AMBITIEDOCUMENT
Bergwegkwartier 7 juli 2009
07 08
voorwoord werkwijze
ambitie
13 17 23 35 45 47
introductie
toekomstbeeld “Bergwegkwartier 2020� aanpak
verantwoording
samenvatting beleid samenvatting gesprekken stakeholders
vervolg
planning literatuurlijst en colofon
bijlage atlas
inhoud
04
05
introductie
06
voorwoord Voor u ligt het ambitiedocument voor de ontwikkeling van het Bergwegkwartier. Dit document bevat het toekomstbeeld “Bergwegkwartier 2020”. Dit toekomstbeeld is gebaseerd op ontwerpend onderzoek en op de analyse van bestaand beleid, maar ook op een reeks interessante gesprekken die ik heb mogen voeren met mensen die het gebied goed kennen. Mensen die wonen of werken in de wijk of veel werken voor de wijk en met mensen met hart voor de wijk zonder hun kritische blik te verliezen. Dit ambitiedocument legt vast welke gemeenschappelijke aanpak de betrokken partijen wensen voor het Bergwegkwartier voor de komende 10 jaar. Het is de eerste stap in het plantraject voor het Masterplan Bergwegkwartier. Veel onderzoek en inspanning zijn nodig om deze gemeenschappelijke ambitie te halen. Het is een spannend begin De opgave “We gaan aan de slag met het Bergwegkwartier”, doorpakken op de vernieuwing die al heeft plaatsgevonden, doorgaan met de projecten in uitvoering maar vooral ook nadenken over de toekomstmogelijkheden voor de wijk in de komende 10 jaar. Dat is de uitspraak van Vestia Rotterdam Noord en de Deelgemeente Noord als antwoord op Bergpolder als Vogelaarwijk. Dat doen zij niet alleen. Vestia Rotterdam Noord en de Deelgemeente Noord willen de aanpak van het Bergwegkwartier graag samen met de stad, de Hofbogen B.V, bewoners en ondernemers vormgeven en gaan in 2009 een Masterplan voor dit gebied maken. Naast het Masterplan Bergwegkwartier is Vestia Rotterdam Noord ook als aandeelhouder van de Hofbogen B.V medeopdrachtgever voor de herontwikkeling van de Hofbogen. De Hofbogen is de oude Hofpleinlijn die vanaf 2010 geen dienst meer hoeft te doen als treinverbinding. De lijn loopt dwars door de Deelgemeente Noord en ook dwars door het Bergwegkwartier. Daarmee is het nadenken over een nieuwe toekomst van het Bergwegkwartier sterk verbonden met het nadenken over de nieuwe toekomst van de Hofbogen. Onder het Bergwegkwartier verstaan wij het deel van de Bergpolder tussen de Bergweg en de Bergselaan en vanaf de Schieweg tot aan de Bergsingel. Vestia Rotterdam Noord en de Deelgemeente Noord hebben het bureau van Bergen Kolpa Architecten gevraagd het ontwerpend onderzoek en het uiteindelijke stedenbouwkundige Masterplan te maken voor het Bergwegkwartier. Het bureau van Bergen Kolpa Architecten heeft eerder in opdracht van Vestia Rotterdam Noord aan 3 toekomstmodellen voor een deel van het Bergwegkwartier gewerkt. Zij kunnen deze kennis goed inbrengen in het Masterplan als vervolgstap. Zij doen dit in samenwerking met BVR adviseurs ruimtelijke ontwikkeling als supervisor. In deze rol heb ik de ambitie mogen formuleren, zal ik mede vorm gaan geven aan het Masterplan en zal ik de ambitie uitdragen en bewaken. Ik hoop dat u de ambitie (h)erkend en die in de komende periode met veel enthousiasme wilt blijven steunen. Bernadette Janssen, supervisor
07
werkwijze Voor de vernieuwing van het Bergwegkwartier is een Masterplan nodig. Dit Masterplan beschrijft de kwaliteiten van de wijk, de kansen voor de toekomst en de problemen die opgelost moeten worden. Verder wordt er in het Masterplan vorm en inhoud gegeven aan de nieuwe stedenbouwkundige opzet van het Bergwegkwartier, zowel in programma als ruimtelijk beeld, met een uitvoeringsprogramma voor de komende 10 jaar. Het Masterplan doet dienst als inhoudelijke paragraaf voor een nieuw bestemmingsplan voor het Bergwegkwartier. Dit nieuwe bestemmingsplan is nodig om veranderingen in het Bergwegkwartier juridisch planologisch mogelijk te maken. Om tot een Masterplan te komen wordt er gewerkt in een atelier. Alle direct betrokken partijen zijn actief lid van dit atelier. Per atelier wordt onder inhoudelijke leiding van de adviseurs van Bergen Kolpa en BVR, het Masterplan verder uitgewerkt. De partijen zijn: Vestia Rotterdam Noord, Deelgemeente Noord, dS+V Rotterdam, OBR en de Hofbogen B.V. De werkzaamheden voor het Masterplan zijn opgedeeld in vier fases:
08
1. 2.
