Periódico Universitario / Unibertsitateko Aldizkaria -388. zkia. -2020ko iraila

388. zkia.

doakoa

2020ko iraila

Laguntzen du

Ziurgabetasunaren ikasturtea Zalantzaz beteriko hil batzuen ondoren, 2020-2021 ikasturte berria martxan da dagoeneko. Agintariek adierazi zuten moduan, klaseetarako itzulera mailakatua izango da, haur eta gazteen adinaren arabera. Beraz, iraila honetan, pixkanaka joango dira ikaste-txeetako eta unibertsitateetako gelak betetzen.

Unibertsitateko Aldizkari honetan, ez dugu koronabirusaren pandemiako gaiak bakarrik jorratzera mugatu nahi, horretarako unea igaro baitzen. Hala eta guztiz

ere, aldi honetarako Eusko Jaurlaritzak agindu dituen neurriak gogoratu nahi izan ditugu.

Albiste onak ere ikusiko dituzue; esaterako, euskal eta nafar unibertsitateek nazioarteko rankingetan dituzten postu onak.

Eta horretaz aparte, gure ohiko atalei eutsi diegu, Uniozio bezala, non Donostiako Zinemaldiari buruzko informazio zabala eskaintzen baitizuegun, besteak beste.

Bukatzeko, desira bat: ikasturte berri hau ez dadila hasi den bezala bukatu.

uniagenda

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

2020iraila

02

UNIBERTSITATEAK Universidad del País Vasco / Euskal Herriko Unibertsitatea.www.ehu.eus Uda Ikastaroak Gipuzkoako Campuseko Errektoreordetza Leioako Campusa (Zentralita) Sarbide Bulegoa. Bizkaiko Campusa Arabako Campuseko Errektoreordetza

Donostia Donostia Leioa-Erandio Leioa-Erandio Gasteiz

Miramar Jauregia z/g Ignacio MªBarriola Eraik. Elhuyar Pza.1 Sarriena Auzoa, z/g Sarriena Auzoa, z/g Comandante Izarduy Kalea, 2

Gazte Informazioko Bulegoak (UPV/EHU) Gasteiz C/ Los Apraiz,1 - 1ªPlanta Leioa Apia Bidea - Gizarte eta Komunikazio Zientzien Fakultateko Behea

945 014 336 946 015100

943 219 511 943 018 141 946 012 000 946 015 555 945 014 444 oij.ar@ehu.eus oij.bi@ehu.eus

Nafarroako Unibertsitate Publikoa. www.unavarra.es Nafarroako Unibertsitate Publikoa

Iruña

Gasteiz Portugalete Bergara Iruña Tudela

948 169 000

Pedro Usua, 2 Ignacio Ellacuria Parkea, 2-3 Martin AguirreDeunaren Enparantza, 4 Sadar z/g Magallón, 8

945 244 200 944 936 533 943 769 033 948 243 250 948 821 535

Mondragon Unibertsitatea. www.mondragon.edu Mondragon Unibertsitatea

Arrasate

Larramendi, 4. 23 posta-kutxatila

943 794 700 / 943 712185

Deustuko Unibertsitatea. www.deusto.eus Bilboko Campusa Donostiako Campusa

Bilbo Donostia

Unibertsitate Etorbidea 24 Mundaiz Bidea, 50

944 139 000 943 326 600

Nafarroako Unibertsitatea. www.unav.es Nafarroako Unibertsitatea Ingenieri Eskola. TECNUM TECNUM - Miramon Goiko Egoitza Idazkaritza eta Administrazioko Goi Mailako Institutua - ISSA

Iruña Donostia Donostia Donostia

Campus Unibertsitarioa Manuel Lardizabal Pas., 13 Mikeletegi Pas., 48 Aldapeta, 49

948 425 600 943 219 877 943 219 877 943 467 144

LANBIDE HEZIKETA Ikaslan. Lanbide Heziketako Ikastegi Publikoen Elkartea Hetel Heziketa Tekniko Elkartea

www.ikaslan.net

www.hetel.org

ENPRESA ETA BERRIKUNTZAKO ZENTRUAK Saiolan Garaia Berrikuntzako Interesgunea Cedemi BIC Gipuzkoa Berrilan BIC Bizkaia BIC Bizkaia Ezkerraldea BIC Araba CEI Busturialdea CEIA IKERBASQUE SPRI, S.A. BEAZ, P.S.A. INNOBASQUE CEIN

Arrasate Arrasate Barakaldo Donostia Derio Barakaldo Miñano Gernika-Lumo Miñano Goien Bilbo Bilbo Bilbo Zamudio Noain

Goiru Kalea, 1 Uribarri Etorbidea, 3. 79 P.K. Altos Hornos de Bizkaia Hiribidea, 33 Mikeletegi Paselekua, 83 Astondo Bidea, Edificio, 612 Avenida Altos Hornos de Vizcaya, 33 Calle Albert Einstein,15 Txalaparta Poligono, 32 Arabako Parke Teknologikoa, CEIA Eraik.

María Díaz Haroko Kalea, 3 Urkixo Zumarkalea, 36 Sabino Arana Etorbidea, 8 C/ Laida Bidea, 203 Mocholí Kalea

C/ Particular de Ategorrieta nº 2 Bajo Local 10 20013 Donostia. Tfnoa.: 943 053 488 http://www.elperiodicouniversitario.com posta-e: asun@elperiodicouniversitario.com Lege Gordailua: BI-338-93 ISSN: 2530-2132

UPV/EHU Ekonomia eta Enpresa Zientzien Fakultatea. Lehendakari Aguirre Etorbidea, 83. 48015 - BILBAO Tel.: (+34) 946 013 651/ 652 E-maila:cde@ehu.eus http://www.ehu.eus/es/web/cde/home

Arrosadiako Campusa

UNED (Distantzia Heziketako Unibertsitate Nazionala). www.uned.es UNED Araba UNED Bizkaia UNED Gipuzkoa UNED Nafarroa UNED Nafarroa

INFORMAZIO EUROPARREKO ZENTROAK

943 712 072 943 719 181 944 184 100 943 000 999 944 030 606 944 184 100 945 298 282 946 256 809 945 298 282 944 052 660 944 037 000 944 395 622 944 209 488 848 426 000

Deustuko Unibertsitatea Liburutegi Unibertsitarioa.

Ramón Rubial, 1. 48009 - BILBAO Tel.: (+34) 944 139 417 E-maila: begona.prado@deusto.es http://www.iee.deusto.es Nafarroako Unibertsitatea Zuzenbideko Eraikina. Campus Unibertsitarioa. 31080 Iruña. Tel: 948 425 634. E-maila: cee@unav.es EUROPE DIRECT CEDERNA GARALUR. NAFARROA Barriobide, 40, 001 bulegoa.

31013 Ansoain. Tel.: 948 206 697 E-maila:europadirect@cederna.es EUROPE DIRECT HAZI Granja Modeloa, z/g. 01192 Arkaute (Araba). Tel.: 945 0003 208 http://www.hazi.es EUROPE DIRECT BIZKAIA Simón Bolivar Kakea, 8B 48010 Bilbao. Tel.: 946 072528 E-maila: europedirect@fundacionede.org http://www.europedirectbizkaia.org EBri buruzko informazio orokorra eta kontsulta espezializatuak eskintzen ditu, dibulgazioko ekitaldeak egiten ditu eta lan-gela bat dauka.

EUROPE DIRECT DONOSTIA Prim kalea,14 2D. 20006 Donostia Tel.: 943 470 962 E-maila:europedirect@kaebnai.net http://kaebnai.net Informazioa, orientazioa eta europar herritartasunarekin erlazionaturiko eskubideei buruzko aholkularitza, parte-hartze aktiboa eta gaztetasuna eskaintzen ditu.

EKINTZA HONEK EUSKO JAURLARITZAKO KULTURA ETA HIZKUNTZA POLITIKA SAILEKO LAGUNTZA JASO DU

KOORDINATZAILEAK: Asun Calviño eta Jon Lasa.

LAGUNTZAILEAK: Jon Lasa, Ana Belén Sánchez, Nissma De Benito eta Irene Urizar.

DISEINUA ETA MAKETAZIOA: Unibertsitateko Aldizkaria.

ARGAZKIAK: Irene Urizar eta Cristina Domínguez.

PUBLIZITATEA: Bizkaia/ Gipuzkoa/ Araba/Nafarroa: 629 229 185 Unibertsitateko Aldizkariak ez du bertan azaltzen diren iritzi eta edukien gaineko ardurarik hartzen.

LAGUNTZAILEAK

EKINTZA +TREBAKUNTZA ETA GAZTEOK-EK, EWORLD ALDIZKARIAK, GIPUZKOAKO FORU ALDUNDIAREN LAGUNTZA JASO DU

EKINTZA HONEK NAFARROAKO GOBERNUAREN LAGUNTZA JASO DU

unibertsitatea UPV/EHUk gora egin du Shanghaiko rankingean UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

2020iraila

03

Euskal Herriko Unibertsitateak gora egin du Shanghaiko rankingean eta munduko 400 onenen artean kokatu da Unibertsitateko Aldizkaria

Euskal Herriko Unibertsitatea (UPV/EHU) orain zortzi urte sartu zen Shanghaiko rankingean (http://www.shanghairanking.com).

Edizio berri honetan gora egin du, 400 onenen artean kokatuz. Sailkapena Shanghaiko Jiao Tong Unibertsitateak osatzen du urtero, eta ebaluazio-irizpide guztiz errespetatua eta enblematikoa da gaur egun, unibertsitate-munduan. Bederatzi dira soilik lehen 400 erakundeen artean agertzen diren Espainiako estatuko unibertsitateak.

Espezialitateen sailkapenean, UPV/EHU munduko 75 unibertsitate onenen artean kokatu da Ingeniaritza Kimikoaren arloan

“Eskailera maila bat igo izana, munduko 400 unibertsitate onenen artean kokatzeko, hain zorrotza den ranking batean, albiste bikaina da, oro har, euskal gizartearentzat eta, bereziki, Euskal Herriko Unibertsitatearentzat. Ranking horretan gora egitea gure lanaren berri emateko modu onenetako bat da. Uste dut, dena den, orain ez dugula konplazentzian erori behar; aitzitik, posizio horretara eraman gaituen eskakizun maila berari eutsi behar diogu. Gainera, gure unibertsitateko kide guzti-guztiak zoriondu nahi ditut, unibertsitatea proiektu kolekti-

UPV/EHUk bere sailkapena hobetu du Shanghaiko rankingean.

bo bat delako, eta haren lorpenak ere�, adierazi du UPV/EHUko errektore Nekane Balluerkak.

Rankingak, funtsean, unibertsitateen ikerketen eragina neurtzen du; baita haien nazioarteko prestigioa ere. Izen handiko ranking honetan 2012an egindako ebaluazioan agertu zen lehen aldiz Euskal Herriko Unibertsitatea.

Harvard, Stanford eta Cambridgeko Unibertsitatea dira, ordena honetan, rankingeko lehen hiru erakundeak. Lehen hamar postuetatik zortzi Estatu Batuetako unibertsitateek betetzen dituzte, eta bi (Cambridgekoaz gain, Oxfordekoa) Britainiar Handiko unibertsitateak dira.

UPV/EHU ex aequo kokatzen da 301 eta 400 postuen artean. Ingu-

ruabar hori azaltzeko, zerrendan emaitzak aurkezteko ezarritako sistema ulertu behar dugu. Hala, 1. postutik 100. postura handienetik txikienera bitarteko hurrenkera zorrotza ezartzen dute, puntuazioaren arabera. Ondoren, bloke bat osatzen da 50 unibertsitaterekin; beste bloke bat beste 50 unibertsitaterekin; eta hortik aurrera, 500. postura arte, 100 unibertsitateko hiru multzo bereizten dira.

Bloke bakoitzaren barruan unibertsitateak ordena alfabetikoaren arabera agertzen dira. Sailkapen honek duen garrantzia zenbatekoa den konturatzeko, gogoratu behar da mundu osoan goi mailako 20.000 hezkuntza erakunde baino gehiago daudela.

Unibertsitateen bikaintasuna neurtzeko nazioarteko erreferentzia den zerrenda hau osatu ahal izateko, kontuan izan dira Nobel saria eta Matematiketako Fields dominak eskuratu dituzten irakasle edo ikasle ohiak dituzten unibertsitateak, ikertzaile oso aipatuak eta Nature edo Science aldizkarietan argitaratutako artikuluak. Guztira, 1.300 unibertsitate baino gehiago ebaluatzen dira, eta 500 argitaratu.

Espezialitateen araberako sailkapena Espezialitateei dagokienez, Shanghaiko rankingaren entrega honetan, UPV/EHU hainbat diziplinatan

nabarmendu da. Zehazki, munduko unibertsitateen 51-75eko tartean kokatu da, Ingeniaritza Kimikoaren arloan, eta gainera Estatuko lehenengoa da diziplina horretan.

Nabarmendu da ere Nanozientzia eta Nanoteknologian, Kimikan eta Ingeniaritza Metalurgikoan, hiru diziplina horietan munduko unibertsitateen 101-150eko tartean kokatzen baita. Energiaren Zientzian eta Ingeniaritzan eta Materialen Zientzian eta Energian, UPV/EHU munduko unibertsitateen 151200eko tartean dago. Amaitzeko, Matematikan, Fisikan, Farmazian eta Farmazia-Zientzietan, Nekazaritzaren Zientzietan eta Komunikazioan 201-300 tartean kokatzen da mundu mailako rankingean.

04

2020iraila

unibertsitatea

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

17 gradu eta 15 unibertsitate-master, MUn 17 graduetatik 10 prestakuntza dualekoak izango dira, eta 15 unibertsitate-masterretatik 7 ere modalitate dualean eskainiko dira

Mondragon Unibertsitateak 17 gradu eta 15 unibertsitate-master eskainiko ditu 2020-2021 ikasturtean.

Unibertsitateko Aldizkaria

Mondragon Unibertsitateak martxan du ikasturte berria. Guztira 17 gradu eta 15 unibertsitatemaster eskainiko ditu, horietatik 10 gradu eta 7 unibertsitate-master formatu dualean. Bestalde, 17 graduetatik 9 ingeniaritzaren arlokoak dira, 3 enpresaren arlokoak eta 1 gastronomiakoa. Eta 17 unibertsitate-masterretatik, 7 ingeniaritzari daude lotuta, 5 enpresari beste 4 hezkuntzari eta azkena gastronomiari.

Humanitate Digital Globalak gradua eta Kooperatibismoa eta Kudeaketa Sozioenpresariala masterra izango dira unibertsitatearen berritasun akademikoak 20202021 ikasturterako.

Berritasun horiei erantsi behar zaizkie lehendik ere martxan zeuden graduko titulazio batzuen kokapen berriak; adibidez, LEINN (Lidergo Ekintzailea eta Berrikuntza) gradua Berlinen ere emango da irailetik aurrera, eta sorkuntza- eta kultura-industrien ekintzailetzara bideratuko da; horrez gain, Mekatronikako Ingeniaritza gradua, Arrasaten ez ezik, Bilbon ere eskainiko da hurrengo ikasturtean.

Eskaintza hori osatzeko, 17 master propio eta graduondoko beste

ikastaro batzuk (hala nola adituikastaroak eta espezializazio-diplomak) eskainiko ditu unibertsitateak, baita doktorego-programak ere 4 ikerkuntza-lerro hauen inguruan: Berrikuntza eta Esku-hartzea Hezkuntzan, Ingeniaritza Aplikatua, Erakundeen Kudeaketa Aurreratua eta Ekonomia Soziala, eta Zientzia Gastronomikoak.

Berritasunak ❚

Humanitate Digital Globalak gradua (Bilbo. Presentziala. Hirueleduna). COVID-19aren eraginez, arlo digitalak hazkunde ikaragarria izango du gure bizitzan. Hori dela eta, Humanitate Digital Globalak (HDG) gradua jarriko du martxa unibertsitateak, Humanitate eta Hezkuntza Zientzien Fakultatean. Titulazio horrek bi arlo uztartuko ditu: Humanitateak eta Gizarte Zientziak, batetik, eta Teknologia, bestetik. Bilbon emango da eta bi ibilbide izango ditu: Ikasketa Globalak eta Humanitate Digitalak. Graduaren bidez, etengabe aldatzen ari den mundu honetarako trebatuko dira gazteak: jakintza konpartimentatuetatik urrats bat emango dute diziplina anitzeko ikuspegietara, horiek egokiagotzat hartzen baitira etorkizun hurbileko erronka

konplexuei aurre egiteko. Gradu presentziala izango da, 240 ECTSkoa, hirueleduna, eta 40 ikaslerentzako lekua izango du. ❚ Kooperatibismoa eta Kudeaketa Sozioenpresariala unibertsitate-masterra (Online. Gaztelaniaz). Kooperatibismoa eta Kudeaketa Sozioenpresariala masterrak kooperatiben eta gizarte-ekonomiako erakundeen kudeaketa integralerako gaitasunak garatuko ditu, munduko punta-puntako ekosistema kooperatiboetako batean: Arrasateko Esperientzia Kooperatiboan.

Masterrak 60 ETCS kreditu izango ditu eta % 100 online emango da. Arrasaten egonaldi bat egiteko aukera ere emango du, ordea. Urte batean edo bitan egin daiteke, ikasleen prestasunaren arabera. Metodologia kasuetan eta erronketan oinarrituko da, eta gaitasunen erabilera praktikoa, ikaskuntza esperimentala, ekitatea eta demokrazia sustatuko ditu.

Horrez gain, LEINN gradua Berlinen ere emango du Mondragon Unibertsitateak, sorkuntza- eta kultura-industrietan ardaztuta, eta Mekatronika gradua Bilbon.

