Αρέθουσα
Arethousa
Αποτίμηση φέρουσας ικανότητας – αξιολόγηση μεθόδων επέμβασης
Bearing capacity assessment – evaluation of reinforcement methods
Διπλωματική εργασία Νικολέττα Κορώνη Πολιτικός Μηχανικός
Postgraduate thesis Nikoletta Koroni Civil Engineer
Επιβλέπων Ιωάννης ∆ουδούµης Καθηγητής, Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών
Supervisor Ioannis Doudoumis Professor, School of Civil Engineering
Δ.Π.Μ.Σ. «ΠΡΟΣΤΑΣΊΑ, ΣΥΝΤΉΡΗΣΗ & ΑΠΟΚΑΤΆΣΤΑΣΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΏΝ ΜΝΗΜΕΊΩΝ». ΘΈΜΑΤΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΊΟΥ ΔΙΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΉΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΊΑΣ & ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΈΣ ΕΡΓΑΣΊΕΣ 2008-2010 I.P.P.S. “PROTECTION, CONSERVATION & RESTORATION OF ARCHITECTURAL MONUMENTS”. INTERDISCIPLINARY COLLABORATION STUDIO PROJECTS & POSTGRADUATE THESES 2008-2010
01
02
03
04
08 Η παρούσα διπλωματική αφορά στη μελέτη της υφιστάμενης κατάστασης του βιομηχανικού κτιρίου της Αρέθουσας, που χωροθετείται στην πόλη της Χαλκίδας, και σε ορισμένες προτάσεις για την ενίσχυσή του. Το οινοποιείο «Αρέθουσα» βρίσκεται σε θέση κεντροβαρικής σημασίας, στη νότια έξοδο της Χαλκίδας, στην ιστορική περιοχή του Αγίου Στεφάνου, στη συμβολή των οδών Κιαπέκου και Αρεθούσης. Το 1899 αγοράζεται το οικοδομικό τετράγωνο 401 από την εταιρία «Αρέθουσα Α.Ε.» με ιδρυτές τους αδερφούς Ζάχου και το κτίσμα κατασκευάστηκε την ίδια χρονιά. Το 1922 φυλλοξήρα πλήττει τους γειτονικούς αμπελώνες και η έλλειψη σε πρώτη ύλη οδήγησε σε τερματισμό της λειτουργίας του. Από το 1945, που ηλεκτροδοτήθηκε, ως το 1953 λειτούργησε ως παράρτημα της «Ανώνυμης Εταιρείας Οινοπνευματοποιίας Πειραιώς» παράγοντας εξαιρετικής ποιότητας κρασί. Το 1979 το κτίριο κρίνεται διατηρητέο «ως θαυμάσιο δείγμα βιομηχανικής αρχιτεκτονικής» απόφαση που δημοσιεύεται στην εφημερίδα της κυβερνήσεως (ΦΕΚ 45/Β/22-1-1979). Το 1980 έκλεισε οριστικά. Το 1988 περιήλθε στην Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος, από την οποία το αγόρασε η Εθνική Κεφαλαίου το 1994. Το 2003, το ΚΑΣ ενέκρινε την ίδρυση σε αυτό του νέου Μουσείου Χαλκίδας και η αγορά του ακινήτου πραγματοποιήθηκε το 2005, έναντι 1.400.000€. Μετά από χρόνια απραξίας επανέρχεται το ΚΑΣ με πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος για την ανάθεση εκπόνησης της σχετικής μελέτης. Έπειτα, όπως ορίζει η μεθοδολογία των αποκαταστάσεων, πραγματοποιείται λεπτομερής στατική αποτύπωση του φέροντος οργανισμού και διευκρίνηση της στατικής λειτουργίας του με επιτόπιες μετρήσεις, αναγνώριση των επιμέρους υλικών του δαπέδου, των τοιχοποιιών (κονιάματα, λιθοδομή και πλινθοδομή) και των διατομών των επιμέρους στοιχείων. Όλο το κτίριο είναι λιθόκτιστο εκτός από το ανώτερο τμήμα που είναι πλινθόκτιστο με τοιχοποιίες μειούμενες καθ’ ύψος. Πρόκειται για ένα επίμηκες 63
