DierenWELZIJN INFOMAGAZINE • 2020
LIMBURG GEEFT OM DIEREN! JIJ TOCH OOK?
INHOUD
DIERENWELZIJN: een taak van jouw provincie EEN DIERENBELEID OP MAAT HONDEN- EN KATTENOPVANG IN LIMBURG EERSTE OPTIE? ADOPTIE! IEDEREEN VRIJWILLIGER OPLEIDING VAN MEDEWERKERS EN VRIJWILLIGERS LIMBURG IN DE BRES VOOR ZWERFKATTEN OPROEP AAN KATTENEIGENAARS AANDACHT VOOR DE KLEINE BAASJES NIET VERGETEN: chippen en registreren HONDENWEIDES IN DE LIFT HUISDIEREN EN ARMOEDE NIET VOOR THUIS: WILDE DIEREN
Colofon 3 4 5 6 9 10 11 13 14 16 17 20 22
I NT R O
Dierenwelzijn leeft onder de Limburgers. De provincie Limburg zet zich daarom al jaren in om rond dierenwelzijn initiatieven uit te werken die de relatie tussen mens en dier verbeteren. In dit infomagazine lees je meer over deze initiatieven en geven we een antwoord op vragen als “Waar kan ik terecht als ik een dier heb gevonden? Waarop moet ik letten bij het houden van een hond of kat? Welke dieren zijn niet geschikt om te houden? “,… Veel leesgenot.
BERT LAMBRECHTS gedeputeerde van Dierenwelzijn
2
DIERENWELZIJN LIMBURG
DierenWELZIJN is een uitgave van de deputatie van de Limburgse provincieraad: Jos Lantmeeters, gouverneurvoorzitter; Inge Moors, Bert Lambrechts, Igor Philtjens, Tom Vandeput, gedeputeerden en Wim Schoepen, provinciegriffier Eindredactie: Els De Vriese Copywriter: Tom Mondelaers Concept en vormgeving: BP&MC NV Drukwerk: Drukkerij Boonen Verantwoordelijke uitgever: Patrick Boucneau Oplage: 5 000 exemplaren Wettelijk depotnummer: D/2020/5.857/14 Contactadres: Milieu en Natuur Dierenwelzijn, Directie Omgeving, provincie Limburg, Universiteitslaan 1, 3500 Hasselt, 011 23 83 38, dierenwelzijn@limburg.be, www.limburg.be DierenWELZIJN wordt gedrukt op 100% gerecycleerd papier
Dierenwelzijn
een taak van jouw provincie
Dierenwelzijn leeft onder de Limburgers. De provincie Limburg zet zich daarom al jaren in om de relatie tussen mens en dier te optimaliseren.
Dat is dan ook exact wat het Limburgse provinciebestuur doet! De verschillende initiatieven die de voorbije jaren hebben bijgedragen tot het welzijn van dieren blijven overeind volgens de beschikbare middelen. Het gaat om diensten en projecten die gemeenten helpen bij de aanpak van ronddolende katten en honden. In dit jaarlijkse infomagazine Dierenwelzijn vind je nuttige informatie over dierenwelzijn met een specifieke focus op projecten die het provinciebestuur samen met de Limburgse dierenopvangcentra uitwerkt.
OPGELET: bij klachten inzake dierenwelzijn contacteer je steeds de Vlaamse Overheid Dierenwelzijn via tel. nummer 1700 of dierenwelzijn@vlaanderen.be http://www.vlaanderen.be/nl/natuur-en-milieu/dieren/ melden-van-verwaarloosde-mishandelde-dieren
3
EEN
DIERENBELEID OP MAAT
Veel dierenleed is het gevolg van misvattingen en verkeerde gewoonten. Limburg zet zich in om de relatie tussen mensen en dieren te verbeteren. Het provinciebestuur wil jou graag sensibiliseren en een antwoord geven op vragen als: waar kan ik terecht als ik een dier heb gevonden? Waarop moet ik letten als ik een hond of kat wil houden? En welke dieren zijn minder geschikt om in huis te halen?
4
PROVINCIALE ADVIESRAAD DIERENWELZIJN
DE PAD IS SAMENGESTELD UIT DE VOLGENDE LEDEN:
Sinds 2010 heeft Limburg een Provinciale Adviesraad voor Dierenwelzijn (PAD). Hierin zetelen organisaties en verenigingen uit de dierenwelzijnssector en instanties betrokken bij het houden van gezelschapsdieren. Samen met het provinciebestuur werkt de PAD aan een dierenbeleid waar alle Limburgers zich in kunnen vinden, en waar ook jij en je huisdier van profiteren.
• De dierenasielen van het provinciale opvangplan: vzw Dierenasiel Genk, vzw Dierenvrienden Sint-Truiden en vzw Blauwe Kruis van België. vzw Dieren in Nood • Dierenorganisaties: vzw het Felix Project, vzw Cat Shelter Limburg, vzw Natuurhulpcentrum en vzw Vogel- en Zoogdierenopvangcentrum. • Deskundigen: vzw Xanuul, vzw GAIA, vzw Bite Back, de beroepsvereniging van Limburgse dierenartsen, dierengedragstherapeut Dany Grosemans en de dienst dierenwelzijn van de Vlaamse Overheid.
