ΤΕΥΧΟΣ #14 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2020
www.stonisi.gr
freepress
ꐃ锃꜃鴃餃騃霃 锃ꐃ鄃餃ꄃ餃鄃
www.stonisi.gr
锃⸀ 鈃⸀ 錃鐃鼃ꔃꐃ鼃ꌃ
02
ΠΛΑΤΕΊΑ
EDITORIAL
O
Ο Φλεβάρης κι αν φλεβίσει καλοκαίρι θα μυρίσει… Στον κόλπο της Γέρας, τον κόλπο το θεϊκό. Με μέτρο ένα λιόκλαδο. Και στίχους του Ανδρέα Εμπειρίκου: «…Κλάδον ελαίας προσκομίζει μια νεράιδα. Κρατά στα δόντια της ένα δαχτυλίδι Τα δάχτυλά της έχουν ευγλωττία Το μήνυμά της έρχεται από μακριά…» Και μια φωτογραφία του Νίκου Θωμαϊδη. Καλώς ήρθατε στην «Πλατεία». Καλή ανάγνωση….
www.stonisi.gr
@stonisi.gr
ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ Θράσος Αβραάμ | ART DIRECTOR Ιωάννα Βαριά | ΕΚΤΥΠΩΣΗ Δούκας Print ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΌ ΥΛΙΚΌ: ΕΞΩΦΥΛΛΟ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΜΠΑΛΑΣΚΑΣ | ΣΕΛ 12,14,15 ΝΙΚΟΣ ΘΩΜΑΪΔΗΣ | ΣΕΛ 16,17,18,19,20
ΜΙΧΑΛΗΣ ΜΠΑΚΑΣ | ΣΕΛ 20,21 ΜΥΡΩΝ ΠΑΥΛΗΣ | ΣΕΛ 22,23 ΝΙΚΟΛΑΣ ΑΘΑΝΑΣΗΣ | ΣΕΛ 24,25,26 ΦΩΤΟ ΑΡΧΕΙΟ «ΠΛΑΤΕΙΑ»
www.stonisi.gr
ΈΚΔΟΣΗ Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση (ΚΟΙN.Σ.ΕΠ) ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ | ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ Κομνηνάκη 9 Μυτιλήνη Τ.Κ. 81100, Τηλ: 22510 28000, e-mail: stonisigr@gmail.com, plateiafreepress@gmail.com
03
ΠΛΑΤΕΊΑ
ΠΕΡΙΕΧΌΜΕΝΑ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΠΛΑΤΕΙΑ ΤΕΥΧΟΣ #14 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2020
16
20
www.stonisi.gr
12
04
ΠΛΑΤΕΊΑ
05 12 16 20 22 24
ΈΝΑ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΌ ΣΤΟΛΊΔΙ!
Η ΕΛΙΆ ΣΤΟ ΜΙΚΡΟΣΚΌΠΙΟ!
ΜΕ ΤΟΥΣ ΚΟΥΔΟΥΝΆΤΟΥΣ ΤΟΥ ΜΕΣΟΤΌΠΟΥ
ΤΟ «ΜΑΓΙΚΌ ΧΑΛΊ» ΠΆΕΙ…. «ΠΛΑΤΕΊΑ» ΑΠΌ ΤΗΝ ΜΥΤΙΛΉΝΗ ΣΤΟΝ ΠΡΟΦΉΤΗ ΗΛΊΑ
«ΞΗΜΈΡΩΣΕ» ΤΟΝ ΜΊΚΗ ΘΕΟΔΩΡΆΚΗ
ΤΟ ΘΕΜΑ ΤΗΣ ΠΛΑΤΕΙΑΣ
Ο νέος τερματικός σταθμός στο αεροδρόμιο Μυτιλήνης «Οδυσσέας Ελύτης» σε πλήρη λειτουργία
Ένα πραγματικό στολίδι! Ήταν Μεγάλη Δευτέρα του 2017, όταν η κοινοπραξία Fraport - Slentel (συμφερόντων Κοπελούζου) ολοκλήρωνε την παραλαβή των 14 περιφερειακών αεροδρομίων, μεταξύ αυτών και της Μυτιλήνης, καταβάλλοντας στο ΤΑΙΠΕΔ 1,234 δισ. ευρώ. Το μεγαλύτερο τίμημα παραχώρησης στην ιστορία της χώρας, σε μια συνολική οικονομική συμφωνία, που προβλέπει επιπλέον 22,9 εκ. ευρώ ετήσιο εγγυημένο καταβλητέο μίσθωμα για 40 χρόνια και μάλιστα αναπροσαρμοζόμενο ετησίως, βάσει του πληθωρισμού, καθώς επίσης και κυμαινόμενη μεταβλητή αμοιβή, που υπολογίζεται κατ’ έτος στο 28,6% των λειτουργικών κερδών.
ροσβεστικό σταθμό και φυλάκια, συνολικού προϋπολογισμού 20 εκ. ευρώ. Το χρονοδιάγραμμα προέβλεπε πως η ολοκλήρωση των εργασιών θα έπρεπε να έχει επιτευχθεί πριν την έλευση του 2020. Όπερ και εγένετο, αφού ουσιαστικά ο νέος τερματικός σταθμός ήταν έτοιμος προς χρήση από τις αρχές Νοεμβρίου 2019, ωστόσο για γραφειοκρατικούς λόγους η επιχειρησιακή του λειτουργία ξεκίνησε πριν λίγες ημέρες. Από το τότε στο σήμερα
Τις πρώτες πρωινές ώρες της Μεγάλης Τρίτης, η Fraport Greece πραγματοποιούσε την πρώτη της πτήση -υπό το νέο καθεστώς λειτουργίας των αεροδρομίων- από το «Ελευθέριος Βενιζέλος» της Αθήνας προς τη Σαντορίνη και αμέσως μετά άλλες πτήσεις προς τα υπόλοιπα περιφερειακά αεροδρόμια. Συνολικά, η γερμανική εταιρεία ανέλαβε τη διαχείριση των αεροδρομίων Θεσσαλονίκης, Ακτίου, Καβάλας, «Οδυσσέας Ελύτης» Μυτιλήνης, καθώς επίσης και Χανίων, Κέρκυρας, Κεφαλονιάς, Κω, Μυκόνου, Ρόδου, Σάμου, Σαντορίνης, Σκιάθου και Ζακύνθου.
Πέμπτη, 6 Φεβρουαρίου 2020, λίγο μετά τις 8 το πρωί ένα Airbus 320 της Aegean Airlines είναι το πρώτο αεροσκάφος που προσγειώνεται στο ανακαινισμένο Αεροδρόμιο Μυτιλήνης «Οδυσσέας Ελύτης», αποβιβάζοντας τους επιβάτες του στον νέο τερματικό σταθμό. Είναι μια μουντή και βροχερή μέρα, ωστόσο στα πρόσωπα των πρώτων ταξιδιωτών από την Αθήνα ζωγραφίζεται ένα χαμόγελο ενθουσιασμού, αντικρίζοντας τα νέα κτίρια. Αντίστοιχα, μπαίνοντας στην αίθουσα αφίξεων, άπαντες περιεργάζονται με λαχτάρα τους νέους χώρους, όση ώρα αναμένουν να ξεκινήσει η παραλαβή των αποσκευών τους από τους καινούριους ιμάντες.
Ένα χρόνο μετά και κάτι, αφού ολοκληρώθηκε η τουριστική σεζόν το καλοκαίρι του 2018, η Fraport ξεκινά τα πρώτα έργα στο αεροδρόμιο «Οδυσσέας Μυτιλήνης» της Μυτιλήνης. Πέραν του τερματικού σταθμού, ανακαινίζει τον διάδρομο προσγείωσης – απογείωσης, δημιουργώντας πυ-
Πρόκειται για μια σημαντική ημέρα. Τόσο για τη Fraport Greece, η οποία στο πλαίσιο της υλοποίησης του επενδυτικού της προγράμματος αναβάθμισης και εκσυγχρονισμού των 14 περιφερειακών αεροδρομίων που διαχειρίζεται, παραδίδει τον νέο τερματικό σταθμό
www.stonisi.gr
H
Του ΒΑΓΓΕΛΗ ΠΑΠΑΝΤΩΝΗ
05
ΠΛΑΤΕΊΑ
στη Μυτιλήνη, όσο και για το επιβατικό κοινό που απολαμβάνει πλέον καλύτερες υπηρεσίες σε ένα νεόκτιστο κτίριο, πλήρως εξοπλισμένο με την τελευταία λέξη της τεχνολογίας. Η επένδυση, ύψους 20 εκατ. ευρώ, περιλαμβάνει μεταξύ άλλων την κατασκευή νέου μοντέρνου και φιλικού προς τον χρήστη αεροσταθμού συνολικής έκτασης 7.185 τ.μ., δημιουργία 9 σημείων check-in (από 6 στον παλαιό αεροσταθμό), καθώς και εγκατάσταση μοντέρνου συστήματος ελέγχου και διαχείρισης αποσκευών. Παράλληλα, κατασκευάστηκε νέος πυροσβεστικός σταθμός, ενώ έχει ανανεωθεί πλήρως και ο χώρος στάθμευσης των αεροσκαφών. Επιπρόσθετα, οι νέες εγκαταστάσεις φιλοξενούν πλέον σύγχρονα καταστήματα, τόσο εμπορικά όσο και εστίασης.
