Periódico Universitario / Unibertsitateko Aldizkaria - 389. zkia. -2020ko urria

389. zkia.

doakoa

2020ko urria

Laguntzen du

Udazken "normala" 2020-2021 ikasturte berrian murgilduta gaude jada. Agintariek kontrakoa esan arte, unibertsitateak eta irakaskuntzazentroak irekita mantentzen dira eta hala jarraitzea espero dugu, kontrakoa egoera latz baten seinale izango bailitzateke. Gure aldizkariko ale honetan inguruneko unibertsitate nagusiek aurreko hilabetean egin zituzten inaugurazioen berri emango dizuegu. Aurten, baliabide urriagoak erabili dituzte horietan.

Horretaz gain, beste zenbait gai jorratuko ditugu; hala nola zuek, gazteok, parte har dezakezuen bi lehiaketa, Nafarroako LHren online eskaintzaren igoera, ekonomia jaioberri honetan beharko diren profesionalak, talentua, etab.

Eta beti bezala, aisialdiari ere leku emango diogu, izan ere beldurra eta fantasia izango dira nagusi Bilbo eta Donostian laster. Hori guztia eta gehiago zuentzat.

Animo eta egurra!

uniagenda

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

2020urria

02

UNIBERTSITATEAK Universidad del País Vasco / Euskal Herriko Unibertsitatea.www.ehu.eus Uda Ikastaroak Gipuzkoako Campuseko Errektoreordetza Leioako Campusa (Zentralita) Sarbide Bulegoa. Bizkaiko Campusa Arabako Campuseko Errektoreordetza

Donostia Donostia Leioa-Erandio Leioa-Erandio Gasteiz

Miramar Jauregia z/g Ignacio MªBarriola Eraik. Elhuyar Pza.1 Sarriena Auzoa, z/g Sarriena Auzoa, z/g Comandante Izarduy Kalea, 2

Gazte Informazioko Bulegoak (UPV/EHU) Gasteiz C/ Los Apraiz,1 - 1ªPlanta Leioa Apia Bidea - Gizarte eta Komunikazio Zientzien Fakultateko Behea

945 014 336 946 015100

943 219 511 943 018 141 946 012 000 946 015 555 945 014 444 oij.ar@ehu.eus oij.bi@ehu.eus

Nafarroako Unibertsitate Publikoa. www.unavarra.es Nafarroako Unibertsitate Publikoa

Iruña

Gasteiz Portugalete Bergara Iruña Tudela

948 169 000

Pedro Usua, 2 Ignacio Ellacuria Parkea, 2-3 Martin AguirreDeunaren Enparantza, 4 Sadar z/g Magallón, 8

945 244 200 944 936 533 943 769 033 948 243 250 948 821 535

Mondragon Unibertsitatea. www.mondragon.edu Mondragon Unibertsitatea

Arrasate

Larramendi, 4. 23 posta-kutxatila

943 794 700 / 943 712185

Deustuko Unibertsitatea. www.deusto.eus Bilboko Campusa Donostiako Campusa

Bilbo Donostia

Unibertsitate Etorbidea 24 Mundaiz Bidea, 50

944 139 000 943 326 600

Nafarroako Unibertsitatea. www.unav.es Nafarroako Unibertsitatea Ingenieri Eskola. TECNUM TECNUM - Miramon Goiko Egoitza Idazkaritza eta Administrazioko Goi Mailako Institutua - ISSA

Iruña Donostia Donostia Donostia

Campus Unibertsitarioa Manuel Lardizabal Pas., 13 Mikeletegi Pas., 48 Aldapeta, 49

948 425 600 943 219 877 943 219 877 943 467 144

LANBIDE HEZIKETA Ikaslan. Lanbide Heziketako Ikastegi Publikoen Elkartea Hetel Heziketa Tekniko Elkartea

www.ikaslan.net

www.hetel.org

ENPRESA ETA BERRIKUNTZAKO ZENTRUAK Saiolan Garaia Berrikuntzako Interesgunea Cedemi BIC Gipuzkoa Berrilan BIC Bizkaia BIC Bizkaia Ezkerraldea BIC Araba CEI Busturialdea CEIA IKERBASQUE SPRI, S.A. BEAZ, P.S.A. INNOBASQUE CEIN

Arrasate Arrasate Barakaldo Donostia Derio Barakaldo Miñano Gernika-Lumo Miñano Goien Bilbo Bilbo Bilbo Zamudio Noain

Goiru Kalea, 1 Uribarri Etorbidea, 3. 79 P.K. Altos Hornos de Bizkaia Hiribidea, 33 Mikeletegi Paselekua, 83 Astondo Bidea, Edificio, 612 Avenida Altos Hornos de Vizcaya, 33 Calle Albert Einstein,15 Txalaparta Poligono, 32 Arabako Parke Teknologikoa, CEIA Eraik.

María Díaz Haroko Kalea, 3 Urkixo Zumarkalea, 36 Sabino Arana Etorbidea, 8 C/ Laida Bidea, 203 Mocholí Kalea

C/ Particular de Ategorrieta nº 2 Bajo Local 10 20013 Donostia. Tfnoa.: 943 053 488 http://www.elperiodicouniversitario.com posta-e: asun@elperiodicouniversitario.com Lege Gordailua: BI-338-93 ISSN: 2530-2132

UPV/EHU Ekonomia eta Enpresa Zientzien Fakultatea. Lehendakari Aguirre Etorbidea, 83. 48015 - BILBAO Tel.: (+34) 946 013 651/ 652 E-maila:cde@ehu.eus http://www.ehu.eus/es/web/cde/home

Arrosadiako Campusa

UNED (Distantzia Heziketako Unibertsitate Nazionala). www.uned.es UNED Araba UNED Bizkaia UNED Gipuzkoa UNED Nafarroa UNED Nafarroa

INFORMAZIO EUROPARREKO ZENTROAK

943 712 072 943 719 181 944 184 100 943 000 999 944 030 606 944 184 100 945 298 282 946 256 809 945 298 282 944 052 660 944 037 000 944 395 622 944 209 488 848 426 000

Deustuko Unibertsitatea Liburutegi Unibertsitarioa.

Ramón Rubial, 1. 48009 - BILBAO Tel.: (+34) 944 139 417 E-maila: begona.prado@deusto.es http://www.iee.deusto.es Nafarroako Unibertsitatea Zuzenbideko Eraikina. Campus Unibertsitarioa. 31080 Iruña. Tel: 948 425 634. E-maila: cee@unav.es EUROPE DIRECT CEDERNA GARALUR. NAFARROA Barriobide, 40, 001 bulegoa.

31013 Ansoain. Tel.: 948 206 697 E-maila:europadirect@cederna.es EUROPE DIRECT HAZI Granja Modeloa, z/g. 01192 Arkaute (Araba). Tel.: 945 0003 208 http://www.hazi.es EUROPE DIRECT BIZKAIA Simón Bolivar Kakea, 8B 48010 Bilbao. Tel.: 946 072528 E-maila: europedirect@fundacionede.org http://www.europedirectbizkaia.org EBri buruzko informazio orokorra eta kontsulta espezializatuak eskintzen ditu, dibulgazioko ekitaldeak egiten ditu eta lan-gela bat dauka.

EUROPE DIRECT DONOSTIA Prim kalea,14 2D. 20006 Donostia Tel.: 943 470 962 E-maila:europedirect@kaebnai.net http://kaebnai.net Informazioa, orientazioa eta europar herritartasunarekin erlazionaturiko eskubideei buruzko aholkularitza, parte-hartze aktiboa eta gaztetasuna eskaintzen ditu.

EKINTZA HONEK EUSKO JAURLARITZAKO KULTURA ETA HIZKUNTZA POLITIKA SAILEKO LAGUNTZA JASO DU

KOORDINATZAILEAK: Asun Calviño eta Jon Lasa.

LAGUNTZAILEAK: Jon Lasa, Ana Belén Sánchez, Nissma De Benito eta Irene Urizar.

DISEINUA ETA MAKETAZIOA: Unibertsitateko Aldizkaria.

ARGAZKIAK: Irene Urizar eta Cristina Domínguez.

PUBLIZITATEA: Bizkaia/ Gipuzkoa/ Araba/Nafarroa: 629 229 185 Unibertsitateko Aldizkariak ez du bertan azaltzen diren iritzi eta edukien gaineko ardurarik hartzen.

LAGUNTZAILEAK

+TREBAKUNTZA ETA GAZTEOK BY EWORLD ALDIZKARIAK EUSKO JAURLARITZAKO GAZTERIA ZUZENDARITZAREN DIRU-LAGUNTZA DU

EKINTZA HONEK NAFARROAKO GOBERNUAREN LAGUNTZA JASO DU

unibertsitatea

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

2020urria

03

UPV/EHUk 2020-2021 ikasturtea ireki du Nekane Balluerka: “UPV/EHUk lidergoari eusten dio euskal unibertsitate hezkuntzan, eta bere posizioa hobetu du nazioarteko unibertsitateen artean” Unibertsitateko Aldizkaria

Balantze positiboa egin zuen Universidad del País Vasco/Euskal Herriko Unibertsitateko errektoreak irailaren 14an, 2020-2021 ikasturteari hasiera emateko Bilboko Bizkaia Aretoan egin zen ekitaldian.

Hiru campusetan jarraitu ahal izan zuten ekitaldia, streaming bidez.

Errektorearen iritziz, “Euskal Herriko Unibertsitateak, gure herrialdeko goi mailako hezkuntzaren lidergoari eusteaz gainera, bere posizioa hobetu du nazioarteko unibertsitateen artean”. Agintaldi honetan, eta mintzaldian aipatu duen moduan, UPV/EHUk aurrerapen nabarmenak lortu ditu arlo askotan.

Irakaskuntzaren arloan, euskal unibertsitate publikoak nabarmen areagotu ditu Erasmus Mundus kalifikazioa duten masterrak, titulu bikoitzak eta prestakuntza dualeko graduak. Tituluak gehitu dizkio eskaintzari eta beste bi

zentro atxiki zaizkio. Ikerketaren eta transferentziaren arloan, berriz, igoera nabarmena egon da funtsen bilketan eta artikulu zientifikoak ere asko igo dira nazioarteko argitalpen prestigiotsuetan.

Gizarte politikak aurrera eramateaz eta euskara irakaskuntza eta ikerketan garatzeaz gainera, errektoreak bereziki azpimarratu zituen nazioartekotzearen arloan egindako aurrerapen handiak: “XXI. mendeko unibertsitateak identitate eta mestizaje konbinazio bat egituratu behar du, adarren eta erroen konbinazio bat: mundura irekitzea eta kultura batean errotzea. Nire ustez, UPV/EHU, proiektu akademiko gisa, leiala zaio gure logotipoan adierazita dagoen ikuspegi ireki eta emankor horri”.

Zentzu horretan, Medikuntza gradua ia osorik euskaraz emateaz gainera, errektoreak aipatu du 800 irakasgai baino gehiago ematen direla jada hizkuntza ez-ofizialetan; horien artetik, 633 ingelesez. Era berean, UPV/EHUk ENLIGHT unibertsitateen

partzuergoan parte hartzen du, Europako beste zortzi unibertsitaterekin batera; horietako sei munduko 400 onenen artean daude, eta 3, berriz, 66 onenen artean, Shanghaiko sailkapenaren arabera. Nazioartekotzea indartu egin da mugikortasuna unibertsitateko sektore guztietan areagotzearen ondorioz (dena den, pandemiaren eraginak hazteko joera hori eten du gaur egun),baita euskal unibertsitatearen tarte berri bat Shangaiko sailkapenean igotzearen ondorioz ere; izan ere, munduko 500 onenen artean egotetik 400 onenen artean egotera igaro da. Aipatu behar da ere agintaldi honetan UPV/EHUk Nobel saridun bat kontratatu duela lehenengoz bere historian: Albert Fert frantziar fisikaria.

Nazioartekotzearekin batera, errektoreak azpiegituretan emandako aurrerapausoak aipatu ditu, eta bereziki, Basurtuko ingurunean, Medikuntza eta Erizaintza Fakultatearen eraikin berriaren proiektuaren definizio eraginkorra: “osasun sektorea

eta euskal gizarte osoa benetan eskatzen ari ziren egitasmo bat jarri dugu martxan -adierazi zuen-Medikuntza eta Erizaintza Fakultatearen eraikin berriak 59 milioi euroko inbertsioa izango du. 2024-2025 ikasturtean martxan egotea aurreikusten dugu. Lehentasunezko eta ezinbesteko ekimen bati buruz ari gara. Badakigu eraikin berriak ez dituela konponduko Osasun Zientzien arloan dauden azpiegitura arazo guztiak, baina urrats erraldoi bat egingo dugu, dauden beharrak aintzat hartuta”; era berean, eskerrak eman zizkion Eusko Jaurlaritzari proiektu horretan izandako konpromisoagatik.

Gero, errektoreak koronabirusaren pandemiari eta euskal unibertsitate publikoan izaten ari den ondorioei buruz hitz egin zuen. Joan den ikasturtean irakaskuntza normaltasunez emateko hartutako eta ezarritako babes neurriak labur

azaltzeaz gainera, egindako lan handia nabarmendu zuen: “konfinamenduan, esfortzu izugarri handia eta eskuzabala egin dute unibertsitateko kide guztiek: ikasleak, irakasle-ikertzaileak, eta administrazio eta zerbitzuetako langileak. (…) Guztia egin zitekeen hobe; errektoretza taldeak ere hobe egin zezakeen, baina unibertsitateko kideen borondatea eta energia nabarmenak izan dira, eta hori guztia jendaurrean aitortu eta eskertu nahi dut. Gure baliabide telematikoen ahalmena garatu, eta, aldi berean, aurrez aurreko hezkuntza baloratzen ikasi dugu, falta zitzaigun honetan. Hona iritsita, eskerrak eman nahi dizkiot Eusko Jaurlaritzari egoera zail honetan gure irakaskuntza egokitzeko eman digun laguntza handiagatik. Eta Unibertsitateen Ministeriotik emandako laguntza eta babes baliotsua ere eskertu nahi dut”.

04

2020urria

unibertsitatea

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

Martxan da MUko ikasturte berria Mondragon Unibertsitateko errektoreak adierazi zuenez, Unibertsitateak Euskadin duen inpaktua handitzea eta berrikuntzaren arloan nazioarteko erreferente gisa sendotzea dira helburu estrategikoak

Unibertsitateko Aldizkaria

Mondragon Unibertsitateak ekitaldi bikoitza egin zuen joan den irailaren 18an. 2020/2021 ikasturte akademikoari ofizialki hasiera emateaz gain (Humanitate eta Hezkuntza Zientzien Fakultateko Eskoriatzako campusean), Dorleta eraikinaren birmoldaketaren eta handitzearen inaugurazioa egin zen ere. Bertan egin zen, hain zuzen, ekitaldi akademikoa.

Aurtengo ikasturte-hasiera ezohikoa izan zen COVIDaren ondorioz; izan ere, pertsona talde txiki baten aurrean egin zen, segurtasundistantzia eta edukiera bermatzearren, baina streaming bidez ere jarraitu ahal izan zen.

Errektoreaz gain, ondokoek parte hartu zuten ikasturte akademikoaren hasieran eta eraikin berriaren inaugurazioan: Iñigo Urkullu lehendakari jaunak, ikasturteari hasiera ofiziala eman zionak; Begoña Pedrosa Humanitate eta Hezkuntza Zientzien Fakultateko dekanoak, ekitaldia eraikin berriari buruzko xehetasun batzuekin hasi zuenak; Idoia Peñacoba Mondragon Unibertsitateko idazkari nagusiak, joan den ikasturteko memo-

ria akademikoa azaldu zuenak; eta Nagore Ipiña Ikerketa eta Transferentziako zuzendari eta doktoreak, “Hezkuntza testuinguru digitaletik eraldatzen” irekitze-hi-tzaldia irakurri zuenak. Ekitaldian izan ziren, halaber, Jokin Bildarratz Hezkuntzako sailburu berria, Mikel Álvarez Mondragon Unibertsitateko presidentea eta politikaren nahiz irakaskuntzaren arloko beste agintari batzuk.

COVIDera egokitzea Ikasturte akademikoaren hasieran, Vicente Atxa Mondragon Unibertsitateko errektoreak azaldu zuen unibertsitateak oso azkar (asteburu batean) egokitu behar izan zuela COVIDaren ondorioetara, eta Mondragon Unibertsitateko 5.500 ikaslek baino gehiagok aurrez aurreko prestakuntzatik online prestakuntzara igaro behar izan zutela, prestakuntza digitalaren oinarriak dagoeneko ezarrita zeudelako. Era berean, adierazi zuen erronka hori, ikasle, irakasle eta langileen lan gogorrean oinarrituz, eta ahalegin ekonomiko handia egin ondoren, egundoko aukera bihurtu zela unibertsitatearen hezkuntza-eredu berritzai-

lea, etengabeko ebaluazioa eta prestakuntza praktikoa are gehiago indartzeko eta egokitzeko.

Era berean, ikasturte berri honetarako zehaztu diren protokoloei buruz hitz egin zuen, unibertsitateak aztertu dituen eta gerta litezkeen agerleku guztiak kontuan hartuta. “Prest gaude jarduera aurrez aurre eta modu seguruan garatzeko; eta egoerak hala eskatzen badu, baliabide digitalekin egingo dugu jakina, gure jarduera zati batean edo guztiz online garatzea ahalbidetuko diguten baliabide digitalak erabiliz”.

COVIDak protagonista izaten jarraitzen du egunerokotasunean, baina errektoreak etorkizunean oinarritu nahi izan zuen bere diskurtsoa, “ikus dezakegun moduan, oso azkar aldatzen da dena”. Mondragon Unibertsitatearen kasuan, asmo handiko Plan Estrategiko berri batek markatuko du etorkizuna, eta erronka hau izango du: “Euskadiren gizarte- eta enpresaeraldaketan inpaktu handiagoa izatea eta unibertsitate berritzaile gisa nazioarteko erreferente bihurtzea, munduko onenekin lehian jardun ahal izateko”. Datuek erakusten dutenez, unibertsitatea bide onetik doa, eta hala adierazi zuen Vicente Atxak: “Azken lau urteetan % 25 handitu da ikasle kopurua, eta % 29 enpresekin egiten dugun I+G jarduera; oinarri ezin hobea da ikaskuntza-esperientzia pertsonalizatua eskaintzen duen unibertsitate berritzaile gisa erreferente bihurtzeko”. Izan ere, UMultirank ranking ezagunaren arabera -goi-mailako hezkuntzan erreferentea da eta mundu osoko 2.000 unibertsitate baino gehiago ebaluatzen ditu-, Mondragon Unibertsitatea Espainiako 5 unibertsitate onenen artean dago.

Zimenduak Errektoreak nabarmendu zuen Mondragon Unibertsitatearentzat erronka berri bat dela ikasturte bakoitza, hezkuntzarekiko, ikasle-

ekiko eta gizartearekiko konpromisoa berritu egiten baita aldiro, are gehiago gaur inauguratuko den ikasturte honetan. Gizartearekiko konpromisoa argi eta garbi islatzen da unibertsitate honen ezaugarrietan, eredu dualean liderra baita; % 60 titulu dualak dira, eta duela 50 urtetik baino gehiagotik dira aitzindariak eredu horretan. Unibertsitatearen etorkizuna eraikitzen duten zimendu horien artean, sortzen ari diren sektoreetako (hala nola, ekoteknologiako, energiako eta ingeniaritza biomedikoko) graduak sendotzen ari direla azpimarratu zuen, baita gradu eta master berriak ere: Business Data Analitics gradua, Humanitate Digital Globalak, LEINNen eskaintza Alemanian edo Zibersegurtasuneko, Robotikako edo Marketin Digitaleko masterrak, besteak beste, betiere enpresen beharrak kontuan hartuta, horiek baitira erakunde akademikoaren nortasun-ikurra. Ez zuen ahaztu Basque Culinary Centerrek eta haren Berrikuntza Zentroak lau urte hauetan izan duen bilakaera, Gastronomia Zientzietan munduko lehen doktoretza abian jarri ondoren. Unibertsitateak 17 gradurekin eta 15 unibertsitate-masterrekin abiarazi du ikasturtea; horien artean, formatu dualean eskainiko dira 10 gradu eta 7 master.

Lau urte hauetan, Unibertsitateak sekulako jauzi kualitatiboa eman du Euskadin, lankidetza publikopribatuari esker. Unibertsitateak 1.550 ikasle berri izango ditu ikasturte honetan, hau da, joan den urtean baino % 5,5 gehiago; horrez gain, azken lau urteetan 24.000 profesional baino gehiagorentzako eskaintza izan du, horiek gero eta aldakorragoa den lan-merkatura egokitu daitezen.

Gainera, % 29ko hazkundea izan du Ikerketa eta Transferentziaren esparruan; enpresa pribatuek finantzatu dute % 50, unibertsitateak egindako lanari esker.

