afgiftekantoor: 3500 hasselt 1 - p3a9010 universiteitslaan 1, 3500 hasselt
BelgiÍ–Belgique
p.b. 3500 hasselt 1 12/1675
2006/12/lente driemaandelijks tijdschrift | april-mei-juni 2006
| Voorwoord | Gegroepeerde houtverkoop Haal meer uit je houtverkoop! . . . . . . . . . . . . . 2
| Beursbezoek Hout keuren in Arnhem. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4
| Tip van een boseigenaar . . . . . . . . . . . . . . . . 5 | In de kijker Amerikaanse vogelkers, vogelvrij verklaard?6
| Amerikaanse vogelkers Beter bestrijden dan lijden . . . . . . . . . . . . . . . . 8
| Nieuws bosgroepen Bosgroep Hoge Kempen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 Bosgroep Noordwest-Limburg . . . . . . . . . . . . 11 Bosgroep Limburgse Duinen . . . . . . . . . . . . . . 12 Bosgroep West-Limburg . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 Bosgroep Zuid-Limburg . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13
+
| Inschrijvingsformulier Lid worden van de Bosgroep Limburgse Duinen vzw? . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
| Brandhoutzoekertjes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 | Activiteitenkalender. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 | Nuttige adressen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19
+
| Voorwoord In het werkingsgebied van één van onze vijf Limburgse bosgroepen kennen sommigen hem nog niet, maar - helaas - voor de meeste boseigenaars is de 'bospest' geen onbekende! Moest u nog twijfelen of de bospest in uw bos groeit, dan kan u in dit nummer nader met de Amerikaanse vogelkers kennis maken. Omdat de meeste geïnformeerde beheerders deze soort liever niet hun bos zien overwoekeren, besteden we ook aandacht aan de verschillende bestrijdingstechnieken. Deze kan u zelf proberen op de cursus 'bestrijding Amerikaanse vogelkers' (zie Activiteitenkalender). Als brandhout is hij wél geliefd en particuliere brandhoutkopers komen hem graag voor u kappen. Als hij daarvoor te dun is, doe dan gerust een beroep op onze arbeidersploeg want zij voeren zo'n onrendabel beheerwerk goed én goedkoop voor u uit! Via de terugstuurstrook op blz. 10 kan u inschrijven voor de jaarlijkse Algemene Vergadering van uw bosgroep, waar u samen met andere bosbeheerders-leden een overzicht krijgt van de voorbije en toekomstige activiteiten en jaarrekening. Zoals u van uw bosgroep gewoon bent, proberen we steeds het aangename aan het nuttige te koppelen en mag u meer verwachten dan een 'droge' uiteenzetting … Op 8 mei richten de leden van de laatst opgerichte Limburgse bosgroep, nl. de Bosgroep Limburgse Duinen, ook formeel een vzw op. Boseigenaars in die regio zijn hier van harte welkom! Ik hoop jullie op één van onze toekomstige bijeenkomsten te mogen ontmoeten. Veel leesplezier! Frank Smeets gedeputeerde van Leefmilieu en Natuur
| Gegroepeerde houtverkoop
Haal meer uit je houtverkoop! Op 17 februari werden maar liefst 31 loten (of 13 091 m3 hout) uit Limburgse privébossen verkocht.
Meer volume, hogere prijzen De onderstaande tabel geeft je een overzicht van de verschillende loten met vermelding van de gemeente waar ze liggen, de boomsoort(en) waaruit ze bestaan, het totale aantal m3 en aantal stuks, de prijs per lot en per m3. Niet alleen lagen de prijzen per m3 hoger, per lot werden ook meer biedingen genoteerd dan op de vorige edities. Nog even opmerken dat we met de bosgroepen kuberen volgens de Danielli-formule, d.w.z. op basis van de totale (en niet de commerciële) boomhoogte. Hoewel veel houtkopers nog denken in termen van commerciële volumes, schakelde ook de Afdeling Bos & Groen (die het hout van openbare eigenaars verkoopt) enkele jaren geleden over op deze formule … Onze aanpak werkt! Meer dan 130 houtkopers ontvingen in januari een houtcatalogus met alle informatie over 35 loten en konden schriftelijk bieden onder gesloten omslag. Het opstellen en verzenden van deze catalogus gebeurde door de bosgroepen. Per werkingsgebied werd één schouwingsdag voorzien, waarbij de verantwoordelijke coördinator met geïnteresseerde kopers de loten op het terrein bekeek. Met de deelname
2 | ‘t Limburgs Bosbelang | 12 - 2006
Eigenaars én kopers wachtten in spanning de resultaten van de biedingen af …
van leden van de jongste Limburgse bosgroep, Limburgse Duinen, lagen de loten voor het eerst verspreid over de hele provincie! Met de verkopende boseigenaars werd een minimumprijs afgesproken en op de verkoopszitting wees de bosgroep de loten voorlopig toe aan de hoogste bieder. Na overleg met de eigenaar werden de loten definitief toegewezen en de facturen naar de kopers gestuurd.
Opvolging na verkoop inbegrepen! Alle loten moeten vóór 1 maart 2007 worden geëxploiteerd en geruimd. De exploitaties worden opgevolgd door de verantwoordelijke coördinator. Daarbij wordt extra aandacht besteed aan de kwaliteit van de exploitatie, die van kapitaal belang is voor je bosbodem en eventueel te behouden bomen. Onze solide verkoopsvoorwaarden bieden je maximale garanties wanneer een afspraak niet is nageleefd of er vermijdbare schade is aangebracht. In dat geval kan je bovenop de verkoopprijs een schadevergoeding eisen van 10 % van de schadewaarborg (die normaliter na de exploitatie wordt teruggestort).
Leuk om weten … • 17 verschillende houtkopers deden op minstens één lot een bod • 11 ervan kochten uiteindelijk minstens één lot • 3 grote kopers kochten duidelijk meer loten, maar verschillende kleinere firma's kwamen ook aan bod • op 4 loten (aangeduid met NT in de tabel) kwam geen bod, maar deze werden binnen de week onderhands verkocht.
Minder leuk om weten … • een Limburgse firma overtroefde onmiddellijk na onze verkoopzitting het hoogste bod op één van de aangeboden loten. Helaas liet één van de eigenaars zich verleiden door de hogere prijs per m3 (weliswaar zonder de voorwaarden die de bosgroepen aanbieden) … Voor alle betrokkenen en de houtsector in het algemeen hopen we dat dit soort wanpraktijken in de toekomst niet meer zullen gebeuren.
