Periódico Universitario / Unibertsitateko Aldizkaria -387. zkia. -2020ko ekaina

387. zkia.

doakoa

2020ko ekaina

Laguntzen du

Espezializazioa da gakoa 2019-2020 ikasturte hain berezi hau bukatzen ari garela, zuetako askok jada begiak udan izango dituzue; oporretan, hondartzan, mendian, lagunekin igaroko dituzuen unetan‌ Batzuek datozen hilabeteez guztiz gozatzeko aukera izango duzue ikasgai guztiak gainditu ondoren; beste batzuek, ordea, gogotik lan egin beharko duzue zerbait zintzilik geratu zaizuelako.

Eta zuetako baten batzuk uda eta gero zer egin ariko zarete pentsatzen, graduko ikasketak amaitu dituzuelako. Lanean hasi, ikas-

ten jarraitu...? Galdera egonkia, izan ere, azken hilabeteetan jasan dugun -eta oraindik jasaten ari garen- gaitzaren ondorioz, baliteke garai ez oso gomendagarria izatea lana bilatzen hasteko, azkenaldian pairatu dugun langabeziaren igoera ikusita. Beraz, zer egin?

Unibertsitateko Aldizkari honetan -ikasturteko azkena-, espezializazioaren garrantziaz jardungo gara. Baina ez larritu! Lasai irakurri eta ondo hausnartu. Bien bitartean, ondo pasa eta hurrengo ikasturtera arte!

Aurkibidea Uniagenda . . . . . . . . . . . 2 Unibertsitatea . . . . . . . . 3 Beste Berriak . . . . . . . .10 + Trebakuntza . . . . . . . .14 Graduondokoak . . . . . . 22 Uniozio . . . . . . . . . . . . . . . 29 Unigazte . . . . . . . . . . . . . 31

uniagenda

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

2020ekaina

02

UNIBERTSITATEAK Universidad del País Vasco / Euskal Herriko Unibertsitatea.www.ehu.eus Uda Ikastaroak Gipuzkoako Campuseko Errektoreordetza Leioako Campusa (Zentralita) Sarbide Bulegoa. Bizkaiko Campusa Arabako Campuseko Errektoreordetza

Donostia Donostia Leioa-Erandio Leioa-Erandio Gasteiz

Miramar Jauregia z/g Ignacio MªBarriola Eraik. Elhuyar Pza.1 Sarriena Auzoa, z/g Sarriena Auzoa, z/g Comandante Izarduy Kalea, 2

Gazte Informazioko Bulegoak (UPV/EHU) Gasteiz C/ Los Apraiz,1 - 1ªPlanta Leioa Apia Bidea - Gizarte eta Komunikazio Zientzien Fakultateko Behea

945 014 336 946 015100

943 219 511 943 018 141 946 012 000 946 015 555 945 014 444 oij.ar@ehu.eus oij.bi@ehu.eus

Nafarroako Unibertsitate Publikoa. www.unavarra.es Nafarroako Unibertsitate Publikoa

Iruña

Gasteiz Portugalete Bergara Iruña Tudela

948 169 000

Pedro Usua, 2 Ignacio Ellacuria Parkea, 2-3 Martin AguirreDeunaren Enparantza, 4 Sadar z/g Magallón, 8

945 244 200 944 936 533 943 769 033 948 243 250 948 821 535

Mondragon Unibertsitatea. www.mondragon.edu Mondragon Unibertsitatea

Arrasate

Larramendi, 4. 23 posta-kutxatila

943 794 700 / 943 712185

Deustuko Unibertsitatea. www.deusto.eus Bilboko Campusa Donostiako Campusa

Bilbo Donostia

Unibertsitate Etorbidea 24 Mundaiz Bidea, 50

944 139 000 943 326 600

Nafarroako Unibertsitatea. www.unav.es Nafarroako Unibertsitatea Ingenieri Eskola. TECNUM TECNUM - Miramon Goiko Egoitza Idazkaritza eta Administrazioko Goi Mailako Institutua - ISSA

Iruña Donostia Donostia Donostia

Campus Unibertsitarioa Manuel Lardizabal Pas., 13 Mikeletegi Pas., 48 Aldapeta, 49

948 425 600 943 219 877 943 219 877 943 467 144

LANBIDE HEZIKETA Ikaslan. Lanbide Heziketako Ikastegi Publikoen Elkartea Hetel Heziketa Tekniko Elkartea

www.ikaslan.net

www.hetel.org

ENPRESA ETA BERRIKUNTZAKO ZENTRUAK Saiolan Garaia Berrikuntzako Interesgunea Cedemi BIC Gipuzkoa Berrilan BIC Bizkaia BIC Bizkaia Ezkerraldea BIC Araba CEI Busturialdea CEIA IKERBASQUE SPRI, S.A. BEAZ, P.S.A. INNOBASQUE CEIN

Arrasate Arrasate Barakaldo Donostia Derio Barakaldo Miñano Gernika-Lumo Miñano Goien Bilbo Bilbo Bilbo Zamudio Noain

Goiru Kalea, 1 Uribarri Etorbidea, 3. 79 P.K. Altos Hornos de Bizkaia Hiribidea, 33 Mikeletegi Paselekua, 83 Astondo Bidea, Edificio, 612 Avenida Altos Hornos de Vizcaya, 33 Calle Albert Einstein,15 Txalaparta Poligono, 32 Arabako Parke Teknologikoa, CEIA Eraik.

María Díaz Haroko Kalea, 3 Urkixo Zumarkalea, 36 Sabino Arana Etorbidea, 8 C/ Laida Bidea, 203 Mocholí Kalea

C/ Particular de Ategorrieta nº 2 Bajo Local 10 20013 Donostia. Tfnoa.: 943 053 488 http://www.elperiodicouniversitario.com posta-e: asun@elperiodicouniversitario.com Lege Gordailua: BI-338-93 ISSN: 2530-2132

UPV/EHU Ekonomia eta Enpresa Zientzien Fakultatea. Lehendakari Aguirre Etorbidea, 83. 48015 - BILBAO Tel.: (+34) 946 013 651/ 652 E-maila:cde@ehu.eus http://www.ehu.eus/es/web/cde/home

Arrosadiako Campusa

UNED (Distantzia Heziketako Unibertsitate Nazionala). www.uned.es UNED Araba UNED Bizkaia UNED Gipuzkoa UNED Nafarroa UNED Nafarroa

INFORMAZIO EUROPARREKO ZENTROAK

943 712 072 943 719 181 944 184 100 943 000 999 944 030 606 944 184 100 945 298 282 946 256 809 945 298 282 944 052 660 944 037 000 944 395 622 944 209 488 848 426 000

Deustuko Unibertsitatea Liburutegi Unibertsitarioa.

Ramón Rubial, 1. 48009 - BILBAO Tel.: (+34) 944 139 417 E-maila: begona.prado@deusto.es http://www.iee.deusto.es Nafarroako Unibertsitatea Zuzenbideko Eraikina. Campus Unibertsitarioa. 31080 Iruña. Tel: 948 425 634. E-maila: cee@unav.es EUROPE DIRECT CEDERNA GARALUR. NAFARROA Barriobide, 40, 001 bulegoa.

31013 Ansoain. Tel.: 948 206 697 E-maila:europadirect@cederna.es EUROPE DIRECT HAZI Granja Modeloa, z/g. 01192 Arkaute (Araba). Tel.: 945 0003 208 http://www.hazi.es EUROPE DIRECT BIZKAIA Simón Bolivar Kakea, 8B 48010 Bilbao. Tel.: 946 072528 E-maila: europedirect@fundacionede.org http://www.europedirectbizkaia.org EBri buruzko informazio orokorra eta kontsulta espezializatuak eskintzen ditu, dibulgazioko ekitaldeak egiten ditu eta lan-gela bat dauka.

EUROPE DIRECT DONOSTIA Prim kalea,14 2D. 20006 Donostia Tel.: 943 470 962 E-maila:europedirect@kaebnai.net http://kaebnai.net Informazioa, orientazioa eta europar herritartasunarekin erlazionaturiko eskubideei buruzko aholkularitza, parte-hartze aktiboa eta gaztetasuna eskaintzen ditu.

EKINTZA HONEK EUSKO JAURLARITZAKO KULTURA ETA HIZKUNTZA POLITIKA SAILEKO LAGUNTZA JASO DU

KOORDINATZAILEAK: Asun Calviño eta Jon Lasa.

LAGUNTZAILEAK: Jon Lasa, Ana Belén Sánchez, Nissma De Benito eta Irene Urizar.

DISEINUA ETA MAKETAZIOA: Unibertsitateko Aldizkaria.

ARGAZKIAK: Irene Urizar eta Cristina Domínguez.

PUBLIZITATEA: Bizkaia/ Gipuzkoa/ Araba/Nafarroa: 629 229 185 Unibertsitateko Aldizkariak ez du bertan azaltzen diren iritzi eta edukien gaineko ardurarik hartzen.

LAGUNTZAILEAK

EKINTZA +TREBAKUNTZA ETA GAZTEOK-EK, EWORLD ALDIZKARIAK, GIPUZKOAKO FORU ALDUNDIAREN LAGUNTZA JASO DU

EKINTZA HONEK NAFARROAKO GOBERNUAREN LAGUNTZA JASO DU

unibertsitatea Ikasleentzako laguntzak onartu ditu UPV/EHUk UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

2020ekaina

03

UPV/EHUk 2020-2021 ikasturterako ikasleei laguntza bueltatu-beharrekoak emateko deialdia onartu du Unibertsitateko Aldizkaria

Universidad del PaĂ­s Vasco/Euskal Herriko Unibertsitateko Gobernu Kontseiluak bat-batean sortutako edo denboran zehar dirauten arazo ekonomikoen ondorioz, zailtasunak dituzten UPV/EHUko ikasleei laguntza bueltatu beharrekoak emateko deialdia onartu du. Bi modalitate daude. Lehenengoa, aurreko urteetan ohikoa zena, ordaintzeke dagoen 2019-2020 ikasturteari dagokion matrikularen zenbatekoa finantzatzeko laguntza itzulgarriak dira. Oraingoan, beste modalitate bat gehitu da ere, COVID-19ak eragin duen osasun-krisiaren ondoriozko aparteko gastuei aurre egiteko; helburua da ikasle onuradunari ikasketetarako sarbidea eta jarraipena egiteko erraztasunak ematea, jarduera akademikorako beharrezkoak diren tresna didaktikoen eta teknologikoen bidez.

Laguntza eskatu ahal izango dute UPV/EHUn graduko ikasketetan edo lanbide atribuzio edo orientazioa duten unibertsitate masterretan 2020-2021 ikasturtean matrikulatuko diren ikasleek eta 2019-2020 ikasturtean ikasketak bukatuko dituzten ikasle guztiek.

Eskaria egin ahal izango dute, betiere, ikasturtea hasi ondoren bat-batean sortu bazaie arazo ekonomikoren bat edo, unibertsitate ikasketak hasi ondoren, denboran zehar dirauten arazo ekonomikoak badituzte, eta 2019-2020 ikasturtean bekarik edo ikasketetarako laguntzarik eskuratu ez badute. Ez dira kontuan hartuko COVID-19ren alarma-egoera hasteagatik bete ezin izan diren aurreko deialdiko konpromisoak.

Laguntza bueltatzeko bi bide daude: dirutan edo, kasu jakin batzuetan, emandako laguntzaren zati bat dirutan bueltatu ahal izango du ikasleak eta, beste zati bat, erakundearekiko edo unibertsitateko kideekiko lankidetza jardueren bidez. Jarduera hauek ez dute inola ere ordezkatuko ordaindutako zerbitzu profesionalik.

Programa hau 2012-2013 ikasturtean jarri zen martxan, eta guztira 178 ikasle izan dira onuradun. Horietatik 41ek bukatuta dituzte ikasketak.

Errektoreak Gobernu Kontseiluari aurkeztu dizkio, pandemia dela eta, ikasturtearen irakaskuntza bukatzeko, ebaluazioa garatzeko eta Itzultzeko Plana aurrera eramateko "Laguntza hauek oso garrantzitsuak izan dira aurreko ikasturteetan. Horiei esker, aurreko krisiaren ondorioz arazo ekonomikoak izan zituzten ikasleek unibertsitateko ikasketekin jarraitu ahal izan zuten eta, kasu batzuetan, amaitu egin ahal izan dituzte. Aurten, bereziki, laguntza hauek garrantzia handikoak izango dira COVID-19ren alarma egoerak eragingo dituen arazo ekonomikoak kontuan hartuta; izan ere, egoera horrek areagotu egin du ikasle kalteberen egoera zaila, ez soilik matrikula ordaintzeko orduan, baita baliabide

telematikoak erabilita irakaskuntza ez-presentzialera egokitzeko orduan ere, ikasle horiek, askotan, ez baitituzte baliabide horiek baldintzarik onetan eskuragarri�, azpimarratu du Txelo Ruizek, Ikasleen eta Enplegagarritasunaren arloko errektoreordeak.

COVID-19 pandemia dela eta UPV/EHUk abiarazitako neurriak Bestalde, errektoreak UPV/EHUk COVID-19 pandemiaren harira hartutako neurrien berri eman dio Gobernu Kontseiluari.

Alarma egoera adierazi aurretik, Unibertsitateak hainbat neurri hartuak zituen. Martxoaren 9an Arabako Campuseko aurrez aurreko jarduera akademikoa eten behar izan zen, eta martxoaren 12an hiru campusetan. Aldi berean, komunitate unibertsitarioari jarraibide eta hartutako neurriei buruzko informazioa eguneratua eskaini asmoz, data horretarako Unibertsitateak sortua zuen Koronabirusa edo COVID19ren egoera atala web gune instituzionalean. Martxoaren 10ean onartu zen Euskal Herriko Unibertsitateko protokoloa COVID-19 (SARS-CoV-2) birusaren osasun alertarako. Jarraian, Unibertsitateak EHU edonondik estrategia jarri zuen abian irakaskuntza alternatibak aktibatzeko eta ikasleen prestakuntzaren jarraipen egokia ziurtatzeko.

Irakaskuntza presentzialetik urrunekorako jauzia handia izan zen.

Aurrez aurreko jarduna eten zen egun berean 600 irakaslek egin zuten klaseak bideokonferentziaz emateko ikastaroa. Hilabeteko epean, 31 ikastaro eman dira eta irakasleen 5.851 parte-hartze egon dira.

Irakasleek ikasgelaz kanpoko irakaskuntza baldintza onetan garatzeko ahalegin handia egin dute: EHU edonondik komunitatean 2.800 irakasle harpidetu dira eta egun gradu guztietan Blackboard Collaborate erabiltzen da. BBCko 50.032 saio sortu dira eGelan (saio bakoitza behin baino gehiago erabil daiteke) eta Bigarren lauhilabeteko graduko 2.790 irakasgaik erabili du BBC. Ikusgarritasun gabeko lana bada ere, ezinbestekoa izan da prozesuan zehar eskaini den aholkularitza. Ildo horretan, klaseak amaitu diren egunera arte 2.177 kontsulta egin eta erantzun dira, 650 foroen bidez, 1000tik gora posta elektronikoz eta 527 Erabiltzailearentzako Arreta Zerbitzutik.

Bigarren lauhilabete honetan eskaini diren graduko irakasgaien % 92k eGela aktibatuta izan du. Horrek esan nahi du modu telematikoan lan egiteko bideak erabili direla eta komunitate unibertsitarioa egokitu egin dela egoera berrira. Urruneko

irakaskuntza-ikaskuntza prozesurako gidalerroak zehaztu dira EHU edonondik estrategian, irakasle, ikasle eta arduradun akademikoei bideratutako hainbat aholku eta orientabide praktiko argitaratuz.

Irakaskuntza-ikaskuntza prozesua egokitzearekin batera, ebaluazioa ere moldatu da: Graduko 8.629 irakasgai ebaluazio ez-presentziala egiteko berrantolatu dira, master ofizialetako irakasgaiekin batera. Egokitzapenak onartu dira ere practicuma, curriculumetik kanpoko praktikak eta gradu amaierako lanak egiteko.

Guztira, 43.143 ikasle ikasteko egoera berrira egokitu behar izan dira: graduko 35.571, graduondoko 3.584 eta doktoregoko 3.987.

Arazo ekonomikoen ondorioz etxean interneterako konexiorik ez duten ikasleentzako mailegu zerbitzua jarri da martxan. Mailegu zerbitzu honen bitartez 21 ordenagailu eta 20 konexio-txartel banatu dira.

04

2020ekaina

unibertsitatea

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

MUk fabrikazioaren aurrerapenak aztertu ditu Ekainaren 1etik 5era, Mondragon Unibertsitateak 19 herrialdetako 150 aditu baino gehiago elkartu zituen, biltzar telematiko batean, mundu-mailako fabrikazio aurreratuko aurrerapenak aztertzeko Unibertsitateko Aldizkaria

Fabrikazio aurreratuak gero eta pisu handiagoa dauka herrialde garatuetako ekonomietan, nazioarteko lehia gero eta handiagoari aurre egiteko eta industria-irtenbide lehiakorragoak bilatzeko tresna boteretsua bat baita. Euskadin, BPGaren % 21 osatzen du, eta enpleguaren % 20ak lotura zuzena du prozesu horiekin. I+G inbertsioari dagokionez, herrialdeek gero eta ekarpen eta ahalegin handiagoa egiten dute kapitulu horretan. Euskadin, fabrikazio aurreratuak I+G arloko inbertsioaren % 40 osatzen du, Innobasquek emandako datuen arabera.

Testuinguru horretan bereziki garrantzitsua da 5th CIRP Conference on Surface Integrity Biltzarra, Eusko Jaurlaritzaren RIS3 estrategiarekin lerrokatuta dagoena.

Biltzarra Mondragon Unibertsitateak antolatu zuen, ekainaren 1etik 5era, eta Fabrikazio Aurreratuan egindako azken aurrerapenak eztabaidatu ziren bertan. Biltzarrean 19 herrialdetako ehun hizlarik parte hartu zuten, duela ia urtebetetik planifikatu zen moduan. Hori bai, topaketak zenbait aldaketa izan ditu COVID-19ak sortutako osasun-alarmaren ondorioz, eta ekitaldi presentzial bat izatetik kongresu birtual bat (EConference) izatera igaro da, Mondragon Unibertsitatea buru duen lantaldeak egindako ahaleginari esker. Izan ere, une bakar baten ere ez du aztertu biltzarra bertan behera uztea edo atzeratzea, ezaugarri eta dimentsio horietako biltzar bat modu telematikoan antolatzea oso zaila izan arren.

Oso erronka handia izan da, eta unibertsitateak azkar eta modu eraginkorrean erantzun du. Gainera, horri esker, edozein herrialdetako ikertzaileek herrialde bakoitzeko

osasun-alertaren maila kontuan hartuta biltzarrean aurkeztutako eduki zientifiko guztiak eskura izango dituzte. Horrela, bada, Euskaditik pilotatuta "normaltasun berriaren" barruan egin den lehen ekitaldi zientifikoetako eta jendetsuetako bat da. Izan ere, ikerkuntza inoiz baino elementu garrantzitsuagoa da industriak eta teknologiak aurrera egin ahal izateko.

Biltzarrak Eusko Jaurlaritzaren babesa zuen, Hezkuntza Sailarena hain zuzen ere. Cristina Uriarte sailburua Mondragon Unibertsitatean izan zen ongietorria grabatzeko.

CIRP CSI Biltzarraren (Conference on Surface Integrity - Gainazalen Integritateari buruzko Biltzarraren) 5. edizioan, nazioarteko ehun ikertzailek parte hartu zuten bideoen bitartez, eta azken aurrerapen zientifikoak aurkeztu eta eztabaidatu zituzten gainazalaren integritatearen inguruan; hau da, lan-pieza baten gainazalaren izaera, hura fabrikazio-prozesu batek aldatu ondoren.

Zehazki, aeronautikaren, energiaren, automozioaren eta makinaerremintaren sektorean egindako aurrerapenak aurkeztu ziren. Halere, eremu horrek aplikazioak ere baditu, biomedikuntzaren sektorean, osagai elektronikoetan eta optikoetan. Horren helburua gaur egungo fabrikazio-prozesuak hobetzea da, edo beste batzuekin ordeztea, osagaien gainazalaren integritatea bermatuz, baita azken produktuen prestazioak ziurtatzea edo hobetzea ere.

