3 minute read

5.2 Bilincin Psikoaktif İlaçlar ile Değiştirilmesi

Next Article
ANAHTAR BİLGİLER

ANAHTAR BİLGİLER

-Uyku, REM ve REM olmayan uyku aşamalarından oluşur. REM olmayan(Non-REM) uyku da N1,N2 ve N3 olarak bilinen alt gruplara bölünmüştür. - Her uyku aşamasının beyin dalgalarının şekillerine göre kendine has farkları vardır.

- Uyku, gün boyunca sağlıklı bir işleyiş için çok önemlidir. Insomia, uyku apnesi, narkolepsi uyumamızı güçleştiren uyku bozukluklarıdır. -Rüyalar ilk olarak REM aşamasında oluşurlar. Bazı rüya teorileri, Freud’un yaptığı gibi içerikle ilgilenirken, rüyanın aktivasyon-sentez teorisi gibi teoriler rüyayı sinirsel aktivitelere bağlarlar.

5.2 Bilincin Psikoaktif İlaçlar ile Değiştirilmesi.

Psikoaktif ilaç , bilinç durumumuzu, algımızı ve ruh halimizi değiştiren bir kimyasaldır. Bu ilaçlar çikolata, kahve gibi hem günlük içecek ve yiyeceklerin hem de tezgah üstü ilaçların (aspirin) vb. içinde bulunur. Psikoaktif ilaçlar genellikle uyku ilaçları, sakinleştiriciler ve antianksiyete ilaçları ile beraber reçete edilir. Psikoaktif ilaçların başlıca dört sınıfı vardır: Uyarıcılar, depresanlar, opioidlar ve halüsinojenler… Uyarıcılar: Ruh halini değiştirir ve enerjiyi arttırırlar… (Kafein, nikotin, kokain ve amfitemin)

Depresanlar: Etkileri azaltır, acı azaltır, uyku verir ve kalp hızını - solumayı yavaşlatır.(Alkol, barbiturat, benzodiyapen…) Opioidler: Solunum ve kardiyak depresyon da dahil olmak üzere birçok vücut fonksiyonunu yavaşlatır.(afyon,morfin, eroin) Hallüsinojenler: Bilincin değiştirilmesi ve halüsinasyonlar…(marihuana, LSD, PCP, meskalin)

Psikoaktif ilaçların kullanımı özellikle de yasadışı kullanılanları olumsuz yan etkileri sahiptir. Bu hepsinin tehlikeli olduğu anlamına gelmese de uzun süreli kullanımların tehlikeli sonuçlar doğurma potansiyeli yüksektir. Zaten bu ilaçlar genellikle ilk anda değil sürekli kullanımda artan dozlara bağlı olarak negatif yan etkiler doğururlar.

Problem, ilaçların yarattığı tolerans düzeyindedir. Tolerans aynı etkiyi sağlamak için dozdaki artışı ifade eder. Doz artıkça da kullanıcının bağımlılığı yani düzenli şekilde kullanma ihtiyacı artar. Kullanıcılar ilaçları kullanmayı bırakmak istediklerinde bırakmadan ya da dozajı azaltmadan doğan fiziksel acı ve semptom tecrübelerini yaşamaya başlarlar. Dolayısıyla tekrar ilaca karşı bir açlık duyarlar ve mali ya da sosyal maliyeti ne olursa olsun bu ilaçların ve uyuşturucuların peşinden giderler. Rekreasyonel ilaçlar, bilinç durumunu değiştirerek(özellikle merkezi sinir sistemini etkileyerek) ruh halini tekrar canlandırmak için kullanılırlar. Bu ilaçlar ilk kullanımda bağımlılık yapmadıkları için tehlikesiz gibi düşünülseler de bunları kullananların başarı oranları düşüktür. Rekreasyo el ilaçlara birkaç örnek verecek olursak, eroini, alkolü, marihuanayı, prozac, kodeini sayabiliriz.