Overzicht loten en prijzen lot
gemeente
boomsoort(en)
totaal m3
totaal aantal stuks
prijs per lot prijs per m3 (¤)
(¤/m3)
1
Heppen
Po
95
74
1 722,00
18,06
2
Lummen 1
Ps
161
649
2 547,00
15,78
3
Lummen 2
Pc
69
222
1 125,00
16,33
4
Lummen 3
Ps
185
664
3 250,00
17,52
5
Engsbergen 1
Pc
66
518
1 092,00
16,45
6
Engsbergen 2
zE,AE,Be,Avk, Ps,Pc,Pm
352
1 537
6 283,00
17,83
7
Koersel
Ps, 1 zE
120
245
2 477,00
20,30
8
Gerhagen
Ps,Pc,Be,AE,zE, Ep,Lo,bKe
116
235
1 651,00
14,28
9
Bolderberg 1
Ps
316
782
5 150,00
16,30
10
Bolderberg 2
Pc
55
88
980,00
17,82
11
Lindel-Hoeve
Ps,Pc
999
2 479
1 7900,00
17,93
12
Eikelbos
Ps
494
1 081
9 200,00
18,62
13
omgeving Pijnven
Ps,Pc,Pm
708
1 530
14 200,00
20,05
14
Wellen
Po
555
286
14 205,00
25,60
15
Halen1
AE,Be,Ro,Ps,Pc,Lo
428
1 040
6 750,00
15,78
16
Tongeren
Po
367
165
NT
NT
17
Halen 2
zE,AE,mE,Do
144
147
1 420,00
9,88
18
Halen 3
zE,AE,B,Pc,Lo
321
162
7 420,00
23,15
19
Bilzen
Pc,Ps,Ep,Pw
168
471
NT
NT
20
Dilsen-Stokkem
Ps,Lo,AE
1 764
4 777
37 100,00
21,03
21
Lanaken
Ep
175
540
3 500,00
20,01
22
Zutendaal
Ps,Pc,Lo,Ep,zE
2 102
6 436
41 031,00
19,52
23
UBHP Bocholt-Neerpelt Ps,Pc
594
2 476
10 717,00
18,03
24
Kinrooi 1
Po,zE
1 530
852
42 030,00
27,47
25
Kinrooi 2
Po
114
42
NT
NT
26
Peer 1
Ps,Pc
363
983
6 350,00
17,51
27
Peer 2
Ps
200
696
3 620,00
18,13
28
Gruitrode
Ps
164
494
2 150,00
13,14
29
Neerpelt 1
Ps,Pc
212
871
3 300,00
15,58
30
Neerpelt 2
Pc,Ps
88
372
NT
NT
31
Hamont-Achel
Ps,Lo,AE
130
482
2 501,00
19,31
446
1 105
NT
NT
59
102
850,00
14,5
32
Itterbeek
Ps,AE,Lo
33
Kinrooi 3
Ep
34
Bree
Ep
88
285
1 350,00
15,34
35
Kinrooi 4
Ep
301
880
4 250,00
14,12
Totaal
14 049
33 768
256 121,00
Lijst gebruikte afkortingen Po cultuurpopulier zE zomereik AE Amerikaanse eik mE moeraseik Ps grove den Pc Corsicaanse den Pw Weymouthden Pm Zeeden Ep fijnspar Do Douglas Lo lork AvK Amerikaanse vogelkers bKe boskers B beuk Be berk Ro Robinia NT niet toegewezen
‘t Limburgs Bosbelang | 12 - 2006 | 3
| Beursbezoek
Hout keuren in Arnhem Op 24 februari organiseerde Inverde i.s.m. de Nederlandse en Vlaamse bosgroepen een dagexcursie naar Arnhem. De volgende dag vond daar de tiende editie van de rondhoutveiling van kwaliteitshout plaats, wat meteen de aanleiding vormde voor ons bezoek. In de voormiddag bezochten een 100-tal boseigenaars en bosliefhebbers vanuit heel Vlaanderen (waaronder maar liefst 54 uit Limburg!) Nationaal Park de Hoge Veluwe en na een toelichting van de Nederlandse bosgroepen werd
het te koop gestelde hout op de rolbaan bezocht. De deelnemers konden met het boekje 'Keuringseisen voor rondhout' in de hand zelf aan de slag. Mario den Hoedt van de Nederlandse bosgroepen en Robbie Goris van Inverde zorgden voor een deskundige uitleg bij maar liefst 750 m3 kwaliteitshout. Dat we met de Vlaamse bosgroepen welkom zijn om hier in de toekomst stammen van topkwaliteit te verkopen, was voor iedereen duidelijk!
In de voormiddag werden we door de beheerders van het Nationaal Park Hoge Veluwe ontvangen.
Tijdens een bezoek aan de rolbaan werd het gestalde hout bekeken.
Ondanks een gure wind gingen de meeste deelnemers enthousiast zelf aan het keuren.
Op deze veiling worden enkel stamstukken van topkwaliteit of met een bijzondere eigenschap (bv. zeldzaamheid voor bv. olm) te koop gesteld.
4 | ‘t Limburgs Bosbelang | 12 - 2006
| Tip van een boseigenaar
links: Maurice Ballard in 'zijn' Hoevebos bij een mierenhoop van meer dan 2 meter lang. onder: Nog een mierenhoop in het Hoevebos.
Gun mieren een plekje onder de zon! Wat is er typisch aan het Hoevebos in Houthalen?' Dat vroegen we Maurice Ballard, boseigenaar en natuurgids. Hij hoefde geen 2 keer na te denken: 'bosmieren!' In samenwerking met de insectenwerkgroep van LIKONA (Limburgse Koepel voor Natuurstudie) werden de mierenhopen in het 100 ha grote bos in kaart gebracht. Het gaat om 42 nesten van 2 soorten: de
kale rode bosmier (Formica polyctena) met z'n typische grote nesten en de zwartrugbosmier (Formica pratensis) in kolonies met platte koepels. We nemen je even mee in zo'n mierenhoop. Een koningin legt wel honderdduizenden eitjes. Die kunnen alleen uitgroeien met voldoende voedsel Ên zonverwarmde nesten. Daarom vind je de nesten meestal aan de bosranden of op open plaatsen. De larven hebben een constante temperatuur van 23°C nodig. Een afkoeling van de 'kraamkamers' is een ernstige bedreiging die zo snel mogelijk moet worden hersteld. Mieren verplaatsen hun larven binnen hun eigen nest om de optimale temperatuur op te zoeken. Als het te koud is, gaan mieren 'zonnebaden' en brengen ze zo hun lichaamswarmte naar de broedruimte. Is het te warm, dan passen ze hun nestvorm aan zodat er minder warmte instraalt. Dankzij de zeer goede isolerende werking van hun 'nestmateriaal' kan de zonnewarmte dagen lang behouden blijven. Geraakt een mierennest onvoldoende opgewarmd door de zon, dan zul je dit over een aantal jaren zeker merken! De kolonie neemt in omvang af, om daarna mogelijk langzaam weg te kwijnen. Wil je mieren een plaats geven in je bos, dan is regelmatig dunnen dus de boodschap! Vergeet trouwens niet dat rode mieren volgens de Rode Lijst 'zeldzame' en dus beschermde insecten zijn.
Heb je zelf ook een interessante tip? Laat het ons weten. Wie weet kan jij de lezers inspireren in het volgende nummer van 't Limburgs Bosbelang!
‘t Limburgs Bosbelang | 12 - 2006 | 5
| In de kijker
Amerikaanse vogelkers, vogelvrij verklaard? De Amerikaanse vogelkers (Prunus serotina Ehrh.) heeft in bosbouwkringen een zeer slechte reputatie. De soort wordt in de volksmond zelfs 'bospest' genoemd. Zowel in binnen- als buitenland wordt de boom al tientallen jaren met wisselend succes bestreden. Voor vele boseigenaars is de struik echter nog een nobele onbekende. Vooral buiten de Limburgse Kempen vragen leden ons regelmatig om eens zo'n beruchte vogelkers te mogen zien. Aangezien er heel wat over te vertellen valt, verdeelden we de informatie over twee artikels. In dit eerste artikel maak je kennis met de soort. In het tweede op blz. 8 en 9, vertellen we je hoe je hem het best kunt bestrijden. Van sierboom tot woekeraar Van nature groeit de Amerikaanse vogelkers op het Amerikaanse continent. De soort heeft een zeer groot verspreidingsgebied, van Canada over het oosten van de Verenigde Staten tot zelfs Guatemala. De boom groeit daar in uiteenlopende klimaat- en bodemomstandigheden en is zeer gegeerd voor meubelhout vanwege de mooie kleur en tekening (kersenhout). Aanvankelijk werd de soort echter niet voor het hout bij ons ingevoerd. Vanaf de 17e eeuw werd hij als sierboom naar de Europese parken en tuinen gehaald. Pas op het einde van de 19e eeuw werd de Amerikaanse vogelkers voor het eerst geplant in functie van houtproductie. Ondanks het feit dat er al snel berichten kwamen van een slechte stamkwaliteit werd de soort toch nog tot ongeveer 1950 massaal aangeplant. Daarna drong overal het besef door dat de soort in onze streken een ontembare woekeraar is die slechts uiterst zelden kwaliteitshout oplevert. Maar intussen was de vogelkers wijdverspreid in meer dan een derde van alle Vlaamse bossen ‌ En ook in Nederland, Duitsland, Frankrijk, Oost-Europa en zelfs Denemarken lijden veel bossen onder de overwoekering van de Amerikaanse vogelkers.
6 | ‘t Limburgs Bosbelang | 12 - 2006
links: De leerachtig glanzende bladeren zijn goed herkenbaar, zeker als de Amerikaanse vogelkers ook bessen draagt! midden: Zelfs in de schaduw zoeken Amerikaanse vogelkersjes hun weg ‌ rechts: Amerikaanse vogelkers tovert bos en open plekken om in een ondoordringbare wildernis.
