Periódico Universitario / Unibertsitateko Aldizkaria - 398. Zkia.- 2022ko maiatza

398. zkia. Doakoa 2022ko maiatza Laguntzen du

Graduondokoa. Zergatik ez?

Koronabirusaren agerpenak hankaz gora jarri du egun arte genuenko. Zaila da lana aurkitzea egun eta, batez ere, lan on bat lortzea. Horregatik, ikasle eta profesional asko daude euren buruari ondokoak bezalako galderak egiten: Zergatik da hain garrantzitsua graduondoko bat ikastea? Nola lagun dezake graduondoko bat ikasteak lana aurkitzeko? Zer nolako abantailak ditu graduondoko bat ikasteak? Zein da graduondoko bat ikasteko lekurik onena?

2020. urtea baino lehen graduondoko edo master bat ikastea garrantzitsua bazen, orain, 2022an eta datozen urteetan erabakigarria izango da. Enpresek ezagutza espezifikoak eta puntakoak dituzten

profesionalak nahi dituzte, sektorearen barruan haien garapena sustatzeko gai izango direnak.

Beraz, graduondoko bat ikasteak duen garrantziari buruzko zalantzak badituzu oraindik, oso adi egon zaitez Unibertsitateko Aldizkari honetan aurkituko duzun gehigarriari.

Baina gaur egun, aurrerapenek, aldaketa azkarrek eta lehia handiak sektorearen barruan ezagutza berritzailea menperatzea eskatzen digute. Graduondokoa ikasteak aukera bat izateari utzi dio.

Horretaz guztiaz eta askoz gehiagoz jardungo gara ale honetan.

Albiste ezberdinak, elkarrizketak, erreportajeak, aisialdia, kultura, artea, giza eskubideak, feminismoa... beti bezala.

uniagenda

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA 2022maiatza 03

INFORMAZIO EUROPARREKO ZENTROAK

UNIBERTSITATEAK Universidad del País Vasco / Euskal Herriko Unibertsitatea.

Uda Ikastaroak Gipuzkoako Campuseko Errektoreordetza Leioako Campusa (Zentralita) Sarbide Bulegoa. Bizkaiko Campusa Arabako Campuseko Errektoreordetza

Donostia Donostia Leioa-Erandio Leioa-Erandio Gasteiz

www.ehu.eus

Miramar Jauregia z/g Ignacio MªBarriola Eraik. Elhuyar Pza.1 Sarriena Auzoa, z/g Sarriena Auzoa, z/g Comandante Izarduy Kalea, 2

943 219 511 943 018 141 946 012 000 946 015 555 945 014 444

Gazte Informazioko Bulegoak (UPV/EHU) Gasteiz Leioa

C/ Los Apraiz,1 - 1ªPlanta Apia Bidea - Gizarte eta Komunikazio Zientzien Fakultateko Behea

945 014 336 946 015100

www.unavarra.es

Nafarroako Unibertsitate Publikoa.

Nafarroako Unibertsitate Publikoa Nafarroako Unibertsitate Publikoa

oij.ar@ehu.eus oij.bi@ehu.eus

Iruñea Tutera

Arrosadiako Campusa Tarazona etorbidea, z/g

948 169 000 948 417 800

UNED (Distantzia Heziketako Unibertsitate Nazionala).

UNED Araba UNED Bizkaia UNED Gipuzkoa UNED Nafarroa UNED Nafarroa

Gasteiz Portugalete Bergara Iruñea Tutera

Arrasate

Larramendi, 4. 23 posta-kutxatila

943 794 700 / 943 712185

www.deusto.eus

Deustuko Unibertsitatea.

Bilboko Campusa Donostiako Campusa

945 244 200 944 936 533 943 769 033 948 243 250 948 821 535

www.mondragon.edu

Mondragon Unibertsitatea.

Mondragon Unibertsitatea

www.uned.es

Pedro Usua, 2 Ignacio Ellacuria Parkea, 2-3 Martin AguirreDeunaren Enparantza, 4 Sadar z/g Magallón, 8

Bilbo Donostia

Unibertsitate Etorbidea 24 Mundaiz Bidea, 50

944 139 000 943 326 600

www.unav.es

Nafarroako Unibertsitatea.

Nafarroako Unibertsitatea Ingenieri Eskola. TECNUM TECNUM - Miramon Goiko Egoitza Idazkaritza eta Administrazioko Goi Mailako Institutua - ISSA

Iruñea Donostia Donostia

Campus Unibertsitarioa Manuel Lardizabal Pas., 13 Mikeletegi Pas., 48

948 425 600 943 219 877 943 219 877

Donostia

Aldapeta, 49

943 467 144

LANBIDE HEZIKETA Ikaslan. Lanbide Heziketako Ikastegi Publikoen Elkartea

www.ikaslan.net

Hetel Heziketa Tekniko Elkartea

www.hetel.org

ENPRESA ETA BERRIKUNTZAKO ZENTRUAK Saiolan Garaia Berrikuntzako Interesgunea Cedemi BIC Gipuzkoa Berrilan BIC Bizkaia BIC Bizkaia Ezkerraldea BIC Araba CEI Busturialdea CEIA IKERBASQUE SPRI, S.A. BEAZ, P.S.A. INNOBASQUE CEIN

Arrasate Arrasate Barakaldo Donostia Derio Barakaldo Miñano Gernika-Lumo Miñano Goien Bilbo Bilbo Bilbo Zamudio Noain

Goiru Kalea, 1 Uribarri Etorbidea, 3. 79 P.K. Altos Hornos de Bizkaia Hiribidea, 33 Mikeletegi Paselekua, 83 Astondo Bidea, Edificio, 612 Avenida Altos Hornos de Vizcaya, 33 Calle Albert Einstein,15 Txalaparta Poligono, 32 Arabako Parke Teknologikoa, CEIA Eraik.

María Díaz Haroko Kalea, 3 Urkixo Zumarkalea, 36 Sabino Arana Etorbidea, 8 C/ Laida Bidea, 203 Mocholí Kalea

Particular de Ategorrieta Kalea, 2 Baxua. 10. lokala 20013 Donostia. Tfnoa.: 943 053 488 http://www.elperiodicouniversitario.com posta-e: asun@elperiodicouniversitario.com Lege Gordailua: BI-338-93 ISSN: 2530-2132 KOORDINATZAILEAK: Asun Calviño eta Jon Lasa.

LAGUNTZAILEAK: Jon Lasa, Ana Belén Sánchez, Nissma De Benito eta Irene Urizar.

DISEINUA ETA MAKETAZIOA: Unibertsitateko Aldizkaria.

ARGAZKIAK: Irene Urizar eta Cristina Domínguez.

PUBLIZITATEA: Bizkaia/ Gipuzkoa/ Araba/Nafarroa: 629 229 185 Unibertsitateko Aldizkariak ez du bertan azaltzen diren iritzi eta edukien gaineko ardurarik hartzen.

LAGUNTZAILEAK

943 712 072 943 719 181 944 184 100 943 000 999 944 030 606 944 184 100 945 298 282 946 256 809 945 298 282 944 052 660 944 037 000 944 395 622 944 209 488 848 426 000

UPV/EHU Ekonomia eta Enpresa Zientzien Fakultatea. Lehendakari Aguirre Etorbidea, 83. 48015 - BILBAO Tel.: (+34) 946 013 651/ 652 E-maila: cde@ehu.eus http://www.ehu.eus/es/web/cde/home Deustuko Unibertsitatea Liburutegi Unibertsitarioa.

Ramón Rubial, 1. 48009 - BILBAO Tel.: (+34) 944 139 417 E-maila: begona.prado@deusto.es http://www.iee.deusto.es Nafarroako Unibertsitatea Zuzenbideko Eraikina. Campus Unibertsitarioa. 31080 Iruñea.

Tel: 948 425 634. E-maila: cee@unav.es EUROPE DIRECT CEDERNA GARALUR. NAFARROA Barriobide, 40, 001 bulegoa.

31013 Ansoain. Tel.: 948 206 697 E-maila: europadirect@cederna.es EUROPE DIRECT HAZI Granja Modeloa, z/g. 01192 Arkaute (Araba). Tel.: 945 0003 208 http://www.hazi.es EUROPE DIRECT BIZKAIA Simón Bolivar Kakea, 8B 48010 Bilbao. Tel.: 946 072528 E-maila: europedirect@fundacionede.org http://www.europedirectbizkaia.org EBri buruzko informazio orokorra eta kontsulta espezializatuak eskintzen ditu, dibulgazioko ekitaldeak egiten ditu eta lan-gela bat dauka.

EUROPE DIRECT DONOSTIA Prim kalea,14 2D. 20006 Donostia Tel.: 943 470 962 E-maila: europedirect@kaebnai.net http://kaebnai.net Informazioa, orientazioa eta europar herritartasunarekin erlazionaturiko eskubideei buruzko aholkularitza, parte-hartze aktiboa eta gaztetasuna eskaintzen ditu.

EKINTZA HONEK EUSKO JAURLARITZAKO KULTURA ETA HIZKUNTZA POLITIKA SAILEKO LAGUNTZA JASO DU

+TREBAKUNTZA ETA GAZTEOK BY EWORLD ALDIZKARIAK EUSKO JAURLARITZAKO GAZTERIA ZUZENDARITZAREN DIRU-LAGUNTZA DU

EKINTZA HONEK NAFARROAKO GOBERNUAREN LAGUNTZA JASO DU

unibertsitatea

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA 2022maiatza 04

UPV/EHUko masterretan eta graduondokoetan izena emateko unea da Euskal Herriko Unibertsitateak jakintza arlo guztietako 173 masterretan eta graduondokoetan aurrez izena emateko epea ireki du Unibertsitateko Aldizkaria

Euskal Herriko Unibertsitateak duela gutxi iragarri du 2022-2023 ikasturteko graduondokoetarako aurrematrikula egiteko epea ireki duela. Datorren ikasturtean 173 graduondoko eskainiko ditu: 108 unibertsitate-master eta 65 berezko titulu. Guztiek dute Euskal Unibertsitate Sistemaren Kalitate Agentziaren (Unibasq) aitorpena.

Edizio honetako unibertsitate-masterren eskaintzan nabarmentzekoak dira Estatuko eta atzerriko beste unibertsitate batzuekin batera antolatutako 25 programak; horien artean, zortzi Erasmus Mundus master. Horietako hiruk EACEA agentzia europarraren (Education, Audiovisual and Culture Executive Agency) onarpena berritu dute. Horren ondorioz, Erasmus Mundus masterren eskaintza zabalena duen Estatuko unibertsitateetako bat da UPV/EHU. Era berean, datorren ikasturtean ikasleek nazioarteko 18 titulazio bikoitz egiteko aukera izango dute -eman diren herrialdeetan balioa duten bi titulazio lortzeko aukera ematen dute-.

Era berean, Euskal Herriko Unibertsitateak prestakuntza dualeko hiru unibertsitate master eskaintzen ditu (Fabrikazio Digitala, Sistema Txertatuen Ingeniaritza eta Multimedia Kazetaritza), prestakuntza akademikoa eta enpresetan ordaindutako praktika konbinatzen dituena. Bestalde, aurtengo eskaintzan berriz ere nazioartekotze zigilua duten lau master sartu dira (Hizkuntzaren Azterketa eta Prozesamendua, Kontrola Sare Elektriko Adimentsu eta Sorkuntza Banatuan, Proiektu Zuzendaritza eta Ekonomia: Aplikazio Enpirikoak eta Politikoak).

Graduondokoen katalogo zabala da, eta ezagutzaren arlo guztiak biltzen ditu, ikasgai berritzaileenetatik hasi eta beren esperientzia eta ibilbideagatik finkatuta daudenetaraino.

UPV/EHUk aurkezten duen eskaintzan, lan munduan sartzeko aukera handia duten graduondokoak dituzu aukeran, lanbide jakin batzuetan jarduteko gaitzen dutenak barne (industria ingeniaritza, bigarren hezkuntzako irakasleak, abokatutza...).

Master horiek, gainera, enpresa edo zentro teknologikoetan praktikak egiteko aukera ematen dute.

Euskal Herriko eskaintzarik handienak 108 unibertsitate-master eta etengabeko prestakuntzako 65 berezko titulu ditu Eskaintzen duten lan irteeraz gain, master ofizial horietako batzuk

ikasteak ikerketa karrerari ere ateak irekitzen dizkio, Unibertsitateak datorren ikasturtean eskaintzen dituen 66 doktorego programen bidez. Prestakuntza ildo horri esker, nazioartean iker daiteke, beste unibertsitate batzuekin lankidetzan.

Era berean, UPV/EHUk graduondoko mota hori gizarte eta enpresa sarearekin zuzenean lankidetzan egiteko aukera eskaintzen du; izan ere, 2021ean UPV/EHUn defendatutako 414 tesietatik 229 enpresekin eta beste erakunde batzuekin lankide-tzan egin ziren, eta 13 tesi industrialen kategorian defendatu ziren.

Unibertsitate masterretan aurrez izena emateko epea maiatzaren 14an amaituko da, eta ezinbesteko izapide bat da matrikula egin ahal izateko.

Berezko tituluen eskaintza zabala Euskal Herriko Unibertsitateak, gainera, 65 master eta berezko titulu eskainiko ditu datorren ikasturtean, eta horietatik 6 unibertsi-

unibertsitatea

tate arteko graduondokoak dira.

Irakaskuntza mota horien ezaugarri nagusiak espezializazio handia, orientazio profesional argia eta laneratze handia dira.

UPV/EHUk egitura modular baten bidez banatzen du titulazio horien eskaintza; horri esker, moduluok modu gradualean eta beren aukeren arabera ikastea erabakitzen dutenek errazago izango dute.

Horrela, titulazioak lortzen joango dira, eta horiek goragoko beste batzuk egiteko aukera emango diete.

Beraz, maila gorenekoak banakatzen diren titulazio guztiak kontuan hartzen baditugu, 128 prestakuntza modulu ditugu guztira (masterrak, unibertsitateko espezializazioak, diplomaturak, peritu tituluak, etab.), eta horiek guztiak dagokien tituluarekin ziurtatzen dira.

Masterretarako eta graduondokoetarako aurretiko izen ematea maiatzaren 23an hasiko da.

Montse Maritxalar Graduondokoaren eta Etengabeko Prestakuntza-

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA 2022maiatza 05

ren arloko errektoreordearen iritziz: “UPV/EHUren graduondokoen eta etengabeko prestakuntzaren eskaintza nazioartekoa eta kalitatezkoa da, eta, era berean, ingurune sozioekonomikoaren behar askori erantzuten die. Unibertsitate publikoak -erantsi du- lanean jarraituko du eskaintza hori ahalik eta gehiago bat etorri dadin gizartearen, profesionalen eta ikertzaileen premiekin”.

Montse Maritxalar: “UPV/EHUren graduondokoen eta etengabeko prestakuntzaren eskaintza nazioartekoa eta kalitatezkoa da” Errektoreordeak interesa dakiekeen edo dakizkiekeen masterrean edo masterretan aurrez izena emateko deia egin die ikasleei.

Prozedura, azaldu duen bezala, erraza da: “Unibertsitate master

batean aurrez izena ematean, graduondoko batean baino gehiagotan egin ahal izango duzu; masterraren batzorde akademiko bakoitzak zure eskaera masterrera sartzeko irizpideen arabera aztertu ondoren, eta, zure lehentasunen arabera, UPV/EHUk hobekien dagokizun aukera esleituko dizu, lortutako puntuak, master hori egin nahi duten pertsonak eta eskainitako plaza kopurua kontuan hartuta”.

“Uztailaren hasieran -gehitu du Maritxalarrek- argitaratuko da plazen lehen esleipena, eta matrikula hilabete horretan bertan egingo da. Uztailaren amaieran, gainerako plazen bigarren zerrenda bat argitaratuko da. Eta, azkenik, irailean esleitzeke geratzen diren plazak betetzeko aukera ere egongo da”. Errektoreordeak gogorarazi duenez: “Oso garrantzitsua da jakinaren gainean egotea eta web orrian argitaratutako egutegi xehatua kontsultatzea".

Informazio gehiago: http://go.ehu.eus/graduondokoak

06 2022maiatza

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

unibertsitatea

MU, Guggenheimekin elkarlanean Mondragon Unibertsitateak Bilboko Guggenheim Museoko Motion. Autos, art, architecture erakusketan parte hartu du Unibertsitateko Aldizkaria

Mondragon Unibertsitatea Motion.

Autos, art, architecture erakusketan parte hartzen duen euskal unibertsitate bakarra da, autoei arte objektu gisa eskainia, Bilboko Guggenheim Museoan irailaren 18ra arte egongo dena. Zehazki, unibertsitateak, nazioarteko beste 14 unibertsitaterekin batera, mugikortasunaren etorkizunari eskainitako FUTURO izeneko gune batean parte hartzen du. Bertan, lau kontinentetako diseinu eta arkitektura eskolek mende honen amaieran mugikortasuna nolakoa izango den azaldu dute.

Unibertsitateko Diseinuko Berrikuntza Zentroko ikasleek eta langileek garatu dute proiektua, CAFekin lankidetzan Mondragon Unibertsitateak CAFekin elkarlanean garatutako proiektua ETHOS da, 2100. urterako tren adimenduna. Nerea Murillo Industria Diseinuko eta Produktu Garapeneko Ingeniaritzako Graduko ikasleak eta Maitane Mazmela Nerearen tutoreak egin dute, eta Diseinuko Gradu eta Masterreko beste ikasle batzuen eta Diseinu Berrikuntza Zentroko (DBZ) langileen laguntza izan dute. Proiektuaren abiapuntua da kontsumo-joera berriak desafia-tzen ari direla nola bidaiatuko dugun eta trenbide-industriari erronka egiten ari zaizkiola.

Horrela, etorkizuneko trenaren garapenean espekulazio-aukera berriak aztertzen dituen etorkizun teorikoa eraiki dute Mondragon Unibertsitateak eta CAFek.

Emaitza tren adimentsu bat da, Ethos izenekoa, machine learning erabiltzen duena esperientzia pertsonalizatuak eskaintzeko, gogobetetasuna handitzen duena eta erabiltzailearen esperientzia hobetzen duena. ETHOSek lebitazio magnetikoko metodo bat du, trena eremu magnetiko baten eraginez lebitatzen mantentzen duena. Bidaiariak geltokira eramaten dira modulu autonomoak erabiliz, eta modulu horiek trenaren alboetako bagoietan jar daitezke. Hona iritsitakoan, erabiltzailea distantzia luzeko trenaren barruan egongo da, behar duen lekura joan ahal izateko. Erabiltzaileak edozein lekutatik dei diezaioke bere ibilgailu hibridoari, telefono mugikorra aplikatuz.

Moduluek distantzia luzeko trenera eramaten dute bidaiaria, eta trenaren erdiko egituran elkargune komun bat du, interakzio sozialerako leku bat emanez.

Motion, Autos, art, architecture Motion, Autos, art, architecture erakusketak (ibilgailu partikularra adierazpide artistiko gisa ulertzera gonbidatzen du publikoa) hainbat espazio ditu, ibilgailua bere begiradaren erdian dutenak eta diziplina artistikoen mugak zalantzan jartzen dituztenak, erakusketa-espa-

zio desberdinen bitartez. Norman Foster da erakusketaren komisarioa, Lekha Hileman Waitoller eta Manuel Cirauqui museoko kideekin batera.

