AUTMATYKA 1-2/2019

TEMAT NUMERU Bezpieczna produkcja CENA 15,00 ZŁ (W TYM 8 % VAT)

ROZMOWA 23

SPRZĘT I APARATURA 50

WYDARZENIA 66

Janusz Komecki, INSTOM

Sygnalizacja przemysłowa

HARTING inwestuje w Polsce

AUTOMATYKA ISSN 2392-1056

INDEKS 403024

AUTOMATYKAONLINE.PL

1-2/2019

Programowalny sterownik bezpieczeństwa PSC1

www.schmersal.pl

KOMPLEKSOWE

ROZWIฤ ZANIA W OBSZARZE

BEZPIECZEล STWA PRZEMYSล OWEGO + $XG\W\ EH]SLHF]Hฤ VWZD PRGHUQL]DFMH PDV]\Q L LQVWDODFML + 3URMHNWRZDQLH L ZGUDฤพDQLH V\VWHPยตZ EH]SLHF]Hฤ VWZD + 'HNODUDFMH =JRGQRฤ FL :( L R]QDNRZDQLH &( + 0HFKDQLND L DXWRPDW\ND SU]HP\Vฤ RZD + 6SHFMDOLVW\F]QH V]NROHQLD

25 LAT+

W BRAN

DOล WIA DCZENIA ลปY BEZP IECZEล S T WA

3.000 + klientรณw

40 krajรณw

QD FDฤ \P ฤ ZLHFLH

'RZLHG] VLร ZLร FHM R W\P MDN SRGQLHฤ ร SR]LRP EH]SLHF]Hฤ VWZD Z REV]DUDFK SUDF\

M. _ E. LQIR#HORNRQ SO linkedin.elokon.com youtube.elokon.com 2GZLHGฤผ QDV www.elokon.com

pl.rs-online.com

Kim chciałeś zostać, będąc dzieckiem?

Twoja ambicja zaprowadziła Cię do świata inżynierii, a Twoje pomysły kształtują jego przyszłość. Jednak by robić to, co robisz najlepiej, potrzebujesz czasu na skupienie się na tym, co naprawdę się liczy.

Jesteśmy dystrybutorem produktów dla automatyki, elektroniki i utrzymania ruchu i od 80 lat pomagamy naszym klientom osiągnąć ich cele.

Wspieramy wszystkich pełnych inspiracji. Wspieramy inżynierów jutra.

We’re here

Profesjonalna pomoc techniczna | Wiodący dostawcy | Dostawa do 24h lub do 48h

OD REDAKCJI

Szanowni Państwo, Tematem numeru, wprowadzającego w kolejny rok obecności pisma na rynku prasy branşowej, jest szeroko rozumiana bezpieczna produkcja. Autorzy artykułów omawiają problemy związane z zachowaniem bezpieczeństwa na linii produkcyjnej, ze szczególnym uwzględnieniem bezpieczeństwa pracowników w nowoczesnych, zautomatyzowanych i zrobotyzowanych zakładach produkcyjnych. Swoimi doświadczeniami na temat projektowania bezpiecznych stanowisk zrobotyzowanych oraz bezpiecznego monitorowania urządzeń pomiarowych z technologią IIoT, systemów napędowych i chwytaków robotów dzielą się przedstawiciele wiodących na polskim rynku automatyki firm. Bezpieczeństwo produkcji wiąşe się teş z podejmowaniem decyzji.

W odniesieniu do systemów cyberfizycznych zaleşy ono od bezpiecznego i niezawodnego przetwarzania sygnałów. Bezpieczeństwo to takşe temat wiodący artykułu przeglądowego. Wśród elementów automatyki, które wspierają bezpieczną pracę maszyn przemysłowych i zrobotyzowanych linii produkcyjnych są urządzenia sygnalizacyjne. Zmieniające się trendy zmuszają producentów sygnalizatorów do ciągłego doskonalenia oferowanych rozwiązań, tak aby spełniały wymagania przemysłowe. Producenci tworzą nowe sygnalizatory, zarówno pod względem kształtów obudów, jak i funkcjonalności, stabilności pracy oraz sterowania. Ta dynamicznie rozwijająca się branşa podlega normom i przepisom dotyczącym ostrzegania. Warto poznać najnowsze rozwiązania, w tym programowalne.

Bezpieczeństwo jest równieş tematem obecnym w dziale Rozmowa. Czytelników zainteresuje zapewne przepis na rozwój firmy. O silnych markach, kapitale doświadczeń, a tym samym szybko rosnącym poziomie wiedzy odbiorców w zakresie bezpieczeństwa maszyn, wyzwaniach w obszarze automatyki budynkowej, najnowszych projektach i inwestycjach firmy, a takşe kluczowych odbiorcach i filarach działalności rozmawiamy z Januszem Komeckim, wiceprezesem firmy INSTOM. Na uwagę zasługuje artykuł o programowaniu robotów Universal Robots stanowiący tutorial korzystania z interfejsu graficznego.

W dziale Wydarzenia zamieszczamy relację ze spotkania poświęconego robotyce – kluczowemu czynnikowi wpływającemu na konkurencyjność przedsiębiorstw przemysłowych. Odnotowujemy równieş fakt uruchamiania w Polsce nowych inwestycji.

GorÄ…co zapraszam do lektury!

4

AUTOMATYKA

SPIS TREŚCI REDAKTOR NACZELNA Małgorzata Kaliczyńska tel. 22 874 01 46 e-mail: mkaliczynska@piap.pl REDAKCJA MERYTORYCZNA Małgorzata Kaliczyńska REDAKCJA TEMATYCZNA Sylwia Batorska WSPÓŁPRACA REDAKCYJNA Marcin Bieńkowski, Jolanta Górska-Szkaradek, Agnieszka Staniszewska, Marcin Zawisza, Damian Żabicki SEKRETARZ REDAKCJI Urszula Chojnacka tel. 22 874 01 85 e-mail: uchojnacka@piap.pl

Z BRANŻY

8

PRODUKTY

16

ROZMOWA Przepis na rozwój – silne marki i kapitał doświadczeń

23

Rozmowa z Januszem Komeckim, wiceprezesem firmy INSTOM

TEMAT NUMERU Bezpieczna produkcja

26

Bezpieczeństwo w mniejszej skali

33

MARKETING I REKLAMA Jolanta Górska-Szkaradek – menedżer tel. 22 874 01 91 e-mail: jgorska@piap.pl

Jak zaprojektować bezpieczne stanowisko zrobotyzowane?

34

Safety over IO-Link w zastosowaniach

36

Sylwia Batorska tel. 22 874 00 60 e-mail: sbatorska@piap.pl

Dane to nowe złoto

40

PRENUMERATA I KOLPORTAŻ Elżbieta Walczak tel. 22 874 03 51 e-mail: ewalczak@piap.pl SKŁAD I REDAKCJA TECHNICZNA Ewa Markowska KOREKTA Urszula Chojnacka, Ewa Markowska, Elżbieta Walczak DRUK Zakłady Graficzne „Taurus” Roszkowscy Sp. z o.o.

Nakład: 4000 egzemplarzy REDAKCJA Al. Jerozolimskie 202, 02-486 Warszawa tel. 22 874 01 46, fax 22 874 02 20 e-mail: automatyka@piap.pl www.AutomatykaOnline.pl WYDAWCA Przemysłowy Instytut Automatyki i Pomiarów PIAP Al. Jerozolimskie 202, 02-486 Warszawa Szczegółowe warunki prenumeraty wraz z cennikiem dostępne są na stronie automatykaonline.pl/prenumerata.

Bezpieczna produkcja

Jak oprogramować robota Universal Robots?

44

Tworzymy pierwszy program

PRZEGLĄD SPRZĘTU I APARATURY 50

Sygnalizacja przemysłowa

23

PRZEPIS NA ROZWÓJ – SILNE MARKI I KAPITAŁ DOŚWIADCZEŃ O szybko rosnącym poziomie wiedzy odbiorców w zakresie bezpieczeństwa maszyn, wyzwaniach w obszarze automatyki budynkowej, najnowszych projektach i inwestycjach firmy, a także kluczowych odbiorcach i filarach działalności rozmawiamy z Januszem Komeckim, wiceprezesem firmy INSTOM.

Redakcja zastrzega sobie prawo do skracania i modyfikacji nadesłanych materiałów oraz nie ponosi odpowiedzialności za treść reklam i materiałów

6

promocyjnych.

AUTOMATYKA

SPIS TREŚCI

26

BEZPIECZNA PRODUKCJA Nadrzędną kwestią, którą należy poddać wnikliwej analizie podczas projektowania systemów automatyki i robotyki, jest temat bezpieczeństwa. Zadaniem producentów i integratorów automatyki jest dbałość o zachowanie wszelkich norm związanych z bezpieczeństwem, tak aby do minimum ograniczyć zagrożenia dla zdrowia i życia ludzi mających styczność z wdrażanymi przez nich systemami zautomatyzowanymi.

RYNEK Problem wyboru? Odpowiednie złącze w odpowiednim czasie 56 Wytwarzanie przyrostowe w dobie age of experience

58

Maksymalna wydajność w unikalnym połączeniu

60

Moduł obrotowy SRM firmy SCHUNK

WYDARZENIA Rynek potrzebuje innowacyjnych rozwiązań

62

Spotkania z robotyką

HARTING inwestuje w Polsce

66

Otwarcie zakładu HCS koło Bydgoszczy

BIBLIOTEKA

68

WSPÓŁPRACA

69

LUDZIE Maciej Błach, właściciel, Conprod 1-2/2019

70

50

SYGNALIZACJA PRZEMYSŁOWA Sygnalizacja świetlna, a coraz częściej również dźwiękowa stosowana w systemach i maszynach przemysłowych ma za zadanie w zrozumiały, jednoznaczny i widoczny sposób komunikować pracownikom stany robocze maszyn, a także, w sytuacjach zagrożenia, awaryjnie ostrzegać obsługę o nieprawidłowym funkcjonowaniu urządzeń lub o grożącym pracownikom niebezpieczeństwie. Sygnalizacja może też służyć do wydawania prostych poleceń dotyczących działań związanych z funkcjonowaniem maszyn i urządzeń przemysłowych.

Z BRANĹťY

KALENDARIUM

2/2019 27–28.02 Kielce Międzynarodowe Targi Energetyki i Elektrotechniki ENEX i Targi Odnawialnych Śródeł Energii ENEX Nowa Energia www.targikielce.pl

27–28.02 Sosnowiec Salon Logistyki i Magazynowania w Przemyśle LOGISTEX Salon Technologii i Materiałów Kompozytowych KOMPOZYTmeeting Targi Utrzymania Ruchu i Technologii Przemysłowych INDUSTRYmeeting www.exposilesia.pl

3/2019 5–7.03 Nadarzyn k. Warszawy Międzynarodowe Targi Techniki Pakowania i Opakowań Warsaw Pack http://warsawpack.pl

5–8.03 Lyon Międzynarodowe Targi Kooperacji Przemysłowej MIDEST www.midest.com

12–13.03 Warszawa Forum Nowoczesnej Produkcji IndustryTech www.forumprodukcji.pl

13.03 Legnica Konferencja Energia i media techniczne w zakładach produkcyjnych www.konferencjetechniczne.pl

13–15.03 Warszawa Międzynarodowe Targi Analityki i Technik Pomiarowych EuroLab Targi Techniki Kryminalistycznej CrimeLab www.mttargi.pl

13–15.03 Warszawa Międzynarodowe Targi Sprzętu Elektrycznego i Systemów Zabezpieczeń ELEKTROTECHNIKA www.elektroinstalacje.pl

26–29.03 Warszawa Międzynarodowe Targi Automatyki i Pomiarów AUTOMATICON www.automaticon.pl

8

POLSKA MA PEĹ NOMOCNIKA RZÄ„DU DS. CYBERBEZPIECZEĹƒSTWA W ramach wdraĹźania ustawy o Krajowym Systemie CyberbezpieczeĹ„stwa rzÄ…d powoĹ‚aĹ‚ peĹ‚nomocnika, ktĂłry bÄ™dzie monitorowaĹ‚ dziaĹ‚anie krajowego systemu bezpieczeĹ„stwa w sieci, a takĹźe koordynowaĹ‚ prace nad systemami stosowanymi zarĂłwno w sektorze rzÄ…dowym oraz militarnym, jak i komercyjnym.

Został nim Karol Okoński, który od lipca 2018 r. jest sekretarzem stanu w Ministerstwie Cyfryzacji. Nowy pełnomocnik ma duşe uprawnienia w obszarze cyberbezpieczeństwa, moşe m.in. wykluczać produkty, które uzna za szkodliwe albo ryzykowne z perspektywy bezpieczeństwa Polski.

Będzie monitorował pracę zespołów reagowania na incydenty komputerowe. Ma równieş usprawniać przepływ informacji w ramach poszczególnych instytucji zajmujących się cyberbezpieczeństwem oraz pełnić rolę branşowego mediatora, aby przyspieszyć wprowadzenie zmian niezbędnych do zapewnienia bezpieczeństwa

cybernetycznego usług kluczowych. Zgodnie z ustawą pełnomocnik będzie wdraşać Strategię Cyberbezpieczeństwa Rzeczypospolitej Polskiej we współpracy z Ministrem ds. Informatyzacji i Ministrem Obrony Narodowej.

Powołanie pełnomocnika przez polski rząd jest rezultatem przyjęcia Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie środków na rzecz wysokiego, wspólnego poziomu bezpieczeństwa sieci i systemów informatycznych na terytorium Unii Europejskiej (NIS).

Wdroşenie dyrektywy ma przygotować państwa członkowskie na ataki ze strony cyberprzestępców wymierzone w operatorów usług kluczowych, czyli przedsiębiorstwa z sektora bankowego, energetycznego, finansowego, infrastruktury cyfrowej, słuşby zdrowia, transportowego oraz wodociągowego.

!

"

# " $

SABUR PO RAZ 18. Z TYTUĹ EM PRZEDSIĘBIORSTWA FAIR PLAY Firma Sabur znalazĹ‚a siÄ™ w gronie laureatĂłw konkursu PrzedsiÄ™biorstwo Fair Play 2018. Tegoroczny certyfikat to juĹź kolejna nagroda dla firmy w programie, ktĂłry od 1998 r. wzmacnia wizerunek polskich przedsiÄ™biorstw oraz pomaga zdobyć zaufanie klientĂłw, partnerĂłw biznesowych i spoĹ‚ecznoĹ›ci lokalnej. WrÄ™czenie wyróşnieĹ„ odbyĹ‚o siÄ™ podczas Wielkiej Gali FinaĹ‚owej 16 listopada 2018 r. w hali warszawskiego Centrum Expo XXI. Program „PrzedsiÄ™biorstwo Fair Playâ€? jest afiliowany przy Krajowej Izbie Gospodarczej, a jego organizatorem jest Instytut BadaĹ„ nad DemokracjÄ… i PrzedsiÄ™biorstwem Prywatnym. TytuĹ‚ „PrzedsiÄ™biorstwo Fair Playâ€? jest potwierdzeniem, Ĺźe firma przestrzega przepisĂłw

prawa oraz przyjętych norm społecznych, uczciwie wywiązuje się z podjętych zobowiązań, wykazuje szacunek wobec partnerów biznesowych, stosuje zasady uczciwej konkurencji i przejrzystości informacji, a takşe bierze odpowiedzialność za pracowników, środowisko naturalne i społeczność lokalną.

AUTOMATYKA

Z BRANĹťY

IP BOX, CZYLI PODATKOWE WSPARCIE DLA INNOWATORĂ“W

WSPĂ“Ĺ PRACA GRUPY BOSCH Z MPiT

Od stycznia 2019 r. weszło w şycie rozwiązanie podatkowe przygotowane przez Ministerstwo Przedsiębiorczości i Technologii wspólnie z Ministerstwem Finansów w celu wspierania innowacyjności w naszym kraju – tzw. IP box.

Przedsiębiorca, który wydał pieniądze na badania i rozwój, opracował bądź kupił nową technologię, uzyskał dla niej kwalifikowane prawo własności intelektualnej, komercjalizuje ją i ma z tego tytułu przychody, zapłaci tylko 5% podatek CIT i PIT. Przepisy wprowadzające ulgę IP box są ujęte w noweli ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (art.

1 zmiana 25. – PIT, art. 2 zmiana 28. – CIT oraz art. 24).

Ministerstwo Przedsiębiorczości i Technologii oraz polskie spółki zaleşne Robert Bosch GmbH podpisały porozumienie o strategicznej współpracy gospodarczej w obszarze Przemysłu 4.0. Celem jest m.in. przyspieszenie procesu wdraşania najnowszych metod produkcji w polskich przedsiębiorstwach i podwyşszanie ich kompetencji w budowaniu nowoczesnej gospodarki opartej na innowacyjności. Efektem porozumienia będzie większe zaangaşowanie firmy Bosch w realizację polityki gospodarczej i edukacyjnej prowadzonej przez MPiT związanej ze wzmocnieniem konkurencyjności i innowacyjności polskiej gospodarki. Polskie spółki zaleşne Robert Bosch GmbH zadeklarowały teş gotowość do współpracy w zakresie kompetencji Platformy Przemysłu Przyszłości, której inauguracja działalności planowana jest na pierwszy kwartał 2019 r.

% $

" & '

(

) *

R E K L A M A

HANNOVER MESSE

HOME OF INDUSTRIAL PIONEERS 1 – 5 kwietnia 2019 Hanower ▪ Niemcy hannovermesse.com

#HM19

Get new technology first

Targi Hanowerskie s.c. ¡ tel.: 0048 22 465 66 22 ¡ e-mail: info@targihanowerskie.com.pl

Z BRANĹťY

DRUK 3D WKRACZA POD STRZECHY Druk przestrzenny, początkowo wykorzystywany wyłącznie w przemyśle, dziś coraz częściej znajduje zastosowanie w gospodarstwach domowych. Potwierdza to badanie przeprowadzone przez OnePoll na zlecenie firmy reichelt elektronik, z którego wynika, şe aş 50% polskich respondentów nie wyklucza zakupu drukarki 3D do domu. Dzięki powstaniu zaawansowanych i bardziej ekonomicznych modeli drukarek przestrzennych moşliwa stała się produkcja pojedynczych przedmiotów codziennego uşytku w domowym zaciszu.

52% respondentów z Polski stwierdziło, şe waşnym ob-

szarem zastosowania byłaby dla nich naprawa i wymiana drobnych elementów.

Ekspansji druku 3D sprzyja coraz szersza dostępność w Internecie gotowych szablonów 3D. Pochodzą one jednak głównie od prywatnych dostawców, podczas gdy wielu producentów nie publikuje ich jeszcze z powodów związanych z prawami autorskimi. – Nie moşna wykluczyć, şe w przewidywalnej przyszłości coraz więcej firm będzie udostępniać pliki szablonów do druku ze względów ekonomicznych i oszczędnościowych, za dopłatą lub bezpłatnie. Pozwala to firmom zaoszczędzić na kosztach produkcji, magazynowania i transportu oraz chronić środowisko przez wyeliminowanie konieczności transportu – ocenia Frank Gerwarth, kierownik produktów do druku 3D w reichelt elektronik.

+

#

*

OSWAJANIE TECHNOLOGII 15 uczestniczek, siedem miesięcy i pięć warsztatów tematycznych – tak przedstawia się podsumowanie pierwszej edycji projektu „Girls GO Technology, czyli dziewczyny oswajają technologię�.

Pomysłodawcą jest Mercedes-Benz Manufacturing Poland (MBMPL), a program zrealizowano we współpracy z Geek Girls Carrots, Randstad Polska, Politechniką Wrocławską – Wydziałem Techniczno-Przyrodniczym w Legnicy, WSSE Invest-Park, Klastrem Edukacyjnym Invest in EDU oraz firmą Siemens Polska. Projekt stworzono z myślą o uczennicach liceów i techników w Jaworze, gdzie powstaje fabryka Mercedes-Benz wpisująca się w ideę czwartej re-

wolucji przemysłowej. Celem programu było przekonanie młodych jaworzanek, şe nowe technologie i nauki ścisłe mogą być doskonałym pomysłem na şycie zawodowe. – Naszą ambicją jest przełamywanie stereotypów i przekonanie dziewczyn, şe kierunki technologiczne i inşynierskie juş dawno przestały być typowo męską domeną. To szansa na şyciowe spełnienie i zawodowy sukces takşe dla kobiet – podkreśla dr Ewa Šabno-Falęcka, dyrektorka komunikacji marketingowej i relacji zewnętrznych MBMPL. Projekt będzie kontynuowany w 2019 r.

,- "

INTERROLL Z NOWYM DYREKTOREM DZIAŠU USŠUG NA REGION EMEA Thorsten Steinle został szefem działu usług firmy Interroll w regionie Europy, Bliskiego Wschodu i Afryki (EMEA). Do jego zadań będzie naleşało m.in. promowanie specyficznych dla poszczególnych krajów usług i dbanie o poszerzenie działalności usługowej w sieci punktów Interroll. Celem będzie równieş dalsza poprawa satysfakcji klientów, czemu słuşyć ma harmonizacja procesów łańcucha usługowego obejmująca wszystkie produkty i usługi Interroll.

Thorsten Steinle ma blisko 20-letnie międzynarodowe doświadczenie w dziedzinie sprzedaşy, usług i rynku wtórnego. Przed dołączeniem do Interroll był dyrektorem działu wsparcia klienta w firmie DMG MORI Management GmbH w Bielefeld, specjalizującej się w produkcji obrabiarek. Odpowiadał za obsługę posprzedaşną w regionie EMEA

10

(z wyjątkiem Niemiec i południowo-zachodniej Europy) przy obrotach rzędu setek milionów euro.

Wcześniej pełnił funkcję kierownika działu wsparcia klienta DMG MORI Europe AG w Winterthur w Szwajcarii. W latach 1999–2013 pracował w Heidelberger Druckmaschinen AG, piastując wysokie stanowiska w dziale Service & Aftermarket w Heidelbergu w Niemczech, a takşe w Druckmaschinen Osteuropa Vertriebs GmbH jako dyrektor sprzedaşy działu Serwis & Parts w Wiedniu.

& '

AUTOMATYKA

Z BRANĹťY

POWSTAJE STRATEGIA ROZWOJU SZTUCZNEJ INTELIGENCJI

NAGRODA DLA FIRMY WOBIT

Trwają prace nad wdroşeniem strategii rozwoju sztucznej inteligencji w Polsce – do rozmów z administracją rządową przystąpili przedsiębiorcy, naukowcy i specjaliści zajmujący się tą dziedziną. W ramach pracy grupy roboczej powstał wstępny raport formułujący podstawowe załoşenia programu. Do połowy roku rząd planuje stworzyć i przyjąć dokument, który określi strategię dotyczącą polskich programów rozwoju sztucznej inteligencji. – Raport będzie podstawowym wkładem do polskiej strategii, ale potrzebujemy konkretnego planu działania w poszczególnych domenach ministerstw, şeby finalnie była to strategia rządowa, lecz z jasnymi rolami poszczególnych ministerstw. Zaleşy nam na tym, şeby wykorzystać sztuczną inteligencję w tych miejscach, gdzie pozwala ona podwyşszyć produktywność, jakość usług i zdjąć z obywateli oraz przedsiębiorców pewne działania. Automaty po prostu mogą działać lepiej, a ludzie mogą skupić się na innych działaniach, gdzie potencjał mózgu moşe być w pełni wykorzystany – mówi Karol Okoński, sekretarz stanu w Ministerstwie Cyfryzacji.

Według badań przeprowadzonych przez firmę analityczną Research Conducted wartość globalnego rynku sztucznej inteligencji wyniosła w 2017 r. 15,7 mld dol. Szacuje się, şe w najblişszych latach branşa będzie rosła w tempie 38% i do 2026 r. osiągnie wartość 300,26 mld dolarów.

Robot mobilny MOBOT AGV FlatRunner MW firmy WObit został wyróşniony w kategorii Produkt Roku dla Logistyki Transportu i Produkcji 2018 w konkursie organizowanym przez Wydawnictwo Eurologistics. Nagrodzony robot mobilny MOBOT AGV FlatRunner MW słuşy do automatyzacji transportu wewnętrznego i logistyki. Ogłoszenie wyników konkursu odbyło się dnia 4 grudnia 2018 r. podczas Gali Logistyki Transportu I Produkcji w Hotelu Sofitel Victoria Warsaw, na którą zaproszeni zostali czołowi menedşerowie polskich i globalnych firm związanych z branşą logistyczną, transportową i produkcyjną. W imieniu firmy WObit nagrodę odebrał Jacek Ober, współwłaściciel oraz dyrektor marketingu i inwestycji.

Konkurs Produkt Innowacyjny dla Logistyki, Transportu i Produkcji 2018 wyróşnia produkty i usługi korzystnie wpływające na pracę działów logistycznych, transportowych i produkcyjnych. Zgłoszone projekty ocenia kapituła złoşona ze specjalistów logistyki – przedstawicieli świata nauki i niezaleşnych ekspertów. Głównymi kryteriami są technologiczna ocena innowacji, ocena korzyści dla klientów oraz rynkowa ocena stopnia innowacyjności.

Pod uwagę brane są równieş m.in. referencje, opinie jednostek naukowych lub stowarzyszeń, patenty oraz walory ekologiczne.

! " & '

.O

R E K L A M A

1-2/2019

11

Z BRANĹťY

LUMEL ROZBUDOWAŠLABORATORIUM POMIAROWE Firma Lumel rozbudowała laboratorium badawczo-rozwojowe. Nowy sprzęt – m.in. firm Fluke, Tektronix, Tira, Ametek i Angelantoni – zapewni poprawę jakości produktów i umoşliwi rozszerzenie palety usług laboratoryjnych na skalę międzynarodową. Aktualnie zakres usług obejmuje badania kompatybilności elektromagnetycznej, warunków klimatycznych i środowiskowych, bezpieczeństwa, wibracji i udarów, warunków transportowych oraz wzorcowania przyrządów analogowych i cyfrowych. – Inwestycja w najnowsze i najwyşszej klasy wyposaşenie laboratoryjne to jeden z najistotniejszych etapów rozwoju produktów i usług Lumelu. Chcemy być pewni – i taką gwarancję dać równieş naszym odbior-

com – şe badane przez nas produkty są w 100% bezpieczne, zgodne z normami i odporne na zakłócenia w środowisku, w którym pracują. Tę gwarancję dają nam równieş wysokiej klasy specjaliści pracujący w dziale badań i rozwoju, który rokrocznie bada kilka tysięcy produktów. Aby podkreślić oferowaną obecnie wysoką jakość naszych usług, w przyszłym roku planujemy przeprowadzić proces akredytacji naszego laboratorium. Nasza firma, jako członek grupy kapitałowej ma równieş nowoczesne laboratorium badawcze w Nashik (Indie) – mówi Dinesh Musalekar, prezes spółki Lumel i Lumel Alucast.

1 2

ASTOR ZADBAŠO INŝYNIERÓW 4.0 Matematycy, programiści, boty, a nawet liczba Pi mają juş swoje miejsce w kalendarzu oryginalnych świąt. A co ze specjalistami w zakresie projektowania systemów IT, Big Data i przetwarzania danych, ekspertami automatyzującymi pracę linii produkcyjnych, a takşe koordynatorami działań robotów? O nich zadbała firma ASTOR, która ustanowiła 14 grudnia Dniem Inşyniera 4.0. – Datę świętowania wybraliśmy nieprzypadkowo. 14 grudnia dla nas jako firmy oraz dla mnie osobiście jest szczególnym momentem w roku. To właśnie tego dnia w 1987 r. powołaliśmy do şycia spółkę, która dała początek firmie ASTOR. Od tamtej chwili inwestujemy w wiedzę i rozwój, gdyş wierzymy, şe to one napędzają biznes i gospodarkę, dając tym samym przepustkę do budowy silnej pozycji kraju na arenie międzynarodowej. Tym przekonaniem dzielimy się z naszymi pracownikami, partnerami, jak i studentami, z którymi spotykamy się na uczelniach. Staramy się „zaraşać�

ich naszą pasją do rozwoju.

Mamy ambicję, şeby polscy inşynierowie mieli reputację najlepszych na świecie i dlatego gorąco zachęcamy ich do pokonywania własnych ograniczeń i do doskonalenia się – mówi Stefan ŝyczkowski, prezes zarządu ASTOR. Ogłoszenie Dnia Inşyniera 4.0 to symboliczny ukłon w stronę specjalistów, którzy na co dzień pracują w warunkach dokonującej się rewolucji technologicznej oraz systematycznego wprowadzania załoşeń Przemysłu 4.0. Nowe święto jest takşe odpowiedzią na obserwowane coraz większe zainteresowanie samorozwojem i chęcią poszerzania zawodowych (i nie tylko) horyzontów.

% )/0

WYSTARTOWAŠA DZIEWIĄTA EDYCJA KONKURSU MANUS Firma igus po raz dziewiąty zaprasza wynalazców i twórców rozwiązań technologicznych do udziału w konkursie manus – na najciekawsze przemysłowe zastosowanie polimerowych łoşysk ślizgowych. Liczy się innowacyjność, nowatorska konstrukcja, techniczna i ekonomiczna efektywność oraz kreatywność. W konkursie, którego celem jest podkreślenie technicznej przewagi komponentów z tworzywa sztucznego, moşe wziąć udział kaşdy. Słowo „manus� (łac. dłoń) symbolizuje dąşenie do odkrywania nowych technologii.

12

Odbywający się co dwa lata konkurs jest międzynarodowym wydarzeniem pokazującym, co potrafią nowoczesne łoşyska ślizgowe z tworzyw sztucznych. Do ostatniej, ósmej edycji zgłosiło się 541 wynalazców i twórców rozwiązań z całego świata. W polskiej edycji konkursu wystartowało 57 firm, które zaprezentowały 63 unikalne aplikacje. Oprócz ogólnoświatowych nagród moşna uzyskać równieş nagrody przyznawane lokalnie w Polsce pracom wybieranym przez polskie jury.

Termin zgłoszeń do tegorocznej edycji konkursu manus upływa 22 lutego, a  ceremonia wręczenia nagród odbędzie się na międzynarodowych targach w Hanowerze (1–5 kwietnia 2019 r.). Więcej informacji moşna znaleźć na stronie https://www.igus.pl/info/manus-award.

AUTOMATYKA

Z BRANĹťY

GBI PARTNERS ZAPRASZA NA KONFERENCJĘ POĹšWIĘCONÄ„ OSZCZĘDZANIU ENERGII I MEDIĂ“W W dniach 25–27 lutego w Katowicach odbÄ™dzie siÄ™ XI edycja konferencji „Programy oszczÄ™dzania energii i mediĂłw, ktĂłrej elementem bÄ™dzie wizyta w fabryce Opel Manufacturing Poland. Tradycyjnie w wydarzeniu bÄ™dÄ… uczestniczyć praktycy zarzÄ…dzajÄ…cy obszarem mediĂłw z duĹźych i średnich firm.

Wśród wiodących tematów będą m.in. niskobudşetowe programy oszczędzania mediów, nowe inwestycje i modernizacja parku maszynowego a oszczędzanie energii, finansowanie inwestycji, standardy dla nowych maszyn, urządzeń i silników, białe certyfikaty, prąd, gaz, akcyza – przejście krok po kroku

przez przykładowe projekty, metody i techniki budujące świadomość potrzeby oszczędzania mediów wśród pracowników produkcji i zewnętrznych dostawców oraz Quick wins w obszarze mediów – działania przynoszące szybki zwrot z inwestycji.

Konferencja jest skierowana m.in. do dyrektorĂłw i kierownikĂłw ds. technicznych i administracji, ds. energetycznych, ds. inwestycji i techniki i ds. utrzymania ruchu, a takĹźe szefĂłw departamentĂłw usĹ‚ug i mediĂłw, dyrektorĂłw i zarzÄ…dcĂłw obiektĂłw, Planning i Facility menedĹźerĂłw, naczelnikĂłw wydziaĹ‚Ăłw energetyki, kierownikĂłw ds. zakupu energii elektrycznej, kierownikĂłw gospodarki wodno-Ĺ›ciekowej oraz gĹ‚Ăłwnych energetykĂłw i inĹźynierĂłw. Partnerem konferencji jest firma Askom.Â

3-4

KONKURS PROGRAMISTYCZNY ROCKWELL AUTOMATION Firma Rockwell Automation i ChallengeRocket.com zapraszają do udziału w pierwszym konkursie programistycznym Rockwell Automation C++ Challenge. Internetowy konkurs programistyczny, obejmujący test i zadania z kodowania, potrwa do 21 lutego 2019 r. Zadaniem uczestników będzie rozwiązanie problemu za pomocą kodu programu napisanego bezpośrednio na platformie ChallengeRocket przy uşyciu języków C++ i C. Przewidziane są trzy nagrody pienięşne: 10 000 złotych za I miejsce, 4000 złotych za II miejsce i 3000 złotych za ostatni stopień podium. – Era The Connected Enterprise nadchodzi wielkimi krokami, a my chcemy ją współtworzyć. Bardziej produktywny i zrównowaşony świat stanowi część naszej wizji. Aby mogła się ona spełnić, potrzebujemy osób kreatywnych, o niezwykłym talencie – mówi Joanna Osoba-Botwina, EMEA Talent Acquisition Manager w Rockwell Automation. Z tego względu firma zachęca do pod-

jęcia wyzwania i współtworzenia z nią zmiany w kierunku Przemysłu 4.0.

Aby wziąć udział w konkursie, wystarczy wypełnić formularz rejestracyjny na stronie https://challengerocket.com, zarejestrować się i wykonać zadanie konkursowe w dowolnym momencie do 21 lutego.

0

% 2

ZAWODY ROBOTYCZNE ROBOTIC ARENA ZE WSPARCIEM RENISHAW Koło naukowe KoNaR oraz studencka organizacja BEST we Wrocławiu zorganizowali XI Zawody Robotic Arena.

12 stycznia 2019 r. Centrum Kongresowe w stolicy Dolnego Śląska zamieniło się w arenę robotów z całego świata, które zmierzyły się w 17 konkurencjach. Jednym ze sponsorów zawodów, w konkurencji o nazwie Mega Sumo, był Renishaw – firma o profilu technicznym i naukowym z duşym doświadczeniem w zakresie technologii sterowania pozycjonowaniem.

Wspieranie aktywności na rzecz rozwoju robotyki wpisuje się w plany Renishaw jest jednym z elementów strategii Renishaw.

1-2/2019

W budowaniu robotów moşna wykorzystać enkodery firmy.

Jak podkreślali uczestnicy styczniowych zawodów, enkodery umoşliwiły precyzyjne sterowanie robotami, dzięki czemu mogli uzyskać przewagę konstrukcyjną i konkurencyjną. W ofercie Renishaw jest wiele rozwiązań z zakresu precyzyjnych systemów pomiarowych, które znajdują zastosowanie jako podzespoły maszyn i urządzeń, zwłaszcza w przemyśle kosmicznym, lotniczym, samochodowym, obronnym oraz obrabiarkowym.

Więcej informacji moşna znaleźć na stronie https://www.renishaw.pl.

0 *

13

Z BRANĹťY

SEJM PRZYJÄ„Ĺ USTAWĘ O FUNDACJI PLATFORMA PRZEMYSĹ U PRZYSZĹ OĹšCI Ustawa o Fundacji Platforma PrzemysĹ‚u PrzyszĹ‚oĹ›ci to efekt realizacji projektu Polska Platforma PrzemysĹ‚u 4.0, ujÄ™tego w Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju. Wskazuje ona reindustrializacjÄ™ jako jeden z filarĂłw nowego modelu gospodarczego dla Polski. – Globalny sektor przemysĹ‚owy cechuje ogromna konkurencja. DziaĹ‚alność platformy ma przyczynić siÄ™ do tego, by polski przemysĹ‚ jej sprostaĹ‚ i nie zostawaĹ‚ w tyle – mĂłwi minister przedsiÄ™biorczoĹ›ci i technologii Jadwiga Emilewicz.

Fundacja Platforma Przemysłu Przyszłości będzie koncentrować się na informowaniu, demonstrowaniu, promowaniu, wspieraniu, szkoleniu i inicjowaniu działań na rzecz budowania i rozwijania komponentów tworzących profil konkurencyjnego przemysłu przyszłości, a takşe ich integrowaniu. Jej celem będzie równieş budowanie kompetencji doradczych i sieci wsparcia oraz koordynacja hubów cyfrowej innowacji i standaryzacji tych ośrodków. – Platforma będzie znacznym ułatwieniem dla przedsiębiorców, którzy chcieliby wprowadzać u siebie nowe technolo-

gie, ale brakuje im know-how w tym zakresie. Firmy będą mogły w jednym miejscu znaleźć kompleksowe wsparcie związane z transformacją do Przemysłu 4.0 – podkreśla Marcin Ociepa, wiceminister resortu odpowiedzialny za przygotowanie ustawy.

% $

" & '

NOWY PREZES SPÓŠKI ROBERT BOSCH W POLSCE 1 stycznia 2019 r. Rafał Rudziński został prezesem zarządu spółki Robert Bosch w Polsce, zastępując na tym stanowisku Krystynę Boczkowską. Przez ostatnie 14 lat kariery zawodowej był związany z firmą BSH Sprzęt Gospodarstwa Domowego, gdzie od 2005 r. pełnił funkcję dyrektora sprzedaşy, a w 2008 r. został mianowany na stanowisko

członka zarządu. Był odpowiedzialny za obszary sprzedaşy, marketingu, serwisu fabrycznego oraz – do 2017 r. – logistyki. Podczas jego pracy spółka zajęła pozycję lidera polskiego rynku AGD. Wcześniej, w latach 1996–2000, Rafał Rudziński pracował w firmie Robert Bosch w pionie elektronarzędzia jako kierownik działu Skil Power Tools. W latach 2000–2004 pracował w firmie Miele na stanowisku dyrektora sprzedaşy. Rafał Rudziński jest absolwentem Szkoły Głównej Handlowej (zarządzanie i marketing).

0 - *

2018: DOMINACJA CHMURY, DEVOPS I ROBOTÓW Eksperci Deloitte podsumowali ostatnie 12 miesięcy w zakresie stosowania rozwiązań technologicznych dla firm. Z badania wynika, şe w 2018 r. największy wpływ na rozwój biznesu – zarówno w Polsce, jak na świecie – miały robotyzacja, automatyzacja, transformacja roli działów IT oraz rozwiązania w chmurze.

Rok 2018 potwierdził, şe rozwiązania w chmurze to juş standard. Naleşą do nich rozwiązania klasy digital workplace, czyli związane z edycją i wymianą dokumentów, komunikacją tekstową, głosową, video, a takşe współdzieleniem zasobów organizacji, jak równieş migracją systemów i aplikacji z własnej infrastruktury do chmury. Niemal połowa badanych dyrektorów

14

IT z Polski (47%) uwaşa, şe lepsze dopasowanie technologii i biznesu w organizacji umoşliwia wdroşenie narzędzi i metod Agile i DevOps – połączenie zespołu rozwijającego oprogramowanie Dev, z zespołem operacji Ops – często włączając równieş bezpieczeństwo (DevSecOps). Coraz częściej pracę ludzi uzupełniają roboty rozumiane jako programy automatyzujące czynności. – Firmy coraz częściej rozszerzają pracę robotów o rozwiązania kognitywne, zwiększające moşliwości automatyzacji tych procesów, które dotychczas były nieosiągalne dla samych robotów – komentuje Paweł Zarudzki, dyrektor w zespole Robotic & Cognitive Automation firmy Deloitte.

5

"

AUTOMATYKA

Z BRANĹťY

CENTRUM CYBERBEZPIECZEĹƒSTWA PRZY ĹšWIATOWYM FORUM EKONOMICZNYM Firma Fortinet, globalny dostawca cyberzabezpieczeĹ„, zostaĹ‚a współzaĹ‚oĹźycielem Centrum CyberbezpieczeĹ„stwa Ĺšwiatowego Forum Ekonomicznego. Celem miÄ™dzynarodowej inicjatywy jest ulepszanie procesu przewidywania i ochrony przed cyberatakami, a takĹźe redukowanie liczby incydentĂłw oraz Ĺ‚agodzenie ich negatywnych skutkĂłw.

Centrum zrzesza środowiska biznesowe, akademickie oraz obywatelskie, a takşe organizacje rządowe i pozarządowe.

Załoşeniem jest nie tylko dzielenie się wiedzą, ale teş wspólne tworzenie i wprowadzanie narzędzi oraz norm dotyczących niezaleşnego testowania rozwiązań ochronnych. W łagodzeniu negatywnych skutków globalnych cyberataków ma pomóc grupa szybkiego reagowania (Global Rapid-Reaction Cybersecurity Task Force).

W ramach współpracy z Centrum Cyberbezpieczeństwa Fortinet oferuje m.in. program Network Security Expert. Jego celem jest rozwijanie umiejętności specjalistów IT oraz studentów z zakresu cyberbezpieczeństwa, a co za tym idzie, redukowanie niedoborów ekspertów w branşy. – Centrum Cyberbezpieczeństwa to kolejny krok w stronę zapewniania szerszego zakresu ochrony przedsiębiorstwom i organizacjom na całym świecie – podkreśla Ken Xie, załoşyciel, przewodniczący zarządu i dyrektor generalny firmy Fortinet.

STRATEGICZNE PARTNERSTWO DASSAULT SYSTĂˆMES I COGNATA Dassault Systèmes i Cognata rozpoczęły współpracÄ™ majÄ…cÄ… na celu zwiÄ™kszenie bezpieczeĹ„stwa samochodĂłw autonomicznych. Integracja pakietu Autonomous Vehicle Simulation Suite firmy Cognata z platformÄ… 3DEXPERIENCE firmy Dassault Systèmes pozwoli na stworzenie pierwszego kompleksowego narzÄ™dzia do symulacji rozwiÄ…zaĹ„ dla producentĂłw samochodĂłw autonomicznych, umoĹźliwiajÄ…cego im definiowanie, testowanie i doĹ›wiadczanie wraĹźeĹ„ uĹźytkowych z jazdy tego rodzaju pojazdami na kaĹźdym z etapĂłw projektowania. Zaowocuje to w peĹ‚ni zintegrowanym procesem projektowania aut, ktĂłre bÄ™dÄ… szybsze, bezpieczniejsze i bardziej precyzyjne.

