kneep 7,5 mm
plat 137 mm
bordhoogte 186 mm
Liefde
Liefde, we kunnen niet zonder. U heeft een boekje ‘vol van liefde’ in handen met citaten uit de Bijbel, uitspraken van ‘mensen van naam’ en gedicht- en liedteksten van bekende schrijvers. Het sluit aan bij het derde woord van de trits ‘geloof hoop liefde’ waarmee de Protestantse Kerk zich presenteert. Een boekje voor eigen inspiratie, om cadeau te doen, of om erbij te pakken als u zich wilt warmen.
rug 8,62 mm
plat 137 mm
kneep 7,5 mm
inslag rondom 15 mm
Protestantse Kerk in Nederland Postbus 8504 3503 RM Utrecht Tel. (030) 880 18 80 bestellingen@pkn.nl www.pkn.nl
Liefde
Liefde 3
Zoals een bloem de zon nodig heeft om bloem te worden, zo heeft de mens de liefde nodig om mens te worden. Phil Bosmans
4
Liefde “Het gaat er niet om hoeveel je doet, maar om hoeveel liefde je erin stopt.” Een uitspraak van moeder Teresa die in Calcutta onder de allerarmsten werkte. Voor haar verdiende iedereen evenveel liefde, hoe men er ook uitzag, welk geloof men ook had. ‘Ons resten geloof, hoop en liefde, deze drie, maar de grootste daarvan is de liefde’ zegt 1 Korintiërs 13:13. Liefde, we kunnen niet zonder. U heeft een boekje ‘vol van liefde’ in handen met citaten uit de Bijbel, uitspraken van ‘mensen van naam’ en gedicht- en liedteksten van bekende schrijvers. Het sluit aan bij het derde woord van de trits ‘geloof hoop liefde’ waarmee de Protestantse Kerk zich presenteert. Een boekje voor eigen inspiratie, om cadeau te doen, of om erbij te pakken als u zich wilt warmen. Er is ook een boekje met teksten over ‘geloof’ en een boekje met teksten over ‘hoop’. Samen vormen ze een serie van drie.
Geen touw of kabel kan zo stevig samensnoeren, zo vast binden, als liefde met één enkele draad doet. Robert Burton 5
6
Wek mijn zachtheid weer Geef mij terug de ogen van een kind Dat ik zie wat is En mij toevertrouw En het licht niet haat. Huub Oosterhuis
7
De hoogste weg
liefde volhardt in het scheppen van ruimte blijft waaien als een milde lentewind die bloeien laat en nooit verstikt liefde loopt niet te koop uitdagend met hoge borst
8
liefde kent geen trots die beschadigt en beschaamd maakt liefde wil niet winnen niet zelfgenoegzaam zijn zich niet handhaven liefde verdraagt geen onbetrouwbaarheid maar deelt de vreugde om mensen die op elkaar aan kunnen
liefde is een alomvattend huis en biedt een dak voor totaal vertrouwen voor grenzeloos verwachten liefde houdt eindeloos vol valt niet af liefde alleen laat zich kennen als toekomst die blijft. (parafrase van 1 KorintiĂŤrs 13:4-8) Sytze de Vries 9
De eerste plicht van liefde is luisteren. Paul Tillich
10
Je kunt geven zonder lief te hebben, maar je kunt niet liefhebben zonder te geven.