www.stonisi.gr
Εμφανείς αλλαγές
06
ΠΛΑΤΕΊΑ
Προσεγγίζοντας κανείς τον νέο τερματικό σταθμό στο «Οδυσσέας Ελύτης» της Μυτιλήνης διαπιστώνει αμέσως τις μεγάλες αλλαγές. Με το που στρίβει το αυτοκίνητο, προσεγγίζοντας το νέο αεροδρόμιο, ένας υπάλληλος κατευθύνει αμέσως αριστερά τα οχήματα προς τον χώρο προσωρινής στάθμευσης, όπου μπορούν να αποβιβάσουν όσους πρόκειται να ταξιδέψουν ή να αφήσουν για λίγη ώρα το όχημά τους, περιμένοντας να παραλάβουν ταξιδιώτες. Μπροστά στνο νέο τερματικό σταθμό το λεωφορείο του Αστικού ΚΤΕΛ κάνει στάση, αποβιβάζοντας επιβάτες με τις αποσκευές τους, ενώ λίγα μέτρα παραπέρα ένα μικρό
πούλμαν, το οποίο έχει ναυλώσει η Fraport, αναχωρεί με προορισμό τον παλιό αεροσταθμό. Εκεί πλέον, μπορεί κανείς να παρκάρει το αυτοκίνητό του με άνεση και ακολούθως -χρησιμοποιώντας εντελώς δωρεάν το πούλμαν αυτό- να φτάσει με ασφάλεια στο νέο τερματικό σταθμό, χωρίς να περπατήσει την απόσταση των περίπου 300 μέτρων που τους χωρίζει. Το πούλμαν εκτελεί δρομολόγια κάθε 20 λεπτά περίπου. Εσωτερικά, το κτίριο όχι μόνο είναι, αλλά… μυρίζει και καινούριο! Μια τεράστια αίθουσα στις αναχωρήσεις, καλωσορίζει τους επιβάτες, οι οποίοι εξυπηρετούνται ανάλογα με την πτήση τους σε ένα από τα εννέα διαθέσιμα σημεία checkin. Ακολούθως, όσοι ταξιδεύουν κατευθύνονται δεξιά για τον έλεγχο των αποσκευών τους και την είσοδό τους στην πύλη αναχώρησης. Αντίστοιχα, στην αίθουσα αφίξεων υπάρχει άνεση για την ταυτόχρονη εξυπηρέτηση όλων των επιβατών μιας πτήσης, που παραλαμβάνουν πλέον τις αποσκευές τους από τους νέους ιμάντες. Έχει σίγουρα περιθώρια βελτίωσης Μπροστά από το νέο κτίριο του αεροδρομίου υπάρχει πιάτσα ταξί, με τους επαγγελματίες οδηγούς ωστόσο να καταθέτουν συνεχώς προτάσεις για τη βελτίωση του χώρου που τους έχει παραχωρηθεί, ώστε το αεροδρόμιο να γίνει περισσότερο λειτουργικό. Μικρές παρεμβάσεις, που θα εξυπηρετήσουν πρωτίστως τους επιβάτες, όπως για παράδειγμα την τοποθέτηση σκέπαστρου, ώστε όσοι προχωρούν προς το πρώτο διαθέσιμο ταξί να προστα-
www.stonisi.gr
ΠΑΥΛΙΔΕΛΛΗΣ ΕΥΣΤΡΑΤΙΟΣ
07
ΠΛΑΤΕΊΑ
τεύονται από τη βροχή τον χειμώνα, αλλά και από τον ήλιο το καλοκαίρι.
ρεάν το πούλμαν της Fraportγια τη μεταφορά τους στο νέο τερματικό σταθμό.
Ο διαθέσιμος χώρος είναι πάντως σχετικά μικρός, ενώ δύο μεγάλες προεξοχές στο πεζοδρόμιο περιορίζουν ακόμα περισσότερο τα σταθμευμένα ταξί, με αποτέλεσμα προσωρινά η Fraportνα έχει παραχωρήσει και ένα μικρό χώρο στάθμευσης περίπου 100 μέτρα πιο πίσω για τα υπόλοιπα ταξί, που περιμένουν καρτερικά να αδειάσει η πιάτσα για να πλησιάσουν.
Προβληματική έξοδος, απουσία κόμβου
Παράπονα υπάρχουν επίσης και από τα προμισθωμένα ταξί, για τα οποία δεν έχει προβλεφθεί ξεχωριστός χώρος στάθμευσης, με αποτέλεσμα σε ώρες αιχμής του αεροδρομίου λόγω διαδοχικών πτήσεων, να δημιουργείται ένα μικρό μποτιλιάρισμα από τα οχήματα που παρκάρουν δεξιά και αριστερά του δρόμου. Διαθέσιμος χώρος υπάρχει πάντως και ήδη έχουν κατατεθεί προτάσεις προς αξιοποίησή του.
www.stonisi.gr
Το πάρκινγκ των 220 θέσεων
08
ΠΛΑΤΕΊΑ
Προχωρώντας οι οδηγοί στον δρόμο μπροστά από τον νέο τερματικό σταθμό, προσπερνώντας την έξοδο, μπορούν να κάνουν χρήση του πάρκινγκ που έχει δημιουργηθεί στα δεξιά για τις ανάγκες του αεροδρομίου, χωρητικότητας 220 θέσεων. Ένας υπάλληλος καθοδηγεί τα αυτοκίνητα, ενημερώνοντας τους οδηγούς πως μπορούν να σταθμεύσουν προσωρινά για περίπου 30 λεπτά. Δεν υπάρχει κάποιο κόστος, ωστόσο το πάρκινγκ δεν διατίθεται για τη στάθμευση οχημάτων σε χρονική διάρκεια μεγαλύτερης της μισής ώρας. Ταξιδιώτες που φτάνουν στο αεροδρόμιο με δικά τους οχήματα, επιθυμώντας να τα αφήσουν για μεγαλύτερο διάστημα, μπορούν να παρκάρουν με ασφάλεια μπροστά στον παλιό αεροσταθμό και ακολούθως να χρησιμοποιήσουν δω-
Η έξοδος από το νέο αεροδρόμιο παρουσιάζει περισσότερα προβλήματα, εξαιτίας της απουσίας κόμβου, που θα επέτρεπε στα αυτοκίνητα να διασχίσουν με ασφάλεια κάθετα την οδό, επιστρέφοντας στο ρεύμα προς Μυτιλήνη. Υπάρχει σήμανση, που κατευθύνει υποχρεωτικά τους οδηγούς δεξιά, προς τον παλιό αεροσταθμό, ώστε να κάνουν εκεί αναστροφή, ωστόσο πολλοί είναι εκείνοι που υπερεκτιμώντας τις ικανότητές τους θέτουν σε κίνδυνο όχι μόνο τη δική τους ασφάλεια, αλλά και των διερχόμενων οδηγών, στρίβοντας παράνομα αριστερά, χωρίς μάλιστα να υπάρχει καλή ορατότητα, αφού η έξοδος έχει δημιουργηθεί πάνω σε στροφή! Μάλιστα, μόλις στη δεύτερη ημέρα λειτουργίας του νέου τερματικού σταθμού σημειώθηκε και το πρώτο τροχαίο ατύχημα, ευτυχώς μονάχα με υλικές ζημιές, επιβεβαιώνοντας όμως τις εκφρασμένες ανησυχίες για τη χωροθέτηση της μοναδικής εξόδου από τον νέο τερματικό σταθμό. Σε γενικές γραμμές, οι πρώτες εντυπώσεις είναι εξαιρετικές. Εχθρός του καλού βέβαια είναι πάντα το καλύτερο και μένει να φανεί αν η FraportGreece θα φροντίσει σε σύντομο χρονικό διάστημα να γίνουν οι απαραίτητες παρεμβάσεις, που θα κάνουν το νέο αεροδρόμιο Μυτιλήνης πέρα από πολύ όμορφο εσωτερικά, πλήρως λειτουργικό και εξωτερικά. Εξάλλου, μέσα στο 2019 το «Οδυσσέας Ελύτης» της Μυτιλήνης εξυπηρέτησε σχεδόν 500.000 επιβάτες σε πτήσεις εσωτερικού και εξωτερικού, με τη γερμανική εταιρεία να στοχεύει στην αύξηση του αριθμού αυτού. Κάτι που σημαίνει ότι οι –ήδη αυξημένες- ανάγκες, σύντομα μπορεί να γίνουν ακόμα μεγαλύτερες.
ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΊΑ – ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΊ ΤΡΑΥΜΑΤΙΣΜΟΎ – ΑΝΤΙΜΕΤΏΠΙΣΗ
Ο
πρόσθιος χιαστός σύνδεσμος (ΠΧΣ) αποτελεί τον κύριο σταθεροποιό της άρθρωσης του γόνατος. Ο ρόλος του είναι να προστατεύει την άρθρωση από την πρόσθια μετατόπιση της κνήμης σε σχέση με τον μηρό, να ελέγχει τις στροφές της άρθρωσης αλλά και τις πλάγιες μετατοπίσεις αυτής (ραιβότητα, βλαισότητα). Η λειτουργία του αυτή προσδίδει σημαντική σταθερότητα στην άρθρωση κατά τις καθημερινές δραστηριότητες, το τρέξιμο, τις αλλαγές κατεύθυνσης και την προσγείωση από άλμα. Η ρήξη του προσθίου χιαστού συνδέσμου αφορά τραύμα του συνδέσμου που βρίσκεται στο γόνατο και συνδέει το κάτω άκρου του μηρού με το άνω άκρο της κνήμης. Χαρακτηριστικό είναι ότι ένας ασθενής με ρήξη του προσθίου χιαστού συνδέσμου παραπονιέται για αστάθεια της άρθρωσης του αλλά και για επεισόδια όπου το γόνατο του, ολισθαίνει πρόσθια. ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ Η συχνότητα εμφάνισης της κάκωσης του πρόσθιου χιαστού συνδέσμου στο γόνατο είναι αυξημένη στις γυναίκες δύο με οκτώ φορές περισσότερο σε σχέση με τους άντρες. Ειδικότερα στην καλαθοσφαίριση, η συχνότητα της κάκωσης στις γυναίκες είναι τέσσερις φορές μεγαλύτερη από τους άνδρες. Η διαφορά αυτή μεταξύ των δυο φύλων είναι ακόμη μεγαλύτερη σε άτομα που φοιτούν σε στρατιωτικές ακαδημίες. Ακόμη, άτομα που έχουν υποστεί χειρουργική αποκατάσταση του συνδέσμου παρουσιάζουν μεγαλύτερο κίνδυνο ρήξης τόσο στο άκρο που έχει υποστεί την επέμβαση (συχνότερα) όσο και στο υγιές. Η συχνότητα της κάκωσης του πρόσθιου χιαστού είναι αυξημένη στην καλαθοσφαίριση, το χόκεϊ, το ποδόσφαιρο, το αμερικανικό ποδόσφαιρο, τη γυμναστική, το σκι και την πετοσφαίριση. Οι ρήξεις του πρόσθιου χιαστού αυξάνονται συνεχώς λόγω της μεγάλης συμμετοχής του πληθυσμού στα αθλήματα αυτά. Ιδιαίτερα στο σκι οι κακώσεις του πρόσθιου χιαστού συνδέσμου καλύπτουν το 25% ως 30% όλων των κακώσεων του γόνατος. Η επαγγελματοποίηση και το υψηλό επίπεδο του αθλητισμού σήμερα ενισχύουν το παραπάνω φαινόμενο. ΔΙΑΓΝΩΣΗ Το καλό ιστορικό σε συνδυασμό με τις ειδικές δοκιμασίες μπορούν να θέσουν τη διάγνωση χωρίς να χρειαστούν επιπρόσθετες εξετάσεις. Η μέτρηση της χαλαρότητας του συνδέσμου με ειδικά όργανα ενισχύει την κλινική εξέταση και παρέχει αντικειμενικό σημείο αναφοράς για μελλοντικές συγκρίσεις. Το συχνότερα χρησιμοποιούμενο αρθρόμετρο είναι το ΚΤ-1000 το οποίο χρησιμοποιεί σταθερές δυνάμεις για τον προσδιορισμό της πρόσθιας μετατόπισης της κνήμης. Μεγάλης σημασίας είναι οι απλές ακτινογραφίες με τις οποίες πρέπει να αποκλειστούν κατάγματα του γόνατος (αλλά και αποσπαστικά κατάγματα στην έκφυση του συνδέσμου). Παρότι συνήθως δεν είναι απαραίτητη για τη διάγνωση, η μαγνητική τομογραφία (MRI) είναι χρήσιμη καθώς παρουσιάζει ακρίβεια μεγαλύτερη του 95% στη διάγνωση της ρήξης του πρόσθιου χιαστού συνδέσμου. Επίσης είναι εξαιρετικά χρήσιμη στην αναζήτηση για σύνοδες βλάβες. Άλλη απεικονιστική εξέταση είναι η αρθροσκόπηση του γόνατος η οποία εκτός από διαγνωστική έχει και θεραπευτική αξία για την αποκατά-
σταση της συνδεσμικής βλάβης. ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ Οι συνδυασμένες κακώσεις πρόσθιου και οπίσθιου χιαστού συνδέσμου είναι σπάνιες αλλά εμφανίζουν σοβαρές επιπλοκές ειδικά αν συνοδεύονται από νευρικές και αγγειακές βλάβες. Αν και έχουν καταγραφεί πολλές και διαφορετικές απόψεις σχετικά με το ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος αντιμετώπισης των κακώσεων αυτών, πολλοί είναι εκείνοι που υποστηρίζουν ότι καλύτερο λειτουργικό αποτέλεσμα προκύπτει από τη χειρουργική αντιμετώπιση του πρόσθιου και οπίσθιου χιαστού συνδέσμου, πάρα με τη συντηρητική αντιμετώπιση τους.Υπάρχει επίσης και η άποψη ότι η άμεση χειρουργική αντιμετώπιση και των δύο συνδέσμων αποδίδει καλύτερο λειτουργικό αποτέλεσμα. Στη μετεγχειρητική αποκατάσταση της συνδυασμένης χειρουργικής αντιμετώπισης των δύο συνδέσμων, βασική προτεραιότητα έχουν η πρώιμη κινητοποίηση της άρθρωσης, η σταδιακή φόρτιση του μέλους και δευτερευόντως η σταδιακή ανάκτηση της κάμψης της άρθρωσης. Επιδίωξη είναι η τροχιά της κίνησης να ανακτηθεί προοδευτικά. Η αντιμετώπιση της ρήξης του προσθίου χιαστού συνδέσμου πραγματοποιείται μέσω της κρυοθεραπείας, της συνεχής παθητική κινητοποίηση (CPM), καθώς και της ισοκίνησης. Οι μέθοδοι της κρυοθεραπείας είναι πολλές και περιλαμβάνουν ψυκτικά sprays, εμβάπτιση σε κρύο νερό, παγομαλάξεις με κύβους πάγου, επιθέματα γέλης, επιθέματα θρυμματισμένου πάγου, συστήματα συνεχούς ροής παγωμένου νερού (Cryocuff) και οι συσκευές παραγωγής ψυχρού αέρα. Η συνεχής παθητική κινητοποίηση (CPM), σε αντίθεση με τη διακοπτόμενη παθητική κίνηση, είναι κίνηση που παραμένει αδιάκοπη για μεγάλες χρονικές περιόδους. Συνήθως εφαρμόζεται από μια μηχανική συσκευή, η οποία κινεί την επιθυμητή άρθρωση συνεχόμενα μέσα σε ένα ελεγχόμενο εύρος κίνησης, χωρίς προσπάθεια του ασθενούς έως 24 ώρες την ημέρα για 7 ή και περισσότερες διαδοχικές ημέρες. Η κίνηση είναι παθητική, έτσι ώστε η κόπωση του μυός να μην επεμβαίνει στην κίνηση. Η μηχανή χρησιμοποιείται επειδή το άτομο δεν θα μπορούσε να εφαρμόσει την ελεγχόμενη κίνηση συνεχόμενα για μεγάλη χρονική περίοδο. Η ισοκίνηση είναι μια διαδικασία κατά την οποία ένα τμήμα του σώματος επιταχύνει μέχρι να φτάσει μια προεπιλεγμένη σταθερή γωνιακή ταχύτητα ενάντια σε μια προσαρμοζόμενη αντίσταση. Ασχέτως με το μέγεθος της δύναμης που εφαρμόζεται από τον ασθενή, η ταχύτητα του τμήματος δε ξεπερνά την προεπιλεγμένη γωνιακή ταχύτητα. Καθώς ο ασθενής προσπαθεί να την ξεπεράσει, η αντίσταση τροποποιείται έτσι ώστε να αντιστοιχεί επακριβώς στη δύναμη που εφαρμόζεται σε κάθε σημείο του εύρους κίνησης. Η δύναμη που εφαρμόζεται από τον ασθενή μετράται σε κατάλληλες μονάδες και αναπαριστάται αριθμητικά και γραφικά ώστε να αποτελεί σημείο αναφοράς για μελλοντικές συγκρίσεις. Η αποκατάσταση της ρήξης του πρόσθιου χιαστού είναι μια μακρόχρονη διαδικασία (6-8 μήνες) η οποία απαιτεί σωστό προγραμματισμό και απόλυτη συνεργασία με τον ασθενή για να ολοκληρωθεί με όσο το δυνατόν καλύτερα αποτελέσματα. ΙΔΑΝΙΚΗ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΙΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΜΕΙΩΣΗ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΕΠΑΝΑΤΡΑΥΜΑΤΙΣΜΟΥ Η απόφαση για το πότε μπορεί να επιτραπεί σε έναν ασθενή να επιστρέψει πλήρως στις δραστηριότητες, στις περισσότερες περιπτώσεις, είναι εμπειρική επειδή υπάρχει μικρή συσχέτιση των λειτουργικών και κλινικών δοκιμών. Η χρήση πολλαπλών κριτηρίων, συμπεριλαμβανομένης της επιστροφής του εύρους των κινήσεων, τη μυϊκή δύναμη και την ισορροπία, τη στατική και δυναμική σταθερότητα, είναι απαραίτητα για τον προσδιορισμό της κατάλληλης στιγμής για έναν ασθενή να επιστρέψει στην πλήρη δραστηριότητα. ΠΗΓΕΣ: Prentice W.E., & Onate J.A., (2007). Αποκατάσταση κακώσεων γόνατος: Τεχνικές αποκατάστασης αθλητικών κακώσεων, 4η έκδοση, (Επιμέλεια - Μετάφραση από τα αγγλικά: Αθανασόπουλος, Κατσουλάκης), Επιστημονικές Εκδόσεις: Παριζιάνου, Αθήνα.
www.stonisi.gr
Γράφει ο Γαληνός Ιωσήφ Φυσικοθεραπευτής Τ: 697 893 3411, 22510 43947 Δ: Ασκληπιού 70, Mυτιλήνη
ΜΙΛΟΥΝ ΟΙ ΕΙΔΙΚΟΙ
ΡΉΞΗ ΠΡΌΣΘΙΟΥ ΧΙΑΣΤΟΎ ΣΥΝΔΈΣΜΟΥ:
09
ΠΛΑΤΕΊΑ
ΜΙΛΟΥΝ ΟΙ ΕΙΔΙΚΟΙ
ΟΦΘΑΛΜΟΛΟΓΙΚΉ ΕΞΈΤΑΣΗ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΆ της μύτης του παιδιού δημιουργεί την εντύπωση ότι το ματάκι του παιδιού «φεύγει» προς τα μέσα. Υπάρχουν διάφορες αιτίες ψευδοστραβισμού, που σχετίζονται με ανατομικά στοιχεία του προσώπου ή των οφθαλμών. Σε μία τέτοια περίπτωση δεν χρειάζεται καμία θεραπεία ενώ μία απλή εξέταση με Οφθαλμίατρο λύνει όποια αμφιβολία.
