ΠΛΑΤΕΙΑ #1 by PLATEIA_FreePress

www.stonisi.gr

ΤΕΥΧΟΣ #01 ΦΕΒΡΟΥΆΡΙΟΣ 2019

www.stonisi.gr

freepress

ΠΛΑΤΕΊΑ

www.stonisi.gr

EDITORIAL Κ

αλώς σας βρήκαμε. Κι ελπίζουμε να μη σας διαψεύσουμε. Θα είμαστε παρέα από σήμερα και κάθε 15 μέρες. Ενημερώνοντάς σας, προτείνοντας, ψυχαγωγώντας. Στο κλίμα της εποχής θελήσαμε να σας προσφέρουμε αυτό που νιώσαμε πως έλειπε από τον τόπο μας. Θα τα καταφέρουμε ή όχι θα το δείξει η ανταπόκρισή σας στην προσπάθειά μας. Γιατί εσείς, η κοινωνία του τόπου μας είσαστε οι μόνοι κριτές μας, εσείς είσαστε και οι μόνοι εργοδότες μας. Πάμε λοιπόν «ΠΛΑΤΕΊΑ». Στην πόλη και στα χωριά. Το περιοδικό όλων. Και μη διστάσετε να επικοινωνήσετε μαζί μας με κάθε τρόπο. Η πρότασή σας, η κριτική σας, η γνώμη σας θα μας βοηθήσουν….

@stonisi.gr

ΈΚΔΟΣΗ Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση (ΚΟΙN.Σ.ΕΠ) ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ | ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ Κομνηνάκη 9 Μυτιλήνη Τ.Κ 81100, Τηλ: 22510 28000, e-mail: stonisigr@gmail.com, plateiafreepress@gmail.com |ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ Θράσος Αβραάμ | ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΕΚΔΟΣΗΣ Στρατής Μπαλάσκας |ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ Ανθή Παζιάνου, Γιώργος Τάττης | ART DIRECTOR Ιωάννα Βαριά | ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ Θοδωρής Χατζημήτρου| ΕΚΤΥΠΩΣΗ Σοφία Δούκα ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΌ ΥΛΙΚΌ: ΕΞΩΦΥΛΛΟ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΜΠΑΛΑΣΚΑΣ | ΣΕΛ 03 ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΘΩΜΑΙΔΗΣ |ΣΕΛ 06,07,08 ΑΝΘΗ ΠΑΖΙΑΝΟΥ, ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ | ΣΕΛ 10 Αρχείο ΣΤΡΑΤΗ ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΥ, ΣΤΡΑΤΗΣ ΜΠΑΛΑΣΚΑΣ | ΣΕΛ 14 ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ | ΣΕΛ 18 Αρχείο ΣΤΡΑΤΗ ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΥ | ΣΕΛ 22 ΓΙΩΡΓΟΣ ΤΑΤΤΗΣ | ΣΕΛ 24 ΝΙΚΟΣ ΑΘΑΝΑΣΗΣ | ΣΕΛ 26 Σκίτσο ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΚΑΔΕΛΛΗΣ

www.stonisi.gr

ΠΛΑΤΕΊΑ

contents ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΠΛΑΤΕΙΑ ΤΕΥΧΟΣ #01 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2019

www.stonisi.gr

ΠΛΑΤΕΊΑ

ΝΈΟ ΛΙΜΆΝΙ ΣΙΓΡΊΟΥ. ΈΤΟΙΜΟ ΩΣ ΤΟ ΤΈΛΟΣ ΤΟΥ 2019 ΤΟ ΤΈΛΟΣ ΤΗΣ ΑΠΟΜΌΝΩΣΗΣ

ΟΔΌΣ ΣΚΡΑ, ΚΆΤΙ ΣΑΝ ΟΜΦΑΛΌΣ…

ΚΆΣΤΡΟ ΜΥΤΙΛΉΝΗΣ ΑΠΌ ΤΟ ΧΤΕΣ ΣΤΟ ΑΎΡΙΟ!

Ο ΕΝΤΌΣ ΤΩΝ ΤΕΙΧΏΝ «ὈΛΕΤΉΡ»

ΣΥΖΗΤΏΝΤΑΣ ΜΕ ΤΗ ΤΖΏΡΤΖΙΑ ΡΑΣΒΊΤΣΟΥ ΜΑΡΓΑΡΊΤΑ… ΓΗΣ ΜΑΔΙΑΜ

ΜΙΑ «ΜΕΞΙΚΆΝΑ» ΣΤΗΝ… ΑΝΕΜΏΤΙΑ

ΒΙΓΛΆΤΟΡΑΣ ΣΤΗΝ ΟΜΊΧΛΗ

Ο ΥΠΟΨΉΦΙΟΣ ΔΉΜΑΡΧΟΣ ΜΥΤΙΛΉΝΗΣ ΓΙΆΝΝΗΣ ΜΙΧΑΗΛΊΔΗΣ ΠΟΎ ‘ΣΑΙ ΚΑΗΜΈΝΕ «ΑΡΧΗΓΈ»!

www.stonisi.gr

www.modacucina.gr | 22510 40520 | info@modacucina.gr |Παγανή, Μυτιλήνη 81100

ΠΛΑΤΕΊΑ

ΤΟ ΘΈΜΑ ΤΗΣ ΠΛΑΤΕΙΑΣ

www.stonisi.gr

Της ΑΝΘΗΣ ΠΑΖΙΑΝΟΥ

ΠΛΑΤΕΊΑ

μοιαζε πάντα με εξαγγελία που δεν θα γίνει ποτέ πράξη. Το λιμάνι του Σιγρίου, για τους κατοίκους όλης της Λέσβου, όχι μόνο του δυτικού της τμήματος ήταν σενάριο επιστημονικής φαντασίας. Κι όμως, όλα δείχνουν, με πρώτους τους μηχανικούς της εταιρείας ΕΡΤΕΚΑ που έχει αναλάβει το έργο και ευθαρσώς το δηλώνουν,ότι το πολυπόθητο λιμάνι Σιγρίου «θα είναι έτοιμο έως το τέλος του 2019». Η «ΠΛΑΤΕΙΑ» βρέθηκε στο Σίγρι και μίλησε με πολίτες της δυτικής Λέσβου, που περιμένουν το δεύτερο μεγάλο λιμάνι, το καράβι σε αυτό και μέσω αυτών το τέλος της απομόνωσης για τον τόπο τους, εδώ και δεκαετίες. Με φορέα υλοποίησης το υπουργείο Υποδομών, το έργο «Επιβατικός και Εμπορικός Λιμένας Σιγρίου», προϋπολογισμού 13,9 εκατ. Ευρώ και ανάδοχο την ΕΡΤΕΚΑ ΑΕ βρήκε αρκετά, πλην μικρά εμπόδια κατά την εκτέλεση των εργασιών. Και δεν εννοούμε τα προ ετών… Θυμίζουμε ότι από το 1996 έχει εξαγγελθεί το έργο. Θα εντάσσονταν σε ευρωπαϊκό πρόγραμμα, αλλά εντέλει δεν εντάχθηκε. Στο μεταξύ «άλλαξε» και η ονομασία των ευρωπαϊκών προγραμμάτων, από Κοινοτικά Πλαίσια Στήριξης σε… ΕΣΠΑ. Ούτε και η μετονομασία όμως αυτή βοήθησε την κατασκευή του λιμανιού! Οι υπογραφές Λέσβιων εντός κι εκτός νησιού μαζεύονταν, το έργο εντάχθηκε στο πρόγραμμα και με επιτυχία… απεντάχθηκε! Το θρίλερ όμως είναι γνωστό. Σημασία έχει ότι τα έργα είναι σε εξέλιξη, και παρά τα αναμενόμενα εμπόδια. Ο δρόμος εξάλλου δεν ήταν ποτέ στρωμένος με ροδοπέταλα. Και εδώ… κυριολεκτούμε. Αναφερόμαστε