MONDRAGON UNIBERTSITATEAREN GRADUAK ❚

INGENIARITZA (9 gradu) - Ingeniaritza mekanikoa (DUALA) - Industria Diseinuko eta Produktuaren Garapeneko Ingeniaritza (DUALA) - Industria Antolakuntzako Ingeniaritza (DUALA) - Industria Elektronikako Ingeniaritza (DUALA) - Informatika Ingeniaritza (DUALA) - Energiaren Ingeniaritza (DUALA) - Prozesu Industrialetako Ekoteknologien Ingeniaritza (DUALA) - Ingeniaritza Biomedikoa (DUALA) - Ingeniaritza Mekatronikoa (DUALA)

❚

ENPRESAGINTZA (3 gradu) - Enpresen Administrazioa eta Zuzendaritza- my GABE (DUALA) - Lidergo Ekintzailea eta Berrikuntza- LEINN - Business Data Analytics

❚

HUMANITATEAK (4 gradu) - Humanitate Digital Globalak (BERRIA). Bilbo - Ikus-entzunezko Komunikazioa - Haur Hezkuntza - Lehe Hezkuntza

❚

GASTRONOMIA (1 gradu) - Gastronomia eta Sukaldar itza Arteak

UNIBERTSITATE-MASTERRAK ❚

GOI ESKOLA POLITEKNIKOA (7 unibertsitate-master) - Produktu eta Zerbitzuen Diseinu Estrategikoa (DUALA) - Enpresa Berrikuntza eta Proiektu Zuzendaritza Industria I ngeniaritza (DUALA) - Energia eta Potentzia Elektronika (DUALA) - Teknologia Biomedikoak (DUALA) - Robotika eta Kontrol Sistemak (DUALA) - Datuen Analisia, Zibersegurtasuna eta Hodei Konputazioa (DUALA)

❚

ENPRESAGINTZA FAKULTATEA (5 unibertsitate-master) - Kooperatibismoa eta Kudeaketa Sozioenpresariala (BERRIA) - Kontabilitate eta Finantza Zuzendaritza - Marketin Digitala - Erakundeen Nazioartekotzea - Pertsonen Talentuaren Kudeaketa Estrategikoa - Mtalent

❚

HUMANITATE ETA HEZKUNTZA ZIENTZIEN FAKULTATEA (4 unibertsitate-master) - Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzan, Batxilergoan, Lanbide Heziketan eta Hizkuntzen Irakaskuntzan Irakasle Aritzeko Gaikuntza (DUALA) - Ikaskuntza Erraztea eta Berrikuntza (Lit)

❚

GASTRONOMIA ZIENTZIEN FAKULTATEA (1 unibertsitate-master) - Gastronomia Zientziak

Eskola presentzialak irailean Presentzialtasuna eta ikasleekiko gertutasuna lehenetsiko ditu Mondragon Unibertsitateak datorren irailetik aurrera. Dena den, metodologia eta teknologia digitalekin osatuko ditu. Helburu horrekin, azpiegiturak eta campusa hobetu eta egokitu egin ditu unibertsitateak, 2020-2021 ikasturtea modu presentzialean egiteko. Hala, osasunagintaritzak ezarritako segurtasun-neurri eta -protokolo guztiak ezarri ditu.

Horrez gain, azpiegitura digitaletako inbertsioak eta irakasleen prestakuntza sendotu ditu unibertsitateak, kalitateko irakaskuntza bermatzeko eta pertsona bakoitzari zein etorkizunean etor litezkeen osasun-agertokiei egokitutako prestakuntza malgua eskaintzeko.

unibertsitatea

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

2020iraila

05

COVID-19aren eragina euskal gizartean Hona hemen PREST ekimenaren emaitzak: Euskadiko herritarren ezaugarriak COVID-19aren garaian eta ondoren Unibertsitateko Aldizkaria

Eusko Jaurlaritzak, Gipuzkoako Foru Aldundiak, Bilboko Udalak, Gasteizko Udalak, Iberdrolak, BBK Fundazioak, Kutxa Fundazioak, BBVAk, Elecnor Fundazioak, Bilbao Portek eta Ferrovial Servicios elkarteak Deusto Cities Lab katedrarekin batera egin duten ekimena da, egungo datuak biltzeko, joerak aztertzeko eta COVID-19 pandemiak ekarri duen ziurgabetasun-testuinguruan aukerak identifikatzeko helburuarekin.

Ekimen horren laburpena webgunean dago jada eskuragarri: citieslab.deusto.es

3.

4.

Erakunde, enpresa eta gizarte-erakundeetako arduradunentzako panelaren emaitzak 1. Erakunde, enpresa eta gizarte-erakundeetako arduradunek, konfinamenduan zehar, eguneroko bizimoduan aurkitu dituzten zailtasunik handienak honako hauek izan dira: beste pertsona batzuekiko interakziorik eza; mugitzeko askatasunik eza; telelana modu berri gisa indarrez sartzea; senideak eta lagunak urrun-tzea; familiako eta laneko lanak bateratzeko zailtasuna.

2. Pertsona horiei konfinamendua jasaten gehien lagundu dieten elementuak hauek izan dira: familia, zeinekin denbora gehiago egotea lortu den; telelana, aurreko ohiturekin jarraitzen lagundu duena, dirusarrerak jasotzen jarraitzea

5.

6.

eta denbora betetzea; eta teknologiak, lagun eta senideen arteko komunikazioa mantentzea ahalbidetu dutenak, telelanari bide ematea, aisialdiaz gozatzea.

Konfinamenduan zehar gehien faltan bota diren gauzak: mugitzeko eta bidaiatzeko askatasuna; lagunekin eta familiarekin elkartzea; laneko eta kaleko pertsonen arteko harremanak (bizitza soziala) Etorkizunari begira, erakunde, enpresa eta entitate sozialetako arduradunak gehien kezkatzen dituena honako hau da: egungo egoera ekonomikoa eta etorriko dena; osasun-egoeraren bilakaera; eta krisiaren ondorio sozialak (pobrezia eta desberdintasuna).

Aldatzea gustatuko litzaigukeena: aldaketak pertsona aldatzeagatik etorri beharko dira; elkartasun handiagoa; protagonismo handiagoa osasunari eta zerbitzu publikoei.

Aldi honetan abian jarri dituzten ekimenak honako hauek izan dira: telelanaren antolaketa; emandako produktuen eta zerbitzuen formatuak eta edukiak aldatzea; pertsonei lehentasunezko arreta ematea; eta gertaeren bilakaeraren arreta eta zaintza.

Euskal herritarrei egindako inkestaren emaitzak 1. Koronabirusaren krisiarekin, % 70 inguruk bere komuni-

2.

3.

4.

5.

6.

7.

tateko pertsonei laguntzeko gogo handiagoa sentitzen du orain.

Gehienek ez dute uste herritar ona denik arauak betetzen ez dituena adieraztea.

Osasun-sistemarekiko konfiantza % 58 igo da. % 13k hezkuntza-sistemarekiko konfiantza handitu du.

Euskal herritarrek konfinamenduan zehar garatu diren osasun publikoko ohiturei eu-tsi nahi diete: etxean geratu sintomaren bat izanez gero, ez kutsatzeko edo eskuak egunero askotan garbitzeko.

Orain, gehienak hurbileko dendetan erosten saiatzen dira, baina erdiek gehiago begiratzen diete prezioei eta eskaintzei. Izan ere, 10etik 6k gastuak murriztu beharko ditu krisiari aurre egiteko.

Konfinamenduan zehar, euskal herritarrei gehien eragin dieten itxierak tokiko saltokiena eta lantokiena dira.

"Normaltasun berrian", herritarrek ez dute uste eremu publiko askotan segurtasuna

Deusturen izen ona, gora Deustuk indartu egin du World University Ranking unibertsitate globalen rankingean duen tokia Unibertsitateko Aldizkaria

Deustuko Unibertsitateak hobetu egin du kokapena Times Higher Education World University Rankingean. Zerrenda horretan, 93 herrialdetako 1.527 unibertsitate globalik onenak ageri dira. Deustu 601-800 tartean geratu da eta 2019an zuen tokia hobetu du. Orduko hartan, 801-1000 tartean geratu zen. Aurtengo edizioko hobekuntza argitalpen zientifiko eta aipuen igoera nabarmenak eragin du.

JosĂŠ MarĂ­a Guibert errektoreak aparteko poza adierazi zuen Deustuko Unibertsitateak lortu duen nazioarteko aitormen horrekin: “Albiste bikaina da ikasturteari hasiera emateko. Gure prestakuntza eredu akademikoa aitortu da, Deustuko Unibertsitatearen ikerketaren kalitatea eta ekoizpena, baita gizarte eraginera bideratuta egotea eta berritzeko dugun ahalmena ere.

Munduan erreferente izatea unibertsitateko elkartearen

eguneroko lanari eta bikaintasunari ematen zaion saririk onena da, bereziki egungoa bezalako egoera zail eta konplexuan�.

Rankingak bost dimentsio balioesten ditu: irakaskuntza, nazioarteko ikuspegia, ikerketa, aipuak eta industriarekiko elkarreragina.

Rakingaren emaitzak hemen kontsulta daitezke: https://www.timeshighereducation.com/worlduniversity-rankings/2021/world-r anking

bermatzeko behar den higienea egongo denik. Hala ere, segurtasun handiagoa ikusten da espazio itxietan (osasunzentroak, ikastetxeak, etab.) irekietan baino (kaleak, hondartzak, etab.).

8. Gehienek nahiko lukete hirieredu berrian osasun-langile, tokiko denda eta bizikletaerrei gehiago sartzea, baina auto gutxiago.

9. Hiriko zerbitzuen artean, orain lehentasuna segurtasun publikoa eta kaleak garbitzea dira.

10.Gutxik uste dute mugitzeko modua aldatuko dutela, baina heren bat oinez mugituko da.

11. Euskal herritarren ustez, krisiaren ondoren, Euskadiko gehiengoa bat dator pertsona ahulekiko eta adinekoen zaintzarekiko kezkarekin. Aitzitik, ez du uste kultura babestea kezka hedatua denik.

12.Gehiengo zabal batek uste du koronabirusaren krisiak desberdintasun handiagoa ekarriko duela pobreen eta aberatsen artean, eta, ia er-

dia, gazteen eta adinekoen artean, 13.% 70ari segurtasuna ematen dio Estatuak osasuna babesteko mugitzeko askatasuna murriztu ahal izateak. Are gehiago, gehiengo bat eskubide batzuei uko egiteko prest legoke, aldaketa klimatikoaren eta indarkeria matxistaren aurka borrokatzeko.

14. % 80k uste du berreraikuntza sozial eta ekonomikoa euskal eta estatuko erakundeen esku dagoela nagusiki. Enpresek eta erakundeek gizarte-laguntzan duten lehentasunak ahulenak babestea izan beharko luke.

15.Berreraikuntza horretan laguntzeko, gehienak prest daude tokiko merkataritza babesteko eta ingurumena gehiago errespetatzen duten ohiturak izateko, baina ez dute zerga gehiago ordaindu behar, ezta soldata murriztu ere.

Emaitzen laburpena hemen dago eskuragarri: citieslab.deusto.es

06

2020iraila

unibertsitatea

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

Mentore berriak NUPen Javier Sanz Irisarri, Azken ikasmailetako 41 ikasle mentore arituko dira NUPen sartu berri diren ikasleekin

notarik onena

Javier Sanz Irisarri azkoiendarra notarik altuenarekin sartu da NUPeko lehen ikasmailan Unibertsitateko Aldizkaria

Javier Sanz Irisarri Azkoienen (Nafarroa) bizi da eta notarik altuenarekin sartu da irailetik aurrera Nafarroako Unibertsitate Publikoko (NUP) graduko lehen ikasmailan arituko diren ikasle guztien artetik.

Ikasleak 13,817 puntu lortuta ditu (14 da gehieneko puntuazioa) eta EAZko eta Ekonomiako Gradu Bikoitza eginen du

Aurtengo mentoreetako batzuk, NUPen egindako prestakuntza-jardunaldian.

Unibertsitateko Aldizkaria

Nafarroako Unibertsitate Publikoak (NUP), Parekoen arteko Mentoretza Programaren beste edizio bat jarri du martxan Ikasleen Gaietarako, Enpleguko eta Ekintzailetzako Errektoreordetzaren bidez. Hala, ikasturte honetan, graduko azken ikasmailetako 41 ikaslek orientabide akademiko eta administratiboa emango diete beren karrerako lehen urtean dauden ikasleei (mentore bakoitzak zazpi ikasle artatuko du gehienez). Ekimen horretan parte hartu nahi duten graduko lehen mailako ikasleek irailaren 13ra arte eman dezakete izena, Unibertsitateak mentoretzarako duen webgunearen bidez.

Mentoreek irailetik martxora bitartean gauzatzen dute beren eginkizuna eta, horretarako, erakunde hauen laguntza eta

prestakuntza izango dute: Ikasleen Gaietarako, Enpleguko eta Ekintzailetzako Errektoreordetza, beren fakultatea edo ikastegia, Unibertsitate Arretarako Bulegoa eta Ikasleen Kontseilua. Mentoretza Planaren promozio-bideo bat ikusgai dago NUPen YouTubeko kanalean.

Orientabide akademiko eta administratiboa jaso nahi dutenek irailaren 13ra arte dute epea izena “online” emateko Mentoretza Programan izena eman nahi duten lehen mailako

ikasleek Unibertsitateak mentoretzarako duen webgunea kontsultatzen ahal dute, hantxe aurkituko baitute ekimen horri buruzko informazio guztia.

Mentoreek unibertsitate zabalpeneko bi ECTS kreditu lortzen ahal dituzte gehienez (50 orduren baliokidea), eta konpromisoa hartzen dute, besteak beste, prestakuntzako lantegietara joateko; mentoretzapean daukaten ikasle taldearekin udazkeneko seihilekoan bi bilera edukitzeko, eta beste bat udaberrikoan; ikasleen banakako kontsultei “online” erantzuteko; eta ikasleengan independentzia eta unibertsitate autonomia bultzatzeko, lanerako eta ikasketarako ohitura eraginkorrak gara ditzaten. Amaieran, mentoretzapean dauzkaten ikasleek ebaluatuko dituzte.

18 urteko gazteak 13,817 puntuko kalifikazioa lortu du eta 14 da lor daitekeen notarik altuena. Kalifikazio hori Batxilergoko noten eta Unibertsitatean Sartzeko Ebaluazioan (USE) ateratakoaren batez besteko nota da. Enpresen Administrazioko eta Zuzendaritzako eta Ekonomiako Gradu Bikoitzaren Nazioarteko Programa egingo du Javierrek, NUPeko Ekonomia eta Enpresa Zientzien Fakultatean.

Giza eta Gizarte Zientziak Ribera del Arga BHIn Javier Sanz Irisarrik Giza eta Gizarte Zientzien Batxilergoa egin zuen Ribera del Arga BHIn (Azkoien), G ereduan (gaztelaniaz).

Zikloa osatzen duten bi ikasmailetan 9,82ko batez besteko nota atera zuen. USEan, berriz, 9,86ko batez besteko nota lortu zuen. Nahitaezko fasean 10eko nota erdietsi zuen bai Espainiaren Historian, bai Ingelesean eta bai Gizarte Zientzietan Aplikaturiko Matematika II irakasgaian, eta 9,75ekoa Gaztelania eta Literatura irakasgaian. Borondatezko fasean, berriz, 9,75eko nota lortu zuen Enpresaren Ekonomian. Batxilergoko nota eta USEko nahitaezko eta borondatezko faseetako notak batu eta ponderazioak egin eta gero, 13,817ko azken kalifikazioa erdietsi zuen.

Gazte hau gaur etorri da, irailaren 1ean, beste 2.000 ikasle bezala, NUPek ongietorria emateko antolatzen duen egunera. Bihar, irailaren 2an, asteazkena, eskolak hartzen hasiko da, graduko beste ikasleekin batera, orduantxe hasiko baita ikasturtea.

Javier Sanz Irisarri ikaslea NUPeko lehenbiziko egunean.

publizitatea

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

2020iraila

07

08

2020iraila

unibertsitatea

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

BCC, eguneratuta Basque Culinary Centerrek berrikuntzak ezarri ditu bere hezkuntza-ereduan 20/21 ikasturterako, sektoreko erronkei aurre egingo dizkieten profesionalak prestatzeko xedearekin

NU, Espainiako lau unibertsitate onenen artean Nafarroako Unibertsitatea Espainiako lau unibertsitate onenen artean kokatu da, Times Higher Education ranking globalak 2021 urterako egin duen ikerketaren arabera

Basque Culinary Centerrek ikasturte berria hasi du.

Unibertsitateko Aldizkaria

Basque Culinary Centerrek Gastronomia eta Sukaldaritzako Arteen Graduaren hezkuntza-eredua berdiseinatu du eta, horretarako, alderdi hauek indartu dira, besteak beste: irakaskuntzaren pertsonalizazioa, prestakuntza praktikoa, diziplinartekotasuna eta gaitasun pertsonalen garapena. Aldaketa horien xedea da etorkizuneko lider gastronomikoen prestakuntza eta gaitasunak indartzea.

20/21 ikasturtea irailaren 2an abiarazi zen. Ikasleak pixkanaka hasi dira eta berritasunez beteriko urtea izango dute aurretik. “Lider eraldatzaile eta oihartzun handikoak” prestatzeko helburuarekin, Basque Culinary Centerreko irakasle eta ikertzaileen klaustroak graduaren hezkuntza-eredua birplanteatu du.

Hainbat hilabetetan elkarrekin egindako lana izan da eta emaitza gisa hezkuntza-eredu berritzailea lortu da, zeina alderdi erabat metodologikoez harindi baitoan.