Platforma 3DEXPERIENCE firmy Dassault Systèmes dostarcza branşom związanym z transportem i mobilnością takie rozwiązania jak Smart, Safe and Connected, do zarządzania wraşeniami uşytkowymi, które rewolucjonizują sposób projektowania, produkcji, dostawy i obsługi pojazdów nowej generacji. Z kolei rozwiązanie do symulacji produktów firmy Cognata wykorzystuje technologię deep learning, czyli tzw. głębokiego uczenia, pozwalając producentom samochodów autonomicznych symulować niezliczone scenariusze zdarzeń z uwzględnieniem róşnych lokalizacji geograficznych, natęşenia ruchu i warunków pogodowych.

5

62

" & ' 5 & $

& &

& 2

PILZ NAGRODZONY GIT SECURITY AWARD

R E K L A M A

Moduł SecurityBridge firmy Pilz otrzymał nagrodę GIT Security Award 2019 w kategorii bezpieczeństwo – aplikacja Firewall SecurityBridge zajęła trzecie miejsce w konkursie. Nagrodę wręczono 27 listopada 2018 r. w trakcie targów SPS IPC Drives w Norymberdze.

Nagroda GIT Security Award przyznawana jest w kraju i za granicą. W sześciu kategoriach wybrano trzy innowacyjne produkty, które uzyskały najwięcej głosów. Produkt SecurityBridge rywalizował w kategorii A – „Bezpieczeństwo i ochrona IT w automatyzacji, cyberbezpieczeństwie�.

Nagrodzone rozwiązanie pokonało 14 innych finalistów.

1-2/2019

15

PRODUKTY

NOWY, KOMPAKTOWY ENKODER IEH3-4096 L Z LINE DRIVER Faulhaber zaprezentował nowy enkoder IEH3-4096 L z opcją Line Driver, stanowiący kontynuację istniejącego portfela enkoderów zintegrowanych, przekraczając tym samym kolejne bariery miniaturyzacji. Niezmieniona przestrzeń instalacyjna IEH3-4096 L oferuje teraz dodatkową funkcję Line Driver z transmisją odporną na zakłócenia. Przy dłuşszych przewodach lub w obecności zakłóceń elektromegnetycznych w aplikacji, napęd liniowy pozwala na uzyskanie niezawodnej transmisji danych enkodera.

Przy zaledwie 1,4 mm przestrzeni instalacyjnej IEH3-4096 dostarcza sygnały kwadraturowy A i B oraz kanału indeksacji, w postaci komplementarnych sygnałów fali kwadratowej. Rozdzielczość do 0,022 stopnia, funkcjonalność Line Driver oraz

kompaktowość sprawiają, şe urządzenie staje się nowym liderem w swojej klasie.

IEH3-4096 L moşe pracować z miniaturowymi silnikami DC serii SR o średnicy od 15–17 mm oraz z miniaturowymi silnikami serii CXR o średnicy od 13–17mm. Jest równieş kompatybilny z poprzednimi modelami, IEH2-4096 i IEH3-4096 w zakresie przestrzeni instalacyjnej.

*

SYNGINEER ŠĄCZY RÓŝNE DZIEDZINY INŝYNIERII Syngineer, innowacyjne oprogramowanie oparte na chmurze obliczeniowej, dostarczane przez firmy EPLAN i Cideon przyspiesza i ułatwia koordynowanie prac inşynieryjnych – zwłaszcza między inşynierią mechaniczną i elektryczną w powiązaniu z konfiguracją i programowaniem sterowników PLC. System zapewnia lepszą współpracę i wymianę informacji między departamentami. Dodatkowo zmniejsza liczbę zadań wykonywanych ręcznie, które często występując w ostatniej chwili są szczególnie kosztowne.

W Syngineer zastosowano podejście oparte na projektach. Šączność między oprogramowaniem MCAD i EPLAN Electric P8 w Syngineer moşe być łatwo skonfigurowana i jest łatwa w zastosowaniu. Dzięki Syngineer, inşynierowie elektrycy uzyskują dodatkowy nawigator w znanym sobie środowisku roboczym, łączący ich z kolegami z działu inşynierii mechanicznej. Ustawienia moşna łatwo konfigurować za pomocą systemu zarządzania powiadomieniami.

Automatyczne tworzenie listy czujników/elementów wykonawczych za pomocą Syngineer daje jeszcze większy potencjał oszczędności. Firmy mogą zredukować czas pracy o 30%, nie wspominając o dodatkowej korzyści wynikającej z wyşszej jakości dokumentacji.

%-, 4#0/

WIĘKSZY OBSZAR ROBOCZY I ELASTYCZNOŚĆ DZIAĹ ANIA HYPERTURN 45 Jako model wejĹ›ciowy serii Hyperturn, nowa obrabiarka HYPERTURN 45 wyróşnia siÄ™ zwiÄ™kszonÄ… odlegĹ‚oĹ›ciÄ… przesuwu wrzeciona (760 mm), zapewniajÄ…cÄ… bezkolizyjnÄ… obrĂłbkÄ™ za pomocÄ… dwĂłch gĹ‚owic. Rozszerzona przestrzeĹ„ robocza jest wystarczajÄ…ca do integracji gĹ‚owic BMT w wersjach 12- lub 16-stanowiskowych. Nowa maszyna charakteryzuje siÄ™ precyzyjnym interfejsem do szybkiej wymiany narzÄ™dzi. WyposaĹźona jest w bezpoĹ›redni napÄ™d umoĹźliwiajÄ…cy obrabianie zĹ‚oĹźonych detali z duşą mocÄ….

Chłodzony wodą napęd bezpośredni o mocy 8 kW umoşliwia wiercenie i frezowanie do 12 000 obr./min i ma moment

16

obrotowy rzędu 20 Nm. Stabilny interfejs BMT gwarantuje długi okres şywotności narzędzi.

RozwiÄ…zanie emcoNNECT zapewnia Ĺ‚Ä…czność i dostÄ™p do sieci w środowisku produkcyjnym. PodstawÄ™ sprzÄ™towÄ… dla emcoNNECT zapewnia 22Ë? panel dotykowy i komputer przemysĹ‚owy (IPC). DziÄ™ki Ĺ‚atwej i szybkiej aktualizacji oraz konfiguracji ten cyfrowy asystent jest przygotowany pod kÄ…tem przyszĹ‚ych wymagaĹ„. Nowa maszyna daje uĹźytkownikom wiÄ™cej moĹźliwoĹ›ci w zakresie obrĂłbki detali i zwiÄ™kszenia produktywnoĹ›ci.

+ #/

AUTOMATYKA

PRODUKTY

WISE-4210 – BEZPRZEWODOWE MODUĹ Y LPWAN Z ZASIĘGIEM DO 5 KM Sieci LPWAN zostaĹ‚y stworzone z myĹ›lÄ… o aplikacjach M2M (Machine-to-Machine) oraz IoT (Internet of Things).

Do grupy LPWAN zaliczamy róşne rozwiązania, które łączy niskie zuşycie energii oraz daleki zasięg.

W porównaniu do tradycyjnych sieci bezprzewodowych LPWAN cechuje się nişszym kosztem aplikacji i większą energooszczędnością.

Zaletą WISE-4210 w stosunku do serii Wi-Fi jest większe pokrycie terenu i wyşsza odporność na zakłócenia. Ponadto wyróşnikiem serii WISE4210 jest zasilanie bateryjne, co w połączeniu z kilkukilometrowym zasięgiem między bramą, a modułami pomiarowymi gwarantuje znaczne ograniczenie kosztów wdroşeniowych takiego rozwiązania.

W porównaniu do Wi-Fi, Bluetooth, Zigbee oraz innych standardów opartych na częstotliwości 2,4 GHz, LPWAN charakteryzujący się komunikacją wykorzystującą częstotliwość 868 MHz jest znacznie odporniejszy na zakłócenia.

Dzieje się tak za sprawą dłuşszej fali uşywanej do transmisji.

Dłuşsza fala sprzyja nie tylko wydłuşeniu zasięgu, ale takşe zmniejszonej tłumienności przez napotkane przeszkody.

Okresowe wysyłanie danych pozwala na przejście modułów pomiarowych w tryb uśpienia, co sprzyja zastosowaniu zasilania bateryjnego. Testy producenta wykazują, şe interwał wymiany baterii w modułach oddalonych nawet o 5 km moşe wynieść do 5 lat. Wszystko uzaleşnione jest od częstotliwości przesyłania danych. W ramach konfiguracji

moşliwe jest określenie tego czasu uśpienia w zakresie od kilku sekund do kilku godzin.

Seria WISE-4210 pracuje w dobrze znanej topologii gwiazdy. W architekturze tej kaşdy z modułów pomiarowych (WISE-4210-S2xx) komunikuje się z centralnym punktem access point (WISE-4210-AP). Punkt ten jest równieş miejscem odczytu danych z całej sieci pomiarowej.

Do tego celu moşe zostać wykorzystany system SCADA lub inne oprogramowanie uşytkownika.

W tym celu centralnego moşe zostać przypisanych nawet do 64 urządzeń pomiarowych.

Komunikacja z modułami realizowana jest z wykorzystaniem access pointa WISE-4210-AP. Obsługuje on zarówno tradycyjne protokoły Modbus/TCP, Modbus/RTU, jak i nowsze technologie zgodne z filozofią Internetu Rzeczy, jak MQTT, czy RESTful API. W celu zapewnienia prostoty komunikacji z nowoczesnymi systemami chmurowymi w modułach serii WISE-4210 wprowadzono wsparcie dla HTTPS i zintegrowanych API przeznaczonych do komunikacji z Azure IoT Hubem. Sprawia to, şe moduły WISE mogą wrzucać dane do chmury bez uşycia şadnych dodatkowych bram.

ELMARK AUTOMATYKA Sp. z o.o.

7 ! 2 89 :;,:8; . ,.

7 << ;=> ?99: ,2

2 @ 2 7 27&

ZAWORY PROPORCJONALNE Z IO-LINK NA POTRZEBY INTEGRACJI Z IIoT Emerson wprowadziĹ&#x201A; do swojej oferty zawory proporcjonalne do regulacji ciĹ&#x203A;nienia marki ASCO Numatics Sentronic Plus (seria 614) oraz Sentronic LP (seria 617) wyposaĹźone w interfejs IO-Link.

Interfejs IO-Link zawarty w tych urzÄ&#x2026;dzeniach, wspiera przyszĹ&#x201A;Ä&#x2026; implementacjÄ&#x2122; aplikacji zgodnych z koncepcjÄ&#x2026; PrzemysĹ&#x201A;u 4.0 oraz PrzemysĹ&#x201A;owego Internetu Rzeczy (IIoT), ktĂłre przyczyniÄ&#x2026; siÄ&#x2122; do wiÄ&#x2122;kszej niezawodnoĹ&#x203A;ci, dyspozycyjnoĹ&#x203A;ci i rentownoĹ&#x203A;ci zakĹ&#x201A;adu.

Sterowane cyfrowo zawory regulacyjne Sentronic Plus pozwalajÄ&#x2026; na precyzyjnÄ&#x2026; regulacjÄ&#x2122; ciĹ&#x203A;nienia, natÄ&#x2122;Ĺźenie przepĹ&#x201A;ywu, siĹ&#x201A;y, prÄ&#x2122;dkoĹ&#x203A;ci, a takĹźe poĹ&#x201A;oĹźenia liniowego i kÄ&#x2026;towego. Zawory umoĹźliwiajÄ&#x2026; regulacjÄ&#x2122; ciĹ&#x203A;nienia 1-2/2019

do 12 barĂłw i speĹ&#x201A;niajÄ&#x2026; wymagania odnoĹ&#x203A;nie kompatybilnoĹ&#x203A;ci elektromagnetycznej wedĹ&#x201A;ug Dyrektywy KompatybilnoĹ&#x203A;ci Elektromagnetycznej (EMC) 2014/30/UE. Zawory Sentronic LP o niskiej mocy to wydajna opcja dedykowana do zastosowaĹ&#x201E; wymagajÄ&#x2026;cych regulacji ciĹ&#x203A;nienia, o niskich wymaganiach w zakresie ograniczonej przestrzeni montaĹźowej, Ĺ&#x201A;atwej obsĹ&#x201A;udze i moduĹ&#x201A;owej konstrukcji oraz o zaawansowanych funkcjach oprogramowania. Charakterystyczne dla tych zaworĂłw, niskie zuĹźycie mocy elektrycznej na poziomie poniĹźej 4 W uĹ&#x201A;atwia zastosowanie ich w warunkach ograniczonej mocy zasilania.

+2

17

PRODUKTY

WebHMI â&#x20AC;&#x201C; SYSTEMEM SCADA Z WBUDOWANYM SERWEREM SIECI WEB System WebHMI umoĹźliwia zarzÄ&#x2026;dzanie dowolnymi narzÄ&#x2122;dziami automatyzacji w sieci lokalnej i przez Internet z komputera i urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; przenoĹ&#x203A;nych.

WebHMI zbiera dane z urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; typu PLC, IO, liczniki, falowniki itp., gromadzi i przetwarza je.

Wbudowany edytor dziaĹ&#x201A;a w zwykĹ&#x201A;ej przeglÄ&#x2026;darce sieci Web i umoĹźliwia tworzenie ekranĂłw podobnych do paneli HMI lub schematĂłw algorytmicznych w systemach SCADA, z elementami tekstu, grafiki wektorowej, animacjÄ&#x2026;, wyĹ&#x203A;wietleniem trendĂłw, historycznych wykresĂłw, wiadomoĹ&#x203A;ci, pĂłl wprowadzania tekstu i elementami sterowania recepturowego.

Dla róşnych uĹźytkownikĂłw mogÄ&#x2026; byÄ&#x2021; udostÄ&#x2122;pnione róşne poziomy dostÄ&#x2122;pu, istnieje moĹźliwoĹ&#x203A;Ä&#x2021; ograniczania

dostÄ&#x2122;pu do konkretnych pulpitĂłw nawigacyjnych (ekranĂłw).

UmoĹźliwia przeglÄ&#x2026;danie danych i logĂłw zmiennych archiwizowanych w WebHMI. Dane sÄ&#x2026; zapisywane na karcie SD a caĹ&#x201A;oĹ&#x203A;Ä&#x2021; nie wymaga skomplikowanej konfiguracji. DziÄ&#x2122;ki filtrom w Ĺ&#x201A;atwy sposĂłb moĹźna uzyskaÄ&#x2021; interesujÄ&#x2026;ce zakresy. MoĹźliwe jest teĹź eksportowanie danych do formatu excel za pomocÄ&#x2026; API. WĹ&#x201A;asne skrypty w jÄ&#x2122;zyku LUA to opcja, ktĂłra wnosi WebHMI na wyĹźszy poziom. JÄ&#x2122;zyk jest bardzo podobny do klasycznego C++ a biblioteka na wiki.webhmi.com.ua jest bardzo bogata w przykĹ&#x201A;ady. System jest dostarczany w postaci gotowego urzÄ&#x2026;dzenia z kompleksowym niezbÄ&#x2122;dnym oprogramowaniem.

C D 0/

NOWE OBEJMY MOCUJÄ&#x201E;CE DO E-PROWADNIKĂ&#x201C;W NA KOBOTACH Aby zapewniÄ&#x2021; niezawodne doprowadzenie energii dla robotĂłw przemysĹ&#x201A;owych i kobotĂłw, firma igus oferuje optymalne rozwiÄ&#x2026;zanie w oparciu o specjalne e-prowadniki 3D serii triflex R. Poza metalowymi obejmami, klienci mogÄ&#x2026; teraz stosowaÄ&#x2021; nowe, aby przymocowaÄ&#x2021; e-prowadnik do ramienia robota. Konstrukcja o zaokrÄ&#x2026;glonych krawÄ&#x2122;dziach zwiÄ&#x2122;ksza bezpieczeĹ&#x201E;stwo w miejscu pracy, zmniejszajÄ&#x2026;c ryzyko obraĹźeĹ&#x201E; podczas kontaktu z robotem. Polimerowe obejmy moĹźna szybko przymocowaÄ&#x2021; do ramienia robota za pomocÄ&#x2026; poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czenia Ĺ&#x203A;rubowego. triflex R jest Ĺ&#x201A;atwo Ĺ&#x201A;Ä&#x2026;czony z obejmÄ&#x2026; dziÄ&#x2122;ki zintegrowanym elementom mocujÄ&#x2026;cym.

Seria triflex R zostaĹ&#x201A;a specjalnie opracowana dla szeĹ&#x203A;cioosiowych robotĂłw w Ĺ&#x203A;rodowiskach przemysĹ&#x201A;owych. Ĺ Ä&#x2026;czÄ&#x2026;c elastycznoĹ&#x203A;Ä&#x2021; wÄ&#x2122;Ĺźa ze stabilnoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; e-prowadnika, okrÄ&#x2026;gĹ&#x201A;y triflex R zapewnia niezawodne prowadzenie przewodĂłw pod-

czas ruchĂłw wieloosiowych.

Zastosowanie przegubu kulowego w poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czeniu ogniw zapewnia wysokÄ&#x2026; wytrzymaĹ&#x201A;oĹ&#x203A;Ä&#x2021; na rozciÄ&#x2026;ganie i Ĺ&#x201A;atwy montaĹź e-prowadnika.

RóşnorodnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; serii pozostawia dowolnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; w wyborze podziaĹ&#x201A;u wewnÄ&#x2122;trznego. OkrÄ&#x2026;gĹ&#x201A;y ogranicznik promienia giÄ&#x2122;cia i wysoka skrÄ&#x2122;tnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; e-prowadnika zapobiegajÄ&#x2026; przeciÄ&#x2026;Ĺźeniu przewodĂłw â&#x20AC;&#x201C; system zwiÄ&#x2122;ksza ĹźywotnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; i niezawodnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; dziaĹ&#x201A;ania aplikacji. E-prowadniki triflex sÄ&#x2026; dostÄ&#x2122;pne jako kompletny zestaw z zaprojektowanymi obejmami do kobota, przewodami i zĹ&#x201A;Ä&#x2026;czami gotowymi do natychmiastowego podĹ&#x201A;Ä&#x2026;czenia.

SCHUNK PGN-plus-P FLAGOWY CHWYTAK W NOWEJ WERSJI Firma SCHUNK rozszerza portfolio produktowe uniwersalnych chwytakĂłw PGN-plus-P. Wszystkie wielkoĹ&#x203A;ci PGNplus-P sÄ&#x2026; teraz dostÄ&#x2122;pne w wersji ATEX, certyfikowanej do uĹźytku w atmosferze wybuchowej. Do koĹ&#x201E;ca roku wszystkie rozmiary bÄ&#x2122;dÄ&#x2026; dostÄ&#x2122;pne takĹźe w wersji pyĹ&#x201A;oodpornej, jako czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;Ä&#x2021; katalogowej oferty SCHUNK, wraz z odpowiednimi zestawami do doposaĹźenia istniejÄ&#x2026;cych chwytakĂłw. WersjÄ&#x2122; pyĹ&#x201A;oodpornÄ&#x2026; moĹźna Ĺ&#x201A;Ä&#x2026;czyÄ&#x2021; z innymi cechami produktu, jak moĹźliwoĹ&#x203A;Ä&#x2021; stosowania w strefie zagroĹźenia wybuchem, bezkorozyjnoĹ&#x203A;Ä&#x2021;, odpornoĹ&#x203A;Ä&#x2021; na dziaĹ&#x201A;anie wysokiej temperatury, czy z wersjÄ&#x2026; precyzyjnÄ&#x2026;, aby uĹźytkownicy dysponowali wiÄ&#x2122;kszÄ&#x2026; elastycznoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; przy wyborze wariantĂłw urzÄ&#x2026;dzenia.

18

Chwytaki PGN-plus-P firmy SCHUNK oferujÄ&#x2026; wiÄ&#x2122;kszÄ&#x2026; wydajnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; przy niezmiennych wymiarach. DziÄ&#x2122;ki temu uzyskuje siÄ&#x2122; lepszÄ&#x2026; dynamikÄ&#x2122; procesĂłw, oszczÄ&#x2122;dnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; miejsca oraz oszczÄ&#x2122;dnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; kosztĂłw inwestycyjnych. MoĹźliwe staĹ&#x201A;o siÄ&#x2122; przenoszenie wyĹźszych maksymalnych momentĂłw obrotowych, zakĹ&#x201A;adanie dĹ&#x201A;uĹźszych palcĂłw oraz przenoszenie ciÄ&#x2122;Ĺźszych elementĂłw. Nowa konstrukcja pozwala na zmniejszenie zuĹźycia i wydĹ&#x201A;uĹźenie ĹźywotnoĹ&#x203A;ci, nawet pod normalnym obciÄ&#x2026;Ĺźeniem. Ponadto kieszenie smarowe, rozmieszczone obwodowo w prowadnicy wielozÄ&#x2122;bnej, zapewniajÄ&#x2026; ciÄ&#x2026;gĹ&#x201A;e smarowanie powierzchni Ĺ&#x203A;lizgowych, a chwytak eksploatowany w czystym Ĺ&#x203A;rodowisku jest bezobsĹ&#x201A;ugowy przez caĹ&#x201A;y cykl eksploatacji.

#AB!

AUTOMATYKA

PRODUKTY

KOMPAKTOWE PCI ZWIÄ&#x2DC;KSZA WYDAJNOĹ&#x161;Ä&#x2020; I FUNKCJE BEZPIECZEĹ&#x192;STWA PĹ&#x201A;yta PP B7x/msd ma 6-rdzeniowy procesor Intel Xeon E-2176M, co oznacza znacznie wyĹźszÄ&#x2026; wydajnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; niĹź poprzednia generacja pĹ&#x201A;yt CompactPCI 6U. JednoczeĹ&#x203A;nie jest kompatybilna z poprzednimi czterema generacjami pĹ&#x201A;yt procesorowych CompactPCI. Rozszerzone opcje przechowywania obejmujÄ&#x2026; moduĹ&#x201A; napÄ&#x2122;du SATA Flash, 2,5-calowy dysk SATA i moduĹ&#x201A; M.2, ktĂłry wykorzystuje Ĺ&#x201A;Ä&#x2026;cznoĹ&#x203A;Ä&#x2021; PCI Express i obsĹ&#x201A;ugÄ&#x2122; NVMe. Rozszerzenie I/O obejmuje dwa moduĹ&#x201A;y PMC/XMC. PĹ&#x201A;yta moĹźe dziaĹ&#x201A;aÄ&#x2021; w trybie kontrolera systemowego, peryferyjnego lub satelitarnego w ramach pĹ&#x201A;yty montaĹźowej CompactPCI. PP B7x/msd jest standardowo wyposaĹźona w urzÄ&#x2026;dzenie TPM 2.0 i obsĹ&#x201A;uguje szereg funkcji bezpieczeĹ&#x201E;stwa zwiÄ&#x2026;zanych z systemem UEFI BIOS i nowoczesnymi systemami operacyjnymi. Jest dostÄ&#x2122;pna z szeregiem opcji zwiÄ&#x2122;kszajÄ&#x2026;cych bezpieczeĹ&#x201E;stwo juĹź na etapie fazy projektowania i wdraĹźania.

Wersja produktu z serii N obsĹ&#x201A;uguje zakres temperatury roboczej od 0 °C do +55 °C. MoĹźliwe jest uĹźycie innych wariantĂłw pĹ&#x201A;yty w bardziej ekstremalnych Ĺ&#x203A;rodowiskach operacyjnych: seria E (od â&#x20AC;&#x201C;25 °C do +70 °C) i seria K (od â&#x20AC;&#x201C;40 °C do +85 °C, w tym uszczelniacz wilgoci). WstÄ&#x2122;pne pakiety wsparcia dla pĹ&#x201A;yt sÄ&#x2026; dostÄ&#x2122;pne dla systemĂłw Linux i Windows.

# ) *

UNIWERSALNE MODUĹ Y WI-FI FIRMY WEIDMĂ&#x153;LLER

1-2/2019

schunk.com/equipped-by

Jens Lehmann, legendarny bramkarz niemiecki, od 2012r. ambasador marki SCHUNK, reprezentuje bezpieczne i precyzyjne chwytanie i trzymanie. schunk.com/lehmann

19

Š 2018 SCHUNK GmbH & Co. KG

. 2E

Ponad 4 000 komponentĂłw do obsĹ&#x201A;ugi i montaĹźu.

R E K L A M A

ModuĹ&#x201A;y Wi-Fi firmy WeidmĂźller realizujÄ&#x2026; funkcje punktu dostÄ&#x2122;powego, mostu i klienta. MogÄ&#x2026; one byÄ&#x2021; wykorzystywane do realizowania typowych aplikacji, takich jak podĹ&#x201A;Ä&#x2026;czenie klienta Wi-Fi do punktu dostÄ&#x2122;powego, poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czenie miÄ&#x2122;dzy sieciami przewodowymi (most) lub integracja komponentu sieci przewodowej typu Ethernet z sieciÄ&#x2026; Wi-Fi (klient). Technologia standardu IEEE 802.11n jest przyszĹ&#x201A;oĹ&#x203A;ciowym rozwiÄ&#x2026;zaniem, poniewaĹź prÄ&#x2122;dkoĹ&#x203A;ci transmisji danych osiÄ&#x2026;gajÄ&#x2026; tu nawet 300 Mb/s. Wszystkie moduĹ&#x201A;y sÄ&#x2026; rĂłwnieĹź kompatybilne z systemami zgodnymi z wczeĹ&#x203A;niejszymi standardami 802.11a/b/g. Zaletami moduĹ&#x201A;Ăłw Wi-Fi sÄ&#x2026;: regulowana czÄ&#x2122;stotliwoĹ&#x203A;Ä&#x2021; pracy (2,4 GHz lub 5 GHz) oraz krĂłtki czas przeĹ&#x201A;Ä&#x2026;czania miÄ&#x2122;dzy punktami dostÄ&#x2122;powymi (turbo roaming).

Wszystko dla Twojego systemu obsĹ&#x201A;ugi

PRODUKTY

MICROCHIP I GOOGLE CLOUD TWORZÄ&#x201E; PĹ YTKÄ&#x2DC; AVR-IoT WG

KARTY AKCELERATORĂ&#x201C;W Z TECHNOLOGIÄ&#x201E; FPGA ZWIÄ&#x2DC;KSZAJÄ&#x201E; WYDAJNOĹ&#x161;Ä&#x2020; SERWERA

RozwiÄ&#x2026;zanie Ĺ&#x201A;Ä&#x2026;czy w sobie potÄ&#x2122;Ĺźny mikrokontroler AVR, bezpieczny element CryptoAuthentication oraz w peĹ&#x201A;ni certyfikowany moduĹ&#x201A; Wi-Fi. Po poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czeniu Google Cloud loT Core uĹ&#x201A;atwia zbieranie, przetwarzanie i analizowanie danych w celu informowania o decyzjach na duĹźÄ&#x2026; skalÄ&#x2122;.

PĹ&#x201A;ytka rozwojowa AVR-loT WG umoĹźliwia dodawanie Ĺ&#x201A;Ä&#x2026;cznoĹ&#x203A;ci Google Cloud do nowych i istniejÄ&#x2026;cych projektĂłw za pomocÄ&#x2026; jednego klikniÄ&#x2122;cia poprzez dostÄ&#x2122;p do bezpĹ&#x201A;atnego portalu internetowego. Po poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czeniu programiĹ&#x203A;ci mogÄ&#x2026; uĹźywaÄ&#x2021; narzÄ&#x2122;dzi szybkiego rozwoju Microchip, MPLAB Code Configurator (MCC) i Atmel START, aby rozwijaÄ&#x2021; i debugowaÄ&#x2021; w chmurze.

PĹ&#x201A;yta Ĺ&#x201A;Ä&#x2026;czy inteligentne, poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czone i bezpieczne urzÄ&#x2026;dzenia, aby umoĹźliwiÄ&#x2021; projektantom tworzenie projektĂłw IoT w chmurze.

Karty Alveo U200 i Alveo U250 oparte sÄ&#x2026; na technologii 16-nm UltraScale + FPGA i dlatego mogÄ&#x2026; byÄ&#x2021; rekonfigurowane w celu dostosowania do nowych i standardowych algorytmĂłw lub zmian obciÄ&#x2026;Ĺźenia. Karta Alveo U250 ma 54 MB wewnÄ&#x2122;trznej pamiÄ&#x2122;ci SRAM i przetwarza 4100 obrazĂłw na sekundÄ&#x2122;. Tym samym pozwala wyprzedziÄ&#x2021; procesory graficzne i procesory w chmurze i lokalnych serwerach centrĂłw danych. UrzÄ&#x2026;dzenie Aleveo U250 moĹźe zwiÄ&#x2122;kszyÄ&#x2021; wnioskowanie w czasie rzeczywistym 20-krotnie w porĂłwnaniu z procesorami klasy wyĹźszej i zmniejszyÄ&#x2021; opóźnienie trzykrotnie w porĂłwnaniu z procesorami graficznymi, aby przyspieszyÄ&#x2021; uczenie maszynowe i przeszukiwanie bazy danych.

Karty akceleratorĂłw Alveo U200 z Algo-Logic KVS moĹźna zainstalowaÄ&#x2021; w standardowych slotach PCIe rozmieszczonych w centrach danych i/lub dostÄ&#x2122;pnych w chmurze AlgoCentral jako usĹ&#x201A;uga.

* &

F '

R E K L A M A

20

AUTOMATYKA

PRODUKTY

PROGRAMOWALNY SERWOSTEROWNIK SILNIKA KROKOWEGO SIC184 Sterownik firmy WObit Ĺ&#x201A;Ä&#x2026;czy funkcje sterownika mocy i programowalnego generatora trajektorii z indekserem. Sterownik pozwala realizowaÄ&#x2021; dowolny ruch silnika, moĹźe rĂłwnieĹź speĹ&#x201A;niaÄ&#x2021; rolÄ&#x2122; maĹ&#x201A;ego sterownika PLC, wykonujÄ&#x2026;c program ze swojej pamiÄ&#x2122;ci. SIC184 jest wyposaĹźony w uniwersalne wejĹ&#x203A;cia i wyjĹ&#x203A;cia, przez co moĹźe reagowaÄ&#x2021; na zewnÄ&#x2122;trzne sygnaĹ&#x201A;y ze źrĂłdeĹ&#x201A; takich jak czujniki kraĹ&#x201E;cowe, przyciski itp. MoĹźliwe jest takĹźe wysterowanie dwĂłch wyjĹ&#x203A;Ä&#x2021; tranzystorowych typu NPN. Sterownik ma wbudowany generator trajektorii, ktĂłry pozwala na precyzyjne okreĹ&#x203A;lenie pozycji, prÄ&#x2122;dkoĹ&#x203A;ci i przyspieszenia ruchu silnika. Zaprogramowany sterownik moĹźe wykonywaÄ&#x2021; program skĹ&#x201A;adajÄ&#x2026;cy siÄ&#x2122; z 1000 komend. Sterownik moĹźe wspĂłĹ&#x201A;pracowaÄ&#x2021; z enkoderem inkrementalnym, co pozwala na jeszcze wiÄ&#x2122;kszÄ&#x2026; kontrolÄ&#x2122; pozycji silnika krokowego.

Do konfiguracji i programowania sterownika sĹ&#x201A;uĹźy darmowa aplikacja SIC-KONFIGURATOR. Aplikacja ma m. in. narzÄ&#x2122;dzie pozwalajÄ&#x2026;ce w szybki i prosty sposĂłb skonfigurowaÄ&#x2021; uĹźyty napÄ&#x2122;d.

Sterownik wyposaĹźony jest rĂłwnieĹź w interfejs RS-485 Modbus-RTU, ktĂłry umoĹźliwia komunikacjÄ&#x2122; z urzÄ&#x2026;dzeniami przemysĹ&#x201A;owymi (sterowniki PLC, panele HMI). Pozwala on takĹźe na poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czenie do 32 sterownikĂłw SIC184 ze sobÄ&#x2026; i synchronicznÄ&#x2026; pracÄ&#x2122;.

SIC184 w wiÄ&#x2122;kszoĹ&#x203A;ci prostych aplikacji pozwala wyeliminowaÄ&#x2021; stosowanie sterownika PLC czy mikroindeksera z zewnÄ&#x2122;trznym sterownikiem silnika krokowego.

./

NOWE CZUJNIKI OPTYCZNE O WYDĹ UĹťONYM ZASIÄ&#x2DC;GU PRACY DziÄ&#x2122;ki nowym modelom R200 i R201, projektowane czujniki fotoelektryczne firmy Pepperl+Fuchs mogÄ&#x2026; pracowaÄ&#x2021; przy wydĹ&#x201A;uĹźonym zasiÄ&#x2122;gu pomiaru. Podobnie jak w przypadku maĹ&#x201A;ogabarytowych serii R100, R101 i R103, oba nowe produkty zostaĹ&#x201A;y oparte na identycznej, fotoelektrycznej zasadzie dziaĹ&#x201A;ania. SÄ&#x2026; one wiÄ&#x2122;ksze i nadajÄ&#x2026; siÄ&#x2122; do specyficznych sytuacji montaĹźowych. ObsĹ&#x201A;uga jest intuicyjna i identyczna w przypadku wszystkich serii, a standaryzowane poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czenie IO-Link za poĹ&#x203A;rednictwem najnowszych profili Smart Sensor zapewnia wygodnÄ&#x2026; i niezawodnÄ&#x2026; integracjÄ&#x2122;.

Nowe serie oferujÄ&#x2026; niezawodnÄ&#x2026; technologiÄ&#x2122; lasera DuraBeam i precyzyjnÄ&#x2026; technologiÄ&#x2122; Multi Pixel Technology (MPT)

pomiaru odlegĹ&#x201A;oĹ&#x203A;ci. Standardowa obsĹ&#x201A;uga czujnikĂłw wszystkich serii i jednolita zasada pomiaru oraz zastosowany interfejs IO-Link uĹ&#x201A;atwiajÄ&#x2026; parametryzacjÄ&#x2122; podczas uruchamiania, a takĹźe przy zmianie funkcjonalnoĹ&#x203A;ci i wymianie na czujniki innych serii.

Nowe serie R200 i R201 oferujÄ&#x2026; wszystkie funkcjonalnoĹ&#x203A;ci czujnikĂłw fotoelektrycznych: pracÄ&#x2122; w trybie thru-beam, odbiciowym z filtrem polaryzacyjnym lub z identyfikacjÄ&#x2026; obiektĂłw przeĹşroczystych, pracÄ&#x2122; w trybie dyfuzyjnym, z tĹ&#x201A;umieniem tĹ&#x201A;a i eliminacjÄ&#x2026; pierwszego planu, w trybie bariery Ĺ&#x203A;wietlnej z dwoma punktami przeĹ&#x201A;Ä&#x2026;czania oraz jako czujnik odlegĹ&#x201A;oĹ&#x203A;ci.

&& G *

WYĹ Ä&#x201E;CZNIKI BEZPIECZEĹ&#x192;STWA RFID Z RYGLOWANIEM ELEKTRYCZNYM SERII NG Firma Pizzato opracowaĹ&#x201A;a nowy system ryglowania na potrzeby zastosowania w elektromagnetycznych wyĹ&#x201A;Ä&#x2026;cznikach bezpieczeĹ&#x201E;stwa serii NG. SiĹ&#x201A;a trzymania wynosi do 9750 N. WyĹ&#x201A;Ä&#x2026;czniki moĹźna stosowaÄ&#x2021; we wszystkich instalacjach, gdzie zachodzi potrzeba np. wielokrotnego otwierania róşnego rodzaju drzwi, osĹ&#x201A;on itp. Zastosowanie aktywatora RFID z wysokim poziomem kodowania eliminuje koniecznoĹ&#x203A;Ä&#x2021; montaĹźu dodatkowych urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; do kontroli zamkniÄ&#x2122;cia osĹ&#x201A;on.

W ofercie dostÄ&#x2122;pne sÄ&#x2026; wyĹ&#x201A;Ä&#x2026;czniki wyposaĹźone w klucz do beznapiÄ&#x2122;ciowego odblokowywania wyĹ&#x201A;Ä&#x2026;cznika, z zabudowanym przyciskiem do awaryjnego odblokowania wyĹ&#x201A;Ä&#x2026;cznika oraz aktywatorami o niskim lub wysokim stopniu kodowania.

DostÄ&#x2122;pne sÄ&#x2026; rĂłwnieĹź wersje, w ktĂłrych na pokrywie wyĹ&#x201A;Ä&#x2026;czni-

1-2/2019

ka umieszczone sÄ&#x2026; elementy sterownicze, np. przyciski lub wyĹ&#x201A;Ä&#x2026;cznik STOP. W zaleĹźnoĹ&#x203A;ci od wyposaĹźenia moĹźna wybraÄ&#x2021; pomiÄ&#x2122;dzy standardowym gwintowanym wyjĹ&#x203A;ciem kablowym M20 Ă&#x2014; 1,5 a wyjĹ&#x203A;ciem zakoĹ&#x201E;czonym konektorem 8-, 12- lub 19-pinowym.

W gĹ&#x201A;owicy wyĹ&#x201A;Ä&#x2026;cznika znajduje siÄ&#x2122; duĹźy, przelotowy otwĂłr, w ktĂłry wchodzi trzpieĹ&#x201E; o obĹ&#x201A;ym ksztaĹ&#x201A;cie speĹ&#x201A;niajÄ&#x2026;cy rolÄ&#x2122; klucza.

TrzpieĹ&#x201E; poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czony jest z podstawÄ&#x2026; za pomocÄ&#x2026; przegubu pozwalajÄ&#x2026;cego na elastyczne odchylenie go w dwĂłch osiach.

4! )/

21

PRODUKTY

CZUJNIK USB PARAMETRĂ&#x201C;W Ĺ&#x161;RODOWISKOWYCH Model 2JCIE-BU01 zawiera zestaw czujnikĂłw, wbudowanÄ&#x2026; pamiÄ&#x2122;Ä&#x2021; i ukĹ&#x201A;ad komunikacji bezprzewodowej. Ma postaÄ&#x2021; moduĹ&#x201A;u USB o wymiarach 14,9Â mm Ă&#x2014; 29,1Â mm Ă&#x2014; 7,0Â mm.

MoĹźe monitorowaÄ&#x2021; temperaturÄ&#x2122;, wilgotnoĹ&#x203A;Ä&#x2021;, natÄ&#x2122;Ĺźenie Ĺ&#x203A;wiatĹ&#x201A;a i promieniowania UV, ciĹ&#x203A;nienie barometryczne, haĹ&#x201A;as, sejsmikÄ&#x2122; i jakoĹ&#x203A;Ä&#x2021; powietrza (VOC). Czujnik moĹźe gromadziÄ&#x2021; dane przez okres do trzech miesiÄ&#x2122;cy (pomiary wykonywane co 5 minut) i Ĺ&#x201A;Ä&#x2026;czyÄ&#x2021; siÄ&#x2122; z wieloma urzÄ&#x2026;dzeniami (np. smartfony) za pomocÄ&#x2026; Bluetooth 5.0. Oferuje rĂłwnieĹź Ĺ&#x201A;atwe do interpretacji dane, ktĂłre nastÄ&#x2122;pnie mogÄ&#x2026; byÄ&#x2021; analizowane, przechowywane w chmurze i wykorzystywane do ustawiania parametrĂłw w czasie rzeczywistym. UrzÄ&#x2026;dzenie 2JCIE-BU01 ma certyfikaty zgodnoĹ&#x203A;ci ze wszystkimi wymaganymi przepisami w UE, USA i Japonii.

/2

UKIERUNKOWANY MONITORING I OPTYMALIZACJA FABRYK StosujÄ&#x2026;c metodÄ&#x2122; pomiaru wartoĹ&#x203A;ci RMS przetworniki do pomiaru prÄ&#x2026;du ACT20C-CMT i ACT20C CML mierzÄ&#x2026; rzeczywistÄ&#x2026; wartoĹ&#x203A;Ä&#x2021; poboru mocy podĹ&#x201A;Ä&#x2026;czonego obciÄ&#x2026;Ĺźenia i prÄ&#x2026;dĂłw zmiennych â&#x20AC;&#x201C; nawet odksztaĹ&#x201A;conych.

W poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czeniu z pasywnymi przekĹ&#x201A;adnikami prÄ&#x2026;dowymi przetworniki ACT20C CML mogÄ&#x2026; byÄ&#x2021; takĹźe uĹźyte do pomiaru bardzo duĹźych prÄ&#x2026;dĂłw AC. W ten sposĂłb zakres pomiarowy moĹźe byÄ&#x2021; rozszerzony na potrzeby danej aplikacji.

Dane przesyĹ&#x201A;ane przez przetworniki do pomiaru prÄ&#x2026;du ACT20C pozwalajÄ&#x2026; uĹźytkownikowi na ciÄ&#x2026;gĹ&#x201A;e monitorowanie podĹ&#x201A;Ä&#x2026;czonych jednostek pod kÄ&#x2026;tem tego, czy wartoĹ&#x203A;ci rzeczywiste przekraczajÄ&#x2026; lub spadajÄ&#x2026; poniĹźej nastawionych wartoĹ&#x203A;ci obciÄ&#x2026;ĹźeĹ&#x201E;, a takĹźe pozwalajÄ&#x2026; na monitorowanie pracy tych jednostek i czasu ich eksploatacji.