Etorkizuna Vicente Atxak dagoeneko martxan dagoen 2020-2024 Plan Estrategiko berriari egin zion erreferentzia, “asmo handiko” plan bat, ikasle gehiago prestatzeko, profesionalei zerbitzu hobea emateko eta ezagutza handiagoa eskaintzeko helburuarekin, hala, enpresen lehiakortasuna hobetzeko eta horiek sortzen duten inpaktua handitzeko. Unibertsitateak dagoeneko 10 campus ditu Euskadin eta 7 laborategi EAEtik kanpo, eta horiei Bilboko campusa (AS FABRIK) gehituko zaie Gabonetan. Lau urtetan, 800 ikasle berri prestatzea espero da ikasturteko, eta Unibertsitatearen beste trakzio-elementuetako bat izango da.

Errektorearen arabera, “lan egiten jarraitzen dugu, unibertsitate berritzaile gisa, nazioartean erreferente bihurtzeko, eredu izateko eta munduko onenekin lehian jarduteko”. Eta hori lortzeko, Plan Estrategikoaren bost lehentasunak aipatu zituen bere diskurtsoarekin amaitzeko: 1.Hezkuntza-berrikuntzan liderrak izatea, ikasle guztien esperientzia pertsonalizatua indartuz.

2.Unibertsitate global bat izatea, nazioartekotzeko prest egongo dena.

3.Aldaketa digitalerako trantsizioa sustatzea, presentzialtasuna areagotuko duen hezkuntzaereduari eutsiz.

4.Ikerketaren eta Transferentziaren unibertsitate gisa finkatzea.

5.Unibertsitatearen proiektu kooperatiboa sustatzea.

Bost lehentasun horiekin lortu nahi da unibertsitate praktiko bat sustatzea eta sendotzea, graduatuen enplegagarritasun-tasa altuak izango dituen unibertsitate bat, herrialdearen beharretara bideratutako prestakuntza izango duena eta titulu berriak ezarriko dituena.

unibertsitatea

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

2020urria

05

Deustuk ikasturte berria ireki du José María Guibert errektorea: “Pandemiak teknologien rola eztabaidan jarri du, baina ez dezagun ahaztu teknologiak bitarteko bat baino ez direla hezkuntzan, ez helburua” Unibertsitateko Aldizkaria

Deustuko Unibertsitateak irailaren 23an eman zion hasiera ofiziala 2020-2021 ikasturteari. Graduko % 8 matrikula gehiagorekin eman ere, José María Guibert errektoreak iragarri zuenez. “ Azken hamabost urteotan izan ditugun zifrarik onenak dira eta horrexegatik, eskerrak emateko eguna da gaur, gizartearen zati esanguratsu batek Deustuko Unibertsitatean jartzen duen konfiantzagatik”.

Ikasturtearen hasiera-ekitaldia Paraninfoan egini zen eta, hasteko, Eider Landaberea idazkari nagusiak 2019-2020 ikasturtearen memoria akademikoa irakurri zuen.

Segidan Gizarte Zientzien Fakultateko katedradun Roberto San Salvador del Vallek “2030: Mundua, hiriak, lurraldeak eta komunitateak eraldatzen dituzten pertsonak” irekiera-hitzaldia eskaini zuen hiri ikasketetan aditu den.

Eskola magistralaren helburua izan zen pandemiako hilabete hauetan bizi izandako esperientziak munduari eragiten dioten arazo larriak (klima-aldaketa, ekonomia espekulatiboa, desberdintasunak, migrazioak, xenofobiak) onbideratzeko aurretiaz hartutako konpromisoekin eta galdutako oreka berreskuratzeko agendarekin (2030 Agenda) lotzea. Hori guztia sentitzeko, pentsatzeko, ikasteko eta egiteko moduan eraldaketa sakona eragiteko asmoz.

Horretarako, XVIII. mendearen amaieran abian jarri eta gaur egunera arte iritsi den paradigma zientifiko-teknologikoaren ondoriozko denbora bizkortzeko eta espazioa globalizatzeko prozesua aztertu zuen, bai garraioak eta mugikortasunak, bai komunikazioak eta konektibitateak hartutako protagonismoa gogoan izanik. Azelerazioeta globalizazio-prozesu hori Covid-19aren pandemiarekin lotuta dagoela iradoki zuen. Eta berehalako denboraren tiraniak eragindako azelerazio zoroa birpentsatzeko aukera sortu dela seinalatu zuen, denbora naturala, soziala eta pertsonala berreskuratzekoa, eta natura-, landa- eta hiri-eremua mehatxatzen duen eta errealitatea fikzio bihurtzen duen espazioaren globalizazioa zuzentzekoa.

San Salvador del Valle irakasleak Deusto Cities Lab katedrak beste hamaika erakunde publiko eta pribaturen laguntzarekin egin zuen PREST ekimenaren emaitzak ere aurkeztu zituen: erakunde, enpresa eta entitate sozialetako 1200 pertsonari egindako panela; eta 1200 euskal herritarri maiatzaren bigarren hamabostalditik ekainaren lehenengo hamabostaldira egindako

inkesta. Horretatik guztitik ondorioztatu zuen bizitako esperientzia ez dela ahaztu behar, ezta arduradunek eta herritarrek bere garaian etorkizunari begira adierazitako desio eta konpromisoak ere.

Hitzaldiaren amaieran geure buruari egin beharreko galdera bat planteatu zuen: nolakoa nahi dut izatea mundua, bere hiriak, lurraldeak eta komunitateak pandemiaren ondoren? Eta denok, lehen pertsonan, geure egin beharreko hogei zeregin aipatu zituen, munduko, hirietako, lurraldeetako eta elkarteetako giza garapena ingurumen aldetik, ekonomikoki, gizarte mailan eta kultura mailan jasangarria izan dadin.

Guibert: “Aurrez aurreko eta online unibertsitateak banatzen jarraitzeak ez du zentzurik izango; eraginkortasunez eta sormenez hibridatu beharko ditugu” Errektorearen hitzak José María Guibert errektoreak hitzaldiari hasiera emateko, Eusko Jaurlaritzari eskerrak eman zizkion Euskal Unibertsitate Sistemari eta Deustuko Unibertsitateari eman dion babesagatik. Horrekin batera, sailekin eta zerbitzuekin elkarlanean jarraitzeko gogoa erakutsi zuen, Deustuk ekarpena egin dezakeen proiektuetan, ez bakarrik Hezkuntza eta Osasun arlokoetan, baita Ekonomia, Enplegua, Gizarte Politikak, Justizia, Kultura, Kanpo Harremanak edo Giza Eskubideak lantzen dituzten ekimenetan ere, besteak beste.

Ondoren, zenbait hausnarketa partekatu zituen pandemia garaiko unibertsitateko zereginaren inguruan.

Errektorearen hitzetan, krisi honek bizkortu egin ditu prozesuak, lehendik zetozen aldaketak; eta, Deusturen kasuan, joan den seihilekoan urrutiko irakaskuntzara bat-batean eta egoerak behartuta pasatzeak mahai gainean jarri du nolako papera edo rola duten teknologiek, zehazki teknologia digitalek, irakasteko eta ikasteko prozesuetan.

Izan ere, krisi hau ikasprozesuen inguruko hausnarketa eragiten ari da, oso positiboa, haren ustez, hobeto irakasten eta ikasten erakutsiko baitigu. Berrikuntzekin oro har gertatu ohi denez, badira aldekoak eta kontrakoak. Eta horrega-

Deustuko Unibertsitateak irailaren 23an ospatu zuen ikasturte berriko irekiera-ekitaldia.

tik, errektoreak uste zuen hausnartu, esperimentatu eta neurtu egin behar direla digitalizazioak hezkuntzari dakarzkion onurak.

Horren inguruan historiako mugarri batzuk gogoratu zituen: irratiaren edo telebistaren sorrera, ordenagailuak edo Internet, mooc edo adimen artifizialeko tutoreak.

Denek iragartzen zituzten iraultza handiak. Entzuten ari den azkena hau da: “dena digitala izango da edo ez da izango” edo “ikasleen ia % 100 urrutitik ikasten aritu bada udaberrian, horixe da etorkizuna”.

Hala ere, José María Guiberten ustez, hobekuntza handiak pixkanakako aldaketen emaitza dira, ez bat-bateko berrikuntza handien emaitza. Hezkuntzaren errotiko berrikuntzek errakuntzak ekartzen dituzte. Teknologia erabili behar da, baina haren inguruan ikertu eta kritikatu ere egin behar da. “Irtenbidea hezkuntzaren berrikuntzan ikertzea da” Guiberten hitzetan, eta pandemia ez da aldaketa disruptiboa izango, campusetara itzuliko baikara; baina espero da irakaskuntza hobexeagoa izatea, teknologiari zaion beldurra kenduta. “Akademia mundua teknologiara egokituko da, baina errotiko aldaketarik gabe”.

Teknologia bitartekoa da, ez helburua Giza garapena mantsoa eta luzea da. Guiberten aburuz, unibertsitateko hezkuntzaren arazo handiak ez dira teknologiarekin desagertuko: “goi hezkuntzaren lorpen handiak pertsonen arteko lankidetzan egindako ahaleginetik etorriko dira, teknologiak ekarritako aldaketatik baino gehiago”. Izan ere, Guibertek uste zuen “teknologia hezkuntzarako bitarteko bat” dela,

“ez helburua”; eta hezkuntzaren inguruko ezbai handiak ez direla ordenagailu, kamera, mikrofono, ispilu gela, bideokonferentzia, plataforma digital eta abar gehiago jarrita konpontzen.

Hori guztia, adierazi zuen errektoreak, hezkuntzaren berrikuntzan azken bosturtekoetan inbertitu denaren jarraipen gisa bizi dugu Deustun.

Besteak beste, hauek aipatu zituen: “ikasteko gaitasunen eta irakasteko trebetasunen ingurukoak garrantzitsuak dira. Ikasleei eta irakasleei ere laguntzeko prozesua erabakigarria da. Irakasteko eta ikasteko prozesuak, prestakuntzako dinamiken sekuentzia, gelan erabili beharreko teknikak, giltzarri dira. Gaitasunen definizioa bera ere (zer ikasten den, zertarako) sakontzen jarraitu beharreko kontua da. Teoriaren eta praktikaren papera, enpresetan murgiltzea, edo arlo emozionalaren, abstrakzioaren, taldearen, talde-lanaren eta lidergoaren rola aztertu gabe daude. Balioen, etikaren, ideologien, erantzukizunak hartzearen, gizarte kontzientziaren, ingurua ezagutzearen papera oso gogoan izan behar dira”.

Horrexetan datza,hain zuzen,ikasleen ikaskuntzaren aldeko apustu sendoa: “Krisiak ez gaitu desbideratu behar eta ez digu ahaztarazi behar ikaslea dela lehentasuna, protagonista eta aldaketaren eragile den aldetik, ikasleei aktiboki entzun behar diegula, tutoreak toki garrantzitsua duela prozesu hauetan. Ikasleak dira benetako protagonistak eta irakasleok haien ondoan goaz bidean. Fokua ikasleen ikaskuntzan dago, ez irakasleen irakaskuntzan”. Eta urrats bat gehiago emanda, errektoreak prozesu horien guztien bidezko finantzaketa defenditu zuen, baliabide publiko eta pribatuen erabilera eraginkorra eta zuzena, hezkuntzak

ahalduntzeko edo askatzeko duen ahalmena, desberdintasun sozialak murrizteko edo areagotzeko duen eragina. Hezkuntzak eragin handia du horietan guztietan ere.

Eta kontu horiek ez dituela teknologiak berez zuzentzen esan zuen José María Guibertek. Horrek ez du esan nahi garrantzitsua ez denik eta inbertsioak egitea eskatzen ez duenik. Areago, Unibertsitatean eraldaketa teknologikorako zuzendaritza bat sortu da, teknologiak erronkei hobeto erantzuten lagundu diezaien, ikasten, hezten eta ikertzen duen erakundea den aldetik.

Horregatik, errektoreak uste zuen online irakaskuntza ez dela ezinbesteko kasuetan soilik erabili beharrekoa, haren hitzetan, “aukera historiko baten aurrean gaude urrutiko ikaskuntza garatzeko, sinkronoa (hurbiltasuna ematen duena) edo onlinekoa (asinkronoa, foroak eta bestelako lan mota batzuk egiteko bidea ematen duena). Ez gaitezen nahasi eta iragankorra dela pentsatu. Unibertsitateen artean, aurrez aurrekoak eta onlinekoak bereizteak ez du zentzurik izango.

Kontua ez da bata edo bestea hautatzea. Eraginkortasunez eta sormenez hibridatzea da kontua”.

Campus birtual berria Ikasleen nazioarteko mugikortasuna izan da pandemiak bereziki ukitutako arloetako bat, ziurtasunik ezaren aurrean, bertan behera utzi baitzen. Dena den, ez zen ikasleek nazioarteko inguruan ikasteko aukera hori galtzerik nahi. Horregatik erabaki da campus birtual berria martxan jartzea: gune digital bat mundu zabaleko ikasleek mugikortasuneko esperientzia bat izan dezaten Deustun eta bere bi campusetako eguneroko bizimodua bizitzeko aukera izan dezaten.

06

2020urria

unibertsitatea

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

NUPeko ateak ofizialki irekita NUk hasiera eman Nafarroako Unibertsitate Publikoak 2020-2021 ikasturtea inauguratu du, hasiera-ekitaldi batekin gikoa, Nafarroako sektore publiko biosanitarioa sendotzeko Medikuntza Gradua finkatuz, sektorearekin zerikusia duten eta NUPek ematen dituen beste gradu batzuekin batera (Bioteknologia, Ingeniaritza Biomedikoa, Erizaintza, Fisioterapia eta Datuen Zientzia).

“Ezinbestekoa da osasun-ekosistema publikoa sortzea, gure ongizate-gizartearen funtsezko oinarri gisa, ezagutza sortzeko eta ikuspegi eta irtenbide berritzaileak aplikatzeko”, adierazi zuen.

Juan Manuel Cabasés Hitaren hasierako ikasgaia Unibertsitateko Aldizkaria

Nafarroako Unibertsitate Publikoak (NUP) 2020-2021 ikasturtearen hasiera-ekitaldia egin zuen irailaren 11n. 200 pertsonatik gora izan ziren. Ekitaldiak Ramón Gonzalo García Unibertsitateko errektorea eta María Chivite Navascués Nafarroako Gobernuko presidentea izan zituen buru eta Foru Komunitateko agintari gorenak eta Unibertsitateko komunitateko kideak bildu zituen. Juan Manuel Cabasés Hita Nafarroako Unibertsitate Publikoko (NUP) Ekonomia Aplikatuko katedradunak eskaini zuen lehen ikasgaia: “Osasunaren ekonomia: balioaren neurria osasungintzan”.

Bere hitzaldian, Ramón Gonzalo errektoreak, lehenik eta behin, COVID-19ak NUPentzat suposatu duen erronka aipatu zuen, ondokoa adieraziz: “Unibertsitatekokomunitatearen erantzuna izan da eta ahalegin, lan eta konpromiso guztia jarri du egoera hori gainditzeko; elkartasunez, pazientziaz eta ulermenez erantzun die sortutako zailtasunei”. Pandemiak “pertsonek erakunde batean duten garrantzia agerian utzi du”, gaineratu zuen, “erakunde baten ospea erakunde hori osatzen duten pertsonen balioarekiko zuzenki proportzionala dela” azpimarratzeko.

Testuinguru horretan, nabarmendu zuen “presentzialtasunaren balioa unibertsitateko diferentzial handienetako bat dela. Ikasleari ezagutzak transmititzeko eta irakasleen eta ikasleen artean ideiak trukatzeko funtsezkoa izateaz gain, pertsonak prestatzeko funtsezko ardatza ere bada”.

Gainera, NUPek antolaketa eta higiene eta osasun arloko zenbait neurri hartu ditu, unibertsitateko komunitate osoaren segurtasuna bermatzeko, eta “ahalegin ekonomiko handia egin du ikasturte honetan ikasgelei eta sailei azpiegiturak emateko, baliabide informatikoak hobetzeko, berariazko prestakuntza egiteko eta behar ekonomiko eta digitalak dituzten ikasleei laguntzeko”.

Horregatik guztiagatik, errektoreak adierazi zuen “Nafarroako Gobernuaren konplizitatea behar dugula, Estatuko COVID funtsetatik datorren finantzaketaren zati batek ahalbidetu dezan Unibertsitateak ikasturte honi ahalik eta baldintzarik onenetan aurre egitea”. “Aurrean duguna bezalako garaietan, unibertsitatearen alde egindako inbertsio ausarta eta oztoporik gabea, ezagutza eta berrikuntza apustu seguruak eta etorkizun handikoak dira”.

Bestalde, aipatu zuen koronabirusaren pandemiak osasunaren arlo osoa behartu duela batera lan egitera. “Horregatik, are garrantzitsuagoa da NUPen apustu estrate-

Juan Manuel Cabasés katedradunaren hasierako ikasgaia osasunaren ekonomiari buruzkoa izan zen, herritarren osasuna eta ongizatea hobetzeko eskasak diren baliabideak esleitzea helburutzat duen diziplinari buruzkoa. Osasun teknologien ebaluazio ekonomikoari buruzko gogoeta batzuk egin ditu, eta osasuna norbanakoen eta gizartearen ongizaterako nola neur daitekeen aztertu zuen.

“Espero dut -esan zuen- erakutsiko dizuedala nolako garrantzia duen neurtzeko modu horretan pazienteak esaten duenak, guk gerok esaten dugunak, galdera erabakigarri honi erantzuteko: Zenbat geundeke prest ordaintzeko osasun beteko urte bat izateagatik?”.

Hala, COVID-19aren pandemiak izan duen eragina aipatu zuen, “zeinak gauetik goizera lehentasunak berrorientatzera behartu baikaitu osasun-zerbitzuak lehen planoan jarriz”, baina gogorarazi zuen, halaber, “baldintza normaletan ere osasunaren arloko erabaki kolektiboak lehentasunak zehaztearen mende daude”.

Cabasés Hitak beste alderdi batzuk ere landu zituen, hala nola, osasun-politika eta osasun-teknologien ebaluazio ekonomikoa, eraginkortasuna eta ekitatea, osasun-adierazleak eta osasunaren neurketa, bizi-kantitate eta -kalitate gisa ulertua.

dio ikasturteari Nafarroako Unibertsitateak 8.700 ikaslerekin hasi du ikasturtea, horietako 2.200 berri, eta segurtasun neurri bereziekin Unibertsitateko Aldizkaria

Graduko 8.700 ikaslek eskolak hasi dituzte jada Nafarroako Unibertsitatean, Iruñeko eta Donostiako campusetan. Gehienek pertsonalki eta modu pertsonalizatuan eta beharrezko segurtasun neurri guztiekin egin dute.

“Ikastaroa ilusioz hasi dugu ikasle berriei harrera egiteko. 40 neurri diseinatu ditugu Covidak sortu digun egoeran pentsatuz eta, funtsean. Hiru lan ildotan oinarritu gara: irakaskuntza, osasuna eta bekak", esan du Tomás Gómez-Acebok ikasleen errektoreordeak.

“Hori guztia ez litzateke posible izango unibertsitateko komunitateko eta kanpoko kide guztiek prebentzio neurrien jarraipena egiten lagunduko ez balute. Hori dela eta, uste dugu guztiok betetzen baditugu eta portaera berekoirik ez badugu, urte gogoangarria izango dela”, adierazi du.

Ikasleek ahalmen txikia duten eskolak hasi dituzte, teknologia eta baliabide berriekin berritutako ikasgeletan eta 1.566 lan gune berriekin. Horrela, 450 web-kamera instalatu dira ikasgeletan, bulegoetan, mintegietan eta azpiegituretan 300 espaziotan igortzeko, gaixorik dauden ikasleek edo berrogeialdian daudenek, edo oraindik klasera joan ahal izan ez duten nazioarteko ikasleek klaseak jarrai ahal izan dezaten. "Presentziazko irakaskuntzaren aldeko apustua egiten dugu, baina jakinda kanpoan egon beharko duten ikasleak egongo direla", esan du Tomás Gómez-Acebok.

Orain arte 1.285.000 euro inbertitu dira irakaskuntza proiektu honetan eta kalkuluen arabera, ikasturte hasierarekin batera

hobekuntzaren kostua guztira 2 milioi eurora iritsiko da.

Matrikulazio prozesuak irekita jarraitzen duen arren, 2.193 ikasle berri eman dituzte izena orain arte. Aurreikuspenak lehen mailako 2.200 ikasle gainditzea dira, azken urteetako joera positiboari eutsiz. Ikasle horien guztien artean (2.193), 635 (% 29) nafarrak dira, 946 (% 43) Nafarroatik kanpokoak eta 612 (% 28) Espainiatik kanpokoak, 60 herrialdetakoak. Horien artean daude Estatu Batuak, Mexiko, Ekuador, Panama eta Kolonbia.