Basque Culinary Centerrek sektorearen gaur egungo erronkei aurre egiten die irtenbide berriak eta diziplina anitzeko ikuspegia eskainiz. Testuinguruak oso arin eboluzionatzen du, eta ezinbestekoa da hezkuntza-ereduak eraldatzea etorkizuneko profesionalak prestatzeko. Horretarako, ikasleek inguru digital aurreratuetan lan egingo dute, eta espazioak berregokitu egin dira, helburu bikoitzarekin: batetik, edukierak murriztea eta irakaskuntza pertsonalizatua sustatzea; eta, bestetik, tresna digitalak ematea, ikasleek beren online prestakuntza indartu ahal izate-

ko. Horrez gain, balio gehigarri handiko eduki digital berriak sortu dira, hala nola “Gastronomy Shapers”. Eta, azkenik, ekimen berriak jarri dira martxan. “Baratzea” proiektua da adibideetako bat, zeinak elikagaien ekoizpena barne hartzen duen ikaskuntzan.

Hezkuntza-plan berriaren helburua da ikasleek gaitasunak eskuratzea irakaskuntza-esperientzia gogoangarrien bidez. Horrela, Gastronomiarekiko pasioa garatu ahal izango dute nazioarteko mailako prestakuntza-ekosistema berezi, seguru eta aitzindari batean.

Hauxe adierazi du zentroko zuzendari Joxe Mari Aizegak: “Aurrerapauso garrantzitsua egin dugu.

Pandemiaren garai honetan, Fakultateak hezkuntza-jarduerari % 100 online eusteko erronkari erantzun dio, Basque Culinary Centerreko ikasleek ikasturtea gal ez zezaten. Eta etorkizunean ere jarri dugu ardatza, eta pentsatu dugu nolakoa izan behar duen gure hezkuntza-ereduak etorkizuneko gastronomiaren profesionalak prestatzeko. Hilabete hauetan zehar, ikastegiko irakasle eta profesional askok lanean jarraitu dute hainbat arlotan, hezkuntza-eredu aurreratu eta praktikoa diseinatzeko; eta, horretarako, Basque Culinary Centerren azken 10 urteetako esperientzia hartu da oinarri”.

Gradurako hezkuntza-eredu berria Hainbat hilabetetan gradua birplanteatu ondoren, Basque Culinary Centerreko irakasleen klaustroak une hau aprobetxatu du hezkuntza-eredua birdiseinatzeko.

Gastronomia eta Sukaldaritzako

Arteen Graduak are gehiago sakonduko du gastronomiako profesionalen gaitasun profesionaletan eta ezaugarri pertsonaletan. Aurreko hezkuntza-eredua hartu eta eboluzionatu egin da, eta balio gehigarri handiko ikaskuntza-esperientzia sortu.

Gastronomia eta Sukaldaritzako Arteen Graduaren hezkuntza-eredua berdiseinatu dute Honako hauek dira curriculumaren diseinuaren ardatzak: hasteko, benetako praktikan oinarritutako ikaskuntza indartu egin da, dimentsio integral eta globalago batekin, hainbat ikuspegi batzen dituzten esperientzien bidez. Eginez ikasteak prestakuntza-denboraren % 75a hartzen du jada. Bestetik, diziplinartekotasuna sustatu da. Horretarako, eduki berriak sortu dira, ikaskuntza esanguratsuagoa izan dadin. Adibidez, aretoari, sukaldeari eta historiari buruzko tailer praktikoak sartu dira.

Horrez gain, ikaskuntzaren pertsonalizazioa areagotu egin da, talde txikiagoekin, eta hautazko edukiak ere areagotu dira, ikasleek horien artean aukeratu ahal izateko. Eta, azkenik, edozein profesionalek etorkizunerako behar dituen gaitasun profesionalen, balioen eta ezaugarri pertsonalen garapenean sakondu da. Gainera, praktikak ere sustatu egin dira maila guztietan, orain arte bezala.

Unibertsitateko Aldizkaria

Nafarroako Unibertsitatea Espainiako laugarren unibertsitaterik onena da. Hori dio behintzat Times Higher Education World University Rankings 2021 edizioak.

Halaber, eta ranking horren hamazazpigarren edizioaren arabera munduko 300 unibertsitate onenen artean kokatu da.

Guztira, Nafarroako Unibertsitatea 250-300 tartean dago. Sailkapenerako bere betekizuna bost eremutan aztertzen du: irakaskuntza, ikerketa, aipuak akademikoen artean, industriako-dirusartzeak eta nazioartekotzea.

Rankingak ondoko alderdiak nabarmendu ditu Nafarroako Unibertsitateari dagokionez: akademikoen arteko aipuak, bere nazioarteko ikuspuntua eta industriarekin harremana duten ikerketako diru-sartzeak.

Edizio honetan THE World University Ranking-ak mundu osoko 93 herrialde baino gehiagotako 2.000 unibertsitate baino gehiago alderatu ditu eta horietatik 1.527 sailkatuak izan dira. Ikerketan THE-k 22.000 inkesta akademiko erabili ditu, 13 milioi artikulu eta azken bost urte

hauetako 86 milioi aipamen baino gehiago, Elsevier-eko informazio bibliometrikoari esker. Espainiako bost unibertsitate berrik lortu dute Times Higher Education-en sartzea, 50etara iritsiz.

Honek adierazten du Espainia dela Europako bigarren herrialde ordezkatuena rankingean, Erresuma Batuaren ondoren, eta zazpigarrena mundu mailan.

Rankingak mundu osoko 1.527 unibertsitatetik gora sailkatu ditu eta horietarik 50 espainiarrak ziren "Rankinga garrantzitsua iruditzen zaigu, Nafarroako Unibertsitateko azken urteetako bi funtsezko esfortzu aitortzen baititu: kalitatezko eta inpaktuko ikerketarena, eta gure ekintza guztian nazioarteko ikuspegia sartzeko ahalegina”, adierazi du Nafarroako Unibertsitateko Rankingen Unitateko zuzendari den Iñaki de Lorenzok.

publizitatea

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

2020iraila

09

besteberriak

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

2020iraila

10

Bilboko Ingeniaritza Eskolako taldea, Formula Student-eko 'Top 10'-ean FSBizkaiak seigarren sailkatu da Silverstonen aurten modu birtualean egin den lehiaketan parte hartu duten 85 taldeen artean

Bilboko Ingeniaritza Eskolako Taldea Formula Student-eko 'Top 10'-ean sendotu da Silverstone Birtualean.

Unibertsitateko Aldizkaria

Formula Student United Kingdom izeneko ekimenaren aurtengo edizioa orain arte egin direnen artean atipikoena izateagatik gogoratuko da, baina baita Bilboko Ingeniaritza Eskolako taldea lehiaketako 'top 10'-ean sartu delako ere, plaza bakarreko ibilgailu onenetakoa izan denari eta pandemiak eragindako egoera txarretan lan egiteko antolaketarako eta aurreikuspenerako erakutsi duen gaitasunari esker.

Aurtengo taldea osatzen duten 66 ikasleek seigarren postua lortu dute mundu osoko 85 unibertsitatearen parte-hartzea izan duen proba birtual honen sailkapen orokorrean; eta ondorioz, hitzordu ospetsu honen hurrengo ediziorako gonbidapena ziurtatu dute.

Horrela, Eskolako taldeak bigarren urtez jarraian lortu du Top 10ean sailkatzea, aurreko urteko posizioa ere hobetuz. Proba partikular estatikoetan Design-ean lortutako 4. postua nabarmendu behar da.

FSB2019 arrakastatsuaren oinordekoa den FSB2020aren diseinuak epaileen laudorioak jaso zituen, diseinu eraginkorra eta mantentzeko erraza delako, eta FSBizkaiak azken hirurteko honetan garatu dituen bi motorretan oinarritutako teknologiari ahalik eta etekin handiena ateratzea ahalbidetzen duelako. Cost & Manufacturing-en 7. postua lortu dute, lantaldeak fabrikazio-prozesuei eta horien kostuari buruz duen ezagutza eta ibilgailuaren bizi-zikloan jasangarritasunaren aurrean duen konpromisoa erakutsiz; 6. postua

azelerazio birtualean eta 5. postua Skid-Pad izenekoan. Azken horretan oinarrizko ibilgailu berarekin lan egin behar zen lehiaketarako lizentziatutako doitasun handiko behikulazio-dinamikako simulagailu batean.

Asier Zubizarreta Eskolako irakasle eta proiektuaren tutoreetako batek adierazi duenez, “pandemia dela eta 2020ko denboraldia oso atipikoa izan den arren, taldeak bere egokitzeko gaitasuna eta prestakuntzarekin duen konpromisoa erakusten jarraitu du, talentua sortzeko eta parte-hartzaileak prestatzeko. Formula Student bezalako nazioarteko lehiaketa batean lortutako emaitzek FSBizkaiaren goranzko ibilbidea finkatuta dagoela erakusten dute”.

FSB2021, teknologiaren ikuspegitik anbiziorik handiena Covid-19ak proba bera eta FSBizkaiaren lan egiteko modua aldatu ditu. Bizkaiko taldeak arlo horretan egindako ahalegina bereziki aipagarria izan da; izan ere, plaza bakarreko aurtengo ibilgailuan (FSB2020) lan egiteaz gain, datorren ikasturteko plaza bakarreko ibilgailuaren diseinu eta eredu birtuala ere osatu du. Horrela, FSB2021, taldeak berak diseinatutako gurpil motako motor batean oinarritutako kontzeptu berria-

ri esker FSBizkaiaren historian teknologiaren ikuspegitik anbizio handiena izan duen ibilgailua, irailetik aurrera, Eskolara itzultzean, fabrikatzen hasteko prest egongo da.

FSBizkaia taldeko 66 ikasleek hurrengo edizioko ibilgailuaren 3D diseinua eta modelatzea dagoeneko amaitu dute Ikasle taldeak lau 'faculty advisor'-en, Eskolako Charles Pinto, Asier Zubizarreta, Javier Corral eta Mikel Díez irakasleen, gainbegiradapean egiten du lan. Autoa diseinatu eta egiteko 200.000 euroko aurrekontua izan dute eta horretarako Bizkaiko Foru Aldundia, Bilboko Udala, AIC-Automotive Intelligence Center, Batz Group, Ingemat, Sener, Tecnalia, Davines Confort-Zone, Inarak, Alunid, Ente Vasco de la Energía, Irizar, iMedusa, Danobat edo Dassault-Systemes eta Ingeniaritza Eskola bera izan dira babesle nagusiak, baita 40 enpresa laguntzaile eta hemengo 15 lanbide eskola ere.

publizitatea

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

2020iraila

11

besteberriak

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

2020iraila

12

Xirimiri, Iruñeko talentu gazteen elkarte berria Iruñak gazte elkarte berria du, Xirimiri izenekoa, eta bere asmoa da berrikuntza sozialean lankidetzan arituko diren talentu gazteen komunitatea sortzea

Unibertsitateko Aldizkaria

Iruñeko Udaleko Gazteria Etxeak 'Xirimiri' elkartearen aurkezpena hartu zuen, Gazteriaren Etxeko Asoziazionismoan espezializatutako aholkularitzaren barruan jaio den 'Z belaunaldia' izeneko talentuen topaketa. Ekimenaren helburua da tokiko talentua sustatzea, ingurunean modu positiboan eragiteko, lankidetzako metodologia batekin.

19 eta 21 urte bitarteko hiru emakumek osatzen dute elkartea: Paula Vera, Andrea Sánchez eta Amaya Vizmanos. Proiektuinkubagailua eraiki nahi dute elkarrekin, Xirimiri Lab delakoa.

Laborategiak etorkizuneko preskripzio sozialei prestakuntza integrala, globala eta diziplina anitzekoa eskaini nahi die. Halaber, integrazioa erraztu nahi du elka-

rrekintza bultzatuko duen sare batean, beti ere etorkizuneko gizarte-ekimenak burutzeko helburuarekin. Baita eta esperientziaren parte izatea ere. Amaya Vizmanos izan zen lehena bere ideia konfinamendu garaian martxan jartzen, garai hartan 18 urte zituelarik. @yoteayudoconlasele mugimendua sortu zuen eta, horren bidez, gazteen artean errege den Instagram sare sozial bikaina erabiliz, eta geroago webgune baten bidez, unibertsitateikasleen sare bat sortu zuen, oso ez ohikoak ziren baldintzetan egingo zen USP (Unibertsitaterako Sarbide Proba) prestatzen ari ziren batxilergoko ikasleei laguntzeko. 724 boluntario bildu zituen bere ideiak eta 6.000 ikasle baino gehiagok atera zuten onura.

Orain, hiru emakume gazteek, beren bizitzetako momentu

desberdinetan elkarrekin harremanetan jarri zirenak, beste urrats bat egiten ari dira ekimen berritzaileen esparrua sortzeko, talde lana konbinatzeko formula erabiliz, erronkak konpontzen unean bertan ikasiz eta prestakuntza arloan lan eginez, erabat akademikoak diren gaitasunez haratago. Iruñeko gazteriak maila akademiko handia du. 16 eta 30 urte bitarteko 31.617 gazteetatik (ikasketa derrigorrezkoa ez den sorta) Erregistroaren datuek agerian uzten dute ia % 63 ikasten ari direla, 9.100 ikasten ari direla edo aurten Batxilergoa lortu dutela, 6.638 unibertsitate edo graduondoko ikasketak egiten ari dira edo amaitu dituzte, 4.109 lanbide heziketako zikloren bat eta 26 unibertsitatez kanpoko goi mailako ikasketak amaitzen ari dira.

Xirimiri elkarteak erabaki publikoak hartzen lagundu nahi du Sarea, prestakuntza eta think tank proposamena Gazte elkartearen ideia talentu handiko jendea elkarrekin pentsatzeko konektatzea da. Lehen ekimen gisa, inprimaki digitala sortu dute https://avizmanosla.typeform.com/to/XsXQyHPB url-ean, eta hortik abiatu daiteke sare bat eraikitzeko prozesua. Bertan, ekin-

tzailearen oinarrizko identifikazio datuak biltzen dira, haien ikasketa maila eta bakoitzaren interes eremua: teknologia, enpresa, zientzia, ingurumena, gizarte ekintza, etab.

Ondoren, galdera eta erantzun sistema baten bidez, izena ematen dutenen helburuak zehazten dira (prestakuntza, lan mundurako prestaketa, talde lana...) jarduera zehatzak edo bilera zehatzak artikulatzeko.

Xirimiriren ekimen baten bidez, 6.000 ikasle baino gehiagok onura atera zuten konfinamendu garaian Elkarte honen lehen jarduera abuztuaren 24an hasi zen, 'Xirimiri Lab' izan zen; bost eguneko doako prestakuntza integrala eta toki mugatua, koronabirusaren krisiaren ondorioz gizarteak bizi izan dituen aldaketei erantzuteko prestakuntza gisa sortu zena.

Ekimenari buruzko informazio gehiago elkartearen RRSS (@xirimiri_lab) edo xirimiri.incubator@gmail.com helbidera idatzita lor daiteke.

Elkarteak, epe ertainera begira, gazteen panoraman erreferente bihurtu nahi du eta Iruñeko Udala bezalako elkarte, entitate eta instituzioen pentsamendutalde gisa jardun eta erabaki publikoak hartzen lagundu.

publizitatea

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

2020iraila

13

besteberriak

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

2020iraila

14

"Teknologia berriek 650.000 enplegu garbi sortuko dituzte Espainian" Digitalizazioak ETEen produktibitatea % 15 eta % 25 artean bultzatuko du Unibertsitateko Aldizkaria

Emilio Gayo Telefónica Espainiako presidenteak egun hauetan gizarteari esan dio ez diola “beldurrik izan behar” digitalizazioak lan merkatuan izango duen eraginari. Gaur egun burutzen ditugun jardueren % 50 digitalizatuta egon daitekeen arren, emaitza garbia enpleguaren gehikuntza orokorra izango da.

"Espainiako ekonomiak egun duen egitura sektorialekin ere, datozen 10 urteetan 650.000 enplegu garbi sortuko direla kalkulatzen dugu", esan zuen Gayok Digitales biltzarraren irekiera-egunean. Biltzarrak enpresarik nagusienak biltzen ditu: Telefónica, Vodafone, Orange, bestearen artean.

Telefónica Espainiaren goi-karguak argi du "digitalizazioa albiste ona dela enpleguarentzat", suntsitzen duen enplegu bakoitzeko ekonomia berriaren aroko 2,4 sortzen baitira.

"Digitalizazioa albiste ona da enplegurako"

Aurreikuspen horiek guztiak gauzatu ahal izateko, bi ildo landu behar dira. Batetik, entrenamendua.

Bai gazteengan, bai egungo langileengan. Gayok gogoratu zuen Telefónica-k duela urtebete abian jarritako 'reskillling' (gaitasunen eguneratzea) planak langile guztiei eragiten diela eta Europako handienetako bat bihurtu dela.

"Baina ez da ezagutza kontua soilik. Digitalizazioak ere lan egiteko modu berriak bultzatzen ditu, erakunde lauagoak definitzen ditu eta erabaki prozesuak azkarragoak dira", esan zuen Gallok. Covid19ak behartutako konfinamenduak jendeari eta erakundeei hilabete batzuetan aurreratzea die bi edo hiru urteko denbora emango liekeena egoera normalean, aitortu zuen hizlariak.

Digitalizazioaren arrakasta Espainiako ekonomian eraginkorra izan dadin, ETEek digitalizazioa serio hartu beharko dute. Uler dezatela ordenagailuak erostea bai-

no gehiago dela langileek telelana egin ahal izateko edo chatbot bat izateko.

"Digitalizazioak", azaldu zuen Gayok, "gure ETEen produktibitatea % 15 eta 25 artean handitzen lagun diezaguke eta, Espainian enpleguaren % 71,8 dela kontuan hartuta, horrek gure ekonomian produktibitate-aldea ixten lagunduko liguke Europar Batasuneko batez bestekoarekin”.

Baina Telefónica Espainiako presidenteak ere aitortu zuen hori guztia operatiboa izan dadin "egituratu egin behar dela". Hornikuntzaren ikuspegitik, "proiektuak paketatu behar dituzu errazak izan daitezen eta aholkuekin osatu".