DIERENWELZIJN LIMBURG
HONDEN- EN KATTENOPVANG IN LIMBURG
Het provinciebestuur zet zich sinds 1997 in voor het wel en wee van rondzwervende honden en katten in Limburg. Jaarlijks worden in de Limburgse dierenasielen en opvangcentra zo’n 2 500 honden en 4 000 katten opgevangen. Waarop moet ik letten als ik een hond of kat wil houden? En welke dieren zijn minder geschikt om in huis te halen?
Dierenasiel Genk Dierenasiel Sint-Truiden Dierenasiel Lommel Dierenasiel Kinrooi HamontAchel
Lommel
Nederland
Pelt Bocholt
Antwerpen
Ham Tessenderlo
Maaseik Beringen
Lummen
HeusenZolder
Gevonden dieren worden overgebracht naar het asiel dat in dat specifieke opvanggebied actief is. Voorwaarde is dat de gemeente de structurele bijdrage in de werkingskosten van het asiel van haar opvanggebied heeft betaald. Het provinciebestuur streeft ernaar dat alle gemeenten zich kunnen aansluiten bij een erkend asiel. In het opvanggebied Noordoost-Limburg wordt daarom nog gezocht naar een draagvlak en partner voor deze dienstverlening.
As
Zonhoven
Diepenbeek Nieuwerkerken
Dilsen-Stokkem
Maasmechelen
Hasselt
Alken
Zutendaal
Lanaken
Bilzen Kortessem
Brabant
Wellen
Hoeselt
Borgloon
Riemst Tongeren
Heers
Voeren
Gingelom Herstappe
Het Limburgse grondgebied werd in overleg met de gemeenten en de asielen ĂŠn in functie van de opvangcapaciteit, ingedeeld in opvanggebieden. Tussen de asielen en de deelnemende gemeenten werden afspraken vastgelegd in een serviceovereenkomst. De aangesloten gemeenten betalen jaarlijks een bedrag per inwoner voor de werking van het dierenasiel. Sinds 2020 bedraagt dit bedrag 0.35 euro per inwoner.
Oudsbergen
Genk Herk-De-Stad
Sint-Truiden
OPVANGGEBIEDEN
Peer
Houthalen Helchteren
Halen
Kinrooi
Bree
HechtelEksel
Leopoldsburg
Luik
WELKE DIEREN? Je kan in het dierenasiel terecht met honden en met huiskatten. Zwerfkatten die mensschuw zijn, worden door het provinciale zwerfkattenproject gevangen voor sterilisatie of castratie en weer vrijgelaten in hun vertrouwde omgeving. Zij horen niet thuis in een dierenasiel. Als na het vangen blijkt dat de kat in kwestie tam is, kan ze via het dierenasiel herplaatst worden.
NO-KILL-BELEID De dierenasielen van het opvangplan en de PAD-leden voeren een no-kill-beleid. Het toepassen van euthanasie gebeurt uitsluitend in situaties waarbij het dier fysisch of psychisch uitzichtloos lijdt of een ernstig gevaar vormt voor de maatschappij. 5
6
DIERENWELZIJN LIMBURG
Droom jij, zoals veel Limburgers, van een hond of kat als huisdier, ga dan eerst langs in een dierenasiel. Zo win je twee keer: je vindt eindelijk die trouwe viervoeter of lieve poes waar je zo naar uitkijkt, én je geeft een tweede leven aan een dier in nood. Hoe mooi is dat!
ZEG NEE TEGEN BROODFOK
Hoezeer je er ook naar uitkijkt, achter jouw toekomstige puppy schuilt vaak een harteloze industrie. Sommige handelaars kopen massaal goedkope honden in zogenaamde puppy farms in het Oostblok en verkopen ze aan de gangbare tarieven in België. Een lucratieve business voor de handelaar, met desastreuze gevolgen voor de koper én het dier. De wetgeving op dierenwelzijn in de Oostbloklanden is zeer beperkt. Dieren worden er aan de lopende band gekweekt,
vaak in erbarmelijke omstandigheden, zonder rekening te houden met hun gezondheid. Het is dan ook niet verwonderlijk dat veel van deze honden ziek en/of niet gesocialiseerd zijn. Gelukkig heb je zelf de touwtjes in handen om deze handel tegen te gaan: haal je dier om te beginnen bij een betrouwbare fokker of, beter nog, in het dierenasiel.
DE CIJFERS Elk jaar vinden zo’n 5 000 honden en katten een nieuwe thuis dankzij de Limburgse dierenasielen. Jaarlijks worden ongeveer 1 000 verloren gelopen dieren via de asielen met hun baasjes herenigd.