1.566 lan-gune eta azpiegitura teknologiko berri dituzte campusean, beharrezkoa denean urrunetik irakatsi ahal izateko 12.000 ikasle Guztira, zentro akademikoak gradu, doktorego eta masterreko 12.000 ikasle baino gehiago izatea espero du bere campus desberdinetan. Ikastaro honek 52 gradu eskaintzen ditu, albiste batzuekin. Azpimarra-tzekoa da Medikuntza ikasketa plan berriaren hasiera edo Ekonomia Fakultateko diploma berriak (Enpresa Kudeaketa eta Estrategia, Datuen Analitika, Finantza eta Kontabilitatea, Zuzendaritza eta Estrategia Orokorra edo Berrikuntza eta Ekin-tzailetza). Gainera, Erizaintzako Fakultateak lehen aldiz eskaintzen du Arreta Psikologian Diploma.

publizitatea

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

2020urria

07

08

2020urria

unibertsitatea

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

Aurten ere, Nortegas ikasgela Nortegasek talentu berriaren aldeko apustua egiten jarraituko du Bilboko Ingeniaritza Eskolan

MBA Executivearen X. edizioa, itxita Gipuzkoako Bazkundeak eta Mondragon Unibertsitateak MBA Executive masterraren X. edizioa itxi dute Unibertsitateko Aldizkaria

Unibertsitateko Aldizkaria

Nortegasek, maila nazionalean gas naturala banatzen duen bigarren konpainiak, 2019/2020 ikasturtean Ingeniaritza Industrialeko Masterra edo Ingeniaritza Energetiko Iraunkorreko Masterra burutu duten ikasleen master amaierako lanen aurkezpena hartu zuen irailaren 15ean. Nortegas Ikasgelaren baitan egin zen ekitaldia. Ikasgelaren bidez konpainiak Bilboko Ingeniaritza Eskolarekin batera lan egiten du, etengabe, talentu gaztea sustatzeko.

Iazko urriaren 8an proiektuak aukeratu ondoren, masterreko ikasleek Nortegaseko taldearen laguntza eta aholkularitza jasoko dituzte ikasturte osoan zehar. Hala, Nortegaseko taldeak tutoretza-lana egingo du lanen garapenean zehar. Horrela, gasaren sektorean know-how handia duten profesionalen esperientziatik ikasi ahal izango dute gazteek.

Jardunaldia aurrez aurre eta birtualki egin zen eta bertan, gazteek beren proiektuak aurkeztu zituzten Bilboko Ingeniaritza Eskolako irakasleen aurrean eta Nortegasen negozio-eremuetako arduradun nagusien aurrean, azken horiek proiektu bakoitzaren gaian inplikatuta zeudenean. Aurkeztutako lehen lana izan zen biometanoa likidotzeko planta baten bideragarritasunaren analisia. Jarraian, biometanoaren upgrading prozesuan CO2 aprobetxatzeko aukeren azterlana aurkeztu zen (prozesu horren bidez biogasaren CO2 ateratzen da, energetikoki aprobetxa daitekeen biometano bihurtzeko). Ostean, EHUren Leioako Campusean gas naturala banatzeko sarean H2 %10era txertatzeko proiektu pilotu bat aurkeztu zen, eta azkenik, gas naturalez hornitzeko

estazioen (gasdegien) proiekzioan eraginkortasun handiagoa lortzea xede duen diseinu-tresna bat sortzeko proiektua aurkeztu zen.

Nortegas Ikasgela ekimenaren bitartez, konpainia banatzaileak 10 urte daramatza Bilboko Ingeniaritza Eskolako ikasleei lanean ari diren sektoreko profesionalen eskutik proiektu berritzaile bat garatzeko aukera eskaintzearen alde egiten. Hamarkada honetan zehar 53 proiektu aurkeztu dira eta horietako asko aitortu dituzte nazioartean.

Gasaren sektorean ikerketarako, garapenerako eta berrikuntzarako proiektuak bultzatzea xede duen lankidetza-hitzarmen honek hamar urte bete ditu Unibertsitatearen eta enpresaren arteko lankidetza-eredu honek nazioarteko aipamena jaso du eta haren bidez, Nortegasek talentu gaztearen eta sektore energetikoko gasaren etorkizunaren alde egindako apustua berretsi du. Paula Gatak, Nortegas Ikasgelaren arduradunak, ondorengoa adierazi zuen: “Urtero izaten dugu ikasleak proiektu berritzaileetan gidatzeko eta aholkatzeko aukera.

Proiektu horietan, guk gure esperientzia profesionala eskaintzen dugu eta ikasleek ikuspegi berritzaile eta interesgarriak eskain-

tzen dizkigute. Ikasturte honen zati batean, ikasleek ezohiko baldintzetan lan egin behar izan dute eta aurkeztutako lanen kalitate bikainean nabaritu da haiek egindako esfortzua”. Jokin Gorozikak, Bilboko Ingeniaritza Eskolaren izenean Nortegas Ikasgela zuzentzen duenak, zera azpimarratu zuen: “Nortegasekin duela 10 urtetik daukagun lankidetzak energiaren sektorera hurbiltzen ditu ikasleak, haien zalantzak argi ditzaketen eta sektorearen inguruan benetako ikuspegi praktikoa eskain diezaieketen profesionalen eskutik”. Ondorengoa ere adierazi zuen: “hamar urteotako ikuspegiarekin, proiektuen helburuetan bilakaera egon dela ikus daiteke, eta proiektuok benetan martxan jartzeko aukerekin garatzen ari dira”.

Nortegasi buruz Nortegas gas naturala banatzen duen bigarren operadorea da Espainiako merkatuan. Gaur egun milioi bat bezerotik gora ditu.

Gas naturala eta PGL banatzen dizkie Asturiasko, Kantabriako eta Euskal Autonomia Erkidegoko 383 udalerritan banatutako 8.000 kilometro baino gehiago dituen sare baten bidez. Trantsizio energetikoarekin eta ekonomia zirkularrarekin konprometituta dagoen konpainia da, gasaren eta jatorri berriztagarria duten gasen erabilera berrien inguruko ekimenak eta jarduerak sustatzen dituena.

Konpainiak Bilbon du egoitza eta operazio- eta lan-zentroak ditu lan egiten duen hiru autonomia erkidegoetan. Horietan lan egiten dute konpainia osatzen duten 250 langile inguruk.

Gipuzkoako Bazkundeak eta Mondragon Unibertsitateak X. MBA Executivearen amaiera-ekitaldi irailaren 24an egin zuten, Gipuzkoako Bazkundean. Masterra 2009an jarri zuten martxan aipatu bi entitateek. Pedro Esnaola Gipuzkoako Bazkundeko Presidentea eta Vicente Atxa Mondragon Unibertsitateko Errektorea arduratu dira Tituluak banatzeaz. Kurtsoa gainditu duten hogei ikaslek jaso zuten titulua.

Masterra lortu duten ikasleak 30 eta 53 urte bitartekoak dira. Industria mailako enpresetan eta zerbitzu enpresetan lan egiten dute batik bat eta ardura handiko postutan burutzen dute euren lana. Guztiek esperientzia profesional handia dute eta prestakuntza akademiko diferentea jaso dute Industria mailako Ingeniaritza, Informatika, Kimika, Fisika, Arkitektura, Zuzenbidea, Herri lanetako zuzendaritza eta Enpresa kudeaketa eta zuzendaritzan, besteak beste.

Masterran parte hartu duten ikasleek, Finantza, Estrategia, Marketinga, Eragiketak, Berrikuntza, Pertsonak... hau da, enpresaren alor funtzionalak ikasteko eskolak jaso dituzte, eta era berean eurak enpresak zuzentzeko dituzten abileziak landu dituzte. Une oro diziplina anitzeko irakasleak izan dituzte alboan, unibertsitateko, aholkularitzako eta enpresetako esperientziak eta ikuspuntuak konbinatuz.

Hamar urte hauetan zehar, 200 pertsona baino gehiago igaro dira MBA honen ikasgeletatik Helburuak MBA Executive programa bilakaera pertsonalera bideratuta dago, erabakiak hartzeko orduan behar diren gaitasunak eta jarrerak sustatzea bilatzen du, baita lan taldea sustatzea ere eta proiektuen eta pertsonen lidergotza lortzea alda-

keta eta berrikuntza sustatuz. Horrez gain, programa honek enpresen ikuspegi osoa erakusten du eta arlo eraginkorrenak nola funtzionatzen duten azaltzen du.

MBA Executiveren beste helburuetako bat erakundearen funtzio ezberdinak kudeatzeko aukera ematen duten kontzeptuak indartzea eta eguneratzea da, kultura eta nazioarteko testuinguru anitzak kontutan hartuz.

Executive MBAk 520 ordu biltzen ditu, urte bete bateak pilatuta, eta eskolak Gipuzkoako Bazkundean eman dira Balorazio baikorra Gipuzkoako Bazkundeak eta Mondragon Unibertsitateak elkarrekin antolatzen duten hamargarren master honen balorazioa, eta lurraldearen enpresa-sareari egiten zaion ekarpena oso baikorra izan da. MBA honen ikasgeletan 200 profesional baino gehiago trebatuak izanik hamar urte hauetan zehar, elkarrekin lan egiten jarraitzea da bi entitate hauen helburua, enpresa-sarea indartzeko bertako lanean diharduten profesionalen heziketarekin. Gaur egun, hamaikagarren edizioa garatzen ari da, konfinamenduaren une latzenetan ezik, presentzial moduan garatu da gehiengoan, une bakoitzean zeuden osasunbabes neurri guztiak hartuaz.

Horrez gain, Gipuzkoako Bazkundeak eta Mondragon Unibertsitateak elkarrekin lan egiteko akordioa berritu dute eta urritik aurrera MBA EXECUTIVEaren hamabigarren edizioa jarriko dute martxan, enpresetako zuzendarien eta profesionalen artean oso ezaguna den graduondoa. Datorren urriaren 16ean, XII. edizioaren hasiera izango da, dagoeneko hogei ikasleko taldea osatu da, eta oraindik ere enpresa kudeaketa eta zuzendaritza eremuetan bere karrera profesionalari bultzakada bat eman nahi dionari, irekita dagoena.

publizitatea

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

2020urria

09

besteberriak

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

2020urria

10

Abian dira Caf-Elhuyar sariak 2021eko edizioan bi sorkuntza-beka emango dira, eta lanak aurkezteko epea 2021eko otsailaren 12ra arte egongo da zabalik Unibertsitateko Aldizkaria

Abian da Caf-Elhuyar sariketaren edizio berri bat. Zientzia eta teknologiaren arloko gaiak eta ikerketak euskaraz gizarteratzeko lanak aitortzea eta bultzatzea helburu du sariak. Aurtengo leloa Ezagutza da txertoa da eta berrikuntza batekin dator: bi sorkuntza-beka emango dira, baten ordez. Gainerako kategoriek berdin jarraituko dute. ❚ Dibulgazio-artikulu originalak. Bi azpikategoriatan banatuta dago: dibulgazio-artikulu orokorrak eta egilearen doktore-tesian oinarritutako dibulgazio-artikuluak.Azpikategoria horien irabazleek 2.000 euroko saria, Elhuyar aldizkarirako urtebeteko harpidetza eta Imanol Andonegi Mendizabalen eskultura bana jasoko dituzte. ❚ Zientzia-kazetaritzaren arloko lanak. 2.000 euro, Elhuyar aldizkarirako urtebeteko harpidetza eta eskultura eskuratuko ditu. ❚ Zientzia Gizartean sorkuntzabekak. Zientziaren/teknologiaren eta gizartearen arteko elkarrekintza lantzen duten proiektuak onartzen dira kategoria honetan.

Aukeratutako proiektuen egileek hura gauzatzeko 5.000 euroko diru-laguntza jasoko dute, baita eskultura ere.

Azken urteetan egin den moduan, oraingoan ere, NEIKER sari berezia emango zaio lehen sektoreari lotutako artikulu onenari; saria 2.000 eurokoa izango da, eta beste sariekin bateragarria da.

Lanak 2021eko otsailaren 12ra bitartean aurkez daitezke honako helbide honetan: cafelhuyarsariak.elhuyar.eus Fossil plastics. Alegiazko enborrak erakusketa Joan den urriaren 2an Fossil Plastics. Alegiazko enborrak erakusketa inauguratu zen Donostiako Ernest Lluch Kultura Etxeko erakusketa-aretoan. Eta bertan egongo da ikusgai urriaren 31 arte.

Martin Etxauri Sainz de Murieta artista burlatarrak iaz irabazi zuen Zientzia Gizartean sorkuntza-beka,

eta bertan jasotako sariarekin Fossil plastics. Alegiazko enborrak proiektua landu du. “Proiektu honek galdera bikoitza proposatzen du, fotogrametria bidez eskaneatu eta hiru dimentsiotan inprimatutako enbor-azalen bidez: hartuko ote dute plastiko-sedimentuek inoiz harrien papera fosilen sorkuntzan, egurraren lekua betez eta plastikoz osatutako enborren fosilak bilakatuz?

Edo guk geuk, ariketa ergel kontraesankor batean, sortuko al ditugu halako plastikozko enborrak, jada existitzen ez diren zuhaitzen azalak gogoratzeko?”. Hitz horiekin laburbildu du artistak bere lana.

Aurtengo edizioko sarituek, bestalde, urriaren 2an jaso zuten Imanol Andonegi Mendizabalen eskultura, Donostiako Ernest Lluch Kultur Etxeko areto nagusian egin den ekitaldi xume batean. Sariak apirilean iragarri ziren, ohi bezala, baina, COVID-19ak eragindako pandemiaren ondorioz, ez zuten eskultura jasotzerik izan, eta horretarako aukera eman du erakusketaren inaugurazioak.

2020ko edizioko sarituek gaur jaso dute Imanol Andonegi Mendizabalen eskultura

Aurtengo sarituak Ezohikoa zen osasun-larrialdian ezohiko moduan eman ziren jakitera aurtengo saridunak, ez baitzen saribanaketarako ekitaldirik izan. Hala ere, saridunek jasoko zuten 2.000 euroko diru-saria eta Imanol Andonegi Mendizabalen eskultura bana.

41 lan jaso ziren aurten, eta parte-hartzaileen artean genero-oreka egon zen. Epaimahaikideek lan hauek saritzea erabaki zuten, kategoria bakoitzean: Dibulgazio-artikulu orokorren kategorian, Galder Gonzalez Larra-

ñaga wikilari zarauztarraren “Io eta argiaren abiadura” artikulua aukeratu zuen epaimahaiak. Haren iritziz, "egileak ikuspegi historikoa aukeratu du zientziak aurrera nola egiten duen azaltzeko, eta lan irakurterraza, erakargarria eta bitxia osatu du, irakurlearen arreta harrapatzen duena".

Egilearen doktore-tesian oinarritutako dibulgazio-artikuluen kategorian, berriz, “Polimero birziklatu aurreratuen garapena: plastiko-hondakinei bizi berri bat emanez” artikuluak irabazi zuen saria. Leire Sangroniz Agudo kimikako doktorea elgetarra da egilea. Epaimahaiak nabarmendu zuenez, "gaur egun ahoz aho dagoen arazo bati erantzuten saiatzen da tesia. Gainera, egindako lan zientifikoa oso modu dibulgatiboan dago azalduta, eta argi ulertzen da tesiaren mamia".

Azkenik, zientzia-kazetaritzako lanen kategorian, epaimahaiak aho batez erabaki zuen Tolosako Josu Lopez Gazpiori ematea saria, “Musikaren zientzia” lanarengatik.

Hain zuzen, zientzia-dibulgazioaren adibide aproposa dela iruditu zitzaion. Musikaren eta zientziaren arteko erlazioa oso ongi azaltzen duela aipatu zuen, eta, aldi berean, musikaren idiosinkrasia hortik haratago dagoela ongi azaltzen duela. Entretenigarria eta erakargarria dela ere azpimarratu zuen.

Sorkuntza-beka eta Merezimendu Saria Antolatzaileek, dena den, aurtengo sorkuntza-bekarako diru-

laguntza (5.000 euro) datorren urterako gordetzea erabaki dute, eta dei egin diete sortzaileei proiektuak aurkez ditzaten. Aurreko urteetan bultzatu diren proiektuek bide emankorra egin dute, eta horren adibide garbia da iaz irabazi zuena: “Fossil Plastics. Alegiazko enborrak”, Martin Etxauri Sainz de Murieta burlatarrarena.

Honela laburbiltzen zuen artistak: “Proiektu honek galdera bikoitza proposatzen du fotogrametria bidez eskaneatu eta hiru dimentsiotan inprimatutako enbor-azalen bidez: Hartuko ote dute plastikosedimentuek inoiz harrien papera fosilen sorkuntzan, egurraren lekua betez eta plastikoz osatutako enborren fosilak bilakatuz? Edo guk geuk, kontraesanezko ariketa ergel batean, halako plastikozko enborrak sortuko al ditugu jada existitzen ez diren zuhaitzen azalak gogoratzeko?”.

Azkenik, Ana Zubiaga Elordieta genetikako katedradunak jaso zuen Elhuyar Fundazioaren Merezimendu Saria, euskara normalizatzen eta zientzia gizarteratzen egindako lanarengatik.

Zubiagak Giza Genetikako eskola teorikoak eta praktikoak ematen ditu EHUn. Irakasle izateaz gain, ikertzaile ere bada, eta, hain zuzen, Minbiziaren Biologia Molekularra ikerketa-taldearen arduraduna da. Horrez gain, EHUko Ikerkuntzarako Zerbitzu Orokorretako Adierazpen Genikoko Unitatearen arduraduna da, eta Animalien Ongizaterako Etika Batzordeko kidea, besteak beste.

publizitatea

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

2020urria

11

besteberriak

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

2020urria

12

Nafarroako Gazteriaren Golardoak ematear Urriaren 31ra arte aurkez daitezke 2020ko Nafarroako Gazteriaren Golardoak eskuratzeko hautagaitzak Unibertsitateko Aldizkaria

Nafarroako Gobernuak 2020ko Nafarroako Gazteriaren Golardoak eskuratzeko deialdia aurkeztu du. Hautagaitzak urriaren 31ra arte aurkez daitezke. Aipatu sariaren xedea da gazteriaren arloan parte-hartze soziala sustatu duten 30 urte arteko gazteei aintzatespena ematea.

Goraipamenen xedea da ibilbideak eta lanak (pertsonalak nahiz kolektiboak) goraipatzea da. Horrela, gizartean parte hartzea errazten duten pertsonak, elkarteak, erakundeak eta erakunde publiko edo pribatuak, bai eta Nafarroako gazteen autonomia eta bizi-kalitatea hobetzen dutenak izan daitezke hautagai deialdiaren ereduarekin.

Proposamenak, ahal dela, Nafarroako Gazteriaren Institutuko Erregistroan edo 39/2015 Legean aurreikusitako lekuetan aurkez daitezke.

Nafarroako Gazte Entitateen Erroldan inskribaturik dauden gazte entitateek, Nafarroako Gazteriaren Kontseiluak, Nafarroako toki entitateek, Foru Komunitatean kokaturiko unibertsitateek, Nafarroako hedabideek eta gazteriaren gizarte esparruan diharduten entitate publiko edo pribatuek aurkeztu ahal dituzte sari hautagaitzak.

Hiru sari emango dira: bakarkakoa, taldekoa eta entitate edo erakundekoa

Hiru sari Gazteari ematen zaion saria, bakarkakoa, Nafarroako 14 eta 30 urte bitarteko gazte batentzat izango da. Saritutako gaztearen ibilbide pertsonala gizarte modernoen berezko balioekin lotura argia izango du eta beste gazte batzuentzat erreferentea izango da.

Gizartean parte hartzearen saria Nafarroan izena emanda dagoen talde edo elkarte bati emango zaio, gazteen parte hartzeko ekintzen bide dena, jardueramaila handia duena eta gazteen

Erkidegoaren garapen politiko, sozial, ekonomiko eta kulturalean parte hartzea eraginkortasunez suspertzen duena.

Erakunde edo entitateari ematen zaion sariak gazteen aldeko jardueragatik nabarmentzen diren erakunde publiko edo pribatuak nabarmenduko ditu, gazteen partaidetza, autonomia edo bizi kalitatea bultzatzen dutenak.

Saria gizartearen aitorpena sinbolizatzen duen bereizgarri bat izango da, baita diploma egiaztatzaile bat ere.

Iazko edizioan, hauek izan ziren sarituak: Mohammed Ounasser gaztea (Pertsona Gazteari Saria); Cidacos ibaiak gainezka egin zuenean garbiketa lanekin laguntzeko Tafallako gazteek antolatutako auzolana (Gizarte Partaidetzarako Saria); eta Uharte, Atarrabia eta Burlata udalerrietako gazteak gizarteratu eta laneratzeko prestakuntza programa (Erakundeari Saria). Gainera, Iruñeko Gazteriaren Etxeak aipamen berezia jaso zuen bere 50. urteurrenagatik.

Nafarroako Gazteriaren Institutua, NGI 327/2019 Foru Dekretuak Nafarroako Gazteriaren Institutuaren estatutuak onartzen ditu eta, hortaz, gazteriarekin loturiko politiken inguruko eskumena ematen dio erakunde autonomo horri. Honakoak dira bere eginkizunetariko batzuk: ❚ Gazteriaren inguruko zerbitzu eta programa zehatzen sustapen, kudeaketa eta jarraipena.