. 2E

22

RÄ&#x2DC;CZNE CZYTNIKI RFID ZAPEWNIAJÄ&#x201E;CE REALIZACJÄ&#x2DC; I DOKUMENTACJÄ&#x2DC; PROCESĂ&#x201C;W KONSERWACJI RÄ&#x2122;czne czytniki RFID firmy Pepperl+Fuchs i ecom w poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czeniu z niestandardowym oprogramowaniem Neoception zapewniajÄ&#x2026; wygodnÄ&#x2026; i wydajnÄ&#x2026; konserwacjÄ&#x2122; nawet w obszarach niebezpiecznych. KaĹźdy wÄ&#x2026;Ĺź moĹźna Ĺ&#x201A;atwo zidentyfikowaÄ&#x2021; za pomocÄ&#x2026; znacznika UHF RFID, przechowujÄ&#x2026;cego informacje o mierzonych parametrach â&#x20AC;&#x201C; dĹ&#x201A;ugoĹ&#x203A;Ä&#x2021; i Ĺ&#x203A;rednica wÄ&#x2122;Ĺźa, przewodnoĹ&#x203A;Ä&#x2021;, ciĹ&#x203A;nienie testowe i data nastÄ&#x2122;pnej inspekcji. KorzystajÄ&#x2026;c z rÄ&#x2122;cznego czytnika RFID i oprogramowania â&#x20AC;&#x17E;hose managerâ&#x20AC;?, audytor realizuje procedurÄ&#x2122; konserwacji. Automatyczna identyfikacja i przyjazne oprogramowanie praktycznie eliminujÄ&#x2026; bĹ&#x201A;Ä&#x2122;dy. Wyniki testu moĹźna przesĹ&#x201A;aÄ&#x2021; do systemu i wykorzystaÄ&#x2021; jako dokumentacjÄ&#x2122; oraz dowĂłd przeprowadzenia testĂłw. Dodatkowe funkcje wspierajÄ&#x2026; procesy robocze. Funkcja lokalizacji analizujÄ&#x2026;ca siĹ&#x201A;Ä&#x2122; sygnaĹ&#x201A;u wysyĹ&#x201A;anego przez znacznik, pomaga skrĂłciÄ&#x2021; czas potrzebny na wyszukanie testowanego obiektu. OprĂłcz RFID wszystkie kody optyczne 1-D i 2-D mogÄ&#x2026; byÄ&#x2021; odczytywane przez zintegrowanÄ&#x2026; kamerÄ&#x2122;.

&& G * 32 A

12-SWITCHOWY MENEDĹťER MACIERZY MAX20092 zapewnia elastyczne zarzÄ&#x2026;dzanie prÄ&#x2026;dem dla oĹ&#x203A;wietlenia matrycowego i pikselowego, napÄ&#x2122;dzajÄ&#x2026;c prÄ&#x2026;dy LED do 1,5 A. DwanaĹ&#x203A;cie zintegrowanych przeĹ&#x201A;Ä&#x2026;cznikĂłw steruje diodami LED w napiÄ&#x2122;ciach strunowych do 56 V, oszczÄ&#x2122;dzajÄ&#x2026;c czas projektowania i zmniejszajÄ&#x2026;c stopieĹ&#x201E; zĹ&#x201A;oĹźonoĹ&#x203A;ci. Chip jest dostarczany w opakowaniu TQFN 5 mm Ă&#x2014; 5 mm.

Dodatkowo Maxim oferuje MAX20096 i MAX20097 â&#x20AC;&#x201C; dwukanaĹ&#x201A;owe, synchroniczne sterowniki LED o wysokiej jasnoĹ&#x203A;ci do pracy z MAX20092, pomagajÄ&#x2026;c projektantom poprawiÄ&#x2021; przejĹ&#x203A;ciowe czasy odpowiedzi w oĹ&#x203A;wietleniu LED. Modele MAX20096 i MAX20097 zapewniajÄ&#x2026; ultraszybkÄ&#x2026; reakcjÄ&#x2122; przejĹ&#x203A;ciowÄ&#x2026; z niemal staĹ&#x201A;Ä&#x2026; czÄ&#x2122;stotliwoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; dziÄ&#x2122;ki autorskiemu schematowi sterowania prÄ&#x2026;dem w trybie Maxim, minimalizujÄ&#x2026;c zakĹ&#x201A;Ăłcenia elektromagnetyczne i umoĹźliwiajÄ&#x2026;c niezawodne i wydajne projektowanie.

' 2

5 & $

& &

& 2

AUTOMATYKA

ROZMOWA

Przepis na rozwĂłj â&#x20AC;&#x201C; silne marki i kapitaĹ&#x201A; doĹ&#x203A;wiadczeĹ&#x201E; /

H 2 & 2

&

2 *

2 $ $ * & $ *

$ * J 2

K

* *

J *

(

2 2

L 2 2 2 & 2 J 2 4! )/ 7

WizytĂłwkÄ&#x2026; firmy INSTOM jest szeroka gama produktowa powiÄ&#x2026;zana z sygnalizacjÄ&#x2026; i bezpieczeĹ&#x201E;stwem maszyn. Jaki typ produktĂłw z PaĹ&#x201E;stwa portfolio notuje najwiÄ&#x2122;ksze zainteresowanie odbiorcĂłw?

Nie mamy jednoznacznego faworyta w naszej ofercie produktowej.

DziaĹ&#x201A;alnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; dystrybucyjnÄ&#x2026; zaczynaliĹ&#x203A;my od produktĂłw sygnalizacyjnych firmy Werma i nadal cieszÄ&#x2026; siÄ&#x2122; one olbrzymiÄ&#x2026; popularnoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; wĹ&#x203A;rĂłd klientĂłw. Niemniej pozostaĹ&#x201A;e grupy towarowe z zakresu bezpieczeĹ&#x201E;stwa maszyn â&#x20AC;&#x201C; zwĹ&#x201A;aszcza takie jak kurtyny bezpieczeĹ&#x201E;stwa, rygle i wyĹ&#x201A;Ä&#x2026;czniki bezpieczeĹ&#x201E;stwa, sterowniki programowalne â&#x20AC;&#x201C; znajdujÄ&#x2026; coraz szersze grono staĹ&#x201A;ych odbiorcĂłw stosujÄ&#x2026;cych te podzespoĹ&#x201A;y jako elementy swoich maszyn.

W minionym roku najwiÄ&#x2122;kszy przyrost sprzedaĹźy odnotowaliĹ&#x203A;my 1-2/2019

w grupie wyĹ&#x201A;Ä&#x2026;cznikĂłw i rygli bezpieczeĹ&#x201E;stwa oraz aparatury tablicowej z oferty firmy Pizzato. Ten wĹ&#x201A;oski dostawca regularnie powiÄ&#x2122;ksza swojÄ&#x2026; ofertÄ&#x2122; produktowÄ&#x2026;, co w poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czeniu ze wzorowÄ&#x2026; jakoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; wyrobĂłw pozwala osiÄ&#x2026;gaÄ&#x2021; sukces na trudnym cenowo i konkurencyjnym rynku wyĹ&#x201A;Ä&#x2026;cznikĂłw. Kasety sterownicze Pizzato wprowadzone na rynek okoĹ&#x201A;o piÄ&#x2122;Ä&#x2021; lat temu stosuje juĹź wiÄ&#x2122;kszoĹ&#x203A;Ä&#x2021; producentĂłw z branĹźy dĹşwigowej, zarĂłwno w Europie, jak i w Polsce.

INSTOM jest krajowym dystrybutorem rozwiÄ&#x2026;zaĹ&#x201E; znanych europejskich producentĂłw urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; automatyki przemysĹ&#x201A;owej z zakresu bezpieczeĹ&#x201E;stwa maszyn.

Jak ocenia Pan Ĺ&#x203A;wiadomoĹ&#x203A;Ä&#x2021; przedstawicieli polskich zakĹ&#x201A;adĂłw produkcyjnych w odniesieniu do bezpieczeĹ&#x201E;stwa? Czy jest ona w Pana opinii wystarczajÄ&#x2026;ca?

PodejmujÄ&#x2026;c prĂłbÄ&#x2122; siÄ&#x2122;gniÄ&#x2122;cia pamiÄ&#x2122;ciÄ&#x2026; kilka lat wstecz i porĂłwnujÄ&#x2026;c Ĺ&#x203A;wiadomoĹ&#x203A;Ä&#x2021; odbiorcĂłw dotyczÄ&#x2026;cÄ&#x2026; bezpieczeĹ&#x201E;stwa maszyn wtedy i obecnie, moĹźna zauwaĹźyÄ&#x2021; wielkie zmiany. ZmieniĹ&#x201A; siÄ&#x2122; poziom wiedzy na temat sposobĂłw zabezpieczania maszyn oraz dyrektyw i przepisĂłw, ktĂłre to regulujÄ&#x2026;. DziĹ&#x203A; klienci czÄ&#x2122;sto sami potrafiÄ&#x2026; okreĹ&#x203A;liÄ&#x2021; zagroĹźenia, jakie pojawiajÄ&#x2026; siÄ&#x2122; przy maszynie, potrafiÄ&#x2026; dobraÄ&#x2021; wĹ&#x201A;aĹ&#x203A;ciwÄ&#x2026; klasÄ&#x2122; urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; bezpieczeĹ&#x201E;stwa i interesuje ich tylko dobĂłr urzÄ&#x2026;dzenia z oferty produktowej. U producentĂłw maszyn wiÄ&#x2122;ksze zainteresowanie bezpieczeĹ&#x201E;stwem pojawia siÄ&#x2122; szczegĂłlnie w sytuacji, gdy maszyna jest produkowana na rynki Unii Europejskiej lub dla koncernĂłw miÄ&#x2122;dzynarodowych.

W tych przypadkach Ĺ&#x203A;wiadomoĹ&#x203A;Ä&#x2021; klientĂłw koĹ&#x201E;cowych przekĹ&#x201A;ada siÄ&#x2122; na wymagania stawiane producentom maszyn.

23

ROZMOWA

Bardzo często w wyniku kontroli inspekcji pracy powstaje konieczność zakupu dodatkowych osłon lub wygrodzeń. W odpowiedzi na takie zapotrzebowanie trzy lata temu wprowadziliśmy do oferty wygrodzenia włoskiej firmy PROTEC. Jako jedna z nielicznych firm na rynku utrzymujemy te wyroby na stanie magazynowym, aby były dostępne od ręki.

Na liście realizacji INSTOM jest wiele projektów z branży przemysłowej. Czy może Pan przybliżyć naszym Czytelnikom szczegóły wybranego interesującego wdrożenia?

Jedną z najciekawszych zrealizowanych aplikacji w obszarze produkcji przemysłowej był system powiadamiania typu ANDON, wykonany dla firmy produkcyjnej z południa Polski.

Klient potrzebował rozwiązania, które przywoływałoby inżynierów wsparcia z różnych działów firmy do stanowisk montażowych. W przypadku wystąpienia problemu na stanowisku montażowym pracownik ma do dyspozycji panel z przyciskami, których naciśnięcie powoduje przywołanie np. pracownika z kontroli jakości lub z zaopatrzenia. W każdym dziale został zamontowany monitor pokazujący kolejkę zgłoszeń. Nad każdym stanowiskiem znajduje się wielokolorowa kolumna sygnalizacyjna ułatwiająca ocenę sytuacji na hali produkcyjnej i znalezienie wzywającego. Wymogiem klienta było, aby system przywołania był mobilny, czyli zapewniał komunikację bezprzewodową, ze względu na częstą reorganizację produkcji. Konieczne było też rejestrowanie przywołań i umożliwienie raportowania okresowego. Dzięki systemowi Werma Smart Monitor udało się spełnić założenia klienta.

Która z dziedzin – automatyka przemysłowa czy budynkowa – przeważa w działalności INSTOM? Oba działy są niezwykle istotne dla rozwoju przedsiębiorstwa i zapewniają stabilne obroty oraz przychody.

W 2018 r. dział zabezpieczeń i auto24

matyki budynkowej odnotował większe obroty, co było efektem realizacji kilku dużych projektów instalacyjnych. Specyfika realizacji kontraktów budowalnych nie gwarantuje niestety ciągłości poziomu obrotów, gdyż są one silnie powiązane z koniunkturą w branży budowlanej i jakością pozyskanych kontraktów. Obecnie mamy okres niedoboru dobrych podwykonawców na budowach, a rynek zama-

W obszarze automatyki budynkowej INSTOM realizuje projekty w różnych sektorach budownictwa kubaturowego. Naszymi głównymi klientami są m.in. właściciele i operatorzy dużych galerii handlowych, firmy z sektora farmaceutycznego i branży logistycznej, ale też jednostki administracji państwowej, muzea oraz różne obiekty użyteczności publicznej.

PODEJMUJĄC PRÓBĘ SIĘGNIĘCIA PAMIĘCIĄ KILKA LAT WSTECZ I PORÓWNUJĄC ŚWIADOMOŚĆ ODBIORCÓW DOTYCZĄCĄ BEZPIECZEŃSTWA MASZYN WTEDY I OBECNIE, MOŻNA ZAUWAŻYĆ WIELKIE ZMIANY. DZIŚ KLIENCI CZĘSTO SAMI POTRAFIĄ OKREŚLIĆ ZAGROŻENIA, JAKIE POJAWIAJĄ SIĘ PRZY MASZYNIE, POTRAFIĄ DOBRAĆ WŁAŚCIWĄ KLASĘ URZĄDZEŃ BEZPIECZEŃSTWA I INTERESUJE ICH TYLKO DOBÓR SAMEGO URZĄDZENIA Z OFERTY PRODUKTOWEJ. wiających jest bardzo duży, więc pozyskanie zleceń montażowych nie jest problemem. Jedynym ograniczeniem stają się moce przerobowe i ryzyko związane z szybko rosnącymi kosztami materiałów i siły roboczej.

Dział automatyki przemysłowej od lat realizuje stabilne przyrosty wolumenu sprzedaży i miniony rok również zaowocował bardzo dobrym wzrostem obrotów. Niewątpliwie oba rodzaje naszej działalności stanowią mocne filary przedsiębiorstwa, równomiernie wspierając jego rozwój.

Automatyka budynkowa jest obecnie coraz gorętszym tematem. Jakie są sztandarowe projekty wśród tego typu inwestycji zrealizowane przez INSTOM?

W sektorze muzealnym mamy bardzo długą listę realizacji, z których najbardziej prestiżowe to Muzeum Łazienki Królewskie, Muzeum Warszawy, Muzeum Sztuki w Łodzi.

Jedną z największych instalacji automatyki, z pewnością pod względem ilości ułożonych kabli, była realizacja na terenie nowego dworca Łódź Fabryczna. Bardzo rozległy plac budowy, liczony w kilometrach, stanowił wyzwanie pod względem logistyki i organizacji pracy. W 2018 r. naszym wiodącym projektem była rozbudowa i modernizacja instalacji budynkowych w centrum handlowym Promenada w Warszawie. W ciągu dnia obiekt normalnie funkcjonował i duża część prac mogła być wykonana jedynie w godzinach nocnych.

AUTOMATYKA

ROZMOWA

Współpracujecie z wieloma dostawcami technologii budynkowej. Co decyduje o tym, kto znajdzie się na tej liście?

INSTOM jest partnerem wielu globalnych dostawców technologii budynkowych. Z częścią z nich współpracujemy od kilkunastu lat, z innymi od niedawna. Jako integrator – o ile mamy szansę decydować o wyborze technologii – zawsze staramy się dobierać rozwiązania najlepiej pasujące do oczekiwań funkcjonalnych użytkownika. Często jednak to klienci końcowi albo generalni wykonawcy narzucają preferowanych dostawców urządzeń i technologii i musimy się do tych wyborów dostosować.

Nasi główni dostawcy w zakresie automatyki budynkowej to firmy Honeywell, Schneider Electric i Hager, w zakresie systemów bezpieczeństwa – Honeywell, Axis, Samsung, Bosch, zaś w zakresie sieci komputerowych – Commscope i Reichle de-Massari. Współpraca z największymi producentami daje nam dostęp do najnowocześniejszych rozwiązań technologicznych i owocuje ciekawymi zleceniami.

Jakie gałęzie przemysłu należą do kluczowych odbiorców Państwa rozwiązań?

Zaopatrujemy niemal wszystkie sektory przemysłu w naszym kraju. Do kluczowych zaliczamy z pewnością producentów wind i podnośników.

Produkty firmy Pizzato, którą reprezentujemy w Polsce, są bardzo chętnie i powszechnie stosowane w automatyce dźwigów. Decydujące znaczenie ma w tym przypadku dobra cena i wysoka jakość tych komponentów.

Ważną grupą odbiorców są też górnictwo i energetyka. Dostarczamy im urządzenia sygnalizacyjne produkcji Wermy przeznaczone do pracy w trudnych warunkach środowiskowych, także w strefach zagrożonych wybuchem. Innym typowo sektorowo ukierunkowanym produktem są maty czułe na nacisk. W przemyśle obróbki drewna są stosowane w celu zapewnienia bezpiecznego dystansu do ruchomych części maszyn.

1-2/2019

Kurtyny bezpieczeństwa w tych aplikacjach nie zawsze się sprawdzają ze względu na duże zapylenie. Uważam, że elementy czułe na nacisk, takie jak maty, listwy krawędziowe, zderzaki, są nadal niedocenioną grupą czujników bezpieczeństwa. Mają one ponadprzeciętną odporność na warunki środowiskowe i można je niemal dowolnie kształtować, dostosowując do miejsca aplikacji.

Coraz lepiej czujemy się też jako dostawca komponentów do budowy stanowisk zrobotyzowanych. W tym obszarze dostarczamy kurtyny i sterowniki bezpieczeństwa firmy ReeR, wygrodzenia firmy Protec oraz systemy czujników zamknięcia i rygli RFID produkcji Pizzato. Na bazie naszej oferty integrator może wykonać kompletny system zabezpieczenia przed dostępem do strefy niebezpiecznej robota lub innego automatu.

W czerwcu 2018 r. został oddany do użytku nowy biurowiec firmy INSTOM, w którym działają najnowsze rozwiązania z dziedziny automatyki budynkowej. Jakie technologie zostały wykorzystane przy tej inwestycji?

Nowa siedziba jest naszą dumą i wizytówką potencjału, którym dysponujemy. Projektując budynek chcieliśmy nie tylko stworzyć komfortowe warunki pracy, ale też pokazać, co potrafimy robić jako firma wykonująca instalacje budynkowe. Instalacja elektryczna została przygotowana pod kątem możliwości opomiarowania w zakresie parametrów jakości i poboru energii. Zastosowano w całości energooszczędne oświetlenie LED. Sterowanie załączaniem oświetlenia oraz regulację komfortu cieplnego zrealizowano w całości w systemie automatyki KNX firmy Hager. Budynek przystosowany jest do dwustronnego zasilania, a układ SZR w rozdzielni głównej pozwala na podłączenie w sytuacji kryzysowej zewnętrznego, mobilnego agregatu.

Każde pomieszczenie biurowe ma indywidualnie sterowaną klimatyzację sprzęgniętą z regulacją ogrzewa-

nia. Nie zdarzają się więc sytuacje, gdy ktoś próbuje chłodzić się klimatyzacją przy pracujących grzejnikach, marnując w ten sposób energię.

Wiele uwagi poświęciliśmy kwestiom bezpieczeństwa. Obiekt jest w całości wyposażony w system sygnalizacji pożaru oraz system alarmowy. Dostęp do poszczególnych działów w budynku jest ograniczony przez kontrolę dostępu z czytnikami kart zbliżeniowych. Ciągi komunikacyjne oraz teren wokół budynku są monitorowane za pomocą kamer.

Zaimplementowano również nowoczesny system łączności telefonicznej i domofonowej wykonany w technologii IP. Z myślą o przyszłych aplikacjach i rozwoju firmy w kierunku IT w budynku działa rozbudowana sieć komputerowa – około 500 gniazd o przepustowości do 10 Gb. Nad całością instalacji pieczę sprawuje system BMS w technologii firmy Honeywell.

Instalacje zaimplementowane w budynku służą wielu celom.

Oczywiście zapewniają nam komfort i bezpieczeństwo, ale są też doskonałą formą prezentacji na żywo tych rozwiązań dla przyszłych klientów.

Jest to też dla naszych inżynierów doskonała platforma deweloperska do nauki i testowania nowych urządzeń i funkcjonalności.

Jaki jest patent INSTOM na wyróżnienie się na rynku?

Nasz patent na sukces to przede wszystkim inwestowanie w ludzi.

Udało nam się zgromadzić doskonały zespół zaangażowanych osób, którzy silnie identyfikują się z przedsiębiorstwem i chcą dążyć do jego rozwoju. 26 lat istnienia na rynku pozwoliło zebrać potężny kapitał doświadczeń i nauczyło nas, jak sobie radzić zarówno w dobrym, jak i gorszym otoczeniu ekonomicznym.

Wierzymy, że jest to świetna baza do osiągania jeszcze lepszych wyników w przyszłości.

0 2

Urszula Chojnacka %B)/ %)M %

25

TEMAT NUMERU

Bezpieczna produkcja ! H H H

K & N

$

& & $ 2 2

$

2 & 7 D 2 &

2 $ (N

*

* 2

H *

& 2

2 2 2

N K

K

2 $H *

(N

K 2 &

* 2 2 2 2 7

Agnieszka Staniszewska

26

N

aleĹźy zastanowiÄ&#x2021; siÄ&#x2122;, jakie mogÄ&#x2026; byÄ&#x2021; przyczyny niebezpiecznych zdarzeĹ&#x201E; w zakĹ&#x201A;adach produkcyjnych, ktĂłre mogÄ&#x2026; spowodowaÄ&#x2021; uszczerbek na zdrowiu, czasami nieodwracalny, a w skrajnych sytuacjach utratÄ&#x2122; Ĺźycia. NaraĹźeni na niebezpieczeĹ&#x201E;stwo sÄ&#x2026; wszyscy ludzie, ktĂłrzy mogÄ&#x2026; znaleĹşÄ&#x2021; siÄ&#x2122; w pobliĹźu jakiegokolwiek urzÄ&#x2026;dzenia lub maszyny w zakĹ&#x201A;adzie produkcyjnym, z reguĹ&#x201A;y sÄ&#x2026; to ludzie je obsĹ&#x201A;ugujÄ&#x2026;cy. Producenci i integratorzy systemĂłw automatyki swoimi dziaĹ&#x201A;aniami mogÄ&#x2026; znaczÄ&#x2026;co minimalizowaÄ&#x2021; ryzyko wystÄ&#x2026;pienia sytuacji niebezpiecznej, jednak nic nie zastÄ&#x2026;pi zdrowego rozsÄ&#x2026;dku i zachowywania naleĹźytej ostroĹźnoĹ&#x203A;ci. WaĹźnym dla osĂłb potencjalnie naraĹźonych na niebezpieczeĹ&#x201E;stwo zwiÄ&#x2026;zane z systemami automatyki jest wyzbycie siÄ&#x2122; zgubnej rutyny oraz szybkie reagowanie na wszelkie nieprawidĹ&#x201A;owoĹ&#x203A;ci, ktĂłre

zaobserwujÄ&#x2026;. OczywiĹ&#x203A;cie na wiÄ&#x2122;kszoĹ&#x203A;Ä&#x2021; zastosowanych zabezpieczeĹ&#x201E;, czy to mechanicznych, czy elektrycznych, czy programowych, moĹźna znaleĹşÄ&#x2021; sposĂłb ich obejĹ&#x203A;cia, co chÄ&#x2122;tnie czyniÄ&#x2026; niektĂłrzy nierozwaĹźni ludzie. Motywem ich dziaĹ&#x201A;ania jest najczÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ciej uĹ&#x201A;atwienie sobie pracy, bo nie da siÄ&#x2122; ukryÄ&#x2021;, Ĺźe zachowanie norm bezpieczeĹ&#x201E;stwa czÄ&#x2122;sto czyni dany system automatyki mniej elastycznym i przyjaznym dla obsĹ&#x201A;ugi.

Takie dziaĹ&#x201A;anie jest jednak nierozsÄ&#x2026;dne, poniewaĹź nic nie powinno byÄ&#x2021; waĹźniejsze niĹź bezpieczeĹ&#x201E;stwo.

Komponenty automatyki a bezpieczeĹ&#x201E;stwo Na poczÄ&#x2026;tek rozwaĹźaĹ&#x201E; na temat bezpieczeĹ&#x201E;stwa w przemyĹ&#x203A;le warto dokonaÄ&#x2021; krĂłtkiego przeglÄ&#x2026;du róşnego typu komponentĂłw automatyki, ktĂłre sÄ&#x2026; bezpoĹ&#x203A;rednio powiÄ&#x2026;zane z tÄ&#x2026; tematykÄ&#x2026;. Dodatkowo naleĹźy zastanowiÄ&#x2021; siÄ&#x2122; AUTOMATYKA

7

TEMAT NUMERU

nad przykładowymi zastosowaniami danych grup produktowych oraz wyszczególnić cechy, na które warto zwracać uwagę podczas doboru konkretnego modelu w obrębie danej grupy.

Kluczowymi elementami wielu systemów automatyki odpowiedzialnymi za bezpieczeństwo maszyn i urządzeń są sterowniki bezpieczeństwa. Wespół z różnymi urządzeniami zbierającymi dane z otoczenia, tworzą systemy dbające o zdrowie i życie operatorów. Dzięki odpowiedniemu działaniu sterowników bezpieczeństwa możliwe jest bezpieczne zatrzymywanie poszczególnych podzespołów lub wszystkich składowych danych maszyn i urządzeń oraz doprowadzanie ich w możliwie jak najkrótszym czasie do stanu optymalnego pod względem bezpieczeństwa. Zadaniami realizowanymi przez omawianą grupę urządzeń są: obserwacja stanów czujników i urządzeń kontrolujących bezpieczeństwo, odpowiednie reagowanie na działania

operatora systemu przez dobieranie odpowiedniego trybu pracy w zależności od trwającej operacji technologicznej. W przypadku wystąpienia sytuacji odbiegającej od normy – potencjalnie niebezpiecznej – sterownik wpływa na urządzenia wykonawcze, najczęściej zatrzymując je awaryjnie i blokując ich działanie w normalnym trybie do czasu ustania sytuacji awaryjnej i potwierdzenia tego faktu przez operatora. Dodatkowo z użyciem sygnalizatorów świetlnych, dźwiękowych lub wyświetlaczy, sterownik informuje obsługę o stanie, w którym znajduje się dany system.

Na rynku automatyki dostępnych jest wiele sterowników omawianego typu. Najbardziej elastycznym rozwiązaniem dla zapewnienia bezpieczeństwa są sterowniki programowalne umożliwiające konfigurowanie działania systemu za pomocą dedykowanego do tego celu oprogramowania. Wybierając konkretny model z omawianej

grupy produktowej, należy zwrócić uwagę na takie aspekty jak: możliwość działania w wybranych sieciach przemysłowych oraz liczba wejść i wyjść obsługujących peryferia wchodzące w skład systemów bezpieczeństwa.

Jedną z firm specjalizujących się w dystrybucji sterowników bezpieczeństwa jest firma Sick. Oferuje ona zarówno urządzenia, których konfigurowanie odbywa się za pomocą przełącznika obrotowego i odpowiedniego okablowania (Flexi Classic), jak i urządzenia programowalne, których konfigurowanie jest realizowane z użyciem dedykowanego do tego celu oprogramowanie (Flexi Soft). Inną serią produktów z grupy sterowników opisywanego typu jest seria Pluto, którą można znaleźć w ofercie firmy ABB. Jej przedstawicielami są sterowniki autonomiczne przeznaczone do działania w sieci bezpieczeństwa AS-i, w której wszystkie komponenty bezpieczeństwa są podłączone do jednego kabla.

R E K L A M A

1-2/2019

27

TEMAT NUMERU

WIĘKSZA PRODUKTYWNOŚĆ I BEZPIECZEŃSTWO DZIĘKI WERYFIKACJI URZĄDZEŃ POMIAROWYCH Z TECHNOLOGIĄ IIOT BEZ PRZERW. MARIUSZ SZWAGRZYK, MENEDŻER PRODUKTU I BRANŻY, POMIARY POZIOMU I BRANŻA CHEMICZNA, ENDRESS+HAUSER POLSKA SP. Z O.O. Urządzenia kontrolno-pomiarowe ery czwartej rewolucji przemysłowej pomagają zebrać w chmurze i bez zbędnego opóźnienia wykorzystać szczegółowe informacje z procesów technologicznych. Celem jest przyspieszenie podejmowania właściwych decyzji w zakładzie. Ta sama chmura umożliwia również – na podstawie informacji od Endress+Hauser o planach produkcyjnych odnośnie urządzeń AKPiA, terminach i warunkach dostaw – obsługę nowej inwestycji lub modernizacji zgodnie z harmonogramem i w sposób zautomatyzo-

Popularnymi formami ochrony przed nieautoryzowanym dostępem do elementów systemu potencjalnie niebezpiecznych są ogrodzenia i zagrody. Jednak to bariery i kurtyny świetlne są rozwiązaniem atrakcyjniejszym dla obsługi systemu. Jest tak dlatego, ponieważ pozwalają one na wejście w obszar chroniony podczas trwania niektórych etapów procesów produkcyjnych bez konieczności ingerencji w ustawienie elementów fizycznych.

Taka potrzeba może istnieć przykładowo w systemach, w których konieczne jest dostarczanie i odbiór surowca czy też gotowego produktu w konkretnych etapach procesu.

Zasada działania bariery i kurtyny świetlnej jest podobna. Zasadniczo wszystko opiera się na emisji promieni świetlnych z nadajnika w kierunku odbiornika. Niedotarcie określonej ilości nadanych promieni do odbiornika oznacza wystąpienie sytuacji niebezpiecznej. Kurtynę od bariery odróżnia większa gęstość emitowanych promieFUNKCJA SLS (Safely Limited Speed) SSR (Safely Speed Range) SDI (Safe Direction) SBC (Safe Break Control) SAR (Safely Acceleration Range) SLT (Safely Limited Torque)

28

wany. Heartbeat Technology w urządzeniach kontrolno-pomiarowych podnosi jakość zarządzania zakładem przemysłowym. Zysk to czytelny raport dostępny na każde żądanie w chmurze w ciągu kilku minut, który jest spójny z wymaganiami kontroli jakości produkcji i systemu zarządzania bezpieczeństwem zakładowym.

Dzięki niemu ułatwiona jest też szybka ocena wpływu procesu technologicznego na kondycję urządzeń, co zwiększa komfort pracy służb UR.

ni. Można przyjąć założenie, że bariera jest zabezpieczeniem ogólnym, zaś kurtyna zabezpieczeniem szczegółowym.

Przykładowo bariera może stanowić pierwszą linię ochrony przed nieautoryzowanym dostępem do strefy oddziaływania systemu automatyki, zaś kurtyna może chronić przed przypadkowym włożeniem ręki czy głowy w strefę działania elementu ruchomego. Podczas doboru odpowiedniego modelu kurtyny lub bariery świetlnej należy zwrócić uwagę na rozdzielczość danego egzemplarza wyrażaną w milimetrach, wysokość chronionego obszaru, klasę bezpieczeństwa według ICE 61496-1 oraz liczba emitowanych promieni.

Przykładowa seria barier to deTEM2 z oferty firmy Sick, której reprezentanci chronią obszary do 1200 mm wysokości, emitując od 2 do 4 promieni. Firma Pilz Polska w swoim portfolio posiada tymczasem przykładową serię kurtyn PSENopt II, której przedstawiciele emitują do 192 promieni, osiągając jednocześnie rozdzielczość 4 mm.

Urządzeniem realizującym podobne zadania co bariery i kurtyny świetlne jest skaner bezpieczeństwa. Znajduje on zastosowanie wszędzie tam, gdzie strefa bezpieczeństwa może być wyznaczona w postaci wycinka koła. Podczas doboru konkretnego modelu należy zwrócić uwagę na jego klasę bezpieczeństwa, maksymalny kąt widzenia wyrażany w stopniach oraz maksymalny zasięg liczony w metrach. Przykładowe skanery bezpieczeństwa posiadają w swojej ofercie między innymi firmy Pilz Polska oraz Panasonic. Odpowiednio serie PSENscan oraz SD3 zapewniają kąty widzenia 275o i 190o oraz zasięg 5,5 m oraz 4 m.

Innym komponentem zabezpieczającym wybrany obszar jest mata bezpieczeństwa. Wtargnięcie na jej powierzchnię wyzwala sygnał informujący o nieautoryzowanym wejściu w strefę niebezpieczną. Kolejnymi elementami automatyki, które mogą stanowić zabezpieczenie elementów ruchomych są zderzaki. Aktywacja sygnału informu-

CHARAKTERYSTYKA monitorowanie prędkości, przekroczenie maksymalnej wartości granicznej powoduje podjęcie czynności określonych na etapie konfiguracji – znajduje zastosowanie, gdy czynności konfiguracyjne lub konserwacyjne są wykonywane przy braku całkowitego zatrzymania, zabezpieczenie przed uszkodzeniem w przypadku niekontrolowanego wzrostu prędkości SLS + kontrola przekroczenia minimalnej wartości granicznej prędkości monitorowanie kierunku obrotów wału silnika – znajduje zastosowanie, gdy wymagany jest ruch wyłącznie w jedną stronę sterowanie zewnętrznym hamulcem za pomocą bezpiecznego wyjściowego sygnału sterującego – zapobiega wpływowi obciążenia na zachowanie silnika, stosowana najczęściej w łączności z STO, przykładowe zastosowanie to: dźwigi, podnośniki, windy monitorowanie przyspieszenia – przekroczenie minimalnej lub maksymalnej wartości granicznej powoduje podjęcie czynności określonych na etapie konfiguracji monitorowanie momentu – przekroczenie maksymalnej wartości granicznej powoduje podjęcie czynności określonych na etapie konfiguracji

AUTOMATYKA

jącego o wystąpieniu sytuacji wymagającej inicjalizacji procedury awaryjnej następuję po zetknięciu powierzchni zderzaka z przedmiotem lub osobą.

Oczywiście uderzenie stanowi bodziec do zatrzymania elementu ruchomego, na którym znajduje się zderzak.

Komponentami o mniejszych wielkościach, które odpowiadają za bezpieczeństwo systemów automatyki, są przyciski bezpieczeństwa. Powinny być one umieszczone w miejscach łatwo dostępnych dla operatorów i osób postronnych.

Ich użycie powinno wywoływać uruchomienie procedury awaryjnej – bezpieczne zatrzymanie wszystkich ruchomych urządzeń. Przycisk bezpieczeństwa powinien wyraźnie odróżniać się od innych przycisków oraz przełączników i być odpowiednio wyeksponowany. Jest to bowiem podstawowy element, który może być użyty przez człowieka, gdy ten zauważy sytuację niebezpieczną.

Innym komponentami o małych wymiarach, który jest powszechnie używany w systemach bezpieczeństwa jest zamek elektromagnetyczny. Znajduje on najczęściej zastosowanie w bramkach znajdujących się w ogrodzeniu stanowiącym ochronę przed nieautoryzowanym dostępem do systemu automatyki oraz w różnego rodzaju drzwiach chroniących konkretne elementy systemu lub też szafy elektryczne. Rozwarcie obwodu, a więc otwarcie drzwi czy bramki, jest sygnałem informującym o wystąpieniu sytuacji potencjalnie niebezpiecznej.

Bezpieczeństwo układów napędowych Potencjalnie najbardziej niebezpieczne dla obsługi systemów zautomatyzowanych i osób postronnych są układy będące w ruchu. Ruchome części maszyn i urządzeń, w szczególności dla osób, które nie są dokładnie zaznajomione z ich specyfiką, są realnym zagrożeniem dla ich zdrowia i życia.

Ze względu chociażby na poruszaną masę i osiągane prędkości, ogromne niebezpieczeństwo jest związane z elementami wchodzącymi w skład różnego rodzaju systemów napędowych.

Dla producentów i integratorów automatyki, którzy muszą zadbać o odpowiednie zabezpieczenie systemów 1-2/2019

napędowych, kluczowe jest stosowanie odpowiednich dla danej aplikacji funkcji bezpieczeństwa. Podstawową funkcją bezpieczeństwa jest STO (Safe Torque Off), czyli bezpieczne wyłączenie momentu. Według klasyfikacji zawartej w normie PN-EN 60204-1 odpowiada ona kategorii 0, czyli niekontrolowanemu zatrzymaniu przez natychmiastowe odcięcie zasilania. Jej zadaniem jest doprowadzenie do stanu, w którym napędzany silnik nie będzie miał momentu napędowego. Zatrzymanie silnika następuje przez wybieg.

Inną popularną funkcją bezpieczeństwa jest funkcja SS1 (Safety Stop 1).

Jej realizacja przebiega dwuetapowo.

W pierwszej fazie następuje bezpieczne zatrzymanie silnika w kontrolowany sposób po rampie. Po osiągnięciu zerowej prędkości lub założonej minimalnej prędkości granicznej realizowany jest drugi etap, który jest niczym innym jak funkcją bezpiecznego zdjęcia momentu napędowego STO. W tym etapie dochodzi dopiero do odcięcia zasilania.

Według wspomnianej wyżej normy jest to zatrzymanie kontrolowane – kategoria 1. Omawiana funkcja bezpieczeństwa znajduje zastosowanie przykładowo w przypadku wrzecion, pił czy pras.

Kategoria 2 według klasyfikacji zawartej w normie PN-EN 60204-1 różni się od kategorii 1 tym, że zasilanie w drugim etapie nie jest odcinane i służy do unieruchomienia napędu w danym położeniu. Funkcja bezpieczeństwa realizująca tego typu zatrzymanie to funkcja SS2 (Safety Stop 2).

Podobnie jak w przypadku SS1 proces zatrzymania następuje dwuetapowo.

Pierwszy etap przebiega tak samo jak w funkcji SS1, drugi z etapów jest realizacją funkcji SOS, czyli bezpiecznego zatrzymania pracy (Safety Operating Stop). Zaletą funkcji SS2 jest możliwość szybszego restartu silnika. Znajduje ona zastosowanie w aplikacjach, w których wymagane jest cykliczne wykonywanie czynności konserwacyjnych i obsługowych.

Inne przykładowe funkcje bezpieczeństwa wraz z krótką charakterystyką przedstawiono w tabeli.

Coraz większą popularnością cieszą się zintegrowane funkcje bezpieczeństwa, którymi może poszczycić się

R E K L A M A

TEMAT NUMERU

29

TEMAT NUMERU

POPRAWA BEZPIECZEŃSTWA PRZEZ ZASTOSOWANIE ODPOWIEDNICH CHWYTAKÓW I CZUJNIKÓW DARIUSZ DOMAŃSKI, INŻYNIER SPRZEDAŻY, SCHUNK SP. Z O.O. Aby zapewnić bezpieczeństwo pracy związane z zastosowaniem chwytaków już na etapie projektowania stanowiska należy zapewnić trwałe, bezpieczne uchwycenie detalu. Można to zrealizować stosując kilka zasad oraz wykorzystując niektóre z podzespołów firmy SCHUNK. Zastosowany chwytak powinien mieć odpowiednią siłę chwytu, uwzględnijacą w obliczeniach dynamikę układu, w jakim znajduje się trzymany detal. Im jest wyższy współczynnik tarcia między detalem a palcami chwytaka tym mniejsze prawdopodobieństwo, że detal wysunie się z uchwytu. Współczynnik tarcia można zwiększyć na kilka sposobów. Jednym z nich jest zastosowanie specjalnych nakładek na palce np. z tworzywa, gumy bądź z teflonu. Innym rozwiązaniem coraz cześciej stosowanym jest nanoszenie odpowiednich powłok na palce o odpowiednich parametrach dobranych spe-

wielu producentów i dystrybutorów układów napędowych. Zintegrowaną funkcję bezpieczeństwa STO można znaleźć przykładowo w przemiennikach częstotliwości z serii Astraada DRV-24 firmy Astor oraz serii GA700 z portfolio firmy Yaskawa.

Z kolei firma Lenze oferuje serwonapęd z serii 9400, który ma liczne zintegrowane funkcje bezpieczeństwa, tj.

STO, SS1, SS2, SOS, SLS, SSR, SDI. Natomiast firma Beckhoff posiada w swoim portfolio system TwinSAFE, na który składają się karty bezpieczeństwa umieszczane w napędach, moduły i oprogramowanie. Przykładowo w serwonapędach serii AX8000 umożliwia on realizację praktycznie wszystkich funkcji bezpieczeństwa tj. STO, SS1, SS2, SOS, SDI, SBC, SAR, SLT, SLS, SSR. W przypadku dwóch ostatnich funkcji można określić do ośmiu prędkości granicznych.

Nikogo nie powinien dziwić fakt, że coraz więcej projektantów i integratorów systemów automatyki decyduje się na zastosowanie omawianego typu sprzętu, bowiem zaletą zintegrowanych rozwiązań jest redukcja liczby elementów systemu oraz stopnia skomplikowania systemów połączeń. Jest to również rozwiązanie dużo wygodniejsze.

Projekt a bezpieczeństwo Warto zastanowić się nad tym, jak maksymalizować dbałość o bezpieczeństwo podczas projektowania systemów 30

cjalnie do przenosznego detalu. W pewnych przypadkach można wykorzystać dodatkowe podzespoły SCHUNK np. chwytaki ze sprężyną, co pozwala na zabezpieczenie detalu podczas awaryjnego spadku ciśnienia, bądź zatrzymania maszyny.

Zastosować można również specjalne zawory mechaniczne utrzymujące ciśnienie w komorze chwytaka, co działa podobnie jak sprężyna. Zaletą stosowania tego typu zaworów jest możliwość blokowania chwytaka w pozycji otwartej i zamkniętej, natomiast sprężyna jest wersją jednostronną wybieraną podczas zamówienia. Kolejnym i ostatnim zabezpieczeniem takiego układu jest zastosowanie szeregu czujników, które monitorują przebieg całej operacji związanej z manipulacją detalem.

automatyki. Przede wszystkim należy przeprowadzić ocenę i analizę ryzyka zgodnie z obowiązującymi normami.

Na rynku obecnych jest ogromna liczba firm specjalizujących się w tego typu zadaniach. Aby dane urządzenie mogło być dopuszczone do sprzedaży, musi być poddane takim działaniom na zlecenie producenta.

Istotne jest wyszczególnienie wszystkich elementów ruchomych oraz znalezienie wszystkich peryferiów zagrażających życiu i zdrowiu.