Verkenning van de ambitie, het ophalen In deze fase zal middels een aantal ateliers het beleid worden verkend, de kwaliteiten van de wijk in beeld worden gebracht en de ideeĂŤn rond de opgave voor de toekomst van het Bergwegkwartier worden onderzocht, gedeeld en bediscussieerd en vertaald in een toekomstbeeld. Dit beeld vormt de start van het Masterplan. In samenwerking met alle betrokken partijen gaan we aan het werk om dit beeld verder vorm en inhoud te geven. Ook worden er in deze fase gesprekken gevoerd met de belangrijkste stakeholders als input voor discussie over dit toekomstbeeld. Het product van deze fase is het ambitie document. Dit document wordt aan de stuurgroep van het Bergwegkwartier ter vaststelling aangeboden. Visie en programma / concept Masterplan, het brengen In deze fase zal de gemeenschappelijke ambitie verder vorm worden gegeven. Het atelier is het platform waar het vormgeven van de ambitie wordt gevolgd en bediscussieerd. Het product van deze fase is een concept stedenbouwkundig plan voor het Bergwegkwartier in tekst en beeld. Dit concept wordt aan de stuurgroep voorgelegd met de vraag om het vrij te geven voor feedback van bewoners en andere belangstellende.
3. 4.
Feedback week van Bergwegkwartier, de reactie In deze fase zal in een korte tijd op verschillende wijze in de buurt feedback op de plannen worden gevraagd. Het product van deze fase is een advies van de supervisor over het vervolg voor het Masterplan op basis van deze feedback. Dit advies wordt de stuurgroep aangeboden. Het Masterplan, de afronding Op basis van de resultaten van fase 3 wordt het Masterplan afgerond. Het atelier is het platform waar de afronding van het Masterplan wordt gevolgd en bediscussieerd. Het Masterplan wordt aan de stuurgroep voorgelegd ter vaststelling waarna de formele inspraak op het Masterplan kan plaats vinden.
Dit Ambitiedocument is het product van fase 1, de verkenning van de ambitie.
Leeswijzer Het Ambitiedocument bestaat uit vier verschillende onderdelen. Het eerste deel bevat een voorwoord van de supervisor Bernadette Janssen waar zij ingaat op de ambitie voor het Bergwegkwartier en een inleiding waarin aangeven wordt met welke partijen en op welke wijze gewerkt wordt aan het Masterplan Bergwegkwartier. Het tweede deel bevat het toekomstbeeld “Bergwegkwartier 2020� en een beschrijving van de aanpak die nodig is om dit toekomstbeeld mogelijk te maken. Dit toekomstbeeld is de beschrijving van de ambitie gebaseerd op onderzoek en individuele gesprekken met stakeholders. Een samenvatting van het onderzoek en de resultaten van de gesprekken vindt u in het derde deel met de titel verantwoording. Voor elk beleidsveld is een conclusiekaart getekend. Per kaart is in tekst uitgelegd wat de analyse van het beleid heeft opgeleverd en welke opgave er ligt ten aanzien van de ambitie vanuit deze analyse. Vervolgens is ook per gesprek een kaart getekend met daarbij de belangrijkste steekwoorden. Ook vindt u in dit stuk een samenvatting van het resultaat van alle gesprekken. De bijlage van dit document bevat alle kaarten die zijn getekend als basis voor het onderzoek.
