LỚP PHONG HÓA hay
Vết bẩn
?
LÀM SẠCH MÀI MÒN LÀ GÌ
Các phương pháp làm sạch
> Làm sạch bằng nước > Làm sạch bằng hóa chất > Làm sạch bằng can thiệp mài mòn Loại bỏ sự lên hoa muối khỏi
đá ốp
Thư ngỏ!
Quý độc giả thân mến,
Các tòa nhà ngày nay chúng ta đang làm sạch không chỉ để cho chính chúng ta sử dụng và hưởng thụ, mà còn cho các thế hệ tương lai; và việc làm sạch có thể có lợi hoặc có hại tùy theo loại đá ốp, phương pháp được sử dụng và mức độ cẩn thận khi thực hiện.
Bùi Tuấn Anh PHÓ TỔNG BIÊN TẬP
Mục đích của việc bảo dưỡng nói chung không phải là làm cho các tòa nhà cũ trông "mới tinh", làm sạch quá mức thường sẽ phá hủy lớp phong hóa bảo vệ tự nhiên của đá ốp và đẩy nhanh quá trình xuống cấp của nó. Việc sử dụng quá nhiều chất tẩy rửa, ngay cả nước thường cũng có thể xâm nhập vào cấu trúc đá và gây hư hỏng. Các phương pháp làm sạch phải được lựa chọn theo cả mức độ và loại vết bẩn, bản chất của vật liệu cần làm sạch và ảnh hưởng của phương pháp này đối với các phần tử và chất liệu lân cận. Trong số tiếp theo của Tạp chí C&E, chúng tôi cung cấp cho Quý vị hướng dẫn làm sạch và bảo trì đá ốp cho các tòa nhà cổ có lịch sử lâu đời. Đội ngũ biên tập chúng tôi hy vọng sẽ nhận được sự quan tâm của Quý độc giả. Trân trọng!
CHỊU TRÁCH NHIỆM NỘI DUNG
HỘI ĐỒNG BIÊN TẬP
TỔNG BIÊN TẬP Nguyễn Tất Hồng Dương
PHÓ TỔNG BIÊN TẬP Bùi Tuấn Anh
BIÊN TẬP & THIẾT KẾ Phòng Phát triển Cộng đồng
www.lifebalance.vn
www.facebook.com/lifebalance.vn
Bùi Tuấn Anh Nguyễn Bảo Đại Nguyễn Thị Yến Nguyễn Trần Thái Anh Trần Hạnh Phạm Hoàng Tú Huỳnh Thị Thúy Thoa Bùi Mai Thùy Dương Ngô Thùy Dung Nguyễn Kim Thi Hà Thị Hạnh Vân
06
10
Lợi và Hại
Lớp phong hóa hay vết bẩn
38
42 Lựa chọn hệ thống làm sạch
Làm sạch đá đã hư hại
12
34
Phương pháp làm sạch
Chất liệu đá ốp
46
50
Lớp phủ cho đá ốp
7 phút shinkansen
TOÀN CẦU
06
Các yếu tố Lợi và Hại sau đây cần được xem xét trước khi làm sạch
07
Lợi . Việc làm sạch có thể giúp bảo quản đá ốp bằng cách loại bỏ các yếu tố như sự tích tụ nhiều 'bụi bẩn' trên bề mặt hoặc lớp phủ sơn có thể làm chậm hoặc ngừng sự bay hơi của độ ẩm từ bên trong đá ốp, dẫn đến sự phân hủy do độ ẩm dư thừa. . Quy trình làm sạch thích hợp có thể loại bỏ ít nhất một số cặn bẩn có hại trong khí quyển và giúp làm chậm quá trình phân hủy.
. Việc lau chùi cẩn thận có thể làm hiện rõ các hư hỏng hiện có, bằng cách làm lộ các vết nứt hoặc mạch vữa bị thiếu bị che khuất bởi vết bẩn hoặc chất bẩn tích tụ. . Loại bỏ bụi bẩn tích tụ có thể làm rõ nhiều chi tiết, màu sắc và kết cấu.
TOÀN CẦU
08
- Chất lỏng ăn mòn (chẳng hạn như axit sulfuric, axit nitric và axit cacbonic): Được hình thành do phản ứng của bề mặt ướt và bẩn với các khí trong khí quyển. Chúng có thể ăn mòn một số vật liệu, hòa tan vữa và làm biến màu vật liệu (cũng như thúc đẩy sự hình thành lớp vỏ bề mặt cứng). - Sự phát triển của địa y và tảo: Xảy ra nhanh chóng hơn do bề mặt ẩm và bẩn. Chúng làm tăng khả năng giữ ẩm của đá ốp và có thể tạo ra các chất tiết ăn mòn.
. Sự phân hủy của đá xảy ra nhanh chóng hơn do: Các muối hòa tan có trong nước mưa bị ô nhiễm. Các chất này được đưa vào nền của đá ốp và khi chúng khô và kết tinh lại, chúng tạo ra áp lực có thể làm vỡ đá ốp. Khi nhiệt độ hạ xuống dưới 0 độ, sự đóng băng của nước có thể gây ra tác động tương tự. Sự phát triển của địa y và tảo: Xảy ra nhanh chóng hơn do bề mặt ẩm và bẩn. Chúng làm tăng khả năng giữ ẩm của đá ốp và có thể tạo ra các chất tiết ăn mòn.