Gainera, Gayoren arabera, ETEek beren kabuz aurre egin ezin dioten finantza bultzada bat behar da, eta horregatik ulertzen du Gobernuak laguntza publikoen plana diseinatu beharko lukeela lankidetza publiko-pribatuarekin, enpresa txikietan aldaketa sustatzeko.

Ildo horretatik, Emilio Gayok 5Gren aldeko apustuak emango duen balio sorrera ere azpimarratu zuen. "Teknologiaren sektorean 5Gn inbertitutako euro bakoitzeko, hiru euroko balioa sortuko da ekonomian", nabarmendu zuen. Eta denei eskatu zien "gogoan izateko teknologia herrialde honen garapen ekonomikorako irtenbidearen parte dela", amaitu zuen Gayok.

Telefónica, beti berrikuntzarne alde Berrikuntza Telefónica-ren DNAren parte izan da bere sorkuntzatik. Bertan ulertzen dute etorkizuna aurreikusteko gaitasuna, konpainiaren beharrak ulertzea eta mundu digitalean aitzindari izaten jarraitzea ezinbestekoa direla, eta horretarako lan handia egin behar dela. Hori dela eta, berrikuntza arloetatik, bere oinarrizko negozioa bikaintasunez eta denboran zehar modu koherentean gauzatzen ahalegintzen dira, bere burua berrasmatzeko gaitasuna eskaintzen dioten teknologia berriak, proiektuak eta negozioak aztertzen dituzten bitartean.

Horrek esan nahi du bere lanaren % 80 etorkizuneko aukerak eta bere negozio nagusia identifikatzera bideratuta dagoela eta % 20, aldiz, konpainiak bere burua disrupzioaren bidez berrasmatzeko espazio berriak bilatzera bideratuta dagoela. Modu honetan, enpresak epe labur, ertain eta luzera izango dituen beharrei aurrea hartzeko gaitasuna bermatzen dute, bai zerbitzu eta plataformen garapenean, bai ezezagun diren aukera berrien bilaketan.

Hori guztia barneko berrikuntza sorkuntzarekin eta inbertitzen duten edo lankidetzan aritzen diren hirugarrenek sortutako kanpotik

garatutako berrikuntzarekin jasaten dute. Core Innovation Telefónica-ren oinarrizko plataformetan eta zerbitzuetan lan egiten duen eremua da, hala nola sarean, datuetan edo bideoetan bere garapenen bidez berritzeko lan egiten duena. Bere aldetik, Open Innovationek, bere Wayra Hubs eta Open Future lankidetza publiko-pribatuen espazioen bidez, berrikuntza hori mundu osoko ekosistema ekintzaileetan identifikatzen du.

Azkenean, bere Scouting eta Berrikuntza Inbertsioen eremuak bazkide potentzialak eta enpresa ertainak eta helduak bilatzen ditu, non interesgarria den inbertsioak egitea berrikuntza iturri potentzialak direlako.

"5Gn inbertitutako euro bakoitzagatik, hiru euro sortuko dira ekonomia berrirako"

Modu honetan, berrikuntzarekiko dituen ikuspegi desberdinen bidez eta bere taldeen etengabeko lanari eta talentuari esker, Telefónica berrikuntzaren aitzindari gisa kokatzen da, eta hori gabe gaur egungo mundu digitala ezin da ulertu.

publizitatea

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

2020iraila

15

Hasi da 2020-2021 ikasturte berria Euskadin Jarraian Eusko Jaurlaritzak ikasturte berrirako egituratu duen protokoloaren berri emango dizuegu

Ikastetxeetan kudeaketa

Ikasturte hasiera era mailakatuan egingo da.

Jon Lasa Galdos

Hasteko datak

Cristina Uriarte Hezkuntza sailburuak Eusko Jaurlaritzak ezohiko ikasturte hasiera honetarako onartu dituen neurri nagusiak iragan abuztuaren 28an iragarri zituen.

Hezkuntza eta Osasun Sailek aztertu eta definitu dituzten neurriak Euskadiko Babes Zibileko Planaren Aholku Batzordeak (LABI) Lehendakaritzan egin zuen bileran azaldu ziren, eta hezkuntza-eragileei eta ikastetxeei bidali zitzaizkien.

Pandemiaren bilakaeraren ondorioz, “Ikastetxeetan koronabirusaren aurrean jarduteko Protokolo Orokorra.

(2020-2021 ikasturtea)” dokumentuan jasotako zenbait jarduera eta neurri eguneratu egin behar izan ditu Eusko Jaurlaritzak. Protokolo hori ikastetxeei eta hezkuntza-komunitateari bidali zitzaien ekainaren amaieran eta, handik gutxira, “Lan-arriskuen prebentziorako neurriak EAEko ikastetxeetan, COVID-19ren eraginpean egoteko arriskuari aurre egiteko” dokumentaua bidali zitzaien.

Eusko Jaurlaritzak orain hartu dituen neurriek dokumentu horietako eduki batzuk eguneratu dituzte, hezkuntza-etapak eskolara hasteko datak zehazteaz gain. Ikastetxeentzako errefortzuak identifikatu dituzte ere.

Aurtengo ikasturtearen hasierarako onartutako eskola-egutegiak irailaren 7tik aurrera izan behar zuen hasiera orokorra. Baina pandemiaren bilakaerak geletarako itzulera mailakatua izatea gomendatzen du. Horrela, egutegia honela geratzen da ezarrita: ❚ Haur eta Lehen Hezkuntza eta DBH 1 eta 2: ikasturte hasiera irailaren 7tik aurrera (ikastetxe bakoitzak aurrez ezarria zuen egutegiaren arabera). ❚ DBH 3 eta 4,eta Batxilergoa: ikasturte hasiera irailaren 15ean.

Lanbide Heziketari dagokionez, tailerrak eta lantokietako praktikak antolatu beharra dela-eta, ikasleak irailean zehar bueltatuko dira, honako egun hauetan hasita: ❚ Goi-mailako Lanb. Heziketa: - 2. maila: irailak 14 - 1. maila: irailak 16 ❚ Erdi-mailako Lanb. Heziketa: - 2. maila: irailak 21 - 1. maila: irailak 23 ❚ Oinarrizko Lanb. Heziketa: Lanbide Heziketako ikastetxeetan ematen bada: - 2. maila: irailak 28 - 1. maila: irailak 30 ❚ Udalen zentroetan ematen bada: - 2. maila: irailak 14 - 1. maila: irailak 16

Prebentzio pertsonaleko neurriak Prebentzio pertsonaleko neurriei dagokienez, ekaineko Protokoloak eta uztailean aurkeztutako Lan Arriskuen Prebentziorako Neurriek jasotzen dituzte dagoeneko funtsezko alderdiak. Hala ere, zenbait neurri zehaztu edota gehitu dira, ikastetxeetako segurtasuna indartzeko asmoz.

Hezkuntza Sailak 1.000 irakasleren aparteko kontratazioa aurreikusten du, errefortzu handiagoa behar duten ikastetxeetarako

Horrela bada, Hezkuntza eta Osasun sailek uste dute garrantzitsua dela maskaren erabilera indartzea.Derrigorrezkoa izango da Lehen Hezkuntzako 1. mailatik aurrera uneoro erabiltzea, nahiz eta pertsonen arteko 1,5 metroko distantzia gorde.

Haur Hezkuntzan ez da derrigorrezkoa izango. Irakasleen kasuan, maskara erabili beharko dute beti.

Ikastetxeei dagokienez, bakoitzak arduradun bat izango du COVID19rekin lotutako alderdiak lantzeko.

Pertsona hori, zentroko zuzendaritzarekin batera, Osasun Publikoarekiko koordinazioaz arduratuko da.

Halaber, ikastetxe bakoitzak erreferentziazko ESI bat izango du (Erakunde Sanitario Integratua). Ikasle edo irakasle batek COVID-19rekin bateragarria den sintomarik badu, ez du ikastetxera joan beharko. Azkenean kasua baieztatzen bada, ikastetxea bere erreferentziazko ESI-arekin harremanetan jarriko da, eta uneoro Osasun Publikoaren jarraibideak beteko dira.

Egoeraren bilakaeraren jarraipena egiteko, balorazioa egiteko, neurriak hartzeko edo aurreikusitako ekintzak modulatzeko, astero bilduko den Jarraipen Batzorde bat egongo da lurralde bakoitzean, Osasun Publikoak eta Hezkuntza Sailak osatua.

Gainera, Hezkuntza-COVID Aholku Batzordea ere eratuko da.

Zerbitzu osagarriak Eskola-garraioari dagokionez, COVID-19ren aurkako prebentzioneurrien inguruan indarrean dagoen araudia aplikatuko da, bai eta “Lan-arriskuen prebentziorako neurriak EAEko ikastetxeetan, COVID-19ren eraginpean egoteko arriskuari aurre egiteko” dokumentuan jasotakoak ere.

Era berean, gomendagarria da ikasleek autobusean eserleku jakinak edukitzea, autobus bakoitzean garraiatzen diren haurren zerrenda izatea eta hauek autobusean zein lekutan esertzen diren ezagutzea. Ikasle guztiek eta gainerako langileek maskara erabiliko dute uneoro, baina 6 urtetik beherako haurren kasuan ez da derrigorrezkoa, bai ordea gomendagarria.

Jantokiari dagokionez, ikasturtearen hasiera honetan, ikasle kalteberak dituzten ikastetxeetako jantoki-zerbitzua lehenetsiko da, ikastetxeak jantoki-zerbitzuaren eskaintzari buruz hartutako erabakiaren arabera, eta betiere lan-arriskuen prebentziorako neurrietan ezarritako neurriak errespetatuz.

Zer dira partaidetza-erakundeak?

Jarraian partaidetza-erakundeak zer diren, nola funtzionatzen duten eta zergatik sortu ziren azalduko dugu Jon Lasa Galdos

Barruko partaidetza gure inguruneko erakunde askoren oinarri estrategikoetan eta/edo haien "funtsezko gaitasunen" artean adierazitako printzipio eta balioetako bat da. Balio nagusi zein balio instrumental gisara, beste helburu batzuetan modu positiboan eragiteko balio du, hala nola: berrikuntza, talentuaren erakarpena eta leialtasuna, negozioaren iraunkortasuna, enpresa osasuntsua... Pertsonen ikuspegitik, lanetan parte hartzea ingurunearen demokratizazio politiko eta sozialarekin bat datorren nahia da.

Erabakitzeko hainbat arlo daude erakunde bateko pertsonei edo/eta taldeei parte hartzeko aukera eman ahal izateko, kudeaketa-partaidetzaren, emaitzen eta jabetzaren arteko bereizketa onartuz. Adierazitakoen artean, kudeaketa da edozein erakunderekiko (izaera juridikoa, sektorea, tamaina) zeharkakoena. Pertsonen ongizatearen adierazleekin loturarik nabarmenena duen parte-hartze modua ere sortzen ari da azken ikerketen arabera (Uribetxeberria eta Elorza, 2018: Parte-hartzearen eragina erakundeetako pertsonen ongizatean eta jasangarritasun ekonomikoan).

Horregatik, artikulu honetan parte hartzeko modu honi buruzko ohar batzuk nabarmenduko dira.

Gaur egun pentsaezina da edozein enpresa ekimena bultzatzea parte-hartzearen alderdiari erreparatu gabe Kudeaketan parte hartu Zer dago, ordea, kudeaketako parte hartzearen adierazpen generiko samar horren atzean?

Konkretasuna emateko asmoarekin, azpidimentsio hauek proposatzen ditugu: ❚ Jardueraren antolaketa: jarduera eta lan eragiketei buruz-

koa (zereginak, lan metodoak, kontrol elementuak, denborak, baliabideak, etab.) ❚ Politika soziolaboralak: laneko baldintzak (lan orduak eta baimenak, lan osasuna, berdintasuna eta lan-bizitza orekatzea, garapen profesionala, kontratazioa eta enplegua finkatzea) arautzen dituzten gizarte eta lan politikak eta arauak ezartzeko beharrezkoa den oinarrizko elkarrizketa aipatzen da (ordainsariak, gizarte laguntzak eta abar). ❚ Enpresa proiektua: enpresaren definizioa eta hedapena, eta negozio estrategia eta balioen eraikuntza.

Pausoak Zein zumek aukera emango digute parte hartze hori ehuntzeko?

Ikusten dugu askotan erakundeek parte hartzea modu intuitiboan sustatzeko bidea hartzen dutela, egin-ikasi-egin-ikasi prozesuetan. Hala ere, oraingoa bezalako testuinguruetan, enpresak behartuta daude baliabideak arrazionalizatzera eta estrategiak jotzera.

Partaidetza mailan aurrera egitea ahalbidetzen duten elementu batzuk hauek izan daitezke: ❚ Lidergoa: zuzendaritza exekutibotik lidergo partekatuago batera (bideratzailea, kooperatiboa, lidergo berrien sortzailea). Kulturaren eraikuntza iturri nagusia... ❚ Zuzendaritza eta hedapen estrategikoa: erakundearen proiektu estrategikoaren ulermena, inplikazioa eta konpromisoa sustatzen ditu.

❚

Barne komunikazioa: erakundearen baliabideak ingurunearekin bateratzea eta modu koordinatuan funtzionatzea ahalbidetzen du modu harmoniatsuan eta positiboan. ❚ Pertsonaren gaitasunak eta jarrerak: aldakortasuna eta ahalduntzea sustatzen ditu: prestakuntza funtsezko funtzio bihurtzen da. ❚ Talde-lana: ezagutza sinergikoa ahalik eta gehien erabiltzea eta erabakiak hartzeko ahalmena hedatzea/planteatzea ahalbidetzen du jardueraren iturrira. ❚ Aitortza: enpresaren balio proposamena sistemek eta atributuek konfiguratutako pertsonarekiko, hala nola: garapen profesionala, konpentsazioa, gizarte onurak, emaitzen araberako banaketa edo kapitalean parte hartzea, bizitza profesional eta pertsonala bateratzea...

Parte-hartzearen osagaiak Kontuan izan behar da ez dagoela erakunde mota guztiei aplika dakiekeen Partaidetza ikuspegi bakarra. Erakunde bakoitzak, bere abiapuntuaren eta noraino iritsi nahi duen arabera, bere bide orria egin behar du eta adierazitako osagai bakoitzaren beharrezko dosiak eman behar ditu.

Horrela, ikus daiteke enpresetan parte hartzearen arloan izandako esperientziak eta aurrerapen mailak uneoro garatu beharreko osagaien lehentasunean eta aukeraketan zuzenean eragin ohi dutela:

❚

Partaidetza garatzen eta sustatzen aldez aurretik esperientzia duten enpresen kasuan, "lidergoa" eta "norabide estrategikoa eta helburuen hedapena" osagai kritiko gisa identifikatzen dira. ❚ Aitzitik,gai honen aurrean sentsibilitatea duten baina parte-hartzearen arloan esperientzirik edo aurrerapen nabarmenik ez duten enpresek "talde lana" eta "barne komunikazioa" osagaietan zentratzearen aldeko apustua egiten dute.

Ildo horretatik, deskribatutako osagaien garapen-mailaren aurretiko diagnostikoak abiapuntua eta erakundearen kulturan dituen sustraiak identifikatzeko aukera emango luke. Osagai bakoitzerako kontuan hartu beharreko bilakaerari eta aurki ditzakegun balazta posibleei buruzko pistak eskain ditzake. Hainbat enpresa eta erakundetan proiektuak garatu izanaren esperientziak balio erantsia eman dezake, parte-hartze proiektuei koherentzia emanez eta diziplina arteko ikuspegi osotik abiatuz, osagai bakoitzaren erritmoa eta garapena benetako behar eta erronkei egokituz. aurkezten dira.

Gainera, kontuan hartu behar da parte-hartze planak edo ereduak ezartzeak ez lukeela epe laburreko emaitzak bilatzen diren lan modutzat hartu behar, portaera berrietarako aldaketa modura baizik; beraz, jarraitasuna eta denbora behar ditu, haren emaitzak epe ertain eta luzera lortzen baitira; eta kultura aldaketa zuzendaritzaren konpromiso esplizituaren bidez soilik posible izango da.

Laguntzen du

MondragonLingua Covidera egokitu da MondragonLinguak metodologia hibridoa ezarri du bere prestakuntza ereduan Jon Lasa Galdos

Aurtengo martxoan osasun-alerta agindu zenetik, egoera berri hau ikasleen prestakuntza-beharretara egokitzeko xedearekin aritu da MondragonLingua. Horren erakusle da behin osasunalerta deklaratu eta astebetera enpresatan, hezkuntza-zentroetan edo Mondragon Linguako zentroetan banatutako 8.000 ikasle baino gehiagok beren prestakuntza prozearekin jarraitzeko aukera izan zutela, formatu telematiko desberdinak erabiliz beren etxeetatik.

Erronka zorrotz hau MondragonLinguak 2018an jada eraldatu zuen estrategia digitalari esker gainditu zen eta horrek tresnak, baliabideak, metodologiak eta, funtsean, bere ikasleei eta bezeroei langileekin lan egiteko, trebatzeko eta elkar eragiteko buruesparru berria eskaini zien bere ikasleei eta bezeroei.

Ikasleek hizkuntza menperatzea eta segurtasunez egitea ahalbidetuko duten berrikuntza eta formula berriak sortzeko ariketa horretan, Irakaskuntza Metodologia Hibrido berritzaile bat diseinatu eta martxan jarri du MondragonLinguak 2020-21.

Abiapuntua Alarma egoera adierazi eta ikasle guztiak teleprestakuntzarako formatura igaro ondoren, MondragonLingua Pedagogia Berrikuntzako taldea 2020-2021. ikasturterako aurreikus zitezkeen hainbat agertokietara modu eraginkor eta seguruan egokitzeko metodologia definitzen eta diseinatzen hasi zen; betiere, metodologiak komunikazioan, interrelazioan eta zuzenketan oinarritutako hizkuntzaren ikaskuntza eta praktika ahalbidetu behar zuela aintzat hartuta.