ΝΈΟ ΛΙΜΆΝΙ ΣΙΓΡΊΟΥ. ΈΤΟΙΜΟ ΩΣ ΤΟ ΤΈΛΟΣ ΤΟΥ 2019

Το τέλος της απομόνωσης στον οδικό άξονα Καλλονής- Σιγρίου, που επιτέλους βρήκε και αυτός τον… δρόμο του και έτσι το ένα έργο θα στηρίζει το άλλο. Τι θα έχουμε; Τι προβλέπεται για το λιμάνι Σιγρίου; Σύμφωνα με τη μελέτη θα διαμορφωθούν δύο θέσεις πλαγιοδέτησης επιβατηγών και οχηματαγωγών πλοίων στον επιβατικό λιμένα, οι οποίες θα χρησιμοποιούνται εναλλακτικά ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες. Παράλληλα θα εξυπηρετείται η κίνηση των εμπορικών σκαφών, χωρίς να παρεμποδίζεται ο επιβατικός λιμένας. Πολύ σημαντικό είναι ότι θα αναβαθμιστεί η ακτοπλοϊκή κίνηση, και οι ακτοπλοϊκές συνδέσεις, γεγονός που αναμένεται να αυξήσει την τουριστική κίνηση.Το κυριότερο όμως είναι αυτό που υποστηρίζουν οι κάτοικοι της περιοχής. Με το λιμάνι θα μπει τέλος στην απομόνωση που οι ίδιοι οι κάτοικοι νιώθουν. Και θα έρθουν ευκαιρίες, ώστε να φανταστούν, και μάλιστα αρχίζουν να το κάνουν ήδη, την αναβάθμιση της περιοχής τους. Κι αυτό, «δεν επιτυγχάνεται μόνο με το τσιμέντο», όπως μας είπαν…

Απόστολος Αθανασιάδης: «Νιος ήμουν και γέρασα» Ο επί 12ετίας πρώην πρόεδρος του Σιγρίου, Απόστολος Αθανασιάδης χαρακτηρίζει αδιανόητο το γεγονός ότι μέχρι πρότινος το νησί της Λέσβου, αυτής της έκτασης και του πληθυσμού, εξυπηρετείται μόνο από ένα λιμάνι. «Νιος ήμουν και γέρασα», μας λέει ενθυμούμενος τη συμμετοχή του σε συσκέψεις επί συσκέψεων, μεταφέροντας το επί δεκαετίες αίτημα των Σιγριανών για την κατασκευή λιμανιού. «Πιστεύω ότι με την ολοκλήρωση του έργου θα αναπτυχθεί όλη η δυτική Λέσβος» κατέληξε.

Άβελ Σπανέλλης: «Το Σίγρι είναι το μπαλκόνι της Λέσβου» Χαρακτηριστικό πρόσωπο της δυτικής Λέσβου, εκλέγεται πρόεδρος της Βατούσας συνεχώς από το 2002, ο ΆβελΣπανέλλης που επανέλαβε το στρατηγικής σημασίας χαρακτήρα του λιμανιού τουΣιγρίου, το οποίο μάλιστα τόνισε ότι πολύς κόσμος, ακόμα δεν το πιστεύει! Μοιράστηκε μαζί μας, μάλιστα αναμνήσεις πολλών ετών: «Ο πατέρας μου, όταν εγώ ήμουν ακόμα 14 χρόνων, δραστηριοποιούνταν επαγγελματικά στο Σίγρι, θυμάμαι την εταιρεία που έφτιαχνε το στρατιωτικό λιμάνι. Δηλαδή μας πήρε πάρα μα πάρα πολλά χρόνια να συνειδητοποιήσουμε ότι το Σίγρι είναι το μπαλκόνι της Λέσβου και ότι θα φέρει πολύ πιο γρήγορα ανθρώπους στο νησί. Με την κατασκευή του λιμανιού λοιπόν και τη συνακόλουθη ολοκλήρωση του οδικού άξονα Καλλονής- Σιγρίου, σίγουρα θα βγει όχι μόνο η Δυτική Λέσβος, αλλά όλη η Λέσβος από την απομόνωση και την εξαφάνιση. Και εδώ θα πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη το έργο και του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου δάσους».

Συμπλήρωσε επίσης ότι είναι αδύνατο για παράδειγμα «να έχουμε ανθρώπους που φτάνουν από την Αμερική στην Αθήνα σε εννιά ώρες, αλλάζοντας δύο αεροδρόμια και… ηπείρους (!) και ένας άνθρωπος που θέλει να έρθει από την Αθήνα στη Λέσβο να θέλει εννιά και 12 ώρες!» Ο κ. Σπανέλλης προχώρησε όμως τη σκέψη του: «Είναι ζήτημα ουσίας να αφήσουμε το έργο να γίνει, να ισορροπήσει η περιοχή, ώστε στη συνέχεια να μπορέσει να αναπτυχθεί. Αν μεμψιμοιρούμε και σκεφτόμαστε ότι κάποιοι θα κερδίσουν λεφτά από το έργο, που είναι σίγουρο και λογικό να συμβεί αυτό, θα γίνουμε κακομοίρηδες. Όπως και κάποιες ιδιοκτησίες, και αυτό θα είναι αρμοδιότητα της νέας δημοτικής και της νέας περιφερειακής Αρχής, θα πρέπει να αλλάξουν χρήσεις γης. Με αυτόν τον τρόπο θα αναπτυχθεί και η επιχειρηματικότητα γύρω από το λιμάνι».

www.stonisi.gr

Χρήστος Λεοντής. Πρόεδρος του Σιγρίου «Το έργο ξεπερνά την τοπική μας κοινότητα» Ο πρόεδρος της τοπικής κοινότητας Σιγρίου, Χρήστος Λεοντής υπογράμμισε στην «Π» τη σπουδαιότητα του έργου, το οποίο «ξεπερνά το Σίγρι και αφορά όλη τη Λέσβο». Πρόσθεσε επίσης ότι «μικρότερα νησιά έχουν δύο λιμάνια, ενώ η Λέσβος που είναι μεγάλο νησί στηρίζεται τόσες δεκαετίες μόνο σε ένα». Ο κ. Λεοντής εξήγησε ότι σημειώθηκε μία μικρή καθυστέρηση για τη συνέχιση και ολοκλήρωση του έργου: «Υπήρξε πρόβλημα με τον εκβραχισμό, όπως μας είπαν οι ειδικοί». Παρ’ όλ’ αυτά το καλοκαίρι θα λειτουργήσει μία γραμμή που θα συνδέει το Σίγριμε την ηπειρωτική Ελλάδα, «όπου κατά πάσα πιθανότητα θα προσεγγίζει το παλιό λιμάνι του Πολεμικού Ναυτικού». Μαζί με τον οδικό άξονα Καλλονής -Σιγρίου, «έργο που συζητιέται από την απελευθέρωση του νησιού», αποτελούν στρατηγικά σημεία έργα ανάπτυξης.