09
Hại . Có thể tốn kém và phá hủy lớp phong hóa cổ kính của các tòa nhà cũ. . Nếu không được thực hiện một cách thích hợp, việc vệ sinh có thể làm hỏng cả chất liệu của tòa nhà và các chi tiết trang trí bên trong. . Việc vệ sinh chỉ có tác dụng trong thời gian ngắn. . Việc làm sạch bừa bãi có thể gây hại nhiều hơn là có lợi và đẩy nhanh quá trình xuống cấp của tòa nhà.
TOÀN CẦU
10
LỚP PHONG HÓA HAY VẾT BẨN?
Điều quan trọng là phải phân biệt giữa vết bẩn và lớp phong hóa do đá ốp có được theo thời gian. Lớp phong hóa (Patina) có thể được định nghĩa là sự biến đổi hóa học có lợi của bề mặt đá trong quá trình tiếp xúc với các nguyên tố. Nó là một phần quan trọng của một tòa nhà lịch sử và phải được bảo tồn. Không nên làm sạch lớp phòng hóa.
11
Ngoài lớp phủ hóa học có thể làm biến màu hoặc làm tối bề mặt của đá, nhiều tòa nhà có màu sắc phần lớn là do gió bụi. Ngay cả trong thành phố, bụi cũng có thể góp phần đáng kể tạo nên màu sắc của một tòa nhà và, trừ khi bụi thúc đẩy rõ ràng quá trình phân hủy, ta nên để nguyên. Do đó, lớp phong hóa trong trường hợp không gây ô nhiễm, ở một mức độ nhất định, là một quá trình tự nhiên và đáng mong muốn. Tuy nhiên, một số sản phẩm tự nhiên của quá trình phong hóa có thể là chất ô nhiễm do chúng có hại (ví dụ: axit yếu do địa y và tảo tạo ra). Bụi bẩn thường là hỗn hợp các yếu tố bao gồm bụi từ các việc đốt lửa phục vụ muc đích sinh hoạt, khí thải giao thông, trạm điện và các quy trình công nghiệp. Các chất ô nhiễm lắng đọng trên bề mặt dưới dạng các hạt nhỏ tạo ra diện tích bề mặt lớn hơn, qua đó hút nhiều bụi bẩn hơn, giữ các chất ô nhiễm trong khí quyển và giữ lại độ ẩm. Các chất ô nhiễm phản ứng với đá ốp gây nên sự hư hỏng cho bề mặt.
TOÀN CẦU
12
PHƯƠNG PHÁP LÀM SẠCH
Trước khi làm sạch Các bước sau đây nên được thực hiện trước khi làm sạch tòa nhà: . Hệ thống làm sạch trước tiên phải được thử nghiệm trên các khu vực nhỏ, kín đáo nhưng mang tính đại diện để xác định mức làm sạch cần thiết, tính khả thi của hệ thống cũng như sức mạnh và sự kết hợp tối ưu các thành phần của nó. . Các khu vực thử nghiệm được chọn cần có đủ các loại chất bẩn và chất nền sẽ gặp phải trong quá trình làm sạch.
. Cao độ nền ban đầu cần được thiết lập và phục hồi trước khi làm sạch để ngăn ngừa vết bẩn tái xuất hiện do sự ẩm ướt tăng lên (khi hơi ẩm xâm nhập vào kết cấu của tòa nhà từ đất ướt). . Cần xác định những khu vực bám bẩn hoặc ố màu nặng có thể không thích nghi tốt với quá trình làm sạch. . Cần cung cấp một bản đặc tả chi tiết tất cả các khía cạnh của quá trình làm sạch.
13
. Cần mô tả rõ các thông số kỹ thuật về giàn giáo, nhà máy, hệ thống cấp nước sạch, hệ thống thoát nước, bảo quản an toàn vật liệu và loại bỏ mảnh vụn phù hợp và an toàn. . Những người cư ngụ trong tòa nhà nên được báo trước và hiểu rõ những gì sẽ xảy ra trong khi tiến hành việc dọn dẹp. Nên sắp xếp một người bên trong tòa nhà để nhanh chóng cập nhật các vấn đề đáng chú ý cho nhà thầu.
. Đầu thoát nước mưa và máng xối phải được bảo vệ để không có cặn bẩn gây tắc nghẽn. . Các biển báo, hệ thống đèn và cây cối phải được dỡ bỏ hoặc bảo vệ khỏi bị hư hại. . Tất cả các cửa sổ, cửa ra vào và các khe hở trên tường phải được bịt kín để ngăn chặn sự xâm nhập của nước, khói, bụi hoặc hóa chất. . Các vết nứt và khe hở cần được bít lại để tránh thấm nước. Có thể sử dụng hợp chất cao su tổng hợp.
TOÀN CẦU
14
Các Phương pháp
làm sạch
Tất cả các phương pháp làm sạch phù hợp để sử dụng cho các tòa nhà lịch sử đều cần được sử dụng bởi nhân viên được đào tạo chuyên sâu.
