AUTOMATYKA 12/2024

ROZMOWA 24

Dariusz Kowalski, Pilz ROZMOWA 28

Povlsen, Universal Robots

SPRZĘT I APARATURA 38

Systemy kontrolno-pomiarowe – automatyzacja i sterowanie

AUTOMATYKA

Doświadczony partner do wdrożenia

SYSTEMU AMR w Twojej firmie

Tworzymy spersonalizowane konstrukcje AGV/AMR

Oferujemy

Indywidualne podejście do każdego projektu

Dedykowane oprogramowanie zarządzania flotą

 system zarządzania flotą Master Control firmy Siemens

Sprawdzone rozwiązania przemysłowe

 nawigacja ANS+

 platforma systemowa SIMOVE firmy Siemens

Dodatkowo oferujemy wsparcie w zakresie pozyskania dofinansowania z UE na projekt wdrożenia AMR w Twoim zakładzie produkcyjnym.

Potrzebujesz czegoś więcej niż tylko robotów mobilnych?

Potrzebujesz sprawdzonej technologii zarządzania flotą AMR/AGV?

Potrzebujesz partnera, który może zaoferować wiedzę, usługi i kompleksowe wsparcie?

Skontaktuj się z nami.

Sieć Badawcza Łukasiewicz - Przemysłowy Instytut Automatyki i Pomiarów PIAP

Al. Jerozolimskie 202, 02-486 Warszawa

+48 22 87 40 194

marketing@piap.lukasiewicz.gov.pl

https://piap.lukasiewicz.gov.pl

Małgorzata Kaliczyńska redaktor naczelna

Szanowni Państwo,

w bieżącym numerze dużo miejsca poświęcamy systemom kontrolno-pomiarowym. Prezentowana aparatura kontrolno-pomiarowa oraz systemy automatyki i sterowania są kluczowymi elementami nowoczesnych procesów technologicznych. Dzięki rozwojowi technologii w tych obszarach przemysł może zwiększać swoją wydajność, minimalizować ryzyko awarii i optymalizować procesy produkcyjne, co przekłada się na lepszą jakość i bezpieczeństwo operacji. Drugi z redakcyjnych artykułów nawiązuje do powyższej tematyki, bo systemy komunikacyjne gwarantują poprawną wymianę danych i informacji między poszczególnymi urządzeniami tworzącymi linie produkcyjne, zautomatyzowane i zrobotyzowane systemy przemysłowe.

Tematykę redakcyjnych artykułów rozszerzają ciekawe nowości. Należy tu wymienić sondy poziomu VEGA, których konstrukcja wzbogacona o znaczniki RFID ułatwia dostęp do danych umieszczonych na tabliczkach znamionowych. Na uwagę zasługują również stacjonarne systemy detekcji gazów Dräger gwarantujące bezpieczeństwo oraz niezawodność, co minimalizuje ryzyko katastrof przemysłowych oraz ich konsekwencji.

Tematyka jednej z przeprowadzonych rozmów nawiązuje do problemu skutecznego i prawidłowego wdrożenia do produkcji nowego rozporządzenia maszynowego. Na czym polega zrównanie bezpieczeństwa maszynowego i cyberbezpieczeństwa? O tym oraz o bogatych szkoleniach i usługach, z jakich mogą korzystać klienci mówi Dariusz Kowalski, dyrektor zarządzający firmy Pilz. Stałym Czytelnikom działu Prawo i normy polecamy kolejny, cieszący się coraz większym zainteresowaniem bardzo aktualny temat. Dotyczy on planowanej reformy, polegającej na ozusowaniu wszystkich umów. Wymaganie prowadzenia prac nad nowelizacją ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych w tym zakresie jest efektem przyjętego przez Polskę Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności (KPO), a konkretnie jednego z kamieni milowych w nim określonych – oznaczonego symbolem A71G. W artykule informujemy o stanie prowadzonych prac i przewidywanych terminach wprowadzenia zmian.

Gorąco zapraszam do lektury!

WIEDZA I PRAKTYKA

DLA INŻYNIERÓW I MENEDŻERÓW

Redakcja AUTOMATYKA

Sieć Badawcza Łukasiewicz – Przemysłowy Instytut Automatyki i Pomiarów PIAP

Al. Jerozolimskie 202, 02-486 Warszawa

Marketing tel. 22 87 40 191

https://automatykaonline.pl/Automatyka

REDAKTOR NACZELNA

Małgorzata Kaliczyńska tel. 22 874 01 46 malgorzata.kaliczynska@piap.lukasiewicz.gov.pl

ZASTĘPCA REDAKTOR NACZELNEJ

Urszula Chojnacka tel. 22 874 01 85 urszula.chojnacka@piap.lukasiewicz.gov.pl

REDAKCJA MERYTORYCZNA

Małgorzata Kaliczyńska

REDAKCJA TEMATYCZNA

Sylwia Batorska tel. 22 874 00 60 sylwia.batorska@piap.lukasiewicz.gov.pl

WSPÓŁPRACA REDAKCYJNA

Marcin Bieńkowski, Jolanta Górska-Szkaradek, Agnieszka Staniszewska, Damian Żabicki

MARKETING I REKLAMA

Jolanta Górska-Szkaradek – menedżer tel. 22 874 01 91 jolanta.gorska-szkaradek@piap.lukasiewicz.gov.pl

PRENUMERATA I KOLPORTAŻ

Ewa Markowska tel. 22 874 03 71 ewa.markowska@piap.lukasiewicz.gov.pl

SKŁAD I REDAKCJA TECHNICZNA

Ewa Markowska

KOREKTA

Ewa Markowska

DRUK

Drukarnia „PAPER & TINTA”

Barbara Tokłowska Sp. K. Nakład: 4000 egzemplarzy

REDAKCJA

Al. Jerozolimskie 202, 02-486 Warszawa tel. 22 874 01 46, fax 22 874 02 20 automatyka@piap.lukasiewicz.gov.pl www.AutomatykaOnline.pl

WYDAWCA

Sieć Badawcza Łukasiewicz – Przemysłowy Instytut Automatyki i Pomiarów PIAP

Al. Jerozolimskie 202, 02-486 Warszawa

Szczegółowe warunki prenumeraty wraz z cennikiem dostępne są na stronie automatykaonline.pl/prenumerata.

Redakcja zastrzega sobie prawo do skracania i modyfikacji nadesłanych materiałów oraz nie ponosi odpowiedzialności za treść reklam i materiałów promocyjnych.

Z BRANŻY

PRODUKTY

ROZMOWA

Dywersyfikacja – patent na działanie w dobrych i trudnych czasach

Rozmowa z Dariuszem Kowalskim, dyrektorem zarządzającym Pilz

Przyszłość robotyki i AI

Rozmowa z Kimem Povlsenem, dyrektorem generalnym Universal Robots.

TEMAT NUMERU

Komunikacja przemysłowa

DYWERSYFIKACJA – PATENT NA DZIAŁANIE W DOBRYCH I TRUDNYCH

CZASACH

W jaki sposób skutecznie i prawidłowo wdrożyć w produkcji nowe rozporządzenie maszynowe? Na czym opiera się zrównanie bezpieczeństwa maszynowego i cyberbezpieczeństwa? Które obszary w portfolio firmy Pilz będą najintensywniej rozwijane w najbliższej przyszłości? Z jakich rozbudowanych usług Pilz mogą obecnie korzystać odbiorcy? O tym mówi Dariusz Kowalski, dyrektor zarządzający Pilz.

32 KOMUNIKACJA

PRZEMYSŁOWA

Każdy złożony system automatyki do niezawodnego działania wymaga dostępu do danych i informacji z poszczególnych komponentów. Sposób realizacji tej wymiany powinien zostać określony już na etapie projektowania. Do prawidłowej pracy systemu automatyki wymagana jest współpraca wszystkich jego elementów. Tylko wtedy możliwa jest realizacja wszystkich założeń.

PRZEGLĄD SPRZĘTU

I APARATURY

Systemy kontrolno-pomiarowe – automatyzacja i sterowanie 38

Sondy poziomu VEGA wkraczają w nową erę dzięki etykietom RFID 46

Systemy detekcji gazów – ograniczenie ryzyka uszczerbku zdrowia pracowników i zakładu 48

Migracja technologii pomiarowych z laboratoriów do procesów produkcyjnych 52

Badania urządzeń przemysłowych, wzorcowanie i akredytacja 56

Oferta Łukasiewicz – PIAP

RYNEK

Rewolucja AI w robotyce – jakie są nadchodzące zmiany? 58

SKAMER-ACM – innowacyjność z ponad 30-letnią tradycją 60 38

STEROWANIE

Aparatura kontrolno-pomiarowa oraz systemy automatyki i sterowania obejmują różnorodne urządzenia i technologie, które są niezbędne do monitorowania, regulowania oraz automatyzacji procesów technologicznych w różnych branżach produkcyjnych, energetyce i przemyśle.

WYDARZENIA

Nowy showroom Zimmer Group na Słowacji 61

PRAWO I NORMY

Plany oskładkowania umów cywilnoprawnych 62

Kiedy przedsiębiorcy mogą spodziewać się nowych obciążeń publicznoprawnych?

KALENDARIUM

KONCEPCJA EDUKACYJNA NA POTRZEBY BRANŻY

14–16.01.Nadarzyn

Międzynarodowe Targi

Technologii Kabli i Przewodów Wire-Tech Poland

Targi Przemysłu Odnawialnych

Źródeł Energii Solar Energy Expo

Targi Rur I Technologii Przesyłowych Tube Technic warsawexpo.eu

21–23.01 Nadarzyn

Międzynarodowe Targi Utrzymania Ruchu w Przemyśle

Maintenance Poland

Targi Napędów I Sterowania Control & Drives Poland

Targi Technologii, Maszyn I Narzędzi do Obróbki Metalu Warsaw Metaltech warsawexpo.eu

28–30.01 Nadarzyn

Targi Robotyki Przemysłowej Robotics Warsaw

Międzynarodowe Targi Logistyki Magazynowej Intralogistica Poland Expo warsawexpo.eu

4–6.02 Nadarzyn

Międzynarodowe Branżowe Targi Przemysłu Tworzyw Sztucznych Warsaw Plast Expo

Targi Technologii i Zastosowań Materiałów Kompozytowych

Composite Poland warsawexpo.eu

18–19.02 Kielce

Międzynarodowe Targi

Energetyki i Elektrotechniki oraz Odnawialnych Źródeł Energii ENEX targikielce.pl

1/2025 2/2025 3/2025

18–20.03 Nadarzyn

Międzynarodowe Targi Technologii i Materiałów Budowlanych World of Build Expo warsawexpo.eu

ELEKTRONICZNO-MECHATRONICZNEJ

Firma Bosch Rexroth kompleksowo wyposażyła sale dydaktyczne w Branżowym Centrum Umiejętności (BCU) w dziedzinie automatyki przemysłowej – nowym laboratorium przy Lotniczych Zakładach Naukowych (LZN) we Wrocławiu. Celem jest wsparcie przygotowania kadr na potrzeby nowoczesnej gospodarki w branży elektroniczno-mechatronicznej.

Bosch Rexroth, działając we współpracy z Lotniczymi Zakładami Naukowymi i Stowarzyszeniem Inżynierów i Techników Mechaników Polskich (SIMP), stworzył kompleksową kon-

cepcję edukacyjną, która łączy teorię z praktyką, umożliwiając wszystkim chętnym nastawionym na rozwój w dziedzinie nowych technologii zdobycie umiejętności potrzebnych do pracy w dynamicznie rozwijających się sektorach technologicznych. Program nauczania, obejmuje różne aspekty nowoczesnych systemów automatyki i sterowania. Uczestnicy szkoleń będą mieli okazję przejść przez wszystkie etapy, począwszy od budowy i uruchomienia, poprzez eksploatację i monitorowanie linii produkcyjnych zgodnie z koncepcją Przemysłu 4.0. Aby to osiągnąć, utworzono sześć pracowni, o różnym stopniu zaawansowania.

W planach jest przeszkolenie do połowy 2026 r. prawie 400 uczestników, wśród których znajdą się uczniowie technikum, studenci, pracownicy zakładów przemysłowych, a także nauczyciele kształcenia zawodowego.

Źródło: Bosch Rexroth

TECHNOLOGIA HDVC ŚWIĘTUJE 70-LECIE

W tym roku przypada 70. rocznica powstania technologii wysokiego napięcia prądu stałego (HVDC), która zrewolucjonizowała przesył energii i umożliwiła integrację energetyki odnawialnej na skalę globalną. Technologia HVDC zapoczątkowana została przez Hitachi Energy w 1954 r., a do dziś firma zintegrowała z systemem elektroenergetycznym ponad 150 GW łączy HVDC na świecie. HDVC ewoluowała od tradycyjnych połączeń punkt-punkt do zaawansowanych sieci wieloterminalowych i wielozadaniowych, umożliwiając realizację wizji morskich sieci elektroenergetycznych. Obecnie rozwiązania energoelektroniczne, w tym HVDC, odgrywają istotną rolę w integracji energii odnawialnej, dekarbonizacji systemów energetycznych oraz zwiększaniu odporności i stabilności sieci.

Wraz ze wzrostem zapotrzebowania na energię odnawialną, rozwiązania energoelektroniczne, takie jak te w zakresie magazynowania energii, a także STATCOM i Enhanced-STATCOM, również z połączeniami międzysystemowymi między regionami i krajami, zapewniają bezpieczeństwo i niezawodność sieci. Dzięki temu zarówno napięcie, jak i częstotliwość mogą być skutecznie stabilizowane w zmiennych warunkach pogodowych.

Źródło: Hitachi Energy

NAGRODA GOSPODARCZA WOJEWÓDZTWA

MAŁOPOLSKIEGO

DLA FIRMY SKAMER-ACM

SKAMER-ACM, tarnowska firma z ponad 30-letnim doświadczeniem w automatyce przemysłowej, została laureatem Nagrody Gospodarczej Województwa Małopolskiego w kategorii średni przedsiębiorca. Nagrodę wręczono podczas corocznej konferencji Krynica Forum 2024. – To dla nas ogromne wyróżnienie i dowód na to, że nasza praca oraz zaangażowanie w rozwój regionu nie pozostają niezauważone. Cieszymy się, że zostaliśmy dostrzeżeni w Małopolsce – jednym z najbardziej innowacyjnych regionów w Polsce, który z dumą nosi miano „polskiej doliny krzemowej” – mówi Andrzej Turak, prezes firmy.

Zwraca przy tym uwagę, że dzięki dynamicznemu rozwojowi sektora nowych technologii, innowacji i współpracy między firmami Małopolska stała się miejscem, które stwarza ogromne możliwości dla przedsiębiorstw. Różnorodność firm tutaj działających, w tym przedsiębiorstw zatrudniających inżynierów automatyków i programistów, stanowi o sile Małopolski. – Małopolska Nagroda Gospodarcza to dla nas zaszczyt, ale także wyzwanie, a jednocześnie ogromna inspiracja, by nadal wyznaczać nowe standardy i być obecnym w czołówce innowacyjnych przedsiębiorstw – dodaje Andrzej Turak. Źródło: SKAMER-ACM

TARGI KIELCE WŚRÓD

TOPOWYCH MAREK

Spółka Targi Kielce znalazła się wśród

500 najsilniejszych polskich marek w rankingu

Top Marka. Zestawienie najbardziej medialnych i r ozpoznawalnych brandów w Polsce jest corocznie opracowywane przez magazyn „Press” we współpracy z firmą PSMM Monitoring & More. Ranking prezentuje wyniki analizy medialności marek, uwzględniając ich obecność w prasie, radiu, telewizji, Internecie i mediach społecznościowych. Ocenia siłę i wizerunek brandów w Polsce, a miejsce w rankingu zależy od pozytywnego odbioru i liczby osób, do których dociera marka. W porównaniu do ubiegłego roku, Targi Kielce odnotowały wyraźny awans – z 295. miejsca w rankingu topowych 500 marek na 180. oraz z trzeciego na drugie w kategorii branżowej.

Źródło: Targi Kielce

OPTYMALIZACJA PRODUKCJI PRZEZ INTEGRACJĘ SYSTEMÓW

Unia Europejska chce, żeby do 2030 r. 90 % małych i średnich przedsiębiorstw osiągnęło podstawowy poziom cyfryzacji. Polska, według danych Eurostatu, znajduje się w połowie drogi – tylko 50 % firm wdrożyło podstawowe rozwiązania cyfrowe. Problemem nie są jednak wyłącznie fundusze, lecz brak spójnej strategii, właściwego planowania i konsekwencji. W tej sytuacji szczególnie istotne staje się obserwowanie firm, które już przeszły cyfrową transformację i dzięki temu lepiej radzą sobie z dynamicznie zmieniającymi się warunkami rynkowymi.

Jedną z firm, które zdecydowały się na digitalizację, jest Noyen, producent nowoczesnych maszyn i systemów do mycia przemysłowego oraz chemii przemysłowej. Firma wdraża system wyposażony w moduły APS i MES firmy PSI Polska, integrując go z obecnym rozwiązaniem ERP. – Liczymy, że system PSIpenta/MES Scheduling zwiększy naszą efektywność i elastyczność, umożliwiając dynamiczną optymalizację procesów produkcyjnych, skrócenie czasu realizacji zleceń oraz szybsze reagowanie na potrzeby klientów – wylicza Zbigniew Kurant, prezes zarządu NOYEN. Pierwsza faza projektu obejmuje stworzenie prototypu, który zostanie wdrożony na wybranym obszarze produkcji w celu dokładnej kalibracji narzędzi planistycznych i monitorujących. Uruchomienie systemu planowane jest na sierpień 2025 r.

Źródło: PSI Polska

Wieloosiowy przemiennik częstotliwości

8 napędów z STO SIL3

Zwrot energii hamowania

Realne oszczędności wdrożenia i użytkowania

www.eldar.biz

ITM INDUSTRY EUROPE 2025 – NOWE INICJATYWY I KONTYNUACJA SPRAWDZONYCH PROJEKTÓW

Najbliższa edycja targów ITM Industry Europe, którą zaplanowano na 3–6 czerwca 2025 r., skupi się na interaktywnych prezentacjach oraz praktycznych szkoleniach, oferując przestrzenie dla maszyn, technologii i rozwiązań dostosowanych do specyfiki różnych branż. Uczestnicy będą mieli okazję zapoznać się z innowacjami w obszarze automatyzacji, cyfryzacji oraz zrównoważonego rozwoju.

Nową inicjatywą targów ITM Industry Europe będą demobusy. W ramach tej przestrzeni pokazowej wystawcy będą mieli okazję zaprezentować swoje najnowsze rozwiązania techniczne i produkty w bliskim kontakcie ze zwiedzającymi targi. W zbliżającej się edycji targów planowany jest znaczny rozwój ekspozycji sektora obróbki powierzchni, który odgrywa istotną rolę we współczesnym przemyśle. – Innowacyjne podejście do obróbki powierzchni pomaga również firmom

ROŚNIE CYFROWA DOJRZAŁOŚĆ

Najnowsze badanie firmy Autodesk pokazuje, że transformacja cyfrowa jest kluczem, który pozwala firmom przemysłowym na rozwój i utrzymanie dobrej pozycji na r ynku. 87 % firm biorących udział w badaniu deklaruje, że wdrożenie innowacji cyfrowych to dla nich szansa na zwiększenie konkurencyjności, a 48 % postrzega w ten sposób sztuczną inteligencję. – Od poprzedniej edycji badania „Cyfryzacja polskich przedsiębiorstw przemysłowych” minęły trzy lata. Wydaje się, że to niedługo, a jednak – transformacja cyfrowa istotnie wciąż zyskuje na znaczeniu w branży produkcyjnej. Respon-

w dążeniu do zrównoważonej produkcji, minimalizując zużycie zasobów oraz emisję szkodliwych substancji. Podczas najbliższej edycji targów ITM Industry Europe w Salonie Obróbki Powierzchni zwiedzający zapoznają się z szeroką gamą nowoczesnych rozwiązań i produktów, które usprawniają te procesy. Wśród wystawców znajdą się producenci powłok antykorozyjnych, chemii czyszczącej, a także farb i lakierów – zarówno proszkowych, jak i ciekłych – mówi Anna Lemańska-Kramer, dyrektor projektu w Międzynarodowych Targach Poznańskich.

Źródło: Grupa MTP

POLSKIEGO PRZEMYSŁU

denci coraz wyraźniej dostrzegają korzyści wynikające z cyfryzacji i w związku z tym są bardziej chętni do wprowadzania innowacyjnych rozwiązań, takich jak automatyzacja, systemy ERP czy PLM, chmura obliczeniowa czy oprogramowanie pozwalające na optymalizację procesów – mówi Grażyna Kołodziejek z firmy Autodesk.

Badanie zrealizowane zostało wśród przedstawicieli 200 polskich przedsiębiorstw przemysłowych. Najwyższą świadomość pojęcia Przemysł 4.0 odnotowano w największych firmach (60 %), a także wśród inżynierów, którzy na co dzień wykorzystują cyfrowe rozwiązania (74 %). Aż 92 % przedstawicieli firm przemysłowych w Polsce, które wprowadziły co najmniej jedno rozwiązanie Przemysłu 4.0, dostrzega wyraźną poprawę efektywności procesów produkcyjnych.

Źródło: Autodesk

EUROPEJSCY PRODUCENCI CZĘŚCI MOTORYZACYJNYCH

W OBLICZU PESYMISTYCZNYCH PROGNOZ

Najnowsze badanie branżowe przeprowadzone przez firmy CLEPA i McKinse y ujawnia, że 60 % europejskich dostawców części motoryzacyjnych przewiduje spadek przychodów w ciągu najbliższych 12 miesięcy. Wysoki poziom niepewności wokół nowych projektów i popytu na pojazdy elektryczne (EV) w Europie, w połączeniu z presją ze strony producentów samochodów (OEM) na obniżanie kosztów oraz obawami o konkurencyjność UE, prowadzi do pogorszenia nastrojów biznesowych w sektorze. W rezultacie prognozy rentowności rysują ponury obraz, w którym 38 % producentów części przewiduje obecnie działalność na granicy rentowności lub poniżej niej, w porównaniu z zaledwie 25 % na początku 2024 r. Tylko 31 % spodziewa

się rentowności powyżej 5 %, co oznacza spadek w stosunku do wcześniejszych prognoz. Perspektywy na rok finansowy 2025 również nie wykazują znaczącej poprawy.

Producenci części motoryzacyjnych biorący udział w badaniu CLEPA jako kluczowe obszary działań wzmacniających konkurencyjność Europy wskazali inwestycje w generowanie energii elektrycznej i infrastrukturę ładowania, a także rozwój europejskiego ekosystemu baterii i półprzewodników.

80 % respondentów jako najbardziej palący problem wskazuje spadek popytu. 58 % dostawców jako poważne zagrożenie wskazuje rosnącą niestabilność geopolityczną.

Źródło: SDCM

29. EDYCJA KONFERENCJI

AUTOMATION

W dniach 7–9 maja

2025 r. w Łukasiewicz – PIAP odbędzie się

kolejna edycja Konferencji Naukowo-Tech-

nicznej AUTOMATION

Automatyzacja – Nowości i Perspektywy. Celem Konferencji jest stworzenie możliwości prezentacji osiągnięć krajowych i zagranicznych ośrodków naukowo-badawczych i przemysłowych w zakresie praktycznych zastosowań środków automatyki i robotyki oraz urządzeń i układów pomiarowych. Do końca grudnia 2024 r. można nadsyłać referaty. Przyjmowane są referaty napisane w języku polskim lub angielskim. Szczegółowe informacje dla autorów są dostępne na stronie automation. piap.pl. Pytania do organizatorów można kierować na adres e-mail konferencja@piap.lukasiewicz.gov.pl lub dzwoniąc pod numer 22 87 40 205.

Źródło: Łukasiewicz – PIAP

Nieważne co robisz

Pomożemy Ci to zrobotyzować

Czy wiesz, że... Elmark Automatyka to nie tylko komunikacja przemysłowa i komputery?

To również:

• najnowocześniejsze centrum szkoleniowe w Europie,

• autoryzowany serwis,

PREMIEROWE TARGI ROBOTICS WARSAW

Skontaktuj się z nami

• gwarancja pomocy przed i po zakupie. roboty.elmark.com.pl roboty@elmark.com.pl

W dniach 28–30 stycznia 2025 r., w Ptak Warsaw Expo w Nadarzynie pod Warszawą, odbędzie się premierowa edycja targów Robotics Warsaw. Wydarzenie skupi m.in. liderów robotyki przemysłowej, sztucznej inteligencji i automatyzacji w Europie Środkowo-Wschodniej. Targi będą platformą prezentacji najnowszych rozwiązań t echnologicznych, które redefiniują możliwości współczesnego przemysłu. Główne obszary tematyczne to roboty współpracujące, systemy AI i IoT oraz automatyzacja procesów logistycznych – począwszy od autonomicznych pojazdów po zrobotyzowane magazyny. Wydarzenie kierowane jest do specjalistów i decydentów z różnych sektorów, w tym przemysłu produkcyjnego, logistyki, inżynierii oprogramowania oraz start-upów technologicznych.

Źródło: Ptak Warsaw Expo

ROZWÓJ

CENTRUM CYBERBEZPIECZEŃSTWA NASK

W Warszawie przy ul. 11 listopada powstanie nowa siedziba Centrum Cyberbezpieczeństwa NASK (CCN). 10 grudnia 2024 r. Skarb Państwa przekazał prawa do działki instytutowi badawczemu NASK.

Przekazanie nieruchomości pod siedzibę Centrum Cyberbezpieczeństwa NASK to kamień milowy w projekcie CCN. Będzie ono będzie obejmować specjalistyczne centra, ośrodki i laboratoria, a jego główne zadanie to wspieranie CSIRT NASK – Zespołu Reagowania na Incydenty Bezpieczeństwa Komputerowego działającego na poziomie krajowym.

Celem strategicznym projektu Centrum Cyberbezpieczeństwa NASK jest wzmocnienie krajowego systemu cyberbezpieczeństwa. W ramach Centrum Cyberbezpieczeństwa NASK

Jak wynika z danych globalnej firmy badawczej i konsultingowej MarketsandMarkets, do końca 2024 r. światowa branża Przemysłu 5.0 osiągnie wartość 65,8 mld dolarów. Według przewidywań firmy będzie ona rosła średniorocznie o 31,2 %, osiągając w 2029 r. globalnie wartość 255,7 mld dolarów. Przewidywania te świadczą o dużej dynamice rozwoju oraz o potencjale. A jak na tym tle wypada Polska? – Rozwój produkcji napędzają inwestycje w narzędzia cyfrowe, a coraz istotniejszą rolę odgrywają nowoczesne rozwiązania w obszarze automatyki, robotyki, a także inne, innowacyjne technologie

powstaną m.in. Krajowe Centrum Odzyskiwania Danych, Krajowe Centrum Operacyjnego Cyberbezpieczeństwa, Laboratorium Bezpieczeństwa AI i Laboratorium Fuzzingu i Badania Złośliwego Oprogramowania. Projekt CCN jest dofinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz ze środków Budżetu Państwa w ramach Programu Fundusze Europejskie na Rozwój Cyfrowy 2021–2027.

Źródło: NASK

PRZEMYSŁ 5.0 W SKALI LOKALNEJ I GLOBALNEJ

produkcyjne. W Polsce nie wykorzystujemy pełnego potencjału w obszarze wdrożeń i użycia nowych technologii – zauważa Kamil Wołkowiński, Head of Sales Department w firmie NTT DATA Business Solutions, która wdraża i integruje systemy IT. Komisja Europejska wymienia cztery technologie o szczególnym znaczeniu: robotyka, wirtualna i rozszerzona rzeczywistość, Internet Rzeczy oraz sztuczna inteligencja. Najbardziej zaawansowanym pod względem adopcji wymienionych technologii krajem jest Szwecja, przodująca we wdrożeniach IoT, robotyki i VR/AR. Polska zajmuje natomiast ostatnie, niechlubne miejsce w tej kategorii. Ma też najwyższy odsetek respondentów, którzy nie używają czterech wymienionych technologii oraz nie zamierzają z nich korzystać w przyszłości.

Źródło: NTT DATA Business Solutions, foto: Freepik

PROGNOZY DLA RYNKU BATERII DO ELEKTRYKÓW: CZTEROKROTNY WZROST DO 2030 R.