ΠΛΑΤΕΊΑ

www.stonisi.gr

ΠΛΑΤΕΊΑ

Φανή Γαληνού: «Το νέο λιμάνι θα βοηθήσει και τους Μυτιληνιούς» Η επί χρόνια πρόεδρος του Φορέα Ανάπτυξης και Προβολής Ερεσού, σήμερα μέλος Διοικητικού Συμβουλίου, Φανή Γαληνούλέει: «Θεωρώ στενομυαλιά από πλευράς μερίδας Μυτιληνιών το ότι τόσα χρόνια έβλεπαν το λιμάνι Σιγρίουνα είναι ανταγωνιστικό με το μοναδικό, αυτό της Μυτιλήνης. Το νέο λιμάνι θα βοηθήσει και τους ίδιους». Η κ. Γαληνού εκτιμά ότι αν τελειώσει ο οδικός άξονας Καλλονής- Σιγρίου θα εξυπηρετείται και η Ερεσός, παρά το ότι δεν έχει δημιουργηθεί δρόμος σύνδεσης Ερεσού - Σιγρίου: «Δεν χρειάζεται να τσιμεντοστρώσουμε και την Τσιχλιώντα, ας υπάρχει και λίγο χώμα! Εμάς μας ενδιαφέρει, εξάλλου, η ανάπτυξη ήπιας μορφής. Επιδιώκουμε τις φυσιολατρικές δράσεις, την παρατήρηση πουλιών, για την οποία η Τσιχλιώντα είναι παράδεισος! Συνεπώς, νομίζω ότι αν ολοκληρωθεί ο οδικός άξονας και επισκευαστεί η διασταύρωση για την Ερεσό, ότι θα είναι πολύ καλό το αποτέλεσμα».

Γιώργος Μαλακός: «Να εξυπηρετεί όλους» Ο Γιώργος Μαλακός εκπροσωπώντας την εταιρεία «Εναλλακτική Ιστιοπλοΐα», η οποία ξεκίνησε ημερήσια ταξίδια με σκάφη στο νησί από το 2013, θεωρεί πολύ σημαντικό το έργο για το λιμάνι Σιγρίου: «Για μας εκτός από το να εξυπηρετεί τα καραβάκια, θα πρέπει το λιμάνι να εξυπηρετεί και τα ιστιοφόρα, μηχανοκίνητα σκάφη, ώστε να μπορούν να πάρουν προμήθειες, ρεύμα. Και οι ταξιδιώτες του να μπορούν να επισκεφτούν το Σίγρι, ώστε παράλληλα τα σκάφη να είναι ασφαλή».

Μιχάλης Χιώτης: «Θα συμβάλλει στην ανάπτυξη» «Οι μεταφορές των προϊόντων θα διευκολυνθούν και θα αναπτυχθεί η δυτική Λέσβος», δήλωσε με ενθουσιασμό στην «Π» ο Μιχάλης Χιώτης, κάτοικος Σιγρίου, αλλά και διευθυντής παραγωγής στα γυρίσματα που έγιναν στη Λέσβο για τη σειρά «Ζωή εν τάφω» που φέρνει στη μικρή οθόνη τη μεγάλη εκδοτική επιτυχία του Στρατή Μυριβήλη. Από την άλλη όμως, εκφράζει τον προβληματισμό του ως προς ενδεχόμενες περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Καταλήγοντας, ως πολύ σημαντικό για τους κτηνοτρόφους υπογραμμίζει την εκτίμησή του ότι «θα είναι φτηνότερες οι ζωοτροφές».

Γιώργος Πάλλης: «Όλοι αναμένουμε…» «Το Σίγρι γίνεται η πόρτα του νησιού σε άλλα λιμάνια και με συντομότερες αποστάσεις», τόνισε στην «Π» ο βουλευτής Λέσβου του ΣΥΡΙΖΑ, Γιώργος Πάλλης. «Με τη σύσταση και του νέου Δήμου, το δεύτερο λιμάνι στον τόπο μας βρίσκεται στο επίκεντρο του σχεδιασμού ώστε να αναπτυχθεί όλο το νησί, και να ανακτήσει τη σύνδεσή του με τον ΆηΣτράτη, αλλά και να βελτιώσει τη σύνδεσή του με τη Λήμνο. Όλοι αναμένουμε να ταξιδέψουμε μέσω του λιμανιού στο Σίγρι» κατέληξε.

ΠΛΑΤΕΊΑ

www.stonisi.gr

ΕΚΤΌΣ ΠΛΑΤΕΙΑΣ

Ως οδός Σκρά το λοιπόν ονοματοθετήθηκε ένας κύριος δρόμος της παλιάς Μυτιλήνης, δρόμος κεντρικός εκείνης της εποχής που συνέδεε τον αρχοντομαχαλά του Κιοσκιού με το λιμάνι κι από τον οποίο περνούσε και η πομπή του αγιασμού των υδάτων από τη Μητρόπολη, όταν αυτός γινόταν ακόμα στο μπαζωμένο σήμερα χώρο μπροστά στο αρχοντικό του Βουρνάζου (σημερινό παλιό αρχαιολογικό μουσείο Μυτιλήνης). Μια ταινία του Μήτσα Κουρτζή από αυτές που διασώθηκαν και συντηρήθηκαν από την πολιτιστική εταιρεία «Αρχιπέλαγος», μας δείχνει μια τέτοια πομπή. Από τα παλιά αρχοντόσπιτα του 19ου και των αρχών του 20ου αιώνα, στην καρτ ποστάλ κι αυτή των αρχών του 20ου αιώνα, του αρχείου του Στρατή Αναγνώστου από το λεύκωμα «Η παλιά Μυτιλήνη», ελάχιστα έχουν σωθεί. Ακόμα και το παλιό λιθόστρωτο ξηλώθηκε για να αντικατασταθεί με μεγάλους παλιούς παβέδες που ένας Θεός ξέρει από πού κουβαλήθηκαν.

Οδός Σκρα,

κάτι σαν ομφαλός…

www.stonisi.gr

Του ΣΤΡΑΤΗ ΜΠΑΛΑΣΚΑ

ΠΛΑΤΕΊΑ

τα τέλη του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου,ο Δήμος Μυτιλήνης αποφάσισε να ονοματοθετήσει τα σοκάκια της Κουλμπάρας και του Κιοσκιού της Μυτιλήνης, με ονόματα περιοχών της Μακεδονίας όπου δόθηκαν σκληρές μάχες, αλλά και με ονόματα ηρώων εκείνων των μαχών. Κοντά σε αυτά τα ονόματα ονοματοθετήθηκαν δρόμοι και με κάποια ονόματα κατοίκων της περιοχής, παλιών αρχόντων της πόλης, που «αγόρασαν» την ψευδαίσθηση αιωνιότητας με δωρεές κάποιων από τις πολλές λίρες που κέρδισαν επί Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Κάπως έτσι, η περιοχή της Μυτιλήνης μετατράπηκε σε… χάρτη της Μακεδονίας, ένα οδοιπορικό στην πολεμική ελληνική ιστορία εκείνων των χρόνων. Άγνωστο γιατί η ονοματοθεσία δεν έγινε ή δεν κατέληξε σε εμάς ως «Μάχη του….» αλλά μόνο με το όνομα της περιοχής. Γεγονός όμως είναι ότι οι δρόμοι απέκτησαν ονόματα με πόλεις όπου έγιναν ιστορικές μάχες. Κάπως έτσι κρίθηκε αναγκαίο να ονοματοθετηθεί δρόμος στο όνομα της μεγάλης και ιστορικής για τη μετέπειτα πορεία του μετώπου στη Μακεδονία με τους Βουλγάρους, μάχης στο Σκρα. Μιας μάχης με πολλές εκατοντάδες νεκρούς, από τους οποίους πολλοί από τη Λέσβο, πολεμιστές της Μεραρχίας Αρχιπελάγους. Για την ιστορία, ονοματοθεσία δρόμου ως «οδός μεραρχίας Αρχιπελάγους» έγινε σε ένα άγνωστο σοκάκι, αδιέξοδο σήμερα, που βγάζει από την οδό Δικελί, δίπλα από το σημερινό 6ο Γυμνάσιο, στην κλειδωμένη αυλή του Γενί Τζαμί της Επάνω Σκάλας.

