Automatyka 12/2021

TEMAT NUMERU Oprogramowanie przemysłowe i cyfryzacja CENA 15,00 ZŁ (W TYM 8 % VAT)

ROZMOWA 24

SPRZĘT I APARATURA 56

PRAWO I NORMY 67

Włodzimierz Wojdowski, ATEQ

Komputery i panele przemysłowe

Ulga na robotyzację

AUTOMATYKA ISSN 2392-1056

INDEKS 403024

Kształtujemy przyszłość automatyki procesowej Ethernet-APL

AUTOMATYKAONLINE.PL

Z obszaru zagrożonego wybuchem do chmury: z zasięgiem do 1000 m i prędkością transmisji 10 Mbit/s, Ethernet-APL toruje drogę dla Internetu Rzeczy w automatyzacji procesów.

Istniejąca infrastruktura może być wykorzystywana, a istniejące instalacje modernizowane niskim kosztem.

Dziesięciolecia doświadczeń uczyniły z nas kompetentnego partnera w przygotowaniach do Przemysłu 4.0.

12/2021

Więcej informacji na pepperl-fuchs.com/apl

P L A N W Y D AW N I C Z Y 2 0 2 2 WYDANIE

TEMAT NUMERU

ARTYKUŁ PRZEGLĄDOWY

1-2/2022

Bezpieczny przemysł

Sygnalizacja w przemyśle

3/2022

Zautomatyzowana produkcja

Systemy wizyjne i RFID

4/2022

Pomiary przemysłowe (ciśnienia, poziomu, przepływu itd.)

Komputery w przemyśle

5/2022

Druk 3D

Komunikacja bezprzewodowa

6/2022

Transformacja cyfrowa przemysłu

Roboty przemysłowe. Wyposażenie stanowisk zrobotyzowanych. Chwytaki

7-8/2022

Energia odnawialna

Silniki i napędy

9/2022

Aparatura kontrolno-pomiarowa

Kable i przewody. Systemy prowadzenia kabli i przewodów

10/2022

Sieci przemysłowe

Czujniki optyczne i zbliżeniowe

11/2022

Panele operatorskie

Osprzęt sieciowy i komunikacyjny

12/2022

Termowizja i jej zastosowanie

Sterowniki programowalne

OD REDAKCJI

Szanowni Państwo, Przed nami numer zamykający siódmy rok działalności pod marką o ugruntowanej już renomie. Siódemka jest dla nas szczęśliwa. Automatyka została najlepiej oceniona wśród czasopism branżowych wydawanych przez instytuty wchodzące w skład Sieci Badawczej Łukasiewicz. Taki wynik zachęca nas do dalszej wytężonej pracy. Nadal będziemy zgłębiać kluczowe dla naszego pisma tematy, ale sięgniemy również do nowych obszarów.

W działalności wydawniczej nie zapominamy o naszym głównym celu – przygotowujemy artykuły poruszające problematykę będącą przedmiotem zainteresowania naszych Czytelników. Tematem wiodącym bieżącego numeru jest oprogramowanie przemysłowe i cyfryzacja. Cyfryzacja to przede wszystkim zastąpienie procesów analogowych ich cyfrowymi odpowiednikami.

Umożliwiają to specjalizowane programy i technologie cyfrowe, coraz częściej adresowane do przemysłu. Wzrost poziomu cyfryzacji w polskich firmach jest już namacalnym skutkiem ograniczeń, które zostały nałożone na gospodarkę ze względu na pandemię COVID-19.

Drugi z redakcyjnych artykułów porusza tematykę komputerów i paneli przemysłowych stosowanych w procesach produkcyjnych, które coraz częściej pełnią funkcje systemów sterowania. W praktyce pod tym pojęciem kryją się komputery IPC (komputery kompaktowe, komputery panelowe, komputery jednopłytkowe), panele operatorskie (w tym panele dotykowe), a nawet panele mobilne. Obecność tych ostatnich jest doskonałym dowodem na nieustanny rozwój koncepcji Przemysłu 4.0. Zdalna kontrola maszyn i urządzeń oraz możliwość sterowania wieloma elementami rozbudowanych systemów automatyki z jednego miejsca stanowi nowoczesne podejście do działania zautomatyzowanych systemów. Obserwowane trendy technologiczne, które kształtują obecnie obraz przemysłu, nie pozostają bez wpływu na rozwój komputerów IPC. Stałym Czytelnikom działu Prawo i normy polecamy tym razem bardzo aktualny temat. Z dniem 1 stycznia 2022 r. wchodzi w życie nowy przepis, który wprowadzi do polskiego porządku prawnego nową kategorię ulgi podatkowej, funkcjonującej pod roboczą nazwą „ulgi na robotyzację”. Jaki jest cel nowych regulacji, jak rozumieć nowe pojęcia, a przede wszystkim, jakie są ograniczenia zarówno w prawie korzystania, jak i w czasie – odpowiedź na wszystkie pytania znajdziecie Państwo w polecanym artykule.

Wszystkim naszym Czytelnikom, Współpracownikom, Reklamodawcom i Sympatykom życzymy pięknych i wesołych Świąt Bożego Narodzenia oraz wielu powodów do satysfakcji w 2022 roku!

Redakcja miesięcznika „ Automatyka”

4

AUTOMATYKA

SPIS TREŚCI REDAKTOR NACZELNA & $ ' # ( )) *+, -. ,/ $ ( 0 ( "

($ 1( REDAKCJA MERYTORYCZNA & $ ' # REDAKCJA TEMATYCZNA 2 3 WSPÓŁPRACA REDAKCYJNA & 3 #

4 5 62 $ 2

7 8 9

SEKRETARZ REDAKCJI : " ;! ( )) *+, -. *< " " ( ! 0 ( "

($ 1( MARKETING I REKLAMA 4 5 62 = > ( )) *+, -. ?. ($ 6 0 ( "

($ 1(

Z BRANŻY

8

PRODUKTY

16

ROZMOWA 5 5 ')*ƂĔ +* &*)/-*'č 0 $' 0.5 ‫ݦ‬-(4

24

TEMAT NUMERU +-*"- (*2 )$ +-5 (4.Ŕ*2 $ 4!-45 %

28

4!-45 % 2 5 &Ŕ # +-* .*24 #

40

! " # ! $

*'.&$ +-5 (4.Ŕ 5 +-*"- (*2 )4 ) / #)*'*"$Ĭ +-54.5Ŕ*Ƃ $

48

2 3 ( )) *+, -- / (9 0 ( "

($ 1( PRENUMERATA I KOLPORTAŻ >9

( )) *+, -@ <.

9 ( 0 ( "

($ 1( SKŁAD I REDAKCJA TECHNICZNA & KOREKTA & >9

DRUK A 5 B " " C 2 ( ( ( D E ,--- $ REDAKCJA ( 4

)-) -)6,*/ ( )) *+, -. ,/ F G )) *+, -) ) " 0 ( "

($ 1( ( " H ( WYDAWCA 2 I 3 J"

= K L " "

K KL K ( 4

)-) -)6,*/ 2 $ " "

" ( M " (

24

SZCZELNOŚĆ POD KONTROLĄ 0 $' 0.5 ‫ݦ‬-(4

&$'&0 5$ .$Ĭ $*' /)$ % #$./*-$$ ‫ݦ‬-(4 я 2.+ŢŔ 5 .)4 # ./ ) - # 2 &*)/-*'$ .5 5 ')*Ƃ $ *- 5 5) 5 )$0 2.+ŢŔ+- 4 5 ‫ݦ‬-( ($ $)/ "- /*-.&$($ -*5( 2$ (4 5 Ŕ* 5$($ -5 ( *% *2.&$(я /2Ţ- č +*'.&$ % ‫'ݦ‬$$ ($Ĭ 54) -* *2 % ‫ݦ‬-(4 ю

$ 9

!

6

N NI

!(

AUTOMATYKA

SPIS TREŚCI +'$& % **'. ' Ŕ /2$ %.5 "* $ .54 .5 "* *./Ĭ+0 * 2 -/*Ƃ $ +*($ -*24 # 51 4./ (4 +-542*Ŕ 2 5 2 2 2)Ĭ/-5) % '*"$./4 ( / -$ ŔŢ2

52

PRZEGLĄD SPRZĘTU I APARATURY

*(+0/ -4 $ + ) ' +-5 (4.Ŕ*2

56

PRAWO I NORMY '" ) -* */45 %Ĭ

67

WYDARZENIA -5 (4.Ŕ*2 % .$ Ř 2 - ( # -. 2 ) 0./-4 &

70

- ).!*-( % +-5 (4.Ŕ*2

78

$ O 1 & )-))

BIBLIOTEKA

80

WSPÓŁPRACA

81

LUDZIE )) *2 &ѣ 2*-.& я 2$ +- 5 . $*)0 -5č 5 )$ ) -"$č ) &' ./ - 0-*+4 ½-* &*2*ѣ . #* )$ %я #) $ - ' /-$

82

28

OPROGRAMOWANIE PRZEMYSŁOWE I CYFRYZACJA 4!-45 % *" -)ĬŔ +- &/4 5)$ & ƶ č 5$ 5$)Ĭ ƶ4 $ ю -0 )* 24* - 5$Ĕ .* $ * )$ ƶ4 $ 5 .( -/!*) я - &0 ) 2$" %$ . / '$/ -) %я 54 )$ * )*Ƃ $ .4./ (Ţ2 $)!*/ $)( )/ 2 . (* #* # '0 2 *(0ю 5 &*(+0/ -Ţ2 $ ' +/*+Ţ2 -Ţ2)$ ƶ )$ $./)$ Ŕ* 4 2.+ŢŔ 5 .) .+*Ŕ 5 Ř./2*ю $ 5$2) "*я ƶ 4!-45 % * %(0% / ƶ +-5 (4.Ŕя '*"$./4&Ĭя Ŕ Ř 0 #4 *./ 2 $ .4./ (4 ./ -*2 )$ +-* . ($ +-* 0& 4%)4($ю

56

KOMPUTERY I PANELE PRZEMYSŁOWE 5$ Ŕ )$ .4./ (Ţ2 0/*( /4&$ % ./ (*ƶ'$2 5$Ĭ&$ * +*2$ )$* 5 +-*% &/*2 )4( 0&Ŕ *( ./ -*2 )$ ю + % %č *) $ .4) #-*)$50%č 5$ Ŕ )$ 2.54./&$ # +* .4./ (Ţ2 *- 5 ./ )*2$č Ŕč 5)$& ($Ĭ 54 0-5č 5 )$ ($ 24&*) 2 54($ 2.5 '&$ "* -* 5 %0 50%)$& ($ю

12/2021

7

Z BRANŻY

ŁUKASIEWICZ – PIAP WSPIERA CYFRYZACJĘ FIRM ' " " $ > ! L & "F " $ B L2 L " ,(- O"9 C N !

2 I 3 J"

= K L " "

K

KL K &TK F "

( ! " J"

= KL K N

"

> ( $ L 1 2 ! U L2V( = N $ $ &TK >

# K " ,(- ! ! $ ! F !(

$

! $

K " ,(- "> -

" 9 " F !

!

N !

9 (

"

! 9

N " !

"

.-- " ( "$

" "

N F

N 9 " " I 9 9

$

(

., ( $

" $ $ "

$ !

9"

$ !

$

= ' F W

7

" '

J"

= KL K(

!"#!

$ %

ORANGE POLSKA URUCHAMIA GIGANTYCZNE CENTRUM DANYCH 7 N $ " ! ! $

"

9 > !

" ( " !

! 9 9

I * Q

$ ?- --- R = " K& ( "

N

! !

"

I

"

! ( D > ! H $ K J ! 9" " $ " ! 7 O"9( A

H $

9 ! ( D 9

I NI

I S

" " "$ !

F !

<5( K > 9

$ 9 " " "$ N 9 ( 7 O"9 I "

" # > $

!( $

" $ 9 " !"

(

DANFOSS WSPIERA DĄŻENIA DO EFEKTYWNOŚCI ENERGETYCZNEJ : " "9

B # F N $ C( 7

$" I

!

!( 4 >

$ I $ N

" > $ "( X 7 F >

" $ I " NI

;H2 !

# 9 ! )-@- ( A$

L2 ( B&

C F NI $

# 9 9 $

( = 4 N !

7 F "> 9 N "

"

8

" =

4 7 F K ( D

.- !

" # " ! F 9 5 " &

" ! " " $

>

" "> " $

U $ V 9

7 F K ( 7 F > > $ Z

( ! " 5 " &

$

( ( ! $ "

$ $

#

(

&

AUTOMATYKA

Z BRANŻY

„TYDZIEŃ Z ROBOTEM” – AKCJA FANUC POLSKA ORAZ FUNDACJI ZIEMIA I MY X X D:; K X" A

& $

"$

! $ 9 " $ X D:; ; [6.- MW

"

! ( B # 9 C

"

"

; " '

A $ . ! ! " ! "

" ! ! !( ;

9

9 !

! "

" N ! $

( X" A

&

" 9 ! ! $

! N

9 ! !

" !( O "

" > " " "

X" A

&

X D:;

K "

"

"

$ 9 $ ! ( D 9 $

" $ B # 9 C >

X D:; K 9

9

$ 9 " $ X D:; ; [6.- MW

#

"

" " (

"

"

*,- "

"

(

'# ()

JUNGHEINRICH ZWIĘKSZA MOCE PRODUKCYJNE

N ;! " 1

4" $!

!( 3" I )-)) ( )-)@ ( !

@+ --- R 9

" $

5 " 4" $!

!( F

/- " @<- !

( D

9" 6 6 " ( 4" $!

! 9" " I " N

" N $ "

( D 9

F > ;! " 1 > " "

$ ( D "

" $

)-)<\

N

N ( = A 9

4" $!

! N

" > "

I( ;! " 1 ..( 4" $!

!

N ! N

" !

!( 9

9 >

"$ F

" NI 4" $!

! = 2 9 D " ( ! $

4" $!

! 5(

* + +

CYBERBEZPIECZEŃSTWO WSPARTE RZECZYWISTOŚCIĄ ROZSZERZONĄ ; 9 9 # > $ I 9" $

" 9

F ! > " 9

F K " ,(-( T N

9

! $

"

N ( K 9 9 # N

N

! F ! " # > > I > ! ( D > " $ I 9 #

! 9 !

!

12/2021

" "$ N $

! " " $

N ! 9 !

F > ! !

" " B2 " 9 7 $ C( = A " $ 9 ! $

$ K " ,(- " > > 9 9" ! $

F ! ! 9 # !

! ! 9

F " " $ NI

# 9 ! (

! " ! = & $ ;! ;HH ] ; 6X " 2 " ( = $

N

9 ! " "$ " ( O $!

9

H $

(

#, -

9

Z BRANŻY

FABRYKA PRZYSZŁOŚCI – CENTRUM AUTOMATYKI OMRON ; " " H& HD "

( '

$ " & $ I

"

"

!

#( H9 " ! $ 9

N "

"

$ ( & > > I "

9"

9

!

9 ( A

> )- ! >

" ; " H& HD

N

" > N

! ! $

( ( "

$

! " # L 9" # ! 9

( = ;!

I > " -

! $ "

!

9

!

9

( ( (

9

! #

9 $ 9 = > "

N

=

X ^ $ ; " " H& HD 3 (

0

NASK I PTI TWORZĄ HUB DLA PROMOWANIA POLSKICH OSIĄGNIĘĆ W IT K 9 > L " " " N

( $

$ N

$ " " 9

9 # 9 N

$ " ( A N " " !

!

K L F D 2' " " !

!"9 F = K W D7 F L & ( "

BH

$

$

F ! = > C K

L F ! " " &

2 A $ ! = 7 "9 ( = A > 9 9 !"9 F " >

" >

$

! " ! ! F F $ ( " $ " 9 !

9 #

F

$ 9 =

& #

" K $ L F $

"(

#-

$ % /

PRZEŁOM W BRANŻY KOSMICZNEJ ZWIĄZANY Z ROZWOJEM NEW SPACE ! "$

$

"

$ =

( $

F ! " 2 $ X" " ( 4 3 $ $ " <?-( 4 $ )-). (

$ " 9 > D 2 K

I

( = !

N F"

$ > 9 > D 2

> N 9 ! # 9 ( 4 -

10

N N " $" "

"> "> ! ! =

4 3 (

"$ $

9 "

$

9 ! ! N

9

9

( 4 N

$ 9

"> !

( 7 4 3

> K "

> 9 I ! # "

( A

> " $ > " "> > $ " " "$

"

D 2 "

>

I

9 (

!

# . !

$ % /

AUTOMATYKA

Z BRANŻY

3DEXPERIENCE EDU CENTERS OF EXCELLENCE DLA PRACOWNIKÓW PRZYSZŁOŚCI X 7 " 2 _ " " ! $ 9 $ @7 [K L D; " ; F G $

" F

"

6 " ! 9 " ! F @7 [K L D; ( L

"> I

" F F " N

N ( 7

! "

">9 "

F " "

" 9 ( ! 9 > $ ! $

F ! $ 9 " $ " $ " ( 7 $ "

"> I X L

& " :2 9 N I

N "

9 ( =

" " ! !

! ! $ -

! ! >

! N " !

! $

( K $ @7 [K L D; " ; F G $ N

$ " 9 " !

9 > ! " F @7 [K L D; = X ` 7 " 2 _ ( " $" > $ "(

&

- 20

SCHNEIDER ELECTRIC WŚRÓD LAUREATÓW KONKURSU „FIRMA DOBRZE WIDZIANA” X 2 !

> 9

BX 7 9

C $

3" ; ; "9( ; 9 "

9

" 9 !

!

" E

N !( ' "

>

N 9 " U;2 V " ! "

" 9

N

( = 2 !

N $ "( K

N I

= )-@- ( )-)< ( =

$

" N $ ( D "

"

"

9 N

9

> !

( K $ 9 "

( K

! !

F > 9 N

$" ; ' $! )-). 9 > $ " = 4 J"

2 !

" T 6 ! (

- + 1

POLSKIE PRZEDSIĘBIORSTWA WCIĄŻ Z DYSTANSEM DO CHMURY ;! " " ! ! $

F F

9 $ 9 "$ F

& '

NI

$ .)- 9 > ( 4

9

" " $( $ " $ " 9 I

9

! $ ( K

! $

! " ! K N " 12/2021

> > 9 ! # ! " 9 9

N ( $ N ! "

( D

" > ! $

= !

K

> ! " > . <6 N

" T 6 ! ( 9 ! I " NI $ " $ I " !

$ ! $

! " !

! > ( 4 " & '

N

9 !

X&;5

$ (

$ % /

11

Z BRANŻY

POLSCY PRODUCENCI REDUKUJĄ PROBLEM Z NIEDOBOREM PODZESPOŁÓW ELEKTRONICZNYCH 5 9 # " !

!

! >" !

F

;H`L76.?

! $ ( >

"( ' N $

" ( ( " "

$ " ( D > 2

3 J"

L " 6

! "

$ 9 " !

K;3 "( = A " N

# " ! ( " N 9

S

!( ; NI $ " " 9 " ! = N 7 " H

7

" H9 7 " -

! J"

= L ( L " /-

9

! $

! $

9 " !

N 9 K ( K

" 9"

!

K;3 # !(

$ % /

ATAKI HAKERSKIE KONTRA LUKA KOMPETENCYJNA

"$ $ $ " &

9

" 9 ( A ; K

$ " " ! D 2'

> 9 9 $" "

/- Q( A " > 9 > L )-). ( 9 N

N

9 # ( )- Q 9 ! !

9 " X

9" > " " " "$

( 4 K

>

( = D "

$ " ( " ! $

9 NI 9

$ >

9 I # 9 ! " $

= 7 W N

>

5 $ K $ ( 5 $ K $

> ! ! $

$ " ( 7

$ ! ! 9

"

!

L F !

K !

$" N " 9 N

" " 5 $ K $

"> .-- --- 9(

) +

$ % /

AUTOMATYZACJA REWOLUCJA CYFROWA – NIE W TYLKO PERSPEKTYWIE REWOLUCJA KE TECHNOLOGICZNA, DO 2030 R. ALE I KULTUROWA D

> >

9 " " " ( " K" +< Q ! !

$ I "

> ( 4 $ F

<- Q 9

9

( ( " > ! $

9

I " U.+ Q #V( = >

I "9

F

" E N " 9 " ( ; F F 9

"

! $ > " " $ -

12

( 3

9

" N

I

!

" NI = N & !

D 9 F 3K2; $ $

9 "( A$ 9

; F

3" ! " 9

9 ( 4

; 3 >

"

<=+ Q ! .< Q " N (

3!-)

$ % /

AUTOMATYKA

Z BRANŻY

IMPONUJĄCY WYNIK UNIVERSAL ROBOTS X : 1 9

)-). ( ! N +*

,/ Q " " $ $ " "9 $ $ "( = H9 " 9 N N N NI ! $

( K > "

NI

> $

> 9

I " "

" = ' K 1 : 1 9

( H 9"

$ N

$ 9 " $ )--* ( "#

<- --- 9 (

INŻYNIERKI 4.0 – NOWA EDYCJA A N

"

F !

! 9

! " 2 $

$ " " $ L >

,(-( 2 " " ! ! $

I "

9 ! 2

!( D N $ $ " 9 $

" $

$ ! 9" ( 4 $ $ " " $ :D 2;H

9 " >

N

! $ ! ! " 9

)* Q 9 " >

!(

( 4

, /

- 0

R E K L A M A

NAJWIĘKSZE TARGI ODNAWIALNYCH ŹRÓDEŁ ENERGII W POLSCE

23-24.02.2022 Organizator

Partner targów

Z BRANŻY

ENDRESS+HAUSER WZMACNIA LOGISTYKĘ

5 " \O "

> N $

" " " !"9 a D !( D $ 9" "> !"9 ! " ! " ! # ! >

" ! " ( ; " 9 "$ O W $

(

" $

! $ "

9

# ( =

9 9 "$ I

= !

$ F $

\O " (

9 I $

" " 6 $ !

9" 9 N

$ ( = A

> ( D " $

$

$ " 9"

" >

I

I = H 1 3 " ( # " ! \O " ( H9 a /- Q

!

> " $ (

1 56

TRUDNA DROGA DO ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU 9 " !

$ 9 F " > I

" > $ "( X " 2& = ; " 3 #

"

9 BA > F ! F ! ! !

69" !C( ,@ < Q 9 $ > > 9 " F $ N ( A

N 9 !

" > $ "

= $ " $ "( @< Q 9 ! F

!

!

> $ "(

F

" $

"> $

U*, < QV( ' 9 $ NI

U/+ + QV

! $

$ U/- , QV( 7 /* < Q F " "

$ ! " > $ "

>

!( " 9 $ >

>

9 ! > $"

(

#

REWOLUCJA ZMIANA TERMINU CYFROWA KONFERENCJI W PERSPEKTYWIE AUTOMATION KE DO 2030 R. ' F D " 6 ! : H& LHD

)-))

$

S ( D 9 > )/( F 9

! )<=)+ )-)) ( 7 .? $ " )-). ( > I $

F ( ' "

" F

.)-- !( ; " " L LL "

! /-- !( : H& LHD F " 6 ! $ 2 I 3 J"

= K L " "

K KL K

( K " "

14

' "

9 K

D " " 6 !

K 2 K "

9 KHW2K ( :

F > NI

$ I ! $ ! N " 69 ! !

! # #

"

9 > " # "

!(

F > SI

! EMM " ( ( M(

!"#!

