AUTOMATYKA 9/2018

Page 1

TEMAT NUMERU Efektywność energetyczna w produkcji CENA 15,00 ZŁ (W TYM 8 % VAT)

ROZMOWA 26

SPRZĘT I APARATURA 48

PRAWO 70

Witold Bereszczyński, Weidmüller

Ruch w przemyśle Napędy i silniki

Prawo autorskie i sztuczna inteligencja

AUTOMATYKA ISSN 2392-1056

INDEKS 403024

AUTOMATYKAONLINE.PL

HARTING Han® Dla pewnego łączenia w przemyśle

“

HARTING rozumie moje codzienne wyzwania.

“

Han®. Niezawodne połączenie.

One Range. No Limits: its: www.HARTING.pl

9/2018

&+:<7$. 0217$ĹŻ2:< 2 5,1*Ă?: :<75=<0$â2Ĺ“Ă˝ 1,(=$:2'1(

Seria GS + Sprawdzona technika + Regulowany skok rozwierania czujnika pola magnetycznego

czujnikĂłw pola magnetycznego

THE KNOW-HOW FACTORY

www.zimmer-group.com

Jedyne na świecie stopy wahliwe, spełniające najnowsze normy higieniczne • Rekomendowane do branży spożywczej oraz farmaceutycznej, gdzie wytwarza się produkty o długim terminie przechowyw wania, bez użycia konserwantów • Krótszy czas czyszczenia znacznie zaoszczędza koszty • Zaprojektowane uszczelnienia zapewniają maksymalną sterylność • Certyfikowane przez EHEDG (European Hygienic Engineering g and Design Group) i 3-A Sanitary Standard, Inc.

Stopa wahliwa GN 20

Elesa+Ganter jest od 70 lat światowym liderem w produkcji standardowych elementów maszyn dla przemysłu. Najwyższa jakość, dbałość o wzornictwo, obszerny magazyn w Polsce, dostawa w 24 h to tylko niektóre z atutów naszej oferty. W ofercie także:

Koła ręczne

Pokrętła ę

www.elesa-ganter.pl

Dźwignie nastawne

Uchwyty

Wskaźniki

Trzpienie ustalające

Elementy maszyn

Stopy

Zawiasy

Osprzęt hydrauliczny

OD REDAKCJI

Szanowni PaĹ„stwo, Zawartość bieşącego numeru w znacznym stopniu zostaĹ‚a przygotowana z myĹ›lÄ… o kolejnych MiÄ™dzynarodowych Energetycznych Targach Bielskich Energetab. W branĹźy, do ktĂłrej adresowane jest wydarzenie, coraz waĹźniejszy jest aspekt racjonalnego (= ekonomicznego) wykorzystania energii elektrycznej, wrÄ™cz minimalizacji jej kosztĂłw, co poĹ›rednio wpĹ‚ywa w znacznym stopniu na Ĺ›wiadomÄ… ochronÄ™ Ĺ›rodowiska. StÄ…d aktualny wiodÄ…cy temat – efektywność energetyczna w produkcji – zostaĹ‚ uwzglÄ™dniony na wiele sposobĂłw. W artykuĹ‚ach tego dziaĹ‚u poruszana jest problematyka monitorowania zuĹźycia energii – nie tylko elektrycznej, ale rĂłwnieĹź innych mediĂłw, gdyĹź ich optymalizacja pozwala obniĹźyć koszty i zachować konkurencyjność mimo rosnÄ…cych cen energii elektrycznej. WaĹźnymi i bardzo energochĹ‚onnymi komponentami linii produkcyjnych i caĹ‚ych zakĹ‚adĂłw przemysĹ‚owych sÄ… urzÄ…dzenia napÄ™dowe. W kolejnych artykuĹ‚ach przytoczone zostaĹ‚y rozwiÄ…zania energooszczÄ™dne, ktĂłre pozwalajÄ… zadbać o efektywność energetycznÄ… napÄ™dĂłw. RĂłwnieĹź artykuĹ‚y poruszajÄ…ce tematykÄ™ sprzÄ™tu i aparatury w znacznym stopniu odnoszÄ… siÄ™ do nowoczesnych i efektywnych rozwiÄ…zaĹ„ silnikĂłw oraz napÄ™dĂłw.

W większości artykułów tego numeru – mimo şe nie jest to temat przewodni – nie sposób uniknąć doskonale juş znanych haseł, jak Przemysł 4.0, Internet of Things, cyfryzacja. Są one synonimem rewolucji technologicznej, której zastosowania moşna coraz częściej dostrzec juş w praktyce przemysłowej. O przewadze konkurencyjnej budowanej przez polskich inşynierów, symbiozie elektrotechniki i automatyki, niezbędnej we wdraşaniu w şycie cyfryzacji oraz wymiarze socjologicznym zmian technologicznych rozmawiamy z Witoldem Bereszczyńskim, dyrektorem zarządzającym firmy Weidmßller w Polsce. Wśród kluczowych technologii przyczyniających się do rozwoju innowacyjnego przemysłu wymieniana jest coraz częściej sztuczna inteligencja – bazująca na sztucznych sieciach neuronowych, logice rozmytej, algorytmach genetycznych oraz eksperckich systemach decyzyjnych. O zastosowaniu sztucznej inteligencji w automatyce i robotyce wiemy juş wiele, ale coraz częściej spotykamy się z rosnącą liczbą robotów uşywanych do tworzenia kodów źródłowych czy kreatywnych treści (np. artykułów informacyjnych). Taki stan rodzi konieczność zastanowienia się, czy obecne przepisy prawa autorskiego są wystarczające dla ochrony prawnej tego typu prac. Stałym Czytelnikom działu Prawo i normy polecamy artykuł o prawie autorskim w kontekście zastosowania sztucznej inteligencji – w tym treści tworzonych przez roboty. Gorąco zapraszam do lektury!

4

AUTOMATYKA

pl.rs-online.com

Kim chciałeś zostać, będąc dzieckiem? Twoja ambicja zaprowadziła Cię do świata inżynierii, a Twoje pomysły kształtują jego przyszłość. Jednak by robić to, co robisz najlepiej, potrzebujesz czasu na skupienie się na tym, co naprawdę się liczy. Jesteśmy dystrybutorem produktów dla automatyki, elektroniki i utrzymania ruchu i od 80 lat pomagamy naszym klientom osiągnąć ich cele. Wspieramy wszystkich pełnych inspiracji. Wspieramy inżynierów jutra. We’re here

Profesjonalna pomoc techniczna | Wiodący dostawcy | Dostawa do 24h lub do 48h

SPIS TREŚCI REDAKTOR NACZELNA Małgorzata Kaliczyńska tel. 22 874 01 46 e-mail: mkaliczynska@piap.pl REDAKCJA MERYTORYCZNA Małgorzata Kaliczyńska

Z BRANŻY PRODUKTY Rewolucja technologiczna w praktyce

WSPÓŁPRACA REDAKCYJNA Marcin Bieńkowski, Jolanta Górska-Szkaradek, Agnieszka Staniszewska, Marcin Zawisza, Damian Żabicki

TEMAT NUMERU

MARKETING I REKLAMA Jolanta Górska-Szkaradek – menedżer tel. 22 874 01 91 e-mail: jgorska@piap.pl Sylwia Batorska tel. 22 874 00 60 e-mail: sbatorska@piap.pl PRENUMERATA I KOLPORTAŻ Elżbieta Walczak tel. 22 874 03 51 e-mail: ewalczak@piap.pl

18

ROZMOWA

REDAKCJA TEMATYCZNA Sylwia Batorska

SEKRETARZ REDAKCJI Urszula Chojnacka tel. 22 874 01 85 e-mail: uchojnacka@piap.pl

8

26

Rozmowa z Witoldem Bereszczyńskim, dyrektorem zarządzającym Weidmüller

30 36

Efektywność energetyczna przedsiębiorstwa Monitorowanie energii System APROL EnMon

38

Energooszczędna technika napędowa effiDRIVE firmy SEW-Eurodrive

40 42

Antidotum na podwyżki cen energii elektrycznej Optymalizuj koszty energii z firmą Lumel Mechaniczne przeniesienie napędu a efektywność energetyczna Efektywność energetyczna

44 47

Zaufaj sprawdzonej firmie

SKŁAD I REDAKCJA TECHNICZNA Ewa Markowska KOREKTA Urszula Chojnacka, Ewa Markowska, Elżbieta Walczak DRUK Zakłady Graficzne „Taurus” Roszkowscy Sp. z o.o. Nakład: 4000 egzemplarzy REDAKCJA Al. Jerozolimskie 202, 02-486 Warszawa tel. 22 874 01 46, fax 22 874 02 20 e-mail: automatyka@piap.pl www.AutomatykaOnline.pl WYDAWCA Przemysłowy Instytut Automatyki i Pomiarów PIAP Al. Jerozolimskie 202, 02-486 Warszawa Szczegółowe warunki prenumeraty wraz z cennikiem dostępne są na stronie automatykaonline.pl/prenumerata.

26

REWOLUCJA TECHNOLOGICZNA W PRAKTYCE O przewadze konkurencyjnej budowanej przez polskich inżynierów, symbiozie elektrotechniki i automatyki, niezbędnej we wdrażaniu w życie cyfryzacji oraz wymiarze socjologicznym zmian technologicznych rozmawiamy z Witoldem Bereszczyńskim, dyrektorem zarządzającym firmy Weidmüller w Polsce.

Redakcja zastrzega sobie prawo do skracania i modyfikacji nadesłanych materiałów oraz nie ponosi odpowiedzialności za treść reklam i materiałów

6

promocyjnych.

AUTOMATYKA

SPIS TREŚCI

30

Pewne zamocowanie

EFEKTYWNOŚĆ ENERGETYCZNA PRZEDSIĘBIORSTWA

83

Zmienny system uchwytów do trzpieni montażowych

Ustawa o efektywności energetycznej z dnia 20 maja 2016 r. nałożyła obowiązek wykonywania okresowego audytu energetycznego we wszystkich dużych przedsiębiorstwach działających na terenie Polski. Jednak nad zagadnieniami oszczędzania energii powinny pochylić się również mniejsze firmy, bo korzyści wynikające z oszczędności energii wpływają nie tylko na znacznie lepsze funkcjonowanie zakładu, ale również na rynkową przewagę konkurencyjną.

Ulepszone oprogramowanie do kontrolerów ruchu Trio

85

Anybus Wireless Bridge II

86

Wyszukanie komponentu za pomocą kilku kliknięć

89

Power over Ethernet

91

Produkty firmy Antaira

Klucz do zwiększenia produktywności maszyn pakujących

93

BIBLIOTEKA

95

48

WSPÓŁPRACA

96

Silniki dla inteligentnych napędów

58

Niezawodny i wytrzymały napęd z prowadzeniem DFM

LUDZIE

60

Napęd serwokrokowy Ezi-SERVO II Plus-E z pozycjonerem sterowany przez Ethernet

62

Maciej Cader, kierownik Laboratorium Szybkiego Prototypowania i Obliczeń Numerycznych, opiekun Studenckiego Koła Naukowego Creative Students, Przemysłowy 98 Instytut Automatyki i Pomiarów PIAP

PRZEGLĄD SPRZĘTU I APARATURY Ruch w przemyśle Napędy i silniki

Motoreduktory VLT OneGearDrive Danfoss Drives w wykonaniu higienicznym Efektywne silniki BLDC

64 69

PRAWO I NORMY Prawo autorskie i sztuczna inteligencja

70

Treści tworzone przez roboty

Routery SCHUNK nowej generacji

72 74 76

Rozwiązanie Pick-to-Light firmy Weidmüller dla przemysłu i intralogistyki

78

Sprzęgające przekaźniki do bezpiecznego załączenia

80

Bezpieczeństwo przede wszystkim

9/2018

RUCH W PRZEMYŚLE Napędy i silniki

RYNEK Łatwiejszy montaż w szafie sterowniczej VX25

48

Jednym z podstawowych zadań stawianych przed automatyką przemysłową jest wprawianie w ruch różnego typu elementów wykonawczych. Aby proces mógł odbywać się w sposób w pełni zautomatyzowany, potrzebne są urządzenia, które napędzają dane podzespoły. Analizując rynek automatyki przemysłowej, można zauważyć, że napędy i silniki to grupa produktowa oferująca różnorodność oraz bogactwo wyboru. 7

Z BRANĹťY

KALENDARIUM

9/2018 18–20.09 Jarosty Tour de Magasins – konferencja www.movida.com.pl

18–20.09 ElblÄ…g Media techniczne w zakĹ‚adzie produkcyjnym www.movida.com.pl

19.09 WaĹ‚brzych Niezawodność i utrzymanie ruchu w zakĹ‚adach produkcyjnych – konferencja www.axonmedia.pl

25–26.09 Kielce Targi Przemysłowej Techniki Pomiarowej oraz Badań Nieniszczących CONTROL-TECH www.targikielce.pl

25–27.09 Poznań Quality Tour – konferencja www.movida.com.pl

27.09 ŠódĹş Energia i media techniczne w zakĹ‚adach produkcyjnych – konferencja www.axonmedia.pl

27.09 RzeszĂłw Regionalne spotkanie inĹźynierĂłw i automatykĂłw – konferencja www.astat.pl

26–28.09 Katowice Nowy Przemysł Expo www.wnp.pl

27–28.09 Katowice Kongres Nowego Przemysłu www.wnp.pl

30.09–04.10 Poznań Międzynarodowe Targi Technologii Spoşywczych POLAGRA TECH www.polagra-tech.pl

8

PIAP WSPIERA KREOWANIE RZECZYWISTOĹšCI 3D W PrzemysĹ‚owym Instytucie Automatyki i PomiarĂłw PIAP powstaĹ‚o Studenckie KoĹ‚o Naukowe Szybkiego Prototypowania i ObliczeĹ„ Numerycznych – Creative Students. MisjÄ… jest realizacja prac badawczych i przedwdroĹźeniowych z zakresu wykorzystania szybkiego prototypowania i obliczeĹ„ numerycznych oraz skanowania 3D w procesach projektowania, analizy i produkcji. CzĹ‚onkiem koĹ‚a moĹźe zostać student lub doktorant polskiej lub zagranicznej uczelni wyĹźszej, ukierunkowanej na studia o charakterze technicznym lub z zakresu nauk Ĺ›cisĹ‚ych. Zainteresowani mogÄ… przesyĹ‚ać zgĹ‚oszenia – CV oraz krĂłtki list motywacyjny z uzasadnieniem – drogÄ… mailowÄ… (design@piap.pl lub mcader@ piap.pl). CzĹ‚onkowie koĹ‚a bÄ™dÄ… uczyli siÄ™ optymalnego wykorzystywania nowoczesnych narzÄ™dzi w procesach projektowania, obliczeĹ„ numerycznych i wytwarzania, zdobÄ™dÄ… praktycznÄ… wiedzÄ™ z zakresu stosowania systemĂłw

CAD/CAE oraz przemysĹ‚owych technik addytywnych i skanowania 3D, a ponadto bÄ™dÄ… mogli uczestniczyć w realizacji projektĂłw i zleceĹ„ komercyjnych prowadzonych przez naleşące do Instytutu PIAP Laboratorium Szybkiego Prototypowania i ObliczeĹ„ Numerycznych. ZaletÄ… jest takĹźe moĹźliwość zamieszczania wynikĂłw prac we wspĂłlnie opracowywanych publikacjach, w tym publikacjach naukowych.

NOWY PRZEMYSĹ EXPO 2018 Od 26 do 28 wrzeĹ›nia 2018 r. w MiÄ™dzynarodowym Centrum Kongresowym w Katowicach odbÄ™dzie siÄ™ hybrydowe wydarzenie ekspozycyjno-kongresowe – Nowy PrzemysĹ‚ EXPO 2018, ktĂłrego organizatorem jest Grupa PTWP. Partnerem merytorycznym zostaĹ‚ PrzemysĹ‚owy Instytut Automatyki i PomiarĂłw PIAP. Spotkanie – oparte na cyklu dyskusji, spotkaĹ„, prezentacji i pokazĂłw z udziaĹ‚em menedĹźerĂłw najwiÄ™kszych firm przemysĹ‚owych, ludzi nauki współpracujÄ…cych z przemysĹ‚em i twĂłrcĂłw start-upĂłw – jest kierowane przede wszystkim do kadry zarzÄ…dzajÄ…cej i specjalistĂłw Ĺ›redniej kadry technicznej przemysĹ‚u oraz firm i instytucji współpracujÄ…cych z przemysĹ‚em. Kluczowe zagadnienia, ktĂłre bÄ™dÄ… omawiane, to PrzemysĹ‚ 4.0, Internet Rzeczy i zarzÄ…dzanie wiedzÄ…, automatyzacja i ro-

botyzacja, efektywna energia i recykling, digitalizacja i elektromobilność. Agenda obejmuje trzy bloki tematyczne: Automatyka i Robotyka, PrzemysĹ‚ 4.0 oraz Edukacja i Rynek Pracy. Zaplanowano takĹźe DzieĹ„ Wykonawcy, w ramach ktĂłrego inwestorzy zaprezentujÄ… swoje plany i projekty oraz omĂłwiÄ… na praktycznych przykĹ‚adach skuteczność i efektywność współpracy duĹźego inwestora z dostawcami i wykonawcami. Wydarzeniu towarzyszyć bÄ™dÄ… XV Kongres Nowego PrzemysĹ‚u, Europejskie Forum Technologiczne oraz Konferencja GĂłrnictwo. UdziaĹ‚ w części konferencyjnej wydarzenia (w opcji standard) jest bezpĹ‚atny. WiÄ™cej informacji moĹźna znaleźć na stronie www.npexpo.pl/2018/pl/, na ktĂłrej moĹźna rĂłwnieĹź siÄ™ zarejestrować.

AUTOMATYKA

Z BRANŻY

NOWY PROJEKT PLATFORMY DESIGNSPARK Firma RS Components uruchomiła wersję beta DesignSpark Marketplace. Platforma umożliwia producentom promocję i sprzedaż wyrobów w grupie 650 000 firm należących do społeczności RS DesignSpark, co ma szczególnie duże znaczenie w przypadku małych firm czy start-upów. Sprzedawcy mogą wystawić dowolny produkt z zakresu elektroniki czy druku 3D pod warunkiem, że są jego twórcami. Asortyment ma być szeroki – począwszy od płytek rozszerzeń, komputerów jednopłytkowych typu Raspberry Pi lub Arduino, po elementy wydrukowane w 3D oraz urządzenia elektroniki przenośnej. Korzystanie z DesignSpark Marketplace zapewnia również dostęp do nowo opracowanych i nieudostępnionych wcześniej powszechnie produktów.

Rejestracja na platformie dla wszystkich zainteresowanych sprzedażą czy kupnem produktów jest bezpłatna, a co istotne – za sprzedaż nie będą pobierane prowizje. Plusem dla użytkowników jest również możliwość publikowania wiadomości dotyczących oferowanych produktów na stronie DesignSpark.com, co pozwala na szersze dotarcie do klientów przez kanały marketingowe oraz media społecznościowe DesignSpark. DesignSpark Marketplace jest najnowszym projektem uruchomionej po raz pierwszy w 2010 r. platformy DesignSpark, oferującej bezpłatne narzędzia do projektowania płytek drukowanych, układów mechanicznych i elektrycznych. ! "#

NAGRODA DLA DANFOSS ECO BLUETOOTH Firma Danfoss została po raz kolejny doceniona przez jury konkursu Red Dot. W ciągu kilku dni eksperci – 24 członków jury – przeanalizowali, omówili i ocenili ponad 8600 międzynarodowych projektów. W kategorii Communication Design specjaliści nagrodzili Red Dot Award elektroniczny termostat Danfoss Eco za wysokiej jakości design. – Zaawansowane, inteligentne systemy to zazwyczaj szeroko zakrojona inwestycja ukierunko-

wana na kontrolowanie całego domu – niszowy produkt skierowany do entuzjastów technologii. W odróżnieniu od nich Danfoss Eco z Bluetooth i aplikacją skierowany jest do każdego. To co wyróżnia Danfoss Eco, to prosta instalacja, łatwość obsługi i atrakcyjna cena. Z niecierpliwością oczekujemy odbioru nagrody na ceremonii, która odbędzie się 26 października 2018 r. w Berlinie – mówi Morten Bjerg Kofod, Development Manager w firmie Danfoss. Termostat Danfoss Eco zaprojektowany został we współpracy z Design People APS. $ % R E K L A M A

9/2018

9

Z BRANŻY

ENERGA WSPÓŁTWORZY KOLEJNY KLASTER ENERGETYCZNY Spółka Energa Obrót została partnerem technicznym projektu „Czysta Energia”, którego celem jest utworzenie Turkowskiego Klastra Energii. Przy realizacji przedsięwzięcia będzie współpracować z innymi spółkami z Grupy Energa. Projekt ma doprowadzić do zwiększenia udziału odnawialnych źródeł energii w ogólnym miksie energetycznym na terenie powiatu tureckiego oraz zadbanie o środowisko przyrodnicze przez ograniczenie niskiej emisji. W perspektywie długoterminowej inicjatywa ma zapewnić osiągnięcie samowystarczalności energetycznej. Partnerzy, którzy będą budować klaster – Energa, gmina Przykona

oraz Turecki Inkubator Przedsiębiorczości – chcą tego dokonać przez wzajemne wsparcie przedsiębiorców, jednostek administracji publicznej, oświaty i sfery badawczo-rozwojowej, a także instytucji otoczenia biznesu. – Współpraca obejmie transfer wiedzy, wdrażanie innowacyjnych, przyjaznych środowisku technologii, rozwój sieci ładowania pojazdów elektrycznych oraz wzmocnienie konkurencyjności partnerów klastra w zakresie szeroko rozumianej działalności związanej z branżą energetyczną, w tym również energetyką odnawialną – mówi Mirosław Broniszewski, wójt gminy Przykona. '

ZAUTOMATYZOWANY MAGAZYN DLA SZPITALA W ZURYCHU Firma Ansorix, szwajcarski integrator systemów, uruchomiła zautomatyzowany magazyn małych części dla Szpitala Uniwersyteckiego w Zurychu w Szwajcarii. Zastosowane w nim przenośniki rolkowe do transportu beznaporowego zostały oparte na platformie MCP (Modular Conveyor Platform) firmy Interroll. W supernowoczesnym szpitalu mieszczą się 44 kliniki i instytuty, a każdego roku wykonuje się tam około 41 000 zabiegów. Aby przygotować placówkę na sprostanie przy-

szłym wyzwaniom, potrzebny był system magazynowy, dostosowany do nowych wymogów i ograniczający koszty operacyjne. Istotne było również to, aby nowa infrastruktura logistyczna zapewniała swobodę jej ewentualnego rozszerzenia przy minimalnych wydatkach i niezakłóconym funkcjonowaniu. Nowy magazyn ma pojemność 3024 tac na maszynę do przechowywania/odbierania. Zastosowana platforma MCP umożliwia beznaporowy transport tacek o różnych wymiarach. Tace są pobierane z wolnostojących regałów magazynowych i dostarczane do czterech stanowisk odbioru. Dwa dodatkowe przenośniki przenoszą puste tace na stanowiska napełniania. # &

GE AUTOMATION&CONTROLS Z NAGRODĄ FROST&SULLIVAN Firma GE Automation&Controls została laureatem nagrody 2018 Global Edge Control and Analytics Company of The Year Award przyznawanej przez międzynarodową, niezależną firmę doradczą Frost&Sullivan. Spółka została wyróżniona za osiągnięcie pozycji lidera przemysłowych systemów sterowania IICS (Industrial Internet Control System). IICS to nowy typ kontrolerów przeznaczonych dla aplikacji, w których kontroler przestaje pełnić wyłącznie funkcję sterowania procesem produkcyjnym, a staje się elementem pozwalającym optymalizować prowadzony proces on-line i uzależnić go od zewnętrznych czynników ekonomicznych, mających na niego bezpośredni wpływ. Systemy IICS, zawierające kontrolery optymalizujące procesy produkcyjne, mogą zapewnić klientom 7% wzrost wydajności systemu, 22% wzrost efektywności, a także redukcję kosztów utrzymania ruchu o 40%.

10

Do produktów, które wytyczają nowy standard dla systemów sterowania projektowanych zgodnie z ideą Przemysłu 4.0, dla cyberbezpiecznych systemów IIoT, należy kontroler CPE400 GE Automation&Controls. Frost&Sullivan estymuje, że do 2020 r. w zakładach przemysłowych będzie działać ponad 1,7 mld urządzeń IIoT. Idea, która zakłada swobodną komunikację, wymusza przeanalizowanie aspektów bezpieczeństwa znacznie szerzej niż dotychczas. Certyfikat Achilles Level 2 dla kontrolera CPE400 to tylko jeden z dowodów na to, że jest urządzeniem bezpiecznym i odpornym na cyberataki. (

AUTOMATYKA

RITTAL WĹšRĂ“D ZAĹ OĹťYCIELI IoT MINDSPHERE WORLD Blisko 20 firm dziaĹ‚ajÄ…cych w obszarze przemysĹ‚u, w tym Rittal i Siemens AG, przystÄ…piĹ‚o do nowej, globalnej organizacji MindSphere World, utworzonej z myĹ›lÄ… o uĹźytkownikach chmurowego, otwartego systemu operacyjnego IoT MindSphere. Nowo powstaĹ‚a organizacja stworzy naleşącym do niej firmom moĹźliwość współdziaĹ‚ania i bÄ™dzie napÄ™dzać rozwĂłj IoT z MindSphere przez kumulacjÄ™ kompetencji. W przypadku Rittal bÄ™dÄ… to kompetencje z zakresu skalowalnych i bezpiecznych infrastruktur IT typu Edge, dziÄ™ki ktĂłrym przedsiÄ™biorstwa mogÄ… szybko zyskać dodatkowÄ… moc obliczeniowÄ… w nowoczesnych Ĺ›rodowiskach produkcyjnych. Rittal stosuje MindSphere w klimatyzatorach Blue e+, ktĂłre sÄ… poĹ‚Ä…czone z sieciÄ…. Integracja urzÄ…dzeĹ„ realizujÄ…cych zaĹ‚oĹźenia PrzemysĹ‚u 4.0 z Siemens MindSphere umoĹźliwia ukierunkowanÄ… analizÄ™ danych. W przyszĹ‚oĹ›ci na tej podstawie zostanÄ… opracowane usĹ‚ugi serwisowe zwiÄ…zane z konserwacjÄ… i utrzymaniem klimatyzatorĂłw w znaczeniu Predictive Maintenance.

BUDOWA MASZYN DRĄŝĄCYCH PRZY WSPARCIU BOSCH REXROTH

9/2018

Ponad 600 komponentów do obsługi i montaşu. schunk.com/equipped-by

Jens Lehmann, legendarny bramkarz niemiecki, od 2012 r. ambasador marki SCHUNK, reprezentuje bezpieczne i precyzyjne chwytanie i trzymanie. schunk.com/Lehmann

Š 2017 SCHUNK GmbH & Co. KG

) * & *

Wszystko dla Twojego robota

R E K L A M A

Firm Bosch Rexroth dostarczyĹ‚a komponenty hydrauliczne, ktĂłre umoĹźliwiĹ‚y zbudowanie maszyny drąşącej sĹ‚uşącej do budowy tunelu w Chinach. Nowa linia kolejowa MengHua, o dĹ‚ugoĹ›ci 1800 km, poĹ‚Ä…czyĹ‚a MongoliÄ™ ze Ĺ›rodkowymi Chinami. Jeden z odcinkĂłw tej przeznaczonej do transportu wÄ™gla linii, przechodzi przez tunel Baicheng, ktĂłry ma ponad 3 km dĹ‚ugoĹ›ci i przecina WyĹźynÄ™ LessowÄ… w Prowincji Shaanxi. W trakcie budowy tunelu firma Bosch Rexroth China podjęła współpracÄ™ z China Railway Engineering Equipment Group, w celu zaprojektowania maszyny drąşącej o przekroju podkowy, majÄ…cej wysokość ponad 10 m i dĹ‚ugość 110 m. Maszyna wykorzystuje wiele komponentĂłw hydraulicznych dostarczanych przez firmÄ™ Bosch Rexroth, w tym silniki tĹ‚okowe promieniowe, pompy oraz przekĹ‚adnie.

Z BRANĹťY

AUTONOMICZNE POJAZDY NA OSTATNIEJ PROSTEJ Z raportu agencji Bloomberg opublikowanego w maju 2018 r. wynika, Ĺźe juĹź wkrĂłtce bÄ™dziemy mieli szansÄ™ zetknąć siÄ™ z autami, w ktĂłrych „na zaprogramowanych trasach zautomatyzowany system kontroluje wszystkie czynnoĹ›ci pojazdu bez interwencji kierowcyâ€?. JuĹź w tym roku moĹźemy spodziewać siÄ™ pierwszych komercyjnych wdroĹźeĹ„. Waymo, projekt funkcjonujÄ…cy wczeĹ›niej pod nazwÄ… Google Car, ma juĹź na koncie 5 000 000 mil przejechanych w ramach testĂłw w 25 miastach. W tym roku jego sztuczna inteligencja bÄ™dzie wozić pasaĹźerĂłw – tym razem juĹź odpĹ‚atnie – w amerykaĹ„skim mieĹ›cie Phoenix. Jeszcze bardziej zaawansowany etap jest widoczny w magazynach, gdzie poĹ‚oĹźenie poszczegĂłlnych towarĂłw jest dokĹ‚adnie opisane dziÄ™ki kodom kreskowym oraz RFID, a listÄ™ wykonywanych czynnoĹ›ci moĹźna sprowadzić do pobierania i odkĹ‚adania Ĺ‚adunkĂłw oraz ich transportu z punktu A do punktu B. PotwierdzajÄ… to m.in. doĹ›wiadczenia firmy STILL. – Choć jako STILL specjalizujemy siÄ™ w produkowaniu wĂłzkĂłw zaĹ‚ogowych, dziÄ™ki Ĺ›cisĹ‚ej współpracy w obrÄ™bie grupy kapitaĹ‚owej KION z przedsiÄ™biorstwem Dematic Egemin jesteĹ›my w stanie przystosować oferowane modele pojazdĂłw do peĹ‚nej autonomii. CaĹ‚kowita automatyzacja magazynĂłw lub pojedynczych funkcjonujÄ…cych w nich procesĂłw bÄ™dzie coraz powszechniejsza – takĹźe w naszym kraju. Dowodem na to jest np. rosnÄ…ca sprzedaĹź STILL iGo neo CX 20 â€“ samobieĹźnego wĂłzka kompletacyjnego, nagrodzonego IFOY w 2017 r. – mĂłwi MichaĹ‚ StanisĹ‚awski, dyrektor dziaĹ‚u Advanced Applications STILL Polska. ++ % , " R E K L A M A

POLSKA „PĘPOWINAâ€? POLECI NA MARSA Mechanizm zwalniajÄ…cy poĹ‚Ä…czenia elektrycznego zaprojektowany przez inĹźynierĂłw z firmy Sener Polska poleci na Marsa. „PÄ™powinaâ€?, ktĂłra zapewni zasilanie Ĺ‚azika po jego lÄ…dowaniu na powierzchni Czerwonej Planety, ma krytyczne znaczenie dla powodzenia misji kosmicznej ExoMars. System skĹ‚ada siÄ™ z podstawowego i rezerwowego ukĹ‚adu zasilania i musi dziaĹ‚ać w ekstremalnych warunkach przestrzeni miÄ™dzyplanetarnej, charakteryzujÄ…cej siÄ™ wysokÄ… radiacjÄ… i temperaturami bliskimi zeru absolutnemu. Dodatkowo bÄ™dzie naraĹźony na trudne warunki startu z Ziemi i lÄ…dowania na Marsie, a takĹźe na zapylenie i warunki atmosferyczne planety. Celem misji, ktĂłra jest wspĂłlnym przedsiÄ™wziÄ™ciem Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA) oraz jej rosyjskiego odpowiednika Roskosmosu, jest poszukiwanie Ĺ›ladĂłw Ĺźycia na Marsie (pierwszy raz w historii ziemski mechanizm wwierci siÄ™ w powierzchniÄ™ tej planety) oraz lepsze przygotowanie do przyszĹ‚ych misji zaĹ‚ogowych. W 2016 r. wystrzelony zostaĹ‚ satelita, ktĂłry obecnie krÄ…Ĺźy na orbicie Marsa, badajÄ…c jego atmosferÄ™ i peĹ‚niÄ…c funkcje telekomunikacyjne. W 2020 r., w drugiej części misji, wystrzelony zostanie Ĺ‚azik, ktĂłrego zadaniem bÄ™dzie badanie powierzchni planety.

WSPĂ“Ĺ PRACA PTC I ROCKWELL AUTOMATION PTC i Rockwell Automation zawarĹ‚y umowÄ™ o strategicznej współpracy, ktĂłrej celem jest przyspieszenie rozwoju obu spółek oraz zapewnienie na caĹ‚ym Ĺ›wiecie pozycji preferowanego partnera dla klientĂłw, ktĂłrzy chcÄ… wykorzystywać w swoich dziaĹ‚aniach technologiÄ™ cyfrowÄ…. Rockwell Automation zainwestuje w PTC miliard dolarĂłw, a z chwilÄ… ukoĹ„czenia transakcji kapitaĹ‚owej Blake Moret, prezes i dyrektor zarzÄ…dzajÄ…cy Rockwell Automation, doĹ‚Ä…czy do zarzÄ…du PTC. Elementem współpracy bÄ™dzie ujednolicenie technologii dla inteligentnych fabryk i poĹ‚Ä…czenie platform PTC (ThingWorx – Internet Rzeczy, Kepware – Ĺ‚Ä…czność przemysĹ‚owa, Vuforia – rozszerzona rzeczywistość) z najlepszymi w tym obszarze platformami Rockwell Automation (FactoryTalk – system realizacji produkcji, FactoryTalk Analytics oraz Industrial Automation). -

. " # & /

12

AUTOMATYKA

DIGITALIZACJA A SEKTOR MORSKI Postęp digitalizacji przekłada się na powstawanie innowacyjnych usług dla sektora morskiego, co udowodniła dziewiąta konferencja Rittal „Statek&morze” („Schiff&sea”), która odbyła się 12 czerwca 2018 r. w Hamburgu. Jak pokazuje trend rozwojowy, który przybliżył Hauke Schlegel, prezes stowarzyszenia zawodowego VDMA „Marine Equipment and Systems”, przemysł stoczniowy powoli odbija się od dna cyklu koniunkturalnego. W ramach Sektora Morskiego 4.0 gromadzi się coraz więcej danych, jednak Kai Fechner, prezes M.A.C. zwrócił uwagę na to, że często są one dostępne w kiepskiej jakości, a tym samym nieprzydatne do analizy. Wśród kluczowych kwestii wymagających rozstrzygnięcia wymienił m.in. znalezienie luk w danych, ustandaryzowanie ich i określenie w jakim stopniu te informacje są poprawne. Jak zauważył prof. dr inż. Carlos Jahn, kierownik Fraunhofer Center dla Logistyki Morskiej i Usług (CML), procesy oparte na bazach danych będą w coraz większym stopniu determinowały przyszłość sektora morskiego. Jednym z elementów konferencji była prelekcja Judith Kötzsch, kierowniczki działu serwisu międzynarodowego Rittal, która w wykładzie o Smart Maintenance i Internecie Rzeczy zaprezentowała nową metodę poprawy poziomu bezpieczeństwa w zakresie eksploatacji klimatyzatorów szaf sterowniczych dzięki inteligentnemu wykorzystaniu danych i połączeniu ich w sieć.

3x szybsze wdrożenie. Poznaj . www.br-automation.com/mapp

HONDA STAWIA NA SZTUCZNĄ INTELIGENCJĘ

.

9/2018

< < < < <

Więcej czasu na innowacje Wzrost jakości oprogramowania Niższe koszty utrzymania Redukcja ryzyka inwestycji Wzrost dostępności maszyny

www.br-automation.com/mapp R E K L A M A

6,2 mld dolarów – tyle w 2017 r. przeznaczył na badania i rozwój koncern Honda, co uplasowało firmę na 19. miejscu w globalnym rankingu wydatków na R&D. Spora część z tego budżetu została zagospodarowana w ramach modernizacji fabryk w duchu Przemysłu 4.0. Jeden w wiodących producentów samochodów z Kraju Kwitnącej Wiśni powoli odchodzi od tradycyjnego wytwórstwa przemysłowego na rzecz inteligentnych fabryk. Według prognoz analityków Capgemini w tego typu obiektach w najbliższych pięciu latach produktywność będzie rosnąć siedmiokrotnie szybciej niż w latach 90. Japońskiej firmie z branży automotive nowe technologie mają pomóc w tworzeniu bezpieczniejszych i spersonalizowanych pojazdów, stąd ogromne inwestycje w sztuczną inteligencję i analitykę Big Data.

Z BRANŻY

DRUGA EDYCJA EXPOOPAKOWANIA I DEBIUT WAGEXPO Od 21 do 22 listopada 2018 r. w Centrum Targowo-Konferencyjnym Expo Silesia w Sosnowcu odbędą się równolegle dwie imprezy – druga odsłona targów ExpoOPAKOWANIA oraz premierowa edycja targów WAGexpo. ExpoOPAKOWANIA to jedyne tego typu wydarzenie w południowej Polsce związane z branżą opakowań. Podział na kilka stref tematycznych – opakowań i materiałów, maszyn i urządzeń, recyklingu oraz usług i instytucji – gwarantuje uczestnikom dostęp do kompleksowej oferty produktów i usług. Z kolei debiutujące na targowej

mapie WAGexpo to odpowiedź na rosnące zapotrzebowanie na urządzenia ważące i dozujące w różnych gałęziach przemysłu. W wydarzeniu wezmą udział producenci i dystrybutorzy wag przemysłowych, laboratoryjnych i specjalnych, a także systemów ważenia oraz urządzeń dozujących. Targom towarzyszyć będzie forum „Automatyzacja i robotyzacja – odpowiedź na wyzwania branży opakowań”, organizowane przez Expo Silesia i Przemysłowy Instytut Automatyki i Pomiarów PIAP. Partner wydarzenia, firma ABB, poprowadzi praktyczne warsztaty z programowania robotów przemysłowych, które przybliżą uczestnikom metody programowania takich robotów. Jedną z atrakcji będzie możliwość obejrzenia dzięki okularom Oculus symulacji stacji zrobotyzowanych wykonanych w programie firmy ABB RobotStudio w 3D. Więcej informacji można znaleźć na stronach www.expoopakowania.pl i www.wagexpo.pl. '&#

INDUSTRYMEETING W ROZBUDOWANEJ FORMIE 27 i 28 lutego 2019 r. sosnowieckie Centrum Targowo-Konferencyjne Expo Silesia będzie gościć uczestników Targów Utrzymania Ruchu i Technologii Przemysłowych INDUSTRYmeeting. Spotkanie sprzyjające wymianie doświadczeń i przybliżeniu aspektów związanych z efektywnym utrzymaniem ruchu w przedsiębiorstwach przemysłowych będzie także okazją do zaprezentowania narzędzi i rozwiązań dla utrzymania ruchu i technologii przemysłowych. Zakres tematyczny wydarzenia obejmuje m.in. mechanikę i narzędzia, elektronikę i elektrykę, serwis i obsługę produkcji, BHP, Przemysł 4.0, IT w przemyśle, logistykę, automatykę i robotykę, hydraulikę i pneumatykę, edukację i szkolenia, instytucje i media branżowe. Wzorem poprzedniej edycji imprezie będzie towarzyszyć Salon Technologii i Materiałów Kompozytowych

KOMPOZYTmeeting oraz kolejna odsłona seminarium „Materiały kompozytowe w przemyśle”, natomiast nowością będzie Salon Logistyki i Magazynowania w Przemyśle LOGISTEX, którego celem jest połączenie innowacyjności z logistyką i przemysłem. Premierę będzie miała również strefa przygotowana z myślą o Przemyśle 4.0. Więcej informacji jest dostępnych na stronie www.industrymeeting.pl. '&#

BRANŻA OŚWIETLENIOWA I ELEKTROTECHNICZNA W JEDNYM MIEJSCU Targi Techniki Świetlnej LUMENexpo oraz Salonu Elektrotechniki Przemysłowej, które zostaną zorganizowane w Centrum Targowo-Konferencyjnym Expo Silesia w Sosnowcu w dniach 4–5 grudnia 2018 r., dostarczą szereg informacji istotnych dla branżowych instytucji. W trakcie imprezy zaplanowano m.in. dwie konferencje – „Jakość i bezpieczeństwo dla wyrobów elektrotechnicznych i sprzętu oświetleniowego”, której organizatorem są Zakłady Badań i Atestacji ZETOM im. Prof. F. Stauba w Katowicach i Expo Silesia, oraz „Jakość oświetlenia” zorganizowana

14

przez Zarząd Główny SEP, Biuro Badawcze ds. Jakości SEP i Expo Silesia. Oferta wystawców targów LUMENexpo obejmować będzie głównie oświetlenie przemysłowe i uliczne oraz wszelkiego rodzaju lampy i związane z nimi akcesoria. Wystawcy zaprezentują również produkty z zakresu technologii LED czy źródeł światła. Z kolei podczas Salonu Elektrotechniki Przemysłowej przedstawiony zostanie sprzęt i najnowsze technologie stosowane w branży elektrotechnicznej i budownictwie. Więcej informacji na www.lumenexpo.pl. '&#

AUTOMATYKA

Z BRANĹťY

SPAWANIE 4.0 – MIĘDZYNARODOWE TARGI SPAWALNICZE EXPOWELDING

VI KONFERENCJA UĹťYTKOWNIKĂ“W GE DIGITAL

Automatyzacja i robotyzacja, zwĹ‚aszcza w kontekĹ›cie czwartej rewolucji przemysĹ‚owej, to obowiÄ…zkowe dziĹ› dziedziny na targach przemysĹ‚owych w Polsce. Dotyczy to rĂłwnieĹź wydarzeĹ„ zwiÄ…zanych z branşą spawalniczÄ…. Najnowsze trendy tego sektora przemysĹ‚u – zarĂłwno w Polsce, jak i Europie – zostanÄ… przedstawione w trakcie tegorocznych MiÄ™dzynarodowych TargĂłw Spawalniczych ExpoWELDING. Impreza, ktĂłra odbÄ™dzie siÄ™ w dniach 16–18 paĹşdziernika 2018 r. w Sosnowcu bÄ™dzie miejscem dyskusji na ten temat, a takĹźe arenÄ… prezentacji powiÄ…zanych urzÄ…dzeĹ„ i technologii. W ramach nowoĹ›ci w tegorocznej imprezie – projektu Spawanie 4.0 â€“ liderzy rynku spawalniczego zaprezentujÄ… swĂłj wkĹ‚ad w rozwĂłj PrzemysĹ‚u 4.0, a takĹźe dostosowanie branĹźy do zmian, jakie zachodzÄ… w procesach przemysĹ‚owych i stale rosnÄ…cych potrzeb odbiorcĂłw. W ramach towarzyszÄ…cego Salonu Robotyzacji i Automatyzacji RobotSHOW tradycyjnie zaprezentujÄ… siÄ™ najwiÄ™ksze firmy z zakresu robotyki. RĂłwnolegle z Targami ExpoWELDING 2018 odbÄ™dzie siÄ™ 60. MiÄ™dzynarodowa Konferencja Spawalnicza „Spawalnictwo w dobie PrzemysĹ‚u 4.0â€? organizowana przez Instytut Spawalnictwa. WiÄ™cej informacji dostÄ™pnych jest na stronie internetowej www.expowelding.pl.

NajbliĹźsza konferencja organizowana przez dystrybutora oprogramowania GE Digital – VIX Automation – odbÄ™dzie siÄ™ w GdaĹ„sku w dniach 4–5 paĹşdziernika 2018 r., a jej hasĹ‚o przewodnie brzmi: „Obierz kurs na PrzemysĹ‚ 4.0â€?. Doroczne spotkanie dystrybutora systemĂłw GE Digital ze klientami to szansa nie tylko na poszerzenie wiedzy z obszaru software’u producenta, ale takĹźe z tematĂłw pokrewnych. Tegoroczna agenda zostaĹ‚a wzbogacona o takie elementy jak robotyka, druk 3D czy predictive maintenance. VIX Automation wraz z gośćmi specjalnymi opowiedzÄ… takĹźe o Digital Twin, a przedstawiciele Akademii Marynarki Wojennej o rozwiÄ…zaniach SCADA/HMI GE iFIX w swoich projektach. Na praktycznych przykĹ‚adach zostanÄ… takĹźe pokazane zastosowania i moĹźliwoĹ›ci oprogramowania do zaawansowanego alarmowania WIN-911. Drugi dzieĹ„ konferencji zostanie tradycyjnie poĹ›wiÄ™cony na wizytÄ™ referencyjnÄ…, ktĂłrej gospodarzem bÄ™dzie w tym roku spółka Naftoport, wykonujÄ…ca przeĹ‚adunki ropy naftowej i produktĂłw naftowych w Porcie GdaĹ„skim. Firma jest jednym z najwaĹźniejszych ogniw dostaw oraz tranzytu ropy naftowej dla polskich i niemieckich rafinerii. PeĹ‚na agenda wydarzenia dostÄ™pna jest pod adresem vix.com.pl/konferencja.

