AUTOMATYKA 4/2025

AUTOMATYKA

W Elmark Automatyka znamy odpowiedź, pomogliśmy dziesiątkom klientów.

Al. Jerozolimskie 202, 02-486 Warszawa 3DCP@piap.lukasiewicz.gov.pl www.piap.lukasiewicz.gov.pl

ul. Batorego 107B, 87-100 Toruń obrusn@piap.lukasiewicz.gov.pl www.obrusn.piap.lukasiewicz.gov.pl

Nowe technologie w budownictwie

Druk 3D betonem to innowacyjne podejście do budownictwa, które łączy nowoczesną technologię z niezawodnością tradycyjnych materiałów budowlanych. Metoda ta umożliwia precyzyjne i szybkie tworzenie zarówno dużych struktur, jak i drobnych elementów, minimalizując straty materiałowe oraz koszty produkcji.

Nasze usługi druku 3D oferują:

 Redukcję czasu budowy dzięki automatyzacji procesu druku.

 Ekologiczne rozwiązania poprzez ograniczenie odpadów i zużycia energii.

 Niespotykaną precyzję wykonania nawet najbardziej skomplikowanych projektów.

DLACZEGO WARTO WYBRAĆ NASZE USŁUGI?

ZASTOSOWANIE

 Innowacyjność: Wykorzystanie druku 3D pozwala na optymalizację kosztów i czasu budowy, a także zmniejszenie ilości odpadów.

 Precyzja: Zaawansowana technologia gwarantuje doskonałą jakość każdego detalu.

 Wszechstronność: Od małych projektów artystycznych po duże budynki mieszkalne - nasza technologia sprawdzi się w każdej skali.

 Indywidualne podejście: Dostosowujemy się do Twoich potrzeb, oferując wsparcie na każdym etapie realizacji projektu.

Technologia druku 3D betonem znajduje zastosowanie w wielu dziedzinach, otwierając nowe możliwości dla architektów, projektantów oraz firm budowlanych. Poniżej przedstawiamy przykłady potencjalnych obszarów, gdzie druk 3D może znaleźć zastosowanie:

Budownictwo:

 Budynki mieszkalne i komercyjne.

 Prefabrykaty betonowe, takie jak ściany, fundamenty i schody.

 Konstrukcje nośne oraz elementy złożonych struktur budowlanych.

Architektura użytkowa:

 Elementy parkowe, w tym kosze na śmieci, ławki, donice.

 Dekoracyjne elementy ogrodowe i ozdobne ściany.

 Place zabaw z unikalnymi kształtami.

Mała architektura i przestrzenie miejskie:

 Wiaty przystankowe, ławki, schody miejskie.

 Bariery ochronne, donice miejskie.

 Altany, pergole i inne elementy ozdobne.

Instalacje artystyczne:

 Rzeźby i przestrzenne instalacje artystyczne.

 Murale 3D i inne formy wyrazu artystycznego.

Przemysł:

 Zbiorniki i inne elementy techniczne.

 Obudowy techniczne dla urządzeń.

Małgorzata Kaliczyńska redaktor naczelna

Szanowni Państwo,

zapraszamy do zapoznania się ze stałymi formatami naszego miesięcznika. W bieżącym numerze obydwa materiały redakcyjne – Temat numeru oraz Przegląd sprzętu i aparatury – podejmują tematykę nadal aktualną, choć wielokrotnie pojawiającą się na naszych łamach. Mimo to opisywane rozwiązania znacznie różnią się od tych sprzed kilku czy kilkunastu miesięcy. Roboty współpracujące, coraz bardziej obecne w wielu branżach, są kluczowym narzędziem personalizacji produkcji, zmierzając do realizacji masowej produkcji na zamówienie na niespotykaną dotąd skalę, co otwiera drzwi do nowych rynków i aplikacji. Omawiane w drugim artykule redakcyjnym rozwiązania to przemysłowe metody druku 3D. Popularny już w przemyśle motoryzacyjnym jest stosowany do prototypowania elementów nowych modeli samochodów czy do produkcji drobnych elementów konstrukcyjnych o wysokim stopniu złożoności, których wytwarzanie metodami konwencjonalnymi jest zbyt trudne lub wręcz niemożliwe. Druk 3D z betonu to nowoczesna metoda budowania konstrukcji przez warstwowe nakładanie specjalnie opracowanej mieszanki betonowej za pomocą maszyn drukujących.

Zwykle polecamy jedną rozmowę, tym razem mamy dwa interesujące wywiady. W pierwszym odpowiedzi na pytania udziela Marcin Zygadło, prezes zarządu Festo Polska. Z okazji jubileuszu 100 lat działalności firmy rozmawiamy m.in. o jej początkach i rozwoju, a także dostępnych nowatorskich rozwiązaniach, w tym tych bazujących na sztucznej inteligencji. W drugim wywiadzie, nawiązującym do OMRON Automation Tour, Damian Miśkiewicz, Solutions & Services Sales Manager w OMRON Industrial Automation Europe zapoznaje nas z wyzwaniami, z jakimi mierzy się polski przemysł oraz nowymi rozwiązaniami wprowadzanymi na rynek.

Stałym Czytelnikom działu Prawo i normy polecamy artykuł, w którym kontynuowana jest tematyka wyzwań prawnych, jakie towarzyszą wdrażaniu robotyki w produkcji i usługach. Bezpieczne stosowanie nowoczesnych systemów wymaga podjęcia wielu kroków. Każdy etap – od wstępnej analizy potrzeb, przez weryfikację regulacji dotyczących AI czy RODO, po wybór wykonawcy i precyzyjne określenie warunków umowy – ma kluczowe znaczenie dla minimalizacji ryzyka. Warto poznać uwarunkowania prawne i polecane praktyki.

Gorąco zapraszam do lektury!

Przyssawki próżniowe i akcesoria

Nowa grupa produktowa, oferująca szeroki wybór elementów techniki próżniowej

• Przyssawki próżniowe z gumy lub silikonu: płaskie, mieszkowe, okrągłe, owalne

• Przyssawki specjalistyczne o wysokiej przyczepności lub wulkanizowane

• Kompensatory do przyssawek: sprężynowe oraz stałe

• Adaptery do przyssawek, umożliwiające zmianę gwintu na inny

elesa-ganter.pl

ELESA+GANTER jest międzynarodową spółką, oferującą najszerszy na rynku zakres standardowych elementów do maszyn i urządzeń przemysłowych. Dla firmy najwyższym priorytetem jest jakość, którą gwarantuje: wysoka niezawodność, perfekcyjna funkcjonalność oraz unikalne wzornictwo oferowanych produktów.

elesa-ganter.pl

REDAKTOR NACZELNA

Małgorzata Kaliczyńska tel. 22 874 01 46 malgorzata.kaliczynska@piap.lukasiewicz.gov.pl

ZASTĘPCA REDAKTOR NACZELNEJ

Urszula Chojnacka tel. 22 874 01 85 urszula.chojnacka@piap.lukasiewicz.gov.pl

REDAKCJA MERYTORYCZNA

Małgorzata Kaliczyńska

REDAKCJA TEMATYCZNA

Sylwia Batorska tel. 22 874 00 60 sylwia.batorska@piap.lukasiewicz.gov.pl

WSPÓŁPRACA REDAKCYJNA

Marcin Bieńkowski, Jolanta Górska-Szkaradek, Agnieszka Staniszewska, Damian Żabicki

MARKETING I REKLAMA

Jolanta Górska-Szkaradek – menedżer tel. 22 874 01 91 jolanta.gorska-szkaradek@piap.lukasiewicz.gov.pl

PRENUMERATA I KOLPORTAŻ

Ewa Markowska tel. 22 874 03 71 ewa.markowska@piap.lukasiewicz.gov.pl

SKŁAD I REDAKCJA TECHNICZNA

Ewa Markowska

KOREKTA

Ewa Markowska

DRUK

Drukarnia „PAPER & TINTA”

Barbara Tokłowska Sp. K. Nakład: 4000 egzemplarzy

REDAKCJA

Al. Jerozolimskie 202, 02-486 Warszawa tel. 22 874 01 46, fax 22 874 02 20 automatyka@piap.lukasiewicz.gov.pl www.AutomatykaOnline.pl

WYDAWCA

Sieć Badawcza Łukasiewicz – Przemysłowy Instytut Automatyki i Pomiarów PIAP

Al. Jerozolimskie 202, 02-486 Warszawa

Szczegółowe warunki prenumeraty wraz z cennikiem dostępne są na stronie automatykaonline.pl/prenumerata.

Redakcja zastrzega sobie prawo do skracania i modyfikacji nadesłanych materiałów oraz nie ponosi odpowiedzialności za treść reklam i materiałów promocyjnych.

ROZMOWA

Automatyzacja dla świata w ruchu 24

Rozmowa z Marcinem Zygadło, prezesem zarządu Festo Polska

Nowoczesna automatyzacja 28

Rozmowa z Damianem Miśkiewiczem, Solutions & Services Sales

Manager w OMRON Industrial Automation Europe

TEMAT NUMERU

Roboty współpracujące w różnych sektorach przemysłu 32

Zwrot z inwestycji w robotyzację 38

Analiza, praktyczne porady oraz nadchodzące trendy w robotyce

PRZEGLĄD SPRZĘTU I APARATURY

Przegląd metod przemysłowego druku 3D 46

Rewolucja w budownictwie

O patentach na tworzenie wartości dodanej dla klientów, przełożeniu technologii na praktykę, optymalizacji generującej rozwój automatyzacji, a także o strategicznych planach rozwojowych Festo mówi Marcin Zygadło, prezes zarządu Festo Polska.

32

ROBOTY WSPÓŁPRACUJĄCE W RÓŻNYCH SEKTORACH PRZEMYSŁU

Według najnowszego raportu Międzynarodowej Federacji Robotyki (International Federation of Robotics; IFR), w zeszłym roku na całym świecie zainstalowano 57 tys. kobotów. Dla porównania w 2023 r. tego typu nowych instalacji było 58 tys. Jak podaje IFR, już drugi rok z rzędu roboty współpracujące stanowiły 10,5 % globalnej sprzedaży robotów przemysłowych. Co ciekawe, od 2017 r., czyli od chwili kiedy to IFR prowadzi oddzielną statystykę dla kobotów liczba ich wdrożeń przekroczyła 233 tys. jednostek.

RYNEK

Uchwyt Elesa+Ganter z wbudowanym wyłącznikiem bezpieczeństwa ESC-SFT i jednostką sterującą CN-SFT 54

Unikalny separator wlewek dla wtryskarek 59

PRAWO I NORMY

Wdrażanie robotyki w produkcji i usługach –wyzwania prawne 60

WYDARZENIA

Fotonika i laser na targach w Monachium 64

OMRON Automation Excellence Tour 66

Przyszłość automatyki przemysłowej na wyciągnięcie ręki

46 PRZEGLĄD METOD PRZEMYSŁOWEGO DRUKU 3D

Druk przestrzenny 3D to technologia polegająca na przyrostowym nakładaniu wielu warstw materiału prowadzącym do wytworzenia określonego przedmiotu. Do wydruku niezbędny jest model komputerowy przygotowany z wykorzystaniem oprogramowania CAD. Wiele branż korzysta z zalet druku 3D. Dzięki tej metodzie powstają prototypy, formy, narzędzia, części zamienne oraz gotowe produkty.

KALENDARIUM

4/2025

23–25.04 Katowice

Europejski Kongres

Gospodarczy ptwp.pl

COGNEX UMACNIA POZYCJĘ NA RYNKU PRZEMYSŁOWYCH CZYTNIKÓW KODÓW

6–8.05 Norymberga (Niemcy)

Targi Technologii Pomiarowych i Testowania Sensor+Test sensor-test.de

13–15.05 Nadarzyn

Targi Automatyki Przemysłowej i Robotyki Warsaw Industry Automatica

Targi Technologii i Zastosowań Pneumatyki w Przemyśle

Pneumatics Warsaw

Targi Technik Laserowych I Optyki Przemysłowej LaserTechnica Poland warsawexpo.eu

13–16.05 Budapeszt (Węgry)

Międzynarodowe Targi Przemysłu i Automatyki Industry Days iparnapjai.hu

20–23.05 Kielce

Międzynarodowe Targi

Przetwórstwa Tworzyw Sztucznych i Gumy Plastpol targikielce.pl

5/2025 6/2025

3–5.06 Poznań

Targi Logistyki, Magazynowania i Transportu Modernlog mtp.pl

3–6.06 Poznań

Międzynarodowe Targi Przemysłowe ITM Industry Europe

Targi Kooperacji Przemysłowej Subcontracting mtp.pl

4–5.06 Poznań

Konferencja Smart Warehouse mtp.pl

Firma Cognex, lider rynku przemysłowych systemów wizyjnych, wzmacnia ofertę czytników kodów. W ostatnim czasie rozszerzyła ofertę o dwa nowe produkty oparte na sztucznej inteligencji – czytniki kodów DataMan 290 i DataMan 390. Czytnik DataMan 290 obsługuje większość aplikacji odczytu kodów, natomiast DataMan 390 gwarantuje wyższą rozdzielczość dla najbardziej złożonych zadań, zapewniając pełny zakres rozwiązań na potrzeby skanowania kodów. Dzięki innowacyjnej technologii opartej na sztucznej inteligencji urządzenia te umożliwiają niezawodne dekodowanie w szerokim spektrum zastosowań w zakładach produkcyjnych. – Czytniki DataMan 290 sprawdziły się lepiej od przetestowanych przez nas konkurencyjnych rozwiązań, odczytując kody, z którymi inne urządzenia sobie nie radziły. Wysoki poziom niezawodności idzie w parze z intuicyjnym designem, zdecydo-

wanie usprawniając odczyt kodów, pozwalając zwiększyć produktywność i przepustowość – mówi Peter Laurinčík, CEO firmy MTS – Modern Technology Systems.

Czytniki kodów DataMan 290 i DataMan 390 to nie tylko zaawansowana technologia, ale również Cognex Customer Success, czyli system wsparcia klienta, który elastycznie odpowiada na potrzeby użytkownika, oferując zarówno zasoby do samodzielnego rozwiązywania problemów, jak i dostęp do globalnej sieci ekspertów.

Źródło: Cognex

WSPARCIE EDUKACYJNE DLA ROZWOJU

W dniach 10–13 marca 2025 r. w siedzibie Renex odbyło się coroczne spotkanie szkół ESA – European Space Agency. Jego celem było podnoszenie kwalifikacji, wymiana doświadczeń oraz certyfikacja specjalistów w dziedzinie technologii stosowanych w branży kosmicznej. Wydarzenie zgromadziło ekspertów, instruktorów i przedstawicieli autoryzowanych szkół ESA, specjalizujących się w certyfikacji personelu dla przemysłu kosmicznego. Głównym

celem czterodniowej konferencji była wymiana doświadczeń, pogłębienie wiedzy specjalistycznej oraz przeprowadzenie procesu recertyfikacji ESA CAT1, kluczowego dla utrzymania najwyższych standardów jakościowych w branży elektronicznej sektora kosmicznego.

Spotkanie z ramienia Grupy Renex koordynowali przedstawiciele Centrum Szkoleniowego Renex EEC. Uczestnicy spotkania korzystali z infrastruktury Centrum Technologiczno-Szkoleniowego Grupy Renex, w tym profesjonalnie wyposażonych sal konferencyjnych oraz zaplecza technicznego, które umożliwiło przeprowadzenie zarówno części teoretycznej, jak i praktycznych egzaminów certyfikacyjnych.

Źródło: Renex

NAGRODY MANUS ROZDANE

Firma igus ogłosiła zwycięzców konkursu manus 2025. Do konkursu napłynęło 613 zgłoszeń z całego świata.

Złoty manus otrzymał Prechtl TechSolutions z Niemiec za przenośny, lekki mikroskop chirurgiczny, który umożliwia przeprowadzanie operacji w krajach rozwijających się.

Nagrodę silves manus zdobyła spółka zemmi GmbH iG, również z Niemiec. Nagrodzono naczepę rowerową, która jest alternatywą dla konwencjonalnych pojazdów dostawczych i oferuje znacznie więcej miejsca niż rowery towarowe. Brązowy manus powędrował do austriackiej firmy Farm-ING Smart Farm Equipment GmbH. W tym przypadku doceniono nowoczesny system kamer AI, pomagający usuwać chwasty bez naruszania upraw.

Oprócz złotego, srebrnego i brązowego manusa przyznano również nagrodę zielonego manusa, którą otrzymała francuska firma TSE. Jej elektrownia fotowoltaiczna generuje energię elektryczną za pomocą paneli słonecznych, podczas gdy powierzchnia gruntu może być nadal wykorzystywana do celów rolniczych.

Źródło: igus

DYNAMICZNY WZROST WARTOŚCI GLOBALNEGO

RYNKU CHIPÓW AI

Do 2030 r. globalne zużycie energii elektrycznej w centrach danych może wzrosnąć nawet trzykrotnie.

Stabilna infrastruktura oraz automatyzacja procesów są kluczowymi czynnikami dla rozwoju stosowania generatywnej sztucznej inteligencji. Coraz większą rolę odgrywają również agenci AI, czyli mniejsze modele językowe umożliwiające realizację codziennych zadań w przedsiębiorstwach – wynika z raportu Tech Trends 2025, przygotowanego przez firmę doradczą Deloitte. Przyszłość tej technologii zależeć będzie m.in. od właściwej strategii zarządzania danymi oraz efektywności energetycznej fabryk AI. Według prognoz Deloitte wartość rynku chipów zoptymalizowanych do obsługi generatywnej sztucznej inteligencji w 2025 r. wyniesie 50 mld dolarów. Dwa lata później może sięgnąć około 110 mld dolarów, co podkreśla znaczenie infrastruktury dla dalszego rozwoju sztucznej inteligencji. Chipy AI mają stać się kluczowymi elementami zarówno dużych maszyn obliczeniowych, jak i urządzeń codziennego użytku. Źródło: Deloitte, foto: freepik

RENEX ZACIEŚNIA WSPÓŁPRACĘ Z YAMAHA MOTOR EUROPE

4 marca 2025 r. Grupa Renex gościła w swojej siedzibie przedstawicieli Yamaha Motor Europe N.V.: Shuichi Imai, Ai Nagakubo, Sławomira Floriana i Kamila Stasiaka. Wizyta była okazją do bliższego poznania rozbudowanej infrastruktury Grupy Renex. Goście zwiedzili m.in. nowoczesne linie produkcyjne SMT oraz Centrum Szkoleniowe Renex, które jako Autoryzowane Centrum Szkoleniowe Yamahy odgrywa kluczową rolę w kształceniu specjalistów i wsparciu technicznym klientów. Przedstawiciele Yamaha wysoko ocenili inwestycje Renex w zaplecze techniczne i kompetencje inżynierskie, podkreślając ich znaczenie dla skutecznego wdrażania innowacyjnych rozwiązań robotycznych i automatyki przemysłowej u klientów w regionie.

Niedawno Grupa Renex została uhonorowana prestiżową nagrodą Most Valuable Distributor przyznaną przez Yamaha Motor Europe SMT. Wyróżnienie to jest potwierdzeniem zaangażowania firmy w dostarczanie najwyższej jakości kompleksowych rozwiązań oraz umacnia jej pozycję kluczowego partnera Yamahy na r ynku Europy Środkowo-Wschodniej. W trakcie spotkania omówiono perspektywy dalszej współpracy między Yamaha Motor Europe a Grupą Renex. Dyskusje dotyczyły przede wszystkim planów rozszerzenia wspólnych działań w obszarze zaawansowanych technologii SMT oraz automatyzacji procesów produkcyjnych.

Źródło: Renex

MIĘDZYNARODOWA NAGRODA DLA PSI ZA NOWOCZESNE ROZWIĄZANIE DLA INTRALOGISTYKI

Platforma PSIwms AI, stworzona przez polski oddział PSI Software SE, zdobyła na międzynarodowych targach LogiMAT prestiżową nagrodę LogiMAT Best Product 2025 w kategorii „Oprogramowanie, komunikacja, IT”. Jury doceniło rozwiązanie za innowacyjne wykorzystanie sztucznej inteligencji do kompleksowej optymalizacji procesów magazynowych, znacząco poprawiające efektywność logistyki wewnętrznej.

LogiMAT to wydarzenie poświęcone intralogistyce i zarządzaniu łańcuchem dostaw. Co roku w Stuttgarcie spotykają się najwięksi dostawcy technologii magazynowych, a jur y konkursu „Best Product” wybiera rozwiązania, które realnie zwiększają efektywność operacyjną i redukują koszty. Nagrodzona w tym roku platforma PSIwms AI umożliwia automatyczną analizę i optymalizację procesów intralogistycznych

LUKA TECHNOLOGICZNA I WYŚCIG Z CZASEM

Z raportów Eurostatu wynika, że pod względem rocznej wielkości produkcji Polska zajmuje 4. miejsce w Europie. Gorzej jest z dojrzałością cyfrową. W unijnym indeksie gospodarki cyfrowej i społeczeństwa cyfrowego DESI 2024, dotyczącym małych i średnich firm z co najmniej podstawowym poziomem wdrażania cyfrowych narzędzi, Polska znalazła się na 21. miejscu, za Chor wacją, Węgrami, Litwą, Hiszpanią, Maltą czy Cyprem (średnia unijna adaptacji nowych technologii wyniosła 58 %, w Polsce – 50 %).

w czasie rzeczywistym. Dzięki integracji cyfrowego bliźniaka z systemem zarządzania magazynem PSI można szybko symulować i oceniać tysiące scenariuszy operacyjnych. Wizualizacje 3D i mapy cieplne pomagają identyfikować najlepsze rozwiązania, co przekłada się na lepsze wyniki operacyjne. Rozwiązanie zostało wdrożone m.in. przez firmę LPP. Obecnie platforma działa we wszystkich sześciu centrach fulfillment LPP, zlokalizowanych w Polsce, Rumunii i na Słowacji. Źródło: PSI

W przemyśle stopień wykorzystania nowoczesnych rozwiązań podnosi się – według raportu Digi Index 2024 poziom dojrzałości cyfrowej średnich przedsiębiorstw produkcyjnych w Polsce wzrósł w ostatnim roku z 1,8 pkt do 2,3 pkt (w czterostopniowej skali). Wiele firm działa jednak w oparciu o rozwiązania wdrażane wyrywkowo i doraźnie, bez szerszego planu. Ponadto wciąż niska jest adopcja i świadomość nowoczesnych rozwiązań. Przykładowo z raportu TechImpact wynika, że tylko 3 % rodzimych przedsiębiorstw z branży FMCG stosuje algorytmy AI na zaawansowanym poziomie. Aż 93 % badanych nie wie, czym są cyfrowe bliźniaki. W efekcie dług technologiczny staje się coraz bardziej odczuwalny, spowalniając procesy produkcyjne i obniżając konkurencyjność polskich firm.

Źródło: Webcon

ENDRESS+HAUSER ŚWIĘTUJE 30-LECIE DZIAŁALNOŚCI

POLSKIEGO ODDZIAŁU

Polski oddział Endress+Hauser świętuje w tym roku trzy dekady istnienia. W minionym roku oddział rozszerzył ofertę o działalność nowego laboratorium wzorcującego. Na podstawie posiadanej przez firmę akredytacji PCA nr AP 200 są tam realizowane usługi w zakresie kalibracji przepływomierzy oraz przetworników ciśnienia i temperatury. To kolejny krok w kierunku budowania kompleksowego partnerstwa z klientami – od wsparcia w projektowaniu obiektów i instalacji, przez dostarczanie oprzyrządowania, aż po utrzymanie i doradztwo w zakresie optymalizacji. – Partnerstwo to dla nas coś więcej niż współpraca z klientami –to fundament naszych relacji z dostawcami, pracownikami i całym otoczeniem biznesowym. Chcemy, aby to właśnie podejście wyróżniało nas w branży i na r ynku pracy – podkreśla Maciej Sieczka, prezes zarządu Endress+Hauser Polska. Jubileuszowy rok firma rozpoczęła z nowym partnerem strategicznym – firmą SICK, której dział technologii analityki procesowej oraz pomiaru przepływu gazów stał się częścią Endress+Hauser.

Źródło: Endress+Hauser

WARSZTATY I SZKOLENIA

ELMARK – PRAKTYCZNA

WIEDZA W PIGUŁCE

Firma Elmark prowadzi warsztaty Elmark Tech Tour – cykliczne spotkania dla osób ze świata przemysłu. Ich celem jest dostarczenie uczestnikom praktycznej wiedzy, która przygotuje ich na nadchodzące wyzwania. Formuła wydarzenia jest prosta: warsztatowy charakter, wiele stanowisk demo z realnymi aplikacjami oraz pełne zaangażowanie zespołu specjalistów ds. robotyzacji. To nie tylko prezentacje, ale przede wszystkim praktyczna nauka pod okiem eksperta.

Elmark Automatyka posiada ponadto nowoczesne Centrum Edukacyjne certyfikowane przez Universal Robots. Jego zaplecze techniczne umożliwia organizację szkoleń odwzorowujących rzeczywiste aplikacje klientów oraz praktyczną weryfikację oferowanych przez Elmark rozwiązań. Firma zachęca partnerów odwiedzających Centrum Edukacyjne, by zabrali detal, z którym najczęściej pracują. Oferuje bezpłatny test, który pokaże, jak robot współpracujący poradzi sobie z danym zadaniem.

Źródło: Elmark Automatyka

PARP ZAPRASZA DO SKŁADANIA WNIOSKÓW O

DOFINANSOWANIE

NA ROZWÓJ INNOWACYJNYCH PROJEKTÓW

Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości (PARP) ogłosiła nowy nabór w ramach programu „Ścieżka SMART”. Jest on skierowany do mikro, małych i średnich przedsiębiorstw w Polsce. Celem naboru jest nie tylko wspieranie firm w zakresie badań, ale także w obszarach związanych z cyfryzacją, kompetencjami kadr, zrównoważonym rozwojem i internacjonalizacją. „Ścieżka SMART” oferuje atrakcyjne wsparcie finansowe – budżet programu wynosi miliard złotych. To ogromna szansa na rozwój przedsiębiorstw, które chcą inwestować w innowacje oparte na wynikach prac B+R. Poziom wsparcia wynosi do 80 % kosztów kwalifikowanych.

Program umożliwia przedsiębiorcom wybór spośród kilku kluczowych obszarów wsparcia, które są dostępne w ramach siedmiu modułów: B+R, wdrożenie innowacji, infrastruktura B+R, cyfryzacja, zazielenienie przedsiębiorstw, kompetencje, internacjonalizacja. Wniosek o dofinansowanie musi obowiązkowo obejmować co najmniej jeden z dwóch modułów: moduł B+R lub moduł wdrożenie innowacji. Ponadto obowiązkowa jest innowacja co najmniej na poziomie krajowym. Nabór trwa od 6 maja do 26 czerwca 2025 r. Więcej informacji można znaleźć na stronie parp.gov.pl. Źródło: Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości

W POZNANIU POWSTANIE AI FACTORY

Komisja Europejska ogłosiła wyniki konkursu AI Factories. Jednym ze zwycię zców jest Poznańskie Centrum Superkomputerowo-Sieciowe (PCSS), będące członkiem Narodowego Centrum Kompetencji Obliczeniowych. PCSS stworzy Fabrykę Piast-AI. Fabryki AI to nowatorski koncept rozwijany w ramach inicjatywy EuroHPC, zakładający tworzenie unikalnych ośrodków badań i rozwoju sztucznej inteligencji w Europie. Celem jest połączenie potężnej mocy obliczeniowej, dużych zbiorów danych oraz wiedzy ekspertów. Fabryki AI mają stanowić fundament europejskiej strategii sztucznej inteligencji, wspierając naukowców i przedsiębiorstwa, w szczególności MŚP i start-upy.

Powstająca w Poznaniu Fabryka Piast-AI będzie kluczowym punktem rozwoju technologii AI, łącząc potencjał akademicki i przemysłowy oraz wsparcie rządowe. Dzięki współ-

pracy z Politechniką Poznańską, Uniwersytetem im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Uniwersytetem Mikołaja Kopernika w Toruniu oraz regionalnymi klastrami i hubami innowacji, projekt wzmocni pozycję Polski w europejskim ekosystemie AI i HPC. Fabryka Piast-AI wykorzysta zaawansowaną infrastrukturę HPC PCSS oraz komputer kwantowy EuroHPC Piast-Q, by wspierać rozwój innowacji w takich obszarach, jak ochrona zdrowia, IT, cyberbezpieczeństwo, technologie kosmiczne, zrównoważony rozwój i sektor publiczny.

Źródło: Narodowe Centrum Kompetencji HPC

ITM INDUSTRY EUROPE: W STRONĘ NOWOCZESNYCH I BEZPIECZNYCH FABRYK

Sztuczna inteligencja, robotyzacja, automatyzacja szturmem wchodzą do polskich fabryk i zakładów produkcyjnych. Ofertę takich rozwiązań będzie można zobaczyć na targach ITM Industry Europe, które odbędą się w dniach 3–6 czerwca 2025 r. w Poznaniu. W trakcie targów zostanie zorganizowany panel „Zarządzanie Fabryką Przyszłości – ze Sztuczną Inteligencją w tle”. Uczestnicy dowiedzą się, jak AI oraz inteligentne oprogramowanie zmieniają sposób planowania, organizacji i zarządzania produkcją. Eksperci przedstawią inspirujące przykłady cyfrowych transformacji w praktyce. Trzeci dzień wydarzenia poświęcony będzie

procesom produkcyjnym Fabryki Przyszłości, ze szczególnym uwzględnieniem automatyzacji i robotyzacji.

