afgiftekantoor: hasselt 1 - 3de afdeling - p3a9010
BelgiÍ–Belgique
driemaandelijks tijdschrift | juli-augustus-september 2007
p.b. hasselt 1 12/675
17 | zomer
+
in dit nummer o.a.
+
Japanse duizendknoop Origineel herbebossen De Hazelmuis
voorwoord In het bos leven heel wat planten en dieren. Daarom is het belangrijk dat we het ook goed verzorgen. De bosgroepen willen de boseigenaars hierbij helpen. Toch wordt het succes van sommige soorten een echte plaag. We denken hierbij natuurlijk aan de eikenprocessierups in Limburg, Maar ook bepaalde plantensoorten kunnen erg vervelend zijn. De Japanse duizendknoop behoort tot de meest hardnekkige. Deze plant is fors in opmars en het ziet er niet naar uit dat dit snel zal veranderen. In dit nummer kan u hem beter leren kennen. Sommige soorten komen langs de andere kant minder voor. En onbekend is meestal onbemind, dus hoog tijd dat u op blz. 6 de zeldzame hazelmuis leert kennen. In het voorjaar besloten de Algemene Vergaderingen van de 5 Limburgse Bosgroepen om voor meer commercieel getinte activiteiten, zoals de houtverkopen en het werk van de arbeidersploeg, een overkoepelende organisatievorm op te richten. Op 14 juni werd de coöperatieve van de Limburgse Bosgroepen opgericht. Zo kunnen de Bosgroepen zich blijven concentreren op hun kerndoelstellingen, namelijk het informeren en ondersteunen bij het bosbeheer. Als provincie, willen we ons inzetten om het Limburgse landschap zo mooi en gevarieerd mogelijk in te richten. De werking van de Limburgse Bosgroepen leert dat het ondersteunen van privébosbeheerders heel efficiënt is om dit te bereiken. Het provinciebestuur steunt de bosgroepen sedert hun oprichting met raad en daad. Wat mij betreft, zal dit ook de komende tijd zo blijven.
bestrijding van exoten
Japanse duizendknoop: sierplant wordt natuurpest In de bossen van Vlaanderen tref je tegenwoordig meer en meer exotische plantensoorten aan. Door hun explosieve groei palmen ze grote oppervlakten in. Daarbij concurreren ze waardevolle inheemse soorten weg: de diversiteit in plantensoorten vermindert en natuurlijke habitats worden beschadigd. Een voorbeeld van zo’n ongewenste gast is de Japanse duizendknoop: de onbegrensde uitzaaiing van deze plant is in heel West-Europa een probleem. Om deze sluwe woekeraar in toom te houden, moet je volhardend zijn!
Veel leesplezier, Frank Smeets gedeputeerde van Leefmilieu en Natuur
Aziatische schone Polygonum cuspidatum komt oorspronkelijk uit Oost-Azië. Met zijn wortelstokken en enorme groeikracht is deze plant één van de eerste die, na een nietsontziende vulkaanuitbarsting, de ruige bodem opnieuw bevolkt. Dat heeft hij ook te danken aan zijn bijzonder goede weerstand tegen lucht- en bodemvervuiling en zijn sterk aanpassingsvermogen. In de negentiende eeuw werd Japanse duizendknoop als sierplant ingevoerd in Europa. Hij groeit bij ons op zonnige tot licht beschaduwde plaatsen op matig vochtige, voedselrijke zandige en lemige grond. Doorgaans tref je duizendknoop aan in bermen, parken, tuinen en landgoederen. Ook bron- en beekbossen, oevers van waterlopen, bosranden en braakliggende terreinen zijn een geschikte
2 | ‘t Limburgs Bosbelang | 17 | zomer
leefomgeving voor de exoot. Maar deze Aziatische schone voelt zich ook erg goed thuis op totaal andere, zelfs extreme groeiplaatsen, zoals droge, arme, zandige bermen. Concurrentiekracht buiten categorie Japanse duizendknoop doet zich voor als een mooie, decoratieve plant. In je tuin of bos lijkt het een ware aantrekkingspool voor insecten zoals honingbijen te zijn. Achter dit fraaie uiterlijk schuilt echter een agressief groeiende plant – zijn geheim is een verbluffend snelle groei onder de grond met wortelstokken (tot 20 m lang!) – die in een ruk alle inheemse soorten of aanplantingen wegdrukt. Onder de plant groeit bovendien niets meer: zo’n kale bodem kan op taluds tot erosie leiden. Ook in tuinen of langs wegen zorgt
Japanse duizendknoop: hoe herkennen? De Japanse duizendknoop is een diepwortelende vaste plant, die bestaat uit een lange holle stengel van 0,5 tot 3 m lang, met zijtakken en 5 tot 12 cm grote bladeren. In de winter sterft de plant bovengronds af. De plant vormt stevige wortelstokken. De stengel is groen met rode vlekjes en is opgebouwd uit holle compartimenten, zoals bij bamboe. Op de grens tussen opeenvolgende stukken bevindt zich een knoop waaraan zich een zijtak en een blad bevinden. De plant bloeit in augustus en september met crèmewitte, soms witroze bloempjes. De zaaddragers zijn roodachtig en hebben een vliezige zoom of vleugel om de vruchtjes.
(Foto’s: Karolien VanDiest)
de oersterke Japanse duizendknoop voor problemen: betonplaten breken en verhardingen worden opgedrukt door zijn krachtige groei. Wordt de plant niet beknot in zijn groei, dan kan hij zich makkelijk 50 jaar of langer op een bepaalde plaats handhaven. Verwijderen is niet zo eenvoudig: deze plant wortelt immers tot 50 cm onder de grond. Bij grondtransport is extra voorzichtigheid geboden: elk los plantenoog kan opnieuw uitlopen tot een nieuwe kolonie. Pas dus op je tellen als je aan het graven slaat! Aanpak: de aanhouder wint De Japanse duizendknoop bestrijden, doe je niet in een handomdraai. Jaar na jaar dien je een aangepast beheer toe te passen. Sla in dit meerjarenprogramma niet zomaar een jaar
over, want dat betekent terug naar af. Wil je tic (niet lichtdoorlatend!) bedekken. De de plant te lijf gaan, dan zijn er 4 geschikte stengels zullen meters maken, op zoek methoden. Deze mikken allemaal op de uitnaar licht. Zodra ze uitlopen, moet je de putting van de plant. planten plat trappen, zodat ze niet door 1. Maaien en afvoeren. Intensief maaien is het plastic kunnen steken. de boodschap: vanaf het vroege voorjaar 4. Chemische uitputting. Je kan Japanse wekelijks, tot aan de herfst. duizendknoop bestrijden met glyfosaat 2. Uitgraven. Door wortelstokken uit te (hoewel je hem hiermee niet doodt). Glyfosaat wordt aangebracht via verneveling, graven, eventueel nadat je gemaaid hebt, het bestrijken van verse snoeiwonden of rem je de verspreiding af. Ploegen, spitten het injecteren in pas afgesneden stengels. of frezen heeft geen zin: daarmee snijd je Instrijken van de plant doe je best in het wortelsysteem door en blijven delen augustus, na een eerste maaibeurt in de achter. Eggen en rieken kunnen wel, maar late lente of vroege zomer. Per ha heb je zijn uiteraard erg arbeidsintensief. Ongeongeveer 2 kg glyfosaat nodig. twijfeld is deze methode bij kleine oppervlaktes het efficiëntst! 3. Bedekken. In de winter kan je het terrein Tips voor lastige plekjes opschonen en volledig met landbouwplas- Merk je duizendknoop op langs de rand van
‘t Limburgs Bosbelang | 17 | zomer | 3
tip van de eigenaar je bos? Wacht dan met dunnen totdat de duizendknoop is overwonnen. Zo niet trekt deze snelle groeier het lichter geworden bos in. Dezelfde tactiek kan je gebruiken om probleemlocaties in te dijken. Wanneer je die lastige plekjes inplant met plantsoen, zorgt de hoge schaduwdruk ervoor dat de duizendknoop zelf wordt weggeconcurreerd. Regelmatig de nieuwe aanplant vrij maaien, is een must! Tot slot: in Engeland rust al jaren een verbod op Japanse duizendknoop. Het valt alleen te hopen dat ook Vlaanderen en de ons omringende landen in dit spoor treden en het verbod op de aanplant en het trans-
Het resultaat van de eindkap met overstaanders.