11
12
Wij krijgen elkander lief Wij krijgen elkander lief als de bladeren van een boom de aderen van een stroom de letters van een brief. Wij heten dezelfde naam wij nemen dezelfde loop langs groene oevers van hoop wij hebben dezelfde stam. De vader heeft ons geplant en de zoon plant ons voort de heilige geest legt het woord van God in onze hand. Guillaume van der Graft
13
Een mens, die je reisgenoot wil zijn. Als er maar iemand is, die met je meegaat. Een mens, die je reisgenoot wil zijn. Eén die alles met je deelt – licht en donker, hoogten en diepten, vreugde en verdriet. Een mens, die je peilt en respecteert. Een die de loop van je gedachten volgt, de loop van je dromen, het ritme van je hart. Een mens, die je minzaam bevestigt in wie je werkelijk bent. Een mens met wie jíj weer meegaat. Iemand voor wie jíj weer een reisgenoot wil zijn. Enzovoort. Hans Bouma 14
15
16
Slechts een klein beetje hoop is voldoende om liefde te laten ontluiken. Stendhal
17
het huis van 18
‘Wanneer Jezus zegt: “blijf met mij verbonden zoals ik met jullie”, biedt hij ons een intieme plek aan, die wij met recht ons ‘thuis’ kunnen noemen. Een ‘thuis’ is die plaats of ruimte waar wij niet bang hoeven te zijn, ons niet meer hoeven te verdedigen en waar wij vrij zijn, vrij van zorgen, vrij van spanningen, vrij van druk. Thuis is daar, waar we kunnen lachen en huilen, omhelzen en dansen, uitslapen en rustig dromen, eten, lezen, spelen, kijken naar het vuur in de open haard, waar we naar muziek kunnen luisteren en samen kunnen zijn met een vriend. Thuis kunnen we uitrusten en herstellen. Het woord ‘thuis’ brengt een breed scala van gevoelens en emoties samen in één beeld, het beeld van een huis waar het goed is te zijn: het huis van liefde.’ Henri Nouwen
liefde 19
20
Liefde Liefde is lente Voorjaar en zomer Bloeien en groeien Uit rouw en uit pijnLiefde is herfst En winter verduren Oogst in hoger schurenDauw en manna zijn. A.F. Troost
21
Maar de vrucht van de Geest is liefde, vreugde en vrede, geduld, vriendelijkheid en goedheid, geloof, zachtmoedigheid en zelfbeheersing. Er is geen wet die daar iets tegen heeft. Galaten 5:22-23
22
Heb lief en doe wat je wilt. Als je zwijgt, zwijg uit liefde. Als je spreekt, spreek uit liefde. Als je iemand terechtwijst, doe het uit liefde. Als je vergeeft, vergeef uit liefde. Laat de wortel van de liefde in je binnenste groeien. Uit die wortel kan slechts het goede voortkomen. Augustinus
23
24 24
Wie veel liefheeft, doet veel. Multum facit qui multum diligit. Thomas a Kempis
25
Liefde moet zijn als een boom, met zijn wortels diep in de aarde, maar met zijn takken uitgestrekt naar de hemel. Bertrand Russell
26
27
doe alleen kleine met grote liefde
28
dingen Ik ging houden van het ‘huis van de Berooiden en de Stervenden’ en daar was ik dan ook het meest. Ik hielp mensen met eten, masseerde hun spieren, deed ze in bad en probeerde mensen te verwennen die dat verdienden. Elke dag gingen er mensen dood en elke dag gingen we de straat op om nieuwe mensen te halen. Het doel was niet het in leven houden van mensen (we hadden te weinig voorzieningen om dat te doen), maar om mensen een waardig einde te geven met iemand die van ze hield, voor ze zong en met ze lachte, zodat ze niet alleen zouden zijn. (….) Ik leerde de discipline van het doen van kleine dingen met grote toewijding. Moeder Teresa zei altijd: “We kunnen geen grote dingen doen, alleen kleine dingen met grote liefde. Het gaat er niet om hoeveel je doet, maar om hoeveel liefde je erin stopt.” Shane Claiborne
29
Het enige dat ik weet over liefde, is dat liefde alles is. Emily Dickinson
30
Als je je geen dwaasheid kunt herinneren die je uit liefde hebt begaan, dan heb je niet echt liefgehad. Shakespeare
31
Liefde is jezelf zonder waarborg toevertrouwen, jezelf compleet geven in de hoop dat onze liefde ook liefde in de beminde persoon zal opwekken. Liefde is een daad van vertrouwen en als je weinig vertrouwen hebt, heb je ook weinig liefde. Erich Fromm
32
Laat uw liefde oprecht zijn. Verafschuw het kwaad en wees het goede toegedaan. Heb elkaar lief met de innige liefde van broeders en zusters en acht de ander hoger dan uzelf. Romeinen 12:9-10
33
34
Lied van Maria Magdalena ‘zoals licht’ Jij viel zoals licht In mijn leven naar binnen De zon door de ramen Aan het begin van de dag Je zei het wordt tijd Om opnieuw te beginnen We leven alleen nog Recht uit het hart
En nu kijk ik om De sporen vervagen Maar onzichtbare armen Houden mij nog vast Het wordt tijd om jou Los te laten
Jij was altijd verwonderd Met open armen Jij liet mij zien Dat samen bestaat Jij hebt je dromen Nooit verraden Jij hebt de wereld De liefde verklaard
Ik heb niemand gekend Die mij zo heeft ontwapend Ik heb niemand gekend Die mij zo heeft verwond Ik heb mezelf In jou achtergelaten Maar het was goed Dat jij bestond
