Het nieuwe beschermingstatuut – perspectief geestelijke gezondheidszorg

Het nieuwe beschermingsstatuut Bedenkingen en suggesties vanuit de externe ombudsfunctie GGZ woensdag 5 februari 2014 Studienamiddag provincie Limburg Vincent Vandenbussche ombudspersoon PopovGGZ vzw

www.ombudsfunctieggz.be

Wie zijn we?

externe ombudspersonen in de GGZ overlegplatforms GGZ

www.ombudsfunctieggz.be

Aanmeldingen externe OF 2012 aanmeldingen, afgesloten, aanmelders per provincie 2012 1.000 868

900

902

854

878

800 700 564

600

aanmeldingen

500 400 300

335 266

248

295

250

353 285

afgesloten 350

aanmelders

239

200

114

100 0

Antwerpen

Limburg

Oost-Vlaanderen

Vlaams-Brabant

West-Vlaanderen

Hoeveel is veel?  2012 was een topjaar  externe ombudsfunctie GGZ Vlaanderen = 2.684 aanmeldingen  federale ombudsdienst klachten = 658 (397 Nederlandstalig) informatievragen = 365 (265 Nederlandstalig)  66 Vlaamse AZ 2011 = 12.816

 PVP Nederland 2012 = 14.295 klachten en 8.663 vragen

niet elke "aanmelding" is een klacht!

1. Ombudsfunctie en bewindvoering Hoeveel aanmeldingen over bewindvoering?

2011: 72 2012: 74

 bijna 2,5 %

 onderschatting?  meestal loopt bewindvoering gewoon goed  (bijna) altijd over professionele bewindvoerder  vaak doorverwijzing van / afstemming met hulpverlener

1. Ombudsfunctie en bewindvoering Waarover gaat het?

 onvoldoende inspraak patiënt  onvoldoende formele en informele feedback (vb. jaarverslag)  leefgeld en extra’s vs. spaargeld  attitude BV: respect, beleefdheid, …  traagheid en slordigheid  flagrante misbruiken

2. Bedenkingen en suggesties Algemeen: stap vooruit  geest van de wet + intentie van de wetgever  uitgangspunt: bekwaamheid en betrokkenheid van de BP  één statuut en één rechter

 benieuwd wat de toekomst brengt  wettelijk kader vs. praktijk van verschillende actoren  complexe wet  interpretaties  verschillende praktijken?  één statuut: nieuwe deuren open voor nieuwe doelgroepen?

2. Bedenkingen en suggesties Gemoduleerde bescherming op maat  checklist handelingen: waartoe is BP niet bekwaam?  buitengerechtelijk > bijstand > vertegenwoordiging  evalueerbaar

 checklist: is dit mogelijk voor de vrederechters?  belang medisch en sociaal verslag (standaardformulieren!)  bescherming op maat vs. standaardpakketten  hoe betrokkenheid stimuleren?

Hoe betrokkenheid stimuleren?  versterken BP en zijn omgeving  informatie op maat (aparte folder FOD?)  stimuleren voorafgaande wilsverklaring  Klachtenprocedure

 “informed decision”: gebruik van de dilemmaspiegel  gebaseerd op indicatiespiegel (R. Portengen, Nl.)

 vertaald door WG Beschemingsstatuut van RWO Brugge  betrokkenheid BP en omgeving  gedragen afspraken  info: DOP West-Vlaanderen en Oikonde Brugge-Oostende

2. Opportuniteiten en valkuilen Opwaardering van de vertrouwenspersoon  verruiming van de mogelijkheden tot aanstelling  versterking van zijn opdracht  zonder het statuut te verzwaren: informeel en laagdrempelig  enkel aansprakelijkheid bij grove fouten of bedrog

 waarom nu wel?

 wat met patiënten zonder netwerk? poule opgeleide VP? hulpverleners als VP?  in tempore non suspecto + harmonisering WPR, WBPG en euthanasiewet

2. Opportuniteiten en valkuilen Quid patiëntenrechten?

 vrederechter moet uitdrukkelijk oordelen over bekwaamheid tot uitoefenen patiëntenrechten  praktijk voor “onze” populatie?

 recht op informatie + aanverwante  recht om toe te stemmen en te weigeren (vb. medicatie)

 recht om klacht neer te leggen

3. Conclusies  geest van de wet is een stap vooruit, maar …

 … benieuwd wat de toekomst brengt

 warme oproep om volgens de geest van de wet te handelen  doel: autonomie van de BP verhogen  structurele evaluatie na x jaar met inspraak van alle partijen