du graduko ikasleentzako 27 "online" ikastaroetan izena emateko; Nafarroako Unibertsitateko hamabi titulu,Espainiako onenen artean,'El Mundo'ko 'ranking' baten arabera... Beste berri batzuek ere izango dute lekua: Eskola-jazarpenaren bilakaera Euskadin 2022-2023 ikasturtean; Euskadiko Lanbide Heziketak ikasleen lehen zibersegurtasun-lehiaketaren finala izan zuen; Euskadiko LHk 5.780 plaza gehiago eskainiko ditu 2024-2025 ikasturtean; gazteen ekintzailetza,are eta garrantzitsuagoa merkataritzan... Hori guztia eta askoz gehiago, hurrengo ikasturtera arte. Uda bikaina izan dezazuela! Agur
Gezurra badirudi ere,ikasturtea amaitzear da.Azken azterketen garaia da,gure uda nolakoa izango den jakingo dugun unea.Gure Unibertsitateko Aldizkariari ere atseden emango diogu,baina hori baino lehen,albiste mordo batekin gatoz,beti bezala. Adibidez,UPV/EHUk agur esan zien bere mugikortasun-programako ikasleei; Basque Culinary Centerrek,bere aldetik,master berri bat jarriko du abian,Food Design-en, Elikagaien Diseinuan,alegia; "Notitia Vasconiae" lan entziklopedikoan agertzen diren Deustuko ahotsak omendu ziren; NUP kide duen Unibertsitateen G-9 Taldeak epea ireki
411.zkia.2024ko ekaina Doakoa
uniagenda
UNIBERTSITATEAK
Universidad del País Vasco / Euskal HerrikoUnibertsitatea www.ehu.eus
Uda IkastaroakDonostiaMiramar Jauregia z/g943 219 511
SaiolanArrasateGoiru Kalea,1943 712 072 Garaia Berrikuntzako InteresguneaArrasateUribarri Etorbidea,3.79 P.K.943 719 181 CedemiBarakaldoAltos Hornos de Bizkaia Hiribidea,33944 184 100 BIC Gipuzkoa BerrilanDonostiaMikeletegi Paselekua,83943 000 999 BIC BizkaiaDerioAstondo Bidea,Edificio,612944 030 606 BIC Bizkaia EzkerraldeaBarakaldoAvenida Altos Hornos de Vizcaya,33944 184 100 BIC ArabaMiñanoCalle Albert Einstein,15945 298 282 CEI BusturialdeaGernika-LumoTxalaparta Poligono,32946 256 809 CEIAMiñano GoienArabako Parke Teknologikoa,CEIA Eraik.945 298 282 IKERBASQUEBilboMaría Díaz Haroko Kalea,3944 052 660 SPRI,S.A.BilboUrkixo Zumarkalea,36944 037 000 BEAZ,P.S.A.BilboSabino Arana Etorbidea,8944 395 622 INNOBASQUEZamudioC/ Laida Bidea,203944 209 488 CEINNoainMocholí Kalea848 426 000
Particular de Ategorrieta Kalea,2 Baxua.10.lokala 20013 Donostia.Tfnoa.: 943 053 488 http://www.elperiodicouniversitario.com posta-e: asun@elperiodicouniversitario.com Lege Gordailua: BI-338-93
ISSN: 2530-2132
KOORDINATZAILEAK: Asun Calviño eta Jon Lasa.
LAGUNTZAILEAK: Jon Lasa,Ana Belén Sánchez,Nissma De Benito eta Irene Urizar.
DISEINUA ETA MAKETAZIOA: Unibertsitateko Aldizkaria.
ARGAZKIAK: Irene Urizar eta Cristina Domínguez.
PUBLIZITATEA: Bizkaia/ Gipuzkoa/ Araba/Nafarroa: 629 229 185 Unibertsitateko Aldizkariak ez du bertan azaltzen diren iritzi eta edukien gaineko ardurarik hartzen. LAGUNTZAILEAK
Informazioa,orientazioa eta europar herritartasunarekin erlazionaturiko eskubideei buruzko aholkularitza, parte-hartze aktiboa eta gaztetasuna eskaintzen ditu.
+TREBAKUNTZA ETA GAZTEOK BYEWORLD ALDIZKARIAK EUSKO JAURLARITZAKO GAZTERIA ZUZENDARITZAREN DIRU-LAGUNTZA DU
HONEK NAFARROAKO GOBERNUAREN LAGUNTZA JASO DU
unibertsitatea
Banatu dira INIZIA 2024 sariak
Lehiaketa horren helburua da saritzea enpresa-ekimen berritzaileak edo oinarri teknologikodunak aurkezten dituzten proiektuak
Unibertsitateko Aldizkaria
INIZIA 2024 sariak banatu ziren INIZIA DAYegunaren barruan.Ekitaldiko burua Manoli Igartua izan zen,Euskal Herriko Unibertsitateko Arabako Campuseko errektoreordea,eta bertan izan ziren,halaber,Leyre Madariaga,Eusko Jaurlaritzako Eraldaketa Digitalaren eta Ekintzailetzaren zuzendaria; David Montero,BIC Arabako zuzendaria; eta Amaia Calleja,Arabako Campuseko Ekintzailetzako eta Transferentziako zuzendaria.
Sariok INIZIA Arabacampus programan kokatzen dira.Programa horrek enpresa-sorkuntzaren kultura bultzatzen du eta bertan parte hartzen dute UPV/EHUko Arabako Campusak eta BIC Arabak.Lehiaketaren helburua da saritzea enpresa-ekimen berritzaileak edo oinarri teknologikodunak aurkezten dituzten proiektuak.
Programa horrek enpresa-sorkuntzaren
kultura bultzatzen du eta bertan parte hartzen dute
UPV/EHUko Arabako
Campusak eta BIC Arabak
Bi kategoria daude: batetik,'Ekimen berritzaile berriak' izenekoa,eta bertan parte har dezakete UPV/EHUko graduko edo graduondoko tituludunek; ziklo guztietako ikasleek; irakasle-ikertzaileek; eta UPV/EHUn egindako ikerketa bati esker garatutako teknologia erabiltzen duten sustatzaileek.
Atal honetan 'Loraontech' proiektuak irabazi du.Datuak erregistratu eta interpretatzeko software bat da,LoRaWaN teknologia darabilena.Besteak
beste,aplika daiteke nekazaritza adimendunean,industriako baliabideen kudeaketa eraginkorrean eta hiri adimendunetan.Bikaintasun teknologikoa gizarteko bazter guztietara eramateko konpromisoarekin sortu da 'Loraontech'.Proiektuaren atzean UPV/EHUko bi ikasle ohi daude: Asier de Celia eta Rubén de Celis. Bigarren saria 'Biosystem Technology' proiektuak eskuratu du.Garatu dute Beatriz Uralde ikasle ohiak,Idoia Postigo irakasle-ikertzaileak,Sergio Mosquera ikasle ohiak,Sergio Muñozek eta Rosa Lafuente ikasle ohiak.Pertsonen azala biosentsoreen bidez gainbegiratzean datza.Proiektuaren oinarrizko ideia da estresa eta antsietatea Ca2+,Na+ eta K+ elektrolitikoen kontzentrazio mailarekin lotzea,eta, beraz,elektrolito horiei pertsonen azalean erreparatuta,antsietate eta depresio koadroak detektatzea. Sariaren beste kategoria 'Gradu amaierako proiektuak,master amaierako proiektuak eta doktorego tesiak' izenekoa da.Atal honetako saria Lidia Maesok eraman du,presioak eragindako ultzeren prebentziorako sistema baten inguruan egindako lan batekin. Proposamena da presio guneak detektatzea gailu mugikor bati kablerik gabe konektatutako sentsore biobateragarrien bidez.Sariduna doktorego
tesia egiten dabil gai horretaz Farmazia Fakultatean.
Beste sari bat Mikel Rodríguezek eskuratu du,Gipuzkoako Ekonomia eta Enpresa Fakultatean aurkeztutako GRALarekin.Bertan spin-off baterako ideia aurkeztu du,sudurreko odoljarioak eteteko tapoi ekologiko bat (Odol-Stop®) garatzeari begira.Hirugarren saria Sabrina Moulayk eraman du,VitoriaGasteizko Ingeniaritza Eskolan aurkeztu duen GRALarekin.Bertan, nekazaritza jasangarrirako gainbegiratze eta kontrol sistema integral bat proposatu du.
Sari banaketaren ondoren,Manoli Igartua errektoreordeak zorionak eman zizkien parte hartu zuten guztiei eta,bereziki,sarituei,"proposamenen originaltasunagatik eta sormenagatik.Ekintzaileek,beren ideiek eta proiektuek bezala,INIZIA Arabacampus programa dute,baita ekintzailetza sustatzeko eta ideia horiek enpresa-errealitate bihurtzeko lanean jarraitzeko gure konpromisoa ere".
Edizio honetan hamar eskari aurkeztu ziren 'Ekimen berritzaile berriak' kategorian eta zazpi eskari 'Gradu amaierako proiektuak,master amaierako proiektuak eta doktorego tesiak' kategorian.
Saridunak eta agintariak.
Laster arte,ikasle atzerritarrok!
UPV/EHUk mugikortasun-programetako ikasleentzako agur-ekitaldia egin du
Unibertsitateko Aldizkaria
Letren Fakultatean,Gasteizen,Euskal Herriko Unibertsitateak mugikortasun-programen bidez aurten UPV/EHUn ikasi duten ikasleei agur esateko ekitaldia egin zen maiatzean.Guztira,2023-2024 ikasturtean, 1.458 ikaslek gutxienez lauhileko bat egin dute UPV/EHUn: Erasmus (821),Sicue (209),Latinoamerika (355) eta Beste norakoak (73).
Ekitaldian parte hartu zuten Eva Ferreira Euskal Herriko Unibertsitateko errektoreak; Junkal Gutiérrez Euskara,Kultura eta Nazioartekotzearen arloko errektoreordeak; eta Sonia Díaz de Corcuera Ruiz de Oña Vitoria-Gasteizko Udalaren Kultura eta Hezkuntza Saileko zinegotzi ordezkariak. Argazki ofiziala egin ondoren,errektoreak ongietorria egin zien mugikortasun-programa guztietan parte hartu zuten ikasleei: “Eskerrik asko Euskal Herriko Unibertsitatean zuen konfiantza jartzeagatik.Eraman ezazue gure unibertsitateko oroitzapenik onena,hemendik aurrera ere zuena baita. Eta hori horrela izanik,beti aurkituko dituzue gure ateak zabalik”.
UPV/EHUn izandako esperientzia kontatzeko aukera izan zuen ekitaldian mugikortasun programako nazioarteko ikasle talde batek: Al-
mendra Cona (Txile),Elena Andrianoba (Mosku) eta Giselle Mendoza (Kolonbia).Era berean,Bella Frost Danimarkatik etorritakoak,baina jatorri siriarrekoak,bertaratutakoei minutu bateko isilunea eskatu zien Gazako tragediagatik,eta eskerrak eman zizkien Euskal Herrian eta UPV/EHUn jaso zituen elkartasun adierazpen eta ekimenengatik.
Ekitaldian,gainera,hainbat ikaslek UPV/EHUn izandako nazioarteko esperientzia kontatu zuten,Unibertsitateko masterren eta Etxepare Institutuko aurkezpenak egin ziren eta ESN ikasle-elkarteak bisitariei emandako laguntza eskertu zen.Ondoren,kalejira egin zen “El Caminante” eskulturara,eta
Nazioarteko Harremanetarako Bulegoak eskainitako pintxoak dastatu ziren,musika tradizionalarekin girotuak; ondoren,kontzertuak izan ziren Arabako Campuseko Unibertsitate Pabiloian.
Esan den bezala,1.458 ikaslek hartu zuten parte UPV/EHUko mugikortasun programetan.Ikasle gehien dituzten herrialdeak hauek izan ziren: Erasmus programan,Italia (223),Alemania (203) eta Frantzia (87); Latinoamerikan,Mexiko (127), Txile (98) eta Argentina (40); eta Beste Norakoak programan: Hego Korea (27),Estatu Batuak (9) eta Japonia (6).Sicue programako ikasleak Espainiako hainbat unibertsitatetatik datoz.
Ikasturte honetan,lehen aldiz,'tandem linguistikoak' programa sortu da mugikortasun ikasleen eta bertako ikasleen artean.
Master berria BCC-n
Basque Culinary Centerrek Elikagaien Diseinuko Master berra abiarazi du: produktuen,zerbitzuen eta esperientzien berrikuntza
Unibertsitateko Aldizkaria
Basque Culinary Centerrek bere prestakuntza-eskaintza zabaldu du master berri batekin: Food Design Masterra: produktuen,zerbitzuen eta esperientzien berrikuntza.Graduondoko hori Mondragon Unibertsitateko Gastronomia Zientzien Fakultateak gaur ematen dituen hamar masterrei,Gastronomia eta Sukaldaritza Arteetako Graduari,Gastronomia Zientzietako Doktoregoari eta sektoreko profesionalei zuzendutako espezializazio-ikastaroei,gehituko zaie.
Basque Culinary Centerreko zuzendari Joxe Mari Aizegak adierazi duenez,“funtsezkoa da berrikuntzaren egungo testuinguruan profesionalak espezializatzen jarraitzea,ikuspegi praktikoa eta ikuspegi globala eskainiz,sektorearen mugak areagotu eta zabaltzeko.Basque Culinary Center abian jarri zenetik,proiektu eragile izan nahi dugu gastronomiaren sektorearen espezializazioan eta profesionalizazioan.Orain Diseinuan ardaztutako Master hau jarriko dugu martxan.Gastronomiaren arlo ezberdinetako produktuen,zerbitzuen eta esperientzien diseinuak funtsezko eginkizuna du elkarreraginean.Estetikatik haratago,diseinuak erabilgarritasuna,irisgarritasuna eta erabiltzaileen gogobetetasuna hobetzen ditu.Konbentzituta gaude etorkizuneko potentziala gero eta handiagoa dela".
Food Design begirada gastronomiko berritik
Food Design Masterra: produktuen, zerbitzuen eta esperientzien berrikuntza merkatuko prestakuntza-eskaintza ikuspegi holistiko,berritzaile,sortzaile eta gastronomikoago bat estaltzeko beharretik jaio da,eta erronkei aurre eginez elikagaien in-
dustrian aldaketa garrantzitsuak bultzatu nahi ditu,aukerak sortuz, eztabaidak bultzatuz eta narrazioa iraunkortasunera,iraganaren,orainaren eta etorkizunaren integratzera eta kulturarekiko errespetu batera bideratuz,gastronomiaren eta diseinuaren arteko sinergiak bilatuz.
Programa hau 2025eko urtarrilean hasiko da lehen edizioarekin formatu hibridoan (lau hilabeteko online prestakuntza eta bi hilabeteko prestakuntza presentziala Basque Culinary Center-eko instalazioetan) profesionalak prestatzeko helburuarekin, produktu eta zerbitzuak diseinatzeko eta berritzeko,janari,edari eta gastronomiaren inguruko esperientziei lotutako erronkei aurre egiteko,hala
nola errentagarritasuna eta iraunkortasun ekonomikoa,soziala eta planetarioa,diseinu-metodologien bidez. Prestakuntza honen xedea izango da profesionalak prestatzea gaur egungo erronkak ikuspegi holistiko batetik aztertu eta identifikatzeko,haien konplexutasunean eta dimentsio anitzetan ulertuz,lehendik dagoen produktu edo zerbitzu baten funtzionamendua kritikoki ebaluatuz,hobetu beharreko eremuak detektatzeko.Era berean, masterrak diseinuaren,janariaren eta edarien arteko elkargune berrien esplorazioa eta diseinu gastronomikoan eragina duten oinarriak ere jorratuko ditu,adibidez sukaldaritzakoa,zientifikoa,teknologikoa,soziala eta abar, edo sormenezko irtenbideak sortzea egungo eta etorkizuneko erronkei
erantzun bat,aldaketarako eta eraldaketarako tresna gisa aitortuz.
Sukaldaritza-, zientzia- eta teknologia-alderdiak, diseinu gastronomikoan eragina dutenak eta hobetzeko arloak detektatzen dituztenak
Goi mailako irakasleak
Dagoeneko izena emateko epea zabalik duen masterrak hainbat diziplinatako aditu aitortuen komisariotza du.Ikasleek profesionalengandik ikasteko aukera izango dute,beren eragin akademiko,intelektual eta sozialagatik aitortuak,baita haien ekarpenak ere.
Horien artean,Masterreko koordina-tzailea,Elsa Yranzo,diseinatzailea,arte zuzendaria eta komisarioa, Bartzelonako FOOD DESIGN & FOOD ARTestudioko jabea: Creative Food Studio Bcn; eta beste aditu batzuk,hala nola,Luki Uber,nazioartean aintzatetsia elBulli-n diseinatzaile gisa egindako lanagatik, eta Manual Thinking izeneko sormen-prozesuaren mapak egiteko tresna paregabearen egungo saltzailea eta hedatzailea; Juli Capella, arkitektoa eta Nuevo Diseño Español edo Arquitecturas Tinutas bezalako liburuen egilea; Jorge Conde, European Cluster Alliance-ko Europako Bauhaus Berriaren Deployment Chief Manager,eta El Futuro agentziaren sortzailea; Beatriz Romanos,Elikagaien Teknologiaren eta Elikagaien Berrikuntzaren arloan espezializatutako berrikuntzako entrenatzailea eta "Foodtech: la gran revolución de la industria alimentaria" liburuaren egilea edo Charles Spence,Oxfordeko Unibertsitateko psikologo esperimentala, Crossmodal unibertsitateko laborategiko ikerketaren zuzendaria eta
'Kitchen Theory' elikagaien zientzien adituen batzordearena,besteak beste.
Metodologia nahastatua eta prestakuntza programa
Masterra learning by doing metodologia erabiliz irakatsiko da,hau da, ikasteko modurik onena esperientzia praktikoa eta ekintza zuzena direlako ideian oinarrituta.Formatu mistoan eskainiko da 2025eko urtarriletik ekainera eta ikaskuntza dinamika aktiboak barne hartuko ditu, landa-lanak,ikasbidaiak,erronkak, kristalizazio tailerrak,etab.Horrez gain,saio batzuk ingelesez izango dira,beraz,formakuntzara sartzeko B2 (goi mailako maila ertaina) gutxieneko maila baloratuko da.
Irakaskuntza-aldia amaitzen denean, ikasleek master-lana egin beharko dute,masterrean lortutako ezagutzak praktikan jartzeko helburuarekin.Era berean,ikaskuntza osatzeko eta enpresetan lanbide-ingurunean esperientzia bat bizitzeko,praktika curricularrak egingo dituzte 3 hilabetez. Masterra gastronomiaren eta diseinuaren munduan berrikuntza sustatu nahi duten profesionalen espektro zabal bati zuzenduta dago.Sukaldari,gozogile eta jatetxezuzendarietatik hasi,espezialitate guztietako diseinatzaile,ekintzaile eta berrikuntza kudeatzaileetaraino,programa honek aukera paregabea eskaintzen die esperientzia gastronomikoen sorreran muga berriak arakatu nahi dituztenei.Elikagaien industriako,marketineko, ekitaldien kudeaketako,komunikazioko eta arteetako profesionalei ere ongi etorria ematen die,baita elikagaien eta diseinuaren arteko elkargune sortzailean interesa duten lizentziatu berriei ere.
