I BEGIJNHOFKERK

ERFENIS

VAN BEGIJNEN

Het Sint-Agnesbegijnhof van Sint-Truiden: Unesco Werelderfgoed. Op 2 april 1970 werd de Begijnhofkerk overgedragen aan de provincie Limburg.

UNESCO WERELDERFGOED

Het Sint-Agnesbegijnhof van Sint-Truiden staat sinds 1998 op de lijst van het cultureel en natuurlijk werelderfgoed van Unesco. Om verschillende redenen: het is het enige Vlaamse begijnhof dat nog steeds zoals vanouds buiten de historische stadskern ligt en nog over een hoeve met monumentale poort en schuur beschikt. Bovendien kan het fier zijn op de oudste kerk met een uitzonderlijke reeks muurschilderingen van ca. 1300 tot het begin van de 17de eeuw.

DE JONGELING EN DE DOOD

Deze muurschildering uit het begin van de 16de eeuw is de vreemde eend in de bijt. Het is de enige wereldse schildering in de kerk. Je ziet een rijke jongeman bij wie de Dood een pijl in de schouder plant. Deze muurschildering waarschuwde de begijnen voor de dood, die iedereen te wachten staat en voor wie iedereen gelijk is. Het herinnerde de begijnen eraan zich niet te laten verleiden door allerlei aardse geneugten en hun kap dus niet over de haag te gooien. Het leven op aarde is eindig. Het leven na de dood is voor altijd. Dus kan je maar beter een plekje in de hemel nastreven.

A SECCO

We weten niet wie de muurschilderingen gemaakt heeft, maar we weten wel welke schildertechniek de middeleeuwse kunstenaar gebruikt heeft: ‘a secco’ (op een droge ondergrond), de gangbare methode ten noorden van de Alpen. Het is de tegenhanger van ‘al fresco’ (op een natte ondergrond) uit het zuiden. De meeste muurschilderingen in de kerk zijn geschilderd in tempera: een verfmengsel gemaakt uit natuurlijke pigmenten met een waterachtig bindmiddel (ei, lijm of gom).

BEGIJN OF NON?

Begijnen werden verwacht hun leven aan God te wijden, maar ze waren – in tegenstelling tot kloosterlingen – niet verplicht om eeuwige geloften van gehoorzaamheid, celibaat en armoede af te leggen. Dit betekent dat ze het begijnhof mochten verlaten als ze bijvoorbeeld de man van hun dromen tegenkwamen en toch wilden trouwen. Al werd dit natuurlijk niet aangemoedigd.

STICHTERSFIGUURTJES

Veel stedelingen waren nog analfabeet en kregen via de muurschilderingen toegang tot Bijbelse verhalen. Heel wat muurschilderingen laten in de benedenhoeken begijntjes zien. Ze verwijzen naar de opdrachtgeefsters, die vaak uit belangrijke, welgestelde families kwamen.

Kunstenaar Jos Tysmans (Hemiksem 1893 – Genk 1974) ging na WOI in Sint-Truiden wonen. Hij was een autodidactisch schilder van landschappen en stadsgezichten. De tentoonstelling 'Bedrijvigheid in het landschap van Jos Tysmans', die momenteel in de Begijnhofkerk te bezichtigen is, toont de toenmalige activiteit in de streek, zoals de winden watermolens in Haspengouw of de Limburgse mijnindustrie.

TENTOONSTELLING JOS TYSMANS

Deze tentoonstelling loopt nog tot en met 31 oktober 2021 (op weekdagen van 10 tot 17 uur en tijdens het weekend van 13.30 tot 17 uur) in het Provinciaal Museum Begijnhofkerk SintTruiden. De toegang is gratis. Jos Tysmans, ‘Volksfeesten, eerste fruitoogstfeesten SintTruiden’ (1950)

ERFGOEDROUTE TYSMANS

Naast de tentoonstelling is er ook een erfgoedroute rond de onroerend erfgoedrelicten in Haspengouw uitgewerkt: ‘Fietsen met Jos Tysmans in Haspengouw’. Je kunt deze route ontdekken via de ErfgoedApp. Zo kan je de locaties die in Tysmans’ schilderijen aan bod komen, zelf gaan bezoeken.

ORGEL

1644-1646

Het orgel, gebouwd door Christian Ancion uit Hoei, is het oudste in zijn geheel bewaarde en bespeelbare orgel in België. Het lokt klassieke ensembles van ver buiten de landsgrenzen naar de Begijnhofkerk om er muziek op te nemen. Maar ook voor partituren zonder orgelmuziek is de kerk een geliefkoosde ‘studio’: het 16de-eeuwse eikenhouten tongewelf creëert een uitzonderlijke akoestiek.

OOGSTCONCERTEN

Wie wil horen hoe een orgel uit de 17de eeuw klinkt, kan elke zondag van september om 15 uur gratis in de Begijnhofkerk terecht. Onder de noemer Oogstconcerten zorgen een organist en een sopraan of andere muzikant voor een welklinkende zondagnamiddag.

5 september: Heleen Goeminne (sopraan) en Luc Ponet (orgel) 12 september: Dirk Vandaele (viool) en Tineke Steenbrink (orgel) 19 september: Wim Brabants (traverso) en Luc Ponet (orgel) 26 september: Wim Becu (sackbut) en Denis Roosen (orgel)