Γράφει η Χριστίνα Κουτζά Οφθαλμίατρος Τηλέφωνο: 2251044664, 6944363959 E-mail: info@koutza.gr Διεύθυνση: Καβέτσου 10, Μυτιλήνη Ιστοσελίδα: www.koutza.gr
Η Αμβλυωπία σημαίνει μειωμένη όραση χωρίς εμφανή οργανική βλάβη στο μάτι και είναι γνωστή ως «τεμπέλικο μάτι». Τι πρέπει να προσέχουν οι γονείς
Τ
α πρώτα χρόνια της ζωής ενός παιδιού είναι ιδιαίτερα κρίσιμα για την ανάπτυξη της όρασης του. Υπάρχουν διάφορες αιτίες που μπορεί να οδηγήσουν σε αμβλυωπικό ή γνωστότερο ως «τεμπέλικο μάτι». Υψηλή μυωπία, υπερμετρωπία ή αστιγματισμός αποτελούν διαθλαστικές ανωμαλίες που εάν δεν γίνουν γρήγορα αντιληπτές μπορεί να εμποδίσουν την ανάπτυξη της όρασης. Ο Στραβισμός επίσης αποτελεί σύνηθες αίτιο μειωμένης όρασης στα παιδιά. Οι γονείς πρέπει να γνωρίζουν ότι το όποιο αποτέλεσμα στην ανάπτυξη της όρασης από μία ηλικία και μετά δυστυχώς είναι μόνιμο και μη αντιστρέψιμο. Η προληπτική εξέταση λοιπόν των παιδιών είναι πολύ σημαντική ώστε να αποκλειστεί παράγοντας μειωμένης όρασης ή να αντιμετωπισθεί το συντομότερο, όπου αυτός υπάρχει. Ο Στραβισμός ή αλλιώς το «αλλήθωρο» μάτι σημαίνει ένα μάτι που δεν είναι σε παράλληλη ευθεία με το άλλο. Η παρέκκλιση του ενός ματιού μπορεί να είναι προς τα: μέσα,έξω,πάνω ή κάτω. Μπορεί επίσης να είναι παροδική ή ακόμη και μόνιμη. Μπορεί να το συναντήσουμε σε παιδιά αλλά και σε μεγαλύτερες ηλικίες και πολλές φορές το πρόβλημα δεν είναι μόνο αισθητικό. Σε μεγαλύτερες ηλικίες ο στραβισμός που εμφανίζεται ξαφνικά προκαλεί διπλό είδωλο (Διπλωπία), και χρήζει άμεσης προσοχής αφού συχνά κρύβει επικίνδυνη-για τη ζωή του ασθενή-παθολογία. Ο Ψευδοστραβισμός είναι συχνός σε πολύ μικρές ηλικίες. Η πλατιά βάση
Γράφει η Ρεπάνη Ευστρατία Λογοθεραπευτής Τ: 22510 37624, 6940201710 E: stratoula.rpn@gmail.com Δ: Καβέτσου 10, 2ος όροφος
Ο
www.stonisi.gr
Τα πρώτα χρόνια της ζωής ενός παιδιού είναι ιδιαίτερα κρίσιμα για την ανάπτυξη της σωστής όρασης. Ο Στραβισμός δεν είναι το μόνο αίτιο μειωμένης όρασης. Υψηλή μυωπία,υπερμετρωπία ή αστιγματισμός μπορεί εάν δε γίνουν γρήγορα αντιληπτές να οδηγήσουν σε «τεμπέλικο μάτι». Σε κάθε περίπτωση οι γονείς πρέπει να αναζητήσουν τη γνώμη του ειδικού προληπτικά ή άμεσα εάν αντιληφθούν οτιδήποτε μη φυσιολογικό. Πηγή: www.eyespecialist.gr › pediatric-opthalmology
(να βρίσκουμε τις κατάλληλες λέξεις, να τις βάζουμε μαζί για να συντάξουμε λεκτικά μηνύματα τα οποία τελικά εκφωνούμε στους ακροατές μας) και β) να κατανοούμε το λόγο των άλλων (να προσλαμβάνουμε και να καταλαβαίνουμε λέξεις, σειρές λέξεων και τα νοήματα που σηματοδοτούν αυτές οι σειρές και να ανταποκρινόμαστε ανάλογα) γ) να χρησιμοποιούμε το γραπτό λόγο (να γράφουμε και να διαβάζουμε). Τι είναι η δυσαρθρία και τι η δυσπραξία;
Είναι αρθρωτικές δυσκολίες νευρολογικής αιτιολογίας και επομένως μπορεί να είναι απόρροια ενός εγκεφαλικού επεισοδίου. Οι δύο διαΥπάρχουν δύο βασικοί μηχανισμοί με τους οποίους προκαλούνται τέ- ταραχές μπορεί να συνυπάρχουν όπως συχνά συμβαίνει και με την τοιου είδους νευρολογικές βλάβες. Το ισχαιμικό επεισόδιο και η εγκεφα- αφασία. Είναι σημαντικό για την πρόγνωση αλλά και για τον τρόπο λική αιμορραγία. αντιμετώπισης των δυσκολιών στην επικοινωνιακή λειτουργία του ασθενούς να διαπιστωθούν και να περιγραφούν με λεπτομέρεια το Ποιες είναι οι συνέπειες ενός εγκεφαλικού επεισοδίου; είδος και η σοβαρότητα των δυσκολιών του ασθενούς. Εξαρτώνται από το μέγεθος της εγκεφαλικής βλάβης που προκαλείται Εφόσον η νευρολογική βλάβη είναι μόνιμη πώς μπορεί να βοηθηθεί από το επεισόδιο. Υπάρχουν βλάβες που ο ασθενής μπορεί να αντιτο πρόσωπο με αφασία; λαμβάνεται σαν παροδική ζάλη στην περίπτωση ενός ελαφρότατου επεισοδίου, αλλά και βλάβες που οδηγούν σε σοβαρότατα κινητικά, Η προσεκτική και συνολική αξιολόγηση των αναγκών του προσώπου επικοινωνιακά, γνωστικά, αισθητηριακά, ψυχολογικά, κοινωνικά και λει- με αφασία από τον εξειδικευμένο θεραπευτή είναι προϋπόθεση για να τουργικά προβλήματα, καθώς και διαταραχές της κατάποσης. Συχνή προσδιοριστεί η πρόγνωση του ασθενούς και οι στόχοι της παρέμβαείναι η εικόνα του ασθενούς με ημιπληγία (παράλυση ή πάρεση του σης. Η λογοθεραπευτική παρέμβαση μπορεί να ξεκινήσει ενώ ακόμα χεριού και του ποδιού σε μια πλευρά του σώματος) και μερική απώλεια ο ασθενής βρίσκεται στο νοσοκομείο. Μπορεί δε να συνεχίζεται για του λόγου και της ομιλίας. αρκετά χρόνια μετά –εφόσον ο ασθενής το επιθυμεί και η κλινική εικόνα του το δικαιολογεί- με διαφορετικούς στόχους σε κάθε φάση της Τι είναι η Αφασία; εξέλιξής του και με διαφορετικούς τρόπους παρέμβασης. Γνώμονας Η Αφασία ή δυσφασία είναι μία επίκτητη διαταραχή του λόγου που την της λογοθεραπευτικής παρέμβασης είναι η με οποιονδήποτε τρόπο χαρακτηρίζει η απώλεια συγκεκριμένων γλωσσικών λειτουργιών που αποκατάσταση της επικοινωνιακής λειτουργίας και η βελτίωση της έχουν να κάνουν με την ικανότητα α) να παράγουμε λεκτικά μηνύματα ποιότητας ζωής του αφασικού προσώπου. Με ποιους μηχανισμούς προκαλείται ένα εγκεφαλικό επεισόδιο;
ΠΛΑΤΕΊΑ
Ο Στραβισμός έχει διάφορες μορφές, άλλες απλούστερες και εύκολα αντιμετωπίσιμες και άλλες πιο σύνθετες και πιο σοβαρές. Οι γονείς εάν δουν το μάτι του παιδιού να «αλληθωρίζει» πρέπει να αναζητήσουν άμεσα τη συμβουλή του παιδοφθαλμίατρου. Ακόμα και από την ηλικία των 6 μηνών μπορεί να γίνει ασφαλής εκτίμηση για το αίτιο του στραβισμού και εάν χρειάζεται να αντιμετωπισθεί χειρουργικά.
TΙ ΕΊΝΑΙ ΤΟ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΌ ΕΠΕΙΣΌΔΙΟ;
όρος εγκεφαλικό επεισόδιο χρησιμοποιείται για να περιγράψει το γεγονός της διακοπής της ροής του αίματος σε αγγεία του εγκεφάλου με συνέπεια τη νέκρωση των εγκεφαλικών περιοχών που αιματώνονται από τα συγκεκριμένα αγγεία. Το αποτέλεσμα του επεισοδίου είναι μόνιμες - άλλοτε ελαφρές και άλλοτε πολύ σοβαρές εγκεφαλικές βλάβες που συνεπάγονται κινητικές, γλωσσικές, γνωστικές , αισθητηριακές, ψυχολογικές διαταραχές και πιθανώς διαταραχές στην κατάποση.
10
Να εξετάσουν το παιδί σε παιδοφθαλμίατρο προληπτικά σε ηλικία 2 ετών ώστε εάν υπάρχει διαθλαστική ανωμαλία (μυωπία, υπερμετρωπία ή αστιγματισμός) ή άλλη παθολογία να αντιμετωπισθεί το συντομότερο. Η διάγνωση μίας υψηλής διαθλαστικής ανωμαλίας προϋποθέτει χρήση σκιασκοπίας, που αποτελεί το μόνο αντικειμενικό τρόπο εξέτασης, ιδιαίτερα στα παιδιά μικρής ηλικίας με αμφίβολη συχνά συνεργασία.
Η
ΠΕΡΙ ΚΟΡΟΝΟΪΏΝ προσβολή ζώων(πτηνα και θηλαστικά) από κορονοϊούς είναι γνωστή από το 1930.
