er ikkje noko for vanlege turfolk om dei ønskjer gode opplevingar på alle snøtypar. Men eg pleiar vanlegvis å anbefale å bruke relativt lett utstyr; ski mellom 1000-1500 gram og ca 90 mm på midten. Mange blir etter mi meining feilinformert når dei skal ha seg skiutstyr og kjøper ofte for tunge skipakkar. Hugs at 90 % av turen er på vegen opp. Beste toppturminne? – Mange gode minner. Men ein tur eg hugsar godt var ein eg, Olav Viddal og Per Ivar Lied hadde i vår på Otåla (1312 moh) med nedkøyring til Skår. Det var ein magisk dag – tredje mai med 30 cm pudder! Ein av dei siste pudderdagane førre sesong. Beste topptursutsikt? – Kårdalstindane (1490 moh), inst i Hjørundfjorden ovanfor Leira. Frå toppen er det utsikt rett ut fjorden og du kan sjå heile Hjørundfjorden i eitt. Ein lite besøkt topp. Forbilde: – Killian Jornet. Spansk O2-gud som har satt lista for kva som går an å gjere høgt til fjells i høgt tempo. Han er i verdstoppen i skialpinisme (idretten Randonee red.anm) på vinteren og på motbakkeløp om sommaren.
fjellfotografen Namn: Håvard Myklebust Alder: 24 Bustad: Volda Frå: Bjørke Yrke: Fotograf og byggingeniør i Veidekke Aktuell med: Boka Toppturar i Sunnmørsalpane. Kontakt Håvard på: fjellfotograf1@gmail.com
fjellfotografen
På dei neste sidene har vi samla nokre av våre favorittbilete frå Håvards arkiv.
73
Forfattar av Toppturar i Sunnmørsalpane, Stig J. Helset, signerer vestsida av Dukhornet, Bjørke.
74
Olav Vartdal Viddal p책 veg opp Mohns topp, Molladalen.
fjellfotografen
75
76
Terje Myklebust og Sindre Rudi ein sein kveld p책 Slogen.
fjellfotografen
77
78
Morgonstund har pow i munn. Per Ivar Lied vaskar ansiktet med litt morgonpudder pĂĽ Nordre SĂŚtretind.
fjellfotografen
79
80
Turfølgje på veg opp Kolåstinden.
fjellbjørka TEKST: MARTIN ANDRÉ KRISTOFFERSEN / ILLUSTRASJON: YNGVILD ÅM SOGNNES
«Er det noko vi alle treng, så er det tryggleik og referansepunkt for å ta gode val på livsskireisa.» 82
Fjellbjørka kan vere frikøyrarens beste ven. Her på Stranda har vi episk skogskikøyring - noko vi kan takke fjellbjørkene for. Mange plassar står dei plassert i perfekt avstand til kvarandre, til dømes ned til Furset og Engeset. Nedanfor Blådalen derimot, har den fått ta over litt for mykje. Men det er ikkje dens eiga feil. Fjellbjørka er litt som eit barn, av og til tenkjer den meir på seg sjølv enn på andre. Og da blir det som det blir under Blådalen. Nokon burde kanskje ta på seg foreldre eller forvaltaransvar her, så ein kan hjelpe fjellbjørka med å tenkje meir på andre, merk frikøyraren, og mindre på seg sjølv. Men kven er eigentlig fjellbjørka? Fjellbjørkas eigentlige namn er Betula pubescens ssp. Czerepanovii. Ho er sosial, og sjølv om ho trivst best saman med sine artsfrendar, er ho på ingen måte fremandfiendtleg. Ho er både inkluderande og raus og kan menge seg med, og til og med krysse seg med, hengebjørk og dvergbjørk. Fjellbjørka er ein riktig hardhaus. Motstandsdyktig mot frost og vind. Noko som forklarar kvifor ho trivst så bra på fjellet. Og det er nettopp på fjellet vi finn ho i Sør-Noreg. Nordpå har ho til og med våga seg ned frå høgda, til låglandet.