Chodzi tu przede wszystkim o układy napędowe, narzędzia wykonawcze, tj. wrzeciona i piły, ale również o różnego rodzaju agregaty, źródła laserowe czy elektrozawory sterujące dopływem wszelkiego rodzaju mediów. Istnieje konieczność stwierdzenia, za pomocą jakich funkcji bezpieczeństwa należy zatrzymać pracę danego elementu.

Inaczej trzeba zatrzymać dopływ gazu, inaczej ruch w poziomie, a inaczej ruch w pionie. Już na etapie projektowania należy zastanowić się nad wyznaczeniem stref niebezpiecznych oraz sposobem ich zabezpieczenia. Poniżej kilka przykładów na to, jak projektując system automatyki, można wpłynąć na minimalizację ryzyka wystąpienia sytuacji niebezpiecznej.

Jednym z przykładów jest podłączenie przemiennika częstotliwości obsługującego wrzeciono frezerskie do sterownika bezpieczeństwa. Aktywacja procedury awaryjnej spowo-

duje zatrzymanie obrotów wrzeciona z zachowaniem odpowiednich funkcji bezpieczeństwa. Podobnie agregat plazmowy lub spawarkę należy podpiąć do sterownika bezpieczeństwa, aby wystąpienie sytuacji odbiegającej od normy automatycznie i niezwłocznie zatrzymywało pracę tych urządzeń i implikowało ich przejście w tryb awaryjny.

Innym przykładem minimalizacji potencjalnych zagrożeń jest korzystanie z odpowiedniego typu czujników. Nie pozostaje bez znaczenia to, czy w danej sytuacji użyty zostanie czujnik typu NO (normal open – normalnie otwarty), czy NC (normal close – normalnie zamknięty). Przykładowo wyłączniki krańcowe powinny działać w logice NC, gdyż w przypadku ich awarii, system sterowania będzie błędnie informowany o tym, że dany element znajduje się na wyłączniku krańcowym, jednocześnie będzie to jednak implikować jego unieruchomienie. Jest to sytuacja bezpieczna. Gdyby taki wyłącznik był zgodny z logiką NO, jego awaria lub brak zasilenia nie zostałyby w porę wykryte i mogłoby dojść do sytuacji niebezpiecznej.

Kolejny przykład to stosowanie odpowiednich osłon do urządzeń i maszyn potencjalnie niebezpiecznych dla zdrowia i życia. Za przykład niech posłuży światłowodowa wycinarka laserowa, która dla ochrony wzroku osób przebywających w jej pobliżu musi być AUTOMATYKA

TEMAT NUMERU szczelnie zabudowana. Aby zapewnić dostęp do paleniska, obudowa musi mieć drzwi, a te muszą być zabezpieczone elektromagnetycznym zamkiem bezpieczeństwa. Rozwarcie jego obwodu spowodowane otwarciem drzwi podczas wycinania laserem światłowodowym musi powodować natychmiastowe przerwanie cięcia lub co najmniej wyłączenie emisji wiązki oraz uniemożliwienie jego ponownego uruchomienia przez cały czas, w którym układ jest rozwarty.

Oprogramowanie a bezpieczeństwa Oczywistym jest fakt, że do bezpiecznej pracy maszyny wymagane jest również odpowiednie jej oprogramowanie, zapewniające dodatkowe zabezpieczenia przed wystąpieniem sytuacji niebezpiecznych. Takie oprogramowanie powinno zapewniać możliwość wyłączenia maszyny, sterowania manualnego peryferiami, które mogą stworzyć potencjalną sytuację niebezpieczną i obsługę wejściowych urządzeń bezpieczeństwa. Wystąpienie sytuacji, która odbiega od normy powinno być sygnalizowane odpowiednimi komunikatami oraz efektami wizualnymi. Wszystko, co wiąże się z bezpieczeństwem, powinno być wyraźnie akcentowane, aby nie było wątpliwości, że jest to ważny aspekt. Oczywiście warto, aby włączenie jakiegokolwiek urządzenia wykonawczego było zabronione do czasu, w którym wszystkie warunki bezpiecznego włączenia danego elementu nie zostaną spełnione.

Warto również wspomnieć o środowiskach i systemach, dzięki którym można konfigurować poszczególne komponenty automatyki, tj. serwonapędy czy przemienniki częstotliwości. Liczba parametrów, które mogą być konfigurowane przez automatyka czy programistę, jest zazwyczaj ogromna. Dla osiągnięcia bezpieczeństwa pracy można przykładowo wprowadzić ograniczenie maksymalnej prędkości, ograniczenie przyspieszenia czy określić, jak ma wyglądać rampa hamowania w przypadku wystąpienia sytuacji niebezpiecznej. Każdy producent i dystrybutor programowalnych sterowników bezpieczeństwa również wraz z urządzeniem oferuje dedykowane oprogramowanie.

Dzięki niemu można odpowiednio skonfigurować system bezpieczeństwa w oparciu o ten komponent.

Nowoczesnego przemysłu nie sposób wyobrazić sobie bez robotyki. Robotyzowanie różnego typu procesów, których wyróżnikiem jest powtarzalność, a niejednokrotnie szkodliwość dla zdrowia ludzkiego, stało się dosyć powszechnym zjawiskiem. Rosnąca popularność aplikacji, w których główną rolę pełni robot, wymusza równoległy rozwój zagadnień i urządzeń związanych z bezpieczeństwem zrobotyzowanych stanowisk.

Podstawowym narzędziem bezpieczeństwa, które można w stosunkowo prosty sposób zastosować do ochrony strefy, w której robot wykonuje swoje zadanie, są ogrodzenia i osłony. Odpowiednie ich zaprojektowanie może umożliwić całkowite zabezpieczenie pracującego robota i zminimalizowanie ryzyka wystąpienia sytuacji niebezpiecznej. Ogrodze1-2/2019

R E K L A M A

Bezpieczny robot

31

TEMAT NUMERU

NA JAKIE FUNKCJE BEZPIECZEŃSTWA W SYSTEMACH NAPĘDOWYCH NALEŻY ZWRÓCIĆ UWAGĘ?

KAMIL WÓJCIK, INTERNATIONAL MACHINERY SAFETY EXPERT, PILZ POLSKA Głównym założeniem bezpiecznej pracy na maszynach jest uniemożliwienie dostępu operatora do ruchów niebezpiecznych danej maszyny. Odbywać się to może poprzez funkcje zatrzymania – dostępne niemal we wszystkich maszynach. Norma PN-EN 602041: „Bezpieczeństwo maszyn – Wyposażenie elektryczne maszyn – Część 1: Wymagania ogólne” definiuje trzy podstawowe kategorie zatrzymania – 0, 1 i 2.

Zatrzymanie kategorii 0 prowadzi do natychmiastowego przerwania energii dostarczanej do danego urządzenia wykonawczego. Popularnie kategoria 0 nazywana jest funkcją STO (Safe Torque Off). Kategoria 1 (Safe Stop 1 – SS1) różni się od kategorii 0 tym, że przerwanie energii dostarczanej do aktuatora następuje dopiero po całkowitym zatrzymaniu napędu. Po wywołaniu funkcji bezpiecznego zatrzymania dostarczana energia ma na celu wyhamowanie danego napędu. Zatrzymanie kategorii 2 (Safe Stop 2 –

nia i osłony służą do budowy cel, które spełniają następujące zadania: osłaniają strefę pracy robota, zapobiegając tym samym wpływaniu procesu, który wykonuje robot, na otaczające go środowisko oraz zabezpieczają przed nienadzorowanym dostępem ludzi do strefy zasięgu robota podczas jego aktywności.

Najczęściej w przypadku tworzenia odpowiednio zaprojektowanych cel, szafa sterująca oraz panel sterujący zostają umieszczone od ich zewnętrznej strony, aby móc przeprowadzać czynności obsługowe bez wchodzenia do wnętrza zabezpieczonego obszaru. Jeżeli zdarzy się jednak taka konieczność lub do wnętrza celi należy wprowadzić materiał do obróbki konieczne jest skorzystanie z drzwi. Najczęściej, aby zapewnić maksymalny stopień bezpieczeństwa, drzwi są zabezpieczane elektromagnetycznym zamkiem bezpieczeństwa. Fizyczne wygrodzenia i osłony są najczęściej stosowane w przypadku robotów wykonujących procesy agresywne dla otoczenia, takie jak nanoszenie farby i kleju czy spawanie.

W przypadku robotów wykonujących prace o charakterze nieuciążliwym dla otoczenia, takie jak pakowanie czy paletyzacja, zamiast cel, zastosowanie znajdują bariery oraz kurtyny optyczne, skanery oraz maty bezpieczeństwa.

Zapewniają one ochronę przed nieautoryzowanym dostępem, jednocześnie 32

SS2) jest powieleniem zatrzymania kategorii 1 z tą różnicą, że po zatrzymaniu urządzenia wykonawczego nie następuje przerwanie energii dostarczanej do napędu.

Nowoczesne rozwiązania napędowe oferują szereg dodatkowych funkcji bezpieczeństwa. Związane jest to z potencjalnym ryzykiem jakie może powstać podczas operacji na danych osiach napędu oraz z coraz większym dążeniem do zmniejszania czasów przestojów maszyn podczas licznych niezamierzonych zatrzymań. Norma PN-EN 61800-5-2: „Elektryczne układy napędowe mocy o regulowanej prędkości – Część 5-2: Wymagania dotyczące bezpieczeństwa – Funkcjonalne” opisuje szereg funkcji bezpieczeństwa możliwych do wykorzystania: funkcja SLS – bezpieczne ograniczenie prędkości, funkcja SBC – bezpieczna kontrola hamulca, czy funkcja SDI – kierunek bezpieczny.

nie utrudniając dostępu autoryzowanego i są uzupełnieniem fizycznych wygrodzeń najczęściej występujących w formie siatek.

Osobną grupę robotów stanowią roboty współpracujące z człowiekiem, które nie mogą zostać całkowicie wygrodzone fizycznie lub za pomocą elektrycznych urządzeń bezpieczeństwa. Jest to potencjalnie najmniej bezpieczna grupa robotów. Do zminimalizowania ryzyka wystąpienia sytuacji niebezpiecznej stosuje się w tym przypadku czujniki zbliżeniowe, różnego rodzaju systemy wizyjne, w skład których wchodzą czujniki wizyjne lub systemy kamer. Te ostanie zapewniają obserwację strefy pracy robota. Przykładem takiego systemu jest propozycja firmy Pilz Polska – system kamer 3D – SafetyEYE, która zapewnia monitoring strefy bezpieczeństwa w trzech wymiarach.

Propozycja firmy Fanuc związana z bezpieczeństwem to oprogramowanie Fanuc Dual Check Safety (DCS). Umożliwia ono wizualne zdefiniowanie stref bezpieczeństwa, ogranicza prędkość robota w trybie ręcznym, wykrywa kolizje za pomocą zaawansowanych funkcji oraz może działać nawet na stosunkowo niewielkiej strefie bezpieczeństwa. Z kolei firma Kuka oferuje oprogramowanie Safe Operation. Dzięki niemu można wyznaczyć dwie strefy bezpieczeństwa robota. Pierwsza z nich to przestrzeń

operacyjna, w której mogą wykonywać się ruchy robota, druga to taka, w której wystąpienie zdarzenia niepożądanego spowoduje zatrzymanie urządzenia.

Bezpieczny przemysł Aby dany system automatyki mógł być dopuszczony do ruchu, musi być zaprojektowany i wykonany w zgodzie z normami bezpieczeństwa. Ich spełnienie nie jest totalnym antidotum na wystąpienie wszystkich sytuacji zagrażających zdrowiu i życiu, jest jednak gwarantem ograniczenia do minimum ryzyka wystąpienia takich zdarzeń.

Bezpieczeństwo jest najważniejszym i nadrzędnym aspektem, który musi być uwzględniany przez cały proces projektowania i wykonywania każdego systemu automatyki. Często konieczność uwzględnienia zagadnień związanych z bezpieczeństwem, prowadzi do zwiększenia stopnia skomplikowania systemu. Zamieszczony krótki przegląd aspektów i komponentów związanych z tematyką bezpieczeństwa w przemyśle pokazuje, jak bardzo omawiana tematyka jest rozbudowana i jak dużą gałąź rynku automatyki stanowią urządzenia zapewniające minimalizację ryzyka wystąpienia zdarzeń niebezpiecznych.

Agnieszka Staniszewska 4% /-0B !

AUTOMATYKA

TEMAT NUMERU

BezpieczeĹ&#x201E;stwo w mniejszej skali

(

& &

H 7 !

2

$ (N

2 2

& 2 &

, *

2

& 1#= & H

& $ * & 2 *7

ki, skanery laserowe i kurtyny Ĺ&#x203A;wietlne. W przypadku pierwszych realizuje siÄ&#x2122; punktowÄ&#x2026; kontrolÄ&#x2122; dostÄ&#x2122;pu, co mimo niewielkich gabarytĂłw samych urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; czÄ&#x2122;sto jest niewystarczajÄ&#x2026;ce.

Drugie oferujÄ&#x2026; zabezpieczenie pĹ&#x201A;aszczyzny, ale niestety z nieco niĹźszym poziomem bezpieczeĹ&#x201E;stwa, co nie zawsze jest akceptowalne. Poza tym skanery charakteryzujÄ&#x2026; siÄ&#x2122; wiÄ&#x2122;kszymi wymiarami i bardziej skomplikowanym

rytach obudowy oraz zasiÄ&#x2122;gowi pracy do 2 m idealnie nadajÄ&#x2026; siÄ&#x2122; do instalacji w ograniczonych przestrzeniach montaĹźowych. ZaletÄ&#x2026; rozwiÄ&#x2026;zania jest teĹź poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czenie niezawodnoĹ&#x203A;ci i wygody stosowania z rozsÄ&#x2026;dnÄ&#x2026; cenÄ&#x2026;. Postawiono rĂłwnieĹź na odpowiedni wyglÄ&#x2026;d i solidnÄ&#x2026; konstrukcjÄ&#x2122;. UrzÄ&#x2026;dzenie ma estetycznÄ&#x2026; zewnÄ&#x2122;trznÄ&#x2026; czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;Ä&#x2021; obudowy wykonanÄ&#x2026; z tworzywa sztucznego oraz wytrzymaĹ&#x201A;y szkielet wewnÄ&#x2122;trzny z aluminium.

Kurtyna zostaĹ&#x201A;a wyposaĹźona w diody stanu bez uzupeĹ&#x201A;niania ich o wyĹ&#x203A;wietlacz cyfrowy.

UrzÄ&#x2026;dzenia zapewniajÄ&#x2026; dwa progi wykrywalnoĹ&#x203A;ci: 14 mm (palec) oraz 24 mm (dĹ&#x201A;oĹ&#x201E;). Brak stref martwych na obu koĹ&#x201E;cach kurtyny pozwala na jej szybki montaĹź bezpoĹ&#x203A;rednio w wymaganym miejscu. RozwiÄ&#x2026;zanie speĹ&#x201A;nia najwyĹźsze standardy bezpieczeĹ&#x201E;stwa kategorii 4, PLÂ e oraz SIL 3, zapewniajÄ&#x2026;c maksymalny poziom ochrony.

procesem konfiguracji, a takĹźe znacznie wyĹźszÄ&#x2026; cenÄ&#x2026;. Ostatnie rozwiÄ&#x2026;zanie pozwala natomiast na zabezpieczenie caĹ&#x201A;ej pĹ&#x201A;aszczyzny o okreĹ&#x203A;lonych wymiarach, zazwyczaj z najwyĹźszym moĹźliwym stopniem bezpieczeĹ&#x201E;stwa oraz â&#x20AC;&#x201C; szczegĂłlnie w najnowszych rozwiÄ&#x2026;zaniach â&#x20AC;&#x201C; szybko i prosto.

Wszechstronny obszar zastosowaĹ&#x201E;

S

ystem bezpieczeĹ&#x201E;stwa dowolnej maszyny ma za zadanie chroniÄ&#x2021; osoby na niej pracujÄ&#x2026;ce. Aby realizowaÄ&#x2021; to zadanie skutecznie, naleĹźy dysponowaÄ&#x2021; sprzÄ&#x2122;tem idealnie dopasowanym do wymagaĹ&#x201E; danej aplikacji. W przeciwnym wypadku nieuniknione sÄ&#x2026; dodatkowe prace zwiÄ&#x2026;zane z adaptacjÄ&#x2026; istniejÄ&#x2026;cego rozwiÄ&#x2026;zania do warunkĂłw zastanych na maszynie lub modernizacja istniejÄ&#x2026;cego projektu. Istotne jest, aby dysponowaÄ&#x2021; komponentami o odpowiednich gabarytach. Ale co zrobiÄ&#x2021;, jeĹźeli chcemy zabezpieczyÄ&#x2021; niewielkÄ&#x2026; pĹ&#x201A;aszczyznÄ&#x2122; rozwiÄ&#x2026;zaniem optycznym zapewniajÄ&#x2026;cym swobodny dostÄ&#x2122;p do strefy pracy? W zakresie kurtyn bezpieczeĹ&#x201E;stwa moĹźe to byÄ&#x2021; utrudnione, gdyĹź najczÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ciej stosowane sÄ&#x2026; elementy o wysokoĹ&#x203A;ci od okoĹ&#x201A;o 0,5 m wzwyĹź. Wersje o niĹźszej wysokoĹ&#x203A;ci w poszczegĂłlnych seriach produktowych czÄ&#x2122;sto nie sÄ&#x2026; znaczÄ&#x2026;co taĹ&#x201E;sze, co przekreĹ&#x203A;la ekonomicznoĹ&#x203A;Ä&#x2021; takiego rozwiÄ&#x2026;zania.

7 )

Zabezpieczenie w trzech wymiarach Dotychczas na rynku moĹźna byĹ&#x201A;o znaleĹşÄ&#x2021; trzy rodzaje rozwiÄ&#x2026;zaĹ&#x201E; optoeelektronicznych z dopuszczeniem do pracy w aplikacjach bezpieczeĹ&#x201E;stwa: czujni1-2/2019

SLC4: bezpieczeĹ&#x201E;stwo i Ĺ&#x201A;atwa implementacja Kurtyny bezpieczeĹ&#x201E;stwa serii SLC4 naleĹźÄ&#x2026; do trzeciej kategorii produktĂłw, cechujÄ&#x2026;c siÄ&#x2122; najprostszÄ&#x2026; moĹźliwÄ&#x2026; implementacjÄ&#x2026; w aplikacji. W praktyce sprowadza siÄ&#x2122; to do podĹ&#x201A;Ä&#x2026;czenia zasilania i wyrĂłwnania nadajnika z odbiornikiem.

Jednak kurtyny tej serii róşniÄ&#x2026; siÄ&#x2122; nieco od popularnych rozwiÄ&#x2026;zaĹ&#x201E; dostÄ&#x2122;pnych na rynku. Przy wysokoĹ&#x203A;ciach 160 mm, 240 mm i 320 mm, niewielkich gabaP R O M O C J A

Kurtyna bezpieczeĹ&#x201E;stwa SLC4 to doskonaĹ&#x201A;y produkt dla wielu gaĹ&#x201A;Ä&#x2122;zi przemysĹ&#x201A;u.

DziÄ&#x2122;ki maĹ&#x201A;ym wymiarom moĹźe byÄ&#x2021; unikalnym rozwiÄ&#x2026;zaniem dla osĂłb poszukujÄ&#x2026;cych niewielkich i ekonomicznych rozwiÄ&#x2026;zaĹ&#x201E;, gwarantujÄ&#x2026;cych jednoczeĹ&#x203A;nie wysokÄ&#x2026; jakoĹ&#x203A;Ä&#x2021; oraz najwyĹźszy poziom bezpieczeĹ&#x201E;stwa i niezawodnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; wymagane w aplikacji przemysĹ&#x201A;owych.

Andrzej Dwojak

*

"

%

+Q &2

TURCK Sp. z o.o.

7 . >>; =;,?P9 /&

7 88 ==P =? :: " ' 88 ==P =? :> ,2

& @ 7 2 7 7&

33

TEMAT NUMERU

Jak zaprojektowaÄ&#x2021; bezpieczne stanowisko zrobotyzowane W obecnych czasach nikogo $ K

" K

*

& $ * & $H 7

L 2

*

2 $ & $ & 7 L

H

H $H

& $ $H

7 $H

$ $ 2 & & N &

&

7

Joanna Kulik 34

W

przypadku tradycyjnych stanowisk zrobotyzowanych, strefa pracy robota jest oddzielana od obszaru pracy operatora. Na tym polu dostÄ&#x2122;pnych jest szereg rozwiÄ&#x2026;zaĹ&#x201E; technicznych i technologicznych, najczÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ciej polegajÄ&#x2026;cych na odpowiednio dobranych i zaprojektowanych osĹ&#x201A;onach, ogrodzeniach, za pomocÄ&#x2026; ktĂłrych wydzielana jest przestrzeĹ&#x201E; pracy robota przemysĹ&#x201A;owego. Panel do programowania i sterowania pracÄ&#x2026; danego stanowiska zrobotyzowanego umieszczany jest najczÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ciej poza strefÄ&#x2026; pracy robota. CzÄ&#x2122;sto jednak w procesie produkcyjnym mamy do czynienia nie tylko z zamkniÄ&#x2122;P R O M O C J A

tymi zrobotyzowanymi stanowiskiem, ale w caĹ&#x201A;ej linii produkcyjnej wystÄ&#x2122;pujÄ&#x2026; niekiedy obszary, ktĂłre nie mogÄ&#x2026; byÄ&#x2021; ogrodzone. W takich przypadkach stosuje siÄ&#x2122; m.in. bariery optyczne lub skanery, ktĂłre umoĹźliwiajÄ&#x2026; wykrycie obecnoĹ&#x203A;ci czĹ&#x201A;owieka w danym obszarze. BezpieczeĹ&#x201E;stwo takich miejsc zapewniajÄ&#x2026; rĂłwnieĹź specjalne maty, listwy zamontowane na podĹ&#x201A;odze czuĹ&#x201A;e na nacisk, skanery, czujniki ruchu itp. rozwiÄ&#x2026;zania.

Dodatkowo jako uzupeĹ&#x201A;nienie systemu bezpieczeĹ&#x201E;stwa montowane sÄ&#x2026; lampy i syreny ostrzegawcze.

Nawet przy projektowaniu najprostszego stanowiska zrobotyzowanego waĹźne jest przestrzeganie AUTOMATYKA

7 B %

TEMAT NUMERU

kilku niezwykle istotnych zasad bezpieczeĹ&#x201E;stwa. Projektanci systemĂłw zrobotyzowanych sÄ&#x2026; zobowiÄ&#x2026;zani, by w procesie projektowania uwzglÄ&#x2122;dniaÄ&#x2021; aktualne wymagania prawne w tym zakresie, najlepiej w oparciu o aktualnie obowiÄ&#x2026;zujÄ&#x2026;ce normy bezpieczeĹ&#x201E;stwa.

Obecnie â&#x20AC;&#x201C; rĂłwnolegle do tradycyjnej robotyki przemysĹ&#x201A;owej â&#x20AC;&#x201C; rozwija siÄ&#x2122; nowy kierunek tzw. kobotĂłw, czyli robotĂłw wspĂłĹ&#x201A;pracujÄ&#x2026;cych. Maszyny nieukoĹ&#x201E;czone, jakimi sÄ&#x2026; tego typu manipulatory z zaĹ&#x201A;oĹźenia dopuszcza siÄ&#x2122; do kontaktu z uĹźytkownikiem.

Wpisuje siÄ&#x2122; to w coraz bardziej aktualny kierunek, gdzie nacisk kĹ&#x201A;adzie siÄ&#x2122;, ze wzglÄ&#x2122;du na coraz droĹźszÄ&#x2026; powierzchniÄ&#x2122;, by zrobotyzowane stanowiska projektowane byĹ&#x201A;y bez tradycyjnych, zajmujÄ&#x2026;cych duĹźo miejsca wygrodzeĹ&#x201E;. WszÄ&#x2122;dzie tam, gdzie roboty pracujÄ&#x2026; obok czĹ&#x201A;owieka,

kooperujÄ&#x2026;, lecz nie wystÄ&#x2122;puje miÄ&#x2122;dzy nimi Ĺźadna interakcja moĹźna wirtualnie rozdzieliÄ&#x2021; przestrzenie pracy czĹ&#x201A;owieka i robota. W tym aspekcie, w najwiÄ&#x2122;kszym stopniu, to na integratorach spoczywa ogromna odpowiedzialnoĹ&#x203A;Ä&#x2021;, gdzie z jednej strony muszÄ&#x2026; sprostaÄ&#x2021; wymaganiom ze strony przedsiÄ&#x2122;biorcy, aby maksymalnie wykorzystaÄ&#x2021; robota, z drugiej strony, najwaĹźniejsze jest zapewnienie najwyĹźszego poziomu bezpieczeĹ&#x201E;stwa â&#x20AC;&#x201C; bezpiecznych pozycji, zatrzymania i odpowiednio wolniejszej pracy robota w trakcie obecnoĹ&#x203A;ci operatora w bliskim sÄ&#x2026;siedztwie robota.

WspĂłĹ&#x201A;praca z robotem musi byÄ&#x2021; bezpieczna przez zastosowanie jednego z rozwiÄ&#x2026;zaĹ&#x201E;. ZupeĹ&#x201A;nie oddzielony od czĹ&#x201A;owieka, kooperujÄ&#x2026;cy z nim we wspĂłlnej przestrzeni, ale z adaptacjÄ&#x2026; dynamiki do warunkĂłw pracy, albo wspĂłĹ&#x201A;pracujÄ&#x2026;cy z czĹ&#x201A;owiekiem,

bÄ&#x2122;dÄ&#x2026;cy juĹź do takiej pracy zaprojektowanym. Warto takĹźe podkreĹ&#x203A;liÄ&#x2021;, iĹź niezaleĹźnie od zastosowanych rozwiÄ&#x2026;zaĹ&#x201E; technicznych, niezwykle istotnym jest wĹ&#x201A;aĹ&#x203A;ciwe przeszkolenie personelu w zakresie bezpiecznej i efektywnej pracy na stanowisku zrobotyzowanym, i tu nic nie zastÄ&#x2026;pi zdrowego rozsÄ&#x2026;dku i troski o wĹ&#x201A;asne bezpieczeĹ&#x201E;stwo obsĹ&#x201A;ugi podczas wykonywania pracy.

Joanna Kulik

% 7 L 2 <:< :<,=?9 .

7 << ?8=: >S= ,2

$ @& &7&

7& &7&

R E K L A M A

1-2/2019

35

TEMAT NUMERU

Safety over IO-Link w zastosowaniach . " & & J 2

-

""

4 &

7 0 H

& $

2 =7:

2 H

* 2&

*

2 " *

* & (

*

&

& *

" $ 4/,1 7 "

T 4/,1 J 2 -

"" &

$H 2

H

U &

$

$ U 2 K

& H 2 $

* * 2

& 7 ) &

( 2 & &

" $

4/,1 $H

&

0/ 4 " 7

W

spĂłlnie wypracowane rozwiÄ&#x2026;zanie automatu indeksujÄ&#x2026;cego o wymiarach 3,15 m Ă&#x2014; 1,65 m Ă&#x2014; 2,25 m jest Ĺ&#x203A;wietnym przykĹ&#x201A;adem na to, jak stworzyÄ&#x2021; optymalne poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czenie standardowych komponentĂłw i technologii, procesĂłw produkcyjnych oraz koncepcji napÄ&#x2122;dowych.

Wielostopniowy system obrĂłbki puszek bardzo dobrze obrazuje wspomniane zaleĹźnoĹ&#x203A;ci. Na efekt koĹ&#x201E;cowy skĹ&#x201A;adajÄ&#x2026; siÄ&#x2122; poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czenia tradycyjnych napÄ&#x2122;dĂłw i rozwiÄ&#x2026;zaĹ&#x201E; z zakresu rozpoznawania obrazu, wspĂłĹ&#x201A;czesne rozwiÄ&#x2026;zania transferu liniowego, napÄ&#x2122;dy pneumatyczne i elektryczne, urzÄ&#x2026;dzenia chwytne, wytĹ&#x201A;aczarki, linie przesyĹ&#x201A;owe, kamery oraz ukĹ&#x201A;ady rozdzielania i sortowania. â&#x20AC;&#x201C; Naszym celem byĹ&#x201A;o zademonstrowanie mocnych stron kaĹźdej z wykorzystanych w przykĹ&#x201A;adzie technologii, pokazanie, w jaki sposĂłb tworzy siÄ&#x2122; ekonomiczne rozwiÄ&#x2026;zania produkcyjne wychodzÄ&#x2026;ce naprzeciw wymaganiom klienta oraz inteligentnie Ĺ&#x201A;Ä&#x2026;czy róşne technologie â&#x20AC;&#x201D; mĂłwi Stephan Dornieden, dyrektor ds. planowania elektronicznego w firmie SIM Automation.

Transfer pod peĹ&#x201A;nÄ&#x2026; kontrolÄ&#x2026; MajÄ&#x2026;ca swojÄ&#x2026; siedzibÄ&#x2122; w niemieckim mieĹ&#x203A;cie Heilbad, nieopodal GĂśttingen, firma SIM Automation GmbH od wielu lat specjalizuje siÄ&#x2122; w opracowywaniu i wytwarzaniu indywidualnych i kompleksowych rozwiÄ&#x2026;zaĹ&#x201E; dostosowanych do potrzeb klienta. SkĹ&#x201A;ada siÄ&#x2122; na to opracowywanie procesĂłw, planowanie projektĂłw i konstruowanie gotowych do wykorzystania ukĹ&#x201A;adĂłw sprzÄ&#x2122;towych, a takĹźe systemĂłw do obsĹ&#x201A;ugi, testowania i kontroli bazujÄ&#x2026;cych na najnowoczeĹ&#x203A;niejszych rozwiÄ&#x2026;zaniach produkcyjnych i technologiach testowych, w tym wĹ&#x201A;asnych technologiach podawania i sortowania. Firma od lat odwoĹ&#x201A;uje siÄ&#x2122; do doĹ&#x203A;wiadczenia firmy Balluff w dziedzinie automatyzacji i chÄ&#x2122;tnie korzysta z jej produktĂłw.

W prezentowanym przykĹ&#x201A;adzie gĹ&#x201A;Ăłwnym Ĺ&#x203A;rodkiem transportu jest liniowy mechatroniczny system transferu. W punkcie poczÄ&#x2026;tkowym umieszczony jest podajnik krokowy, ktĂłry przenosi puszki na przenoĹ&#x203A;nik taĹ&#x203A;mowy. Opracowany przez firmÄ&#x2122;

Fot. 1.

B 4

2

$ H & $ H V& & $X

$

V&

$X

36

P R O M O C J A

AUTOMATYKA

TEMAT NUMERU Balluff system detekcji wykorzystujÄ&#x2026;cy funkcjÄ&#x2122; rozpoznawania obrazu przesyĹ&#x201A;anego z czujnikĂłw wizyjnych okreĹ&#x203A;la poĹ&#x201A;oĹźenie pojemnikĂłw â&#x20AC;&#x201C; jeĹ&#x203A;li puszka jest ustawiona wieczkiem do doĹ&#x201A;u, pneumatyczny chwytak obraca jÄ&#x2026; o 180°. W tym czasie na pierwszej stacji liniowego systemu transferu cztery mechaniczne chwytaki ustawiajÄ&#x2026; siÄ&#x2122; w odpowiednim poĹ&#x201A;oĹźeniu. NapÄ&#x2122;dzane silnikiem czujniki sprawdzajÄ&#x2026;, czy chwytaki sÄ&#x2026; dostÄ&#x2122;pne. System za pomocÄ&#x2026; uchwytĂłw z przyssawkami pobiera znajdujÄ&#x2026;ce siÄ&#x2122; w obiegu puszki i umieszcza je w gotowych do transportu chwytakach mechanicznych. Na nastÄ&#x2122;pnej stacji serwoelektryczna prasa TOX dociska pokrywki puszek, a kolejna jednostka zapewnia ich szybkie mechaniczno-elektryczne obracanie. Kolejnym krokiem jest nakĹ&#x201A;adanie druku. Nad prawidĹ&#x201A;owoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; procesu czuwa system kontroli wizyjnej Balluff. W ostatnim etapie procesu mechaniczne chwytaki ustawiajÄ&#x2026; puszki w rzÄ&#x2122;dach po cztery sztuki. RĂłwnolegĹ&#x201A;e uchwyty serwoelektryczne usuwajÄ&#x2026; je z systemu i przenoszÄ&#x2026; do zasobnika.

W ten sposĂłb pÄ&#x2122;tla siÄ&#x2122; zamyka, a proces moĹźe zaczÄ&#x2026;Ä&#x2021; siÄ&#x2122; od poczÄ&#x2026;tku.

UwagÄ&#x2122; zwraca przejrzysty i funkcjonalny ukĹ&#x201A;ad elementĂłw urzÄ&#x2026;dzenia i szafy sterowniczej. Konstrukcja systemu opiera siÄ&#x2122; przede wszystkim na rozwiÄ&#x2026;zaniach wykorzystujÄ&#x2026;cych interfejs IO-Link. Zgodne z wymaganiami normy IECÂ 61131-9 poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czenia point-to-point gwarantujÄ&#x2026; wolnÄ&#x2026; od zakĹ&#x201A;ĂłceĹ&#x201E; wymianÄ&#x2122; danych i peĹ&#x201A;nÄ&#x2026; sprawnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E;

Fot. 2.

B H 4/,1

$

2 & -!4

4/ VK X J 2 -

""

2 & & 2 2

2 H

&

$H K

poniĹźej centralnego poziomu sterowania. UrzÄ&#x2026;dzenia wykonawcze i czujniki sÄ&#x2026; podĹ&#x201A;Ä&#x2026;czane do ukĹ&#x201A;adu za pomocÄ&#x2026; standardowego trĂłjĹźyĹ&#x201A;owego przewodu z wtykiem M12.

OszczÄ&#x2122;dnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; czasu, kosztĂłw i miejsca RozwiÄ&#x2026;zanie Safety over IO-Link opracowane przez firmÄ&#x2122; Balluff jest logicznym rozszerzeniem interfejsu IO-Link z zachowaniem wszystkich jego zalet.

Dodatkowo ma wszystkie funkcjonalnoĹ&#x203A;ci, jakie zapewnia protokĂłĹ&#x201A; PROFIsafe do przekazywania sygnaĹ&#x201A;Ăłw zwiÄ&#x2026;zanych z ukĹ&#x201A;adem bezpieczeĹ&#x201E;stwa. Zgodnie z zaĹ&#x201A;oĹźeniami interfejsu IO-Link rozwiÄ&#x2026;zanie Safety over IO-Link stawia na prostÄ&#x2026; konstrukcjÄ&#x2122; systemu,

okablowanie gwarantujÄ&#x2026;ce oszczÄ&#x2122;dnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; czasu i pieniÄ&#x2122;dzy oraz ograniczenie rozmiarĂłw szafy sterujÄ&#x2026;cej. Pozwala zachowaÄ&#x2021; podstawowÄ&#x2026; funkcjonalnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; systemu i sprawia, Ĺźe zabezpieczenia stajÄ&#x2026; siÄ&#x2122; zaledwie dodatkiem do niego. RozwiÄ&#x2026;zanie moĹźna szybko i Ĺ&#x201A;atwo dostosowaÄ&#x2021; do zmieniajÄ&#x2026;cych siÄ&#x2122; warunkĂłw pracy.

ZarĂłwno elementy ukĹ&#x201A;adu bezpieczeĹ&#x201E;stwa firmy Balluff, jak i urzÄ&#x2026;dzenia zabezpieczajÄ&#x2026;ce proces produkcji innych firm moĹźna bez trudu podĹ&#x201A;Ä&#x2026;czaÄ&#x2021; do nowo opracowanego moduĹ&#x201A;u bezpieczeĹ&#x201E;stwa BNI IOF za pomocÄ&#x2026; standardowego przewodu ze zĹ&#x201A;Ä&#x2026;czem M12.

Prezentowane rozwiÄ&#x2026;zanie zostaĹ&#x201A;o wyposaĹźone w kilka elementĂłw ukĹ&#x201A;adu bezpieczeĹ&#x201E;stwa firmy Balluff: przyciski awaryjnego zatrzymania E-Stop, magnetyczne blokady drzwi oraz kurtyny Ĺ&#x203A;wietlne z zabezpieczeniem przed manipulacjÄ&#x2026;. Nowy moduĹ&#x201A; bezpieczeĹ&#x201E;stwa BNI IOF pozwala na podĹ&#x201A;Ä&#x2026;czenie standardowych urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E;, takich jak np. czujniki binarne. DziÄ&#x2122;ki temu moĹźliwe jest zredukowanie liczby dodatkowych koncentratorĂłw. Oba moduĹ&#x201A;y zabezpieczajÄ&#x2026;ce poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czone sÄ&#x2026; z moduĹ&#x201A;em Profinet IO-Link Master, ktĂłry zainstalowany jest na wspĂłlnym profilu (fot. 3).

7 -

""

Fot. 3.

& 4/,1

2

& VK X

J 2 -

"" $H & H &

$ & * K 2 2 2

1-2/2019

37

TEMAT NUMERU Fot. 6.

D

2

& J 2 -

"" $

H

& $H & & $ *

& 2 K & H N

&

2 &

-!4 4/ Y

&

H 2 ><

Fot. 5. ! H

2 * &

U 2 * * 2 K

N

2 & K

Dane dotyczÄ&#x2026;ce zabezpieczeĹ&#x201E; sÄ&#x2026; przetwarzane w prosty i bezpieczny sposĂłb â&#x20AC;&#x201C; rozwiÄ&#x2026;zania Safety over IO-Link bazujÄ&#x2026; na profilu PROFIsafe.

ModuĹ&#x201A; Profinet IO-Link Master nie wchodzi w skĹ&#x201A;ad ukĹ&#x201A;adu bezpieczeĹ&#x201E;stwa, ale jest nieodzownym elementem infrastruktury. Warstwa protokoĹ&#x201A;u Black Channel zapewnia przeĹşroczystoĹ&#x203A;Ä&#x2021; moduĹ&#x201A;u Profinet IO-Link Master oraz komunikacjÄ&#x2122; miÄ&#x2122;dzy moduĹ&#x201A;em bezpieczeĹ&#x201E;stwa BNI IOF a nadrzÄ&#x2122;dnym sterownikiem z profilem PROFIsafe.

PrzesyĹ&#x201A;ane dane przechodzÄ&#x2026; przez moduĹ&#x201A; IO-Link Master do nadrzÄ&#x2122;dnego poziomu sterowania nie bÄ&#x2122;dÄ&#x2026;c naraĹźone na manipulacjÄ&#x2122; i dopiero tam sÄ&#x2026; bezpiecznie rozpakowywane.

Programowanie ukĹ&#x201A;adu odbywa siÄ&#x2122; za pomocÄ&#x2026; funkcji â&#x20AC;&#x17E;przeciÄ&#x2026;gnij i upuĹ&#x203A;Ä&#x2021;â&#x20AC;?, 38

dostÄ&#x2122;pnej z poziomu interfejsu programistycznego sterownika.

Automatyzacja z gwarancjÄ&#x2026; bezpieczeĹ&#x201E;stwa PoĹ&#x201A;Ä&#x2026;czenie systemu automatyzacji z technologiÄ&#x2026; zabezpieczeĹ&#x201E; pozwala wprowadzaÄ&#x2021; bardziej ekonomiczne i wydajne rozwiÄ&#x2026;zania systemowe. â&#x20AC;&#x201C; Ĺ Ä&#x2026;czenie produkcji z procesem pakowania wymaga duĹźej dbaĹ&#x201A;oĹ&#x203A;ci o wydajnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; systemu, szczegĂłlnie jeĹźeli taki system, z zaĹ&#x201A;oĹźenia wysokosprawny, ma umoĹźliwiaÄ&#x2021; osiÄ&#x2026;gniÄ&#x2122;cie optymalnego stosunku ceny do jego wykorzystania. RozwiÄ&#x2026;zanie Safety over IO-Link to liczne korzyĹ&#x203A;ci dla twĂłrcĂłw systemu, ale przede wszystkim dla jego operatorĂłw â&#x20AC;&#x201D; wyjaĹ&#x203A;nia Stephan Dornieden.

Przedstawione rozwiÄ&#x2026;zanie pozwala na wizualizacjÄ&#x2122; aktualnego stanu urzÄ&#x2026;dzenia, zdefiniowanie wartoĹ&#x203A;ci ostrzegawczych i prowadzenie ciÄ&#x2026;gĹ&#x201A;ego monitoringu procesu. Dodatkowo moĹźna uzyskaÄ&#x2021; wskazania dotyczÄ&#x2026;ce przewidywanego czasu Ĺźycia oraz zapewniÄ&#x2021; peĹ&#x201A;nÄ&#x2026; kontrolÄ&#x2122; procesu.

Wszystkie te funkcjonalnoĹ&#x203A;ci sÄ&#x2026; moĹźliwe dziÄ&#x2122;ki wykorzystaniu interfejsu IO-Link i wdroĹźeniu zaĹ&#x201A;oĹźeĹ&#x201E; Safety over IO-Link. ZapewniajÄ&#x2026; one rĂłwnieĹź wzrost wydajnoĹ&#x203A;ci systemu, zwiÄ&#x2122;kszajÄ&#x2026;c jednoczeĹ&#x203A;nie jego niezawodnoĹ&#x203A;Ä&#x2021;.

RozwiÄ&#x2026;zanie Safety over IO-Link zaproponowane przez firmÄ&#x2122; Balluff Ĺ&#x201A;Ä&#x2026;czy funkcje bezpieczeĹ&#x201E;stwa z automatyzacjÄ&#x2026;, tworzÄ&#x2026;c peĹ&#x201A;ny i wydajny system, ktĂłry gwarantuje najwyĹźszÄ&#x2026; funkcjonalnoĹ&#x203A;Ä&#x2021;, bezpieczeĹ&#x201E;stwo i niezawodnoĹ&#x203A;Ä&#x2021;. Safety over IO-Link pozwala sprostaÄ&#x2021; wymogom zabezpieczeĹ&#x201E; na poziomie PL e/SIL 3. Wysoki poziom standaryzacji zapewnia oszczÄ&#x2122;dnoĹ&#x203A;ci w caĹ&#x201A;ym cyklu Ĺźycia maszyny. â&#x20AC;&#x201C;Â Nasi klienci doskonale rozpoznajÄ&#x2026; wartoĹ&#x203A;ci dodane â&#x20AC;&#x201C; rozwiÄ&#x2026;zanie Safety over IO-Link firmy Balluff bÄ&#x2122;dzie od tej pory integralnÄ&#x2026; czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ciÄ&#x2026; naszych koncepcji systemowych â&#x20AC;&#x201C; podsumowuje Stephan Dornieden.

