En Route voorjaar 2022 by Publiera Publishers

BIJZONDER FRANKRIJK N U M MER 175 | VO OR JA A R 2 022 | EN ROU T E - M AG A ZI N E.N L

CÔTE DU MIDI

DE MEDITERRANE KUST VAN DE LANGUEDOC-ROUSSILLON

BOURGOGNE

FIETSEN TUSSEN BEAUNE EN DIJON

VHETIFRANSE V EAVONTUURLVANE‘ONZE’VWIJNBOEREN I N! DRÔME

DE OORLOGSHELDEN VAN DIEULEFIT

OCCITANIE

RONDSNUFFELEN IN BOEKENDORP MONTOLIEU

ÉDITO

Chant du cygne

an de Franse schrijver/dichter Edmond Haraucourt zijn de onsterfelijke woorden Partir, c’est mourir un peu. On laisse un peu de soi-même en toute heure et dans tout lieu (Afscheid nemen is een beetje sterven. Men laat een beetje van zichzelf achter in ieder uur en elke plaats). Hoe waar zijn deze twee zinnen. Zeker nu ik hier mijn laatste édito zit te schrijven. Na dit nummer ga ik stoppen als hoofdredacteur van En Route. Ik heb het blad ruim tien jaar met ontzettend veel plezier en passie gemaakt, maar tijden veranderen en zetten je aan tot nieuwe keuzes. In de zomer van 2006 werd ik op voorspraak van Karin de Koning redactielid en zes jaar later volgde ik Angélique van der Horst op als hoofdredacteur. Het voelde als een grote eer en ik zag tal van kansen om van En Route een modern special interest magazine te maken, met een gevarieerde inhoud, prikkelende ANDY ARNTS columns, vaste rubrieken, boeiende interviews, etc. Ik denk dat HOOFDREDACTEUR dit aardig gelukt is. Waar ik, terugkijkend op de afgelopen tien jaar, echter het meest trots op ben zijn de auteurs die ik bij het magazine heb gehaald en die zich dankzij En Route verder hebben kunnen ontwikkelen. Een treffend voorbeeld is Helene van Santen, die in 2012 aantrad als columniste en nu hoofdredactrice van Margriet is. Of Suzanne Rietmeijer, die via haar masterscriptie over spookdorp Bovès in ons team belandde en inmiddels rédacteur en chef is van Côte & Provence. Ook Jeroen Sweijen mag niet in dit rijtje ontbreken. Als wethouder in het Bretonse Châteaubourg leverde hij in 2014 een stuk aan dat zo deksels goed geschreven was dat ik hem meteen aan boord heb gehaald. En zo zijn er nog veel meer auteurs met wie ik ontzettend fijn heb gewerkt en die ik hier vanwege ruimtegebrek helaas niet allemaal kan noemen. Vanaf het zomernummer zal uitgever Michiel Bom de honneurs waarnemen. En ik? Ik ga mij nadrukkelijker richten op Batavia Publishers, de boekuitgeverij die ik in 2019 samen met Eric Jan van Dorp ben gestart en die dit jaar een mooie groei gaat doormaken. Bovendien blijf ik hoofd- en eindredacteur van zusterblad Maison en France, dus van écht partir is eigenlijk geen sprake. Gelukkig maar, want daar ben ik heel slecht in. Amitiés!

EN ROUTE

TEAM EN ROUTE

E N R O U T E 175 – VO O R J A A R 2 02 2 – V I V E L E V I N ! – F I E T S E N T U S S E N B E A U N E E N D I J O N – C Ô T E D U M I D I – D R Ô M E – O C C I TA N I E – E N N O G V E E L M E E R!

Florentine Krijnen Taalrubriek ‘Apprenons en route’

Suzanne Rietmeijer Nieuwsrubriek ‘Aujourd’hui à Paris’ & tekst

Paul van Laar Boekrecensies & tekst

Jeroen Sweijen Columns, brèves, tekst, eindredactie

Sylvain Lelarge Taalrubriek ‘Cueilleurs de mots’

Paola Westbeek À Table: ‘Question de goût’ & tekst

BIJZONDER FRANKRIJK N U M MER 175 | VO OR JA A R 2 022 | EN ROU T E - M AG A ZI N E.N L

CÔTE DU MIDI

DE MEDITERRANE KUST VAN DE LANGUEDOC-ROUSSILLON

BOURGOGNE

FIETSEN TUSSEN BEAUNE EN DIJON

VHETIFRANSE V EAVONTUURLVANE'ONZE'VWIJNBOEREN I N! DRÔME

DE OORLOGSHELDEN VAN DIEULEFIT

OCCITANIE

RONDSNUFFELEN IN BOEKENDORP MONTOLIEU

Paul le Blanc Columns & tekst

Marina de Massiac Tekst (À Table)

Karin de Koning Taalrubrieken ‘Pris sur le vif’ + ‘Citations histo riques’ & tekst

Marcel Reimer Vormgeving, fotografie & tekst

J A A R G A N G 3 7, N U M M E R 1 7 5 , VO O R J A A R 2 0 2 2 – L O S S E V E R KO O P P R I J S : € 8 , 4 5 En Route is een uitgave van Publièra Publishers (www.publiera.nl) en verschijnt 5 maal per jaar. Vragen, suggesties, opmerkingen aan de redactie kunt u mailen naar info@publiera.nl of via de website enroute-magazine.nl U I T G E V E R : Michiel Bom | H O O F D R E D A C T E U R : Andy Arnts | V O R M G E V I N G : Marcel Reimer E I N D R E D A C T I E : Andy Arnts, Jeroen Sweijen O V E R I G E M E D E W E R K E R S : Juliette Borg, Benjamin Haas, Marijke Janssen, Hinke de Jong, Nathalie van Koot, David Scherpenhuizen,