Controle op ludieke wijze! Een boseigenaar uit Bilzen meldde een andere controlevorm. De Japanse duizendknoop aan zijn bosrand wordt in toom gehouden door enkele dames uit de buurt, die de plant vaak afsnijden voor bloemstukken en kerkversiering. Zo putten de dames de wortelstokken uit en gaat de plant zich net iets minder lustig verspreiden! Leuk om weten is dat de plant ook perfect eetbaar is! De jonge scheuten kan je zoals asperges bereiden. Als ze ouder zijn, kan je ze gepeld koken met suiker en pectine tot een confituur. Die zou met rabarberconfituur te vergelijken zijn!
Hier en daar vind je ook natuurlijke zaailingen van de grove den.
port van de Japanse duizendknoop overnemen. In afwachting is er nood aan onderzoek naar inheemse soorten die als concurrent van Japanse duizendknoop kunnen ingezet worden. Bij het schrijven van dit artikel werd gebruik gemaakt van 2 recent verschenen artikels over Japanse duizendknoop, nl. één uit Groencontact nr. 4 (2006) en één uit de Bermkrant van april 2007.
Van beukennootje tot bos: een bijzonder bosbouwverhaal Wie zit te broeden op een herbebossingsproject, vindt vast en zeker inspiratie in het verhaal van Willy Creemers: in 2003 stak hij de handen uit de mouwen, verzamelde beukennootjes en eikels en bouwde er een bos mee!
Herbebossing: tijd en overleg “Vier jaar geleden heb ik me in een herbebossingsproject gesmeten”, zegt Willy Creemers uit Bocholt, privéboseigenaar van een typisch Kempens bos, bestaande uit voornamelijk grove den met een struiklaag van Amerikaanse vogelkers, zomereik, lijsterbes en spork. “Ik ging met brugpensioen, had tijd en vond dat enkele bospercelen aan een groot onderhoud toe waren.” Willy - die al gauw door de bosbouwmicrobe
4 | ‘t Limburgs Bosbelang | 17 | zomer
gebeten werd en nog bos bijkocht - begon met een perceel van 1,5 ha in Reppel (Bocholt). “Dit bos met zowel grove dennen als Corsicaanse dennen van ongeveer 85 jaar oud, had een serieuze dunningsachterstand. Er was al verscheidene tientallen jaren niet meer in gewerkt”, aldus Willy. “Toen ik via via in contact kwam met de Bosgroep Noordoost-Limburg, koos ik in overleg met de bosgroepcoördinator voor een eindkap met overstaanders. De beste dennen werden zorgvul-
Willy toont trots zijn geslaagde plantexperiment. (Foto’s: An Pierson)
dig geselecteerd. Daarna mat ik de andere dennen die gekapt mochten worden op en bezorgde de bosgroep de meetgegevens. Het hout werd gekubeerd en aangeboden op de gezamenlijke houtverkoop van de Limburgse Bosgroepen. Het hout werd verkocht en in de loop van 2004 werden de dennen gekapt en geruimd. Nadat ik zelf de kronen - voor eigen gebruik - had opgeruimd, werd het terrein plantklaar gemaakt.”
beukennootjes bij elkaar zocht. “Ik had een zaaibed voorbereid in de tuin en zaaide er in 2004 de eikels en de beukennootjes netjes op een rij. Ik zaaide ook een aantal eikels rechtstreeks in het bos, maar vermoed dat er daar geen zijn gekiemd.”
plantjes hadden sterk te lijden onder de droge maand april”, vertelt Willy die elke dag de boompjes ging water geven. “Dat er een aantal plantjes sneuvelen, is onvermijdelijk. Niet alleen de weersomstandigheden spelen hier een rol, ook reeën en konijnen vormen een bedreiging. Zij vinden jonge boompjes lekker.” Ook al zijn de beukjes en eikeboompjes nog verre van stoer, het resultaat mag er, terugblikkend naar het begin (er was eens een beukennootje…) best zijn!
Van tere plant… “Eind 2005 kon ik dan beginnen planten. De eiken werden in een vierkant van 2 m op 2 m geplant, net als de beuken. De plantjes waren nog klein en tussen de rijen door heb ik hier en daar nog wat extra eikels gezaaid. En om Met dank aan Willy Creemers. het aandeel in beuk wat op te krikken, kocht ik bij een kweker nog wat beuken bij.” Via de bosgroep vroeg Willy subsidie voor de herbebossing aan. “De boswachter is de planten komen keuren en daarna is de subsidie toegekend. De eerste schijf heb ik al ontvangen.”