Fjellbjørka duge til mykje meir enn å samle i hop snø i perfekte frikøyringskorridorar på fjellet. Til dømes kan ho gi varme, i og med at ho egnar seg bra til vedvyrke. Bjørkeneveret kan bli brukt til papir, kurver og fottøy. Birkebeinarane er faktisk oppkalla etter skotøy laga av bjørkenever. Mogleg var dette snakk om datidas TLT 6? Bjørkebarken kan også brukast til oppbevaring av mat. Dette høyrast kanskje sprøtt ut, men det går faktisk heilt fint. Barken inneheld nemleg det batkteriehemmande stoffet; betulin. Om ein er vill og galen, kan ein også bruke bjørka til å piske seg sølv med i badstua, slik dei gjer i Finland. Hugs berre å ikkje la ho liggje for lenge på badstusteinane. Ho er glad i å gi varme, og kan lett bli reven med til å sette seg sjølv i fyr og flamme. Fjellbjørka har redda mange skidagar som har vore truga av snøstorm og flatt ljos. Fjellbjørkas nærver gir tryggleik i form av le for vêr og vind. Den gir også referansepunkt for synet slik at ein veit kvar ein skal køyre. Er det noko vi alle treng, så er det tryggleik og referansepunkt for å ta gode val på livsskireisa. Så hugs på det neste gong du ser ei fjellbjørk. Sjå litt på ho, reflekter over snøstormane ho har klart seg igjennom. Og ikkje minst, vis ho takksemd med å leike i snøen ho har spart opp til deg.
fjellbjørka
83
frost FOTO OG STYLING: ELDRID SOGNNES KRISTOFFERSEN OG RIKKE WENNEVOLD
VARM I KULDA
84
frost
85
86
frost
87
Kanne/vase:
Jernia
Garn/pinner/glassylinder: Butikken
Bord/pledd/glassylinder: Stranda blomster Alle butikkane finn du p책 Stranda.
Alperittet 26. og 27. feburar, 2016 påmelding og info www.alperittet.com Fredag 26. februar, Alperittet – Kinesisk utfor i Meraftaløypa Laurdag 27. februar, Alperittet – Frå tind til fjord
FOTO: ALPERITTET/TORE VASSBOTN
TIBE
Leverandør av sjømat
”Vi har tilgang på de ferskeste og mest pålitelige forsyningene av råvarer til produktene våre.”
Norsk Sjømat AS Norsk Sjømat Oppdrett AS
Norsk Sjømat AS
Svemorka 26, 6200 Stranda Tel. 70 26 88 80. Fax. 70 26 88 90 mail@norsksjomat.no www.norsksjomat.no
Storm Seafood Inc. 86 Pond Valley Road, Woodbury, CT 06798 Tel. 203-263-6933 (kontor) pgati@stormseafood.com www.stormseafood.com
Vital Seafood AS
N E R U T P P O T ! S S O S O
Kyrkjegata 57, 6200 Stranda Tel. 70 26 84 90 jh@vitalseafood.no
Bestill på nett - hent i vår butikk!
H R E T R STAGODT UTVALG AV UTSTYR TIL SKITUREN! VI HAR
VI FØRER UTSTYR FRA BLANT ANNET:
STRANDA
Vi er på facebook
AS
Sjøgata 8, 6200 Stranda Tlf. 70 26 00 60. post@stranda.g-sport.no
Foto: Simen Berg, Arild Juul©Norwegian Seafood Council, Sven Raben©Norwegian Seafood Council, Tom Haga©Norwegian Seafood Council.
Norsk Sjømat Group
gode nyhende Det skjer litt av kvart i den litle bygda vår.