ΠΛΑΤΕΊΑ

www.stonisi.gr

ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ

www.stonisi.gr

Επικοινωνήστε µαζί µας για περισσότερες πληροφορίες

ΠΛΑΤΕΊΑ

Ελευθερίου Βενιζέλου 10, 81100,Μυτιλήνη Τηλ. 22510 42248 - 41894 | info@mantzorosp.gr | www.e-mantzoros.gr

ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ ΚΑΤ ΟΙΚΩΝ

Σύστηµα υψηλών θερµοκρασιών διαιρούµενου τύπου

Ελευθερίου Βενιζέλου 10 81100,Μυτιλήνη Τηλ. 22510 42248 - 41894 info@mantzorosp.gr www.emantzoros.gr

www.stonisi.gr

Ηλιακοί Θερµωσίφωνες

ΠΛΑΤΕΊΑ

ΣΤΑ ΣΟΚΆΚΙΑ….

Κάστρο Μυτιλήνης Από το χτες στο αύριο! Του ΘΡΑΣΟY ΑΒΡΑΑΜ

www.stonisi.gr

Σ 14

ΠΛΑΤΕΊΑ

τα μέσα του 19ου αιώνα και συγκεκριμένα μέχρι το 1867 στο κάστρο της Μυτιλήνης λειτουργούσαν απηρχαιωμένες στρατιωτικές εγκαταστάσεις και ταυτόχρονα κατοικούσαν αποκλειστικά φτωχές μουσουλμανικές οικογένειες. Εκεί, εκτός από περίπου 60 οικίες υπήρχαν 3 τζαμιά, λουτρά και χαρέμι. Το κάστρο ως οθωμανικό οχυρό χαρακτηρίζεται την εποχή εκείνη εντελώς ανεπαρκές για την προστασία της εντός και εκτός των τειχών του πόλης από ενδεχόμενη εξωτερική επίθεση. Ο ισχυρότατος σεισμός της 23-2/7-3-1867 προκάλεσε ρήγματα και καταρρεύσεις σε πολλά σημεία των τειχών του κάστρου, κυρί-

ως στο νότιο τμήμα του, ενώ τα περισσότερα κτίρια της πόλης, δημόσια και ιδιωτικά κατέρρευσαν. Αμέσως μετά η οίκηση στο κάστρο συνεχίστηκε μόνο στο βόρειο τμήμα, ενώ το μεσαίο και το ανώτερο τμήμα συνέχισαν να χρησιμοποιούνται από τις οθωμανικές αρχές μόνο για στρατιωτικούς σκοπούς μέχρι το 1912. Η χρήση του κάστρου ως στρατοπέδου συνεχίστηκε και εντάθηκε μετά την κατάληψη του νησιού από τον ελληνικό στρατό, το 1912. Η πλήρης ανάπτυξη του Συντάγματος Πεζικού Λέσβου σε 8 λόχους είχε αποτέλεσμα να αυξηθούν οι στεγαστικές ανάγκες του στρατού στη Μυτιλήνη και να επισκευαστούν οι υπάρχοντες στρατώνες του φρουρίου και στη συνέχεια να κατασκευαστούν νέοι. Για τις αμυντικές ανάγκες τροποποιήθηκε επίσης τμήμα των κανονιοστασίων της βορειοανατολικής πλευράς με την κατασκευή νέων πυροβολείων.

Προφορικές και γραπτές μαρτυρίες συγκλίνουν στην άποψη ότι οι εγκατασταθέντες στο φρούριο πρόσφυγες προέβησαν σε μεγάλες καταστροφές τειχών και μνημείων, αφού χρησιμοποίησαν το οικοδομικό τους υλικό για την επισκευή των καταλυμάτων τους ή την κατασκευή νέων. Επίσης, τα πυροβόλα και οι σιδηρές μπάλες, που βρίσκονταν στο χώρο του κάστρου, θεωρήθηκαν πολεμικό υλικό και εκποιήθηκαν ως άχρηστα από τις τότε στρατιωτικές διοικήσεις. Παράλληλα, η χρήση οικοδομικού υλικού από τα τείχη και τα κτήρια του κάστρου για την επίστρωση λιθόστρωτων δρόμων ήταν ένα συχνό φαινόμενο της εποχής, όπως μαρτυρούν λόγιοι της εποχής και τεκμηριώνουν δημοσιεύματα του τοπικού τύπου. Υπεύθυνοι υπήρξαν οι εκάστοτε δήμαρχοι Μυτιλήνης, οι οποίοι μάλιστα χρησιμοποίησαν πέτρες από το κάστρο ως οικοδομικό υλικό και για άλλες χρήσεις. Στο μεσοπόλεμο η κατασκευή των προσφυγικών συνοικισμών της πόλης θα διακόψει την οίκηση στο ανώτερο τμήμα του κάστρου, απ’ όπου θα εκκενωθούν και οι φυλακές, ενώ θα παραμείνουν οι στρατιωτικές εγκαταστάσεις μέχρι τις 4-51941, οπότε η Λέσβος καταλήφθηκε από τα γερμανικά στρατεύματα. Μέχρι τότε το φρούριο εξακολουθούσε να χρησιμοποιείται ως στρατόπεδο.

Τους πρώτους μήνες μετά τη Μικρασιατική καταστροφή η Λέσβος κατακλύζεται από πρόσφυγες, τον Μάρτιο του 1923, 24.542 πρόσφυγες επιτείνοντας ακόμη περισσότερο το στεγαστικό πρόβλημα. Στα τέλη Απριλίου του ίδιου έτους 7.500 πρόσφυγες, κατοικούσαν στο κάστρο μέσα σε πρωτόγονες συνθήκες υγιεινής, υδρευόντουσαν από μία βρύση ενώ το αποχετευτικό δίκτυο δεν λειτουργούσε και υπήρχε κίνδυνος επιδημίας.

Μυτιλήνης και δίπλα σ’ αυτό τα σφαγεία της πόλης. Μόλις το 1937 το κάστρο και ο τεκές, που βρισκόταν μεταξύ του μεντρεσέ και των ποινικών φυλακών, κηρύσσονται ιστορικά διατηρητέα μνημεία. Από το 1913 μέχρι το 1941 η άσκηση εξουσίας εντός του κάστρου από διαφορετικούς φορείς (στρατός, νομαρχία, δήμος, υπηρεσίες προνοίας προσφύγων, αρχαιολογική υπηρεσία), με ασαφή τα όρια

www.stonisi.gr

Το 1921 κατεδαφίστηκε από τον τότε Γενικό Διοικητή Λέσβου Α. Σπηλιωτόπουλο, το μικρό οχυρό «Καστρέλι», στην είσοδο του νότιου λιμανιού, στη θέση του οποίου τοποθετήθηκε το 1930 το άγαλμα της Ελευθερίας. Το «Καστρέλι» είχε ήδη απωλέσει τη βόρεια πλευρά του, η οποία είχε κατεδαφιστεί κατά την περίοδο διοίκησης της Μυτιλήνης από τον διάσημο δραματικό ποιητή και πρωτεργάτη του ιδεολογικού ρεύματος του Νέο-οθωμανισμού Namık Kemal.