'&#

1 2 . "

BEZPIECZEĹƒSTWO TECHNICZNE POD KONTROLÄ„ Od 10 do 12 paĹşdziernika 2018 r. w WiĹ›le zorganizowana zostanie Jesienna SzkoĹ‚a BezpieczeĹ„stwa Technicznego. Tematyka wydarzenia obejmuje m.in. projektowanie/realizacjÄ™/produkcjÄ™ bezpiecznych maszyn, urzÄ…dzeĹ„ i instalacji przemysĹ‚owych; import bezpiecznych produktĂłw; rozwiÄ…zania sprzÄ™towe i programowe urzÄ…dzeĹ„ pozwalajÄ…ce osiÄ…gnąć zgodność z wymaganiami bezpieczeĹ„stwa; analizÄ™, ocenÄ™ i redukcjÄ™ ryzyka; rozwiÄ…zania organizacyjne podnoszÄ…ce bezpieczeĹ„stwo przemysĹ‚owe; dodatkowe Ĺ›rodki techniczne redukcji ryzyka i Ĺ›rodki ochrony indywidualnej, technikÄ™ pomiarowÄ… w sĹ‚uĹźbie bezpieczeĹ„stwa przemysĹ‚owego i Ĺ›rodowisko pracy; dokumentacjÄ™ zwiÄ…zanÄ… z bezpieczeĹ„stwem; analizÄ™ przypadkĂłw; obowiÄ…zki prawne i potencjalne konsekwencje niedostosowania maszyn; znaczenie norm i normalizacji dla bezpieczeĹ„stwa maszyn i urzÄ…dzeĹ„, a takĹźe ideÄ™ Przemy9/2018

sĹ‚u 4.0 w odniesieniu do bezpieczeĹ„stwa i cyberbezpieczeĹ„stwa. Impreza jest adresowana przede wszystkim do osĂłb majÄ…cych wpĹ‚yw na regulacje prawne i normy w zakresie bezpieczeĹ„stwa przemysĹ‚owego oraz zajmujÄ…cych siÄ™ nadzorem rynku, ekspertĂłw z róşnych dziedzin techniki zwiÄ…zanych z bezpieczeĹ„stwem, producentĂłw aparatury i urzÄ…dzeĹ„ podnoszÄ…cych poziom bezpieczeĹ„stwa technicznego, a takĹźe maszyn, urzÄ…dzeĹ„ i instalacji przemysĹ‚owych, uĹźytkownikĂłw maszyn, urzÄ…dzeĹ„ i instalacji przemysĹ‚owych, podmiotĂłw certyfikujÄ…cych i laboratoriĂłw akredytowanych, specjalistĂłw BHP i podmiotĂłw doradczych, a takĹźe firm ubezpieczeniowych, odszkodowawczych i kancelarii prawnych. Szczegóły wydarzenia i formularze zgĹ‚oszeĹ„ dostÄ™pne sÄ… na stronie www.cbidgp.pl/konferencje. !) $0 % # & /

15

Z BRANĹťY

OCHRONA SĹ UCHU POD KONTROLÄ„ DZIĘKI RS COMPONENTS I 3M RS Components współpracuje z 3M, aby wspierać firmy w przygotowaniu siÄ™ do wdroĹźenia nowych przepisĂłw o Ĺ›rodkach ochrony indywidualnej (ĹšOI). Dotychczasowa dyrektywa dotyczÄ…ca ĹšOI (89/686/ EWG) zostaĹ‚a zastÄ…piona nowym rozporzÄ…dzeniem w sprawie ĹšOI (UE) 2016/425. KluczowÄ… zmianÄ… jest wprowadzenie nowej definicji „szkodliwego haĹ‚asuâ€?, ktĂłry oficjalnie uznano za nieodwracalne zagroĹźenie dla zdrowia. Z tego wzglÄ™du zostaĹ‚o ono przeniesione do najpowaĹźniejszej kategorii ryzyka, kategorii III,

co stawia je na tym samym wysokim poziomie kategoryzacji, co ochronÄ™ ukĹ‚adu oddechowego i ochronÄ™ przed upadkiem. OprĂłcz innych wymagaĹ„ przewidzianych dla importerĂłw i dystrybutorĂłw, na mocy nowego rozporzÄ…dzenia producenci ochronnikĂłw sĹ‚uchu bÄ™dÄ… podlegać bardziej restrykcyjnym procedurom ciÄ…gĹ‚ej kontroli jakoĹ›ci, w tym zapewnienia jakoĹ›ci produktĂłw dla zakĹ‚adu produkcyjnego. W zwiÄ…zku z nowymi wymaganiami ĹšOI RS Components wprowadza nowe produkty ochrony sĹ‚uchu wiodÄ…cych producentĂłw, takich jak 3M, ktĂłre opracowywane sÄ… w sposĂłb naukowy. Firma 3M oferuje szerokÄ… gamÄ™ ochronnikĂłw sĹ‚uchu i stoperĂłw do uszu oraz ochronniki sĹ‚uchu z funkcjÄ… Ĺ‚Ä…cznoĹ›ci, ktĂłre uĹ‚atwiajÄ… komunikacjÄ™ miÄ™dzy pracownikami. ! "#

PUCHAR P+F CUP PONOWNIE DLA KIRCHHOFF POLSKA StaĹ‚ym elementem sportowych zmagaĹ„ zakĹ‚adĂłw przemysĹ‚owych w naszym kraju sÄ… organizowane przez Pepperl+Fuchs mistrzostwa w piĹ‚ce noĹźnej – P+F Cup. W tym roku, w organizowanych juĹź po raz piÄ…ty zawodach branĹźy automatyki przemysĹ‚owej, zwycięşyĹ‚a gliwicka spółka Kirchhoff Polska. Tegoroczne zmagania odbyĹ‚y siÄ™ na obiektach Centrum Sportowo-Rekreacyjnego w Toruniu, a gośćmi specjalnymi byli tradycyjnie niedawni reprezentanci kraju – Piotr Ĺšwierczewski i RadosĹ‚aw Majdan. Po raz drugi w mistrzostwach wzięło udziaĹ‚ aş 16 ekip. Nie zabrakĹ‚o wĹ›rĂłd nich debiutantĂłw, a jeden z nich – Supravis Group z Bydgoszczy – zajÄ…Ĺ‚ wysokie, szĂłste miejsce. O najwyĹźsze stopnie podium

walczyli „starzy znajomiâ€? – w meczu o trzecie miejsce fantastycznie prezentujÄ…ca siÄ™ przez caĹ‚e rozgrywki druĹźyna Dekorglass (DziaĹ‚dowo) pokonaĹ‚a Durr (Radom) 2:0, a w finale juĹź po raz trzeci w historii P+F Cup zmierzyĹ‚y siÄ™ Kirchhoff Polska z Gliwic i Grupa Azoty Police Serwis. ZwyciÄ™zcÄ™ wyĹ‚oniĹ‚y dopiero rzuty karne (2:0). WĹ›rĂłd partnerĂłw P+F Cup ’18 byĹ‚y m.in. firmy XL Energy Drink (dostawca napojĂłw energetycznych dla zawodnikĂłw) i Tropical Island (fundator karnetĂłw pobytowych dla najlepszych). Uczestnicy zawodĂłw po raz kolejny aktywnie wspierali dziaĹ‚ania fundacji DKMS P, powiÄ™kszajÄ…c grono potencjalnych dawcĂłw szpiku kostnego. ## 34. *

ABB WZMACNIA POZYCJĘ W OBSZARZE LOGISTYKI Na przeĹ‚omie trzeciego i czwartego kwartaĹ‚u 2018 r. ABB sfinalizuje transakcjÄ™ przejÄ™cia wiodÄ…cego belgijskiego dostawcy rozwiÄ…zaĹ„ z zakresu automatyzacji prywatnej firmy intrion. Spółka ma ponad 10-letnie doĹ›wiadczenie w tworzeniu rozwiÄ…zaĹ„ i usĹ‚ug z tego zakresu dla obiektĂłw magazynowo-dystrybucyjnych, przemysĹ‚u spoĹźywczego i farmaceutycznego. Jej oferta obejmuje peĹ‚ne spektrum systemĂłw z obszaru automatyzacji logistyki, w tym kontroli, pakowania, sortowania, paletyzacji, przenoszenia, magazynowania, sekwencjonowania oraz kompletowania zamĂłwieĹ„. – Zakup jest kamieniem milowym na drodze ABB do wejĹ›cia na rynek logistyczny i znacznie rozwinie naszÄ… ofertÄ™ z obszaru automatyzacji dla logistyki. RozwĂłj handlu elektronicznego i upowszechnienie masowej personalizacji oznacza, Ĺźe nasi klienci korzystajÄ… z coraz szerszej gamy opakowaĹ„ i muszÄ… sprostać coraz wiÄ™kszym ocze-

16

kiwaniom w zakresie dostaw, a my pomagamy im przygotować siÄ™ do tych zmian − mĂłwi Sami Atiya, dyrektor Dywizji Robotyki i SystemĂłw NapÄ™dowych w ABB. Intrion jest Autoryzowanym DostawcÄ… ABB od 2010 r. Po sfinalizowaniu transakcji stanie siÄ™ częściÄ… Dywizji Robotyki i SystemĂłw NapÄ™dowych ABB, peĹ‚niÄ…c rolÄ™ nowego regionalnego centrum aplikacji zrobotyzowanych, koncentrujÄ…cego siÄ™ na rozwiÄ…zaniach logistycznych dla magazynĂłw, handlu detalicznego i e-commerce w Europie. ))

AUTOMATYKA

Z BRANĹťY

DR. FRITZ FAULHABER W CZOĹ Ă“WCE INNOWATORĂ“W 2018

PREMIER Z WIZYTÄ„ W FIRMIE WObit

W wybranej po raz 25. setce najbardziej innowacyjnych firm wĹ›rĂłd maĹ‚ych i Ĺ›rednich przedsiÄ™biorstw dziaĹ‚ajÄ…cych w Niemczech znalazĹ‚a siÄ™ firma Dr. Fritz Faulhaber GmbH & Co. KG. Analizy pozwalajÄ…ce wyĹ‚onić laureatĂłw sÄ… prowadzone przez dyrektora naukowego rankingu TOP 100, prof. dr. Nikolausa Franke. Niemiecka spółka znalazĹ‚a siÄ™ w tym elitarnym gronie juĹź po raz trzeci. NagrodÄ™ Top-Innowator 2018 wrÄ™czono w trakcie ceremonii zorganizowanej 29 czerwca w Ludwigsburgu w ramach piÄ…tego niemieckiego szczytu dla maĹ‚ych i Ĺ›rednich przedsiÄ™biorstw. IstniejÄ…ca od 70 lat rodzinna firma Dr. Fritz Faulhaber GmbH & Co. KG zatrudnia blisko 650 osĂłb. Jest jednym z wiodÄ…cych Ĺ›wiatowych dostawcĂłw mikrosilnikĂłw. RozwiÄ…zania tej marki – inteligentne i wydajne systemy napÄ™dowe do róşnych zastosowaĹ„ – sÄ… czÄ™sto wykorzystywane w automatyce przemysĹ‚owej. $ , 4 4 . * /

Spółka WObit zorganizowaĹ‚a w swojej siedzibie w DÄ™borzycach spotkanie premiera RP Mateusza Morawieckiego z zespoĹ‚em firmy oraz przedsiÄ™biorcami i samorzÄ…dowcami z Wielkopolski. Szef rzÄ…du w swoim wystÄ…pieniu poprzedzajÄ…cym debatÄ™ podkreĹ›liĹ‚, Ĺźe wzrost gospodarczy zawdziÄ™czamy przede wszystkim przedsiÄ™biorcom i wyraziĹ‚ wdziÄ™czność, Ĺźe polscy przedsiÄ™biorcy sÄ… coraz bardziej kreatywni i konkurencyjni na Ĺ›wiatowych rynkach. Jako przykĹ‚ad innowacyjnego przedsiÄ™biorstwa przytoczona zostaĹ‚a firma WObit, organizator i gospodarz spotkania, znana m.in. z produkcji polskich robotĂłw przemysĹ‚owych. Podczas spotkania premier i zaproszeni przedsiÄ™biorcy wziÄ™li udziaĹ‚ w prezentacji urzÄ…dzeĹ„ demonstrujÄ…cych moĹźliwoĹ›ci firmy WObit, w tym robotĂłw mobilnych MOBOT AGV oraz robotĂłw manipulacyjnych typu Tower. (/

$ # - 5 - - # # # "

R E K L A M A

$

) $ )

powietrza

- % ' + potrzeb

! " " " #

) 0 ' # *

Zawory i wyspy zaworowe Kompaktowe % &

'

Przewody "

, "

( $

) ! * ( !' " $ +

) 0 ! ! #$% & ' ! ! ! " ! ! ( ) ! !

( 9/2018

Szybka dostawa: produkty gotowe

! " ! ! "

www.festo.com/stars 17

PRODUKTY

SYSTEMY STEROWANIA IICS IICS (Industrial Internet Control System) to nowy typ kontrolerów przeznaczonych dla aplikacji, w których kontroler przestaje wyłącznie sterować procesem produkcyjnym. IICS staje się elementem pozwalającym optymalizować prowadzony proces on-line i uzależnić go od zewnętrznych czynników ekonomicznych, mających na niego bezpośredni wpływ. Systemy IICS zawierające kontrolery optymalizujące procesy produkcyjne są w stanie zapewnić klientom 7% wzrost wydajności systemu, 22% wzrost efektywności oraz zredukować koszty utrzymania ruchu o 40%. Pierwszym produktem, który wytycza nowy standard dla systemów sterowania projektowanych zgodnie z ideą Przemysłu 4.0, dla cyberbezpiecznych systemów IIoT, jest kontroler CPE400 od GE Automation & Controls.

CPE400 jest kontrolerem typu Stand Alone, czyli integruje wszystkie elementy niezbędne do uruchomienia, tj. zasilacz systemowy, jednostkę centralną oraz porty komunikacyjne. CPE400 integruje w standardzie sześć gigabitowych portów Ethernet. Umożliwiają one nie tylko komunikację z układami I/O i systemami SCADA, ale i międzyplatformową wymianę danych z urządzeniami spoza świata automatyki. CPE400 pozwala na bezpieczne udostępnienie statusu pracy urządzenia oraz danych procesowych w chmurze. CPE400 ma Certyfikat Achilles Level 2, który jest jednym z dowodów na to, że kontroler jest bezpieczny i odporny na cyberataki.

WSKAŹNIK SMARTLIGHT DLA APLIKACJI PICK-TO-LIGHT Firma Balluff wprowadziła na rynek nowe produkty przeznaczone do pracy w systemie Pick-to-Light. Mowa tutaj o zaawansowanych wskaźnikach świetlnych, które w zależności od wybranej wersji pozwalają na pełną wizualizację i monitoring procesu, lub jednoznaczne określenie miejsca poboru komponentu w procesie produkcji. Wskaźnik SmartLight firmy Balluff ma wiele dodatkowych funkcji, do których zaliczamy m.in. wyświetlanie kierunku przepływu, czasy stymulacji dla procesów roboczych, czasy oczekiwania podczas pracy lub pozostałe do wykonania kroki produkcyjne. Można również wykryć błędne wybory lub szybko zweryfikować poziom w magazynie. Wskaźnik SmartLight składa się z sześciu

niezależnych, bardzo jasnych, wielokolorowych segmentów LED, które oferują różne tryby pracy: segmentowy – gdzie możliwe jest zaprezentowanie 1, 2, 3 lub sześciu niezależnych segmentów, „świetlny” – pozwalający na wizualizację np. stanu maszyny i poziomu – wskazanie poziomu lub położenia z uwzględnieniem rotacji o 360° lub 720°. Zastosowanie interfejsu IO-Link pozwala na szybką i ekonomiczną instalację (plug & play), przy jednoczesnym zapewnieniu możliwości pracy ze sterownikiem PLC. Stopień ochrony IP65 pozwala na montaż bezpośrednio na maszynie w trudnych warunkach przemysłowych. )

.%%

ZESTAWY EWALUACYJNE MICROCHIP SAM L10 I SAM L11 DO RÓŻNYCH APLIKACJI IoT Farnell element14 wprowadził do sprzedaży zestawy ewaluacyjne z serii Xplained Pro z układami Microchip SAM L10 i SAM L11. Nowe podzespoły cechują się najmniejszym poborem mocy wśród 32-bitowych mikrokontrolerów. Jako pierwsze mają wbudowane mechanizmy bezpieczeństwa na poziomie rdzenia i wspierają technologię ARM TrustZone. Układ SAM L10 pozwala użytkownikom na tworzenie zabezpieczonych aplikacji, które nie zużywają baterii tak szybko, jak gdyby były oparte na mniej sprawnych MCU. Układ SAM L11 jest dodatkowo wyposażony w zintegrowane, sprzętowe funkcje bezpieczeństwa, które pozwalają użytkownikom tworzyć bardziej bezpieczne aplikacje, co staje się wymogiem podczas projektowania węzłów sieciowych IoT.

18

Nowe mikrokontrolery pracują z zegarem 32 MHz. Mogą mieć do 64 kB pamięci Flash i do 16 kB pamięci SRAM. Ponadto obsługują zaawansowane funkcje analogowe. Układy SAM L10 i SAM L11 obsługują także technologię picoPower i pozwalają na elastyczne dobieranie trybów pracy, tak by oszczędzać energię. Wspierają je narzędzia ułatwiające analizowanie zużycia mocy i wizualizację danych, dzięki czemu w czasie rzeczywistym można podglądać, na co przeznaczana jest pobierana energia. Technologia ARM TrustZone pomaga chronić urządzenie przed fizycznymi i zdalnymi atakami. Stanowi także kompleksowe środowisko bezpieczeństwa, które upraszcza implementację mechanizmów zabezpieczających. 4

AUTOMATYKA

PRODUKTY

MIERNIKI ENERGII CERTYFIKOWANE WG DYREKTYWY MID UrzÄ…dzenia pomiaru energii firmy Phoenix Contact to odpowiednie rozwiÄ…zanie do zarzÄ…dzania energiÄ…. MoĹźliwość swobodnego rozszerzania za pomocÄ… moduĹ‚Ăłw komunikacyjnych i funkcyjnych sprawia, Ĺźe urzÄ…dzenie do pomiaru energii moĹźe zmieniać siÄ™ wraz z wymaganiami. W ten sposĂłb moĹźna bezpiecznie planować i inwestować z myĹ›lÄ… o przyszĹ‚oĹ›ci. Mierniki energii elektrycznej EEM-EM3XX firmy Phoenix Contact, certyfikowane na zgodność z dyrektywÄ… MID, mogÄ… być stosowane do rozliczania z zakĹ‚adami energetycznymi i w przemyĹ›le. Te trĂłjfazowe urzÄ…dzenia sĹ‚uşą do bezpoĹ›redniego lub poĹ›redniego pomiaru mocy czynnej w sieciach prÄ…du przemiennego. DostÄ™pne wersje nowych miernikĂłw mocy MID stosuje siÄ™ do dokĹ‚adnego rozliczania zuĹźycia energii w miejscach powsta-

wania kosztĂłw. Mierniki rejestrujÄ… najwaĹźniejsze parametry elektryczne i przesyĹ‚ajÄ… je przez standardowe interfejsy – Modbus/TCP, Modbus/RTU, M-Bus lub impulsy S0 â€“ do nadrzÄ™dnych ukĹ‚adĂłw sterowania. NajwaĹźniejsze cechy modeli z serii EEM-EM3XX to certyfikacja wedĹ‚ug dyrektywy MID oraz normy EN 50470, pomiar prÄ…du, napiÄ™cia, mocy i energii, a takĹźe moĹźliwość bezpoĹ›redniego pomiaru prÄ…du do 80 A bez przekĹ‚adnika prÄ…dowego lub przez zewnÄ™trzne przekĹ‚adniki prÄ…dowe, zintegrowane zĹ‚Ä…cze Ethernet. PHOENIX CONTACT Sp. z o.o. . , ) . - 67869 ). :; 6<8:<7 , 7< :9 => ?<> ---,#* & ,#

ZS 92 S: NOWY WYĹ Ä„CZNIK LINKOWY FIRMY STEUTE Niemiecka firma steute wprowadza na rynek nowÄ… generacjÄ™ wyĹ‚Ä…cznikĂłw linkowych bezpieczeĹ„stwa serii ZS 92 S. UrzÄ…dzenia te zastÄ…piÄ… dotychczas oferowane serie ZS 90 S i ZS 91 S. WyĹ‚Ä…czniki wykonane sÄ… z odpornego na korozjÄ™ stopu aluminium (pokrytego kilkoma warstwami specjalnych lakierĂłw ochronnych), a Ĺ›ruby ze stali nierdzewnej. Nowo opracowana obudowa jest bardzo wytrzymaĹ‚a mechanicznie i umoĹźliwia montaĹź tradycyjny (na poziomej powierzchni) lub, co jest istotnÄ… zaletÄ…, bezpoĹ›rednio na pionowej Ĺ›cianie lub belce konstrukcyjnej. Rozstaw otworĂłw montaĹźowych pozwala na szybkÄ… podmianÄ™ najpopularniejszych wyĹ‚Ä…cznikĂłw innych producentĂłw. Dwa otwory dĹ‚awnic M25 Ă— 1,5 uĹ‚atwiajÄ… szeregowe Ĺ‚Ä…czenie urzÄ…dzeĹ„. DziÄ™ki szerokiemu zakresowi temperatury pracy (od â€“40 °C do +85 °C), wysokiemu stopniowi ochrony (IP66/IP67) oraz wspomnianej juĹź odpornoĹ›ci na korozjÄ™, wyĹ‚Ä…czniki ZS 92 S Ĺ›wietnie sprawdzÄ… siÄ™

w najtrudniejszych warunkach, np. w zakĹ‚adach chemiczno-nawozowych. Standardowa wersja ma dwa zestyki zwierne i dwa rozwierne. Opcjonalnie oferowane bÄ™dÄ… Ĺ‚Ä…czniki z interfejsem bus – Dupline Safe. DĹşwignia odblokowujÄ…ca moĹźe być montowana na przedniej lub tylnej Ĺ›ciance urzÄ…dzenia. Maksymalna dĹ‚ugość linki to 2 Ă— 100 m. Aktualnie w przygotowaniu sÄ… wersje przeciwwybuchowe (ATEX) oraz oparte na tej samej konstrukcji mechanicznej czujniki zbiegania taĹ›my przenoĹ›nikĂłw ZS 92 SR, z rewolucyjnym mechanizmem regulacji kÄ…tĂłw aktywacji. STEUTE POLSKA , - :@< >@8AA6 - , @@ =?: >= @> ---, . ,#

R E K L A M A

9/2018

19

PRODUKTY

TOPMESSAGE UrzÄ…dzenia TopMessage stosuje siÄ™ jako zdecentralizowane jednostki do pozyskiwania danych procesowych, niezaleĹźne jednostki do przetwarzania i kontroli lub monitoringu oraz do funkcji zdalnego monitorowania. ModuĹ‚owa konstrukcja pozwala na dostosowanie urzÄ…dzenia do kaĹźdego zadania pomiarowego lub kontrolnego. Uniwersalne wejĹ›cia pozwalajÄ… na mierzenie dowolnej wartoĹ›ci (temperatura, ciĹ›nienie, przepĹ‚yw, wibracje itp.). Dane sÄ… skalowane bezpoĹ›rednio i zapisywane liniowo. Zintegrowane kondycjonowanie sygnaĹ‚u pozwala uĹźytkownikom na natychmiastowe przetwarzanie danych na jednostki, jakich wymaga pomiar. 24-bitowa rozdzielczość przetwornikĂłw A/D zapewnia wysoki poziom precyzji i pozwala na Ĺ‚Ä…czenie bardzo maĹ‚ych sygnaĹ‚Ăłw (np. termopar).

UrzÄ…dzenia TopMessage sÄ… wyposaĹźone w uniwersalne wejĹ›cia, ktĂłre umoĹźliwiajÄ… poĹ‚Ä…czenie sygnaĹ‚u kaĹźdego typu, wliczajÄ…c nieizolowane wejĹ›cia. Izolacja potencjaĹ‚u w róşnych kanaĹ‚ach i wejĹ›cia dyferencjalne oszczÄ™dzajÄ… zarĂłwno czas, jak i pieniÄ…dze. Pamięć wewnetrzna moĹźe przechowywać do 132 mln wartoĹ›ci pomiarowych w sposĂłb ciÄ…gĹ‚y, jak rĂłwnieĹź z granicÄ… lub poziomem wyzwalania. W peĹ‚ni kompatybilne oprogramowanie ProfiSignal zapewnia analizÄ™, wizualizacjÄ™ i dziaĹ‚anie on/off-line z dowolnego komputera, jak rĂłwnieĹź kontrolowanÄ… przez komputer automatyzacjÄ™ procesĂłw i komunikacjÄ™ baz danych przez ODBC/ SQL. '! "

RUGGON PX-501C – TABLET PRZEMYSĹ OWY Elmark Automatyka wprowadziĹ‚ do swojej oferty najnowszÄ… generacjÄ™ tabletu przemysĹ‚owego firmy RuggON model PX501C. RuggON PX501C wyróşnia siÄ™ bardzo jasnym (1000 NITS) ekranem 10,1â€? w rozdzielczoĹ›ci FHD. Dotykowy ekran moĹźe pracować w trzech trybach pracy. ObsĹ‚ugiwany moĹźe być palcem, w rÄ™kawicach lub rysikiem, rĂłwnieĹź podczas deszczu. Opcjonalnie dostÄ™pny jest digitizer z aktywnym rysikiem Wacom poprawiajÄ…cym precyzjÄ™ i komfort pracy. W tabletach trzeciej generacji zastosowano procesor Intel Core i5-7300U vPro, ktĂłry zapewnia bardzo dobrÄ… wydaj-

ność urzÄ…dzenia. Dodatkowo udaĹ‚o siÄ™ wydĹ‚uĹźyć czas pracy, ktĂłry obecnie wynosi do 12 h  na standardowej baterii lub 23 h na baterii o zwiÄ™kszonej pojemnoĹ›ci. Tablet ma wbudowanÄ… bateriÄ™ podtrzymujÄ…cÄ… zasilanie, ktĂłra umoĹźliwia wymianÄ™ akumulatora bez wyĹ‚Ä…czenia urzÄ…dzenia (Hot-Swap). Tablet wyróşnia siÄ™ bogatÄ… ofertÄ… portĂłw we/wy. W standardzie znajdziemy zĹ‚Ä…cza: USB 3.1 type A, USB 3.1 type C, RS-232 (lub w zamian USB 2.0 lub Micro SD), Audio headset jack, Micro SIM, Micro HDMI x 1. PX501 moĹźe być wyposaĹźony w czytnik kodĂłw 1D/1D z funkcjÄ… czytania dokumentĂłw OCR. Tablet speĹ‚nia surowe normy MIL-STD-810G oraz IP65. Szeroki zakres temperatury pracy (od â€“20 °C do +60 °C) gwarantuje niezawodnÄ… pracÄ™ w kaĹźdej porze roku. ' "

BARDZIEJ WYDAJNE DIODY LED LUXEON GEN-4 COB RS Components wprowadziĹ‚a do oferty nowość w postaci diod LED Gen-4 Luxeon COB produkcji firmy Lumileds, ktĂłre pozwalajÄ… na projektowanie mniejszych i prostszych elementĂłw oĹ›wietleniowych cechujÄ…cych siÄ™ jasnym, Ĺźywym Ĺ›wiatĹ‚em. Diody LED Luxeon Gen-4 zapewniajÄ… nowe moĹźliwoĹ›ci w zakresie tworzenia projektĂłw oĹ›wietleniowych, umoĹźliwiajÄ…c wiÄ™ksze zagÄ™szczenie matryc, zastosowanie mniejszych elementĂłw optycznych i prostszÄ… budowÄ™. Do ich zalet naleşą takĹźe wyjÄ…tkowa wydajność siÄ™gajÄ…ca 170 lm/W, najniĹźszy na rynku wskaĹşnik LES oraz rezystancja termiczna, ktĂłra moĹźe być nawet czterokrotnie niĹźsza niĹź w przypadku innych diod LED COB. Dodatkowo diody te gwarantujÄ… spĂłjność barw

20

w obrÄ™bie 3-progowej elipsy MacAdama. Pozwala to zapewnić jednolity wyglÄ…d Ĺ›wiatĹ‚a poszczegĂłlnych egzemplarzy danego urzÄ…dzenia bez sortowania podzespoĹ‚Ăłw i uĹ‚atwia proces zakupu elementĂłw oraz produkcjÄ™ urzÄ…dzeĹ„. Kolejnym atutem najnowszych diod LED Gen-4 Luxeon COB jest wysoka wierność odwzorowania kolorĂłw – ich CRI siÄ™ga wartoĹ›ci 90. DziÄ™ki spĂłjnemu oddawaniu poszczegĂłlnych dĹ‚ugoĹ›ci fal doskonale nadajÄ… siÄ™ one do zastosowaĹ„, w ktĂłrych kolor Ĺ›wiatĹ‚a ma decydujÄ…ce znaczenie: witryny sklepowe, sale wystawowe, oĹ›rodki opieki medycznej, laboratoria oraz obiekty przemysĹ‚owe podlegajÄ…ce inspekcji. ! "#

AUTOMATYKA

PRODUKTY

NOWE CHILLERY BLUE E+ FIRMY RITTAL Rittal poszerzył swoje portfolio o światową nowość – chillery Blue e+ o mocy 4 kW. Chillery serii Blue e+ to urządzenia nowej generacji, które zapewniają efektywne, niezawodne oraz łatwe w konserwacji chłodzenie. Rozwiązanie pozwala na zmniejszenie temperatury cieczy w maszynach produkcyjnych i osiągnięcie wysokiej efektywności energetycznej. Jest to możliwe dzięki sprężarce z regulacją obrotów. Jako napęd chillerów Rittal stosuje silniki synchroniczne DC, które osiągają większą sprawność niż zwykłe silniki asynchroniczne AC. Rezultatem jest bardzo dokładna regulacja prędkości obrotowej tych silników, a to z kolei zapewnia, że chillery Blue e+ zawsze pracują na optymalnych obrotach. Zastosowanie innowacyjnej techniki napędu i regulacji pozwala zaoszczędzić do 70% energii. B

ZŁĄCZA WTYKOWE DLA BEZPIECZNEGO RUCHU W MAŁYCH PRZESTRZENIACH Wraz z niezwykle elastycznymi, ale wytrzymałymi przewodami magistralowymi CFBUS.LB Ethernet, igus zapewnia doskonałe uzupełnienie nowego złącza przemysłowego ix firmy Harting, oszczędzając 70% powierzchni w porównaniu do poprzedniego rozwiązania. Jest to szczególnie korzystne w przypadku miniaturowych obudów, na przykład w systemach kamer, punktach dostępowych WLAN, routerach lub innych komponentach cyfrowych. Dzięki specjalnej konstrukcji przewody chainflex wymagają o 50% mniej miejsca niż standardowe przewody Ethernet. W połączeniu ze złączem Harting klient otrzymuje idealnie dopasowany pakiet dla małych przestrzeni montażowych. Przewody bus’owe CFBUS.LB mogą być stosowane we wszystkich popularnych systemach bus’owych, takich jak Ethernet CAT5, CAT5e, CAT6, Ethercat lub Profinet. Dzięki ekstremalnym promieniom gięcia do 6,8 × d, wysokiej jakości przewód chainflex może być stosowany w najmniejszych przestrzeniach montażowych oraz w zastosowaniach wymagających odporności na temperaturę do –35 °C. .

R E K L A M A

9/2018

21

PRODUKTY

KOMPAKTOWY STEROWNIK PLC+HMI UNISTREAM 5â€? Uniwersalny, kompaktowy sterownik PLC+HMI z wbudowanymi wejĹ›ciami/wyjĹ›ciami doskonale sprawdzi siÄ™ tam, gdzie nie ma zbyt duĹźo miejsca na integracjÄ™ systemu sterujÄ…cego, a potrzebne jest precyzyjne sterowanie procesem. Sterownik ten dostÄ™pny jest w dwĂłch wersjach: UniStream 5â€? i UniStream 5â€? Pro. UrzÄ…dzenia z obu serii obsĹ‚ugujÄ… SNMP, VNC, FTP, SMS, e-mail i komunikacjÄ™ za poĹ›rednictwem modemu GSM/GPRS. Wersja Pro dodatkowo obsĹ‚uguje Webserver, pliki wideo oraz SQL, a takĹźe ma wbudowane gniazdo audio. Sterownik UniStream 5â€? ma rezystancyjny, kolorowy ekran dotykowy, co eliminuje konieczność konfigurowania komunikacji PLC-HMI. Liczba oraz rodzaj wejść/wyjść

w sterowniku róşni siÄ™ w zaleĹźnoĹ›ci od modelu. ZaleĹźnie od wybranego modelu, konfiguracja moĹźe zawierać wejĹ›cia/wyjĹ›cia cyfrowe, analogowe, szybkie oraz temperaturowe. Ponadto dziÄ™ki dodatkowemu moduĹ‚owi,, uĹźytkownik moĹźe rozszerzyć konfiguracjÄ™ do maksymalnie 2048 punktĂłw I/O. Sterownik ma wbudowane porty Ethernet, host USB i port USB Mini-B. Istnieje rĂłwnieĹź moĹźliwość dodania portĂłw RS-485 i CANbus. UniStream 5â€? obsĹ‚uguje do 2048 punktĂłw I/O. StopieĹ„ ochrony sterownika to IP66/IP65/NEM4X. Do jego programowania sĹ‚uĹźy caĹ‚kowicie darmowy program UniLogic – nowe, intuicyjne Ĺ›rodowisko programistyczne do programowania PLC oraz HMI. DziÄ™ki moĹźliwoĹ›ci budowania wĹ‚asnych blokĂłw funkcyjnych oraz tworzenia wĹ‚asnych tagĂłw, czas programowania moĹźe zostać skrĂłcony nawet o 50%. ' "

POZYCJONOWANIE Z MAKSYMALNÄ„ NIEZAWODNOĹšCIÄ„ System pozycjonowania absolutnego PXV 2-D firmy Pepperl + Fuchs wyznacza nowe standardy w niezawodnoĹ›ci i obsĹ‚udze. DziÄ™ki duĹźemu oknu – 120 mm Ă— 80 mm system odczytu utrzymuje w polu widzenia wystarczajÄ…cÄ… liczbÄ™ kodĂłw, rĂłwnieĹź podczas przeĹ‚Ä…czania Ĺ›cieĹźek i zmian na taĹ›mie kodowej. Dodatkowo okno odczytu ma zwiÄ™kszonÄ… gĹ‚Ä™biÄ™ ostroĹ›ci, pozwalajÄ…c na uchwycenie jeszcze wiÄ™kszej liczby kodĂłw jednoczeĹ›nie, a takĹźe gwarantuje wykrywanie poĹ‚oĹźenia dziÄ™ki wielokrotnej redundancji. W przeciwieĹ„stwie do innych systemĂłw dostÄ™pnych na rynku, PXV wymaga zwykĹ‚ych kamer 2D i eliminuje problemy z przeĹ‚Ä…czaniem Ĺ›cieĹźek. Wymiary kodĂłw PXV zostaĹ‚y zwiÄ™kszone do 15 mm Ă— 15 mm bez uszczerbku dla rozdzielczoĹ›ci, a â€žgruboziarnistyâ€? projekt zapewnia, Ĺźe nie sÄ… naraĹźone na zanieczyszczenia.

DziÄ™ki pracy w trybie redundantnym, dziaĹ‚anie systemu nie moĹźe zostać zakĹ‚Ăłcone w wyniku zniszczenia poszczegĂłlnych kodĂłw. Innowacyjna technologia bezpieczeĹ„stwa safePXV zarzÄ…dza systemem pozycjonowania za pomocÄ… jednego czujnika. Ĺ Ä…czy czytnik 2D z trĂłjkolorowÄ… taĹ›mÄ… kodowÄ… Data Matrix, ktĂłra zawiera dwa nakĹ‚adajÄ…ce siÄ™ kody Data Matrix w kolorze czerwonym i niebieskim. Czytnik 2D jest wyposaĹźony w dwa kolorowe pierĹ›cienie LED – rĂłwnieĹź czerwony i niebieski. PierĹ›cienie sÄ… aktywowane osobno, a nastÄ™pnie odczytujÄ… po jednym kodzie Data Matrix. W rezultacie zawsze uzyskiwana jest pozycja bezwzglÄ™dna, zgodnie z wymogami SIL 3/PL e. ##

3 4. *

DRUKARKA 3D RS PRO DO SZYBKIEGO PROTOTYPOWANIA Nowa, Ĺ‚atwa w uĹźyciu drukarka 3D: iTX z gamy RS Pro to urzÄ…dzenie do wytwarzania addytywnego, ktĂłre zaspokoi potrzeby uĹźytkownikĂłw z branĹźy produkcyjnej. NajwaĹźniejszÄ… z cech iTX jest moĹźliwość modyfikacji: wysokiej jakoĹ›ci podzespoĹ‚y oraz pĹ‚ytki drukowane zostaĹ‚y zaprojektowane tak, by w ciÄ…gu kilku minut moĹźna je byĹ‚o Ĺ‚atwo zmodernizować lub wymienić. W drukarce wykorzystano technologiÄ™ druku metodÄ… nakĹ‚adania topionego filamentu (Fused Filament Fabrication, FFF) oraz w peĹ‚ni podgrzewanÄ… pĹ‚ytÄ™ roboczÄ… o zakresie temperatury od 50 °C do 100 °C. W celu zwiÄ™kszenia siĹ‚y i niezawodnoĹ›ci wytĹ‚aczania zastosowano w niej ekstruder z metalowÄ… przekĹ‚adniÄ… napÄ™dowÄ…. Jest on przystosowany do filamentu o Ĺ›rednicy 1,75 mm i umoĹźliwia drukowanie z uĹźyciem róşnego rodzaju materiaĹ‚Ăłw, w tym ABS, PLA i PETG.

22

Inne istotne dane techniczne: dostÄ™pne wielkoĹ›ci dysz 0,2, 0,3, 0,4, 0,5, 0,8 i 1,0 mm ; objÄ™tość robocza 8000 cm3 (200 mm Ă— 200 mm Ă— 200 mm); do wyboru róşne rozdzielczoĹ›ci warstw, od 0,8 mm w przypadku szybkiego drukowania aş po zaledwie 0,08 mm (80 mikronĂłw). Drukarka zabudowana jest w solidnej, malowanej proszkowo ramie i ma wymiary 450 mm Ă— 535 mm Ă— 370 mm (wys. Ă— szer. Ă— gĹ‚.); po zamontowaniu uchwytu szpuli z przewodem poĹ‚Ä…czeniowym wysokość zwiÄ™ksza siÄ™ do 550 mm, a szerokość do 535 mm. ! "#

AUTOMATYKA

PRODUKTY

ZACISKI POŁĄCZENIOWE MOLEX MUO 2.5 RS Components wprowadził do oferty serię zacisków połączeniowych Molex MUO 2.5, które powstały jako zamiennik zacisków zamkniętych (CE) i pozwalają na skrócenie czasu montażu wiązek, zapewniając także lepszą jakość, niezawodność i czas obróbki. Zastosowanie zacisków połączeniowych MUO 2.5 pozwala uniknąć splątania przewodów, ograniczyć liczbę problemów z jakością, potencjalnie eliminując konieczność dodatkowych kontroli, co upraszcza cały proces montażu zakończeń. Zaciski połączeniowe MUO 2.5 zapewniają większą swobodę, ponieważ ich montaż może odbywać się na dowolnym etapie procesu produkcyjnego. Wyposażone są w dwa osobne elementy ustalające, które chronią kabel i unieruchamiają miejsce połączenia, a także nie dopuszczają do splątania przewodów i eliminują ryzyko porażenia prądem. Zastosowano w nich również funkcję prostego odprowadzania wody, która zapobiega przenikaniu wilgoci do wnętrza. ! "#

CZUJNIK-DETEKTOR PUNKTU ROSY DPR-02 Detektor punktu rosy (czujnik kondensacji) służy zabezpieczaniu urządzeń lub pomieszczeń przed wykraplaniem pary wodnej zawartej w powietrzu w instalacjach sufitów chłodzących, jak belki i promienniki. Czujnik ma przekaźnik, który może bezpośrednio sterować urządzeniami przez np. sterowanie zaworu czynnika chłodzącego, przerwanie obwodu zasilania itp. oraz diodę LED sygnalizującą kolorem zielonym zakres poniżej ustawionej wartości (typowo między 90% a 95% RH) i kolorem czerwonym przekroczenie tego progu. Styk przełączny przekaźnika może współpracować z odpowiednim wejściem w systemach sterowania, regulacji lub monitoringu. Element pomiarowy jest umieszczony na kablu o długości 1,5 m w osłonie ułatwiającej przymocowanie do rury itp. Element pomiarowy jest wrażliwy na uszkodzenia mechaniczne i zabrudzenia chemiczne, przy montowaniu należy zachować szczególną ostrożność. Pomiar polega na wykryciu wilgoci w okolicy czujnika przez element pomiarowy, który powinien być przymocowany np. do belki chłodzącej, aby jego temperatura była taka sama jak medium chłodzącego. 8 R E K L A M A

HEINRICH KIPP WERK Firma HEINRICH KIPP WERK KG jest producentem i dostawcą produktów z zakresu technologii mocującej, standardowych elementów maszyn oraz elementów manipulacyjnych ELEMENTY MASZYN: - Rękojeści - Zatrzaski - Zamki - Stopki - Trzpienie ustalające - Elementy mocujące - Złączki i łączniki

- Pokrętła - Dociskacze - Zawiasy - Zapięcia - Elementy manipulacyjne - Elementy pozycjonujące - Magnesy

SYSTEMY MOCOWAÑ: - Modułowe przyrządy składane - Systemy wielokrotnego mocowania - Systemy szybkomocujące „One Touch” - Systemy paletowe z punktami zerowymi „ZEROlock” - Imadła do obróbki 5-osiowej - Imadła samocentrujące precyzyjne - Positive Clamping System

KIPP POLSKA Sp. z o.o.

ul.9/2018 Ostrowskiego 7 . PL- 53-238 Wrocław . Tel. +48 71 339 21 44 . Faks +48 71 336 22 63 . polska@kipp.pl . www.kipp.pl

23

PRODUKTY

MONITOROWANIE TEMPERATURY W SPALARNI ODPADÓW NIEBEZPIECZNYCH Firma Fluke Process Instruments opracowała system pomiarowy dla spalarni odpadów chemicznych. Niebezpieczne odpady są spalane w piecu obrotowym, który obraca się z prędkością 4 do 6 obrotów na godzinę. Z upływem czasu, ogniotrwała cegła chroniąca ścianę pieca ulega degradacji i musi zostać wymieniona. Przeprowadza się to w regularnych odstępach czasu z dużym marginesem bezpieczeństwa, aby zapobiec poważnemu uszkodzeniu pieca, a nawet wyciekom materiałów niebezpiecznych. System liniowej rejestracji podczerwieni Raytek CS210 może zsynchronizować obrazy

termiczne przy prędkości obrotowej wynoszącej zaledwie 2 obroty na godzinę. System wykrywa odchylenia temperatury na całej powierzchni pieca i dostarcza operatorowi instalacji informacje o jego stanie. Temperatura powłoki może wynosić od 100 °C do 500 °C. Punkty gorące wskazują na utratę lub zużycie warstwy ogniotrwałej. Instalacja systemu monitorowania przyniosła znaczne oszczędności dzięki wydłużonej żywotności materiałów ogniotrwałych i skróceniu czasu przestojów. 4 .

INNOWACYJNY HYBRYDOWY UKŁAD STEROWANIA SILNIKIEM Oferta firmy Rittal została właśnie uzupełniona o nowoczesny układ sterowania silnikiem. Ten hybrydowy rozrusznik silnika przystosowany do montażu na systemie szyn RiLine Compact łączy ze sobą zalety technologii półprzewodnikowej z zaletami technologii przekaźnikowej. Pozwala to na minimalizację strat mocy urządzenia oraz uzyskanie 10-krotnie większej żywotności w porównaniu z konwencjonalnymi układami rozruchowymi. Moduł sterujący silnika firmy Rittal pełni cztery podstawowe funkcje – rozruch silnika, funkcję układu nawrotnego, zabezpieczenie przed przeciążeniem i zabezpieczenie

przed zwarciem. Kompaktowe urządzenie o szerokości zaledwie 22,5 mm umożliwia duże oszczędności miejsca w szafie. Moduł wyposażony jest również w funkcje diagnostyczne wykrywające różnego rodzaju awarie, dzięki czemu zabezpieczany silnik jest optymalnie chroniony. Dostępne są trzy zakresy prądowe urządzenia – do 0,6 A, do 2,4 A oraz do 9 A. Montaż na systemie szyn RiLine Compact jest szybki i prosty – nie wymaga skomplikowanych czynności łączeniowych kabli, jak w przypadku standardowych rozwiązań.