Herkenbare geur Op de zandige gronden in Vlaanderen groeit de Amerikaanse vogelkers slechts zelden uit tot een echte boom. Hij blijft eerder een grote struik (max. 10-15 m hoog) met een kromme, hoekige stam. De schors is vrij typisch en gelijkt sterk op die van andere kerselaars met kleine horizontale streepjes. De bladeren zijn herkenbaar glanzend groen en een beetje leerachtig. De boom heeft mooie witte bloemtrossen in het voorjaar en draagt later donkere bessen. In ons winternummer leerde Jef Coenen ons dat je hiervan een heel lekkere jenever kan maken! Het meest typische is wel de sterke blauwzuurgeur die vrijkomt wanneer je een tak of enkele bladeren afbreekt en verpulverd. Let op! Er bestaat ook Europese vogelkers (Prunus padus) die sterk gelijkt op de Amerikaanse. De bladeren hiervan zijn echter niet glanzend en leerachtig en deze struiken groeien vooral op rijkere, meer vochtige valleigronden. Je kunt beide soorten niet altijd op geur onderscheiden, want ook de Europese vogelkers kan vies ruiken. Een dure vogel Wanneer Amerikaanse vogelkers gaat woekeren in een bos, dan vormt hij na enkele jaren een dicht scherm. Naast een beetje mos zullen hieronder dikwijls geen andere planten groeien. Dit
Nuttig als bodemverbeteraar De Amerikaanse vogelkers doet het goed op droge, arme zandgrond en is dus uitstekend geschikt voor het vasthouden van landduinen en heidegronden. De soort werd ook gebruikt als bodemverbeteraar in de onderetage van Kempense naaldbossen,. De bladeren verteren immers beter dan de naalden van de dennen en stimuleren bijgevolg het bodemleven. De boom is tevens geschikt voor brandsingels in naaldbossen. Naaldhout bevat namelijk harsen die sneller ontvlammen dan loofhout.
betekent dat kruiden, struiken of jonge boompjes niet meer spontaan opschieten in je bos. De struiken zijn ook zeer hinderlijk wanneer er werken moeten worden uitgevoerd, zoals het aanduiden van een dunning of het vellen van bomen. Een internationale studie toonde aan dat de kost voor het vellen van een boom 40 % hoger is in een bos met woekerende Amerikaanse vogelkers. Dit bedrag rekent de houtkoper bij het bepalen van zijn prijs natuurlijk door aan de boseigenaar. Helaas krom Amerikaanse vogelkers verspreidt zich extra agressief bij voldoende licht. De soort veroorzaakt dus veel last op waardevolle open plekken in of naast het bos zoals in heidevelden, in schrale graslanden en tussen jonge aanplantingen van bomen. Het wortelstelsel van de Amerikaanse vogelkers vormt een oppervlakkig netwerk in de bodem. Dat neemt heel wat water en voedingsstoffen op vooraleer deze kunnen doordringen naar de dieper gelegen wortels van de bosbomen. Tot slot gaat het om een uitheemse, ingevoerde soort. Die is dus minder interessant voor onze inheemse dieren en natuurlijke bosbeelden. Dit alles zou voor de boseigenaars misschien meer aanvaardbaar zijn, mocht de Amerikaanse vogelkers groeien tot mooie, grote en rechte bomen met kwaliteitshout. Omwille van een aantal redenen die met ons klimaat en de
kwaliteit van het ingevoerde plantmateriaal te maken hebben, zijn de bomen bij ons echter meestal krom, scheef en gevorkt.
Spelbreker De aanwezigheid van Amerikaanse vogelkers is ook een probleem bij de omvorming van dennenbossen naar loofbossen. Dit gebeurt momenteel in de Kempen op grote schaal. Zo wil men wat doen aan het gigantische onevenwicht tussen loof- en naaldhout, als gevolg van de massale aanplanting van naaldhout voor steunpalen in de mijnen. Het omvormen gebeurt geleidelijk en goedkoop door het naaldhout sterker te dunnen zodat spontaan gewenst loofhout kan opschieten. Dit maakt Amerikaanse vogelkers echter op vele plaatsen onmogelijk.
Opruimen is de boodschap! De Amerikaanse vogelkers is waarschijnlijk de meest woekerende bosboom in Europa. Op zandgrond kan de soort een bos snel veranderen in een ondoordringbaar woud. Niet alleen het bos maar ook open plekken en naburige bossen koloniseert hij snel. Het bestrijden van de soort vergt bovendien grote inspanningen. Zeker op zandgronden is het sterk aangewezen de Amerikaanse vogelkers zo snel mogelijk op te ruimen. Hoe je dit best aanpakt? Dat lees je op de volgende bladzijden!
Een echte overlever Amerikaanse vogelkers voelt zich op zowat alle gronden thuis. Op arme droge zandgronden, waar alle andere bomen en struiken het moeilijk hebben, groeit hij toch nog sterk. Net op die gronden woekert hij en duwt hij alle andere soorten weg. Het zaad uit de bessen blijft maar liefst tot 30 jaar kiemkrachtig in de bodem. Jonge zaailingen kunnen zelfs bij 90 tot 95 % duisternis onder een gesloten kronendak van andere bomen opgroeien. Op zandgronden groeien ze sneller dan inheemse struiken zoals lijsterbes en sporkeboom.
‘t Limburgs Bosbelang | 12 - 2006 | 7
| Amerikaanse vogelkers Op de vorige bladzijden … In onze reeks 'boom in de kijker' maak je in dit nummer kennis met de Amerikaanse vogelkers. De conclusie was dat het vooral voor bossen op zandgrond aangewezen is om deze soort te verwijderen. Zijn enorme groeikracht maakt anders de verjonging van andere soorten en het uitvoeren van beheerwerken onmogelijk. Bovendien blijkt uit studies dat zijn bladeren giftig zijn voor insecten en dat het aantal zangvogels vermindert. Hierdoor wordt de opbouw van een normale voedselketen en een natuurlijk bosecosysteem belemmerd. De oplossing? De Amerikaanse vogelkers kappen. Maar dat is makkelijker gezegd dan gedaan … Sommige bossen zijn volledig overwoekerd zodat het hopeloos lijkt om eraan te beginnen. Daarbij komt dat op alle afgezaagde stronken tientallen nieuwe scheuten kerngezond de kop opsteken! En door de toegenomen hoeveelheid licht kunnen de talrijk verspreide zaden massaal ontkiemen … Onbegonnen werk? Lees dan zeker het artikel hiernaast!
Zelf de handen uit de mouwen steken? In samenwerking met Inverde organiseren we de cursus 'bestrijding Amerikaanse vogelkers' waar je de vermelde technieken in de praktijk leert toepassen. Kijk voor meer details naar onze activiteitenkalender!
Beter bestrijden dan lijden Ondanks de veelgehoorde onheilsboodschappen is het tóch mogelijk om snel en efficiënt de Amerikaanse vogelkers uit je bos te krijgen. In dit artikel vind je alvast de belangrijkste technieken. Goede manieren Er zijn verschillende manieren om de Amerikaanse vogelkers te bestrijden, elk met hun voor- en nadelen. De methoden kunnen worden opgedeeld volgens 3 werkwijzen: mechanische, chemische en biologische technieken. Het meest toegepast is de combinatie van een mechanische bestrijding (kappen) met een chemische (herbicide). Glyfosaat is een herbicide dat hiervoor courant wordt gebruikt. Een goede bestrijding begint met het verwijderen van de grote moederbomen. Hoe groter de boom, hoe meer zaad hij kan dragen en hoe meer nakomelingen hij kan veroorzaken. Je kunt de bomen verwijderen door ze bv. te kappen. Vergeet echter niet om de stronken in te strijken met een herbicide. Anders komen hierop opnieuw scheuten en zal de boom na 3 jaar weer vruchten (= zaad!) dragen. Moederbomen ringen Het kappen van grote bomen is niet eenvoudig of zonder risico's. Daarom kun je ervoor kiezen om de bomen niet te kappen maar te ringen. Je verwijdert dan rondom de stam, op borsthoogte, ringvormig de schors en het hout (ca. 20 cm breed). De boom kan een seizoen
8 | ‘t Limburgs Bosbelang | 12 - 2006
Ten einde raad proberen bosbeheerders soms de meest uiteenlopende technieken. Hier een beeld van een dure mechanische verwijdering van Amerikaanse vogelkers, ook rooien genoemd.