Irteera profesionalak
Food Design arloak industria-mugak gainditzen ditu,eta ikasleei,beren esperientzia eta profilaren arabera,hainbat arlotan gidatzeko eta esploratzeko aukera eskaintzen die.Besteak beste,Elikagaien In-
dustriaren barneko ikerketa eta garapena eta Zaharberritzeko Produktu eta Zerbitzu berritzaileen sorrera; aholkularitza eta diseinu gastronomikoan espezializatutako agentzietan eginkizunak; eta sukaldari-diseinatzaile gisa jarduteko aukera,Jatetxe,Ostalaritza eta Ekitaldiak zerbitzu eta esperientzia paregabeekin irauliz.Gainera,programak ekintzailetasuna bultzatzen du,ikasleak produktu,zerbitzu eta esperientzietan berrikuntzagatik bereizten diren startup-ak abiarazteko prestatuz.
2025eko urtarrilean hasiko da formatu hibridoan eta bere helburua aztertzea da
Basque Culinary Center-ek,nazioarteko erakunde akademiko aitzindaria,gastronomiaren prestakuntza, ikerketa,berrikuntza eta sustapena eskaintzea du helburu.Testuinguru horretan,Gastronomia Zientzien Fakultateak prestakuntza-eskaintza zabala eskaintzen du,batez ere profesional kualifikatuei zuzenduta,une bakoitzean ikuspegi global batetik eta sektoreko profesional onenen laguntzarekin beharrezko ezagutza eskaintzeko.Horrez gain,erakarpenpolo gisa jarduten du,hainbat kulturatara,zentro teknologikoetara eta ekosistema gastronomiko aberatsetara sarbidea eskainiz,bai eta benetako enpresekin lankidetza-ingurune bat ere,eta horrek nabarmen aberasten du ikasleen ikaskuntza-esperientzia eta sareko aukerak.
Informazio gehiago eta izena emateko: Food Design Masterra: produktuen,zerbitzuen eta esperientzien berrikuntza: https://www.bculinary.com/es/m asters/master-food-design Harremanetarako helbide elektronikoa: courses@bculinary.com
Deusto "Notitia Vasconiae"-n
Unibertsitateak "Notitia Vasconiae" lan entziklopedikoan agertzen diren Deustuko ahotsak omendu zituen
Unibertsitateko Aldizkaria
"Notitia Vasconiae",Euskal Herriko historialari,legelari eta pentsalari politikoen hiztegiaren IV.liburukia argitaratu berri dela eta,DeustoForumek ekitaldi bat egin zuen maiatzaren 2an,lan entziklopediko horretan agertzen diren Unibertsitateko ahotsak omentzeko.Horrela,pertsona horiek Euskal Herriko errealitate instituzionala eta politikoa eratzeko egin duten ekarpen baliotsua nabarmendu nahi izan zen.
59 irakasle eta ikasle deustuar aipatzen dira
Euskal Herriko historialari,legelari eta pentsalari politikoen hiztegi horretan
Maiatzaren 2an,19:00etan,Paraninfoan izan zen ekitaldian,Juan José Etxeberria errektoreak eta Iura Vasconiae Fundazioko presidenteorde eta Hiztegiaren III.eta IV.liburukien zuzendari Juantxo Madariagak hartu zuten parte,eta "Notitia Vasconiae" aurkeztu zuen azkenak,orain arte Euskadin egin den argitalpen historiografiko osoena.Iura Vasconiae Fundazioaren ekimen horri esker,K.a.200.urtetik gaur egunera arte eremu publikoan eta Euskal Herriko errealitate instituzional eta politikoaren eraketan zuzenean esku hartu zuten 1.199 egileren ahotsak bildu dira.
Jarraian,Leyre Arrieta Deustuko irakasleak Euskal Herriko zuzenbidearen,historiaren eta pentsamendu politikoaren garapenean mugarri izan diren irakasle eta ikasle deustuarren kopuru handiaz hitz egin zuen.Zehazki,hiztegiak
Deustuko Unibertsitatearekin lotura izan duten 60 pertsona identifikatu zituen.
Horietatik 13k protagonismo handiagoa dute,izan duten garrantziagatik, Notitia Vasconiae argitaletxearen irizpidearen arabera.Hona hemen pertsona horien izenak: Luis Chalbaud S.J.(1873-1965),Manuel de Irujo (1891-1981),Jesús María Leizaola (1896-1989),José Antonio Aguirre (1904-1960),Andrés Eliseo de Mañaricua (1911-1988),A.Carmelo Sáenz de Santamaría (1913-1993),José Antonio Obieta S.J.(1916-1986),Adrián Celaya (1917-2015),Juan de Churruca (1923-2011),Antonio Beristain S.J. (1924-2009),Juan Maria Apellaniz (1932-2021),Xabier Arzalluz (19322019) eta Fernando Garcia de Cortazar S.J.(1942-2022).
Pertsonaia horien sarrerak honako hauek idatzi dituzte: Itziar Alkortak (Luis Chalbaud y Errazquin),Josu Chuecak (Manuel de Irujo Ollo),Leyre Arrietak (Jesús María Leizaola eta José Antonio Agirre),Gregorio
Monrealek (Andrés Eliseo de Mañaricua eta Adrián Celaya),Antonio Astorganok (Carmelo Saénz de Santamaria),Mikel Mancisidorrek (José Antonio Obieta),Rosa María Menchacak (Juan de Churruca),José Luis de la Cuestak (Antonio Beristain),Eduardo Berganzak eta José Antonio Mujikak (Juan María Apellániz),Koldo San Sebastiánek eta Iñaki Anasagastik (Xabier Arzalluz) eta María Jesús Cavak (Fernando Gacía de Cortázar).
Horiei guztiei aitortza egin zien Unibertsitateak,bai eta argitalpenean dauden ahots askoren sarrera bibliografikoak idatzi dituzten Deustuko pertsonei ere.Horien artean daude,aipatu berri diren Leyre Arrieta, Mª Jesús Cava eta Mikel Mancisidorrez gain,José Ángel Achón,Begoña Echave,Cesar Gallastegi,Nere Jone Intxaustegi,Aitziber Irigoras,José Ángel Lecanda,José Mª Lorenzo Espinosa,José Antonio Marín,Mª Luisa San Miguel eta Andrés Urrutia aipatu behar dira.
Mendebaldeko Sahara hizpide Deustun
Europako 10 unibertsitate baino gehiagoko ikertzaile nazional eta nazioartekoek
Mendebaldeko Saharako gatazkari buruzko ikuspegi berritzaileak eta diziplina askotakoak aztertu zituzten,Nazioarteko Zuzenbidearen eta Nazioarteko
Harremanen begiradatik
Unibertsitateko Aldizkaria
Maiatzaren 9an eta 10ean,Mendebaldeko Saharari buruzko Nazioarteko Biltzarra izan zen Deustuko Unibertsitatearen Donostiako campusean,unibertsitate horretako Gizarte eta Giza Zientzien Fakultateak, Mendebaldeko Sahararako Nazioarteko Unibertsitate Behatokiak,Pedro Arrupe Giza Eskubideen Institutuak eta Deusto Gizarte Balioak ikertaldeak antolatuta.Biltzarrean Mendebaldeko Saharako gatazkari buruzko ikuspegi berritzaileak eta diziplina askotakoak landu zituzten,Nazioarteko Zuzenbidearen eta Nazioarteko Harremanen begiradatik.Mendebaldeko Saharako gatazka munduko luzeenetako bat da eta erronka handiak jartzen dizkigu mahai gainean, gaur egungo testuinguru geopolitikoan.Horregatik,hitzorduak Zuzenbideko,Gizarte Laneko,Nazioarteko Harremanetako eta Enpresako irakasle,ikertzaile eta ikasleen gogoeta kritikorako eta elkarlaneko elkarrizketarako gune bat izan nahi zuen, ikuspegi berriak emateko.
Mendebaldeko Saharari
buruzko Nazioarteko
Biltzarra egin zen
Deustu Donostian,bi egunetan zehar
Helburu horrekin,hasierako ekitaldian,maiatzaren 9an,10:00etan Deustuko Unibertsitatearen Donostiako campuseko Loiola Centrumean,lurralde okupatuetako natur baliabideen espoliazioaren kontrako borroka eta giza eskubideen urraketak izan zituzten hizpide,Juan Soro-
eta Liceras EHUko Nazioarteko Zuzenbide Publikoko eta Nazioarteko Harremanetako irakasle titularrak eta Carlos Martín Beristain mediku eta Psikologiako doktoreak.Maiatzaren 9an eta 10ean,nazioko eta nazioarteko irakasle eta ikertzaileek,hainbat panelen bidez,Mendebaldeko Saharako gatazkarekin lotutako gaiak jorratu zituzten.Hona horietako batzuk: Nazioarteko Zuzenbidearen ikuspegi berriak Mendebaldeko Saharako gatazkan,diziplina askotako ikuspegiak gatazka luzeak konpontzeko,gatazkei lotutako krisi humanitarioak,berrikuntza teknologikoak eta haien eragina Nazioarteko Zuzenbidean,eragile politiko berrien rola Saharako gatazkan,Espainian eta Europan berriki izandako aldaketa politikoetatik eratorritako erronkak,giza eskubideak okupazio luzeetan.
Gainera,Deustuko Unibertsitateko Zuzenbideko,Gizarte Laneko,Nazioarteko Harremanetako eta Enpresen Administrazio eta Zuzendaritzako ikasleek tailer eta saio
interaktiboetan parte hartu zuten, eta bertan proposamen zehatzak garatu zituzten gatazkaren inguruko erronka esanguratsuenei aurre egiteko,lurraldeko baliabide naturalen espoliazioa,giza eskubideen defentsa giza eskubideak babesteko nazioarteko sistemaren organoetan edo gatazka luzatzeak garapenerako lankidetzari eta laguntza humanitarioari ekartzen dizkion erronkak, besteak beste.
Biltzarraren amaierako saioa maiatzaren 10ean izan zen,18:00etan. Mahai inguru bat egin zen,gatazka luzeetan giza eskubideen aldeko aktibismoaz hitz egiteko eta honako hauek hartu zuten parte: Hassana Alia,ekintzaile sahararra; María Carrión,FiSaharako zuzendaria eta NomadsHRC GKEaren sortzaileetako bat; Kristina Berasain,ahaztutako gatazketan eta giza eskubideetan espezializatutako kazetaria,2024an prentsa alorreko Argia Saria jaso duena; eta María López Belloso, Deustuko Unibertsitateko ikertzailea eta Giza Eskubideetan doktorea.
Epea irekita NUPen "online" ikasteko
Nafarroako Unibertsitate Publikoa kide duen Unibertsitateen G-9 Taldeak epea ireki du graduko ikasleentzako 27 "online" ikastaroetan izena emateko
Unibertsitateko Aldizkaria
Nafarroako Unibertsitate Publikoa (NUP) kide duen Unibertsitateen G-9 Taldeak epea ireki du graduko ikasleentzako Prestakuntza Plan berrian izena emateko.Plan berriaren eskaintza akademikoa 27 ikastarok osatzen dute (osotara 39 ECTS),eta Garapen Jasangarrirako Helburuekin (GJH) lotutako gaiak lantzen dituzte. Orobat prestakuntza osagarriko kreditu gisa (unibertsitate-hedadura) aitortzen ahalko dira graduko ikasketa ofizialen barruan.
Izena emateko prozesua zabalik egongo da ekainaren 9ko 14:00etara arte https://www.uni-g9.net/ webgunearen bidez,dagokion inprimakia beteta.
Planaren eskaintzari esker G-9 Taldeko unibertsitateetako graduko ikasleek “online” prestakuntza egiten ahalko dute GJHen inguruko gai hauekin: genero-berdintasuna (5),desberdintasunak murriztea (10),klimaren eta bakearen aldeko ekintza (13),justizia eta erakunde sendoak (16),besteak beste.
Edukia Garapen Jasangarrirako
Helburuei buruzkoa da, eta prestakuntza osagarriko kreditu gisa aitortzen ahalko dira
Prestakuntza-plana graduko ikasleentzat
Lehen edizio honetan,27 ikastaro zuzentzen zaizkie G-9 Taldeko kide diren unibertsitate publikoetako graduko ikasleei.810 ikaspostu eskaintzen dira,eta ikasleak zozketa bidez onartuko dira.Ikasle bakoitzak gehienez bi ikastarotan izen emateko aukera izanen du.“Online” modalita-
tean emanen dira 2024-2025 ikasturtean eta matrikula doakoa da. NUPeko katedradun eta G-9 Taldeko Unibertsitateen Campus Digital Partekatuko zuzendari David Benito Pertusaren hitzetan,“Garapen Jasangarrirako Helburuei buruzko prestakuntza-plan berri hau bereziki zuzenduta dago beren prestakuntza akademikoa etorkizunerako funtsezkoak diren ezagutzekin osatu nahi duten graduko ikasleei”. “Planak hainbat ikastaro eskaintzen ditu praktika eta teoria uztartzen dituztenak gure garaiko erronka globalei aurre egiteko",azaldu du zuzendariak.
Orobat “ikasleek aukera izanen dute berebiziko garrantzia duten gaietan murgiltzeko,hala nola biodibertsitatearen kontserbazioa,klima-arriskuen ebaluazioa eta inklusio soziala". “Arlo kritikoak ere landuko dira,hala nola genero-berdintasuna eta ekonomia zirkularra,bidezko gizartea eta ekonomia jasangarria garatzeko funtsezkoak”,nabarmendu du. Zer onura aterako dute ikasleek? Honela erantzuten dio Benitok galdera horri: “Prestakuntza-planari esker ikasleek ikuspegi holistikoa eta hainbat sektoretan aplikatzen ahal dituzten tresnak bereganatzen dituzte. Zenbait gaitan sakonduz,hala nola
ingurumen-jasangarritasuna eta finantza etikoak,ikasleek curriculuma aberasteaz gain lan merkatuak eta munduak behar duten aldaketa bideratuko dute”.
Azkenik,“prestakuntza-plana diseinatuta dago profesionalen hurrengo belaunaldia inspiratzeko eta gaitzeko, eta ezagutzaz gainera etorkizuneko ibilbide profesionaletan garapen jasangarrirako ekimenen buru izateko grina erakutsiko die”.“Gonbidapen irekia da graduko ikasleek bat egin dezaten eta guztiontzako etorkizun jasangarriagoa eraikitzeko konpromisoa duen komunitateko kide bihur daitezen”,azaldu du David Benitok.
Unibertsitateen G-9 Taldea
Unibertsitateen G-9 Taldea 1997an sortutako elkarte bat da,eta beren autonomia-erkidegoetan unibertsitate publiko bakarra diren unibertsitateek osatzen dute,zehazki hauek: Kantabriako Unibertsitatea,GaztelaMantxako Unibertsitatea,Extremadurako Unibertsitatea,Balear Uharteetako Unibertsitatea,Errioxako Unibertsitatea,Oviedoko Unibertsitatea,Euskal Herriko Unibertsitatea, Nafarroako Unibertsitate Publikoa eta Zaragozako Unibertsitatea eta Murtziako Unibertsitatea,zeina entitate laguntzailea baita.
Nafarroako Unibertsitate Publikoak 2022-2023 ikasturteko graduko eta masterreko espedienterik onenen sariak banatu ditu
Unibertsitateko Aldizkaria
Nafarroako Unibertsitate Publikoak (NUP) graduko aparteko 34 sari eta masterreko 12 eman dizkie ikasketak 2022-2023 ikasturtean bukatu zituzten ikasleei.Unibertsitateak sari kopuru jakin bat ezartzen du titulazio bakoitzeko,eta sari hori espedientean eta Tituluaren Europako Gehigarrian jasotzen da.
Maiatzaren 9an eman ziren sariak. Ramón Gonzalo NUPeko errektorea izan zen ekitaldi instituzionalaren burua,eta Cristina Bayona Sáez Ikasleen Gaietarako,Enpleguko eta Ekintzailetzako errektoreordeak eta Nicolás Magarín Crespo Psikologiako graduatuak ere esku hartu zuten,azken horrek saridunen izenean.Ekitaldian izan ziren,halaber, ikasleen senitarteko eta adiskideak.
Bi espediente onenak
Eskola eta fakultate guztietatik,graduko espedienterik onena Nerea Nagore Ortegarena izan zen (Ekonomia Gradua),eta masterrean,Carlos Gurpegui Armendarizena (Unibertsitate Masterra Bigarren Hezkuntzako Irakasletzan).
Gainerako graduko espediente onenak honela banatu ziren: Ekonomia eta Enpresa Zientzien Fakultatean,Nerea Nagore Ortegaz gain,Lorea Otazu Ascunce,Cristina Aragüés Floristán,Leire Bergera Noya eta Raquel Casales González errekonozitu zituzten (guztiak Enpresen Administrazio eta Zuzendaritzako Gradukoak,eta azkena EAZko eta Zuzenbideko Gradu Bikoitzekoa).Lorea Otazu Ascuncek,Cristina Aragüés Floristánek eta Leire Bergera Noyak Enpresen Administrazioko eta Zuzendaritzako eta Zuzenbideko gradu bikoitza egin zuten.
Giza,Gizarte eta Hezkuntza Zientzien Fakultatean,ikasle hauek saritu zituz-
ten: Irati Zurbano Zuazu (Gradua Historian eta Ondarean),Maider Osés Goicoa eta Hirune Michelena Laurnagaray (Gradua Haur Hezkuntzako Irakasletzan); Oana Damaris Radu,Leyre Gastón Molina eta Iker Lacheta Guillén (Gradua Lehen Hezkuntzako Irakasletzan); Itziar López Martínez de Morentin (Gradua Sociologia Aplikatuan); eta,azkenik,Precious Ekinadoese Imade Imade eta Silvia Rázquin Burgos (Gradua Gizarte Lanean).
Zientzia Juridikoen Fakultatean, ikasle hauek izan zituzten espediente onenak: Lorea Otazu Ascunce eta Raquel Casales González (lehenengoa,Zuzenbide Gradukoa eta bigarrena EAZko eta Zuzenbideko Gradu Bikoitzekoa) eta Muskilda Ibáñez Mercapide (Gradua Lan Harremanetan eta Giza Baliabideetan).
Ingeniaritzak eta osasuna
Osasun Zientzien Fakultatean,ikasle hauek saritu zituzten: Daniel Fernández Astráin eta María Ilarregui Fernández (Erizaintzako Gradua); Andrés Eduardo Fernández Araiz (Fisioterapiako Gradua) eta Nicolás Magarín Crespo (Psikologiako Gradua).
Nekazaritzako Ingeniaritzako eta Biozientzietako Goi Mailako Eskola
Teknikoan (NIBGMET),ikasle hauek izan zituzten espediente onenak: Raquel Iriarte Cortés (Bioteknologiako Gradua),Unai Gurbindo González (Gradua Datuen Zientzian), Aitor Ayape Rodríguez (Gradua Zientzietan),Ana Satrustegui Ollaquindia (Gradua Nekazaritzako Elikagaien eta Landa Ingurunearen Ingeniaritzan) eta Paula Corella Guillamón (Gradua Elikagaien Prozesu eta Produktuen Berrikuntzan).