De hemel brak open De ruimte werd groter Ik voelde me vrij En ik wist niet waarom Jij hebt de liefde Nooit verloren Maar jij vloog te hoog Te dicht bij de zon
Stef Bos
Sluit je ogen en slaap zacht
35
36
Om liefde bidden wij
Om liefde bidden wij te midden van alle liefdeloosheid: mensen die wel kinderen maken maar ze geen tederheid geven, of niet tot genegenheid in staat zijn omdat ze die zelf niet kregen. Om liefde bidden wij hier en ginds in onze wereld, opdat wij in staat zijn tot geven en ontvangen, tot vriendschap in lief en leed. Om liefde bidden wij – wij kunnen niet zonder. Jan van Opbergen
37
Liefhebben is royaal leven, je uitstrekken naar die ander, je in grote gulheid meedelen. Liefhebben is die ander trakteren op het beste wat je hebt, je verrast hem of haar met jezelf. En het kan maar niet op, je bent onuitputtelijk. Liefde is een kracht die zich steeds weer vernieuwt. Je staat rechtstreeks in verbinding met je glanzende kern, of ook met de god die je schiep naar zijn beeld, de god die niets dan liefde is. Liefde, leven dat zich verdiept en verhevigt tot samenleven, intenser kan het niet. Mens ben je, zo bezield en volledig mens dat je ook medemens bent, medeschepsel. Voel die hand op je hoofd, de hand van je Schepper. Hans Bouma
je uitstrekken naar 38
die ander 39
40
Zoals die ene roos Zoals die ene roos, haar vormen teer gespreid, zich opricht in de vlagen van komend herfstgetij, zo is de liefde. Zoals dat ene woord, bij monde van een dwaas, weerklinkt tegen de leuzen van hatelijk geraas, zo is de liefde. Zoals die ene daad, met hart en ziel verricht, het dodelijke duister beschaamt met weerloos licht, zo is de liefde. Anneke Meiners
41
Wanneer ik morgen doodga, vertel dan aan de bomen hoeveel ik van je hield. Hans Andreus
42
Terwijl je me aanraakt Mijn zusje mijn bruid Zo lief als je doet Is het net of er wijn Door mijn lichaam vloeit Honing druipt van je lippen Je mond is van binnen zo zoet Als heuvels vol kruiden Zo geuren je kleren O zoetigheid als je me aanraakt! Judith Herzberg
43
Liefde is op weg zijn naar: jezelf te vinden in elkaar.
Het was alsof zij afscheid namen maar liefde is oneindig groot ze bleven en ze blijven samen liefde is sterker dan de dood.
Liefhebben is meer lief dan hebben. Toon Hermans
44
45
46
Liefde is een vrucht die elk seizoen rijp is en binnen ieders bereik ligt. Iedereen kan hem plukken en er zijn geen grenzen. Iedereen kan deze liefde bereiken door meditatie, gebed, opoffering en een intens zieleleven. moeder Teresa van Calcutta
47
Als wij ons tot doel stellen te leven vol mededogen en onvoorwaardelijke liefde, dan zal de wereld werkelijk veranderen in een tuin waar alle soorten bloemen kunnen groeien en tot bloei kunnen komen. Elisabeth K端bler-Ross 48
49
50
Hooglied Als je zoveel om iemand gaf dat je alles wat je had je huis en je hele boel daarvoor zou willen geven dan werd je alleen maar veracht. Toch is het een gevoel dat inslaat als een flits een brand vlamt door je heen en er is geen rivier geen water in de wereld dat zulke vlammen blust. Houd me dicht tegen je aan als een band om je arm als een hanger op je hart want sterk als de dood is de liefde, en afgunst zo diep als het graf. Judith Herzberg
51
Altijd Aanwezige cirkel en kern van mijn leven jij trekt aan en omhult. Ruimte van liefde nodig mij uit om binnen te gaan. Simone Huisman
52
Zie je ik hou van je, ik hou zo vrees’ lijk van je
Zie je ik hou van je, ik vin je zo lief en zo licht – je ogen zijn zo vol licht, ik hou van je, ik hou van je. En je neus en je mond en je haar en je ogen en je hals waar je kraagje zit en je oor met je haar ervoor. Zie je ik wou graag zijn jou, maar het kan niet zijn, het licht is om je, je bent nu toch wat je eenmaal bent. O ja, ik hou van je, ik hou zo vrees’lijk van je, ik wou het helemaal zeggen – Maar ik kan het toch niet zeggen. Herman Gorter
53
54
Maaltijd Hij heeft ons aangekeken. De een na de ander. Telkens bleven zijn ogen even hangen op elk van onze gezichten. En zoals wij iedere trek om zijn mond, elke rimpel om zijn ogen kenden, zo kende hij die van ons. We kennen elkaar al zolang. Maar hij keek verder. Dieper dan de oppervlakte reikte zijn blik en elk van ons was alleen met zijn gedachten. Wat denkt hij? Hoe zou hij me noemen? ‘Dwaas’, ‘verrader’, ‘lafaard’, ‘zwakkeling’, ‘mislukkeling’? En toen hij de ronde met zijn blik gedaan had, ontkende hij de namen die wij onszelf in zijn ogen gegeven hadden niet. Maar voluit, royaal gemeend zei hij: “Ik hou van je.” En nu ik me dit herinner zou ik het een avond lang, een leven lang willen herhalen: Ik hou van je. Ik hou van je. Om het uiteindelijk te kunnen geloven. Over ‘witte donderdag’, het laatste avondmaal van Jezus met zijn leerlingen.