na het ringen nog blijven groeien en zelfs overvloedig zaad produceren. Dit is een reactie op de stress die hij ondervindt. Je ringt best tijdens het groeiseizoen, aangezien de boom dan het sterkst verzwakt en de schors dan makkelijker lost. Wanneer je 2 ringen boven elkaar maakt, zijn de resultaten soms nog beter. Gewoon ringen levert bij Amerikaanse vogelkers niet altijd het verwachte resultaat. Vaak moet je ook de nieuwe scheuten verwijderen en eventuele overgroeiingen van de ring terug insnijden. Smeer in de ringen ook wat glyfosaat. Heb je veel bomen, dan is ringen vrij arbeidsintensief en dus duur. Stobbe- of bladbehandeling Bij stobbebehandeling zaag je de boom af, waardoor hij verwond en verzwakt geraakt. Op het zaagvlak breng je verdund glyfosaat aan (ca. 10 x verdunnen met water). Deze behandeling kun je het hele jaar toepassen en de resultaten zijn goed. Tip: zorg dat het zaagvlak binnen het uur na het zagen ingestreken wordt met herbicide. Bij bladbehandeling breng je met een rugsproeier een verdunde glyfosaatoplossing op de bladeren aan (ca. 50 x verdunnen). Jonge
boompjes kunnen tot op heuphoogte direct worden behandeld. Grote bomen zaag je af en een jaar later besproei je de scheuten op de stronken. Hak-en-spuitmethode Met een bijl maak je op een comfortabele werkhoogte onder een hoek van ongeveer 45° enkele inkepingen in de stam. Hierin spuit je met een spuitflesje een kleine hoeveelheid zuivere of maximaal 1 x (50 %) verdunde herbicide, waarna de boom snel afsterft. Je kunt deze methode gedurende het hele jaar toepassen. Een vuistregel: 1 inkeping per 10 cm omtrek. Zo maak je in een boom met een stam van 60 cm omtrek (20 cm diameter) 6 inkepingen. Op deze manier kun je een grote hoeveelheid zeer snel, efficiënt en goedkoop bestrijden. Mechanisch-biologisch Verzwak de boom door een inkeping te maken of door hem af te zagen. Vervolgens breng je in de wonde een waterige oplossing waarin zich een bepaalde schimmel bevindt: de 'loodglansschimmel' (Chondrostereum purpureum). Deze komt ook van nature in onze bossen voor. Zodra de schimmel het wortelstelsel bereikt, sterft de boom. We onderzoeken momenteel of dit product commercieel verkrijgbaar is en voldoende efficiënt werkt. In elk geval duurt het 2 jaar vooraleer de resultaten zichtbaar zijn. Rooien of schapen inschakelen Rooien betekent dat je de plant met wortels en al verwijdert. Jonge boompjes kun je met de hand verwijderen. Grotere bomen pak je aan met machines, paarden of met een spade. Let wel op dat je daarbij de bodem en het bos niet al te sterk verstoort. Volgens Natuurpunt is ook begrazing door schapen een mogelijke oplossing. Schapen verkiezen éénjarige planten. Je kunt er de vogelkers niet mee uitroeien, maar wel mee onder controle houden. Bovendien zorgt begrazing voor een gevarieerde vegetatie. Opgelet: voor begrazing in bossen is een machtiging van de Afdeling Bos & Groen nodig! Dode bomen weghalen? Haal je de dode bomen weg of niet? Amerikaanse vogelkers is immers geschikt als brandhout. Maar bomen uitslepen kost natuurlijk tijd en geld en weegt misschien niet op tegen de prijs die je er voor krijgt. Dood hout kan ook nuttig zijn als voedingsstof voor nieuwe bomen. Of als woonplaats en voeder-
plaats voor talloze dieren, planten en paddenstoelen. Je kunt ze zelfs gewoon op stam recht laten staan (na bv. de hak-en-spuit- of ringmethode). Zo kun je zeer snel en dus goedkoop werken. Wat na de bestrijding? Volg je bos na de bestrijding goed op. De zaden in de grond blijven immers nog enkele jaren actief. Na 3 jaar daalt de kiemkracht en zal slechts een handvol nieuwe boompjes verschijnen. Loop regelmatig door je bos en trek dan steeds enkele boompjes uit. Dat kost je geen geld en weinig moeite!
Boseigenaars, wees solidair … Waarom het probleem niet aanpakken samen met andere eigenaars in éénzelfde bosgebied? De bomen van je buur kunnen zich anders immers opnieuw uitzaaien in jouw bos, of vice versa. In versnipperde bosgebieden is het momenteel echter onrealistisch om te verwachten dat alle eigenaars hun vogelkers grondig gaan bestrijden. Denk hierdoor echter niet te snel dat alles zinloos is! Met de bosgroepen geloven we in de langzame sensibilisering en responsabilisering van boseigenaars. Wanneer jij vogelkers bestrijdt en daarmee toont wat het effect is voor jouw bos en je bosbeheer, dan zullen ook de andere eigenaars volgen. We bewezen reeds in Vlaanderen dat grootschalige bestrijding effectief mogelijk is. Niet bij de pakken (vogelkers) blijven zitten dus!
Glyfosaat? Gebruik zo weinig mogelijk giftige stoffen in de omgeving van het bos (en van een mens!). Wil je toch herbiciden gebruiken, neem dan producten op basis van glyfosaat. Ze worden onder andere verkocht onder de merknamen 'Roundup' (356 g/l) en 'Viking' (270 g/l). Glyfosaat vind je in tuincentra, en is door zijn snelle afbraak één van de minder milieuonvriendelijke herbiciden. Het is wel een totaalherbicide en vernietigt dus alle soorten planten en grassen. Je kunt aan het herbicide ook een kleurstof toevoegen zodat je ziet welke bomen reeds behandeld zijn. Opgelet, de kleurstoffen kunnen milieubelastender zijn dan het herbicide zelf! Gebruik geen herbiciden bij vorst en regenweer en sproei alleen bij windstil weer. Gebruik ook geen herbiciden op waardevolle open plekken en nabij beken, grachten of vijvers.
Enkele inkervingen maken, glyfosaat toevoegen … en klaar! De hak-en-spuit-methode is de efficiëntste manier om Amerikaanse vogelkers te bestrijden.
De bosgroep helpt je Voor de bestrijding van de Amerikaanse vogelkers kan je ook terecht bij de bosgroep. Wij schakelen dan onze arbeidersploeg in. Je betaalt slechts 10 % van de reële kosten! Met de hak-en-spuitmethode kan onze ploeg snel een grote oppervlakte bestrijden. Heb je voldoende grote bomen, dan kunnen wij je vogelkers ook verkopen als brandhout. Voor meer info neem je contact op met jouw coördinator.
‘t Limburgs Bosbelang | 12 - 2006 | 9
| Algemene vergaderingen Limburgse bosgroep vzw's
Inschrijven kan je hier! Ik, ondergetekende, naam en voornamen: straat
nummer
postcode
plaats
tel.
bus
• ben lid van de Bosgroep Hoge Kempen vzw en - wens mij in te schrijven voor de Algemene Vergadering op 24 april 2006 om 20 u. in bezoekerscentrum de Wissen in Dilsen-Stokkem - kan niet komen naar de Algemene Vergadering, maar wens een volmacht te geven aan (voornaam+naam), (adres) om mij te vertegenwoordigen op de Algemene Vergadering van de BG HK vzw en in mijn naam alle beslissingen te nemen die bevorderlijk zijn voor de werking van de BG HK vzw. • ben lid van de Bosgroep Noordoost-Limburg vzw en - wens mij in te schrijven voor de Algemene Vergadering op 3 mei 2006 om 20 u. in zaal 't Heem in Meeuwen - wens deel te nemen aan de geleide wandeling vóór de Algemene Vergadering (vertrek op het einde van de Forelstraat in Houthalen-Helchteren om 17.15 u.) - kan niet komen naar de Algemene Vergadering, maar wens een volmacht te geven aan (voornaam+naam), (adres) om mij te vertegenwoordigen op de Algemene Vergadering van de BG NOL vzw en in mijn naam alle beslissingen te nemen die bevorderlijk zijn voor de werking van de BG NOL vzw. • ben lid van de Bosgroep West-Limburg vzw en - wens mij in te schrijven voor de Algemene Vergadering op 20 april 2006 om 19.30 u. in het Casino van Beringen - wens deel te nemen aan de rondleiding in het Vlaamse mijnmuseum vóór de Algemene Vergadering (start om 16.15 u.) - kan niet komen naar de Algemene Vergadering, maar wens een volmacht te geven aan (voornaam+naam), (adres) om mij te vertegenwoordigen op de Algemene Vergadering van de BG WL vzw en in mijn naam alle beslissingen te nemen die bevorderlijk zijn voor de werking van de BG WL vzw. • ben lid van de Bosgroep Zuid-Limburg vzw en - wens mij in te schrijven voor de Algemene Vergadering op 18 april 2006 om 20 u. in Riemst - wens deel te nemen aan de geleide wandeling in de grotten van Riemst vóór de Algemene Vergadering (start om 18.15 u.) - kan niet komen naar de Algemene Vergadering, maar wens een volmacht te geven aan (voornaam+naam), (adres) om mij te vertegenwoordigen op de Algemene Vergadering van de BG ZL vzw en in mijn naam alle beslissingen te nemen die bevorderlijk zijn voor de werking van de BG ZL vzw.
