Indywidualne sporty zaprzęgowe z psami

autor: Agnieszka Jarecka, mistrzyni świata w bikejoringu i skijoringu

Sporty zaprzęgowe z psami można uprawiać prawie przez cały rok. Te, które mogą być uprawiane w okresach, gdy nie ma śniegu, to tak zwane dryland.

Dyscypliny

Zwykłemu Kowalskiemu psie zaprzęgi kojarzą się z Alaską i saniami ciągniętymi przez psy rasy husky. Tak naprawdę jest dużo więcej sposobów na rywalizację w psich zaprzęgach. Wystarczy jeden pies i już możemy uprawiać różne dyscypliny.

Najprostszą z nich jest canicross, czyli przełajowy bieg z psem. Wystarczy para butów biegowych, odpowiedni pas dla człowieka, linka z amortyzatorem i szelki dla psa. Pies biegnie przodem, pomagając w biegu zawodnikowi. Na zawodach dystans zazwyczaj wynosi od 3 do 6 kilometrów. Bikejoring to dyscyplina, w której kolarz górski wspomagany jest przez psa zaprzęgowego. Trasy wyścigów w zależności od warunków atmosferycznych liczą od 4 do 7 kilometrów. Średnie prędkości osiągane na zawodach wynoszą około 30-35 km/h, a maksymalne na zjazdach nawet 50 km/h. Stanowi to o widowiskowości bikejoringu i pozwala zakwalifikować go do sportów ekstremalnych. Scooter to z kolei specjalna hulajnoga, którą ciągnie jeden lub dwa psy. W tej dyscyplinie najlepiej sprawdzą się silne psy, ponieważ prędkości są trochę mniejsze niż na rowerze. Pies ciągnie hulajnogę wyposażoną w duże koła, a zawodnik pomaga, odpychając się nogą.

Sprzęt

By uprawiać te dyscypliny sportowe, musimy zadbać o odpowiedni sprzęt zarówno dla psa, jak i człowieka. Pies powinien mieć odpowiednio dobrane szelki typu sled, do których przyczepiamy specjalną niwelującą szarpnięcia linkę z amortyzatorem o długości około dwóch i pół metra. W canicrossie bardzo ważny jest zakładany na biodra pas/uprząż dla człowieka. Należy zwrócić uwagę, żeby pas miał dodatkowo specjalne paski na nogi, dzięki którym siła uciągu lepiej się rozkłada. Możemy użyć także uprzęży wspinaczkowej. Do bikejoringu używamy typowego roweru górskiego MTB. Jeżeli chcemy rywalizować o najwyższe miejsca na podium, to rower powinien być jak najlżejszy, z dobrym osprzętem. Ja obecnie używam karbonowego roweru z kołami 29-calowymi, dzięki niemu mogę uzyskiwać wyższe prędkości. Linkę z amortyzatorem przyczepiamy do główki ramy w rowerze. Bardzo ważny jest wysięgnik/pałąk do roweru, który zabezpiecza przed wkręceniem się linki w koło. Oczywiście nie możemy zapomnieć o kasku i okularach dla kolarza. W przypadku dyscypliny scooter powinniśmy zaopatrzyć się w specjalną hulajnogę produkowaną przez firmy zaprzęgowe. Taka hulajnoga jest równocześnie wytrzymała i lekka. Obecnie na zawodach używa się najczęściej aluminiowego sprzętu z dużymi kołami, czyli 29-calowymi z przodu i 26-calowymi z tyłu. Tutaj także pomocny będzie wysięgnik dopasowany kształtem do ramy hulajnogi. Pamiętajmy o odpowiednim obuwiu do biegania w przypadku dyscyplin canicross i scooter, a w przypadku bikejoringu najlepiej będzie nam się jeździło w specjalnych butach SPD.

Psy

Najlepsze wyniki w mushingu, czyli psich zaprzęgach, osiągają greystery i eurodogi – specjalne mieszańce wyżła niemieckiego, charta angielskiego lub pointera stworzone blisko 30 lat temu do sprinterskich wyścigów psich zaprzęgów. Są to psy, które charakteryzują się bardzo dużą siłą oraz szybkością przy zachowaniu wytrzymałości na odcinku kilku kilometrów i dużą motywacją do pracy. Psy te ważą około 28-35 kilogramów i mają mniej więcej 67-75 centymetrów w kłębie.

