AUTOMATYKA 7-8/2024

Małgorzata Kaliczyńska redaktor naczelna

Szanowni Państwo,

powtarza się sytuacja z ostatnich lat – na przemian rekordowe upały oraz zimne deszczowe dni. Rozumiemy narastający problem globalnego ocieplenia i staramy się zminimalizować nasz ślad węglowy. Dzisiaj za oknem umiarkowana temperatura, ale słońce wciąż zapewnia dobry nastrój. Z zapałem zabieramy się do pracy, myśląc o tym i kolejnych wydaniach naszego czasopisma. Za nami coraz więcej targów, konferencji i spotkań. A kolejne odbędą się już we wrześniu i październiku – czasopismo promowane będzie m.in. podczas Międzynarodowych Energetycznych Targów Bielskich Energetab, DREMA, CONTROL-TECH, Taropak, Toolex, Warsaw Industry Week oraz innych spotkań branżowych i szkoleń organizowanych przez firmy z nami współpracujące.

Regularnie zachęcamy Państwa do zapoznania się z naszymi stałymi formatami. Oba artykuły redakcyjne – Temat numeru oraz Przegląd sprzętu i aparatury –podejmują aktualną tematykę. Udziela się nam niepokój związany z efektami zmiany klimatu, globalnym ociepleniem. Na szczególną uwagę zasługuje artykuł poświęcony produktom i systemom dla energetyki zmierzającym do rozwoju dalszych cyfrowych technologii, mieszczących się w Energetyce 4.0. Obecnie kluczowy jest wprowadzony przez Unię Europejską pakiet przepisów chroniących klimat „Fit for 55” oraz system handlu uprawnieniami do emisji ETS i ostatnie jego rozszerzenia ETS2. Prezentujemy bogaty materiał przybliżający tę problematykę oraz promowane rozwiązania bazujące na odnawialnych źródłach energii. W kolejnym artykule przedstawiamy przegląd rozwiązań wpływających na bezpieczeństwo i komfort pracy operatora w przestrzeni produkcyjnej popularnych już systemów monitorowania i kontroli procesów produkcyjnych.

Polecamy najnowszy wywiad, tym razem na temat bezpieczników topikowych i ich producenta – firmy obecnej na polskim rynku już od 25 lat. O trendach w obszarze energetyki, a także o strategii we współpracy z klientami mówi

Rafał Wodarczyk, dyrektor zarządu SIBA Polska.

Stałym Czytelnikom działu Prawo i normy polecamy artykuł o ogłoszonej w  Dzienniku Ustaw ustawy o ochronie sygnalistów, której wejście w życie zaplanowano na 25 września 2024 r.

Gorąco zapraszam do lektury!

Doradzamy / Projektujemy / Wdrażamy / Szkolimy

Automatyzacja i robotyzacja w MŚP w programie Fundusze Europejskie dla Polski Wschodniej 2021-2027

W lipcu 2024 roku ogłoszono kolejny nabór wniosków w konkursie działania 1.2

Automatyzacja i robotyzacja w MŚP ( https://www.parp.gov.pl/component/grants/ grants/automatyzacja-i-robotyzacja-w-msp).

Konkurs obejmuje kompleksowe wsparcie MŚP z makroregionu Polski Wschodniej w zakresie automatyzacji i robotyzacji mające na celu zwiększenie innowacyjności procesów produkcji lub usług oraz produktywności.

Instytut Łukasiewicz – PIAP, mając wieloletnie doświadczenia w automatyzacji i robotyzacji procesów produkcyjnych, oferuje wsparcie w przygotowaniu firmy do udziału w tym konkursie. Wsparcie obejmuje przeprowadzenie diagnozy dojrzałości cyfrowej oraz opracowanie mapy drogowej transformacji w kierunku Przemysłu 4.0, na podstawie której zostanie wdrożona innowacja procesowa lub produktowa. Zakres naszych prac może obejmować wybrane zadania:

– Analiza procesu produkcyjnego firmy i wytypowanie obszarów podatnych na automatyzację i robotyzację.

– Opracowanie planu modernizacji firmy w kierunku cyfryzacji procesu w duchu koncepcji Przemysł 4.0 poprzez wprowadzanie automatyzacji i robotyzacji wybranych obszarów.

– Pomoc w przygotowaniu wniosku do złożenia w ramach naboru.

– Realizacja planowanych prac wdrożeniowych – w przypadku otrzymania dofinansowania.

Zainteresowanych zapraszamy do kontaktu

KONTAKT

Sieć Badawcza Łukasiewicz - Przemysłowy Instytut Automatyki i Pomiarów PIAP Centrum Automatyzacji i Robotyzacji

Al. Jerozolimskie 202, 22 874 02 04; 22 874 01 54 02-486 Warszawa mechatronika@piap.lukasiewicz.gov.pl www.piap.lukasiewicz.gov.pl

REDAKTOR NACZELNA

Małgorzata Kaliczyńska tel. 22 874 01 46 malgorzata.kaliczynska@piap.lukasiewicz.gov.pl

ZASTĘPCA REDAKTOR NACZELNEJ

Urszula Chojnacka tel. 22 874 01 85 urszula.chojnacka@piap.lukasiewicz.gov.pl

REDAKCJA MERYTORYCZNA

Małgorzata Kaliczyńska

REDAKCJA TEMATYCZNA

Sylwia Batorska tel. 22 874 00 60 sylwia.batorska@piap.lukasiewicz.gov.pl

WSPÓŁPRACA REDAKCYJNA

Marcin Bieńkowski, Jolanta Górska-Szkaradek, Agnieszka Staniszewska, Damian Żabicki

MARKETING I REKLAMA

Jolanta Górska-Szkaradek – menedżer tel. 22 874 01 91 jolanta.gorska-szkaradek@piap.lukasiewicz.gov.pl

PRENUMERATA I KOLPORTAŻ

Ewa Markowska tel. 22 874 03 71 ewa.markowska@piap.lukasiewicz.gov.pl

SKŁAD I REDAKCJA TECHNICZNA

Ewa Markowska

KOREKTA

Ewa Markowska

DRUK

Drukarnia „PAPER & TINTA”

Barbara Tokłowska Sp. K. Nakład: 4000 egzemplarzy

REDAKCJA

Al. Jerozolimskie 202, 02-486 Warszawa tel. 22 874 01 46, fax 22 874 02 20 automatyka@piap.lukasiewicz.gov.pl www.AutomatykaOnline.pl

WYDAWCA

Sieć Badawcza Łukasiewicz – Przemysłowy Instytut Automatyki i Pomiarów PIAP

Al. Jerozolimskie 202, 02-486 Warszawa

Szczegółowe warunki prenumeraty wraz z cennikiem dostępne są na stronie automatykaonline.pl/prenumerata.

Redakcja zastrzega sobie prawo do skracania i modyfikacji nadesłanych materiałów oraz nie ponosi odpowiedzialności za treść reklam i materiałów promocyjnych.

ROZMOWA

Firma SIBA – 25 lat na rynku w Polsce

Rozmowa z Rafałem Wodarczykiem, dyrektorem zarządu

SIBA Polska

TEMAT NUMERU

Stabilne cele pomiarowe dla przemysłu chemicznego

FIRMA SIBA – 25 LAT NA RYNKU W POLSCE

Jakie trendy są dziś widoczne w świecie energetyki? Co tworzy sumaryczną wartość we współpracy z odbiorcami? Jaka jest strategia działalności firmy SIBA? O tym opowiada Rafał Wodarczyk, dyrektor zarządu SIBA Polska.

PRZEGLĄD SPRZĘTU

I APARATURY

Produkty i systemy dla energetyki 46

Switche sieciowe Substation Line dla zastosowań w energetyce

RYNEK

Metody programowania robotów przemysłowych, cz. 2

Dobre prognozy dla rozwoju sieci przemysłowych

PRAWO I NORMY

Ustawa o ochronie sygnalistów

WYDARZENIA

Czysta rewolucja firmy igus

Firmowe nowości 2024 – świat bez smarów

Polska edycja konkursu vector 2024

Unikatowe aplikacje z e-prowadnikami igus i przewodami chainflex

Branża energetyki spotka się w Bielsku-Białej

28

SYSTEMY KONTROLI W PRZEMYŚLE

Osiąganie wysokiej powtarzalności i dokładności oraz unikanie wytwarzania wadliwych produktów to istotne czynniki warunkujące sukces w działalności przemysłowej. Inwestycje w systemy kontrolujące przebieg procesów produkcyjnych w dłuższej perspektywie czasowej wydają się niezbędne do osiągnięcia dobrych wyników finansowych.

46

PRODUKTY I SYSTEMY

DLA ENERGETYKI

Trudno wyobrazić sobie funkcjonowanie nowoczesnego przemysłu bez dostępu do nośników energii. Najpowszechniejszym i najwygodniejszym nośnikiem energii, zarówno w wykorzystaniu, jak i w jego dostarczaniu, jest energia elektryczne. Niemniej branżę energetyczną, a co za tym idzie również przemysłowe, wewnątrzzakładowe systemy energetyczne czeka wiele zmian. Są one następstwem transformacji energetycznej i ustawowej konieczności zmniejszenia emisji CO2

KALENDARIUM 9/2024

03.09 Kielce

Międzynarodowy Salon

Przemysłu Obronnego MSPO www.targikielce.pl/mspo

04.09 Bielsko-Biała

Konferencja Niezawodność i utrzymanie ruchu w zakładach produkcyjnych www.axonmedia.pl

05.09 Bielsko-Biała

Konferencja Automatyzacja i robotyzacji produkcji – kierunek Przemysł 4.0 www.axonmedia.pl

10–13.09 Poznań

Międzynarodowe Targi Maszyn, Narzędzi i Komponentów dla Przemysłu Drzewnego i Modelarskiego Drema www.drema.pl

11.09 Malbork

Konferencja Niezawodność i utrzymanie ruchu w zakładach produkcyjnych www.axonmedia.pl

17–19.09 Bielsko-Biała Międzynarodowe Energetyczne Targi Bielskie Energetab www.energetab.pl

18.09 Bielsko-Biała

Konferencja Energia dziś i jutro www.konferencjebranzowe.pl

18–20.09 Nadarzyn

Targi Technologii i Urządzeń Wodno-Kanalizacyjnych Wodkan Tech www.wodkantech.com

24–26.09 Kielce

Targi Przemysłowej Techniki Pomiarowej oraz Badań Nieniszczących Control-Tech www.targikielce.pl/control-tech

25–26.09 Kraków

Międzynarodowe Targi Elementów Złącznych i Technik Łączenia Fastener Poland www.fastenerpoland.pl

OPTYMISTYCZNE NASTROJE

W LOGISTYCE W POLSCE

56 % polskich operatorów logistycznych w Polsce oczekuje wzrostu obrotów w najbliższych 12 miesiącach – wynika z raportu Confidence Index 2024, zrealizowanego przez CBRE i P3. Według raportu wskaźnik optymizmu w sektorze logistyki w Polsce wynosi 52,2 pkt, co jest najwyższym poziomem od pięciu lat. Prawie sześciu na 10 przedstawicieli branży ocenia obecne warunki biznesowe jako lepsze lub takie same, jak rok temu, podczas gdy w 2023 r. wskazało na to 44 %. Jak wynika z odpowiedzi przedstawicieli branży, najbardziej pozytywny wpływ na wyniki firmy ma w Polsce obecnie przepustowość transportu, na co wskazało 39 %. Na drugim miejscu znalazła się wielkość powierzchni magazynowej, zadeklarowana przez jedną trzecią pytanych.

70 % firm twierdzi, że poniesienie znacznych wydatków inwestycyjnych związanych z logistyką i łańcuchem

dostaw jest prawdopodobne lub wysoce prawdopodobne. – Wyzwania są podobne do roku poprzedniego –dla 11 % respondentów są to czynsze, również dla 11 % – lokalizacja magazynów, a przez 10 % wybrane zostały opłaty eksploatacyjne – mówi

Anna Bielacka, starsza konsultantka w dziale doradztwa i badań w CBRE. CBRE poinformowało, że podaż powierzchni przemysłowo-logistycznej po pier wszym kwartale 2024 r. była o 8 % wyższa rok do roku i wyniosła 32,1 mln m².

Źródło: Polska Agencja Prasowa, foto: pixabay

INWESTYCJE W TRANSFORMACJĘ W KIERUNKU CZYSTEJ ENERGII

Hitachi Energy zainwestuje do 2027 r. dodatkowe 4,5 mld dolarów w produkcję, inżynierię, technologie cyfrowe, badania i rozwój, a także w partnerstwa, podwajając inwestycje poczynione w ciągu ostatnich trzech lat. Uzupełnia to ogłoszoną w kwietniu 2024 r. inwestycję o wartości 1,5 mld dolarów w celu zwiększenia globalnej produkcji transformatorów. Inwestycje te pozwolą firmie sprostać zobowiązaniom wobec klientów i popytowi rynkowemu, zwiększając jej globalne możliwości badawczo-rozwojo-

we, inżynieryjne i produkcyjne w zakresie transformatorów, systemów przesyłowych wysokiego napięcia prądu stałego (HVDC) i produktów wysokiego napięcia. Będą również wspierać wdrażanie rozwiązań opartych na energoelektronice, automatyzacji sieci i oprogramowaniu oraz usług zgodnie z planem Hitachi Energy do 2030 r. Ponadto inwestycje zostaną ukierunkowane na partnerstwa, łańcuchy dostaw, cyfryzację i automatyzację, które są czynnikami umożliwiającymi zwiększenie mocy produkcyjnych i przyspieszenie wprowadzania produktów na rynek.

Firma ogłosiła również, że zainwestuje około 330 mln dolarów w rozbudowę i modernizację swojej flagowej fabryki w Ludvice, która produkuje transformatory, produkty wysokiego napięcia i systemy HVDC.

Źródło: Hitachi Energy

ROSNĄ INWESTYCJE W PRODUKCJĘ TECHNOLOGII CZYSTEJ

ENERGII

Z nowego raportu Międzynarodowej Agencji Energii wynika, że globalne zdolności produkcyjne fotowoltaiki już dziś zaspokajają zapotrzebowanie na tę dekadę, a moce produkcyjne w zakresie akumulatorów są bliskie temu wynikowi. Dynamicznie rozwijające się inwestycje w produkcję technologii czystej energii, w szczególności fotowoltaiki i akumulatorów, stają się potężnym czynnikiem wzrostu gospodarczego na całym świecie, tworząc nowe możliwości dla przemysłu. Z analizy Advancing Clean Technology Manufacturing wynika, że globalne inwestycje w produkcję pięciu kluczowych technologii czystej energii – fotowoltaiki, energii wiatrowej, akumulatorów, elektrolizerów i pomp ciepła – wzrosły do 200 mld dolarów w 2023 r., co stanowi wzrost o ponad 70 % od 2022 r. Wydatki na produkcję fotowoltaiki wzrosły w zeszłym roku ponad dwukrotnie, pod-

czas gdy inwestycje w produkcję akumulatorów były wyższe o około 60 %.

Produkcja czystej energii jest nadal zdominowana przez kilka regionów. Ponad 80 % światowej mocy produkcyjnej modułów fotowoltaicznych jest obecnie zlokalizowana w Chinach. W raporcie wskazano jednak, że do końca tej dekady produkcja ogniw akumulatorowych może stać się mniej skoncentrowana geograficznie. Jeśli wszystkie zapowiedziane projekty zostaną zrealizowane, Europa i Stany Zjednoczone mogłyby do 2030 r. osiągnąć około 15 % światowej mocy zainstalowanej. Źródło: Międzynarodowa Agencja Energii

WSPÓŁPRACA DANFOSS DRIVES I HONEYWELL DLA ROZWOJU

Firmy Danfoss Drives i Honeywell podpisały niewiążący protokół ustaleń (MoU) w celu zbadania możliwości współpracy w zakresie innowacyjnych rozwiązań automatyki o zintegrowanej architekturze, służących skróceniu przestojów i obniżeniu kosztów inżynieryjnych.

Rozwiązania z zakresu automatyki są tradycyjnie stosowane w celu zwiększenia wydajności, precyzji, bezpieczeństwa i jakości w różnych gałęziach przemysłu, takich jak produkcja, przemysł przetwórczy, energetyka i media, przemysł motoryzacyjny i rolnictwo. Celem współpracy Danfoss Drives i Honeywell jest przezwyciężenie ograniczeń tradycyjnych rozwiązań automatyki, które często zmuszają operatorów do wyboru między wysoce

zintegrowanymi, zamkniętymi architekturami, którym brakuje elastyczności a otwartymi architekturami, które zapewniają elastyczność, ale charakteryzują się ograniczoną integracją danych i interoperacyjnością.

Współpraca pomiędzy Danfoss Drives i Honeywell ma na celu rozwiązanie problemów z integracją danych i interoperacyjnością na platformach automatyki przez zaoferowanie otwartego i zintegrowanego rozwiązania dla branży. Umożliwi to obu firmom zapewnienie klientom korzyści, w tym skrócenie czasu do działania (TTO), skrócenie czasu i kosztów projektowania, konserwację predykcyjną oraz większą dostępność informacji dla operatorów. Źródło: Danfoss

NOWE ZAPLECZE B+R DLA PRZEMYSŁU

Powstała mazowiecka platforma technologii materiałowych i sensor ycznych oraz zastosowań w konwersji i magazynowaniu energii, elektromobilności, lotnictwie oraz systemach autonomicznych. Przedsięwzięcie koordynuje Wydział Fizyki Politechniki Warszawskiej. – Przemysł, podobnie jak my, pracownicy naukowi Politechniki Warszawskiej, potrzebuje dostępu do coraz to nowocześniejszej aparatury badawczo-rozwojowej. Bez tego nie rozwiniemy zaawansowanych technologii – mówi prof. Wojciech Wróbel, dziekan Wydziału Fizyki Politechniki Warszawskiej. Wspólnie z 50-osobowym zespołem fizyków,

chemików, inżynierów materiałowych, inżynierów elektryków i elektroników z pięciu wydziałów Politechnika Warszawska kupiła 32 urządzenia. – Razem z aparaturą, którą już mamy, tworzą one kompletne zaplecze badawczo-rozwojowe, które pozwoli na wypracowanie nowych technologii materiałowych i sensorycznych – na rzecz efektywności energetycznej, elektromobilności czy bezpiecznej żywności. To m.in. samoloty i motoszybowce, które pełnią funkcję latających platform badawczo-rozwojowych, ale także mikroskopy do oceny nowych materiałów, nad którymi pracuje przemysł – wyjaśnia prof. Wojciech Wróbel. Doradztwem, stworzeniem koncepcji komunikacji do przemysłu i jej wdrożeniem zajmuje się Pro science – podmiot, który działa na rzecz zwiększania liczby wspólnych przedsięwzięć nauki i gospodarki.

Źródło: Pro Science

W państwach członkowskich UE zaczęto stosować przepisy AFIR, czyli Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/1804 w sprawie rozwoju infrastruktury paliw alternatywnych. Zgodnie z nim łączna moc infrastruktury ładowania w krajach UE powinna zostać dostosowana do liczby zarejestrowanych EV, a wzdłuż Transeuropejskiej Sieci Transportowej (TEN-T) ma powstać odpowiednia liczba stref ładowania. Polskie Stowarzyszenie Nowej Mobilności uruchomiło „Licznik AFIR”, który będzie monitorował wypełnianie przez Polskę celów rozporządzenia. Wynika z niego, że moc ogólnodostępnych stacji ładowania samochodów elektrycznych w Polsce musi wzro-

snąć ponad sześciokrotnie w mniej niż siedem lat. – AFIR ma dla Polski kluczowe znaczenie, ponieważ infrastruktura ładowania w naszym kraju rozwija się zbyt wolno. Jednak realizacja celów rozporządzenia to również bardzo poważne wyzwanie, wymagające aktywnego zaangażowania wszystkich kluczowych interesariuszy, w tym administracji centralnej, całego szeregu urzędów i instytucji – m.in. NFOŚiGW, GDDKiA czy UDT – sektora elektroenergetycznego czy branży nowej mobilności. Rozporządzenie potencjalnie będzie miało decydujący wpływ na tempo rozwoju całego sektora zeroemisyjnego transportu.

Źródło: Polskie Stowarzyszenie Nowej Mobilności

Na Politechnice Łódzkiej powstało nowoczesne laboratorium wyposażone w sprzęt do realizowania kreatywnych projektów z wielu dziedzin. Jego potencjał może być wykorzystany niezależnie od kierunku studiów. – Jest to przestrzeń idealna do kreowania i realizowania ciekawych pomysłów, szczególnie tych, które potrzebują technik i narzędzi do szybkiego prototypowania. To tu studenci mogą poznać podstawy metodyki projektowania uniwersalnego z myślą o osobach ze zróżnicowanymi potrzebami – podkreślił rektor prof. Krzysztof Jóźwik w czasie otwarcia prezentującego możliwości przestrzeni nazwanej Design-4-All.

Na powierzchni 1000 m² znajdują się trzy laboratoria. FabLab umożliwia realizację własnych projektów, m.in. dzięki takim urządzeniom, jak farma drukarek 3D, ploter laserowy,

Magazynowanie i transport wodoru do dziś pozostają wyzwaniem. Powszechnie stosowane metody polegają na sprężaniu wodoru pod wysokim ciśnieniem, skraplaniu go w ekstremalnie niskich temperaturach lub jego chemicznej konwersji. Wszystkie te procesy są energochłonne i skomplikowane. Firma Festo zaprezentowała założenia unikalnej koncepcji prostego przechowywania i bezpiecznego transportu wodoru. Jest to możliwe dzięki biotechnologicznemu systemowi BionicHydrogenBattery. Wodór jest przekształcany w kwas mrówkowy za pomocą bakterii i w porównaniu z po-

termoformierka oraz frezarki i tokarki sterowane numerycznie. LabVR jest miejscem, w którym króluje rzeczywistość wirtualna i sprzęt pozwalający na doznawanie i pokonywanie w niej różnych emocji i ograniczeń, np. niepełnosprawności czy strachu. Specjalna przestrzeń z amortyzująca podłogą stanowi zabezpieczenie w razie upadku podczas ćwiczeń w VR. Z kolei LabASE to laboratorium analiz i symulacji ergonomicznych, wyposażone m.in. w system przechwytywania ruchu ciała, monitorujący aktywności fizyczne czy rejestrujący tętno. Źródło: Politechnika Łódzka

przednimi procesami, w umiarkowanych temperaturach i pod niskim ciśnieniem.

Bakteria T. kivui, żyjąca w środkowej Afryce, umożliwia przekształcenie wodoru w temperaturze około 65 °C i pod niskim ciśnieniem 1,5 bara. Kwas mrówkowy może być magazynowany i transportowany przy stosunkowo niewielkim wysiłku. Bakterie pełnią rolę katalizatorów. Nie są zużywane, a proces może być powtarzany tak często, jak jest to wymagane. – W temperaturze pokojowej wzrost bakterii T. kivui zatrzymuje się. W takich warunkach komórki mogą być przechowywane przez kilka lat i reaktywowane w dowolnym momencie. Użytkowanie może być łatwo konfigurowalne i dostępne na żądanie – wyjaśnia dr Adrian Eilingsfeld, Bionic Projects w Festo.

Źródło: Festo

AIUNEO – NOWA MARKA FIRMY AIUT

AIUT, czołowy polski integrator systemów automatyki przemysłowej, koncentruje wieloletnią działalność na r ynku usług dla przedsiębiorstw wodociągowych, ciepłowniczych i sektora energii, w ramach nowej marki AIUNEO. AIUNEO skupia rozwiązania i projekty realizowane dotychczas pod szyldem AIUT dla wcześniej wspomnianych przedsiębiorstw, a także miast i powiatów w obszarze rozwiązań smart city. – AIUT należy do grona wiodących dostawców rozwiązań smart metering w Polsce. Przez ostatnie dwie dekady nasza obecność na tym rynku znacząco wzrosła, co sprawia, że powołanie nowej marki AIUNEO – która będzie niezależna kompetencyjnie, a w wielu aspektach również operacyjnie – jest naturalnym krokiem i elementem kontynuacji strategii wzrostu. Dzięki większej wewnętrznej autonomii AIUNEO może zwinnie zarządzać projektami i wyznaczać nowe cele biznesowe. Mamy ambicje jeszcze mocniej rozwinąć skrzydła na r ynku utilities, nie tylko w Polsce, a konsolidacja naszych usług i rozwiązań z obszaru smart city nam na to pozwoli – informuje Marek Gabryś, prezes zarządu AIUT.

Źródło: AIUT

ELESA+GANTER Z NAGRODĄ

GOOD DESIGN AWARD

Produkt firmy Elesa+Ganter – uchwyt M.2000-SWM z monostabilnym przełącznikiem elektrycznym i sygnalizacją LED – otrzymał prestiżową nagrodę Good Design Award, przyznawaną przez The Chicago Athenaeum: Museum of Architecture and Design. Wyróżnienie stanowi uznanie dla firmy za jej wkład w nowoczesne wzornictwo i innowacje technologiczne. Nagroda Good Design, ustanowiona w Chicago w 1950 r., wyróżnia produkty i liderów branży, którzy włożyli swój wkład w rozwój designu i produkcji. Jest przyznawana w celu szerzenia świadomości na temat współczesnego wzornictwa oraz uhonorowania tych firm, które wyznaczają nowe trendy na globalnym rynku.

AI4MSP.PL – PORTAL ŁĄCZĄCY MŚP

I DOSTAWCÓW ROZWIĄZAŃ

AI

Fundacja Platforma Przemysłu Przyszłości uruchomiła portal AI4msp.pl – nowe narzędzie wspierające cyfryzację przedsiębiorstw z wykorzystaniem sztucznej inteligencji. Portal powstał we współpracy z Globalnym Partnerstwem na rzecz Sztucznej Inteligencji (GPAI) oraz Ministerstwem Cyfryzacji, które reprezentuje Polskę w GPAI. Portal łączy w jednym miejscu start-upy oraz mikro, małe i średnie przedsiębiorstwa poszukujące rozwiązań wykorzystujących sztuczną inteligencję (AI) z dostawcami sprawdzonych i zaufanych rozwiązań AI.

AI4msp.pl udostępnia test AIMIND – narzędzie oceny gotowości przedsiębiorstw do wdrożenia AI, które pozwala organizacjom ocenić ich dojrzałość i zidentyfikować luki między obecnym a pożądanym stanem przygotowania do wdrożenia AI. Umożliwia MŚP znalezienie wiarygodnych dostawców rozwiązań AI, którzy przeszli test gotowości i wiar ygodności SPMIND (Solution Provider Maturity Index). Portal oferuje szeroki wachlarz materiałów edukacyjnych i webinariów. Odbiorcy mogą też zapoznać się z rzeczywistymi przykładami zastosowania AI w różnych branżach.

Źródło: Platforma Przemysłu Przyszłości

Seria uchwytów M.2000-SWM cieszy się szczególnym zaufaniem klientów. Elementy te łączą funkcjonalność, ergonomię oraz nowoczesny design i są przeznaczone do montażu na drzwiach maszyn lub na osłonach urządzeń przemysłowych. Płynnie integrują wiele funkcji, zapewniając optymalną wydajność i bezpieczeństwo. Produkty z serii M.2000-SWM charakteryzują się kompaktowym kształtem oraz ergonomicznym, owalnym przekrojem, zapewniając pewny i wygodny chwyt. Uchwyty są dostępne w wersjach z bezpośrednim wyjściem przewodu elektrycznego lub ze standardowym złączem. Produkty Elesa+Ganter otrzymały wcześniej cztery inne nagrody – Leap Awards w 2022 r., IF Design Award i ADI Design Index w 2023 r. oraz German Design Award w 2024 r. Źródło: Elesa+Ganter

Wieloosiowy przemiennik częstotliwości

8 napędów z STO SIL3

Zwrot energii hamowania

Realne oszczędności wdrożenia i użytkowania

TRZY CZWARTE FIRM WDRAŻA STRATEGIE BIZNESOWE

OPARTE NA AI

Wyniki raportu firmy F5 o stanie strategii aplikacji (State of Application Strategy) na rok 2024 wskazują na dynamicznie rosnącą popularność AI w biznesie. Z badań wynika, że aż 56 % ankietowanych wykazuje wzmożone zainteresowanie generatywną AI, co znacznie przewyższa inne trendy, takie jak m.in. centralizacja IT (40 %), środowiska wielochmurowe (35 %) oraz bezpieczeństwo aplikacji (33 %).

Raport wskazuje także na to, że wiele firm intensywnie rozwija swoje inicjatywy w zakresie transformacji cyfrowej, implementując AI i ML w swoich procesach decyzyjnych. Obecnie aż 75 % respondentów angażuje się w projekty transformacji

cyfrowej, które według klasyfikacji F5 zaliczają się do kategorii „biznes wspomagany AI”. To znaczący wzrost w porównaniu z 61 % odnotowanymi w 2022 r. i zaledwie 17 % w 2020 r.

Według indeksu dojrzałości przedsiębiorstw cyfrowych firmy F5 na obecnym etapie transformacji cyfrowej firmy zaczynają stosować AI i ML do analizy danych generowanych przez ich aplikacje. Proces ten następuje po wstępnych fazach automatyzacji zadań (czyli wdrożenia aplikacji w celu usprawnienia procesów ręcznych) i ekspansji cyfrowej, która obejmuje modernizację, łączenie oraz skalowanie tych aplikacji. Źródło: Newseria

FUNDUSZE UNIJNE W RAMACH FENG 2021–2027

Jak podało Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej, w ramach wykorzystania środków unijnych z programów na lata 2021–2027 do 2 czerwca 2024 r. podpisano umowy na realizację 3974 inwestycji o łącznej wartości wydatków kwalifikowalnych 78,7 mld złotych, w tym 62,8 mld złotych dofinansowania UE, co stanowi 19,6 % dostępnej alokacji środków UE. Stopień wykorzystania środków w ramach programu Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki jest nieco wyższy. Jak dotąd do dofinansowania skierowano projekty o wartości przyznanego wsparcia około 8,2 mld złotych, z około 34,2 mld złotych dostępnego budżetu, co stanowi niespełna 24 % wykorzystania dostępnej alokacji.

W 2024 r. zostaną jeszcze ocenione wnioski z drugiego konkursu w PARP – jak podano w komunikacie, w ramach naboru dla MŚP wpłynęły 2722 wnioski. W ramach drugiego

naboru dla dużych przedsiębiorstw prowadzonego przez NCBR wpłynęło 365 wniosków, natomiast w naborze dla konsorcjów – 566 wniosków.

Do k ońca trwania programu FENG zostało 3,5 roku. Nadal do dyspozycji pozostaje znaczna większość zaplanowanych środków unijnych. Wszystkie podmioty pragnące pozyskać dotację na rozwój innowacyjnego projektu powinny skorzystać z tej okazji, skupiając się przede wszystkim na przygotowaniu wniosku, który dzięki swojej zgodności z założeniami programu będzie mieć największe szanse na pozyskanie funduszy.

Źródło: Newseria

URZĄDZENIA USB – GŁÓWNE CYBERZAGROŻENIE

DLA SYSTEMÓW OT

Globalna Grupa ds. Analiz, Badań i Obrony firmy Honeywell po raz szósty przygotowała raport dotyczący zagrożeń cybernetycznych, jakie generują urządzenia USB. W raporcie skupiono się w szczególności na złośliwym oprogramowaniu wykrytym na urządzeniach pamięci USB używanych do przenoszenia plików do obiektów przemysłowych, z nich i między nimi. Według raportu 31 % ataków złośliwego oprogramowania było wymierzonych w systemy i witr yny przemysłowe. Odsetek ukierunkowanych ataków przy użyciu złośliwego oprogramowania rośnie od 2016 r – z raportu wynika, że wówczas 16 % ataków przy użyciu złośliwego oprogramowania miało cele przemysłowe.

Wielu hakerów wykorzystuje urządzenia USB do uzyskania cichej rezydencji w przemysłowych systemach sterowania zanim przeprowadzą ataki. Według danych 51 % ataków złośliwego oprogramowania jest projektowanych z myślą o urządzeniach USB, co stanowi prawie sześciokrotny wzrost w porównaniu z 9 % odnotowanymi w raporcie za 2019 r. Złośliwe oprogramowanie może mieć poważne skutki. Badania Honeywell wskazują, że 82 % złośliwego oprogramowania może powodować zakłócenia w operacjach przemysłowych w postaci utraty widoku lub kontroli.