AUTOMATYKA

Z BRANŻY

WOBIT Z NAGRODĄ DOBRY WZÓR 2021 ORAZ PRODUKT ROKU 2021 * )-). ( 9

$ )*( " " 7 9 )-).( D $

" 9" " "$ " ! " ! "

N

( 7 $ 9 9 9

&H3H D2KH :. H9 ( 9 " 7 9 )-). $

K

$ K " " K )-).( D $ 9

$

$ " " > "

9

" $ (

" H9 $ 9 '

= 9 ( D $ 9 "> " " $ ( 4 $

9 " " ( ' " " S $" .-- $ $ 9

"> ( S 9 "

" 9 " $

$ > ! 9 > !( >

" F H9 ( )-.? ( " 7 9 K " " 9 9 &H3H 5` X " & (

7 /

PRODUKTY ŁUKASIEWICZ – PIAP NAGRODZONE ZA INNOWACYJNOŚĆ 2 $ KL K &H3L 5 F 9 KL K O:D 2 7 $ 2

2K72 6-. 2

3 J"

= K L " "

K KL K $ ! " ! N ( $ " ; " Wb K >"

2

3 J"

= K " L "

"

K KL K

9

$ KL K &H3L 5 ( KL K &H3L 5

> $ "

&

L L2 ( D $ " " > J"

= KL K( 2 9 9 9 $ F ! 9 # 9 $ $ KL K O:D 2 7 $ 2

2K72 6-. >

9 ( ; " Wb N

" N = 9 .-- ( & L L2 $ 2 K !

K

" NI

(

!"#!

R E K L A M A

1,2 MLD ZŁ INWESTYCJI WSPARTYCH PRZEZ KPT ' K ! $

)-). ( )/

" > $ "

( X

!

! " +/, ( 7 ! )- .*

I

( D

" 2 !

7 +

" .@- !

N " " HN

" 9" "

"

"

( !

> F " " " " $

"

$ (

!

8 +

12/2021

15

PRODUKTY

BECKHOFF REWOLUCJONIZUJE KONSTRUKCJĘ SZAF ELEKTRYCZNYCH Firma Beckhoff Automation ogłosiła rewolucję w budowie szaf sterowniczych, w ramach której sterownik staje się w zasadzie modułową szafą sterowniczą, eliminując potrzebę stosowania konwencjonalnych obudów.

System oparty jest na połączeniu aluminiowej płyty bazowej oraz modułów sterujących i zasilających, które wspólnie zapewniają stopień ochrony IP67 i mogą być montowane bezpośrednio na maszynach bez konieczności stosowania dodatkowych obudów ochronnych. Dostępne moduły obejmują komputery przemysłowe, karty I/O, moduły kontroli ruchu oraz układy systemowe, takie jak zasilacze, łączniki i urządzenia z wyjściami sieciowymi.

Uważa się, że system zmniejsza nakład pracy konstruktorów maszyn – zwłaszcza na etapie planowania i instalacji – podczas gdy wbudowane funkcje diagnostyczne zmniejszają złożoność systemu dla użytkowników końcowych.

Beckhoff twierdzi, że system łączy w sobie wiedzę na temat technologii systemów i komponentów z praktycznym zastosowaniem. Solidna płyta bazowa ma wbudowane gniazda na moduły obsługujące komunikację EtherCAT i zintegrowane zasilacze.

Maksymalna rozbudowa zapewnia obsługę sumarycznych obciążeń na poziomie 63 A przy zasilaniu 3 × 400 V AC. Natomiast aby połączyć się z zewnętrznymi układami, system wykorzystuje wypróbowany i przetestowany zestaw gniazd i wtyczek.

3 +

DOZOWNIK WODY DW-1C Mikroprocesorowy dozownik nastawny DW-1C przeznaczony jest do automatycznego dozowania zaprogramowanej ilości wody. Urządzenie przygotowane jest do współpracy z wodomierzami lub przepływomierzami wyposażonymi w impulsatory kontaktronowe, optoelektroniczne lub Halla i steruje pracą elektrozaworu zainstalowanego na rurociągu doprowadzającym wodę. Dozownik DW-1C jest następcą dozownika DW-1– ma znacznie więcej funkcji i hermetyczną obudowę.

Wyposażony jest w cyfrowy programator pokazujący zaprogramowaną ilość wody w litrach „wartość nastawy” i cyfrowy wyświetlacz „wartość mierzona”, pokazujący ilość wody pobranej od rozpoczęcia procesu dozowania. Opcjonalnie urządzenie ma wyjście RS-485 w trybie slave z protokołem modbus RTU służące zarówno do monitoringu, jak i sterowania.

Urządzenie jest zabudowane w obudowie z tworzywa sztucznego, która ma stopień ochrony IP65. Przeznaczone jest do montażu naściennego.

Stan pracy sygnalizują diody „STOP”, „KONIEC” i „PRACA”. Do obsługi urządzenia służą trzy przyciski „STOP”, „RESET” i „START”. Dokładność dozowania zależy od zastosowanego wodomierza (przepływomierza) i wynosi ok. ± 3 %. Dozownik DW-1C może być stosowany zarówno w procesach wymagających dużych ilości wody (np. betoniarnie), jak i wymagających dużej dokładności dozowania (np. cukiernie, dozowniki dodatków w procesach produkcyjnych itp.).

191 8,

CZUJNIK LASEROWY E3AS-HL Firma OMRON wprowadziła na rynek nowy czujnik laserowy E3AS-HL CMOS w technologii wykrywania, która znacznie poprawia możliwości detekcji. Niezawodna detekcja trudnych do wykrycia obiektów pozwala wyeliminować konieczność przygotowywania czasochłonnych projektów i wykonywania żmudnych regulacji przy oddawaniu sprzętu do użytku.

Nowy czujnik laserowy E3AS-HL CMOS niezawodnie wykrywa obiekty, których nie można wykryć za pomocą odbiciowych czujników fotoelektrycznych. Pierwszy w branży algorytm detekcji zapewnia wysoką częstotliwość próbkowania — 10 000 razy na sekundę — a jedyna w swoim rodzaju funkcja

16

przetwarzania zbiorczego firmy OMRON zwiększa czułość przez wzmacnianie nawet najmniejszych odbić światła od obiektu. Technologia produkcji dostosowuje położenie soczewki odbierającej światło w czujniku do poziomu mikrometra, umożliwiając niezawodne wykrywanie obiektów o dowolnym kolorze i kształcie, jak również wykonanych z dowolnego materiału.

Dzięki tym technologiom czujnik E3AS-HL niezawodnie wykrywa zakrzywione i błyszczące części samochodowe o nieregularnych kształtach oraz wielokolorowe i błyszczące artykuły spożywcze i opakowania. Czujnik E3AS-HL może zastąpić odbiciowe czujniki fotoelektryczne i znacznie skrócić czas regulacji położenia i kąta montażu oraz wartości progowych.

0

AUTOMATYKA

PRODUKTY

PROCESOWY CZUJNIK CIŚNIENIA OD IFM ELECTRONIC W ofercie ifm electronic pojawił się pierwszy czujnik ciśnienia G 1/2 z aprobatą higieniczną do rur o małej średnicy, zatwierdzony jako zgodny z przemysłowymi normami higieny. Jest doskonałym rozwiązaniem do instalacji produkcyjnych wymagających najwyższych standardów czystości. Dzięki IO-Link urządzenie ma zwiększone możliwości, wytrzymałe i sprawdzone ogniwo pomiarowe bez cieczy do przetworników ciśnienia oraz bezobsługowe uszczelnienie PEEK do łączników G 1/2. Czujnik ma wbudowany pomiar temperatury, który wyklucza konieczność stosowania wielu przyrządów, a dzięki komunikacji cyfrowej może przy zamianie sygnałów z analogowych na cyfrowe lub zakłóceniach elektromagnetycznych działać bez strat. Brak zastosowania uszczelnienia elastomerowego oznacza, że po stronie procesowej czujnik jest bezobsługowy. Dodatkowo wytrzymałość ceramicznej

celki pomiarowej i montaż w zabudowie dają odporność na udary ciśnienia i podciśnienia oraz na uderzenia substancji ściernych.

Czujnik, w którym zastosowano wyjątkowe uszczelnienie płaskopowierzchniowe, jest odporny na średnią temperaturę, oscylującą przez godzinę nawet w granicach 150 °C. Technologia i kształt sensora umożliwiają montaż niewielkich ceramicznych, pojemnościowych cel pomiarowych w rurach o małej średnicy, np. w układach dozowania i napełniania, co przy użyciu dotychczas dostępnych na rynku rozwiązań było niewykonalne. Dzięki gwintowi G 1/2 montaż czujnika nie wymaga kosztownych adapterów i umożliwia działanie w lepkich mediach oraz zapewnia optymalne wyniki w procesach CIP. Producent gwarantuje też bezpłatne pobranie świadectwa każdego czujnika.

0

R E K L A M A

12/2021

17

PRODUKTY

DRUKARKA FLEKSOGRAFICZNA

Nowa drukarka służy do nanoszenia nadruków jedno-, dwulub trzykolorowych metodą fleksograficzną na tekturze falistej trójwarstwowej, która spełnia wymagania jakościowe normy PN-90/P-50527. Jest wyposażona w wałki rastro-

we o liniaturze 100 linii/cm oraz specjalny układ napędu wałków rastrowych, które w czasie postoju maszyny nadal mogą się obracać, co zabezpiecza je przed zasychaniem.

Farba podawana jest za pomocą pompy w systemie „bez kałamarza”. Farba pompowana za pomocą pompki podawana jest w środku długości wałów dokładnie w miejsce ich styku. Gdy maszyna jest zatrzymana wały układu farbowego obracają się, a farba cały czas cyrkuluje w obiegu.

Drukarka fleksograficzna jest wyposażona w system elektrycznego ustawienia początku druku w stosunku do tektury, wzdłuż kierunku przesuwu tektury realizowany przez obsługę przyciskami przód/tył z kontrolą przesuwu na skali. Napędy maszyny są zrealizowane za pomocą kół zębatych.

!!( !,: #8

GENERATOR WILGOTNOŚCI HUMOR 20 Generator wilgotności HUMOR 20 firmy E+E Elektronik przeznaczony jest do okresowej kalibracji/wzorcowania przetworników wilgotności.

HUMOR 20 to uproszczona wersja profesjonalnych generatorów 2p2T, stosowanych jako wzorce państwowe, co stanowi gwarancję wysokiej dokładności. Przeznaczony jest do okresowej kalibracji/wzorcowania przetworników wilgotności. Zakres pomiarowy wynosi od 10 % do 95 % RH.

Wilgotność generowana jest z bardzo dużą dokładnością – od 0,35 % do 0,95 %, a zmiany nastaw trwają zaledwie kilka minut. Czas reakcji waha się w granicach 1–3 min.

Generator jest prosty w obsłudze, ma niewielkie wymiary oraz niewygórowane wymogi odnośnie warunków otoczenia.

Temperatura pracy zaczyna się od 10 °C, a kończy na 40 °C. Zapewnia wysoką dokładność.

"

KOMPUTER PRZEMYSŁOWY AI - MIC-720AI Firma CSI zaprezentowała komputer kompaktowy przemysłowy AI dedykowany do aplikacji sztucznej inteligencji. MIC-720AI łączy w sobie wydajny układ GPU nVIDIA TX2 Dual Core nVidia Denver 2.0, wspomagany przez ARM’owy 4-rdzeniowy procesor Cortex A57. Komputer można zamówić w konfiguracji z 8 GB pamięci RAM DDR4 oraz 32 GB zintegrowanej pamięci eMMC. Urządzenie ma duże możliwości komunikacyjne. Ta uniwersalna jednostka ma m.in.: jeden port Gigabit Ethernet, dwa porty USB 3.0, jeden port USB 2.0 wewnętrzny, port microUSB OTG oraz osiem wejść/wyjść cyfrowych. Zintegrowany układ graficzny pozwala wyświetlać obraz na monitorze przez wyjście HDMI z maksymalną rozdzielczością 3840 × 2160 przy 60 Hz.

18

Funkcjonalność MIC-720AI można rozszerzyć za pomocą złącza mSATA. Urządzenie ma również jeden port PoE do podłączenia kamery IP zgodny z IEEE 802.3af. Komputer generuje wyjątkowo niskie zużycie energii. Może pracować w rozszerzonym zakresie temperatury: od –10 °C do 60 °C. Jest odporny na wstrząsy i wibracje.

Zakres napięcia zasilania to 19–24 V DC. Obszary zastosowania MIC-720AI są bardzo szerokie. Można go spotkać we wszelakich aplikacjach związanych z monitoringiem wizyjnym, np. systemy ruchu drogowego, systemy parkingowe oraz inteligentne rozwiązania detaliczne w sklepach samoobsługowych.

# 4 +

AUTOMATYKA

PRODUKTY

INTELIGENTNA PLATFORMA OPTYMALIZACJI ENERGII Inteligentna Platforma Optymalizacji Energii (IPOE) stanowi rozwiązanie wspierające procesy analityczne oraz decyzyjne mające na celu poprawę efektywności energetycznej przedsiębiorstwa. Platforma wizualizuje elementy systemu energetycznego, takie jak charakterystyki prądowe, zużycie energii elektrycznej czy generacja energii biernej, oraz związane z nimi statystyki ponoszonych kosztów. Platforma IPOE, stworzona przez inżynierów APA Group, działa w oparciu o schemat znany w zarządzaniu jakością jako cykl Deminga (PDCA): zaplanuj (plan) – wykonaj (do) – sprawdź (check) – popraw (act). Punktem wyjścia jest przygotowanie analizy technicznej wybranej fabryki czy budynku, a następnie podpięcie do systemu elektrycznego inteligentnych urządzeń pomiarowych. Po stosownej analizie generowane są szczegółowe wykresy, na podstawie których można wskazać słabe punkty w zarządzaniu prądem i zoptymalizować koszty. Praktycznie już po pierwszej analizie oszczędności na fakturach za prąd mogą sięgnąć nawet 40 %. IPOE jest

rozwiązaniem chmurowym, dostępnym 24 h/dobę z poziomu przeglądarki. A to oznacza, że można z platformy korzystać z dowolnego miejsca na świecie i sprawdzać w każdej chwili wszystkie swoje faktury za prąd, a nawet bieżące zużycie. Stanowi mocne wsparcie nie tylko dla menedżerów, ale i bezpośrednio dla energetyków przez liczne funkcjonalności, takie jak: prezentacja przebiegów poszczególnych parametrów, monitoring obciążenia faz w czasie rzeczywistym, planowanie czynności serwisowych, predykcja wykorzystania mocy zamówionej, alarmy w przypadku przekroczeń zadanych wartości.

#!# ; $

GROVER OD IRON OX – NOWY ROBOT MOBILNY Amerykański start-up Iron Ox, wdrażający rozwiązania sztucznej inteligencji, automatyki i robotyki zaprezentował nowy robot mobilny – Grover.

Może unieść prawie 500 kilogramów, asystuje w monitorowaniu, podlewaniu i zbiorach roślin.

Grover jest kluczowym elementem szerszego, zamkniętego systemu rolniczego Iron Ox, który optymalizuje plony roślin, skraca czas wzrostu i maksymalizuje jakość plonów. Główną ideą przyświecającą założycielom jest minimalizowanie negatywnego wpływu rolnictwa na ekosystem.

Robot Grover jest wynikiem pracy zespołu robotyków, naukowców zajmujących się roślinami i inżynierów. Start-up z Kalifornii wykorzystuje sztuczną inteligencję, uczenie maszynowe

i robotykę, aby zmniejszyć nakłady potrzebne do wzrostu roślin, co prowadzi do mniejszej ilości odpadów spożywczych i mniejszej emisji gazów cieplarnianych. Praca robota Grover pozwala Iron Ox na szybką zmianę w rodzaju uprawianych roślin tak, aby zaspokoić bieżące potrzeby pobliskich sklepów spożywczych na określone produkty. Grover wykorzystuje mechanizm różnicowy, systemy LiDAR oraz kamery. Jest również wyposażony w system podnoszenia do autonomicznego przemieszczania modułów hydroponicznie karmionych roślin. Transport modułów odbywa się regularnie w celu kontroli upraw.

/ <$

R E K L A M A

12/2021

19

PRODUKTY

ŁOŻYSKA WYSOKOTEMPERATUROWE DOPUSZCZONE DO KONTAKTU Z ŻYWNOŚCIĄ Nowy trybopolimer iglidur AX500 firmy igus, rozpraszający ładunki elektrostatyczne, został dopuszczony do kontaktu z żywnością, dzięki czemu doskonale nadaje się do zastosowań w przemyśle spożywczym. Jest to materiał odporny na ścieranie, przewodzący prąd elektryczny. Odprowadzanie ładunku elektrostatycznego stanowi zaletę w przemyśle spożywczym, eliminując sklejanie się ze sobą opakowań foliowych oraz redukując ryzyko wybuchu w zapylonych środowiskach, np. przy przetwarzaniu mąki. iglidur AX500 został przystosowany do pracy w wysokiej temperaturze, co pozwala na stosowanie go w aplikacjach takich, jak czyszczenie butelek i piekarników.

Duża odporność chemiczna gwarantuje, że agresywne środki czyszczące nie uszkodzą łożyska. Nie jest wymagane dodatkowe, zewnętrzne smarowanie. Łożyska ślizgowe iglidur AX500 są nie tylko bezobsługowe w przeciwieństwie do łożysk ze stali nierdzewnej, ale też charakteryzują się mniejszą masą i generują mniejsze koszty.

Podlegają znacznie mniejszemu zużyciu mechanicznemu od dostępnych już od dłuższego czasu łożysk z materiału iglidur A500 do zastosowań spożywczych.

Firma igus oferuje nowy materiał w standardowych wymiarach (średnica 6–20 mm) z kołnierzem lub bez. W przypadku wymiarów specjalnych, wymagających szybkiej realizacji, dostępna jest również usługa FastLine z dostawą w ciągu kilku dni.

NOWA SERIA SILNIKÓW PRZECIWWYBUCHOWYCH Z OSŁONĄ OGNIOSZCZELNĄ Celma Indukta S.A., należąca do Grupy Cantoni, wprowadziła do swojej oferty nową serię silników przeciwwybuchowych z osłoną ognioszczelną w klasie sprawności IE3 (PREMIUM).

Silniki serii (E)cST(K,L)e oferowane w zakresie mocy do 200 kW, przeznaczone są do napędu urządzeń instalowanych w pomieszczeniach i przestrzeniach (strefa 1 lub 2), w których mogą powstać mieszaniny wybuchowe palnych gazów i par cieczy z powietrzem zaliczane do grupy IIC (uwzględnia również grupy IIA i IIB), klasy temperatury T5–T1.

Zapewniają wysoki stopień bezpieczeństwa – są urządzeniami kategorii 2G wg najnowszej Dyrektywy 2014/34/UE (ATEX). Spełniają wymagania najnowszych edycji norm PN-EN 60034-1, PN-EN 60079-0, PN-EN 60079-1 i PN-EN 60079-7.

Silniki serii (E)cST(K,L)e spełniają wymagania najnowszego Rozporządzenie Komisji Europejskiej UE 2019/1781 wraz z nowelizacją 2021/341w zakresie minimalnego poziomu sprawności silników elektrycznych.

)# 8 " ;, (!

NOWA SERIA INTERFEJSÓW SYGNAŁOWYCH RN Nowe interfejsy RN Series zapewniają stabilne zasilanie przetworników pomiarowych, separację, przełączanie i powielanie sygnałów w systemach zabezpieczeń i strefach Ex. Iskrobezpieczne urządzenia do przetwarzania i wzmacniania sygnałów, przystosowane do pracy w układach zabezpieczeń wymagających SIL 2(SC 3) zgodnie z normą IEC 61508, zapewniają niezawodne zasilanie i bezpieczną pracę w obszarach krytycznych. Jednocześnie gwarantują niezawodną transmisję sygnału między obiektowymi urządzeniami pomiarowymi a systemami sterowania procesem.

20

Inteligentne funkcje, takie jak konwersja sygnału zgodna z NAMUR, monitorowanie awarii linii, galwaniczna separacja sygnału, powielanie i wzmocnienie sygnału wyjściowego transparentne dla dwukierunkowej komunikacji HART dają operatorom pełną kontrolę nad systemem sterowania i elastyczność pracy niezależnie od jego wielkości. Równocześnie przyczyniają się do wzrostu bezpieczeństwa zakładu oraz zapewniają poprawność sygnałów wykorzystywanych w procesie.

Wszystkie moduły interfejsów z RN Series łączą się zarówno do przyrządów pomiarowych Endress+Hauser, jak również dla urządzeń innych dostawców AKP. Kompaktowe, zajmujące niewiele miejsca obudowy o szerokości 12,5 mm w wykonaniu jedno- lub dwukanałowym, pozwalają wygodnie zainstalować moduł na standardowej szynie DIN w szafie sterowniczej.

1 56

AUTOMATYKA

PRODUKTY

KURTYNY BEZPIECZEŃSTWA W OBUDOWIE WODOSZCZELNEJ

KOMPUTERY PRZEMYSŁOWE I WYŚWIETLACZE DYNICS

Kurtyny bezpieczeństwa to optoelektroniczne urządzenia bezpieczeństwa emitujące promienie podczerwieni, mające na celu wykrycie obecności człowieka lub przedmiotów, które znajdą się w strefie chronionej przez kurtynę. Kurtyna optyczna składa się z nadajnika oraz odbiornika, które tworzą niewidoczną barierę mającą za zadanie zatrzymanie niebezpiecznych ruchów maszyn w przypadku zakłócenia jakiejkolwiek wiązki świetlnej.

Seria kurtyn świetlnych EOS4/EOS2 w cylindrycznych obudowach wodoszczelnych WTF/ WTHF firmy REER to seria barier optycznych dedykowanych do trudnych warunków pracy, gdzie występuje kontakt z wodą i parą wodną oraz wysoką temperaturą. Są odpowiednie szczególnie dla przemysłu spożywczego (F – food), o czym świadczy certyfikat ECOLAB. Wersja WTHF jest ogrzewana za pomocą układu z termostatem i może pracować w temperaturze do –25 °C. Obudowy są wyposażone w zawór odprowadzający wilgoć i zapobiegający kondensacji pary wodnej.

Kurtyny EOS4/EOS2 w obudowach WTF/WTHF są przeznaczone do zabezpieczania operatorów niebezpiecznych maszyn oraz dostępu do obszarów znajdujących się w trudnych warunkach środowiskowych. Dzięki swoim cechom kurtyny w obudowach WTF/WTHF są idealnym rozwiązaniem dla wszystkich użytkowników pracujących na zewnątrz budynków i narażonych przez to na deszcz, światło słoneczne oraz kondensację pary wodnej.

Firma RAControls poinformowała o wzbogaceniu oferty o rozwiązania firmy DYNICS, znanego producent ustandaryzowanych rozwiązań w obszarze komputerów przemysłowych oraz wyświetlaczy. Produkty DYNICS to przede wszystkim jakość wynikająca z zachowania najwyższych standardów produkcyjnych i bezpieczeństwo dzięki dostępowi do części zamiennych urządzeń. Komputery oferowane są standardowo z 24-miesięczną gwarancją z możliwością jej przedłużenia. Zintegrowane stacje robocze DYNICS są odporne na wysokie wibracje, ekstremalne temperatury i trudne warunki przemysłowe.

Monitory mają wyświetlacze o wysokiej jasności, są dostępne z opcjami ekranu dotykowego, w ultrawysokiej rozdzielczości i modułowej konstrukcji umożliwiającej szybką instalację i demontaż.

W ofercie firmy DYNICS dostępne są także komputery przemysłowe w obudowie do montażu w szafie rack.

Szeroka gama dostępnych wielkości, opcji wykończenia oraz konfiguracji pozwala na dobranie produktu najlepiej dopasowanego do potrzeb.

DYNICS może pochwalić się również całą gamą produktów przeznaczonych do stref zagrożonych wybuchem (HAZ-LOC). W ofercie znaleźć można odpowiednio przystosowane do stref o podwyższonym ryzyku monitory, komputery przemysłowe oraz przemysłowe stacje robocze.

" 0

,#)

NOWE LICZNIKI IMPULSÓW DLA AUTOMATYKI PRZEMYSŁOWEJ Firma TME wprowadziła na rynek nowe modele liczników impulsów serii H7CC firmy Omron przeznaczone do układów automatyki przemysłowej. Ich podstawowe zalety to montaż na panelu, duży, czytelny wyświetlacz i łatwość dokonywania nastawy. Każda z sześciu cyfr licznika ma własną parę przycisków regulujących góra/dół. Białe znaki prezentowane są na kontrastowym, czarnym tle. Montaż przewodów sygnałowych (wejściowych i wyjściowych) odbywa się za pomocą zacisków śrubowych lub przez okrągłe złącza – w zależności od wybranego modelu. Wyjścia licznika mogą być tranzystorowe lub przekaźnikowe, co poszerza zakres możliwych aplikacji. Dodatkowo licznik ma wbudowany

12/2021

sygnał przekroczenia gwarantowanej żywotności – funkcja ta, należąca do rozwiązań z zakresu konserwacji predykcyjnej, pozwala uniknąć okresów przestoju i zafałszowania wyników.

