Psicosi, inconscio e realtĂ Alberto Siracusano
Il Pensiero Scientifico Editore
INCONSCIO E PSICOSI
Freud
In hoc ita flectendi sumus, ut omnia vulgi vitia non invisa nobis, sed ridicula videantur, et Democritus nos iuvet potius quam Heraclitus: hic enim, quotiens in publicum processerat, flebat, ille ridebat; huic omnia quae agimus miseriae, illi ineptiae videbantur. Elevanda ergo ominia et facili animo ferenda sunt: humanius est deridere vitam quam deplorare, humanum quoque genus melius adiuvat qui ridet illud quam qui luget: ille aliquid sperat.
Sotto l’organizzata periferia dell’Io giace il centro di un dinamico caos di forze che lotta ed urge unicamente per scaricarsi, ma che riceve di continuo nuovi stimoli da percezioni interne ed esterne. L’organizzazione muove dalla superficie in profondità. L’Io sta all’inconscio come l’ectodermico all’endodermico. — SIGMUND FREUD
4
|
PSICOSI , INCONSCIO E REALTÀ
INCONSCIO E PSICOSI
Klein
Turbato dalle intense sensazioni, nel piccolo comincia a tracciarsi un meccanismo attraverso il quale parte di sé, nell’oggetto parziale seno viene a essere divisa, separata, scissa la parte buona da quella cattiva, affinché quest’ultima non sciupi quella buona che solo gratifica. Tutti i bambini, dai primi giorni di vita, attraversano angosce che accompagnano e seguono la scissione dell’oggetto parziale: l’identificazione proiettiva, la posizione schizoparanoide, e la posizione depressiva.
In hoc ita flectendi sumus, ut omnia vulgi vitia non invisa nobis, sed ridicula videantur, et Democritus nos iuvet potius quam Heraclitus: hic enim, quotiens in publicum processerat, flebat, ille ridebat; huic omnia quae agimus miseriae, illi ineptiae videbantur.
— MELANIE KLEIN
PSICOSI , INCONSCIO E REALTÀ
|
5
INCONSCIO E PSICOSI
Significante e significato
In hoc ita flectendi sumus, ut omnia vulgi vitia non invisa nobis, sed ridicula videantur, et Democritus nos iuvet potius quam Heraclitus: hic enim, quotiens in publicum processerat, flebat, ille ridebat; huic omnia quae agimus miseriae.
6
|
Il significante perde il significante
Arto fantasma, afasia
Il significante perde il significato
Ossa dei morti
Il significante diventa significato
Ciao
PSICOSI , INCONSCIO E REALTÀ
INCONSCIO E PSICOSI
Schizofrenia e adolescenza
35 % PATIENTS
Accent on youth
In hoc ita flectendi sumus, ut omnia vulgi vitia non invisa nobis, sed ridicula videantur, et Democritus nos iuvet potius quam Heraclitus: hic enim, quotiens in publicum processerat, flebat, ille ridebat; huic omnia quae agimus miseriae, illi ineptiae videbantur. Elevanda ergo ominia et facili animo ferenda sunt: humanius est deridere vitam quam deplorare, humanum quoque genus melius adiuvat qui ridet illud quam qui luget: ille aliquid sperat.
Distribution of age at first admission for schizophrenia in males and females
30
25
20
15
10
5
0 AGE
12-14
15-19
20-24
25-29
30-34
35-39
40-44
45-49
50-54
55-59
The problem with early symptoms is that they’re not very specific. At a time when thinking, emotion and behavior change a lot anyway, these early indicators are very hard to separate from normality.
PSICOSI , INCONSCIO E REALTÀ
|
7
INCONSCIO E PSICOSI
I cinque punti della “mentalizzazione”
In hoc ita flectendi sumus, ut omnia vulgi vitia non invisa nobis, sed ridicula videantur, et Democritus nos iuvet potius quam Heraclitus: hic enim, quotiens in publicum processerat, flebat, ille ridebat; huic omnia quae agimus miseriae, illi ineptiae videbantur. Elevanda ergo ominia et facili animo ferenda sunt: humanius est deridere vitam quam deplorare, humanum quoque genus melius adiuvat qui ridet illud quam qui luget: ille aliquid sperat.
Allen, Fonagy & Bateman
8
|
PSICOSI , INCONSCIO E REALTÀ
1
Holding “mind in mind”
2
Occuparsi degli stati mentali propri e degli altri
3
Comprendere i misunderstandings
4
Saper vedere sé stesso dall’esterno e gli altri dall’interno
5
Saper dare una “qualità mentale” alle cose
Mentalizing in Clinical Practice
2008
INCONSCIO E PSICOSI
Titolo
Patients screened for eligibility (N=168)
Patients escluded (N=34): – Did not attend interview (N=10) – Attended 6-12 months (N= 6) – Completed treatment (N=47) – Included in analyses (N=63)
Randomized (N=134)
Patients allocated to MBT (N=71)
Patients allocated to SCM (N=63)
Attended < 6 months (N=6)
Attended < 6 months (N=10)
Attended 6-12 months (N=13)
Attended 6-12 months (N=6)
Completed treatment (N=52)
Completed treatment (N=47)
Included in analyses (N=71)
Included in analyses (N=63)
Allen, Fonagy & Bateman
Randomized Controlled Trial of Outpatient Mentalization-Based Treatment Versus Structured Clinical Management for Borderline Personality Disorder
In hoc ita flectendi sumus, ut omnia vulgi vitia non invisa nobis, sed ridicula videantur, et Democritus nos iuvet potius quam Heraclitus: hic enim, quotiens in publicum processerat, flebat, ille ridebat; huic omnia quae agimus miseriae, illi ineptiae videbantur. Elevanda ergo ominia et facili animo ferenda sunt: humanius est deridere vitam quam deplorare, humanum quoque genus melius adiuvat qui ridet illud quam qui luget: ille aliquid sperat.
Am J Psychiatry 2009, 166:1355-64.
PSICOSI , INCONSCIO E REALTÀ
|
9