90
Byggeplanar for nytt servicebygg Strandafjellet Skisenter planlegg å bygge eit stort og staseleg servicebygg på Fursetsida i Hevsdalen. Bygget er teikna av eit canadisk firma og har ein fasade av grovt tømmer og stein som gir ei skikkeleg lodgekjensle. Servicetilboda som blir samla i nybygget er billettsal, skiutleige, ein stor kiosk og ein restaurant som også kan nyttast til afterski. I tillegg vil det også vere eit skaderom og toalett. Det blir seks utleigeleilegheiter på toppen og p-plassar i kjellaren. Planane ligg inne til godkjenning hos Stranda Kommune, og om alt klaffar startar det opp med betongsprøyting til våren. Servicebygget skal etter planen vere klart til neste skisesong. Hytteboom på Strandafjellet Det blir bygd hytter og leilegheiter som aldri før på Strandafjellet. Fleire og fleire oppdagar at ei hytte i Sunnmøres alpine skihovudstad gir unike moglegheiter for friluftsopplevingar på fjellet og langs fjorden heile året. Stranda Fjellgrend bygger hytter med ski in ved Furset-trekket. Til våren er dei klare med det første byggetrinnet som betyr at førti leilegheiter i storleiken 52 m2 til 58 m2 vil stå klare. Neste byggetrinn på seksti leilegheiter blir starta vinter/vår 2016, og når det står klart har det blitt bygd hytter for i alt 200 millionar kroner. Strandafjellet Alpegrend bygger 24 leilegheiter med ski in frå Furset-trekket. Byggetrinn tre er fullført våren 2016. Alpeliv utviklar hytteområde på Roaldssida, og er no i gang med det første prosjektet som består av nøkkelferdige hytter i VY-serien frå Leve Hytter på Hafjell. Alle tomtene ligg vendt mot syd, like ved lysløypa, med flott utsikt mot Strandadalen og Sunnmørsalpane. Ous & Emdal held fram med å utvikle hyttefeltet i Øgarslia, aust for Ringstadsætra, på Roaldsida. Vegen er grovbygd vidare oppover i feltet, slik at dei kan bygge nye hytter med fantastisk utsikt, gode soltilhøve og utsyn over Storfjorden. Mivo utviklar byggeklare hyttefelt og enkelttomter på Strandafjellet. Ein del av tomtene blir seld med fritt val av hytteleverandør, medan andre tomter blir bygd ut med nøkkelferdige hytter. Isolaft Bygg er i gang med bygging av kompakte hytter i Andersgrenda.
Arve har fått inn vinterens nye ski Vinterens skinyheiter har funne vegen til G-sport Stranda. Arve Mogstad jr. fortel at det er mykje nytt og spennande i skiavdelinga på G-sport. Nye skimodellar frå anerkjende produsentar som Head, K2, og Dynafit står oppstilt på rekke og rad, klare for å bli tatt med ut på eventyr i Sunnmørsalpane. Nytt og spennande i år er nye topptursko frå Salomon, med gode køyreeigenskapar, seier den erfarne skikøyraren. Eit anna nytt og spennande produkt er ein ny skredspade frå Ortovox. Skaftet på spaden kan takast av og bli brukt som isøks i naudsituasjonar. I tillegg til ski, skisko og bindingar, har dei også alt anna ein treng til toppturen, som sekkar, feller, skredsøkarar og søkestenger. På langrennsfronten held trenden frå i fjor med integrerte skifellar under skia, fram.
gode nyhende
Frikøyringscampar Med Kaj Zackrisson, Pia Nic Gundersen og Kristina Slinning. I vinter arrangerer Uteguiden frikøyringscampar på Strandafjellet. Coachar på campane er ingen ringare enn den svenske frikøyringslegenda Kaj Zackrisson, og dei to hardtkøyrande damene Pia Nic Gundersen og Kristina Slinning. Alle tre har delteke i Freeride World Tour. Gjennom ei helg fullpakka med frikøyring får deltakarane moglegheit til å få feedback og coaching, teorikurs i kameratredning, og sosialt samvær med likesinna frikøyrar. Jentecampen med Pia og Kristina er 12-14. februar. Camp med Kaj er 26-28. februar. Stranda Lodge Stranda Lodge er eit heilt nytt overnattingstilbod frå Uteguiden på Stranda. Stranda Lodge ligg på Roaldssida av anlegget, har ski inn, fin utsikt over Strandadalen, hyggeleg atmosfære, og sengeplassar til åtte personar. Alt du treng til di toppturoppleving i Sunnmørsalpane, kan du booke hos Uteguiden; shuttle frå Vigra, overnatting, leige av topptur- og skredutstyr og sjølvklart guiding.
Ny utleigehytte på Engeset Ensetstova på Engeset er ei ny hytte som stod klar til sommaren. Ensetstova ligg idyllisk plassert ved gardane lengst inne på Engeset, ved innfarten til Habbostaddalen, som tek deg vidare innover til Slogen. Ensetstova har ski inn frå Eggatrekket. Legg konferansen til Stranda Stranda Hotel og Uteguiden samarbeider om eit nytt konferansetilbod for bedrifter. Bu og spis godt på Stranda hotell, og auk lagkjensla med gode og utfordrande opplevingar i fjellet saman med Uteguiden. Mat til nye høgder Den dyktige kokken Anders Adolfsson har fortrylla smaksløkane til dei som har besøkt Strandafjellet i sommar. No utviklar han eit heilt nytt matkonsept for paviljongane og varmestova på Strandafjellet. I vinter blir det ein eigen meny til kvar serveringsstad. Roaldspaviljongen blir staden for dei som ønskjer ei litt større matoppleving, kjapt og effektivt, på eit internasjonalt nivå med lokal vri. På Fursetpaviljongen vil det bli servert rask og genuin mat, som enklare rettar i form av gryter og supper. I tillegg blir det servert vaflar og grillpølser frå Ole Ringdal på begge paviljongane. I varmestova vil det bli servert god, enkel og rask mat som hamburgar, pølse, gulasjsuppe og pizza. I tillegg vil det bli mogleg å kjøpe med seg matpakker.