Ger Verhoeve, Rob en Mariëlle Zandvliet en Margriet Zwaan

C O V E R : Paysage Drôme Provençale – foto: Nico Dach/Adobe Stock A D V E R T E N T I E S : enroute-magazine.nl/adverteren | D R U K W E R K : PRinterface A B O N N E M E N T E N : Regulier Jaarabonnement En Route: Nederland, België: € 30,–. Overige landen: € 40,–.

Combinatieabonnement met Maison en France of Côte & Provence magazine: Nederland, België: € 55,00. Overige landen: € 75.00. Frankrijk Compleet (3 abonnementen): Nederland, België: € 80,00. Overige landen: € 97,50. Prijswijzigingen voorbehouden. O P G AV E E N V R A G E N O V E R A B O N N E M E N T E N : E N R O U T E - M A G A Z I N E . N L

Abonnementen worden aangegaan voor een bepaalde periode. Voortijdige beëindiging is niet mogelijk. Na deze eerste periode worden abonnementen automatisch omgezet in een abonnement voor onbepaalde tijd met een opzegtermijn van 1 maand. ©202 2 – EN ROU T E

Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever worden overgenomen of worden vermenigvuldigd. Aan alle artikelen wordt de grootst mogelijke zorg besteed maar fouten zijn menselijk. Daarom kan geen verantwoordelijkheid worden aanvaard voor eventuele onvoorziene gevolgen, veroorzaakt door foute gegevens in dit magazine en/of onze website/nieuwsbrieven. We doen ons uiterste best om de rechten van de gebruikte tekst en afbeeldingen vooraf te controleren en voor zover mogelijk te vermelden cq toestemming te vragen. In een aantal gevallen is het echter niet mogelijk gebleken de oorspronkelijke rechthebbende te traceren.

EN ROUTE

CHAMBRESDHOTESWIJZER.NL Prettig overnachten op weg naar je vakantie-adres? Ook daarvoor ga je naar een chambres d’hôtes! Een greep uit het aanbod ... vanaf

€ 60

per nacht

vanaf

€ 74

€ 90

per nacht

La Bouchère 33

Maison L’Aventure

Bergerie de Fuissé

Langs de A20 even ten zuiden van Limoges

Langs de A20 tussen Vierzon en Limoges

Langs de A6, tussen Dijon en Lyon

Na een lange reis is het goed toeven in deze heerlijke chambres d’hôtes van Judith de Leng. Op slechts 5 minuten van de autoroute A-20 in het dorpje Meuzac. Klein, maar fijn. La Bouchère 33 bevindt zich in de voormalige slagerij van Meuzac en beschikt over vijf kamers (waaronder een grote familiekamer) met privé sanitair. Een heerlijke plek om onderweg aan te leggen. En als je op tijd bent, neem je dan nog even een duik in het plan d’eau (zwemmeer op 5 minuutjes lopen), een aperitief in de hangmat of een heerlijke maaltijd op ons terras?

Een prachtig domein met 5 kamers, te midden van zonnebloemen, eikenbossen en graanvelden, op een half uurtje van de snelweg. Hier ben je even echt weg van de jachtige snelweg naar het zuiden. Kom even bij aan het zwembad en schuif aan bij de table d’hôtes om de volgende dag weer op pad te gaan. Oh, niet vergeten, dit is een heerlijke tussenstop voor de kinderen met een aantal geitjes, kippen, honden en poezen en drie ezels waar je ook nog een ritje op kunt rijden.

Aan de rand van het beroemde wijndorp Fuissé, op 8 km van de Autoroute du Soleil, is dit een tussenstop voor de echte wijnliefhebber. Hier overnacht je tussen de wijngaarden van de Pouilly Fuissé in het charmante landgoed van Monique en Theo. ’s Avonds bij de table d’hôtes natuurlijk zo’n beroemde wijn, maar let op: ’s Ochtends bij het ontbijt een vers eitje van de eigen kippen die er rondscharrelen, de confituren van de buurvrouw en en dit begeleid met een sprankelend glas crémant de Bourgogne. Je wilt hier niet meer weg….

Ga voor meer dan 150 adressen voor onderweg naar www.chambresdhoteswijzer.nl zoek met ‘Meer filters’ en kies ‘Op doorreis naar het zuiden’

O O S T- O C C I T A N I E

FR ANSE TA AL

Pris sur le vif & Citations historiques La perfide Albion

Een berg boeken Rondneuzen in Montolieu

Côte du Midi De mediterrane kust van de Languedoc-Roussillon

Apprenons en route En quête d’un hôtel à Paris

Cueilleurs de Mots À la recherche du mot qui fait mouche

Ontdek de Lauragais Tips van Rob en Mariëlle Zandvliet

26 50

BOURGOGNE & CH A MPAGNE

De Couchois Een bourgondische verrassing

De stille luister van het rode goud Per fiets naar wereldberoemde wijndorpen

De bruisende Champagne Een rondrit langs wijngaarden en champagnehuizen

EN ROUTE

DRÔME

Dromen in de Drôme Op de fiets langs rivieren en pittoreske dorpen

Oorlogshelden op een voetstuk Dieulefit en zijn ‘justes’

ER#175

INHOUD

À TABLE

COLUMNS

Question de Goût Paola Westbeek belicht het ‘witte goud’

Paul le Blanc Glimlachen

Jeroen Sweijen Met hoeveel zijn we eigenlijk?