BALLUFF Sp. z o.o.

7 3 <>% ;=,;>9 . ,2

""@

""7&

7 8> P?< :S :: " ' 8> PP? =S P: 7

""7&

AUTOMATYKA

7 -

""

Fot. 4.

2 $ $H

" $ &

&

2

& (

& $ 2

PRODUKTY

12-13 marca 2019 r.

Sheraton Warsaw Hotel IndustryTech

W agendzie m.in.:

Kiedy i jak automatyzować?

Zrozumienie klienta

Wyzwania managera

Produkcja przyjazna środowisku

DO

30+

4

600+

500 PLN

wybitnych prelegentów

uczestników w ciągu 2 dni

kategorie konkursu Industry Awards

zniżki przy zakupie biletu do 15 lutego 2019 r.

www.forumprodukcji.pl R E K L A M A

KIELCE FLUID POWER XII Targi Pneumatyki, Hydrauliki, Napędów i Sterowań

STOM ROBOTICS II Salon Robotyki Przemysłowej

26-28.03.2019 Kielce

TEMAT NUMERU

4 $H K 2 2 K $H

2 #> &7

$( Z $(

" $

2 7 D & $ &

2 $ 2 2

& 2 &

Dane to nowe zĹ&#x201A;oto Bezpieczna produkcja

*

H

bezpiecznej ewaluacji ofero * & 3 & *2

& &

& $ 2 H

& & " ( & $ 7

W

koncepcji PrzemysĹ&#x201A;u 4.0 dane stajÄ&#x2026; siÄ&#x2122; nowym zĹ&#x201A;otem.

Maszyny, narzÄ&#x2122;dzia i detale zmieniajÄ&#x2026; siÄ&#x2122; w cyberfizyczne systemy zbierajÄ&#x2026;ce i wymieniajÄ&#x2026;ce dane miÄ&#x2122;dzy sobÄ&#x2026;. Skutkuje to osiÄ&#x2026;gniÄ&#x2122;ciem nowej jakoĹ&#x203A;ci danych produkcyjnych umoĹźliwiajÄ&#x2026;cych rozproszonÄ&#x2026; kontrolÄ&#x2122; procesu

40

w czasie rzeczywistym. PrzyszĹ&#x201A;oĹ&#x203A;Ä&#x2021; wyglÄ&#x2026;da zatem obiecujÄ&#x2026;co: sÄ&#x2026; niÄ&#x2026; inteligentne detale, maszyny i systemy transportowe zdolne do podejmowania autonomicznych â&#x20AC;&#x17E;decyzjiâ&#x20AC;?, np. dotyczÄ&#x2026;cych tego, czy kolejny etap produkcji powinien zostaÄ&#x2021; opóźniony lub czy inny robot spawalniczy powinien przejÄ&#x2026;Ä&#x2021; produkcjÄ&#x2122; w przypadku awarii pierwszego.

Przystosowanie procesu do produkcji innego wariantu detalu takĹźe powinno byÄ&#x2021; w peĹ&#x201A;ni automatyczne. Wtedy moĹźliwe bÄ&#x2122;dzie wytworzenie maĹ&#x201A;ych serii produktu dostosowanego do indywidualnych wymagaĹ&#x201E; klienta przy obniĹźonych kosztach. A to z kolei sprawi, Ĺźe w przyszĹ&#x201A;oĹ&#x203A;ci technologie bezpieczeĹ&#x201E;stwa stanÄ&#x2026; siÄ&#x2122; bardziej elastyczne, zinP R O M O C J A

dywidualizowane i taĹ&#x201E;sze. Wymagane bÄ&#x2122;dzie takĹźe zbieranie dokĹ&#x201A;adniejszych danych diagnostycznych, np. w celu zwiÄ&#x2122;kszenia wydajnoĹ&#x203A;ci, wprowadzenia strategii Predykcyjnego Utrzymania Ruchu (PdM), i w konsekwencji poprawy produktywnoĹ&#x203A;ci zakĹ&#x201A;adu. Jednak technologie bezpieczeĹ&#x201E;stwa muszÄ&#x2026; przede wszystkim chroniÄ&#x2021; pracownikĂłw od wypadkĂłw, zwĹ&#x201A;aszcza przy zastosowaniu nowych, niezaleĹźnych systemĂłw produkcyjnych.

Skup siÄ&#x2122; na bezpieczeĹ&#x201E;stwie W celu zapewnienia bezpiecznego i niezawodnego przetwarzania sygnaĹ&#x201A;Ăłw Grupa Schmersal â&#x20AC;&#x201C; jako dostawca AUTOMATYKA

TEMAT NUMERU technologii bezpieczeĹ&#x201E;stwa â&#x20AC;&#x201C; tworzy rozwiÄ&#x2026;zania oparte na moduĹ&#x201A;ach przekaĹşnikowych bezpieczeĹ&#x201E;stwa oraz sterownikach bezpieczeĹ&#x201E;stwa, z szerokim wachlarzem opcji wizualizacyjnych i diagnostycznych w zaleĹźnoĹ&#x203A;ci od skomplikowania i zagnieĹźdĹźenia ukĹ&#x201A;adĂłw bezpieczeĹ&#x201E;stwa.

PrzykĹ&#x201A;adowo w maĹ&#x201A;ych maszynach z jednÄ&#x2026; osĹ&#x201A;onÄ&#x2026; bezpieczeĹ&#x201E;stwa oraz funkcjÄ&#x2026; stopu awaryjnego najbardziej ekonomiczne bÄ&#x2122;dzie zastosowanie moduĹ&#x201A;u przekaĹşnikowego.

Wielofunkcyjne moduĹ&#x201A;y serii Protect SRB-E Ĺ&#x203A;wietnie radzÄ&#x2026; sobie w wielu aplikacjach. DziÄ&#x2122;ki róşnorodnym funkcjom wbudowanym w kaĹźdym z nich klient wybiera aplikacjÄ&#x2122; stosownie do potrzeb â&#x20AC;&#x201C; bez wiedzy programistycznej i bez oprogramowania.

Sterownik bezpieczeĹ&#x201E;stwa ProtectSELECT jest odpowiedni do realizacji bardziej skomplikowanych funkcji bezpieczeĹ&#x201E;stwa. Na wbudowanym tekstowym wyĹ&#x203A;wietlaczu pojawia siÄ&#x2122; proste menu nawigacyjne pozwalajÄ&#x2026;ce dostosowaÄ&#x2021; konfiguracjÄ&#x2122; do okreĹ&#x203A;lonej aplikacji. UĹźytkownik wybiera rodzaj funkcji bezpieczeĹ&#x201E;stwa spoĹ&#x203A;rĂłd czterech predefiniowanych programĂłw pasujÄ&#x2026;cych do najczÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ciej wykorzystywanych aplikacji bezpieczeĹ&#x201E;stwa (ok. 80% aplikacji). Powinno to zapewniÄ&#x2021; redukcjÄ&#x2122; czasu i pracy wĹ&#x201A;oĹźonej w konfiguracjÄ&#x2122; systemu bez wpĹ&#x201A;ywu na elastycznoĹ&#x203A;Ä&#x2021;. Dla kaĹźdego programu uĹźytkownik moĹźe Ĺ&#x201A;atwo aktywowaÄ&#x2021; takie parametry jak przypisanie obwodĂłw sprzÄ&#x2122;Ĺźenia zwrotnego

2 & H & J 2 *2

5 U & 2

$ - U & 2

' 0-,+ U

2 &

$(N

V

$X

(EDM), testĂłw startowych, testowania cyklicznego, automatycznego startu itd.

Szybko zmieniajÄ&#x2026;ce siÄ&#x2122; rynki zbytu wymuszajÄ&#x2026; coraz taĹ&#x201E;szÄ&#x2026; produkcjÄ&#x2122; maĹ&#x201A;ych serii Ĺ&#x203A;ciĹ&#x203A;le wyspecyfikowanych produktĂłw. W osiÄ&#x2026;gniÄ&#x2122;ciu tego celu coraz wiÄ&#x2122;kszÄ&#x2026; rolÄ&#x2122; bÄ&#x2122;dÄ&#x2026; odgrywaĹ&#x201A;y fabryki moduĹ&#x201A;owe, w ktĂłrych funkcje sterownicze sÄ&#x2026; podzielone miÄ&#x2122;dzy mniejsze, zdecentralizowane jednostki poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czone sieciami komunikacyjnymi.

Nowa seria moduĹ&#x201A;owych sterownikĂłw bezpieczeĹ&#x201E;stwa PROTECT-PSC1 firmy Schmersal umoĹźliwia programowanie indywidualnych systemĂłw bezpieczeĹ&#x201E;stwa. Z kolei bezpieczna komunikacja miÄ&#x2122;dzy poszczegĂłlnymi sterownikami jest moĹźliwa przy uĹźyciu protokoĹ&#x201A;u SDDS (Ethernet Safety Device-to-Device

Communication). UĹ&#x201A;atwia to projektowanie zĹ&#x201A;oĹźonych, rozbudowanych, wieloczÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ciowych fabryk z poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czonymi podsystemami bezpieczeĹ&#x201E;stwa.

Sterowniki PROTECT-PSC1 sÄ&#x2026; takĹźe wyposaĹźone w uniwersalny interfejs komunikacyjny, umoĹźliwiajÄ&#x2026;cy wybĂłr miÄ&#x2122;dzy róşnymi protokoĹ&#x201A;ami magistralowymi przy pomocy oprogramowania. Standardowy system magistralowy pozwala takĹźe na przesyĹ&#x201A;anie niezwiÄ&#x2026;zanych z bezpieczeĹ&#x201E;stwem sygnaĹ&#x201A;Ăłw diagnostycznych z czujnikĂłw do sterownika procesowego. Pozwala to na przetwarzanie sygnaĹ&#x201A;Ăłw istotnych z punktu widzenia przeciwdziaĹ&#x201A;ania przestojom lub poprawiania wydajnoĹ&#x203A;ci zakĹ&#x201A;adu.

Preinstalowane bezpieczeĹ&#x201E;stwo

7 *2

Innym rozwiÄ&#x2026;zaniem sĹ&#x201A;uĹźÄ&#x2026;cym poprawie bezpieczeĹ&#x201E;stwa w bardziej rozbudowanych zakĹ&#x201A;adach, przy jednoczesnej dystrybucji danych niezwiÄ&#x2026;zanych z bezpieczeĹ&#x201E;stwem, sÄ&#x2026; systemy przyĹ&#x201A;Ä&#x2026;czeniowe bezpieczeĹ&#x201E;stwa firmy Schmersal.

WyĹ&#x201A;Ä&#x2026;czniki bezpieczeĹ&#x201E;stwa nie sÄ&#x2026; podĹ&#x201A;Ä&#x2026;czone bezpoĹ&#x203A;rednio do sterownikĂłw czy moduĹ&#x201A;Ăłw przekaĹşnikowych â&#x20AC;&#x201C; Ĺ&#x201A;Ä&#x2026;czy siÄ&#x2122; je kaskadowo przy uĹźyciu moduĹ&#x201A;Ăłw dystrybucyjnych. ModuĹ&#x201A;y pasywne mogÄ&#x2026; byÄ&#x2021; wyposaĹźone w interfejs SD (Serial Diagnostic) umoĹźliwiajÄ&#x2026;cy przekazywanie danych niezwiÄ&#x2026;zanych z bez. " $ 2 &

0-,+ H 2 2 H 2

2 $ * 2

1-2/2019

41

TEMAT NUMERU Celem projektu o nazwie â&#x20AC;&#x17E;beyondSPAIâ&#x20AC;? jest zwiÄ&#x2122;kszenie bezpieczeĹ&#x201E;stwa w interakcji czĹ&#x201A;owieka i robota. Przy uĹźyciu systemu wielopoziomowych czujnikĂłw oraz inteligentnego oprogramowania robot powinien oceniÄ&#x2021; czy w obszarze jego ruchu znajduje siÄ&#x2122; czĹ&#x201A;owiek, czy inny obiekt. W tym celu stosuje siÄ&#x2122; czujniki optyczne i specjalne algorytmy przetwarzania obrazu, ktĂłre majÄ&#x2026; rozpoznaÄ&#x2021; ludzkÄ&#x2026; skĂłrÄ&#x2122;. Po rozpoznaniu skĂłry robot â&#x20AC;&#x17E;wieâ&#x20AC;?, Ĺźe sytuacja siÄ&#x2122; zmieniĹ&#x201A;a.

JeĹ&#x203A;li w obszarze ruchu robota znajdzie siÄ&#x2122; zwykĹ&#x201A;y â&#x20AC;&#x17E;obiektâ&#x20AC;?, nie musi byÄ&#x2021; generowany sygnaĹ&#x201A; zatrzymania tego ruchu, co przekĹ&#x201A;ada siÄ&#x2122; na dalszÄ&#x2026; poprawÄ&#x2122; produktywnoĹ&#x203A;ci i dostÄ&#x2122;pnoĹ&#x203A;ci fabryki.

pieczeĹ&#x201E;stwem. Elektroniczne czujniki i blokady bezpieczeĹ&#x201E;stwa poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czone kaskadowo i wyposaĹźone w interfejs SD mogÄ&#x2026; przekazywaÄ&#x2021; szczegĂłĹ&#x201A;owe dane diagnostyczne (np. status urzÄ&#x2026;dzenia, powiadomienia o bĹ&#x201A;Ä&#x2122;dach) przez bramkÄ&#x2122; SD i system Fieldbus do sterownika PLC, gdzie moĹźna je wykorzystaÄ&#x2021; do sterowania lub wizualizacji.

W przypadku blokady bezdotykowej MZM100-SD mogĹ&#x201A;yby to byÄ&#x2021; np. bĹ&#x201A;Ä&#x2122;dy typu â&#x20AC;&#x17E;uszkodzenie lub zwarcie na wyjĹ&#x203A;ciu bezpieczeĹ&#x201E;stwaâ&#x20AC;?, â&#x20AC;&#x17E;zbyt niskie napiÄ&#x2122;cie zasilaniaâ&#x20AC;? albo â&#x20AC;&#x17E;nieprawidĹ&#x201A;owy aktywatorâ&#x20AC;?, co pozwoliĹ&#x201A;oby na natychmiastowe podjÄ&#x2122;cie dziaĹ&#x201A;aĹ&#x201E; naprawczych.

Te same dane diagnostyczne w przyszĹ&#x201A;oĹ&#x203A;ci bÄ&#x2122;dÄ&#x2026; sĹ&#x201A;uĹźyÄ&#x2021; do planowania konserwacji, gdy np. dziaĹ&#x201A; utrzymania ruchu otrzyma od systemu sterowania jednej z maszyn informacjÄ&#x2122;, Ĺźe naleĹźy poprawiÄ&#x2021; ustawienie osĹ&#x201A;ony bezpieczeĹ&#x201E;stwa, poniewaĹź aktywator czujnika bezpieczeĹ&#x201E;stwa pracuje juĹź na granicy zasiÄ&#x2122;gu. Taka informacja pomoĹźe zapobiegaÄ&#x2021; przestojom i z wyprzedzeniem przewidywaÄ&#x2021; czynnoĹ&#x203A;ci naprawcze.

W Ĺ&#x203A;wiecie cyfrowych sieci przemysĹ&#x201A;owych na znaczeniu zyskajÄ&#x2026; teĹź roboty. Interakcja czĹ&#x201A;owieka z robotem bez koniecznoĹ&#x203A;ci instalowania osĹ&#x201A;on separujÄ&#x2026;cych jest w tej chwili jednym z gorÄ&#x2026;cych tematĂłw w Ĺ&#x203A;wiecie automatyki przemysĹ&#x201A;owej. Firma Schmersal zaprojektowaĹ&#x201A;a sterownik bezpieczeĹ&#x201E;stwa do monitorowania robotĂłw. UrzÄ&#x2026;dzenie 42

!

2

&

#> J 2 *2

2 K

& 2

* 2

&

stanowi bazÄ&#x2122; dla rozwiÄ&#x2026;zaĹ&#x201E; specyfikowanych dla konkretnej aplikacji. Do podstawowych cech naleĹźy zautomatyzowane monitorowanie pozycji oraz prÄ&#x2122;dkoĹ&#x203A;ci niebezpiecznych ruchĂłw.

DopĂłki siĹ&#x201A;y i prÄ&#x2122;dkoĹ&#x203A;ci mieszczÄ&#x2026; siÄ&#x2122; w wyznaczonym bezpiecznym zakresie, robot jest utrzymywany w tzw. wirtualnej klatce i interakcja ramienia robota z czĹ&#x201A;owiekiem jest moĹźliwa. Tym projektem firma Schmersal poĹ&#x201A;oĹźyĹ&#x201A;a fundament pod nowe koncepcje bezpieczeĹ&#x201E;stwa bez uĹźywanych obecnie mechanicznych osĹ&#x201A;on. W celu dalszego rozwijania tego innowacyjnego rozwiÄ&#x2026;zania firma wspiera trzyletni projekt naukowy Uniwersytetu Bonn-Rhein-Sieg.

RozwiÄ&#x2026;zania zintegrowane Wraz z pojawianiem siÄ&#x2122; technicznych innowacji zgodnych z koncepcjÄ&#x2026; PrzemysĹ&#x201A;u 4.0 zwiÄ&#x2122;ksza siÄ&#x2122; zapotrzebowanie na â&#x20AC;&#x17E;szyte na miarÄ&#x2122;â&#x20AC;? rozwiÄ&#x2026;zania systemowe, w ktĂłrych bezpieczeĹ&#x201E;stwo jest zintegrowane. Dywizja usĹ&#x201A;ug bezpieczeĹ&#x201E;stwa Grupy Schmersal, o nazwie Tec.nicum, oferuje kompletny program usĹ&#x201A;ug konsultingowych sĹ&#x201A;uĹźÄ&#x2026;cy wspomaganiu wytwĂłrcĂłw. Pomagamy w doborze, integracji i konfiguracji urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; i systemĂłw bezpieczeĹ&#x201E;stwa, juĹź od fazy planowania projektu. Na ten proces czÄ&#x2122;sto skĹ&#x201A;adajÄ&#x2026; siÄ&#x2122; szkolenia, elementy oceny ryzyka, oceny stanu bezpieczeĹ&#x201E;stwa istniejÄ&#x2026;cych maszyn oraz wyposaĹźenia we wczesnym stadium rozwoju. Nie koĹ&#x201E;czy siÄ&#x2122; on na programowaniu sterownikĂłw bezpieczeĹ&#x201E;stwa.

Jako dostawca systemĂłw i rozwiÄ&#x2026;zaĹ&#x201E; dla bezpieczeĹ&#x201E;stwa maszyn Grupa Schmersal oraz eksperci z Tec.nicum mogÄ&#x2026; zaoferowaÄ&#x2021; wszystko z jednego ĹşrĂłdĹ&#x201A;a: hardware, software, know-how, konsulting oraz projektowanie.

SCHMERSAL-POLSKA E. NOWICKA, M. NOWICKI Sp. J.

7 -

<S :<,?98 .

7 << <;: ?? :: " ' << ?>9 ?; ?: ,2

" @ *2 7&

7 *2 7&

ZAPRASZAMY NA NASZE STOISKO B-10, HALA 1 NA TARGACH AUTOMATICON

AUTOMATYKA

7 *2

- & ( $

2

& $H *

&

N

& & (

$ 2 & $ 2 =7:

2 N

*

&

TEMAT NUMERU

Jak oprogramowaÄ&#x2021; robota Universal Robots?

Tworzymy pierwszy program L H

$ K $ *

& & $H *

" 2 B T

0 $

$ " $ J

& $H &

2 & 2

& $

U J

U

& K

$ & $

7

D

& K &

& 2

& 2

& N

& 2 2 2 27

! "! +

& 2

&

44

O

programowaniem do komunikacji programista/operator -> robot jest interfejs graficzny o nazwie â&#x20AC;&#x17E;PolyScopeâ&#x20AC;?. Stosowana tu wersja 5.2 oprogramowania przeznaczona jest dla robotĂłw Universal Robots serii â&#x20AC;&#x17E;e-Seriesâ&#x20AC;?. Na stronie http://roboty. elmark.com.pl/index.php/2019/01/02/ moĹźna znaleĹşÄ&#x2021; omĂłwienie konfigurowania robota, zaĹ&#x203A; w tym artykule skupiamy siÄ&#x2122; na kolejnym etapie, tj. tworzeniu pierwszego programu sterujÄ&#x2026;cego robotem.

Programowanie robota Po uruchomieniu robota pojawia siÄ&#x2122; okno startowe â&#x20AC;&#x17E;What would you like to do first?â&#x20AC;? (rysunek 1), w ktĂłrym wybieramy opcjÄ&#x2122; â&#x20AC;&#x17E;Program the robotâ&#x20AC;?. Teraz interfejs przeniesie nas do zakĹ&#x201A;adki â&#x20AC;&#x17E;Programâ&#x20AC;?. Okno podzielone jest na kilka obszarĂłw (rysunek 2).

1. GĹ&#x201A;Ăłwne elementy Ĺ&#x203A;rodowiska â&#x20AC;&#x17E;PolyScopeâ&#x20AC;? z podĹ&#x203A;wietlonÄ&#x2026; zakĹ&#x201A;adkÄ&#x2026; â&#x20AC;&#x17E;Programâ&#x20AC;?. PozostaĹ&#x201A;e to â&#x20AC;&#x17E;Runâ&#x20AC;? â&#x20AC;&#x201C; aktualnie zaĹ&#x201A;adowany program, â&#x20AC;&#x17E;Installationâ&#x20AC;? â&#x20AC;&#x201C; parametry konfigura-

cyjne robota, â&#x20AC;&#x17E;Moveâ&#x20AC;? â&#x20AC;&#x201C; okno z konsolÄ&#x2026; do wykonywania ruchĂłw robota, â&#x20AC;&#x17E;I/Oâ&#x20AC;? â&#x20AC;&#x201C; podglÄ&#x2026;d sygnaĹ&#x201A;Ăłw wejĹ&#x203A;Ä&#x2021;/wyjĹ&#x203A;Ä&#x2021; oraz â&#x20AC;&#x17E;Logâ&#x20AC;? â&#x20AC;&#x201C; dostÄ&#x2122;p do diagnostyki robota.

2. Belka menu z informacjÄ&#x2026; dotyczÄ&#x2026;cÄ&#x2026; aktualnie zaĹ&#x201A;adowanego pliku programu â&#x20AC;&#x17E;*.urpâ&#x20AC;? oraz nazwÄ&#x2026; pliku konfiguracyjnego â&#x20AC;&#x17E;*.installationâ&#x20AC;? przyporzÄ&#x2026;dkowanego do programu (programĂłw, jak i plikĂłw instalacyjnych moĹźe byÄ&#x2021; wiele); opcja zapisu/zaĹ&#x201A;adowania powyĹźszych plikĂłw, informacje o sumie kontrolnej ustawieĹ&#x201E; bezpieczeĹ&#x201E;stwa robota oraz przycisk gĹ&#x201A;Ăłwnego menu ustawieĹ&#x201E; robota.

3. ZakĹ&#x201A;adka z dostÄ&#x2122;pnymi instrukcjami, jakie mogÄ&#x2026; zostaÄ&#x2021; umieszczone w programie robota, podzielone na trzy kategorie: podstawowe â&#x20AC;&#x17E;Basicâ&#x20AC;?, zaawansowane â&#x20AC;&#x17E;Advancedâ&#x20AC;? oraz gotowe wzorce â&#x20AC;&#x17E;Templatesâ&#x20AC;? stworzone przez producenta robota (np. funkcja paletyzacji â&#x20AC;&#x17E;Palletâ&#x20AC;?).

4. GĹ&#x201A;Ăłwne drzewo programu robota, miejsce, gdzie zostanÄ&#x2026; umieszczone wykonywane instrukcje. CaĹ&#x201A;oĹ&#x203A;Ä&#x2021; ma strukturÄ&#x2122; sekwencyjnÄ&#x2026;, tzn. kolej-

! #!

D

& 2

P R O M O C J A

AUTOMATYKA

TEMAT NUMERU

! $! / $ $

na instrukcja jest wykonywana, gdy zostanie wykonana poprzedzajÄ&#x2026;ca.

PoniĹźej drzewa umieszczono belkÄ&#x2122; z szybkimi przyciskami, ktĂłre umoĹźliwiajÄ&#x2026; zmianÄ&#x2122; pozycji instrukcji, funkcje kopiowania/wklejania itd.

5. Okno konfiguracji dla wybranej z drzewa programu instrukcji â&#x20AC;&#x17E;Commandâ&#x20AC;?, dodatkowo zakĹ&#x201A;adki â&#x20AC;&#x17E;Graphicsâ&#x20AC;? podglÄ&#x2026;d poĹ&#x201A;oĹźenia/ruchu robota oraz â&#x20AC;&#x17E;Variablesâ&#x20AC;? â&#x20AC;&#x201C; zakĹ&#x201A;adka z podglÄ&#x2026;dem wartoĹ&#x203A;ci uĹźytych w programie zmiennych.

6. Belka kontrolna sterowania programem, start/stop programu, suwak prÄ&#x2122;dkoĹ&#x203A;ci dla ograniczania dynamiki ruchu ramion robota (uĹźywany np. podczas testowego uruchomienia programu) oraz przycisk statusu inicjalizacji robota â&#x20AC;&#x17E;Initialize buttonâ&#x20AC;?. Â

Inicjalizacja robota Oprogramowanie robota to lista wykonywanych po kolei instrukcji, ktĂłre realizujÄ&#x2026; trajektoriÄ&#x2122; ruchu narzÄ&#x2122;dzia, kontrolujÄ&#x2026; decyzyjnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; algorytmu programu, czy sterujÄ&#x2026; wyjĹ&#x203A;ciami do przesyĹ&#x201A;ania sygnaĹ&#x201A;Ăłw kontrolnych dla urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; peryferyjnych (elektrozawĂłr instalacji sprÄ&#x2122;Ĺźonego powietrza itd.). Aby zdefiniowaÄ&#x2021; ruch musimy wyznaczyÄ&#x2021; punkty kontrolne â&#x20AC;&#x17E;Waypointsâ&#x20AC;?. MoĹźna je zdefiniowaÄ&#x2021; jako zmienne variables (format â&#x20AC;&#x17E;poseâ&#x20AC;?) lub jako poĹ&#x201A;oĹźenie koĹ&#x201E;cĂłwki robota w przestrzeni roboczej (wtedy â&#x20AC;&#x17E;PolyScopeâ&#x20AC;? sam przelicza poĹ&#x201A;oĹźenie poszczegĂłlnych czĹ&#x201A;onĂłw robota tak, aby uzyskaÄ&#x2021; wymagane poĹ&#x201A;oĹźenie punktu â&#x20AC;&#x17E;TCPâ&#x20AC;?). Ten drugi tryb jest wyjÄ&#x2026;tkowo przyjazny dla uĹźytkownika, poniewaĹź roboty wspĂłĹ&#x201A;pracujÄ&#x2026;ce umoĹźliwiajÄ&#x2026; rÄ&#x2122;czne pochwycenie oraz prowadzenie 1-2/2019

! %!

4 $ *

T L

& !

$ $

koĹ&#x201E;cĂłwki narzÄ&#x2122;dzia robota â&#x20AC;&#x17E;Hand guidingâ&#x20AC;?. Aby jakikolwiek ruch ramienia robota byĹ&#x201A; moĹźliwy, serwonapÄ&#x2122;dy poszczegĂłlnych przegubĂłw muszÄ&#x2026; zostaÄ&#x2021; odpowiednio zasilone, a hamulce zwolnione. W tym celu przeprowadzamy sekwencjÄ&#x2122; inicjalizacji ramienia robota. Klikamy na przycisk â&#x20AC;&#x17E;Initialize buttonâ&#x20AC;? znajdujÄ&#x2026;cy siÄ&#x2122; w lewym dolnym rogu ekranu (kolor czerwony). Otworzy siÄ&#x2122; okno inicjalizacji (rysunek 3), w ktĂłrym moĹźna znaleĹşÄ&#x2021; kilka obszarĂłw: 1. Aktualny status ramienia robota: â&#x20AC;˘ Power OFF â&#x20AC;&#x201C; wyĹ&#x201A;Ä&#x2026;czone zasilanie â&#x20AC;˘ Robot Idle â&#x20AC;&#x201C; ramiÄ&#x2122; robota w gotowoĹ&#x203A;ci â&#x20AC;˘ Robot Operational â&#x20AC;&#x201C; ramiÄ&#x2122; aktywne â&#x20AC;˘ PodglÄ&#x2026;d ustawieĹ&#x201E; obciÄ&#x2026;Ĺźenia dla robota. â&#x20AC;˘ Aktualny podglÄ&#x2026;d poĹ&#x201A;oĹźenia robota.

Korzystamy z przycisku â&#x20AC;&#x17E;ONâ&#x20AC;?, ktĂłry po zaĹ&#x201A;Ä&#x2026;czeniu zasilania do serwonapÄ&#x2122;dĂłw robota zmieni stan na â&#x20AC;&#x17E;STARTâ&#x20AC;?.

Proces inicjalizacji przedstawiony jest w tabeli. Co ciekawe, proces inicjalizacji robota moĹźna zrealizowaÄ&#x2021; zdalnie za pomocÄ&#x2026; wejĹ&#x203A;Ä&#x2021; cyfrowych robota. Â

â&#x20AC;˘ MoveJ â&#x20AC;&#x201C; ruch swobodny, â&#x20AC;˘ MoveL â&#x20AC;&#x201C; ruch liniowy, â&#x20AC;˘ MoveP â&#x20AC;&#x201C; ruch procesowy.

KaĹźdy z nich ma inne zastosowanie w procesie tworzenia trajektorii ruchu narzÄ&#x2122;dzia. W naszym przykĹ&#x201A;adowym programie najpierw uĹźyjemy ruchu swobodnego. Przechodzimy do zakĹ&#x201A;adki â&#x20AC;&#x17E;Programâ&#x20AC;? i z menu po lewej stronie drzewa programu wybieramy instrukcjÄ&#x2122; â&#x20AC;&#x17E;Moveâ&#x20AC;? (rysunek 4).

Po prawej stronie sÄ&#x2026; widoczne nastÄ&#x2122;pujÄ&#x2026;ce ustawienia: 2. Selektor rodzaju ruchu â&#x20AC;&#x201C; tu moĹźemy zmieniaÄ&#x2021; typ wykonywanego ruchu.

3. Ustawienia dotyczÄ&#x2026;ce zmiany punktu â&#x20AC;&#x17E;TCPâ&#x20AC;? oraz ukĹ&#x201A;adu wspĂłĹ&#x201A;rzÄ&#x2122;dnych, wzglÄ&#x2122;dem ktĂłrych bÄ&#x2122;dzie realizowany ruch â&#x20AC;&#x17E;Featureâ&#x20AC;?.

DodatkowÄ&#x2026; opcjÄ&#x2026; jest wykonanie ruchu po wspĂłĹ&#x201A;rzÄ&#x2122;dnych kÄ&#x2026;towych poszczegĂłlnych czĹ&#x201A;onĂłw â&#x20AC;&#x17E;Use joint anglesâ&#x20AC;?.

4. Parametry dynamiki ruchu, prÄ&#x2122;dkoĹ&#x203A;Ä&#x2021; i przyspieszenie. Â

Rodzaje ruchĂłw robota

Po dodaniu instrukcji MoveJ automatycznie pojawia siÄ&#x2122; pierwszy punkt kontrolny ruchu â&#x20AC;&#x17E;Waypointâ&#x20AC;?. Katalog

W robocie wspĂłĹ&#x201A;pracujÄ&#x2026;cym moĹźna wykorzystaÄ&#x2021; nastÄ&#x2122;pujÄ&#x2026;ce typy ruchĂłw:

Tworzenie punktu kontrolnego dla ruchu robota

45

TEMAT NUMERU

! '!

5

&

[. & \

MoveJ jest podĹ&#x203A;wietlony na şóĹ&#x201A;to, poniewaĹź nie zakoĹ&#x201E;czyĹ&#x201A; siÄ&#x2122; proces tworzenia programu â&#x20AC;&#x201C; musi zostaÄ&#x2021; zdefiniowany punkt Waypoint1. Zaznaczamy w drzewie projektu punkt Waypoint1 i przechodzimy do zakĹ&#x201A;adki â&#x20AC;&#x17E;Commandâ&#x20AC;? (rysunek 5). ZakĹ&#x201A;adka podzielona jest na nastÄ&#x2122;pujÄ&#x2026;ce obszary: 1. Przycisk deklarowania nowego punktu kontrolnego â&#x20AC;&#x17E;Set Waypointâ&#x20AC;? oraz edycji wczeĹ&#x203A;niej istniejÄ&#x2026;cego â&#x20AC;&#x17E;Edit Poseâ&#x20AC;?.

2. Selektor wyboru typu punktu kontrolnego: â&#x20AC;˘ â&#x20AC;&#x17E;Fixed positionâ&#x20AC;? â&#x20AC;&#x201C; punkt staĹ&#x201A;y (taki bÄ&#x2122;dzie uĹźyty w pierwszym programie), â&#x20AC;˘ â&#x20AC;&#x17E;Realitive positionâ&#x20AC;? â&#x20AC;&#x201C; punkt wzglÄ&#x2122;dny, wyznaczana pozycja z przesuniÄ&#x2122;ciem wzglÄ&#x2122;dem pozycji z poprzedniego kroku, â&#x20AC;˘ â&#x20AC;&#x17E;Variable positionâ&#x20AC;? â&#x20AC;&#x201C; punkt jako zmienna â&#x20AC;&#x201C; mamy ciÄ&#x2026;gĹ&#x201A;Ä&#x2026; kontrolÄ&#x2122; nad pozycjÄ&#x2026; punktu, np. pozycja wyliczana w algorytmie programu robota lub pobierana z zewnÄ&#x2122;trznego urzÄ&#x2026;dzenia (PLC, system wizyjny itd.).

3. PodglÄ&#x2026;d graficzny pozycji ramion robota po zdefiniowaniu punktu kontrolnego, z opcjÄ&#x2026; przesuniÄ&#x2122;cia koĹ&#x201E;cĂłwki narzÄ&#x2122;dzia do wybranego punktu â&#x20AC;&#x17E;Move hereâ&#x20AC;?.

4. Opcje dotyczÄ&#x2026;ce zachowania siÄ&#x2122; koĹ&#x201E;cĂłwki narzÄ&#x2122;dzia po dojeĹşdzie do punktu kontrolnego: â&#x20AC;˘ â&#x20AC;&#x17E;Stop at this pointâ&#x20AC;? â&#x20AC;&#x201C; zatrzymanie w punkcie kontrolnym, â&#x20AC;˘ â&#x20AC;&#x17E;Blend with radiousâ&#x20AC;? â&#x20AC;&#x201C; mieszanie z promieniem przy ruchu bez zatrzymywania w punkcie kontrolnym.

46

! (!

D * [ T \

5. Parametry dynamiki ruchu robota przy dojeĹşdzie do punktu kontrolnego: â&#x20AC;˘ â&#x20AC;&#x17E;Use shared parametersâ&#x20AC;? â&#x20AC;&#x201C; parametry dynamiki skopiowane z ustawieĹ&#x201E; instrukcji MoveJ, â&#x20AC;˘ â&#x20AC;&#x17E;Joint speedâ&#x20AC;? itd. â&#x20AC;&#x201C; indywidulane ustawienia prÄ&#x2122;dkoĹ&#x203A;ci i przyspieszenia dla punktu, â&#x20AC;˘ â&#x20AC;&#x17E;Timeâ&#x20AC;? â&#x20AC;&#x201C; wykonanie ruchu do punktu w zadanym czasie.

Po wciĹ&#x203A;niÄ&#x2122;ciu przycisku â&#x20AC;&#x17E;Set Waypointâ&#x20AC;? przechodzimy do zakĹ&#x201A;adki â&#x20AC;&#x17E;Moveâ&#x20AC;? â&#x20AC;&#x201C; moĹźemy wyznaczyÄ&#x2021; poĹ&#x201A;oĹźenie punktu kontrolnego (rysunek 6).

Do wyznaczenia poĹ&#x201A;oĹźenia punktu oraz orientacji narzÄ&#x2122;dzia moĹźna uĹźyÄ&#x2021; trybu rÄ&#x2122;cznego prowadzenia koĹ&#x201E;cĂłwki robota dostÄ&#x2122;pnego w robotach, wspĂłĹ&#x201A;pracujÄ&#x2026;cych przez wciĹ&#x203A;niÄ&#x2122;cie przycisku â&#x20AC;&#x17E;Freedriveâ&#x20AC;? znajdujÄ&#x2026;cego siÄ&#x2122; z tyĹ&#x201A;u panela operatorskiego â&#x20AC;&#x17E;Teach pendantâ&#x20AC;?. Innym, bardziej precyzyjnym sposobem jest skorzystanie z wybranego ukĹ&#x201A;adu wspĂłĹ&#x201A;rzÄ&#x2122;dnych przez selektor (pole 1), a nastÄ&#x2122;pnie wykonanie ruchu za pomocÄ&#x2026; strzaĹ&#x201A;ek (pole 2).

MoĹźemy rĂłwnieĹź wpisaÄ&#x2021; wspĂłĹ&#x201A;rzÄ&#x2122;dne punktu, uĹźywajÄ&#x2026;c pola 3. MoĹźliwy jest rĂłwnieĹź ruch poszczegĂłlnymi czĹ&#x201A;onami robota za pomocÄ&#x2026; pola 4.

W naszym przykĹ&#x201A;adzie wybieramy ukĹ&#x201A;ad wspĂłĹ&#x201A;rzÄ&#x2122;dnych bazy â&#x20AC;&#x17E;Baseâ&#x20AC;?, w pole 3 wpisujemy wspĂłĹ&#x201A;rzÄ&#x2122;dne punktu X = 140 mm, Y =- 430 mm, Z = 100 mm, Rx = 0, Ry = 3.14, Rz = 0 oraz zatwierdzamy punkt za pomocÄ&#x2026; przycisku â&#x20AC;&#x17E;OKâ&#x20AC;?. W zakĹ&#x201A;adce â&#x20AC;&#x17E;Programâ&#x20AC;? wybieramy instrukcjÄ&#x2122; â&#x20AC;&#x17E;Waypointâ&#x20AC;? i wstawiamy jÄ&#x2026; poniĹźej wczeĹ&#x203A;niej zdefiniowanego punktu. Pozycja nowego punktu Waypoint2 bÄ&#x2122;dzie wynosiĹ&#x201A;a

X = 140 mm, Y = 430 mm, Z = 0 mm, Rx = 0, Ry = 3.14, Rz = 0, czyli bÄ&#x2122;dzie to punkt, ktĂłry jest przesuniÄ&#x2122;ty wzglÄ&#x2122;dem osi Z ukĹ&#x201A;adu bazy robota o 10 cm w dĂłĹ&#x201A; (punkt narzÄ&#x2122;dzia robota powinien byÄ&#x2021; na wysokoĹ&#x203A;ci podstawy robota). Trzeci, ostatni punkt Waypoint3 bÄ&#x2122;dzie miaĹ&#x201A; wspĂłĹ&#x201A;rzÄ&#x2122;dne X = 40 mm, Y = 430 mm, Z = 0 mm, Rx = 0, Ry = 3.14, Rz = 0. Te trzy punkty utworzÄ&#x2026; wierzchoĹ&#x201A;ki trĂłjkÄ&#x2026;ta prostokÄ&#x2026;tnego wpisanego w pĹ&#x201A;aszczyznÄ&#x2122; XZ bazy robota, a caĹ&#x201A;oĹ&#x203A;Ä&#x2021; programu bÄ&#x2122;dzie wyglÄ&#x2026;daĹ&#x201A;a jak na rysunku 7 (nie powinno byÄ&#x2021; Ĺźadnych şóĹ&#x201A;tych pĂłĹ&#x201A; podĹ&#x203A;wietleĹ&#x201E;). Aby przetestowaÄ&#x2021; program, z menu z dolnej czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ci okna wciskamy przycisk â&#x20AC;&#x17E;Playâ&#x20AC;?. Aby podejrzeÄ&#x2021; zdefiniowane punkty oraz zobaczyÄ&#x2021;/monitorowaÄ&#x2021; trajektoriÄ&#x2122; ruchu robota, uĹźywamy zakĹ&#x201A;adki â&#x20AC;&#x17E;Graphicsâ&#x20AC;? znajdujÄ&#x2026;cej siÄ&#x2122; po prawej stronie okna. Â

Ruch typu MoveJ Ruch swobodny jest potrzebny w przypadku szybkiego przemieszczania gĹ&#x201A;owicy narzÄ&#x2122;dzia po nieliniowej trajektorii ruchu. KoĹ&#x201E;cĂłwka narzÄ&#x2122;dzia porusza siÄ&#x2122; po Ĺ&#x201A;uku, osiÄ&#x2026;gajÄ&#x2026;c poszczegĂłlne punkty kontrolne, gdzie promieĹ&#x201E; Ĺ&#x201A;uku uzaleĹźniony jest od wymiarĂłw poszczegĂłlnych czĹ&#x201A;onĂłw robota. W przypadku tego typu ruchu interesuje nas jedynie osiÄ&#x2026;gniÄ&#x2122;cie wyznaczonych pozycji robota â&#x20AC;&#x17E;Waypointsâ&#x20AC;?, natomiast punkty poĹ&#x203A;rednie nie sÄ&#x2026; istotne. Ruch MoveJ moĹźna zastosowaÄ&#x2021; wszÄ&#x2122;dzie tam, gdzie wykonywane sÄ&#x2026; duĹźe i szybkie przesuniÄ&#x2122;cia narzÄ&#x2122;dzia, w ktĂłrych nie ma ryzyka wystÄ&#x2026;pienia kolizji. Na rysunku 7 widaÄ&#x2021;, Ĺźe linie Ĺ&#x201A;Ä&#x2026;czÄ&#x2026;ce punkty kontrolne sÄ&#x2026; w rzeczywistoĹ&#x203A;ci Ĺ&#x201A;ukami.