15
Làm sạch bằng nước
Làm sạch bằng hóa chất
Làm sạch can thiệp mài mòn
TOÀN CẦU
16
Làm sạch bằng nước Gồm có phun sương (sử dụng ít nước), rửa - bao gồm phun (áp suất đường ống) và rửa áp lực (đo bằng psi hoặc KPa) - và làm sạch bằng hơi nước.
17
Phun sương là cách nhẹ nhàng nhất vì lượng nước sử dụng rất nhỏ và do đó là cách tốt nhất để sử dụng nước làm sạch các tòa nhà lịch sử. Kỹ thuật này yêu cầu không khí nén, trộn với một lượng nhỏ nước, tạo ra sương mù thông qua các tia phun cách đều nhau và gần khu vực cần làm sạch. Nhiệt độ của nước có thể thay đổi tùy thuộc vào loại chất bẩn và bề mặt cần làm sạch. Lớp sương phải được bao bọc bởi giàn giáo kín để việc làm sạch có hiệu quả và tránh làm trôi. Ưu điểm của kỹ thuật này là nó có thể cung cấp đủ độ ẩm, trong thời gian dài (thường là 1 tuần), để làm mềm và trôi chất bẩn đồng thời giảm thiểu lượng nước sử dụng, do đó giảm đáng kể nguy cơ thấm nước. Việc tự động chuyển đổi được lập trình trước có thể giảm lượng nước tiêu thụ, hạn chế đáng kể nguy cơ thấm nước.
Phun Sương
TOÀN CẦU
18
Rửa
(Bao gồm phun và rửa áp suất)
Phương pháp này là một trong những phương pháp nhẹ nhàng nhất, chỉ dùng nước sạch và nhiệt độ lạnh hoặc ấm đến nóng tùy từng trường hợp. Lực mà nước tác động lên bề mặt ảnh hưởng đến cả khả năng làm sạch và khả năng gây hư hỏng.
Áp suất của nước phải được kiểm soát bởi bộ điều chỉnh và đồng hồ đo áp suất chính xác có thể được cài đặt trước và khóa ở mức tối đa được chỉ định. Áp suất nước phải được thiết lập trên cơ sở loại đá và các điều kiện cụ thể ở mức lý tưởng dưới 200 psi (1379 KPa). Trên đá cứng như đá granit và đá phiến, trong các điều kiện được kiểm soát cụ thể, có thể phun nước ở áp suất cao hơn (lên đến 1500 psi = 10342 KPa). Không được phun nước ở áp suất 800 psi (55160 KPa) trong việc làm sạch các tòa nhà lịch sử. Đây là áp suất áp dụng cho phương pháp làm sạch bằng nước áp suất cao.
Rủi ro lớn nhất đối với việc sử dụng nước là thấm nước do áp suất quá cao, sử dụng quá nhiều nước, chống thấm hoặc thoát nước không đầy đủ. Do đó phải hết sức lưu ý để đảm bảo nước không thấm vào công trình.
19
Làm sạch bằng hơi nước Quá trình này sử dụng hơi nước áp suất thấp (10-30 psi = 68- 206 KPa) được dẫn trực tiếp vào bề mặt đá ốp thông qua vòi phun. Vào thời điểm hơi nước chạm vào bề mặt, nước đã nguội, tạo thành dòng phun với lượng nước rất nhỏ. Mật độ của hơi nước có thể gây khó khăn về tầm nhìn cho người vận hành và nhiệt độ rất cao là một mối nguy hiểm tiềm tàng.
Làm sạch bằng hơi nước là quá trình diễn ra rất chậm nhưng có thể hữu ích trong việc làm mềm cặn dầu và vết bẩn do dầu mỡ hoặc hắc ín, hoặc loại bỏ thực vật bám trên đá ốp.
TOÀN CẦU
20
Làm sạch bằng hóa chất Phương pháp này có thể được thực hiện bằng cách sử dụng: - Hóa chất hữu cơ (dung môi hữu cơ và chất tẩy rửa). - Dung môi hữu cơ được sử dụng trong chất tẩy sơn và xóa sơn (tức là loại bỏ hình grafitô) và có thể hữu ích trong việc loại bỏ một số vết bẩn. - Chất hoạt động bề mặt hoặc chất tẩy rửa được sử dụng để làm sạch đá ốp phải là loại không ion. Chúng có thể được sử dụng hiệu quả với nước cứng ở nhiệt độ thấp và dễ dàng làm sạch. - Hóa chất vô cơ (chất tẩy rửa axit và kiềm và muối vô cơ)
21
Chất tẩy rửa có tính AXIT Axit flohydric (HF) là axit duy nhất không tạo thành muối hòa tan nguy hiểm trong quá trình làm sạch. Tuy nhiên, HF đặc biệt nguy hiểm khi sử dụng và phải được xử lý hết sức cẩn thận. Phải đeo găng tay, kính bảo vệ mắt và quần áo bảo hộ toàn thận. Không bao giờ sử dụng Axit Flohydric ở nồng độ vượt quá 5%. Khi có thể, hãy sử dụng ở dạng loãng hơn. Không nên sử dụng Axit Flohydric trên bề mặt được đánh bóng vì nó sẽ ăn mòn đá granit, thủy tinh và đá cẩm thạch.