Mondragon Unibertsitateko Goi Eskola Politeknikoari dagokionez, hiru lan aurkeztu zituen, bi Errendimendu Handiko Mekanizazio taldearenak eta beste bat Gainazalen Teknologien taldearena; beste bat ere aurkeztuko du, laugarrena, ENISErekin (Saint-Étienne-eko Ingeniarien Eskola Nazionala) elkarlanean.

Kalitatea hobetzeko funtsezko elementua Nazioarteko erreferentzia duen biltzar honek nazioarteko foro bat sortzea zuen helburu, bertan, fabrikazio aurreratuko prozesuekin egindako osagaien integritateari buruzko azken ikerkuntzaaurrerapenak aurkezteko eta trukatzeko, funtsezko elementua baita produktuen kalitatea hobetzeko.

Pedro Arrazola eta Aitor Madariaga biltzarreko arduradunek azaldu zuten moduan, osagaien akabera-faseetan aplikatzen diren fabrikazio-prozesuek aldatu egiten dituzte osagaiaren materialaren gainazaleko geruzaren ezaugarriak (zimurtasuna, barne-tentsioak, gogortasunaren aldaketak, materialaren mikroegiturako aldaketak, eta abar).

Ezaugarri horiek guztiek gainazalaren integritatea zehazten dute, eta zuzenean eragiten dute osagaiaren azken portaeran, haren iraupena edo bizitza hobetuz edo okertuz, eta beraz, horien birziklagarritasun handiagoan edo txikiagoan, ingurumen-in-

paktuan, ekonomia zirkularrean eta abarretan eraginez.

E-Conference biltzarrean, gainazalaren integritateak izan duen bilakaerari buruzko ezagutza zientifikoa partekatu zen, kasu praktikoak aztertu ziren, errendimendu funtzionala ebaluatu zen ikuspegi industrialetik, eta gainazalaren integritatea kontrolatzen, hobetzen eta ebaluatzen duten fabrikazio- eta neurketa-teknologia aurreratuen inguruan eztabaidatu zen.

Mondragon Unibertsitateak ibilbide nabarmena du fabrikazio aurreratuarekin lotutako ikerkuntza- eta transferentzia-jardueretan, eta industria arloko kolaboratzaileen sare zabal bat du gainera. Esparru horretan, unibertsitateak lan handia egin du ITP Aerorekin, eta harekin batera parte hartu du Euskadiko, Espainiako eta Europako proiektu askotan, balio erantsi handiko osagai aeronautikoen fabrikazio-prozesuak hobetzeko, esaterako. Gainera, Euskadi agertoki ezin hobea da fabrikazio aurreratuan oinarritutako topaketa bat egiteko, ehun industrial sendoa duelako, hain

zuzen ere. Arrazoi horiek direla eta, CIRPk (produkzio-ingeniaritzako ikerkuntzan lan egiten duen mundu-mailako erakundeak) Mondragon Unibertsitateari esleitu zion Gainazalen Integritateari buruzko biltzarraren 5. edizioaren antolakuntza.

Online malgutasuna Egun horietan zehar, izena eman zutenek plataforma batean sartu ahal izan zuten, eta bertan, fabrikazio aurreratuan adituak diren nazioarteko ehun txostengileren esku-hartzeak aurkitu zituzten.

Aurrez aurreko kongresuetan ez bezala -horietan parte-hartzaileek aldi berean eskaintzen diren zenbait hitzaldiren artean aukeratu behar izaten zuten-, kasu honetan, E-Conference biltzarrak eduki guztietara sartzeko eta eztabaida-foroetan parte hartzeko aukera eman zien, aldi berean egiten ziren saioen artean aukeratu beharrik izan gabe. Ordutegi malgua izan zuten gainera, hura irekita egongo zen bost egunetan zehar (ekainaren 1eko, astelehena, 9:00etatik, ekainaren 6ko, larunbata, 00:00etara).

unibertsitatea

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

2020ekaina

05

Deustobarometroak koronabirusaren eragina agerian utzi du Deustuko Unibertsitateak bere Deustobarometroaren 14. edizioaren emaitzak plazaratu berri ditu eta koronabirusak presentzia esanguratsua dauka Unibertsitateko Aldizkaria

Maiatzaren 29an, Deustuko Unibertsitateak Social Deustobarometer (DBSoc) delakoaren 14. edizioaren emaitzak argitaratu zituen www.barometrosocial.deusto.es

1 2 3 4 5 6 7 8

webgunean. Inkesta berri honek euskal gizartearen inguruko informazio sozial, ekonomiko eta politiko berria eskaini du, koronabirusaren pandemiaren testuinguruan.

Hona hemen Deustrobarometroaren ondorio nagusiak, 12 puntutan laburtuta:

Koronabirusaren pandemiak osasunean eta osasun-zerbitzuetan dituen ondorioak dira euskal herritar gehienen (% 62,5) kezka nagusia. Eta ondorio ekonomikoak eta langabezia datoz gero (% 38).

Osasuna eta osasun-zerbitzuak Euskadiko lehenengo bost arazo nagusien multzoan sartu dira lehenengoz (% 18).

Euskal herritarren % 61ek aitortzen dute koronabirusak eragin txarra izan duela beren etxeko ekonomian. Haien herenak uste du eragin hori iraunkorra izango dela.

Konfinamenduan lanean jarraitu dutenen % 40k diote lan zama handiagoa izan dutela eta lan baldintzak negoziatzeko ahalmena galdu dutela.

Herritar gehienak (% 54) telelana orokortzearen aldekoak dira, produktibitatea areagotu eta norberaren bizitza eta lana bateratzea errazten duelakoan. Telelanean ari direnen artean portzentaje hori % 70era iristen da.

Guraso gehienek uste dute konfinamenduan haurrek egin behar dituzten eskolako lanetarako familiaren laguntza handiegia behar dutela (% 61,3) eta irakasleen laguntza handiagoa beharko luketela.

Euskal herritarrek ez lukete gastu publikoa murriztea onartuko bost arlo hauetan: Osasun zerbitzuetan (79), hezkuntzan (65), pentsioetan (63), langabeziako prestazioetan (39) eta zientzia eta ikerketa+garapeneko inbertsioetan (38). Azken krisi ekonomikoaren unerik txarrenean ezarritako marra gorri berberak dira. Aldaketa esanguratsu bat egon da ordutik hona: garrantzi handiagoa ematen zaio ingurumena babesteari. Arlo horretan murrizketarik nahi ez dutenak % 9tik % 19ra igo dira.

7. Euskal herritarrek suspentsoa jartzen diete Eusko Jaurlaritzari (4,2) eta Espainiako Gobernuari (3,5) pandemian kontuak emateari eta garden jokatzeari dagokionez.

Pandemian izandako jokaerari dagokionez, euskal herritarrek Pedro SĂĄnchez (4,2), IĂąigo Urkullu (4,1) eta Pablo Iglesias (4) b aloratzen dituzte ondoen; eta haien ondoren, Maddalen Iriarte (3,9), Idoia Mendia (3,6) eta Miren Gorrotxategi (3,6) lehendakarigaiak.

Txarren baloratuak Carlos Iturgaitz Alderdi Popularreko lehendakarigaia (1,2), Pablo Casado (0,8) eta Santiago A bascal (0,2) dira.

9 10 11 12

Euskal herritarren % 19k baino ez dute uste alarma-egoera autogobernua mugatzeko baliatu dela, eta % 28ren ustez, funtsezko askatasunak eta eskubideak mugatzeko aprobetxatu da.

Euskal herritar gehienek (% 57) diote konfinamenduan balkoi eta leihoetara atera direla osasun zerbitzuetako langileei txalo egiteko.

Gogo-aldarte positiboak (poza, dibertsioa, bakea) ohikoagoak izan dira Euskadiko etxeetan sentimendu negatiboak baino. Dena dela, kezka izan da nagusi euskal herritarren artean. % 70ek aitortzen dute inoiz beldur izan direla konfinamenduan.

Konfinamendua betetzeko arrazoi nagusia (% 73,5) kutsatzeko beldurra izan da.

06

2020ekaina

unibertsitatea

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

NUPk Mentoretza Plana abiatu du Nafarroako Unibertsitate Publikoak Parekoen arteko Mentoretza Planean izena emateko epea ireki du

Ikasturte honetako mentore taldearen artxiboko irudia. Haiekin, Jokin Aginaga GarcĂ­a Ikasleen Arloko zuzendaria, lehena ezkerretik.

Unibertsitateko Aldizkaria

Nafarroako Unibertsitate Publikoak ekainaren 21era arte dauka zabalik Parekoen arteko Mentoretza Planean izena emateko epea. Plan horren bidez, 2., 3. eta 4. ikasmailetako ikasleek unibertsitatean lehenengoz hasi diren ikasleei aholkuak eta informazioa emateko konpromisoa hartzen dute. Programan izena ematen dutenek doako prestakuntza berezia eta diploma bat jasoko dute. Horrez gain, unibertsitate-hedapenerako 2 ECTS kreditu lortzeko aukera izango dute.

Mentore izan nahi dutenek gai akademiko eta administratiboei buruzko informazioa eta orientazioa emango diete bere titulazio bereko lehen ikasmailako 7 ikasleri gehienez ere. Horretarako, honako hauek ematen diete laguntza eta prestakuntza: Ikasleen gaietarako, Enplegurako eta Ekintzailetzarako Errektoreordetza, beren fakultatea edo ikastegia, Unibertsitate Arretarako Unitatea eta Ikasleen Kontseilua.

Mentore gisa parte hartzeko, aski da 2020-21 ikasturtean 2., 3. edo 4. ikasmailako ikaslea izatea eta lehen ikasmailako ikasleei Uni-

bertsitatean integratzen laguntzeko motibazioa edukitzea. Izena emateko inprimakian titulazioa eta beste jarduera sozial edo solidario batzuetako parte-hartzea jaso behar dira, bai eta motibazio gutun labur bat idatzi ere. Unibertsitatearen webgunean dago programari buruzko informazio guztia.

Goi-mailako ikasleei zuzendua, unibertsitatean hasi diren ikasleei gai akademiko eta administratiboetan orientatu eta lagundu nahi die Mentoretza Planak Aurreko ikasturteetako esperientzia oso ona izan zen, bai mentoreentzat, bai mentorizatutako ikasleentzat. Horren erakusgarri, urtez urte gero eta handiagoa da programan parte hartzen duten ikasleen kopurua. Halaber, mentoreen laguntza izan duten ikasleetako

askok mentore gisa hartzen dute parte ondoren egiten diren ikastaroetan sarbide berriko ikasleei beren esperientziaren bidez laguntzeko.

Konpromisoa Mentoreen helburua da mentorizatutako ikasleengan unibertsitateko independentzia eta autonomia handiagoa sustatzea, eta lanerako eta ikasteko ohitura eraginkorrak garatzen laguntzea.

Prestakuntzako bilera eta lantegietara joateaz gain, Eskolak edo Fakultateak antolatzen duen ikasle sartu berrien ongietorri-saioan hartuko dute parte. Mentoreek, halaber, mentorizatutako ikasletaldearekin hiru bilera egiteko konpromisoa hartu dute (irailetik urrira bitartean bat, udazkeneko azterketen aurretik beste bat eta otsailetik martxora bitartean beste bat). Bilera horien jarraibideak Mentoretza Plana aurkezteko bileran emango dira. Halaber, taldeko bilera bakoitzaren fitxa-txosten bat bete beharko dute, eta amaierako autotxosten bat egin maiatzean.

Azkenik, mentorizatuek beraiek ebaluatuko dituzte mentoreak.

NU, Irakaskuntza eta Ikaskuntzan buru Unibertsitatea Espainiako lehena da Irakaskuntzan eta Ikaskuntzan, CYD rankingaren arabera Unibertsitateko Aldizkaria

Nafarroako Unibertsitatea lehena da Espainiako lehen da "Irakaskuntzan eta ikaskuntzan", Ezaguera eta Garapena Fundazioak (FundaciĂłn Conocimiento y Desarrollo) azken egunotan aurkeztu duen CYD rakingaren arabera.Unibertsitateak puntuazio altua lortu du arlo honetan aztertzen diren bederatzi adierazleetatik zortzitan. 2020ko CYD txostenaren arabera, zentro akademikoa ondorengo adierazleetan nabarmendu da: master eta graduko graduazio-tasak; ikaslegoaren errendimentu- eta arrakasta-tasak; eta beste autonomietako graduko ikasleak erakartzeko gaitasuna.

Nafarroako Unibertsitateak lortu du, gainera, hirugarren postu bat "Nazioarteko orientazioa"n. Arlo honetan zentro akademikoa gailentzen da gradu eta masterrean atzerriko hizkuntza batean emandako titulazio kopuruan (praktikak barne), nazioarteko irakaslegoan eta Espainiatik kanpoko ikasleek aurkeztutako doktoretza-tesietan.

Halaber, etekin akademikoko 37 adierazletako ikerketa honen arabera, Nafarroako Unibertsitatea lehen unibertsitate pribatua da eta hirugarren onena emaitza globaleta, Bartzelonako Unibertsitate Autonomoa eta Bartzelonako Unibertsitatearen atzetik.

Eremuka, edizio honetan aztertutako eremuetatik (Zuzenbidea, EAZ, Lurreko Zientziak, Ekonomia, Politika-Zientziak, Soziologia, Historia eta Hezkuntza), ranking kokatu du Unibertsitatea bigarren EAZen, laugarren Zuzenbidean eta bosgarren Ekonomian.

CYD unibertsitate espainiarretako rankingik handiena da eta iturri ezberdinetatik, % 94 unibertsitateak aztertzen ditu. Edizio honetan 76 zentro akademiko ikertzen ditu, ezaguerako 25 eremu eta 2.925 gradu eta masterreko titulazio.

Horretarako, 37 adierazleak bost

arlotan banatzen ditu: irakaskuntza eta ikasketa, ikerketa, ezagueraren transferentzia, nazioarteko orientazioa y erregioaren garapenera ekarpena. Nafarroako Unibertsitateak etekin altuko 25 adierazle lortu ditu, etekin ertaineko 7 eta etekin baxuko 5.

Ezaguera eta Garapena Fundazioaren arabera, unibertsitate, nafarra hirugarrena da emaitza globaletan Nafarroa, lehena Irakaskuntza eta Ikasketan, eta bigarrena globalean Ezaguera eta Garapena Fundazioaren ikerketaren arabera, Nafarroa lehen komunitate autonomoa da irakaskuntzan eta ikasketan, bigarrena ezagueren transferentzian eta nazioarteko orientazioan, eta hirugarrena ikerketan.

Etekin altuko adierazle gehien dituzten komunitate autonomoak dira Katalunia, Nafarroa, Euskal Herria, Asturias eta Madril. Foru Komunitateak bigarren postua lortu du etekin altuko 27 adierazleei, etekin ertaineko 7 adierazleei eta etekin baxuko 3 adierazleei esker.

Gainera, adierazle erlatiboak eskaintzen ditu, unibertsitateen eraginkortasuna aztertzen dutena, ikasleak laguntzen ditu orientatzen ikasketa zentro bat aukeratzeko orduan, eta informazio estrategikoa eskaintzen die unibertsitatetalde zuzendariei eta kudeatzaile publikoei. Era berean, U-Multirank rankingari informazioa hornitzen dio, ekainean aurkezten dena eta baimentzen duena konparatzea unibertsitate espainiarrak 96 herrialdetako beste 1.760rekin.

publizitatea

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

2020ekaina

07

08

2020ekaina

unibertsitatea

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

Hezkuntzako diploma NUPeko aurretiko izen-ematea, berri bat MUn laster Mondragon Unibertsitateak hezkuntzako rol berrietan prestatzeko diploma bat jarriko du martxan datorren ikasturtean

Unibertsitateko Aldizkaria

Bi hil hauetan, COVID-19ak hezkuntza-paradigmak aldatu ditu eta, ezbairik gabe, eraginak izango ditu arlo honetan ere. Horrenbestez, hezkuntzako profesionalek ere berritu egin beharko dute.

Datorren 2020-2021 ikasturtean, Mondragon Uniber-tsitateko Humanitate eta Hezkuntza Zientzien Fakultateak eta TeamLabs ikaskuntza-laborategiak diploma berri bat jarriko dute abian hezkuntza arloko profesionalentzat.

Ikaskuntzarako Rol Berriak Hezkuntzan Espezializazio Diplomak irakaskuntzan lider izateko profesionalak prestatzea du helburu, hezkuntzan egiteko, pentsatzeko eta ikasteko modu berriak erabiliz, ikasgelaren barruan nahiz ikastetxeko aldaketaren kudeaketan.

Hezkuntza arloko profesionalentzako diploma bat da: ikastetxeetako irakasle eta zuzendariei zuzendua bereziki Programaren aurkezpena online egin zen maiatzaren 28an. Aurkezpen-ekitaldia interesa zuen hezkuntza-komunitate osoarentzat egon zen irekita. Diplomaren aurkezpenean parte hartu zuten, batetik, Agurtzane MartĂ­nez Mondragon Unibertsitateako Humanitate eta Hezkuntza Zientzien Fakultateko ikertzaile eta diplomaren ko-koordinatzaileak, eta bestetik,

Irati Lekue erraztaile eta TeamLabs-eko kideak.

Diploma berria hezkuntzako profesionalei eta beste ikaskuntza-esparru batzuetako profesionalei dago zuzenduta. Horiek bi talde handitan antolatzen dira: batetik, irakasleak, eta bestetik, ikastetxeetako zuzendaritza-arduradunak.

Programa lehen eta bigarren hezkuntzako, akademietako, unibertsitateetako, Lanbide Heziketako eta beste ikaskuntza-esparru batzuetako irakasleentzat diseinatuta dago, ikasgelan metodologia eta tresna berriak txertatu nahi dituztenentzat. Bestetik, diplomak ikastetxe arautu eta ez-arautuetako zuzendaritza-arduradunen beharrei erantzungo die, ikastetxeetan gauzak aldatu nahi dituzten lidergo-kargudunen beharrei; hau da, zuzendaritzako kideak, hezkuntzadiseinu eta -estrategien arduradunak, ikasketa-buruak eta abar.

Formatu erdipresentziala Ikaskuntzarako Rol Berriak Hezkuntzan Espezializazio Diploma urriaren 5ean hasi eta 2021eko ekainaren 9an bukatuko da. Diplomak izango dituen aurrez aurreko saioak workshop presentzialen bitartez gauzatuko dira, Bilbon eta Madrilen. Saio horiek ostiraletan eta larunbatetan izango dira. Programak 30 ECTS eta 750 orduko iraupena izango ditu, eta lankidetzatik eta esperientzietatik abiatutako ikaskuntza-ikuspegi bat izango du. Hiru arlotan dago oinarrituta: Autogogoeta praktikoa, diplomako parte-hartzaile bakoitzak bere hezitzaile-identitatea garatu dezan. Horretarako, berrikuntza- eta errazte-estrategiak parte-hartzailearen ibilbidean oinarrituko

dira, haren sormen-senetik abiatuz eta estrategiak benetakotasunez garatuz.

Era berean, proiektuan ere oinarritzen da. Horrek ikaskuntzak entrenatzeko eta sendotzeko aukera ematen du, ikasitakoa berehala aplikatzen baita ikaskuntzaesperientziaren prototipo baten garapenean, Pertsonengan Ardaztutako Berrikuntzaren printzipioetan oinarrituta, eta programak aurrera egin ahala iterazioa bultzatzen da.

Formakuntza berriak ikaskuntza gidatzea eta erraztea du helburu, hezkuntzan egiteko, pentsatzeko eta ikasteko modu berriak erabiliz, ikasgelaren barruan nahiz ikastetxeko aldaketaren kudeaketan Eta azkenik, praktika: programan zehar, zenbait egoera erreal edo simulatu planteatuko dira, "eginez ikasteko".