Na targach można zobaczyć nie tylko ofertę skierowaną do dużych przedsiębiorstw, ale także rozwiązania dla średnich i małych firm. – W trzech największych pawilonach targów ITM powierzchnia wystawiennicza jest już od dawna zaplanowana. W „piątce” będzie można zobaczyć rozwiązania z zakresu obróbki metali, a także lasery i ofertę dla branży odlewniczej w ramach nowej odsłony Salonu Odlewnictwa FOCAST. Z kolei w pawilonach 3 i 3A swoje produkty będą prezentować wystawcy specjalizujący się w obróbce skrawaniem i narzędziami dla przemysłu – zapowiada Anna Lemańska-Kramer, dyrektor targów ITM.

Źródło: Grupa MTP

MISTRZOSTWA POLSKI PROGRAMISTÓW PLC

W tym roku odbędzie się siódma edycja Mistrzostw Polski Programistów PLC, które integrują środowisko akademickie z przedstawicielami przemysłu. Organizatorem wydarzenia jest Politechnika Wrocławska oraz firma PLC Expert. Mistrzostwa są adresowane do wszystkich osób zainteresowanych programowaniem automatyki przemysłowej. Można wziąć udział w kilkunastu kategoriach w jednej z trzech grup: uczeń, student oraz grupa otwarta. W r ywalizacji użyte będą technologie programowania sterowników PLC firm Siemens, Finder, Phoenix Contact, WAGO, Bosch Rexroth i Fatek. Rozgrywki finałowe odbędą się 6–7 czerwca 2025 r. na Politechnice Wrocławskiej. Wyniki konkurencji zostaną oficjal-

nie ogłoszone podczas uroczystej gali 7 czerwca w Centrum Kongresowym Politechniki Wrocławskiej. Finały Mistrzostw połączone będą z Konferencją Automatyki i Wystawą Automatyki firm partnerskich wydarzenia.

Na zwycięzców czekają nagrody o łącznej wartości ponad 75 000 zł. Partnerami wydarzenia są firmy Procom System, Horizon-Automation, Phoenix Contact, Wago, Siemens, Finder Polska, Stercontrol, PLCspace i MPWiK Wrocław. Szczegółowe informacje, w tym zadania kwalifikacyjne do pobrania i rozwiązania, można znaleźć na stronie www.mistrzostwaplc.pl.

Źródło: PLC Expert

MAJOWE KONFERENCJE

AXON MEDIA

Firma Axon Media kontynuuje w 2025 r. organizację konferencji technicznych, które są połączeniem praktycznych wykładów i warsztatów z zakresu innowacyjnych produktów oraz efektywnych rozwiązań. Zapewniają również bezpłatny dostęp do konsultacji z ekspertami i przeglądu najnowszych trendów. Najbliższe konferencje odbędą się w maju. Wszystkich zainteresowanych niezawodnością i utrzymaniem ruchu w zakładach produkcyjnych firma zaprasza 14 maja do Zielonej Góry oraz 28 maja do Siedlec. Z kolei 15 maja w Zielonej Górze odbędzie się spotkanie poświęcone efektywności energetycznej w produkcji. Od 2015 r. firma zorganizowała ponad 140 konferencji technicznych, gromadząc przedstawicieli decyzyjnych kadry technicznej i zarządczej.

Źródło: Axon Media

ENDRESS+HAUSER W RANKINGU ECOVADIS

Endress+Hauser uzyskał 78 pkt na 100 pkt w rankingu zrównoważonego rozwoju EcoVadis. Łączny wynik plasuje firmę w czołówce 5 % spośród około 150 000 ocenianych spółek. Ocena EcoVadis opiera się na kilku kryteriach dotyczących środowiska, pracy, praw człowieka i etyki. W stosunku do ubiegłego roku firma poprawiła swoje wyniki w zakresie zrównoważonego rozwoju w zasadzie we wszystkich obszarach, zwiększając go z 71 do 78. EcoVadis oceniło ją szczególnie wysoko pod względem wyników w zakresie standardów środowiskowych i pracy. – Jesteśmy bardzo zadowoleni z tego wyniku, zwłaszcza biorąc pod uwagę fakt, że EcoVadis zaostrzył swoje wymagania – podkreśla Julia Schempp, szefowa Biura Zrównoważonego Rozwoju Korporacyjnego Grupy Endress+Hauser.

Źródło: Endress+Hauser

ROZPORZĄDZENIE W SPRAWIE MASZYN A DYREKTYWA MASZYNOWA – SZKOLENIE PILZ

Firma Pilz oferuje szkolenie wprowadzające do rozporządzenia w sprawie maszyn. Jego celem jest pomoc w zrozumieniu podstawowych wymagań rozporządzenia w sprawie maszyn oraz zapoznanie się z sześcioma głównymi etapami procesu oznakowania maszyn znakiem CE. Program szkolenia obejmuje najważniejsze różnice między rozporządzeniem w sprawie maszyn a dyrektywą maszynową, powody zastąpienia dyrektywy rozporządzeniem oraz przegląd etapów procesu oznakowania maszyn znakiem CE. Ukończe-

nie szkolenia „Wprowadzenie do Rozporządzenia w sprawie maszyn” wraz z ćwiczeniami praktycznymi pozwoli na lepsze zrozumienie założeń nowych przepisów.

Szkolenie organizowane jest w formie stacjonarnej i on-line. Uczestnicy, którzy ukończyli już szkolenie poświęcone oznakowaniu CE, będą mieli okazję dowiedzieć się więcej na temat rozporządzenia w sprawie maszyn. W przypadku osób zamierzających wziąć udział w szkoleniu poświęconemu oznakowaniu CE, szkolenie to może być pomocne w zrozumieniu treści szkolenia „Podstawy oznakowania CE”, które jest jednym z etapów do uzyskania certyfikatu „CECE – Certified expert for CE marking”. Pełną ofertę szkoleń Pilz można znaleźć na stronie pilz.com.

Źródło: Pilz

W KIERUNKU ROBOTYKI WSPÓŁPRACUJĄCEJ OPARTEJ

NA SZTUCZNEJ INTELIGENCJI

Podczas wydarzenia NVIDIA GTC 2025 firma Teradyne Robotics zadebiutowała z rozwiązaniami opartymi na AI Accelerator. Wraz z partnerami zaprezentowała pakiet zaawansowanych rozwiązań robotyki opartych na sztucznej inteligencji. – Fizyczna sztuczna inteligencja wyposaża roboty w zdolność postrzegania i reagowania na rzeczywisty świat, zapewniając wszechstronność i możliwości rozwiązywania problemów, które są często wymagane przez złożone przypadki użycia. Zamiast po prostu wykonywać zaprogramowane instrukcje, roboty wyposażone w sztuczną inteligencję zyskują zdolność uczenia się, adaptacji i podejmowania świadomych decyzji w oparciu o ich dane sensorycz-

ne – mówi James Davidson, Chief AI Officer, w Teradyne Robotics.

AI Accelerator to zestaw narzędzi zaprojektowany przez firmę Universal Robots (UR) z Teradyne Robotics we współpracy z firmą NVIDIA w celu umożliwienia rozwoju aplikacji opartych na sztucznej inteligencji przez wprowadzenie sztucznej inteligencji do platformy oprogramowania nowej generacji UR, PolyScope X. – AI Accelerator zapewnia programistom rozszerzalną platformę do tworzenia i zmniejszania ryzyka aplikacji oraz skracania czasu wprowadzania produktów na rynek – mówi Ujjwal Kumar, prezes Teradyne Robotics Group.

Źródło: Universal Robots

PRAGMATYZM WE WDRAŻANIU TRANSFORMACJI ENERGETYCZNEJ

Orlen ogłosił nową strategię do 2035 r. Grupa podejmuje działania na rzecz ochrony klimatu i środowiska w celu osiągnięcia neutralności klimatycznej do 2050 r., zgodnie z założeniami Porozumienia Paryskiego. Według strategii fundamentem osiągnięcia neutralności klimatycznej jest zrównoważona transformacja energetyczna, ograniczanie emisji oraz rozwój nisko- i zeroemisyjnych źródeł energii oraz paliw, przy jednoczesnym zapewnieniu bezpieczeństwa energetycznego i cenowej przystępności produktów dla klientów indywidualnych i biznesowych. Neutralność klimatyczna w perspektywie 2050 r. powinna być realizowana w tempie uwzględniającym ekonomiczną specyfikę poszczególnych krajów, kontekst geopolityczny, uwarunkowania technologiczne oraz koszty społeczne. Dopuszczenie pełnego katalogu zero- i niskoemisyjnych tech-

nologii pozwoli na obniżenie kosztów transformacji i zwiększenie jej efektywności. – Na najbliższe 10 lat założyliśmy inwestycje w tzw. zielone dekarbonizacje na poziomie 180 mld złotych. Z naszej perspektywy jasne jest, że kierunki ewolucji grupy Orlen nie są już wyznaczane tylko przez koncepcje i pomysły kreatywnych komórek biznesowych, ale w dużej mierze są formułowane przez regulacje – z poziomu nie krajowego, ale unijnego – mówi Damian Fogel, dyrektor Biura Regulacji Międzynarodowych Orlen. Źródło: Orlen

AWS I IFM TWORZĄ

USŁ UGĘ IIOT

Platforma IIoT moneo firmy ifm jest teraz dostępna również dla klientów AWS. Amazon Web Services (AWS) i ifm ściśle współpracowały, aby stworzyć interfejs między platformą IIoT ifm dla danych z czujników a usługami AWS.

Firma ifm jest członkiem AWS Partner Network (APN) i obecnie stworzyła podstawę do integracji platformy IIoT moneo on AWS wraz z AWS. Klienci przemysłowi, którzy już korzystają z AWS, mogą teraz przetwarzać swoje dane produkcyjne za pomocą usług AWS za pośrednictwem moneo, bez opuszczania znanego im środowiska chmurowego.

Pakiet oprogramowania i usług IIoT moneo jest zainstalowany na bramach brzegowych i przetwarza dane maszynowe. Dane te mogą być następnie analizowane w innym miejscu w firmie lub w chmurze płynnie przesyłane z moneo do usług AWS.

Źródło: ifm

OPTRIS OPTYMALIZUJE OBSŁUGĘ W CHINACH

Firma Optris, dostawca technologii pomiarowych w podczerwieni, wzmacnia swoją obecność w Chinach i zapewnia szybszą i sprawniejszą obsługę zapytań klientów. Jako specjalista w dziedzinie bezdotykowego pomiaru temperatury, firma opracowuje i produkuje innowacyjne termometry na podczerwień i kamery termowizyjne do zastosowań przemysłowych wysokiej jakości produktów Optris, w rzadkich przypadkach może dojść do uszkodzenia lub usterki.

Zgodnie z wdrożoną obecnie strategią firmy wszystkie zgłoszenia serwisowe będą obsługiwane centralnie za pośrednictwem adresu e-mail service@optris-ir.cn. Ulepszając procesy serwisowe, Optris wzmacnia zaangażowanie w doskonałą obsługę klienta.

Źródło: Optris

NOWA WERSJA OPROGRAMOWANIA NORDCON DLA SYSTEMU WINDOWS

Dzięki nowej wersji oprogramowania NORDCON 3.0 firma NORD ujednoliciła interfejsy użytkownika w aplikacjach dla systemu Windows i dla urządzeń mobilnych. Ponadto dostawca systemowych rozwiązań napędowych dodał nowe funkcje do aplikacji.

Podobnie jak aplikacja mobilna, wersja NORDCON dla systemu Windows zawiera teraz konfigurowalny pulpit nawigacyjny. Umożliwia to na dostosowanie pulpitu do konkretnych zastosowań i wymagań oraz wizualizację w czasie rzeczywistym wyświetlania i monitorowania danych napędu. Można

wybrać następujące tryby: wyświetlanie tekstu, pasek postępu lub wizualizacja trendu.

Korzystając z pomocy kontekstowej użytkownicy mogą uzyskać dostęp do informacji dotyczących wykonywanej akcji bezpośrednio z bieżącego obszaru roboczego. Ułatwia to zrozumienie parametrów i zadań bez konieczności wychodzenia ze stanowiska pracy i korzystania z instrukcji.

Funkcję oscyloskopu można indywidualnie skonfigurować. Wartości pomiarów można zarówno wyświetlić graficznie, jak i wyeksportować do późniejszej analizy. Zapisane wzory matematyczne umożliwiają szybkie obliczenia i ocenę wszystkich istotnych danych napędu.

Źródło: NORD Napędy

SWITCHE NIEZARZĄDZALNE ECOLINE SERII B

Switche niezarządzalne EcoLine Serii B firmy Weidmüller wyróżniają się małymi gabarytami i dużą wydajnością. obliczenia funkcjonalność rozszerzono o funkcje Quality of Ser vice i Broadcast Storm Protection. Pierwsza z nich przyporządkowuje priorytety ruchowi danych oraz reguluje priorytety między różnymi aplikacjami i ser wisami, minimalizując czasy opóźnień. Dzięki temu aplikacje o kr ytycznym znaczeniu są wykonywane z wyższym priorytetem, natomiast zadania drugorzędne są obsługiwane automatycznie, według ustalonej kolejności. Zgodność z klasą CC-A (Profinet Conformance Class A) oznacza, że switche te mogą być stosowane w przemysłowych sieciach czasu rzeczywistego, takich jak Profinet.

Switche EcoLine Serii B chronią sieć przed nadmiernym napływem danych, co zapewnia funkcja BSP (Broadcast Storm Protection). Tego typu sytuacja może być spowodowana przez uszkodzone urządzenie lub wadliwie działającą aplikację, powodując awarię systemu. Funkcja BSP wykrywa zalew wiadomości i automatycznie ogranicza je, utrzymując integralnośćdanych, co zapobiega potencjalnym awariom i stabilizuje ruch w sieci.

Nowe switche są urządzeniami o małych gabarytach, co pozwala na ich stosowanie w ograniczonych przestrzeniach montażowych.

Źródło: Weidmüller

NORELEM ROZSZERZA OFERTĘ O SYSTEMY UNILOCK

Firma norelem rozszerza ofertę o systemy mocowania z punktem zerowym i 5-osiowe moduły mocujące UNILOCK gwarantujące większą precyzję, krótszy czas przezbrojenia i maksymalną wydajność.

Oferowane pneumatyczne systemy mocujące z punktem zerowym umożliwiają mocowanie oraz wymianę przyrządów, imadeł i narzędzi w ciągu kilku sekund. Dostępny jest również 5-osiowy moduł mocujący specjalnie opracowany pod kątem wymagań 5-osiowej obróbki złożonych elementów – powtarzalność na poziomie 0,005 mm.

Systemy mocowania z punktem zerowym ustalają stały punkt odniesienia, wobec którego elementy obrabiane są pozycjonowane i mocowane z dużą precyzją i powtarzalnością. Wyeliminowanie konieczności ponownego ustawiania skraca czas przezbrojenia i zwiększa wydajność. Dostępne są również: 5-osiowe moduły mocujące w rozmiarach systemowych 80 mm oraz 50 mm bez konturów zakłócających operacje, przeznaczone do 5-osiowej obróbki przedmiotów o złożonych kształtach, formatach i masach.

Każdy system ma wbudowane zintegrowane funkcje sprawdzania położenia, zapewniające bezpieczne pozycjonowanie przedmiotu obrabianego przez cały czas, co zapobiega kolizjom z frezami lub innymi narzędziami.

Źródło: norelem

SYSTEM UZDATNIANIA

WODY

SYSTEM TESTOWANIA STOSÓW ELEKTROLIZERÓW

Pure Water System, oferowany przez Bosch Manufacturing Solutions (BMG), to kontenerowy system do produkcji ultraczystej wody przeznaczonej do elektrolizy. Użycie zanieczyszczonej wody może sprawić, że elektrolizery bardzo szybko przestaną działać. Dlatego w BMG stosuje się procesy termiczne i elektrochemiczne do usuwania zanieczyszczeń typu sole czy metale, wytwarzając w ten sposób ultraczystą wodę. W pier wszym etapie wykorzystuje się energooszczędną i wodooszczędną technologię destylacji, czyli mechaniczną kompresję pary. Następnie w procesie elektrodejonizacji (EDI) pozostałe jony są usuwane z destylatu przy użyciu pola elektrycznego. Dzięki systemowi Pure Water System niepotrzebne są już dodatkowe filtry ani chemikalia do oczyszczania słonej wody. Uzyskana w ten sposób woda spełnia rygorystyczne wymagania dotyczące czystości surowców stosowanych we wszystkich rodzajach elektrolizerów.

Źródło: Bosch Rexroth

Poznaj europejskie partnerstwa i dowiedz się jak uzyskać unijne środki na realizację projektów B+R w Przemyśle 4.0 w ramach programu Horyzont Europa.

Bosch Manufacturing Solutions (BMG) wprowadza zaawansowane rozwiązanie służące do bezpiecznego i efektywnego testowania stosów elektrolizy PEM o mocy do 1 MW. Zautomatyzowany kontakt elektrolizerów na anodzie, katodzie i zasilaczu zwiększa precyzję i skraca czas wymagany do testowania. Oprogramowanie umożliwia bezproblemowe dostosowanie procedur testowych do specyficznych wymagań w różnych testach. Co więcej, uzyskane dane można konfigurować w dowolny sposób, co pozwala na szczegółową analizę wyników i wspiera kontrolę jakości w produkcji stosów. BMG oferuje również modułowy system elektrolizy, który można dostosować do efektywnej produkcji wodoru, oraz szeroki asortyment systemów montażowych i testowych. Te rozwiązania są niezbędne do rozwoju, produkcji i zapewnienia wysokiej jakości ogniw paliwowych oraz modułów zasilających (FCPM).

Źródło: Bosch Rexroth

Do naszych głównych aktywności należą:

✔ pomoc w pozyskaniu europejskich partnerów i źródeł finansowania dla wspólnych projektów, ✔ reprezentowanie polskich podmiotów na forum międzynarodowym, ✔organizowanie szkoleń, warsztatów i sesji networkingowych, ✔ prowadzenie indywidualnych konsultacji

Naszą ofertę kierujemy do firm działających w obszarach: ✔ technologie produkcji

✔ sztuczna inteligencja

✔ przetwarzanie w chmurze

✔ fotonika

✔ inteligentne sieci i usługi

Kto może skorzystać z naszego wsparcia? przedsiębiorstwa, startupy, uczelnie wyższe, jednostki naukowe, fundacje, stowarzyszenia, klastry oraz organizacje międzynarodowe.

Kontakt: mail: bpkprzemysl@piap.lukasiewicz.gov.pl telefon: 22 874 01 35

BOXPC DO INTELIGENTNYCH ZASTOSOWAŃ W TRANSPORCIE I AMR

VPC-5640S to be zwentylatorowy komputer kompaktowy klasy przemysłowej, domyślnie wyposażony w procesory 12. generacji Intel Core i7-1265UE. Opcjonalnie obsługuje również wersje z procesorami Intel Core i5 oraz i3, co pozwala na odpowiednią konfigurację, w zależności od potrzeb i zróżnicowania aplikacji. Dzięki zastosowaniu pamięci DDR5 SODIMM (do 64 GB), oferuje niezwykłą wydajność przy minimalnym zużyciu energii.

Stworzony do zastosowań w pojazdach VPC-5640S oferuje cztery porty PoE LAN o prędkości 2,5 GbE, zapewniające solidne połączenia dla łatwych w instalacji kamer peryferyjnych. Dodat-

kowo ma dwa porty USB 3.2 gen 2 i dwa złącza USB 2.0, a także jeden port LAN obsługujący Intel I226-LM 2,5 GbE oraz DB-9 i DB-15 dla RS-232/422/485, CANBus oraz 8-bit DIO. Komputer VPC-5640S oferuje odpowiednie opcje przechowywania danych, dzięki obsłudze dysków HDD 2,5” SATA o przepustowości 6 Gb/s oraz NVMe poprzez moduł M.2 2280 M-Key. System wspiera również łączność z innymi elementami systemu IoT, umożliwiając korzystanie z Wi-Fi za pomocą modułu M.2 2230 E-Key. Dodatkowo ma dwa moduły M.2 3052 B-Key z podwójnymi slotami na karty SIM, co pozwala na jednoczesną instalację dwóch modułów 5G. Funkcjonalnym narzędziem do zarządzania flotą jest wbudowany moduł GPS, NEO-M9V oraz G-sensor.

Źródło: CSI

NOWE WYMIARY PRZEKŁADNI PLANETARNYCH

Nowe produkty w serii metalowych przekładni planetarnych FAULHABER, modele 14GPT i 16GPT zapewniają wysoki moment obrotowy przy minimalnych wymiarach, dzięki czemu idealnie nadają się do wymagających zastosowań w ograniczonej przestrzeni.

Stosowanie sprawdzonych zasad konstrukcji przekładni planetarnych GPT gwarantuje, że nowe rozwiązania potrafią niezawodnie przenosić ekstremalne siły. Pozwala to uzyskać wyższy moment obrotowy przy niewielkiej długości całkowitej – to idealne rozwiązanie do zastosowań, w których przestrzeń ma kluczowe znaczenie. Nowa konstrukcja pozwala na osiągnięcie wyższej prędkości, nawet 24 000 obr./ min, umożliwiając efektywne wykorzystanie pełnego zakresu prędkości silnika. Zwiększona liczba przełożeń przyczynia się

do optymalizacji zachowania termicznego i wydłużenia zakresu pracy przekładni. Zwiększona nośność promieniowa i osiowa zapewnia bezproblemowe przenoszenie nawet dużych obciążeń.

Przekładnie GPT zostały w całości wykonane z hartowanej stali nierdzewnej. Spawane łączenia między komponentami zapewniają trwałość kon strukcji i długi okres eksploatacji bez konieczności używania klejów. Stabilna konstrukcja umożliwia niezawodne przeno szenie mocy nawet w przypadku ekstremalnych obciążeń.

PANELE HMI Z SERII TX700FB DLA BRANŻY SPOŻYWCZEJ

Firma Turck dostarcza specjalne wersje paneli HMI przeznaczonych do aplikacji w branży spożywczej FB (Food & Beverage) oraz panele HMI/PLC z bardzo dużą jasnością ekranu, które znajdują zastosowanie w trudnych warunkach zewnętrznych.

Nowe panele z oznaczeniem TX700HB oferują lepszą czytelność w miejscach, gdzie występuje bezpośrednie nasłonecznienie. Istnieje możliwość wyświetlania informacji w formie wizualizacji, a także zaprogramowania za pomocą TX VisuPro firmy Turck lub CODESYS jako brama dostępu IIoT.

Oprócz klasycznych protokołów używanych do połączenia panelu HMI ze sterownikami firm Siemens, Beckhoff lub Rockwell, TX VisuPr nież MQTT lub OPC-UA jako serwer i Urządzenia mogą komunikować się rów nolegle nawet z ośmioma Funkcja bramy umożliwia wymianę danych między różnymi kontrolerami. Panele FB zostały opracowane zgodnie z wymog ami dostosowanymi do w branży spożywczej i są wyposaż ze stali nierdzewnej z powłoką poliestrową. Przednia część urządzenia ma stopień ochrony IP69K, dzięki czemu pa nele są odporne na czyszczenie pod wysokim ciśnieniem do 80 °C.

PANEL ALL-IN-ONE

Seria komputerów panelowych UTC-115K firmy Advantech została wyposażona w energooszczędne procesory Intel 12. generacji, tj. N97 o taktowaniu 2,0 GHz (cztery rdzenie), zapewniający wydajność w lekkich aplikacjach oraz Core i3-N305 o taktowaniu 1,8 GHz (osiem rdzeni), oferujący dodatkowe możliwości w przypadku bardziej wymagających zastosowań. Seria obsługuje do 16 GB RAM pamięci typu SO-DIMM DDR5 i 128 GB SSD.

Pojemnościowy dotykowy ekran o przekątnej 15,6’’ i rozdzielczości Full HD (1920 × 1080) zapewnia doskonałą jakość obrazu z przepuszczalnością światła na poziomie ponad 85 %. Komputer panelowy z serii UTC-115K może pracować w orientacji pionowej i poziomej.

Dodatkowe oprogramowanie DeviceOn/iService umożliwia zdalne zarządzanie urządzeniami, w tym aktualizacje OTA, monitorowanie statusu urządzeń oraz zarządzanie ich konfiguracją, przy jednoczesnym wsparciu dla systemów

KOMPUTERY PANELOWE

Z SERII G-WIN IP67

W celu sprostania rygorystycznym wymaganiom środowisk przemysłowych, komputery panelowe z serii G-WIN IP67 składane są z wysokiej klasy podzespołów, wyróżniających się wydajnością i obudowa o stopniu ochrony IP67. W komputerach G-WIN IP67 znajduje się m.in. pasywny system chłodzenia (bez wentylatora) czy wielozadaniowy procesor firmy Intel, bez którego wzrost produktywności nie jest możliwy.

Znajdujący się w komputerach panelowych z serii G-WIN IP67 panel charakteryzuje się przekątną: od 15” do 21,5”, przy domyślnej luminancji 300 nitów, którą w razie potrzeby można zwiększyć do 1000 nitów, aby zapewnić dobrą widoczność w każdych warunkach. Przede wszystkim w wymagających środowiskach, i nie tylko, komputery

PRZEKŁADNIE PRZEMYSŁOWE MAXXDRIVE

Choć przekładnie przemysłowe MAXXDRIVE firmy NORD DRIVESYSTEMS są stosunkowo nowym rozwiązaniem, już teraz należą do uznanych systemów napędowych do zastosowań w trudnych warunkach. Oprócz typowych aplikacji, takich jak transport, podnoszenie czy napędzanie, głównym obszarem zastosowań jest również mieszanie i napowietrzanie. W przypadku mieszadeł w niestandardowej instalacji biogazowej w Holandii, te potężne przekładnie przemysłowe w znacznym stopniu przyczyniają się do wydajnej produkcji gazu. Przekładnie przemysłowe MAXXDRIVE są stosowanewe wszystkich aplikacjach przemysłowych, w których wymagana jest wysoka moc i duże przełożenia. Generują moment obrotowy do 282 000 Nm i moc do 6 000 kW. Ich jednoczęściowa z usztywnieniem przeciw siłom skrętnym

obudowa UNICASE gwarantuje długą żywotność i umożliwia przenoszenie wysokich obciążeń promieniowych oraz osiowych.

NORD jest jedynym producentem przekładni przemysłowych o takich parametrach w jednoczęściowym korpusie. Dzięki ciągłemu rozwojowi tej serii, producent kompleksowych systemów napędowych odpowiada na coraz bardziej zróżnicowane potrzeby branżowe – na przykład oferując warianty o wydłużonej odległości osiowej do zastosowań w urządzeniach dźwigowych. Źródło: NORD DRIVESYSTEMS

KOMPAKTOWA MOC OBLICZENIOWA DLA IIOT

PICO-IMX8PL t o zaawansowana płyta główna formatu Pico-ITX, zaprojektowana przez AAEON z myślą o nowoczesnych aplikacjach IoT, automatyce przemysłowej oraz systemach wbudowanych. Dzięki zastosowaniu wydajnego procesora ARM NXP i.MX8M Plus Quad-Core Cortex-A53 o taktowaniu 1,6 GHz, urządzenie oferuje wysoką efektywność energetyczną oraz moc obliczeniową wystarczającą do realizacji wymagających procesów przetwarzania danych. Dodatkowo, opcjonalna jednostka NPU o mocy obliczeniowej 2,3 TOPS pozwala na realizację algorytmów sztucznej inteligencji, co czyni tę platformę idealnym wyborem dla aplikacji wymagających analizy obrazu, rozpoznawania wzorców i uczenia maszynowego.

Wydajność systemu wspierana jest nawet przez 4 GB pamięci LPDDR4, co zapewnia stabilne działanie nawet w środowiskach wymagających intensywnego przetwarzania danych. Wbudowana pamięć eMMC 5.1 o pojemności od 16 GB do 128 GB pozwala na szybkie przechowywanie i odczyt danych, a dodatkowy slot na karty Micro SD umożliwia rozszerzenie przestrzeni dyskowej. Pod względem komunikacji sieciowej PICO-IMX8PL oferuje dwa porty Gigabit Ethernet RJ45, które obsługują standard IEEE 1588 oraz TSN (Time-Sensitive Networking), co pozwala na precyzyjną synchronizację czasu w aplikacjach przemysłowych wymagających deterministycznych połączeń sieciowych. Źródło: CSI

ULEPSZONE OPROGRAMOWANIE SYSTEMU STEROWANIA

Firma Emerson rozszerza

DeltaV Automation Platform o aktualizację DeltaV w wersji 15 Feature Pack 3 dla rozproszonego systemu sterowania. Nowe funkcje w Feature Pack 3 pomagają użytkownikom zwiększyć dostępność sieci urządzeń polowych opartych na sieci Ethernet poprzez redundancję systemu Profinet. Ulepszenia pakietu funkcji poprawiają zdolność użytkowników do śledzenia zmian i tworzenia raportów walidacyjnych do kontroli wersji zarówno wewnętrznie, jak i dla organów regulacyjnych. Ponadto nowe ulepszenia symulacji nadal poprawiają opcje szkoleniowe, aby łatwiej podnosić kwalifikacje pracowników.

Najnowsza wersja DeltaV jest kontynuacją ewolucji w kierunku systemu automatyki definiowanego programowo, integrującego sprawdzone technologie w celu zapewnienia większej elastyczności w dostosowywaniu się do coraz bardziej złożonego środowiska operacyjnego. Wraz z DeltaV w wersji 15 Feature Pack 3, użytkownicy uzyskują dostęp do infrastruktury dla oczekiwanego kontrolera IQ, odpornego na uszkodzenia, modułowego, definiowanego programowo kontrolera wdrożonego w środowisku serwerowym, wydajnego nawet w najbardziej wymagających aplikacjach sterowania procesami.

Kontroler DeltaV PK obsługuje teraz redundancję systemu S2 w celu zwiększenia odporności na zdarzenie przełączania kontrolerów.