Firma doradcza Bain & Company przewiduje, że w związku z coraz większą popularnością samochodów elektrycznych zapotrzebowanie na baterie do nich wzrośnie do 2030 r. czterokrotnie.

Według szacunków Bain & Company sprzedaż samochodów elektrycznych będzie rosnąć w tempie 20 % rocznie i w 2030 r. osiągnie poziom 37 mln sztuk. To oznaczałoby, że elektryki będą stanowiły 38 % nowo sprzedawanych aut wobec 12 % w 2023 r. Wzrost produkcji pojazdów z napędem elektrycznym przełoży się na większy popyt na baterie, który w 2030 r. będzie kształtować się na poziomie 4100 GWh wobec 1000 GWh rocznie w 2023 r. – Przyszłość elektromobilności zależy od rozwoju baterii. Koszt wytworzenia baterii wprost przekłada się na cenę

końcową samochodu, natomiast trwałość i wydajność akumulatorów jest bardzo ważna dla użytkowników i wpływa na decyzję o zmianie pojazdu na elektryczny – mówi Marcin Szczuka, partner Bain & Company. Zdaniem ekspertów Bain & Company dominującą technologią pozostaną baterie litowo-jonowe. Usprawnienia idą w kierunku zastosowania nowych związków chemicznych, innego kształtu ogniw i zmian w samej architekturze baterii. Przemysł motoryzacyjny szczególnie uważnie przygląda się rozwiązaniom integrującym ogniwa z podwoziem aut, wykorzystaniu znacznie tańszych suchych elektrod oraz systemów opartych na AI zarządzających bateriami i zwiększającymi ich trwałość.

Źródło: Bain & Company

ASKOM Z CERTYFIKATAMI

ISO 27001 I ISO 9001

Firma ASKOM otrzymała nowy certyfikat ISO 27001 oraz odnowiła certyfikat ISO 9001. ISO 27001 to uznany na całym świecie standard, który określa wymagania dotyczące ustanawiania, wdrażania, utrzymywania i ciągłego doskonalenia systemu zarządzania bezpieczeństwem informacji. Proces certyfikacji obejmował szczegółowy audyt procedur, systemów i działań związanych z ochroną danych.

ISO 9001 to standard zarządzania jakością, który potwierdza, że procesy biznesowe firmy są nie tylko efektywne, ale również w pełni dostosowane do oczekiwań klientów. Odnowienie certyfikatu ISO 9001 świadczy o długoterminowej strategii skoncentrowanej na ciągłym doskonaleniu. Regularne audyty gwarantują, że produkty i usługi ASKOM spełniają lub przewyższają wymagania rynku.

Źródło: ASKOM

WYNIKI RAPORTU TECHIMPACT

2024

Akademia Leona Koźmińskiego oraz firma ASTOR zaprezentowały wyniki raportu TechImpact 2024, który miał odpowiedzieć na pytania dotyczące z sektora FMCG. Badanie wykazało, że polskie firmy FMCG inwestujące w cyfryzację i automatyzację lepiej kontrolują zyskowność, mają lepszy zwrot na aktywach operacyjnych (ROOA) oraz nawet o 30 % korzystniejszy wskaźnik rotacji zapasów. Mimo to aż 47 % przedsiębiorstw dopiero rozpoczyna automatyzację, a tylko 30 % w pełni korzysta z systemów MES do zarządzania produkcją. Ponadto ponad 30 % firm nie optymalizuje zużycia energii, a jedynie 3 % stosuje algorytmy AI. Aż 93 % respondentów nie ma wiedzy o możliwościach cyfrowych bliźniaków. Badanie przeprowadzono wśród 102 przedsiębiorstw.

Źródło: ASTOR

TRZY DNI POD ZNAKIEM ENERGETYKI

W dniach 19–21 listopada 2024 r. odbyła się XV edycja Targów Energetycznych Energetics, które po raz kolejny stały się kluczowym wydarzeniem branży energetycznej w Polsce. Targi zgromadziły ponad 5000 zwiedzających, w tym przedstawicieli sektora energetycznego, inżynierów, ekspertów, liderów rynku, przedstawicieli świata nauki, przedsiębiorców oraz samorządowców, którzy mieli okazję zapoznać się z najnowszymi rozwiązaniami technologicznymi oraz trendami kształtującymi przyszłość sektora energetycznego. W ciągu trzech dni wydarzenia uczestnicy mieli możliwość udziału w różnorodnych sesjach tematycznych, seminariach naukowych oraz panelach dyskusyjnych. Szczególną uwagę przyciągnęło Forum Dystrybutorów Energii pod patronatem PTPIREE oraz ARE, które odbyło się pierwszego dnia targów. Uczestnicy forum debatowali o niezawodności dostaw ener-

– TARGI ENERGETICS 2024

gii elektrycznej w obliczu zmieniających się warunków atmosferycznych, współpracy OSD w sytuacjach kryzysowych oraz postępującej transformacji energetycznej i cyfrowo-energetycznej, a także o roli nowych technologii w energetyce. Podczas pierwszego dnia targów odbyło się także seminarium naukowe pod patronatem Politechniki Lubelskiej oraz Stowarzyszenia Elektryków Polskich. Uczestnicy seminarium prezentowali rozwiązania, jakie może dać świat nauki w obliczu aktualnych wyzwań, z jakimi mierzy się współczesna energetyka. Źródło: Targi Lublin

STRATEGICZNE PARTNERSTWO FIRM ASTOR I AGILOX

ASTOR, czołowy dostawca m.in. innowacyjnych rozwiązań intralogistycznych, wzmacnia swoją obecność na dynamicznie rosnącym rynku autonomicznych robotów mobilnych (AMR) dzięki strategicznemu partnerstwu z firmą AGILOX. Jako wyłączny dystrybutor robotów Agilox w Polsce, ASTOR dostarcza zaawansowane rozwiązania w zakresie autonomicznych robotów mobilnych, które wspierają procesy transportowe w zakładach produkcyjnych. Partnerstwo z Agilox umożliwia firmie rozwój i przygotowanie skalowalnych systemów intralogistycznych ETE flow, zwiększających elastyczność i wydajność operacyjną polskich firm.

Podczas tegorocznych Agilox Partners Days, ASTOR zdobył nagrodę Special Recognition Award for Excellence 2024 za wy-

bitny wkład w partnerstwo i za największy globalny wzrost wśród partnerów Agilox. Nagrodę odebrał zespół linii biznesowej intralogistyka: Adam Pajda, Łukasz Mąka, Przemysław Litwin oraz Maciej Otto.

Agilox, będący światowym liderem technologii AMR, dostarcza autonomiczne roboty mobilne do procesów transportowych w logistyce magazynowej i produkcyjnej. Firma współpracuje z takimi potentatami, jak Siemens, BMW, Bosch czy Daimler. Oferuje rozwiązania, które zapewniają nieprzerwany przepływ towarów, bezpieczną współpracę robotów z ludźmi oraz prostotę wdrożenia – plug & perform. Agilox ma siedzibę w Austrii i działa na całym świecie, zatrudniając ponad 250 osób.

Źródło: ASTOR

PRZEMYSŁ INWESTUJE W ZABEZPIECZENIA PRZECIWPOŻAROWE

Z danych Państwowej

Straży Pożarnej wynika, że w 2023 r. w Polsce odnotowano 2123 pożary obiektów produkcyjnych oraz 862 pożary magazynów. Te dane wskazują na znaczną liczbę incydentów związanych z obiektami przemysłowymi – to średnio prawie 249 miesięcznie.

Najczęstszymi przyczynami pożarów w Polsce były zaniedbania związane z urządzeniami elektrycznymi i grzewczymi, nieostrożność w obchodzeniu się z ogniem oraz podpalenia. Do takich zdarzeń przyczyniają się uszkodzone lub przeciążone instalacje elektryczne oraz niewłaściwe użytkowanie urzą-

dzeń grzewczych, szczególnie na paliwa stałe. Przyczyną pożarów może też być starzenie się infrastruktury przemysłowej. Skutki pożaru często wiążą się z przestojem w produkcji, co może oznaczać utratę zamówień, opóźnienia w dostawach oraz problemy z realizacją kontraktów. Do rozwiązań zapewniających wysoką skuteczność należy stosowanie wysokociśnieniowej mgły wodnej. Dotyczy to szczególnie zakładów produkcyjnych, które wykorzystują substancje mogące stanowić potencjalne zagrożenie pożarowe, takie jak chemikalia, oleje, gaz czy materiały łatwopalne. Wysokociśnieniowa mgła wodna skutecznie schładza obszar objęty pożarem, następuje obniżenie temperatury sąsiadującej strefy i skuteczny odbiór ciepła, co przyczynia się do ograniczenia rozmiarów zdarzenia i mniejszych strat.

Źródło: Newseria

PRESTIŻOWE WYRÓŻNIENIE

DLA AKADEMII ASTOR

DANFOSS DRIVES I INNOMOTICS PLANUJĄ WSPÓŁPRACĘ

Akademia ASTOR została uhonorowana za znaczący wkład w rozwój branży szkoleniowej w Polsce. Wyróżnienie przyznano podczas konferencji „Dostępność w uczeniu dorosłych. Od teorii do praktyki – jak realizować szkolenia dostępne dla wszystkich i zgodnie z MSUES”, zorganizowanej przez Wojewódzki Urząd Pracy w Krakowie. Małopolskie Standardy Usług Edukacyjno-Szkoleniowych (MSUES) to zestaw wymagań, które muszą spełniać podmioty świadczące usługi edukacyjne dla dorosłych. MSUES to znak jakości przyznawany firmom szkoleniowym i doradczym, który potwierdza świadczenie usług na wysokim poziomie. Tym samym Akademia ASTOR wpisana jest do ogólnopolskiej Bazy Usług Rozwojowych i może szkolić podmioty korzystające z dofinansowania Europejskiego Funduszu Społecznego.

Źródło: ASTOR

Firma Danfoss Drives A/S, wiodący na świecie producent napędów niskiego napięcia oraz spółka Innomotics GmbH, światowy lider w dziedzinie silników i napędów średniego napięcia, ogłosiły zamiar nawiązania współpracy.

Łącząc w ten sposób siły, obie firmy dążą do zwiększenia konkurencyjności i zapewnienia klientom kompleksowego portfolio produktów i usług. To strategiczne partnerstwo umożliwi Danfoss Drives i Innomotics oferowanie bardziej dostosowanych pakietów, jeszcze bardziej zwiększając zadowolenie klientów. Współpraca koncentruje się na wybranych wspólnych aspektach podejściach do klientów oraz na wzmocnieniu zgodności technicznej, wydajności i konkurencyjności kombinacji silników i napędów.

Źródło: Danfoss Drives

BEZPIECZNIKOWE ROZŁĄCZNIKI IZOLACYJNE

LOVATO Electric rozszerza swoją ofertę bezpiecznikowych rozłączników izolacyjnych, wprowadzając nową serię GEF, dostępną w wykonaniu z trzema lub czterema biegunami, w zakresie prądów znamionowych od 50 A do 250 A w kategorii obciążenia AC23A.

Seria GEF przeznaczona jest do wkładek bezpiecznikowych NFC od 50 A do 125 A lub typu NH od 63 A do 250 A, uzupełniając dostępną serię GE...N/NT4, która obejmuje wyższe wartości prądów znamionowych: od 400 A do 800 A. Kompaktowa i modułowa konstrukcja umożliwia instalację w szafach o ograniczonej przestrzeni montażowej. Ponadto przezroczyste okienka rewizyjne umożliwiają kontrolę stanu bezpiecznika.

Rozłączniki izolacyjne typu GEF można instalować w dowolnej pozycji, zarówno pionowej, jak i poziomej. Zaciski montażowe można obracać pod kątem 90 °. Wszystkie wykonania można dostosować do wersji z przełączaniem bezpośrednio na korpusie rozłącznika lub na drzwiach szafy, należy tylko nabyć osobno właściwe akcesoria. Poza pokrętłami, ofertę uzupełnia szeroka gama akcesoriów, w tym trzpienie, styki pomocnicze, separatory faz i osłony zacisków.

Źródło: LOVATO Electric

PROFICY HMI/SCADA CIMPLICITY

Proficy HMI/SCADA Cimplicity to nie zawodne oprogramowanie do nadzoru i wizualizacji produkcji, firmy GE Vernova. Zapewnia możliwość sterowania produkcją oraz daje precyzyjny wgląd w proces technologiczny, co z kolei przekłada się na zwiększanie wydajności procesów. Cimplicity umożliwia sprawne zarządzanie operacjami i wspiera podejmowanie świadomych decyzji.

Proficy HMI/SCADA Cimplicity zapewnia precyzyjne monitorowanie, wizualizację i sterowanie operacjami przemysłowymi, dzięki wykorzystaniu natywnego HTML5 (za pośrednictwem klienta webowego Proficy Operations Hub).

Proficy Cimplicity to rozwiązanie elastyczne i skalowalne – sprawdzi się zarówno w małych przedsiębiorstwach, jak i dużych, wielooddziałowych zakładach przemysłowych i fabrykach – progi licencyjne zaczynają się już od 50 zmiennych. Proficy Cimplicity jest z powodzeniem wykorzystywany w wielu branżach, na całym świecie zainstalowano ponad 200 tys. licencji tego systemu. Ten system SCADA znalazł zastosowanie m.in. w nowojorskim metrze, budynkach Intel, Francuskiej Bibliotece Narodowej czy statku rejsowym RMS Queen Mary 2. Cimplicity pomaga nadzorować produkcje 65 % samochodów powstających w Ameryce Płn. Oprogramowanie Proficy Cimplicity umożliwia szybkie wykrywanie problemów i podejmowanie reakcji, dzięki przejrzystym dashboardom, monitorowaniu wskaźników KPI i niezawodnemu systemowi alarmowemu.

Źródło: VIX Automation

ZASILACZ DO PRZEKAŹNIKÓW NADZORU NAPIĘCIA

I CZĘSTOTLIWOŚCI

LOVATO Electric rozszerza ofertę akcesoriów pomocniczych do przekaźników nadzoru napięcia i częstotliwości o nowy typ zasilacza podtrzymującego o kodzie PMVFUPS02. Niektóre normy odnoszące się do systemów wytwórczych energii wymagają w układzie dodatkowego źródła zasilania, które podtrzymuje działanie przekaźników nadzoru napięcia i częstotliwości oraz urządzeń wykonawczych przez co najmniej 5 s, gdy dojdzie do zaniku zasilania głównego.

poborze mocy oraz wyłączniki kompaktowe wyposażone w wyzwalacz podnapięciowy.

PMVFUPS02 gwarantuje niezbędną energię gromadząc ją w kondensatorach, dzięki czemu unika się stosowania baterii wymagających konserwacji. Obsługiwane, w systemie wytwórczym energii, urządzenia wykonawcze to styczniki z cewką AC lub AC/DC o niskim

PMVFUPS02 jest zasilany napięciem 230 V AC, zapewnia moc wyjściową 650 VA oraz energię akumulowaną o wartości 645 W. Wbudowane na wyjściu zabezpieczenie przed przetężeniem i elektroniczna ochrona termiczna, gwarantują wysoki poziom niezawodności oraz eliminują możliwość awarii urządzenia, spowodowaną nieprawidłowym okablowaniem.

PMVFUPS02 został wykonany w obudowie modułowej o szerokości dziewięciu modułów. Przeznaczony jest do montażu na szynie DIN 35 mm lub śrubami. Źródło: LOVATO Electric

MODUŁOWY PRZEKAŹNIK

ZMIANY PRIORYTETU

PRACY POMPY

Nowy przekaźnik

typu LVMP30 uzupełnia ofertę przekaźników zmiany priorytetu pracy o wersję do sterowania trzema lub czterema pompa-

mi. Model powiększył rodzinę przekaźników do nadzoru priorytetu pracy dla dwóch pomp typu LVMP05, LVMP10 i CSP2E.

Wykonane w oparciu o przekaźniki programowalne serii LRD zostały wstępnie skonfigurowane programem przeznaczonym do nadzoru pracy naprzemiennej między trzema lub czterema silnikami. Nadzór ma na celu uzyskanie jednolitego czasu pracy i zużycia wszystkich silników.

Klawiatura i wyświetlacz na panelu przednim pozwala na szybką i łatwą parametryzację systemu. Na wyświetlaczu można także monitorować liczbę uruchomień każdego silnika i czas jego pracy.

Źródło: LOVATO Electric

SKANER PROFILU 2D/3D

Liniowy czujnik konfokalny

Hypersen 3D przełamał ograniczenia tradycyjnych metod pomiarowych i zapewnił optyczne rozwiązanie pomiarowe o większej dokładności i większej szybkości niż tradycyjne dla Przemysłu 4.0. Może przeprowadzić bardzo precyzyjną inspekcję 3D z dokładnością submikronową dla różnych złożonych materiałów, takich jak szkło, folia, baterie litowe, produkty elektroniczne 3C i elementy półprzewodnikowe.

Hypersen 3D jest dedykowany do kontroli 3D materiałów przezroczystych, lustrzanych i silnie odbijających światło.

Generuje 2048 punktów pomiarowych na profil. Powtarzalność w osi Z wynosi 0,2 μm. Hypersen 3D zapewnia ultraszybkie skanowanie: 35 000 linii/s.

W ofercie znajduje się kompletny pakiet SDK i kompleksowe wsparcie oprogramowania.

Źródło: MS Creator

21-23|01|2025

PREMIEROWA EDYCJA

STOŁY OBROTOWE O WYSOKIM MOMENCIE OBROTOWYM

Niezwykła dynamika, precyzyjne pozycjonowanie i wysoka gęstość momentu obrotowego, nawet przy niewielkich wymiarach – stoły obrotowe firmy HIWIN GmbH znajdują zastosowanie w automatyzacji, zadaniach typu wybierz i umieść, automatyzacji logistyki lub produkcji komponentów półprzewodnikowych. Bezobsługowe napędy bezpośrednie gwarantują szeroki zakres zastosowań dzięki bezluzowej i bardzo sztywnej konstrukcji. Kompaktowa

konstrukcja ułatwia integrację i umo żliwia oszczędność miejsca.

HIWIN moż e również dostarczyć swoje stoły obrotowe jako kompletny system ze sterownikiem napędu. Oprócz enkoderów przyrostowych dostępne są również enkodery absolutne z zabezpieczeniem funkcjonalnym lub w wykonaniu o wysokiej rozdzielczości.

Stoły obrotowe o wysokim momencie obrotowym, płaskie lub bardzo płaskie, z dużym drążonym wałem i kompatybilne z pomieszczeniami czystymi do klasy ISO 2 – różne wielkości średnicy i wysokości ułatwiają wybór odpowiedniej osi obrotowej do danej aplikacji.

Źródło: Hiwin

PŁYTA GŁÓWNA PICO-ITX DLA APLIKACJI EMBEDDED I AI

RICO-MX8P firmy AAEON to zaawansowana płyta główna w formacie Pico-ITX, zaprojektowana z myślą o wymagających zastosowaniach multimedialnych i przemysłowych. Wyposażona w pr ocesor NXP i.MX 8M Plus, integruje czterordzeniowy ARM Cortex-A53 o taktowaniu 1,6 GHz oraz dodatkowy rdzeń ARM Cortex-M7 o częstotliwości 800 MHz.

Atutem RICO-MX8P jest zintegrowany układ graficzny Vivante GC7000 UltraLite 3D GPU, wspierający API, takie jak OpenGL ES 3.1, Vulkan i OpenCL 1.2. Dzięki temu płyta doskonale radzi sobie z wymagającymi aplikacjami multimedialnymi, takimi jak digital signage, kioski informacyjne czy interaktywne reklamy DOOH (Digital Out-of-Home).

Szeroki zakres interfejsów wyjściowych, w tym HDMI 2.0, pozwala na obsługę wyświetlaczy o wysokiej roz-

dzielczości. Dostępne są interfejsy LVDS oraz MIPI DSI, co zwiększa elastyczność w doborze wyświetlaczy. RICO-MX8P wyposażono w dwa porty Gigabit Ethernet, z czego jeden znajduje się na płycie, a drugi jest dostępny przez opcjonalną płytkę rozszerzeń. Dostępne są także porty USB 3.2 Gen 1 (Type-C OTG oraz Type-A) oraz USB 2.0. W kontekście komunikacji szeregowej, płyta ma porty RS232/422/485, dodatkowy port RS-232 oraz port debugowania. Dostępne są również interfejsy UART oraz 8-bitowy GPIO, co pozwala na integrację z różymi systemami przemysłowymi. RICO-MX8P obsługuje system operacyjny Debian 11 z jądrem 5.10, co zapewnia stabilność i szerokie wsparcie dla aplikacji open-source.

Źródło: CSI

WIELODOTYKOWY MONITOR HMI 27TS7M

Wielodotykowy monitor HMI o symbolu 27TS7M gwarantuje precyzyjną, a zarazem nieskomplikowaną obsługę maszyn. Charakteryzuje go przede wszystkim kąt widzenia 178° i zapewniona kompatybilność z urządzeniami, które obsługują systemy operacyjne z rodzin: ChromeOS, Linux, macOS i Linux. Zaprojektowany z myślą o zastosowaniach profesjonalnych 27TS7M jest w stanie prezentować czytelny obraz w rozdzielczości FullHD.

Dzięki zintegrowanym gniazdom: HDMI, VGA, RCA oraz BNC, wielodotykowy monitor HMI 27TS7M wspiera z łatwością każdą maszynę i urządzenie. Dostępną funkcję sterowania dotykiem można aktywować przy użyciu dołączonego do zestawu kabla zakończonego wtykiem USB-A, a po podłączeniu monitora do źródła sygnału następuje samoczynne rozpoznanie rozwiązania. Dobra jakość zastosowanych podzespołów wraz

ze stopniem ochrony IP65 umożliwia ciągłą, niezakłóconą pracę monitora w niesprzyjających, wymagających środowiskach przemysłowych.

Monitor 27TS7M jest odporny na działanie wody i pyłów. Ma stosunkowo mocne podświetlenie ekranu o przekątnej 27”, łącznie z funkcją pełnego jego ściemniania. Monitor można zintegrować z licznymi aplikacjami, a dostępne w zestawie listwy montażowe dają możliwość łatwej instalacji 27TS7M w zabudowie.

Źródło: Beetronics

SYSTEM MONITOROWANIA

ŁOPAT DO TURBIN WIATROWYCH

Firma Weidmüller opracowała innowacyjny system monitorowania łopat do turbin wiatrowych. BOLTcontrol umożliwia wykrywanie złamanych śrub lub trzpieni, łączących się z nasadą łopaty turbiny i natychmiast informuje operatorów o awarii. Składa się z płyt detekcyjnych i jednostki oceniającej, które mogą być dostosowane do różnych typów turbin.

Dzięki BOLTcontrol, operatorzy mogą na bieżąco monitorować stan połączeń i podejmować z wyprzedzeniem działania serwisowe, co znacząco poprawia bezpieczeństwo pracy turbin i redukuje koszty operacyjne. System nie tylko ostrzega o awariach mocowań nasady łopaty, ale także zapobiega wpadaniu pękniętych elementów do piasty, unikając w ten sposób kosztownych uszkodzeń. Jednostka oceniająca BOLTcontrol jest dostępna w wersji do montażu na szynie DIN oraz na panelu szafy sterowniczej.

DRUKARKA CL-S521III OD CITIZEN

Citizen CL-S521III to zaawansowana, termiczna drukarka etykiet i kodów kreskowych dla r óżnych zastosowań w przemyśle i logistyce. Drukarka charakteryzuje się wysoką wydajnością oraz niezawodnością, co czyni ją dobr ym wyborem dla firm wymagających precyzyjnego i szybkiego druku etykiet.

Urządzenie jest standardowo dostarczane z wbudowanymi emulacjami ZPL i Datamax oraz obsługą programowania BASIC Interpreter, gwarantując tym samym maksymalną elastyczność i łatwą kompatybilność z innymi aplikacjami.

Citizen CL-S521III obsługuje wiele rodzajów nośników, w tym specjalistyczne etykiety i opaski na rękę. Ponadto ma wbudowany 32-bitowy procesor zapewniający szybkie drukowanie, 32 MB pamięci RAM i 16 MB pamięci flash.

Źródło: Koncept-L S.A.

WIRTUALNE TESTOWANIE SILNIKÓW BLDC

Z WYKORZYSTANIEM SIMULINK

Wraz z rozwojem technologii testowanie systemów napędowych w sposób wirtualny staje się coraz ważniejszym elementem procesu projektowania. Dzięki możliwościom oferowanym przez bibliotekę Simulink oraz cyfrowe bliźniaki, projektanci mogą teraz testować pracę silników BLDC firmy FAULHABER, bez konieczności użycia fizycznego sprzętu. Daje to nowe możliwości projektowania i optymalizacji systemów napędowych na bardzo wczesnym etapie ich rozwoju. Jednym z przykładów zastosowania symulacji wirtualnych jest dron transportowy, wykorzystywany w logistyce. Takie urządzenia wymagają napędów działających bez opóźnień z precyzyjnie określoną siłą. Dzięki oprogramowaniu Simulink,

można łatwo modelować i testować różne warianty napędów, co nie tylko przyspiesza proces projektowania, ale też ogranicza ryzyko związane z późniejszymi testami fizycznymi. Symulacje obejmują nie tylko sam silnik, ale też czujniki i system sterowania, co pozwala na odwzorowanie napędów w rzeczywistych warunkach pracy, bez przeprowadzania kosztownych testów.

FAULHABER udostępnia bibliotekę komponentów, obejmującą modele wszystkich silników BLDC ze swojej oferty, wraz z odpowiednimi enkoderami i kontrolerami ruchu. Pozwalają one na realistyczne odwzorowanie zachowania napędów oraz integrowanie czujników.

Źródło: FAULHABER

ENERGY MANAGER UŁATWIA MONITOROWANIE ENERGII ELEKTRYCZNEJ

Firma Emerson wprowadziła na r ynek rozwiązanie Energy Manager – nową, zintegrowaną ofertę sprzętu i oprogramowania, która ma uprościć przemysłowe monitorowanie energii elektrycznej dzięki szybkiej konfiguracji i intuicyjnej obsłudze. Gotowe do bezpośredniego zastosowania rozwiązanie Energy Manager monitoruje wykorzystanie energii elektrycznej w czasie rzeczywistym, co pozwala producentom zyskać dokładny wgląd w zużycie i koszty eksploatacji oraz przekłada się na obniżenie emisji dwutlenku węgla (CO2) i zmaksymalizowanie wydajności energetycznej i operacyjnej.

Łatwy w użyciu pulpit nawigacyjny oprogramowania uwidacznia specyficzne dla zasobów zużycie energii, powiązane

koszty i emisje CO2 dla maksymalnie 10 punktów końcowych (z możliwością rozszerzenia do 50 punktów końcowych z odpowiednią licencją).

Ten poziom widoczności zapewnia organizacjom większą kontrolę nad identyfikacją bezczynnych maszyn i optymalizacją harmonogramów ich pracy poza godzinami szczytu, zmniejszając zużycie energii elektrycznej w hali produkcyjnej i znacznie obniżając ogólne koszty mediów. Zakłada się, że rozwiązanie może zredukować straty energii o 10–30 % i emisję dwutlenku węgla o 15–30 %.

Oprogramowanie jest dostępne jako preinstalowane na sprzęcie brzegowym, takim jak komputer przemysłowy PACSystemsTM RXi2-BP, lub jako samodzielna aplikacja, którą można zainstalować w zwirtualizowanym środowisku.

Źródło: Emerson

ZASILACZE Z SERII SPS-24/5,0 NA SZYNĘ DIN TS-35

Celem zapewnienia bezawaryjnego działania, zasilacze z serii SPS-24/5,0 mają trwałą, metalową obudowę ze stali galwanizowanej oraz aluminium, odporną na temperaturę otoczenia w szerokim zakresie wartości od –30 °C do 70°C. Wymiary obudowy wynoszą 12,36 cm × 3 cm × 11,68 cm.

Spełniając liczne, konkretne zadania, zasilacze te radzą sobie doskonale z obciążeniami indukcyjnymi i pojemnościowymi, bez względu na przeznaczenie w branży przemysłowej. Są to rozwiązania dla tych, którzy cenią sobie, na pier wszym miejscu, obniżone koszty eksploatacji – bez uszczerbku na jakości i niezawodności aplikacji.