Źródło: Honeywell

REKORDOWE WYNIKI

FINANSOWE PILZ

Pilz podsumował wyniki finansowe za 2023 r. Ubiegły rok był najlepszy w 75-letniej historii firmy, która zakończyła go rekordowymi obrotami wysokości 433 mln euro. Po raz pierwszy w historii osiągnęła obrót przekraczający 100 mln euro na macierzystym rynku – w Niemczech, odnotowując silny wzrost także w innych krajach Europy, m.in. we Włoszech, Szwajcarii, Austrii i Wielkiej Brytanii. 2023 r. był rekordowy także dla wszystkich spółek zależnych grupy w regionie obu Ameryk. Firma wzmocniła ponadto obecność i ofertę na rozwijających się rynkach regionu Azji i Pacyfiku.

Pod względem udziału produktów i usług Pilz osiągnął podobny wzrost w niemal każdym obszarze. Szczególnie dobre wyniki odnotowały sterowniki bezpieczeństwa PNOZmulti, czujniki bezpieczeństwa oraz usługi.

Źródło: Pilz

HITACHI RAIL PRZEJMUJE BIZNES FIRMY THALES

Hitachi Rail sfinalizował przejęcie biznesu firmy Thales w zakresie systemów transportu naziemnego (GTS) za kwotę 1,66 mld euro. Tym samym rozszerzył swoją globalną obecność do 51 krajów. Umowa jest zgodna ze strategią Grupy Hitachi koncentrującą się na megatrendach cyfryzacji i transformacji w zakresie zrównoważonego rozwoju. Po przejęciu Hitachi Rail znajduje się na czele globalnego sektora mobilności. Kluczowe lokalizacje Hitachi Rail w Japonii, Włoszech, Wielkiej Brytanii i USA są strategicznie uzupełniane przez duże centra GTS w Niemczech, Francji, Hiszpanii i Kanadzie. Firma utworzyła zespół Agile Innovation, który połączy wiedzę specjalistyczną pięciu globalnych centrów cyfrowych i kompetencyjnych GTS z cyfrową siłą spółek Grupy Hitachi.

Źródło: Hitachi Rail

Poznaj europejskie partnerstwa i dowiedz się jak uzyskać unijne środki na realizację projektów B+R w Przemyśle 4.0 w ramach programu Horyzont Europa.

Poznaj europejskie partnerstwa i dowiedz się jak uzyskać unijne środki na realizację projektów B+R w Przemyśle 4.0 w ramach programu Horyzont Europa.

Do naszych głównych aktywności należą:

✔ pomoc w pozyskaniu europejskich partnerów i źródeł finansowania dla wspólnych projektów, ✔ reprezentowanie polskich podmiotów na forum międzynarodowym, ✔organizowanie szkoleń, warsztatów i sesji networkingowych, ✔ prowadzenie indywidualnych konsultacji

Do naszych głównych aktywności należą: ✔ pomoc w pozyskaniu europejskich partnerów i źródeł finansowania dla wspólnych projektów, ✔ reprezentowanie polskich podmiotów na forum międzynarodowym, ✔organizowanie szkoleń, warsztatów i sesji networkingowych, ✔ prowadzenie indywidualnych konsultacji

Naszą ofertę kierujemy do firm działających w obszarach: ✔ technologie produkcji

✔ sztuczna inteligencja

✔ przetwarzanie w chmurze

✔ fotonika

✔ inteligentne sieci i usługi

Naszą ofertę kierujemy do firm działających w obszarach: ✔ technologie produkcji ✔ sztuczna inteligencja ✔ przetwarzanie w chmurze ✔ fotonika inteligentne sieci i usługi

Kto może skorzystać z naszego wsparcia? przedsiębiorstwa, startupy, uczelnie wyższe, jednostki naukowe, fundacje, stowarzyszenia, klastry oraz organizacje międzynarodowe.

Kto może skorzystać z naszego wsparcia? przedsiębiorstwa, startupy, uczelnie wyższe, jednostki naukowe, fundacje, stowarzyszenia, klastry oraz organizacje międzynarodowe.

Kontakt:

mail: bpkprzemysl@piap.lukasiewicz.gov.pl telefon: 22 874 01 35

Kontakt: bpkprzemysl@piap.lukasiewicz.gov.pl elefon: 22 874 01 35

CYFROWA

IDENTYFIKACJA PRODUKTÓW

Firmy Digimarc Corporation i Omron ogłosiły zawarcie strategicznego partnerstwa mającego na celu przeniesienie rozwiązań automatyki przemysłowej na nowy poziom. Połączenie cyfrowych znaków wodnych Digimarc z technologią wizji maszynowej firmy Omron reprezentuje innowacyjne podejście do cyfrowej identyfikacji produktów i nową, rewolucyjną siłę w automatyce przemysłowej. Postępy w automatyce przemysłowej mają kluczowe znaczenie dla działalności biznesowej i bezpieczeństwa konsumentów. Przykładowo pomyłki w etykietach powodowały, że produkty spożywcze były wysyłane bez odpowiedniego podania składników. W przypadku obecności alergenów, takich jak orzeszki ziemne, mleko lub gluten, może to zagrażać życiu. Konieczna jest więc zautomatyzowana kontrola, w tym kontrola jakości.

Digimarc i Omron zmodernizowały automatykę przemysłową, dzięki czemu producenci mogą zapobiegać pomyłkom, a także zwiększyć szybkość i wydajność procesu produkcyjnego oraz usprawnić dystrybucję zapakowanych towarów. Łatwiejszy jest także odzysk, sortowanie i recykling materiałów opakowaniowych po użyciu, co redukuje ilość odpadów przedostających się do środowiska. Cyfrowe znaki wodne automatyzują identyfikację i sortowanie opakowań w zakładach recyklingu materiałów.

Źródło: Digimarc

PROJEKT HYSPARK Z CERTYFIKATEM MISSION INNOVATION

I CLEAN HYDROGEN PARTNERSHIP

Międzynarodowy projekt HySPARK (Hydrogen Solutions for euroPean Airports & Regional Kinetics), realizowany przez Orlen i konsorcjum 17 partnerów, otrzymał certyfikat Mission Innovation i Clean Hydrogen Partnership. Projekt zakłada m.in. testy pojazdów wodorowych na lotnisku Chopina w Warszawie, autobusów wodorowych w Komunikacji Miejskiej w Warszawie oraz ciągników wodorowych w usługach logistycznych Orlen Transport.

HySPARK to pier wszy projekt realizowany w ramach Mazowieckiej Doliny Wodorowej, której celem jest stworzenie na Mazowszu regionalnego ekosystemu, łączącego producentów wodo ru z dostawcami technologii i końcowymi użytkownikami w różnych sektorach: transport (wykorzystanie wodoru jako

paliwa w pojazdach) oraz przemysł (wykorzystanie wodoru np. do produkcji nawozów sztucznych).

Clean Hydrogen Partnership to partnerstwo publiczno-prywatne wspierające działalność badawczo-innowacyjną

NAGRODA PACE AWARD 2024 DLA FIRMY DÜRR

Po raz drugi z rzędu rozwiąza nie firmy Dürr zdobyło uznanie niezależnej komisji i otrzymało nagrodę Automotive News PACE Award. EcoInCure utwardza powłoki lakiernicze karoserii samochodowych, zapewnia jąc doskonałą jakość lakieru szybciej i wydajniej niż piece konwencjonalne. Elektrycznie ogrzewany piec EcoInCure pozwala uzyskać 50 % oszczędności energii w porównaniu z tradycyjnym piecem gazowym. Technologia EcoInCure została zaprojektowana tak, aby sprostać zmieniającym się potrzebom w zakresie suszenia zarówno pojazdów trady

FIRMA SIEMENS ROZSTAJE

SIĘ Z INNOMOTICS

Siemens sprzeda swoją działalność w zakresie silników elektrycznych i dużych napędów spółce venture capital KPS Capital Partners. Wartość transakcji to 3,5 mld euro. Należąca do Siemensa firma Innomotics osiąga przychody na poziomie 3,3 mld euro i zatrudnia około 15 000 osób. –Sprzedając Innomotics firmie KPS cieszę się, że poczyniliśmy dalsze znaczące postępy w optymalizacji naszego portfolio. Poszukiwania najlepszego nowego właściciela zakończyły się sukcesem. Ta decyzja zapewnia klientom i osobom pracującym w Innomotics przejrzystość i otwiera przed firmą szerokie możliwości – mówi Ralf P. Thomas, dyrektor finansowy Siemens AG. Współpraca z KPS jako nowym właścicielem ma zapewnić firmie najlepsze warunki do zrównoważonego rozwoju.

Źródło: Siemens

PRZEJĘCIE FIRMY STEUTE TECHNOLOGIES

Globalna firma inwestycyjna Battery Ventures przejęła steute Technologies GmbH & Co. KG, producenta czujników i technologii sterowania m.in. do zastosowań związanych z bezpieczeństwem w automatyce przemysłowej i technologii procesowej. Transakcja umożliwia kontynuację wzrostu firmy pod kierownictwem sprawdzonego zespołu zarządzającego, w skład którego wchodzą

Marc Stanesby i dr Christof Gerhardy. Pozycja rynkowa steute na kluczowych rynkach ma zostać jeszcze bardziej wzmocniona dzięki inwestycjom i uzupełniającym działaniom w zakresie fuzji i przejęć. Stefan Schmersal, wieloletni dyrektor zarządzający, a ostatnio członek rady doradczej, pozostanie w firmie na obecnym stanowisku. Do rady dołączą Jesse Feldman i Justin Rosner z Battery Ventures. Źródło: Battery Ventures

EDGECONNECTOR INTEGRUJE STEROWNIKI

ALLEN-BRADLEY Z PRZEMYSŁOWYMI APLIKACJAMI EDGE

Firma Softing Industrial ogłosiła rozszerzenie rodziny produktów EdgeConnector opartych na kontenerze Docker o moduł programowy EdgeConnector Allen-Bradley PLC, zapewniający wygodny dostęp do danych z kontrolerów ControlLogix i CompactLogix.

Dzięki nowemu modułowi oprogramowania EdgeConnector Allen-Bradley PLC, opartemu na kontenerze Docker, użytkownicy mogą łatwo łączyć się ze swoimi sterownikami ControlLogix i CompactLogix. Dane z kontrolerów są udostępniane na urządzeniach edge lub w środowiskach wirtualnych za pośrednictwem OPC UA (OPC Unified Architecture) i MQTT (Message Queuing Telemetry

Transport). Umożliwia to elastyczną integrację ze środowiskami lokalnymi lub chmurowymi, bez modyfikowania istniejącej konfiguracji sterownika PLC.

EdgeConnector Allen-Bradley PLC można łatwo skonfigurować lokalnie za pomocą zintegrowanego web interfejsu. Alternatywnie możliwa jest zdalna, globalna konfiguracja masowa za pośrednictwem interfejsu REST API (Representational State Transfer Application Programming Interface).

Obecnie dostępnych jest pięć modułów EdgeConnector do najpopularniejszych systemów sterowania.

Źródło: Softing Industrial

MULTIFLEX 4R POSZERZA GAMĘ AKCESORIÓW

WSPÓŁPRACUJĄCYCH Z WYŁĄCZNIKAMI LINKOWYMI STEUTE

Wyłączniki linkowe bezpieczeństwa są powszechnie stosowane jako zamienniki przycisków awaryjnych, zwłaszcza w przypadku przenośników taśmowych. Jak jednak zrealizować funkcję zatrzymania awaryjnego zgodnie z obowiązującymi normami i jednocześnie w sposób zapewniający łatwą obsługę, gdy przenośnik porusza się po zakrętach lub gdy mamy do czynienia z rozległymi i nieliniowymi obszarami niebezpiecznymi? Konstruktorzy firmy steute z działu steute Controltec opracowali rozwiązanie, które zostało teraz dodane do szerokiej gamy akcesoriów współpracujących z wyłącznikami linkowymi steute – jest to rolka Multiflex 4R.

Linka jest prowadzona przez specjalną głowicę akcesorium, którą można dowolnie obracać. Dlatego Multiflex 4R umożliwia prowadzenie linek nawet po zakrzywionych trasach przenośników. Nawet przy wielokrotnych zmianach

KOMPAKTOWY SYSTEM KONTROLI RUCHU

Firma FAULHABER wprowadziła do oferty nowy system kontroli ruchu, zintegrowany z napędem. Kontroler BX4 IMC jest zamknięty we wspólnej obudowie z silnikami bezszczotkowymi o wysokiej mocy należącymi do gamy FAULHABER BX4. Oferuje wiele funkcji i nadzwyczajną wydajność. Pełna wydajność silników może być użyta w wielu dostępnych konfiguracjach.

Wersja z interfejsem RS-232 jest doskonała do integracji za pomocą komputera lub wbudowanego urządzenia nadrzędnego. Wersja CANopen jest idealnym rozwiązaniem dla przemysłowych sieci automatyzacji. Pełna zgodność ze standardem serwonapędów CiA 402 umożliwia bezpośrednią obsługę z ty-

kierunku prowadzenia linki tarcie jest minimalne, a to dzięki obrotowym wałeczkom zabudowanym w głowicy akcesorium. Wymagana przez normę DIN EN 60947-5-5 maksymalna siła aktywująca wynosząca 200  N, przy maksymalnym ugięciu linki określonym na 400  mm, jest łatwo osiągalna. Ciągnięcie za linkę w celu uruchomienia funkcji zatrzymania awaryjnego jest wygodne, jej zużycie jest minimalne, a bieg nawet dłuższych linek można wielokrotnie zmieniać, co nie skutkuje zwiększaniem siły aktywującej. Źródło: steute

powych sterowników PLC. Jednak nawet przy użyciu wersji RS-232 można sterować kilkoma napędami za pomocą jednego portu urządzenia nadrzędnego. Typowe zadania, takie jak pozycjonowanie napędu, mogą być wykonywane bezpośrednio przez zintegrowany kontroler ruchu za pomocą lokalnych cyfrowych i analogowych wejść/wyjść. Ponadto obie wersje mogą być obsługiwane bez urządzenia nadrzędnego w trybie „samodzielnym”. Cyfrowe i analogowe wejścia/wyjścia mogą być bardzo elastycznie wykorzystywane do lokalnych zadań sterowania lub do dyskretnych wartości zadanych i rzeczywistych.

Źródło: FAULHABER

INNOWACYJNA PRECYZJA W DZIEDZINIE CZUJNIKÓW

Czujnik indukcyjny IFP200 od ifm electronic stanowi serce precyzyjnego monitorowania pozycji maszyn, dostosowane do szerokiego spektrum temperatury roboczej. Jego niezawodność i konsekwentna powtarzalność są kluczowe dla zapewnienia efektywności w zaawansowanych procesach produkcyjnych.

Czujniki indukcyjne znajdują szerokie zastosowanie w automatyzacji przemysłowej, służąc do bezkontaktowego wykrywania obecności metalowych przedmiotów. Są niezastąpione w monitorowaniu i kontroli pozycji maszyn, dostarczając precyzyjnych informacji o ich statusie, co sprzyja zachowaniu ciągłości produkcji oraz zwiększeniu bezpieczeństwa operacyjnego. Dzięki swojej odporności na trudne warunki środowiskowe doskonale sprawdzają się w różnych sektorach przemysłu, od automatyki fabrycznej po motoryzację.

IFP200 wyróżnia się wyjątkową powtarzalnością pomiarów, która nie przekracza 10 µm, co gwarantuje niezrównaną dokładność w każdym zastosowaniu. Dzięki fabrycznej kalibracji oraz możliwości

kalibracji aplikacyjnej i procesowej czujnik ten gwarantuje najwyższą dokładność wyników. Jednym z największych atutów IFP200 jest elastyczność jego zastosowań, wynikająca z szerokiego zakresu temperatury roboczej, od –25 °C do 70 °C. Pozwala to na wykorzystanie czujnika w zdywersyfikowanych środowiskach przemysłowych, od chłodni po wysokotemperaturowe linie produkcyjne.

Innowacyjność IFP200 podkreśla także integracja z IO-Link, co zapewnia niezawodne przesyłanie danych w formie liniowej wartości procesowej. Dzięki temu użytkownicy mogą łatwiej monitorować i regulować procesy przemysłowe, co zwiększa ich kontrolę nad produkcją.

IFM ELECTRONIC Sp. z o.o. ul. Węglowa 7, 40-105 Katowice tel. 32 70 56 400 e-mail: info.pl@ifm.com www.ifm.com/pl/pl

SERWEROWE ROZWIĄZANIA EDGE AI

Firma Advantech zaoferowała rozwiązanie serwerowe Edge AI przygotowane z myślą o potrzebach generatywnej sztucznej inteligencji (AI). Wykorzystano w nim opatentowaną technologię aiDAPTIV+ firmy Phison. Serwer Edge AI AIR-520, wyposażony w procesor serii AMD  EPYC  7003, integruje dyski SSD SQ ai100 AI, karty graficzne NVIDIA RTX, pakiety SDK Edge AI i NVIDIA AI Enterprise, aby zapewnić rozwiązanie gotowe do wdrożenia.

Advantech oferuje cztery opcje: AIR-520-L13B/L33B/L70B oraz L70B-Plus do różnych skali i aplikacji. L13B to idealne rozwiązanie do aplikacji działających w czasie rzeczywistym, takich jak chatboty i tłumaczenia językowe. L33B opracowano

do bardziej złożonych zadań przez poprawienie produktywności i innowacyjności podczas tworzenia treści. L70B wyróżnia się zaawansowaną analizą danych i podejmowaniem decyzji w wyspecjalizowanych dziedzinach. Ponadto L70B-Plus z platformą programową NVIDIA AI Enterprise oferuje kompleksowe, niezawodne i zoptymalizowane pakiety SDK AI obejmujące długoterminowe wsparcie i specjalistyczne usługi konsultingowe, aby zapewnić efektywne wdrażanie aplikacji biznesowych. Wszystkie rozwiązania wyposażono w dyski SSD SQ ai100  AI z technologią aiDAPTIV+ firmy Phison. Dyski SSD pełnią rolę rozszerzenia pamięci vRAM karty graficznej i umożliwiają precyzyjne dostosowanie modeli LLM przy minimalnej liczbie kart graficznych.

Źródło: Advantech

ROZWIĄZANIE STERUJĄCE WÓZKIEM WAHADŁOWYM

– REWOLUCJA W LOGISTYCE WEWNĄTRZZAKŁADOWEJ

Wózek wahadłowy Dambach Compact Shuttle umożliwia umieszczanie na regałach i pobieranie dużych nośników ładunku, np. europalet, w kanałach magazynowych wysokiego składowania. Jest niezwykle szybki: pobranie lub umieszczenie ładunku zajmuje mu mniej niż dwie sekundy. Pozwala na szybkie i niezawodne pobieranie i transportowanie ładunków o masie do 1500 kg. Rozwiązanie pozwala na przechowywanie palet w sposób zapewniający wyjątkową oszczędność miejsca, na wielu głębokościach. Kanały magazynowe są wyposażone w profile jezdne, po których porusza się wózek. Przemieszcza się on wzdłuż takiego profilu do określonego obszaru składowania, a następnie pobiera lub odkłada paletę. Zoptymalizowane pozycjonowanie wózka pozwala jeszcze bardziej zwiększyć gęstość składowania palet na półce. Następnie

maszyna do magazynowania i pobierania lub pojazd transportowy przenosi je do odpowiedniego punktu załadunku lub rozładunku w magazynie.

Wózkiem wahadłowym steruje ctrlX CORE – element zestawu narzędzi do automatyzacji ctrlX AUTOMATION firmy Bosch  Rexroth. Oprócz sterownika, wózek wahadłowy wykorzystuje serwonapędy kontrolowane przez system ctrlX  CORE do przemieszczeń w trybie „jazda i podnoszenie”. Firma Dambach stosuje m.in. zintegrowany z silnikiem serwonapęd IndraDrive  Mi firmy Bosch Rexroth.

Źródło: Bosch Rexroth

PROFICY OPERATIONS HUB – WSPARCIE PRZY TWORZENIU WEBOWYCH APLIKACJI I DASHBOARDÓW

Proficy Operations Hub firmy GE Vernova umożliwia szybkie tworzenie webowych aplikacji i dashboardów do wizualizacji danych i analizy operacji, optymalizując działanie zakładu dzięki kompleksowym informacjom, na podstawie których łatwiej wyciągać właściwe wnioski. Proficy Operations Hub to klient webowy oparty na HTML5, który umożliwia wizualizację danych z wielu źródeł i urządzeń, stając się tym samym systemem dostarczającym kompleksowej wiedzy o procesie (tzw.  single source of truth).

Z Proficy Operations Hub w intuicyjny sposób i bez konieczności kodowania można zaprojektować przydatne dashboardy

produkcyjne, czytelne wykresy czy raporty, zasilone danymi m.in z parku maszynowego, oprogramowania SCADA, systemów MES, przemysłowych baz danych (nie tylko z rodziny Proficy) oraz baz danych SQL czy systemów ERP. Oprogramowanie dostarcza tym samym łatwych do analizy danych, dostępnych na urządzeniach mobilnych, co umożliwia monitorowanie i sterowanie procesem, a także analizowanie i generowanie raportów. Operations Hub tym samym wspiera proces cyfrowej transformacji w przemyśle. Zaletą Proficy Operations Hub jest m.in. interfejs typu WYSIWYG oraz mechanizm drag  &  drop, ułatwiający projektowanie aplikacji oraz bezproblemową integrację z systemami Proficy i oprogramowaniem innych producentów.

Źródło: VIX Automation

NOWE WZMACNIACZE I SERWOMOTORY HIWIN

Firma HIWIN rozszerzyła ofertę wzmacniaczy napędowych ED1 w zakresie klasy mocy o nowy wzmacniacz napędowy o mocy 2 kW. W ten sposób HIWIN wypełnia lukę między 1 kW a 5 kW i może zaoferować ciągły zakres mocy od 400 W do 7500 W. Firma wprowadziła także nowe serwomotory o mocy 1,2 kW i 2 kW. Wysoce dynamiczne synchroniczne serwomotory AC osiągają bardzo niskie tętnienia momentu obrotowego i wysoką gęstość mocy w kompaktowej konstrukcji dzięki specjalnej konstrukcji stojana i wirnika. ED1 można łączyć ze wszystkimi serwomotorami, silnikami liniowymi i silnikami momentowymi firmy w przyjazny dla użytkownika sposób. Wraz z pasującymi osiami pasowymi i wrzecionowymi lub kompletnymi systemami ruchu uzyskano bardzo ekonomiczne trio napędowe.

Źródło: HIWIN

INTELIGENTNE KOMPONENTY FIRMY NORELEM

Inteligentne produkty są niezbędne do realizacji bezbłędnej obróbki maszynowej, zapewniając precyzję i niezawodność w procesie produkcyjnym. Firma norelem oferuje szeroką gamę inteligentnych komponentów dostosowanych do różnych zastosowań. Jednym z nich jest inteligentny kołek podporowy. Powierzchnia podparcia wynosi 30 mm, co umożliwia precyzyjne pozycjonowanie detali z pasującymi otworami. Kolejny to czujnik siły do dociskaczy szybkomocujących gwarantujący precyzyjną kontrolę procesu mocowania, co zapewnia idealne utrzymanie na miejscu przedmiotu obrabianego przy powtarzalnej dokładności. Warto też wspomnieć o łapie dociskowej z czujnikiem siły rejestrującej siłę mocowania w czasie rzeczywistym, która zapewnia optymalną skuteczność mocowania.

Źródło: norelem

ANT ENERGY MANAGEMENT SYSTEM – MONITOROWANIE ZUŻYCIA MEDIÓW

ANT Energy Management System (EMS) to oprogramowanie przemysłowe do monitorowania zużycia mediów on-line (takich jak energia, gaz, płyny i inne). System zarządzania energią prezentuje zużycie w podziale na obszary (wydziały, linie produkcyjne) oraz na produkcję (zamówienie, pozycja), co pomaga w obliczeniu rzeczywistych kosztów produkcji. Rozwiązanie prognozuje zużycie energii i tworzy alarmy, jeśli zakład osiąga umowną moc. Dzięki systemowi można wykryć awarie, wycieki lub anomalie oraz otrzymać informację, ile mediów zostało zużytych w czasie nieprodukcyjnym. ANT  EMS jest zgodny z wymaganiami normy ISO 50001.

Najważniejsze cechy i zalety systemu ANT EMS to przede wszystkim analiza zużycia w podziale na lokalizacje, porów-

GWARANCJA CYBERBEZPIECZEŃSTWA

DZIĘKI STEROWNIKOWI PCD3.M6893

Wysokowydajny sterownik Saia PCD3.M6893 oferuje maksymalne cyberbezpieczeństwo oraz możliwość programowania obiektowego w języku wysokiego poziomu. Zastosowany w PCD3.M6893 system operacyjny jest zaszyfrowany i podpisany – włączając wszystkie dane, aplikacje i komunikację – co gwarantuje ochronę przed nieupoważnionym dostępem do danych oraz systemu kontroli procesu.

Sterownik PCD3.M6893 został zaprogramowany zgodnie z normą branżową IEC 61131-3 dotyczącą rozwoju aplikacji, co oznacza, że wspiera wszystkie języki zdefiniowane w normie (bloki funkcyjne, funkcje sekwencyjne, tekst strukturalny, włączając programowanie obiektowe). Połączenie

I KOMUNIKATOR MC6

nanie zużycia mediów do zadanej produkcji, podgląd w zakresie wydajności energetycznej, kontrola limitów, montaż opomiarowania i wirtualne liczniki zużycia, diagnostyka liczników, integracja z ERP, MES i innymi systemami oraz Power Guard. Power Guard to narzędzie służące do kontroli ilości zużywanej energii elektrycznej w stosunku do zamówionej w celu uniknięcia kosztownych kar za przekroczenie limitów. Przez aktywne śledzenie system będzie wydawał ostrzeżenia o nadchodzącym naruszeniu z odpowiednim wyprzedzeniem.

Źródło: ANT Solutions

nowoczesnego programowania PLC w języku wysokiego poziomu oraz najnowocześniejszych rozwiązań w zakresie cyberbezpieczeństwa sprawia, że PCD3.M6893 jest uniwersalnym sterownikiem do krytycznych aplikacji i infrastruktury. Programowanie w języku wysokiego poziomu zgodnie z norma IEC 61131-3 zapewnia deweloperom większą elastyczność i możliwość wykorzystywania już opublikowanych rozwiązań. Użytkownik ma pełną swobodę w zakresie łączenia różnych protokołów za pośrednictwem standardu IP i portów szeregowych, jak np. OPC-UA, Cloud Connector, MQTT, protokoły IT, Modbus, CAN czy Profinet, IEC 61850. Źródło: Sabur

PRZEMYSŁOWY KALIBRATOR WIELOFUNKCYJNY

Wielofunkcyjny, przemysłowy kalibrator Beamex MC6 i komunikator Fieldbus pozwala na zabudowanie do czterech wewnętrznych modułów ciśnienia. Kalibrator MC6 ma menu w języku polskim oraz dotykowy ekran o przekątnej 5,7” i umożliwia współpracę z regulatorami ciśnienia, piecami kalibracyjnymi oraz oprogramowaniem dokumentującym CMX. Wyposażony jest w dwa kanały do pomiaru temperatury zarówno dla czujników rezystancyjnych, jak i termoelementów – do jednego można podłączyć czujnik referencyjny, a do drugiego czujnik badany. Wszystko to umieszczono w solidnej, odpornej na wstrząsy i szczelnej obudowie IP65.

Kalibrator dostarczany jest z kompletem świadectw wzorcowania z Laboratorium Akredytowanego (zgodnie z ISO 17025).

Beamex MC6 to kalibrator ciśnienia, sygnałów elektrycznych i temperatury o wysokiej dokładności. Ma pięć trybów pracy: miernik, kalibrator, kalibrator dokumentujący, rejestrator danych i komunikator. Zaawansowana funkcjonalność łączy się z łatwą obsługą. Zarządzanie kalibracją jest automatyczne, bez użycia papieru. Zaletą jest także czuły i trwały ekran dotykowy.

Kalibrator Beamex MC6 jest unikalnym przyrządem pomiarowym, w którym zastosowano najnowsze osiągnięcia technologiczne, zachowując przyjazną dla użytkownika funkcjonalność. Źródło: Introl

LASEROWE SKANERY

DO POMIARÓW

Skanery laserowe scanCONTROL należą do najbardziej wydajnych czujników profilu pod względem wielkości, dokładności i szybkości pomiaru. Nowe urządzenia scanCONTROL 30xx z niebieską linią lasera są dostępne z zakresami pomiarowymi 25  mm i 50  mm (wzdłuż linii lasera/osi X). Zapewniają skalibrowane dane profilu 2D z niemal 5,5 mln punktów na sekundę i generują do 2048 punktów pomiarowych na profil. Modele scanCONTROL 3060-25/BL osiągają rozdzielczość blisko 12  µm w osi X. Dzięki częstotliwości do 10 kHz nowe skanery laserowe profilu są idealne do szybkich procesów. Dzięki innowacyjnemu trybowi High Dynamic Range czujnik generuje precyzyjne wyniki pomiarów nawet na niejednorodnych powierzchniach. Dane wyjściowe ustalonych wartości są przesyłane przez Ethernet lub RS-422.

Źródło: WObit

SYSTEM RADAROWY

PSENRADAR

System radarowy PSENradar firmy Pilz zyskał nowe zastosowania dzięki rozszerzonemu polu widzenia i łączności w standardzie FSoE. Oprócz czujników radarowych o zasięgu wykrywania 0–5 m dostępny jest teraz nowy czujnik PSEN rd1.2 sensor F-FOV LR o zasięgu 0–9 m. Zapewnia on skuteczną ochronę rozwiązań mobilnych. Nowością w obu urządzeniach są opcje elastycznej konfiguracji stref ochronnych: oprócz strefy symetrycznej można teraz konfigurować także strefy asymetryczne i tunelowe. Dzięki temu system PSENradar może być niezawodnie stosowany w różnych środowiskach produkcyjnych. W związku z tym, że ustawienia pola widzenia można konfigurować zgodnie z indywidualnymi potrzebami, czujnik radarowy można zlokalizować w dogodnym miejscu bez wpływu na działalność produkcyjną.

Źródło:

PILZ

BLOKADY ELEKTROMAGNETYCZNE BEZPIECZEŃSTWA EX

Firma steute oferuje serię blokad elektromagnetycznych bezpieczeństwa – Ex STM 515 z aprobatami ATEX i IECEx. Ich zadaniem jest utrzymywanie w stanie zamkniętym drzwi ochronnych i klap serwisowych aż do momentu całkowitego zatrzymania niebezpiecznych ruchów wewnątrz maszyn czy instalacji przemysłowych. Nowe urządzenia mogą pracować nawet w bardzo niesprzyjających warunkach środowiskowych i w strefach Ex. Są to cechy typowe dla aparatury łączeniowej steute Extreme. Nowe blokady elektromagnetyczne bezpieczeństwa w wykonaniu Ex mają solidną obudowę z odlewanego ciśnieniowo aluminium, która zapewnia wysoką trwałość nawet przy dużych obciążeniach mechanicznych. Wielokrotne

powlekanie obudów (pasywacja, gruntowanie, malowanie proszkowe) gwarantuje doskonałą odporność antykorozyjną. Urządzenia charakteryzują się wysokim stopniem ochrony IP66/67. Połączenia elektryczne są dobrze chronione wewnątrz przedziału kablowego.Dodatkową praktyczną cechą blokad serii Ex STM 515 jest obrotowa głowica, którą można obracać w czterech krokach co 90°. W połączeniu z kompaktową konstrukcją daje to dużą swobodę podczas instalacji.