Special: Vive le vin ‘Onze’ wijnboeren stellen zich voor

RUBRIEKEN

Brèves

31 90

Boekenplank

Leesfragment Uit Rondom Parijs

Aujourd’hui à Paris Suzanne Rietmeijer over de laatste nieuwtjes en haar persoonlijk ‘bonnes adresses’

Eropuit

EN VERDER

Édito

Team En Route & colofon

114

In de volgende editie van En Route & in de andere Frankrijkmagazines

EN ROUTE

COLLAGE

Kloosters en abdijen

Het religieuze leven is er vaak nog springlevend en vreemdelingen worden er nog steeds vriendelijk ontvangen. Voor een kort bezoek tot een meerdaagse retraite …

Abbaye de Fontfroide – Aude, Occitanie (fontfroide.com)

Abbaye de Fontenay – Côte d’Or, Bourgogne (abbayedefontenay.com)

Abbaye de Beaulieu-en-Rouergue – Tarn-et-Garonne, Occitanie (beaulieu-en-rouergue.fr)

Abbaye du Bec-Hellouin – Eure, Normandie (abbayedubec.org)

Abbaye du Thoronet – Var, PACA (le-thoronet.fr)

EN ROUTE

Cloître de la Psalette – Indre-et-Loire, Centre (cloitre-de-la-psalette.fr)

Abbaye de Cluny – Saône-et-Loire, Bourgogne (cluny-abbaye.fr) Benny IJntema – Saint-Jean-de-Côle (Dordogne)

Monastère de Saorge – Alpes-Maritimes, PACA (monastere-saorge.fr)

Abbaye de la Chaise-Dieu – Haute-Loire, Auvergne (abbaye-chaise-dieu.com)

EN ROUTE

67.813.396 STEEDS MEER FR ANSEN • Begin januari koppen alle

Franse kranten traditiegetrouw met de officiële aantallen inwoners, gepubliceerd door het Insee, het Franse equivalent van het CBS. Het blijven altijd schattingen en gedeeltelijke tellingen, omdat de Franse overheid wel een burgerlijke stand bijhoudt, maar geen inwonersregisters. Op 1 januari 2022 telt Frankrijk, inclusief overzeese departementen, 67.813.396 inwoners. De minste inwoners telt het departement Lozère, met slechts 76.573 inwoners, terwijl het departement Nord inmiddels 2.606.873 inwoners telt. 2.139.907 mensen mogen zich Parijzenaar noemen. Rochefourchat (Drôme) bungelt al jarenlang onderaan alle lijsten, met slechts 1 officiële inwoner – als we de gemeenten zonder inwoners in de Meuse niet meetellen.

Mohamed Mbougar Sarr – foto:© Wikimedia/Mylenos

GEHEIM GEHEUGEN PRIX GONCOURT 2021 • Frankrijk kent tientallen, zo niet honderden literaire prijzen. De bekendste is toch wel de prix Goncourt, die sinds 1903 jaarlijks uitgereikt wordt. De laureaat van dit jaar is Mohamed Mbougar Sarr, een Senegalees schrijver die zich in het Frans uitdrukt. Zijn roman La plus secrète mémoire des hommes werd in de eerste stemronde al meteen tot winnaar uitgeroepen. Deze duizelingwekkende roman wordt gedomineerd tussen de keus tussen schrijven of leven, een waarlijk liefdeslied aan de literatuur en haar tijdloze kracht. Ook bibliothecaresse Pascale Le Bozec is laaiend enthousiast. ‘Het is een ongelooflijk rijke roman over de zoektocht van een jonge Afrikaanse schrijver naar een vergeten meesterwerk. Je wordt meegesleurd in de draaikolk van een hypnotiserend labyrint. Briljant.’

RONDJE EILAND

GR340 WINT VERKIEZING • Het is niet iets om even op een zonnige zondag-

middag in te plannen. Een rondje wandelen over de voormalige douanierspaden op het eiland Belle-Île, voor de zuidkust van Bretagne in de Atlantische Oceaan, tikt toch nog altijd 87 kilometer aan. Zeker niet de langste Grande Randonnée van Frankrijk, maar eind 2021 wél uitgeroepen tot favoriete wandelroute van de Fransen, die daarvoor wel eerst met de boot naar het eiland moeten. Maar als je er eenmaal bent, is het genieten. Spectaculaire kliffen, een wilde en woeste kust die bij elk weertype en in elke seizoen weer anders is, de charme van de dorpen en de oude vissershaven en de goudgele zandstranden … een onvergetelijk avontuur!