Beukennootjes en eikels: meer dan een mand vol De toegepaste herbebossingsmethode is heel bijzonder, omdat Willy het grootste gedeelte van het plantgoed zelf heeft opgekweekt. Tijdens zijn vele wandel- en fietstochten passeerde hij wel eens zomereiken. Hier en daar nam hij wat eikels mee, en legde die dan bij de verzameling eikels die hij had bijeengeraapt vanonder een mooie zomereik die al sinds jaar en dag zijn tuin siert. “Of het er nu …tot stoere boom? drie- of vierduizend waren, ik weet het niet Het planten mag dan wel achter de rug zijn, meer“, aldus Willy, die ook nog eens duizend daarmee zit het werk er nog niet op. “De
‘t Limburgs Bosbelang | 17 | zomer | 5
soort in de kijker
De hazelmuis, veeleisende levensgenieter in Voeren
Zeg niet zomaar muis tegen de hazelmuis (Muscardinus avellanarius). De gemiddelde muis roept bij de meeste mensen niet zo’n positieve gevoelens op. Maar het hazelmuisje, met zijn bolle wangetjes, mooie pluimstaart en zwarte kraaloogjes, kan je niet anders dan schattig vinden. Bovendien is de hazelmuis een echte levensgenieter. Waar de huismuis zelfs tevreden is met papier als voedsel, zoekt de erebewoner van Voeren de mooiste bloesems, de lekkerste noten en de sappigste bessen uit. Bij gebrek hieraan wil hij wel eens insecten eten. Van kou houdt de hazelmuis niet. Het diertje wil niks weten van de winter. Al die tijd slaapt het knus in zijn nestje. Toch is het niet allemaal rozengeur en maneschijn voor deze levensgenieter. Hij is zo veeleisend dat er niet veel geschikt gebied meer voor hem overblijft. De Voerstreek is nog de enige plaats in Vlaanderen waar hij voorkomt. Gelukkig was de gemeente Voeren zo gastvrij om de hazelmuis te adopteren. Dit gebeurde in het kader van het project ‘Gemeenten adopteren soorten’, waarbij de Limburgse gemeenten een planten- of diersoort alle kansen geven.
Even voorstellen De hazelmuis is door zijn oranje-beige kleur, lange behaarde staart, grote ogen en kleine oren makkelijk te onderscheiden van alle andere muizen. De hazelmuis behoort tot de familie van de slaapmuizen, waarvan in België nog twee andere soorten voorkomen: de eikelmuis en de relmuis. Het eerstgenoemde diertje vond gastvrij onderdak in Kortessem, waar het geadopteerd werd. Het is te herkennen aan het zwarte zorro-masker rond de ogen. Het laatstgenoemde muisje is enkel te vinden in Wallonië. De hazelmuis woont in boomholtes of maakt zelf bolvormige nestjes van bladeren, grashalmen en zaadpluis. Ze zijn vaak vastgemaakt net onder de eerste laag bladeren in struiken en struwelen, of op grote varens. Doordat ze gemaakt zijn van plantaardig materiaal, vallen ze helemaal niet op. De hazelmuis maakt meerdere van zulke nestjes per jaar. Waar komt de hazelmuis voor? In Vlaanderen is de Voerstreek de enige plek waar de hazelmuis voorkomt. Over de grens, in Nederlands-Limburg en Wallonië, voelt deze soort zich ook thuis. Het hazelmuisje stelt heel wat eisen aan zijn leefmilieu. Het leeft
6 | ‘t Limburgs Bosbelang | 17 | zomer
graag in een goed gestructureerde mantel-zoomvegetatie: hoe dichter begroeid, hoe liever. Het beestje vertoeft aan de bosrand, maar ook bijvoorbeeld aan de rand van open plekken in het bos, of in een gevarieerde houtkant. Om voedsel te zoeken, verwijderen deze muisjes zich meestal minder dan 100 meter van hun nest. Daarom verkiezen ze plekken waar veel vruchtdragende bomen en struiken zoals hazelaar, mirabel, kardinaalsmuts, sleedoorn en meidoorn, Gelderse roos en bosrank dicht bij elkaar staan. Een van de favoriete struiken van de hazelmuis is de braam. Omdat de hazelmuis zich over takjes en twijgjes verplaatst, en een hekel heeft aan een uitstapje over de grond, is het heel belangrijk dat voldoende van deze geschikte habitats één aaneengesloten geheel vormen. Een gat van 100 meter kan voor de hazelmuis al een onoverkomelijke barrière vormen. Schakel de hazelmuisspecialist in Een hazelmuisbeheer is geen sinecure. Daarom kan je best, voor je je bos in het teken van dit kleine beestje zet, een beroep doen op specialisten ter zake: de Limburgse Bosgroepen (zie rubriek Nuttige adressen) of het Regionaal Landschap Haspengouw en Voeren (www.rlh.be).
Een beeld van een bosrand waar hazelmuizen zich goed voelen! (Foto: Inge Nevelsteen RLH)
De hazelmuis… een reden om van bramen te gaan houden? (Foto: Vilda)
Een groen kunstwerkje in adelaarsvaren blijkt bij nader onderzoek een nestje. (Foto: Inge Nevelsteen RLH)
Een hazelmuisvriendelijk bos? Enkele tips • Zorg voor geleidelijke overgangen van bos naar open gebied. Mantel-zoomvegetatie is cruciaal. Als het bos bruusk overgaat van hoge bomen naar bijvoorbeeld weiland, kan zulke overgangsvegetatie opnieuw gecreëerd worden. • Regelmatige onderhoudsbeurten van mantel-zoomvegetatie zijn een must. Anders groeit alles opnieuw uit tot opgaand bos. • ‘Gaten’ in bosranden, houtkanten of graften kan je best terug dichten door nieuwe bes- of zaaddragende struiken aan te planten. • Streef bij heraanplant naar een zo groot mogelijke variatie in vruchtdragende bomen en struiken.
• Wees mild voor de bramen in je bos: hazelmuizen zijn er verzot op. • Snoei niet te veel in overhangende takken. Het zijn de hangbruggen van de hazelmuis: zo steken ze bijvoorbeeld een bospad over. • Hazelmuizen overwinteren soms op of vlak onder de grond. Houd hier rekening mee als je in de winter zwaar materieel inzet om het bos te bewerken. • Onderhoud van randvegetatie (klepelen, bespuiten met herbiciden, …) stel je beter uit tot na november, want in de herfst hebben de hazelmuizen er nesten met jongen. • Werkzaamheden gebeuren best in de periode van 1 december tot 1 maart of in
de maand mei. Laat ten slotte geen snoeihout liggen op bijvoorbeeld braamstruwelen: bramen zijn heilig voor de hazelmuis! Het is niet weinig wat het hazelmuisje vraagt. Maar als je je bos inricht naar zijn behoeften, dan heb je een echt fijnproeversbos, waar vele dier- en plantensoorten zullen floreren.
Meer informaite over het project 'Gemeenten adopteren Limburgse soorten' krijg je bij Inge Nevelsteen, Regionaal Landschap Haspengouw en Voeren, tel. 011 31 38 98 , inge.nevelsteen@rlh.be. Voor deze bijdrage willen wij haar graag bedanken.