Impulsy mogą być zliczane postępowo, rewersyjnie (z wartością zadaną), jak również w trybie mieszanym. Wybrane warianty liczników H7CC realizują też funkcjonalność tachometru. Wersje z zaciskami śrubowymi mogą także zliczać grupy impulsów oraz pracować jako licznik podwójny.

Urządzenia mają dwie prędkości zliczania: maksymalna częstotliwość 30 Hz (impuls od 16,7 ms wzwyż) lub 10 kHz (impuls 0,05 ms).

8 1

21

PRODUKTY

ULTRADŹWIĘKOWY USI-SAFETY DO KATEGORII 3 PL D System USi-safety zapewnia ochronę opartą na dużej niezawodności czujników ultradźwiękowych. Oddzielenie komponentu czujnika od interfejsu sterującego pozwoliło tu na znaczne zmniejszenie wymiarów obudowy. Moduły można łatwo zamontować nawet w bardzo ciasnych przestrzeniach.

Poza ochroną dostępu w obszarach bezpieczeństwa, system USi-safety zapewnia dużą elastyczność, pozwalającą na zastosowanie w urządzeniach autonomicznych, takich jak roboty i autonomiczne systemy transportowe. Jest jedynym systemem ultradźwiękowym z atestem bezpieczeństwa, zgodnym z wymogami normy EN ISO 13849 Cat. 3 PL d. System USi-safety można elastycznie integrować w pojazdach AGV.

Przetworniki ultradźwiękowe systemu USi-safety charakteryzują się stopniem ochrony IP69K, dzięki czemu nadają się do pracy na zewnątrz pomieszczeń i są odporne na czyszczenie ciśnieniowe. Ich wiązka akustyczna ma eliptyczny przekrój, co zapewnia duży zasięg pracy. Architektura systemu bezpieczeństwa opiera się na dwukanałowym obwodzie elektronicznym z wyjściami fail-safe oraz dwóch monitorujących się nawzajem mikrokontrolerach. Do jednego interfejsu sterującego można jednocześnie podłączyć dwa czujniki.

System USi-safety oferuje dwa niezależne kanały, z których każdy jest zgodny z wymogami normy ISO 13849 Cat. 3 PL d.

! $$ 5 ' +

ZAWORY ELEKTROMAGNETYCZNE DLA PRODUCENTÓW MASZYN Emerson wprowadził na rynek serię dwudrożnych i trójdrożnych zaworów elektromagnetycznych ASCO 256/356, które umożliwiają tworzenie wysoce kompaktowych maszyn i urządzeń. Mniejsze gabaryty umożliwiają zintegrowanie większej liczby elementów w produkcie końcowym, co jest szczególnie ważne dla producentów ekspresów

do kawy, dystrybutorów napojów, urządzeń grzewczych, wentylacyjnych i klimatyzacyjnych, pomp i sprężarek, sprzętu spawalniczego czy urządzeń analitycznych i medycznych.

W porównaniu z poprzednimi wersjami ciśnienie robocze wzrosło o 30 %, zaś pobór energii może być mniejszy nawet o 40 %. Producent zapewnia rozszerzony wybór materiałów korpusu, w tym mosiądz bezołowiowy, stal nierdzewna i specjalnie opracowany materiał kompozytowy. Zawory są wodo- i pyłoszczelne (IP67).

10 "

# 0

PROLINE 10 – NOWE, INTELIGENTNE PRZEPŁYWOMIERZE Proline 10 pozwala oszczędzać czas i pieniądze przez cały okres życia urządzenia. Łączą w sobie uproszczoną koncepcję obsługi, bezpieczeństwo pracy i niezawodność.

Duży wybór czujników współpracujących z przetwornikami Proline 10, pozwala na zastosowanie ich w szerokiej gamie aplikacji w praktycznie każdej gałęzi przemysłu.

Przepływomierze elektromagnetyczne Proline Promag sprawdzą się przy pomiarze objętościowym mediów przewodzących. Przepływomierz masowy Proline Promass K 10 może mierzyć zarówno ciecze, jak i gazy. Oprócz pomiaru przepływu masy może również mierzyć przepływ objętościowy, temperaturę i opcjonalnie gęstość. Dzięki unikatowej funkcji „Gas Fraction Handler”, może on zapewnić wiarygodne i dokładne pomiary nawet cieczy niejednorod-

22

nych. Proline Promag 10 może natomiast być opcjonalnie wyposażony w pomiar przewodności (Promag W/P/H) lub temperatury (Promag H). Dodatkową wyjątkową cechą serii Proline 10 jest możliwość pracy bez wymaganych odcinków prostych (Promag W/P). Jest to realizowane za pomocą unikatowych algorytmów analizy profilu przepływu. Konstrukcja 0xDN o pełnym przelocie (Full Bore) pozwala na dokładne pomiary.

Przepływomierze Proline 10 wyposażono w funkcję ciągłej autodiagnostyki oraz możliwość weryfikacji poprawności pracy bez przerywania procesu. Weryfikacja ta jest również zgodna z ISO 9001, a zegar czasu rzeczywistego pozwala na dokładne określenie czasu każdej weryfikacji.

1 56

AUTOMATYKA

PRODUKTY

UNIWERSALNY MODUŁ STEROWANIA NA SZYNĘ DIN Z SYSTEMEM OPERACYJNYM LINUX DEBIAN IM18-CCM50 to uniwersalny, małogabarytowy (128 mm × 120 mm × 18 mm) moduł sterowania na szynę DIN z możliwością łatwej integracji w szafie sterowniczej. Pozwala na korzystanie zarówno z informacji ze zintegrowanych czujników wilgotności, temperatury i odległości do drzwi szafki sterowniczej, jak również z danych z zewnętrznych czujników i urządzeń pomiarowych podłączonych za pośrednictwem interfejsów analogowych i cyfrowych. Dostępne są tu dwa wejścia analogowe (mA lub V), dwie cyfrowe linie I/O, port USB 2.0 host do podłączenia pamięci masowej lub adaptera do komunikacji bezprzewodowej oraz wyjście przekaźnikowe. Zewnętrzne czujniki do monitorowania stanu, np. czujniki drgań lub temperatury, można podłą-

ZAWIASOWE WYŁĄCZNIKI BEZPIECZEŃSTWA OD PIZZATO Zawiasowe wyłączniki bezpieczeństwa zapewniają wyłączenie niebezpiecznych maszyn w sytuacjach, gdy nastąpi otwarcie osłon bezpieczeństwa.

Zawiasowe wyłączniki bezpieczeństwa serii HP ze zintegrowanym mechanicznym zawiasem serii HC firmy Pizzato (seria Palladio) łączą w sobie nie tylko funkcjonalność i bezpieczeństwo, ale również estetyczny design.

Główną ich zaletą jest duża trudność w obejściu tego typu zabezpieczenia. W zawiasie ukryte są mechaniczne styki, których nie da się aktywować z zewnątrz w żaden sposób, nawet przy otwartej osłonie. Dodatkowo, dzięki montażowi bez widocznych śrub, wyłącznik wkomponowuje się w konstrukcje nowocześnie wyglądających maszyn. Wyłączniki Palladio cechują się solidną konstrukcją metalową, wysoką jakością wykonania, regulacją punktu pracy i kąta zadziałania. Dostępne są w wielu wersjach, z szerokim zakresem pracy, nawet w przedziale od –40° C do 80 °C. Mają wysoki stopień ochrony – IP67. Można je wyposażyć w 11 typów bloków stykowych.

czyć za pośrednictwem magistrali CAN/RS-485 (protokół Modbus RTU).

Dzięki dwóm niezależnym interfejsom Ethernet, IM18-CCM zapewnia bezproblemowe połączenie między światem OT i IT. Wykorzystuje protokoły komunikacyjne TCP/IP, Modbus TCP i HTTP oraz umożliwia zainstalowanie innych protokołów ethernetowych.

IM18-CCM nadaje się dla konstruktorów maszyn, chcących zaoferować klientom zaawansowane funkcje monitorowania stanu. Umożliwia również zdalną konserwację podczas pracy przez producenta OEM, aż do szafy sterowniczej użytkownika.

Otwarty system operacyjny Linux (Debian) jest zoptymalizowany pod kątem instalacji niestandardowych programów do analizy.

8

SWITCH PRZEMYSŁOWY DIGITUS DN-651119, 8-PORTOWY Firma Conrad wprowadziła do dystrybucji przemysłowy 8-portowy przełącznik gigabitowy na szynę DIN z rozszerzonym zakresem temperatury.

Przemysłowy przełącznik Digitus został zbudowany do pracy w trudnych warunkach, takich jak wilgoć, wahania temperatury i wibracje. Szeroki zakres tolerancji temperatury od –40 °C do 85 °C sprawia, że może być używany w najbardziej niesprzyjających warunkach.

Dzięki prostemu systemowi plug&play przemysłowy switch można szybko zintegrować z odpowiednim środowiskiem.

Ma 8 portów RJ45 z prędkością Gigabit Ethernet i jest dostępny w solidnej, kompaktowej obudowie metalowej w kolorze czarnym lub niebieskim. Zasilanie jest redundantne i jest dostarczane przez złącze zaciskowe, dodatkowo przełącznik sieciowy posiada zabezpieczenia odgromowe, przeciwzwarciowe i przepięciowe.

)

" 0

12/2021

23

ROZMOWA

5 5 ')*ƂĔ +* &*)/-*'č 0 $' 0.5 ‫ݦ‬-(4

B . + D 0 #81E $ + +

H

$ $

D 0 0 0 0 0

7 0 0

7 . 0 I $ .

D

0 B .

D 0 #81E<

24

AUTOMATYKA

ROZMOWA

Fot. U. Chojnacka (AUTOMATYKA)

' ( " )*+, " . $ $ / , .

01 $ %

9 ' 9

'

$# ' ( <

'

$ ?

( '

# D

$

' ( . /0 '

$ $

$ ! %

$ '

$

' '

< . /0 '

$ ( < F '

3

' .=%

( ' 9

$ '

'

(

< .=% ' . /0 '

$ ? (

$#

$ $

'

$

% ( "

)*+ %

' &

. /0 9 '

! ' ! #

< ' 3 G ) ' . /0

(' ' ' ' !

! (

12/2021

! ! " #

#

$

%

& $ #

' $ (

$ ' #

) $ ' $

$ ! * $ ' ' +, !

. /0 ' ' 1,,

( ( % '

!

2 3 4 5 (

6 . /0 ' 7887 9 (' '

/ : &; '

<

2

( ;

$ '

( ' 8, '

'

"

$ ' " ' . /0 <

. /0 <

$ 9

.=% 3

'

$ ' '

; >,,7 7, ( ' . /0 '

! ! < ? (

'

$ % '

( ' 2 ' !

'

' '

' % $ !

; ( @

< 9 2 $#

2

A5. ' '

(

B C 9

! " " # $ % & & < ' ( '

$ ' . /0 '

" $

( #

( < # ' '

# $ $ %

('

" '

( ; ( $

'

( ) ! . /0 ' #

$

$ . D ( /

;

. /0

' (

< !

' / < ' &; %

5 (

%

4

(

<)5 < )

( 5

$

' E

' 25

ROZMOWA

#

"

)

F#

; < "

. /0 <)5 / /

,

. )*+,

2

$ 3

"

( <

(

' # $#

'

; $

'

( ;

' $ (

"

4 (

$ 3

" )*+

( #

/

$#

$

<)5

'

$

'

% . /0 '

$

E

# #

%

( $

& $# "

$

$ ( '

'

'

$

5

.

( .

E ' ;

$ '

D ( '

#

( (

$ % (

' $ ? $

$ #

'

$ !

$ 2 $#

' $

W PRZYPADKU AUT ELEKTRYCZNYCH POTRZEBY DOTYCZĄCE TESTÓW SZCZELNOŚCI SĄ ZUPEŁNIE INNE NIŻ DLA SAMOCHODÓW SPALINOWYCH. BARDZO DUŻE WYMAGANIA DOTYCZĄ ZWŁASZCZA BATERII, KTÓRA NIE MOŻE MIEĆ KONTAKTU Z WILGOCIĄ, CO WYMAGA WYSOKIEJ KLASY SZCZELNOŚCI. DO TEGO DOCHODZĄ WYZWANIA TECHNICZNE W ZAKRESIE UZYSKANIA PRECYZJI I ODPOWIEDNIEJ CZUŁOŚCI POMIARU. 26

;

'

< ' ' " * H #

$

E

" = ! . /0

$ ?

. /0 '

"

$

3

, )*+ ,

#

. %

' !

$

;

"

( ' "

; $ ' ( (

$ $

< "

'

( ;

$ !

"

2

' #

D " ' $ ( #

$

<

/

/ & ( $ % D

' (

@ AUTOMATYKA

ROZMOWA

' (

"

'

$# '

# !

# @ '

$# $ !

' ( J5E 7K,>1 ' $ $

< ! J5E ' (

! . /0

( # ' (

Fot. U. Chojnacka (AUTOMATYKA)

)*+ & $ 3

& /

& # (

A

(

( ' ( 2 (' # (

;

(

' ( $

$ ( '

%

! #

$ '

(

E" $

(

(

4

( ( #

=

$# $

#

5 (

)*+ 6

" ( ) $ ' ' '

' ( " ( ; ' (

F ' . /0 12/2021

< " !

(

(

;

'

! *

$ " ( '

<

'

?

* ( % $#

'

$# ! (

('

!

7 ,

;

<

; < . /0

$ !

*

!

" ( ; 2

. /0

"

$

'

#

('

* " % & / # .

< ' E(

$ $# ! $

* $

!

$ <

' ( "

(

' !

(

'

$

(

WŁODZIMIERZ WOJDOWSKI ? ' ' !

A ' ( ' A ; < 7, '

; 9 A;

$# ' < . *

;

' ( ( 5 4

'

8, " ! . /0

3

( I

' (

! % $

"

(

(

!

E

'

( '

71 >, L E

(

D #

'

$ % ( #

(

"

$ , 0

Urszula Chojnacka AUTOMATYKA

27

TEMAT NUMERU

, HL

0 J / L .I

$ 0

J/ 0 +

Oprogramowanie przemysłowe i cyfryzacja N

) .

B $ J I B J < 8 / L /

/ J / 0

/ .

.

/ H 0

0

0 + +

/

0 < 3 0$

$ $ J

/ $ $ <

J . / .0 .

J $ 0

B +

0

$ 0 $ . 0 <

28

a początku należy wyjaśnić kilka dość istotnych kwestii. Zacznijmy od tego, co kryje się pod pojęciem cyfryzacja (digitalization) oraz nagminnie z nim mylonym słowem digitalizacja (digitization). Digitalizacja to po prostu proces tworzenia cyfrowej wersji analogowej informacji. Najprostszym przykładem jest tu skanowanie papierowych dokumentów. Dzięki temu, informacja, która pierwotnie miała postać analogową (fizyczną) może być przetwarzana, przechowywana, wykorzystywana i udostępniana przez systemy komputerowe. Przykładem digitalizacji może być też zastąpienie analogowych rysunków technicznych ich cyfrowymi odpowiednikami w oprogramowaniu CAD. Innymi słowy digitalizacja to proces „przeróbki” zasobu analogowego na cyfrowy, wraz z przygotowaniem, formatowaniem, przypisywaniem tagów czy meta danych oraz udostępnieniem tego zasobu w postaci cyfrowej.

Pojęcie cyfryzacji jest pojęciem dużo szerszym. Obejmuje ono przede wszystkim zastąpienie procesów, podkreślmy jeszcze raz, PROCESÓW analogowych ich cyfrowymi odpowiednikami. W odniesieniu do naszego przykładu, zastąpienie deski kreślarskiej oprogramowaniem CAD i przygotowywanie na komputerze rysunków technicznych, planów czy dokumentacji technologicznej jest cyfryzacją procesu projektowania. Podobnie cyfrowy obieg dokumentów jest cyfryzacją analogowego obiegu papierowych dokumentów, a wymieniony wyżej proces skanowania będzie tu jego częścią. Oznacza to, że digitalizacja, jako proces mający na celu stworzenie cyfrowych kopii analogowych źródeł, jest elementem cyfryzacji.

Kolejnym określeniem, które należy wyjaśnić, to technologie cyfrowe. Pod pojęciem tym kryją się wszelkie techniki cyfrowe i systemy informatyczne, AUTOMATYKA

TEMAT NUMERU

w tym sprzęt i oprogramowanie, które pozwalają w cyfrowy sposób przetwarzać i składować różnego rodzaju dane.

Mogą to być dane o naturze technicznej, ekonomicznej czy organizacyjnej.

Na ich podstawie można następnie podejmować decyzje dotyczące sterowania produkcją, procesami czy zamówieniami. Szeroko pojętą technologią cyfrową jest zarówno fotografia cyfrowa, tworzenie stron WWW i dokumentów w Wordzie, poczta elektroniczna, cyfrowy przepływ dokumentów , Internet, tomografia komputerowa, a także systemy Business Inteligence, ERP, sterowniki PLC czy systemy SCADA. Skoro powiedzieliśmy już sobie, czym jest digitalizacja i cyfryzacja oraz to czym są technologie cyfrowe, odpowiedzmy również na pytanie, czym jest w takim razie cyfrowa transformacja.

Otóż cyfrową transformację definiuje się jako integrację technologii cyfrowej ze wszystkimi obszarami funkcjonowania przedsiębiorstwa. Dzięki niej możliwe jest wykorzystanie gromadzonych przez firmę danych do tworzenia innowacyjnych usług i produktów oraz poszerzenia dotychczasowej oferty i zmiany technologii produkcji wpływających na jakość i zadowolenie klienta.

W zakres cyfrowej transformacji wchodzą działania związane z modyfikacją procesów biznesowych i organizacyjnych oraz procesów produk-

cyjno-logistycznych, w tym cyfryzacja produkcji, czyli wprowadzanie cyfrowych technologii do procesów produkcyjnych. Celem cyfrowej transformacji jest pełne wykorzystanie możliwości, jakie niosą ze sobą nowoczesne, cyfrowe rozwiązania technologiczne.

Z definicji cyfrowa transformacja,

na smartfony. Wysiłek transformacji podjęła też szeroko rozumiana branża przemysłowa. Jeszcze przed pandemią, która przyspieszyła procesy cyfryzacji, w 2017 r. według badania IDC European DX Practice Survey, aż 67 % podmiotów podjęło formalne kroki w kierunku transformacji cyfrowej.

MOMENT, W KTÓRYM DANY RYNEK, PRODUCENT LUB BIZNES BĘDZIE GOTOWY NA WDROŻENIE CYFROWYCH INNOWACJI ZALEŻY OD JEGO SPECYFIKI I AKTUALNEGO ZAAWANSOWANIA TECHNOLOGICZNEGO. zwłaszcza cyfrowa transformacja produkcji zakłada zastosowanie rozwiązań z zakresu Przemysłu 4.0, Internetu Rzeczy i sztucznej inteligencji. Cyfrowa transformacja może przebiegać zupełnie inaczej w każdej firmie.

Firmy w obliczu cyfrowej rewolucji Proces cyfrowej transformacji zmienił wiele branż. Jedną z najbardziej imponujących była cyfryzacja bankowości, gdzie banki z instytucji zatrudniających tysiące ludzi i mających setki oddziałów, przekształciły się w firmy, w których o sukcesie decydują cyfrowe usługi i aplikacje i funkcjonalność aplikacji

Według tego badania widać, że w dalszym ciągu transformacja cyfrowa jest czymś stosunkowo nowym dla firm produkcyjnych w Europie Zachodniej. Aż 31 % z nich przyznało, że traktuje transformację cyfrową jako biznesowy priorytet dopiero od niedawna. Z drugiej strony 22 % respondentów przyznało, że ten temat jest ważny dla ich biznesu już od dłuższego czasu. W tej drugiej grupie znalazły się wielkie, międzynarodowe koncerny, od lat wykorzystujące technologie IT w produkcji i oferujące mocno ucyfrowione produkty.

Firmy, do adaptacji coraz nowocześniejszych cyfrowych technologii i do

' < !

8 +

JAKIE SĄ NAJWIĘKSZE KORZYŚCI Z DIGITALIZACJI PROCESÓW PRZEMYSŁOWYCH, CO FIRMY MOGĄ DZIĘKI NIM ZYSKAĆ?

BARTOSZ FRAS, PRODUCT MANAGER – DIGITAL SOLUTIONS, ENDRESS+HAUSER Digitalizacja jest jednym z filarów Przemysłu 4.0. Coraz więcej przedsiębiorstw decyduje się na wdrożenie w swoich zakładach rozwiązań cyfrowych z uwagi na szereg korzyści. Analizując różne gałęzie przemysłu, możemy zaobserwować podobne tendencje rynkowe niezależnie od branży. Firmy stawiają duży nacisk na poprawę jakości, optymalizację procesów, zarządzanie zapasami oraz możliwość szybszej reakcji na zmiany rynkowe. Cyfryzacja jest odpowiedzią na takie zapotrzebowanie. Nowoczesne systemy do zarządzania produkcją umożliwiają obserwację procesów w czasie rzeczywistym, co z kolei daje możliwość natychmiastowej reakcji na wszelkie nieprawidłowości. Użytkownik na bieżąco ma dostęp do informacji o kondycji urządzeń, różnych parametrach jakościo-

12/2021

wych oraz stanach magazynowych niezbędnych surowców, co pozwala zoptymalizować pewne operacje, a także w szybki sposób dostosować się do zmian. W wielu wypadkach zdalny dostęp pozwala do minimum ograniczyć potrzebę wizyty bezpośrednio na instalacji lub przygotować się do operacji konserwacyjnych z wyprzedzeniem, a zatem wdrożyć zarządzanie predykcyjne. Tym, co buduje aktualnie przewagę konkurencyjną firm, są elastyczność oraz szybkość reagowania oraz adaptowania się w zmiennych warunkach. Zakłady przemysłowe dysponujące zdalnym dostępem i wykorzystujące technologie cyfrowe są zdecydowanie bardziej konkurencyjne.

29

TEMAT NUMERU

, HL

$ 0 H

wkroczenia na drogę cyfrowej transformacji są zwykle przymuszane przez zewnętrze warunki biznesowe. Chodzi tu przede wszystkim o utrzymanie lub poprawienie swojej rynkowej pozycji względem konkurencyjnych firm i zdobycie nowych klientów. Dla wielu producentów jest to wręcz kwestia przetrwania. Co więcej, transformacja cyfrowa jest kierunkiem, który może istotnie zwiększyć potencjał przedsiębiorstwa. Nie jest zaś, i co należy podkreślić, nie powinna być celem samym w sobie, ale obecnie najlepszym sposobem na budowanie konkurencyjnej przewagi. Głównym czynnikiem, który skłania firmy do przeprowadzenia cyfrowej transformacji są rosnące oczekiwania klientów odnośnie ceny i jakości produktów lub usług oraz jakości obsługi sprzedaży i serwisu posprzedażowego.

Cyfrowa transformacja jest procesem, który zakłada stałą gotowość do zmian. Dzięki niej firma nie musi zatrzymywać się w miejscu, tracąc klientów, ale poradzi sobie z każdym problemem czy nową sytuacją na rynku. Moment, w którym dany rynek, producent lub 30

biznes będzie gotowy na wdrożenie cyfrowych innowacji zależy od jego specyfiki i aktualnego zaawansowania technologicznego, zarówno firmy, jak i rynku – np. tablety były obecne na rynku od początku lat 90. XX wieku, ale dopiero od chwili pojawienia się iPada w 2010 r., rynek był w stanie masowo wchłonąć nową technologię. Podobnie w przypadku obszaru działań, który obejmie transformację cyfrowę – jest on zależny od potrzeb organizacji i czasu, kiedy do niej dojrzeje. Cyfrowa transformacja może więc objąć zarówno wprowadzenie mało skomplikowanych systemów IT, jak i wdrożenie rozwiązań z obszaru chmury, sztucznej inteligencji, wideokonferencji, pracy zdalnej czy uczenia maszynowego.