Nazioarteko 15 unibertsitatek diseinatu dute, beren iritziz, etorkizuneko mugikortasuna, mugikortasunaren etorkizunari buruzko ikuspegi eta proposamen bereziekin. Mondragon Unibertsitatea da erakusketa honetan parte hartzen duen euskal unibertsitate bakarra, beste 14 fakultaterekin eta lau kontinentetako diseinu eta arkitektura eskolekin batera. Hori mugarri garrantzitsua da unibertsitatearentzat, baita Goi Eskola Politeknikoaren ibilbidea eta esperientzia aitortzea ere. Berarekin batera, Espainiako beste unibertsitate bat baino ez dago talde txiki honetan, Nafarroako Unibertsitatea, hain zuzen ere. Gainerakoak nazioarteko fakultateak dira, eta horien artean daude Yale, Massachusetts Institute of Technology (MIT), Tecnológico de Monterrey, University of Cape Town, Art Center Pasadena, Delft University of Technology, ETH Zurich - Gramazio Kohler Research, Hongik University, Politecnico di Milano, Royal College of Art, Tsinghua University, Umea Institute of Design eta University of Tokyo.

unibertsitatea

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA 2022maiatza 07

MU, Fabrikarekin Fabrikak Mondragon Unibertsitatearen laguntza izango du bere garapenerako Unibertsitateko Aldizkaria

José Miguel Ayerzak Fabrika Fundazioko zuzendari nagusiak eta Lander Belokik, Mondagon Unibertsitateko Enpresagintza Fakultateko dekanoak, esparru-hitzarmen bat sinatu zuten iragan apirilaren 11n eta, horren arabera, bi aldeek lankidetzan jardungo dute Fabrika izeneko Enpresen Kultura Eraldaketarako Errendimendu Handiko Zentroa garatzen. Horretarako, Mondragon Unibertsitateko Enpresagintza Fakultateko profesionalek programak garatuko dituzte beste bideratzaile batzuekin batera. Mondragon Unibertsitateak, halaber, bere ezagutza emango dio zentroko I+G unitateari ere.

Mondragon Unibertsitateko Enpresagintza Fakultateak 17 urte daramatza lidergoan, kultura parte-hartzailean eta pertsonen eta taldeen coachingean programak garatzen. Bertako profesionalek enpresekin eta erakundeekin lan egiten eman dituzten urteetan eskuratutako jakintza Fabrikaren programen zerbitzura jarriko dute.

Enpresetan kultura-aldaketaren beharra inork ez du eztabaidatzen.

Merkatuetan gero eta lehia han-

diagoa izateak, eraldaketa digitalak, trantsizio ekologikoak, erronka demografikoak eta talentu eskasiak, belaunaldi berrien balioek, etengabeko ziurgabetasunak eta enpresa humanistago baten aldeko apustuak kulturaren eraldaketa estrategiaren eta edozein enpresaren posizionamenduaren erdigunean jartzen dute.

Fabrika enpresen kultura-eraldaketari eskainitako errendimendu handiko lehen zentroa da, eta konfiantzan oinarritutako kultura garatzea du helburu. Dagoeneko egiten dutenak askoz eraginkorragoak dira (emaitzak ho-

betzen dituzte),afektiboagoak (pertsonen ongizatea handitzen dute) eta moldagarriagoak (ingurunearen aldaketei hobeto erantzuten diete). Helburua da enpresetako ekipoen eraldaketan laguntzea, azken batean, edozein erakunde beste pertsona batzuekin harremanetan dauden pertsonek osatzen baitute, elkarrekin zerbait lortzeko.

Fabrika dagoeneko lanean ari da Gipuzkoako 120 enpresarekin baino gehiagorekin, eta eraikin berriaren inaugurazioa, 3.450 metroko lursail baten gainean, 2023ko urtarrilaren 13rako aurreikusita dago.

08 2022maiatza

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

unibertsitatea

Deustuk harrera egin die Ukrainako lehen ikasle errefuxiatuei Deustuko Unibertsitateak doako programa akademiko bat diseinatu du, Ukrainako Gerrak eragindako ikasleek ikasketekin jarraitu dezaten

Unibertsitateko Aldizkaria

Lehen ikasle ukrainar errefuxiatuak Deustuko Unibertsitatera iritsi dira. Unibertsitateak doako programa akademikoa diseinatu du, Ukrainako Gerrak eragindako ikasleek ikasketekin jarraitu dezaten.

Ahalik eta unibertsitate-ikasle gehien hartzeko, hainbat karrerarekin bateragarriak diren eduki eta irakasgaiekin antolatu da programa, eta jatorrizko ikastetxeetan baliozkotuko zaizkie. Aurrez aurreko eskolak maiatzaren 3an hasi ziren eta ikasleek unibertsitateko seihileko jakin bat amaitzeko aukera izango dute.

Dagoeneko 57 gazte daude hemen.

Jatorrizko unibertsitateak honako hauek dira: Ivan Franko National University of Lviv, Odessa I.I.Mechnikov National University, Kyiv University of Culture, National Technical University of Ukraine, Igor Sikorsky Kyiv Polytechnic Institute, Taras Shevchenko National University of Kyiv Nechiv. V. N. Karazin Kharkiv National University, Igor Sikorsky Kyiv Polytechnic Institute, Bogomolets National Medical University, Volyn National University

named after Lesya Ukrainka, West Ukrainian National University, Dnipro polytechnics, Kherson Polytechnic Fakhovy College State University "Odeska Polytechnic, Kyiv International University eta Oles Honchar Dnipro National University.

Ahalik eta unibertsitate-ikasle gehien hartzeko, hainbat karrerarekin bateragarriak diren eduki eta irakasgaiekin antolatu da programa José María Guibert errektoreak eta Juan José Etxeberria Unibertsitate Komunitateko eta Agenda 2030eko errektoreordeak ongi etorria eman zieten maiatzaren 2ko goizean, ekitaldi labur batean. Ekitaldi horretan, unibertsitateak, laguntza psikologikoko eta berariazko laguntzako zerbitzu guztiak aurkeztu dizkie, bai eta Deustuko gainerako ikasleek bezala izango dituzten jarduera ezakademikoak ere.

Ukrainak galtzen badu, mundu libreak galtzen du.

"Ukrainako ikasle askok herrialdea utzi dute. Kasu batzuetan, % 15ek kanpoan dauden ikasle gehienek urruneko ikastaroak egiten dituzte.

Guk proaktiboak izatea erabaki dugu, eta seihileko akademiko ofiziala eskainiz laguntzea. Hemendik uztailaren amaierara arte". Hitz horiekin hasi zen Jose Maria Guibert ongietorria ematen ikasle ukrainarrei.

"Zerbitzu bidezko ikasketaz" hitz egin zuen, Ukrainako Unibertsitate Katolikoa bezalako guneetako irakaskuntza modalitate nagusia denaz. Adierazi zuenez, zentro horretako ordezkariek adierazi dute inbasio hori ez dela ustekabekoa izan, hogei urtez elikatu eta prestatu dutela. Inkubazio-aldi luzea izan du, gutxienez hogei urtekoa; eta Errusiako unibertsitateek ikuspegi horrekin kolaboratzen dute.

Guibert errektorearen iritziz, "denok dugu gerrak aurreikusi eta prebenitzeko erantzukizuna. Nazioartean, warfrendly ikuspegi toxiko, oldarkor eta gerraondoko mota hori ez sustatzeko misioa dugu.

Gaur egun, Ukraina kasuaz ari ga-

unibertsitatea

ra, baina gerra gatazka gehiago eta derrigorrezko desplazamendu gehiago daude. Mundu hobe baten alde pentsatu, bistaratu eta lan egitea dagokigu."

Errektoreak honela jarraitu zuen bere diskurtsoa: "Krisiak gogorarazten digu oinarrizko balioak defendatzen jarraitu behar dugula, bizikontuak, inoiz ez direla iraunkortzat edo irabazitzat eman behar; inoiz ez dira jakintzat eman behar, edo erabat konkistatutzat: giza duintasuna, adierazpen askatasuna, gizarte zibila, merkatu askatasuna, jabetza pribatua... Ukrainak galtzen badu, mundu libreak galtzen du."

Deustuko Unibertsitateak gerrari erantzuteko antolatu du seihileko berezi hau. "Erantzun bat eman eta Ukrainako ikasleei lagundu nahi diegu. Gure ustez bidezkoa dena egitea bilatzen dugu beti. Gure elkartasuna adierazten dugu. Espero dezagun seihileko hau lagungarria izatea. Elkarrekin ikasiko dugu nola erantzun gerra honi.

Bi talde, arlo ezberdinak Ikasle errefuxiatuak bi taldetan antolatuko dira. Horietako bat ezagutza arlokoa, hala nola Hezkuntza eta Gizarte eta Giza Zientziak; eta bestea, Enpresaren eremukoa eta Ingeniaritzarekin lotutakoa. Irakasgaiak beren ikasketekin lerrokatuta daude; lehenengoek, berriz, honako gai hauek dituzte: giza Eskubideei buruzko Legegintzarako

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA 2022maiatza 09

Sarrera, Literaturaren Erreferentziak edo Psikologiako Eztabaidak, besteak beste; bigarrenek, Iraunkortasunerako Enpresa Kudeaketa, Nazioartekotzeko Trebetasunak edo Datuen analisirako Sarrera.

Zeharkako irakasgaiak ere badaude, eta guztiak ingelesez ematen dira.

Ekimen hau Deustuko Unibertsitatearen izaeratik bertatik sortu da, gizartearekin eta bertan gertatzen diren bidegabekeriekin eta bere kolaboratzaile-sarearekin konprometituta baitago Guztira, parte-hartzaile bakoitzak 5 irakasgai eta 2 hizkuntza (gaztelania eta ingelesa) aukeratzen ditu.

Hori guztia inolako kosturik gabe, Deustuko Unibertsitateak matrikularen kostua eta seihileko akademikoari lotutako edozein gastu estaltzen baititu. Irakasgai guztiak ofizialak dira; beraz, ECTS (Europako Kreditu Sistema) dute. Ukrainarekin, Unibertsitateak truke-harremanaren historia luzea du, eta egin dena da aurreko ikasturteetan ikasleek historikoki aukeratu dituz-

ten irakasgaiak hautatu direla, gerora jatorrizko unibertsitateetan aitortzen zirenak.

Klaseak 12 astetan kontzentratuko dira. Normalean, seihilekoak 14 eta 15 aste artean irauten du. Kasu berezi honetan, asteko lan-kargaren intentsitatea handitu egin da, seihilekoa osatzeko behar diren ordu akademiko guztiak bete ahal izateko.

Ekimen hau Deustuko Unibertsitatearen izaeratik bertatik sortu da, gizartearekin eta bertan gertatzen diren bidegabekeriekin eta bere kolaboratzaile-sarearekin konprometituta baitago. Hori gauzatzeko, erakunde akademikoak Ukrainako unibertsitateekin kudeatu du dagoeneko Euskadin dauden herrialde horretako unibertsitate-ikasleen programa berezi honetan sartzea.

Administrazioekin eta gizarte-erakundeekin ere lan egin du, gerratik ihesi ikasketekin jarraitu nahi duten ikasle berriak iristen laguntzeko.

Era berean, eta ukrainar gazte horiek izan ditzaketen ostatu-beharrak asetzeko, Deustuko Unibertsitateko elkarte osoari laguntza eskatu zaio - Irakasle, ikasle eta enplegatuei - Ikasle errefuxiatuak beren etxeetan hartzeko. Erantzuna oso positiboa izan da eta 46 pertsonak eskaini dute ostatua. Deustuko Ikastetxe Nagusia ere eskura jarri da, behar izanez gero premiazko harrera egiteko.

10 2022maiatza

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

unibertsitatea

NUP, jasangarritasunerako nazioarteko aliantza batean Nafarroako Unibertsitate Publikoak Europar Batasuneko aliantza bat koordinatzen du Jasangarritasunerako Espezializazio Adimenduneko Estrategiak lantzeko Gobernuko Kanpo Ekintzarako Zuzendaritza Nagusiaren eta Unibertsitateko Zuzendaritza Nagusiaren babesa izan zuen proposamenak.

Erasmus+ programaren barruan sortutako aliantzak 1,7 milioi euroko aurrekontua du Proiektuaren helburuak ARIES4 proiektuko teknikariak, NUPen. Lehenbiziko lerroan, proiektuko kide diren Nafarroako hiru erakundeetako ordezkariak. Ezkerretik eskuinera: Luis Goñi (Sodena), Martin Larraza (proiektuaren arduraduna, NUP) eta María Rozas (Nafarroako Gobernuaren Hezkuntza Departamentua). Atzeko lerroan, ezkerretik eskuinera: Miren Andueza, Iñigo Virto, Mónica Cortiñas, Katrin Simón, Iñigo de la Parra, Emilio J. Domínguez eta Nuria Osés (NUPekoak denak); Luis Orus, Camino Zabaleta (Hezkuntza Departamentukoak), Daniel Mazo eta Virginia Gómez (Sodenakoak), Cristina Aranda (Hezkuntza Departamentukoa) eta María Jesús Campión (NUP).

Unibertsitateko Aldizkaria

Nafarroako Unibertsitate Publikoak (NUP) proiektu bat koordinatzen du Erasmus+ programako “Berrikuntzarako Aliantza” lerroaren barrenean. Proiektuan, Europako lau eskualdek hartzen dute parte. Hain zuzen, Jasangarritasunerako Espezializazio Adimenduneko Estrategiak diseinatuak dituzten eskualdeak dira (S4, ingelesezko sigla) eta haietako unibertsitate publikoek konpromisoa hartua dute halako estrategiak garatzeko. ARIES4 deitzen da aliantza eta Nafarroa, Valmart (Suedia), Hegoaldeko Danimarka eta Gabrovo (Bulgaria) eskualdeetako entitate hauek biltzen ditu: NUP, Karlstadeko Unibertsitatea, Hegoaldeko Danimarkako Unibertsitatea eta Gabrovoko Unibertsitate Teknikoa, batetik; zenbait enpresa publiko eta pribatu, bestetik eta, azkenik Lanbide Heziketako zenbait zentro. Proiektuak 1,7 milioi euroko aurrekontua du 3

urterako eta Europar Batasunak 1,36 milioi finantzatzen ditu zenbateko horretatik.

NUPez gain, aliantzan badira Nafarroako berrikuntzako ekosistemako beste kide batzuk ere: Nafarroako Gobernuko Hezkuntza Departamentua, Sodena sozietate publikoa eta Nagrifood eta Enercluster klusterrak. Elikatze-katea du ardatz lehenbiziko klusterrak, eta energia berriztagarriak bigarrenak, hots, S4 estrategien artetik Nafarroan lehentasuna duten bi lerro. ARIES4 proiektuaren zuzendaria Martín Larraza Kintana da, NUPeko Enpresen Kudeaketako katedraduna eta INARBE ikerketa-institutuko ikertzailea.

Europar Batasunaren deialdira 301 proposamen aurkeztu ziren, baina 117k soilik lortu zuten finantzabidea (proposamenen % 39k). NUPek 84 puntu lortu zituen (batezbestekoa 70 puntu ziren), eta proiektuaren formulazioa eta partzuergoaren eraketa balioetsi zituzten bereziki. Nafarroako

ARIES4ren helburu nagusiak dira espezializazio adimentsuko estrategiei buruzko jakintza sortzea eta trukatzea aliantzako eragileen artean (unibertsitateak, LHko zentroak, sektore publikoa eta pribatua eta gizartea oro har), eta halako estrategiak monitorizatzeko tresnak diseinatzea. Horretaz gainera, negozio eredu jasangarriagoetarako trantsizioa sustatu nahi du proiektuak, eta horretarako jardunbide egokietan oinarritutako prestakuntza-programak garatu, analisirako baliabideak sortu, eta trantsiziorako behar diren trebetasunak eman.

Bestalde, berrikuntzako ekosistemetako eragile nagusien pentsamoldea, jarrera eta ekintzailetasuna bultzatu nahi dira, eta arreta berezia jarriko zaie ikasleei (unibertsitateetakoei zein Lanbide Heziketakoei). Finean, aldaketa horiek guztiak jasangarritasunerako trantsizioa lortzera bideratuko dira. Azkeneko helburua eskualdeen artean komunikazio egiturak sortzea da, proiektu honetan ikasitakoa Europako beste toki batzuetara zabaltzeko.

unibertsitatea

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA 2022maiatza 11

Herritarren iritzia NUPi buruz Herritarren % 98ren ustez, Nafarroako Unibertsitate Publikoa oso edo nahiko garrantzitsua da Nafarroako garapen ekonomiko eta sozialerako Unibertsitateko Aldizkaria

NUPek Nafarroan duen aitortzari eta irudiari buruzko inkestan elkarrizketatutako pertsonen % 98k uste du NUP “oso garrantzitsua” edo “nahiko garrantzitsua” dela Foru Komunitatearen garapen ekonomiko eta sozialerako. Sei urtean behin egiten du inkesta NUPek eta hainbat gairi buruzko galderak egiten ditu: irakaskuntzaren, irakasleen eta ikerketaren kalitatea, tituludunen prestakuntza, inbertsioa eta ikerketaren errentagarritasuna, besteak beste.

Zehazki, Nafarroako garapen ekonomiko eta sozialerako NUP “oso garrantzitsua” edo “nahiko garrantzitsua” dela dioen balorazioa 2016an % 74 izatetik 2022an % 98 izatera igaro da. Gainera, 2016an elkarrizketatutako pertsonen % 20k “oso garrantzitsua” aukera hautatu zuen eta 2022an, berriz, % 73k; hots, berrogeita hamar puntu egin du gora. Balorazio horiek Conocimiento y Desarrollo Fundazioak (CyD) 2020an eta 2021ean egindako azterlanen emaitzak berresten dituzte. Azterlan horien arabera NUP unibertsitate liderra zen Espainian eskualdeko garapenari laguntzeari dagokionez.

Irakasleak eta ikerketa Irakasleen kalitateari dagokionez, “oso ona” edo “nahiko ona” balorazioak gora egin du: 2016an % 50 zen, eta 2022an % 82. 2016an % 8k hautatu zuten “oso ona” aukera, baina orain erantzun hori elkarrizketatuen % 23k aukeratu dute; “nahiko ona” aukera % 42tik % 59ra igaro da.

NUPen ikerketa-mailari buruz ere galdetu zaie, eta “oso ona” edo “nahiko ona” erantzunak gora egin du elkarrizketatutako pertsonen artean: % 59 izan zen 2016an, eta orain, berriz, % 77. Ildo horretan, NUPen ikerketa-jarduerak Nafarroako gizartearentzat oso edo nahiko errentagarriak direla uste duen ehunekoa % 66tik % 73ra igo da, eta ikerketan inbertsio handiagoa egitea oso garrantzitsutzat edo nahiko garrantzitsutzat jotzen duten pertsonen ehunekoa, berriz, % 91tik % 98ra. Kasu horretan, ikerketan inbertsio handiagoa egitea "oso garrantzitsua" dela uste dutenak % 60tik % 81era igo dira.

Era berean, inkestan galdetu zen ea unibertsitateko hezkuntzan egindako inbertsio publikoa errentagarria den Nafarroako gizartearentzat. % 84k erantzun zuen “oso errenta-

garria” edo “nahiko errentagarria” dela, eta 2016an ehuneko hori % 80 izan zen. Galdera horretan gorakada handia izan da “oso errentagarria” dela uste dutenen artean, 2016an % 36 izatetik 2022an % 62 izatera igaro baita.

NUPen aitortzari eta irudiari buruzko inkesta sei urtean behin egiten da eta irakaskuntzaren, irakasleen edo ikerketaren kalitatea ere baloratzen du Inkestan parte hartu zutenen % 75ek uste du Nafarroako Unibertsitate Publikoa “batezbestekoaren gainetik” dagoela, eta % 12k “batezbestekoa baino pixka bat beherago” dagoela.

Galdeketan baloratutako beste alderdi batzuei dagokienez, hauek dira nabarmentzekoak: % 97k NUPen jarduera ezagutzen duela dio; % 76k uste du NUPek konpromiso handia duela gizartearekin; eta % 70ek dio NUPek konpromiso handia duela ingurumenarekin.