Chất tẩy rửa có tính axit chỉ nên được sử dụng dưới sự hướng dẫn của chuyên gia xây dựng và sau đó chỉ được sử dụng trên các khu vực bám bẩn quá nhiều trên sa thạch bền. (Trong một số trường hợp hiếm hoi, chúng có thể được sử dụng trên các loại đá cứng khác.) Sau đó, cần phải rửa lại và kiểm tra định kỳ độ pH trong bề mặt đá ốp.
TOÀN CẦU
22
Chất
tẩy rửa kiềm
Nhiều chất tẩy rửa kiềm dựa trên natri hydroxit (xút ăn da) được bày bán trên thị trường. Chúng không nên được sử dụng cho các đá ốp mỏng manh, yếu hoặc có tính lịch sử vì lượng muối hòa tan lắng đọng trong đá ốp dẫn đến sự ăn mòn và mục nát do muối.
Amoni hydroxit (amoniac trong dung dịch nước) là chất tẩy rửa có tính kiềm có thể được sử dụng trên vật liệu đá vôi (chứa canxi cacbonat). Amoni hydroxit có thể là chất loại bỏ vết bẩn hữu ích.
23
Phương pháp này bao gồm các bước phun cát hoặc hạt sạn ướt hoặc khô, chải khô và mài mòn thủ công. Phương pháp làm sạch bằng phun hạt được phát triển để loại bỏ rỉ sét từ các công trình bằng sắt công nghiệp và có khả năng phá hủy nếu áp dụng cho đá ốp. Áp lực quá cao cũng như sự thiếu kiểm soát và chính xác của người vận hành thường dẫn đến việc phá hủy các lớp bề mặt của gạch hoặc đá.
Làm sạch cơ học hoặc mài mòn Mặc dù có những ý kiến trên, một số phương pháp phun hạt sạn ướt (nếu được sử dụng một cách khéo léo và cẩn thận) vẫn có thể phù hợp. Nên duy trì áp suất vòi phun dưới 100 psi (700 KPa). Cần thử nghiệm cẩn thận phương pháp này trước khi thực hiện. Việc làm sạch các chi tiết bằng các dụng cụ mài mòn thu nhỏ dùng không khí có thể được thực hiện bởi chuyên gia. Vật liệu mài mòn thủ công (chẳng hạn như giấy cát trung bình) có thể hữu ích khi làm sạch các mảng bám nhỏ trên bề mặt phẳng.
Có thể áp dụng phương pháp chải khô bằng bàn chải nhựa hoặc bàn chải lông và cạo bằng vật liệu phi kim loại để loại bỏ bụi bẩn tích tụ. Không bao giờ được sử dụng thiết bị mài như bánh mài và búa khí nén để làm sạch đá ốp lịch sử.
TOÀN CẦU
24
Làm sạch sử dụng nhiệt Đèn xì nung trực tiếp hoặc súng nhiệt tạo ra các biến dạng đáng kể trên bề mặt của đá ốp, làm bề mặt của hầu hết các vật liệu bị bong tróc. Chúng không được sử dụng để làm sạch đá ốp lịch sử.
25
Làm sạch đá ốp rất tinh xảo
Các phương pháp làm sạch này nên luôn luôn được thực hiện bởi một chuyên gia. Các phương pháp sau có thể được sử dụng: - Bức xạ dưới dạng chùm tia laze hoặc bức xạ ánh sáng có thể nhìn thấy (chỉ dành cho các khu vực nhỏ). - Thuốc đắp: thuốc đắp thường bao gồm môi trường hỗ trợ (ví dụ: đất sét) và được thiết kế để giữ dung môi hoặc chất làm sạch trên bề mặt của đá ốp. Thuốc sẽ làm mềm chất bẩn, sau đó chất bẩn có thể dễ dàng bị loại bỏ và thường được hấp thụ vào thuốc đắp đã dùng. Các loại đất sét có tính hấp thụ cao như attapulgite, sepiolite và palygorskite, chỉ trộn với nước, thường được sử dụng để hút muối từ đá ốp. Thuốc đắp chủ yếu được sử dụng cho các khu vực có kích thước nhỏ hoặc các chi tiết cần đặc biệt chú ý. Chúng có thể rất hữu ích trong việc loại bỏ các vết bẩn và hình vẽ bậy trên tường.
TOÀN CẦU 26
27
Quy tắc chung Sự bay hơi nhanh chóng của nước và dung môi trên tường do ánh nắng mặt trời làm giảm thời gian tiếp xúc của chất tẩy rửa và hiệu quả của quy trình làm sạch. Bụi sẽ nhanh chóng bám bẩn trở lại do các khu vực tường được làm sạch sẽ nhanh khô. Do đó, không nên làm sạch dưới ánh nắng mặt trời quá nóng. Tường cần được che nắng khi cần thiết. Bàn chải được sử dụng cho các hoạt động vệ sinh phải là loại lông cứng tự nhiên hoặc loại nhựa mềm; Bàn chải dây đồng có thể được sử dụng khi xử lý đá sa thạch bền. Chỉ sử dụng dụng cụ nạo làm bằng gỗ hoặc nhựa mềm. Không được sử dụng chổi sắt để làm sạch đá ốp.