EN ROUTE

BRÈVES Verzorgd door Jeroen Sweijen

Poudlard

Kastanjeboom van La Celle-Saint-Cloud – foto: © Emmanuel Boitier/Terre Sauvage

HARRY POTTER IN BRETAGNE • Fan van de wereld van

Harry Potter, maar toch graag in Frankrijk op vakantie? Zet dan zeker het kasteel van Le Rocher Portail op je bezoeklijstje, even buiten het dorp Saint-Brice-en-Coglès (Ille-et-Vilaine). Dit 17e-eeuwse kasteel, dat pas sinds enkele jaren voor publiek is opengesteld, heeft een bijzonder project in de maak voor 2022: het tot leven scheppen van de grote eetzaal uit Harry Potter en de Steen der Wijzen. ‘Tot vorig jaar sloegen enkele boeren hier hun hooi op. Toen ik die oude schuur, in feite een enorme zaal, onder ogen kreeg, had ik meteen visioenen in de Harry Pottersfeer. Zeker 400 m² groot, een schitterend houten dakgebinte, een enorme gotische haard, een perfecte historische plek om mijn fantasie op te laten,’ vertelt kasteelheer Manuel Roussel. Meer info: lerocherportail.fr

KASTANJEBOOM

MOOISTE BOOM VAN HET JA AR • Voor het tiende jaar op rij alweer organiseerde het Office national des forêts (ONF) in samenwerking met het tijdschrift Terre Sauvage de verkiezing van de mooiste boom van Frankrijk. Dit jaar viel die eer te beurt aan een meer dan drie eeuwen oude kastanjeboom in La Celle-Saint-Cloud (Yvelines), ten westen van Parijs. Het is de laatste overgebleven boom van een groep van 350 bomen die ten tijde van Lodewijk XIV zijn aangeplant. Ooit was deze majestueuze kastanjeboom van 12 meter hoog ver van alle bebouwing verwijderd, tegenwoordig staat hij in een stadspark – zonder ooit verplant te zijn. De ruim 23.000 stemmers waren met name onder de charme van zijn verwrongen boomschors en de uitzonderlijke spanwijdte van 18 meter.

NIEUWE SNELWEG OM STR A ATSBURG HEEN • Van noord naar zuid

door de Elzas? Sinds eind december kun je gebruik maken van de nieuwe snelweg A355, die je met een grote boog om de agglomeratie van Straatsburg heenleidt. De voormalige snelweg A35, dwars door de agglomeratie, is omgedoopt tot M35 en voorzien van de nodige restricties, waaronder een lagere maximum snelheid, een verbod voor vrachtwagens en een aparte rijstrook voor carpoolers. De nieuwe snelweg is bedoeld voor doorgaand verkeer, die vijf extra euro’s moeten uittrekken voor hun tolbudget.

EN ROUTE

GITESWIJZER.NL

Thuis in Frankrijk bij meer dan 750 vakantieadresjes van landgenoten Inclusief arrangementen, workshops, aanbiedingen ...

vanaf

€ 455

€ 490

€ 605

per week

PAU L L E B L A N C Kunsthistoricus en gespecialiseerd in de romaanse kunst van Bourgondië. Hij besteedt aandacht aan opmerkelijke kunst uit Frankrijk.

Glimlachen

De glimlach is de meest bijzondere gezichtsuitdrukking die er bestaat. Een glimlach is vertederend, ontwapenend en intiem. Een glimlach maakt elk gezicht mooi en is daarom effectiever en goedkoper dan een botoxbehandeling. Ook in de beeldende kunst maakt de glimlach veel indruk. Zonder haar glimlach zou de Mona Lisa in het Louvre niet zo beroemd zijn geworden. Maar de bijna driehonderd jaar oudere engelen van de kathedraal van Reims kunnen de concurrentie met de Mona Lisa met gemak aan. Hun glimlach is zeker zo uniek. Een van die engelen is alom bekend als l’ange au sourire (de engel met de glimlach) en is hét beeldmerk geworden van de stad Reims. Wie via de snelweg Reims nadert, wordt al snel door middel van de grote bruine toeristische borden verleid door deze engel. Wie zo’n glimlach ziet kan niet meer om Reims heen! Eenmaal daar aangekomen is er helemaal geen ontkomen meer aan. Bekers, borden, placemats, sleutelhangels, sjaals en andere goedbedoelde prullaria prijken vol trots met de beeltenis van de engel. Het beste is maar om direct naar de kathedraal te lopen. Deze voornamelijk 13e-eeuwse kerk behoort tot de fraaiste gotische kathedralen van Frankrijk. Aan de westzijde bevinden zich drie ingangsportalen, rijkelijk voorzien van beelden. Het middenportaal is toegewijd aan Maria. In het rechtergedeelte van dit portaal zien we een voorstelling van de Annunciatie (MariaBoodschap) waarbij de engel Gabriel aan Maria laat weten dat ze zwanger is. Gabriel heeft er zichtbaar plezier in; de mond krult, de wangetjes bollen en de ogen zijn wat toegeknepen. Het is een bemoedigende glimlach. Maria staat er echter wat schuchter en bedremmeld bij. Er was natuurlijk ook weinig reden om echt blij te zijn. In het linkerportaal van de kerk staat de beroemde ange au sourire. De lachende blik is ongetwijfeld bedoeld als bemoediging voor buurman Saint Nicaise, die een gezichtsuitdrukking heeft die getuigt van de pijn van zijn foltering. Een glimlach kan veel troost bieden in moeilijke tijden! Deze lachende engel heeft trouwens zelf ook een heuse foltering ondergaan. Tijdens een artilleriebeschieting in 1914 spatte het hoofd van de engel in 24 stukken uiteen. Er viel niets meer te lachen. De stukken bleven grotendeels bewaard en met behulp van een afgietsel dat zich in Parijs bevond kon de kop gereconstrueerd worden. Een prachtig voorbeeld van plastische chirurgie. Wat de engelen van Reims zo bijzonder maakt is niet alleen hun bijzondere glimlach, maar ook het gegeven dat er