Programa akademikoari dagokionez, diploma 7 modulu hauetan dago antolatuta: Hezitzailearen rola erraztaile gisa (2 ECTS), Proiektua diseinatzea (6 ECTS), Ikaskuntzakomunitateak (2 ECTS), Lantaldeak erraztea (6 ECTS), Hezkuntza-erakundeko aldaketak (6 ECTS), Ikaskuntza-irakaskuntzako prozesuen berrikuntza (6 ECTS) eta Profesional gogoetatsua (2 ECTS).

NUPek uztailaren 10ean irekiko du 2020-2021 ikasturteko gradu-ikasketetarako aurretik izena emateko epea

NUPeko ikasleak.

Unibertsitateko Aldizkaria

2020-2021 ikasturtean Nafarroako Unibertsitate Publikoan (NUP) gradu ikasketak egiteko aurretiko izena emateko ohijo epea uztailaren 10ean, ostiralean irekiko da, 9:00etatik aurrera; eta uztailaren 24an, ostiralean itxiko da, 14:00etan. Egun horietan, ikasleek ikaspostua eskatzeko aukera izango dute Unibertsitatearen webgunearen bidez (www.unavarra.es), graduko edozein titulaziotan. Ikasketa horien eskaintza osoa Unibertsitatearen webgunean kontsulta daiteke. Onartutako ikasleen lehen zerrenda uztailaren 31tik aurrera kontsultatu ahal izango da eta matrikulazioa abuztuan eginen da.

Batxilergotik eta Lanbide Heziketatik datozen ikasleek edo unibertsitate-titulua dutenek Internet bidez egin behar dute aurreinskripzioa, eta, lehentasunaren arabera, hurrengo ikasturtean matrikulatu nahi duten sei titulazio adierazi behar dituzte. Jakina denez, aurreinskripzio-data aurten atzeratzea COVID-19 delakoak eragindako osasun-krisiaren ondorio da, eta horrek, aldi berean, USEko probak egiteko atzerapena dakar.

Aurkeztu behar den dokumentazioa Uztailaren 24an bukatuko da, halaber, dokumentazioa aurkezteko epea, hala eskatzen bada. Nafarroan Unibertsitatean Sartzeko Proba (USEa) egin duten Batxi-

lergoko ikasleek ez dute agiririk aurkeztu behar, salbu eta nazioarteko programetako batean plaza eskatzen badute (kasu honetan, ingeleseko B2 egiaztatu behar da) edo erreserbako kupo baten bidez sartzen badira. NUPen 25, 40 edo 45 urtetik gorakoentzako probak gainditzen dituzten pertsonek ere ez dute agiririk aurkeztu behar.

Interesdunek Internet bidez eska dezakete ikaspostua, uztailaren 24a arte, eta onartutakoen lehen uztailaren 31n argitaratuko da Dokumentazioa, hala badagokio, posta elektronikoaren bidez aurkeztuko da helbide honetara bidalita: documentos.preinscripcion@unavarra.es.

Esan bezala, aurreinskripzioa egin duten ikasleen lehen onartuen zerrenda uztailaren 31tik aurrera argitaratuko da, eta plaza lortzen dutenek “online� matrikula egin beharko dute abuztuaren 5eko 9:00etatik hil bereko 7ra arte, eginen duten graduaren arabera. Matrikula egiteko jarraibide guztiak eta matrikula osatzeko eman beharreko pausoak Unibertsitatearen webgunean ere kontsulta daitezke.

publizitatea

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

2020ekaina

09

besteberriak

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

2020ekaina

10

32 milioi euro baino gehiago Euskadira, Ikerbasqueri esker Ikerbasqueko ikertzaileek Euskadira 32 milioi eurotik gorako funtsak erakartzea lortu dute Unibertsitateko Aldizkaria

2019an lortutako emaitzen balantzea eta Ikerbasqueko ikertzaileak COVID 19 birusaren inguruan garatzen ari diren ekimen zientifiko guztien berri eman du Ikerbasquek.

Iazko urte amaieran, Ikerbasquek ibilbide luzeko eta lidergo-gaitasun handiko 163 ikertzaile zituen, goi-mailako ikertzaile gazteen harrobia bultzatzen lagunduko duten 76 ikertzaile gazte, eta aurreko bi kategoriak osatuz iker-tzaile-karreraren etapa guztiak estaltzea xede duen Research A-ssociate kategoriari atxikitako beste 29 ikertzaile. Guztion ikerketa-lanak oihartzun zabala lortu zuen zientzia aldizkarietan. Hartara, urte osoan 1.272 artikulu plazaratu zituzten guztira indexatutako argitalpenetan, hots, nazioartean mailako kualifikazio handia duten hedabide editorialetan.

Ikerbasquek 268 ikertzaile ditu, hiru kategoriatan banatuta: 163 ikertzaile kontsolidatu, 76 ikertzaile gazte eta 29 Research Associate (bitarteko kategoria) Ikerbasqueko ikertzaileek 2019an lortutako funtsen guztizko zenbatekoa 32milioi eurokoa izan da (2018an baino 4 milioi gehiago).

2007az geroztik, Euskadira 205 milioi euro erakartzea lortu dute guztira. Kanpoko finantzaketaz landutako 713 proiektutatik (aurreko urtean baino 124 proiektu gehiago), hamabik ERCren (European Research Council, Europako Ikerketa Kontseilua) finantzaketa izan dute. Hauxe da kontinente zaharreko erakunderik ospetsuena, ezagutzaren mugan finkatutako asmo handiko ikerketa-proiektuen sustapenari dagokionez, eta iazko urtearen amaieran, 1.031 pertsonak lan egiten zuten Ikerbasqueko ikertzaileek zuzendutako taldeetan.

Ikerbasquek Euskadiko unibertsitate eta I+G zentroetan lan egiteko erakarri dituen mundu osoko iker-

tzaileak 37 herrialdetakoak dira, gehienak gizonak: % 77 gizonak dira, eta % 23 emakumeak. Ikertzaileen jakintza-arloei erreparatuta, % 54 zientzia esperimentalen arloko espezialistak dira, % 23 medikuntzazientzietakoak, % 11 giza eta gizarte zientzietako adituak eta % 12 ingeniaritza arlokoak. Ikerbasqueko ikertzaileak munduko zentrorik ospetsuenetatik etorritakoak dira, MIT, Harvard, Oxford eta Stanfordeko unibertsitateak, CNRS edo Max Planck erakundea tarteko direla.

COVID-19 birusaren inguruko ekimen zientifikoak Egun, Ikerbasqueko 58 ikertzaile parte hartzen ari dira COVID-19 birusak eragindako larrialdiaren inpaktua murrizteko 60 proiektu zientifikotan.

Ikerbasqueren proiektu horien artean, honako hauek nabarmen daitezke: ❚ Osakidetzan proba diagnostikoak egiteko materialak prestatzea: bitarteko horiek komertzialki lortzeko zailtasunen aurrean, Osakidetzak laguntza eskatu zien bertako ikerketa-erakundeei. CIC biomagunek koordinatu du Tecnalia eta CEIT-BRTA partaide dituen ekimen hau, SARS- CoV-2 birusaren diagnostiko-probetarako 40.000 lagin-garraiobideren baterako ekoizpena bultzatzeko. ❚ SARS-COV-2 birusa nanoteknologian oinarrituta diagnostika-

tzeko gailu berri baten garapena, DIPC, UPV/EHU, CIC Biomagune, Polymat eta BioDonostian lanean diharduten Ikerbasqueko ikertzaileen bultzadaz.

Egun, Ikerbasqueko 58 ikertzailek COVID-19 birusak eragindako larrialdiaren inpaktua murriztea xede duten 60 ekimen zientifikotan parte hartzen dute ❚

RT-PCR deritzonaren ordezko test alternatiboa baliozkotzea COVID-19 birusa detektatzeko.

UPV/EHU, Achucarro eta Biofisika Unitatean lanean diharduten Ikerbasqueko ikertzaileek parte hartu dute proiektu honetan. ❚ BCAMi atxikitako Ikerbasqueko ikertzaileek COVID-19 gaixotasunaren dinamikaren modelizazioan parte hartu dute. Adimen artifizialaren arloko eredu matematiko eta estatistikoak eta algoritmoak erabili dituzte pandemiak Euskadin duen eragina deskribatzeko, gaixotasunaren infekzio-prozesua nahiz

denboran izandako bilakaera zehaztuz. ❚ BCMaterials zentroa zuzentzen ari da maskaretarako zein norbera babesteko sistemetarako materialak garatzea helburu duen proiektua, eraginkortasunari berrerabiltzeko aukera eta, agian, sentsoreak uztartuz. ❚ Biofisika Institutuko Ikerbasque zientzialariek SARS-VOC-2 detektatzeko eta diagnostiko molekularra egiteko eredu bat garatzen ari dira, mintzezko nanotuboak erabiliz. ❚ BC3 zentroan lanean diharduten Ikerbasqueko ikertzaileek COVID-19 birusaren inpaktu ekonomikoa aztertzeko eredua garatzen dihardute.

Ikerbasqueri buruz Ikerbasque, autonomia-erkidegoko administrazioek, unibertsitateek eta enpresek duela zenbait urtez geroztik egin duten ikerketa zientifikoaren aldeko apustua indartzea xede duen Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza Sailaren ekimenaren emaitza da, Zientzia, Teknologia eta Berrikuntzaren Euskal Planaren elaborazioan jasota geratu den bezalaxe. Euskadi I+G+b arloko potentzia garrantzitsuenen artean kokatzeko ahalegin horretan lagundu nahian, ikerketa arloko talentua erakartzeko gunea izatea da IKERBASQUEren jardunaren ardatz nagusia.

publizitatea

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

2020ekaina

11

besteberriak

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

2020ekaina

12

Badatoz Sarralle bekak Sarrallek arlo zientifiko eta teknologikoan gradu bikoitzeko ikasketak hasten dituzten emakumeentzako beken programaren deialdia aurreratu egin du Unibertsitateko Aldizkaria

COVID-19ak eragindako pandemiak bi gogoeta garrantzitsu jarri dizkigu mahai gainean: alde batetik, osasuna, teknologia eta zientzia biltzen dituen sektore indartsua behar dugu, bai eta profesionalak ere, sektore horietan ia egunero sortzen diren erronkei aurre egin ahal izateko; eta, bestetik, mundu mailako krisi ekonomiko eta sozial larria dute aurrez aurre familiek; eta Euskadi ez da salbuespena izango.

Egoera horretaz jakitun, Sarrallek SARRALLE GROW izeneko urte anitzeko beka-programa aurreratu nahi izan du, behar sozialei eta ekonomikoei bere ekarpena egiteko aukera baitu horrela. Alde batetik, sektore zientifiko eta teknologiko horietan bokazioak pizten lagundu nahi du, emakumeenak batik bat, emakumeak ikasketa zientifikoetara bultzatuz, eta emakumeek zuzendaritzako eta ardura handiko postuetan duten presen-tzia areagotuz; eta, bestetik, COVID-19aren eraginak jasan dituzten familiei lagundu nahi die ere, beren seme-alabek unibertsitate-ikasketen aldeko apustua egin dezaten.

18 urtetik 25 urtera bitarteko emakumeek parte hartu ahal izango dute, Euskadin bizi eta aurreko ikasturtea osorik gainditu badute Beraz, bigarren edizio honetan izena emateko epea zabaldu du Sarrallek; Euskadin bizi diren eta 18 urtetik 25erako emakumeei zuzentzen zaizkie bekak, zehazki, hurrengo ikasturtean beren unibertsitateikasketak zientzien adarretan hasiko dituztenei. Gizonen eta emakumeen arteko arrakala teknologikoa geldiarazi nahi du horrela -lau emakumetatik batek soilik hautatzen ditu unibertsitate-ikasketa zientifikoak, badakielako sektore horietan emakumeen jarduera-tasa gizonena baino askoz apalagoa dela, askotariko arrazoi kultural eta sozialengatik,eta postu okerragoak izaten dituztela.

Gainera, emakumeek beren ibilbide profesionalean aurrera egiten duten heinean, gero eta emakume gutxiago iristen dira zuzendaritzako eta ardura handiko postuetara, kristalezko sabai eta korridore horien eraginez.

Gradu bikoitza Bekak urte anitzekoak dira, 1.000 eurokoak ikasturte bakoitzeko, eta hurrengo ikasturtean beraiek aukeratutako unibertsitatean adar zientifiko batean gradu bikoitzeko ikasketak hasiko dituzten emakumeei zuzentzen zaizkie.

Zehazki, ikasturte akademiko bakoitzeko 1.000 euroko beka emango die Sarrallek datorren ikasturtean Zientzietako, Teknologiako, Ingeniaritzako eta Matematikako (STEM) gradu bikoitzeko ikasketak egiten hasten diren emakumeei; eta 1.000 euroko beste beka bat ere emango die ikasturteko, gradu bikoitzeko honako ikasketa hauek egiten hasten diren emakumeei: Enpresen Administrazio eta Zuzendaritza + Zuzenbidea; Enpresen Administrazio eta Zuzendaritza + Kudeaketaren eta Informazio Sistemen Informatikaren Ingeniaritza; Negozioen Kudeaketa + Lan Harreman eta Giza Baliabideak; Ingeniaritza Mekanikoa + Enpresen Administrazio eta Zuzendaritza; Zuzenbidea + Lan Harremanak; Nazioarteko Harremanak + Zuzenbidea; Zuzenbidea + Komunikazioa (edo antzeko gradu bikoitzak).

Gainera, Sarralleko ingeniaritzaesparruan eta korporazioko departamentuetan ordaindutako praktikak egiteko aukera izango dute udako partean, eta gradu amaierako proiektua ere egin ahal izango dute, beren ibilbidea garatu nahi duten taldeko dibisioan. Aurtengo udan, beken lehen edizioan Sarralleren dirulagutnzak jaso zituzten bi ikasleak praktiketan ha-

siko dira, telematikoki, COVID-19ak eragindako pandemiaren eraginez; Leire Martin (Donostiakoa, ikasturte honetan gradu bikoitz hau egiten hasi dena: Enpresen Administrazio eta Zuzendaritza + Zuzenbide Gradua Donostiako Deustuko Unibertsitatean), eta Malen Sanz Ruiz de Erenchun (Zarauzkoa, gradu bikoitz hau egiten hasi dena: Enpresen Administrazio eta Zuzendaritza + Ingeniaritza Informatikoa Donostiako Deustuko Unibertsitatean). Izan ere, pandemiak enpresa askotako lan egiteko moduak egokitu beharra ekarri du, bai telelanean aritu beharra ere, ahal den guztietan. Horrela, aukera izango dute biek ala biek beren prestakuntza-esparruei dagozkien jarduerak garatzeko, telelanaren errealitate berrira egokituta bada ere. Sarrallen praktiketan hasteko ilusioz daude biak, nahiz eta egoera desberdina izango den, Malen Sanezek esan duen legez: 'birusak ekarritako guztia dela eta, ez da izango imajinatu bezalakoa, baina uste dut positiboa izango dela niretzat'. Enpresa munduarekin lehen harremanak izateko aukera ederra dela diote biek, eta ikasten ari diren hori praktikan jartzeko modua izango dutela. Sarralleren ekimenari buruz, adierazi dute ezinbestekoa dela zenbait arlotan emakumeen presentzia sustatzen jarraitzea, oraindik ere gizonen presentzia nabarmen handiagoa delako karrera batzuetan. 'Uste dut ekimena oso lagungarria dela bai berdintasuna lortzeko borrokan eta bai laguntza ekonomikoari begira, are gehiago, garai hauetan.

Nahiago nuke horrelako ekimen gehiago izango bagenitu', nabarmendu du Leire MartĂ­nek.

Bekei buruzko informazio guztia Sarralleren webgunean eskura daiteke, careers atalean

Eskaerak eta esleipen-sistema Interesa duten emakumeek uztailaren 15era arte aurkeztu ahal izango dute eskaera, eta irailaren 11ra arteko epea izango dute agiriak entregatzeko. Parte hartzeko, ezinbestekoa da gutxienez 18 urte eta gehienez 25 urte izatea, Euskadin bizi izatea, eta aurreko ikasturtea osorik gaindituta izatea. Aukeratutakoen izenak 2020ko irailaren 8an jakinaraziko dira (epe horiek selektibitateko datekin lotuta daude, eta atzeratu daitezke, COVID-19a dela eta selektibitatea atzeratzen bada).

Sarralleren webguneko berrien atalean emango da horren berri.

Urte anitzeko bekak jasotzeko interesa duten emakumeek Sarralleko webguneko (www.sarralle.com) careers atalean dagoen eskaerainprimakia bete behar dute, eta eskatutako agiriak erantsi behar dituzte, edota posta elektroniko bidez bidali seleccion@sarralle.com helbidera, gaiaren atalean BECAS GROW adieraziz.

publizitatea

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

2020ekaina

13

Erraza al da azterketa birtual batean kopiatzea?

Smowl programak adimen artifiziala eta aurpegiko errekonozimendua erabiltzen ditu ikaslearen identitatea egiaztatzeko eta horiek kopia ez dezaten bermatzeko Jon Lasa Galdos

28 urteko IE Business Schooleko ikasleak Pilar Rubio Lafitak modu birtualean egin du azterketa. Bere irakasleak aurrez aurreko azterketak programatu zituen ikasturteko amaierarako. Baina koronabirusak sortutako alerma-egoerak pikutara bidali ditu bere planak eta alternatibak bilatu behar izan ditu. Azkenik, proba modu birtualean egin zuen Smowl programari esker, zeinak aurpegiko errekonozimendua eta adimen artifiziala erabiltzen baitituen ikaslearen identitatea egiaztatzeko eta azterketa batean zehar ageri duten portaera kontrolatzeko.

Smowltech normalean entitate bakoitzak erabiltzen duen plataforman integratzen da. Moodle eta Blackboard Learn dira ezagunenetakoak. Ikaslearentzat, lehenengo urratsa izena ematea da.

Ordenagailuaren kamerarekin hiru argazki atera behar dira. Hori eginda, sistemak erdian agertzea ziurtatu nahi du zure aurpegia ikusgai egoteko, argiztapenak ez duelarik aurpegia estaltzen. Irudi hauek azterketan zehar identitatea egiaztatzeko erabiliko dira.

Proba hasi ondoren, ikasleak uneoro sistemako kamera eta audiora sarbidea baimendu behar du.

Pantailaren aldean, laukitxo bat agertzen da kamerak ateratako irudia erakusten eta grabatzen ari dela adierazten duena. "Hasieran kezkatuta nengoen nire mugimenduak grabatzen edo neurtzen zituztelako. Azterketa egiten duzunean, aldiz, benetan garrantzitsuak diren gauzak lantzen hasten zara, hau da, azterketa zure gaitasunik onenarekin eramaten.

Uste dut hasierako beldurra aldaketarako erresistentzia baino ez zela", azaldu du Rubiok.

Egia esan, programak ez du ikaslea grabatzen. Tresnak, Smowl-ek ziurtatzen duenez, hari buruzko argazki ezberdinak eta egiten duen jarduera harrapatzen du. Enpresarentzat, bideoak "interesgarriak" dira, baina oso astunak: dena grabatzeak konponbidearen eskalagarritasuna oztopatuko luke. "Astean behin lan egiten dugu 1.000 edo 2.000 ikasleko

topekin. Askoz ere egoera zehatzetan�, dio Manuel Frailek, Smowltecheko CTOk. Beste erabilera batzuk CEU bezalako unibertsitateek edo IE Business School bezalako ikastetxeek ere erabiltzen dute tresna hau. Konpainiak, bere bezeroei buruzko datu zehatzik eskaintzen ez du konfidentzialtasun arrazoiengatik, bai graduko bai graduondoko ikasketetan eta MOOCetan (masa ikastaroetan) erabiltzen dela, batez ere Europan eta Latinoamerikan. Frailek azaldu duenez, ideia da kamerarekin ordenagailutik kanpo gertatzen dena kontrolatzea, ikasleak ireki dezakeen edozein programa, arakatzaile edo dokumentu kontrolatzeaz gain. "Wikipedia sartzen baduzu edo testu bat kopiatzen baduzu, hauteman egingo dugu.

Nabigazioaren historia ere gordetzen da", adierazten du.