Oblicza cyfryzacji Jak wynika z raportu firmy Autodesk „Digitalizacja polskich firm przemysłowych w dobie pandemii” (źródło: https://www.autodesk.pl/campaigns/ raport-przemysl2021), w porównaniu z 2019 r., aż o 42 % wzrosła świadomość dotycząca rozwiązań Przemysłu 4.0, a 56 % firm utrzymało lub zwiększyło

swoje inwestycje w cyfryzację. Jeśli chodzi o największe korzyści wynikające z cyfrowej transformacji, to większość ankietowanych zwróciła uwagę na poprawę ogólnej efektywności procesów (90,3 %) oraz optymalizację działania fabryki (88 %). Wprowadzenie rozwiązań Przemysłu 4.0 przełożyło się również na poprawę wydajności pracy (83,4 %), jakości (81,7 %), a także na poprawę wydajności łańcucha dostaw (81,1 %) oraz czasu wprowadzania produktu na rynek (81,1 %).

Wdrażanie cyfrowych rozwiązań w przemyśle jest naturalną konsekwencją zmiany zachowań społecznych. Jak wynika z raportu firm We Are Social i Hootsuite „Digital 2021” (źródło: https://datareportal.com/reports/ digital-2021-global-overview-report), aż 66,6 % światowej populacji korzysta obecnie z telefonów komórkowych.

Z Internetu korzysta zaś 59,5 % ludności świata. Internauta spędza zaś w Internecie średnio 2,5 godziny. W Polsce z dostępu do sieci korzysta 84,5 % populacji, a ludzie spędzają tam średnio cztery godziny dziennie. Warto podkreślić, że w styczniu 2021 r. w Polsce AUTOMATYKA

TEMAT NUMERU

CO ROZUMIEMY POD POJĘCIEM SZTUCZNEJ INTELIGENCJI (AI)?

WACŁAW BYLINA, INŻYNIER SPRZEDAŻY SYSTEMU ASIX, ASKOM SP. Z O.O. W ostatnich latach wdraża się coraz bardziej skomplikowane algorytmy realizacji procesów przemysłowych, reagujące na stan obiektu niedający się przewidzieć pierwotnie ze 100 % pewnością. Są to algorytmy samouczące się, bazujące na zdobywaniu i gromadzeniu danych przez maszyny oraz na podejmowaniu działań w oparciu o analizę danych archiwalnych o zdarzeniach.

Takie pojmowanie AI ma sens w zastosowaniach przemysłowych – przestrzeń zdarzeń w procesie produkcyjnym jest skończona lub mieści się w pewnych ramach. Pozostaje mały odsetek przypadków „wystających” poza ramy, na początku wymagających wsparcia człowieka, ale później również wbudowywanych w wiedzę systemu AI. Dzięki temu następuje stałe zawężanie „wystającego poza ramy” obszaru doświadczeń AI.

było 25,90 mln użytkowników mediów społecznościowych, co stanowi 68,5 % ogółu populacji. Jeśli chodzi o aktywność komercyjną, to wyszukiwanie produktów lub usług on-line dotyczyło 81,5 % internautów. Jakąkolwiek firmową stronę WWW odwiedziło 90,4 % osób, a zakupów on-line dokonało 76,8 % respondentów badań.

Fot. TCA

Uwaga na pułapki Niestety transformacja cyfrowa dla większości firm produkcyjnych pozostaje hasłem bez treści. Owszem wdrażają pojedyncze, cyfrowe technologie, automatyzują produkcję, ale tylko niewielka część przedsiębiorstw czerpie zyski z potencjału, jaki daje efektywne wykorzystanie danych, począwszy od zamówienia, przez poszczególne etapy produkcji, dystrybucję, sprzedaży i serwis posprzedażowy. Co gorsza, obecny, pandemiczny kryzys sprawia, że nowe technologie nie hamują wcale spadku wydajności. Tylko w Stanach Zjednoczonych wydajność spadła z 2,8 % do 1,3 %, a realne przychody uległy stagnacji.

Mimo to świadomość konieczności wprowadzenia cyfrowych zmian rośnie.

Wzrost poziomu cyfryzacji w polskich firmach jest już namacalnym skutkiem ograniczeń, które zostały nałożone na gospodarkę ze względu na pandemię COVID-19. Wiele polskich przedsiębiorstw stanęło przed wyborem, albo dokona przyspieszonej cyfryzacji pro12/2021

Inaczej mówimy o AI w kontekście ogólnym, w znaczeniu, które jest ukształtowane przez literaturę i filmy S-F. Na razie jest to przyszłość. Mówimy tu o takiej drodze ewolucji tej inteligencji, jaką przebył ludzki umysł na drodze od małpy człekokształtnej do homo sapiens.

To inny proces, w wyniku którego pojawiają się uczucia, abstrakcyjne myślenie – czy dziś możemy znaleźć je w systemach AI? Nie można jednak wykluczyć, że ze scenariusza, który piszemy dla siebie i maszyn zrealizuje się pomysł maszyny myślącej, czującej, działającej w oparciu o odruchy. Jeśli nasz mózg przeszedł taką drogę, to dlaczego samouczące się i samomodyfikujące się oprogramowanie nie może? Ale to już nie działka przemysłowej AI.

cesów albo musi się liczyć z koniecznością zawieszenia niektórych operacji biznesowo-produkcyjnych. Kluczowymi obszarami, które trzeba wziąć pod uwagę, rozważając plan cyfrowej transformacji przedsiębiorstwa, są; klienci, konkurencja, dane, innowacyjność oraz kreowana wartość. Przeanalizowanie aktualnego stanu i nakreślenie własnej przewagi w wymienionych zakresach to podstawa sukcesu.

W cyfrowym świecie należy bezwzględnie pamiętać o tym, że klienci tworzą sieci wpływu oraz mają możli-

wość dynamicznego reagowania i komunikacji z marką. Klient nie jest już tylko interesariuszem, któremu oferowana jest wartość, ale jest także partnerem. Cyfrowe technologie pozwalają mu uczestniczyć w tworzeniu produktu już na etapie prac badawczo-rozwojowych, a w fazie użytkowania czynnie może wpływać na opinie innych klientów, na przykład za pomocą mediów społecznościowych. Może on zatem udoskonalać produkt, ale też aktywnie wpływać na reputację marki i budować lub niszczyć ją.

8 +

J

D .I .

. + .

N < P

,< 7 + ; $

*

8 +

0 .I H

7(7 7 QRQR

31

TEMAT NUMERU i ściślejsza integracja procesów postępuje znacznie wolniej w przypadku pionowych (procesy, cele), niż poziomych łańcuchów wartości (współpraca z dostawcami, klientami oraz innymi partnerami).

Przemysł 4.0 i Internet Rzeczy

Kluczem do cyfrowej transformacji są dane. Dzięki odpowiedniej analizie i ich wykorzystaniu można podejmować odpowiednie działania na wszystkich szczeblach i we wszystkich procesach w firmie. Cyfryzacja generuje coraz większe ilości danych, dlatego istotne jest, aby efektywnie z nich korzystać.

W dobie cyfryzacji dane napędzają i inicjują procesy w różnych działach firmy.

W tym aspekcie konieczne jest odpowiednie oprogramowanie scalające źródła danych w przedsiębiorstwie.

W wypadku produkcji są to narzędzia klasy SCADA, PLM czy CMMS, o których za chwilę.

Z pomocą przychodzą również algorytmy sztucznej inteligencji oraz analiza Big Data. Pozwalają one przewidywać pewne trendy rynkowe z wyprzedzeniem, a także znacznie lepiej kontrolować produkcję i łańcuchy dostaw. Ważne jest też zapewnienie danym odpowiedniej ochrony i bezpieczeństwa. Brak bezpieczeństwa, jest jednym z najważniejszych zagrożeń dotyczących cyfrowej transformacji, dlatego musi być jednym z priorytetów realizowanych zmian.

Jak widać, proces cyfrowej transformacji przedsiębiorstwa nie powinien obejmować jedynie warstwy produkcyjno-produktowe, ale wszystkie 32

procesy biznesowe. W celu pełnego wykorzystania cyfrowego potencjału, firmy muszą przeanalizować swoją strategię i na tej podstawie podjąć decyzję, jak ma wyglądać ich nowy model operacyjny oraz w jaki sposób przeorganizować swoje struktury i procesy.

Oznacza to, że strategia cyfrowego rozwoju musi wynikać ze strategii biznesu oraz z koncepcji realizacji procesów wewnętrznych przedsiębiorstwa i interakcji z rynkiem. I tu dochodzimy do koncepcji Przemysłu 4.0. W tym miejscu warto podkreślić, że koncepcja Przemysłu 4.0 pozwala wykorzystać zachodzące od lat w przemyśle procesy cyfrowej transformacji, a w szczególności procesy cyfrowej automatyzacji, które pozwalają na przekształcenie fabryk w samosterujące i, co ważne, samoadaptujące i samoorganizujące systemy nazywane często inteligentnymi, bądź cyfrowymi fabrykami (smart factories, digital factories).

W przemyśle cyfryzacja procesów produkcyjnych dotyczy przede wszystkim pionowych i poziomych procesów wytwórczych, które odpowiadają za tworzenie finalnego produktu. Chodzi tu o tak zwane pionowe i poziome łańcuchy wartości. Warto jednak podkreślić, że doświadczenia wielu firm pokazują, iż cyfrowa transformacja

Koncepcja Przemysłu 4.0 (Industrie 4.0) narodziła się w Niemczech w 2001 r., kiedy to decyzją rządu niemieckiego stała się kluczowym elementem strategii innowacyjnego rozwoju naszego zachodniego sąsiada. Utworzona w wyniku tej decyzji grupa robocza „Industrie 4.0 Working Group” sformułowała pierwsze rekomendacje dotyczące implementacji koncepcji „Przemysł 4.0”, które zostały opublikowane w kwietniu 2013 r.

Przemysł 4.0 nierozerwalnie związany jest z kilkoma zaawansowanymi technologiami, z którymi mamy już do czynienia w ostatnich latach. Na pierwszym miejscu wymienić należy Internet Rzeczy (Internet of Things IoT) lub, zawężając to pojęcie, Przemysłowy Internet Rzeczy (Industrial Internet of Things – IIoT), który charakteryzować się będzie przesyłaniem ogromnych ilości danych, zbieranych przez rozproszone w sieci urządzenia, np. czujniki sczytujące dane z procesu technologicznego. To właśnie w tym celu, aby umożliwić przesyłanie i wymianę informacji między urządzeniami bez udziału człowieka, tak duży nacisk kładzie się telefonię piątej generacji 5G, która pozwala na komunikację nawet do miliona urządzeń rozmieszczonych na kilometrze kwadratowym. W praktyce, taka liczba komunikujących się ze sobą urządzeń z naddatkiem zaspokaja potrzeby większości, nawet najbardziej skomplikowanych linii technologicznych i zakładów przemysłowych.

Z Przemysłem 4.0 nierozerwalnie związane są nowoczesne technologie umożliwiające uelastycznienie produkcji umożliwiające produkowanie niewielkich serii wyrobów i ich dopasowanie pod ścisłe potrzeby klienta.

Do technologii, które umożliwiają już dziś personalizację produkcji, zalicza się druk 3D, zaawansowane symulacje, rzeczywistość wirtualną i rozszerzoną.

Dopełnieniem wszystkich powyższych AUTOMATYKA

TEMAT NUMERU technologii będzie znacznie większa niż obecnie integracja przemysłowych systemów informatycznych i systemów automatyki, zarówno w obrębie samego przedsiębiorstwa, jak i obsługi klienta – począwszy od produkcji po dystrybucję wyrobów i serwis posprzedażowy.

Cyfrowy bliźniak i datafikacja Z Przemysłem 4.0 bardzo silnie związane są również dwa pojęcia, a mianowicie datyfikacja i cyfrowy bliźniak.

Datafikacja to proces pozyskiwania informacji przez tworzenie cyfrowych reprezentacji świata rzeczywistego, np. w wyniku omówionej wcześniej digityzacji czy przesyłanych w postaci cyfrowej informacji sczytywanych przez sieć czujników i urządzeń Przemysłowego Internetu Rzeczy. Do procesu tego zalicza się również przetwarzanie i łączenie zbiorów danych oraz ich analizę z wykorzystaniem na przykład algorytmów sztuczne inteligencji, analizę Big Data czy przetwarzanie w systemach klasy Business Inteligence. Wszystkie technologie wykorzystywane do gromadzenia, integracji i analizy danych określa się zbiorczym mianem technologii datafikacji.

Z kolei cyfrowy bliźniak (digital twin) odnosi się do cyfrowej reprezentacji, można wręcz rzec, cyfrowej repliki

fizycznych obiektów, procesów i systemów. Innymi słowy model digital twin to połączenie fizycznego obiektu oraz jego cyfrowego odwzorowania w przestrzeni wirtualnej. Na tej podstawie można sterować cyfrową fabryką, przeprowadzać symulacje dotyczące wydajności produkcji, optymalizować rozmieszczenie linii i urządzeń na nich, analizować procesy logistyczne itp.

Coś więcej niż tylko cyfrowa inżynieria Kolejną grypą trendów związanych z cyfryzacją przemysłu i produkcji jest cyfrowa inżynieria i idąca za nią zwinna, elastyczna produkcja oraz biorący swój początek w usługach informatycznych model wykorzystania czasu pracy maszyn jako usługi Machine-as-a-Service (MaaS). Cyfrowa inżynieria bezpośrednio związana jest z cyfrowym bliźniakiem. Inżyniera cyfrowa nie rewolucjonizuje projektowania, ale je unowocześnia. Można pozostać przy znanych narzędziach i procesach. Zanim powstanie fizyczny projekt, można przetestować go w świecie wirtualnym – i tu przydaje się wirtualny bliżniak.

Stworzenie – za pomocą oprogramowania CAD – cyfrowego bliźniaka maszyny, linii produkcyjnej czy systemu automatyki przemysłowej w postaci modelu 3D, umożliwia zaapliko-

wanie parametrów fizyczne, z którymi przyjdzie pracować w rzeczywistym środowisku. Nie chodzi tu jednak o zwykła analizę wytrzymałościową, ale możliwość sprawdzenia, jak maszyna, czy system będzie pracować jako oddzielna jednostka oraz w połączeniu z innymi urządzeniami, a także, co ważne, podczas obsługi przez operatorów. Dzięki cyfrowej reprezentacji danych opisujących nowy produkt lub tworzoną linię produkcyjną czy halę, można założyć gogle VR i sprawdzić na własne oczy działanie urządzenia, tak jakby stało tuż przed nami. Można rozwiązywać wszelkie problemy, zoptymalizować miejsce pracy operatora czy przygotować różne udoskonalenia jednym kliknięciem, jeszcze przed wykonaniem fizycznego prototypu.

Cyfrowego bliźniaka produktu lub urządzenia można też przekazać do przetestowania klientowi, aby mógł zoptymalizować swoją maszynę już w trakcie wirtualnej eksploatacji. Wyniki można wykorzystać do tworzenia kolejnych, podobnych produktów dla innych klientów, bez konieczności rozpoczynania prac projektowych od podstaw. Co więcej, możliwy jest też trening pracowników i szkolenia operatorów maszyn jeszcze przed ich fizycznym wyprodukowaniem i ustawieniem na linii produkcyjnej.

Fot. Vive

7

HL $

. L

H

./ .

0$ + I

. H

.

.I

D . $

12/2021

33

TEMAT NUMERU

Co więcej, gdy maszyna jest łączona z układem sterowania dopiero u klienta, istnieje zawsze ryzyko, że nie będą one ze sobą współpracować. Jednak dzięki wirtualnemu „przekazaniu do eksploatacji” testy układu sterowania można przeprowadzić jeszcze przed dostarczeniem urządzenia do docelowego zakładu. Pozwala to na wykrycie i rozwiązanie problemów z integracją systemów sterowania lub sekwencjonowaniem linii technologicznej przed montażem maszyny u klienta.

Przykładem oprogramowania, które realizuje tego typu zadania cyfrowej inżynierii jest m.in. konfigurator produktów smartDESIGNER firmy WAGO (http://www.configurator.wago.com/).

Umożliwia on projektowanie on-line za pomocą przeglądarki internetowej układów do elektrotechniki i automatyki przy zastosowaniu komponentów WAGO w środowisku 3D. Projektowanie w trybie on-line w przeglądarce internetowej, pozwala uniknąć instalacji oprogramowania i zapewnia użytkownikowi stały dostęp do projektu, niezależnie od tego, gdzie się znajduje oraz do aktualnych danych WAGO. Po stworzeniu schematu połączeń elektrycznych w oprogramowaniu CAE lub projektu w zintegrowanym, dostarczanym również przez WAGO środowisku programistycznym e!COCKPIT. Wspiera ono wszystkie działania zwią34

zane z automatyzacją: od konfiguracji sprzętu, przez programowanie, symulację i wizualizację, aż po rozruch gotowego produktu. W aplikacji smartDESIGNER można wyeksportować dane dotyczące wszystkich lub wybranych listew zaciskowych i nadać im własne numery zamówień. Listwa zaciskowa zostaje automatycznie zaprojektowana i zweryfikowana. Co więcej istnieje też możliwość importu plików z opisami z CAE oraz druku opisów złączek.

Projekty złączek listwowych opracowane w smartDESIGNER w formacie natywnym lub neutralnym można przesłać do działu konstrukcji w postaci modeli CAS 2D i 3D przez portal WAGO-PARTcommunity. Do docelowego systemu CAD (a dodatkowo także do oprogramowania PLM/ERP) przesyłane są, oprócz wymiarów geometrycznych, także dane techniczne i handlowe produktu.

W ten sposób tworzony jest cyfrowy ślad lub ścieżka (digital trail, digital thread) danych, które przypisane są do konkretnego produktu, opracowanego w ramach cyfrowego bliźniaka. Co więcej, są one dostępne w całym jego cyklu życia – od projektu do chwili wycofania z rynku i zaprzestania wsparcia. Dane te mogą być przekształcone w łatwy do zrozumienia model, tak jak w przykładowym systemie WAGO, który informuje jak dany produkt lub usługa

działa lub jak będzie działał, zarówno w fabryce, jeśli chodzi o proces lub technologię, lub zachowywał się na miejscu u klienta.

Elastyczna, zwinna produkcja Bezpośrednio z cyfryzacją związana jest też bardzo modna ostatnio koncepcja zwinnego wytwarzania (agile manufacturing). Koncepcja ta ma w swoim założeniu zapewnić przewagę konkurencyjną przez ciągłe doskonalenie, szybką reakcję, systematyczne podnoszenie jakości i koncentrację na potrzebach klienta.

Podstawowymi elementami zwinnego wytwarzania są: • włączenie klienta do procesu projektowania i wytwarzania, czyli cyfrowa inżynieria, • szybka odpowiedź na potrzeby klienta, związana z monitoringiem rynku, między innymi w mediach społecznościowych, • indywidualne produkty zgodne z wymaganiami klienta, a więc cyfrowe wytwarzanie na indywidualne zamówienia, • gotowość do zmian, w tym rekonfiguracji systemów produkcyjnych, czyli wręcz gotowość do przejścia w tryb wynajmowania maszyn, czy całych linii produkcyjnych we wspomnianym modelu MaaS .

AUTOMATYKA

TEMAT NUMERU

DIGITALIZACJA ODBYWA SIĘ NA WIELU POZIOMACH ZARZĄDZANIA PRODUKCJĄ WACŁAW BYLINA, INŻYNIER SPRZEDAŻY SYSTEMU ASIX, ASKOM SP. Z O.O. Nasza platforma Asix znajduje się na poziomie systemów SCADA. Od lat zauważamy zwiększającą się obecność oprogramowania, z którym wymieniamy dane. Chodzi tu o oprogramowanie MOM i ERP. Te systemy, które jeszcze kilka lat temu były wyjątkami, stają się normą. Naszym zdaniem możemy tu mówić o trwałym trendzie.

Pojawiają się wymagania dotyczące współpracy z oprogramowaniem klasy APS i CMMS. To pierwsze, to przedłużenie systemu MOM w celu optymalizacji procesu wytwarzania, CMMS jest pewną nowością. To poszukiwanie przez przedsiębiorców nowych narzędzi do sprawnego zarządzania maszynami i zasobami ludzkimi

' < '

Celem zwinnej produkcji jest stworzenie mechanizmów umożliwiających elastyczne i efektywne gospodarowanie zasobami. Zwinna produkcja zakłada więc takie zorganizowanie, które gwarantuje zdolność do szybkiego i efektywnego reagowania na aktualny popyt rynkowy oraz zdolność do aktywnego rozwijania przyszłych możliwości rynkowych.

Na poziomie strategicznym wymaga podejścia skierowanego na zewnątrz przedsiębiorstwa. Na poziomie operacyjnym jest związana z elastycznymi zmianami zachodzącymi wewnątrz systemu, szczególnie w procesach innowacji, projektowania, a przede wszystkim − wytwarzania.

Zwinna produkcja wykorzystuje nadmiarową elastyczność (wbudowaną w przedsiębiorstwo lub nie) do szyb-

w celu zapewnienia wielopoziomowej optymalizacji procesu produkcji, obejmującej koszty bezpośrednie i te związane z optymalną alokacją zadań oraz z utrzymaniem w stanie sprawności parku maszynowego przy ograniczonych zasobach. ASKOM przewidział ten trend i oferuje narzędzia do monitoringu maszyn, jako gotowe do użycia elementy naszego systemu „out of the box”.

Opisane powyżej trendy pokazują, że coraz częściej odchodzi się od zarządzania i planowania produkcji za pomocą wspomaganego dokumentacją papierową Excel-a. To dobry trend.

kiej odpowiedzi na nieprzewidywane zmiany zarówno potrzeb klientów, jak i popytu rynkowego. Zwinna produkcja może być zatem definiowana jako zdolność przedsiębiorstwa do utrzymywania niskokosztowej elastyczności polegającej na równoważeniu poziomów: szczupłości i elastyczności oraz związanej z nią szybkości reakcji i zdolności dostosowywania się do zmieniającego się otoczenia. Poziom szczupłości jest uzależniony od ilości i kosztu generowanych strat, natomiast poziom elastyczności od ilości i kosztu utrzymywania jej nadmiarów [1].

Machine-as-a-Service W kontekście inteligentnej fabryki, maszyny i urządzenia na hali produkcyjnej powinny być wyposażone w sze-

$ 0 $ .

$ 0 I

.

H

12/2021

reg czujników zbierających i przesyłających w czasie rzeczywistym dane w ramach Przemysłowego Internetu Rzeczy, a więc muszą być podłączone do fabrycznych platform IIoT, interfejsów HMI i systemu SCADA. Jak widać, cyfrowa, inteligentna fabryka ułatwia możliwość zastosowania i wdrożenia usługi MaaS, czyli zdalnego udostępniania mocy produkcyjnych poszczególnych linii i maszyn. Jedyną przeszkodą jest to, że dane produktowe i operacyjne generowane przez maszyny muszą być zintegrowane nie tylko z wewnętrznymi procesami produkcyjnymi i systemem IT przedsiębiorstwa, ale również z zewnętrznymi procesami klienta, co dobrze komponuje się z cyfrową inżynierią.

Rodzi się tu zapotrzebowanie na solidną, bezpieczną i niezawodną platformę chmury przemysłowej, która dostarczałaby jednocześnie, w czasie rzeczywistym, dane z maszyny zarówno do systemu IT przedsiębiorstwa, jak i do klienta odnajmującego czas pracy maszyny. Dzięki takiemu podejściu, maszyny na naszej hali produkcyjnej mogą być udostępniane on-line klientom zewnętrznym, którzy chcą używać konkretnej maszyny jako części swoich zasobów produkcyjnych. Dzięki temu, przychód dla właściciela fabryki jest generowany nie tylko ze względu na funkcję, jaką maszyny te pełnią w wewnętrznych procesach fabrycznych, a także na rolę, jaką te same maszyny odgrywają w procesach produkcyjnych zewnętrznych klientów.

