KariyeriM Sayı 3
Kalitenin Tarih İçindeki Yoğunluğu
19. yy’ da kalite;
Bozuk ve hatalı olanların, kaliteli-kalitesiz, 1. kalite - 2. kalite şeklinde ayrılması olarak tanımlanırken; 19. yy sonlarında Taylor sistemi geliştirildi. Sistem; işlemlerin küçük parçalara bölünüp (beceri gerektirmeyecek şekilde) standardize edilmesi durumunda, yarı vasıflı bireyin bile (yüksek düzeyde beceri gerektirecek işlemleri) istenen işlemleri yerine getirebileceğini öngörüyordu. Bu sistemden en fazla ABD faydalanmıştır.
Verimlilik artışıyla birlikte,
Çalışanlarla ilgili sorunlar ortaya çıktı. Verimlilik arttıkça sorunlar da arttı. Sanayi devriminden önce, ustalar tarafından el emeğiyle, belli bir hızda gerçekleştirilen üretim, sorumluluğu da ustalara teslim ediyordu. Devrim sonrası makineleşmeyle seri üretime geçen sektör, üretim ve kalite kontrol faaliyetlerini ayırdı. Muayene istasyonlarında yapılan kontroller, devrim öncesi titizlikle yapılan kalite kontrolünü sadece ayıklama işlemleriyle sınırlandırdı.
Savaş sonrası,
Taylor sisteminden farklı olarak; “işgücü ve işgücü yaratıcılığına güvenerek çalışma” ilkesi özellikle Japonya üzerinde uygulandı. 1950 sonrası Japonlar kalite kontrol ve toplam kalite konusunda gelişme kaydettiler, sonrasında ABD ve Avrupa’da da bu sistemin izlerini görmek mümkün oldu. 1920-40’larda muayene, 1940-60 arası proses kontrolü, 60’lardan sonra tasarım ve yeni ürün geliştirmeyi kapsadı. Geniş pazarlara büyük hacimde üretimle girebilen firmalar “kitle üretimi” ve “ölçek ekonomisi” avantajlarıyla rakiplerini geride bıraktılar.
32
1920-40’larda muayene, 1940-60 arası proses kontrolü, 60’lardan sonra tasarım ve yeni ürün geliştirmeyi kapsadı.
1990 yıllarında tasarım ve hız önem kazandı. Beğeni alan, çok fonksiyonlu, pazarda en hızlı yer bulabilen ürünler, kalitenin önüne geçti.
1970’ler:
Batılı büyük firmalar üretimlerini, teknolojinin yaygınlaştığı ve düşük maliyetle üretim yapılabildiği 3. Dünya ülkelerine kaydırmışlardır.
talep Batıdan, arz Doğudan özellikle Japonya’dan geldi. Ölçek ekonomisi ve kitlesel üretimin yerini, esnek üretim, üretim çeşitliliği, küçük hacimde ekonomi ve uzmanlaşma terimleri aldı.
1980’ler:
1990’lar:
Ucuz ve bol ürünlerin yerini kaliteli ürünler aldı. Kaliteye
Tasarım ve hız önem kazandı. Beğeni alan, çok fonksiyonlu,