7
In dierenasielen en -opvangcentra wachten ieder jaar veel gezonde dieren op een goede thuis. Het is zeker de moeite waard om er eens te gaan kijken. De keuze is er zeer groot, dus je vindt er ongetwijfeld een dier dat perfect past bij jouw wensen en thuissituatie. VOORDELEN
Met een huisdier uit een dierenasiel of opvangcentrum, sta je nooit voor onverwachte verrassingen: alle dieren zijn ingeĂŤnt, gechipt en geregistreerd en alle kittens en katten zijn wettelijk gesteriliseerd of gecas-
HOND KOPEN BIJ EEN FOKKER? 6 CRUCIALE VRAGEN!
1 Is de verkoper in orde met alle vergunningen? 2 Houdt hij voldoende rekening met het welzijn van de dieren? 3 Biedt hij meerdere rassen aan? Let op met broodfokkers! 4 Kan hij met documenten aantonen dat het dier gevaccineerd en/of gechipt is? 5 Is het dier medisch in orde? 6 Vertoont het dier normaal sociaal gedrag?
8
DIERENWELZIJN LIMBURG
treerd. Een volwassen dier in huis halen, heeft voordelen. Zindelijkheidstraining is niet meer nodig en het karakter is al gevormd. Asielmedewerkers zijn goed op de hoogte van het karakter en de gezondheid van het dier en staan je bij in jouw keuze. Tip: maak duidelijk wat jij verwacht van je toekomstig huisdier. Ben je op zoek naar een actieve metgezel voor lange wandelingen? Of zoek je een echte kindervriend die vergevingsgezind is voor onvoorspelbare kinderhanden? Maar het allerbelangrijkste blijft natuurlijk dat je een hond of kat een fijn, nieuw leven geeft!
IEDEREEN VRIJWILLIGER Dag in dag uit zijn zo’n 400 vrijwilligers in Limburg in de weer om de levensomstandigheden van dieren te verbeteren. Zonder hun belangeloze inzet zouden de dierenorganisaties het niet redden. Het werk is zinvol, boeiend en leerzaam… en er zijn altijd handen tekort. Word ook vrijwilliger!
WAT KAN JIJ DOEN IN HET ASIEL?
• • • • • • • • • • • • •
de hokken poetsen de honden uitlaten katten socialiseren allerhande klussen en herstellingswerken geplaatste dieren opvolgen promotie- en PR-taken deelnemen aan inzamelacties de website beheren papfleskittens opvangen respect voor dieren bijbrengen mensen in je buurt bewust maken administratieve taken helpen als dierentaxi
Deze dieren worden daarom best niet opgevangen en verzorgd in een omgeving waar veel dieren samenzitten.
WAT KAN JE THUIS DOEN?
Kattenasielen en klassieke dierenasielen in Limburg zijn steeds op zoek naar extra opvanggezinnen. Mensen die tijd en ruimte hebben om hulpbehoevende honden of katten de nodige zorgen te geven. Zie jij dat wel zitten? Contacteer het dierenasiel in jouw buurt.
In een dierenasiel komen vaak dieren binnen die extra zorgen nodig hebben. Voor de opvang en verzorging van deze dieren worden pleeggezinnen ingeschakeld, vrijwilligers die van thuis uit helpen. Ze verzorgen dieren die door hun erg jonge leeftijd of door een lage weerstand vatbaar zijn voor ziekten.
Geen ervaring? Geen nood! Je wordt door het betrokken dierenasiel ondersteund met advies en materiaal. En alle medische kosten zijn voor rekening van het dierenasiel. En wees gerust: ondertussen gaat de zoektocht naar een geschikte definitieve thuis volop door… 9
OPLEIDING VAN MEDEWERKERS EN VRIJWILLIGERS De provincie Limburg neemt al jaren het voortouw op het vlak van bijscholing van asielbeheerders en vrijwilligers en zorgt zo mee voor een kwalitatieve dierenopvang. Onze provincie
HANDBOEKEN VOOR VRIJWILLIGERS‌ Vrijwilligers hebben voldoende ondersteuning nodig. Om asielmedewerkers toe te laten hun kostbare tijd zoveel mogelijk te spenderen aan de verzorging en plaatsing van de dieren, werden 2 gebruiksvriendelijke handboeken op maat opgemaakt waarin alle basisinformatie gebundeld is. Elk dierenasiel geeft een toelichting van de inhoud tijdens instapmomenten van nieuwe vrijwilligers. Het is immers belangrijk dat vrijwilligers de informatie begrijpen en kunnen toepassen als ze effectief aan de slag gaan. ‌ EN ASIELBEHEERDERS Naast de handboeken voor vrijwilligers, werd ook een apart handboek voor de asielbeheer-
was hiermee een pionier in Vlaanderen. Naar het voorbeeld van Limburg organiseert de Vlaamse overheid sinds 2015 ook opleidingen voor dierenasielmedewerkers.
ders uitgewerkt. De vraag naar wetenschappelijk onderbouwde informatie over dierenasielgeneeskunde en richtlijnen voor de verzorging van asieldieren was groot. Het huisvesten en verzorgen van asieldieren vraagt om een andere aanpak dan de reguliere diergeneeskunde, waar de behandeling gericht is op het individuele dier. In de dierenasielen, daarentegen, moet rekening worden gehouden met de gezondheid van alle aanwezige dieren. We moeten het warm water niet opnieuw uitvinden: in ons land staat de dierenasielgeneeskunde nog in haar kinderschoenen, maar in de Verenigde Staten is de zogenaamde shelter medicine al ruim 15 jaar een gevestigde waarde. Door de kennis vanuit de shelter medicine in 3 praktische handboeken te vertalen naar onze lokale context, heeft het provinciebestuur gezorgd voor een leidraad voor de kwalitatieve opvang van asieldieren. Een primeur in ons land!