Typowe obszary zastosowań blokad elektromagnetycznych bezpieczeństwa serii Ex STM obejmują zabezpieczenie drzwi ochronnych i klap serwisowych w mieszalnikach i maszynach przesiewających, a także w instalacjach pakowania materiałów sproszkowanych lub pylących. Źródło: steute

SWITCHE DO AUTOMATYKI BUDYNKOWEJ

Nowoczesna automatyka budynkowa opiera się na coraz nowocześniejszych technologiach, które wymagają przesyłania ogromnych ilości danych w krótkim czasie. Cyfryzacja dostarcza informacje na temat sytuacji w budynku i poza inteligentnym sterowaniem umożliwia również aktywny zdalny dostęp z dowolnego miejsca na świecie. Firma Phoenix Contact zaprezentowała i wprowadziła do swojej oferty dwa nowe rozwiązania, które zaprezentowała na ostatnich targach w Hannoverze – niezarządzalne switche dedykowane do szaf sterowniczych REG. Dostępne są dwie wersje: FL Switch 1108 REG oraz FL Switch 1104-4POE REG.

Oba modele przesyłają sygnały z prędkością gigabitową, co pozwala na dystrybucję bardzo dużych paczek danych, np. sygnałów z kamer monitoringu, sygnałów do oświetlenia czy

przeciwpożarowych. Specjalna konstrukcja obudowy umożliwia ukrycie pod osłoną czterech (z ośmiu) portów ethernetowych, chroniąc tym samym przed niepowołanym dostępem. Jeśli w aplikacji budynkowej zaplanowano, że część urządzeń będzie zasilanych tylko jednym przewodem ethernetowym (brak konieczności rozprowadzania kabli zasilających – niższe koszty), można zastosować wersję FL Switch 1104-4POE REG. Cztery porty PoE, oprócz przesyłania sygnałów, są przeznaczone również do zasilania urządzeń o mocy do 30 W każdy. Źródło: Phoenix Contact

CZUJNIK MONITOROWANIA STANU BCM DRUGIEJ GENERACJI

Nieplanowanych przestojów i awarii w procesie produkcji można skutecznie uniknąć dzięki czujnikom monitorowania stanu BCM firmy Balluff. Nowa generacja popularnego BCM wyznacza kolejny kamień milowy w dziedzinie inteligentnej technologii czujników IO-Link.

BCM Generation 2 wspomaga monitorowanie stanu poszczególnych komponentów i kompletnych zespołów, jak również wykrywanie krytycznych stanów procesu i identyfikację odpowiednich parametrów w celu optymalizacji całego cyklu produkcyjnego. To idealne rozwiązanie do zastosowań związanych z monitorowaniem stanu maszyn i ciągów technologicznych. Nowy czujnik monitorowania stanu nie jest iteracyjnym dalszym rozwojem pierwszej generacji, ale całkowicie

nową platformą z jeszcze bardziej wydajnym sprzętem i oprogramowaniem układowym. Znacznie poprawiona wydajność pomiarowa w połączeniu z bardziej zaawansowanymi algorytmami pozwala czujnikowi wykrywać najmniejsze zmiany stanu jeszcze wcześniej i dokładniej niż dotychczas.

Dzięki nowej, wygodnej koncepcji montażu za pomocą tylko jednej śruby, instalacja jest jeszcze łatwiejsza. Mała – 22 mm – okrągła powierzchnia montażowa znacznie ułatwia przygotowanie do instalacji na zakrzywionych powierzchniach. Daje to ogromne korzyści, także w przypadku rozwiązań modernizacyjnych. Inne zalety czujnika to wyższa wydajność pomiarowa, łatwiejsze ustawienie osi i możliwość łatwej regulacji.

Źródło: Balluff

PRZEŁOM W DETEKCJI OBIEKTÓW – CZUJNIKI RADAROWE Q90R TURCK

Coraz częściej zakłady produkcyjne sięgają po czujniki radarowe, zastępując nimi ultradźwiękowe czy laserowe. Są one bowiem zdecydowanie bardziej odporne na warunki środowiskowe, wstrząsy i wibracje, można ich też bez obaw używać w aplikacjach zewnętrznych, a przede wszystkim oferują większe zasięgi detekcji. Czujniki Q90R firmy Turck, dzięki częstotliwości pracy 60 GHz oraz wzmocnionej wiązce elektromagnetycznej, mogą być stosowane do detekcji obiektów, które słabo przewodzą prąd elektryczny. Q90R dostępny jest w ofercie firmy w dwóch wersjach – ze stałym kątem rozwarcia wiązki 40°  ×  40° lub z regulowanym 120° × 40°. Obudowa wykonana jest z wytrzymałego aluminium ze stopniem ochrony IP69K.

Czujnik znajduje zastosowanie przede wszystkim w aplikacjach związanych z detekcją poziomu dużych zbiorników i silosów. Może być też stosowany w systemach antykolizyjnych sprzętów mobilnych, a dzięki możliwości ustawienia pola detekcji urządzenie sprawdzi się w pozycjonowaniu ciężarówek w dokach załadunkowych. W modelach z konfigurowalną wiązką można ustawić dwie niezależne strefy detekcji dopasowane do wymogów aplikacji. Zasięg detekcji wynosi od 150 mm do 20 m. Konfigurację można łatwo przeprowadzić za pomocą darmowego oprogramowania Banner Measurement Sensor Software lub przez IO-Link.

Źródło: Turck

ELEMENT OPER ATORSKI PIT OE ETH Z AKTYWOWANYM PORTEM ETHERNET

Firma Pilz wprowadziła do portfolio swoich urządzeń sterujących i sygnalizacyjnych element operatorski PIT oe ETH. Urządzenie PIT oe ETH obejmuje aktywowany port Ethernet, co stanowi gwarancję ochrony dostępnych interfejsów przemysłowych Ethernet przed niepowołanym dostępem. Przekłada się to na znacząco większe bezpieczeństwo. Urządzenie może pełnić funkcję firewalla, jako interfejs przemysłowy Ethernet, chroniąc połączenia sieciowe nie tylko przed nieautoryzowanym dostępem z zewnątrz, ale także przed bezpośrednim wewnętrznym dostępem do interfejsów człowiek-maszyna i danych. W instalacjach i maszynach element PIT oe ETH chroni sieć, a tym samym know-how i inwestycje. Nowy interfejs Ethernet zapewnia użytkownikom uzyskanie pełnej ochrony sieci. Możliwe

jest indywidualne i bezpieczne sprawdzanie oraz śledzenie, kto, kiedy i jak uzyskał dostęp do wrażliwych danych maszyny. Przekłada się to na wzrost bezpieczeństwa produkcji. Jedynie upoważnione osoby mają pozwolenie na tymczasowe korzystanie z interfejsów, np. na potrzeby tworzenia nowych konfiguracji, programów lub kopii zapasowych. Dzięki standardowym wejściom 24 V, dostępnym również z napięciem 5 V, interfejsy są elastyczne i można je aktywować za pomocą dowolnego wyjścia sterującego.

Źródło: Pilz

AVEVA PI SYSTEM – NARZĘDZIE POZWALAJĄCE UZYSKAĆ

PEŁNY WGLĄD W PROCESY PRODUKCYJNE

AVEVA PI System, znany wcześniej jako OSIsoft PI System, jest teraz dostępny w polskiej dystrybucji krakowskiej firmy ASTOR. Ta nowość w ofercie ASTOR umożliwi klientom stosowanie najbardziej zaawansowanych rozwiązań zarządzania danymi procesowymi. To kolejny, wyższy poziom w cyfrowej transformacji fabryk i zakładów produkcyjnych.

AVEVA PI System nie tylko gromadzi dane z całego przedsiębiorstwa, ale także integruje je i nadaje odpowiednie konteksty, umożliwiając przejrzystą analizę. To nadrzędny system, który zapewnia przedsiębiorstwom dostęp do najnowszych technologii optymalizacji i analizy danych, takich jak cyfrowe bliźniaki (digital twin), sztuczna inteligencja w przemyśle (Predictive

Maintenance, Predictive Energy Efficiency) czy optymalizacji jakości produkcji (Predictive Quality oraz Predictive Throughput) i wiele innych. Wielką zaletą systemu jest funkcja no code, która eliminuje konieczność pisania kodu.

Dostęp do rzetelnych danych w odpowiednim kontekście ułatwia analizę, raportowanie oraz podejmowanie decyzji biznesowych, które przekładają się na błyskawiczny zwrot z inwestycji. Ponadto możliwość zaawansowanej analizy danych oraz optymalizacji procesów dzięki AI otwiera przed firmą nowe perspektywy w zakresie projektowania swojej przyszłości w oparciu o dane historyczne. Źródło: ASTOR

Firma SIBA – 25 lat

na rynku w Polsce

Jakie trendy są dziś widoczne w świecie energetyki? Co tworzy sumaryczną wartość we współpracy z odbiorcami? Jaka jest strategia działalności firmy SIBA? O tym opowiada Rafał Wodarczyk, dyrektor zarządu SIBA Polska.

Firma SIBA świętuje właśnie srebrny jubileusz. Jak wyglądał jej rozwój na przestrzeni lat i jak zmieniała się strategia?

SIBA Polska powstała w 1999 r., jako spółka córka niemieckiego producenta bezpieczników topikowych, firmy SIBA GmbH. Od początku rozwijaliśmy się organicznie i stopniowo. Przez pierwsze dwa lata pracowała tylko jedna osoba, ówczesny dyrektor zarządzający –Mariusz Madurski, który prowadził firmę niemal przez 25 lat i nadał jej obecny kształt. Z biegiem czasu, pojawiła się potrzeba zatrudnienia kolejnych pracowników, natomiast cały czas niezmienne są prior ytety, którymi od początku się kierowaliśmy i nadal kierujemy. Są to: wysoka jakość, dostępność oraz szybkość dostarczenia produktu.

W tym roku w maju odbyła się konferencja Energy Tech, na której był Pan jednym z prelegentów, prezentując przykłady zastosowań bezpieczników topikowych SIBA w przemyśle. Czy może Pan przybliżyć ten temat naszym czytelnikom?

Konferencja w Szczyrku to doskonałe miejsce do prezentowania rozwiązań dla automatyki i energetyki, a to właśnie są m.in. obszary, w których zastosowanie znajdują nasze wkładki topikowe. Dla energetyki – bezpieczniki nisko- i wysokonapięciowe, dla automatyki – superszybkie bezpieczniki do ochrony obwodów z półprzewodnikami. W obu przypadkach niezwykle ważna jest jakość oferowanych towarów, ale również szybkość dostaw oraz informacja techniczna dostarczana wraz z nimi. Dopiero te wszystkie elementy składają się na całość, którą możemy nazwać produktem, jaki oferujemy i do których przekonujemy naszych obecnych, jak i przyszłych partnerów.

Firma SIBA od lat jest znana jako producent bardzo szerokiej gamy bezpieczników. Jak duże jest obecnie portfolio tych rozwiązań i w jakim kierunku będzie rozwijane?

SIBA produkuje kilka tysięcy rodzajów bezpieczników, obejmujących cały asortyment, od wspomnianych już wkładek wysokonapięciowych i niskonapięciowych stosowanych w energetyce, przez

INŻYNIEROWIE Z NASZEJ CENTRALI

WSPÓŁPRACUJĄ Z NASZYMI KLIENTAMI, PROJEKTUJĄC BEZPIECZNIKI SZYTE

NA MIARĘ, DOSTOSOWANE DO INDYWIDUALNYCH WYMAGAŃ DANEJ

APLIKACJI.

wkładki superszybkie dla szeroko rozumianej energoelektroniki, kończąc na rozwiązaniach miniaturowych stosowanych w elektronice oraz konstrukcjach specjalnych, jak np. wkładki stałoprądowe stosowane w kolejnictwie czy wkładki dla przemysłu górniczego. Należy pamiętać, że SIBA proponuje również wszelkiego rodzaju akcesoria, w postaci podstaw i opraw bezpiecznikowych oraz mikrołączników, sygnalizujących zadziałanie wkładki.

Oferowane przez nas rozwiązania są tworzone zgodnie z takimi normami i standardami, jak IEC, EN, VDE, DIN czy UL. Nasi specjaliści uczestniczą w pracach komitetów normalizacyjnych przy tworzeniu nowych wytycznych, aby wychodzić naprzeciw potrzebom zmieniającego się rynku i pojawiających się nowych możliwości, jak np. najnowsze klasy użytkowania bezpieczników aBat i gBat do zabezpieczania magazynów energii. Zdajemy sobie sprawę, że coraz ważniejszymi aspektami dzisiejszej energetyki są redukcja śladu węglowego i ekologia. W odpowiedzi proponujemy m.in. nasze niskostratne wkładki typu SSK.

Dostrzegamy również znaczenie pozafinansowych aspektów prowadzenia biznesu. SIBA GmbH jest obecna w rankingu zrównoważonego rozwoju EcoVadis od 2021 r. Globalnie aktywny dostawca usług ocenił ponad 100 000 firm. Już w pier wszym roku zdobyliśmy brązowy medal, a w kolejnych latach –2022 i 2023 – otrzymaliśmy srebro.

Najprężniej rozwijającą się gałęzią są wkładki superszybkie, ponieważ to tutaj powstaje najwięcej nowych rodzajów aplikacji powiązanych m.in. z OZE czy pojazdami elektrycznymi. Wszędzie tam, gdzie nie ma jeszcze istniejącego rozwiązania dla danej technologii, a pojawia się zapotrzebowanie na r ynku, służymy wsparciem. Inżynierowie z naszej centrali współ-

pracują z naszymi klientami, projektując bezpieczniki szyte na miarę, dostosowane do indywidualnych wymagań danej aplikacji.

Co dziś cechuje najnowocześniejsze rozwiązania z zakresu bezpieczników i wkładek topikowych?

Niezmiennie jakość. Niezależnie od zastosowania, bezpieczeństwo produktów i maszyn jest inwestycją, którą trudno przeszacować, ponieważ każdorazowe wyłączenie bezpiecznika ogranicza późniejsze koszty. SIBA zapewnia to dzięki własnemu działowi badań i rozwoju oraz najwyższej jakości używanych materiałów, jak również dokładności wykonania.

Jakich unowocześnień i technologii można spodziewać się w kolejnych latach?

Cytując Stanisława Bareję, „…życie stawia przed nami ciągle coś nowego…”. Enigmatycznie odpowiem zatem, że takich, które pozwolą skutecznie zabezpieczyć technologie przyszłości. Często nie zdajemy sobie sprawy ze zjawisk czy specyfiki działania, z jakimi przyjdzie nam się mierzyć za kilka lat. Bardzo dobrym przykładem są OZE. Te źródła i elementy systemu (np. transformatory) powinny być zabezpieczane równie skutecznie, jak konwencjonalne systemy generowania energii. Jest to realizowane przy użyciu sprawdzonych rozwiązań wykorzystujących bezpieczniki, które stosowane są również w układach z energią odnawialną. Jednak praktyka wykazała przypadki niespodziewanych zadziałań bezpieczników po 8–10 latach ich użytkowania. Takiego zachowania nie można było w pełni wytłumaczyć klasyczną teorią bezpieczników. Aby w pełni rozwiązać tę zagadkę, SIBA połączyła siły z operatorami turbin wiatrowych

i producentami rozdzielnic w celu wykonania szczegółowej analizy.

Wyniki przeprowadzonych badań umożliwiły nam zaoferowanie nowej konstrukcji elementu topikowego o oznaczeniu ICS (Improved Cyclic Stability), o znacząco zwiększonej odporności na cykliczne obciążenia, w stosunku do dotychczas oferowanych bezpieczników wysokonapięciowych niepełnozakresowych.

SIBA zdecydowała się wprowadzić ten nowy układ topika do standardowo oferowanych bezpieczników wysokonapięciowych jako dodatkową właściwość dla napięć znamionowych od 12 kV i prądów znamionowych od 63 A. Bezpieczniki wysokonapięciowe z oznaczeniem ICS zapewniają zwiększoną odporność na cykliczne obciążenia zgodnie z zaleceniami podanymi w raporcie technicznym IEC TR 62655.

Według aktualnego stanu wiedzy, oprócz energetyki wiatrowej, nowy układ topika może również zapewnić zabezpieczenie obwodów w innych systemach energii odnawialnej, takich jak fotowoltaika, gdzie również występują porównywalne cykliczne obciążenia prądowe.

Jakie wymagania stawiają dziś odbiorcy? Co liczy się dla nich najbardziej przy dokonywaniu wyboru rozwiązania?

Kiedyś na polskim rynku bardzo silnym determinantem podczas wyboru była cena. Teraz z dużą satysfakcją możemy powiedzieć, że to się zmieniło. Myślę, że świadczy to o pewnej dojrzałości rynku, a przede wszystkim o większej

SIBA OPRACOWAŁA PORADNIKI

DOTYCZĄCE STOSOWANIA

BEZPIECZNIKÓW WYSOKONAPIĘCIOWYCH, SUPERSZYBKICH I MINIATUROWYCH. JEST

TO BARDZO SKONDENSOWANA WIEDZA, KTÓRĄ CHĘTNIE SIĘ DZIELIMY.

świadomości użytkownika końcowego, który zaczął sobie zdawać sprawę, że od ceny ważniejsza jest wartość, czyli to, co za tę cenę otrzymuje. Coraz częściej klienci wiedzą, że zapłacenie o 30–40 % mniej za wątpliwe rozwiązanie jest nadmierną rozrzutnością, ponieważ może ono nie być warte nawet tyle. Mało tego, może przynieść straty, a wartość zabezpieczanych urządzeń jest nieporównywalnie większa od kosztu bezpiecznika.

My skupiamy się na pracy z ostatecznym klientem, przekonując go do jakości produktu, jego walorów technicznych, możliwości szybkiej dostawy i dopiero po zaprezentowaniu wartości możemy rozmawiać o cenie. Niezwykle ważna jest też informacja techniczna dostarczana podczas naszej współpracy. SIBA opracowała poradniki dotyczące stosowania bezpieczników wysokonapięciowych, superszybkich i miniaturowych. Jest to bardzo skondensowana wiedza, którą chętnie się dzielimy. Omówione są tam sposoby prawidłowego doboru zabezpieczeń, typowe problemy, jakie można napotkać i jak sobie z nimi radzić oraz dodatkowe czynniki, które należy brać

WYNIKI PRZEPROWADZONYCH BADAŃ

UMOŻLIWIŁY NAM ZAOFEROWANIE NOWEJ

KONSTRUKCJI ELEMENTU TOPIKOWEGO

O OZNACZENIU ICS (IMPROVED CYCLIC STABILITY), O ZNACZĄCO

ZWIĘKSZONEJ ODPORNOŚCI NA

CYKLICZNE OBCIĄŻENIA, W STOSUNKU

DO DOTYCHCZAS OFEROWANYCH

BEZPIECZNIKÓW WYSOKONAPIĘCIOWYCH

NIEPEŁNOZAKRESOWYCH.

pod uwagę podczas wykonywania niezbędnych obliczeń wraz z przykładami. To wszystko dostarczamy wszystkim, którzy chcą z nami współpracować. To jest ta wartość, o której rozmawiamy.

W czym tkwi przewaga konkurencyjna firmy SIBA i na ile konkurencyjny jest obecnie rynek, na którym działacie?

SIBA Polska istnieje od 25 lat, a marka SIBA od niemal 80 lat. Konkurencja na r ynku istnieje od zawsze i bardzo ją szanujemy. Jej obecność to bardzo pozytywne zjawisko, motywujące nas do działania oraz do robienia tego, co lubimy i w czym staramy się być coraz lepsi – konstruowania nowych rodzajów bezpieczników i wspierania naszych klientów. Na r ynku jest miejsce dla każdego, ponieważ różne są jego oczekiwania i cały czas podlegają one zmianom. Jednak producentów, którzy mają tak obszerny zakres oferty, o podobnej jakości, jest trzech. Dwóch z nich to duże koncerny, dla których dział bezpieczników to tylko cząstka ich działalności. Trzecim jest właśnie SIBA, która jest firmą rodzinną, a co za tym idzie najmniejszą i jednocześnie jedyną, która od początku zajmuje się tylko bezpiecznikami topikowymi. Zawsze podkreślam tę naszą cechę i dostrzegam w niej dużą wartość. Dzięki niej często możemy być bardziej elastyczni we współpracy i działać z mniejszą bezwładnością.

Do dyspozycji jest nasz konsultant techniczny, dodatkowo mamy bezpośredni dostęp do inżynierów w centrali oraz lokalny magazyn w Polsce, którego wartość w ostatnich dwóch latach wzrosła o około 100 %. Wszystko po to, aby jeszcze szybciej i skuteczniej wspierać naszych partnerów. Bardzo cenimy sobie tradycyjne relacje z klientem. Punktualność, niezawodność, elastyczność, możliwość doradzenia użytkownikowi oraz kontakt osobisty

traktujemy priorytetowo. Jesteśmy spółką córką, a nie tylko dystrybutorem. Po zsumowaniu, te wszystkie czynniki dają realną przewagę.

W jaki sposób jest zorganizowana produkcja i dystrybucja rozwiązań SIBA? Produkcja jest zlokalizowana w Europie – w Niemczech, w miejscowości Luenen koło Dortmundu. Tam mieszczą się także działy R&D, kontroli jakości i cała centrala SIBA. Skupienie wszystkich sił w jednym miejscu przekłada się na bezpośrednią kontrolę nad procesem produkcyjnym i know-how, a co za tym idzie na jakość naszych produktów i ich dostępność.

zwiększa płynność dostaw dla firm produkcyjnych, stabilność cen, a dodatkowo nie generuje dodatkowych kosztów dla odbiorcy.

Które sektory przemysłu są głównymi odbiorcami rozwiązań firmy?

Nasze portfolio można podzielić na cztery główne działy: wkładki wysokonapięciowe, niskonapięciowe, superszybkie do ochrony obwodów z półprzewodnikami oraz miniaturowe stosowane w elektronice. Kiedy zaczynałem swoją współpracę z SIBA Polska, niespełna 20 lat temu, najważniejszym sektorem była energetyka – wkładki wysoko- i ni-

ZDAJEMY SOBIE SPRAWĘ, ŻE CORAZ WAŻNIEJSZYMI ASPEKTAMI DZISIEJSZEJ

ENERGETYKI SĄ REDUKCJA ŚLADU

WĘGLOWEGO I EKOLOGIA. W ODPOWIEDZI PROPONUJEMY M.IN. NASZE NISKOSTRATNE WKŁADKI TYPU SSK.

Towar nie wędruje po różnych kontynentach, co oznacza mniejsze zagrożenie zerwania łańcucha dostaw w sytuacjach podobnych do pandemii czy rosyjskiej agresji w Ukrainie. Taka konfiguracja pozwala nam zapewnić wysoką jakość, również przy produkcji seryjnej, a jednocześnie umożliwia regularne opracowywanie nowych produktów, aby w przyszłości nadal wychodzić naprzeciw oczekiwaniom. To bardzo ważne i – zgodnie z deklaracją właścicieli – tak pozostanie.

Bezpieczniki SIBA wysyłane są na cały świat zarówno z centrali, jak i spółek córek zlokalizowanych w jego pozostałych częściach. Towar z naszego magazynu w Polsce dostarczamy w ciągu 24–48 godzin. Ten, który jest w magazynie centralnym w około dwa tygodnie, ale w sytuacjach awaryjnych możemy zorganizować wysyłkę nawet samolotem bezpośrednio z Niemiec i dostarczyć bezpieczniki do klienta w ciągu 1–2 dni roboczych. Takie rozwiązanie szczególnie cenią sobie inżynierowie utrzymania ruchu – gdy na skutek awarii nie pracuje linia produkcyjna, wtedy liczy się każdy dzień. Klientom oferujemy także usługę magazynu depozytowego, co znacząco

skonapięciowe. Po kilku latach nastąpiła pewna równowaga, tzn. wszystkie cztery grupy miały porównywalny udział w naszej sprzedaży. Obecnie zdecydowanie przodują zabezpieczenia stosowane w elektronice oraz superszybkie. Zawsze staramy się być obecni tam, gdzie powstają nowe potrzeby, np. w takich segmentach, jak OZE, magazyny energii z akumulatorami, pojazdy elektryczne oraz wszędzie, gdzie jest zapotrzebowanie na wykonania specjalne, jak np. w górnictwie.

Z rynku płyną niezbyt optymistyczne informacje ze strony firm produkcyjnych, dotyczące coraz trudniejszych warunków do działania w przemyśle. Czy Pan także podziela te opinie i bezpośrednio obserwuje niepokojące zjawiska w sektorze przemysłowym?

RAFAŁ WODARCZYK

Daje się zauważyć pewnego rodzaju spowolnienie podczas realizacji części projektów, a co za tym idzie, nie tak dynamiczny rozwój, jakbyśmy tego oczekiwali. Natomiast nie postrzegam tego jako czegoś niepokojącego. To normalne, cykliczne procesy, które istnieją od wielu lat. Trzeba po prostu być ich świadomym. Wyznaję zasadę, że należy skupiać swoją uwagę na sprawach, na które mamy wpływ, a pozostałe zjawiska przyjąć i starać się przed nimi zabezpieczyć odpowiednio wcześnie. Tym, co przeszkadza, są ciągle zmieniające się regulacje prawne. Oczywiście część z nich jest potrzebna, ale niektóre przysparzają przy tym ogromną ilość prac administracyjnych, za którymi nie przepadamy, ponieważ odciągają zasoby od naszego głównego biznesu.

Jakie są plany rozwojowe firmy w najbliższej przyszłości?

Nasza niemiecka fabryka stale zwiększa swoje moce produkcyjne przez rozbudowę powierzchni i unowocześnianie linii produkcyjnych. Trzeba jednak pamiętać, że jesteśmy bardzo konserwatywną częścią rynku. Tam, gdzie w grę wchodzi bezpieczeństwo, nie ma miejsca na spektakularne kroki, tak więc będziemy podążać dalej sprawdzoną drogą organicznego i konsekwentnego rozwoju.

Na tegorocznych targach Energetab zaprezentujemy nasze rozwiązanie z nowym elementem topika ICS – podczas targów będzie można obejrzeć tę konstrukcję na żywo. Będziemy również świętować 25-lecie powstania firmy SIBA Polska. Z tego miejsca chciałbym serdecznie podziękować i zaprosić wszystkich naszych klientów do pawilonu W na stoisko 35, bo to dzięki nim możemy być częścią tego rynku.

Rozmawiała

Urszula Chojnacka AUTOMATYKA

Absolwent kierunku Automatyka i Robotyka na Wydziale Elektrycznym Politechniki Warszawskiej. Ukończył studia podyplomowe w Szkole Głównej Handlowej w Warszawie w zakresie zarządzania przedsiębiorstwem. W firmie SIBA Polska pracuje od 2005 r. Początkowo odpowiedzialny był za pracę biura sprzedaży, obecnie pełni funkcję dyrektora zarządu SIBA Polska.

Systemy kontroli w przemyśle

Osiąganie wysokiej powtarzalności i dokładności oraz unikanie wytwarzania wadliwych produktów to istotne czynniki warunkujące sukces w działalności przemysłowej. Inwestycje w systemy kontrolujące przebieg procesów produkcyjnych w dłuższej perspektywie czasowej wydają się niezbędne do osiągnięcia dobrych wyników finansowych.

Agnieszka Staniszewska

Kontrola przebiegu procesów produkcyjnych w prz edsiębiorstwie może przyjmować różne formy. System kontroli jakości, bieżąca weryfikacja wartości wielkości nieelektrycznych, kontrola zużycia mediów, wizualizacja przebiegu procesów, systemy monitoringu i zarządzania produkcją, systemy kontroli dostępu to tylk o niektóre z przykładów stosowanych form kontroli. Wszystkie z wymienionych usprawniają przebieg procesu technologicznego, gwarantują wysoką powtarzalność oraz dokładność, redukują ryzyko wyprodukowania wadliwych produktów oraz pozwalają na wczesne wykrywanie zużywania się elementów linii produkcyjnych.

Kontrola jakości

Postępująca automatyzacja sprawia, że systemy kontrolne bazują najczęściej na komponentach i systemach automatyki. Zdolności oceny jakości przez systemy komputerowe z dedykowanym oprogramowaniem są dużo wyższe niż człowieka. Główną ich zaletą jest duża wydajność wynikająca

z szybszego przetwarzania informacji z otoczenia. Zautomatyzowane systemy kontroli jakości zapewniają lepszą dokładność i powtarzalność. System komputerowy może przetworzyć obraz z większego wycinka przestrzeni niż człowiek, jest to analiza wielowątkowa, jednocześnie kontrolująca wiele wielkości fizycznych, charakteryzująca się stabilnością zapamiętanego wzorca i niską zawodnością. Im więcej punktów kontroli przebiegu procesu, tym mniejsze ryzyko wykrycia defektu dopiero na końcu linii produkcyjnej.

Systemy kontroli jakości są powszechnie stosowane w br anży spożywczej. Służą do sprawdzania wymiarów, koloru, kształtu, masy i czystości produktu, obecności i rozmieszczenia niezbędnych etykiet i nadruków, szczelności opakowań. Za ich pomocą można sprawdzać jakość wypieku, dojrzałość owoców i warzyw, czystość pakowanych do torebek artykułów sypkich, jak mąka, ryż, kasza czy cukier. Inną branżą korzystającą chętnie z zalet wynikających z kontroli jakości jest branża elektronicz-

na. Sprawdzanie poprawności wykonania płytek elektronicznych, które stanowią główny element różnych urządzeń i przedmiotów codziennego użytku polega na wer yfikowaniu komplementarności użytych elementów, sprawdzaniu poprawności montażu poszczególnych elementów oraz przebiegu i obecności poszczególnych ścieżek.

Innym przykładem branży, w której powszechnie stosuje się systemy kontroli jakości jest branża motoryzacyjna. Badane jest rozmieszczenie i kompletność wszystkich użytych komponentów, poprawność montażu i zachowania odpowiednich wymiarów, jakość powłoki lakierniczej, zbieżność kolorów składanych elementów. Szczególnie chętnie z systemów kontroli jakości korzystają również przedstawiciele branży pakowania i opakowań. Kontrola jakości dotyczy wymiarów, kształtu oraz koloru opakowania, szczelności zamknięcia za pomocą zgrzewu lub zakrętki, kompletności wypełnienia, prawidłowości rozmieszczenia produktów w opakowaniu, poprawności rozmieszczenia nadruków i etykiet –wszystkie wymienione znajdują zastosowanie zarówno w przypadku opakowań jednostkowych, jak i zbiorczych.

Kamery

Systemy kontroli jakości bazują często na czujnikach wizyjnych i kamerach. Kamery to urządzenia bardziej zaawansowane od czujników. Służą do zbierania danych z o toczenia, umożliwiając kontrolę wybranego wycinka przestrzeni. Do ich zalet należy możliwość pozyskiwania danych z wielu punktów oraz jednoczesne badanie kilku cech, a nie tylko wybranych właściwości fizycznych obiektów znajdujących się w danym obszarze przestrzeni. Analiza pozyskanego z użyciem kamery obrazu może być wielowątkowa.

Dobierając kamerę do konkretnego zastosowania należy zwrócić uwagę na rozdzielczość ekranu, szybkość przetwarzania wyrażaną w klatkach na sekundę, przekątną matrycy oraz zastosowany typ przetwornika. Większą elastyczność zapewniają

przetworniki CMOS, które umożliwiają odczytanie stanu dowolnego elementu światłoczułego w każdym momencie dzięki wyposażeniu w indywidualny wzmacniacz oraz rejestr odczytu. Lepsze funkcjonowanie w słabych warunkach oświetleniowych zapewniają przetworniki CCD. Istotna jest funkcjonalność oraz intuicyjność dedykowanego oprogramowania, które ma okr eślone zasoby biblioteczne, gotowe filtry i szablony. Przykładami takich programów są: Adaptive Vision Studio (C&C Partners), Common Vision Blox (Stemmer Imaging), SIMATIC Visionscape (Siemens), Cognex Vision Pro (Cognex), BVS-Cocpit (Balluff), ifm Vision Assistant (ifm electronic). Lepszą jakość obrazu wycinka przestrzeni gwarantują oświetlacze. Ze względu na konstrukcję można wyróżnić oświetlacze pierścieniowe, liniowe, punktowe, współosiowe, doświetlające od spodu. O klasyfikacji urządzeń decyduje rodzaj emitowanego światła. W ten sposób wyróżnia się oświetlacze LED, fluorescencyjne, strukturalne, halogenowe oraz z lampą żarzeniową. Oświetlacze mogą pracować w tr ybie ciągłym lub zsynchronizowanym z kamerą.