Uyarıcı da bir psikoaktif ilaç olup, merkezi sinir sistemi sinapslerindeki dopaminin , norefinefrinin ve serotoninin tekrar alımını engeller. Kafein, bitkilerin meyvelerinde ve yapraklarında bulunan psikoaktif bir ilaç ve doğal bir böcek öldürücüdür. Nikotin de kafein gibi doğal bir böcek öldürücü olup itüzümü ailesine ait bitkilerde bulunur.

Kokain, koka bitkisinin yapraklarından elde edilen bağımlılık yaratıcı bir uyuşturucudur. Amfitamin, azalan yorgunluk ve iştahla beraber uyanıklığı ve odaklanmayı arttırıcı etki üreten bir uyarıcıdır.

Beyni Depresanlarla Yavaşlatmak: Alkol, Barbiturat, Benzodiazepin ve Zehirli Uçucu Maddeler

Depresanlar, sinirsel aktiviteleri arttıran uyarıcıların aksine, bilinci yavaşlatacak şekilde hareket ederler. Depresanlar, merkezi sinir sistemi aktivitelerini azaltan psikoaktif ilaçlardır. Depresanların arasında en genel kullanım alkolde yoğunlaşmıştır. Alkol, renksiz bir sıvı olup nişasta veya şekeri fermente edilmesiyle elde edilmektedir. Ilımlı dozlarda alkol, sempatik sinir sistemini yavaşlatarak hareket ederken yüksek dozlarda koordinasyonu ve dengeyi bozacak şekilde serebellumda faaliyet

gösterir. Alkol saldırganlığı arttırırken, saldırganlığını dindirmek için tüketildikçe yetenek ve odak kaybına neden olabilir. Barbituratlar, uyku ilacı ve ağrı kesici olarak reçete edilirler. Ilımlı dozlarda kullanıldığında rahatlama sağlarlar ve uyku verirler. Yüksek dozlarda ise düşünme zorluğu, konuşma yavaşlığı, yanlış muhakeme, koma ve ölümle noktalanabilecek sonuçlar doğurur. Benzodiazepin, depresan ailesinden bir ilaç olup, anksiyete,insomia ve kas spazmlarını tedavide kullanılır. Düşük dozlarda kullanıldığında anksiyeteyi azaltan bir etki gösterirken yüksek dozlar aşırı uyku sebebidir.

Zehirli uçucu maddeler olarak tutkal, benzin, propan, saç spreyi ve sprey boyalar sayılabilir ve solunduğunda bilinç kaybına neden olur.

Opiodlar: Afyon, Morfin, Eroin ve Kodein

Opiodler, beyindeki opioid sinir reseptörlerindeki ve sindirim sistemindeki aktiviteyi arttırarak öfori, analjezi,yavaş soluma ve kabızlık üretirler. Kimyasal yapıları endorfine benzemektedir. Afyon, olgunlaşmamış afyon tohumunun kurutulmuş suyudur. Sümerler tarafından kullanılan afyon, tarihin belki de en eski ilacıdır. Morfin ve eroin afyondan türetilmiş daha güçlü ve bağımlılık yapıcı uyuşturucularken kodein, afyon ailesinin en az bağımlılık yapıcı ve daha zayıf analjezik bir üyesidir. Opioidlar, kan basıncını ve kalp hızını arttırıcı etkiye sahipken tehlikeli seviyelerde kullanım halinde bu hız , kalp krizi veya felce sebep olur.

Halüsinojen: Esrar, Meskalin ve LSD

Halüsinojenler, duyumu ve algıyı değiştirerek halüsinasyon yaratan psikoaktif ilaçlar ya da uyuşturuculardır. Halüsinojenler hayal gördüren, sanrı yaratan olarak da bilinir.

Halüsinojenler,, algıda bir ya da iki duyu yoluyla kırılmalar yaratır. Bu ilaçlar kullanıldığında elde edilen tecrübe, günlük hayatta yaşananlardan çok hayallerde yaşananlara benzemektedir. Canabis(marihuana ya da esrar) en sık kullanılan halüsinojendir. Tıbbi marihuana birçok Amerika eyalette yasaldır fakat federal kanuna göre hala yasaktır.

This article is from: