achtergrond Tekst: Eva Maria Schneijderberg en Mirjam de Heer Illustraties: Mireille Schaap
Verbindend communiceren Hoe kan ik verbinding krijgen met kinderen en hoe breng ik kinderen in verbinding met zichzelf? Hoe kan ik beter samenwerken met mijn team? En hoe voer ik gesprekken met ouders? Verbindend communiceren is een houding die je voor al deze vragen veel kan brengen.
V
erbindende of geweldloze communicatie is ontwikkeld door de Amerikaanse psycholoog Marshall Rosenberg. Hij werkte als burgerrechtenactivist en zocht naar een manier van communiceren die moralistische oordelen vermijdt en recht doet aan ieders behoefte. In de vroege jaren 60 richtte hij het internationale centrum voor Geweldloze Communicatie op. Rosenbergs idee achter verbindende communicatie is dat we allemaal dezelfde behoeften hebben. Overal op aarde, los van geslacht, leeftijd, geloof, cultuur of ras hebben we allemaal behoefte aan veiligheid, begrip, liefde, vrijheid en creativiteit. Bovendien willen we van nature allemaal heel graag bijdragen aan het vervullen van de behoeften van anderen. Rosenberg gaat ervan uit dat al ons gedrag voortvloeit uit onze pogingen om onze behoeften te vervullen.
Onderliggende behoefte
16 prikkels
Als je als leraar het gedrag van je leerlingen gaat zien als een uiting van behoeftes dan kom je los van de oordelen die je misschien over dat gedrag hebt. Kijk bijvoorbeeld eens wat je ziet gebeuren bij creatieve, vrije opdrachten.
De ene leerling slaat meteen aan het experimenteren met het materiaal, de ander blokkeert. De eerste leerling kan blij zijn omdat de kunstopdracht appelleert aan zijn behoefte aan uitdaging en creativiteit. De tweede is misschien wel angstig omdat hij niet weet wat je van hem verwacht en hij behoefte heeft aan meer duidelijkheid. Vaak hoor of zie je het als kinderen aanlopen tegen onvervulde behoeften. “Stomme opdracht’, zegt er een en gooit boos de materialen in de hoek. Of: “Ik begrijp het nog niet, wat moeten we nu doen?”, vraagt een ander. Er zijn ook kinderen die stilletjes in opperste wanhoop naar hun tafeltje kijken en ineens halverwege de les in tranen uitbarsten. Al deze reacties laten zien dat wij elk andere manieren hebben om signalen af te geven als onze behoeften niet zijn vervuld. De eerste leerling wordt boos, de tweede vraagt om meer duidelijkheid, de derde toont verdriet. Allemaal signalen die je de weg wijzen naar de behoeften die er leven.
Creatieve lessen Als leerkracht heb je niet alleen te maken met de behoeften van anderen, je hebt ook te maken met wat je zelf nodig hebt. Onderwijs is geen fabriek.