MINDER STRESS & INFECTIES Sinds 2011 worden in de werkgroep rond dierenasielen in overleg met dierenartsen situaties en protocollen besproken. De richtlijnen werden getoetst aan de praktijk en leveren positieve resultaten op. Zo wordt de infectiedruk in een dierenasiel aanzienlijk verlaagd door kittens in pleeggezinnen op te vangen en wordt de doorstroming verhoogd door in te zetten op stressreductie bij de aanwezige asieldieren. 10
DIERENWELZIJN LIMBURG
LIMBURG IN DE BRES VOOR
ZWERFKATTEN Limburg blijft uniek in haar grensoverschrijdende aanpak van de zwerfkattenproblematiek. De provinciale zwerfkattenaanpak, een actieplan dat in 2008 door het provinciebestuur opgesteld werd, verdeelt Limburg in regio’s met elk een eigen revalidatielocatie en een eigen kattenvanger.
MAAK STEEDS MELDING VAN EEN ZWERFKAT BIJ DE MILIEUDIENST VAN JOUW GEMEENTE 11
VOORDELEN VAN DE PROVINCIALE ZWERFKATTENAANPAK • De zwerfkatten worden zo veel mogelijk op de revalidatielocatie door een dierenarts geopereerd: er is geen transport nodig tussen operatie- en revalidatielocatie. • Kortere én minder transporten zorgen voor lagere kosten. • Zwerfkatten ondervinden minder stress. • Tamme katten worden via de dierenasielen herplaatst en misbruik wordt tegengegaan. • Meldingen kunnen per regio sneller en efficiënter worden opgevolgd, wat leidt tot minder ongewenste nestjes en minder dierenleed. VERPLICHT ZWERFKATTENPLAN Sinds 1 april 2018 is elke gemeente bij wet verplicht een zwerfkattenplan op te stellen. De Limburgse gemeenten die aangesloten zijn bij de provinciale zwerfkattenaanpak voldoen aan die verplichting. Hoe werkt het? Als inwoner kan je zwerfkatten melden bij de milieudienst, die op zijn beurt de betrokken partner of het dierenasiel informeert. Vervolgens worden de katten gevangen met op maat gemaakte vangkooien. Na de sterilisatie of castratie krijgen zwerfkatten een knip in het oor en worden ze teruggeplaatst op hun vertrouwde plek. Het knipje geeft aan dat ze al behandeld zijn als ze eventueel opnieuw gevangen worden.
DE CIJFERS Jaarlijks worden in Limburg ongeveer 3 000 tot 4 000 zwerfkatten gevangen voor sterilisatie/castratie. 15 % van de opgehaalde zwerfkatten (tamme katten en kittens) vindt een nieuwe thuis via het asiel. 3 % van de meldingen wordt wegens misbruik geweigerd. Het actieplan werkt! De voorbije jaren werd een duidelijke daling in meldingen vastgesteld. 12
DIERENWELZIJN LIMBURG
Tamme katten en kittens worden in het dierenasiel gehouden voor herplaatsing om misbruik (namelijk het gratis laten steriliseren van huiskatten) uit te sluiten. 35 CENT De provincie Limburg ondersteunt de zwerfkattenaanpak met 90 000 euro per jaar voor het loon van de kattenvangers. De gemeenten betalen jaarlijks samen circa 90 0000 euro aan sterilisaties en castraties. De dierenasielen dragen het derde deel van samen ongeveer 90 0000 euro per jaar aan andere onkosten zoals transporten, verzorging, voeding, ... Gemiddeld kost dit actieplan jaarlijks 35 cent per inwoner.
OPROEP
AAN KATTENEIGENAARS
De zwerfkattenaanpak is doeltreffend, maar zolang ook katteneigenaars hun verantwoordelijkheid niet nemen, blijft het dweilen met de kraan open. Tussen de vele zwerfkatten zitten helaas ook nakomelingen van gewone huiskatten. Een kattin kan tot 3 nestjes per jaar op de wereld zetten. Deze nakomelingen kunnen zich voortplanten vanaf de leeftijd van 5 maanden. Dierenasielen en opvangcentra draaien het hele jaar door op volle toeren.
STERILISEREN VERPLICHT
KORTINGSBONNEN
Sinds 1 september 2014 is het wettelijk verplicht om elke kat en ook alle kittens te laten steriliseren of castreren vooraleer die verkocht of gratis weggegeven worden. Sinds 1 april 2018 is het verplicht om alle katten geboren na 31 maart 2018 voor de leeftijd van uiterlijk 5 maanden te laten steriliseren of castreren zodat ze zich niet meer kunnen voortplanten. Katten die na 31 augustus 2014 geboren werden, moeten uiterlijk op 1 januari 2020 gesteriliseerd of gecastreerd zijn.
In samenwerking met de beroepsvereniging voor Limburgse dierenartsen heeft het provinciebestuur een Valentijnsactie opgezet. In de deelnemende gemeenten ontvang je dan een kortingsbon van 15 euro voor de castratie van een kater en 25 euro voor de sterilisatie van een kattin. Je kan de bonnen aanvragen bij de milieudienst van jouw gemeente vanaf 14 februari en ze zijn geldig tot 30 september bij een dierenarts in Limburg.
Kijk op de website van de provincie voor de lijst met deelnemende gemeenten: limburg.be/huiskattenvalentijnsactie 13
AANDACHT VOOR DE KLEINE BAASJES Welk kind droomt niet van een pup of kitten? Iedereen toch! Maar als het dan zover is, blijkt het niet altijd gemakkelijk om er goed voor te zorgen. Sommige kinderen beschouwen huisdieren als speelgoed: als het nieuwe eraf is, kijken ze er niet meer naar om. Het trieste gevolg is dat veel dieren in het asiel belanden of worden verwaarloosd. Het gebrek aan inzicht in de omgang met dieren, leidt bovendien tot bijtincidenten. Om al deze problemen tot een minimum te beperken, investeert het provinciebestuur in het sensibiliseren van kinderen.
14
DIERENWELZIJN LIMBURG
SPECIALIST VOOR DE KLAS
LESPAKKET VOOR DE ALLERKLEINSTEN
Het tijdig informeren van kinderen én hun ouders voorkomt niet alleen bijtincidenten, het beperkt op langere termijn ook de toestroom van verloren en achtergelaten huisdieren naar de dierenasielen. Hiervoor werd het ‘Goede Hondenbaasjes Schoolproject’ ontwikkeld.
Een huisdier is fijn, maar brengt ook verantwoordelijkheden met zich mee. Het is belangrijk dat kinderen op een speelse manier leren hoe ze moeten omgaan met hun huisdier. Het lespakket ‘Bibi en Bobo op school’ komt hieraan tegemoet. Het is een gebruiksvriendelijk, kant-en-klaar pakket voor kleuterscholen en basisscholen.
Tijdens de bezoeken aan de Limburgse basisscholen zoekt de lesgeefster van vzw Xanuul samen met de kinderen een antwoord op tal van dierenvragen, zoals: wat wil een hond eigenlijk zeggen als hij blaft? Wat doe je als je bang bent? En wanneer, waar en hoe mag je een hond aaien? Limburgse basisscholen krijgen elk jaar in juni een uitnodiging om zich in te schrijven als zij dit project in hun klas willen ontvangen. De provincie ondersteunt vzw Xanuul jaarlijks met 8 500 euro om 100 klasjes te bezoeken.
Het leert kinderen hoe dieren hun wereld beleven, hoe ze functioneren, wat ze nodig hebben. Kinderen leren waar ze op moeten letten om het veilig te houden. Ze leren hun eigen grenzen aftasten en bouwen aan een betekenisvolle relatie met hun huisdier. Relatie, veiligheid en verantwoordelijkheid zijn belangrijke aandachtspunten. De lespakketten voor het kleuteronderwijs en voor het basisonderwijs zijn bij de provinciale dienst Dierenwelzijn gratis verkrijgbaar voor Limburgse scholen.
15
NIET VERGETEN: CHIPPEN & REGISTREREN Voor honden geboren na 1 september 1998 is identificatie en registratie bij wet verplicht. Voor katten is het sinds 2017 verplicht om ze te laten chippen en registreren in de centrale databank.
DEZE VERPLICHTING GELDT VOOR: • katten jonger dan 12 weken • katten voor ze weggegeven of verkocht worden • katten uit het buitenland die langer dan 6 maanden in België gaan verblijven Naast de wettelijke verplichting is het voor elk huisdier aan te raden om een chip te hebben en het dier te laten registreren.
EERSTE HULP BIJ EEN VERLOREN HUISDIER ➊ Vraag je buren om hun garages, tuinhuisjes en
kelders te checken. Het zou niet de eerste keer zijn dat een nieuwsgierige snuit per ongeluk achter de gesloten deuren van een sporadisch gebruikte ruimte terecht komt.
➋ Verspreid briefjes met een foto van je dier, samen
met jouw contactgegevens, in de nabije omgeving (bij de buren, de bakkers, de krantenwinkeltjes, ...).
➌ Informeer bij de lokale politie. ➍ Contacteer het dichtstbijzijnde asiel. ➎ Laat het bericht delen op vermist/gevonden pagina’s op sociale media
16
DIERENWELZIJN LIMBURG
HONDENWEIDES IN DE LIFT
Goed nieuws! Limburg telt al meer dan 30 hondenweides en dat aantal groeit nog voortdurend. Hondeneigenaren gaan graag naar deze speelplekken omdat ze zien dat hun natte neus hier zo gelukkig van wordt. Ondanks het gebrek aan wetenschappelijk onderbouwde studies is nagenoeg iedereen het er dan ook over eens dat een groene omgeving voor een hond vĂŠĂŠl leuker is dan een saai hok. Maar zoals overal geldt ook hier: goede regels maken goede vrienden.
17
Het ravotten op de hondenweide vormt een extra uitlaatklep voor de hond, maar is zeker geen alternatief voor de dagelijkse beweging. Honden die voldoende kunnen bewegen, zijn rustiger in de hondenweide zodat het risico op incidenten daalt. Daarnaast is ook de organisatie van de hondenweide van belang, en hoe nauwgezet hondenbaasjes het ‘huisreglement’ volgen. Om het gebruik van hondenweides nog beter en veiliger te organiseren, kunnen gemeenten rekening houden met een aantal aandachtspunten. Ook wandelen in de natuur is goed voor het welzijn van de hond, zodat hij zijn oren, ogen en neus ten volle kan gebruiken. Bovendien is het (voor hond én baasje) goed voor hart en gewrichten, als de ondergrond tenminste niet te hard is en stress beperkt blijft. Voor het algemeen welzijn van de hond is het aangewezen om veel tijd door te brengen in een groene omgeving.
18
DIERENWELZIJN LIMBURG
10 GEBODEN Zowel bij baasjes als gemeenten is er nood aan sensibilisering rond het gebruik van hondenweides. De provincie Limburg gaf alvast het goede voorbeeld met een infopaneel aan de hondenspeelweide van het provinciedomein Nieuwenhoven, waar gebruikers 10 regels vinden om het voor iedereen veilig en leuk te houden. Verder wordt ook het gespecialiseerde advies van Lize Vanhengel ter beschikking gesteld aan de gemeenten. Zij is verbonden aan het dierenasiel van Genk en deed onderzoek naar dit onderwerp.
WAT ZIJN DE VOORWAARDEN VOOR EEN GOEDE HONDENWEIDE? • Een degelijke afsluiting is minimum 1,20 m hoog en heeft een draad tot op de grond. • Een avontuurlijk aangelegd terrein voor honden: afwisseling tussen open vlaktes, bosjes met struiklaag, zandige vlaktes, vijvers, hoger gras, kort gemaaid gras en hindernissen zoals boomstammen, takken, tunnels en bruggen, ... • Een overzichtelijke inrichting, zodat het baasje de hond permanent kan zien. • Voldoende schaduw. • Drinkbakken en andere speeltjes zijn geen goed idee, omdat ze bezitsdrang in de hand werken. Beter is een gezamenlijk waterpunt waar baasjes drinkwater voor hun hond kunnen tappen.
19
BAAS&BEEST
20
DIERENWELZIJN LIMBURG
DE ARMOEDEKLOOF BLIJFT TOENEMEN, DIT TREFT NIET ALLEEN MENSEN, MAAR OOK HUN HUISDIEREN. Baas&Beest ondersteunt baasjes en huisdieren in Limburg zodat ze bij elkaar kunnen blijven. Huisdieren zijn voor kansarmen vaak ontzettend belangrijk. Ze zijn een onmisbare houvast in een negatieve spiraal van zorgen. Het houden en verzorgen van huisdieren heeft een belangrijke sociale functie. Huisdieren zorgen voor een grotere levenslust, een verhoogd sociaal contact en een verminderd eenzaamheidsgevoel.
BAAS&BEEST BIEDT SOCIALE DIENSTVERLENING VOOR MENS EN DIER • dierengeneeskundige zorg • dierenvoeding en materialen • noodopvang in crisissituaties • gedragsondersteuning • vachtverzorging Instapcriteria en inschrijvingsattest kan je opvragen via info@beestigbezig.be (voor hulp voor maximaal twee dieren per persoon of gezin). DIERENVOEDING & -MATERIALEN Baasjes kunnen na inschrijving éénmaal per maand terecht bij de voedselbedeling. In het dierenwinkeltje vind je tweedehands en gedoneerde materialen tegen een lage prijs. NOODOPVANG Baasjes die (tijdelijk) niet voor hun dier kunnen zorgen, kunnen een aanvraag indienen voor noodopvang. Indien er een goed perspectief is, kan er voor maximum 3 maanden noodopvang worden aangeboden. GEDRAGSONDERSTEUNING & VACHTVERZORGING Baasjes die graag ondersteuning hebben bij de opvoeding en het gedrag van hun dier of wiens dier een vachtverzorging nodig heeft, kunnen bij Baas&Beest terecht.
Contactgegevens 0473 22 64 23 (voor algemene info, dierenvoeding, noodopvang en gedragsondersteuning) info@beestigbezig.be 0473 72 38 90 (voor vachtverzorging en het winkeltje) vachtverzorging@beestigbezig.be winkeltje@beestigbezig.be Alle info over openingsuren: www.beestigbezig.be DIERENGENEESKUNDIGE ZORG Stichting Prins Laurent biedt gratis dierengeneeskundige zorg aan huisdieren van kansarmen. De dieren krijgen kwaliteitsvolle zorg van zelfstandige dierenartsen. De stichting verleent preventieve zorg (vaccinaties, sterilisatie, castratie en plaatsen chip) en biedt eveneens curatieve zorg (behandeling en operaties). De voorwaarden om in aanmerking te komen: www.sfprlaurent.be Contactgegevens Dispensarium Hasselt - Jukstraat 33 3500 Hasselt - 011 18 89 48 Bereikbaar elke dinsdag en donderdag tussen 9 en 13 uur. Consultaties tussen 10 en 12 uur. disp-hasselt@sfprlaurent.be 21
NIET VOOR THUIS: WILDE DIEREN
Elke lente worden de opvangcentra voor wilde dieren overspoeld door dierenvrienden met jongen dieren die ze in de natuur hebben gevonden. Deze weliswaar goed bedoelde hulp is helaas niet altijd de beste oplossing voor het jonge dier.
FLADDERENDE VOGELTJES In het voorjaar brengen bezorgde dierenvrienden massaal jonge vogeltjes binnen in de opvangcentra. Ze werden gebeten door een hond of kat, hebben gebroken vleugeltjes of pootjes, zijn vaak helemaal doorweekt. Het dier binnenbrengen voor verzorging was een goede beslissing. Maar een groot deel van die jonge vogels wordt veel te snel binnengebracht. Vaak worden ze gevonden op het moment dat ze verwoede pogingen doen om te leren vliegen, en dat is natuurlijk vogelgedrag!
22
DIERENWELZIJN LIMBURG
Hou daarom rekening met dit advies: als je een klein vogeltje vindt dat geen tekenen van verwondingen heeft, zet het dan gewoon terug in het nest. Kun je het nest niet vinden? Zet het dan op een tak van een boom of struik in de buurt. Kijk even of er geen roofdieren in de buurt zijn. Je mag er zeker van zijn dat de ouders hun jong komen zoeken.
VOORZICHTIG MET ZOOGDIEREN Als je een jong zoogdier vindt, is het cruciaal dat je de situatie grondig bekijkt vóór je het dier aanraakt. Eenmaal een jong zoogdier door mensen is aangeraakt, zal de moeder het verstoten. De geur van het diertje is immers veranderd, het ruikt naar mensen. Het jonge dier kan niet meer terug in het nest of hol geplaatst worden. Jonge zoogdieren, hoe schattig, lief en hulpeloos ze er ook uitzien, laat je best met rust. Als de dieren nat zijn, bijtsporen vertonen, hoesten of een slijmerige neus hebben, dan is opvang noodzakelijk.
Vzw Natuurhulpcentrum (Oudsbergen) tel. 089 85 49 06 secretariaat@natuurhulpcentrum.be www.natuurhulpcentrum.be
Neem dan ook zo snel mogelijk contact op met een opvangcentrum voor wilde dieren:
Vzw Vogel- en Zoogdierenopvangcentrum (Heusden-Zolder), tel.011 43 70 89 vogelenzoogdierenopvangcentrum@skynet.be
EXOTISCHE (HUIS)DIEREN? Een aantal diersoorten is geschikt om als huisdier te houden: honden, katten, konijnen, kippen, cavia’s, hamsters, fretten, ... Zij passen zich aan, bouwden door de eeuwen heen een band op met de mens en kunnen dikwijls niet meer zonder. Het houden van exotische dieren daarentegen is vaak bij wet verboden, en onaangepaste verzorging leidt tot problemen. Veel handelaars en kwekers zijn uit op snelle winst. Ze informeren onwetende klanten onvoldoende over de speciale zorgen die deze exotische soorten nodig hebben. Ze stellen het vaak eenvoudiger voor dan het eigenlijk is. Naast specifieke eisen inzake temperatuur,
luchtvochtigheid, voeding, vitaminen, belichting, verluchting, ... hebben exotische dieren ook sociale behoeften. Voldoen aan de specifieke noden van exotische dieren is een taak voor speciaal getrainde verzorgers. Een doorsnee dierenliefhebber heeft er de kennis noch de infrastructuur voor. Door de onaangepaste verzorging worden de dieren vaak agressief, met bijtincidenten tot gevolg. De eigenaars kunnen de dieren niet aan en ze belanden in een opvangcentrum. Veel van deze dieren zijn niet bestand tegen het leven in gevangenschap, ze takelen af en sterven een langzame dood. 23
SPECIALISTEN IN ACTIE In het Natuurhulpcentrum worden zieke en gewonde inheemse dieren opgevangen, verzorgd en voorbereid op hun terugkeer naar de vrije natuur. De laatste jaren krijgt het meer en meer exoten over de vloer. Ze werden door overheidsdiensten in beslag genomen of door hun eigenaars afgestaan. Het Natuurhulpcentrum biedt de eerste zorgen en zoekt voor deze dieren opvang in gespecialiseerde centra, gerenommeerde dierentuinen of –parken.