AUTOMATYKA

TEMAT NUMERU

! )! ) $ * T L

! "+!

0 * & T

Â

Ruch typu MoveP

! /!

H & 2

*

T 1

Ruch typu MoveL Ruch liniowy wykorzystujemy w przypadku, gdy chcemy mieÄ&#x2021; peĹ&#x201A;nÄ&#x2026; kontrolÄ&#x2122; nad trajektoriÄ&#x2026; ruchu narzÄ&#x2122;dzia robota.

Robot wyznacza Ĺ&#x203A;cieĹźkÄ&#x2122; ruchu narzÄ&#x2122;dzia jako prostÄ&#x2026;, ktĂłra przechodzi przez punkty kontrolne â&#x20AC;&#x17E;Waypointsâ&#x20AC;?. Ten rodzaj ruchu wykorzystywany jest wszÄ&#x2122;dzie tam, gdzie wystÄ&#x2122;puje ryzyko kolizji (np. wkĹ&#x201A;adanie detalu do pudeĹ&#x201A;ka).

W aplikacjach zrobotyzowanych wspĂłĹ&#x201A;-

! *! ) $ *

1-2/2019

rzÄ&#x2122;dne punktĂłw kontrolnych czÄ&#x2122;sto sÄ&#x2026; powiÄ&#x2026;zane z lokalnym ukĹ&#x201A;adem wspĂłĹ&#x201A;rzÄ&#x2122;dnych (ruch wzglÄ&#x2122;dem wybranego ukĹ&#x201A;adu kartezjaĹ&#x201E;skiego). Aby zobaczyÄ&#x2021; róşnicÄ&#x2122; ruchu typu MoveL w stosunku do ruchu MoveJ, zaznaczamy w drzewie programu instrukcjÄ&#x2122; MoveJ, a w zakĹ&#x201A;adce â&#x20AC;&#x17E;Commandâ&#x20AC;? zmieniamy selektor instrukcji ruchu na MoveL (rysunek 8).

NastÄ&#x2122;pnie sprawdzamy, jak zmienia siÄ&#x2122; trajektoria ruchu narzÄ&#x2122;dzia (rysunek 9).

Ostatnim typem ruchu, jaki moĹźna realizowaÄ&#x2021; w robotach wspĂłĹ&#x201A;pracujÄ&#x2026;cych Universal Robots jest ruch MoveP â&#x20AC;&#x201C; ruch procesowy. Jest on wykorzystywany wszÄ&#x2122;dzie tam, gdzie musi byÄ&#x2021; zagwarantowana staĹ&#x201A;a prÄ&#x2122;dkoĹ&#x203A;Ä&#x2021; ruchu narzÄ&#x2122;dzia na caĹ&#x201A;ej trajektorii ruchu robota. Jest to szczegĂłlnie istotne np. w aplikacjach klejenia czy spawania, gdzie kaĹźde zatrzymanie w punkcie kontrolnym â&#x20AC;&#x17E;Waypointsâ&#x20AC;? skutkowaĹ&#x201A;oby nawarstwieniem siÄ&#x2122; masy klejÄ&#x2026;cej lub przegrzaniem materiaĹ&#x201A;u.

Ten typ ruchu wymaga uĹźycia nowego parametru, ktĂłry okreĹ&#x203A;la promieĹ&#x201E; mieszania â&#x20AC;&#x201C; â&#x20AC;&#x17E;Blend with radiusâ&#x20AC;?. Jego zastosowanie wynika z braku zatrzymania w punkcie kontrolnym (rysunek 10). W przypadku tego mechanizmu programista podaje promieĹ&#x201E; r wyraĹźony w mm, a trajektoria ruchu narzÄ&#x2122;dzia w punktach kontrolnych zakrzywia siÄ&#x2122;, tak jak na rysunku 11.

! ""!

D $ *

& 2 * 2

& 2 2

47

TEMAT NUMERU

! "%!) $

* &

! "#! ) $

* & T

kontrolne z poprzedniego programu komentujemy w drzewie za pomocÄ&#x2026; przycisku â&#x20AC;&#x17E;komentarzâ&#x20AC;? znajdujÄ&#x2026;cego siÄ&#x2122; na dolnej belce menu.

Ruch narzÄ&#x2122;dzia bÄ&#x2122;dzie wyglÄ&#x2026;daĹ&#x201A; jak na rysunku 14. Po zakoĹ&#x201E;czonych testach warto zapisaÄ&#x2021; nasz projekt. ! "$!

5

&

* &

Po zastosowaniu ruchu typu MoveP koĹ&#x201E;cĂłwka narzÄ&#x2122;dzia bÄ&#x2122;dzie poruszaĹ&#x201A;a siÄ&#x2122; w taki sposĂłb, jak pokazano na rysunku 12.

W ramach ruchu procesowego moĹźliwe jest zrealizowanie ruchu po okrÄ&#x2122;gu.

Na rysunku 10 poniĹźej opcji zwiÄ&#x2026;zanych z wyborem ukĹ&#x201A;adu wspĂłĹ&#x201A;rzÄ&#x2122;dnych znajduje siÄ&#x2122; przycisk â&#x20AC;&#x17E;Add circle moveâ&#x20AC;? â&#x20AC;&#x201C; dodaj ruch po okrÄ&#x2122;gu. Instrukcja wymaga podania trzech punktĂłw: punktu poczÄ&#x2026;tkowego, od ktĂłrego zaczyna siÄ&#x2122; ruch, nastÄ&#x2122;pnie punktu przejĹ&#x203A;ciowego, przez ktĂłry ma zostaÄ&#x2021; wyznaczona trajektoria ruchu, koĹ&#x201E;czÄ&#x2026;c na punkcie kontrolnym, ktĂłry koĹ&#x201E;czy ruch obrotowy. Dodatkowo po zaznaczeniu instrukcji â&#x20AC;&#x17E;CircleMoveâ&#x20AC;? i przejĹ&#x203A;ciu do zakĹ&#x201A;adki â&#x20AC;&#x17E;Commandâ&#x20AC;? moĹźna zdefiniowaÄ&#x2021;, jak ma byÄ&#x2021; poĹ&#x201A;oĹźone narzÄ&#x2122;dzie w przestrzeni robota: 1. â&#x20AC;&#x17E;Fixedâ&#x20AC;? â&#x20AC;&#x201C; wykorzystywana jest jedynie orientacja narzÄ&#x2122;dzia dla punktu poczÄ&#x2026;tkowego, później ta orientacja jest zachowana dla caĹ&#x201A;ego ruchu po okrÄ&#x2122;gu (staĹ&#x201A;a), 48

2. â&#x20AC;&#x17E;Unconstrainedâ&#x20AC;? â&#x20AC;&#x201C; orientacja narzÄ&#x2122;dzia zmienia siÄ&#x2122; od orientacji poĹ&#x201A;oĹźenia dla punktu poczÄ&#x2026;tkowego aĹź do orientacji narzÄ&#x2122;dzia dla punktu koĹ&#x201E;cowego (zmienna).

Aby przetestowaÄ&#x2021; ruch po okrÄ&#x2122;gu, wykorzystamy wczeĹ&#x203A;niej zdefiniowane trzy punkty w przestrzeni robota, gdzie punkt Waypoint1 bÄ&#x2122;dzie punktem startowym, Waypoint2 â&#x20AC;&#x201C; punktem przejĹ&#x203A;ciowym, a Waypoint3 â&#x20AC;&#x201C; punktem koĹ&#x201E;cowym. Zaznaczamy w drzewie programu poziom â&#x20AC;&#x17E;MovePâ&#x20AC;?, a nastÄ&#x2122;pnie w zakĹ&#x201A;adce â&#x20AC;&#x17E;Commandâ&#x20AC;? zaznaczamy przycisk â&#x20AC;&#x17E;Add circle moveâ&#x20AC;?. Wybieramy pozycjÄ&#x2122; w drzewie programu â&#x20AC;&#x17E;ViaPoint_1â&#x20AC;? i za pomocÄ&#x2026; przycisku Ĺ&#x201A;aĹ&#x201E;cucha przypisujemy do punktu Waypoint2. W identyczny sposĂłb przypisujemy punkt â&#x20AC;&#x17E;EndPoint_1â&#x20AC;? do punktu Waypoint3 (rysunek 13). Po zaznaczeniu pozycji w drzewie â&#x20AC;&#x17E;CircleMoveâ&#x20AC;? wybieramy orientacjÄ&#x2122; narzÄ&#x2122;dzia na zmiennÄ&#x2026; â&#x20AC;&#x17E;Unconstrainedâ&#x20AC;?. Natomiast punkty

Podsumowanie BazujÄ&#x2026;c na trzech powyĹźszych typach ruchĂłw oraz ich kombinacjach, moĹźna zaprogramowaÄ&#x2021; dowolnÄ&#x2026; Ĺ&#x203A;cieĹźkÄ&#x2122; dla narzÄ&#x2122;dzia robota. W celu zasymulowania pracy robota moĹźna skorzystaÄ&#x2021; z darmowego oprogramowania URSim, ktĂłre jest dostÄ&#x2122;pne na stronie producenta Universal Robots: www.universal-robots.com/download/.

0

!

7 ! !

7 ! 2 89 :;,:8; . ,.

7 << 88P 8S P8 << 88?

SS <; " ' << 88P 8S P9 ,2

2 @ 2 7 27&

7 2 7 27&

AUTOMATYKA

www.movida.com.pl PRODUKTY

Autorskie projekty i realizacja

ZMIANA LAYOUTU LA AYO YYOUTU I RELOKACJE RELOKA KACJE KA E MASZYN MASZY ZYN ZY N

INTRALOGISTYKA

Masterclass â&#x20AC;&#x201C; praktycy dla praktyków

5-6-7 5 56 marca 6-7 a ca

5-6-7 marca 2019 r.

WaÅ&#x201A;brzych

optymalizacja, bezpieczeÅ&#x201E;stwo, zaangażowanie pracowników

PRODUCTION EXCELLENCE 13 marca 2019

12-13-14 marca 2019 r, ok. Poznania

KIMBALL ELECTRONICS PRODUCTION SESSION

R E K L A M A

KUP BILET ONLINE

W tym samym czasie

TARGI MASZYN, NARZÄ&#x2DC;DZI I KOMPONENTÃ&#x201C;W DO PRODUKCJI OKIEN, DRZWI, BRAM I FASAD

PRZEGLÄ&#x201E;D SPRZÄ&#x2DC;TU I APARATURY

Sygnalizacja przemysĹ&#x201A;owa

$ (

( $ K ]

2 *

2 * & 2 *

2

2

$

& 2 N & 2

2

K

$ * K $ N

& 2

" $ H

KH 2 & 2 & 7

$

2 K K K N

& * &

H *

H *

" $ 2 2

H

& 2 *7

& 8 9 : ;

R

ynek urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; sygnalizacyjnych obejmuje kilka grup produktĂłw.

Przede wszystkim sÄ&#x2026; to róşnego rodzaju kolumny lub wieĹźe Ĺ&#x203A;wietlne, proste lampy sygnalizacyjne, stosowane np. na Ĺ&#x203A;rodkach transportu wewnÄ&#x2122;trznego oraz sygnalizatory dĹşwiÄ&#x2122;kowe.

W Polsce, podobnie jak w innych krajach Unii Europejskiej, obowiÄ&#x2026;zujÄ&#x2026; dyrektywy zwiÄ&#x2026;zane z sygnalizacjÄ&#x2026; dĹşwiÄ&#x2122;kowÄ&#x2026; i wizualnÄ&#x2026;. Wraz z tzw. dyrektywÄ&#x2026; maszynowÄ&#x2026; 2006/42/WE opublikowanÄ&#x2026; 9 czerwca 2006 r. i obowiÄ&#x2026;zujÄ&#x2026;cej od 29 grudnia 2009 r. na mocy RozporzÄ&#x2026;dzenia Ministra Gospodarki z  21 paĹşdziernika 2008 r. w sprawie zasadniczych wymagaĹ&#x201E; dla maszyn (Dz.U. nr 199, poz. 1228), obligujÄ&#x2026; one producentĂłw i uĹźytkownikĂłw urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; przemysĹ&#x201A;owych do korzystania z elementĂłw sygnalizacyjnych informujÄ&#x2026;cych o stanie pracy maszyn, ich awariach i ewentualnych niebezpieczeĹ&#x201E;stwach.

Normy dotyczÄ&#x2026;ce sygnalizacji Zgodnie z przyjÄ&#x2122;tÄ&#x2026; dyrektywÄ&#x2026; maszynowÄ&#x2026; â&#x20AC;&#x201C; pkt 1.7.1.2 â&#x20AC;&#x201C; urzÄ&#x2026;dzenia ostrzegawcze w sytuacji, gdy zdrowie i bez-

BARWA LAMPY SYGNALIZATORA czerwona

şóĹ&#x201A;ta/şóĹ&#x201A;to-pomaraĹ&#x201E;czowa zielona niebieska biaĹ&#x201A;a

SYGNAĹ DĹšWIÄ&#x2DC;KOWY â&#x20AC;&#x201C; seria krĂłtkich impulsĂłw â&#x20AC;&#x201C; pĹ&#x201A;ynne zmniejszanie lub zwiÄ&#x2122;kszanie czÄ&#x2122;stotliwoĹ&#x203A;ci â&#x20AC;&#x201C; schodkowa sekwencja dwĂłch lub trzech tonĂłw â&#x20AC;&#x201C; krĂłtki pojedynczy dĹşwiÄ&#x2122;k, czas trwania dĹ&#x201A;uĹźszy niĹź 0,3 s â&#x20AC;&#x201C; sygnaĹ&#x201A; ciÄ&#x2026;g o staĹ&#x201A;ej czÄ&#x2122;stotliwoĹ&#x203A;ci â&#x20AC;&#x201C; brak sygnaĹ&#x201A;u â&#x20AC;&#x201C; dwa lub trzy dĹşwiÄ&#x2122;ki, kaĹźdy o staĹ&#x201A;ej czÄ&#x2122;stotliwoĹ&#x203A;ci â&#x20AC;&#x201C; dĹşwiÄ&#x2122;k dwutonowy, inne dĹşwiÄ&#x2122;ki

pieczeĹ&#x201E;stwo osĂłb moĹźe byÄ&#x2021; zagroĹźone ze wzglÄ&#x2122;du na awariÄ&#x2122; lub defekt maszyny pozostawionej bez nadzoru, muszÄ&#x2026; byÄ&#x2021; wyposaĹźone w odpowiedniÄ&#x2026; dĹşwiÄ&#x2122;kowÄ&#x2026; lub optycznÄ&#x2026; sygnalizacjÄ&#x2122; ostrzegawczÄ&#x2026;. Jak wspomniano, sygnaĹ&#x201A;y wysyĹ&#x201A;ane przez urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; muszÄ&#x2026; byÄ&#x2021; jednoznaczne i Ĺ&#x201A;atwo dostrzegalne.

W przypadku naszego kraju przepisy dotyczÄ&#x2026;ce ostrzegania i informowania, zarĂłwno sygnaĹ&#x201A;ami dĹşwiÄ&#x2122;kowymi i wizualizacyjnymi, zebrane sÄ&#x2026; przede wszystkim w poniĹźszych normach: â&#x20AC;˘ PN-EN 981:2002 Maszyny. BezpieczeĹ&#x201E;stwo. System dĹşwiÄ&#x2122;kowych i wizualnych sygnaĹ&#x201A;Ăłw niebezpieczeĹ&#x201E;stwa oraz sygnaĹ&#x201A;Ăłw informacyjnych. â&#x20AC;˘ PN-EN 842:2002 Maszyny. BezpieczeĹ&#x201E;stwo. Wizualne sygnaĹ&#x201A;y niebezpieczeĹ&#x201E;stwa. OgĂłlne wymagania, projektowanie i badanie. â&#x20AC;˘ PN-EN 457:1998 Maszyny. BezpieczeĹ&#x201E;stwo. DĹşwiÄ&#x2122;kowe sygnaĹ&#x201A;y bezpieczeĹ&#x201E;stwa. Wymagania ogĂłlne, projektowanie i badania. â&#x20AC;˘ PN-EN 61310-1:2008 BezpieczeĹ&#x201E;stwo maszyn. Wskazywanie, oznaczanie i sterowanie. CzÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;Ä&#x2021; 1: Wymagania dotyczÄ&#x2026;ce sygnaĹ&#x201A;Ăłw wizualnych, akustycznych i dotykowych.

KATEGORIA INFORMACJI â&#x20AC;&#x201C; stan niebezpieczeĹ&#x201E;stwa â&#x20AC;&#x201C; nienormalny stan pracy â&#x20AC;&#x201C; ostrzeĹźenie â&#x20AC;&#x201C; stan normalny â&#x20AC;&#x201C; informacja o ustaniu niebezpieczeĹ&#x201E;stwa â&#x20AC;&#x201C; koniecznoĹ&#x203A;Ä&#x2021; podjÄ&#x2122;cia obowiÄ&#x2026;zkowego dziaĹ&#x201A;ania przez obsĹ&#x201A;ugÄ&#x2122; â&#x20AC;&#x201C; w zaleĹźnoĹ&#x203A;ci od wewnÄ&#x2122;trznych ustaleĹ&#x201E; przedsiÄ&#x2122;biorstwa/producenta

Tab. 1.

- " 2 $

2H !,+!

S?> <::<

50

AUTOMATYKA

7 .<

PRZEGLĄD SPRZĘTU I APARATURY W pierwszej z wymienionych norm, PN-EN 981:2002, zdefiniowane są typy sygnałów optycznych i dźwiękowych w zależności od rodzaju informacji przekazywanej człowiekowi – tabela 1. Kupując kolumny sygnalizacyjne bezpośrednio u zagranicznych, zwłaszcza azjatyckich dostawców, należy zwrócić uwagę, czy są one zgodne z wymienioną wyżej normą. Zdarza się bowiem, że kolumny tego typu przystosowane są do standardów obowiązujących w innych krajach, które nie zawsze są tożsame z naszymi wymogami.

Zgodnie z normami, urządzenia sygnalizacyjne powinny być instalowane w taki sposób, aby co najmniej jedno urządzenie sygnalizujące niebezpieczeństwo było widoczne z każdego miejsca objętego sygnalizacją. Jeżeli pracownicy, w trakcie wykonywanych czynności zmieniają kierunek patrzenia lub gdy pola widzenia dla różnych osób nie pokrywają się, wówczas muszą być instalowane dodatkowe lampy sygnalizacyjne, tak aby objąć cały obszar ,na którym może wystąpić niebezpieczeństwo.

Kolejną istotną uwagą jest to, że jeżeli na maszynie czy na linii produkcyjnej jednocześnie stosowane są sygnały ostrzegawcze i sygnały niebezpieczeństwa, i jeśli z dowolnego powodu. np. wymogu pracy w okularach ochronnych z barwnym filtrem, nie jest możliwe ich rozróżnienie (tzn. barwy czerwonej od pomarańczowej), to sygnał niebezpieczeństwa musi być co najmniej dwa razy silniejszy od sygnału ostrzegawczego. Co ważne, w wypadku hal i linii produkcyjnych, urządzenia sygnalizujące niebezpieczeństwo powinny być zainstalowane w miejscu przewidywanego wystąpienia zagrożenia, dzięki czemu pracownicy mogą natychmiast podjąć odpowiednie działania zaradcze. Normy zalecają też stosowanie więcej niż jednej lampy w miejscu niebezpiecznym po to, aby stworzyć sygnał przestrzenny, który będzie widoczny z każdej strony.

Niekiedy w praktyce stosuje się kolumny i sygnały o innych barwach niż wymienione w tabeli 1. Trzeba jednak podkreślić, że służą one wówczas wyłącznie do celów informacyjnych zgodnie z procedurami wewnętrzny1-2/2019

mi przedsiębiorstwa lub takimi, które są określone w dokumentacji maszyny. Kolumna sygnalizacyjna nie musi też zawierać lampy czerwonej. Jednak w tym wypadku, sygnał ostrzegawczy wysyłany jest przez inne, niezależne urządzenie sygnalizacyjne, np. syrenę alarmową. Barwa zielona może być niekiedy świadomie pominięta. Wówczas kolumna wskazuje jedynie sytuacje wymagające działań ze strony pracowników czy obsługi.

W przypadku dźwiękowego sygnału ostrzegawczego, instalując syrenę lub sygnalizator z syreną należy wziąć pod uwagę obszar słyszalności, głośność tła generowanego przez pracujące maszyny i urządzenia transportu wewnętrznego, możliwość wystąpienia tłumienia dźwięku przez wiatr, deszcz czy śnieg.

W zastosowaniach przemysłowych

nie tylko w przemyśle, ale również w innych dziedzinach, przy czym kolumny spotkać można tu już raczej rzadko i w bardzo specyficznych aplikacjach, np. kontroli statusu wejść do pomieszczeń w budynkach o ograniczonym dostępie. Ze zwykłymi sygnalizatorami spotkać się można również w transporcie, logistyce, sporcie czy systemach bezpieczeństwa budynków użytku publicznego – m.in. alarmy przeciwpożarowe, kontrola wejść itp.

W przemyśle, zarówno sygnalizatory, jak i kolumny są instalowane na pojedynczych urządzeniach i maszynach, na liniach technologicznych, w zrobotyzowanych gniazdach produkcyjnych, na urządzeniach transportu wewnętrznego, w tym na różnego rodzaju autonomicznych wózkach czy przenośnikach taśmowych.

sygnalizator musi wytwarzać dźwięk o głośności wystarczającej do pokonania tła i wszystkich innych sygnałów dźwiękowych w zakładanym obszarze słyszalności. Sygnał dźwiękowy niebezpieczeństwa ma absolutny priorytet w stosunku do innych sygnałów dźwiękowych. Przewiduje się, że musi on być o co najmniej 15 dB głośniejszy od hałasu otoczenia, ale jego głośność nie może być też mniejsza niż 65 dB.

Jeśli chodzi o kolumny sygnalizacyjne, to na rynku funkcjonują obecnie dwa typy rozwiązań – tzw. kolumny modułowe i kompaktowe. Kolumny kompaktowe to po prostu gotowy sygnalizator o określonej funkcjonalności.

Konstrukcja modułowa pozwala zaś na dobranie lub samodzielne zmontowanie takiej wersji, która będzie przystosowana do naszych potrzeb – można w nich w dowolny sposób zestawić barwy świateł, a w razie potrzeby dodać kolejne elementy o wymaganym kolorze. Istotne jest też to, że modułowa budowa kolumny pozwala na jej łatwy i szybki montaż oraz demontaż.

Najczęściej moduły łączone są ze sobą połączeniami zatrzaskowymi.

Obecnie najpopularniejsze są kolumny o średnicach 30, 50 i 70 mm.

Urządzenia sygnalizacyjne Najczęściej wykorzystywanym urządzeniem sygnalizacyjnym są lampy sygnalizacyjne, nazywane też sygnalizatorami oraz wspomniane już wcześniej kolumny sygnalizacyjne określane też mianem wieży sygnalizacyjnej. Obie grupy urządzeń mogą być stosowane

51

PRZEGLÄ&#x201E;D SPRZÄ&#x2DC;TU I APARATURY PRODUCENT

ABB

AUER

BALLUFF

COMPRO

Model NapiÄ&#x2122;cie zasilania OĹ&#x203A;wiettlenie

K70 24Â VÂ DC/230 VÂ AC LED

modulSIGNAL 50/70 24Â VÂ DC/230 VÂ AC LED/Ĺźarowe/kseonowe

COÂ ST40/COÂ ST70 24Â VÂ DC/230 VÂ AC LED

Wersje

do 5 moduĹ&#x201A;Ăłw

do 6 moduĹ&#x201A;Ăłw

Ĺ&#x161;rednica

70Â mm

50 mm lub 70 mm

SmartLight od 18 do 30 V DC LED 20 niezaleĹźnych segmentĂłw LED â&#x20AC;&#x201C; indywidualne przyporzÄ&#x2026;dkowywanie kolorĂłw (1 do 5 stref) 60 mm

40 mm lub 70 mm

Mocowanie

bezpoĹ&#x203A;rednie, kÄ&#x2026;towe, kolumna â&#x20AC;&#x201C; proste, kÄ&#x2026;towe

bezpoĹ&#x203A;rednie, kÄ&#x2026;towe, kolumna â&#x20AC;&#x201C; proste, kÄ&#x2026;towe

kÄ&#x2026;towe, kolumna â&#x20AC;&#x201C; proste, kÄ&#x2026;towe

bezpoĹ&#x203A;rednie, kÄ&#x2026;towe, kolumna â&#x20AC;&#x201C; proste, kÄ&#x2026;towe

PobĂłr prÄ&#x2026;du StopieĹ&#x201E; ochrony ModyĹ&#x201A; akustyczny Zakres temperatury pracy

brak danych IP65 tak brak danych

brak danych IP65 tak â&#x20AC;&#x201C;25 °C do +70 °C

IP65 tak â&#x20AC;&#x201C;5 °C do +55 °C

â&#x20AC;&#x201C;25 °C do +70 °C

Sterowanie

cyfrowe

cyfrowe, AS-i

IO-link

cyfrowe

Ĺ&#x161;wiatĹ&#x201A;o

migajÄ&#x2026;ce, ciÄ&#x2026;gĹ&#x201A;e, bĹ&#x201A;yskowe

migajÄ&#x2026;ce, ciÄ&#x2026;gĹ&#x201A;e, bĹ&#x201A;yskowe, obrotowe

dowolny efekt Ĺ&#x203A;wietlny

migajÄ&#x2026;ce, ciÄ&#x2026;gĹ&#x201A;e, podwĂłjny blysk, dookĂłlne

Tryb testu

nie

tak

tak

tak

w peĹ&#x201A;ni programowalna wieĹźa sygnalizacyjna

dostÄ&#x2122;pne moduĹ&#x201A;y dĹşwiÄ&#x2122;kowe

Uwagi

do 5 moduĹ&#x201A;Ăłw

brak danych IP65

Tab. 2. .

2

& *

& 2

2 *

2

$ * ^ U J

2 2 & ^^ U

(

2 Z J $

DobierajÄ&#x2026;c kolumnÄ&#x2122; warto zwrĂłciÄ&#x2021; teĹź uwagÄ&#x2122; na liczbÄ&#x2122; kolorĂłw elementĂłw Ĺ&#x203A;wietlnych, moĹźliwoĹ&#x203A;Ä&#x2021; montaĹźu w róşnych pozycjach oraz moĹźliwoĹ&#x203A;Ä&#x2021; instalacji kolumny na zewnÄ&#x2026;trz budynku. Typowe obudowy kolumn sygnalizacyjnych zapewniajÄ&#x2026; stopieĹ&#x201E; ochrony przed pyĹ&#x201A;em i wodÄ&#x2026; na poziomie IP54 lub IP65/66. Zakres temperatury pracy dla kolumny sygnalizacyjnej wynosi od â&#x20AC;&#x201C;25 °C do +55 °C. W sprzedaĹźy dostÄ&#x2122;pne sÄ&#x2026; teĹź modele funkcjonujÄ&#x2026;ce w zwiÄ&#x2122;kszonym zakresie temperatury od â&#x20AC;&#x201C;20 °C do +70 °C. DostÄ&#x2122;pne na rynku kolumny sygnalizacyjne wytwarzane sÄ&#x2026; niemal w caĹ&#x201A;oĹ&#x203A;ci z tworzywa sztucznego, ktĂłre jest odporne na uderzenia. Wykorzystuje siÄ&#x2122; tutaj przede wszystkim ABS oraz tworzywa poliwÄ&#x2122;glanowe, z ktĂłrych wykonywane sÄ&#x2026; klosze osĹ&#x201A;aniajÄ&#x2026;ce 52

ĹşrĂłdĹ&#x201A;o Ĺ&#x203A;wiatĹ&#x201A;a. Obudowa kolumny pozwala na jej bezpoĹ&#x203A;redni montaĹź na maszynie lub stosuje siÄ&#x2122; konstrukcje ze sĹ&#x201A;upkiem, dziÄ&#x2122;ki czemu moĹźna jÄ&#x2026; umieĹ&#x203A;ciÄ&#x2021; ponad maszynÄ&#x2026; lub liniÄ&#x2026; produkcyjnÄ&#x2026;. WĂłwczas kolumna moĹźe byÄ&#x2021; widoczna z wiÄ&#x2122;kszej odlegĹ&#x201A;oĹ&#x203A;ci i nie bÄ&#x2122;dzie zasĹ&#x201A;aniana przez inne elementy infrastruktury produkcyjnej.

Jak wspomniano, produkowane sÄ&#x2026; teĹź kolumny przystosowane do montaĹźu bocznego na Ĺ&#x203A;cianie lub w profilu oraz sĹ&#x201A;upkowe dostosowane do montaĹźu bocznego, w ktĂłrych wykorzystuje siÄ&#x2122; specjalne kÄ&#x2026;towniki montaĹźowe.

ĹšrĂłdĹ&#x201A;o Ĺ&#x203A;wiatĹ&#x201A;a W dostÄ&#x2122;pnych na rynku kolumnach sygnalizacyjnych i sygnalizatorach sÄ&#x2026; tradycyjne ĹźarĂłwki, halogeny lub, obecnie najczÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ciej, energooszczÄ&#x2122;d-

ne diody LED. Producenci przymierzajÄ&#x2026; siÄ&#x2122; rĂłwnieĹź do wprowadzenia jako ĹşrĂłdĹ&#x201A;a Ĺ&#x203A;wiatĹ&#x201A;a pĹ&#x201A;askich, formowanych w dowolne ksztaĹ&#x201A;ty wyĹ&#x203A;wietlaczy OLED w formie polimerowej folii. Tego typu polimerowe, Ĺ&#x203A;wiecÄ&#x2026;ce folie OLED nakleiÄ&#x2021; moĹźna np. bezpoĹ&#x203A;rednio na ramiÄ&#x2122; robota przemysĹ&#x201A;owego, co uĹ&#x201A;atwia ostrzeganie przed niebezpieczeĹ&#x201E;stwem. Nad tego typu rozwiÄ&#x2026;zaniem nazwanym RLS (Robot Light Skin), AUTOMATYKA

7 3+

PRZEGLĄD SPRZĘTU I APARATURY EATON

IDEC

PHOENIX CONTACT

PFANNENBERG

SIEMENS

WERMA

SL4/SL7 24 V DC/230 V AC LED

LD6A 24 V DC LED

PSD 24 V DC LED

BR 35/50 24 V DC/230 V AC LED/żarowe

SIRIUS 8WD 24 V DC/230 V AC LED/żarowe

do 5 modułów

do 5 modułów

do 5 modułów

do 5 modułów

do 10 modułów

40 mm lub 70 mm bezpośrednie, kątowe, kolumna – proste, kątowe brak danych IP66 tak –20 °C do +50 °C

60 mm bezpośrednie, kątowe, kolumna – proste, kątowe 30mA/moduł IP65 tak –25 °C do +55 °C

70 mm bezpośrednie, kątowe, kolumna – proste, kątowe brak danych IP65 tak –20 °C do +50 °C

35 mm lub 50 mm

50 mm lub 70 mm bezpośrednie, kątowe, kolumna – proste, kątowe 50 mA/moduł IP65 tak –20 °C do +50 °C

KombiSIGN 50/72 24 V DC LED/żarowe do 5 modułów (do 10 w wypadku podwójnego wspornika) 50 mm lub 70 mm bezpośrednie, kątowe, kolumna – proste, kątowe 40 mA/moduł IP54 tak –20 °C do +50 °C

SmartWire-DT

analogowe napięciowe, cyfrowe

cyfrowe

AS-i

cyfrowe, AS-i

migające, ciągłe, błyskowe

migające, ciągłe, błyskowe, obrotowe

tak

tak

pracują m.in. naukowcy z Cranfield University w Wielkiej Brytanii.

W dostępnych na rynku sygnalizatorach i kolumnach sygnalizacyjnych wykorzystuje się światło ciągłe lub regularny sposób jego błyskania z określoną częstotliwością, co ma zwrócić uwagę obsługi na stan pracy maszyny lub zaistniałą sytuację związaną z alarmem lub zagrożeniem bezpieczeństwa. Niestety, takie regularne miganie lub światło ciągłe może spowodować przyzwyczajenie się operatora i opóźnienie lub brak odpowiedniej reakcji. Dlatego tam, gdzie to konieczne, w sygnalizatorach i kolumnach sygnalizacyjnych stosowana jest technologia nieregularnych błysków nazywana też EVS (Enhanced Visibility System).

Tutaj elektroniczny układ sterujący generuje nieregularne błyski, co zapobiega przyzwyczajeniu się do alarmu pracowników i skraca czas reakcji.

1-2/2019

migające, ciągłe, błyskowe, błyskowe o losowej częstotliwości błysku tak dostępny moduł dźwiękowy pozwalający wgrać własne komunikaty w formacie MP3 lub wav

kątowe, kolumna – proste, kątowe 35 mA/moduł IP65 tak –30 °C do +60 °C analogowe napięciowe, bezpotencjałowe, cyfrowe, AS-i migające, ciągłe, błyskowe

migające, ciągłe, błyskowe, obrotowe

tak

tak

W przypadku kolumn sygnalizacyjnych wykorzystujących diody LED coraz częściej spotkać się można z opcją zastosowania dodatkowych sygnałów świetlnych. Najczęściej są to: efekt światła obrotowego czyli tzw. „koguta”, modulacja jasności, światło stroboskopowe (zwykle stosowane wyłącznie dla koloru czerwonego) czy nieregularna częstotliwość błysków. Ten ostatni efekt może być też dostępny w kolumnach z tradycyjnymi żarówkami. Kolumny sygnalizacyjne zasilane są najczęściej napięciem 12 V DC/AC lub 24 V DC/AC, choć spotyka się również urządzenia dostosowane do zasilania napięciem sieciowym 230 V AC.

Sterowanie Sterowanie sygnalizacją i kolumną sygnalizacyjną to jeden z najważniejszych elementów, które należy brać

migające, ciągłe, błyskowe, obrotowe, technologia TwinLight i TwinFlash nie

pod uwagę przy wyborze odpowiedniego modelu urządzenia do potrzeb.

Najważniejsze jest to, aby system sterowania był zgodny z wyjściami sterowania zastosowanymi w maszynie lub systemie automatyki przemysłowej.

Zwykle kolumny i sygnalizatory dostępne są w kilku wersjach z różnymi systemami sterowania lub umożliwiają wysterowanie zgodne z kilkoma standardami.

W typowej kolumnie sygnalizacyjnej mamy do dyspozycji albo sterowanie analogowe w wersji napięciowej lub rezystancyjnej, albo sterowanie w pelni cyfrowe. W wypadku kolumn uniwersalnych znajdziemy tam oba rodzaje sterowania, które są wystarczające w większości zastosowań przemysłowych. Do kolumn tych, w najczęściej wykorzystywanym trybie napięciowym, napięcie podawane na zaciski powin53

PRZEGLÄ&#x201E;D SPRZÄ&#x2DC;TU I APARATURY PRODUCENT

AUER

EMA ELECTRONICS

PATLITE

W2

WERMA

Model NapiÄ&#x2122;cie zasilania OĹ&#x203A;wiettlenie

halfDOME 90 24Â VÂ DC/230 VÂ AC** LED

TL50 18â&#x20AC;&#x201C;30Â VDC LED

LS7 24Â VÂ DC LED

Kompakt 71 24Â VÂ DC LED

Wersje

3 do 5 kolorów

2 do 4 kolorów

4Â kolory

Ĺ&#x161;rednica

45Â mm

50Â mm

70Â mm

Mocowanie

bezpoĹ&#x203A;rednie

kolumna â&#x20AC;&#x201C; proste

bezpoĹ&#x203A;rednie

PobĂłr prÄ&#x2026;du StopieĹ&#x201E; ochrony ModyĹ&#x201A; akustyczny Zakres temperatury pracy

brak danych IP65 tak

brak danych IP50 tak

brak danych IP65 tak

KS-Ad +20â&#x20AC;Ś30Â VDC LED 2â&#x20AC;&#x201C;5Â kolorĂłw + opcjonalny moduĹ&#x201A; dĹşwiÄ&#x2122;kowy* 75Â mm Kolumna â&#x20AC;&#x201C; proste, kÄ&#x2026;towe 30Â mA/kolor IP54/IP65** Tak**

70Â mm kolumna â&#x20AC;&#x201C; proste, kÄ&#x2026;towe 40Â mA/kolor IP65 nie

od â&#x20AC;&#x201C;25 °C do +50 °C

od â&#x20AC;&#x201C;40 °C do +50 °C

od â&#x20AC;&#x201C;25 °C do +55 °C

od â&#x20AC;&#x201C;20 °C do +50 °C

Sterowanie

cyfrowe

analogowe napiÄ&#x2122;ciowe

cyfrowe, analogowe napiÄ&#x2122;ciowe

Ĺ&#x161;wiatĹ&#x201A;o

ciÄ&#x2026;gĹ&#x201A;e, impulsowe

ciÄ&#x2026;gĹ&#x201A;e, impulsowe

ciÄ&#x2026;gĹ&#x201A;e, impulsowe

Tryb testu

tak Ĺ&#x203A;wiatĹ&#x201A;o emitowne w kÄ&#x2026;cie 180°

nie

tak 3Â lub 5Â poziomĂłw Ĺ&#x203A;wietlnych

Uwagi

analogowe napiÄ&#x2122;ciowe (0â&#x20AC;&#x201C;10Â V DC), analogowe rezystancyjne, bezpotencjaĹ&#x201A;owe, cyfrowe ciÄ&#x2026;gĹ&#x201A;e, impulsowe, obrotowe, nieregularna czÄ&#x2122;stotliwoĹ&#x203A;Ä&#x2021; bĹ&#x201A;yskĂłw, modulacja jasnoĹ&#x203A;ci, stroboskopowe tak

2â&#x20AC;&#x201C;3Â kolory

cyfrowe

ciÄ&#x2026;gĹ&#x201A;e

nie

Tab. 3. .

2

& *

& 2

2& * ^ U J

2 2 & ^^ U

(

2 Z J $

no zawieraÄ&#x2021; siÄ&#x2122; w przedziale 0â&#x20AC;&#x201C;10 V DC. SÄ&#x2026; to wartoĹ&#x203A;ci typowe dla wiÄ&#x2122;kszoĹ&#x203A;ci kolumn sygnaĹ&#x201A;owych dostÄ&#x2122;pnych na polskim rynku.

Niekiedy spotkaÄ&#x2021; moĹźna rĂłwnieĹź analogowe sterowanie bezpotencjaĹ&#x201A;owe, co, ze wzglÄ&#x2122;du na kompatybilnoĹ&#x203A;Ä&#x2021;, moĹźe byÄ&#x2021; przydatne m.in. w przypadku systemĂłw sygnalizacyjnych wykorzystywanych w ukĹ&#x201A;adach sterowania inteligentnym budynkiem. Warto zwrĂłciÄ&#x2021; teĹź uwagÄ&#x2122; na fakt, Ĺźe w przypadku sterowania analogowego, kaĹźdy segment, czyli wejĹ&#x203A;cie kolumny, odpowiadajÄ&#x2026;cy za pojedynczy kolor, jest zazwyczaj sterowane niezaleĹźnie.

Obecnie w kolumnach sygnalizacyjnych standardowo stosuje siÄ&#x2122; juĹź przede wszystkim dwustanowe wyjĹ&#x203A;cia cyfrowe. Na wejĹ&#x203A;cia kolumny podawane sÄ&#x2026; sygnaĹ&#x201A;y o dwĂłch poziomach logicznych. Sterowanie takie, zgodne jest z wiÄ&#x2122;kszoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; kontrolerĂłw PLC 54

i kontrolerĂłw ruchu wykorzystanych w systemach automatyki oraz w sterowaniu maszynami. DziÄ&#x2122;ki temu takÄ&#x2026; kolumnÄ&#x2122; moĹźna szybko zainstalowaÄ&#x2021; praktycznie w kaĹźdej nowoczesnej maszynie, czy na kaĹźdej linii produkcyjnej.

Coraz czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ciej, dostÄ&#x2122;pne na rynku kolumny sygnalizacyjne, charakteryzujÄ&#x2026; siÄ&#x2122; zaimplementowanymi funkcjami, ktĂłre zapobiegajÄ&#x2026; generowaniu przypadkowych sygnaĹ&#x201A;Ăłw ostrzegawczych. Taki sygnaĹ&#x201A; moĹźe siÄ&#x2122; pojawiÄ&#x2021; w wyniku bĹ&#x201A;Ä&#x2122;dnego wysterowania lub awarii ukĹ&#x201A;adu doprowadzajÄ&#x2026;cego sygnaĹ&#x201A;y sterujÄ&#x2026;ce do wejĹ&#x203A;Ä&#x2021; kolumny. Zakres wykorzystywanych w kolumnach funkcji obejmuje teĹź priorytetyzacjÄ&#x2122; sygnaĹ&#x201A;Ăłw â&#x20AC;&#x201C; oznacza to, Ĺźe odtwarzany jest zawsze sygnaĹ&#x201A; o wiÄ&#x2122;kszym znaczeniu. Na przykĹ&#x201A;ad, podczas wyĹ&#x203A;wietlania sygnaĹ&#x201A;u ostrzeĹźenia, w momencie pojawienia siÄ&#x2122; sygnaĹ&#x201A;u niebezpieczeĹ&#x201E;stwa, kolumna musi przeĹ&#x201A;Ä&#x2026;czyÄ&#x2021;

siÄ&#x2122; na wyĹ&#x203A;wietlanie znacznie waĹźniejszego sygnaĹ&#x201A;u niebezpieczeĹ&#x201E;stwa.