‘t Limburgs Bosbelang | 17 | zomer | 7
nieuws van de bosgroepen
Foto: Lise Hendrick
Foto: Annemie Hannosset
Foto: Lise Hendrick
Foto: Annemie Hannosset
Foto: Patricia Rouffa
Sfeerbeelden van de Algemene Vergadering
8 | ‘t Limburgs Bosbelang | 17 | zomer
nieuws van de bosgroepen Algemene Vergadering Tussen maart en mei organiseerden de 5 Limburgse Bosgroepen hun Algemene Vergadering. Jaarlijks bevat de agenda een aantal vaste punten: een activiteitenoverzicht van zowel het voorbije jaar als de toekomst, toelichting bij de jaarrekening van 2006 en de begroting van 2007 evenals de goedkeuring ervan door de aanwezigen. Het activiteitenverslag van 2006 kan opgevraagd worden bij de coördinator van de desbetreffende bosgroep. Hieronder zie je hoe elke Algemene Vergadering een eigen cachet heeft. Verderop bespreken we voor elke bosgroep een aantal highlights, waaronder ook de blikvangers uit de Algemene Vergadering. Op p. 19 ten slotte, in de rubriek Nuttige adressen, vind je nog eens de praktische gegevens van alle bosgroepen op een rijtje. Algemene Vergadering in beeld: • 28 maart, Bosgroep Zuid-Limburg: In het Château de la Motte in Gelinden werden de leden van de Algemene Vergadering hartelijk ontvangen. • 24 april, Bosgroep Hoge Kempen Voor de vergadering bezocht de Bosgroep het Nationaal Park. De historische trein van het Kolenspoor bracht de Bosgroep tot middenin het Nationaal Park. Onder leiding van een Ranger gingen 4 groepen op verkenning in het park. Daarbij kon uitleg over Amerikaanse vogelkers natuurlijk niet ontbreken (zie hiernaast bovenaan). • 26 april, Bosgroep West-Limburg De Algemene Vergadering vond plaats In het casino van Beringen, met een beleidsquiz als ludieke afsluiter. • 14 en 31 mei, Bosgroep Noordoost-Limburg Omdat op 14 mei het vereiste aantal leden niet aanwezig was, kwam de Algemene Vergadering op 31 mei opnieuw samen om rechtsgeldig te beslissen. Zoals bij Bosgroep West-Limburg, werden ook hier nieuwe bestuurders aangeduid. • 15 mei, Bosgroep Limburgse Duinen Als jongste Limburgse Bosgroep hield de Bosgroep Limburgse Duinen het met 18 aanwezige leden zeer gemoedelijk op de Algemene Vergadering.
Kolenspoor het Nationaal Park in. Enkele Rangers begeleidden een leerrijke wandeling. Voor de terugrit liet de trein wat op zich wachten, maar de zon en de nabijheid van een terrasje zorgden voor een goede sfeer. Tijdens de aansluitende vergadering werd het driehonderdste lid van de Bosgroep Hoge Kempen aangekondigd! Uitgebreid bosbeheerplan: 4 projecten In de Bosgroep Hoge Kempen is de samenwerking tussen een gemeente en een groep privéboseigenaars bijzonder actueel: er zijn maar liefst 4 samenwerkingsprojecten voor het opstellen van een uitgebreid bosbeheerplan lopende. In Zutendaal, Dilsen-Stokkem en Maasmechelen is het beheerplan zo goed als klaar, maar moeten er nog een aantal procedures doorlopen worden. In As en Maaseik - een samenwerkingsproject tussen de Bosgroepen Hoge Kempen en Noordoost-Limburg - is een studiebureau gestart met de inventarisatie van de bossen van zo’n 65 eigenaars, om een zicht te krijgen op de huidige toestand. Op basis daarvan en rekening houdend met de wensen van de eigenaars zal het studiebureau vervolgens een visie opstellen voor het gebied. Wordt vervolgd!
eigenaars over het beperkt bosbeheerplan Kattevennen-Noord. Dit gebied wordt in het noorden en het westen begrensd door de Europalaan. In het oosten zorgen de Noordlaan en de gemeentegrens met Zutendaal voor afbakening, in het zuiden de gemeentebossen van de Kattevennen (Looienheide). Het merendeel van de bossen bestaat, zoals meestal, uit grove den, maar we treffen er ook mooie stukjes inheems loofhout aan. Alle eigenaars hebben een persoonlijke uitnodiging in de bus gekregen: zonder kosten kunnen ze een beperkt beheerplan laten opstellen, dat de werken voor de komende 20 jaar vergunt. Een beperkt beheerplan vraagt minder tijd en is goedkoper dan een uitgebreid beheerplan, maar biedt minder subsidiemogelijkheden.
Bosgroep Limburgse Duinen
Amerikaanse vogelkers, en ook eens wat anders! Bij de Bosgroep Limburgse Duinen is de arbeidersploeg nu ook in actie Beperkt bosbeheerplan Kattevennen geschoten. De bestrijding Op 30 juni organiseerde de Bosgroep Hoge van Amerikaanse vogelKempen een infovergadering voor privébos- kers is inmiddels een vertrouwde activiteit,
Bosgroep Hoge Kempen Algemene Vergadering: op stap in As De Bosgroep Hoge Kempen combineerde dit jaar de Algemene Vergadering met een uitstap in As. Een negentigtal leden van de Bosgroep trok op 24 april met een toeristische dieseltrein van het Boscomplex Kattevennen Noord
‘t Limburgs Bosbelang | 17 | zomer | 9
nieuws van de bosgroepen maar af en toe zitten er ook andere uitdagingen tussen. Zo kreeg de Bosgroep in het voorjaar de vraag om een takkenwal aan te leggen bij een privé-eigenaar in Hechtel. Daarvoor werden in de eerste plaats de takken gebruikt uit het perceel waar de ploeg de Amerikaanse vogelkers had bestreden en waar ook nog wat stormhout moest opgeruimd worden. Resultaat is een mooi opgeruimd perceel én een schitterende houtwal. De Bosgroep heeft er weer een tevreden lid bij!