Hainbat hilabetetan pilotoak egin ondoren, non pedagogoez gain, MondragonLinguako garapen eta IKT taldeak modu intentsiboan parte hartu zuten, teknologiaren bidez, ikasleen talde bakoitzaren barruan eta aldi berean erantzutea ahalbidetzen duen formula

sortu zuten, aurrez aurreko edo teleprestakuntzarekiko sentsibilitate eta lehentasun ezberdinei eraginkortasuna murriztu gabe.

Sistema honekin, kalitatea eta segurtasuna uztartzen dira hizkuntza-trebakuntzan, Covidarekin sortu den errealitate berriari aurre eginaz

MondragonLingua Metodologia Hibridoaren Ezaugarriak ❚

Ikasle heldu, gazte eta txikientzako diseinatua, 8 urtetik aurrera. ❚ Talde bakoitzeko ikasleen zati bat ikasgelara bertaratuko da. ❚ Ikasleen beste zati batek bideokonferentzia formatuan parte hartuko du klasean MondragonLingua Ikasgela Birtualaren bidez. ❚ Irakasleak beti emango ditu klaseak ikasgela fisikoan. ❚ Bi formatuak aldi berean irakatsiko zaizkio taldeari dagokion ordutegian: ohiko klasea izango da, ikasle batzuk fisikoki ikasge-

lan egongo direla eta beste batzuk birtualki izango direla.

Bertaratzen diren ikasleak: ❚ Ez dute inoiz ikasgela bakoitzaren edukiera gaindituko eta osasun agintariek ezarritako gutxieneko segurtasun tartea mantenduko dute. ❚ Irakaslea eta ikasleak maskara behar bezala jarrita egongo dira uneoro. ❚ Ikasleak horretarako adierazitako lekuetan eseriko dira. ❚ Material didaktikoak izango dituzte formatu fisikoan.

MondragonLinguara Ikasgela Birtualaren bidez joaten diren ikasleak: ❚ LinguaCampus Ikasle Atariaren bidez sartuko dira klasera, inolako programa motarik deskargatu behar izan gabe. ❚ Banaka egingo dute beren gailuaren bidez. ❚ Material didaktiko berdinak izango dituzte, formatu digitalean.

Irakasleak ikasgela birtualetik emango du klasea eta fisikoki ikasgelan dauden ikasleak eta bideokonferentzia bidez joaten direnak inplikatuko ditu. Horretarako izango ditu: ❚ Pantaila bat ikasgela fisikoan, ikasgelan fisikoki dauden ikasleek bideokonferentzia bidez parte hartzen duten ikasleak ikus ditzaten. ❚ Arbel digitala, irakasleak uneoro erabiltzen duena izango da,

ikasle mota biek eskuragarri eta ikus dezaten. ❚ Material didaktikoak (testuliburua, ariketak, bideoak, podcastak) fisikoak zein birtualak, bi modalitateetarako berdinak izango direnak. ❚ Kamera digitala, bideokonferentzia bidez bertaratzen diren ikasle guztiei ikasgela fisikoan gertatzen den guztia ikusi eta entzuteko aukera emango diena. ❚ Haririk gabeko teklatuak eta saguak.

Metodologia hibridoaren abantaila nagusiak 1.Presentziarekin edo urruntzearekin lotuta dauden pertsonen lehentasun eta sentsibilitate desberdinei erantzuten die.

2.Prestakuntza prozesua etenik gabe mantentzen du ikasle guztientzat, nahiz eta norbait aldi baterako mugatu edo berrogeialdia egin behar izan.

3.Ikasle eta irakaslearen arteko lotura sendotu eta mantentzeko, modu pertsonalean parte hartu nahi duten ikasleak txandakatzeko aukera ematen du.

4.Prestakuntza inolako etenik gabe jarraitzea ahalbidetzen du, konfinamendu globalagoak gertatuz gero.

5.MondragonLingua metodologia mantendu eta aplikatzea ahalbidetzen du eskolak emateko.

Atzerriko hizkuntzen irakaskuntza hizpide Atzerriko hizkuntzekin harreman handiagoa dute egungo haurrek duela hamar urteko horiek baino Jon Lasa Galdos

Atzerriko hizkuntza bat gutxienez ikastea derrigorrezkoa da Lehen Hezkuntzan, Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzan eta Batxilergoan, nahiz eta Haur Hezkuntzako bigarren ziklora ere zabaldu den, 20182019 ikasturtean zehazki; ikasleen % 84,8k atzerriko hizkuntza batekin harremana du. Ingelesa da ia ikasle guztiek ikasten duten atzerriko lehen hizkuntza.

Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzan, Batxilergoan eta Lehen Hezkuntzan, hautazko atzerriko bigarren hizkuntza bat ikasten duten ikasleen portzentajeak esanguratsuak dira: % 41,6, % 24,1 eta % 20,0, hurrenez hurren. Kasu honetan, frantsesa da ikasleek atzerriko bigarren hizkuntza gisa gehien ikasten duten hizkuntza.

Atzerriko hizkuntza baten ikasketa duela hamar urteko egoerarekin alderatuta, atzerriko hizkuntza batekin harremana duten Haur Hezkuntzako ikasleen kopurua handitu da, 2008-2009ko % 65,6tik % 84,8ra 2018-2019an. Atzerriko bigarren hizkuntza ikasten ari diren Lehen Hezkuntzako ikasleen azken urteetako igoera nabarmena da ere, 2013-2014an % 5,8tik 2018-2019ko % 20,0ra igaro baita.

Bigarren hezkuntzan atzerriko bigarren hizkuntza ikasteko aukera aldakuntza handirik gabe mantendu da azken urteotan. Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzan, 20182019 (% 41,6), 2008-2009 (% 40,5); oso antzekoa da eta Batxilergoan (% 24,1), 2008-2009 (28), nahiz eta 2013-2014koa (% 22,1) baino zertxobait altuagoak izan.

Autonomia erkidegoak Autonomia erkidegoen arabera, zenbait desberdintasun daude atzerriko hizkuntzaren ikasketaren hasieran Haur Eskolako bigarren zikloan, hamabi erkidegok 20182019 ikasturtean ehuneko 90etik gorako ehunekoak dituzte eta.

Guztietan atzerriko hizkuntza batekin harremana izatea ia orokortzat jo daiteke. Gainerako erkidegoetan ere ehuneko nahiko altuak daude; baxuena% 62,1 da.

Lehen Hezkuntzan atzerriko bigarren hizkuntza irakastea oso garrantzitsua izaten hasi da zenbait erkidegotan, batez ere Andaluzian (% 66,9), ondoren Kanarietan (% 36,4), Murtziako eskualdean (% 30,6), Aragoi (% 27,3) eta Kantabria (% 20,7). Beste lau erkidegok % 10 gainditzen dute, gainerakoak kopuru horren azpitik izanik, eta horietako batzuek ehuneko batere esanguratsuak edo txikiak dituzte.

Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzan, atzerriko bigarren hizkuntza aukerako ikasgai gisa eskaini behar den zentro guztietan, hura hartzen duten ikasleen ehunekoa % 41,6 da. Autonomia erkidegoen arabera, alde nabarmenak ikusten dira. Atzerriko bigarren hizkuntza ikasten duten ikasleen ehuneko handienak dituzten bi erkidegoak Kanariar Uharteak (% 78,7) eta Galizia (% 69,3) dira, ondoren beste lau erkidegok eta hiri autonomo batek ere % 50 gainditzen duten bitartean.

Batxilergoan, atzerriko bigarren hizkuntza ikasten duten ikasleen ehunekoak egoera desberdina aurkezten du Andaluziako erkidegoaren (% 64,8) eta gainerako erkidegoen artean, adibidez Nafarroako Foru Komunitatea % 22,1ekin. Portzentaje baxuenak % 10etik beherakoak dira, bi erkidegotan eta Ceuta hiri autonomoan, alegia.

Atzerriko hizkuntzak irakaskuntza hizkuntza gisa 2018-2019 ikasturtean, unibertsitatez kanpoko 1.609.141 Erregimen Orokorreko ikasleek atzerriko hizkuntza irakasteko hizkuntza gisa erabiltzen duten hezkuntza esperientzietan parte hartu zuten.

Horietatik 1.338.664 ikaslek parte hartu zuten edukietan eta atzerriko hizkuntzen ikaskuntza programetan integratuta, 177.698 hain finkatuta ez zeuden beste esperientzia batzuetan eta 92.779 ikaslek atzerriko hezkuntza sistemak irakasten dituzten zentroetan ikasi zuten, non atzerriko hizkuntzak irakaskuntzarako hizkuntza gisa erabiltzen ziren.

Hezkuntza mailen arabera, nabarmentzen da lehen hezkuntzako ikasleen % 41,8k parte hartzen dutela jasotako esperientzia batzuetan eta % 35,6k eduki integratuetan eta atzerriko hizkuntzak ikasteko programetan parte hartzen dutela. % 4,8 beste esperientzia batzuetan eta % 1,4 atzerriko zentroetan matrikulatuta dago. Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzan, ikasleen % 31,0k parte hartzen dute esperientzia horietan, eta % 26,4k edukiak eta atzerriko hizkuntzak ikasteko programa integratuetan parte hartzen du. Aurreko bi irakaskuntzetatik oso urrun dago Ba-

txilergoa, bertako ikasleen % 9,7k parte hartzen baitu esperientzia horietan, nahiz eta atzerriko zentroetan matrikulatutakoen pisu nahiko nabarmena izan (ikasle kopuru osoaren % 1,3).

Diruz lagundutako zentroak Lehen Hezkuntzan edukien eta atzerriko hizkuntzen ikaskuntza integratuko programetako ikasleen ehuneko handienak dituztenak dira, % 46,8, eta % 31,9 zentro publikoetan. Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzaren kasuan, zentro publikoek zifra nabarmen handiagoa dute % 30,0rekin, % 19,9 diruz lagundutako zentroetan.

2018-2019 ikasturtean atzerriko hizkuntza irakasteko hizkuntza gisa erabiltzen duten hezkuntza esperientziak eskaintzen dituzten zentroei buruz, Lehen Hezkuntzako 5.204 zentro daude (% 45,4) eta Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzako 2.805 (% 45,2). Horietatik, edukiak eta atzerriko hizkuntzak ikasteko programa integratuak Lehen Hezkuntzako 4.188 (% 36,8) eta Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzako 2.172 (% 35,3) zentrotan irakasten dira. Batxilergoaren irakaskuntzarako datuak txikiagoak dira, 645 zentro esperientzia guztietarako (% 16,4), eta horietatik 445ek edukien eta atzerriko hizkuntzen ikasketa programa integratuak eskaintzen dituzte (% 11,7).

"Gazteen irudia oso estereotipatua dago" Jon Lasa Galdos

Eduardo Fierro Kuvuren sortzaileetako bat da Jon Ander FernĂĄndez eta Haize Truebarekin batera. Adinekoen nahi gabeko bakardadearekin eta isolamendu sozialarekin amaitzeko xedea duen gizarte-enpresa da Kuvu. Horretarako, belaunaldien arteko harremanez baliatzen dira, gazteak eta helduak teilatu beraren azpian bizitzen ipiniz; edo beste modu zehatz batzuen bidez. Elkarrizketa honetan, Kuvuz eta bere proiektu berriez hitz egin digu Eduardok.

Zer da eta nola jaio zen Kuvu?

Kuvun duela ia bi urte hasi ginen, Mondragon Unibertsitatean geundela LEINN titulua ikasten (Lidergo Ekintzailea eta Berrikuntza).

20/75 proiektua sortu genuen, non adinekoen bizi kalitatea hobetu nahi genuen. Horrela, nahi gabeko bakardadearen arazoa identifikatzen hasi ginen. Adineko jende askok sufritzen zuten eta beste batzuk ez, baina hori zen beren beldurrik handiena. Zer irtenbide egon zitezkeen ikertzen hasi ginen eta aurkitu genuen par-

tekatzeko programa bat zegoela, Home Share International izeneko sarearen barruan, eta inpaktu hori sortzeko zer teknologia erabil genezakeen pentsatzen hasi ginen. Horrela sortu zen Kuvu.

Kuvu gizarte enpresa bat da, eta bertan adinekoen bizi kalitatea hobetzeko misioa dugu, nahi ez den bakardadea eta isolamendu soziala saihestuz, eta dena belaunaldi desberdinak batzeko ildo komun honen bidez egiten dugu.

Marketplace bat dugu, adineko pertsonentzat, beharbada seme-alabek alde egin dutelako eta etxea partekatu nahi dutelako, baina beldur dira. Horixe da adineko batek bere etxea partekatu nahi ez izareko arrazoi nagusietako bat. Hainbat zerbitzu sortu ditugu. Horietan, pertsona egoki bat aukeratzen laguntzen diegu, zaletasunen edo bizitzeko moduaren bateragarritasunaren arabera. Gero bizikidetzaren babesean ere laguntzen diegu.

Espainian bakarra den kontratu mota bat dugu, adineko pertsonaren babesa bermatzen duena eta, bestetik, gazteei etxebizitza merkeago bat eskuratzeko aukera ematen diena, beste ingu-

rune batean. Gugana hurbiltzen diren gazteen profila apur bat zaharragoa da.

Bestalde, Covid-arekin, aplikazio bat sortu genuen eta bertan ere gauza bera egitea bilatzen dugu.

Adineko pertsona batek agian ez du bere etxea partekatu nahi, baina momentuak partekatu nahi ditu. Aplikazio honi Kuvu Mumentuak Partekatu deitu diogu, eta hemen laguntza eskaintzen dugu erosketak egiteko orduan, negozio batzuk egiteko edo kafe bat hartzeko... eta boluntario sare baten bidez egiten dugu, hau da, adinekoak ahalik eta gertuen dauden gazteekin harremanetan ipintzen ditugu. Auzoen artean egiten saiatzen gara.

"Negozio bat hasteko, pentsatzeari uztea eta egiten hastea aholkatuko nuke" Zein da funtzionamendua? Nola jartzen zarete harremanetan erabiltzaileekin?

Administrazio publikoekin eta erakundeekin lankidetza zati bat dugu, batez ere, etxea partekatzeko aukera hedatzeko. Baina dena Facebook-en bidez egiten dugu.

Estereotipoa izan arren Facebook duten adineko jende asko dago.

Publizitatea eta marketin digitala egiten dugu eta adineko pertsonei zuzentzen diegu etxea beste batzuekin partekatu ahal izateko informazioa. Handik asko gurekin harremanetan jartzen dira, asko zuzenean webean erregistratzen dira. Plataforma atsegina sortzen aritu gara erregistroa erreza izateko eta momentu batean geldirik geratzen badira, alerta bat piztuko da eta telefonoz kudeaketa egin dezakete eta guk digitalki.

Badaude pertsona batzuk telefonoz deitzen gaituztenak edo bulegora etortzen direnak eta beste batzuk modu digitalean egiten dutenak. Gure egoitza BBFn dugu, Bilbo Berrikuntza Faktorian.

Gazteak modu digitalean harremanetan jartzen dira eta lankidetza hitzarmenak egin ditugu unibertsi-

tateekin. Hemen hitzarmenak ditugu euskal unibertsitate guztiekin, Mondragon, Deustu eta UPV/EHUrekin, eta bakoitzak bere webgunean jartzen du kostu baxuko ostatu programa edo elkartasun programa gisa, eta handik jende asko sartzen da interesa dutelako adineko pertsona batekin bizitzeko.

Segurtasuna asko zaintzen dugunez, gure hazkundea apur bat motelagoa da. Euskal Herrian batez ere Bizkaian egiten dugu lan eta Madrilgo Erkidegoan ere lan egiten dugu.

Zein dira arazo eta kexa ohikoenak adineko eta gazteenen artean?

Errealitatea da beldur handia dagoela. Adineko pertsonak egunean lau edo sei ordu eman ohi ditu telebistan. Komunikabideek esan dezaketenarekiko oso sentikorra da. Albisteen bidez, gazteen irudia oso estereotipatuta dago, festara joaten direla, botilak edatera... horrek zaharraren aldetik gaztearekiko estereotipo bat eragiten du.

Beraz, elkarrekin bizitzerako orduan, asko beldur dira bizikidetza nola izango den, etxean festak egingo dituzten, sukaldearekin zer gertatuko den... kezkatzen dituzten elementuak dira, beldurrari gehitzen zaizkionak, adibidez 8 urte bakarrik eman dituen pertsona heldu batengan.

Gurera etortzen den gazteak adineko pertsonarekiko estereotipoak ere baditu. Ez daki zaindu beharko duen, zein osasuntsu dagoen, botikak eman behar ote dituen...

Azkenean, kasu bietako bat ez da benetakoa. Adinekoak erabat autonomoak dira, bizitza normala egiten dute eta izpiritu oso gaztea dute, beraien etxea partekatu nahi dute beste esperientzia bat bizi nahi dutelako, eta gaztea apur bat helduagoa da, agian master bat edo doktoregoa ikasten du eta jada ez du nahi gaztetxoekin bizi nahi.

Kuvuren bilakaerari buruzko informazioa emango al zeniguke?

Kuvuk sortu genuen 2019ko apirilean. Urtebete egin dugu berrogeialdian. Martxoan 100 gela inguru estali genituen, baina Covid-aren ondorioz ia % 90 galdu dugu, berrogeialdia eta koronabirusaren beldurra direla eta.

Une honetan plataformaren barruan ostatu bila dabiltzan 493 gazte inguru erregistratu ditugu eta erregistratuta dauden 185 jabe; horietatik, kontratu aktiboarekin okupatutako 12 etxebizitza inguru ditugu, gainerako jabeak, batez ere koronabirusaren eraginez, pixka bat zain daude eta. Beldur handia dago orain adineko pertsonen aldetik.

"Adineko pertsonengan beldur handia dago"

Zer gehiago eskaintzen du Kuvuk?