Warto teĹź wspomnieÄ&#x2021;, Ĺźe nowoczesne kolumny sygnalizacyjne coraz czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ciej dysponujÄ&#x2026; rĂłwnieĹź trybem testu, ktĂłry pozwala szybko, na linii produkcyjnej, sprawdziÄ&#x2021; prawidĹ&#x201A;owe dziaĹ&#x201A;anie kolumny czy sygnalizatora.

Magistrale danych Do sterowania sporÄ&#x2026; grupÄ&#x2026; kolumn sygnalizacyjnych wykorzystuje siÄ&#x2122; teĹź róşnego typu magistrale komunikacyjne. PomagajÄ&#x2026; one zintegrowaÄ&#x2021; kolumny sygnalizacyjne w jeden wiÄ&#x2122;kszy system automatyki przemysĹ&#x201A;owej. Dla przykĹ&#x201A;adu, w kolumnach sygnalizacyjnych SmartLight firmy Baluff znaleĹşÄ&#x2021; moĹźna magistralÄ&#x2122; IO-Link. DziÄ&#x2122;ki temu znacznie Ĺ&#x201A;atwiej moĹźna globalnie wizualizowaÄ&#x2021; stany robocze dla wielu maszyn czy linii produkcyjnych, zapewniajÄ&#x2026;c w ten sposĂłb dodatkowe AUTOMATYKA

PRZEGLÄ&#x201E;D SPRZÄ&#x2DC;TU I APARATURY bezpieczeĹ&#x201E;stwo. Co waĹźne, magistrala ta zapewnia poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czenie â&#x20AC;&#x17E;punk-punktâ&#x20AC;?, niezaleĹźnie od sieci przemysĹ&#x201A;owej, co w konsekwencji upraszcza caĹ&#x201A;Ä&#x2026; infrastrukturÄ&#x2122; sygnalizacyjnÄ&#x2026; na hali produkcyjnej.

W wypadku kolumn sygnalizacyjnych firmy Siemens (m.in. z rodziny Sirius) zaimplementowano magistralÄ&#x2122; AS-Interface (Actuator Sensor Interface, AS-i). Jest to otwarty standard sieci przemysĹ&#x201A;owej stosowany w automatyce przemysĹ&#x201A;owej. SieÄ&#x2021; AS-i zostaĹ&#x201A;a zaprojektowana tak, aby mĂłc za jej pomocÄ&#x2026; czÄ&#x2122;sto pobieraÄ&#x2021; dane z wielu binarnych czujnikĂłw, a takĹźe do sterowania wieloma binarnymi urzÄ&#x2026;dzeniami wykonawczymi, takimi wĹ&#x201A;aĹ&#x203A;nie, jak kolumny sygnalizacyjne. UrzÄ&#x2026;dzenia poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czone sÄ&#x2026; ze sobÄ&#x2026; za pomocÄ&#x2026; jednego dwuĹźyĹ&#x201A;owego przewodu, ktĂłry jest jednoczeĹ&#x203A;nie kablem zasilajÄ&#x2026;cym i sygnaĹ&#x201A;owym.

Z kolei firma Eaton stosuje w swoich kolumnach magistralÄ&#x2122; SmartWire-DT. System ten pozwala wyeliminowaÄ&#x2021; nadmiar przewodĂłw sterujÄ&#x2026;cych.

W klasycznym rozwiÄ&#x2026;zaniu wszystkie elementy systemu sÄ&#x2026; indywidualnie â&#x20AC;&#x17E;oprzewodowaneâ&#x20AC;? i podĹ&#x201A;Ä&#x2026;czone do wejĹ&#x203A;Ä&#x2021; lub wyjĹ&#x203A;Ä&#x2021; elementĂłw sterujÄ&#x2026;cych. W wypadku magistrali SmartWire-DT wszystkie elementy podĹ&#x201A;Ä&#x2026;czane sÄ&#x2026; do jednej taĹ&#x203A;my. DziÄ&#x2122;ki temu istnieje moĹźliwoĹ&#x203A;Ä&#x2021; podpiÄ&#x2122;cia elementĂłw znajdujÄ&#x2026;cych siÄ&#x2122; nie tylko w pulpicie sterowniczym, ale rĂłwnieĹź Ĺ&#x201A;atwego poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czenia z szafami rozdzielczymi i elementami wykonawczymi w maszynach.

Producenci zaczynajÄ&#x2026; teĹź opracowywaÄ&#x2021; sterowanie kolumn zgodne z PrzemysĹ&#x201A;owym Internetem Rzeczy (Industrial Internet of Things). Nie sÄ&#x2026; one jeszcze czÄ&#x2122;sto spotykane, ze wzglÄ&#x2122;du na koniecznoĹ&#x203A;Ä&#x2021; dodania kontrolera sieciowego zgodnego ze standardem Ethernet, a takĹźe zaimplementowania bardziej zawansowanego oprogramowania sterujÄ&#x2026;cego, co w wypadku kolumn sygnalizacyjnych, a wiÄ&#x2122;c stosunkowo prostych urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E;, podnosi ich cenÄ&#x2122;. Niemniej spadek cen podzespoĹ&#x201A;Ăłw sieciowych, popularyzacja PrzemysĹ&#x201A;u 4.0 sprawia, Ĺźe wkrĂłtce tego typu urzÄ&#x2026;dzenia bÄ&#x2122;dÄ&#x2026; masowo produkowane.

1-2/2019

Komunikacja radiowa Warto teĹź wspomnieÄ&#x2021;, Ĺźe w systemach automatyki przemysĹ&#x201A;owej nie wszÄ&#x2122;dzie da siÄ&#x2122; â&#x20AC;&#x17E;podciÄ&#x2026;gnÄ&#x2026;Ä&#x2021;â&#x20AC;? przewody sygnaĹ&#x201A;owe. Tutaj bardzo dobrze sprawdzajÄ&#x2026; siÄ&#x2122; bezprzewodowe systemy sterujÄ&#x2026;ce pracÄ&#x2026; kolumn. W ukĹ&#x201A;adzie takim znajdziemy zazwyczaj urzÄ&#x2026;dzenie sterujÄ&#x2026;ce podĹ&#x201A;Ä&#x2026;czane do kontrolera zarzÄ&#x2026;dzajÄ&#x2026;cego pracÄ&#x2026; linii produkcyjnej bÄ&#x2026;dĹş maszyny oraz jeden lub kilka urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; podrzÄ&#x2122;dnych, czyli sygnalizatorĂłw.

UrzÄ&#x2026;dzenie sterujÄ&#x2026;ce Ĺ&#x201A;Ä&#x2026;czy siÄ&#x2122; drogÄ&#x2026; radiowÄ&#x2026; z urzÄ&#x2026;dzeniami podrzÄ&#x2122;dnymi i w zaleĹźnoĹ&#x203A;ci od sygnaĹ&#x201A;u z podanego przez kontroler maszyny, przesyĹ&#x201A;a informacjÄ&#x2122; do rozlokowanych w róşnych punktach hali kolumn sygnalizacyjnych.

Inne urzÄ&#x2026;dzenie radiowe, ktĂłre spotykane jest w systemach kolumn sygnalizacyjnych to bezprzewodowy multiplekser radiowy. SĹ&#x201A;uĹźy on do odzwierciedlenia stanu jednej kolumny sygnalizacyjnej na innej oddalonej kolumnie sygnalizacyjnej. Taki zestaw skĹ&#x201A;ada siÄ&#x2122; zwykle z urzÄ&#x2026;dzenia nadrzÄ&#x2122;dnego z antenÄ&#x2026; zewnÄ&#x2122;trznÄ&#x2026; oraz urzÄ&#x2026;dzenia podrzÄ&#x2122;dnego z antenÄ&#x2026; wewnÄ&#x2122;trznÄ&#x2026;. Tego typu kolumny stosuje siÄ&#x2122; na przykĹ&#x201A;ad na obu koĹ&#x201E;cach dĹ&#x201A;ugich podajnikĂłw taĹ&#x203A;mowych.

Kolumna programowalna Wprowadzenie jako elementu Ĺ&#x203A;wiecÄ&#x2026;cego panelu wykonanego z diod LED pozwoliĹ&#x201A;o w znaczÄ&#x2026;cy sposĂłb zmodyfikowaÄ&#x2021; klasycznÄ&#x2026; konstrukcjÄ&#x2122; kolumny sygnalizacyjnej. Tradycyjny, wyraĹşny podziaĹ&#x201A; na elementy Ĺ&#x203A;wietlne kolumny moĹźe byÄ&#x2021; zastÄ&#x2026;piony programowalnym panelem zĹ&#x201A;oĹźonym z diod LED RGB. WieĹźa taka moĹźe generowaÄ&#x2021; róşnego rodzaju kolorowe sygnaĹ&#x201A;y dopasowane do aktualnych potrzeb na caĹ&#x201A;ej swojej powierzchni, a nawet wyĹ&#x203A;wietlaÄ&#x2021; komunikaty tekstowe.

Pierwsza taka konstrukcja na rynku to wspomniany system SmartLight firmy Baluff korzystajÄ&#x2026;cy z magistrali IO-Link. Kolumna SmartLight skĹ&#x201A;ada siÄ&#x2122; z dwudziestu kolorowych diod LED, ktĂłre uĹ&#x201A;oĹźono jedna nad drugÄ&#x2026;.

PodziaĹ&#x201A; kolumny na strefy w danym kolorze jest umowny, bo moĹźna nim sterowaÄ&#x2021; w sposĂłb dynamiczny, w zaleĹźnoĹ&#x203A;ci od potrzeb. Wszystkie diody

mogÄ&#x2026; Ĺ&#x203A;wieciÄ&#x2021; lub migaÄ&#x2021; w dowolny sposĂłb w róşnych kolorach. DziÄ&#x2122;ki temu uĹźytkownik moĹźe zdefiniowaÄ&#x2021; strefy w zaleĹźnoĹ&#x203A;ci od potrzeb.

Co ciekawe, SmartLight pozwala zaprogramowaÄ&#x2021; odpowiednie sekwencje w zaleĹźnoĹ&#x203A;ci od realizowanego zadania MoĹźe byÄ&#x2021; to na przykĹ&#x201A;ad tryb Ĺ&#x203A;wiatĹ&#x201A;a falujÄ&#x2026;cego, gdzie segment o skonfigurowanej wielkoĹ&#x203A;ci automatycznie â&#x20AC;&#x17E;przepĹ&#x201A;ywaâ&#x20AC;? przez caĹ&#x201A;Ä&#x2026; dĹ&#x201A;ugoĹ&#x203A;Ä&#x2021; moduĹ&#x201A;u Ĺ&#x203A;wietlnego. Jak wynika z informacji podanych w materiaĹ&#x201A;ach producenta, uĹźytkownik moĹźe nie tylko wybraÄ&#x2021; sobie poruszajÄ&#x2026;cy siÄ&#x2122; segment, ale takĹźe kolor tĹ&#x201A;a. DziÄ&#x2122;ki temu kolumna staje siÄ&#x2122; inteligentnym, zĹ&#x201A;oĹźonym z diod, ekranem, a to z kolei otwiera szereg nowych moĹźliwoĹ&#x203A;ci.

Dla przykĹ&#x201A;adu, moĹźliwe jest przekazywanie wizualnych informacji o róşnych stanach maszyny, ostrzeĹźeĹ&#x201E; lub instrukcji dotyczÄ&#x2026;cych dziaĹ&#x201A;aĹ&#x201E; jakie naleĹźy podjÄ&#x2026;Ä&#x2021;. Smart Light umoĹźliwia zatem wizualizowanie wielu stanĂłw, ktĂłrych prezentowanie za pomocÄ&#x2026; tradycyjnych kolumn jest po prostu niemoĹźliwe. Co wiÄ&#x2122;cej, poniewaĹź nie ma tu staĹ&#x201A;ego podziaĹ&#x201A;u, to odpada koniecznoĹ&#x203A;Ä&#x2021; montaĹźu lub demontaĹźu ewentualnych moduĹ&#x201A;Ăłw w celu wprowadzenia zmian w systemie sygnalizacji.

Na Ĺ&#x203A;wiatowym rynku pojawia siÄ&#x2122; coraz wiÄ&#x2122;cej modeli podobnych do uniwersalnych kolumno-wyĹ&#x203A;wietlaczy.

W ich produkcji specjalizujÄ&#x2026; siÄ&#x2122; dalekowschodni producenci, ale urzÄ&#x2026;dzenia te, ze wzglÄ&#x2122;du koniecznoĹ&#x203A;Ä&#x2021; zdobycia europejskich certyfikatĂłw trafiajÄ&#x2026; na nasz rynek na razie doĹ&#x203A;Ä&#x2021; rzadko.

Zaprogramowane diodowego wyĹ&#x203A;wietlacza jest bardzo proste i moĹźna dokonaÄ&#x2021; tego z poziomu sterownika PLC, nawet w trakcie pracy maszyny lub linii produkcyjnej. DziÄ&#x2122;ki moĹźliwoĹ&#x203A;ci swobodnego programowania na kolumnie sygnalizacyjnej wyĹ&#x203A;wietlaÄ&#x2021; moĹźna dane odnoszÄ&#x2026;ce siÄ&#x2122; do procesu technologicznego, koniecznoĹ&#x203A;Ä&#x2021; odbioru obrobionych detali, a nawet temperaturÄ&#x2122; pracy maszyny czy pobĂłr mocy i zwiÄ&#x2026;zane z niÄ&#x2026; koszty â&#x20AC;&#x201C; wszystko zaleĹźy od potrzeb i pomysĹ&#x201A;owoĹ&#x203A;ci inĹźyniera odpowiedzialnego za utrzymanie ruchu. < 9=! & 8 9 : ; AUTOMATYKA

55

RYNEK

Problem wyboru?

Odpowiednie zĹ&#x201A;Ä&#x2026;cze w odpowiednim czasie

2 2 *

H & 2 * 2 K

$ 2

2 * & $ 7 5 H

H $

K

H 2 H N

K " $ 7

A

by byÄ&#x2021; na czasie, trzeba Ĺ&#x203A;ledziÄ&#x2021; trendy. Producenci wytrzymaĹ&#x201A;ych zĹ&#x201A;Ä&#x2026;czy przemysĹ&#x201A;owych mieli tego Ĺ&#x203A;wiadomoĹ&#x203A;Ä&#x2021;, gdy okoĹ&#x201A;o 25 lat temu fabryki duĹźych przedsiÄ&#x2122;biorstw przemysĹ&#x201A;owych zaczÄ&#x2122;Ĺ&#x201A;y przeksztaĹ&#x201A;caÄ&#x2021; siÄ&#x2122; we w peĹ&#x201A;ni zautomatyzowane linie produkcyjne. Ĺ Ä&#x2026;czenie w sieÄ&#x2021; poszczegĂłlnych maszyn i systemĂłw w pĹ&#x201A;ynnie dziaĹ&#x201A;ajÄ&#x2026;cÄ&#x2026; jednostkÄ&#x2122; produkcyjnÄ&#x2026; wiÄ&#x2026;zaĹ&#x201A;o siÄ&#x2122; z dystrybucjÄ&#x2026; energii i sygnaĹ&#x201A;Ăłw, przesyĹ&#x201A;aniem danych, a takĹźe wdraĹźaniem systemĂłw zwiÄ&#x2026;zanych z bezpieczeĹ&#x201E;stwem.

NiezastÄ&#x2026;pione zĹ&#x201A;Ä&#x2026;cza RealizacjÄ&#x2122; wspomnianych zadaĹ&#x201E; umoĹźliwiajÄ&#x2026; dostÄ&#x2122;pne na rynku róşne systemy zĹ&#x201A;Ä&#x2026;czy przemysĹ&#x201A;owych, ktĂłre moĹźna wykorzystywaÄ&#x2021; rĂłwnolegle.

DobĂłr elementĂłw jest jednak dla konstruktorĂłw rĂłwnie duĹźym wyzwaniem, jak dla personelu technicznego praktyczna obsĹ&#x201A;uga róşnorodnych komponentĂłw podczas tworzenia takiej instalacji. Do tego dochodzÄ&#x2026; aspekty zwiÄ&#x2026;zane ze wzrostem kosztĂłw i nakĹ&#x201A;adĂłw pracy, ktĂłre w wielu przypadkach doprowadziĹ&#x201A;y do rezygnacji ze stosowania zĹ&#x201A;Ä&#x2026;czy i poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czenia czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ci instalacji za pomocÄ&#x2026; przewodĂłw.

Czas pokazaĹ&#x201A;, Ĺźe nie jest to dobre wyjĹ&#x203A;cie w sytuacji, gdy istnieje koniecznoĹ&#x203A;Ä&#x2021; czÄ&#x2122;stej wymiany poszczegĂłlnych elementĂłw instalacji, a jednoczeĹ&#x203A;nie unikanie przestojĂłw jest najwyĹźszym priorytetem dla operatorĂłw instalacji przemysĹ&#x201A;owych. ZĹ&#x201A;Ä&#x2026;cza przemysĹ&#x201A;owe

Fot. 2.

Fot. 1.

56

P R O M O C J A

musiaĹ&#x201A;y pozostaÄ&#x2021; w systemach, a producenci musieli dostosowaÄ&#x2021; siÄ&#x2122; do nowych warunkĂłw i zwiÄ&#x2026;zanych z nimi wymagaĹ&#x201E;. Z tego wzglÄ&#x2122;du opracowano moduĹ&#x201A;owe systemy zĹ&#x201A;Ä&#x2026;czy. DziÄ&#x2122;ki temu w obudowie zĹ&#x201A;Ä&#x2026;cza mogÄ&#x2026; byÄ&#x2021; umieszczone róşne funkcje.

Szybszy montaĹź Firma ILME od poczÄ&#x2026;tku przywiÄ&#x2026;zywaĹ&#x201A;a szczegĂłlnÄ&#x2026; wagÄ&#x2122; do szybkiego i Ĺ&#x201A;atwego montaĹźu serii moduĹ&#x201A;owych zĹ&#x201A;Ä&#x2026;czy MIXO. DziÄ&#x2122;ki bocznym profilom zastosowanym przez producenta system MIXO jest najpierw Ĺ&#x201A;Ä&#x2026;czony w bloki, aby nastÄ&#x2122;pnie mĂłgĹ&#x201A; byÄ&#x2021; zamontowany w ramce za pomocÄ&#x2026; zacisku mocujÄ&#x2026;cego (fot. 1). Prosty i sprawdzony przez wĹ&#x201A;oskiego producenta system dziÄ&#x2122;ki swojej budowie pozwala na znacznÄ&#x2026; oszczÄ&#x2122;dnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; czasu montaĹźu, a tym samym kosztĂłw. PomysĹ&#x201A; ILME zostaĹ&#x201A; pozytywnie przyjÄ&#x2122;ty przez rynek jako przyjazny uĹźytkownikowi.

Przy opracowywaniu koncepcji moduĹ&#x201A;Ăłw prÄ&#x2026;dowych 100 A (fot. 2) i 200 A firma poĹ&#x201A;oĹźyĹ&#x201A;a nacisk na prostotÄ&#x2122; i niezawodnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; dziaĹ&#x201A;ania. W miejsce obecnej na rynku techniki wspĂłĹ&#x201A;osiowej producent z Mediolanu zaproponowaĹ&#x201A; solidne poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czenie zaciskane.

Ten ruch byĹ&#x201A; odpowiedziÄ&#x2026; na potrzeby klientĂłw poszukujÄ&#x2026;cych gazoszczelnego i odpornego na wibracje poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czenia. Technika zaciskania sprawdza siÄ&#x2122; w tym przypadku zdecydowanie lepiej od wszystkich innych typĂłw poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czeĹ&#x201E;.

Co rĂłwnie istotne, moĹźna jÄ&#x2026; realizowaÄ&#x2021;

Fot. 3.

AUTOMATYKA

RYNEK w sposĂłb kontrolowany i z gwarancjÄ&#x2026; utrzymania staĹ&#x201A;ej jakoĹ&#x203A;ci. Opinie pĹ&#x201A;ynÄ&#x2026;ce od uĹźytkownikĂłw potwierdzajÄ&#x2026;, Ĺźe wybĂłr koncepcji byĹ&#x201A; trafny.

(fot. 3), wysokonapiÄ&#x2122;ciowy moduĹ&#x201A; CXÂ 02 CHF/CHM czy dĹ&#x201A;ugo wyczekiwany przez rynek moduĹ&#x201A; gigabitowy.

Wszystkie produkty bÄ&#x2122;dÄ&#x2026; prezentowane na targach AUTOMATICON.

7 # &

Ponad 50 typĂłw moduĹ&#x201A;Ăłw Konsultacje z inĹźynierami i technikami dostarczajÄ&#x2026; ILME pomysĹ&#x201A;Ăłw i inspiracji do optymalizacji istniejÄ&#x2026;cych rozwiÄ&#x2026;zaĹ&#x201E; lub opracowywania nowych produktĂłw. Efektem jest m.in. rozbudowanie serii MIXO w ostatnich latach do 55 typĂłw moduĹ&#x201A;Ăłw. RozwĂłj bÄ&#x2122;dzie kontynuowany zgodnie z rozwojem techniki.

Rdzeniem serii MIXO sÄ&#x2026; standardowe moduĹ&#x201A;y do przesyĹ&#x201A;u mocy i sygnaĹ&#x201A;Ăłw dla prÄ&#x2026;dĂłw znamionowych w zakresie 5â&#x20AC;&#x201C;200 A i napiÄ&#x2122;Ä&#x2021; od 50 V do 2900/5000Â V. MIXO to takĹźe wiele moduĹ&#x201A;Ăłw do przesyĹ&#x201A;u danych â&#x20AC;&#x201C; BUS, USB, D-Sub, RJ45 lub Fast Ethernet â&#x20AC;&#x201C; co czyni system wszechstronnym.

UbiegĹ&#x201A;y rok przyniĂłsĹ&#x201A; wiele nowoĹ&#x203A;ci w ofercie produktowej ILME, jak np. moduĹ&#x201A; 12-pinowy na napiÄ&#x2122;cie 250Â V

PrzesyĹ&#x201A;anie danych Do przesyĹ&#x201A;ania za pomocÄ&#x2026; Ĺ&#x203A;wiatĹ&#x201A;owodu wyjÄ&#x2026;tkowo wraĹźliwych na dziaĹ&#x201A;anie pĂłl elektromagnetycznych danych w aplikacjach idealnie nadajÄ&#x2026; siÄ&#x2122; moduĹ&#x201A;y LWL. Aby dodatkowo zredukowaÄ&#x2021; wartoĹ&#x203A;Ä&#x2021; tĹ&#x201A;umienia, ILME wprowadziĹ&#x201A;o ceramiczne tuleje z cyrkonu, ktĂłre mogÄ&#x2026; byÄ&#x2021; wykorzystywane opcjonalnie. Zastosowanie tej technologii pozwala zrezygnowaÄ&#x2021; z uĹźycia specjalnych obudĂłw EMV, co z kolei umoĹźliwia znacznÄ&#x2026; redukcjÄ&#x2122; kosztĂłw zĹ&#x201A;Ä&#x2026;czy.

Przekazywanie ciĹ&#x203A;nienia o wartoĹ&#x203A;ci do 8 barĂłw w przypadku programu MIXO moĹźe odbywaÄ&#x2021; siÄ&#x2122; przy uĹźyciu zĹ&#x201A;Ä&#x2026;czy z wkĹ&#x201A;adkami do kontaktĂłw pneumatycznych z trzema komorami na wÄ&#x2122;Ĺźe o przekroju wewnÄ&#x2122;trznym 1,6â&#x20AC;&#x201C;4Â mm

albo zĹ&#x201A;Ä&#x2026;czy z dwoma komorami na wÄ&#x2122;Ĺźe o przekroju wewnÄ&#x2122;trznym 6Â mm.

Opcjonalnie dostÄ&#x2122;pne sÄ&#x2026; styki pneumatyczne z zaworem, dziÄ&#x2122;ki ktĂłrym po rozĹ&#x201A;Ä&#x2026;czeniu zĹ&#x201A;Ä&#x2026;cza automatycznie i bezzwĹ&#x201A;ocznie odcina siÄ&#x2122; przepĹ&#x201A;yw sprzÄ&#x2122;Ĺźonego powietrza. Paleta produktĂłw MIXO umoĹźliwia uĹźytkownikowi szybkie dokonywanie zmian w obszarze jednego systemu.

Informacje i zdjÄ&#x2122;cia w artykule wykorzystano dziÄ&#x2122;ki uprzejmoĹ&#x203A;ci firmy ILME. Oficjalnym dystrybutorem produktĂłw ILME w Polsce jest firma Conprod. >

? > @ : >G

7 ) 2 << ;;,:?: &

7 8> P:8 :: 98 ??: ;?P P8? ,2

27 *@ & 7&

7 & 7&

ZAPRASZAMY NA STOISKO ILME J-4, HALA III NA TARGACH AUTOMATICON

R E K L A M A

1-2/2019

57

RYNEK

RYNEK

Wytwarzanie przyrostowe w dobie age of experience RozwĂłj wytwarzania przyro

H 2& $H ( 2

&

& 2

K * H *

& $ 2

& $H7 Dariusz Kudzia

58

P

erspektywy dla wytwarzania przyrostowego wyglÄ&#x2026;dajÄ&#x2026; obiecujÄ&#x2026;co.

Technologia notuje szybki wzrost w branĹźy produkcyjnej, a jej zastosowania od dĹ&#x201A;uĹźszego czasu wykraczajÄ&#x2026; poza wytwarzanie prototypĂłw i wspieranie krĂłtkich serii produkcyjnych. Jest to szczegĂłlnie widoczne w przemyĹ&#x203A;le lotniczym, gdzie istotnymi parametrami sÄ&#x2026; waga, wydajnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; i ĹźywotnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; podzespoĹ&#x201A;Ăłw.

Wytwarzanie przyrostowe pozwala jednemu z producentĂłw skrĂłciÄ&#x2021; czas produkcji elementu podobnego do Ĺ&#x201A;opaty wirnika z szeĹ&#x203A;ciu godzin do zaledwie szeĹ&#x203A;ciu minut. Inny moĹźe wytworzyÄ&#x2021; 80Â 000 metalowych czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ci rocznie przy zastosowaniu podobnych technik, co trudno uznaÄ&#x2021; za dziaĹ&#x201A;alnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; niszowÄ&#x2026;.

Innym przykĹ&#x201A;adem rosnÄ&#x2026;cej popularnoĹ&#x203A;ci wytwarzania przyrostowego jest produkcja dĂłbr konsumpcyjnych.

KorzyĹ&#x203A;ci ekonomiczne pod wzglÄ&#x2122;dem wykorzystania surowcĂłw sÄ&#x2026; imponujÄ&#x2026;ce. Aby wytworzyÄ&#x2021; tytanowy pĹ&#x201A;at wirnika, producent musi pozyskaÄ&#x2021; 15Â razy wiÄ&#x2122;cej surowca, niĹź finalnie wejdzie w skĹ&#x201A;ad gotowego podzespoĹ&#x201A;u. WiÄ&#x2122;kszoĹ&#x203A;Ä&#x2021; materiaĹ&#x201A;u jest tracona.

P R O M O C J A

Techniki wytwarzania przyrostowego pozwalajÄ&#x2026; uzyskaÄ&#x2021; proporcje surowca do finalnego materiaĹ&#x201A;u bliskie 1:1.

PotencjaĹ&#x201A; w projektowaniu Niemal co miesiÄ&#x2026;c powstajÄ&#x2026; nowe urzÄ&#x2026;dzenia drukujÄ&#x2026;ce, nowe rodzaje Ĺźywic, tworzyw sztucznych i metali, a takĹźe nowe procesy produkcyjne. Na caĹ&#x201A;ym Ĺ&#x203A;wiecie stworzono co najmniej siedem róşnych procesĂłw wytwarzania przyrostowego wykorzystujÄ&#x2026;cych Ĺźywice, tworzywa sztuczne, wĹ&#x201A;Ăłkna wÄ&#x2122;glowe i metale. Istotnym wyróşnikiem jest sposĂłb wykorzystywania tych materiaĹ&#x201A;Ăłw przez urzÄ&#x2026;dzenia drukujÄ&#x2026;ce. WaĹźnÄ&#x2026; rolÄ&#x2122; w tej kwestii odgrywajÄ&#x2026; lasery, ktĂłre pomagajÄ&#x2026; utwardzaÄ&#x2021; proszki zawierajÄ&#x2026;ce wymienione materiaĹ&#x201A;y.

NajwiÄ&#x2122;kszÄ&#x2026; zaletÄ&#x2026; druku 3D jest jego potencjaĹ&#x201A; umoĹźliwiajÄ&#x2026;cy projektowanie nowych rodzajĂłw podzespoĹ&#x201A;Ăłw i czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ci. InĹźynierowie zyskali nowe moĹźliwoĹ&#x203A;ci projektowe, pozwalajÄ&#x2026;ce na zadawanie pytania: â&#x20AC;&#x17E;jak powinien wyglÄ&#x2026;daÄ&#x2021; idealny produkt?â&#x20AC;?

NiektĂłrzy projektanci odkrywajÄ&#x2026;, Ĺźe bardziej organiczne i naturalne ksztaĹ&#x201A;ty AUTOMATYKA

RYNEK

7 5

62

sÄ&#x2026; lepsze i zapewniajÄ&#x2026; wiÄ&#x2122;kszÄ&#x2026; wydajnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; od stosowanych dotychczas standardowych wzorĂłw przemysĹ&#x201A;owych.

InĹźynierowie zyskali takĹźe moĹźliwoĹ&#x203A;Ä&#x2021; projektowania czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ci lub systemĂłw stanowiÄ&#x2026;cych zwartÄ&#x2026; jednostkÄ&#x2122;, w odróşnieniu od tradycyjnych ukĹ&#x201A;adĂłw wymagajÄ&#x2026;cych zmontowania wielu róşnych podzespoĹ&#x201A;Ăłw. Projektanci wykorzystujÄ&#x2026;cy techniki wytwarzania przyrostowego majÄ&#x2026; przewagÄ&#x2122; nad inĹźynierami pracujÄ&#x2026;cymi z tradycyjnymi narzÄ&#x2122;dziami CAD-CAM, poniewaĹź mogÄ&#x2026; korzystaÄ&#x2021; ze znacznie szerszego zakresu topologii 3D.

Aby skorzystaÄ&#x2021; z nowych moĹźliwoĹ&#x203A;ci, producenci bÄ&#x2122;dÄ&#x2026; musieli zmieniÄ&#x2021; podejĹ&#x203A;cie do inĹźynierii materiaĹ&#x201A;owej, a wiÄ&#x2122;c tworzenia, obrĂłbki i wykorzystania materiaĹ&#x201A;Ăłw oraz definiowania projektĂłw. Wymaga to nowatorskiego i pozbawionego tradycyjnych ograniczeĹ&#x201E; spojrzenia na kwestie produkcyjne, uwzglÄ&#x2122;dniajÄ&#x2026;ce wydajne symulacje komputerowe, ktĂłre pozwalajÄ&#x2026; dobraÄ&#x2021; odpowiedni projekt do okreĹ&#x203A;lonych wymagaĹ&#x201E; funkcjonalnych. Technologia ta nosi nazwÄ&#x2122; â&#x20AC;&#x17E;function-based generative designâ&#x20AC;?.

Synteza u podstaw sukcesu U podstaw wytwarzania przyrostowego leĹźÄ&#x2026; ogromne iloĹ&#x203A;ci danych, poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czenie procesĂłw produkcyjnych i skuteczne zarzÄ&#x2026;dzanie przepĹ&#x201A;ywem danych, ktĂłre zapewniÄ&#x2026; jeszcze lepsze warunki do rozwoju technologii 3D. Producenci muszÄ&#x2026; rĂłwnieĹź zadbaÄ&#x2021; o stworzenie hubĂłw kompetencyjnych, gromadzÄ&#x2026;cych doĹ&#x203A;wiadczenia projektantĂłw maszyn, dostawcĂłw materiaĹ&#x201A;Ăłw i technologĂłw produkcji. Wymaga to bez wÄ&#x2026;tpienia wspĂłĹ&#x201A;pracy przedstawicieli róşnych dziedzin i stworzenia swego rodzaju ekosystemu umiejÄ&#x2122;tnoĹ&#x203A;ci. Wiele firm zajmujÄ&#x2026;cych niszowe segmenty rynku dysponuje obecnie zarĂłwno fascynujÄ&#x2026;cymi technologiami, jak i cennym doĹ&#x203A;wiadczeniem, jednak warunkiem efektywnoĹ&#x203A;ci rozwiÄ&#x2026;zaĹ&#x201E; jest umiejÄ&#x2122;tnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; skutecznej integracji.

Dariusz Kudzia #

5% %B1) M ){ +

* & ZZ 7P 7 2Z& ,& Z

R E K L A M A

1-2/2019

59

RYNEK

(N 0

0

Maksymalna wydajnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; w unikalnym poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czeniu ModuĹ&#x201A; obrotowy SRM firmy SCHUNK

$ 2

0 J 2 #AB!

wyznacza nowe standardy

( 2

( * 2

serwacji.

W

ysokowydajny moduĹ&#x201A; obrotowy SCHUNK SRM ma wszystko, czego potrzeba, aby staÄ&#x2021; siÄ&#x2122; nowym standardem obrotu pneumatycznego do 180°. W porĂłwnaniu z aktualnie dostÄ&#x2122;pnymi na rynku pneumatycznymi jednostkami obrotowymi ten wydajny moduĹ&#x201A; wyróşnia siÄ&#x2122; unikatowym poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czeniem wysokich momentĂłw obrotowych i momentĂłw bezwĹ&#x201A;adnoĹ&#x203A;ci z krĂłtkimi czasami obrotu, duĹźym otworem centralnym, solidnym Ĺ&#x201A;oĹźyskowaniem oraz smukĹ&#x201A;ymi konturami zewnÄ&#x2122;trznymi.

Prosta implementacja i gwarantowana szybkoĹ&#x203A;Ä&#x2021; Do stworzenia wysokowydajnego moduĹ&#x201A;u SRM firma SCHUNK wykorzystaĹ&#x201A;a najnowoczeĹ&#x203A;niejsze technolo60

P R O M O C J A

gie symulacyjne, pozwalajÄ&#x2026;ce po raz pierwszy zarejestrowaÄ&#x2021; siĹ&#x201A;y reakcji, sekwencje ciĹ&#x203A;nienia, prÄ&#x2122;dkoĹ&#x203A;ci uderzenia, energiÄ&#x2122; kinetycznÄ&#x2026; czy energiÄ&#x2122; napÄ&#x2122;du. Nowe tĹ&#x201A;umiki oraz specjalne uszczelniacze tĹ&#x201A;okĂłw, a takĹźe uszczelnienie Viton/FKM stanowiÄ&#x2026; podstawÄ&#x2122; dotychczas unikalnego pakietu usĹ&#x201A;ug i wysokiej niezawodnoĹ&#x203A;ci. ModuĹ&#x201A; obrotowy nadaje siÄ&#x2122; dziÄ&#x2122;ki temu rĂłwnieĹź do zastosowaĹ&#x201E; w Ĺ&#x203A;rodowisku, w ktĂłrym obecne sÄ&#x2026; agresywne media.

ZarĂłwno w pĹ&#x201A;aszczyĹşnie osiowej, jak i promieniowej, wstÄ&#x2122;pnie obciÄ&#x2026;Ĺźone Ĺ&#x201A;oĹźysko bezluzowe umoĹźliwia amortyzacjÄ&#x2122; bardzo duĹźych momentĂłw obrotowych i siĹ&#x201A; poprzecznych.

PoniewaĹź wewnÄ&#x2122;trzne tĹ&#x201A;umiki zostaĹ&#x201A;y fabrycznie wyregulowane, przy uruchamianiu â&#x20AC;&#x201C; przed rozpoczÄ&#x2122;ciem AUTOMATYKA

RYNEK

&

> U

H

&

& 2 < U $ H

&

2 P U

H

&

2

Przepust pneumatyczny

produkcji â&#x20AC;&#x201C; zazwyczaj wystarczy jedynie wyregulowaÄ&#x2021; przepustnice. Przy wymianie wewnÄ&#x2122;trznych amortyzatorĂłw zarĂłwno kÄ&#x2026;t obrotu, jak i skok tĹ&#x201A;umika pozostajÄ&#x2026; bez zmian, dziÄ&#x2122;ki czemu czynnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; jest wykonywana z niezwykĹ&#x201A;Ä&#x2026; szybkoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026;.

ModuĹ&#x201A; SCHUNK SRM to najpotÄ&#x2122;Ĺźniejszy pneumatyczny moduĹ&#x201A; obrotowy na rynku, zapewniajÄ&#x2026;cy najwiÄ&#x2122;kszÄ&#x2026; wydajnoĹ&#x203A;Ä&#x2021;. Nowe standardy sÄ&#x2026; wyznaczane nawet w zakresie rozmiaru otworu centralnego.

Opcja do moduĹ&#x201A;Ăłw przesyĹ&#x201A;u mediĂłw DziÄ&#x2122;ki moduĹ&#x201A;owi SRM firmy SCHUNK systemy mogÄ&#x2026; zostaÄ&#x2021; zmniej-

szone, czasy cykli skrĂłcone, a precyzja i trwaĹ&#x201A;oĹ&#x203A;Ä&#x2021; uĹźytkowa zwiÄ&#x2122;kszone.

DuĹźa gÄ&#x2122;stoĹ&#x203A;Ä&#x2021; mocy zapewnia doskonaĹ&#x201A;e warunki do tworzenia szczegĂłlnie kompaktowych, a jednoczeĹ&#x203A;nie oszczÄ&#x2122;dzajÄ&#x2026;cych czas rozwiÄ&#x2026;zaĹ&#x201E;.

SpĂłjna struktura moduĹ&#x201A;u obrotowego pozwala na dostosowanie konstrukcji do indywidualnych potrzeb przy bezkonkurencyjnej relacji ceny do wydajnoĹ&#x203A;ci. WyjÄ&#x2026;tkowo duĹźy otwĂłr centralny umoĹźliwia poprowadzenie przewodĂłw pneumatycznych wraz ze zintegrowanymi zĹ&#x201A;Ä&#x2026;czami. ModuĹ&#x201A; przesyĹ&#x201A;u mediĂłw pneumatycznych lub elektrycznych zapewnia jeszcze wiÄ&#x2122;kszÄ&#x2026; wygodÄ&#x2122;. JeĹ&#x203A;li w uĹźyciu jest

moduĹ&#x201A; przesyĹ&#x201A;u mediĂłw pneumatycznych, duĹźy otwĂłr przelotowy pozostaje nienaruszony. WÂ przypadku przepustu elektrycznego kable czujnikĂłw mogÄ&#x2026; byÄ&#x2021; wprowadzone bezpoĹ&#x203A;rednio do moduĹ&#x201A;u.

Oznaczenia kolorystyczne na zĹ&#x201A;Ä&#x2026;czach wtykowych upraszczajÄ&#x2026; odbiĂłr i przypisywanie sygnaĹ&#x201A;Ăłw. JeĹ&#x203A;li mimo zastosowania wszelkich Ĺ&#x203A;rodkĂłw ostroĹźnoĹ&#x203A;ci zdarzy siÄ&#x2122;, Ĺźe przewĂłd ulegnie przerwaniu, moĹźna dokonaÄ&#x2021; wymiany poszczegĂłlnych przewodĂłw bez koniecznoĹ&#x203A;ci wymiany caĹ&#x201A;ego moduĹ&#x201A;u przelotowego mediĂłw.

Wysokowydajny moduĹ&#x201A; obrotowy SCHUNK SRM bÄ&#x2122;dzie poczÄ&#x2026;tkowo dostÄ&#x2122;pny w rozmiarach: 14, 16, 25 oraz 40 do kÄ&#x2026;tĂłw obrotu 0°/180° oraz 0°/90°. PoĹ&#x201A;oĹźenie koĹ&#x201E;cowe jest regulowane (Âą3°). W przypadku rozmiaru 40 moĹźna uzyskaÄ&#x2021; wartoĹ&#x203A;Ä&#x2021; momentu obrotowego do 24 Nm oraz momenty bezwĹ&#x201A;adnoĹ&#x203A;ci do 7 kgm2. To o 25% wyĹźsza wartoĹ&#x203A;Ä&#x2021; momentu obrotowego niĹź w poprzednim najwyĹźszym modelu SCHUNK SRU-plus. Dodatkowe rozmiary i opcje sÄ&#x2026; juĹź w planie.

7 #AB!

SCHUNK INTEC Sp. z o.o.

7

=: % :;,;::

7 << 8<9 <; :: " ' << 8<9 <; <; ,2

" @& 7 * 7 2 7 * 7 2 2 $ & &

& 2

1-2/2019

61

WYDARZENIA

Rynek potrzebuje innowacyjnych

Spotkania z robotykÄ&#x2026; Konferencja â&#x20AC;&#x17E;Innowacyjne roz H 2 $ & $H 2 2\

>=

& <:>?

7

%--

. 7

. (

& (

K 2 & 2 2 $ U

& $ &

& * H

H K &

$ & ( $

2 K (

J 7

& K

$

$ K 2

2 2 2 =7:

& $

2 2 & $H 2

$ (N & & $ *7

Sylwia Batorska 62

W

ydarzenie, bÄ&#x2122;dÄ&#x2026;ce czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ciÄ&#x2026; cyklu â&#x20AC;&#x17E;Spotkania z robotykÄ&#x2026;â&#x20AC;?, zostaĹ&#x201A;o zorganizowane przez PrzemysĹ&#x201A;owy Instytut Automatyki i PomiarĂłw PIAP i gospodarza spotkania, firmÄ&#x2122; ABB, pod patronatem Ministerstwa PrzedsiÄ&#x2122;biorczoĹ&#x203A;ci i Technologii. Uczestnicy konferencji mieli okazjÄ&#x2122; wysĹ&#x201A;uchaÄ&#x2021; doradcĂłw i ekspertĂłw branĹźowych w zakresie przygotowania firm do robotyzacji, pozyskiwania funduszy unijnych, ale rĂłwnieĹź zapoznaÄ&#x2021; siÄ&#x2122; z najnowszymi rozwiÄ&#x2026;zaniami z zakresu automatyzacji i robotyzacji i wymieniÄ&#x2021; doĹ&#x203A;wiadczeniami z innymi firmami.