35

TEMAT NUMERU

KLASY OPROGRAMOWANIA STOSOWANEGO NAJCZĘŚCIEJ W PRZEMYŚLE SCADA (Supervisory Control And Data Acquisition) – system informatyczny nadzorujący przebieg procesu technologicznego lub produkcyjnego. Jego główne funkcje obejmują zbieranie aktualnych danych (pomiarów), ich wizualizację, sterowanie procesem, alarmowanie oraz archiwizację danych.

CAD/CAM, oznacza wspomagane komputerowo projektowanie (Computer Aided Design) i wytwarzanie (Computer Aided Manufacturing). W systemach CAD, możemy kreślić geometrię 2D projektowanych częci i wyrobów, modelować je w 3D, przygotować dokumentację techniczną, wykonywać obliczenia wytrzymałościowe, czy przeprowadzać symulację działania konstrukcji pod wpływem określonych warunków fizycznych. Zaletą systemów CAD jest cyfrowy zapis geometrii obiektów umożliwiający szybkie i łatwe tworzenie skomplikowanych modeli, możliwość wprowadzania licznych poprawek, wirtualnego testowania, archiwizację przygotowanych projektów w postaci cyfrowej oraz wymiany cyfrowych danych z innymi systemami. Systemy CAM to z kolei oprogramowanie, którego zadaniem jest integracja systemów projektowania i wytwarzania. System CAM, w oparciu o stworzone modele CAD, odpowiada za wygenerowane kody, które po przesłaniu do maszyn wykonawczych, np. obrabia-

rek sterowanych numerycznie, pozwalają wyprodukować zaprojektowaną część.

PLM (Product Lifecycle Management) to oprogramowanie do zarządzania cyklem życia produktu. Wspiera proces tworzenia i rozwoju produktów od momentu koncepcji, przez projekt i produkcję, kończąc na serwisie gwarancyjnym, wsparciu posprzedażowym, serwisowym, aż po utylizację. Dzięki temu następuje konwergencja systemów projektowania wspomaganego komputerowo CAD, wytwarzania wspomaganego komputerowo CAM, inżynierii wspomaganej komputerowo CEA (Computer Aided Engineering), zarządzania danymi produktów PDM (Product Data Management) oraz cyfrowej produkcji realizowanej m.in. w cyfrowych fabrykach. PLM odróżnia się jednak od innych rozwiązań dla przedsiębiorstw, ponieważ koncentruje się na pozyskiwaniu maksymalnych przychodów z powtarzających się procesów, w tym procesów produkcyjno-projektowych.

MES (Manufacturing Execution System) to systemy realizacji produkcji. Systemy klasy MES współpracują z elementami systemów automatyki, służą do ciągłego monitorowania procesów produkcyjnych oraz pozyskiwania odpowiednich informacji z przebiegu produkcji i przekładaniu ich na płaszczyznę biznesową. Wszystko po

to, by w czasie rzeczywistym otrzymywać realne informacje na temat produkcji i móc sprawnie reagować na zaistniałe sytuacje lub modyfikować produkcję tak, by była jak najbardziej efektywna. Co ważne, dane o realizowanej produkcji są zbierane i dostarczane użytkownikowi w czasie rzeczywistym, dzięki czemu możliwa staje się natychmiastowa reakcja na wszelkie niepożądane zjawiska zarówno związane z produkcją, jak i idącymi za tym czynnikami biznesowymi. Co więcej, system MES informuje też osoby odpowiedzialne za produkcję o jej faktycznym stanie. Narzędzia tego typu umożliwiają m.in.: • bieżące śledzenie procesów produkcyjnych i produkcji w toku, • śledzenie informacji o wydajności poszczególnych maszyn, linii, czy całego zakładu, • wykrywanie przestojów i mikroprzestojów, a także rejestrowanie ich przyczyn oraz badanie rzeczywistego czasu pracy maszyn, • planowanie kolejności wykonywania danych zleceń produkcyjnych, • zbieranie informacji o wadliwych produktach, a także wsparcie procesów kontroli jakości, • elektroniczne przetwarzanie i zarządzanie informacjami oraz dokumentacją.

Jak widać, systemy realizacji produkcji są przede wszystkim wsparciem w procesie

których tak naprawdę potrzebują jedynie sporadycznie, zwiększając w ten sposób elastyczność swojej oferty, zarówno produktowej jak i ilościowej, gdzie zwiększenie mocy produkcyjnych możliwe jest wyłącznie na czas realizacji zamówienia. Dzięki modelowi MaaS można również dość szybko i niższym kosztem, otworzyć fabrykę, ponieważ koszt wynajmu wielu potrzebnych maszyn jest znacznie niższy niż ich fizyczny zakup.

Wirtualna i rozszerzona rzeczywistość Z drugiej strony, klienci, którzy sami nie kupili maszyn lub nie wyposażyli swoich fabryk we wszystkie niezbędne im Iinie produkcyjne, zlecając 36

produkcję w modelu MaaS, czerpią korzyści z niższych nakładów inwestycyjnych, zamieniając je w koszty operacyjne. Mogą też skorzystać z maszyn,

Przejdźmy teraz do wirtualnej rzeczywistości VR (Virtual Reality) i zastanówmy w jakich okolicznościach wirtualny świat może sprawdzić się w przemyśle, w kontekście jego cyAUTOMATYKA

TEMAT NUMERU

Your Global Automation Partner

CMMS (Computerised Maintenance Management Systems) to komputerowy system wsparcia zarządzania utrzymaniem ruchu. Systemy klasy CMMS wspomagają pracę działów technicznych i działów utrzymania ruchu, które odpowiedzialne są za utrzymanie stanu technicznego zakładu i za zapewnienie niezawodności funkcjonowania fabryki. Obecnie często można spotkać się również z określeniem EAM, które jest skrótem od Enterprise Asset Management, czyli zarządzaniem nie tylko wyposażeniem produkcyjnym (parkiem maszyn), ale całym fizycznym majątkiem przedsiębiorstwa, takim jak budynki, instalacje, infrastruktura techniczna, flota samochodowa itp. Bardzo często pojęcia te są stosowane zamiennie ze względu na to, że większość dzisiejszych systemów CMMS w wyniku swojego rozwoju, ma wbudowaną pełną funkcjonalność, umożliwiającą zarządzanie nie tylko parkiem maszyn, ale właśnie całym majątkiem firmy. Wśród funkcji realizowanych przez systemy klasy CMMS znajdują się:

fryzacji. Po pierwsze wirtualna rzeczywistość może służyć do planowania hal fabrycznych i linii produkcyjnych, a także kontroli działania robotów.

Korzystając z wirtualnych gogli i danych z systemu CAD czy innego oprogramowania związanego z cyfrową inżynierią, można przetestować wirtualnie produkty czy sprawdzić rozmieszczenie maszyn na linii zanim zostanie ona fizycznie wybudowana. W ten sposób łatwo wychwycić wszystkie błędy, a klient ma szansę zapoznać się z produktem zanim fizycznie zostanie on przygotowany i dostarczony.

Technologia wirtualnej rzeczywistości wykorzystywana jest także do monitorowania linii produkcyjnych i całych istniejących fabryk. Wirtu12/2021

• zarządzanie rejestrem wyposażenia przedsiębiorstwa, • zarządzanie rozliczeniem, zakupami i sprzedażą wyposażenia, • planowanie przeglądów i innych czynności obsługowych wyposażenia, • zarządzanie procedurami nadzoru wyposażenia i inną dokumentacją, • rejestracja zdarzeń związanych z utrzymaniem wyposażenia produkcyjnego i pomiarowego w tym awarii, remontów i przeglądów, • zarządzanie personelem służb utrzymania ruchu w tym harmonogramem pracy, • wsparcie realizacji projektów związanych z utrzymaniem ruchu, np. dużych remontów i przestojów linii produkcynych, • wsparcie dla planowania i realizacji budżetów utrzymania ruchu, • zarządzanie magazynami części i akcesoriów dla Służb Utrzymania Ruchu, • analiza i ocena działań w obszarze utrzymania ruchu.

Firmy stosujące rozwiązania klasy CMMS osiągają największe korzyści, gdy rozwiązania te są zintegrowane z innymi elementami techniczno-informatycznego ekosystemu przedsiębiorstwa, w tym gospodarką magazynową, zamówieniami części zamiennych oraz zarządzania personelem.

alnego bliźniaka wykorzystuje się do monitorowania danych w czasie rzeczywistym i na ich podstawie do optymalizowania procesów. Jest to już obecnie jedna ze standardowych technologii wykorzystywanych przez duże przedsiębiorstwa produkcyjne i firmy z branży motoryzacyjnej i lotniczej.

Obecnie VR w przemyśle wykorzystuje się również podczas prowadzenia szkoleń. Oczywiście dominują tu szkolenia techniczne związane z symulacją różnych procesów. W ten sposób przeszkolić można pracowników, którzy muszą przetrenować jakieś ręcznie wykonywane czynności lub opanować procesy produkcyjne.

Podstawową zaletą systemów VR jest to, że można zasymulować warunki

Digital Automation Company Stwórz z nami swoją fabrykę przyszłości

Inteligentne czujniki dostarczają szereg dodatkowych danych o produkcji, dzięki komunikacji IO-link pozwalają na szybką i wygodną zmianę ich parametrów OB konkretne potrzeby produkcyjne Systemy IO do zbierania i przetwarzania istotnych danych z procesu z możliwościami lokalnego, autonomicznego sterowania System identyfikacji RFID – jedna z kluczowych technologii w fabryce przyszłości, umożliwiająca śledzenie produkcji, usprawniająca procesy logistyczne przepływu materiałów i zarznjdzania gotowymi produktami

R E K L A M A

decyzyjnym obejmującym planowanie zadań produkcyjnych oraz ich przekazywanie do realizacji. Umiejętne wykorzystanie dostarczanych danych pozwala zdecydowanie poprawić efektywność biznesową zakładu oraz wydajność procesów wytwórczych.

Turck Cloud oraz pełna gama urządzeń dostępowych do przechowywania i analizy danych w chmurze ułatwia podejmowanie decyzji biznesowych

www.turck.com/tcs 37

TEMAT NUMERU

CZY CHMURA W ŚRODOWISKU PRZEMYSŁOWYM MA SENS? CZY RZECZYWIŚCIE PRZENIESIENIE DANYCH PRZEMYSŁOWYCH DO CHMURY JEST W STANIE ZWIĘKSZYĆ PRODUKTYWNOŚĆ I USPRAWNIĆ PRZEPŁYW PROCESÓW? BARTOSZ FRAS, PRODUCT MANAGER – DIGITAL SOLUTIONS, ENDRESS+HAUSER Istotną zaletą rozwiązań chmurowych jest brak konieczności przygotowania specjalistycznej infrastruktury IT, niezbędnej do przechowywania i przeliczania danych. Nie ma już potrzeby inwestowania w kosztowne serwery i najnowsze oprogramowanie czy utrzymywania serwerowni, ponieważ w ramach usługi użytkownik uzyskuje dostęp do zasobów i możliwości obliczeniowych dostawcy rozwiązania chmurowego. To jedna strona medalu. Mając do dyspozycji nowoczesne narzędzia cyfrowe, działające w oparciu o rozwiązanie chmurowe, organizacja biznesowa staje się dużo bardziej elastyczna, procesy mogą być realizowane i nadzorowane nie tylko zdalnie, z uwzględnieniem dodatkowych informacji z urządzeń inteligentnych,

niebezpieczne, a z drugiej strony podczas szkolenia nie blokujemy w fabryce linii produkcyjnej.

Z kolei rozszerzona rzeczywistość AR (Augmented Reality) już dzisiaj odgrywa ważną rolę w kontroli jakości wyprodukowanych lub zmontowanych wyrobów. Obecnie przemysł motoryzacyjny i lotniczy wykorzystuje oprogramowanie rozszerzonej rzeczywistości do kontroli jakości części dostarczanych przez firmy zewnętrzne. Rozszerzoną rzeczywistość stosuje się też do kontroli poprawności montażu i rozmieszczenia różnych podzespołów. Firmy z branży motoryzacyjnej, które zastosowały tablety z systemami AR w miejsce tradycyjnych instrukcji roboczych, informują, że dzięki temu liczba błędów zmalała o 90 %, a czas cyklu montażowego skrócił się o 40–50 %.

Rola oprogramowania w cyfrowej transformacji Najistotniejszą rolę w cyfrowej transformacji odgrywa jednak oprogramowanie. To dzięki niemu możliwe jest przetworzenie zebranych danych, dostarczanie informacji w ramach raportów, czy sterowanie procesami i programowanie maszyn wykonujących określone zadania. Zastosowane oprogramowanie inteligentnej fabryki musi wspierać realizację na38

co zwiększa ich niezawodność oraz stwarza nowe możliwość gruntownej analizy na podstawie większej liczby zmiennych.

Bezpośrednie zaangażowanie ludzi w diagnostykę i nadzór nad pracą maszyn może zostać ograniczone do minimum, przy jednoczesnym wdrożeniu predykcyjnego modelu zarządzania. Kolejnym aspektem jest zwiększenie bezpieczeństwa – zarówno przez ograniczenie ryzyka narażenia pracowników na szkodliwe warunki otoczenia przemysłowego, jak i bezpieczeństwo procesowe, osiągnięte dzięki mniejszej liczbie awarii oraz możliwości reagowania na wszelkie nieprawidłowości, zanim doprowadzą one do postoju linii produkcyjnej czy jakiegoś procesu.

stępujących aspektów zarządzania inteligentną produkcją [2]: • Gromadzenie danych: bezpieczne gromadzenie i przechowanie, niezależnie od sprzętu, danych ze wszystkich procesów, urządzeń i wprowadzonych/wygenerowanych przez ludzi. Szeroka gama protokołów komunikacyjnych pozwala na komunikację ze wszystkimi wykorzystywanymi urządzeniami, sterownikami PLC i systemami zarządzania przedsiębiorstwem oraz aplikacjami w chmurze.

• Wizualizacja i kontrola: wyświetlanie danych operacyjnych w czasie rzeczywistym na indywidualnie dopasowanym interfejsie, zapewniające większą świadomość i wydajniejsze sterowanie procesami, zarówno lokalnie, jak i zdalnie.

• Zarządzanie danymi: kontekstualizacja danych pozwalająca na podejmowanie lepiej uzasadnionych i wiarygodnych decyzji.

• Analityka i raportowanie: analiza, np. przy wykorzystaniu sztucznej inteligencji, danych historycznych i danych zbieranych w czasie rzeczywistym w celu wypracowania jak najdokładniejszych wniosków.

• Inżynieria i konserwacja: narzędzia pozwalające na tworzenie projektów, utrzymanie ruchu i zarządzanie fabryką.

Co ważne, oprogramowanie inteligentnej fabryki pozwala na poziomą integrację maszyn i pionową integrację systemów całego przedsiębiorstwa, komunikację maszyn, systemów i zasobów, jak również udostępnia dane z czujników systemom planowania zasobów przedsiębiorstwa. Dzięki temu aplikacje zarządzające inteligentną fabryką eliminują natłok informacji w firmie i ułatwiają komunikację między maszynami, obiektami, ludźmi, systemami IT przedsiębiorstwa i systemami klienta.

Sztuczna Inteligencja, czyli przyszłość cyfrowej transformacji Na koniec warto kilka słów poświęcić przyszłości cyfrowej transformacji. Transformacja cyfrowa nie jest jednak zjawiskiem nowym i tak naprawdę trwa już od ponad 20 lat. Jak pokazaliśmy, dobrze przygotowana cyfryzacja wymaga zintegrowania inteligentnych technologii z istniejącymi procesami biznesowymi. Jedną z nich jest sztuczna inteligencja.

Umiejętne wykorzystane możliwości sztucznej inteligencji, uczenia maszynowego i analityki danych może stać się fundamentem innowacyjności i źródłem przewagi konkurencyjnej.

AUTOMATYKA

TEMAT NUMERU Sztuczna inteligencja coraz częściej staje się również katalizatorem cyfrowej transformacji. Wspiera firmy w stawaniu się bardziej elastycznymi i innowacyjnymi. Przedsiębiorstwa wdrażające rozwiązania wykorzystujące algorytmy sztucznej inteligencji efektywniej pozyskują nowych klientów, ograniczają ryzyko i usprawniają obsługę klienta.

Możliwości oferowane przez technologie sztucznej inteligencji i uczenia maszynowego są też niezbędne do przetwarzania i analizowania zbiorów danych Big Data, pozyskiwanych m.in. z Przemysłowego Internetu Rzeczy i systemów automatyki przemysłowej. Z kolei sztuczna inteligencja i uczenie maszynowe muszą również dysponować odpowiednio dużymi zbiorami danych, by oferować dokładne i rzetelne wyniki oraz efektywnie się uczyć i przeprowadzać biznesowo-produkcyjne analizy. Współdziałanie technologii Big

Data, sztucznej inteligencji i narzędzi analitycznych jest obecnie podstawą cyfrowej transformacji.

W przyszłości znaczenie sztucznej inteligencji będzie jeszcze większe.

Przewiduje się, że już za pięć lat szybko rosnący globalny rynek oprogramowania sztucznej inteligencji AI (Artifical Intelligence), osiągnie wartość około 126 miliardów dolarów.

O utrzymaniu konkurencyjności zadecyduje przemyślane wykorzystanie dostępnych danych i wdrożenie cyfrowych narzędzi, które pozwolą ujednolicić informacje spoczywające w bazach, hurtowniach danych i tzw. jeziorach danych (data lakes), gdzie przechowywane są wielkie zbiory nieustrukturyzowanych danych. Przedsiębiorstwa, będą musiały analizować tak zgromadzone informacje, właśnie za pomocą rozwiązań wspieranych przez algorytmy sztucznej inteligencji. Inaczej nie da się nie tylko osiągać lepszych

wyników finansowych, ale zrozumieć bieżących, zmieniających się potrzeb kleientów i sterować dopasowaną do nich produkcją. Co więcej, potrafiąc przewidywać przyszłe zachowania klientów, wykorzystując uczenie głębokie do rozpoznawania wzorców, można znacznie szybciej przygotować odpowiednie, zindywidualizowane produkty i dostosować do ich wytwarzania linie produkcyjne.

#(8 #8: #

Literatura [1] M. Dudek, Równoważenie poziomów elastyczności wewnętrznej i szczupłości w kontekście zwinnej produkcji, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach Nr 351, s. 164, 2018 [2] Materiały firmy COPA-DATA

R E K L A M A

KONFERENCJE KONFERENCJE TECHNICZNE TECHNICZNE PRE P LREEKL C E JKEC J |E W | YW S TYAS W T ACW Y C |Y W | AW RA S ZR TSA Z TT Y AT Y

Szukasz Szukasz skutecznych skutecznych metod metod zoptymalizowania zoptymalizowania produkcji? produkcji?

Chcesz Chcesz pozna nowo ci, pozna nowo ci, o których o których wcze niej wcze niej nienie s ysza e ? s ysza e ?

NieNie wiesz, wiesz, jakjak podej do podej do wdro enia wdro enia zaawansowanych zaawansowanych technologii? technologii?

WE UDZIA SKORZYSTAJ WE UDZIA SKORZYSTAJ Z NAJLEPSZYCH Z NAJLEPSZYCH PRAKTYK! PRAKTYK!

UDZIA BEZP ATNY UDZIA BEZP ATNY 12/2021

REJESTRACJA REJESTRACJA ONLINE ONLINE

KONFERENCJETECHNICZNE.PL KONFERENCJETECHNICZNE.PL 39

TEMAT NUMERU

Cyfryzacja

/# -) / * 0-5č 5 Ř +*'*24 # "*/*24 * 2+-*2 5 )$ ) -4) & 7 J +

$ H $ 0 $

IJ $ .

B . $ .

1 + #!9 S# 4

!+

9 W< 8

+

$ 0$

I 1 +

/ $ $ 0 .

I $ +<

* $ .

+

#)61 # !

QRQX

J / J $ .0 . .I

! 0 Z<R<

40

S

terowanie procesami i komuni

tylko w ograniczonym zakresie. Cyfryza

! "

# # $

" %&' $

$ ! " %&'

( $

$

! ) $

$

*

"

! +

$

$

$

$

!

P R O M O C J A

,

"

%&' nologicznym kamieniem milowym,

$

$

automatyki, jak i operatorów instalacji.

0 " %&'

1! 2

1

+&! 3

1 $

0

' '

& $45 !

5 & $45

( %&' $ " !

6

! " %&' to ustandaryzowana i otwarta techno$ $

!

2

AUTOMATYKA

TEMAT NUMERU

W SKRÓCIE: J " %&' $ "

$

J 7

$

J H $ " %&' $ J &

%7<"=% & $ >?>@ J 7 * 1 $ $ $ $

$

! 5 $ 7 8 69:% 6&7 5 & ( ;& ( + $! 6( $

$

%7<"=% & $ >?>@ @> * $

$ $ 1 *

! A

$ " %&'

podczas prezentacji.

' < ! $$ 5' +

" %&' $

$

! B

$

$

$ $

$ od systemu sterowania, co zapewnia

! D

jektowanie systemu jest znacznie

! E przeszkód w konserwacji predykcyjnej. To wszystko stwarza idealne warunki do cyfrowej transformacji jutra,

+ &

+ D F++ ,G

w chmurze. " %&' $ ! ! tomatyczne wykrywanie przez system

dzenia polowego, zarówno podczas

! 9

1

centralnie i wykorzystywane do auto ( ! E

sób ukierunkowany i w minimalnym ! ) $ $

12/2021

1

1

$

! B (

! 0 " %&' $ $ $ ! , (

$ *

! & $ $

" ! ) $

1 1 # $ 0

= $ B $

nawczy ds. technologii komponentów

( & $45 ! " %&'

$

" ! , $ $ "

!

A "

FH&" H $ #& " G

"

$

! H&"

! 2 $ " %&'

! A

(

$

$ wysokiego stopnia prostoty i interope ! &

samego kabla do zasilania i transmisji danych znacznie upraszcza projekto $

!

Ochrona odgromowa i wysokie stan "=7

1 ! +

przeciwwybuchowa jest wymogiem $

! H $

zacisków jest identyczna z prostym

$ ! A

$ $

1 1 ! " %&'

$ $

$ takich koncepcji, jak otwarta architek E%=)D! &

* & $45 wspierali otwarty standard w rozwoju " %&'! = 1

zaadaptowany przez wszystkich produ

$

!

I @>

-

-

L 1 +

+

H +

$

41

TEMAT NUMERU

$ "

%&'

+"7!

!

0 2 $

" %&' $

! "

naszych klientów. Zapraszamy innych

$ $

0

( & $45 ' ' !

A

$

$

$ ( 3%H5!

Uczestnicy rynku w dziedzinie budowy $

$

" %&'

1!

H $ $

$

*

! K

$

1

$ *

komunikacji cyfrowej w terenie.

2

wprowadzonych na rynek w cza %7<"=% & $ >?>@ $ 5 $ 7 L %&'!

3 $

$ %&'

! ) $

$ & ( &%

& ( %&'! " %&'

$ $

$

*

! A

$

$ $ ! 2 $ & ( &%

1

" %&'! A

1

$

$ %&'! & $ %&'

5 $

& ( &%

! " %&'

1

1 $ M0>? % $ *

*

! 0 7 $ du przetwórczego zwykle nie zaczyna

$ $ $ ! 2

1

$ " %&' * $ 0 $ ' '

& $45 ! & 1 *

& M!? przyjmuje jasno zdefiniowane for ! &

$ " %&' !

E

$

przetwórczych na kolejny etap rozwoju,

! 9 $ 1

*

!

PEPPERL+FUCHS Sp. z o.o.

! .

0 .