Źródło: Emerson

BEZPIECZNY MONTAŻ ZBIORNIKÓW NA WODÓR

ZASILACZ TRIO POWER

TRIO-PM/1AC/24DC/2500W

W celu osiągnięcia poziomów redukcji emisji ustanowionych w Europejskim Zielonym Ładzie, firmy i przemysł jako całość muszą w coraz większym stopniu stosować wodór będący neutralnym pod względem ekologicznym źródłem energii. Jednak podczas transportu tego lotnego paliwa, na przykład w autobusach, samochodach ciężarowych lub maszynach, należy spełnić szczególne wymagania dotyczące bezpieczeństwa i niezawodności. Firma HYDAC uwzględniła te wyjątkowe wymogi, opracowując innowacyjne rozwiązanie „HY-ROS H2 Mount Smart” – pierwszą na świecie opaskę zaciskową do zbiorników na wodór wyposażoną w czujnik. Produkt HY-ROS H2 Mount Smart, HYDAC przyczynia się do wzrostu bezpieczeństwa pojazdów z napędem wodorowym. Opaska zaciskowa z czujnikiem umożliwia niezawodne monitorowanie mocowania zbiornika w czasie rzeczywistym.

Źródło: HYDAC

Zasilacz Trio Power TRIO-PM/1AC/24DC/2500W o mocy powyżej 1500 W to idealne rozwiązanie dla ograniczonej przestrzeni montażowej. Jest to zasilacz do montażu panelowego, który zapewnia odbiorcom do 3 kW mocy w tr ybie stałego przeciążenia (static boost). Jego kompaktowe wymiary to jedynie 108 mm szerokości, 41 mm wysokości i 322 mm głębokości.

Dzięki elastycznemu montażowi panelowemu i kompleksowym funkcjom, nowy model sprawdzi się w licznych zastosowaniach, takich jak budowa maszyn, robotyka czy systemy magazynowania baterii. Zasilacz oferuje tryb ładowania baterii oraz rezerwę mocy zarówno statyczną (120 % przeciążenia) jak i dynamiczną (140 % przez 5 sekund, 145 A, 3,5 kW), co pozwala na uruchomienie większych obciążeń bez konieczności stosowania większych i mocniejszych rozwiązań.

Opcjonalna komunikacja CAN umożliwia monitorowanie parametrów takich jak napięcie, prąd, moc, temperatura, prędkość wentylatora, czas pracy oraz kontrolowanie napięcia wyjściowego.

Źródło: Phoenix Contact

Konferencja organizowana jest w trakcie

4 Logistics & e-Commerce

4-5 czerwca 2025

Sercem eCommerce jest logistyka powered by

dyskusje z udziałem ekspertów interaktywna ekspozycja

topowe marki przestrzeń networkingowa strefa start-up

Lokalizacja

NORD WPRAWIA W RUCH WSZYSTKIE DŹWIGNICE

NORD DRIVESYSTEMS oferuje kompletne systemy napędowe do zastosowań dźwignicowych z jednego źródła. Oprócz silników i elektroniki napędowej, przekładnie przemysłowe MAXXDRIVE stanowią centralny element oferty dla dźwignic i ładunków. Dostawca rozwiązań NORD ma dwie przekładnie przemysłowe zoptymalizowane do stosowania w dźwignicach: MAXXDRIVE XD oraz MAXXDRIVE XJ.

Modułowe produkty NORD umożliwiają tworzenie odpowiednio wymiarowanych rozwiązań napędowych składających się z wydajnych silników, skalowalnej elektroniki napędowej i wydajnych przekładni przemysłowych MAXXDRIVE. NORD opracował MAXXDRIVE XD do podwozi jezdnych. Konstrukcja obudowy z wydłużonym układem stopni prze-

kładni umożliwia konstrukcję napędu w kształcie litery U z bębnem linowym i silnikiem po stronie przekładni.

MAXXDRIVE XJ idealnie nadaje się do stosowania w podwoziach jezdnych, w tym poprzecznych. Jego szczególną cechą jest układ wału w kształcie litery J. Łączy on wydłużony układ stopni przekładni z pionowym wałem napędowym. Zapewnia to zwartą konstrukcję przekładni dla ograniczonych przestrzeni montażowych.

Konstrukcja przekładni może być dostosowana do konkretnych wymagań aplikacji za pomocą opcjonalnych akcesoriów, takich jak sprzęgła bębnowe do napędów bębnów linowych lub konsole hamulcowe.

Źródło: NORD Napędy

CZUJNIK DO CIĄGŁEGO POMIARU POZIOMU

Dzięki bezkontaktowej metodzie pomiaru czujnik LW2720 jest odporny na wpływ czynników zewnętrznych, takich jak osady zgromadzone na powierzchniach sensorów. Czujnik ten, eliminując problem osadów, zapewnia długotrwałą stabilność pomiarów oraz zmniejsza konieczność konserwacji. Ma również certyfikaty pozwalające na stosowanie go w strefach higienicznych, gdzie osady mogłyby zagrażać jakości i bezpieczeństwu produktów.

LW2720 umożliwia pomiar na dystansie do 10 m, co czyni go idealnym narzędziem w dużych instalacjach przemysłowych, jak wysokie zbiorniki czy silosy. Dzięki wysokiej częstotliwości pracy (80 GHz), urządze-

nie gwarantuje milimetrową dokładność, niezależnie od odległości.

LW2720 charakteryzuje się prostym montażem oraz pracą bezobsługową. Instalacja odbywa się w rekordowym czasie dzięki zastosowaniu standardowego kabla M12 oraz możliwości szybkiego ustawienia parametrów za pomocą IO-Link. Zdalna parametryzacja czujnika i monitoring poziomu przez podłączenie do systemu IT oraz intuicyjne ustawianie danych pomiarowych przy wykorzystaniu oprogramowania ifm Vision Assistant zapewniają wygodę w zarządzaniu procesami.

Źródło: ifm electronic

PRZETWORNIK MOMENTU OBROTOWEGO T210

Przetwornik momentu obrotowego T210 ma precyzyjny układ pomiarowy, który w sposób bezstykowy przekazuje sygnał pomiarowy z wirnika do stojana oraz energię potrzebną do zasilania. Dodatkowo rejestrowana jest prędkość obrotowa i kąt obrotu. Wartości te są następnie przekazywane za pośrednictwem wyjścia napięciowego ±10 V lub częstotliwościowego 10 kHz ± 5 kHz.

Okrągłe końcówki wału pozwalają na łatwą i be zluzową integrację. Dzięki znormalizowanej konstrukcji, prawie wszystkie istniejące instalacje można bez trudu doposażyć w T210. Tak jak w poprzednim modelu, do pomiaru kąta obrotu są dwa sygnały prostokątne o napięciu 5 V przesu-

nięte o 90°. Każdy z tych sygnałów może być wykorzystany do pomiaru prędkości obrotowej. Dodatkowo został zaimplementowany sygnał odniesienia w postaci 1 impulsu na obrót, co pozwala na łatwiejsze pomiary przy wysokich prędkościach obrotowych. Nowy model T210 umożliwia pomiar przy prędkościach obrotowych do 30 000 obr./min, charakteryzuje się mniejszą odchyłką liniowości ≤ ±0,05 %, lepszym zachowaniem przy zmianie temperatur, zwiększonym zakresem temperatury, w której może pracować, i ulepszonym systemem pomiaru prędkości o rozdzielczości do 1024 impulsów/obrót.

Źródło: Biuro Inżynierskie Maciej Zajączkowski

NOWE WYŚWIETLACZE CROSSCONTROL

CrossControl wprowadził do oferty trzy nowe wyświetlacze. Dwa oparte na procesorze i.MX 8 ARM stanowią część linii Vision, o przekątnych ekranów od 3,5” do 12”, oferują najlepszą w swojej klasie wydajność graficzną i tolerancje środowiskowe poparte stopniem ochrony IP67 oraz odpornością na oddziaływanie pola do wartości 100 V/M. Jeden dołącza do linii Extreme, zaawansowanych komputerów pokładowych opartych na procesorze intel x86, o przekątnych ekranów od 9” do 14”, dla wymagających aplikacji.

CCpilot V510 i V710 dołączają do linii Vision. Dwa nowe komputery z wyświetlaczami o przekątnej 5” i 7” wykorzystują dwurdzeniowy procesor aplikacyjny i.MX 8, który obsługuje aplikacje HMI premium.

Wyświetlacze wyposażone są w 8 lub 10 miękkich przycisków programowalnych. Dwa złącza typu Deutsch zapewniają interfejsy przewodowe, w tym Ethernet, CAN i high-speed USB. Istnieje też opcjonalny chip Bluetooth i Wi-Fi do łączności bezprzewodowej.

Źródło: CrossControl

SZYBKI ROBOT PRZEMYSŁOWY MOTOMAN GP35H

Robot MOTOMAN GP35H charakteryzuje się zasięgiem pracy do 2,07 m i maksymalnym udźwigiem do 35 kg. Nadaje się do takich zastosowań jak np. pick and place, załadunek maszyn, przenoszenie materiałów, montaż, dozowanie, gratowanie, a nawet szlifowanie. Wyposażony jest w tzw. nadgarstek drążony i obsługuje duże chwytaki, jak również detale w szerokich zakresach roboczych, dzięki wysokiemu momentowi bezwładności, odpowiedniemu jeżeli chodzi o aplikacje bezpośrednio związane z MOTOMAN GP35H. Prezentowany robot sprawdza się e szczególnie w aplikacjach wizyjnych. Przy projektowaniu tego modelu nacisk położony został na obniżenie ryzyka uszkodzeń. Poprawiono też ogólną mobilność robota, co stało się możliwe dzięki uwzględnieniu tzw. nadgarstka drążonego, w połączeniu z innymi elementami.

Źródło: Yaskawa

Automatyzacja dla świata w ruchu

O patentach na tworzenie wartości dodanej dla klientów, przełożeniu technologii na praktykę, optymalizacji generującej rozwój automatyzacji, a także o strategicznych planach rozwojowych Festo mówi Marcin Zygadło, prezes zarządu Festo Polska.

W tym roku Festo świętuje 100-lecie działalności. Od czego zaczęła się historia firmy i co najbardziej wpłynęło na to, że Festo odnotowało tak wielki sukces, jak stulecie funkcjonowania?

Tworzenie wartości dodanej dla klientów przez innowacje było siłą napędową rodzinnej firmy od początku, tj.  od 1925 r. i pozostaje kluczem do sukcesu Festo do dziś. Dzięki nieustannej determinacji, aby ułatwiać ludziom pracę, a tym samym zwiększać wydajność, Festo ukształtowało całą erę produkcji przemysłowej. Dziś firma jest globalnym graczem i liderem w technologii

automatyzacji, a także światowym liderem w zakresie edukacji i szkoleń technicznych.

Od początku Festo koncentrowało się na innowacjach, odpowiedzialności i przyszłości. To jednak ludzie stanowili i wciąż stanowią kluczowy element. „Festo to dzieło wielu rąk” – to powiedzenie założyciela firmy Gottlieba Stolla jest obowiązujące dla zarządu i pracowników na całym świecie. W 1925 r. on i Albert Fezer założyli firmę Fezer & Stoll zajmującą się maszynami do obróbki drewna w Esslingen nad rzeką Neckar w Niemczech. Albert Fezer opuścił firmę wkrótce potem, a Gottlieb Stoll konty-

nuował jej prowadzenie samodzielnie. Druga generacja właścicieli położyła fundamenty pod firmę, jaką znamy dzisiaj. Dr h.c. Kurt Stoll „przyniósł” ideę pneumatyki z USA do Niemiec w 1950  r. i – jako pionier w firmie swojego ojca – rozwijał ją dalej. Tak rozpoczęła się historia pneumatyki w Festo i to otworzyło drogę do jej zastosowania w automatyce przemysłowej.

Uczenie się przez całe życie jest mocno zakorzenione w kulturze korporacyjnej Festo. Wynika to z faktu, że odnoszące sukcesy firmy potrzebują ludzi, którzy rozumieją, rozwijają i potrafią stosować nowe technologie. Szkolenia

i rozwój kompetencji są zatem podstawowymi czynnikami sukcesu dla dobrze prosperującej firmy. Właśnie dlatego już w 1965  r. na całym świecie zostały utworzone niezależne oddziały Festo Didactic.

Kiedy powstała polska spółka i co zdecydowało o pojawieniu się Festo w naszym kraju?

W Polsce jesteśmy obecni od ponad 50 lat. Początkowo nasza działalność wynikała z potrzeb użytkowników maszyn i urządzeń, głównie importowanych z Niemiec, które były wyposażone w komponenty Festo. W odpowiedzi na te wymagania powstało zaplecze informacyjne i serwisowe wspierające działy utrzymania ruchu. Utworzono wówczas

Biuro Informacji Technicznej, zajmujące się doradztwem oraz promocją rozwiązań firmy.

W 1989 r. powstała samodzielna spółka Festo. Obecnie zatrudniamy ponad 180 pracowników i dostarczamy na polski rynek komponenty oraz rozwiązania Festo. Nasza działalność obejmuje nie tylko doradztwo techniczne oraz organizację obsługi logistycznej i handlowej, ale także projektowanie i tworzenie zaawansowanych systemów automatyzacji.

W Europie prowadzone są dziś intensywne prace nad rozwojem w obszarze sztucznej inteligencji. Czy firma planuje zwiększać skalę wdrożeń AI w swojej działalności i rozwiązaniach? Dzięki wykorzystaniu sztucznej inteligencji oraz innych inteligentnych rozwiązań programowych Festo umożliwia swoim klientom osiągnięcie maksymalnej elastyczności i zwiększonej efektywności w procesach produkcyjnych. W wielu projektach już udowodniono znaczący wzrost ogólnej efektywności systemów.

Dostępność techniczna odgrywa kluczową rolę jako wskaźnik wydajności dla firm produkcyjnych, pomagając mierzyć i maksymalizować ich efektywność. Według badań od 5 % do 20  % strat w produktywności można przypisać awariom komponentów. Coraz więcej firm wdraża strategię predykcyjnego utrzymania ruchu, aby unikać nieplanowanych przestojów i reagować na potrzeby konserwacyjne na wczesnym etapie. Przemysłowe oprogramowanie Festo AX Industrial Intelligence wykorzystuje metody sztucznej inteligencji, umożliwiając optymalizację różnych

obszarach: predykcyjne utrzymanie ruchu (Predictive Maintenance), predykcyjne zarządzanie energią (Predictive Energy) i predykcyjne zarządzanie jakością (Predictive Quality).

Nasza firma współpracuje z klientami nad wdrażaniem skalowalnych, dostosowanych do potrzeb rozwiązań. To, co jeszcze kilka lat temu było skomplikowanym projektem AI, dziś w Festo przybrało dwie nowe formy: AX Solutions i AX Industrial Apps. AX Solutions umożliwia skalowalne zastosowanie bardziej złożonych podsystemów, takich jak spawanie, klejenie,

INNOWACJE MOGĄ ROZWIĄZYWAĆ

KONKRETNE PROBLEMY, A  JEDNOCZEŚNIE MAJĄ POTENCJAŁ DO ZMIENIANIA CAŁYCH BRANŻ

I TWORZENIA NOWYCH GAŁĘZI

PRZEMYSŁU. SIŁĄ NAPĘDOWĄ TYCH

INNOWACJI SĄ EKOSYSTEMY KLIENTÓW

I PARTNERÓW POSZUKUJĄCYCH

ODPOWIEDZI NA SWOJE POTRZEBY.

procesów na hali produkcyjnej przez maksymalne wykorzystanie danych zakładowych. Dzięki temu użytkownicy mogą zwiększać produktywność, obniżać koszty energii, unikać strat jakości, optymalizować procesy administracyjne na hali produkcyjnej oraz – we współpracy z producentami maszyn – wdrażać nowe modele biznesowe. Doświadczenia klientów pokazują, że poziom optymalizacji przekracza 20  %, co dowodzi ogromnego potencjału drzemiącego w danych i algorytmach. Festo AX Industrial Intelligence umożliwia optymalizację w trzech kluczowych

UCZENIE SIĘ PRZEZ CAŁE ŻYCIE JEST

MOCNO ZAKORZENIONE W KULTURZE

KORPORACYJNEJ FESTO. WYNIKA TO Z FAKTU, ŻE ODNOSZĄCE SUKCESY FIRMY POTRZEBUJĄ LUDZI, KTÓRZY

ROZUMIEJĄ, ROZWIJAJĄ I POTRAFIĄ STOSOWAĆ NOWE TECHNOLOGIE.

nitowanie czy pakowanie, wymagając jedynie niewielkich modyfikacji. AX Industrial Apps to rozwiązania, które pozwalają klientom samodzielnie instalować i wdrażać standardowe aplikacje AI w celu optymalizacji produktów i procesów.

Dążąc do standaryzacji i jak najprostszej, skalowalnej implementacji, określono podstawowe warunki ramowe, takie jak typy napędów czy liczba czujników. Dzięki temu AX Industrial Apps mogą być wdrażane przez klientów bez specjalistycznej wiedzy w zakresie AI. W ten sposób firmy produkcyjne każdej wielkości mogą korzystać z nowoczesnych technologii, a producenci maszyn oraz dostawcy wyposażenia mogą natychmiast wdrażać nowe modele biznesowe – bez konieczności prowadzenia wieloletnich prac rozwojowych.

Na tegorocznym Hannover Messe firma Festo zaprezentowała „Incredible Machine”. Czego jest ona symbolem i skąd pomysł na taką formę?

Z okazji 100-lecia istnienia Festo zaprojektowało i zbudowało maszynę, która ukazuje fascynujący świat ruchu. Z małego impulsu, takiego jak trzepot skrzydeł motyla, może powstać coś wielkiego – np. nowe pomysły na zastosowania i nowe technologie. Natura jest tutaj często wielkim nauczycielem. Możemy nauczyć się od niej latać, pływać, chodzić, pełzać czy unosić się w powietrzu.

„Incredible Machine” nie jest produktem na sprzedaż, lecz nośnikiem innowacji, który demonstruje szeroki wachlarz rozwiązań technicznych w dziedzinie automatyzacji. Festo pragnie również podkreślić, jak istotna jest swoboda twórcza i wynalazczość w utrzymaniu czołowej pozycji na globalnym rynku. Nasza firma chce być najlepszym partnerem dla swoich klientów, oferując rozwiązania technologiczne na najwyższym poziomie – kompleksowe systemy elektryczne, pneumatyczne i cyfrowe, a także – jako unikalną wartość dodaną – odpowiednie kursy szkoleniowe Festo Didactic.

Czy poza rozwiązaniami katalogowymi firma oferuje również rozwiązania systemowe oraz „szyte na miarę”, zgodnie z indywidualnymi potrzebami danego klienta?

Tak, oferujemy grupę rozwiązań projektowych Customer Solutions jako rozszerzenie standardowej, katalogowej oferty produktowej. Zapewnienie konkurencyjności naszych klientów w zakresie ich procesów produkcyjnych, rozwiązań i produktów jest naszą misją, dlatego obok blisko 40 000 standardowych produktów oferowanych przez Festo, opracowujemy również każdego roku około 15  000 nowych aplikacji i systemów dostosowanych do konkretnych potrzeb klientów na całym świecie. Rozpoczynamy od poznania potrzeb klienta, a następnie opracowujemy optymalne rozwiązanie na bazie standardowego programu produkcyjnego Festo, jak i zespołów oraz komponentów specjalizowanych. Kolejny etap to testowanie rozwiązania w naszym Application Center i sprawdzenie, czy jego funkcjonalność speł-

DOSTĘPNOŚĆ TECHNICZNA

ODGRYWA KLUCZOWĄ ROLĘ JAKO

WSKAŹNIK WYDAJNOŚCI DLA FIRM

PRODUKCYJNYCH, POMAGAJĄC MIERZYĆ

I MAKSYMALIZOWAĆ ICH EFEKTYWNOŚĆ.

WEDŁUG BADAŃ OD 5 % DO 20 % STRAT

W PRODUKTYWNOŚCI MOŻNA PRZYPISAĆ AWARIOM KOMPONENTÓW.

Innowacje mogą rozwiązywać konkretne problemy, a jednocześnie mają potencjał do zmieniania całych branż i tworzenia nowych gałęzi przemysłu. Siłą napędową tych innowacji są ekosystemy klientów i partnerów poszukujących odpowiedzi na swoje potrzeby. Podróż maszyną prowadzi przez kluczowe sektory, takie jak produkcja baterii do samochodów elektrycznych, automatyzacja laboratoryjna w obszarze Life Science, intralogistyka czy przemysł półprzewodników. Wędrówka ta zagłębia się w historię firmy i kończy się spojrzeniem na przyszłość technologii napędów.

nia oczekiwania. Etap końcowy to produkcja i montaż w naszym zakładzie produkcyjnym w Jankach pod Warszawą. W przypadku wielu aplikacji kompleksowych uczestniczymy również w ich uruchomieniu.

Dedykowane rozwiązania automatyzacji zaprojektowane przez nasz dział projektowy nie tyko przyczyniają się do wdrożenia z naszymi partnerami i klientami na rynku automatyki w Polsce bardzo innowacyjnych, konkurencyjnych i efektywnych rozwiązań, ale również do rozwoju naszego zespołu, wzrostu doświadczenia, kompetencji i wiedzy aplikacyjnej dotyczącej

najnowszych produktów Festo oraz trendów w automatyzacji. Stanowi to bazę stosowaną przy tworzeniu kolejnych rozwiązań projektowych w celu pełnego zaspokojenia zmieniających się wymagań.

Festo rozwija także działalność edukacyjną. Jakie są ogólne założenia i zasady?

W ramach Festo Didactic oferujemy certyfikowane warsztaty i seminaria zgodne z ISO 29990: 2010 – standardem zarządzania jakością instytucji edukacyjnych. Dzięki 50-letniemu doświadczeniu oferujemy szeroki zakres wiedzy technicznej, której towarzyszy najwyższa jakość usług oraz procesów dydaktycznych. Wszyscy trenerzy są certyfikowani zgodnie z naszym wewnętrznym systemem zarządzania jakością Festo Certified Training Professional, który gwarantuje realizację szkoleń i seminariów na najwyższym możliwym poziomie.

Szkolenia dla przemysłu prowadzimy w ramach Festo Training and Consulting, gdzie stawiamy na praktyczne podejście do nauczania. Oferta szkoleń obejmuje wszystkie poziomy kształcenia: podstawowy, zaawansowany i ekspercki. Stanowiska szkoleniowe wyposażone w komponenty przemysłowe zapewniają zdobycie doświadczenia w posługiwaniu się rzeczywistymi narzędziami pracy. Nacisk na zdobywanie praktycznych umiejętności gwarantuje sukces w procesie nauczania.

Festo dostarcza specjalistycznej wiedzy zawodowej wszystkim operatorom maszyn i urządzeń, pracownikom utrzymania ruchu, projektantom, a także automatykom i programistom. Uczestnicy szkoleń otrzymują materiały i skrypty szkoleniowe, a także międzynarodowy certyfikat potwierdzający nabyte umiejętności, honorowany w 61 krajach na całym świecie.

Oferujemy także szkolenia organizowane w formie zamkniętej, np. bezpośrednio na maszynach w zakładzie pracy klienta, a także przygotowane w odpowiedzi na indywidualne potrzeby. Gdy zakres pojedynczego szkolenia nie jest wystarczający, proponujemy stworzenie osobnego Programu

Rozwojowego. Takie rozwiązanie składa się z kilku rozłożonych w czasie kursów, szkoleń czy warsztatów i jest związane z konkretnym projektem rozwoju kompetencji. Szkolenie w formie zamkniętej pozwala na dostosowanie planu działania do indywidualnych potrzeb i wymagań klienta. Zdobyta wiedza teoretyczna z pomocą naszego trenera jest wdrażana w praktyce bezpośrednio na stanowisku pracy danego uczestnika szkolenia.

Które z produktów notują największe zainteresowanie?

Przykładami produktów, które cieszą się obecnie największą popularnością wśród naszych klientów jest nowa wyspa zaworowa VTUX oraz rozwiązania z obszaru Electric Automation, jak np.  napędy elektryczne ELGD czy serwonapęd CMMTAS. VTUX wyznacza nowe standardy w zakresie materiałów, modułowości i komunikacji.

Następca serii CPV, MPA-L/S i VTUG imponuje dużym natężeniem przepływu. Dzięki systemowi komunikacji

AP-I i AP-A jest to idealna platforma do cyfrowej produkcji. Szeroki wybór interfejsów pozwala na idealne dopasowanie wyspy do architektury sterowania, niezależnie od tego, czy jest to proste sterowanie przez I/O, czy przez sieć przemysłową.

ELGD zaprojektowany z myślą o wysokiej precyzji, z powtarzalnością ±0,01  mm, zmienia zasady gry w wysokowydajnych rozwiązaniach automatyzacji. Innowacyjna, opracowana przez Festo technologia prowadzenia ze zoptymalizowaną konstrukcją napędu, nowatorskie rozwiązanie taśmy osłaniającej ze stali nierdzewnej czy opcjonalny wydłużony wózek dla większych osiowych i poprzecznych obciążeń to tylko niektóre z cech, które czynią ten napęd bardzo atrakcyjnym rozwiązaniem dla naszych klientów. CMMT-AS to kompaktowy serwonapęd, który oferuje komunikację ProfiNet, EtherCAT, EtherNet/IP oraz ModbusTCP, dzięki czemu można go integrować z najbardziej popularnymi systemami sterowania PLC. Wybór protokołu komunikacyjnego odbywa się za pomocą sprzętowego przełącznika lub programowo. Klienci mogą go ła-

MARCIN ZYGADŁO

Absolwent Politechniki Warszawskiej na Wydziale Mechatroniki w zakresie Mechaniki i Budowy Maszyn oraz Automatyki i Robotyki. Dodatkowo ukończył studia podyplomowe z zakresu finansów oraz zarządzania w Szkole Głównej Handlowej oraz Wojskowej Akademii Technicznej. Po ukończeniu studiów rozpoczął pracę dla koncernu Dana Spacer of Highway w obszarze doboru komponentów napędowych do ciężkich aplikacji mobilnych. Po pięciu latach oraz ukończeniu projektu optymalizacji struktury firmy w regionie Europy Centralnej i  Wschodniej, rozpoczął pracę dla firmy IMI International Norgren na stanowisku Key Account Manager w sektorze kolejowym oraz ogólnoprzemysłowym. W  tym czasie odpowiedzialny był również za rozwój biznesu na obszarze Polski, Ukrainy oraz państw bałtyckich. Od 11 lat związany z koncernem Festo, najpierw na stanowisku dyrektora sprzedaży, następnie od 2016 r. na stanowisku prezesa zarządu oddziału polskiego.

Od 2022 r. odpowiedzialny za rozwój biznesu Festo na poziomie klastra NEE obejmującego Polskę, Czechy, Słowację oraz Ukrainę.

Prywatnie swój czas poświęca rodzinie. Jest wielbicielem historii XX w. oraz fanem aktywnego wypoczynku –rower, narty.

two uruchomić za pośrednictwem dedykowanego oprogramowania Festo Automation Suite.

Z rynku płyną pesymistyczne sygnały dotyczące kryzysu w różnych branżach przemysłu. Czy Festo odczuwa te zjawiska i nastroje? Jak każda globalna firma działająca w sektorze przemysłowym, Festo

uważnie monitoruje sytuację rynkową i dostosowuje swoje działania do zmieniających się warunków. Spowolnienie gospodarcze i trudności w różnych branżach mają wpływ na popyt na rozwiązania automatyki przemysłowej, ale rosnąca jednocześnie potrzeba optymalizacji procesów produkcyjnych i zwiększania efektywności sprzyja rozwojowi automatyzacji i robotyzacji. Festo, jako innowacyjna firma, stara się nie tylko reagować na wyzwania, ale także wspierać klientów w dostosowywaniu się do nowych realiów. Inwestujemy w rozwój technologii, cyfryzację i szkolenia, aby dostarczać rozwiązania, które pomagają firmom zwiększać konkurencyjność nawet w trudniejszych czasach. Koncentrujemy się na oferowaniu inteligentnych systemów automatyki, które pozwalają klientom redukować koszty operacyjne i zwiększać efektywność procesów produkcyjnych.

Jakie są plany firmy na najbliższe lata?

Festo planuje dalszy rozwój zarówno w istniejących, jak i nowych sektorach, takich jak przemysł półprzewodnikowy, bateryjny, elektromobilność, Life Science oraz technologie wodorowe. Automatyzacja będzie odgrywać coraz większą rolę w przemysłowej transformacji zarówno obecnych, jak i nowych branż. Festo wchodzi w kolejne stulecie z hasłem „Automation for a world in motion”, oferując kompleksowe rozwiązania w zakresie automatyzacji jako najlepszy partner dla klientów w zakresie technologii ruchu. Możemy dostarczać zarówno technologię napędów pneumatycznych, jak i elektrycznych z bezproblemową integracją – w tym oprogramowanie i rozwiązania oparte na sztucznej inteligencji. To właśnie czyni Festo wyjątkowym. Dzięki automatyzacji i edukacji technicznej możemy się rozwijać, wspierać produktywność i sukces naszych klientów, a jednocześnie przyczyniać się do zrównoważonej przyszłości – teraz i za 100 lat.

Rozmawiała

Urszula Chojnacka AUTOMATYKA

Nowoczesna automatyzacja

W trakcie tegorocznego OMRON Automation Tour Damian Miśkiewicz, Solutions & Services Sales Manager w OMRON Industrial Automation Europe opowiedział nam o wyzwaniach, z jakimi mierzy się polski przemysł oraz o nowych rozwiązaniach wprowadzanych na rynek.

Jak ocenia Pan obecną sytuację w polskim przemyśle, szczególnie w kontekście automatyzacji i robotyzacji?

Nadal zauważalna jest spora niepewność, co przekłada się na mniejszą liczbę inwestycji w maszyny niż kilka lat temu. Z drugiej strony luty 2025 r. był pierwszym miesiącem od blisko trzech lat ze wskaźnikiem PMI większym niż 50. Oznacza to, że liczba zamówień, produkcja i zatrudnienie w przemyśle wzrosły. To dobr y prognostyk, który pokazuje, że Polska jest krajem sta-

bilnym. Oczywiście sytuacja geopolityczna odbija się echem na rodzimym rynku, ale liczymy na to, że informacje o firmach, które przenoszą swoją produkcję do innych krajów ze względu na koszty będą coraz rzadsze.