Datum: Plaats:
Handtekening
10 | ‘t Limburgs Bosbelang | 12 - 2006
| Nieuws bosgroepen Bosgroep Hoge Kempen Help ons mee groeien! Onze bosgroep is nu bijna 1 jaar een vzw en telt ruim 135 leden. Heel wat eigenaars die we in 2004 ondersteunden, zijn geen lid omdat de bosgroep toen nog geen vzw was. Dit is jammer omdat het lidmaatschap gratis is en we voor elk lid subsidies krijgen van de Vlaamse overheid. Daarom mag je weldra van ons een uitnodiging tot lidmaatschap verwachten.
Algemene Vergadering Op maandag 24 april 2006 vindt onze Algemene Vergadering plaats. We starten om 20 u. in bezoekerscentrum De Wissen, Maaspark Negenoord in DilsenStokkem. Om 21 u. volgt een geleid bezoek aan het Maas- en vlechtcentrum, waar we aan de hand van nieuwe audiovisuele middelen de verschillende aspecten van de Maas, uiterwaarden en vlechtkunst op een actieve manier ontdekken. Rond 22 u. sluiten we af. Gelieve je aanwezigheid te bevestigen door blz. 10 ingevuld terug te sturen.
De boseigenaars van deze boscomplexen werden gecontacteerd en warm gemaakt voor deelname. Voor de opmaak van deze uitgebreide bosbeheerplannen is een multidisciplinair team nodig. Omdat we deze deskundigheid niet in huis hebben, doen we een beroep op studiebureaus. Via een aanbestedingsprocedure werd voor de opmaak van beide beheerplannen het studiebureau Aeolus aangesteld. De opmaak van de plannen wordt nauw opgevolgd door een stuurgroep. Hierin zetelen ook de privéboseigenaars. Zo waken we er voortdurend over dat jullie wensen duidelijk worden vertaald in het beheerplan. Voor meer informatie kan je steeds terecht bij de coördinator.
Bosgroep NoordoostUitgebreid bosbeheerplan Maasmechelen Na Zutendaal en Dilsen-Stokkem werkt nu ook Maasmechelen met ons samen voor de opmaak van een gemengd gezamenlijk uitgebreid bosbeheerplan. De gemeente Maasmechelen zorgt voor de voorfinanciering. Zo krijgen heel wat kleine eigenaars in de buurt van de Kikbeek de kans om kosteloos een beheerplan te laten opmaken voor de komende 20 jaar. In de zomer van 2006 volgt i.s.m. de Bosgroep Noordoost-Limburg een gelijkaardig project met de gemeenten As en Maaseik.
Limburg Uitgebreide bosbeheerplannen Bree en BocholtNeerpelt In 2005 startten we in samenwerking met een aantal gemeentebesturen met de aanpak van boscomplexen. Hiervoor zal een gezamenlijk uitgebreid bosbeheerplan worden opgesteld. Dit is het geval in Bocholt-Neerpelt (boscomplex 'Kolis') en Bree (boscomplex ''s Heerenbossen').
Algemene Vergadering Onze jaarlijkse Algemene Vergadering vindt plaats op woensdag 3 mei 2006 in Meeuwen. Het programma ziet er als volgt uit: 17 u.: verzamelen op het einde van de Forelstraat in Houthalen-Helchteren 17.15 u. tot 19 u.: wandeling over het domein Masy 19.30 u. tot 21 u.: Algemene Vergadering in zaal 't Heem te Meeuwen Inschrijven? Dat kan door blz. 10 ingevuld terug te sturen.
Het natuurrichtplan: nu ook op het internet! Recent startte de Vlaamse minister van Leefmilieu en Natuurbehoud 6 natuurrichtplanprojecten op. Zo'n natuurrichtplan geeft aan wat we voor een specifiek gebied mogen verwachten op het vlak van natuurbehoud. Het plan wordt opgemaakt in nauw overleg met de betrokken sectoren. Nu is er ook een gloednieuwe website: www.mina.be/natuurrichtplan.html. Die geeft je alle informatie over dit nieuwe planningsinstrument: het hoe en waarom van natuurrichtplannen, de reeds opgestarte plannen, de meest actuele informatie en nuttige randinformatie.
Infowandeling in het boscomplex in Maasmechelen
‘t Limburgs Bosbelang | 12 - 2006 | 11
| Nieuws bosgroepen …
Bosgroep WestInformatieavond over het natuurrichtplan In Limburg zijn inmiddels al 2 natuurrichtplannen opgestart. Het eerste richt zich op de natuurverbinding 41 'Heers, Tongeren, tussen Herkebeek/Kruisberg en Mombeek (Widooi)'. Het natuurrichtplan 'Hoge Kempen' strekt zich uit over de gemeenten As, Dilsen-Stokkem, Maaseik, Genk, Lanaken, Maasmechelen en Zutendaal. Om de privéboseigenaars met bos in het natuurrichtplan Hoge Kempen te informeren, organiseren de Bosgroepen NoordoostLimburg en Hoge Kempen een informatieavond op dinsdag 23 mei om 19.30 u. in het Gemeenschapscentrum De Drieschaar (Schuttenbergstraat 2 bus 3, As). Lily Gora van de afdeling Natuur (Vlaamse gewest) zal de aanwezigen inlichten over het doel en de inhoud van een natuurrichtplan, het verloop van de procedure van opmaak, de inspraak van boseigenaars, een eerste visie en nog tal van andere weetjes. Na de toelichting is er ruim de tijd om vragen te stellen. Iedereen is welkom!
Bezige bestuursleden
Bosgroep Limburgse Duinen Noordwest-Limburg is voortaan Limburgse Duinen In november 2004 ging de laatste Limburgse bosgroep van start: de Bosgroep Noordwest-Limburg. Omdat HouthalenHelchteren en Zonhoven eigenlijk tot Midden-Limburg behoren, werd gezocht naar een nieuwe naam. De landduinen in de regio zijn het voornaamste gezamenlijke landschappelijk kenmerk en daarom koos de stuurgroep dan ook voor 'Limburgse Duinen'! Leden gezocht! Na de pilootprojectfase is onze volgende uitdaging een vzw worden. Maar in de eerste plaats hebben we natuurlijk leden nodig. De subsidies worden trouwens ook berekend op basis daarvan en de oppervlakte bos die jullie beheren. Vandaar een warme oproep naar alle boseigenaars in Zonhoven, HouthalenHelchteren, Hechtel-Eksel, Overpelt en Lommel om lid te worden! Wist je trouwens dat er verschillende soorten van lidmaatschappen bestaan? Op het inschrijvingsformulier op blz. 15 van dit Bosbelang vind je vast de vorm die het best bij je engagement past.
12 | ‘t Limburgs Bosbelang | 12 - 2006
Wil je actief meedenken over onze werking, stel je dan kandidaat voor onze Raad van Bestuur. Wat verwachten we van je? - om de 3 maanden mee vergaderen (ca. 2,5 uur) - getuigen van zin en motivatie om na te denken over de dienstverlening voor bosbeheerders - via de vergaderingen de activiteiten en de middelen van de bosgroep opvolgen en beslissingen nemen (opstart boscomplexen, wandelingen, cursussen, enz.) - de meest recente bosbouwontwikkelingen opvolgen - voorstellen leveren vanuit de werkervaringen, administratie en boekhouding - de Algemene Vergadering voorbereiden. Uiteraard helpen wij je met de voorbereiding van de vergaderingen en het verslag. Daarom neemt ook de coördinator deel aan de vergadering, zonder stemrecht weliswaar. Voor meer informatie kan je terecht bij Jan Mampaey via 011 23 83 19.
Oprichtingsvergadering Alle boseigenaars van ons werkingsgebied zijn van harte welkom op de oprichtingsvergadering op maandag 8 mei 2006 in kasteel De Dool, Houthalen-Helchteren . We starten om 19.30 u. en eindigen rond 22 u. Neem deel aan deze feestelijke gebeurtenis en bezorg ons je inschrijvingsformulier vóór 20 april!