❚

Honakoen kudeaketa, mantentze lan eta hornitzea: Fuerte del Príncipe Gazte Aterpetxea eta Santo Cristo de Otadía, Baztan, Belbieretxea eta Guetadarko gazteen aterpetxeak. ❚ Gazteria entitateei babes eta diru-laguntzak ematea. ❚ Gobernuari eta Administrazioari bere eskumenekoak diren gaien inguruan aholkuak eman eta informazioa helaraztea.

Nafarroako Gazteriaren Institutuaren egiturak honako zuzendaritza organoak izanen ditu: ❚ Gobernu Kontseilua ❚ Gerentzia-Zuzendaritza ❚ Gazteriaren Zuzendariordetza Espainiako Konstituzioaren 48. artikuluak botere publikoei manatzen die susta dezatela gazteriak parte-hartze libre eta eraginkorra izatea garapen politiko, sozial, ekonomiko eta kulturalean.

Bere aldetik, Nafarroako Foru Eraentza Berrezarri eta Hobetzeari buruzko Lege Organikoaren 44.18 artikuluak gazteentzako politikaren arloko eskumen esklusiboak ematen dizkio Nafarroako Foru Komunitateari.

Xede horrekin sortu zen, 1991n, Nafarroako Kirolaren eta Gazteriaren Institutua erakunde autonomoa, eskumenak zituena gazteriaren arloan Nafarroako Foru Komunitatearen eremuan. 2007. urtean, eta irailaren 24ko 217/2007 Foru Dekretuaren bidez, sortu zen Nafarroako Gazteriaren Institutua erakunde autonomoa, zeinak iraun baitzuen gazteriaren arloko eskumen berariazkoekin 2012. urtea arte. Ur-

te hartan, haren eskumenak bere gain hartu zituen berriz ere Nafarroako Kirolaren eta Gazteriaren Institutuak, eta gaur arte arautu da abuztuaren 28ko 133/2015 Foru Dekretuaren bidez.

Nafarroako gizarteak azken urteetan sufritu dituenez krisi ekonomikoa eta aldaketa estrukturalak, botere publikoak beharturik daude aurre egitera aldaketa prozesu horietan sortutako erronka eta aukera berriei, zuzenean eta nabarmen eragiten baitiete gazteei, eta, hala, jokaleku sozial berri bat eratu da, behar berriak dituena, eta behar horiei heldu behar zaie modu transbertsalean, parte-hartzearekin eta koordinatuki. Bestalde, hain askotarikoak dira gazteen egoerak eta behar dituzten erantzunak, non gazteen arloko politikak ezarri behar baitira politika sozial publikoen ardatz nagusian. Hala, sendotze sektorialak, ekintzen dibertsifikazioak eta politika moten arteko osagarritasunak eraman gaituzte gazteriako organismoak lekuz aldatzera: nolabaiteko bazter administratiboetatik politika publikoen zentraltasunera.

Horrenbestez, komenigarritzat jo da erakunde autonomo berri bat sortzea, Nafarroako Gazteriaren Institutua izenekoa, gazteriaren gaiari heltzeko berariaz, eta erakunde horrek ahalbidetuko du, Lehendakaritzako, Berdintasuneko, Funtzio Publikoko eta Barneko Departamentuaren menpe egonik, lan transbertsala, Nafarroako Foru Komunitateko gainerako Administrazioarekin.

publizitatea

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

2020urria

13

besteberriak

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

2020urria

14

Hemen da 'Time to Move' kamiseten lehiaketa Laugarren urtez, 'Time to Move' kamiseten lehiaketa ospatuko da Europa osoko gazteen artean Unibertsitateko Aldizkaria

Time to Move (Mugitzeko Garaia) kanpainaren barruan, kamiseten lehiaketa gurean da berriz ere 2020 honetan eta Europa osoko gazteen kamiseten diseinuen zain dago. Parte-hartzaileek urriaren 31ra arteko epea dute beren lanak bidaltzeko.

Irabazleek urtebeteko Skillshare Premium harpidetza eta Wacom Intuos S tablet bat lortuko dute.

2020. urteak Time to Move kamiseta lehiaketaren laugarren edizioa hartuko du. Erabilitako teknikari dagokionez inolako mugarik gabe, ekimena Eurodesk Sareko kide diren 36 herrialdeetako 13 eta 30 urte bitarteko gazte guztiei irekita dago, Time to Move kanpainaren espiritua hobekien adierazten duten kamiseta diseinuak biltzeko helburuarekin.

Aurten, Eurodesk-ek bi irabazle nagusi hautatuko ditu: diseinu bat 13-19 urte bitarteko partehartzaileen artean eta diseinu bat 20-30 urte bitartekoen artean. Horietako bakoitzak urtebetez Skillshare Premium-erako harpidetza eta Wacom Intuos S tableta jasoko ditu. Bozketa publikoaren (Eurodesk-ek hautatutako 10 diseinu ezagunenen artean) irabazleak 6 hilabetez Skillshare Premium-eko harpidetza eta Wacom Intuos S tableta irabaziko ditu. Diseinu nabarmenak dituzten beste 5 gaztek ere sariak jasoko dituzte.

Lehiaketa urriaren 31ra arte egongo da zabalik. Joan lehiaketaren orrira informazio gehiago lortzeko eta zure proiektua aurkezteko!

Lehiaketaren arauak Lehiaketa hau Eurodesk-ek antolatzen du. Partaideek gutxienez 13 urte eta gehienez 30 urte izan beharko dituzte bertan parte hartzeko eta herrialde hauetako bateko biztanle izan beharko dute: Austria, Belgika, Bulgaria, Kroazia, Zipre, Txekiar Errepublika, Danimar-

ka, Estonia, Finlandia, Frantzia, Alemania, Grezia, Hungaria, Islandia, Irlanda, Italia, Letonia, Lituania, Liechtenstein, Luxenburgo, Malta, Herbehereak, Ipar Mazedonia, Norvegia, Polonia, Portugal, Errumania, Serbia, Eslovakia, Eslovenia, Espainia, Suedia, Suitza, Turkia, Ukraina edo Erresuma Batua.

Aukeratu kamiseta batean itxura ona izango lukeen edozein teknika. Atera argazkia, sortu ilustrazio bat digitalki, marraztu eskuz paperean edo erabili testua soilik, edozein sorkuntzarekin lehia dezakezu. Lehiaketan parte hartzeko, bete inprimakia, igo sorkuntza irudi gisa eta idatzi izenburua.

Mesedez, ez sartu kamisetaren diseinua lehiaketara aurkeztu duzun fitxategian. Bidali zuk sortutako diseinua soilik.

Parte-hartzaileak bi kategoriatan biltzen dira: ❚ 13 eta 19 urte bitarteko lehiakideak ❚ 20 eta 30 urte bitarteko lehiakideak Eurodesk-ek 8 irabazle hautatuko ditu guztira: ❚ Eurodesk-ek sorkuntza bat aukeratuko du 13 eta 19 urte bitarteko parte-hartzaileen artean eta sorkuntza bat 20 eta 30 urte bitarteko parte-hartzaileen artean eta irabazle gisa jakinaraziko ditu. ❚ Orrialde honetan zure diseinu gogokoena bozkatzeko aukera duzu. Eurodesk-ek irabazle bat hautatuko du publikoaren botoetan 10 boto gehien lortu dituzten sorkuntzen artean. ❚ Gainera, Eurodesk-ek sorkuntza bikainak dituzten beste 5 lehiakide aukeratuko ditu.

Irabazleek sari hauek jasoko dituzte: ❚ Bi kategorietako lehen postuetako irabazleek urtebeteko Skillshare Premium harpidetza eta Wacom Intuos S tableta jasoko dituzte. ❚ Jendeak bozkatzen duen irabazleak 6 hilabeteko Skillshare Premium harpidetza eta Wacom In-

tuos S tableta jasoko ditu.

Sorkuntza bikainak dituzten 5 lehiakideek Eastpak motxila bana jasoko dute.

Lehiaketa 2020ko urriaren 31ra arte luzatuko da, 12: 00etan Bruselako ordua arte.

Zorte on!

❚

Lehiaketara aurkezteko epea urriaren 31n amaituko da

Time to Move kanpaina Time to Move aurrez aurre eta lineako gertaeren multzoa da Europan zehar eta urrian zehar eman ohi dena. Jarduerak Eurodeskeko adituek antolatzen dituzte gazteei Europar Batasunak eskaintzen dizkion nazioarteko aukerei buruzko arreta pertsonalizatua eskaintzeko. 2019an 1.100 ekitaldi antolatu ziren 31 herrialdetan.

Aurten, Covid-19aren pandemiari erantzuteko, jarduera asko sarean egingo dira, guztien osasuna eta segurtasuna lortzeko. Hala ere, aurreko urteetan bezala, jarduera presentzialak antolatuko dira ahalik eta osasun arreta handienarekin eta une oro indarrean dagoen gaiari buruzko tokiko araudiaren arabera.

Lor ezazu informazio gehiago kanpaina honi buruz eta hurbilen

dituzun ekintzei buruz orrialde honetan: https://timetomove.info.

Eurodesk Eurodesk irabazi asmorik gabeko nazioarteko elkartea da, 1990. urtean sortua. Gazte eta inplikatuentzako Europako eta Estatuko informazio zentroen Europako sare baten barruan dago. Erasmus+ programak (2014-2020) laguntzen duen erakundea da eta bere funtzio nagusia gazteei informazioa eskaintzea da, baita nazioartean ikasteko aukerak eskaintzea ere, bere oinarrizko hamar printzipioekin bat etorriz.

Erasmus+-entzako laguntza erakundea den heinean, Eurodesk-ek ikasteko mugikortasunari buruzko informazio integrala eta eskuragarria eskaintzen du, gazteentzat eta haiekin lan egiten dutenentzat. Europako 36 herrialdetan tokiko 1600 informazio hornitzaile baino gehiagorekin konektatutako nazio mailako koordinatzaileen sare batekin, Eurodeskek mugikortasun aukerei inguruan ikasteko kontzientzia pizten du eta gazteak herritar aktiboak izatera bultzatzen ditu. Eurodesk da Europako politiken, mugikortasunaren informazioaren eta aukerei buruzko gazteen informazio iturri nagusia.

Kontsultak erantzuten ditu eta Europa osoko gazte mugikorrei orientazioa eskaintzen die. Eurodesk-ek Europako Gazteen Atariko edukia eguneratu eta kudeatzen du. Ataritik datozen kontsultak ere erantzuten ditu.

publizitatea

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

2020urria

15

Filmatzera, gazte!

Elhuyar Zientziak zientzia eta teknoko bideo-lehiaketa antolatu du 12-18 urteko gazteentzat webgunean jarriko dira ikusgai, beraz, bideoarekin batera, bideoan agertzen diren pertsonen baimenak ere bidali beharko dira.

Saria

Jon Lasa Galdos

Gazteen zientzia eta teknologia proiektuen bideo-lehiaketa bat antolatu du Elhuyarrek, gazteek egin dituzten proiektuen zabalpenean laguntzeko. Elhuyar Zientzia Azoka ekimenaren barruan eratu da lehiaketa. Bideoak publiko mota guztientzako erakargarriak izatea sarituko da, eta proiektuaren gaia guztiz askea da: zientzia- ikerketak eta proiektuak, proiektu teknologikoak, esperimentuak, etab. Lanek, gazteek egin dute proiektua azaldu beharko dute, zer egin duten eta zergatik azalduz.

Lanak aurkezteko epea azaroaren 13ra arte luzatu da. Euskal Herriko 12-18 urte bitarteko gazteek har dezakete parte lehiaketan. Saria: Frantziako Futuroscope parkerako bidaia talde osoarentzat.

Parte hartu Parte hartzeko baldintzak: ❚ Banaka edo taldeka hartu daiteke parte (gehienez lau taldekide). ❚ Partaide guztiek bete behar dute formulario bat (aurki ezazu www.zientzia-azoka.elhuyar.eus/eu/albisteak/bideo-lehiaketa webgunean). Badira nahitaez bete beharreko eremuak, eta horietakoren bat be-

har bezala betetzen ez bada, partaidea edo taldea lehiaketatik kanpo uzteko eskubidea du erakundeak. ❚ Epez kanpo aurkeztutako bideo guztiak automatikoki geratuko dira lehiaketatik kanpo. Lanak aurkezteko epea 2020ko azaroaren 13ra arte luzatu da. ❚ Zientzia Azokaren bideo-lehiaketan parte hartzeaz gain zure bideoa ON Zientzia Gazte Sarira ere bidal daiteke, animatu zaitez!

Bideoen aurkezpena: ❚ Bost minutu baino gutxiago irauten duen bideo labur bat aurkeztu behar dute lehiaketako partaideek, esperimentu edo proiektu zientifiko edo teknologiko bati buruzkoa betiere. Proiektua amaituta egon daiteke, edo egin gabe (zer egiteko asmoa dagoen, hasierako ideiak, nola egingo den, arazo edo erronkaren deskribapen teorikoa etab.). ❚ Euskaraz, gaztelaniaz edo ingelesez eginiko bideoa izan daiteke. ❚ Bideoak originala izan behar du.

Horretarako, partaideek (indibiduala nahiz taldea) elementu artistikoak, musika, irudiak edo egoki deritzoten bestelako edozein erabil dezakete.

Bideo guztiak Elhuyar Zientzia Azokaren youtube kanalean eta

Epaimahaiak adin-tarte bakoitzeko bideo onena sarituko du (DBH1/2, DBH3-4 eta batxilergoa), eta saria Futuroscopera joateko bidaia izango da (parte hartzailea(k) eta irakasle/guraso bat). Joan-etorria, sarrera eta lotarako tokia ordainduko da. Talde bakoitzak erabakiko du saria noiz baliatu baina kide guztiek batera joan behar dute.

Sari-banaketa 2020ko azaroaabenduan egingo da, eta irabazleei aurretik jakinaraziko zaie. Saribanaketa presentziala edo online bidezkoa izan daiteke.

Epaimahaikideak Antolaketa-batzordearen eginkizuna da epaimahaikideak izendatzea.

Epaimahaia bost lagunek osatuko dute, zientzia eta teknologiaren alorrekoak eta STEAM hezkuntzaren alorrekoak. Epaimahaiak saria(k) eman gabe utz dezake.

Ebaluatzeko irizpideak Bideoak irizpide hauen arabera ebaluatuko dira: ❚ Proiektuaren edukiaren kalitatea (% 50): proiektuaren zailtasuna, planteamendu egokia, emaitzen balioa, zorroztasuna erabilitako metodologian, taldekideen partehartzea (taldean lan egin bada)... ❚ Proiektuaren komunikazio egokia (% 20): publiko-helburura doituta, gidoiaren kalitatea, azalpenen zorroztasun eta aberastasuna... ❚ Sormena (% 20): proiektuaren beraren originaltasuna, proiektua aurkezteko erabili diren modu originalak, formatu originalak... ❚ Alderdi teknikoa (% 10): erabili diren baliabide teknikoen kalitatea eta egokitasuna.

Osatu beharreko bideoaren fitxa: Taldekidea(k); Adin nagusidun arduraduna (irakasle edo gurasoa); Ikastetxea (eskolaz kanpo bada,

esan “Eskolaz kanpo”; Maila; Bideoa deskargatzeko esteka.

Harremanetarako: Zalantzarik baduzu, jar zaitez harremanetan antolatzaileekin: 943 36 30 40 / zientzia-azoka@elhuyar.eus Elhuyar Elhuyar 1972an jaio zen, zientzia eta euskara uztartzeko asmoz.

Kultura-elkarte gisa egin zituen lehen urratsak, eta 2002an fundazio bihurtu zen, 40 urteko ibilbidea eginda. Beste bi enpresek ere osatzen dute Elhuyar taldea: Zubize SL eta Eleka Ingeniaritza Linguistikoa SL 2013an talde bezala egituratzeko urratsa eman zuen.

Xedea: "Euskaratik, teknologia eta ezagutza sortuz, eta zientzia zabalduz, gizarte aktibo, kritiko eta berdinzalea eraiki nahi dugu".

Lerro estrategikoak: Etengabeko berrikuntza; Beharretara egokitutako antolamendua; Komunitatea artikulatzea; Lantaldea trinkotzea; Elhuyar gizarteratzea.

Elhuyar Taldearen balioak: ❚ Irekia. Barruan zein kanpoan lankidetzan aritzen dira, ezagutza partekatuz. Talde-lana eta elkarlana dituzte ardatz bere lan egiteko moduan. ❚ Konprometitua. Gizartearekiko erantzukizuna dute, eta gizarteeraldaketa dute helburu. Lanarekiko, lankideekiko zein bezeroekiko konpromisoz jarduten dira. ❚ Ekintzailea. Esparru berrietan murgiltzen egiten dute aurrera.

Lan egiteko moduan ekimena, sormena eta etengabeko hobekuntza sustatzen dituzte. ❚ Sendoa. Ibilbide luzea dute eta esperientzia handia duen lantalde gaitua dute zutabe. Lanean ezagutza eta kalitatea bilatzen dituzte. ❚ Enpatikoa. Pertsonak aintzat hartzen dituzte eta konfiantza oinarri hartuta lantzen dituzte harremanak. Lantaldearen zein kolaboratzaile eta bezeroen asebetetzea dituzte helburu.

Talentua aztergai Emakumeen egoera lan eremuan eztabaidatu zen, besteak beste, online egindako mahai-inguru honetan Jon Lasa Galdos

Joan den urriaren 1ean Ezkutuko talentua izeneko jardunaldia egin zen streaming bidez, Ikaslan Bizkaiak sustatu zuen, Bizkaiko Foru Aldundiaren laguntzarekin, talentuak produkzio-ehunean duen egoera aztertzeko helburuarekin. Emakumeei eta Lanbide Heziketako tituludunei arreta berezia eskaini zien.

Ana Saratxaga (Amore Paper), Miren Gutiérrez Inchaurza (Ormazabal distribución secundaria enpresako gizakapitaleko arduraduna), Mireia de Diego Ibañez (De Diego SLko gerentea), Leire Mendibe (Egoin Taldeko giza baliabidetako zuzendaria) eta Fábia Silva (Dronak enpresako zuzendari-kudeatzailea) zuzendariak izan ziren jardunaldiari hasiera eman zion mahai-inguruko protagonistak. Eta, hasteko, talentua zer den definitu zuten.

“Jokoan gehiago jarri eta emaitzak jokabide behagarrietan oinarrituta eskuratzeko gaitasuna ez dago inoren monopoliopean, edozein pertsonari aplika dakioke”. Miren Gutiérrezek baieztapen horren bidez laburbildu zuen hizlariek talentuari buruz duten pertzepzio partekatua. Haien ustez, talentua gaitasuna eta trebetasunak dira, baina baita ikasteko eta inplikatzeko gogoa ere; azken finean, ekarpenak egiteko gogoa” azpimarratu zuen Mireia de Diegok.

Ana Saratxagak esan zuen bezalaxe, prestutasun horrek esfortzu bikoitza eskatzen du: batetik, norberarena, beldurrak eta oztopoak gainditu eta ikasteari eta hobetzeari ekiteko; eta bestetik, inguruarena. Enpresek gai izan behar dute banakoek hobetzeko duten gogoa hauteman eta kudeatzeko. Horretarako, testuinguru seguru bat sortu behar dute, zeina gai izango den pertsona bakoitzak barruan daukan onena agerrarazteko.

Komunikazioa funtsezkoa da talentua kudeatzeko. Leire Mendibek

jarri zuen mahai gainean pertsonak enpresan integratzeko eta enpresaren etorkizunaren parte egiteko gogoa adierazten duen hitz hori. Fábia Silvak azaldu zuen bezala, komunikazio horretatik banakako ekimenak babestuko dituzten ekintza konkretuak eratorri behar dira, besteak beste, proiektuetan lidergoa hartzea.

Lanbide Heziketa Ondoren, erakundeetako talentua garatzeko Lanbide Heziketak zer egin dezakeen galdetu zitzaien, eta galdera bera sarrera bikaina izan zen Lanbide Heziketak berak aspalditik iragarri duen gabezia bati buruz hitz egiteko: emakumeen presentzia eskasa STEAM arloetan. Erreferenteek, estereotipoek eta kristalezko korridoreek jarduera jakinetara bideratzen dituzte emakumeak, Ana Saratxagaren ustetan. Gainera, horrek zaildu egiten du industriarekin, zientziarekin edo teknologiarekin zerikusia duten bokazioak sustatzea. Eta hain zuzen, arlo horietan daude lan-baldintzarik onenak. Are gehiago, Lanbide Heziketaren kasuan, arlo horietako zikloek dute lan-merkaturatze tasarik onena.

“Ezinbestekoa da LHk errealitate hori ikusaraztea”. Leire Mendibek ere aldarrikatu zuen LHren eta enpresaren arteko lotura hori.