GÓC 43
28
29
Loại bỏ sự lên hoa muối khỏi đá ốp
GÓC 43
30
Sinh vật sinh trưởng trên đá có thể là tảo, nấm, địa y (cộng sinh của tảo với một số loại nấm) hoặc rêu. Dù tác động phá hủy đá của các loại sinh vật này có thể không giống nhau, nhưng tất cả đều có thể làm trầm trọng tình trạng ngậm nước và do đó cần được loại bỏ. Khi bị ẩm ướt, hầu hết sinh vật này có thể dễ dàng tách ra khỏi bề mặt đá ốp bằng dụng cụ cạo bằng gỗ hoặc cao su. Sau đó, các mảng bám cứng đầu (chẳng hạn như địa y) có thể được loại bỏ bằng cách rửa sạch tường và chải nhẹ bằng bàn chải lông.
Có thể áp dụng chất ức chế như hợp chất amoni bậc bốn để ngăn chặn sự phát triển của tảo, nấm, địa y hay rêu trong tương lai. Địa y là loại khó diệt trừ nhất và các chất có thể được sử dụng có thể có tác dụng bất lợi cho đá.
L oại bỏ si n
h
ật
v
si n
h tr
ư ở n g tr
á đ ên
31
ỏ m b uối i ạ o L
Nguyên nhân của hiện tượng lên hoa muối cần được xác định và khắc phục trước khi làm sạch. Sự kết tinh của các muối hòa tan sẽ tạo ra lực đủ để gây ra hư hỏng nghiêm trọng cho đá ốp. Hư hỏng có thể ở dạng nứt vỡ, bong tróc hoặc gặm mòn.
Việc đắp thuốc ướt có thể không hữu ích. Các thao tác phải được lặp lại nhiều lần nếu cần để loại bỏ hoàn toàn các muối. Nếu không, thuốc đắp chỉ có thể loại bỏ các muối gần bề mặt.
Ở nhiệt độ thấp hơn, quá trình bốc hơi bắt nguồn từ bề mặt và muối dưới dạng dung dịch sẽ thấm qua đá, sau đó lắng đọng trên bề mặt của đá dưới dạng lên hoa. Trong những trường hợp như vậy, sự phân hủy ít nghiêm trọng hơn nhưng bề mặt đá vẫn có thể bị muối ăn mòn. Do đó, bề mặt đá cần được chải sạch sau khi khô.
Kỹ thuật kết hợp rửa với hút nước từ bề mặt tường bằng máy bơm chân không có thể cho kết quả tốt nhất.
Một phương pháp phổ biến để loại bỏ lên hoa muối từ đá ốp là rửa bằng hơi nước và nước, nhưng phương pháp này có khuyết điểm là khiến các muối hòa tan vào đá ốp trong khi chỉ loại bỏ một phần muối khỏi bề mặt.
GÓC 43
32
Loại bỏ
vết đốm gỉ
33
Đây là một quá trình phức tạp và cần được thực hiện bởi người có chuyên môn. Vết ố/gỉ trên đá ốp có thể do một số nguyên tố như kim loại (sắt, đồng và đồng đỏ), nhựa đường, khói, dầu, phân chim, sinh vật hữu cơ, v.v. Đối với các vết ố cục bộ, hầu hết các chất làm sạch có thể được áp dụng dưới dạng thuốc đắp, sử dụng chất trám trơ như bentonit (Fuller’s Earth), phấn bột hoặc đất sét sepiolite. Mỗi vết bẩn có thể được làm sạch tốt nhất bằng cách áp dụng phương pháp phù hợp cho từng yếu tố cụ thể.
Mục đích của việc bảo dưỡng nói chung không phải là làm cho các tòa nhà cũ trông "mới tinh". Mặc dù các tòa nhà cũ có lợi về mặt thẩm mỹ từ việc làm sạch trong quá trình bảo dưỡng và việc làm sạch nói chung có thể làm lộ ra các chi tiết và kết cấu có giá trị, nhưng phải tránh việc làm sạch quá mức. Việc làm sạch quá mức thường sẽ phá hủy lớp phong hóa bảo vệ tự nhiên của đá ốp và đẩy nhanh quá trình xuống cấp của nó. Việc sử dụng quá nhiều chất tẩy rửa, ngay cả nước thường, có thể hòa tan đá vôi và đá cẩm thạch hoặc xâm nhập vào cấu trúc gây hư hỏng.
GÓC 43
34
CHẤT LIỆU ĐÁ ỐP Đá vôi và đá cẩm thạch Mỗi chất liệu đá ốp sẽ đáp ứng với và chịu ảnh hưởng khác nhau từ các phương pháp làm sạch khác nhau. Dưới đây là các cách thích hợp nhất để làm sạch một số loại đá xây dựng được sử dụng phổ biến nhất ở Úc. Hầu hết các loại đá nặng như đá granit, đá cẩm thạch, đá xanh và đá phiến cũng như gạch cứng có thể được làm sạch bằng vòi phun nước áp suất thấp nóng hoặc lạnh, sau đó chà nhẹ hoặc dùng kỹ thuật phun sương.