Napięcie wejściowe wynosi 90–264 V AC, a wyjściowe 24 V DC. Znamionowy prąd wyjściowy to 5 A.

Przypisane do serii SPS-24/5,0 zasilacze firmy Simex bezproblemowo znoszą obciążenia, dla których nie wykracza się

poza poziom 150 % mocy znamionowej. Znamienny jest brak wentylatora w zasilaczach chłodzonych niewymuszonym przepływem powietrza, co jest przydatne dla bezustannej pracy rozwiązań. Scharakteryzowane wysoką bezusterkowością zasilacze, z serii SPS-24/5,0, certyfikowane są zgodnie z normą bezpieczeństwa IEC/EN/UL 62368-1. Związane z nimi poziomy emisji elektromagnetycznych – zarówno przewodzonych, jak i wypromieniowanych –są nieduże w porównaniu do tego, co stanowią normy: EN 61000-6-4 klasa B oraz EN 61000-6-2. Wszystkie zasilacze spełniają najważniejsze wymogi ochrony środowiska, zgodnie z dyrektywą unijną RoHS.

Źródło:

Simex

OBUDOWY PRZENOŚNE BOS

Seria obudów ręcznych BOS firmy BOPLA to wszechstronne rozwiązanie, zaprojektowane w klasycznym stylu, które idealnie nadaje się do różnorodnych zastosowań. Obudowy mają stopień ochrony IP40, natomiast modele z serii BOS 9.. oferują ochronę IP65 zgodnie z normą DIN EN 60529, co pozwala na bezpieczne użytkowanie w wymagających warunkach.

Obudowy wykonane są z tr wałego materiału ABS, z uszczelką z CR, co gwarantuje solidność i tr wałość konstrukcji. Seria BOS obejmuje osiem rozmiarów i jest dostępna w różnych wersjach – z wycięciem na wyświetlacz lub z miejscem na membranową klawiaturę. Dodatkowo dostępne są obudowy z różnymi pojemnikami na baterie oraz z dopasowanymi stacjami biurkowymi i ładowarkami.

Źródło: EX-CON

EFEKTYWNE CHŁODZENIE DZIĘKI CHILLEROM BLUE E+

Chillery z serii Blue e+ charakteryzuje przemyślana konstrukcja. Nowatorska technologia Microchannel w ekonomicznych chillerach z serii Blue e+ pozwala na obniżenie potrzebnej ilości czynnika chłodniczego o blisko 55 %.

Dzięki uwzględnieniu takich rozwiązań, jak: czujnik przepływu, kontrola poziomu napełnienia oraz zawory nadmiarowe, gwarantowany jest znaczny poziom bezpieczeństwa, przy wysokim poziomie sprawności, który chillery z serii Blue e+ zawdzięczają unikalnej technologii inwerterowej DC oraz wytrzymałym podzespołom obiegu aktywnego z regulacją obrotów.

Dostępne w chillerach wyświetlacze dotykowe sprzyjają niezawodnemu z założenia odczytowi komunikatów systemowych, gdyż są to podzespoły klasy przemysłowej o właściwej trwałości. Interaktywne menu – dostępne razem w 21 językach, zapewnia szybki dostęp do niezbędnych informacji, a inteligentne interfejsy IoT wraz z aplikacją serwisową

Rittal Scan & Service i oprogramowaniem diagnostycznym RiDiag III przekładają się na wysoką wygodę stosowania chillerów z serii Blue e+.

Źródło:Rittal

MC600 – NOWY MOBILNY ROBOT WSPÓŁPRACUJĄCY

Mobile Industrial Robots (MiR) wprowadził na r ynek mobilnego robota współpracującego MC600, będącego najnowszą pozycją na rosnącej liście certyfikowanych produktów MiR Go. Zdolny do obsługi ładunków o masie do 600 kg, MC600 łączy mobilną bazę robota MiR600 z ramieniem robota współpracującego UR20 lub UR30 od Universal Robots (UR), aby automatyzować złożone procesy w środowiskach przemysłowych. Bazując na sukcesie mniejszego MC250, MC600 oferuje wszechstronny system do obsługi cięższych przedmiotów i automatyzacji zadań takich jak paletyzacja, przenoszenie kartonów i obsługa maszyn. Powiększony zasięg UR20 umożliwia MC600 wykonywanie zadań w miejscach dotychczas niedostępnych dla mniejszych robotów współpracujących, zwiększając produktywność w różnych zastosowaniach przemysłowych.

MC600 znacznie zwiększa produktywność dzięki pracy z m inimalnymi przestojami, obsługując wiele maszyn i wykonując zadania związane z obsługą materiałów, jednocześnie umożliwiając pracownikom pracę przy zadaniach o wyższej wartości. Ponadto przejmując transport ciężkich ładunków, MC600 znacząco poprawia ergonomię, zmniejszając obciążenie fizyczne personelu i zwiększając bezpieczeństwo w miejscu pracy.

Kontrolowany przez zunifikowane oprogramowanie od partnera MiR Go – Enabled Robotics, MC600 bezproblemowo koordynuje swoją mobilną bazę i ramię robotyczne, upraszczając integrację z istniejącymi procesami i zapewniając płynność operacji.

Źródło: Mobile Industrial Robots

ULTRAKOMPAKTOWE KOMPUTERY TYPU BOX NAJNOWSZEJ GENERACJI

VL3 UPC to nowa seria ultrakompaktowych komputerów typu box z najnowszą technologią procesora CPU (Elkhart Lake) i innowacyjnymi funkcjami poszerza rodzinę produktów VL3 firmy Phoenix Contact. Dzięki możliwościom łączności w swojej klasie, VL3 UPC oferuje bardzo dobry stosunek jakości do ceny.

Seria VL3 UPC z technologią procesora CPU Intel Atom 6 generacji zapewnia odpowiednią platformę w aplikacjach IIoT, takich jak przetwarzanie brzegowe i zdecentralizowane gromadzenie/przetwarzanie danych.

Możliwość konfiguracji procesora, wielkości pamięci RAM, pamięci systemowej oraz opcji rozszerzeń pozwala dopasować rozwiązanie do najbardziej wymagającej aplikacji. Solidna, bezwentylatorowa konstrukcja jest przystosowana do pracy w trudnych warunkach przemysłowych. Komputery serii VL3 UPC są w pełni konfigurowalne. Mają zaawansowane opcje łączności (COM, WLAN, LTE) i do czterech adresowalnych portów Ethernet. Zwiększone bezpieczeństwo zapewnia TPM 2.0. Montaż możliwy jest na szynie DIN lub na ścianie. Przyszłościowa konstrukcja pozwala na obsługę systemów Windows 10 IoT, Windows 11 IoT i Linux

Źródło: Phoenix Contact

NOWE CZUJNIKI W WYKONANIU ZE STALI

Firma Leuze zaprezentowała dwie nowe serie czujników wykonane w obudowach ze stali nierdzewnej: Serię 33C w wykonaniu higienicznym i Serię 35C w wytrzymałej wersji do gruntownego czyszczenia na mokro.

Gładkie kontury obudowy bez otworów mocujących sprawiają, że seria 33C jest szczególnie odpowiednia do zastosowań w przemyśle spożywczym.

Seria 35C została zaprojektowana do stosowania przy wysokich obciążeniach mechanicznych i intensywnych procesach czyszczenia.

Nowe serie obejmują również rozwiązania dedykowane dla procesów pakowania. Należą do nich refleksyjne bariery świetlne do wykr ywania szkła i PET, czujniki z tłumieniem tła przeznaczone do wykr ywania małych obiektów, dynamiczne czujniki referencyjne oraz bariery świetlne jednokierunkowe do zastoso-

wań przy promieniowaniu przenikającym przez folie.

Czujniki serii 33C i 35C po raz pierwszy dostępne są w technologii LED Power PinPoint, umożliwiającej szczególnie szybkie oraz bezproblemowe wyrównanie i uruchomienie. Jasna, jednorodna, okrągła plamka świetlna z dużą precyzją pokazuje reakcje czujnika. Rozmiar, kształt oraz homogeniczność plamki świetlnej pozostają stałe w całym zakresie roboczym.

Odpowiedni stopień ochrony IP67, IP68 i IP69K, a także certyfikaty ECOLAB, CleanProof+ i Diversey potwierdzają możliwość zastosowania trudnych warunkach.

Źródło: Leuze

NOWA WERSJA

OPROGRAMOWANIA NORDCON

Firma NORD DRIVESYSTEMS

wydała nową wersję oprogramowania do parametryzacji dla systemu Windows. Wersja 3.0 NORDCON dla systemu Windows oferuje użytkownikom dodatkowe funkcje, które jeszcze bardziej ułatwiają konfigurację i monitorowanie napędów. W narzędziu zaktualizowano pulpit nawigacyjny, dodano funkcję pomocy kontekstowej i zmieniono oscyloskop. Oprogramowanie jest dobrym uzupełnieniem aplikacji mobilnej NORDCON – rozwiązania do parametryzacji na smartfony lub tablety.

Dzięki aplikacjom mobilnym NORDCON Windows i NORDCON, NORD oferuje użytkownikom pulpit z intuicyjną obsługą do konfiguracji elektronicznej technologii napędowej. Dostawca systemowych rozwiązań napędowych ujednolicił interfejs użytkownika obu swoich aplikacji.

Aplikacja mobilna NORDCON jest dostępna na system Android od wersji 11.0, a na iOS od wersji 6.0. Plik do pobrania jest na stronie internetowej firmy.

Źródło: NORD DRIVESYSTEMS.

ELEKTROMAGNETYCZNE HAMULCE TARCZOWE

Z SERII HPS

Elektromagnetyczne hamulce tarczowe z serii HPS przeznaczone są do zastosowań zarówno w charakterze hamulców pozycjonowania, jak i hamulców bezpieczeństwa, w temperaturze niższej od 155 °C. Są zasilane napięciem stałym: 24 V, 104 V, 180 V lub 207 V (w zależności od modelu).

Za sprawą hamulców z serii HPS, można w bezpieczny sposób przeprowadzić zatrzymanie awaryjne m.in. napędów, a także określonych części mechanicznych ze szczególnym uwzględnieniem ich pozycjonowania – zaraz po unieruchomieniu. Przewidziana została także dźwignia do ręcznego luzowania hamulców. Stopień ochrony wynosi od IP44 do IP56. Elektromagnetyczne hamulce tarczowe z serii HPS można zastosować np. w dźwigach przemysłowych, maszynach do obróbki drewna i turbinach wiatrowych, a także w wyciągarkach czy schodach ruchomych.

Źródło: Cantoni

Poznaj europejskie partnerstwa i dowiedz się jak uzyskać unijne środki na realizację projektów B+R w Przemyśle 4.0 w ramach programu Horyzont Europa.

Do naszych głównych aktywności należą: ✔ pomoc w pozyskaniu europejskich partnerów i źródeł finansowania dla wspólnych projektów, ✔ reprezentowanie polskich podmiotów na forum międzynarodowym, ✔organizowanie szkoleń, warsztatów i sesji networkingowych, ✔ prowadzenie indywidualnych konsultacji

Naszą ofertę kierujemy do firm działających w obszarach:

✔ technologie produkcji

✔ sztuczna inteligencja

✔ przetwarzanie w chmurze

✔ fotonika

✔ inteligentne sieci i usługi

Kto może skorzystać z naszego wsparcia? przedsiębiorstwa, startupy, uczelnie wyższe, jednostki naukowe, fundacje, stowarzyszenia, klastry oraz organizacje międzynarodowe.

Kontakt: mail: bpkprzemysl@piap.lukasiewicz.gov.pl telefon: 22 874 01 35

Dywersyfikacja – patent na działanie w

dobrych i trudnych czasach

W jaki sposób skutecznie i  prawidłowo wdrożyć do  produkcji nowe rozporządzenie maszynowe? Na  czym polega zrównanie bezpieczeństwa maszynowego i  cyberbezpieczeństwa? Które obszary w portfolio firmy Pilz będą najintensywniej rozwijane w najbliższej przyszłości? Z  jakich rozbudowanych usług Pilz mogą już korzystać odbiorcy? O tym mówi Dariusz Kowalski, dyrektor zarządzający Pilz.

Firma Pilz rozbudowuje portfolio szkoleniowe i mocno stawia na edukację odbiorców w zakresie bezpieczeństwa. Jaka tematyka dominuje i jakie są plany związane z organizacją szkoleń?

W zasadzie od  początku działania polskiego oddziału firmy Pilz było dla nas jasne, że naszą główną przewagą mają być kompetencje naszych pracowników, a także szeroka oferta obejmująca zarówno produkty, jak i  usługi. Powodzenie naszych szkoleń jest więc dla mnie naturalną konsekwencją decyzji, jakie podjąłem kilkanaście lat temu. Tym, co zdecydowanie wyróżnia naszych trenerów, jest to, że w swojej karierze zawodowej brali udział w setkach, jeśli nie tysiącach projektów, w których musieli wykorzystać swoją wiedzę teoretyczną w praktyce. Te doświadczenia obecnie procentują – klienci bardzo sobie cenią możliwość współpracy z  praktykami, czego potwierdzeniem jest rosnąca z roku na rok liczba przeszkolonych przez nas osób.

Stale r ozbudowujemy of ertę. W ostatnim roku naszym prior ytetem była rozbudowa szkoleń certyfikowanych, po ukończeniu których nasi klienci otrzymują certyfikat poświadczający ich kompetencje, wydany przez jednostkę notyfikowaną TUV Byliśmy pier wszą firmą oferującą tego typu szkolenia certyfikowane już ponad 10 lat temu. Obecnie nasza oferta jest najszersza na  rynku, bo  obejmuje aż trzy takie szkolenia: CMSE (Cerified Machiner y Safety Expert), CEFS (Certified Expert in  Functional Safety) oraz CECE (Certified Expert in  CE Marking). W planach jest kolejne, ale myślę, że potrzebujemy na jego lokalne wdrożenie jeszcze trochę czasu.

Jeśli chodzi o  najbliższe plany, podzieliłbym nasze działania na dwa obszary. W zakresie mer ytoryki na pewno będzie to nowe rozporządzenie maszynowe – wszystko, co się będzie z  nim wiązało, będzie w  najbliższych latach w centrum uwagi naszych klientów. Już obecnie jesteśmy gotowi szkolić w tym zakresie, choć zapewne zawartość merytoryczna naszego szkolenia będzie jeszcze ewoluowała. Drugi obszar, który jest dla nas ważny, to sposób, w jaki szkolimy. Coraz większą grupę naszych

klientów stanowią osoby młode, a nie jest tajemnicą, że młodzi ludzie są przyzwyczajeni do  innych form zdobywania wiedzy niż spędzanie kilku godzin w sali konferencyjnej. Bardzo rozwinęła się też technologia, więc chcemy to wykorzystać, aby dać naszym klientom swobodę w  zakresie wyboru, w  jaki sposób tę wiedzę chcieliby zdobywać.

Czy może Pan przybliżyć w skrócie naszym czytelnikom temat identyfikacji i kontroli dostępu w odniesieniu do cyberbezpieczeństwa maszyn?

System identyfikacji i  kontroli dostępu (IAM) to jedna z naszych ostatnich innowacji i  zdecydowana gwiazda w  naszym portfolio produktowym. Rozwiązanie oferuje już obecnie bardzo duże możliwości, ale jedną z  jego głównych zalet jest to, że wychodzi także naprzeciw wymaganiom nowego rozporządzenia maszynowego właśnie w obszarze cyberbezpezpieczeństwa. O ile be zpieczeństwo maszynowe ma  za zadanie zabezpieczyć osobę przed niebezpiecznym działaniem maszyny, to cyberbezpieczeństwo działa w drugą stronę, tzn. ma  zabezpieczyć maszynę przed celowym lub niecelowym działaniem człowieka. I  tutaj jedną z  ważnych ról odgr ywa właśnie system IAM, który jest jednym z podstawowych sposobów ograniczania r yzyka w tym obszarze. Ten sposób ograniczania r yzyka wynika wprost z  normy IEC 62443, która – jak wszystko na to wskazuje – będzie zharmonizowana z  nowym rozporządzeniem maszynowym. Dzięki systemowi IAM nie tylko wiemy, kto sterował maszyną i  czy wszedł do środka rozległej linii, ale także możemy blokować osobom postronnym dostęp do portów USB, ograniczając w  ten sposób r yzyko w  obszarze cyberbezpieczeństwa.

Co obecnie stanowi większe wyzwanie dla przemysłu i produkcji – zapewnienie bezpieczeństwa IT, czyli security czy bezpieczeństwa funkcjonalnego, czyli safety?

To bardzo trudne pytanie, bo  mam poczucie, że w obu obszarach jest jeszcze mnóstwo do zrobienia. Gdybym jednak musiał wybierać, to jako

większe wyzwanie wybrałbym zapewnienie bezpieczeństwa w  obszarze IT Obszar bezpieczeństwa maszynowego jest dużo lepiej zbadany i dużo łatwiej jest zidentyfikować niektóre zagrożenia, zwłaszcza te dotyczące kwestii mechanicznych. Człowiek widzący wirujący element raczej nie będzie tam wkładał ręki.

Gdy wchodzimy na  poziom konfiguracji układów be zpieczeństwa, oprogramowania sterowników bezpieczeństwa czy określenia wymaganego poziomu Performance Level, sprawa jest już dużo bardziej skomplikowana i  nie wszyscy sobie z  tym radzą. Trochę łatwiej też zarządza się bezpieczeństwem maszynowym. Jeśli po zakończonej zmianie nikt nie zdemontuje czujników bezpieczeństwa, z  bardzo dużym prawdopodobieństwem można uznać, że następnego dnia maszyna jest tak samo dobrze zabezpieczona, jak dzień wcześniej. Z bezpieczeństwem IT  nie jest już tak łatwo, ponieważ ingerencja w maszynę dokonuje się na poziomie oprogramowania, a  tego nie widać. A  kiedy maszyna zaczyna zachowywać się inaczej niż powinna, jest już zwykle za późno. Innym wyzwaniem, przed którym stoją zakłady przemysłowe, jest ustalenie odpowiedzialności za cyberbezpieczeństwo w obszarze maszynowym. Za bezpieczeństwo maszyn tradycyjnie odpowiadają osoby z  działu BHP, wspierane przez inżynierów odpowiedzialnych za produkcję lub utrzymanie ruchu. Osoby zatrudnione w tych działach w  zasadzie nie mają szans na  to, aby mer ytorycznie ocenić poziom cyberbezpieczeństwa, a do tej por y dział IT pojawiał się na  produkcji niezwykle rzadko i  raczej niechętnie. Jestem jednak przekonany, że to się dość szybko zmieni.

Co z punktu widzenia producentów i użytkowników maszyn zmienia rozporządzenie UE w sprawie maszyn 2023/1230, względem dyrektywy maszynowej 2006/42/WE?

Nowe rozporządzenie maszynowe w wielu obszarach ma charakter porządkujący, ale także trochę lepiej odnosi się do  najnowszych rozwiązań technicznych dostępnych na rynku.

Myślę, że jest to obecnie dość duży problem – technologia rozwija się bowiem zdecydowanie szybciej niż przepisy, które regulują rynek.

W tym zakresie, jaki wymieniłem wcześniej, nie spodziewam się zbyt wielu zaskoczeń dla naszych klientów. Naszym zdaniem największą zmianą jest zrównanie bezpieczeństwa maszynowego i  cyberbezpieczeństwa. Aby zgodnie z  nowym rozporządzeniem maszynowym oznaczyć maszynę znakiem CE, powinna ona spełniać wymagania wszystkich dyrektyw i  norm z  nimi zharmonizowanych w  tych dwóch obszarach. I tutaj mogą pojawić się problemy. Po pierwsze producenci maszyn powinni wykonać ponownie ocenę r yzyka dla maszyn uwzględniającą nowe okoliczności. Po drugie powinni na  tej podstawie zrewidować swoje koncepcje projektowe i być może wymienić niektóre elementy na takie, które będą spełniały odpowiednie wymagania. W  tym kontekście warto przywołać przepisy Cyber Resilience Act, które zostały opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej w dniu 20 listopada 2024 r. i mają charakter rozporządzenia, co oznacza, że obowiązują od  razu we  wszystkich państwach członkowskich UE. Jeśli dotychczas stosowane komponenty bezpieczeństwa nie będą spełniały nowych wymagań, będą musiały być wymienione. Może się także zdarzyć, że wykonana ocena r yzyka wymusi zastosowanie dodatkowych elementów mających wpływ na  bezpieczeństwo, jak np wspomniany wcześniej system identyfikacji i kontroli dostępu IAM. To są główne zmiany po  stronie producentów maszyn. Po stronie klientów końcowych nowością będzie to, że będą musieli nauczyć się odbierać

maszyny z  uwzględnieniem nowych wymagań, a  także poprawnie definiować wymagania dla modernizowanych maszyn i linii produkcyjnych.

Które z produktów Pilz cieszą się największym zainteresowaniem?

Rynek dostawców automatyki jest dosyć stabilny, a  różne firmy mają dominującą pozycję w  różnych grupach produktowych. Pilz tradycyjnie zajmuje silną pozycję w obszarze przekaźników bezpieczeństwa, w  tym przekaźników konfigurowalnych. Mamy jednak także rosnące grono użytkowników naszego sterownika bezpieczeństwa PSS 4000. Te trzy grupy produktowe stanowią największą część naszej sprzedaży, zapewniając nam dużą stabilność, mimo coraz powszechniejszego stosowania rozwiązań zintegrowanego bezpieczeństwa. Cieszy nas to, że mimo bardzo trudnej sytuacji r ynkowej rośniemy w obszarze szeroko rozumianych czujników bezpieczeństwa. To dla nas ważne, bo o ile w obszarze przekaźników naszym celem jest raczej obrona naszego stanu posiadania, to w obszarze czujników ewidentnie zdobywamy r ynek kosztem naszej konkurencji. Mamy też asa w  rękawie, którym jest nasze rozwiązanie identyfikacji i kontroli dostępu IAM. To naprawdę dobr y produkt, w dobrej cenie, a jednocześnie taki, którego konieczne zastosowanie jest silnie wspierane przez nadchodzące zmiany w  przepisach. Spodziewamy się też, że im bliżej daty obowiązywania nowego rozporządzenia maszynowego, tym zainteresowanie tym rozwiązaniem będzie większe.

Które sektory są dziś głównymi odbiorcami produktów firmy Pilz? Mamy bardzo zdywersyfikowaną grupę klientów, bez dominującego sektora.

W OSTATNIM ROKU NASZYM PRIORYTETEM BYŁA

ROZBUDOWA SZKOLEŃ

CERTYFIKOWANYCH, PO UKOŃCZENIU

KTÓRYCH NASI KLIENCI OTRZYMUJĄ CERTYFIKAT

ICH KOMPETENCJE, WYDANY PRZEZ

JEDNOSTKĘ NOTYFIKOWANĄ TUV.

Historycznie bardzo silny jest przemysł samochodowy i to nawet mimo aktualnych wyzwań, przed jakimi stoi. Mamy też sporą grupę klientów montujących szafy oraz firm stosujących nasze rozwiązania w  projektach związanych z robotyzacją. Ten układ jest w zasadzie stały od lat i niewiele się tutaj zmienia. Jeśli spojrzymy na dynamikę wzrostów, to liderem w ostatnim czasie jest szeroko rozumiany przemysł spożywczy Nie jest to dla nas zaskoczeniem. Znając wyzwania, przed jakimi stoi przemysł samochodowy staraliśmy się zmienić naszą strategię działania i skoncentrować na tych obszarach, które może nie mogą wygenerować spektakularnych wzrostów, ale przynajmniej zapewniają względną stabilność niezależnie od sytuacji rynkowej.

Pilz z dostawcy komponentów stał się także dostawcą usług projektowych. Jak przedstawia się w tej chwili działalność w tym drugim obszarze?

Tutaj znowu pozwolę sobie na  odniesienie się do  naszych początków. Już w 2008 r. wiedziałem, że chcę zbudować firmę opartą na  kompetencjach. W tym kontekście oferowanie usług inżynierskich było dla mnie zawsze oczywistym celem, wynikającym także z  wcześniejszych doświadczeń zawodowych. Zaczęliśmy od konsultingu i szkoleń. Potem pojawiło się projektowanie, a  obecnie jesteśmy w  stanie realizować już samodzielnie całkiem spore projekty inżynierskie „pod klucz” Naszym klientom oferujemy zatem nie tylko konsulting, który powie im co jest źle, ale możemy też dostosować ich maszyny i  linie produkcyjne do  aktualnie obowiązujących przepisów bezpieczeństwa.

Spora część naszego biznesu w  obszarze wdrożeń dotyczy także migracji naszych starszych produktów, PSS 3000 czy PNOZmulti classic, do  ich najnowszych odpowiedników. Myślę, że to bardzo duża wartość dla naszych klientów. Nasze portfolio produktowe w naturalny sposób jest modyfikowane i będzie modyfikowane nadal, choćby z racji zmieniających się przepisów, jak przywołany wcześniej Cyber Resilience Act. Oferując usługi inżynierskie, nie pozostawiamy

naszych klientów z  nierozwiązanymi problemami. To, że nasze stare produkty nie są już dostępne w sprzedaży, nie stanowi obecnie większego problemu, ponieważ możemy zrealizować migracje do ich najnowszych wersji, zapewniając tym samym ciągłość produkcji. Z  biznesowego punktu widzenia też jestem bardzo zadowolony z  tego, jak rozwija się nasza sprzedaż usług inżynierskich. Wszystko wskazuje na to, że w tym roku ta sprzedaż będzie po  raz pier wszy większa od  sprzedaży usług konsultingowych.

Z rynku płyną coraz częściej pesymistyczne sygnały dotyczące kryzysu w różnych przemysłowych branżach. Czy Pilz odczuwa w jakikolwiek sposób te zjawiska i nastroje?

Tak, jak chyba wszystkie firmy na  rynku, odczuwamy zawirowania r ynkowe, ale nie narzekamy i  myślę, że nasza obecna sytuacja jest nieco lepsza niż innych firm.

Przez wszystkie lata działalności Pilz w Polsce udało nam się zbudować dwa bardzo silne filar y biznesowej działalności. Jeden dotyczy produktów, a drugi usług i taka dywersyfikacja zdecydowanie nam pomaga. Możemy wykorzystywać istniejące synergie między oboma rodzajami działalności do  jeszcze lepszej i  bardziej kompleksowej obsługi naszych klientów, a  ponadto oba obszary osiągnęły już taką skalę, że mogą wzajemnie się kompensować. Jeśli odczuwamy problemy, to dotyczą one sprzedaży produktów. Jednak z  kolei nasza sprzedaż usług osiągnie znowu historyczny rekord i  taka sytuacja zapewnia nam komfort pracy. Naszym trzecim filarem miały być projekty międzynarodowe realizowane dla Grupy Pilz. Świadomie jednak ograniczyłem tę działalność, ponieważ zbyt wiele dzieje się w Polsce i tutaj przekierowałem wszystkie zasoby. Rozmawiamy jednak teraz o bardzo dużych projektach w  USA i  Japonii, więc pewnie w  przyszłym roku zaczniemy ten obszar odbudowywać. To dla nas ważne, bo zapewni jeszcze większą dywersyfikację źródeł przychodów Wiele wskazuje na to, że 2025 r. znowu będzie bardzo trudny, ale ja  głęboko wierzę w nasz sukces i w to, że mimo wszystko

ABY ZGODNIE Z NOWYM

ROZPORZĄDZENIEM MASZYNOWYM OZNACZYĆ MASZYNĘ ZNAKIEM CE, POWINNA ONA SPEŁNIAĆ WYMAGANIA

WSZYSTKICH DYREKTYW I NORM Z NIMI ZHARMONIZOWANYCH W TYCH DWÓCH OBSZARACH.

możemy notować wzrost. Jako firma dużo przeszliśmy przez ostatnie lata. Była pandemia, były permanentne problemy z dostępnością elektroniki. Teraz mamy duże zawirowania r ynkowe, ale nie wszyscy pamiętają, że kilka miesięcy przed pandemią Pilz był obiektem cyberataku, który bardzo mocno ograniczył nasze działania globalne na  kilka miesięcy. Patrząc wstecz, w zasadzie od pięciu lat działamy w  sytuacji nadzwyczajnej, która mocno nas zahartowała. To w połączeniu ze wspaniałym zespołem złożonym z  bardzo kompetentnych ludzi, którzy przez ostatnie lata niejednokrotnie swoim działaniem udowodnili, że nie ma  dla nich rzeczy niemożliwych, każe mi być optymistą przed kolejnymi wyzwaniami, które z pewnością nas czekają.