KOMPONENT MAPP REPORT DLA AUTOMATYCZNEGO GENEROWANIA RAPORTÓW Generowanie raportów w formacie PDF na podstawie dowolnych danych z maszyny stało się prostsze dzięki komponentowi mapp Report. Użytkownik wybiera dane, układ oraz projekt zgodnie ze swoimi potrzebami. Dowolnie również może ustalić język i używane jednostki. Komponent mapp Report zbiera wszystkie dane statystyczne maszyny oraz informacje z innych komponentów mapp i przedstawia je w formie raportów w formacie PDF. Opcje układu raportów oferowane przez mapp Report umożliwiają dostosowanie ich do potrzeb różnych użytkowni-

24

ków, na przykład serwisantów lub kierownictwa. Do raportów można również włączać elementy graficzne, takie jak obrazy i tabele. Pliki można zabezpieczać hasłem w celu ochrony przed nieautoryzowanym dostępem. Raporty mogą być wysyłane automatycznie pocztą elektroniczną w określonym czasie lub po wystąpieniu określonego zdarzenia. Ponadto raporty można zapisywać na zewnętrznych nośnikach pamięci, takich jak dysk flash USB lub wysyłać bezpośrednio z urządzenia do drukarek sieciowych. )C

AUTOMATYKA

PRODUKTY

NOWA WKĹ ADKA IGUS DLA SYSTEMĂ“W LINIOWYCH Firma igus poszerza swojÄ… ofertÄ™ wkĹ‚adek liniowych wykonanych z wysokowydajnego tworzywa sztucznego iglidur A160. Niebieski materiaĹ‚ – iglidur A160 jest zgodny z FDA i RozporzÄ…dzeniem UE 10/2011 WE i dlatego speĹ‚nia specjalne wymagania przemysĹ‚u spoĹźywczego. iglidur A160 ma wysokÄ… i moĹźliwÄ… do obliczenia on-line Ĺźywotność w pracy z waĹ‚kami ze stali nierdzewnej, nawet w wilgotnych obszarach. Wysokowydajne tworzywo sztuczne charakteryzuje siÄ™ rĂłwnieĹź wysokÄ… odpornoĹ›ciÄ… na dziaĹ‚anie mediĂłw. KolejnÄ… zaletÄ… jest fakt, Ĺźe wkĹ‚adka jest odporna na zanieczyszczenia dziÄ™ki zintegrowanym kanaĹ‚om odprowadzajÄ…cym zabrudzenia i jest Ĺ‚atwa do czyszczenia i wymiany. Nowy komponent Ĺ‚oĹźyska liniowego jest obecnie dostÄ™pny w oĹ›miu wymiarach dla wszystkich opraw Ĺ‚oĹźyskowych i wĂłzkĂłw Drylin W, jak rĂłwnieĹź dla wszystkich prowadnic okrÄ…gĹ‚ych Drylin R. Przeprowadzony w laboratorium igus test zuĹźycia wyraĹşnie pokazaĹ‚, Ĺźe nowa wkĹ‚adka wykonana z iglidur A160 ma najlepsze wartoĹ›ci zuĹźycia na róşnych waĹ‚kach ze stali nierdzewnej. DziÄ™ki temu jest idealnym rozwiÄ…zaniem Ĺ›lizgowym do prowadnic liniowych ze stali nierdzewnej stosowanych w przemyĹ›le spoĹźywczym. .

VISOR Robotic to system wizyjny dedykowany do robotĂłw współpracujÄ…cych Universal Robots. Ma wbudowany interfejs komunikacyjny oraz przygotowane strategie kalibracji. Oprogramowanie URCap pozwala rĂłwnieĹź na bezpoĹ›redniÄ… wymianÄ™ danych miÄ™dzy kamerÄ… VISOR Robotic oraz systemami producenta Universal Robots (UR), upraszczajÄ…c tym samym komunikacjÄ™. OprĂłcz rĂłwnoczesnego wyĹ›wietlania z boku ekranu podglÄ…du widoku kamery i funkcji zarzÄ…dzania zadaniami, ktĂłre sÄ… juĹź znane z innych czujnikĂłw wizyjnych VISOR, oprogramowanie dostarcza uĹźytkownikowi wczeĹ›niej przygotowane skrypty kalibracji do zadaĹ„ pick&place. Typowe aplikacje z robotami, takie jak pobieranie, pozycjonowanie czy teĹź przemieszczanie w ukĹ‚adach inspekcyjnych mogÄ… być teraz ustawiane „rÄ™cznieâ€?, szybko i sprawnie, bez potrzeby zaawansowanego programowania. D E

/ $ # - 5 - - # # # "

9/2018

R E K L A M A

VISOR ROBOTIC – SYSTEM WIZYJNY DO UNIVERSAL ROBOTS

25

ROZMOWA

Rewolucja

technologiczna w praktyce ( # - . 5 5 /. - 5 # # * I - "/ * . " /K 5 - - I . - I % 5 - "

5 " " * * " - " " ) "

" L 5L " M " "N

- ,

26

AUTOMATYKA

ROZMOWA Firma Weidmüller aktywnie uczestniczy w tworzeniu inteligentnych fabryk. Jak Pan ocenia stan zaawansowania polskiego rynku w tym zakresie i nasze podejście – płyniemy z prądem czy jesteśmy proaktywni? W moim odczuciu to drugie. Na naszym rynku obecni są wszyscy wielcy branżowi gracze z całego świata. Dla wielu z nich pracują w Polsce wysoko wykwalifikowane zespoły, które tworzą polscy inżynierowie, doceniani nie tylko w skali lokalnej, ale także na poziomie globalnym. Mamy w tym zakresie wiele elementów przewagi. To, co pozytywnie wyróżnia naszego inżyniera, to fakt, że jest bardzo elastyczny i łatwo odnajduje się w nowych warunkach, a co najistotniejsze – dzięki szerokiej wiedzy jest kreatywny. W krajach zachodnich system edukacji jest oparty na rozwijaniu umie-

W ten sposób działa także nasza firma – kompetencje techniczne, które budujemy są na tyle uniwersalne, że już nieraz udało nam się zaskoczyć niemieckich kolegów i zaoferować pionierskie rozwiązania stworzone we współpracy z polskimi integratorami systemów w oparciu o oferowane przez koncern Weidmüller produkty. Rynek przemysłowy nie należy jednak do łatwych. Jest jednocześnie wdzięczny – jeśli zdobędzie się dzięki kompetencjom uznanie partnera, to na lata – i niewdzięczny – jakiekolwiek braki w kompetencjach mogą prowadzić do przegranej. To prawda – gdy działa się w naszej branży, kompetencje to podstawa. Mówi się, że klient może doprowadzić do zwolnienia każdego prezesa i zamknięcia każdej firmy. Aby być

Fot. Weidmüller

DZIŚ KOSZTY WYTWORZENIA, SUROWCÓW CZY PRODUKCJI SĄ DO SIEBIE CORAZ BARDZIEJ ZBLIŻONE. PRODUKCJA W CHINACH POWOLI PRZESTAJE SIĘ OPŁACAĆ, WIĘC WYTWÓRCY WRACAJĄ DO KRAJÓW MACIERZYSTYCH I TO JEST BARDZO DOBRY SYGNAŁ. jętności. Mają one bardzo dobrze funkcjonujące średnie szkolnictwo zawodowe, które w Polsce niestety praktycznie przestało istnieć. Co więcej, to przemysł często wyznacza kierunki działania, nierzadko uczestnicząc w tworzeniu programów nauczania wspólnie z uczelniami technicznymi, co ma miejsce np. w przypadku naszej firmy i Instytutu Fraunhofera w Padeborn. Efektem jest bardzo dobre przygotowanie praktyczne i kompetencje absolwentów stanowiące realną odpowiedź na potrzeby rynku, ale jednocześnie wąska specjalizacja, co – w razie wystąpienia komplikacji wykraczających poza tę specjalizację – często stanowi problem. Jeśli z podobnym problemem spotka się polski inżynier, z uwagi na interdyscyplinarne przygotowanie, często prędzej udaje mu się znaleźć rozwiązanie. 9/2018

skutecznym i odnieść sukces na rynku, należy słuchać. Musimy wiedzieć, z jakimi problemami stykają się klienci, abyśmy mogli zaoferować im odpowiednie rozwiązanie. W ten sposób od początku była budowana filozofia działania Weidmüllera. Rozwiązania, które dziś są sprzedawane jako seryjne produkty, powstały w odpowiedzi na potrzeby poszczególnych klientów czy branż. Sprawdziły się jednak na tyle, że sprostały też wyzwaniom, przed którymi stali inni. Nasz model działania to szycie na miarę, na tyle uniwersalne, że wchodzi do powszechnego użytku. Czym konkurować w sytuacji, gdy na rynku dostępnych jest wiele produktów, które tylko w małym stopniu różnią się od siebie pod względem funkcjonalnym?

Receptą może być zmiana modelu biznesowego – np. z dystrybucji komponentów na oferowanie kompletnych rozwiązań i kreowanie wartości dodanej. Liczba możliwych kombinacji jest nieskończona i każda z firm działających w naszej branży ma szansę znaleźć pomysł na siebie i miejsce na rynku. Z pewnością nie jest wskazana walka cenowa, bo prowadzi do spadku opłacalności i rodzi ryzyko praktyk monopolistycznych. Znane są przypadki, gdy taka presja doprowadziła do upadku lub przejmowania konkurencyjnych graczy, a w efekcie pozostanie w grze jednego silnego podmiotu dyktującego dzięki brakowi konkurencji wysokie ceny. Dziś koszty wytworzenia, surowców czy produkcji są do siebie coraz bardziej zbliżone. Produkcja w Chinach powoli przestaje się opłacać, więc wytwórcy wracają do krajów macierzystych i to jest bardzo dobry sygnał. Jak Weidmüller odnajduje się w trendzie cyfryzacji? Dzisiejszą sytuację na rynku idealnie odzwierciedlają wnioski przedstawione w książce „Digitize or Die”. Rozwoju nie da się zatrzymać, bo postęp ma to do siebie, że jest samoistny i niesterowalny. Trzeba więc trzymać rękę na pulsie, a najlepiej wyprzedzać rozwój i wyznaczać standardy. Weidmüller jest znany z proinnowacyjnego podejścia, w wielu krajach na różnych kontynentach mamy centra rozwojowe. Dostarczamy rozwiązania dla przemysłu, toteż wejście na ścieżkę Przemysłu 4.0 było dla nas naturalne. Z myślą o tych zmianach w 2011 r., który można uznać za początek czwartej rewolucji przemysłowej, zmodyfikowana została strategia firmy w kierunku położenia nacisku na cyfryzację. Aby być w niej partnerem, trzeba mieć pod kontrolą zarówno rozwój elektrotechniki, jak i automatyzacji. Najpierw trzeba zapewnić niezawodne zasilanie, potem do gry wchodzi automatyzacja, w tym zbieranie, transmisja i konwersja sygnałów, a na koniec pojawia się warstwa wirtualna, czyli cyfryzacja. Specjalnością Weidmüllera jest dostarczenie tego, co znajduje się między obiektem a chmurą – nie tylko w zakresie hardwaru, ale coraz częściej również softwaru. 27

ROZMOWA Maszyny są coraz bardziej zaawansowane, inteligentne i interaktywne, a opomiarowanie i oczujnikowanie sprawia, że generują olbrzymią ilość danych, z których jednak na razie korzysta się w niewielkim zakresie. To staramy się zmienić. Niezależnie od tego, w którym miejscu procesu technologicznego stosowane są nasze rozwiązania z zakresu Przemysłu 4.0, wszędzie mamy do czynienia z dostępem do ogromnej ilości danych, a używając odpowiedniego oprogramowania z udziałem sztucznej inteligencji możemy na ich podstawie wyciągnąć wnioski i podpowiedzieć klientowi np. sposób optymalizacji działania obiektu. Bardzo istotnym zagadnieniem jest też dziś predictive maintenance. Próbujemy przewidzieć, czy symptomy, które zauważamy na obiekcie nie są ostrzeżeniem – np. przed mogącą nastąpić awarią – albo czy korelacja między pewnymi zdarzeniami i stanami fizycznymi nie sygnalizuje konieczności serwisu lub podjęcia innych działań. Czy obecna rewolucja przemysłowa przekłada się na modyfikacje „zachowań” poszczególnych kategorii produktowych, w których jesteście obecni? W tej chwili mamy do czynienia z bardzo zaawansowanym procesem przechodzenia przedsiębiorstw z modelu klasycznego do Przemysłu 4.0. Nasza firma jest jednym z pionierów rozwiązań w tym zakresie. Na rynku, na którym jesteśmy obecni, mamy kilka zauważalnych kierunków rozwoju sytuacji. Rynek elektrotechniki jest nieco konserwatywny – niektóre rozwiązania, które powstały wiele lat temu, są aktualne i do dziś dostępne bez większych zmian w zakresie formy i funkcjonalności. W automatyce dynamika jest inna – produkt, który wszedł na rynek dzisiaj, za pół roku czy rok będzie miał nową wersję. Prędkość starzenia się produktów elektronicznych jest bowiem znacznie większa. Wystarczy spojrzeć na dwa praktyczne przykłady tych zjawisk w nawiązaniu do naszej oferty. Pierwszy to złączka SAK, która została opracowana przez Weidmüller w 1948 r. i do dzisiaj jest stosowana. Jej konstrukcja, podobnie jak funkcjo28

nalność nie zmieniły się, zmienił się jedynie materiał, z którego jest wykonana. Ten produkt ewoluuje, ale nie schodzi z rynku – gdy próbowaliśmy go zastąpić, sprzeciwili się temu klienci. Na przeciwnym biegunie plasują się np. zasilacze – w tym przypadku rozwój technologii cechuje ogromne tempo. Na rynek wchodzi właśnie nasz zasilacz PROtop, który mieści się już w pojęciu Internetu Rzeczy. Z zasilacza wyprowadzone jest złącze sieciowe, umożliwiające np. dokonywanie analiz w obrębie układu sterowania, a tym samym zdalne zarządzanie nim i w razie potrzeby odpowiednie modyfikowanie parametrów. Dziś jest to rozwiązanie nowej generacji, ale prawdopodobnie w niedługim czasie pojawi się wersja jeszcze

nej jest zawsze człowiek. Nad rozwojem technologii pracuje stosunkowo wąska grupa osób, natomiast skutki rewolucji będą odczuwać wszyscy. Nie można tego bagatelizować. Nieraz zdarzało się, że po wprowadzeniu nowoczesnych technologii nawet genialne projekty kończyły się porażką, ponieważ nie znajdywały poparcia albo wręcz spotykały się z oporem lub lękiem. Przykładem jest druga rewolucja przemysłowa, zwłaszcza w Anglii – maszyna parowa czy elektryfikacja były początkowo traktowane jako wróg, który odbierze pracę ludziom, czego efektem było m.in. powstanie słynnego ruchu Czartystów w Wielkiej Brytanii, gotowych niszczyć maszyny. Nie brano pod uwagę, że owszem – pewne

WITOLD BERESZCZYŃSKI Inżynier elektryk, absolwent Wydziału Elektrycznego Politechniki Warszawskiej. W praktyce przedstawiciel trzech zawodów – elektryk, elektronik, a od 20 lat także menedżer. Przed podjęciem pracy w Weidmüller przez blisko 10 lat związany był z firmą Schneider Electric, w której odpowiadał m.in. za rozwój w zakresie automatyki, a także rynek infrastruktury i przemysłu. Jednocześnie działał w międzynarodowym zespole Schneider Global Business Development, w ramach którego uczestniczył w projektach prowadzonych przez największe firmy inwestujące wówczas w Polsce. Później budował dywizję przemysłu i infrastruktury w firmie Oninnen, a także rozwijał biznes elektroniczny w szwedzkiej spółce Elfa Elektronika, która obecnie jest częścią grupy Elfa Distrelec. W wolnym czasie najchętniej jeździ konno i słucha muzyki, począwszy od klasyki, a skończywszy na metalu.

bardziej zaawansowana. To oczywiście nie znaczy, że „nowe” całkowicie wypiera z rynku „stare” – czas życia produktu w automatyce przemysłowej jest szacowany na około 10 lat, chociaż i w tym przypadku można zauważyć, że systematycznie się skraca. Cyfryzacja to nie tylko zjawisko technologiczne, ale również społeczne. Jest Pan optymistą czy pesymistą w zakresie umiejętności dostosowania się ludzi do tej rewolucji? Umiarkowanym optymistą. W odniesieniu do Polski mój optymizm bierze się stąd, że jesteśmy narodem, który trudno zaskoczyć, wybić z rytmu, przestraszyć – mamy zdrowy dystans. Cyfryzacja to jednak duża zmiana kulturowa, prawdopodobnie jedna z najtrudniejszych współcześnie, o ile nie najtrudniejsza. Powinniśmy pamiętać, że w centrum rewolucji technologicz-

zawody w efekcie rewolucji znikną, ale pojawią się inne. Ze współczesną rewolucją technologiczną jest podobnie – powoduje wzrost niepewności. Obawa, że sztuczna inteligencja będzie podejmowała za nas decyzje jest widoczna w różnych warstwach pracowniczych – począwszy od robotników i kadry pracującej bezpośrednio przy produkcji, po menedżerów czy programistów. To wszystko wymusza zmianę organizacji i systemu pracy. Do tej pory najczęściej mieliśmy do czynienia z indywidualnie działającymi obszarami funkcjonalnymi – sprzedaż, logistyka, wsparcie techniczne, zarządzanie itp. operowały niezależnie od siebie. Cyfryzacja sprawiła, że zaczęły się przenikać i coraz bardziej wynik działania jednego przekłada się na wynik działania pozostałych. Na szkoleniach zawsze pokazuję schemat odwróconej kokardy, który idealnie odzwierciedla AUTOMATYKA

ROZMOWA tę zmianę. Wyobraźmy sobie dwa trójkąty, w których znajdują się różne funkcjonalności, dla uproszczenia w każdym te same. Kiedyś był między nimi jeden punkt styku – przedstawiciel ze strony klienta i przedstawiciel ze strony producenta. To już historia. Dziś te trójkąty uległy odwróceniu – przy współpracy dwóch firm pracownicy kontaktują się na wielu poziomach – na linii inżynier–inżynier, logistyk-logistyk, menedżer-menedżer itd. To nie wszystko. Z klasycznego zarządzania zaczynamy przechodzić do pracy w interaktywnych zespołach funkcjonalnych, gdzie hierarchia przestaje mieć pierwszorzędne znaczenie – układ zależności z pionowego staje się poziomy. Coraz bardziej liczy się inteligencja emocjonalna i otwartość umysłu, bo o sukcesie w coraz większym stopniu decydują kompetencje miękkie. W skutecznym konkurowaniu oczywiście bardzo istotne są kompetencje techniczne i funkcjonalność produktów, ale nie mniej ważna jest umiejętność współpracy. Zarówno klient, jak i dostawca mają coś, co nazwałbym potencjałem wiedzy ukrytej, której elementem są doświadczenia. Sztuką jest uruchomienie tych zasobów w celu stworzenia wspólnego rozwiązania. Wielkimi krokami zbliża się kolejna edycja targów Energetab. Co zaprezentujecie w tym roku? Zaproponujemy m.in. nowość z zakresu rozwijania narzędzi projektowych, w tym inżyniersko-logistyczne narzędzie Weidmüller Configurator. Przedstawimy też oprogramowanie u-link – narzędzie do zdalnego serwisu, umożliwiające monitorowanie za pośrednictwem sieci różnych zdarzeń, które są rejestrowane przez nasze urządzenia. Przez u-link można połączyć się z urządzeniem w dowolnej lokalizacji, sprawdzić jego parametry i prawidłowość działania, a w razie konieczności podjąć odpowiednie kroki. To narzędzie jest szczególnie przydatne w obiektach o rozproszonej infrastrukturze, np. elektrowniach czy kopalniach, więc idealnie wpisuje się w potrzeby branży związanej z targami Energetab. 9/2018

Jakie sektory są dla Was kluczowe? Naturalnym rynkiem dla koncernu Weidmüller był, jest i będzie rynek związany z produkcją maszyn i urządzeń, m.in. w transporcie, kolejnictwie, przemyśle stoczniowym, a także samochodowym czy spożywczym. Automatyzacja postępuje także w energetyce. Wymienione dziedziny należą do kluczowych gałęzi skazanych na automatyzację i cyfryzację, a wciąż jest tutaj dużo do zrobienia i zamierzamy w tym aktywnie uczestniczyć. Dwa lata temu Weidmüller obchodził 25-lecie działalności w Polsce. Co składa się na Waszą historię? W Polsce pojawiliśmy się w 1991 r. Początkowo działaliśmy jako przedstawicielstwo, a rok później już jako spółka w ramach holdingu. 10 lat temu wszystkie spółki koncernu zostały włączone do systemu SAP, co pozwoliło realizować dostawy bezpośrednie – obecnie dostawy w niemal całej Europie są dokonywane z centrum logistycznego w Dortmundzie. Ta zmiana była istotnym kamieniem milowym, m.in. ze względu na zwiększenie elastyczności dostaw. To tym istotniejsze, że jesteśmy znani z logistyki „just-in-time” – dostarczamy komponenty do produkcji, w tym do produkcji seryjnej, gdzie dostępność produktu od ręki jest krytycznym elementem. Znaczącym wydarzeniem w historii naszej firmy była też zmiana organizacji w 2010 r., w którym dołączyłem do polskiej spółki. Znacznie rozbudowaliśmy zespół, a z zespołu stacjonarnego przeszliśmy na bardziej mobilny – osoby odpowiadające za doradztwo techniczne pracują na miejscu, a zespół handlowy głównie w terenie. Gdzie Pan widzi firmę za kolejne 25 lat? Rośnie rola optymalnego wykorzystania potencjału technologicznego i personalnego oraz spożytkowania tej synergii we współpracy z rynkiem. W perspektywie 25 lat widzę naszą firmę jako think-tank o charakterze doradczo-projektowym. Jak dużą rolę w dotarciu do klienta odgrywa w przypadku Waszej firmy dystrybucja?

Dystrybucja gra u nas – podobnie jak w innych firmach z naszej branży – ważną rolę. To kluczowy kanał dostępu do klientów, szczególnie w przypadku sprzedaży komponentów – dzięki niemu można uzyskać efekt skali. Rolą dystrybucji jest zapewnienie dostępności rozwiązań na rynku rozproszonym. Nie ma firmy, z gigantami na czele, która byłaby w stanie obsłużyć taki rynek, ponieważ obsługa klienta detalicznego w takim wymiarze jest nie do udźwignięcia nawet dla największych producentów. Zauważamy też, że rośnie świadomość klientów w zakresie zależności od dostawców. Coraz więcej firm decyduje się na dywersyfikację i nie pozwala na to, by jeden dostawca miał udział wyższy niż 50%. Jednocześnie coraz ważniejsze jest dzisiaj także wsparcie dla dostarczonego rozwiązania, a nie tylko dostępność produktu. Jakie wskazałby Pan współczesne bariery dla działalności takich firm jak Weidmüller? To zależy od segmentu rynku. Przykładowo w przemyśle energetycznym – podobnie jak w innych budżetowych branżach – jesteśmy uzależnieni od decyzji inwestycyjnych zapadających na poziomie centralnym, które przekładają się na zachowania rynku. To o tyle istotna bariera, że spadkowi inwestycji towarzyszy natychmiastowy spadek sprzedaży komponentów. Przez ostatnie dwa lata w sektorze energetycznym obserwowaliśmy stagnację w tym zakresie, ale obecnie widać pewne ożywienie i mamy nadzieję, że będzie to trwały trend. Barierą bywa też nieuczciwa konkurencja ze strony firm dalekowschodnich – to problem naszej branży nie tylko w Polsce. Nie chodzi tylko o niższe ceny, ale o fakt, że wiele produktów tam tworzonych zadziwiająco przypomina produkty znanych producentów. Ich jakość wykonania i rzetelność informacji technicznej budzi jednak bardzo wiele zastrzeżeń. To szerszy problem i w mojej opinii powinny zostać stworzone odpowiednie mechanizmy i regulacje, które pozwolą ukrócić tego typu praktyki. " -

Urszula Chojnacka AUTOMATYKA

29

TEMAT NUMERU

Efektywność energetyczna przedsiębiorstwa D - % - S 5 @> " 5 @><A ,

I / - L - - - . .

- - * .I * # K/ - *

5L * ,

V "

K # -

# * X K - I " 5

M " / S - 5L

K S -# - 5L

#

%. 5 - .

- I -L # - K

. 5 L,

30

O

bowiÄ…zek wykonywania okresowych audytĂłw energetycznych wypĹ‚ywa wprost z zapisĂłw Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady Europy 2012/27/UE. Niemniej dziÄ™ki przeprowadzeniu audytu energetycznego przedsiÄ™biorstwo zyskuje informacjÄ™ o moĹźliwoĹ›ciach oszczÄ™dzania energii, a wiÄ™c o zmniejszeniu kosztĂłw produkcji. Wyniki audytu energetycznego mogÄ… być wykorzystywane nastÄ™pnie do analiz oraz kontroli. W wypadku duĹźych firm, raport z wykonanego audytu energetycznego moĹźe zostać objÄ™ty kontrolÄ… Prezesa UrzÄ™du Regulacji Energetyki – o czym teĹź warto pamiÄ™tać. Jak wiadomo, energia jest niezbÄ™dna w procesach produkcyjnych. Koszt jej uzyskania – zakupu, albo samodzielnego wyprodukowania – w istotny sposĂłb wpĹ‚ywa na koĹ„cowÄ… cenÄ™ produktu oraz konkurencyjność firmy na rynku. Dlatego zoptymalizowane i racjonalne gospodarowanie energiÄ…, w tym przede wszystkim kontrola strat i jej zuĹźycia sÄ… jednymi z najbardziej istotnych procesĂłw w zarzÄ…dzaniu

produkcjÄ… i przedsiÄ™biorstwem. Jak wynika z badaĹ„ przeprowadzonych na zlecenie Ayming Polska przez Kantar Millward Brown, aş dla 93% przedsiÄ™biorstw energochĹ‚onnych koszt energii elektrycznej stanowi istotnÄ… pozycjÄ™ w ich caĹ‚oĹ›ciowych kosztach produkcji. Co trzecia firma deklaruje, Ĺźe wydatki na energiÄ™ stanowiÄ… powyĹźej 7% kosztĂłw produkcji.

Sposoby znalezienia oszczÄ™dnoĹ›ci w firmie Efektywność oszczÄ™dzania w znacznym stopniu zaleĹźy od kompleksowej kontroli zuĹźycia energii przez poszczegĂłlne dziaĹ‚y przedsiÄ™biorstwa oraz wszystkie procesy produkcyjnego. Istotne sÄ… tu Ĺ›rodki zapobiegajÄ…ce stratom i marnotrawstwu, jak i wdraĹźanie nowych, mniej energochĹ‚onnych technologii i systemĂłw produkcyjnych – w tym pojedynczych maszyn, czy urzÄ…dzeĹ„. Wspomniane badanie Ayming Polska wskazuje, Ĺźe w zaledwie 7% przebadanych firm kaĹźda maszyna ma zamontowany oddzielny licznik energii. W 57% firm mierzony jest poziom wykorzystania energii na kaĹźdym AUTOMATYKA

TEMAT NUMERU etapie produkcji, a co trzecia firma ma wyłącznie jeden licznik do pomiaru całkowitego wykorzystania energii elektrycznej. Badanie pokazało, że 43% firm dąży do obniżenia kosztów energii przede wszystkim poprzez zwiększenie efektywności energetycznej procesu produkcji. W większości wypadków efektywność energetyczna rozumiana jest jako stosunek efektu końcowego, czyli np. ceny produktu do ilości zużywanych do jego produkcji mediów, w tym przede wszystkim energii elektrycznej. Tak zdefiniowany parametr efektywności energetycznej można łatwo mierzyć, zmieniać i kontrolować. Oczywistą drogą do zmniejszenia kosztów np. energii elektrycznej jest zwiększenie efektywności urządzeń i instalacji. Jest to najszybsza i najczęściej stosowana metoda na ograniczenie zużycia energii elektrycznej oraz innych mediów w procesie produkcyjnym. Aby znaleźć miejsca, w których „ucieka” energia należy przeprowadzić wspomniany audyt energetyczny przedsiębiorstwa.

4 , V

Audyt – początek drogi do oszczędności w firmie Audyt energetyczny, jak każdy inny audyt, należy przeprowadzać na podstawie aktualnych, reprezentatywnych, mierzalnych i możliwych do zidentyfikowania danych dotyczących, w tym wypadku, zużycia energii oraz, w przypadku energii elektrycznej, zapotrzebowania na moc. Audyt energetyczny musi zawierać szczegółowy przegląd zużycia energii zarówno w budynkach lub zespołach budynków, jak i w instalacjach przemysłowych, liniach produkcyjnych oraz w transporcie, odpowiadających łącznie za co najmniej 90% całkowitego zużycia energii przez przedsiębiorstwo. Oczywiście, audyt powinien opierać się, o ile to możliwe, na analizie kosztowej cyklu życia budynków oraz instalacji przemysłowych, a nie na okresie zwrotu nakładów tak, aby uwzględnić oszczędności energii w dłuższym okre9/2018

sie czasu. Celem audytu jest określenie ilości i struktury zużywanej energii oraz zalecenie konkretnych rozwiązań technicznych, organizacyjnych i formalnych, a także określenie ich opłacalności. Co ważne audyt energetyczny obejmuje również wnioski poaudytowe związane z podjęciem i realizacją inwestycji mających na celu racjonalizację zużycia energii. We wnioskach określa się, które modernizacje są opłacalne oraz jakie maszyny, inwestycje i rozwiązania techniczne są najkorzystniejsze w celu osiągnięcia jak najwyższej efektywności energetycznej. Audyt energetyczny, niezależnie od wielkości przedsiębiorstwa powinien zawierać następujące elementy: • inwentaryzację instalacji, maszyn i linii produkcyjnych, w tym procesów pomocniczych (klimatyzacja, infrastruktura IT, automatyka itp.) i systemu zarządzania produkcją, zużywających energię i media, • ocenę charakterystyki energetycznej wszystkich wymienionych wyżej urządzeń, pod kątem zużywanej energii i mediów, • audyt efektywności energetycznej źródeł i odbiorów energii, • audyt energii odpadowej, • inwentaryzację infrastruktury budynków, w których mieści się firma i ocenę ich charakterystyki energetycznej, • ocenę właściwości cieplnych budynku, hal fabrycznych, maszyn a także

instalacji przemysłowo-produkcyjnych, • analizę umów i taryf zamawianych mediów, w tym energii, • propozycje metod zmniejszenia zużycia energii, • ocenę opłacalności każdej z metod, • wskazanie, które z nich są optymalne dla rozpatrywanego obiektu, maszyny, linii produkcyjnej itp. • wyznaczenie wskaźników ekonomicznych, • program wdrożenia zaleceń audytu energetycznego i jego finansowanie. W przypadku audytu formalnego, zgodnego z Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 17 marca 2009 r. (Dz.U. z 2009 r. Nr 43, poz. 346), audyt energetyczny powinien być przeprowadzany przez wykwalifikowanego audytora energetycznego, ponieważ sama procedura audytu jest dość skomplikowana. W wypadku mniejszych firm, przeprowadzających audyt energetyczny na własne potrzeby, można z powodzeniem zdać się na wiedzę własnych pracowników – szczególnie osób zatrudnionych w służbach utrzymania ruchu. W rezultacie audytu, dla każdego rodzaju modernizacji otrzymujemy, zestawienie parametrów – koszt, zysk, czas zwrotu kosztów i wskaźniki opłacalności. Dzięki temu audyt energetyczny dostarcza wytycznych do podjęcia ekonomicznie uzasadnionych decyzji dotyczących modernizacji budynków, maszyn i linii produkcyjnych przedsiębiorstwa.

W jaki sposób zalecenia poaudytowe wdrażać w życie Dobrze przygotowany raport powinien składać się z trzech części. Pierwsza to część opisująca stan faktyczny, który został zastany w zakładzie wraz z jego wnikliwą analizą pod kątem efektywności użytkowania energii. Druga część raportu musi zawierać propozycje działań naprawczych, usprawniających wykorzystanie energii. Trzecia, najważniejsza, zawiera obliczenia 31

TEMAT NUMERU

inżyniersko-ekonomiczne wykazujące potencjalne oszczędności energii w różnych okresach czasu. Stan istniejący instalacji, budynków i linii produkcyjnych powinien zawierać szkice, rysunki, schematy i diagramy oraz jak najwięcej informacji, dotyczących spostrzeżeń audytorów co do marnotrawstwa energii. Wycieki energii, miejsca marnotrawstwa, energochłonne maszyny, procesy technologiczne i obszary wymagające kroków naprawczych muszą być jasno zlokalizowane na schematach i planach, tak aby można je było ławo zlokalizować fizycznie. Rekomendacje poaudytowe powinny zawierać opis wszystkich koniecznych działań mających na celu poprawę efektywności energetycznej. Wszelkie obliczenia i szacunki muszą określać ilości energii możliwej do zaoszczędzenia w różnych okresach rozliczeniowych, najczęściej podaje się okresy roczne w kWh/rok, i przeliczone na oszczędno-

ści wyrażone kwotowo w zł/rok. Raport powinien zawierać, jeśli to możliwe, jednostkowe współczynniki zużycia energii, tj. ilości energii potrzebnej do wyprodukowania jednostki wyrobu, np. ilość zużytej energii na sztukę, dzięki czemu kierownictwo firmy może podjąć odpowiednie działania. Na podstawie audytu kierownictwo firmy powinno podjąć uzasadnione ekonomicznie kroki zmierzające do poprawy efektywności energetycznej. Z reguły tworzone są w tym celu zespoły robocze, w zależności od potrzeb, w skład których wchodzą pracownicy poszczególnych działów i powoływani są kierownicy koordynujący zadania. Istotnym elementem jest zlecenie części prac na zewnątrz, na przykład związanych z dociepleniem budynków czy wymianą nieefektywnych instalacji, ponieważ tego typu prac nie da się wykonać zwykle własnymi siłami. Uruchamiane są też procedury inwestycyjne, mające na celu

modernizację maszyn, urządzeń lub linii produkcyjnych, a także zakup nowych. Istotne jest też opomiarowanie zużycia energii i mediów, tak aby na bieżąco kontrolować uzyskaną efektywność energetyczną poszczególnych procesów i maszyn. Po upływie określonego czasu od momentu zakończenia audytu, należy przeprowadzić audyt kontrolny. Ma on na celu sprawdzenie w jakim zakresie realizowane są zalecenia poaudytowe. Audyt ten jest istotny dla kierownictwa firmy, ponieważ pozwala zorientować się na ile efektywny i przydatny był audyt energetyczny. Co ciekawe, w wielu firmach wystarczającymi działaniami są proste, stosunkowo tanie inwestycje np. w energooszczędne oświetlenie, systemy pomiarowe, czujniki czy systemy odzysku ciepła, które pomimo niewielkich nakładów pozwalają uzyskać kilkuprocentowe oszczędności energii.

Monitoring zużycia energii Kontrola poaudytowa, jak i sam audyt muszą opierać się na rzeczywistych pomiarach. Dlatego warto zainwestować w sieć czujników monitorowania energii i mediów. Tego typu systemy monitorowania mediów kontrolują w sposób ciągły zużycie i aktywnie, wraz z systemami automatyki przemysłowej, zarządzają poborem mediów i energii. Odpowiednio zaprogramowane zapobiegają też przekraczaniu ustalonych limitów zużycia energii, lub też wyłączają dostawy energii do nieużywanych w danej chwili maszyn czy linii produkcyjnych. Do za-

W JAKI SPOSÓB POPRAWIĆ EFEKTYWNOŚĆ ENERGETYCZNĄ W PRZEDSIĘBIORSTWIE PRODUKCYJNYM? KAROL PUK, KIEROWNIK DZIAŁU DORADZTWA, SPRZEDAŻY I PROJEKTÓW, WOBIT Biorąc pod uwagę fakt, że za ponad 60% energii zużywanej w przemyśle odpowiadają napędy, z pewnością warto zainwestować w efektywne energetycznie urządzenia, np. silniki bezszczotkowe. Silniki BLDC doskonale sprawdzają się do napędzania m.in. nowoczesnych robotów samojezdnych, takich jak MOBOT AGV, stosowanych do optymalizacji procesów

32

transportowych wewnątrz zakładów. Dzięki napędom o wysokiej sprawności, roboty mobilne mogą dłużej pracować na jednym zestawie akumulatorów. Są przy tym efektywniejsze i bardziej ekologiczne w porównaniu do wózków widłowych. Myśląc o optymalizacji zużycia energii nie można zapomnieć również o monitorowaniu i kontroli procesów. Tu praktycznym

narzędziem jest m.in. oprogramowanie typu SCADA. Pozwala ono monitorować zużycie energii, a także natychmiast informuje o wszelkich awariach i usterkach. Dzięki analizie zgromadzonych danych SCADA umożliwia również precyzyjne prognozowanie eksploatacji maszyn, a tym samym lepsze planowanie działań serwisowych.

AUTOMATYKA

4 , 0 C$

TEMAT NUMERU let systemĂłw monitorowania mediĂłw zaliczyć rĂłwnieĹź naleĹźy moĹźliwość dostosowywania na bieşąco odpowiedniej taryfy do potrzeb produkcyjnych. ZarzÄ…d firmy ma z kolei, dziÄ™ki moĹźliwoĹ›ci poĹ‚Ä…czenia systemu monitoringu mediĂłw z firmowym systemem IT, natychmiastowy wglÄ…d w informacje o obecnym i przewidywanym zuĹźyciu mediĂłw i o tym, jakÄ… skĹ‚adowÄ… ogĂłlnych kosztĂłw produkcji sÄ… koszty mediĂłw. Współczesne systemy monitorowania i optymalizacji zuĹźycia mediĂłw bazujÄ… na sprawdzonych rozwiÄ…zaniach informatycznych stosowanych w przemyĹ›le oraz na sprzęşonej z systemem IT zakĹ‚adowej sieci czujnikĂłw i licznikĂłw monitorujÄ…cych bezpoĹ›rednio paramenty i zuĹźycie mediĂłw. Coraz częściej wykorzystuje siÄ™ tu czujniki zgodne ze standardami Internetu Rzeczy IoT (Internet of Things). ZaletÄ… takiego Ĺ›rodowiska jest jego skalowalność oraz szeroka funkcjonalność. W wypadku medium dostarczanego bezpoĹ›rednio od dostawcy, np. energii elektrycznej, gazu czy wody, wskazane jest stosowanie inteligentnych systemĂłw pomiarowych (smart metering), ktĂłre bazujÄ… na inteligentnych licznikach. W przypadku pomiaru energii elektrycznej stosuje siÄ™ tu inteligentne liczniki, ktĂłre nie tylko rejestrujÄ… zuĹźycie energii, ale pozwalajÄ… teĹź na kontrolÄ™ procesu produkcyjnego. PracÄ™ licznikĂłw moĹźna integrować z zakĹ‚adowymi systemami IT zapewniajÄ…cymi zdalny dostÄ™p do danych, nawet za pomocÄ… smartfonĂłw, co uĹ‚atwia pracÄ™ sĹ‚uĹźbom utrzymania ruchu. Jak widać, nie da siÄ™ skonstruować nowoczesnego systemu monitoringu efektywnoĹ›ci energetycznej bez inteligentnych licznikĂłw. W liczniku takim, ukĹ‚ad sterujÄ…cy jest elementem programowalnym, czyli jest to jeden z modeli procesorĂłw stosowanych w mikrokontrolerach i sterownikach PLC. W podĹ‚Ä…czonej do niego pamiÄ™ci przechowuje siÄ™ i przetwarza dane pomiarowe. ModuĹ‚ komunikacji odpowiada zaĹ› transmisjÄ™ danych do systemu AMR (Automatic Meter Reading), ktĂłre pozwalajÄ… na w peĹ‚ni automatyczne zbieranie danych dotyczÄ…cych zuĹźycia mediĂłw, skÄ…d dalej trafiajÄ… do infrastruktury IT firmy. W ten sposĂłb uzyskuje siÄ™ informacje o caĹ‚9/2018

kowitym zuĹźyciu energii, jej kosztach, bieşącym zapotrzebowaniu na energiÄ™, a takĹźe moĹźna skontrolować charakterystykÄ™ obciÄ…Ĺźenia dla poszczegĂłlnych maszyn i urzÄ…dzeĹ„. Interfejs komunikacyjny pozwala zawsze na zdalny dostÄ™p do urzÄ…dzenia pomiarowego, dziÄ™ki czemu znacznie Ĺ‚atwiej zarzÄ…dzać jest inteligentnym licznikiem. Inteligentne liczniki energii elektrycznej pozwalajÄ… na bardzo dokĹ‚adnie pomiary pobieranej przez dane urzÄ…dzenie energii oraz na bieşące Ĺ›ledzenie jej zuĹźycia. MoĹźliwe jest teĹź monitorowanie zwiÄ…zanych z tym kosztĂłw. W wypadku

informacji, takĹźe tych archiwalnych, ale rĂłwnieĹź sterować infrastrukturÄ… zakĹ‚adu. Standardowymi funkcjami sÄ… tu ostrzeĹźenia i alarmy wszczynane w sytuacjach kryzysowych, inteligentne algorytmy, czÄ™sto korzystajÄ…ce z metod uczenia maszynowego, wskazujÄ… miejsca, gdzie wystÄ™pujÄ… anomalie zuĹźycia energii, ktĂłre mogÄ… prowadzić do awarii (analizowane sÄ… tu m.in. nietypowe zachowania). Dobrym przykĹ‚adem moĹźe być silnik z zacierajÄ…cym siÄ™ Ĺ‚oĹźyskiem, ktĂłry nagle, na skutek zwiÄ™kszonych oporĂłw, zaczyna pobierać znacznie wiÄ™kszÄ… moc.

". L L - # K/ - - ( 6>><

komunikacji bezprzewodowej, najczęściej wykorzystuje siÄ™ fale radiowe o czÄ™stotliwoĹ›ci 868 MHz. Do komunikacji z licznikami wykorzystuje najczęściej przewodowe poĹ‚Ä…czenie szeregowe w standardzie RS-485, RS-232 bÄ…dĹş USB, standardowÄ… transmisjÄ™ danych M-Bus (Meter Bus) lub bezprzewodowÄ… transmisjÄ™ Wireless M-Bus przy wykorzystaniu wspomnianych fal radiowych o czÄ™stotliwoĹ›ci 868 MHz. Zebrane w ten sposĂłb dane przetwarzane sÄ… przez specjalistyczne oprogramowanie. Tego typu software ma za zadanie nie tylko agregować dane, a nastÄ™pnie w Ĺ‚atwy, graficzny sposĂłb je wyĹ›wietlać, tak aby sĹ‚uĹźby utrzymania ruchy miaĹ‚y na bieşąco, w czasie rzeczywistym, dostÄ™p do najwaĹźniejszych

Elementy infrastruktury przemysĹ‚owej Ĺ‚atwo optymalizowane pod kÄ…tem zuĹźycia energii Elementami, ktĂłre w warunkach przemysĹ‚owych dajÄ… rzeczywiste oszczÄ™dnoĹ›ci energii elektrycznej sÄ… systemy napÄ™dowe. Przede wszystkim do budowy energooszczÄ™dnych silnikĂłw stosuje siÄ™ materiaĹ‚y o podwyĹźszonej jakoĹ›ci i przewodnoĹ›ci elektrycznej, co zmniejsza straty oporowe. Zamiast aluminium stosowana jest miedĹş, ktĂłra nie tylko lepiej przewodzi prÄ…d, ale ma teĹź wyĹźszÄ… wytrzymaĹ‚ość termicznÄ…, dziÄ™ki czemu silnik moĹźe pracować przez dĹ‚uĹźszy czas przy wyĹźszych obciÄ…Ĺźeniach. MiedĹş jest teĹź bardziej wytrzymaĹ‚a na rozciÄ…ganie, co pozwala z kolei zastosować wiÄ™ksze 33

TEMAT NUMERU momenty rozruchowe, co przekłada się na możliwość stosowania mniejszych, zużywających mniej energii silników w maszynach obróbczych. Oprócz samej konstrukcji silnika istotny wpływ na pobór energii ma sterowanie. Nowoczesne przekształtniki częstotliwości oferują szereg rozwiązań technologicznych, które pomagają zoptymalizować zużycie energii, przy uwzględnieniu specyfiki pracy danego urządzenia. Jednym z możliwych rozwiązań, dostępnych m.in. w przekształtnikach Siemens Sinamics S, jest możliwość dostosowanie prędkości silnika do konkretnych potrzeb związanych z dynamicznie zmieniającym się obciążeniem. Pozwala to oszczędzić nawet do 70% energii w przypadku pomp, wiatraków oraz kompresorów. Jeżeli to nie wystarczy, można również skorzystać z funkcji odzyskiwania energii podczas hamowania. Oszczędności energetyczne można uzyskać również w przypadku serwonapędów. Napędy te znajdują zastosowanie w aplikacjach wymagających precyzyjnej regulacji ruchu obrotowego. W serwonapędach przetwornice częstotliwości stosuje się nie tylko do regulowania prędkości, lecz także do ustalania kąta ustawienia wału serwosilnika. W typowym serwonapędzie wyróżnia trzy elementy. Pierwszym jest urządzenie wykonawcze, czyli silnik oraz

34

regulator lub sterownik odpowiedzialny za realizowanie określonego algorytmu. Kolejnym podzespołem jest element sprzężenia zwrotnego przeznaczony do odczytu aktualnej pozycji silnika. Może być to enkoder, rezolwer lub tachometr. Serwonapędy mają zastosowanie wszędzie tam, gdzie konieczne jest nie tylko pozycjonowanie, lecz także wysoka dynamika ruchu oraz szerokie możliwości w zakresie regulacji. Stąd też serwonapędy standardowo wykorzystuje się do budowy linii produkcyjnych oraz wszelkiej maści obrabiarek CNC. Serwosilnikiem może być bezszczotkowy silnik synchroniczny prądu zmiennego z magnesami trwałymi na wirniku, z wbudowanym enkoderem lub bezszczotkowe silniki prądu stałego. Często wykorzystuje się również impulsowe silniki krokowe. Konstrukcja tych silników, jest znacznie bardziej energooszczędna w stosunku do klasycznych silników klatkowych lub do stałoprądowych silników wyposażonych w szczotki. Przyjmuje się, że oszczędności energii wynoszą tu od 35% do 50% w zależności od sposobu pracy silnika i zastosowań. Przykładem takich urządzeń jest seria asynchronicznych silników serwo DRL firmy SEW-Eurodrive. Nadają się one szczególnie do aplikacji, w których napędzane są elementy o bardzo dużych masowych momentach bezwładności.