12 2022maiatza

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

Eskaera handiagoa NUn ikasteko Nafarroako Unibertsitateak 6.259 eskaerekin itxi du ohiko onarpen epea, iaz baino %10 gehiago

unibertsitatea

NUko talde batek Tracfone Trachack Challenge irabazi du Unibertsitateko ikasleek lehen eta bigarren sariak irabazi dituzte pandemia garaian diru-sarrera baxuko etxeentzako konektibitatea ahalbidetzea izan duen erronka batean Unibertsitateko Aldizkaria

Unibertsitateko Aldizkaria

Nafarroako Unibertsitateak 6.259 eskaera jaso ditu orain arte datorren 2022-23 ikasturtean ikasketak bertan egiteko,behin ohiko onarpen epea amaituta. Iaz, data berean, kopurua 5.713koa izan zen, hau da, %10eko igoerara hurbildu da. 6.259 eskabideetatik 2.114 nazioarteko ikasleenak dira, guztien % 33,8; 4.145 Espainiakoak, eta horietatik, 1.346 nafar ikasleenak (nazioko ikasle guztien % 32).

2.114 nazioarteko ikasleenak dira eta 4.145 Espainiakoak; azken horietatik 1.346 nafar ikasleenak Fakultateka, Ekonomia eta Enpresa Zientzien Fakultateko (833, aurreko urtean baino % 23 gehiago), Medikuntzako (1.561 eskaera), Ingeniaritzako (598), Erizaintzako (432) edo Psikologiako (264 eskaera) graduko eskabideak nabarmentzen dira. Azpimarratzekoa da ISSAk Kudeaketa Aplikatuko graduan sartzeko izan

dituen eskaerek % 55 egin dutela gora, bere irakaskuntza-plana eraldatu ostean.

Apirilaren 30ean, azken aldi arrunt honetako onarpen probak egin ziren. Aurrekoetan bezala, ikasleek aukera izan zuten onarpen-proba pertsonalki edo internet bidez egitea. Onarpen Zerbitzua, Fakultate eta Ikastetxeekin batera, probak garatzen ari ziren egunean zehar, eta 53 herrialdetako ikasleek parte hartu zuten.

“Fakultate eta ikastetxeen eta Onarpen Zerbitzuaren inplikazio eta lan handiari esker, sarrera proben egun zoragarriaz gozatu ahal izan dugu. Gainera, aurrekoa eskabide ugarirekin egindako bi Fakultatetan pertsonalki itzuli zen, bai Erizaintza Fakultatean, bai Medikuntza Fakultatean”, adierazi zuen Juan José Cabrera, Harrera zerbitzuko zuzendariak.

Epe horretan onarpena eskatu duten ikasleek maiatzaren 18an jakingo dute erabakia, eta orduantxe hasi ahal izango dute matrikula Nafarroako zentroan. Onarpenprozesua oraindik amaitu ez duten unibertsitateko azken ikasturteko ikasleek eska dezakete, nahiz eta plaza libreak dituzten kalifikazioetan soilik.

Big Data Science Masterreko ikasleek lehen eta bigarren sariak lortu dituzte TracFone Wireless, Inc. enpresaren azken Challenge 22.2an. Enpresa hori América Móvil-en filiala eta Amerikako mugikoroperadorerik handiena da.

Erronka, non Hegoaldeko Gales Berriko (Australia) Unibertsitateko ikasleek ere parte hartu zuten, Machine Learning teknikak erabiltzean zetzan, Larrialdiko Banda Zabaleko Prestaziorako Programarako (Emergency Broadband Benefit Program) zein bezero izan daitezkeen aurreikusteko, pandemian zehar konektatuak mantentzeko.

Laura Rodríguezek, Unibertsitateko Informatika Ingeniari eta Masterreko ikasleak, taldean dauden profil aniztasuna lehiaketan indargune bat izan zela baieztatu zuen, arazo beraren aurrean ikuspegi desberdinak uztartzeko aukera eman zielako. Gerardo Ruanok, Arrisku Analistak, bat egiten duen puntua, taldearen konpromisoa eta lan etengabea eta antolatua nabarmentzen dituena.

Beste kideetako batek, Jaime Blancok, Data Scientist, Masterreko Programan garatutako tresnen eta trebetasunen balioa azpimarratu zuen: "Datuen prestaketa eta garbiketaren gaia nabarmenduko nuke, ezaugarrien ingeniaritza zuzena egitea izan baita irtenbidera iristeko aukera eman diguna".

“Lan gogorra izan da, baina merezi izan du”, ziurtatu zuten Sergio Martín Finantza Bermeen espezialistak eta Daniel Fernández de Castillo Arriskuen Analistak. Erronkak benetako arazo bati aurre egin zion datu errealekin; oso esperientzia aberasgarria, taldearen ustez.

publizitatea

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA 2022maiatza 13

14 2022maiatza

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

unibertsitatea

Lanaren azoka Gasteizen Gasteizko Empleo Gunek 50 enpresa baino gehiago bildu ditu Unibertsitateko Aldizkaria

Vitoria-Gasteizko Udalak, Arabako Foru Aldundiak eta Universidad del País Vasco/Euskal Herriko Unibertsitateko Arabako Campusak antolatutako Empleo Gune Foroaren hamabigarren edizioak 2022an aurrez aurreko formatua berreskuratu zuen berriro ere eta jardunaldi nagusia maiatzaren 5ean egin zuen Europa Jauregian. Empleo Gune inguruko enpresetako giza baliabideetako profesionalen, enplegua sortzen duten erakunde publikoen, enplegua modu aktiboan bilatzen ari diren pertsonen, ikasleen eta lan eta gizarte arloetan lan egiten duten profesionalen arteko topagunea da.

Aurrez aurreko formatua berreskuratu da, bere web orrian 400 lanpostutik gorako eskaintzarekin

Antolatutako jardueretan izena emateko epea hilabetearen hasieran jarri zuten abian. Maiatzaren 5ean egin zen topaketan informazioa emateko mahaia egon zen.

Bertan, lurraldeko erakunde publiko nagusiek lurraldeko egungo eta aurrez ikusitako eskaintzaren berri eman zuten. Bestalde, nabarmendu beharrekoa da enplegu pribatuaren sektorearteko mahaia. Bertan, industria, merkataritza, osasun eta logistika arloetako lau enpresek beren sektoreen inguruko lanaurreikuspenen berri eman zuten.

Bestalde, programak orientazio arloko profesionalei zuzendutako saio teknikoa ere bildu zuen. Aurtengo edizioan, jolasaren pedago-

gien aplikazioa eta orientazio arloko gamifikazioa izan ziren gai nagusiak.

"Indarrez itzuli" Alkateordeak eta Ekonomia Sustapeneko zinegotziak, Maider Etxebarriak, nabarmendu zuenez, “Empleo Gune Foroaren hamabigarren edizio hau indarrez itzuli da pandemia dela eta iaz modu birtualean antolatu behar izan ondoren. Profesionalekin eta tailerrekin egindako tutoretza pertsonalak ere jasotzen dituen egitarau zabalak interakzioak ugarituko dituela eta partaideei lana topatzen lagunduko diela espero dugu”.

Bigarren diputatu nagusiorde eta Enplegu Sustapenaren diputatuak, Cristina Gonzálezek, nabarmendu zuenez, “topaketa hau oso garrantzitsua da; izan ere, funtsezko une hauetan lan-aukerak eta sektore ugariren etorkizuneko erronkak aztertzeko ez ezik, eskaera gehien jasotzen dituzten profilak zein diren detektatzeko ere baliagarria izango da. Hitz gutxitan esanda, profesionalentzat, ikasleentzat eta tituludunen-

tzat aukerak topatzeko tokia izango da”.

Bestalde, UPV/EHUren Arabako Campuseko errektoreordeak, Manoli Igartuak, honako hau adierazi zuen: “Empleo Gune, batez ere, ikasleen, profesionalen, enpresen eta erakunde publikoen arteko topagunea da. Enplegagarritasuna bultzatzen laguntzeko sortutako gunea da eta, batez ere, gazteenen artean. Aurten antolatutako jardueren artean, administrazio publikoan lan egiteko aukerei buruzko informazio-saio bat azpimarratu nahiko nuke. Izan ere, EAEko administrazio publiko nagusiek hartuko dute parte. Hemendik, gure ikasleak eta enplegua modu aktiboan bilatzen ari diren pertsona guztiak gonbidatu nahiko nituzke enpresa eta erakunde laguntzaileen standak bisitatzera, haien interesekoak diren informazio-saioetan eta tailerretan parte hartzera, eta enplegurako orientazioko banakako saioetan esku hartzera”.

Une bakoitzean indarrean dauden lan-eskaintzak webgune honetan daude eskuragarri, ekitaldiaren inguruko informazio guztiarekin batera: www.empleo-gune.org.

publizitatea

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA 2022maiatza 15

besteberrriak

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA 2022maiatza 16

Nafarroako Arte Plastikoetako eta Diseinuko 34 ikasle saritu dituzte Hezkuntzak Nafarroako 34 ikasleri eman dizkie Lanbide Heziketako eta Arte Plastikoetako eta Diseinuko Irakaskuntza Profesionaletako 2020-2021 ikasturteko Sari Bereziak

Unibertsitateko Aldizkaria

Nafarroako 34 ikaslek jaso zituzten iragan apirilaren 26an, 2020-2021 ikasturteko Lanbide Heziketako eta Arte Plastikoetako eta Diseinuko Lanbide Heziketako Sari Bereziak.

Carlos Gimeno Hezkuntza sailburua buru izan zuen Nafarroako Jauregiko Tronuaren Aretoan eginiko ekitaldian, Tomás Rodríguez Garraza Lanbide Heziketako zuzendari nagusiak, saritutako pertsonen laguntzaileek eta ikasle sarituak dituzten ikastetxeetako ordezkariek ere parte hartu zuten. Ekitaldi horretan, Lanbide Heziketako zuzendari nagusi Tomás Rodríguez Garrazak beren kategoriako espedienterik onenak egiaztatzeko diplomak eman zizkien ikasleei.

Berritasun gisa, ikasle sarituez eta haien senideez gain, Daniel Martín Martínez ikaslea izan zen aurkezpenean. Hark LHko sari nazionala jaso zuen 2016/2017 ikasturteko deialdian, eta 2021eko azaroan ebatzi zen. Daniel Martinek sari nazionala jaso zuen Garraioa eta Ibilgailuen Mantentze Lanak, Automozio zikloan, goi mailako ikasle sarituentzako deialdian. Goi mailako

kategorian saritutako ikasleak estatuko sarietara aurkeztuko dira, autonomia erkidegoetako homologoekin lehian.

Ikasle sarituez eta haien senideez gain, 2016/2017 ikasturteko deialdian LHko sari nazional izandako Daniel Martín Martínez ikaslea ere aurkezpenean egon zen Bertaratutakoen aurrean egin zuten hitzaldian, Gimeno sailburuak zorionak eman zizkien, eta adierazi zien bikaintasuna ordezkatzen dutela “gizarteak gaur egun hain eskatzen dituen gaitasun pertsonal eta profesionaletan ahalegina eta aintzatespena bateratzeagatik”. Hezkuntzasailburuak “irakasleen funtsezko eginkizuna” aitortu zuen prestakuntza-arrakasta horretan, eta, LHren kasuan, “lan-munduan berehala sartzeko aukera gehitu die”, eta bizitza osoan lagundu die.

besteberrriak Halaber, Hezkuntza Saileko LHko zuzendari nagusi Tomás Rodríguez Garrazak irakasleak aintzatesteko hitzak izan zituen, eta horiek ikasleengandik hurbil egoteak “berezitasuna ematen die Lanbide Heziketako irakaskuntzei” esan zuen.

Tronu Aretoan eginiko ekitaldian Daniel Martin ikaslea ere egon zen, Automozioko Goi Mailako Teknikari arloan estatuko saridun izandakoa Lanbide Heziketan eta Arte Plastikoetako eta Diseinuko araubide bereziko lanbide ikasketetan aparteko saria jasotzeko, Oinarrizko Lanbide Heziketan 7,5 baino gehiagoko batez besteko nota duen espedientea izan behar da abiapuntutzat, eta erdi eta goi mailetan 8,5ekoa. Azken deialdian 139 eskaera aurkeztu ziren, eta sarituak proposatzeaz arduratzen den hautapen batzordeko kideek aztertu eta ebatzi zituzten.

Hona hemen saritutako ikasleen zerrenda: Oinarrizko Lanbide Heziketaren kategorian, Mbarka Moatazil, ETI Zentro Integratu Politeknikoko Bulegoko Informatikako oinarrizko tituluarekin, eta Jiaru Wu, “San Juan-Donibane” Zentro Integratuko ehunezko eta larruzko artikuluak konpondu eta konpontzeko oinarrizko lanbide tituluarekin.

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA 2022maiatza 17

Honako hauek izan ziren saria jaso zuten ikasleak: Pablo Cotelo Eskailera, Inte-Donapea Zentroko Karrozeriako Teknikaria, Balantze-Donapea Ikastetxea; Bogdan Cutas Sistema Mikroinformatikoetako teknikaria eta Salesianos Zentro Integratuko Irakasleak; Alexia Juániz Chocarro Bestalde, Laura Alonso Martínez, Centro Superior de Educació, CENTRO Superior de Educació, CENTRO Educativo Cuesta, CENTRO Educativo Carlos, CENTRO DE Agroforestal, Alejandro Apesteguía Vázquez, CENTRO TÉCNICO SUPERIOR DE MECANICA, TECNICA DE, GESTIÓN AGROPECUICO EGA; Irati Rípodas Oliver, Nafarroako Osasun Eskola Tekniko Profesionaleko (ESTNA) Aho-hortzetako Higieneko Goi Mailako Teknikaria; Alexander Rivas Durán, Bideko Ama Birjina Ikastetxe Integratu Politeknikoko Fabrikazio Mekanikoko Produkzioaren Programazioko Goi Mailako Teknikaria, eta Amaia Vicente Kontrol Politeknikoko Teknikaria.

Arte Plastikoetako eta Diseinuko erdi mailan, Mario González Fernández izan zen saritua, Corellako Arte Eskolako eta Diseinuko Goi Mailako Produktu Grafiko Interaktiboko Laguntzako Arte Plastikoetako eta Diseinuko teknikaria. Eta Arte Plastikoetako eta Diseinuko Goi Mailan, Anne Marie Mirjam Russel saria jaso dute. Anne Mirjam Russel Arte Plastikoetako eta Diseinuko Goi Mailako Teknikaria da Corellako Arte Eskolako Ekodiseinuan, eta Alysson Rodrigues de Moraes Iruñeko Arte Plastikoetako eta Diseinu Goi Eskolako Ekodiseinuan.

besteberrriak

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA 2022maiatza 18

Auzolandegiak, prest 575 gaztek Auzolandegietan izena eman dute datorren udarako Unibertsitateko Aldizkaria

Izena emateko epea amaitu ondoren, 575 gaztek eskatu dute Eusko Jaurlaritzako Berdintasun, Justizia eta Gizarte Politiketako Saileko Gazteria Zuzendaritzak urtero antolatzen duen Auzolandegiak programan parte hartzeko aukera. Aurten, izena emateko gutxieneko adina handitu egin da: 14 urtetik 30 urtera. 2021ean 275 gaztek eman zuten izena.

Agurtzane Llano Eusko Jaurlaritzako Gazteria zuzendariak zehaztu duenez, “2022rako, berritasun gisa, Gazteria Zuzendaritzan Auzolandegien adin-tartea handitu dugu, 14 eta 17 urte bitarteko gazteentzako eremuak antolatuz, biak barne; eta adin horietako 193 pertsonak eman dute izena”.

Aurten, Auzolandegiak programak 236 plaza eskaintzen ditu Euskadin, beste autonomia-erkidego batzuetan eta beste herrialde batzuetan eskainitakoez gain.

Euskadik 295 plaza proposatzen ditu hiru Lurraldeetan antolatutako esparruetan, eta Euskadiko, beste autonomia batzuetako eta atzerriko gazteek beteko dituzte. Apirilaren 27tik, argitaratuta daude aurrez izena eman duten pertsonen zerrenda eta esleitutako zozketaren zenbakia.

Maiatzaren 2an argitaratu zen pertsona bakoitzari aplikaziora sartzeko esleitutako eguna eta ordua jasotzen dituen zerrenda, nahi duten eremua aukeratuta, eta maiatzaren 5ean hasi zen izena

emateko epea. Informazio guztia www.gazteaukera.euskadi.eus webgunean egongo da eskuragarri, eta izena emateko prozesua orri berean egin ahal izango da.

Izena emateko epea amaitu ondoren, leku lortu dutenek bi eguneko epean ordaindu beharko dute. Plazarik lortu ez dutenek berriz arrantzatzeko aukera izango dute maiatzaren bigarren hamabostalditik aurrera.

Zer da auzolandegi bat?

Auzolandegietan leku askotako gazteak biltzen dira, euren borondatez eta ordainetan ezer jaso gabe, aldi batez elkarrekin bizi eta gizarte osoarekin zerikusia duen proiektu batean parte hartzeko asmotan.

Hona hemen, labur-zurrean, auzolandegiak nolakoak diren azaltzen duten ezaugarri batzuk: ❚ Arauak: Denok parte hartuz, elkarlanean eta lagun-giroan gauzak sortzeko lekua. Horretarako, baina, arau batzuk errespetatu beharko ditugu. ❚ Ingurua: Auzolandegiaren inguruak ezagutzeko modua eta berarekin bat egiteko era (hainbat ekintza, ibilaldi eta txangoren bidez). ❚ Esperientzia: Eguneroko gauza berdinak egiteari utzi eta esperientzia berriei bideak zabaltzea. ❚ Lana: Parte-hartze aktiboa eta guztien artekoa, auzolandegia egiten den komunitatearen aldeko lanak eginez. ❚ Animazioa: Jarduerak era sortzailean eta elkarlanean egitea, aisialdi konbentzionala alde batera utzita. ❚ Baloreak: Taldean bizitzeko esperientzia bereganatzea. Bakoitza bere indibidualtasunetik atera eta taldeko bizimoduak dituen baloreak bereganatzea. Gizartearen baloreak bereganatzea (tolerantzia, elkartasuna...). ❚ Jarrera: Parte hartzaile talde bat, taldean bizi, taldean lan egin eta taldean ondo pasatzeko asmoa duena, bakoitza taldera moldatzen dela. Dena, denen artean egiten den tokia. ❚ Natura: Ohiko ibilbideak utzita, nekazal inguruneak ezagutzeko aukera. ❚ Topagunea: Sorterri ezberdinetako pertsonek euren kulturak eta ohiturak elkarri trukatzeko topagunea.

publizitatea

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA 2022maiatza 19

besteberrriak

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA 2022maiatza 20

Batxilergo Orokor berria Nafarroan Nafarroako hamabost ikastetxek eskainiko dute Batxilergo Orokor berria 2022-2023 ikasturtean Unibertsitateko Aldizkaria

Hezkuntza Sailak Nafarroako Batxilergo Orokor berriaren eskaintza pilotatuko duten ikastetxeak zehaztu ditu. Bere ezartzea zentroan gutxieneko eskaera-kopuru batera iristearen araberakoa izango da, oraindik zehazteke dagoen kopurua hain zuzen ere, jaso daitezkeen eskaerak ezagutzeko zain.

LOMLOEk aurkeztutako Batxilergo modalitate berria da Batxilergo Orokorra, matematika orokorrak edo zientzia orokorrak bezalako berezko irakasgaiak izango dituena eta beste modalitate batzuetako irakasgaiak egiteko aukera emango duena ere. Modalitate hau prestakuntza orokorrago eta malguagoa nahi duten ikasleentzat proposatu da eta beren ibilbidea diseinatzeko aukera emango die.

Datorren ikasturtean batxilergo modalitate berri hau eskainiko den autonomia-erkidegoko zentroak hauek izango dira: Burlatako Ibaialde / Burlatako BHI, Iruñeko Navarro Villoslada / Iruña BHI, Irubideko BHI; IES Marques de Villena, Marcillakoa; Julio Caro Baroja BHI, Iruñekoa; IES Lekaroz; Ribera del Arga Lizeoa, Peralta / Azkoien; Lodosako Pablo Sarasate BHI; IES Biurdana, Iruñekoa; Nuestra Señora del Puy ikastetxea, Lizarra-Garaziko, Eunate BHI, Iruñean; IES Gurutze Plaza, Iruñea; Luis Amigó Ikastetxea, Mutilvan / Mutiloa; IES Benjamín de Tudela eta San Francisco Javier ikastetxea, Tuteran.