Jaka jest strategia firmy na najbliższe lata?

Do tej pory działaliśmy w oparciu o przemyślane strategie i  długofalowe plany, więc mimo faktu, że sytuacja r ynkowa jest coraz bardziej dynamiczna, w krótkim okresie nie przewiduję zasadniczych zmian. Spodziewam się, że tematem dominującym w  kolejnych latach będzie nowe rozporządzenie maszynowe i wiele naszych działań będzie koncentrowało się wokół tej tematyki zarówno po stronie produktów, jak i usług. Coraz więcej naszych produktów spełnia wymaganie Cyber Resilience Act, co daje nam pewną przewagę r ynkową, a poza tym nasze rozwiązanie identyfikacji i  kontroli dostępu pozwala naszym klientom na spełnienie nowych wymagań.

Po stronie usług na  pewno musimy poszerzyć kompetencje w  obszarze cyberbezpieczeństwa – przynajmniej do  pewnego poziomu. Na  razie jesz-

cze zastanawiam się, jaka powinna być nasza strategia biznesowa w  tym obszarze i  jaki model biznesowy będzie dla nas najlepszy. Myślę, że nasi klienci już w przyszłym roku poznają pierwsze szczegóły.

Od jakiegoś czasu promujemy też koncepcję zwaną Pilz Plant Safety, która jest ukierunkowana na odbiorców końcowych. W  tym celu zaczęliśmy budować sieć partnerów biznesowych specjalizujących się w różnych obszarach bezpieczeństwa, w których nie specjalizuje się firma Pilz. Łączy ich jedno – unikalne kompetencje na najwyższym światowym poziomie. A nasz cel jest bardzo prosty – chcemy oferować naszym klientom jak najszerszy zakres wsparcia na  poziomie, do  jakiego przywykli, współpracując z  firmą Pilz. Docelowo chcielibyśmy być ich wyłącznym partnerem w obszarze szeroko rozumianego bezpieczeństwa. Ta koncepcja na  razie działa bardzo dobrze, zarówno z punktu widzenia poziomu satysfakcji odbiorców, jak i efektywności biznesowej.

Staramy się tworzyć dla naszych klientów spersonalizowane strategie, a  dzięki naszym partnerom możemy je budować jak z klocków, co zdecydowanie ułatwia działanie. Staramy się też myśleć w nieco dłuższej perspektywie. Aktywnie przyglądamy się dwóm obszarom biznesowym, dla których – jak się wydaje – możemy mieć ciekawą ofertę. Szczegóły pozostawię jednak na razie dla siebie, ponieważ nawet jeśli nam się uda, to pierwszych efektów spodziewam się za minimum trzy lub cztery lata. A do tego czasu wiele może się zmienić.

Rozmawiała

Urszula Chojnacka AUTOMATYKA

Przyszłość robotyki i AI

Jakie są główne zmiany na rynku robotyki? W jaki sposób AI zrewolucjonizuje programowanie i wdrażanie aplikacji robotyki? Rozmawiamy o tym z Kimem Povlsenem, dyrektorem generalnym Universal Robots.

Universal Robots od dawna jest w centrum robotyki. Co jest motorem napędowym Waszej misji i w jaki sposób AI kształtuje przyszłość robotyki?

W Universal Robots kierujemy się ideą uczynienia automatyzacji łatwą i dostępną dla każdego. Nasza podstawowa misja – automatyzacja dla każdego i wszędzie – oznacza, że  nawet małe

firmy bez specjalistycznej wiedzy mogą skorzystać z robotyki. AI odgrywa w tym transformacyjną rolę.

Uważam, że szybko zauważyliśmy szansę, jaką daje AI. Sztuczna inteligencja zrewolucjonizowała wiele dziedzin, w tym robotykę. W  ostatnich kilku latach otworzyła drzwi do aplikacji, których wcześniej nie mogliśmy sobie nawet wyobrazić. Jednym z  kluczowych

obszarów jest widzenie maszynowe, w którym systemy oparte na  AI mogą teraz rozpoznawać i  reagować na  dynamiczne środowiska. Przykładowo dzięki AI  i uczeniu maszynowemu robot może dostosowywać się do zmian na taśmie przenośnika, bez konieczności stosowania wstępnie ustawionych urządzeń. Dzięki temu automatyzacja staje się inteligentniejsza, bardziej

adaptowalna i  znacznie łatwiejsza do wdrożenia dla firm.

Skupiamy się również na umożliwieniu robotom „uczenia się”, a nie programowania. Oznacza to, że robot może dostosowywać się do  zadań poprzez obserwację i szkolenie, co znacznie obniża barierę wejścia dla firm, które dopiero zaczynają przygodę z automatyzacją.

Współpraca z NVIDIA i Zivid to znaczący krok w kierunku integracji sztucznej inteligencji z cobotami UR. Jakie korzyści przyniesie ona klientom UR, zwłaszcza w kontekście nowych zastosowań, takich jak skomplikowana inspekcja jakościowa i sortowanie elementów?

Nasze partnerstwo z NVIDIA jest rzeczywiście ekscytujące. Ich wiedza specjalistyczna w  zakresie AI  idealnie wpisuje się w nasze mocne strony w dziedzinie robotyki. Wspólnie dążymy do rozwiązania 10  głównych wyzwań w  automatyzacji, które od  dawna uważano za nierozwiązywalne.

Jednym z  przykładów jest zmniejszenie złożoności programowania robotów. D zięki A I przechodzimy od  tradycyjnego p rogramowania do  nauczania robotów zadań za pomocą danych i  przykładów. Wyobraź sobie robota uczącego się, jak układać pudełka na palecie bez potrzeby sztywnych ustawień aplikacji lub elementów wyposażenia – AI  to umożliwia. Eliminuje to konieczność posiadania stałych elementów wyposażenia lub drogich systemów, co stanowiło przeszkodę dla wielu firm.

Odsłonimy niektóre z  rezultatów tej współpracy na  nadchodzącym wydarzeniu ROSCon 2025 w Singapurze. To dopiero początek, ale potencjał jest ogromny.

Jak w Danii udało się stworzyć tak prężny hub robotyczny? Jakie czynniki przyczyniły się do tego sukcesu? Odense to niezwykłe miejsce. Pomimo skromnych rozmiarów, jest domem dla ponad 130 firm z zakresu robotyki. Ta koncentracja innowacji rozpoczęła się dekady temu od znacznych inwestycji lokalnego uniwersytetu, który postanowił specjalizować się w robotyce.

Na początku nie było pracy dla inżynierów robotyki, więc wielu absolwentów zakładało własne firmy Doprowadziło to do powstania ekosystemu współpracy, w  którym firmy współpracują ze sobą, a nie konkurują bezpośrednio. To kontrast w porównaniu z  konkurencyjnymi środowiskami Doliny Krzemowej czy Bostonu. Ten duch współpracy był kluczowym motorem sukcesu regionu i  nadal sprzyja innowacjom.

klientów, skupiliśmy się na uczynieniu platformy jeszcze bardziej intuicyjną, jednocześnie włączając najnowocześniejsze technologie.

Nowy system jest oparty na  API, co oznacza, że partnerzy i klienci mogą budować na  nim własne aplikacje. Ta elastyczność jest kluczowa, ponieważ pozwala użytkownikom tworzyć spersonalizowane rozwiązania przy wykorzystaniu tych samych narzędzi, których my używamy wewnętrznie.

BĘDZIEMY NADAL PRZESUWAĆ

GRANICE UDŹWIGU I MOŻLIWOŚCI

TECHNICZNYCH, WYKORZYSTUJĄC

JEDNOCZEŚNIE SZTUCZNĄ

INTELIGENCJĘ

I OPROGRAMOWANIE

W CELU UPROSZCZENIA INTEGRACJI

W ZAKŁADACH PRODUKCYJNYCH.

Jakie są obecnie główne problemy robotyki? Czy może Pan wymienić najważniejsze?

Jednym z  głównych wyzwań w  robotyce jest zmienność automatyzacji. Przykładowo w  przypadku paletyzacji tradycyjne roboty wymagają precyzyjnych ustawień do  obsługi obiektów. Dzięki AI  i systemom wizyjnym umożliwiamy robotom dostosowywanie się do zmienności – uczenie się wymiarów i cech obiektów w locie.

Kolejnym wyzwaniem jest wdrożenie. Tradycyjnie skonfigurowanie celi robotycznej wymagało umiejętności programowania i tygodni wysiłku. Dzięki AI zmierzamy w kierunku robotów, które mogą szybko uczyć się zadań, znacznie skracając czas wdrożenia i koszty.

Te postępy nie są  tylko technologiczne, ale również ekonomiczne. Sprawiają, że robotyka staje się opłacalna dla firm, które wcześniej mogły nie brać pod uwagę automatyzacji.

Niedawno uruchomiliście Polyscope X, nową platformę oprogramowania. W czym jest lepsza od poprzednich wersji?

Polyscope X  to całkowite przeprojektowanie naszego interfejsu użytkownika. Opierając się na wielu latach opinii

Skupiliśmy się również na  zmniejszeniu złożoności. Uproszczenie czegoś tak skomplikowanego, jak robotyka, jest trudniejsze, niż się wydaje, ale jest kluczem do  udostępnienia automatyzacji większej liczbie firm. Dzięki Polyscope X udało nam się dostarczyć rozwiązanie, które jest nowoczesne, intuicyjne i przyszłościowe.

Jakie były główne motywy podjęcia decyzji o zwiększeniu udźwigu cobotów? Jakie nowe zastosowania otworzy to przed klientami UR? Decyzja ta wynikała be zpośrednio z  opinii klientów. Wielu naszych odbiorców potrzebowało cobotów, które mogłyby obsługiwać nieco cięższe ładunki, aby zwiększyć wydajność swoich operacji. Przykładowo przejście z  ładowności 20  kg na  25 kg lub z 30 kg na 35 kg może nie wydawać się krokiem naprzód, ale otwiera znaczące możliwości.

Weźmy na  przykład paletyzację – obsługa cięższych pudeł lub większych komponentów staje się możliwa dzięki tym ulepszeniom. W  logistyce i produkcji te dodatkowe możliwości oznaczają, że firmy mogą zająć się zadaniami, które wcześniej były poza ich zasięgiem.

Czy zwiększenie ładowności wpłynie na prędkość lub precyzję cobotów?

To świetne pytanie i zwróciliśmy na nie szczególną uwagę podczas rozwoju. Zwiększona ładowność nie wpływa na  prędkość ani precyzję naszych cobotów. Bezpieczeństwo pozostaje oczywiście najwyższym prior ytetem, więc regulacja prędkości zależy od konkretnego zastosowania i ustawień bezpieczeństwa skonfigurowanych przez integratora lub dystrybutora.

Przykładowo większe coboty są projektowane z określonymi ograniczeniami prędkości podczas pracy w  pobliżu ludzi, aby zapewnić bezpieczeństwo.

Jednak jeśli są  używane w  środowiskach, w  których nie ma  ryzyka dla personelu, mogą działać z pełną prędkością. Kluczem jest zachowanie równowagi między wydajnością a bezpieczeństwem, a my jesteśmy dumni z wyników.

Jakie są plany dotyczące dalszego rozwoju oferty cobotów UR pod względem udźwigu i innych parametrów technicznych?

Nowa generacja cobotów, takich jak UR20 i  UR30, stanowi znaczący krok naprzód. Modele te zostały zaprojektowane na  podstawie wniosków z  15 lat doświadczenia, włączając innowacje, takie jak zaawansowane konstrukcje połączeń w  celu zwiększenia precyzji i trwałości.

Patrząc w  przyszłość, nasza mapa drogowa na rok 2025 obejmuje jeszcze więcej udoskonaleń. Będziemy nadal przesuwać granice udźwigu i  możliwości technicznych, wykorzystując jednocześnie sztuczną inteligencję i oprogramowanie w  celu uproszcze-

TRADYCYJNIE SKONFIGUROWANIE

CELI ROBOTYCZNEJ WYMAGAŁO

UMIEJĘTNOŚCI PROGRAMOWANIA

I TYGODNI WYSIŁKU. DZIĘKI AI

ZMIERZAMY W KIERUNKU ROBOTÓW, KTÓRE MOGĄ SZYBKO UCZYĆ SIĘ ZADAŃ, ZNACZNIE SKRACAJĄC CZAS

WDROŻENIA I KOSZTY.

nia integracji w  zakładach produkcyjnych. Celem jest zawsze dostarczanie rozwiązań, które są  zarówno wydajne, jak i przyjazne dla użytkownika.

Bezpieczeństwo jest zawsze kwestią sporną w robotyce. Jak Universal Robots podchodzi do niej w swoich najnowszych aktualizacjach cobotów? Bezpieczeństwo jest podstawą tego, co robimy. Kiedy klienci kupują nasze roboty współpracujące, prior ytetowo traktują trzy rzeczy: bezpieczeństwo, łatwość integracji i  prostotę programowania.

W przypadku naszych nowych robotów o dużym udźwigu, takich jak UR20 i UR30, zadbaliśmy o  to, aby spełniały te same standardy bezpieczeństwa, co nasze mniejsze modele. Roboty te są zaprojektowane tak, aby bezpiecznie działać w  pobliżu ludzi, a  ustawienia prędkości i siły można dostosować w zależności od zastosowania.

Nawet gdy z większamy ud źwig i możliwości naszych robotów, bezpieczeństwo pozostaje kwestią niepodlegającą negocjacjom.

NOWA GENERACJA COBOTÓW, TAKICH

JAK UR20 I UR30, STANOWI ZNACZĄCY

KROK NAPRZÓD. MODELE TE ZOSTAŁY

ZAPROJEKTOWANE NA PODSTAWIE

WNIOSKÓW Z 15 LAT DOŚWIADCZENIA, WŁĄCZAJĄC INNOWACJE, TAKIE JAK

ZAAWANSOWANE KONSTRUKCJE

POŁĄCZEŃ W CELU ZWIĘKSZENIA

PRECYZJI I TRWAŁOŚCI.

Jakie są najważniejsze wnioski płynące z raportu IFR dotyczącego rynku robotów za 2023 r. i czy prognozy podane w raporcie wpłyną na strategię Universal Robots?

Chiny nadal dominują pod względem instalacji robotów, odpowiadając za prawie połowę wszystkich robotów sprzedawanych na świecie. W Europie obserwujemy stały wzrost, ale istnieje pilna potrzeba zwiększenia automatyzacji, aby pozostać konkurencyjnym. Niedobory siły roboczej i rosnące płace napędzają tę zmianę. W Polsce automatyzacja staje się coraz bardziej atrakcyjna, ponieważ firmy starają się optymalizować operacje w obliczu zmieniających się warunków gospodarczych. Tendencja ta jest podobna w całej Europie, a firmy dostrzegają długoterminowe korzyści wynikające z wdrażania robotyki.

Patrząc w przyszłość, czego możemy oczekiwać od Universal Robots? Najbliższe lata będą przełomowe. Nasza mapa drogowa na rok 2025 obejmuje innowacje zarówno w sprzęcie, jak i oprogramowaniu. Rozszerzamy również nasze portfolio, aby zająć się nowymi aplikacjami, szczególnie w  przypadku zadań wymagających dużej wytrzymałości, takich jak paletyzacja i logistyka. Dzięki sztucznej inteligencji i  naszym nowym platformom dopiero zaczynamy odkr ywać, co jest możliwe Zawsze będziemy się skupiać na  tym, aby automatyzacja była prostsza, bezpieczniejsza i  bardziej dostępna dla firm każdej wielkości.

Rozmawiała Katarzyna Jakubek AutomatykaOnline.pl

Doradzamy / Projektujemy / Wdrażamy / Szkolimy

Automatyzacja i robotyzacja w MŚP w programie Fundusze Europejskie dla Polski Wschodniej 2021-2027

W lipcu 2024 roku ogłoszono kolejny nabór wniosków w konkursie działania 1.2

Automatyzacja i robotyzacja w MŚP ( https://www.parp.gov.pl/component/grants/ grants/automatyzacja-i-robotyzacja-w-msp).

Konkurs obejmuje kompleksowe wsparcie MŚP z makroregionu Polski Wschodniej w zakresie automatyzacji i robotyzacji mające na celu zwiększenie innowacyjności procesów produkcji lub usług oraz produktywności.

Instytut Łukasiewicz – PIAP, mając wieloletnie doświadczenia w automatyzacji i robotyzacji procesów produkcyjnych, oferuje wsparcie w przygotowaniu firmy do udziału w tym konkursie. Wsparcie obejmuje przeprowadzenie diagnozy dojrzałości cyfrowej oraz opracowanie mapy drogowej transformacji w kierunku Przemysłu 4.0, na podstawie której zostanie wdrożona innowacja procesowa lub produktowa. Zakres naszych prac może obejmować wybrane zadania:

– Analiza procesu produkcyjnego firmy i wytypowanie obszarów podatnych na automatyzację i robotyzację.

– Opracowanie planu modernizacji firmy w kierunku cyfryzacji procesu w duchu koncepcji Przemysł 4.0 poprzez wprowadzanie automatyzacji i robotyzacji wybranych obszarów.

– Pomoc w przygotowaniu wniosku do złożenia w ramach naboru.

– Realizacja planowanych prac wdrożeniowych – w przypadku otrzymania dofinansowania.

Zainteresowanych zapraszamy do kontaktu

KONTAKT

Sieć Badawcza Łukasiewicz - Przemysłowy Instytut Automatyki i Pomiarów PIAP Centrum Automatyzacji i Robotyzacji

Al. Jerozolimskie 202, 22 874 02 04; 22 874 01 54 02-486 Warszawa mechatronika@piap.lukasiewicz.gov.pl www.piap.lukasiewicz.gov.pl

Komunikacja przemysłowa

Każdy złożony system automatyki do niezawodnego działania wymaga dostępu do danych i informacji z poszczególnych komponentów. Sposób realizacji tej wymiany powinien zostać określony już na etapie projektowania. Do prawidłowej pracy systemu automatyki wymagana jest współpraca wszystkich jego elementów. Tylko wtedy możliwa jest realizacja wszystkich założeń.

Agnieszka Staniszewska

Komunikacja polega na nadawaniu i odbieraniu danych, które są  zrozumiałe dla nadawc y i  odbiorcy. Realizacja szybkiej i  pozbawionej błędów transmisji danych wymaga od obu stosowania tego samego sposobu fizycznego połączenia oraz formy kodowania danych. Pakiet danych powinien mieć jednoznacznie wskazanego ich adresata, odpowiednio zakodowaną treść oraz możliwość potwierdzenia jej otrzymania przez adresata.

Standardy komunikacji

Istnieje wiele standardów komunikacji stosowanych w  przemyśle, które opisują sposób komunikowania się urządzeń aut omatyki. Urządzenia obsługujące dany standard mogą ze sobą współpracować, ponie waż

jest możliwa wzajemna wymiana danych, a  pakiety danych są  zrozumiałe dla nadawcy oraz odbiorcy. Sposoby komunikacji przemysłowej można podzielić na dwie podgrupy – polowe i bazujące na sieci  Ethernet. Typowe zastosowania sieci polowych to obsługa czujników, urządzeń wykonawczych i  sterowanie urządzeniami, zaś sieci opartych o Ethernet – sterowanie urządzeniami wykonawczymi i  zarządzanie procesami.

Wśród sieci polowych wyróżnić m ożna stworzony p rzez M itsubishi Electric CC-Link, który charakteryzuje się wysyłaniem przez urządzenia nadrzędne informacji do  wszystkich urządzeń podrzędnych, a  następnie indywidualnym odpytywaniem każdego z  urządzeń. Inną siecią polową jest CANopen, bazujący na  protokole

CAN, stanowiący niezależny system komunikacji przemysłowej. Kolejnym rozwiązaniem dla sieci polowej jest DeviceNet, firmy Allen-Bradley. Charakteryzuje się zastosowaniem osobnych przewodów dla zasilania i  sygnałów oraz możliwością dołączania urządzeń bez konieczności odłączania zasilania sieci. Inną siecią polową jest Modbus, który bazuje na komunikacji szeregowej RS-232 i RS-485. Kolejnym przykładem jest Profibus – korzystający z  warstwy fizycznej, aplikacji i  danych modelu ISO/OSI.

Wśród sieci bazujących na pr otokole Ethernet m ożna w yróżnić EtherCAT firmy Beckhoff Automation. Przepływ inf ormacji odbyw a się od  urządzenia nadrz ędnego prz ez wszys tkie urządzenia podrz ędne. Każ de z  nich odczytuje inf ormacje p rzeznaczone d la n iego w  konkretnym fragmencie ramki danych i  nadaje odpowiedź. Kolejną siecią wykorzystującą Ethernet jest Ethernet Powerlink firmy B&R. Charakteryzuje go cykl składając y się z  synchronizacji, c yklicznego odpytyw ania u rządzeń p odrzędnych w raz z  odpowiedziami, transmisji asynchronicznej z  odpytaniem jednego urządzenia prz ez urządzenie nadrzędne. Za kolejny przykład moż e posłużyć EtherNet/IP firmy Rockwell Automation, w którym dane kr ytyczne są wysyłane za pomocą protokołu UDP z gwarancją prior ytetu, zaś pozostałe z użyciem protokołu TCP. Siecią bazującą na protokole Ethernet jest również Modbus TCP/IP. Jest to standard powstały na bazie sieci polowej Modbus, wykorzystujący adresowanie IP  oraz pakiety zawierające rozszerzony nagłówek z identyfikatorem transakcji, pr otokołu i  urządzenia oraz wielkością wiadomości. Innym przykładem sieci w t ej grupie jest Pr ofinet, w  którym dane dzielone są  na takie, które są  przesyłane jak w klasycznym Ethernecie oraz dane czasu rzeczywistego.

Bardzo ważną rolę w zakresie rozwoju poszczególnych sieci komunikacyjnych pełnią organizacje zrzeszające dostawców urządzeń oraz oprogramowania. Do najprężniej działających w  zakresie sieci wykorzystu-

jących Ethernet należą: sieć EtherCAT – EtherCAT Technology Group, sieć Powerlink – Ethernet Powerlink Standarization Group (EPZG), EtherNet/IP –ODVA, Modbus TCP/IP – Modbus – IDA, Profinet – Profibus i  Profinet International. W przypadku sieci polowych: CC-Link – CC-Link Partner A ssociation (CLPA), CANopen – CAN in Automation (CiA), DeviceNet – Open DeviceNet Vendors A ssociation (ODVA), Modbus – Modbus – IDA, Profibus – Profibus i Profinet International.

Strategie producentów

Producenci działając y w  branży automatyki różnie podchodzą do kwestii standardów komunikacyjnych, które oferują – w  tym ich liczby oraz rodzaju. Niektórzy skupiają się na jednym wybranym standardzie i  swoje urządzenia wyposażają tylko w niego, w szczególności dotyczy to producentów, którzy są  twórcami danego standardu. Przykładem są ser wonapędy firmy Beckhoff obsługujące EtherCAT oraz B&R  ze standardem Powerlink Ethernet. Wiele enkoderów korzysta z polowego rozwiązania CANopen. Są to absolutne, magnetyczne RLA50 firmy Kübler, Ri-QR24 firmy Turck oraz enkodery absolutne, optyczne Sendix F5888M firmy Kübler. Przykładowe urządzenia do  pomiaru przemieszczeń, które mogą działać z  użyciem protokołów komunikacyjnych wykorzystujących sieć Ethernet to: enkoder absolutny OCE-EC00B firmy Positial Fraba oraz enkoder absolutny 842E firmy Rockwell Automation. Pier wszy z nich obsługuje protokół EtherCAT, drugi EtherNet/IP. Inne podejście producentów polega na oferowaniu szerokiego wachlarza obsługiwanych protokołów komunikacyjnych jako opcjonalne do wyboru podczas konfiguracji na  etapie zamawiania. Przykładem mogą być firmy ABB czy Schneider Electric, których s erie p rzemienników o dpowiednio ACS 880 i ATV 320, mogą komunikować się wykorzystując każdy z  wiodących protokołów sieci Ethernet – EtherCAT, Powerlink Ethernet, EtherNet/IP, Modbus TCP/IP, Profinet. Przykładem enkodera, który ma możliwość obsługiwania wielu protokołów komunika-

cyjnych jest enkoder AVM78E firmy Positial Fraba. Może on  pracować w  sieci polowej CANopen lub bazujących na protokołach Ethernet –DeviceNet, Profibus i Profinet. Odchodzenie od  skupiania się na jednym protokole przez producentów i otwieranie się na inne ich rodzaje umożliwia zaistnienie wśród szerszego grona odbiorców. Dzięki takiemu podejściu system automatyki nie musi składać się z  urządzeń jednego producenta. Prowadzi to do zwiększenia atrakcyjności oferowanych rozwiązań i rozszerzenia spektrum możliwości dla projektantów i integratorów systemów automatyki. Już na etapie projektowania systemu należy wybrać wiodący sposób komunikacji. Ewentualne rozbudowy czy modyfikacje w przyszłości będą musiały uwzględniać istniejące już rozwiązania w  zakresie użytych standardów komunikacji.

Sieć

bezprzewodowa

Postępujący rozwój technologii oraz rosnący stopień mobilności urządzeń automatyki i  robotyki wymusza na producentach i integratorach poszukiwanie różnych rozwiązań związanych z wymianą informacji między poszczególnymi elementami systemów. Rozproszone na halach produkcyjnych urządzenia automatyki, liczne czujniki i sprzęt mobilny wymagają do realizacji wymiany danych metod bezprzewodowych. Metody te, podobnie jak wcześniej omawiane przewodowe, wymagają wysokiego stopnia niezawodności. Niepożądane, a nawet niedopuszczalne są przerwy w transmisji oraz podatność na zakłócenia. Z komunikacji be zprzewodowej korzystają m.in. wózki autonomiczne, dzięki którym w nowoczesnych przedsiębiorstwach odbywa się transport we wnątrzzakładowy. Elastyczność i możliwość szybkiego dostosowywania się do bieżących potrzeb to cechy, które powodują, że ten sposób transportu zyskuje coraz szersze grono odbiorców. Innym przykładem dowodzącym, że komunikacja bezprzewodowa jest coraz szerzej stosowana, są piloty, tablety, smartfony, przenośne panele, dzięki którym operatorzy systemów automatyki mogą kontrolować pro -

TEMAT NUMERU

cesy produkcyjne i  wpływać na  ich przebiegi z  różnych miejsc na  terenie zakładów produkcyjnych.

Różne sieci bezprzewodowe cechują się odmienną przepustowością, zasięgiem oraz niezawodnością. W przemyśle wymiana danych na  krótszych dystansach odbywa się najczęściej metodą Wi-Fi, na dłuższych za pomocą sieci komórkowych.

Udział sieci be zprzewodowych w  komunikacji przemysłowej nie rośnie jednak zbyt dynamicznie. Wpływ na taki stan rzeczy ma  kwestia cyberbezpieczeństwa. Ponadto urządzenia i maszyny z branży automatyki muszą być zasilane przewodowo, a ilość przesyłanych danych do nich i od nich jest na tyle duża i  wymaga wysokiej niezawodności, że komunikacja przewodowa wydaje się w wielu przypadkach lepszym rozwiązaniem. Producenci starają się coraz częściej projektować przewody tak, aby jedno połączenie kablowe zapewniało zarówno zasilanie, jak i transmisję sygnałów.