Lachen werd voor Christenen als ongepast beschouwd en zelfs de opmaat tot de ontucht genoemd

gelachen wordt. In de middeleeuwse kunst wordt er zelden gelachen. Lachen werd als ongepast beschouwd voor Christenen en zelfs de opmaat tot de ontucht genoemd. Christus had immers het voorbeeld gegeven: in de evangeliën worden alleen de tranen van Christus beschreven, maar nooit zijn lach. Blijkbaar wilde Christus niet lachen en dat voorbeeld verdiende navolging. In de 13e eeuw, de periode waarin de engelen van Reims in de lach schoten, kwam er een kentering. Kerkgeleerde Thomas van Aquino beschouwde lachen als nuttig en noodzakelijk voor het ontspannen van de menselijke geest. Lachen mocht weer, en de engelen van Reims lieten deze kans niet aan zich voorbijgaan. Als ik langs Reims kom, kan ik mijn engelen niet altijd gaan begroeten. Wel verschijnt er steeds een glimlach op mijn gezicht bij het zien van de ‘reclameborden’. Onwillekeurig komt dan een liedje van Sœur Sourire naar boven. Misschien was deze Zuster Glimlach wel de reïncarnatie van l’ange au sourire. Ook haar glimlach was ontwapenend.

EN ROUTE

En Route Reizen

Wandelen, fiets en relaxen op

PuechBlanc

Arrangementsprijs: € 250,– (2 personen).

PuechBlanc is een 250 oude wijnboerderij gelegen in de ‘gouden driehoek’ Albi – Cordes-sur-Ciel – Gaillac in de Tarn, ten noorden van Toulouse. Het domein bestaat uit 4 gîtes en 1 chambres d’hôtes. Andrea en Ian, hun kinderen en hun dieren heten u van harte welkom!

uechBlanc is zeer centraal gelegen in de Tarn. Een perfect gebied om middeleeuwse dorpen te bezoeken, lekker uit eten te gaan, kano te varen op de rivier Aveyron of om direct vanaf het domein te wandelen tussen de wijngaarden. Rondom het domein vind je veel fruitbomen, wilde bloemen en kruiden die de gasten kunnen plukken. Er worden geen pesticiden gebruikt en geen plastic. Andrea heeft de hotelschool gedaan en neemt je graag mee naar een van de wijndomeinen om heerlijke, biologische Gaillac-wijn te proeven. Ian is de ‘handyman’ en heeft veel gebouwd en verbouwd, waaronder een zoutwater zwembad van 14m2 met uitzicht over de wijnvelden. Albi ligt op slechts 20 min rijden en is bekend om de grote kathedraal Sainte- Cécile en het museum van Henri Toulouse-Lautrec. Bovendien is er een fantastische golfbaan. Elke ochtend halen Andrea en Ian vers brood voor de gasten met hun elektrische mountainbike. Naast het dagelijkse ontbijt ser-

EN ROUTE

veren zij 2 x per week een diner, ook op de zaterdag als iedereen arriveert. De elektrische mountainbikes kunnen ook worden gehuurd. Super om daarmee door de wijnen zonnebloemvelden te rijden! PuechBlanc arrangement speciaal voor En Route • 2 overnachtingen in een stijlvolle 2-persoonskamer • 2 x ontbijt voor 2 personen met verse eitjes van onze kippen, • zelfgemaakte yoghurt en cake en vers fruit uit de tuin • 1 x driegangendiner voor 2 personen • Bezoek aan een biologisch wijndomein

Activiteiten voor groepen met maximaal 10 personen Elektrische fiets en wijnproeven Andrea en Ian verzorgen ook elektrische fiets-dagen en wijnproefdagen. Ze regelen de fietsroutes, picknick, wijnproeverij door de wijngaarden en ’s avonds een heerlijk diner. Wat is mooier dan om de ‘rollende’ heuvels met hun zonnebloemen te zien, te stoppen voor een glas wijn en daarna bij het zwembad te relaxen? Prijs vanaf € 150,– per persoon. Chambres d’hôtes Een verblijf in onze chambres d’hôtes kan al vanaf € 85,– per nacht, incl. ontbijt. Informatie en reserveren Per mail: info@puechblanc.com Telefonisch: ++33 (0)5 63 57 54 14 Kijk voor alle arrangementen en activiteiten op www.puechblanc.com

OOST OCCI TANIE EEN BERG BOEKEN

Rondneuzen in Montolieu

CÔTE DU MIDI

De mediterrane kust van de Languedoc-Roussillon

ONTDEK DE LAURAGAIS

Tips van Rob en Mariëlle Zandvliet

EN ROUTE

EEN BERG BOEKEN RONDNEUZEN IN MONTOLIEU

Nergens in Europa zijn zo veel boekendorpen als in Frankrijk. Reisjournalisten Nathalie van Koot en David Scherpenhuizen gaan naar de mooiste van Zuid-Frankrijk: Montolieu. Ze ontdekken en passant ook andere verborgen pareltjes in dit deel van de Montagne Noire. T E K S T E N F O T O ’ S : N AT H A L I E VA N K O O T E N D AV I D S C H E R P E N H U I Z E N