I 0 $ 0

B 0

I

QRR 0

0 I XRRR 0

42

<

XQ R]^_Q` 7

< QQ Q` df ggR ^0

$ ^ q$ <$ $$ ^ + < 0 <$ $$ ^ + < 0

AUTOMATYKA

' < ! $$ 5' +

! I $

#!9 I _ Xd

/ QZ I $

#!9

One stop. Smart shop. ! 24.pl

Auto omatyyzacj cjaa pro od dukcji

Autom arro porcoecso eoswów Auto ommaatty tyyzka kaacjp pro a

Automation24

24

matyzacji

IE T EC H N

I

m

NE RC

0z

N

CZ

REN

K TA

NY

TA

A K LIE

r

U G

A

BS

W SP

ZYST N E CE

O

O K A OFER

PETENTN OM

24

OR

K

SZ

ER

MOCNA PO

Da

W MAGAZYNIE

o %

E

ZAWSZE

KI AR

OWANE M OM

o w a od 25

24 –

Automattyka procesowa 24.pl/automatyka-procesowa

A

B

C

! " # # ! !$ &

' '

(

' # ' #( !

Bezpieczne i kompletne rejestrowanie danych oraz wizualizacja wszystkich danych

" #

$

%

& !

wykrywanie poziomów granicznych cieczy ! %

'

" !

%

B

Poznajj now owee gr grup up py pro oduk od uktó tów tó w na:

24.p pl One ssttop op. Smar Smarrt sh shop.

A

C

D

E

D

1

E

F

F

' $

' ' ' ! )(

' * $ + # #, ) $

( ) ) *

) ) %

&

!

$

! + %

, " ) (.&/0.1( 234* 56341 56347 $

"

*

%

Silne marki w automatyce procesowej:

R

Automaatyzacja produkcji 24.pl/automatyzacja-produkcji

A

8

B

C

88

$ (" * 9 # , * # !$

, '! ! ) ,

' , # !* ) # $ &

& !

czujników fotoelektrycznych i czujników

%

8 )

i maszyny oraz prosta sygnalizacja stanów %

!

)

)

%

Silne marki w automatyzacji produkcji:

B C

D

F

E

A

24.pl/technika-bezpieczenstwa

D

E

8 8

F

$ (" * 6 ' $ 7 # ) 9

# ) * 6 ' $ 7 # )

) ! 3$ * 6 ' $ 7 # )

9 *

8;.<%

Wygodna implementacja funkcji

%

Zatrzymywanie maszyn i systemów $ %

(

=

: ; < =>? @ J<Q V X [ \ @ ][ ^]; \ @ = ]>? <> ]^_ ; ];\` J;\ @>< ]>? <> ]f \@ =^] g><Q $< \ q]v

DCE F33G CH4 IJ IJ 44E44 3C 3466 3C F ! G

i > ? @ 3C%

24

Silne marki w automatyce

R

.

! ) .7K K&

( ((.0 0/ .1 # ; |\ }' X ]f < @ J < < @ J<Q =J < \@ [X] `J '@ ; < ]f@ >^ @ ]@ <] ] ; # ~' @ X < ]f@ J = @]J XX \]J < ^Q>= [] \<]> ]V; J =>?

\>^ X ] \ Q> ] <] # $X 'X @

6@ = # x ]J = 8

24.pl/ixon

DCE F33G CH4 IJ IJ lub 44E44 3C 3466 3C F ! G

> ? @ 3C%

@ 3C%

Badania

Projektowanie

Inżynieria odwrotna

Obliczenia

Twoje potrzeby to nasze wyzwania Wytwarzanie

Doradztwo

Szkolenia

Drukarki 3D

PIAP design Laboratorium Szybkiego Prototypowania i Obliczeń Numerycznych Sieć Badawcza Łukasiewicz - Przemysłowy Instytut Automatyki i Pomiarów PIAP Al. Jerozolimskie 202, 02-486 Warszawa e-mail: design@piap.lukasiewicz.gov.pl I www.design.piap.pl

TEMAT NUMERU

"

) / #)*'*"$Ĭ +-54.5Ŕ*Ƃ $ Polski sektor automatyki prze0 .

0 J $

. L

L

0 . 0 / . + I

. <

. 0

B$ I

0 JI

$ $

. < * 0

./ . $ +

$ / 0 +

$ . + .

J +

/ . $

$ 0

+ +

! 0 Z<R<

Z

8

) H

>?>@ !

N N P

>?>? !

Q R P

$

! K $

>?>@ !

@@ P! '

@Q Q P

$

S > P!

"

A

$ 8)H

1 $

>?>@ !

48

P R O M O C J A

N R P

$

? V P

! 2

>?>@ !

0 ? R P

>?>@ !

$

0 @? > P! 2 $ 8)H

0 ? N P! K

$

! E

(

W M S P!

# !

K

$ $

AUTOMATYKA

TEMAT NUMERU

$

$ $

& M!?

!

D

*

$

$ $ ! K $ $ $

$

$

$

! & *

* ! K

$

*

1

$

! !

! 2 $

$ * ++ , $

*

* $ 0 $ $ $

$

$ B ! 0 % $ *

$

& M!?! "

* $

* -

$ $

$ $ *

1 $

!

2

$

! E

$

$ $

! 9

$ *

1

* 0 %$ 3

* $ !

$ 9

* $ $ ! K

! ! *

($

$

$

$

$

*

!

2

X H $ $ * ++ ,

0 $ *

0

$

! 9 1

$ ! 0 =

$

+6#' ! , $

$ ( $

* 0 %$ 3 !

9

1 !

+6#' *

$ ! =

1 !

$

$

!

%

' < 0

K

$ $ $ $

+6#'

! ,

1

$ 12/2021

49

TEMAT NUMERU

* ! + $

$ *

$ % $ $ % !

9

$ $ (

! !

! 6

1 $ 1 $ 1 $ $ $

!

9 $

$ $

1 $ $ !

K 1 $

+6#'

$

$

$ $ ! 2

* $ $ 1

* $

$

! A

$

!

IFM ELECTRONIC Sp. z o.o.

< 7B

g ZR^XR`

< ]Q gR `d ZRR ^0

<$ q 0< 0 < 0< 0{$

R E K L A M A

50

AUTOMATYKA

TEMAT NUMERU

% + % ,

' Ŕ /2$ %.5 "* $ .54 .5 "* *./Ĭ+0 * 2 -/*Ƃ $ +*($ -*24 # W drodze, w domu, w pracy – zawsze mamy przy sobie smart < ( I 0 /

I . J

J 0 $ J 0

$ 0 +<

!

/ B 0

0 $ . +

/ . .

$ $ + J / $ . $ /< & B 0 J H

sprawdzenia statusu systemu

/ $ L B

/

+ L

/ $ .

$ 0

. <

P

1 1

$

$ 1 ! % $ :"8% , $

$

!

' < 0

~1;#

& '

( ) '

A

:"8%

$

$ ! E

$

1 $ $

$

! 6

$ $ :"8% , $

$ 1 $

:"8%

3$ 0

$

$

12/2021

! + * $ 1

$

* $ !

% 2 $ $

2 < $

$ !

9 $ *

$

$ ! 0 ,

$

1 0 2 < $!

,

&

$

$

$ 0 0 1 $

$ ! ,

1 * $ 1! D

$

P R O M O C J A

!

A

!

*

6 $

$

:"8%HA+E8 Y? $

$ :"8% , $

! 9

$

$ $

$ $

! % $ $

$

$ * &95!

9

$ :"8% , $

1 % $ % H F $ 6HG $ 8 $ &$ H

F $ % G!

VEGA Polska Sp. z o.o.

< * X] `]^dXQ 7

< gX gZg gd RR <4 < 0

51

TEMAT NUMERU

Systemy przywoławcze

w wewnętrznej logistyce materiałów ' 0 8 $

proste i szybkie w instalacji / $ I

$ .I 0 .B

0 B $ 0 0

0 0< 8

tem Call-for-Parts.

G

łównym krwiobiegiem zakładu przemysłowego jest proces produkcyjny, który można zdefiniować jako zbiór działań związanych z przetwarzaniem surowców i półproduktów w wyroby gotowe. Proces, którego celem jest dostarczenie gotowego produktu, nie jest jednak czynnością izolowaną. Jakiekolwiek zachwianie przepływu informacji między produkcją a procesami pomocniczymi, jak transport wewnętrzny, kontrola jakości czy magazynowanie, może doprowadzić do spadku wydajności, a w najgorszym wypadku całkowicie uniemożliwić jej osiągnięcie.

Przepływ informacji – kluczowy wyznacznik sukcesu Zapewnienie ciągłości nie będzie możliwe bez sprawnej komunikacji.

W odniesieniu do zakładu przemysłowego szczególnie istotna wydaje się komunikacja między operatorami maszyn a obsługą magazynu. Do zachowania płynności procesu konieczna jest odpowiednia ilość materiałów eksploatacyjnych. Wyzwaniem będzie zatem uzupełnianie zapasów na stacjach montażowych, tak aby zapobiec brakom, a jednocześnie uniknąć nadmiaru komponentów i tworzenia zatorów.

Brak systemu wspomagającego przepływ komunikacji nie jest niczym szczególnym. Funkcjonowanie w takiej rzeczywistości oznacza jednak ciągłe zmaganie się z lukami informacyjnymi. Niezapewnienie sobie możliwości sprawnego zarządzania zgłoszeniami będzie prowadzić do ogólnego spadku wydajności. Próby nadgonienia planu 52

P R O M O C J A

przez „podkręcanie” norm czy szukanie przyczyn w jakości maszyn niczego nie zmienią, jeśli będziemy niewłaściwie zarządzać informacjami z obiektu. Jakie zatem cechy powinien mieć system przywoławczy, gdybyśmy zdecydowali się na jego uruchomienie?

Komunikacja w czasie rzeczywistym i archiwizacja danych Kluczowa wydaje się komunikacja w czasie rzeczywistym. Miejsce zgłoszenia nie powinno być punktem współdzielonym przez różne osoby, aby wykluczyć możliwość powstania tzw. wąskiego gardła.

Każde zgłoszenie powinno być potwierdzone, a system powinien zapewnić możliwie dokładny wybór jego rodzaju i typu. Cechą wartą uwzględnienia jest także możliwość wczesnego ostrzegania personelu o różnego rodzaju brakach. W czasach, gdy model produkcji powinien nadążać za zmieniającym się profilem firmy, stanowiska operatorskie będą zmieniały charakter, a nawet lokalizację. Dlatego preferowanym rozwiązaniem staną się rozwiązania mobilne.

Od strony funkcjonalnej możemy oczekiwać rejestracji zdarzeń uzupełnionej o archiwizację danych. Panel administratora umożliwi zarządzanie rodzajem zgłoszeń oraz dostępem użytkowników. Logika systemu powinna również wspierać obsługę alarmów oraz sprawnie zarządzać rozdziałem i realizacją zadań. Taka charakterystyka wymusza stosowanie rozwiązań opartych na sterownikach PLC lub przynajmniej układach programowalnych z pamięcią i dostępem sieciowym.

AUTOMATYKA

TEMAT NUMERU

($ 0 0 $

Trzy elementy bazowe

Fot. Turck

Na rysunku przedstawiono uproszczony diagram systemu przywoławczego, na którym można wyróżnić trzy główne składowe: • maszyna lub stanowisko operatorskie – jako strona nadawcza (zgłaszająca) będzie częścią modułu obiektowego. Sygnał zgłoszenia można przesłać ręcznie, wykorzystując przyciski pojemnościowe lub podpinając sygnał procesowy bezpośrednio do urządzenia nadawczego, • moduł centralny, który odbiera sygnał i przekazuje dalej – gateway radiowy, • część odbiorcza – wózek widłowy lub dowolne inne miejsce, np. magazyn, pokój lidera, kontrola jakości.

Sygnał z części obiektowej może zostać przesłany przy wykorzystaniu przycisków pojemnościowych lub modułów radiowych z wbudowanym przyciskiem. Do dyspozycji są ponadto specjalne boksy z sześcioma przyciskami nadawczymi oraz radiowy przycisk pojemnościowy z trzycyfrowym wskaźnikiem LCD, łączący w sobie ce-

chy urządzeń kompletacji i systemów przywoławczych.

Warto nadmienić, że rozbudowane systemy produkcyjne pozwalają na obsługę różnych typów zgłoszeń i rodzajów komponentów. Stosowanie wielu pojedynczych urządzeń radiowych w obrębie jednego stanowiska roboczego może nie mieć uzasadnienia ekonomicznego. Znacznie lepiej wykorzystać standardowe przyciski P2L (pick-to-light) z podświetleniem. Do przycisku można przypisać określoną logikę działania oraz funkcję. Dzięki temu operator w intuicyjny sposób może dokonać wezwania. Kolor podświetlenia przycisków pozwala wizualizować aktualny stan zgłoszenia. Przykładowo kolor czerwony to zgłoszenie zapotrzebowania, a kolor żółty to informacja o podjęciu zlecenia przez magazyn.

Część obiektowa również może wymagać dodatkowego wsparcia, w postaci modułu z logiką. Umożliwi to wstępną filtrację zadań i obsługę większej liczby sygnałów. Wykorzystanie jednostek programowalnych po obu stronach (obiektowej i centralnej) zapewni wysoki stopień elastyczno-

ści przy realizacji zleceń wymagających spełnienia specyficznych wymagań.

Wraz ze wzrostem liczby maszyn i wózków widłowych rośnie też ilość informacji, a do ich przetworzenia może nie wystarczyć prosty gateway radiowy.

W takim przypadku zasadne będzie zastosowanie rozwiązania programowalnego – np. panelu HMI z wbudowanym sterownikiem PLC. Ekran panelu HMI umożliwia wyświetlanie wezwań z poszczególnych stanowisk pracy znajdujących się na terenie fabryki. Aktywne oraz oczekujące zlecenia, w formie przejrzystych komunikatów, poinformują magazyn o lokalizacji, z której pochodzi wezwanie oraz o ilościowym zapotrzebowaniu na konkretny komponent. Elastyczność systemu pozwala dostosować format komunikatów oraz wymiary panelu HMI w zakresie od 7” do 21”.

Panel dotykowy umożliwia potwierdzenie podjęcia wezwania oraz zwrotnie wysyła komunikat do punktu, z którego przyszło zgłoszenie. Operator otrzymuje tym samym informację o podjętym działaniu. Wbudowany sterownik PLC odpowiednio rozdzieli

( I

B $

. /

H 0 $ 0 0 $ $ . 0 H

$ H 0 0

/ 0 $ 0

$ $ . 0 H

0 N 0 9)&

12/2021

53

TEMAT NUMERU

/ $ J

$ H

$

-QQ ,;3 $ I

do kompaktowego sterownika !9) $ .I

B$ I / / B

i wsparcie dla logiki sygnalizacyjnej. Komunikacja

0 0

0

/ B

$ 0 I

& _R

Sprawna realizacja zleceń i elastyczność zmian System przywoławczy Call-for-Parts to przede wszystkim czytelność, precyzja i skrócenie czasu realizacji. Zgłoszenie nie pozostaje bez odpowiedzi, a w przypadku wydłużającej się realizacji powiadamiane są - najczęściej we-

dług hierarchii – odpowiednie osoby, co pozwala na szybszą reakcję i podjęcie właściwych decyzji. Przejrzysta komunikacja stanowi bazę do optymalizacji czasu przestojów, co bezpośrednio prowadzi do wzrostu wydajności procesu produkcyjnego.

Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom firm, które borykają się z opisanymi w artykule problemami, firma Turck przygotowała rozwiązanie usprawniające komunikację między operatorami maszyn a magazynem. Projekt zakłada użycie modułu centralnego i obiektowego z możliwością rozszerzenia o punkty dostępowe montowane na wózkach widłowych lub w innych lokalizacjach stacjonarnych. Duża liczba zrealizowanych aplikacji na terenie całego kraju i wielu zainteresowanych tematem klientów świadczą o popularności rozwiązania, które idealnie wpisało się w potrzeby zakładów produkcyjnych.

Zbieranie danych z maszyn pozwala na lepsze zrozumienie mechanizmów, jakie rządzą produkcją. Dostęp do da-

SYSTEM CALL-FOR-PARTS – NAJWAŻNIEJSZE ZALETY

$ Panel HMI

/ 0 !9)

.I $ I 0

nych historycznych umożliwi również określanie trendów i wykrywanie anomalii. Klienci otrzymują zatem narzędzie pozwalające zawczasu zapobiegać niebezpiecznym sytuacjom i przewidywać przyszłe zachowania. Elastyczna zmiana asortymentu przy zachowaniu wysokiego poziomu wydajności nie będzie dużym wyzwaniem, kiedy sięgnie się po innowacyjne rozwiązanie firmy Turck, spełniające wymogi Przemysłu 4.0.

System and Solution Manager

• • • • • •

54

Przyspieszona wymiana informacji dzięki łączności bezprzewodowej Zapewnienie najwyższego poziomu płynności produkcji Prosta i czytelna komunikacja między obsługą maszyny a operatorami wózków widłowych Zarządzanie obiegiem informacji między różnymi obszarami produkcyjnymi Archiwizacja danych oraz wyliczanie wskaźników, np. OEE Możliwość centralizacji wizualizacji oraz generowania powiadomień o występujących alarmach dzięki zastosowaniu panelu HMI

! "#

< 7 XX` Z`^_]d $

< gg ZZ] Z_ RR % gg ZZ] Z_ RX ^0

$ q < 0 www.turck.pl

AUTOMATYKA

Fot. Turck

informacje, a przychodzące zdarzenia będą rejestrowane.

Jeżeli system przywoławczy ma być zastosowany w celu dostawy komponentów, to moduł centralny najpewniej będzie zainstalowany w magazynie.

W zależności od przeznaczenia mogą to być jednak różne lokalizacje. Dzięki wykorzystaniu opatentowanego, bezprzewodowego systemu firmy Banner zasięg komunikacji jest skalowalny i może być dostosowany do wielkości zakładu. Centralny moduł radiowy może obsłużyć kilkadziesiąt modułów obiektowych, a rozbudowa systemu o kolejne punkty czy obszary nie stanowi problemu.

NAJLEPSI

Redakcja AUTOMATYKA Sieć Badawcza Łukasiewicz – Przemysłowy Instytut Automatyki i Pomiarów PIAP Al. Jerozolimskie 202, 02-486 Warszawa Marketing tel. 22 87 40 191, 22 87 40 060 e-mail: automatyka@piap.lukasiewicz.gov.pl www.AutomatykaOnline.pl/Automatyka

Pamiętaj o prenumeracie na 2022 rok

PRZEGLĄD SPRZĘTU I APARATURY

Komputery i panele przemysłowe & 0 0

.

0 J

B $ $ . 0 0

< -$ . .I

+ .I

+

$ 0

I

I 0 B I 0

0

. . 0 < Agnieszka Staniszewska

U

rządzeniami, które stanowią główny element systemów sterowania są dedykowane sterowniki. Dzięki nim możliwe jest odpowiednie kierowanie pracą urządzeń wykonawczych według wcześniej założonego algorytmu. W złożonych aplikacjach, w których sterowniki PLC okazują się niewystarczającym rozwiązaniem, zastosowanie znajdują komputery przemysłowe. Ważnymi komponentami wchodzącymi w skład systemów sterowania są również panele operatorskie.

Komputer przemysłowy IPC W nowoczesnych zakładach przemysłowych, o wysokim stopniu zautomatyzowania procesów technologicznych, częstokroć praca wielu urządzeń jest kontrolowana za pomocą jednego układu sterowania. Funkcję nadrzędnego sterownika, czyli centralnej części układu, stanowi komputer. Ze względu na trudne warunki środowiskowe, w których muszą funkcjonować komputery, wskazane jest używanie modeli w wykonaniu przemysłowym.

Obudowa gwarantująca ochronę przed zapyleniem oraz kontaktem z wodą jest niezbędna do osiągnięcia wysokiej niezawodności urządzenia.

56

Redukcja ryzyka awarii jest niezwykle ważnym aspektem w kontekście bezawaryjności zautomatyzowanych linii produkcyjnych. Każda usterka powoduje przecież przestój, który jest powodem strat finansowych i może wpłynąć negatywnie na wizerunek zakładu produkcyjnego oraz postrzeganie go jako godnego zaufania partnera biznesowego w przyszłości.

Komputery przemysłowe, zwane w skrócie IPC (Industrial PC), sterują różnego typu urządzeniami odpowiedzialnymi za działanie elementów wykonawczych. Wszelkie urządzenia napędowe, które umożliwiają wprawianie w ruch różnorodnych elementów, są nadzorowane i odpowiednio sterowane z użyciem komputerów przemysłowych. Najpopularniejsze z nich to przemienniki częstotliwości oraz serwowzmacniacze. To właśnie systemy sterowania, który są uruchamiane na komputerach przemysłowych, odpowiadają za generowanie stosownych sekwencji ruchu dla urządzeń napędowych. Algorytmy sterujące zaimplementowane z użyciem dedykowanego oprogramowania na komputerach przemysłowych odpowiadają ponadto za zbieranie informacji z otoczenia. Odpowiednio przetworzone informacje pochodzą z różnego AUTOMATYKA

PRZEGLĄD SPRZĘTU I APARATURY się wyższym stopniem ochrony IP, w szczególności od frontu, czyli od strony panelu. Miejsce montażu takich komputerów jest zdeterminowane przez panel. Ten musi znajdować się w ergonomicznym położeniu, łatwo dostępnym dla operatora, a jednocześnie umożliwiającym dobre połączenie z innymi komponentami danego systemu sterowania.

Wśród komputerów przemysłowych na uwagę zasługują również komputery jednopłytkowe. Przykładowym urządzeniem tego typu jest produkt z oferty firmy CSI – PICO CV-01. Na powierzchni wynoszącej zaledwie 72 cm2 można znaleźć procesor Intel Atom N2600, pamięć wewnętrzną RAM DDR3 do 2 GB pojemności, złącza SATA, mSATA, porty szeregowe, USB oraz po dwa programowalne wejścia i wyjścia cyfrowe. Innym przykładem jednostki jednopłytkowej może posłużyć model PCM-9376 z oferty firmy Elmark Automatyka. Na płytce o powierzchni około 40 cm2 jest procesor AMD G-Series T16R charakteryzujący się wysokim stopniem energooszczędności, do 4 GB pamięci wewnętrznej DDR, gniazda SATA, karty sieciowe, kilka portów szeregowych oraz gniazdo USB.

typu czujników rozmieszczonych na sterowanych obiektach.

Rodzaje

< !

Wśród komputerów przemysłowych można wyróżnić kilka rodzajów. Jedną z najpopularniejszych grup są komputery kompaktowe. Jej przedstawiciele charakteryzują się zwartym rozmieszczeniem elementów w ich wnętrzach.

Nie wpływa to na utratę ich wydajności. Kolejną charakterystyczną cechą komputerów kompaktowych jest ich bezwentylatorowe wykonanie. Ciepło z procesora i układów elektronicznych jest odprowadzane za pomocą obudowy, która pełni rolę radiatora. Taki stan rzeczy umożliwia skuteczną ochronę przed zapyleniem, jednak nie można zapomnieć o ograniczeniach temperaturowych, w których może pracować dany komputer. Miejscem montażu komputerów kompaktowych jest najczęściej szyna umieszczona w szafie sterowniczej. Ze względu na to, że omawiane urządzenia mają stosunkowo niewielkie wymiary, zbytnio nie ograniczają dostępnej w szafie przestrzeni.

Kolejną grupę komputerów przemysłowych stanowią komputery panelowe. Ich wyróżnikiem jest wbudowanie ekranu w komputer, czego wynikiem jest powstanie spójnego i kompletnego urządzenia sterującego systemem automatyki. Komputery panelowe muszą charakteryzować

Wybór Dobór komputera przypomina do pewnego momentu wybór tradycyjnego komputera do użytku biurowego.

RODZAJ EKRANU

REZYSTANCYJNY

POJEMNOŚCIOWY

Rodzaj ekranu

rezystancyjny

pojemnościowy

Cena

niższa

wyższa

Odporność na drobne uszkodzenia mechaniczne

większa

mniejsza

Żywotność

mniejsza

większa

Dokładność

mniejsza

większa

Estetyka

z czasem widoczne zużycie w miejscach najczęstszego dotyku

wysoka

Możliwości obsługi

możliwość dotyku dowolnym przedmiotem

konieczność używania elementów przewodzących

Możliwość obsługi w rękawiczkach

istnieje

nie istnieje

Zasada działania

styk mechaniczny dwóch warstw w miejscu dotyku generuje zmianę oporności

wykrywanie punktowej zmiany pojemności spowodowanej dotykiem elementu przewodzącego

!