Pośrednicy sieciowi

Poszczególne podsystemy są  spajane w  jedną sieć za pomocą urządzeń pośredniczących w wymianie danych. Ważnym jest, aby wspomniane urządzenia miały przemysłowe wykonanie. Od standardowego odróżnia je  m.in.

sposób wykonania obudowy Sprzęt do zastosowań przemysłowych musi być przystosowany do pracy w warunkach przemysłowych, stąd jego obudowa wykonywana jest z metalu. Istotne jest osiągnięcie wysokiej odporności na niekorzystną temperaturę, dużą wilgotność oraz zapylenie. Na  rynku dostępne są ponadto znaleźć modele urządzeń przystosowane do  pracy w strefach zagrożonych wybuchem. Pr oducenci komponentów w  wykonaniu przemysłowym projektują je tak, aby ich odporność na  zakłócenia elektromagnetyczne i  elektryczne była znacznie większa, dzięki czemu mogą bez problemu, nieprzerwanie i  niezawodnie działać w  zakładach produkcyjnych. Urządzenia pośredniczące w  komunikacji przemysłowej mogą również być przystosowane do  montażu w szafach sterowniczych na szynie DIN. Użytecznym rozwiązaniem są ponadto dodatkowe złącza cyfrowe i  analogowe, które pozwalają na  bezpośrednie połączenie u rządzenia s ieciowego z  czujnikiem temperatury, wilgotności, otwarcia szafki czy sygnalizatorem dźwiękowym. Urządzenia pośredniczące o  takich samych funkcjonalnościach, ale nieprzystosowane do  działania w  trudnych warunkach przemysłowych, można znaleźć w skle-

Przemienniki częstotliwości

pach z  akcesoriami komputerowymi, nie będą jednak one w  prawidłowy sposób wypełniać powierz onych im zadań.

Pierwszą grupą pośredników sieciowych stosowanych w zakładach produkcyjnych są  switche przemysłowe. Podczas doboru konkretnego modelu należy kierować się przede wszystkim potrzebami w  zakresie liczby gniazd oraz sposobu ich obsługi. Oczywiście liczba gniazd, w  szczególności światłowodowych, jest wprost proporcjonalna do  ceny urządzenia, dlatego podczas doboru switcha należy znaleźć złoty środek między potrzebami i możliwościami rozbudowy systemu w przyszłości a ceną produktu.

Switche prz emysłowe można podzielić na  dwie duże grupy – zarządzalne oraz niezarządzalne. Te drugie działają od razu po podpięciu do nich urządzeń, nie wymagają żadnych dodatkowych czynności. Nie mają jednak możliwości jakiejk olwiek zmiany konfiguracji. Tę zapewniają switche zarządzalne. Ich zasada działania zakłada możliwość dostosowania do  indywidualnych potrzeb infrastruktury. Przykładowo można utworzyć redundantne połączenia, które w przypadku awarii jednego z nich nie powoduje przerwania ciągłość komunikacji. Zarządzalność może również

ABBACS 880 +

ASTORDRV-28A

Nord NapędySK 500E

Schneider ElectricATV900

SEW EurodriveMovimot

Wybrane przemienniki częstotliwości dostępne na polskim rynku

Beckhoff AX8000

B&R Acopos P3–

Mitsubishi Electric MR-JT-TM

Rockwell Automation Kinetix 6500

Wybrane serwowzmacniacze dostępne na polskim rynku FIRMA SERIA PROTOKÓŁ

Serwowzmacniacze

Yaskawa Sigma-7

+ 0,37–5600Drive Composer

1,5–500Astraada DRV CFG

0,25–160 Nord Con

0,75–1200 SoMove

0,37–4 LT Shell

1–26 TwinCAT

Studio

0,1–22MR Configurator

5000

–0,05–12Speed7 - Studio FIRMASERIA

umożliwić podniesienie stopnia zabezpieczenia sieci przed niepożądanym dostępem. Można bowiem dokonywać filtracji adresów IP, tym samym broniąc dostępu do  sieci przed intruzami. Zarządzalność umożliwia również wybór z dostępnej gamy protokołów komunikacyjnych tego, który jest stosowany w danym systemie automatyki. Na etapie projektowania należy rozważyć, czy w  danym systemie istnieje konieczność korzystania z  funkcjonalności oferowanej przez switche zarządzalne. P rzykładowe s witche przemysłowe to: 8-portowy CU2208 firmy Beckhoff, 10-portowy DVS-110 oferowany przez InduProgress, 7-portowy FL SWITCH 1005N T-2SFX firmy Phoenix Contact, 8-potrtowy ECO 852-112 firmy Wago, 8-portowy Q.NET-8TX firmy Sabur.

Kolejną grupą urządzeń, które stanowią łącznik między poszczególnymi podsystemami automatyki, są konwertery. Większość z  dostępnych na  rynku u rządzeń u możliwia p rzejście z  Ethernetu na  połączenie światłowodowe. Często można również zna-

leźć elementy konwertujące protokół Modbus typu polowego w  Modbus TCP/IP oparty na sieci Ethernet. Dzięki zastosowaniu konwerterów można uniknąć zbędnych kosztów podczas rozbudowy systemu automatyki. Może się okazać, że elementy, które zostały użyte przed laty, działają w  starej technologii, która została już wyparta przez nowszą, a  zdobycie urządzeń starego typu nie jest już możliwe. Wtedy, zamiast wymieniać cały system, wystarczy zastosować konwerter, w wyniku czego nowy element systemu można bez problemu zintegrować z pozostałą jego częścią, która działała do tej por y zgodnie z  oczekiwaniami, ale stała się nie wydolna ze względu na zwiększone zapotrzebowanie produkcyjne. Nie trzeba nikogo przekonywać o  zaletach stosowania takich rozwiązań, oszczędność czasu i  środków finansowych jest niepodważalnym argumentem, który przemawia za stosowaniem w takich sytuacjach konwerterów przemysłowych. Jednym z  głównych producentów konwerterów jest firma Moxa, której

autoryzowanym przedstawicielem w  Polsce jest Elmark Automatyka. Przykładowym komponentem odpowiedzialnym za konwersję transmisji z użyciem Modbus RTU realizowaną przez port szeregowy RS485 na  transmisję Ethernet/IP jest konwerter MGate 5105-MB-EIP. Przykładem konwertera sieci Ethernet na  transmisję używającą RS-232 może posłużyć model ADA-13110MG, znajdujący się w  ofercie firmy CEL-MAR. Dzięki wbudowanemu ser werowi WWW możliwa staje się zdalna konfiguracja konwertera oraz zarządzanie za pomocą przeglądarki internetowej. Konwerter ma izolację galwaniczną między zasilaniem a interfejsami Ethernet oraz RS-232. Konwersję pomiędzy siecią Ethernet a światłowodem zapewnia urządzenie IMC-101-S-SC-80-T firmy Moxa. Dzięki niemu sygnał Ethernet może być bez używania wzmacniaczy wysyłany na odległości sięgające 80 km. Ciekawą funkcjonalnością zaimplementowaną w konwerterze jest mechanizm Link Fault Pass-Through. Zapewnia on  automatyczne zamykanie poł ączenia

TEMAT NUMERU

po jednej stronie konwertera, w przypadku utraty połączenia z drugiej jego strony. Element ten ma przekaźnik alarmowy i  jest odporny na  wstrząsy oraz wibracje. Również w  ofercie RS Group można znaleźć konwertery Ethernet –światłowód. Przykładem jest konwerter RS Pro, który ma funkcje autonegocjacji oraz autocrossingu, umożliwiające odpowiednio automatyczny dobór optymalnej prędkości oraz stosowanie kabli prostych i crossowych. Wśród urządzeń, które pośredniczą w wymianie danych między różnymi elementami systemu, należy uwzględnić przemysłowe karty komunikacyjne, umieszczane w komputerze sterującym pracą systemu. Ich zadaniem jest pośredniczenie w wymianie informacji między systemami nadrzędnymi a poszczególnymi urządzeniami.

między którymi dochodzi do wymiany danych. Gdy istniejące okablowanie jest zbyt krótkie, a konieczne jest jego wydłużenie, zastosowanie ekstendera jest rozwiązaniem bardziej ekonomicznym niż zamiana przewodów na  nowe. Ciekawym zastosowaniem jest również zastosowanie ekstenderów na  brzegach strefy, w  której panują t rudniejsze warunki ś rodowiskowe. Wtedy wyłącznie w problematycznej strefie można zastosować odporniejsze, ale droższe przewody, a  na pozostałych odcinkach bazować na  dotychczas zastosowanych, tańszych przewodach. Przykładowo Harting oferuje ekranowane Ha-VIS preLink Ekstendery, które pozwalają na sprawne funkcjonowanie w  temperaturze od  -40 °C do 70 °C w sieci o przepustowości do 10 Gb/s.

P OSTĘPUJĄCY ROZWÓJ TECHNOLOGII ORAZ ROSNĄCY STOPIEŃ MOBILNOŚCI

URZĄDZEŃ AUTOMATYKI I ROBOTYKI

WYMUSZA NA PRODUCENTACH I INTEGRATORACH POSZUKIWANIE

ROZWIĄZAŃ ZWIĄZANYCH

Z WYMIANĄ

INFORMACJI MIĘDZY POSZCZEGÓLNYMI ELEMENTAMI SYSTEMÓW.

Przykładową kartą komunikacyjną jest produkt firmy Beckhoff o  nazwie FC3122, wyposażony w  złącze PCI Express, umożliwiając y współpracę z  systemem działając ym w  oparciu o  protokół Profibus. Kolejnym przykładem jest element znajdując y się w  ofercie firmy Elmark Automatyka – karta PCIE-1674PC ze złączem PCI Express, um ożliwiająca p ołączenie z użyciem Gigabit Ethernet. Inna karta wyposażona zarówno port Ethernet, jak i  port szeregowy, znajduje się w portfolio firmy A stor. Chodzi o model PCU2000ETH ze złączem PCI.

Grupę komponentów pośredniczących w transmisji danych za pomocą protokołów komunikacyjnych stanowią ekstendery. Umożliwiają one zwiększenie dopuszczalnej odległości pomiędzy komponentami,

Routery i modemy

Aby umożliwić połączenie bezprzewodowe konieczne jest użycie takich komponentów jak routery i modemy GSM, które pełnią rolę węzłów komunikacyjnych. Routery pozwalają na łączenie niezależnych sieci komputerowych. Niezwykle ważne w  przypadku routerów jest dobre zabezpieczenie zakładowej sieci przed ewentualnymi konsekwencjami ataków cybernetycznych oraz złośliwym oprogramowaniem. Routery stanowią okno na  świat każdej sieci przemysłowej, a  co się z  tym wiąże są  bardzo narażone na  próby ewentualnych ataków z zewnątrz mające na celu destabilizację pracy systemów automatyki. Użyteczne okazują się wbudowane funkcje VPN oraz zapory sieciowe. Wybrane routery mają możliwość połączenia szeregowego

oraz wbudowane wejścia i wyjścia cyfrowe. Wiadomości SMS mogą umożliwiać rekonfigurowanie routera, jego resetowanie, nadzór nad aktualnym stanem. Ponadto użytkownik może być informowany o  występujących określonych alarmach i zdarzeniach. W ofercie firmy Phoenix Contact można znaleźć serię routerów mGuard, czyli urządzeń zabezpieczających dedykowanych do  zdalnego ser wisowania. Każdy z modeli tej serii ma złącze sieci komórkowej 4G oraz slot karty SD, wybrane mają interfejs WAN. W  zależności od  wybranego modelu dostępne są 2  lub 10  tuneli VPN oraz zapora sieciowa z  szerokim zakresem funkcjonalności i  możliwością konfiguracji. Routery omawianej serii mają switche w  wersji zarządzalnej lub niezarządzalnej dwu- lub czteroportowe. Firma Elmark Automatyka w  swojej ofercie ma przemysłowy modem GSM Cinterion BGS2T. Umożliwia on przekazywanie przez sieć komórkową danych 2G oraz przesył danych w postaci wiadomości SMS.

Zdalny dostęp

Coraz częściej spotykanym rozwiązaniem w  automatyce przemysłowej jest zdalny dostęp do  urządzeń. Taka możliwość przynosi korzyści dla dostawcy, służb utrzymania ruchu oraz samego posiadacza urządzenia z taką funkcjonalnością.

Połączenie komponentu lub urządzenia automatyki z obsługą zdalnego dostępu oznacza możliwość zdalnego zarządzania oraz monitorowania parametrów opisujących pracę danej maszyny czy linii technologicznej. Dostawca ma  nadzór nad eksploatacją oraz możliwość ograniczania lub rozszerzania funkcjonalności danego komponentu lub urządzenia, może również modyfikować algorytm działania, dostosowując go do zmieniających się potrzeb. Ponadto w okresie gwarancyjnym, ale w  razie potrzeby również po  nim, dostawca może dokonywać zdalnej diagnostyki, monitorowania statusów, znajdowania przyczyn awarii, a  nawet wspomóc w ich usuwaniu. Dzięki temu, że specjalista – przedstawiciel dostawcy czy producenta ni e mu si by ć fi zycznie

obecny przy urządzeniu czy systemie urządzeń, które uległy awarii, pracują niezgodnie z  założeniami lub są  uruchamiane. W konsekwencji redukcji ulega czas oczekiwania na  naprawę zauważonych usterek lub wdrożenie. Specjalista wykorzystując narzędzie zdalnego dostępu, w dużej liczbie przypadków może zdiagnozować usterkę bez konieczności wizyty w  siedzibie klienta, może pomóc w  rozwiązaniu problemu na  odległość, dzięki czemu czas przestoju ulega zredukowaniu do  absolutnego minimum. Stanowi to olbrzymie wsparcie dla zakładowych służb utrzymania ruchu.

Elmark Automatyka oferuje rozwiązanie sieciowe firmy Moxa Remote Control (MRC), które można użyć do łączenia zdalnego. W jego skład wchodzą serwer, brama i klient. Ser wer to platforma umożliwiająca zarządzanie połączeniami i  określająca powiązania bram i klientów. Brama umożliwia połączenie urządzenia obsługującego Ethernet z  wspomnianym ser werem. Z kolei klient to narzędzie programowe do  łączenia komputera obsługi z  portalem ser wera. Dzięki takiemu

podejściu dostęp do urządzenia jest w pełni kontrolowany przez obsługę, całość jest łatwo konfigurowalna, nie ingeruje w  sieci przedsiębiorstwa, istnieje możliwość łączenia się z wieloma urządzeniami jednocześnie, do wdrożenia rozwiązania nie ma konieczności znajomości VPN.

Innym rozwiązaniem z zakresu zdalnego dostępu jest propozycja firmy Sabur. Oferuje ona swoim klientom rozwiązanie sprzętowo-programowe o  nazwie Ubiquity Zastosowana tu metoda umożliwia zdalny dostęp do  urządzeń automatyki za pomocą połączenia VPN. Platforma Ubiquity jest wbudowana w urządzenia oferowane przez Sabur – wybrane panele operatorskie, sterowniki PAC, licencja jest preinstalowana w wybranych rodzinach komputerów panelowych i boxowych. Istnieje jednak uniwersalne rozwiązanie, które umożliwia zdalny dostęp do dowolnych urządzeń automatyki. W tym celu stosuje się routery specjalnego przeznaczenia z serii RKxx lub Rmxx, które pozwalają na udostępnienie w  sieci Ethernet dowolnego urządzenia. Routery RK2x i RM1x są wy-

posażone w modem 3G/4G, a wybrane również w moduł Wi-Fi, dzięki którym zdalny dostęp do  kontrolowanego urządzenia czy instalacji nie wymaga połączenia przewodowego.

Podsumowanie

Komunikacja przemysłowa to ważne zagadnienie dotyczące automatyzacji i robotyzacji procesów technologicznych. Od  jej niezawodności zależy powodzenie danego wdrożenia w zakładzie produkcyjnym. W  świecie automatyki istnieje wiele protokołów komunikacyjnych, spośród których na  etapie projektowania należy wybrać ten optymalny dla danej aplikacji. Wszystkie dobierane komponenty muszą obsługiwać dany protokół. Należy zadbać o  bezpieczeństwo sieciowe, aby ciągłość działania była niezagrożona, a  odporność na  ewentualne próby c yberataków jak największa. Do niezawodności działania konieczne jest również użycie odpowiednich komponentów sieciowych.

Agnieszka Staniszewska AUTOMATYKA

Systemy kontrolno-pomiarowe

– automatyzacja i sterowanie

Aparatura kontrolno-pomiarowa oraz systemy automatyki i sterowania obejmują różnorodne urządzenia i technologie, które są  niezbędne do  monitorowania, regulowania oraz automatyzacji procesów technologicznych w różnych branżach produkcyjnych, energetyce i przemyśle.

Damian Żabicki

Na przykładzie urządzeń, takich jak mierniki wielkości elektrycznych, urządzenia do sterowania temperaturą, pomiarem ciśnienia oraz przepływem można zobaczyć jak zaawansowane technologie kontrolno-pomiarowe wspierają efektywność, bezpieczeństwo oraz precyzję współczesnych systemów automatyki.

Mierniki wielkości elektrycznych

Mierniki wielkości elektrycznych to narzędzia wykorzystywane do  pomiaru parametrów, takich jak napięcie, prąd, opór czy inne istotne wielkości w instalacjach elektrycznych. Wśród rodzajów mierników można wyróżnić kilka kategorii, w  zależności od  ich funkcji i  zastosowania.

Do podstawowych miernik ów wielkości elektrycznych zaliczyć można testery napięcia, które pozwalają

na  sprawdzanie obecności napięcia w obwodach. W niektórych modelach dostępne są też funkcje testowania ciągłości obwodu, oraz detekcja kierunku wirowania faz, co czyni je wszechstronnymi narzędziami do diagnostyki instalacji elektrycznych.

Bardziej zaawansowanymi urządzeniami są  multimetry cyfrowe. Umożliwiają pomiar wielu parametrów elektrycznych. Oprócz pomiaru napięcia, prądu i  oporu, te mierniki mogą także analizować jakość energii, mierzyć moc (czynną, bierną, pozorną), częstotliwość, współczynnik mocy oraz inne parametry związane z  energią elektryczną. W nowoczesnych wersjach automatycznie rozpoznają mierzoną wielkość na  podstawie wyboru gniazda pomiarowego, co ułatwia użytkowanie. Niektóre modele mają wbudowaną funkcję pomiaru rzeczywistej wartości skutecznej (True RMS), co jest kluczowe

w dokładnych pomiarach, zwłaszcza w instalacjach przemysłowych.

Mierniki cęgowe umożliwiają bezdotykowy pomiar prądu, co jest szczególnie przydatne w szafach sterowniczych, gdzie dostęp do  przewodów może być utrudniony Dzięki specjalnemu mechanizmowi ułatwiającemu chwytanie kabli w  ciasnych przestrzeniach, zapewniają dokładność pomiaru nawet w trudnych warunkach.

Oprócz standardowych urządzeń pomiarowych, na  rynku dostępne są kalibratory, które służą do  generowania sygnałów wzorcowych i pozwalają na  kalibrację innych mierników. Kalibratory są niezbędne wszędzie tam gdzie wymagana jest okresowa wer yfikacja dokładności aparatury pomiarowej, szczególnie w  obszarach, gdzie obowiązują surowe normy regulacyjne dotyczące precyzji pomiarów.

W tej kategorii mierników warto wspomnieć jeszcze o  powszechnie stosowanych testerach izolacji, używanych do pomiaru odporności materiałów izolacyjnych na przepływ prądu elektrycznego. Ich główną funkcją jest wykr ywanie wad w  izolacji kabli, urządzeń elektrycznych i  instalacji, co pomaga zapobiegać awariom oraz zapewnia bezpieczeństwo użytkowania sprzętu. Tester izolacji wysyła prąd pod wysokim napięciem przez izolowany materiał, a następnie mierzy, jak dobrze izolacja zapobiega przepływowi prądu. Dzięki temu można wykr yć mikrouszkodzenia, które mogłyby prowadzić do awarii. Urządzenia te są szeroko stosowane w przemyśle oraz ser wisie, gdzie dbałość o jakość izolacji ma kluczowe znaczenie dla bezpieczeństwa i efektywności działania systemów elektrycznych.

Przykładem jest wielofunkcyjny miernik parametrów instalacji elektrycznych Sonel MPI-540. To narzędzie przeznaczone do sprawdzania przemysłowych (ale także domowych) instalacji elektrycznych. Za pomocą przyrządu można wykonać oraz zarejestrować pomiary kluczowych parametrów sieci elektrycznych, w tym jakości energii elektrycznej oraz ochrony przeciwporażeniowej. Sonel MPI-540 wyposażony został w funkcję badania wyłączników różnicowo-prądowych w  trybie Auto,

a do tego producent wstępnie zaprogramował tzw autotesty, które można rozbudowywać o  własne sekwencje. Wykonanie w  sposób automatyczny pomiarów rezystancji izolacji przewodów 3-, 4- oraz 5-żyłowych możliwe jest przy zastosowaniu adaptera AutoISO-1000C.

Przemysłowe sterowniki temperatury

Przemysłowe sterowniki temperatury PID mają zaawansowane funkcje regulacyjne, które pozwalają na  precyzyjne utrzymanie zadanych wartości procesowych temperatury. Dzięki zaawansowanym algorytmom regulacji, takim jak PID (proporcjonalno-całkująco-różniczkujący), PI, PD, P  lub tr yb ON/OFF, regulatory te mogą skutecznie odpowiadać na  dynamiczne zmiany w procesach, minimalizując odchylenia od  wartości zadanych oraz poprawiając stabilność i efektywność działania całych systemów przemysłowych. Regulatory PID działają na zasadzie automatycznej regulacji wartości mierzonych przez czujniki temperatury lub inne czujniki procesowe, takie jak termopary czy rezystancyjne czujniki temperatury (RTD), np Pt 100. Czujnik przekazuje dane o aktualnych warunkach procesowych (PV – proces value), a regulator porównuje je z wartościami zadanymi (SV  – set value). Na  podstawie tej różnicy regulator PID oblicza sygnał sterujący, który jest przekazywany do elementów wykonawczych, takich jak styczniki, przekaźniki półprzewodnikowe (SSR), falowniki czy zawory regulacyjne. W  ten sposób możliwe jest precyzyjne sterowanie procesami przemysłowymi, minimalizowanie wahań temperatury i  stabilizacja pracy systemów grzewczych lub chłodzących. Nowoczesne regulatory PID oferują również wiele dodatkowych funkcji, takich jak auto-tuning, który pozwala na automatyczne dostosowanie parametrów regulacyjnych do  specyficznych wymagań procesu, co eliminuje konieczność ręcznej kalibracji. Funkcja ta jest szczególnie przydatna w aplikacjach wymagających częstych zmian warunków pracy, gdzie optymalne nastawy PID mogą zmieniać się dynamicznie. Regulatory PID są wyposażo-

ne także w  alarmy, które sygnalizują przekroczenie kr ytycznych wartości procesowych, co pozwala na  szybką reakcję i  zapobieganie potencjalnym awariom lub uszkodzeniom sprzętu. Regulatory temperatury są  dostępne w  różnych formach montażu – od  panelowych regulatorów do  zabudowy w  szafach sterowniczych, po regulatory na  szynę DIN, co umożliwia ich integrację z istniejącymi systemami automatyki przemysłowej. Mogą one być również wyposażone w  interfejsy komunikacyjne, takie jak RS-485 czy Modbus, pozwalające na  zdalne monitorowanie i sterowanie procesami oraz integrację z  systemami zarządzania produkcją, np. SCADA czy PLC.

Regulatory PID są stosowane w różnych aplikacjach przemysłowych, m.in. w piecach do obróbki cieplnej, suszarniach, autoklawach, maszynach pakujących, systemach klimatyzacyjnych oraz procesach przetwarzania tworzyw sztucznych. Dzięki funkcjom programowalnym, takim jak rampy temperaturowe czy regulacja wielostrefowa, regulatory te mogą sterować złożonymi procesami technologicznymi, tam gdzie precyzyjna kontrola parametrów procesowych jest kluczowa dla jakości i efektywności produkcji.

Zastosowanie znale źć tu  może regulator temperatury AR601 firmy Apar. To zaawansowane urządzenie mikroprocesorowe do stałowartościowej regulacji temperatury, wyróżnia się dużą dokładnością i  odpornością na zakłócenia typowe dla środowisk przemysłowych. AR601 wyposażony jest w  uniwersalne wejście termometryczne, pozwalające na  współpracę z  różnymi typami czujników, w  tym termorezystancyjnymi Pt 100, termoparowymi (J, K, S, B, R, T, E, N) oraz c yfrowymi sondami AR182 i  AR183. Dzięki temu jest wszechstronny i łatwy do dostosowania do różnych aplikacji pomiarowych. Regulator ma jedno wyjście regulacyjne, które może być przekaźnikowe lub typu SSR, co umożliwia wybór tr ybu regulacji zależnie od  potrzeb. AR601 obsługuje trzy tr yby regulacji: prostą regulację ON-OFF z  histerezą, bardziej precyzyjny tr yb PID oraz automatyczne strojenie PID, co czyni go odpowiednim do szerokiego zakre-

PRODUCENT

Typ ESD-9950-N  EDP2041-230

Napięcie robocze

Maksymalna temperatura pomiarowa

Minimalna temperatura pomiarowa –

V/AC

V/AC

Rodzaj wyjścia 1 × przekaźnik 250 V/AC/7A  0–10 V, 0 (4) –20 mA

Wymiary (D × S × W)/mm

Stopień ochrony

Sposób montażu

Informacje dodatkowe

× 96 × 96  71 × 77 × 35

IP65 (od przodu)

IP20 (część tylna)

IP54

Do wbudowania Do wbudowania

Pokrętło regulacji temperatury i ustawień menu, uniwersalne wejście czujnikowe dla termopar i termometrów rezystancyjnych

Typ regulacji 2-punktowy, P, PI, PD i PID Histereza

Przesunięcie wartości zadanej Ochrona hasłem

Wybrane przemysłowe regulatory temperatury oferowane na polskim rynku

su zastosowań wymagających precyzyjnego nadzoru temperatury.

Urządzenie umożliwia pełną konfigurację – można zaprogramować rodzaj wejścia, zakres wskazań oraz inne parametry, a  także chronić je  hasłem, co zabezpiecza dostęp do  ustawień konfiguracyjnych przed nieautoryzowanymi osobami. Funkcja blokady zmian wartości zadanych zwiększa bezpieczeństwo, zapobiegając przypadkowym modyfikacjom kluczowych parametrów. AR601 został wyposażony w czytelny wyświetlacz LED o  wysokości cyfr 9  mm z możliwością regulacji jasności, co zapewnia dobrą widoczność wskazań. Dodatkowo sygnalizuje wykr yte błędy bezpośrednio na wyświetlaczu, natomiast aktywność przekaźnika jest sygnalizowana za pomocą czerwonej diody LED.

Dzięki dokładności pomiaru wynoszącej 0,2  % zakresu pomiarowego z tolerancją ±1  cyfra (oraz dla wejść termoparowych dokładności 0,3 % ±1 cyfra i  dodatkowo < 2  °C dla temperatury zimnych końców) oraz czasowi odpowiedzi w  zakresie 0,5–2  sekundy (zależnie od  ustawień filtracji

c yfrowej), A R601 zapewnia s zybki i  precyzyjny pomiar oraz odpowiednią reakcję w  środowiskach przemysłowych. Konfiguracja regulatora może odbywać się na  dwa sposoby: za pomocą klawiatury foliowej o  stopniu ochrony IP65, umieszczonej na panelu przednim lub z wykorzystaniem portu PRG i  bezpłatnego oprogramowania ARsoft-CFG (kompatybilnego z  systemami Windows 7/10/11), które dodatkowo umożliwia komunikację przez interfejs Modbus -RTU. Dzięki oprogramowaniu ARsoft-CFG oraz programatorowi AR955 użytkownik może nie tylko podglądać wartości mierzone, ale również szybko konfigurować pojedyncze parametry lub zapisywać gotowe zestawy parametrów w komputerze, co pozwala na  łatwe kopiowanie konfiguracji do  innych urządzeń tego samego typu. AR601 wyróżnia się także szerokim zakresem napięć zasilania, co dodatkowo zwiększa jego elastyczność w różnorodnych zastosowaniach przemysłowych.

Innym przykładem aparatury kontrolnej jest kompaktowy termostat K8AK-TH firmy Omron. Ten monitoru-

Dokładność: ±0,1 %

Przyłącze: listwa zacisków śrubowych dla 2,5 mm²

Rozdzielczość: wyjście 1 mV lub 2 µA

jący temperaturę przekaźnik jest niezwykle cienki – jego grubość wynosi zaledwie 22,5  mm, co sprawia, że jest idealnym rozwiązaniem do  zastosowań wymagających oszczędności przestrzeni. Przekaźnik K8AK-TH oferuje intuicyjną obsługę dzięki możliwości ustawiania funkcji za pomocą przełącznika DIP, co ułatwia konfigurację odpowiednich parametrów. Użytkownik może wybrać ochronę zatrzaśnięcia alarmu oraz dostosować wartości parametrów SV, co zwiększa elastyczność urządzenia w  różnych środowiskach pracy.