Azkenik,Industria,Informatika eta Telekomunikazio Ingeniaritzako Goi Mailako Eskola Teknikoan (IITIGMET), ikasle hauek errekonozitu zituzten: Lucía Sáez León (Gradua Diseinu Mekanikoaren Ingeniaritzan),Amaia Irisarri García (Gradua Ingeniaritza Biomedikoan),Iñaki Orradre Fernández (Gradua Ingeniaritza Elektriko eta Elektronikoan),Eduardo Gómez González (Gradua Telekomunikazioaren Teknologien Ingeniaritzan); Iker Artajo Navarrete eta Martín García de Eulate Pascual (biak Telekomunikazioaren Teknologien Ingeniaritzako Gradukoak); Oihana Elizagoyen Ugalde (Gradua Ingeniaritza Informatikoan) eta Alba Monreal Rodríguez (Gradua Ingeniaritza Mekanikoan).
Graduko eta masterreko espedienterik onenak dituzten ikasleak,Ramon Gonzalo errektorearekin eta Cristina Bayona errektoreordearekin (erdian).
Global Bekak banatuak NUn
Nafarroako Unibertsitateko 45 ikaslek Global Bekak jaso dituzte Nafarroako Rural Kutxaren eskutik
Unibertsitateko Aldizkaria
Nafarroako Unibertsitateko 45 ikaslek “Global Internship by Caja Rural de Navarra Bekak” jaso dituzte,finantzaerakundeak ematen dituenak eta FEUNek eta Unibertsitateko Praktikak eta Enplegu Zerbitzuak koordinatzen dituztenak.Programak Nafarroan, Euskadin edo Errioxan jaiotako edo erroldatutako unibertsitate-ikasleak bultzatzen ditu praktika profesionalak EBtik kanpoko herrialdeetan egitera. Edizio honetan ikasleen helmugak Argentina,Bangladesh,Txile,Kolonbia, Costa Rica,AEB,El Salvador,Guatemala,Honduras,India,Mexiko,Nikaragua,Erresuma Batua,Suitza eta Uruguai izan dira.
Ikasleei diplomak ematea zentro akademikoak Nafarroako Rural Kutxarekin duen hitzarmena sinatzeko ekitaldiaren baitan izan zen,aurten 25.urteurrena betetzen baitu.María Iraburu errektoreak plaka bat eman zion Ignacio Terés Los Arcos erakundeko presidenteari,prestakuntza, mugikortasun iraunkorra,kirola,jarduera solidarioak eta abar sustatzea helburu duen lankidetza honen zilarrezko urteurrena gogoratzeko.Nafarroako gizartearen eta,zehazki, bere unibertsitateko ikasle gazteen garapenean laguntzen dutenak. Global bekez gain,hitzarmenak Alumni Beken ekarpena jasotzen du, “Lidergo zientifiko,teknologiko eta sozialeko emakumezkoen” programaren barruan,bio-ikasketak egin nahi dituzten Nafarroako,Euskal Herriko eta Errioxako ikasleentzat.arlo sanitarioa eta teknikoa,bai eta Zuzenbide eta Filosofiako gradu bikoitza ere.
Hitzarmenak Unibertsitateko langile eta ikasleen mugikortasun jasangarrirako laguntza ere harpidetzen du.Horretarako,ikastetxeak bat egin du Iruñeko Udalak sustatutako proiektuarekin,42 bizikleta elektri-
koentzako kargatzeko oinarri bat jarriz eta beste bi jartzea aurreikusten da.Era berean,garraio honen erabilera bultzatzeko,deskontu-bono bereziak jarriko dira martxan. Bestalde,hitzarmenak kirol praktika sustatzeko partida bat jasotzen du, zehazki,ikasleek Espainiako Unibertsitate Txapelketan parte hartzeko, bai eta Unibertsitateak Tantakaren bitartez egiten dituen boluntariotzako jardueretarako laguntza ere.
Ikastegiaren eta finantza-entitatearen arteko hitzarmenak, prestakuntza,mugik ortasun iraunkorra, kirola eta jarduera solidarioak sustatzera bideratutako hitzarmenak 25 urte bete ditu
25 urteko eragin positiboa Nafarroan
Nafarroako Rural Kutxako presidente Ignacio Terés Los Arcosek honakoa nabarmendu zuen: “Unibertsitatearekin 25 urteko lankidetza osatzea bi entitateek prestakuntzarekin eta gizartearekin duten konpromisoaren eta erantzukizunaren adibide da.Horren erakusle dira gaur ematen ditugun bekak.Gehien gustatzen zaidan kolaborazioetako bat dira beka hauek, beharbada Espainiatik kanpo zure lehen lan-esperientzia bizitzen lagunduko dizutelako,eta leku berriak,pertsona berriak eta errealitate berriak ezagutzera eramango zaituztelako".
María Iraburu Unibertsitateko errektoreak ere baloratu zuen bi erakun-
deen arteko 25 urteko harremana: “Nafarroako Rural Kutxak Nafarroako Unibertsitatearekin duen lankidetza duela 25 urte hasitako arrakastakasu bat da eta hirukoitza egiten laguntzen duena.Unibertsitatearen prestakuntza,hezkuntza eta ikerketa eginkizuna,pertsonen bizitzan eta gizartean eragin positiboa sortuz”.Era berean,Global bekak Nafarroako Rural Kutxari esker "ikasle askoren garapen profesionala hobetu" duen proiektu gisa aipatu du.
Javier Cerverak,Hezkuntza eta Psikologia Fakultateko ikasleak,aurtengo urtarrila eta martxoa bitartean Indian praktikak egin zituenak, esker ona adierazi zion Nafarroako Rural Kutxari,“esperientzia bat bizitzea posible” egiten duen diru-laguntza esanguratsu honengatik. Dudarik gabe,laguntza handia izango da gure ibilbide profesionalerako eta gure bizitza pertsonalerako”."Nire kasuan,nazioarteko eskola elebidun batean praktikak egiteak ate asko ireki dizkit maila profesionalean,baina zalantzarik gabe,maila pertsonalean Indiak eman zidanarekin geratzen naiz".
UPV/EHU,munduko unibertsitate gazte onenen artean
Euskal Herriko Unibertsitatea 50 urtetik beherako 125 unibertsitateen artean
kokatu da Times Higher Education rankingean
Unibertsitateko Aldizkaria
Euskal Herriko Unibertsitatea munduko 125 unibertsitate gazte onenen artean dago (zehazki,124.a da), gaur argitaratu den THE (Times Higher Education) rankingaren 2024ko edizioan.Ranking horrek munduko goi-mailako hezkuntzaren berri ematen du 1971z geroztik,eta bere sailkapenerako kontuan hartzen ditu,besteak beste,irakaskuntza eta ikerketaren kalitatea,nazioartekotasuna,jakintza transferitzeagatik eskuratutako baliabideak eta itzal handiko aldizkarietan izandako aipamenen indizea.
Nabarmen igo da ranking beraren
2023ko edizioaren
aldean,orduko hartan
251-300 tartean
kokatu baitzen
Times Higher Education Young University Ranking delakoak irizpide horiekin aztertzen ditu munduko unibertsitate gazteak,alegia,50 urte baino gutxiago dituztenak.UPV/EHU Espainiako lehenengo hiru unibertsitateetako bat da,Kataluniako Pompeu Fabra eta Rovira i Virgili unibertsitateekin batera.Aurtengo edizioan euskal unibertsitate publikoaren eleaniztasuna azpimarratu du astekariak,euskaraz eta gaztelaniaz eskaintzen baititu ikasketak,“ingelesaren presentzia gero eta handiagoarekin.Euskal Herriko Unibertsitateak titulazioen sorta aberats bat eskaintzen du: zientzia esperimentalak eta ingeniaritza nahiz giza zientziak,osasun zientziak,ekonomia, artea eta arkitektura”.Ehun eta hogei-
ta laugarren postu horretara igo izana oso aurrerapen nabarmena da,aurreko edizioan Euskal Herriko Unibertsitatea 251-300 tartean kokatu baitzen. Sailkapeneko buruan Nanyang Unibertsitate Teknologikoa dago,Singapurrekoa.
The rankingean 200 unibertsitate gazterik onenak aurre-sailkatzen dira,puntuazioaren arabera.Gero,50 unibertsitateko tarteak ezartzen dira, 600eraino.Tarte horietako bakoitzaren barruan unibertsitateak hurrenkera alfabetikoaz agertzen dira. UPV/EHUko errektore Eva Ferreirak oso ontzat jo du nazioarteko ranking garrantzitsuetako batean lortutako igoera hau,are gehiago kontuan izanda “lehia ikaragarri handiko espazio akademiko bat” dagoela,“non globalizazioa mugak lausotzen ari den eta ikasleak,batez ere graduondoko goiko mailetan,gero eta zorrotzagoak diren erakundea aukeratzeko orduan”.Ferreirak gogoratu
du,halaber,UPV/EHU 500 unibertsitate onenen artean dagoela Shanghaiko rankingean,izen oneneko sailkapena munduan.“Euskal unibertsitate publikoak nazioartekotasun maila handia lortu du eta gero eta izen hobea dauka akademia eta ikerketa arlo garrantzitsuenetan. Gure helburuetako bat da gure unibertsitate-komunitateak garatzen duen prestakuntza akademikoaren, ikerketaren eta ezagutzaren transferentziaren kalitate altua hobeto ikusaraztea.Edozelan ere,uste dugu gure kokapen erlatiboa hobe dezakegula eta hobetu egin behar dugula,eta horretan jarraituko dugu lortu arte”.
Informazio gehiago nahi izanez gero,jo esteka honetara: https://www.timeshighereducation.com/world-university-rankings/2024/young-universityrankings
Ikerbasqueko ikertzaileek Euskadira
45 milioi eurotik gorako funtsak erakarri dituzte 2023an
Ikerbasquek 373 ikertzaile zituen 2023aren amaieran,hiru kategoriatan banatuta: 191 ikertzaile kontsolidatu,106 ikertzaile gazte eta 76 Research Associate
Unibertsitateko Aldizkaria
2023aren amaieran,IKERBASQUEk ibilbide luzeko eta lidergo-gaitasun handiko 191 ikertzaile zituen; goi-mailako ikertzaile gazteen harrobia bultzatzen lagunduko duten 106 ikertzaile gazte,eta aurreko bi kategoriak osatuz ikertzaile-karreraren etapa guztiak estaltzea xede duen Research Associate kategoriari atxikitako beste 76 ikertzaile.Guztion ikerketa-lanak oihartzun zabala lortu zuen aldizkari zientifikoetan.Haien ikerketa-jarduna nabarmen islatu da argitalpen zientifikoetan.Hartara,urte osoan, 1.530 artikulu plazaratu zituzten indexatutako argitalpenetan,hau da,nazioarteko kualifikazio handiko argitalpenetan.Aurreko urtean baino % 6 gehiago.
Ikerbasqueko ikertzaileek 2023an lortutako funtsen guztizko zenbatekoa 45.437.886 eurokoa izan zen (2022ean baino 5 miloi euro gehiago). 2007az geroztik Euskadira 380 milioi euro erakatzea lortu dute guztira.Kanpoko finantzaketaz landutako 1.222 proiektutatik (aurreko urtean baino 164 proiektu gehiago) hogeta hiruk ERCren
(European Research Council,Europako Ikerketa Kontseilua) finantzaketa izan zuten.Hauxe da kontinente zaharreko erakunderik ospetsuena, ezagutzaren mugan finkatutako asmo handiko ikerketa-proiektuen sustapenari dagokionez,eta iazko urtearen amaieran,1.639 pertsonak lan egiten zuten Ikerbasqueko ikertzaileek zuzendutako taldeetan.Era berean,ikertzaileek 37 spinoff sortzen lagundu dute,izan ere,enpresa-ekimen hauen jarduerak prozesu,produktu edo zerbitzu berrien ustiapena du oinarri,ikerketetan lortutako ezagutzatik eta emaitzetatik abiatuta. Ikerbasquek Euskadiko unibertsitate eta I+G zentroetan lan egiteko erakarri dituen mundu osoko ikerzaileak 35 herrialdetakoak dira.Horien artean,gizonak dira nagusi,% 71,emakumezkoen % 29aren aldean.Ikertzaileen jakintza-arloei erreparatuta,% 46 zientzia esperimentalen arloko espezialistak dira,% 25 medikuntza-zientzietakoak,% 15 ingeniaritza arlokoak eta % 14 giza eta gizarte zientzietako adituak.Ikerbasqueko ikertzaile hauek munduko zentrorik ospetsuenetatik etorritakoak dira,MIT,Harvard,Oxford eta
Stanfordeko unibertsitateak,CNRS edo Max Planck Elkartea tarteko direla. 2023an lortutako emaitzen harira esan daiteke Euskadi zientziaren arloko Europako erreferentetzat posizionatu dela.Nazioartean,Euskadi ikerketa aurreratuko eskualdea dela aitortzen dute dagoeneko,nazioarte mailako euskal ikerketa-taldeei eta bertan nazioarteko kategoriako ikerketa garatzeko eskaintzen diren baldintza egokiei erreparatuta.Aurreko honen adibidea dugu Europako Batzordeak,Ikerbasqueren ikertzaileak erakartzeko programa hautatu zuela,2023.urtean,garapen zientifikoa bultzatzeko Europako ekimenik onenetakotzat.Orain arte,Ikerbasqueko programek 28 milioi euro lortu dituzte Europako Batasunetik.
Ikerbasque bultzatzeko egiten den esfortzu ekonomikoari eta ikertzaileek batu zuten diruari esker,zientziari lotuta dauden
1.639 profesionalen kontratazioa ahalbideratu zen
Nabarmentzeko moduko lan batzuk
IKERBASQUEko ikertzaileek egindako lanen artean eta azken urteko argitalpenik nabarmenen artean,honako hauek azpimarra daitezke:
❚ Maila globaleko ikerketa batek frogatu duenez, hiriek ez dute aprobetxatzen naturan oinarritutako soluzioek eskaintzen duten potentzial osoa.Ikerketa honetako partaideak izan dira Marta Olazabal eta Unai Pascual,BC3 zentroari atxikitako Ikerbasqueko ikertzaileak,eta Nature Sustainability aldizkarian argitaratu zen.
❚ Alzheimerraren ikerketarako funtsezko aurkikuntza: Achucarro euskal zentroan lanean diharduen Amaia Arranz ikerbasqueko ikertzailea partaide izan zuen nazioarteko ikerketa batek neuronen heriotza-mekanismoa argitu zuen Alzheimerren gaixotasunari dagokionez, eta honek ateak ireki ahal dizkio terapia edo botika berrien garapenari.Ikerketa Science aldizkari ospetsuan argitaratu zen.
❚ Balkanetako antzinako genomek agerian utzi dute nola eratu zen Europa eslaviarra.UPV/EHUn lanean diharduen Iñigo Olaldek Ikerbasqueko ikertzaileak zuzendu zuen,Biologia Ebolutiboko Institutuarekin (IBE: CSIC-UPF) eta Harvardeko Unibertsitatearekin batera,Balkanetako penin-
tsularen lehen milurtekoko historia genomikoa lehen aldiz berreraiki duen ikerketa hau.Lana Cell aldizkari ospetsuan argitaratu zen.
❚ Kaltzio karbonatozko nanopartikula ultratxikiak aterosklerosiaren diagnostikoa hobetzeko.CIC biomaGUNEko Jesús Jiménez Cabellok eta Susana Carregalek nanopartikulak diseinatu eta alderatu dituzte,aterosklerosiko plakaren garapen-faseari buruzko informazioa lortzeko.Lana ACS Nano aldizkari ospetsuan argitaratu zen.Aurkikuntza honek bularreko minbiziari aurre egiteko estrategia terapeutiko berrien garapena erraz dezake.
Helburuko zentroa
Helburuko zentroei dagokienez,Ikerbasqueko 126 ikertzaile EHU/UPV-n lan egiten dabiltza. Gainerako 247k Deustuko eta Mondragoiko unibertsitateetan eta ikerketa zentroetan lanean dihardute,Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza Sailaren menpeko BERC (Basque Excellence Research Centre) izeneko bikaintasunezko bederatzi ikerketa-zentroak tarteko direla.
Hauxe da gaur egun indarrean dauden BERCen zerrenda osoa:
❚ Achucarro - Basque Center for Neuroscience (Zamudio).
❚ BCMatrials - Basque Center for Materials,Applications and Nanostructures (Zamudio).
❚ Polymat - Basque Center for Macromolecular Design & Engineering (Donostia).
❚ DIPC - Donostia International Physics Center (Donostia).
❚ CFM-MPC Materials Physics Center (Donostia).
❚ Biofisika Institutua.Basque Centre for Biophysics (Leioa).
❚ BC3 - Basque Centre of Climate Change (Bilbo).
❚ BCAM - Basque Center for Applied Mathematics (Bilbo).
❚ BCBL - Basque Center on Cognition,Brain and Language (Donostia).
IKERBASQUEk kontratatutako ikertzaileei harrera egiten dieten bederatzi bikaintasunezko zentro eta hiru unibertsitate (EHU/UPV,Deustu eta Mondragon) horiei Ikerketa Korporatiboko Zentroak (IKZ) gaineratu behar zaizkie: biomaGUNE (biomaterialeak),biogune (biozientziak),energiGUNE (energia),eta nanoGUNE (nanozientzia), bai eta osasungintza alorreko Biobizkaia eta Biogipuzkoa ikerketa zentroak eta Azti,Neiker,Tecnalia,Tecnum (Nafarroako Unibertsitatea),Globernance (pentsamendu politikoaren ikerketa eta hedapen zentroa) eta IISL/IISJ.Guztira,Euskadiko 25 unibertsitate eta ikerketa zentro profitatzen dira nazioarteko ikertzaileen erakarpenaz.
Arrautza Jaurtiketako Lehiaketa MUn
Mondragon Unibertsitateko Goi Eskola Politeknikoko 60 ikaslek Arrautza Jaurtiketako Industria Diseinuko Lehiaketan hartu dute parte
Unibertsitateko Aldizkaria
Mondragon Unibertsitateko Goi Eskola Politeknikoak Arrautza Jaurtiketako Industria Diseinuko ohiko lehiaketa egin zuen joan den maiatzaren 9an,unibertsitateko Industria Diseinuko Berrikuntza taldeak antolatuta,San Pankrazio eguna zela eta -unibertsitateko Goi Eskola Politeknikoaren zaindaria-.Lehiaketan, 60 ikaslek hartu zuten parte,20 bat taldetan banatuta.Jaurtitzean arrautza ongien babesten duen tramankulua egin zuten Goi Eskola Politeknikoko ikasle eta langileen lana saritzeko fakultateak martxan jarritako ekimena da. Bi helburu ditu: batetik,parte-hartzaileen ahalmen zientifiko-teknikoak ebaluatzea eta, bestetik,ikasleen artean motibazioa sustatzea.
Arrautza-jaurtiketa
Bistan dagoen oilo-arrautza ertain bat (egosi gabe),koloretako kartoi mehea (200 g),soka (fardel-haria) eta ukipen-kola soilik erabili ahal izan dituzte,parte-hartzaileek,jaurtiketa-tramankulua diseinatzeko.
Behin eraikitakoan,hainbat oztopo gainditu behar izan zituzten: arrautza ahalik eta urrunen jaurtitzea,apurtu gabe; prototipo berritzaile eta estetikoki erakargarria eraikitzea,eta hegaldi ikusgarria lortzea.Hiru kategoria zeuden
(urrutien iritsi dena,politena edo erakargarriena eta irtenbiderik sormenezkoena),industriadiseinuko lanik eraginkorrena eta berritzaileena saritzeko.Gainera,arrautza garraiatzeko tramankulua pintatu egin zitekeen,tenperak, errotuladoreak edo bestelako materialak erabiliz.