ΠΛΑΤΕΊΑ

των αρμοδιοτήτων τους, συνέτεινε στη γενικότερη απαξίωση του κάστρου ως μνημείου από τη λεσβιακή κοινωνία. Στο σχέδιο πόλης, που εκπόνησε το 1926 ο αρχιτέκτονας Αριστοτέλης Ζάχος απουσιάζει η αποτύπωση του οικισμού εντός του κάστρου. Επίσης, δεν είναι γνωστό εάν υπήρξε διεκδίκηση του χώρου από το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας ή την Ε.Α.Π., παρότι οι εναπομείνασες κατοικίες περιήλθαν στους ανταλλαξίμους και στο κάτω κάστρο εγκατασταθήκαν οίκοι ανοχής. Εξάλλου, οι επεμβάσεις υποδομών στο κάστρο λειτούργησαν περιστασιακά, ενώ δεν υπήρξε κρατική μέριμνα για τον εκσυγχρονισμό τους, στοιχείο που μερικώς αιτιολογεί την εγκατάλειψή του.

www.stonisi.gr

Στο ασαφές οικιστικό και διοικητικό πλαίσιο προστίθεται η πρόσληψη του χώρου από την λεσβιακή κοινωνία:

ΠΛΑΤΕΊΑ

- Το κάστρο παρότι για αιώνες ταυτιζόταν με την ίδια την πόλη, τώρα δεν εκλαμβάνεται ως ένα τμήμα της, που θα όφειλε να ενταχθεί στον σχεδιαζόμενο οικιστικό ιστό της. - Η λειτουργία του από κέντρο του αστικού ιστού υποβαθμίζεται, καθώς συνεχίζει να φιλοξενεί λειτουργίες που

συνήθως τοποθετούνται στις παρυφές της πόλης, (π.χ. στρατόπεδο, φυλακές, φρενοκομείο), ενώ ταυτόχρονα προστίθενται και άλλες επιβαρυντικές λειτουργίες (π.χ. χώρος απόρριψης απορριμμάτων, δημοτικές αποθήκες, οίκοι ανοχής, εγκαταστάσεις σταυλισμού και σφαγής ζώων). - Περιστασιακά στον τύπο της εποχής σταχυολογείται και η αντίληψη του κάστρου ως μνημείου, ωστόσο δεν εκλαμβάνεται ως χώρος, που να αιτιολογεί την προστασία και τη διατήρησή του από τους πολίτες της πόλης. Αντίθετα καταστρέφεται συστημικά και συστηματικά σε διάστημα μόλις τριών δεκαετιών. * Περιληπτική προδημοσίευση της ομότιτλης ανακοίνωσης στο Συνέδριο «Οχυρώσεις της Οθωμανικής περιόδου στο Αιγαίο», που διοργάνωσε στις 30 και 31/10/2018, στη Μυτιλήνη, η Εφορεία Αρχαιοτήτων Λέσβου.

ΠΛΑΤΕΊΑ

www.stonisi.gr

ΣΤΑ ΣΟΚΆΚΙΑ….

Η συστηματική καταστροφή του κάστρου της Μυτιλήνης την περίοδο 1821–1941

Αεροφωτογραφία του κάστρου της Μυτιλήνης από το νότο, Aviation Militaire, 1916. Των ΣΤΡΑΤΗ ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΥ & ΜΑΡΙΑΣ ΤΣΙΤΙΜΑΚΗ*

τεργάτη του ιδεολογικού ρεύματος του Νέο-οθωμανισμού Namık Kemal.

Ο ισχυρότατος σεισμός της 23-2/7-3-1867 προκάλεσε ρήγματα και καταρρεύσεις σε πολλά σημεία των τειχών του κάστρου, κυρίως στο νότιο τμήμα του, ενώ τα περισσότερα κτίρια της πόλης, δημόσια και ιδιωτικά κατέρρευσαν. Αμέσως μετά η οίκηση στο κάστρο συνεχίστηκε μόνο στο βόρειο τμήμα, ενώ το μεσαίο και το ανώτερο τμήμα συνέχισαν να χρησιμοποιούνται από τις οθωμανικές αρχές μόνο για στρατιωτικούς σκοπούς μέχρι το 1912.

www.stonisi.gr

Η χρήση του κάστρου ως στρατοπέδου συνεχίστηκε και εντάθηκε μετά την κατάληψη του νησιού από τον ελληνικό στρατό, το 1912. Η πλήρης ανάπτυξη του Συντάγματος Πεζικού Λέσβου σε 8 λόχους είχε αποτέλεσμα να αυξηθούν οι στεγαστικές ανάγκες του στρατού στη Μυτιλήνη και να επισκευαστούν οι υπάρχοντες στρατώνες του φρουρίου και στη συνέχεια να κατασκευαστούν νέοι. Για τις αμυντικές ανάγκες τροποποιήθηκε επίσης τμήμα των κανονιοστασίων της βορειοανατολικής πλευράς με την κατασκευή νέων πυροβολείων.

ΠΛΑΤΕΊΑ

Ο εντός των τειχών «ὀλετήρ»

Προφορικές και γραπτές μαρτυρίες συγκλίνουν στην άποψη ότι οι εγκατασταθέντες στο φρούριο πρόσφυγες προέβησαν σε μεγάλες καταστροφές τειχών και μνημείων, αφού χρησιμοποίησαν το οικοδομικό τους υλικό για την επισκευή των καταλυμάτων τους ή την κατασκευή νέων. Επίσης, τα πυροβόλα και οι σιδηρές μπάλες, που βρίσκονταν στο χώρο του κάστρου, θεωρήθηκαν πολεμικό υλικό και εκποιήθηκαν ως άχρηστα από τις τότε στρατιωτικές διοικήσεις. Παράλληλα, η χρήση οικοδομικού υλικού από τα τείχη και τα κτήρια του κάστρου για την επίστρωση λιθόστρωτων δρόμων ήταν ένα συχνό φαινόμενο της εποχής, όπως μαρτυρούν λόγιοι της εποχής και τεκμηριώνουν δημοσιεύματα του τοπικού τύπου. Υπεύθυνοι υπήρξαν οι εκάστοτε δήμαρχοι Μυτιλήνης, οι οποίοι μάλιστα χρησιμοποίησαν πέτρες από το κάστρο ως οικοδομικό υλικό και για άλλες χρήσεις. Στο μεσοπόλεμο η κατασκευή των προσφυγικών συνοικισμών της πόλης θα διακόψει την οίκηση στο ανώτερο τμήμα του κάστρου, απ’ όπου θα εκκενωθούν και οι φυλακές, ενώ θα παραμείνουν οι στρατιωτικές εγκαταστάσεις μέχρι τις 4-5-1941, οπότε η Λέσβος καταλήφθηκε από τα γερμανικά στρατεύματα. Μέχρι τότε το φρούριο εξακολουθούσε να χρησιμοποιείται ως στρατόπεδο.