55
Geluk is het enige wat zich verdubbelt als men het deelt. Albert Schweitzer
56
Je praat nuchter over de liefde. Terecht. Er is al zoveel over gepraat en gezegd, terwijl de stilte staat te wachten of er nog wat van komt. Hans Andreus 57
Dit ene Dit ene heb ik jou gevraagd: dat ik mag zijn met jou. Als jij mijn licht bent vrees ik niemand. Als jij mijn rots bent sta ik sterk. Dit ene heb ik jou gevraagd: dat ik mag zijn van jou. [naar Psalm 27] Huub Oosterhuis
58
Een leven met Christus betekent eindeloze liefde. Zonder Hem is het een liefdeloos eind. Billy Graham
59
60
De liefde is geduldig, de liefde is vriendelijk. De liefde is niet jaloers. Zij doet niet gewichtig en is niet trots; zij kwetst niet, is niet egoĂŻstisch en voelt zich nooit beledigd; zij neemt niemand iets kwalijk. I KorintiĂŤrs 13:4-5
61
bronnen De bijbelteksten die in dit boekje zijn opgenomen, komen uit de Nieuwe Bijbelvertaling (NBV). • Huub Oosterhuis, Wek mijn zachtheid weer, Verzameld Liedboek, Kok • A.F. Troost, Handen vol zegen, Woorden over liefde en geluk, Mozaïek • Sytze de Vries, De hoogste weg, Op liefde gebouwd, Woorden die trouw toezeggen en om vertrouwen vragen, Meinema • Hans Bouma, Samen mens, Fleur de Lys • Henri Nouwen, Over thuis, Tekens van leven-intimiteit-vruchtbaarheid-extase, Oase-reeks, Lannoo • Shane Claiborne, Hoe Jezus de wereld op zijn kop zet (en mijn leven ook), Buijten & Schipperheijn i.s.m. Time to Turn • Stef Bos, Lied van Maria ‘zoals licht’, van de cd ‘In een ander licht’, www.stefbos.nl • Jan van Opbergen, Om liefde bidden wij, Aan jou dit lied, Het Kompas, Kok • Anneke Meiners, Zoals die ene roos, van de cd Kostbare bronnen, Nieuw LiedFonds • Over ‘witte donderdag’, Intercity Bestemming Pasen • Huub Oosterhuis, Dit ene, Trouw bezingen, teksten voor een huwelijksviering, Kok • Toon Hermans, Liefde, Zo waait de wind, Fontein • Herman Gorter, Zie je ik hou van je, Ik vin je zo lief en zo licht, veertig liefdesgedichten, Bert Bakker • Hans Bouma, Liefhebben is royaal leven, van de cd ‘Voor jou is mijn droom’, Ark Boeken • Guillaume van der Graft, Wij krijgen elkander lief, Gedichten, Holland • Judith Herzberg, Terwijl je me aanraakt, 27 liefdesliedjes, De Harmonie
colofon Liefde is een uitgave van de Protestantse Kerk in Nederland Redactie Janet van Dijk en Nynke Dijkstra-Algra Vormgeving Oblong-grafisch ontwerp, Jet Frenken Druk Roto Smeets GrafiServices, Utrecht Voorjaar 2011 We hebben geprobeerd om van alle teksten de rechthebbenden te achterhalen. Mocht u desondanks menen aanspraak te kunnen maken op enig recht, neemt u dan contact op met j.van.dijk@pkn.nl.
kneep 7,5 mm
plat 137 mm
bordhoogte 186 mm
Liefde
Liefde, we kunnen niet zonder. U heeft een boekje ‘vol van liefde’ in handen met citaten uit de Bijbel, uitspraken van ‘mensen van naam’ en gedicht- en liedteksten van bekende schrijvers. Het sluit aan bij het derde woord van de trits ‘geloof hoop liefde’ waarmee de Protestantse Kerk zich presenteert. Een boekje voor eigen inspiratie, om cadeau te doen, of om erbij te pakken als u zich wilt warmen.
rug 8,62 mm
plat 137 mm
kneep 7,5 mm
inslag rondom 15 mm
Protestantse Kerk in Nederland Postbus 8504 3503 RM Utrecht Tel. (030) 880 18 80 bestellingen@pkn.nl www.pkn.nl
Liefde