09
10
11
ambitie
12
toekomstbeeld “Bergwegkwartier 2020”
Het Bergwegkwartier is in het jaar 2020 een aantrekkelijke stedelijke woonwijk als sterk onderdeel van Bergpolder en het Liskwartier. Een wijk waar studenten, starters maar ook gezinnen graag wonen omdat het een stoer stuk stad is met om de hoek de rust van de singel en de Bergselaan. Een wijk waar je een woning durft te kopen of durft te investeren in je huidige woning en waar je een wooncarrière kunt maken wanneer je kinderen krijgt. Een echte stadswijk met een mix van mensen die bewust kiezen voor deze plek in Rotterdam, een sociaal duurzame wijk. Daardoor draagt het Bergwegkwartier bij aan de doelstelling van de stad Rotterdam om meer gezinnen vast te houden in de stad door een passende woning en woonomgeving te bieden. Het Bergwegkwartier onderscheidt zich van de rest van Bergpolder en het Liskwartier door de hoeveelheid voorzieningen direct in de wijk en de opvallende architectuur van de bebouwing op, aan en tegen de Hofbogen. Maar het Bergwegkwartier blijft ook duidelijk onderdeel van de klassieke 19e/20e eeuwse stad. De kenmerkende structuur van het gesloten bouwblok, baksteen, straten en pleintjes is een goede basis voor een aantrekkelijke stedelijke woonwijk. Er staat in 2020 een mooi nieuw front voor het Bergwegkwartier aan de Bergselaan, een front dat recht doet aan het klassieke karakter van de omgeving. Deze vernieuwing van het Bergwegkwartier langs de Bergselaan is voor Rotterdam een succesvol experiment gebleken. Er zijn nieuwe woningtypes gemaakt vooral gericht op de wensen van gezinnen binnen de regels van het beschermde stadsgezicht. De kansen die we voor een succesvolle transformatie zien bevinden zich binnen drie clusters. Per cluster is een integrale aanpak van wonen, voorzieningen, parkeren en ruimte noodzakelijk. Natuurlijk zijn snelle en goede initiatieven die bijdragen aan de ambitie maar buiten de clusters vallen zeer welkom maar zij vormen een aanvulling en niet de basis van de vernieuwing.
13
r
laancluste
r
ste u l c n e
g n i n e i oorz
v
14
d e t s
e
lijk
c
Stedelijk Cluster Het Stedelijk Cluster is het cluster aan de Bergweg en rond de Hofbogen, ook wel de punt genoemd. Dit gebied leent zich voor verdichting voor stedelijk wonen en hoogwaardige voorzieningen. Dit cluster is het meest verweven met de Hofbogen. Het Eudokiaplein en het Bergwegstation vormen samen een aantrekkelijke entree van het gebied. Delen van de bestaande bebouwing zijn succesvol opgenomen in het nieuwe cluster. Het is het eerste deel van de lijn waar je op een terrasje van een witte wijn kunt genieten terwijl de drukte van de stad onder je door gaat.
clu
r e t s
Voorzieningencluster Het voorzieningencluster vormt het hart van de wijk. Het Insulindeplein, de school en ook het welzijnscluster in de kerk vormen samen als voorzieningcluster het nieuwe hart van de wijk. Dit voorzieningencluster is op een veilige manier verbonden met de singel en vanuit dit nieuwe hart van de wijk is het groen vanuit de singel zichtbaar en ervaarbaar. Bestaande en nieuwe bebouwing aan de Insulindestraat en Vlaggemanstraat met gezinswoningen oriënteren zich sterk op de Hofbogen en het Insulindeplein. De oost en west zijde worden onder en bovenlangs de Hofbogen met elkaar verbonden zodat de Hofbogen een mooie schakel is in het voorzieningencluster en geen barrière. Laancluster Het Laancluster is vooral een rustig stedelijk wooncluster en ligt langs de Bergselaan in het beschermde stadsgezicht. Toch gaan we ook binnen dit cluster vernieuwen. De blokken aan de Bergselaan ten westen van de Hofbogen, zijn nu namelijk de lelijkste blokken uit de rij maar in het jaar 2020 zijn dit juist de pareltjes. Binnen dit cluster willen we vooral voortbouwen op het monumentale en statige karakter van de Bergselaan, een zeer populair profiel voor rustig stedelijk wonen. Extra kansen om het Laancluster een eigentijds karakter mee te geven ligt in de koppeling met de Hofbogen. Bijzondere woontypes met tuinen op begane grond maar ook woningen met tuinen op de Hofbogen bereikbaar via een privé brug zijn woontypes waar we aan denken.
15
_aanhaken
16
_doorbreken
_binnenhalen
aanpak
De Ambitie voor het Bergwegkwartier is om de wijk te transformeren in een aantrekkelijke stedelijke woonwijk voor starters, studenten en gezinnen. Op basis van gesprekken, ontwerpend onderzoek en het bestaande beleid is de conclusie dat dit haalbaar is binnen 10 jaar wanneer er flink geïnvesteerd wordt in drie clusters binnen de wijk. Uit deze gesprekken, onderzoek en beleidsstukken is namelijk gebleken dat er voldoende kansen en kwaliteiten in maar vooral aan de rand van de wijk aanwezig zijn. Het idee van de aanpak per cluster is dan ook gebaseerd op het slim inzetten van deze kansen en kwaliteiten. Dit doen we door; aanhaken, doorbreken en binnenhalen. Door het ‘aanhaken’ op de ontwikkeling van de Hofbogen worden de nieuwe, commerciële- en welzijns- voorzieningen onder de bogen geïntegreerd in het gebied. Nieuwe woonmilieus oriënteren zich op de buitenruimte op het dak van de Hofbogen. Door het ‘doorbreken’ vanuit het hart (Insulindeplein) wordt het gebied goed ontsloten en naar buiten toe zichtbaar gemaakt. Met het ‘binnenhalen’ wordt de kwaliteit van de openbare ruimten in de randen van singel, laan, boulevard en winkelstraat ingezet voor ontwikkeling.
17
18
eraan, erop, erover
19 De werkwijze van het ‘aanhaken’ op toekomstige ontwikkeling van de Hofbogen biedt veel interessante ruimtelijke en programmatische kansen. De eventuele mogelijikheden die dit schept voor (nieuwe) bebouwing moeten goed onderzocht worden. Dit is een illustratie van de mogelijkheden.
en...eronderdoor !
20
ver
21
rantwoording
22
Beschermen Vernieuwen Ontwikkelen 'Gentrification'
samenvatting beleid Beleid Het beleid van de stad (stadvisie 2030), de deelgemeente, de rijksdienst voor monumenten en de Hofbogen zijn over elkaar geprojecteerd. In alle stukken wordt het gebied aangemerkt als een te ‘vernieuwen’ gebied. In de west- en noord- rand overlapt dit met het ‘beschermen’ vanuit de benoeming tot beschermd stadsgezicht. In de zuid- en oostrand overlapt dit met het ‘ontwikkelen’ van de voorzieningen aan het Eudokiaplein en de Hofbogen. Gentrification staat voor ontwikkeling door middel van een “bottom-up” benadering. Er moet dus volop ruimte zijn in de wijk voor particulier initiatief. Opgave: nader definiëren van de grenzen en tussen de overlap van vernieuwen, beschermen en ontwikkelen en de (eigentijdse) invulling daarvan.