Alabaina, bokazioak txiki-txikitatik jorratzen dira. Ana Saratxagaren ustez, zabalkundea eta sustapena funtsezkoak dira zer ikasi erabaki aurreko fasean. Eta sakon errotu dadin, ezinbestekoa da hizkeraren, plataformen eta gazteen erreferenteen bidez egitea hori: “aldatu egin da gazteak erakartzeko modua, eta, beraz, komunikatzeko modu berrietara hurbildu behar dugu”.

Bost zuzendariek uste dute gizarteak oraindik ere aurrerapausoak egin behar dituela emakumeen

talentua STEAM arloko enpresetan sartu eta ikusgai egon dadin.

Ildo horretan, uste dute lagundu egin behar zaiela bide profesional horren aldeko apustua egiten duten emakumeei. Laguntza hori prestakuntza-bidean daudenean eman behar zaie, bide hori egin duten emakumeen laguntza-sare baten bidez. Hala ere, horrekin ez da nahikoa: ezinbestekoa da profesionalki jarduten ari direnean ere babestea. Lan- eta familia-bizitza uztartzea, zuzendaritzako karguak hartzea eta emakumeak ahalduntzea dira oraindik STEAM arloan egiteke dauden lanetako batzuk; izan ere, horiek guztiek zaildu egiten dute emakumeen talentua arlo horretan agerraraztea.

Mahai-inguruari amaiera emateko, beren buruengan sinetsi eta ezarritako estereotipoak hausteko deia egin zieten emakume guztiei, pertsonalki eta profesionalki garatzea ahalbidetuko dieten agertoki berrien aldeko apustua egin dezaten.

Jarraian, 50 pertsonatik gora hartu zuten parte Zoom bidezko eztabaidan. Talentuari eta bere kudeaketari buruzko topaketa gehiago antolatzeko gogoeta interesgarriak atera ziren bertatik.

Gainera, jardunaldian Susana González Rómulo Bizkaiko Foru Aldundiko Enplegu zuzendariak, Patricia Campelo Martínez Bizkaiko Foru Aldundiko Berdintasun zuzendariak eta Ikaslaneko presidente Eduardo Alzolak ere hartu zuten parte.

Ezkutuko talentua jardunaldia osorik egongo da eskuragarri Ikaslan Bizkaiaren YouTubeko kanalean: https://www.youtube.com/user/ik aslanbizkaia Ikaslan Bizkaia Ikaslan Bizkaia irabazi-asmorik gabeko elkartea da, Bizkaiko Lanbide Heziketako 27 Ikastegi Publikok osatzen dutena. Maila handiko

irakasleak daude elkartean, eta bere helburu nagusia irakaskuntza modernoa eta kalitatekoa ematea da, gaur egungo lan-merkatuaren beharrekin bat datorrena. Era berean, gure xedeen arteko garrantzitsuenetako bat ikasleon giza-heziketa da.

"Talentua ez da inongo profilaren monopolio, edozein pertsonari aplika dakioke"

Ikaslan Bizkaia Bizkaiko Lanbide Heziketako Ikastetxe Publikoen Elkartea da. Ikastetxe hauen zuzendaritzaren bidez, bikaintasuna du helburu: ❚ Administrazioaren eta interes taldeen artean bitartekari lanak eginez. ❚ Esperientziak partekatuz eta elkarlanean arituz sareko ikastetxeen eta bertako pertsonen artean. ❚ Ikuspegia: Lanbide Heziketako ikastetxeen sare publiko bateratua izatea. Heziketaren eta enpleguaren erreferente gisa gizartearen aitortza daukan sarea, kudeaketan eta berrikuntzan daukan maila altuagatik. ❚ Balioak: ❚ Parte hartzea eta errespetua. ❚ Gardentasuna. ❚ Talde lana. ❚ Pertsonengan konfiantza: seriotasun eta konpromisoaren balioan sinisten dugu, eta aukerak eskaintzen dizkiegu erantzukizunak hartu ahal izan ditzaten. ❚ Berrikuntza: gauza ezberdinak eginez soilik lortuko ditugu emaitza ezberdinak.

Laguntzen du

'Inoiz ez normala' izango den ekonomia Enpresa munduaren digitalizazioak, Covid-19ak bultzatuta, trebakuntza handiko eta espezializatutako profil profesional berriak eskatzen ditu Jon Lasa Galdos

Laguntzen du

2020 honetan enpresak beren digitalizazioa bizkortzera behartuta egon dira eta etorkizunerako aurreikusita zituzten hainbat proiektu urtetan aurreratu dituzte, hazten joango den joera honetan.

Bizitzen ari garen osasun-krisiak herritar eta kontsumitzaile gisa ditugun ohiturak erabat aldatu ditu eta, ondorioz, lizentziatu berriak eta profesional gazteak ekonomia berriak utzitako arau berriak ulertzera behartuta daude, "Inoiz ez normal" izenarekin ezagutzen direnak zenbait arlotan. Beste modu batera esanda, ulertu behar dute normaltasun honetara ondoen moldatu diren enpresek zer ezagutza eta trebetasun eskatuko dituzten, ibilbide profesionalean arrakasta izan nahi badute.

Javier Rodríguez Zapatero ISDI negozio digitaleko eskolako presidenteak adierazi duenez, "ez da eraldaketa digitalik egongo enpresan bertan lehen gertatzen ez bada". Beste modu batera esanda, enpresa mundua garai berri honetara egokitu behar da. Eta jada modu esponentzialean hazten ari zen joera nabarmentzeko balio izan du pandemiak. "Itxialdian ukatu zaigun mundu fisikoak errealitatearen zati handi bat sareko ingurunera jauzi egitea eragin du eta enpresek, prozesu horietako batzuk zenbaterainoko emankorrak eta eraginkorrak diren ulertzen lagundu dienez, betirako hartzea erabaki dute”, azaldu du ISDIko eta Digital MBA programako zuzendari nagusi Rodrigo Mirandak.

Digitalizazio hau profil eta behar berriak sortzen ari da langilegoetan. Eskari horri erantzuteko, enpresek trebetasun zehatzak bilatzen dituzte tituludun berriengan, mundu digitala zuzendu ahal izateko. Gaitasun teknikoagoak izateaz gain, Dionís Guzmánek, Bartzelonako ISDIko zuzendariak, uste du, junior profil gehienen kasuan, "erakunde askok konpromisoa eta proiektuarekin modu egonkor eta iraunkorrean lotzeko gaitasuna lehenesten dutela". Hori dela eta, jatorrizko eskola digital honek bere

MBA Digitala bezalako programak azpimarratzen ditu, ia % 90eko enplegagarritasuna bermatzen baitu bere ikasleen artean, ekonomia berriaren jarreretan eta trebetasunetan trebatuta daudenak.

Trebetasun digital teknikoez haraindi, junior profiletan konpromisoa eta modu egonkor eta iraunkorrean lotzeko gaitasuna eskatzen dute enpresek

Profil berrien arintasuna eta malgutasuna Profesional digital onena izatea erronka handia da. Gaur egun, eta testuinguru aparteko eta aldakor horretan gehiago, espezializazioaren aldeko apustua egin behar da eta, beraz, Accenture edo Damm bezalako enpresa nagusietan postu bat eskatu ahal izango da. ISDIko presidentearen arabera, urrian lehen aldiz Bartzelonara iristen den MBA Digitala "prestakuntza merkatuan iraultzaileenetakoa da, unibertsitateko ikasle gazteen artean arazo arrunt bati erantzuten

baitio, lan bat aurkitzeko erraztasunik gabe, besterik gabe, prestatuta ez daudelako”. Bi alderdientzako irtenbide ezin hobea, Raimon Miretek, Bartzelonako Accentureko Iberia Products-eko zuzendari nagusiak aitortu duenez: "ISDI-rekin harremana oso estua da, merkatuan gehien eskatzen den talentua osatzen baitu, gure enpresak gehien eskatzen duena ere bada".

ISDIren MBA Digitala enpresek gaur egun dituzten benetako beharrei erantzuteko sortu zen, "etorkizuneko promesei gaitasun gogorrak eta leunak eskainiz, sektoreko enpresa nagusientzat erresistenteak diren gaitasun eta ezagutza multzoa", azaltzen du Rodrigo Mirandak, DMBA programako zuzendariak. Mirandak azpimarratu du gaur egun enpresek "normaltasun digital berrira egokitzeko gai diren profesionalak bilatzen dituztela, garai honetako ekonomiaren ikuspegia eta ulermena dutenak, tresnak eta teknologia berriak eta negozioan duten aplikazioa ezagutzen dituzten profilak".

Profesional berriek Covid-19ak sortutako egoerari ere aurre egin beharko diote, Accenture-k dagoeneko "Inoiz ez normala" deitzen dion zerbait, "Normal berria" ez bezala, orain arte ezagutzen genuen edozein eginkizun edo lanbide aldatu eta egokitu beharko baita. "Beharrezkoa da IQ klasi-

koa IQ Digitala deitzen dugunera garatzea, ezinbestekoa baita edozein zeregin burutzea eta lehiakorra izatea", aitortzen du Miretek.

Eta futurista dirudi, baina ikerketek diote hamar urteren buruan izango diren lanpostuen % 80 oraindik ez dela existitzen. "20 urte barru teknologia nolakoa izango den ez jakin arren, jakin dezakegu ingurumen digitalean lan egiten dutenak, urtero aldaketaren abiadura modu esponentzialean handitzen dutenak, etengabeko aldaketaren ingurunean eboluzionatzen jakin duten profesionalak izango direla", adierazten du Rodrigo Mirandak.

Profil berriak teknologian trebatu behar dira, bizkortasunean, abiaduran eta malgutasunean nabarmendu behar dira eta "errenazentistagoak eta osoagoak izan behar dute, teknologia desberdinak nola lotzen diren eta negozioak aurrera ateratzen lagun dezaketen ulertzeko gai", dio Javier Rodriguezek. Gainera, Dionís Guzmanek ziurtatu duenez, "gaitasun digitalak argi eta garbi garrantzitsuenak bezala indarrez kokatu direnak badira ere, badira rol eta profil kopuru on batean berdin eragiten duten beste batzuk". Nabarmenena "erresilientzia eta ziurgabetasun egoera modu eraginkor eta eraikitzailean kudeatzeko gaitasuna" izango litzateke.

Nafarroako LHren online eskaintzak gora egin du Nafarroako Hezkuntzak LHko 'online' eskaintza indartu du eta 1.500 ikaslerengana iristeko asmoa du Jon Lasa Galdos

Nafarroako Gobernuko Hezkuntza Departamentuak bere online Lanbide Heziketa indartzea erabaki du.

Horretarako, Goi Mailako ziklo berri bat txertatu du Irakaskuntza eta sozio-kiroleko animazioan eta lau prestakuntza modulu (irakasgaiak) gehitu ditu, hainbat heziketa ziklotako eskaintza osatzeko xedearekin. Bi ekintzek, azkenean, urrutiko prestakuntzan 480 leku gehiago egotea ekarriko dute. Autonomia Erkidegoan Lanbide Heziketara egiten duten ikasleen % 12k (1.280 pertsona) aukeratu zuen urrutiko heziketaren modalitatea, eta Hezkuntza Sailak kopuru horihazten jarraitzea espero du urte berri honetan, 1.500 ikaslerengana iritsi arte.

Nafarroak duela hamar urte jarri zuen martxan urrutiko lehen prestakuntza eskaintza. Lehen urteetan oso aukera mugatua izan zen. Halere, gaur egun erkidego honetan ikastaro hauek egiten dituzten ikasleen ehunekoa estatuko batezbestekoaren gainetik dago. "Gure ustez, aurten eskaintza handitu egingo da eta, agian, osasun-egoerak direla eta, matrikulazio handiagoa izango du, 1.500 ikasle ingurura iritsi arte", adierazi du Esther Monterrubio Lanbide Heziketako Plangintza eta Berrikuntza zerbitzuko buruak.

Eskaintza irakasgaika Lineako LH-k ikasketa eta prestakuntza laneko jarduerekin eta irakaskuntza presentziala zailtzen duten bestelako erantzukizunekin edo egoera pertsonalekin uztartzeko aukera ematen du. Eskaintza modularra da (irakasgai bakoitzeko), heziketa ziklo bakoitza 10 eta 12 modulu artean dago eta 40 plaza eskaintzen dira bakoitzeko. "Ikasleak 3-4 modulutan matrikulatzeko bideratzen ditugu, gehienez urtean sei", azaldu du Esther Monterrubiok.

Moduluak moodle plataformaren bidez garatzen dira etengabeko ebaluazio sistema batekin, eta horrek ikastaroan zehar jarduerak bu-

rutzea dakar. Modulu hauek (irakasgaiak) ordu presentzialen % 33ra arte gara daitezke eta azken probak ikastetxean bertan izaten dira beti. Gaur egun, ia ziklo guztiek (berria izan ezik) dagoeneko eskaintzen dituzte modulu guztiak.

"Eskaintza progresiboa da. Adibidez, ziklo berritik hiru modulu hartu ditugu eta normalean batez beste 3 urte markatzen ditugu ziklo osoa osatzeko", azaldu du Hezkuntza Saileko LH zerbitzuko buruak.

Iazko ikasturtean, LHko ikasleen % 12k (1.280 lagun) 'online' modalitatea aukeratu zuten

Izen emateak Urruneko Lanbide Heziketako 14 ziklotan izena emateko epea irailean amaitu ohi da, hileko lehen hamabostaldian, gutxi gorabehera.

Onartuen zerrenda irailaren bigarren hamabostaldian eman ohi da eta matrikula urriaren 1etik 7ra bitartean egin ohi da. Aurten klaseak hil honetako 13an hasi ziren.

Bestalde, Nafarroako Gobernuko Hezkuntza Departamentuak matrikula irekia du Lanbide Heziketa

erdipresentzialean, hau da, bi ziklotara murrizten da: Erizaintzako Zainketa Laguntzaren gradu ertaineko titulua, Iruñeko Osasun Eskolan ematen dena eta ikastaro honetatik aurrera, nobedade gisa, Lizarrako Politeknikoan, eta Iruñeko Hezitzaileen Eskolan ematen den Gizarteratzeko goi mailako gradua.

LH-ko 'online' eskaintza Hona hemen Nafarroko LH-ko 'online' eskaintza guztia: ❚ Gradu ertaineko hamaika ziklo: Ostatu turistikoen kudeaketa (Burlada Zentro Integratua); Plataforma anitzeko aplikazioen garapena eta web aplikazioen garapena (Lizarrako Zentro Integratu Politeknikoa); Zentral elektrikoak (Energia Berriztatzaileen Goi Mailako Zentro Integratua); Administrazioa eta Finantzak, Sareko sistema informatikoen administrazioa eta Marketina eta Publizitatea (María Ana Sanz Zentro Integratua); Haur Hezkuntza (Hezitzaileen Eskola Zentro Integratua); Garraioak eta Logistika (Cuatrovientos Zentro Integratua); Automatika eta Robotika Industriala (San Juan-Donibane); eta, berria Irakaskuntza eta soziokiroleko animazioa (Irunberri Zentro Integratua) ❚ Goi mailako hiru ziklo: Osasun Larrialdiak (Osasun Eskola Zentro Integratua); Hozte eta girotzeko instalazioak (Virgen del Cami-

no Zentro Integratu Politeknikoa); eta Mikroinformatika sistemak eta sareak (Tuterako ETI Zentro Integratu Politeknikoa).

Eskaintza zabala Nafarroan Egungo hezkuntza-sistemak aukera ematen die ikasleei prestakuntza-aukera egokiena aukeratzeko, pertsona batek gaur egungo lan-merkatuan sartzeko duen trebakuntzari begira, eta lana aurkitzeko aukera garrantzitsua du. Baina gazteak eta helduak lan-munduan sartzea ez da prestakuntza-mailaren araberakoa soilik, gaitasun profesionalaren maila ere bai.

Lanbide Heziketako ikasketak oinarrizko Lanbide Heziketako, Erdi Mailako eta Goi Mailako hainbat titulu eskaintzen dituzten lanbide arloetan biltzen dira. Ziklo bakoitzak eduki teoriko eta praktiko erlazionatuekin deitutako irakasgaiak ditu. Zikloek enpresetan praktikak egiteko etapa bat dute, eta lantokiko prestakuntza deitzen zaio modulu horri.

Lanbide Heziketako irakaskuntzak prestakuntza-zikloetan antolatzen dira, mailaka, ikasleak lanbide-jarduera baterako prestatzen dituztenak eta lanbide guztiak modu kualifikatuan betetzeko gaitzen dutenak. ❚ Goi Mailako heziketa zikloak ❚ Erdi Mailako heziketa zikloak ❚ Oinarrizko Lanbide Heziketako prestakuntza zikloak

"Kirolak eta enpresak antzekotasun ugari dituzte" Jon Lasa Galdos

Antonio PipaĂłnek, Lander Iraragorrik eta Alex Navarrok duela 4 urte sortu zuten WATS. Hainbat kanalen bidez, kirol-munduan indarkeria desagerrarazten saiatzen da enpresa. Hiru ekintzaile gazte hauek Julen Guerrero, Vicente del Bosque, Xabi Prieto eta Jero GarcĂ­a dituzte, besteak beste, bere kolaboratzaileen artean.

Elkarrizketa honetan, Antonio PipaĂłnek WATS enpresari, kirolen arloko indarkeria motei eta lotutako gaiei buruz hitz egiten du.

Zer da eta nola jaio zen WATS? WATS duela 4 urte Mondragon Unibertsitatearen ingurunean, Bilbon, jaio zen startup bat da, kirolean indarkeria desagerrarazteko erakunde bihurtzeko misioa duena. Hiru sortzaileak MU ingurunekoak gara, Mondragon Team Academykoak. Kirolari afizionatuak izan gara, baina asteburuetan kirol partidak eta lehiaketak ikustera joan eta gero, indarkeria handiagoa ikusi genuen. Kiroletan indarkeriaz hitz egiten dugunean, jokoan gatazka bat datorkigu burura, epaileari aurre egiten dion aita, jokalarien arteko borroka, mehatxuak...

Gaian sakonduz, ikusten duguna da kirolean indarkeria hau iceberg bat bezalakoa dela. Uretatik kanpo dagoen goialdean, ekintza hauek ikusten ditugu, baina benetako arazoa urpean dauden eta hain esplizituak ez diren ekintza guztietan dago: tratu txarrak, intimidazioa, mehatxuak, jazarpena, ziberjazarpena... Bullyinga gaur egun besteekin alderatuta normalizatuagoa dagoen gaia da, hala nola sexu abusuak, eta badakigu zein den eskoletan dagoen arazoa, baina kirol ingurunera joaten garenean aldagela batzuk ikusten ditugu, mugikorrak, dutxak, entrenatzaileak 10, 12 edo 15 urteko neska-mutil horiek aldageletan bakarrik uzten ditu eta arazo horiei guztiei aurre egitea oso zaila da. Hausnarketa horretatik sortu zen Mondragon Unibertsitatean lan egin genuen gure metodologia eta gure asmoa da kirol zelaira eramatea.

Bi urtez metodologia lantzen aritu ondoren, kirol teknikariei prestakuntza eskaintzen hasi ginen. Lineako prestakuntza plataforma bat dugu eta 800 entrenatzaile baino gehiago prestatu ditugu. Kirolean indarkeria prebenitzeko Estatuko lehen unibertsitate prestakuntza da. Ekimenak daude, baina oso gutxi, eta, zorionez, itxialdian haurrak eta nerabeak babesteko aurreproiektua onartu zen, eta laster horrek guztiak kirol arloan izango duen eragina zehaztuko duen atala emango da.

Lege honek dioenez, adingabeekin harremanetan dauden pertsona guztiek trebakuntza izan behar dute, kirol klub guztiek gai horietan espezializatutako pertsona bat izatea. Prestakuntza entitate gisa Mondragon Unibertsitatearekin dugun harremanaren ziurtagiria dugu eta guretzat oso onuragarria da.

"Kirolarien % 75ak indarkeria motaren bat jasan du"

Nolakoa da zuen taldea?

Sortzaileak Mondragon Unibertsitatean elkartu ginen 3 pertsona gara eta lan egiten dugun heinean, izan ditzakegun beharrak ikusten ditugu. Negozio ingurunea dugu eta taldea sendotzen ari gara kudeaketan, psikologian, gatazken kudeaketan... arlo horretako profesionaletatik hasi eta proiektuarekin bat egin duten pertsona garrantzitsuenetaraino, hala nola Julen Guerrero, Xabi Prieto, Vicente del Bosque...

3 ekintza ildo ditugu. Lehenengoa sentsibilizazioa da, hau da, hitzaldi eta ekitaldi desberdinak antolatzen ditugu, enpresako kide diren pertsona horiek parte hartzen dutenak. Prestakuntza atal bat ere badugu, bata kirol ekitaldietara zuzendua eta bestea familiei zuzendua, eta gure online prestakuntza plataforma propioa dugu, non ikusten ari garen bizi dugun egoera pandemikoa dela eta, bes-

te arazo batzuk sortzen ari direla, hala nola bizimodu sedentarioa, haurren gizentasuna... Eta beste gai garrantzitsu bat komunitatearena da, non entrenatzaileak etorri, entrenatu eta desagertzen ez diren, baizik eta eduki hori han geratzen den.