• seria kamer 3D O3D3xx (ifm electronic) ze zintegrowanym doświetlaniem oraz odlewaną ciśnieniowo, aluminiową obudową, ze wzmocnionym szkłem obiektywu i wyświetlaczem.

Czujniki wizyjne

Oferta czujników wizyjnych jest bardzo szeroka. Najprostsze modele zwykle realizują jedno nieskomplikowane zadanie. Bardziej zaawansowane są wyposażane w oświetlacze, wyświetlacze, panele, możliwa jest ich parametryzacja oraz jednoczesne badanie kliku cech kontrolowanego obiektu.

Wśród czujników wizyjnych można wyróżnić czujniki koloru, które emitują światło i porównują współrzędne chromatyczne promieniowania z przyjętymi wcześniej wzorcami, czujniki skali szarości – analizujące wiązkę odbitą nadawanego światła podczerwonego, czujniki kontrastu – korzystające ze współczynnika odbicia promieniowania oraz czujniki luminescencji, które odnajdują niewidoczne dla oka znaczniki dzięki emisji światła ultrafioletowego. Do wielozadaniowych czujników wizyjnych należy seria BVS E firmy

JEDNYM ZE SPOSOBÓW OCENY

PRAWIDŁOWOŚCI DZIAŁANIA LINII

PRODUKCYJNEJ JEST KONTROLA

ZUŻYCIA MEDIÓW.

Jako przykład kamer przeznaczonych do zastosowań w kontrolnych systemach wizyjnych może posłużyć seria CORSIGHT (C&C Partners) zawierająca modele z przetwornikami CMOS i CCD w wersji monochromatycznej i kolorowej, z oświetlaczami pierścieniowymi i dostępnym szerokim wachlarzem obsługiwanych interfejsów komunikacyjnych. Inne przykłady urządzeń dostępnych na r ynku to między innymi:

• seria IDS uEye (Optosoft), przystosowana do skanowania obszaru w trójwymiarowej przestrzeni seria 3D-A5000 (Cognex),

Balluff. Wspomniane czujniki umożliwiają wykrywanie konturów, jasności i szarości, równoczesną kontrolę położenia i kompletności elementów, pozwalają na dowolną pozycję obrotu detalu. W ofercie firmy Festo można znaleźć wielozadaniowy czujnik wizyjny SBSI z czytnikiem kodów kreskowych jedno- i dwuwymiarowych. Zintegrowany oświetlacz umożliwia rozpoznawanie kolorów i wyk rywanie obiektów w badanym wycinku przestrzeni. Firma Stoltronic prezentuje w swoim portfolio czujnik wizyjny CS 50, który jest wyposażony w zintegrowane narzędzia do zliczania, lokalizo -

wania, pomiaru i kontroli obecności oraz opcjonalne oświetlacze w kolorze białym lub czerwonym. Czujnik charakteryzuje się stosunkowo niewielkimi wymiarami oraz dużą wydajnością.

Firma Panasonic oferuje czujnik koloru i kontrastu LX-100 umożliwiający detekcję zmiany odcieni i wykrywanie znaków. Firma Stemmer Imaging proponuje aluminiowe czujniki przemieszczenia Gocator 1300, pozwalające na analizę chropowatości oraz pomiar wysokości i długości. Natomiast firma .steute bateryjne czujniki serii RF 96 LT dedykowane do wer yfikowania ułożenia oraz kompletności elementów i detekcji konturów.

Przykładem czujnika dedykowanego do okr eślonych zastosowań jest czujnik kontroli jakości arkuszy BIS510P-F201A-60, który znajduje się w ofercie firmy Pepperl + Fuchs. Umożliwia ocenę poprawności ułożenia arkuszy oraz monitorowania ich kolejności w procesie poligraficznym. Ocena ta jest realizowana przez porównywanie obrazów lub odczyt kodów kreskowych. Odpowiednie filtry umożliwiają osiągnięcie wysokiej niezawodności przy pracy z powierzchniami odblaskowymi i zintegrowanym naświetleniem.

Z kolei firma Turck proponuje serię czujników iVu przeznaczonych do kontrolowania jakości wykonania plastikowych i szklanych pojemników. Ich

parametryzacji można dokonać bez użycia komputera za pomocą przenośnego wyświetlacza. Dzięki temu można uniknąć ryzyka nieautoryzowanej ingerencji w sposób działania komponentu.

Wielkości nieelektryczne Kontrolę nad prawidłowym przebiegiem procesu produkcyjnego można sprawować, stosując pomiary wielkości nieelektrycznych. Weryfikowanie wartości przepływu, poziomu, ciśnienia, temperatury lub masy jest możliwe dzięki zastosowaniu dedykowanych czujników.

Badanie przepływu pozwala na weryfikowanie poprawności działania systemów dozujących, chłodzących i transportowych. Sprawdzanie na bieżąco przepływu może zapobiec pozbawieniu chłodzenia urządzeń i maszyn, które potrzebują go do niezawodnej pracy. Postać badanego przepływu w przekroju rurociągu jest doskonałym wskaźnikiem prawidłowości działania poprzedzających komponentów linii technologicznych. Zbyt mały lub nieoczekiwanie duży przepływ może wskazywać na uszkodzenie jednego z urządzeń wchodzących w skład linii. Zatrzymanie procesu może zapobiec większej awarii, długiemu przestojowi oraz powstaniu wadliwej serii produktowej. Podczas doboru przepływomierza należy zwrócić uwagę

n a akceptowaly rodzaj badanego medium, maksymalne wartości dopuszczalnego przepływu oraz temperaturę badanego medium. Istotny jest również dobór sposobu transmisji danych w ramach układu sterowania, stopień ochrony, materiał obudowy urządzenia, używana metoda pomiarowa. Przykładowe serie komponentów do pomiaru przepływu to: seria aluminiowych czujników SFAM (Festo) do azotu i powietrza o maksymalnym dopuszczalnym przepływie wynoszącym 1500 l/min, seria 212 Huba Control (AP Automatyka) stosująca metodę pomiaru wirową Vortex, dedykowana do badania przepływu wody z opcjonalną możliwością kontroli jej temperatury, seria PINOS IO2 (Jumo) mierząca przepływ metodą kalometryczną i temperaturę wody, stalowe komponenty serii DYNAvel (Introl) badające przepływ materiałów sypkich. Do kontroli prawidłowości przebiegu procesu produkcyjnego mogą również służyć czujniki poziomu. Są wykorzystywane do sprawdzania napełnienia cieczami i materiałami sypkimi zbiorników magazynujących i buforowych. Bieżąca weryfikacja poziomu może sterować pracą urządzeń współpracujących – przykładowo zbyt niski stan surowca w zbiorniku buforowym może wymagać uruchomienia systemu transportowego odpowiedzialnego za dostarczenie surowca z miejsca magazynowania do zbiornika. Nieoczekiwany wzrost lub spadek poziomu cieczy lub materiału sypkiego może świadczyć o wystąpieniu usterki. Sprawdzanie poziomu umożliwia predykcję awarii. Do przykładowych komponentów mierzących poziom należą:

• seria Mobrey MSP900 (Emerson) ze zintegrowanym pomiarem temperatury, mierząca poziom metodą ultradźwiękową,

• seria LFP Inox (Sick) korzystająca z technologii falowodowej,

• seria FLR (Wika) o konstrukcji opartej na pływaku z układem magnetycznym.

Funkcje kontrolne pełni również monitorowanie ciśnienia i temperatury. Wymienione wielkości nieelektrycz-

ne są wskaźnikiem prawidłowego trybu pracy podzespołów i urządzeń. Zarejestrowane odchylenie od wartości referencyjnych może wskazywać odpowiednio na rozszczelnienie lub przegrzanie elementów systemu, w obu przypadkach jest to sytuacja niebezpieczna. Często monitorowany proces do prawidłowego działania potrzebuje odpowiedniego ciśnienia lub temperatury. Ich niezapewnienie może spowodować wytwarzanie wadliwych produktów. Przykładowo temperatura jest niezwykle ważna w branży spożywczej. Jej nieodpowiednia wartość może prowadzić do zepsucia surowców. Z kolei nieprawidłowa wartość ciśnienia gazów może uniemożliwiać prawidłowy przebieg procesu cięcia termicznego, a zbyt niskie ciśnienie panujące wewnątrz zbiornika może świadczyć o jego rozszczelnieniu i o potencjalnym niebezpieczeństwie.

Przykładowymi seriami czujników ciśnienia są:

• dedykowana dla mediów agresywnych chemicznie seria

Ceraphire (Endress + Hauser) z membraną ceramiczną, bazująca na pojemnościowej metodzie pomiaru,

• korzystająca z piezorezystancyjnej metody pomiaru seria

BSP (Balluff) dedykowana dla próżni,

• SDE5 (Festo) dla powietrza,

• dTrans p30 (Jumo) dla cieczy oraz gazów.

Przykładowe serie komponentów do pomiaru temperatury dostępne na rynku automatyki to:

• czujniki ze stali nierdzewnej FI9 (Introl) do pomiaru temperatury ciekłych metali, cieczy i gazów,

• be zkontaktowe czujniki ze stali nierdzewnej T-Gage (Turck) oraz BTS (Balluff),

• pirometr stacjonarny Pyro NFC (Limatherm Sensor) pozwalający na konfigurację i odczyt pozyskiwanych danych za pomocą NFC,

• przenośne pirometry Fluke VT04 (Eltron) oraz VIR50 (Extech) z wbudowaną kamerą,

• przenośne kamery termowizyjne T1020 (Flir Systems) z możliwością nagrania filmu radiometrycznego,

• Ti450 SF6 (Fluke) umożliwiają detekcję wycieków gazów,

• KT 145 (Sonel) oraz 885 kit (Testo) umożliwiające detekcję miejsc zagrożonych pleśnią, dzięki wbudowanemu termohigrometrowi.

Kolejną wielkością nieelektryczną, której pomiar może pełnić funkcję kontrolną, jest masa. Pomiar masy znajduje zastosowanie w realizacji zadań transportu, pakowania, dozowania i paletyzowania. Wyznacznikiem prawidłowej pracy maszyn i urządzeń może być zarejestrowanie prawidłowej wartości masy surowca lub produktu na danym etapie procesu produkcyjnego. Przykładowo pomiar masy surowców w mieszalniku, masy paczki lub pojemnika napełnionego produktem wskazuje na prawidłowość działania systemu dozującego surowiec lub produkt, pomiar masy palety przygotowanej do wysyłki jest wyznacznikiem prawidłowego działania systemów paletyzujących.

Kontrola zużycia mediów

Jednym ze sposobów oceny prawidłowości działania linii produkcyjnej jest kontrola zużycia mediów. Na podstawie

obliczeń i obserwacji można oszacować spodziewane zużycie mediów na każdym etapie produkcji. Jeżeli odczyt jest rażąco różny od oszacowanych wartości, może to świadczyć o istnieniu zatoru lub wycieku, pojawieniu się niespodziewanego problemu w ciągu linii technologicznej. Dzięki takiemu działaniu można szybko i precyzyjnie zlokalizować miejsce zaistnienia awarii, która może jeszcze w danym momencie nie wykazywać bezpośrednich objawów. Systemy obsługujące zużycie mediów mogą w takim przypadku zaalarmować operatora o wystąpieniu nieprawidłowości, tym samym zapobiec narażeniu na większe straty środków i czasu.

Kontrola zużycia mediów pozwala również na dokładniejsze obliczenie ponoszonych kosztów produkcji oraz ewentualne znalezienie sposobu na ograniczenie bieżących wydatków. Dzięki systemom kontrolującym zużycie mediów można pozyskać wiedzę na temat dokładnego zapotrzebowania na poszczególne rodzaje mediów na danym etapie produkcji konkretnego półproduktu lub produktu. Istotne jest również pozyskiwanie, archiwizacja i analiza danych dotyczących rozkładu zużycia mediów. Coraz częściej okazuje się, że szacowanie jest niewystarczającym środkiem. Dane historyczne pozwalają dokonywać pomocnych porównań. Ważnym aspektem jest również kontrola zużycia mediów związana z bie żącym utrzymaniem zakładu.

• produkcja czujników temperatury

• akredytowane laboratorium pomiarowe

• szkolenia i wsparcie techniczne

www.guenther.com.pl Kompleks biurowo-produkcyjny z laboratorium ul. Wrocławska 27C Długołęka koło Wrocławia

Kontrola zużycia energii w zakładzie może wykazać nieoptymalne dobranie taryfy, zły dobór mocy umownej, brak wiedzy o stratach energii, niską efektywność wybranych maszyn i urządzeń oraz generowanie mocy biernej. Ocena efektywności linii produkcyjnej może wykazać konieczność jej przezbrojenia, optymalizacji procesu lub wymiany maszyn wchodzących w jej skład.

Do kontroli zużycia wody można zastosować przepływomierz elektromagnetyczny Picomag (Endress + Hauser) umożliwiający pomiar całkowitej objętości, aktualnego przepływu, aktualnej temperatury cieczy oraz prezentację graficznych symboli alarmów. Wskazany przepływomierz obsługuje Bluetooth oraz IO-Link.

Innym przykładem jest ultradźwiękowy przetwornik przepływu flowIQ 2100 (Kamstrup) zliczający całkowitą objętość, prezentujący bieżące kody alarmów oraz obsługujący Wireless M-Bus, Wired M-Bus oraz Sigfox. Zużycie ciepła można też kontrolować ultradźwiękowymi przetwornikami przepływu MULTICAL 603 (Kamstrup), SensorStar 2U (Ecomess) i Invonic H (Apator).

Wizualizacja

Formą kontroli przebiegu procesu produkcyjnego jest wizualizacja.

Jest ona powiązana z możliwością oddziaływania na parametry procesowe i us tawienia systemowe. Zapewnia bieżące monitorowanie stanu danego systemu automatyki. Dobór konkretnego rozwiązania jest uzależniony od obszaru, który ma być wizualizowany.

Najprostszą formą wizualizacji są panele dotykowe o różnych wielkościach i rodzajach ekranów. Na r ynku można znaleźć wiele modeli takich paneli. Przykładowymi urządzeniami z ekranami rezystancyjnymi są: panel WOP-200K (Advantech), Magnelis GTO (Schneider Electric), SIMATIC KP Comfort (Siemens), Kineco Green GH (WObit). Przykładami paneli z ekranami pojemnościowymi są panel TP 6185 – WHPS (Phoenix Contact) oraz TX 700 FB (Turck).

Rozwiązaniem kompaktowym są komputery, w których jednostka centralna jest zintegrowana z ekranem. Przykładowe komputery panelowe to seria PPC-3170 (CSI), seria Delta 8XX (Elmatic). Panele i komputery panelowe to propozycje dedykowane do wizualizowania i sterowania konkretnymi sekcjami linii technologicznych, w których niezbędna jest częsta i c ykliczna ingerencja operatora w działanie systemu, np. w celu dostarczania surowców lub odbioru gotowych elementów.

Służby utrzymania ruchu korzystają najczęściej z systemów typu SCADA, które zapewniają kontrolę nad całym procesem technologicznym oraz możliwość szybkiego lokalizowania usterek i miejsc, w których wymagana jest interwencja obsługi. Istotna jest czytelność i intuicyjność wizualizacji, które mają wpływ na czas ewentualnego przestoju. Wizualizacja powinna być przejrzysta, estetyczna i funkcjonalna. Systemy SCADA zbierają na bieżąco dane procesowe, wizualizują je, sterują na ich bazie procesem, alarmują w razie wystąpienia niepożądanych sytuacji, archiwizują dane wykorzystywane w późniejszym czasie do optymalizowania procesów produkcyjnych oraz dokonywania analiz.

Na r ynku obecnych jest wiele propozycji systemów typu SCADA. Przykładowymi są:

• zenon Supervisor (COPA DATA) zapewniający obsługę 300 protokołów komunikacyjnych oraz przeładowywanie danych bez konieczności re startu,

• oprogramowanie Visu+ 2 Contact) zapewniające rejestrację danych w połączeniu z zewnętrzny mi bazami danych oraz bezpieczne szyfrowanie,

• system Asix 2022 (Askom) zgodny z technologią HTML5 ze s licencją,

• system MicroSCADA Pro (ABB) de dykowany dla monitorowania i rowania jakości energii w przesyłowych,

• oprogramowanie MaestroImperium (Sabur) oparte na technologii umożliwia kontrolę nadzorczą,

• oprogramowanie iFIX 2023 (VIX Au tomation) z bezpłatną, przemysłową bazą danych i rozszerzonym alarmo waniem i raportowaniem,

• opr ogramowanie AVEVA Plant (Schneider Electric),

• system CoMeta (MetaSoft),

• oprogramowanie SIMATIC WinCC OA (Siemens).

Zarządzanie produkcją

W zakładach produkcyjnych zastoso wanie znajdują również bardziej za awansowane systemy informatyczne

FORMĄ KONTROLI PRZEBIEGU PROCESU

PRODUKCYJNEGO JEST WIZUALIZACJA.

JEST ONA POWIĄZANA Z MOŻLIWOŚCIĄ ODDZIAŁYWANIA NA PARAMETRY

PROCESOWE I USTAWIENIA SYSTEMOWE.

MES. Umożliwiają one analizę przebiegu procesów technologicznych, wizualizację oraz monitorowanie pracy danego systemu automatyki. Umiejętne zestawienie pozyskanych danych z planami produkcyjnymi oraz aktualnymi potrzebami pozwala na zwiększanie wydajności. Pozyskane dane mogą służyć tworzeniu bieżących raportów lub raportów opartych na danych historycznych.

Szerszy zakres kontroli zapewniają systemy ERP. Systemy te integrują

wszystkie obszary działalności przedsiębiorstwa. Dzięki gromadzeniu informacji o stanach magazynowych, klientach oraz danych produkcyjnych w jednej bazie danych zdecydowanie łatwiejsze staje się kompleksowe zarządzanie produkcją.

Podsumowanie

Systemy kontroli w przemyśle mogą przyjmować różne formy, monitorować wiele czynników. Mogą wzajemnie się uzupełniać i wer yfikować

jednocześnie na wielu płaszczyznach. Każdy element kontrolny w przedsiębiorstwie zwiększa niezawodność i opłacalność realizowanego procesu produkcyjnego. Należy jednak pamiętać, że oprócz sposobu pozyskania informacji ważny jest sposób ich wykorzystania. Nowoczesne metody pozyskiwania informacji na temat stanu poszczególnych systemów składowych linii produkcyjnej umożliwiają bieżącą ocenę i porównywanie do wzorców, badanie występujących odchyłek, ewentualne korygowanie nastaw, wykrywanie błędów grubych, które wymuszają konieczność przerwania produkcji. Ponadto ułatwiają diagnostykę występujących problemów.

Agnieszka Staniszewska AUTOMATYKA

Systemy automatyzacji firmy Nexus

– efektywna kontrola procesów przemysłowych

Nexus Engineering Europe, będący częścią globalnej Grupy Nexus, to lider w dostarczaniu zaawansowanych rozwiązań automatyzacji i robotyzacji dla przemysłu. Dzięki połączeniu japońskiej precyzji z polską jakością, oferujemy produkty i usługi, które znacząco zwiększają efektywność i konkurencyjność naszych klientów na rynku globalnym.

Mateusz Frankowski Magdalena Kościółek

Firma z Niepołomic zdobywa rynek europejski i zapewnia odbiorcom szeroką ofertę rozwiązań z zakresu robotyki, pick & place oraz systemów wizyjnych. Oferuje również wsparcie przy produkcji i prowadzi badania nad nowymi technologiami.

Specjalizacja w robotyce

Nexus Engineering Europe wyróżnia się na tle konkurencji w dziedzinie robotyki, stosując nowoczesne systemy wizyjne oraz innowacyjne podejście do automatyzacji procesów przemysłowych. Nasze zaawansowane technologie i doświadczenie sprawiają,

że jesteśmy idealnym partnerem dla firm pragnących usprawnić swoje procesy produkcyjne.

Nasz zespół inżynierów to eksperci w integracji systemów wizyjnych, które umożliwiają precyzyjne sterowanie robotami oraz dokładne pobieranie obiektów w przestrzeni trójwymiarowej. Technologia 3D bin picking, którą rozwijamy, pozwala na efektywne pobieranie chaotycznie rozmieszczonych komponentów z koszy lub pudełek. Dzięki szczegółowej analizie i optymalnemu projektowaniu chwytaków, osiągamy najwyższy poziom precyzji i skuteczności.

Rozwiązanie bin picking dla klienta z branży automotive

Tworzenie aplikacji bin picking dzielimy na kilka etapów, w realizacji których mamy już niemałe doświadczenie:

• analiza detalu – projektowanie chwytaka dostosowanego do specyficznych potrzeb,

• optymalizacja kształtu chwytaka –zapewnienie idealnego dopasowania do komponentów,

• intensywne testy – gwarancja niezawodności i skuteczności aplikacji. Na początku naszej przygody z tego typu aplikacjami przetestowaliśmy masę różnych rozwiązań i można powiedzieć, że doszliśmy już do perfekcji. Wiemy, jak zaprojektować kształt chwytaka i na co zwracać uwagę. Kolejno przeprowadzamy szereg testów, dzięki którym jesteśmy pewni poprawności działania naszej aplikacji. Możemy stwierdzić, że dzięki naszej zaawansowanej technologii i doświadczeniu możemy zoptymalizować większość procesów produkcyjnych klientów, przyspieszając ich działanie i minimalizując błędy. Często nasz robot zastępuje pracę operatora w ciężkich warunkach, takich jak hałas czy zanieczyszczenia, co sprawia, że nawet operatorzy doceniają naszą pracę. Spotkaliśmy się z pozytywną opinią pracowników, którzy nie muszą już wykonywać żmudnej czy szkodliwej dla zdrowia czynności – dzięki naszym rozwiązaniom.

Innowacyjne systemy pick & place

Inną gałęzią robotyki w Nexus są aplikacje typu pick & place, które umożliwiają automatyczne pobieranie i układanie przedmiotów zgodnie ze z góry określonymi parametrami. Nasze rozwiązania, często wspierane przez zaawansowane systemy wizyjne, umożliwiają precyzyjne pozycjonowanie i manipulację produktami, zwiększając tym samym efektywność produkcji.

Zaawansowane systemy wizyjne

Zespół Nexus Engineering Europe ma doświadczenie w integracji zaawansowanych systemów wizyjnych różnych dostawców. Wykorzystując te systemy w połączeniu z naszymi aplikacjami, możemy precyzyjnie monitorować procesy produkcyjne i zapewniać wysoką jakość produktów.

Nasze aplikacje wizyjne umożliwiają różnorodne zastosowania, takie jak identyfikacja wadliwych produktów, kontrola jakości czy klasyfikacja obiektów na podstawie ich cech. Dzięki temu nasze rozwiązania nie tylko automatyzują procesy produkcyjne, ale również poprawiają ich skuteczność i efektywność, minimalizując błędy i zmniejszając ryzyko przedostania się do produkcji wadliwych komponentów.

Innowacje i badania

Nasze zespoły badań i rozwoju stale poszukują nowych technologii i rozwiązań, dostosowując się do zmieniających się potrzeb rynku. Tworzymy spersonalizowane projekty, które przynoszą maksymalne korzyści klientom. W naszej działalności skupiamy się na tworzeniu rozwiązań, które nie tylko odpowiadają na bieżące potrzeby, ale także antycypują przyszłe wyzwania branży.

Mamy unikalną zdolność do projektowania chwytaków o indywidualnych parametrach, dostosowanych do specyficznych potrzeb klienta oraz konkretnej aplikacji. Są one zaprojektowane z myślą o zapewnieniu odporności na kolizje oraz o optymalnym dopasowaniu do charakterystyki produktu, co zapewnia nie tylko skuteczność, ale także bezpieczeństwo w procesie manipulacji. W związku z tym nasze rozwiązania są idealnie dopasowane do wymagań i oczekiwań klientów, przynosząc maksymalną wartość dodaną w procesach produkcyjnych.

Wspieranie produkcji

Oferta Nexus Engineering Europe w zakresie wspierania produkcji obejmuje szeroki zakres narzędzi i oprzyrządowania produkcyjnego, od narzędzi ręcznych po elektryczne. Ponadto zapewniamy kompleksowe usługi serwisowe

Maszyna eliminująca wadliwe felgi dzięki systemowi wizyjnemu Nexus

Inspekcja wizyjna do zaworów silnikowych

TEMAT NUMERU

dla japońskich urządzeń i linii technologicznych. Dzięki temu nasi klienci mogą być pewni, że ich maszyny będą działać sprawnie i efektywnie, a serwis zostanie wykonany szybko i profesjonalnie.

Zrealizowaliśmy m.in. linię montażową dla klienta z branży automotive, która optymalnie odtwarza kolejne etapy montażu części. Półautomatyczne stanowiska montażowe integrują elementy automatyzacji z możliwością interwencji ludzkiej i są dostosowane do indywidualnych możliwości psychofizycznych pracowników (regulowana wysokość blatu roboczego, prawidłowe oświetlenie, zastosowanie amortyzatorów obrotowych).

Zaprojektowane przez nas rozwiązania w zakresie systemu wizyjnego na stanowiskach montażowych wykorzystują zaawansowane algorytmy i sensory kamer do analizy obrazów w czasie rzeczywistym. Systemy te są integralną częścią procesu kontroli jakości, umożliwiając szybką detekcję defektów przez porównywanie rzeczywistego obrazu z wzorcem referencyjnym.

Projektowanie i dokumentacja

W zakresie instalacji procesowych opartych na konstrukcjach stalowych możemy z całą pewnością nazwać siebie pionierem na r ynku europejskim. Specjalnie dla klienta z branży samochodowej podjęliśmy się jako pierwsi i jedyni przeprojektowania urządzeń procesowych ze standardów japoń-

skich na europejskie. Założeniem było przygotowanie na Wschodzie wysoko wyspecjalizowanych urządzeń do kr ystalizacji cieczy bateryjnej, na które w tym momencie jest spore zapotrzebowanie, a które do tej pory były dostępne jedynie w Azji.

Inżynierowie Nexus w pełni zachowali parametry pracy maszyny, tworząc projekt oraz dobierając odpowiednio wysokiej jakości komponenty spełniające warunki pracy urządzenia. Podjęcie się tego zadania było nie lada wyzwaniem, a pełne zadowolenie klienta zasługą całej marki Nexus Engineering Europe.

Nasi inżynierowie zajmujący się projektowaniem mają za zadanie przygotowywać kompleksowe projekty mechaniczne i elektryczne, które są do-

stosowane do indywidualnych potrzeb naszych klientów. Oferujemy rozwiązania, które są nie tylko funkcjonalne, ale także ergonomiczne i bezpieczne w użytkowaniu. Ponadto dostarczamy pełną dokumentację techniczną, w tym certyfikaty CE, zapewniające zgodność z europejskimi standardami. Dzięki naszemu podejściu klient otrzymuje kompleksowe wsparcie od początku procesu projektowania, aż po finalną implementację rozwiązania.

Podsumowanie

Nexus Engineering Europe to n iezrównany partner w dziedzinie automatyzacji i robotyzacji przemysłowej. Dostarczamy nie tylko zaawansowane technologicznie rozwiązania, ale również wspieramy naszych klientów na każdym etapie projektu – od koncepcji, przez wdrożenie, aż po ser wis. Nasze unikalne połączenie japońskiej technologii z europejskim know-how sprawia, że jesteśmy liderem w branży, pomagając naszym klientom osiągać maksymalną efektywność i konkurencyjność na rynku globalnym.

Mateusz Frankowski Magdalena Kościółek

z

ul. Grabska 11, 32-005 Niepołomice tel. 12 357 17 22

e-mail: info@nexus-e.pl https://www.nexus-e.pl

Wręczenie podziękowań od klienta dla Zarządu Nexus w Japonii 2023

Linia montażowa, optymalnie odtwarzająca kolejne etapy montażu części

WIEDZA I PRAKTYKA

DLA INŻYNIERÓW I MENEDŻERÓW

Redakcja AUTOMATYKA

Sieć Badawcza Łukasiewicz – Przemysłowy Instytut Automatyki i Pomiarów PIAP

Al. Jerozolimskie 202, 02-486 Warszawa

Marketing tel. 22 87 40 191

e-mail: automatyka@piap.lukasiewicz.gov.pl www.AutomatykaOnline.pl/Automatyka

Ceramika lepsza niż metal

Stabilne cele pomiarowe dla przemysłu chemicznego

Przez długi czas czujniki z metalową membraną były standardem w przypadku pomiaru ciśnienia w zakładach chemicznych. Jednak od dłuższego czasu sprawdzoną alternatywę w większości zastosowań stanowią ceramiczne cele pomiarowe. Nie tylko zapewniają wysoki poziom bezpieczeństwa, długoterminową stabilność i niezawodność, ale także pozwalają uniknąć powszechnych problemów związanych ze stosowaniem rurek impulsowych czy wypełnień olejowych. Już teraz są postrzegane jako idealne rozwiązanie do zastosowań z wodorem.

Armin Scheuermann

Jeśli ciśnienie procesowe w ważnym reaktorze zakładu chemicznego nagle wzrasta lub spada w nieoczekiwany sposób, operator systemu z pewnością czuje jak przyśpiesza mu tętno. Co takie zdarzenie oznacza dla bezpieczeństwa systemu i zakładu?

Jak wpływa na jakość produktu? Co było przyczyną wystąpienia anomalii? Spojrzenie na wartości pomiarowe, nie tylko z czujników ciśnienia zainstalowanych w reaktorze, ale także z innych sond, może dostarczyć wskazówek. Jeśli jednak temperatura, natężenie przepływu, poziom itp. mieszczą się w granicach normy, przyczyną może być uszkodzenie czujnika.

Ciśnienie w reaktorze nie jest jedynym parametrem mierzonym w przemyśle chemicznym. Monitoruje się również poziom, przepływ masowy czy stan filtrów, a wartości te często pochodzą z pomiarów ciśnienia lub różnicy ciśnień. Ciśnienie, zaraz po

temperaturze, jest najczęściej mierzoną zmienną procesową w przemyśle chemicznym i parametrem ważnym zarówno dla bezpieczeństwa, jak i dla jakości produktu. Przemysł chemiczny stawia jednak trudne wyzwania przed tymi czujnikami.

Czujniki oparte na metalowych celach zawsze stanowiły podstawę technologii pomiarowej stosowanej w procesach chemicznych. Urządzenia te są zwykle wykonane ze stali nierdzewnej lub innych specjalistycznych stopów wysokiej jakości, zaprojektowanych do użytku w trudnych warunkach przemysłowych. Dzięki solidnej konstrukcji nadają się do zastosowań, w których dominuje wysokie ciśnienie i ekstremalna temperatura. Warunki procesowe i instalacyjne w przemyśle chemicznym są zróżnicowane, toteż na przestrzeni lat opracowano wiele różnych konstrukcji i technik pomiarowych. Oprócz szerokiego zakresu temperatury i ciśnienia,

główną zaletą czujników metalowych jest ich odporność na ekstremalne warunki. Wadą jest jednak podatność na korozję, gdy membrana procesowa jest stale narażona na działanie agresywnych chemikaliów oraz nieuniknione starzenie się metalu, co może wyrażać się w wartościach pomiarowych i dryfcie zera. Regularna kalibracja jest koniecznością, aby utrzymać precyzyjne działanie urządzeń.