Από το 1913 μέχρι το 1941 η άσκηση εξουσίας εντός του κάστρου από διαφορετικούς φορείς (στρατός, νομαρχία, δήμος, υπηρεσίες προνοίας προσφύγων, αρχαιολογική υπηρεσία), με ασαφή τα όρια των αρμοδιοτήτων τους, συνέτεινε στη γενικότερη απαξίωση του κάστρου ως μνημείου από τη λεσβιακή κοινωνία. Στο σχέδιο πόλης, που εκπόνησε το 1926 ο αρχιτέκτονας Αριστοτέλης Ζάχος απουσιάζει η αποτύπωση του οικισμού εντός του κάστρου. Επίσης, δεν είναι γνωστό εάν υπήρξε διεκδίκηση του χώρου από το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας ή την Ε.Α.Π., παρότι οι εναπομείνασες κατοικίες περιήλθαν στους ανταλλαξίμους και στο κάτω κάστρο εγκατασταθήκαν οίκοι ανοχής. Εξάλλου, οι επεμβάσεις υποδομών στο κάστρο λειτούργησαν περιστασιακά, ενώ δεν υπήρξε κρατική μέριμνα για τον εκσυγχρονισμό τους, στοιχείο που μερικώς αιτιολογεί την εγκατάλειψή του. Στο ασαφές οικιστικό και διοικητικό πλαίσιο προστίθε-

ται η πρόσληψη του χώρου από την λεσβιακή κοινωνία: - Το κάστρο παρότι για αιώνες ταυτιζόταν με την ίδια την πόλη, τώρα δεν εκλαμβάνεται ως ένα τμήμα της, που θα όφειλε να ενταχθεί στον σχεδιαζόμενο οικιστικό ιστό της. - Η λειτουργία του από κέντρο του αστικού ιστού υποβαθμίζεται, καθώς συνεχίζει να φιλοξενεί λειτουργίες που συνήθως τοποθετούνται στις παρυφές της πόλης, (π.χ. στρατόπεδο, φυλακές, φρενοκομείο), ενώ ταυτόχρονα προστίθενται και άλλες επιβαρυντικές λειτουργίες (π.χ. χώρος απόρριψης απορριμμάτων, δημοτικές αποθήκες, οίκοι ανοχής, εγκαταστάσεις σταυλισμού και σφαγής ζώων). - Περιστασιακά στον τύπο της εποχής σταχυολογείται και η αντίληψη του κάστρου ως μνημείου, ωστόσο δεν εκλαμβάνεται ως χώρος, που να αιτιολογεί την προστασία και τη διατήρησή του από τους πολίτες της πόλης. Αντίθετα καταστρέφεται συστημικά και συστηματικά σε διάστημα μόλις τριών δεκαετιών. * Περιληπτική προδημοσίευση της ομότιτλης ανακοίνωσης στο Συνέδριο «Οχυρώσεις της Οθωμανικής περιόδου στο Αιγαίο», που διοργάνωσε στις 30 και 31/10/2018, στη Μυτιλήνη, η Εφορεία Αρχαιοτήτων Λέσβου.

www.stonisi.gr

Επίσης, οι εναπομείνασες οικίες του κάτω κάστρου, αφού θεωρήθηκαν ανταλλάξιμες, παραχωρήθηκαν σε ιδιώτες, οι οποίοι τις μετέτρεψαν σε κατοικίες, καφενεία, σφαγεία, ακόμα και πορνεία. Μεταπολεμικά οικοδομήθηκε στο βόρειο τμήμα του κάστρου, εξωτερικά του επιθαλάσσιου τοίχους το κτίριο της Εταιρείας Αλιπάστων Μυτιλήνης και δίπλα σ’ αυτό τα σφαγεία της πόλης. Μόλις το 1937 το κάστρο και ο τεκές, που βρισκόταν μεταξύ του μεντρεσέ και των ποινικών φυλακών, κηρύσσονται ιστορικά διατηρητέα μνημεία.

ΠΛΑΤΕΊΑ

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ εντός και εκτός ΠΛΑΤΕΊΑΣ

Συνέντευξη στο ΣΤΡΑΤΗ ΜΠΑΛΑΣΚΑ

ισέβαλε ως ταύρος εν υαλοπωλείω. Από το γραφείο της στο συμβολιογραφείο της Αγάις παρασκευής θαρρείς και εξερράγη. Χρονογραφήματα, διηγήματα, «ενοχλητικά» για πολλούς σχόλια και τώρα το βιβλίο. «Μαργαρίτα…. ΓΗΣ ΜΑΔΙΑΜ» το διάβασα σε μιάμιση μέρα κανονικά…. Χάζεψα το λόγο της Τζώρτζιας και μερικές φορές τη ζήλεψα. Ετούτη μπορεί να γράφει και καλά και ότι θέλει… Είπα το λοιπόν να τα πω μαζί της και ιδού το προϊόν της κουβέντας μας. Πώς προέκυψε λοιπόν η Μαργαρίτα; «Μη φανταστείτε ότι το βιβλίο γράφτηκε μέσα σε ένα ήσυχο δωμάτιο ακούγοντας μουσική. Η Μαργαρίτα, είναι κατά ένα μέρος παιδί των ποδοσφαιρικών αγώνων. Όταν τα αγόρια της οικογένειας, έβλεπαν μάτς, καθόμουν δίπλα τους και έγραφα. Ήμουν αόρατη, έτσι κι αλλιώς, οπότε ένιωθα ελεύθερη. Ήταν μια δύσκολη εποχή, με μεγάλη ψυχολογική πίεση (οικονομική κρίση, προσφυγικό) και η Μαργαρίτα εμφανίστηκε πάνω στην ώρα. Ήταν μια εκδρομή, μια απόδραση».

www.stonisi.gr

Είναι αυτοβιογραφικό;

ΠΛΑΤΕΊΑ

«Πολλοί με ρωτάνε γι’ αυτό. Οι ιστορίες είναι όλες φανταστικές, εκτός από εκείνη με τον δεσπότη. Αυτό πράγματι συνέβη. Πιστεύω ότι το υλικό λίγο πολύ υπάρχει κοινό στον καθένα της γενιάς μου. Οι περισσότεροι έχουν μεγαλώσει σε σπίτια που έτριζαν, με σόμπες πετρελαίου, είτε πλούσιοι, είτε φτωχοί, αυτά ήταν τα μέσα τότε». Πείτε μας για τα μακροβούτια στον κόσμο των ενηλίκων. Στην αφήγηση της Μαργαρίτας παρεμβάλλονται έξι μονόλογοι. «Οι γονείς της Μαργαρίτας. Είναι άνθρωποι που γνωρίζουν πολύ καλά οένας τον άλλο. Για να γνωρίζεις όμως κάποιον τόσο καλά, πρέπει να τον

ΣΥΖΗΤΏΝΤΑΣ ΜΕ ΤΗ ΤΖΏΡΤΖΙΑ ΡΑΣΒΊΤΣΟΥ

Μαργαρίτα… ΓΗΣ ΜΑΔΙΑΜ αγαπάς. Δύο τελείως διαφορετικοί άνθρωποι που αγαπιούνται. Με τον τρόπο τους, φυσικά. Αυτό που ήθελα να δείξω και είναι και το κλειδί αυτού του βιβλίου, είναι ότι εμείς οι ενήλικες συχνά χανόμαστε και μπερδευόμαστε αναζητώντας με έναν άτσαλο τρόπο μιά δεδομένη ελευθερία που πολλοί από εμάς την πραγματώνουν μέσα από τις δεσμεύσεις τους (επαγγελματικές, οικογενειακές κλπ). Σε αντίθεση, η Μαργαρίτα είναι αυθόρμητα και ειλικρινά ελεύθερη στις επιλογές της. Είναι τόσο απλό και το κάνουμε τόσο δύσκολο. Κάτι δεν κάνουμε καλά». Γράφατε από παλιά; «Βεβαίως. Παλιά έγραφα μόνο “στα παλιά μου τα παπούτσια”. Μεγαλώνοντας όμως, έκανα κι εγώ τις εκχωρήσεις μου και απέβαλα αυτή τη συνήθεια, αν και είναι πολλές φορές χρήσιμη.» Λίγο πριν την έκδοση του βιβλίου σας ένα αντιπολεμικό κείμενό σας, προκάλεσε μεγάλες αντιδράσεις. Τι έχετε να πείτε γι’ αυτό; «Έγραψα αυτό που ένιωσα εκείνη τη στιγμή. Αυτό θα έγραφα και τώρα, αν το αισθανόμουν. Ποιός αγαπά τον πόλεμο; Αυτό που ακολούθησε δεν ήταν μια υγιής αντίδραση, δεν ήταν κριτική, αλλά