Mondragon Unibertsitateko Goi Eskola Politeknikoko Liburutegiaren eraikinaren (7.eraikinaren) hirugarren solairuko leihoa izan zen aukeraturiko lekua.Handik,15 metroko garaieratik, ikasleek futbol-zelairantz bota zituzten arrautzak,beren tramankuluak erabiliz.
Arrautza jaurtitzeko jarduera Goi Eskola Politeknikoak San Pankrazio zaindariaren eguna ospatzeko antolatzen dituen ekintzen barruan egiten da.Lehiaketaz gain,ikasleen arteko norgehiagokak,kirol-jarduerak,jokoak eta kontzertuak egoten dira.
Arrautza-jaurtiketako irabazleak
❚ Hegaldirik luzeena:
- Zlatan taldea: Unax Zanguitu eta Jokin Madina.
❚ Hegaldirik politena: - Fiat taldea: Amaia Resano,Ekaitz Alkantara eta Aitor Inurrita.
❚ Diseinurik onena:
- Quetzal proiektua: Ainhoa Alonso.
NUko graduak,Espainiako onenak
Nafarroako Unibertsitateko hamabi titulu Espainiako onenen artean,'El Mundo'ko 'ranking' baten arabera
Unibertsitateko Aldizkaria
Nafarroako Unibertsitateko hamabi titulu Espainiako onenen artean daude,El Mundo egunkariak argitaratutako sailkapen baten arabera.Eskari gehien dituzten 50 karreretako Espainiako dauden fakultate eta ikastetxeak aztertzen dituen ikerketak Nafarroako zentro akademikoa bost onenen artean kokatu du Komunikazio,Farmazia eta Elikadura,Erizaintza,Medikuntza,Ekonomia,Zuzenbidea eta Zientzietako fakultateetako eta Arkitektura Eskolako tituluak lortzeko. Zehazki,Kazetaritza,Ikus-entzunezko Komunikazioa eta Elikadura eta Dietetika graduak nabarmentzen dira,lehen postuan daudenak; Enpresa Zientzietako eta Zuzenbideko gradu bikoitza,Espainiako bigarren onena bihurtu dena; hirugarren postua lortu dute ADE eta Erizaintza graduek; Arkitektura,Farmazia eta Medikuntza,laugarrena; eta bosgarrena,Ekonomia,Zuzenbidea eta Biologia. Txosten hau prestatzeko,egunkariak adierazle desberdinak aztertzen ditu ageri diren 50 tituluetako bakoitzerako eta horietako bakoitzaren bost fakultate edo ikastetxe onenak zehazten ditu. Ikerketa unibertsitateek beraiek emandako datuen,irakasleen galdetegien,QS rankingak eskaintzen dituen ospe datuen eta kanpoko anali-
sien arabera egiten da,hala nola nazioarteko rankingetako emaitzak,Aneca txostenak,etab.
Komunikazioa,Elikadura,ADE eta Zuzenbidea,ADE,Erizaintza, Arkitektura,Medikuntza, Farmazia,Ekonomia,Biologia eta Zuzenbidea
Sailkapen orokorrean Espainiako lehenengoen artean
Sailkapen orokorrean,Nafarroako Unibertsitateak Espainiako postu onenetariko bat hartzen du,Madril,Bartzelona eta Valentziako unibertsitate publiko handiekin batera,eta unibertsitate pribatu onenaren postuan dago.
Sailkapenak azpimarratzen du Nafarroako campusak 16 eskola eta fakultate dituela,IESE eta Klinika,zortzi ikerketa zentro,bi museo eta bi institutu.Era berean,bere berrikuntza akademikoak nabarmentzen ditu,datorren urtean Ingeniaritza Adimen Artifizialean gradu berria ekarriko baitute,baita Iraunkortasuneko masterra ere.
Hezkuntza Sailak Elhuyar Zientzia Azokan parte hartu zuen
Begoña Pedrosa Hezkuntzako sailburuordea izan zen ikasleek ikasturte honetan garatutako STEAM proiektuak erakusteko erakusleihoa izan zen topaketaren inaugurazioan
Unibertsitateko Aldizkaria
Elhuyar Zientzia Azoka 2024 izan zen maiatzaren 22tik aurrera Bilboko Areatzan.Begoña Pedrosa Hezkuntzako sailburuordeak parte hartu zuen esparrua irekitzeko ekitaldian,erakunde babesleekin eta STEAM (science,technology,engineering, the arts,and mathematics) hezkuntza sustatzea helburu zuen ekimena babesten zuten erakundeetako ordezkariekin batera.Hezkuntza Sailak ekitaldia babestu zuen gazteen artean zientziarekiko zaletasuna sustatzen zuelako,bai eta kultura zientifikoa sustatzen eta zabaltzen zuelako ere STEAM Euskadi Estrategiarekin bat etorriz. Bilboko Areatzan egin zen ekitaldia maiatzaren 25era arte luzatu zen.Ekitaldia azoka formatuan egin zen,eta 70 ikastetxetako ia 800 ikaslek ikasturtean zehar garatu zituzten proiektuak erakutsi zituzten bertan.Lehenengo edizioa 2013an egin zenetik gaur arte,12 urtetik 18 urtera bitarteko ia 8.200 gaztek parte hartu zuten Elhuyar Zientzia Azokan. Esparrua irekitzeko ekitaldian,Hezkuntzako sailburuordeak nabarmendu zuen STEM trebetasunak funtsezkoak direla ikasleek aukera gehiago izan zitzaten bai gizartean bai lan-merkatuan.“Horregatik da garrantzitsua trebetasun horiek eskuratzeko eta garatzeko aukera izatea”.
Sailburuordeak erantsi zuenez,garrantzitsua da gazteen artean STEAM bokazioak piztea,izan ere teknologia gero eta gehiago ari da gure gizartearen zati integrala bihurtzen,aurrerapen teknologikoak ezinbestekoak baitira gure lehiakortasuna indartuko duten trantsizioak egiteko.
70 ikastetxeko ia 800 ikaslek parte hartu zuten hezkuntza sustatzea helburu duen STEAM azokan
STEAM Euskadi Hezkuntza Estrategiarekin lerrokatuta
STEAM hezkuntzak Zientzia,Teknologia,Ingeniaritza eta Matematika Artearekin eta Humanitateekin lotuta uztartzen ditu.“A” horrek Arteen eta Humanitateen ikaskuntza integratuko prozesua inplikatzen du,ikasleengan,besteak beste,lankidetza, sormena,talde-lana edo berrikuntza sustatuz. Euskal estrategiak bereziki azpimarratzen du ikasle nesken artean bokazioak gaztetatik sustatzea,esparru horretan berdintasun-maila handiagoa lortzeko.STEAM Euskadi Hezkuntza Estrategiak (2018) hezkuntza-etapa guztietan (LH,DBH, Batxilergoa,LH eta Unibertsitatea) bultzatu nahi du hezkuntza eta heziketa zientifiko-teknikoa, STEM arloan (zientzia,teknologia,ingeniari-tza eta matematika) bokazio eta asmo profesionalak piztu nahi ditu eta dibulgazio eta kultura zientifikoteknologikoa sustatu nahi ditu herritarren artean. Estrategiak nolabaiteko izaera didaktikoa du gai horri buruzko zalantzak argitzeko,bai eta lanbide zientifiko-teknologikoen hezkuntzan eta sustapenean egiten diren ahaleginak lerrokatzeko ere. Ondorioz,STEM eremuan sartu berri diren unibertsitateko ikasleak gaur egun 3.918 dira; unibertsitateko ikasleen % 30.Unibertsitateko ikasle nesken % 19k STEM karrerak ikasten dituzte. Lanbide Heziketari eta STEM ikasketei dagokienez,emakumeak % 16 dira.
Gazteen ekintzailetza,are eta garrantzitsuagoa merkataritzan
Javier Hurtado sailburuak Ekinn jardunaldian nabarmendu du gazteen ekintzailetzak duen garrantzia merkataritzaren sektorean
Jon Lasa Galdos
Joan den maiatzaren 13an,Javier Hurtado Turismo,Merkataritza eta Kontsumoko sailburuak merkataritzari,gazteriari eta ekintzailetzari buruzko Ekinn jardunaldia aurkeztu zuen Donostian. Ekitaldian oso jende gaztea izan zen,eta ekintzaileei entzuteko aukera izan zuten,merkataritzaren arloan dituzten bizipenak kontatu baitzituzten gazte batzuentzat inspirazio-iturri izan zitezen.
Sailburuak adierazi zuen oraintxe bertan gazteen ikuspegiak entzun eta ulertu behar direla,“gazteak,etorkizuna ez ezik,gizartearen oraina ere” badirela eta “haren norabidea haiek moldatuko” dutela nabarmenduz.
lizatu batean jaio izanaren ondorioz,askoz ere hurbilago daude merkataritzatik,aurreko belaunaldietatik aldatu egin diren kontsumitzeko, ordaintzeko eta komunikatzeko moduekin. “Zuentzat,online eta offline erosketaren arteko mugak askoz ere lausoagoak dira,kanal anitzeko erosketak egiteko gai zarete,ingurune fisikoan eta digitalean mugitzeko erraztasun berberak dituzue,une bakoitzean mugitzen zaituzteten faktoreen arabera.Eta horrek askoz ere moldakorragoak egiten zaituzte,eta merkataritza-sektorean berrikuntzatik ekiteko aukera ematen dizue”,azaldu zuen sailburuak. Berrikuntzak merkataritzan duen garrantzia azpimarratu zuen,etengabeko hobekuntzaprozesu gisa defendatuz,zerbait berria sortzea baino gehiago.Era berean,bertaratuak animatu zituen erosketa-esperientzia hobetzeko moduetan pentsatzera eta berrikuntza enpresaarrakastarako tresna gisa erabiltzera.
Javier Hurtado: “Gazteak, etorkizuna ez ezik,gizartearen oraina ere badira”
du
Bestalde,merkataritza oso esparru aldakorra da, etengabe egokitu behar baita aro digitalak kontsumo-ohituretan duen eraginera eta eremu horrek eskatzen duen berrikuntza-beharrera.Era horretako jardunaldietan,gazteek merkataritza ekintzailetzarako aukera bideragarritzat hartzea bilatzen da,eskaintzen dituen aukera guztiak nabarmenduz.
Sailburuak gizarte mosaikoa deitzen dio belaunaldi ezberdinek merkataritzaren munduarekin duten harremanari.Gazteek,mundu digita-
Ekinn jardunaldia gazte ekintzaileak ahalduntzeko mezu batekin amaitu zen,eta gogorarazi zitzaien merkataritza ez dela iraganeko belaunaldien kontua,baizik eta aukera ugari eskaintzen dituen etorkizuneko jarduera.“Izan ezazue kontuan dagoeneko ekintzaile izan denaren esperientzia,zailtasunei eta erronkei aurre egin behar izan dienarena.Izan ezazue kontuan hark dakiena.Eta,gero,pentsatu zuek zer nahi duzuen,zuek,bezero gisa,saltoki batean zer aurkitu nahiko zenuketen”,azpimarratu zuen sailburuak.
Laguntzen
UPV/EHUko doktore berriak izendatzeko ekitaldia
Egun ehun herrialde baino gehiagotatik etorritako mila doktorego-ikasle baino gehiago daude ikasten unibertsitatean
Jon Lasa Galdos
2023an tesia defendatu zuten 512 doktore berri izendatu zituzten joan den maiatzaren 24an Euskal Herriko Unibertsitateko Areto Nagusian egindako ekitaldian.Eva Ferreira errektorea izan zen ekitaldiaren buru,eta Gotzone Barandika Doktorego Eskolako zuzendariak eta Eva Portillo idazkari akademikoak ere parte hartu zuten ekitaldian.Rosa María Hernández Farmazia eta Elikagaien Zientzia Saileko irakasleak irakurri zuen "Nanomedikuntza: gaixotasunen tratamendurako aliatua".
512 doktore berri izendatu
zituzten joan den maiatzaren
24an Euskal Herriko
Unibertsitateko Areto Nagusian egindako ekitaldian
Eva Ferreira “Esparru profesionalean,balio erantsia da doktorea”,adierazi zuen Eva Ferreira errektoreak.“Eta errealitate hori,beste herri garatuetan inork zalantzan jartzen ez duena,oraindik onartzeko dago gurean.Estali beharra dago gabezia hori: gizartean dagokion lekuan jarri behar dugu doktorea.Horrela baino ezin du aurrera egiten jarraitu ezagutzan eta berrikuntzan oinarrituriko gizarte batek”,erantsi zuen. Beste aldetik,Barandikaren hitzetan,"doktoregoko ikasleen kopuruak gora egin du azken urteetan",eta "Doktorego Eskolako 4.000 ikasleetatik,lehen aldiz,nazioarteko mila ikasle baino gehiago ditugu,100 herrialde baino gehiagotatik etorritakoak".
Gainera,Barandikak Lanbidek eskaintzen dituen doktoreen enplegagarritasun-datuak azpima-
rratu zituen; erakundearen txostenaren arabera, "enplegu-tasa eta enplegu egokitua % 95etik gora daude ezagutzaren adar guztietan".Era berean adierazi zuen,Confebaskek egindako ikerketa baten arabera,"euskal enpresek 1.165 doktore kontratatzea aurreikusten dute 2024an".
UPV/EHUko Abesbatzaren emanaldiarekin amaitu zen ekitaldia.
Tesien irakurketaren goranzko joera
Ikasturte honetan,2023an tesia defendatu zuten 512 doktore berri inbestitu ziren guztira; horietatik % 49 emakumeak ziren (251) eta % 51 gizonak (261).Nazioarteko tesia irakurri zuten 225 doktoregaik (% 44),58 euskaraz aurkeztu ziren eta 30ek aipamen industriala lortu zuten.
Ezagutzaren adarrari dagokionez,tesien % 30 Zientzietan defendatu ziren,% 26 Gizarte eta Lege Zientzietan,% 21 Ingeniaritza eta Arkitekturan, % 15 Osasun Zientzietan eta % 8 Arte eta Humanitateetan.
Azken urteotan UPV/EHUn irakurritako doktoregotesien kopuruak goranzko joera erakusten du; izan ere,azken hiru urteetan,% 18 igo da: 424 tesi irakurri dira 2021ean; 462,2022an; eta 512,2023an.
13.433 ikaslek egin zuten Unibertsitatera Sartzeko Ebaluazioa UPV/EHUn
Jon Lasa Galdos
Euskal Autonomia Erkidegoko Batxilergoko 12.073 ikaslek eta Lanbide Heziketako goi-mailako heziketa-ziklo bat egin zuten 849k Unibertsitatera Sartzeko Ebaluazioa (USE) hasi zuten ekainaren 5ean,asteazkena,Euskal Herriko Unibertsitatean. Guztizkoa,13.433,iazkoa baino % 0,2 handiagoa izan zen,orduan 13.401 matrikulatu baitziren USE egiteko.Nabarmentzekoa da LHko ikasleek izandako igoera,815tik 849ra pasatu baitziren; eta,hau da,% 4 gehiago izan ziren.
Aurreko kurtsoetako 511 ikasle irakasgai batzuetara aurkeztu ziren nota igotzeko
USE egin zuten Batxilergoko eta LHko ikasle horiek campuska banatzen baditugu,1.762k egin zuten Arabako Campusean,6.291k Bizkaikoan eta 4.786k Gipuzkoakoan; beste 83 ikasle ez zeuden campus batera atxikita.Hizkuntzari dagokio-
nez,batxilergoko ikasleen % 77.21ek (9.322 ikaslek) euskaraz egin zuten proba,eta % 22.79k (2.751k) gaztelaniaz.Lanbide Heziketako goimailako heziketa-ziklo bat egin zuten ikasleei dagokienez,% 55.48k (471k) euskaraz egin zuten proba,eta % 44.52k (378k) gaztelaniaz.
Azkenik,Unibertsitatera Sartzeko Ebaluaziora aurkeztu ziren ikasleen % 57.84 (7.474) emakumeak ziren eta % 42.16 (5.448) gizonak.12.922 pertsona horiei aurreko ikasturteetako 511 ikasle gehitu behar zaizkie,nota igotzeko irakasgai espezifikoetara aurkezten zirenak.
Premia bereziak zituzten Ikasleak
Euskal Autonomia Erkidegoko ikastetxeetako hezkuntza-premia bereziak zituzten 703 ikaslek egokitzapenak behar zituzten Unibertsitatera Sartzeko Ebaluazio-proba egiteko.Aurreko urteko ikasle kopuruari dagokionez (598),ikasturte honetan eskaerak % 17.6 gehitu ziren.
USE proba egiteko egokitzapenak indarrean dagoen araudiak aitortutako eskubidea dira,eta neurri horrek bermatzen du ikasle guztiek dutela proba egiteko aukera berdintasuna.
Sarbide probetako egokitzapen guztiak UPV/EHUko Desgaitasunak dituzten Pertsonentzako Zerbitzuak kudeatzen ditu ezarrita dagoen prozedurari jarraituz.
Probak eta emaitzak
Ohi denez,USE hiru egunetan egingo da,asteazkenetik,ekainak 5,ostiralera arte,hilak 7.Azterketei dagokienez,pandemian sortutako egitura malgua mantendu da.Azterketei dagokienez,pandemian nagusitu zen egitura malgua mantentzen da.Edizio honetako berritasun bakarrak honako hauek dira: Hezkuntzaren Lege Organikoa (LOMLOE) aplikatuz,aurten ikasleek Espainiako Historiako azterketa edo Filosofiaren Historiako azterketa egitea aukeratu ahal izango dute,eta,gainera,hautazko eta modalitateko irakasgaien kopurua 30 ikasgaira igo da,eta horrek epaimahai bat gehiago eratzea ekarri du.
Proben emaitzak ekainaren 13an,12:00etan,argitaratuko dira.
Euskelec itzuli zen
Euskelec 2024 lehiaketak lasterketa-zirkuitu bihurtu zuen
Gasteizko Andre Maria Zuriaren plaza
Jon Lasa Galdos
Lanbide Heziketako ikasleek egindako 18 ibilgailu elektrikoak lehiatzeko prest zeuden.Euskelec 2024 Gasteizera iritsi zen maiatzaren 25eko asteburuan,eta Andre Maria Zuriaren plaza eta Plaza Berria ezohiko lasterketa-zirkuitu bihurtu zituen. Tknikak (Euskadiko Lanbide Heziketako Ikerketa Aplikatuko Zentroa,Hezkuntza Sailarena) antolatzen duen lehiaketa zazpigarren ediziora iritsi da aurten,eta Euskadiko Lanbide Heziketaren egutegian dagoeneko bere lekua eginda dauka.
Proba dinamikoak
Balaztatzea,azelerazioa,slaloma,efizientzia… Igandean proba horiek pasatu behar zituzten Euskelec 2024 edizioan parte hartu zuten 18 ibilgailu elektrikoek.Lehiaketan ez du nahitaez eta beti ibilgailurik azkarrenak irabazten.Euskelecek autoen energia-efizientzia ere baloratzen du,hau da,bateria-karga bakarrarekin proba guztiak gainditzea. Gasteizko zirkuituak zatiren batean duen malda aproposa izan zen baterien iraunkortasuna proban jartzeko.Horretarako berariaz prestatutako zirkuituan honako proba dinamiko hauek egin ziren:
❚ Balaztatzea: autoa ahalik eta distantziarik laburrenean gelditu behar zen,gutxienez orduko 20 km-ko abiaduran zihoala (Mateo Benigno de Moraza kalean).