Koronabirusa hasi zenean, Covida izeneko ekimena sortu genuen, modu guztiz altruistan egin genuelarik, berrogeialdiko arazoa zela eta, zaurgarriak izan zitezkeen eta etxetik atera ezin zuten adinekoak estaltzen saiatuz. Laguntza sarea sortu dugu pertsona horientzat, eten digitala dela eta isolatuenak izaten baitira, sare sozialak, telefono mugikorrak edo bideo deiak erabiltzen ez dakitelako.

Sare nazionala sortu genuen eta azkartzen saiatu ginen. Batez ere, Kanariar Uharteetan laguntza asko jaso dugu Kanariar Uharteetako Gobernuaren aldetik. Autonomia erkidego guztietan gaude, Ceutan eta Melillan barne, eta oraintxe 3.500 adineko baino gehiago eta 1.500 boluntario inguru daude sarean. Zuzenean 850 euskarri inguru kudeatzen ditugu eta zeharka beste batzuk. Eman duguna oso segurtasun sendoa da, legezko egiaztapena, pertsonalki ezagutzea...

Orain egin duguna da filantropia hutsetik sortu zen aplikazio hori garatzea da eta adinekoentzako laguntza sare iraunkor bilakatzen ari gara. Kanariar Uharteetako Gobernuaren laguntzarekin egingo dugu lehen merkaturatzea, Kanarietan zehar, urrian.

Zer aurkitu duzue pandemian?

Enpresa bat gara eta bizirik iraun behar dugu. Guretzat, koronabirusak eragin handia izan du, hain zuzen ere martxoan 150 jabe izatera iritsi ginelako, publizitatean inbertsio asko egin genuelako, plataformaren bertsio berria egin genuelako... eta hortik, ia % 80 galdu genuen. Egin genuen inbertsio txanda ezin izan zen itxi enpresen beldurra zela eta... baina gelditu

nahi ez genuenez eta Covida sortu genuenez, berrogeialdian oso aktibo egon ginen. Covidak asko motibatu gintuen eta eragina sortu genuen eta orain Kanariar Uharteetako Gobernuak bi aplikazio erosi ditu bertan abiarazteko... Horrela bizirauteko gai izan gara.

Etxebizitza partekatzearen zatia ez da hain intentsiboa oraingoz, nahiz eta bezeroek sartzen jarraitzen duten, baina ez dugu iragarkirik egiten, ez dela momentua ulertzen dugulako.

Eta gero beldur handia dago. Egoera hau burbuila xamarra da, jendeak laguntzak kobratzen dituelako eta badirudi ez dugula krisi ekonomiko larririk, baina bezeroetan ohartu ginena da gelak alokatzeari utzi behar izan ziotela, seme-alabak etxera itzuli zirelako, adibidez, etxea utzi eta logelak partekatu behar izan dituzten adineko jendea...

Nola erabaki zenuten ekintzailetzaren munduan sartzea?

Jon Ander eta Haize LEINNen sartu ziren 18 urterekin. Jon Anderrek Kuvu sortu zuen, hau LEINNen barruan zegoen enpresa bat zen, eta Haizek beste enpresa bat sortu zuen eta hezkuntza gaietan lanean ari zen. Ni pixka bat zaharragoa naiz, 28 urte beteko ditut eta Kanariar Uharteetatik nator. Han elkarte bat sortu nuen ekintzaile gazteei laguntzeko, inbertsio aholkularitza batean lan egin nuen, negozio lerro bat sortu nuen...

Nire lehen urratsak egin eta gero, dena utzi eta Bilbora etortzea erabaki nuen, hain zuzen ere negozio bat sortu nahi nuelako eta LEINNen sartu nintzen. Azkenean, LEINNek elkartzeko aukera eman digu, gauzak batera egiteko.

Zein da ekintzailetzaren alde positiboa eta negatiboa?

Gaztea zarenez, sozialki transmititzen den ikuspegia duzu, hau da, gazteak heldu bihurtu eta gauzak egiteko gai izateko itxaron gela gisa. Gauzak gozatu eta gero egin behar omen duzu. Baina errealitatea da ez da horrelakoa. Gazteok askotan aldatzeko motibazioa izaten dugu, baina zuk ezin duzula sentitzen duzu. Ekintzaile izateak zure ikuspegia aldatzen du, gauzak egiteko gai zarela jabetzen zarelako. Agian gehiago edo gutxiago elikatzen zaituen proiektu ekintzailea duzu, baina, aldi berean, ikusten duzun modua ez ezik, proiektu honetan ere aldatzen da, baita herritar gisa jokatzeko modua ere, proiektu askotan parte hartzen duzu, diruarekin lotura ez

dutenak, batzuk bai, baina aktibatu nahi dituzun gauzak sortzearekin zerikusia dute. Erakusketak, laguntza taldeak, zenbait pertsonentzako dohaintza proiektuak... sortu ditugu, aldaketa bat egiteko.

Beraz, niretzat hori da alde positibo handietako bat.

Eta zati negatiboak sortzen duen ezegonkortasunarekin eta presioarekin du zerikusia. Ez da berdina soldata finkoa izatea eta zorrak ordaintzen lasai egotea.

Batzuetan bi lan ere izan behar dituzu ekintzailetzaren bidearekin jarraitzeko oraingoa bezalako krisietan. Mondragonen aholkulari gisa lan egin izan ez banu, agian atzera egin beharko nuke. Beraz, batzuetan kontrapuntu hori duzu, egonkortasuna da pisu nagusia.

Gizarte segurantza asko ordaindu behar dugu enpresa autonomo gisa. Asko ordaintzen dugu, ia mila euro hilean hiruen artean, hasteko. Hainbestetan bidean harri asko dituzula sentitzen duzu.

"Ekintzailetzan, egonkortasuna da arazo nagusia"

Zer aholku emango zenieke ekintzaile gazteei?

Ekintzailetza sozialean gabiltzanok, batez ere, egin behar duguna da gauzak egiten hastea. Askotan pentsatzen dugu ideia perfektua izan behar dugula eta egin behar duguna da egiten hasi, eraiki. Kuvu horrela hasi zen. Kuvu kafe batekin hasi zen Sarrikon zeuden adineko batzuekin, gure unibertsitatearen ondoan. Jubilatu zentrora joaten hasi ginen eta egun batean txango bat egitea proposatu genien. Eta elkarrizketa horietan nabaritzen hasten zaren beharra sortzen da, kontu bera dutela jende askok, arazo horrekin enpatizatzen duzu, neurriak hartzen eta zure burua motibatzen hasten zara. Beraz, ekiteko orduan, egin behar duzuna da lan egitea gustatuko litzaizukeen jendearekin, ikertzen eta hizketan hastea, motibatzen zaituen publiko eta arazo horrekin. Hurbildu besterik ez duzu egin behar. Gauza harrigarriak egiten ari diren 12 eta 16 urte bitarteko jende asko ezagutzen dut.

Beraz, gomendatuko nukeen lehenengo gauza da pentsatzeari uztea eta modu txikian jokatzen hastea da. Eta badaude lagungarri izan daitezkeen ekintzailetza sa-

reak ere, Startup Weekend bezalakoak, hau da, filosofia bera duten pertsonekin harremanetan jartzeko aukera ematen duten asteburuko ekitaldiak.

Zein dira Kuvuren etorkizuneko planak?

Orain dugun planteamendua da, koronavirusarekin dena hautsi ondoren, Kuvu HomeSharing hain modu intentsiboan pausatzea, nahiz eta gure bezeroekin jarraitzen dugun eta gure ostatu lerroarekin jarraitzen dugun.

2021ean Kanariar Uharteetan irekiko dugu, proiektua han sustatu nahi duen Kanariar Artxipelagoko Gobernuarekin batera.

Bartzelonako irekiera plana eta beste batzuk pausatuta egongo dira gerora arte.

Hitz egin dugun aplikazioaren zatian, ideia ahalik eta eragin handiena sortzea da, doan eta irabazi asmorik gabe, baina proposatuko duguna adinekoentzako laguntza sare iraunkorra sortzea da. Indian eragina sortzen jarraitu nahiko genuke. Covida sarea, urrian abiaraziko dugun bertsio berria, Estatuko autonomia erkidego guztietan aplikatu nahi genuke. Hori dela eta, sare iraunkor bat sortzen hastea da ideia. Merkatu solidarioa sortzeko ikuspegia dugu, enpresek lankidetzan jarduteko gazteak dirua irabazteko eta laguntzeko. Pizgarri batzuk sortzen ari gara gazteak sarean parte hartzera bultzatzeko.

Aplikazio zehatz bat ere ireki dugu guraso bakarreko familientzat, Covidako erabiltzaileak zirenak, ama bakar eta aita bakar asko sartzen hasi zirelako. Familia hauek pobrezia maila kezkagarria bizi dutela aurkitu dugu, lana izan arren, batez ere emakumeei dagokienez. Eusko Jaurlaritzarekin hitz egin dugu proiektua Euskal Herrian aterako den ikusteko.

Nola bultzatuko zenituzke gazte eta helduak Kuvu erabiltzera?

Sarean guztiz libre senti daitezela.

Edozein zalantza argitzeko telefonoz dei diezagukete... Gazteek, batez ere, sarean dute prozesu osoa linean, bateragarritasun galdeketa egin eta konekta dezaketen pertsonak agertzen dira. Adineko jendeari, ausar daitezela deitzera, joatera udaletxeetara eta han hitz egingo diete guri buruz. Eta eskualde batean ez bagaude ere, haiei laguntzeko laguntza programa duen sarea aurkitzen saiatuko gara. Dei dezatela, arazorik gabe.

Diru-laguntzak ekintzaile gazteentzat Espainiako Gobernuak 3.000 eurora arteko laguntzak emango dizkie ekintzaile gazteei Jon Lasa Galdos

Industria, Merkataritza eta Turismo Ministerioak agindu bat argitaratu du iraila honetan. Bertan, ekintzailetza sustatzera bideratutako laguntzak emateko oinarri arautzaileen onarpena agertzen da, Gazteentzako Berme Sistema Nazionalaren fitxategian inskribatuta dauden gazteei zuzenduta.

Diru-laguntzak jasoko dituzten gazte ekintzaileek 3.000 euro jaso ahal izango dituzte gehienez, Estatuko Aldizkari Ofizialak (EAO BOE) argitaratu duenez.

Zehazki, EOI Fundazioak gehienez 3.000 euroko laguntza emango dio, gehienez, onuradun bakoitzari, jarduera formalki hasi eta hurrengo sei hilabeteetan egindako ariketa ekonomikoa estaltzeko xedearekin.

Zenbatekoa ezin da diruz lagundu daitezkeen gastuen zenbatekoaren % 75 baino handiagoa izan.

Oinarri hauetan araututako laguntzak gazteentzako enplegurako programa eragilearen barruan kokatzen dira. Ministerioaren arabera, Europako Batzordearen ekimen honek laguntza-lerro berriak abiarazi nahi ditu hamasei urte eta hogeita hamar urte bitarteko gazteentzat, inolako lanik ez duten edo ikasten ari diren gazteentzat, hain zuzen ere ('ninis' delakoak).

Laguntza hauen xedea da gazteek proiektu ekintzaile bat abiaraztea eta autoenplegua sortzea. Lagun-tza horietara sartzeko, gazteek Gazte Bermearen Sistema Nazionalaren fitxategian inskribatuta egon behar dute eta EOI Fundazioarekin dirulaguntza eskatzerakoan onuradunak izan behar dute.

Gainera, diru-laguntza eskatu aurretik jarduera bat hasi ez izana beharrezkoa da, eta eskatzaileek egunean egon beharko dute zerga betebeharrak betetzen.

Aginduaren arabera, diru-laguntzen deialdiak laguntza horien aplikazio esparru geografikoa arautuko du. Onuradunek jasotako laguntzak agiri eta jarduera garrantzitsu guztietan eza-

gutzera eman beharko dituzte onargarria den epean, "beren deialdia eta jatorria espresuki aipatuz" eta, hala badagokio, Europako Gizarte Funtsaren funtsekin batera finantzatzea, Gazte Enplegurako ekimenatik, Gazte Enplegurako Programa Operatiboaren barruan.

Gainera, onuraduna pertsona juridikoa denean, laguntzak emateko webgunean argitaratu beharko dute. Diruz lagundu daitekeen epeak ekintzailetza jarduera formalki hasi eta hurrengo sei hilabeteak hartzen ditu barne, Ekonomia Jardueren gaineko Zergan (IAE) eta Gizarte Segurantzan hori garatzeko beharrezko erregimenean alta emanda dagoenean.

"EOI Fundazioak ekintzaileak egindako lana kontrolatu ahal izango du. Horretarako, beharrezkotzat jotzen diren gai zehatzetan adituen aholkularitza eskatu ahal izango du", aginduaren arabera.

EOI Fundazioa EOI 1955eko uztailaren 12an sortu zen Hezkuntza eta Industria ministerioek lortutako akordioaren ondorioz. Horrela Espainiako lehen negozio eskola bihurtu zen eta Europako lehenetarikoa.

60 urte baino gehiago hauetan, Espainiako ekonomiaren eta industriaren modernizazioan modu erabakigarrian lagundu du eta Espainiako kudeatzaileen presta-

kuntzan mugarri garrantzitsu batzuen protagonista izan da. Herrialdearen historian zehar egindako ibilbide hau "EOI, 50 urte abangoardiako" liburuan eta Eskolaren 60. urteurrenaren harira argitaratu zuen "Bidaia Handia" (Energia, Turismoa eta Industria) trilogian kontsulta daiteke.

Bere historian zehar mugarri oso esanguratsuak izan ditu, herrialdeko ezagutza eta prestakuntza zentroen dekano eskola gisa sendotu dutenak: 1992: Latinoamerikako jardueraren hedapena.

1993: EOI Andaluziako egoitzaren inaugurazioa Sevillan.

1994: Lehenengo Negozio Eskola.

Ekintzaileei eta ETEei prestakuntza eskaini zien Europar Batasuneko Egitura Funtsen laguntzarekin.

1997: Espainiako lehen negozio eskola Masterreko programetan linean ikasteko metodologiak ezartzeko.

2000: Masterrentzako kalitate ziurtagiria lortu zuen Espainiako lehen negozio eskola.

2005: Ingurumen Kudeaketa Sistema ziurtatu zuen lehen negozio eskola.

2009: Mugikorretarako ikaskuntzaren metodologia bere programa guztietan gailu mugikorren erabilerarekin eta multimedia eduki irekiko biltegi instituzionalarekin (Savia) integratzen duen lehen negozio eskola.

2011: MOOC ikastaroak ekoizten zituen lehen negozio eskola.

2012: EOI Mediterrรกneo egoitzaren inaugurazioa Elchen.

2013: Big Business-en goi mailako prestakuntza eskaintzen duen lehen negozio eskola.

2014: OPTI Fundazioa, Fundesarte eta Afrika eta Guadalupeko Egoitzak EOI Fundazioan sartzea, Espainiako Gobernuko Administrazio Publikoen Berregituratze Planak eskatuta.

2015: EOIren 60. urteurrenak interes publikoko aparteko gertaeratzat izendatu zen.

2016: 50 lankidetza espazio eta gazteentzako enplegurako prestakuntza sortzea Europar Batasunak Espainiarentzako ekintzailetza, lehiakortasuna eta enplegua sustatzeko estrategien barruan.

2017: Sare Sozialetan jarraitzaile gehien dituen Espainiako Negozio Eskola.

2018: Industria, Merkataritza eta Turismo Ministerioko Industria eta ETEentzako Idazkaritza Nagusiaren (SGIPYME) Connected Industry 4.0 estrategiaren garapena.

2019: Hamarkada bat Emakume Exekutiboak trebatzen negozioingurunean aukera berdintasuna sustatzeko eta erantzukizun handiko postuetan emakumeen eta gizonen parte-hartze orekatua izaten laguntzeko.

publizitatea

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

2020iraila

14

uniemakume

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

2020iraila

17

Berdintasuna pandemian?

Pandemiari genero-ikuspegitik heltzeko gakoak jasotzen dituen txostena argitaratu du Emakundek

Emakundek "Berdintasuna pandemia garaian. Covid 19aren eragina genero ikuspegitik" txostena argitaratu du.

FundaciĂłn Orienta Zaitez Fundazioa

Emakunde-Emakumearen Euskal Erakundeak "Berdintasuna pandemia garaian. Covid-19aren eragina genero ikuspegitik" izeneko txostena argitaratu du. Txostenak eragile sozioekonomiko ezberdinei gakoak eskaintzen dizkie COVID-19aren pandemiak emakumeengan eta gizonengan izan duen eragin desberdina hobeto ulertzen laguntzeko. Halaber erantzunak genero-ikuspegia kontuan hartuta egokitzeko gomendioak eskaintzen ditu ere.

Hori guztia, epe labur, ertain eta luzera hartuko diren neurriak ahalik eta eraginkorrenak izan daitezen, bai emakumeentzat, bai gizonentzat ere, eta inor atzean ez uzteko, Garapen Iraunkorrerako Euskadi Basque Country 2030 Agendan jasotako konpromisoarekin bat etorriz.

Txosten honek jarraipena ematen dio Emakundek eta euskal erakunde publikoek pandemiaren hasieran hasi zuten lanari, osasun-premiei erantzuna emanez, emakumeen aurkako indarkeria matxistaren kasuetarako arretazerbitzuen funtzionamendua bermatzen saiatuz eta indarkeria matxistaz gain, beste eremu batzuk ere estaltzen zituzten neurria berriak ezarriz.

Txosten honen bidez, Emakundek analisi bat eskaini nahi du, genero-ikuspegia barne hartuko duena, COVID-19ren pandemiak emakumeengan eta gizonengan nola eta zergatik eragiten duen hobeto ulertzen lagunduko duena, ez bakarrik gaixotasunaren prebalentziari dagokionez, baizik eta enpleguan, gizarte-bazterke-

rian, ongizate emozionalean, familia-harremanetan, zaintzak bere gain hartzean eta abarretan dituen ondorioei dagokienez.