23
ES
RA AT PA ND J
N DE
ST
D ER TE
N TE EC BJ
LO GE SIN G
TIN
ET
NK
EN
BLE
LAA
ALE
KR
AN DW AR EV UL BO
24
GE HA FR RT AG M
SEM N EN
Stedenbouwkundig De stedenbouwkundige structuur van het gebied wordt gekenmerkt door een kromming en botsing van stedenbouwkundige richtingen. Dit wordt vooral duidelijk in het gefragmenteerde hart. De randen zijn eenduidiger van karakter en bestaan uit monumentale wanden en stedenbouwkundige ensembles. De dichtheid van het gebied is gelijkmatig verdeeld en is vooral opgebouwd uit een hoogte van vier bouwlagen.
N
Opgave: meer diversiteit, meer afwisseling in dichtheden en hoogtes in het gebied creĂŤren. Eenduidige, gesloten randen rond het gebied op structuurniveau openmaken zodat omgevingskwaliteiten kunnen worden binnengehaald.
25
26
Zoekgebied wonen middenen hogere segment Verwerven In bezit Doelgroepwoningen bestaand
Wonen Het gebied bestaat voor ruim een derde uit kleinere woningen voor eenpersoonshuishoudens in de huursector. Tweederde van het gebied heeft middelgrote woningen in de huur- en koopsector. Het huurdeel kent achterstallig onderhoud en veel ‘onvrije portiekwoningen’ Dit deel is het zoekgebied voor de doelgroep stedelijke gezinnen. Een beperkt aantal woningen in de koopsector aan de Bergsingel, Bergweg en Insulindestraat is nu al geschikt voor stedelijke gezinnen. Dit zijn woningen grotere, soms grondgebonden woningen met terras en/of een tuin. Opgave: Sterke differentiatie naar midden- en boven categorieën op het overwegend goedkope, krappe woningbestand. Creëren van verleidelijke, kwalitatieve woonomgevingen zodat nieuwe doelgroepen een bewuste keuze kunnen maken voor het Bergwegkwartier (anders dan een financiële keuze). Differentiatie inzetten per cluster.
27
28 Zoekgebied versterken economie en nieuw Zoekgebied versterken ondernemerschap economie en nieuw ondernemerschap - LCC - MFA LCC -- bibliotheek MFA -- gezondheidscentrum bibliotheek -- weekmarkt - gezondheidscentrum - weekmarkt Opwaarderen Opwaarderen
Voorzieningen Het gebied heeft veel voorzieningen. Aan de Schieweg liggen de commerciĂŤle buurtvoorzieningen die sterk dienen te worden opgewaardeerd. De commerciĂŤle en welzijnsvoorzieningen op wijkniveau aan het Eudokiaplein, de Bergweg en in de toekomstige Hofbogen dienen te worden opgewaardeerd naar een hoger kwaliteitsniveau en een breder aanbod. Het huidige aanbod is van een lage tot gemiddelde kwaliteit. Opgave: Profilering van de karakterverschillen tussen buurtvoorzieningen en wijkvoorzieningen. Aanvulling met voorzieningen met een wervend karakter op stedelijke, regionale of zelfs landelijke schaal. Voorzieningen programma voor het nu lege Insulindeplein: op het plein en/of in de pleinwanden.
29
30
Invloedsfeer laan en singel Invloedsfeer straat en boulevard
Openbare Ruimte Het gebied kent sterke openbare ruimten in de randen die in potentie een kwaliteitsimpuls aan het binnengebied kunnen geven. De herinrichting van het Isulindeplein, de Insulindestraat en de ontwikkeling van het dak van de Hofbogen kunnen een kwaliteitsimpuls van binnenuit geven. Het Eudokiapein is een laagwaardige openbare ruimte. Opgave: Kwaliteiten van de omringende openbare ruimte het gebied in halen (singel&laan); hier kunnen soms stevige ingrepen voor nodig zijn. Ruimtelijk en programmatische aanpak van het Eudokiaplein: ook hier kunnen soms stevige ingrepen voor nodig zijn. Concrete invullingen voor dak Hofbogen en Insulindeplein onderzoeken.