Od czego zaczÄ&#x2026;Ä&#x2021;?

Maciej Cader, sekretarz naukowy PrzemysĹ&#x201A;owego Instytutu Automatyki i PomiarĂłw PIAP w swojej prezentacji â&#x20AC;&#x17E;Przygotowania do robotyzacjiâ&#x20AC;? podkreĹ&#x203A;liĹ&#x201A; aktywnÄ&#x2026; dziaĹ&#x201A;alnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; Instytutu PIAP w obszarze robotyzacji. Instytut

ma na swoim koncie ponad 300 róşnych aplikacji, w tym robotĂłw do automatyzacji pakowania, paletyzacji, przenoszenia i montaĹźu. PIAP dziaĹ&#x201A;a w wielu obszarach tematycznych, ktĂłre sÄ&#x2026; platformÄ&#x2026; dla PrzemysĹ&#x201A;u 4.0 i zachÄ&#x2122;ca do inwestowania polskich przedsiÄ&#x2122;biorcĂłw. WĹ&#x203A;rĂłd korzyĹ&#x203A;ci, ktĂłre moĹźna dziÄ&#x2122;ki tym inwestycjom osiÄ&#x2026;gnÄ&#x2026;Ä&#x2021; sÄ&#x2026; wzrost wydajnoĹ&#x203A;ci, poprawa i ustabilizowanie jakoĹ&#x203A;ci, poprawa warunkĂłw pracy czy moĹźliwoĹ&#x203A;Ä&#x2021; wejĹ&#x203A;cia na nowe rynki, ale rĂłwnieĹź mniej oczywiste profity, takie jak podniesienie morale zaĹ&#x201A;ogi przez przekwalifikowanie pracownikĂłw â&#x20AC;&#x201C; czĹ&#x201A;owiek, ktĂłry pakowaĹ&#x201A; moĹźe zajÄ&#x2026;Ä&#x2021; stanowisko konserwatora robotĂłw.

Maciej Cader podkreĹ&#x203A;liĹ&#x201A;, Ĺźe juĹź na etapie planowania produkcji naleĹźy Ĺ&#x203A;ciĹ&#x203A;le wspĂłĹ&#x201A;pracowaÄ&#x2021; z integratorem, ktĂłry pomoĹźe w opracowaniu dokĹ&#x201A;adnej analizy wymagaĹ&#x201E; technologicznych, warunkĂłw Ĺ&#x203A;rodowiskowych i w AUTOMATYKA

7

WYDARZENIA analizie opĹ&#x201A;acalnoĹ&#x203A;ci z uwzglÄ&#x2122;dnieniem wszystkich aspektĂłw. Integrator nie tylko opracowuje konfiguracjÄ&#x2122; kinematycznÄ&#x2026;, ale takĹźe otoczenie robota, uwzglÄ&#x2122;dniajÄ&#x2026;c chwytaki, transportery, urzÄ&#x2026;dzenia technologiczne, Ĺ&#x203A;rodowiskowe itd. ZwrĂłciĹ&#x201A; uwagÄ&#x2122;, Ĺźe najwaĹźniejszÄ&#x2026; rolÄ&#x2122; w caĹ&#x201A;ym procesie wdroĹźenia robotĂłw peĹ&#x201A;ni zarzÄ&#x2026;d.

PrzedsiÄ&#x2122;biorstwo musi byÄ&#x2021; przygotowane wczeĹ&#x203A;niej do robotyzacji pod wzglÄ&#x2122;dem technicznym i organizacyjnym, poniewaĹź roboty wymagajÄ&#x2026; zachowania staĹ&#x201A;ego rytmu przepĹ&#x201A;ywu produkcji. WaĹźnym zadaniem zarzÄ&#x2026;du jest przygotowanie zaĹ&#x201A;ogi do robotyzacji; wskazanie korzyĹ&#x203A;ci. Maciej Cader wspomniaĹ&#x201A; rĂłwnieĹź, Ĺźe dominujÄ&#x2026;cym czynnikiem, ktĂłry decyduje o podjÄ&#x2122;ciu wspĂłĹ&#x201A;pracy jest nadal cena. Dla porĂłwnania â&#x20AC;&#x201C; istotnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; stopnia bezpieczeĹ&#x201E;stwa potwierdza tylko ok. 30% inwestorĂłw.

Instytut PIAP, jako integratora, wyróşnia fakt, Ĺźe ma wĹ&#x201A;asne zaplecze R&D i zapewnia po etapie wdroĹźenia rĂłwnieĹź utrzymanie linii produkcyjnej, modernizacjÄ&#x2122; urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; i oprogramowania, czyli wszystko to co jest potrzebne, aby zapewniÄ&#x2021; stabilnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; i rozwĂłj przedsiÄ&#x2122;biorstwa.

Robert Pacwa, kierownik marketingu i sprzedaĹźy w firmie ABB wymieniĹ&#x201A; piÄ&#x2122;Ä&#x2021; technicznych trendĂłw w robotyce na lata 2018â&#x20AC;&#x201C;2021, do ktĂłrych naleĹźÄ&#x2026;: wspĂłĹ&#x201A;praca robot-czĹ&#x201A;owiek, smart-chwytaki, Ĺ&#x201A;atwoĹ&#x203A;Ä&#x2021; integracji (plug &play), autooptymalizacja i Cloud Robotics. Jak wynika z przewidywaĹ&#x201E; International Data Corporation â&#x20AC;&#x201C; do 2020 r. juĹź 75% wszystkich procesĂłw produkcyjnych bÄ&#x2122;dzie podĹ&#x201A;Ä&#x2026;czonych do chmur przemysĹ&#x201A;owych.

Przekazywanie do chmury danych z robotĂłw pozwala na optymalizacjÄ&#x2122; pracy robotĂłw i monitorowanie ich stanu (predictive maintenance).

DziÄ&#x2122;ki cyfrowym sieciom bÄ&#x2122;dzie moĹźna porĂłwnywaÄ&#x2021; pracÄ&#x2122; robotĂłw w róşnych krajach, a tym samym optymalizowaÄ&#x2021; ich trajektoriÄ&#x2122; i wydajnoĹ&#x203A;Ä&#x2021;. Robert Pacwa wspomniaĹ&#x201A; rĂłwnieĹź o szansie dla rynku pracy, wynikajÄ&#x2026;cej z tworzenia przez robotyzacjÄ&#x2122; i cyfryzacjÄ&#x2122; nowych zawodĂłw, takich jak: specjalista baz danych, wirtualny architekt czy nauczyciel maszyn.

1-2/2019

MoĹźliwoĹ&#x203A;ci wsparcia Katarzyna WiĹ&#x203A;niewska, wystÄ&#x2122;pujÄ&#x2026;ca z ramienia spĂłĹ&#x201A;ki PIAP-ScienTech, opowiedziaĹ&#x201A;a o moĹźliwoĹ&#x203A;ciach dofinansowania innowacyjnych projektĂłw. Do 60% refundacji kosztĂłw projektu inwestor moĹźe otrzymaÄ&#x2021; z programu Inteligentny RozwĂłj, perspektywa na lata 2014â&#x20AC;&#x201C; 2020. Do wykorzystania jest pula rzÄ&#x2122;du 82,5 mld euro. Dofinansowaniu inwestycji sĹ&#x201A;uĹźÄ&#x2026; rĂłwnieĹź fundusze z ProgramĂłw Regionalnych. Ĺ&#x161;rodki te mogÄ&#x2026; byÄ&#x2021; wydatkowane np. na centra i prace badawczo-rozwojowe, czy wdroĹźenie szeroko pojÄ&#x2122;tej innowacji. PrzedsiÄ&#x2122;biorcy z sektora MĹ&#x161;P majÄ&#x2026; dodatkowo moĹźliwoĹ&#x203A;Ä&#x2021; skorzystania z  BonĂłw na innowacje.

Andrzej Soldaty, lider projektu Platforma PrzemysĹ&#x201A;u PrzyszĹ&#x201A;oĹ&#x203A;ci, poinformowaĹ&#x201A; o przygotowaniach do powstania Fundacji Platforma PrzemysĹ&#x201A;u PrzyszĹ&#x201A;oĹ&#x203A;ci, ktĂłra ma pomĂłc polskiej gospodarce w dostosowaniu siÄ&#x2122; do wyzwaĹ&#x201E; zwiÄ&#x2026;zanych z czwartÄ&#x2026; rewolucjÄ&#x2026; przemysĹ&#x201A;owÄ&#x2026;. Ministerstwo PrzedsiÄ&#x2122;biorczoĹ&#x203A;ci i Technologii powoĹ&#x201A;aĹ&#x201A;o Inkubatory liderĂłw PrzemysĹ&#x201A;u 4.0, ktĂłre wyksztaĹ&#x201A;ciĹ&#x201A;y specjalistĂłw prowadzÄ&#x2026;cych dziaĹ&#x201A;ania na potrzeby liderĂłw zmian w zakĹ&#x201A;adach. Fundacja Platforma PrzemysĹ&#x201A;u PrzyszĹ&#x201A;oĹ&#x203A;ci ma sĹ&#x201A;uĹźyÄ&#x2021; wĹ&#x201A;Ä&#x2026;czeniu siÄ&#x2122; firm z sektora przemysĹ&#x201A;u w transformacjÄ&#x2122; cyfrowÄ&#x2026; 4.0. Projekt zakĹ&#x201A;ada tworzenie Cyfrowych OĹ&#x203A;rodkĂłw Innowacji â&#x20AC;&#x201C; Digital Innovation Hub (DIH). BÄ&#x2122;dÄ&#x2026; one promowaÄ&#x2021; mechanizmy wsparcia dla firm planujÄ&#x2026;cych przeprowadziÄ&#x2021; transformacjÄ&#x2122; cyfrowÄ&#x2026; w zakresie procesĂłw, produktĂłw i modeli biznesowych z wykorzy-

staniem najnowszych osiÄ&#x2026;gniÄ&#x2122;Ä&#x2021;, m.in. z dziedziny automatyzacji, z uwzglÄ&#x2122;dnieniem odpowiedniego poziomu bezpieczeĹ&#x201E;stwa tych rozwiÄ&#x2026;zaĹ&#x201E;. Do oĹ&#x203A;rodkĂłw badawczych, ktĂłre tworzÄ&#x2026; DIH w oparciu o wĹ&#x201A;asne struktury naleĹźy rĂłwnieĹź Instytut PIAP.

Szanse i ograniczenia Podczas konferencji odbyĹ&#x201A; siÄ&#x2122; panel dyskusyjny z udziaĹ&#x201A;em ekspertĂłw branĹźowych, ktĂłry poprowadziĹ&#x201A; Ĺ ukasz Wojtczak, peĹ&#x201A;nomocnik dyrektora PIAP ds. aplikacji przemysĹ&#x201A;owych. W trakcie debaty podjÄ&#x2122;to prĂłbÄ&#x2122; zdefiniowania czym jest PrzemysĹ&#x201A; 4.0. WedĹ&#x201A;ug Andrzeja Soldatego to zmiana paradygmatĂłw nieokreĹ&#x203A;lona dla Ĺźadnej technologii. Dyrektor Instytutu PIAP prof. Piotr Szynkarczyk zauwaĹźyĹ&#x201A;, Ĺźe PrzemysĹ&#x201A; 4.0 to bardzo duĹźo róşnych technologii zgromadzonych w jednym rozwiÄ&#x2026;zaniu â&#x20AC;&#x201C; nie tylko roboty i automatyzacja, lecz wszystkie technologie pozwalajÄ&#x2026;ce na spinanie w jednÄ&#x2026; caĹ&#x201A;oĹ&#x203A;Ä&#x2021; zakĹ&#x201A;adu produkcyjnego. â&#x20AC;&#x201C; Z perspektywy ABB jako producenta robotĂłw, PrzemysĹ&#x201A; 4.0 to moĹźliwoĹ&#x203A;Ä&#x2021; wymiany informacji miÄ&#x2122;dzy robotami, przetworzenia tej informacji celem zwiÄ&#x2122;kszenia produktywnoĹ&#x203A;ci i wydajnoĹ&#x203A;ci oraz zaoszczÄ&#x2122;dzenia czasu â&#x20AC;&#x201C; powiedziaĹ&#x201A; Robert Pacwa.

OmĂłwiono rĂłwnieĹź czynniki zachÄ&#x2122;cajÄ&#x2026;ce i ograniczajÄ&#x2026;ce inwestycje w robotykÄ&#x2122;. Dyrektor Szynkarczyk, wnioskujÄ&#x2026;c na podstawie rozmĂłw z firmami, wymieniĹ&#x201A; wĹ&#x203A;rĂłd czynnikĂłw najczÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ciej wymuszajÄ&#x2026;cych robotyzacjÄ&#x2122; ograniczony rynek pracownikĂłw, potrzebÄ&#x2122;

$ #

2 4 % 2

2 4%

63

WYDARZENIA uzyskania wysokiej jakości produktów i optymalizację produkcji. Jak podkreślił, zintegrowanie wszystkich elementów w ramach Przemysłu 4.0 to oszczędność kosztów i elastyczność produkcji, pozwalająca na zmianę asortymentu na jednej linii. Pytany o ograniczenia dodał: – Ograniczenia występują głównie finansowe, a w ich przekraczaniu pomaga myślenie długofalowe. Wokół powstają nowe zakłady, rośnie konkurencja rodząca zagrożenia, dlatego od robotyzacji nie ma odwrotu. Lokalna bariera polega na tym, że polskie zakłady nie są przystosowane do robotyzacji. Roboty montowane w Polsce mają najbardziej rozbudowaną sensorykę w skali świata.

Z kolei Andrzej Soldaty zwrócił uwagę, że cyfryzacja jest punktem podbicia do wejścia w Przemysł 4.0. – Jak pokazuje wskaźnik cyfryzacji obrazujący wykorzystanie Internetu w sektorze przemysłowym i publicznym – jesteśmy na czwartym miejscu od końca. Jest dużo do nadrobienia. Kierunek jest właściwy.

– Nasza słabość jest naszą siłą.

Błędów tych, którzy zaczęli wcześniej my nie popełnimy – powiedział Piotr Szynkarczyk. – Instytut współpracuje głównie z firmami z sektora MŚP (duże przedsiębiorstwa bazują na kapitale zagranicznym). Obserwujemy jak nasze rodzime firmy z warsztatowych przeobrażają się w nowoczesne zakłady.

Serce rośnie.

Przykładem niewielkiej firmy, która zdecydowała się na robotyzację z udziałem PIAP jako integratora jest BIRA produkująca elektrozaczepy – łącznie ponad 400 różnych produktów. Duża zmienność na linii produkcyjnej, przy zatrudnieniu ok. 20 osób, stanowiła ograniczenie wydajności. Instytut PIAP przeprowadził audyty wraz z zapisami z procesów produkcyjnych i na tej podstawie wdrożył roboty automatyzujące produkcję. Dzięki inwestycji odnotowano wzrost produkcji w granicach 20–30%, większą elastyczność i przyspieszenie dostaw.

Rozwiązania dla Przemysłu 4.0 Nowe rozwiązania, odpowiadające trendom Przemysłu 4.0, zostały zaprezentowane przez firmy – dostawców – w kolejnej części konferencji.

Adam Majewski, kierownik ds. sprzedaży w ABB przedstawił ABB Ability Connected Services – platformę ponad 180 cyfrowych rozwiązań, która rozwija ideę Przemysłowego Internetu Rzeczy przez umożliwienie tworzenia nowych lub modernizowanie istniejących układów w przemyśle, transporcie, sektorze użyteczności publicznej oraz infrastrukturze.

Inne zmiany, jakie obserwujemy na rynku to trend w kierunku mniejszych robotów. Stąd w ofercie ABB pojawiły się nowe produkty dedykowane oraz rozwiązania programistyczne (SafeMove 2.0) tworzone pod kątem kolaboracji z dużym 6-osiowym robotem (bez wygrodzeń).

Nowoczesne rozwiązania znajdują się również w bogatej ofercie firmy

R E K L A M A

64

AUTOMATYKA

WYDARZENIA

/

$ Â . $ U 4 4% 0

U %-- ) 2 - U -40% ) 2 /

U )#1

U 4 4%

% $

U

" 2 2 (

7

0

2

& K

J 2 %--

SCHUNK â&#x20AC;&#x201C; sÄ&#x2026; to chwytaki elektryczne (np. PGN+E, WSG, LEG i inne), napÄ&#x2122;dy liniowe DirectDrive, serwa obrotowe z przepustami i wiele akcesoriĂłw do robotĂłw, ktĂłre pozwalajÄ&#x2026; w peĹ&#x201A;ni kontrolowaÄ&#x2021; parametry pracy oraz gromadziÄ&#x2021; i przetwarzaÄ&#x2021; je w myĹ&#x203A;l podejĹ&#x203A;cia Industry 4.0. â&#x20AC;&#x201C; Firma SCHUNK od samego poczÄ&#x2026;tku swojej dziaĹ&#x201A;alnoĹ&#x203A;ci zwiÄ&#x2026;zanej z automatyzacjÄ&#x2026; procesĂłw produkcyjnych bierze aktywny udziaĹ&#x201A; w tworzeniu i rozwijaniu nowych technologii i trendĂłw. Nie inaczej jest z aktualnym trendem Industry 4.0 â&#x20AC;&#x201C; powiedziaĹ&#x201A; Arkadiusz Mazurek. â&#x20AC;&#x201C; W ofercie firmy SCHUNK znajdziemy inteligentne rozwiÄ&#x2026;zania zarĂłwno w zakresie automatyzacji, jak rĂłwnieĹź w zakresie techniki mocowaĹ&#x201E;, w obrĂłbce skrawaniem i plastycznej 1-2/2019

. ( 4% , ) *

materiaĹ&#x201A;Ăłw. Szeroka gama produktĂłw przeznaczonych do automatyzacji procesĂłw produkcyjnych pozwala w peĹ&#x201A;ni wykorzystaÄ&#x2021; potencjaĹ&#x201A; Industry 4.0.

O podciĹ&#x203A;nieniowych systemach paletyzacji, ktĂłre w poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czeniu z wydajnymi robotami paletyzujÄ&#x2026;cymi zwiÄ&#x2122;kszajÄ&#x2026; tempo wykonywania zautomatyzowanych procesĂłw przenoszenia produktĂłw w róşnych gaĹ&#x201A;Ä&#x2122;ziach przemysĹ&#x201A;u opowiedziaĹ&#x201A; Jakub Koper, inĹźynier sprzedaĹźy w firmie Schmalz. Istotny temat bezpieczeĹ&#x201E;stwa stanowisk zautomatyzowanych linii produkcyjnych podjÄ&#x2026;Ĺ&#x201A; Marcin Kochanowicz, doradca techniczno-handlowy firmy Info-Protect, ktĂłra ma w swoim portfolio rozwiÄ&#x2026;zania systemowe X-Guard z szerokÄ&#x2026; gamÄ&#x2026; komponentĂłw, akcesoriĂłw

oraz zamkĂłw. DziÄ&#x2122;ki temu jest w stanie zapewniÄ&#x2021; kompletne zabezpieczenie przestrzeni pracy maszyny.

Centrum Aplikacji Zrobotyzowanych Uczestnicy konferencji mieli rĂłwnieĹź okazjÄ&#x2122; zwiedziÄ&#x2021; Regionalne Centrum Aplikacji Zrobotyzowanych w Warszawie, jedno z piÄ&#x2122;ciu tego typu centrĂłw ABB na Ĺ&#x203A;wiecie. W centrum tworzone sÄ&#x2026; innowacyjne rozwiÄ&#x2026;zania w zakresie zrobotyzowanych aplikacji pakowania, sortowania i paletyzacji, ktĂłre pozwalajÄ&#x2026; podnosiÄ&#x2021; poziom produktywnoĹ&#x203A;ci i poprawiajÄ&#x2026; konkurencyjnoĹ&#x203A;Ä&#x2021;.

Sylwia Batorska %B)/ %)M %

65

WYDARZENIA

HARTING inwestuje w Polsce Otwarcie zakĹ&#x201A;adu HCS koĹ&#x201A;o Bydgoszczy 8 stycznia 2019 r. w Osielsku

-

" 3 & ) * $ A%0)4!37 .

A# VA%0)4!3 # 2

X

& ;:: 2Â&#x2039; & * & $H

&

2 H 7

.

& U 27 7

H

2 $

U H & & 2

2

H 7

Urszula Chojnacka

66

Z

atrudniajÄ&#x2026;ca kilkanaĹ&#x203A;cie osĂłb fabryka w Osielsku jest jednÄ&#x2026; z kilkunastu fabryk firmy na Ĺ&#x203A;wiecie.

Inne zlokalizowane sÄ&#x2026; m.in. we Francji, Holandii i Rumunii. Uruchomienie nowego zakĹ&#x201A;adu produkcyjnego jest kolejnym etapem dziaĹ&#x201A;alnoĹ&#x203A;ci firmy HARTING na naszym rynku, ktĂłra funkcjonuje w Polsce od 2007 r. â&#x20AC;&#x201C; Ten krok wzmacnia naszÄ&#x2026; globalnÄ&#x2026; obecnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; i pozycjonuje nas jeszcze bliĹźej klientĂłw â&#x20AC;&#x201C; mĂłwi Philip Harting, prezes Grupy Technologicznej HARTING. Jak podkreĹ&#x203A;la, Polska w ostatniej dekadzie poczyniĹ&#x201A;a imponujÄ&#x2026;cy postÄ&#x2122;p ekonomiczny, ktĂłry moĹźe byÄ&#x2021; wzorem dla innych regionĂłw w Europie.

WskaĹşnik bezrobocia, a takĹźe inflacja byĹ&#x201A;y w tym czasie niĹźsze w porĂłwnaniu ze wskaĹşnikami notowanymi w innych krajach, przy jednoczesnym silnym wzroĹ&#x203A;cie ekonomicznym i malejÄ&#x2026;cym dĹ&#x201A;ugu publicznym. â&#x20AC;&#x201C; Te dane mĂłwiÄ&#x2026; same za siebie i uĹ&#x201A;atwiĹ&#x201A;y nam podjÄ&#x2122;cie decyzji o rozpoczÄ&#x2122;ciu produkcji w Polsce â&#x20AC;&#x201C; dodaje Philip Harting.

Na miarÄ&#x2122; potrzeb HARTING dostarcza produkty dla róşnych sektorĂłw przemysĹ&#x201A;u od ponad 70 lat. W zakĹ&#x201A;adach HCS, ktĂłre dziaĹ&#x201A;ajÄ&#x2026; jako wydzielona organizacja produkcyjna, powstajÄ&#x2026; spersonalizowane rozwiÄ&#x2026;zania opracowywane z myĹ&#x203A;lÄ&#x2026; o speĹ&#x201A;nieniu wymagaĹ&#x201E; konkretnych aplikacji. W grÄ&#x2122; wchodzi zarĂłwno tworzenie nowych produktĂłw od podstaw, jak i modyfikacja juĹź istniejÄ&#x2026;cych.

Klienci mogÄ&#x2026; np. zamawiaÄ&#x2021; specjalne wersje zĹ&#x201A;Ä&#x2026;czy, ktĂłre nie wystÄ&#x2122;pujÄ&#x2026; jako produkt standardowy â&#x20AC;&#x201C; z wiÄ&#x2122;kszÄ&#x2026; liczbÄ&#x2026; wejĹ&#x203A;Ä&#x2021; kablowych, dodatkowym zabezpieczeniem przez peszel, dodatkowym oznakowaniem itp. PrzykĹ&#x201A;adowo w przypadku, gdy odbiorca bÄ&#x2122;dzie potrzebowaĹ&#x201A; poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czyÄ&#x2021; zĹ&#x201A;Ä&#x2026;cze ze skrzynkÄ&#x2026; sterowniczÄ&#x2026;, zostanie dla niego wykonane gotowe rozwiÄ&#x2026;zanie w postaci poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czenia kablowego, ktĂłrego czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ciami skĹ&#x201A;adowymi bÄ&#x2122;dzie kilka wytworzonych elementĂłw â&#x20AC;&#x201C; skrzynka, zĹ&#x201A;Ä&#x2026;cze, okablowanie.

AUTOMATYKA

WYDARZENIA

cje modyfikacji, a także tworzenie od A do Z kompletnej aplikacji, dostosowanej do potrzeb klienta.

Światowy zasięg Polski zakład będzie produkować przede wszystkim na potrzeby rodzimych klientów, ale nie tylko. – Polscy odbiorcy, którzy do tej pory kupowali produkty HARTING wytworzone w różnych lokalizacjach, mogą dziś zgłosić się do nas bezpośrednio w Polsce.

Dzięki temu zyskują gwarancję szybkiej dostawy i łatwy dostęp do rozwiązania idealnie zgodnego z ich wymaganiami. Każdy zakład HCS wspiera jednak nie tylko klientów na rynku lokalnym, ale w razie potrzeby również odbiorców w innych krajach.

Oznacza to, że część elementów wytworzonych w naszym nowym zakładzie może trafiać także na zagraniczne rynki, gdzie będą integrowane z innymi produktami i razem z nimi tworzyć kompletne rozwiązania –

mówi Piotr Kacperczyk, menedżer produktu Electronics w HARTING Polska.

Więcej informacji o usługach związanych z wytwarzaniem rozwiązań zindywidualizowanych można znaleźć na stronie www.harting.pl/ zakladhcs/.

Polską fabrykę uroczyście otworzyli Philip Harting, prezes Grupy Technologicznej HARTING, Andreas Conrad, członek zarządu Grupy Technologicznej HARTING, Christian Schumacher, globalny dyrektor zarządzający HCS i Mariusz Matejczyk, dyrektor zarządzający HARTING Polska. Uroczystość zwieńczył koncert w Filharmonii Pomorskiej w Bydgoszczy, podczas którego zgromadzeni goście mogli delektować się polską i niemiecką muzyką klasyczną.

Urszula Chojnacka AUTOMATYKA

Fot. HARTING

Odbiorcami rozwiązań wyprodukowanych w zakładzie w Bydgoszczy są różne branże – przemysł maszynowy, energetyczny, robotyka i inne.

Podbydgoska fabryka zapewnia wsparcie w zakresie opracowywania, rozwoju i produkcji „szytych na miarę” rozwiązań z obszaru technik, systemów i podsystemów łączeniowych.

– Po otrzymaniu zamówienia najpierw przygotowujemy prototyp.

Później przechodzimy do kolejnego etapu jego realizacji – produkcji niskowolumenowej, czyli wytworzenia kilku sztuk produktu, co pozwala upewnić się, że rozwiązanie w pełni zaspokoi potrzeby klienta. Wówczas uruchamiamy produkcję dla pełnego potrzebnego wolumenu – mówi Łukasz Siekierka z działu HCS w HARTING Polska.

Co istotne, odbiorca może liczyć na elastyczność projektową – obejmuje ona m.in. pracę na dokumentach zamkniętych, propozy-

1-2/2019

67

BIBLIOTEKA ELASTYCZNA AUTOMATYZACJA WYTWARZANIA OBRABIARKI I SYSTEMY OBRĂ&#x201C;BKOWE Jerzy Honczarenko Wydawnictwo Naukowe PWN

; <&9 &Q #+"/V XZ [\Q %/( 9V &;&Q ] Z &

W ksiÄ&#x2026;Ĺźce omĂłwiono stosowane formy organizacji produkcji, aktualne zagadnienia automatyzacji produkcji i Ĺ&#x203A;rodki elastycznej automatyzacji wytwarzania w zakĹ&#x201A;adach przemysĹ&#x201A;u maszynowego. Przedstawiono strukturÄ&#x2122;, dziaĹ&#x201A;anie i programowanie nowoczesnych ukĹ&#x201A;adĂłw sterowania programowalnego i numerycznego oraz ukĹ&#x201A;adĂłw diagnostyki i nadzorowania, stosowanych we wspĂłĹ&#x201A;czesnych obrabiarkach skrawajÄ&#x2026;cych i ich systemach. Opisano podstawowe komponenty automatyzujÄ&#x2026;ce, rozwiÄ&#x2026;zania techniczne i przykĹ&#x201A;ady budowy obrabiarek skrawajÄ&#x2026;cych i ich systemĂłw oraz ukĹ&#x201A;ady automatyzujÄ&#x2026;ce przedmiotĂłw obrabianych. Wiele miejsca poĹ&#x203A;wiÄ&#x2122;cono zagadnieniu komputerowo zintegrowanej produkcji, a szczegĂłlnie komputerowo zintegrowanego wytwarzania CiM i projektowania wspĂłĹ&#x201A;bieĹźnego. KsiÄ&#x2026;ĹźkÄ&#x2122; polecamy studentom wydziaĹ&#x201A;Ăłw mechanicznych wyĹźszych szkĂłĹ&#x201A; technicznych oraz inĹźynierom mechanikom zajmujÄ&#x2026;cym siÄ&#x2122; zagadnieniami automatyzacji i robotyzacji procesĂłw wytwarzania.

UKĹ ADY WYKORZYSTUJÄ&#x201E;CE STEROWNIKI PLC PROJEKTOWANIE ALGORYTMĂ&#x201C;W STEROWANIA Bogdan Broel-Plater Wydawnictwo Naukowe PWN

; <&9 &Q #+"*V XZ [\Q #%/ 9V &;&Q ] Z &

W ksiÄ&#x2026;Ĺźce opisano praktyczne problemy zwiÄ&#x2026;zane z projektowaniem algorytmĂłw sterowania zĹ&#x201A;oĹźonymi procesami technologicznymi. Wszystkie zagadnienia sÄ&#x2026; zilustrowane ciekawymi przykĹ&#x201A;adami. OmĂłwiono projektowanie algorytmĂłw sterowania procesem technologicznym w trybie pracy automatycznej i rÄ&#x2122;cznej, algorytmĂłw wykrywania awarii urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; procesu oraz sterowania tymi urzÄ&#x2026;dzeniami po wykryciu awarii lub po uĹźyciu przycisku awaryjnego zatrzymywania. W opisie projektowania wykorzystano uproszczony jÄ&#x2122;zyk sterowania sekwencyjnego.

Zapisane w nim algorytmy sÄ&#x2026; nie tylko bardzo czytelne, ale takĹźe moĹźna je natychmiast uruchomiÄ&#x2021; na wszystkich sterownikach PLC programowalnych w znormalizowanym jÄ&#x2122;zyku SFC lub takich jÄ&#x2122;zykach, jak Grafcet czy GRAPH5. PrzybliĹźono rĂłwnieĹź sposĂłb tĹ&#x201A;umaczenia grafĂłw algorytmu sterowania na jÄ&#x2122;zyk schematu drabinkowego LD oraz jÄ&#x2122;zyka listy rozkazĂłw IL.

STORYTELLING DANYCH PORADNIK WIZUALIZACJI DANYCH DLA PROFESJONALISTĂ&#x201C;W > ^ & ] 9&_ 8 <&;9 8 ; Q

9

; <&9 &Q #+"*V XZ [\Q #)# 9 V &;&Q ] Z &

KsiÄ&#x2026;Ĺźka powinna zainteresowaÄ&#x2021; wszystkich, ktĂłrzy dzielÄ&#x2026; siÄ&#x2122; wynikami swoich prac i badaĹ&#x201E;.

Aby przykuÄ&#x2021; uwagÄ&#x2122; odbiorcy i przekazaÄ&#x2021; mu informacjÄ&#x2122; zawartÄ&#x2026; w zbiorze danych, sama wiedza techniczna nie wystarczy. KsiÄ&#x2026;Ĺźka jest przewodnikiem dla kaĹźdego, kto musi przekazywaÄ&#x2021; informacje, robiÄ&#x2026;c przy tym uĹźytek z danych. SzczegĂłlnie wartoĹ&#x203A;ciowa bÄ&#x2122;dzie dla analitykĂłw, studentĂłw i naukowcĂłw, a takĹźe dla kaĹźdego, kto w swojej komunikacji odwoĹ&#x201A;uje siÄ&#x2122; do danych. Pokazuje prostÄ&#x2026; i intuicyjnÄ&#x2026; technikÄ&#x2122; przedstawiania historii przy uĹźyciu danych w szeĹ&#x203A;ciu krokach. SkutecznoĹ&#x203A;Ä&#x2021; metody potwierdzono wieloma przykĹ&#x201A;adami zaczerpniÄ&#x2122;tymi z róşnych branĹź. PoszczegĂłlne procesy zaprezentowano za pomocÄ&#x2026; instrukcji â&#x20AC;&#x17E;krok po krokuâ&#x20AC;?, opisano takĹźe tok rozumowania podczas realizacji projektu graficznej wizualizacji danych.

Zawarte w ksiÄ&#x2026;Ĺźce praktyczne wskazĂłwki sÄ&#x2026; gotowe do natychmiastowego zastosowania. /& U

K7

68

AUTOMATYKA

WSPÓŁPRACA AGENCJA SOMA TEL. 22 649 76 69, WWW.SOMA.INFO.PL ........................................................................................................................... 64 AXON MEDIA GROUP TEL. 533 344 700, WWW.AXONMEDIA.PL ......................................................................................................................... 20 AUTOMATYKAONLINE TEL. 504 126 618, WWW.AUTOMATYKAONLINE.PL ......................................................................................................43 AUTOMATYKA-POMIARY-STEROWANIE SA TEL. 85 748 34 00, 85 748 34 03, WWW.APS.PL ............................................................................................................. 11 BALLUFF SP. Z O.O. TEL. 71 382 09 00, WWW.BALLUFF.PL, WWW.LEUZE.PL ........................................................................ 27, 36–38 CONPROD MACIEJ BŁACH TEL. 71 307 00 67, 880 583 378, WWW.CONPROD.PL .................................................................................... 56–57 DASSAULT SYSTÈMES WWW.3DS.COM/PL-PL .......................................................................................................................................................... 58–59 DEUTSCHE MESSE AG. HANNOVER TEL. +49 511 89-0, WWW.MESSE.DE ........................................................................................................................................ 9 PPUH ELDAR TEL. 77 442 04 04, WWW.ELDAR.BIZ ...................................................................................................................................... 15 ELMARK AUTOMATYKA SP. Z O.O. TEL. 22 541 84 65, WWW.ELMARK.COM.PL ............................................................................................... 17, 31, 44–48 ELOKON TEL. 22 812 71 38, WWW.ELOKON.PL ............................................................................................................................ II OKŁ.

ENDRESS+HAUSER POLSKA SP. Z O.O. TEL. 71 773 00 00, WWW.PL.ENDRESS.COM .............................................................................................................IV OK. MOVIDA SP. Z O.O. SP.K. TEL. 22 626 02 62, WWW.MOVIDA.COM.PL ...................................................................................................................... 49 MMC POLSKA TEL. 22 379 29 00, MMCPOLSKA.PL ...................................................................................................................................... 39 MIĘDZYNARODOWE TARGI POZNAŃSKIE SP. Z O.O. TEL. 61 869 20 00, WWW.GRUPAMTP.PL ............................................................................................................................. 49 MT TARGI POLSKA SP. Z O.O. TEL. 22 529 39 00/50, WWW.MTTARGI.PL ....................................................................................................................... 59 MVM SP. Z O.O. TEL. 22 87 40 230 ...................................................................................................................................................................... III OKŁ.

PRZEMYSŁOWY INSTYTUT AUTOMATYKI I POMIARÓW PIAP TEL. 22 874 00 00, WWW.PIAP.PL ............................................................................................................5, 34–35, III OKŁ.

RS COMPONENTS TEL. 22 223 11 11, PL.RS-ONLINE.COM ......................................................................................................................................3 SCHMERSAL-POLSKA SP. J. E. NOWICKA, M. NOWICKI TEL. 22 816 85 78, WWW.SCHMERSAL.PL ............................................................................................... I OKŁ., 40–42 SCHUNK INTEC SP. Z O.O. TEL. 22 726 25 00, WWW.SCHUNK.COM ........................................................................................................... 19, 60–61 TARGI KIELCE SA TEL. 41 365 12 22, WWW.TARGIKIELCE.PL .......................................................................................................................... 39

Your Global Automation Partner

1-2/2019

TURCK SP. Z O.O. TEL. 77 443 48 00, WWW.TURCK.PL ...............................................................................................................................29, 33

AUTOMATYKA

69

Maciej BĹ&#x201A;ach

STANOWISKO: (

FIRMA: CONPROD %#4+L -Â %#A

70

AUTOMATYKA

Fot. CONPROD

S

wojÄ&#x2026; karierÄ&#x2122; zawodowÄ&#x2026; rozpoczÄ&#x2026;Ĺ&#x201A; w 1991 r. w RozgĹ&#x201A;oĹ&#x203A;ni Regionalnej Polskiego Radia we WrocĹ&#x201A;awiu. Po siedmiu latach pracy podjÄ&#x2026;Ĺ&#x201A; nowe wyzwanie, rozpoczynajÄ&#x2026;c dziaĹ&#x201A;alnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; w branĹźy elektronicznej â&#x20AC;&#x201C; w firmach zajmujÄ&#x2026;cych siÄ&#x2122; montaĹźem kontraktowym â&#x20AC;&#x201C; gdzie zarzÄ&#x2026;dzaĹ&#x201A; sprzedaĹźÄ&#x2026;. W 2004 r. przeszedĹ&#x201A; pozytywnie proces rekrutacji na stanowisko Market Development Manager w HARTING Eastern Europe GmbH Biuro w Polsce. Od tej chwili z sukcesem budowaĹ&#x201A; pozycjÄ&#x2122; firmy HARTING na naszym rynku. OdszedĹ&#x201A; z firmy w 2014 r., ale juĹź ze stanowiska Sales Managera. PracujÄ&#x2026;c w firmach niemieckich, fiĹ&#x201E;skich i polskich uczyĹ&#x201A; siÄ&#x2122; skutecznego funkcjonowania w róşnych kulturach pracy. WykorzystujÄ&#x2026;c najlepsze wzorce wypracowane przez lata swojej kariery zawodowej stanÄ&#x2026;Ĺ&#x201A; przed wyzwaniem stworzenia wĹ&#x201A;asnej firmy. Tak piÄ&#x2122;Ä&#x2021; lat temu powstaĹ&#x201A; Conprod, specjalizowany dystrybutor elektrycznych i elektronicznych wielopinowych zĹ&#x201A;Ä&#x2026;czy przemysĹ&#x201A;owych. DziÄ&#x2122;ki bogatemu doĹ&#x203A;wiadczeniu, ogromnej wiedzy, samodyscyplinie i systematycznej pracy firma od poczÄ&#x2026;tku swojej dziaĹ&#x201A;alnoĹ&#x203A;ci zaczÄ&#x2122;Ĺ&#x201A;a odnosiÄ&#x2021; sukces nie tylko na rynku polskim, ale takĹźe Europy Wschodniej. Conprod jest obecnie najprÄ&#x2122;Ĺźniej dziaĹ&#x201A;ajÄ&#x2026;cym dystrybutorem wĹ&#x201A;oskiego producenta zĹ&#x201A;Ä&#x2026;czy przemysĹ&#x201A;owych â&#x20AC;&#x201C; firmy ILME specjalizujÄ&#x2026;c siÄ&#x2122; takĹźe w przygotowywaniu nieszablonowych rozwiÄ&#x2026;zaĹ&#x201E; dla swoich klientĂłw. Celem firmy jest rozwiÄ&#x2026;zywanie najbardziej zĹ&#x201A;oĹźonych problemĂłw w zakresie poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czeĹ&#x201E; elektrycznych w przemyĹ&#x203A;le kolejowym, maszynowym, energetyce zawodowej, automatyce przemysĹ&#x201A;owej. Firma Conprod skutecznie buduje dĹ&#x201A;ugofalowe relacje z klientami.

Ich fundamentem sÄ&#x2026; gĹ&#x201A;Ăłwnie znajomoĹ&#x203A;Ä&#x2021; branĹźy, rzetelnoĹ&#x203A;Ä&#x2021;, terminowoĹ&#x203A;Ä&#x2021;.

Prywatnie gĹ&#x201A;owa rodziny i dumny ojciec dwĂłch cĂłrek w wieku 13 i 18 lat. Swobodnie porozumiewa siÄ&#x2122; w jÄ&#x2122;zyku niemieckim i angielskim, a od czterech lat wolne chwile spÄ&#x2122;dza na nauce jÄ&#x2122;zyka wĹ&#x201A;oskiego.

Relaksuje siÄ&#x2122; w kuchni, gdzie przygotowuje dania gĹ&#x201A;Ăłwnie kuchni Ĺ&#x203A;rĂłdziemnomorskiej dla swoich kochanych dziewczyn.

SRWU]HEX R W

:$572Å&#x160;ù 0,(5=21$ Ê«:$572Å&#x160;ù '2'$1$

Â&#x2021; =JRGQRÅ&#x2039;ú ] 6,/ 31 (1 ² ZLÄ&#x152;NV]H EH]SLHF]HĶVWZR L QLH]DZRGQRÅ&#x2039;ú Â&#x2021; +HDUWEHDW 7HFKQRORJ\ ² PQLHMV]D F]Ä&#x152;VWRWOLZRÅ&#x2039;ú NDOLEUDFML Â&#x2021; .RPXQLNDFMD EH]SU]HZRGRZD L VHUZHU ::: ² Z\MøWNRZ\ NRPIRUW REVÄ´XJL Â&#x2021; 8QLZHUVDOQH ZHMÅ&#x2039;FLD Z\MÅ&#x2039;FLD ² ZV]HFKVWURQQRÅ&#x2039;ú ]DVWRVRZDĶ Â&#x2021; :LHORSDUDPHWURZH SU]HWZRUQLNL ² ZLÄ&#x152;FHM LQIRUPDFML R SURFHVLH WHFKQRORJLF]Q\P

'RZLHG] VLÄ&#x152; ZLÄ&#x152;FHM www.pl.endress.com/proline300-500