BYGGEPLANAR FOR NYTT SERVICEBYGG
91
TRELAST BYGGEV ARER Vi har også entreprenør- og byggmesterforretning i tillegg til byggevareutsalg.
SPØR OSS NÅR DU HAR BEHOV FOR BYGGEVARER! Utkjøring til Strandafjellet og Fjellsætra etter avtale.
BYGGFAG Stranda Ous & Emdal Bygg AS
Åpningstider:
Mandag-Fredag: 08.00 - 16.30 Lørdag: 09.30 - 13.00 Ødegårdsvegen 125 6200 Stranda | 70 26 20 60 | fir mapost@ous-emdal-bygg.no | www.ous-emdal-bygg.no
Fagbutikken i Ditt Distrikt
www.byggfag.no
vinterkveldar Y
www.ra wrekl a me.no
A LT A V K O S T I L K A L D E
No bugnar butikken av blomster, planter, krukker, lys og pynt til din heim! Er du glad i ein søt bit kan vi by på mjuke og deilige karamellar og sjokolade. Kaffi frå Jacu og sylte og saft frå Valldal er også på plass i hyllene våre.
Skal du gi ei gåve og lurer på KVA? Tenk ikkje lenger på det, stikk berre innom oss, så fiksar vi ei fin og kjekk gåve for deg. Vi kan endåtil levere den heim på døra deira. Besøk vår butikk på Stranda, eller kontakt oss på telefon: 70 26 13 29
www.strandablomster.no
eldArt Grafisk
Facebook/Stranda Blomster
Informasjon OVERNATTING, MAT OG OPPLEVINGAR
OVERNATTING STRANDA Stranda Hotel 70 26 90 00 www.strandahotel.no Stranda Feriesenter 451 64 000 www.strandaferiesenter.no Stranda booking 451 64 000 www.strandabooking.no
94
Ensetstova 91 74 47 24 www.ensetstova.no Overvoll gard 404 570 62 www.overvoll.no Stranda Lodge 458 32 018 www.strandalodge.com VALLDAL Juvet Landskaps Hotel www.juvet.com Valldal Camping 45 80 07 44 www.valldalcamping.no Fjellro Turisthotell 70 25 75 13 www.fjellro.no Gjerde Camping 70 25 79 61 www.gjerde-camping.no Jemtegård Feriesenter 70 25 90 20 www.jemtegaard.no Vika Ferie og Fritid 97 04 33 97 www.wiigen.no
Jordbærstova Feriehus 70 25 76 58 www.jordbarstova.no Skoglund Camping 91583230 www.skoglundcamping.no Valldal Hytter & Fritid 90101143 www.kragebakk.no Gudbrandsjuvet Camping 70 25 86 31 Muri Hytteutleige 702 57 542 www.murihytteutleige.no EIDSDAL Eidsdal Camping 70 25 90 29 Solvang Camping 901 18 302 www.solvang-camping.no Hesthaug Gard 97 43 37 70 www.hesthaug-gard.no Solfjord 40964011 www.solfjord.no Eide Camping 70259744 www.eidecamping.com NORDDAL Petrines Gjestgiveri 92 23 48 20 www.petrines.com Relling Camping 70 25 92 13
GEIRANGER Hotel Union Geiranger 70 26 83 00 www.hotelunion.no Hotell Geiranger 70 26 30 05 www.hotel-geiranger.no
Hole Hytteutleige 70 26 30 30 www.holehytter.no Westerås Hytteutleige 92 64 95 37
Grande Hytteutleige og Camp 70 26 30 68 www.grande-hytteutleige.no
HELLESYLT Stadheimfossen Camp og Hytte 70 26 50 79 www.stadheimfossen.no
Geirangerfjorden Feriesenter 95 10 75 27 www.geirangerfjorden.net
Hellesylt Camping 90 20 68 85 www.hellesyltturistsenter.no
Dalen Gaard Familiecamping 90 87 74 60 www.dalengaard.no
Villa Norangdal 70 26 10 84 www.norangdal.com