24
DIERENWELZIJN LIMBURG
EXOTEN VERZORGEN IS SPECIALISTENWERK De vrijwilligers en het personeel worden dan ook opgeleid om verantwoord om te gaan met wilde dieren, het correct gebruik van de accommodatie, … Speciaal voor de opvang van – vaak gevaarlijke – exoten bouwde het Natuurhulpcentrum een aparte vleugel met zwaar beveiligde kooien en een quarantaineafdeling met onderdruksysteem om het ontsnappen van ziektes en virussen te vermijden. Je kunt het zo gek niet bedenken of mensen houden het als huisdier. Zo zijn er bijvoorbeeld de uitheemse reptielen en amfibieën, slangen, varanen, leguanen, spinnen en schorpioenen. Om van de vogels nog maar te zwijgen. De gewone kanarie heeft afgedaan, mensen kopen steeds vaker bont gekleurde kaketoes, papegaaien, struisvogels, … Ze worden vaak veroordeeld tot (eenzame) opsluiting.
Zolang de interesse voor exotische dieren blijft bestaan, zullen malafide dierenhandelaars inspelen op de vraag. Moraal van dit verhaal: laat exotische dieren waar ze thuishoren en voorkom problemen voor mens en dier.
25
PROVINCIALE DIERENASIELEN EN OPVANGCENTRA DIERENASIEL GENK Bedrijvenstraat 5797, 3600 Genk Tel. 089 35 70 09 (tussen 15 en 18 uur) info@dierenasielgenk.be www.dierenasielgenk.be Rek.nr. BE85 2350 2617 0006, BIC: GEBABEBB DIERENASIEL SINT-TRUIDEN Bedrijvenstraat 5797, 3800 Sint-Truiden Tel. 011 69 53 07 (tussen 14 en 18 uur) info@dierenasielsinttruiden.be www.dierenasielsinttruiden.be Rek.nr. BE55 0014 9427 0044, BIC: GEBABEBB HET BLAUWE KRUIS VAN BELGIË Maatheide 74 H, 3920 Lommel Tel. 011 83 23 51 (tussen 14 en 17 uur) lommel@blauwe-kruis.be www.blauwekruislommel.be Rek.nr. BE21 0018 7750 3203, BIC: GEBABEBB Vzw DIEREN IN NOOD Eygenweg 1, 3640 Ophoven (Kinrooi) Tel. 0468 10 11 11 Bezoek enkel na afspraak via mail sofie@vzwdiereninnood.be www.vzwdiereninnood.be BE05 7340 3271 5075, BIC: KREDBEBB
Vzw HET FELIX PROJECT Industrieweg Zuid 2061, 3660 Oudsbergen Tel. 089 75 60 78 en 0477 94 08 21 info@hetfelixproject.be • www.hetfelixproject.be Rek.nr. BE41 9794 2812 9410, BIC: ARSPBE22 Vzw CAT SHELTER LIMBURG opvang hulpbehoevende kittens Tel. 0472 64 80 99 (18 tot 20 uur) info@catshelter.be • www.catshelter.be Rek.nr. BE43 7785 9170 4301, BIC: GKCCBEBB Vzw NATUURHULPCENTRUM opvangcentrum voor zieke en gewonde (wilde) dieren Industrieweg-Zuid 2051, 3660 Oudsbergen Tel. 089 85 49 06 secretariaat@natuurhulpcentrum.be www.natuurhulpcentrum.be Rek.nr. BE79 2350 4072 2733, BIC GEBABEBB Vzw VOGEL- EN ZOOGDIERENOPVANGCENTRUM Strabroekweg 32 3550 Heusden-Zolder Tel. 011 43 70 89 vogelenzoogdierenopvangcentrum@skynet.be Rek.nr. BE16 7351 4604 2174, BIC KREDBEBB
MEER WETEN OVER DEZE ORGANISATIES? BEZOEK HEN OP FACEBOOK
26
DIERENWELZIJN LIMBURG
ADVIESRAAD DIERENWELZIJN VERENIGINGEN & DESKUNDIGEN Vzw XANUUL Goede Hondenbaasjes Schoolproject Tel. 0479 55 31 39 info@xanuul.be • www.xanuul.be Rek.nr. BE05 7775 9956 6675, BIC GKCCBEBB Vzw GAIA dierenrechtenorganisatie Tel. 02 245 29 50 info@gaia.be • www.gaia.be Vzw BITE BACK dierenrechtenorganisatie Tel. 0486 60 16 66 info@biteback.be • www.biteback.be Dany Grosemans Tel. 0475 97 10 11 www.dierengedrag.be VLAANDEREN DIENST DIERENWELZIJN dierenwelzijn@vlaanderen.be www.lne.be/dierenwelzijn www.huisdierinfo.be Tel. 1700
27
Een initiatief van provincie Limburg Universiteitslaan 1 B-3500 HASSELT limburg.be/dierenwelzijn