Limburg Algemene Vergadering Onze Algemene Vergadering vindt plaats op 20 april in het Casino van Beringen. Geïnteresseerden kunnen om 16.15 u. mee een bezoek brengen aan het Vlaamse mijnmuseum en een maquette van de mijngebouwen. Om 19.30 u. start de vergadering en geven we een overzicht van de activiteiten en de jaarrekening. We leggen de begroting ter goedkeuring voor en presenteren een kandidaat-bestuurder. Genoeg redenen dachten wij zo om je snel via bijgevoegd invulstrookje in te schrijven … Activiteitenverslag 2005 Begin januari dienden we ons activiteitenverslag voor 2005 in bij de Afdeling Bos & Groen. Dat verslag geeft meer uitleg bij onze werking en we leggen ook verantwoording af voor de gespendeerde subsidies. Wil je graag een exemplaar? Dat kan via een seintje aan de coördinator!
De cijfers spreken Het activiteitenverslag bevat enkele sprekende cijfers: • we hebben inmiddels maar liefst 252 leden, samen goed voor 1 832 ha bos • de arbeidersploeg werkte in 2005 125,5 dagen in 45 ha bos • in 2005 werd ca. 700 m3 hout onderhands verkocht en tijdens de gegroepeerde houtverkoop ca. 1 169 m3 • 39 mensen doen extra mee aan het beheerplan Gerheserheide, dat nu ca. 47 ha telt voor 66 eigenaars • ook het beheerplan 'Beukenhof' werd goedgekeurd met 11 ha van 11 privéboseigenaars • het beheerplan Koersel telt nu ca. 16 ha van 10 eigenaars.
| Nieuws bosgroepen …
Bosgroep ZuidLimburg 18 april 2006: Algemene Vergadering in de grotten! Op dinsdag 18 april 2006 vindt onze jaarlijkse Algemene Vergadering plaats. We maken er iets bijzonders van, want vanaf
18.15 u. worden onze leden onthaald voor een bezoek aan de Grotten van Kanne (Avergat 14, 3770 Kanne (Riemst)). Om 20 u. begint de Algemene Vergadering in een zaal in diezelfde grotten en rond 21 u. sluiten we af met een drankje. Mis dit uniek evenement niet en bevestig je aanwezigheid via de inschrijvingsstrook!
Uitgebreide beheerplannen in samenwerking met gemeenten In Wellen ging het studiebureau Haskoning in december van start. Zij zijn momenteel volop aan het inventariseren. In Halen leverde de inventarisatie van studiebureau Econnection heel wat interessante informatie op. Samen met de deelnemende eigenaars buigen we ons over de concrete voorstellen voor het beheer per bosperceel. Nog zuidelijker in de provincie startten we inmiddels een samenwerking met maar liefst drie gemeenten! Het betreft de opmaak van één groot gezamenlijk uitgebreid bosbeheerplan voor alle boseigenaars in de gemeenten Nieuwerkerken, Gingelom en St.-Truiden. Privéeigenaars kunnen nog tot het najaar gratis aansluiten aan dit gemeentegrensoverschrijdend project. Meer hierover in ons volgende nummer!
Bosgroepen West-Limburg en ZuidLimburg
Leden in de bloemetjes!
In het vijvergebied Midden-Limburg tref je relatief veel zeldzame dieren en planten aan. Zoals gagel vooraan op de foto, dat vroeger gebruikt werd om bier te brouwen. Op 7 december werden meer dan honderd mensen in kleine groepjes door het vijvergebied Midden-Limburg geloodst.
Op 7 december 2005 ontving de vzw Ontwikkeling Vijvergebied MiddenLimburg de prestigieuze Inbev Prijs voor het Leefmilieu 2005. De Stichting Behoud Natuur en Leefmilieu had het genoegen om meer dan honderd aanwezigen, waaronder Z.K.H. Prins Laurent, te mogen rondleiden in het vijvergebied Midden-Limburg. Het ontstaan van deze vzw is uniek en ligt in een samenwerking van privéeigenaars. Daarvan zijn er verschillende lid van de Bosgroepen West- en Zuid-Limburg. De inzet en samenwerking van verschillende actoren, landeigenaars, vissers, jagers en recreanten vormen de waarborg dat het grootste vijvergebied in België een duurzame toekomst tegemoet gaat. De vzw wil immers natuurbehoud met menselijke recreatie en economische activiteit hand in hand laten gaan, en dit dankzij duidelijke afspraken en planningen. De sportiefsten onder onze lezers kunnen zondag 23 april het gebied beter leren kennen op de tweede editie van de 'Vijverrun 33'. Meer informatie hierover vind je op de site 'users.telenet.be/xanax/'.
‘t Limburgs Bosbelang | 12 - 2006 | 13
| Nieuws bosgroepen …
Werkgroep 'arbeidersploeg' Even opfrissen: op de eerste bijeenkomst in oktober 2005 van het Limburgse overlegplatform werd beslist om voor de gemeenschappelijke thema's van de Limburgse bosgroepen gezamenlijke afspraken te maken, en dit via de werkgroepen. In januari kwam voor de eerste keer een werkgroep samen om door te bomen over het inzetten van onze 'arbeidersploeg' voor het uitvoeren van onrendabele bosbeheerwerken. De werkgroep bestaat uit bestuurders/leden van de verschillende bosgroepen. Zij zoeken samen met de coördinatoren naar de beste aanpak. Ook Fabricio Carlucci, de ploegbaas die al het langst opdrachten voor de bosgroepen uitvoert, en Filip Vanlommel, verantwoordelijke vzw Groenwerk, woonden het overleg bij. Aan de hand van een voorbereidende nota bespraken we de werking, het takenpakket en de tarieven van de arbeidersploeg, en dit met het oog op eenvormige afspraken voor alle bosgroepen. De belangrijkste weerhouden voorstellen waren een uitbreiding van het takenpakket en een tariefaanpassing conform de sterk gestegen energie- en marktprijzen. In maart kwam de werkgroep een tweede keer bijeen, bezochten we de ploeg in actie en bekeken we een aantal fraaie resultaten van vroegere werkopdrachten. De voorstellen die uit deze overlegmomenten naar voren zijn gekomen, zijn voorgelegd op het tweede Limburgs overleg van 27 maart. Eens de voorstellen zijn goedgekeurd door alle Raden van Bestuur, kunnen we de wijzigingen doorvoeren.
Heidebehoud vergt beheer! Laat je de natuur haar gang gaan, dan zullen pionierboomsoorten op korte termijn het gebied bezetten en bebossen. Prins Laurent verbaast zich over de ouderdom van een dode boom, in het gezelschap van Eric Smeets, voorzitter van de vzw Ontwikkeling Vijvergebied Midden-Limburg en secretaris bij de Bosgroep Zuid-Limburg vzw.
14 | ‘t Limburgs Bosbelang | 12 - 2006
| Inschrijvingsformulier Lid worden van de Bosgroep Limburgse Duinen vzw? Dat kan! Stuur dit inschrijvingsformulier vóór 20 april 2006 terug naar de Bosgroep Limburgse Duinen, p.a. Provincie Limburg, Universiteitslaan 1, 3500 Hasselt.
Ik, ondergetekendebosbeheerder/boseigenaar/sympathysant, naam en (alle) voornamen: adres: tel./fax/e-mail: Alleen in te vullen door kandidaat-bestuurders: geboortedatum en –plaats: rijksregisternummer:
Rechtspersonen dienen ons volgende gegevens te bezorgen: maatschappelijke benaming, rechtsvorm, adres van de zetel, persoonsgegevens van de vertegenwoordiger en een kopie van de beslissing m.b.t. de aanstelling van de bestuurders. (kruis aan wat je wenst) O wens als bosbeheerder werkend lid te worden. Dit impliceert dat ik stemrecht heb op de Algemene Vergadering en mij kandidaat kan stellen voor het bestuur. O wens als bosbeheerder adviserend lid te worden. Dit impliceert dat ik op dezelfde wijze als de werkende leden geniet van de bosgroepwerking, doch geen stemrecht heb op de Algemene Vergadering en mij niet kandidaat kan stellen voor het bestuur. O heb geen bos in het werkingsgebied van de Bosgroep Limburgse Duinen vzw in eigendom of in beheer, doch wens sympathiserend lid te worden. O (enkel voor werkende en adviserende leden) verklaar op erewoord bosbeheerder te zijn van een bos gelegen binnen het werkingsgebied van de Bosgroep Limburgse Duinen vzw (gemeenten Zonhoven, Houthalen-Helchteren, Hechtel-Eksel, Overpelt en Lommel) met de volgende kadastrale gegevens: Kadasternummers percelen (ken je ze niet, dan zoeken wij dit voor je op) Gemeente
Afdeling
Sectie
Kadastraal nr.