K8AK-TH obsługuje wi ele we jść dla termopar oraz czujników Pt 100, co sprawia, że jest kompatybilny z różnorodnymi rodzajami czujników temperatury, dostosowując się do różnych aplikacji przemysłowych. Urządzenie wyposażono w  przekaźnik przejściowy, który umożliwia wybór trybu pracy fail-safe, co gwarantuje bezpieczeństwo działania nawet w  sytuacjach awaryjnych. Stan alarmowy jest sygnalizowany za pomocą diod LED, które ostrzegają o przekroczeniu ustalonych progów temperatury.

V/AC

V/AC

1 × Przekaźnik 250 V/AC/7A  1 × Przekaźnik 250 V/AC/3 A + 1 × Tranzystor 24 V/DC/100 mA

Przekaźnikowe 10 A 1 × Przekaźnik 250 V/AC/10A 70 × 80 × 120

× 22,5 × 75

× 85 × 34.5

×

× 34.5

Nadbudowa, rura, ścienny Szyna montażowa Do wbudowania Do wbudowania

Różnica przełączania 2,5 %

Przyłącze procesowe: czujnik spiralny

Sonda materiałowa: CrNi (Stal nierdzewna)

Prąd przełączania: 16 A, cos = 1

Obudowa: Tworzywo sztuczne

Przyłączenia: zaciski śrubowe

Pomiar i sterowanie ciśnieniem

Pomiar i  sterowanie ciśnieniem w  aplikacjach przemysłowych jest kluczowym elementem wielu procesów technologicznych. Oprócz tradycyjnych manometrów, coraz częściej stosuje się elektroniczne przetworniki ciśnienia, które oferują znacznie więcej funkcji niż tylko be zpośredni odczyt. Główna zaleta tych urządzeń to możliwość przesyłania zmierzonych wartości w formie sygnałów analogowych lub c yfrowych, co pozwala na ich dalsze przetwarzanie i kontrolę zdalną w systemach automatyki przemysłowej.

Przetworniki ciśnienia można podzielić na  różne kategorie, zależnie od zastosowanej technologii czujnika. Jednym z  typów są  czujniki tensometryczne, które wykorzystują drut oporowy poddawany odkształceniom na skutek przyłożonego ciśnienia. Zaletą tensometrów jest ich odporność na wibracje i uderzenia, co sprawia, że nadają się do  pomiaru wysokich ciśnień, nawet do 1000 bar. Wadą jest natomiast większa wrażliwość na sposób montażu

Z trybem chłodzenia i grzania Alarm akustyczny i optyczny w przypadku zbyt wysokiej temperatury i awarii czujnika

oraz wpływ temperatury na dokładność pomiaru.

Kolejną kategorią są  czujniki piezorezystancyjne, w których zamiast drutu oporowego stosuje się krzemową membranę. Są  one dokładniejsze i bardziej stabilne długoterminowo niż tensometryczne, ale są mniej odporne na wstrząsy. Umożliwiają pomiar y bardzo małych ciśnień, nawet w  zakresie milibarów, co czyni je  odpowiednimi do precyzyjnych aplikacji.

Trzeci rodzaj to czujniki pojemnościowe, które działają na zasadzie zmiany pojemności kondensatora w wyniku przyłożonego ciśnienia. Dzięki szczelnej obudowie, wypełnionej olejem silikonowym, i  zastosowaniu membran o dużej odporności na  ścieranie, czujniki te są bardzo stabilne i  odporne na działanie trudnych warunków środowiskowych. Mogą pracować w szerokim zakresie ciśnień, do 100 bar, i są cenione za długoterminową niezawodność. Przetworniki ciśnienia dzielą się również ze względu na rodzaj sygnału wyjściowego. Standardowe przetworniki przekazują dane w  postaci sygnałów analogowych (np. 4–20 mA), co jest

Jednokanałowe wejście czujnika Wymienne czujniki NTC i PTC. Przełączanie między stopniami Celsjusza i Fahrenheita.

powszechne w  prostych systemach przemysłowych. Inteligentne przetworniki natomiast mają wbudowany mikroprocesor, który przetwarza dane cyfrowo, umożliwiając dodatkową obróbkę sygnału, kompensację wpływu temperatury oraz komunikację z  systemami nadrzędnymi, jak SCADA czy PLC. Dzięki temu możliwa jest zdalna konfiguracja przetwornika, np zmiana zakresu pomiarowego lub ustawienie charakterystyki wyjściowej, co sprawia, że są one idealne do  bardziej zaawansowanych aplikacji.

Dobór odpowiedniego przetwornika zależy od specyfiki procesu – w prostych aplikacjach, gdzie potrzeba jedynie kontroli pojedynczego zaworu, standardowy przetwornik wystarcza. Natomiast w  bardziej złożonych systemach, gdzie wymagana jest komunikacja z innymi urządzeniami i systemami nadrzędnymi, inteligentne przetworniki są lepszym rozwiązaniem.

Z oferty firmy Introl wybrać można czujnik różnicy ciśnienia Introclim DS. To precyzyjne urządzenie przeznaczone do pomiaru różnicy ciśnień, ciśnienia absolutnego, podciśnienia oraz nadci-

PRODUCENT

Typ czujnika

Złącze czujnika

Minimalny sygnał wyjściowy

Maksymalny sygnał wyjściowy

CONDOR ENDRESS+HAUSER

Condor 213130

Połączenie śrubowe

Czujnik ciśnienia względnego Cerabar PMP11-AA1U1NBWBJ

G 1/2”

Zakres pomiarowy (min.) 0,25 bar –1 bar

Zakres pomiarowy (maks.) 3 bar 6 bar

Wyjście czujnika

Wybrane czujniki ciśnienia oferowane na polskim rynku

śnienia w zakresie od 0,25 mbar (25 Pa) do 10 bar. Przeznaczony jest do pracy z powietrzem oraz gazami nieagresywnymi, co czyni go idealnym rozwiązaniem dla aplikacji przemysłowych wymagających dokładnych pomiarów. Dzięki zastosowaniu piezorezystancyjnych sensorów, przetwornik ten zapewnia dużą niezawodność i  dokładność pomiaru, co zwiększa jego efektywność i trwałość.

Innym przykładem może być przemysłowy przetwornik ciśnienia firmy Aplisens. Urządzenie to dostępne jest w różnych zakresach ciśnień: 0–100 kPa i 0–6 MPa, co pozwala na dobór odpowiedniego modelu do  specyficznych potrzeb u żytkownika. W ysoka dokładność (błąd 0,4  %) i  szeroki zakres sygnałów wyjściowych (4–20  mA oraz 0–10 V) umożliwiają wszechstronne zastosowania przemysłowe. Przetwornik wytrzymuje t emperaturę od  -25 °C do +120 °C,  z opcją rozszerzenia zakresu do  +170 °C.  Obudowa oraz części mające kontakt z  medium wykonane są  ze stali kwasoodpornej 316L i  304ss, co zapewnia tr wałość i odporność na korozję. Urządzenie ma stopień ochrony IP65, a  zatem jest odporne na  pył i  wodę, dzięki czemu można je zastosować nawet w trudnych warunkach przemysłowych.

Pomiar i sterowanie przepływem

Pomiary przepływu dotyczą przepływu gazów, cieczy oraz materiałów sypkich,

Analogowe zasilania

takich jak mąka, piasek czy cement. Przepływomierze są  powszechnie stosowane w  systemach dozujących, gazociągach i rurociągach, pozwalając na kontrolę procesów technologicznych, monitorowanie przepływu oraz wykrywanie ewentualnych nieszczelności w  instalacjach. Dzięki precyzyjnemu pomiarowi przepływu można uniknąć strat materiałowych, zapewnić optymalizację produkcji oraz zwiększyć bezpieczeństwo operacyjne.

Istnieje kilka typów przepływomierzy, które można podzielić na mechaniczne i  elektryczne. Przepływomierze mechaniczne obejmują takie rozwiązania jak przepływomierze objętościowe, manometryczne, zmiennoprzekrojowe oraz z otwartym kanałem. Przepływomierze objętościowe działają na  zasadzie pomiaru szybkości napełniania i  opróżniania określonej objętości medium, co sprawia, że są idealne do pomiaru cieczy lepkich. Przepływomierze manometryczne bazują na  pomiarze różnicy ciśnienia między wejściem a  wyjściem układu pomiarowego, co czyni je stosunkowo tanim i popularnym rozwiązaniem w prostych aplikacjach. Przepływomierze zmiennoprzekrojowe, znane również jako rotametry, są  wyposażone w  stożkową rurkę z pływakiem, który przemieszcza się w zależności od przepływu cieczy lub gazu, co pozwala na precyzyjne monitorowanie przepływu. Przepływomierze z  otwartym kanałem mierzą prędkość przepływu na podstawie poziomu cieczy w pionowej rurce, co czyni

Pętla prądowa

je przydatnymi w instalacjach wodociągowych i kanalizacyjnych.

Elektryczne przepływomierze to bardziej zaawansowane technologicznie urządzenia, które oferują bezkontaktowy pomiar przepływu, eliminując problem spadku ciśnienia w instalacji. Przepływomierze elektromagnetyczne mierzą prędkość przepływu medium poddając analizie jego ruch przez pole magnetyczne, co czyni je  szczególnie przydatnymi w  przewodzących mediach, takich jak woda. Z  kolei prz epływomierze ultradźwiękowe działają na zasadzie analizy prędkości fal ultradźwiękowych przechodzących przez medium, co sprawia, że są idealne do pomiaru cieczy i gazów. Kolejną kategorią są przepływomierze Coriolisa, zwane przepływomierzami masowymi, które mierzą masę przepływającego medium, wykorzystując zjawisko sił Coriolisa. Są  one szczególnie precyzyjne i pozwalają na jednoczesny pomiar gęstości, lepkości oraz temperatury medium, co czyni je niezwykle przydatnymi w aplikacjach wymagających wysokiej dokładności. Innym typem są  przepływomierze Vortex, które wykorzystują teorię ścieżki Karmana. W  ich przypadku pomiar opiera się na  analizie częstotliwości wirów powstających za elementem umieszczonym w  strudze przepływającego medium. Dzięki zastosowaniu piezoelektrycznego czujnika, wir y te są przeliczane na prędkość przepływu medium, co sprawia, że są one sku-

PANASONIC

DP-102-M-P

kabel, otwarte końcówki przewodów

Napięciowe

teczne w  pomiarze przepływu gazów i cieczy w rurociągach przemysłowych. Przepływomierze znajdują szerokie zastosowanie w  różnych sektorach przemysłu. W  systemach dozujących umożliwiają precyzyjne odmierzanie i dostarczanie składników, co jest niezbędne w przemyśle chemicznym i farmaceutycznym. W przemyśle naftowym i gazowym przepływomierze pomagają monitorować przepływ ropy i  gazu, co pozwala na  optymalizację wydobycia i dystrybucji. W branży spożywczej umożliwiają kontrolę przepływu płynnych składników, takich jak oleje, mleko czy woda, co jest kluczowe dla utrzymania jakości produktów. Przepływomierze są również szeroko stosowane w zakładach oczyszczania ścieków, gdzie mierzą objętość przepływającej wody, co umożliwia optymalizację procesów oczyszczania i minimalizację strat. Dobór odpowiedniego przepływomierza zależy od specyfiki aplikacji oraz charakterystyki mierzonych mediów W prostych zastosowaniach, gdzie monitorowany jest przepływ cieczy o stabilnych parametrach, mechaniczne przepływomierze mogą być wystarczające. W bardziej złożonych procesach, takich jak przemysł chemiczny, farmaceutyczny czy spożywczy, gdzie wymagana jest wysoka precyzja i integracja z systemami automatyki, bardziej zaawansowane przepływomierze, takie jak elektromagnetyczne, ultradźwiękowe czy masowe, będą lepszym wyborem. Każdy z tych typów przepływomierzy ma swoje

THERMO-TECHNIK

Czujnik ciśnienia B + B  PT1VR-1003-I2-H1143/D830

M12, 4 pin

Analigowe zasilania

unikalne zalety, co pozwala na  dopasowanie ich do  konkretnych wymagań procesowych, zapewniając optymalną kontrolę i  efektywność operacyjną w różnych warunkach przemysłowych. Przykładem jest przepływomierz elektromagnetyczny SM6420 firmy IFM, model SMK12XGXFRKG/US-100 służy do  precyzyjnego pomiaru przepływu, poboru oraz temperatury medium. Charakteryzuje się wysoką dokładnością, powtarzalnością oraz doskonałą dynamiką pomiarów, przez co stosowany jest w aplikacjach wymagających precyzyjnego monitorowania parametrów przepływu. Wyposażono go w różnorodne opcje wyjściowe – przełączające, analogowe i  impulsowe, co daje użytkownikowi dużą elastyczność w  integracji z systemami monitorowania i kontroli.

Urządzenie ma  czytelny kolorowy wyświetlacz z funkcją przełączania barw na czerwoną lub zieloną. Dzięki swojej konstrukcji przepływomierz nie wymaga prostych odcinków na  wlocie i  wylocie, co upraszcza instalację i pozwala na montaż nawet w  ograniczonych przestrzennie lub złożonych układach przepływowych.

Ciekawym rozwiązaniem jest Proline Prowirl 200 firmy Endress+Hauser, przepływomierz wirowy służący do  pomiaru przepływu pary i gazów. Dużym jego walorem jest zintegrowany pomiar ciśnienia i  temperatury oraz detekcja pary mokrej. Urządzenie jest w  stanie zastąpić czujnik temperatury i ciśnienia a także komputer przepływu. Co  waż-

Złącze, M12 × 1

Pętla prądowa

ne, jest odporny na  skoki temperatury, drgania rurociągu i  uderzenia hydrauliczne, a fabryczna kalibracja zapewnia wysoką dokładność pomiaru przez cały cykl życia urządzenia.

Wieloparametrowe przepływomierze Prowirl 200 przeznaczone są  głównie do aplikacji pary wodnej oraz pracy w instalacjach pomocnicznych (gazy i ciecze). Urządzenia te wykonują obliczenia na podstawie zaimplementowanych tabel zgodnych ze standardem IAPWS-IF97. Dzięki temu instalacja pary mokrej, nasyconej lub przegrzanej jest zawsze mierzona i kompensowana w prawidłowy sposób Przepływomierze Prowirl, wyposażone w  Heartbeat Technology, zapewniają najwyższy poziom bezpieczeństwa w obszarach zagrożonych wybuchem oraz umożliwiają kompleksową weryfikację poprawności działania.

Sterowniki PLC

Sterowniki PLC (Programowalne Sterowniki Logiczne) powstały jako alternatywa dla przekaźnikowych systemów sterowania i szybko stały się kluczowym elementem nowoczesnej automatyki przemysłowej. Ich podstawowym zadaniem jest kontrola procesów technologicznych, monitorowanie pracy maszyn, a także podejmowanie odpowiednich działań na  podstawie otrzymanych danych z czujników.

Sterowniki PLC składają się z  kilku głównych komponentów: jednostki centralnej (CPU), modułów wejść/wyjść oraz pamięci. CPU przetwarza sygnały

wejściowe, takie jak dane z  czujników, i steruje urządzeniami wykonawczymi, np. silnikami czy zaworami. Moduły wejść/wyjść pozwalają na  podłączenie różnego rodzaju czujników oraz urządzeń wykonawczych. Sterownik działa w cyklach, wykonując program sekwencyjnie – odczytuje stany wejść, przetwarza dane zgodnie z programem i aktualizuje wyjścia, co umożliwia szybką i ciągłą kontrolę nad procesami.

Programowanie sterowników PLC odbywa się przy użyciu specjalistycznych języków, takich jak drabinkowy (ladder logic), przypominający schematy przekaźników, co czyni go intuicyjnym dla inżynierów. Wraz z  rozwojem sterowników, wprowadzono inne języki, takie jak Blok Funkcji (FBD) czy Sekwencyjny Diagram Funkcji (SFC), które pozwalają na bardziej zaawansowane programowanie logiki sterującej.

Sterowniki PLC oferują również możliwość integracji z  różnymi systemami komunikacyjnymi, dzięki czemu mogą współpracować z  innymi urządzeniami w  zakładzie. Typowe interfejsy komunikacyjne to Ethernet, Modbus czy PROFIBUS. Sterowniki mogą być łatwo rozbudowywane poprzez dodawanie

kolejnych modułów wejść/wyjść lub interfejsów komunikacyjnych, co sprawia, że są one skalowalne i elastyczne.

Jedną z największych zalet sterowników PLC jest ich odporność na  trudne warunki środowiskowe, takie jak wysoka temperatura, wilgotność czy zakłócenia elektromagnetyczne. Sterowniki te zostały zaprojektowane z  myślą o  pracy w  środowisku przemysłowym, gdzie wymagana jest niezawodność i  trwałość. Dodatkowo, dzięki możliwości programowania, sterowniki PLC są bardziej elastyczne niż tradycyjne systemy przekaźnikowe, co pozwala na  szybkie zmiany w logice sterowania bez potrzeby modyfikowania połączeń fizycznych. Sterowniki PLC są  obecnie szeroko wykorzystywane w wielu gałęziach przemysłu, w tym w automatyzacji procesów produkcyjnych, zarządzaniu systemami HVAC, systemach transportowych, wodociągach oraz energetyce. Dzięki ich elastyczności i niezawodności, stanowią podstawowy element nowoczesnych systemów automatyki przemysłowej i są kluczowym komponentem rozwoju technologii Przemysłu 4.0, gdzie sterowniki PLC integrują się z innymi systemami (w  tym z  Przemysłowym Internetem

Rzeczy) w celu zapewnienia pełnej kontroli i  monitoringu procesów w  czasie rzeczywistym.

Przykładem są  sterowniki marki Siemens PLC S7-1200. To kompaktowe urządzenia z  dużą liczbą interfejsów komunikacyjnych oraz szeroką gamą funkcji technologicznych. Jednostki centralne S7-1200  można dobrać do  konkretnego zastosowania, biorąc pod uwagę rodzaj napięcia zasilania, rodzaj wyjść, pojemność pamięci, liczbę wejść/wyjść oraz liczbę możliwych do  podłączenia modułów rozszerzeń.

Sterowniki PLC firmy Fatek mają kompaktową budowę, a  instalowane są na szynie DIN. Producent ma w swojej ofercie trzy rodziny sterowników PLC: seria FBs, B1 oraz B1z. Dwie pierwsze mogą być rozbudowane o dodatkowe porty komunikacyjne, przy większych pod względem wejść/wyjść możemy dodać moduły rozszerzające. Dodatkowo są  produkowane zarówno na  AC (85–240 V  AC) oraz DC (12 V DC i 24 V DC).

Podsumowanie

Aparatura kontrolno-pomiarowa oraz systemy automatyki i  sterowania są kluczowymi elementami nowoczesnych procesów technologicznych. Urządzenia te monitorują i  kontrolują parametry, takie jak napięcie, prąd, temperatura, ciśnienie czy przepływ, co pozwala na  zapewnienie ciągłości i efektywności pracy maszyn. Mierniki wielkości elektrycznych, takie jak multimetry i mierniki cęgowe, umożliwiają precyzyjne pomiar y parametrów elektrycznych, niezbędne do  diagnostyki i  utrzymania ruchu. Sterowniki PLC automatyzują procesy produkcyjne, dostosowując się do  różnych warunków operacyjnych, a zaawansowane regulatory PID dbają o precyzyjne utrzymanie wartości procesowych, takich jak temperatura czy ciśnienie.

Dzięki rozwojowi technologii w tych obszarach przemysł może zwiększać swoją wydajność, minimalizować r yzyko awarii i  optymalizować procesy produkcyjne, co przekłada się na  lepszą jakość i bezpieczeństwo operacji.

Damian Żabicki AUTOMATYKA

Hydrostatyczna sonda poziomu

Czujnik zanurzeniowy

Czujnik temperatury powierzchni

Cokolwiek chcesz mierzyć, niezależnie od częstotliwości – VEGAPULS 6X da sobie radę. Powiedz nam, czego potrzebujesz, a my skonfigurujemy naszą nową sondę radarową do pomiaru poziomu tak, żeby spełniała Twoje wymagania. Z VEGAPULS 6X pytanie o to, który czujnik będzie właściwy, jest zbędne –a Twoje życie staje się prostsze. VEGA. HOME OF VALUES. www.vega.com/radar

i materiałów sypkich

Sondy poziomu VEGA wkraczają w nową erę

dzięki etykietom RFID

Zarysowania, wgniecenia i zużycie materia łu – po  latach niezawodnego działania w  różnych warunkach środowiskowych i temperaturowych nawet czujnik poziomu zdradza swój wiek. Aby umożliwić identyfikację sondy w  dowolnym czasie i  miejscu, nawet jeśli jej tabliczka znamionowa jest uszkodzona lub wyblakła, VEGA udos tępnia znaczniki RFID dla swoich urządzeń pomiarowych, początkowo dla serii PRO.

Technologia RFID nie jest nowością, niemniej jednak identyfikacja radiowa nadal zdaje się być najnowocześniejszym sposobem identyfikacji sond w zakładach przemysłowych. Etykiety RFID zawierają mikrochip, na którym zapisywane są informacje. Mają przewagę nad innymi technikami znakowania, ponieważ chip umożliwia bezkontaktowy odczyt danych przez wiele lat, niezależnie od wpływu warunków atmosferycznych, nagłych

zmian temperatury czy ekspozycji na światło słoneczne. – Etykiety RFID są idealnym uzupełnieniem tradycyjnych etykiet czy kodów kreskowych, szczególnie w pr zypadku instalacji zewnętrznych. U możliwiają śledzenie historii sond nawet po la tach intensywnego użytkowania w terenie – mówi Stefan Kaspar, Product Manager w firmie VEGA. Niezależnie od tego, czy chodzi o rozbudowany zakład chemiczny czy przemysł naftowo-gazowy.

VEGAPULS 6X, radarowe sondy do pomiaru poziomu cieczy

Cyfrowy bliźniak czujnika oferuje liczne korzyści

Uniwersalna norma Znakowanie sond bazuje nie tylko na wymaganiach klientów, ale także na międzynarodowej normie IEC 61406 oraz wytycznych konsorcjum DDCC. Jest to powołane przed trzema laty stowarzyszenie użytkowników instalacji, usługodawców i producentów maszyn oraz komponentów do automatyzacji procesów. – Jako członek konsorcjum Digital Data Chain współpracujemy z wieloma firmami nad branżowym standardem wymiany danych –wyjaśnia Stefan Kaspar. Wizja konsorcjum jest jasna: w przyszłości dostęp i wymiana informacji między wszystkimi zainteresowanymi stronami powinny być łatwiejsze i to przez cały cykl użytkowania produktu – bez względu na to, jakie urządzenie i jaki producent kryje się za danym komponentem. W przyszłości użytkownicy będą mogli zidentyfikować swoje zasoby i zyskać dostęp do odpowiedniej komunikacji, skanując kod QR na tabliczce znamionowej lub odczytując etykietę RFID.

Cyfrowy bliźniak

Do wielkiego przełomu jeszcze daleka droga, ale przyszłość jest już o krok bliżej dzięki obecnemu rozwiązaniu do identyfik acji urządzeń. – Bez względu na to, gdzie jesteś, w przyszłości będziesz mógł zyskać dostęp do unikatowych danych identyfikacyjnych czujnika za pomocą jednego kliknięcia, a stamtąd przejść bezpośrednio do cyfrowego bliźniaka, który będzie zawierał wszystkie ważne informacje o urządzeniu przez cały cykl jego użytkowania – od dokumentacji po parametryzację, testy sprawdzające oraz informacje dotyczące napraw i recyklingu – mówi Produkt Manager VEGA. Etykieta RFID do sond VEGA jest zatem pierwszym krokiem na drodze do cyfrowego bliźniaka.

Oznaczanie miejsca pomiaru

Etykieta RFID może także zawierać indywidualne oznaczenie miejsca pomiaru, udostępnione przez klienta.

O firmie

Spółka VEGA Polska jest częścią globalnej grupy VEGA Grieshaber KG, której główna siedziba i zakład produkcyjny mieszczą się w niemieckim mieście Schiltach, w malowniczym Schwarzwaldzie. Od ponad 60 lat powstają tam rozwiązania do realizacji trudnych zadań pomiarowych. VEGA oferuje zarówno czujniki poziomu, jak i czujniki ciśnienia, które znajdują zastosowanie w wielu branżach: w przemyśle chemicznym, w przetwórstwie żywności oraz uzdatnianiu i zaopatrzeniu w wodę pitną, w oczyszczalniach ścieków, recyklingu odpadów, górnictwie i energetyce, produkcji materiałów budowlanych, na platformach wiertniczych i na statkach. Mając na względzie to, że procesy produkcyjne stają się coraz bardziej złożone, VEGA stawia sobie za cel, aby technologia pomiarowa stosowana do monitorowania i zarządzania nimi była prosta i intuicyjna. Czujniki VEGA są znane z łatwej obsługi, a jednocześnie zapewniają maksimum bezpieczeństwa i niezawodności.

Mała, ale trwała – etykieta RFID zawiera wszystkie ważne informacje o sondzie, czyniąc je dostępnymi zawsze i wszędzie, nawet w trudnych warunkach otoczenia

Jednoznaczne oznakowanie pomaga uniknąć błędów w obsłudze i zapewnia lepszą orientację. – Począwszy od konserwacji i ser wisu, a skończywszy na obsłudze czujnika czyni to pracę instalacji bardziej wydajną i bezpieczną – przekonuje Stefan Kaspar. Etykiety RFID będą na początku dostępne dla radarowej sondy poziomu VEGAPULS 6X, ale w planie jest wprowadzenie tej technologii dla wszystkich innych urządzeń VEGA z serii PRO.

Systemy detekcji gazów

– ograniczenie ryzyka uszczerbku

zdrowia pracowników i zakładu

Współczesne technologie bezpieczeństwa coraz częściej bazują na zaawansowanych systemach detekcji, które minimalizują ryzyko związane z obecnością gazów toksycznych i wybuchowych w środowisku pracy oraz przestrzeniach publicznych. Detekcja stacjonarna, dzięki swojej niezawodności i precyzji, odgrywa kluczową rolę w monitoringu atmosfery w zakładach przemysłowych, magazynach, rafineriach czy laboratoriach chemicznych. Systemy te pozwalają na wczesne wykrycie zagrożeń, co jest niezbędne dla ochrony zdrowia i życia ludzi, a także zabezpieczenia infrastruktury przed katastrofami.

Systemy detekcji gazów odgrywają istotną rolę w zapobieganiu lub ograniczaniu skutków poważnych wypadków i incydentów. Niezwłoczna detekcja wycieku toksycznego lub łatwopalnego umożliwia wczesne ostrzeżenie, co pozwala na odpowiednio wczesną ucieczkę lub – w przypadku uwolnień wybuchowych – automatyczne wyłączenie źródeł zapłonu. Inne środki zaradcze obejmować mogą aktywację alarmów lokalnych i zdalnych, izolację płynów technologicznych przez automatyczne zamknięcie zaworów lub wezwanie dodatkowych służb ratowniczych. Systemy detekcji gazów nie zapobiegają początkowemu uwolnieniu. Reagują jedynie na samo zdarzenie uwolnienia. Aby określić skalę planu reagowania kryzysowego, konieczna jest symulacja wielkoskalowego uwolnienia gazu. Określi ona granice lub punkty końcowe, gdzie uwolnienie substancji toksycznej nie będzie już

szkodliwe lub mieszanina wybuchowa gaz/powietrze nie będzie ulegać zapłonowi. Zasadnicze znaczenie dla przeprowadzenia symulacji ma znajomość dyspersji gazu.

Zbieranie danych ze wszystkich wypadków jest bardzo ważne – zebrane dane umożliwiają osobom badającym wypadki podanie powodów ich wystąpienia, jak również ich skutków. Poważne wypadki nie zdarzają się tak po prostu – stanowią połączenie pomniejszych zdarzeń, wraz z niewielkimi wyciekami gazu, które razem doprowadzają do poważnego wypadku lub incydentu. Skutki wypadków wielkoskalowych można zredukować lub nawet ich uniknąć przez wczesną detekcję uwolnienia gazu lub substancji wraz z zainicjowaniem odpowiednich działań.