Horrez gain, Hezkuntza Departamentuak bilera telematikoak egin ditu Nafarroako Hezkuntza

eta Lehen Hezkuntzako, DBHko eta Batxilergoko hezkuntza zentroetako zuzendariekin eta ikasketa plan berrietatik eratorritako nobedade nagusiak aurkeztu ditu.

Hurrengo ikasturtean Ikasketa plan berri hauek hurrengo 2022-2023 ikasturtean aplikatuko dira Haur Hezkuntzako zikloko etapa osoan, 0 urtetik 6 urtera; Lehen Hezkuntzako 1., 3. eta 5. mailetan; Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzako 1. eta 3. mailetan eta Batxilergoko lehen mailan.

Hezkuntzak zentroei jakinarazi die arloka lan egiteko aukera zabalik dagoela bai Lehen Hezkuntzan bai DBHko lehen hiru mailetan. Nafarroako Foru Komunitatean, Lehen Hezkuntzako etapan, 1. mailatik 6. mailara, Erlijioko saio bat emango da gaur egun dauden bi saioen ordez.

Erlijioan kentzen den saioa Musika eta Dantzari eskainiko zaio Hezkuntza Artistikoaren arloko 1. mailatik 4. mailara eta 5. eta 6. mailan saio hau Balio Zibiko eta Etikoen arloari eskainiko zaio. Datorren 2022/2023 ikasturtean aldaketa hauek etapako urte bakoitietan bakarrik eragingo dute. 2023/2024 ikasturtetik aurrera, deskribatutako aldaketek Lehen Hezkuntzako etapa osatzen duten hiru zikloetako kurtso bikoitietan ere eragingo dute.

Dagoeneko DBHn, Hezkuntzak hezkuntza-zentroetako zuzendariei jakinarazi zaie DBHko 1. eta 2. kurtsoetan murrizten den erlijio-ordua Balio Zibiko eta Etikoen irakasgaiko saio batekin ordezkatuko dela, ziklo uniforme bat konfiguratuz eta irakasgaiaren garrantzia dela eta, DBHko 3. edo 4.ek aldaketarik izan gabe, gaur egun Erlijio saio bakarra ematen baitute astero.

Lehen Hezkuntzan bezala, hurrengo ikasturtean aldaketek zenbaki bakoitietan bakarrik eragingo dute.

Batxilergoko lehen mailako erlijio gaiari dagokionez, saio bat murrizten da, asteroko bi saio utziz.

Azkenik, eta filosofiari dagokionez, Hezkuntza Departamentuak zentroei jakinarazi die Errege Dekretuaren zirriborroak Filosofiaren Historia irakasgaia komun gisa ezartzen duela bigarren mailan batxilergo guztietan, astero hiru saio eginez. Era berean, Filosofia irakasgaia DBH 4. mailan hautazko irakasgai gisa eskaintzea aurreikusita dagoela adierazi dute.

publizitatea

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA 2022maiatza 21

Eraldaketa digitala hezkuntzan Euskal Hezkuntza Sistemaren Eraldaketa Digitalerako 2022-2024 Plana aurkeztu dute Jon Lasa Galdos

Jokin Bildarratz Hezkuntza sailburuak 20222024 aldirako Euskal Hezkuntza Sistemaren Eraldaketa Digitalerako Plana aurkeztu zuen joan den apirilaren 29an, Bilbon. Plan horretan 202,6 milioi euroko inbertsioa egingo du Hezkuntza Sailak 2022-2024 aldi horretako hiru urteetan. Sailburuarekin batera aurkezpen ekitaldian egon ziren Begoña Pedrosa Hezkuntza sailburuordea, Jorge Arevalo Lanbide Heziketako sailburuordea eta Adolfo Morais Unibertsitate eta Ikerketako sailburuordea.

Ikaslea erdigunean Plan berria berrikuntza pedagogikorako palanka egingo duen esparru berri bat sustatzeko asmoarekin sortu da. Horrela, trebetasun digitalen garapena indartuko du, hezkuntza-sisteman teknologiak eraginkortasunez eta era optimoan erabiliz.

Ikasleak ikaskuntza-prozesuaren erdigunean kokatzen ditu, aro digitalean beren potentzial guztia gara dezaten. Horregatik, planak dituen helburuen artean ikasleen zein irakasleen trebetasun digitalak sustatzea dago. Ezinbesteko urrats bat da, az-

ken finean, euskal ikasleek mende honetako erronkei arrakastaz aurre egin diezaieten.

Hezkuntza-sistema guztia aro digitalera egokitzea da plan berriaren lehentasuna, etapa guztietan. Baina hezkuntza-sistemaren eraldaketa honek dakarren erronka ez da pedagogian bakarrik gertatzen, baita lanaren antolaketan, azpiegituretan eta gobernantzan ere.

Testuinguru horretan, esperimentazioak eta ingurune digitalen erabilerak bultzatuta egin behar da eraldaketa, praktika pedagogikoak hobetzeko.

Eraldaketa Digitalerako Planaren arabera, eraldaketa hori erronka bat da, eta kolektiboki heldu behar zaio, honako helburu orokor hauek hartuta: ❚ Euskal Hezkuntza Sistemaren eraldaketa bultzatzea, teknologia digitalen erabilera edo aplikazioa integratuko duen eredu berritu baten bidez. ❚ Irakasleen eta ikasleen gaitasunak indartzea, ahalmen digitala aprobetxatzeko eta ahalmen hori irakaskuntzan eta ikaskuntzan txertatzeko. ❚ Hezkuntza-sistemako eragile guztien arteko lankidetza sustatzea, eraldaketa digitalak dakartzan erronkei aurre egiteko. ❚ Azpiegiturak egokitzeko eta modernizatzeko bide egitea, era horretan ikastetxeak arinagoak izan daitezen eta guztiontzako konektibitatea, segurtasuna eta irisgarritasuna bermatzeko. ❚ Teknologia digitalen erabilera arduratsua sustatzea, egon daitezkeen arrakala digitalak saihesteko eta garapen jasangarria bultzatzeko, 2030 Agendaren ildotik.

Aurrez esandako guztia oinarrizko hiru dimentsiotatik jorratzen da: ❚ Pertsonez arduratzen den dimentsioa, profesionalen eta ikasleen trebakuntza indartzeko. ❚ Dimentsio teknologikoak azpiegituraz eta tresnaz hornituko ditu ikastetxeak, kalitatezko prestakuntza-prozesua eta bikaintasuneko ikerketa errazteko. ❚ Sistema osoa barne hartzen duen dimentsioa, eraldaketa digitalaren plangintza bultzatuz euskal hezkuntza-sisteman, haur-hezkuntza-

tik unibertsitateraino, Zientzia eta Unibertsitateak biltzen dituen sareari ere erantzunez.

1.Haur Hezkuntza, Lehen Hezkuntza, DBH eta Batxilergoko etapetan: Teknologia digitalak sartuko dira ikastetxeetako irakaskuntza, ikaskuntza eta ebaluazio-prozesuetan. ❚ Horrela, irakasleen gaitasun tekno-pedagogikoak landuko dira eta ikasleak digitalki gaitua izatea bilatuko da. ❚ Hezkuntza-komunitateentzako lidergo digitalean ere esku hartuko da, eta erronka digitalekin lerrokatutako azpiegituren alde egingo da. ❚ Gainera, Eraldaketa Digitaleko esperientzia aurreratuak hartuko dira gaitasun handiko zentroetan.

Ekintza zehatz batzuk: ❚ Digitalizazio-talde indartu bat sortzea erronkei erantzuteko. ❚ Estrategia digitala bultzatzea ikastetxe guztietan. Zentroko proiektu digitala garatzeko prestakuntza eta orientazioa. ❚ Irakasleen gaitasunetara egokitutako prestakuntza-ibilbideak diseinatzea eta ezartzea. ❚ Ikastetxeetan aholkulari digitalen sarea aktibatzea, aholkularitza tekno-pedagogikoaren funtzioa beteko baitute. ❚ Material pedagogiko digitalak sortzea. Lizentziak eta material propioak. ❚ Lehen Hezkuntzako 5. mailatik aurrera gailuak jartzea ikasle guztientzat. Baita Lehen Hezkuntzako 1. mailatik 4. mailara bitarteko irakasleentzat ere. ❚ Ikasgela eta espazio digitalizatuak diseinatzea.

2.Lanbide Heziketan: ❚ Eraldaketa digitalak bilakaera berri bat ekarriko du Lanbide Heziketara, eraldaketa disruptiboan oinarriturikoa; prestakuntza aurreratuko eredu berri bat, ikastetxeetako antolaketa eta egitura desberdinekin, espazio berriekin eta ingurune digitaletan aplikatutako sistema adimendunekin.

Ekintza zehatz batzuk: ❚ Heldutasun digitaleko eredu bat garatzea, barne hartuko dituena azpiegitura berriak, teknologia digitalen erabilera aurreratuan gaitasun berriak eta errendimendu handiko ikaskuntzen garapena. ❚ Irakasleen eta ikasleen prestakuntza digitala.

❚

Azpiegitura digitalak eraldatzea (azken belaunaldiko ekipoak, 5G, Wifi 6…). ❚ Teknologia digital aurreratuak ezartzea (murgiltze teknologia digitalak eta interaktiboak). ❚ Eraldaketa digitalean ikasteko espazio berriak.

2.Unibertsitate ekosisteman: ❚ Lehentasuna enplegagarritasunak eskatzen dituen gaitasunak sortzeari, irakasten dena birpentsatzeko irekitasuna izateari eta teknologiak hezkuntzan eta zientzian mugak gainditzeko ahalmena duela aitortzeari. ❚ Ikasleen gaikuntza digitala, unibertsitateko ikasleen artean ekitatea eta aukera-berdintasuna bermatuz. ❚ Zientzia Irekia bultzatzea, emaitzen eta baliabideen eskuragarritasuna hobetuz, baliabide bibliografikoak barne, zientzia hobea eta maila globalean eskuragarriagoa sortzen laguntzeko helburuarekin.

Ekimen nagusiak: ❚ Euskal Unibertsitate Sistemako unibertsitate guztiek izango dute beren Eraldaketa Digitalerako Plana. ❚ Konektibitatea eta ikasteko ingurune birtualak bultzatzea; I2Basque datu-sarea berritzea, barnearekiko eta kanpoarekiko konektagarritasuna bermatzeko. ❚ Ikasle zaurgarrientzako baliabide teknologikoak eskuratzea. ❚ Superkonputazio-zerbitzuak indartzea,baliabide-autonomia sendotzeko, euskal ikerketa-komunitate osoari zuzendutako HPC Poloa (High Performance Computing Euskadi) sortuz.

Euskadi eraldaketa digitalaren testuinguruan Ekonomia eta Gizarte Digitalen Indizearen 2020ko edizioak Eraldaketa Digitalaren joera positiboa erakusten du Euskadin, berau osatzen duten bost dimentsioetan: konektibitatea, giza kapitala, Interneteko zerbitzuen erabilera, teknologia digitalaren integrazioa eta zerbitzu publiko digitalak.

Oro har, Euskadi Europako batez bestekoa baino ia ehuneko hamar puntu gorago dago, eta Estatuko batez bestekoa baino lau puntu gorago. Alemania, Frantzia edo Austria bezalako herrialdeen aurretik dago. Euskadi da, gainera, ikasgeletan ordenagailu gehien dituen autonomia-erkidegoa, batez beste ordenagailu bakoitzeko 1,5 ikasle baititu.

MONDRAGON, startupekin MONDRAGONek startupekin duen lankidetza sustatu du, Bind 4.0 programaren bitartez

Jon Lasa Galdos

MONDRAGON, Korporazio Bazkide (Corporate Partner) gisa, eta bere Sustapen Zentroarekin eskutik, Korporazioaren ateak ireki dizkie aukeratutako 28 startup enpresei, haietako bakoitzarekin elkarrekintza eta harremanetarako saio batean.

Enpresen eta startup teknologikoen arteko elkarrekintza sustatzeko berrikuntza irekiko jardunaldiak MONDRAGON 28 startupekin harremanetan jarri du “Helburua da gure negozio- eta ezagutza-sarearekin startupen artean sor daitekeen harreman potentziala ezagutaraztea. Azaldu diegu inbertsio espiritua dugula haiekin harreman estrategikoak eta epe luzerako loturak sortzeko eta fase honetan gure parte-hartzea gutxiengoa izan ohi dela, eta horrek startupetan presentzia izan nahi duten beste enpresekin koinbertsioaren alde egiten du

eta arrisku-kapital pazientearen sarrera ere faboratzen dugula, hau da, ordezkatzen duten industriaren araberako heltze prozesuekin. Horrek guztiak negozio sortu berri horien garapenaren alde egin beharko luke eta, hortaz, MONDRAGON ekosisteman eragingo du”, adierazi du Joseba Sagastiordia Enpresa Sustapeneko zuzendariak.

BIND 4.0 Smart Industry berrikuntza irekiko plataformak 28 startup hautatu ditu guztira 33 industria 4.0 proiektu garatzeko otsailaren 1ean hasi zen programaren seigarren edizioan.

Termino orokorrean: ❚

Hautatutakoek 33 proiektu garatuko dituzte industria adimendunean, energia garbi eta jasangarrian, elikaduran eta osasunean puntako enpresekin elkarlanean. ❚ % 67k adimen artifiziala, Big Data edo Gauzen Interneta aplikatuko ditu soluzio berritzaile berriak sortzeko. ❚ Startupen % 43 Euskadikoak dira, 7 bizkaitarrak eta 5 gipuzkoarrak.

BIND 4.0 berrikuntza irekiko plataforma dinamiko gisa finkatzen da, startupekin lankidetza bizkortzen duena eta teknologia berriak sartzea errazten duena, enpresei beren eraldaketa digitala bizkortzeko aukera emanez.

MONDRAGON Korporazioa, laburbilduta ❚

Lehenengo euskal industri taldea da eta Espainiako hamargarrena, eta munduan erreferentzia da lankidetza bidezko lanaren eremuan. ❚ Pertsonen protagonismoak eta elkartasunak ahalbidetu dute kooperatiben garapena duela sei hamarkada baino gehiagotik hona. ❚ Enpleguaren aldeko konpromiso irmoa dute. ❚ Kooperatiba autonomo eta juridikoki independenteen multzo bat da, hainbat elkartasun mekanismoren bidez elkartuta. ❚ Kooperatiben arteko elkartasun mekanismoek berrikuntza, nazioartekotzea eta jarduera berrien sustapena babesten dituzte. ❚ Liderrak dira oso sektore dibertsifikatuetan: makina-erreminta, jasokuntza, ekipo ondasunak, automobilgintza, aholkularitza, eraikuntza... ❚ Prestakuntzan sinesten dute eta, horregatik, bere unibertsitatea dute (Mondragon Unibertsitatea); baita berrikuntzan ere, eta I+Gko 15 zentrok osatutako sarea dute.

MONDRAGON, zifratan ❚

MONDRAGONen 250 erakunde baino gehiago daude (horietatik 95 kooperatiba dira), eta bertan 79.931 pertsonak lan egiten dute. ❚ 37.809 pertsonak Industria Arloan lan egiten dute, 38.523k Banaketa Arloan, 2.220k Finantza Arloan eta 1.379k Ezagutza Arloan. ❚ Gure langileen % 43,9 Euskal Autonomia Erkidegoan daude, % 37,8 Espainiako gainerako lurraldeetan, eta % 18,3 nazioarteko merkatuan. ❚ 2020. urtea 10.865 milioi euroko salmentekin itxi zuten. ❚ Salmenten heren bat atzerrian egiten dira, non 138 lantokitan 14.144 pertsonak lan egiten duten. - 2020an 335 milioi euro inbertitu zituzten. ❚ 545 patente familia dauzkate, I+Gko 14 zentro eta 2.384 ikertzaile. 2020an 180 milioi euro inbertitu zituzten I+G+B arloan.

MONDRAGONeko gobernua, laburrean ❚

MONDRAGONeko protagonistak bere bazkide langileak dira. Lanpostuan probaldi bat gainditu behar izaten dute, eskuarki sei hilabetetik urte batera artekoa, eta ondoren bazkidea eta kooperatiba libre dira behin betiko sarrera gauzatzeko edo deuseztatzeko.

❚

MONDRAGON Korporazioko kooperatibek nork bere antolamendu egiturak eta izaera juridiko propioak mantentzen dituzte. ❚ Horrez gain, Estaldurako kooperatibak edo “kooperatiben kooperatibak” daude. Horietatik ezagunenetakoa LagunAro, EPSV da, estaldura sozio-sanitarioa eta gizarte aurreikuspena eskaintzen dituena.

MONDRAGON Korporazioa lehenengo euskal industria-taldea da eta Espainiako hamargarrena, eta munduan erreferentzia da lankidetza bidezko lanaren eremuan ❚

MONDRAGONeko kooperatibak hainbat dibisiotan banatuta daude, lan arloaren eta parekotasunen arabera. Eta lau arlo handi daude: finantzak, ezagutza, banaketa eta industria. Arlo bakoitzak bere esparru estrategiko berezia dauka. ❚ Kooperatiba bakoitzaren organo gorena Batzar Nagusia da, bazkide guztiek adierazitako borondate sozialaren adierazpidea. ❚ Batzar Nagusiak Kontseilu Errektorea hautatzen du, hau da, kooperatibaren gobernu eta ordezkaritza organoa. ❚ Zuzendaritza Kontseilu bat ere badago, zuzendaritza taldearen eginkizunak koordinatzen eta Kontseilu Errektorea aholkatzen duena.

Zuzendaritza Kontseiluan gerentea eta hainbat zuzendari daude. Gerentea Kontseilu Errektoreak aukeratzen du. ❚ Kontseilu Sozialak, berriz, bazkideen kolektiboa ordezkatzen du kooperatibaren barne instantzien aurrean. Kideen kopurua kooperatibaren bazkide kopuruaren arabera zehazten da. ❚ Azkenik, Zaintza Batzordeak kontabilitateko alderdiak edo bere eskumenekoak izan daitezkeen beste batzuk zuzen betetzen direla begiratzen du. ❚ Azkenik, Korporazioaren administrazio eta zuzendaritzarako irizpide estrategikoak Kooperatiben Biltzarrean adostu dira, kooperatibak ordezkatzen dituzten 650 kidek osatua.

DanobatGroup, Adimen Artifizialarekin DanobatGroupek startupak identifikatzeko prozesu bat hasi du haiekin sinergiak garatuz, hauen eraldaketa digitala bultzatzeko

Jon Lasa Galdos

Laguntzen du

DanobatGroup, azken urteotan barne digitalizazio prozesu bat modu erabakigarrian sustatu duen Gipuzkoako enpresa-taldea urrats berri bat ematen ari da orain, startupekin lankidetza-lerro berri bat irekiz, Adimen Artifizialean oinarritutako irtenbideak aurrera ateratzeko. Bere helburua da bere makinek biltzen duten datu kopuru handiaren erabilera optimizatzea, balio erantsi handiagoa duen zerbitzu bat eskaini ahal izateo.

DanobatGroupeko Berrikuntza Zuzendari Nerea Arangurenek azaldu du ekimen honek enpresataldeak egiten duen I+G jarduera bizia indartuko duela eta urteko fakturazioaren % 3 eta 4 artean ikerketa-jardueretara bideratuko duela, beti ere fabrikazioari aplikatuta.

"Prezioan lehiatzea bideraezina da; berrikuntza teknologikoa izan behar du gurekin lehian ditugu-

nengandik bereizten gaituena", dio Arangurenek.

Are gehiago, DanobatGroupen egoeran, nazioarteko merkatuetan eta eskari teknologiko handia duten sektoreetan lan egiten baitu: hala nola, aeroespaziala, aeronautika, automobilgintza edo energia.

DanobatGroupek Adimen Artifizialeko berrikuntza irekiko lerro bat inauguratu du Danobat, Soraluce eta Goimek enpresek eta Ideko zentro teknologikoak azken urteotan sustatu duten talde honek emandako etengabeko aurrerapenak ez dio eragozten berrikuntzari irekitako jarrera iraunkorra mantentzea, eta hortik startupekin egindako lankidetza-lerro berri hau.

