Aangeboden door Provincie Limburg - Directie Economie - POM en gerealiseerd door Content Connections
Limburg, terug in de energiebusiness
Energiebedrijvigheid in Limburg In Limburg wordt volop ingezet om een nieuwe economie te creëren, die inzet op energie, duurzaamheid, ICT, gezondheidszorg en slimme maakindustrie. Een portret van twee topbedrijven en een blik op de toekomst.
G
edeputeerde Erik Gerits, bevoegd voor Economie, is hoopvol gestemd over de toekomst van Limburg. “Na jaren van inspanningen ontluiken in onze provincie mooie voorbeelden van innovatieve ondernemingen. Zij zijn de trendsetters die voor hun collega’s een inspirerend voorbeeld kunnen zijn.” De Limburgse investeringsmaatschappij LRM heeft een investeringsvolume van meer dan 500 miljoen euro en participeert momenteel in 180 bedrijven, goed voor 12.000 werknemers in totaal. “We zien energie en klimaat, digitalisering, gezondheid en globalisering als de grote maatschappelijke uitdagingen van onze tijd”, zegt Stijn Bijnens, CEO van LRM. “De maakindustrie is aan het veranderen door de globalisering. Standaardproducten kunnen elders goedkoper worden gemaakt. Daarom zetten we in op een nieuwe, innovatieve maakindustrie. Innovatie in de gezondheidszorg is het antwoord op de toenemende vergrijzing. De digitalisering is niet te stuiten. Slimme auto’s en meters, slimme fabrieken: digitalisering en onderlinge verbondenheid nemen toe in alle sectoren. Daarom investeert LRM dan ook in EnergyVille en in andere innovatieve ondernemingen.”
regio’s, streven we naar gelijkheid op alle indicatoren, zoals het gemiddeld inkomen per inwoner. Daarbij wil ik aanstippen dat onze inspanningen niet alleen renderen voor hogeropgeleiden. Zeker in een internationale context speelt het schoorsteeneffect. Hooggeschoolden creëren jobs voor laaggeschoolden, omdat die eersten bijvoorbeeld op hotel moeten, een taxi nodig hebben en vaker uit eten gaan. Kortom, iedereen gaat erop vooruit.”
Slimme vraagsturing Een praktijkvoorbeeld geeft aan tot welke verregaande innovaties het ecosysteem van bedrijven rond
EnergyVille in de Genkse IncubaThor zoal kunnen leiden. Eén van de kwesties waar het huidige energiesysteem mee kampt, is het voortdurend goed op elkaar afstemmen van vraag en aanbod. Wanneer er een plots energietekort dreigt, worden nu vooral snel opstartbare gascentrales ingeschakeld om het evenwicht te herstellen. Maar je kan dit probleem ook omkeren en de vraag slim aanpassen aan het aanbod, en dat zonder extra CO2-uitstoot. Deze zogenaamde slimme vraagsturing of Demand Response is het centrale principe achter REstore, één van de bedrijven in de IncubaThor, waarin onder andere LRM een participatie heeft.
Het bedrijf beheert momenteel al 1,5 GW piekvermogen in heel Europa via zijn gepatenteerde platform FlexPond en is op die manier uitgegroeid tot een forse virtuele energiecentrale en marktleider in zijn segment. Wanneer de energievraag piekt, worden via het internetgebaseerde FlexPond verbonden chemie-, staal- of grote diepvriesinstallaties tijdelijk automatisch afgekoppeld wanneer hun processen dat toelaten. Deze bedrijven verdienen dan geld om tijdelijk geen of minder stroom te gebruiken. Omgekeerd kunnen ze profiteren van goedkope groene stroom wanneer er een overaanbod is aan zonne- of windstroom. Geavanceerde, geautoma-
Energie en klimaat, digitalisering, gezondheid en globalisering zijn de grote maatschappelijke uitdagingen van onze tijd.
tiseerde vraagsturing is met andere woorden dé oplossing voor netwerkbeheerders en verbruikers om op een goedkope, schone en snelle manier de stabiliteit van de stroomvoorziening te bewaken. Zopas zette REstore ook een historische eerste stap naar de consumentenmarkt in samenwerking met het Nederlandse Itho Daalderop, een belangrijke speler in particuliere klimaatsystemen. REstore co-CEO Jan-Willem Rombouts legt uit: “De nakende revolutie in het Internetof-Things (IoT) biedt betaalbare en schaalbare connectiviteit voor bepaalde huishoudtoestellen, zoals elektrische boilers. Zo krijgen ook consumenten toegang tot de financiële voordelen van vraagsturing, zonder dat hun comfort eronder lijdt.” En dat is nog maar het begin. Erwin Van Laethem, die de IoT-ontwikkelingen bij REstore leidt, noemt FlexPond de sleutel om het slapende potentieel van residentiële vraag-
Stijn Bijnens benadrukt dat LRM geen subsidies geeft, maar risicoinvesteringen doet. “Met sommige participaties verdienen we veel geld – Punch Powertrain heeft ons twintig keer meer opgeleverd dan wat we erin hebben geïnvesteerd. Maar als we niet af en toe tegenvallers zouden kennen, zou je je moeten afvragen of we wel genoeg risico nemen.” Waar staat Limburg over pakweg vijftien jaar op het gebied van tewerkstelling, duurzaamheid en innovatie? “Limburg bevindt zich pal in het midden van de ELA-triangle (ELAt), de grensoverschrijdende kennisdriehoek gevormd door Eindhoven, Leuven en Aken. Via een intensieve samenwerking met die drie
In opdracht van de Grondregie van Stad Brussel realiseerde het grootste Limburgse bouwbedrijf Democo de renovatie en uitbreiding van de Héliport-school, een kinderopvang en appartementen. Alle gebouwen van project Frontispice voldoen aan de passiefhuisstandaard.