Co ciekawe, możliwe jest tu krótkotrwałe przeciążenie sięgające 350%.

Procesory i oprogramowanie Elementami, które obecnie w największym stopniu wpływają na oszczędności energii są sterowniki procesorowe PLC i oprogramowanie sterujące. Co więcej, obecnie same urządzenia korzystające z procesorów są również coraz bardziej energooszczędne. Związane jest to z udoskonalaniem technologii produkcji – coraz mniejszy wymiar technologiczny wytwarzania struktur półprzewodnikowych wpływa na zmniejszenie rozmiaru bramek tranzystora, a co za tym idzie niezbędną do ich przełączania energię – oraz wprowadzaniem algorytmów zmniejszających częstotliwość pracy układu przy mniejszym obciążeniu i mechanizmów wyłączających niepotrzebne w danej chwili moduły wykonawcze procesora. Dość powiedzieć, że współczesne konstrukcje procesorów zadowalają się 2–5 Watami energii, podczas gdy jeszcze kilka lat temu za energooszczędne uchodziły układy pobierające 20–25 Watów. Sterowniki PLC pozwalają zoptymalizować proces produkcji. Odpowiednio zaprogramowane w znaczący sposób mogą zmniejszyć zużycie energii, poszczególnych elementów wykonawczych linii, ograniczając czasy przestojów i optymalizując ruch i działanie wszystkich urządzeń. Komunikacja z infrastrukturą IT, pozwala na bieżąco sterować i zarządzać produkcją, w zależności od składanych zamówień. Sterowniki PLC stanowią też moduł nadrzędy dla czujników zbierających dane. Jest to więc element niezbędny w systemie optymalizacji efektywności energetycznej. Ostatnim elementem energetycznej układanki jest oprogramowanie. Dobrze zaprogramowany sterownik PLC, sterownik wieloosiowy czy falownik silnika potrafi przynieść do 40% oszczędności energii pobieranej przez element wykonawczy. Dlatego tworzone przez inżynierów oprogramowanie dla tego typu urządzeń powinno być koniecznie walidowane pod kątem jego wpływu na zużycie energii przez elementy wyAUTOMATYKA

konawcze. Ĺšle napisany program potrafi zwiÄ™kszyć zuĹźycie energii kilkukrotnie. Istotnym dla efektywnoĹ›ci energetycznej przedsiÄ™biorstwa jest system SCADA czyli oprogramowanie Supervisory Control And Data Acquisition. MĂłwiÄ…c najproĹ›ciej, SCADA to system informatyczny nadzorujÄ…cy przebieg procesu technologicznego lub produkcyjnego. Jego gĹ‚Ăłwne funkcje obejmujÄ… zbieranie aktualnych danych z urzÄ…dzeĹ„ pomiarowych, ich archiwizacjÄ™, wizualizacjÄ™ oraz sterowanie procesem technologicznym, a takĹźe w sytuacjach awaryjnych, rĂłwnieĹź wszczÄ™cie alarmu. SCADA peĹ‚ni funkcjÄ™ nadrzÄ™dnÄ… w stosunku do sterownikĂłw PLC i innych urzÄ…dzeĹ„ na linii produkcyjnej czy technologicznej. Na ogół to sterowniki PLC poĹ‚Ä…czone sÄ… bezpoĹ›rednio z urzÄ…dzeniami wykonawczymi takimi jak zawory, silniki czy pompy oraz pomiarowymi, ktĂłre zbierajÄ… aktualne dane z linii czy obiektu produkcyjnego oraz wykonujÄ… automatyczne algorytmy sterowania i regulacji.

Za poĹ›rednictwem sterownikĂłw PLC dane te trafiajÄ… do systemu komputerowego SCADA i tam sÄ… archiwizowane oraz przetwarzane na formÄ™ bardziej przyjaznÄ… dla uĹźytkownika. Nowoczesne systemy klasy SCADA umoĹźliwiajÄ… podejmowanie szybkich i trafnych decyzji w zakresie wszystkich zdarzeĹ„, jakie majÄ… miejsce w okreĹ›lonym procesie produkcyjnym. System SCADA pozwala teĹź, zoptymalizować wykorzystanie energii w caĹ‚ym zakĹ‚adzie.

PrzyszĹ‚ość procesĂłw optymalizacji efektywnoĹ›ci energetycznej Obserwowane zmiany klimatyczne zwiÄ…zane z ociepleniem klimatu, juĹź zaczęły wymuszać optymalne podejĹ›cie do problemĂłw zuĹźycia energii. Energia elektryczna staje siÄ™ nie tylko coraz droĹźsza, ale rĂłwnieĹź mniej dostÄ™pna. Letnie upaĹ‚y sprawiajÄ…, Ĺźe sieć energetyczna nie wytrzymuje obciÄ…Ĺźenia i nastÄ™pujÄ… przerwy w dostawach prÄ…du gĹ‚Ăłwnie dla

przemysĹ‚u. Oznacza to, Ĺźe firmy muszÄ… przechodzić na coraz bardziej energooszczÄ™dne technologie, ktĂłre bÄ™dÄ… jeszcze bardziej efektywne energetycznie. Trend zwiÄ…zany z budynkami typu „Zero emissionâ€?, czy obiektami typu „Greenâ€?, ktĂłre do minimum ograniczajÄ… materiaĹ‚y uciÄ…Ĺźliwe dla Ĺ›rodowiska, ale rĂłwnieĹź sÄ… maksymalnie oszczÄ™dne, a czasami wrÄ™cz samowystarczalne pod wzglÄ™dem zuĹźycia energii, zaczyna rĂłwnieĹź wkraczać do przemysĹ‚u. PrzykĹ‚adem mogÄ… być tu zakĹ‚ady produkcje, naleşącej do Elona Muska Tesli, gdzie na dachu fabryki akumulatorĂłw zamontowano instalacjÄ™ paneli sĹ‚onecznych o mocy 70 MW! To wĹ‚aĹ›nie miÄ™dzy innymi dlatego, tak waĹźna staje siÄ™ efektywność energetyczna w przemyĹ›le, ktĂłra przestaje być juĹź podyktowana wymogami prawa, a staje siÄ™ Ĺźywotnym interesem poszczegĂłlnych przedsiÄ™biorstw. D ( Z R E K L A M A

3/2018 HARTING Han ÂŽ Dla pewnego Ĺ‚Ä…czen

ia w przem yśle

“

4 , ' 8'. E

TEMAT NUMERU

HARTING rozu moje codziennmie e wyzwania.

“

Han Ž. Niezawo dne połącze nie.

One Rang e. No Limit s: www.HAR TING.pl

P L A N W Y DAW N I C Z Y 2 0 1 8 Ǥ ĆŽ ­ Ć Ę Âť Ăƒ Âą Ǥ Ä‚ ø ç Ć á ÂŚ Äł Âą ĆŻ NADSYĹ ANIE MATERIAĹ Ă“W

KALENDARIUM BRANĹťOWE (DOD. KOLPORTAĹť WYDANIA)

08 01 2018 07.05.2018

INDUSTRYMEETING 2018, ENEX; ITM INNOWACJE-TECHNOLOGIEMASZYNY

Systemy elektroenergetyczne

05.07.2018

ENERGETAB, TAROPAK

Efektywność energetyczna w produkcji

Napędy i silniki

06.08.2018

ENERGETAB, DREMA, CONTROL-TECH, POLAGRA-TECH, TAROPAK, TOOLEX

10/2018

Roboty i koboty w przemyśle

Systemy wizyjne

05.09.2018

TAROPAK, TOOLEX, MAINTENANCE, SYMAS, EXPOWELDING

11/2018

Wytwarzanie przyrostowe. Druk 3D

Podzespoły do automatyki przemysłowej

05.10.2018

EUROTOOL, ENERGETICS, WARSAW INDUSTRY WEEK

12/2018

Komunikacja i sieci przemysłowe. Oprogramowanie

Sterowniki, kontrolery i komputery przemysłowe

05.11.2018

FACILITY MANAGEMENT WÂ ZAKĹ ADZIE PRODUKCYJNYM

WYDANIE

TEMAT NUMERU

1 6/2018 2/2018

B Cyberbezpieczeństwo i ń t śl

7-8/2018

Automatyzacja pakowania i transportu

9/2018

ARTYKUĹ PRZEGLÄ„DOWY El

t b bezkontaktowe i j t t ki Pomiary

TEMAT NUMERU

Monitorowanie energii System APROL EnMon L S !* "/ !* - <9?6 , /

" - * # - -

5 - , [ L / " - * - . *

- - K # / ".,

7>

# \ 5 !* "/

!* 5 5- K L M "L

" L ! # % - / -

* - 5 5

- " ", [

- L - # SX

" K - I "

(+ ' - 5L /

" 5 .I

/ - - @>] - L .

5/ I * *

, 4 "

# .5 - I L

# % "L # K -L # - 5 5 - 5 - 5 " S L # S ,

36

G

dy zasiÄ™g terytorialny dziaĹ‚alnoĹ›ci obejmuje wiele miast, zbieranie i analizowanie danych w sposĂłb zapewniajÄ…cy caĹ‚oĹ›ciowy przeglÄ…d sytuacji jest nie lada wyzwaniem, niemniej speĹ‚nienie tego wymogu jest konieczne, jeĹ›li chce siÄ™ szybko reagować na ewentualne problemy z zapewnieniem jakoĹ›ci lub produkcjÄ…. W przypadku konserwacji i kontroli tradycyjne rozwiÄ…zanie wymaga pracy zespoĹ‚u technikĂłw, ktĂłrzy odczytujÄ… poszczegĂłlne liczniki oraz rÄ™cznie rejestrujÄ… temperaturÄ™ i dane dotyczÄ…ce zuĹźycia zasobĂłw. W przeszĹ‚oĹ›ci ta czasochĹ‚onna rutyna oznaczaĹ‚a konieczność angaĹźowania istotnych zasobĂłw firmy, a nierzadko tracono po drodze cenne informacje i dane gromadzone w czasie rzeczywistym. Nie jest zatem zaskoczeniem, Ĺźe firma Charalambides Christis – najwiÄ™ksze przedsiÄ™biorstwo przetwĂłrstwa mleka na Cyprze, majÄ…ce za sobÄ… dĹ‚ugÄ… historiÄ™ inwestowania w najnowoczeĹ›niejsze technologie – postanowiĹ‚a sprostać wyzwaniu z pomocÄ… B&R. Wybrano najlepsze dostÄ™pne na rynku rozwiÄ…zanie z zakresu zarzÄ…dzania i redukcji kosztĂłw energii: APROL EnMon. P R O M O C J A

WiÄ™cej funkcji, niĹźsze koszty Dla Constantinosa Dalmirasa, menedĹźera ds. energii i usĹ‚ug technicznych w Charalambides Christis, waĹźne byĹ‚o znalezienie takiego rozwiÄ…zania, w ktĂłrym wszystkie zgromadzone dane trafiaĹ‚yby w jedno miejsce, uĹ‚atwiajÄ…c monitorowanie i analizÄ™. Poszukiwano rozwiÄ…zania, ktĂłre integrowaĹ‚oby wszystkie istotne mierniki i dane procesowe w formie kompleksowych pulpitĂłw wskaĹşnikĂłw, umoĹźliwiajÄ…cych szybkÄ… i Ĺ‚atwÄ… ocenÄ™ produkcji i wydajnoĹ›ci energetycznej. Dalsze specyfikacje obejmowaĹ‚y bardzo ambitny harmonogram wdraĹźania, elastyczność zapewniajÄ…cÄ… rozszerzenie do peĹ‚nowymiarowego systemu DCS oraz Ĺ›ciĹ›le okreĹ›lony budĹźet. Po zapoznaniu siÄ™ z zaprezentowanym przez B&R systemem monitorowania energii APROL EnMon, Constantinos Dalmiras uznaĹ‚, Ĺźe speĹ‚nia ono idealnie jego wymagania. – PrzyjrzeliĹ›my siÄ™ róşnym systemom dostÄ™pnym na rynku, ale wybraliĹ›my ten oferowany przez B&R ze wzglÄ™du na jego elastyczność – moĹźliwość rozbudowy o system DCS oraz moĹźliwość integracji innych technologii, takich jak AUTOMATYKA

TEMAT NUMERU monitorowanie stanu. Inne systemy nie sÄ… w stanie obsĹ‚uĹźyć tak wielu typĂłw magistrali i wejść – podkreĹ›la Constantinos Dalmiras.

Szybki zwrot inwestycji DziÄ™ki doskonaĹ‚ej obsĹ‚udze i zastosowaniu standardowego sprzÄ™tu B&R, mimo trudnoĹ›ci wdroĹźeniowych wynikajÄ…cych z pracy zakĹ‚adu w ukĹ‚adzie caĹ‚odobowym, system podstawowy osiÄ…gnÄ…Ĺ‚ peĹ‚nÄ… sprawność w ciÄ…gu niespeĹ‚na szeĹ›ciu miesiÄ™cy. W caĹ‚ym Ĺ‚aĹ„cuchu produkcyjnym firmy dokonywane byĹ‚y pomiary energii elektrycznej, temperatury, wilgotnoĹ›ci, paliwa, energii cieplnej oraz parametrĂłw przetwĂłrstwa mleka i zuĹźycia wody. WkrĂłtce potem moĹźna byĹ‚o oszacować wielkość potencjalnych oszczÄ™dnoĹ›ci w zuĹźyciu energii elektrycznej, wody i paliwa – oszczÄ™dnoĹ›ci zapewniajÄ…cych firmie Charalambides Christis peĹ‚ny zwrot z inwestycji w zaledwie kilka miesiÄ™cy od jej realizacji.

4 , )C . " " -

Kompleksowe pulpity menedĹźerskie Mimo niezwykle rozbudowanego zakresu funkcji, APROL EnMon jest wyjÄ…tkowo prosty w obsĹ‚udze. DziÄ™ki Ĺ‚atwo konfigurowalnym ekranom system dostarcza technikom inspekcji pulpity z aktualnymi pomiarami, kierownikom produkcji wskaĹşniki niki ni ki wydajnoĹ›ci wyd ydaj ajno ajno noĹ›c Ĺ› i instalacji, zespoĹ‚owi

- .I # .I . (+ '

zapewnienia jakoĹ›ci umoĹźliwia monitorowanie krytycznych parametrĂłw, a dziaĹ‚owi finansowemu przekazuje dane o kosztach zuĹźycia – wszystko to w ramach tego samego, jednolitego systemu.

WiÄ™ksze oszczÄ™dnoĹ›ci dziÄ™ki rozbudowie Firma Charalambides Christis, zachÄ™cona dotychczasowymi pomyĹ›lnymi wynikami zastosowania APROL EnMon, postanowiĹ‚a rozszerzyć dystrybucjÄ™ punktĂłw danych i gromadzić dane bezpoĹ›rednio z maszyn na liniach produkcyjnych.

Kolejne cele obejmujÄ… rozbudowÄ™ do peĹ‚nego rozwiÄ…zania DCS oraz wykorzystanie systemu monitorowania stanu APROL ConMon firmy B&R do predykcyjnego utrzymania ruchu, co pozwoli znacznie skrĂłcić czas przestojĂłw i natychmiast reagować na wszelkie problemy w produkcji.

B&R AUTOMATYKA . , , * - <> A<8<@9 , A< =?A >6 >> , A< =?A >6 >> 8" %M ,# ^/ 8 . " , " ---,/ 8 . " , "

" 5 # -

- 5 5 % / !* "/ !*

9/2018

37

TEMAT NUMERU

Energooszczędna technika napędowa effiDRIVE firmy SEW-Eurodrive ' K - L

%M$ 1' M " ' 8'. E

." I - 5L . 5K -

5,

W

 przypadku niezoptymalizowanych maszyn koszty zwiÄ…zane z energiÄ… elektrycznÄ… mogÄ… stanowić do 90% caĹ‚kowitego kosztu posiadania. Czas to zmienić! Wsparcie firmy SEW-Eurodrive polega na zdiagnozowaniu potencjalnych

moĹźliwoĹ›ci oszczÄ™dnoĹ›ci energii, a nastÄ™pnie osiÄ…gniÄ™ciu redukcji kosztĂłw i poziomu emisji CO2. RozwiÄ…zania effiDRIVE gwarantujÄ… caĹ‚oĹ›ciowÄ… analizÄ™ oraz konsekwentne wdroĹźenie istotnych czynnikĂłw energetycznych.

• w zakresie doradztwa energetycznego oferowanego przez specjalistĂłw effiDRIVE podczas opracowywania najbardziej wydajnych pod kÄ…tem energetycznym rozwiÄ…zaĹ„ na potrzeby zastosowaĹ„ klienta.

Wsparcie

Zalety

SEW-Eurodrive zapewnia kompleksowe wsparcie: • podczas wyboru wydajnych energetycznie komponentĂłw napÄ™dowych z moduĹ‚owego systemu rozwiÄ…zaĹ„ energooszczÄ™dnych firmy,

Zaletami rozwiÄ…zaĹ„ SEW-Eurodrive sÄ…: • redukcja kosztĂłw energii dziÄ™ki dopracowanym i zoptymalizowanym energetycznie komponentom, • osiÄ…gniÄ™cie wymiernych rezultatĂłw zapewnione dziÄ™ki zastosowaniu optymalnych rozwiÄ…zaĹ„ dla maszyn i urzÄ…dzeĹ„ odbiorcy – zarĂłwno w zakresie nowych inwestycji, jak i modernizacji istniejÄ…cych instalacji, • korzyĹ›ci wynikajÄ…ce z fachowej wiedzy – specjaliĹ›ci SEW-Eurodrive pomogÄ… zidentyfikować i ocenić potencjalne moĹźliwoĹ›ci oszczÄ™dnoĹ›ci, a nastÄ™pnie doradzÄ… optymalne rozwiÄ…zania.

EnergooszczÄ™dny system moduĹ‚owy JuĹź nawet jeden komponent napÄ™dowy o optymalnej sprawnoĹ›ci zapewnia oszczÄ™dność energii. System moduĹ‚owy rozwiÄ…zaĹ„ energooszczÄ™dnych SEW-Eurodrive obejmuje wyĹ‚Ä…cznie 38

P R O M O C J A

AUTOMATYKA

TEMAT NUMERU

zoptymalizowane pod kÄ…tem sprawnoĹ›ci i wydajnoĹ›ci energetycznej silniki, falowniki oraz napÄ™dy mechatroniczne. Inteligentne poĹ‚Ä…czenie tych komponentĂłw gwarantuje oszczÄ™dność energii do 70%.

Silniki WĹ›rĂłd proponowanych silnikĂłw SEW-Eurodrive sÄ…: • asynchroniczne silniki trĂłjfazowe klasy od IE1 do IE3, • silniki trĂłjfazowe typu Line Start Permanent Magnet Motor w klasie od IE2 do IE4, • silniki synchroniczne z magnesem trwaĹ‚ym.

4 , ' 8'. E

Falowniki Oferta falownikĂłw obejmuje m.in. • falownik MOVITRAC B, • falownik MOVIDRIVE B, • MOVIAXIS – serwofalownik wieloosiowy uwzglÄ™dniajÄ…cy zwrot energii do sieci.

Mechatronika Rozwiązania mechatroniczne to: • mechatroniczny system napędowy MOVIGEAR, • sterowany elektronicznie silnik DRC.

SEW-EURODRIVE POLSKA Sp. z o.o. . , * 6 9@86<= _ \ , ?@ @9: >> >> 8" -^ -8 . E ,#

---, -8 . E ,#

R E K L A M A

TEMAT NUMERU

Antidotum na podwyşki cen energii elektrycznej ` - # % " 5 * # S 5L K

- ". * " *

# - I * 5 - , ! # L . L 5.I -. - I

I - @><7 , V .5 . ' ( - 5

a '(b # @>@> , /K " " 5- I - '. # *. -

% - * .# / -,

J

ak wzrost cen energii elektrycznej wpĹ‚ynie na naszÄ… gospodarkÄ™ i czy polscy eksporterzy stracÄ… konkurencyjność? Jakie dziaĹ‚ania i rozwiÄ…zania moĹźemy wdroĹźyć, aby mieć wpĹ‚yw na wysokość opĹ‚at za zuĹźyte media w przedsiÄ™biorstwie? Czy mimo wzrostu cen za energiÄ™ elektrycznÄ… moĹźemy oferować konkurencyjne ceny naszych produktĂłw i usĹ‚ug? Eksperci radzÄ…, aby optymalizować zuĹźycie nie tylko energii elektrycznej, ale wszystkich mediĂłw. SposobĂłw optymalizacji moĹźe być bardzo wiele, poczÄ…wszy od korzystnych cen zakupu mediĂłw uĹźytkowych, przez ich monitoring zuĹźycia i wczesne ostrzeganie przed przekroczeniami i awariami po planowanie zmian organizacyjnych.

Włącz właściwe rozwiązanie Przy uşyciu jakich rozwiązań monitorujesz zuşycie mediów? Czym powinien

40

P R O M O C J A

wyróşnić siÄ™/charakteryzować nowoczesny system monitorowania mediĂłw? Czym kierujesz siÄ™ przy wyborze systemu wspomagajÄ…cego monitorowanie zuĹźycia mediĂłw? DecydujÄ…c siÄ™ na wdroĹźenie systemu do zarzÄ…dzania i monitorowania zuĹźyciem mediĂłw, warto zwrĂłcić uwagÄ™ na kilka aspektĂłw, ktĂłre mogÄ… posĹ‚uĹźyć za kryterium dokonania wĹ‚aĹ›ciwego wyboru. Grafika obok przedstawia kilka pytaĹ„, ktĂłre warto zadać potencjalnemu dostawcy. CiÄ…gĹ‚y monitoring oraz prawidĹ‚owe zarzÄ…dzanie energiÄ… elektrycznÄ… i pozostaĹ‚ymi mediami to jeden z podstawowych warunkĂłw poprawiania efektywnoĹ›ci ekonomicznej w kaĹźdym przedsiÄ™biorstwie. PrzykĹ‚adem rozwiÄ…zania, ktĂłre umoĹźliwia poprawÄ™ efektywnoĹ›ci ekonomicznej w przedsiÄ™biorstwie jest system do monitoringu i zarzÄ…dzania zuĹźyciem mediĂłw Sabur. To rozwiÄ…zanie, ktĂłre nie tylko dostarcza bieşących analiz i danych pomia-

AUTOMATYKA

4 , /.

TEMAT NUMERU rowych – to kompleksowy system opomiarowania mediĂłw w obiektach rozproszonych. Zadaniem systemu jest monitoring on-line energii elektrycznej z uwzglÄ™dnieniem straĹźnika mocy zamĂłwionej oraz licznikĂłw gazu, wody, ciepĹ‚a i innych mediĂłw. RozwiÄ…zanie jest przeznaczone dla wĹ‚aĹ›cicieli, zarzÄ…dcĂłw i deweloperĂłw nowoczesnych powierzchni magazynowych, biurowych, handlowych oraz produkcyjnych. System zarzÄ…dzania i monitorowania mediĂłw Sabur to rozwiÄ…zanie chmurowe (cloud computing), dziÄ™ki czemu zarzÄ…dcy obiektĂłw rozproszonych otrzymujÄ… narzÄ™dzie dostÄ™pu do danych ze wszystkich obiektĂłw i aplikacji za poĹ›rednictwem Internetu. RozwiÄ…zanie chmurowe eliminuje konieczność zakupu drogiego sprzÄ™tu (komputery, serwery) oraz umoĹźliwia uĹźytkownikom pracÄ™ z dowolnego miejsca, co jest szczegĂłlnie waĹźne w zarzÄ…dzaniu obiektami rozproszonymi. Dodatkowo zebrane dane sÄ… udostÄ™pniane zarzÄ…dcom lokalnym w oparciu o wbudowany web serwer. DziÄ™ki temu, Ĺźe aplikacja zostaĹ‚a wykonana w standardzie HTML 5, dostÄ™p do danych moĹźe odbywać siÄ™ z dowolnych urzÄ…dzeĹ„ mobilnych. CiekawostkÄ… jest rĂłwnieĹź fakt, Ĺźe poza zarzÄ…dcami powierzchni dostÄ™p do danych majÄ… takĹźe klienci koĹ„cowi – najemcy. UdostÄ™pnienie im takiej informacji jest formÄ… dodatkowego kanaĹ‚u komunikacji z klientem i wyróşnikiem oferty. Za poĹ›rednictwem systemu zbierane sÄ… dane dotyczÄ…ce zuĹźycia wszystkich mediĂłw. Dane te sÄ… analizowane on-line, a uĹźytkownik koĹ„cowy otrzymuje nastÄ™pujÄ…ce informacje: • bieşące wykorzystanie mediĂłw (energia, woda, gaz, ciepĹ‚o, sprzęşone powietrze, inne), • analiza mocy Ĺ›redniej 15-minutowej, • ostrzeĹźenia o zbilĹźajÄ…cych siÄ™ przekroczeniach (alerty e-mail), • predykcja przekroczeĹ„, • definiowanie mocy zamĂłwionej dla obiektu i odbiorcĂłw. System jest oparty na innowacyjnych szwajcarskich rozwiÄ…zaniach Saia Burgess Controls i wykorzystuje zabudowane technologie IT w sterownikach PLC. 9/2018

Efekty po wdroĹźeniu rozwiÄ…zania StosujÄ…c takie rozwiÄ…zania, jak zaprezentowane wczeĹ›niej, moĹźna spodziewać siÄ™ szybkich i znaczÄ…cych korzyĹ›ci, w tym szybkiego zwrotu z inwestycji. WpĹ‚ywa na to kilka czynnikĂłw: • rozwiÄ…zanie Sabur to jeden system przeznaczony dla wielu obiektĂłw, dziÄ™ki czemu zyskujemy zbiorcze zarzÄ…dzanie sieciÄ… rozproszonych obiektĂłw, • obniĹźamy koszty poszczegĂłlnych mediĂłw dziÄ™ki kontroli ich zuĹźycia – monitorujemy wszystkie media w jednym systemie, • oszczÄ™dzamy przy zakupie sprzÄ™tu komputerowego dziÄ™ki zastawaniu chmury obliczeniowej,

• moĹźemy szybko rozbudowywać rozwiÄ…zanie o nowe obiekty w kolejnych lokalizacjach, • unikamy kar za przekroczenie mocy zamĂłwionej, • w przypadku zarzÄ…dcĂłw nieruchomoĹ›ci zapewniamy klientom dodatkowe korzyĹ›ci – mamy efektywny system wymiany informacji z najemcami o zuĹźyciu mediĂłw, • moĹźemy dobrze zaplanować zakupy energii i wybrać najkorzystniejsze taryfy.

SABUR Sp. z o.o. . , . - :>: >@87=6 - , @@ 6?9 ?: 6: % & @@ 6?9 ?: 6> 8" /. ^ /. , ",#

---, /. , ",#

41

TEMAT NUMERU

Optymalizuj koszty energii z firmÄ… Lumel ( " I - - - # * # . 5 .I .5 /

# - X, V

- # # . KI # " . - / -

L - " *, V "

- L ." I - 5L *

* / I 5 " " - # " - 5 S

5 5 5 .I # - # M "K

+." ,

42

A

by zoptymalizować koszty energetyczne i zwiÄ™kszyć rentowność produkcji, na zlecenie klienta produkujÄ…cego maszyny gĂłrnicze i wydobywcze firma Lumel opracowaĹ‚a system monitorowania parametrĂłw jakoĹ›ci sieci energetycznej oraz jej zuĹźycia na 90 najwaĹźniejszych obwodach Ĺ›redniego i niskiego napiÄ™cia.

GĹ‚Ăłwne problemy odbiorcy Do najwaĹźniejszych problemĂłw klienta naleĹźaĹ‚y: brak informacji odnoĹ›nie zuĹźycia energii na poszczegĂłlnych maszynach/wydziaĹ‚ach produkcyjnych; brak informacji dotyczÄ…cej jakoĹ›ci sieci zasilajÄ…cej – zapadĂłw, zanikĂłw, wzrostĂłw napiÄ™cia; utrudniony nadzĂłr nad pracÄ… urzÄ…dzeĹ„ na rozlegĹ‚ym terenie.

P R O M O C J A

RozwiÄ…zanie W zaproponowanym rozwiÄ…zaniu firma Lumel zastosowaĹ‚a: najnowsze analizatory parametrĂłw sieci serii ND40 i mierniki parametrĂłw sieci ND30 na rozdzielniach Ĺ›redniego napiÄ™cia oraz mierniki N43 na rozdzielniach niskiego napiÄ™cia. Zastosowane na Ĺ›rednim napiÄ™ciu urzÄ…dzenia zapewniĹ‚y archiwizacjÄ™, a serwery www wbudowane w urzÄ…dzenia umoĹźliwiĹ‚y podglÄ…danie parametrĂłw bieşących w dowolnej przeglÄ…darce internetowej oraz wysyĹ‚anie e-maili alarmowych w przypadku wystÄ…pienia stanĂłw alarmowych. Dodatkowo protokół Modbus TCP/IP zapewniĹ‚ rĂłwnoczesny dostÄ™p do urzÄ…dzeĹ„ przez kilka programĂłw nadrzÄ™dnych – np. program Lumel-Proces, inny program typu SCADA oraz posiadany przez klienta system do zarzÄ…dzania produkcjÄ…. DziÄ™ki temu rozwiÄ…zaniu klient ma zapewniony odczyt wszystkich kluczowych parametrĂłw jakoĹ›ci i zuĹźycia energii elektrycznej na komputerach osĂłb odpowiedzialnych za gospodarkÄ™ energetycznÄ… (gĹ‚Ăłwny energetyk – jakość energii, dziaĹ‚ administracji – rozliczanie kosztĂłw), unika kar za przekroczenie mocy zamĂłwionej oraz zyskuje oszczÄ™dnoĹ›ci finansowe wynikajÄ…ce z poprawienia jakoĹ›ci energii. System monitorowania energii byĹ‚ pierwszym etapem wdroĹźenia projektu. W sierpniu 2018 r. ruszyĹ‚a rozbudowa o kolejne obwody energetyczne oraz o monitoring pozostaĹ‚ych mediĂłw (para, woda, spręşone powietrze). AUTOMATYKA

TEMAT NUMERU

0c [ " f ` < a * "

- 5b # 5 # -

We wrzeĹ›niu dostÄ™pne bÄ™dÄ… rĂłwnieĹź systemy automatyki oparte na rozwiÄ…zaniach chmurowych, dziÄ™ki implementacji w urzÄ…dzeniach Lumel protokoĹ‚u MQTT. Protokół MQTT (Message Queue Telemetry Transport) jest tzw. lekkim protokoĹ‚em transmisji danych. Oparty na wzorcu Publish-Subscribe (topic-based) umoĹźliwia komunikacjÄ™ miÄ™dzy systemami za pomocÄ… serwera poĹ›redniczÄ…cego. Ze wzglÄ™du na Ĺ‚atwość uĹźycia i niskie zapotrzebowanie wzglÄ™dem zasobĂłw sprzÄ™towych oraz sieciowych jest kluczowym protokoĹ‚em wykorzystywanym w Internecie Rzeczy.

4 , +."

Parametry techniczne analizatorĂłw i miernikĂłw Analizator parametrĂłw sieci ND40 • pomiar i rejestracja ponad 500 parametrĂłw jakoĹ›ci energii elektrycznej, • klasa pomiarowa A â€“ dla agregacji trzysekundowej, • analiza harmonicznych prÄ…du i napiÄ™cia do 51. dla klasy I, • konfigurowalne archiwum wartoĹ›ci chwilowych i rejestracja zdarzeĹ„, • archiwizacja danych na karcie SD â€“ pamięć do 32 GB, • wejĹ›cia binarne (opcjonalnie), • wyjĹ›cia przekaĹşnikowe, binarne lub analogowe (opcjonalnie), • wysyĹ‚anie wiadomoĹ›ci e-mail po wystÄ…pieniu zdarzeĹ„ alarmowych, 9/2018

• serwer WWW, serwer FTP, • komunikacja – RS-485 Modbus Slave, Ethernet 100 Base-T (Modbus TCP serwer), USB device&host, • konfigurowalny przez uĹźytkownika sposoby prezentacji danych, • wymiary: 144 mm Ă— 144 mm Ă— 104 mm.

Miernik parametrĂłw sieci ND30 – idealny do aplikacji Internetu Rzeczy • pomiar 54 wielkoĹ›ci energetycznych oraz harmonicznych prÄ…du i napiÄ™cia (do 51.), • kolorowy ekran graficzny w peĹ‚ni konfigurowalny przez uĹźytkownika (10 stron, po osiem parametrĂłw na stronie; dwie strony z prezentacjÄ… harmonicznych; jedna strona z opcjÄ… prezentacji danych w formie analogowej), • wskazania uwzglÄ™dniajÄ…ce wartoĹ›ci zaprogramowanych przekĹ‚adni, • pamięć wartoĹ›ci maksymalnych i minimalnych, • dwa konfigurowalne wyjĹ›cia alarmowe, • wyjĹ›cie analogowe i dwa wejĹ›cia Pt 100, • wyjĹ›cie cyfrowe RS-485 – protokół Modbus. • archiwizacja do 32 mierzonych parametrĂłw w wewnÄ™trznej pamiÄ™ci, • komunikacja: Modbus TCP/IP, HTTP, FTP, MQTT (ND30IoT, BACnet

(ND30BAC), Profinet (ND30PNET) – usĹ‚ugi: serwer www, serwer FTP, klient DHCP, • szeroki zakres zasilania, • wymiary: 96 mm Ă— 96 mm.

Miernik parametrĂłw sieci na szynÄ™ N43 • przeznaczony do pomiarĂłw bezpoĹ›rednich (do 63 A) i poĹ›rednich, • pomiary: wartość skuteczna napiÄ™cia i prÄ…du, moc czynna, bierna i pozorna, energia czynna i bierna, współczynnik mocy, czÄ™stotliwość, THD, straĹźnik mocy, • programowalne przekĹ‚adnie prÄ…dowe i napiÄ™ciowe, • wskazania uwzglÄ™dniajÄ… wartoĹ›ci zaprogramowanych przekĹ‚adni, • konfigurowane przez uĹźytkownika strony/ekrany, • programowalne wyjĹ›cia alarmowe i wyjĹ›cie impulsowe, • wyjĹ›cie impulsowe do kontroli trĂłjfazowej energii czynnej, • komunikacja cyfrowa przez interfejs RS-485 z protokoĹ‚em Modbus, • wymiary: 105 mm Ă— 110 mm Ă— 60 mm. LUMEL SA . , . * - <

A68>@@ [ 0 , A= ?6 76 <>> % & A= ?6 76 <>< 8"

." ^ ." , ",#

---, ." , ",#

43

TEMAT NUMERU

Mechaniczne

przeniesienie napÄ™du a efektywność energetyczna Parlament Europejski i Rada '. # 5 -# - 5L

- # \ . @>>9 , -K @>>9;<@6; ' . - 5L L . - " - L *

' # 5 . a' $ b

# . - - L * L # K . " -

# 5 - L " * S .I - * # . - - # - * " - * # " S ,

--, - -

I - # . - - L *

L " # 5 / . # " /

. - X -# - S - L LX K S

,

Mariusz Snowacki

44

D

yrektywa 2009/125/WE zdefiniowaĹ‚a Ekoprojekt jako podstawowy czynnik w strategii WspĂłlnoty dotyczÄ…cej zintegrowanej polityki produktowej. Jest to podejĹ›cie zapobiegawcze, majÄ…ce na celu optymalizacjÄ™ ekologicznoĹ›ci produktĂłw przy zachowaniu ich cech funkcjonalnych. Po dziewiÄ™ciu latach obowiÄ…zywania tej dyrektywy oraz szeregu rozporzÄ…dzeĹ„ wykonawczych, polskie przedsiÄ™biorstwa w coraz wiÄ™kszej skali wykorzystujÄ… produkty efektywne energetycznie mimo tego, Ĺźe w poczÄ…tkowej fazie inwestycji sÄ… rozwiÄ…zaniem droĹźszym. Jednak potencjaĹ‚ ekonomiczny w zakresie poprawy efektywnoĹ›ci uĹźytkowania energii elektrycznej w gospodarce polskiej jest znaczÄ…cy i nadal sĹ‚abo wykorzystany nie tylko ze wzglÄ™du na szereg istniejÄ…cych barier wynikajÄ…cych z uĹźytych technologii, ale takĹźe z braku wiedzy potrzebnej do optymalnego doboru ukĹ‚adĂłw napÄ™dowych. Bardzo czÄ™sto w przemyĹ›le spotykamy siÄ™ z praktykÄ… instalowania silnikĂłw elektrycznych o wyĹźszych sprawnoĹ›ciach w poĹ‚Ä…czeniu z maĹ‚o efektywnymi ukĹ‚adami przeniesienia napÄ™du, np. przekĹ‚adniami Ĺ›limakowymi, ktĂłre nadal sÄ… szeroko stosowane w róşnego rodzaju przenoĹ›nikach. Tak duşą popularność zyskaĹ‚y nie tylko dziÄ™ki swoim cechom technicznym, ale takĹźe dziÄ™ki prostej budowie oraz korzystnemu stosunkowi ceny do przenoszonej mocy z waĹ‚u czynnego na bierny. W porĂłwnaniu z innymi rodzajami przekĹ‚adni, przekĹ‚adnie Ĺ›limakowe charakteryzujÄ… siÄ™ moĹźliwoĹ›ciÄ… uzyskania duĹźych przeĹ‚oĹźeĹ„ na jednym P R O M O C J A

stopniu (od imin.= 5 do imax.= 100), oraz korzystnymi warunkami przenoszenia duĹźych obciÄ…ĹźeĹ„. Kinematyka pracy wszystkich przekĹ‚adni Ĺ›limakowych charakteryzuje siÄ™ wysokim udziaĹ‚em poĹ›lizgĂłw w zazÄ™bieniu, ktĂłre w kaĹźdej parze elementĂłw współpracujÄ…cych ciernie, tĹ‚umiÄ… drgania, co w rezultacie sprzyja cichobieĹźnej i pĹ‚ynnej pracy tych przekĹ‚adni, oczywiĹ›cie pod warunkiem optymalnego doboru do warunkĂłw pracy. NaleĹźy przypomnieć, Ĺźe przekĹ‚adnia Ĺ›limakowa naleĹźy do rodziny tzw. przekĹ‚adni Ĺ›rubowych, czyli przekĹ‚adni zÄ™batych o wichrowatych osiach kół. MoĹźna stwierdzić, Ĺźe przekĹ‚adnia Ĺ›limakowa stanowi, jak gdyby dalszy etap rozwoju przekĹ‚adni Ĺ›rubowych. SĹ‚abÄ… stronÄ… przekĹ‚adni Ĺ›limakowej w porĂłwnaniu do innych przekĹ‚adni jest mniejsza sprawność, ktĂłra maleje wraz ze wzrostem przeĹ‚oĹźenia. W obecnych czasach zwraca siÄ™ uwagÄ™ na poprawÄ™ efektywnoĹ›ci uĹźytkowania energii elektrycznej, nie tylko ze wzglÄ™du na ekonomiÄ™, ale takĹźe na uwarunkowania prawne w tym zakresie, dlatego konieczne jest zastÄ™powanie przekĹ‚adni Ĺ›limakowej o niĹźszej sprawnoĹ›ci przez droĹźsze przekĹ‚adnie walcowe lub walcowo-stoĹźkowe. Czy istnieje przekĹ‚adnia, ktĂłra bÄ™dzie w swojej konstrukcji Ĺ‚Ä…czyĹ‚a korzystne cechy techniczne przekĹ‚adni Ĺ›limakowej z innymi cechami przekĹ‚adni walcowych, bez znaczÄ…cej róşnicy w cenie? Takie przekĹ‚adnie sÄ… znane od lat, jednak dopiero współczesne metody wykonywania uzÄ™bienia, pozwalajÄ… uzyskać korzystny stosunek ceny do przenoszonej mocy z waĹ‚u czynAUTOMATYKA

TEMAT NUMERU Cechy techniczne przekładni hipoidalnych THF

Rys. 1. . K

* # - # *

* # *

nego na waĹ‚ bierny – podobnie jak w przekĹ‚adniach Ĺ›limakowych.

% , c4 E

PrzekĹ‚adnie hipoidalne THF – konstrukcja PrzekĹ‚adnie hipoidalne naleşą do przekĹ‚adni zÄ™batych o osiach wichrowatych i Ĺ‚ukowym zarysie zÄ™ba, naleşą do rodziny przekĹ‚adni stoĹźkowych. PrzekĹ‚adnia hipoidalna róşni siÄ™ od przekĹ‚adni stoĹźkowej poprzecznym przesuniÄ™ciem osi zÄ™bnika (przesuniÄ™cie hipoidalne)

w stosunku do osi koĹ‚a talerzowego. DziÄ™ki przesuniÄ™ciu hipoidalnemu uzyskuje siÄ™ wydĹ‚uĹźenie czynnej dĹ‚ugoĹ›ci zÄ™bĂłw (podobnie jak w parze kół Ĺ›limak-Ĺ›limacznica przekĹ‚adni Ĺ›limakowej), co ma wpĹ‚yw na wytrzymaĹ‚ość i obciÄ…Ĺźalność przekĹ‚adni hipoidalnej. Sprawność przekĹ‚adni hipoidalnej jest odwrotnie proporcjonalna do przesuniÄ™cia hipoidalnego i maleje wraz z jego zwiÄ™kszaniem. Standardowo przekĹ‚adnie hipoidalne THF majÄ… sprawność 94%.