The present postgraduate thesis concerning Arethousa, an industrial building in Chalkida, Evia, deals with the study of its current state, also suggesting certain reinforcements. The winery Arethοusa is located in the southern exit of Chalkida in the historical area Hagios Stephanos, at the intersection of Kiapekou and Arethousis streets. In 1899 the company “Arethousa S.A.” of Zachos brothers bought the building block 401 and the winery was constructed in the same year. In 1922 phylloxera affects the neighbouring vineyards and the lack of grapes led to the winery’s shutdown. Since 1945, when it was connected to the electric supply network, until 1953 the building operated as a branch of the Piraeus Distillery Company producing wine of fine quality. In 1979 the building was declared a preservable one “as a splendid example of industrial architecture” decision published in the Official Government Gazette (ΦΕΚ 45/Β/22-1-1979). In 1980 the winery closed permanently. In 1988 it came to the property of the National Bank of Greece and later, in 1994, it was bought by the National Capital. In 2003 the Central Archaeological Council approved the establishment of the new Museum of Chalkida in the building and purchased the property in 2005 for 1.400.000 €. After years of inaction the Central Archaeological Council issued an invitation for expressions of interest for the restoration study of the monument. Therefore, following the restoration methodology, a detailed plan of the load bearing structure and assessment of its bearing capacity with in situ measurements, documentation of the materials used in floors, walls (mortar, stone and brick masonry) and the dimensioning of all components were conducted. The entire building is made of stone except for the upper part that is built of brick masonry with decreasing thickness of the walls the higher it gets. The monument is an oblong building with strict axial symmetry. It consists of a central three-storey building, with two-storey buildings on both sides, that are connected accordingly to two oblong single-storey buildings. The brick furnace
05 01 Πλακέτα εγκαινίων στην «Αρέθουσα». Inauguration plate of Arethousa winery. 02-03 Όψεις του κτιρίου από βορειοανατολικά και νοτιοδυτικά. Views of the building from NE and SW. 04 Μεταγενέστερη προσθήκη 8 μεταλλικών δεξαμενών το 1973. Later addition of 8 metal tanks in 1973. 05 Ρωγμή στο σημείο ένωσης της τοιχοποιίας με εγκάρσιο τοίχο της προσθήκης. A crack on the intersection of the original wall with the later transverse addition.
64
ΚΟΡΏΝΗ ΝΙΚΟΛΈΤΤΑ - ΑΡΈΘΟΥΣΑ: ΑΠΟΤΊΜΗΣΗ ΦΈΡΟΥΣΑΣ ΙΚΑΝΌΤΗΤΑΣ – ΑΞΙΟΛΌΓΗΣΗ ΜΕΘΌΔΩΝ ΕΠΈΜΒΑΣΗΣ KORONI NIKOLETTA - ARETHOUSA: BEARING CAPACITY ASSESSMENT – EVALUATION OF REINFORCEMENT METHODS
Δ.Π.Μ.Σ. «ΠΡΟΣΤΑΣΊΑ, ΣΥΝΤΉΡΗΣΗ & ΑΠΟΚΑΤΆΣΤΑΣΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΏΝ ΜΝΗΜΕΊΩΝ». ΘΈΜΑΤΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΊΟΥ ΔΙΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΉΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΊΑΣ & ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΈΣ ΕΡΓΑΣΊΕΣ 2008-2010 I.P.P.S. “PROTECTION, CONSERVATION & RESTORATION OF ARCHITECTURAL MONUMENTS”. INTERDISCIPLINARY COLLABORATION STUDIO PROJECTS & POSTGRADUATE THESES 2008-2010
06
07 06 Αποτύπωση παθολογίας στη νοτιοδυτική όψη. Southwest view – pathology. 07 Αποτύπωση παθολογίας στη νοτιοανατολική όψη. Southeast view – pathology.