Hirugarren hanka esku-hartzea da. Hemen ikusi genuena da sentsibilizazioa eta prestakuntza sustatzen egon gaitezkeela, bikaina dena, baina egunerokoan biktimak izaten jarraituko dugu eta ikusi behar dugu biktima horiek nola zerbitzatu ditzakegun. Ikusi genuen kanal bat behar zela telefono zenbaki zehatz batekin, pertsona bat harremanetan jartzeko eta laguntza zerbitzua eskaintzeko. Psikologo eta bitartekari sare bat dugu taldean eta, kasuaren arabera, entitate batera edo bestera bidaliko dugu. Kanal hau iazko apirilean sortu zen eta orain arte 30 kasu kudeatu ditugu, eta horrek baieztatzen du kanal hori beharrezkoa zela.

Zein balio sustatzen ditu WATS-k?

Guretzat garrantzitsua den zerbait taldean ikastea da, lehia izan arren. Lehiaketak gure buruaren bertsiorik onena lortzera bultzatzen gaitu, baina lehia hori baloreen sustapenetik ulertu behar da, hala nola inklusioa, aniztasuna, talde jokoa... lehiaketatik ihes egin gabe. Bestalde, arazo horiei nola aurre egiten diegun dago, izan ere, askotan estadio batean egin ohi diren ekintza bortitzetan konponbidea zigorra da, debekua edo gurasoak zelaitik ateratzea... eta hori ez da irtenbide integratzaile bat. Aita eta ama horiek dira umea jolastera eramaten dutenak, taldeko kuota ordaintzen dutenak... beraz, gurasoak kentzeak ez du zentzu handirik. Konponbide integratzaileak defendatu behar ditugu, prestakuntzatik eta prebentziotik hasita.

Zer prestakuntza eskaintzen duzue?

Alde batetik, indarkeriarik gabeko ildoa dugu, eta hor daude sentsi-

bilizazioa, prestakuntza eta eskuhartzea, eta, bestetik, ekintzailetza eta prestakuntza programak daude.

Badirudi elkarren artean zerikusirik ez duten bi lerro direla, baina bai, gure helburua programa desberdinen bidez kirol testuinguruarekin harremanetan egotea baita.

Programa hauen bidez ikusten ari gara kirol ekosistema asko hazten ari dela, sektore oso indartsua dela zehazki Euskadin, eta zegoen eskaintza akademikoa nahiko urria zela. Duela pare bat urte hasi ginen Kirol Berrikuntzako graduondokoarekin, hau da, dagoeneko kirol arloko ibilbidea duten pertsonei zuzenduta. Programa hau urrian hasten da hirugarren edizioarekin.

Bestalde, Berrikuntza eta Kirol Negozioen Kudeaketa masterra dago, gutxi gorabehera 22 eta 28 urte bitarteko graduatu berrien profiletarako.

Mondragon Unibertsitateak ez du kirol fakultaterik, beraz Enpresa adarrean daude eta Mondragoneko campusean eskaintzen dira, hitzarmen bat dugulako unibertsitatearekin.

"Homosexualitatea ez da normaltasunez tratatzen kirolean"

Esan al daiteke kirolean indarkeria areagotzen joan dela?

Esan dezakeguna da kirolean indarkeria gutxiago egon zela; orain gehiago dago. Egia da orain indarkeria fisiko gutxiago egon daitekeela, baina badago ezjakintasuna tratu txarrak, indarkeria, sexu abusuak, umiliazioak eta jazarpenak bezalako gaietan. Hori da gehien hazi den zatia eta ezezagunena dena. Badirudi arazoa ez dela existitzen. Gai honetan dagoen azken ikerketak, Europa mailan, dio kirolarien % 75ek biolentzia mota bat jasan dutela beren karreran zehar, heren batek jazarpena izan duela eta hamarretik batek sexu abusu mota batzuk

jasan dituela. Beraz, arazoa ezezagunak diren, handitzen ari diren eta kontrolatzen oso zailak diren berri horiei buruzkoa da.

Zergatik gertatzen da indarkeria kiroletan?

Faktore asko daude. Alde batetik entrenatzailea dago; gai honetan trebatu gabeko pertsonak dira. Monitore batetik hasi eta gehiengo prestakuntza federatiboa duten pertsonetaraino, ukitzen ez diren gaiak dira. Baliteke 20 urtez entrenatzen aritu diren eta ezagutza tekniko asko dituzten entrenatzaileak egotea, baina kirol psikologiari edo gatazkak konpontzeari buruzko kontzeptu garbirik ez dutenak.

Gero, familia ere badago, haien papera oso argi ez dutenak. Ulertu behar dute kirola haurrek gozatzeko ingurunea dela, hortik bizitzera iritsiko den portzentajea arbuiagarria dela. Hori dela eta, ulertu behar dute seme-alabak jazarpen edo sexu abusu mota batzuk jasateko aukerak futboletik, saskibaloitik edo eskubaloitik bizitzera dutenak baino gehiago direla. Familiek hori ulertzen duten unean, entrenatzailearen aliatua izan behar dutela eta ez kontrakoa, mentalitatea aldatzen hasten dira.

Gizonen kirolean emakumezkoenean baino indarkeria gehiago al dago?

Baietz esan dezakegu. Emakumeen kirola hainbesteko protagonismorik izan ez duen eremua da.

Baliteke indarkeria fisikoan hainbeste arazo ez egotea, baina badira beste indarkeria mota batzuk.

Zaila da esatea % 100 gizonezkoen kirolean indarkeria gehiago dagoela % 100 emakumezkoenean baino, herri kiroletan taldeak mistoak baitira.

Zer diozu homosexualitateari buruz kirolean?

Futbola, onerako eta txarrerako, kirolaren erregea da, hemen Estatuan eta zehazki Euskal Herrian boteretsuena den kirola, eta gai tabua izaten jarraitzen du, baina hori sustatzen duten eragile nagusiak klub profesionalak dira. Gaia ez da tratatu behar den normaltasunarekin tratatzen. Badira beste kirol batzuk non hori gertatzen ez den eta LGTB komunitateko erreferentziazko nazioarteko eta nazioarteko kirolariak daude. Ahalik eta gehien zabaltzen saiatu garen arazo bat da eta espero dugu pixkanaka normaltzea.

Prestakuntzan lan egiten dugun

gaia da. Kiroleko indarkeria 6 indarkeria bloke handitan banatzen dugu eta horietako bat LGTB indarkeria da. Indarkeria bat gehiago bezala tratatu behar da, horri buruz sentsibilizatu, sozializatu eta gure telefonoa bezalako kanalak sortu jendeak aurre egin dezan eta egoera mota hauetan laguntzeko.

Kirolean gizonen eta emakumeen arteko desberdintasunak desagertuko al dira?

Hala uste dugu. Izan ere, dagoeneko badaude horretan nazioarteko ekimenak. Oraindik bide luzea egin behar duen gaia da, baina WATS-etik espero dugu berdindu egingo dela. Federazioen, erakundeen eta klub handien arteko baterako ahalegina da, azkenean kirol sektorean eragin gehien dutenak eta norabide horretan arraun egin behar dutenak baitira.

Nola eragin du zuengan pandemiak?

Plataforma garatzeko prozesuan geunden eta moldatu ahal izan gara. Kontua da orain hasi behar duen denboraldi hau inflexio puntu bat izango dela, guretzat ez ezik, klubentzat eta neska-mutilentzat kolpe handia izan delako. Azkenean, urte osoa kirola egin gabe igarotzeak ondorio garrantzitsuak izango ditu, maila psikologikoan ez ezik, bizimodu sedentarioan ere, haurren gizentasunean... Beraz, beste ekimen batzuetan ari gara lanean, balio dezaketen beste formazio batzuetan.

Uste al duzu pandemiak kirolean eragina izango duela etorkizunera begira?

Seguruenik bai. Pandemian zehar udal eta klub ugarirekin egon gara,

eta Bilbon klub xumeak egon dira egokitzen jakin dutenak eta haurrentzako trebakuntza linean eskaini dutenak aktibo egon daitezen, hitzaldiak, jarduerak eta sozializazioa bultzatzen. Baina beste batzuk kontrakoa egin dute, pertsiana jaitsi dute hau pixka bat hobetu arte.

Nola erabaki zenuen ekintzailetzan sartzea?

Karrera hasi aurretik lehen pausoak eman nituen eta horrek motibatu egin ninduen, nahiz eta etorkizunean nire bizitzako ikuspegia ez nuen oso argi. Kirola lanbide bihurtu nahi duten pertsonei master eta graduondoko programak eskaintzea pentsatzen dugu. Hazten ari den sektorea da, baina ez dago oso profesionalizatuta eta arlo honetan kalitatezko prestakuntza eskaini nahi dugu, ildo horretan programa asko ez dagoelako. Prestakuntza eskaini nahi diegu, batetik, erretiroa hartzen duten kirolari profesionalei eta erretiroa hartzen duten eta gutxieneko dirua irabazi ez dutenei, merkatuan sarrera berria bilatzeko. Kirol arloan inoiz lan egin ez duten pertsonei ere zuzentzen da, mundu honetan zer sarrera izan dezaketen ikus dezaten.

Nola defendatuko zenuke ekintzailetza?

Profesionalki zure zaletasun bat garatzeko modu bat da, gurean kirol arloa izan zena. Bistan denez, ez da arrosaz beteriko bidea, konplexua da eta taldearen gaia ere badago, guretzat funtsezko elementua dena. Oraintxe bizi izan dugun egoerak izan daitezke, enpresa txiki asko ixtea eragin dutenak,eta egokitzen jakin behar duzu. Horregatik ikusten dugu antzekotasun asko daudela ekintzailetzaren eta kirolaren artean. Taldea ezinbestekoa den arloa

da, lidergoa ere bai, eta jakin behar duzu nola egokitzen egoeretara eta gauzak zailtzen direnean berritzen.

Kirolean gertatzen den moduan,taldean arazoak kudeatzen jakin behar duzu... Kirolak eta enpresak antzekotasun ugari dituzte.

Nola bultzatuko zenuke gazte bat negozio bat ekitera?

Pertsonak ekintzailetza bere bizitza bihurtu nahi badu, garrantzitsua da ildo horretan aholkua eman diezaioketen jendea edukitzea, ezjakintasun handia duen gaia delako, zaila da jakitea nondik hasi, zein izan daitezkeen lehen urratsak... Horregatik, laguntza hori sor dezaketen formazioak daude, batez ere hasierako fasean, hasierako aholkuak izatea ezinbestekotzat jotzen dugulako.

Igerilekura salto egin ura egongo den edo ez jakin gabe, batzuetan ondo ateratzen da, baina gehienetan gaizki ateratzen da.

Nola bultzatuko zenuke gizartea kirola praktikatzera?

Kirola oinarrizko eta beharrezkoa den zerbait da. Zorionez pandemian zehar hiritarrei dinamika edo lineako ariketak eskaini dizkieten udalak egon dira, baina hori ez da orain amaitzen. Aurrera jarraitu behar dugu eta herritarrak ahalik eta aktiboen izaten jarrai dezaten eta batez ere garatzen ari diren haurrak aktibo izaten jarrai dezaten. Hainbat denbora igarotzeak kirol praktika hori egin gabe eta adineko kideekin harremanetan egon gabe ondorio larriak izan ditzake. Garrantzitsua da hori sustatzea, baita etxean, familian ere, eta gure aldetik saiatzen gara familiei argi eta aholku pixka bat ematen. www.wats.team

Erasmus Play, ikasleen ostatu-bilatzailea Zaragozako hiru ekintzaile gaztek Erasmus Play plataforma abian ipini dute, non ikasleek euren beharretara egokitzen den ostatu-konparadore bat aurkituko duten Jon Lasa Galdos

Erasmus Play epe ertainerako Espainian ostatua bilatzen duten ikasle nazional zein nazioartekoentzako ostatu-konparatzailea da.

Hiri zehatz bateko ikasleentzako eskuragarri dauden ostatuen eskaintza guztia azkar alderatzeko aukera eskaintzen duen plataforma garatu dute bere sortzaile diren David Casanovak, Manuel Herrerok eta Smith Donkorrek. Beraz, esan daiteke Erasmus Play ostatuen "Skyscanner"-a dela ikasleentzat.

Espainiako unibertsitateekin egindako lankidetzari esker, sortzaileek bertatik bertara jakin dezakete ikasleek zer behar duten ikasleek eta zein arazo nagusi izango dituzten hiri berri batean ostatua bilatzerakoan. Horri esker, arrakastaz garatu ahal izan dute arazo horren konponbidea eta, horrenbestez, prozesu hori iraganean baino askoz errazago egiteko bideratu dute plataforma.

Irtenbide hau Espainiara heldu da, bertan geratzeko, ikasleari eta unibertsitateari ematen dioten balioari esker. Etorkizun hurbilerako, Europa osorako martxan jartzeko asmoa dute Casanovak, Herrerok eta Donkorrek, "gure ikasle nazionalek Espainiatik irtetean zerbitzu hau erabili ahal izateko duten interes handia dela eta", diote.

Ikaslearen eskura dohainik jarri duten zerbitzua da eta ostatu-sare osora modu errazean sartzeko aukera ematen du, alferrikako izen-emateak saihestuz eta webgunetik webgunera joatea ekidinez, ikasleentzako ostatu onena jakinez, erabat egiaztatuta daude-

nak, merkatuan dauden iruzur mota guztiei uko eginez.

Startup aragoiarra Hemendik aurrera, beren beharren arabera ostatua bilatu nahi duten Erasmus ikasleek askoz errazago dute beren bilaketa. % 100 Aragoikoa den 'Erasmus Play' espainiar startupak Espainiako Erasmus ikasleentzako ostatu eskaintza zabala biltzen duen lehen lineako plataforma da.

Nazioarteko ikasle batek, Erasmuseko norakoa ematen diotenean, duen arazo nagusietako bat ostatu egokiak eta kalitatezkoak aurkitzea da. Hau da ikaslearen zein familien prozesu estresagarrienetako bat. Norakora joateko irteera data gertu dagoela ikusten dute eta oraindik ezin izan da lo egiteko gelarik aurkitu.

Espainia da Europa osoko Erasmus ikasle gehien jasotzen dituen herrialdea, bere kultura, klima eta ohitura onak direla eta: 60.000 Erasmus ikasle inguru urtero, sailkapeneko buruan kokatuta. Bere atzean Alemania, Erresuma Batua eta Italia bezalako herrialde batzuk daude. Hori dela eta, Erasmus Play-k bere jarduera jatorrizko herrialdean hastea erabaki du, Europako merkatura joan aurretik bere hazkundea eta balio-proposamena finkatzeko helburuarekin.

Ikasleengatik eta ikasleentzako Manuel Herrerorentzat, Erasmus Play-ko CTOrentzat, "plataformaren benetako balioa ikasleei zuzendutako zerbitzuaren arreta

osoan aurkitzen da, beraiengatik eta beraientzat sortutako plataforma". Hori posible izan da startupak Espainiako unibertsitateekin duen lankidetza estuari esker. Plataformaren jaiotza G9 unibertsitate publikoen taldean sortzen da, zehazki Zaragozako Unibertsitatean.

Erasmus Play-k egoitza, apartamentu eta ikasleentzako gelen artean ostatua bilatzen laguntzen du, horrela. Hiri bakoitzerako iragazki eta mapa pertsonalizatuak garatzeari esker, bilaketaren emaitzak ikasleen beharretara egokitzea ahalbidetzen du plataformak. Erabiltzaileek ikasleentzako ostatu sorta zabala konpara eta munduko edozein lekutatik erreserba dezakete linean.

Prozedura oso erraza da: 1. Aukeratu zure fakultatea edo helmuga hiria eta zure datak.

2. Plataforma guztien ostatuak erraz alderatu.

3 Egin klik eta erreserbatu.

Sarituak Ikasleen ostatua alderatzen duen plataformak 22 unibertsitateekin egindako hitzarmenekin hasi zuen bere jarduera. "Dagoeneko zerbitzua eskaintzen ari gara, ikasleei ostatua aukeratzeko aukera gehiago eskaintzera bideratutako plataforma aktiboarekin". David Casanovak, Manuel Herrerok eta Smith Donkorrek 'Generando Futuro' sariaren bederatzigarren edizioa irabazi zuten proiektu honekin, Zaragozako enpresari talde batek ematen duena.

Ikasleentzako ostatuak alderatzen dituen plataformak Europako hainbat herrialdetako unibertsitateetara joaten direnei pisu bat aurkitzen laguntzeko ideiarekin jaio zen, Espainiako hogei bat hiritan hasi zuen ibilbidea, munduko 22 unibertsitateekin akordioak lortu ondoren.

Trivagoren antzera funtzionatzen duen webgune bat da (https://erasmusplay.com), hotelen prezioak eta ezaugarriak alderatuz. "Gauza konplikatuena egin dugu, IT egitura definitu eta doitu", nabarmentzen du Casanovak. Ideia da hasieran Es-

painian lan egitea eta laster, lortutako esperientziarekin, Europako beste herrialde batzuetan lan egiten hastea.

Zaragozako Unibertsitateak, non Erasmus Play-ren sortzaileek ikasi eta Erasmus + programa aurrera eramateko aukera izan zuten, proiektu honetan parte hartu du hasieratik, "une oro laguntza emanez eta Espainiako beste unibertsitateei alderatzailea gomendatuz, beste hiri batzuetan progresiboki ezartzen ari dena�. Plataformak 40.000 ikasle-ostatu baino gehiago ditu Espainian zehar banatuta.

"Epe laburreko helburua Espainian jarduera sendotzea eta progresiboki haztea da Erasmus hiri guztietan eta laguntzen duten unibertsitateetan kalitatezko ostatuak eskainiz", adierazten dute Erasmus Play-tik.

Laguntza Erasmus Play-k hamasei enpresen lankidetza izan du martxan jartzeko. Laguntza horri esker, Erasmus Play-k ezaugarri hauek dituen lineako plataforma garatu ahal izan du oso denbora gutxian.

Hamasei enpresa hauek startupa laguntzen dute urtebetez behar dituen zerbitzu guztiak eskaintzen: teknologia, marketin digitala, komunikazioa, sare sozialak, irudi korporatiboa eta bideoak, kontabilitatea, aholkularitza, etab.

Erasmus Play-k unibertsitateekin duen lankidetza estuari esker, ikasleek nazioarteko harremanetarako bulegoei komunikatzen dizkieten beharren arabera hobekuntzak ezartzeko gai da.

David Casanovaren arabera, "epe laburrean dugun helburua da Espainian gure jarduera finkatzea eta progresiboki haztea Erasmus hiri guztietan, lankidetzan ari diren unibertsitateetan kalitatezko ostatuak eskainiz. Gaur egun Erasmus Play Espainiako hogei hiritan baino gehiagotan kokatzea lortu du, besteak beste, Madril, Bartzelona, Valentzia, Sevilla eta Granada nabarmenduz�.

Informazio gehiago: www.erasmusplay.com

publizitatea

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

2020urria

14

uniemakume

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

2020urria

17

Emakume desgaituak ikergai CEMUDIS elkarteak desgaitasuna duten emakumeen gizarte- eta lan-egoera aztertu nahi ditu

Fundación Orienta Zaitez Fundazioa

CEMUDIS

CEMUDIS, Desgaitasuna duten Emakumeen Estatuko Konfederazioa, Fekoor, Elkartu edo Eginaren Eginez entitateekin batera ari la lanean, Espainian desgaitasunen bat duten emakumeen gizarte- eta lan- egoera aztertuko duen ikerketa berritzaile bat aurrera eramateko. Desgaitasuna duten emakumeen errealitateari ikusgarritasuna eman eta bizi duten zeharkako diskriminazio anizkoitzaren jatorria eta zergatiak identifikatzea da ikerketa honen helburua.

Proiektu hau 2018an hasi zen, beste autonomia erkidego batzuetako datuak bilduz. Proiektuak COCEMFEren, ONCE Fundazioaren babesa du eta Osasun, Kontsumo eta Gizarte Ongizate Ministerioaren finantzaketarekin ere, 2019ko Pertsona Fisikoen Errentaren gaineko zuzkiduraren haritik.

Azterketa 16 eta 65 urte bitarteko desgaitasuna duten emakumeei zuzenduta dago, eta Interneteko sarbidea duen edozein gailutatik osatu daitekeen lineako inkesta sinple baten bidez artikulatzen da.

Azken azterketak Euskal Autonomia Erkidegoan desgaitasuna duten emakumeen egoera erreala irudikatzeko sortutako datuetarako ezinbestekoa da partaide kopuru garrantzitsua izatea.

Inkesta egiteko eta 2018ko emaitzak kontsultatzeko esteka desberdinak hauek dira: ❚ Inkestarako esteka (sare sozialen eredua): https://es.surveymonkey.com/r/Z9CWFS7 ❚ Inkestarako esteka (web eredua): https://es.surveymonkey.com/r/c emudis ❚ 2018ko emaitzetarako esteka: http://cort.as/-IrpO

Desgaitasuna duten Emakumeen Estatuko Konfederazioa (CEMUDIS) 2009an sortu zen, desgaitasuna duten emakumeen eta nesken eskubideen defentsan ikusgarritasuna, errebindikazioa eta ekintzarako plataforma gisa jarduteko helburuarekin. Gai honetan erakunde aitzindarietako bat da, Espainian ez ezik, eskualde eta Europa mailan ere.

Gaur egun, CEMUDISek eskualdeko hamar erakunde biltzen ditu guztira, eta Andaluzia, Aragoi, Asturias, Gaztela eta Leon, GaztelaMantxa, Katalunia, Valentziako Erkidegoa, Extremadura, Galizia eta Murtziako autonomia erkidegoak ordezkatzen ditu.

Bere eginkizuna da Espainiako desgaitasuna duten emakume guztiak, batez ere desgaitasun fisikoa eta organikoa dutenak, instituzionalki ordezkatzea, hauen guztien gizartean parte-hartze osoa lortzeko helburuarekin, beren eskubideak salatzeko eta aldarrikatzeko plataforma izanik.

Proiektua Proiektu hau CEMUDISena da, COCEMFEren oniritziarekin garatzen dena, Osasun, Kontsumo eta Gizarte Ongizate Ministerioak 2019ko diru-sarreren gaineko zergaren dirulaguntzaren arabera finantzatua eta ONCE Fundazioak kofinantzatuta.

Azterketa hau 2018an jaio zen Espainiako desgaitasuna duten emakumeen egoera soziolaborala ezagutzeko beharra zela eta, ikuspegi bikoitzetik aztertuz: bai emakumeen egoeragatik, bai haien desgaitasunagatik. Ezaugarri horiek beharrezkoak dira CEMUDIS taldearen behar espezifikoei erantzuteko,

desgaitasuna duten emakumeek oraindik izan behar dituzten egoera eta zailtasun zehatzetan sakonduz.

Desabantaila soziala eta zeharkako diskriminazio egoera honekin amaitzeko, sortzen duten jatorria eta zergatiak ezagutu behar dira, aukerak eta partaidetza soziala murrizten dituen arazo hau konpontzeko aktiboki lan egin ahal izateko gainerako herritarren baldintza berdinetan.

Horretarako, garrantzitsua da analisia modu transbertsalean egitea, gizonezko-emakumezko dikotomia klasikotik haratagoko aldagai anitzak aztertuz; eta aztertu, beraz, desgaitasuna duten emakumeen artean dauden aldeak beste aldagai batzuen arabera, hala nola, aurkezten duten desgaitasun motaren arabera (fisikoa, organikoa, psikologikoa, intelektuala edo mentala), hau da, ziurrenik eragin handiena duen faktorea egoera bakoitzaren berezitasunak aztertu.

Desgaitasuna duten emakumeek jasaten duten diskriminazio egoeraren inguruko azterketa zehatzen urritasuna dela eta, zailagoa da desberdintasun eta diskriminazio egoera hori zuzentzea sustatuko duten neurriak eta zerbitzuak diseinatzea eta planifikatzea.

Hori dela eta, ikerketa honek desgaitasuna duten emakumeen errealitateari buruz CEMUDISek duen informazioa hobetzen lagunduko du zerbitzuetarako sarbideari, haien partaidetza sozialari, laguntza-sareari, autonomia pertsonalari eta eskubideen egikaritze eraginkorrari dagokionez.

Taldearen egungo egoera ezagutzeak dagoen hutsunea murrizten duten neurriak garatzen eta ezartzen modu aktiboan lan egi-

teko aukera emango du, gizartearen arlo guztietan erabateko inklusioa lortuz.

Inkesta Azterketaren lehen fasea 2018an zehar egin zen Andaluziako, Asturiasko, Gaztela-Mantxako eta Madrilgo Erkidegoko autonomia erkidegoetan, 3.064 emakume inkestatuz guztira. 2019an azterketa garatzen jarraitu zuen CEMUDISek, lineako bertsioan irekita utziz autonomia erkidego guztientzat, aurreko fasekoak barne. Beraz etengabe eguneratzen den zuzeneko inkesta da.

Hala ere, batez ere autonomia erkidegoetan jarri zuen arreta elkarteak, Aragoin, Kantabrian, Gaztela eta Leonen, Valentziako Erkidegoan, Galizian, Murtzian eta Nafarroan.

2020an azterketaren hirugarren eta azken fasea jorratu zen Katalunian, Extremaduran, Euskal Herrian, Errioxan, Balear Uharteetan, Kanariar Uharteetan eta Ceuta eta Melilla hiri independenteetan.

Inkesta 16 eta 65 urte bitarteko desgaitasunen bat duten emakumeei zuzenduta dago eta taldearen egoera maila sozio-laborala ezagutu nahi du eta lurralde desberdinetan zerbitzu mailan aurkezten dituzten beharrei buruzko informazioa jaso nahi du.

Inkesta guztiz anonimoa da eta formatu digitalean (linean) edo paperean igaroko da, erabiltzaile guztien parte hartzea errazten saiatuz.

Hala ere, azterketak arrakasta izan dezan, lurralde desberdinetako desgaitasuna duten emakumeen taldean espezializatutako elkarteehunaren lankidetza aktiboa behar du CEMUDISek.

publizitatea

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

2020urria

18

unieskubideak

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

2020urria

19

Kazteriak Mugan (II) Hona hemen Melillan lan egiten duten kazetariei buruzko bigarren atala Fundación Orienta Zaitez Fundazioa

Dakizuenez, aurreko alean Melillako mugan lan egiten duten kazetarien lanean sakontzen hasi ginen, komunikabideek Espainia eta Maroko arteko immigrazioa nola jorratzen duten jakiteko. Horretarako, profesional ezberdinak elkarrizketatu ditugu. Hona hemen erreportaje-sail honen bigarren atala, non galdeketaren nondik norakoak azaltzen diren.

Elkarrizketa erdi egituratuak egitean oinarritutako metodologia kualitatiboa erabili da. Horrez gain, doktorego tesi batean (Ruiz-Aranguren, 2014) diseinatutako eredu metodologikoan oinarritzen da, komunikazio eragile ezberdinei immigrazioari buruzko informazio ekoizpenaren logikak ulertzeko proposatzen duena. Horretarako, kazetari sorta bat aukeratzea proposatzen da, baina baita ere iturri instituzionalak edo komunikabideen diskurtsoan eragina duten beste agente geografiko batzuk ikertzea ere. Hortik aurrera, agente komunikatzaileek betetzen dituzten posizioak edo rolak eta informazioan eragiteko erabiltzen dituzten estrategia komunikatiboak aztertuko dira batez ere, albiste zuzenen ekoizle gisa edo iturri gisa.

Horrez gain, komunikazio eragileen arteko elkarreraginen azterketan eragiten du berariaz, izan ere, elkarreragin horien kalitate- eta jariotasun-mailak oso eragin garrantzitsua baitu hedabideek sortutako informazioan.

Aktoreen eginkizunak eta erabiltzen dituzten komunikazio estrategien azterketan oinarrituta, kategoria orokor baliozkoak eta arruntak ezartzen ditu horiekin guztiekin egindako elkarrizketak (kazetariak, politikariak, ekintzaileak, funtzionarioak, etab.) Eta beste zehatz batzuk, ahalbidetuz kontaktatutako profesional batzuei soilik dagozkien gaietan sakontzea.

Horrela, lehenik eta behin, azterketa geografikoko espazioa mugatua izan da emaitza esanguratsuak lortzeko eta eskuragarri dauden baliabideak ere kontuan hartuta, arlo horretan lan egiten duen ikertzaile batekin. Bi arrazoirengatik aukeratu da Melilla: ❚ Europa hegoaldeko mugaren barruan espazio garrantzitsua osatzen du, bai immigrazioa murriztera bideratutako inbertsioengatik, bai azken hamarkadetan etorkinen sarrera kopuruagatik. ❚ Melilla ibarra karga sinboliko handia duen elementua da, ikusleek nazioarteko mailan irudikatu eta

aitortu dutena, adibidez, Ceutakoarekin alderatzen badugu, askoz ere eragin gutxiago izan baitu.

Gainera, hesiak muga desorekatuena mugatzen du termino ekonomikoetan Europar Batasunean.

Espainiako biztanleko BPGa Marokokoa 15 bider biderkatzen da.

Senidetasun handia dago Melillan lan egiten duten kazetarien artean Ikerketaren helburua betetzeko, Melillan immigrazio gaiak aldizka lantzen dituzten kazetari guztiak harremanetan jarri dira. Horrez gain, erakundeetako beste informazio agente batzuen (Gobernuaren Ordezkaritza eta Estatuko Segurtasun Organo eta Indarrak, Etorkinen Aldi Baterako Egonaldirako Zentroa) eta ez-instituzionalen (aktibisten) eginkizuna ere kontuan hartu da.

Bestalde, profesionalek informatzeko sufritzen dituzten oztopoak, garrantzitsutzat jo zen Melillako Prentsa Elkartea elkarrizketatzea.

Landa lanak aurreko dokumentazio bilketa, landa esplorazioa, hainbat oharrekin hartu-emanak eta elkarrizketa informalak hartu ditu, bai Marokon eta bai Melillan.

2018ko ekainaren 18tik 30era bitartean 16 pertsonari egindako elkarrizketa erdi egituratuak egiteko galdeketak testuinguruan jartzeko eta zehazteko balio izan du. Batzuk lehenago harremanetan jarri ziren eta beste batzuk zuzenean Melillan, landa-lanaren bilakaera eta ikastaroan zehar lortutako informazio beharren arabera.

Komunikazio-eragileek hartzen dituzten rolak eta mugan immigrazioari buruz informatzeko erabil-tzen dituzten estrategiak az-

tertzeko, elkarrizketen parte ziren zenbait galdera diseinatu ziren.

Hala ere, ikerketaren esplorazio izaerak malgutasuna eta egokitzapena eskatzen zuen elkarrizketatuekiko elkarrizketan, baita egindako galdera askoren inprobisazioa ere.

Ondoren, galdeketen hezurdura agertzen da: 1.Nola sortzen da mugaz bestaldera egiten duten etorkinen etorreraren albistea?

2.Zein da etorkinak hesitik edo itsasoan zehar etortzeari buruzko informazioa biltzeko/eskaintzeko jarraitu ohi duzun ibilbidea?

3.Zein dira mugako perimetroan lan egiteko jarraitzen dituzun lan protokolo formalak eta informalak? Zaila egiten al zaizu zure lana burutzea?

4.Zein da zure ustez mugatik immigrazioari buruzko informazioa estaltzean/ematean betetzen duzun funtzio soziala?

5.Kazetari gisa, zein harreman duzu immigrazio gaiak lantzen ari zarenean lan egiten duzun komunikabideekin?

6.Kazetaria zaren aldetik, nola erlazionatzen zara komunikabideekin tokiko, nazioko eta nazioarteko mailan?

7.Zein da mugan dauden beste aktore batzuekin duzun harremana eta nola baloratzen duzu zure lanaren errendimendua?

8.Zein dira erakundeek igorritako informazioaren logika (Estatuko Segurtasun Indar eta Kidegoak, Gobernuaren Ordezkaritza, Etorkinen Aldi Baterako Egonaldia)?

Bestetik, elkarrizketatutako pertsonak honako hauek izan dira: ❚ Melilla Press Elkarteko presidentea. ❚ Hiri Autonomoko tokiko komunikabide nagusietako zuzendariak eta eduki kudeatzaileak. Tokian tokiko hedabideen merkatu ia osoa estali da, prentsa, irratia eta telebista barne (Melilla Hoy

eta El Faro egunkariak; Onda Cero, COPE eta Popular Telebista). ❚ Arlo horretako hiru kazetari autonomo (La Sexta, El País, El mundo, Telecinco, Antena3 eta nazioarteko agentzietako kolaboratzaileak, beste hedabide batzuen artean). ❚ EFE eta Europa Press-eko ohiko berriemaileak, hiri autonomoan jarduten duten bi agentziak. ❚ RTVE Melillako delegazioaren arduraduna. ❚ Etorkinen Aldi Baterako Egonaldirako Zentroaren (Centro de Estancia Temporal de Inmigrantes, CETI) zuzendaria. ❚ Gobernuaren Ordezkaritzako prentsa bulegoko burua. ❚ AUGC eta APROGC Guardia Zibilen elkarteetako kideak. ❚ Polizia Sindikatu Bateratuko (Sindicato Unificado de Policía, SUP) delegatu sindikala. ❚ Giza eskubideen aldeko ekintzaileak.

Emaitzak Ikerketaren lanaren hezurdura gisa deskriba daitekeen emaitzen sintesia agerian dago. Lehenik eta behin, informazioaren igorle gisa mugan jarduten duten eragileak eta lan egiten duten hedabideak aztertzen dituzten emaitzak aurkezten dira. Bigarrenik, kazetari-tza lanaren eta eremuko beste agente batzuen baldintzen inguruan antzemandako berezitasunak transferitzen dira. Hirugarren eta azkenean, informazioa ematean erakundeen eginkizunari buruzko emaitzak azaltzen dira.

Melillan aldizka lan egiten duten komunikabideak aztertu ondoren, ekonomikoki Hiri Autonomoko agintarien publizitate instituzionalaren mende daudela eta bertako langileak oso prekarioak direla ikusten da. Komunikabide horiek eragin handia dute immigrazioaren hedapenean, hala eskatzen dutenean komunikabide nazionalen ekoizle gisa jokatzen baitute.

publizitatea

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

2020urria

20

uniozio

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

2020urria

21

Iruña berdea Aire zabaleko jarduerez beteriko programazioa ospatzen ari dira egun hauetan Iruñan

bideoarekin batera, honako informazio hau eman behar da: partehartzailearen izen-abizenak eta adina; Posta elektroniko helbidea; baliteke zabalkunderako edukia transferitzeko baimena erantsiko da (galdetu eta posta elektronikoz bidali); eta, azkenik, adierazi errezetaren egile gisa identifikatu nahi bada, irudia (eta bideoa, hala badagokio).

Jarduera gehiago

Unibertsitateko Aldizkaria

“Iruña berdea da” delakoa aire zabaleko jarduera-egitarau bat da, era askotako jendeari zuzendua, eta bere xedea da ingurune seguruetan behar den ongizate fisiko, psikologiko eta soziala sustatzea.

15 jarduera gauzatuko dira irailaren 15etik azaroaren 21a arte eta 2 erronka helarazten ditu herritarrentzat, hiriaren alderdi enblematikoei buruz. Gehiago jakin nahi izanez gero, deitu Ingurumen Hezkuntzako Lantaldera 948 420 984 telefonoan, astelehenetik ostiralera, 8:00etatik 15:00etara edo Ingurumen Hezkuntzako Museora 948 14 98 04 telefonoan, asteartetik ostiralera, 10:00etatik 13:00etara eta 18:00etatik 20:00ak arte.

Iruñeko lorategi eta berdegune nagusietan garatuko den aisialdi-programak bizikleta ibilaldiak, hiriko zuhaitz zahar eta berezietara bisitak, Ezcaba mendira ibilbidea, ornitologia jarduera, sendabelarren tailerra edo parke historikoetaraji bisitak eskaintzen ditu. Informazio

jaso eta izena emateko ikusi, https://www.pamplona.es/pamplonaesverde webgunea.

Parte hartzeko erronkak Hiriko berdegune esanguratsuenetan egiten diren jardueren proposamena Iruñeko Udaleko hiru alorren parte-hartzetik sortu da (Kultura,Turismoa eta Jasangarritasuna, Ingurumen-Hezkuntza zerbitzuaren bidez).

Taldeko jardueren proposamenez gain, 'Iruña berdea da' proiektuak bi partaidetza-erronka proposatzen ditu. Horrela, proposamenetako batek sendabelar eta landare usaintsuen mundua jorratuko du, Iruñeko natura-inguruneetan aurki ditzakegunekin jangaiak edo pomadak egin daitezkeela erakutsiz.

Herritarrei gonbitea luzatzen zaie iniziatiba hartzera sendabelarrekin egindako errezeta aurkeztuz.

Errezetan landareek protagonismoa izan behar dute, erabilera gastronomikoa edo terapeutikoa izan. Nahi adina errezeta bidal daitezke, euskaraz edo gaztelaniaz, eta errezeta horiekin lotuta-

ko istorioak partekatu bideo labur baten bidez. Horretarako, sendabelarrekin errezeta bat idatzi behar da eta gutxienez hori erakusten duen irudi bat gehitu behar da eta aukeran istorioaren, istorioaren, exekuzio prozesuaren eta abarren azalpen bideoa, bi minutu baino gutxiagoko iraupena duena.

Argazkiak zein bideoak participacion@redcivivox.es helbidera bidali beharko dira.

Errezetarekin batera dagokion irudiarekin eta, hala badagokio,

Honako hauek dira ekimena bukatu aurretik egitear dauden ekintzak: ❚ Natura-bisita Ziudadela parkera: Ibilbidea Gaztelugibel eta Iruñeko ziudadelan barna. Urriak 28, asteazkena 17:00. Hizlaria: Gabi Berasategi (Ornitolan S.L) Topagunea: Ziudadelako sarrera (Armada etorbidea). ❚ Irtenaldia Ezkaba mendira: hurbilekoaren balioa: Ibilaldia Ezkaba baso-gunean barna. Azaroak 7, larunbata 09:30. Hizlaria: Óscar Schwendter. Topagunea: Villavesen garajearen ondoko aparkalekua. Izen-ematea, aurrez: urriaren 26tik aitzina.

❚

Prestakuntza-ikastaroa:Hegaztiak eta herritarren zientzia: Saio teorikoak: azaroaren 17an (asteartea) eta 19an (osteguna), 19:00etan. Tokia: Ingurumen Hezkuntzako Museoa. Saio praktikoa: azaroaren 21ean (larunbata), 10:30ean. Tokia: Ingurumen Hezkuntzako Museoa.

Lantegi honen bidez herritarren zientzia-plataforma elikatuko duen aktibisten sare bat eratu nahi da, erakargarria eta ikastera eta sarearekin bat egitera gonbidatzen duena.

1.Saioa (Museoko ikasgela): Herritarren zientzia-plataforma. Nola jarduten du?

2.Saioa (Museoko ikasgela): Hastapenak hiriko hegaztiak identifikatzeko.

3.Saioa (irtenaldia): Ibilaldi ornitologikoa Arantzadin. ❚ Hizlaria: GOROSTI Natur Zientzietako elkartea (Gonzalo Deán Oroz, José Ardaiz Ganuza eta Juan Ignacio Deán). Izen-ematea, aurrez: Azaroaren 2tik aitzina.

Izen-emateak: www.ayuntamientopamplona.sa catuentrada.es

uniozio

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

2020urria

22

Bilbo, fantasiazko hiria FANT-Bilboko Zinemaldi Fantastikoak azaroaren 7tik 12ra ospatuko du bere XXVI. edizioa Unibertsitateko Aldizkaria

FANT laburrean

Bilboko Udalak antolatzen duen FANT-Bilboko Zinemaldi Fantastikoa azaroaren 7tik 12ra ospatuko da. Joan den udaberriko osasun gorabeherengatik atzeratu ondoren, zinemaldia udazken honetan iritsiko da Bilbora, askotariko programazio batekin.

FANT-Bilboko Zinemaldi Fantastikoak - 26. Edizioa du aurtengo eta bere programazio osoa joan den urriaren 13an aurkeztu zen Bilboko Udalean, Kultura eta Gobernantza zinegotzi Gonzalo Olabarria eta FANTeko zuzendari Vanesa Fernández bertan zirela.

Inaugurazio ekitaldia, Olatz Ganboa eta Diego Perez aktoreek aurkeztuta, zinemaldiari emango dio hasiera, azaroaren 7an, 19:00etan, Azkuna Zentroa - Alhóndiga Bilbaoko Auditorioan.

FANT zinemaldiari hasiera emango dion proiekzioa 'Psycho Goreman' izango da. Steven Kostanski da zuzendaria eta 80ko hamarkadako estetika duen zientzia fikziozko filma da. Honekin batera, Paul Urkijoren 'Dar - Dar' film laburra proiektatuko da, duela gutxi Sitgesko zinemaldia inauguratu duena.

Bi film horiek Bilboko kultur panoraman fantasiazko eta beldurrezko zinea protagonista izango duten sei egunei bide emango diete.

Lehiaketarako Atal Ofizialaren barruan, Film Luze Hoberenaren, Gidoi Onenaren eta Zuzendaritza Berritzaileenaren Sarietara aurkezten diren 10 filmen artean, estatuko bi estreinaldi daude: 'Boy Meets Gun', (NETH, 2020), Joost van Hezikek zuzenduta eta 'Nuclear', (UK, 2019), Catherine Linstrumek zuzenduta.