Η πρώτη αναφορά προσβολής ανθρώπων από κορονοιό έγινε το 1965 όταν δείγματα εκκρίσεων από τον ρινοφάρυγγα ασθενών με συμπτώματα κρυολογήματος καλλιεργήθηκαν σε εμβρυϊκά κύτταρα ανθρώπινης τραχείας. Αργότερα κορονοϊοί απομονώθηκαν από ασθενείς με διάρροια. Είναι RNA ιοί και έχουν 3 γλυκοπρωτείνες εκ των οποίων η μια είναι αυτή που αναγνωρίζει τα κύτταρα που προσβάλλει, προσκολλάται και τα μολύνει. Τα 2 στελέχη των κορονοϊών που προκαλούν νόσο στον άνθρωπο είναι συχνό αίτιο ιογενών λοιμώξεων του αναπνευστικού σε ποσοστό 15% και αντισώματα κατά αυτών ανιχνεύονται στους ενήλικες σε ποσοστό από 86-100% Σε επιδημίες που προηγήθηκαν αυτής του ιού Covid-19 στην Κίνα, έδειξαν ότι μολύνθηκε μέχρι το 35% του πληθυσμού με ορολογικό έλεγχο . Προσβολή ως επαναλοίμωξη από τα προηγούμενα στελέχη παρουσιάστηκε εκ νέου μετά από 3 χρόνια. H κλινική εικόνα της νόσου ήταν αυτή μιας ήπιας γρίπης. Εμβόλιο και φάρμακα κατά των ιών αυτών που προσβάλλουν τον άνθρωπο δεν υπάρχουν Ο ιός που προκαλεί σήμερα μια επιδημία σε εξέλιξη ο Covid-19 προήλθε από μετάλλαξη. Εχει χρόνιο επώασης( ο χρόνος που μεσολαβεί από την πρώτη επαφή με τον ιό μέχρι να εκδηλωθεί η νόσος) είναι 3-14 μέρες. Ο προσβεβλημένος μεταδίδει την νόσο και στο στάδιο επώασης και κατά την διαδρομή της νόσου . Υπολογίζουν ότι κάθε ένας που προσβάλλεται μεταδίδει την νόσο σε άλλους 2,62 κατά μέσο όρο
Εξω από το ανθρώπινο σώμα ο ιός ζει για 9 μέρες. Η αναπνευστική οδός και η γαστρεντερική οδός είναι οι πύλες εισόδου. Ο ιός πέρα από τα από το αναπνευστικό (πυρετός βήχας καταρροή δύσπνοια ) προκαλεί και διάρροια. Η Θνητότητα της νόσου σε σχέση με τα διαπιστωμένα κρούσματα είναι 2-2,5%. Φαίνεται ότι είναι μικρότερη γιατί ήπιες περιπτώσεις δεν τεκμηριώθηκαν και υπολογίζεται ότι ο αριθμός των μη διαπιστωμένων κρουσμάτων είναι 2-3 φορές μεγαλύτερος
ΜΙΛΟΥΝ ΟΙ ΕΙΔΙΚΟΙ
Γιάννης Ζερδελής, Παθολόγος Τηλέφωνο: 2251043874, Οικίας: 2251022589 E-mail: izer61@otenet.gr, Διεύθυνση: Σμύρνης 7 Ωράριο: Πρωί: 8-12 (εκτός Σαββάτου) Απόγευμα: 6-8 (εκτός Τετάρτης και Σαββάτου)
Ενδιαφέρον είναι ότι σπανίζουν τα κρούσματα σε άτομα μικρότερα των 15 ετών. Οι προσβληθέντες σε ποσοστό ως και 20% θα εμφανίσουν πνευμονία . Οι περισσότεροι από τα θανατηφόρα κρούσματα είναι μεγαλύτεροι των 60 ετών με προϋπάρχουσα καρδιακή ή αναπνευστική νόσο ή άλλη χρόνια νόσο. Στην Ελλάδα και τις γύρω χώρες δεν έχουμε διαπιστωμένα κρούσματα του ιού μέχρι σήμερα. Αν διαπιστωθούν κρούσματα η πολιτεία είναι αρμόδια να λάβει τα απαραίτητα μέτρα και ο καθένας από εμάς την ατομική του προστασία. .Αποφυγή άσκοπων μετακινήσεων και επισκέψεων σε πολυσύχναστους χώρους. Συχνό πλύσιμο των χεριών και απολύμανση τουαλέτας και νιπτήρων Αποφυγή επαφής με πάσχοντες από τον ιό ή άλλο εμπύρετο αναπνευστικού μέχρι να διαγνωσθεί το αίτιο Εφαρμογή μάσκας ( η μάσκα είναι μιας χρήσεως) Αν εμφανίσουμε συμπτώματα αναπνευστικής λοίμωξης αποφεύγουμε κάθε επαφή με άλλα άτομα φοράμε μάσκα και ζητάμε άμεσα ιατρική εξέταση
Χαρά Κ. Κουτρολού Κλινική διαιτολόγος - διατροφολόγος Πτυχιούχος Χαροκόπειου Πανεπιστημίου Αθηνών Μέλος του Πανελλήνιου Συλλόγου Διαιτολόγων-Διατροφολόγων
Ειδικές τ ιμές για φοιτ ητές & μαθητ ές
Προγράμματα ισορροπημένης διατροφής γα παιδιά, έφηβους και αθλητές
Εξατομικευμένη παρακολούθηση σε διαταραχές λήψης τροφής (νευρική ανορεξία, βουλιμία,
συναισθηματική υπερφαγία)
Προγράμματα απώλειας βάρους (σύμφωνα με διατροφικές συνήθειες & ανάγκες)
Ειδική διατροφή για παθολογικές καταστάσεις (παχυσαρκία, υπερλιπιδαιμίες, σακχαρώση
Μέτρηση Βασικού Μεταβολισμού
Λιπομέτρηση - ανάλυση κατανομής λίπους
Δέχεται με ραντεβού
Καβέτσου 36, Μυτιλήνη Τηλ - Fax 22510 21374 κιν. 6955409874 Emal xara.koutrolou@gmail.com
www.stonisi.gr
διαβήτη κ.α.)
11
ΠΛΑΤΕΊΑ
ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ σε γεύσεις και δρόμους
Η ελιά στο μικροσκόπιο! Ο Καθηγητής Νίκος Θωμαΐδης έχει προτάσεις για περαιτέρω αξιοποίησή της
Ο
της ΑΝΘΗΣ ΠΑΖΙΑΝΟΥ Ο Καθηγητής στο Τμήμα Χημείας του ΕΚΠΑ, Νίκος Θωμαΐδης, μεγάλωσε στον Σκόπελο της Γέρας Λέσβου μέσα στους ελαιώνες. Από το 1986 που πήγε να σπουδάσει στην Αθήνα ένιωθε ότι «χρωστούσε» στον τόπο του να αναδείξει το προϊόν του, το ελαιόλαδο. Από το 2011 ο κ. Θωμαΐδης επιχειρεί συστηματικά να αναδείξει τη σπουδαιότητα του λεσβιακού ελαιολάδου, αποδεικνύοντας με μελέτες ότι η ποιότητά του είναι πολύ ανώτερη απ’ ό,τι παρουσιάζεται στη μέχρι πρότινος βιβλιογραφία.
www.stonisi.gr
Η επιστημονική και ερευνητική του ομάδα έχει εστιάσει στις δύο ποικιλίες της Λέσβου, την κολοβή και την αδραμυτιανή, δείχνοντας ότι το λεσβιακό ελαιόλαδο μπορεί να «σταθεί» σε διεθνές επίπεδο.
12
ΠΛΑΤΕΊΑ
Για τον λόγο αυτό, ήδη η προηγούμενη περιφερειακή Αρχή της Χριστιάνας Καλογήρου επεδίωξε τη συνεργασία με την επιστημονική ομάδα του κ. Θωμαΐδη, η οποία κατέληξε το 2017 στη σύμπραξη για την προώθηση του λεσβιακού ελαιολάδου, και της επιτραπέζιας ελιάς (σ.σ. πάστα ελιάς) για την ανάδειξη των συστατικών τους που κάνουν καλό στην υγεία, αλλά και της αυθεντικότητάς τους με στόχο την τυποποίησή τους. Η χαρτογράφηση έγινε με βάση την ποικιλία, αλλά και το υψόμετρο, τη συ-
13
ΠΛΑΤΕΊΑ
www.stonisi.gr
γκομιδή, την ωρίμανση και τις συνθήκες του ελαιοτριβείου για τη βελτιστοποίηση της καλλιεργητικής πρακτικής. Τα αποτελέσματα δηλαδή της χαρτογράφησης μεταφέρονται στον παραγωγό για να γνωρίζει καλύτερα το προϊόν του. Το 2013 άδραξε αυτή την ευκαιρία, αξιοποιώντας τη νέα τεχνολογία που ανέπτυξε στο εργαστήριό του: «Εφαρμόσαμε τα πρωτόκολλα σε δείγμα από το νησί μας» λέει ο Ν. Θωμαΐδης στην «Π». Το 2015 κλήθηκε από την Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου να παρουσιάσει στο 1ο Εργαστήριο Επιχειρηματικής Ανακάλυψης για το ελαιόλαδο το στρατηγικό σχέδιο ανάπτυξης του ελαιοκομικού τομέα. Το σχέδιό του έτυχε μεγάλης αποδοχής και το 2017 χρηματοδοτήθηκε από την Περιφέρεια. Το ωφέλιμο ελαιόλαδο Η ερευνητική του ομάδα, από τις πρωτοπόρες στον κόσμο, ανέπτυξε μεθόδους που πραγματοποιούν ενδελεχή μοριακό χαρακτηρισμό, δηλαδή η ομάδα μπορεί να διαπιστώσει τι ακριβώς και λεπτομερώς περιέχει ένα τρόφιμο, και εν προκειμένω το λεσβιακό ελαιόλαδο. «Εκεί ανακαλύ-
ψαμε μια σειρά από ωφέλιμες ουσίες στο λεσβιακό ελαιόλαδο», εξηγεί. Με βάση αυτό το προφίλ των ενώσεων μπορεί να γίνει ταυτοποίηση ποικιλίας, να διαπιστωθεί αν το λάδι είναι βιολογικής ή συμβατικής καλλιέργειας, αν αρδεύεται ή όχι, αν είναι από ορεινά, ημι-ορεινά ή πεδινά εδάφη, «να ταυτοποιήσουμε δηλαδή το προϊόν και να το συνδέσουμε με τα ποιοτικά του χαρακτηριστικά, τα οργανοληπτικά». Έτσι μπορεί να δημιουργηθεί η ταυτότητα ενός ανταγωνιστικού προϊόντος με πλεονεκτήματα. Για παράδειγμα, πρόσφατα παρουσιάστηκε από το εργαστήριο το «λάδι ημέρας», το οποίο προέρχεται από ελιές που συγκεντρώθηκαν, αλέστηκαν και εμφιαλώθηκαν την ίδια ημέρα. Ας σημειωθεί ότι στην Ευρώπη οι ερευνητικές ομάδες που καταπιάνονται με το ίδιο αντικείμενο είναι μόνο στο Τμήμα Χημείας του ΕΚΠΑ και στην Ισπανία. Εξελίσσεται δε, μια ευρωπαϊκή πρωτοβουλία από το 2017 να δημιουργηθεί ένα ευρωπαϊκό εργαστήριο αναφοράς με έδρα το Βέλγιο, το οποίο θα μετατραπεί σε ελεγκτικό μηχανισμό: «Δηλαδή θα μας ελέγξουν οι Ευρωπαίοι γι’ αυτό που αναγράφεται στην ετικέτα του ελαιολάδου».
www.stonisi.gr
Ελιά στα καλλυντικά και αλλού
14
ΠΛΑΤΕΊΑ
Μέσα από την εφαρμοσμένη έρευνα, το Εργαστήριο δίνει οδηγίες στους ντόπιους ελαιοπαραγωγούς, αναφορικά με την καλλιέργεια ελιάς, τη διατήρηση και προστασία των μοναδικών ποικιλιών και την ένταξή τους σε προγράμματα επιμόρφωσης σε σχέση με συγκεκριμένο τρόπο ελαιοσυγκομιδής. Πρόκειται για πολύ χρήσιμες πληροφορίες, ανάμεσα στις οποίες επισημαίνεται η συμβουλή προς τους ελαιοπαραγωγούς να αλέθουν τις
ελιές μέσα σε τρεις μέρες από τη συγκομιδή τους. Επίσης, το εργαστήριο Χημείας προτείνει το ελαιόλαδο που παράγεται σε ορεινή περιοχή να αποτελεί ξεχωριστό προϊόν, με διαφορετικό business plan, μετασχηματίζοντας την εν λόγω οικονομία και παράγοντας νέα προϊόντα: «Δεν είναι μόνο το ελαιόλαδο, είναι και η «επιτραπέζια ελιά», είναι η πάστα ελιάς, αλλά και η αξιοποίηση των παραπροϊόντων». Τα φύλλα ελιάς, ο κατσίγαρος και η πυρήνα μπορούν να μετατραπούν σε καλλυντικά, αφεψήματα, κάψουλες με βιοδραστικό περιεχόμενο, συμπληρώματα διατροφής κ. ά. Παράλληλα το Εργαστήριο προχωρά σε έρευνα με διφασικά συστήματα, ώστε να παράγεται το λάδι μέσα στο χωράφι.