Bosgroep Noordoost-Limburg
Bosgroep Limburgse Duinen bouwde een takkenwal op vraag van een privéboseigenaar in Hechtel. (Foto: Jan Mampaey)
Kinderen kunnen naar hartelust spelen en sjorren in het bos van Henri Knevels (Foto: gemeentelijke jeugddienst Meeuwen-Gruitrode)
10 | ‘t Limburgs Bosbelang | 17 | zomer
Algemene vergadering: nieuw bestuur en statutenwijziging Op 14 en 31 mei kwam de Algemene Vergadering van de Bosgroep Noordoost-Limburg samen. Als belangrijkste output noteren we een nieuw verkozen bestuur en
een kleine maar cruciale wijziging in de sta- Wijziging in de statuten tuten. Vanaf nu is het niet meer nodig om met de helft van de werkende leden aanwezig of verBestuur tegenwoordigd te zijn om geldig te kunnen De Raad van Bestuur van de Bosgroep vergaderen met de Algemene Vergadering. Noordoost-Limburg ziet er de volgende 3 jaar Voor een statutenwijziging of een ander ‘speciaal’ agendapunt blijven de bepalingen zoals als volgt uit: • vertegenwoordigers privéboseigenaars < 5 ze waren. Door het groeiende aantal leden ha: Willy Creemers, Pierre Pellens, Luk (op 14 mei telde de vereniging 413 leden waarvan 378 werkende) is het zeer moeilijk Umans; • vertegenwoordigers privéboseigenaars > 5 om op de jaarlijkse ledenvergadering de helft ha: Jan Spaas, Jef Hendriks, Anette Win- van alle werkende leden samen te krijgen. Dit is dan ook de reden voor deze statutenwijziters; • vertegenwoordigers erkende natuurver- ging. enigingen: Natuurpunt Bree, (Joris Vandervelden), Limburgs Landschap (Norbert Speelzone in het bos van Henri Knevels Martens); In 2005 bezocht de bosgroepcoördinator het • vertegenwoordigers openbare besturen: bos van Henri Knevels in Meeuwen-Gruitroprovincie Limburg (Frank Smeets), stad de. Het bos meet 1,43 ha en telt vooral grove Hamont-Achel (Theo Schuurmans), stad dennen, maar ook wat tamme kastanjes en Maaseik (Yvonne Van Dooren), gemeente enkele mooie boskersen. Doorheen het bos Meeuwen-Gruitrode (Hendrick Hoogmar- loopt een pad dat gebruikt wordt door voettens). gangers, ruiters (er is een manège vlakbij) en nu en dan een fietser. Af en toe speelt de Bosgroep Noordoost-Limburg en eigenaar Henri Knevels creëren een bosparadijs voor jeugdverenigingen! (Foto’s: gemeentelijke jeugddienst Meeuwen-Gruitrode)
lokale chirogroep op het domein, … tot het bos op 6 mei 2007 plots een écht speelbos is: ‘af en toe spelen’ maakte plaats voor ‘vaak ravotten, en volòp!’ Henri - met dochters in de Chiro en een echtgenote die tot vorig jaar nog mee op kamp ging als kookouder - vond het altijd al belangrijk dat kinderen in het bos kunnen spelen. Daarom vroeg hij samen met de Bosgroep bij het Agentschap voor Natuur en Bos een subsidie voor de openstelling van het domein aan. De subsidie werd toegekend. In Meeuwen-Gruitrode was immers nood aan een officiële speelzone dichtbij het centrum. Het bos van Henri bleek de ideale locatie. Er was nog meer! Henri vond het goed dat het gemeentebestuur van Meeuwen-Gruitrode in 2006 jaar een project ‘Go for Nature’ zou indienen voor de inrichting van het speelbos. In functie hiervan heeft de Bosgroep de dunning aangeduid, in nauw overleg met de lokale boswachter. Ook werd via de Bosgroep het hout verkocht. De exploitatie is ondertussen gebeurd. In het bos is nu een open plek om sjorhout te stapelen en … om constructies te bouwen, ideaal voor de lokale jeugdverenigingen. De boswachter
Nieuw: Coöperatieve Vennootschap van de Limburgse Bosgroepen Na goedkeuring op de Algemene Vergadering van de 5 Limburgse Bosgroepen is besloten om samen een coöperatieve vennootschap met beperkte aansprakelijkheid (cvba) op te richten. Deze structuur wil de commerciële activiteiten van de 5 Limburgse Bosgroepen bundelen. Daarnaast zal de cvba de bosgroepen ondersteunen in hun werking en meer bepaald het bereiken van hun doelstellingen. Betalingen van de houtverkoop, betalingen voor en van de arbeidersploegen en de cursussen zullen via de cvba verlopen. De structuur van deze vennootschap is vergelijkbaar met die van een vzw. Ze bestaat namelijk uit een Algemene Vergadering en een Raad van Bestuur. De boekhouding van de cvba zal door een extern boekhoudkantoor gebeuren en een notaris zal de Limburgse Bosgroepen bij de oprichting bijstaan. Elke Limburgse Bosgroep zal 100 aandelen van deze cvba bezitten. De Algemene Vergadering zal bestaan uit 3 vertegenwoordigers per Limburgse Bosgroep en de Raad van Bestuur bestaat uit 2 vertegenwoordigers per Limburgse Bosgroep. Voor meer info hierover kan je terecht bij An Pierson, tel. 011 23 83 24.
‘t Limburgs Bosbelang | 17 | zomer | 11
nieuws van de bosgroepen zorgde voor banken uit zware Amerikaanse eik. Een takkenwal begrenst de open plek. Via de gemeentelijke jeugddienst kunnen jeugdgroepen het sjorhout ‘reserveren’ en het bos gebruiken om te spelen. Last but not least viel de gemeente Meeuwen-Gruitrode met dit project in de prijzen bij ‘Go for Nature’. Met dank aan Henri Knevels, de gemeenteMeeuwen-Gruitrode en boswachter Michel Broeckmans!
Bosgroep West-Limburg Algemene Vergadering: bestuur & quiz Op de Algemene Vergadering van 26 april verkoos de Bosgroep West-Limburg in het casino van Beringen een nieuw bestuur, met een mandaat voor 3 jaar. De Raad van Bestuur telt nu 9 privéboseigenaars en 4 openbare boseigenaars: Tony Hellings (Heusden-Zolder, secretaris), Lambert Mentens (Heusden-Zolder), Charlie Pauwels (Heppen, ondervoorzitter), Claude de Villenfagne (Heusden-Zolder), Theo Van de Reyd (Heppen), Jean Webers (Beringen), Marc Goossens (Tessenderlo), René Ghoos (Ham), Jean Vaes (Heusden-Zolder), kerkfabriek St-Lucia (Michel Goelen), stad Beringen (Dave Schops), gemeente Leopoldsburg (Jean-Paul Bogaerts), provincie Limburg (Frank Smeets, voorzitter). Quiz De Bosgroep West-Limburg rondde de Algemene Vergadering op een ludieke manier af: met een beleidsquiz! Zo peilde ze naar wat de leden denken over de Bosgroep en haar werking. De quizresultaten in een notendop: • De Bosgroep wordt eerder als een vrijwilligers- dan als een ledenvereniging beschouwd. • De meeste leden willen als vrijwilliger voor de Bosgroep werken. Ze wensen mee te denken en te discussiëren over de organisatie en haar toekomst, maar ook voor praktische werken in het bos zelf is er interesse. • Streven naar kwaliteit is belangrijker dan streven naar zoveel mogelijk leden. • De boseigenaars vinden advies op maat en ondersteuning door de Bosgroep belangrijk. • Voor de meesten primeert de economische functie van het bos op de recreatieve. Over de ecologische functie zijn de meningen verdeeld. Men kan stellen dat die, samen met de economische functie, belangrijk is. • Werken via boscomplexen is een goede aanpak. Om efficiënt te kunnen werken,
12 | ‘t Limburgs Bosbelang | 17 | zomer
worden liefst zoveel mogelijk mensen bereikt. • De cursussen, excursies en ’t Limburgs Bosbelang als ledenblad moeten blijven! De resultaten van de quiz zullen worden gebruikt bij de opmaak van het werkplan 2008-2013 (zie ook’t Limburgs Bosbelang nr. 16). Uitgebreid bosbeheerplan Tessenderlo Begin mei vond in het bosmuseum Gerhagen een persconferentie plaats over de goedkeuring van het uitgebreid bosbeheerplan Tessenderlo, een gemeente waarvan de oppervlakte voor 20 % uit bos bestaat. Het beheerplan heeft betrekking op ruim 500 ha bos. Het unieke aan dit bosbeheerplan is dat het gemeentebestuur van Tessenderlo, het Agentschap voor Natuur en Bos en de Bosgroep West-Limburg samen instaan voor de coördinatie en de ondersteuning ervan. Via de Bosgroep kunnen 21 privéboseigenaars meestappen in het project. Deze eigenaars hebben samen meer dan 150 ha bos; of nog: meer dan 30 % van het in het beheerplan opgenomen bos is privébos. Voorts werden ook de bossen van het Agentschap voor Natuur en Bos, de provincie Limburg, de OCMW’s van Tessenderlo en Diest, het bisdom Hasselt en vier kerkfabrieken in het plan opgenomen. Via enquêtes, discussiewandelingen en informatieavonden kregen de bosgebruikers en -bezoekers in Tessenderlo de kans mee te denken over de toekomst van het gebied. Zo zijn er bijvoorbeeld twee nieuwe speelbossen in de buurt van het Jagershuis en het Bosmuseum aangeduid. Ondertussen is het tijd voor het echte werk: het beheren van de bossen. Hiervoor zal er nauw overleg zijn tussen de verschillende boseigenaars. De Bosgroep zal dit coördineren voor de privéboseigenaars. Via een beheerplatform zal er regelmatig overleg zijn tussen de partners om dit in goede banen te leiden.