NajwaĹźniejsze cechy techniczne przekĹ‚adni hipoidalnych THF: • WiÄ™ksza obciÄ…Ĺźalność niĹź przekĹ‚adni stoĹźkowej o takich samych wymiarach, dziÄ™ki wydĹ‚uĹźeniu czynnej dĹ‚ugoĹ›ci zÄ™ba (przesuniÄ™cie hipoidalne). • WiÄ™kszy moment wyjĹ›ciowy niĹź w przekĹ‚adniach Ĺ›limakowych o takich samych wymiarach gabarytowych. • Wysoka cichobieĹźność w porĂłwnaniu do innych przekĹ‚adni o tych samych przeĹ‚oĹźeniach (dziÄ™ki zÄ™bom Ĺ‚ukowo-skoĹ›nym). • RĂłwnomierność przekazywania momentu obrotowego (wydĹ‚uĹźenie czynnej dĹ‚ugoĹ›ci zÄ™bĂłw). • Wysoka sprawność w stosunku do innych przekĹ‚adni o tych samych przeĹ‚oĹźeniach (sprawność 94% dla przekĹ‚adni dwustopniowych i 92% dla przekĹ‚adni trĂłjstopniowych). R E K L A M A

9/2018

45

TEMAT NUMERU TRYB PRZEKĹ ADNI HIPOIDALNEJ THF (HF INVERTER POLSKA)

ZAKRES POĹ OĹťEĹƒ i

TRYB PRZEKĹ ADNI ĹšLIMAKOWEJ HF (HF INVERTER POLSKA)

WIELKOŚĆ MECHANICZNA PRZEKŠADNI ŚLIMAKOWYCH INNYCH PRODUCENTÓW

THF 28B

7,5 – 100

HF 050

050

THF 28C

60 – 300

HFP 050

stopień walcowy + 050

THF 38B

7,5 – 100

HF 063

063

THF 38C

60 – 300

HFP 063

stopień walcowy + 063

THF 48B

7,5 – 100

HF 075

075

THF 48C

60 – 300

HFP 075

stopień walcowy + 075

THF 58B

7,5 – 100

HF 090

090

THF 58C

60 – 300

HFP 090

stopień walcowy + 090

Tab. 1. $ / " # S " - 5

• Szeroki zakres dostÄ™pnych przeĹ‚oĹźeĹ„ dla jednej wielkoĹ›ci mechanicznej przekĹ‚adni (od i = 7,5 do i = 300). • Korzystne warunki smarowania Ĺ‚oĹźysk, zÄ™bnika, dziÄ™ki przesuniÄ™ciu hipoidalnemu. • Moment wyjĹ›ciowy do 500 Nm. • Korzystny stosunek gabarytĂłw przekĹ‚adni do przenoszonej mocy. Dlaczego warto zamienić przekĹ‚adniÄ™ Ĺ›limakowÄ… na hipoidalnÄ… THF? • Identyczne wymiary montaĹźowe, co przekĹ‚adni Ĺ›limakowych dostÄ™pnych na rynku. • PasujÄ… takie same akcesoria montaĹźowe (waĹ‚ki zdawcze, koĹ‚nierze wyjĹ›ciowe, ramiona reakcyjne), co dla przekĹ‚adni Ĺ›limakowych dostÄ™pnych na rynku. • GwarantujÄ… wyĹźszÄ… sprawność niĹź przekĹ‚adnia Ĺ›limakowa o takim samym przeĹ‚oĹźeniu. • Uzyskuje siÄ™ wiÄ™kszy moment wyjĹ›ciowy na wale biernym niĹź w przekĹ‚adni Ĺ›limakowej o takim samym przeĹ‚oĹźeniu. • DuĹźo wiÄ™ksza Ĺźywotność kół zÄ™batych zastosowanych w przekĹ‚adni hipoidalnej niĹź Ĺ›limak i Ĺ›limacznica zastosowana w przekĹ‚adni Ĺ›limakowej. • WyĹźsza cichobieĹźność przekĹ‚adni hipoidalnej niĹź przekĹ‚adni Ĺ›limakowej. • WyĹźsze przeĹ‚oĹźenie (i > 100, max. i = 300) bez koniecznoĹ›ci Ĺ‚Ä…czenia dwĂłch przekĹ‚adni lub stosowania dodatkowego stopnia walcowego, tak jak ma to miejsce w przekĹ‚adni Ĺ›limakowej. 46

Fot. 1. * # - # # .5L " - - # 5 # S S" -

• PrzekĹ‚adnia hipoidalna podczas pracy nie grzeje siÄ™ w takim stopniu, jak co przekĹ‚adnia Ĺ›limakowa o takim samym przeĹ‚oĹźeniu dziÄ™ki korzystnym warunkom smarowania. • Wydajna praca z serwonapÄ™dami. PodejmujÄ…c juĹź dzisiaj decyzjÄ™ dotyczÄ…cÄ… zakupu przekĹ‚adni Ĺ›limakowej warto rozwaĹźyć zakup w to miejsce przekĹ‚adni hipoidalnej. Decyzja ta wpĹ‚ynie znaczÄ…co na şywotność ukĹ‚adu napÄ™dowego, co najwaĹźniejsze na jego sprawność, a tym samym na efektywność energetycznÄ… urzÄ…dzenia napÄ™dzanego. Optymalizacja procesĂłw przemysĹ‚owych na wielu jego pĹ‚aszczyznach znaczÄ…co wpĹ‚ywa na poprawÄ™ efektywnoĹ›ci wykorzystania energii elektrycznej a tym samym w perspektywie czasu na poprawÄ™ wynikĂłw ekonomicznych przedsiÄ™biorstwa. SpecjaliĹ›ci pracujÄ…cy w firmie HF Inverter Polska dziÄ™ki swojemu dĹ‚ugo-

letniemu doĹ›wiadczeniu sÄ… w stanie optymalnie dobrać ukĹ‚ad napÄ™dowy bezawaryjnie pracujÄ…cy w warunkach procesu technologicznego w dowolnej branĹźy. Na stronie internetowej HF Inverter Polska znajduje siÄ™ kalkulator efektywnoĹ›ci energetycznej, dziÄ™ki ktĂłremu moĹźliwe jest oszacowanie i porĂłwnanie kosztĂłw eksploatacyjnych przekĹ‚adni Ĺ›limakowych z przekĹ‚adniami hipoidalnymi zainstalowanym w aplikacjach przenoĹ›nikowych. Mariusz Snowacki

HF INVERTER POLSKA S.C. . , - 58!. <><' =78<>> . , 6A A@: 7: <A % & 6A A@: 7: <7 8" / . ^*M E ,#

---,*M E , .

AUTOMATYKA

TEMAT NUMERU

Efektywność energetyczna Zaufaj sprawdzonej firmie Firma Skamer-ACM, lider - / I # " - . " "# - .5 # # - 5L % - SX

L - *

# " - *, # .5 K

- # K L ,

I

nĹźynierowie z dziaĹ‚u technicznego i pracowni projektowej Skamer-ACM opracowujÄ… przedsiÄ™wziÄ™cia pomagajÄ…ce w racjonalnym uĹźytkowaniu energii, takie jak modernizacja systemu sterowania, zmiany technologiczne, ukĹ‚ady odzysku energii, zastosowanie odnawialnych ĹşrĂłdeĹ‚ energii, opomiarowanie i monitoring mediĂłw energetycznych.

4 , c4 E " 8 !

Diagnostyka przed wdroĹźeniem rozwiÄ…zaĹ„ Aby wprowadzać dziaĹ‚ania proefektywnoĹ›ciowe, warto wczeĹ›niej przeprowadzić audyt energetyczny lub efektywnoĹ›ci energetycznej, ktĂłry wskaĹźe obszary, gdzie modernizacja moĹźe przynieść spodziewany efekt energetyczny, a czas zwrotu inwestycji nie bÄ™dzie zbyt dĹ‚ugi. Warto wspomnieć o systemie biaĹ‚ych certyfikatĂłw, ktĂłry jest staĹ‚ym wsparciem motywujÄ…cym zakĹ‚ady przemysĹ‚owe do efektywnego uĹźytkowania energii. Nowa ustawa o efektywnoĹ›ci energetycznej zmieniĹ‚a zasady przyznawania Ĺ›wiadectw efektywnoĹ›ci energetycznej (BC) – staĹ‚y siÄ™ bardziej dostÄ™pne. DoĹ›wiadczone zespoĹ‚y audytorĂłw Skamer-ACM, przeprowadzajÄ… wspomniane audyty i sĹ‚uşą pomocÄ… przy opracowaniu kompletu dokumentacji do URE w celu uzyskania Ĺ›wiadectw efektywnoĹ›ci energetycznej. Kolejnym etapem moĹźe być wdroĹźenie w organizacji systemu zarzÄ…dzania 9/2018

energiÄ… wedlug ISO 50001. Coraz wiÄ™cej zakĹ‚adĂłw przemysĹ‚owych decyduje siÄ™ na takie rozwiÄ…zanie. Z jednej strony przynosi to realne oszczÄ™dnoĹ›ci, a z drugiej firma, ktĂłra wdroĹźyĹ‚a system zarzÄ…dzania energiÄ… jest zwolniona z obowiÄ…zkowego audytu energetycznego przedsiÄ™biorstwa (Ustawa z dnia 20 maja 2016 r. o efektywnoĹ›ci energetycznej).

Programistyczne wsparcie Ostatnie lata w firmie Skamer-ACM staĹ‚y pod znakiem bardzo dynamicznego rozwoju dziaĹ‚u programistycznego. Ze wzglÄ™du na rosnÄ…cÄ… Ĺ›wiadomość efektywnego uĹźytkowania mediĂłw energetycznych oprogramowanie typu SCADA wykorzystywane jest gĹ‚Ăłwnie do tworzenia systemĂłw monitoringu mediĂłw energetycznych. Inwestorzy coraz częściej decydujÄ… siÄ™ na systemy informatyczne MES, pozwalajÄ…ce analizować kluczowe parametry. Ĺ atwo moĹźna zlokalizować przyczynÄ™ przestojĂłw czy awarii albo wad produkowanych detali i na bieşąco reagować na problemy. System MES – dziÄ™ki rejeP R O M O C J A

strowaniu wydajnoĹ›ci maszyn, przestojĂłw, zatrzymaĹ„ awaryjnych itp. – umoĹźliwia dokĹ‚adnÄ… analizÄ™ kosztĂłw produkcji. Zastosowanie systemu ma na celu optymalizacjÄ™ procesu produkcji, poprawÄ™ jakoĹ›ci, obniĹźenie kosztĂłw, a takĹźe wzrost parametru OEE. Co waĹźne, te technologie sÄ… coraz taĹ„sze i czÄ™sto czas zwrotu inwestycji nie przekracza roku. W integracji urzÄ…dzeĹ„, wdroĹźeniach systemĂłw typu SCADA, ERP, MES, niezastÄ…pione sÄ… nowoczesne firmy integratorskie, ktĂłre z jednej strony znajÄ… technologiÄ™, a z drugiej majÄ… szerokÄ… wiedzÄ™ z zakresu systemĂłw sterowania. Czasami barierÄ… sÄ… protokoĹ‚y komunikacyjne i ich wzajemna kompatybilność. Dlatego tak waĹźne jest, by jedna firma czuwaĹ‚a nad caĹ‚oĹ›ciÄ… zadania.

SKAMER-ACM Sp. z o.o. . , @A ::8<>> -

, <? A: @: ?>> % & <? A: @: ?><

8" -^ " ,#

---, " ,#

47

PRZEGLĄD SPRZĘTU I APARATURY

Ruch w przemyĹ›le NapÄ™dy i silniki Jednym z podstawowych za - * # . " L # " -L 5 -# - - . * I #.

" - - - *,

/ # " / - X K

- # / - # . " - # / L . L

#K 5L # # , .5L . " # " - 5 " I

.- I X I #K

.# # . - % .5L

I SX / -

- / ., V - -

#. # # * # " 5 # -

# K . 5 # 5 I - X K - . " ". # X

# # / / -

# X - " " # 5 - # 5 , Agnieszka Staniszewska

K

onsekwencjÄ… ciÄ…gĹ‚ej ewolucji dokonujÄ…cej siÄ™ na rynku automatyki przemysĹ‚owej oraz wzrastania stopnia automatyzacji przemysĹ‚u jest powstawanie kolejnych serii urzÄ…dzeĹ„ napÄ™dowych, ktĂłre charakteryzujÄ… siÄ™ lepszymi wĹ‚aĹ›ciwoĹ›ciami i parametrami niĹź ich poprzednicy.

Przemienniki czÄ™stotliwoĹ›ci Odpowiednie regulowanie prÄ™dkoĹ›ciÄ… ukĹ‚adu napÄ™dowego oraz chęć uzyskania efektu Ĺ‚agodnego rozruchu sÄ… gĹ‚Ăłwnymi powodami, dla ktĂłrych w aplikacjach 48

zwiÄ…zanych z automatykÄ… przemysĹ‚owÄ… znajdujÄ… zastosowanie przemienniki czÄ™stotliwoĹ›ci. Najczęściej stanowiÄ… one Ĺ‚Ä…cznik miÄ™dzy zasilaniem a silnikiem napÄ™dzajÄ…cym element wykonawczy. GĹ‚Ăłwnymi skĹ‚adowymi przemiennikĂłw czÄ™stotliwoĹ›ci sÄ…: prostownik, stopieĹ„ poĹ›redni, falownik oraz ukĹ‚ad sterujÄ…cy. UrzÄ…dzenia z omawianej grupy najczęściej znajdujÄ… zastosowanie w aplikacjach, ktĂłre zwiÄ…zane sÄ… z transportem (przenoĹ›niki, dĹşwigi) oraz takich, ktĂłre wymagajÄ… uĹźycia pomp lub wentylatorĂłw. Na rynku automatyki moĹźna znaleźć wiele ofert przemiennikĂłw czÄ™stotliwoĹ›ci. W zaleĹźnoĹ›ci od specyfiki danej aplikacji naleĹźy dokonać trafnego wyboru odpowiedniego przemiennika spoĹ›rĂłd ofert wielu producentĂłw i dystrybutorĂłw tych urzÄ…dzeĹ„. Praktycznie kaĹźda z firm zwiÄ…zana z branşą automatyki przemysĹ‚owej ma w swoim portfolio co najmniej jednÄ… seriÄ™ przemiennikĂłw czÄ™stotliwoĹ›ci. Bogactwo wyboru moĹźe prowadzić do zagubienia siÄ™ w natĹ‚oku informacji, a w konsekwencji do caĹ‚kowitej dezorientacji. Dlatego podczas doboru odpowiedniego urzÄ…dzenia naleĹźy zastanowić siÄ™ nad faktycznymi potrzebami, przeanalizować istniejÄ…cy system, z ktĂłrym bÄ™dzie współpracować dany przemiennik czÄ™stotliwoĹ›ci oraz zastanowić siÄ™ nad ewentualnymi kierunkami rozbudowy systemu w przyszĹ‚oĹ›ci tak, aby podczas zakupu mĂłc uwzglÄ™dnić wszystkie warunki. Warto zastanowić siÄ™ nad rodzajem parametrĂłw, ktĂłre naleĹźy

sprawdzić podczas dokonywania wyboru przemiennika czÄ™stotliwoĹ›ci do konkretnej aplikacji. NiewÄ…tpliwie istotnymi parametrami, ktĂłre decydujÄ… o tym, czy dane urzÄ…dzenie nadaje siÄ™ do projektowanego rozwiÄ…zania, sÄ… moc oraz prÄ…d wyjĹ›ciowy zasilajÄ…cy silnik. Po dokonaniu wstÄ™pnej selekcji, za kryterium przyjmujÄ…c wspomniane parametry, naleĹźy zwrĂłcić uwagÄ™ na dostÄ™pne w danym przemienniku czÄ™stotliwoĹ›ci tryby sterowania. NiesĹ‚abnÄ…cÄ… popularnoĹ›ciÄ… cieszy siÄ™ metoda skalarna, duĹźo urzÄ…dzeĹ„ umoĹźliwia korzystanie z koncepcji sterowania wektorowego. RosnÄ…cÄ…, ale wciÄ…Ĺź niewielkÄ… popularnoĹ›ciÄ… cieszy siÄ™ bezpoĹ›rednie sterowanie momentem. Warto rĂłwnieĹź dokonać charakterystyki Ĺ›rodowiska, w ktĂłrym ma pracować poszukiwany przemiennik czÄ™stotliwoĹ›ci. NajwaĹźniejsze cechy Ĺ›rodowiskowe to temperatura, wilgotność, zapylenie oraz moĹźliwość ewentualnego kontaktu z wodÄ…. W specyficznych aplikacjach potrzebne mogÄ… siÄ™ okazać wykonanie przeciwwybuchowe ATEX lub wykonanie umoĹźliwiajÄ…ce pracÄ™ w warunkach wymagajÄ…cych zachowanie sterylnoĹ›ci. Aby ocenić, czy dane urzÄ…dzenie nadaje siÄ™ do konkretnej aplikacji, naleĹźy zwrĂłcić uwagÄ™ w dokumentacji danej serii produktowej na takie parametry jak: dozwolona temperatura otoczenia pod-

AUTOMATYKA AUTO AU TOM MA ATYKA TYKA TY KA

PRZEGLĄD SPRZĘTU I APARATURY czas pracy, dozwolona wilgotność, rodzaj obudowy i stopień jej ochrony. Kolejną, niemniej ważną cechą przemiennika częstotliwości jest obecność oraz liczba wejść i wyjść analogowych i cyfrowych ogólnego przeznaczenia. Podczas poszukiwań odpowiedniego produktu należy również sprawdzić, czy na danym urządzeniu obecny jest panel operatorski, który znacząco ułatwia parametryzację, kontrolę poprawności działania oraz ewentualne czynności ser-

nych protokołów w danym urządzeniu, co czyni je uniwersalnymi, drugie zakłada opcjonalność obecności protokołów, co zachęca klienta do wyboru ograniczonej liczby rozszerzeń umożliwiających komunikację za pomocą danego protokołu. Oczywiście drugie podejście czyni urządzenie nieco tańszym.

Łagodnie ruszyć Pożądaną funkcjonalnością danego podsystemu automatyki w przemyśle jest

wisowe. Należy również sprawdzić, jakie elementy zawiera dany panel. Najczęściej są to jednorzędowy wyświetlacz i klawiatura, choć nie jest to regułą, a część producentów traktuje panel operatorski jako funkcję dodatkową i oferuje go jako płatną opcję. Podczas doboru należy również zwrócić uwagę na funkcje wbudowane w dany przemiennik częstotliwości. Najpopularniejsze z nich to: wbudowany regulator PID, filtr przeciwzakłóceniowy oraz zintegrowany moduł hamujący. W większości aplikacji są to przydatne atrybuty przemiennika częstotliwości. W dobie rozwoju protokołów komunikacyjnych ważną cechą przemiennika częstotliwości jest możliwość wpięcia go w odpowiednią sieć. Projektując nowy system automatyki, należy szukać urządzeń, które będą mogły komunikować się ze sobą, aby automatyczny proces był jak najbardziej wydajny oraz efektywny. Dokładając nowe elementy do już istniejącego systemu, należy dostosować dodawane podzespoły do sieci już istniejącej. Najpopularniejszym protokołem wśród przemienników częstotliwości jest Modbus. Często jednak można spotkać urządzenia obsługujące inne protokoły, np.: EtherCAT, EtherNet/IP, DeviceNet, CANopen, Powerlink, Profibus, Profinet. Na rynku przemienników częstotliwości można zaobserwować dwa podejścia producentów do tematyki komunikacji sieciowej. Pierwsze zakłada szeroki wybór róż9/2018 9/

jego łagodny rozruch. Wszelkiego typu szarpnięcia i przeregulowania są zjawiskiem niepożądanym. Aby ułatwić proces rozruchu systemu napędowego należy podczas projektowania danego systemu automatyki uwzględnić w projekcie układy łagodnego rozruchu, czyli softstartery. Idea soft startu opiera się na stopniowym podnoszeniu napięcia przykładanego do silnika od wartości początkowej do pełnej. Oprócz redukcji wartości prądu rozruchowego, co zapobiega spadkowi napięcia w sieci, zastosowanie softstartera umożliwia redukcję naprężeń mechanicznych. Podczas doboru odpowiedniego softstartera do danego zastosowania należy zwrócić przede wszystkim uwagę na prąd znamionowy silnika, który będzie wymagał zastosowania układu łagodnego rozruchu. Po wstępnej selekcji uwzględniającej to kryterium należy określić spodziewaną częstotliwość rozruchów systemu i przedstawić ją w formie liczby rozruchów na godzinę. Maksymalna liczba takich rozruchów w ciągu godziny jest jednym z ważniejszych parametrów, które charakteryzują softstartery. Parametr ten świadczy o możliwościach wydajnościowych omawianego urządzenia automatyki. Innym parametrem jest czas wyrażony w sekundach, który jest potrzebny do rozruchu systemu. Jest on podawany dla piku równego całkowitej wielokrotności prądu znamionowego. Omawiany

R E K L A M A

4 , ./ *

PODCZAS DOBORU ODPOWIEDNIEGO STEROWNIKA NALEŻY ZWRÓCIĆ SZCZEGÓLNĄ UWAGĘ NA MAKSYMALNĄ LICZBĘ MOŻLIWYCH DO OBSŁUŻENIA OSI.

49

PRZEGLĄD SPRZĘTU I APARATURY DYSTRYBUTOR

ANIRO

ABB

seria

M100

ACS880

SD700

LS 0,1–2,2 0,8–10 1 + – – –

ABB 0,37–45 3–94 3 – – – +

Power Electronics 1,2–2000 6–3100 3 + + + +

VLT AutomationDrive FC 300 Danfoss 0,25–1100 1,7–1720 3 + – – –

cyfrowych (DI)

3

1–3Â

6

4Â + 2Â (DI/DO)

analogowych (AI)

1

2

2

2

cyfrowych (DO)

2

0–2

3

2Â (DI/DO)

analogowych (DI)

1

2

2

1

panel sterowania

+

+

stopień ochrony obudowy

IP20

+ IP20, IP66 (opcja) brak danych + +/opcja opcja opcja opcja opcja opcja opcja opcja opcja opcja

+ IP20/IP21/IP54, IP66 (opcja) od â€“25 do 50 + + + opcja opcja opcja opcja opcja opcja opcja +

producent moc [kW] prąd wyjściowy [A] liczba faz skalarna wektorowa metoda sterowania bezczujnikowa wektorowa bezpośrednie momentem

BTT AUTOMATYKA DANFOSS POLAND

liczba wejść

liczba wyjść

temperatura otoczenia podczas pracy [°C] regulator PID funkcje moduĹ‚ hamujÄ…cy wbudowane filtr przeciwzakĹ‚Ăłceniowy EtherCAT Ethernet DeviceNet CANopen protokoĹ‚y Powerlink Profibus ProfiNet Modbus

od â€“10 do 50 + + + – – – – – – – +

IP20/IP54 od â€“10 do 50 + + + – opcja opcja opcja – opcja – +

L # " - K - S

parametr czÄ™sto uniemoĹźliwia dokĹ‚adne porĂłwnanie softstarterĂłw róşnych producentĂłw, poniewaĹź caĹ‚kowity mnoĹźnik prÄ…du znamionowego nie ma zawsze tej samej wartoĹ›ci dla róşnych serii urzÄ…dzeĹ„. Ponadto czas czÄ™sto podawany jest w formie przedziaĹ‚u. Inne cechy softstarterĂłw, na ktĂłre naleĹźy zwrĂłcić uwagÄ™ to liczba wejść i wyjść analogowych i cyfrowych, obsĹ‚ugiwane protokoĹ‚y komunikacyjne, dopuszczalna wilgotność i temperatura otoczenia podczas pracy, rodzaj i stopieĹ„ ochrony obudowy.

Popularność PLC PopularnÄ… w branĹźy automatyki przemysĹ‚owej grupÄ… urzÄ…dzeĹ„ sÄ… sterowniki PLC. 50

Te programowalne urzÄ…dzenia nadajÄ… siÄ™ rĂłwnieĹź do sterowania pracÄ… nieskomplikowanych ukĹ‚adĂłw napÄ™dowych. Proste, powtarzalne sekwencje ruchĂłw ukĹ‚adĂłw wymagajÄ…cych maĹ‚ej mocy mogÄ… być sterowane za pomocÄ… sterownikĂłw PLC. Na rynku jest dostÄ™pna ogromna liczba tych urzÄ…dzeĹ„, praktycznie kaĹźdy producent dziaĹ‚ajÄ…cy w branĹźy automatyki przemysĹ‚owej ma je w swoim portfolio. PrzykĹ‚adem sÄ… sterowniki PLC znajdujÄ…ce siÄ™ w ofercie firmy Astor. Chodzi o seriÄ™ VersaMax Micro. Wbudowane ukĹ‚ady pozwalajÄ… na obsĹ‚ugÄ™ silnikĂłw krokowych, w aplikacjach wymagajÄ…cych wiÄ™kszej dokĹ‚adnoĹ›ci istnieje moĹźliwość zastosowania do czterech serwonapÄ™dĂłw VersaMotion,

ktĂłre bÄ™dÄ… pracować jako rozszerzenie omawianych sterownikĂłw. Innym przykĹ‚adem sterownikĂłw PLC, ktĂłre moĹźna wykorzystać do sterowania napÄ™dami sÄ… produkty firmy Mitsubishi Electric. Chodzi o seriÄ™ produktowÄ… MELSEC-Q. ModuĹ‚y pozycjonujÄ…ce tych sterownikĂłw umoĹźliwiajÄ… regulowanie poĹ‚oĹźenia, prÄ™dkoĹ›ci i momentu obrotowego.

ObsĹ‚uga wielu osi Ewolucja automatyki przemysĹ‚owej prowadzi do pojawiania siÄ™ bardziej zaawansowanych rozwiÄ…zaĹ„ niĹź miaĹ‚o to miejsce do tej pory. Najczęściej wraz z rozwojem przemysĹ‚u roĹ›nie stopieĹ„ skomplikowania systemĂłw automatyki. Nie inaczej AUTOMATYKA

PRZEGLĄD SPRZĘTU I APARATURY MULTIPROJEKT

NORD NAPĘDY

LENZE POLSKA

SCHNEIDER ELECTRIC

SIEMENS

SEW-EURODRIVE POLSKA

9400 HighLine

ATV 320

Sinamics V20

MOVITRAC LTE B

Lenze 0,37–370 1,5–460 3 + + + –

Schneider Electric 0,18–15 2,8–47,3 1/3 + – + –

Siemens 0,12–30 1,7–46 1/3 + – – –

SEW-Eurodrive 0,37–11 2,3–25 1 lub 3 + – – – 3 + 1 (DI/AI) 1 (DI/AI) 1 (DO/AO) 1 (DO/AO) +

Micno 0,4–630 2,1–1100 1/3 + – + +

SK 500 E – NORDAC PRO Nord 0,25–160 1,7–320 1/3 + – + –

7

5–8

8

6

4

2

2

2

3

2

2

2–3

4

1

2

2

1

2

1

1

+

opcja

opcja

brak danych

IP20

od –10 do 40 + – – – – – – – – – +

od 0–40 + + + opcja opcja opcja opcja opcja opcja opcja –

opcja IP21/IP20, IP54 (opcja) od –10 do 55 + opcja – opcja opcja opcja + opcja opcja opcja opcja

+ IP21, IP55 (opcja) od –10 do 40 + + opcja – – – – – – – +

KE300

jest w przypadku samych napędów. Jednym ze skutków usprawniania i unowocześniania sposobu produkcji w przemyśle jest zwiększanie liczby osi ruchu obsługiwanych w danym podsystemie, co wiąże się ze zwiększaniem w nim liczby systemów napędowych. Dla ułatwienia procesów projektowania i integracji tego typu systemów automatyki można zastosować wieloosiowe sterowniki ruchu. Są to urządzenia, które znajdują miejsce w portfoliach coraz większej liczby producentów urządzeń automatyki. Podczas doboru odpowiedniego sterownika należy zwrócić szczególną uwagę na maksymalną liczbę możliwych do obsłużenia osi. Innymi parametrami są: obsługiwane interpolacje 9/2018

IP20 brak danych – opcja opcja opcja opcja opcja + opcja opcja opcja +

– liniowa, kołowa, śrubowa, sferyczna, możliwe sposoby sterowania – prędkościowe czy pozycyjne oraz obsługiwane protokoły komunikacyjne. Zaletami stosowania wieloosiowych sterowników ruchu są: mniejszy stopień skomplikowania połączeń elektrycznych i programu sterującego, minimalizacja ryzyka złej synchronizacji ruchu, zdecydowanie prostsze planowanie trajektorii ruchu każdej z osi, redukcja kosztów, oszczędność przestrzeni, efektywniejsze zarządzanie energią.

Komputer do zadań specjalnych Do sterowania napędami mogą również służyć systemy sterujące specjalnego

IP20/IP55/IP66 od –10 do 50 brak danych + + – – – – – – – +

przeznaczenia, które mogą pracować na klasycznych komputerach. Warunki środowiskowe w przemyśle najczęściej nie należą do idealnych, chociażby z powodu panującego na hali produkcyjnej zapylenia, wilgotności i temperatury niekorzystnych dla sprzętu komputerowego, czy ryzyka uszkodzenia mechanicznego. Ze względu na ten fakt stosowanie klasycznych komputerów w przemyśle jest pomysłem co najmniej nierozsądnym. Na szczęście na rynku automatyki przemysłowej można znaleźć bardzo wiele firm, które dystrybuują komputery w wykonaniu przemysłowym. Dobierając odpowiedni sprzęt należy zwrócić uwagę na sposób wykonania urządzenia, rodzaj obudowy, stopień jej ochrony, obecność 51

PRZEGLĄD SPRZĘTU I APARATURY

DYSTRYBUTOR

ABB

ANIRO

APATOR CONTROL

seria

PSTX

TSA

Digistart IS

producent

ABB

CGÂ DRIVES

Control Techniques

napięcie robocze [V]

208–690

200–690

200–690

prÄ…d znamionowy silnika IÂ [A]

30–2160

16–1800

23–1600

czas [s]

10

15–30

10–40

dla

4Ă—I

5Ă—I

3Ă—I

moşliwości rozruchu

liczba rozruchĂłw [1/h]

6–10

10

5–11

cyfrowych

3

4

2

analogowych

1

1

0

cyfrowych

3

3

3

liczba wejść

liczba wyjść analogowych

1

1

1

komunikacja

Modbus opcjonalnie: Ethernet Profibus DeviceNet Profinet

opcjonalnie: Profibus DeviceNet Modbus EtherCAT Profinet

opcjonalnie: Profibus DeviceNet Modbus

temperatura otoczenia podczas pracy [°C]

od â€“25 do 60

od 0 do 40

od â€“10 do 60

stopień ochrony

IP20

IP20 (do 850 A) IP00 (powyşej 850 A)

IP20/IPÂ 00

DYSTRYBUTOR

ABB

FESTO

MITSUBISHI ELECTRIC

model

NextMove ESB-2

CPX-CMXX

Q173DSCPU

producent

ABB

Festo

Mitsubishi Electric

liczba kontrolowanych osi

8

8

32

L % -

sposoby sterowania

pozycyjne

+

+

+

prędkościowe

+

+

+

momentowe

–

–

–

Modbus CanOpen

EtherNet/IP ProfiNet Profibus EtherCAT DeviceNet CC-link

EtherNet/IP

komunikacja

dostępne interpolacje

liniowa

+

+

+

kołowa

+

+

+

śrubowa

+

–

+

sferyczna

–

–

–

L - - * - - . *.

52

AUTOMATYKA

PRZEGLĄD SPRZĘTU I APARATURY

BTT AUTOMATYKA

HF INVERTER

EATON ELECTRIC

VS65

HFR-1000

DS7

Power Electronics

Eura Drives

Eaton Electric

2300–15000

400

230–480

40–600

30–630

4–200

5

10–40

5

5×I

3×I

3×I

brak danych

10

10

5

0

2 –5

2

0

0

3

0

1–2

1

0

0

Modbus opcjonalnie: Ethernet Profibus DeviceNet

Modbus

brak danych

od 0 do 50

od –10 do 50

od –5 do 60

IP44 (standard) IP54 (opcja)

IP20

IP20/IP00

wentylatorów, rozłożenie elementów w obudowie, typ procesora, pamięć wewnętrzną, system operacyjny, dostępne karty rozszerzeń, inne peryferia i porty oraz rodzaj pamięci zewnętrznej. Nie bez znaczenia pozostaje również wielkość urządzenia. Wśród komputerów przemysłowych można wyróżnić kilka typów urządzeń. Są to komputery przeznaczone do umieszczenia w szafie elektrycznej, komputery wolnostojące i zintegrowane z panelem. Niezwykle istotne w układzie sterowania opartym na komputerze przemysłowym są karty rozszerzeń, które przyłączone do odpowiednich portów komputera uczestniczą w wymianie i przetwarzaniu informacji między sensorami a elementami wykonawczymi. Karty rozszerzeń mogą mieć wejścia i wyjścia cyfrowe ogólnego przeznaczenia, wejścia i wyjścia odpowiedzialne za sterowanie ruchem, np. wejścia enkoderowe, wyjścia analogowe czy wyjścia krok/kierunek. Odpowiednie połączenie poszczególnych elementów układu napędowego z wejściami i wyjściami kart rozszerzeń powoduje, że komputer może stać się sterownikiem ruchu.

Serwomechanizmy

9/2018

MULTIPROJEKT

OMRON

MC4N ECAT P900

Trajexia TJ2-MC64

Trio Motion

Omron

32

64

+

+

+

+

+

+

EtherNet/IP Modbus EtherCAT

EtherNet/IP Profibus EtherCAT DeviceNet CANopen

+

+

+

+

+

+

+

+

Niesłabnącą popularnością w zastosowaniach przemysłowych cieszą się serwomechanizmy, które stanowią kompletne, automatyczne rozwiązanie napędowe. W skład takiego rozwiązania wchodzą najczęściej układ zasilania, urządzenie sterujące, silnik oraz element kontrolujący pozycję w sprzężeniu, czyli enkoder – absolutny lub inkrementalny. Ogromna liczba serwomechanizmów obecna na rynku automatyki powoduje, że selekcja odpowiedniego zestawu może okazać się skomplikowanym zadaniem. Należy zastanowić się nad tym, jakie funkcjonalności są konieczne w danej aplikacji oraz jakie parametry są potrzebne, aby osiągnąć cel zamierzony przez projektanta. Podstawowym parametrem omawianych urządzeń jest moc znamionowa. Niemniej ważna jest maksymalna liczba kontrolowanych osi. Należy również rozważyć sposób sterowania, który odbiorca chce zastosować w danej aplikacji. Dostępne są urządzenia umożliwiające sterowanie prędkością, momentem i pozycją. Większość urządzeń ma możli53

PRZEGLĄD SPRZĘTU I APARATURY DYSTRYBUTOR

ADVANTECH

B&R AUTOMATYKA PRZEMYSĹ OWA

seria

PPC-3150S

Automation PCÂ 3100

producent

Advantech

B&R Automatyka Przemysłowa

typ

panelowy 15�

do szafy

procesor

Intel Celeron N2930

Intel Celeron lub Intel Core i3/i5/i7

pamięć wewnętrzna

8Â GB

4–32 GB

pamięć zewnętrzna

dysk

karta 2–256 GB

system operacyjny

Windows 7/8.1/10 Linux Android 4.4

Windows 10Â Enterprise

liczba portĂłw USB

2

4

wymiary [mm Ă— mm Ă— mm]

391 Ă— 312 Ă— 51,5

54 Ă— 173 Ă— 248

masa [kg]

4

1,38

temperatura otoczenia podczas pracy [°C]

od 0 do 50

od 0 do 55

L "#. - # " - *

DYSTRYBUTOR

ANIRO

ASTOR

BECKHOFF

BTT AUTOMATYKA

seria

XDL-L7N

Astraada SRV-63

AX8000

Digivex DMM

producent

LSÂ IS

Astor

Beckhoff

Parvex

liczba kontrolowanych osi

1

1

do 2

do 13

moc znamionowa [kW]

0,1–5

0,2 –5,5

1–26

0,3–12 +

pozycyjne

+

+

+

prędkościowe

+

+

+

–

momentowe

+

+

+

–

1 Ă— 230 V

–

+

+

+

3 Ă— 230 V

+

–

+

+

3 Ă— 400 V

–

+

+

+

komunikacja

EtherCAT

Modbus Profibus CANopen EtherCAT

EtherCAT

Profibus CANopen

temperatura otoczenia podczas pracy [°C]

0–50

0–45

0–40

0–40

rozdzielczość enkodera [bitów/obrót]

19

17

brak danych

brak danych

oprogramowanie narzędziowe

LSÂ Studio

Proficy Machine Edition

TwinCAT

Parvex Motion Explorer

sterowanie

napięcie zasilania

L - " * " -

54

AUTOMATYKA

PRZEGLĄD SPRZĘTU I APARATURY BECKHOFF

CSI

ELMARK AUTOMATYKA

CX 8010

VMC 4511-K

MS-9A75

Beckhoff

Nexcom

MSI IPC

do szafy

panelowy 12,1”

do szafy

ARM 9

Intel Core i7

Intel Celeron lub Intel Core i3/i5/i7

64 MB

max. 4 GB

max. 16 GB

karta 1–8 GB

karta/dysk

dysk

Windows Embedded CE6

Windows Linux

Windows 7/8/8.1/10 Ubuntu 15.04

1

2

6

64 × 100 × 73

340 × 262 × 78,2

196 × 285 × 33

0,18

3,5

2,6

od 0 do 55

od –30 do 60

od –10 do 50

B&R AUTOMATYKA PRZEMYSŁOWA

INDUPROGRESS

MITSUBISHI ELECTRIC

MULTIPROJEKT

ROCKWELL AUTOMATION

YASKAWA

AcoPos P3

ASDA–A2

MR-J4

ProNet-E

Kinetix 6500

Sigma-7

B&R

Delta Electronics

Mitsubishi Electric

Estun

Rockwell Automation

Yaskawa do 2

do 3

1

do 3

1

1 (do 8 na jednej szynie)

0,6–24

0,2–15

0,1–22

0,5–22

1,2–22

0,05–15

+

+

+

+

+

+

+

+

+

+

+

+

+

+

+

+

+

+

+

+

+

+

–

+

+

+

+

–

+

+

–

+

–

+

–

+

Powerlink

EtherCAT CANopen

EtherCAT ProfiNet

Modbus CANopen

EtherNet/IP

EtherCAT Mechatrolink

5–40

0–55

0–55

–20–55

0–50

0–40

brak danych

20

22

17

32

24

Automation Studio

ASDA-Soft

MR – Configurator

ESView

RS Logix 5000, Studio 5000 Logix Designer

SPEED7 – Studio

9/2018

55

PRZEGLĄD SPRZĘTU I APARATURY

Napędzanie elementów wykonawczych Elementem automatyki, który bezpośrednio wpływa na ruch elementów wykonawczych jest silnik. Na rynku dostępnych jest wiele rodzajów silników elektrycznych. Jednym z nich są silniki asynchroniczne. Na ich popularność wpływają korzystna cena, łatwość sterowania ze zmienną prędkością oraz prosta konstrukcja. Dużą popularnością cieszą się również silniki synchroniczne, które charakteryzują się przede wszystkim wysoką wydajnością i dokładnością pozycjonowania. Przykładową serią silników synchronicznych o nietypowym działaniu jest seria DR..J, która znajduje się w portfolio firmy SEW-Eurodrive Polska. Omawiana seria urządzeń działa w technologii LSPM (Line Start Pernament Magnet), a więc silniki tego typu są asynchronicznymi silnikami trójfazowymi, których wirniki klatkowe są dodatkowo wyposażone w magnesy trwałe. Tym sposobem po asynchronicznym rozruchu silnika następuje jego synchronizacja na częstotliwość roboczą i przejście w synchroniczny tryb pracy. Dzięki takiej konstrukcji silniki omawianej serii są dużo wydajniejsze niż klasyczne. Inna seria urządzeń tego typu o niezwykle wysokim napięciu wejściowym jest seria Motorformer znajdująca się w ofercie firmy ABB. Jej podstawowymi parametrami są moc wyjściowa sięgająca 50 MW i napięcie wejściowe w przedziale od 15 kV do 70 kV. Znajduje ona zastosowanie w aplikacjach morskich – na platformach wiertni56

Bogatą ofertą napędów zintegrowanych może poszczycić się firma Schneider Electric. W skład grupy produktowej Lexium wchodzą zintegrowane serwonapędy, silniki DC oraz silniki krokowe. Na uwagę zasługują urządzenia Lexium 62 ILM, czyli wieloosiowe zintegrowane serwonapędy. czych, pływających punktach przeładunku, produkcji i przechowywania. Kolejną grupą silników cieszącą się zainteresowaniem są silniki krokowe. Te są stosunkowo tanie, a ich pozycjonowanie bez problemu może odbywać się w pętli otwartej. Silnik krokowy pod wpływem impulsów elektrycznych obraca się o ściśle określony kąt. Typowym zastosowaniem tych urządzeń są drukarki 3D. W ofercie firmy Multiprojekt można znaleźć szeroki wybór silników krokowych o różnych typach i rozmiarach korpusu od 42 mm do 110 mm. Większość oferowanych silników ma korpus o przekroju kwadratowym, zdarzają się jednak modele z korpusem o przekroju okrągłym. Przykładem jest seria ST silników o krawędzi korpusu 86 mm. Ważnym parametrem uwzględnianym podczas doboru silnika jest moment obrotowy. Ten wynosi w przypadku omawianej serii od 0,22 Nm do 50 Nm. Równie istotne parametry charakteryzujące silniki krokowe to krok określony w stopniach oraz dokładność pozycjonowania. Uzupełnieniem oferty silników krokowych firmy Multiprojekt jest seria sterowników.

Napędy zintegrowane Ciekawą koncepcją stosowaną przez niektórych producentów urządzeń napędowych jest zintegrowanie części sterującej i wykonawczej napędu. Umożliwia to likwidację kabli silnikowych, skrócenie czasu montażu, uproszczenie układu napędowego, wymusza jednak odpowiedni stopień ochrony obudowy. Przykładem takiego typu napędu jest propozycja firmy Festo – napęd EMCA. Stopień ochrony obudowy tego urządzenia to IP54 w standardzie i IP65 opcjonalnie. Możliwe opcje sposobu komunikacji to: CANopen, Modbus, Profinet, EtherNet/IP, EtherCAT. W standardzie w napędzie znajduje się jednoobrotowy enkoder absolutny, opcjonalnie może być to enkoder wieloobrotowy.

Miniaturyzacja, uniwersalność i prostota Dokonany przegląd urządzeń związanych z napędami wskazuje na bogactwo tych urządzeń automatyki na rynku. W zależności od aplikacji, w której znajdą zastosowanie podzespoły napędowe i sterujące, należy wybrać odpowiednie rozwiązanie, które spełni założenia projektowe, ale jednocześnie nie będzie zbytnio wykraczać parametrami i możliwościami poza potrzeby danego systemu, a tym samym nie będzie generować niepotrzebnych kosztów. Można również zauważyć, że rynek automatyki przemysłowej dąży do miniaturyzacji, uniwersalności oraz prostoty, mimo zwiększających się oczekiwań odbiorców wobec systemów automatyki. Najlepszym dowodem na dążenie do miniaturyzacji są komputery przemysłowe z przeznaczeniem do umieszczenia w szafie elektrycznej, które realizują z powodzeniem procesy i zadania o podobnej złożoności, co zwykłe komputery PC. Dowodem na dążenie do uniwersalności są protokoły komunikacyjne, którymi posługują się już praktycznie wszystkie urządzenia automatyki, począwszy od sterowników PLC, przez przemienniki częstotliwości, softstartery po serwomechanizmy. Całe systemy automatyki mogą pracować w jednej sieci, co czyni je prostszymi w projektowaniu, integracji i serwisowaniu. Uniwersalność objawia się tym, że urządzenia różnych producentów i typów mogą pracować bez większych problemów w jednym systemie. Przykładowym dowodem na dążenie do prostoty w automatyce przemysłowej jest umieszczanie funkcji wbudowanych w urządzeniach takich jak moduł hamujący czy filtr przeciwzakłóceniowy w przemiennikach częstotliwości. Innym dowodem na istnienie takiej tendencji są wieloosiowe sterowniki ruchu. Agnieszka Staniszewska PIAP-OBRUSN

AUTOMATYKA

4 , 4

wość pracy w kilku trybach. Należy również zwrócić uwagę na rozdzielczość enkodera, która ma wpływ na dokładność pozycjonowania. Podczas doboru odpowiedniego serwomechanizmu warto również przeanalizować funkcjonalności oprogramowania narzędziowego, które pozwala dokonać stosowanych ustawień w napędzie oraz odpowiednio go wystroić. Warto, aby było to oprogramowanie charakteryzujące się intuicyjnością i przejrzystością. Każdy producent posiada dedykowane oprogramowanie do urządzeń, które produkuje. Istotne jest również sprawdzenie, które protokoły komunikacyjne są obsługiwane przez dany serwomechanizm. Niektóre z nich są opcjonalne.

Step into the digital reality •

• $ %

•

• $ % & %

•

• '

•

• $ %

• !

• ) *+,&*+-&*.- &

• "#

• (

$ 0

/ /

PRZEGLĄD SPRZĘTU I APARATURY

Silniki dla inteligentnych napędów

W

iÄ™kszy moment i wyĹźsze prÄ™dkoĹ›ci obrotowe, praktyczne poĹ‚Ä…czenie za pomocÄ… jednego kabla oraz bogaty wybĂłr opcji. Nowa generacja wydajnych i elastycznych silnikĂłw MS2N Ĺ‚Ä…czy w sobie doskonaĹ‚Ä… dynamikÄ™, kompaktowe rozmiary i wysokÄ… sprawność energetycznÄ…. DuĹźy wybĂłr wirnikĂłw z maĹ‚Ä… i Ĺ›redniÄ… bezwĹ‚adnoĹ›ciÄ… jest dostÄ™pny na potrzeby optymalnego dopasowania masy. Silniki MS2N staĹ‚y siÄ™ ĹşrĂłdĹ‚em danych dla inteligentnych rozwiÄ…zaĹ„ w Ĺ›rodowisku PrzemysĹ‚u 4.0.