© Marc Scheepers
Schoorsteeneffect
sturing te ontsluiten. “Deze aanpak kan je volledig doortrekken naar andere sectoren, zoals energie-opslag, elektrische mobiliteit, zonne-energie en warmtepompen.” Het sciencefictionbeeld waarin bijna elke stroomverbruiker ook een stroomproducent wordt, is dus een stukje meer werkelijkheid geworden.
Duurzaam bouwen Ook de Limburgse bouwsector zet meer en meer in op duurzaamheid, innovatie en energie-efficiëntie. Dat is een manier om zich te onderscheiden van de concullega’s en om meerwaarde te creëren – voor milieu en bouwheer, maar ook voor het eigen bedrijf. Dat is alvast de vaststelling die Frederik Bijnens maakt, CEO van Democo, het grootste Limburgse bouwbedrijf. Democo zette acht jaar geleden de stap naar duurzaam bouwen. Waarom? “We zagen toen een opportuniteit in Brussel. Het Hoofdstedelijk Gewest maakte aanstalten om de passiefstandaard voor nieuwbouw verplicht te maken vanaf 2015. Als nieuwkomer op de Brusselse markt besloten wij ons te onderscheiden door vervroegd op die norm in te zetten. Niet veel later haalden we drie Brusselse opdrachten binnen. Gelukkig troffen we investeringsgroepen die vooruitkeken en geen gebouwen wilden neerzetten die na een paar jaar al niet meer aan de nieuwe wetgeving voldeden. Vandaag draait onze Brusselse afdeling een jaarlijkse omzet van 60 miljoen euro. Maar we blijven een Limburgs bedrijf, dat ook voor meer werk in eigen streek zorgt. Niet alleen op ons hoofdkantoor, maar ook bij een hele keten van leveranciers, onderaannemers en ga zo maar door.” Welke lessen kan de rest van de bouwsector uit dit succesverhaal trekken? “Het is verstandig om niet alleen op prijs te concurreren. Wij kunnen meer bieden. Onze calculatoren zijn opgeleid om een plan zeer goed te analyseren. Door een kleine meerkost of een kleine ingreep kan je op termijn juist heel veel bezuinigen. Algemeen denk ik dat we vaak te bescheiden zijn als sector. Onze bouwsector is kwalitatief zeer goed, beter dan in Frankrijk en Spanje en goedkoper dan in Nederland. Maar je moet je soms ook durven smijten in een nieuw verhaal met toekomst.”
Gedeputeerde voor Economie Erik Gerits (links) en Limburgs Provinciegouverneur Herman Reynders
Volop inzetten op duurzaamheid Bent u optimistisch gestemd over de toekomst van Limburg? Gouverneur Herman Reynders: “Zeker. Ik denk dat we goed bezig zijn. De sluiting van Ford Genk is verteerd en we zitten op de goede weg. Als ik kijk naar het aantal starters, ben ik tevreden. Wat de werkloosheidcijfers betreft, is er nog werk aan de winkel. Die liggen nog steeds hoger dan het Vlaamse gemiddelde. Onze ambitie moet zijn om het op termijn beter te doen.” Hoe belangrijk is EnergyVille voor Limburg? Gedeputeerde voor Economie Erik Gerits: “Zeer belangrijk, maar tegelijk slechts één van de mijlpalen in de transitie naar een duurzame economie, samen met onder andere het ThorPark, be-MINE en veel andere positieve ontwikkelingen die voor nog meer werkgelegenheid moeten zorgen, zoals bijvoorbeeld ook i-Cleantech Vlaanderen en Greenville. Daarnaast zetten we met Energyville, LRM, Nuhma en Infrax ook volop in op smart cities.” Waarom loopt duurzaamheid als een rode draad door de nieuwe ontwikkelingen? Reynders: “We zijn de eerste regio in Europa die de ambitie heeft
om klimaatneutraal te worden en daar ook een concreet plan rond heeft. Ik ben ervan overtuigd dat alle sectoren, ook de maakindustrie, logistiek en toerisme slechts toekomst hebben als er aandacht is voor duurzaamheid. We hebben daar een traditie in en willen ook voortrekker blijven.” Hoe verklaart u de Limburgse veerkrachtigheid? Reynders: “Na de sluiting van de mijnen is hier een dynamiek van onderuit op gang gekomen, met de hulp van de diverse overheden. Die dynamiek is altijd gebleven, weliswaar soms afgeremd door de bedrijfssluitingen en de economische conjunctuur. Die sluitingen hebben ons doen inzien dat we moeten evolueren naar een ander soort economie. We zijn daar al vijfentwintig jaar mee bezig, vandaar dat het me niet verwondert dat we er zo snel weer staan na de sluiting van Ford. Bovendien moet je ook de typisch Limburgse samenhorigheid niet onderschatten, het Limburggevoel. Als we het moeilijk hebben, gaan we er allemaal samen tegenaan. We schuiven politieke verschillen opzij en zetten ons rond de tafel: politieke partijen, gemeentebesturen, werkgevers en werknemers.”
Meer weten? Surf naar www.limburg.be/economie European Union European Regional Development Fund