I NORBERTIJNEN

ABDIJ VAN AVERBODE

De norbertijnen in de Merode, • Abdij van Averbode, Averbode, 4 – 19 sept. • Sint-Martinuskerk, Tessenderlo, 25 sept. – 10 okt. • Ceusterhuysje, Hulshout, 15 – 31 okt. • Kerk Wolfsdonk, Langdorp, 5 – 21 nov. Gratis. www.norbertijnenindemerode.be

Godsvruchtige zakenmannen avant la lettre: zo zou je de norbertijnen nog het beste kunnen omschrijven. Tijdens de middeleeuwen beconcurreerden ze de adel, om zoveel mogelijk eigendom te verwerven en zo hun machtspositie te versterken.

Om de 900ste verjaardag van de norbertijnerorde te vieren, neemt de rondtrekkende tentoonstelling ‘De norbertijnen in de Merode’ je mee langs verschillende gebouwen waarmee de norbertijnen hun stempel op het Merodegebied drukten. Melissa Geerts, coördinator van de intergemeentelijke onroerenderfgoeddienst (IOED) de Merode, legt uit.

Vanwaar de focus op gebouwen?

“We willen bezoekers in het landschap laten rondkijken en zo het verhaal achter een pastorij, wind- of watermolen, dorpskerk, kapel, oude hoeve of abdij meegeven. Via pastorijen konden norbertijnen invloed uitoefenen op de lokale gemeenschappen. De vele landbouwgronden die ze verzamelden, werden in erfpacht gegeven aan boeren, waardoor de norbertijnen een deel van de winst opstreken. Neem nu de Tiendenschuur in Tessenderlo: die bleef vier eeuwen lang in erfpacht van de abdij van Averbode, maar ze verschafte de boer en zijn gezin ook werk en onderdak. Zo wisten de norbertijnen hun economische en sociale invloed uit te breiden in ons gebied.”

Een anekdote ter afsluiting?

“Uit het archief van de abdij van Averbode komen we te weten dat de huidige Bierhoeve in Tessenderlo in 1754 door de abt Gisbertus Halloint opgericht werd als een kleine koeienstal met hoeve om runderen vet te mesten. Pittig detail is dat de confraters uit de abdij daar regelmatig een ‘pint’ Diesters bier gingen drinken (lacht).”

‘NORBERTIJNEN BEPALEND VOOR UITZICHT MERODEGEBIED’

Wat is je favoriete gebouw uit het Merodegebied?

Melissa Geerts: “De indrukwekkende abdij van Averbode, omdat ze op het snijpunt ligt van de provincies Limburg, Antwerpen en Vlaams-Brabant. Daardoor heeft ze een symbolische waarde als verbindingspunt van het Merodegebied. Eigenlijk is het verbazingwekkend dat ze er na alle oorlogen en vernielingen nog steeds staat.”

Wonen er nog steeds norbertijnen?

“Ja, een vijftigtal. Ze stellen hun abdij echt open voor het publiek. Scholen kunnen er op retraite gaan; mensen kunnen er tot rust komen. Het is een hele toegankelijke gemeenschap die bewust contact met de maatschappij zoekt. De paters verkopen producten van lokale handelaars en beheren nog steeds een uitgeverij en boekenwinkel. Aan de Lekdreef kun je ijsjes eten; het abdijcafé Het Moment draait dan weer volledig volgens het principe van sociale economie. Via al deze initiatieven blijven ze hun eeuwenlange traditie van goede werken voortzetten. Het maakt de norbertijnen populair.”