Txostena hainbat ataletan egituratzen da. Gainera, hainbat gomendio jasotzen ditu, gizartearen eremu guztietan inplikatutako eragile sozioekonomiko guztiek jarraitu beharreko bidea adierazten dutenak.

Hala, txostenak, adibidez, agerian uzten du zaintzaren arloan "re-familiarizazioa" eman dela, eta horrek eragin asimetrikoa izan du, eta, batez ere, emakumeei eragin die. Eragin hori desberdina izan da lanaren esparruan ere; izan ere, sektore feminizatuek (hala

nola erizainek, erizaintzako laguntzaileek, garbitzaileek, zaintzaileek, adinekoen egoitzetako langileek edo administrari laguntzaileek) ohi baino modu gogorragoan egin behar izan dute lan, arrisku psikosozial handiagoei aurre eginez, eta, aldi berean, beren etxeetan ordaindu gabeko lanaren zama handitzen ikusi dute.

Bestalde, Lanaren Nazioarteko Erakundeak COVID-19k lan-merkatuan izan duen eraginari buruz adierazi duen bezala, eragin hori larriagoa izan da emakume langileen artean gizonen artean baino, krisiak gehien kaltetu dituen sektore ekonomikoetako batzuetan (ostalaritzan, jatetxeetan edo merkataritzan, adibidez) duten gehiegizko ordezkaritzarekin lotuta baitago.

Pandemiak eragindako krisi honek ez du eragin bera izan pertsona guztiengan

Emakumeen aurkako indarkeriari dagokionez, COVID-19ren hedapena prebenitzeko eta arintzeko osasun-neurrien ondorioz, erasotzaileekin bizi ziren biktimek denbora-tarte luzeak igaro behar izan dituzte beren etxeetatik irte-

teko edo laguntza soziala edo instituzionala bilatzeko.

Emakundeko zuzendari Izaskun Landaidaren hitzetan, "COVID19ren pandemiak eta haren inpaktuek emakumeei eta gizonei desberdin eragiten dietela onartzea funtsezkoa da erantzun eraginkorra bermatzeko, pertsonengan zentratua eta generoarekiko sentikorra, inor atzean ez uzteko helburu argiarekin.

Zergatik txosten hau?

2020ko martxoaren 11n Munduko Osasun Erakundeak (MOE) COVID-19ak eragindako gaixotasun infekziosoari pandemia deitu zion. Osasun-larrialdiaren ondorioz ezohiko neurriak hartu behar izan dira, esaterako, konfinamendua, mugikortasuna mugatzea eta distantzia soziala, zeinak munduko herrialde askotan, pertsona guztien egunerokoa eta jarduera asistentzial eta produktiboa aldarazi baitute, eta horrek mundu-mailako krisi ekonomiko eta soziala eragin du.

Gaixotasuna Euskal Autonomia Erkidegora (EAE) hedatu zenean, martxoaren 13an Eusko Jaurlaritzak osasun-larrialdiari buruzko deklarazioa onartu zuen eta Euskadiko Babes Zibileko Plana aktibatu zuen.

Egun bat geroago, Espainiako Gobernuak alarma-egoera dekretatu zuen osasun-larrialdia kudeatzeko. Horren efektuek gure autonomia erkidegoan 19ra

bitarte iraun baitzuten, orduan sartu baitzen indarrean epidemia kontrolatzeko neurri espezifikoak hartzea ahalbidetzen duen berezko esparru erregulatzaile bat.

Lehenengo asteetan zehar, salbuespenezko egoera horrek etxean konfinatzea eta funtsezkotzat jo ez ziren jarduera guztiak etetea ekarri zuen; ondoren, apurkaapurka malgutu dituzte pertsonen zirkulazio librerako mugak eta besteak beste merkataritza-, hezkuntza-, eta aisialdi- jarduerak eteteko aginduak (progresiboki normaltasunera itzultzeko helburua duen osasun-, gizarte- eta ekonomia-trantsiziorako “Bizi Berri Plana� izendatu duten horren bidez).

Hala ere, pandemiak eragindako krisi honek ez du eragin bera izan pertsona guztiengan. Kalte handiagoak izaten ari da eta izango ditu aurretik zaurgarritasun handiagoko egoeran zeuden pertsonengan: lanpostu prekarioak dituztenak edo langabetuak, etxegabeak, desgaitasunak edo gaixotasun kronikoak dituztenak, adineko pertsonak, migratzaileak, etab. Pandemiak aurrez zeuden desberdintasunak ageriago uzteko eta areagotzeko boterea du.

Era berean, genero-desberdinkeriak azaltzen du talde horien artean emakumeek eta neskek diskriminazioa eta indarkeria jasateko eta beren eskubideak urratzeko arrisku handiagoa dutela.

publizitatea

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

2020iraila

18

unieskubideak

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

2020iraila

19

Kazetariak mugan (I) UAko ale honetan eta hurrengoetan mugetan lan egiten duten kazetarien lana aztertuko dugu Fundación Orienta Zaitez Fundazioa

Azken hamarkadetan, muga-eremuen ikerketak giza eskubideen kontzeptua izan du azterketa-ardatz, batez ere zuzenbidearen eremutik, alderdi kritikoan migrazioaren ordenazioa globalizazio neoliberalaren legezko irizpideen arabera salatuz. Alde batetik, zenbait egilek zalantzan jarri dituzte Europar Batasuneko eta tokiko arau organoek (Espainian, 4/2000 Lege Organikoa) eta giza eskubideekiko duten lotura (ContrerasHernández, 2016), migratutako pertsonaren administrazio-egoerarekin lotuta daudelako. Bestetik, nazioz gaindiko erakundeen arauak aztertu dituzte; hala nola OIM, MME edo Europar Batasuna bera.

1980ko hamarkadaz geroztik, komunikazio eremutik datozen migrazioen inguruko bi ikerketa joera nagusitu dira: ❚ Diskurtsoaren analisi kritikoa (CDA): nagusitasun soziala erreproduzitzeko moduak zeintzuk diren jakitera bideratuta, kasu honetan etniaren, azalaren kolorearen edo jatorriaren araberako nagusitasuna oinarritzat hartuta (Alcaraz-Mármol; Soto-Almela, 2016; Bañón-Hernández, 2002; Fajardo-Fernández; Soriano-Miras, 2016; Van-Dijk, 2016). ❚ Albisteen teoria: agenda-ezarpenaren luzapen gisa ulertuta, komunikabideek zer gai jorratzen dituzten eta haiei buruz nola pentsatzen dugun hausnartzeko aukera eman digu (Allen; Blinder, 2013; McCombs; LópezEscobar; Llamas, 2000).

Bi korronteek immigrazioari bu-

ruzko informazioaren kalitatearen diagnostikoa lortzea eta jakitea ahalbidetzen dute, ondorioak herrialdeen artean desberdinak izan arren, balio negatiboak etorkinekin lotzen dituzten gaietan eta markoetan oinarritutako estaldura nagusi dela (Gemi; Ulasiuk; Triandafyllidou, 2013) eta pertsona horiek lotzen dituzten narrazioak garatzeko joera, batetik, ekonomiarentzako mehatxuarekin (Caviedes, 2015) eta, bestetik, krimenarekin edo terrorismoarekin (Armentia-Vizuete; Marín-Murillo; Caminos-Marcet, 2015; Fuentes-Osorio, 2005; Wagman, 2002).

Hala ere, kazetarien eta komunikabideen funtzionamenduak oraindik ez du behar adinako arretarik izan, nahiz eta hedabideek migrazioari buruz emandako albisteak immigrazio legediarekin ezin diren desberdindu, horrek erabilitako terminologian bai eragiten baitu, kazetaritza planteamenduetan bezala (Prieto-Andrés, 2017).

Beste ikerketa batzuk Badira oraindik ikerketa minoritario batzuk komunikabideen esparruaren konplexutasuna ustiatzen dutenak. Egile batzuk erakusten ari dira komunikabideak eta kazetariak ez direla immigrazioari buruzko informazioa emateko lehentasunezko eragileak eta ekintzaileek lehetasunezko zeregina betetzen dutela (Agirre; Ruiz-Aranguren; Cantalapiedra, 2015; González-de-Bustamante, 2018). Gainera, kazetariek beren iturriekin duten harremana disekzionatzen duten ikerketak aurkitzen ditugu immigrazioaren berri ematen

dutenean (Bleich; Bloemraad; DeGraauw, 2015) edo estilo liburuen eta kode etikoen erabilera (González-Cortés; Sierra-Caballero; Benítez-Eyzaguirre, 2014). Kazetaritzalanen azterketatik gertuen dagoen lana Reporting at the Southern borders argitalpena da (Dell'Orto; Birchfield, 2014), erreportarien zuzeneko testigantzak bil-tzen dituena.

Zenbait egilel diote komunikabideak eta kazetariak ez direla lehentasunezko eragileak immigrazioari buruzko informazioa emateko Bestalde, komunikabideekin kritikoak diren eta beste ikuspuntu batzuk eskaintzeko beren zeregin gisa definitzen duten akademikoen azterketak aurkitzen ditugu. Horrela, Ferrer-Gallardok eta Gabriellik hau adierazi dute: "Larrialdiaren erretorika, krisia eta salbuespena lotuta daude migrazioen kudeaketarekin eta mugako prozesuaren oinarrizko eta egiturazko beste osagai batzuk ezkutatzen dituzte" (Ferrer-Gallardo; Gabrielli, 2018).

Bere aldetik, Suárez-Navaz-ek antropologoen artikuluak biltzen ditu hemen: "Komunikabideen estalduraren zentzugabekeria eta milaka gizakien heriotza itsasoan" (Suárez-Navaz, 2015).

Isiltasuna eta iluntasuna Bide beretik, akademiko talde batek (Last et al., 2017) bost herrialdetako erregistro ofizialetara joatea erabaki zuen mugak zeharkatu nahian hildako pertsona kopuruari buruzko datuak bildu nahian. Dagoen datu baseak hedabideetan argitaratutako informazioan oinarritzen dira, eta horrek adierazten du kazetariak iristen ez diren lekuan isiltasuna eta iluntasuna egon daitezkeela.

Aurrekariak kontutan hartuta, aurkeztutako ikerketaren helburua kazetariak eta bestelako informazio garrantzitsu eragile posibleek mugan nola lan egiten duten ulertzea da migratzaileen etorrerari buruzko informazioa igortzen dutenean.

Horretarako, albisteen produkzioa aztertzen duen joeran oinarritzen gara (Tuchman; Gaye, 1978), azken urteetan informazioan atzemandako alborapen asko erlazionatuta daudela antzematen duten beste egile batzuek ere berrikusi duten ikuspegia, ekoizpen irizpideekin (Gemi; Ulasiuk; Triandafyllidou, 2013; Hoxha; Hanitzsch, 2017; Ruiz-Aranguren; Cantalapiedra, 2018a; 2018b; Preston, 2008). Ildo horretatik, teorikoek aspalditik adierazi zuten praktika profesionalaren azterketaren garrantzia, kazteritzatik kanpo beste praktika mo-

ta batzuen jarduna definitzen duten mugak hobeto ulertzeko, informazioa igortzen duten beste eragileen ugaritasuna ikusita (Carlson; Lewis, 2015). Horrez gain, profesionalek albisteak ekoizteko baldintzak ezagutzearen eta hori izatearen arreta jartzearen garrantzia azpimarratzen dute: "Inoiz ez dute informazioaren jarioa lehen bezala kontrolatuko" (Wahl-Jorgensen; Hanitzsch, 2009).

Ekoizpenaren azterketak bere mugikortasunaren ezagutzan eta tokian tokiko, nazioko eta nazioarteko errealitate administratiboak gainditzen dituzten maila desberdinetako ikusleetan duen eragina ezagutzera eman dezake (Archetti, 2015).

Hona hemen ikerketa galderak: 1.Zer informazioko profesional mota jarduten dute mugan migratzaileen zeharkaldia estaltzen eta zer eginkizun betetzen dute?

2.Muga tokiko, estatuko eta nazioarteko ikusleentzako interesgarria den espazioa da. Nola kudeatzen dute kazetariek beren lana testuinguru horretan?

3.Mugak salbuespen politiko-juridikoko espazioa osatzen duela kontuan hartuta, zein baldintzetan betetzen dute lanbidea?

(Jarraituko du)

publizitatea

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

2020iraila

20

uniozio

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

2020iraila

21

Ezohikoa Zinemaldia

Irailaren 18tik 26ra Donostia Zinemaldia ospatuko da, COVID-19ari aurre eginez Unibertsitateko Aldizkaria

Willem Dafoe kartelean

Alarma-egoera amaitu ondoren, eta pandemia areago arinduko zelare esperantzan, Donostiako Zinemaldiak baztertu egin zuen lehiaketarik ez egitea, baina baita azken urteetakoen antzekoa izango zen edizio estandar bat antolatzea ere.

Jaialdiko lantaldea lanean aritu da 68. edizioa aurreikusitako egunetan, irailaren 18tik 26ra, antolatzeko, betiere agintariek ezarri dituzten osasun-eskakizunak betez.

Helburua da ikusleentzat, zinemaindustriarentzat eta hedabideentzat ezaguna eta segurua izango den zinema-jaialdi bat antolatzea.

Zinemaldiko zuzendaritzak zenbait erabaki hartu zituen: proiekzio kopurua murriztea (% 30 gutxiago), bere jarduera batzuk online egitea (Koprodukzio Foroa, Zinemaldia & Technology, mahai-inguruak eta eskola magistralak) eta formatu mistoa (aurrez aurrekoa eta birtuala) WIP Latam eta Europa programa berrientzat, baita Ikusmira Berriak ekimenarentzat ere. Zinemaldiak alde batera utzi ditu bere ohiko egoitzetako batzuk: batetik, Belodromoa; bertan, goizez, ikastetxeentzako proiekzioak antolatzen ziren, Donostia International Physics Centerrekin batera (aurten, salbuespen gisa, online egingo dira), baita Euskadiko Orkestra Sinfonikoaren zinema-musikako kontzertua eta publiko zabalarentzako film ezagunen proiekzioak ere; eta, bestetik, San Telmo Museoa, Koprodukzio Foroaren egoitza.

Halaber, 2021. urtera atzeratu da Koreako 50eko eta 60ko hamarkadetako zinemari buruzko atzera begirakoa (Flores en el infierno: la era dorada del cine coreano), eta aurten ez da Klasikoak saila egingo.

Pandemiaren bilakaerak zehaztuko du jaialdiaren itxura, baina Zinemaldiak aurrez aurre egingo du bere gainerako programazioa: Sail Ofizialeko lehiaketa, New Directors, Horizontes Latinos, Zabaltegi - Tabakalera, Perlak eta Nest; Culinary Zinema saileko filmak, afari tematikoek lagunduta; Zinemira, Made in Spain eta Haur Zinemako emanaldiak asteburuetan.

Willem Dafoe (Appleton, Wisconsin, 1955) aktore estatubatuarra izango da 68. Donostia Zinemaldiko karteleko irudia. Donostia Zinemaldiak karteletarako diseinu berri bat abiarazi zuen 2018an, non konposizioan argazkiak eta marrazkiak uztartzen diren, eta zinematografia garaikideko figura bat txertatzen den. Isabelle Huppert aktorea izan zen diseinu berriko lehen irudia, 66. edizioan, eta Penélope Cruz agertu zen iazkoan. Donostiako Patio estudioak egin du kartela, Martin Schoeller argazkilariaren irudi batean oinarrituta.

Dafoe lau aldiz izendatu dute Oscar saria irabazteko, eta hirutan Urrezko Globoa irabazteko. Donostia saria jaso zuen 2005ean, bere ibilbidearen aitortza gisa.

Besteak beste, honako zinemagile hauekin lan egin du: Michael Cimino, Martin Scorsese, Oliver Stone, John Waters, Paul Schrader, David Lynch, Alan Parker, Abel Ferrara, Lars Von Trier, Wes Anderson, Sam Raimi, Sean Baker eta Robert Eggers.

Dafoe 1988an etorri zen lehendabiziko aldiz Donostiara The Last Temptation of Christ (Kristoren azken tentazioa, Martin Scorsese) aurkezteko. Berriz etorri zen 1997an, Victory (Mark Peploe) filmarekin (Sail Ofizialean lehiatu zen), bai eta 2005ean ere, Zinemaldiko ohorezko saririk garrantzitsuena jasotzera. Donostia Saria emateko ekitaldian Before it Had a Name (Giada Colagrande) filma proiektatu zen.

Azken bisita 2014an izan zen, Abel Ferrara zuzendariaren Pasolini filmarekin (Perlak).

"Ohorea da Zinemaldiarentzat munduko aktorerik onenetako batek, zeinarekin urte askoan begikotasunezko harremana izan dugun, Donostia Zinemaldiaren 68. edizioaren irudia izatea onartu izana", adierazi du José Luis Rebordinosek, Donostia Zinemaldiko zuzendariak.

"Zinemaren iraganaren, orainaren eta etorkizunaren elkargunea" Aurtengo edizioko kartelak Huele de cine sailekoak dira. Donostiako

Patio estudioak egin du. Ernst Lubitschi eskainitako atzera begirako saileko kartela ere diseinatu zuen 2006an, 54. edizioan. Patioko zuzendari sortzaileak abiapuntutzat hartu duen kontzeptuak kartelak biltzen ditu eta nortasun partekatua ematen die, "Zinemaldia zinemaren iraganaren, orainaren eta etorkizunaren elkargune izaten laguntzea helburu".

Motibo organikoak eta begetalak eta kolorea dira nagusi Zapirainek Zinemaldia irudikatzeko erabili dituen irudietan, "lorategi handi bat bezala, non era guztietako loreak, sentipenak eta usainak aurki ditzakezun; oso lorategi bizia, lore handiekin, film handiekin, baina baita handi bilaka daitezkeen film txikiekin ere".