31
n
Laa
g Sin el W eg
d
var
ule
Bo
32
Wijkontsluiting Buurtontsluiting Fietsroute doorgaand Informele fiets en loop route
Verkeer en Infrastructuur Het Bergwegkwartier is op wijkniveau goed bereikbaar. De ringweg is vijf minuten rijden en vanaf het Centraal Station ben je binnen 10 minuten met het openbaar vervoer in het Bergwegkwartier. Op buurtniveau is de toegang tot het gebied vooral via de Bergweg/Insulindestraat. Binnen het gebied overheersen smalle ĂŠĂŠnrichtingstraten. Een informele loop- en fietsroute doorkruist het gebied in de oost-west richting. Het gebied kent een groot aantal parkeerplaatsen op de straat en twee gebouwde parkeervoorzieningen. Een inventarisatie van het totaal aantal plaatsen levert een tekort op ten aanzien van het huidige woningbouwprogramma. Opgave: Voorkomen van doorgaande gemotoriseerde verkeersstromen op wijkniveau door het Bergwegkwartier.Duidelijke strategie voor het parkeertekort door meervoudig gebruik en aanvullende voorzieningen.
33
34
samenvatting gesprekken stakeholders
35
TOTAALPAKKET bouwen voor gezinnen - grondgebonden woningen - kwaliteit buitenruimte veel groen - kerk wijkgebouw, nieuwe school in oude PTT museum - voldoende parkeergelegenheid - bereikbaarheid
36
OUD, BEHOUD EN EEN BEETJE NIEUW waardevol ensemble oude gebouwen behouden - sociaal programma, hostel oudbouw aan Insulindeplein - overlast bewoners - parkeergarage voor de buurt hofbogen groen!
Het toekomstbeeld voor het Bergwegkwartier 2020 is naast de analyse van het beleid en ontwerpend onderzoek, ook gebaseerd op het resultaten van een aantal gesprekken met stakeholders. Welke kansen zien zij voor het Bergwegkwartier en waar zouden we volgens hun op in moeten zetten? Elk gesprek is vastgelegd in de vorm van een getekend verslag, een kaart met daarbij de belangrijkste steekwoorden. Uit al deze gesprekken is voor de toekomst van het Bergwegkwartier een beeld te schetsen. Samenvatting: Het Bergwegkwartier is geen echte achterstandswijk, maar wel de zwakste schakel tussen de verder redelijk sterke wijken Liskwartier en Bergpolder. De eenzijdige woningvoorraad (klein en goedkoop) en daardoor eenzijdige bewoning (vooral jong en alleen) wordt als een probleem ervaren. Er is echter maar ĂŠĂŠn blok binnen de wijk waar zichtbaar en ervaarbaar structurele problemen met bewoners zijn. Dit blok bevindt zich aan de noordoost zijde van de wijk. Met name gezinnen, zijn steeds meer op zoek naar een fijne plek om te wonen in Rotterdam. De stad Rotterdam heeft echter een groot tekort aan goede plekken om te wonen voor gezinnen, zeker in de oude stadswijken. De vraag is er dus, maar het aanbod niet. Die fijne plek gaat over meer dan alleen een woning die groot genoeg is, het gaat ook over een prettige buitenruimte, veilige routes, goede voorzieningen en andere kinderen in de buurt. Het Bergwegkwartier kan in de toekomst misschien al deze aspecten bieden en daardoor van een eenzijdige wijk naar een woonwijk verkleuren waar meerdere doelgroepen willen wonen. Dit vraagt wel om een brede aanpak, dus verder kijken dan de herstructurering of restauratie van bestaande bouwblokken De kwaliteiten van de wijk liggen vooral aan de randen. Men noemt de prachtige singel met de kerk en de pastorie, de mooie Bergselaan en het openbaar vervoer op de Schieweg en Bergweg. Van die kwaliteiten is nog veel te weinig te merken in de wijk zelf; die mist zo op het oog een vriendelijk gezicht. Dat vriendelijke gezicht zit misschien wel in de groene binnentuinen, de meer rustige kant van het wonen. Mogelijk is hier veel meer mee te doen. Ook de Hofbogen bieden de kans de wijk een vriendelijker gezicht te geven. Het dak van de Hofbogen kan bijvoorbeeld worden ingevuld met groene hangende tuinen of sportplekken, als straks de trein weg is. Misschien is het zelfs mogelijk alle daken van het Bergwegkwartier groen te maken.