μια βρώμικη επίθεση τρομοκράτησης από μία συγκεκριμένη ομάδα, με σκοπό να κλείσουν στόματα. Γιατί, δεν θέλουν να μιλάμε. Το έγραψαν κιόλας. Ξέρετε, η αλήθεια είναι σαν το δηλητήριο, θέλει μικρές και συχνές δόσεις για να την αντέξει κανείς, αλλιώς σοκάρει, γίνεται τοξικά παρεξηγήσιμη, φέρνει πανικό. Δεν είναι εύκολο να μιλά κανείς λέγοντας αλήθειες. Σπέρνει θανατικό. Κάθε αλήθεια κρύβει μέσα της κι έναν θάνατο, μια αποκαθήλωση, ένα γκρέμισμα. Θλιβερό αυτό που συνέβη, αλλά ακόμα πιο θλιβεροί, όσοι ενώ δεν συμφωνούν με αυτές τις πρακτικές τρομοκάτησης, παραμένουν σιωπηλοί παρατηρητές σε τέτοια φαινόμενα. Τι να την κάνεις την αντιφασιστική συγκέντρωση όταν στην καθημερινότητά σου είσαι ένας απλός παρατηρητής;» Τα κάνει συχνά γης Μαδιάμ η ... «Μαργαρίτα» - Τζώρτζια; «Ε... ναι. Συχνά - πυκνά! Πάντα όμως με καλή πρόθεση κυνηγώντας τα οράματά της ότι πρέπει ν’ αλλάξει τούτος ο μούργος κόσμος, αρνούμενη να συνθηκολογήσει μαζί του, πετώντας τα σαμάρια που παν να της φορέσουν. Όσοι επιλέγουν αυτόν τον δρόμο, βρίσκονται συχνά στη γη των Μαδιανιτών! Τί να κάνουμε;»

ΠΛΑΤΕΊΑ

www.stonisi.gr

ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ σε γεύσεις

Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΤΑΤΤΗ

Μια«Μεξικάνα»

ελληνική επαρχία, μπορεί να μην σου δίνει πολλές επιλογές, όπως κάποιοι λένε, αλλά σου δίνει μία αξιοζήλευτη ποιότητα ζωής. Με ξεχωριστά αρώματα, γεύσεις, αυθεντικά τοπικά προϊόντα.

στην… Ανεμώτια

Η Λεσβιακή κουζίνα, βαθιά συνυφασμένη με την ιστορία τούτου του τόπου, έρχεται από μακριά και μας μαγεύει στο σήμερα. Είναι αποτέλεσμα μακροχρόνιων ζυμώσεων, χωρίς να χρειάζεται ιδιαίτερες συστάσεις. Τα καφενεία ωστόσο στα μικρά και στα μεγάλα χωριά του νησιού, τα φτιάχνουν οι άνθρωποί τους, που τα ντύνουν με το μεράκι και την προσωπικότητά τους. Οι γεύσεις, οι μυρωδιές, τα πιάτα, όλα παίρνουν κάτι από τον άνθρωπο που τα φέρνει στο τραπέζι σου. Όπως ο Χρήστος, με τη γυναίκα του,την Ελένη, στη «Μεξικάνα» στην είσοδο της Ανεμώτιας. Ντόπιοι κι οι δυο. Ο ένας μεγαλωμένος στο χωριό, επέστρεψε στις ρίζες του, όπως λέει, μετά από κάποια χρόνια στην πρωτεύουσα. Η γυναίκα του, τον ακολούθησε στο χωριό, αν και πέρασε την παιδική της ηλικία στην Αθήνα Στο μαγαζί, θα δεις και τα δύο μικρά παιδιά τους να περιφέρονται στον χώρο, σκορπώντας χαμόγελα και κερδίζοντάς σε αμέσως.

www.stonisi.gr

Ο Χρήστος, παρά τα επαινετικά λόγια που ακούγονται για το φαγητό του, εξακολουθεί να είναι λιτός και λιγομίλητος. Έτσι και η κουζίνα του, χωρίς πολλές φανφάρες, μα με μπόλικο μεράκι, ποιότητα, αλλά και ποσότητα. Τα κρέατα, φρέσκα και καλοψημένα. Τα συνοδευτικά, πλούσια, πλημμυρίζουν γεύσεις.

ΠΛΑΤΕΊΑ

Προτιμούν να αγοράζουν ό,τι σου φέρνουν στο τραπέζι, από ντόπιους, όσο τουλάχιστον τους επιτρέπουν οι συνθήκες. «Ξέρεις αυτόν που αγοράζεις, βλέπεις αυτό που παίρνεις», όπως χαρακτηριστικά δηλώνουν. Χρόνια στο επάγγελμα, γνωρίζουν τα μυστικά του. Τη «Μεξικάνα», την απέκτησαν πρόσφατα, μεταφέροντας το όνομα από το κέντρο του χωριού στη είσοδο του. Ο χώρος απλοϊκός, με γουστόζικες νεωτερικές πινελιές. Η γνωστή παλιά «Μεξικάνα», αντέχει χρόνια, αφού όσους ιδιοκτήτες κι αν άλλαξε στα 70 περίπου

χρόνια ζωής της, δεν άλλαξε όνομα. Εξακολουθεί να δουλεύει καθημερινά, από το πρωί μέχρι το βράδυ. Τελικά, ένα από τα τυχερά που έχει αυτό το νησί, είναι οι πολλές επιλογές που σου δίνονται για φαγητό. Μαγειρειά με σεβασμό στην παράδοση, ψαροταβέρνες επάνω στο κύμα, καφενεία στην άκρη του πουθενά που σε καλούν να δοκιμάσεις τις γεύσεις και την ατμόσφαιρά τους. Όταν αυτά δε, συνοδευτούν με μία εκδρομή στην Λεσβιακή ύπαιθρο που σε καλεί να την ανακαλύψεις, τότε το παζλ συμπληρώνεται. Η Ανεμώτια δεν είναι από τα χωριά που κυριαρχούν στους τουριστικούς οδηγούς. Είναι όμως ένα πανέμορφο χωριό που αξίζει να το επισκεφτείς, όχι μόνο για τις ομορφιές του, αλλά και για τις γεύσεις του. Η διαδρομή, εν μέσω ενός χειμωνιάτικου τοπίου, είναι τουλάχιστον μαγευτική.

ΠΛΑΤΕΊΑ

www.stonisi.gr

ΠΆΜΕ ΒΌΛΤΑ;

Βιγλάτορας στην ομίχλη

Του ΝΙΚΟΥ ΑΘΑΝΑΣΗ

τα μέσα του χειμώνα η ορεινή Αγιάσος μας καλεί. Το πανέμορφο αυτό χωριό μας προσφέρει πολλές επιλογές για ένα μοναδικό περίπατο στη φύση, από αυτούς που σε κάνουν να ξεχνάς πως είσαι σε νησί. όσους τουλάχιστον νομίζουν πως το νησί είναι μοναχά καλοκαίρι σε παραλίες… Μια από τις επιλογές που σου δίνει η Αγιάσος είναι ο λόφος Καστέλι.