EN ROUTE

O O S T- O C C I T A N I E

EN ROUTE

‘D

Dit is toch niet te geloven?!’ roep ik naar David die iets verderop in de smalle rue de la Paix in een etalage staat te gluren. ‘Ons boek ligt hier te koop,’ zeg ik erachteraan. Davids gezichtsuitdrukking spreekt boekdelen. Hij denkt dat ik hem weer eens voor de gek hou. Ons boek Geheimen van de Languedoc is al in 2012 verschenen, dus hoe groot is de kans dat je ’m aantreft in het boekendorpje Montolieu in hartje katharenland? Opgewonden stappen David en ik binnen bij de librairie. Overal op de grond liggen stapels boeken en de planken in de kasten buigen door. Er is voor ieder wat wils, zeldzame antiquarische boeken voor de echte verzamelaar, thrillers, kookboeken, vakantielectuur, oude strips, tijdschriften, noem maar op. Je kunt er bijna niet lopen tussen de stapels boeken. Er staan zelfs boeken opgestapeld op de vensterbanken waardoor het binnen een beetje schemerig is. Typische ‘troubadour muziek’ speelt zachtjes op de achtergrond.

Een echte Nederlandse Fransman ‘Mmmm, de geur van oude boeken. Ik ben er dol op,’ zegt David, die een echte bibliofiel is. Ik ben iets minder van de geur gecharmeerd, maar het is wel ontzettend sfeervol. Zulke winkeltjes hebben we te weinig in Nederland. Dit is echt een boekenmekka. De eigenaar van de libriarie zit achter de toonbank in een boek te bladeren. Met zijn gesoigneerde snor en lange haar in een staart lijkt hij een echte Fransman. We snuffelen een beetje rond en tot onze verbazing ligt er op een van de planken zelfs een exemplaar van ons eerste boek Verborgen Frankrijk. ‘Hoe komen onze boeken hier in hemelsnaam terecht,’ fluister ik tegen David. De eigenaar kucht beleefd om onze aandacht te trekken en vraagt dan in onvervalst Nederlands:

EN ROUTE

Montolieu, boeken snuffelen

‘Willen jullie dat boek kopen? Dan maak ik een mooi prijsje, aangezien jullie uit Holland komen.’ We zijn even stupéfait, want dit is wel het laatste wat we hadden verwacht. We vertellen de eigenaar dat wij de auteurs zijn. Eerst gelooft hij ons niet, maar als David zijn rijbewijs laat zien is hij overtuigd. Dan vraagt hij of we misschien een exemplaar willen signeren. ‘Dan wordt ie misschien ietsjes meer waard,’ zegt hij met een knipoog. We lachen om zijn grap en zetten onze handtekening. ‘Dat levert vast wel een eurootje extra op,’ zegt David. Eigenaar Rob vertelt dat hij al jaren in het dorpje woont. Hij vraagt of we het leuk vinden om later vanmiddag samen een apéro te drinken op een terras. Leuk!

Boekenmuseum Opgetogen door onze leuke kennismaking lopen we verder. In de middeleeuwse straatjes rijgen de stenen huizen met rood en blauw gekleurde luikjes aan elkaar. We komen uit bij een gezellig kerkpleintje met schaduwrijke platanen en een fontein. Op een terras met een mooi uitzicht op de Saint-André kerk bestellen we een formule

0 0 S T- O C C I T A N I E

le Midi. Even later smullen we van een risotto au confit de cochon jambon de Bayonne en genieten we van een spelletje pétanque dat op het pleintje wordt gespeeld. Het barst in Montolieu niet alleen van de boekChâteau de Saissac winkeltjes en antiquariaten, maar er zijn ook veel ateliers, en aan de buitenmuren van sommige huizen hangen kunstwerkjes. In het dorpje worden regelmatig exposities en workshops georganiseerd en er is een heus boekenmuseum. Het is dus een feest om op je gemak door het dorpje te slenteren, te kijken in de kunstateliers en tussen de boeken te snuffelen. Vandaag moeten we echter door want er staat een rondrit door de omgeving op het programma.

Het barst hier de boekwinkeltjes, antiquariaten en ateliers

Château de Saissac

Als we het middeleeuwse stadje uitrijden stoppen we direct na de oude stenen brug Pont de Saissac. Van daaruit heb je een adembenemend panorama. De kerktoren domineert de oude huizen die zich over de bergkam uitstrekken. Ver beneden in het Montolieu – uitzicht vanaf Pont de Saissac ravijn slingert de rivier l’Alzeau. Het gebied is bosrijk en de route meandert door het weelderig groene wonderland. Na amper tien kilometer stijgt de landelijke weg als we Saissac binnenrijden. De belangrijkste trekpleister is het katharenkasteel. Château de Saissac is een van de oudste en grootste middeleeuwse burchten van de Languedoc. Als je de auto in het schilderachtige dorpje parkeert, zie je al het deels vervallen kasteel met vierhoekige torens beneden in de dikbeboste vallei liggen. We zijn hier in de uitlopers van de Montagne Noire en in de verte zijn de contouren van de Pyreneeën zichtbaar. Wat een prachtig uitzicht!