Ikasleak edozein webgunetarako sarbidea blokeatu beharrean ematen duen urrats bakoitzaren jarraipena egitea da ideia, irakasle bakoitzak azterketak gustura diseinatzeko: "Interneten arakatzea baimentzen dutenak daude, beste batzuek Excel erabiltzea edo estatistika programara sartzea baimentzen dutenak, kalkuluak egiteko". Azterketa bakoitze-

rako egiten den testuingurua entitate bakoitzak definitzen du. Normalean ikasleak ordenagailua bakarrik izan dezake eta mahai garbian egon behar du.

Rubioren ustez, azterketa birtuala egitearen eragozpenen artean dago "eragin handia duela inguruneak; horregatik espazio egokia aurkitu behar duzu". "Gainera, ezin duzu azterketa malgua egin. Adibidez, denbora dena da eta ezin duzu luzatu�, gehitu du. Indarguneen artean, geratzen den denbora uneoro adierazten dela nabarmentzen da.

Konpainiak azpimarratu du "ikaslea une oro jakitun dela kontrolatua dela" eta tresnak ez duela sarbidea ordenagailuan gordetako fitxategietara. "Azterketan zehar bakarrik kontrolatzen dugu. Bukatzen denean, itxi egiten da eta jarraipena geldiarazten du", dio Frailek. Gordetako informazio guztia ikasle bakoitzari egotzitako kodeekin gordetzen da, izen eta abizenekin ordez: "Ez dut AdriĂĄn-en daturik; 67. ikasleari buruzko datuak ditut unibertsitate jakin batetik".

Irakasleak nola ikusten duen Smowl-en helburu nagusia, Smowltech-eko zuzendari nagusi Ricardo Vea-ren hitzetan, "irakasleari frogak sortzea" da. Sinplifikatu bere lana "zoratuta egon ez

dadin". Horrez gain, bera ere irakaslea da eta 170 ikasle inguru ditu batzuetan irakasgaiko, azaldu du. "% 100 posible al da kontrolatzea ikasle batek azterketa fisiko batean ez duela kopiatzen?"

Hemen antzekoa da", dio.

Hori ekiditeko, garrantzitsua da azterketa nola egituratzen den: "Logika itxia du, aukera anitzeko galderekin eta denbora mugatua du. Edo beste edozein material erabiltzea baimentzea beste aukera arrunt bat da; kontua da materiala nolakoa den".

Diseinua Enrique Dansek, Berrikuntza irakaslea eta IE Business School-eko berrikuntza eta eraldaketa digitaleko aholkulari nagusia, Lafita-k egin zuen azterketa diseinatu zuen. Oso kasu kontzeptualekin osatutako kasu labur bat zen, erantzun zuzenik gabe, baina aukera desberdinak zituen. Dans-ek ikasleei linean edo lineaz kanpo nahi zutena ikusteko aukera eman zien. Onartzen ez zen gauza bakarra hirugarrenen laguntza zen.

Baina galderak egin zizkieten.

"Galderak egiteko posta elektronikoa, Telegram-en bidez, SMS bidez eta telefonoz baimendu nien.

Niretzat momentu latzak izan ziren aldi berean hainbeste kanaletara joatea", aitortu du.

Laboral Kutxa koronabirusaren aurrean Banku-entitateak bere jarduera berasmatu behar izan du partikularrei eta enpresei zerbitzua eman ahal izateko konfinamendu garai honetan Jon Lasa Galdos

Koronabirusaren etorrerak bizitza sozial eta ekonomikoa guztiz nahastu du mundu-mailan, gure ingurunea izanik pandemiaren kalterik handienetarikoa jasan duena. Gobernu zentralak alarma-egoera dekretatu zuen iragan martxoan eta, ondorioz, hiritargoak bere etxeetan sartuta ikusi du bere burua, osasun- zerbitzuak Covid-19aren erruz kutsatutako gaixoen ezusteko hazkundeagatik kolapsatu ez zitezen.

Halaber, ekonomiako hainbat sektorek beren ekintza gelditu zuten aldi baterako, ez horrela funtsezko zerbitzutzat jotako horiek, beren ekintzarekin jarraitu zutenak, nahiz eta kasu askotan murrizketa neurriak hartu zituzten ordutegian, langileen kopuruan, etab. Kasu honen adibide dira banku-entitateak, zurrunbilo honen erdian beren ateak irekitzen jarraitu dutenak, murrizteneurriak hartu izan dituzten arren.

Laboral Kutxa guzti honen adibide da. Lehenik eta behin, euskal entitateak esfortzu oso garrantzitsu bat egin behar izan du bere zerbitzu zentralen egokitasunerako, langile asko telelanera bidali behar izan dituelako. Bestalde, bulegoek beren arretako ordutegia murriztu dute mostradorean bezeroen aurrean, gestoreek beren lana egiteko denbora izan zezaten, lantokian langile gutxiago baitzeuden lanean. Hori dela eta, kasu askotan euren artean txandaka joan dira lanera.

Laboral Kutxako langileek egun hauetan zerbait nabari izan badute, hori da bezeroekin izan duten online harremanaren hazkunde ikaragarria da, baita informazioeskari handi bat eta ziurtasun-gabezi asko.

Arrazoizkoa denez, Laboral Kutxak neurri eta zerbitzu pakete bat egin du familia, partikular eta enpresei zuzendua, aurre egin ahal diezaioten datorren krisialdiari.

Langabezia prestazioa: ❚

Harpidetza aurreratu da.

Era berean, Laboral Kutxak lineako hainbat buletin argitaratzen ditu zibersegurtasun gomendioei, osa-

sun aholkuei,ohitura osasungarriei eta aisialdiari buruz, besteak beste.

Enpresak Enpresentzako laguntzei dagokienez, Eusko Jaurlaritzak linea berezi bat aktibatu du Elkargi, Laboral Kutxa eta beste finantza entitateekin. ❚ Onuradunak: - EAEko ETEak. - Ekintzaile indibidualak (mikroETEak) eta Euskal Autonomia Erkidegoko profesionalak. ❚ Maileguen zenbatekoa: - 5.000 -1.000.000 € ETEentzat.

- 5.000 € -100.000 € mikro-ETE eta autonomo profesionalak. ❚ Finantza-eragiketak: - Tresna: amortizagarria den mailegua.

- Interes-tasak: % 0, Eusko Jaurlaritzak diruz lagundu duelako.

- Maileguen eragiketen epea: 5 urte (grazia aldi bat hautazkoa) - Likidazio maiztasuna: hiru hilean behin.

- Komisioak: 0 €. ❚ Bermeen kostua eta baldintzak (Elkargi): - Formalizazio batzordea eta azterketa batzordea: bermearen % 0,25 formalizatua eta aldi bakarrean.

- Berme komisioa: % 0,375 urtean.

ICO linearen bermea likideziarako Laboral Kutxak ICO Covid19 linearen harpidetza egin du, 100.000 milioi euroko zuzkidurarekin onar-

tua. Hitzarmenean aktibatutako lehen zatiak 20.000 milioi euroko zenbatekoa du, eta horietatik % 50 erreserbatuko dira autonomoek eta ETEek maileguak bermatzeko.

COVID-19-ren efektu ekonomikoak kaltetutako enpresek eta autonomoek berme hauek eskatu ahal izango dituzte, betiere eskatzaileek 2019ko abenduaren 31n huts egin ez badute eta porrotaren prozeduran ez bazeuden 2020ko martxoaren 17an. Bermeak atzeraeragileak izango dira eta martxoaren 18an gertatu zen 8/2020 Errege Lege Dekretua indarrean sartu ondoren formalizatutako eragiketetarako eska daiteke.

Bermeak autonomoek eta ETEek eskatutako mailegu berrien eta berritzeen % 80 bermatuko ditu.

Gainerako enpresentzat, bermeak emandako mailegu berriaren % 70 eta berritzeen % 60 estaliko ditu.

Emandako bermea baliozkoa izango da emandako maileguaren eperako, gehienez bost urterako.

Berme kostua, 20 eta 120 oinarrizko puntuen artean, finantza entitateek bere gain hartuko dute.

Interesatutako konpainiek eta autonomoek beren eragiketarako bermea eska dezakete 2020ko irailaren 30era arte.

Finantza erakundeek konpromisoa hartzen dute COVID-19 krisia hasi baino lehenago aplikatutako kostuen arabera berme horietaz baliatzen diren mailegu berrien eta berritzeen kostuak mantentzeko.

❚

Ildo bereziak: - LABORAL Kutxaren EIF-Linea Sozialak 500.000 eurorainoko maileguak eta kreditu kontuak eskaintzen dizkie ekonomia sozialeko enpresei 30 milioi eurotik beherako fakturak dituztenak: enpresa kooperatiboak, lan enpresak, mutualitateak, laneratzeko enpresak, enplegu zentro bereziak, fundazioak eta elkarteak izango dira finantzaketaz etekina atera dezaketenak. LABORAL Kutxak hartzaileei ez die hipoteka-bermerik eskatuko eta 50 milioiko diru laguntza emango duela agindu du.

- EIF-Mikro linea: Merkataritzamaileguak autonomo eta pertsona juridikoentzat. Kasu guztietan, konpainiak autonomo batek kontratatutako pertsona kopurua 10 baino txikiagoa izan behar du eta urteko fakturazioa 2.000.000 € baino txikiagoa. Onuradun bakoitzeko gehienezko zenbatekoa 25.000 eurokoa da.

Nafarroa Nafarroari dagokionez, Laboral Kutxaren laguntzak ez du aldakuntza handirik. Nafarroako Garapen Elkarteak (SODENA) linea berezi bat aktibatu du Elkargi, Sonagar, Laboral kutxa eta beste finantza entitateekin batera. Finantzaketa honen helmuga termino berean definitzen da: 6 hilabeteko egiturazko gastuak estaltzeko.

Laguntzen du

LHn izena emateko garaia 2020-2021 ikasturterako Lanbide Heziketan izena emateko epea irekia Jon Lasa Galdos

Ekainaren 1ean, 2020-2021 ikasturterako Lanbide Heziketan eskabideak aurkezteko epea ireki zen Euskal Autonomia Erkidegoko ikastetxeetan. Ekainaren 19ra arte izango da zabalik.

Ohikoa denez, izena emateko bi bide izango dituzte ikasleek: online edo ikastetxeetan. Izapideak ikastetxean egitekotan, bertako bulego ordutegian egin beharko dira. Internet bidezko eskaerak, berriz, Hezkuntza Sailaren webgunearen bidez egin beharko dira: www.euskadi.eus/hezkuntza 2020-2021 ikasturtean Heziketa Zikloren bat ikasteko aukera eskaintzen duten 186 ikastetxe izango dira Euskal Autonomia Erkidegoan. Lanbide Heziketak 136 titulu eskaintzen ditu gaur egun Euskadin, guztiak ere 23 familia profesionalen baitakoak. Amaitzear den 2019-2020 ikasturte honetan, 42.000 ikasletik gora ari dira Euskadin Lanbide Heziketako zikloren bat ikasten, honako modalitate hauetakoren batean: presentziakoan, urrutikoan edo eskaintza partzialean.

Bestalde, aipatzekoa da Lanbide Heziketako zikloren bat urrutiko modalitatean ikasi nahi dutenentzat izena emateko epea irekita dagoela ekainaren 9ra arte.

BirtLH-k (Ikaskuntza Birtual eta Digitalizatuen Lanbide Heziketako Ikastetxe Integratuak) Erdi Mailako eta Goi Mailako zenbait heziketaziklo urrutitik ikasteko aukera eskaintzen du, prestakuntza modalitate erdi-presentzialean.

BirtLH

Izen-ematea ekainaren 1etik aurrera egin daiteke, online edo ikastetxeetan Kontuan hartu beharreko egutegia, beraz, honako hau da: ❚ Ekainaren 1etik 19ra: eskabideak aurkezteko epea (online: ekainaren 19ra arte, eta zikloko lehen mailarako bakarrik) ❚ Uztailaren 7an: onartuen, ez onartuen era baztertuen behinbehineko zerrendak argitaratzea. ❚ Uztailaren 8ra arte: behin behineko zerrendei erreklamazioak aurkeztea ❚ Uztailaren 13an: onartuen, ez onartuen eta baztertuen behin betiko zerrendak argitaratzea. ❚ Uztailaren 13tik 17ra: matrikula egiteko ohiko epea (biak barne) ❚ Uztailaren 21etik 31ra: ezohiko matrikulazio-aldia, I. fasea ❚ Irailaren 1etik urriaren 16ra: ezohiko matrikulazio-aldia, II. fasea

Bitarteko telematiko bidez Lanbide Heziketako heziketa-zikloak, urrutiko modalitatean ematea, Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketako Sailburuaren, 2010eko urriaren 11ko AGINDUAK arautzen du Euskadin. Modalitate telematiko honetan gainditutako moduluek erabateko balioa izango dute eskaintza partzialeko irakaskuntza gisa.

Honako hau eskaintza partzial erdi-presentzialeko modalitate telematikoa da: ❚ Modalitate telematikoa informazio eta komunikazio teknologien erabileran oinarritzen da, baita Internetek eskaintzen dituen hainbat baliabideen erabileran ere. Hauen bitartez, ikaskuntza autonomo eta kolaboratiboa bultzatzen da. ❚ Modulu batzuen zati batzuk irakaskuntza presentzial gisa jasoko dira, moduluaren ezaugarriek edo erabili beharreko metodologiek hala eskatzen dutenean.

Tutoreak ikaskuntza-prozesua zuzendu eta bere jarraipena egingo du, ikaslearen bilakaeraren datuak etengabe bilduz, orientazioak emanez eta ikastaroaren eduki

edo jarduerei buruz heltzen zaizkion kontsultei irtenbidea emanez.

Irakasaldian tutoreak ikasleen eskaerei 24 ordutan erantzungo die, gehienez ere.

Era berean, programazioan modulu bakoitzaren tutoretza-ordutegia adieraziko da, telefono, txat edo bideokonferentzien bidez, gure ikasleek tutoreekin harreman zuzenerako aukera izan dezaten.

BirtLHren ebaluazio-sistema ❚

Ebaluazio jarraia: unitate didaktiko bakoitzean hainbat ebaluazio jarduera burutzen dira, bai telematikoki burututako zereginen bidez, bai presentzialki egindako jardueren bitartez. ❚ Ebaluazio partziala: borondatezkoa da eta ikasturte erdialdera egiten da, urteko moduluetan. ❚ 1. azken ebaluazioa: ebaluazio jarraia gaindituta dutenak aurkez daitezke. ❚ 2. azken ebaluazioa: 1. azken ebaluazioa gainditu gabe dutenak aurkez daitezke.

Jarduera desberdinetan izandako parte hartzearen bitartez ikaslearen ekimena, autonomia eta lantaldean jarduteko gaitasuna baloratu nahi dira.

Unitate didaktikoetako ebaluaziojardueren bitartez, eguneroko lana aintzat hartu eta ikasturtean zehar planifikatutako helburuak lortu direla ziurtatu nahi da.

Azterketa presentzialak idatzizkoak nahiz praktikoak izan daitezke. Hauen bidez, konpetentzia profesionalak eskuratu direla eta zereginen egilea ikaslea bera dela ziurtatu nahi da.

❚

Urruntasunik gabeko Lanbide Heziketa, gertuko jarraipen pertsonalizatuarekin: Lanbide Heziketako erdi eta goi-mailako ziklo sorta dago eskura modalitate erdi-presentzialean, non, modulu ezberdinetan oinarrituz, behar eta egoerara egokitzen den prestakuntza ibilbidea definitu dadin.

Beti ere, jarduerak ardatz hartuko dituen ikaskuntza aktibo bat eskainiz, irakasle eta laguntza talde bat zerbitzura izango delarik. ❚ Lanbide Heziketa erdi-presentziala: Lanbide Heziketako tituludunak beharrezko dituen gaitasun denak urrutitik landu ezin direnez, jakin zenbait modulutan, ikaskuntza plataformaren bidez jorraturiko ikasketa eta ebaluazio jarduerak bertaratze bidezkoekin konbinatuko direla. Horretarako probintzia ezberdinetan kokaturiko ikastetxe sare bat dago eskura, nahi den tokian egiteko bertaratze bidezko saio hauek. ❚ Erdi-mailako heziketa-zikloak: Instalazio elektriko eta automatikoak; Osasun-larrialdiak; Sukaldaritza eta gastronomia; Mendekotasun egoeran dauden pertsonen arreta. ❚ Goi-mailako heziketa zikloak: Fabrikazio mekanikoko diseinua; Sareko informatika-sistemen administrazioa; Fabrikazio mekanikoko produkzioaren programazioa; Plataforma anitzeko aplikazioen garapena; WEB aplikazioen garapena; Administrazioa eta Finantzak.

INFORMAZIO GEHIAGO: www.birt.eus

COVID-19aren eragina Europako hezkuntzan Pandemiak erabat eraldatu du Europako hezkuntza-komunitate osoa, ikasleak eredu digitalera egokitu behar izan direlarik Jon Lasa Galdos

2020. urtean eta Schumanen Adierazpenaren 70. urteurrenean, Europako Batzordearen presidenteak ondokoa gogorarazi zuen maiatzaren 9ko, hau da, Europaren Eguneko bere hitzaldian: “Hauskortasun-momentu bat jasaten ari gara Europan eta ausardia gehiago behar dugu erronka horiei aurre egiteko. Gure kontinentean, azken hilotan, 100.000 pertsona baino gehiago hil dira koronabirusaren ondorioz. Ehunka milioika pertsona ari dira bere eguneroko bizitzan aurrekaririk gabeko murrizketak pairatzen birusaren hedapena eusten laguntzeko... Soilik Europar Batasun indartsu batek babes ditzake gure herritarrak, gure ondare komuna eta gure Estatu Kideetako ekonomiak”. Inoiz baino gehiago, Europar Batasunaren “aniztasunean elkartuta” leloa ondokoarekin osa daiteke: “zoritxarrean elkarturik”.

Pandemiak bete-betean eragin dio Europako hezkuntzari eta hezkuntza-ereduari; izan ere, EBko estatu gehienetako hezkuntza- eta prestakuntza-zentroak itxi dira eta hezkuntza-gelak zein zentroak online formatura pasa dira. Horrenbestez, unibertsitateak/irakasleak/ikertzaileak/kudeatzaileak eta unibertsitateko langileak, oro har, epe laburrera zein luzera berrasmatu behar izan dira eta ikasleak eredu digitalera egokitu behar izan dira. Orain arte, Europar Batasunean, hezkuntza digitala oso modu mugatuan eskaintzen zen, baina krisiak eragindako bat-bateko premiak ustekabean behartu ditu unibertsitateak mundu digitalera pasatzera, plataforma birtualak aktibatu ahal izateko muga asko oso denbora-tarte mugatuan gainditu behar izan dituztenak.

Hezkuntza-eredu digitalak eta tresnek eta gaitasun/espezializazio berriek gero eta indar handiagoa dute; horren ondorioz, nolabaiteko parentesi artean jartzen da Erasmus eta Horizon Europe programen esparruko proiektu eta ekimenen bidez sustatzen diren Europako mugikortasunen eredu tradizionala, baita, besteak

beste, hezkuntzako “kredituen” eta baremoen esparruak eta hezkuntza duala ere. Hezkuntza, berrikuntza eta ikerketako arduraduna den Europako Batzordeko Marya Gabriel kideak adierazi zuen bezala, erronkak gorabehera, beharrezkoa da aukera hau baliatzea sakontasun handiagoarekin aztertzeko irakaskuntza digitaleko ereduen garrantzia eta berezko balioa eta hortik ateratzen diren esperientziak ebaluatzeko, COVID-19aren pandemiari aurre egiteko. Irakaskuntza birtualeko ereduetako jardunbide egokietan gehiago inbertitu eta ikertu behar da; izan ere, kalitatezko online irakaskuntza eskaintzeko, ez da nahikoa irakasleak kamera baten aurrean jartzea.

Gaur egun gizarte gisa aurre egin behar diegun erronka sozial eta global askotarako, unibertsitateek funtsezko papera daukate, zehazki, horiek gainditzeko konponbide sortzaile berritzaileen garapenean.