Oppervlakte
Is de tabel te klein, voeg dan de andere kadastrale gegevens toe als bijlage. O Ik zal aanwezig zijn op de oprichtingsvergadering op maandag 8 mei 2006 in kasteel De Dool, Houthalen-Helchteren om 19 u. (noodzakelijk voor alle kandidaat-bestuurders!). Het lidmaatschap is gratis en ik behoud het volledige zeggenschap over mijn eigendom. Mijn toetreding houdt op geen enkele manier een volmachtverlening in aangaande het uitvoeren van beheerdaden door de bosgroep op mijn eigendommen. Bovendien kan ik te allen tijde uit de vereniging stappen door de Raad van Bestuur daarvan schriftelijk op de hoogte te brengen. Ik ga ermee akkoord dat mijn adres, telefoonnummer en de gegevens over mijn bos(sen), die nodig zijn voor een goede werking van de bosgroep, bijgehouden worden op het secretariaat van de bosgroep. Handtekening:
Datum: Plaats:
‘t Limburgs Bosbelang | 12 - 2006 | 15
| Brandhoutzoekertjes In het verleden beperkten we ons met de Limburgse bosgroepen tot het linken van vraag en aanbod van brandhout. Vanaf het najaar van 2005 veroorzaakt de sterk gestegen vraag naar brandhout echter een spervuur van vragen van brandhoutzoekers op ons secretariaat. De grote vraag beïnvloedt natuurlijk ook de prijs. In die mate zelfs, dat een aantal bosbeheerwerken, waarbij hout kan geoogst worden, niet langer onrendabel zijn. Dit is goed nieuws voor de boseigenaars! Dit alles zorgt ervoor dat we met de Limburgse bosgroepen een andere aanpak in onze tussenkomst bij brandhout willen bekijken. Een waarschijnlijke piste is een soort van gebundelde brandhoutverkoop in het najaar. Waar wenselijk of nodig, kan natuurlijk ook nog zoals in het verleden worden gewerkt. Als je een aanbod van brandhout hebt of binnenkort verwacht, contacteer je best je eigen bosgroepcoördinator om te bekijken hoe we je het efficiëntst verder helpen.
Brandhout gezocht De laatste maanden nam de vraag naar brandhout enorm toe, zodat hij momenteel groter is dan het aanbod. Heb jij nog hout in de aanbieding, laat het ons dan weten.
Brandhoutaanbod Het Belang van Limburg - december 2005
16 | ‘t Limburgs Bosbelang | 12 - 2006
Extra cursus 'Initiatie voor brandhoutkappers'!!! De laatste maanden werd het Limburgs brandhoutcircuit serieus uitgebouwd. Dit vooral dankzij de gestegen energieprijzen en enkele gemotiveerde bestuurders met kennis van zake. Om de toenemende groep particuliere brandhoutgebruikers die zelf hout willen zagen, een kans te geven om zich gratis voor te bereiden op dit werk, organiseren de bosgroepen samen met Inverde speciaal voor hen een cursusdag op maat! Hier leer je een aantal basisweetjes over de kettingzaag (rond veiligheid, persoonlijke bescherming, onderhoud, milieu en gezondheid, …), de verschillende methodes en technieken voor het bestrijden van Amerikaanse vogelkers, hoe deze herkennen tussen lijsterbes en spork, de brandhoutwaarde van verschillende houtsoorten, … Kortom, een must voor wie zelf aan de slag wil in zijn eigen bos of in dat van een ander! Meer nog, op termijn is het mogelijk dat deze cursus verplicht wordt als je via de bosgroepen brandhout zoekt. Bijdrage: ¤ 15 deelnamewaarborg • Datum: zaterdag 9 december Organisatie: Bosgroep Hoge Kempen • Datum: zaterdag 16 december Organisatie: Bosgroep Zuid-Limburg
| Activiteitenkalender Cursussen Limburgse bosgroepen met Inverde Deze cursussen zijn dé ideale gelegenheid om je theoretische of praktische kennis over bossen en bosbeheer bij te schaven! Meer informatie over de werking van Inverde en hun complete cursusaanbod vind je op www.inverde.be of via een telefoontje naar 02 657 93 64. Hieronder vind je een lijst van cursussen die je nog in 2006 in Limburg kunt volgen. We rangschikten de lijst alfabetisch volgens het cursusthema. Wil je zeker zijn van een plaatsje, schrijf dan zo vlug mogelijk in bij An Olaerts via 011 23 73 28. Beheer bosranden Bijdrage: ¤ 15 waarborg Datum: zaterdag 13 mei Organisatie: Bosgroep Zuid-Limburg
Beheer jonge loofhoutbossen Bijdrage: ¤ 15 waarborg Datum: zaterdag 17 juni Organisatie: Bosgroep Zuid-Limburg Beplantingen Bijdrage: ¤ 15 waarborg Datum: dinsdag 14 november Organisatie: Bosgroep NoordoostLimburg Bestrijding Amerikaanse vogelkers Bijdrage: ¤ 15 waarborg • Datum: donderdag 24 augustus Organisatie: Bosgroep NoordoostLimburg • Datum: donderdag 7 september Organisatie: Bosgroep Zuid-Limburg • Datum: zaterdag 9 september Organisatie: Bosgroep Hoge Kempen Bomen en struiken herkennen Bijdrage: ¤ 15 waarborg Datum: zaterdag 16 september Organisatie: Bosgroep NoordwestLimburg
| Adreswijziging/-annulering/brandhoutzoekertjes Ben je verhuisd? Staat er een foutje in het adres? Of wens je het gratis tijdschrift niet langer te ontvangen? Verkoop je brandhout of wil je brandhout kopen? Laat het ons weten en stuur dit strookje in een voldoende gefrankeerde omslag terug naar ’t Limburgs Bosbelang, provincie Limburg, Limburgse Bosgroepen, Universiteitslaan 1, B–3500 Hasselt of fax 011 23 83 10. Voornaam:
Naam:
Straat:
Nummer:
Postcode:
Plaats:
Bus:
Telefoon: O ik wens ’t Limburgs Bosbelang te ontvangen op bovenstaand adres; O ik wens ’t Limburgs Bosbelang niet meer te ontvangen. O ik zoek
O ik verkoop 3
O aantal stères of m (indien gekend) _____________
O gekapt
O niet gekapt
O plaats waar het brandhout gelegen is ________________________________________________________________ O prijs (indien gekend) ________________________ loof-/naaldhout
houtsoort (indien gekend) ________________
O _______ (aantal ha) grond voor compenserende bebossing gezocht/beschikbaar in ____________________ [gemeente(n)] O ik heb bos in de Limburgse gemeente(n) ____________________________________ en ben nog geen lid van de lokale bosgroep. Graag ontvang ik de formulieren voor mijn gratis lidmaatschap. (gelieve aan te kruisen wat van toepassing is) conform de bepalingen van de wet van 8 december 1992 betreffende de bescherming van uw privé-leven zullen uw gegevens enkel gebruikt worden om u op de hoogte te houden van de activiteiten van ‘t limburg bosbelang. u hebt het recht jaarlijks uw persoonlijke gegevens op te vragen en eventuele fouten te laten verbeteren.
‘t Limburgs Bosbelang | 12 - 2006 | 17
| Activiteitenkalender Boomziekten en plagen in naaldhout Bijdrage: ¤ 15 waarborg Datum: zaterdag 20 mei Organisatie: Bosgroep West-Limburg Bosbouw vandaag Bijdrage: ¤ 15 waarborg Datum: zaterdag 22 april Organisatie: Bosgroep NoordwestLimburg
Plantensoorten - oefendag Bijdrage: ¤ 15 waarborg Datum: zaterdag 6 mei Organisatie: Bosgroep NoordoostLimburg Snoeien van bomen Bijdrage: ¤ 15 waarborg Datum: zaterdag 19 augustus Organisatie: Bosgroep Hoge Kempen
Dunningen en toekomstbomen aanduiden Bijdrage: ¤ 15 waarborg Datum: zaterdag 1 juli Organisatie: Bosgroep NoordwestLimburg
Snoeien van hagen Bijdrage: ¤ 15 waarborg Datum: dinsdag 5 september Organisatie: Bosgroep Hoge Kempen
Kettingzaag - beginners Bijdrage: ¤ 30 Datum: dinsdag en woensdag 10-11 oktober Organisatie: Bosgroep Hoge Kempen
Extra cursus !!! Initiatie voor brandhoutkappers Bijdrage: ¤ 15 waarborg • Datum: zaterdag 9 december Organisatie: Bosgroep Hoge Kempen • Datum: zaterdag 16 december Organisatie: Bosgroep Zuid-Limburg
Naaldbomen herkennen Bijdrage: ¤ 15 waarborg Datum: vrijdag 25 oktober Organisatie: Bosgroep NoordwestLimburg Plantensoorten - theoriedag Bijdrage: ¤ 15 waarborg Datum: zaterdag 29 april Organisatie: Bosgroep NoordoostLimburg
Op een cursus van de bosgroepen steek je heel wat op in een aangename sfeer!