Wytrzymałe i odporne na korozję

Od lat 90. ubiegłego wieku ceramiczne czujniki ciśnienia stanowią interesującą alternatywę dla czujników wykonanych z metalu. Czujniki te charakteryzują się wyjątkową odpornością na korozję, co czyni je idealnymi do procesów chemicznych z udziałem agresywnych substancji. Ponadto ceramika gwarantuje doskonałą stabilność długoterminową i minimalny dryft, co zapewnia niezawodny pomiar przez długi czas. – Czujniki ceramiczne mogą być używane do pomiaru ciśnienia w około 60–70 % wszystkich zastosowań chemicznych, zapewniając wyraźne korzyści, ale ich właściwości wciąż nie są powszechnie znane – wyjaśnia Robin Müller, International Product Manager w firmie VEGA. Dzieje się tak, ponieważ materiał ten jest często postrzegany jako zbyt kruchy. – To nieuzasadniona obawa. Ceramiczne ogniwa pomiarowe mają znacznie wyższą odporność na przeciążenia niż ogniwa metalowe. Podczas gdy metalowe membrany mogą nieodwracalnie odkształcać się pod wpływem bardzo wysokiego ciśnienia, ceramiczna membrana odchyla się, przylega do podstawy, a następnie idealnie wraca do swojej pierwotnej pozycji – mówi Robin Müller. Za stosowaniem czujników ceramicznych przemawiają także inne argumenty. Podczas gdy metalowe cele pomiarowe wykorzystują olej jako medium transmisyjne, które w przypadku pęknięcia membrany może wyciekać do procesu, ceramiczne cele pomiarowe są całkowicie suche, tj. nie zawierają oleju wypełniającego. Działają w sposób podobny do kondensatora – elektrody pomiarowe

osadzone w membranie i w korpusie, wraz z powietrzem jako dielektrykiem, tworzą pole elektryczne. Nacisk na ceramiczną membranę powoduje niewielkie ugięcie, które zmienia wartość pojemności. Ciśnienie można następnie obliczyć na podstawie fabrycznie skalibrowanej wartości pojemności. – W przeciwieństwie do membran metalowych, których dotyczy zmęczenie materiału, membrany ceramiczne z natury zawsze powracają do punktu zerowego i dlatego wykazują bardzo wysoką stabilność długoterminową. Z tego względu czujniki zazwyczaj wymagają jedynie niewielkiej rekalibracji lub nie potrzebują jej wcale. Jest to szczególnie korzystne w przypadku zastosowań w warunkach wysokiej próżni – wyjaśnia Robin Müller.

Odporność na trudne warunki procesowe Ceramiczna cela pomiarowa CERTEC firmy VEGA stanowi podstawę dla czujników VEGABAR. W precyzyjnym procesie produkcyjnym membrana i korpus z ceramiki z tlenku glinu o ultrawysokiej czystości są pokrywane złotymi obwodami i łączone za pomocą szklanego lutu w wysokiej temperaturze, tworząc celę pomiarową.

Dzięki zastosowaniu dwóch oddzielnie działających czujników, które są ze sobą połączone elektronicznie, pomiar różnicy ciśnień może być realizowany bez skomplikowanych i podatnych na uszkodzenia linii impulsowych

Około 10 lat temu eksperci ds. metrologii w firmie VEGA znaleźli sposób, aby skutecznie wyeliminować wcześniejszą wadę ceramicznych czujników ciśnienia, którą wykazywały w porównaniu do metalowych cel pomiarowych – wiązało się to z poprawą odporności czujników ceramicznych na skoki temperatury i wilgoć. Poza pomiarem temperatury procesowej w korpusie, który kompensuje wpływ temperatury na mierzoną wartość ciśnienia, drugi czujnik temperatury umieszczony z tyłu ceramicznej membrany pozwala szybciej wykryć nawet najmniejsze zmiany temperatury. Ostatecznie algorytm wbudowany w elektronikę czujnika zapewnia kompensację szoków temperaturowych. – Wartości z tego stosunkowo czułego pomiaru temperatury są również dostępne jako oddzielny sygnał i mogą być wykorzystane – mówi Robin Müller. W zastosowaniach, w których występuje wysoka próżnia lub wodór, czujniki ceramiczne sprawdzają się znacznie lepiej niż metalowe cele pomiarowe wypełnione olejem. Wynika to z faktu, że temperatura wrzenia cieczy spada w próżni, co oznacza, że olej w celi pomiarowej może zacząć wrzeć w temperaturze niższej niż temperatura wrzenia atmosferycznego, co z kolei może powodować powstawanie pęcherzyków wewnątrz celi. W zastosowaniach związanych z wodorem w grę wchodzi inny efekt – cząsteczki najmniejszego pierwiastka chemicznego mogą przenikać przez metale, a cienka membrana metalowej celi pomiarowej nie jest wyjątkiem. – Jeśli wodór dyfunduje przez membranę, wchodzi w reakcję z olejem znajdującym się za metalową membraną. Powoduje to gromadzenie się wodoru, co prowadzi do trwałych niedokładności w wynikach pomiarów – mówi Robin Müller. Ponadto wodór łączy się w stali z węglem, powodując wzrost kruchości materiału. – Nie dzieje się tak w przypadku ceramicznych cel pomiarowych, a nawet gdyby wodór dostał się do celi pomiarowej, nie spowodowałby uszkodzeń. Ceramiczne czujniki ciśnienia są zatem idealne do stosowania w produkcji wodoru za pomocą elektrolizy, która w przeciwieństwie do poprzednich zastoso-

wań wysokociśnieniowych działa przy niskich ciśnieniach – mówi przedstawiciel VEGA.

Bezpieczeństwo w przypadku toksycznych mediów

Innym ważnym obszarem zastosowań w przemyśle chemicznym jest pomiar agresywnych i toksycznych gazów. Szczególnie ważny jest tutaj wysoki poziom bezpieczeństwa. Zwłaszcza w przypadku aplikacji z fosgenem, planiści i operatorzy często preferują ceramiczną celę pomiarową i chętnie rezygnują z czujników z wypełnieniem olejowym. VEGA sprawdza się tutaj –jak również w aplikacjach, w których występują agresywne kwasy i zasady – z jednej strony dzięki tworzywom sztucznym o wysokiej odporności, ale także dzięki tzw. drugiej linii obrony. Komora pomiarowa i komora elektroniki są oddzielone gazoszczelnym, szklanym przepustem. Specjalista w dziedzinie pomiaru ciśnienia i poziomu oferuje tę funkcję bezpieczeństwa dla urządzeń

z serii VEGABAR  82 i VEGABAR 83. Inną interesującą funkcją jest zastosowanie wzmocnionej szczelności układu pomiarowego do pomiaru ciśnienia względnego.

Pomiar różnicy ciśnień jest również ważny w pomiarach przepływu, poziomu i ciśnienia w zbiorniku w procesach chemicznych. Jest on stosowany np. do pomiaru poziomu w zbiorniku ciśnieniowym. Jest również powszechnie stosowany do pomiaru przepływu za pomocą kryz lub monitorowania filtrów czy wymienników ciepła przez porównanie ciśnienia przed i za nimi. W tym celu zwykle stosuje się czujnik różnicy ciśnień, którego cela pomiarowa jest podłączona do procesu za pomocą rurek impulsowych.

– W codziennej pracy rurki impulsowe ciągle sprawiają problemy – mówi Robin Müller. Przykładowo zimą ciecze lub kondensat mogą zamarzać w rurkach i blokować je. W przypadku rurek impulsowych wypełnionych cieczą pomiar może być niedokładny z powodu wnikania gazu, ponieważ w przeci-

CZUJNIKI CIŚNIENIA Z CERAMICZNĄ

CEL Ą POMIAROWĄ

Przetwornik ciśnienia VEGABAR 82 to wszechstronny produkt w portfolio VEGA. Czujnik mierzy ciśnienie od próżni absolutnej (–1 bar) do 100 barów oraz w zakresie temperatury od –40 °C do 150  °C. Ceramiczna cela pomiarowa wytrzymuje i  kompensuje szoki temperaturowe i  może być używana w większości zastosowań chemicznych. Przetwornik ciśnienia VEGABAR 81 służy do niezawodnego pomiaru mediów silnie korozyjnych w  temperaturze od –90 °C do +400  °C i ciśnieniach do 1000 barów. Łącząc dowolne dwa przyrządy z serii VEGABAR 80, można zrealizować pomiar różnicy ciśnień bez rurek impulsowych.

Produkcja ceramicznej celi pomiarowej wymaga precyzji i przebiega w pomieszczeniach typu clean room

wieństwie do cieczy gazy są ściśliwe. VEGA rozwiązuje ten problem przez zastosowanie dwóch oddzielnych, elektronicznie połączonych czujników. Pozwala to na pomiar różnicy ciśnień bez konieczności stosowania skomplikowanych i podatnych na uszkodzenia linii impulsowych.

Wnioski

Ceramiczne cele pomiarowe są wysokowydajną alternatywą dla metalowych czujników ciśnienia, również w przemyśle chemicznym. Za ich stosowaniem w wymagających aplikacjach w przemyśle przemawiają takie korzyści, jak wysoki poziom bezpieczeństwa czy długoterminowa niezawodność.

Armin Scheuermann inżynier chemik, niezależny dziennikarz

Budowa ceramicznej celi pomiarowej

VEGA Polska sp. z o.o. ul. Jaworska 13, 53-612 Wrocław tel. 71 747 76 00 www.vega.com

Fot.

VEGA

PoStaw na rozwój zawodowy

Profesjonalne szkolenia dla przemysłu oraz kadry inżynierskiej

Centrum Szkoleniowe Sieć badawCza łukaSiewiCz

Przemy Słowy inStytut automatyki i Pomiarów PiaP

Centrum Szkoleniowe PiaP

S zkolenia

Programowanie robotów abb – kurs podstawowy - szkolenie u klienta

Programowanie robotów Comau – kurs podstawowy - szkolenie u klienta

Sieć Badawcza Łukasiewicz - Przemysłowy Instytut Automatyki i Pomiarów PIAP

al. jerozolimskie 202, 02-486 warszawa www.piap.pl tel. 22 874 0 194, 198 cspiap@piap.pl

Programowanie robotów kuka – kurs podstawowy - szkolenie w Instytucie - szkolenie u klienta

Szkolenie zaawansowane z programowania robotów kuka - szkolenie w Instytucie - szkolenie u klienta

Asix Energy – narzędzie do monitorowania

mediów energetycznych

Rozwiązanie Asix firmy ASKOM

już od 30 lat sprawia, że świat staje się bardziej przyjazny. A przynajmniej część, w której Asix jako system SCADA pozwala obserwować procesy produkcyjne i efektywnie nimi sterować.

Wciągu ostatnich trzech dekad realia naszego życia zmieniły się diametralnie. W  obliczu ocieplającego się klimatu i  kurczących zasobów nadszedł czas na  zaciskanie pasa. Nie tylko troska o  przyszłość naszej planety, ale również gwałtownie rosnące ceny surowców i energii, zmuszają nas do podjęcia działań oszczędnościowych.

Pakiet oprogramowania

Asix Energy

W codziennej współpracy z  zakładami przemysłowymi różnych branż, zauważamy rosnącą troskę głównych energetyków oraz pracowników odpowiedzialnych za gospodarkę energią o racjonalne zużycie mediów, optymalizację procesów produkcyjnych oraz oszczędzanie wszędzie, gdzie to możliwe. W  odpowiedzi na  te potrzeby, na bazie naszego autorskiego systemu

SCADA A six, stworzyliśmy pakiet oprogramowania A six Energy, wspierający użytkowników w ich działaniach.

Asix Energy to narzędzie do  budowania aplikacji klasy EMS (Energy Management System), które ułatwia zarządzanie mediami różnego rodzaju: od energii elektrycznej, przez gaz, wodę, ścieki, sprężone powietrze, po inne specyficzne dla danego zakładu i jego profilu produkcji. Tworząc Asix Energy, obraliśmy własną drogę i ściśle współpracowaliśmy z  klientami bezpośrednio zainteresowanymi jego stosowaniem. Dzięki temu mamy pewność, że nasz produkt spełnia ich wymagania.

Aplikacja EMS – łatwa rozbudowa i narzędzia analityczne

Aplikacja EMS jest budowana niemal w całości automatycznie. Na  podsta-

wie odpowiednio przygotowanej listy sygnałów pomiarowych, oznaczonych zgodnie z ich naturą (moc, przepływ, energia, prz epływ skumulowany), nasze skr ypty tworzą aplikację, nie zamykając m ożliwości t worzenia własnych diagramów (ekranów), np w celu integracji z  aplikacją „technologiczną”. Taka konstrukcja aplikacji przekłada się na  łatwą konserwację i rozbudowę: dodawanie nowych pomiarów wymaga jedynie rozszerzenia listy urządzeń w  skoroszycie Excela i zbudowania nowej listy zmiennych. Po przeładowaniu aplikacji nowe pomiary są od razu widoczne na ekranie i dostępne we wszystkich narzędziach. Dzięki temu użytkownik, po krótkim przeszkoleniu, może samodzielnie rozwijać aplikację bez konieczności proszenia o wsparcie firmy integratorskiej. Po aplikacji nawiguje się za pomocą „drzewka” odwzorowującego przynależność pomiarów do  określonych grup, wyodrębnionych z  punktu widzenia technologii (wydziały, linie

produkcyjne, maszyny), organizacji (np. budynki) czy kompetencji (każdy użytkownik może grupować pomiar y, za które odpowiada). Na  etapie tworzenia listy zmiennych pomiarowych projektant dzieli je  na maksymalnie pięć warstw, co przekłada się na szczegółowość drzewka, ułatwiając wyszukiwanie żądanych pomiarów. Użytkownik może również dostosować podział gałęzi drzewka do  własnych potrzeb, tworząc niestandardowe grupy pomiarów. Można również dostosować widoczne w  tabelach listy pomiarów, pokazując na  nich dowolnie wybrane zestawy danych. Takie podejście zapewnia wysoką ergonomię aplikacji, często pomijaną w  odniesieniu do oprogramowania.

Po utworzeniu listy zmiennych i zbudowaniu aplikacji, użytkownik ma dostęp do  wielu narzędzi analitycznych. Najprostsze z nich to zestawienia tabelaryczne pomiarów i liczników w postaci wizytówek, zawierających bieżące wartości pomiarowe i  uproszczone

wykresy. Z  łatwością można uzyskać szczegółowe informacje o  pomiarze, pełnowymiarowy wykres lub otworzyć go w programie A sTrend, który pozwala operatorowi na tworzenie dowolnie definiowanych list wyświetlanych krzywych.

Kolejnym rozwiązaniem jest ranking zużycia, który pozwala na szybki wgląd w listę największych odbiorców energii (przepływów skumulowanych) w  wybranej gałęzi drzewa listy zmiennych. Jest to doskonałe narzędzie do identyfikacji energochłonnych punktów w nadzorowanej technologii – natychmiast wskazuje miejsca, gdzie można osiągnąć największe oszczędności.

Asix CSIRE

– rozliczanie poboru energii Istnieją zakłady, gdzie inne podmioty gospodarcze podnajmują teren i urządzenia, a  energię sprzedaje właściciel zakładu. A six Energy sprawdza się jako narzędzie do  rozliczania najemców z  poboru energii oraz tworzy raporty

zużycia energii dla poszczególnych kontrahentów, które później stanowią podstawę do wystawienia faktury za zużycie energii. Ustawodawca nałożył na  OSD wymagania odnośnie komunikacji ich systemów z  wdrażanym właśnie systemem CSIRE. Wychodząc naprzeciw tym potrzebom, opracowaliśmy moduł Asix CSIRE.

Dla określania jednostkowego zużycia energii lub mediów na jednostkę produktu należy powiązać dane z monitoringu z  informacjami o  produkcji. Najlepiej czerpać te dane automatycznie ze sterownika lub systemu MES, ale można je  również wprowadzać ręcznie. Pozwala to na wyliczenie on-line wskaźników jednostkowych kosztów energetycznych wytworzenia produktu i wyznaczenie jego śladu węglowego, którego podawanie – jak się wydaje – już niedługo będzie powszechnym obowiązkiem.

Nie sposób wymienić wszystkich możliwości aplikacji. Trzeba koniecznie wspomnieć o implementacji strażnika mocy, możliwości definiowania celów energetycznych, module kontrahenckim porządkującym w  jednej bazie wszystkie dane odbiorców, umów i taryf z nimi powiązanych, a także możliwości definicji liczników wirtualnych.

Nadzór, audyty

i certyfikacje

Asix Energy może być również połączony z  aplikacją „technologiczną”, która służy do bieżącego nadzoru technologii, sterowania nią i wykonywania typowych funkcji systemu SCADA. Dzięki takiemu rozwiązaniu uproszczony zostaje przepływ danych, zmniejsza się liczba systemów użytkowanych w  zakładzie, a co za tym idzie koszty ich konserwacji – same plusy.

Aplikacje EMS są  pomocne nie tylko podczas obligatoryjnych audytów energetycznych, ale również w  procesie ubiegania się o  białe certyfikaty, które można wymienić na  środki pieniężne. Inwestycja w tego rodzaju oprogramowanie przynosi znaczne korzyści, przekładające się na oszczędności w  zużyciu energii. Jest to jedna z najbardziej opłacalnych inwestycji, o  czym świadczy wysoki wskaźnik zwrotu z  inwestycji (ROI), który zazwyczaj wynosi od kilku do kilkunastu miesięcy.

Podsumowanie

Przedstawione tutaj pokrótce narzędzie to „must have” głównych energetyków i innego personelu, korzystającego z  informacji o  zużyciu energii, rozli-

czającego produkcję i wyznaczającego ślad węglowy. Trzeba zaznaczyć bardzo wyraźnie, że jest to polski produkt, z polskim wsparciem technicznym. Zachęcamy do odwiedzenia naszej strony o systemie A six www.asix.com.pl, gdzie można znaleźć dodatkowe informacje i dane kontaktowe. Specjaliści firmy ASKOM udzielą odpowiedzi na wszystkie nurtujące Państwa pytania. I  tak od  30 lat rozwijamy narzędzie A six z misją dostarczenia naszym klientom coraz lepszych narzędzi softwareowych, wspierających ich w  codziennej pracy oraz podołaniu rosnącym wymaganiom współczesnej produkcji. Parafrazując hasło pana w okrągłych okularach: będziemy Was wspierać do końca świata i jeden dzień dłużej!

Zapraszamy na nasze stoisko N12 w pawilonie N na tegorocznych Targach Energetab w Bielsku-Białej.

ASKOM Sp. z o.o. ul. Sowińskiego 13 44-100 Gliwice tel. +48 32 30 18 100 e-mail: biuro@askom.pl www.askom.pl

W świecie produkcji czujników temperatury

Jedną z najczęściej mierzonych wielkości fizycznych w przemyśle jest temperatura, której wartość bywa główną zmienną procesową lub pomocniczą, używaną w pomiarach pH lub konduktywności.

Okonwersji temperatury na sygnał elektryczny, charakterystykach i dokładnościach można przeczytać w wielu publikacjach oraz normach. O ile produkty finalne, w tym przypadku czujniki, nie wzbudzają takiego zainteresowania, jak urządzenia elektroniczne, zazwyczaj wyposażone w wyświetlacze i interfejsy komunikacyjne, to już to, co kr yje się za przygotowaniem i ich wykonaniem w procesie produkcyjnym, niemal całkowicie niewidocznym dla użytkownika, jest bardziej fascynujące i może zaskoczyć. O czym zatem mowa?

Wymogi i standardy

Produkcja czujników dopasowanych do indywidualnych wymagań aplikacyjnych, mających bezpośredni kontakt z mierzonym medium wymaga spełnienia wielu wytycznych związanych z medium i warunkami, w jakich pracuje czujnik oraz związanych ze standardami i normami ich dotyczącymi. Mechanicy podążają za wytycznymi konstrukcji mechanicznej, dopasowaniem czujnika do miejsca pomiarowego, materiałami, sposobem ich łączenia oraz ich wytrzymałości. Elektronicy czy elektrycy kierują się właściwościami pomiarowymi i elektrycznymi. Chemicy wspomagają niekiedy rozwiązania odnośnie odporności chemicznej, a wszystko w nakreślonych ramach czasowych i kosztowych. Każde opracowanie oceniane jest zawsze pod kątem możliwości wykonania, właściwości pomiarowych oraz związanych z nimi kosztami.

Kompleks biurowo-produkcyjny z laboratorium spółki

Jednostkowo lub seryjnie Zakresy, w jakich działają specjaliści są dość szerokie, od mA dla sensorów do A na spawalni, od mV dla termopary do kV przy testach wytrzymałości izolacji, od dziesiątek Ω do GΩ rezystancji izolacji, od temperatur ujemnych do +1500 °C w piecach laboratoryjnych, od opakowań indywidualnych po zbiorcze. Bywa, że efekty pracy całego zespołu zawarte są w małym czujniku, o długości 10 cm, jak i w produktach mierzących po 15 m długości, o masie określanej przez kilogramy i ze względu na swój kształt dostarczanych własnym transportem.

Park maszynowy zakładu produkcyjnego budowany jest w sposób umożliwiający produkcję jednostkową, jak i ser yjną, gwarantującą powtarzalność oraz identyfikowalność wyrobu gotowego oraz jego komponentów. Inwestycje w laserowe maszyny spawalnicze, roboty oraz magazyny pionowego składowania są bardzo użyteczne i niezbędne w takich zastosowaniach.

Know-how

Należy pamiętać, że za każdym wyrobem stoją ludzie, specjaliści na swoich stanowiskach, a także zdobywane przez lata i rozwijane know-how firmy. Okresowe szkolenia i spotkania w ramach firmy i jej oddziałów stanowią platformę wymiany informacji i doświadczeń, w szczególności wiedzy zdobytej w praktyce, która pomaga wypracować i wprowadzić gotowe, zoptymalizowane rozwiązania dotyczące pomiarów temperatury, a czujniki stanowią jeden z elementów.

Liczba parametrów, jakie musi spełniać czujnik oraz wielość i różnorodność kroków produkcyjnych wymaga szybkiego i sprawnego działania wielu działów m.in. technologii, produkcji, kontroli jakości i logistyki. Produkcja czujników temperatury to na wskroś

Paweł Szafranek dyrektor operacyjny

Guenther Polska w Długołęce koło Wrocławia

Termopara serii SkinTube

Produkty i systemy dla energetyki

Trudno wyobrazić sobie funkcjonowanie nowoczesnego przemysłu bez dostępu do nośników energii. Najpowszechniejszym i najwygodniejszym nośnikiem energii, zarówno w wykorzystaniu, jak i w jego dostarczaniu, jest energia elektryczna. Niemniej branżę energetyczną, a co za tym idzie również przemysłowe, wewnątrzzakładowe systemy energetyczne czeka wiele zmian. Są one następstwem transformacji energetycznej i ustawowej konieczności zmniejszenia emisji CO2.

dr inż. Marcin Bieńkowski

Przed światowym i polskim sektorem energetycznym stoi wiele wyzwań. Najważniejszym z nich jest wymuszone odchodzenie od paliw kopalnych na rzecz odnawialnych źródeł energii (OZE). Drugim jest opanowanie technologii magazynowania energii elektrycznej, gdyż odnawialne źródła energii o największym potencjale rozwoju, czyli elektrownie wiatrowe i farmy fotowoltaiczne nie zapewniają ciągłości i wymaganej jakości dostaw energii elektrycznej. Konieczne jest wsparcie ich elastycznymi niezależnymi od pogody źródłami. Niestety potencjał takich OZE, czyli spalających biomasę, biogaz oraz elektrowni wodnych, w tym elektrowni szczytowo-pompowych nie jest duży. W okresie przejściowym wsparcie zapewniają paliwa kopalne (węglowe, węglowodorowe i jądrowe). Dla zatrzymania zmian klimatu niezbędne jest jednak szybkie odchodzenie od węgla i nieco wolniejsze od węglowodorów, a to wymaga różnych magazynów energii [1].

Na krótkie okresy godzinowo-dobowe energię można magazynować w systemach akumulatorowo-bateryjnych, a także korzystać ze wspominanych elektrowni szczytowo-pompowych. I choć są dość drogie systemy magazynowania, to powinny być one rozwijane głównie jako wsparcie dla fotowoltaiki. Trzecim, pozatechnicznym wyzwaniem, są zmiany w zasadach funkcjonowania rynku. Europa wybrała model jednosegmentowego rynku energii, z cenotwórstwem bazującym na kosztach krańcowych, rozdzieleniem sieci przesyłowych i dystrybucyjnych od innych działalności, z giełdami energii oraz bardzo ambitną polityką klimatyczną z flagowym systemem ETS, czyli systemem handlu uprawnieniami do emisji [1].

Kolejnym wyzwaniem w systemach energetycznych jest cyfryzacja. Systemy Smart Grid, czyli Inteligentne sieci energetyczne, umożliwiają dynamiczne zarządzanie dostawą i popytem na energię. Dzięki temu można zwiększyć

efektywność i stabilność systemu energetycznego, a odbiorca może dopasować swoje taryfy do rzeczywistego zużycia energii elektrycznej. Łatwiej też kompensować moc bierną. Działanie systemów typu Smart Grid nie byłoby możliwe bez integracji urządzeń Przemysłowego Internetu Rzeczy w sektorze energetycznym, umożliwiającej monitorowanie i optymalizację zużycia energii w czasie rzeczywistym.

Sieć sensorów Internetu Rzeczy w infrastrukturze energetycznej pozwala na lepszy monitoring zapotrzebowania na energię oraz na efektywne zarządzanie jej przesyłem i magazynowaniem, za co odpowiadają przede wszystkim systemy automatyki stosowane w sieciach energetycznych. Sensory działające w sieci umożliwiają również utrzymanie sieci, monitorując działanie jej podsystemów i elementów, np. poziomu skorodowania przewodów. Jest to podstawowy krok niezbędny do wprowadzenia dalszych cyfrowych technologii, nazywanych też w ramach analogii do Przemysłu 4.0, Energetyką 4.0, chociażby systemów sterowania przesyłem energii przez sztuczną inteligencję. Przyjrzyjmy się więc wszystkim aspektom związanym z systemami energetyki i wytwarzaniem prądu.

Europejski System Handlu Emisjami (ETS) i jego Rozszerzenie (ETS2) Zacznijmy od zagadnień społeczno-prawnych czyli Europejskiego Systemu Handlu Emisjami (ETS). Uruchomiony w 2005 r. jest kluczowym narzędziem Unii Europejskiej w walce ze zmianami klimatycznymi. ETS opiera się na zasadzie „cap-and-trade”, która ogranicza całko-

nad 11 000 instalacji w sektorach energetycznym i przemysłowym oraz linie lotnicze operujące w UE.

ETS2 jest propozycją rozszerzenia systemu ETS na nowe sektory gospodarki, w tym transport drogowy i budynki. Ta inicjatywa, będąca częścią pakietu „Fit for 55”, ma na celu zwiększenie efektywności działań UE w redukcji emisji gazów cieplarnianych

WPŁYW SYSTEMU ETS NA CENY

ENERGII ELEKTRYCZNEJ JEST

ZNACZĄCY, PONIEWAŻ KOSZTY

UPRAWNIEŃ DO EMISJI CO2

SĄ BEZPOŚREDNIO PRZENOSZONE

KLIENTÓW KOŃCOWYCH, W TYM

ODBIORCAMI ENERGII ELEKTRYCZNEJ NIEZBĘDNEJ DO PRODUKCJI.

witą ilość emisji dwutlenku węgla (CO2) dozwoloną dla przedsiębiorstw, a jednocześnie pozwala im na handel uprawnieniami do emisji. Firmy, które przekraczają swoje limity, muszą kupować dodatkowe uprawnienia od tych, które emitują mniej CO2. System ten obejmuje obecnie po-

o 55  % do 2030 r. w porównaniu do poziomów z 1990 r. ETS2 wprowadzi limity emisji dla nowych sektorów, zmuszając je do redukcji emisji lub kupowania uprawnień, co ma na celu promowanie bardziej ekologicznych technologii i działań.

PRODUCENT/DYSTRYBUTOR

Model

AC 700F

Power Xpert Meter PXM4051A1BB

Rodzaj urządzenia kontroler rozproszonego systemu sterowania DCS miernik energii

Mierzone parametry

Montaż

Interfejs

Zakres mierzonych prądów*

Zakres mierzonych napięć*

Pomiary mocy czynnej

Pomiary mocy biernej

Pomiary mocy pozornej

AC 700F jest przeznaczony do małych aplikacji od kilku do około 300 sygnałów I/O na kontroler

moc czynna, bierna i pozorna, zużycie energii, prąd, napięcie, częstotliwość, współczynnik mocy, zapotrzebowanie na prąd, K-factor i inne

szyna DIN bd

Modbus (TCP, UDP) Modbus RTU Modbus RTU, BACnet/IP, Ethernet Port

0,005–20 A

do 500 kV

Zakres częstotliwości nd 47–63 Hz * od najniższej do najwyższej mierzonej wartości niezależnie od fizxycznych zakresów pomiarowych

Wpływ systemu ETS na ceny energii elektrycznej jest znaczący, ponieważ koszty uprawnień do emisji CO2 są bezpośrednio przenoszone na klientów końcowych, w tym na przedsiębiorstwa będące odbiorcami energii elektrycznej niezbędnej do produkcji. Wzrost cen uprawnień prowadzi zaś do wyższych cen energii elektrycznej, ponieważ elektrownie bazujące na paliwach kopalnych, takich jak węgiel i gaz, muszą uwzględniać te dodatkowe koszty w swojej strukturze cenowej. Z taką sytuacją mamy do czynienia obecnie w Polsce, gdzie ceny prądu należą do najwyższych w Europie.

Warto zauważyć, że ETS2, przez włączenie sektora transportu i budynków, może dodatkowo podnieść koszty energii, zwłaszcza jeśli koszty emisji CO2 będą przekładały się na ceny paliw i ogrzewania – ceny benzyny, oleju napędowego, niezbędnego w transporcie i logistyce oraz gazu stosowanego w systemach ogrzewania hal fabrycznych, lub bezpośrednio do produkcji (np. w cementowniach), gdzie koszty drastycznie rosną, co zmniejsza konkurencyjność krajowej produkcji. Mechanizmy wprowadzone

w systemie ETS mają również na celu promowanie inwestycji w odnawialne źródła energii i technologie niskoemisyjne. Dlatego firmy z branży przemysłowej muszą udoskonalać swoje systemy odbioru i zużycia energii elektrycznej, aby z powodzeniem konkurować na rynku.

Automatyka w energetyce

Automatyka stosowana w systemach energetycznych pozwala na ciągłe monitorowanie i efektywne zarządzanie siecią energetyczną. Systemy czujników gromadzą dane z różnych punktów w sieci, analizują parametry oraz identyfikują nieprawidłowości, np.  wystąpienie awarii i na tej podstawie podejmowane są decyzje co do działania systemu jako całości. Za pomocą zaawansowanej sieci mierników i czujników zbierane są informacje o wielu kluczowych parametrach, jak napięcie, prąd, częstotliwość czy obciążenie sieci. Te dane są przetwarzane i analizowane w czasie rzeczywistym, co pozwala na szybką reakcję na wszelkie nieprawidłowości. Dzięki temu operatorzy sieci mogą szybko podjąć odpowiednie kroki naprawcze, minimalizując

czas przestojów i zapewniając ciągłość dostaw energii dla konsumentów. Nowoczesne systemy monitorowania sieci energetycznych umożliwiają również prognozowanie zapotrzebowania na energię w przyszłości. Pozwala to na efektywne planowanie produkcji energii, unikanie przeciążeń sieciowych i minimalizowanie strat [2].

Jednym z kluczowych aspektów stosowania systemów automatyki w energetyce jest optymalizacja pracy elektrowni, w tym rozproszonych źródeł energii, do których należą farmy fotowoltaiczne oraz farmy wiatrowe. Systemy automatyki umożliwiają monitorowanie i sterowanie procesami w tych źródłach, tak aby efektywnie wykorzystywały dostępne zasoby energii, reagowały na zmienne warunki atmosferyczne i zmienne zapotrzebowanie na energię.