DuĹźa moc i bogata funkcjonalność LiczÄ…ca ponad 50 typĂłw szeroka gama silnikĂłw MS2N firmy Bosch Rexroth umoĹźliwia osiÄ…gniÄ™cie maksymalnego momentu obrotowego o wartoĹ›ci 360 Nm i maksymalnej prÄ™dkoĹ›ci obrotowej do 9000 obr./min. DuĹźa gÄ™stość mocy jest osiÄ…gana dziÄ™ki zoptymalizowanej konstrukcji elektromagnetycznej silnika. DziÄ™ki precyzyjnie wysterowanym wartoĹ›ciom momentĂłw i prÄ™dkoĹ›ci obrotowych, opcjom enkoderĂłw ukierunkowanym na konkretne aplikacje oraz opcjonal58

nym poĹ‚Ä…czeniom za pomocÄ… jednego kabla, silniki w elastyczny sposĂłb speĹ‚niajÄ… zróşnicowane wymagania nowoczesnej technologii automatyzacji. Wymuszona wentylacja i chĹ‚odzenie wodÄ… umoĹźliwiajÄ… osiÄ…gniÄ™cie nowych poziomĂłw wydajnoĹ›ci.

Inteligencja systemu Linia produktĂłw MS2N to inteligentne rozwiÄ…zania umoĹźliwiajÄ…ce odczyty danych z kaĹźdego silnika dotyczÄ…cych nasycenia i temperatury. Dane te sÄ… zapisywane w pamiÄ™ci silnika. Sterowniki napÄ™du IndraDrive przetwarzajÄ… te wartoĹ›ci w czasie rzeczywistym, znaczÄ…co zwiÄ™kszajÄ…c precyzjÄ™ momentu obrotowego i zawęşajÄ…c zakres tolerancji podczas pracy do duĹźo niĹźszych wartoĹ›ci od dotychczasowych standardĂłw. Serwosilnik moĹźe być uĹźywany jako niezawodny czujnik i jako ĹşrĂłdĹ‚o danych. Technologia PrzemysĹ‚u 4.0 moĹźe być realizowana

w ekonomiczny sposób i bez uşycia dodatkowych komponentów.

Maksymalne bezpieczeĹ„stwo konstrukcji i obsĹ‚ugi Wprowadzenie modelu silnika MS2N do oprogramowania IndraSize umoĹźliwia bezpiecznÄ…, szybkÄ… i prostÄ… konfiguracjÄ™ napÄ™du, odzwierciedlajÄ…cÄ… rzeczywistÄ… pracÄ™. W ten sposĂłb inĹźynierowie mogÄ… optymalizować projekty napÄ™dĂłw dostosowane do indywidualnych projektĂłw. Wbudowane enkodery gwarantujÄ… standard SIL 3 PL e zapewniajÄ… maksymalne bezpieczeĹ„stwo na potrzeby technologii SafeMotion.

BOSCH REXROTH Sp. z o. o. . , V. <>@;<>? >@8@:> -

, @@ 7:= <= 7A % & @@ 76= =7 :6

8" # - , *^/ * & *,#

---,/ * & *,#

KILKA FAKTĂ“W NA TEMAT SERWOSILNIKĂ“W MS2N • dĹ‚ugość kabla do 75 m bez dodatkowych komponentĂłw (wtyk z szybkozĹ‚Ä…czem) • kompaktowe silniki z duşą wartoĹ›ciÄ… momentu obrotowego • poszerzony zakres prÄ™dkoĹ›ci • wysoka sprawność energetyczna • opcjonalna wentylacja wymuszona i chĹ‚odzenie wodÄ… • waĹ‚ gĹ‚adki, z wpustem, uszczelnienie waĹ‚u

P R O M O C J A

• klasa ochrony IP64, IP65 lub IP67 • energooszczÄ™dny hamulec • zwiÄ™kszona dokĹ‚adność wykonania koĹ‚nierza • ponad 50 typĂłw silnikĂłw w 6 rozmiarach, 5 dĹ‚ugoĹ›ciach i 3 typach chĹ‚odzenia • cztery typy enkoderĂłw • opcja bezpieczeĹ„stwa funkcjonalnego w standardzie SIL 3 PL e • jednoobrotowe/wieloobrotowe • pamięć danych silnika

AUTOMATYKA

Fot. Bosch Rexroth

$ " # 5 -

- M . 5 f 5 - - L - #K -

M " ) * & * # 5L

- S ./ - - " - . " M 5 ,

Wyobraź sobie fabrykę, w której stałe są tylko ściany, dach

dostosowuje się do różnych wymagań: od pojedynczych

i podłoga. Wszystkie maszyny i systemy są mobilne, a cały

zamówień do produkcji masowej.

proces produkcji odbywa się także w przestrzeni wirtualnej. Fabryka Przyszłości to więcej niż wizja, więc dołącz do Wyobraź sobie fabrykę, która w elastyczny sposób

naszej technologicznej podróży. Dziś. Jutro. Niebawem.

www.factory-of-the-future.rexroth

PRZEGLĄD SPRZĘTU I APARATURY

Niezawodny i wytrzymały

napęd z prowadzeniem DFM ` #K # - " $4

- - 5 - " " " # . 5 "

4 - * / * - "

- # . - , - - " "

"# - - L 5 " - / " #

" - *-

- - 5 # . 5 ,

! * - 5 5 #K - $4 # - 5L I . L S- # - 5L K

- # . 5 5 * #K -

$4 5 " 5

# . 5 5,

60

R

osnÄ…ce zapotrzebowanie rynku na napÄ™dy z prowadzeniem zrodziĹ‚o potrzebÄ™ technicznej modyfikacji napÄ™dĂłw z prowadzeniem DFM. Nowa konstrukcja ma uĹ‚atwić koordynacjÄ™ i automatyzacjÄ™ produkcji tego typu napÄ™dĂłw, znacznie skracajÄ…c czas wytwarzania. Cel zostaĹ‚ osiÄ…gniÄ™ty – napÄ™dy z prowadzeniem DFM sÄ… obecnie produkowane w odstÄ™pach jednominutowych.

Zróşnicowanie produkcji na jednej linii Aby umoĹźliwić produkcjÄ™ napÄ™dĂłw DFM na jednej linii, wytwarzany produkt musi być przemieszczany do okreĹ›lonych poĹ‚oĹźeĹ„ na róşnych stanowiskach produkcyjnych. Zadanie to jest realizowane przez wyprodukowany uprzednio napÄ™d DFM. Wyzwanie polega na wytwarzaniu na jednej linii napÄ™dĂłw DFM o róşnych wymiarach i kilku dĹ‚ugoĹ›ciach skoku oraz wersji P R O M O C J A

z Ĺ‚oĹźyskami kulkowymi obiegowymi i Ĺ›lizgowymi. W narzÄ™dziowni Festo powstaĹ‚o pionierskie rozwiÄ…zanie: caĹ‚y proces – od produkcji tĹ‚oczyska do koĹ„cowej kontroli – jest zautomatyzowany na jednej linii.

Szybkość i elastyczność Co minutÄ™ noĹ›nik elementu roboczego wjeĹźdĹźa na liniÄ™, przenoszÄ…c obudowÄ™, tĹ‚oczysko i tuleje Ĺ‚oĹźysk. Najpierw tuleje Ĺ›lizgowe sÄ… wciskane w obudowÄ™ i kalibrowane przez moduĹ‚ obrotowy w ramach jednej operacji. JednoczeĹ›nie wersje z Ĺ‚oĹźyskami kulkowymi obiegowymi sÄ… transportowane do zestawu prasy na nastÄ™pnym stanowisku, na ktĂłrym wprasowywane sÄ… Ĺ‚oĹźyska kulkowe. UmoĹźliwia to prosta procedura przeĹ‚Ä…czania typu kodĂłw w programie sterujÄ…cym. Czas ustawiania wynosi zaledwie jednÄ… minutÄ™ przy zaĹ‚oĹźeniu, Ĺźe dalsze modyfikacje maszyny nie sÄ… wymagane. AUTOMATYKA

PRZEGLĄD SPRZĘTU I APARATURY

DANE TECHNICZNE średnica tłoka (mm)

PARAMETRY NAPĘDU 6

10

12

medium

F* (N) M* (Nm)

20

25

32

40

50

63

80

100

spręşone powietrze, filtrowane, olejone lub nieolejone

maksymalne dopuszczalne ciĹ›nienie robocze (bar) zakres temperatury (°C)

16

8

10

−10... +60

–20‌+80 (prowadzenie na łoşyskach ślizgowych)

—

–5‌+60 (prowadzenie na łoşyskach kulkowych obiegowych)

0,6...1,1

2,1...3,7

19...31

49...73

35...110

0,006...0,011 0,034...0,057 0,40...0,65 1,14...1,68 1,70...3,00

61...110

150‌188 127...180

174...257

174...257

245...352

400...568

2,90...4,2

5,00...7,3

9,6...14,15

10,7...15,9

19,0...27,2

37,6...53,4

5,55...7,9

Â…" " #. / LI # - I . S .

W kolejnym etapie wykonywane jest smarowanie na caĹ‚y okres eksploatacji napÄ™du.. Smar moĹźe być bardzo dokĹ‚adnie dozowany za pomocÄ… dysz natryskowych i smarowniczek. NastÄ™pnie tĹ‚oczysko wsuwane jest ruchem wahadĹ‚owym do obudowy, a w kolejnym etapie montowana jest pokrywa – w taki sposĂłb, aby widoczne byĹ‚o tylko tĹ‚oczysko.

Testy dla uzyskania optymalnej jakoĹ›ci Po zrealizowaniu wymienionych wczeĹ›niej elementĂłw procesu napÄ™d DFM przechodzi pierwszy test sprawdzajÄ…cy szybkość dziaĹ‚ania, zaĹ› testy niskiego i wysokiego ciĹ›nienia oraz test skoku sprawdzajÄ…, czy wymagana jest korekta. Ostatnim etapem procesu montaĹźu jest poĹ‚Ä…czenie z pĹ‚ytÄ… spinajÄ…cÄ…. Jednak zatwierdzenie napÄ™du jako gotowego do dostawy dokonuje siÄ™ dopiero po pozytywnym przejĹ›ciu testu pĹ‚ynnoĹ›ci dziaĹ‚ania przy minimalnym ciĹ›nieniu roboczym. Na tym etapie na napÄ™dzie naklejana jest etykieta produktu i logo Festo, a nastÄ™pnie trafia on do pojemnikĂłw w zautomatyzowanym magazynie. Jest tam magazynowany zazwyczaj jedynie przez kilka dni.

4 , 4

FESTO Sp. z o.o.

f #K $4 # - " # # / LI - IL - # @>>

9/2018

V , -

. , - 7 >68>9>

, @@ 7<< ?< >> % & @@ 7<< ?< >@

8" % „# ^% , "

---,% ,#

61

PRZEGLĄD SPRZĘTU I APARATURY

NapÄ™d serwokrokowy Ezi-SERVO II Plus-E z pozycjonerem sterowany przez Ethernet ' 8 ' 1( . 8' #Kdy serwokrokowe (zwane rĂłw I * / - " b # .5L

- " K 5 #K # KI

zwrotnego, ktĂłra zapewnia L # - SX # 5 - , V S

- .5 I ./

. - # * " * / LI , " # " - ." - / 5

# - " /

- L . . K # ,

. " # - *

#K - 5 M "

4 *,

W

budowany pozycjoner ma pamięć 256 wierszy zorganizowanÄ… w postaci tabeli pozycji. ProgramujÄ…c kolejne sekwencje napÄ™du za pomocÄ… bezpĹ‚atnego oprogramowania narzÄ™dziowego Ezi-MOTION Plus-E, naleĹźy podać m.in. pozycjÄ™ zadanÄ…, prÄ™dkość, przyspieszenie, liczbÄ™ powtĂłrzeĹ„ czy numer wiersza, jaki ma być wykonywany jako nastÄ™pny. Te i pozostaĹ‚e parametry ruchu, podawane w kaĹźdej linii tabeli pozycji, umoĹźliwiajÄ… samodzielnÄ… pracÄ™ napÄ™du bez koniecznoĹ›ci stosowania nadrzÄ™dnego systemu sterowania.

Funkcjonalny i prosty w obsĹ‚udze Mimo popularnoĹ›ci wbudowanego pozycjonera naleĹźy pamiÄ™tać, Ĺźe najwiÄ™ksze moĹźliwoĹ›ci daje sterowanie napÄ™dem w trybie ciÄ…gĹ‚ym przez port Ethernet. Obok wszystkich funkcjonalnoĹ›ci dostÄ™pnych z poziomu oprogra-

62

P R O M O C J A

mowania Ezi-MOTION Plus-E (Ĺ‚Ä…cznie z moĹźliwoĹ›ciÄ… tworzenia, usuwania i edycji tabeli pozycji), dodatkowo moĹźliwa jest zmiana parametrĂłw ruchu „w locieâ€?. Komendy przesyĹ‚ane sÄ… do napÄ™du w postaci znakĂłw ASCII. Producent napÄ™dĂłw udostÄ™pnia rĂłwnieĹź biblioteki DLL, ktĂłre pozwalajÄ… tworzyć aplikacje w jÄ™zyku C++. W sieci moĹźe pracować do 254 napÄ™dĂłw. W pamiÄ™ci Flash ROM sterownika zapisane sÄ… domyĹ›lne wartoĹ›ci parametrĂłw opisujÄ…cych ruch, dynamikÄ™ napÄ™du, metody bazowania oraz inne staĹ‚e parametry (np. logika wejść/wyjść). Wszystkie moĹźna odczytywać oraz edytować przez Ethernet. Zadawanie pozycji moĹźe odbywać siÄ™ wzglÄ™dem ustalonego punktu bazowego (tryb absolutny) za pomocÄ… rozkazĂłw z grupy „ABSâ€? lub wzglÄ™dem aktualnej pozycji napÄ™du o okreĹ›lonÄ… wartość (tryb lokalny) za pomocÄ… rozkazĂłw z grupy „INCâ€?. W obu trybach moĹźna zmieniać pozycjÄ™ AUTOMATYKA

PRZEGLĄD SPRZĘTU I APARATURY

NAZWA SYGNAĹ U IN 1 IN 2 IN 3 IN 4 IN 5 IN 6 IN 7 IN 8

IN 9

FUNKCJA Ustawienie aktualnej pozycji waĹ‚u silnika jako zerowej (Clear Pos) Numer poczÄ…tkowego wiersza, osiem wejść: PT A0 – PT A7 (8 bitĂłw – maksymalnie 256 wierszy) Start tabeli pozycji (PT Start) MiÄ™kki STOP (Stop) Najazd rÄ™czny + (Jog+) Najazd rÄ™czny – (Jog -) Kasowanie alarmu (Alarm Reset) WĹ‚Ä…cz napÄ™d (Servo ON) Pauza (Pause) Bazowanie (Origin Search) Uczenie (Teaching) Awaryjny STOP (E-Stop) Numer wiersza docelowego przy skoku w obrÄ™bie tabeli: JPT IN 0 á JPT IN 2 Wykonaj skok: JPT Start

Tab. 1. 5S % -

NAZWA SYGNAĹ U OUT 1 OUT 2 OUT 3 OUT 4 OUT 5 OUT 6 OUT 7

4 ,

OUT 8 OUT 9

FUNKCJA W pozycji (Inposition) Alarm (Alarm) W ruchu (Moving) Przyspieszanie/Zwalnianie (Acc/Dec) Realizacja tabeli pozycji (ACK) Ukończenie tabeli pozycji (END) Rodzaj alarmu (Alarm Blink) Bazowanie zakończone (Org Search OK.) Napęd gotowy do pracy (Servo Ready) Trzy wyjścia programowalne dla kaşdego wiersza tabeli oddzielnie: PT OUT 0 – PT OUT 2 Hamulec (Brake)

Tab. 2. 5S % -

zadanÄ… i prÄ™dkość, z jakÄ… ma być realizowany najazd, nawet podczas trwania ruchu, czyli „w locieâ€?.

Moment pod kontrolÄ… NapÄ™dy Ezi-SERVO II Plus-E majÄ… funkcjÄ™ kontroli momentu na wale silnika. KorzystajÄ…c z niej, uĹźytkownik musi zdefiniować alternatywne do normalnego trybu pracy parametry ruchu (procentowa wartość momentu znamionowego, pozycja docelowa oraz prÄ™dkość obrotowa). Funkcja kontroli momentu wykorzystywana jest w aplikacjach takich jak: dokrÄ™canie, zakrÄ™canie czy dociskanie z okreĹ›lonÄ…, staĹ‚Ä… siĹ‚Ä… (np. w przemyĹ›le spoĹźywczym lub farmaceutycznym). UmoĹźliwia rĂłwnieĹź bardzo wygodne bazowanie napÄ™du bez koniecznoĹ›ci stosowania dodatkowych czujnikĂłw. W napÄ™dach Ezi-SERVO II Plus-E oprĂłcz trzech wejść i jednego wyjĹ›cia, do dyspozycji jest dziewięć programowalnych wejść i dziewięć wyjść. WejĹ›cia przeznaczone sÄ… do podĹ‚Ä…czenia dwĂłch wyĹ‚Ä…cznikĂłw kraĹ„cowych (Limit+ i Limit-) oraz czujnika pozycji bazowej (Origin). WyjĹ›cie cyfrowe moĹźna wykorzystać do synchronizacji napÄ™du z zewnÄ™trznym ukĹ‚adem sterowania. PozostaĹ‚ym wejĹ›ciom i wyjĹ›ciom moĹźna przypisać jednÄ… z funkcji przedstawionych w tabelach 1 i 2. Ezi-SERVO to dzisiaj jeden z najpopularniejszych napÄ™dĂłw serwokrokowych (hybrydowych) na polskim rynku. UĹźytkownicy doceniajÄ… precyzjÄ™ i powtarzalność pozycjonowania. Ponadto producent napÄ™dĂłw, firma Fastech, dba o ciÄ…gĹ‚y rozwĂłj produktu, wprowadzajÄ…c nowe funkcje i interfejsy komunikacyjne. W ostatnim czasie opisywany napÄ™d Ezi-SERVO z interfejsem EtherNET szczegĂłlnie przypadĹ‚ do gustu uĹźytkownikom ze wzglÄ™du na powszechność tego standardu. ZostaĹ‚ rĂłwnieĹź doceniony w konkursie na produkt roku organizowanym przez miesiÄ™cznik naukowo-techniczny „NapÄ™dy i Sterowanieâ€?.

ELDAR . , 6< ?686:< (# , 77 ??@ >? >? % & 77 ?6: @@ 69 8" ^ ,/ ---, ,/

9/2018

63

PRZEGLĄD SPRZĘTU I APARATURY

Motoreduktory VLT OneGearDrive Danfoss Drives w wykonaniu higienicznym 4 " $ % I - - *

- / I #K - 5 5 5 " 1+

1 !(` # - K - S 5 # * # " * * * 5- I 5

- S %. 5 S ,

` #K # .5L - # 5 *

" S- $ % # - 5/ 5 L X

S- * # 5 -

# - . *

#K - 5, - 5L S- - 5 % " ! 8 E 5

. - $ /.

- - - # # .5 $ % <6

,

. # .5 - I - * K *

* * . - #K - * -

* - *

# 5 - /. - *,

Damian Majchrowski 64

E

ksploatacja i utrzymanie ruchu to walka z nieubĹ‚aganym zuĹźywaniem siÄ™ maszyn w czasie ich uĹźytkowania. BezpieczeĹ„stwo ciÄ…gĹ‚oĹ›ci ruchu jest wiÄ™ksze na poczÄ…tku cyklu Ĺźycia urzÄ…dzenia, gdy jest ono na gwarancji. W dalszej eksploatacji moĹźe podlegać naprawie. Po zakoĹ„czenia produkcji starszego modelu dostawcy jeszcze przez dĹ‚ugi okres dostarczajÄ… uĹźytkownikom części zamienne, jednak zawsze przychodzi moment, w ktĂłrym wsparcie siÄ™ koĹ„czy. Z czasem na rynku pojawiajÄ… siÄ™ nowe modele, brakuje części zamiennych, aş w koĹ„cu nadchodzi czas, kiedy konieczna jest wymiana. W artykule przedstawiono przykĹ‚ad racjonalnej wymiany starego parku maszynowego na urzÄ…dzenia zapewniajÄ…ce energooszczÄ™dność, speĹ‚nienie najsurowszych wymogĂłw technologicznych i minimalizacjÄ™ kosztĂłw inwestycji. Projekt dotyczyĹ‚ wymiany motoreduktorĂłw napÄ™dzajÄ…cych przenoĹ›niki taĹ›mowe na linii butelkowania w jednym z polskich browarĂłw. Firma stanęła przed faktem dokonanym – z powodu braku dostÄ™pnoĹ›ci części P R O M O C J A

zamiennych musiaĹ‚a wymienić ukĹ‚ad zasilania i sterowania przenoĹ›nikĂłw linii butelkowej.

Kryteria wyboru StojÄ…c przed zadaniem modernizacji i wyborem odpowiedniego producenta, dostawcy czy integratora, naleĹźy dokonać szeregu analiz, porĂłwnaĹ„ i zaĹ‚oĹźeĹ„. Na rynku dostÄ™pnych jest wiele rozwiÄ…zaĹ„, róşniÄ…cych siÄ™ nie tylko cenÄ…, ale rĂłwnieĹź funkcjonalnoĹ›ciÄ… i parametrami technicznymi. Jak zatem dokonać wĹ‚aĹ›ciwego wyboru? Zwykle w przypadku urzÄ…dzeĹ„ napÄ™dowych cena zakupu stanowi zaledwie okoĹ‚o 10% w porĂłwnaniu z kosztami ich uĹźytkowania, dlatego przy zakupie nie naleĹźy kierować siÄ™ tylko cenÄ…. Przy wyborze sprzÄ™tu najwaĹźniejszym kryterium jest wskaĹşnik TCO (Total Cost of Ownership) – caĹ‚kowity koszt pozyskania instalowania, uĹźytkowania i utrzymania danej maszyny czy instalacji. Optymalnym rozwiÄ…zaniem bÄ™dzie zatem to, dla ktĂłrego TCO jest najniĹźszy. MajÄ…c na uwadze powyĹźsze aspekty, w poczÄ…tkowej fazie ustaleĹ„ firma braĹ‚a AUTOMATYKA

PRZEGLĄD SPRZĘTU I APARATURY

SPRAWNOŚĆ przekładni silnika IE1 (zakres 1,5–3 kW) falownika całkowita

PRZEKĹ ADNIA ĹšLIMAKOWA Z SILNIKIEM ASYNCHRONICZNYM 70%

PRZEKĹ ADNIA STOĹťKOWA Z SILNIKIEM ASYNCHRONICZNYM 89%

Z SILNIKIEM SYNCHRONICZNYM Z MAGNESAMI TRWAĹ YMI 96%

79,3%

79,3%

96%

97% 53,8%

97% 68,5%

97% 89,4%

OneGearDrive

# - SX . - #K - * - # - . " - L "

pod uwagÄ™ propozycje dwĂłch producentĂłw. Po wnikliwej analizie i kierujÄ…c siÄ™ bardzo dobrymi rekomendacjami od dotychczasowych uĹźytkownikĂłw, wybĂłr padĹ‚ na VLT OneGearDrive firmy Danfoss, ktĂłra jest producentem przetwornic czÄ™stotliwoĹ›ci i motoreduktorĂłw uznanym w branĹźy browarniczej.

Przewaga Danfoss O wyborze propozycji firmy Danfoss zadecydowaĹ‚ szereg korzyĹ›ci pĹ‚ynÄ…cych z zastosowania tego rozwiÄ…zania, do ktĂłrych naleşą m.in. wysoka sprawność, wszechstronne zastosowanie, speĹ‚nienie najwyĹźszych wymogĂłw higieny, niskie koszty utrzymania, sposĂłb mycia zapewniajÄ…cy oszczÄ™dność czasu i wody, a takĹźe redukcja kosztĂłw utrzymania magazynu części zamiennych.

co oznacza, Ĺźe mogÄ… być stosowane w miejscach, w ktĂłrych produkt spoĹźywczy naraĹźony jest na bezpoĹ›redni kontakt z urzÄ…dzeniem.

Niskie koszty utrzymania DziÄ™ki przemyĹ›lanej konstrukcji wymiana oleju wymagana jest po 35 000 godzinach pracy, co czyni te urzÄ…dzenia praktycznie bezobsĹ‚ugowymi. DziÄ™ki temu uĹźytkownik oszczÄ™dza wiele godzin, ktĂłre w przypadku standardowych rozwiÄ…zaĹ„ musi poĹ›wiÄ™cać na sprawdzanie poziomu czy dolewanie oleju.

Mycie – oszczÄ™dność czasu i wody Aseptyczne pokrycie jest odporne na Ĺ›rodki czyszczÄ…ce i dezynfekcyjne pH (2–12). DziÄ™ki specjalnej powĹ‚oce mycie motoreduktorĂłw jest Ĺ‚atwe i szybkie.

Redukcja kosztĂłw utrzymania magazynu części zamiennych Standaryzacja i ograniczenie wariantĂłw pozwala na minimalizacjÄ™ magazynu części zamiennych. Zmniejszona liczba konfiguracji fizycznych redukuje róşnorodność części, a staĹ‚e wymiary mechaniczne dla peĹ‚nego zakresu mocy przekĹ‚adajÄ… siÄ™ na niĹźsze koszty i czas montaĹźu.

Cel osiÄ…gniÄ™ty Opisane wczeĹ›niej motoreduktory, w poĹ‚Ä…czeniu z niezawodnymi przetwornicami czÄ™stotliwoĹ›ci Danfoss VLT AutomationDrive FC302, tworzÄ… bardzo energooszczÄ™dny ukĹ‚ad zasilania. Jednym z celĂłw przeprowadzenia modernizacji byĹ‚o zwiÄ™kszenie sprawnoĹ›ci ukĹ‚adu. Aby oszacować potencjalne oszczÄ™dnoĹ›ci wynikajÄ…ce z za-

Wysoka sprawność Bardzo wysoka sprawność ukĹ‚adu zasilania, w skĹ‚ad ktĂłrego wchodzi wydajna przekĹ‚adnia stoĹźkowa, silnik z magnesami trwaĹ‚ymi w klasie sprawnoĹ›ci powyĹźej IE4 oraz wysokosprawna przetwornica czÄ™stotliwoĹ›ci VLT AutomationDrive FC302. Silnik w wykonaniu dziesiÄ™ciopolowym zapewnia bardzo wysoki moment obrotowy.

Wszechstronne zastosowanie Wysokiej klasy wykonanie o szczelnoĹ›ci obudowy IP67 i IP69K umoĹźliwia montaĹź motoreduktorĂłw w miejscach niedozwolonych dla standardowych napÄ™dĂłw. Zestaw nie ma wentylatora, a brak chĹ‚odzenia zewnÄ™trznego redukuje moĹźliwość unoszenia pyĹ‚u i bakterii.

4 , $ %

SpeĹ‚nienie najwyĹźszych wymogĂłw higieny Motoreduktory w wykonaniu higienicznym majÄ… certyfikat HEHEDG (European Hygienic Engineering&Design Group), 9/2018

65

PRZEGLĄD SPRZĘTU I APARATURY

SZACOWANIE POTENCJALNYCH OSZCZĘDNOĹšCI WYNIKAJÄ„CYCH Z ZASTOSOWANIA ONEGEARDRIVE

WiedzÄ…c, Ĺźe do ukĹ‚adu naleĹźy wprowadzić Pwy (14,3 kW) i znajÄ…c sprawność nowego ukĹ‚adu n1 = 89,4%, moĹźna obliczyć moc wejĹ›ciowÄ… przy nowym rozwiÄ…zaniu: Pwe2 = n*100%/89,4% = 15,99 kW. Zatem róşnica w poborze mocy, w porĂłwnaniu do dotychczasowego ukĹ‚adu, bÄ™dzie wynosić: 26,6 kW â€“ 15,99 kW = 10,7 kW Przy zaĹ‚oĹźeniu, Ĺźe ukĹ‚ad pracuje tylko 150 godzin w tygodniu przez 50 tygodni w roku, obliczamy róşnicÄ™ w poborze energii w ciÄ…gu jednego roku: W1 = 10,7 kW * 150 h/tydz. * 50 tyg. = 80 250 kWh ZakĹ‚adajÄ…c koszt jednej kWh na poziomie 35 gr, roczne oszczÄ™dnoĹ›ci wynoszÄ…: R = 80 250 * 0,35 = 28 087 zĹ‚

stosowania OneGearDrive, wykonano obliczenia przedstawione w ramce. Nietrudno wywnioskować, Ĺźe jednym z kluczowych kryteriĂłw przy wyborze ukĹ‚adĂłw napÄ™dowych powinna być sprawność urzÄ…dzeĹ„. W obliczu malejÄ…cych cen ukĹ‚adĂłw napÄ™dowych i rosnÄ…cych cen energii elektrycznej 66

poczÄ…tkowy koszt zakupu bÄ™dzie traciĹ‚ na znaczeniu na rzecz caĹ‚kowitego kosztu pozyskania, instalacji i uĹźytkowania. Wykonane po modernizacji pomiary potwierdziĹ‚y poprawność zaĹ‚oĹźeĹ„. To zadecydowaĹ‚o, Ĺźe rozwiÄ…zania VLT FlexConcept produkcji Danfoss bÄ™dÄ… wdraĹźane takĹźe w nastÄ™pnych

etapach modernizacji planowanych juĹź w tej chwili na kolejne lata. PlanujÄ…c wymianÄ™ urzÄ…dzeĹ„ napÄ™dowych, warto wiÄ™c pamiÄ™tać o ofercie Danfoss. Firma Control-Service, dziaĹ‚ajÄ…c jako integrator systemĂłw automatyki, realizowaĹ‚a podobne projekty wymiany starszych modeli falownikĂłw. PrzykĹ‚adowo wymiana starej przetwornicy czÄ™stotliwoĹ›ci o niskiej sprawnoĹ›ci na nowy wysokosprawny falownik Danfoss o mocy 400 kW przynosi oszczÄ™dnoĹ›ci na energii elektrycznej rzÄ™du 7500 zĹ‚ miesiÄ™cznie. DziÄ™ki takiemu obniĹźeniu poboru energii czas zwrotu z inwestycji wyniĂłsĹ‚ 17 miesiÄ™cy. Damian Majchrowski I , # I " - -

! 8 E

DANFOSS POLAND Sp. z o.o. . , !* - 6 >68=@6 0 - , @@ 766 >A A= % & @@ 766 >7 >< ---, % ,# ; #

---, 8 E ,#

AUTOMATYKA

4 , $ %

W pierwszym etapie modernizacji pracowaĹ‚o 11 motoreduktorĂłw. ZnajÄ…c moc wejĹ›ciowÄ…, ktĂłra wynosiĹ‚a Pwe = 26,6 kW i korzystajÄ…c ze wzoru na sprawność: n = Pwy/Pwe*100%, moĹźna obliczyć zapotrzebowanie na moc na wale (moc wyjĹ›ciowÄ… Pwy): Pwy = n*Pwe/100% = 14,3 kW

PRZEGLĄD SPRZĘTU I APARATURY

Efektywne silniki BLDC Silniki elektryczne konsumu5L - # " S # # -K

.I - 5 , - L .

" - - X - #K # - L # # - X % - SX L # K/ - - - 5 # " - ,

W

Ĺ›rĂłd napÄ™dĂłw prÄ…du staĹ‚ego warto zwrĂłcić uwagÄ™ na silniki z elektronicznÄ… komutacjÄ…, ktĂłre charakteryzujÄ… siÄ™ wysokÄ… sprawnoĹ›ciÄ… energetycznÄ…, a takĹźe ĹźywotnoĹ›ciÄ… ze wzglÄ™du na brak zuĹźywajÄ…cych siÄ™ szczotek. PrzekĹ‚ada siÄ™ to na mniejszy wzrost temperatury, a takĹźe zwiÄ™kszenie ĹźywotnoĹ›ci izolacji uzwojenia silnika i Ĺ‚oĹźysk. DziÄ™ki temu silniki BLDC sÄ… niezawodne i odporniejsze na nietypowe warunki pracy, co wpĹ‚ywa na zmniejszenie kosztĂłw przestojĂłw i konserwacji. Do ich zalet moĹźna zaliczyć m.in. duşą przeciÄ…Ĺźalność momentem, Ĺ‚atwość regulacji prÄ™dkoĹ›ci w szerokim zakresie przy staĹ‚ym momencie lub przy staĹ‚ej mocy, cichÄ… pracÄ™ oraz mniejsze wymiary.

koĹ›ci obrotowej. Charakteryzuje je duĹźy moment w poĹ‚Ä…czeniu z konstrukcjÄ… o maĹ‚ych wymiarach, a takĹźe niewielkie zuĹźycie prÄ…du oraz cicha praca dziÄ™ki osiÄ…ganiu maksymalnej sprawnoĹ›ci przy niskiej prÄ™dkoĹ›ci obrotowej. MogÄ… być zintegrowane z przekĹ‚adniÄ… planetarnÄ…. Do urzÄ…dzeĹ„ medycznych, pomiarowych czy sprzÄ™tu wojskowego odpowiednia jest seria RPX o bardzo kompaktowych wymiarach przy zachowaniu duĹźego momentu obrotowego. Natomiast do robotyki mobilnej idealnie nadaje siÄ™ seria RP o wysokiej sprawnoĹ›ci. Na uwagÄ™ zasĹ‚uguje m.in. silnik RP34-221-V24 o znamionowym momencie obrotowym 221 Ncm zasilanym napiÄ™ciem 24 V DC.

4 , (/

NapÄ™dy ElectroCraft Firma WObit oferuje silniki BLDC kilku uznanych producentĂłw. Warto zwrĂłcić uwagÄ™ na napÄ™dy ElectroCraft. MajÄ… kompaktowÄ… konstrukcjÄ™, a przy tym duĹźy moment znamionowy (do 221 Ncm). DziÄ™ki dobrym parametrom sprawdzÄ… siÄ™ w aplikacjach wymagajÄ…cych nagĹ‚ego przyspieszenia oraz wysokiej dokĹ‚adnoĹ›ci pozycjonowania w automatyce przemysĹ‚owej, przemyĹ›le medycznym czy wojskowym. WĹ›rĂłd czterech serii wyróşniajÄ… siÄ™ bardzo wydajne silniki LRPX, ktĂłre osiÄ…gajÄ… szczytowe parametry przy niskiej prÄ™d9/2018

jest enkoder o wysokiej rozdzielczoĹ›ci, ktĂłry zapewnia precyzyjne pozycjonowanie. DziÄ™ki anodowanej na czarno, gĹ‚adkiej obudowie napÄ™d doskonale odprowadza ciepĹ‚o. ModuĹ‚owa konstrukcja silnika umoĹźliwia doposaĹźenie go w przekĹ‚adniÄ™ planetarnÄ… i Ĺ›limakowÄ… (przeĹ‚oĹźenie 710:1), jak rĂłwnieĹź w enkoder oraz hamulec. Warto podkreĹ›lić wysokÄ… sprawność silnika (powyĹźej 90%) oraz jego solidnÄ… konstrukcjÄ™ gwarantujÄ…cÄ… dĹ‚ugÄ… Ĺźywotność i odporność na awarie. DziÄ™ki temu napÄ™d idealnie sprawdzi siÄ™ w róşnorodnych aplikacjach mobilnych, zarĂłwno w robotach mobilnych, jak i pojazdach elektrycznych.

Optymalny dobĂłr Silnik Dunkermotoren Do projektĂłw wymagajÄ…cych duĹźej mocy warto wybrać silnik z serii BG95 produkcji niemieckiej firmy Dunkermotoren. Jego moc – do 1100 W â€“ moĹźe być chwilowo aş trzykrotnie przeciÄ…Ĺźona. Silnik zasilany jest napiÄ™ciem 24 V DC, dziÄ™ki czemu idealnie nadaje siÄ™ do aplikacji mobilnych. Przy prÄ™dkoĹ›ci obrotowej 3500 obr./min moment znamionowy wynosi 2,9 Nm, a moment maksymalny – 8,7 Nm. Standardowo silnik wyposaĹźony jest w czujniki Halla, a opcjonalnie dostÄ™pny P R O M O C J A

Aby znaleźć optymalny napÄ™d do aplikacji oraz uzyskać wiÄ™cej informacji zapraszamy do kontaktu ze specjalistami pod numerem firmy WObit pod numerem telefonu 61 222 74 22. Wiele informacji jest rĂłwnieĹź dostÄ™pnych na stronie www.wobit.com.pl.

PPH WObit E.K.J. Ober s.c. $K/ <A A@8>?6 - , A< @@ @7 ?@@ % & A< @@ @7 ?:9 8" - / ^- / , ",#

---,- / , ",#

69

PRAWO I NORMY

DR ALEKSANDRA AULEYTNER radca prawny, szef praktyki własności intelektualnej Kancelaria Domański Zakrzewski Palinka sp.k.

Prawo autorskie i sztuczna inteligencja TreĹ›ci tworzone przez roboty " . L K " "#. - KS 5 .5L . " - * # ,

@><A , # " "#. - # - - - # #

", , `0 % D $ %

# # 5 *

- * * / -

"/ - - / " I - 5/ 5 # / . - 5 " -

<A:@ , <A?@ , " -

* " , "# - # M 5 "KI ./ - 5 " *

- - # / " S- . # / " 5 " / - "/ ,

70

C

oraz wiÄ™cej utworĂłw tworzonych jest przez programy komputerowe rĂłwnieĹź w innych dziedzinach. Tak np. powstajÄ… utwory muzyczne w ramach programu Google Deep Mind czy Iamus, fragmenty raportĂłw due diligence, raporty finansowe na podstawie programu Quill czy krĂłtkie artykuĹ‚y prasowe. Dziennik „The Washington Postâ€? pochwaliĹ‚ siÄ™ niedawno, Ĺźe tylko w 2016 r. pracujÄ…cy dla niego robot napisaĹ‚ 850 artykuĹ‚Ăłw prasowych. W ten sposĂłb powstajÄ… teĹź nowe, istotne fragmenty kodĂłw ĹşrĂłdĹ‚owych. JuĹź w 2006 r. naukowcy z Cornell University poinformowali w czasopiĹ›mie „Scienceâ€?, Ĺźe stworzony przez nich robot poruszajÄ…cy siÄ™ na czterech koĹ„czynach po usuniÄ™ciu jednej z nich potrafiĹ‚ samodzielnie zmodyfikować swĂłj algorytm, by mĂłc poruszać siÄ™ tylko na trzech. RosnÄ…ca liczba zastosowaĹ„ robotĂłw wykorzystywanych do tworzenia kodĂłw ĹşrĂłdĹ‚owych czy kreatywnych treĹ›ci wywoĹ‚uje konieczność zastanowienia siÄ™, czy obecne przepisy prawa autorskiego sÄ… wystarczajÄ…ce dla ochrony prawnej tego typu prac. W styczniu 2017 r. powstaĹ‚ projekt rezolucji Parlamentu Europejskiego zawierajÄ…cej zalecenie dla Komisji w sprawie stworzenia przepisĂłw prawa cywilnego dotyczÄ…cych robotyki. Parla-

ment Europejski zauwaĹźyĹ‚, Ĺźe chociaĹź nie ma przepisĂłw z obszaru wĹ‚asnoĹ›ci intelektualnej majÄ…cych zastosowanie konkretnie do robotyki, to istniejÄ…ce systemy prawne mogÄ… do niej zostać z Ĺ‚atwoĹ›ciÄ… zastosowane, o ile niektĂłrym aspektom poĹ›wiÄ™ci siÄ™ wiÄ™cej uwagi. WezwaĹ‚ wiÄ™c KomisjÄ™, aby wspieraĹ‚a przekrojowe i neutralne pod wzglÄ™dem technicznym podejĹ›cie do wĹ‚asnoĹ›ci intelektualnej w sektorach, w ktĂłrych moĹźliwe jest zastosowanie robotyki.

Czy robot moĹźe stworzyć utwĂłr w rozumieniu prawa autorskiego? W wiÄ™kszoĹ›ci krajĂłw przedmiotem ochrony prawa autorskiego sÄ… dzieĹ‚a oryginalne. Tak stanowi m.in. art. 2 (3) Konwencji berneĹ„skiej, ktĂłrej sygnatariuszami jest obecnie wiÄ™kszość paĹ„stw. Dla objÄ™cia ochronÄ… okreĹ›lonych przedmiotĂłw na mocy konwencji wymagane jest, by stanowiĹ‚y one wĹ‚asnÄ… twĂłrczość intelektualnÄ… autora. W wyroku w sprawie C-5/08 InfoPaq TrybunaĹ‚ SprawiedliwoĹ›ci UE orzekĹ‚, Ĺźe unijne prawo autorskie opiera siÄ™ na przesĹ‚ance oryginalnoĹ›ci ustanowionej w Konwencji berneĹ„skiej. MoĹźe wiÄ™c znajdować zastosowanie jedynie w stosunku do przedmiotu, ktĂłry „jest oryginalny w tym sensie, Ĺźe stanowi wĹ‚asnÄ… twĂłrczość intelektualnÄ… jego autoraâ€?. AUTOMATYKA

PRAWO I NORMY Z własną twórczością intelektualną autora mamy do czynienia wówczas, gdy odzwierciedla ona jego osobowość. Dzieje się tak w przypadku, „gdy autor mógł wyrazić swe możliwości twórcze przy realizacji utworu przez dokonywanie swobodnych i twórczych wyborów” (wyrok TSUE C403/08 i C429/08 FAPL). Działalność twórcza musi zatem odznaczać się indywidualnym charakterem, a więc pozwalać na odróżnienie jej i wyróżnienie z innych przejawów działalności twórczej dzięki swego rodzaju niepowtarzalności. W większości systemów prawnych przedmiotem ochrony prawnoautorskiej jest wytwór intelektualnej pracy człowieka. Prawo autorskie w większości jurysdykcji nie chroni zatem twórczości robotów. Wyjątkiem wydaje się być prawo brytyjskie. Brytyjskie przepisy Copyright, Designs and Patents Act

i mające zdolność samouczenia się być może byłyby w stanie tworzyć utwory będące przejawem działalności twórczej o indywidualnym charakterze, które odzwierciedlałyby ich indywidualność – w taki sposób, że żaden człowiek lub maszyna (mając do dyspozycji te same dane) nie byłby uzyskać takiego samego rezultatu (takiego samego artykułu prasowego czy fragmentu kodu źródłowego). W takim przypadku – w razie stworzenia takiego dzieła przez robota – obecne przepisy prawa autorskiego (z wyjątkiem wspomnianych przepisów brytyjskich) pozostawiałyby utwór bez ochrony prawnej. Nie można byłoby bowiem przypisać ich stworzenia człowiekowi. Byłoby to biznesowo niepożądane dla podmiotów, które inwestują ogromne środki w konstrukcję takich maszyn i programów komputerowych. Prawo autorskie wymagałoby w związ-

MOŻNA WYOBRAZIĆ SOBIE PRZYZNANIE BARDZO ZAAWANSOWANYM MASZYNOM PRZYMIOTU AUTORA W PRAWIE AUTORSKIM PRZYSZŁOŚCI. 1988 stanowią, że w przypadku dzieła stworzonego przez komputer za autora uważa się osobę, za pośrednictwem której podejmowane są ustalenia niezbędne do stworzenia dzieła. Dzieło „stworzone przez komputer” w odniesieniu do utworu oznacza, że jest ono generowane przez komputer w okolicznościach, w których nie istnieje żaden ludzki autor dzieła. Podobne regulacje zawierają przepisy prawa autorskiego w Nowej Zelandii i Hongkongu. W systemie prawnym wciąż brak definicji sztucznej inteligencji, choć projekt rezolucji Parlamentu Europejskiego z 2017 r. daje wytyczne w tym zakresie. Na ich podstawie można przyjąć, że wyróżnikiem sztucznej inteligencji jest na pewno zdolność zdobycia autonomii dzięki czujnikom lub wymianie danych z otoczeniem, a także zdolność uczenia się w oparciu o doświadczenie oraz zdolność dostosowania działań do otoczenia. Roboty/programy komputerowe z wbudowaną sztuczną inteligencją 9/2018

ku z tym zmian – być może w kierunku bardziej zmodyfikowanych regulacji brytyjskich. W samej bowiem doktrynie prawa brytyjskiego zwraca się uwagę (np. Roger Burt i Christopher Davies) na to, że w wielu przypadkach przepisy Copyright, Designs and Patents Act 1988 będą niewystarczające – np. wtedy, gdy sztuczna inteligencja sama stworzy utwór, wykorzystując dane dostępne w sieciach komputerowych, bez istotnego zaangażowania człowieka. W takim przypadku trudno będzie znaleźć „osobę, za pośrednictwem której podejmowane są ustalenia niezbędne do stworzenia dzieła” i wskazać ją jako autora. Można wyobrazić sobie przyznanie bardzo zaawansowanym maszynom przymiotu autora w prawie autorskim przyszłości. Nadanie robotom zdolności do bycia autorem oczywiście stworzyłoby szereg pytań – np. o narodowość sztucznej inteligencji, która jest ważna w kontekście objęcia ochroną utworu w ramach ustawodawstwa kra-

jowego, o wzajemność w porozumieniach międzynarodowych czy o prawa osobiste takiego autora (nazwisko autora a nawet możliwość wykonywania przez robota nadzoru autorskiego). Jednak obecnie wydaje się to zbyt daleko idąca i rewolucyjna propozycja.

