BIÊN TẬP BỞI
Chuyên đề: Các yếu tố tác động đến hiệu suất của tòa nhà
SỬ DỤNG HIỆU QUẢ NĂNG LƯỢNG
BẢO TRÌ CÔNG TRÌNH QUẢN LÝ CHẤT THẢI
QUẢN LÝ VÀ DUY TRÌ NƯỚC SẠCH
9
Lưu hành nội bộ
Quý độc giả thân mến! Trong quá trình hình thành, loại hình nhà ở cao tầng đã dần tạo nên các phân khúc thị trường khác nhau, được thể hiện qua cách bố cục mặt bằng, chất lượng hoàn thiện, vị trí xây dựng, tính đồng bộ của các yếu tố phụ trợ như cảnh quan, các dịch vụ kèm theo. Qua 8 số tạp chí, chúng tôi đã gửi tới quý độc giả những quy chuẩn thiết kế chung cư của Úc với các chủ đề gồm: – Không gian phát triển dự án – Giới hạn tiêu chuẩn thiết kế – Xác định vị trí dự án – Xác định các yếu tố về tiện nghi khi thiết kế tòa nhà – Các thông số cần thiết lập khi thiết kế . tòa nhà. Trong số tạp chí thứ 9 và cũng là phần chuyên đề cuối cùng về quy chuẩn thiết kế chung cư, ban biên tập chúng tôi gửi đến quý độc giả những thông tin xoay quanh các yếu tố tác động đến hiệu suất của tòa nhà. Bên cạnh đó sẽ là các chủ đề về bảo trì công trình, quản lý và duy trì nước sạch, chất thải. Ước tính tổng tiêu thụ năng lượng, vận hành ở các công trình tòa nhà tại các đô thị lớn chiếm tỷ trọng từ 30% và sẽ còn tăng cao hơn nữa. Do đó, việc nâng cao hiệu suất và hiệu quả sử dụng năng lượng tiết kiệm, bằng cách đầu tư hệ thống chiếu sáng, thông gió, làm mát, sưởi ấm và sử dụng vật liệu cách nhiệt được xem là những giải pháp hữu hiệu. Rất mong những số tạp chí tiếp theo, ban biên tập chúng tôi sẽ nhận được những đóng góp chân thành từ quý độc giả. Trân trọng! Trưởng ban biên tập
Chịu trách nhiệm nội dung
Hội đồng biên tập Nguyễn Danh Hải Nguyễn Hồng Minh Nguyễn Hoàng Thanh Nguyễn Quang Huy Lưu Hồng Hải Nguyễn Quốc Cương Nguyễn Cảnh Toàn Lê Tiến Trung Nguyễn Văn Thiệp Trương Minh Thắng Cam Văn Chương Đỗ Trung Hiếu Cao Tiến Trung Tổng biên tập Nguyễn Tất Hồng Dương Phó Tổng biên tập Hoàng Minh Nguyễn Biên tập & Thiết kế Phòng Phát triển Cộng đồng Website www.iirr.vn facebook.com/iirr.vn
06 SỬ DỤNG HIỆU QUẢ NĂNG LƯỢNG Vận dụng các điều kiện thuận lợi của khí hậu để duy trì phạm vi hiệu năng của nhiệt và khả năng đón ánh sáng ban ngày của căn hộ.
14
10 QUẢN LÝ VÀ DUY TRÌ NƯỚC SẠCH Quá trình quản lý nước thực tiễn nhất cần cân nhắc các thước đo đánh giá nước ở tất cả các giai đoạn của dự án.
QUẢN LÝ CHẤT THẢI Giảm thiểu và quản lý hiệu quả chất thải sinh hoạt từ các căn hộ góp phần mang lại sự tiện nghi về mặt mỹ quan và vật lý của tòa nhà.
18 BẢO TRÌ CÔNG TRÌNH Đảm bảo tuổi thọ các tòa nhà, duy trì giá trị của bất động sản và giảm chi phí vòng đời cho chủ sở hữu.
SỬ DỤNG HIỆU QUẢ
NĂNG LƯỢNG
”
Thiết kế thụ động và hiệu quả năng lượng là khả năng vận dụng các điều kiện thuận lợi của khí hậu để duy trì phạm vi hiệu năng của nhiệt (tiện nghi nhiệt) và khả năng đón ánh sáng ban ngày của căn hộ mang lại sự tiện nghi cho cư dân và giảm chi phí sử dụng năng lượng. 6
Đưa thiết kế môi trường thụ động vào dự án. Mục này đưa ra hướng dẫn để đáp ứng các yêu cầu về tính bền vững của BASIX (Building Sustainability Index: Chỉ số bền vững của tòa nhà) và các hệ thống đánh giá khác thông thiết kế thực tiễn tốt hơn.