EN ROUTE

Abbaye de Villelongue

Onze verkenningstocht leidt ons verder naar weer een abdij, die van Villelongue. Deze voormalige cisterciënzer abdij ligt op zo’n twintig kilometer van Carcassonne. De overblijfselen van de 12e-eeuwse abbaye de Villelongue liggen genesteld in een verborgen vallei tussen grote varens. In de tuin bloeien overal roze en rode stokrozen en weelderige blauwe regen. Soberheid is normaal gesproken een belangrijk kenmerk van de cisterciënzers, maar volgens de l’Association des Parcs et Abbaye-cathédrale de Saint-Papoul Jardins du Languedoc-Roussillon heeft Villelongue ‘een a-typische romanJe waant je helemaal in de Middeleeuwen als je tische tuin waar bezoekers lekker kunnen rondkuieren en langs de voormalige ingang van de vesting, de Tour genieten van vogelgezang en geruis van water in de visvijver.’ Grosse en Tour Carrée, afdaalt naar het kasteel. De tijd lijkt hier stil te staan en in de tuin groeien vergeten Eenmaal beneden volgen we een rotsachtig paadje middeleeuwse groenten en medicinale kruiden. Je kunt in de om de ruïnes van het kasteel die deels met klimop abdij ook logeren en dat is een echte aanrader voor mensen die bedekt zijn. Alles ligt er verlaten en vervallen bij en zich even willen onttrekken aan ons vaak zo jachtige bestaan. ik probeer me voor te stellen hoe het hier geweest Maar nu is het tijd om terug te gaan naar Montolieu, want Rob moet zijn in de tijd van de Katharen. Opgejaagd en wacht op een terras met een heerlijk aperitief! vervolgd door de woeste christelijke kruisvaarders uit het noorden, vonden de ‘ketters’ hier een veilig heenkomen.

Abbaye-cathédrale de Saint-Papoul Na ons bezoek aan het kasteel rijden we door naar onze volgende bestemming, de benedictijnse abdij van Saint-Papoul, zo’n 15 kilometer verderop. Stapvoets rijden we door de verlaten straatjes die geflankeerd worden door grote platanen met een frisgroen bladerdak. Midden in het dorpje stoppen we bij de abdij. Hoge muren van goudkleurige steen lichten prachtig op in de felle zon. Het klooster werd al in het jaar 817 voor het eerst in de geschiedenisboeken genoemd. Een sierlijk beeld van Maria verwelkomt de bezoekers bij de ingang. Elk jaar is hier in september het Festival van de Troubadours. De prachtige abdij is daar een geweldig decor voor, met haar romaanse kloostergang met sierlijke zuilen die mooie doorkijkjes geven op vrolijk bloeiende geraniums en andere planten. Er hangt een serene rust, waardoor je als vanzelf gaat fluisteren. De abdij is zowel robuust als sierlijk en dat heeft te maken heeft met de bloedige geschiedenis van de streek. Vaak moesten kerken en abdijen ook als forten dienen om vijanden te weren en dat zie je duidelijk terug in de bouwstijl.

EN ROUTE

Meer weten? Montolieu: montolieu-livre.fr – Saissac: saissac.fr De abdij van Saint-Papoul: abbaye-saint-papoul.com De abdij van Villelongue: abbaye-de-villelongue.com De boeken Verborgen Frankrijk en Geheimen van de Languedoc zijn bij de auteurs verkrijgbaar. Bestellen kan door een mailtje te sturen naar info@ezwriters.nl.

Oost-Occitanie – En Route Reizen

Le Seba Ouest

Royaal in rust en ruimte Golf-arrangement speciaal voor En Route • Welkomstdrankje • 3 overnachtingen in een gezellige 2-persoonskamer met en suite badkamer • 3 x ontbijt voor 2 personen • 2 x driegangendiner voor 2 personen, inclusief wijn • Fles Blanquette de Limoux • 2 x greenfee op Golf de la Barouge in Mazamet • 2 x greenfee op Golf de Carcassonne Arrangementsprijs: € 595,– (2 personen).

Heerlijk genieten van zon en zwembad, of oude ridderburchten en middeleeuwse dorpjes. Prachtige wandelingen maken en wijn proeven bij de boer. Lang tafelen op een fijn terras. Het ontdekken van oude kloosters en kennismaken met een mysterieuze oude cultuur. Dit is het onbekende Zuid-Frankrijk.

oudt u van rust, natuur en privacy? Dan is Le Seba Ouest een aanrader! Het is een karakteristieke, gerenoveerde boerderij uit 1861 op een terrein van ruim 2 hectare in de bossen van de Montagne Noire. Het huis ligt aan een dood lopende weg nabij het gehucht Les Martys op ca. 800 meter hoogte, ten noorden van de prachtige vestingstad Carcassonne. De directe omgeving biedt wandelen mountainbikesroutes met geweldige vergezichten. Bovendien is het de ideale start plaats om het veelzijdige en mysterieuze katharenland te ontdekken.

Looptijd en voorwaarden Van 1 juni t/m 30 september 2022, op basis van beschikbaarheid. Het arrangement gaat uit van 2 personen per kamer.

De geschiedenis wordt verteld door de vele kastelen, abdijen, oude dorpjes, talrijke wijngaarden, de middeleeuwse Cité van Carcassonne en het Canal du Midi. Kathaar-arrangement speciaal voor En Route • Welkomstdrankje • 2 overnachtingen in een gezellige 2-persoonskamer met en suite badkamer • 2 x ontbijt voor 2 personen • 2 x driegangendiner voor 2 personen, inclusief wijn • Inclusief diverse wandelroutes • Fles Blanquette de Limoux Arrangementsprijs: € 295,– (2 personen).