Halaber, funtsezkoak dira Europako zein nazioarteko (Garapen Jasangarrirako Helburuak) egungo agendaren erronkak gainditzeko eta COVID-19aren testuinguruan eta horren epe laburrerako zein luzerako ondorioen aurrean jarduteko. Berebizikoa da arreta jartzea Europako zein nazioarteko agendetan eta hurbiletik jarraitzea hezkuntzaren eta ikerketaren rola egungo Europar Batasunaren ar-

datz estrategikoetan, hori guztia Europako Itun Berdeari eta Europako Agenda Digitalari dagokienez.

Zenbait adituk eta Europako erakundeek oso argi esaten dute: beharrezkoa da gure buruari galdetzea pertsonek zer nolako gaitasunak, esperientzia edo ezagutza beharko lituzketen erronka global hauek eraginkortasunez gainditu ahal izateko.

Hausnarketa honetan eta proposamenak eginez, Europako Batzordea elkarrizketa bultzatzen ari da Europako unibertsitateak elkartzen dituzten sare europar desberdinekin, baina, betiere, orain arte egindako lana eta “Europako unibertsitateak” bezalako ekimen nabarmenak kapitalizatuz (Europako unibertsitateen aliantzak, zeinen artean euskal unibertsitateak hautagai diren), baita Euskadik parte hartzen duen Erasmus programako proiektuak eta Erasmus Mundus Masterrak kapitalizatuz ere.

Hezkuntza-eredu digitalak eta tresnek eta gaitasun/ espezializazio berriek indarra hartu dute Europako hezkuntzaren etorkizunerako eta Europaren etorkizunerako hezkuntzaren dialektika eta narrati-

ba berri horretan, Europar Batasunak inoiz baino gehiago sustatzen du hezkuntza-familiaren eta eskualdemailako ekosistemako zein ekosistema geografikoko eragile sozial eta ekonomikoen arteko elkarrizketa, mugaz gaindiko lankidetza/Euroeskualdeak lehenetsiz,gizarte-erronkei batera erantzuteko. Europar Batasunaren hurrengo Skills Agendak eta egungo Espezializazio Adimentsuko Estrategiak ezartzen duten hezkuntza europarraren beharrezko bikaintasuna eta ospea ez dira bateraezinak helize laukoitza deritzonarekin, ezta Euskadi bazkide europar aurreratua den Unibertsitatea-enpresa Europako Estrategiarekin ere. Bestalde, erronketan oinarritutako ikuspegien diziplina anitzeko lana izango litzateke jarraitu beharreko eredua, espezializazioa baztertu gabe, hezkuntza-eskarmentua izango duten etorkizuneko profesionalak gaitzeko eta garatzeko eta sektore sozial eta ekonomikoen arteko lankidetzak barne hartzeko, konponbide jasangarriak eta Europako zein nazioarteko unibertsitateekiko lankidetza eskainiz.

Erronka globalen helburuekin bat egiteko, lan-ikuspegi berriak behar dira. Etorkizuneko eskakizunetara egokitzeko, puntu giltzarriak izango dira irakaskuntza-metodoekin lotutako berrikuntza eta lankidetza, elkarlana eta diziplina anitzeko ikaskuntza-ingurune aktiboa sortzea.

"Blockchain tresna egokia da koronabirusaren hedatzea eteteko" garrantzitsua metodologia da. Alastrian egiten ari garena zera da: garapen teknologikoak eragin zuzena duela negozio berriak eta onura soziala sortzeko ongizatean. Beraz, horretarako, metodologia bat behar dugu, estandarrak, normalizazioak deitzen duguna, eta hori nazioarteko europar esparruan egon behar du.

Beraz, laburbilduz, teknologia bultzatzea, berrikuntza bultzatzea eta metodologia bultzatzea izango lirateke.

"Egun blockchain gehien eskatzen duten sektoreak turismoa eta osasuna dira" Jon Lasa Galdos

Montse Guardia GĂźell Alastria Blockchain partzuergoko zuzendari nagusia da. Bertan, goi-mailako 500 kide baino gehiagok parte hartzen dute, industria, sektore publiko eta mundu akademikokoak. Montse Telekomunikazioen goi-mailako ingeniaria da, Enpresea-administrazioan master eta 20 urte baino gehiagoko esperientzia du informazioaren teknologien eta operazioen arloen kudeaketan. Elkarrizketa honetan Alastria, blockchain eta teknologia hori koronabirusari aurre egiteko nola erabiltzen den azaldu dizkigu.

"Interneten informazioa eta ezagutza transmititzeko modu berria da Blockchain" Zer da Alastria?

Alastria irabazi asmorik gabeko elkartea da; bere eginkizuna da banatuta dauden kontabilitate erregistroen teknologiak sustatzea, ezagutzera ematea. Interes komunen batura da teknologia horien erabilera sustatzea, negozio eredu berriak eta eragin soziala sortzea. 2017ko urrian sortu zen

eta Alastriaren edertasuna da, zabaltzen eta sustatzen duen teknologiari leiala denez, deszentralizatuta dagoela. Beraz, ia Espainia osoan gaude, baina baita Europan ere. Oso irmoki nazioarteko mailan lan egiten dugu, hau da, Europako esparru juridikoan, eta esparru horren barruan hiru ardatzetan aurrera egiten dugu, ardatz juridikoa, ardatz teknologikoa eta berrikuntza edo antolaketa aldatzeko ardatza, teknologia honekin negozio berriak sortzen sustatzeko.

Orain 542 bazkide inguru ditugu eta guztien % 42 enpresa txiki eta ertainak dira eta hori oso garrantzitsua da guretzat; BPGren % 80 hortik dator, ETEetatik, eta hortik nabarmentzen dut lana, startupak, teknologia honen erabileraren inguruan dauden belaunaldi berrietako enpresak. Enpresa handien % 15 ere baditugu, eta horietatik nabarmentzen dut negozio eredu horiek aldatzeko konpromisoa. Gainera, unibertsitateekin, erakundeekin eta administrazio publikoekin ere lan egiten dugu.

Ez nuke izenik eman nahi, niretzat bazkide guztiak gakoak direlako eta denek batzen dutelako.

Zeintzuk dira Alastriaren helburuak?

Hiru helburu estrategiko ditugu.

Lehena teknologiaren inguruko ikerketa eta garapena modu berritzailean sustatzea edo bultzatzea

izango litzateke. Blockchain-agnostikoak garela esaten dugu eta horrek esan nahi du beti aztertzen ari garela zein den teknologiaren egoera, zer sare mota dituen, eta blockchain informazioaren transmisiorako teknologia hori modu ordenatuan indartzea dela. Dagoeneko badakigu zertarako erabiliko den, kontratu adimendunak deitzen ditugunean itzultzen ditugun negozio harremanei esker, baina garrantzitsuena da bazkide bakoitza transmisio sare horretara nodoen bidez konektatuta egotea. Komunikazio sare bat egiten dugu.

Bazkide guztien arteko komunikazio sare hori modu anitzetan egin daiteke, erresilientzia sendoago edo gutxiago eta eskalagarritasun eta eraginkortasun ezberdinekin.

Eta han ikasten dugu.

Bestea negozioaren helburua da.

Informazioa eta balioa helarazteko modua aldatzen ari dela jakitea, zer negozio berriak edo zer hobekuntza egin dezaketen enpresarekin edo hornitzaile guztiekin, bezero guztiekin... zer harreman hobetu dezaket? Eta beste modu batera egin. Eta hortxe ari gara berrikuntza eta talentua aztertzen, asko bultzatzen dugulako teknologia berri honen zabalkundea eta ezagutza, baina ez maila teknologikoan bakarrik, baita maila ekonomikoan, legezko mailan, laguntza ematen duen beste edozein lanbideren mailan ere.

Azken helburua eta niretzako oso

Nola azalduko zenuke Blockchain zer den?

Blockchain informazioa, ezagutza, Interneten transmititzeko modu berria da. Egia esan internet zerbait etereikoa da, ez baitugu ukitzen, ez da ukigarria.Ordenagailuetan,mugikorretan edo erloju adimendunetan komunikatzen garennez,gailu hauekin elkar komunikatzen gara Interneteko sare ireki honen bidez.Blockchain-ekin egin duguna geruza bat, software bat,programa bat da,informazioaren transmisio hori beste modu batera egiteko aukera ematen duena.Ezberdina da babesten dugula ziurtatzen duelako, zifratzen dugu eta informazio guztia leku batera joan ez dadin egiten dugu. Ez dugu zentralizatzen. Hemen egiten duguna informazioa deszentralizatzea da eta trukeak sendoagoa egiten du, pribatutasunarekiko eta azpiegituren aldaketetarako kaltegarriagoa da, esaterako, makina edo zerbitzaria erortzen eta informazioa galtzen.

Sare hau askoz ere erresilienteagoa da,askoz ere seguruagoa eta sendoagoa.

Zer onura eskaintzen dizkizu blockchain-ek?

Orokorrean bi abantaila oso nabarmen eskainiko dizkigu. Lehenengoa da guk informazioa igortzen dugula, jabeak garela, informazio hori nondik nora doan, noiz erabiltzen den eta norekin

erabiltzen dugun. Informazioaren kontrola hartzen dugu eta oso garrantzitsua da, ikusten ez dugun sare honetan zerbait komunikatzen ari zarela jakitun izatea. Eta niretzat informazio trukaketa nola egin edo Interneten gauzak saltzen ditugun ikuspuntua aldatzen da. Merkataritza elektronikoaren ataria ezberdina izango da, zer eta norekin erosten ari zaren eta, bestetik, nori saltzen ari zaren kontrol askoz ere zehatzagoa izango duzulako.

Eta bigarren onura da askoz ere segurtasun handiagoa dagoela, askoz ere sendoagoa, planetaren inguruan ezagutzen ez dituzun lekuetan zuretzako oso garrantzitsua den informazioa, ez da pasatzen, baizik eta gutxienez deszentralizatuta dagoen sarea da, baina dena enkriptatuta dago. Bidaltzen duzuna segurua da eta orduan askoz ere segurtasun handiagoa duzu.

"Koronabirusak txertoa lortzeko gure planak azkartu ditu"

Eman diezagukezu blockchain gaur egun nola erabiltzen dugun adibideren bat?

Egungo erabilera kasuak asko balio dute bi gauzen mailan, elementu bat ziurtatzeko, erregistratzeko ... Askotan diogu ez dakigula zer jaten dugun, ezta?

Beraz, nekazaritza erregistroa, nondik datorren, blockchain sarean egin daiteke. Jatorritik grabatu zer banaketa kanaletara bidaltzen ari zaren eta zer iritsiko den jaki horren azken eroslera.

Beraz, nekazal mundutik datorren elementuaren jatorria eta amaiera erregistro bat egiten duzu.

Lan handia egiten ari den beste eremu eta arlo bat dokumentuak dira: ziurtagiria edo ziurtatzea dokumentu bat bidaltzen ari zarela edo grabatzen ari zarela, gordetzea eta dokumentu horren egilea izan zarela ziurtatzea. Gaur egungo munduan sortzaileentzat garrantzitsua da, abesti bat, testu bat, artikulu bat erraz bana daitezkeela egileak zenbat irakurle dituen jakin gabe eta irakurleak artikulu horren idazlea nor izan den jakin gabe. Trazabilitatea deitzen dioguna da.

Erabilerak ondorio negatiborik izan al dezake?

Dena bezalakoa da. Zerbaiten positiboa eta negatiboa dago tresna guztiek erabiltzen dugun giza ezaugarrian. Blockchain oraindik tresna da. Erabiltzen duzunaren xedea, hor arazo bat edo eragin negatiboa izan dezakegu. Duela hamar urte teknologia horiekin hasi ginen eta beti zegoen era matematikoa eraikitzeko ahalmena handia behar zela, ordenagailu ahalmen handia, eta ordenagailua energiaz hornitzen dela. Hau jada ez da arazoa, izan ere, elektronika askoz ere eraginkorragoak dituzten ordenagailuak izatea lortu dugu, eta softwarea, programak programatzen ari garenez, modu eraginkorrago eta jasangarriagoan. Bestela esanda, ez da gehiago baliabide naturalen erabilera oker baten zati negatiboena. Beraz, beti uste dut adeitasunetik kanpo dagoela, programatzen ari direnen eta diseinatzen dutenen adeitasunagatik tresna hau hobeto edo okerrago erabil daitekeelako.

Zer motatako enpresek erabiltzen dute gehien blockchain?

Turismoan eta osasunean, gauden egoera pandemikoa dela eta. Gero eta gehiago konturatzen gara oso zaila dela ikusten ez dugun zerbaiten kontra borrokatzea, hala nola birusa. Eta garrantzitsua da jakitea non gauden, zer jaten dugun, nora bidaiatzen dugun, gurekin bidaiatu duen jakitea, eta pribatutasun kontziente horretan, nolabaiteko mugimendu bat egiten ari naizen edo objektu jakin batzuk trukatzera natorren kontziente horretan, blockchainek asko laguntzen du. Grabazio hau egiteko aukera ematen du.

Hori dela eta, oso presente dago turismoan, osasunean, aseguruetan eta, oro har, industrian, nekazaritzan, esaterako, baserritarren ondasunak supermerkatura oso modu garbian ailegatzen direla jakin dezakegu, nondik pasa diren jakinda.

Hitz egin dezagun korabirusaren garaiaz. Nola aplikatzen da?

Alastrian sustatu duguna gure bazkide guztiekin da blockchain erabiltzea aitorpen arduratsua egiteko, zenbait ekintza egin dituzula erregistratzeko eta ekintza horiek ez dutela birus hori transmititzea suposatuko. Mugikortasuna zein egoeratan egon zaren adierazi ahal izango duzu, enpre-

satik langileari edo langileari berari egin dakiokeena. Adierazpen arduratsu horientzat oso erabilgarria da blockchain, grabatu dezakezuen lekua delako eta gainera blockchain-ek gauza zoragarria du, bizitza osorako geratzen den denboraren erregistroa.

Grabatzen dugula esaten dugu, metal gainean grabatu izan bagina bezala. Hori blockchain-ekin egiten denaren analogia da; bizitzarako izena ematen duzu. Eta hori oso erabilgarria da pandemia honetan zehar mugitu behar izan duten pertsonetan edo objektu, lagin edo elementu batzuetan, bai gure burua babesteko behar dugun pantailen edo biseraren bidez, edo bakarrean identifikatu dezakegun edozein elementu fisikoren trazabilitateen aurrean. Blockchain-en erregistratu dezakegu eta nondik etorri den eta nora doazen jakingo dugu. Hau oso erabilgarria da kobiden garai hauetan; inoiz baino jakin gehiago behar dugu birusa gutxienez detektatu dela eta ez dugula zabal-tzen. Orain asko interesatzen zaigu birus hau ez zabaltzea, eta blockchain tresna ona da hori deklaratzeko eta ez zabaltzeko.

Nola ikusten duzu blockchain etorkizunean?

Krisi honek blockchainen planak aldatu al ditu? Lan horizonte berri bat ireki al du?

"Alastriak, zalantzarik gabe, etorkizuna du nazioartean"

Blockchain-en dagoeneko lanean ari ginen txertoen trazabilitatea eta erregistroa lantzen, eta hori lantzen ari ginen, osasun, garraio eta logistika ingurunean, eta tristura handia genuen lehenago bizkortu ez ginelako, orain konponbideak genituelako. Azkar sortzen ari gara eta modu bizkorrean sortzen ari gara, jakitun garelako teknologia hori oso erabilgarria dela ikusten ari den pandemiaren aurka borrokatzeko beharrezkoa den guztia lortzeko. Orduan gertatu zaiguna da gure planak azkartu dituela.

Beraz, esan al daiteke gai hauek jada lantzen ari zirela?

Bai, identitate digitala deitzen dugun horretan ari ginen lanean, mundu osoan eredu estandar bat egon dadin lan egin dugu. Eredu honek askoz ere murriztaileagoak diren Europako legeak betetzen ditu. Lan honi esker, orain, duela bi urte egindako lana oinarri hartuta, deklarazio arduratsuaren elementu horiek sustatu eta eman ahal ditugu.

Internet berria da, ezagutza transmititzeko modu berria eta datuen mundua atzean uzten du.

Datuak seinaleak dira, baina testuinguruari ematen badiogu, informazioa da. Aurreikuspen handiak egin edo datu matematikoen munduan lan egin behar duguna da iturri seguru batetik, autentifikatutako iturri batetik, eta hori da blockchain-ek egiten duena. Datu horiek testuingurua ematen dute blockchain sare honetatik bidaltzen denean. Blockchain balioaren internet da, informazioaren internet.

Eta hori izango da etorkizuna.

Ziur aski ez dugu ikusiko gure mugikorreko pantailen edo gure erloju adimendunen edo arropa adimendunen atzetik datorren zerbait delako, baina nahi duguna benetan helarazteko aukera emango diguna izango da. Jendeak helaraztea eta modu arau ordenatuekin ahalbidetzea. Aldaketa handia egongo dela uste dut, eta onuragarriagoa izango dela, iraunkorragoa eta zuhurragoa izango dela.

Zer etorkizun espero du Alastriak?

Zalantzarik gabe nazioartekoa.

Ezagutzeko oso lan garrantzitsua egiten ari gara, eta Europako beste herrialde asko Alastrian batzen ari gara; Italiarekin eta Ziprerekin, Herbehereekin sinatu berri dugu... Ezagutzak zabaltzeko eta trukatzeko lanetan gabiltza. Uste dugu berrikuntzak ez duela zertan enpresaren alde egon behar, baina enpresa eta erakunde guztiak berritzaileak izan behar direla estrategia gisa.

Gainera, teknologiaren eta telekoperazioaren arteko lotura edo konbergentzia lantzen dugu. Ikusiko duguna da informazio teknologia horiek behar bezala konektatzeko beharrezko lanak. Bai Big Data bai Adimen Artifiziala edo Gauzen Internet, bakoitza bere xedeetarako eta ondo lotuta dauden blockchain kuantikoen sareetan. Interes handia dago teknologia erabiltzeko. Gure interesa ondo erabiltzea da.

Konfiantza teknologietan Guraso espainiarrek teknologian konfiantza dute beren seme-alaben garapen profesionalerako eta heziketarako Jon Lasa Galdos

Teknologia milioika haur espainiarren lagunik onena bihurtu da konfinamendu-garaian. Eta ez bakarrik entretenimenduagatik, baita hezkuntzari dagokionez ere. Horrela, Espainiako 10 gurasoetatik 9k uste dute seme-alabek erabiltzen duten teknologiak onura ekarriko diela etorkizuneko karrera profesionalean, nahiz eta 10etik 7 kezka agertu duten ere pantailen aurrean ematen duten denboragatik.

Galdetegia erantzun dutenen % 54k uste du hutsune handia nabari dutela, egun beren seme-alabekiko

Laguntzen du

Horiek dira, hain zuzen ere, Alfa Belaunaldia Ulertzen: Zer esan behar dute gurasoek? Izeneko ikerketaren ondorio nagusiak. Hotwire komunikazio agentzia globalak Espainiako 1.000 gurasori eta mundu osoko 8.000ri egin dien inkesta horrek Alfa belaunaldian, zehazki 2010. urtetik aurrera jaiotako haurretan teknologiek duten eragina aztertu du.

Ikerketa honen arabera, guraso espainiarrek uste dute teknologiak gaitasunak garatzen lagunduko diela bihar burutzen duten lanean arrakasta izateko. Horrela, gurasoen % 58,9k uste du abiadura kognitiboa, begiaren eta eskuaren arteko koordinazioa (% 50,4) eta arazoak konpontzeko gaitasunean (% 48,5) lagunduko diela.

Azterketaren arduraduna den Vicente Balbastre-k,Kontsumitzaileen Komunikazioko zuzendariak, azaldu du: "Zenbait ikerketek erakutsi dute zenbait bideo-joko jolasek haurrak adimen probetan emaitza hobeak lortzen lagundu dezaketela. Seguruenik, ikusmen trebetasunak hobetu direlako. Normalean, mota honetako probetan agertzen direnak, bertan arazoak konpontzeko gaitasunak egiaztatzen dira".

Jatorrizko belaunaldi digitala Lau oinean ibiltzen hasi berri diren haurrek eta testu-mezu bat iPhone-n baztertzeko gai diren

haurrek, Peppa Pig-en azken atala ikustea eragozten dutelako, beren filmak eta musika-bideoak sortzen dituzten zazpi urte bitarteko haurretara iritsiz. Belaunaldi hau aurrekoak baino askoz urrunago daude teknologia erabiltzeko gaitasun naturalen inguruan.