Những vật liệu này rất nhạy cảm với axit, do đó chất tẩy rửa hóa học cho các vật liệu này phải là trung tính. Cần hết sức cẩn thận và thực hiện các thử nghiệm thích hợp trước khi làm sạch. Hạn chế lượng nước sử dụng vì loại đá này có thể bị nước hòa tan, dẫn đến hư hỏng bề mặt.
Đá sa thạch Đá sa thạch bao gồm chủ yếu là silica, có tác dụng kết dính các chất bẩn trên bề mặt. Silica hầu như không hòa tan trong nước và việc rửa bằng nước sẽ không thành công. Tuy nhiên, sa thạch sẽ phản ứng với các chất tẩy rửa có tính axit. Loại và cường độ của axit phải được lựa chọn chính xác để tránh những tác động gây hại. Thực hiện kiểm tra độ pH sau khi rửa để đảm bảo không tồn tại dư lượng có hại.
Phải hết sức thận trọng khi sử dụng chất tẩy rửa hóa học để xác định thành phần của cả đá ốp và chất tẩy rửa. Nên loại trừ các hóa chất có hại như axit clohydric (axit muriatic) và natri hydroxit (xút ăn da).
35
Đá phiến, đá hoa cương không đánh bóng và đất nung Các loại đá này phải được xử lý hết sức cẩn thận. Axit flohidric hòa tan đá và ăn mòn thủy tinh. Đá hoa cương không được đánh bóng có thể bị biến đổi màu sắc nếu tiếp xúc với axit flohydric, vì vậy cần phải cẩn thận tìm đúng nồng độ và ngay sau đó luôn rửa sạch kỹ càng. Đá phiến hiếm khi cần chất tẩy rửa axit. Không bao giờ được sử dụng chất tẩy rửa xút.
Đôi khi có thể làm sạch các loại đá này bằng cách phun nước nhưng có thể cần sử dụng axit flohydric cùng với axit orthophosphoric ở dạng rất loãng (dưới 5%).
Đá cát vôi Đá cát vôi có cấu tạo từ các hạt cát liên kết với nhau bằng canxi cacbonat. Để làm sạch đá cát vôi, nên áp dụng theo cách tương tự như đá vôi. Không nên sử dụng các chất tẩy rửa có tính axit vì chúng có thể hòa tan canxi cacbonat
36
GÓC 43
Đá xanh Đá xanh được sử dụng thường là đá nặng và có thể được làm sạch bằng cách rửa hoặc vòi phun nước áp lực thấp. Tuy nhiên, vữa vôi giữa các viên đá rất mềm và dễ bị xói mòn.
Bề mặt đánh bóng Đá hoa cương và đá cẩm thạch được đánh bóng nên được rửa bằng nước và tốt nhất là không sử dụng chất tẩy rửa.
37
Đá mềm và gạch mềm Các loại vật liệu này có thể bị hư hỏng ngay cả khi được chà nhẹ nhất. Ngay cả vòi phun nước áp suất thấp cũng có thể gây nên sự mài mòn. Có thể phun nước rất nhẹ hoặc phun sương kết hợp với cọ rửa bằng bàn chải sơn. Việc làm sạch thường không được khuyến khích với các loại chất liệu này.
Lớp vữa lót Tùy thuộc vào độ cứng và độ bền, vữa lót có thể được làm sạch bằng cách sử dụng vòi phun nước áp lực thấp hoặc phun sương tự nhiên.
38
LỰA CHỌN
HỆ THỐNG LÀM SẠCH
39
40
Trong hầu hết các trường hợp, nếu một hệ thống làm sạch không làm thay đổi tình trạng vật lý và hình thức của đá ốp thì có thể cần kết hợp nhiều kỹ thuật khác nhau. Để làm sạch thành công, điều quan trọng đầu tiên là phải xác định: Từng phần tử của cấu trúc và loại vật liệu được làm sạch. Tình trạng chung của từng vật liệu. (Các) loại vết bẩn trong mỗi khu vực. Bất kỳ điều kiện đặc biệt nào. Những điều này cần được lưu ý trên bản vẽ và trong mô tả kỹ thuật. Bản chất của các vật liệu lân cận và khả năng chống chịu với hệ thống làm sạch được đề xuất.
41
Các hạng mục này phải được xác định rõ ràng từ trước và không chỉ dựa vào kiến thức và nguồn lực cung cấp của nhà thầu vệ sinh. Kinh nghiệm cho thấy không nên đánh giá thấp tác động của việc làm sạch đối với các tòa nhà.
Góc 43
42
Làm sạch đá đã hư hại
43
Khi xử lý mặt đá mỏng manh, dễ vỡ hoặc xuống
cấp, cần có các biện pháp phòng ngừa đặc biệt và chỉ tiến hành làm sạch nếu đó là điều không thể tránh khỏi. Lượng nước sử dụng để rửa phải được kiểm soát chặt chẽ (ví dụ bằng cách áp dụng các cảm biến lên bề mặt của đá). Phương pháp thuốc đắp có thể được sử dụng thành công để làm sạch đá tinh xảo. Một số bề mặt đá bị xuống cấp rất yếu nên việc áp dụng bất kỳ quy trình làm sạch nào cũng đều làm mất một lượng lớn vật liệu. Trong trường hợp này, bề mặt đá có thể được gia cố tạm thời trước và sau đó làm sạch. Kỹ thuật đặc biệt áp dụng cho các bề mặt có giá trị cao như tác phẩm điêu khắc hoặc chi tiết quý giá. Những việc này phải được thực hiện bởi người có chuyên môn.