❚ Azelerazioa: ibilgailuak geldi dagoenetik 60 metro ibiltzeko behar zuen denbora kronometratzen zen.
❚ Slaloma: ibilgailuak slalom-zirkuituari (Plaza Berrian) buelta bat emateko behar zuen denbora kronometratzen zen.
❚ Efizientzia-proba: autoak 60 minutuan ahalik eta distantziarik handiena egiteko gai izan behar ziren,goizean proba dinamikoak hastean zuten bateria-karga berarekin.Helmugatik igarotzen zen aldi bakoitza zenbatu zen,eta puntu horretatik gehien pasatzen zen taldea izan zen irabazlea (zirkuituari buelta gehien ematen dizkiona).
Euskelecen edizio berri honetan 18 taldek hartu zuten parte: Euskadiko Lanbide Heziketako ikastetxeetan egindakoak ziren 14 ibilgailu,eta Kantabriatik iritsi ziren beste lauak.Gainera,beste hiru ibilgailuk gonbidatu gisa parte hartu zuten, erakustaldi moduan.
Egiaztapen teknikoak,larunbatean
Proba dinamikoak egiten eta pistan prestazioak ebaluatzen hasi aurretik,auto guztiei egiaztapen teknikoak egin zitzaizkien larunbat arratsaldean. Egiaztapen horiek baztertzaileak izan ziren: araudia betetzen ez zuen ikastetxea desklasifikatu egin ahal izan zen.Egiaztapen horiek amaitzean,epaimahaiak ibilgailuen bateriak zigilatuko zituen,berriz kargatzea eragozteko.Modu horretan,auto guztiek bateria-karga bakarrarekin egin behar zituzten igande goizeko proba guztiak. Aurretik,maiatzaren 8an,lasterketan parte hartu zuten talde guztiak Zornotzan izan ziren,Automotive Intelligence Centerren (AIC) instalazioetan,euren prototipoaren ezaugarri teknikoak eta eraikuntzaezaugarriak aurkezten.Lehiaketako epaimahai teknikoak ibilgailuak eraikitzeko erabilitako soluzio teknikoak,diseinu estetikoa eta ergonomia kontuan hartuta ebaluatu zituen proiektuak,eta taldeak ibilgailuen memorietan islatutako alderdi teknikoen arabera puntuatu zituen.
Hauek dira uda honetarako gehien eskatzen diren 8 lanpostuak
Kanpaina honetan lan-poltsak betetzeko 5.000 profesional baino gehiago beharko dira,Adeccoren arabera
Jon Lasa Galdos
Udako kanpainak eskatzen dituen profilen eskaera handiari aurre egiteko 5.000 profesional baino gehiago beharko dira,Adecco Taldeak sustatutako Adecco Aquí Ahora Campaña de verano ekimenaren arabera.
"Udako hilabeteek lan-aukera berriak eskaintzen dizkiete lehen aldiz lan-merkatuan sartu nahi duten gazteei,hilabete hauek urte osorako diru-sarrerak lortzeko aprobetxatzen dituztenei,eta baita langabeziatik ateratzeko aukera bat ikusten duten langabeei ere",azaldu du giza baliabideen aholkularitzak ohar batean.
Urte sasoi honetan sortzen diren lan-poltsak 5 sektoretan biltzen dira nagusiki:
- Ostalaritza eta Turismoa.
- Contact Center (urrutiko bezeroaren eta enpresaren arreta zerbitzua).
- Logistika.
- Retail (txikizkako salmenta).
- Last mile edo Azken milla (paketeen entregako azken estekan zentratuta dagoen eremua).
"Talentu egokia aurkitzea beti zaila den sektoreak dira eta uda bezalako kanpainetan profilen eskasia areagotu egiten da",aldarrikatzen du. Ezagutu zeintzuk diren enpresek 2024ko uda honetarako bete behar dituzten 8 lanpostuak.
1. Zerbitzariak
Zerbitzariek mahaiak prestatzen dituzte,mahaikideak zerbitzatzen dituzte,eskaerak hartu eta janaria eta edariak zerbitzatzen dituzte establezimendu batean.
Ostalaritza eta turismo sektorean gehien eskatzen diren profesionalak dira,InfoJobsek eta Esadek egindako Estado del mercado laboral en España 2023 txostenaren arabera.
Sasoiko lanpostu horietarako,enpresak "gelan esperientzia duten" profesionalen bila ari dira,zehaztu du Adeccok.Nahi duzuna lanbide honetako
profesionaltzat hartzeko beharrezko prestakuntza izatea bada ere,Sukaldaritza Zerbitzuetako erdimailako heziketa-zikloa (CFGM) egin dezakezu. Urteko 22.724 euroko batez besteko soldatarekin,zerbitzariak dira sektoreko profesionalik eskatuenak.
InfoJobs lan-atarian Espainian argitaratzen diren 10 lan-eskaintzatik 1 ostalaritza,turismo eta jatetxe-sektoreko profesionalentzat da,InfoJobs eta Esade-k egindako Lan-merkatuaren egoera Espainian 2023 txostenaren arabera.
2023an erregistratutako 229.819 lan-eskaintzekin,sektore hau lan-eskaintza bolumen handiena duen bosgarrena da,Merkataritza eta salmenta (429.287),Erosketa,logistika eta biltegia (267.103),Bezeroarentzako arreta (266.114) eta Lanbide,arte eta eskulanen atzetik ( 244.584).
Urteko 22.724 euroko batez besteko soldatarekin, zerbitzariak dira uda sasoiko profesionalik eskatuenak
2. Sukaldariak
Mahaikideek eskatzen dituzten platerak prestatzea errezetak jarraituz eta sukaldaritza teknikak aplikatuz.Gainera,bere lan eremuan ordena eta garbitasuna zaintzeaz arduratzen da. Sukaldari izateko trebatu nahi baduzu Sukaldaritza eta Gastronomiaren CFGM egin dezakezu, baita Sukalde Zuzendaritzako goi-mailako heziketa-zikloa (CFGS) ere.
3. Pisuetako zerbitzariak
Hotel eta apartamentu gelak garbitzen dituzte. Oheak egiten dituzte,zoruak xurgatzen dituzte, komunak desinfektatzen dituzte eta hornigaiak berritzen dituzte,hala nola xaboia eta eskuoihalak,besteak beste.
Laguntzen du
"Postu honetarako baloratuko da hautagaiek jarrera proaktiboa,bezeroarekiko orientazioa, erantzukizuna eta talde-lanerako gaitasunak dituzten",gaineratu du Adeccok.
Etxeko langile izateko trebatzeko Ostatu eta Garbitegiko Oinarrizko LH edo Oinarrizko Apartamentu eta Ostatu Eragiketetako Profesionaltasun Ziurtagiria lortzeko ikas dezakezu.
4. Bidalketa gizonak edo emakumeak Salgaiak puntu batetik bestera eramaten dituzte. Ibilbidea planifikatu behar dute,albaranak kudeatu eta produktuak hartzailera egoera onean iristen direla ziurtatu.
"Edozein ibilgailu mota gidatzea gustuko duten profesional dinamikoak behar dira,ordutegi malgua eta entrega postuetan esperientzia dutenak", dio Adeccok.
Merkataritza Laguntzaile Jardueren Profesionaltasun Ziurtagiriak entregatzeko pertsona profesionala izateko aukera emango dizu.
5. Biltegiko langilea Kamioiak kargatu eta deskargatzen,eskaerak kontrolatzen eta biltegiratzean laguntzen du. Biltegiko langile gisa treba zaitezke Biltegiko Jarduera Lagungarrietako Profesionaltasun Ziurtagiriarekin eta Garraio eta Logistikan,eta Salmenta eta Merkataritza Espazio Kudeaketan CFGSrekin.
"Logistika-sektorean lanpostu hauetara eskatzeko beharrezkoa da jarrera proaktiboa,modu independentean edo elkarlanean aritzeko gaitasuna, zamak eta orga jasotzaileak maneiatzeko ardura eta ezagutza izatea",dio Adeccok.
6. Telefono salmentako agenteak
Telefonoz enpresei eta partikularrei elementuak edo zerbitzuak saltzen dizkiete.Gainera,bezeroen deiei erantzuten diete eta kexak eta gorabeherak kudeatzen dituzte.
"Contact Center sektoreko lanpostuetarako,komunikaziorako,antolaketarako eta arazoak konpontzeko gaitasunak dituzten emaitzetara bideratutako langileak behar dira",azaldu du Adeccok.
Telefono bidezko salmenta-agente izan nahi baduzu,CFGM egin dezakezu Merkataritza Jardueretan,baita salmenta-kudeaketari,telemarketinari eta teleoperadoreei lotutako ikastaroak ere.
7. Denda-saltzaileak
Denda eta supermerkatuetan egiten dute lan. Bezeroek eskatzen dituzten elementuak bilatze-
az,betetzeaz eta ordainketa kobratzeaz arduratzen dira.
Saltzaileen lanpostu hutsak betetzeko "jendetasuna eta jarrera positiboa duten pertsona dinamikoak,gogotsuak behar ditugu",azaldu du Adeccok.
8. Salmenta-puntuen sustatzaileak Produktu erakustaldiak egiten dituzte dendetan, etxe partikularretan edo azoketan,erakustokietan,bezeroek sustatzen dituzten gaiak eros ditzaten asmoz.
Postu honek "merkataritza-gaitasunak,ikasteko gogoa eta taldean lan egitea gustuko duten pertsonak" eskatzen ditu,dio Adeccok.
Ostalarintza,lan-eskaintzen % 50ak oinarrizko ikasketak baino ez ditu eskatzen.2023an zehar Infojobsen argitaratutako lan-poltsen profilak erakusten du "tituluak gutxi baloratzen dituen sektorea izaten jarraitzen duela",dio txostenak. Eskaintzen diren lanpostuen % 50ak oinarrizko ikasketak baino ez zituen eskatzen,% 19k Lanbide Heziketako (LH) titulua,% 5ek Batxilergoa eta % 3k unibertsitateko titulua.
Hala ere,lan-eskaintzek sektoreko esperientzia eskatzen zuten: 10etik 6k baloratu zuten hautagaiak 1 eta 2 urte arteko esperientzia itzatea.
Laguntzen du
Nafarroako LHko ikasleen hitzaren garrantzia
Carlos Gimeno Hezkuntzako sailburuak 'Voces x la FP Dual' proiektuan parte hartu zuen
Jon Lasa Galdos
Carlos Gimeno Nafarroako Hezkuntzako kontseilariak Komunitateko ikasleen ordezkaritza bat hartu zuen joan den ekainaren 24an,duela gutxi Iruñean etorkizuneko LH Dualak nolakoa izan behar duen aztertzeko egindako lan-saioan jasotako ondorioak entzuteko eta bildutako eskaerak eta iradokizunak bideratzeko.Topaketa hori Bertelsmann Fundazioak sustatutako 'Voces x la FP Dual' ekimenaren barruan kokatzen da,zeinak ikasleen parte-hartzea hobetzeko eta haien ahotsak LH Dual sistemaren garapenean eta hobekuntzan eragin zuzena izateko helburua duen.
Emma Salas,Iruñeko CI Eskola Hezitzaileen Gizarteratzeko CFGSko ikaslea eta Rocío González, CIP ETI Tuterako Haur Hezkuntzako CFGSko ikaslea bildu ziren kontseilariarekin. Duela gutxi egindako lan-saiotik ateratako ondorio,ekimen eta hobekuntza-proposamen nagu-
siak aurkeztu zituzten bi emakume gazteek,eta bertan CIP ETI Tutera (Tutera),CIP Virgen del Camino (Iruñea) hezkuntza zentroetako 14 ikaslek parte hartu zuten.CIP Huarte (Iruñea),IES Ribera del Arga (Peralta),Energia Berriztagarrietako Goi Mailako Prestakuntza Profesionalerako Zentro Integratua (Imárcoain),CI Escuela Educadoras (Iruñea),CIP Lizarra (Lizarra),CI Agroforestal (Iruñea) eta CIP Tafalla (Tafalla) ziren ikastetxeak. Lehenik eta behin,ikasleek orientatzaileari esan zioten DBH edo Batxilergoan jasotako orientazioa ez dela nahikoa Lanbide Heziketa eta ikaskuntza dualaren funtzionamendua ezagutzeko eta balioesteko.Gehienetan LHko ziklo bat hasi ostean aurkitu zuten,edo egin zuten ezagunen bitartez.DBHn eta Batxilergoan LH Duala ikusgai egiten duten orientazio guneak sartzea proposatzen zuten.
Gazteek euren eskaerak eta iradokizunak aurkeztu zituzten, 2024-2025 ikasturtean LH
Dualaren lege berria ezartzeko kontuan izan daitezen
Zentzu horretan,Carlos Gimeno Nafarroako Hezkuntza kontseilariak jakinarazi zien urteak daramatzatela LHn matrikulatu aurreko orientazioan funtsezko zeregina duten eragileekin bilerak eta informazio saioak egiten.2023/2024 ikasturte honetan,zehazki,informazio saioak egin dira DBHko orientatzaileekin,DBHko 41 tutoreekin eta,nobedade gisa,familientzako informazio saioak,bilera guztiak YouTuben ikusteko aukera izanda. Bestalde,ikasleek bileran komentatu zuten nolabaiteko estigmak jarraitzen duela,Lanbide Heziketarako oraindik zailtasun akademikoak dituzten ikasleentzat bigarren mailako bidetzat hartzen
dutenen aldetik eta familia profesional batzuetan genero-alborapena sumatzen dela.Familiak txikitatik informazio eta orientazio jardueretan inplikatzea eskatzen dute,Lanbide Heziketa berriaren benetako dimentsio eta irismenari buruz dagoen desinformazioari aurre egiteko,baita zentroetako orientatzaileak prestatzeko ere.
Erantzuna
Bere erantzunean,Hezkuntza kontseilariak nabarmendu zuen Onarpen Agindu berriak Nafarroan LH sistemaren integrazioa erakusten duelaz gain,lehen aldiz ziklo jakin batzuetan gutxietsitako sexuarentzat plaza-erreserba bat ezarri dela.Nafarroako Lanbide Heziketako zentro publikoak ere Skolae sarearen parte dira, hezkidetza eraldatzeko programa baten bidez, Lehen Hezkuntzako ikasleek LHko zentro publikoak bisitatzen dituztenak,LH zer den ezagutzera emateko eta hobetzeko,CIP Virgen del Caminiok abian ipinitako ekimenekin bezala,genero ikuspegitik eta inklusibotasunetik,desgaitasuna duten ikasleak eta STEM ikasleak ikusgai jartzen diren Lehen Hezkuntzako ikastetxeetan.
Bileran planteatu zen beste gai bat hezkuntza zentroaren eta enpresen arteko koordinazioa hobetzeko aukera izan zen,lan-prestakuntzaren baldintzen ezagutza hobetzeko.Hori dela eta,LH Dualeko proiektuetan parte hartzen duten enpresei 'Ongi Etorri Plana' eskaintzea eskatu dute,etapa honetan informazio eta praktika on estandar bat sortzeko,enpresa guztiek erraz ezarri ahal izateko.
Era berean,hezkuntza Administrazioari sektore profesionalak eta enpresak kontuan izan ditzala exijitu zioten kurtso berrirako zikloen eskaintza orokorra edo modalitate trinkoa zehaztean,eta ikasle guztiei LHko zentroetara garraioa bermatzeko baliabideak kontuan hartzea.
Nafarroako Gobernuko Hezkuntza Departamentua,hain zuzen,bilera instituzionalak egiten ari da Iruñea,Tutera,Sakana,Lizarra,Tafalla eta Irunberriko produkzio-sektore ezberdinetako enpresekin eta haien eskaerei erantzuten ari da.Horrez gain,Foru Komunitateak jada finantzatzen du Nafarroako Oinarrizko Lanbide Heziketako ikasleen garraioa lehendik dauden eskola-ibilbideetan eta banakako laguntzen bidez,Batxilergoko eta LH Gradu Ertaineko ikasle guztiak eta DBHko zikloak
ikasle onuradun gisa barne hartzen dituen eskola-garraiorako foru agindu berri bat onartuta. Ignacio de Benitok,Bertelsmann Fundazioaren 'Voces x la FP Dual' proiektuaren arduradunak, honelako topaketen baliagarritasunari buruzko iritzia eman zuen.“Nafarroako ikasleek,herrialdeko edozein lurraldetakoek bezala,asko dute emateko lanbide heziketa duala garatzeko.Beraiek dira horrek dakarren eraldaketa bertatik bertara jasaten ari direnak; beraz,haien behaketek balio handia dute oraindik betetzeke dauden hutsuneak identifikatzeko.Era berean,aukera bikaina da haientzat proaktibo izatera ausartu eta haien hausnarketak maila gorenetara iristen direla egiaztatzeko",argudiatu zuen.
Nafarroako Hezkuntza kontseilariarekin izandako bilera 'Voces x la FP Dual' proiektuaren barruan egiten ari diren topaketen barruan kokatzen da,eta bertan Espainia osoko gazteek parte hartzen dute. Ondorioak beren autonomia-erkidegoetako hezkuntza-sailetako arduradunei aurkezten dizkiete. Proiektuak 2022ko martxoan onartutako Lanbide Heziketako lege berriaren hedapenarekin ere lagundu nahi du.Lege honek Lanbide Heziketaren izaera bikoitza hedatu nahi du,lan merkatuaren beharretara egokitutako hezkuntza testuinguru integralagoa sortuz.Jasotako prestakuntzaren eta lan-munduko benetako eskakizunen arteko lotura handiagoa ahalbidetuko duen esparru bat sortzea da asmoa,ikasleak etorkizuneko lanbidekarrerarako modu eraginkorragoan prestatuz.
Big Data eta klima-aldaketako top-a Euskadin
Euskadik Big Datan eta klima-aldaketan aditua den munduko ordezkaritza zientifiko eta estatistiko gorena hartu zuen
Jon Lasa Galdos
Klima-aldaketan eta Big Datan (metodo tradizionalen bidez prozesatzeko konplexuegiak edo luzeegiak diren datu-bolumen handiak maneiatzean) adituak diren ordezkari zientifikoak eta adituak Bilbon bildu ziren ekainaren 6tik aurrera. NBEk eta BC3k antolatutako Big Datari eta Estatistika Ofizialetarako Datu Zientziari buruzko Nazioarteko 8.Konferentzian parte hartzen duten komunitate zientifikoaren erreferentzia handienen topagune bihurtu zen Euskadi egun horietan. Klima-iragarpenek,klima-ereduek edo ikerketa zientifikoak klima-aldaketaren ondorioak arin-
tzen nola lagun dezaketen aztertu zuten besteak beste.