18 | ‘t Limburgs Bosbelang | 12 - 2006
Spring-in-'t-Park!' op zondag 28 mei 2006 Met de Dag van het Park wil de Afdeling Bos & Groen de sociale functie van parken en openbaar groen speciaal in de kijker plaatsen. Onder het motto 'Spring-in-'t-Park', valt er die dag op verschillende locaties in Vlaanderen heel wat te beleven. Meer informatie krijg je via het permanente secretariaat van 'Dag van het Park': Dirk Demeyere of Carry Parijs, tel. 02 553 81 12, dirk.demeyere@lin.vlaanderen.be, www.bosengroen.be.
Pro-Silva excursie Noord-Frankrijk Tijdens deze driedaagse excursie (van 28 t.e.m. 30 april 2006) in de Thiérarche, Argonne en Lorraine bekijken en vergelijken we 2 bosbouwtechnische visies over hooghout. Zaterdag wordt de excursie begeleid door de Compagnie Forestière du Nouvion-en-Thiérarche in Forêt d'Hirson. Op zondag is onze gastheer een Vlaamse privéboseigenaar in Baigny-la-Blanche-Côte en worden gemeentebossen in Lorraine bezocht. Het transport gebeurt met de eigen wagen; carpoolen is mogelijk. Inschrijven kan bij Noah Janssen (Pro-Silva, VBV) via noah.janssen@vbv.be of tel. 09 264 90 50. Hij bezorgt je ook alle praktische gegevens (prijskaartje, programma, enz.).
| Nuttige adressen Bosgroepen p.a. Provincie Limburg Universiteitslaan 1 3500 Hasselt www.bosgroepen.be Secretariaat An Olaerts tel. 011 23 73 28 Patricia Rouffa tel. 011 23 83 30 Evy Van Eynde tel. 011 23 73 34 fax 011 23 83 10 Bosgroep Hoge Kempen vzw ondernemingsnummer 874 667 014 Coördinator: ir. Lise Hendrick tel. 011 23 83 23 gsm 0475 46 04 42 bosgroephogekempen@limburg.be Bosgroep Limburgse Duinen Coördinator: ir. Jan Mampaey tel. 011 23 83 19 gsm 0478 78 07 21 bosgroeplimburgseduinen @limburg.be
Colofon Bosgroep Noordoost-Limburg vzw ondernemingsnummer 459 481 087 Coördinator: ir. An Pierson tel. 011 23 83 24 gsm 0473 88 53 95 bosgroepnoordoost@limburg.be Bosgroep West-Limburg vzw ondernemingsnummer 479 742 895 Coördinator: ir. Benjamine Bufkens tel. 011 23 83 29 gsm 0479 40 08 48 bosgroepwest@limburg.be Bosgroep Zuid-Limburg vzw ondernemingsnummer 874 670 378 Coördinator: ir. Karolien Van Diest tel. 011 23 83 25 gsm 0473 88 53 94 bosgroepzuid@limburg.be
Bos & Groen, Inspectie Hasselt Woudmeester a.i. ir. E. Van Boghout Ambtenaar privébos: ir. Griet Beckers Koningin Astridlaan 50/5 3500 Hasselt tel. 011 74 25 00 fax 011 74 25 39 Houtvesterij Bree Houtvester ir. Gui Winters Ter Rivierenwal 9A 3960 Bree tel. 089 46 21 31 fax 089 48 17 24 Houtvesterij Hasselt Houtvester ir. G. Mees Koningin Astridlaan 50/5 3500 Hasselt tel. 011 74 25 03 fax 011 74 25 39 Houtvesterij Hechtel Houtvester ir. E. Van Boghout Peerderbaan 31 3940 Hechtel-Eksel tel. 011 73 41 50 fax 011 73 54 84
’t Limburgs Bosbelang 2006/12/lente De Bosgroep Hoge Kempen, Bosgroep Limburgse Duinen, Bosgroep Noordoost-Limburg, Bosgroep West-Limburg en Bosgroep Zuid-Limburg zijn een samenwerking van de Afdeling Bos & Groen van het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap en de provincie Limburg. De bestendige deputatie Steve Stevaert, gouverneur-voorzitter, Marc Vandeput, Sylvain Sleypen, Jos Claessens, Sonja Claes, Jules D’Oultremont, Frank Smeets gedeputeerden en Marc Martens, provinciegriffier Provincie Limburg, Sectie 3.3.2., Universiteitslaan 1, B–3500 Hasselt. voorzitter gedeputeerde Frank Smeets redactie Rita Bogaerts, Benjamine Bufkens, Jan Goris, Lise Hendrick, Jan Mampaey, An Olaerts, An Pierson, Patricia Rouffa, Johan Van den Broek, Karolien Van Diest, Evy Van Eynde en Frank Vranken. coverfoto Provinciaal Natuurcentrum
Websites Boseigenaars en andere bosliefhebbers vinden ook nuttige informatie op de websites van de volgende instanties:
fotografie binnenwerk Jan Goris, Lise Hendrick, Jan Mampaey, Martin Reyskens en Karolien Van Diest
Afdeling Bos & Groen: Afdeling Natuur: Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek: Instituut voor Natuurbehoud: Inverde vzw: Landelijk Vlaanderen vzw: Vereniging voor Bos in Vlaanderen vzw:
illustratie Dirk Vercampt
www.bosengroen.be www.natuur.be www.inbo.be www.instnat.be www.inverde.be www.landelijkvlaanderen.be www.vbv.be
vormgeving en lay-out Dion Boodts, Chantal Janssens Informatie en Onthaal, Grafische Producties, Provincie Limburg druk Drukkerij Paesen - Opglabbeek
Het INBO van start ! Het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek (INBO) ontstond op 1 januari 2006 door de fusie van het voormalige Instituut voor Bosbouw en Wildbeheer (IBW) en Instituut voor Natuurbehoud (IN) en ging officieel van start op 1 april 2006. Deze fusie kadert binnen de reorganisatie van de Vlaamse overheid, 'Beter Bestuurlijk Beleid' (BBB). Het INBO doet aan beleidsgericht onderzoek en wetenschappelijke dienstverlening over behoud, ontwikkeling, beheer en duurzaam gebruik van biodiversiteit en haar milieu. Om de twee jaar rapporteert het INBO over de toestand van de natuur en het Vlaams beleid hierrond in het Natuurrapport. Het INBO wil een toonaangevende speler zijn in wetenschappelijk onderzoek dat relevant is voor beleid en maatschappij, in eigen land maar ook internationaal. 270 enthousiaste medewerkers met een brede expertise zetten zich hiervoor in. Zij stellen hun kennis ten dienste van de overheid, van specifieke sectoren zoals natuurbehoud, jacht, visserij en bosbouw en van de ganse maatschappij.
oplage 4 500 exemplaren Deze publicatie werd gedrukt op hout- en chloorvrij kringlooppapier, zonder optische witmakers. verantwoordelijke uitgever Johan Van den Broek Universiteitslaan 1 B–3500 HASSELT
‘t Limburgs Bosbelang | 12 - 2006 | 19
| Waarvoor kan je terecht bij de bosgroep? Een bos bezitten en beheren, daar komt heel wat bij kijken. Voor vragen of informatie kan je evenwel altijd te rade bij de bosgroep. We sommen hier even op waarmee de bosgroepmedewerkers je van dienst kunnen zijn: • gratis en onafhankelijk advies over het bos en het beheer ervan (bosbouwtechnische, wettelijke, financiële en administratieve aspecten); • informatie over hoe een duurzaam bosbeheer eruit ziet, wat je wettelijke rechten en plichten zijn als boseigenaar en wat de mogelijke subsidies zijn waarop je aanspraak kan maken; • hulp bij het invullen van kapaanvragen of het opstellen van beheerplannen; • kaartmateriaal; • adressen van houtexploitanten en boomkwekerijen; • coördinatie van de samenwerking tussen verschillende boseigenaars.
provincie Limburg Universiteitslaan 1 B–3500 HASSELT limburg.be