Jakie są Pana zdaniem największe wyzwania stojące przed polskimi przedsiębiorstwami w zakresie wdrażania nowoczesnych technologii? Obecnie polskie przedsiębiorstwa, szczególnie te działające na r ynku glo-

balnym, mierzą się z wyzwaniem zachowania konkurencyjności przy wzrastających kosztach w Polsce. Oprócz kosztów energii, drugim ważnym składnikiem są koszty zatrudnienia pracowników. Tutaj powstaje pytanie w co inwestować w pier wszej kolejności – czy w rozwiązania redukujące ilość zużywanej energii, czy w rozwiązania automatyzujące produkcję. Jeśli dodamy do tego niepewność na r ynku, która nie zachęca do inwestycji, to zauważymy, że polsc y przedsiębiorcy

mają bardzo trudne zadanie. Należy zaznaczyć, że nie jest to sytuacja wyjątkowa w skali świata – wiele państw ma te same problemy.

Jakie są kluczowe trendy w automatyzacji przemysłowej, które obserwuje OMRON w Polsce?

Polscy producenci maszyn i integratorzy systemów poświęcają wiele uwagi temu, by p ozostać konkurencyjnym na r ynku polskim i globalnym. Obserwujemy trend, aby dostarczać maszyny wykonane w optymalniej wersji i mniejszym kosztem niż wcześniej, jednak bez pogorszenia jakości pracy. To wymaga zastosowania innego podejścia do projektowania maszyn oraz użycia takich podzespołów, które zapewniają skrócenie czasu uruchomienia maszyny i angażują mniejszą liczbę inżynierów. Można więc powiedzieć, że najw ażniejsze jest szukanie oszczędności na każdym etapie produkcji. Zbawienne okażą się tutaj rozwiązania elastyczne, czyli coboty, których zadania można zmienić w szybki sposób, dostosowując je do aktualnych potrzeb zakładu.

Jakie są Pana zdaniem najważniejsze korzyści dla firm, które decydują się na wdrożenie rozwiązań OMRON?

Nasi klienci najbardziej cenią to, że przed zakupem otrzymują fachowe doradztwo techniczne świadczone przez naszych doświadczonych inżynierów. Pomagamy klientom wybrać te produkty, które jak najlepiej spełnią ich wymagania. Analizujemy każdy przypadek osobno i nie powielamy rozwiązań na ślepo. Zdajemy sobie sprawę, że każde wdrożenie to inna historia. Z kolei po sprzedaży zapewniamy wsparcie techniczne inżynierów aplikacyjnych i inżynierów serwisu. Jesteśmy w stałym kontakcie z naszymi klientami, rozmawiamy z nimi o ich potrzebach. Są one motorem naszych zmian. Wszelkie nasze plany czy innowacje są oparte na uzyskanych od odbiorców informacjach. Dla naszych klientów istotna jest też jakość i intuicyjność oferowanych produktów, z których OMRON jest znany.

Podczas OMRON Automation Tour mogliśmy zobaczyć najnowsze rozwiązania OMRON w zakresie systemów bezpieczeństwa dla przemysłu. Czy może Pan nam przybliżyć ich szczegóły?

W zakresie systemów bezpieczeństwa chciałbym wskazać komunikację CIP Safety na warstwie EtherNet/IP w naszych programowalnych sterownikach bezpieczeństwa. Komunikacja ta umożliwia łączność z dużo większą liczbą urządzeń bezpieczeństwa na znacznie większe odległości niż wcześniejsze rozwiązania. Pozwala to na łączenie wielu maszyn w jeden współdziałający system bezpieczeństwa.

Drugim produktem, o którym warto wspomnieć jest nowy skaner bezpieczeństwa OS33C, który ma większy zasięg działania, wspomnianą wcześniej komunikację CIP Safety i jest odporny

wykrywanie obiektów w zakresie od 5 cm do 6 m, niezależnie od ich koloru, kształtu czy materiału.

E3AS-HF charakteryzuje się szerokim kątem detekcji wynoszącym ±85°, co zwiększa elastyczność instalacji i umożliwia montaż w miejscach, gdzie przestrzeń jest ograniczona. Dzięki temu czujnik może być umieszczony dalej od ruchomych elementów maszyn, co minimalizuje ryzyko kolizji, nieprawidłowego ustawienia oraz przestojów w produkcji.

Obudowa czujnika została zaprojektowana z myślą o pracy w trudnych warunkach przemysłowych. Ma ona klasę szczelności IP67/IP69K oraz powłokę antyadhezyjną, co zapewnia odporność na pył, wilgoć i mycie pod wysokim ciśnieniem. Dodatkowo wbudowany wyświetlacz OLED ułatwia intuicyjną obsługę, a szybki czas reak-

NADAL ZAUWAŻALNA JEST SPORA NIEPEWNOŚĆ, CO PRZEKŁADA SIĘ

NA MNIEJSZĄ LICZBĘ INWESTYCJI

W

MASZYNY NIŻ KILKA LAT TEMU.

Z DRUGIEJ STRONY LUTY 2025 R.

BYŁ PIERWSZYM MIESIĄCEM OD BLISKO TRZECH LAT ZE WSKAŹNIKIEM PMI

WIĘKSZYM NIŻ 50.

na kurz. Ten laserowy skaner spełnia wszystkie wymagania aplikacji związanych z zapobieganiem zderzeniom pojazdów oraz wykrywaniem obecności ludzi i przypadków wtargnięcia do strefy zagrożenia. W dodatku jego obsługa jest bardzo prosta. Wszystkie te cechy sprawiają, że produkt ten odpowiada na aktualne potrzeby naszych klientów.

Zostańmy jeszcze w temacie bezpieczeństwa – moją uwagę przykuł nowy czujnik laserowy. Jakie są jego cechy?

To ciekawe rozwiązanie. Czujnik laserowy dalekiego zasięgu E3AS-HF stanowi istotny krok naprzód w dziedzinie detekcji przemysłowej na duży dystans. Wykorzystuje technologię pomiaru czasu przelotu (ToF), co pozwala na precyzyjne i stabilne

cji wynoszący 2 ms oraz programowalne opcje wejść/wyjść, w tym IO-Link, umożliwiają płynną integrację z istniejącymi systemami.

W kontekście unikania kolizji, E3AS-HF może być stosowany do monitorowania obecności ciał obcych w strefach krytycznych z punktu widzenia procesu, co pozwala na szybkie reagowanie na potencjalne zagrożenie awarii czy przestoju. Dzięki precyzyjnemu wykrywaniu i niezawodności działania, czujnik przyczynia się do zwiększenia niezawodności, płynności i wydajności procesów przemysłowych.

Warto również wspomnieć o funkcji automatycznego zapobiegania wzajemnym zakłóceniom, która pozwala na stabilną pracę nawet w aplikacjach, gdzie wiele czujników działa w bliskiej odległości od siebie. To innowacyjne

rozwiązanie eliminuje potrzebę ręcznego ustawiania kanałów, co upraszcza konfigurację systemu i zwiększa jego niezawodność.

Jakie rozwiązania OMRON w zakresie systemów wizyjnych są interesujące dla uczestników spotkania?

Z pewnością interesujące dla naszych klientów mogą być algorytmy oparte na AI do wyszukiwania i identyfikacji defektów w naszych systemach wizyjnych i kamerach. W systemach wizyjnych warto wskazać również możliwość czytania cyfrowych znaków wodnych Digimarc, które są coraz bardziej popularne w niektórych branżach. Maszyny mogą szybko i dokładnie identyfikować, sprawdzać i inicjować funkcje śledzenia, przy niezwykle dużych prędkościach. W rezultacie marki i producenci ze wszystkich branż osiągają znaczną poprawę wydajności, jakości, identyfikowalności, bezpieczeństwa oraz zgodności w operacjach przemysłowych. To potężne połączenie wiedzy z zakresu automatyki przemysłowej i zaawansowanej technologii cyfrowego znakowania wodnego wprowadza w pełni zintegrowane rozwiązanie do modernizacji obiektów przemysłowych.

Kolejną ciekawą nowością jest wsparcie kamer specjalnych, takich jak kamery liniowe, czy kamer, które pozwalają zobaczyć to, co trudno jest dostrzec gołym okiem, czyli kamery

SWIR oparte na podczerwieni i kamery FLIR bazujące na termowizji. W obszarze prostych czytników rozpoczynamy oferowanie naszym klientom nowego czytnika VHV5, który będzie kompaktowym i prostym w obsłudze urządzeniem o wielokrotnie większych możliwościach niż nasze dotychczasowe rozwiązania.

Mogliśmy również zobaczyć aplikację z robotem mobilnym. Czym wyróżniają się rozwiązania OMRON? Roboty mobilne OMRON wyróżniają się autonomiczną nawigacją, która nie wymaga modyfikacji infrastruktury, dzięki czemu mogą poruszać się samodzielnie bez konieczności instalacji znaczników laserowych, magnesów czy taśm prowadzących. Ich szybkie wdrożenie pozwala na pełną gotowość do pracy nawet w ciągu godziny. Zaawansowany system zarządzania flotą umożliwia monitorowanie i koordynację pracy do 100 robotów jednocześnie, zapewniając inteligentne przydzielanie zadań i optymalizację ładowania. Dzięki wysokiej elastyczności i skalowalności roboty OMRON można łatwo zintegrować z różnymi systemami intralogistycznymi, co pozwala dostosować je do specyficznych wymagań zakładu produkcyjnego. Dodatkowo są one wyposażone w zaawansowane systemy wizyjne i czujniki, które gwarantują bezpieczeństwo pracy w otoczeniu ludzi, minimalizując ryzyko kolizji i zwiększając efektywność

operacji. Wszystkie te cechy sprawiają, że roboty mobilne OMRON to niezawodne rozwiązanie dla nowoczesnej intralogistyki, łączące wydajność, bezpieczeństwo i łatwość integracji.

OMRON w ostatnich latach mocno skupia się na rynku farmaceutycznym. Jakie rozwiązania odpowiadają w szczególności na specyficzne potrzeby branży? Firmy farmaceutyczne mają specyficzne potrzeby, na które OMRON odpowiada przez swoje zaawansowane rozwiązania automatyzacji. Kluczowe wymagania obejmują zapewnienie sterylności w pomieszczeniach czystych, elastyczność produkcji oraz zgodność z rygorystycznymi regulacjami. OMRON oferuje roboty współpracujące, które minimalizują ryzyko zanieczyszczeń, działając w ograniczonych przestrzeniach i współpracując z ludźmi, co zwiększa sterylność w pomieszczeniach czystych. Dodatkowo, rozwiązania w zakresie inspekcji jakości, takie jak systemy wizyjne, umożliwiają 100 % kontrolę produktów w izolatorach, zapewniając zgodność z normami i wysoką jakość produktów. Automatyzacja procesów, takich jak rozlew i wykańczanie, pozwala na elastyczność produkcji, dostosowując się do zmieniających się wymagań rynku.

Rozmawiała

Katarzyna Jakubek AutomatykaOnline.pl

Roboty współpracujące w różnych

Według najnowszego raportu Międzynarodowej Federacji Robotyki (International Federation of Robotics; IFR), w zeszłym roku na całym świecie zainstalowano 57 tys. kobotów. Dla porównania w 2023 r. tego typu nowych instalacji było 58 tys. Jak podaje IFR, już drugi rok z rzędu roboty współpracujące stanowiły 10,5 % globalnej sprzedaży robotów przemysłowych. Co ciekawe, od 2017 r., czyli od chwili kiedy to IFR prowadzi oddzielną statystykę dla kobotów liczba ich wdrożeń przekroczyła 233 tys. jednostek.

dr inż. Marcin Bieńkowski

sektorach przemysłu

Roboty współpracujące, zwane potocznie kobotami (od ang. „collaborative robots”), to roboty zaprojektowane z myślą o pracy ramię w ramię z człowiekiem. W przeciwieństwie do tradycyjnych robotów przemysłowych, które dostosowane są zazwyczaj do pracy z dużą prędkością i wydajnością, koboty są mniejsze, charakteryzują się lżejszą konstrukcję oraz są pozbawione napędów o dużej mocy. Do ich podstawowych cech zaliczyć można intuicyjność obsługi, wysoką precyzję działania, elastyczność w programowaniu (koboty można w intuicyjny, graficzny sposób programować nawet z poziomu tabletu czy smartfona) oraz zdolność do bezpiecznej interakcji z ludźmi bez konieczności stosowania barier ochronnych i wygrodzeń.

Ich zaawansowane systemy bezpieczeństwa precyzyjnie kontrolują strefę pracy oraz minimalizują ewentualną siłę uderzenia tak, aby kobot nie zrobił krzywdy człowiekowi. W typowym robocie współpracującym implementowanych jest zwykle do kilkunastu niezależnych funkcji zabezpieczeń. Standardowo koboty wyposażone są w czujniki siły i momentu obrotowego, które pozwalają im natychmiast zatrzymać się w przypadku nieoczekiwanego kontaktu z człowiekiem lub działającym w pobliżu systemem, np. autonomicznym wózkiem AGV/AMR. W porównaniu do tradycyjnych robotów przemysłowych koboty różnią się przede wszystkim podejściem do bezpieczeństwa i wszechstronności. Tradycyjne roboty, takie jak ciężkie roboty spawalnicze czy paletyzujące,

wymagają ich odizolowania od ludzi ze względu na dużą prędkość pracy i siłę działania, co zwiększa koszty wdrożenia oraz ogranicza ich elastyczność. Koboty, w tym modele Universal Robots UR5e bądź Kuka LBR iiwa, są projektowane z myślą o współdzieleniu przestrzeni roboczej z operatorami, co eliminuje potrzebę budowy kosztownych stref bezpieczeństwa. Tradycyjne roboty są zwykle dedykowane do jednego zadania, koboty można łatwo dostosować do różnych procesów, co daje im ogromną przewagę w zmiennych warunkach produkcyjnych. Warto wspomnieć, że w dowolnym momencie kobot może być przeniesiony na inne stanowisko i tam od razu rozpocząć nowe zadanie.

Historia kobotów sięga połowy lat 90. XX wieku, kiedy to naukowcy zaczęli pracować nad ideą robotów przemysłowych, które zdolne by były do bezpośredniej współpracy z człowiekiem. Pierwszy robot współpracujący opracowany został przez profesorów J. Edwarda Colgate’a i Michaela Peshkina z Northwestern University

ABY W JESZCZE WIĘKSZYM STOPNIU

USPRAWNIĆ PRODUKCJĘ KŁADZIE SIĘ

CORAZ WIĘKSZY NACISK NA ROBOTYKĘ WSPÓŁPRACUJĄCĄ I CORAZ BARDZIEJ

CENI LUDZKI WKŁAD W PRZEPŁYW

I REALIZACJĘ PROCESÓW PRODUKCJI.

już w 1996 r. W swojej pracy nazwali oni kobota „urządzeniem do bezpośredniej fizycznej interakcji między osobą a manipulatorem sterowanym komputerowo”, co idealnie oddaję idę powstania tego typu maszyn.

Na przestrzeni lat na r ynku pojawiło się szereg różnorodnych rozwiązań robotów współpracujących. Firma KUKA Robotics, wprowadziła do sprzedaży swojego pierwszego kobota już w 2004 r. LBR 3, bo o nim mowa, był wynikiem współpracy z kilkoma firmami i renomowanymi uniwersytetami. Z kolei duński Universal Robots, jeden z największych obecnie dostawców kobotów na świecie, zaprezentował swo-

KOBOTY A WSPÓŁPRACA Z LUDŹMI

Bezpieczeństwo: Koboty są zaprojektowane z myślą o minimalizacji ryzyka wypadków przy pracy. Ich zaawansowane systemy bezpieczeństwa eliminują potrzebę stosowania klatek ochronnych, co oszczędza przestrzeń i zwiększa elastyczność linii produkcyjnej. Łatwość programowania: Intuicyjne interfejsy umożliwiają szybką konfigurację kobotów, co sprawia, że są one dostępne nawet dla osób bez wcześniejszego doświadczenia w robotyce.

Wszechstronność: Koboty mogą wykonywać różnorodne zadania, od montażu po pakowanie, co czyni je idealnymi dla firm o zmiennym profilu produkcji.

Zwiększenie produktywności: Współpraca człowieka z kobotem może zwiększyć produktywność nawet o 85 % w porównaniu do pracy wykonywanej samodzielnie przez człowieka lub robota.

Mobilność: Lekka konstrukcja kobotów umożliwia łatwe przenoszenie ich między stanowiskami, co dodatkowo zwiększa ich elastyczność.

Źródło: na podstawie: https://elplc.com/

KORZYŚCI Z ZASTOSOWANIA KOBOTÓW W ASPEKCIE BEZPIECZEŃSTWA:

Redukcja ryzyka wypadków: Eliminacja potrzeby stosowania barier ochronnych Zmniejszenie obciążenia fizycznego pracowników: Poprawa ergonomii stanowisk pracy

Możliwość wykonywania niebezpiecznych zadań przez koboty: Zwiększenie komfortu psychicznego pracowników

Źródło: na podstawie: https://elplc.com/ fot. KUKA

jego pierwszego kobota w 2008 r. Był to model UR5, który produkowany jest do dzisiaj w różnych zmodyfikowanych odmianach. Cztery lata później Duńczycy wprowadzili na r ynek model UR10. W 2015 r. pojawił się model UR3, pierwszy robot współpracujący przeznaczony do montażu na blacie stołu.

Od tego czasu technologia ta rozwijała się w sposób wyjątkowo dynamiczny dzięki m.in. takim firmom, jak Fanuc, który wprowadził serię CRX, czy Doosan Robotics, gdzie oferowane są koboty z zaawansowanymi funkcjami AI. Wraz z rozwojem sztucznej inteligencji i Przemysłu 4.0 koboty stały się kluczowym elementem nowoczesnej automatyzacji, umożliwiając firmom zwiększenie efektywności przy jednoczesnym zachowaniu ludzkiego nadzoru nad procesami.

Zalety i korzyści wynikające z wdrażania kobotów

Jedną z największych zalet kobotów jest zwiększenie wydajności i e lastyczności produkcji. Dzięki łatwemu programowaniu i zdolności do szybkiej zmiany zadań modele takie jak ESTUN Robotics ER20 czy Universal Robots UR10 pozwalają na dostosowanie linii produkcyjnych do zmieniających się potrzeb bez konieczności kosztownych przestojów. Na przykład w zakładach produkcyjnych koboty mogą w ciągu nawet kilkunastu minut zostać przeprogramowane z zadania montażowego na pakowanie, co jest szczególnie cenne w branżach o krótkich seriach produkcyjnych. Ich precyzja i powtarzalność minimalizują straty materiałowe, co przekłada się na wyższą efektywność.

Koboty znacząco poprawiają także bezpieczeństwo i ergonomię pracy.

TEMAT NUMERU

W odróżnieniu od tradycyjnych robotów, które mogą stanowić zagrożenie dla operatorów, modele takie jak Fanuc CR-35iA czy Kuka LBR iisy są wyposażone w sensor y wykrywające kontakt z człowiekiem, co pozwala na natychmiastowe zatrzymanie pracy w razie potrzeby. Dzięki temu pracownicy mogą skupić się na zadaniach wymagających kreatywności i analizy, podczas gdy koboty przejmują monotonne lub fizycznie obciążające czynności, takie jak podnoszenie ciężkich elementów. Przykładem może być zastosowanie kobotów Doosan w przemyśle motoryzacyjnym, gdzie redukują one obciążenie pracowników przy montażu dużych komponentów.

Obniżenie kosztów operacyjnych i optymalizacja procesów to kolejne korzyści płynące z wdrożenia kobotów. Chociaż inwestycja początkowa może być znaczna, ich szybki zwrot z inwestycji (ROI) – często w ciągu kilku miesięcy – wynika z redukcji kosztów pracy, minimalizacji błędów i zwiększenia przepustowości. Na przykład Universal Robots podkreśla, że średni czas konfiguracji ich kobotów wynosi

zaledwie pół dnia, co pozwala na błyskawiczne wdrożenie i obniżenie kosztów związanych z przestojami. Dzięki integracji z systemami IoT, koboty takie jak te od ESTUN Robotics mogą dostarczać dane w czasie rzeczywistym, umożliwiając lepsze zarządzanie procesami produkcyjnymi.

Warto podkreślić, że koboty, podobnie jak w w ypadku systemów zrobotyzowanych mogą pracować 24 godziny na dobę, 7 dni w tygodniu, bez jakichkolwiek przerw. To przekłada się na znaczne zwiększenie wydajności produkcji. Ich precyzja minimalizuje ilość odpadów i braków, co bezpośrednio wpływa na redukcję kosztów materiałowych. Przykładowo wdrożenie kobotów pozwala na zwiększenie produkcji średnio o 20–30 %, zredukowanie czasów przestojów nawet do 85 %, poprawienie jakości produktów o 15–20 % i skrócenie czasu realizacji zamówienia o 20–40 %. Co ważne, inwestycja w koboty może przynieść szybki zwrot, często w ciągu kilku miesięcy od wdrożenia. To sprawia, że są one atrakcyjnym rozwiązaniem nie tylko dla dużych korporacji,

ale także dla małych i średnich przedsiębiorstw.

Jedną z największych zalet kobotów jest ich wszechstronność. Mogą być stosowane w różnorodnych branżach i przy różnych procesach produkcyjnych, począwszy od przemysłu motoryzacyjnego, poprzez elektronikę i elektrotechnikę, produkcję precyzyjnych podzespołów, sortowanie detali, po produkcję żywności i farmację. Ta elastyczność sprawia, że są idealnym rozwiązaniem dla firm, które muszą szybko dostosowywać się do zmieniających się potrzeb rynku.

Koboty w przemyśle motoryzacyjnym

W przemyśle motoryzacyjnym koboty odgrywają kluczową rolę w automatyzacji montażu i kontroli jakości. Firmy takie jak Ford czy Stellantis stosują modele Universal Robots UR10 do precyzyjnego montażu elementów silników, gdzie wymagana jest wysoka dokładność i powtarzalność. Koboty te, wyposażone w chwytaki i systemy wizyjne, mogą automatycznie wkręcać śruby czy nakładać uszczelki,

co przyspiesza proces produkcji i eliminuje ludzkie błędy. Ich zdolność do pracy w trudnych warunkach, takich jak odlewnie czy linie cięcia laserowego, czyni je nie zastąpionymi w nowoczesnych fabrykach samochodów.

Współpraca kobotów z ludźmi na linii produkcyjnej to kolejny atut w motoryzacji. Na przykład Fanuc CRX-10iA jest stosowany w zakładach produkcyjnych do wspólnej pracy z operatorami przy składaniu podzespołów, takich jak deski rozdzielcze czy układy wydechowe. Dzięki intuicyjnemu programowaniu pracownicy mogą ręcznie prowadzić ramię robota, ucząc go odpowiednich ruchów, co skraca czas przygotowania do nowych zadań. Tego typu współpraca pozwala na zachowanie elastyczności w produkcji, szczególnie w przypadku modeli o zmiennej specyfikacji, gdzie człowiek i kobot wspólnie realizują złożone procesy.

Koboty w motoryzacji przyczyniają się także do poprawy jakości poprzez automatyzację kontroli. Modele Doosan Robotics, takie jak H2515, wyposażone w zaawansowane kamery i algorytmy AI, mogą skanować elementy w czasie rzeczywistym, wykrywając defekty czy odchylenia od normy. W fabrykach Vitesco Technologies koboty automatyzują zadania związane z finalnym montażem, co nie tylko zwiększa precyzję, ale także pozwala na przeniesienie pracowników do bardziej kreatywnych ról, takich jak projektowanie czy nadzór.

Koboty w sektorze elektroniki i produkcji precyzyjnej

W sektorze elektroniki koboty są nieocenione przy montażu komponentów elektronicznych i testowaniu układów. Universal Robots UR3, dzięki swojej precyzji na poziomie 0,03 mm idealnie nadaje się do pracy z małymi płytkami drukowanymi czy układami scalonymi. W firmie Foxconn koboty automatyzują procesy lutowania i montażu, które wymagają niezwykłej dokładności i stabilności. Ich kompaktowa konstrukcja pozwala na integrację w ciasnych przestrzeniach roboczych, co jest kluczowe

w środowiskach produkcyjnych o ograniczonej powierzchni.

Obsługa delikatnych i miniaturowych elementów to kolejne zadanie, w realizacji których koboty się wyróżniają. KUKA LBR iiwa, dzięki siedmiu osiom ruchu i czułym sensorom, może manipulować kruchymi komponentami, takimi jak ekrany OLED czy sensory, bez ryzyka uszkodzenia. W przemyśle precyzyjnym, gdzie każdy mikron ma znaczenie, koboty współpracują z ludźmi przy składaniu urządzeń medycznych bądź optycznych, łącząc ludzką zręczność z maszynową precyzją. ESTUN Robotics oferuje model ER3, który dzięki lekkiej konstrukcji i wysokiej powtarzalności jest idealny do takich zastosowań. Redukcja błędów produkcyjnych i poprawa jakości produktów to bezpośredni efekt stosowania kobotów w elektronice. Koboty Doosan M1013, wyposażone w systemy wizyjne, mogą automatycznie sprawdzać poprawność montażu układów elektronicznych, eli-

minując defekty na wczesnym etapie. W firmach produkujących smartfony lub sprzęt AGD takie rozwiązania nie tylko zwiększają niezawodność produktów, ale także skracają czas wprowadzania ich na r ynek, co jest kluczowe w konkurencyjnej branży technologicznej.

Koboty w przemyśle spożywczym i farmaceutycznym W przemyśle spożywczym i farmaceutycznym koboty znajdują zastosowanie w pakowaniu i sortowaniu produktów. Universal Robots UR5 jest często stosowany do szybkiego pakowania żywności, takiej jak przekąski czy wyroby cukiernicze, gdzie wymagana jest duża prędkość i powtarzalność. Z kolei Fanuc CR-7iA, dzięki swojej konstrukcji z powłoką ochronną, może pracować w środowiskach wymagających sterylności, takich jak linie pakowania leków. Ich zdolność do szybkiej zmiany konfigu-

TEMAT NUMERU

racji pozwala na obsługę różnych typów opakowań w krótkim czasie.

Automatyzacja procesów wymagających przestrzegania zasad higieny to kolejny obszar, w którym koboty się sprawdzają. Modele KUKA LBR iisy, spełniające rygorystyczne normy czystości, są używane w farmacji do sortowania tabletek czy przygotowywania zestawów medycznych. Dzięki zastosowaniu materiałów odpornych na środki dezynfekujące i zaawansowanym systemom bezpieczeństwa koboty minimalizują ryzyko kontaminacji. Podobnie ESTUN Robotics oferuje rozwiązania, które mogą pracować w pomieszczeniach typu clean room, co jest kluczowe dla produkcji farmaceutycznej.

Koboty przyczyniają się także do zwiększenia efektywności w tych sektorach. Doosan Robotics H2017, z udźwigiem do 20 kg, automatyzuje przenoszenie ciężkich opakowań w magazynach spożywczych, redukując obciążenie pracowników i przyspieszając logistykę wewnętrzną. W połączeniu z systemami wizyjnymi mogą rozpoznawać różne produkty i odpowiednio

je sortować, co pozwala na optymalizację procesów i zapewnienie zgodności z normami jakościowymi.

Przemysł 5.0 – docelowy ekosystem dla kobotów Wkraczający w coraz większym stopniu do współczesnych fabryk Przemysł 4.0 przynosi ze sobą procesy cyfryzacji dotychczasowych systemów produkcyjnych. Pozwala też na cyfrowe zarządzanie przepływem informacji sterujących produkcją i logistyką. Wymagane w tym procesie systemy cyberfizyczne, a także Przemysłowy Internet Rzeczy, mechanizmy przetwarzania danych w chmurze, systemy Big Data, modelowanie procesów przy użyciu cyfrowych bliźniaków, obliczenia kognitywne oraz sztuczna inteligencja tworzą współczesny ekosystem produkcji. Coraz większą uwagę zwraca fakt, że te wszystkie rozwiązania niosą ze sobą odhumanizowanie procesów, dlatego, aby w jeszcze większym stopniu usprawnić produkcję kładzie się coraz większy nacisk na robotykę współpracującą i coraz bardziej ceni ludzki wkład w przepływ i realizację procesów produkcji.

Z tego powodu, w przeciwieństwie do Przemysłu 4.0, Przemysł 5.0 ma na celu właśnie przywrócenie ludzkiego podejścia do rozwoju i produkcji. Przemysł 5.0 polega na zapewnieniu korzyści pracownikom wynikających z c yfrowej automatyzacji produkcji, w tym możliwości bezpośredniej współpracy z robotami, takich jak zwiększenie technicznej precyzji operacji czy możliwość łatwego podnoszenia ciężkich przedmiotów. Ta zdolność ludzi do wykonywania trudnych lub pracochłonnych zadań ze względną łatwością pozwoli na wprowadzenie wyższego stopnia kontroli i możliwość indywidualizacji każdej fazy produkcji. Innymi słowy, Przemysł 5.0 to koncepcja, która pozwali wykonywać kobotom nudne, niebezpieczne, brudne i powtarzalne czynności jednocześnie, a ludziom daje szanse na kreatywne, interesujące zajęcia przy pełnej kolaboracji między ludźmi i maszynami. Tam, gdzie Przemysł 4.0 koncentrował się na zapewnieniu spójności jakości, przepływu i g romadzenia danych, Przemysł 5.0, choć nadal koncentruje się na tych celach, zwraca znacznie

większą uwagę na wysoko wykwalifikowanych operatorów współpracujących bezpośrednio z robotami po to, aby tworzyć zindywidualizowane produkty dostosowane do potrzeb klienta.