+

12/2021

Należy zwrócić uwagę na umieszczone wewnątrz urządzenia komponenty wpływające na jego wydajność oraz możliwości. Do takich komponentów niewątpliwie należą procesor, pamięć wewnętrzna oraz zewnętrzna. W przypadku obu pamięci kluczowy jest ich rodzaj i wielkość. W pewnych sytuacjach ważny jest system operacyjny, którym posługuje się dany komputer.

Podczas doboru należy zwrócić uwagę na liczbę i rodzaj dostępnych portów USB, PCI, PCIe i szeregowych. Ważne jest również sprawdzenie liczby gniazd Ethernet, szczególnie w kontekście sieci przemysłowych, w których będzie pracowało urządzenie. Kluczowa może okazać się dostępność różnorodnych gniazd, które umożliwiają podłączenie różnych kart rozszerzeń. Oprócz wspomnianych elementów należy zwrócić uwagę na parametry charakteryzujące wyłącznie komputery przemysłowe.

Chodzi przede wszystkim o stopień ochrony urządzenia IP, odporność na kontakt z wodą, zakres temperaturowy i wilgotnościowy pracy czy wykonanie bezwentylatorowe. W przypadku komputerów panelowych należy wziąć pod uwagę również parametry związane bezpośrednio z panelem tj. rodzaj i wymiary ekranu, obsługiwane rozdzielczości oraz dedykowane oprogramowania do projektowania interfejsów użytkownika.

Kilkanaście przykładowych modeli różnego typu komputerów przemysłowych przedstawiono w formie tabelarycznego porównania.

Panel operatorski HMI Ważnym elementem większości systemów automatyki jest panel operatorski. To jeden z nielicznych komponentów, z którymi operator ma bezpośredni kontakt. Panel służy do interakcji między obsługą a układem sterującym, jest medium, dzięki któremu dochodzi do wymiany informacji między człowiekiem a sterowanym urządzeniem. Stąd też często stosowanym określeniem na tego typu komponent jest panel HMI (od Human – Machine Interface). Panel umożliwia wyświetlanie aktualnego stanu systemu automatyki. Pozwala także wybierać różnorodne opcje 57

PRZEGLĄD SPRZĘTU I APARATURY KOMPUTERY PRZEMYSŁOWE PRODUCENT/DYSTRYBUTOR

Seria panelowy

ADVANTECH

BECKHOFF

B&R

PPC-4150W

C6015-0020

Panel PC 3100

+

+

Typ kompaktowy LCD

+ +

+

+

+

+

+

15,6

10,1/12,1/15,6/18,5/21,5/24

Intel Atom D2550

Intel Atom x5-E3930

Intel Celeron 3965U Intel Core i7-7600U Intel Core i5-7300U Intel Core i3-7100U

wielkość [GB]

4

4–8

4–16

rodzaj

DDR3

DDR4

DDR4

LED Rodzaj ekranu

dotykowy rezystancyjny pojemnościowy

Rozmiar ekranu [”]

Procesor

Pamięć wewnętrzna

HDD SSD

Pamięć zewnętrzna

+

CFast

System operacyjny

slot

+

Windows XP

+

Windows 7

+

+

+

+

+

Windows 8.1 Windows 10 Linux

+

+

USB 2.0/3.0

5/0

0/2

0/1

PCI/PCIe

1/1

0/0

0/0

Liczba gniazd Ethernet

2

2

1

Zasilanie

12–30 V DC

24 V DC

24 V DC

Stopień ochrony

IP65

IP20

IP20

Temperatura pracy [°C]

0–50

0–50

0–50

Liczba portów

oraz wprowadzać niezbędne dane.

Wśród paneli operatorskich dostępnych na rynku można wyróżnić różne typy urządzeń.

W podstawowej formie do wprowadzania danych służą dedykowane przyciski funkcyjne. Obsługa takiego 58

panelu jest bardzo intuicyjna, ryzyko popełnienia jakiegokolwiek błędu przy obsłudze jest niezwykle niskie.

Jednak takie rozwiązanie ogranicza do minimum możliwość ingerowania operatora w działanie systemu. Panel w postaci przycisków funkcyjnych

sprawdza się w systemach automatyki, których zadaniem jest wykonywanie powtarzalnych, przewidywalnych i względnie nieskomplikowanych czynności, np. przejazdu między ściśle określonymi, stałymi punktami z określoną i zadaną na stałe prędkoAUTOMATYKA

PRZEGLĄD SPRZĘTU I APARATURY

B&R

CSI

ELMARK AUTOMATYKA

ELMATIC

Automation PC 2200

Vitam - 917AG

Nuvo-6000

Delta SS-I

+ +

+ +

+

+

+

+

+

+ x (19”)

17

10,4/15/19

Intel Atom E3930 Intel Atom E3940

Intel Core i5-6300U Intel Core i3-6100U

Intel Celeron G3900TE Intel Core i7-6700TE Intel Core i5-6500TE Intel Core i3-6100TE

Intel Atom E3845

2–8

do 16

do 16

4

SDRAM

DDR4

DDR4

DDR3

+

+

+

+

+

+

+ +

+

+

+ 0/2

2/1(opcja)

0/4

4/0

0/0

0/0

0/do 3

0/1 (opcja)

2

1

2

2

24 V DC

9–36 V DC

8–35 V DC

9–36 V DC

IP20

IP66/IP69K

brak danych

IP66/IP67/IP69K

–25–55

0–50

–25–60

–20–60

ścią. Typowe zastosowanie przycisków to awaryjne zatrzymanie, rozpoczęcie i zakończenie procesu, zmiana trybu pracy, manualne załączanie poszczególnych elementów wykonawczych, np. odpowiedniego elektrozaworu. Do sygnalizowania stanu systemu może 12/2021

służyć podświetlanie przycisków lub lampki statusowe, zaś do regulowania wybranych wartości fizycznych (np. prędkości, napięcia, wysokości) dedykowane pokrętła.

Rozszerzeniem paneli wyposażonych w klawiaturę jest wyświetlacz

– najczęściej graficzny, dużo rzadziej alfanumeryczny. Umożliwia on prezentację danych, a w połączeniu z przyciskami funkcyjnymi oraz alfanumerycznymi wprowadzanie i zmianę parametrów. Dzięki tego typu urządzeniom możliwe jest obsługiwanie 59

PRZEGLĄD SPRZĘTU I APARATURY KOMPUTERY PRZEMYSŁOWE PRODUCENT/DYSTRYBUTOR

Seria panelowy

ELMATIC

PHOENIX CONTACT

PHOENIX CONTACT

Delta 5211

VMT 9000

VL2 BPC 7000

+

+

Typ kompaktowy LCD

+ +

+

+

+

LED Rodzaj ekranu

dotykowy rezystancyjny pojemnościowy

+ +

Rozmiar ekranu [”]

21,5

10,4/12,1/15

Procesor

Intel Celeron J1900

Intel Atom x7 -E3950

wielkość [GB]

4–8

8

Intel Core i5-4300U

rodzaj

DDR3

DDR4

4–16

Pamięć wewnętrzna

HDD

DDR3

SSD

Pamięć zewnętrzna

+

CFast slot

+ +

+

Windows XP Windows 7 System operacyjny

+

Windows 8.1 Windows 10

+ +

+

Linux

+

USB 2.0/3.0

1/1

0/4

PCI/PCIe

0/0

0/0

2/2

Liczba gniazd Ethernet

2

2

1 (opcja)/4 (opcja)

Zasilanie

21–27 V DC

12–48 V DC

2

Stopień ochrony

IP69K

IP66

24 V DC

Temperatura pracy [°C]

0–50

–30–60

IP30

Liczba portów

systemów nieco bardziej złożonych, w których konieczne jest regulowanie wybranych wielkości fizycznych, w zależności od rodzaju wykonywanego w danej chwili zadania. Przykładowo, do grubości materiału poddawanego obróbce należy dobrać odpowiednią grupę parametrów, dla których stero60

wany proces przyniesie oczekiwane efekty. Grubość materiału może przecież wpływać na wysokość umieszczenia narzędzia wykonawczego czy prędkość realizacji procesu.

Panel VT50 znajdujący się w ofercie firmy Sabur jest jednym z przykładowych tekstowych paneli ope-

ratorskich. Pod dwuwierszowym, monochromatycznym wyświetlaczem LCD z podświetleniem LED znajduje się pięć przycisków funkcyjnych i osiem przycisków służących do operowania na tekście, tj. jak strzałki do przesuwania kursora. Panel jest wyposażony w port szeregowy, a stopień AUTOMATYKA

PRZEGLĄD SPRZĘTU I APARATURY

SABUR

SIEMENS

SIEMENS

XS7

Simatic IPC627E

Simatic IPC677D

+

+ +

+

+

+

+

+ + 12,1/15/17/ 19

19/22/24

Intel Atom Dual Core D510 Intel Core2Duo P8400 Intel Core i7-2710QE Intel Core i5-2510E Intel Core i3-2330E

Intel Celeron G4900 Intel Core i7-8700 Intel Core i3-8100

Intel Celeron G4900 Intel Core i7-8700

do 16

4–64

4–64

DDR3

DDR4

DDR4

+

+

+

+

6/0

2/6

2/6

do 2 (opcja)/1(opcja)

2/2

2–4/1 (opcja)

2

3

3

18–30 V DC

230 V AC/24 V DC

230 V AC/24 V DC

IP66

IP20

IP65

+ opcja

+ +

ochrony od przodu osiąga IP66. Innym przykładem jest panel SH-300 produkowany przez firmę Array. Wskazany komponent o stopniu ochrony IP65 składa się z graficzno-znakowego wyświetlacza LCD oraz dwudziestu programowalnych przycisków. Również firma WObit posiada w swojej ofercie 12/2021

panele operatorskie omawianego typu. Jednym z przykładowych serii takich produktów jest seria MD. Jej przedstawiciele oprócz wyświetlacza o wymiarze 4,3” i portu szeregowego mają od dziewiętnastu do dwudziestu przycisków, z czego połowa stanowi klawiaturę numeryczną.

Panele dotykowe Nowocześniejszą formę paneli operatorskich stanowią kolorowe ekrany dotykowe. Umożliwiają one obserwację bieżącego stanu systemu automatyki w bardzo przejrzysty i atrakcyjny sposób. Ponadto widok udostępniany operatorowi na dotykowym ekra61

PRZEGLĄD SPRZĘTU I APARATURY

PANELE OPERATORSKIE PRODUCENT/DYSTRYBUTOR

ASTOR

MITSUBISHI

MULTIPROJECT

Seria

QuickPanel+

GOT2700

eMT3000

dotykowy

+

+

+

rezystancyjny

+

pojemnościowy

+

Rodzaj ekranu

+

graficzny z klawiaturą Wymiary ekranu [”] 320 x 240

6–15

5,7–15

7–15

+

640 x 480

+

800 x 480

+

800 x 600

+

+ +

Rozdzielczość 1024 x 768

+

+

32–57 MB

256 MB

1280 x 800 1366 x 768 1920 x 1080 FLASH Pamięć RAM

512 MB–1 GB

80–128 MB

256 MB

USB 1.1/2.0/3.0

0/3/0

0/1/0

0/2/0

COM

1–2

2

2

Liczba gniazd Ethernet

1–2

1

1

Slot SD

+

+

+

Stopień ochrony od przodu

IP65

IP67

IP65/IP66

Temperatura pracy [o]

0–50

brak danych

–20/0–50

Zasilanie [V]

24 DC

24 DC/100–240 AC

24 DC

Żywotność [h w tysiącach]

brak danych

brak danych

30/50

Liczba portów

nie ma również przyciski sterujące, które można rozmieszczać w dowolny sposób, przypisywać im dowolne funkcjonalności oraz decydować o ich wyglądzie oraz wymiarach. Można stwierdzić, że ekrany dotykowe są zwirtualizowaną i dużo atrakcyjniejszą formą opisywanych wcześniej paneli składających się z fizycznych przycisków i przełączników, paneli klawiaturowych oraz tych wyposażo62

nych w proste wyświetlacze i tradycyjne ekrany.

Dedykowane do paneli dotykowych oprogramowanie dostarczane przez ich producentów umożliwia projektowanie spersonalizowanych interfejsów użytkownika. Rozbudowane biblioteki gotowych elementów graficznych dostępne we wspomnianym oprogramowaniu umożliwia odpowiednie dostosowanie interfejsu do charakteru

zadań realizowanych przez sterowany system automatyki. Do takich elementów należą: przyciski, suwaki, pola wyboru, listy rozwijane, lampki, wykresy oraz gotowe grafiki. Możliwe jest również importowanie własnych obrazów i grafik, które mogą przyczynić się do jeszcze większej i lepszej personalizacji interfejsów. Podczas doboru panelu, oprócz treści dostępnych bibliotek, warto zwrócić uwagę na to, czy oproAUTOMATYKA

PRZEGLĄD SPRZĘTU I APARATURY

SABUR

SABUR

IT105TK

HMI2200 + +

+ + 5,7

10,1–24

+

+ + + + + 32 MB 64 MB

2 GB

2/0/0

0/3/1

2

1

1

2

+ IP66

IP66

0–50

0–50

18–32 DC

18–32 DC

50

brak danych

gramowanie dedykowane do danego modelu wyświetlacza jest intuicyjne i proste w obsłudze.

Wśród dotykowych paneli operatorskich można znaleźć głównie ekrany rezystancyjne i pojemnościowe. Pierwsze z nich zbudowane są z dwóch powierzchni, które stykają się ze sobą w określonym punkcie pod wpływem dotyku. Zmiana oporu w tym miejscu umożliwia sprawną identyfikację jego 12/2021

współrzędnych i jednoznacznie definiuje punkt, który został wskazany przez operatora. Z kolei zasada działania ekranów pojemnościowych opiera się na zmianie pola elektrostatycznego. Zdefiniowanie miejsca wskazywanego przez operatora jest możliwe dzięki punktowej zmianie pojemności w miejscu dotyku przez przewodzący element np. rysik lub palec operatora.

Porównania poszczególnych typów

ekranów dokonano w formie tabelarycznej. Ekrany rezystancyjne są tańsze, odporniejsze na drobne uszkodzenia mechaniczne, a ich obsługa jest możliwa dowolnym przedmiotem, co ułatwia pracę operatorowi, ponieważ nie musi za każdym razem zdejmować rękawic ochronnych, gdy chce skorzystać z panelu. Mimo że ekrany pojemnościowe są z reguły droższe od ich rezystancyjnych odpowiedników, są również chętnie wybierane przez projektantów systemów automatyki.

Dzieje się tak dlatego, że charakteryzują się większą estetyką, dokładnością oraz żywotnością.

Doboru odpowiedniego rodzaju panelu do danej aplikacji dokonuje się na podstawie stopnia zautomatyzowania sterowanego systemu automatyki oraz stopnia skomplikowania danego procesu technologicznego.

Dobierając panel operatorski, należy wziąć pod uwagę liczbę elementów obsługiwanych przez dany system automatyki oraz zadania, które one realizują. Panele dostępne na rynku automatyki różnią się wbudowanymi funkcjonalnościami, wielkością, możliwościami, obsługiwanymi sieciami przemysłowymi, dostępnymi portami i interfejsami. W przypadku paneli dotykowych różnią się rodzajem ekranów, ich wielkością, dostępną rozdzielczością. Ważnym parametrem jest również deklarowana przez producenta żywotność urządzenia. Podczas doboru paneli operatorskich należy również zwrócić uwagę na ich stopień ochrony IP, deklarowany bezproblemowy zakres temperaturowy pracy, wymagany rodzaj zasilania.

Niektóre urządzenia wyróżniają się na tle innych specjalnym przeznaczeniem lub ponadprzeciętną funkcjonalnością. Jedną z przykładowych serii tego typu jest oferowana przez firmę Turck seria paneli TX700FB. Ciekawą właściwością wskazanych paneli jest zminimalizowanie refleksów światła słonecznego oraz zwiększenie jasności ekranu osiągniętą dzięki zmniejszeniu załamań światła na ekranie. Urządzenia z serii TX700FB są dedykowane do przemysłu spożywczego dzięki swojemu higienicznemu wykonaniu oraz maksymalnemu stopniowi ochrony ekranu 63

PRZEGLĄD SPRZĘTU I APARATURY

PANELE OPERATORSKIE PRODUCENT/DYSTRYBUTOR

SCHNEIDER ELECTRIC

SIEMENS

WOBIT

Seria

Magelis GTO

Simatic ComfortPanel

Kinco MT4000R

dotykowy

+

+

+

rezystancyjny

+

Rodzaj ekranu

+

pojemnościowy graficzny

+

z klawiaturą

+

Wymiary ekranu [”]

3,5–12,1

320 x 240

+

640 x 480

+

800 x 480

+

800 x 600

+

4,3–22

4,3–10

+

+

Rozdzielczość 1024 x 768

+

1280 x 800

+

1366 x 768

+

1920 x 1080

+

FLASH

64 MB

128 MB

RAM

128 kB

64 MB

USB 1.1/2.0/3.0

0/2/0

0/2–3/0

0/1/0

COM

1–2

0

2

Liczba gniazd Ethernet

2

2

brak danych

Slot SD

+

+

+

IP65

IP65

IP65

Temperatura pracy [ ]

0–50

0–50

0–50

Zasilanie [V]

24 DC

24 DC

24 DC

Żywotność [h w tysiącach]

50

30/50/80

50

Pamięć

Liczba portów

Stopień ochrony od przodu o

IP69K. Branża spożywcza jest bardzo wymagająca, ponieważ używane w systemach automatyki komponenty muszą być odporne na mycie częstokroć pod silnym strumieniem wody. Ponadto panele w wykonaniu higienicznym powinny dobrze znosić wysoką temperaturę oraz kontakt z agresywnymi środkami chemicznymi. Przyczynia się do tego między innymi wykonanie obudowy ze stali nierdzewnej.

64

Przykładowe panele operatorskie różnych producentów przedstawiono w formie tabelarycznego porównania, które uwzględnia wyżej wymienione cechy i parametry.

Panele mobilne Coraz większą popularność zyskują panele mobilne. Taką funkcję mogą pełnić tablety czy smartfony. Niewątpliwą zaletą takich urządzeń jest możliwość

sterowania i nadzoru nad procesem z dowolnego miejsca. Mobilny interfejs użytkownika może okazać się użyteczny przykładowo w przypadku układów automatyki pracujących w ekstremalnych warunkach środowiskowych – wysokiej temperaturze, dużym zapyleniu, strefach zagrożonych wybuchem lub realizujących procesy wymagające wysokiej dbałości o sterylność. Warto pamiętać, że używanie panelu mobilnego niesie AUTOMATYKA

PRZEGLĄD SPRZĘTU I APARATURY ze sobą większe ryzyko dostania się go w niepowołane ręce. Tym samym należy pamiętać o odpowiednim zabezpieczeniu aplikacji sterującej znajdującej się na niej np. hasłem i różnymi poziomami dostępu do danych treści. Ważnym aspektem w przypadku paneli mobilnych jest problematyka związana z ich naładowaniem. Koniecznie trzeba mieć pod kontrolą stan naładowania baterii urządzenia oraz należy odpowiednio zabezpieczyć system na wypadek niespodziewanego rozładowania. Warto posiadać komplet baterii do użycia w przypadku całkowitego rozładowania panelu.

Oczywiście panele mobilne winne być odpowiednio dostosowane do pracy w warunkach przemysłowych, a więc najlepiej gdyby były dosyć odporne na otaczające je warunki środowiskowe.

Warto, aby ich narożniki i krawędzie były odpowiednio zabezpieczone przed przypadkowymi uderzeniami i uszkodzeniami mechanicznymi, zaś ekrany były wyposażone w nakładki zabezpie-

czające. Najlepszym rozwiązaniem są modele wzmocnione.

Zaletą rozwiązań mobilnych jest możliwość nadzorowania pracy wielu urządzeń z jednego miejsca. Jest to wielkim udogodnieniem dla personelu działu utrzymania ruchu. Może on sprawować stały nadzór nad systemami automatyki, a niektóre problemy jest w stanie rozwiązać zdalnie, bez konieczności podchodzenia do urządzeń. Urządzenia pełniące funkcje mobilnych paneli operatorskich, tj. tablety czy smartfony są wyposażone w wiele użytecznych elementów – mikrofony, głośniki, kamery, czujniki ruchu, światła, nawigacje czy możliwość nawiązywania komunikacji między pracownikami. Ich obecność można potraktować jako dodatkowe możliwości. Urządzenia mobilne służące jako panele HMI mogą współpracować ze skanerami i czytnikami.

Przykładowym dedykowanym panelem mobilnym jest produkt znajdujący się w ofercie firmy Siemens – Simatic HMI KTP900F Mobile. Składa się on

z podświetlanego dziewięciocalowego wyświetlacza oraz dziesięciu przycisków funkcyjnych. Urządzenie jest zasilane napięciem stałym o wartości 24 V, ma stopień ochrony IP65 oraz jest wyposażone w wyłącznik bezpieczeństwa.

Jednym z przykładowych tabletów przemysłowych, który może posłużyć jako mobilny panel operatorski HMI jest urządzenie Getac UX10. Można go znaleźć w ofercie firmy Elmark Automatyka.

Opisywane urządzenie jest wyposażone w pojemnościowy, dziesięciocalowy ekran dotykowy, baterię o stosunkowo dużej pojemności, liczne porty komunikacyjne, opcjonalnie można go doposażyć w skaner kodów kreskowych, czytnik RFID, czytnik kart magnetycznych, skaner linii papilarnych. Ostatnie z wymienionych elementów mogą przyczynić się do odpowiedniego zabezpieczenia urządzenia przed dostaniem się w niepowołane ręce. Opisywany tablet ma pamięć DDR4 o pojemności 8–16 GB, dysk SSD o wielkości 256 GB do 1 TB, system Windows 10 Pro oraz pięć konfigurowalnych R E K L A M A

12/2021

65

PRZEGLĄD SPRZĘTU I APARATURY

Podsumowanie Bogata gama różnorodnych paneli i komputerów przemysłowych umożliwia budowanie atrakcyjnych układów sterowania systemami automatyki. Mnogość propozycji jest gwarantem, że nawet bardzo wybredny projektant znajdzie komponenty, które będą pasować do projektowanego przez niego systemu.

W doborze odpowiednich podzespołów chętnie pomogą doradcy techniczni producentów i dystrybutorów działających w branży automatyki przemysłowej.

Dokonany przegląd komponentów używanych do sterowania procesami uzmysławia jak ważną gałąź rynku automatyki stanowią tego typu urządzenia.

Oprócz niezwykle istotnych aspektów technicznych urządzeń, należy zwrócić uwagę na intuicyjność obsługi, estetykę wykonania komponentów oraz dostępne funkcjonalności oprogramowania, które jest wykorzystywane do konfigurowania oraz zaprogramowania danego urządzenia automatyki.

Agnieszka Staniszewska

!"#! ; $ 3 ( I

-

$B 3,(-

R E K L A M A

KLUCZEM

DO SUKCESU

PRENUMERUJ

CZYTAJ

Wydawca: Sieć Badawcza Łukasiewicz – Przemysłowy Instytut Automatyki i Pomiarów PIAP Al. Jerozolimskie 202, 02-486 Warszawa, e-mail: automatyka@piap.lukasiewicz.gov.pl

66

WSPÓŁPRACUJ

www.AutomatykaOnline.pl/Automatyka AUTOMATYKA

< !

przycisków fizycznych. Producent deklaruje odporność na upadek z wysokości 1,8 m.

Innym przykładem tabletu przemysłowego jest ruggON PM-521. Charakteryzuje się on wbudowanymi dwoma systemami operacyjnymi – Windowsa i Androida, możliwością doczepienia dedykowanej klawiatury, wysokim stopniem ochrony wynoszącym IP65 oraz odpornością na upadki z wysokości 1,5 mm.

Obecność w świecie automatyki paneli mobilnych jest doskonałym dowodem na nieustanny rozwój koncepcji Przemysłu 4.0. Zdalna kontrola maszyn i urządzeń oraz możliwość sterowania wieloma elementami rozbudowanych systemów automatyki z jednego miejsca stanowi nowoczesne podejście do działania zautomatyzowanych systemów automatyki.

PRAWO I NORMY

MARIUSZ TKACZYK

MICHAŁ MODRZEJEWSKI

$ $

;77 9

)0 +

7 $

$

$ +

. +

;77 9

)0 +

7 $

Ulga na

Z dniem 1 stycznia 2022 r. +

J

$ $

art. 38eb ustawy z dnia 15 lu XffQ <

$ + 0

/ $ +1, $

0 + $ 0 $ + +

Qf $ N QRQX <

0

$ + 0

/ D +

$ + 0

/ $ +

+ + 2< !

0 . . $ +

$ $ / . $

I !

< # < ]_ / $

$

$ I $ I B

$ . . .I . $ / I I

/ .B <

J

3

!

( „Istotnym wyzwaniem polskiej gospodarki

=

* #

12/2021

porównanie z innymi krajami. Mimo

. .

> # # #

#

. #

*

?@A / &'(4 ('

#

. ? &'(2 $ &A*

"

B &'(2 &'(4 #

* ('

# (4' ? &'(2 $ (24 A / . .

. "1

&4 # = (' &'(2

)& &'(4 7 )

! *

+ ( „Szczególnie

#

# 0 / / &''2 "1 .

#

/ . #

.

# .

# * " . #

=

* #

/ . # #

/ C

* &'(3 "1

"

&

/ &'(4 ('

/ . ('

robotów, podczas gdy w Polsce jedynie

!

" # "

$ % &'() * + . &'( / 0

"1

&''2 ( .

"

* &'(3

$ # 3' . / &'(4 "1 0

54 6

"

7.

Cel wprowadzenia nowych regulacji

! " # $ %

# & '

( 80

*

.*

# #

zbyt wolno. Pozostajemy w tyle, nie

*

: ; # </ . #

/

#

67

PRAWO I NORMY = . # = .

*

"

#

. D #

. na nie zajdzie w sposób dynamiczny,

"

#

= *

C # .

. .

#

$ " .

" # . 7.

Istota nowych regulacji ,

! '

% /

01/2 # ! " 4 4

' ' "

" "

! " 4

' !

61 7

# 8

!

'

! #

„koszty poniesione

8

! "

#

9 %

( :

!

: * %

! %

: *

%

! ! '

*

!

! "

; *

< ! =

* 68

<

"

= : *

! '

! "

: *

!

! # )

"

'

!

" " ! # )

'

!

!

" !

"

' # >

'

< ! "

= " %

!

# )

" !

"

' !

!

<

=

#

? "

! !

! " " ;

* !

! ! ( : % %

: !

%

"

:

* :

#

peryferyjne do robotów

@ '

A

%

! % B

" < ! =(

ULGA NA ROBOTYZACJĘ UMOŻLIWIAŁA BĘDZIE POMNIEJSZENIE PODSTAWY OPODATKOWANIA O 50 % KOSZTÓW PONIESIONYCH NA ROBOTYZACJĘ.

KWOTA ODLICZENIA NIE BĘDZIE MOGŁA PRZEKRACZAĆ KWOTY DOCHODU UZYSKANEGO PRZEZ PODATNIKA W ROKU PODATKOWYM Z PRZYCHODÓW INNYCH NIŻ PRZYCHODY Z ZYSKÓW KAPITAŁOWYCH. AUTOMATYKA

PRAWO I NORMY :

:

4 • tory jezdne, : !

:

:

:

:

! : ! : !

: %

*

# +%

! ' ! !

" %

* "

' ! ! ' '

!

D %

#

Ograniczenia w zakresie prawa do korzystania

! " 4 <

! '

=

! !

"

!

%

%

# )

' ' !

# /E # /

>F$ <

12/2021

MICHAŁ MODRZEJEWSKI Y

" ! "

# ? V?? $ P

'

%

F U P# 8

( W #W X # #

MARIUSZ TKACZYK )

'

# ,

V??# 8

( W #$ X # #

! "

=

! ' "

!

6

! "

2. ?

% ! "

%

<

# /2 # /

01 ; /GGH #

% 7 ! " "

/1 01/E #

E=

! !

!

# J " ' '

" !

"

*

<

D *

= ! "

*#

Czasowy charakter

?

'

!

!

0100D0102# $ '

' "

# ?

'

" D ' D

! # %

& '

/

$

) # K# 010/ # # /E11 ( A >F$# @ '

'

02 /GG/ #

<

) # K# 010/ # //0E=

# 60 # )

"

!

>F$# 2 ) # K# 010/ # # 0/16 ( A

B# 3 K

/6M0 E " 010/ # (

(99 # # N# 9 O G# %9 #P Q R/6M0# 4 S # /E

>F$# 6 S # T

>F$# 2 S # 0H

>F$ # AF U PB# 7 $

) # K# 0101 # # /2T1# E $

) # K# 0101 # # /T60# 69

WYDARZENIA

!

w ramach Warsaw Industry Week 7 $ . $

$

$ 0

$

$ I / B

7 " 7 <

) 0 !

7 1%$

0

QRR

$

I

+

0 + $ H B +

0< < / / 0

$ 0 $

/

0 $ 0

]&

+ 0

0<

Urszula Chojnacka

70

D

" " !

E //

010/ # ? +P

!

*

' # D >

# F ! !

D & % 8 SZ O W W FV+[\S,# @ ! ' % )YFW Y # D

"

? F

? ' "

%

D $ O > W S

# ?

!

'

'

! ! '

!

# D $

*

! " D O

!

SFK$

'

!

# F

' !

'

*

# D W !

%

" " *# )

' '

!

%

" ! '

AUTOMATYKA

' < (< )+ .

S#(8 #8: #W *< ; ^- S#(8 #8: #W < * / S# 0 W #"(8 &3,gg

WYDARZENIA

' # W ' "

' %

D & ! J ' ! '

O + # Y ! W

> Y

!

" # D ?

* '

!

!

!

# $ ? F

? !

%

' ' %

12/2021

' ! ! D

Y ! W # & ' W ] ! 4 [J

4 !

' "

!

! ! %

$YS8, +

F$W# D @ '

D %

D

A

B

! #

! "

! #

SO4 D [J #

"

Y

" !

"

# ^ "

@ ! " *

' ! ' # +

!

%

D #

SFK$ J

!

'

# D O ! " "

'

'

71

WYDARZENIA

# ^ "

D

" ! # ^ ! "

SWY SFK$ J /0 '

D 8 D O # ?

SFK$ ! ' " '

# ?" *

' !

!

# V

W

# #

"

!

72

! " # D )

"

O>SYS $ W

$

_ D W O # W

# )

*

!

> Y # ? A B ! # # !

`>Y

_

! @S>`F 4 ' # D @ !

S >

"

D

# a P % # $

! !

, Y

'

D Y ! W #

@

!

' "

! # D @

WFV WSV

$FV D

'

! '

D > Y # )

!

% " " !

# D "

`>Y

" * ! # ?

'

D *

! # $

! '

' " D " Y ! W # AUTOMATYKA

WYDARZENIA

'

D

"

# ! % D

% "

M) D ! "

% Y !

! !

' D ? " >+, )UYTT Y # Y

! ' ] D !

F

S

FS # ?

O U ]

!

!

!

!

SbV# Y ' ' >U Y@$ ? "

!

! SUU W Y Y O + _ W+S

bY# O

'

# ?

O U ]

'

! #

# $ $ ? ? +P ! ' *

!

# D @

VW S

"

' Y `

# > ! -

' < (< )+ .

S#(8 #8: #W * ; ^- S#(8 #8: #W < - + S $ . W

" " "

!

' S

`>Y

# J > Y ! ' "

! "

@S>`F W^41T

!

# ) '

! /114

% Y

)UYTT# D &

"

# ^ !

' !

# ? '

' %

-

12/2021

73

WYDARZENIA

"

!

D $ O )YFW Y # J W

"

!

# D "

`WF ?

$ W

4

c W +

$ W

c> J

D W O # ^

'

! '

J '

! # # #D @

" ' a

`WF 6 c> `U/

# 8 '74

! !

% ' ! `WF c> '

' D 8

% W

4 J # V "

O +

# #

%

! # D $ ! " !

"

" # O

*

! % @ O ?\ 2K ' ' + >

! "

# ! "

D # -

D " & ! J #

% & & $ ' $ () Y

F

Y

! ; ? F

? # D ,%

# , ' " F $ # ,

J !

! '

*# > J F $

"

# K'

# #

AUTOMATYKA

WYDARZENIA

' ! '

% # W

!

' !

# D @

'

' # ) !

# $ ! ' "

"

! !

# ,

! ' " # ) ' !

!

"

! ' ! ' # ^

"

! '

D S U " % # )

@ FV+[\S, % -

'

# D ^ "

" >S)

# O "

!

# K ! '

# &

! "

" ! # Y

*

%# ^ !

O++ +

! '

D & % 8 '

*# ? @

'

" # @ O U ] ' " !

] D 8,W+c# ?"

' "

' !

S$+f# ? ?! ?

' < (< )+ .

S#(8 #8: #W * ; ^- S#(8 #8: #W < I S' W

% D

" 8

% W # @ %

! H#1 !

' $ # D "

!

*# )

" " *

# @

*

!

D

V $ # Y

! '

# # W

# $ ?F? !

! ' ! ' * ! H#1# D

,

'

'

# )

!

* O

! ' D " W O # ^ ' " ' -

12/2021

75

WYDARZENIA

;

" ' #

% S$+f ! ! ' !

" !

$ WO

'

4

# @ !

! '

# ?

M) ! " M)V # D $

? F

? @

! ' "

! %

! 010/ # ^ "

! D F@)KO$Yg( M)V F@)KO$Yg JM61 F@)KO$Yg JH0/# 76

!

" " M)# ) F@)KO$Yg JH0/

/E1 h>

' " " *

!

++8 +88

Kc$+W# O

!

F@)KO$Yg JH0/

# ) F@)KO$Yg JM61

! SUO

SOS ' " *

!

' "

! # , !

%

'

! -

D ' W O W ) M)V # $ ? F

?

! % # &

! % AF

! B ! AU ' ! H#1B# $ )UYTT D ? " D ! "

# A % Y )UYTT D

B# !

+

* *

! * # ] i

O +

' ! %

!

F

Y

*

" SFK$ ! ! ' "

# AUTOMATYKA

WYDARZENIA

' < (< )+ .

S#(8 #8: #W * ; ^- S#(8 #8: #W < * / S# 0 W

* ! ^ "

!

# D " !

'

'

! '

# & "

'

; ! '

? F

?

"

D S U "# K ! ' % W

# D @ "

# U !

# & " ' %

# @ ! ! '

! " # )

' !

? +P D

W O # ,

! " ? F

?

[J # D Y

' "

# 8 '

" %

'

' D W ] #

12/2021

8

% W J " '

! ' % # D& " ' "

# & " ' "

' %

"

D

4

# ?

'

)UYTT Y # D W

# O " ' '

"

"

!

! # W "

! ' ? F

?

* 0100 # D ? " # $ ! ! '

S$+f

! ' ! " # D W "

" '

" ! ! # ? !

D A B "

D ?! ? #

%

' $ # D W -

"

!

" >,bF)# & "

# J

! # " !

# ^ " '

! '

'

! # AK !

B '

' " ! '

D

V # ) " '

!

@

! ' # $ ? F

? !

' M)V SFK$ )YFW Y > Y #D $ !

! !

# , "

!

# $

! '

D Y ! W # Urszula Chojnacka #(8 #8: #

77

WYDARZENIA

Transformacja

Targi Hannover Messe 2022 Deutsche Messe AG, organiza I + H +

+

$ 0 +

6 4

$ 0 $

$ HL< ! czas konferencji prasowej, która / B ^

Qg $ N QRQX < $

J

. .

/B B

6

0 Q` Qf

QRQQ <

0 0 0

/B .

J .

I

I $ I

+

0 <

Jolanta Górska-Szkaradek

78

O

d ponad 70 lat w niemieckim ` "

! ` N W # ! '

% 01/G # ? ; % ) W SV & Köckler ( nie) ! ! '

%

!

D 06 0G 0100 # ` ! F $ %

< % ! = !

% '

# D W

% D

' # > %

D

!

# ?

!

! * # )

` N W 0100

%

' "

D & 8} #

Innowacje targowe +

/T

'

"

4 # ,

* ' " # #

* # ,

"

%

' !

# J

D

% AUTOMATYKA

WYDARZENIA # ) %

"

' '

# $ !

F $ %

' '

! "

%

# W ' # # %

< =

>,0

" # !

%

F

Y

* # J

# &

% Q $ ' ` ' 0100 #

" $ +

? %

[J V &,Kc+ V `# ) V 8 [J V

` N W ! ! %

# AF

% ! * B# # # " ! " " *

%

H A N N OV E R M E

SS E

22 25 – 29 APRIL 20

% *

# , ! ' ' " ! H)# @ H) ! # Digitalizacja

# Y ! H#1 F

Y

! '

# ^

<SF= !

# fY

' '

% # Dekarbonizacja ' !

; ! %

"

# Deglobalizacja D

! "

# & " ! V 8

! '

! ! * # 8 ( "

" ' ! '

>,bF)4/G !

# )

!

[J V '

! ' !

' # ,N V &,Kc+ V ` ! ! %

!

A)

' @ B# W " !

!

"

# ? ! ,N

' ! #

, $ -

' < & +

#;

8

` N W 0100 # ^

A W O B < =

!

% %

#

%

% # Jolanta Górska-Szkaradek AUTOMATYKA

12/2021

79

BIBLIOTEKA LOGISTYKA = !* # , 0 1 2 > 1'

2 4 & ) 5 672 <:< & # 2 5

Logistyka jest dziedziną warunkującą sukcesy m.in. jednostek przemysłowych, usługowych oraz budowlanych. Publikacja definiuje pojęcia logistyki, rys historyczny oraz pozycję polskiej logistyki w Europie i na świecie. Na uwagę zasługuje logistyka usług, metody zarządzania w logistyce, dojrzałość procesów logistycznych, koszty działań logistycznych, ekonomika transportu, marketing, ubezpieczenia i prawo w logistyce, transport i magazynowanie towarów niebezpiecznych, BHP oraz wycena przedsiębiorstwa logistycznego. Omówiono m.in. łańcuchy logistyczne i ich rolę, projektowanie procesów i systemów logistycznych, inżynierię systemów i analizę systemową. Metody i techniki wspomagające podejmowanie decyzji logistycznych to techniki IT, badania operacyjne i teoria optymalizacji. Współczesne kierunki rozwoju logistyki to logistyka międzynarodowa, e-handel, ekologistyka i logistyka odpadów, logistyka miejska, agrologistyka, rynek usług logistycznych, a także logistyka w okresie Przemysłu 4.0.

OPTYMALIZACJA OPERACJI WYTWÓRCZYCH WPROWADZENIE DO ZARZĄDZANIA OPERACJAMI I ŁAŃCUCHEM DOSTAW

* %& ) 3 8 * , '

% 9 # 0 1 2 3 *

2 4 & ) 5 672 :;< & # 2 5

Zarządzanie operacjami i łańcuchem dostaw to złożona dziedzina wiedzy. Znajomość procesu to zbyt mało, trzeba wiedzieć, w jakim kontekście jest on osadzony i jakie warunki musi spełnić, aby przebiegać w zadowalający sposób. Jeśli płynność łańcucha dostaw zostanie zachwiana, może dojść do poważnych konsekwencji dla całej organizacji. Z drugiej strony stosowanie technik i narzędzi zarządzania operacjami i łańcuchem dostaw jest warunkiem rozwoju współczesnej firmy. W spójny i wyczerpujący sposób przedstawiono stosowane narzędzia, jak metoda Six Sigma, cykl doskonalenia DMAIC, diagramy Pareto, analiza progu rentowności, drzewa decyzyjne i wiele innych. Omówiono też techniki prognozowania, w tym modele wygładzania wykładniczego, dostosowanie sezonowe oraz miary trafności prognoz (MAPE, MAD, MFE).

Menedżerowie dysponujący tymi umiejętnościami już dzisiaj są cenionymi pracownikami.

SCHEMATY ELEKTRYCZNE I ELEKTRONICZNE PRZEWODNIK DLA POCZĄTKUJĄCYCH " ( ) * , '

/

0 1 2 3 *

2 4 & ) 5 672 $ & # 2 5

To kolejne, czwarte już, przejrzane i uzupełnione wydanie znakomitego przewodnika po schematach elektrycznych i elektronicznych. Czytanie schematu to prawdziwe wyzwanie – niezrozumiałe symbole i połączenia między nimi zniechęcają do analizy. Zgłębianie dowolnej dziedziny związanej z elektroniką wymaga swobody w posługiwaniu się schematami. Przewodnik przybliża podstawy logiczne schematów, uczy rysowania i łączenia poszczególnych symboli w funkcjonalne układy oraz uczy korzystać ze schematów prostych obwodów, jak i złożonych urządzeń. Prezentowane są techniki pomocne przy analizie nawet bardzo skomplikowanych schematów. Czytelnik dowie się, jak identyfikować komponenty i połączenia między nimi, a także co oznaczają etykiety podzespołów. Dzięki przewodnikowi czytelnik zyska solidne podstawy do dalszego zgłębiania dowolnej dziedziny związanej z elektroniką, od amatorskiej radiołączności po łączność kosmiczną, od dźwięku wielokanałowego po wirtualną rzeczywistość. $

J<

80

AUTOMATYKA

WSPÓŁPRACA

AGENCJA SOMA TEL. 22 649 76 69, WWW.SOMA.INFO.PL ............................................................................................................................ 17

ASKOM SP. Z O.O. TEL. 32 30 18 100, WWW.ASKOM.COM.PL ................................................................................................................. II OKŁ.

AUTOMATION24 GMBH TEL. 22 439 65 00; 00 800 24 2011 24 (BEZPŁATNY), WWW.AUTOMATION24.PL .................... 43-46

AUTOMATYKAONLINE TEL. 504 126 618, WWW.AUTOMATYKAONLINE.PL ..................................................................................................... 50

AXON MEDIA GROUP TEL. 533 344 700, WWW.AXONMEDIA.PL ......................................................................................................................... 39

CSI S.A. TEL. 12 390 61 80, WWW.CSI.PL ................................................................................................................................................. 65

PPUH ELDAR TEL. 77 442 04 04, WWW.ELDAR.BIZ ...................................................................................................................................... 15

ELMARK AUTOMATYKA SA TEL. 22 541 84 65, WWW.ELMARK.COM.PL ........................................................................................................................ 19

IFM ELECTRONIC SP. Z O.O. TEL. 32 70 56 400, WWW.IFM.COM.PL .................................................................................................................. 5, 48-50

PEPPERL&FUCHS TEL. 22 256 97 70, WWW.PEPPERL-FUCHS.PL ...................................................................................... I OKŁ., 40–42

SIEĆ BADAWCZA ŁUKASIEWICZ – PRZEMYSŁOWY INSTYTUT AUTOMATYKI I POMIARÓW PIAP TEL. 22 874 00 00, WWW.PIAP.PL ....................................................................................................... 47, III OKŁ., IV OKŁ.

TARGI KIELCE SA TEL. 41 365 12 22, WWW.TARGIKIELCE.PL ........................................................................................................................... 13

TURCK SP. Z O.O. TEL. 77 443 48 00, WWW.TURCK.PL .................................................................................................................... 37, 52–54

VEGA POLSKA SP. Z O.O. TEL. 71 747 76 00, WWW.VEGA.COM....................................................................................................................................... 51

12/2021

81

LUDZIE

Anna Nowak-Jaworska M

82

FIRMA: Schneider Electric Polska Sp. z o.o.

STANOWISKO: $ !

I 1 I

1 $ P ^7 + .

dzo ceni wkład, jaki Schneider Electric wnosi w docenianie roli kobiet w branży oraz promocję różnorodności i inkluzywnego środowiska pracy.

Bliska jej przekonaniom jest także, promowana przez Schneider Electric, idea zrównoważonego rozwoju i zeroemisyjności. Jest ekoentuzjastką w pełnym tego słowa znaczeniu.

Zwrot w stronę proekologiczności – podobnie jak firma, w której pracuje – zaczęła od siebie, aby sukcesywnie przekonywać do niej bliskich i znajomych oraz oczywiście wdrażać w codziennej pracy.

W biznesie za najważniejsze wartości uznaje: uczciwość, transparentność i autentyczność. Jest dumna, że firma Schneider Electric postrzegana jest jako partner, na którego zawsze można liczyć i któremu można zaufać.

Największą motywacją do działania

są dla niej klienci – zarówno ich sukcesy, jak i możliwość wsparcia ich w tych obszarach działalności, które wymagają dopracowania. Wysoko ceni współpracę. Podkreśla, że sama jest tak dobra, jak jej zespół. Jest kobietą czynu, przedkładając dynamiczne działania nad długotrwałe rozważania. Działa praktycznie i uczy się w praktyce.

Wysokie standardy w biznesie odpowiadają uwadze, jaką przykłada do swojej rodziny. Jest szczęśliwą żoną i matką dwóch córek, którym z dumą pokazuje na własnym przykładzie nieograniczone możliwości awansu zawodowego. Szansa na spędzenie czasu z bliskimi to dla niej najlepsza nagroda po intensywnym dniu pracy, szczególnie mogąc się dzielić z nimi jedną ze swoich pasji – zamiłowaniem do sportów zimowych.

AUTOMATYKA

Fot. archiwum prywatne

ija 11 lat, odkąd dołączyła do Schneider Electric – lidera cyfrowej transformacji zarządzania energią i automatyki.

W organizacji początkowo zajęła się tworzeniem nowej strategii sprzedaży i marketingu oraz wdrażaniem jej ze współudziałem ponad 50-osobowego zespołu. Prowadzone z sukcesem działania w ciągu dekady pozwoliły jej objąć stanowisko wiceprezesa pionu zarządzania energią na klaster obejmujący Polskę, Czechy, Słowację i Ukrainę. Odpowiada za trzy kluczowe piony firmy: Power Products (m.in. zabezpieczenia niskich napięć), Home & Distribution (m.in. produkty dla budownictwa mieszkaniowego) oraz Digital Energy (m.in. automatyka większych budynków, a także rozwiązania do zarządzania sieciami i osiągania efektywności energetycznej). Wcześniejsze doświadczenia zdobywała przez 12 lat w ETI – POLAM Sp. z o.o., czyli w oddziale słoweńskiej firmy produkującej wkładki topikowe.

Wykształcenie zdobywała studiując m.in. na First Business College in Warsaw oraz na Uczelni Łazarskiego.

Ukończyła z wyróżnieniem program „Przywództwo w transformacji firmy” – INSEAD The Business School for the World. Uczestniczyła też w licznych kursach, z których warto wymienić: program Krauthammer „Management Team – Dream Team”, „Project Management”, prowadzony przez FPL czy „Training effectiveness. Team building”, organizowany przez Gallen.

W pracy przełamuje schematy.

Udowadnia, że w branży zdominowanej przez mężczyzn kobieta może odnieść sukces i spełniać się zawodowo z korzyścią dla siebie i firmy. Bar-

PIAP – NOWY WYMIAR ROBOTYZACJI

Kompleksowa realizacja projektów przemysłowych

Zaawansowane zaplecze projektowo-wytwórcze

Renomowani dostawcy podzespołów

Nowoczesne Centrum Szkoleniowe

Ponad 150 inżynierów

Przeszło 250 wdrożeń w obszarach automatyki i robotyki

Serwis gwarancyjny i pogwarancyjny

Ponad 200 robotów zainstalowanych w zakładach produkcyjnych

Sieć Badawcza Łukasiewicz - Przemysłowy Instytut Automatyki i Pomiarów PIAP Al. Jerozolimskie 202, 02-486 Warszawa tel. 22 8740 194, 22 8740 442 e-mail: marketing@piap.lukasiewicz.gov.pl www.przemysl.piap.pl