Hướng dẫn thiết kế Ánh sáng tự nhiên đầy đủ được cung cấp cho các phòng có thể ở được. Các khu ngoài trời có vị trí tốt và được che chắn nên được sử dụng làm nơi phơi quần áo.
I U IÊ
Ụ M
T C
7
MỤC TIÊU II
Việc đưa thiết kế năng lượng mặt trời thụ động vào dự án nhằm tối ưu hóa việc giữ nhiệt trong mùa đông và làm mát vào mùa hè.
Cây tạo bóng mát và cảnh quan góp phần vào tính hiệu quả sử dụng năng lượng của công trình
Ví dụ về các thiết bị tạo bóng có thể được cư dân sử dụng để điều chình mức độ ánh sáng ban ngày và ánh nắng
Khối lượng tác dụng nhiệt của sàn và tường cho phép lưu trữ nhiệt trong mùa đông và ngăn cách nhiệt vào mùa hè
Hướng dẫn thiết kế Một số giải pháp thiết kế sau đây được sử dụng: Sử dụng *kính thông minh hoặc các công nghệ khác ở cao độ phía Bắc và phía Tây.
Sự dụng vật liệu cách nhiệt cho mái, tường và sàn và các ron lấp khe hở trên cửa sổ và cửa ra vào.
Tối đa hóa khối lượng tác dụng nhiệt của sàn và tường của phòng hướng Bắc.
Ô văng và các thiết bị che nắng như mái hiên, mành và rèm cửa.
Sử dụng sàn bê tông, gạch hoặc gỗ trơn bóng hơn là thảm trải sàn.
8
Cơ sở hạ tầng bao gồm máy sưởi và làm mát cố định nên được đặt ở một vị trí tập trung (ví dụ: tầng hầm).
MỤC TIÊU III Thông gió tự nhiên đầy đủ giảm thiểu nhu cầu thông gió cơ khí.
Hướng dẫn thiết kế
Một số giải pháp thiết kế sau đây được sử dụng: Các phòng có mục đích sử dụng tương tự được nhóm lại với nhau. Tối ưu thống gió ngang tự nhiên cho căn hộ. Tất cả phòng để ở và nhiều nhất có thể các phòng không để ở, khu vực chung, khu vực lưu thông được thông gió tự nhiên.
Công nghệ thân thiện với môi trường được tích hợp vào thiết kế tổng thể gia tăng tính bền vững của tòa nhà
Nhóm các phòng có mục đích sử dụng tương tự với nhau tạo ra các khu vực khác nhau trong một căn hộ giúp tối ưu hóa việc sử dụng năng lượng
9
QUẢN LÝ VÀ DUY TRÌ NƯỚC SẠCH
Thiết kế đô thị nhạy cảm nước nước (WSUD) là phương pháp quản lý nước được tích hợp trong khu vực đô thị. Nó tính đến tất cả các yếu tố của vòng tuần hoàn nước trong đô thị bao gồm nước uống (chất lượng nước uống), nước mưa, nước thải, và nước ngầm.
Đường phố và công viên của những dự án lớn nên được thiết kế để xử lý nước mưa chảy tràn và phản ứng kịp khi xảy ra ngập lụt Kênh lọc nước sinh học
Đất xây dựng ngập nước Kiến trúc nước sử dụng tái chế Không gian mở
Công viên với dung tích trữ nước
10
Nước sạch Nước bẩn 1.
Van xả nước đầu
3.
Dòng chảy tràn
2. 1
4. 5. 6. 7.
10 2
9
14 12
3 15
5
8.
16
7
4
13 11
6 17
9.
Điều hướng nước mưa xuống ống máng Bể lưu trữ Bể xả
Bơm và màng lọc
Dòng chảy thoát từ sân
Cung cấp tính năng nước Dòng chảy mặt đường
10.
Xả nước đầu từ mái (15mm)
12.
Bãi lọc trồng cây ngập nước
11. 13. 14. 15. 16. 17.