Wyzwania i ograniczenia technologii kobotów

Niezależnie od tego, czy nasze rozwiązania produkcyjne dotyczą Przemysłu 4.0 czy Przemysłu 5.0, koszty początkowe i zwrot z inwestycji to jedno z głównych wyzwań związanych z wdrażaniem kobotów. Chociaż modele Universal Robots UR10 czy Fanuc CRX-5iA są tańsze od tradycyjnych robotów, ich zakup, instalacja i szkolenie personelu mogą wymagać znacznych nakładów. Dla małych i średnich przedsiębiorstw szybki ROI, deklarowany przez producentów, zależy od skali produkcji i stopnia wykorzystania kobota. W przypadku niskonakładowych procesów zwrot może trwać dłużej, co stanowi barierę dla niektórych firm.

Integracja z istniejącymi systemami i normami bezpieczeństwa to kolejne wyzwanie. Koboty KUKA LBR iiwa czy ESTUN ER10, muszą być kompatybilne z maszynami starszej generacji, co często wymaga dodatkowych nakładów na oprogramowanie czy modyfikacje linii produkcyjnych. Ponadto spełnienie norm bezpieczeństwa, np. ISO/TS 15066, wymaga wdrożenia systemów nadzoru i regularnych testów, co komplikuje proces instalacji. Brak standaryzacji w technologiach AI dodatkowo utrudnia harmonizację różnych urządzeń.

Ograniczenia w zakresie siły, prędkości i autonomii działania to techniczne bariery kobotów. W porównaniu do tradycyjnych robotów, modele Doosan M0617 mają mniejszy udźwig i niższą prędkość, co ogranicza ich zastosowanie w trudnych zadaniach produkcyjnych. Chociaż rozwój AI, np. w kobotach Fanuc CRX, zwiększa ich autonomię, wciąż wymagają nadzoru człowieka w bardziej złożonych procesach, co może spowalniać produkcję w niektórych scenariuszach.

Przyszłość kobotów i ich wpływ na rynek pracy Nowe technologie i wbudowanie sztucznej inteligencji w kobotach

otwierają przed nimi nowe możliwości. Fanuc współpracuje z firmami AI, takimi jak Preferred Networks, by wprowadzić algorytmy uczenia maszynowego, umożliwiające kobotom samodzielne opanowywanie zadań. Podobnie Universal Robots rozwija AI Accelerator, który pozwala na integrację zaawansowanej inteligencji w ich modelach, np. UR30. Te innowacje mogą sprawić, że koboty staną się jeszcze bardziej autonomiczne i wszechstronne, zdolne do obsługi złożonych procesów bez ciągłej interwencji człowieka.

Przemiany w modelach zatrudnienia i rola człowieka w produkcji to temat budzący wiele dyskusji. Wdrożenie kobotów, np. KUKA LBR iisy czy Doosan H2515, nie eliminuje miejsc pracy, lecz zmienia ich charakter – pracownicy przechodzą z roli wykonawców na nadzorców i programistów. W sektorach takich jak motoryzacja czy elektronika koboty pozwalają na zwiększenie produkcji przy jednoczesnym zachowaniu

ludzkiej kreatywności w projektowaniu i optymalizacji. To współistnienie człowieka i maszyny może prowadzić do powstania nowych zawodów związanych z obsługą i utrzymaniem zaawansowanych technologii.

Możliwości dalszego rozwoju i nowe zastosowania kobotów w różnych branżach są niemal nieograniczone. ESTUN Robotics eksperymentuje z kobotami w logistyce, gdzie mogą autonomicznie transportować towary w magazynach. Z kolei Universal Robots i Fanuc widzą potencjał w sektorze medycznym, np. w rehabilitacji czy precyzyjnych operacjach. Z rozwojem Przemysłu 5.0 koboty mogą stać się kluczowym elementem personalizacji produkcji, umożliwiając masową produkcję na zamówienie na niespotykaną dotąd skalę, co otwiera drzwi do nowych rynków i aplikacji.

dr inż. Marcin Bieńkowski AUTOMATYKA

Zwrot z inwestycji w robotyzację

Analiza, praktyczne porady oraz

nadchodzące trendy w robotyce

Pod hasłem automatyzacji przemysłowej kryje się zastosowanie robotów i systemów sterowania do usprawnienia procesów produkcyjnych, które od lat 50. ubiegłego wieku mają istotny wpływ na transformację globalnej gospodarki. W 2024 r. wartość rynku robotów przemysłowych wyniosła 43,32 mld dolarów, a prognozy wskazują na roczne tempo wzrostu rzędu 18,4 % do 2030 r. (Międzynarodowa Federacja Robotyki – IFR, 2024). W 2023 r. liczba zainstalowanych robotów przemysłowych na świecie osiągnęła rekordowy poziom 4,28 mln jednostek. Te dane bezpośrednio pokazują ogromy nacisk wywierany na przedsiębiorców, którzy muszą dostosować działalność do zmieniających się warunków na rynku.

Norbert Szponar

Czasy tanich pracowników i ich powszechnej dostępności minęły, młode pokolenie nie czuje już przywiązania i obowiązku do wykonywania żmudnych, monotonnych prac – po prostu rezygnują, szukając mniej obciążającej alternatywy. Wpływ na tę zmianę stanu rzeczy mają wygody i ułatwienia powszechnie dostępne dla każdego: smart odkurzacze, roboty kuchenne czy chatboty i wszelkiego rodzaju narzędzia oparte na sztucznej inteligencji to tylko podstawowe przykłady. Tak ukierunkowany personel wymaga od pracodawców dostosowania się do nowych realiów i standardów w produkcji. Roboty oferują przedsiębiorcom nowe możliwości zwiększenia efektywności i konkurencyjności bez konieczności opierania się na niepewnej kadrze pracowniczej, zapewniają stabilność i bezpieczeństwo w czasach kryzysu oraz oferują nowe możliwości rozwoju biznesu. Same też dokonują milowych kroków w adaptacji do zmieniającego się środowiska, a także wyznaczają nowe trendy i nurty, którymi będzie kierować się globalna gospodarka w nadchodzących latach.

Początki robotyzacji

Historia robotyzacji przemysłu rozpoczęła się w XX w. W 1954 r. George Devol opatentował pierwszego pr ogramowalnego robota, dając początek nowej erze. Już w 1961 r. pierwszy robot Unimate 1900 wprowadzony do fabryki General Motors przez Joseph’a F. Engelberga, później nazywanego ojcem robotyki, zmienił podejście do ręcznej obsługi maszyn.

Przenosił on gorące detale po procesie odlewania ciśnieniowego, odciążając pracowników od żmudnej, ciężkiej i niebezpiecznej pracy.

W latach 70. i 80. Japonia przejęła rolę lidera w stosowaniu robotów, głównie za sprawą potrzeb przemysłu motoryzacyjnego i elektronicznego. Fabryki Toyota czy Nissan dzięki robotom zwiększyły produktywność, co umocniło pozycję japońskich firm na światowych rynkach. Obecnie znajdujemy się w momencie, w którym mniejsze i średnie firmy mogą również czerpać korzyści z takiej formy automatyzacji. Wdrożenie cobotów, czyli robotów współpracujących, do procesów produkcyjnych nigdy nie było bardziej przystępne. Decyduje o tym prostota ich programowania i dostępność gotowych zestawów do najpopularniejszych procesów spotykanych w większości zakładów produkcyjnych.

Skutki ekonomiczne

Ekonomiczne następstwa robotyzacji obejmują zarówno korzyści materialne, jak i niematerialne, które wspólnie kształtują rentowność inwestycji w automatyzację. Do materialnych korzyści należy zaliczyć bezpośrednie oszczędności kosztów – eliminacja wydatków na wynagrodzenia, urlopy, szkolenia wdrożeniowe czy absencję pracowników może obniżyć koszty operacyjne w sektorze produkcyjnym. Ponadto robotyzacja znacząco zwiększa produktywność, umożliwiając pracę 24/7/365 i zwiększając wolumen produkcji, co generuje wyższe przychody bez konieczności angażowania do -

datkowych zasobów. Niematerialne korzyści wynikają m.in. z poprawy jakości produktów czy zwiększenia elastyczności produkcji przez możliwość szybkiego dostosowania robotów do zmieniających się potrzeb rynku. Wzmacnia to zdolność firmy do szybkiego reagowania na nowe trendy i oczekiwania klientów, a także buduje konkurencyjność oraz pozytywną reputację firmy, co jest wartością trudną do przecenienia w nowoczesnej gospodarce. Robotyzacja tworzy długoterminową wartość przedsiębiorstwa, bardziej odpornego na wpływ zewnętrznych czynników, zapewniając stabilność i czyniąc ją strategicznym wyborem dla nowoczesnych firm.

Wpływ na skalę globalną

Takie kraje, jak Japonia, Niemcy i Chiny, które wcześnie postawiły na automatyzację, zyskały przewagę konkurencyjną. Kraje azjatyckie stały się największym rynkiem robotów przemysłowych. W liczbach jest to ponad milion osiemset tysięcy działających jednostek, z czego 290 tys. zostało wprowadzonych do użytku tylko w 2023  r. – to jest 52 % globalnych instalacji robotów w tamtym czasie. Co więcej, kontrola nad automatyzacją staje się narzędziem dyplomacji i nacisku gospodarczego. Chiny, eksportując

swoje rozwiązania w ramach inicjatywy „Pasa i Szlaku”, budują zależności ekonomiczne w krajach rozwijających się, podczas gdy USA promuje własne standardy technologiczne, aby utrzymać wpływy po zachodniej stronie. Robotyzacja staje się zatem nie tylko kwestią przemysłową, ale także polem walki o globalną dominację. Kraje, które nie nadążają za tym trendem, ryzykują marginalizację.

Metody oceny rentowności inwestycji w robotyzację

Inwestycja w robota przemysłowego lub system automatyzacji to najczęściej znaczący wydatek początkowy, który ma się opłacić dzięki późniejszym oszczędnościom, jak mniejsze koszty pracy, mniej wad produkcyjnych lub zwiększone przychody – wyższa wydajność umożliwiająca realizację większych zamówień. Kluczowe pytanie brzmi: kiedy i w jakim stopniu ta inwestycja się zwróci?

Podstawowe metody obliczania zwrotu z inwestycji

Najprostszą odpowiedzią, jaką zwykle formułują przedsiębiorcy, jest obliczenie prostego okresu zwrotu. Metoda ta polega na podzieleniu kosztu zakupu

Robot Unimate 1900 w procesie przenoszenia gorących detali z odlewni ciśnieniowej (thehenryford.org, 2025)

i wdrożenia robota przez roczne albo miesięczne oszczędności lub zyski, jakie przynosi stosowanie robota. Takie podejście jest intuicyjne – wiele firm traktuje okres zwrotu jako podstawowy miernik, obliczany jako stosunek kosztu robota do rocznej pensji pracownika, którego robot może zastąpić. Przykładowo, jeżeli zautomatyzowanie stanowiska kosztuje 500 tys. zł, a dzięki temu firma co roku zaoszczędzi 250  tys.  zł na kosztach pracy i błędach produkcyjnych, to prosty okres zwrotu wyniesie dwa lata.

W praktyce zdecydowana większość firm oczekuje, że robotyzacja zwróci się w czasie nie dłuższym niż 2–3 lata, choć zdarzają się inwestycje o jeszcze krótszym okresie zwrotu – w szczególności, jeżeli chodzi o nowoczesne roboty współpracujące w gotowych zestawach, które będą omówione w dalszej części tego artykułu.

Prosty okres zwrotu PP (Payback Period) ma tę zaletę, że jest łatwy do policzenia i zrozumienia nawet dla osób bez przygotowania finansowego. Pozwala w szybki sposób ocenić rząd wielkości opłacalności projektu – wskazać, po ilu latach oszczędności wyrównają poniesiony koszt inwestycji. Należy jednak podkreślić, że ta metoda ma istotne ograniczenia. Koncentruje się wyłącznie na tym, kiedy odzyskamy wyłożone pieniądze, całkowicie ignorując wartość pieniądza w czasie oraz korzyści po przekroczeniu progu zwrotu.

Mówiąc obrazowo: złotówka zaoszczędzona dziś i złotówka zaoszczędzona za pięć lat jest traktowana tak samo, choć w rzeczywistości ta przyszła jest mniej warta – choćby z powodu inflacji. Prosty okres zwrotu nie uwzględnia faktu, że przez czas oczekiwania na zwrot zamrożone środki nie pracują gdzie indziej. Co więcej, metoda ta nie mówi nic o ogólnej rentowności projektu po okresie zwrotu. Przykładowo dwa projekty mogą mieć identyczny dwuletni okres zwrotu, ale w jednym z nich oszczędności kończą się dokładnie po tych dwóch latach, a w drugim robot będzie pracował kolejne 10 lat, generując znaczne zyski. PP tego nie rozróżnia. Dlatego w praktyce traktuje się go często jako wstępny filtr – szyb-

ki test opłacalności. Jeśli okres zwrotu wygląda rozsądnie, projekt poddaje się dalszej, bardziej szczegółowej analizie przy użyciu metod dynamicznych, uwzględniających zmienną wartość pieniądza w czasie lub w przypadku mniejszych inwestycji jest on wystarczająco dokładny do podjęcia decyzji.

Wskaźniki i metody w ocenie inwestycji

Do metod służących ocenie inwestycji należą przede wszystkim zaktualizowana wartość netto (NPV) oraz wewnętrzna stopa zwrotu (IRR), a także pokrewny im wskaźnik rentowności (PI). Są to narzędzia bardziej złożone niż wcześniej omawiany prosty okres zwrotu, jednak ich istota jest prosta do zrozumienia, gdy odniesiemy je do inwestycji w robotyzację.

NPV – wartość zaktualizowana netto NPV (Net Present Value ), czyli wartość bieżąca netto, to suma wszystkich przyszłych wpływów netto z projektu (np. oszczędności kosztów lub dodatkowych zysków dzięki robotyzacji) zdyskontowanych do wartości obecnej, pomniejszona o koszt początkowy. NPV odpowiada zatem na pytanie, ile dziś warta jest ta inwestycja po uwzględnieniu kosztu pieniądza w czasie?

Jeśli NPV jest dodatnie, oznacza to, że projekt generuje wartość – przynie-

sie więcej, niż w niego włożyliśmy, po uwzględnieniu wymaganego zwrotu. NPV zerowe oznacza dokładnie próg opłacalności – inwestycja się „bilansuje”, zaś ujemne – że projekt jest finansowo nieopłacalny. W praktyce NPV jest jednym z najczęściej stosowanych kryteriów oceny inwestycji, cenionym za to, że uwzględnia wartość pieniądza w czasie oraz daje wynik w jednostkach monetarnych, co ułatwia porównania. Jeżeli wdrożenie robota kosztuje dziś 500 tys. zł, a przyniesie oszczędności warte (w przeliczeniu na dzisiejszą wartość pieniądza) 700 tys. zł, to NPV wyniesie +200 tys. zł – co oznacza, że o tyle w wartościach bieżących inwestycja zwiększy majątek firmy. Wybierając spośród kilku projektów o dodatnim NPV, kierujemy się zasadą „im wyższa jest ta wartość, tym korzystniejsza inwestycja”.

IRR – wewnętrzna stopa zwrotu

IRR (Internal Rate of Return) to stopa dyskontowa (stopa procentowa), przy której NPV = 0. Mówiąc prościej, IRR oznacza efektywną średnioroczną stopę zwrotu, jaką generuje projekt – taka „lokata bankowa”, jaka odpowiadałaby naszym zyskom z tej inwestycji. Jeśli IRR przewyższa minimalną wymaganą stopę zwrotu (np. koszt kapitału lub stopę, którą firma przyjmuje jako próg rentowności dla projektów), to

inwestycja jest opłacalna i powinna zostać zrealizowana.

Jeżeli wewnętrzna stopa zwrotu projektu robotyzacji wynosi 15  %, a firma wymaga co najmniej 10  % zwrotu z inwestycji, to projekt jest atrakcyjny. IRR jest często stosowane w parze z NPV, ponieważ daje zrozumiały, procentowy obraz rentowności, łatwy do zakomunikowania osobom o mniejszym stopniu zaawansowania w zakresie wiedzy ekonomicznej.

Osoby podejmujące decyzję, dowiadując się, że „projekt ma IRR =  15  % przy koszcie kapitału 10  %” mogą w prosty sposób zrozumieć i zobrazować sobie, że stopa zwrotu przekracza koszt pieniądza, podczas gdy sam wynik NPV (np. NPV = 200 tys.  zł) wymaga objaśnienia w kontekście skali projektu. Należy pamiętać, że IRR nie uwzględnia skali inwestycji – projekt dający 15 % zwrotu może brzmieć świetnie, ale czy wygeneruje on 15 % od kwoty 100  tys.  zł czy 10 mln zł? NPV odpowiada na to pytanie, IRR nie. Dlatego najlepszą praktyką jest używanie tych miar łącznie. NPV pokazuje, ile zarobimy w wartościach bezwzględnych, a IRR – jak efektywnie pracują zainwestowane pieniądze. Zdarzają się też sytuacje, że IRR bywa mylące –przykładowo przy nietypowych przepływach finansowych może istnieć więcej niż jedna wewnętrzna stopa

Instalacje w regionach Azja/Europa/Ameryka rok do roku na przełomie 10 lat (IFR, 2023)

zwrotu, dlatego poleganie wyłącznie na tym wskaźniku nie jest zalecane.

PI – wskaźnik rentowności

Uzupełnieniem powyższych jest wskaźnik rentowności PI (Profitability Index). Jest definiowany jako stosunek obecnej wartości, przyszłych przepływów pieniężnych wygenerowanych przez projekt, do wartości inwestycji początkowej. Wskaźnik ten mówi, ile jednostek wartości (w bieżącej wartości pieniądza) otrzymujemy na każdą jednostkę zainwestowaną. PI  > 1 oznacza, że projekt jest opłacalny, PI = 1, że wychodzimy na zero, PI  <  1, że inwestycja się nie zwróci.

Jeśli wdrożenie wygeneruje zdyskontowane korzyści warte 1,2 mln zł przy koszcie 1 mln zł, to PI = 1,2. Ten wskaźnik jest w zasadzie innym sposobem przedstawienia wyniku NPV. Bywa on przydatny przy porównywaniu projektów o różnej skali, gdy dysponujemy ograniczonym kapitałem – pokazuje relatywną „opłacalność zainwestowanej złotówki”. Jednak podobnie jak IRR, wskaźnik rentowności nie mówi o całkowitej wartości dodanej (projekt o ogromnym efekcie finansowym może mieć wskaźnik rentowności zbliżony do innego, znacznie mniejszego przedsięwzięcia). Dlatego podstawowym kryterium pozostaje NPV, a IRR i PI pełnią rolę wspomagającą w procesie decyzyjnym.

BEP – próg rentowności W kontekście oceny rentowności inwestycji w robotyzację warto wspomnieć o analizie BEP (Break Even Point), czyli progu rentowności. Ten termin jest stosowany w dwojakim znaczeniu. Pierwsze to moment osiągnięcia progu opłacalności w czasie, czyli de facto tożsamy z okresem zwrotu – punkt, w którym skumulowane oszczędności zrównały się z poniesionym kosztem. Drugie znaczenie dotyczy progu rentowności operacyjnej, czyli takiej skali działania (np. liczby wyprodukowanych sztuk wyrobu lub liczby roboczogodzin pracy robota), przy której przychody (lub oszczędności) zrównują się z kosztami. W kontekście wdrożenia robota można policzyć, ile sztuk produktu musi dodatkowo wytworzyć

zautomatyzowana linia, aby koszty automatyzacji się zwróciły.

Analiza progu rentowności często towarzyszy planowaniu inwestycji – pokazuje, od jakiego momentu zaczniemy „zarabiać na robocie”. Jeżeli próg jest zbyt odległy (np. wymaga nadmiernego wzrostu produkcji), inwestycja może być uznana za zbyt ryzykowną. Takie podejście – choć statyczne – bywa pomocne szczególnie w prostych przypadkach. Jednak w ocenie projektów robotyzacji produkcji, gdzie inwestujemy z myślą o wielu latach eksploatacji, bardziej miarodajne okazują się metody uwzględniające upływ czasu.

Dlaczego czas i inflacja mają tak duże znaczenie?

Pieniądz ma dziś inną wartość niż pieniądz jutro. Inflacja powoduje spadek siły nabywczej – za 1000 zł za rok kupimy mniej niż za tę samą kwotę dziś. Z kolei kapitał zainwestowany w projekt ma swój koszt alternatywny – mógłby pracować gdzie indziej, np. spłacać dług lub zarabiać na lokacie. Dlatego analizy finansowe stosują stopę dyskontową, aby przeliczyć przyszłe korzyści na ich równowartość obecną. Jeśli nie uwzględnimy inflacji w stopie dyskontowej, możemy znacząco przeszacować opłacalność projektu, ignorując realny koszt kapitału.

W okresach wysokiej inflacji i rosnących stóp procentowych kryteria oceny inwestycji zaostrzają się – przyszłe oszczędności są bardziej „obcinane” dyskontem, a firmy wymagają krótszych okresów zwrotu. Co więcej, inflacja wpływa nie tylko na wartość pieniądza, ale i na koszty operacyjne oraz oszczędności generowane przez wdrożone rozwiązania. Jeśli energia czy materiały drożeją, koszt eksploatacji takich stanowisk może rosnąć; z drugiej strony rosnące płace zwiększają oszczędności wynikające z automatyzacji pracy ludzkiej. Analiza inwestycji powinna uwzględniać te czynniki – często robi się to przez rozważenie scenariuszy makroekonomicznych (niska vs. wysoka inflacja) i zbadanie, czy projekt w każdych warunkach pozostaje opłacalny. Dynamiczne metody oceny, takie jak NPV, dają możliwość łatwego modelowania wariantów przez

zmianę stopy dyskontowej czy założenie indeksacji przyszłych przepływów pieniężnych o prognozowaną inflację.

Planowanie inwestycji –dobre praktyki

Aby inwestycja w robotyzację była maksymalnie rentowna, nie wystarczy tylko poprawnie ją ocenić – trzeba ją również dobrze zaplanować i przeprowadzić, optymalizując koszty i wykorzystanie nowego sprzętu. Praktyka pokazuje, że istnieje wiele sposobów na zwiększenie zwrotu z inwestycji w roboty.

• Po pierwsze – redukcja kosztów początkowych. Firmy mogą szukać dofinansowań, ulg i odliczeń podatkowych związanych z automatyzacją. W Polsce i innych krajach UE funkcjonują programy wsparcia inwestycji technologicznych, które pomogą istotnie skrócić efektywny okres zwrotu.

• Po drugie – wybór odpowiedniej technologii. Kluczem jest dopasowanie odpowiedniego manipulatora bądź gotowego zestawu do procesu. W tym rejonie roboty współpracujące mają znaczącą przewagę dzięki swojej elastyczności i możliwości pracy ramię w ramię z człowiekiem, minimalizując czas i koszty wdrożeń. Takie ekonomiczne rozwiązania zdobywają rynek i pozwalają zrobotyzować procesy w firmach, które wcześniej uznawały koszty za zaporowe.

• Po trzecie – efektywna integracja i minimalizacja przestojów. W koszt wdrożenia robota wchodzą nie tylko sam robot i osprzęt, ale także integracja z istniejącą linią, szkolenia pracowników, czasowy spadek wydajności podczas uruchamiania systemu oraz nieplanowane przestoje spowodowane czynnikami zewnętrznymi. Wybór odpowiednich, solidnych partnerów z wieloletnim doświadczeniem w zakresie integracji automatyki przemysłowej jest tak istotny, ponieważ potrafią oni precyzyjnie oszacować wymagany czas na realizację i wesprzeć w każdym etapie.

Dobre praktyki to planowanie instalacji tak, by nie paraliżować produkcji

TEMAT NUMERU

– wdrażanie krok po kroku, poczynając od najprostszych aplikacji, oraz inwestowanie w szkolenia operatorów, by szybko osiągnąć pełnię możliwości nowych technologii. Ponadto warto projektować elastyczność – robot, który może być małym nakładem pracy przeprogramowany do różnych zadań albo przeniesiony na inne stanowisko, będzie lepiej wykorzystany. Szczególnie coboty, czyli roboty współpracujące charakteryzują się łatwością redeploymentu (ponowne wykorzystanie), co oznacza, że w okresach niższego obłożenia w jednym dziale, mogą zostać przesunięte do innego, tym samym zwiększając ogólne wykorzystanie sprzętu. Maksymalizacja stopnia wykorzystania robota w ciągu doby, jak praca dwu- lub trójzmianowa, również bardzo wyraźnie poprawia zwrot z inwestycji – robot „zarabia” na siebie tylko, gdy pracuje, więc im więcej godzin pracy bez zwiększania kosztów, tym szybciej się zwróci. Nie można również zapomnieć o kosztach utrzymania ruchu: uwzględnienie w budżecie regularnego serwisu zapobiegawczego zrobotyzowanych stacji może zmniejszyć ryzyko wystąpienia drogich awarii i nieplanowanych przestojów. W przypadku wykorzystania robotów współpracujących są one na tyle zoptymalizowane, że nie wymagają wyspecjalizowanych techników do ich weryfikacji. Pewien koszt konserwacji aplikacji paradoksalnie zwiększa rentowność, bo chroni przed utratą produkcji przy awarii. Firmy wdrażające roboty coraz częściej monitorują ich stan za pomocą dostępu zdalnego (IoT) i algorytmów analitycznych, aby przewidywać potrzebę napraw zanim dojdzie do przestoju – to kolejny przykład zastosowania nowoczesnych metod w służbie maksymalizacji zwrotu z inwestycji.

Ocena rentowności –podsumowanie

Statyczne kryteria, jak prosty okres zwrotu czy prosta analiza progu rentowności, są przydatne dla szybkiej, wstępnej oceny opłacalności lub w mało skomplikowanych projektach. Dają pogląd, czy inwestycja ma potencjał zwrotu w akceptowalnym czasie, ale nie odsłaniają pełnego ob-

razu wartości projektu. Dynamiczne metody – NPV, IRR, PI – uwzględniają upływ czasu, koszt kapitału, a często też czynniki ryzyka, dając pełniejszą informację o opłacalności robotyzacji. Z poprzednich rozważań wynika, że NPV jest najpewniejszym kryterium, gdyż bezpośrednio mierzy, ile możemy zyskać dzięki realizacji wdrożenia, IRR pomaga natomiast komunikować wyniki i porównywać je z alternatywnymi projektami. Z kolei PI bywa pomocny przy wyborze spośród wielu przedsięwzięć przy ograniczonym budżecie. W praktyce przedsiębiorstwa używają kombinacji tych miar, nie zapominając jednak, że liczby to nie wszystko. Przy ocenie robotyzacji należy brać pod uwagę także elementy trudniej mierzalne finansowo, lecz ogromnie istotne dla biznesu: poprawę jakości wyrobów (mniej braków czy reklamacji), większą elastyczność produkcji, krótszy czas realizacji zamówień, a nawet wpływ na morale i bezpieczeństwo pracowników. Zwrot z inwestycji w robotyzacji nie powinien być oparty wyłącznie na finansach, ponieważ na pełną korzyść składają się także czynniki miękkie – od zadowolenia załogi po stabilność procesu. Dlatego planując automatyzację procesów, warto przedstawiać szerokie

spojrzenie: nie tylko, kiedy maszyna się spłaci, ale co zyskamy dla firmy w wymiarze strategicznym po jej spłaceniu. Taka perspektywa płynnie prowadzi nas do kolejnej części rozważań –o trendach technologicznych i rynkowych, które kształtują dziś ten sektor przemysłu, zwłaszcza w mniejszych przedsiębiorstwach, oraz wpływają na przyszłą opłacalność tych inwestycji.

Nowe technologie wspierające MŚP –kierunek rozwoju robotyzacji

Przez wiele dekad zaawansowana automatyka przemysłowa była domeną wielkich fabryk, dysponujących pokaźnym kapitałem i wyspecjalizowaną kadrą inżynierską. Dziś ten obraz ulega zmianie. Małe i średnie przedsiębiorstwa (MŚP) stają się coraz ważniejszym odbiorcą nowoczesnych technologii, a dostawcy robotów i systemów automatyki dostosowują ofertę do ich potrzeb. Według danych IFR, większość firm produkcyjnych na świecie należy właśnie do sektora MŚP, jednak wdrażanie robotów w tych firmach bywało dotąd ograniczone ze względu na wysokie koszty początkowe i złożoność integracji.

Stacja do paletyzacji ProPak 1.7 (elmark.com.pl, 2025)

Trendy w nowoczesnej robotyce – gotowe zestawy Nowoczesne roboty są projektowane tak, by ich instalacja i programowanie były jak najprostsze – często określa się to mianem „łatwości użycia” (Ease of use). Dla małej firmy, która nie zatrudnia sztabu automatyków, możliwość samodzielnego skonfigurowania robota jest bezcenna. W ostatnich dwóch dekadach tacy producenci, jak Universal Robots, wiele zainwestowali w interfejsy przyjazne dla użytkownika: graficzne środowiska programowania, gdzie zadania ustala się za pomocą ikon i prostych bloków logiki zamiast skomplikowanego kodu, czy programowanie przez wodzenie – operator ręcznie prowadzi robota do punktów docelowych, zapisując osiągnięte pozycje. Roboty współpracujące, które z definicji są mniejsze, lżejsze i prostsze w obsłudze niż tradycyjne duże roboty przemysłowe, mają również atrakcyjniejszą cenę, gdy uwzględni się oszczędności na dodatkowej infrastrukturze, jak kosztowne systemy bezpieczeństwa – projektowanie i dobór wygrodzeń czy dodatkowe narzędzia i systemy już zaimplementowane w takie manipulatory. Takie podejście otwiera drogę automatyzacji firmom, które do tej pory uznawały ją za nieosiągalną inwestycję o zbyt dużym stopniu skomplikowania.