Góc 43
44
An toàn
&
Bảo vệ môi trường Nhiều quá trình làm sạch gây khó chịu cho người vận hành và một số quá trình thậm chí còn gây nguy hiểm. Việc tuân thủ các biện pháp phòng ngừa an toàn là điều cần thiết.
45
Các khu vực lân cận (bao gồm cả thực vật), phải được bảo vệ khỏi tác động của hóa chất, bụi, cặn, hoạt động làm sạch bằng nước và phun quá mức. Cần có đầy đủ các phương tiện sơ cứu thích hợp và tất cả công nhân phải được bảo vệ khỏi tác động của bụi và hóa chất bằng cách luôn đeo thiết bị bảo hộ đầy đủ và đã được phê duyệt trong suốt quá trình làm vệ sinh. Khi bề mặt được làm sạch bằng hóa chất, các ống giàn giáo phải được bịt kín đầu trước khi sử dụng. Tất cả các thành phần giàn giáo cần được cọ rửa kỹ trong quá trình tháo dỡ. Cần cẩn thận để đảm bảo nước thải hoặc chất lỏng được đưa ra khỏi công trường an toàn. Tất cả các hạng mục liên quan đến an toàn lao động phải được trình bày chi tiết trong các thông số kỹ thuật của công việc.
Sau khi làm sạch
Việc làm sạch có thể làm lộ ra các khuyết điểm và chương trình làm sạch phải được thiết kế phù hợp để có thể áp dụng ngay cả trong trường hợp cần làm sạch đột xuất. Sau khi hoàn thành tất cả các công việc, kính cửa sổ nên được rửa sạch. Không được cọ xát kính sơn màu và bộ cửa kính. Nếu hiện tượng lên hoa muối xuất hiện sau khi làm sạch, nên để muối kết tinh và chải sạch khi khô. Phương pháp thuốc đắp có thể được áp dụng nếu cần thiết.
Chất thải độc hại phải được xử lý đúng cách.
Góc 43
46
LỚP PHỦ CHO ĐÁ ỐP Có hai loại: sơn chống thấm và sơn kỵ nước. Sơn chống thấm
Sơn chống thấm giúp bảo vệ bề mặt khỏi nước, hơi nước và thường hơi mờ đục (lớp phủ bitum và một số loại sơn). Sơn chống thấm có ảnh hưởng xấu đến diện mạo của đá ốp và do đó không bao giờ được sử dụng.
47
Sơn kỵ nước
Sơn kỵ nước ngăn không cho nước lỏng thấm vào bề mặt nhưng lại để hơi nước xâm nhập và đi qua đá ốp. Sơn kỵ nước thường trong suốt, nhưng làm thay đổi tính chất phản chiếu của đá ốp và ảnh hưởng đến diện mạo tổng thể của đá. Sơn kỵ nước gồm các lớp phủ dựa trên silicone hiện có trên thị trường. Sơn kỵ nước có thể ngăn mưa hắt, nhưng không thể bảo vệ đá khỏi các kiểu thấm nước khác. Các loại sơn kỵ nước có thể tạo điều kiện hơi nước bay hơi, trên thực tế sẽ làm hơi nước bay hơi từ bề mặt sang lớp bên trong đá ốp tương ứng với độ sâu của lớp phủ. Sự kết tinh của các muối hòa tan sẽ tạo ra áp lực phía sau lớp phủ, cuối cùng sẽ gây ra hiện tượng bong tróc và làm mất bề mặt. Do đó, việc phủ lớp xây bằng chất kỵ nước không những không hiệu quả mà còn gây hại cho chính đá ốp. Ở những nơi có độ ẩm cao, việc sử dụng các lớp phủ sẽ đẩy độ ẩm trên tường lên cao hơn. Những lớp phủ này có tuổi thọ tương đối ngắn (vì sự suy giảm chất lượng từ tia cực tím) và có tạo thành các vệt loang lổ trên bề mặt đá. Lớp phủ thường phải được thi công lại trong vòng 5 đến 10 năm. Vì đá ốp cần được làm sạch trước khi sơn lớp mới nên chi phí bảo dưỡng sẽ tăng lên tương ứng. Các sai sót khi thi công có thể để lại các vệt kém thẩm mỹ và làm mất sự đồng đều về độ bóng trên bề mặt đá ốp. Chỉ nên sử dụng sơn kỵ nước để giải quyết các vấn đề cụ thể trong các khu vực bị giới hạn và chỉ khi không có giải pháp thay thế tốt hơn.
7 phút shinkansen
48
Bóc và phủ sàn
Mục đích: Để bóc và phủ lại các bề mặt sàn cứng cần lớp phủ bảo vệ một cách an toàn và hiệu quả.
Bề mặt sàn cứng gồm: • • • • •
Vinyl / Lino Bê tông Gỗ Altro Gạch Đá mài Terrazo.