Automatyzacja pozwala na optymalizację pracy systemów dystrybucji energii. Na szczególną uwagę zasługuje automatyzacja w infrastrukturze sieciowej. Systemy automatyczne umożliwiają zdalne monitorowanie i zarządzanie m.in. stacjami transformatorowymi,

N43

miernik parametrów sieci 3-fazowej

wartość skuteczna napięcia i prądu, moc czynna, bierna i pozorna, energia czynna i bierna, współczynnik mocy, częstotliwość, THD, strażnik mocy

modułowa obudowa na szynę typu  S zgodnie z normą PN-EN  62208

MELIPC

kontroler IoT

przemysłowy komputer PC – diagnostyka i monitoring danych z sieci energetycznej

EEM-MA770-R

miernik energii

wielofunkcyjny miernik energii w układach niskonapięciowych do 690 V

rack 18" bd

komunikacja cyfrowa przez interfejs RS-485 z  protokołem Modbus RTU, LUMEL - PROCES Ethernet

(TCP, UDP)

RTU

0,002–76 A

2,8–600 V

0–999 W/kW/MW

0–999 VAr/kVAr/MVAr

0–999 VA/kVA/MVA

Modbus/TCP, RJ45

1–20 000 A

35–690 V AC

0–999 W/kW/MW

0–999 VAr/kVAr/MVAr

0–999 VA/kVA/MVA

47,0–63,0 Hz nd do 63 Hz

liniami przesyłowymi oraz podstacjami. Dzięki temu można kontrolować parametry pracy sieci na styku dostawcy z odbiorcą, co przekłada się na poprawę niezawodności i efektywności całego systemu energetycznego [2]. Integracja automatyki w energetyce obejmuje również zarządzanie bezpieczeństwem. Systemy automatyki mogą identyfikować i reagować na potencjalne zagrożenia – przeciążenia, przepięcia czy zwarcia – co przyczynia się do zwiększenia bezpieczeństwa, zarówno sieci energetycznych, jak i infrastruktury energetycznej odbiorców, w tym odbiorców przemysłowych. Stosując inteligentne zarządzanie przesyłem energii i reagowanie na zmieniające się warunki, można minimalizować przeciążenia sieci, optymalizować dystrybucję energii elektrycznej oraz zwiększyć efektywność energetyczną. Wykorzystanie sztucznej inteligencji do zarządzania dostawami i optymalizacją magazynowania energii pomoże stworzyć systemy energetyczne reagujące w czasie rzeczywistym na zmiany popytu oraz predykcyjne zarządzanie dostawami prądu.

Cyfryzacja Energetyki i Cyfrowe Systemy

Sterowania

Cyfrowe systemy sterowania w energetyce obejmują wiele technologii, które umożliwiają monitorowanie, kontrolę i optymalizację operacji energetycznych w czasie rzeczywistym. Dzięki zastosowaniu zaawansowanych algorytmów analizy danych, systemy te mogą przewidywać i reagować na zmiany zapotrzebowania na energię, identyfikować i rozwiązywać problemy w sieci oraz minimalizować straty energii. Kluczowym elementem tych systemów są inteligentne sieci Smart Grids, które integrują różne źródła energii, magazyny energii i urządzenia końcowe w jednolitym, zoptymalizowanym systemie.

Jednym z wiodących rozwiązań na rynku cyfrowych systemów sterowania jest SIMATIC PCS 7 firmy Siemens. Jest to zaawansowany rozproszony system sterowania procesami (DCS), w którym dostępne są kompleksowe funkcje do automatyzacji systemów wykorzystywanych w energetyce. Zakres funkcji i obszar zastosowań daleko wykraczają poza granice określone przez typowe systemy

sterowania procesami. Moduł SIMATIC PCS 7 PowerControl pozwala na zintegrowane zarządzanie i kontrolę wszystkich procesów produkcji i dystrybucji energii, od elektrowni po odbiorców końcowych. System ten wykorzystuje sztuczną inteligencję i analizę danych, aby zwiększyć efektywność operacyjną i niezawodność.

Dzięki SIMATIC PDS 7 PowerControl możliwe jest połączenie automatyzacji procesów i automatyzacji rozdzielnic elektrycznych średnich napięć w przedziale 4–30 kV w jednym systemie sterowania. Urządzenia elektroniczne do ochrony, kontroli, pomiaru i monitorowania transmisji i dystrybucji energii (IED), takie jak urządzenia zabezpieczające SIPROTEC lub podobne urządzenia innych firm zastosowane w rozdzielnicach, mogą być zintegrowane w systemie sterowania procesem SIMATIC  PCS 7 przez sieć Ethernet TCP/IP z protokołem IEC 61850. Zapewnia to zwiększoną elastyczność konfiguracji i diagnostyki układów ochrony i sterowania w rozdzielnicach elektrycznych.

Kontroler PFC200 firmy WAGO jest zaawansowanym sterownikiem PLC

PRODUCENT/DYSTRYBUTOR

Model

Rodzaj urządzenia

3-fazowy miernik energii kontroler IoT

Mierzone parametry energia pozorna, czynna i bierna

kontroler PLC PFC200 z urządzeniami zbierającymi sygnały od czujników pomiarowych

Montaż szyna DIN 35 szafka DIN

Interfejs

Modbus/TCP

Ethernet

Modbus (TCP, UDP)

Modbus RTU

Zakres mierzonych prądów* 5–100 A w zależności od wyposażenia

Zakres mierzonych napięć*

Pomiary mocy czynnej

Pomiary mocy biernej

3–480 V w zależności od wyposażenia

0–999 W/kW/MW w zależności od wyposażenia

0–999 VAr/kVAr/MVAr w zależności od wyposażenia

Pomiary mocy pozornej 0–999 VA/kVA/MVA w zależności od wyposażenia

Zakres częstotliwości 45–65 Hz w zależności od wyposażenia

* od najniższej do najwyższej mierzonej wartości niezależnie od fizxycznych zakresów pomiarowych

WYZWANIA W SEKTORZE ENERGETYCZNYM

1. Polityczne i Regulacyjne

• Zgodność z Politykami Klimatycznymi: Dostosowanie krajowych strategii energetycznych do wymagań unijnych, takich jak Fit for 55 i ETS2.

• Subsydia i Inwestycje: Potrzeba znacznych inwestycji publicznych i prywatnych oraz odpowiedniego systemu subsydiów, aby wspierać rozwój OZE i modernizację infrastruktury energetycznej.

2. Technologiczne

• Integracja OZE: Wyzwania związane z integracją niestabilnych źródeł energii (jak wiatr i słońce) z istniejącymi sieciami energetycznymi.

• Magazynowanie Energii: Rozwój wydajnych i ekonomicznych technologii magazynowania energii, aby zapewnić ciągłość dostaw.

3. Ekonomiczne

• Koszty Transformacji: Wysokie koszty transformacji energetycznej, w tym inwestycje w nowe technologie i modernizację istniejącej infrastruktury.

• Ceny Energii: Potencjalne wzrosty cen energii wynikające z konieczności inwestycji w OZE i systemy magazynowania, co może obciążać konsumentów i przedsiębiorstwa.

4. Społeczne

• Akceptacja Społeczna: Potrzeba zdobycia akceptacji społecznej dla zmian w sektorze energetycznym, w tym dla nowych inwestycji w infrastrukturę OZE.

• E dukacja i Świadomość: Edukacja społeczeństwa na temat korzyści płynących z transformacji energetycznej oraz promowanie oszczędności energii.

(Programmable Logic Controller) zaprojektowanym z myślą o zarządzaniu procesami rozproszonymi, w tym procesami rozproszonymi w energetyce. Montowany jest standardowo w szafach telemechaniki WAGO będących kompleksowym rozwiązaniem w zakresie automatyzacji obiektów średniego i niskiego napięcia. PFC200 umożliwia zdalne monitorowanie i kontrolę poboru i dystrybucji prądu, co jest kluczowe w kontekście rozproszonych źródeł energii. System ten wspiera różne protokoły komunikacyjne, takie jak MQTT, OPC UA i Modbus, co ułatwia integrację z istniejącymi systemami energetycznymi. Aplikacja WAGO Smart Grid dostępna za pomocą sterownika PFC200 oferuje przejrzysty interfejs użytkownika, upraszczając konfigurację, eksploatację oraz uruchomienie urządzeń telemechaniki na obiekcie. Zintegrowany modem telefonii komórkowej umożliwia bezprzewodowe połączenie z Internetem. Poza przemysłem maszynowym i automatyką budynkową PFC200 może być również stosowany w technice procesowej jako element rozproszonego systemu do odczytu danych.

Firma Phoenix Contact rozwija innowacyjne rozwiązania sterowania oparte na platformie PLCnext Technology. Ta otwarta platforma sterowania umożliwia elastyczną integrację różnych aplikacji i narzędzi programistycznych, co jest kluczowe dla nowoczesnych systemów energetycznych. PLCnext wspiera języki programowania zgodne z IEC 61131-3, jak również języki wysokiego poziomu, takie jak C# i Python. Dzięki temu, systemy sterowania mogą być szybko dostosowywane do specyficznych wymagań różnych aplikacji energetycznych.

Oprócz wymienionych firm, na rynku dostępne są również inne zaawansowane systemy sterowania, takie jak ABB Ability System 800xA, Schneider Electric EcoStruxure oraz Honeywell Experion. ABB Ability System 800xA oferuje zintegrowane rozwiązania dla automatyzacji i zarządzania energią, Schneider Electric EcoStruxure koncentruje się na zrównoważonym zarządzaniu energią i automatyzacji budynków, natomiast Honeywell

Experion zapewnia zaawansowane narzędzia do monitorowania i sterowania procesami energetycznymi. EcoStruxure to platforma integrująca systemy czujników IIoT i automatyczne urządzenia pomiarowe do zarządzania energią. Umożliwia m.in. zbieranie, analizę i przetwarzanie danych w czasie rzeczywistym, co pozwala na efektywne zarządzanie zasobami energetycznymi i optymalizację zużycia energii.

Sensory IIoT w energetyce

Czujniki IIoT to urządzenia, które zbierają dane z otoczenia i przesyłają je przez sieć do centralnych systemów zarządzania. W energetyce takie sensory dokonują przede wszystkim pomiarów napięcia, prądu, mocy, w tym biernej i czynnej, napięć międzyfazowych, poprawności uziemienia, temperatury, wilgotności, ciśnienia, oraz innych zmiennych, krytycznych z punktu widzenia działania systemów energetycznych.

Automatyczne urządzenia pomiarowe IoT łączą w sobie funkcje sensorów i zaawansowanych systemów przetwarzania danych. Te urządzenia nie tylko zbierają dane, ale również analizują je w czasie rzeczywistym, dostarczając cennych informacji zwrotnych, które mogą być wykorzystane do optymalizacji działania systemów energetycznych. Pozwalają wykrywać anomalie, przewidywać awarie i optymalizować zużycie energii, co przyczynia się do zwiększenia niezawodności i efektywności energetycznej. Siemens oferuje takie rozwiązanie pod nazwą SIMATIC IOT2000, które idealnie nadaje się do integracji z systemami energetycznymi. Jest to inteligentny interfejs dla Przemysłowego Internetu Rzeczy. Dzięki SIMATIC IOT2000 można łatwo podłączyć maszyny i instalacje do systemu IT przedsiębiorstwa lub do chmury. Urządzenia te pozwalają na zbieranie, przetwarzanie i przesyłanie danych z różnych sensorów IoT. SIMATIC IOT2000 jest kompatybilny z różnymi protokołami komunikacyjnymi, co ułatwia jego integrację z istniejącymi systemami. Dzięki temu możliwe jest monitorowanie i zarządzanie zużyciem energii w czasie rzeczywistym.

Phoenix Contact oferuje kontroler ILC 2050 BI, który jest stosowany do zarządzania budynkami i infrastrukturą energetyczną. Urządzenie to umożliwia integrację różnorodnych sensorów IoT i automatyczne przetwarzanie danych. ILC 2050 BI korzysta z zaawansowanych algorytmów analizy danych, które mogą przewi- REKLAMA

GŁÓWNE TRENDY W SEKTORZE

ENERGETYCZNYM

1. Dekarbonizacja

• Fit for 55: Inicjatywa Unii Europejskiej mająca na celu redukcję emisji gazów cieplarnianych o 55 % do 2030 r. w porównaniu do poziomów z 1990 r. Konieczne są znaczne inwestycje w odnawialne źródła energii (OZE) – energetyka wiatrowa, słoneczna, wodna i geotermalna.

• ETS2: Rozszerzenie systemu handlu emisjami (EU Emissions Trading System) na nowe sektory – transport drogowy i budownictwo, co ma na celu zwiększenie efektywności redukcji emisji.

2. Transformacja Energetyczna

• Odnawialne Źródła Energii (OZE): Rosnąca rola energii ze źródeł odnawialnych w miksie energetycznym, w tym energii wiatrowej, słonecznej i biogazu. Oczekuje się dalszego rozwoju technologii OZE oraz spadku kosztów ich produkcji.

• Magazynowanie Energii: Rozwój technologii magazynowania energii – baterie litowo-jonowe, systemy magazynowania ciepła oraz wodór jako nośnik energii – w celu sprawnego zarządzania niestabilnością produkcji OZE.

3. Cyfryzacja

• Smart Grid: Inteligentne sieci energetyczne, które umożliwiają dynamiczne zarządzanie dostawą i popytem na energię, zwiększając efektywność i stabilność systemu energetycznego.

• Internet Rzeczy (IoT): Integracja urządzeń IoT w sektorze energetycznym, umożliwiająca monitorowanie i optymalizację zużycia energii w czasie rzeczywistym.

4. Elektryfikacja transportu i ogrzewania

• Elektryfikacja Transportu: Wzrost liczby pojazdów elektrycznych (EV) oraz rozwój infrastruktury ładowania, co przyczynia się do redukcji emisji w sektorze transportowym.

• Ciepłownictwo: Przejście na elektryczne systemy ogrzewania, takie jak pompy ciepła, co zmniejsza zależność od paliw kopalnych.

dywać zapotrzebowanie na energię i optymalizować zużycie. ILC 2050  BI oferuje dwa oddzielone od siebie logicznie interfejsy adresu IP, każdy z nich z dwoma wbudowanymi portami szybkiego Ethernetu.

Firma Eaton ma w swojej ofercie zaawansowany system pomiarowy do monitorowania parametrów elektrycznych, Power Xpert Meter. Mierniki z serii Power Xpert 4000/6000/8000 (PXM4000, PXM6000 i PXM8000) zapewniają podstawowe i rozszerzone funkcję monitorowania efektywności wykorzystania energii, w tym zużycia i jakości energii. Oferują też funkcję analizy danych w czasie rzeczywistym, co pozwala na dokładne monitorowanie i optymalizację zużycia energii. Power Xpert Meter integruje się z sieciami IoT, umożliwiając zdalne monitorowanie i zarządzanie.

Firma WAGO oferuje IoT-Box – rozwiązanie, które integruje różne sensory IoT do monitorowania i zarządzania systemami energetycznymi. IoT-Box umożliwia zbieranie i analizę danych

w czasie rzeczywistym, co pozwala na optymalizację zużycia energii i poprawę efektywności operacyjnej. IoT-Box to całkowicie prefabrykowane rozwiązanie, które może być szybko dodane do istniejących maszyn i systemów, bez konieczności przerywania procesu produkcyjnego. IoT-Box jest uniwersalnym narzędziem i może być stosowany m.in. do odczytu wartości prądu, napięcia, cykli produkcyjnych oraz stanu instalacji. Istnieje wiele możliwości integracji infrastruktury IT firm: przez Ethernet i WLAN lub zupełnie niezależnie od miejsca poprzez sieć telefonii GSM. Bezpieczeństwo zapewnia nie tylko separacja technologii informacyjnej (IT) i operacyjnej (OT), lecz również usługi standardowo zintegrowane w sterownikach PFC, takie jak szyfrowanie TLS oraz tunel VPN.

Mitsubishi Electric rozwija środowisko przemysłowych komputerów pod nazwą MELIPC. To rozwiązanie IoT łączy funkcje kontrolera i platformy analizy danych. MELIPC umożliwia integrację różnorodnych sensorów IoT, zbieranie i analizę danych w czasie rzeczywistym oraz automatyczne sterowanie systemami energetycznymi, co prowadzi do zwiększenia efektywności i niezawodności. Istnieje tu też możliwość zastosowania algorytmów uczenia maszynowego i deep learningu.

Wykorzystanie sensorów IoT i automatycznych urządzeń pomiarowych IoT w energetyce przynosi liczne korzyści, w tym zwiększoną efektywność operacyjną, niezawodność oraz optymalizację zużycia energii. Rozwiązania oferowane m.in. przez firmy Siemens, Phoenix Contact, Eaton,

SIEĆ SENSORÓW INTERNETU RZECZY

W INFRASTRUKTURZE ENERGETYCZNEJ

POZWALA NA LEPSZY MONITORING

ZAPOTRZEBOWANIA NA ENERGIĘ ORAZ NA

EFEKTYWNE ZARZĄDZANIE JEJ PRZESYŁEM

I MAGAZYNOWANIEM, ZA CO ODPOWIADAJĄ PRZEDE WSZYSTKIM

SYSTEMY AUTOMATYKI STOSOWANE

W SIECIACH ENERGETYCZNYCH.

Introl, Schneider Electric, ABB, WAGO, Mitsubishi Electric i TiM są przykładem zaawansowanych technologii, które rewolucjonizują sposób, w jaki zarządzane są systemy energetyczne. Integracja tych technologii z istniejącymi systemami energetycznymi

pozwala na tworzenie inteligentnych, zrównoważonych i efektywnych sieci energetycznych, co jest kluczowe dla przyszłości sektora energetycznego.

dr inż. Marcin Bieńkowski AUTOMATYKA

Źródła: [1] Jarosław Wajer, Siedem wyzwań dla sektora energetycznego, EY Polska, http://www.ey.com/pl_pl/ [2] Materiały firmy Pro Automatic

Międzynarodowe Targi Obrabiarek, Narzędzi i Technologii Obróbki

ZAREJESTRUJ SIĘ

Wydarzeniu towarzyszyć będą: 15-17 października 2024 r.

WWW.TOOLEX.PL

Międzynarodowe Centrum Kongresowe w Katowicach

Switche sieciowe Substation Line dla zastosowań w energetyce

Seria switchy sieciowych Substation Line od Weidmüller została zaprojektowana tak, aby spełniać najwyższe wymagania pracy w podstacjach energetycznych. Niezawodność produktów gwarantują uzyskane certyfikaty branżowe IEC 61850-3 i IEEE 1613 oraz IEC 62443-4-2.

Konstrukcja switchy sieciowych

Substation Line pozwala na pracę w szerokim zakresie temperatury, od –40 °C do +85 °C. Pozwalają na prawie 0,6 mln godzin bezawaryjnej pracy w podobnych warunkach. Oferują gwarantowaną stabilność pracy na wysokościach do sześciu kilometrów i wysoką odporność na wibracje. Cechują się również wysoką odpornością na wszelkiego rodzaju zakłócenia elektromagnetyczne w postaci indukowanych przepięć i prądów w przewodach – zgodnie z odpowiednimi normami EMV. Pozwala to na niezawodną pracę w pobliżu urządzeń energetycznych.

Zasilanie

Switche mogą być zasilane napięciami 24 V i 48 V oraz bezpośrednio z sieci 110/230 V. Wszystkie modele mają również zasilanie redundantne (nadmiarowe), z oddzielnymi blokami zasilającymi, zawierającymi odseparowane

od siebie układy niezależnych zasilaczy. Dzięki temu nawet w przypadku skrajnie niekorzystnych warunków, które mogą wystąpić w sieci, zachowane zostanie działanie urządzenia, nawet w razie jego częściowego uszkodzenia. Podobne rozwiązania stosowane są w urządzeniach przeciwpożarowych, dla zapewnienia skrajnej niezawodności układów.

Funkcje komunikacji

Protokoły SCADA (IEC 60870-5-101/104 lub DNP3) nie zarządzają przełącznikami Ethernet, dlatego funkcja MMS ( zarządzanie/monitorowanie przełącznika przez system SCADA za pomocą wiadomości MMS) rewolucjonizuje ten segment urządzeń. Sprawia to również funkcja Obsługa PRP/HSR (zerowy czas przywracania w topologiach redundantnych). MMS dodany w opcji protokołów przemysłowych wraz z Modbus TCP, EtherNet/IP i Profinet CC B umożliwia włączenie tylko odczytu lub odczytu i zapisu.

Warianty komunikacji

Biorąc pod uwagę, że IEC 61850 definiuje trzy różne komunikacje – MMS, GOOSE, SAMPLED VALUES – można rozpatrywać dwa przypadki.

Standardowa podstacja

Urządzenie zabezpieczająco-sterujące monitoruje prąd infrastruktury WN przez przekładnik prądowy. W przypadku wykrycia anomalii (np. zbyt wy-

sokiego prądu) urządzenie zabezpieczająco-sterujące wyłącza wyłącznik przez wyjście stykowe (błędu izolacji).

Komunikacja odbywa się wyłącznie na poziomie SCADA z wykorzystaniem protokołów IEC 60870-5-104 lub DNP 3. Switch ethernetowy nie jest zarządzany z poziomu SCADA (brak przełączników obsługujących protokoły 104 lub DNP3).

„Cyfrowa” podstacja

Urządzenie zabezpieczająco-sterujące monitoruje prąd infrastruktury WN odbierając komunikaty Sampled Values. W przypadku wykrycia anomalii (np. zbyt wysokiego prądu) urządzenie zabezpieczające i sterujące wyłącza wyłącznik, wysyłając komunikat GOOSE (błędu izolacji). Kolejnym elementem jest komunikacja na poziomie SCADA przy użyciu MMS. Switch ethernetowy może być zarządzany z poziomu SCADA, jeśli obsługuje wiadomości MMS (w tym serwer MMS). Co ważne, switch ethernetowy nigdy nie będzie musiał „rozumieć” GOOSE/próbkowanych wartości (nie jest urządzeniem końcowym). Jego zadanie polega na zapewnieniu, że są one prawidłowo dostarczane. Reasumując, seria switchy sieciowych Substation Line jest zarządzana przez interfejs www lub protokół SNMP. Dostępny przekaźnik alarmowy może być łączony z urządzeniem sterującym w celu wskazywania alarmów/zdarzeń w switchu za pośrednictwem wiadomości MMS.

Funkcje

Dostępne są zarówno switche Fast Ethernet, jak i modele 10 GB z zaawansowanymi funkcjami, takimi jak synchronizacja czasu zgodnie z PTPv2, PRP/HSR RedBox, do budowy sieci z zerowym czasem przywracania lub możliwościami warstwy 3.

Zaawansowane funkcje dla krytycznych sieci komunikacyjnych to:

• r edundancja: RSTP/MSTP/MRP/ PRP&HSR RedBox/Oring,

• zarządzanie: Web/CLI/SNMP/MMS/ ModbusTCP/Alarm Relay,

• synchronizacja czasu: SNTP/PTPv2,

• bezpieczeństwo: Blokowanie MAC i IP/RADIUS i uwierzyt elnianie

TACACS+/ HTTPS/SSH/SNMPv3/

SYSLOG/Listy kontroli dostępu,

• kontrola ruchu: VLANs/Prioritization

GOOSE&Sampled Values/ Multicast filtering (filtrowanie multiemisji)/ Kontrola limitu szybkości/Ochrona transmisji.

Cyberbezpieczeństwo

W ramach serii Substantion Line dostępny jest także switch z wbudowanym routerem, który umożliwia praktyczne oddzielenie wewnętrznej sieci podstacji od środowiska zewnętrznego i ograniczenie przepływu informacji do wyznaczonych zakresów. Switche Substation Line mają certyfikację IEC 62443-4-2, oferując m.in. takie funkcje, jak tworzenie użytkowników o zróżnicowanych przywilejach dostępu do urządzenia, zabezpieczony szyfrowaniem dostęp i komunikację ze switchem, generowanie logów z wymaganych wydarzeń i wiele innych opcji.

Elastyczne opcje montażu i wybór wariantów

Dostępne są m odele do m ontażu na szynie DIN oraz do instalacji w szafach typu RACK 19”, z różnymi kombinacjami portów (w tym miedzianych i światłowodowych) oraz możliwością konfiguracji wewnętrznego oprogra-

mowania przez interfejs webowy. Pozwala to użytkownikom znaleźć produkt najbardziej odpowiedni dla swoich wymagań.

Podsumowanie

Omówione cechy switchy Substation Line sprawiają, że są one najlepszym i przyszłościowym wyborem dla osób tworzących inteligentne podstacje energetyczne i inteligentne sieci energetyczne. Zapewniają bezpieczeństwo i nie zawodność oraz elastyczność w konfiguracji i dalszym rozwoju sieci. Więcej informacji o komponentach aktywnych Industrial Ethernet firmy Weidmüller można znaleźć na stronie www.weidmuller.pl/IE.

Metody programowania robotów przemysłowych, cz.  2

Artykuł kontynuuje prezentację metod programowania robotów przemysłowych. Ta część cyklu poświęcona jest programowaniu robotów firmy ABB Ltd.

prof. dr hab. inż. Cezary Zieliński

Pierwsza część cyklu artykułów dotyczących metod programowania robotów przemysłowych zawierała podstawowe informacje na temat programowania on-line i off-line oraz ogólnej struktury układu sterowania robota przemysłowego. W głównej część artykułu przytoczono sposoby programowania robotów firmy Universal Robots.

Programowanie robotów firmy ABB Ltd

Programowanie robotów ABB bazuje na oprogramowaniu symulacyjnym RobotStudio, panelu programowania FlexPendant TPU (Teach Pendant Unit) lub bezpośrednio stosuje język RAPID na komputerze zewnętrznym. W dwóch pierwszych przypadkach również generowany jest kod w języku RAPID. Złożone programy najłatwiej jest przygotować za pomocą RobotStudio, natomiast ich dalszych modyfikacji najlepiej dokonywać za pomocą FlexPendant.

Panel programowania zawiera wbudowany własny komputer, na którym działa okrojona wersja RobotStudio, więc sposób użycia panelu i pełnego RobotStudio jest bardzo podobny. RobotStudio dzia-

ła off-line na komputerze klasy PC. Ten symulator jest nadbudowany na oprogramowaniu ABB Virtual Controller. Symulator dokładnie odwzorowuje działanie sterownika robota IRC-5, na którym działa oprogramowanie RobotWare, które między innymi zawiera interpreter języka RAPID. RobotStudio używa definicji urządzeń i obiektów znajdujących się w gnieździe roboczym, w którym zamontowany jest robot. W efekcie powstaje cyfrowy bliźniak gniazda roboczego.

Sterownik IRC-5

Programy sterujące pracą robotów mogą być wykonywane przez sterownik wirtualny albo przez rzeczywisty sterownik IRC-5. Ten ostatni może być nadzorowany przez komputer zewnętrzny. Wtedy wymiana danych między sterownikiem IRC-5 i zewnętrznym komputerem odbywa się z częstotliwością 250 Hz. Sterownik IRC-5 może nadzorować pojedynczy systemem, w skład którego może wchodzić do dziewięciu silników. Zazwyczaj sześć z nich jest przeznaczonych do poruszania członów manipulatora, a pozostałe napędzają urządzenia wspomagające. Rozbudowana wersja IRC-5 może sterować wieloma takimi podsystemami (MultiMove). Wersja MultiMove umożliwia definiowanie ruchu wielu robotów względem tego samego układu odniesienia, w ten sposób ułatwiając ich współpracę. Ponadto ruch robota może być zsynchronizowany z urządzeniami współpracującymi, np. ruchem taśmociągu.

Sterownik IRC-5 obsługuje wejścia i wyjścia binarne i analogowe oraz protokoły Devicenet, Profibus, Interbus etc. Może się łączyć z siecią komputerów (np. z systemem SCADA) dzięki odpowiedniemu interfejsowi. Do komunikacji z operatorem w trakcie wykonania programu używany jest panel programowania FlexPendant, na którego ekranie ukazują się wiadomości wymagające reakcji człowieka.

Panel FlexPendant

Panel programowania FlexPendant jest samodzielnym komputerem połączonym ze sterownikiem IRC-5 za pomocą kabla. Na ekranie panelu ukazują się okienka zależne od czynności, które wykonuje operator w danej chwili. Za pomocą panelu można:

• tworzyć, edytować, ładować i inicjować wykonanie programów zapisanych w języku RAPID,

• zarządzać systemem plików,

• i nstalować opcjonalne oprogramowanie,

• odczytywać wejścia i ustawiać wyjścia IRC-5, odczytać aktualny stan robota, przemieszczać za pomocą joysticka (jogging) manipulator i osie urządzeń pomocniczych dołączonych do sterownika,

• zmieniać wartości zmiennych,

• t worzyć kopie zapasowe plików z danymi i programami, wczytywać te pliki,

• czytać logi zdarzeń zachodzących w trakcie automatycznego wykonywania programu,

• kalibrować robota i inne jednostki mechaniczne,

• czytać informacje stanowiące pomoc dla użytkownika (help).

Na panelu wyświetlane są komunikaty tworzone przez program wykonywany za pomocą sterownika IRC-5, a przeznaczone dla operatora systemu. Przemieszczanie manipulatora za pomocą joysticka może być wykonywane w przestrzeni konfiguracyjnej (poruszając poszczególnymi złączami) lub operacyjnej względem globalnego układu odniesienia albo tego związanego z zamontowanym narzędziem TCPF (Tool Center Point Frame), bądź względem bazowego układu robota albo układu związanego z wybranym obiektem. Można zablokować ruch joysticka w niektórych kierunkach, zabezpieczając się przed przypadkowymi ruchami prowadzącymi do kolizji z obiektami znajdującymi się w otoczeniu robota. Można zdefiniować wiele narzędzi, dzięki czemu steruje się ruchem wybranego z nich. Jeżeli narzędzie jest ciężkie, to jest montowane statycznie w gnieździe obróbczym. Wtedy robot manipuluje obiektem obrabianym, a nie narzędziem. Taki obiekt niejako staje się narzędziem. FlexPendant na wiele sposobów umożliwia definiowanie układów odniesienia związanych zarówno z narzędziami jak i obiektami.

Programy mogą być wykonywane automatycznie, tzn. bez nadzoru operatora. Wtedy FlexPendant może być odłączony od sterownika IRC-5. W trakcie uruchamiania programu często stosuje się pracę programu w trybie krokowym. Wykonanie programu można inicjować od dowolnej instrukcji – w tym celu na ekranie panelu programowania należy wyświetlić fragment programu z tą instrukcją i wskazać ją kursorem. Przy pracy krokowej ruchy robota mogą być spowalniane. Sterownik dysponuje też programami usługowymi, które mogą być wykonywane w trybie pracy ręcznej. Jednym z nich jest program identyfikujący parametry obciążenia, takie jak: jego masę, środek ciężkości oraz moment siły wywierany przez narzędzie na nadgarstek manipulatora.

Symulator RobotStudio Oprogramowanie symulacyjne RobotStudio wymaga stworzenia programu sterującego gniazdem roboczym oraz jego modelu. Korzystając z oprogramowania wbudowanego w symulator można tworzyć realistyczne obrazy robotów i urządzeń współpracujących. RobotStudio dysponuje reprezentacjami graficznymi

wszystkich typów robotów, narzędzi oraz wspomagających urządzeń wytwarzanych przez ABB. Obrazem robota można sterować tak, jak rzeczywistym robotem. Za pomocą myszy lub klawiatury można przestawiać poszczególne osie lub końcówkę ramienia, tak jakby przemieszczało się manipulator ręcznie.

Graficzne reprezentacje wykorzystywane są w trakcie symulacji programu do wykrywania kolizji. W tym celu złożone reprezentacje graficzne robota i urządzeń upraszczane są za pomocą wypukłych brył prostych obejmujących obraz danego urządzenia. Jeżeli bryły otulające obiekty przecinają się z tymi otaczającymi człony manipulatora, ruch jest przerywany i sygnalizowana jest kolizja. Można też zdefiniować strefy zakazane dla ruchu robota, permanentnie albo czasowo. Wtedy w trakcie wykonania programu sprawdzane jest ewentualne naruszenie tych stref przez manipulator oraz zamontowane na nim narzędzie. Ponadto symulacja wykonania programu umożliwia wcześniejsze wykrycie kolizji. W tym celu tworzone są zestawy par zbiorów. Każdy zbiór zawiera obiekty. Możliwości wystąpienia kolizje są sprawdzane między obiektami

Model CAD

Sterownik IRC-5

RobotStudio

Robot IRB 4600

FlexPendant

Struktura systemu programowania robotów ABB

znajdującymi się w dwóch różnych zbiorach. W ten sposób RobotStudio redukuje liczbę obiektów, między którymi trzeba sprawdzić możliwość wystąpienia kolizji, co skraca czas obliczeń. Jest to szczególnie istotne, gdy w gnieździe znajduje się wiele robotów. Możliwe jest także sprawdzanie nadmiernego zbliżania się obiektów do siebie. Symulację działania programu można prowadzić przy włączonym lub wyłączonym sprawdzaniu kolizji. Praca wielu robotów może być zsynchronizowana.