Η διαδρομή ξεκινάει μέσα από την Αγιάσο, από τη θέση σφαγείο, απέναντι από τη διασταύρωση για το Σταυρί. Θα ακολουθήσουμε τη ρεματιά (Περασιάς) περπατώντας το παραδοσιακό λιθόστρωτο μονοπάτι. Μια διαδρομή ελαφρώς ανηφορική μέσα από ελαιόδεντρα, μπαχτσέδες, καρυδιές, πεύκα, σε ένα καταπράσινο τοπίο. Σε ολόκληρη τη διαδρομή ξύλινα παγκάκια μας δίνουνε τη δυνατότητα για ξεκούραση και απόλαυση της φύσης. Στις δύο διασταυρώσεις που θα συναντήσουμε θα ακολουθήσουμε το αριστερό μονοπάτι. Σε περίπου 20 λεπτά θα βρεθούμε στην κορυφή του απόκρημνου βράχου και στο ξωκλήσι του Αγίου Ταξιάρχη, περιοχή που έχει κηρυχτεί ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο. Στον ειδικά διαμορφωμένο χώρο, μας δίνεται η δυνατότητα να απολαύσουμε τη θέα, καθώς και τη στέρνα με το σιντριβάνι και τα ψάρια. Η βόλτα μπορεί να συνδυαστεί με ένα πικ- νικ μιας και η περιοχή είναι κατάλληλα εφοδιασμένη με τραπεζάκια, καρέκλες, ψησταριές που άφοβα μπορείς να χρησιμοποιήσεις το χειμώνα (πάντα με προσοχή κι ας είναι όλα γύρω σου πράσινα), τουαλέτες και φυσικά άφθονο τρεχούμενο νερό.

www.stonisi.gr

Στην επιστροφή δίνεται η δυνατότητα στον επισκέπτη να επιλέξει την ίδια διαδρομή ή ένα σηματοδοτημένο μονοπάτι, το οποίο επίσης βγάζει στην Αγιάσο.

ΠΛΑΤΕΊΑ

Πρόκειται για μια διαδρομή για ολόκληρη την οικογένεια που μπορεί να συνδυαστεί με έναν καφέ ή για όσους αποφύγουν το πικ- νικ με φαγητό σε ένα από τα πολλά ωραία παραδοσιακά καφενεία που βρίσκονται στην περιοχή της Αγιάσου.

ΠΛΑΤΕΊΑ

www.stonisi.gr

ΣΥΖΗΤΙΈΤΑΙ ΣΤΗΝ ΠΛΑΤΕΙΑ

Ο υποψήφιος Δήμαρχος Μυτιλήνης Γιάννης Μιχαηλίδης

Πού ‘σαι καημένε «Αρχηγέ»!

Του ΣΤΡΑΤΗ ΜΠΑΛΑΣΚΑ

ακάκι λέει δανείστηκαν από τον περαστικό εκείνη την ώρα Αντώνη Πίκουλο. Μια κορδέλα από την άρτι παρελαύνουσα στην επέτειο της 25ης Μαρτίου κοπελίτσα σε ρόλο ελευθερίας γυρισμένη ανάποδα αποτέλεσε το τιμητικό έμβλημα του. Και καπέλο του Σταθμάρχη των ΚΤΕΛ. Κάπως έτσι γεννήθηκε η προεκλογική φωτογραφία στο Φωτο ΣΥΝΟΔΗΣ του «Αρχηγού» των Μυτιληνιών. Του υποψηφίου Δημάρχου στις προδικτατορικές εκλογές της Μυτιλήνης Γιάννη Μιχαηλίδη. Του και αρχηγού του «Χριστιανοσοσιαλιστικού κόμματος Μυτιλήνης, Ελλάδος και πάσης Μικράς Ασίας». Του και εκδότη εφημερίδας ονόματι ΑΣΤΗΡ. Του μόνου αρχηγού πολιτικού κόμματος στην Ελλάδα που ως τέτοιος εμφανίστηκε το 1968 ενώπιον του υπουργού Εσωτερικών της χούντας, Στυλιανού Παττακού. Κάπως έτσι όμως γράφονταν οι «άλλες» πλευρές των προεκλογικών αναμετρήσεων στη Λέσβο στο παρελθόν. Σε αντίθεση με το σήμερα, που «κουτσοί στραβοί στον Άγιο Παντελεήμονα». Όλες οι υποψηφιότητες αποδεκτές,. Μαζί και οι προεκλογικές εξαγγελίες. Ο «Αρχηγός» για παράδειγμα είχε εξαγγείλει τη δημιουργία γέφυρας που θα ένωνε τα δυο φανάρια της Μυτιλήνης. «Να μην κάμνομεν απολογύρα» ήταν η αιτιολόγηση του έργου που πρότεινε. Όσον αφορά στο «έτερον έργον ήτινα θα υλοποιήομεν», αυτό ήταν το μπάζωμα τμήματος του λιμανιού». «Ίνα φυτέυομεν φλισκούν’». Και μη μου πείτε πως δεν σας θυμίζουν κάτι όλα ετούτα… Γιατί αλλιώς δεν μπορεί… Κάτι θα σας θυμίζει ο πολιτικός του λόγος, ο οποίος διεσώθη μαζί με το σκίτσο του «Αρχηγού» από τον αξέχαστο Γιώργο Κακαδέλλη στον τόμο «Όπως τα είδα - Μυτιλήνη 1935 - 1994».

www.stonisi.gr

Μεταφέρει το λοιπόν ο Γιώργος Κακαδέλλης τον εξής διάλογο με τον Αρχηγό:

ΠΛΑΤΕΊΑ

- Πότε και πού γεννήθηκες κ. Αρχηγέ; - Το πότε γεννήθηκα ποσώς αόριστον. Το πού γεννήθην, χωριόν Κιουτσουκάγιου Μικράς Ασίας, κατοικήσας πολλάς νήσους Μεσογείου, ιδίως Λέσβου κωμόπολιν Μυτιλήνης, Τενέδου, Λήμνου, Αγίου Ευστρατίου

Σκίτσο ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΚΑΔΕΛΛΗΣ

καθότι και ένεκα ο πατήρ Τελώνης. - Πώς βλέπεις την πολιτική κατάσταση; - Αν δεν αναδειχθεί Μιχαηλίδης, ενισχυθεί καταλλήλου θέσεως αναλόγου διανοητικότητας ως εξακριβώνεται προφορικώς και γραπτώς, λυπούμαι βαίνομεν χειροτέραν μοίραν Ελλάδος, Ευρώπης ελλείψει Κοινοβούλιου δε δυνάμεθα έξω εισηγητής Ηνωμένων Εθνών επακριβώς επιτυγχάνων. Ξαφνικά ο Μιχαηλίδης αναλαμβάνεται ότι έχει παρασυρθεί μακριά από το θέμα που τον απασχολεί και για το οποίο επεσκέφθη το Επιμελητήριο. - Λυπούμαι – λέγει οργισμένος – λόγω επειγούσης εργασίας, καθότι και αναιδής και ενοχλητικός…». Τι λόγος…. Έμπλεος νοημάτων σε σχέση με κάτι σημερινά…. Α ρε Αρχηγέ. Πόσο μας λείπεις εσύ κι ο πολιτικός σου λόγος!

ΠΛΑΤΕΊΑ

www.stonisi.gr

ΠΛΑΤΕΊΑ