www.stonisi.gr
«Η στρατηγική της έξυπνης εξειδίκευσης που μπορεί να εφαρμοστεί σε όλες τις Περιφέρειες της Ελλάδας», είναι πολιτική της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που χρηματοδοτεί προγράμματα σε αυτή την κατεύθυνση. Τεχνικά αυτό που κάνει το εργαστήριο, ο κ. Θωμαΐδης το ονομάζει «εκκίνηση του τετραπλού έλικα»: «Πρέπει να εμπλακούν η κοινωνία, οι επιχειρηματίες, τα ερευνητικά κέντρα (Πανεπιστήμια) και η δημόσια διοίκηση». Στην εν λόγω περίπτωση έχουν εμπλακεί η Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου, το ΕΚΠΑ, το Τμήμα Περιβάλλοντος του Πανεπιστήμιο Αιγαίου, το Εργαστήριο Εδαφολογίας, το ΕΛ-ΓΟ Δήμητρα, ελαιοπαραγωγοί και επιχειρηματίες.
15
ΠΛΑΤΕΊΑ
Εκτός ΠΛΑΤΕΙΑΣ
Με τους κουδουνάτους του Μεσοτόπου
«Άντε ρε έβα»
www.stonisi.gr
φωνή από από τον τον κουδουνά κουδουνά ηη φωνή
16
ΠΛΑΤΕΊΑ
«Ευοί ευάν»
φωνή από από τον τον κρυμμένο κρυμμένο ηη φωνή κάτω από από το το τραπέζι τραπέζι σάτυρο σάτυρο κάτω
«Λατινικού γλεντιού, ηδονής ελληνικής μητέρα, Λέσβο, όπου τα πολλά φιλιά με λίγωμα ή χαρά, Ήλοι στη θέρμη, στη δροσιά χειμωνικά, τη μέρα, Τη νύχτα σου τη δοξαστή στολίζουνε λαμπρά Λατινικού γλεντιού, ηδονής ελληνικής μητέρα Λέσβο, μ’ αμέτρητα φιλιά σαν καταρράχτες πούνε Και μες σε βάραθρ’ άπατα κυλούνε μ’ αφοβιά Και τρέχουν μ’ αναφυλλητά και γάργαρα ξεσπούνε».
M
Με ένα παιδί της ανυπομονησίας του Αντώνη Πρωτοπάτση, τα ποιήματα του Μπωντλαίρ «Άνθη του κακού» μεταφρασμένα από το «κακό» παιδί της Λεσβιακής Άνοιξης τυπωμένα τον Γενάρη του 1944, στο δρόμο για τη δυτική Λεσβιακή Ερεσία γη. Χωρίς όρους τώρα πια ετούτη η γη, πάντα όμως πιστή σύμμαχος της Μυτιλήνης, πάντα παρά τη γειτονία της με τη Μήθυμνα, τολμηρή ως οφείλει σε αυτούς που έθρεψε. Άγρια γη, παιδί ενός θυμωμένου ηφαίστειου, ερωτική κι αιρετική συνάμα, μοναδικά σε όλο το νησί φιλόξενη με παιδιά που θαρρείς είναι σπαρμένα απάνω της, κομμάτια ετούτης της γης λες πως είναι οι άνθρωποί της…
www.stonisi.gr
του ΣΤΡΑΤΗ ΜΠΑΛΑΣΚΑ
17
ΠΛΑΤΕΊΑ
«Φουρτουνισμένα, μυστικά, μυρμηδιστά, βαθειά Λέσβο με αμέτρητα φιλιά σαν καταρράχτες πούνε! Λέσβο, όπου οι Φρύνες τρυφερά η μια την άλλη κράζουν, Όπου χωρίς αντίλαλο δε μένει ο στεναγμός, Όσο την Πάφο τ’ ουρανού τ’ αστέρια σε θαμάζουν Κ’ η Αφροδίτη ζούλεψε τη δόξα της Σαπφώς!» Ένας κόκκινος τραχίτης να σε συνοδεύει σε όλη τη διαδρομή από τη μια και την άλλη μεριά του δρόμου, τα νερά να μη χωνεύονται, άγριος κι ο χειμώνας καιρός σε ετούτη τη γειτονιά, Μάρτης Σαρακοστιανός - «να δεις που όπου νάναι θα ξαναγεννηθούν τα πάντα» - Μάρτης παλουκοκάφτης κι ένα κρινάκι φυτρωμένο σε ένα βράχο. Ο Μεσότοπος… Μελετάς εσύ ο που θα δεις το θάμα, ορθολογιστής ως οφείλεις στον αιώνα σου, να καταλάβεις ποθείς το πώς και το γιατί. «Το πιο άγριο μασκάρεμα ήταν οι κουδουνοφορτωμένοι αράπηδες, βαμμένοι με καπνιά του φούρνου ανακατεμένη με λάδι, που τους έκανε να γυαλίζουν και να φαίνονται πιο άγριοι ακόμα. Μόνο τα δόντια τους ξεχώριζαν άσπρα, και τα μάτια τους. Αρματωμένοι με κουδούνια, τα τσομπάνικα των προβάτων, στη μέση, στο στήθος, στα χέρια, στον λαιμό, στα γόνατα και με μια κουτσκούδα, ρόπαλο που η μια άκρη ήταν η λαβή και η άλλη ένας χοντρός ρόζος από σταύρωμα κλαδιών. Χτυπούσαν την κουτσκούδα στη γη, κουνιόνταν και χοροπηδούσαν, δημιουργώντας εκκωφαντικό θόρυβο. Απαραίτητη η εμφάνιση τους, σα να μη γίνονταν Αποκριές, χωρίς αράπηδες.
www.stonisi.gr
Έμπαιναν στα σπίτια πάντα βιαστικοί: ‘Κοκκώνα, κοκκώνα να μπαίνει; ...Άντε να κερνάει και να φεύγει’ διαβάζεις στο βιβλίο του Πάνου Κοντέλλη «…ο κόσμος ο μικρός…».
18
ΠΛΑΤΕΊΑ
Αργός σταθερός ο ήχος των κουδουνιών, συντονισμένος θαρρείς από έναν αόρατο μαέστρο που κυλλά τους αγριεμένους ετούτους απόγονους των Κυκλώπων από τα σοκάκια του Μεσότοπου. Αργός κι απαιτητικός προς έναν άγνωστο επουράνιο, γήινο ή του κάτω κόσμου Θεό κι ο ήχος της κουτσκούδας που τσακίζει το κακό. Αυθάδεις ως οφείλουν στον τόπο τους και στη ρίζα τους. Οι μαύροι απαιτούν: «Βαρ(α) κουτσκούδα μ’ βάρ(α). Σα δε μας τσιράσ’ η νύφ’ θη χαλάσουμι του σπίκ(ι)».
Σου θυμίζει τίποτα ετούτος ο χορός; Οι κουδουνάδες της Σκύρου, της δυτικής Μακεδονίας μήπως; Όχι… Τραβάς αντίθετα. Κατά την Ανατολή. «Οι Μεσοτοπίτες, γράφει ο σύμβουλος σου στο ταξίδι ετούτο Πάνος Κοντέλλης, πηγαινοέρχονταν στη Σμύρνη, είχαν δει Τούρκους Κονιαλήδες (από το Ικόνιο) να χορεύουν άγρια, δερβίσικα. Όσοι δεν το είχαν δει, το είχαν ακουστά. Τις αποκριές λοιπόν, χωριζόταν μια παρέα σε δυο ομάδες. Η μια με ελληνοφορεμένους και η άλλη με αράπηδες κουδουνοφόρους που παρίσταναν τους Κονιαλήδες Τούρκους. Οι ελληνοφορεμένοι, χτυπώντας παλαμάκια, παρότρυναν τους Κονιαλήδες κουδουνοφόρους και τους διεγείρανε να χορεύουν κονιαλήδικα τραγουδώντας με στραπατσαρισμένα τούρκικα». Ποια κοινωνική διαφορά και ποιος φόβος στο υπερφυσικό, και πώς να εξαγνίσεις και να εντάξεις στο καθημε-
ρινό το αρχέγονο μαγικό; Καλά το χειμερινό ηλιοστάσιο έγινε Χριστούγεννα. Κι η εαρινή ισημερία έγινε Πάσχα. Η αρχαία μαγεία όμως; Πώς να ξεριζωθεί ετούτη; Να ενταχτεί το λοιπόν σα γιορτή πριν τη Σαρακοστή. Αφού δεν μπορείς να την αποφύγεις να την καθάρεις τουλάχιστον… «Ω Λέσβο, γης με τις θερμές νυχτιές τις λαγγεμένες, Ξέχνα το γέρο Πλάτωνα και το στρυφνό του μάτι Για τα φιλιά τ’ ακράτητα συχώρεση θα βρεις, Ρήγισσα με γλυκειά αφεντιά, χώρα τιμή γεμάτη, Και για την ανεξάντλητην εκζήτηση ηδονής. Ξέχνα το γέρο Πλάτωνα και το στρυφνό του μάτι. Θε νάβρεις τη συχώρεση στην αιώνια την παιδεία Που τις φιλόδοξες καρδιές άπαυτα τυραννεί Καθώς μακρυά μας σέρνει τες χαμόγελου η μαγεία Που τους το μισοδείξανε ξένοι νοητοί ουρανοί Θε νάβρεις τη συχώρεση στην αιώνια την παιδεία! Ποιος Θεός, ω Λέσβο, απόκοτος θα πει να σε δικάσει Και νάβρει κρίμα στ’ ώριο σου μέτωπο, το χλωμό, Με τη χρυσή του ζυγαριά τα δάκρυα ά δε ζυγιάσει Πού οι ποταμοί σου στο γιαλό χύνουν κατακλυσμό; Ποιος Θεός ω Λέσβο, απόκοτος θα σε καταδικάσει; Τι έχουν να κάνουν μετά μας δίκηου κι αδίκου οι νόμοι; Παρθένες μεγαλόκαρδες, τ’ Αρχιπελάου τιμή; Λατρεία αξιοσέβαστη, πιστή κρατάτε γνώμη, Δε σκιάζουνε τον έρωτα Κόλαση κι Ουρανοί!» Με γνώση υποσυνείδητη της καταγωγής τους, παιδιά του πρώτου οικιστή Μάκαρα και του Θεόφραστου του Ερέσιου οι Μεσοτοπίτες, κτηνοτρόφοι στην πλειοψηφία τους και χτιστάδες από τους καλύτερους στον κόσμο. Μα προπάντων φίλοι. Ετούτοι οι άνθρωποι θαρρείς και γεννηθήκαν για να γίνονται φίλοι. «Φίλοι, φίλοι» καταπώς τους εννοούσε ο Καζαντζίδης. Και σα θα βρέξεις τη φιλία ετούτη με ούζο, παιδί οιπνεύματος, γλυκάνισου των βουνών του νησιού και ντόπιου τρεχούμενου νερού, αυτό ήταν και πάει… Η φιλία γίνεται αιώνια. Ετούτη τη φιλία τιμάς παρακολουθώντας τα δρώμενα με τους κουδουνάδες. Τον εξορκισμό του κακού κατά το αρχέγονο, το ξόρκισμα του φόβου, την ελπίδα στο καινούργιο, τη χαρά για τη ζωή, παιδιά όλα ετούτα μιας Αιολικής Άνοιξης που έρχεται. - «Άντε ρε έβα» η φωνή από τον κουδουνά. «Ευοί ευάν» η φωνή από τον κρυμμένο κάτω από το τραπέζι σάτυρο.