Czas trwania praw autorskich W większości systemów prawnych czas trwania praw autorskich jest ograniczony i ściśle związany z okresem życia twórcy. Prawa autorskie wygasają więc, w zależności od jurysdykcji, kilkadziesiąt lat (w Polsce 70 lat) po śmierci twórcy. Trudno sobie wyobrazić uzależnienie okresu trwania autorskich praw majątkowych od długości egzystencji sztucznej inteligencji. W prawie brytyjskim przyjęto jednak fikcję prawną w tym zakresie. Jeśli dzieło jest generowane komputerowo, prawa autorskie wygasają z końcem okresu 50 lat od końca roku kalendarzowego, w którym utwór został wykonany.

Odpowiedzialność autora-robota O postulatach Parlamentu Europejskiego dotyczących możliwości przyznania najbardziej zaawansowanym maszynom elektronicznej osobowości prawnej pisałam szeroko na łamach miesięcznika „Automatyka” w zeszłym roku (nr 7-8/2017 – przyp. red.). Nadanie takiej osobowości robotom mogłoby być konieczne w razie uznania robota za autora w rozumieniu prawa autorskiego. Istniałby wtedy podmiot, z którym można byłoby zawierać umowy na korzystanie i rozporządzanie prawami autorskimi do utworów stworzonych przez maszynę. Przyznanie elektronicznej osobowości prawnej robotom byłoby też istotne w kontekście odpowiedzialności cywilnej za wady fizyczne i prawne utworu albo za niewykonanie lub nienależyte wykonanie umów przez robota. Pozostaje pytanie, czy rzeczywiście roboty osiągną taki poziom autonomiczności, że okaże się to konieczne. Rezolucja Parlamentu Europejskiego z 2017 r. w zaleceniach dla Komisji nie idzie jeszcze tak daleko. dr Aleksandra Auleytner 71

RYNEK

Šatwiejszy montaş w szafie sterowniczej VX25 ` - " % # / - * 12@6

K

. # " %. 5 S "

" - \ . - 5L

" I, ˆ 5 - K 5‰

- "., - " # 5 . K . - X I SX

* % - *

K - 5 "# - L 5 - " - 5 @6 "" - 5 " , [ - K

/K

KS " - S - *,

. " 5 KS # K K SX # - * " - 5,

W

iÄ™kszość ulepszonych funkcji systemu szaf peĹ‚nogabarytowych VX25 bazuje na nowym profilu ramy. Na tej podstawie stworzono nowe moĹźliwoĹ›ci dostÄ™pu ze wszystkich czterech stron szafy sterowniczej. ZewnÄ™trzna pĹ‚asz-

czyzna montaĹźowa (z dwĂłch dostÄ™pnych) pozwala na bezpoĹ›redni montaĹź od zewnÄ…trz bez dodatkowych części, a oszczÄ™dność czasu w porĂłwnaniu z konwencjonalnym montaĹźem wynosi nawet 30 minut. Dodatkowe 20 mm gĹ‚Ä™bokoĹ›ci montaĹźowej stwarza nowÄ… przestrzeĹ„ do zabudowy w szafie sterowniczej, szczegĂłlnie przydatnej w przypadku gĹ‚Ä™bokiej zabudowy. Natomiast dziÄ™ki zastosowanej kompleksowo, ciÄ…gĹ‚ej siatce wymiarowej 25 mm i caĹ‚kowitej symetrii Rittal otwiera nowy rozdziaĹ‚ w technologii szaf sterowniczych. PoniewaĹź nowy profil ramy w siatce wymiarowej 25 mm jest teraz stosowany takĹźe w poziomych częściach ramy, moĹźliwa staje siÄ™ elastyczna zabudowa szafy, takĹźe poza jej granicami.

40% mniej chassis i szyn Komponenty zabudowy do pionowych części ramy pasujÄ… do części dachowej i podĹ‚ogowej szafy sterowniczej. TakĹźe w szafach szeregowych siatka wymiarowa 25 mm znajduje swojÄ… kontynuacjÄ™ w sÄ…siedniej szafie. W ten sposĂłb

moĹźna np. montować szyny na odcinku kilku szaf. Te i inne moĹźliwoĹ›ci montaĹźu dajÄ… siÄ™ zrealizować przy mniejszym o 40% zapotrzebowaniu na chassis i szyny montaĹźowe, co pozwala poczynić znaczne oszczÄ™dnoĹ›ci w zakresie stanĂłw magazynowych i kosztĂłw logistyki. JednoczeĹ›nie dziÄ™ki nowemu profilowi ramy i dodatkowej gĹ‚Ä™bokoĹ›ci montaĹźowej 20 mm powstaje w szafie wiÄ™cej miejsca do wykorzystania na montaĹź komponentĂłw.

Dodatkowa pĹ‚aszczyzna montaĹźowa Podczas montaĹźu zabudowy wewnÄ™trznej nowy profil ramy zapewnia dodatkowe zalety. PoniewaĹź jest on dostÄ™pny ze wszystkich stron, powstaje dodatkowa pĹ‚aszczyzna montaĹźowa. Ĺšciany dziaĹ‚owe i grodziowe oraz osĹ‚ony zabezpieczenia przed dotykiem moĹźna montować bezpoĹ›rednio od zewnÄ…trz na profilu ramy przy zdjÄ™tej Ĺ›cianie bocznej lub tylnej. W ten sposĂłb w szafie sterowniczej pozostaje wiÄ™cej miejsca, ktĂł-

UNIKALNA SYMETRIA. NIEOGRANICZONE MOĹťLIWOĹšCI. ENCLOSURES

72

POWER DISTRIBUTION

CLIMATE CONTROL

AUTOMATYKA A TO AU TOMA MAT TY YKA KA

RYNEK drzwi moĹźna zawiesić i odwiesić tak Ĺ‚atwo, jak drzwi wejĹ›ciowe do mieszkaĹ„, przy czym w stanie zamkniÄ™tym sÄ… one automatycznie zabezpieczone.

Wygodna zabudowa cokołów

- " # 5 . K

. - X I SX * %

- * K - 5

"# - L 5 - " - 5

@6 "" - 5 "

` - L - %. 5 .

". - 4 &8) - 5 "

- L . f 5 .I - K 5

" I - S Š ." I - I " I

- * - %

re moĹźna wykorzystać do montaĹźu komponentĂłw elektronicznych.

na drzwi, poniewaĹź niezbÄ™dne Ĺ›cieĹźki i otwory do przeprowadzenia przewodĂłw uwzglÄ™dniono juĹź wczeĹ›niej.

Znaczna redukcja zĹ‚oĹźonoĹ›ci dotyczy takĹźe montaĹźu lub demontaĹźu drzwi. Teraz jest to moĹźliwe do wykonania w caĹ‚oĹ›ci przez jednÄ… osobÄ™ bez uĹźycia narzÄ™dzi. Wystarczy po prostu zawiesić drzwi na zawiasach, ktĂłre skonstruowane sÄ… w taki sposĂłb, Ĺźe po zamkniÄ™ciu drzwi automatycznie siÄ™ zabezpieczajÄ…, co uniemoĹźliwia ich przypadkowe wyjÄ™cie. Systemy zamkĂłw elektronicznych, ktĂłre ze wzglÄ™du na rosnÄ…ce wymagania bezpieczeĹ„stwa coraz częściej znajdujÄ… zastosowanie, moĹźna bez problemu zainstalować takĹźe w późniejszym czasie. W tym przypadku rĂłwnieĹź nie jest wymagana obrĂłbka mechanicz-

BeznarzÄ™dziowy montaĹź Wymiana uchwytĂłw staĹ‚a siÄ™ dwukrotnie szybsza, dziÄ™ki nowemu systemowi snap-on. WczeĹ›niej uchwyty typu Komfort musiaĹ‚y być demontowane wraz ze Ĺ›rubami i później montowane z powrotem, teraz wystarczy juĹź tylko wetkniÄ™cie. NarzÄ™dzia nie sÄ… potrzebne – w ten sposĂłb moĹźna zaoszczÄ™dzić okoĹ‚o 50% czasu przeznaczonego na montaĹź. Dla producentĂłw urzÄ…dzeĹ„ sterowniczych i rozdzielczych caĹ‚kowicie zbÄ™dna staĹ‚a siÄ™ obrĂłbka mechaniczna drzwi przy montaĹźu zawiasĂłw 180°, ktĂłre moĹźna teraz szybko i Ĺ‚atwo instalować w szafie bez wiercenia. Ponadto

System szeregowania z mniejszÄ… liczbÄ… części W szafach VX25 wdroĹźono liczne innowacje, takĹźe w kwestii szeregowania szaf sterowniczych. Nowa koncepcja uwzglÄ™dnia znacznie mniejszÄ… liczbÄ™ części. Wszystkie Ĺ›ruby sÄ… montowane w kierunku szeregu, dlatego Ĺ‚atwiejszy staje siÄ™ teĹź montaĹź. A nowa uszczelka szeregowa zapewnia utrzymanie stopnia ochrony szafy sterowniczej po poĹ‚Ä…czeniu w szereg.

RITTAL Sp. z o.o. . , - - ?= >@8@66 - , @@ :<> >A >> % & @@ :<> >A <A " ^ ,#

---, ,#

R E K L A M A

VX25. SYSTEM PERFECTION.

VX25. SYSTEM PERFECTION. WiÄ™cej moĹźliwoĹ›ci, wyĹźsza efektywność, niĹźsze koszty: to zasĹ‚uga symetrycznego we wszystkich pĹ‚aszczyznach proďŹ lu ramy z siatkÄ… wymiarowÄ… 25 mm. VX25 to nieskoĹ„czone moĹźliwoĹ›ci rozbudowy z dostÄ™pem ze wszystkich stron – nawet z zewnÄ…trz. R E K L A M A

4 ,

Prosty montaĹź

Nowy cokół Ĺ‚Ä…czy wszystkie funkcje cokoĹ‚u TS i systemu cokoĹ‚Ăłw Flex-Block w jednym rozwiÄ…zaniu. Poza zĹ‚Ä…czkami szeregowymi oraz szynami wsporczymi do szaf, prowadzone w nim kable moĹźna efektywnie i skutecznie przymocować za pomocÄ… szyny systemowej chassis. To zapewnia oszczÄ™dność czasu i pieniÄ™dzy, a jednoczeĹ›nie gwarantuje wyĹźszy poziom bezpieczeĹ„stwa.

IT INFRASTRUCTURE

9/2018 9 20 9/ 2018 18

SOFTWARE & SERVICES www.rittal.pl

7 73

RYNEK

Bezpieczeństwo przede wszystkim Tryboproszek do druku w tech + M " . # K # - I - "

- / # -

# -# I - ,

do druku 3D iglidur I3 prze * # /K -L " - - * - # # I " # 5 -

" 5 * - . "

4 1 :>@ - K # 5 - " * *,

A

by skutecznie zapobiegać poĹźarom wewnÄ…trz pojazdĂłw, naleĹźy stosować odpowiednie materiaĹ‚y oraz podejmować konstruktywne dziaĹ‚ania. Firma igus zrobiĹ‚a decydujÄ…cy krok w kierunku zapewnienia idealnej ochrony przeciwpoĹźarowej dziÄ™ki materiaĹ‚owi do druku 3D iglidur I3. Nie tylko wykazuje on wyĹźszÄ… odporność na Ĺ›cieranie, ale moĹźe być rĂłwnieĹź wszechstronnie stosowany jako materiaĹ‚ wszelkiego typu części ruchomych. Ponadto przeszedĹ‚ test prĂłby ogniowej uwzglÄ™dniajÄ…cy wymagania normy FMVSS 302. Test wykazaĹ‚, Ĺźe jego wartość opaĹ‚owa jest piÄ™ciokrotnie niĹźsza niĹź maksymalny dopuszczalny limit.

Dopasowany do potrzeb Jak wynika z badaĹ„, poĹźary we wnÄ™trzach pojazdĂłw sÄ… gĹ‚Ăłwnie wynikiem nieostroĹźnego obchodzenia siÄ™ z za74

P R O M O C J A

paĹ‚kami i papierosami. Z tego wzglÄ™du wykorzystywane w tym Ĺ›rodowisku materiaĹ‚y powinna charakteryzować niska zapalność oraz maĹ‚a prÄ™dkość rozprzestrzeniania siÄ™ ognia. Cechy te majÄ… zapewnić wystarczajÄ…co duĹźo czasu, aby nawet przy duĹźej prÄ™dkoĹ›ci byĹ‚o moĹźliwe zatrzymanie i opuszczenie pojazdu. Trybopolimer iglidur I3, czyli materiaĹ‚ w postaci proszku stosowany w technologii selektywnego spiekania laserowego, moĹźe być stosowany jako odporny na wycieranie materiaĹ‚ we wnÄ™trzach pojazdĂłw.

Wyróşniki iglidur I3 MateriaĹ‚ iglidur I3 wyróşnia siÄ™ w miÄ™dzynarodowym kodeksie stosowania procedur prĂłb ogniowych. Procedura testowa, ktĂłra zostaĹ‚a wprowadzona w Stanach Zjednoczonych pod nazwÄ… „Federalne Standardy BezpieczeĹ„stwa Motoryzacyjnegoâ€?, okreĹ›la wymagania AUTOMATYKA

RYNEK dotyczÄ…ce odpornoĹ›ci w odniesieniu do materiaĹ‚Ăłw stosowanych w przestrzeni pasaĹźerskiej pojazdĂłw motoryzacyjnych, takich jak samochody lub cięşarĂłwki. W teĹ›cie poziomo uĹ‚oĹźona prĂłbka (pĹ‚ytka) o Ĺ›redniej gruboĹ›ci 2,02 mm zostaĹ‚a poddana spaleniu palnikiem Bunsena, przy wysokoĹ›ci pĹ‚omienia wynoszÄ…cej 38 mm. NastÄ™pnie ustalona zostaĹ‚a prÄ™dkość rozprzestrzeniania siÄ™ pĹ‚omienia. Maksymalna dopuszczalna wartość w tym kontekĹ›cie wynosi 10 cm/min lub 102 mm/min. MateriaĹ‚ iglidur I3, ktĂłry zostaĹ‚ poddany testom, osiÄ…gnÄ…Ĺ‚ Ĺ›redniÄ… prÄ™dkość spalania na poziomie 18,8 mm/min, co oznacza, Ĺźe wymagania normy zostaĹ‚y kilkukrotnie przekroczone.

4 , . 0"/c

Odporny na Ĺ›cieranie oraz Ĺ‚atwo dostÄ™pny DodatkowÄ… korzyĹ›ciÄ… dla uĹźytkownikĂłw jest odporność na Ĺ›cieranie oraz Ĺ‚atwa dostÄ™pność. Elementy wykonane z materiaĹ‚u iglidur I3 osiÄ…gajÄ…

bardzo wysokÄ… wytrzymaĹ‚ość dziÄ™ki ciĹ›nieniu, jakiemu sÄ… poddawane w procesie selektywnego spiekania laserowego. W spiekaniu laserowym nie ma potrzeby przeprowadzania jakiekolwiek obrĂłbki wykaĹ„czajÄ…cej produkowanych części, dziÄ™ki czemu mogÄ… być one stosowane bezpoĹ›rednio w prototypach, jak rĂłwnieĹź w produkcji seryjnej. Proces ten umoĹźliwia uzyskanie skomplikowanych ksztaĹ‚tĂłw oraz duĹźej dokĹ‚adnoĹ›ci elementĂłw wykorzystywanych jako części ruchome. W laboratorium testowym firmy igus Ĺ‚oĹźyska Ĺ›lizgowe wykonane z materiaĹ‚u stosowanego w technologii druku 3D zostaĹ‚y porĂłwnane ze standardowymi materiaĹ‚ami przeznaczonymi do selektywnego spiekania laserowego. Części wykonane z tego tworzywa, poddane ruchom wahliwym, obrotowym i liniowym, wykazaĹ‚y odporność na Ĺ›cieranie trzykrotnie wiÄ™kszÄ… niĹź te wykonane ze standardowych materiaĹ‚Ăłw. Eliminuje to ko-

nieczność magazynowania części zamiennych oraz narzÄ™dzi – wydrukowane części sÄ… dostÄ™pne od rÄ™ki. Dotyczy to rĂłwnieĹź części, ktĂłre nie sÄ… juĹź dostÄ™pne na rynku, np. tych stosowanych w samochodach Trabant. Aby stosować materiaĹ‚ iglidur I3, nie jest konieczne posiadanie wĹ‚asnej drukarki 3D â€“ w takich przypadkach firma igus oferuje usĹ‚ugÄ™ druku 3D. ZamĂłwione części sÄ… drukowane i dostarczane klientom w ciÄ…gu jednego do trzech dni roboczych. Do zrealizowania usĹ‚ugi druku w technologii 3D wszystkie modele muszÄ… być w formacie STEP.

IGUS Sp. z o.o. . , $ - <@<! >@8@:? - , @@ =A: 67 7> % & @@ =A: A< A9 8" % ^ . ,#

---, . ,#

R E K L A M A

chainex wytrzymuje ... Ž

PrzewĂłd Ethernetowy do ruchu liniowego przetestowanych mln ruchĂłw

76

Test 3089

Przewód Ethernetowy do ruchu skrętnego przetestowanych mln cykli

22

Test 3486

Nr 1 w przewodach do ruchu – prowadzenie energii w ruchu staje się prostsze: O Najszerszy wybór, do 7 klas cenowo-jakościowych O Dostępne z magazynu, od 1 metra, bez kosztów cięcia O Największe laboratorium testowe w branşy O Dostępne jako gotowe, zmontowane systemy zasilania O ŝywotność wyliczalna online www.igus.pl/chainextest

plastics for longer life

ÂŽ

Odwiedź nas: Energetab, Bielsko-Biała | Taropak, Poznań Zamów bezpłatne próbki: igus Sp. z o. o. info@igus.pl Tel. 22 863 57 70 9/2018 Ž

75

RYNEK

Routery SCHUNK nowej generacji L / SX " " SX f L # K#

- # K # !)

I # . " . - * 5L

# - " - - " - 5L - K - " # * L # ., 5 SX

- I - # . # . 5

.5 5 % - S

# . - S ,

. f <:>>8)$ @ f D a

. b

E

lastyczne, uniwersalne maszyny do depanelingu firmy SCHUNK wyznaczajÄ… nowe standardy w zakresie precyzji, szybkoĹ›ci i stabilnoĹ›ci procesu dla szerokiego spektrum wymagaĹ„ klientĂłw. CiÄ™cie odbywa siÄ™ za pomocÄ… tarczy tnÄ…cej lub frezu, generujÄ…c niewielkie napręşenia, wydajnie i bez uszkadzania elementĂłw – w przeciwieĹ„stwie do konwencjonalnych procesĂłw ciÄ™cia.

Dwie koncepcje Aby umoĹźliwić realizacjÄ™ peĹ‚nego spectrum procesĂłw w technologii depanelingu opracowano dwa routery: SAR –1300-BD 2 â€“ Uni (Stay Allone Router) oraz ILR – 1500/2000/2200 – B (In Line Router).

SAR –1300-BD 2 â€“ Uni SAR – 1300-BD 2 â€“ Uni (Stay Allone Router) – router wolnostojÄ…cy – to uni-

"/ 5 . . K f . # .

76

P R O M O C J A

AUTOMATYKA

RYNEK wersalna maszyna do maĹ‚ych i duĹźych partii oraz Ĺ›redniej i duĹźej róşnorodnoĹ›ci produktĂłw. Panele pĹ‚yt i oddzielne pĹ‚ytki PCB sÄ… Ĺ‚adowane i rozĹ‚adowywane rÄ™cznie. WyjÄ…tkowÄ… cechÄ… SAR – 1300-BD 2 – Uni jest moduĹ‚owa budowa umoĹźliwiajÄ…ca szybkie i Ĺ‚atwe przezbrojenie. Pozwala to na optymalnÄ… kosztowo adaptacjÄ™ maszyny do potrzeb uĹźytkownika i jednoczeĹ›nie daje szerokie moĹźliwoĹ›ci w zakresie zmiany funkcjonalnoĹ›ci urzÄ…dzenia. Maszyna moĹźe być wyposaĹźona – osobno lub jednoczeĹ›nie – w tarczÄ™ tnÄ…cÄ… i gĹ‚owicÄ™ frezujÄ…cÄ…, a ponadto mieć pojedynczy lub podwĂłjny system transportowy. WyposaĹźenie dodatkowe – takie jak system wizyjny, pracujÄ…ca niezaleĹźnie szczotka frezujÄ…ca, poĹ‚Ä…czenie z bazÄ… danych, mocowanie paneli do ciÄ™cia na pĹ‚ycie tradycyjnej wedĹ‚ug wĹ‚asnego wykonania lub pĹ‚ycie magnetycznej – pozwala na skonfigurowanie maszyny zgodnie z indywidualnymi potrzebami.

ILR – 1500/2000/2200 – B ILR – 1500/2000/2200 – B (In Line Router) – router do zabudowy w linii produkcyjnej – to maszyna przeznaczona dla duĹźych partii i maĹ‚ej róşnorodnoĹ›ci produktĂłw. Charakteryzuje siÄ™ wyjÄ…tkowo krĂłtkim czasem cyklu, wysokÄ… dokĹ‚adnoĹ›ciÄ… pozycjonowania z opcjÄ… paletyzacji. Routery liniowe typu ILR zostaĹ‚y zaprojektowane do niemal bezobsĹ‚ugowej separacji pĹ‚ytek PCB. UmoĹźliwiajÄ…

D L f - % .5L

znacznie wiÄ™kszÄ… automatyzacjÄ™ procesu niĹź maszyny SAR. DuĹźy nacisk poĹ‚oĹźono na przepustowość przez wykorzystanie specjalnie zaprojektowanego szybkiego podajnika pĹ‚ytek i wysoce dynamicznych moduĹ‚Ăłw liniowych z ciÄ…gĹ‚Ä… kontrolÄ… i optymalizacjÄ… Ĺ›cieĹźek. DziÄ™ki zastosowaniu chwytakĂłw o prostej i lekkiej konstrukcji zminimalizowano koszty oprzyrzÄ…dowania, a wraz z systemem ich wymiany zminimalizowano czas przezbrojenia i zoptymalizowano czas procesu.

•

•

Zalety i korzyĹ›ci Stosowanie routerĂłw firmy SCHUNK niesie ze sobÄ… wiele korzyĹ›ci: • zapotrzebowanie mocy dla maszyny SAR z dwoma podajnikami, rÄ™cznym

•

•

•

zaĹ‚adunkiem i rozĹ‚adunkiem pĹ‚ytek to zaledwie 800 W, dziÄ™ki duĹźej dokĹ‚adnoĹ›ci pozycjonowania (Âą 0,02 mm) w osiach X i Y oraz wysokiej precyzji mocowania paneli pĹ‚yt zagwarantowana jest bardzo precyzyjna krawÄ™dĹş ciÄ™cia, dziÄ™ki zastosowaniu silnikĂłw liniowych o duĹźej dynamice ruchu we wszystkich osiach (zarĂłwno osi X, jak i Y, ale przede wszystkim osi Z) maszyny firmy SCHUNK osiÄ…gajÄ… okoĹ‚o 50% wiÄ™kszÄ… przepustowość niĹź porĂłwnywalne maszyny konkurencji, wysoka niezawodność techniczna i stabilność procesu w maszynach firmy SCHUNK pozwala uzyskać potwierdzonÄ… dyspozycyjność maszyny na poziomie wyĹźszym niĹź 98%, dziÄ™ki osiom niewymagajÄ…cym obsĹ‚ugi moĹźliwe jest m.in. osiÄ…gniÄ™cie wysokiego poziomu dyspozycyjnoĹ›ci i tym samym efektywnoĹ›ci, oba sposoby ciÄ™cia – frezowanie oraz ciÄ™cie tarczÄ… – mogÄ… być zmodernizowane w modelach SAR-1300 w kaĹźdej chwili i przy niewielkim nakĹ‚adzie siĹ‚; oznacza to, Ĺźe maszyna „roĹ›nieâ€? wraz ze zmieniajÄ…cymi siÄ™ potrzebami uĹźytkownika.

4 , !cD`

SCHUNK INTEC Sp. z o.o. . , . - ?> >686>> , @@ 7@A @6 >> % & @@ 7@A @6 @6 8" % ^# , *. , " ---, *. , " + f @>>> f ) + <?>>

9/2018

77

RYNEK - 5 - L 8 8+ *

. 8 8+ * - .5L

- S- % - # S- "

- -L

"# L # "

/ - 5 5 - # #

.I - "

RozwiÄ…zanie Pick-to-Light firmy WeidmĂźller dla przemysĹ‚u i intralogistyki Firma WeidmĂźller wprowadzi - 5 5 % - - L 8 8+ *

. 8 8+ * - - 5 # / " I. - # " S ,

S

olidne i odporne na zakĹ‚Ăłcenia EMC elektroniczne wyĹ›wietlacze strefowe (digital Pick-to-Light devices, DPD) sÄ… instalowane nad poszczegĂłlnymi lokalizacjami w magazynie – w strefach pobierania części do montaĹźu i napeĹ‚niania kontenerĂłw. WyĹ›wietlacze sÄ… poĹ‚Ä…czone za pomocÄ… skrzynki przyĹ‚Ä…czeniowej oraz zintegrowanego systemu zdalnych wejść/wyjść (I/O) u-remote z informatycznym systemem zarzÄ…dzania produkcjÄ…. Gdy wyĹ›wietlacz zapala siÄ™, pracownik pobierajÄ…cy części do produkcji prowadzony jest przez wymagajÄ…cÄ… potwierdzania sekwencjÄ™ krokĂłw, w precyzyjnie zdefiniowanym procesie roboczym. Pozwala to uniknąć bĹ‚Ä™dĂłw i zwiÄ™ksza produktywność o ponad 50%.

cyfrowe wyĹ›wietlacze siedmiosegmentowe oraz przycisk dotykowy z jasnÄ… lampkÄ… wielokolorowÄ…. System informatycznego zarzÄ…dzania produkcjÄ… sygnalizuje pracownikowi za pomocÄ… kolorowo podĹ›wietlonego przycisku, do ktĂłrej lokalizacji ma siÄ™ udać. ĹšwiatĹ‚o jest dobrze widoczne z daleka, zapewniajÄ…c wydajne planowanie sekwencji pobierania. WyĹ›wietlacz numeryczny wskazuje, ile części ma być pobranych z danej strefy oraz w ktĂłrej strefie części te majÄ… być umieszczone w towarzyszÄ…cym pracownikowi, wĂłzku przemysĹ‚owym. Pracownik potwierdza realizacjÄ™ pobrania elementĂłw naciskajÄ…c podĹ›wietlony przycisk. Ewentualna zmiana koloru sygnalizuje bĹ‚Ä…d i jednoczeĹ›nie prowadzi drugiego pracownika. NastÄ™pnie wspomniany wĂłzek transportuje pobrane części na liniÄ™ montaĹźowÄ…, gdzie zostajÄ… one wyjÄ™te z odpowiednich stref lub kontenerĂłw. RozwiÄ…zanie współdzielone firmy WeidmĂźller zwiÄ™ksza produktywność przez ograniczenie bĹ‚Ä™dĂłw w pobieraniu.

Put-to-Light Pick-to-Light Dla rozwiÄ…zaĹ„ Pick-to-Light wyĹ›wietlacze strefowe sÄ… wyposaĹźone w cztero78

RozwiÄ…zanie Put-to-Light wykorzystywane jest w obszarze napeĹ‚niania pustych kontenerĂłw. Jego funkcjoP R O M O C J A

nalność jest podobna do funkcjonalnoĹ›ci rozwiÄ…zania Pick-to-Light. W tym przypadku system zarzÄ…dzania produkcjÄ… wysyĹ‚a polecenie napeĹ‚nienia kontenera. WĹ‚aĹ›ciwy kontener jest wskazywany za pomocÄ… podĹ›wietlanego przycisku dotykowego, zaĹ› liczba części do umieszczenia w kontenerze za pomocÄ… wyĹ›wietlacza numerycznego. NaciĹ›niÄ™cie przycisku koĹ„czy proces.

Opcje i zastosowanie Alternatywnie w rozwiÄ…zaniach Pick-to-Light i Put-to-Light moĹźna ustawić automatyczne potwierdzanie realizacji zadania. Wymaga to czujnika zewnÄ™trznego, podĹ‚Ä…czonego do wyĹ›wietlacza strefowego za pomocÄ… zĹ‚Ä…cza M8. Czujnik automatycznie wykrywa pobranie części lub napeĹ‚nienie kontenera i natychmiast wysyĹ‚a potwierdzenie do systemu zarzÄ…dzania produkcjÄ…. Opcja ta pomaga w dalszym zmniejszaniu liczby bĹ‚Ä™dĂłw. WyĹ›wietlacze strefowe firmy WeidmĂźller sÄ… bardzo solidne i odporne na trudne warunki przemysĹ‚owe. Ich stopieĹ„ ochrony to IP54, zaĹ› wytrzymaĹ‚ość na uderzenia IK05, ponadto oferujÄ… bardzo dobrÄ… odporność na zaAUTOMATYKA

(# 5 # L .5 - - K * ." I - 5K

. " # - 5 - # # -

/ " - " 5

/K / K -

/. - # " * 6? >6 # L

# " L / - * ." I - 5L -

- S- % - * - . * - . * # " - *

=HVWDZ QDU]Ä™G]L DXWRPDW\]DFML X PDWLRQ /HW¡V FRQQHFW 1LH]DOHĹ°Q\ RG SODWIRUP\ L LQG\ZLGXDOQLH VNDORZDOQ\ ]HVWDZ QDU]Ä™G]L GR DXWRPDW\]DFML QD NWyU\ VNĂŁDGDMĉ VLÄ™ ‡=DDZDQVRZDQ\ VWHURZQLN X FRQWURO ]H ]LQWHJURZDQ\P RSDUW\P QD VLHFL QDU]Ä™G]LHP LQĹ°\QLHUVNLP X FUHDWH ‡0RGXĂŁRZ\ V\VWHP ]GDOQ\FK , 2 X UHPRWH ‡3DQHOH GRW\NRZH X YLHZ R E K L A M A

kĹ‚Ăłcenia EMC. Kompaktowo zaprojektowane wyĹ›wietlacze o wymiarach 180 mm Ă— 70 mm Ă— 75 mm (dĹ‚. Ă— sz. Ă— wys.) mogÄ… być Ĺ‚atwo instalowane bez uĹźycia narzÄ™dzi. WykorzystujÄ…c takĹźe skrzynki poĹ‚Ä…czeniowe, dostÄ™pne jako akcesoria, moĹźna uzyskać zdecentralizowanÄ… architekturÄ™ urzÄ…dzeĹ„ z prawie wszystkimi strukturami komunikacyjnymi oraz systemami magistrali danych, w tym Modbus/TCP, Profinet, EtherCAT i EtherNet/IP. Do poĹ‚Ä…czenia magistrali danych ze skrzynkÄ… zastosowano hybrydowy kabel ekranowany ze zĹ‚Ä…czem M12 z kodowaniem A, ktĂłrym jednoczeĹ›nie doprowadzane jest zasilanie moduĹ‚Ăłw napiÄ™ciem roboczym 24–36 V DC. Dodatkowe zĹ‚Ä…cze wtykowe M8 umoĹźliwia podĹ‚Ä…czenie zewnÄ™trznych czujnikĂłw automatyki. WyĹ›wietlacze strefowe sÄ… przeznaczone do pracy w temperaturze od 0 ºC do 45 ºC, przy wilgotnoĹ›ci wzglÄ™dnej od 30% do 80%. Obudowa wykonana jest z odpornego na uderzenia tworzywa PA66. RozwiÄ…zanie Pick-to-Light firmy WeidmĂźller wspiera manualne prace w przemyĹ›le i intralogistyce, umoĹźliwiajÄ…c dostarczanie wymaganych części w odpowiednim czasie. Pozwala eliminować bĹ‚Ä™dy i znaczÄ…co zwiÄ™ksza produktywność.

:LęFHM LQIR

4 , "Ăźller

WEIDMĂœLLER Sp. z o.o. . , ( - 6= >>8=7A - , @@ 6<> >9 ?> % & @@ 6<> >9 ?< ---,- ".

, "

9/2018

ZZZ X PDWLRQ FRP _ ZZZ ZHLGPXOOHU SO

79

RYNEK

Sprzęgające przekaźniki

do bezpiecznego zaĹ‚Ä…czenia *

* - I

# - 5 / # \ -

/ # - L

- K L K - 5L

# \ / #

L K - - - I # 5

- 5 # 5 " ,

# 5 " S L * - * M " * &

! # - # \

# K 5L 8 !6> M - + :,

Wolfgang Boll ! "

P

rzekaĹşnik PSR-PC50 moĹźe być stosowany w aplikacjach przeciwpoĹźarowych i gazowych, np. do sterowania alarmem akustycznym ostrzegajÄ…cym pracownikĂłw w przypadku wystÄ…pienia sytuacji zagroĹźenia. GĹ‚Ăłwnym powodem stosowania w tych obwodach przekaĹşnikĂłw sprzÄ™gajÄ…cych jest duĹźy pobĂłr prÄ…du urzÄ…dzeĹ„ alarmowych, ktĂłry czÄ™sto przekracza maksymalnÄ… obciÄ…Ĺźalność prÄ…dowÄ… wyjść sterownika bezpieczeĹ„stwa. JednoczeĹ›nie w przypadku doboru przekaĹşnika sprzÄ™gajÄ…cego do sterownikĂłw bezpieczeĹ„stwa naleĹźy pamiÄ™tać o szczegĂłlnych moĹźliwoĹ›ciach tych ostatnich, jak np. monitorowanie prÄ…du obciÄ…Ĺźenia czy filtrowanie impulsĂłw testowych. Ta funkcjonalność w znacznym stopniu ogranicza i wyklucza moĹźliwość zastosowania standardowych przekaĹşnikĂłw bezpieczeĹ„stwa.

Filtrowanie impulsĂłw testowych Sterowniki bezpieczeĹ„stwa mogÄ… przeprowadzić wiele dynamicznych autotestĂłw swoich wyjść, jak i oprzewodowania. Aby byĹ‚o to moĹźliwe przy wĹ‚Ä…czonym wyjĹ›ciu, sygnaĹ‚ przez krĂłtki czas (np. 2 ms) jest przeĹ‚Ä…czany z â€žwysokiegoâ€? na â€žniskiâ€?, a nastÄ™pnie z po80

P R O M O C J A

wrotem na â€žwysokiâ€?. JeĹźeli wyjĹ›cie jest wyĹ‚Ä…czone, test jest wykonywany w odwrotnej kolejnoĹ›ci, co oznacza, Ĺźe wysyĹ‚any jest krĂłtki wysoki impuls. W przypadku podĹ‚Ä…czonego odbiornika, takiego jak sprzÄ™gajÄ…cy przekaĹşnik bezpieczeĹ„stwa, zjawisko to nie powoduje otwarcia lub zamkniÄ™cia zestyku przekaĹşnika. Jednak moĹźe powodować wstÄ™pne wzbudzenie lub odwzbudzenie cewki, a w rezultacie mikroruchy zwory ferromagnetycznej przekaĹşnika, co powoduje jego przedwczesne zuĹźycie i uszkodzenie.

Monitorowanie zwarcia/przerwania linii KolejnÄ… specjalnÄ… cechÄ… wyjść sterownika bezpieczeĹ„stwa jest zdolność do wykrywania zwarcia i monitorowania obciÄ…Ĺźenia wyjĹ›cia. Powoduje to, Ĺźe od podĹ‚Ä…czonego przekaĹşnika wymaga siÄ™ utrzymywania poboru prÄ…du w stosunkowo wÄ…skim zakresie. Z jednej strony ten poziom nie moĹźe spaść poniĹźej wartoĹ›ci minimalnej, tak aby nie zostaĹ‚o wykryte przerwanie oprzewodowania. Z drugiej strony nie powinien przekraczać pewnej wartoĹ›ci maksymalnej, ktĂłra byĹ‚aby interpretowana jako zwarcie. Dlatego naleĹźy unikać „pikĂłwâ€? prÄ…du, szczegĂłlnie w momencie AUTOMATYKA

RYNEK zaĹ‚Ä…czenia. Taki scenariusz wymaga zastosowania w przekaĹşnikach sprzÄ™gajÄ…cych wewnÄ™trznego ukĹ‚adu regulacji do utrzymywania poboru prÄ…du na staĹ‚ym poziomie i to dokĹ‚adnie w wymaganym zakresie miÄ™dzy wartoĹ›ciÄ… minimalnÄ… i maksymalnÄ….

Konstrukcja KaĹźdy przekaĹşnik ma mocne i sĹ‚abe strony, dlatego podczas projektowania bezpiecznego przekaĹşnika sprzÄ™gajÄ…cego PSR-PC50 zwrĂłcono szczegĂłlnÄ… uwagÄ™ na redundancjÄ™ oraz zróşnicowanie. Wykazano, Ĺźe najlepszym rozwiÄ…zaniem dla zapewnienia wysokiego poziomu bezpieczeĹ„stwa jest zaprojektowanie przekaĹşnika dopasowanego do danej aplikacji (fot. 1). OpracowujÄ…c PSR-PC50, szczegĂłlnÄ… uwagÄ™ poĹ›wiÄ™cono starannemu doborowi wewnÄ™trznego przekaĹşnika pomocniczego. W przeciwieĹ„stwie do zastosowaĹ„ do bezpiecznego wyĹ‚Ä…czenia, w przypadku systemĂłw przeciwpoĹźarowych i gazowych zestyki czÄ™sto pozostajÄ… otwarte przez kilka lat, zanim zostanÄ… po raz pierwszy zamkniÄ™te w przypadku sytuacji zagroĹźenia lub testu. Co za tym idzie, kwestie zwiÄ…zane z doborem odpowiednich przekaĹşnikĂłw i przewidywania potencjalnych uszkodzeĹ„, róşniÄ… siÄ™ od tych zwiÄ…zanych z aplikacjami do bezpiecznego wyĹ‚Ä…czenia. Jednym z kryteriĂłw branych pod uwagÄ™ jest Ĺ›cieĹźka tarcia stykowego, na ktĂłrej zachodzi mechaniczne oczyszczanie z wszelkich warstw nalotĂłw powierzchni zestyku przekaĹşnika, dziÄ™ki czemu w przypadku wystÄ…pienia zagroĹźenia zapewnione jest przewodzÄ…-

* + / ! L - . L / - - .5 I . L

- - /K L / # L

ce poĹ‚Ä…czenie. Dodatkowo aby zminimalizować powstawanie warstwy nalotu, producent musi stosować materiaĹ‚y o niskiej temperaturze odgazowania. Kolejnym waĹźnym czynnikiem jest w peĹ‚ni zautomatyzowany proces produkcji przekaĹşnikĂłw. Pozwala on wykluczyć wpĹ‚yw zanieczyszczeĹ„ przez ciaĹ‚a obce we wnÄ™trzu przekaĹşnika.

Diagnostyka Diagnostyka sterownikĂłw bezpieczeĹ„stwa zwykle koĹ„czy siÄ™ na bezpiecznym module sprzÄ™gajÄ…cym. Nie jest to wystarczajÄ…ce dla wielu uĹźytkownikĂłw – i sĹ‚usznie. Z tego wzglÄ™du funkcja monitorowania linia/obciÄ…Ĺźenie w PSR-PC50 umoĹźliwia bezproblemowÄ… diagnostykÄ™ od sterownika do urzÄ…dzenia wykonawczego. Monitorowanie odbywa siÄ™ po stronie wejĹ›cia i wyjĹ›cia, i to zarĂłwno pod kÄ…tem zwarcia, jak i przerwania obwodu. JeĹ›li bĹ‚Ä…d wystÄ…pi podczas normalnej pracy, wpĹ‚ynie to na wewnÄ™trznÄ… impedancjÄ™ wejĹ›ciowÄ… przekaĹşnika, a w konsekwencji zakĹ‚Ăłcenia impulsĂłw testowych wysyĹ‚anych przez sterownik, dziÄ™ki czemu defekt wykrywany jest

przez odpowiednie wyjĹ›cie cyfrowe sterownika. Oznacza to, Ĺźe moĹźna wyeliminować dodatkowe koszty instalacji i dodatkowe wejĹ›cia cyfrowe sterownika, ktĂłre potrzebne sÄ… do odczytywania stanu urzÄ…dzenia wykonawczego. SprzÄ™gajÄ…cy przekaĹşnik bezpieczeĹ„stwa PSR-PC50 zostaĹ‚ specjalnie przystosowany do sterownikĂłw typu fail-safe stosowanych w inĹźynierii procesowej. SpeĹ‚nia wszystkie wymagania dotyczÄ…ce stosowania w aplikacjach, aş do SIL 3 zgodnie z wymaganiami normy IEC 61508. WewnÄ™trzna redundancja, zintegrowany filtr impulsĂłw testowych i wbudowany ukĹ‚ad regulacji prÄ…du pomagajÄ… zapewnić dĹ‚ugÄ… Ĺźywotność i najlepszÄ… moĹźliwÄ… kompatybilność ze sterownikami bezpieczeĹ„stwa. W przypadku projektĂłw o wysokiej gÄ™stoĹ›ci kanaĹ‚Ăłw warto siÄ™gnąć dodatkowo po Termination Carrier (fot. 2). To kompaktowe rozwiÄ…zanie do komfortowego i bezbĹ‚Ä™dnego podĹ‚Ä…czania urzÄ…dzeĹ„ z serii PSR do powszechnie stosowanych systemĂłw bezpieczeĹ„stwa przez okablowanie systemowe. PodĹ‚Ä…czenie do systemu bezpieczeĹ„stwa odbywa siÄ™ metodÄ… plug&play przez standardowy lub dostosowany do sterownika adapter czoĹ‚owy. Wolfgang Boll " I # . . % * & ! ' 0"/c

` "

! "

4 , * & !

" I # . . % * & !

# $%' ( $) ()

* + , . - # 5 ". / - * & ! # - / " I

/ # / " - . *

9/2018

. , ) . - 67869 6<8:<7 , 7< :9 => ?<> ---,#* & ,#

81

RYNEK

Pewne zamocowanie Zmienny system uchwytów do trzpieni montaşowych

T

rzpienie montaĹźowe ze stali nierdzewnej Kipp sĹ‚uşą do Ĺ‚atwego mocowania lub Ĺ‚Ä…czenia dwĂłch części bÄ…dĹş przedmiotĂłw obrabianych. Pewne Ĺ‚Ä…czenie uzyskiwane jest dziÄ™ki prostemu naciskaniu lub zwalnianiu przycisku.

Standardowe i na zamĂłwienie Oferta trzpieni montaĹźowych Kipp jest wyjÄ…tkowo zróşnicowana. OprĂłcz wersji bazowej na zamĂłwienie dostÄ™pne sÄ… trzy róşne warianty z uchwytami z tworzywa sztucznego. Uchwyt grzybkowy zajmuje bardzo maĹ‚o miejsca, uchwyt L umoĹźliwia intuicyjnÄ… obsĹ‚ugÄ™, a uchwyt T znakomite trzymanie. Konstrukcja wszystkich trzech wersji jest podobna. AlternatywÄ™ pod wzglÄ™dem optyki stanowi wersja z uchwytem grzybkowym wykonanym w caĹ‚oĹ›ci ze stali nierdzewnej.