en de parallellen tussen wildbeheereenheden en bosgroepen. De aanwezige leden sloten de avond af met een gezellige receptie. Uitgebreid bosbeheerplan in Halen en Wellen In Wellen ontvingen de deelnemende boseigenaars begin juli de concrete beheervoorstellen voor hun bos. Deze werden niet alleen onderling afgestemd, maar ook op het beheer van de percelen van Limburgs Landschap errond. Op een aantal percelen zal ook Limburgs Landschap haar beheer afstemmen op het beheer van de naburige privébossen. De meerwaarde hiervan staat als een paal boven water! In Halen gaat de consultatieronde van het ontwerpbeheerplan door van 16 juli tot 16 augustus. Op donderdag 2 augustus geeft het studiebureau Econnector in het stadhuis van Halen een toelichting over het beheerplan voor alle geïnteresseerden. Geïnteresseerden kunnen op werkdagen in die periode terecht in het gemeentehuis en het provinciehuis (bij de Bosgroep) om het ontwerp in te kijken en evt. opmerkingen door te geven.
Bosgroep Zuid-Limburg Algemene Vergadering: te gast in stijl Op 28 maart vond de Algemene Vergadering van de Bosgroep ZuidLimburg plaats in Château de la Motte in Gelinden. Het kasteel ligt aan het begin van een bosrijke vallei. De meeste bossen hier zullen worden opgenomen in het gezamenlijk uitgebreid bosbeheerplan van de Stad Sint-Truiden en de gemeenten Nieuwerkerken en Gingelom. De Bosgroep verzamelde 45 privéboseigenaars, die hun bos gratis laten opnemen in het beheerplan. Voor de vergadering van start ging, gaf Jim Casaer een toelichting over de Vlaamse jachtwereld
Uitzonderlijk organiseren de Bosgroep Noordoost- en West-Limburg dit jaar een tweede Algemene Vergadering. Op de agenda staat de voorstelling van het werkplan voor de periode 2008-2013. Voor Bosgroep West-Limburg ligt de datum al vast, namelijk op woensdag 5 september om 19.30 u. in het Casino van Beringen. Wie er graag bij is, kan contact opnemen met de coördinator.
Over de bosgroepen en de grenzen heen Van 7 tot 12 mei trok een aantal Vlaamse bosgroepcoördinatoren en bestuurders op studiereis naar Polen, georganiseerd door Inverde. Willy Verbeke gidste de groep zorgzaam en in vlot Pools door de bos- en natuurgebieden. Het was een uitgelezen gelegenheid om informeel ervaringen uit te wisselen en het Vlaamse bosgroepennetwerk te verstevigen.
(Foto’s: Rollin Verlinden, Benjamine Bufkens, Karolien Van Diest.)
‘t Limburgs Bosbelang | 17 | zomer | 13
activiteitenkalender Organisatie: Bosgroep Noordoost-Limburg
Cursussen met Inverde Ook in 2007 organiseren de Bosgroepen samen met Inverde cursussen voor boseigenaars en bosliefhebbers. Deze cursussen zijn dé ideale gelegenheid om je theoretische of praktische kennis over bossen en bosbeheer bij te schaven! Meer informatie over de werking van Inverde en het complete cursusaanbod vind je op www.inverde.be of via tel. 02 657 93 64. We sommen hieronder de cursussen op die je in 2007 nog in Limburg kunt volgen, gerangschikt volgens datum. Tenzij anders vermeld, betalen leden ¤ 10 p.p. en niet-leden ¤ 15 p.p. Wil je zeker zijn van een plaatsje, schrijf dan zo vlug mogelijk in via ons secretariaat (tel. 011 23 83 41). Kettingzaag - module 2 Programma: Dag 1: Theorie over het vellen van bomen. Demonstratievelling door instructeur, gevolgd door veloefeningen door de cursisten. Dag 2: Veloefeningen door de cursisten met het gebruik van hulpmiddelen bij het vellen. Datum: donderdag 6 en vrijdag 7 september 2007
Week van het Bos: activiteiten Voor een volledig overzicht was het, bij het ter perse gaan van dit nummer, nog te vroeg. Vanaf 20 augustus kan je bij je bosgroep of bij het Agentschap voor Natuur en Bos (www.bosengroen.be een volledig overzicht opvragen. Hieronder zetten we alvast 2 activiteiten in de verf.