Euskadik,BC3ren (Basque Centre for Climate Change),Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza Sailari atxikita dagoen Euskadiko Bikaintasuneko Ikerketa Zentroetako baten,bidez,paradigma-aldaketa bat sustatu nahi du klima-gaiei lotutako erabaki politikoak hartzeko orduan,datu integratuetatik abiatuta.Lankidetza publiko-pribatua eta bikaintasuneko ikerketaren aldeko apustua dira apustu horren osagai nagusiak. Jokin Bildarratz Hezkuntza sailburuak nabarmendu zuenez,"Euskadiko politika publikoek euskal politika zientifikoan eta ikerkuntzan dute oinarria".Zehazkiago,Big Dataren eta Data Scienceren eremuan egindako ahaleginak nabarmendu zituen,"Garapen Jasangarriaren Helburuei ekarpenak egiteko balio duten datu eta tresnak sortu baitira".Eusko Jaurlaritzak BC3ren bitartez apustua egin du bikaintasunezko ikerketa garatu eta ikerketa horrek gizartean eragina izan dezan; "apustu hori Big Dataren onurak eta erronkak aztertzen espezializatu da,garapen jasangarriaren helburuei buruzko monitorizazioa eta txostenekin",azaldu zuen Bildarratzek."BC3k bultzada eman dio jasangarritasun-erronkei heldu dion zientzialari eta analista politikoen belaunaldi bati.Jasangarritasunaren desafioari eta politikei ekiteko giza ereduak eta ingurumen ereduak erabiltzen dituzte”,azaldu zuen.
BC3: Klima-aldaketaren aurkako Euskadiko laborategia
BC3 (Basque Centre for Climate Change) Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza Sailari atxikita dauden BERC - Euskadiko Bikaintasunezko Ikerketa Zentroetako bat da.Bere eginkizuna krisi klimatikoari buruzko ezagutza areagotzea da.Hainbat diziplinatako 100 ikertzaile baino gehiago ari dira lanean krisi klimatikoak
dituen erronkei erantzunak bilatzeko.Ekonomiaren,biologiaren,soziologiaren eta ingeniaritzaren arloko adituek indarrak batzen dituzte klima-aldaketari aurre egiteko irtenbideak asmatzeko.
BC3 gizartea gehien kezkatzen duen eta gizartearen eta ekonomiaren hainbat arlotan eraginak dituen gaietako bati aurre egiteko Euskadiko laborategi moduko bat da.Azkenaldian, 2030erako Energia eta Klima Estrategiaren neurriak aplikatzearen eraginak aztertu ditu Europako Batzordearentzat.Klima 2050 - Klima Aldaketaren Euskadiko Estrategiarako ekarpenak ere egin ditu,eta Munduko Bankuarekin eta Elikadura eta Nekazaritzarako Nazio Batuen Erakundearekin (FAO) lankidetzan aritu da.
Bere lan-esparru nagusiak dira zientzia klimatikoa,karbono gutxiko gizarte baten kontsumoak,ekosistemek klima-aldaketarekin duten lotura,teknologia berrien ezarpena klima-aldaketaren aurkako borrokan eta horien guztien arteko harremanetik sortzen den ezagutza integratua.
Klima-aldaketa ikergai
❚ Klima-aldaketaren ingurumen,sozioekonomia eta etika alderdiak uztartzen dituzte.
❚ Ekintzara eta lankidetzara bideratuta dauden ezagutzak,erremintak eta metodologia berriak eskaintzen dituzte.
❚ Diziplina anitzeko ezagutzak eta ezagutza transdiziplinarrak sortzen dituzte garapen iraunkorraren aldeko nazioarteko erabakiak hartzeko prozesuak erraztu eta sustatzeko.
Ikuspegia
Klima-aldaketari buruzko zientzia bideratzea ezagupen berriaren baterako produkziora eta irtenbideen baterako diseinura -politiken moduan gauzatuta-,betiere gainerako eragileekin batera, diziplinetan zeharreko ikuspegi sendo baten bidez eta garapen iraunkorra lortzeko azken helburuarekin.
Xedea
BC3aren xedea da estrategikoki sustatzea erabakiak hartzeko garrantzizkoa den ezagutzaren baterako produkzioa,uztartuta klima-aldaketa-
ren ingurumen-dimentsioak eta dimentsio sozioekonomikoak eta etikoak.
Estatistika Ofizialetarako Datuen
Zientziari eta Big Datari buruzko 8.Nazioarteko Konferentzia Bilbon egin zen,eta datuen zientziaren,klima-aldaketaren eta jasangarritasunaren esparruko komunitate zientifikoko erreferentzia nagusiek parte hartu zuten bertan
Nazioarteko irismena duen programa
Bilbon egin zen topaketa Nazio Batuen Erakundearen bi urtez behingo jardunaldi ibiltaria da, eta edizio honetan BC3 erakundearen laguntza du.Zentroak Nazio Batuekin lankidetzan jardun du gai horietan ARIES plataformaren bidez, EUSTAT- Euskal Estatistika Erakundearekin, Kanpo Arazoetako,Europar Batasuneko eta Lankidetzako Ministerioarekin eta Estatistikako Institutu Nazionalarekin (INE) batera. Jokin Bildarratz Hezkuntzako sailburuarekin batera,topaketari hasiera emateko ekitaldian izan ziren Imam Machdi,Indonesiako Estatistika Diputatu Ondokoa eta Big Datan eta Estatistika Ofizialetarako Datu Zientzian Nazio Batuetako Adituen Batzordeko bitarteko presidentea,Kazumi Ogawa NBE-Habitat Europako Programen arduraduna,María José Sanz BC3ko zuzendari zientifikoa eta Elena Manzanera INEren presidentea. Arratsaldean,goi-mailako hiru panel egin ziren klima-aldaketari eta biodibertsitateari,turismoaren jasangarritasunari eta jasangarritasunaren arloko munduko erronketarako ezagutzen ondasun komunari buruz,eta,besteak beste, Indonesiatik,Danimarkatik edo Esloveniatik iritsitako adituek,nazioarteko erakundeek,hala nola,Munduko Bankuak eta Nazioarteko Diru Funtsak,teknologia multinazionaleko enpresek, besteak beste,Googlek,eta Nazio Batuen hainbat erakundek parte hartu zuten.
Soldatarik onena duten Lanbide Heziketako tituludunak
Jakin ezazu Lanbide Heziketako goi-mailako zein ziklorekin irabazten duzun urtean 30.000 euro gordin inguru graduatu ondoren
Jon Lasa Galdos
Zein Lanbide Heziketako tituludunek irabazten dituzte soldata hobeak? Lanbide Heziketako 4 titulu daude,zeinekin urtean 25.000 euro gordin baino gehiago irabaz ditzakesun ikasketak amaitzean,CaixaBank Dualiza Lanbide Heziketako behatokiak Orkestra-Lehiakortasunerako Euskal Institutuaren lankidetzarekin egindako Lanbide Heziketako tituludunen soldatak txostenaren arabera.
Izan ere,soldata da zein ikasketak egin aukeratzerakoan eragiten duen faktoreetako bat. "Lanbide Heziketako tituludunek jasotzen dituzten soldaten artean aldakuntza garrantzitsuak daude lanbide-familiaren,tituluaren eta baita lurraldearen arabera",dio txostenak.
Jakin nahi al duzu zein LHko tituludunek soldatarik onenak dituzten? Jakin behean!
Kimika Industrialeko goi-mailako heziketa-zikloko (CFGS) lizentziatuak eta Produktu Farmazeutiko,Bioteknologiko eta Erlazionatuen Fabrikazioko (CFGS) lizentziatuak dira hobe ordainduak LHko titulu guztien artean (Oinarrizko LH,erdimailako LH eta goi-mailako LH).
Profesional hauek 30.000 euro gordin irabazten dute urtean eta goi-mailako teknikarien % 0,5 baino ez dute ordezkatzen.
Izan ere,soldata handiena duten Lanbide Heziketako 10 zikloko tituludunak 2021-2022 ikasturtean ikasketak amaitu dituzten goi-mailako teknikarien % 8 baino ez dira.Bestalde,kotizazio oinarri baxuenak dituzten 10 zikloek lanbide heziketako tituludunen % 27 biltzen dituzte, txostenak dioenez.
Ondorengo taulan jakingo duzu zeintzuk diren soldata onenak jasotzen dituzten goi-mailako teknikariak,zein lanbide-familiei dagozkion ikasketak, eta 2021-2022 ikasturtean CFGSko tituludunen guztizkoaren araberako tituludun kopuruaren eta ordezkatzen duten ehunekoaren arteko erlazioa. Soldata baxuena erregistratzen duten 2 tituluak Estetika eta Ongizate Integraleko Goi Mailako Teknikarienak dira,batez beste,urtean 15.832 euro gordinekin,eta Hortz Protesiaren Goi Mailako Teknikarienak,16.669 eurorekin.
Soldata da zein ikasketa egin aukeratzerakoan eragiten duen faktoreetako bat
Soldatarik altuena duten erdi mailako Lanbide Heziketako 10 tituludunak
Larrialdietako eta Babes Zibileko erdi-mailako heziketa-zikloko (CFGM) lizentziatuak dira soldata onena dutenak lanaldi osoan eta langile gisa,urtean ia 27.000 euro gordinekin batez besteko soldatarik onena erregistratzen dutenak. Erdi-mailako 6 ziklo daude tituludunek 20.000 eurotik gorako soldatak jasotzen dituztenak,nahiz eta prestakuntza-maila horretako tituludunen % 9,2 baino ez diren,txostenak zehazten duenez.
Ikus ezazu taula honetan zein teknikari diren ondoen ordaintzen direnak,ikasitako zikloak zein lanbide-heziketa-familiari dagozkion,eta tituludun kopuruaren eta prestakuntza-maila horrek tituludunen guztizkoarekiko adierazten duen ehunekoaren arteko erlazioa.
Euskadi,Nafarroa eta Katalunia,lanbide heziketako tituludunek gehien irabazten duten erkidegoak
Oro har,teknikariek 18.447 euro gordin jasotzen dute urtean batez beste,ikasketak amaitu ondorengo lehen urtean,goi mailako teknikariek jasotzen dituzten 19.610 euroen aldean.
Hala ere,Lanbide Heziketako tituludunek jasotzen dituzten soldaten artean ezberdintasunak daude lan egiten duten autonomia-erkidegoaren arabera.
Esaterako,EAEko teknikariak eta goi-mailako teknikariak dira gehien irabazten dutenak: 22.517 euro gordin urtean CFGM tituludunentzat eta 23.000 CFGS tituludunentzat.
Atzetik daude Nafarroan lan egiten duten profesionalak (20.910 eta 21.639 eurorekin,hurrenez hurren,teknikarientzat eta goi-mailako teknikarientzat) eta Kataluniakoak (19.868 eta 21.390 euro).
Teknikarientzat eta goi mailako teknikarientzat soldata baxuagoak dauden lurraldea Extremadura da (16.119 eta 17.244 euro,hurrenez hurren).
Aldaketak 2025eko Selektibitatean!
Nolakoa izango da?
Datorren urteko ekainetik aurrera,erkidego guztietan Unibertsitate
Sarbide Probarako deialdia egingo da,zuzenketa-irizpide komunak izango ditu eta lehiakorragoa izango da
Jon Lasa Galdos
2025eko ekainean hasita,unibertsitatera sartzeko probak desberdinak izango dira.Eta Gobernu Kontseiluak 2022az geroztik proposatu zuen selektibitate berria onartu du,hainbat aldiz atzeratu eta aldatu zena.
Arau berriaren helburua unibertsitatera sartzeko proba azken hezkuntza-erreformara egokitzea da,LOMLOE edo Celaá Legea izenez ezagutzen dena.
PAU berria "arinagoa,modernoagoa da eta gizartera egokitzen da zorroztasun akademiko handienarekin eta Espainiako ikasle guztien aukera-berdintasuna bermatuz",dio Diana Morant Zientzia, Berrikuntza eta Unibertsitate sailburuak.
Selektibitate berriaren aldaketa nagusi batzuk ezagutu nahi al dituzu? Jarraian horien berri emango dizuegu.
EvAU edo EBAU PAU deituko da
Selektibitateari ez zaio Unibertsitatera Sartzeko Batxilergoko Ebaluazioa deituko (EvAU edo EBAU) eta duela hamarkada bat zeukan izena berreskuratuko du: Unibertsitatera Sartzeko Proba (PAU).
Estatuko Aldizkari Ofizialak dagoeneko argitaratu du ekainaren 11ko 534/2024 Errege Dekretua, graduko unibertsitate-irakaskuntza ofizialetara sartzeko baldintzak,sarbide-probaren oinarrizko ezaugarriak eta onarpen-prozeduraren oinarrizko araudia arautzen dituena.Eta arau berri honetan orain arte genuen selektibitatearen izena ez da gehiago agertzen.
PAUn zuzenketa-irizpide komunak egongo dira
Araudi berriak azaltzen du zuzenketa eta kalifikaziorako irizpide eta helburu komunak izango direla autonomia erkidego guztietako zuzentzai-
leek eta aztertzaileek jarraibide hauek zuzentzeko orduan desberdintasunik egon ez dadin. Ondoren,ariketa bakoitzerako kalifikazio-gida bat egongo da,eta bertan jasoko dira: "zuzenketa- eta kalifikazio-irizpideak; hezkuntza-laguntzaren premia espezifikoa duten ikasleei berariazkoak; galdera bakoitzaren haztapena; baita beharrezkotzat jotzen da erabiltzen diren ebaluazio-tresnak ere,ikasleek eman ditzaketen erantzunak objektiboki baloratzeko",azaltzen du errege dekretuak.
Ildo horretan,Pilar Alegría Hezkuntza,Lanbide Heziketa eta Kirol sailburuak adierazi duenez, "lehen aldia da lurralde guztietan irizpide komunak eta homogeneoak sartzen direla".
Araudi berriak azaltzen du zuzenketa eta kalifikaziorako irizpide eta helburu komunak izango direla autonomia-erkidego guztietarako
Ariketak lehiakorragoak eta errealistagoak izango dira
Ariketek konpetentzietan oinarritutako diseinua izango dute,eta horrek saihestuko du ikasleek erantzuteko edukiak sistematikoki memorizatu behar izatea.
Horri esker,ikasleek "sormena eta pentsamendu kritikorako,hausnarketarako eta heldutasuna idatziz ebazteko aukera izango dute ebaluatutako gaitasun espezifikoetarako egokiak diren galdera edo zeregin sorta bati esker",azaltzen du errege dekretuak.
Era berean,azterketa bakoitzaren galdera edo zereginak ikasleen bizitzatik hurbil dauden tes-
tuinguruetan eta benetako ingurune artistiko, zientifiko,humanistiko eta teknologikoetan oinarrituko dira.
Galdera irekiek eta erdi irekiek puntuazio handiagoa izango dute
PAU ariketak atal ezberdinetan egituratuko dira, eta,aldi berean,erantzun irekiak edo garatzaileak behar dituzten galderak,erdi irekiak edo erantzun laburrez osatu beharrekoak eta erantzun itxiak edo aukera anitzekoak izango dira. Dena den,erantzun irekiko eta erdi irekiko galdera edo atazen erantzunek ariketaren % 70eko puntuazioa izango dute gutxienez,estandar berriaren aurretik galdera mota honi esleitutako puntuazioa gutxienez % 50ekoa zenean.
Ortografia eta gramatika gehiago hartuko dira kontuan
Ikasleen erantzunen koherentzia,kohesioa,gramatika,lexikoa eta ortografia,eta baita aurkezpena ere,"gutxienez % 10ekoa izango da testu bat idaztea dakarten galdera edo zeregin guztietan", Hezkuntza,LH eta Kirolaren Ministerioak berak jakinarazi duenez (MEFPD) adierazpen batean.
Atzerriko bigarren hizkuntza, derrigorrezkoa fase espezifikoko 4 irakasgai aztertzerakoan
Onarpen nota hobetu nahi dutenek,eta 14 punturen aldeko apustua egiten dutenek,gehienez 4 irakasgai egin ahal izango dituzte PAUren borondatezko edo berariazko fasean,betiere fase orokorrean ebaluatutakoen berdinak ez badira. Orain,fase espezifikoan (4) gehienezko irakasgaiak hartu nahi badituzu,"horietako batek nahitaez bigarren atzerriko hizkuntza izan behar du",zehaztu du MEFPDk ohar batean.
Zer geratzen da 2024ko selektibitatetik?
Fase orokorrean,ikasleak 4 irakasgaitan aztertuko dira:
❚ Espainiako Historia edo Filosofiaren Historia. Hizkuntza ofizial bat baino gehiago duten autonomia erkidegoetan,ikasleek Hizkuntza eta Li-
teratura Ofizialaren II azterketa egin beharko dute,eta,beraz,5 azterketa egingo dituzte probaren fase orokorrean.
❚ Proba bakoitzak 90 minutuko iraupena izango du,30 minutuko atsedenarekin azterketa jarraian egonez gero.
❚ Probaren kalifikazioa azterketa guztien batez besteko aritmetikoa erabiliz kalkulatzen jarraituko da.Eta unibertsitatera sartzeko kalifikazioa Batxilergoko batez besteko nota (% 60ko pisua duena) PAUn lortutako kalifikazioarekin (% 40) gehituz lortzen da.
Selektibitate berrian sakondu nahi baduzu Errege Dekretua kontsulta dezakezu.
Iragarritako selektibitate berri baten kronika
Selektibitate berriari buruzko errege-dekretua onartzeko,haren testuak hainbat aldaketa egin behar izan ditu:
❚ 2022ko udan,MEFPDk jakinarazi zuen proba berria 2026-2027 ikasturtean guztiz ezarriko zela.
❚ Dena den,urte horren amaieran erabateko ezarpena 2027-2028 ikasturtera arte atzeratzea erabaki zuen,eta jakinarazi zuen aldaketak progresiboki egingo zirela 2023-2024 ikasturtetik aurrera.
❚ 2023ko otsailean,selektibitate berriaren errege dekretuaren zirriborroa kaleratu zen,hasierako proposamenarekin alderatuta zenbait aldaketarekin.
❚ 2023ko irailean,Jaurlaritzak 2023-2024 ikasturte honetan,azkenean,selektibitatean aldaketarik ez zela iragarri zuen.
❚ 2024ko ekainaren 11n,Ministroen Kontseiluak 2025eko selektibitatean aplikatuko den arau berria onartu zuen.
Gipuzkoako emakumeen jarduera fisikoa aztergai
Gipuzkoako emakume gazteen laurdena fisikoki inaktiboa da aisialdian, Euskal Herriko Unibertsitateko Olaia Eizagirre ikertzaileak egindako lan baten arabera
Fundación Orienta Zaitez Fundazioa
Gipuzkoako emakume gazteek aisialdian jarduera fisikoa egiteko dituzten ohiturak,arrazoiak eta oztopoak aztertu ditu Euskal Herriko Unibertsitateko Olaia Eizagirre ikertzaileak. Emaitzek azaleratu dute 18-29 urte bitarteko emakumeen % 23,6 aisialdian inaktiboak direla. Egiten duten jarduera fisikoa Munduko Osasun Erakundeak gomendatzen duena baino baxuagoa da.Ikerketak egoera hori aldatzen hasteko gako batzuk identifikatu ditu.
Egun luzea izan dut eta nekatuta nago; eguraldi txarra egiten du; sofan etzanda egoteko gogoa daukat; berandu iristen naiz lanetik eta ez daukat kirola egiteko denborarik…Nork ez du inoiz halako aitzakiarik erabili kirola ez egiteko? Halako argudioak noizean behin bakarrik erabiliz gero,ez dago arazorik.Aldiz,gaur egun,sedentarismoa gure egunerokotasunean txertatuta dago,eta gaixotasun kronikoen gakoetako bat bihurtu da.Jarduera fisikoa egiteak eritasunak
prebenitzen eta kontrolatzen laguntzen duela jakin arren,zenbait ikerketek erakutsi dute biztanleriaren zati handi batek ez duela kirol nahikoa egiten eta bizimodu sedentarioa duela.Eta joera orokorra bada ere,emakumeengan nabarmenagoa da.Nerabezaroan jaisten da nagusiki jarduera fisikoa egiteko ohitura eta,ondoren,gaztaroan eta helduaroan gutxinaka murrizten jarraitzen du.