49
Chất lượng yêu cầu:
Sàn không có bụi, sạn, rác, vết và đốm, nước hoặc các chất lỏng khác Sàn không có chất đánh bóng hoặc các chất tích tụ khác ở các cạnh và góc hoặc trên các làn đường giao thông Sàn không có vết, vết xước hoặc vết xước trên làn đường giao thông, xung quanh đồ đạc và tại các điểm trục Các khu vực không thể tiếp cận (các cạnh, góc và xung quanh đồ nội thất) không có bụi, sạn, xơ vải và các đốm. Các bề mặt sàn phải có độ bóng đồng đều
Thiết bị yêu cầu: Biển cảnh báo Tấm truyền động và tấm đệm polyester (đỏ hoặc xanh lá cây) hoặc bàn chải chà Máy quét sàn Hóa chất để bóc sàn Miếng cọ rửa mài mòn Xô và cây lau nhà (theo tiêu chuẩn lựa chọn màu) hoặc máy hút nước Vải / vải dùng một lần / vải vi sợi (theo tiêu chuẩn lựa chọn màu) Bàn chải đánh bóng và khay đựng bụi Thiết bị bảo hộ cá nhân (găng tay, áo choàng / tạp dề, kính bảo hộ, khẩu trang và khăn che đầu).
7 phút shinkansen
50
Rủi ro Nguy cơ: Chấn thương khi vận hành
Chất lượng yêu cầu: Chỉ nhân viên đã qua đào tạo mới có thể thực hiện quy trình này Không pha trộn hóa chất Khi thêm hóa chất theo tỷ lệ pha loãng, phải cho nước vào xô trước khi thêm hóa chất Đảm bảo đặt các biển báo an toàn trước khi bắt đầu Thực hiện công việc từ điểm xa nhất về phía cửa nếu có thể Đảm bảo khu vực được thông gió tốt Đảm bảo tất cả các thiết bị điện đều được lắp công tắc an toàn (cầu dao chống rò rỉ đất) Cẩn thận khi đi trên sàn ướt, vì sàn có thể rất trơn Đảm bảo kiểm soát hoàn toàn máy chà sàn ướt Chỉ sử dụng dụng cụ bóc sàn tại các khu vực có thể quản lý - mỗi lần khoảng 10 mét vuông Kiểm tra máy xem có hư hỏng gì không
51
Nguyên tắc giữ an toàn: Vận hành thiết bị theo hướng dẫn của nhà sản xuất và các yêu cầu của cơ sở vật chất Lắp đặt biển báo và rào cản thích hợp để tối đa hóa an toàn công cộng trong quá trình làm sạch Luôn tuân thủ các Biện pháp Phòng ngừa Tiêu chuẩn và các Biện pháp Phòng ngừa truyền dẫn nếu được yêu cầu / được khuyên làm như vậy Mang thiết bị bảo hộ cá nhân (PPE) phù hợp với nhiệm vụ làm sạch và loại bỏ hoặc làm sạch và sau đó cất PPE Sử dụng các kỹ thuật xử lý phù hợp Luôn đảm bảo TẮT thiết bị điện được khi lắp hoặc tháo khỏi điểm nguồn Luôn đảm bảo Vệ sinh tay sau mỗi lần sạch và sau khi tháo găng tay Đảm bảo tay khô khi kết nối và ngắt kết nối thiết bị điện với ổ cắm điện
Thời gian: Một người - 3 tiếng mỗi 100 mét vuông* *Thời gian này chỉ mang tính ước lượng và chỉ sử dụng như hướng dẫn tham khảo.
7 phút shinkansen
52
Chuẩn bị thiết bị và hóa chất Mang thiết bị bảo hộ cá nhân phù hợp Lau bụi toàn bộ sàn nhà Dựng các biển báo nguy hiểm / cảnh báo Sử dụng hỗn hợp để bóc sàn, trải đều trên diện tích 10 mét vuông đầu tiên
Bóc sàn bằng máy tốc độ chậm, bóc các cạnh bằng bông lau Gom hỗn hợp bùn bằng cây lau thứ hai hoặc máy ướt và khô nếu có
Rửa sạch sàn bằng hỗn hợp chất trung hòa khi hoàn thành việc tẩy rửa Nếu không có cặn, sàn đã sẵn sàng để phủ lại - nếu rõ ràng là có cặn, rửa sạch hoặc bóc sàn lại
Khi sàn đã khô, đánh bóng sàn và quét bằng chổi quét bụi
53
Cắt các cạnh trước
Quy trình
Đổ vào giữa bằng cách sử dụng chuyển động chồng chéo từ bên này sang bên kia
Phủ tối thiểu 2 lớp sơn lót lên sàn Chờ cho mỗi lớp sơn khô trước khi sơn các lớp khác Khi lớp sơn nền khô thì mới thi công sơn phủ hoàn thiện Khi hoàn thành: Lau dây điện bằng tấm vải Làm sạch máy Loại bỏ bàn chải hoặc tấm chà
Cuộn dây trên máy
Mang miếng đệm và bàn chải đến phòng Làm sạch để làm sạch hoặc loại bỏ Giặt bàn chải / miếng đệm bằng chất tẩy rửa trung tính, rửa sạch, giũ sạch nước thừa và treo khô
Tháo thiết bị bảo hộ cá nhân và thực hiện Vệ sinh tay
www.lifebalance.vn