37
DOORBOUWEN OP WAT JE HEBT vernieuwen binnen blokken - buitenruimte opwaarderen woningen op de bogen
38
MAAK EEN VRIENDELIJK GEZICHT singel is prachtig - meer groen - toffe fabriek - meer leven op straat - meer verblijfplekken - zitobject op plein
NU SAMEN DOEN WAT KAN verborgen binnenterreinen - informeel netwerk - sporten op de bogen kluswoningen - samenwerking particulieren - eudokiaplein groen en intiem
39
PLEINEN, LIJNEN, PLINTEN onderscheidend programma in plinten - PTT museum herontwikkelen - hofbogen = pret & goed toegankelijk - fietsroute - bergwegstation hip - insulindeplein groen - eudokiaplein bebouwen - koppeling school en insulindeplein
KOPPELEN AAN DE LIJN bouwen op/aan de lijn - toegankelijkheid - koppeling kerk/school aan lijn studie internationale architectuur biĂŤnnale rotterdam - insulindeplein geen concurrerende openbare ruimte - eind 2009 proefproject hofbogen?
40
TOEKOMST VOOR GEZINNEN bouwen voor gezinnen - welzijnscluster - ouderenzorg - herbestemming transformatorhuis - hofpleinlijn in groter verband - bouwen op/aan de lijn parkeeroplossingen - groene daken
Alle geïnterviewden noemen het Eudokiaplein lelijk. Het nieuwe Insulindeplein kan het nieuwe hart van de wijk worden maar daar moet nog wel iets voor gebeuren. Het mag niet een plein als het Eudokiaplein worden. Meer groen, een fijne zitplek, maar ook meer drukte en leven aan en op het plein zijn nodig. Een mogelijke relatie of verbinding tussen de school en het Insulindeplein of zelfs verplaatsing van de school naar het Insulindeplein worden genoemd als kans voor het plein maar ook als kans om van het hart van de wijk een kloppend hart te maken “met lekker veel kinderen”. Het PTT museum aan het plein is een mooi oud gebouw, maar als functie draagt het niet bij aan een levendig plein. Ook het gat met dat “rare fabriekje” doet niet zoveel voor het plein. Het zou mooi zijn als het plein niet alleen nieuwbouwwanden heeft, maar als er ook nog wat van de oude, bestaande bebouwing bewaard blijft in een mooie mix. “Je moet de geschiedenis kunnen blijven lezen.” De Hofbogen is een spannend project en wordt door iedereen als kans gezien om van het Bergwegkwartier een levendige wijk met kwaliteiten te maken. De aanpak van de hele lijn duurt echter langer dan 10 jaar. Voor het Bergwegkwartier is het daarom van belang om nu al te onderzoeken welke stukken van de lijn mee kunnen in het Masterplan, “niet wachten op een totaal aanpak maar doen wat kan.” Het cluster van bestaande bebouwing rond het Bergwegstation, het cluster van de school en de bestaande kerk maar ook de bouwblokken aan de noordzijde van de wijk worden als kans gezien in combinatie met de verandering van de Hofbogen. Er zit een financieel tekort in het ontwikkelplan voor de Hofbogen dus gefaseerde aanpak en verder onderzoek naar bebouwing op aan of onder de bogen is belangrijk. Bij de aanpak van het Bergwegkwartier zal de parkeeropgave altijd een rol spelen. Op dit moment wordt er hard gewerkt aan de wijkparkeergarage onder het Insulindeplein maar meer parkeerplekken zijn in de toekomst nodig. Misschien dat de huidige parkeergarage onder het winkelcentrum Eudokia kansen biedt voor de toekomst als wijkparkeergarage. Ook de kwaliteit van de buitenruimte zal altijd een rol spelen in de aanpak van Bergwegkwartier. Naast de pleinen en de nieuwe ruimte op de hofbogen verdienen ook de “gewone” straten aandacht.