Horrez gain, Film Luze Hoberenaren saria, 3.500 eurokoa, jasotzeko aukera ere izango dute beste hauek: 'A Good Woman Is Hard To Find '(UK/BEL, 2019), Abner Pastollek zuzenduta; 'Amigo' (ESP, 2019), Oscar Martín zuzendariarena; 'Amulet' (UK/AEU, 2020), Romola Garaik zuzenduta; 'Darlin'' (USA, 2019), Pollyana McIntoshek zuzenduta; 'Host' (UK, 2020), Rob Savagerena. Azken hau konfinamenduan zehar Zoom plataformaren bidez filmatu zen eta, konfinatuta, ouija saio bat egitea erabakitzen duten lagun batzuen istorioa kontatzen du. Horrez gain, Miguel Llansó zuzendariaren 'Jesus Shows You Way To The Highway' (ESP, 2019); Ping Lumpraploeng errealizadorearen 'The Pool' (2019, THA) eta Brandon Christensenen 'Z' (CAN, 2019) ere ikusi ahal izango dira.

2020ko edizio berri honetan, film laburrek pisu handia dute zinemaldiaren programazioan.

Euskal film laburrak izango dira protagonista larunbatean, hilak 7, gaueko saioan. Saio honetan 10 film laburrak proiektatuko dira, eta horien artean bi nabarmentzen dira: 'Un coche cualquiera' eta 'La Operación', David Sañudok zuzendutak. Duela gutxi saritu dute Donostiako Zinemaldian bere 'Ane' film luzea.

Euskal errealizadoreen lehiaketarako hamar lan horiek jatorrizko bertsioan ikusi ahal izango dira, euskarazko edota gaztelaniazko azpitituluekin, Azkuna Zentroko Auditorioan, 22:00etan, ekitaldi eta inaugurazio filmaren ondoren. Epaimahaiaren saria Euskal Film Labur hoberenari (2.000 euro) eta Publikoaren saria Film Labur hoberenari (3.000 euro) eskuratzeko hautagaiak dira.

Hauek dira lehiaketan parte hartuko duten euskal film laburrak: ❚ 'Ahí afuera', David Ontoriarena. ❚ 'Un coche cualquiera', David P. Sañudorena. ❚ 'Leyenda dorada', Chema García Ibarra eta Ion de Sosarena. ❚ 'Love', Javier Chuecarena. ❚ 'Moda', Imanol Ortízena. ❚ 'Mugakoloreak', Oier Fuentesena. ❚ 'Multibertsoa', Naroa Elkoro, Asier Errazkin eta Egoitz Albisurena. ❚ 'La operación', David P. Sañudorena. ❚ 'Pánico en Artea', Iñaki Etxezarraga Erauzkinena. ❚ 'Polter', Álvaro Vicariorena.

Film hauekin batera, beste hamabi film labur aurkeztu dira.

Proposamen horietatik lau iparramerikarrak dira, hiru europarrak eta bost Estatukoak: Jamie Gyngellen '4x6' (UK, 2019); Victor Catalaren 'A Little Taste' (ESP, 2019); Julien Daviden 'Chicken Of The Dead' (FR, 2019); Francesca Catalaren 'El Llibre' (ESP, 2019); 'Hand In Hand', (SWI, 2019), Ennio Ruschettirena: 'Hot Flash' (CAN, 2019), Thea Hollatz zuzendaritzapean; 'M aldita' (ESP, 2019), Suso Imbernón eta Juanjo Moscardó Rius zuzendariena; 'O.I' (CAN, 2018), N'cee Van Heerden zuzendaritzapean; 'Pozo', (ESP, 2019), Diego Puertasena; 'Regret '(CAN, 2020), Santiago Menghinirena; 'Réplica '(ESP, 2020), Álvaro de la Hozek zuzenduta; eta, azkenik, 'Seek'(USA, 2020), Aaron Morgan iparramerikarrarena.

Hamabi film labur hauek Epaimahaiaren saria Film Labur onenari eta Publikoaren saria Film Labur

hoberenari irabazteko hautagaiak dira, Biak 3.000 eurokoak.

Doako proiekzioak Zinemaldiaren hainbat ediziotan gertatu den bezala, aurten ere kartelak eskaintza zabala eta interesgarria du, eta FANTera iritsiko da Atal Ofizialaren programazioa osatzeko. Beste behin ere, Gólem - Alhóndiga zinemetako 2. aretoan izango da, eta sarrera doakoa izango da.

Ikuspegi Fantastikoa atalean sei film proiektatuko dira. Atal honetako lehiaketarako sei produkzioak hauek dira: José Luis Montesinosen 'Cuerdas', (ESP, 2019); Ayar Blascoren 'Lava', (ARG, 2019); 'Luz: The Flower Of Evil' (Col, 2019), Kolonbiako Juan Diego Escobar zuzendariarena; 'Zero' (ESP, 2019), Iñaki Sánchez Arrietarena eta Pablo Schembriren 'Zombies en el cañaveral. El documental' (ARG, 2019).

Edizio berri honetan 10 film luze lehiatuko dira Zinemaldiko Atal Ofizialean Ikuspegi Fantastikoa sekzioan ere parte hartzen du, baina lehiaketan parte hartu gabe, 'Urubú', Alejandro Ibañez, Chicho IbañezSerradorren semearen opera primak.

Atal honetan ere film laburrek pisu berezia dute. Horrela, Gólem Alhóndiga zinemetako 2. aretora hurbiltzen denak, larunbatean, hilaren 12an, 11 film labur proiektatuko dituen saio batez gozatu ahal izango du, horietatik zortzi Estatuko errealizadoreek zuzendu dituzte, bi frantziarrak dira eta bat kanadarra: '400 MPH', (FR, 2019), Paul-Eugéne Dannaud, Julia Chaix, Lorraine Desserre, Alice Lefort, Natacha Pianeti eta Quentin Tireloquek zuzenduta; 'Amandine' (ESP, 2019), Juan Carlos Mostazak zuzenduta; 'Casa' (ESP, 2019), Alberto Evangeliorena; 'La colleja' (ESP, 2019), Sergio Morcillorena; 'Eco' (ESP, 2019) Aitor de Miguelek zuzenduta; 'Lay Them Straight' (CAN, 2019), Robert Deleskiek zuzenduta; 'No quiero estar sola', (ESP, 2019), Sergio Rozasena; 'Norman' (ESP, 2019), Gigi Romerorena; 'Onde dormen as gaivotas' (ESP, 2020), Dani Cornesek zuzenduta; 'PTSD' (FR/BEL 2019), Claudia Cortés Espejo, Lora D'addazio eta Mathilde Remyk zuzenduta; eta 'La última Navidad

del universo' (ESP, 2019), David Muñoz eta Adrián Cardonarena.

Hamaika film labur horietako batek Film Labur hoberenaren saria jasoko du Ikuspegi Fantastikoa sekzioan, eta 2.250 euro irabazi ahal izango ditu.

FANT maisuak Beste urte batez, FANTeko maisuak ezin ziren falta zinemaldiaren programazioan. Sei egunetan zehar, John Carpenterren film onenak ikusteko aukera izango dute generoa maite dutenek. Beldurrezko zinemaren erreferente handienetako bat dena, 'La Cosa', 'La Niebla' eta 'En la boca del miedo' filmekin omenduko dute FANTen. Donald Cammell, Edinburgon jaiotako zinema zuzendari eta gidoilari britainiarra, FANT Maisuak atalean ere izango da, eta 'El Blanco del ojo' eta 'Engendro Mecánico' filmekin zinemaldiak gogoratuko du.

Atal hau osatzen duen hirugarrena Bong Joon Ho korearra da, aurreko Oscar sarien edizioan 'Parásitos' filmarekin 5 estatuatxo irabazi zituena, bost horien artean Film Onenaren Oscarra nabarmenduz. Bilbon, gainera, pelikularen zuri-beltzeko kopia estreinatuko da, 'Memories of Murder', 'Mother', 'The Host' eta 'Snowpiercer' filmekin batera.

La aventura Gaur egungo beldurrezko zinema ezingo litzateke ulertu, ezta gozatu ere, 'La aventura' banatzailearen lanik gabe; izan ere, 2013tik alaitasun bat baino gehiago eman dio fantasiazko eta beldurrezko zinemaren zaleei, azken urteetako izenburu garrantzitsuenetako batzuk zinema-aretoetan estreinatzera ausartu baita.

La Aventurak zinemaldian bi filmekin parte hartuko du; alde batetik, Rob Granten 'Harpoon' film amerikarra, non hiru lagun ozeanoaren erdian jitoan geratu diren.

Carlo Mirabella-Davisen 'Swallow' kanadarra ere publikoarekin partekatuko du. Film honetan, Hunter, haurdun dagoela jakin berri duen etxekoandreak, ezagutzen ez duen arrazoiren batengatik, bere osasunerako arriskutsuak diren objektuak kontsumitzeko tentazioa sentitzen du.

Proiekzio bereziak FANT 26k Alex de la Iglesiaren HBOrako '30 monedas' telesail berriaren estreinaldia hartuko du Bilbon. Telesaila azaroan estreinatuko da plataforman, baina errealizadore bilbotarrak azaroaren 8an Azkuna Zentroko Auditorioan ikusgai izango den proiekzio berezi batekin aurreratuko du bere estreinaldia.

'30 monedas' telesailaren premisa hau da: Judasek 30 txanponengatik traizio egin zion Jesukristori, eta 2000 urte geroago horietako bat Espainiako urruneko herri batean agertzen da. Estreinaldi hau aprobetxatuz, zinemaldiak 'La Comunidad' bilbotarraren filmografiako izenburu garrantzitsuenetako bat omenduko du; izan ere, 2020an 20 urte beteko ditu film horrek, eta hilaren 10ean emango dute, Gólem Alhóndigako 1. aretoan.

Proiekzio berezien atalean sartzen den bigarren filma lehen aipatutako 'Parásitos' filmaren zuribeltzeko kopia da. Asteazkenean, hilak 11, izango da ikusgai Gólem zinemeko 1. aretoan.

Informazio gehiago: www.fantbilbao.eus

23

2020urria

uniozio

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

Fantasia eta Beldurra, pandemia garaian “Peninsula” film korearrak irikiko du Donostiako Fantasiazko eta Beldurrezko Zinemaren 31. Astea, urriaren 30ean

Unibertsitateko Aldizkaria

Yeon Sang-ho zuzendariaren Train to Busan 2: Peninsula (2020) film korearrak irekiko du, datorren ostiralean, urriaren 30ean, Donostiako Fantasiazko eta Beldurrezko Zinemaren 31. Astea.

Peninsula sekuela bat da, Train to Busan (2016; urte hartako Astean Publikoaren Saria jaso zuen) dardaratsuaren segida da Peninsula. Yeon Sang-ho-k zuzendua ere, aurrekoa bezala, Hego Korean estreinatu da uda honetan eta izugarrizko arrakasta izan du.

Train to Busanen kontatutako gertakarien ondorengo lau urteetan garatzen da pelikularen ekintza. Izurria hedatu egin da eta herrialde osoa utzi du suntsituta. Orain zeharo erraustua dago, eta kontrola galdutako zonbi gosetiek hartua, penintsularen jabe egin ondoren. Epidemiaren hasieran soldadu ohi batek ihes egitea lortu zuen kutsatutako

eremutik eta bertara itzuli beharrean izango da orain.

Jarraian, urriaren 30a eta azaroaren 6ª bitartean ospatuko den Fantasiazko eta Beldurrezko Zinemaren 31. Astean Sail Ofizialean lehiatuko diren zenbait film luzeren aurrerapena: ❚ Benny Loves You (2019). Karl Holt. Erresuma Batua: Gurasoak ustekabean hil ondoren, familiaren etxea saldu beharrean da Jack, eta bizitza berri bati ekin bere kasa. Etxeko garbiketa egitean, besteren artean, bere haurtzaroko lagunik onena botatzen du zaborretara: Benny hartzatxoa. Une horretatik konplikatzen hasiko dira gauzak, bizidun bihurtu baita Benny, eta helburu bakar bat du buruan: Jack babestea. Kosta ahala kosta. ❚ Meander / Méandre (2020). Mathieu Turi. Frantzia. Gau euritsu batean ezezagun baten autora igo ondoren, pasabide batean esna-

tzen da Lisa. Besoan lehergailu bat du atzeraka kontatzen. Arrastaka hasten da bertatik, eta konturatzen da lekuak ez duela amaierarik antza, eta era guztietako tranpa hilgarriak ezkutatzen dituela. Gainera, konturatzen da leku seguru bat bilatu beharko duela atzerako kontaketa amaitu baino lehen. Eta bera ez dela azkena izango. Hostileren (2017) zuzendariaren bigarren film luzea. ❚ La Nuée (2019). Just Philippot.

Frantzia. Bere landetxea galeretatik salbatzeko, ama ezkongabe bat matxinsaltoak hazten hasi da elikagai gisa saltzeko. Gutxika, harreman arraro eta oker bat garatzen du haiekin, eta denbora eta energia guztia eskaintzen die haiei. Ez seme-alabek ez auzokoek ez dute begi onez ikusten Virginie obsesionatzen ari den modua intsektuekin, zeinak azkar-azkar ari baitiren ugaltzen. ❚ Psycho Goreman (2020). Steven Kostanski. Kanada. Ustekabean, Mimi eta Luke anai-arrebek gerra estralurtarreko jaun bat berpiztu dute, beren etxeko lorategian aspaldi batean lurperatuta zegoena. Amuleto magiko bati esker babestuta daude berarengandik eta behartu egiten dute haien nahi guztiak betetzera. Baina munstroaren etsaiek laster izango dute bere berpiztearen berri, eta hala agertuko da Lurrean hiltzaileen galaxiarteko armada bat. ❚ Sea Fever (2019). Neasa Hardiman. Irlanda-AEB-Erresuma Batua-Suedia-Belgika. Siobhán itsas biologiako ikasle gazte bat da. Irakasleak nabigatzera bidali du astebetez arrantzontzi batean; ontziak garai hobeak ezagutu izan ditu eta plurinazionala da bertako tripulazioa.

Nabigatzen ordu batzuk eman ondoren, geldirik geratzen dira

ozeanoaren erdian, eta orduan ohartzen dira itsaspeko organismo arraro batek harrapatu dituela eta haiek infektatzeko zorian dela. ❚ Tailgate / Bumperkleef (2019).

Lodewijk Crijns. Herbehereak.

Bere buruaz oso seguru dagoen gizona da Hans, eta bidaian da bere familiarekin batera landan dituen gurasoak bisitatzeko. Bidean enfrentamendu izugarri bat izango dute beste gidari batekin: Ed, furgoneta zuri batean doana. Hansek jarraitu egiten du bere bidaldia, baina Edek erabaki irmoa hartu eta ez du ezbeharra ahaztu nahi. Hala, haiei segika hasten da. Hans konfiantza galtzen hasiko da Edek hari gero eta presio handiagoa egin ahala.

"El imperio contraataca" Datorren larunbatean, urriaren 24an, Donostiako Fantasiazko eta Beldurrezko Zinemaren Asteak, Bang Bang Zinemaren eta The Pink Force Fundazioaren lankidetzarekin, proiekzio bikoitz berezi bat antolatu du Antzoki Zaharrean: Star Wars - Episodio V: El imperio contraataca (1980), estreinatu zenetik 40. urte igaro direnean.

Beldurraren Astearen aperitibo gisa (urriaren 30ean hasten da) eta El Klasikazo bere sailaren barruan, filmaren bi proiekzio izango dira Antzoki Zaharrean; 16:30ean eta 21:00etan.

Sarrerak (7,50 €) ostiralean, urriaren 16an, 11:30ean jarriko dira salmentan Antzoki Zaharrean eta Victoria Eugenia Antzokian, baita Donostia Kulturako webgunean ere.

Bi proiekzioek aurkezpen berezi bat izango dute Bang Bang Zinemaren eta The Pink Force Fundazioaren eskutik.

Mundu osoko milioika zalek sagako pelikula onentzat hartua, El imperio contraataca, filmatutako aurreneko

trilogia galaktikoko bigarren pelikula da eta Luke Skywalkerren, Leia printzesaren eta Han Soloren abenturei jarraitzen die, Darth Vader buru duten Gaizkiaren indarren aurkako borrokan.

2020ko Fanzineen Gerra Donostiako Fantasiazko eta Beldurrezko Zinemaren 31. Asteak, Medialab Tabakalerakoautoedizioaren txokoarekin eta FNACekin elkarlanean, berriro ekin dio Fanzineen Gerrari euskarri horien bitartez generoarekiko grina bizia aditzera eman eta aldarrikatzeko.

Tinta eta paperezko gerra honetan Astea dela eta argitaratutako hainbat fanzine lehian arituko dira publikoaren babesa lortzeko datozen urriaren 31 eta azaroaren 5a bitartean.

"Topic Museoa: Alegiazko izakiak" Donostiako Fantasiazko eta Beldurrezko Zinemaren Asterako ad hoc diseinatu du Tolosako Topic Museoak erakusketa bat: Alegiazko izakiak. Erakusketa irailaren 25ean inauguratu zen Okendo Kultur Etxean eta irekita egongo da azaroaren 9ra arte. Bertan 80 txotxongilo ikusi ahal izango dira, eta horietatik erdia ez dira inoiz ikusgai jarri. Hala, lehen aldiz irtengo dira Topiceko biltegietatik, museoko pieza gisa beren burua "gizartean aurkezteko" gogoarekin.

Tolosako Nazioarteko Txotxongilo Zentroa da Topic, 2009ko azaroan irekia. Proiektu bakan, erakargarri eta interesgarri bat da, irudimenaren, berrikuntzaren eta originaltasunaren alde apustua egiten duena.

Europa osoan zentro integral bakarra da txotxongilo artearentzat.

Informazio gehiago: sansebastianhorrorfestival.eus

unigazte

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

2020urria

24

NGK-k Ezohiko Asanblada egin du bere Batzorde Iraunkorra berritzeko 8 pertsona hautatu ditu Gazte Kontseiluko Asanbladak, bere ordezkaritza-organoko kide izan daitezen Nafarroako Gazte Kontseiluak

Nafarroako Gazte Kontseiluak (NGK) Ezohiko Asanblada egin zuen joan den larunbatean. Bertan, besteak beste, bere Batzorde Iraunkorra berritu zen, Asanblada elkartuta ez dagoenean Kontseilua ordezkatzeaz arduratzen den

organoa alegia. Ondoko pertsonen hautagaitzak babestu dira: Pablo Lanaspa eta Catalina Lopez (SEI elkartea), Jon Larrea (Nafarroako Eskaut Katolikoak), Ander Aranguren (ZeGazte), Valentina Holgin eta Andrea Nuin (A.J Zutarri), Antonio Lopez (Nafarroako PP alderdiko belaunaldi berriak),

Guillermo Bergantiños (CCOO sindikatuko gazteak Nafarroan).

Topaketa modu seguruan egin da, osasun-neurri guztiak betez, eta dozena bat erakundek parte hartu dute: Nafarroako Gazte Sozialistak, UGT Gazteria, ZeGazte, Lantxotegi, Gurutze Gorria Gazteria, CCOO Gazteak, Bakearen Andre Mariaren Elkartea, Albatros Kluba, CTL Eguaras, Nafarroako PP alderdiko Belaunaldi Berriak, Zutarri eta Nafarroako Eskaut Katolikoak.

Kontseiluko presidente den Juan Gutierrezek emandako irekiera diskurtsoarekin abiatu zen. Berak ”bertaratutako pertsona guztiei eta egungo egoeragatik bertaratu ezin izan direnei beren prestutasuna eskertu” nahi izan zien. Halaber, Gutierrezek Asanbladaren aurrean kontu eman zuen, azken urteko balantzeari eta balantze

ekonomikoari buruzko azalpenak emanez. Presidenteak aitortu zuenez, ez dira hilabete “errazak” izaten ari, baina ziurtatu zuenez “gazteen parte-hartzeari dagokionez lan egiteko gogoa ukigaitz mantendu da” eta hemendik urte bukaerara "aurreikusitako proiektuak gauzatu ahal izatea" espero du.

Azkenik, Espainiako Gazte Kontseiluaren (NGK) aldetik Batzorde Iraunkorreko ordezkari diren Eduardo Alonso eta Elena Ruizek online bidez egin zuten agerraldia Asanbladari babesa adierazteko eta "gazteen parte-hartzearen garrantzia" gogorarazteko.

Eraiki Gazte Kontseiluak “Eraiki” proiektua aurkeztu zuen. Helburu nagusia Nafarroako pertsona gazteen

kezka eta proposamenak jasotzea eta parte hartu nahiz beren bizipenak adierazteko espazio bat izatea da. Gainera, galdetegi hauetan guztietan jasotzen den oro Nafarroako Gobernuari helaraziko zaio, neurri modura barnera daitezen Gazteriaren Estrategia eta Foru Planean.

Eraiki online bidez egiten da www.consejuvna.org/construye helbidean eta hamabi gaitan banatzen da: Enplegua, Etxebizitza, Hezkuntza, Mugikortasuna, Kulturartekotasuna, Berdintasuna, Iraunkortasuna/ Ekologismoa, Osasuna, Hizkuntza Politikak, Partaidetza, Kultura eta Kirola, Aisia eta Denbora Librea.

Gai horietako bakoitzean berezko inprimaki bat dago eta pertsona bakoitzak interesatzen zaiona/zaizkionak bete dezake/ditzake.