κεραμοσκεπές οικοδόμημα αυστηρής αξονικής συμμετρίας. Αποτελείται από ένα κεντρικό τριώροφο κτίσμα, εκατέρωθεν του οποίου είναι κατασκευασμένα δύο διώροφα κτίσματα τα οποία συνδέονται με δυο αντίστοιχα επιμήκη ισόγεια. Η υψικάμινος αποτελείται από συμπαγείς οπτόπλινθους δομημένες σε ομόκεντρους κολουροκωνικούς δακτυλίους και το ύψος της αγγίζει τα 33,8 μ. Στο κεντρικό τριώροφο τμήμα δεν υπάρχουν πατώματα ορόφων, ενώ στους πλαϊνούς, βοηθητικούς, διώροφους χώρους υπάρχουν κάποιες ξύλινες δοκοί, μάρτυρες ύπαρξης ξύλινων πατωμάτων. Στα ακριανά ισόγεια τμήματα υπάρχουν 12 δεξαμενές από οπλισμένο σκυρόδεμα και καλύπτουν τη μισή επιφάνειά τους. Ελκυστήρες περιδένουν το κτίριο γραμμικά και ως προς τις δυο κατευθύνσεις των τοιχοποιιών. Ως προς την παθολογία του κτιρίου και τα αίτια στα οποία οφείλεται, παρατηρείται ότι η γενική κατάσταση του δομοστατικού φορέα θεωρείται καλή. Δεν παρατηρούνται ρηγματώσεις ή αποκολλήσεις τοιχοποιιών στις αλληλοτομίες τους. Όμως, στην τοιχοποιία που διασταυρώνεται με τη μεταγενέστερη προσθήκη, υπάρχουν ρωγμές που εκτείνονται στην εσωτερική πλευρά. Γενικά υπάρχει πρόβλημα κατερχόμενης υγρασίας 65
chimney is built in concentric rings and its height reaches 33.8 m. In the three-storey central building there are no floors preserved, while only some wooden beams, remains of the initial floors, are preserved in the lateral, auxiliary, two-storey buildings. In the single-storey buildings 12 tanks of reinforced concrete have been preserved, covering half of their surface. The building is reinforced in both directions with ties on the walls. Considering the pathology and the its causes attested now on the building, we would say that the current condition of the load bearing structure is rather good. No cracks are observed or detachments of masonry on the surfaces of the walls that intersect. But, on the walls that intersect with later additions cracks are noticed at their interior surfaces. Except for the wall which intersects with the later addition, where there are cracks in the inside area. Generally, the building suffers from structural dampness because of the long abandonment and the poor maintenance. In addition, three areas of the roof have collapsed provoking additional dampness because of rain penetration. Reclaiming the postgraduate thesis of the architect Polyxeni Triantafyllou, that has conducted the drawings and documentation of the typological and morphological characteristics of the monument, and bearing in mind the possible new use of the building as a museum, it
08
λόγω της εγκατάλειψης και της πλημμελούς συντήρησης. Εκτός αυτού, σε τρία σημεία έχουμε περίπτωση κατάρρευσης της στέγης, γεγονός που προκαλεί τα περισσότερα προβλήματα κατερχόμενης υγρασίας. Αξιοποιώντας και τα στοιχεία της διπλωματικής εργασίας της αρχιτέκτονα του Α.Π.Θ. Πολυξένης Τριανταφύλλου, κατά την οποία έχει υλοποιηθεί η αρχιτεκτονική αποτύπωση του κτιρίου και έχει καταγραφεί η τυπολογία και η μορφολογία του, και ορίζοντας πιθανή νέα χρήση τη στέγαση του μουσείου, γίνεται η προσομοίωση του κτιρίου με επιφανειακά στοιχεία. Για τη στατική ανάλυση της υφιστάμενης κατάστασης επιλέγεται το πρόγραμμα ETABS. Στη συνέχεια, ελέγχονται τα φέροντα στοιχεία (πεσσοί, πατώματα, θεμελίωση) για τα κατακόρυφα και τα σεισμικά φορτία υπό το πρίσμα των όσων ορίζονται από τους σύγχρονους ισχύοντες κανονισμούς περί κατασκευών, όπως είναι ο Ε.Κ.Ω.Σ., Ε.Α.Κ.2000 και EC6. Ακολουθεί πρόταση σταδιακής στατικής ενίσχυσης του κτιρίου και επανέλεγχος των ενισχυμένων φερόντων στοιχείων.
09
has been simulated with shell elements. For the static analysis of the current condition of the building ETABS software has been selected. Then, all structural elements (pillars, floors, foundation) are thoroughly tested both for vertical and seismic loads according to the recommendations defined by the present structure regulations, such as E.K.O.S., E.A.K. 2000 and EC6. At last, a progressive structural reinforcement proposal is carried out, followed by retesting of the reinforced load bearing elements. 08 Αποτύπωση φέροντος οργανισμού στο ισόγειο. Load bearing structure, ground floor – current condition. 09 Προσομοίωση φέροντα οργανισμού με κατηγοριοποίηση διατομών. 3D model of the load bearing structure – categorization of cross-sections. 10 Προσομοίωση φέροντα οργανισμού με κατηγοριοποίηση υλικού. 3D model of the load bearing structure – categorization of materials.
10 66