Programowanie z wykorzystaniem RobotStudio polega na tworzeniu ścieżek ruchu dla narzędzia zamontowanego na manipulatorze. Ścieżki te tworzone są względem układów odniesienia. Dla ułatwienia tego zadania definiuje się całą hierarchię układów związanych z robotem (lub robotami) i obiektami gniazda obróbczego. Ponieważ jedne są definiowane względem innych, powstaje drzewo układów wzajemnie powiązanych między sobą. Ścieżki zapisywane są jako instrukcje ruchu języka RAPID. Pojedyncza instrukcja ruchu tworzy segment ścieżki. Możliwe jest symulowanie pojawiania się sygnałów zewnętrznych. Czas wykonania programu może być

mierzony w trakcie symulacji. Instrukcje składane są w program korzystając z interfejsu okienkowego oraz list wyboru. RobotStudio dysponuje też edytorem ułatwiającym tworzenie i modyfikację programów w języku RAPID. Udostępniony debuger umożliwia zakładanie pułapek w kodzie oraz pracę krokową. Pułapki i praca krokowa wstrzymuje wykonanie programu, by sprawdzić poprawność wartości zmiennych. W trakcie wykonania lub symulacji wykonania programu realizowana instrukcja jest wskazywana w edytorze. Jeśli symulacja pracy gniazda jest poprawna, program symulowanego robota zapisany w języku RAPID przenoszony jest do sterownika rzeczywistego robota. W fazie uruchamiania programu można korzystać z symboli zastępczych (placeholder), które zastępują fragmenty programu, które chwilowo jeszcze nie zostały stworzone. Innym narzędziem wspomagającym uruchamianie programu jest oprogramowanie Signal Analizer, które rejestruje sygnały w sterowniku robota. Rejestrować można zarówno działanie sterownika rzeczywistego jak i wirtualnego. Na tej podstawie można optymalizować działanie robota lub

określić, dlaczego stworzony program nie działa zgodnie z oczekiwaniami. Dobre praktyki programistyczne zalecają komentowanie programów. Komentarze w języku RAPID poprzedzane są znakiem wykrzyknika.

Symulacja wykonania programu wymaga, oprócz definicji zachowania robota oraz urządzeń współpracujących, stworzenia graficznej reprezentacji środowiska, w którym robot pracuje. RobotStudio ma bibliotekę podstawowych komponentów gniazd roboczych, z których można budować obiekty złożone. Komponenty mogą mieć części ruchome, np. elementy taśmociągów, mogą też zawierać czujniki generujące sygnały dla sterownika. Możliwości komponentu określane są przez konfigurację jego parametrów. Współpraca obiektów definiowana jest za pomocą powiązań ich parametrów. Należą do nich sygnały przypisane do wejść i wyjść komponentów. Mogą one przetwarzać sygnały korzystając z funkcji matematycznych. Można definiować dynamiczne zachowania komponentu, np. sposób jego ruchu, a także można uwzględnić właściwości materiału, z którego jest wykonany, i w ten sposób symulować jego zużycie w czasie. Z komponentów prostszych

RYNEK

można składać komponenty bardziej złożone. W ten sposób tworzy się nie tylko graficzną reprezentację gniazda, ale również animuje jego działanie, i tworzy się połączenia linii sygnałowych. Tak powstaje replika rzeczywistego gniazda, zarówno jego wygląd, jak i sposób przekazywania sygnałów biorących udział w sterowaniu.

Przykładowo można utworzyć komponent zawierający barierę świetlną umieszczoną na taśmociągu. Jeśli obiekt przenoszony przez taśmociąg przetnie tę barierę, odpowiedni sygnał uruchomi robota, by obiekt został przeniesiony do innej maszyny w gnieździe.

Roboty ABB często współpracują ze sterownikami Simensa. Istnieje możliwość wymiany sygnałów między gniazdem stworzonym w RobotStudio oraz platformą SIMIT symulującą działanie sprzętu firmy Simens, np. programowalnych sterowników logicznych. Możliwa jest również symulacja współpracy ze sprzętem korzystającym z protokołów OPC UA (Open Platform Communications Unified Architecture). Służy do tego OPC UA Client, który łączy działanie RobotStudio i Automation

Studio. Jest to istotne, gdyż OPC UA jest protokołem komunikacyjnym szeroko wykorzystywanym w przemyśle. W przypadku zainstalowania w sterowniku IRC-5 oprogramowania realizującego wielozadaniowość może on równolegle wykonywać do 14 programów (zadań) napisanych w języku RAPID. Program określający, jak ma się zachowywać sprzęt wchodzący w skład systemu robotycznego nazywany jest zadaniem. Każde zadanie składa się z wielu modułów (definiowanych w blokach MODULE ENDMODULE). Moduły zawierają własne dane oraz podprogramy – procedury (PROC ENDPROC), funkcje (FUNC ENDFUNC), podprogramy obsługi przerwań (TRAP ENDTRAP)). Istnieją moduły systemowe i użytkowe. Te pierwsze są związane z systemem sterującym i są nieusuwalne, natomiast te drugie dostarcza użytkownik i mogą być skasowane. Moduły mogą być zapamiętywane jako pliki w trwałej pamięci sterownika. Podprogramy zbudowane są z instrukcji języka RAPID oraz wywołań podprogramów zawartych w modułach. Jeden z podprogramów jest wyróżniony – od niego zaczyna się wykonanie programu (zadania).

Podstawy języka RAPID

Język RAPID ma bardzo długą listę instrukcji. Lista ta liczy ponad 350 pozycji, zdefiniowano też ponad 200 funkcji i operatorów. Tutaj ograniczymy się do zasadniczych elementów języka. Te odnoszące się do szczegółów systemowych zostaną pominięte. Jak w każdym języku programowania umożliwiającym wykonywanie obliczeń, musi istnieć instrukcja podstawienia. Na danych odpowiednich typów można wykonywać operacje logiczne i arytmetyczne stosując standardowe operatory. Wartości wyrażeń nadaje się zmiennym właśnie za pomocą instrukcji podstawienia (:=). W skład wyrażeń mogą wchodzić funkcje. Funkcje mogą mieć parametry opcjonalne oraz warunkowe. Zawartość definicji funkcji z parametrem warunkowym zazwyczaj jest różna, gdy dany parametr jest określony przy wywołaniu funkcji, w stosunku do wersji, gdy nie jest on wymieniony na liście parametrów aktualnych.

W języku RAPID istnieją cztery rodzaje danych:

• stałe (CONST),

• zmienne (VAR), które zachowują

swą wartość tak długo, jak długo działa program, • zmienne tr wałe (PERS – persistent) zachowujące swą wartość po zakończeniu działania programu –dzięki czemu mogą być współdzielone miedzy różnymi programami, • parametry (parametry formalne podprogramów).

Typy i zmienne w RAPID

W języku RAPID występują następujące typy danych: atomowe, rekordy i tablice oraz aliasy. Dane atomowe są niepodzielne, tablice (array) o co najwyżej trzech wymiarach, rekordy (definiowane w bloku RECORD ENDRECORD) tworzone jako zestawy danych atomowych i rekordowych, natomiast aliasy to zdefiniowane przez użytkownika inne nazwy istniejących typów danych. Można też tworzyć wielowymiarowe tablice danych definiując ich wymiary wewnątrz nawiasów klamrowych, natomiast wartości umieszczane są w nawiasach kwadratowych. Dane atomowe mogą być następujących typów: logiczne (bool), numeryczne (num, dnum), całkowitoliczbowe jak i zmiennoprzecinkowe pojedynczej i podwójnej precyzji, oraz sekwencje znaków (string). Istnieją trzy wbudowane typy rekordów: położenie, punkt lub wektor w przestrzeni trójwymiarowej (pos), orientacja (orient), pozycja (pose), czyli złożenie położenia i orientacji. Podstawową formą wyrażania orientacji jest kwaternion. Inne reprezentacje wymagają użycia funkcji. Ponadto użytkownicy mogą definiować swoje typy danych. Stosuje się standardowe reguły widoczności typów danych.

Instrukcje sterujące wykonaniem programu RAPID umożliwia programowanie strukturalne, jednak zachowano instrukcję skoku. Etykietę instrukcji potraktowano jako dodatkową instrukcję, która nie wykonuje żadnej czynności – stanowi jedynie adres skoku dla instrukcji GOTO. Pozostałe instrukcje sterujące wykonaniem programu to: instrukcja warunkowa (IF THEN ELSE/ELSEIF ENDIF), wielokrotnego wyboru (TEST CASE DEFAULT ENDTEST), pętle (WHILE

DO ENDWHILE, FOR DO ENDFOR), powrót z podprogramu (RETURN), zakończenie wykonywania zadania (EXIT), zgłoszenie wyjątku (błędu) (RAISE), wznowienie wykonania po błędzie (RETRY, TRYNEXT) oraz sprzężenie sygnału z procedurą obsługi przerwania (CONNECT). Wykrycie błędu uruchamia procedurę jego obsługi, która kończona jest albo za pomocą RETRY, co powoduje powtórne wykonanie instrukcji, która spowodowała błąd, albo TRYNEXT, wtedy wykonanie wznawiane jest od następnej instrukcji po tej, która spowodowała błąd, bądź od początku procedury. Możliwe jest określenie procedury jako odwracalnej (BACKWARD), co umożliwia krokowe wykonywanie programu, zarówno w przód jak i wstecz. Jeżeli procedura ma być odwracalna, to trzeba podać listę instrukcji wykonywanych przy wstecznym wykonaniu. Powinna być to lista zawierająca te same instrukcje, które wykonywane są w przód, ale na liście powinny być ustawione w odwrotnej kolejności. Jest to użyteczne przy uruchamianiu i testowaniu programu. Z podprogramami można też związać procedurę obsługi błędu. Wykrycie błędu w trakcie wykonania podprogramu powoduje wywołanie tej procedury. Potencjalnie może ona zaradzić błędowi albo zakończyć pracę systemu w łagodny sposób.

Programowanie ruchów robota

Zasadniczym celem programu zapisanego w języku RAPID jest poruszanie manipulatorem i ruchomymi częściami współpracujących z nim urządzeń. Tutaj stosowane są liczne instrukcje z grupy Move, które przemieszczają układ związany z narzędziem (TCPF). Każda z tych instrukcji tworzy jeden segment ruchu. Każdy segment może kończyć się zatrzymaniem narzędzia bądź być kontynuowany, jako kolejny segment zdefiniowany następną instrukcją ruchu.

Podstawowymi instrukcjami grupy Move są: MoveAbsJ, MoveJ, MoveL i MoveC. MoveAbsJ przemieszcza manipulator i dodatkowe osie w przestrzeni konfiguracyjnej (złącz) względem bazowej konfiguracji zerowej. Podobnie działa instrukcja MoveJ. W obu przypadkach do wykonania ruchu stosowana jest interpolacja liniowa w przestrzeni konfiguracyjnej – wszystkie osie rozpoczynają ruch jednocześnie i takoż go kończą. W efekcie wykonania tej instrukcji w przestrzeni operacyjnej ruch nie odbywa się po linii prostej, a po krzywej odpowiadającej prostej w przestrzeni konfiguracyjnej. MoveL powoduje wykonanie ruchu liniowego w przestrzeni operacyjnej. W wyniku

Interfejs użytkownika ABB RobotStudio – programowanie zmiany orientacji narzędzia

jej wykonania narzędzie podąża po prostej ścieżce stopniowo zmieniając orientację od aktualnej do tej określonej w punkcie końcowym ścieżki prostej. Jeżeli punkty aktualny i końcowy pokrywają się, to jedynie orientacja narzędzia się zmieni. Ponadto istnieje instrukcja ruchu po okręgu MoveC. Porusza ona narzędziem po łuku okręgu w przestrzeni operacyjnej. Łuk definiują trzy pozycje narzędzia: aktualna, pośrednia i końcowa. Założono, że zazwyczaj orientacja narzędzia względem stycznej do łuku pozostaje niezmienna.

Dodatkowymi parametrami różnego typu instrukcji z grupy Move są: narzędzie, które ma być użyte (jego definicja zawiera dane zarówno geometryczne, jak i dynamiczne), jego pozycja docelowa, prędkość lub czas ruchu, promień strefy, w której następuje przejście narzędzia z jednego segmentu ruchu na następny, dokładność osiągnięcia celu, dodatkowe obciążenie narzędzia (np. gdy chwytak podnosi jakiś obiekt). Jeżeli cel ruchu nie został określony jako pozycja zatrzymania, to w jego pobliżu (zdefiniowanym poprzez wspomniany promień strefy przejścia) rozpoczyna się tranzycja na kolejny segment ruchu określony następną instrukcją Move w programie.

Oprócz podstawowych instrukcji Move, wywołujących jedynie ruch, istnieją takie, które dodatkowo oddziałują na wyjścia sterownika lub powodują wykonanie dodatkowej proce-

dury. Instrukcje MoveJAO, MoveLAO, MoveCAO realizowane są jak odpowiednio MoveJ, MoveL lub MoveC, ale w pobliżu punktu końcowego segmentu, a dokładniej w połowie fragmentu trajektorii łączącej właśnie realizowany segment ruchu z następnym segmentem, ustawiane jest wyjście analogowe. Wielkość sygnału pojawiająca się na tym wyjściu określana jest parametrem odpowiedniej instrukcji Move. Zazwyczaj sygnał ten uaktywnia analogowo sterowane narzędzie. MoveJDO, MoveLDO i MoveCDO powodując takie same ruchy jak odpowiednio MoveJAO, MoveLAO, MoveCAO, ale zamiast ustawiania wyjścia analogowego uaktywnią wyjście binarne. Podobnie instrukcje MoveJGO, MoveLGO oraz MoveCGO ustawiają zamiast pojedynczego sygnału grupę sygnałów binarnych (8 bitów). MoveJSync, MoveLSync i MoveCSync wykonują odpowiednio ruchy po prostej w przestrzeni konfiguracyjnej, po prostej w przestrzeni operacyjnej oraz po łuku w przestrzeni operacyjnej, a w  środku zmiany aktualnie realizowanego segmentu ruchu na następny wszczynają realizację procedury wskazanej parametrem. Punkt końcowy segmentu można określić jako miejsce zatrzymania ruchu, wtedy aktywacja odpowiednich sygnałów lub procedury następuje po dojściu do tego punktu. We wszystkich przypadkach wykonanie kolejnych instrukcji w programie może być wstrzymane do czasu za-

kończenia ruchu, bądź ruch może się odbywać współbieżnie z wykonaniem tych instrukcji, w zależności od wartości parametru binarnego instrukcji z grupy Move. Można także sterować niezależnie ruchem urządzeń współpracujących. MoveExtJ porusza jedynie zewnętrznymi osiami, pozostawiając manipulator nieruchomym. Instrukcje CapL i CapC działają, jak MoveL i MoveC, ale w trakcie ruchu sterują procesami ciągłymi. Instrukcje te zawarte są w CAP – Continuous Application Platform, i są przeznaczone do synchronizacji procesu z ewnętrznego z ruchem robota. W szczególności na trajektorię można nałożyć dodatkowy ruch wahadłowy, co jest przydatne przy spawaniu. Istnieją również instrukcje powodujące niezależne poruszanie wybraną osią manipulatora (np. IndAMove, IndCMove, IndDMove), nawet w trakcie wykonywania skoordynowanego ruchu pozostałymi osiami manipulatora.

Dla bezpieczeństwa robota tworzone są strefy bezpieczeństwa (World Zone). Służą do tego instrukcje: WZBoxDef, WZCylDef, WZSphDef, tworzące strefy odpowiednio: pr ostopadłościenną, cylindryczną oraz sferyczną. Gdy takie strefy są aktywne, w trakcie wykonania ruchu za pomocą dowolnej instrukcji z grupy Move sprawdzane jest, czy manipulator znajduje się poza zdefiniowanymi strefami. Jeżeli będzie próbował przekroczyć ten obszar, ruch zostanie wstrzymany lub, alternatywnie, wystawiony będzie odpowiedni sygnał określony instrukcją WZDOSet. Strefy można również deaktywować chwilowo za pomocą WZDisable. Przekroczenie granicy strefy badane jest zarówno w trybie pracy automatycznej jak i manualnej. Można też ograniczyć ruch w złączach za pomocą WZLimJointDef. Ponadto w trakcie wykonywania ruchu jest on stale nadzorowany przez oprogramowane RobotWare. Przekroczenie dopuszczalnych momentów siły w dowolnym złączu manipulatora skutkuje jego zatrzymaniem. Taka sytuacja implikuje kolizję. Jej wykry-

Sterownik robota i przenośne urządzenie programujące FlexPendant

cie natychmiast aktywuje procedurę zatrzymywania manipulatora. Powoduje ona jego wycofanie, tak aby siły wywierane przez niego na otoczenie zostały wyzerowane.

Dostępna jest też nietypowa forma tworzenia procedur ruchu. W tym przypadku nową procedurę ruchu konstruuje się przez lustrzane odbicie, względem pewnej płaszczyzny, ruchów zdefiniowanych w innej procedurze. Wprowadzono też podatny tryb pracy Soft Servo. Powoduje on działanie fragmentu manipulatora lub osi zewnętrznej na zasadzie mechanicznej sprężyny, gdy narzędzie napotyka opór środowiska. Każdą oś robota można ustawić w tryb podatny za pomocą instrukcji SoftAct i skasować go za pomocą SoftDeact. Dodatkowe oprogramowanie CAP (Continuous Application Platform) wydatnie ułatwia tworzenie programów wymagających od narzędzia zamontowanego na manipulatorze poruszania się po ściśle określonych ciągłych ścieżkach, np. podczas spawania. Istnieje też DAP (Discrete Application Platform) służące do tworzenia programów dla procesów dyskretnych, np. zgrzewania punktowego.

Instrukcje interakcji z otoczeniem RAPID zawiera także instrukcje sterujące kamerami, np. konfigurujące ich oprogramowanie bądź pozyskujące obrazy. Roboty ABB mogą być wyposażone w czucie siły lub inne czujniki. Korzystając z dodatkowego zestawu instrukcji grupy EGM (Externally Guided Motion) można wpływać na kształt ścieżki, po której porusza się narzędzie, wykorzystując odczyty z czujników lub sygnały generowane przez inny komputer. Przy czym ścieżka może być albo modyfikowana albo tworzona przez komputer zewnętrzny. Modyfikowanymi ścieżkami są segmenty proste (w przestrzeni konfiguracyjnej bądź operacyjnej) lub łuki okręgów.

Ponieważ sterownik zawiera wyjścia cyfrowe i analogowe, istnieją instrukcje wymuszające na ni ch odpowiednie wartości: SetDO (binarne), SetAO (analogowe), SetGO (cyfrowe), lub generujące impuls: PulseDO. Ponadto stworzono instrukcje czytania wejść. Czytanie i pisanie z/do cyfrowych szeregowych kanałów komunikacyjnych realizowane jest za pomocą instrukcji ReadAnyBin, WriteAnyBin. Istnieją

również instrukcje do komunikacji poprzez port sieciowy (SocketSend, SocketReceive).

Stworzono cały zestaw instrukcji oczekiwania Wait. Instrukcje WaitAI, WaitAO, WaitDI, WaitDO, WaitGI, WaitGO powodują czekanie na zmianę stanu odpowiedniego wejścia lub wyjścia. Oczekiwanie na zmianę na wyjściu związane jest z wielozadaniowością. Jedno zadanie może ustawiać wyjście, a drugie może czekać na wystąpienie tej zmiany. Ponadto do języka wprowadzono instrukcje oczekiwania przez określony czas (WaitTime) lub na spełnienie pewnego warunku (WaitUntil).

Podsumowanie

W tej części cyklu artykułów poświęconego metodom programowania robotów przemysłowych przedstawiono sposoby programowania robotów firm ABB Ltd. Kolejna część cyklu, która ukaże się w następnym numerze Automatyki, zawierać będzie opis metod programowania robotów firmy Stäubli International AG.

prof. dr hab. inż. Cezary Zieliński Politechnika Warszawska

Dobre prognozy dla rozwoju sieci przemysłowych

Stały wzrost znaczenia wydajnej łączności sieciowej w zakładach produkcyjnych sprawia, że rynek sieci przemysłowych notuje regularny rozwój. Najdynamiczniej rozwija się Ethernet przemysłowy, a najpopularniejszym stosowanym protokołem jest Profinet – wynika z  najnowszego badania firmy HMS Networks.

HMS Networks przedstawił coroczną analizę rynku sieci przemysłowych, koncentrując się na nowo zainstalowanych węzłach w fabrycznych systemach automatyki na całym świecie. Firma co roku przeprowadza kompleksowe badanie rynku sieci przemysłowych w celu analizy rozmieszczenia nowo podłączonych węzłów w instalacjach automatyki przemysłowej według typów i protokołów.

Jako niezależny dostawca rozwiązań z zakresu przemysłowych technologii informacyjno-komunikacyjnych HMS Networks ma znaczący wgląd w r ynek sieci przemysłowych. Tegoroczne badanie przedstawia szacunkowe udziały w r ynku i wskaźniki wzrostu dla magistrali polowych, przemysłowych sieci Ethernet i technologii bezprzewodowych, pokazując ciągłą rozbudowę instalacji sieci przemysłowych.

Ethernet przemysłowy versus magistrale polowe

Ethernet przemysłowy, rosnąc o 12 %, nadal zdobywa udziały rynkowe i stanowi obecnie 71 % światowego rynku nowo zainstalowanych węzłów w instalacjach automatyki fabryk (w porównaniu do 68 % w roku ubiegłym).

Najpopularniejszym standardem jest Profinet, którego udział w r ynku wynosi 23 %, przewyższając EtherNet/IP stosowany w 21 % nowych węzłów. Popularność EtherCAT utrzymuje się na wysokim poziomie – ten standard zajmuje obecnie trzecie miejsce z 16 % udziałem w rynku.

Udziały rynkowe instalacji magistral polowych tracą dynamikę. Chociaż nadal stanowią one znaczną część nowo dodawanych węzłów, oczekuje się około 2 % spadku ich liczby w 2024 r. Standard Profibus z 7 % udziałem dominuje na r ynku, a jego dystrybucja jest równomierna wśród innych dobrze znanych protokołów magistral polowych.

Łącznie magistrale polowe będą stanowić 22 % rynku w 2024 r. Chociaż liczba nowych węzłów fieldbus spada, wiele urządzeń, maszyn i fabryk będzie jeszcze długo polegać na tych sprawdzonych i dobrze funkcjonujących typach instalacji sieci przemysłowych.

Technologie

bezprzewodowe

W ostatnich latach technologie bezprzewodowe odnotowują stały wzrost, choć obecnie tempo ich rozwoju nie-

znacznie spadło. Rozwiązania bezprzewodowe stanowią obecnie 7 % udziałów w r ynku według typu sieci. Na r ynek w dalszym ciągu wprowadzane są kolejne produkty obsługujące bezprzewodową komunikację przemysłową, a akceptacja tego typu rozwiązań w instalacjach fabrycznych stale rośnie. Typowe przypadki zastosowania obejmują zastępowanie instalacji kablowych, bezprzewodowy dostęp do maszyn i łączność z mobilnymi urządzeniami przemysłowymi.

Sieci przemysłowe mają kluczowe znaczenie dla produktywności i zrównoważonego rozwoju w branży produkcyjnej. – Niezawodna łączność stanowi obecnie standard w automatyzacji fabryk, przy wiodącej roli Ethernetu przemysłowego. W przyszłości krajobraz może dynamicznie się zmieniać, wraz z nowymi trendami i technologiami. Choć obecnie dominuje Ethernet przemysłowy, będziemy świadkami ekscytujących zmian i innowacji, które ukształtują przyszłość sieci przemysłowych – ocenia Magnus Jansson, dyrektor ds. marketingu produktu w HMS Networks (jednostka biznesowa Anybus).

Na podstawie materiałów HMS Networks

Łączność według typu

Łączność według protokołu

SZYMON SZUKSZTUL

senior associate SKP Ślusarek Kubiak Pieczyk

Ustawa o ochronie sygnalistów

Próby wdrożenia dyrektywy

Parlamentu Europejskiego

i Rady (UE) 2019/1937 z dnia 23 października 2019 r. w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii podejmowane były wielokrotnie. Duża była także intensywność prac prowadzonych w ostatnim półroczu w p arlamencie nad nowym projektem ustawy implementującej wymienione przepisy unijne do polskiego porządku prawnego. Ostatecznie 24 czerwca 2024 r. doczekaliśmy się ogłoszenia w Dzienniku Ustaw ustawy z dnia 14 czerwca 2024 r. o ochronie sygnalistów (Dz.U. z 2024 r. poz. 928), której wejście w życie zaplanowano na 25 września 2024 r. Oznacza to, że w perspektywie nieco ponad dwóch miesięcy na przedsiębiorców zostaną nałożone nowe, nieprzewidziane dotychczas w przepisach prawa pracy obowiązki.

Podstawowym celem ustawy o ochronie sygnalistów jest umożliwienie osobom fizycznym, zatrudnionym u danego przedsiębiorcy (bez względu na rodzaj łączącego strony stosunku prawnego, a zatem status sygnalisty przypisujemy nie tylko pracownikom, ale również osobom zatrudnionym na podstawie umowy cywilnoprawnej, członkom organów osoby prawnej, prokurentom, stażystom czy wolontariuszom) zgłaszania lub ujawniania naruszeń prawa dotyczących:

• korupcji,

• zamówień publicznych,

• usług, produktów i rynków finansowych,

• przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu,

• be zpieczeństwa produktów i ich zgodności z wymogami,

• bezpieczeństwa transportu,

• ochrony środowiska,

• ochrony radiologicznej i bezpieczeństwa jądrowego,

• bezpieczeństwa żywności i pasz,

• zdrowia i dobrostanu zwierząt,

• zdrowia publicznego,

• ochrony konsumentów,

• ochrony prywatności i danych osobowych,

• bezpieczeństwa sieci i systemów teleinformatycznych,

• int eresów finansowych Skarbu Państwa Rzeczypospolitej Polskiej, jednostki samorządu terytorialnego oraz Unii Europejskiej,

• r ynku wewnętrznego Unii Europejskiej, w tym publicznoprawnych zasad konkurencji i pomocy państwa oraz opodatkowania osób prawnych,

• konstytucyjnych wolności i praw człowieka i obywatela – występujących w stosunkach jednostki z organami władzy publicznej i niezwiązanych z dziedzinami wskazanymi w pkt 1–16.

Swobodna i efektywna realizacja zgłoszeń przez sygnalistów ma zostać zapewniona przez:

• objęcie sygnalistów ochroną przed działaniami odwetowymi ze strony przedsiębiorcy,

• nałożenie na podmioty prawne zatrudniające co najmniej 50 osób obowiązku ustanowienia procedury dokonywania zgłoszeń wewnętrznych,

• utworzenie kanału zgłoszeń zewnętrznych za pośrednictwem Rzecznika Praw Obywatelskich lub innego organu publicznego.

Zakaz działań odwetowych względem sygnalistów

W art. 12 ustawy przewidziano szeroki katalog działań odwetowych, których stosowanie wobec sygnalistów zatrudnionych na podstawie stosunku pracy jest zakazane. Ustawodawca jako działania odwetowe kwalifikuje zachowania pracodawcy niedopuszczalne w świetle obowiązujących dotychczas przepisów prawa pracy (np. mobbing, dyskryminacja, nierówne traktowanie w zatrudnieniu, wyrządzenie szkody pracownikowi), jak również inne zachowania pracodawcy, które zdaniem ustawodawcy mogą być pojmowane jako podejmowane w odwecie za dokonanie zgłoszenia naruszenia prawa (np. wstrzymanie awansu, negatywna ocena wyników pracy, niekorzystna zmiana rozkładu pracy).

Co warto podkreślić, za działania odwetowe będzie uznawana również próba lub groźba zastosowania jednego ze środków odwetowych. Lista działań odwetowych z ustawy ma charakter katalogu otwartego, a ponadto to na pracodawcy będzie spoczywał ciężar udowodnienia, że dane działanie nie jest działaniem odwetowym. Tak skonstruowane przepisy dają bardzo duże pole do interpretacji pojęcia działania odwetowego i stawiają sygnalistę w bardzo uprzywilejowanej pozycji względem podmiotu prawnego. Może się bowiem okazać, że działania podjęte względem sygnalisty, które są obiek-

wania w wysokości nie niższej niż średnie wynagrodzenie ogłaszane przez GUS, które w praktyce będzie należne, jeżeli pracodawca nie wykaże, że dane działanie lub zaniechanie nie było działaniem odwetowym. Należy przy tym wspomnieć, że sygnalista świadomie

podmiotów prawnych wykonujących działalność w zakresie usług, produktów i rynków finansowych).

Obowiązek ustanowienia procedury zgłoszeń wewnętrznych i jej wdrożenia należy zrealizować do 25 września 2024 r. Za niezwłocznym podjęciem

LISTA DZIAŁAŃ ODWETOWYCH

Z USTAWY MA CHARAKTER KATALOGU

OTWARTEGO,

A PONADTO TO NA PRACODAWCY BĘDZIE SPOCZYWAŁ

CIĘŻAR UDOWODNIENA, ŻE DANE

DZIAŁANIE NIE JEST DZIAŁANIEM

ODWETOWYM.

zgłaszający nieprawdziwe informacje będzie ponosił odpowiedzialność odszkodowawczą na zasadach ogólnych.

Procedura zgłoszeń wewnętrznych –nowy obowiązek przedsiębiorców

Ustawa przewiduje obowiązek ustanowienia przez podmioty prawne, na rzecz których – według stanu na dzień 1 stycznia lub 1 lipca danego roku –pracę zarobkową wykonuje co najmniej 50 osób, wewnętrznej procedury (regulaminu) procedury umożliwiającej dokonywanie zgłoszeń przez sygnalistów. Co bardzo ważne, do wspomnianej puli 50 osób wlicza się również osoby za-

OBOWIĄZEK USTANOWIENIA PROCEDURY ZGŁOSZEŃ WEWNĘTRZNYCH

I JEJ WDROŻENIA NALEŻY ZREALIZOWAĆ

DO 25 WRZEŚNIA 2024 R.

tywnie uzasadnione (np. negatywna ocena pracy pracownika wskutek spadku efektywności), zostaną wskazane przez pracownika jako działania odwetowe, co z kolei będzie wymagało znacznego zaangażowania pracodawcy i przedłożenia dowodów celem wykazania, że nie zastosowano wobec danego sygnalisty takich działań. Ma to o tyle istotne znaczenie, że ustawa przyznaje sygnalistom prawo do odszkodo-

trudnione na innej podstawie niż stosunek pracy (m.in. zleceniobiorców, wykonawców umów o dzieło, osoby świadczące usługi na podstawie umów B2B), o ile nie zatrudniają do tego rodzaju pracy innych osób. Ustawodawca przewidział przy tym, że dla pewnych kategorii podmiotów ustanowienie wewnętrznej procedury zgłoszeń jest obowiązkowe bez względu na liczbę zatrudnianych osób (np. dotyczy to

działań przemawia po pierwsze fakt, iż ustalenie treści procedury, której zakres określa szczegółowo art. 25 ustawy o ochronie sygnalistów powinna poprzedzać wewnętrzna konsultacja z zakładową organizacją związkową działającą w danym podmiocie prawnym albo z przedstawicielami pracowników, wyłonionymi w sposób zwyczajowo przyjęty u danego przedsiębiorcy. Po drugie, za nieustanowienie w terminie procedury zgłoszeń wewnętrznych ustawodawca przewidział odpowiedzialność wykroczeniową zagrożoną karą grzywny. Ustawodawca dał przedsiębiorcom możliwość wyboru, czy postanowienia procedury zgłoszeń wewnętrznych będą realizować w ramach własnych wewnętrznych struktur (np.  przez zatrudnienie lub wyodrębnienie w ramach przedsiębiorstwa działu lub osoby odpowiedzialnej za przyjmowanie lub rozpoznawanie zgłoszeń od sygnalistów), czy chcą te czynności powierzyć podmiotowi zewnętrznemu. Niezależnie od sposobu przekazywania i rozpoznawania zgłoszeń przedsiębiorcy powinni zagwarantować pełną poufność informacji objętych zgłoszeniem oraz tożsamości sygnalisty. Ponadto przedsiębiorca winien zapewnić sygnaliście możliwość dokonywania zgłoszeń w formie ustnej oraz pisemnej. Dodatkowo przedsiębiorcy będą mieli obowiązek prowadzenia rejestru zgłoszeń wewnętrznych, w którym będą zobowiązani przechowywać informacje

dotyczące zgłoszeń w zakresie przewidzianym ustawą przez okres trzech lat po zakończeniu roku kalendarzowego, w którym podjęto działania w związku z danym zgłoszeniem.