Hori hala izanik,eta aisialdiko inaktibitate fisikoa gutxitzen laguntzeko asmoz,UPV/EHUko GIKAFITikerketa-taldeak Gipuzkoako emakume gazteek aisialdian jarduera fisikoa egiteko dituzten ohiturak,arrazoiak eta oztopoak aztertu ditu.18 eta 29 urte bitarteko 526 emakumek erantzun diote galdetegi bati,eta % 23,6k adierazi du aisialdian inaktiboa dela.Olaia Eizagirre ikertzaileak argitu du Munduko Osasun Erakundearen jarraibideei begiratu dietela aktibitatemaila neurtzeko: “Astean,gutxienez 150 minutuz jarduera fisikoa intentsitate moderatuan
uniemakume
egiten dutenak aktibotzat hartu ditugu.Ikusi dugu parte-hartzaileen laurdenak ez direla asteko bi ordu eta erdi horietara iristen,eta batzuei emakume gazteen laurdenak inaktibo izatea gutxi irudituko zaien arren,asko da.Horregatik garrantzitsua da jarduera fisikoa egiteko dituzten arrazoiak eta oztopoak aztertzea”. Alde batetik,arrazoiei dagokienez,ikerketak erakutsi du emakume gazteek jarduera fisikoa egiten dutela batik bat sasoian egoteko,ekintzaz gozatzen dutelako eta pertsonalki gogobetetzen dituelako.Aktibo izateko motibazio nagusietan bat datoz beste adin-tarteetako emakumeekin, baina ikerketaren egileen ustez,18-29 urte bitartekoen artean bada nabarmentzeko moduko bereizgarri bat: estetikak duen garrantzia.Eizagirrek azaldu duenez,“gazteen artean,gorputzirudiari lotutako kezkek protagonismo handia dute.Motibazioen lehen postuetan ez badago ere,ikusi dugu adin-tarte horretan indar handia duela edertasun-kanonei erantzuteko jarduera fisikoa egiteak”.
Denbora-falta,nekea eta alferkeria dira 18-29 urte bitarteko emakume
gipuzkoarrek jarduera fisikoa egiteko dituzten oztopo nagusiak,UPV/EHUko ikerketa baten arabera
Oztopoen artean,berriz,denbora-falta,lanaren edo ikasketen ondoriozko nekea eta alferkeria dira emakume gazteek jarduera fisikoa ez egiteko aipatu dituzten arrazoi nagusiak.Horietaz gain,txikitan izandako esperientziek ere eragin handia daukate.“Ikusi dugu haurtzaroan heziketa fisikoari eta kirolari lotutako bizipen txarrak izan zituzten emakumeek konfiantza galdu zutela eta harrezkero euren buruari esaten diotela ez dutela balio jarduera fisikoa egiteko”,dio Eizagirrek.
Soilik emakumeentzako diren ekintzak eskaintzeko beharra
Jarduera fisikoa egiteko arrazoi eta oztopo nagusiak norbere buruari lotutakoak badira ere (motibazio pertsonalak,osasun-egoera,faktore sozioekonomikoak…),ikerketak azaleratu du faktore sozialek ere garrantzia dutela.Izan ere, parte-hartzaileek adierazi dute talde bateko ki-
de sentitzeak eta gustuko jendearekin jarduera fisikoa egiteak motibatu egiten dituela.Eta,kasu askotan,espresuki emakumeekin egiteak animatzen dituela azaldu du Eizagirrek: “Partehartzaileek adierazi dute gizonen aldetik gutxiespenak jaso izan dituztela eta horrek jarduera fisikoa eta kirola ekintza deserosotzat hartzea ekarri duela.Beraz,baliagarria izan daiteke emakumeentzako espazio seguruak sortzea.Esaterako,soilik emakumeentzako diren ekintzak eskaintzea; besteen begiradarik eta epaiketarik gabekoak”.
Euskal Herriko Unibertsitateko ikerketa honek balio izan du generoak jarduera fisikoan ere eragina baduela erakusteko,eta egileek diote bizimodu aktiboago bat sustatzeko politikak ezinbestean genero ikuspegiarekin egin behar direla.“Emakumeen taldea oso heterogeneoa da.Askotariko beharrak dituzte,eta ezin ditugu guztiak multzo berean sartu eta erantzun bakarra eman; adinaren eta tokiaren araberako politikak behar dira”,adierazi du Eizagirrek.
Informazio osagarria
Olaia Eizagirre Sagastibeltza doktoregaia da. Gipuzkoako emakumeek aisialdian jarduera fisikoa egiteko dituzten ohituren,motibazioen eta oztopoen inguruko tesia lantzen ari da UPV/EHUko Hezkuntza eta Kirol Fakultatean. GIKAFITikerketa-taldeko kide diren Uxue Fernandez Lasa eta Oidui Usabiaga Arruabarrena dira bere zuzendariak.Gipuzkoako emakume gazteen inguruko azterketan Gorputz eta Kirol Hezkuntza Saileko eta Musika,Plastika eta Gorputz Adierazpenaren Didaktika Saileko lankideek parte hartu dute.
unieskubideak
Komunikabideak transexualitatearen aurrean
UPV/EHUren ikerketa batek komunikabideek transexualitatearen aurrean duten diskurtso-aldaketa aztertu du
Fundación Orienta Zaitez Fundazioa
“Mende honetako lehen hamarkadetan iraultza bat gertatu da transexualitatearekin lotutako gertakarien kazetaritza-estaldurari dagokionez. Gaiak sortzen duen arreta mediatikoa hazi egin da eta,gainera,interes publikoko gaia bihurtu da; hala,murriztu egin da transexualitatearen deslegitimazio publikoa”,egiaztatu du Rubén Oliveira Araujok,Euskal Herriko Unibertsitateko Ikus-entzunezko Komunikazio eta Publizitate Saileko ikertzaileak.
“Transexualitatea beti izan da albiste,baina azken bi hamarkadetan inflexio puntu bat ikusi dugu gaiaren kazetaritza estaldurari dagokionez”, baieztatu du Oliveira Araujok bere “La (r)evolución del discurso de los medios de comunicación sobre la transexualidad: representación,construcción de agenda y transiciones sociales” tesian.
“XX.mendearen hasierako erdian zehar,transexualitatea noizbehinka agertzen zen prentsan,eta modu sentsazionalistan,trabestismoari buruzko edo berresleitze hormonal eta genitalerako kirurgiei buruzko kontakizunen bidez.Ondoren,bigarren mailako albisteetan agertu ohi zen,krimenekin,prostituzioarekin
eta antzeko gaiekin lotutako istorioen bidez” dio ikerlariak.
XXI.mendearen lehenengo bi hamarkadetan
sexu-aniztasunaren baitako gai horri komunikabideek eman dioten tratamenduaren bilakaera aztertu du Rubén Olveira Araujok
Hala ere,Rubén Olveira Araujoren arabera,“XXI. mendean gaia lantzeko modua aldatu dute hiru faktore giltzarrik: Emakumeen eta gizonen berdintasun eragingarrirako 3/2007 Legea; 2013an kontzientziazio soziala handitu izana; eta 2017an Espainiako 'Hazte Oír' eskuin muturreko elkarte espainiarrak kaleratutako publizitate kanpaina, aurrez 'Naizen' elkarteak (Adingabe Transexualen Familien Elkartea) kaleratutako beste sentsibilizazio kanpaina baten aurka egiteko”.Ikertzailearen iritziz,2007ko legea “lagungarria izan zen transexualitatearen estaldura mediatikoa diber-
Rubén Olveiraren aburuz,trans komunitatearekiko pertzepzioa eta jarrera aldatu ditzakete komunikabideek.
unieskubideak
tsifikatzeko eta gaia gertakarien ataletik eta berresleitze genitaleko ebakuntzetatik aldentzeko, eta,hala,beste ikuspegi batzuetatik ere lantzeko, hala nola lanaren ikuspegitik.Gainera,nortasunean eta erregistroko izenaren eta sexuaren aldaketan zentratu zen.Hala,transexualitatea genitaletatik harago ulertzera behartu zituen, nolabait,kazetariak eta gizartea”. Bestetik,trans gaiak komunikabideen agendan sartzeko orduan,funtzio garrantzitsua izan dute hainbat baliok,hala nola gatazkak,aldizkakotasunak,ulergarritasunak eta giza interesak.Kazetarien sexua eta aurrez kazetaritzan izandako esperientzia,antza denez,ez dira faktore garrantzitsuak transexulitatearen estaldura mediatikoan.Hortaz,badirudi erredakzioetan gailentzen den balio sistemak baldintzatzen duela komunikabideek trans gaiei eskaintzen dieten arreta eta trans komunitatearen deslegitimatzea,baita kazetarien jarrera,balio eta sinesmen pertsonalek ere: “Komunikabideentzat,transexualitatea ez zen gai bat,uneko gai nagusiaren (adibidez,gertaerak) albiste izaera handitzen zuen ezaugarri edo osagarri bat baizik Eta, agendarik ez dagoenean,gizarteko jarrerak,sinesmenak eta balioak kopiatu edo islatu ohi dituzte komunikabideek.Jarrera,sinesmen eta balio haiek ez ziren oso atseginak transexualitatearekin.Azken finean,kazetariak ez dira taldetik kanpo dauden superheroiak,taldearen parte baitira.Ondorioz,gainerakoak bezain prestatuta egoten dira: normalean,gutxi samar”,adierazi du Olveira Araujok.
Elkarteen eragina
Errealitate horri aurre egiteko,trans adingabeen familien elkarteek komunikabideekiko harremanetan erabilitako estrategiek lagundu egin dute komunikabideek gaiari jartzen dioten arreta handitzen eta transexualitatearen estaldura orokorra hobetzen,narratiba horien berezko inpaktu emozionala aprobetxatzen dutelako.Espainian komunikabideek transexualitateari ematen dioten arreta nabarmen hazi da XXI.mendeko lehen bi hamarkadetan zehar,eta interes publikoko gai bihurtu da.Ondorio horretara garamatzate Naizen, Chrysallis,Daniela Fundazioa,Euforia eta Arelas taldeei egindako elkarrizketa sakonek,Naizen elkarteko izen emateen azterketak,Osakidetzako genero unitatera bertaratutakoen kopuruak eta 30.000 albiste baino gehiagoren edukiaren analisi kuantitatiboak (Hizkuntza Naturalaren Prozesamenduaren teknikak erabilita). Ikertzaileak bildutako ebidentzia enpirikoaren arabera,“euskal trans adingabeen trantsizio so-
zialak aurresaten ditu transexualitatearen (batez ere,haurren transexualitatea) estaldura mediatikoak.Bi eragiteko modu baloratzen dira.Bata identifikazioa izango litzateke.Ikusgarritasuna handiagoa denez,komunikabideetan aurkezten diren trans protagonistekin eta haien bizipenekin identifikatzen dira trans adingabeak eta haien familiak.Bestea,kemenaren bidez izango litzateke: komunikabideetan gainditze istorioak erakusten badira,transexualitatea modu positiboan tratatzen badute eta protagonisten inguru sozialak ongi hartu duela erakusten badute,trantsizio soziala egitera animatu ditzake horrek trans adingabeak eta haien familiak”.
Ikerlariaren iritziz “argi dago trans komunitatearekiko
pertzepzioa eta jarrera aldatu ditzaketela komunikabideek"
Ikerlariaren iritziz “argi dago trans komunitatearekiko pertzepzioa eta jarrera aldatu ditzaketela komunikabideek.Gainera,eragin nabarmena izan dezakete pertsona horien identifikazio prozesuetan eta trantsizio sozialean.Zehazki, 2015 eta 2018 artean Euskadiko trans adingabeen identifikazio prozesuetan eta trantsizio sozialean komunikabideek nola eragin zuten frogatzen du tesi honek,modu enpirikoan,Naizen elkartean (Adingabe Transexualen Familien Euskadiko Elkartea) egindako izen emateen bidez.Tesian lantzen diren alderdi zehatzak alde batera utzita,“20.000 especies de abejas” (Estibaliz Urresola) filmaren inpaktu mediatikoaz galdetuta,ikertzailearen ustez,“azken hamarkadan indartzen ari den gizartearen kontzientziazio sozialeko prozesuaren emaitza da.Hain zuzen ere,duela hamar urte nekez egingo zuketen horrelako pelikula bat”.
Ez du uste film honek maila mediatikoan beste inflexio puntu bat markatuko duenik,baina oso garrantzitsuak iruditzen zaizkio mota horretako produktu kulturalak: “Komunikabide informatzaileak funtsezkoak izan ziren iraganean,eta gaur egun agenda publikoaren eta politikoaren ikuspegitik garrantzitsuak izaten jarraitzen badute ere,ziur asko,adingabe transen trantsizio sozialeko prozesuetan askoz eragin handiagoa izango dute horrelako produktu kulturalek,komunikabide informatzaileek baino; horregatik da garrantzitsua Urresolaren filmaren erakoak egitea”.
Donostiako 59.Jazzaldiko programazioa aurkeztuta
Keler Gunean,8 kontzertu dohainik: Izaro + Larkin Poe + Merina Gris + Shinova + Les Amazones d'Afrique + El Columpio Asesino + North Mississippi Allstars + Chill Mafia
Unibertsitateko Aldizkaria
Keler Gunea,Zurriolako hondartza zoragarrian kokatua,berriro ere,Jazzaldiko gunerik heterogeneoena eta jendetsuena izango da.Uztailaren 24tik 27ra zortzi kontzertu eskainiko dira dohainik,horietako bostetan emakumeak buru izanik.Talde euskaldunak, estatubatuarrak eta afrikarrak arituko dira bertan,eta askotariko estiloak entzungo dira,besteak beste Estatu Batuetako hegoaldeko rocka,popa, musika urbanoa,teknoa,sustrai-musikak,bluesa eta indiea. Blues Garaikideko Album Onenaren Grammy saria irabazi berri duten Lovell ahizpak,beren Larkin Poe taldearekin batera,Keler Gunean arituko dira uztailaren 24an,Zurriolako hondartzan.Blood Harmony albuma Estatu Batuetako hegoaldeak bereizgarri dituen musiken bilduma zoragarria da: bluesa,gospela,bluegrassa edo,besterik gabe,hegoaldeko rocka.Berealdiko zuzenekoetan gorputz eta arima aritzeagatik eta
gitarra eta ahotsen birtuosismoagatik bereizten da Larkin Poe. Agertoki berean,aurretik,gure hirian maiteen dugun artistetako bat izango da,Izaro.Aukera paregabea Cerodenero gozatzeko,artista kontsolidatu honek,aldi berean eboluzio betean dagoen honek,kaleratutako azken albuma.Abeslari zoragarri honek mundu propio bat du,eta hasieratik erakutsi ditu aparteko sentsibilitatea eta ezohiko nortasuna.
Egun horretan bertan,uztailaren 24an,beste lau kontzertu izango dira Kursaaleko terrazetan,oso bestelakoak elkarren artean eta,horrexegatik, erakargarriak.Hauek dira: BIGYUKI teklista eta Tomoaki Baba saxofonista japoniarrak; Marcin Masecki pianista poloniarra; Lakecia Benjamin saxofonista amerikarra; Eddie Henderson tronpetista handia,boskotean,Steve Davis tronbonistarekin,eta azkenik, Carolina Katum artista mexikarra, Akitanian ezarria.
Uztailaren 25ean,osteguna,Keler Gunean,agertoki honetan tokiko musika-eskaintza bikaina duen edizio honetan,bi euskal talde izango dira: batetik,Merina Gris,proposamen gipuzkoar garaikide eta bikaina; eta bestetik,Shinova,penintsulan goraldian diren indie taldeetako bat. Benin,Mali eta Kongokoak jatorriz, Les Amazones D'Afrique taldeko abeslari ikusgarriak,berritasuna ekarri diotenak Afrikako popari,uztailaren 26an arituko dira.Egun berean,El Columpio Asesino taldeak,beren ibilbideari azkena ematen dien biraren barruan,agur esango die Zurriolako hondartzara hurbilduko zaizkien jarraitzaileei.Agur hunkigarria izango da egun horretakoa,publikoak haie-
kin elkar hartuta dena emango duen kontzertu honetan.
Keler Guneko kontzertuei amaiera emateko,aurreneko egunean hasi genuen estilora itzuliko gara,bluesaren eta hegoaldeko rockaren erreferentziazko North Mississippi Allstars taldearekin,ibilbide luzea,osatua eta askotarikoa egina duenarekin.Agertoki honi azken agurra egiteko Chill Mafia iruindar taldea izango dugu edizio honetan.
Agertoki honi gure babesle nagusi KELERek ipini dio izena: KELER GUNEA.Eta,aurreko edizioetan bezala, hondartzan kokatuko da,Zurriola hondartzan,morruari itsatsita.
SGAE Fundazioak eta
Donostiako Jazzaldiak
JazzEñe 2024an arituko diren zortzi taldeak aurkeztu dituzte
Bi kontzertu emango dira egunero,dohainik,uztailaren 24tik 27ra:
❚ Uztailak 24: - Larkin Poe (20:45): Lovell ahizpa multinstrumentistak Amerikako Estatu Batuetako hegoaldeko musikaren eta sustrai musiken oinordekoak dira.Haien soinua, sustraiekiko errespetu handia erakutsita ere,freskoa eta zintzoa da, indarrez eta bizitasunez betea.Gitarra sendoak,riff biribilak,lap steel guitar beti hor,Rebeccaren ahots perfektua,Megan koruetan,giro eta erregistro anitzak…Beren musikak
59.Jazzaldiaren baitan
X JazzEñek Estatuko
Jazzaren erakusgarri diren zortzi kontzertu eskainiko ditu
uztailaren 24tik 27ra
Victoria Eugenia
Antzokian
pilo bat eragin biltzen ditu,bluegrassetik rockera,hegoaldeko rocketik heavyra,bluesetik countryra, eta talde handiak ekartzen dizkigu gogora,tartean The Allman Brothers Band,ZZ Top,Lynard Skynyrd eta Tedeschi Truks Band.
- ZARO cerodenero 2024 (23:30): Izarok bitxi txikiak sortzen ditu,maitasuna eta amorrua transmititzen duten abestiak,gure munduaz,oinazeaz,esposizio publikoaz,egungo gizarteaz…hitz egiten dutenak.
Aukera paregabea izango dagoeneko kontsolidatuta egon arren eboluzio betean dagoen artista honekin gozatzeko.Ahots zoragarria,mundu propioa duen abeslari honek hasieratik erakutsi izan ditu sentsibilitate eta nortasun paregabeak,eta orain, elektronika eta dantzarekin,dimentsio berri bat gehitzen dion bere musikari.
❚ Uztailak 25:
- Merina Gris (21:00): Beren musika,euskaraz eta gaztelaniaz abestua,“pop bortitz” gisa definitzen dute.Xehetasunez landutako abestiek lagundua,belaunaldi baten sentimenduak darizkion musika da,non soinu delikatuak,sotilak eta inguratzaileak aurkitzen ditugun,baina baita amorru eztanda zaratatsuak eta erritmo dantzagarriak,dardaratsuak eta energiaz beteak ere.