Oczywiście w psich zaprzęgach startują także psy ras północnych, na przykład siberian husky, doskonale sprawdzają się także różne rasy myśliwskie. Rekreacyjnie możemy jeździć na rowerze z każdym zdrowym psem, który wykazuje chęć do biegania. Jest to znakomity sposób na rozładowanie energii

naszego czworonoga.

Trening

Trenujemy od końca sierpnia do kwietnia/maja. Psy nie powinny trenować w uprzęży przy temperaturze powyżej 18 stopni, ponieważ mocno zmotywowany do biegu pies mógłby się przegrzać. Na początku sezonu zaczynamy treningi od krótkich 2-, 3-kilometrowych tras. Stopniowo zwiększamy czas trwania wysiłku do czasu przejazdu docelowego w zawodach. Na zawodach jesiennych jest to 5-7 kilometrów, a w zimie 15-17 kilometrów.

Trasy na zawodach zazwyczaj poprowadzone są w terenach leśnych. W zależności od ukształtowania terenu możemy trenować zarówno po obszarze płaskim, jak i w górach. Ważne, żeby podłoże było odpowiednie dla psów, czyli pozbawione kamieni oraz asfaltu. Staramy się wybierać miękkie powierzchnie, ponieważ kamienie podczas biegu z dużą prędkością mogą być niebezpieczne dla opuszków łap. Treningi w uprzęży wykonujemy cztery razy w tygodniu, ćwicząc zarówno szybkość psa (staramy się maksymalnie pomóc psu poprzez pedałowanie czy odpychanie), jak i siłę (nie pomagamy psu, a nawet lekko hamujemy). W pozostałe dni możemy trenować freerunning lub pływanie, które doskonale wpływają na kondycję psa. Przed sezonem przygotowujemy plan treningowy dostosowany do najważniejszych zawodów, uwzględniający trzytygodniowe mikrocykle. Wykorzystujemy różne rodzaje treningów: siłowe, szybkościowe, wytrzymałościowe, interwałowe z różnym sprzętem. W okresie letnim skupiamy się głównie na podtrzymaniu kondycji. Odbywa się to poprzez luźne bieganie na łąkach i w lasach, zabawy z piłką i przede wszystkim pływanie. Wtedy psy naprawdę sporo czasu spędzają w wodzie. Albo pływają za piłką, albo my jesteśmy w kajaku, a one płyną przy nas i nam towarzyszą. Nie zapominajmy o nauczeniu naszego psa komend. Ja korzystam z uniwersalnych komend używanych w sporcie zaprzęgowym, czyli „gee” (w prawo), „ha” (w lewo), naprzód, stój.

Dobrze zgrany duet psa z człowiekiem jest gwarancją sukcesu w tym sporcie, ponieważ na sukces w psim zaprzęgu pracuje zarówno pies, jak i człowiek. Osoby trenujące te indywidualne dyscypliny poza treningami z psami powinny dbać o własną kondycję poprzez jazdę na rowerze, na hulajnodze, bieganie czy siłownię. Dzięki temu możemy bardziej pomóc naszemu psu, co wpływa na czas przejazdu na zawodach. Bardzo ważna jest także technika jazdy, która przydaje się na przykład przy pokonywaniu zakrętów z dużą prędkością.

Dieta i suplementacja

Właściwa dieta jest jednym z najistotniejszych elementów podczas treningów psów sportowych. Psy użytkowe powinny dostawać wysokoenergetyczną karmę oraz odpowiednie substancje odżywcze, które mają duży wpływ na prawidłowe funkcjonowanie organizmu. Suplementacja psiego sportowca odgrywa tak samo ważną rolę jak u człowieka. Musimy pamiętać o suplementacji psów sportowych i stosowaniu preparatów na stawy, masę mięśniową i poprawiających odporność. Bardzo ważne jest także skuteczne nawodnienie psa odpowiednio wcześnie przed wysiłkiem, najlepiej psim izotonikiem.

Związek i kluby

W Polsce psie zaprzęgi są oficjalną dyscypliną sportową podlegającą pod Polski Związek Sportu Psich Zaprzęgów, który zrzesza ponad 20 klubów zaprzęgowych. Wykaz klubów znajdziemy na stronie www.mushing.pl. Najlepiej znaleźć klub, który znajduje się w naszej okolicy, i umówić się na wspólny trening.

Warto także wybrać się na zawody zaprzęgowe, gdzie możemy spotkać wielu zawodników, którzy chętnie pomogą i odpowiedzą na pytania. Na takim treningu z profesjonalnymi zawodnikami możemy zobaczyć, jak powinien wyglądać trening z psami. ⬙