Duurzaam landschapsbeheer ter preventie van bacterievuur
Regionale landschappen
• Opgestart in uitvoering van het natuurdecreet • RLH werkzaam sinds 1999 • Overleg en samenwerking met de betrokken doelgroepen van het buitengebied: overheden, natuurverenigingen, landbouworganisaties, wildbeheereenheden, toeristische verenigingen, erfgoedverenigingen en particuliere landeigenaren
Hagen en houtkanten in Haspengouw en Voeren
Cultuurhistorie
• Kenmerken van het Haspengouwse landschap: – Doornhagen rondom de weidepercelen en hoogstamboomgaard en (weerhagen) – Sierhagen rondom het erf – Opgaande beplantingen in holle wegen, op taluds, houtwallen, langs waterlopen
Hagen en houtkanten in Haspengouw en Voeren
Cultuurhistorie • Aangelegd omwille van: • • • •
Perceelsafbakening Bron van brand- en geriefhout Voedsel voor de dieren Bescherming van akkerland tegen loslopend vee
Hagen en houtkanten in Haspengouw en Voeren Natuur • Ecologische verbindingen: route die door organismen wordt gebruikt om zich van ene biotoop naar andere verplaatsen, of om zich te verbreiden naar nieuwe leefgebieden • Permanente of tijdelijke verblijfplaats van tal van inheemse dier- en plantensoorten • Bron van nuttigen bij plaagbestrijding • Bron van autochtone struiken / genetische diversiteit
Hagen en houtkanten in Haspengouw en Voeren Autochtone bomen en struiken • Soorten aangepast aan onze klimaatomstandigheden • Bioritme inheemse diersoorten is grotendeels hierop afgestemd • Al jaren gepromoot door beleid • Opkweek autochtoon plantgoed (o.a. Plant van hier ©) • Enkel deze soorten subsidieerbaar maken
Hagen en houtkanten in Haspengouw en Voeren • Tegengaan bodemerosie • Bescherming tegen wind • …
Landschapszorg en -herstel
Landschapszorg = • Aanplant – Heraanplant met streekeigen soorten (vrijblijvend en op vrijwillige basis) – Heraanplant van KLE die kenmerkend zijn voor onze streek: inheemse hagen (zowel meidoorn als gemengd), bomen, bomenrijen, knotbomen, hoogstamfruitbomen, houtkanten, …)
Landschapszorg en -herstel
Landschapszorg = • Onderhoud – Regulier onderhoud van bestaande structuren – Achterstallig onderhoud van KLE die door verwaarlozing of lange tijd niet snoeien ijl worden t.h.v. de stam, bij kans op uitscheurende takken, … – Bij ziektes: op aangewezen manier verwijderen aangetaste plantendelen
Landschapszorg en -herstel
Deze visie vertaalt zich in al onze projecten en wordt ook zo uitgedragen.
Projecten landschapszorg
Gebiedsgerichte landschapsherstelprojecten: – aanplantingen, achterstallig onderhoud hagen, holle wegen, knotbomen, boomgaarden, … – in gebieden waar landschap nog authentieke waarde heeft (ankerplaatsen, beschermde sites, …), vaak gekoppeld aan toeristische ontsluiting (fiets- en wandelroutes) (bv. fietsroutenetwerk en Greenspots zoals Vrijhern, Heks, Grootloon)
Projecten landschapszorg
Gebiedsgerichte landschapsherstelprojecten: – in gebieden waar nog bepaalde KLE-afhankelijke diersoorten voorkomen (hazelmuis, eikelmuis, das, steenuil, kamsalamander, …) Vaak ook Europees beschermde diersoorten (bv. Herkenrodebos, Voerstreek, …)
Projecten landschapszorg
Landschapsloket – Aanspreekpunt bewoners open ruimte m.b.t. landschapsinrichting en –beheer • Particulieren, landbouwers, fruittelers, jagers, … • Advies m.b.t. – Types aanplantingen (hagen, houtkanten, bomenrijen, …) – Hoe aanplanten en onderhouden (KLE-folders) – Welke soortenkeuze (gebruik inheemse soorten, 1 soort / meerdere soorten, …) – Wetgeving – Aandachtspunten (o.a. ziekteherkenning –en bestrijding, zeker in nabijheid laagstam)
– Subsidiemogelijkheden (subsidies gemeenten, beheerovereenkomsten) ter ondersteuning van het reguliere beheer
Projecten landschapszorg
Landschapsloket – Houdt rekening met: • • • •
Natuurwaarden Cultuurhistorische waarden Landschappelijke en esthetische waarden Situering perceel (bv. nabijheid laagstam, bos, Natura 2000 gebieden …) • Keuze van de eigenaar • Goed nabuurschap
– Uitvoering werken door landschapsteam (sociale economie en/of agrobeheergroepen): aanplantingen, achterstallig onderhoud (geen regulier)
Projecten landschapszorg
Landschapsloket
Projecten landschapszorg
Landschapsloket
Projecten landschapszorg
Initiatieven i.s.m. gemeenten – Subsidiereglementen gemeenten • Subsidies voor onderhoud KLE in bijna alle Haspengouwse gemeenten (uitz. Herstappe, Wellen, Tongeren) • Ca. 0,5 euro/m, jaarlijks aan te vragen, voor onderhoud hagen in periode 1 september – 1 maart • Riemst: mogelijkheid om hagendorser in te schakelen i.p.v. de gemeentelijke subsidie
Projecten landschapszorg
Initiatieven i.s.m. gemeenten – KLE-project Tongeren • Gebiedsgerichte inventarisatie van KLE (4 kwadranten) • Om de 2 jaar worden in 1 kwadrant de eigenaars van dringend te onderhouden KLE gecontacteerd voor deelname aan het project • Uitvoering aanleg en herstel KLE bij de mensen die hierop reageren
– Biodivers Bilzen • Jaarlijks een specifiek thema rond KLE aanplant of herstel
– Beheer holle wegen • in Sint-Truiden, Gingelom, Wellen, Voeren i.s.m. landbouwers, parkrangers, …
Projecten landschapszorg
Projecten opgestart om beheer landschap te faciliteren – Leaderproject Duurzaam behoud van het Haspengouwse landschap • Achterstallig beheer van kleine landschapselementen in 15 gemeenten – o.a. beheer holle wegen in Gingelom, Sint-Truiden, Wellen, … – opmaak beheerplannen en uitvoeringsplannen – uitvoering i.s.m. landbouwers, parkrangers, …
Projecten landschapszorg • Aankoop hagendorser - regulier beheer hagen – Actief sinds 2006 – Jaarlijks meer dan 90 km hagen bij 172 aantal personen in 16 Haspengouwse gemeenten – Tussen iedere scheerbeurt wordt de machine ontsmet
Projecten landschapszorg
Projecten landschapszorg
Projecten landschapszorg
Overige projecten – Parkrangers – onderhoud wandelpaden en aantal openbare hagen – Cursustraject Leren beheren, o.a. Onderdeel onderhoud kleine landschapselementen – Project in voorbereiding i.s.m. pcfruit: aanplant gemengde hagen bij fruittelers –…