Arangurenek adierazi duenez, oinarri teknologikoko enpresa hauen proposamenak jasoko dituzte, zeinen baldintzak benetako erabilera kasuak izatea eta finkapenaren eta fase goiztiar baten arteko tarteko egoeran egotea diren.

Hala ere, proposamenentzat ez daude mugarik Adimen Artifizialaren arlora mugatzen badira.

"Batzuetan ikusi dugu nola hasiera batean gure jarduerarekin zerikusirik ez zuen teknologia bat erabilera berri batera moldatzen den, Adimen Artifizialean gauza bat delako teknologiaren ezagutza eta beste bat bere aplikazioa", dio DanobatGroup-eko Berrikuntzako zuzendariak.

Hori dela eta, enpresa-konglomeratua irtenbide ezberdinetara irekita dago, nahiz eta hasierako helmuga beste arlo batzuk izan, "fabrikaziorako aplikazioa bilatuko dugulako", dio Arangurenek. ieTeam aholkularitzak euskal taldearekin lankidetzan dihardu hautagaien proposamenak aukeratzen, eta hauek ez dira zertan euskal startupenak izan behar, esparru geografikoa nazioartekoa baizik.

Nerea Aranguren, DanobatGroup-eko Berrikuntzako arduraduna: "Berrikuntza teknologikoak izan behar du lehiakideengandik bereizten gaituena" Irtenbideak enpresa-taldearen makinetatik eta produkzio-sistemetatik ateratako datuen modelatze, analisi eta prozesatzera bideratu behar dira, bere bezeroentzako "eguneroko zereginak aberasten eta sinplifikatzen dituzten" zerbitzuetan lor daitezen.

Proiektuak aukeratuta, DanobatGroup osatzen duten enpresetako profesionalak oinarri teknologikoko enpresa horiekin lanean hasiko dira, oraindik zehazteke dagoen harremanean.

Formula desberdinak Zentzu honetan, Nerea Arangurenek azaldu duenez, bere digitalizazio prozesuan taldeak aukera ezberdinak aprobetxatu ditu eta kasu

honetan, "elkarlanerako formula asko" daudela, kasuz kasu aztertuko direnak proiektuaren arabera egokienak finkatzeko.

Izan ere, DanobatGroup-ek eraldaketa digitalaren prozesua hasi zuenetik, alternatiba asko esperimentatu ditu, gehienak oraindik ere indarrean daudenak. Horietako bat, dagoeneko taldeko enpresetan lan egiten duten pertsonen artean talentua harrapatzeko metodo berritzaile bat aplikatzeari egiten dio erreferentzia, Ideko zentro teknologikoa izateaz gain, berrogeita hamar enpresari zerbitzuak eskaintzen dizkiona.

Duela lau urte arrakasta izan duen beste ekimen bat ere probatu zuten, hala nola, Savvy data monitoring startup-aren kapitalean sartzea, eta harekin industria-ingurunerako digitalizazio irtenbideak garatu dituzte, "Danobat eta Soralucerentzat oso emaitza onekin", dio Nerea Arangurenek.

Modu berean, DanobatGroup-ek 2020an sortu zuen Endity Solutions enpresa, Bergaran egoitza duena, balio teknologiko handiko piezak ikuskatzen dituena, akatsak detektatzeko.

"Duela 10 urte negozio asko ginen eta horiek berrantolatzen aritu gara Soraluce fresatzeko jardueran eta Danobat artezketan finkatzeko", dio Arangurenek, eta "orain negozio berriak sortzeko garaian gaude, gero antolatuko ditugunak".

Hori guztia, bere berrikuntza maila altuagatik nazioarteko aitorpenari eusteko helburuarekin.

"Goian gaude, ez gara txikiak egiten lehiarekin alderatuta, oso indartsua dena", dio Berrikuntzako zuzendariak, Soraluce erreferente gisa jartzen duena, "inork kopiatu ezin dituen produktu sorta bat sortzen duelako eta horrek abantaila lehiakor sinestezin bat ematen duena".

Laguntzen du

Nafarroan, "LH Zure Neurrira" "LH Zure Neurrira" da, 2022-2023 ikasturteko Lanbide Heziketan izena emateko kanpainaren izena Jon Lasa Galdos

Lanbide Heziketako irakaskuntzak 2022-2023 ikasturtean Nafarroan izena emateko kanpainak, apirilaren 25ean aurkeztu zena, izenburu hau du: “La FP da la talla / LH Zure Neurrira”.

Carlos Gimeno Hezkuntza sailburuak eta Esther Monterrubio LHko Plangintza eta Berrikuntza Zerbitzuko zuzendariak aurkeztutako kanpaina apirilaren 29tik maiatzaren 10era arte egingo da, erdi eta goi mailako zikloetan, formatu telematikoan edo aurrez aurrekoan.

Sailburuak nabarmendu zuen Lanbide Heziketako ikasketek gero eta balio handiagoa dutela, eta gaineratu zuen Foru Komunitateak hurrengo ikasturtean eskainiko duen eskaintza “ordezkaritza bizia, egungoa eta etorkizunekoa dela, edozein pertsona eta talderi egokitzen zaiena”, LHko irakaskuntzetako pertsona guztientzako aldakortasunaren irudiari dagokionez, eta izena emateko publizitate-kanpaina lekuz aldatzen duela.

Apirilaren 29tik maiatzaren 10era gauzatuko da eta 31 ziklo eta formazio programa eskainiko ditu Bestalde, LHko Plangintza eta Integrazio Zerbitzuko zuzendari Esther Monterrubiok adierazi zuen “prozesu bermatzailea dela, ahal den neurrian pertsona bakoitzak bere aukera gogokoena lor dezan”. Berritasun gisa, ikasturte honetan erdi mailako eta goi mailako inskripzioa bereizten da, eta horrek aukeratzeko aukerak areagotzen ditu. Hezkuntza Departamentuak ikasleei eta familiei eskatzen die orientazioko profesionalengana jo dezatela, haien nahien, trebetasunen eta etorkizun profesionalaren arteko orekan aukera egokiena egin dezaten.

Izena emateko kanpaina publikoarekin batera, DBH eta Batxilergoa amaitzen duten ikasleen familiei gutun pertsonalizatu bat bidaliko zaie, Lanbide Heziketako ikasketa-eskaintza zabalari buruzko informazio guztiarekin. QR kode bat du, eta automatikoki eta etengabe eguneratuko da.

Eskaintza berria 22/23 ikasturterako eskaintza 31 heziketa ziklo eta programa berritan hazi da, hau da, urtetik urtera % 13 egin du gora, eta eskaintza osoa formatu dualean dago. Nafarroako LHko ikastetxeen sareak 6.020 plaza presentzial eskainiko ditu guztira. Lanbide Heziketako 157 ziklo eta programa eskaintzen dira (273 unitate) 24 lanbide-familiatan, eta, horren ondorioz, Nafarroa da Estatuan dibertsifikazio handiena duen autonomia-erkidegoa.

Eskaintza publikoa joan den martxoaren 22an aurkeztu zen, berrikuntza nabarmenekin, hala nola Mahastizaintza, Uren Kudeaketa edo Ikusentzunezkoak egitea edo espezializazio-ikastaroak. Data horretatik aurrera, berrikuntza batzuk izan dira: espezializazio-ikastaro bat gehi bere garaian aurkeztutakoena, zehazki Lorezaintza eta Floristeria; oinarrizko 12 Graduko

talde berri sartu dira, Lizarrak izatetik 3 izatera igaro direnak; Erdi Mailako LHko irakaskuntzetan onartzeko prozesua uztailean bukatuko da, eta irailerako uzten da egon daitezkeen lanpostu hutsen esleipena. Lehen behin betiko zerrendako matrikula uztailaren 4tik 11ra izango da. Unibertsitateko egutegiarekin bat egiten du goi-mailako matrikulazio-prozesuak.

6.020 plaza presentzial 2022-2023 ikasturterako Lanbide Heziketako hezkuntza-eskaintza 31 ziklo eta prestakuntzaprograma gehiagotan haziko da Nafarroan, hau da, % 13ko urte arteko hazkundea izango du. Nafarroako LHko ikastetxeen sareak, guztira, 6.020 plaza presentzial eskainiko ditu, eta horietatik 495 sortu berriak dira. Horiei beste 480 plaza berri gehituko zaizkie on line prestakuntza-modalitateetan, eta horrek 975 plazako hazkunde globala ekarriko du, eskaintza osoa formatu dualean izanik. Guztira, LHko 157 ziklo eta prestakuntzaprograma (273 unitate) eskainiko dira 24 lanbidearlotan, eta, beraz, Nafarroa da Estatuan dibertsifikazio handiena duen autonomia-erkidegoa.

LHko eta Arte Plastiko eta Diseinuko eskaintza Hezkuntza kontseilari Carlos Gimenok eta Departamentuko Lanbide Heziketako zuzendari nagusia den Tomas Rodriguez Garrazak aurkeztu dute.

Biek nabarmendu dute Nafarroa “aurrerapen garrantzitsua” egiten ari dela lanbide-heziketako Europako mailetara, eta horien helburua ikasleen % 47ak hezkuntza-prestakuntza mota hori aukeratzea dela. 2018-2019 ikasturtean, zenbatekoa % 32koa zen, eta, egun, % 38ra iritsi dira, arrakala % 6 murriztuta. 2022-2023 ikasturterako aurreikusitako eskaintzarekin, Lanbide Heziketako ziklo eta programa ezberdinetan matrikulatutako ikasle-kopurua % 40ra hurbiltzea aurreikusten da.

Helburu estrategiko horrez gain, Hezkuntza Departamentuko arduradunek helburu hauek aipatu dituzte: eskaintza produkzio-sektoreek eskatzen dituzten profesional kualifikatuen premietara egokitzea, eskaintza lurraldean barrena modu ekitatiboagoan banatzea, hizkuntzak indartzeko “apustu garrantzitsua” egitea (programa elebidunak), ikasleen eta haien fami-

lien eskariari erantzutea eta LHk duen balioa indartzen joatea erakargarriagoa, malguagoa, dibertsifikatuagoa, kalitatezkoa, ikasle guztiekiko hurbilagoa eta inklusiboagoa izan dadin.

Zehazki, datorren ikasturtean eskaintza honela gehituko da: Erdi Mailako 14 ziklo berri, horietako bat on line; Goi Mailako 12 ziklo berri, denak elebidunak eta horietako 3 on line; eta 5 espezializazio-ikastaro berri (LHko masterrak deiturikoak). Ziklo berriak eskaintzeaz gain, Teknologia Aplikatuko (ATECA) beste 4 gela jarriko dira, Ekintzailetzako beste 19 gela eta, berrikuntza gisa, Gela Digital eta Esperimentazioko bat.

Eskaintza gehitzeak aurrekaririk gabeko hazkundea ekarri du LHko ikasle-kopuruari dagokionean, % 21 igo baita Erdi eta Goi Mailetan, legegintzaldi honetan.

“Hazkunde handiko eta oso dibertsifikatutako” eskaintza bat da, Erdi Mailan nahiz Goi Mailan, Kualifikazioen Katalogo Nazionalean dauden 26 familietatik 24ri ematen baitie arreta, eta datorren ikasturterako hiru profil profesional berri sortu dira: mahastizaintzako eta ardogintzako goi-teknikaria, ikus-entzunezkoen eta ikuskizunen errealizazioko goi-teknikaria eta uraren kudeaketarako goi-teknikaria. Gainera, eskaintzak lurralde-kohesio handia finkatzen du: izan ere, 31 unitate berritatik 16 Iruñean eta Iruñerrian kokatzen dira, 4 Tutera eta Corella inguruan eta gainerako 11 Nafarroako gainerako lurraldeetan. Eskaintza honen kostua 3 milioi eurokoa izango da Nafarroako Foru Komunitatearentzat.

Azken urteetan, hazkunde handia gertatu da irakaskuntza hauetan: Informatika eta Komunikazioak (% 109ko hazkundea), Nekazaritza (% 57), Energia eta Ura (% 200) eta Instalazioa eta Mantentzea (% 50). Modu horretan, erantzun garbia ematen zaie eraldaketa digitalaren eta iraunkortasunaren arloko erronkei.

Halaber, 2021-22 ikasturte honetan, NUPekin lankidetzan, Administrazio eta Finantzetako Goi Mailako prestakuntza-zikloko 60 ikaslerekin hasiera eman zaio “2+3 Talentu Plana” izenekoari; horren bitartez, modulu gehigarri batzuk eginda, 2023-24 ikasturtean Enpresen Administrazio eta Zuzendaritzako edo Lan Harremanetako unibertsitate-gradua egiten hasteko moduan izango dira, eta lau ikasturtetan amaitu ordez hirutan amaitu ahal izango dute.

"Zure xede-publikoa zabaldu nahi baduzu, digitala izan behar duzu"

Jon Lasa Galdos

Manex Darcelesek eta Eneko Barandiaranek (25 urte) Miru Studio zuzentzen dute 2020. urtetik. Miru Studiok bideo-joko berritzaileak garatu eta argitaratzen ditu eta Donostian du bere egoitza. Bere lehen produktua "Finger Gun" da, errealitate birtualean eta areagotuan oinarritua, non erabiltzaileak bere eskuak pistola bihurtzen dituen, Hand Tracking teknologiaren bidez. Teknologia honek eskuen jarraipena egiten du eta Miru Studio enpresa horretan espezializatu nahi da. Elkarrizketa honetan, Manexek Miru Studiori, Hand Tracking teknologiari, bideojokoei eta ekintzailetzari buruz hitz egingo digu, beste kontu batzuren artean.

Zer da Miru Studio?

Laburbilduz, bideo-jokoen estudio berritzaile bat da. Errealitate birtualerako eta errealitate areagoturako jokoak egiten ditugu, bira txiki ba-

tekin. Bira hori eskuen jarraipenaren teknologia erabiltzea da, edo ingelesez Hand Tracking teknologia. Teknologia honek aukera ematen dizuna da errealitate birtualean edo errealitate areagotuan murgiltzen zaren mundu birtualarekin elkarreragina izatea, zure eskuen bidez, kanpoko kontrolik erabili beharrik gabe.

Teknologia hauentzako bideo-jokoen bidez esperientziak sortzen ditugu, eta esperientzia horiek ahalik eta eskuragarrien egiten saiatzen gara, publiko orokorrarengana erakartzeko eta errealitate birtuala, errealitate areagotua eta eskuen jarraipeneko teknologia bizitzen laguntzeko, ahalik eta modu naturalagoan. Bideo-jokoak garatzen eta argitaratzen ditugu.

Nola bururatu zitzaizuen ideia?

Duela 2 urte sortu zitzaigun ideia, Larrialdi Egoera aldarrikatu baino lehen, eta modu naturalean etorri zen. Errealitate birtualeko merkatu jakin honetan aukera oso interesgarriak agertzen

hasi zirela identifikatu genuen, eta horietako bat Hand Tracking teknologia zen. Errealitate birtualaren eta errealitate areagotuaren barruan aukera asko daude, teknologia honekin jolasaren barruan ere, eta Hand Tracking teknologia honetan jartzen ari gara arreta, aukera asko dituela ikusten dugulako. Aukera hori aurkitu eta garatzen hasita sortu zen ideia.

"Eskuen jarraipenaren teknologian zentratzen ari gara, aukera asko dituela ikusi baitugu" Nolako bideo-jokoak garatzen eta argitaratzen dituzue?

Hobe da adibide baten bidez azaltzea. Garatzen ari garen eta kaleratuko dugun lehen bideo-jokoa "Finger Gun" deitzen da. "Finger Gun" bideojoko oso sinplea da eta aldi berean oso berezia da, nolabait, nire ustez denok txikitatik bizi nahi izan dugun esperientzia hori bizitzeko aukera ematen baitu, hau da, tiro egiteko, zure eskuak pistola baten moduan jarriz, hatz erakuslea aurrera begira eta erpurua gora begira.

Guk, eskuen jarraipenaren teknologiaren eta errealitate birtual eta areagotuaren bitartez, egiten duguna mundu birtual batean murgiltzea da, zeinetan, zure eskuei modu honetan keinuak eginez, mundu birtual horrekin elkarreragin dezakezun.

Nola jokatu daiteke "Finger Gun" eta antzeko jokoetan? Zein ekipamendu behar da?

Errealitate birtualeko edo errealitate areagotuko betaurrekoen bidez. Pertsonak errealitate birtualeko betaurrekoak jartzen ditu eta dagoeneko mundu birtual horretan murgilduta dago. Bereizketa hori egiten dugu orain merkatuan egon daitezkeen beste bideo-jokoekin, Hand Tracking teknologia hau garatzen duen lehen estudioetako bat garelako, erabiltzailea betaurrekoak jartzen dituela, munduan murgiltzen dela eta kontrol batzuk behar zituen murgilduta dagoen mundu birtual horrekin elkarreragin ahal izateko. Orain, teknologia honekin, ez duzu kontrolagailurik

behar. Besterik gabe, zure eskuekin elkarreragin dezakezu.

Zer egin behar du "Finger Gun" jokatzeko interesa duen pertsonak? Nola lor daiteke?

Meta Quest 1 edo 2 betaurreko batzuk erosi behar dituzu, kalitate-prezio onenetariko betaurrekoak direnak eta merkatua iraultzen ari direnak. Ideia azkar bat egiteko, duela 5 urte, 3.000 euroko inbertsioa behar zenuten etxean errealitate birtualeko betaurrekoak edukitzeko ordenagailuarekin, kableekin eta guzti, eta orain Meta Quest-ekin zure betaurrekoak dituzu inolako kablerik gabe, konputazio ahalmen guztia betaurrekoetan bertan izanik, 300 euroren truke.

Beraz, betaurreko horiek erosi behar dituzu eta gero gure jokoa. Betaurrekoek beraiek dute euren plataforma, Apple Store bat balitz bezala, eta bertan eros daiteke jokoa.

Zer dira casual bideo-jokoak?

Garatzen dugun esperientzia propioa gidatzeko modu bat da. Estudio batek bideo-joko bat garatu dezake, oso orientazio argiarekin, jokalariaren edo erabiltzailearen kontzentrazio osoa behar duen esperientzia oso bizi baterako, eta beste estudio batek askoz casualagoa den bideo-joko bat garatzera bideratu dezake bere lana. Adibidez, mugikorretarako jokoei hipercasual deitzen zaie, minutu batzuetako erreproduzigarritasuna ematen dizutelako. Arcade bideo-joko zaharrak askoz casualagoak dei genitzake, Mario bezalakoak... Jokoan murgiltzea eskatzen ez duten joko mota horiei casual deitzen zaie.

"Bideo-jokoen industria oso purua da, lan handia eskatzen du, ekoizpen-epeak luzeak dira eta jendeak, oro har, asko lan egiten du" Eta zuek lerro hau aukeratu duzue, ezta?

Bai. Guztiontzako eskuragarriak diren jokoak garatzen saiatzen gara, esperientzia paregabea eskaintzen dutenak, Hand Tracking teknologiarekin egiten duguna, eta oso esperientzia informaletara zuzenduta daudenak.

Zein egoera bizi du gaur egun bideo-jokoen merkatuak?

Mundu korapilatsua da. Industria honetan lan egitearen inguruan mito asko dago. Oso industria hutsa, purua, da, lan handia eskatzen du, ekoizpen epeak luzeak dira eta jendeak orokorrean asko lan egiten du. Gainera, industria oso lehiakorra izan ohi da, batez ere bideo-joko tradizionaletan.

Gertatzen dena da errealitate areagotuan eta errealitate birtualean aukera asko daudela orain sartu ahal izateko, eta gure kasuan, ekiteko. Zentzu horretan eta ikuspegi horretatik, aukerak existitzen dira. Edonola ere, oso industria irekia eta oso ezberdina da. Bideo-jokoen industrian, oro har, jendea oso irekia da, oso anitza, bai industrian lan egiten duten pertsonak eta baita industria bera ere. Eta horrek ere balio erantsia ematen diola uste dut, jendea eroso senti dadin eta atseginagoa izan dadin, eskatzen duen lana handia izan arren.