Gotowe zestawy

Firmy integratorskie oraz społeczność dostawców automatyki coraz częściej oferują standaryzowane, modułowe rozwiązania – np. gotowe do wdrożenia stanowisko paletyzacji czy spawania, które wystarczy wstawić w hali i skonfigurować przez graficzny interfejs do wykonywania planowanego zadania. Takie pakiety „pod klucz” redukują koszty projektowania „od zera” i pozwalają szybciej osiągnąć zamierzone efekty. Małe przedsiębiorstwo może wybrać rozwiązanie „z półki”, wiedząc z góry, jakie korzyści (np. wydajność, czas cyklu) uzyska. To wszystko skraca czas i obniża koszt integracji, co jest istotnym składnikiem całkowitego zwrotu z inwestycji.

Dla małych firm, gdzie każda inwestycja jest znaczącym obciążeniem,

redukcja progu wejścia może decydować o tym, czy robotyzacja stanie się realną opcją.

Modele biznesowe – robot jako usługa

Nowymi gałęziami, które zyskują na popularności, są innowacyjne modele biznesowe finansowania automatyzacji. Szczególnie godny uwagi jest koncept robotyki jako usługi (RaaS –Robots as a Service). W modelu tym przedsiębiorstwo nie kupuje na własność całego drogiego systemu, ale wynajmuje go lub płaci za jego użytkowanie analogicznie jak za usługę. Eliminowany jest w ten sposób ogromny koszt początkowy – zamiast niego firma ponosi stałą opłatę (miesięczną, za godzinę pracy robota lub za wykonany przez niego element czy ułożoną paletę). RaaS zdejmuje też z klienta pewne ryzyka – dostawca usługi dba o konserwację, aktualizację oprogramowania, a czasem nawet o obsługę. Firma korzystająca z robota jako usługi może w razie potrzeby skalować wykorzystanie (np. wypożyczyć dodatkowe roboty w sezonie zwiększonej produkcji) lub zrezygnować z nich, jeśli nie są potrzebne. To podejście zmienia jednorazowy wydatek kapitałowy (CAPEX) w koszt operacyjny (OPEX), często dużo łatwiejszy do zaakceptowania w budżecie MŚP. W Polsce nie jest to jeszcze powszechną praktyką, brakuje firm oferujących taki model biznesowy. Niemniej instytucje finansowe zauważyły zapotrzebowanie na finansowanie automatyzacji i proponują rozwiązania pozwalające rozłożyć koszt w czasie – leasing. Takie podejście również ma swoje mocne strony – po spłacie sprzęt pozostaje naszą własnością, aby generować dalsze zyski. Wszystko to sprawia, że bariera wejścia dla MŚP systematycznie się obniża.

Sztuczna inteligencja –roboty w wersji „SMART” Technologią, bez której nie sposób dziś mówić o rozwoju robotyzacji, jest sztuczna inteligencja. Integracja AI z robotami już teraz zmienia oblicze automatyki, a w przyszłości może ją zrewolucjonizować. Dla małych i średnich firm oznacza to przede wszystkim

większą elastyczność i autonomię maszyn. Tradycyjny robot przemysłowy wykonywał zaprogramowane ruchy w ściśle zdefiniowanym środowisku, dlatego świetnie sprawdzał się w masowej produkcji powtarzalnych wyrobów, ale gorzej radził sobie przy zmienności i różnorodności zadań. Nowoczesne systemy wizyjne oparte na sztucznej inteligencji pozwalają robotom „widzieć” i rozpoznawać obiekty, a uczenie maszynowe umożliwia im samodoskonalenie algorytmów.

Potrafią przetwarzać i analizować olbrzymie zbiory danych z czujników, aby radzić sobie ze zmiennością otoczenia w produkcji małoseryjnej o dużej różnorodności. Przykładowo, robot wyposażony w kamerę i algorytmy rozpoznawania obrazu może sortować różne przedmioty na taśmie, choć każdy z nich jest nieco inny. Ta technologia umożliwia dostosowanie działania na bieżąco, czego tradycyjne podejście nie jest w stanie osiągnąć bez zaprogramowania niezliczonych wariantów. Innym obszarem, w którym rozwijają się technologie sztucznej inteligencji jest wykorzystanie symulacji i wirtualnych środowisk do treningu robotów. Zamiast żmudnego programowania każdej czynności, robot może uczyć się zachowania w symulowanym świecie, nabierając „doświadczenia”, które potem przenosi do rzeczywistości. Dzięki takiemu podejściu nawet mniejsze firmy mogą skorzystać z dojrzałych algorytmów sterowania wytrenowanych na milionach iteracji wirtualnego środowiska odpowiadającemu realnym warunkom – coś, co kiedyś było dostępne tylko w ramach kosztownych prac badawczo-rozwojowych największych graczy.

Wykrywanie obiektów i wyznaczenie współrzędnych ich środka przez system sztucznej inteligencji (robominds.de, 2025)

TEMAT NUMERU

Roboty mobilne, humanoidy i kooperacja człowiek–maszyna

Sztuczna inteligencja to fundament robotów mobilnych – autonomicznych wózków transportowych i dronów, które same nawigują w przestrzeni produkcyjnej czy magazynowej. Już teraz popularne są urządzenia AGV/AMR w magazynach, które bez ingerencji człowieka wożą towary, optymalizując trasę i omijając przeszkody. W logistyce wewnętrznej taki robot może współpracować z pracownikami magazynu, ucząc się układu regałów i najbardziej efektywnych ścieżek przejazdu. Małe firmy logistyczne mogą w ten sposób automatyzować część zadań bez budowy kosztownej infrastruktury. Perspektywy rozwoju AI w robotyce są ekscytujące – mówi się wręcz o zbliżającym się „momencie przełomowym” w najbliższych latach, porównywalnym do debiutu modeli językowych pokroju ChatGPT, ale w dziedzinie robotyki. Oznacza to, że w nadchodzących latach możemy zobaczyć rozwiązania potrafiące wykonywać znacznie bardziej wszechstronne zadania, reagujące inteligentnie na nieprzewidziane sytuacje i współpracujące z ludźmi na zupełnie nowym poziomie. Dla tych, którzy wahają się nad inwestycją w automatyzację będzie to kolejny impuls: im bardziej uniwersalny i zdolny do adaptacji robot, tym lepsze uzasadnienie finansowe jego zakupu, bo można go wykorzystać w wielu rolach i przy różnych projektach, a ryzyko, że nie poradzi sobie ze skomplikowanymi zadaniami wymagającymi ludzkiej percepcji znacząco maleje. Już teraz widać ekspansję robotów poza tradycyjny przemysł produkcyjny – w takich sektorach, jak budownictwo, rolnictwo czy usługi medyczne. Na horyzoncie są roboty humanoidalne, mające wykonywać potencjalnie dowolne prace fizyczne, jak człowiek.

Na razie jednak jest to głównie pole eksperymentów dla start-upów i gigantów technologicznych, a ich ekonomiczna opłacalność nie została jeszcze dowiedziona. Prace nad takimi konstrukcjami pokazują dążenie do uczynienia robotów maksymalnie wszechstronnymi. Jeśli te wysiłki przy-

niosą efekty, w przyszłości jedna maszyna może zastąpić wiele wysoko wyspecjalizowanych urządzeń, co z punktu finansowego byłoby korzystne, o ile koszt takich rozwiązań będzie rozsądny. Jednak nawet bez tak futurystycznych wizji już teraz AI wnosi wymierne usprawnienia: systemy predykcyjnego

technologia dojrzewa i staje się standardowym narzędziem pracy w coraz większej liczbie zastosowań. Dla rynku robotyzacji to sygnał, że coraz mniejsze podmioty będą implementować automatyzację, bo właśnie w środowiskach, gdzie praca człowieka jest nie do zastąpienia, coboty oferują złoty

Robot humanoidalny Atlas (bostondynamics.com, 2025)

utrzymania ruchu potrafią przewidywać awarie robotów, zmniejszając czasy przestojów, a algorytmy optymalizacji potrafią automatycznie rozplanować pracę kilku robotów na linii, by zminimalizować czasy oczekiwania. Wszystko to przekłada się na większą efektywność i niższe koszty operacyjne, a zatem lepszy zwrot z inwestycji.

Warto wspomnieć o roli, jaką w udostępnianiu robotyzacji mniejszym podmiotom odgrywa idea współpracy człowieka z robotem. Coboty zostały już wymienione w kontekście kosztów i bezpieczeństwa, ale ich znaczenie jest szersze. Dla MŚP często optymalnym modelem jest automatyzacja hybrydowa, gdzie człowiek i robot pracują ramię w ramię, łącząc przewagi obu stron. Robot może wykonywać ciężkie, monotonne lub precyzyjne czynności, a człowiek zajmuje się kontrolą jakości, podejmowaniem decyzji oraz reaguje w wyniku wystąpienia nietypowych sytuacji. Taki układ pozwala zwiększyć wydajność bez całkowitego zastąpienia ludzi, co bywa ważne z punktu widzenia społecznego i kadrowego. Ta

środek: poprawę produktywności bez eliminacji czynnika ludzkiego. Z perspektywy rentowności inwestycji, trendy technologiczne i rynkowe wyraźnie sprzyjają robotyzacji. Spadające koszty, łatwiejsza obsługa, nowe modele finansowania oraz postępy w AI – wszystko to sprawia, że inwestycje w roboty stają się mniej kosztowne, mniej ryzykowne i bardziej dochodowe. IFR w swoich raportach branżowych podkreśla, że są to globalne zjawiska. Polityka przemysłowa wielu krajów sprzyja unowocześnianiu produkcji, czego wyrazem są np. ulgi podatkowe czy fundusze na transformację cyfrową. Problemy typu niedobór siły roboczej o wymaganych kwalifikacjach (starzejące się społeczeństwa, migracje, zmiany na rynku pracy) dotykają szczególnie mocno mniejsze firmy. Robotyzacja jawi się jako recepta – nie tylko na redukcję kosztów, ale wręcz na utrzymanie ciągłości działania biznesu. Automatyzacja staje się strategiczną koniecznością, by pozostać konkurencyjnym i odpornym na wstrząsy rynku. Wiele MŚP, które w ostatnim czasie zdecydowały się na

pierwszego robota, wskazuje nie tylko na bezpośredni efekt finansowy, ale i inne korzyści: możliwość przyjęcia większych zamówień dzięki zwiększonej wydajności, poprawę wizerunku firmy jako nowoczesnej, co pomaga przyciągać młodych, wykwalifikowanych pracowników, o których teraz jest tak trudno – czy zwiększenie powtarzalności procesów, co ułatwia certyfikację i otwiera drogę do bardziej wymagających rynków. Wszystkie te czynniki pośrednio wpływają na wyniki finansowe w dłuższym horyzoncie. Można zatem stwierdzić, że nowe technologie w robotyce i ich rosnąca dostępność nie tylko zwiększają opłacalność pojedynczych inwestycji, ale zmieniają reguły gry dla całych sektorów gospodarki. Robotyzacja przestaje być luksusem – staje się standardem nawet w średniej wielkości zakładach, a kto tego standardu nie wdroży, ryzykuje pozostanie w tyle.

Zakończenie

Analizując zwrot z inwestycji w robotyzację, dochodzimy do kilku kluczowych wniosków. Po pierwsze, rzetelna ocena finansowa takiego przedsięwzięcia jest absolutną podstawą – na szczęście dysponujemy bogatym zestawem metod, od prostych po zaawansowane, które pozwalają tę ocenę przeprowadzić. Prosty okres zwrotu daje szybki ogląd sytuacji, a metody zdyskontowane jak NPV czy IRR pozwalają uwzględnić czas, ryzyko i koszt kapitału, dając znacznie pełniejszy obraz rentowności projektu. Zastosowanie tych wskaźników w kontekście robotyzacji pokazuje, że dobrze zaplanowane wdrożenie może przynieść firmie wymierne zyski. Statystyki wskazują, że typowy przedział zwrotu to około 1,5–2 lata, przy tendencji do skracania się wraz z obniżaniem kosztów aplikacji zrobotyzowanych i doskonaleniem ich wydajności. Oznacza to, że takie instalacje w ciągu swojego życia mają szansę wielokrotnie „zarobić na siebie”, generując realną nadwyżkę dla przedsiębiorstwa. Automatyzacja to nie tylko kwestia prostego zwrotu pieniędzy, ale też strategiczny ruch w kierunku unowocześnienia firmy. Roboty podnoszą produktywność i jakość, co może pozwolić firmie zdobyć nowych klientów lub zwiększyć

udział w rynku. Przedsiębiorstwo również staje się wtedy mniej wrażliwe na fluktuacje kosztów pracy czy problemy z rekrutacją, co w czasach niedoboru wykwalifikowanych pracowników jest wartością niedocenianą. W sytuacjach kryzysowych, jak zakłócenia łańcuchów dostaw czy restrykcje sanitarne, zrobotyzowana fabryka łatwiej utrzyma ciągłość produkcji. Inwestycja w roboty to inwestycja w przyszłą konkurencyjność i stabilność. Aktualne trendy rynkowe wskazują, że robotyzacja będzie coraz bardziej opłacalna. Wysoce elastyczne gotowe zestawy wraz z szybkim postępem technologicznym zwiększają możliwości ich zastosowań. Rośnie zarówno strona „zysków” – ponieważ roboty potrafią więcej i mogą zastąpić droższą pracę ludzką w większej liczbie zadań – jak i strona „nakładów”, gdzie otrzymujemy więcej za tę samą cenę. Firmy inwestują, bo widzą rezultaty. Co istotne, korzyści te nie są zarezerwowane tylko dla gigantów – coraz więcej przykładów pochodzi z sektora MŚP, gdzie pojedynczy robot potrafi zrewolucjonizować mały zakład. Gdy jedna firma zainstaluje roboty i dzięki temu przyspieszy produkcję czy obniży cenę produktu, konkurenci muszą pójść w jej ślady, by nie zostać w tyle. W skali makro można więc mówić o efekcie kuli śnieżnej: robotyzacja napędza kolejne inwestycje w robotyzację. Państwa i ich rządy wspierają ten trend, widząc w automatyzacji drogę do zwiększania konkurencyjności swoich gospodarek w światowej gonitwie o dominację.

Czy zatem warto inwestować w robotyzację? Odpowiedź brzmi: tak, warto. Przed podjęciem decyzji trzeba przeprowadzić odpowiednie kalkulacje, wykorzystując opisane kryteria rentowności i upewnić się, że konkretny projekt ma sens ekonomiczny. Gdy liczby się zgadzają, nie należy się wahać. Zwłaszcza że koszty zaniechania inwestycji też mogą być wysokie – pozostanie przy przestarzałych, wolniejszych metodach produkcji bywa „oszczędnością” (nie bez powodu w cudzysłowie), która w dłuższym okresie prowadzi do utraty części wcześniej okupowanego rynku. Inwestycja w robota nie jest magicznym remedium na

wszystkie bolączki firmy. Wymaga przemyślanego wdrożenia i często przeorganizowania pewnych procesów, ale nagroda za podjęcie tego wysiłku jest wysoka. Finansowo udane wdrożenie robotyzacji zwiększa zyski firmy, zwracając cały poniesiony nakład poniżej dwóch lat i generując nadwyżkę przez resztę okresu użytkowania maszyny. Strategicznie zyskuje się nowoczesne know-how, bardziej zmotywowanych pracowników (uwolnionych od najbardziej uciążliwych prac) oraz wizerunek innowatora. Można powiedzieć, że robotyzacja to dziś inwestycja nie tylko w maszyny, ale i w ludzi – pozwala przenieść ich na bardziej kreatywne stanowiska, podnieść kwalifikacje, uczynić pracę bezpieczniejszą. W skali gospodarki, im więcej takich inwestycji, tym wyższa produktywność i potencjał wzrostu. Zwrot z inwestycji w robotyzację ma więc wymiar zarówno mikro-, jak i makroekonomiczny.

Należy rozważyć robotyzację nie tylko przez pryzmat bieżących kosztów, ale przede wszystkim przez pryzmat korzyści, jakie można uzyskać. Rozejrzyj się za procesami w swojej firmie, które można usprawnić – być może konkurencja już to zrobiła albo wkrótce zrobi. Oceń, policz, skorzystaj z dostępnych źródeł wiedzy i wsparcia (czy to od integratorów, czy organizacji branżowych). Dzisiejszy rynek oferuje rozwiązania dla firm każdej wielkości – od prostych aplikacji przenoszenia detali po zaawansowane łańcuchy maszyn i urządzeń napędzane przez AI –a dobrze dobrane rozwiązanie może dać impuls do rozwoju biznesu. Inwestując w robota, inwestujesz w przyszłość swojej firmy – w jej wydajność, jakość i zdolność sprostania wyzwaniom nadchodzących lat. Roboty pracują dziś na zyski jutra. Warto już teraz zapewnić sobie w tym udział.

Norbert Szponar

ELMARK AUTOMATYKA SA ul. Bukowińska 22 lokal 1B 02-703 Warszawa tel. +48 22 773 79 37

https://www.elmark.com.pl

https://roboty.elmark.com.pl

Przegląd metod przemysłowego druku 3D

Druk przestrzenny 3D to technologia polegająca na przyrostowym nakładaniu wielu warstw materiału, prowadzącym do wytworzenia określonego przedmiotu. Do wydruku niezbędny jest model komputerowy przygotowany z wykorzystaniem oprogramowania CAD. Wiele branż korzysta z zalet druku 3D. Dzięki tej metodzie powstają prototypy, formy, narzędzia, części zamienne oraz gotowe produkty.

Agnieszka Staniszewska

Zaletą druku przestrzennego 3D jest możliwość szybkiego prototypowania, urzeczywistniania projektów bez konieczności wytwarzania form, czasochłonnego modyfikowania mechaniki i ustawień maszyn oraz urządzeń. Analizując prototyp, można łatwiej dostrzec wady modelu i zmodyfikować projekt w taki sposób, by je wyeliminować. Prototyp może być również inspiracją do uproszczenia wybranych elementów. Brak konieczności dostępu do indywidualnych narzędzi czy form umożliwia eliminację kosztów początkowych w fazie projektowania produktu, więc prototypowanie lub krótkie serie produkcyjne wykorzystujące technologię druku 3D są opłacalne ekonomicznie. Druk 3D eliminuje do absolutnego minimum odpady, głównie stanowi je materiał z podpór. Jest to niewątpliwą przewagą metody przyrostowej wytwarzania produktów nad metodami subtraktywnymi, gdzie odpadów nie

da się wyeliminować. Metoda przyrostowa wytwarzania umożliwia również wytwarzanie przedmiotów o skomplikowanych kształtach, które trudno osiągnąć, stosując obróbkę materiałową.

Ograniczenia

Jednym z największych ograniczeń szerszego zastosowania druku 3D w przemyśle jest czas wydruku, który dla niewielkich elementów o wymiarach kilku centymetrów wynosi od kilkudziesięciu minut do kilku godzin – w zależności od stopnia złożoności drukowanego elementu. Problematyczny jest również ograniczony katalog materiałów, z których można wydrukować model techniką druku 3D. Dosyć istotnym ograniczeniem jest również obszar roboczy urządzenia – wraz z jego rozszerzaniem znacząco rośnie cena drukarki. Modele wydrukowane w technice 3D nie są całkowicie jednolite, ponieważ są budowane w formule warstwa po warstwie. W związ-

ku z powyższym są mniej wytrzymałe i bardziej kruche, w szczególności przy działaniach mechanicznych w jednym z kierunków.

Istotnym ograniczeniem druku 3D jest konieczność stosowania podpór. Wynika to z tego, że materiał nie może być nanoszony w powietrzu i elementy, które znajdują się pod dużym kątem nachylenia od osi pionowej i nie mają połączenia z podstawą, muszą być tymczasowo drukowane na podporach. Niestety usuwanie podpór powoduje często pojawianie się niedoskonałości na powierzchni detalu. Konieczne może okazać się wygładzanie lub piaskowanie. Dobrą praktyką jest stosowanie do budowy podpór materiałów rozpuszczalnych, które łatwiej usunąć po zakończeniu procesu drukowania.

Metody druku

Dostępnych jest klika metod druku przyrostowego, każda z nich ma swoje zalety i ograniczenia, każda znajduje nieco inne zastosowanie i korzysta z innej gamy materiałów.

FDM

FDM (Fused Deposition Modeling) to metoda druku 3D opracowana przez Stratasys, która polega na ogrzewaniu

i stapianiu materiału oraz umieszczaniu go warstwowo na platformie roboczej, na której materiał przechodzi w stan stały. Gdy warstwa zastygnie, następuje zjazd platformy o zdefiniowaną wysokość, a zaraz potem nakładanie kolejnej warstwy stapianego materiału. Przez wzgląd na fakt, że nazwa metody FDM została zastrzeżona, producenci określają ją mianem FFF (Fused Filament Fabrication) lub LPD (Layer Plastic Deposition).

Drukarki pracujące z użyciem metody FDM mogą być wyposażone w jedną lub kilka głowic – dodatkowe mogą służyć do produkcji podpór. Materiał budulcowy stanowi filament, czyli termoplastyczne tworzywo w formie żyłki nawiniętej na szpulkę. Jest on ogrzewany i stapiany w ekstruderze, czyli komponencie drukarki 3D, który ma za zadanie uplastyczniać i podawać filament w określonym tempie i ilości.

Technologia FDM umożliwia tworzenie prototypów, narzędzi i gotowych produktów, można je poddawać obróbce mechanicznej, np. wierceniu, szlifowaniu czy frezowaniu. FDM jest najbardziej rozpowszechnioną z metod, istnieje wiele sprawdzonych rozwiązań, wielu doświadczonych użytkowników, a materiały są powszechnie

dostępne. Należą do nich wytrzymały i podatny na odkształcenia ABS, odporny na ścieranie i chemikalia nylon, sztywny PC, drogi ale ognioodporny i odporny na chemikalia ULTEM. Wadą stosowania metody FDM jest konieczność dodatkowej obróbki i stosowania podpór, co jest szczególnie uciążliwe w przypadku użycia tylko jednej głowicy przez drukarkę. Omawiana metoda ma również niższą dokładność wymiarową.

SLA

SLA (Stereolitography) to kolejna z metod druku przyrostowego. Została opracowana przez Charlesa Hulla, a polega na utwardzaniu płynnej żywicy fotopolimerowej za pomocą źródła laserowego. Źródło selektywnie naświetla wybrane obszary poszczególnych warstw drukowanego obiektu na powierzchni wanny, w której znajduje się żywica. W ten sposób powstaje przekrój o grubości kolejnej warstwy. Ścieżka poruszania się źródła wpływa na kształt warstwy. Obrazowo można to porównać do kolorowania rysunku kredką. Każdorazowo po utwardzeniu warstwy następuje zanurzenie platformy roboczej o grubość warstwy, ruch zgarniacza wyrównujący powierzchnię

i eliminujący ewentualne pęcherzyki, a finalnie utwardzanie kolejnego przekroju. Gdy zostanie naświetlona ostatnia warstwa, gotowy przedmiot jest płukany alkoholem izopropylowym i naświetlany w specjalnych skrzyniach utwardzających w celu uzyskania odpowiednich właściwości mechanicznych oraz termicznych, w tym pożądanej twardości. W rozwiązaniach biurowych istnieją drukarki o odwróconej konfiguracji, w których źródło jest umieszczane pod zbiornikiem.

Zaletą metody SLA jest możliwość uzyskania bardzo skomplikowanej struktury wewnętrznej elementu oraz dużej dokładności i gładkiej powierzchni. Wadą jest konieczność naświetlania po procesie utwardzania kolejnych warstw, brak możliwości uzyskania wielobarwnych elementów oraz większa kruchość elementów niż ma to miejsce w przypadku metod wykorzystujących materiały termokurczliwe.

Metoda SLA znajduje zastosowanie w wytwarzaniu personalizowanych produktów medycznych – elementów aparatów słuchowych czy modeli ortodontycznych. Jako utwardzany materiał mogą posłużyć, oprócz standardowej żywicy, żywica odlewnicza, droższa żywica wysokotemperaturowa sprawdzająca się, gdy wymagana jest duża odporność na działanie wysokiej temperatury, biokompatybilna żywica dentystyczna odporna na ścieranie czy żywica kauczukopodobna.

PolyJet

Kolejną metodą druku 3D jest Polyjet, polega na natryskiwaniu żywicy fotopolimerowej. Materiał budulcowy nanoszony warstwa po warstwie jest utwardzany światłem UV generowanym przez laser lub diodę wbudowaną w głowicę. Pomiędzy kolejnymi warstwami platforma robocza jest opuszczana.

Metoda PolyJet wykorzystywana jest do wytwarzania wielobarwnych elementów o różnych barwach, tonach i fakturach. Jej zaletą jest możliwość zastosowania rozpuszczalnego materiału podporowego. Ponadto uzyskiwane powierzchnie są gładkie i nie wykazują efektu schodkowatości. Możliwe jest drukowanie skomplikowanych

kształtów z realnie odwzorowanymi kolorami. Wadą stosowania metody PolyJet jest światłoczułość wytwarzanych elementów, przez co ich właściwości mechaniczne mogą z czasem ulec degradacji.

Metodę wykorzystuje się głównie do wytwarzania finalnych wersji prototypów, ponieważ jakość elementów drukowanych za jej pomocą jest wysoka.

SLS

Kolejną z metod druku 3D jest SLS (Selective Laser Sintering), opracowana przez Carla Deckarda, a polega na nanoszeniu cienkich warstw proszku i selektywnym utwardzaniu ich promieniami lasera. Dokładnie taki sam mechanizm wykorzystują tradycyjne drukarki laserowe. Wiązka padająca na naniesioną ścieżkę z proszku powoduje jego spiekanie.

Zaletą omawianej metody jest brak konieczności stosowania podpór ze względu na podtrzymywanie przez proszek, którego nadmiar otacza wydruk. Nadmiarowy proszek może być ponownie wykorzystany i nie stanowi odpadu. Metoda SLS umożliwia tworzenie przedmiotów o dosyć dużym skomplikowaniu geometrii oraz pozwala na budowę wysokich elementów. Ponadto elementy odznaczają się wysoką precyzją wykonania. Wadą metody SLS jest to, że wydrukowane elementy mają powierzchnię ziarnistą i są porowate,. Aby uzyskać gładką powierzchnię należy poddać ją dodatkowej obróbce. Ponadto drukowane elementy wykazują znaczną podatność na kurczenie oraz odkształcanie, w związku z czym trudno jest precyzyjnie wydrukować elementy o nie wielkich średnicach, takich jak rowki oraz otwory.

Do druk u metodą SLS stosuje się proszki poliamidowe oraz polistyrenowe. Najpowszechniejszy jest Poliamid 12 bez domieszek lub z dodatkiem aluminium dla uzyskania metalicznego wyglądu, włókien szklanych dla zwiększenia odporności na ścieranie i wysoką temperaturę, z dodatkiem włókien węglowych dla osiągnięcia wyższej sztywności oraz z dodatkiem środków zmniejszających palność dla zwiększenia stopnia

ognioodporności. Rzadziej zastosowanie znajdują Poliamid 11 czy PEEK.

DMLS

DMLS (Direct Metal LaserSintering) to inna z metod druku przyrostowego, której metodyka jest zbliżona do SLS. Drukarki DMLS są wyposażene w źródła laserowe o dużo większej mocy, proszek nie jest spiekany, tylko przetapiany.

Zaletą metody DMLS jest możliwość druku metalowych elementów – głównie aluminiowych. Drukowane elementy są bardzo trwałe i wytrzymałe przy zachowaniu niewielkiej masy. Wadą są relatywnie duże koszty wytwarzania oraz konieczność zapewnienia odpowiednich warunków środowiskowych. W metodzie DMLS materiałem drukarskim jest proszek metaliczny stanowiący mieszankę metali lub metali i proszków ceramicznych. Mogą to być stal nierdzewna, stal narzędziowa, stop aluminium, odporny na korozję stop tytanu, twardy i odporny na ścieranie superstop kobaltowo-chromowy, superstop niklu, ale również metale szlachetne. Metoda jest wykorzystywana do druku form do wtr yskarek, form odlewniczych, produkcji narzędzi, uchwytów, matryc.

DLP

DLP (Digital Light Processing) to metoda druku, która korzysta z żywic światłoutwardzalnych jako materiału budulcowego. Na warstwę budulca emitowany jest przez projektor obraz, który po utwardzeniu jest unoszony, dając miejsce kolejnej warstwie i kolejnemu obrazowi emitowanemu z projektora. Zaletą tej metody jest dobre odwzorowanie szczegółów, co jest przydatne w takich dziedzinach, jak medycyna, jubilerstwo i elektronika.

Zastosowanie druku 3D Druk 3D znajduje szerokie zastosowanie w różnych branżach przemysłu i usług. Przykładowo w przemyśle motoryzacyjnym jest wykorzystywany do prototypowania elementów nowych modeli samochodów, do produkcji drobnych elementów konstrukcyjnych o wysokim stopniu złożoności, których

wytwarzanie metodami konwencjonalnymi jest zbyt trudne lub wręcz niemożliwe. Bywa, że wybrane elementy stosowane przy produkcji dzięki drukowaniu są dostępne szybciej niż w dostawie, zamawiane od kooperantów. Jest to niezwykle ważne, aby nie dochodziło do przestojów produkcyjnych podczas montażu wynikających z braku wybranych elementów.

Druk 3D to metoda stosowana w celu obniżenia masy poszczególnych elementów zarówno w motoryzacji, ale również w lotnictwie. Elementy konstrukcyjne samolotów, dzięki którym można odciążyć poszczególne komponenty są wykonywane z tytanu i aluminium. Druk może być również wykorzystywany do produkcji żaroodpornych elementów ze stopów niklu, kobaltu i chromu o wysokim stopniu skomplikowania stosowanych w silnikach lotniczych i rakietowych.