Nước bổ cập
Nước tưới tiêu
Tiểu cảnh nước
Hệ thống thu gom nước mưa thành phố Tầng hầm để xe
Mực nước ngầm
Giảm thiểu lượng nước chảy bề mặt và gia tăng chất lượng nước bằng cách tuần hoàn nước mưa thông qua một tính năng được kết nối và hệ thống đất ngập nước
Quá trình quản lý nước thực tiễn nhất cần cân nhắc các thước đo đánh giá nước ở tất cả các giai đoạn của dự án. Phạm vi này bắt đầu từ các thước đo quy hoạch ở giai đoạn đầu nhằm tối đa hóa diện tích đất trồng cây để nước ngấm xuống đến các chi tiết thiết kế của tòa nhà nhằm thu giữ và tái sử dụng nước mưa và nước thải cho các hạ tầng kĩ thuật.
Chỉ số bền vững của tòa nhà (BASIX) đảm bảo rằng tất cả nhà ở mới được thiết kế để giảm tối đa việc sử dụng nước ngọt và giảm lượng khí thải nhà kính. Để hỗ trợ các yêu cầu của BASIX, có một số cân nhắc về quy hoạch và thiết kế có liên quan đến những dự án căn hộ.
11
MỤC TIÊU I Giảm thiểu sử dụng nước ngọt. Hướng dẫn thiết kế Máy móc, thiết bị và hệ thống tái sử dụng nước thải hiệu quả nên được tích hợp. Căn hộ nên được lắp đặt đồng hồ nước riêng. Nước mưa nên được thu lại, lưu trữ và tái sử dụng. Các loại cây trồng chịu hạn, cần ít nước nên được sử dụng trong khu vực cảnh quan.
MỤC TIÊU II Nước mưa đô thị được xử lý tại chỗ trước khi được xả ra môi trường.
Hướng dẫn thiết kế Hệ thống thiết kế đô thị nhạy cảm nước được thiết kế bởi một chuyên gia đạt đủ điều kiện phù hợp. Một số giải pháp thiết kế sau đây được sử dụng: Nước mưa được thu thập từ mái nhà và ban công vào trong bể chứa và được dẫn ống xuống nhà vệ sinh, phòng giặt ủi và tưới tiêu. Tối đa việc sử dụng các vật liệu và phương thức lát đường cho phép nước mưa có thể ngấm xuống đất.
Các tiểu cảnh nước là các yếu tố thu hút có tính hiệu quả trong việc lọc và tái sử dụng nước mưa
12
Những khu vực trên dự án mà nước mưa có thể ngấm xuống gồm những hệ thống xử lý nước sinh học như vườn mưa (rain garden) hay ô đất trồng cây trên vỉa hè.
MỤC TIÊU III Hệ thống phòng chống lũ được tích hợp vào thiết kế khu đất.
Hướng dẫn thiết kế
Bể chứa phải được đặt dưới nền đường, đường đã lát vỉa lái xe hoặc trong bãi đậu xe ngầm. Công viên hoặc không gian mở trên khu đất lớn được thiết kế để làm bồn chứa tạm thời.
Ống dẫn
Phương tiện trữ sinh học
Dung tích chứa nước mưa
hồ thu nước tràn
Nước chảy bề mặt
Ống thải
Hố thoát ngăn rác
Một khu vườn sinh học cải thiện chất lượng nước bằng cách sử dụng các kĩ thuật để xử lý dòng chảy trên mái nhà và nước mặt
13
QUẢN LÝ CHẤT THẢI Việc giảm thiểu và quản lý hiệu quả chất thải sinh hoạt từ các căn hộ góp phần mang lại sự tiện nghi về mặt mỹ quan và vật lý của tòa nhà cũng như hạn chế các tác động tiềm tàng có hại cho môi trường. Giảm thiểu chất thải có liên quan đến tất cả các giai đoạn trong vòng đời của tòa nhà và cũng bao gồm việc thu gom, lưu trữ và tái chế chất thải an toàn và thuận tiện. Việc quản lý chất thải nên được xem xét sớm trong quá trình thiết kế.
Phương án xử lý chất thải thay thế như khu vực ủ phân có thể được tích hợp vào thiết kế các khu vực không gian mở chung
14
Các khu vực tái chế và lưu trữ chất thải thông thường nên được đặt ở những nơi khuất và thống thoáng.
Dự án khu dân cư này bao gồm những thùng phân xanh và một khu vườn công cộng dành cho cư dân.
15
Hướng dẫn thiết kế Khu vực lưu trữ có kích thước phù hợp để chứa thùng rác nên được đặt ở những khu vực kín đáo, nằm cách xa mặt tiền của dự án hoặc nằm trong bãi đậu xe tầng hầm.