«Της Ψάπφας που ως επάτησε τον όρκο ευθύς εσβύστη Τότε που τη λατρεία της αρνήστη και, βορά, Θυσία στερνή, τ’ ασύγκριτο κορμί της εκυλίστη Σ’ άπονα χέρια βάρβαρα, ποινή και συφορά Για κείνην που ως επάτησε τον όρκο ευθύς εσβύστη. Κι από τα τότε η Λέσβο πια παράπονο έχει αρχίσει Κι αν της προσφέρει ένας ντουνιάς φόρο τιμής τρανό, Κάθε νυχτιά της τρικυμιάς κραυγή θα τη μεθύσει Που οι έρμες της ακρογιαλιές ρίχνουν στον ουρανό. Κι από τα τότε η Λέσβο πια θρήνο βαρύ έχει στήσει!»
www.stonisi.gr
-
19
ΠΛΑΤΕΊΑ
ΣΤΑ ΣΟΚΑΚΚΙΑ…
Το «Μαγικό Χαλί» πάει…. «Πλατεία» Το «Μαγικό Χαλί» κατασκευάστηκε μέσω ενός εργαστηρίου που διοργανώθηκε με πρωτοβουλία της Καλλιόπης Καλαϊτζίδου (Calliopemosaics) και της Valerie Nicoladze (EspritMosaique). Το εργαστήριο ξεκίνησε στις 14 Μαΐου του 2017 και η τοποθέτηση στο πίσω μέρος του δημοτικού θεάτρου ολοκληρώθηκε στις 18 Μαΐου. Στηρίχθηκε από 10 εθελοντές και είχε 55 συμμετέχοντες. Στη διάρκεια του πρότζεκτ δημιουργήθηκε ένα βίντεο που παρουσιάζει σύντομα αυτές τις μέρες. Επισκεφθείτε το: https://www.youtube.com/watch?v=AWQb-lmJ0bY
T
της ΚΑΛΛΙΟΠΗΣ ΚΑΛΑΙΤΖΙΔΟΥ
www.stonisi.gr
Το «Μαγικό Χαλί» γεννήθηκε σαν ιδέα το καλοκαίρι του 2016 όταν συνάντησα την Βαλερί Νικολατζιε για πρώτη φορά στη Γαλλία. Ένα χρόνο μετά την έναρξη της προσφυγικής κρίσης, η ανάγκη και η επιθυμία για υλοποίηση ενός σχετικού εικαστικού πρότζεκτ μας οδήγησε, βήμα βήμα, στο σχεδιασμό και την υλοποίηση του.
20
ΠΛΑΤΕΊΑ
Η συμμετοχή μεταναστών και προσφύγων στην κατασκευή ήταν εξαρχής στόχος, θέλαμε να φτιάξουμε ένα σύμβολο ενότητας και μνήμης ποτισμένο με αυτά τα στοιχεία από την ίδια του τη γένεση. Η τοποθέτηση του έργου σε δημόσια θέα ήταν επίσης ζητούμενο, θέλαμε το έργο να συμβάλλει στον εξωραϊσμό του δημόσιου χώρου και το μήνυμά του να είναι προσβάσιμο σε όλους. Τους επόμενους μήνες έγιναν όλες οι απαραίτητες προετοιμασίες όπως η επικοινωνία με τον Δήμο Μυτιλήνης, η εύρεση χορηγών (Swiss Cross και «Ηλιακτίδα» ΑΜΚΕ), οι σχετικές άδειες που χρειαστήκαμε, η παραγγελία των υλικών, ο σχηματισμός ομάδας εθελοντών και η επικοινωνία με φορείς για να γίνει πρόσκληση σε ενδιαφερόμενους πρόσφυγες.
Οι μέρες που περάσαμε μέσα και έξω από τον χώρο του Δημοτικού Θεάτρου Μυτιλήνης, τον Μάιο του 2017, φτιάχνοντας όλοι μαζί το ψηφιδωτό ήταν πολύτιμες και συγκινητικές. Καθένας που συμμετείχε, σε μια πρώτη επαφή με την τέχνη του ψηφιδωτού, έφτιαξε ένα ή περισσότερα τετράγωνα 15 επί 15 εκατοστά με χρώματα και σχέδιο της επιλογής του. Τα τετράγωνα που συνθέτουν το μαγικό χαλί είναι γεμάτα σύμβολα και ευχές, είναι γεμάτα από κρυφές, προσωπικές ιστορίες ανθρώπων από όλο τον κόσμο. του ΣΠΥΡΟΥ ΠΑΥΛΗ Το «Μαγικό Χαλί» για μένα ξεκίνησε ως η ιδέα του να φτιαχτεί ένα βίντεο όλης αυτής της εμπειρίας. Έτσι είχαμε αρχικά συζητήσει με την Καλλιόπη. Στην πορεία είδα πως μπορούσα να βοηθήσω στη διοργάνωση και στο να βρεθούν συμμετέχοντες από τις δομές της «Ηλιακτίδα» ΑΜΚΕ. Τις μέρες όμως που το πρότζεκτ ξεκίνησε παρατήρησα πως ήταν πολύ σημαντικό για μένα να γίνω και εγώ ένα κομμάτι αυτού του μωσαϊκού, δηλαδή της ομάδας δημιουργίας που αποτελούνταν από ανθρώπους διαφορετικών χρωμάτων και ηλικιών. Δεν θα ξεχάσω τους εθελοντές και τους συμμετέχοντες που εργάζονταν αυτές τις μέρες δημιουργικά μέρα και νύχτα με αγωνία για το τελικό αποτέλεσμα. Ήταν απίστευτος ο ενθουσιασμός και η αγάπη που έδειξαν όλοι. Ήταν φανερό πως το αποτέλεσμα θα ήταν υπέροχο, όπως και τελικά έγινε. Φυσικά είχαμε την τύχη να έχουμε μαζί μας την Βαλερί και την Καλλιόπη που μας δίδαξαν και μας καθοδήγησαν με τον καλύτερο τρόπο. Στόχος του πρότζεκτ ήταν να φτιαχτεί ένα σύμβολο μνήμης και ενότητας. Θεωρώ πως πάντα σε αυτές τις δύσκολες καταστάσεις που ζούμε πρέπει να θυμόμαστε, είτε τις πρόσφατες εμπειρίες που ζήσαμε αυτά τα πέντε χρόνια είτε τι είχε συμβεί πριν από το 2015. Εκτός όμως από την πρόσφατη ιστορία το «Μαγικό Χαλί» απεικονίζει τέσσερα
Για εμάς που ζήσαμε αυτή την εμπειρία της κατασκευής θα θυμόμαστε επίσης πόσο όμορφη ήταν η αίσθηση της ενότητας και της συμβίωσης με στόχο την δημιουργίαενός όμορφου και σταθερού αποτελέσματος όπως είναι το ψηφιδωτό που στολίζει πλέον το δημοτικό θέατρο και την πόλη μας.
www.stonisi.gr
μεσαίου μεγέθους τετράγωνα μωσαϊκού που αποτελούν αναφορά στον αρχαίο πολιτισμό της Λέσβου απεικονίζοντας μία τριήρη, μία λύρα, ένα αιολικό κιονόκρανο και έναν σκύφο.
21
ΠΛΑΤΕΊΑ
ΠΑΜΕ ΒΟΛΤΑ;
Από την Μυτιλήνη στον Προφήτη Ηλία
H
Του ΝΙΚΟΛΑ ΑΘΑΝΑΣΗ Η σημερινή μας διαδρομή έχει για προορισμό το ξωκλήσι του Προφήτη Ηλία που βρίσκεται στην κορυφή του βουνού πάνω από τον Χάλικα, στην περιοχή Πλατύ χωράφι. Μια τοποθεσία που η ματιά μας την αντικρίζει καθημερινά μιας και είναι ορατή από όλη την πόλη της Μυτιλήνης. Αρχικός μας προορισμός είναι το χωριό Χάλικας.
www.stonisi.gr
Ένα χωριό που η ανοικοδόμηση των τελευταίων χρόνων το έκανε να χάσει τη γραφικότητά του. Παρόλα αυτά, περπατώντας μέσα στα στενά του, αντικρίζουμε στις γειτονιές του εικόνες που σε παραπέμπουν σε χωριό. Παιδιά να παίζουν ανέμελα στους δρόμους, γιαγιάδες να κεντάνε και να κάνουνε παρέα με άλλες γειτόνισσες στα σκαλοπάτια των σπιτιών τους, αυλές σπιτιών φρεσκοασβεστωμένες και γεμάτες με λογιών λογιών λουλούδια.