Alpha belaunaldia 2010. urtetik aurrera jaiotako haurrek osatzen dute: jolasteko, ikasteko eta elkarri eragiteko beren modua dute Gainera, gurasoak oso jakitun dira errealitate berri honetaz. Gehiengo zabalak uste du seme-alabek 10 urte dituztenean teknologia berriak erabiltzeko gaitasunean gaindituko dituztela, bai gailu elektronikoetan edo bai sare sozialetan. Zehazki, guraso espainiarren % 54k uste dute beren seme-alabak 10 urte dituztenean hutsune handia egongo dela euren artean teknologiaren haurren ezagutza handia dela eta.

Ildo horretan, Hotwire kontsumitzaileen komunikazioko adituak

gaineratu du: "Gazte belaunaldi berriak teknologiari aurre egiteko aurrekaririk ez du. Alpha Generation Mark McCrindle ikertzaileak asmatu duen terminoa da, 2010. urtetik aurrera jaiotako haurrei zuzendua. Jolastu, ikasi eta elkarri eragiteko modu berri bat dute.

Haur hauek gailu teknologikoak gero eta azkarragoak diren momentuan jaio ziren, dena konektatuta dago eta, fisikoa eta digitala mundu batean elkartzen dira. Zahartzen diren heinean, beraientzat berriak edo arrotzak ziruditen teknologiak beren bizitzaren zati bihurtuko dira, inguruko esperientziak, jarrerak eta itxaropenak inguruko munduarekiko. Neurozientzialari eta psikologo batzuek uste dute beren adimenak ere ezberdinak izango direla aurreko belaunaldiekin alderatuz".

bitartean eta 6 urte baino gehiago dituzten haurren boomak, aldiz, 6,1 ordu. Silicon Valley-ko guruak haurrak hedabideen pantailetatik kentzen hasi ziren bezala, dieta bezala, baliteke joera hori gainerako biztanleria guztietara hedatzea.

"Gero eta aldagarriagoa den munduan, markek bere audientzia, munduaren kezkak eta pertzepzioak ezagutzea garrantzitsua da.

Gero eta bananduagoak pantailetatik?

Teknologiek abiadura kognitiboan, begiaren eta eskuaren arteko koordinazioan eta arazoak konpontzeko gaitasunean laguntzen dutela uste dute inkestan parte hartu dutenek

Haur bat tableta edo telefono mugikorraren pantailatik bereizita ikustea zaila den arren, eta askoz gehiago orain, egia da ikerketa honek pertzepzio hori zalantzan jartzen duela. Horrela, Alpha belaunaldiko haurrek, batez beste, 3,6 ordu gastatu behar dituzte smartphone edo tableten pantailen aurrean, gurasoek, "milurtekoek - millennials-ek" astean 7,4 ordu igarotzen dituzten

Hotwire-n, gure komunikazio estrategiak ezartzen ditugu markak kontsumitzaileekin lotzeko, baina lehenik eta behin sakonago ezagutu behar ditugu. Horregatik, ikerketak publiko berri hauek hitz egiten jakiteko erabiltzen ditugu, ikuspegi eta kanal egokiak erabiliz", gehitu du Vicente Balbastrek.

publizitatea

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

2020ekaina

14

graduondokoak

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

2020ekaina

15

Hizkuntzak dira gakoa Unibertsitateko Aldizkaria

Lan merkatua eraldatze erradikala jasaten ari da. Iraultza teknologikoak aldaketa hauetara erritmo oso azkar batean egokitzera behartu die empresa eta beren langileei. Lan-eskaintzak ere metamorfosi bat jasan du: geroz eta errekrutatzaile gehiagok diziplina anitzeko hautagaiak bilatzen dituzte, nazioarteko profilarekin.

Hautagai hauen gehiengoarentzat, hizkuntzak bereziko garrantzia duen baldintza dira lanpostua bilatzeko garaian. Hori dela eta, Infoempleok, errenferiantziazko enplegu atariak, eta Grupo Adeccoko ikasketa zentro berria den. Adecco Group Institute erakundeak, Espainian gehien eskatzen ari diren nazioarteko hizkuntzak analizatu dituzte, bai eta ezaguera hori zein sektore, eremu eta titulaziok gehien behar duten ere.

Aurten 3 lan-eskaintzetatik 1ek hizkuntzak eskatzen ditu Espainian. Lehen aldiz azken lau urteetan eskaintzak atzerapen bat jasan du, aurreko urteko % 34,8tik aurtengo % 32,2ra pasatuz (-2,6 p.p.).

Kategoria profesional gehiago, hizkuntza eskakizun handiagoa Hizkuntzen eskakizuna modu proportzionalean aldatzen da kategoria profesional ezberdinak analizatzen direnean: zuzendariei zuzendutako lan-eskaintzak dira hizkuntzen ezaguera gehien eskatzen dutenak.

Ezaugarri hau horietako % 52an agertzen dira; bitartean, langileei zuzendutako eskaintzak ikusten badira, horietako % 16,5ek bakarrik adierazten dute hizkuntzak ezagutu behar direla horietara jotzeko.

Datu hauek aurreko urtekoekin alderatzen badira, joera berdina antzematen da, nahiz eta bi kasuetan lan-eskaintza kopurua handiagoa zen: % 57 zuzendarientzat eta % 22,3 langileentzat (-5 p.p. eta 5,8 p.p., hurrenez hurren).

Hizkuntzen eskakizuna lan-eskaintzetan Komunitate Autonomoka Hizkuntza adieratzen duten eskaintzen %

Hizkuntzak zehazten duten eskaintzen %

Titulazioak

2018

2017

Ingelesa

Frantsesa

Materialen Ingeniaritza Ostalaritza eta Turismoa Ingeniaritza Antolakuntza Industrialean Filologia, Linguistika eta Literatura Ingeniaritza Aeronautikoa / Aeroespaziala Ingeniaritza Industriala Ingeniaritza Nautikoa eta Itsas-Garraioa Ehun-Ingeniaritza Enpresen Administrazioa eta Zuzenbidea Ingeniaritza Diseinu Industrialean Telekomunikazioetako Ingeniaritza Itzulpengintza eta Interpretazioa Ingeniaritza Elektrikoa Ingeniaritza Zibila Ingeniaritza Elektroniko Industriala eta Automatikoa Beste titulazioak

% 86,41 % 82,25 % 81,01 % 85,80 % 85,18 % 84,25 % 83,48 % 80,00 % 76,72 % 76,40 % 74,78 % 72,73 % 71,93 % 71,58

% 76,68 % 96,06 % 78,10 % 89,81 % 70,37 % 75,73 % 71,19 % 70,59 % 74,79 % 69,12 % 69,58 % 95,97 % 71,23 % 69,29

% 100,00 % 82,87 % 91,60 % 98,20 % 97,18 % 87,02 % 99,82 % 91,45 % 93,28 % 98,59 % 99,12 % 95,86 % 97,16 % 99,15

% 10,53 % 17,13 % 6,72 % 5,39 % 8,45 % 7,42 % 5,96 % 8,53 % 11,37 % 21,13 % 6,17 % 20,69 % 8,51 % 1,69

% 68,48 % 66,67 % 57,70 % 59,65

% 97,08 % 93,01

% 20,47 % 5,92

Alemana

Italiera

Portugesa

Besteak

% 5,26 % 12,35 % 7,56 % 2,40 % 6,61 % 7,85 % 7,61 % 7,36 % 2,33 % 1,41 % 3,08 % 13,79 % 1,42 % 6,84

% 0,90 % 0,80 % 0,93 % 1,20 % 0,26 % 1,14 % 0,12 % 0,90 % 0,78 % 1,04 % 1,04 % 6,90 % 0,42 % 0,94

% 0,97 % 0,40 %0,97 % 0,91 % 1,04 % 0,71 % 0,60 % 0,74 % 1,81 % 1,41 % 0,93 % 3,45 % 1,39 % 1,30

% 8,30 % 6,77 % 8,3 % 0,60 % 6,52 % 0,14 % 3,32 % 5,54 % 3,36 % 2,88 % 0,88 % 3,45 % 0,71 % 7,70

% 2,92 % 7,66

% 1,75 % 0,84

% 1,32 % 1,19

% 9,35 % 7,83

Iturria: XXII Infoempleo Adecco Txostena: Lan-eskaintza eta eskaria Espainian

Hala eta guztiz ere, hazkunde bat nabari izan dute aginte ertainekoei zuzendutako eskaintzek (% 46,1) eta teknikoentzakoei (% 35,2), duela urte bat % 39,1 betetzen zutenak aginte ertaineko kasuetan eta % 34 teknikoen kasuetan (7 eta 1,2 puntu, hurrenez hurren).

Ezaugarri amankomun bat dago, errepikatzen dena kargu profesionalaz independente: ingelesa da hizkuntza eskatuena. Zuzendaritzako karguetara bideratuak dauden lan-eskaintzen % 97,7k ingelesa eskatzen dute, aginte ertaineko eskaintzen % 96,2k, teknikoentzako % 93,4ek eta langileentzakoen % 89,5ek.

Kasu guztietan ere frantsesa da gehien eskatua den bigarren hizkuntza (% 10,1 zuzendaritzako eskaintzetan, % 9,2 aginte ertainekoetan, % 10,2 teknikoenetan eta % 13,5 langileenetan) eta hirugarren alemana da (% 4,4 zuzenda-

ritzako eskaintzetan, % 6,8 aginte ertainekoetan, % 5,4 teknikoenetan eta % 7 langileenetan).

Bidai Agentzien eta Aduanen sektorea, hizkuntzak gehien eskatzen dituena Aurten badira sektore batzuk beren eskaintza izugarri altxatu dutenak hizkuntzetan: Bidai Agentzien eta Aduanen sektoreak lehen postua lortzen du bere eskaintzen % 47,8etan beste hizkuntza batzuk eskatuz, duela urte bat bakarrik eskaintzaren % 25,4 betetzen zuelarik (+22,4 p.p.).

Sektore hau ez da bakarrik gehien hazten dena nazioarteko hizkuntzei dagokienez, baizik eta aniztasun handiena erakusten duena da bere eskaintzetako hizkuntzen aipamena begiratzen bada: % 85,8k ingelesa eskatzen dute, % 27k alemana, % 23,2k frantsesa, % 0,9k portugesa eta beste % 0,9k italiera.

Ikerketaren sektoreak ere (46,8% vs 23,9%) bere eskaintza areagotu du azken urtean (22,9 puntutako hobekuntza, beste hizkuntzen eskakizuna gehien igotzen duen bigarren sektorea) eta ingelesa da nagusia eskaintza hauetan (% 98,1).

Ingeniaritza eta Komunikazio Agentzietako sektoreetako beste hizkuntzen ezaguera adierazten zuten eskaintzak iaz % 24 inguruan zeuden. Aurten, ordea, % 42 eta % 38,3an daude, hurrenez hurren (17,9 p.p. eta 13,8 p.p.-ko hazkundea, hurrenez hurren).

Bosgarren postuan Interneteko sektorea aurkitzen da (% 34,6), iazko datu oso beretsuekin (% 34,2).

Beste aldean, badira hiru sektore kontrako efektua jasan dutenak: Aholkularitzako sektorea (% 30,9; -6,6 p.p.), Irakaskuntza eta Heziketarena (30,7%; -3,8 puntu) eta Informatikarena (29,6%; -7,3 p.p.), hizkuntzen beharra jaitsi dela ikusi dutenak.

Materialen Ingeniaritzako lan-eskaintzak dira atzerriko hizkuntzaren bat gehien eskatzen dutenak Marketina, Komunikazioa eta Edukiak: hizkuntzak gehien eskatzen dituen eremua Aurten Marketin, Komunikazioa eta Edukian eremuak lehen postua

lortzen du (% 44,4) hizkuntzak eskatzen dituzten sektoreen eskaintzen analisian. Aurrekok ikerketan laugarren postua betetzen zuen eskaintzaren % 39,4 betez (portzentajezko 5 punturen hobekuntza). Arlo honetako eskaintzen analisian, ia guztiek (% 94,7) ingelesa eskatzen zuten hizkuntza nagusi bezala. Bigarren hizkuntza eskatuena frantsesa da, % 7,4 batekin. Alemanaren eskakizuna % 3,7an dago, italierarena % 2,8an eta portugesarena % 1,7an bere eskaintzetan.

Enpresen Administraritzako eremua iazko lehen postutik jaisten da (% 43,5) bigarrenera aurten, % 40,5ra (-3 p.p.). Hizkuntzen banaketa neurtzen denean, joera berdina errepikatzen da Marketin, Komunikazioa eta Edukien sektorean, ingelesa izanik hizkuntzarik eskatuena eskaintza hauetan (% 93,4).

Frantsesak bigarren postua betetzen du (% 10,6), alemanak hirugarrena (% 6,6%), laugarren postua portugesarentzat da (% 1,9) eta azken postuan italiera dago (% 0,8).

Merkataritza eta Salmenta eremuko eskaintzek, non hizkuntzak eskatzen diren, banaketa guztiaren % 39,4a betetzen dute. Arlo honek bi postu igotzen ditu eta 2,3 puntu iazko datuekin alderatuz (% 37,1).

Ingelesak hizkuntzarik eskatuena izaten jarraitzen du komertzialei zuzendutako eskaintzetan (% 89,4), frantsesa atzean dagoela (%14,7), alemana ondoren (% 6,9), italiera (% 2,8) eta portugesa (% 2,3).

Ingeniaritza eta Ekoizpeneko (% 37,7) eta Erosketak, Logistika eta Garraioko (% 36,2) sektoreek beherapen nabarmenak jasan di-

graduondokoak tuzte hizkuntzak eskatzen dituzten eskaintzetan aurreko ikerketako datuekin alderatuz (% 42 eta % 42,8, hurrenez hurren). Bai ingeniarientzat (% 97), bai erosketetako arduradunentzat (% 93,3), hizkuntzarik eskatuena ingelesa da eta bigarrena frantsesa da (% 8,8 eta % 14, hurrenez hurren).

Aurreko urteko hizkuntzekin harremana duten eskaintzak aztertzen badira, garapen handiena Teknologia, Telekomunikazioak eta Informatikako arloan eman da, % 30,2tik aurtengo % 36,2ra pasatuz (portzentajezko 6 puntutako hazkundea).

Efektu kontrakoa nabari izan du Kalitatea, I+G (Ikerketa gehi Garapena), LAP (Laneko Arriskuen Prebentzioa) eta Ingurumeneko arloak, portzentajezko 5 puntu jaitsiz (% 31,2 duela urte bat eta % 25,9 analisi honetan).

Hizkuntzen ezaguera gehien balioesten duten karrera unibertsitarioak Urtetik urtera unibertsitate-eskaintza zabalagoa da eta merkatuak eskatzen dituen gaitasunetara egokitzen diren karrera gehiago sortzen dira. Karrera hauetako askotan hizkuntzak derrigorrezko ikasgai bihurtzen dira edo baita funtsezko baldintza horietan sartu ahal izateko. Horrela, Materialen Ingeniarientzako lan-eskaintzen % 84ak hizkuntzen ezaguera es-

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

2020ekaina

16

Hizkuntzen eskakizuna lan-eskaintzetan sektoreka Hizkuntza aipatzen duen eskaintzen %

Sektorea Bidai Agentziak, Aduanak Ikerketa Ingeniaritza Komunikazio Agentziak Internet Aeronautikoa Aholkularitza Orokorra Irakaskuntza / Heziketa Ibilgailu eta Ekipo Mekanikoaren Alokairua Bidaiarien Garraioa Informatika Kanpo Komertzioa Beira, Zeramika Elektronika / Etxetresna Elektrikoak) Makineria eta Ekipo Mekanikoa

2018

2017

% 47,85 % 46,81 % 42,01 % 38,32 % 34,62 % 34,46 % 30,88 % 30,73

Hizkuntzak zehazten dituzten eskaintzen %

Ingelesa

Frantsesa

% 25,42 % 23,91 % 24,08 % 24,48 % 34,24 % 23,58 % 37,49 % 34,48

% 85,78 % 98,10 % 98,39 % 95,24 % 92,08 % 99,67 % 95,32 % 92,76

% 23,22 % 2,27 % 4,33 % 7,62 % 10,83 % 6,77 % 4,43 % 5,23

% 30,36 % 29,79 % 29,58 % 28,53 % 26,88

% 21,87 % 24,36 % 36,91 % 24,59 % 23,07

% 98,58 % 99,13 % 96,93 % 87,16 % 93,79

% 25,67 % 23,96

% 22,25 % 20,37

% 93,22 % 98,37

Alemana

Italiera

Portugesa

Besteak

% 27,01 % 2,38 % 4,49 % 1,90 % 8,33 % 5,19 % 3,20 % 2,65

% 0,95 % 4,76 % 1,12 % 1,90 % 3,33 % 3,90 % 1,97 % 1,93

% 0,95 % 2,38 % 0,64 % 1,90 % 4,58 % 3,90 % 0,25 % 0,64

% 12,80 % 2,38 % 0,16 % 6,67 % 11,25 % 2,60 % 1,23 % 1,13

% 5,67 % 2,92 % 7,20 % 25,69 % 15,53

% 6,38 % 1,17 % 3,17 % 13,76 % 9,94

% 3,55 % 0,58 % 2,12 % 8,26 % 1,24

% 3,55 % 1,17 % 0,95 % 0,92 % 1,24

% 11,35 % 0,00 % 4,55 % 8,26 % 10,56

% 9,04 % 7,54

% 7,34 % 3,46

% 0,56 % 0,61

% 0,56 % 2,04

% 6,21 % 2,24

Iturria: XXII Infoempleo Adecco Txostena: Lan-eskaintza eta eskaria Espainian

katzen du, zehazki ingelesarena (% 100), batzuetan hirugarren hizkuntza bat eskatzen delarik ere: frantsesa (% 10,5), alemana (% 5,3) edo beste batzuk (% 8,3). Titulazio honek hazkunde nabari bat bizi izan du aurreko urtearekin konparatuta (+ 9,7 p.p., hau izanik bigarren igoera gehiena titulazioen artean), analisi honetan lehen postuan kokatuz.

Bigarren eta hirugarren tokian daude Ostalaritza eta Turismoa (% 82,2) eta Ingeniaritza Antolakuntza Industrialean (% 81), portzentai beretsuak aurkeztu arren, banatuan aztertzen badira portaera ezberdina dutenak.

Urte bat atzera egiten badugu, Ostalaritza eta Turismoko titulazioak hizkuntzadun lan-eskaintza gehien biltzen zituen (% 96; -13,8 p.p., bigarren beherekada sakonena); bitartean,In-

geniaritza Antolakuntza Industrialeko titulatuentzako ehunekoa baxuagoa zen (% 78,1; +2,99 p.p.).

Lehen bosten artean kokatzen dira ere beste bi titulazio zientifiko, Ingeniaritza Aeronautikoa/Aeroespaziala (% 85,2) eta Ingeniaritza Industriala (% 84,2) bezala, eta humanitateetako titulazio bat, Filologia, Linguistika eta Literatura (% 85,8).

Ingeniaritza hauek hazkunde garrantzitsuak aurkezten dituzte azken urtean: ia 15 portzentaje puntu eremu aeroespazialean eta 8 portzentaje puntu baino gehiago industrialean. Hala eta guztiz ere, duela urte batetik hona, Filologia, Linguistika eta Literaturako eskaintza murriztu egin da (% 89,8 iaz).

Ingelesa da berriz ere hizkuntzarik eskatuena titulazio guztientzat.

graduondokoak

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

2020ekaina

17

Graduondoko bat ikasi; bai ala ez?

Zalantza horrekin bueltaka ari bazara, hona hemen bost arrazoi indartsu galdera horri erantzuna emateko Unibertsitateko Aldizkaria

Lan-merkatuaren egoera zein den ikusita, bereziki gazteez ari bagara, graduondoko ikasketa batekin ikastaldia luzatzea -edo berreskuratzea- behartzat jotzen da egun, kezka edo nahi pertsonaltzat bat baino.