MỤC TIÊU 1 Các công trình lưu trữ chất thải được thiết kế để giảm thiểu tác động đến cảnh quan đường phố, lối vào tòa nhà và tiện nghi của cư dân.
Khu vực lưu trữ và tái chết chất thải được đặt ở nơi thoáng khí. Thiết kế lối lưu thông nhằm dễ dàng lưu động các thùng rác giữa các điểm thu gom và lưu trữ. Cần có các khu vực kho lưu trữ tạm thời dành cho các loại rác quá khổ như là một tấm đệm. Cần chuẩn bị một kế hoạch quản lý rác thải. Các phòng tái chế và xử lý chất thải được thiết kế tốt, dễ tiếp cận và sạch sẽ cải thiện việc thu gom và quản lý chất thải sinh hoạt.
16
MỤC TIÊU 2 Cung cấp các giải pháp phân loại và tái chế an toàn và tiện lợi nhằm giảm thiểu chất thải sinh hoạt.
Các phòng tái chế và xử lý chất thải được thiết kế tốt, dễ tiếp cận và sạch sẽ cải thiện việc thu gom và quản lý chất thải sinh hoạt.
Đối với các dự án cao tầng, có thể bố trí các máng đổ rác ở mỗi tầng để thuật tiện xử lý và tái chế rác.
Hướng dẫn thiết kế Tất cả các căn hộ nên có thùng rác hoặc khu vực lưu trữ tạm thời có kích thước đủ để chứa chất thải và rác trong hai ngày. Các phòng xử lý và tái chế chất thải nằm ở những vị trí thuật tiện và dễ tiếp cận từ lõi lưu thông theo trục dọc. Đối với các dự án hỗn hợp, các khu vực lưu trữ và tái chế rác thải sinh hoạt cùng với lối vào của những khu vực này cần được đặt tách biệt và an toàn với các mục đích sử sụng khác. Nên cung cấp các phương pháp xử lý chất thải thay thế như ủ phân. 17
BẢO TRÌ CÔNG TRÌNH Thiết kế và lựa chọn vật liệu kỹ càng có thể giảm thiểu những nhiệm vụ bảo trì dài hạn của dự án chung cư. Ngoài ra, tính hiệu quả của các công tác bảo trì dự án đảm bảo tuổi thọ của các tòa nhà, duy trì giá trị của bất động sản và giảm chi phí vòng đời cho chủ sở hữu.
Mặt bằng tòa nhà nên thiết kế để có lỗi ra vào thuận tiện cho việc bảo trì và kiểm tra các hạ tầng kỹ thuật và thiết bị.
18
Mặt tiền tòa nhà nên sử dụng các vật liệu bền và chịu được tác động của thời tiết theo thời gian chẳng hạn như gạch, ngói và kính.
MỤC TIÊU 1 Những chi tiết trong bản thiết kế đem lại khả năng chống chọi với thời tiết.
Hướng dẫn thiết kế Một số giải pháp thiết kế sau đây được sử dụng: Mái nhà nhô ra để bảo vệ tường.
Mái đua chìa ra trên cửa sổ và cửa ra vào để bảo vệ các khoảng mở. Các gờ tường được xây chi tiết với những đường hắt để tránh làm ố tường. Sử dụng các phương pháp để loại bỏ hoặc giảm thiểu sự xói mòn của các khu vực chậu cây.
Mái nhà nhô ra, mái đua và đường hắt bảo vệ tường khỏi các yếu tố thời tiết (mưa, nắng và gió) giúp giảm chi phí bảo trì
Lựa chọn thiết kế và vật liệu phù hợp cho các vị trí dễ tổn hại.
MỤC TIÊU 2 Các hệ thống và lối ra vào thuận tiện cho việc bảo trì.
Hướng dẫn thiết kế Thiết kế cửa sổ cho phép làm sạch từ bên trong tòa nhà. Hệ thống bảo trì tòa nhà nên được kết hợp và tích hợp vào thiết kế hình dạng, mái và mặt tiền của tòa nhà.
Các hệ thống vận hành bằng tay như mành che, mái hiên che nắng và rèm cửa được sử dụng nhằm ưu tiên cho các hệ thống cơ học. Tập trung hóa bảo trì, dịch vụ và lưu trữ nên được cung cấp cho các khu vực không gian mở chung trong tòa nhà. Giải pháp thiết kế không cần phải sử dụng giàn giáo để có thể tiếp cận vị trí cần bảo trì.
19
MỤC TIÊU 3 Lựa chọn vật liệu làm giảm chi phí bảo trì cho các công việc đang diễn ra.