Kettingzaag - module 2 Programma: zie hoger Dunningen Datum: donderdag 11 en vrijdag 12 november Programma: Dunnen is het sturen van de 2007 bestandsontwikkeling door selectieve kap- Organisatie: Bosgroep West-Limburg ping. Waarom dit nuttig kan zijn, op welke manieren dunnen mogelijk is en welke gevol- Kettingzaag - module 1 (beginners) gen dit heeft voor het bos en de bosstructuur Programma: zie hoger. wordt uitgebreid besproken. Tijdens de ter- Datum: donderdag 22 en vrijdag 23 novemreinexcursie wordt het aanduiden van dun- ber 2007 ningen ingeoefend. Als ‘demomateriaal’ is er Organisatie: Bosgroep Hoge Kempen onder andere een overlangs doorgezaagde toekomstboom van 25 m. Bosbouwbeurs van Libramont Twee jaar geleden bezochten de bosgroepen Datum: zaterdag 22 september 2007 voor het eerst de bosbouwbeurs van LibraOrganisatie: Bosgroep West-Limburg mont. Omdat dit in de smaak viel, doen we op woensdag 1 augustus 2007 deze excursie nog eens over. De bosbouwdemonstraties Kettingzaag - module 1 (beginners) trekken elke keer opnieuw meer dan 20 000 Programma: Dag 1: Theorie over de werking, het gebruik bezoekers. Je kan er de jongste ontwikkelinen de veiligheid van de kettingzaag. Theorie gen inzake materiaal voor bosbouw en bosen praktijk over het dagelijks onderhoud en exploitatie ontdekken. En zoals tijdens iedere editie zullen de meer dan honderdvijftig scherpen van de ketting. Dag 2: Eenvoudige zaagoefeningen op hori- exposanten in Libramont weer uitpakken zontale en verticale stamstukken. Geen vel- met tal van exclusieve nieuwigheden. Deze editie vindt plaats in Paliseul op een lingen! Datum: dinsdag 18 en woensdag 19 septem- fantastische site van 150 ha met gemengde bossen (soort en leeftijd) zodat de betrokken ber 2007 bedrijven hun knowhow en materieel in reële Organisatie: Bosgroep Limburgse Duinen werkomstandigheden kunnen voorstellen. Verder valt ook op dat brandhout een volledig Bosexploitatie Programma: We starten met een overzicht op zichzelf staande sector is geworden. Het van de meest gebruikte exploitatiemethoden aanbod is uitgebreid, van kliever tot de pelzoals paarden, uitsleeptractoren en harves- letketel. Het aantal exposanten is er dan ook ters. De voor- en nadelen van de verschillen- naar. de technieken komen aan bod en de impact In de voormiddag zorgen 2 lesgevers van op het bos wordt toegelicht. We gaan ruim in Inverde voor een begeleide rondgang. In de op de voorbereiding van exploitaties (schal- namiddag is een vrij bezoek aan de beurs men, ruimingspistes, exploitatieplan, com- voorzien. municatie) en maken een oefening op terrein. Datum: 1 augustus 2007 Plaats: Libramont Datum: vrijdag 9 november 2007 Inschrijven: volzet! Organisatie: Bosgroep Noordoost-Limburg
Open Bossendag Verschillende bosbeheerders zullen hun bos openstellen voor geïnteresseerden. Bezoekers krijgen een rondleiding, en een verhaal. Heel wat Vlaamse bosgroepleden zullen hier actief aan deelnemen. Meer info: zie p.15 van dit nummer. Bos en beleid in debat Is er een kloof tussen beheer en beleid? Als er een kloof is, hoe groot is die dan? Kan die kloof kleiner? Benieuwd? Mis dan zeker het debat tussen bosbeheerders en beleidsvertegenwoordigers niet. Heel wat Vlaamse bosgroepleden zullen hier actief aan deelnemen. Datum en plaats zijn nog niet gekend. Check www.bosengroen.be en www.vbv.be voor meer info. Alle leeftijden kunnen zich uitleven op de landschapsprikkel in Voeren! (Foto: RLH)
14 | ‘t Limburgs Bosbelang | 17 | zomer
De 50 beschikbare plaatsen waren snel ingevuld!. Natuurlijk kan je ook op eigen initiatief de beurs bezoeken. Wie weet tot in Libramont?
Landschapsprikkel in Voeren Het landschap en de natuur van Haspengouw en Voeren hebben veel te bieden, elk seizoen opnieuw. Wat de herfst met Haspengouw en Voeren doet, kan je aan den lijve ondervinden op 30 september 2007. Dan organiseert het Regionaal Landschap Haspengouw en Voeren de Landschapsprikkel in Voeren. Tijdens deze ‘landschapsdoedag’ kan je kennismaken met de meest uiteenlopende aspecten van natuur- en landschapszorg. Diverse organisaties, waaronder de bosgroepen, informeren je over hun werking en demonstreren waar ze mee bezig zijn. Bovendien kan je er proeven van heerlijke streekproducten. Met deze Landschapsprikkel gaat het Regionaal Landschap verder op de ingeslagen weg na succesvolle edities in 2005 in Kolmont en in 2006 in Helshoven. Datum: zaterdag 30 september Plaats: Voeren Week van het Bos, bosbeheerder in beeld Van 7-14 oktober is het weer Week van het Bos, dit jaar onder het motto ‘De bosbeheerder in beeld’. Die blijft immers vaak … buiten beeld. Hij/zij - is niet altijd herkenbaar of bereikbaar. Velen spreken over bosbeheer in abstracte termen of zijn zich er niet van bewust dat een bos beheerd wordt. Tijdens de Week van het Bos brengen we klaarheid in het beheer van onze stukjes natuur, en plaatsen we dus de bosbeheerder in het daglicht.
Colofon
Akkervogels op retour?
’t Limburgs Bosbelang 17|zomer
Akkervogels zoals patrijs en geelgors: vaak zien we ze niet meer. Ze nemen in aantal af, terwijl de landbouwtechnologie groeit. Die is zó geoptimaliseerd dat er amper nog graanresten op de velden liggen. Wat heeft de akkervogel er dan nog te zoeken? Het Regionaal Landschap Haspengouw en Voeren wil deze vogel meer dan een graantje laten meepikken, Geelgors en stelde een wildakkermengsel samen uit zomerspelt, luzerne, tarwe, gerst, rogge, haver, zonnepitten, quinoa, serradella, bladrammenas, zilverboekweit, zoete lupi- Patrijs nen, anijszaad, bladkool, phacelia, mergkool, knollen, veldbonen, erwten, wikken en diverse soorten klavers en graszaden. Wie dit inzaait op wildakkers, restgronden of overhoeken, oogst wellicht de retour van de akkervogel. Bovendien ontpopt de zadenmix zich tot een lust voor het oog: mooi meegenomen, tóch? Voer voor akkervogels: praktisch Zaaien Hoeveel: 50 kg/ha of 0,5 kg/are Wanneer: april Hoogte: +/- 50 cm Grondbewerking: lichtjes losmaken, inzaaien, dichtrollen Wat kost het? < 10 kg: 8 ¤/kg 10 kg tot 50 kg: 7 ¤/kg > 50 kg: 6 ¤/kg Subsidies: www.bosengroen.be > voormalige afdeling Bos en Groen > foto ree > wildbeheereenheden > subsidies www.rlh.be > projecten > natuurbehoud > bloemrijke akkerranden Meer info en/of bestellen Regionaal Landschap Haspengouw en Voeren tel. 011 31 38 98, fax: 011 31 53 07, e-mail: info@rlh.be (Foto: RLH)
uitgave De deputatie van de provincieraad van Limburg, Steve Stevaert, gouverneurvoorzitter, Marc Vandeput, Sylvain Sleypen, Gilbert Van Baelen, Frank Smeets, Hilde Claes, Erika Thijs, gedeputeerden en Marc Martens, provinciegriffier.
hoofdredactie Johan Van den Broek
coördinatie Karolien Van Diest – kvandiest@limburg.be
eindredactie Rita Bogaerts – rbogaerts@limburg.be
redactiesecretariaat Annemie Hannosset – ahannosset@limburg.be
redactieraad Griet Beckers, Rita Bogaerts, Annemie Hannosset, Johan Van den Broek, Karolien Van Diest
redactie Benjamine Bufkens, An Digneffe en Inge Nevelsteen (RLHV), Lise Hendrick, Jan Mampaey, An Pierson, Karolien Van Diest en Marlies Van Lerberghe (VBV).