1

ESPEZIALIZAZIOAK DESBERDINTASUNA DAKAR

Graduko ikasketak amaitzea, jada, ez da liburuak uztea eta abentura laboralari ekitearen sinonimo.

Lan egonkor bat lortzea, ongi ordaindua egon eta hazkunderako aukerak emago dituena, errazagoa da hautagaiaren profila zehatzagoa den heinean eta osagai bereizle gehiago dituen heinean.

Hori dela eta, master bat ikastea ia derrigorrezko kontu bat da gaur egun eta hauek dira hori egitearen abantailak:

Duela urte batzuk arte, curriculum batean master edo graduondoko bat agertzeak balio gehitu bat suposatzen zuen: hezkuntza gehiago eta ezaguera espezifikoa. Egun, master bat ia nahitaezko baldintza bat da lan-merkatu batean lehiatzako non jokoan sartzen diren espezializazioa eremuan eta ikasketa egin den instituzioaren izen ona.

2

Hainbat urtetan ezaguera teorikoa biltzen egon ondoren, heziketa master batean jarraitzeak suposatzen du,ezaguera espezializatu batez gain, esperientzia erreala izatea y ikasketa-eremuan trebetasunak jasotzea praktiketako burtsei esker.

3

Enpresa batean igoera bat lortu nahi izatea edo lan-merkaktuan berriz mugitzen hasi behar izatea nahi baino gehiagoko arrazoiak dira master batean matrikulatzeko. Ezaguera handitzeak eta espezializatzeak ate gehiago irekitzen ditu eta meritu curricularrak gehitzen ditu.Hezkuntza Ministerioaren datuen arabera, azken 5 ikasturteetan % 73 batean igo 40 urte baino gehiagoko pertsonen artean master batean matrikulatu direnak.

HEZIKETA PRAKTIKOA

BIRZIKLAPENA

4

KONTAKTU SAREA

5

BESTE HERRIALDEEKIN TRUKAKETA EGITEKO AUKERA

Graduondoko bat ikasteak suposatzen du baita ere modu esanguratsu batean agenda profesionala handitzea. Klaustroa osatzen duten irakasleak, ikaskideak edo hitzaldietara gonbidatuak diren pertsonak kontaktu baliotsuetan bihur daitezke lana bilatzerako orduan edo erreferentzia garrantzitsuetan iritziak eta aholkuak partekatzeko.

Kalitatezko masterrak eskaintzen dituzten instituzio gehienek truke-programak dituzte beren programetan, atzerriko heziketa zentroekin eginiko hitzarmenei esker.

Horrekin, beste hizkuntza batzuk praktikatzeaz gain, ezagueren unibertsoa eta esperientziak handitzen dira ikasketa eremuan.

graduondokoak

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

2020ekaina

18

Graduondokoaren testuingurua Graduondoko edo master bat ikasteak abantailak besterik ez dakartza, baina titulu bat edo bestea aukeratzean, ikasleek zenbait alderdi izan behar dituzte aintzat Unibertsitateko Aldizkaria

Geroz eta pertsona gehiagok master bat ikasi nahi dute unibertsitateko graduko titulua lortu eta gero. Master bat ikasteak zenbait abantaila dakartza, hala nola ezaguera eta esperientzia lortzea espezialitate jakin batean eta elementu bereizlei bat gehitzea curriculumean graduko titulu bera daukaten hautagaien aurrean.

Hala eta guztiz ere, titulazio hau lortzeak denbora, energia eta diru mordo bat eskatzen ditu.

Horregatik, denbora zentzudun bat hartzea komeni da bakoitzaren profilera eta egoeretara gehien egokitzen den graduondokoa aukeratzerakoan. Hori dela eta, hona hemen master bat

hautatezean erantzun beharko ditugun zenbait galdera: â?š Zein da graduondoko bat ikastearen helburua? Xedea ezin daiteke izan soilik beste titulu bat lor-tzea, baizik eta pertsonalki lan egin nahi den sektorean sakontzea. Horretarako, oso garrantzitsua da aintzat hartzea irtenbide profesionalak, enpresetan praktikak egiteko aukera eta titulatuen lansartzearen portzentajea. â?š Zeintzuk dira edukiak eta nola ematen dira? Funtsezko beste alderdi batek ikasketa-planean agertzen diren materiekin eta ematen diren metodologiarekin harremana dauka. Edukiei dagokienez, programa ezberdinak konpara behar dira eta nahi den adar horretan lan egiteko jakin

behar den guztia ageri den ikusi ere. Nola galderari dagokionez, magistral-klaseez gain, ikasleen aldetiko parte-hartze aktibo bat eskatzen dituzten metodologiak erabiltzen al diren aztertu, hala nola kastaren ikasketa eta ikasketa proiektuka. Azken hauekin lehenengoekin baino askoz gehiago ikasten da. â?š Zein da irakaslegoaren profila?

Eremu hau funtsezkoa da irakaskuntzaren profila balioestean. Kasu batzuetan nahikoa izan daiteke prestigiodun klase akademikoak ematearekin, benetan horrelakoak diren egiaztatu ondoren -beraiei buruzko informazioa Interneten bilatu ondoren eta nazioarteko aldizkaritan argitaratzen dutela jakin eta gero, adibidez-. Hala eta guztiz ere, ko-

meni izango da esperientziadun talde profesional handi bat egotea, izan ere hauek sektorearen azken joerak ezagutzen baitituzte eta kontaktu-kate luze baten lehen maila izan daitezke eta. â?š Zein ikaslego motak izena eman ohi du? Galdera honek hasiera batean dirudiena baino garrantzi gehiago dauka: bi alderdi gakoetan sakontzea ahalbideratzen baitu: zein baldintza

eskatzen ditu zentro akademikoak -ez da gauza bera gradu bakar batetik edo gradu desberdin askotatik etorritako ikaslego bati zuzenduriko master bat, azken kasu honetan nota altuago bat eskatu ohi baita; eta nortzuk izango diren ikaskideak, klaseak eta esperientzia aberastuko dituztenak -graduatu berriak eta esperientziadun eta kontaktudun eskarmentu handikoak-.

uniemakume

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

2020ekaina

19

Berdintasunerako gomendioak Covid-19aren garaian (II) Covid-19ari aurre eginez eta etorkizuna berdintasunetik eraikiz, Emakundek eta Eusko Jaurlaritzak zenbait gomendio zabaldu dituzte Fundaciรณn Orienta Zaitez Fundazioa

COVID-19aren krisiak nabarmen aldatu ditu agenda eta lehentasun politiko eta sozialak,eta politika publiko guztiak berbideratu behar izan dira lehentasun horiei erantzuteko. Ildo horretan, ezinbestekoa da genero-ikuspegia kontuan hartzea, epe labur, ertain eta luzean har-

tzen diren neurriak emakumeentzat zein gizonentzat, ahalik eta eraginkorrenak izan daitezen eta inor atzean gera ez dadin, Garapen Jasangarrirako Euskadi Basque Country 2030 Agendan jasotako konpromisoari jarraituz.

Ildo horretan, Nazio Batuek adierazi dute emakumeen beharrei erantzuteak indartu egingo duela COVID-19aren aurreko erantzuna. Era

berean, nazioarteko eta Europako erakunde nagusiek eta hainbat herrialdek pandemiari emango dioten erantzunean genero-ikuspegia txertatu beharra dagoela adierazi dute; eta horren inguruko gomendioak argitaratu dituzte.

Dimentsio anitzeko krisialdi honi aurre egitean emakumeen eta gizonen hasierako egoerak eta beharrak kontuan hartzeak efikazia, justi-

zia soziala eta betebehar publikoa bermatzen dituela sinetsita, Emakunde-Emakumearen Euskal Erakundeak honako gomendio hauek egin ditu, COVID-19ari aurre egiteko eta etorkizun berdinzaleagoa eraikitzeko.

Aurreko alean 10 gomendio eta horien justifikazioak azaldu genizkizuen. Hona hemen falta diren seiak:

ETXEETAN KONFINAMENDUA APROBETXATZEA FAMILIETAN BERDINTASUN KULTURA BULTZATZEKO, GENERO-ESTEREOTIPOAK BAZTERTUZ, TRATU ONA BULTZATUZ ETA MUTIKOEK ETA GIZONEK ETXEKO LANETAN ETA ZAINTZA- LANETAN PARTE-HARTZE HANDIAGOA IZAN DEZATEN SUSTATUZ, BAI ETA BIZITZA PERTSONALA, FAMILIAKOA ETA PROFESIONALA BATERATZEKO NEURRIETAN ERE

11 12

Garrantzitsua da etxeetan gertatzen denari arreta jartzea konfinamendu-garaian, eta familiak elkarrekin pasatzen ari diren denbora guztia aprobetxatzea berdintasun kultura eta tratu ona sustatzeko eta etxe askotan nagusi diren genero-estereotipoak eta -rolak desagerrarazteko. Konfinamenduaren ondorioz jende asko jabetu da, batez ere gizonak, etxea kudeatzeak eta mendeko pertsonak eta gaixoak zaintzeak dakarren lan guztiaz. Aukera paregabea da hori, orain eta etorkizunean, etxeko lanak eta zaintza-lanak gizonen eta emakumeen artean berdintasunez banatzea sustatzeko, haurrek eta gizonek dagokien zatia bete dezaten eta, horrela, emakumeen neurri gabeko zama arintzeko.

EMAKUMEEN ETA GIZONEN PRESENTZIA ETA PARTE-HARTZE OREKATUA ETA GENERO-IKUSPEGIA BERMATZEA ERABAKIAK HARTZEKO EREMUETAN Emakumeek eta gizonek modu orekatuan hartu behar dituzte erabakiak COVID- 19ari erantzuteko eta berreskuratzeko ekimenei dagokienez, toki-, foru- edo autonomia-mailan. Begiraden aniztasunak emaitza hobeak ekarriko ditu eta azken erabakia aberastuko du. Gainera, emakumeen elkarteak eta talde feministak kontuan hartu behar dira, bai eta haien gaitasunak baliatu ere.

COVID-19AREN AURREAN BERDINTASUN-POLITIKEN ETA -ERAKUNDEEN MAILA ANITZEKO ERANTZUN KOORDINATUA BERMATZEA

13 14

Euskal Administrazio publikoaren hiru mailetako (Eusko Jaurlaritza, foru-aldundiak eta udalak) berdintasunerako politikak, programak, organismoak eta organoak testuinguru berrira egokitu behar dira, eta erakundeen arteko erantzun koordinatua eman behar dute, COVID-19aren ondorioz hartzen diren neurriek epe labur, ertain eta luzean emakumeen eta gizonen berdintasunean eragin positiboa izan dezaten.

ETXE BARRUAN ETA KANPOAN EGITEN DIREN ETXEKO ETA ZAINTZAKO LANAK SOZIALKI ETA EKONOMIKOKI AITORTZEKO NEURRIAK HARTZEA, ERDIGUNEAN BIZITZAREN ZAINTZA ETA IRAUNKORTASUNA JARRIKO DITUEN EREDU EKONOMIKO ETA SOZIAL BATERANTZ ERALDATZEN LAGUNTZEKO. COVID-19aren krisiak agerian utzi du pertsonen zaintzari eta laguntzari buruzko lanak ezinbestekoak direla bizitza mantentzeko. Pertsonen zaintza politika guztien erdigunean jartzeko paradigma-aldaketa hori sendotu egin behar da etorkizunean, horren araberakoa baita gure espeziearen eta munduaren iraunkortasuna.

15 16

ERAKUNDEEK COVID-19ARI EMATEN DIOTEN ERANTZUNEAN GENERO-IKUSPEGIA TXERTATZEA ERRAZTUKO DUTEN ESPAZIOAK, TRESNAK ETA METODOLOGIAK SORTZEA Krisian esku hartzeko testuinguru horretan, beharrezkoa da erabakiak hartu behar dituenak eta gauzatu behar dituenak izatea bere zereginetan genero-ikuspegia txertatzea erraztuko dioten espazioak, tresnak eta metodologiak.

COVID-19ARI AURRE EGITEKO HARTUTAKO NEURRIEK EMAKUME ETA GIZONENGAN DUTEN ERAGINAREN JARRAIPENA EGITEA, BEREZIKI, NORBANAKO ETA PERTSONA-TALDE ZAURGARRIENEI ERREPARATUTA Funtsezkoa da COVID-19aren harira abian jartzen ari diren neurriek emakumeengan eta gizonengan duten eragina ezagutzea, berdintasunean izan ditzaketen ondorio negatiboak saihesteko eta positiboak indartzeko

publizitatea

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

2020ekaina

20

unieskubideak

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

2020ekaina

21

Beltzen bizitza garrantzitsua da Latino Community Foundation erakundeak ez du atsedenik hartuko bere anai-arreba beltz eta marroiek arnasa hartu ezinik dauden bitartean Fundaciรณn Orienta Zaitez Fundazioa

Latino Community Foundation delako komunitate latindarraren eskubideen alde lan egiten duen komunitate bat da. Minneapolisen joan den maiatzaren 25ean izandako George Floyd-en hilketaren ondoren, elkarte honek bidegabeko heriotza honen kontra bere komunikatua plazaratu du, sentsibilizazio -eta laguntza- kanpaina ezberdinak abiarazteaz gain.

"Arrazakeria. Injustizia. Hauek dira gure koloretako komunitateak hiltzen dituzten gaitzak. Min egiten du. Eta nekagarria da. Baina ez diogu justizia aurrera ateratzeari utziko. Besoak altxatuta eta eskumuturrak itxita dauzkagu geure anaia-arreba beltz eta marroiekin batera.

George Floyd, Ahmaud Arbery, Breonna Taylor, Botham Jean, Eric Garner, Freddie Gray, Philando Castile, Tamir Rice, Sandra Bland, Alton Sterling... eta bere larruazalaren koloreagatik hil diren beste ugariak. Haien izenak esaten jarraituko dugu. Aldaketa antolatzeko. Botoa mobilizatzeko.

Gizarte-justiziako buruzagi fidagarriek zuzendutako erakundeetan inbertitzeko. Eta arrazismo instituzionala amaitzeko.

Geure familia eta sareetan hain iraunkorra eta nagusi den "kolorismoa" ere desagerraraziko dugu.

Gure afro-latino eta afro-karibear anai-arreben aurkako arrazakeria gurekin amaitzen da. Lana gogorra da eta auto-azterketak egitea

eskatzen digu eta bizitako esperientziak geurearengandik desberdinak izatea.

Maite zaitugu. Gainera, eskerrik asko gurekin egoteagatik. Mesedez, zaindu zeure burua eta zure maiteak. Zure indarra, zure atseden denbora eta lasterketa erresistentziaz otoitz egiteko eskatzen dizuegu.

Zure LCF familiak irmo jarraitzen du erakusten, gure ahotsa erabiltzen, neurriak hartzen eta justizia bilatzen".

George Floyden heriotzak elkartasun -sare bat sortu du mundu osoan zehar Latino Community Foundation LCF 1989an sortu zen, United Way of the Bay-ren kidetasun talde gisa, Latinoko erakundeei laguntzak emateko. 2003an, Sandra Hernandezek, orduan San Francisco Fundazioaren (TSFF) presidente eta zuzendari nagusiak, fundazioa sortu zuen TSFFren laguntzarako erakunde gisa, zuzendaritza berria izendatu zuen eta LCFren lana zabaldu zuen. Harrezkero, Aida Alvarez Kontseiluko presidenteak eta Arabella Martinez presidenteordeak hazkunde ibilbidean kokatu dute LCF. Fundazioak Badiako eremuan milaka

familia latinoen osasuna eta ongizatea hobetzeko ekimen ugari zuzendu ditu 2006 eta 2015 artean.

2016an, LCF estatu osoko fundazio independente bihurtu zen Kalifornian latinoen boterea askatzeko eginkizunean.

LCF-k misio hau betetzeko konpromisoa hartu du, zibikoki konprometitutako buruzagi filantropikoen mugimendu bat eraikiz, Latino buru duten erakundeetan inbertituz eta Kalifornian latinoen partaidetza politikoa handituz.

Orain arte, LCF-k herrialdeko filantropo latinoen sare handiena sortu du; 4 milioi dolar baino ge-

hiago inbertitu zituen Kaliforniako 75 erakundeetan; Latino bozketa mobilizatzeko kanpaina handienetako bat abiarazi zuen, 8 milioi pertsonengana iritsi eta 6.500 latino erregistratuz.

Laguntza aktibistei Black Visions Collective-ek (BLVC) etorkizunean sinesten du, beltz guztiek autonomia izan dezaten, segurtasuna komunitatearen menpe dago eta harreman zuzena dute bere ekosistemetan.

Ikuspegia: "Beltzen askapenari eta askapen kolektiboari eskainitako erakundea izanik, errotiko eta etengabeko inbertsioa behar dugu gure sendaketan. Gure gorputzekiko, geure psikekiko, gure esperientziekiko maitasuna aldarrikatuz eta guk egiten dugun guztian justizia integratzeko behar ditugun baliabideak eraikiz, hurrengo lan belaunaldira eraman gaitzaketen baldintzetan ari gara, eta guztion askatasun sakonagorantz".

Kanpaina indartsuak: BLVC-ek epe luzera duen ikuspegiarekin konpromisoa hartu du. Beltzen bizitzek ez dute bakarrik axola, baizik eta hazi egin behar dute. Mundu hau sortzeko, dakiguna da zapalduek, batez ere beltzek, botere kolektiboa eraiki behar dutela sistemak eraldatzeko. Kanpaina estrategiko indartsuak garatuz, beltzek boterea hedatu nahi dute Twin Cities metro eremuan eta Minnesotan.

Eskakizuna George Floyd-en kontra Derek Chauvin MPDko ofizialak eta Mi-

nneapolis-eko Polizia Sailak hiri beltzeko komunitatearen aurkako indarkeria areagotu zutenetik, Minneapolis-ek lidergo ameslari baten behar etsia du.

"Minneapolisko Udalari dei egin diogu ikuspegi ameslari hauek jarrai dezaten Minneapolis Polizia Saila desbideratzeko eta benetan seguru eta osasuntsu mantentzen gaituzten baliabideetan inbertitzeko, batez ere komunitate beltzetan, komunitate indigenetan eta kolore komunitateetan. Maiatzaren 30ean, honako hauekin konprometitzeko deia egin diegu: 1.Inoiz berriro bozkatzea poliziaren finantzaketa handitzeko edo polizia sailaren aurrekontua handitzeko.

2.IMPDren aurrekontuetatik 45 milioi dolarreko mozketa proposatu eta bozkatzeko, udalak proiektatutako COVID-19 gabeziei erantzuteko.

3.Egungo inbertsioa babestea eta zabaltzea erkidegoek zuzendutako osasun eta segurtasun estrategietan, polizietan inbertitu beharrean.

4.Nire esku dagoen guztia egitea MPD eta legea betearazteko agentzia guztiak komunitateko kideenganako indarkeria ekidin dezaten.

Gure hiria sutan dago, gure jendea min egiten ari da eta komunitate beltzak pandemiaren aurrean osasun eta segurtasunagatik oihu egiten ari dira. Bada garaia gure hiriarentzako etorkizun seguru eta askatuan inbertitzeko. Ezin dugu ordaindu MPDren bizitza beltzetan egindako erasoak finantzatzen".

uniozio

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

2020ekaina

22

Online entretenitu Konfinamenduak entretenitzeko aukera berriak ireki ditu sarean Unibertsitateko Aldizkaria

Gauza pila bat egin ahal izan dira etxean, berrogeialdian zehar. Seguru beste noizbait ere egin nahi izan zenituela eta ez duzula denborarik izan. COVID-19a gehiago zabal ez dadin etxean egotera behartuta egoteagatik, pozgarria izan da isolamendu-orduak hobeto eramaten lagundu gaituzten duten plataformak eta eduki berrien agerpena. Hona hemen sarean entretenitzeko baliabideen hautaketa bat: bideodei dibertigarriak, antzerkia streaming-en, doako argitalpenak, online filmak, zuzeneko kontzertuak… Ziztu bizian pasatuko zaizu denbora!

Jolastu bideodeietan Houseparty aplikazioa ezagutzen?

Ausartu probatzera. WhatsApp, Skype edo Hangouts bidezko ohiko bideodeiekin aspertu bazara, hona aukera berri bat: Houseparty. Izenak berak asko esaten du, ezta?