Druk 3D sprawdza się również w branży narzędziowej i przetwórstwie tworzyw sztucznych. Przykładowo służy do wytwarzania niezbędnych części zamiennych, produkcji oprzyrządowania oraz wkładek do form wtryskowych i form odlewniczych ze zintegrowanymi kanałami chłodzącymi.

Ważną gałęzią przemysłu korzystającą z druku 3D jest przemysł zbrojeniowy. Druk może być wykorzystywa-

ny do uzupełniania bieżących potrzeb w terenie, szybkiego wytwarzania wyposażenia oraz części zamiennych do urządzeń. Drukarka 3D może znajdować się w kontenerze i być obsługiwana przez wojska inżynieryjne bezpośrednio na obszarach objętych działaniami wojennymi. Zabezpiecza to nagłe potrzeby, nie ma konieczności oczekiwania na dostarczenie elementów na zagrożone obszary.

Drukarki 3D o bardzo dużych wymiarach są stosowane w budownictwie. Mogą wytwarzać elementy konstrukcyjne budynków a także całe budynki, co jeszcze niedawno wydawało się nierealne. Z kolei architekci za pomocą druku 3D wykonują modele projektowanych obiektów, tym samym mogą w formie makiety zaprezentować swoją wizję, aby lepiej trafić do wyobraźni inwestorów i klientów.

Druk 3D znajduje zastosowanie w medyc ynie. Dzięki biozgodnym materiałom ubytki kości mogą zostać wypełnione indywidualnie zaprojektowanymi wszczepami. Wydrukowane mogą zostać protezy, implanty i gorsety. Ponadto w celu szybszej regeneracji tkanek stosuje się rusztowania wydrukowane z biozgodnych materiałów. Drukowanie 3D jest bardzo powszechnie wykorzystywane w stomatologii i protetyce. Używając tej metody przy-

rostowej, można wykonać tytanowe implanty na podstawie zdjęć uzębienia pacjenta oraz korony i mosty ze stopów kobaltu i chromu.

Druk 3D jest też stosowany w edukacji – można drukować różnorodne pomoce dydaktyczne: matematyczne – np. modele brył przestrzennych, biologiczne – np. modele narządów, organów, organizmów, historyczne – np. narzędzia, astronomiczne – np. modele planet. Ważnym aspektem jest również wspomaganie kształcenia przyszłych inżynierów. Dzięki drukowi 3D mogą rozwijać swoją kreatywność oraz trenować wyobraźnię przestrzenną. W archeologii i muzealnictwie drukowanie jest wykorzystywane przy tworzeniu trójwymiarowych modeli zabytków. Umożliwiają one prezentację wyglądu przedmiotów, których fragmenty zostały odnalezione.

Parametry urządzeń

Oprócz obsługiwanej technologii druku, decydując się na konkretną drukarkę 3D, należy zwrócić uwagę na szereg innych parametrów. Jednym z nich jest obsługiwany obszar budowy modelu, który determinuje maksymalne wymiary drukowanego obiektu.

Kolejnym jest rozdzielczość druku – im wyższa, tym dokładniejszy będzie wydruk i więcej szczegółów będzie możliwych do uwidocznienia.

Na osiąganą rozdzielczość bezpośredni wpływ mają użyte do budowy drukarki mechanizmy – ich rodzaj i jakość oraz dokładność pozycjonowania silników. W druku 3D można rozróżnić rozdzielczość poziomą i pionową. Pozioma, czyli XY, to najmniejszy ruch, który może wykonać mechanizm drukujący w obrębie warstwy. Pionowa – to minimalna grubość warstwy, jaką może nałożyć i utr walić drukarka podczas wykonywania jednego przebiegu. Rozdzielczość wpływa na jakość detali, którą można osiągnąć, korzystając z da nego urządzenia. Im większa rozdzielczość, tym gładsza będzie powierzchnia otrzymanego modelu.

Warto zwrócić uwagę na deklarowaną przez producenta urządzenia dokładność, czyli parametr opisujący stopień pokrywania się wymiarów

DRUK 3D TO METODA STOSOWANA W CELU OBNIŻENIA MASY

POSZCZEGÓLNYCH ELEMENTÓW ZARÓWNO W MOTORYZACJI, ALE RÓWNIEŻ W LOTNICTWIE.

wydrukowanego obiektu z wymiarami modelu zaprojektowanego w programie typu CAD. Z dokładnością wiąże się precyzja, czyli powtarzalność wymiarów obiektów drukowanych na urządzeniu w kolejnych cyklach oraz tolerancja, czyli wielkość błędu przy wydruku.

Bardzo ważna jest szybkość wydruku, w szczególności, gdy drukowane obiekty są dużych rozmiarów i są dosyć rozbudowane. Należy jednak pamiętać, że duża szybkość druku może obniżać jakość i dokładność wydruku. Wybierając model drukarki, należy sprawdzić, ile i jakie materiały drukarskie może ona obsługiwać. Warto również sprawdzić, czy oprogramowanie do obsługi drukarki jest intuicyjne, łatwe w obsłudze i pozwala sprawnie przygotowywać i edytować modele przed drukowaniem.

Usługi

Jedną z usług powiązanych z drukiem 3D jest skanowanie 3D, które umożliwia uzyskanie szczegółowego opisu modelu 3D. Na opis składa się kształt zeskanowanego obiektu – jego geometria w postaci chmury punktów lub siatki trójkątów oraz informacja o kolorze i teksturze. Następnie pozyskany model może zostać przetworzony w programie typu CAD, a w dalszej kolejności być wydrukowany.

Skanery 3D można podzielić na dotykowe i bezdotykowe. Częściej stosowane są te z drugiej grupy. Wyświetlają na obiekcie specjalny wzór, a detektory odczytują jego zakrzywienie na obiekcie, otrzymane dane są przetwarzane za pomocą dedykowanego oprogramowania, w wyniku czego powstaje wynikowa chmura punktów lub siatka trójkątów. Inną metodą jest pomiar czasu powrotu wiązki lasera, który pozwala na precyzyjne wyznaczenie odległości lasera od mierzonego punktu.

Skanowanie może być przydatne w przypadku braku dokumentacji detalu. Przestrzenny model może powstać bez konieczności pomiarów i projektowania od podstaw w programie CAD. Skanowanie może być również stosowane podczas kontroli jakości, tworząc mapy odchyleń drukowanych elementów. Działy utrzymania ruchu mogą wykorzystywać skanowanie w przypadku braku części zamiennych i zamienników oraz ich dokumentacji technicznych do serwisowanych maszyn i urządzeń. Kolejnym zastosowaniem skanowania 3D może być archiwizacja obiektów, ich digitalizacja, tworzenie wirtualnych baz. Aby model był kompletny i dokładny, należy odpowiednio dobrać pozycje skanowania oraz ich ilość. Wymaga to doświadczenia. Należy pamiętać, że koszt skanera 3D oraz odpowiedniego oprogramowania jest niemały.

Inną usługą związaną z drukiem przyrostowym jest projektowanie i optymalizacja projektów za pomocą oprogramowania CAD. Doświadczenie w projektowaniu jest wskazane, aby drukowanie przynosiło oczekiwane efekty. Wiąże się z tym tworzenie bazy dokumentacji i c yfrowych magazynów części, z których w każdej chwili można pobrać plik i przekazać do drukarki w celu wytworzenia. Projektowanie i odpowiedni dobór materiału to bardzo ważne zadania, które w największym stopniu wpływają na efekt końcowy, czyli jakość i funkcjonalność produktu. Firmy oferujące usługi projektowania proponują również optymalizacje istniejących projektów, w szczególności w sposób taki, który wpływa na oszczędność materiału i ograniczenie czasu trwania procesu druku.

Kolejną usługą bezpośrednio powiązaną z drukiem 3D jest obróbka wydruków. W celu zwiększenia atrakcyjności

wydruku, osiągnięcia lepszych efektów wizualnych oraz dotykowych, wydruk można poddać obróbce mechanicznej lub chemicznej. Wydrukowane elementy mogą być szpachlowane, szlifowane, malowane, lakierowane, składane i łączone z częściami metalowymi, elementy żywiczne mogą być poddawane ekspozycji UV, zaś elementy spiekane laserowo barwione i polerowane. Na r ynku funkcjonuje wiele firm zajmujących się wspomnianymi usługami. Jedną z nich jest Sieć Badawcza Łukasiewicz – Przemysłowy Instytut Automatyki i Pomiarów PIAP. Firma oferuje usługi druku 3D, skanowania 3D oraz projektowania. Można również skorzystać z kompleksowej oferty projektowania i wytwarzania prototypów oraz gotowych produktów zgodnych ze wstępnymi założeniami odbiorcy. Uwzględnia ona dowolne materiały od polimerów do metali i ich stopów. Firma Baza3D oferuje skanowanie z dokładnością 0,05 mm, drukowanie metodami FDM i SLA, projektowanie – tworzenie koncepcji i modeli przestrzennych oraz wizualizowanie w trójwymiarze.

Z kolei 3DGence proponuje swoim odbiorcom usługę druku metodami FDM, SLA, SLS, DMLS i Polyjet, modelowanie 3D, skanowanie przedmiotów o wymiarach od 5 cm do 4 m z dokładnością 0,05 mm, chemiczną oraz mechaniczną obróbkę wydruków –sklejanie, składanie, ekspozycję UV, polerowanie, barwienie powierzchni, szlifowanie, szpachlowanie, malowanie i lakierowanie.

Co dalej?

Nowe metody, nowe materiały, nowe technologie – to szansa na dalszy rozwój druku 3D. Każdy sposób na zwiększenie szybkości druku, który nie wpływa drastycznie na dokładność oraz rozdzielczość będzie krokiem milowym w jeszcze szerszym zastosowaniu drukarek 3D w przemyśle i usługach. Aktualnie dostępne materiały, metody i wiedza umożliwiają dalszy rozwój druku 3D, co wydaje się być procesem niezagrożonym.

Agnieszka Staniszewska AUTOMATYKA

Druk 3D

Rewolucja w budownictwie

Druk 3D z betonu to nowoczesna metoda budowania konstrukcji przez warstwowe nakładanie specjalnie opracowanej mieszanki betonowej za pomocą maszyn drukujących. Proces ten eliminuje konieczność stosowania tradycyjnych form i szalunków, przyspieszając budowę oraz redukując koszty i ilość odpadów. Dzięki zastosowaniu różnego rodzaju dysz drukujących można wpływać na efekt wykończenia.

Wojciech Kiński

Pierwszym etapem opracowania konstrukcji jest stworzenie projektu cyfrowego – wszystko zaczyna się od modelu 3D przygotowanego za pomocą specjalnego oprogramowania CAD. Model ten precyzyjnie określa kształt, wymiary i  strukturę drukowanego elementu.

Zgodnie z powstałym projektem realizowane jest następnie warstwowe nakładanie betonu. Drukarka 3D nakłada kolejne warstwy specjalnej mie-

szanki betonowej, która szybko wiąże, tworząc solidną i trwałą konstrukcję. Dzięki precyzyjnemu sterowaniu możliwe jest uzyskanie skomplikowanych kształtów, niemożliwych do wykonania tradycyjnymi metodami.

Zaletą jest brak konieczności korzystania z szalunków. W przeciwieństwie do klasycznych metod budowy, druk 3D eliminuje czasochłonne tworzenie kosztownych form, co dodatkowo przyspiesza proces budowy.

Realizacja druku z betonu w Łukasiewicz-PIAP

Zalety druku 3D z betonu Stosowanie druku 3D z betonu niesie ze sobą wymierne korzyści. Należą do nich:

• szybsza budowa – automatyzacja procesu pozwala na postawienie budynku w ciągu kilku dni zamiast miesięcy,

• niższe koszty – eliminacja tradycyjnych szalunków i optymalne zużycie materiału przekładają się na oszczędności finansowe,

• ekologiczność rozwiązania – redukcja odpadów budowlanych oraz możliwość użycia materiałów z recyklingu sprawiają, że technologia ta wpisuje się w zrównoważone budownictwo,

• większa swoboda projektowa –można tworzyć niestandardowe kształty i skomplikowane geometrie, które byłyby trudne do wykonania metodami tradycyjnymi,

• wytrzymałość i trwałość – drukowane elementy są odporne na warunki atmosferyczne i spełniają normy budowlane.

Druk 3D z tworzyw spienionych – wszechstronne zastosowanie

Druk 3D z tworzyw spienionych to innowacyjna technologia, która umożliwia produkcję lekkich, ale jednocześnie wytrzymałych elementów budowlanych. Takie tworzywa, jak spieniony polistyren FPE Material mogą być wykorzystywane do wielu różnych zastosowań w budownictwie:

• szalunki tracone – drukowane w  3D szalunki tracone pozwalają na formowanie skomplikowanych konstrukcji betonowych bez koniecz-

ności późniejszego demontażu, co przyspiesza i upraszcza proces budowy,

• elementy termoizolacyjne – drukowane w 3D komponenty mogą pełnić funkcję efektywnej izolacji termicznej, zapewniając lepszą ochronę cieplną budynków i  oszczędności energetyczne,

• formy i foremniki – druk 3D z  tworzyw spienionych umożliwia tworzenie indywidualnie dopasowanych form i foremników do prefabrykacji elementów betonowych lub gipsowych. Dzięki temu możliwe jest uzyskanie precyzyjnych kształtów, a jednocześnie redukcja kosztów produkcji form tradycyjnymi metodami. Dzięki zastosowaniu obróbki skrawaniem powstałe formy można laminować w dalszym etapie. Drukowane formy mogą być stosowane zarówno w produkcji dekoracyjnych elementów architektonicznych, jak i wielkoskalowych prefabrykatów budowlanych. Lekkość i łatwość obróbki tworzyw spienionych sprawiają, że ich użycie w budownictwie dynamicznie rośnie, a  dzięki technologii

3D możliwe jest szybkie i precyzyjne dostosowanie produkcji do indywidualnych projektów.

Wielkoformatowy druk z tworzyw spienionych jest znacznie szybszy niż drukowanie w technologii FDM bez ryzyka odkształceń i pęknięć międzywarstwowych. Dodatkowymi zaletami tego rozwiązania są:

• możliwość drukowania dużych nawisów,

• uzyskiwanie wydruków o niskiej gęstości i przewodności cieplnej,

• wydruki o objętości nawet 12 razy większej niż objętość materiału wejściowego (łatwiejsze przechowywanie materiału wejściowego),

• w pełni zautomatyzowany proces produkcji form i modeli,

• łatwość obróbki wstępnie uformowanych wydruków generujących niewiele odpadów,

• łatwość recyklingu odpadów i starych wydruków. Materiał można ponownie wykorzystać do przyszłych wydruków.

Wojciech Kiński kierownik Sekcji Szybkiego Prototypowania i Obliczeń Numerycznych

SIEĆ BADAWCZA ŁUKASIEWICZ – PRZEMYSŁOWY INSTYTUT AUTOMATYKI I POMIARÓW PIAP

Aleje Jerozolimskie 202 02-486 Warszawa tel. +48 22 874 01 96

e-mail: wojciech.kinski@piap.lukasiewicz.gov.pl www: piap.lukasiewicz.gov.pl

Wizualizacja druku 3D z betonu

Droga przygotowania modelu 3D do druku

Elesa+Ganter z wbudowanym wyłącznikiem bezpieczeństwa ESC-SFT

i jednostką sterującą CN-SFT

W dobie rosnących wymagań dotyczących bezpieczeństwa maszyn i  urządzeń inżynierowie poszukują rozwiązań, które łączą w sobie niezawodność, łatwość integracji z  istniejącymi systemami oraz elastyczność w  doborze konfiguracji. W  odpowiedzi na  te potrzeby firma Elesa+Ganter wprowadziła na  rynek dwa nowe produkty z  obszaru zabezpieczeń przemysłowych: uchwyt z wbudowanym wyłącznikiem bezpieczeństwa ESC-SFT oraz jednostkę sterującą CN-SFT.

Wartykule przyjrzymy się bliż ej zarówno samemu uchwytowi z  wbudowanym czujnikiem kodowanym, jak i  współpracującej z  nim jednostce sterującej. Omówimy główne cechy i zasadę działania, a także możliwości zastosowania w różnych aplikacjach.

ESC-SFT – połączenie funkcji standardowego uchwytu z funkcją czujnika bezpieczeństwa

Uchwyt z wbudowanym wyłącznikiem bezpieczeństwa ESC-SFT (fot. 1) to rozwiązanie, łączące funkcję standardowego uchwytu przemysłowego z  funkcją czujnika bezpieczeństwa typu 4  o niskim poziomie kodowania (zgodnie z wymaganiami normy EN ISO 14119).

Sam uchwyt jest wykonany z samogasnącego technopolimeru ( klasa palności V0  według normy UL94), wzmocnionego włóknami szklanymi. Podzespoły, takie jak płytki mocujące czy elementy łączące, wykonano ze stali nierdzewnej, co przekłada się

na trwałość i  odporność na  korozję w trudnych warunkach przemysłowych. Kluczowym elementem uchwytu jest czujnik magnetyczny współpracujący z kodowanym magnesem umieszczonym w drugim segmencie uchwytu. Po zamknięciu drzwi lub osłony oba segmenty uchwytu stykają się, co powoduje rozpoznanie przez czujnik magnesu o określonym kodzie i przełączenie stanu styków. Taka forma blokady gwarantuje wysoki poziom bezpieczeństwa, ponieważ czujnik aktywuje się wyłącznie w  obecności odpowiednio zakodowanego magnesu, a nie w obecności dowolnego pola magnetycznego. Warto podkreślić różnicę między „blokowaniem” a  „zaryglowaniem”, gdyż jest dość istotna. W  rozumieniu normy EN  ISO 14119, „blokowanie” odnosi się do funkcji jednostki sterującej, która uniemożliwia uruchomienie maszyny, dopóki osłona nie zostanie poprawnie zamknięta, a  po otwarciu osłony maszyna automatycznie się zatrzymuje. Natomiast „zaryglowanie” to mechanizm r yglujący, który fizycz-

Fot. 1.

Fot. 2.

nie uniemożliwia operatorowi otwarcie drzwi. To rozróżnienie wpływa na  sposób projektowania systemów be zpieczeństwa, ponie waż k ażda z tych funkcji – elektroniczna kontrola uruchomienia oraz mechaniczne zabezpieczenie – wymaga innego podejścia przy analizie r yzyka i wdrażaniu zabezpieczeń.

Warianty i konstrukcja

ESC-SFT

Uchwyt ESC-SFT oferowany jest w wersjach z różnymi układami styków:

• NC+NC  (dwa styki bezpieczeństwa NC);

• NC+NO (jeden styk bezpieczeństwa NC i jeden NO).

Dodatkowo w każdej konfiguracji dostępny jest jeszcze jeden styk sygnalizacyjny NC do obsługi diody LED. Dioda w  kolorze zielonym sygnalizuje prawidłowe zamknięcie osłony (prawidłową pozycję uchwytu), zgodnie z wymogami normy IEC 60204-1 (fot. 3).

Produkt składa się z  dwóch części: rękojeści oraz korpusu z przewodem lub wtyczką, które łączą się za pomocą mechanicznego zamka zatrzaskowego. Mechanizm ten gwarantuje utrzymanie drzwi w pozycji zamkniętej, a otwarcie osłony wymaga przyłożenia siły rzędu około 2  kg, co zapobiega przypadkowemu otwarciu osłony na skutek wibracji.

Rękojeść wyposażona jest w  mechaniczny system samocentrujący względem drugiej części uchwytu. System ten kompensuje ewentualne odchylenia drzwi od osi oraz ich wygięcia spowodowane ciężarem, co umożliwia precyzyjne działanie urządzenia zarówno przy drzwiach przesuwnych, jak i uchylnych.

Uchwyt ESC-SFT może być montowany na  kilka sposobów, co wynika z dostępności różnych typów wyprowadzeń przewodu lub 8-pinowej wtyczki M12 (wyjście od  góry, od  dołu lub od tyłu), co przedstawia r ys. 1. Ponadto konstrukcja uchwytu umożliwia zastosowanie go zarówno w drzwiach uchylnych, jak i drzwiach przesuwnych, dzięki czemu sprawdza się w rozmaitych aplikacjach: od  niewielkich maszyn warsztatowych, aż po duże linie produkcyjne.

Zastosowania uchwytu

Zastosowania uchwytów z wbudowanym wyłącznikiem bezpieczeństwa ESC-SFT obejmują różne aplikacje, maszyny i systemy.

Aplikacje wymagające wysokiego poziomu bezpieczeństwa

Przy zastosowaniu certyfikowanej jednostki sterującej (np CN-SFT) uchwyt ESC-SFT może współtworzyć system bezpieczeństwa spełniający wymogi

kategorii 4  – PLe (EN  ISO 13849-1) czy

SIL3 (IEC 62061). Dzięki temu maszyna nie zostanie uruchomiona, dopóki wszystkie osłony nie są  poprawnie zamknięte, a  przy każdym naruszeniu stanu bezpieczeństwa system natychmiast rozłącza zasilanie maszyny.

Maszyny z drzwiami przesuwnymi

W systemach z  drzwiami przesuwnymi, gdzie tradycyjne mechanizmy mogą mieć problem z  precyzyjnym wykryciem stanu zamknięcia, uchwyt ESC-SFT zapewnia wyższą kontrolę. Elastyczność montażu pozwala na optymalne rozmieszczenie uchwytu, niezależnie od  geometrii przesuwnych osłon.

Maszyny z dużymi drzwiami uchylnymi

W aplikacjach z  dużymi drzwiami uchylnymi, gdzie trudniej o  idealne dopasowanie elementów, zastosowanie uchwytu ESC-SFT może wpływać na większą precyzję detekcji otwarcia.

Systemy w środowiskach o podwyższonych wymaganiach higienicznych

ESC-SFT świetnie sprawdzi się również w takich branżach, jak przemysł spożywczy czy farmaceutyczny, gdzie wysoki poziom higieny i odporność na zanie-

Fot. 3. Działanie

RYNEK

czyszczenia są kluczowymi kwestiami. Konstrukcja o  wysokiej klasie ochrony (IP67) oraz brak tradycyjnych mechanicznych elementów sprawia, że system jest mniej podatny na zużycie w wymagających warunkach.

Pozostałe obszary w automatyce przemysłowej

Uchwyt ESC-SFT może być stosowany również w innych obszarach automatyki, gdzie niezbędna jest ciągła kontrola stanu osłon bezpieczeństwa, np na liniach produkcyjnych czy w systemach kontroli dostępu. Jego uniwersalność i  możliwość integracji z  różnymi certyfikowanymi jednostkami sterującymi sprawiają, że jest wszechstronnym rozwiązaniem, podnoszącym ogólny poziom bezpieczeństwa maszyn i instalacji.

Uchwyty ESC-SFT a zawiasy CFSW

Elesa+Ganter od  lat oferuje także zawiasy z  wbudowanym wyłącznikiem bezpieczeństwa (CFSW). Warto wymienić kilka cech szczególnych obu tych rozwiązań:

• CFSW wykorzystuje przełączniki mechaniczne (pozytywne wymuszenie rozwarcia) wbudowane w  zawias, natomiast ESC-SFT wykorzystuje czujniki magnetyczne w połączeniu z uchwytem,

• wyłącznik bezpieczeństwa w uchwycie (ESC-SFT) działa zawsze przy stałym kącie rozwarcia drzwi, również dla wyłącznika zamontowanego w zawiasie (CFSW). Jednak w przypadku wyłącznika zawiasowego szczelina, jaka powstaje przy uchyleniu drzwi o  dany kąt jest zależna od długości ramienia drzwi,

• uchwyty ESC-SFT mogą być także montowane na  osłonach przesuwnych,

• połączenie uchwytu ESC-SFT z  zawiasem CFSW w  jednym zastosowaniu dodatkowo podnosi poziom bezpieczeństwa systemu, ponieważ łączy się dwa różne typy czujników (mechaniczny i magnetyczny).

Jednostka sterująca

CN-SFT

Uchwyt ESC-SFT jest tylko jednym z elementów układu zabezpieczeń. Aby

Rys. 1. Wykonania standardowe uchwytów ESC-SFT obejmują wersje z różnym usytuowaniem przewodu lub wtyczki

zapewnić pełną kontrolę nad obwodem bezpieczeństwa, niezbędne jest zastosowanie odpowiedniej jednostki sterującej, takiej jak CN-SFT (fot. 2).

CN-SFT to jednostka sterująca zaprojektowana w  celu zapewnienia automatycznego zatrzymania maszyn oraz monitorowania funkcji bezpieczeństwa, dzięki czemu można stworzyć bezpieczną strefę pracy i  chronić personel przed potencjalnymi zagrożeniami.

Jednostka CN-SFT monitoruje stan dwóch styków, co pozwala na integrację z  różnymi urządzeniami bezpieczeństwa, takimi jak:

• magnetyczne czujniki kontaktronowe,

• przyciski awaryjnego zatrzymania (E-STOP),

• mechaniczne wyłączniki bezpieczeństwa,

• blokady zabezpieczające ruchome osłony.

Jednostki CN- SFT są  oferowane w  kompaktowych obudow ach z  tworzywa PA (w dwóch standar-

dowych wielkościach), przys wanych do  montażu na  szynie 3 5 mm. W  zależności o d wariantu, mogą obsługiwać konfigurację ków 1NC+1NO lub 2NC. Dzięki doskonale współpracują z  mi ESC-SFT (zarówno w wersji jak i  NC+NC) oraz innymi pr firmy Elesa+Ganter, takimi CFSQ czy M.2000-SWM, tworząc pleksowe systemy be zpieczeństwa dostosowane do indywidualnych trzeb.

Aktywacja wyjść następuje śnięciu i  zwolnieniu przycisk (reset) pod warunkiem, że: • w wersji NO-NC: styk NO  ty, a styk NC zamknięty, • w wersji NC-NC: oba styki mknięte.

Zmiana stanu któregokolwiek ściowych styków powoduje systemu w  stan be zpieczny przez otwarcie wyjść bezpieczeństwa i uniemożliwienie ich ponownego zamknięcia, nawet po przywróceniu pier wotnego stanu styków.

Zastosowania

CN-SFT znajduje zastosowanie w  różnych obszarach przemysłu, m.in.:

• kontroli zamknięcia osłon – zapewnia, że maszyna nie uruchomi się, dopóki wszystkie osłony nie są  prawidłowo zamknięte,

• współpracy z czujnikami magnetycznymi – idealne rozwiązanie w środowiskach o  wysokich wymaganiach higienicznych, w  ograniczonej przestrzeni montażowej, przy obniżonej dokładności dopasowania elementów ruchomych czy w obecności pyłu i wilgoci,

• obsługi przycisków awaryjnego zatrzymania – szybkie i niezawodne wyłączanie maszyn w sytuacjach awaryjnych. Dzięki swojej wszechstronności i zgodności z normami, CN-SFT stano-

jest stosowany jako część kompletnego układu zabezpieczającego, w którym uchwyt współpracuje z  certyfikowaną jednostką sterującą. Należy unikać wystawiania czujnika i  aktywatora na  silne pola magnetyczne, duże wibracje, wstrząsy oraz kontakt z opiłkami żelaza.

Kompleksowa oferta dla automatyków i konstruktorów

ESC-SFT oraz CN-SFT to nowe propozycje Elesa+Ganter dla automatyków i konstruktorów maszyn, którzy chcą podnieść poziom bezpieczeństwa w swoich aplikacjach. Uchwyty ESC-SFT doskonale sprawdzają się w sytuacjach, gdzie zawiasy z wyłącznikami bezpieczeństwa nie są optymalnym wyborem – zwłaszcza przy dużych lub przesuwanych

Wszystkie omawiane produkty spełniają wymagania podstawowych norm bezpieczeństwa (m.in. EN  ISO 13849-1, EN 14119), a  szczegółowe parametry techniczne oraz informacje na  temat certyfikacji można znaleźć w  kartach katalogowych produktów.

W razie pytań dotyczących doboru odpowiedniego wariantu ESC-SFT, konfiguracji CN-SFT czy innych kwestii związanych z  bezpieczeństwem maszyn, zapraszamy do  kontaktu z  działem technicznym Elesa+Ganter Polska. Informacje o pełnej ofercie Elesa+Ganter znajdują się na  stronie: www.elesa-ganter.pl.

ELESA+GANTER POLSKA Sp. z o.o. ul. Słoneczna 42A, Stara Iwiczna

PoStaw na rozwój zawodowy

Profesjonalne szkolenia dla przemysłu oraz kadry inżynierskiej

Centrum Szkoleniowe Sieć badaw Cza łuka SiewiCz Przemy S łow y inS tyt ut automatyki i Pomiarów PiaP

Centrum Szkoleniowe PiaP

S zkolenia

Programowanie robotów abb –kur s podstawowy -szkolenie u klienta

Programowanie robotów Comau –kurs podstawowy -szkolenie u klienta

Sieć Badawcza Łukasiewicz - Przemysłowy Instytut Automatyki i Pomiarów PIAP

al. jerozolimskie 202, 02-486 wars zawa tel. 22 874 0 194, 198

Programowanie robotów kuka –kur s podstawowy -szkolenie w Instytucie -szkolenie u klienta

Szkolenie zaawansowane z programowania robotów kuka -szk olenie w Instytucie -szkolenie u klienta

www.piap.lukasiewicz.gov.pl cspiap@piap.lukasiewicz.gov.pl

Unikalny separator wlewek dla wtryskarek

Firma igus wprowadziła do oferty unikalny separator wlewek dla wtryskarek, który gwarantuje wydajność wyższą o 20 % i krótszy czas cyklu. Przystępne cenowo rozwiązanie z zakresu automatyzacji umożliwia oddzielanie części formowanych wtryskowo od wlewów bez zbędnego wydłużania czasu cyklu.