41
42
43
vervolg
van Bergen Kolpa Architecten
Masterplan Bergwegkwartier maand week Fase 1. Halen beoordeling
44
Fase 2. Brengen beoordeling Fase 3. Feedback beoordeling Fase 4. Afmaken vasstelling
2009 mei juni juli April augustus 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34
planning Voor het Masterplan zijn de vier verschillende fases van de werkwijze vertaald in een planning. Deze vindt u terug in onderstaand schema. De verschillende kleuren vertegenwoordigen de verschillende fases. De uiteindelijke vaststelling van het Masterplan is gepland voor het eind van februari 2010. Elke fase wordt afgesloten met een product. Dit product wordt voorgelegd aan de stuurgroep van het Bergwegkwartier ter vaststelling. Bij de vaststelling van het uiteindelijke Masterplan in 2010 is dus volop gediscussieerd en gewerkt aan elke fase van dit plan en elke fase kent ook ter afsluiting een duidelijke conclusie. Wij hopen dat op deze wijze we in 2010 op basis van een breed gedragen Masterplan kunnen starten met de vernieuwing van het Bergwegkwartier. 2010
september oktober November December Januari 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 1 2
3
4
Februari 5 6 7 8
9 10
45
46
Atelier:
Vestia Rotterdam Noord, dS+V, OBR, Deelgemeente Noord en Hofbogen BV
Stakeholders:
mevr. N. Koedijk, dhr. A Meijer, directie Vestia Rotterdam Noord, medewerkers van de Deelgemeente Noord, Ontwikkelingsbedrijf Rotterdam, bewoners van de wijk, directie Hofbogen BV en de portefeuillehouder van Deelgemeente Noord dhr. A Harika
Literatuurlijst:
Vestia - Position Paper “de maakbaarheid van de woningmarkt� Vestia - SWOT Bergpolder 2007 COS - Buurtanalyse OBR - Parkeernorm BRO - Detailhandelvisie Deelgemeente Noord - ERV Economische Ruimtelijke Visie Deelgemeente Noord - Ontwikkelingsvisie 2008-2014 Deelgemeente Noord - Levendige Pleinen in Noord RACM - Toelichting beschermd stadsgezicht dS+V - Stadsvisie Rotterdam dS+V - bestemmingsplan dS+V - I. de Bont; inventarisatie bestaande voorraad dS+V - J.vanderWolde; woonmilieus en leefstylen Gemeente Rotterdam - Charter Rotterdam Gemeente Rotterdam - Rotterdammers Vooruit! Hofbogen BV / Crimson - Toekomstvisie De Hofbogen
literatuurlijst en colofon
Dit document is in opdracht van Vestia Rotterdam Noord opgesteld door van Bergen Kolpa Architecten en BVR adviseurs ruimtelijke ontwikkeling Beelden, samenstelling, tekst en vormgeving van Bergen Kolpa Architecten, Rotterdam Jago van Bergen Corine Erades en BVR adviseurs ruimtelijke ontwikkeling, Rotterdam Bernadette Janssen Petra Maas Niets uit deze offerte mag worden overgenomen zonder bronvermelding. Aan de inhoud van deze rapportage kunnen geen rechten worden ontleend. Eventuele rechthebbenden op gebruikt beeldmateriaal dienen contact op te nemen met de uitgever. Š BVR adviseurs ruimtelijke ontwikkeling, juni 2009
47