Dobrze zaprojektowany system detekcji gazów, gdzie pozycja detektorów jest zoptymalizowana, działać będzie w charakterze pierwszej linii obrony

przed niebezpiecznymi uwolnieniami substancji toksycznych lub wybuchowych. Szybki system detekcji to cenny atut.

Rola systemów detekcji gazów

System detekcji gazów to więcej niż kilka detektorów rozstawionych w zakładzie przemysłowym. Znaczenie ma wybór techniki detekcji, liczby detektorów i rutyny serwisowej dla całego systemu detekcji. Jednak prawdziwym wyzwaniem jest identyfikacja możliwej ścieżki migracji uwolnionego gazu określającej prawidłową lokalizację detektorów w oparciu o rozmaite czynniki, takie jak kierunek wiatru, temperatura otoczenia, ukształtowanie terenu, ciśnienia procesów etc. „Nasycenie” zakładu przemysłowego detektorami gazów nie jest praktyczne, zaś instalacja tylko jednego detektora na dużym obszarze nie jest rozsądna – musi istnieć kompromis między kosztami i redukcją ryzyka. Istnieją dwa główne typy detektorów gazu: punktowe, monitorujące bezpośrednie sąsiedztwo detektora oraz detektory Open-Path, monitorujące znacznie większy obszar między dwoma punktami. Każdy typ detekto-

ra ma słabe i mocne strony. Ważny jest również wybór prawidłowej techniki pomiarowej – niektóre detektory mogą ulec zatruciom przez inne substancje chemiczne znajdujące się w użyciu, jak również być podatne na wysoką wilgotność lub podawać nieprawidłowe odczyty spowodowane czułościami skrośnymi. W każdym zastosowaniu ważne jest, aby unikać fałszywych alarmów gazowych.

Niezawodna detekcja gazów

Polytron 8100 – detekcja gazów toksycznych i tlenu

Polytron 8100 EC to najwyższej klasy detektor Dräger do wykr ywania stężenia toksycznych gazów i tlenu w strefach zagrożonych wybuchem. Urządzenie wykrywa gazy dzięki czujnikowi elektrochemicznemu Dräger-Sensor typu plug & play. Obsługa protokołów HART, Modbus i Fieldbus oraz trójprzewodowe wyjścia analogowe 4–20 mA i przekaźnikowe pozwalają zintegrować detektor z większością systemów sterowania. Dzięki unikalnym czujnikom elektrochemicznym

DrägerSensor detektor Polytron 8100 potrafi wykryć ponad 100 rodzajów gazów toksycznych oraz tlen. Czujniki te charakteryzują się trwałością i bezproblemową pracą nawet w najcięższych warunkach, oferując najszerszy w branży zakres temperatury i wilgotności: od –40 °C do +65 °C. Wbudowana pamięć zawiera wszystkie informacje dotyczące kalibracji i konfiguracji. Dostarczany czujnik jest wstępnie skalibrowany i gotowy do pracy. Funkcja autotestu odpowiada za konserwację zapobiegawczą czujnika.

Detektor Dräger Polytron 8100 należy do serii urządzeń Polytron 8000. Wszystkie przetworniki z tej serii mają identyczną konstrukcję oraz taki sam interfejs użytkownika. Podobna zasada działania detektorów sprawia, że potrzeby związane ze szkoleniami i konserwacją są mniejsze. Duży, podświetlany wyświetlacz graficzny zapewnia czytelność i prostą obsługę informacji o stanie urządzenia. Podczas normalnej pracy wyświetlane są dane zmierzonego stężenia gazu, wybranego rodzaju gazu oraz jednostki pomiaru. Kolorowe diody LED (zielona, żółta i czerwona) dostarczają dodatkowych informacji o stanie pracy i alarmach. Detektor Polytron 8100 obsługiwany jest kluczem magnetycznym nad powierzchniami kontaktu. Szeroki wybór kluczy sprzętowych pozwala dodawać nowe funkcje do detektora Polytron 8100. Standardowo urządzenie dostarczane jest z rejestratorem danych, który stale zapisuje wartości stężenia gazów i zdarzenia. Dodatkowo dostępny jest klucz sprzętowy obsługujący funkcję autotestu czujnika. Trzeci, opcjonalny klucz służy do zaawansowanej diagnostyki czujnika. Klucze sprzętowe pozwalają określić żywotność czujnika i oszacować pozostały czas jego eksploatacji.

Polytron 8700 – detekcja gazów wybuchowych

Dräger Polytron 8700 IR to zaawansowany detektor stężenia palnych gazów w zakresie dolnej granicy wybuchowości w strefach zagrożonych wybuchem, z czujnikiem podczerwieni Dräger PIR

7000 o wysokiej wydajności, który szybko wykrywa popularne gazy węglowodorowe. Obsługa protokołów HART, Modbus i Fieldbus oraz trójprzewodowe wyjścia analogowe 4–20 mA oraz przekaźnikowe pozwalają zintegrować detektor z większością systemów sterowania. Czujnik Dräger PIR 7000 jest wydajny, stabilny i niezawodny. Dzięki obudowie ze stali nierdzewnej SS 316L i bezdryftowej optyce Dräger PIR 7000 może być stosowany w najcięższych warunkach przemysłowych, np. w instalacjach morskich. Unikalny, czterowiązkowy system pomiaru sprawia, że czujnik jest odporny na kurz i brud osadzające się na powierzchniach elementów optycznych. Wpływ środowiska i efekty starzenia się są kompensowane, co gwarantuje długoterminową, bezdryftową pracę.

W przypadku użycia z detektorem Polytron 8700 czujnik korzysta z biblioteki uwzględniającej nawet 100 gazów, dzięki czemu nadaje się do wielu różnych zastosowań. Poszczególne gazy można wybrać z menu i automatycznie skalibrować, używając standardowego gazu kalibracyjnego, np. metanu lub propanu, bez konieczności konsultowania się z producentem w przypadku zmiany zastosowania urządzenia. Obudowa przyłączeniowa zdalnego czujnika pozwala zainstalować czujnik oddzielnie od przetwornika. Dzięki temu można go umieścić bliżej chmury gazu w trudno dostępnych miejscach. Wyświetlacz pozostaje widoczny na poziomie oczu. Ponieważ czujnik podłączany jest przez iskrobezpieczne połączenie, rury osłonowe nie są wymagane. Takie połączenie umożliwia również wymianę czujnika bez konieczności odłączania zasilania w strefach zagrożenia.

Komunikacja

cyfrowa w technologii stacjonarnej detekcji gazów

Firma Dräger zapewnia właściwe rozwiązania zarówno przy planowaniu i instalacji systemów detekcji gazów, jak również przy podłączaniu do istniejącej infrastruktury cyfrowej. Dostarczamy właściwy sprzęt i oferujemy usługi konsultacji, rozruchu i konserwacji. Co więcej, oferujemy także odpowiednie rozwiązania analityczne dla wszystkich aktualnych interfejsów cyfrowych, pozwalające uzyskać zdalny dostęp do systemu. Nasze cyfrowe

przetworniki pomiarowe oferują także szeroki zakres wewnętrznych funkcji diagnostycznych. Zdalne sterowanie z użyciem interfejsu HART upraszcza codzienną pracę wykonywaną przez techników odpowiedzialnych za pomiary i sterowanie. Cyfrowy sygnał HART jest nałożony (modulowany) na analogowy sygnał 4–20 mA. Dzięki temu możliwa jest cyfrowa konfiguracja przetwornika gazowego z użyciem HART i przesyłanie wartości pomiarowych w tr ybie analogowym. Proces jest prosty i nie wymaga wielkiego wysiłku przy doposażaniu istniejącego systemu 4–20 mA w przetworniki HART. Profibus PA (PB), jak i Foundation Fieldbus H1 (FF) są powszechnie akceptowane na całym świecie. Obie technologie to standardy zgodne z IEC 61158-2. PB i FF charakteryzują się solidną transmisją sygnału umożliwiającą przemysłowe zastosowania procesowe. Zastosowanie wspomnianych standardów gwarantuje interoperacyjność urządzeń polowych (np. przetworników pomiarowych i regulatorów przepływu). PB i FF umożliwiają implementację systemów w iskrobezpiecznych i odpornych na ciśnienie obudowach o zwiększonym bezpieczeństwie. Iskrobezpieczność oznacza możliwość pracy nad urządzeniem w strefach zagrożenia wybuchowego bez wymaganych w innych przypadkach środków bezpieczeństwa. VarioGardBus to magistrala Dräger oferująca szeroką wymianę informacji między przetwornikiem i jednostką analizującą umożliwiającą zaprojektowanie wydajnego systemu cyfrowego. Wszystkie komponenty dostarcza firma Dräger.

REGARD 7000 – centrala sterująca

REGARD 7000 to system analizujący o modułowej budowie, do zastosowania w s ystemach ostrzegania przeciwgazowego i przeciwpożarowego. Zespół analizujący składa się z co najmniej jednej stacji dokującej – do każdej z nich można przyłączyć maksymalnie osiem modułów. W przypadku REGARD 7000 chodzi o system z rozproszoną „inteligencją”. Każdy moduł ma do dyspozycji własną „inteligencję” niezbędną do działania.

Ponadto REGARD 7000 można połączyć w jeden system z maksymalnie sześciu odseparowanych przestrzennie zespołów (stacje dokujące i moduły). Cały system może obejmować maksymalnie 24 stacje dokujące i analizować 1536 kanałów. Podział na kanały wejściowe i wyjściowe jest dowolny (1–1535 do 1535–1). Moduły dzielą się na wejściowe i wyjściowe. Z reguły każdy moduł ma osiem kanałów. Wszystkie moduły mają własną „inteligencję” i pracują niezależnie. System zaprojektowano tak, aby w razie awarii jednego z modułów nastąpiła usterka pracy tylko modułów od niego zależnych, tzn. wadliwy moduł powoduje usterki następcze tylko w modułach, które oczekują na dane od tego modułu. Praca pozostałych modułów przebiega normalnie. Ponadto każdą usterkę w systemie stacja do-

kująca sygnalizuje za pośrednictwem zainstalowanego przekaźnika błędów (SFR). Wszystkie moduły można wymieniać bez konieczności odłączania napięcia zasilającego.

Stacjonarne systemy detekcji gazów Dräger to gwarancja bezpieczeństwa oraz niezawodności. Nowoczesne technologie stosowane w systemie umożliwiają precyzję działania, jednocześnie spełniając surowe normy bezpieczeństwa. Detektory gazu firmy Dräger to inwestycja nie tylko w ochronę zdrowia i życia, ale także minimalizacja ryzyka katastrof przemysłowych oraz ich konsekwencji.

Migracja technologii pomiarowych

z laboratoriów do procesów produkcyjnych

Te same przyrządy pomiarowe mogą być stosowane w laboratoriach R&D, w fazie badań pilotażowych, a także w produkcji. Upraszcza to  rozwój produktu, zwiększanie skali produkcji i prowadzenie towarzyszącej oraz niezbędnej dokumentacji.

Bartłomiej Biczysko

Organy regulacyjne wymagają od producentów w różnych branżach ciągłego przeglądu i doskonalenia procedur kalibracji oraz weryfikacji przyrządów pomiarowych. Zgodność metrologiczna jest sprawdzana w regularnych odstępach czasu w celu zapewnienia jakości procesu i bezpieczeństwa ludzi i środowiska.

W branży farmaceutycznej zgodność metrologiczna jest wymagana na wszystkich etapach opracowywania leków, w tym w laboratoriach rozwoju procesu, w badaniach klinicznych, zakładach pilotażowych i produkcji na dużą skalę. Jeśli firma farmaceutyczna stosuje różne przyrządy – np. czuj-

niki pH – na każdym etapie musi prowadzić dokumentację każdego z nich, a następnie zintegrować nowe czujniki z kolejnym etapem procesu.

Obecnie nowoczesne urządzenia mają wbudowaną technologię upraszczającą ocenę zgodności, dzięki czemu możliwe jest stosowanie tego samego czujnika na każdym etapie opracowywania leku.

Kalibracja w laboratorium a kalibracja w punkcie pomiarowym

Na każdym etapie rozwoju, różne instrumenty pomiarowe – takie jak czujniki pH i przewodności – są wykorzy-

stywane do analizy i kontroli procesu. Muszą one być regularnie kalibrowane i wer yfikowane. Wymogi prawne dotyczące regularnych kontroli czujników analitycznych są zwykle spełniane w trakcie kalibracji „na mokro”. Oznacza to, że czujnik pH lub przewodności jest zanurzany w roztworze referencyjnym i sprawdzany pod kątem dokładności. Takie kalibracje można łatwo przeprowadzić w środowisku laboratoryjnym, ponieważ jest ono kontrolowane, czujnik jest łatwo dostępny, a niezbędny sprzęt mamy pod ręką. Wadą kalibracji „na mokro” w zakładzie produkcyjnym jest to, że przyrządy zwykle muszą być usunięte z procesu i wysłane do laboratorium. Po kalibracji są ponownie instalowane. Uszkodzenia (w transporcie lub przy przenoszeniu) mogą pozostać niewykryte i prowadzić do sytuacji, w której przyrząd nie działa zgodnie ze specyfikacją. W efekcie różnice między pomiarami in-line a pomiarami laboratoryjnymi mogą być znaczne, a technikom ds. konserwacji trudno jest mieć rozeznanie, która wartość jest prawidłowa. Kalibracja i regulacja czujnika w terenie pochłania wiele godzin pracy (w skali zakładu) i może stanowić wyzwanie. W przypadku każdej czasochłonnej kalibracji istnieje ryzyko błędów przy wprowadzaniu danych i nadal

wymagane jest otwarcie głównej pętli procesowej, co zwiększa ryzyko kontaminacji. Dla branż spożywczej i farmaceutycznej stanowi to duże zagrożenie. W idealnym świecie ten sam czujnik mógłby być stosowany na wszystkich etapach opracowywania produktu, a urządzenie sprawdzałoby własną kalibrację, upraszczając w ten sposób procedury kalibracji, dokumentację audytową i skalowanie z laboratorium do produkcji. Takie czujniki i rozwiązania już istnieją.

Nowoczesność i wielofukcyjność

Dwa najpopularniejsze urządzenia stosowane w wielu branżach to czujniki pH i przewodności. Są one poddawane procedurom czyszczenia parą (SIP) lub czyszczenia chemicznego w obiegu zamkniętym (CIP), w autoklawach, szklanych fermentorach i zbiornikach reaktorów wsadowych. Ochrona połączeń czujników podczas tych procesów jest trudna, a nawet niewielka ilość wilgoci może powodować niestabilne działanie. Z tych powodów ważne są regularne kontrole kalibracji czujników, aby upewnić się, że działają prawidłowo. Przemysłowe czujniki pH i przewodności mają kilka cech, którymi różnią się od dedykowanych czujników la-

boratoryjnych. Czujniki przewodności Endress+Hauser mają również higieniczne przyłącza procesowe do montażu w rurach lub zbiornikach przepływowych i są łatwe do czyszczenia dzięki elektropolerowanym powierzchniom. Czujnik podlega sterylizacji, a jego konstrukcja spełnia wszystkie wymagania konkretnej branży, np. przemysłu farmaceutycznego (certyfikaty EHEDG i 3A, zgodność z FDA oraz certyfikat zgodności farmaceutycznej i EN 10204-3.1.).

Taki czujnik może być stosowany na każdym etapie procesu opracowywania leku, eliminując potrzebę zmiany czujników.

Wszystko zależy od przetwornika

Pętla pomiarowa do pomiaru pH lub przewodności zawiera czujnik mierzący wartość oraz przetwornik, który konwertuje sygnał wyjściowy czujnika na wartość cyfrową i wysyła ją do systemu sterowania za pośrednictwem odpowiedniego protokołu, np. EtherNet/IP. Główną różnicą w przypadku nowoczesnych urządzeń analitycznych – w porównaniu do tradycyjnych rozwiązań – jest to, że pełnią jednocześnie wiele funkcji.

Przetworniki firmy Endress+Hauser przechowują dane systemu pomiaro-

wego, takie jak numer seryjny, dane kalibracyjne, stałą celki, liczbę kalibracji, dane operacyjne i wiele innych. Czujniki z technologią Memosens 2.0 produkcji Endress+Hauser mają zintegrowaną jednostkę elektroniczną, która przechowuje te informacje. Po podłączeniu czujnika do przetwornika dane te są automatycznie przesyłane i wykorzystywane do obliczenia bieżącej wartości pomiarowej. Czujnik może być kalibrowany niezależnie od punktu pomiarowego, ponieważ informacje kalibracyjne są przechowywane wewnętrznie.

Rezultatem jest łatwa kalibracja w optymalnych warunkach zewnętrznych, co poprawia jakość. Skalibrowane czujniki można szybko i łatwo wymienić, co znacznie zwiększa dostępność punktu pomiarowego. Jeśli czujnik musi zostać usunięty w celu kalibracji, w jego miejsce można zainstalować wcześniej skalibrowany inny czujnik tego typu. Nowe urządzenie komunikuje się z przetwornikiem i może być natychmiast użytkowane dalej. Częstotliwość konserwacji można zdefiniować w oparciu o zapisane dane dotyczące obciążenia czujnika i kalibracji, co umożliwia konserwację

predykcyjną. Przetwornik również stale monitoruje czujnik, sprawdzając problemy i ostrzegając operatorów, gdy urządzenie wymaga czyszczenia lub kalibracji.

Dokumentacja

na potrzeby audytów Oprócz działającej w tle funkcji ciągłego monitorowania, na żądanie można wygenerować identyfikowalny raport z wer yfikacji (z informacjami na temat stanu czujnika i przyrządu). Raport ten jest tworzony bez konieczności korzystania z urządzeń zewnętrznych, bezpośrednio w przyrządzie. Dodatkowo oprogramowanie Memobase Plus spełnia wymagania regulacji FDA 21 CFR część 11 w zakresie ścieżki audytu i ochrony hasłem. Zapewnia to identyfikowalność działań i zmian ustawień oraz chroni wpisy czujników i pomiarów, ponieważ każde działanie jest chronione hasłem. Wszystkie zmiany i działania w Memobase Plus są dokumentowane w raporcie z audytu z elektronicznym podpisem użytkownika i znacznikami czasu, spełniając w ten sposób automatycznie wszystkie wymagania FDA dotyczące prowadzenia dokumentacji.

Podsumowanie

Dzisiejsze urządzenia analityczne mają wbudowane funkcje do diagnozowania problemów, przeprowadzania kontroli kalibracji i generowania raportów ścieżki audytu. Zmniejszenie wydatków na konserwację przez wykonywanie mniejszej liczby kalibracji prowadzi do poprawy ogólnej efektywności sprzętu, ponieważ zwiększa dostępność instalacji.

Mniej przestojów z powodu konserwacji i mniej nieoczekiwanych zdarzeń poprawia wydajność, bezpieczeństwo i doskonałość operacyjną. Wiarygodne dane i certyfikowany dowód, że zmierzona wartość procesu jest prawidłowa, zmniejszają ryzyko wystąpienia problemów z jakością produktu, a tym samym wspierają cel nadrzędny, jakim jest utrzymanie najwyższego poziomu bezpieczeństwa produkcji i środowiska.

Bartłomiej Biczysko

Industry Manager – Life Science

Robotyzacja to nasza specjalność

Różne technologie:

 malowanie, pokrywanie, dozowanie

 montaż/demontaż

 obsługa maszyn (załadunek/rozładunek)

 technologie spawalnicze

 spawanie

 zgrzewanie

 cięcie/ukosowanie

 zadania transportowe

Różne branże

 konstrukcje stalowe

 materiały i urządzenia medyczne

 podzespoły i części dla motoryzacji

 produkcja urządzeń elektrycznych, w tym AGD

 przemysł meblowy

 przemysł spożywczy

 rolnictwo/leśnictwo

 tworzywa sztuczne i wyroby gumowe

Oferujemy kompleksową realizację instalacji zrobotyzowanych: Projekt  Wdrożenie  Szkolenie  Serwis

KONTAKT

Sieć Badawcza Łukasiewicz - Przemysłowy Instytut Automatyki i Pomiarów PIAP Centrum Automatyzacji i Robotyzacji

Al. Jerozolimskie 202, 22 874 02 04; 22 874 01 54 02-486 Warszawa mechatronika@piap.lukasiewicz.gov.pl www.piap.lukasiewicz.gov.pl

Badania urządzeń przemysłowych, wzorcowanie i akredytacja

Oferta Łukasiewicz – PIAP

W Łukasiewicz – PIAP działają

Laboratorium Badań Urządzeń Przemysłowych LBUP oraz

Laboratorium Pomiaru Temperatury i  Wilgotności LPTW. Pierwsze z nich świadczy usługi kompleksowych badań elementów, urządzeń i  systemów automatyki przemysłowej oraz kontroli metrologicznej przyrządów pomiarowych. Zakres badań realizowanych przez LBUP jest bardzo szeroki, a  w ofercie są  także unikatowe usługi. Laboratorium Pomiaru Temperatury i Wilgotności LPTW to laboratorium akredytujące, a także wzorcujące m.in. pirometry, przetworniki temperatury, wilgotności i ciśnienia.

Laboratorium Badań Urządzeń Przemysłowych LBUP wykonuje m.in. badania kompatybilności elektromagnetycznej EMC, badania środowiskowe w komorach klimatycznych, badania bezpieczeństwa elektrycznego oraz testy wibracyjne, wszystko zgodnie z wymaganiami odpowiednich norm.

Badania EMC

LBUP przeprowadza badania kompatybilności elektromagnetycznej EMC oraz zapewnia inżynierską pomoc w rozwiązywaniu problemów z zakresu badań EMC.

Usługa obejmuje badania odporności na następujące zaburzenia:

• wyładowania elektrostatyczne ESD (norma PN-EN 61000-4-2),

• serie szybkich elektrycznych stanów przejściowych EFT/B (norma PN-EN 61000-4-4),

• impulsowe dużej energii – udary 1,2/50 µs (8/20 µs) (norma PN-EN 61000-4-5),

• sinusoidalne przewodzone, indukowane przez pola o częstotliwościach radiowych 0,15–80 MHz (norma PN-EN 61000-4-6),

• polem magnetycznym o częstotliwości sieci (norma PN-EN 61000-4-8),

• polem magnetycznym impulsowym (norma PN-EN 61000-4-9),

• zapady, krótkie przerwy i zmiany napięcia (norma PN-EN 61000-4-11).

Oferowane są również badania i pomiary emisji zaburzeń:

• pomiar y emisji zaburzeń przewodzonych w zakresie 0,15–30 MHz dla obwodów zasilania i interfejsowych,

• pomiar y emisji promieniowanej przy użyciu sond bliskiego pola

elektromagnetycznego (identyfikacja źródeł zaburzeń wewnątrz urządzeń oraz nieszczelności elektromagnetycznej obudów urządzeń).

Badania środowiskowe

W zakresie badań środowiskowych laboratorium realizuje badania dla urządzeń o dużych gabarytach w zakresie temperatur od –50 °C do 85 °C i wilgotności 20–95 % RH. Przykładowe badania odporności na zaburzenia:

• zimno do –50 °C (norma PN-EN 60068-2-1),

• suche gorąco do 85 °C (norma PN-EN 60068-2-2),

• wilgotne gorąco stałe (norma PN-EN 60068-2-78),

• wilgotne gorąco cykliczne (norma PN-EN 60068-2-30).

Badania odporności na wibracje i udary mechaniczne

W LBUP prowadzone są także badania odporności na wibracje sinusoidalne, losowe oraz udary mechaniczne o różnych kształtach impulsów. Maksymalna siła systemu wibracyjnego wynosi 30 kN dla wibracji sinusoidalnych i losowych oraz 60 kN dla udarów.

Badania bezpieczeństwa elektrycznego

Wśród badań z zakresu bezpieczeństwa elektrycznego prowadzone są m.in. badania pod kątem:

• wytrzymałości elektrycznej izolacji,

• rezystancji izolacji napięciem DC,

• ciągłości połączeń ochronnych i wyrównawczych,

• pomiaru napięć i prądów dotykowych,

• pomiaru prądu upływu 0–20 mA.

Usługi unikatowe

Laboratorium Badań Urządzeń Przemysłowych LBUP to nie tylko badania standardowe, ale także unikalne, jak np. badanie pyłoszczelności dla pyłów niestandardowych typu pył księżycowy. Dodatkowo laboratorium wykonuje wybrane badania powiązane z normą MIL-STD 810 H oraz pomiary kamerą termowizyjną.

Laboratorium Pomiaru Temperatury i Wilgotności LPTW

Laboratorium wzorcujące jest akredytowane przez Polskie Centrum Akredy-

tacji, sygnatariusza porozumień EA MLA i ILAC MRA dotyczących wzajemnego uznawania świadectw wzorcowania (numerr akredytacji AP 196). Zakres wzorcowania zgodny z akredytacją AP 196:

• termometry elektryczne (w tym elektroniczne oraz z rejestracją temperatury) w zakresie pomiarowym od –30 °C do 150 °C,

• higrometry oraz termohigrometry w zakresach pomiarowych:

a) 30–80 % RH w zakresie temperatury 10–20 °C, b) 20–90 % RH w zakresie temperatury 25–40 °C. Poza zakresem akredytacji wzorcujemy:

• pirometry w zakresie od –15 °C do 120 °C,

• przetworniki temperatury i wilgotności z wyjściem cyfrowym lub analogowym,

• ciśnieniomierze, przetwornik ciśnienia oraz rejestrator ciśnienia w zakresie od –0,1 MPa do 6 MPa.

e-mail: laboratorium@piap.lukasiewicz.gov.pl tel. +48 22 874 03 47

https://laboratorium.piap.lukasiewicz.gov.pl/

Rewolucja AI w robotyce – jakie są nadchodzące zmiany?

W 2022 r. OpenAI wprowadziła ChatGPT – narzędzie, które miało zrewolucjonizować sposób interakcji człowieka z maszyną. Po raz pierwszy w historii zaawansowana sztuczna inteligencja stała się dostępna dla przeciętnego użytkownika, burząc barierę między zaawansowaną technologią a codziennością. W ciągu kolejnych miesięcy rynek zalała fala innowacji bazujących na modelach językowych, a firmy technologiczne prześcigały się w udostępnianiu własnych rozwiązań AI. Dziś, patrząc z perspektywy 2024 r., trudno znaleźć branżę, której sztuczna inteligencja nie zmieniła.

Skoro AI zmieniło sposób, w jaki pracują ludzie, można oczekiwać zmian charakteru pracy robota, po wdrożeniu AI do procesu.

Konsumenckie AI versus przemysłowe AI – główne różnice

Różnice między przemysłowym a konsumenckim AI są fundamentalne w kontekście współczesnego rozwoju technologicznego. Choć sztuczna inteligencja wciąż znajduje się w fazie intensywnego rozwoju i regulacji prawnych, zrozumienie specyfiki obu zastosowań jest kluczowe dla skutecznego wdrażania tych technologii. Omówmy je zatem na paru przykładach i bądźmy tutaj czarnowidzami.

Porównanie konsekwencji błędów w systemach AI doskonale obrazuje różnice między zastosowaniami konsumenckimi a przemysłowymi. W przypadku platformy streamingowej nietrafiona rekomendacja filmowa może co najwyżej skutkować zmarnowanym wieczorem i lekkim rozczarowaniem użytkownika. Jest to błąd o niskim wpływie, który nie generuje istotnych strat ani nie zagraża bezpieczeństwu. Inaczej przedstawia się sytuacja w środowisku przemysłowym. Weźmy przykład zrobotyzowanej linii produkcyjnej, gdzie AI steruje precyzyjnymi ruchami ramienia robotycznego operującego komponentami rozgrzanymi do wysokiej temperatury. W tym przypadku nawet drobna pomyłka w obliczeniach czy nieprawidłowa interpretacja danych z czujników może prowadzić do katastrofalnych skutków. Mówimy tutaj nie tylko o stratach finansowych rzędu milionów złotych związanych z uszkodzeniem sprzętu czy przerwaniem procesu produkcyjnego, ale przede wszystkim o bezpośrednim zagrożeniu dla zdrowia i życia pracowników znajdujących się w pobliżu. Równie istotna jest specyfika danych, na których operują oba typy systemów. Platformy konsumenckie, takie jak Netflix, działają w modelu, który umożliwia masowe zbieranie danych o zachowaniach użytkowników. Każde kliknięcie, każda obejrzana minuta filmu czy dokonany zakup stają się cennym źródłem informacji do trenowania algorytmów rekomendacji. Co więcej, dane te można relatywnie łatwo agregować i przetwarzać w chmurze, korzystając z ekonomii skali.