22
ΠΛΑΤΕΊΑ
Η διαδρομή μας ξεκινάει από την πάνω πλευρά του χωριού στον ανηφορικό τσιμεντένιο δρόμο που καταλήγει σε αδιέξοδο. Πριν το τέλος του δρόμου στα δεξιά μας συναντάμε ένα χωμάτινο πλάτωμα και στη συνέχεια το μονοπάτι που το ακολουθούμε ανηφορικά παράλληλα με το μικρό τοιχίο. Η δυσκολία της μεγάλης ανηφορικής κλίσης του μονοπατιού, σε ανταμείβει με την απέραντη θέα που αντικρίζεις. Αρώματα από ρίγανη, φασκόμηλο, θυμάρι, διεγείρουν την όσφρηση. Σε όλη τη διαδρομή θα θαυμάζουμε ένα μαγευτικό πάντρεμα εικόνων από τη Μικρά Ασία, τον Κόλπο της Γέρας, τα βουνά της Λέσβου. Μετά από περίπου 40 λεπτά περπάτημα συναντάμε στο πευκόδασος ένα χωμάτινο δρόμο, ακολουθώντας ανηφορικά σύντομα θα φτάσουμε στο ξωκλήσι του Προφήτη Ηλία, σε υψόμετρο 530 μέτρα. Η μαγευτική θέα μας αποζημιώνει για την προσπάθεια μας.
www.stonisi.gr
Η διαδρομή αυτή είναι ιδανική για μια καθημερινή απόδραση στη φύση.
23
ΠΛΑΤΕΊΑ
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ εντός και εκτός ΠΛΑΤΕΙΑΣ
«Ξημέρωσε» τον Μίκη Θεοδωράκη Η μεγάλη φωνή της Μαρίας Παπαγεωργίου με την κόκκινη κιθάρα μίλησε με αφορμή τη συναυλίας της στο «Πανελλήνιον»
H
της ΑΝΘΗΣ ΠΑΖΙΑΝΟΥ
www.stonisi.gr
Ήρθε πριν από λίγες ημέρες στο «Πανελλήνιον»- και για δεύτερη φορά στη Μυτιλήνη να δώσει συναυλία με τη μαγική φωνή της και ενορχήστρωση, δηλώνοντας πολύ χαρούμενη για το ότι τραγούδησε το «Ανάθεμα τον αίτιο» που αγαπά τόσο πολύ και ερμηνεύει χρόνια, εκεί όπου γράφτηκε, στη Λέσβο.
24
ΠΛΑΤΕΊΑ
Η Μαρία Παπαγεωργίου «ξημέρωσε» τον Μίκη Θεοδωράκη, μετρά ήδη 10 χρόνια σε μουσικές σκηνές, το ταλέντο της είναι αδιαμφισβήτητο, κι όμως μας το είπε. Δεν καταφέρνει να βιοπορίζεται από τη μουσική της, μάλλον γιατί αρνείται να ακολουθήσει την πεπατημένη. Έχει δώσει ευγενικές «χυλόπιτες» σε εκπομπές που θα μπορούσαν να της ανοίξουν μεγαλύτερες πόρτες, κι από την άλλη το παραδέχεται ότι έχει «φάει» και ευγενικές χυλόπιτες! Διδάσκει φωνητική για να τα βγάλει πέρα, κάτι που αγαπάει πολύ, αλλά συνάμα εξηγεί ότι «όταν δεν έχεις οικογένεια με μεγάλη τσέπη να σου χρηματοδοτεί συναυλίες και δίσκους, τα πράγματα είναι δύσκολα». Αισθάνεται όμως τυχερή γιατί η διδασκαλία της φωνητικής και η επαφή που έχει με τους
«Η σκοτεινιά της κάμαρας θα ρθει μαζί σου ντύσου ντύσου ντύσου κι η νύχτα αυτή που κράτησες δική σου ντύσου ντύσου Ο κόσμος ξημερώνει»
μαθητές είναι γι’ αυτήν μέρος της ευτυχίας της. Από την άλλη ευγνωμονεί ανθρώπους όπως τον Χάρη Μιχαηλίδη από το «Πανελλήνιον», αλλά και «κάθε Πανελλήνιο της Ελλάδας που εξασφαλίζει τσίμα- τσίμα» να γίνονται τέτοιου είδους συναυλίες. Από μικρή είχε καταλάβει ότι η μουσική θα είναι για πάντα μαζί της. «Είχα
www.stonisi.gr
πάντα όμως στο μυαλό μου ότι πρέπει να τελειώσω και κάποια σχολή» λέει στην «Π». Έτσι από τα Γρεβενά πήγε να σπουδάσει στην Αθήνα, «μία σκληρή πόλη» όπως λέει και μάλιστα σε μια σχολή που τελείωσε, αλλά δεν αγάπησε ποτέ. Όσο σπούδαζε τραγουδούσε σε κάποιες ταβέρνες και στη συνέχεια προχώρησε σε μουσικές σκηνές. Συμβολικό χαρακτηρίζει το γεγονός ότι όταν κατάφερε και έλαβε το πτυχίο Τραπεζικής, Λογιστικής και Χρηματοοικονομικών, οι γονείς της, της πήραν δώρο μία κιθάρα. Είναι η κόκκινη κιθάρα της, η μεγάλη της συντροφιά.
25
ΠΛΑΤΕΊΑ
Με τον Μίκη Το 2013 εμφανίστηκε στον Σταυρό του Νότου. «Εκεί έκανα το διδακτορικό μου! Κάθε Δευτέρα, επί τέσσερα χρόνια! Υπήρξαν εποχές που έκανα δουλειά για τρεις ανθρώπους: ενορχήστρωνα, έπαιζα τρία όργανα, τραγουδούσα, έκανα επιμέλεια προγράμματος… Και πλήρωνα! Όμως, αφού υπήρχαν κάποιοι άνθρωποι που πίστευαν σ’ εμένα, συνέχιζα παρά τις δυσκολίες. Κυριολεκτικά έκανα το διδακτορικό μου! Μαθαίνεις από τα λάθη σου, φτιάχνεις την «οικογένειά» σου, πάνω στη σκηνή και κάτω από αυτήν, κάνεις το δέσιμό σου και τη σχέση σου και με το μαγαζί. Αυτή είναι η αλήθεια και ισχύει για όλους». Σε ένα στούντιο ηχογράφησης, «προβάδικο» το λέει εκείνη, όπου παίζουν heavy metal μουσική, κάποια στιγμή έγραψε με δική της ενορχήστρωση το «Ξημερώνει», αυτό το υπέροχο τραγούδι του Μίκη Θοδωράκη σε μια καταπληκτική επανεκτέλεση. Ήταν να το πάρει ένας ραδιοφωνικός σταθμός της Αθήνας ως χορηγός επικοινωνίας, αλλά δεν το χρησιμοποίησε ποτέ. Το τραγούδι κυκλοφόρησε από στούντιο σε στούντιο, φτάνοντας στ’ αυτιά του ίδιου του Μίκη Θοδωράκη, ο οποίος έψαξε, τη βρήκε και την κάλεσε σπίτι του. «Διάλεξε όποια τραγούδια μου θέλεις, αυτά που έχω μελοποιήσει κι αυτά που δεν έχω. Στα εμπιστεύομαι» της είπε. «Μ’ έβαλε κάτω με το που μπήκα στο σπίτι να πάρω όσα μου αρέσουν. Η τιμή ήταν μεγάλη και μάλιστα με άφησε να επιλέξω η ίδια μία σειρά τραγουδιών για ένα δίσκο».
Η πορεία της έως σήμερα Η Μαρία Παπαγεωργίου γεννήθηκε το 1984 στα Γρεβενά. Ζει και δραστηριοποιείται στην Αθήνα ως μουσικός και δασκάλα φωνητικής. Έκανε το ντεμπούτο της στη δισκογραφία το 2009 με τη συμμετοχή της στο δίσκο «Homo Logotypous» της Δανάης Παναγιωτοπούλου. Σήμερα, έχει στο ενεργητικό της 6 προσωπικούς δίσκους: “Όμορφοι και Ηττημένοι”, “Άβουλο Θεριό” , “Μνήμη”- σε στίχους και μουσικές των Αλέξανδρου Εμμανουηλίδη, Σταύρου Ρουμελιώτη και Τιμολέοντα Γκέτσου, “4 Χρόνια Δευτέρα”, που περιέχει ανέκδοτες ζωντανές ηχογραφήσεις τραγουδιών με αφορμή τις 50 και πλέον εμφανίσεις της στο Σταυρό του Νότου, ένα συλλεκτικό βινύλιο με τίτλο “3 Μοίρες” σε δικά της λόγια και συνθέσεις και την πιο πρόσφατη “Αλληλογραφία”, μια δισκογραφική πρόταση που ήρθε από τον ίδιο το Μίκη Θεοδωράκη με αφορμή την επανεκτέλεση του τραγουδιού «Ξημερώνει». Ο δίσκος ηχογραφήθηκε ζωντανά στο Skrow Τheater και περιέχει επανεκτελέσεις κυρίως «κρυμμένων» τραγουδιών του, αλλά και πιο γνωστών με τη δική της «ανάγνωση». Το 2016 κυκλοφόρησε το πρώτο της βιβλίο με τίτλο “Μια Χαραμάδα Πανικού”, μια προσωπική αφήγηση για τις κρίσεις πανικού. Όλο αυτό το διάστημα συμμετείχε σε δίσκους άλλων καλλιτεχνών ως ερμηνεύτρια, μουσικός και συνθέτρια. Έχει γράψει ορχηστρικά θέματα για ταινίες μικρού μήκους και ραδιοφωνικές εκπομπές, έχει υπάρξει performer στο χοροθέατρο Quasi Stellar της χορογράφου Αποστολίας Παπαδαμάκη και μέλος της ομάδας «Κοπέρνικος» του Άγγελου Αγγέλου και της
www.stonisi.gr
Έμης Σίνη, κάνοντας παιδικές μουσικοθεατρικές παραστάσεις στον Ελληνικό Κόσμο και το Μέγαρο Μουσικής.
26
ΠΛΑΤΕΊΑ
Φέτος συμμετείχε ως ηθοποιός στη θεατρική παράσταση “Νούρα, ένα πένθιμο μπλουζ” της σκηνοθέτιδος και σεναριογράφου Βάσιας Αργέντη, ενώ περιοδεύει με το μουσικό project “Homebound” ανά την Ελλάδα.
27
ΠΛΑΤΕΊΑ
www.stonisi.gr
28
ΠΛΑΤΕΊΑ
www.stonisi.gr