"Bideo-jokoen industria oso irekia eta anitza da eta uste dut horrek balioa ekartzen duela jendea eroso sentitzeko" Zer esango zeniguke errealitate birtualaren eta errealitate areagotuaren munduari buruz?

Bi industria dira, nire ustez, azken urteotan "The Next Big Thing" bezala iragartzeko zorigaitza jasan dutenak, hurrengo iraultza teknologikoa alegia, eta horrek industriari laguntza baino kalte gehiago egin diola uste dut. Jendea, oro har, oso eszeptikoa da teknologia hauen aurrean, teknologia honen hastapenek benetan ez den zerbait transmititu baitzuten. Errealitate birtuala 80ko hamarkadan hasi zen, baina jendeak oso oroitzapen txarra du garai hartaz.

Teknologia aurrera doa, eta oraintxe bertan, betaurrekoak hauek egin dezaketena ikaragarria da, duela 5 urte egin zezaketenarekin alderatuta. Eta zentzu horretan, uste dut publizitate txarra izan dezakeen arren, merkatua gero eta jende gehiago sartu nahi duen puntu batera doala,

jende gehiagok birtual eta areagotuari buruz izan ditzaketen aurreiritziak kentzeko gai izango dela. Uste dut jendeak egin dezakeena da bere harea-alea eman eta teknologia honi aurrera egin ahal izateko beste aukera bat ematea, eta teknologia honi buruz izan ditzaketen aurreiritziak kentzea inoiz probatu badu, eta probatu, benetan gauza bakar eta berezia baita.

"Jendeak errealitate birtuala eta areagotua probatu beharko lituzke, gauza bakar eta berezia baita" Gaia aldatu baino lehen, zuen lanari buruz zerbait esan nahi izango al zenuke?

Laburbilduz, errealitate birtualaren eta areagotuaren merkatua esponentzialki hazten ari da orain eta oso azkar hedatzen ari da. Aukera asko sortzen ari dira eta horietako bat Hand Tracking teknologia da mundu birtualeko elkarrekintza gisa, hau da, Miru Studio bere negozioa egituratzeko baliatzen ari den aukera.

Zer da ekintzailetzaren onena eta txarrena?

Niretzat, Eneko eta biok bezala, negozio bat sortu nahi duen pertsona bat bazara, baina negozio bat sortu nahi duzula ez badakizu, egin dezakezun gauzarik onena negozio bat sortu duten pertsonekin hitz egitea da. Horrekin esan nahi dudana da Enekok eta biok gure ideiak, gure proiektuak aurrera eraman nahi izan ditugula, eta inoiz ez genekiela zer zen ekintzailetza, gidatu gaituzten pertsona batzuk ezagutzeko aukera eta zortea izan genuen arte.

Nire gomendioa da zure proiektuak egitea gustatzen zaizun pertsona bazara, zure ideiak aurrera eramatea, ekintzailetza zuretzako bide bat izan daitekeela. Ez da bide erraza, denek ezin dute egin, eta hori da egia. Eneko eta ni hemen izatera eraman gaituzten faktoreetako bat zortea izan da, beste gauza askoren artean, lan gogorra barne, noski, baina zortea funtsezkoa da gauden puntura iritsi ahal izateko . “Nahi baduzu, ahal duzu” desagerrarazi nahiko nukeen mitoa da.

Honekin, ez nuke nahi ekin nahi duen inor desanimatu, ezer errealitatetik urrunago. Niretzat, ekitea gauza sinestezina eta preziatua da, eta ezin diot bizitzari gehiago eskertu bide hau aukeratu izanagatik. Egin nahi duten pertsona guztiak probatzera animatzen ditut, ahal badute.

Beraz, zer aholku emango zenieke gazte ekintzaileei?

Dagoeneko mundu honetan sartuta bazaude, ahalik eta jende gehien topatzea, zure arlokoa izan ala ez. Esperientzia desberdinak ezagutzea funtsezkoa da, egin beharrekoari buruzko erabaki onak har ditzazun, izan ere, azken finean, aurrez aurre izango dituzun gauza asko zu baino esperientzia gehiago duten beste pertsonek dagoeneko ezagutu dituzten gauzak dira. Beraz, haiekin hitz egitea ia bideo-jokoetan iruzurra egitea bezalakoa da (barreak).

Uste al duzu negozio batek, gaur egun, mundu digitalean egon behar duela arrakasta izateko?

Modu batean edo bestean, zeharka, bai. Egurtaila oso gustuko duen pertsona bazara eta egur-tailaren inguruan artisau-negozio bat sortu nahi baduzu, noski mundu digitalean egon behar zara jende gehiagorengana iritsi nahi baduzu. Zure xede-publikoa zabaldu nahi baduzu, digitala izan behar duzu. Horrek ez du esan na-

hi zure negozioa digitalaren inguruan eraiki behar duzunik, baizik eta mundu horretan existitu behar duzula hainbat pertsona sartu nahi badituzu.

Etorkizuneko zer asmo dituzue Miru Studion?

Epe laburrean, oraintxe bertan "Finger Gun"-en kaleratzea prestatzen ari gara eta arrakastatsua izatea espero dugu. Epe labur-ertainera, hurrengo jokoa prestatzen ari gara, eta horri buruz ezin dut gauza handirik esan, baina aipatu dudan ildotik jarraituko dugu, eta bideo-joko hori garatzeko eta abian jarri ahal izateko, "Finger Gun"-en eta "Finger Gun" garatuz sortu dugun Know How-a finkatzeko ere, bi milioi euroko inbertsio txanda ireki dugu, irailean ixtea espero dugu.

Amaitzeko, nola animatuko zenuke jendea "Finger Gun"-era jokatzera?

Errealitate birtualeko betaurrekoak badituzu eta hau maiatzean edo ekainean irakurtzen ari bazara, bidali mezu elektroniko bat gure webgunearen bitartez (www.mirustudio.eu), edo info@mirostudio.eu helbidera, eta Betatester kanalean sartzen saiatuko gara. Geroago irakurtzen ari bazara, edozein errealitate birtualeko edo, ziurrenik, errealitate areagotuko dendatan ere eros dezakezu. www.mirustudio.eu

MONDRAGONek bere ekintzailetza-ekosistema birmoldatu egin du MONDRAGON Korporazioak oinarri teknologikoko hamabost startup enpresatan parte hartu du azken bost urteotan

Jon Lasa Galdos

Laguntzen du

Duela bost urte MONDRAGON Korporazioak bere negozio-sustapen korporatiboaren eredua eraldatzea erabaki zuen, bere ikuspegia zabaltzeko eta jarduera-sektoreei dagokienez.

Lan-eszenatoki berriak aztertzea erabaki zen, ekintzailetza-ekosistema eraginkorragoa sustatzeko eta horrela bere kooperatiben posizio lehiakorra hobetzeko, dauden negozioak berritzeko eta beste berri batzuk sortzeko.

Aldaketa horri aurre egiteko, Sustapen Zentroan oinarritu zen, 2007an enpresa-jarduera berriak garatzeko sortutako plataforman, alegia. Osasunaren eta jasangarritasunaren sektoreetan ardaztutako hasiera baten ostean, industria-ekintzailetzan ere sartu zen, bere negozio guztien eraldaketa digitalari arreta berezia eskainiz.

MONDRAGONen dinamika berri honen baitan, azken bost urteotan, arrisku-kapital korporatiboko hainbat funts eratu dira, taldeko kooperatibei hasierako fasean dauden proiektuetan arrisku handiagoa hartzeko aukera ematen dietenak.

Bost urteko epe honetan egindako balantzeak oinarri teknologikoko startup-etan hamabost egunetan parte hartzea barne hartzen du, eta horrek guztira 7 milioi euroko inbertsioa suposatu du. Mondragon kooperatibek enpresa berri hauen kapitalean parte hartu dute eta aipatutako arrisku-kapital korporatiboko funts sortu berrien laguntza izan dute.

Helburua ekintzailetza-ekosistema eraginkorragoa sustatzea da eta, horrela, bere kooperatiben posizio lehiakorra hobetzea

Ildo horretatik, azken hiru urteotan, Sustapen Zentroak bere kooperatibek sustatutako hogeita hamar bat enpresa-proiekturen enpresa-bideragarritasun-analisiak egin ditu, eta horieta-

tik dozena bat merkatuan jarri dira martxan, osaera korporatibo ezberdinetan eta bazkide ezberdinekin, barnekoak eta kanpokoak.

Gainera, Mondragonek erosketa osoko edo gehiengoko hainbat eragiketa egin ditu. Zehazki, hauxe da enpresa proiektuen kasua:

Azken urteotan, MONDRAGONek oinarri teknologikoko hamabost startup enpresatan parte hartu du eta, guztira, 7 milioi euroko inbertsioa suposatu du ❚

Bexen Bioservices: Bexen Medical S. Coop-en eremua da. Izoztutako egoeran dauden laginak eta botiken kudeaketan espezialista da. ❚ Ekian: Eguzki energia parkea, EVE (Ente Vasco de Energia) eta Krean-en arteko lan publikopribatuaren emaitza; energia garbiaren eta Euskadiren trantsizio energetikoaren aldeko apustua. ❚ Endity Solutions: Danobatgroup (Danobat eta Ideko zentro teknologikoa) barruan sortua, ikuskapen ez-suntsitzaileen soluzioen arloan espezializatutako enpresa da. ❚ Multiverse Computing: Mondragonen jabea den LKS Next eta Ikerlan S. Coop. kooperatibekin batera, konputazio kuantikoan mundu mailako erreferentea den enpresa, bere sistemak sektore ezberdinetako enpresentzako software eraginkorra eskaintzen du. ❚ Safe Load Testing Technologies: Salgaiak garraiatzeko ontzien optimizaziorako simulaziosoluzioak garatzen ditu, eta horretarako industria-ekipoen diseinuan eta fabrikazioan espezializatuta dago. Mondragon eta Mondragon Assembly kooperatiba bere kapitalean sartu ziren 2021ean. ❚ Savvy Data Systems: Industria sektorerako Big Data monitorizatzeko eta analitikorako irtenbide aurreratuen garapenean eta hedapenean enpresa aditua. 2015etik Danobat taldearen jabetzakoa, Fagor Automation bere kapital sozialean sartu berri da, oro har, manufakturaren sektoreari zuzendutako digitalizazioa elkarrekin aurrera egiteko helburuarekin.

❚

Secure & IT: LKS Next taldean integratua, zibersegurtasun industrialaren negozio-lerroa indartuz, informatika eta informazioaren segurtasuneko enpresa da. ❚ Ulma Medical Imaging: Osasun arloan espezializatutako Ulma kooperatibaren jarduera, oftalmologia, dermatologia eta adimen artifizialeko produktuak eta zerbitzuak eskaintzera bideratua. ❚ Witrac: IoT kokapen eta neurketa soluzio integralak eskaintzen ditu, industria ezberdinetan eraginkortasuna eta segurtasuna hobetuz.

Mondragon eta Orkli kooperatiba 2019an sartu ziren bere kapitalean.

BCN 3D, Closing The Gap, HWS, Chaingo, Naru, Sabbatic, Ekiluz Energía Comercializadora, Jeff, Fersay, Iddo, Shakers, Oroi eta Berba bezalako beste enpresa proiektu batzuk ere sartzen dira.

MONDRAGONen 2021/2024 Plan Estrategikoaren giltzarriak 2021/2024 laurtekorako ibilbide orrian, hauxe da MONDRAGONen erronka nagusia: “Bere posizionamendua hobetzea, aldaketa disruptiboei aurre egiteko lehiakorragoak, kooperatiboagoak eta malguagoak izanik”.

Etorkizuneko zazpi estrategia nagusi izango ditu ardatz: 1.Kooperatiba konpromisoa eta nortasuna, ereduak garai berrietarako bilakaera izan dezan, haren funtsa galdu gabe.

2.Iraunkortasuna, atzetik datozen belaunaldiei negozio sendoagoak eta planeta hobea uzteko. 3.

3.Etorkizuna duten negozioak, balio erantsi handiagoa eta errentagarritasun iraunkorra duten jardueretaranzko bilakaera izateko.

4.Malgutasuna eta moldagarritasuna, joerei aurrea hartzeko eta erantzun bizkorrak proposatzeko gai diren erakunde malguekin.

5.Eraldaketa digitala, digitalizazioak baldintzatutako negozioak, prozesuak eta lanpostuak dituen errealitate baterantz.

6.Lankidetza, etorkizunerako dimentsio eta posizionamendu egokiak dituzten enpresa proiektuak lortzeko.

7.Talentua erakartzea eta garatzea, pertsonak izango baitira enpresen arteko elementu bereizgarria, horien arrakasta bermatzeko.

Laguntzen du

graduondokoak

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA 2022maiatza 22

Zergatik da garrantzitsua graduondoko bat ikastea?

Hona hemen master edo graduondoko bat ikasteko zenbait arrazoi. Graduaren ondoko espezializazio-ikasketa mota hauek bereganatzea are garrantzitsuagoa da koronabirusaren ondoren bizi dugun egoera honetan, ondorengo lerroetan ikusiko duzuen bezala zen bilakaera ia hilabetetan gertatu dela.

Horregatik, 2020. urtea baino lehen graduondoko bat ikastea garrantzitsua bazen, orain 2021ean eta datozen urteetan erabakigarria da.

Enpresek ezagutza espezifikoak eta puntakoak dituzten profesionalak eskatzen dituzte, sektorearen barruan haien garapena sustatzeko gai direnak.

Beraz, oraindik ez baduzu argi graduondokoa ikastearen garrantzia, oso adi egon, artikulu honetan zure zalantza guztiak argituko baititugu.

Zergatik ikasi graduondokoa?

GRADUONDOKOA IKASI

Unibertsitateko Aldizkaria

Koronabirusaren ostean, ezagutzen genuen bizitza hankaz gora geratu da. Hori dela eta, ohikoa da zailtasunak izatea lana aurkitzeko eta, gehienbat, lan on bat lortzeko.

Horregatik, beren buruari ondokoak bezalako galderak egiten dizkioten profesional asko daude: Zergatik da hain garrantzitsua graduondoko bat ikastea? Nola lagun dezake graduondoko bat ikasteak? Zer nolako abantailak ditu graduondoko ikasketak? Non da hobe graduondoko bat ikastea? Zein da graduondoko bat ikasteko lekurik onena?

Egia da hasi den iraultza teknologikoak milaka lanpostu suntsitu dituela. Baina zer gertatu da pandemiarekin? Bada, 4-5 urtetan espero

Duela urte batzuk, unibertsitateko titulua izateak lan aukera handiak izatea suposatzen zuen. Gutxi batzuk ziren Unibertsitateko Hezkuntzara sartzeko aukera zutenak. Beraz, graduondokoa ikastea aukera pertsonal bat besterik ez zen gai zehatz batean interesa zutenen-tzat.

Baina gaur egun, aurrerapenek, aldaketa azkarrek eta lehia handiak sektorearen barruan ezagutza berritzailea menperatzea eskatzen digute. Jada ez da aukera bat graduondokoa ikastea.

Pandemiak ere ondorio larriak ekarri ditu enpresentzat. Horregatik, enpresek balio diferentziala ematen duten profesionalak bilatzen dituzte. Errealitate berrira moldatzen eta aurrerapenarekin jarraitzen lagundu diezaieten.

Graduondoko ikasketak egitea beharrezkoa da orain. Baina jarrai dezagun xehetasun gehiago ikusten.

IKASKETEN SAILKAPENA Graduondoko ikasketei buruz hitz egiten jarraitu baino lehen, Nazioarteko Goi Mailako Hezkuntza Akademikoaren mailak argituko ditugu. Funtsean, hiru maila daude:

Enpresek ezagutza espezifikoak eta puntakoak dituzten profesionalak nahi dituzte, sektorearen barruan haien garapena sustatzeko gai izango direnak

GRADUONDOKOA IKASI AURRETIK: UNIBERTSITATE-KARRERA Ibilbide profesionala hastean, ikasleak interesatzen zaion unibertsitate-ibilbidea aukeratu behar du.

Hau da lehen urratsa, graduondoko ikasketak egin nahi dituzun edo ez erabaki aurretik.

Herrialde ezberdinen arabera, lehen maila hau honela ezagutu daiteke: Graduak, Lizentziaturak...

GRADUONDOKOA IKASI Bigarren urratsa graduondokoa egitea da. Maila hau apur bat zabalagoa da, 3 maila ezberdin baitaude. Baina garrantzitsua da argi izatea ezin dela graduondoko bat egin unibertsitateko titulurik gabe.

graduondokoak

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA 2022maiatza 23

Jarraian, 3 mailak ezagutuko ditugu, garrantzi txikienetik handienera ordenatuta. Hauek dira:

Pandemia izan da graduondoko ikasketak egiteko eskaerak handitu izanaren arrazoi nagusietako bat GRADUONDOKOA IKASTEA: DIPLOMAK Irakasgai baten ezagutza eguneratuak irakasten dizkiguten Ikastaro Espezializatuak dira. 20-120 orduko batez besteko iraupena izan ohi dute. Eta maila baxuena da, graduondoko ikasketak egiteko kategorien barruan.

GRADUONDOKOA IKASTEA: ESPEZIALIZAZIOA Diplomaren ondoren hurrengo maila da, espezializazio bat ikastea da, hau da, Masterraren erdibidean dagoena. Normalean 6-12 hilabete irauten du. Ezagutza teorikoak eta teknikoak lantzen dira, Goi Mailakoetan bezala sakondu gabe.

GRADUONDOKOA IKASTEA: MASTERRA Graduondoko ikasketak egiten baditugu, Masterra egiten badugu:

Ezagutza zehatzekin trebatuko zara, arazoak konpontzeko gaitasunak garatuko dituzu eta sektorean erabat murgilduko zara. Batez beste 1-2 urteko iraupena izan ohi du.

Eta graduondoko tituluen barruan titulu gorena da.

GRADUONDOKOA IKASI ONDOREN: DOKTOREGOA Eta Goi Mailako hirugarren maila akademikoa Doktoregoa ikastea da. Maila honetara sartzeko ezinbestekoa da graduondoko Masterra egitea.

Doktoregoa irakaskuntza edo ikerketa profila duten profesionalentzat diseinatuta dago. Normalean 3 eta 5 urte irauten du.

GRADUONDOKOA IKASI: AUKERARIK ONENA Askotan, Unibertsitate Pribatuak beraiek arduratzen dira hezkuntzamailako desberdintasunak argi ez uzteaz. Gainera, normalean graduondokoa (Diploma + Espezializazioa + Masterra) ikasteko biderik luzeena proposatzen dute. Izan ere, horrela, ikasle bakoitzarengandik etekin ekonomiko handiagoa lor dezakete.

Baina bidea oso sinplea da, azalduko dizugun bezala: Lehen urratsa, unibertsitateko titulua ikastea. Ondoren, graduondoko ikasketak egiteko urratsa etorri zen. Eta orduantxe sortzen dira bi galdera

graduondokoak

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA 2022maiatza 24

prest dauden profesionalen kopurua. Lan merkatua zaildu egiten ari da eta espero da datozen hilabeteetan eta baita urteetan are konplexuagoa izango dela.

Horregatik guztiagatik, jende asko jabetzen da gaur egun master bat egiteak duen garrantziaz, etorkizuneko erronkei tinko aurre egiteko beharrezko tresnak eskaintzen dizkielarik.

NABARMENDU GRADUONDOKOA IKASTEN

nagusi hauek: Zer da hobe espezializazio edo master bat ikastea? Edo espezializazio bat egin dezakezu maisutasunik gabe?

Maila Akademikoz igotzeko, graduondokoa egin beharko genuke.

Modu eraginkorrena masterra zuzenean ikastea da. Izan ere, Espezializazioak ez dizu behar adina ezagutza ematen lanpostu garrantzitsuak lortzeko.

Graduondoko ikasketak egiterakoan zure asmoa profesionalki aurrera egitea bada, espezializazio bat egitea erdibidean geratzea da. Ardura-lan gehienetan, profesionalei Masterra ikastea eskatzen zaie.