Kontekst przemysłowy stawia tutaj zupełnie inne wyzwania. Dane procesowe z linii produkcyjnej są nie tylko trudniejsze do pozyskania ze względów technicznych, ale stanowią również krytyczne aktywa przedsiębiorstwa. Parametry procesu technologicznego, specyficzne ustawienia maszyn czy charakterystyka produkcji to często pilnie strzeżone tajemnice handlowe. Ich wyciek mógłby skutkować utratą przewagi konkurencyjnej wypracowywanej przez lata badań i doświadczeń. To właśnie dlatego w środowisku przemysłowym dominuje podejście oparte na edge computing – przetwarzaniu danych możliwie blisko ich źródła, często bezpośrednio w urządzeniach produkcyjnych. Rozwiązanie to musi jednak sprostać dodatkowym wyzwaniom technicznym: wysokiej temperaturze, ciągłym wibracjom, zapyleniu czy zakłóceniom elektromagnetycznym typowym dla hal produkcyjnych. Wymaga to specjalnego projektowania zarówno sprzętu, jak i oprogramowania, co dodatkowo zwiększa złożoność i koszty implementacji przemysłowych systemów AI. Ta fundamentalna różnica w podejściu do przetwarzania danych i zarządzania ryzykiem definiuje całą architekturę i metodologię wdrażania przemysłowego AI, stawiając znacznie wyższe wymagania w zakresie niezawodności, bezpieczeństwa i precyzji działania.

QUOboty, czyli robotyczny status quo w Polsce Robotyka przemysłowa, mimo technologicznego charakteru, jest dziedziną głęboko zakorzenioną w tradycji

i sprawdzonych rozwiązaniach. Stan, który dziś obserwujemy w halach produkcyjnych, kształtował się przez dekady i opiera się na fundamentalnym założeniu: powtarzalność jest kluczem do zwiększenia wydajności.

Typowy obraz współczesnej zrobotyzowanej linii produkcyjnej to szereg robotów przemysłowych, najczęściej sześcioosiowych ramion, wykonujących precyzyjnie te same ruchy, tysiące razy dziennie. Każdy robot ma ściśle określoną strefę roboczą, odgrodzoną

nia na personalizację produktów, ten tradycyjny model zaczyna pokazywać swoje ograniczenia.

To właśnie tu otwiera się przestrzeń dla rozwiązań opartych na sztucznej inteligencji, które mogą tchnąć nowe życie w tę ugruntowaną technologię.

AI jako katalizator rozwoju robotyki

AI staje się katalizatorem rozwoju robotyki nie dlatego, że zastępuje dotychczasowe rozwiązania, ale dlatego,

od reszty hali produkcyjnej klatkami bezpieczeństwa lub barierami świetlnymi. To swego rodzaju „złota klatka” – przestrzeń, w której robot może działać z maksymalną wydajnością, ale jednocześnie jest całkowicie odizolowany od zmienności zewnętrznego świata. Program sterujący takim robotem to zwykle sekwencja precyzyjnie zdefiniowanych punktów w przestrzeni, połączonych prostymi lub łukowymi ruchami. Każda zmiana w procesie produkcyjnym, nawet pozornie niewielka, wymaga interwencji programisty i czasochłonnego przeprogramowania całej sekwencji. To jak orkiestra, która potrafi perfekcyjnie wykonać jeden utwór, ale zmiana repertuaru wymaga długich przygotowań i prób.

Ta sytuacja jest wynikiem ewolucji przemysłu, gdzie standaryzacja i powtarzalność były zawsze wartościami nadrzędnymi. Jednak w dobie Przemysłu 4.0 i rosnącego zapotrzebowa-

że znacznie przyspiesza proces ich ewolucji. To jak przeskok od żmudnej metody prób i błędów do symulacji tysięcy scenariuszy w czasie rzeczywistym. Sztuczna inteligencja nie tylko optymalizuje istniejące procesy – ona otwiera nowe ścieżki rozwoju, o których wcześniej nawet nie myśleliśmy. Zalety AI są szczególnie widoczne w sposobie, w jaki podchodzimy do rozwiązywania problemów w robotyce. Zamiast ręcznego programowania każdej możliwej sytuacji, możemy teraz tworzyć systemy, które same uczą się optymalnych rozwiązań. To fundamentalna zmiana paradygmatu, która otwiera drogę do prawdziwie autonomicznej i adaptacyjnej robotyki przemysłowej.

Zastosowania AI w robotyce

W kontekście zastosowań sztucznej inteligencji w robotyce przemysłowej możemy wyróżnić trzy kluczowe

obszary implementacji, które w znaczący sposób wpływają na rozwój i efektywność systemów zrobotyzowanych:

• środowiska symulacyjne,

• predykcyjne utrzymanie ruchu,

• systemy wizyjne oparte na technologiach Deep Learning. Te obszary reprezentują różne aspekty wykorzystania AI, począwszy od etapu projektowania, przez eksploatację, aż po zaawansowane systemy percepcji.

Rewolucja, której nie możemy zignorować

Wchodzimy w erę, w której robotyka i sztuczna inteligencja przestają być narzędziami, a stają się integralną częścią złożonych systemów przemysłowych i naszego codziennego życia. Innowacje technologiczne redefiniują status quo, zmuszając nas do przemyślenia dotychczasowych metod pracy, podejścia do produkcji i samego sposobu myślenia o automatyzacji.

Rewolucja AI w robotyce jest jak układanka, w której każdy element ma swoje miejsce i znaczenie. Jednak pełny obraz wyłoni się dopiero wtedy, gdy połączymy wszystkie fragmenty w spójną całość. Firmy, które dostrzegą ten potencjał i odważnie wdrożą te rozwiązania, zyskają nie tylko przewagę konkurencyjną, ale także odegrają kluczową rolę w kształtowaniu nowego paradygmatu przemysłu.

Zainteresowanych współpracą zapraszamy na bezpłatne konsultacje:

Tycjan Kołecki – Robotics Business Development Manager +48 605 207 095 tycjan.kolecki@elmark.com.pl https://roboty.elmark.com.pl

Rozszerzona wersja artykułu dostępna na portalu automatykaonline.pl

SKAMER-ACM – innowacyjność z

SKAMER-ACM to tarnowska spółka, która od blisko czterech dekad działa na rynku w obszarze pomiarów i automatyki przemysłowej w każdej dziedzinie gospodarki. Jest jedną z najbardziej innowacyjnych firm w kraju, współpracuje również z firmami na rynkach zagranicznych. Za swoją działalność w rozwoju przemysłu i wdrażaniu nowoczesnych technologii była wielokrotnie nagradzana.

Powstała w 1987 r. firma SKAMER-ACM od początku działalności oferuje kompleksową realizację instalacji pomiarów i automatyki przemysłowej. Zatrudnia specjalistów w zakresie projektowania, programowania, montażu, rozruchu, serwisu, doradztwa technicznego, prefabrykacji szaf sterowniczych i rozdzielni, a także sprzedaży elementów automatyki, osprzętu elektrotechnicznego i armatury przemysłowej. – Realizujemy kompleksowe projekty, w tym linie produkcyjne, instalacje elektryczne i teletechniczne, instalacje wentylacji i klimatyzacji, instalacje ciepłownicze, układy odzysku energii w procesach przemysłowych, audyty energetyczne oraz analizy efektywności energetycznej, systemy monitoringu mediów energetycznych, a także dostosowanie maszyn do minimalnych wymagań w zakresie BHP i oznakowanie maszyn znakiem CE – opisuje działalność firmy Andrzej Turak, prezes SKAMER-ACM.

Współpraca i nagrody

Spółka współpracuje z wieloma światowymi liderami branży np. ABB, Siemens, Danfoss, Emerson, WIKA, POLNA, LUMEL, JUMO, Turck, Rittal i Weidmüller. Dzięki szerokiej współpracy ma dostęp do najnowszych technologii i może

ponad 30-letnią

dostosować ofertę do rosnących wymagań klientów.

Działalność SKAMER-ACM nie skupia się tylko na biznesie. Firma organizuje szkolenia, sympozja i konferencje. Na szczególną uwagę zasługuje współpraca z uczelniami technicznymi. W gronie partnerów jest Akademia GórniczoHutnicza, Politechnika Warszawska, Politechnika Rzeszowska, Politechnika Śląska i Akademia Tarnowska.

– Przez wiele lat byliśmy organizatorem największej w Polsce Konferencji Automatyków, której jednym z celów była integracja środowiska automatyków – przypomina prezes Andrzej Turak.

tradycją

się polskich firm – stwierdza Paweł Tomaszewski, dyrektor ds. marketingu.

Wyprzedzając trendy

Spółka SKAMER-ACM, jako pierwsza firma w Polsce, zaczęła promować ideę poprawy efektywności energetycznej. – Z perspektywy lat możemy z dumą stwierdzić, że nasza praca na rzecz zwiększenia efektywności energetycznej miała ogromny wpływ na kierunek rozwoju przemysłu. Dziś trudno znaleźć firmę, która nie wdrożyła systemów monitoringu energii, a zdecydowana większość zakładów przemysłowych działa już w kierunku zielonej energii –zauważa Andrzej Turak.

Tarnowska spółka może pochwalić licznym nagrodami. Wśród wyróżnień na uwagę zasługuje Certyfikat Innow acyjności przyznany przez Międzynarodową Sieć Naukową MSN oraz Instytut Nauk Ekonomicznych PAN. To jedno z najważniejszych wyróżnień w kraju, które podkreśla znaczenie innowacyjnych rozwiązań w przemyśle. Dynamiczny rozwój firmy docenił „Puls Biznesu” przyznając jej kilkukrotnie prestiżowy tytuł Gazeli Biznesu. – SKAMERACM jest również w gronie laureatów rankingu Diamenty Forbesa 2023, co potwierdza naszą obecność wśród najbardziej dynamicznie rozwijających

Obecnie jednym z zasadniczych projektów realizowanych przez firmę jest dokończenie budowy nowej siedziby, która znacznie poprawi warunki pracy zespołu, umożliwi realizację bardziej zaawansowanych projektów, podniesie jakość świadczonych usług oraz pozwoli znacznie poszerzyć bazę klientów zarówno w kraju, jak i za granicą.

SKAMER-ACM Sp. z o.o. ul. Rogoyskiego 26, 33-100 Tarnów tel. 14 63 23 400 e-mail: tarnow@skamer.pl www.skamer.pl

Nowy showroom Zimmer Group na Słowacji

Grupa Zimmer wykorzystała koniec listopada na Słowacji, aby zorganizować uroczystą inaugurację nowo otwartego salonu w Považská Bystrica. Chociaż jesienny kalendarz inżynieryjny jest regularnie wypełniony targami, konferencjami i wydarzeniami firmowymi, w uroczystości uczestniczyło ponad 50 klientów i partnerów firmy. Przybyli, aby nie tylko zobaczyć nowy showroom, ale także przekonać się na własne oczy, że nowa przestrzeń, wyposażona w najnowocześniejszą technologię, oznacza również nowe możliwości przyszłej współpracy.

Roman Majerský, dyrektor zarządzający Zimmer Group Slovakia i Zimmer Group Polska w swoim przemówieniu inauguracyjnym wyjaśnił, że firma postrzega nowy salon jako okazję do zaprezentowania swoich kompetencji i wyników swoich wysiłków. – Środowisko high-tech jest motorem innowacji, ponieważ tworzy przestrzeń dla nowych pomysłów, testów i eksper ymentów, a innowacyjność jest z kolei źródłem silnej własnej konkurencyjności – podkreślił. Zaznaczył również, że poczucie innowacyjności jest znakiem rozpoznawczym marki Zimmer.

Od 1980 r., kiedy Martin i Günter Zimmer założyli firmę, Grupa Zimmer stała się jednym z liderów branży i glo-

balnym producentem elementów manipulacyjnych, tłumiących, liniowych, narzędzi i systemów maszynowych dla wszystkich gałęzi produkcji. Symbolicznie i w przenośni można powiedzieć, że Zimmer ma poczucie innowacyjności w swoim DNA.

Korzyści dla firmy

i klientów

Zimmer Group Słowacja jest pierwszą z 16 spółek zależnych Zimmer, która otworzyła salon wystawowy i centrum techniczne. Jak podkreśla dyrektor zarządzający firmy, mimo tego, że była to stosunkowo kosztowna inwestycja, została ona sfinansowana wyłącznie ze środków własnych. Ponadto zaznacza, że jego budowa była właściwym i koniecznym krokiem. – Chociaż regularnie uczestniczymy również w wystawach i targach branżowych, widzimy że długoterminowym trendem jest zapraszanie klientów do własnych siedzib podczas takich wydarzeń, jak dni otwarte. Wówczas jest znacznie więcej czasu i miejsca na nawiązanie nowej współpracy, pogłębienie istniejących kontaktów lub rozwiązywanie konkretnych technicznych problemów klientów. Bardzo ważnym celem jest skupienie się na dostarczeniu rozwiązań systemowych – mówi Roman Majerský.

Nowy salon a polski rynek Otwarcie salonu wystawowego w miejscowości Považská Bystrica jest też szczególnie ważne dla rynku polskiego. Roman Majerský kieruje również spółką zależną, założoną przez nie -

go w 2018 r. – Zimmer Group Polska w Bielsku Białej. Dlatego jej dyrektor zarządzający podkreśla, że również z uwagi na szybko rosnący potencjał klientów na polskim rynku interesujące jest posiadanie salonu wystawowego i zaplecza testowego położonego w rozsądnej odległości od miejsca zamieszkania odbiorców.

Przestrzenne zaplecze, w tym kompleksowe zaplecze audiowizualne i technologiczne, jakie zapewnia showroom w Považská Bystrica, umożliwi Zimmer Group Slovakia oraz Zimmer Group Polska organizację specjalistycznych wydarzeń dla klientów. – Kalendarz wydarzeń będzie wypełniany stopniowo. Naszą ideą jest organizowanie mniej lub bardziej regularnych wydarzeń dostosowanych do konkretnych grup klientów, np. w zależności od sektora, w którym działają – podsumowuje plany dotyczące showroomu Roman Majerský.

SZYMON SZUKSZTUL

Senior Associate SKP Ślusarek Kubiak Pieczyk

Plany oskładkowania umów cywilnoprawnych

Kiedy przedsiębiorcy

mogą spodziewać się nowych

obciążeń publicznoprawnych?

W ostatnich miesiącach coraz większym zainteresowaniem mediów oraz organizacji zrzeszających przedsiębiorców (a w nieco mniejszym – organizacji zrzeszających pracowników) cieszy się temat pełnego oskładkowania umów cywilnoprawnych (przede wszystkim umów zlecenia i  umów o  dzieło). Problematyka ta  przykuwa uwagę, ponieważ mogłaby wpłynąć w  znacznym stopniu na kondycję finansową zarówno podmiotów gospodarczych, jak i  zleceniobiorców i  osób wykonujących umowy o  dzieło. Obecnie chętnie stosują one ten model biznesowy współpracy, który nie wiąże się z  objęciem obowiązkowym ubezpieczeniem społecznym.

Dlaczego ustawodawca planuje ozusować wszystkie umowy? Powinność prac nad nowelizacją ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych w wymienionym zakresie wynika z przyjętego przez Polskę Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności (KPO), a konkretnie jednego z kamieni milowych w nim określonych – oznaczonego symbolem A71G. Przewiduje on konieczność objęcia obowiązkowym ubezpieczeniem społecznym (emerytalnym, rentowym, chorobowym oraz wypadkowym) wszystkich umów cywilnoprawnych, z wyjątkiem tych zawieranych z uczniami i studentami, którzy nie ukończyli 26. roku życia.

Obecne regulacje

Aktualna ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych z dnia 13 października 1998 r (Dz. U z 2024 r poz. 497) w przypadku zbiegu tytułów ubezpieczenia z umowy o pracę oraz umowy zlecenia co do zasady przewiduje obowiązek ubezpieczenia wyłącznie z tytułu umowy o pracę, o ile:

1. w ramach umowy o pracę strony zastrzegły wynagrodzenie w wysokości co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę i w takiej kwocie jest ono wypłacane pracownikowi, 2. zleceniobiorca nie pozostaje jednocześnie w stosunku pracy ze zleceniodawcą.

W przypadku kilku umów zlecenia o obowiązku objęcia ubezpieczeniem decyduje kolejność ich zawarcia –je żeli w ramach pier wszej z umów strony przewidziały wynagrodzenie miesięczne w wysokości co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę, to zleceniobiorca będzie obowiązkowo objęty ubezpieczeniem z tytułu tej umowy. Kolejne równolegle wykonywane umowy zlecenia nie podlegają obowiązkowemu oskładk owaniu. Jeżeli kwota wynagrodzenia z tytułu umowy zlecenia nie przekracza minimalnego wynagrodzenia za pracę, tytuł objęcia ubezpieczeniem stanowią kolejne umowy Podobne uregulowania zostały zastrzeżone dla zbiegu tytułów objęcia ubezpieczeniem z tytułu

umowy zlecenia oraz z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej przez zleceniobiorcę.

Ponadto umowy zlecenia, agencyjne oraz o świadczenie usług nie podlegają obowiązkowo oskładkowaniu w przypadku, gdy zleceniobiorca jednocześnie spełnia warunki do objęcia go ubezpieczeniem z tytułu zasiłku macierzyńskiego lub zasiłku w wysokości zasiłku macierzyńskiego.

Z obowiązku podlegania ubezpieczeniom z tytułu umowy zlecenia, umowy agencyjnej oraz umowy o świadczenie usług zwolnieni są uczniowie szkół ponadpodstawowych oraz studenci do ukończenia 26. roku życia. W świetle obecnych regulacji umowa o dzieło nie stanowi samodzielnego tytułu ubezpieczenia, a oskładkowanie następuje wyłącznie w sytuacji, gdy wykonawca umowy o dzieło pozostaje z zamawiającym w stosunku pracy.

Kiedy możemy spodziewać się zmian?

Na obecnym etapie nie znamy jeszcze projektu ustawy, która miałaby stanowić realizację KPO w zakresie pełnego oskładkowania umów c ywilnoprawnych. Przyjmując jednak założenia KPO, należy wskazać, iż polski ustawodawca zostanie w pewnym momencie „przekonany” przez Komisję Europejską do podjęcia działań celem objęcia obowiązkowym ubezpieczeniem wszystkich umów c ywilnoprawnych (głównie najpopularniejszych w obrocie umów zlecenia oraz umów o dzieło), bez względu na ich zbieg z innymi tytułami ubezpieczenia.

Prognozowane zmiany będą szczególnie istotne dla freelancerów oraz osób, których główne źródło dochodu stanowi wynagrodzenie z umowy o dzieło oraz umowy zlecenia, jak również przedsiębiorców, których dzia-

W ŚWIETLE OBECNYCH REGULACJI

UMOWA O DZIEŁO NIE STANOWI

SAMODZIELNEGO TYTUŁU

UBEZPIECZENIA, A OSKŁADKOWANIE

NASTĘPUJE WYŁĄCZNIE W SYTUACJI,

GDY WYKONAWCA UMOWY O DZIEŁO

POZOSTAJE Z ZAMAWIAJĄCYM

W STOSUNKU PRACY.

łalność bazuje na korzystaniu z usług zleceniodawców oraz wykonawców umów o dzieło. Objęcie obowiązkowym ube zpieczeniem społecznym tych umów w pełnym zakresie będzie skutkowało:

• wzrostem kosztów o kilkanaście procent po stronie zleceniodawcy/ zamawiającego ( jeżeli przyjmiemy pełne ozusowanie, tzn. objęcie ubezpieczeniem emer ytalnym i rentowym, chorobowym i wypadkowym, a także na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych),

• pomniejszeniem o kilkanaście procent wynagrodzenia netto zleceniobiorców oraz wykonawców umów o dzieło.

Podobnie jak dotychczas, jedyną grupą uprzywilejowaną mają pozostać uczniowie szkół ponadpodstawowych oraz studenci do ukończenia 26. roku życia, którzy według założeń przyjętych w KPO nie będą objęci obowiązkowym ubezpieczeniem ze wspomnianych tytułów.

Zgodnie z KPO zmiany, o których mowa w artykule miały pier wotnie być implementowane do polskiego porządku prawnego z końcem 2024 r Jednak w ostatnich tygodniach, na skutek głosów sprzeciwu płynących ze strony organizacji pozarządowych – stanowiących o tym, że ani przedsiębiorcy,

NA OBECNYM ETAPIE NIE ZNAMY

JESZCZE PROJEKTU USTAWY, KTÓRA

MIAŁABY STANOWIĆ REALIZACJĘ KPO

W ZAKRESIE PEŁNEGO OSKŁADKOWANIA

UMÓW CYWILNOPRAWNYCH.

ani osoby zatrudnione na podstawie umów cywilnoprawnych nie są przygotowane na tak drastyczne zmiany – Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w komunikatach prasowych pier wotnie przesunęło plany wdrożenia wymienionych przepisów na drugą połowę 2025 r., a z Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej płyną zapewnienia o odroczeniu planowanej reformy do 2026 r. Podsumowując, projektu ustawy na ten moment brak, a Rząd negocjuje z Komisją Europejską przesunięcie terminu realizacji kamieni milowych KPO. Zważywszy jednak, że w perspektywie około roku temat ten może się zaktualizować przedsiębiorcy i freelancerzy już teraz powinni zacząć planować strategię zoptymalizowania działalności w taki sposób, aby na reformie jak najmniej stracić.

SZYMON SZUKSZTUL

Specjalizuje się w prawie pracy i ubezpieczeń społecznych, prawie c ywilnym oraz szeroko pojmowanym prawie gospodarczym. Zajmuje się tworzeniem oraz dostosowywaniem aktów wewnętrznie obowiązującego prawa pracy pod kątem aktualnie obowiązujących przepisów prawa. Reprezentuje klientów w sporach z zakresu prawa pracy przed sądami powszechnymi, organami administracji publicznej oraz innymi instytucjami państwowymi, m.in. Państwową Inspekcją Pracy. Kontakt: s.sz uksztul@skplaw.pl. Strony internetowe: www.skplaw.pl, www.skpipblog.pl.

SYSTEMY STEROWANIA AUTOMATYCZNEGO

Richard C. Dorf, Robert H. Bishop (tłumaczenie Adam Korytowski)

Wydawca: Wydawnictwo Naukowe PWN rok wydania: 2024, objętość: 980 stron, oprawa: miękka

Książka stanowi solidne wprowadzenie do metod automatyki, zaprezentowano tu zintegrowane podejście do projektowania i analizy rzeczywistych problemów inżynieryjnych. Książka jest napisana tak, aby była przydatna dla wszystkich dyscyplin inżynieryjnych. Duży nacisk położono tu na modelowanie układów regulacji i wykorzystanie nowoczesnych narzędzi programistycznych, przedstawiono problemy otwarte i podsumowania omawianych zagadnień. Książka zawiera ponad 980 ćwiczeń, zaawansowanych problemów i zagadnień projektowych. Prezentuje tematykę w sposób przekrojowy, posłużono się tu zarówno aparatem matematycznym, jak i graficzną reprezentacją układów automatyki, w pełni zgodną z tą przedstawianą w polskiej nomenklaturze. Skupiono się na rzeczywistych złożonych systemach sterowania, prezentując także ewoluujące strategie projektowania, takie jak zielona inżynieria i projektowanie zorientowane na człowieka.

ZARZĄDZANIE CYBERBEZPIECZEŃSTWEM W PRZEDSIĘBIORSTWIE DOŚWIADCZENIA WYBRANYCH PAŃSTW UNII EUROPEJSKIEJ

Joanna Antczak Wydawca: Difin rok wydania: 2024, objętość: 334 strony, oprawa: miękka

Prezentowana publikacja jest kompleksowym opracowaniem poświęconym tematyce zarządzania cyberbezpieczeństwem w dynamicznie zmieniającym się środowisku cyfrowym. W książce przedstawiono różne podejścia do zarządzania cyberbezpieczeństwem, omawiając zarówno aspekty teoretyczne, jak i praktyczne – od wprowadzenia podstawowych pojęć, przez analizę modeli i strategii, po omówienie konkretnych przypadków oraz wyniki badań empirycznych (ankiet i wywiadów eksperckich). Książka skierowana jest do menedżerów, specjalistów IT oraz osób zainteresowanych zarządzaniem cyberbezpieczeństwem, poszukujących rzetelnych wskazówek odnoszących się do zarządzania w obliczu współczesnych wyzwań cyfrowych.

TRANSFORMACJA POLSKIEJ GOSPODARKI W KIERUNKU NISKOEMISYJNYM W

Jurand Skrzypek

Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego rok wydania: 2024, objętość: 412 stron, oprawa: miękka

Monografię poświęcono ważnemu i aktualnemu zagadnieniu, jakim jest transformacja energetyczna polskiej gospodarki. Książka nawiązuje do prowadzonej debaty, nakreśla oryginalną i realistyczną ścieżkę osiągnięcia zerowej emisyjności. Publikację kierujemy do osób kształtujących politykę klimatyczno-energetyczną oraz zarządzających przemysłowymi aktywami państwowymi. Jest atrakcyjna dla środowiska akademickiego (nie tylko ekonomistów, ale także energetyków i ekologów) oraz niezależnych think-tanków ze względu na kompleksowe ujęcie sposobu modelowania systemów energetycznych, ukazanie zastosowania nowatorskiego wielosektorowego modelu energetycznego do analiz energetyczno-środowiskowych i dokładne rozpoznanie teoretyczne badanego problemu.

Opracowanie – dr inż. Małgorzata Kaliczyńska

AUTOMATYKAONLINE

TEL. 504 126 618, WWW.AUTOMATYKAONLINE.PL

DRÄGER POLSKA SP. Z O.O.

TEL. 22 243 06 58, WWW.DRAEGER.COM

PPUH ELDAR

TEL. 77 442 04 04, WWW.ELDAR.BIZ

ELMARK AUTOMATYKA SA TEL. 22 541 84 65, WWW.ELMARK.COM.PL

ENDRESS+HAUSER POLSKA SP. Z O.O. TEL. 71 773 00 00, WWW.PL.ENDRESS.COM

NOWY ADRES TEL. 22 826 54 63, WWW.NOWYADRES.PL

MIĘDZYNARODOWE TARGI POZNAŃSKIE SP. Z O.O.

61 869 20 00, WWW.GRUPAMTP.PL

PTAK WARSAW EXPO TEL. 48 518 739 124, WWW.WARSAWEXPO.EU

SKAMER-ACM SP. Z O.O. TEL. 14 63 23 400, WWW.SKAMER.PL

SIEĆ BADAWCZA ŁUKASIEWICZ – PRZEMYSŁOWY INSTYTUT AUTOMATYKI I POMIARÓW PIAP TEL. 22 874 00 00, WWW.PIAP.LUKASIEWICZ.GOV.PL 3, 23, 31, 55, 56–57, III

VEGA POLSKA SP. Z O.O. TEL. 71 747 76 00, WWW.VEGA.COM

ZIMMER-GROUP TEL. 48 884 626 300, WWW.ZIMMER-GROUP.DE/PL

marketing: tel. 22 87 40 191

https://automatykaonline.pl

Kompleksowe wsparcie dla firm w zakresie wykorzystania technologii addytywnych, prototypowania oraz nowoczesnego utrzymania ruchu

Twoje potrzeby to nasze wyzwania

PIAP design

Laboratorium Szybkiego Prototypowania i Obliczeń Numerycznych Sieć Badawcza Łukasiewicz - Przemysłowy Instytut Automatyki i Pomiarów PIAP Al. Jerozolimskie 202, 02-486 Warszawa Tel.: +48 603 713 997 I e-mail: design@piap.lukasiewicz.gov.pl I www.design.piap.pl

Badania