Zgłoszenia zewnętrzne

Sygnaliści powinni zainteresować się również możliwościami, jakie da im możliwość dokonywania zgłoszeń naruszeń prawa do Rzecznika Praw Obywatelskich lub organu publicznego właściwego ze względu na rodzaj naruszenia prawa (według listy wymienionej na początku artykułu). Zgłoszenia

SZYMON SZUKSZTUL

Specjalizuje się w prawie pracy i ubezpieczeń społecznych, prawie cywilnym oraz szeroko pojmowanym prawie gospodarczym. Zajmuje się tworzeniem oraz dostosowywaniem aktów wewnętrznie obowiązującego prawa pracy pod kątem aktualnie obowiązujących przepisów prawa. Reprezentuje klientów w sporach z zakresu prawa pracy przed sądami powszechnymi, organami administracji publicznej oraz innymi instytucjami państwowymi m.in. Państwową Inspekcją Pracy.

Kontakt: s.szuksztul@skplaw.pl. Strony internetowe: www.skplaw.pl, www.skpipblog.pl.

na wejście w życie. Tak więc w najbliższych miesiącach sygnaliści będą mogli skorzystać wyłącznie z procedury zgłoszeń wewnętrznych, a druga ścieżka

NIEZALEŻNIE OD SPOSOBU

PRZEKAZYWANIA I ROZPOZNAWANIA ZGŁOSZEŃ PRZEDSIĘBIORCY POWINNI ZAGWARANTOWAĆ PEŁNĄ POUFNOŚĆ

INFORMACJI OBJĘTYCH ZGŁOSZENIEM ORAZ TOŻSAMOŚCI SYGNALISTY.

zewnętrzne mają być dokonywane niezależnie od trybu zgłoszeń wewnętrznych obowiązującego u danego przedsiębiorcy i to ostatecznie do sygnalisty będzie należała decyzja, z której ścieżki chce skorzystać.

W zakresie procedury zgłoszeń zewnętrznych ustawodawca przewidział dłuższy, sześciomiesięczny termin

będzie dla nich dostępna najwcześniej z końcem 2024 r.

Należy zwrócić uwagę, że w praktyce zidentyfikowanie organu publicznego właściwego dla danej dziedziny prawa będzie utrudnione, dlatego najlepszym rozwiązaniem z perspektywy sygnalisty będzie skierowanie zgłoszenia bezpośrednio do Rzecznika Praw Obywatel-

skich, który następnie oceni i przekaże zgłoszenie dalej do właściwego organu publicznego, a następnie poinformuje o tym fakcie sygnalistę.

Podsumowanie

Wdrożenie przepisów ustawy będzie z pewnością stanowiło wyzwanie zarówno w sektorze prywatnym, jak i w organach, które będą odpowiedzialne za przyjmowanie i rozpoznawanie zgłoszeń zewnętrznych. Z pewnością jednak realizacja wspomnianej na wstępie dyrektywy powinna przyczynić się do ograniczenia naruszeń prawa w zakresie wymienionym w ustawie, poprawienia świadomości prawnej społeczeństwa, a w dalszej perspektywie – eliminacji niepożądanych zachowań w obrocie, z uwzględnieniem interesów obu stron stosunku prawnego (najczęściej w relacji pracodawca – pracownik).

Szymon Szuksztul

Czysta rewolucja firmy igus

Firmowe nowości 2024 – świat bez smarów

Firma igus każdego roku zaskakuje nas nowościami, które liczone są już nie w dziesiątkach, a w setkach. Premiera nowych opracowań odbywa się wiosną podczas Międzynarodowych Targów Innowacyjnych Technologii Przemysłowych Hannover Messe. Polski oddział igus zaprezentował przedstawicielom prasy nowe produkty w czasie czerwcowej konferencji, która odbyła się w warszawskiej siedzibie firmy. Podczas spotkania dyrektorzy igus Polska przedstawili również plany firmy na kolejne miesiące oraz wręczyli nagrody w polskim konkursie vector 2024.

Jolanta Górska-Szkaradek

Rok 2023 nie był tak dynamiczny, jak w minionych latach – tymi słowami Daniel Marzec, dyrektor zarządzający działem ECS (e-chain systems) w igus Polska rozpoczął konferencję prasową, zorganizowaną 18 czerwca 2024 r – Wiele firm miało kłopoty z możliwością dalszego rozwoju. Mimo tych problemów rynkowych, my jako firma jesteśmy bardzo dumni z tego, co osiągnęliśmy, natomiast oceniamy, że rok 2024 nie będzie tak dynamiczny – kontynuował Daniel Marzec. igus dziś a plany na przyszłość

Firma igus GmbH w Niemczech została rozbudowana. Powstała nowa fabryka, w której będzie działać część produkcyjna, m.in. w zakresie nowych grup produktowych, bezsmarowych łożysk ślizgowych, prowadnic liniowych, robotów przemysłowych oraz laboratoria testowe. Polski oddział firmy również zrobił bardzo duży krok do przodu, ponieważ po trzech latach poszukiwań znalazł odpowiednią działkę, na której powstanie nowa siedziba firmy. Będzie

ona zlokalizowana w podwarszawskich Jawczycach. Dotychczasowe siedziby były wynajmowane. Przeprowadzkę zaplanowano na wrzesień 2026 r. Bardzo ważny element działalności i rozwoju igus stanowią realizowane projekty, w tym modernizacja systemów prowadzenia energii w ruchu w zakładach. Jednym z dużych projektów był ten zrealizowany dla Elektrociepłowni Siekierki w Warszawie, który jednocześnie był największym projektem budżetowym. Jest to przykład realizacji projektu Przemysłu 4.0, ponieważ rozwiązanie zapewnia monitoring systemu w sposób ciągły. – Nie należy zapominać, że igus jest również firmą handlową – od tego zaczęła się działalność firmy w Polsce. Obecnie stajemy się coraz bardziej firmą technologiczną, która ma własne produkty. Między innymi dlatego firma kupiła linię automatyczną do cięcia i obróbki przewodów – wyjaśnił Daniel Marzec. Radomir Ochocki, dyrektor zarządzający dry-tech w igus Polska zaznaczył, że firma prowadzi również szkolenia, które cieszą się bardzo du-

żym zainteresowaniem wśród odbiorców. Bezpłatne szkolenia odbywają się on-line każdego miesiąca, a z ich kalendarzem można zapoznać się na stronie firmy.

Od lat nie zmienia się kontynuacja rozwoju oferty produktowej igus związanej z bezsmarowymi, wysokowydajnymi tworzywami sztucznymi, które mają wpływ na udoskonalanie technologii i zmniejszanie kosztów wszędzie tam, gdzie są części ruchome. Każdego roku igus opracowuje nowe produkty – w 2023 r. było ich 198, a rok później 247. Pomysły na opracowanie nowości powstają dzięki współpracy z klientami, którzy rzucają kolejne wyzwania i są autorami wielu pomysłów.

„Go Zero Lubrication”

Tematem przewodnim wszystkich nowości produktowych w 2024 r. jest idea zero smaru. igus promuje technologie eliminujące użycie smarów. Środki smarne stosowane w maszynach oznaczają przede wszystkim wysokie koszty, awarie przy nieodpowiednim smarowaniu oraz zanieczyszczanie

środowiska (wody i gleby). To są wystarczające powody, aby docenić działania firmy. Dzięki współpracy z Uniwersytetem w A achen i wieloletnimi klientami igus przeprowadzono badania aplikacji przemysłowych, które wymagają smarowania i zaproponowano rozwiązania bezsmarowe. Efekty zaskoczyły wszystkich, ponieważ wyliczenia wskazały, że oszczędności, jakie można uzyskać po zastosowaniu rozwiązań igus liczone są w milionach euro rocznie.

Zrównoważony rozwój

Do najważniejszych inwestycji środowiskowych igus należy program „chainge”. W ramach programu firma odbiera od klientów zużyte prowadniki kablowe i zamienia je w granulat, który jest ponownie wykorzystywany w produkcji. Dotychczas udało się zebrać 100 ton takich wyeksploatowanych materiałów. Firma produkuje również łożyska wykonane w 94 % z materiałów, które mogą być ponownie użyte. Celem firmy igus są zerowe odpady produkcyjne. Ten stan firma planuje

osiągnąć w 2025 r. Należy podkreślić, że już teraz została bardzo ograniczona energochłonność zakładu.

Najważniejsze

nowości igus

Dyrektorzy igus zaprezentowali kilka nowości motion plastics, wśród których były m.in.:

• nowy, otwierany e-prowadnik E4Q.58L w wersji light, który ma o około 10 % mniejszą masę w stosunku do standardowej wersji, czyli prowadnika E4Q.58 i jest o 10 % mocniejszy. Jest to pier wszy produkt, który powstał w oparciu o budowę bioniczną. Prowadnik ma cieńsze ścianki, jest lżejszy, przy czym zachowane zostały jego właściwości mechaniczne.

• hybr ydowe prowadniki YE i YR. Polimerowo-metalowy prowadnik YE zwiększa długość samonośną nawet o 50 %, a połączenie tych dwóch materiałów obniża jego masę o 50 % w stosunku do jego metalowych odpowiedników. Prowadnik ma prawie takie same właściwości

WYDARZENIA

techniczne, jak prowadnik metalowy, natomiast jest tańszy i prostszy w montażu. Uruchomiona również będzie produkcja hybrydowego prowadnika YR w wersji zakrywanych poprzeczek, czyli zamkniętych tub. Dzięki specjalnym klipom można zastosować standardowe, zamykane poprzeczki z serii prowadników E4.42 czy E4.56.

• bębny kablowe, które mogą prowadzić nie jeden przewód, a ich wiązkę. Jest to system SPMC, czyli multi cable system. Firma igus kontynuuje rozwój bębnów kablowych, a nowy e-spool SPMC umożliwia prowadzenie dwóch przewodów bez użycia pierścienia stykowego. Kompaktowy, oszczędzający miejsce, lekki bęben kablowy ma napęd sprężynowy. Kolejne nowości są związane z wprowadzeniem przepisów prawnych, które wymagają, aby produkty nie zawierały teflonu oraz grupy toksycznej PFAS. Tuleje ślizgowe, prowadnice liniowe niskoprofilowe i teleskopowe, nakrętki, koła zębate – to tylko część produktów igus, które spełniają ten warunek.

Wśród prezentowanych nowości były wszechstronne i odporne na zużycie łożyska iglidur, które dzięki formowaniu wtryskowemu są również ekonomiczne. Najważniejszą ich cechą jest to, że są bezpieczne dla środowiska, gdyż nie zawierają PFAS i PTFE.

Rozwinięta została seria produktowa igutex, czyli łożysk ślizgowych stosowanych do bardzo dużych obcią-

żeń. Nowy, jednorodny materiał igutex TXH umożliwia obróbkę wewnętrznej i zewnętrznej średnicy łożyska, co nie było możliwe przy dotychczasowych materiałach.

Nowością są oprawy dzielone łożysk igubal, które znacznie upraszczają montaż układu lub wymianę łożyska. Dzięki rozwiązaniom dzielonym łożyska mogą być montowane i demontowane bezpośrednio na wale bez konieczności demontażu innych elementów maszyny. Dzięki pracy bez smarowania są one również całkowicie bezobsługowe.

Podczas konferencji przedstawiono też nowe stoliki regulacyjne SLR do dużych obciążeń. Dzięki dostosowaniu wielkości śruby i wałków osiągnięto możliwe obciążenia od 1 t do 2,6 t.

Z kolei stolik z paskiem zębatym drylin ZLX z zabudowaną konstrukcją ma cały układ liniowy schowany w profilu aluminiowym. Sercem ruchu jest prowadnica liniowa drylin W, która jest zintegrowana wewnątrz profilu. Konstrukcja wózka umożliwia różne opcje mocowania dzięki rowkom i blokom ślizgowym, które są całkowicie chronione przed warunkami zewnętrznymi.

Zaprezentowano również nowe rozwiązania robotyki oparte na sztucznej inteligencji. Należy zaznaczyć, że do wszystkich robotów i napędów liniowych igus firma produkuje sterowniki do silników krokowych.

Uczestnicy konferencji mieli okazję osobiście przekonać się o niektórych możliwościach nowości igus 2024,

np. wsiadając na rower igus bike oraz uczestnicząc w praktycznych warsztatach z zastosowaniem złącza modułowego Module Connect. Rower igus bike jest bezsmarowy i odporny na rdzę. Został wyprodukowany w sposób zrównoważony z przetworzonych odpadów z tworzyw sztucznych. Obecnie wchodzi do produkcji seryjnej pod nową nazwą RCYL.

Digitalizacja

igus wskazuje, jak dobierać produkty z oferty z użyciem sztucznej inteligencji i rozszerzonej rzeczywistości, korzystając z narzędzi on-line, aplikacji i systemów, które pomagają klientom. Jedną z takich aplikacji jest igusGO. W czasie konferencji można było sprawdzić jej działanie. Umożliwia ona dobór rozwiązań igus w zależności od branży, szybko i w łatwy sposób. Działanie aplikacji jest bardzo proste. W sklepie Google Play lub App Store należy pobrać na telefon aplikację igusGO, otworzyć ją i zrobić zdjęcie rozwiązania, którym jesteśmy zainteresowani, a sztuczna inteligencja sprawdzi, co to za urządzenie i podpowie rozwiązania produktowe. Do nas należy wybór tego, co nas aktualnie interesuje. Otrzymamy propozycje bezsmarowych produktów igus, które możemy zastosować w danym rozwiązaniu. Prosto z aplikacji można przejść do sklepu on-line, poznać specyfikacje produktów i dokonać zakupu.

Jolanta Górska-Szkaradek AUTOMATYKA

Polska edycja konkursu vector 2024

Unikatowe aplikacje z e-prowadnikami

igus i przewodami chainflex

Obecnie w technice dominują takie tematy, jak Przemysł 4.0, Internet Rzeczy i sztuczna inteligencja, ale inżynierowie realizują ciekawe projekty również w innych obszarach przemysłu. Ważnym elementem jest m.in. prowadzenie przewodów oraz węży w maszynach i systemach. Dzięki konkursowi vector, organizowanemu przez firmę igus, mamy szansę poznać niezwykle ciekawe i kreatywne rozwiązania. W 2024 r. odbyła się dziewiąta edycja konkursu. Podczas konferencji prasowej, zorganizowanej 18 czerwca 2024 r., poznaliśmy polskich laureatów tej nagrody.

Jolanta Górska-Szkaradek

Konkurs vector, którego organizatorem jest firma igus, odbywa się w cyklu dwuletnim. Jego uczestnicy mają za zadanie przedstawić innowacyjne i kreatywne zastosowanie systemów prowadników kablowych oraz przewodów wykonanych z wysokowydajnych polimerów. Tegorocznych zwycięzców ogólnoświatowego konkursu poznaliśmy w kwietniu 2024 r. podczas Międzynarodowych Targów Innowacyjnych Technologii Przemysłowych Hannover Messe 2024, które odbywają się w niemieckim Hanowerze. 18 czerwca 2024 roku, w siedzibie igus Polska w Warszawie, podczas konferencji prasowej poznaliśmy polskich laureatów dziewiątej edycji tej prestiżowej nagrody.

W skład komisji konkursowej wyłaniającej najlepsze polskie aplikacje, wchodzili Paweł Kruk, redaktor naczelny MM Magazyn Przemysłowy oraz dwaj reprezentanci igus Polska – Daniel Marzec, dyrektor zarządzający w zakre-

sie systemów e-prowadnikowych oraz Karol Lenkiewicz, menedżer produktu readychain.

Oceniając zgłoszone projekty, jury brało pod uwagę innowacyjność urządzenia, unikatowość na naszym rynku, zastosowanie systemu igus , a także żywotność, niezawodność i bezobsługowość. Ostatecznie wyłoniono pięciu laureatów nagrody vector 2024.

Złoty vector – produkcja opakowań kartonowych

Pierwsze miejsce, złoty vector zdobyła firma Zemat Technology Group za zastosowanie wiązek kablowych ze złączami Module Connect w maszynach Boxmat przeznaczonych do krótkoi średnioseryjnej produkcji opakowań kartonowych.

Warunki pracy maszyn to duże zapylenie i konieczność częstego przezbrajania. Szybkie, łatwe i bezpieczne rozłączanie i łączenie poszczególnych modułów maszyn to konieczność.

Istotne jest również to, aby użytkownik maszyny mógł wykonać samodzielnie przezbrojenie. Zastosowanie złącza Module Connect w jednym miejscu umożliwiło zintegrowanie różnego rodzaju przewodów (zasilających, sterowania, sieciowych EtherCAT oraz pneumatycznych), co znacznie oszczędziło miejsce montażowe w stosunku do klasycznych złączy. Rozwiązanie jest kompletne, oszczędza czas montażu i eliminuje błędy, a jego jakość gwarantuje mniejszą awaryjność, przy wydłużonym czasie eksploatacji maszyny. W efekcie następuje redukcja kosztów.

Srebrny vector –wielkoformatowe centrum obróbcze

Drugie miejsce, nagrodę srebrnego vectora przyznano firmie POLCOM Przemysław KIMLA za rozwiązania zastosowane w wielkoformatowym centrum obróbczym CNC BPF. Urządzenie zaprojektowano jako platformę do maszyn obrabiających metodą skrawania w co najmniej trzech osiach. Nagrodzona maszyna pracuje w branży aluminiowych produktów dachowych oraz elewacyjnych. Obrabia blachy aluminiowe rozwijane z kręgu, które osiągają długość do 16 m. Właśnie dla tego obszaru roboczego zastosowany został e-prowadnik firmy igus, w którym pracują przewody zasilające, sterownicze oraz pneumatyczne. Największym wyzwaniem było poprowadzenie przewodu ssawnego o średnicy 100 mm, który miał odprowadzać wióry z miejsca obróbki blach. Dodatkowo wymagana była prędkość przesuwu wynosząca 1 m/s i przyspieszenie 10 m/s2

Dzięki zastosowaniu trójmodułowego prowadnika kablowego igus zaoszczędzono bardzo dużo miejsca i znacznie poprawiono ergonomię pracy maszyny, ponieważ wszystkie przewody zostały poprowadzone w jednym prowadniku. Nie bez znaczenia jest również redukcja kosztów.

Brązowy vector – system wyjazdu wózka z maszyny

Trzecie miejsce i b rązowy vector wręczono przedstawicielom firmy Baumalog Sp. z o.o. za system, który

WYDARZENIA

umożliwia wyjazd wózka transportowego z maszyny i pozwala na jego poruszanie się na dużych odległościach – nawet do 55 m. Celem zastosowań e-prowadników było skrócenie czasów konserwacji i montażu. Zastosowano dwa systemy prowadników igus, które spełniły dodatkowe wymaganie, jakim była prędkość jazdy wózka, wynosząca 0,2 m/s.

Zielony vector – magazyn paliwa biomasowego

Firma igus docenia również rozwiązania, które wspierają ochronę środowiska, przyznając takim aplikacjom nagrodę zielonego vectora. W tym roku trafił on do firmy Systemy Transportu Bliskiego Panda Sp. z o.o. za system automatycznych suwnic chwytakowych dla magazynu paliwa biomasowego.

Suwnice stanowią niezbędne ogniwo w procesie rozładunku biomasy do automatycznego magazynu oraz załadunku paliwa do pieca w elektrociepłowni. Z uwagi na pionowe przemieszczanie dużej ilości przewodów, w tym ekranowanych, najlepszym rozwiązaniem dla tej aplikacji było zastosowanie prowadnika kablowego zick-zack firmy igus. Wykorzystano również złącze modułowe Module Connect, które w przypadku awarii lub na potrzeby serwisu czy przeglądu pozwala na szybki i łatwy montaż oraz demontaż chwytaka podwieszonego pod suwnicę.

Wyróżnienie

– modułowa drukarka 3D dla budownictwa

Decyzją jury przyznano również jedno wyróżnienie. Otrzymała je firma Rebuild 3DCP za drukarkę 3D, która drukuje funkcjonalne budynki i większe prefabrykowane elementy betonowe. Ze względu na przeznaczenie drukarka musi być odporna na działanie warunków atmosferycznych, opady i zapylenie oraz temperaturę w zakresie od –5 °C do +40 °C. Osiąga prędkość do 600 mm/s i przyśpieszenie do 800 m/s2. Z uwagi na modułową konstrukcję, posuwy w osiach X i Y mogą wahać się w granicach od 3 mm do 15 m.

Zastosowanie przewodów chainflex oraz e-prowadników igus umożliwiło

zachowanie początkowych założeń i rozbudowanie funkcjonalności drukarki. Duża niezawodność zastosowanych elementów pozwala skrócić czas i ograniczyć koszty serwisu maszyny. Uwagę zwraca również ekologiczny aspekt tej aplikacji. Drukarka pozwala bowiem na ograniczenie odpadów w procesie tworzenia konstrukcji betonowych. Możliwe staje się wyeliminowanie szalunków, które są konieczne w przypadku stosowania metod tradycyjnych. Równocześnie proces pozwala na optymalizację topologiczną struktury drukowanych obiektów, co z kolei przekłada się na zminima-

lizowanie ilości użytego materiału i ograniczenie generowanego śladu węglowego.

2025 r. – konkurs manus Podczas konferencji przedstawiciele firmy igus gratulowali zwycięzcom konkursu i dziękowali wszystkim uczestnikom za udział w nim. Zapraszali jednocześnie do udziału w konkursie manus 2025. Celem tego konkursu jest wyłonienie innowacji związanych z zastosowaniem łożysk polimerowych.

Jolanta Górska-Szkaradek AUTOMATYKA

Branża energetyki spotka się w Bielsku-Białej

ZIAD Bielsko-Biała zaprasza na tegoroczną, 37. edycję Międzynarodowych Energetycznych Targów Bielskich Energetab. Wydarzenie, które odbędzie się w  dniach 17–19  września 2024 r. jest wyjątkową okazją do  poznania nowoczesnych rozwiązań stosowanych w branży energetycznej, która jest pod coraz większą presją konieczności szybkiej transformacji i  stosowania technologii przyjaznych klimatowi.

Rosnąca liczba odmów przyłączania małych instalacji fotowoltaicznych, jak i dużych farm wymaga szybszych działań inwestycyjnych i modernizacyjnych w sieciach elektroenergetycznych. Z drugiej strony szybko rosnąca ilość energii elektrycznej w polskim systemie elektroenergetycznym, pochodzącej z pogodo-zależnych źródeł odnawialnych, stawia poważne wyzwania co do możliwości jego regulacji i elastyczności oraz zapewnienia niezawodnych dostaw energii.

Dyskusje o wyzwaniach

Tematem, o którym dziś bardzo dużo się dyskutuje, jest konieczność budowania i przyłączania magazynów

energii (głównie bateryjnych), zarówno do przydomowych mikroinstalacji, jak i wielkich – systemowych. Należy się zatem spodziewać dużego zainteresowania udziałem w organizowanym podczas targów Forum Magazynowania Energii, pod egidą Polskiego Stowarzyszenia Magazynowania Energii. Z kolei Stowarzyszenie Elektryków Polskich zaprasza na omówienie wniosków po udanym, majowym 4. Kongresie Elektryki Polskiej dotyczącym wyzwań związanych z transformacją polskiej energetyki.

Pół tysiąca wystawców

Prawie 500 polskich i zagranicznych wystawców tegorocznych targów zaprezentuje całe spektrum specjalistycznych maszyn i urządzeń elektroenergetycznych, aparaturę rozdzielczą i łączeniową, kontrolno–pomiarową, automatyki i sterowania, osprzęt sieci przesyłowych i dystrybucyjnych, energooszczędne oświetlenie przemysłowe i drogowe, systemy informatyczne i telekomunikacyjne stosowane w energetyce czy innowacyjne technologie sieciowe.

Znaczącą część ekspozycji targowej zajmują urządzenia i aparatura związana z odnawialnymi źródłami energii, elektromobilnością i technologiami przyjaznymi dla środowiska. Najnowsze rozwiązania prezentują producenci paneli fotowoltaicznych, turbin wiatrowych, pomp cieplnych i wspomnia-

nych wcześniej magazynów energii, a także dostawcy układów automatyki oraz systemów informatycznych związanych z tymi technologiami.

Podział na strefy

Tradycyjnie na otwartych terenach targowych będą wydzielone trzy specjalne strefy: odnawialnych źródeł energii – OZE, elektromobilności – SEL oraz praktycznych pokazów technologii elektrycznych – SPP.

Oprócz wspomnianych konferencji będzie zatem wiele okazji do biznesowych spotkań producentów urządzeń, twórców technologii oraz przedstawicieli energetyki, samorządów regionalnych, instytutów branżowych, klastrów energii, jak również „drobnych” prosumentów. Wsparciem merytorycznym targów jest ich wieloletni partner strategiczny – spółka Tauron Dystrybucja, będąca największym dystrybutorem energii elektrycznej w Polsce na terenie obejmującym prawie 20 % obszaru kraju.

Podczas uroczystości otwarcia targów nastąpi wręczenie wyróżnień dla laureatów konkursu na „szczególnie wyróżniający się produkt” prezentowany na targach Energetab 2024.

Więcej informacji będzie można uzyskać na stronie www.energetab.pl.

Na podstawie materiałów ZIAD Bielsko-Biała

RUCHY WŁASNE ROBOTYCZNYCH UKŁADÓW NIEHOLONOMICZNYCH

Adam Ratajczak

Wydawca: Exit

rok wydania: 2024, objętość: 180 stron, oprawa: miękka

Układy nieholonomiczne od lat stanowią przedmiot intensywnych badań podstawowych z dziedziny robotyki. W takich układach występują ograniczenia ruchu wynikające z niecałkowalnych więzów zależnych nie tylko od bieżącej konfiguracji układu (stanu), ale także od prędkości zmiennych stanu. Ruch, w którym robot ma kontrolę nad mniejszą liczbą stopni swobody niż jest dostępna, nazywany jest nieholonomicznym. Zatem zadanie planowania ruchu i zadanie sterowania jest bardziej wymagające niż w przypadku analogicznych zadań określonych dla układów holonomicznych. Celem prezentowanej książki jest zaproponowanie koncepcji ruchów własnych w układach nieholonomicznych.

Wydawca: Helion

ChatGPT – flagowy produkt firmy OpenAI – jest dziś na ustach wszystkich. Znamy dotychczasowe zastosowania sztucznej inteligencji, ale najważniejsze jest przewidywanie jej przyszłości. Autorzy udowadniają, że nie mamy się czego obawiać. Współpraca z ChatGPT wymaga przygotowania. Zaletą tej technologii jest to, że można się z nią porozumieć za pomocą języka naturalnego, jakim komunikujemy się ze sobą na co dzień. Rzecz w tym, by nauczyć się w odpowiedni sposób zadawać pytania i wydawać polecenia, czyli tworzyć tzw. prompty. W książce znajdziemy metody tworzenia zapytań i konkretne przykłady. Dowiemy się m.in., jak pracować z tekstem, grafiką i analizą danych, a także jak skorzystać z ChatGPT do celów dydaktycznych. Sztuczna inteligencja może wspierać w programowaniu i projektowaniu. W ten sposób można osiągnąć cele, jakie sobie wyznaczymy i to zarówno w życiu osobistym, jak i zawodowym. Już dziś rozpocznij przygodę z ChatGPT!

Gary J. Katz, Deyalsingh Jason, Roddie Megan (tłumaczenie Radosław Meryk) Wydawca: Helion rok wydania: 2024, objętość: 320 stron, oprawa: miękka INŻYNIERIA DETEKCJI

W procesach inżynierii detekcji szczególną uwagę należy poświęcić technikom tworzenia i walidacji mechanizmów detekcji. To oczywiste – od ich jakości zależy skuteczność zabezpieczeń w organizacji. Publikacja jest przewodnikiem po inżynierii detekcji, przeznaczonym dla inżynierów zabezpieczeń i analityków bezpieczeństwa. Zaprezentowano w nim praktyczną metodologię planowania, budowy i walidacji mechanizmów wykrywania zagrożeń. Opisano zasady pracy z frameworkami służącymi do testowania i uwierzytelniania programu inżynierii detekcji. Książka zawiera przykłady dotyczące zagadnień z całego cyklu, od utworzenia reguły detekcji po jej walidację, a omawianej tematyce towarzyszy bogaty zestaw samouczków, projektów i pytań sprawdzających. To doskonałe źródło wiedzy o zasadach pracy inżyniera detekcji i o ciągłym rozwoju tej dziedziny.

Opracowanie – dr inż. Małgorzata Kaliczyńska

PODSTAWY I PROSTE ZASTOSOWANIA

Maksymilian Bujok, Filip Sala, Marzena Sala-Tefelska

rok wydania: 2024, objętość: 208 stron, oprawa: miękka

ANTAIRA TECHNOLOGIES TEL. 22 862 88 81, WWW.ANTAIRA.PL

ASKOM SP. Z O.O. TEL. 32 30 18 100, WWW.ASKOM.COM.PL

AUTOMATYKAONLINE

TEL. 504 126 618, WWW.AUTOMATYKAONLINE.PL

AXON MEDIA GROUP

533 344 700, WWW.AXONMEDIA.PL

ELDAR

77 442 04 04,

GUENTHER POLSKA SP. Z O.O. TEL. 71 352 70 70, WWW.GUENTHER.COM.PL

IFM ELECTRONIC SP. Z O.O. TEL. 32 70 56 400, WWW.IFM.COM.PL

NEXUS ENGINEERING EUROPE SP. Z O.O. TEL. +48 12 357 17 22, WW.NEXUS-E.PL

WARSAW EXPO TEL. 48 518 739 124, WWW.WARSAWEXPO.EU

POLSKIE TOWARZYSTWO WSPIERANIA PRZEDSIĘBIORCZOŚCI SA

TEL. +48 32 209 13 03, WWW.PTWP.PL

SIEĆ BADAWCZA ŁUKASIEWICZ – PRZEMYSŁOWY INSTYTUT AUTOMATYKI I POMIARÓW PIAP

TEL. 22 874 00 00, WWW.PIAP.LUKASIEWICZ.GOV.PL

VEGA POLSKA SP. Z O.O. TEL. 71 747 76 00, WWW.VEGA.COM

WEIDMÜLLER SP. Z O.O.

TEL. 22 510 09 40, WWW.WEIDMUELLER.COM

ZIAD BIELSKO-BIAŁA SA

TEL. 33 813 82 00, WWW.ZIAD.BIELSKO.PL

Robotyzacja to nasza specjalność

Różne technologie:

 malowanie, pokrywanie, dozowanie

 montaż/demontaż

 obsługa maszyn (załadunek/rozładunek)

 technologie spawalnicze

 spawanie

 zgrzewanie

 cięcie/ukosowanie

 zadania transportowe

Różne branże

 konstrukcje stalowe

 materiały i urządzenia medyczne

 podzespoły i części dla motoryzacji

 produkcja urządzeń elektrycznych, w tym AGD

 przemysł meblowy

 przemysł spożywczy

 rolnictwo/leśnictwo

 tworzywa sztuczne i wyroby gumowe

Oferujemy kompleksową realizację instalacji zrobotyzowanych: Projekt  Wdrożenie  Szkolenie  Serwis

KONTAKT

Sieć Badawcza Łukasiewicz - Przemysłowy Instytut Automatyki i Pomiarów PIAP Centrum Automatyzacji i Robotyzacji

Al. Jerozolimskie 202, 22 874 02 04; 22 874 01 54 02-486 Warszawa mechatronika@piap.lukasiewicz.gov.pl www.piap.lukasiewicz.gov.pl

Cokolwiek chcesz mierzyć, niezależnie od częstotliwości – VEGAPULS 6X da sobie radę. Powiedz nam, czego potrzebujesz, a my skonfigurujemy naszą nową sondę radarową do pomiaru poziomu tak, żeby spełniała Twoje wymagania. Z VEGAPULS 6X pytanie o to, który czujnik będzie właściwy, jest zbędne –a Twoje życie staje się prostsze. VEGA. HOME OF VALUES. www.vega.com/radar