Homlong Camping Hytter 90 85 50 82 www.homlong-camping.com
Hellesylt Motell 70 26 51 00
Solhaug Camping 70 26 30 76 w ww.solhaugcamping.no Vinje Camping 70 26 30 17 www.vinje-camping.no Geiranger Camping 70 26 31 20 www.geirangercamping.no Fjorden Camping 70 26 30 77
Hellesylt Vandrerhjem & Campinghytter 70 26 51 28 TAFJORD Tafjord Camping 97551535 www.tafjord-camping.no Olagarden Tafjord 911 57 953 www.olagarden-tafjord.no Tajord Båthamn og Camping 468 18 505
Homlong Gjestetun 70 26 30 40 www.fjelltuncamping.no
OMEGN Storfjord Hotel 70 27 49 22 www.storfjordhotel.com
Fossen Camping 70 26 32 00 www.fossencamping.no
Hotel Union Øye 70 06 21 00 www.unionoye.no
Informasjon
OPPLEVINGAR
RESTAURANTAR OG KAFÉAR STRANDA Stranda Hotell Resturant Man – Lau 15.00 – 21.00 Søn 14.00 -21.00 Biffjørnet Man – Tor 11.00 – 21.00, Fre – Lau 11.00 – 02.30, Søn 12.00 – 21.00 Siena pizzeria og grill Man - Fre 11 – 22, Lau 12 - 02.30, Søn 12 - 22. Stranda Bakeri Man, Tir, Tor, Fre 07.00 – 16.30, Ons 07.00 – 13.00, Lør 07.00 – 14.30 Liga kafe. Man – Fre 10.00 – 17.00, Lau 10.00 – 15.00 Paviljongane og varmestova på Strandafjellet er opne når anlegget er opent.
EIDSDAL OG NORDDAL Petrines Gjestgiveri 92 23 48 20 www.petrines.com Uteguiden 40 55 46 70 www.uteguiden.com Geiranger Adventure 47379771 www.geiranger-adventure.com Geiranger Fjordservice 70 26 30 07 www.geirangerfjord.no Valldal Aktivitetspark 480 90 599 www.valldalaktivitetspark.no
GEIRANGER Braseriet Posten 70 26 13 06 www.brasserieposten.no Geiranger Sjokolade 967 25 205 www.geirangersjokolade.no Café Olé 70 26 32 30 www.olebuda.no Friaren Bistro 70 26 30 25 Naustkroa 70 26 32 30 Restaurant Westerås 70 26 32 14 www.geiranger.no/westeras
HELLESYLT Øcals Pizzabar 70 26 32 55 Peer Gynt Galleriet Kafe/resturant 950 13 170 Hellesylt Boutique & Bar 405 16 535 VALLDAL Jordbærstova 70 25 76 58 www.jordbarstova.no Gudbrandsjuvet Kafé Kafè Lupinen Kulå Bowling 702 57 020 www.kula.no Lykkeriet 908 42 540 www.lykkeriet.no
Norsk Fjordsenter 70 26 38 10 www.verdsarvfjord.no Tafjord Kraft og Skredsenter 468 93 255 www.kraftogskred.no 62O Nord 70 11 44 30 www.62.no TRANSPORT Ingers Trans 40 45 13 33 www.ingerstrans.no
95
Nye tenester FRÅ BYRG KOMPETANSE AS Sunne og friske fruktkorger Kva med å kjøpe ei smakfull og sunn gåve til dine kundar, tilsette eller bekjente? BYRG Kompetanse AS har no kampanje på fint pakka fruktkorger, fritt levert til mottakar. Vi leverer korger på henholdsvis 3 og 5 kg.
Pakking og utkøyring av firmagåver Byrg Kompetanse AS hjelper gjerne bedrifter i Storfjordsområdet med pakking og utkøyring av firmagåver til tilsette og kundar.
› Postboks 18 / Kyrkjegata 23 / 6200 Stranda
www.byrgkompetanse.no / post@byrgkompetanse.no / 70 26 99 30
Lokal bank. ENGASJERT BANK. Sparebanken Møre.
© Raw Reklame og Foto AS
Ta kontakt med oss for ein hyggeleg prat og pristilbod tilpassa dykkar behov.