Zwiększenie wydajności przy jednoczesnym obniżeniu kosztów – aby pozostać konkurencyjnymi, coraz więcej firm dąży do tego celu w ramach Przemysłu 4.0. Automatyzacja powtarzalnych procesów produkcyjnych odgrywa tu kluczową rolę – również w procesie formowania wtryskowego. Usuwanie wlewek często zajmuje cenny czas. Dlatego firma igus, specjalizująca się w produkcji tworzyw sztucznych, opracowała opłacalny separator wlewek przeznaczony dla maszyn do formowania wtryskowego – takich jak Dr. Boy.

Coraz więcej fabryk korzysta obecnie z robotów. Według Międzynarodowej Federacji Robotyki (IFR) w 2023 r. na całym świecie było ich już 4,3 mln, co stanowi nowy rekord. Roboty stosowane są w wielu obszarach, w tym w procesie formowania wtryskowego. Aby przyspieszyć usuwanie wlewek podczas produkcji, wiele firm stosuje tzw. chwytaki wlewek, które natychmiast usuwają wlewki wtryskarki. Takie urządzenia od lat wykorzystują komponenty igus w procesie formowania wtryskowego. Jednak każdy taki krok kosztuje równie cenny czas – 1,25 s na cykl. W tym czasie wtryskarki stoją w miejscu, ponieważ mogą kontynuować swoją pracę dopiero, gdy picker opuści obszar roboczy.

Oszczędność czasu

Aby zwiększyć wydajność produkcji wtryskowej, firma igus w swojej siedzibie w Kolonii nieprzerwanie pracuje nad nowymi rozwiązaniami w zakresie automatyzacji. Teraz również firma Dr. Boy korzysta z ich doświadczenia. igus opracował kompaktowy separator wlewek odpowiedni dla wtryskarek BOY XS i BOY XS E. Rozwiązanie oddziela części formowane wtryskowo od wlewek od razu na wtryskarce, skracając czas przestoju. Separator wlewek jest umieszczony pod wałem wyrzutowym. Formowane

100 wiodących producentów oferuje obecnie swoje produkty na RBTX.pl –od cobotów i efektorów końcowych po systemy sterowania i oprogramowanie. Użytkownicy otrzymują wszystko z jednego źródła i mają 100 % gwarancję kompatybilności. Oznacza to, że nawet bez specjalistycznej wiedzy na temat robotyki można zautomatyzować prace, już od 10 000 zł. Osoby, które nadal nie są pewne, jakie procesy można zautomatyzować lub które komponenty są wymagane, by zautomatyzować proces, mogą znaleźć inspirację na RBTX.pl

Dzięki separatorowi wlewek opracowanemu przez igus, wydajność wtryskarek może zostać zwiększona o 20 %

wtryskowo części spadają na separator w postaci obracającego się dysku. Zintegrowana kamera wykrywa wlewkę, która jest następnie pobierana przez robota kartezjańskiego z chwytakiem. Dwie szczotki usuwają wlewkę od części właściwych wtrysku, która następnie spada do pudełka. Na wlewkę przeznaczony jest osobny pojemnik. W międzyczasie wtryskarki mogą kontynuować pracę z maksymalną prędkością, zwiększając produktywność o 20  %.

Niskokosztowa automatyzacja

Wszystkie komponenty separatora wlewek są dostępne na platformie RBTX obsługiwanej przez igus. Ponad

i przeglądać ponad 500 kompletnych rozwiązań, które zostały już wdrożone. 95 % z nich ma wartość inwestycji mniejszą niż 50 000 zł. Eksperci RBTX w igus udzielają również indywidualnych konsultacji. W Strefie Testów Klienta w igus, która obejmuje ponad 400 m², testują planowaną aplikację wraz z klientem za pośrednictwem połączenia wideo, aby znaleźć najbardziej odpowiednie i opłacalne rozwiązanie.

IGUS Sp. z o.o. ul. Działkowa 121C, 02-234 Warszawa tel. 22 863 57 70 e-mail: info-pl@igus.net www.igus.pl

MACIEJ KUBIAK ALEKSANDRA KRZYSIAK

adwokat, partner zarządzający

SKP Ślusarek Kubiak Pieczyk

aplikant adwokacki

SKP Ślusarek Kubiak Pieczyk

Wdrażanie robotyki w produkcji i usługach – wyzwania prawne

Świat nie stoi w miejscu, a tempo zmian przyspiesza z każdym dniem. Rewolucja sztucznej inteligencji, która jeszcze do niedawna wydawała się odległą wizją przyszłości, dziś staje się codziennością. Dynamiczny rozwój technologii zaczyna wymuszać na przedsiębiorcach inwestowanie w coraz to nowsze mechanizmy, które poprawią efektywność i wydajność pracy w produkcji czy w usługach.

Jedną z dróg, żeby próbować „dogonić postęp” jest wdrożenie robotyki i automatyzacja produkcji. Robotyzacja produkcji polega na zastosowaniu w przedsiębiorstwie nowoczesnych maszyn i robotów, które przejmują od człowieka zarówno rutynowe, jak i bardziej złożone zadania. Z kolei automatyzacja produkcji ma na celu usprawnienie przebiegu procesów wytwórczych, co prowadzi do zwiększenia ich efektywności. Do głównych zalet automatyzacji produkcji zalicza się optymalizację kosztów produkcji, wzrost wydajności przedsiębiorstwa, lepszą jakość wytwarzanych produktów czy większe szanse na rozwój.

Od pomysłu do finalnej robotyzacji firmy należy wykonać kilka kroków, które zagwarantują, że dobrze za -

planowany proces wdrożenia będzie efektywny i zgodny z wymaganiami prawnymi.

Analiza przedwdrożeniowa Pierwszym krokiem jest dokładna analiza potrzeb firmy i opracowanie odpowiedniego planu procesu wdrożenia. Jakie mogą być potrzeby firmy? Robotyzacja może wiązać się z koniecznością wdrożenia nowych technologii w zakresie hardware (wszelkie fizyczne elementy, które tworzą dane urządzenie elektroniczne), ale również może obejmować software (zestaw danych, które pozwalają na kontrolowanie i zarządzanie działaniem sprzętu) lub oba te systemy. Hardware i software są wzajemnie zależne. Bez odpowiedniego sprzętu nie

TRZEBA MIEĆ NA UWADZE, ŻE W PRZYPADKU ZAAWANSOWANYCH ROZWIĄZAŃ

SIĘ MODEL „BLACK BOX”, W KTÓRYM

UŻYTKOWNIK

uruchomimy oprogramowania, a bez niego sprzęt staje się bezużyteczny. Hardware i software umożliwiają korzystanie z funkcji urządzeń, więc ważne jest dbanie o oba te elementy, aby maksymalnie wykorzystać możliwości urządzeń. W związku z tym należy dokładnie przeanalizować, czy wymiana jednego elementu nie spowoduje konieczności zastąpienia również drugiego oraz odpowiednio przygotować się na taką możliwość.

Czy to już AI?

Kolejny krok to odpowiedź na pytanie, czy to co wdrażamy będzie stanowiło system AI1. AI Act2 wprowadza klasyfikację systemów AI na cztery kategorie ryzyka. Rozporządzenie reguluje zakaz wprowadzania do użytku systemów AI „niedopuszczalnego ryzyka”, a przy systemach AI „wysokiego ryzyka” nakłada konieczność spełnienia rygorystycznych wymagań dotyczących m.in. zarządzania ryzykiem. Ponadto wszystkie systemy AI powinny być zrozumiałe dla użytkowników oraz zapewniać ochronę danych osobowych. Jeżeli po wstępnej analizie odpowiedź na pytanie, czy wdrażany system będzie systemem AI brzmi „tak”, należy zadbać, by wszystkie wymagane obowiązki wynikające z AI Act zostały odpowiednio zastosowane (uwzględniając odpowiednią kategorię systemu AI).

Nie zapomnij o danych osobowych

Trudno sobie wyobrazić wdrożenie w obszarze automatyki, które nie oddziaływałoby na sposób przepływu danych oraz poziom ich bezpieczeństwa w organizacji. Brak odpowiednich zabezpieczeń i stosownej analizy może prowadzić do nieautoryzowanego dostępu, transferu poza EOG (jako element nieuświadomionego procesu technologicznego), wycieku informacji lub niezgodnego z prawem przetwarzania danych. Dlatego w celu zapewnienia zgodności wdrożenia robotyki z zasadami wynikającymi z przepisów RODO3, już na etapie projektowania wdrożenia niezbędne jest uwzględnienie zasad ochrony danych

oraz zagwarantowanie odpowiednich środków technicznych i organizacyjnych zapewniających zgodność z obowiązującymi regulacjami.

Przede wszystkim (cyber)bezpieczeństwo W ostatnim czasie coraz więcej mówi się o bezpieczeństwie w przestrzeni cyfrowej, dlatego tym bardziej nie można pominąć tego kroku w procesie wdrażania robotyki. Od czego

w której uzależnienie od produktów dostawcy uniemożliwi zmianę wykonawcy bez poniesienia niewspółmiernych kosztów, warto szczególnie przeanalizować takie aspekty, jak zakres i okres obowiązywania gwarancji, warunki odpowiedzialności i jej ograniczenia, możliwość ingerencji w system, dostępność oraz warunki serwisowe, zabezpieczenia finansowe realizacji umowy, moment przejścia własności i związane z tym

BRAK ODPOWIEDNICH ZABEZPIECZEŃ

I STOSOWNEJ ANALIZY MOŻE

PROWADZIĆ DO NIEAUTORYZOWANEGO

DOSTĘPU, TRANSFERU POZA EOG

(JAKO ELEMENT NIEUŚWIADOMIONEGO

PROCESU TECHNOLOGICZNEGO), WYCIEKU INFORMACJI LUB

NIEZGODNEGO Z PRAWEM

PRZETWARZANIA DANYCH.

zacząć? Na pewno warto zajrzeć do Dyrektywy NIS24 w celu weryfikacji, czy usługi oferowane przez firmę, w zakresie których nastąpi wdrożenie, nie są zaliczone do jednego z sektorów podmiotów ważnych lub kluczowych. Jeżeli po takiej samodzielnej analizie uznamy, że podlegamy pod regulacje Dyrektywy, należy dostosować działalność przedsiębiorstwa do wytycznych w niej wskazanych5. Nawet jeśli nie podlegamy pod szczegółowe regulacje sektorowe, zapewnienie należytej staranności w zakresie cyberbezpieczeństwa jest niezbędne, aby chronić dane osobowe czy też informacje niejawne.

Wybór dostawcy

Po szczegółowej analizie potrzeb firmy i dostosowaniu jej działalności do odpowiednich regulacji możemy przejść do wyboru wykonawcy i porównania różnych ofert. Przy wyborze wykonawcy należy uwzględnić szereg istotnych czynników – kluczowe znaczenie ma nie tylko specyfika systemu oraz jego koszt. Aby uniknąć sytuacji,

ryzyka, a także kwestie praw własności intelektualnej.

W umowie należy również zagwarantować przekazanie dokumentacji dotyczącej zasad użytkowania oraz określić warunki ewentualnych napraw i zmian (rozwój) programu. Warto też zadbać o zapewnienie sprawnego i adekwatnego do specyfiki i funkcji systemu, wsparcia technicznego. Warunki takiej współpracy można określić w umowie wdrożeniowej lub odrębnej umowie serwisowej. Trzeba mieć na uwadze, że w przypadku zaawansowanych rozwiązań

AI często stosuje się model „black box”, w którym użytkownik otrzymuje wyniki bez możliwości prześledzenia procesu ich uzyskania. Ogranicza to przejrzystość działania systemu oraz utrudnia jego rozliczalność. Takie elementy również należy uwzględnić.

Podsumowanie

Bezpieczne wdrożenie systemów automatyki i robotyki wymaga podjęcia wielu kroków. Każdy etap – od wstępnej analizy potrzeb, przez weryfikację

MACIEJ KUBIAK

Specjalizuje się w zagadnieniach prawa autorskiego, mediów, filmowego i prasowego, IT i nowych technologii, reklamy i własności przemysłowej oraz ochrony dóbr osobistych. Reprezentuje klientów w sporach sądowych związanych z ochroną własności intelektualnej, renomy oraz sprawach gospodarczych.

regulacji dotyczących AI czy RODO, po wybór wykonawcy i precyzyjne określenie warunków umowy – ma kluczowe znaczenie dla minimalizacji ryzyka przyszłych problemów. Warto zatem poświęcić czas na dopracowanie szczegółów, ponieważ jest to inwestycja, która pozwala uniknąć kosztownych sporów, nieoczekiwanych awarii czy uzależnienia od jednego dostawcy.

1 „System AI” w rozumieniu AI Akt, oznacza system maszynowy, który został zaprojekto-

2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych oso-

Fotonika i laser na targach w Monachium

Już za nieco ponad dwa miesiące w stolicy Bawarii spotka się międzynarodowa elita naukowa, by wymienić się wiedzą na temat przełomowych projektów badawczych w dziedzinie fotoniki i technologii laserowych.

Wdniach 24–27 czerwca 2025  r. odbędzie się jedno z najważniejszych, organizowanych co dwa lata, globalnych wydarzeń poświęconych komponentom, systemom i zastosowaniom laserowej fotoniki – Laser World of Photonics 2025. Równolegle z targami Laser World of Photonics oraz World of Quantum odbywa się kongres World of Photonics, co tworzy unikalne połączenie nauki i przemysłu. W tym samym czasie odbędą się również targi automatica. W tym roku uczestnicy mogą spodziewać się pięciu konferencji obejmujących wszystkie aspekty badań fotonicznych,

wykładów plenarnych i wystąpień światowej sławy naukowców, w tym laureatów Nagrody Nobla Anne L’Huillier i Ferenca Krausza, obecności czołowych światowych towarzystw naukowych jako partnerów konferencji oraz udziału około 4000 naukowców z całego świata.

Nagroda za Innowacyjność

Laser World of Photonics to nie tylko prestiżowe targi, ale także okazja do uhonorowania wybitnych osiągnięć w dziedzinie innowacji. W ramach wydarzenia przyznawana jest Nagroda za Innowacyjność, wyróżniająca przełomowe rozwiązania technologiczne. Nagrody są przyznawane wspólnie z brytyjskim wydawcą branżowym Europa Science. Laureaci mogą zdobyć wyróżnienie w jednej z następujących kategorii: systemy laserowe dla inżynierii produkcji przemysłowej; lasery i optoelektronika/ oświetlenie i energia; biofotonika i inżynieria medyczna; optyka/technologia produkcji optyki; obrazowanie/czujniki, testowanie i pomiary/optyczne systemy pomiarowe; informacja optyczna i komunikacja/bezpieczeństwo; technologie kwantowe.

Uroczysta gala wręczenia nagród odbędzie się 24 czerwca 2025 r. Nagroda za Innowacyjność wiąże się z nagrodą pieniężną w wysokości 5000 euro, sponsorowaną przez Europa Science we współpracy z branżowymi wydawnictwami Electro Optics, Laser Systems

Europe, Fibre Systems oraz Imaging and Machine Vision Europe, a także organizatorami Laser World of Photonics.

Szeroka tematyka

Laser World of Photonics to wyjątkowe wydarzenie, które od lat przyciąga liderów branży, innowatorów i ekspertów z całego świata. Stanowi doskonałą okazję do zapoznania się z najnowszymi osiągnięciami w dziedzinie technologii laserowych, optoelektroniki oraz fotoniki stosowanej w różnych sektorach przemysłu. Obszary tematyczne będą dotyczyły m.in. iluminacji i energii, biofotoniki, technologii produkcji optyki, technik kontrolnych, laserów i systemów laserowych do inżynierii produkcyjnej, optoelektroniki i optyki, transferu danych oraz sensorów, testów i technologii bezpieczeństwa. Kupując bilet na targi Laser World of Photonics, zwiedzający zyskują również możliwość odwiedzenia równolegle odbywających się targów automatica poświęconych automatyzacji i robotyzacji. To doskonała okazja, by poszerzyć swoją wiedzę o najnowsze technologie z dwóch dynamicznie rozwijających się branż jednocześnie. Bilet jednodniowy zakupiony on-line kosztuje 59 euro, dwudniowy – 94 euro, a czterodniowy – 115 euro. Więcej informacji można znaleźć na stronie world-of-photonics.com/en/.

Źródło: Messe München

Laser World of Photonics

Messe München

OMRON Automation Excellence Tour

Przyszłość automatyki przemysłowej na wyciągnięcie ręki

W gościnnych przestrzeniach Akceleratora Biznesowego KSSENON w Żorach firma OMRON wraz z partnerami technologicznymi zorganizowała polski przystanek europejskiej trasy Automation Excellence Tour. Wydarzenie, które odbyło się w marcu 2025 r., skierowane było do inżynierów, menedżerów produkcji i automatyków, którzy chcą lepiej rozumieć, jak najnowsze rozwiązania z zakresu automatyki i robotyki wspierają współczesne firmy w osiąganiu operacyjnej doskonałości.

Katarzyna Jakubek

Spotkanie rozpoczęło się od prezentacji firmy OMRON, w trakcie której pokazano kierunki, w jakich zmierza obecnie automatyzacja procesów produkcyjnych. Zwrócono uwagę w szczególności na modularyzację linii produkcyjnych oraz poruszono istotne kwestie związane z niedoborem wykwalifikowanych inżynierów.

Kompaktowe centrum

sterowania – prezentacja platformy Sysmac

W trakcie spotkania goście poznali flagowe rozwiązanie producenta – platformę Sysmac. Jej największą zaletą jest modułowa architektura, która integruje sterowanie logiką, ruchem, bezpieczeństwem i systemami wizyjnymi w jednej, kompaktowej jednostce. To propozycja dla firm, które chcą upraszczać projekty maszyn, zwiększać niezawodność

swoich rozwiązań oraz maksymalnie skracać czas uruchomienia.

Innowacje w praktyce –wdrożenia prezentowane przez FlexLink

Uczestnicy mogli zapoznać się również z praktycznymi przykładami wdrożeń technologii japońskiego producenta, przedstawionymi przez firmę FlexLink, będącą jednym z kluczowych partnerów wydarzenia. Pokazano konkretne aplikacje wykorzystujące zintegrowane systemy sterowania, systemy wizyjne oraz roboty współpracujące, które realnie usprawniły procesy u klientów z różnych branż.

Współtworzenie z partnerami, klientami i instytucjami akademickimi stanowi kluczowy motor innowacji w automatyzacji przemysłowej. Takie podejście wzmacnia cały ekosystem

technologiczny, łącząc know-how partnerów z możliwościami technologicznymi OMRON. Dzięki temu możliwe jest tworzenie rozwiązań, które nie tylko wzbogacają ofertę produktową, ale również odpowiadają na konkretne potrzeby rynkowe i społeczne.

Bezpieczeństwo i energooszczędność

W strefie demo uczestnicy mieli okazję zapoznać się z kompleksową ofertą produktów bezpieczeństwa maszynowego oraz usług dostosowanych do europejskich dyrektyw. Zademonstrowano też rozwiązania optymalizujące przestrzeń i zużycie energii w szafach sterowniczych, które – choć często niedoceniane – mają ogromny wpływ na efektywność całych instalacji.

AI w służbie jakości – inspekcja z wykorzystaniem sztucznej inteligencji

Szczególne zainteresowanie wzbudziła prezentacja technologii inspekcyjnych opartych na algorytmach AI. OMRON pokazał, jak wykorzystanie sztucznej inteligencji w detekcji wad może znacząco podnieść dokładność i niezawodność produkcji. Systemy wizyjne mogą nie tylko wykrywać defekty, ale też uczyć się ich wzorców, co przekłada się na szybszą reakcję i eliminację błędów.

W parze z tym rozwiązaniem zaprezentowano systemy detekcji błędów etykietowania z wykorzystaniem cyfrowego znaku wodnego Digimarc – technologię, która potrafi rozpoznać nieprawidłowości nawet przy bardzo dużych prędkościach linii produkcyjnych.

Dzięki współpracy Omron i Digimarc producenci mogą teraz zapobiegać niedopasowaniu komponentów lub błęd-

nie oznakowanym produktom, zwiększyć szybkość i wydajność procesu produkcyjnego oraz usprawnić dystrybucję i dostarczenie zapakowanych towarów. Rozwiązanie ułatwia także odzysk, sortowanie i recykling materiałów opakowaniowych po użyciu, redukując ilość odpadów przedostających się do środowiska oraz poprawiając jakość i ilość recyklatu pokonsumenckiego.

Automation Playback i kontrola na żywo

Ciekawym punktem programu była demonstracja funkcji Automation Playback – narzędzia do nagrywania i analizy zdarzeń na linii produkcyjnej. Dzięki tej funkcji możliwe jest szybkie diagnozowanie i rozwiązywanie nieoczekiwanych problemów, co w praktyce może oznaczać realne oszczędności czasowe i finansowe. Sterownik NX5 działa jak czarna skrzynka, rejestrując i zapisując dane w czasie rzeczywistym, co umożliwia precyzyjne określenie tego, kiedy i gdzie wystąpił błąd lub awaria. Zaprezentowano również nowe kamery liniowe, które – dzięki wysokiej

rozdzielczości i szybkości przetwarzania – nadają się do kontroli dużych gabarytów, jak panele, płytki PCB czy złożone komponenty mechaniczne.

Robotyzacja w praktyce –FlexLink RC12

Ciekawym punktem w strefie demo było zrobotyzowane stanowisko paletyzujące FlexLink RC12, bazujące na robocie współpracującym OMRON. System ten łączy uniwersalność z kompaktową budową i prostotą integracji, co czyni go idealnym wyborem dla firm poszukujących elastycznych rozwiązań do automatyzacji końcowych etapów produkcji.

Automation Excellence Tour to nie tylko pokaz technologii, ale też okazja do rozmów z inżynierami, którzy wdrażają te rozwiązania na co dzień. OMRON udowadnia, że doskonałość operacyjna to nie slogan, lecz strategia oparta na inteligentnej automatyzacji, integracji i przewidywaniu problemów zanim te wpłyną na produkcję.

Następne przystanki europejskiej trasy Automation Excellence Tour obejmują Rumunię i Węgry, a część pokazów będzie dostępna także podczas targów CFIA we Francji.

Katarzyna Jakubek AutomatykaOnline.pl

PROGRAMOWANIE

WSPOMAGANE SZTUCZNĄ INTELIGENCJĄ LEPSZE PLANOWANIE, KODOWANIE, TESTOWANIE I WDRAŻANIE

Tom Taulli

Wydawca: Helion

rok wydania: 2025, objętość: 208 stron, oprawa: miękka

Ta praktyczna książka ułatwi optymalne używanie narzędzi AI na wszystkich etapach tworzenia oprogramowania. Pozwoli korzystać z szerokiej gamy rozwiązań: od dużych modeli językowych ogólnego przeznaczenia (ChatGPT, Gemini i Claude) po systemy przeznaczone do kodowania (GitHub Copilot, Tabnine, Cursor i Amazon CodeWhisperer). Zapozna z metodyką programowania modułowego, która efektywnie współgra z technikami pisania promptów do generowania kodu. Książka wskaże najlepsze sposoby stosowania uniwersalnych modeli LLM w nauce języka programowania, wyjaśnianiu kodu lub przekładaniu go na inny język programowania. Najciekawsze zagadnienia: możliwości narzędzi opartych na AI, przeznaczonych do tworzenia kodu; zalety i wady popularnych systemów; korzystanie z modeli językowych podczas kodowania; narzędzia oparte na AI w cyklu życia oprogramowania; inżynieria promptów podczas tworzenia oprogramowania; realizacja żmudnych zadań, jak pisanie wyrażeń regularnych.

POMPY

CIEPŁA I EFEKTYWNOŚĆ ENERGETYCZNA

WYŚCIG

Redakcja naukowa: prof. dr hab. inż. Dorota Chwieduk Wydawca: Wydawnictwo Naukowe PWN rok wydania: 2025, objętość: 380 stron, oprawa: miękka

Obecnie pompy ciepła stają się podstawowym urządzeniem instalacji energetyki rozproszonej, mikro- i małej skali. Jednocześnie są podstawowym elementem sieci ciepłowniczych nowej generacji, gdzie ich stosowanie utożsamiane jest z elektryfikacją ciepłownictwa i tutaj reprezentują już średnią i dużą skalę. Publikacja prezentuje kompleksowe ujęcie podejmowanego tematu: od podstawy termodynamiki, przez rys historyczny pomp ciepła, współczesne rozwiązania i zastosowania oraz kierunki rozwoju technologicznego pomp ciepła oraz systemów energetycznych, których są podstawowym elementem, aż po przewidywany obszar ich wykorzystania. Dzięki eko-świadomości wykorzystanie pomp ciepła szybko rozpowszechnia się, nie tylko w nowoczesnych eko-inwestycjach, ale też standardowych instalacjach grzewczych. Stały się one atrakcyjną finansowo ofertą, zwłaszcza w czasach koniecznego dostosowania polskiej energetyki i ciepłownictwa do wymogów zeroemisyjności.

Vince Beiser (tłum. Tamara Woińska)

Wydawca: Prześwity rok wydania: 2025, objętość: 304 strony, oprawa: miękka

Wyścig o metale niezbędne do produkcji czystej energii oraz rozwoju cyfrowych technologii powoduje spustoszenie w środowisku naturalnym, wstrząsy polityczne i wzrost przemocy. Jak temu zaradzić? Autor wskazuje piętę achillesową przejścia na zieloną energię oraz rozwijania technologii cyfrowych – rosnące zapotrzebowanie m.in. na lit, miedź i kobalt, surowce niezbędne do przemysłowej produkcji komputerów, telefonów komórkowych czy samochodów elektrycznych. Eksploatowanie kolejnych złóż oraz szukanie nowych sposobów pozyskania zasobów strategicznych niestety często odbywa się jednak kosztem ludzi oraz planety. Autor udowadnia, że może być jeszcze gorzej, ale pokazuje, jak można zminimalizować skutki wyrządzonych do tej pory zniszczeń. To wnikliwe spojrzenie na przerażający, choć potencjalnie obiecujący nowy świat. Vince Beiser analizuje mroczne kulisy przejścia na czystą energię.

Opracowanie – dr inż. Małgorzata Kaliczyńska

AUTOMATYKAONLINE

TEL. 504 126 618, WWW.AUTOMATYKAONLINE.PL

AXON MEDIA GROUP

TEL. 533 344 700, WWW.AXONMEDIA.PL

BIURO TARGÓW MONACHIJSKICH W POLSCE GRZEGORZ GRABARCZYK

TEL. 22 620 44 15, WWW.TARGIWMONACHIUM.PL

PPUH ELDAR

TEL. 77 442 04 04, WWW.ELDAR.BIZ

ELESA+GANTER POLSKA SP. Z O.O.

TEL. 22 737 70 47, WWW.ELESA-GANTER.PL

ELMARK AUTOMATYKA SA

TEL. 22 541 84 65, WWW.ELMARK.COM.PL I OKŁ.,

IGUS SP. Z O.O.

TEL. 22 863 57 70, WWW.IGUS.PL

MIĘDZYNARODOWE TARGI POZNAŃSKIE SP. Z O.O. TEL. 61 869 20 00, WWW.GRUPAMTP.PL 19, 21, 62

PTAK WARSAW EXPO

TEL. 48 518 739 124, WWW.WARSAWEXPO.EU 15, 23

PROMAG SA

TEL. 61 655 82 00, WWW.PROMAG.PL

SIEĆ BADAWCZA ŁUKASIEWICZ – PRZEMYSŁOWY INSTYTUT AUTOMATYKI I POMIARÓW PIAP

TEL. 22 874 00 00, WWW.PIAP.LUKASIEWICZ.GOV.PL II OKŁ., 3, 17, 52-53, 58, 63, III OKŁ., IV OKŁ

marketing: tel. 22 87 40 191

https://automatykaonline.pl

Robotyzacja to nasza specjalność

Różne technologie:

 malowanie, pokrywanie, dozowanie

 montaż/demontaż

 obsługa maszyn (załadunek/rozładunek)

 technologie spawalnicze

 spawanie

 zgrzewanie

 cięcie/ukosowanie

 zadania transportowe

Różne branże

 konstrukcje stalowe

 materiały i urządzenia medyczne

 podzespoły i części dla motoryzacji

 produkcja urządzeń elektrycznych, w tym AGD

 przemysł meblowy

 przemysł spożywczy

 rolnictwo/leśnictwo

 tworzywa sztuczne i wyroby gumowe

Oferujemy kompleksową realizację instalacji zrobotyzowanych: Projekt  Wdrożenie  Szkolenie  Serwis

KONTAKT

Sieć Badawcza Łukasiewicz - Przemysłowy Instytut Automatyki i Pomiarów PIAP Centrum Automatyzacji i Robotyzacji

Al. Jerozolimskie 202, 22 874 02 04; 22 874 01 54 02-486 Warszawa mechatronika@piap.lukasiewicz.gov.pl www.piap.lukasiewicz.gov.pl

Doświadczony partner we wdrożeniu

SYSTEMU AMR w Twojej firmie

Tworzymy spersonalizowane konstrukcje AGV/AMR

Oferujemy

Indywidualne podejście do każdego projektu

Dedykowane oprogramowanie zarządzania flotą

 system zarządzania flotą Master Control firmy Siemens

Sprawdzone rozwiązania przemysłowe

 nawigacja ANS+

 platforma systemowa SIMOVE firmy Siemens

Dodatkowo oferujemy wsparcie w zakresie pozyskania dofinansowania z UE na projekt wdrożenia AMR w Twoim zakładzie produkcyjnym.

Potrzebujesz czegoś więcej niż tylko robotów mobilnych?

Potrzebujesz sprawdzonej technologii zarządzania flotą AMR/AGV?

Potrzebujesz partnera, który może zaoferować wiedzę, usługi i kompleksowe wsparcie?

Skontaktuj się z nami.

Sieć Badawcza Łukasiewicz - Przemysłowy Instytut Automatyki i Pomiarów PIAP

Al. Jerozolimskie 202, 02-486 Warszawa

+48 22 87 40 194

marketing@piap.lukasiewicz.gov.pl https://piap.lukasiewicz.gov.pl