'Rifkin's Festival' Woody Allenen film berriaren munduko estreinaldiak emango dio hasiera Donostia Zinemaldiaren 68. edizioari Patiok komunikazio-zerbitzu osoak eskaintzen ditu 2004tik, hau da, publizitate estrategikoa, zuzeneko marketina, diseinua, irudia, nortasun korporatiboa, social media, ekintza ez-konbentzionalak, web-orrien diseinua eta programazioa, lan editoriala edo komunikazioa espazioetara aplikatua.

Zinemaldiak jakinarazi du jada zein filmek emango dion hasiera, lehiaketatik kanpo, 68. edizioari, Rifkin's Festival Woody Allenek zuzendu eta hirian filmatutako filmak, alegia, baita Donostia saria Viggo Mortensen aktore eta zuzendari estatubatuarrari emango zaiola ere. Ekitaldi horretan Falling filma proiektutako da, Mortensen lehen lana zinemagile gisa. Halaber, Urrezko Maskorra irabazteko lehian arituko diren sei filmen berri ere eman du Zinemaldiak: In the Dusk (Sharunas Bartas), Asa Ga Kuru / True Mothers (Naomi Kawase), Dasatskisi / Beginning (Dea Kulumbegashvi-

li), Été 85 / Summer of 85 (François Ozon), Nakuko wa ineega / Any Crybabies Around? (Takuma Sato) eta Druk / Another Round (Thomas Vinterberg).

Sail Ofizialean lehiakide Sharunas Bartas, Naomi Kawase, François Ozon eta Thomas Vinterberg zinemagileak Donostia Zinemaldiaren 68. edizioko Sail Ofizialean lehiatuko dira, eta Dea Kulumbegashvili eta Takuma Sato errealizadore berrien lanak ere ikusi ahalko dira sail horretan.

Sharunas Bartas (Siauliai, Lituania, 1964) Cannes, Berlin, Venezia eta Locarnoko jaialdietan esperientzia duen autorea da, eta Frost (2017) eta Eurazijos aborigenas / Eastern Drift (2010) filmak zuzendu ditu (2014an, Eastern Promises. Ekialdeko Europaren erretratua 50 filmetan atzera begirakoan aukeratu zuten). Irailean Donostiara itzuliko da, In The Dusk filma nazioarteko mailan estreinatzeko, Bigarren Mundu Gerraren ondoren Lituaniako okupazio sobietarraren aurkako mugimendu partisanoaren borrokari buruzko drama bat.

Naomi Kawasek (Nara, Japonia, 1969) maiz parte hartu du Donostia Zinemaldian, eta, aurten, Urrezko Maskorra eskuratzeko aukera izango du berriz ere, Asa Ga Kuru / True Mothers filmarekin (lehenbizikoz proiektatuko dute Europan); bi ama -bata biologikoa eta bestea adopziozkoa- aurrez aurre jartzen dituen mikrokos-

mos familiarraren esplorazio berri bat da. Errealizadore japoniarra Genpin (Fipresci Saria, 2010) eta Vision (2018) filmekin lehiatu da Sail Ofizialean, eta bere filmak Perlak sailean eta .doc - Ez-fikzioaren bide berriak (2010) eta Japoniako zinema independente berria 2000-2015 (2015) atzera begirako tematikoetan ere ikusi ahal izan dira.

Dea Kulumbegashvili (1986) gazte georgiarrak bere film laburrak estreinatu zituen Cannesko zinema-jaialdian eta Errealizadoreen Hamabostaldian, eta Dasatskisi / Beginning film luzearekin egingo du debuta. Filmak (Donostian proiektatuko da lehenbizikoz mundu mailan) Jehovaren lekuko batek eta bere familiak talde estremista batengandik eta herri georgiar urrun bateko poliziarengandik jasaten duten jazarpena kontatzen du.

François Ozon (Paris, 1967) Sail Ofizialera itzuliko den beste zinemagile bat da. Urrezko Maskorra eta Gidoi Onenaren Epaimahaiaren Saria irabazi ditu Dans la maison (2012) filmagatik, eta, besteak beste, Sous le sable (2000), Le refuge (Epaimahaiaren Sari Berezia, 2009) eta Une nouvelle amie (2014) filmekin lehiatu da. Errealizadoreak Zabaltegin (Regarde la mer, 1997) proiektatu zuen bere opera prima, eta Été 85 / Summer of 85 lanarekin lehiatuko da; nerabeen maitasunei buruzko kontakizun bat da, laurogeiko hamarkadarekin nostalgikoa erabat.

Informazio gehiago: www.sansebastianfestival.com

uniozio

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

2020iraila

22

Trantsizioaren Zinemaldia Artiumen Artium Museoak Donostia Zinemaldiaren 1977ko edizio erabakigarria gogora ekarriko du erakusketa baten bidez Unibertsitateko Aldizkaria

Donostia Zinemaldiak, ElĂ­as Querejeta Zine Eskolak (EQZE) eta Artium Gasteizko Arte Garaikidearen Euskal Zentro-Museoak Zinemaldiak 24 edizio izan ditu: ez dugu gogoko erakusketa aurkeztu zuten irailaren 9an. Abenduaren 8ra arte irekita egongo den erakusketa Donostia Zinemaldiaren 1977ko edizioa izango du ardartz hau da, zinema-jaialdiaren kudeaketa Donostiako hiriari eskualdatu ondoren egin zen lehena. Ekimena Artium Museoaren Bildumaren Zeru bat, hamaika bide. Praktika artistikoak Euskal Herrian 1977-2002 aldian erakusketarekin lotuta dago eta Zinemaldiak eta EQZEk bultzatzen duten Zinemaldia 70: historia posible guztiak proiektuaren parte da.

Trantsizioaren lehen urte haietan, Donostia Zinemaldiaren eraldaketaren abiapuntua izan zen 25. edizioa, zinema- eta politika-esperimentazioko laborategi bihurtu baitzen, gizarte-borroka handi-

ko garaia izanik. Zinemaldiaren artxiboko materialak egongo dira ikusgai, asko inoiz ezagutzera eman gabeak, tartean, gutunak, agiriak, argazkiak eta aldizkariak.

Pablo La Parra PĂŠrez erakusketaren komisario eta Elias Querejeta Zine Eskolako (EQZE) ikerketasaileko arduradunaren hitzetan, "1977. urtean, Donostia Zinemaldiak 25 urte bete zituen, baina edizio hura urteurrena bainoago borrokarako gunea izan zen: hiriak aurrenekoz kudeatu zuen jaialdia, eta aldarrikapen politikorako plataforma bihurtu zen, zinema-jaialdi demokratiko berri bat sortzeko".

Hala, "Zinemaldia 70: historia posible guztiak ikerketa-proiektuaren harira topatutako artxibo-materialetatik abiatuta, erakusketak errotiko aldaketa ekarri zuen urte horri erreparatzen dio".

ko asmoz, elkarlanean abian jarri duten Zinemaldia 70: historia posible guztiak proiektuaren barnean sortu den egitasmo berria dugu erakusketa. Proiektuaren lehen fasea, Estatuko Loteria eta Apustuak erakundeak babesten duena, 2022an amaituko da, Donostia Zinemaldiaren 70. urteurrenarekin bat.

Gutunak, argazkiak, agiriak eta ikus-entzunezkoak, ezezagunak asko errotiko aldaketa ekarri zuen edizioaren berri emateko

Donostia Zinemaldiaren artxiboa Donostia Zinemaldiak eta ElĂ­as Querejeta Zine Eskolak, zinemajaialdiaren artxibo bizi bat sortze-

Z70 proiektuak agerian jartzen du 1953az geroztik Zinemaldiaren artxiboan gorde diren funts doku-

mentalen garrantzia (eskutitzak, argazkiak, kritikak eta aipamenak egunkari eta aldizkarietan, liburuak, etab.). Helburu nagusia da hausnarketa bat piztea Zinemaldiaren iragan, orain eta etorkizunaren inguruan, bai eta zinemasorkuntzarekin eta pentsamendu garaikidearekin kritikoak diren elkarrizketa batzuk bultzatzea ere.

Proiektu honetarako, Zinemaldiaren artxiboko material guztiak Tabakalerara eramango dira eta, bertan, aztertu, prestatu eta katalogatu egingo dituzte, Euskadiko Filmategiaren instalazioetan ondo kontserbatuko direla bermatzeko. 2022an, artxiboan kontsultak online nahiz aurrez aurre egiteko aukera eskainiko zaio publikoari, eduki digitalizatuen bilduma baten bidez. Funtsen kontsultaren parte izango dira foku tematiko batzuk, EQZEko graduondoko ikasle talde batek eginiko ikerketa batean oinarrituak.

Lan hori Pablo La Parra PĂŠrez ikertzaileak zuzendu du eta Zinemaldiko sail guztien laguntza izan dute ikasleek.

Ikerketaren fokuetan arreta bereziz landuko dira Zinemaldiaren historiako pasarte ezezagun edo argitaratu gabeak. 2022ra arte, emaitzak ezagutzera emateko, aldibereko eta elkarrekin lotutako bi lan-ildo planteatu dira. Alde batetik, ikerketa espezializatuko materiala sortuko da (artikulu akademikoak, kongresuetarako aurkezpenak, argitaratzeko proiektu propioak, mintegiak, etab.), zinema-ikasketen alor akademikoko azken garapenekiko elkarrizketa kritiko bat sustatzeko. Bestalde, ekitaldi publikoak egingo dira (hitzaldiak, erakusketak eta ikastaroak), publiko zabalagoetara bideratuak, esaterako, Artiumeko erakusketa, EQZEko ikerketa-taldeak 20182019 ikasturtean egindako ikerketaren emaitzetako batzuk biltzen dituena.

23

2020iraila

uniozio

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

Ja!, barre egiteko garaia Ja! Jaialdiaren hamaikagarren edizioko egitarau osoa Bilboko Sozietate Filarmonikoaren aretoan egingo da Unibertsitateko Aldizkaria

Urte gorabeheratsua izan arren, Ja! Jaialdiak ez du hutsik egingo eta urriaren 2tik 11ra ospatuko du bere hamaikagarren edizioa Bilbon. Aurten, umorea eta iraunkortasuna izango dira ardatz nagusia eta Asier Sanzek Noeren ontziaren bidez islatu nahi izan ditu. Irudian, Ja! ikus daiteke, kosta ala kosta, argiaren laguntzaz aurrerantz nabigatzen.

Unean uneko egoera dela eta, Umorezko Literaturaren eta Artearen Nazioarteko Jaialdia Bilboko Sozietate Filarmonikoaren aretoan egingo da (Portuko Markesaren Kalea, 2). Entzunaretoak 900 eserleku ditu; beraz, jendea hartzeko ahalmen nahikoa du, nahiz eta eserlekuak mugatuta ere.

Pantomima Full eta John Lanchester eta Marta Sanz idazleak izango dira, besteak beste, Umorezko Literaturaren eta Artearen Nazioarteko Jaialdiko protagonistak

Duela gutxi eraberritu dute Fidel Iturriak 1904an eraiki zuen ganbera-aretoa, Europako zaharrenetako bat, eta huraxe izango da egitarauaren barruan egingo diren hitzaldi, elkarrizketa eta emanal-

dien eszenatokia. Sarrera doako da eta hainbat protagonista izango dira bertan; Pantomima Full, John Lanchester edo Marta Sanz idazle ezagunak horien artean.

'Capital' eleberriaren egileak, John Lanchester idazleak, 'El muro' (Anagrama) argitaratzearekin batera bisitatuko digu kasik. Desberdina denari, etorkizunari eta norberari dizkiogun beldurrak aztertzen dituen alegia moderno baten itxuran dator haren azkeneko obra.

Marta Sanz idazleak bere lanbideibilbidea gogoratuko du. Hamaika egunkari-artikulu, entsegu, poema-liburu eta eleberri idatzi ditu, umorea bereizgarritzat hartuta.

'Pequeñas mujeres rojas' (Anagrama) eleberriarekin Arturo Zarko komisarioaren trilogia itxi du. Gerra Zibilean oinarritutako obra honen bidez iraganean kitatu gabeko kontuek orainaldian nola eragiten duten erakutsi nahi izan digu.

2010an sortu zen Ja! Bilbao, La Risa de Bilbao izenaren pean, eta harrezkeroztik urtero antolatzen da, udazken hasieran, xede berdinarekin: literaturaren eta artearen umorea adimenaren, zibilizazioaren, kulturaren, askatasunaren eta bizipozaren adierazpen gisa aldarrikatzea. Aurreko hamar edizioetan, hainbat egilek hartu dute parte; esaterako: Tom Sharpe, Francisco Ibáñez, Ismail Kadaré, Robert Crumb, Julian Barnes, Fernando Trueba, John Cleese, Joyce Carol Oates, Álex de la Iglesia, Jeanette Winterson, Elvira Lindo, Mircea Cartarescu, Tricicle, David Foenkinos, Joaquín Reyes, Javier

Cansado, Miguel Zugaza, Ernesto Sevilla, Ignatius Farray, Max, Javier Cercas, James Rhodes, Mercedes Cebrián, Marta Sanz, Kepa Junkera, Imanol Uribe, Rosa María Calaf, DavidTrueba, Eduardo Mendicutti, El Gran Wyoming, Jon Sistiaga, Pilar Adón, Pedro Olea, Olmo, Forges, Gallego y Rey, Isabel Coixet, Joan Manuel Serrat, Lionel Shriver, Luis Goytisolo, Martin Caparrós, Paco Roca, Diego Manrique, Javier Mariscal, José Luis Cuerda, Nick Hornby, Ouka Lele, Santiago Segura, Bernardo Atxaga, Fernando Savater, Pepe Viyuela, Albert Boadella, David de Jorge, David Lodge, Frédéric Beigbeder, Pedro Reyes, Ramiro Pinilla, Kirmen Uribe, Martin Amis, Michel Houellebecq...

unigazte

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

2020iraila

24

Gazte Parlamentuaren proposamenak Nafarroako Parlamentura Lehen Sorospenak ikasgeletan, Garraio Txartel Bakarra, Jokoa eta Gazteria eta Zeinu Hizkuntzaren Aitortza izan dira aurkeztutako lau proposamenak Nafarroako Gazte Kontseiluak

Nafarroako Gazte Parlamentuak asteazken honetan, irailak 9an, lan-saioa egin du Nafarroako Parlamentuaren hemizikloan, bigarren edizioan onartutako lau proposamenak aurkezteko. Proposamenak ondokoak dira: Lehen Sorospenak Ikasgeletan, Garraio Txartel Bakarra, Jokoa eta Gazteria eta Zeinu Hizkuntzaren Aitortza. Joan den martxorako aurreikusitako jardunaldia izanik, osasun-larrialdiagatik atzeratu egin behar izan zen.

Lehen Sorospenak Ikasgeletan proposamena Enrique Villanuevak aurkeztu du; bere esanetan, “prestakuntza barne hartuta egon arren, ez da behar bezala irakasten”. Horregatik, Gazte Parlamentutik bi urtez behin irakatsiko litzatekeen prestakuntza zehatzago bat planteatu da, betiere gazteria ahalik eta gehien egon dadin egu-

neratua. “Helburua larrialdi egoeran nola jokatu jakitea baino ez da”, ehitu du Villanuevak.

Bestalde, Garraio Txartel Bakarra Eneko Garridoren eskutik defendatu da eta azpimarratu du “guztiontzat bidezkoa eta soziala” izan behar dela. Gazte Parlamentuko partaideak “tarifa berri bat, bono gazte bat, karga puntu gehiago, garraio-aldaketen araberako deskontuak hala nola zerbitzu gehiago eta hobeak” eskatu ditu.

Ana Peyrona arduratu da Zeinu Hizkuntzaren Errekonozimendua proposamena aurkezteaz.

Peyronak, aurkezpenaren hasieran, ondorengoa azpimarratu du: “Pertsona entzungorrak elebidunak sentitzen gara, izan ere, ahozko hizkuntza eta zeinu hizkuntza artean bizi gara. Bestalde, bigarren mailako hiritarren modura sentitzen gara”. Horregatik azpimarratu du “beharrezkoa dela Zeinu Hizkuntza Nafarroako

hizkuntza ofizial modura errekonozitzea, jadanik beste erkidego batzuetan egiten den bezala”.

Amaitzeko, Gazteriaren Kontseiluko lehendakaria eta Gazte Parlamentuko batzordekidea den Juan Gutierrezek Jokoa eta Gazteria proposamena aurkeztu du Luis Javier Fernándezen izenean, azken hau hitzordura bertaratu ezin izan denez. Gutierrezek esan du proposamen hau “gaurkotasunez beterik dagoela eta, urratsak ematen ari badira ere, oraindik nahiko zeregin badagoela”. “Beharrezkoa da adikzioaren inguruko kontzientziazioa, prebentzio neurriak eta sentsibilizazioa sendotzea hala nola arlo honetan lanean ari diren erakundeak babestea” amaitu du Gazte Parlamentuko batzordekideak.

Laugarren edizioa Nafarroako Gazte Parlamentua jadanik laugarren edizioan ari da

lanean zein datorren urriaren erdialdean abiatzea aurreikusten den. Joan den martxotik aurreinskribatu ziren pertsonek jada bere kandidatura egiaztatu dute eta datorren irailaren 13an inskripzioak berriro zabalduko dira lehenago inskribatu ezin izan diren pertsona haientzat guztientzat. Izena emateko ezinbestekoa da 14 eta 30 adin tartean egotea eta Nafarroan bizitzea. Kandida-

turak ondorengo webgunean jasoko dira: www.parlamentojoven.com.

Guztira, gehienez 30 gazte izango dira 2020-2021 ikasturteko proiektu parte hartzaile hau osatuko dutenak. Honetan, aurrekoetan bezala, jarduera eta topaketa lasaiagoez haratago, Parlamentua hilean behin bilduko da jarraian Foru Parlamentura helaraziko diren proposamenak eztabaidatu eta adosteko.