- Shinova (23:30): Shinova bere estiloa jorratzen aritu da 15 urte baino gehiagotan zehar, bere soinua hobetzen eta emanak
dituzten hainbat kontzerturen ondoren bere lekua aurkitzen.Beren azken diskoa,El Presente (2024), abesti ahalmentsu eta melodikoz betea dago,indarra darion soinu biribila tartean.Agertokian beti dena ematen duen boskote hau ikusteko eta entzuteko aukera paregabea; beren zuzeneko bikaina eskaintzeko eta publiko guztia beren energia kutsakorrarekin biltzeko prest datorrena.
❚ Uztailak 26: - Les Amazones d'Afrique (21:00): Les Amazones d'Afrique nazioarteko ahotsak biltzen dituen kolektibo sortzaile bat da,talentua eta belaunaldiak bat eginda,eta harmonia leun eta ahalmen handikoak lagunduta,emakumeen eta nesken eskubideak defendatzen dituena.Beren musika sendo eta melodikoak afrikar estiloak eta pop harmonia garaikideak uztartzen ditu.
- El Columpio Asesino (23:30): El Columpio Asesino iruindarrek bi hamarkada baino gehiagoko ibilbi-
deari azkena ematea erabaki dute. Abangoardiaren eta musika alternatiboaren erreferente Espainian, poparen eragin handieneko taldeetako bat dira.Beren konposizioek 1960ko hamarkadako kraut rock alemanetik hasi eta 1970eko hamarkadaren amaierako post-punkera,musika elektronikotik hasi eta azken urteetako soinu eklektikoenetara iristen diren generoak hartzen dituzte.
❚ Uztailak 27:
- North Mississippi Allstars (21:00):
Luther eta Cody,Jim Dickinson ekoizle eta musikari ospetsuaren semeak,Mississipiko iparraldean hazi ziren musikaz inguratuta. 1996an,North Mississippi Allstars sortu zuten.Luther ahotsean,eta gitarra,cigar box,baxua,bateria eta mandolina jotzen.Cody bere ahotsarekin ere,eta bateria,gitarra,perkusioa eta teklatua jotzen. Erabateko erreferente Ameriketako Estatu Batuetako sustrai musikan; bluesari oso lotua,eta hainbat estiloren eragin handia dariona, besteak beste soularena,hegoaldeko rockaren,folkaren,rock psikodelikoaren,Jazzarena....
- Chill Mafia (23:30): Chill Mafia kolektibo iruindar bat da, Sara,Flako,Kiliki,Ben Yart,Nora, Martin eta Sunny Wright IVkideek osatua; ahots,ekoizle,DJ,diseinatzaile eta grafiteroen konbo bat.Iruñako kuadrilla honek ravesetan eta sound systemetan ezagutu zuten elkar,eta beren soinu propioa sortzen hasi ziren,musikaren panora-
mako talderik lotsagabe,berritzaile, transgresore,probokatzaile,festari eta dibertigarrienetako bat bihurtu arte,harritzeko prest beti,hurrengo single eta kontzertu lehergarriekin.
JazzEñe
Bestalde,JazzEñe 2024k zortzi kontzertu eskainiko ditu lau saio bikoitzetan,uztailaren 24tik 27ra.Emanaldiak 12:30ean hasiko dira Donostiako Victoria Eugenia Antzokian.Nazioarteko programatzaileei zuzendutako Espainiako Jazzaren erakustaldiak aurten betetzen du bere hamargarren edizioa,eta lau urtez jarraian,Donostiako Jazzaldiaren baitan programatu da hiriko Udalarekin eta Donostia Kulturarekin lankidetzan.
Hauek dira zortzi talde hautatuak eta emango dituzten kontzertuen datak:
❚ Uztailak 24 (12:30):
- Trinidad Jiménez.
- Roberto Nieva 4tet.
❚ Uztailak 25 (12:30):
- Mariola Membrives Trio.
- R.S.Basque Faktor.
❚ Uztailak 26 (12:30):
- David Sancho.
- Juan Saiz.
❚ Uztailak 27 (12:30):
- Marcelo Escrich Silent Quartet.
- Martín Leiton Quartet.
Sarrerak salgai eta kontzertuak streaming bidez
Sarrerak salgai daude dagoeneko (prezioa 8 €) baita Victoria Eugenia Antzokirako abonamenduak ere (prezioa 44,2 €).Abonamenduan JazzEñeko 4 egunak eta William Parker
Trio taldearen kontzertua (uztailaren 28an 12:30ean) sartzen dira.Jazzaldiaren webgunean,Donostia Kulturaren webgunean eta Victoria Eugenia Antzokiko leihatiletan eros daitezke. Kontzertuen gehieneko edukiera 840 eserlekukoa izango da,eta kontzertu guztiak streaming bidez emango dira Youtubeko Jazzaldia Live kanalean; esperientzia horrek jarraipen handia izan zuen aurreko hiru edizioetan.
249 Jazz proiektu aurkeztu dira
Zortzi talde horiek profesionalen batzorde batek hautatu ditu,jasotako 249 proiekturen artean.Batzordeko kideak hauek izan dira: Javier Estrella,JazzEñeko zuzendaria; Miguel Martín,Jazzaldiko zuzendaria; Lucía Rey,autorea,pianista eta konpositorea,JazzEñe 2023an aritua; Daniel García Diego,autorea,pianista eta artista,JazzEñe 2021ean hautatua; eta Begoña Villalobos,editorea eta In & OutJAZZeko zuzendaria.
JazzEñe-ri buruz
SGAE Fundazioaren programa bat da JazzEñe,helburu hauekin sortua: espainiar Estatuan egiten den Jazza nazioartean zabaltzea; bertako Jazz taldeek jaialdietan parte har dezaten sustatzea; SGAEko bazkideentzako nazioarteko birak promozionatzea, eta sektoreko profesionalen artean (autoreak,artistak,managerrak,programatzaileak,jaialdietako zuzendariak,diskoetxeak,etab.) topaketak eta esperientzien eta ezagutzaren trukea bultzatzea.
2014an Madrilen izandako lehenengo edizioaren ondoren,Valentziara lekualdatu zen lehiaketa,eta ondoren Zaragozara eta Malagara.Orain,hamargarren edizioan,Espainiako Jazzaren errealitatea publikoaren eta Europako jazzaldietako zuzendarien aurrean aurkeztuko duen erakustaldi hau Donostiako Jazzaldiaren testuingurura lekualdatuko da laugarren urtez jarraian.Jazzaldia,59 edizio beteak dituena,Jazzaren euskarri nagusietako bat da Espainian,baina baita Europan eta munduko gainerako herrialdeetan ere.
Atzerako kontaketa BBK Live 2024rako
Bilbao BBK Live 2024: Hona hemen jaialdi horretan ezinbestez ikusi beharreko 10 artista nazional
Unibertsitateko Aldizkaria
Ospakizunetik hilabete batera,Bilbao BBK Live-k dena prest dauka dagoeneko Kobetamendira edizio berri batekin itzultzeko,izenen pelotoi oparoa protagonista duena.Antolatzaileek etenik gabeko musika eta festa nagusien hiru egun frenetiko bermatzen dituzte.
Nazioartean ospe handiko izarrez osatutako talde deigarri batez gain (Arcade Fire,Massive Attack,Air,Grace Jones,Slowdive,Kiasmos,Jungle, Khruangbin,Underworld),Bilboko jaialdiaren hurrengo edizioak gure eszenak sortzen duen talentua zehaztasunez gogorarazten digun artista nazionalen lerro findua ere bildu du bere askotariko programazioan.
Gustu guztietarako eta eskaintza askotariko estiloetara irekiz (pop, garage,rock,post-punk,elektronikoa),Bilbao BBK Live 2024k uztailaren 11,12 eta 13ko egunetan zehar eskaintzen digun artisten katalogo ona du.Gaur egun musikak gure herrian duen osasun egoera handiaren isla.Beren nazioarteko izenkideei inbidia gutxi edo ezer ez dieten eta azken urteotan bertaratutakoen erakargarri nagusi bilakatzea lortu duten izenak.
Etxerako miaketan,ezinbesteko hitzordu nazional horietako batzuk bildu nahi izan ditugu,zure ibilbideorrian haiei lekua egitera gonbidatzeko.Itzultzen diren taldeetatik (Standstill) agur esaten duten proiektuetara (El Columpio Asesino), garai berriko funtsezkoetatik igaroz (Mujeres,Melenas),gure elektronikaren eragin handiko ikonoak (John Talabot) edo inoren aurretik ikusi beharreko talentu berriak (EZEZEZ, Airu),hemen aurkezten dizuegu Bilbao BBK Live 2024n galdu nahiko ez
dituzuen 10 artisten zerrenda.
Artista nazionalen eta nazioartekoen emanaldiak ikusi ahal izango dira hiru egunetan zehar
Bilbao BBK Live 2024-n galdu nahiko ez dituzun 10 artista nazional
DHARMACIDE
René onak disko bat besterik ez zuen behar gure burua harrapatzeko eta bere proiektuaz hitz egiteko sortzen ari diren talentuaren momentuari dagokionez.Cult Band Member (2021) argitaratu eta hiru urtera,taldeak bere igoera geldiezina jarraitzen du gure herrialdeko urpeko eszenan zehar eta duela gutxi urmaelaren beste aldera jauzia eman du,horrela bere prosa ilun eta lurruntsuaren eraginkortasuna erakutsiz,erreferente nostalgikoenetara zuzenean eramaten gaituena. Ez da harritzekoa,beraz,beren ibilbide labur baina bizian Britpop-aren kondaira bizidunen arreta piztea lortu izana,hala nola,Ride taldeko Mark Gardener-ek,bere azken single bikoitzaren,Horses/Divorces eta Lovers, ekoizteko ardura hartu baitzuen.Gure herrian proiekzio onena duen talderen bat aurrean badugu,esaten da eta ez da ezer gertatzen.
ere gaiziki genbilen" abesten jarraitzeak ez du funtzionatzen dagoeneko.Elefant zigilu ospetsuko taldeen DNArekin,Teresa Iñesta,Lara Mierak eta Bárbara Lópezek osatutako hirukoteak haien irreberentzia, umore zentzua eta elkarren arteko estimua emozioaren eta zintzotasunaren bitartez aztertzen ditu,azken urteotan sastakaien arsenal on bat osatuz,punk energia eta pop bihotza,alegia.Nerabe espiritua,kaos emozionala eta edozer posible den sentsazioa dira Aiko El Grupo taldearen musikak transmititzen dituen erremetako batzuk,Kobetamendin Bilbao BBK Live 2024-n egon ostean egiaztatuko den bezala,oholtza gainean indarrik handiena lortuta.
Duela gutxiko 'Me están apuntando con un arma' (2023) bigarren diskoaren arrakastaren ostean,"lehen
Melenaseko neskek gogoratzeko urte bat ospatu dute eta oraindik aurretik geratzen zaien guztia handia da. Joan den 2023an Ahora-rekin sinatu zuten gure eszenako altxor nazional handietako bat bezala behin betiko sagaratzea eta horregatik Bilbao BBK Live 2024-n egondako denbora, zalantzarik gabe,derrigorrezko hitzordua da.Iruñeko laukoteak eskaintza sintetiko eta elektronikoago batean oinarritutako proposamena berritu du,dagoeneko indartsua den bere soinu-bagajeari erreferentzia berriak sartuz eta lehen entzutean liluratzen duen kraut-rock oso pertsonal moduko bat azkar igorriz.Ez da harritzekoa haien izena hain nazioartekotu izana eta taldea dagoeneko
MELENAS
AIKO EL GRUPO
putzua zeharkatzea pentsatzen ari da gure mugetatik kanpo gerra egiten jarraitzeko.Arrazoi bat gehiago ez galtzeko oraindik etxean dauden bitartean.
EZEZEZ
Unai Madariaga eta Eneko Ajangiz ekoizlearen arteko batasunetik,Álvaro Olaetxea (bateria) eta Mikel Irigoyen (baxua) sartuta laukote bihurtu arte,EZEZEZeko mutilak zapalka eta merituak eginez iristen dira talde nagusietako bat izateko,2024an zehar zuzenean galdu nahi ez dituzun talde nazionalen artean.Euskal Herriko eszena dagoeneko beren atzetik dabil Katuzaldia (2023) aurkezpen-gutun ikaragarriari esker, eta bizkaitar proiektuak goranzko jauzia emango du bere ibilbide gaztean.Bilbao BBK Live-k bere abesti berriak bertan aurkezteko aukerarekin,Bilboko jaialdiak proposatu ohi duen publiko bezain masibo eta kementsu baten aurrean.Erronka bat beraientzat eta parte hartu izanaz harrotuko zaren gozamena.
Gustu guztietara eta askotariko estiloetara irekita dago Bilbao BBK
Live 2024: popa, garagea,rocka, post-punka, elektronikoa...
STANDSTILL
Standstill taldearen etorkizuna Kobetamendi menditik igarotzea da, dudarik gabe,Bilboko jaialdiaren hurrengo edizioko erakargarri handietako bat.Joan den urtean Enric Montefusco zerbait prestatzen ari zenaren zantzuak ematen hasi zenetik,talde kataluniarra berriro oholtza gainean elkartuta ikusteko aukerarekin fantasiatzeari utzi gabe.Orain,fantasiak egi bihurtu dira eta Standstill-ek bere disoluzioa iragarri zuenetik bederatzi urtera,
Bilbao BBK Live 2024-k ongi etorria emango dio haien itzuleran eta berriro ere ikusleen biriken goi-goian abesteko aukera emango du dagoeneko hainbeste belaunaldiren musika hezkuntzaren parte izan diren ereserkiak.
Pandemia aurreko garaietatik euren musika grabatzen badute ere,logelako soinuaren eta dream-poparen artean,2023.urtera arte ez zuten Irune Vega,Erik González,Patricia Echanove eta Jon Gómez bilbotarrek urteen poderioz merezita zuten zalaparta eta kredituak irabaztea lortu.Duela hilabete batzuk,eta Iruneren ahots nahasezin eta oso pertsonalari esker eta bere doinuak osatzen dituzten malenkonia oihartzunaren ildo horiei esker eszenan izena jarri ondoren,taldeak egoki ikusi zuen munduari epe luzerako bere erretratu berezia ematea,Con Lo Bueno y Con Pena-rekin.Orain, eta entzuleari berezko post-punkari bira berezia emateko ziurtasunarekin,Airu Bilbao BBK Liveren hurrengo edizioan galdu nahi ez duzun aurkikuntza handietako bat bezala planteatzen da,jakinda euren hitzordua dela.Kobetamendin,ziurrenik,mugarri nabarmena markatuko du bere ibilbide gazte baina etorkizun handikoan.
Jaialdi batean edukitzea arrakastaren bermea da.Berdin du dagoeneko ehunka aldiz ikusi izanak,haien zuzenekoetan etxean bezala sentitzen garelako eta hori ez da edozein talderi buruz esan dezakegun zerbait.Podiumeko postu errespetatu hori lortzeko,ondo dakigu Pol Rodellar,Yago Alcover eta Arnau Sanzek osatutako hirukoteak lan handia egin behar izan duela.Hamar urte baino gehiagoko karrera independenteak,gure musika zirkuituko azken aretoan sartuz eta zertan ari den dakienaren erraztasunarekin lelo kutsakorrak emanez,Bilboko BBK Live bezalako leku nabarmenetan ikusi ahal izango direla bermatzen dute.Desde Flores y Entrañas (2023) abestiak besapean dituztela,Mujeres jaialdi orok behar duen energia injekzioa ezinbestekotzat jotzen da eta galdu ezina da festa gelditzea nahi ez dutenentzat.
¡PAN PAN PAN!-ren abestiekin! (2021) beren belaunaldiko talderik freskoenetako bat dela berrestea lortu zuten.Pare bat urte geroago, eta bere bigarren diskoa,Viene y Va (2023) entregatu ostean,El Buen Hijo-ren distiradun melodia eta letra berriek bere arrakasta ez zela
EL BUEN HIJO
MUJERES
AIRU
kasualitatea izan erakusten dute eta,hain zuzen ere,baieztatzen dute gure poparen azken iraultza handietako baten aurrean gaudela.Melodrama eta emozio gazi-gozoak euforia eferbeszentearen benetako artefaktu bihurtzeko gaitasunarekin,Marcos Frías,Miquel Cañellas, Alicia Ros,Daviz Chamizo eta Daniel Rodríguezek laguntasuna,uda eta adiskidetasuna bezalako dohaina dute.Aspaldiko Bilbao BBK Live 2024ra egindako bisita justifikatzen duten elementuak.
Bilbao BBK Live 2024ko uztailaren 11,12 eta 13ean egingo da ohiko enklabean, Kobetamendin
na barneratu baitzuen ƒIN (2012) lanarekin bere debut zoragarria abiarazi zuenetik,eta,azkenean,munduko DJ eta ekoizle nagusienetako bat bihurtuko zen Bartzelonako eszenan.Gero etorriko zena,esaten den bezala,historia da: Pional,Sven Väth, Jamie xx,María Arnal,Roman Flügel edo Kelly Lee Owens bezalako pertsonen proiektuak ekoitzi eta haietan ekarpenak egiten hasi arte,Axel Boman suediarrarekin bikote geldiezina osatzen amaitzeraino.Talaboman izenpean,eta,azkenean,gure eszena elektronikoko pertsonaia kategorikoa bihurtu da,zeinaren izena mundu osoko kabinetan arrakasta izateko bermea baita.Oraingo honetan,eta bost edizio jarraian jaialdiaren programazio elektronikoan giltzarri izan ostean,DJ katalanak bere presentziarekin BASOA espazioa ixten ikusteko azken aukera eskainiko digu,Bilbao BBK Live 2024ko bertaratzen direnei festa-amaierarik onena aginduz.
albistea ezagutu zen,eta horrela, De mi sangre tus tumbas (2006) bezalako disko hilezinak oparitu zizkiguten bi hamarkadako historiari amaiera emanez.Diamantes ( 2011 ) edo azkenaldian Ballenas Muertas en San Sebastián (2014 ) eta Ataque Celeste ( 2020 ) aurkitzen dira ere bere diskografian.Iruindarrek azken arnasa arte ereserki bikainak ematen dituzten froga eta indie nazionaleko diskografia erregular eta osatuenetakoa dute.Orain,taldea bere agur bira berezian murgilduta dago eta,arrazoi askorekin, zerbaitek esaten digu Bilbao BBK Live 2024ko eszenatokietan egingo duten agurra oso hunkigarria izango dela.
Bilbao BBK Live 2024-ri buruzko informazio gehiago
Bilbao BBK Live 2024 uztailaren 11,12 eta 13an ospatuko da,Kobetamendin,orain ohiko enklabea dena.
Aberri elektronikoaren kondaira bati buruz hitz egin al dezakegu dagoeneko? Erantzuna baiezkoa da.Oriol Riverolaren ondarea oso gutxiren eskura dago,bere alter egoaren ize-
Duela urtebete,garai honetan,El Columpio Asesinoren behin betiko erretiratzeari buruzko ustekabeko
Beren sarreren prezioari,promozioei eta informazio osagarriari buruzko edozein zalantza argitzeko, www.bilbaobbklive.com webgunea bisitatu.