HAVNEVIK
Skreddersøm av smarte løsninger for oppdrettsnæringen SeaSide AS, 6201 Stranda www.stansas.no
instagramgalleriet Hald fram med å bruke emneknaggen #pastranda! Me diggar å sjå kva de brukar fjellet, fjorden, skogen og bygda til!
98
@sisselkatt
@veggyvegz
@lindadidi
@josefinemork
@martehhansen
«Shoutout til alle som lika snøv i barten!» -veggyvegz
@oystebje
instagram-
Med dette vakre bilete av eit grasiøst stup i Helsemvika, vann Susi Brunvær (@insta_susi) vår sommarkonkurranse på Instagram. Vi gratulerer ho med eit sesongkort sponsa av Strandafjellet Skisenter AS og håpar ho får mange fine pudderdagar på brett i vinter. Biletet er teken av mannen hennar, Karl Kristian Brunvær (kkbrunvær). Vi reknar med han får lov til å ta nokre first tracks når dei shreddar saman på Fjellet i vinter.
99
KONKURRANSE
Vinn eit 2,5 dagars skredkurs med Uteguiden. Kameratredning, vegval og køyremønster er tema i løpet av kurset. Bruk #pastranda og #uteguiden på Instagram for å delta i konkurransen (innan 30.april). Redaksjonen i PS kårar eit vinnarbilete.
Foto: Hedda Breien
*Anleggsarbeid *Mobile knuseverk *Masseleveranser *Produksjon av ferdigbetong *Vi tar p책 oss b책de sm책 og store oppdrag
6200 Stranda www.opshaug.no Betong: 94288538 Transport: 95830125 Kontor: 70269340 E-post: post@opshaug.no
Rema 1000 i Stranda sentrum Opningstider, Mandag - fredag 07.00 - 23.00 Laurdag 08.00 - 21.00
BOOK DITT OPPHOLD PÅ
PRISER FRA
590,-
© RAW REKLAME OG FOTO
BO RIMELIG, OPPLEV MYE!
for 4-manns hytte
A R T arkitekter og ingeniører AS Over 300 senger i hytter på Strandafjellet og Stranda Feriesenter
Vi er en lokal aktør som kan hjelpe deg med følgende ledd i et byggeprosjekt: -
prosjektering av hus og hytter Interiørplanlegging Byggesøknad Byggeledelse
Besøk oss i Fjordgården på Stranda eller Daaeskogen Næringsbygg på Moa. For mer informasjon, besøk vår nettside:
a - r- t . n o +47 451 64 000
strandabooking.no | strandaferiesenter.no e-post: booking@strandabooking.no
#strandaferiesenter #strandabooking
Bjørnestien Frisør Illustr.: Rikke Wennevold/ART
BO HALVVEGS TIL FJELLS PÅ STRANDA
I NY UTLEIGESTOVE Ensetstova ligg i Karnelesgarden på Engeset, 7 km frå Stranda sentrum og berre ein unnabakke frå Stranda Skisenter (ski inn). I det nybygde huset kan du nyte stilla på landet og likevel bu sentralt til fjord og fjell med gode turtilbod sommar som vinter. Om du vil, legg verten opp til guida fjell- og toppturar.
Oppgi kode: PÅ STRANDA og få 20 % rabatt på alle produkt frå BALMAIN i vår salong.
Ensetstova har to soverom med 5 sengeplassar og plass til 2 ekstrasenger.