Hori dela eta, azkenean, graduondoko bat ikastea aukeratuko duzu eduki espezifikoetan eta goi-mailakoetan sakontzeko.

Edonola ere, graduondokoa ikasteak ez du inoiz kalterik egiten. Baina maila praktikoetan, Espezializazio + Masterra egiteak diru eta denbora bikoitza gastatuko du puntu berera iristeko. Zalantzarik gabe, onuradun nagusia ikaslea bi aldiz matrikulatuta edukiko duen Ikastetxea izango da, behin izan beharrean.

ZERGATIK IKASI GRADUONDOKOA? Graduondoko ikasketak egitea erabakitzeko dauden arrazoi guztien ar-

tean, nabarmenenak ikusiko ditugu.

Adi, galdera handia ebatziko dugu: Zergatik ikasi graduondokoa?

Azken hiletan, % 300ean biderkatu da graduondokoa egiteko prest dauden profesionalen kopurua GRADUONDOKOA IKASI: KORONABIRUSA Ezin dugu ahaztu Pandemia izan dela graduondoko ikasketak egiteko eskaerak handitu izanaren arrazoi nagusietako bat. Mundua eraldatu da, bizitza, enpresak, lan egiteko modua eta baita kontsumitzeko modua ere. Dagoeneko ezer ez da zena.

Merkatuak ezagutza espezifikoak dituzten profesionalak eskatzen ditu, sektoreko egoera kudeatu eta iraultzeko gai direnak. Eta horretarako, garrantzitsua da abangoardiako master bat egitea, aukera berriak aurkitzeko eta egungo merkatua ikuspegi berrietara proiektatzeko beharrezko tresnak ematen dituena.

Azken hilabeteotan, % 300ean biderkatu da graduondokoa egiteko

“Graduondokoa zergatik ikasi” izateko arrazoi nagusia gainerako profesionaletatik bereizteko prestatzea da. Berdin dio lan egiten duzun enpresaren barruan nabarmentzea interesatzen zaizun edo mugitzen zaituena aukera berri eta interesgarriagoak irekitzea den.

Nolanahi ere, merkatuaren eskaerei erantzuteko, ezagutza berriak, estrategiak eta egungo joera guztiak ezagutu behar dituzu. Eta horretarako, ez dago graduondokoa ikastea baino hoberik. Masterrak akademikoki aurrera egiteko eta aukera berriak irekitzeko aukerarik onena dira.

Baina goazen beste arrazoi batzuekin graduondokoa ikasteko.

GRADUONDOKOA IKASKETAK EGITEA: GELDIALDI PROFESIONALA Beste arrazoi ezagunenetako bat zure lanean trabatuta aurkitzen zarenean da. Momentu horietan, zure ibilbidean urrats bat gehiago emateko beharra sentitzen duzunean, “zergatik ez graduondokoa ikasi?” etortzen zaizun momentua da.

Egia esan, asko dira euren lanari orduak eta orduak eskaintzen dizkioten profesionalak. Eta, tamalez, ahaleginak egin arren ez dute emaitza handirik ikusten.

Izan ere, buruzagiak daude esaten dutenak "graduondoko ikasketak egin gabe ezin dela gora egin". Ulertzen da etsigarria izan daitekeela, baina zergatik ez graduondoko ikasketak egiteko dituzun aukerak aztertu?

graduondokoak

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA 2022maiatza 25

Agian beste askok bezala pentsatzen duzue, graduondokoa ikastea oso garestia dela, pandemiarekin are konplikatuagoa dela, edo aitzakiarik ezagunena, ez duzula denborarik. Hori ez da egia.

Ezin da graduondokorik bat egin unibertsitate-titulurik gabe

GRADUONDOKOA BAT IKASTEA: EKINTZAILETZA Ba al dakizu nola eta zergatik graduondokoa ikasteak negozio bat martxan jartzen lagun zaitzake?

Startup-en eta ekintzailetzaren mundua gero eta ezagunagoa da.

Hori dela eta, graduondoko bat ikasiz, negozio arrakastatsu bat sortzeko oso erabilgarriak izan daitezkeen gaitasun berriak garatuko dituzu.

Gainera, Ekintzailetzan Espezialitatearekin batera datozen hainbat Master ezagutzen dira, kostu gehigarririk gabe.

Garrantzitsuena da inoiz pentsatu duzun zure nagusia baino askoz hobeto egin dezakezula. Baliteke jauzia emateko prestatzeko garaia.

Egin behar duzun lehenengo gauza zure helburuak lortzeko prestatzen zaituen graduondoko bat ikastea da.

Bizitza bakarra dugu! Beraz, bizi ezazu zure erara. Eta ekitea interesatzen bazaizu, ez izan beldurrik.

Ausartu amets egitera, hasi graduondokoa ikasten eta eraiki nahi duzun Etorkizuna.

GRADUONDOKOA BAT IKASTEA: NETWORKING Zure sektorean edo beste esparru batean harremanak egin nahi badituzu, zertan lagun zaitzake graduondoko ikasketak?

Beno, oso erraza da, Masterra ikasten duzunean zurekin interes komunak dituzten beste profesional batzuekin harremanetan jarriko

zara. Izan ere, ohikoa da ideiak sortzea, lan aukeren berri ematen laguntzeko, eta baita lankideen arteko elkarteak ere sor daitezke.

Gainera, zure herrialdean ikasi beharrean, atzerrian graduondokoa ikastea erabakitzen baduzu, Espainia bezalako herrialdeetan, nazionalitate ezberdinetako ikaskideak izango dituzu. Beraz, esportazio eta inportazio proiektuak sortzen dira, zure herrialdean oraindik garatu ez diren negozio ideiak, edo beste edozeinetan gauzatu daitezkeenak.

Graduondoko ikasketak saretzeko modurik onena da!

GRADUONDOKOA IKASKETAK EGITEA: LAN-AUKERAK Bistakoa da egungo Master bat duenak aukera handiagoak izango dituela unibertsitateko titulua baino ez duten pertsonek baino, duela denbora pixka bat Masterra egin zutenekin alderatuta gertatzen den bezala. Garai zailetan, graduondokoa ikastea beti izan da aukera berrietara ireki eta profesionalki aurrera egiteko gakoa.

Egia da une zail hauetan langabezian aurkitzen bazara, balitekeela pentsatzen ari zarela: Ados,oso interesgarria iruditzen zait master bat ikastea aukera handiagoak lortzeko. Baina nola ikasiko dut graduondokoa lanik ez badut? Ezin dut nire dirua inbertitu master bat ikasten oraintxe bertan.

Tira, lasai, azalduko dizugu nola ikasi dezakezun graduondokoa.

Nahiz eta, lehenik eta behin, graduondoko titulua non ikasi dezakezun azalduko dizugu. Eta gero esango dizugu nola egingo duzun.

NOIZ EGIN DRADUONDOKOA? Aurreko guztiagatik, gero eta handiagoa da graduondoko ikasketak egiteko interesa duten pertsonen eskaera. Profesionalek euren karreran aurrera egin nahi dute eta aukerarik onena trebatzen jarraitzea dela ikusten dute, graduondoko ikasketak eginez.

Asko dira unibertsitateko karrera amaitu ostean, esperientziarik gabe lana aurkitzea ezinezko misioa dela ikusten dutenak. Beraz, graduondokoa ikastea aukerarik onena da zure aukerak zabaltzeko. Geroztik, ezagutza espezifikoak eta goi-mailakoak eskuratzeak esperientzia falta konpentsatzen du neurri handi batean.

Bestalde, gaitasun berriak eskuratzeko beren burua birziklatu behar duten profesionalak daude. Eta graduondoko ikasketak eginez, ezagutza + esperientzia berria lortzen dute, merkatuko lehen mailara itzultzen dituen tandem perfektua osatzeko.

Bai, aholkatuko genuke: behin graduondokoa ikastea erabakitzen duzunean, gehien gustatzen zaizkizun sektoreen berri izan.

graduondokoak

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA 2022maiatza 26

Enplegagarritasuna eta graduondokoak Unibertsitateko Aldizkaria

Graduondoko ikasketak dira prestakuntza espezifikoa eskatzen duten eskaintzen artean gutxien eskatzen den prestakuntza-maila.

Lan-eskaintzen % 1,8k baino ez dute eskatzen titulu hau duten hautagaiak, aurreko urtean baino 1,6 puntu gutxiago. Extremadura (% 3,3) da eskakizun hori gehien eskatu duen autonomia erkidegoa.

Gurean, 2020an argitaratutako laneskaintza orokorretan, % 1,86k espresuki eskatu du hautagaiek master eta/edo graduondoko prestakuntzamailaren bat izatea. Horrek ehuneko 1,6 puntuko beherakada suposatzen du 2019ko datuekin alderatuta. Alegia, pandemiaren hil hauetan, graduondoko titulua eskatzen zuten eskaintzak erdira murriztu dira.

Graduondokoak, lanbide kategoriaren arabera Lanbide-kategoria graduondoko ikasketen ebaluazioan modu erabakigarrian esku hartzen duen faktoreetako bat da. Modu honetan, bi kategoria nabarmentzen dira gainerakoen gainetik: zuzendaritza eta aginteak.

Alde batetik, zuzendaritzako lanbide-kategoriak graduondoko ikasketak dituzten hautagaiei eskatzen zaien eskaintzen laurdena baino gehiago biltzen ditu (% 26). Horrek ehuneko 1,3 puntuko hobekuntza ekarri du aurreko urtearekiko, eta horri esker, lidergoa sendotu da. Era berean, graduondoko prestakuntza eskatzen duten zuzendaritza lanpostuetarako eskaintzetan, ia guztiek MBA eskatzen dute (% 95,2).

Bigarren postuan aginteen kategoria dago. 6 puntutik gorako gorakada meteorikoarekin, 2020an erregistratutako eskaintzen % 20ra iristen da eta bigarren postu hori indartzen du. Erdiko zuzendarientzako lan-eskaintzetan, MBAk ez du hainbesteko garrantzia hartzen,

nahiz eta oraindik ere %18,9an eskatzen den. Garrantzitsuagoa den arren zuzenduko duten arlo zehatzean prestakuntza espezializatua izatea (% 81,1).

Teknikarien kategorian, graduondoko prestakuntza eskatzen duten eskaintzak % 2,6 gutxitu dira 2019arekin alderatuta, eta eskaintzen % 10,1era iristen dira. Lanpostu horietarako, eskatzen den graduondoko prestakuntzaren % 99,5 masterra eta beste espezializazio-ikastaro batzuk dira, egingo duten lanarekin lotutako gai zehatzetan.

Langileei zuzendutako lan-eskaintzen % 0,8k baino ez dute behar graduondoko prestakuntza. Teknikariekin gertatzen den bezala, irakasgai espezifikoetako prestakuntzak ia eskari guztia biltzen du (% 98,9), MBAko prestakuntzarekin alderatuta (% 1).

Irakasgaien araberako eskariaren diferentziaren azalpena kategoria profesional bakoitzak betetzen dituen funtzioak berak ematen du. Zuzendarientzat eta erdi-zuzendarientzat, nagusiki lidergoa eta kudeaketa ezagutzak ematen dituzten programak baloratzen dira, eta, berriz, programa espezializatuak eskatzen zaizkie teknikari eta langileei, bete behar dituzten funtzioak betetzeko.

Sektoreen arabera Enpresari dagokion sektorea beste faktore garrantzitsu bat da graduondoko prestakuntza duten hautagaien eskaria zehazteko.

Aholkularitza juridikoa da bere lan eskaintzetan graduondoko prestakuntza duten hautagai gehiago eskatzen dituen sektorea (% 22,13), aurreko urtearekin alderatuta ia zortzi puntu gehiago. Bigarren pos-

Graduondoko ikasketen balioespena sektoreka, lan-eskaintzetan Sektorea

Eskaintzak 2020 2019

Aholkularitza Juridokoa % 22,13 Ikerketa % 18,87 Informatika/Telekomunikazio Aholkularitza % 16,47 Irakaskuntza / Prestakuntza % 15,46 Aeronautikoa % 14,14 Ikuskaritza % 11,76 Komunikazio Agentziak % 11,24 Kanpo Merkataritza % 9,09 Publizitatea % 8,76 Zaintza, Segurtasuna % 8,14 Kalitatea eta Ingurumena % 7,67 Papera eta Deribatuak % 7,26 Komunikabideak % 7,14 Industria (beste batzuk) % 6,13 Herri Lanak % 6,12 Internet % 5,84 Telekomunikazioak % 5,58 Informatika % 5,41 Ingeniaritza % 4,57 Kultura eta Artea % 4,40 Aholkularitza Orokorra % 3,86 Ontzigintza % 3,17 Banka eta Inbertsioa % 3,07 Baliabide Energetikoak % 2,83 Abeltzaintza eta Arrantza % 2,65

Graduondoko motak MBA Beste Materiak

% 14,23 % 11,65

% 9,09 % 10,00

% 90,91 % 90,00

% 12,10

% 9,09

% 90,91

% 24,04 % 4,12 % 11,45 % 9,51 % 7,73 % 8,86 % 1,81 % 14,83 % 6,25 % 5,61 % 15,56 % 2,86 % 12,44 % 9,94 % 14,06 % 10,44 % 3,72 % 14,64 % 2,38 % 15,99 % 11,46 % 3,01

% 29,14 % 14,29 % 33,33 % 40,00 % 22,22 % 8,33 % 1,85 % 0,77 % 11,11 % 50,00 % 2,50 % 33,33 % 11,11 % 11,11 % 7,69 % 54,05 % 25,00 % 13,16 % 25,00 % 4,35 % 37,50 % 25,00

% 70,86 % 85,71 % 66,67 % 60,00 % 77,78 % 91,67 % 98,15 % 99,23 % 88,89 % 50,00 % 97,50 % 66,67 % 88,89 % 88,89 % 92,31 % 45,95 % 75,00 % 86,84 % 75,00 % 95,65 % 62,50 % 75,00

Iturria: Infoempleo Adecco txostena, 2021.

graduondokoak tuan ikerketa dago (% 18,8), eta zazpi puntu baino gehiago areagotu du bere presentzia graduondokoa eskatzen duten eskaintzen artean. Eta hirugarren tokian informatika eta telekomunikazioen aholkularitza sektorea dago (%16,4).

Hezkuntza/prestakuntza sektorea ere nabarmentzen da bertan lan egiteko graduondoko titulua edukitzearen beharragatik. Dena den, 2019an prestakuntza hori gehien baloratzen zuten sektoreen zerrendan buru izan bazen ere, 2020an ehuneko 8,5 puntu baino gehiago jaitsi zen, eta laugarren postuan dago eskaintzen % 15,4rekin.

Eremu funtzionalak Gaur egun, giza baliabideak graduondoko prestakuntza akademikoa duten hautagai gehien eskatzen dituen arloa da, eskaintzen % 94,5erako derrigorrezko betekizuna baita. Podiuma lege eta tek-

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA 2022maiatza 27

Graduondoko ikasketen balioespena eremu funtzionalen arabera, lan-eskaintzetan Eskaintzak Eremu Funtzionalak

2020

Giza baliabideak % 94,50 Legezkoa % 79,46 Teknologia, Informatika eta Telekomunikazioak % 77,10 Enpresen Administrazioa % 47,94 Kalitatea, I+G, PRL eta Ingurumena % 47,33 Marketin, Komunikazioa eta Edukiak % 19,95 Ingeniaritza eta Ekoizpena % 15,84 Salmenten Kudeatzailea % 6,71 Administrazioa eta Idazkaritza % 4,03 Diseinua eta Maketazioa % 3,55 Erosketak, Logistika eta Garraioa % 2,53 Bezeroarentzako Arreta % 1,33

Graduondoko motak

2019

MBA

% 9,07 % 25,02

% 5,45 % 0,71

Beste Materiak % 94,55 % 99,29

% 11,76 % 18,84

% 1,10 % 55,75

% 98,90 % 44,25

% 21,18

% 1,58

% 98,42

% 26,20 % 2,49 % 4,61 % 2,67 % 4,09

% 21,05 % 0,69 % 34,62 % 0,86 % 12,50

% 78,95 % 99,31 % 65,38 % 99,14 % 87,50

% 5,64 % 1,94

% 35,71 % 16,67

% 64,29 % 83,33

Iturria: Infoempleo Adecco txostena, 2021.

nologiak (% 79,4) osatzen dute, eta hirugarren tokian informatika eta telekomunikazioak (% 77,1).

Graduondoko ikasketen balorazioa nabarmena den beste arlo

batzuk hauek dira: enpresen administrazioa (% 47,9); kalitatea, I+G, PRL eta ingurumena (% 47,3) eta ingeniaritza eta ekoizpena (% 15,8).

uniemakume

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA 2022maiatza 28

Berdintasunaren aldeko hiriak Tokiko eremuan eta kontratazio publikoan berdintasuna sustatzeko egindako lanaren berri eman du Emakundek Vienan Fundación Orienta Zaitez Fundazioa

Emakunde-Emakumearen Euskal Erakundeak berdintasunaren aldeko hiriei buruzko #GenderEqualCities nazioarteko mintegian parte hartu du. Mintegi hori URBACT programa europarraren esparruan antolatu zen eta hiri-garapen iraunkorra sustatzeko herrialdeen arteko trukea eta ikaskuntza ditu helburu. Emakundek ezagutzera eman du egiten duen lan aitzindaria, EUDELekin eta euskal udalerriekin elkarlanean tokiko eremuan berdintasun-politikak sustatzeko egiten duen lana bai eta kontratazio publikoan generoikuspegia txertatzeko egiten duen hori ere.

Emakundek berdintasunaren aldeko hiriei buruzko #GenderEqualCities nazioarteko mintegian parte hartu du URBACT URBACT hiri-garapen iraunkorra sustatzen duen elkartruke eta ikaskuntza programa europarra da. Hiriei elkarrekin lan egiteko aukera ematen diete hiri-erronka handietan irtenbideak garatzeko, gizarte-aldaketa gero eta konplexuagoei aurre egiteko betetzen duten funtsezko zeregina berretsiz.

Hiriei laguntzen diete irtenbide pragmatikoak garatzen, berriak eta iraunkorrak, eta ekonomia, gizarte eta ingurumen dimentsioak integratzen dituztenak. Aukera ematen diete praktika onak eta ikasitako ikasgaiak partekatzeko Europa osoan hiri politikan parte hartzen duten profesional guztiekin.

URBACT 550 hiri, 30 herrialde eta tokiko 7.000 eragile aktibo dira. Europar Batasunak (Eskualde Garapenerako Europako Funtsa) eta Estatu kideek elkarrekin finantzatzen dute.

URBACT begirada batean 15 urte baino gehiagoz, URBACT programa Europako Lurralde Lankidetzako programa izan da, Europa osoko hirietan hiri-garapen integratua eta iraunkorra bultzatzea helburu duena.

Kohesio Politikaren tresna bat da, Eskualde Garapenerako Europako Funtsak, 28 estatu kideek, Norvegiak eta Suitzak kofinantzatua.

URBACT-en eginkizuna hiriek elkarrekin lan egin dezatela eta hiri-erronka komunetarako irtenbide integratuak garatzea da, sarean lan eginez, elkarren esperientzietatik ikasiz, irakaspenak ateraz eta hiri-politikak hobetzeko praktika onak identifikatuz.

URBACT I eta II programen arrakastaren ostean, URBACT III (2014-2020) garatu da hiri-garapen integratu iraunkorra sustatzen jarraitzeko eta Europa 2020 estrategia gauzatzen laguntzeko.

URBACT III programa lau helburu nagusiren inguruan antolatzen da: 1.Politikak emateko gaitasuna: Hirien ahalmena hobetzea hiri-politika eta praktika jasangarriak modu integratuan eta parte-hartzailean kudeatzeko.

2.Politikaren diseinua: Hirietako hiri-politika eta praktika jasangarrien diseinua hobetzea.

3.Politikaren ezarpena: Hirietako estrategia eta ekintza integratu eta jasangarrien ezarpena hobetzea.