fotografie Benjamine Bufkens, Annemie Hannosset, Lise Hendrick, Jan Mampaey, Inge Nevelsteen (RlHV), Jeugddienst Meeuwen-Gruitrode, An Pierson, Patricia Rouffa, Karolien Van Diest, Vilda
cartoon Dirk Vercampt
tekstbewerking Katelijne Norga – info@pantarein.be
vormgeving & lay-out Dion Boodts, Chantal Janssens – Grafische Producties, Informatie & Onthaal, Provincie Limburg druk Drukkerij Vaes – Overpelt
postbus Limburgse Bosgroepen p/a provincie Limburg, 3de Directie Afdeling Milieu en Natuur Universiteitslaan 1, B–3500 Hasselt Tel. 011 23 83 20 bosgroepen@limburg.be www.bosgroepen.be
oplage 2 400 exemplaren
verantwoordelijke uitgever In Libramont kan je de modernste bosbouwmachines van dichtbij leren kennen. (Foto: Jan Mampaey)
Johan Van den Broek Universiteitslaan 1, B–3500 Hasselt Deze publicatie werd gedrukt op hout- en chloorvrij kringlooppapier, zonder optische witmakers.
‘t Limburgs Bosbelang | 17 | zomer | 15
17 | zomer | in dit nummer
nuttige adressen Bosgroepen P.a. provincie Limburg Universiteitslaan 1 3500 Hasselt www.bosgroepen.be fax 011 23 83 10 Bosgroep Hoge Kempen vzw ondernemingsnummer 874 667 014 Coördinator: ir. Lise Hendrick tel. 011 23 83 23 gsm 0475 46 04 42 bosgroephogekempen@ limburg.be Secretariaat Marina Mathijs tel. 011 23 83 41 Bosgroep Limburgse Duinen ondernemingsnummer 882 247 464 Coördinator: ir. Jan Mampaey tel. 011 23 83 19 gsm 0478 78 07 21 bosgroeplimburgse duinen@limburg.be Secretariaat Evy Van Eynde tel. 011 23 73 34 Tine Stevens tel. 011 23 73 82
driemaandelijks tijdschrift | juli-augustus-september 2007
Bosgroep Noordoost-Limburg vzw ondernemingsnummer 459 481 087 Coördinator: ir. An Pierson tel. 011 23 83 24 gsm 0473 88 53 95 bosgroepnoordoost@ limburg.be Secretariaat Patricia Rouffa tel. 011 23 83 30 Bosgroep West-Limburg vzw ondernemingsnummer 479 742 895 Coördinator: ir. Benjamine Bufkens tel. 011 23 83 29 gsm 0479 40 08 48 bosgroepwest@limburg.be Secretariaat An Olaerts tel. 011 23 73 28 Bosgroep Zuid-Limburg vzw ondernemingsnummer 874 670 378 Coördinator: ir. Karolien Van Diest tel. 011 23 83 25 gsm 0473 88 53 94 bosgroepzuid@limburg.be Secretariaat Annemie Hannosset tel. 011 23 83 20
voorwoord Japanse duizendknoop: sierplant wordt natuurpest . . 2 Japanse duizendknoop: hoe herkennen? . . . . . . . . . . . . 3 Van beukennootje tot bos: een bijzonder bosbouwverhaal. . . . . . . . . . . . . . . . 4 Controle op ludieke wijze!. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4
Agentschap Natuur en Bos, Inspectie Hasselt Woudmeester: ir. G. Mees Ambtenaar privébos: ir. Griet Beckers Koningin Astridlaan 50/5 3500 Hasselt tel. 011 74 25 00 fax 011 74 25 39
soort in de kijker De hazelmuis, veeleisende levensgenieter in Voeren . 6 nieuws van de bosgroepen Algemene Vergadering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 Bosgroep Hoge Kempen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 Bosgroep Limburgse Duinen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 Bosgroep Noordoost-Limburg . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 Nieuw: Coöperatieve Vennootschap van de Limburgse Bosgroepen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 Bosgroep West-Limburg . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 Bosgroep Zuid-Limburg . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 Over de bosgroepen en de grenzen heen. . . . . . . . . . . 13 Week van het Bos: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 activiteiten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14
Houtvesterij Bree Houtvester ir. Gui Winters Ter Rivierenwal 9A 3960 Bree tel. 089 46 21 31 fax 089 48 17 24 Houtvesterij Hasselt Houtvester ir. G. Mees Koningin Astridlaan 50/5 3500 Hasselt tel. 011 74 25 03 fax 011 74 25 39
activiteitenkalender Cursussen met Inverde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 Akkervogels op retour? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 nuttige adressen
Houtvesterij Hechtel Houtvester ir. D. Gorissen Peerderbaan 31 3940 Hechtel-Eksel tel. 011 73 41 50 fax 011 73 54 84
Websites Boseigenaars en andere bosliefhebbers vinden ook nuttige informatie op de websites van de volgende instanties: Agentschap Natuur en Bos: www.natuurenbos.be Vereniging voor Bos in Vlaanderen vzw: www.vbv.be Landelijk Vlaanderen vzw: www.landelijkvlaanderen.be Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek: www.inbo.be Inverde vzw: www.inverde.be
HamontAchel
Lommel
Waarvoor kan je terecht bij de bosgroep? Een bos bezitten en beheren, daar komt heel wat bij kijken. Voor vragen of informatie kan je evenwel altijd te rade bij de bosgroep. We sommen hier even op waarmee de bosgroepmedewerkers je van dienst kunnen zijn: • gratis en onafhankelijk advies over het bos en het beheer ervan (bosbouwtechnische, wettelijke, financiële en administratieve aspecten) • informatie over hoe een duurzaam bosbeheer eruit ziet, wat je wettelijke rechten en plichten zijn als boseigenaar
•
• • •
en wat de mogelijke subsidies zijn waarop je aanspraak kan maken hulp bij het invullen van kapaanvragen of het opstellen van beheerplannen kaartmateriaal adressen van houtexploitanten en boomkwekerijen coördinatie van de samenwerking tussen verschillende boseigenaars.
provincie Limburg Universiteitslaan 1 B–3500 HASSELT limburg.be
N e d e r l a nd
Neerpelt Overpelt Bocholt
A n t we r p e n
K i n ro o i
B re e
HechtelEksel
Peer
Leopoldsburg Ham
Maaseik MeeuwenG r u i t ro d e
Beringen Te s s e n d e r l o HouthalenH e l c h t e re n
Opglabbeek DilsenStokkem
HeusdenZolder
As Zonhoven
Lummen
Genk Herk-De-Stad Halen
Maasmechelen
Hasselt Diepenbeek
Zutendaal Lanaken
Nieuwerkerken A l k e n
Bilzen Ko r t e s s e m
We l l e n
Brabant
Hoeselt S i n t -T r u i d e n Borgloon
Riemst
To n g e re n
Heers
Vo e re n
Gingelom Herstappe
Luik