Booking: www.airbnb.no (Stranda) +47 91 74 47 24
RINGSTADVEGEN 67 / 6200 STRANDA / 70 26 00 44
utstyr
102
med windstoppande soft shell på skuldrene og bringa, medan resten av jakka er i eit vatnavvisande og stretchvove materiale som pustar eksepsjonelt godt. Dette gjer at skaljakka vernar mot vêret, samstundes som ho gir god rørslefridom og du vert ikkje klam. Jakka veg berre 530 gram og blir nok ein favoritt for mange i vinter. Dynafit Chugach Dei fleste forbind Dynafit med lette toppturski, men til årets sesong har Dynafit laga ei fullverdig frikøyringsski for toppturar – Chugach. Skia har full rocker, ei kraftigare trekjerne, ABS sidevegg og karbonavstivning i tuppen. Chugach er først og fremst ei lettkøyrd frikøyringski som handterer alt av snø. Rockeren gjer at den flyt bra i nedkjøringa og at tuppen flyt opp når du sporar for kompisane dine på oppturen. Baktuppen har akkurat nok rocker til at du kan poppe ut av ein puddersving, men ikkje så mykje rocker at skia ikkje held i ein sving på hardt underlag. I tillegg til frikøyringseigenskapane imponerer den på hardt underlag også. Den bit seg fast i skjæret, til og med i skipolerte og isete bakkar. Skia kjem i lengdene 173, 181, 188 og 194. Vekta er mellom 1850 gram (173) til 2150 gram (194). Om du er på utkik etter ei ski som kan alt, slik at du slepp å ta med deg tre ulike skipar når du skal besøke Strandafjellet i vinter, då er Dynafit Chugach eit glimrende alternativ. Dynafit Chugach jakke Iskalde snøstormar, krystallklare dagar med blå himmel – Chugach er laga for å takle heile spekteret av vêr du kan møte på topptur. Jakka er ein hybrid
Dynafit TLT Superlite 2.0 Ein revolusjon i kategorien superlette bindingar. Lette materiale og sikkerheit er fokus på nye TLT Superlite 2.0. Dette er den første bindinga med DIN-skala opp til 12 som veg 175 gram. Bindinga blir levert utan skistoppar, men det får du kjøpt separat. Vidare har bindinga justerbar sideutløysing 7-12 DIN, og fast framoverutløysing. Dynafit Khion Carbon 28 Skistøvelen for skikøyrarar som ønskjer å kunne dra på hardt nedover på topptur, samtidig som vekta er minimal. Til denne støvelen har Dynafit utvikla ei løysing kor over- og underskalet låser seg saman i fleire punkter. Dette gir ein presis og progressiv fleksibilitet. 90 graders utslag i gåmodus, og berre 1530 gram i str 27,5.
STRANDAFJELLET ALPEGREND g!
nin
is rv
t fo
Ta
Vi er en samfunnsbygger
k nta
ko
Nøkkelferdige leiligheter midt i sentrum av Strandafjellet - uten utleieplikt. Inkl. viste møbelpakke!
Peab - K. Nordang utvikler moderne samfunn der mennesker skal bo, leve og arbeide. Vi forstår de lokale forutsetningene, tar et sosialt ansvar og utfordrer gamle sannheter med nye løsninger. Det er det som gjør oss til en samfunnsbygger. Les mer om oss på peab.no/knordang
Brødrene Aursnes AS Skulevegen 9 • 6230 Sykkylven • Tel. 93 00 12 11 post@aursnes.no • www.aursnes.no
DIN FAGFOTOGRAF PÅ STRANDA
Stranda Bakeri Mån, Tys, Tor, Fre 07.00 – 16.30, Ons 07.00 – 13.00, Lau 07.00 – 14.30
www.rawreklame.no PS! 20% rabatt på julekortfotografering. Oppgi kode: påstranda
neste utgåve Glede, tårer og slitne bein. Vi tar dykk med på Strandas nye sommararrangement – Stranda Fjord Trail Race. Korleis ser framtida til Strandafjellet ut? Vi slår av ein prat med nokre av aktørane som formar framtida til Fjellet vi alle er så glade i. I tillegg blir det mykje anna stoff om sommaren på Roalden og langs fjorden. Vi tipsar mellom anna om badeplassar, nye fjellturar og så tek vi deg med på besøk hjå Valldal Klatrepark.
104
FOTO: MICHAELA POTTERBAUM
Skjer i vinter 1.-3. januar 8.-10. januar 15.-17. januar 2. februar 5.-7. februar 12.-13. februar 12.-14. februar 20. februar 26.-27. februar 26.-28. februar 12. mars 18.-20. mars 19. mars 20. mars 25.-31.mars 2. april 9. april 16.-22. april
Frikøyringkurs på Strandafjellet, arr. Uteguiden. Skredkurs 2,5 dag på Strandafjellet, arr. Uteguiden. Toppturkurs 2,5 dag, Stranda, arr. Uteguiden. Storfjord kulturhus kl. 20.00 – «Kalvø» - Are Kalvø – Riksteateret Skredkurs 3 dager, Stranda, arr. Uteguiden. Strandafjellet Super G kretsmesterskap, arr. Stranda Alpin Frikjøringscamp med Pia Nic Gundersen og Kristina Slinning, arr. Uteguiden. Storfjord kulturhus kl. 19.30 – Heine Totland «Buddy Holly – The Concert» Alperittet Frikjøringscamp med Kaj Zackrisson, arr. Uteguiden. Storfjord kulturhus kl. 19.30 – Ingebjørg Bratland med orkester – konsert Toppturhelg på Stranda, arr. Uteguiden. Storfjord kulturhus kl. 19.30 – Cabarèt med Stranda Revylag Strandafjellet Storslalåm, Landsrenn, arr. Stranda Alpin Ski & Sail Hjørundfjorden, arr. Uteguiden Strandafjellet Parallellslalåm, Finale, Sparebanken Møre cup. Storfjord kulturhus kl. 19.30 – Henning Kvitnes og Claudia Scott med orkester Hjørundfjorden rundt, arr. Uteguiden.