4.Ezagutza eraikitzea eta partekatzea: Maila guztietako profesionalek eta erabaki-hartzaileek hiri-garapen iraunkorraren alderdi guztiei buruzko ezagutzak partekatuko dituztela ziurtatzea, hiri-garapeneko politikak hobetzeko.

Helburu horietara iristeko, URBACT III-ak 3 esku-hartze mota garatzen ditu: ❚ Nazioarteko trukeak. ❚ Gaitasunaren garapena.

uniemakume ❚

Kapitalizazioa eta zabalkundea.

Esku-hartze hauetako bakoitza URBACT II-n garatutako indarguneetan oinarritzen da.

URBACT-ek baliabideak eta ezagutzak erabiltzen ditu hirien gaitasuna indartzeko, hiri-estrategia integratua eta gaiari buruzko ekintzak beren erronken arabera emateko. Helburu nagusien artean, profesionalak, hiri-kudeatzaileak, hautetsiak eta beste erakunde publikoetako, sektore pribatuko eta gizarte zibileko eragileak daude.

URBACT III-ren aurrekontu osoa 96,3 milioi €koa da.

Hiri-garapen iraunkorra sustatzen duen elkartruke eta ikaskuntza programa europarra da URBACT

Programaren Gobernua Europako Batzordeak Europako eskualdeetan egitura-funtsen erabilerari lotutako jarduera orokorrak definitzen eta koordinatzen ditu.

Ekintza horien baitan, URBACT programa eta bere jarduerak neurri batean Batzordeak finantzatzen ditu, eta aurrekontuan Eskualde Garapenerako Europako Funtsaren (EGEF) bidez laguntzen du.

URBACT-ek Jarraipen Batzordean aholkulari lana ere betetzen du, non Eskualde eta Hiri Politikako Zuzendaritza Nagusiak (Politiken Garapenerako Zuzendaritza) ordezkatzen baitu.

Jarraipen Batzordea ❚

Eginkizuna: Jarraipen Batzordeak URBACT-en norabide estrategikoa ezartzen du eta programaren lana eraginkorra eta kalitatezkoa dela ziurtatzeko erabakiak hartzen ditu. Esaterako, URBACT sareak onartzen ditu, deialdi berriak abiaraztea erabakitzen du, sareen aurrerapena aldizka egiaztatzen du eta aurrekontuen jarraipena egiten du, programa gauzatzeko behar diren erabaki guztiak hartzen ditu, etab.

Europar Batasunaren printzipioekin bat, guztiz gardena da bere jardueran. Onarpen prozesu zorrotzak ezartzen ditu hainbat mailatan eta programaren iraupenean zehar, hainbat kontrolekin. ❚ Kideak: URBACT-en parte hartzen duten estatu kide bakoitzeko bi ordezkari. Urtean hirutan

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA 2022maiatza 29

elkartzen dira. Jarraipen Batzordeko presidentea urtero aldatzen da.

Agintaritza kudeatzailea: ANCT Agence Nationale à l'Egalité des Territoires (Lurralde Berdintasunerako Agentzia Nazionala) Frantziako lehen ministroaren ardura da. ❚ Eginkizuna: Kudeaketa Agintaritza hau programa ezartzeaz arduratzen da, legeak eta Europako finantza-prozedurak betez kudeatzen dela ziurtatuz.

Bazkideak URBACT-ek estuki lan egiten du Europar Batasuneko erakundeekin eta Europako Lurralde Lankidetzarako Programekin eta sinergiak eta ekintza komunak bilatzen ditu hirien eta tokiko eragileen beharrei modu osagarrian erantzuteko.

Bereziki, URBACT-en Kapitalizazio eta Komunikazio jarduerek lan komunerako aukerak eskaintzen dituzte.

2000. urtetik, Europako Lurralde Lankidetza helburuko (ETC) lau eskualderen arteko lankidetzaprogramak -ESPON, Interact, Interreg Europe eta URBACT- alderdi ezberdinez arduratu dira EBko hiri eta eskualde politikaren kalitatea eta eraginkortasuna hobetzeko. Euren hedadura geografiko europarra eta gero eta heldutasun handiagoa duten eragiketak pixkanaka aztertu dira. Gero eta osagarritasun gehiago erakutsi dira jarduera eta ekitaldi gehiagotan, hala nola Eskualdeen eta Hirien Europako Astean (EWRC, lehen Ate Irekien Egunak deituta). Gainera, beren ezagutzak eta langile konprometituak elkarrekin lan egin dute zeregin zehatzetan, bereziki kapitalizazio- eta zabalkunde-jarduera baterako esparru batean, ekintza hauekin: ❚ Aldebiko lankidetza ekitaldiak (EWRC, gaikako ekitaldiak, etab.). ❚ Kapitalizazio- eta hedapen-jarduera bateratuak (Europako adierazleak, tresnak, datuak eta metodoak garatzea eta sustatzea, frogatutako praktika onak). ❚ Erakusketa bateratuak, tailerrak, lurralde garapenari buruzko informazio/sentsibilizazio ekintzak.

URBACT III-z gain, URBACT Puntu Nazionalak sortu ziren programako kide diren estatu gehienetan, URBACT IIn funtzionatzen duten Hedapen Puntu Nazionalaren bertsio hobetu gisa.

URBACT jardueren eta emaitzen berri emateaz arduratzen dira, tokiko, eskualdeko, nazioko eta EBko mailen arteko lankidetza laguntzeaz eta URBACT emaitzak politiketan eta praktiketan txertatzeaz (jardunbide egokien transferentzia).

unieskubideak

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA 2022maiatza 30

Euskadi, buru haur eta nerabeak babesten Euskadi haur eta nerabeenganako indarkeriaren aurkako estrategia integrala duen lehen autonomia erkidegoa da Fundación Orienta Zaitez Fundazioa

Eusko Jaurlaritzako Berdintasun, Justizia eta Gizarte Politiketako sailburu Beatriz Artolazabalek Haur eta Nerabeentzako Indarkeriaren aurkako Euskal Estrategia (2022-2025) aurkeztu zuen apirilaren 25ean, Haurren Tratu Txarren Aurkako Nazioarteko Eguna dela eta.

Artolazabalek aurreratu zuenez, “gaur egun autonomia erkidego bakar batek ere ez du horrelako estrategia integralik eta oso herrialde gutxik dute Europan antzeko estrategiarik”. Tresna aitzindaria da eta helburu hauek ditu: “Haur eta nerabeenganako indarkeria mota guztiak prebenitzea; gerta daitezkeenak azkarrago detektatzea; garaiz esku hartzea; haur eta nerabeei behar duten arreta eta babesa ematea eta, ahal den neurrian, eragindako kalteak konpontzea”.

Aurkezpen-ekitaldian, Ainara Cantok ere parte hartu zuen (EDE Fundazioko Aholkularitza eta Ikerketa Sozialeko arduraduna eta estrategia hori prestatzeko prozesu parte-hartzailearen koordinatzailea) eta, Artolazabalekin batera, hurrengo 4 urteetarako plan estrategiko honek aurreikusten dituen lau jarduera-ardatzak zehaztu zituen.

Lehenengo ardatzak, Cantok adierazi zuenez, “eskubideen sustapena eta prebentzioa azpimarratzen ditu. Estrategia horren bidez, indarkeria-

ren prebalentzia murriztu nahi da, gizartea, oro har, profesionalekin eta haur eta nerabeekin sentsibilizatzeko lanaren bidez. Funtsezkoa da tratu onaren kultura, erantzunkidetasuna, ingurune seguruak, haurren eta nerabeen eskubideak eta parte-hartzea sustatzea”.

Erakunde, entitate eta profesional ugariren lankidetzarekin prestatu da plan estrategiko hau Bigarren ardatzaren helburua da indarkeria kasuak edo indarkeria arriskua garaiz atzematea, haien eragina gutxitzeko. Horri dagokionez, estrategiak arreta berezia jartzen du lehen mailako sozializazio- edo hurbiltasun-espazioetan diharduten eragileen zereginean, haurrei eta nerabeei komunikazio- eta entzute-kanal irisgarriak, hurbilekoak, konfidentzialak, fidagarriak eta seguruak eskaintzeko.

Hirugarren ardatzak arreta integrala bermatzea du helburu, indarkeria-egoeran dauden adingabeei laguntzeko, babesteko eta konpontzeko beharrei erantzuteko, biktima gisa, lekuko gisa edo agente egile gisa. Horretarako, plan estrategikoak aurreikusten du espezializazioa eta pertsonalizazioa indartzea, bai eta erakunde edo entitateek egiten dituzten praktika desegokiei aurrea hartzea ere, haurrak eta nerabeak suspertzea ekar dezaketenak.

Haur eta Nerabeentzako Indarkeriaren Aurkako Euskal Estrategian (2022-2025) jasotako laugarren ardatzaren helburua da hainbat erakunde eta gizarte-eragileren arteko lankidetza bultzatzea, indarkeria-mota guztiak hobeto ezagutzeko eta haiei erantzuteko eraginkortasun handiagoa lortzeko.

Familien eta Haurren Zuzendaritzak gidatu, bultzatu eta koordinaturik, gaur aurkeztutako estrategiak Hirugarren Sektore Sozialeko era-

unieskubideak kunde eta entitateen borondatean oinarritutako eta atxikimendu askearen bidez artikulatutako gobernantza-eredua ezartzen du. “Gure politika publikoetan eta ekimenetan sartu behar ditugu -eskatu zuen Beatriz Artolazabalek- Haur eta Nerabeentzako Indarkeriaren aurkako Estrategian zehaztutako printzipioak, ikuspegiak, irizpideak eta orientabideak. Halaber, urtero emango ditugu garatu nahi ditugun ekintzen berri, baita estrategia honen helburu eta jarduera-ildoekin duten ezarpen-mailaren berri ere”.

Esparru horretan, Berdintasun, Justizia eta Gizarte Politiketako Sailak 44 ekintza aurreikusten ditu 2022ko ekitaldirako, lau ardatz estrategikoetan jasotako jarduera-ildoetatik 53ri erantzuteko.

Besteak beste, prestakuntza-ikastaroak edo -tailerrak, profesionalen topaketak, kirolean haur eta nerabeei sexu-jazarpena eta abusua prebenitzeko programak edo Barnahus sexu-indarkeriaren biktima diren adingabeentzako arreta integratuaren eredu esperimentala ezartzea.

Estrategia hori prestatzeko, partaidetza-prozesu baten aldeko apustua egin da, eta, sailburuaren hitzetan, “hainbat arlotan diharduten erakunde eta gizarte-erakunde askoren hausnarketak eta proposamenak biltzea ahalbidetu du, hala nola, justizian, gizarte-zerbitzuetan, osasunean, segurtasunean, hezkuntzan, kirolean, kulturan eta aisialdian”.

Ainara Cantok adierazi zuenez, “estrategia honen bidez, haur eta nerabeekin lan egiten duten erakunde eta entitateek ikuspegi partekatua izatea erraztu nahi da. Fenomeno horren kausak eta ondorioak kontuan hartuko dituen ikuspegi integralaren alde egiten da”.

Prozesuan 80 bat neska-mutil eta nerabek ere parte hartu dute, eta beren ikuspegia eman dute eragiten dien indarkeriari buruz. Gaur bertan abian jarri den sentsibilizazio kanpainaren barruan, Jostailu hautsi gehiagorik ez lelopean, horietako batzuen testigantzak biltzen dituen bideo bat proiektatu da aurkezpenean. Bideo horretan, besteak beste, "Pertsona bat gaizki sentiaraztea ere indarkeria da, eta ez da inor jo edo oihukatzea bezain nabaria", azaldu dute. Beste lekukotza batzuk ere jaso dira, honako hau esaten zutenak: “Batzuek ez dute onartzen desberdina zarenik, eta horregatik ere larritzen zaituzte”, “Jende guztiak ez du laguntza eskatzeko gaitasuna, eta batzuetan laguntza eskatu arren, ez digute laguntzen, eta hori beste kolpe bat da”, “Onena grabatzea da, gero erakutsi ahal izateko bestela, pertsona heldu batek agian ez dizulako sinetsiko” edo “Neskek mutilek baino inseguruago sentitzen gara kaleetan, batez ere argirik ez dagoenean edo pertsona gutxi daudenean”.

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA 2022maiatza 31

Neskak, mutilak eta nerabeak ez dira talde homogeneoa, eta, beraz, estrategia berriak ikuspegi intersekzionalaren aldeko apustua egiten du, diskriminazioan lagundu eta zenbait indarkeria-mota eragin edo areagotu ditzaketen aldagaiak kontuan hartzen dituena; hori da, besteak beste, Beatriz Artolazabalek adierazi duenez, “generoa, nazionalitatea, arraza, sexuidentitatea edo -orientazioa edo egoera sozioekonomikoa, besteak beste”.

Hasierako zenbait datu Estrategia diseinatzeko, Eusko Jaurlaritzako Haurren eta Nerabeen Behatokiak 2019an aurkeztutako Euskal Autonomia Erkidegoko haur eta nerabeen aurkako indarkeria: diagnostikoa, erronkak eta orientabideak azterlanaren ondorioak hartu ziren abiapuntutzat.

Arazo horren dimentsio eta konplexutasunaren ikuspegi orokorra emateaz gain, aipatutako azterlanak agerian uzten zuen beharrezkoa zela gaur aurkeztu den ekintza integraleko estrategia lantzea.

Euskadiko haurtzaroan eta nerabezaroan eragina duten indarkeria-mota nagusiak zenbatu eta deskribatu ahal izan diren datuen artean, nabarmentzekoa da, adibidez, Ertzaintzak 2020an erregistratutako datuen arabera, 18 urtetik beherako 1459 pertsona izan zirela delitu baten biktima, familia barruko indarkeria, bikotekidearen edo bikotekide ohiaren indarkeria eta familia-eremutik kanpoko sexu-askatasunaren aurkako delituak barne.

Sexuaren arabera, nesken kasuak mutilenak baino gehiago dira; zehazki, 2020an biktima guztien % 54 izan ziren. Adinaren arabera, kasu gehienak 14 eta 17 urte bitarteko nerabeei dagozkie.

Indarkeria-motari eta -moduari dagokionez, familia barrukoa da ohikoena; erregistratutako kasuen % 45,5 da. 2020an, Euskadin, Ertzaintzak 664 neska-mutil eta nerabe identifikatu zituen indarkeriaren biktimatzat bere familia-esparruan, 2016. urtean baino ia % 69 gehiago.

Bikotekideen edo bikotekide ohien nesken aurkako indarkeria-kasuek ere hazkunde nabarmena izan dute (% 25), baita sexu-indarkeriakasuek ere (% 24,2). 2019an, Ertzaintzak 18 urtetik beherako 206 pertsona identifikatu ahal izan zituen Euskadin sexu-indarkeriaren biktima gisa, eta horietatik % 80,6 neskak eta emakume nerabeak izan ziren.

Oso adierazgarria da, halaber, Eusko Jaurlaritzako Haur eta Nerabeentzako Arreta Zerbitzuak, Zeuk esan zerbitzuak, 2020an deien errekorra lortu zuela, 2018az geroztik % 23,5eko igoerarekin.

uniozio

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA 2022maiatza 32

Femkultur, emakumeen aldeko jaialdia Iruñean Maiatzaren 19tik ekainaren 5era arte, emakumeek sortutako ekintza ugari izango dituzte Iruñako Kondestable eta Iturramako Civivoxen Unibertsitateko Aldizkaria

Femkultur 2022k, diziplinarteko jaialdi honek, emakumeen aldeko aldarria egin nahi du sorkuntza artistiko garaikidearen barnean, haien partaidetza aktiboa sustatze aldera, sortzaile artistikoak baitira. Maiatzaren 19tik ekainaren 5era arte, Iruñako Kondestable eta Iturramako Civivoxetan, Femkultur jaialdiak hemen edota nazioartean ospetsuak diren bost emakume sortzaileri emango dizkie ahotsa eta lekua.

Sortzaileek beren lana eta sorkuntza-prozesua nolakoa den azalduko dute sormenezko laborategi, arteinstalazio eta antzerki- nahiz musika-proposamenen bidez. Halaber, gogoeta eginen dute sorkuntza garaikidean duten esperientziaz.

Jaialdiak munta handiko gaiak izango ditu aztergai, hala nola emakumearen aitortza kulturgintzan eta espazio publikoan, arte munduko rol generoak, berdintasuna artegintzan eta ekoizpen intelektualean edota emakume artisten, zuzendarien, komisarioen, kudeatzaileen eta abarren ahalduntze profesionala. Sortzaileek beren lana eta sorkuntza-prozesua nolakoa den azalduko dute sormenezko laborategi, proiekzio eta antzerki- nahiz musika proposamenen bidez. Halaber, gogoeta eginen dute sorkuntza garaikidean duten esperientziaz.

Marina Lameiro - Cine Cercano Zinema - Sorkuntzarako Laborategia (Kondestableko Civivoxa, 2022-0522, 10:00 - 14:00): Bere ingurune hurbilenarekin lan egiten duten zinemagileen lanak ikusi eta aztertzetik abiatzen da, zinema ez gaiako garrantziaren ikuspegitik pentsatzeko, baizik eta atzean dagoen begirada sakontasunetik. Parte-har-

tzaileek esku artean dituzten proiektuei buruz hitz egin ahal izango dute, baina ez da beharrezkoa proiektu bat izatea. 2 €, aurrez izena emanda. Hizkuntza: Gaztelania.

Jhana Beat. Brutal Beat. Ahotsa eta musika lantzeko laborategia (Kondestableko Civivoxa, 2022-05-27, 17:30 - 21:30): Brutal Beat oso espazio aproposa da beatbox soinuetara hurbiltzeko, bai eta zeure erritmo-oinarriak sortzeko ere. Blaitu zaitez beat-ez eta utziozu bidea barnean daramazun flow-ari zure zainetan zehar ibiltzeko.

Denok daukagu instrumentu bat gure gorputzean; aurkitu zurea eta zatoz Brutal Beat-era! 2€. Aurrez izena emanda.

Jhana Beat - Electrorganic Sound.

Kontzertua (Iturramako Civivoxa, 2022-05-28, 20:00 - 21:00): Musikaesperimentuak zuzenean, Jhana Beat betatboxer, gitarrista eta konpositore leondarraren eskutik. Kantaria, beatboxerra, gitarrista konpositorea eta musika-ekoizlea da. Jhana Beat sormenezko energiaz osaturiko soinu-leherketa hutsa da, paregabea bai estiloan bai nortasunean. Bere soinuari soinu elektrorganiko esaten dio. Bere ikuskizunak soul, rock, funky, reggae eta beste musika-estilo batzuen era-

gina jaso du, bai eta estilo elektronikoagoen eragina ere, hala nola tekno, drum&bass, house… Kontzertuetan naturaltasunez nahasten ditu genero horiek guztiak; estiloak eramaten ditu hara eta hona, ezusteko lekuetara, abesti bakoitzarekin harridura sortuta. Loop station bat erabiliz, grabatu egiten ditu beatbox baseak, ahotsak, gitarra eta elektronika, dena denbora errealean nahastuta, aldi berean ahots ahaltsu eta berezia baliatuta.

Bere gaiak zuzenean ekoiztu eta ontzen ditu. Jhana XXI. mendeko egiazko emakume-orkestra bat da. Performer bikaina,publiko mota ororekin bat sinkronizatzeko, baita hain proposamen esperimentalaren bidez ere. 3 €. Hizkuntza: Gaztelania.

Ilazki Martirena - Vivir las emociones. Dokumental-emanaldia (Kondestableko Civivoxa, 2022-05-29, 19:00 - 21:00): Emozioak sormenaren iturria dira. Egiten dugun guztiaren bultzada dira. Emozioen bitartez, bizia bizitzeko gure trebetasunak sentitu, aurkitu eta garatzen ditugu.

Emozioak bizi erakusketa modaz baliatzen da adierazpen artistikorako tresna gisa gure egunerokotasunaren parte diren emozioak islatzeko.

Doan. Aurrez izena emanda. Hizkuntza: Gaztelania.