Bideodeiak egiteaz gain, lagunekin jolas gaitezke doako aplikazio honekin. Deian zauden bitartean, jolasean ibil zaitezke elkarrizketa alaitzeko; gehienez 8 pertsonek jolas dezakete aldi berean. Horregatik, une honetako app-a dela esan dezakegu. Gutxienez, COVID19agatik etxean atera gabe gauden une honetakoa.

Abantailak: erraz erabiltzen da, eta lagunekin nahiz familiartekoekin dibertitzeko aukera ematen digu. Desabantailak: Housepartyko jolasek ordainduz desblokeatzen diren mailak dauzkate. Houseparty app-a eta bere jolasak ingelesez daude soilik.

Pista bat: erregistratzean, telefono-zenbakia eta Facebook-ekiko konexioa eskatuko dizkizu, baina, ondo erreparatzen badiozu, urrats hori saltatu ahal izango duzu.

Houseparty erabilgarri dago iOs, Android, macOs eta Chrome-rako.

Liburutegien Netflixa: eFilm eFilm plataforman ikus-entzunezkoak mailegatzen dira streaming bidez liburutegi publikoen erabiltzaileentzat. Bai, bai, ondo ulertu duzu: milaka film, serie, ikastaro, kontzertu eta dokumentalak dituen halako Netflix bat, zure liburutegiari esker ikus dezakezuna.

Liburutegi publikoko karnetari esker, erabiltzaile-izena eta pasahitza dituzu, eFilm-en eta beste zerbitzu digital batzuetan sartu ahal izateko. Asturias, Vigo, Euskadi, Nafarroa, Gaztela eta Leon, Katalunia, Madrilgo… liburutegiek erabiltzen dute plataforma hau. Lehenik eta behin, begiratu ea zure liburutegiak eskaintzen duen zerbitzua. www.efilm.online.com Antzerkia, dantza edo zarzuela streaming-en Teatrotecan online dantza-klaseak ere aurki ditzakezu. INAEMen plataformak 1.500 titulu baino gehiago eskaintzen ditu, gure egongelatik antzerkia, zirkua eta dantza ikus ahal izan ditzagun.

Gainera, haietako askok azpitituluak edo audiodeskripzioa dituzte.

Funtzionamendu berezia du: kontu bat sortu behar duzu, eta aldiro lan bakarra “mailegatu”. Ez badago kopia erabilgarririk, eskatu eta mailegatu arte itxaron beharko duzu. Ondoren, 48 ordu izango dituzu ikusteko.

Beste ekimen batzuek, berriz, etxean euskarazko antzerkiaz gozatzeko aukera ematen digute. Tartean teatroa antzerki-konpainiak Vimeo-n eskaintzen ditu, doan, bere antzezlan osoak. Eskertzeko moduko ekimena, eta berrogeialdian inoiz baino gehiago. Noiz aldizkariak lan eskuragarri guztiak biltzen

ditu, besteak beste Ghero, Lingua Nabajorum, Ez dok hiru, Pankreas eta Zergatik, Jamil?.

Irakurtzeko garaia, edonon Irakurzaleenek (bide batez, emakumezkoek gizonezkoek baino gehiago irakurtzen dute) badakite irakurtzeak ondo sentiarazten gaituela. Baina baliteke irakurtzeko plazera ahaztuta edukitzea.

Ideia ona da liburuak berriro hartzea etxean konfinatuta pasa behar ditugun ordu horietan. Apalategian duzun liburu hori irakurtzen has zaitezke (erosi eta berehala hor utzi zenuena), edo berriren bat bilatu.

Eta, auskalo! Agian irakurtzeko ohitura berreskuratuko duzu, eta zerbait positiboa ateratzen duzu zoritxarreko osasun-krisi honetatik.

Berrogeialdian zehar zinemaz, telesailez, liburuez, aldizkariez, antzerkiaz eta musikaz, gozatu ahan izan dugu etxean, besteak beste Doako liburu elektronikoak Amazonen Merkataritza elektronikoko plataformak, liburu-salmentako puntu nagusia izateaz gain,doako Kindle liburu elektronikoen atala dauka, liburu elektronikoak Kindle gailuetan erraz eta urrats bakar batean sartzeko.

Bertan daude, besteak beste, gaztelaniazko klasikoak eta atzerriko autoreen lanak gaztelaniaz, ingelesez nahiz frantsesez. Iradokizuna: euskarazko liburuak bilatzeko, idatzi “libros gratis euskara”.

Liburu-hautaketa bat Casa del Libro-n Amazon eta horrelako erraldoiengana jo gabe, beste liburu-denda batzuek ere badute doan deskargatzeko sekzio bat. Casa del Libroren kasuan, esate baterako. Bertan, argitaletxe askok berrogeialdia pasatzeko doako liburu elektronikoen hautaketa eskaintzen dute.

Etxean geratzeko moduko ipuinak (eta komikiak) Eloy Moreno idazle ezagunak doako ipuin bat sortu du berrogeialdiko egun hauek dibertigarriak izan daitezen, 7-8 urteko umeak badituzu bereziki. Doako PDFa deskargatu hemen: idazlearen webgunea.

Baina modu dibertigarri eta entretenituan irakurtzeko, komikiak ere aukera ona dira, txoratzen gaituzten ilustrazioekin. Beste autore batzuek, El Torres-ek esate baterako, komikiak oparitzen ditu koronabirusarengatik; El Vosqueren autoreek, berriz, beren lanak igo dituzte gogoko dituztenentzat.

Liburutegi nazionala, digitala Ez da beharrezkoa liburu elektronikoa edukitzea digitalizatutako milaka dokumentutan doan sartu ahal izateko. Biblioteca Digital Hispánicari esker, XV. mendetik XX. mendera bitarteko liburu inprimatuak, eskuizkribuak, marrazkiak, kartelak, mapak, prentsa historikoa edota soinu-grabazioak aurki ditzakezu.

Hautatu gaiak, eta gozatu bertako bildumak. Iradokizuna: ikusi atlasen eta material kartografikoaren bilduma: ez duzu handik atera nahiko.

Aldizkariak irakurtzeko Hearst España argitaletxeak bere aldizkarietan doan sartzeko aukera ematen du. Baten bat ezagutuko duzu, seguru: Diez Minutos, Fotogramas, Cosmopolitan, Casa Diez, DeViajes, Elle edo Men's Health.

Guztira, 19 argitalpen daude irakurgarri Kiosco y más plataforman.

Berriz kalera ateratzen garenean, liburu-dendak irekita ikusi nahi ditugu Ekimen honek ez ditu liburuak doan eskaintzen. Liburu-dendak salbatzeko helburua du. “Llibreries obertes” (liburu-dendak irekita) kanpaina jarri da martxan Katalunian, liburutegiei laguntzeko asmoz, alarma-egoera amaitutakoan ateak berriz ireki ahal izan ditzaten.

Mikromezenasgo gisa funtzionatzen du: liburuak aldez aurretik erosten dituzu, liburu-dendek irekitzean bila joateko, konfinamenduaren ondoren.

Iruñean, Katakrak liburu-dendak ere baliatu du ideia hori, eta “biltzefestarako” gonbidapena egin du.

Musika-jaialdia etxean (eta gauza gehiago) Entzungo zenuen honezkero, albistegi ugaritan aipatu baita ekimena: Ni etxean geratuko naiz Jaialdia. Hainbat artista pasatu dira jaialditik: Amaral, La Pegatina, Pastora Soler, Los Secretos, Monarchy… Artista bakoitzak 30 minutuko zuzeneko emanaldia egin du bere Instagram profiletik.

Berria egunkariak, bestalde, Berria Aretoa sortu du, emanaldien online aretoa. Egunero, estilo guztietako sortzaileek ikuskizunak eskaini dituzte beren etxeetatik. Mikroipuinak, antzerki-piezak, erakusketak, akustikoak, bertsoak… sofatik mundu osora.

Guzti honen ondoren, ikusten duzunez, online eskaintza izugarria da. Berrogeialdia oso luzea izanda ere, ezin izan da dena ikusi!

Zorionez, halako batean #NiEtxeanGeratukoNaiz esateari utziko diogu, eta baliabide gehienak eskuragarri egongo dira oraindik ere, etxean nahi duzulako eta ez behartuta zaudelako geratzen zarenerako.

23

2020ekaina

uniozio

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

Arriaga Antzokiak ateak ireki ditu berriz ere Bilboko Arriaga Antzokiak ekainaren 17an ireki ditu ateak jendearentzat, eta 19 ikuskizunez osatutako programazio berria eskainiko du uztailaren 23ra arte Unibertsitateko Aldizkaria

2020ko ekainaren 17a oso egun garrantzitsua izan da duela denbora gutxi 130 urte bete dituen Arriaga Antzokiaren historian.

Egun horretan, Arriagak berriro bere ateak ireki ditu, denok ezagutzen ditugun osasun arloko arrazoiak direla eta ateak itxi behar izan zituenetik hiru hilabete eta bost egun igaro ondoren. Eta itzulera bikaina, paregabea, izan da, gure garaiko piano-jole garrantzitsuenetako den Joaquín Achúcarroren eskutik. Berea izango da Arriaga Antzokiak uztailaren 23ra arte eskainiko dituen 19 ikuskizunen artetik lehenengoa, bertako ukitu nabarmena izango duen denboraldi baten barruan, “Bilbao Aurrera” programaren barruan gauzatutako Bilboko Udalaren estrategiarekin bat etorriz. Azpimarratu beharra dago alderdi politiko guztiek sinatu duten programa horren helburua COVID-19aren ondoriozko osasun-krisiak izan dituen eraginak arintzera bideratutako neurriak bultzatzea dela, baita kulturaren alorrean ere.

Juan Mari Aburto Bilboko alkatea bera izan zen udaleko alderdi politiko guztien ordezkariek osatzen duten Arriaga Antzokiaren Administrazio Kontseiluaren buru. Bileran, kontseilariek zehaztasunez ezagutu zuten testuinguru zailari erantzuteko sortu den programazio berezia. Argi eta garbi utzi zuen Udalak eta Arriaga Antzokiak berak bertako sortzaileekin eta artistekin duten konpromisoa

eta gure kultura sarea bultzatzeko duten asmo sendoa.

Oihala berriro altxatzeko unea heldu da, eta Arriaga Antzokiak Bilbao Uda 2020 udal ekimenaren barruan egingo du uda honetan.

Eta abaguneetara egokituz egingo du, beti egin duen bezala. Horretarako, Arriagara doazen pertsona guztien (ikus-entzuleak, artistak eta langileak) segurtasuna une oro bermatuko duten higiene neurrien protokoloa prestatu du. Edukiera murriztu egingo da, eta gehienez ere, aurretik esleituko diren eta antzokian zehar banatuko diren 246 besaulki jarriko dira salgai, une oro pertsonen arteko distantzia fisikoa gorde ahal izateko. Kopuru hori aldatu ahal izango da aurrerago, gertakarien eta osasun arloko agintarien aholkuen arabera. Hartutako beste neurri batzuk garbiketarekin, sarbideen antolakuntzarekin, Antzokiko seinaleekin, gune komunetatik ibiltzearekin... daude erlazionatuta.

Achúcarro, sinboloa Arriaga Antzokiaren berrirekieraren protagonista Joaquín Achúcarro maisu handia izan da. Bera zen, hain zuzen ere, duela egun gutxi, maiatzaren 31n, igandean, Arriaga Antzokiaren 130. urteurrena ospatzeko kontzertua eman behar zuena. Zoritxarrez, hori ezinezkoa izan zen, baina, orain, Arriagan, maisuarekin elkartzeko eta urteurrena baino garrantzi-tsuagoa den zerbait, bizitza eta kultura, ospatzeko eta gaur egunera eta etorkizunera

begira-tzeko, aukera dugu. Ez da kasualitatea bere belaunaldiko norbait izatea Arriagako ikuskizunei berriro ekiteko aukeratu dena, pandemiaren ondorioak gehien jasan dituen belaunaldiaren sinbolo moduan. Hori dela eta, Arriaga Antzokiak Achúcarro maisuaren alde egin duen apustua sinboloa ere bada, arteak eta edertasunak abagune zailenak gainditzen dituela erakusten duen sinboloa, hain zuzen ere. Bere sentsibilitatea, indarra eta gozotasuna ekainaren 17an, asteazkenean, elkartu ziren, Bachen, Beethovenen, Brahmsen eta Liszten lanetatik zehar egin zen bidaian hunkitzeko.

Eta, egun horretatik aurrera, beste 18 ikuskizun, guztiak ere egun bakarrean eta 19:30ean hasita, bost asteko epean, uztailaren 23ra arte. Arriaga Antzokiak zuhurtziaz eta sormenez erantzun gura izan dio proposamen eszenikoen kalitatea eta eszenatokiaren beraren barruan osasun arloko neurriak betetzea uztartzen dituen erronkari. Irizpide horretan oinarrituta ari gara ekoizpe n propioko ikuskizunak, eszenografiak, antzezleen posizioak... diseinatzen, gauza modu egokian egiteko. Irizpide hori bera beteko dute 2020ko ekainean eta uztailean ikus-entzuleek gozatu ahal izango dituzten gainerako ikuskizunek ere.

Bertako talentua eta ekoizpen propioa Arriaga Antzokiaren programazio berria definitzen duen zerbait

baldin badago, bertako talentuaren aldeko apustua da, zalantza barik. Ezaugarri hori berezkoa du Arriaga Antzokiak, baina une honetan are gehiago indartzen da kultur ingurunearekin duen konpromisoa.

Adibide garbiena, bertako ekoizpenetan egin den lanean erakusten da. Oraingo honetan sei ikuskizun izango dira, horietako lau Calixto Bieitok, Arriaga Antzokiko zuzendari artistikoak zuzenduta.

Ikuskizunen artean, Asier Polo biolontxelo jole bikainak Bach interpretatuz emango duen kontzertua (uztailaren 2an) eta Jone Martínez sopranoak eta Maite Maruri mezzoak, Passamezzo Antico ensamble barrokoarekin batera Vivaldi interpretatuz eskainiko dutena (uztailaren 8an) egongo dira. Gabriel Arestiren etxea defendituko dut (uztailak 9) poesia ikuskizuna ere Bieitok zuzenduko du. Gabriel Arestiren poemei egingo zaien omenaldia da, euskaraz eta gaztelaniaz, Miren Gaztañagaren, Itxaso Quintanaren, Mikel Losadaren eta Gabriel Ocinaren ahotsekin. Amaitzeko, uztailaren 14an, Bieitok berak 'Tiempos de Cabaret y Cambalache' zuzenduko du, Gurutze Beitiarekin, Iñaki Maruri pianoan eta Jon Fresko perkusioan arituko diren antzerki-kabaret ikuskizuna, keinuan, imintzioan, oihuan eta zoramenean oinarritutako antzezlana, oso antidoto ahaltsuak baitira krisi garaietarako. Eta are

gehiago musikaz janzten direnean.

Arriaga Antzokiko beste ekoizpen lan biek figura handiak ekarriko dituzte. Alde batetik Lucía Lacarra izango da. Matthew Goldingekin batera, 'Reencuentro en danza' izeneko oroimeneko ikuskizuna interpretatuko du, Tchaikovski edo Vivaldiren musikak Petipa edo Edwaard Liangren koreografiekin uztartuko dituen programan hainbat pieza integratuz.

Ikuskizunak Bilbao Sinfoniettaren zuzeneko musika interpretazioa ere izango du. Uztailaren 7an izango da hori. Beste alde batetik, Bernardo Atxagak bere azkenengo sorkuntza lana estreinatuko du uztailaren 21ean: Pange lingua, voglio una pizza. Pange lingua, Atxagak ume zenean bere jaioterrian entzuten zuen otoitza zen, elizan oraindik latina erabiltzen zen garaietan; Voglio una pizza, erlijiozko esperientziatik berrogeita hamar urtera idatzi zuen poema bufoaren izenburua da. Bi une horien artean, hirurogeita hamarreko hamarkadan Etiopia, euskal literatura modernoaren historian jauzia eragin zuen liburua, idaztera eraman zuen poesia jarduna dago. Irakurketa elebiduna izango da parte batean, eta Joseba Apaolazak helaraziko dizkie itzulpenak eta oharrak ikus-entzuleei.

Informazio gehiago: www.teatroarriaga.eus

unigazte

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

2020ekaina

24

Nafarroako Gazte Kontseiluak (NGK) 160 proposamen baino gehiago aurkeztu ditu 'Nafarroa Suspertu' planerako Nafarroako Gazte Kontseiluak

Nafarroako Gazte Kontseiluak (NGK) 'Reactivar Navarra' planerako proposamenen dokumentu bat taxutu du, gazteon ikuspegia kontuan izan dadin. Guztira, 160 neurri baino gehiago aurkeztu dira osasunean, enpleguan, hezkuntzan eta etxebizitzan eragina duten alderdiak jasoz, beste askoren artean.

Dokumentua COVID-19 birusak sorrarazitako krisiaren testuinguruan aurkeztu bada ere, neurri asko Kontseiluak azken urteotan gauzatutako partaidetza-prozesu ezberdinen ondorio dira. Hori dela eta, egoeraren ondoriozko diagnosi eta proposamenekin (pandemiak eragindakoak) bildu dira era. Kontseiluko presidente Juan Gutierrezek nabarmendu duenez, “gazteria kolektibo ahula da oinarrizko alderdi askotan, eta are gehiago atzeraldi ekonomikoko garaia honetan”.

160 proposamen baino gehiagoren artean gazteen egoerari buruzko ikerketa-diagnosi osoko eta zeharkako baten eraketa nabarmentzen dute, osasun krisi

honen ostean haien egoera zein den ezagutzeko, edo II. Estrategiaren eta Gazteria III. Foru Planaren eraketa, pertsona gazteen errealitate berriari erreparatuz.

Etxebizitzaren esparruan, gazteentzat eta, oro har, gizartearentzat irisgarria izango den etxebizitzarekin lotutako eskaintza aski bat bermatzea eska-tzen da. Bestalde, hezkuntza arloan ikasgeletarako itzulera baldintza seguruetan egin dadila bermatzea eskatzen da, eta kalitatezko hezkuntza ahalbidetuz. Bestalde, osasunari dagokionez, gaixotasunaren berragerpena ekiditea bermatzeko harreman mailan beharrezkoak diren aldaketei buruzko sentsibilizazio bat proposatzen da, bizitza osasuntsurako azturei buruzko proposamenekin batera.

Juan Gutierrez Kontseiluko presidentearen arabera “proposamenak egite hutsarekin ez da aski izango arazo horiei guztiei irtenbidea emateko. Pertsona gazteak halako prozesuetan inplikatu behar dira eta instituzioek entzun egin behar dituzte”. Ildo horretatik

“NGK kontseiluak krisi honen eraginak arintzeko beharrezkoa den guztian lan egiteko bere prestutasun osoa” erakutsi nahi du.

Gainera, Gutierrezek ziurtatzen zuenez “gazteek normalitate berria behar dute maila guztietan. Paternalismotik, helduak erdigunean ipintzetik eta asistentzialismotik urrun kokatzen den normalitate berria, non gaztea politiketako parte aktibo izango den, haiek herritar modura hartuz eta ez proiektu gisa

edo etorkizunera begirako zer gisa.

Finean, gazteek beren ahotsa entzuna eta aintzat hartua izango den normalitate berria behar dute”.

Gazteriaren kriminalizazioa Azken hileotan sarritan gazteriaz hitz egin izan da gizartearekiko haien konpromisoa eta beren erantzukizuna zalantzan jartzeko, lehen lerroan lanean izan diren pertsona gazte horiek guztiak ahantziz: osasun arloko langileak

eta, are, praktiketan aritu diren osasun karreretako ikasleak, ryderrak, supermerkatuetako eta elikagai establezimenduetako langileak eta, beren kabuz, boluntariotzaren bidez laguntzeko modua aurkitu duten guztiak. Horregatik guztiagatik Gutierrezek argi utzi du Kontseiluaren iritzia: “Pertsona gazte gehienek hilabeteotan bizitzako egoera bereziki konplikatuaren aurrean erakutsi duten eginahal eta erantzukizuna aitortu nahi dugu”.