Róşne warianty materiaĹ‚Ăłw i wymiarĂłw Trzpienie montaĹźowe produkowane sÄ… na zasadzie platformy moduĹ‚owej. DziÄ™ki temu firma Kipp moĹźe wytwarzać je w duĹźej iloĹ›ci przy zachowaniu niskich kosztĂłw i oferować je w korzystnej cenie. OprĂłcz standardowych uchwytĂłw grzybkowych, L i T z ciemnoszarego tworzywa sztucznego, dostÄ™pne sÄ… rĂłwnieĹź uchwyty T i L z cynku powlekanego proszkowo, o podwyĹźszonej odpornoĹ›ci termicznej. Wszystkie trzpienie montaĹźowe produkowane sÄ… ze stali nierdzewnej i dostÄ™pne w wersjach o Ĺ›rednicy od 5 mm do 16 mm i dĹ‚ugoĹ›ci od 10 mm do 80 mm lub w indywidualnych wymiarach specjalnych. KIPP POLSKA Sp. z o.o. . , ( - 7 6:8@:= , 7< ::9 @< ?? 8" # " -, / ^ ##,#

---, ##,#

4 , ##

Firma Heinrich Kipp Werk po % K # " I - *, ` - # "

- 5 / . *

- * 9f<@ # \

@><7 , ( - 5L

- . " # X

K " - * "

. *- - # X *

# * * *,

9/2018

P R O M O C J A

83

RYNEK

Ulepszone

oprogramowanie do kontrolerĂłw ruchu Trio Trio Motion Technology dostarcza kontrolery ruchu oraz software, # - 5L 5 # " - X " X * . - , ` -

M " -# - -L - 5K # " - ,

Nowości Do nowych funkcjonalności naleşą: • predefiniowane szablony projektów, aktualizowane on-line, • moşliwość dodawania i tworzenia własnych paczek konfiguracyjnych, ułatwiających budowanie aplikacji, • wsparcie obsługi plików konfiguracyjnych XML (EtherCAT), • obsługa Flex-6 Nano i MC6N-ECAT, • osobny szablon do tworzenia programów kontrolera ruchu dla robota, • moşliwość grupowania programów w jeden plik, • rozbudowany oscyloskop 2D oraz 3D.

Szczegóły wybranych funkcji Program Motion Perfect 4.3 umoşliwia wizualizację ruchu maszyn w 3D 9/2018

– wykonaj/importuj model 3D części roboczych maszyny lub robota i animuj je, aby zobaczyć symulację ruchu zaprogramowanego w Motion Perfec. Dostępna jest graficzna prezentacja sieci EtherCAT – wyświetlaj i kontroluj stan sieci, sprawdzaj informacje o stanie poszczególnych napędów, odczytuj i konfiguruj obiekty w napędzie. Kolejne zalety to intuicyjny widok drzewka projektu – informacje o elementach projektu są przedstawione w jasny, wyraźny sposób – oraz przejrzyście zaprezentowane parametry osi – wybierz spośród setek dostępnych danych tylko te, które chcesz aktualnie widzieć w podglądzie. Wśród innych funkcjonalności warto wymienić podgląd wielu kontrolerów ruchu jednocześnie, wsparcie języków programowania według normy IEC 61131-3 – FB, LD, SFC, ST, rozbudowane moşliwości debugowania kodu programu, a takşe elastyczną opcję podglądu zmiennych – VR, TABLE lub własne zadeklarowane zmienne – wybierz, które z nich chcesz przeglądać – oraz wbudowany zegar czasu rzeczywistego (Real-Time Clock, RTC). 0 3 )4 "

R E K L A M A

O

programowanie Motion Perfect w wersji 4.3 usprawnia proces programowania kontrolerĂłw ruchu Trio. DziÄ™ki temu konfiguracja, diagnostyka, monitorowanie ruchu i funkcji staĹ‚y siÄ™ jeszcze prostsze. Wszystko odbywa siÄ™ w Ĺ‚atwym w obsĹ‚udze Ĺ›rodowisku, ktĂłrego interfejs jest oparty na mechanizmie pĹ‚ywajÄ…cych okien – zapewniajÄ…cym wygodny dostÄ™p do róşnych funkcji w tym samym czasie. Najciekawsze funkcje i zmiany zostaĹ‚y przedstawione poniĹźej. BogatÄ… rodzinÄ™ kontrolerĂłw ruchu Trio powiÄ™kszyĹ‚y ostatnio dwa modele, rĂłwnieĹź obsĹ‚ugujÄ…ce najnowszÄ… wersjÄ™ Motion Perfect: Flex-6 Nano oraz MC6N – ECAT.

MULTIPROJEKT ul. Fabryczna 20a 31-553 KrakĂłw tel. 12 413 90 58, fax 12 376 48 94 e-mail: info@multiprojekt.pl www.multiprojekt.pl

P R O M O C J A

29

RYNEK

Anybus Wireless Bridge II Technologie bezprzewodowe, takie jak Bluetooth i WLAN, L KS 5 -

- I - # 5 * # " - *, S L - I " 5 # - / - " I

- 5 5 - . K# *

" 5 *, $ K - 5 S

/ # -. - S L / -

# - -L ". 5L

# . / # - - /. # - 5L # X - " " - 5 % /

" - ". -

,

86

W

ymieĹ„ kabel szeregowy lub Ethernet na poĹ‚Ä…czenie bezprzewodowe – Anybus Wireless Bridge jest idealny dla integratorĂłw systemĂłw, ktĂłrzy muszÄ… ustanowić niezawodne poĹ‚Ä…czenie bezprzewodowe do uĹźytku przemysĹ‚owego. RozwiÄ…zanie jest czÄ™sto uĹźywane w parach, ale moĹźe być rĂłwnieĹź stosowane jako punkt dostÄ™powy Ĺ‚Ä…czÄ…cy do siedmiu klientĂłw.

Wiele opcji komunikacji Firma HMS Industrial Networks, wprowadzajÄ…c obecnie nowÄ…, ulepszonÄ… wersjÄ™ swojego popularnego mostu Anybus Wireless Bridge, otwiera nowe moĹźliwoĹ›ci przemysĹ‚owym rozwiÄ…zaniom bezprzewodowym. AWB II obsĹ‚uguje do 400 m niezawodnej komunikacji bezprzewodowej i moĹźe komunikować siÄ™ zarĂłwno przez P R O M O C J A

Bluetooth, jak i WLAN. Jest idealny do zastÄ…pienia okablowania Ethernet w trudno dostÄ™pnych lub niebezpiecznych miejscach. KorzystajÄ…c z tego rozwiÄ…zania, inĹźynierowie automatyki mogÄ… uzyskać nowÄ… i inteligentniejszÄ… infrastrukturÄ™ sieciowÄ…. CzÄ™sto stosowany jako kabel ethernetowy do wymiany danych (komunikacja point-to-point) AWB II moĹźe być rĂłwnieĹź uĹźywany jako punkt dostÄ™powy dla kilku wÄ™zĹ‚Ăłw WLAN/ Bluetooth, takich jak smartfony lub tablety. W ten sposĂłb, dziÄ™ki zmniejszeniu okablowania Ethernet, osiÄ…ga siÄ™ oszczÄ™dnoĹ›ci.

WiÄ™kszy zasiÄ™g i wydajność Nowy Anybus Wireless Bridge II obsĹ‚uguje dĹ‚uĹźszy zasiÄ™g bezprzewodowy (400 m, 437 yd) i jeszcze bardziej AUTOMATYKA

RYNEK

TM

12 3 &"

#

wydajnÄ… zintegrowanÄ… antenÄ™ bezprzewodowÄ…. MoĹźna go Ĺ‚atwo skonfigurować za pomocÄ… przycisku lub nowego zintegrowanego interfejsu internetowego. Anybus Wireless Bridge II jest zbudowany w oparciu o tÄ™ samÄ… technologiÄ™ bezprzewodowÄ…, co inne urzÄ…dzenie z rodziny, Anybus Wireless Bolt – punkt podĹ‚Ä…czenia do montaĹźu na komputerze, ktĂłry zostaĹ‚ wprowadzony w 2016 r. przez firmÄ™ HMS. DziÄ™ki temu rozwiÄ…zaniu AWB II mogÄ… komunikować siÄ™ bezproblemowo, tworzÄ…c jeszcze bardziej innowacyjne rozwiÄ…zanie systemu bezprzewodowego. Ĺ Ä…czÄ…c urzÄ…dzenia przemysĹ‚owe i sieci za poĹ›rednictwem Ĺ‚Ä…cza bezprzewodowego, Anybus Wireless Bridge II uĹ‚atwia Ĺźycie integratorom systemĂłw i inĹźynierom automatyzacji, ktĂłrzy muszÄ… tworzyć poĹ‚Ä…czenia np. w niebezpiecznych obszarach, trudno dostÄ™pnych miejscach lub ruchomych instalacjach, w ktĂłrych kable nie sÄ… poşądane.

4 , ' " . "

ELMARK AUTOMATYKA Sp. z o.o. . , ` " - 7A >68>76 - 8 , @@ 77: 79 :7 @@ 77= 99 @6 % & @@ 77: 79 :A 8" " ^ " , ",#

---, " , ",#

9/2018

/

„

„

Pewne połączenie

„ ! "

#$% „ &' ' ( " ) *

+ R E K L A M A

Anybus Wireless Bridge II to sprawdzone rozwiÄ…zanie, ktĂłre pozwala bezprzewodowo poĹ‚Ä…czyć popularne przemysĹ‚owe standardy Ethernet, takie jak Profinet, EtherNet/IP, BACnet/IP i Modbus TCP, oraz zapewnia uĹźytkownikom niezawodne i bezobsĹ‚ugowe poĹ‚Ä…czenie bezprzewodowe. Produkt jest dostarczany z dwoma zĹ‚Ä…czami M12 do zasilania i Ĺ‚Ä…cznoĹ›ci sieciowej i ma stopieĹ„ ochrony IP65. WiÄ™cej informacji moĹźna znaleźć na stronie: www.elmark.com.pl/producenci/sklep/hms-bramy-anybus-wireless.

300

, ! * ) ' ) - "&* ) ' "

' ' (" ' ) .

HMS Industrial Networks GmbH www.anybus.com ¡ www.hms-networks.com Twój lokalny dostawca

' 0" ' . . . ul. Niemcewicza 76, Tel. +48 22 773 79 37, Mail: elmark@elmark.com.pl

87

10-11.10.2018, Kraków

MAINTENANCE £ŗðŢŭLJðŢŁð Ł ƐƧǍŠðŗŁǗðČőŁ £ƓŭēƯŔČőŁ ŭƓðǗ

gŭŢijěƓěŢČőð LJ ƓðŠðČļ »ðƓĴŮLJ R E K L A M A

RYNEK R YNEK

Wyszukanie komponentu za pomocÄ… kilku kliknięć Przy projektowaniu maszyn . L - M . # - 5L # - X

/ 5, 0 .# * c `0 % .5 M . L # " - *

# 5 -

" 5 5

- # 5 - ,

C

4 , c `0

yfryzacja nie jest tylko motorem rozwoju automatyki przemysĹ‚owej, budowy maszyn, transportu oraz wytwarzania energii. Jest takĹźe duĹźym wsparciem i uĹ‚atwieniem przy projektowaniu urzÄ…dzeĹ„. Interaktywny konfigurator HARTING dla zĹ‚Ä…czy przemysĹ‚owych jest tego bardzo dobrym przykĹ‚adem. MoĹźliwoĹ›ci konfiguratora znaczÄ…co wzrosĹ‚y dziÄ™ki zastosowaniu zaawansowanych rozwiÄ…zaĹ„ IT. Tego typu narzÄ™dzia stajÄ… siÄ™ rĂłwnie istotne jak programy do projektowania. Dzieje siÄ™ tak, poniewaĹź pomagajÄ… projektantom zmierzyć siÄ™ z kluczowym wyzwaniem – czas projektowania, w ktĂłrym majÄ… powstawać niezawodne maszyny, staje siÄ™ coraz krĂłtszy. Dodatkowo nie kaĹźdy dziaĹ‚ projektowy ma zasoby pozwalajÄ…ce poĹ›wiÄ™cić czas na szukanie szczegółowych rozwiÄ…zaĹ„ na poziomie interfejsĂłw. Aby rozwiÄ…zać tego typu problemy, HARTING stworzyĹ‚ konfigurator dla zĹ‚Ä…czy przemysĹ‚owych, umoĹźliwiajÄ…cy szybkie dotarcie do wĹ‚aĹ›ciwych informacji oraz danych zebranych w jednym miejscu, ktĂłre pozwalajÄ… podjąć decyzjÄ™.

Szybka Ĺ›cieĹźka do zĹ‚Ä…cza Konfigurator Han jest przygotowany do rozwiÄ…zywania zagadnieĹ„ Ĺ›wiata realnego. ZostaĹ‚ zaprojektowany w taki 9/2018

sposĂłb, aby uĹźytkownik mĂłgĹ‚ szybko dobrać wĹ‚aĹ›ciwe interfejsy dla konkretnego projektu. Wystarczy podać trzy dane wejĹ›ciowe, takie jak liczba kontaktĂłw, prÄ…d i napiÄ™cie znamionowe, aby uzyskać rozwiÄ…zanie. Znalezione rozwiÄ…zania mogÄ… zostać umieszczone w koszyku zakupowym lub być nadal modyfikowane. JednoczeĹ›nie proponowane sÄ… rozwiÄ…zania alternatywne. DziÄ™ki konfiguratorowi kwestia zĹ‚Ä…czy zostaje rozwiÄ…zana – mimo rosnÄ…cego stopnia skomplikowania wymagaĹ„ oraz duĹźej dywersyfikacji produktĂłw. Proces wyboru pozostaje transparentny dla uĹźytkownika przy rĂłwnoczesnym aktywnym wsparciu programu. Dobrana konfiguracja zĹ‚Ä…cza moĹźe być od razu przedstawiona w postaci modelu 3D. Konfigurator w interaktywny sposĂłb komunikuje siÄ™ z uĹźytkownikiem – przez modelowanie 3D, jak rĂłwnieĹź otwarte lub zamkniÄ™te opcje wyboru. Komponenty, ktĂłre nie bÄ™dÄ… juĹź pasować do wybranej konfiguracji, nie bÄ™dÄ… pojawiaĹ‚y siÄ™ jako dostÄ™pne. UĹźytkownik, znajÄ…c kod produktu lub jego nazwÄ™, moĹźe rĂłwnieĹź Ĺ‚atwo zbudować zĹ‚Ä…cze w konfiguratorze na podstawie danych, ktĂłre ma. W tym celu naleĹźy uĹźyć trybu eksperta: wybrać rodzaj obudowy (gniazdo/wtyczka) lub zĹ‚Ä…cza (pin/gniazdo). Róşne podejĹ›cia pozwalajÄ… wypracować konfiguracjÄ™.

PrzeglÄ…d korzyĹ›ci Konfigurator ma wiele zalet. Pierwsza to szybkość: nie ma potrzeby szukania produktĂłw czy ich specyfikacji. Druga to elastyczność: klikniÄ™cie myszkÄ… pozwala znaleźć kilka alternatywnych rozwiÄ…zaĹ„ – klasyczne poĹ‚Ä…czenia, jak i rozwiÄ…zania bazujÄ…ce na produktach z najnowszymi technologiami. Trzecia to P R O M O C J A

wysokie bezpieeczeĹ„stwo dziÄ™ki ki wizualizacji: kaşşdy komponent ent jest widoczny w konzĹ‚ej aplikacji, tekĹ›cie przyszĹ‚ej konfigurator oferuje rozwiÄ…zania dla wszystkich poziomĂłw wybranych komponentĂłw. KolejnÄ… zaletÄ… jest dokumentacja z jednego ĹşrĂłdĹ‚a: uzyskana wiedza moĹźe być Ĺ‚atwo zintegrowana w dokumentacjÄ™ systemowÄ…, redukujÄ…c konieczność pracy nad częściÄ… dokumentacji zwiÄ…zanÄ… ze zĹ‚Ä…czami. KaĹźda konfiguracja ma swĂłj wĹ‚asny, unikalny numer. DziÄ™ki temu uĹźytkownik ma dostÄ™p do swoich konfiguracji, moĹźe je modyfikować lub ponownie zĹ‚oĹźyć zamĂłwienie. Po kompletacji dane techniczne skonfigurowanego interfejsu sÄ… dostÄ™pne do pobrania. Konfigurator HARTING umoĹźliwia skorzystanie z dodatkowych funkcji. PrzykĹ‚adowo kompletna dokumentacja interfejsu moĹźe być Ĺ‚atwo Ĺ›ciÄ…gniÄ™ta (wĹ‚Ä…czajÄ…c w to pliki STP), a konfiguracje mogÄ… być zapisane, zaĹ‚adowane lub współdzielone z innymi osobami. Konfigurator dopasowany do potrzeb aplikacji pozwala przyspieszyć cyfrowÄ… transformacjÄ™ na polu rozwoju produktu. Pomaga generować najlepsze rozwiÄ…zania spoĹ›rĂłd szerokiego portfolio, zarĂłwno dla uĹźytkownikĂłw znajÄ…cych produkty HARTING, jak i tych, ktĂłrzy nie majÄ… doĹ›wiadczenia w tym obszarze.

HARTING POLSKA Sp. z o.o. . , $. << 6?8?@7 , 7< :6@ =< 7< % & 7< :6> ?@ <: 8" # ^* , " ---,* ,#

89

Centrum Targowo-Konferencyjne

4 - 5 grudnia 2018

www.exposilesia.pl

Wydarzenie towarzyszÄ…ce:

Podczas targĂłw m.in.: • Konferencja pt. „JAKOŚĆ I BEZPIECZEĹƒSTWO DLA WYROBĂ“W ELEKTROTECHNICZNYCH I SPRZĘTU OĹšWIETLENIOWEGOâ€?

Targi Techniki Świetlnej Salon Elektrotechniki Przemysłowej

• Konferencja pt. „JAKOŚĆ OŚWIETLENIA�

www.salonelektrotechniki.pl

Manager Projektu: Małgorzata Mazur | +48 510 031 476 ul. Braci Mieroszewskich 124 | 41-219 Sosnowiec | tel. 32 78 87 523 | lumenexpo@exposilesia.pl

www.lumenexpo.pl R E K L A M A

Targi Ekologicznego Ogrzewania i Termomodernizacji

Międzynarodowe Targi Energii Odnawialnej

www.termoexpo.pl

www.reenergyexpo.pl

Spotkanie branşy TERMO i OZE z Polski i nie tylko! Tutaj trzeba być! QBȂE[JFSOJLB SS rr & &YQP 9 99* 8 8BST[[BXB Konferrencje branşow we: Fotowoltaika, Magazynyy energii, Elektro omobilnośść, Biogaz, Budownicctwo energooszzczęędne i wielee in nnych. Fora: Fo otowoltaika i po otowoltaika omp pyy cie cieepła ła d dlla la kaşdego, Budyneek Energooszczzędny od podsstaw kowo: Gala wiieczorn na r Strefaa karieery Dodatk r Strefaa Networkingu u Bizneso owego r Streffa elektrom mobilności r Strrefa Zero Wastee

kontakt: TEER TERMO: RM MO: Marta Marta Gard Gardziewicz-Halczu Ga rdziew ewicz czz-Halcczuk uk k Project Pro roj ojectt M Manage anage ger er tel. + 488 532 te tel. 5332 46 4633 267 267 e-maaail: e-m il:: mg mgard gaar ga ardz rdzie rdziewic iewicz@f iewi icz@ cz@fa @ffaire @ faaiireexxpo. po o. o.pl pl p O E: OZ OZE: E: Małg Ma ałg łłgor łgorz gor orrza rzata za ata ta B Bartk Bartttk k kow ko ow o ows w wsk wsssk k kii Prroj Proj roj ojec o oject jeecct M Mana Ma Manage anaager g r ge tel.. +48 tel. 48 607 607 909 9099 143 1443 e-ma ee-mail: maaiill: mbartko m mb mbar mb baar arttkko art ko ow wski@fa w wssk s i@ @fai faireeexxxpo.pl fairex fa po.p po p o.p pl

RYNEK

Power over Ethernet

Produkty firmy Antaira * - E ' * # -

# M "K ! - @>>> , - # - "

" " 1 , " # #

/ ' * / .IL # #. SX -

@>>: , # - ''' =>@,: %, -

E ' * a 'b K / K .I - " " " 5 5 -

5 ." , 5 - - ./ * I L * K . L a 'b

" L " X # L .5L * .I - -,

N

azwa PoE jest uşywana do określania wszystkich urządzeń obecnych na rynku PoE. W rzeczywistości moşna podzielić je na dwie kategorie. Power Sourcing Equiment (PSE) to urządzenia, które mogą przekazywać energię przez przewód Ethernet – zazwyczaj switche i media konwertery. Druga kategoria to urządzenia końcowe, które konsumują energię Powered Device (PD), np. kamery IP, telefony VoIP czy punkty dostępowe do sieci bezprzewodowej. Popyt na urządzenia PoE wynika głównie z powszechnego stosowania kamer do monitoringu i punktów dostępowych Wi-Fi. To bardzo wygodne rozwiązanie, które pozwala na zdalne i scentralizowane zarządzanie urządzeniami peryferyjnymi. W przypadku switchy zarządzalnych moşliwy jest np. zdalny reset urządzenia PD. Sceptycy twierdzą, şe zasilanie napięciem stałym przy długich i cienkich przewodach Ethernet jest bardzo nieefektywne, ale jeśli weźmiemy pod uwagę brak dedykowanego zasilacza przy kaşdym urządzeniu oraz odpowiedniej instalacji AC straty mocy wydają się być uzasadnione. Trzeba równieş pamiętać, şe dedykowane zasilacze często ulegają awarii i nie ma nad nimi zdalnej kontroli.

Media konwertery Podobnie jak w przypadku przełączników sieciowych, firma Antaira oferuje większość media konwerterów zarówno w wersji standardowej, jak i PoE. Oprócz wariantów przemysłowych z serii IMP Antaira dostępna jest gama komercyjnych media konwerterów z portami Power over Ethernet. Uzupełnieniem oferty switchy i media konwerterów jest gigabitowy injector i splitter. Zasilacz LNP-201AG-T moşe przesyłać zarówno dane, jak i zasilanie do urządzeń zgodnych z IEEE 802.3at. Splitter LNP-101AG-T umoşliwia rozszycie zasilania i danych przesyłanych jednym kablem. Popularność standardu Power over Ethernet podyktowana jest względami praktycznymi. Jeśli mamy do czynienia z aplikacją, w której urządzenia peryferyjne znajdują się w trudno dostępnych lokalizacjach PoE wydaje się idealnym rozwiązaniem do dostarczenia zasilania. ANTAIRA TECHNOLOGIES Sp. z o.o. . , ! S - 9= >@8?6A - , @@ =A@ == =< % & @@ =A@ == =@ ---, ,#

R E K L A M A

Switche Technologia Power over Ethernet w automatyce przemysłowej została początkowo wprowadzona do specjalistycznych switchy zasilanych napięciem 48 V DC z maksymalnie czterema portami 802.3af. Obecnie dostępne są switche z czterema, ośmioma, a nawet 24 portami PoE. Antaira oferuje wszystkie switche w wersji standardowej lub PoE. Przełączniki firmy zgodne z 802.3at dostarczają do 30 W na kaşdym porcie, mogą więc zasilić kamerę PTZ. Kolejną uşyteczną funkcjonalnością jest moşliwość zasilania switcha napięciem z przedziału 12–48 V DC. To bardzo istotne w aplikacjach mobilnych, gdy chcemy zasilić switch z akumulatora. Tak niskie napięcie zasilania przydatne jest równieş w połączeniu z panelami solarnymi, gdzie najczęściej mamy do czynienia z napięciem 12 V. W automatyce napięcie 48 V DC zwykle nie jest duşym problemem, ale zagwarantowanie w szafie 24 V eliminuje konieczność stosowania dodatkowych zasilaczy lub przetwornic, które zajmują miejsce. 9/2018

P R O M O C J A

91

R E K L A M A

RYNEK

Klucz do zwiÄ™kszenia

produktywności maszyn pakujących " # - - # " L # 5L .

- S , (# " - ". L

# " - X I # X # 5 - - - "

# # X " 5K

- - X # . -, L -

, " - " " I

/ % " 5 ,

) * & *

O

programowanie IoT Gateway firmy Bosch Rexroth to Ĺ‚atwe w konfiguracji rozwiÄ…zanie przeznaczone dla nowych i starszych urzÄ…dzeĹ„. Pozwala ono Ĺ‚atwo i ekonomicznie komunikować ze sobÄ… nowoczesne maszyny z rozwiÄ…zaniami starszego typu. Co istotne, rozwiÄ…zanie to nie ingeruje w logikÄ™ sterowania czy automatykÄ™ urzÄ…dzeĹ„ i elementĂłw wykonawczych. Dane zbierane z maszyn pomagajÄ… optymalizować procesy produkcyjne i jakość produktu. Oprogramowanie IoT Gateway firmy Bosch Rexroth umoĹźliwia analizÄ™ i ocenÄ™ danych w celu zwiÄ™kszenia efektywnoĹ›ci systemu. Szybko i pro-

9/2018

sto zapewnia Ĺ‚Ä…czność miÄ™dzy nowymi i istniejÄ…cymi maszynami a takĹźe zapewnia przejrzystość informacji – bez koniecznoĹ›ci dokonywania czynnoĹ›ci interwencyjnych w istniejÄ…cej automatyce. Aby speĹ‚nić rosnÄ…ce wymagania dotyczÄ…ce coraz krĂłtszych serii produktĂłw, uĹźytkownicy muszÄ… poĹ‚Ä…czyć wszystkie procesy i ustanowić elastyczne Ĺ‚aĹ„cuchy tworzenia wartoĹ›ci zĹ‚oĹźone z niezawodnych maszyn i linii produkcyjnych. Niestety, piÄ™tnastoletni – lub dĹ‚uĹźszy – cykl eksploatacji maszyny nie sprzyja kompleksowym inwestycjom w nowe urzÄ…dzenia. Dodatkowo, poza zapotrzebowaniem na zwykĹ‚Ä… modernizacjÄ™ istniejÄ…cych technologii napÄ™dĂłw i sterowania, rosnÄ… rĂłwnieĹź wymagania dotyczÄ…ce iloĹ›ci informacji zbieranych z istniejÄ…cych systemĂłw.

Efektywna komunikacja dla nowych i istniejÄ…cych systemĂłw DziÄ™ki oprogramowaniu IoT Gateway firmy Bosch Rexroth zarĂłwno nowe, jak i  juĹź istniejÄ…ce systemy, mogÄ… być sprawnie podĹ‚Ä…czone do IIoT (PrzemysĹ‚owego Internetu Rzeczy). Przy uĹźyciu panelu sterowania oprogramowania IoT Gateway, uĹźytkownik maszyny wybiera monitorowane parametry oraz odpowiednie czujniki i ustanawia poĹ‚Ä…czeĹ„. Ten usieciowiony system skĹ‚adajÄ…cy siÄ™ z czujnikĂłw, oprogramowania i sprzÄ™tu przemysĹ‚owego zgodnego z IoT moĹźe być szybko i Ĺ‚atwo konfigurowany, obsĹ‚ugiwany i zarzÄ…dzany. JeĹ›li to konieczne, uĹźytkownik moĹźe rĂłwnieĹź odczytywać informacje z istniejÄ…cego systemu sterowania, niezaleĹźnie od jego producenta. P R O M O C J A

OczywiĹ›cie naleĹźy okreĹ›lić, ktĂłre informacje majÄ… być przetwarzane i wysyĹ‚ane do rozmieszczonych systemĂłw w celu ich monitorowania i oceny. MogÄ… to być systemy MES, MDE/BDE lub chmurowe platformy IoT naleşące do firm Bosch Rexroth, Oracle lub Microsoft. Warto dodać, Ĺźe zestaw startowy jest rĂłwnieĹź dostÄ™pny wraz z oprogramowaniem Production Performance Manager (PPM) firmy Bosch Software Innovations sĹ‚uşącym do analizy i oceny danych, ktĂłre jest bardzo wygodnym i kompleksowym rozwiÄ…zaniem.

Typowe zastosowania w przemyĹ›le opakowaniowym JednÄ… z moĹźliwoĹ›ci zastosowania oprogramowania IoT Gateway sÄ… czynnoĹ›ci konserwacyjne na podstawie stanu istniejÄ…cych systemĂłw starszego typu z pionowym trzpieniem w przekĹ‚adni mechanicznej. Ich wadliwe dziaĹ‚anie moĹźna wykryć przy uĹźyciu dodatkowych czujnikĂłw wibracji i temperatury, aby serwisowane komponenty mogĹ‚y być wymienione wedĹ‚ug harmonogramu. Innym przykĹ‚adem zastosowania rozwiÄ…zania IoT Gateway jest analiza wpĹ‚ywu Ĺ›rodowiska pracy na surowiec opakowaniowy lub produkt, z wykorzystaniem dodatkowego czujnika. Wyniki pomiarĂłw temperatury i wilgotnoĹ›ci umoĹźliwiajÄ… dostosowanie pracy maszyny do aktualnych warunkĂłw.

BOSCH REXROTH Sp. z o.o. . , V. <>@;<>? >@8@:> -

, @@ 7:= <= A7

% & @@ 76= =7 :6

8" 5 ./,- # - ^/ * & *,#

---,/ * & *,#

93

Advanced

Supply Chain 2018

INTERNATIONAL ERNATIONAL CONFEREN CONFERENCE

W POGONI ZA KLIENTEM ZAAWANSOWANE ŁAŃCUCHY DOSTAW I TECHNOLOGIE ZAAWANSOWANE PROCESY ZARZĄDZANIA W OBSZARZE LOGISTYKI MODELE WSPÓŁPRACY TECHNOLOGIE W SYSTEMACH ZAOPATRZENIA I DYSTRYBUCJI NAJLEPSZE PRAKTYKI

20 WRZEŚNIA 2018, WARSZAWA

PARTNERZY SYSTEMY INFORMATYCZNE

ORGANIZATORZY

www.asc.eurologistics.pl R E K L A M A

Centrum Targowo-Konferencyjne

27 - 28 lutego 2019 Wydarzenia towarzyszące:

www.exposilesia.pl

Zakres tematyczny Targów INDUSTRYmeeting: 1. Mechanika i narzędzia

Targi Utrzymania Ruchu i Technologii Przemysłowych

Salon Technologii i Materiałów Kompozytowych

2. Elektronika i elektryka 3. Serwis i obsługa produkcji 4. BHP

LOGISTEX

5. Przemysł 4.0 6. IT w przemyśle

Salon Logistyki i Magazynowania w Przemyśle

7. Logistyka produkcji 8. Automatyka i robotyka 9. Hydraulika i pneumatyka 10. Edukacja i szkolenia

Dyrektor Grupy Projektów: Wioletta Błońska-Dudek | tel. kom. +48 510 031 732

11. Instytucje i media branżowe

ul.Braci Mieroszewskich 124 | 41-219 Sosnowiec | tel. +48 32 788 75 06 | industrymeeting@exposilesia.pl

www.industrymeeting.pl

BIBLIOTEKA ENCYKLOPEDIA GLOBALNEGO ZARZÄ„DZANIA EKOLOGICZNEGO I ENERGETYCZNEGO Redakcja naukowa: Marek Rewizorski, Karol Bieniek Wydawca: Fundacja na rzecz Czystej Energii " 6 ,7/89 ;<=+ >?6 /@8 + 9 6 +

Publikacja stanowi propozycję uporządkowania istotnych społecznych kwestii, które wpisują się w koncept potencjalnej strategii przetrwania gatunku ludzkiego. Opracowanie nie ma charakteru całościowego, co w şadnej mierze nie deprecjonuje jego znaczenia. Tytułowe określenie „Encyklopedia� jest naduşyciem, którego redaktorzy dopuścili się z pełną premedytacją. Posłuşyli się nim jako prowokacją po to, by zwrócić uwagę na podejmowane kwestie takşe odbiorcom spoza środowisk akademickich. Nie jest to jedyne ryzykowne posunięcie z ich strony. Samo załoşenie dotyczące istnienia globalnego systemu wprowadzającego koordynaty zarządzania w obszarze ekologii i energetyki jest aktem ogromnej odwagi, a wyeksponowanie w Polsce ekofeminizmu wśród wiodących problemów czynem heroicznym. Stać na to niewielu. Trudno o lepszą rekomendację naukowej publikacji (na podstawie recenzji dr. hab. Piotra Kwiatkiewicza, prof. UZ).

CYBERBEZPIECZEĹƒSTWO I BEZPIECZEĹƒSTWO FIZYCZNE OBIEKTĂ“W W ENERGETYCE Redakcja naukowa: Robert Maciejewski Wydawca: Fundacja na rzecz Czystej Energii " 6 ,7/89 ;<=+ >?6 Z@, + "9 6 3 =

Autorzy prezentujÄ… interdyscyplinarne spojrzenie na problematykÄ™ cyberbezpieczeĹ„stwa i bezpieczeĹ„stwa fizycznego obiektĂłw majÄ…cych zastosowanie w szeroko rozumianej dziedzinie energetyki. Zastosowana analiza pozwala na uchwycenie wspĂłlnych desygnatĂłw, a takĹźe aspektĂłw majÄ…cych zastosowanie w obecnej rzeczywistoĹ›ci spoĹ‚ecznej. Jest to waĹźne, bo zmiany technologiczne i spoĹ‚eczne, ktĂłre zachodzÄ… na róşnych poziomach bezpieczeĹ„stwa majÄ… wpĹ‚yw na wszystkie dziedziny Ĺźycia spoĹ‚ecznego. Wartość poznawcza poruszanej problematyki nieustannie ewoluuje, co determinuje ciÄ…gĹ‚e prowadzenie badaĹ„, zwĹ‚aszcza w kontekĹ›cie zabezpieczania systemĂłw energetycznych czy ich rozwoju. O waĹźnoĹ›ci tej publikacji moĹźe stanowić zainteresowanie poruszanymi zagadnieniami ze strony licznych agend i jednostek naukowych na caĹ‚ym Ĺ›wiecie, a takĹźe eksploracja badaĹ„ naukowych podejmujÄ…cych tÄ™ waĹźnÄ… problematykÄ™.

NOWOCZESNE ZARZĄDZANIE PRODUKCJĄ UJĘCIE PROCESOWE Redakcja naukowa: Kazimierz Szatkowski Wydawnictwo Naukowe PWN " 6 ,7/89 ;<=+ >?6 Q87 + 9 6 3 =

Ksiąşka stanowi kompendium wiedzy potrzebnej do praktycznego projektowania i organizowania systemów produkcyjnych oraz zarządzania produkcją i przedsiębiorstwami produkcyjnymi i usługowymi; omawia proces zarządzania produkcją w trakcie działalności badawczej, przygotowania prototypów, uruchomienia produkcji, kontroli jakości. W ksiąşce przedstawiono systemy informatyczne, które pomagają w realizacji wymienionych celów. Wyjaśniono nawet najbardziej skomplikowane zagadnienia, co ułatwiają liczne zdjęcia i rysunki. Szczególną wartością ksiąşki jest część dotycząca nowoczesnych koncepcji zarządzania produkcją – Lean Management i Six Sigma. Porady tu zawarte są przydatne pracownikom przedsiębiorstw produkcyjnych i usługowych, firm konsultingowych – menedşerom, projektantom, inşynierom. Publikacja stanowi podręcznik dla studentów ekonomii i zarządzania oraz kierunków inşynierskich specjalności związanych z zarządzaniem produkcją. (# - f I, 9/2018

95

WSPÓŁPRACA ANTAIRA TECHNOLOGIES TEL. 22 862 88 81, WWW.ANTAIRA.PL ................................................................................................................................... 91

AUTOMATION24 GMBH TEL. 22 439 65 00; 00 800 24 2011 24, WWW.AUTOMATION24.PL ......................... III OKŁ. + WKLEJKA

AUTOMATYKAONLINE TEL. 504 126 618, WWW.AUTOMATYKAONLINE.PL ......................................................................................................68 AUTOMATYKA-POMIARY-STEROWANIE SA TEL. 85 748 34 00, 85 748 34 03, WWW.APS.PL ............................................................................................................ 19 BOSCH REXROTH TEL. 22 738 18 00, WWW.BOSCHREXROTH.PL .............................................................................................. 58, 59, 93 B&R AUTOMATYKA PRZEMYSŁOWA SP. Z O.O. TEL. 61 846 05 00, WWW.BR-AUTOMATION.COM .......................................................................................13, 36–37 DANFOSS POLAND SP. Z O.O. TEL. 22 755 06 68, WWW.DANFOSS.PL/NAPEDY ............................................................................64–66, IV OKŁ. PPUH ELDAR TEL. 77 442 04 04, WWW.ELDAR.BIZ ............................................................................................................... 9, 12, 62–63 ELESA+GANTER POLSKA SP. Z O.O. TEL. 22 737 70 47, WWW.ELESA-GANTER.PL ....................................................................................................................3 ELMARK AUTOMATYKA SP. Z O.O. TEL. 22 541 84 65, WWW.ELMARK.COM.PL ............................................................................................................. 86–87

EMC FOR BUSINESS – AKADEMIA EMC TEL. 513 382 210, WWW.EMC4B.COM ...................................................................................................................................92

EVENTION TEL. 509 622 541, WWW.EVENTION.PL .............................................................................................................................. 88 CENTRUM TARGOWO-KONFERENCYJNE EXPO SILESIA TEL. 32 78 87 596, WWW.EXPOSILESIA.PL ............................................................................................................... 90, 94 FAIREXPO TEL. 532 463 267, WWW.TERMOEXPO.PL, TEL. 607 909 143, WWW.FAIREXPO.PL .............................. 90 FESTO SP. Z O.O. TEL. 22 711 42 71, WWW.FESTO.PL ............................................................................................................................ 17, 60–61 HARTING POLSKA SP. Z O.O. TEL. 71 352 81 71, WWW.HARTING.PL .....................................................................................................................I OKŁ., 89

HF INVERTER POLSKA S.C. TEL. 56 653 99 16, WWW.HFINVERTER.PL .................................................................................................................. 44–46 IGUS SP. Z O.O. TEL. 22 863 57 70, WWW.IGUS.PL ................................................................................................................................... 74–75

KIPP POLSKA TEL. 71 339 21 44, WWW.KIPP.PL ...................................................................................................................................... 23, 83

96

AUTOMATYKA

WSPÓŁPRACA LUMEL TEL. 68 45 75 100, WWW.LUMEL.COM.PL ................................................................................................................ 42–43 MACK BROOKS EXHIBITIONS EUROBLECH 2018 TEL. +44 (0)1727 814 400, WWW.EUROBLECH.COM ................................................................................................. 57 MULTIPROJEKT AUTOMATYKA SP. Z O.O. TEL. 12 413 90 58, WWW.MULTIPROJEKT.PL ..................................................................................................................... 85 PHOENIX CONTACT TEL. 71 39 80 410, WWW.PHOENIXCONTACT.PL ................................................................................. 19, 25, 80–81 PRZEMYSŁOWY INSTYTUT AUTOMATYKI I POMIARÓW PIAP TEL. 22 874 00 00, WWW.PIAP.PL .....................................................................................................................................67, 84 PRZEMYSŁOWY INSTYTUT AUTOMATYKI I POMIARÓW PIAP, PIAP DESIGN TEL. 22 874 01 94, WWW.DESIGN.PIAP.PL ........................................................................................................................... 82

PPH WOBIT E.K.J. OBER S.C. TEL. 61 222 74 22, WWW.WOBIT.COM.PL ................................................................................................................... 49, 69

RITTAL SP. Z O.O. TEL. 22 310 06 12, WWW.RITTAL.PL ................................................................................................................................ 72–73

RS COMPONENTS TEL. 22 223 11 11, PL.RS-ONLINE.COM ......................................................................................................................................5 SABUR SP. Z O.O. TEL. 22 549 43 53, WWW.SABUR.COM.PL ................................................................................................................ 40–41 SCHUNK INTEC SP. Z O.O. TEL. 22 726 25 00, WWW.SCHUNK.COM ............................................................................................................ 11, 76–77 SEW-EURODRIVE POLSKA SP. Z O.O. TEL. 42 676 53 00, WWW.SEW-EURODRIVE.PL ..................................................................................................... 38–39 SKAMER-ACM SP. Z O.O. TEL. 14 63 23 400, WWW.SKAMER.PL .................................................................................................................................... 47 .STEUTE POLSKA TEL. 22 843 08 20, WWW.STEUTE.PL ..................................................................................................................................... 19 TARGI LUBLIN SA TEL. 81 458 15 11, WWW.TARGI.LUBLIN.PL ............................................................................................................................92 TARGI W KRAKOWIE SP. Z O.O. TEL. 12 644 59 32, WWW.TARGI.KRAKOW.PL ................................................................................................................... 88 TECHNOKABEL SA TEL. 22 516 97 77, WWW.TECHNOKABEL.COM.PL ....................................................................................................... 21 WEIDMÜLLER SP. Z O.O. TEL. 22 510 09 40, WWW.WEIDMUELLER.COM .................................................................................................... 78–79 WYDAWNICTWO EUROLOGISTICS WWW. EUROLOGISTICS.PL .......................................................................................................................................................... 94 ZIMMER-GROUP TEL. +48 884 626 300, WWW.ZIMMER-GROUP.DE/PL .................................................................................... II OKŁ.

9/2018

97

LUDZIE

STANOWISKO: kierownik Laboratorium Szybkiego Prototypowania (/ `." *

opiekun Studenckiego ` . - ! E

Students FIRMA: " - .

. " " -

D

oktor nauk technicznych, specjalista ds. technologii wytwarzania przyrostowego. Kierownik Laboratorium Szybkiego Prototypowania i ObliczeĹ„ Numerycznych Ĺ›wiadczÄ…cego kompleksowe usĹ‚ugi badawcze i komercyjne w zakresie szeroko rozumianego szybkiego prototypowania – technik addytywnych, skanowania 3D, projektowania oraz obliczeĹ„ numerycznych. PeĹ‚ni rolÄ™ opiekuna Studenckiego KoĹ‚a Naukowego Creative Students, ktĂłre powstaĹ‚o w PrzemysĹ‚owym Instytucie Automatyki i PomiarĂłw PIAP w lipcu 2018 r. Od 10 lat zajmuje siÄ™ konstrukcjami robotĂłw mobilnych do stref niebezpiecznych oraz szybkim prototypowaniem, w powiÄ…zaniu z produkcjÄ… przemysĹ‚owÄ…. W obsza-

98

rze jego zainteresowań jest równieş badanie światowego rynku addytywnych maszyn przemysłowych i moşliwości ich wykorzystania jako narzędzi do produkcji specjalnych. Jest takşe kierownikiem projektu pierwszej polskiej drukarki 3D spełniającej standardy przemysłowe. Prowadzi prace badawcze m.in. w zakresie projektowania ukierunkowanego na technologie addytywne, a takşe optymalnego ich wdraşania w produkcji części maszyn z wykorzystaniem nowoczesnych systemów obliczeniowych bazujących na metodach numerycznych. Autor i współautor kilkudziesięciu publikacji, jednej monografii, kilkunastu zgłoszeń patentowych oraz czterech patentów – dwóch o zasięgu

polskim i dwóch o zasięgu międzynarodowym (38 krajów Europy). Stopień naukowy doktora nauk technicznych uzyskał na Wydziale Budowy Maszyn i Lotnictwa Politechniki Rzeszowskiej. Studia magisterskie i inşynierskie ukończył na Wydziale Mechanicznym Energetyki i Lotnictwa Politechniki Warszawskiej. Na studiach podyplomowych w Wyşszej Szkole Ekonomii i Innowacji w Lublinie uzyskał tytuł Menedşera Badań Naukowych i Prac Rozwojowych. Pasjonat nowych technologii, astronomii, obserwacji świata i zjawisk za pomocą nowoczesnej aparatury. Prelegent konferencji TED, gdzie przedstawił innowacyjną w skali świata wizję oczyszczania oceanów po wyciekach ropy naftowej. AUTOMATYKA

4 , * -." - , !

Maciej Cader

> ! ; 24< = D = ? = ! "

9

# "' ' ) ) ' 4 # "'

9

5 '" 5 '"

) 6 )" pierwsze pierwszej sztuki

9

' '

9

5 5 & " '

% ") ' P P ' " ' ) P Q ' " ) U ") ) P 0 " P > & ) P Q ' ! -&" ( P -4 P Q ' P > P 9 !

OWA DARMSTAWA od 250

z

DO

' 9 4 :;<= ! ' "+ > ? . " @ :B. '

! " ! # $ % +48 (22) 439 65 00 00800 24 2011 24 &$ '

* / ! ; 24< =

CZAT ON-LIN E

< ! ; 24< = 4< =

> ? B D BB D

E

Moc, niezawodność i właściwy wybór Do it differently

100% wyboru najlepszego

Danfoss Drives liderem w produkcji elektronicznie regulowanych napędów My robimy to inaczej, wspieramy Cię na każdym kroku. Decydujesz właśnie o sprzęcie do swojej aplikacji?- oferujemy wolność wyboru dowolnej technologii silnikowej. Jesteśmy w 100% skoncentrowani na rozwoju, produkcji i dostarczaniu najlepszych przetwornic częstotliwości. Nasze marki VLT® i VACON® to najbardziej innowacyjna oferta produktowa.

drives.danfoss.pl

Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.