105
annonsar
Sikre deg plass i neste utg책ve. For info om prisar og format, kontakt: annonser@pastranda.no
3
1b
Ystevasshorn 1288 m
8
1a
Langedalsegga 983 m
1
1b
Skardrabben 1459 m
WC
6a
H
6b
9
Blåbretinden 1476 m
18
H 30
Krevende Difficult
Heiser Langrenn
Terrengpark
er WC Toalett Toilets Parkering Røde Kors Skiutleie Ski rental
First Aid
Parking
Flood light
Flomlys
Terrain park
Cross country
Lifts
Medium
Middels
Kafé Café
Easy
Tickets
Lett
Billetter
Very Easy
Svært lett
430 moh
H
Flomlys | flood light
T-krok | T-bar lift Lengde 886 m – Fallhøyde 360 m
Roaldshorn fjelltrekk
Express stolheis | chair lift / Gondol | Gondola Lengde 2100 m – Fallhøyde 618 m
Roaldsheisa
Lengde 70 m
Bandet
Flomlys | flood light Tallerken | Platter lift – Lengde 923 m
Fursettrekket
Flomlys | flood light Tallerken | Platter lift – Lengde 175 m
Skuletrekket
35
7
6b
6a
4
3
2
1b
1a
32
Lafjellet 1161 m
Lengde 2500 m
Roaldsvegen
Lengde 1000 m
Kuffertløypa
Lengde 700 m
Kuffertløypa
Lengde 1000 m
Sløgstadløypa
Lengde 1300 m
Alpinisten
Lengde 1200 m
Raudeløypa
Lengde 1800 m
Skareløypa
Lengde 1200 m
Grøneløypa
15
14
13
12
11
10
9
8
til Langlo Lengde 5000 m
Alperittløypa
Lengde 1500 m
Turisten
Lengde 1700 m
World Cup Løypa
Lengde 2390 m
Stien
Lengde 3850 m
Meraftaløypa
Flomlys | flood light – Terrengpark
Strandaparken
Flomlys | flood light – Lengde 1080 m
Spesialisten
35
34
33
32
31
30
18
16
(til Storgjerde) Lengde 3 km Løype 21+25=4,5 kmm
Til Stranda sentrum
Lengde 5,5 km
Langlofonna
Lengde 3 km
Fursetreset
Lengde 3,5 km – Løype 21+22=6 km
Ringstadsetra
Flomlys | flood light – Lengde 3 km
Lysløypa
Lengde 5,5 km
Flomlys ferdigstilt 2015/16 | flood light
Fonnarunden
Childrens playground
7
14
Roaldshorn 1230 m
3
2
1
1042 moh
Paviljongen Roalden
780 moh
Paviljongen Furset
450 moh
Varmestua
RESTAURANT
WWW.STRANDAFJELLET.NO
NO-6201 STRANDA - TEL: +47 70 26 02 12 FACEBOOK.COM/STRANDAFJELLET
Barneområdet “Labb & Line”
Lengde 1330 m
Fallet
Kleivdalsfjellet 1154 m
Høgenykjen 1165 m
Flomlys | flood light – Lengde 1330 m
Skitreffen
Til Stranda sentrum
Urfjellet 1267 m
LØYPER/SLOPES
Skoppshornet 1226 m
Flomlys | flood light – Tallerken | Platter lift Lengde 170 m
Snøkvit
T-krok | T-bar lift Lengde 1185 m – Fallhøyde: 315 m
Egga Fjelltrekk
Lengde 1131 m – Fallhøyde 330m
Expressheis | Express chair lift
Fursetheisa
>
da
ran
St
HEISER/LIFT
31
34
33
FORKLARINGER/EXPLANATIONS
D
d
un
les
<Å
Hondatinden 1234 m
@PASTRANDA
WWW.PASTRANDA.NO
/PASTRANDA
Les og del magasinet digitalt
facebook.com