Hướng dẫn thiết kế Một số giải pháp thiết kế sau đây được sử dụng: Sử dụng các cảm biến để kiểm soát đèn trong những không gian và khu vực lưu thông chung Các vật liệu tự nhiên chống chịu thời tiết tốt và cải thiện theo thời gian như gạch ốp tường đất nung Các bề mặt dễ dàng làm sạch và khó vẽ lên Sử dụng những vật liệu chắc chắn, bền và sơn những lớp sơn bảo vệ ở những vị trí dễ bị hao mòn chẳng hạn như khu vực lưu thông chung và nội thất thang máy
20
Cửa sổ căn hộ nên được thiết kế sao cho cư dân dễ dàng ra vào và dọn dẹp.
THUẬT NGỮ
Tiện nghi
Khả năng sống tiện lợi hay chất lượng sống của một nơi, khiến nó thoải mái và dễ chịu cho một cá nhân hay một nhóm người ở. Sự tiện nghi rất quan trọng ở công cộng, khu vực chung hay khu vực riêng tư, nó bao gồm cả sự hài lòng về ánh sáng tự nhiên, cảnh quan, sự riêng tư và yên tĩnh. Nó cũng bao gồm cả sự bảo vệ khỏi ô nhiễm và mùi. Không gian mở chung Không gian ngoài trời nằm ở trên mặt đất hoặc trong công trình thuộc sở hữu chung và được sử dụng cho mục đích giải trí cho cư dân trong tòa nhà. Không gian mở chung có thể chỉ có dân cư ra vào hoặc là khu vực công cộng.
Sân trong Không gian chung ở tầng trệt hay trong công trình (khối đế hay mái) không có mái che trong tòa nhà và được vây quanh bởi ít nhất ba mặt.
Trục lưu thông theo chiều dọc
Thiết bị lưu thông lên xuống (thang máy hay cầu thang bộ) trong một tòa nhà. Một trục lưu thông theo chiều dọc có thể bao gồm nhiều cầu thang trong một khu vực.
Mặt tiền Mặt phía ngoài của tòa nhà, mặt chính, đối diện với đường phố hoặc không gian công cộng. Ánh sáng ban ngày Bao gồm cả ánh sáng từ giếng trời (được khuếch tán từ bầu trời) và ánh nắng mặt trời (tia bức xạ trực tiếp từ mặt trời). Ánh sáng thay đổi theo thời gian trong ngày, mùa và điều kiện thời tiết. Công trình hỗn hợp Là công trình (hoặc quỹ đất) sử dụng cho nhiều mục đích khác nhau (ví dụ: ở kết hợp kinh doanh dịch vụ, và/hoặc kết hợp sản xuất…).
Phòng ở được
Một phòng được sử dụng cho các hoạt động gia đình thông thường. Bao gồm phòng ngủ, phòng khách, phòng chờ, phòng nghe nhạc, phòng xem ti vi, phòng bếp, phòng ăn, phòng may vá, phòng làm việc, phòng giải trí, phòng cho gia đình, phòng tắm nắng; nhưng ngoại trừ phòng tắm, nơi giặt đồ, buồng vệ sinh, nhà kho, phòng thay đồ, ban công, hành lang, sảnh, buồng làm ảnh, phòng phơi đồ và các không gian khác theo bản chất chiếm dụng chuyên biệt thường xuyên hoặc trong một giai đoạn kéo dài.
Phòng không ở được
Không gian có bản chất chuyên biệt không được sử dụng thường xuyên hay sử dụng trong thời gian dài, bao gồm một phòng tắm, buồng giặt, nhà vệ, kho chứa, phòng thay đồ, hành lang, sảnh, phòng tối rửa ảnh, phòng phơi đồ. Nước uống được Nước phù hợp với tiêu chuẩn Australia có thể uống được.
Thông gió ngang tự nhiên Thông gió tự nhiên cho phép không khí đối lưu từ nơi có áp suất lớn ở phía có gió của tòa nhà đến nơi có áp lực thấp ở phía không có gió tạo nên sự thoải mái và tiện nghi cho người ở. Sự kết nối giữa các cửa sổ cung cấp con đường thoáng, không bị cản trở cho gió đối lưu. Đối với một căn hộ để được coi là thông gió ngang, phần lớn không gian sinh hoạt chính và n-1 phòng ngủ (n là số lượng phòng ngủ) nên đặt trên đường đối lưu của gió.
www.iirr.vn