Informatie en reserveren Een verblijf in onze chambres d’hôtes kan al vanaf € 75,– per nacht, incl. ontbijt. Neem gerust contact met ons op. Wij helpen u graag verder op weg om u een onvergetelijk verblijf te geven in de Montagne Noire. Per mail: lesebaouest@gmail.com Telefonisch: +31 (0)6 22 99 57 35 Website: beelenmaison.nl

EN ROUTE

Le Grau-du-Roi

CÔTE DU MIDI DE MEDITERRANE KUST VAN DE LANGUEDOC-ROUSSILLON Van de Camargue tot aan de Spaanse grens strekt zich een lange reeks brede zandstranden en jachthavens uit. Toch is dat niet altijd zo geweest. Ger Verhoeve duikt in de toeristische geschiedenis van deze kuststrook. TEKST: GER VERHOEVE / REDACTIE EN ROUTE

EN ROUTE

O O S T- O C C I T A N I E

e Franse Rivièra, de Côte d’Azur, kende ik al van eerdere tochten, maar zo rond 1970 was de mediterrane kuststreek van de Languedoc nieuw voor mij. En hoe! Onze camping lag op een van de immense bouwterreinen van La Grande-Motte, een reusachtig nieuw vakantiecomplexe tussen Aigues-Mortes en Montpellier. Het was vanaf 1965 uit de grond gestampt en enig groen ontbrak nog. Met haar piramidevormige flatgebouwen was La Grande-Motte een belangrijk speerpunt van het interministeriële Mission Racine, een administratieve instantie die in een tijd dat het toerisme uitgroeide tot een werkelijke industrie de taak had om de kust van de Languedoc rijp te maken voor het massatoerisme. En dat is gedeeltelijk geslaagd.

Saint-Pierre-la-Mer

Nieuwe badplaatsen Ooit was het noordelijke Le Grau-du-Roi het uitgelezen badplaatsje voor de inwoners van Nîmes. Palavas-les-Flots en Carnon ontvingen mensen uit Montpellier, Agde en Valras dienden voor Béziers. Woonde je in Narbonne dan ging je naar Narbonne Plage, Guissan of La Franqui, en vanuit Perpignan lagen Canet, Saint-Cyprien en Argelès onder handbereik. In de jaren zestig, zeventig en tachtig werden tal van bestaande kustplaatsjes tussen de Camargue en de Frans-Spaanse grens omgetoverd tot moderne badplaatsen. Franse ‘toeristriëlen’ zagen met lede ogen massa’s Spanjegangers voorbijtrekken, zonder dat deze aan de kust van de Languedoc kwamen verpozen. Dat kon zo niet langer. De vers opgerichte Mission Racine zorgde onder meer voor de ontwikkeling van Port Camargue, Le Cap d’Agde, Gruissan Plage, Port Leucate en Port Barcarès, om er maar enkele te noemen. Nieuwe, bekende vakantie-oorden, voorzien van jachthavens, en die met andere kustplaatsen een reeks van twintig plezierjachthavens gingen vormen.

Brede stranden en strandmeren Lange stukken kust, bij elkaar opgeteld toch nog zo’n 250 kilometer, bleven bespaard van deze moderne structuren. Zo gingen wij rond 1980 vaak naar het strand bij Les Cabanes de Fleury, even ten noordoosten van Narbonne aan de monding van de rivier de Aude. Het was une plage sauvage, een ‘wild’ stuk strand dus, en zonder strandwachten.

In de branding van dat brede strand kun je een onwaarschijnlijk hoeveelheid van verschillende schelpen opduikelen. Ook een wandeling naar het iets zuidelijker gelegen Saint-Pierre-la-Mer is buitengewoon aangenaam. Ik ben er laatst nog eens geweest; er was weinig tot niets veranderd. Kenmerkend voor het merendeel van de stranden van de Languedoc is dat ze breed zijn, een veelal speelse en zelden woeste branding kennen, en van het achterland gescheiden worden door lage zandopwerpingen of moerassen, hier en daar uitgegroeid tot binnenmeren. Op de kaart worden die meestal aangeduid met étang; men kweekt er vaak mosselen en oesters.

Ontmugging Die vele étangs en de bijbehorende moerassen zorgden voor een flinke kluif voor de Mission Racine: de démoustication – letterlijk ‘het ontmuggen’. De kuststrook moest muggenvrij gemaakt worden, want door het stilstaande water van de étangs was de hele kust vergeven van muggen. Het bleek een gigantische klus waarbij weinig middelen gespaard werden. Zelfs vliegtuigen en helikopters werden ingezet om grote hoeveelheden insecticiden over het gebied te verspreiden, inclusief het tegenwoordig goeddeels verboden middel DDT. Broeihaarden werden drooggelegd. Er kwam riolering en een heel wegennetwerk, waarna het

EN ROUTE

Strand van Canet

bouwen kon beginnen. Een aantal van oudsher in zichzelf gekeerde vissersplaatsjes werd tegen wil en dank meegesleurd in de vaart der volkeren. Neem nu Collioure. Het dorpshart, het baaitje en de bescheiden boulevard van dit zuidelijke vissersdorp zijn slechts met behoorlijke inspanning te bereiken: de parkeerplaatsen liggen op zeker een half uur lopen. Dat is nog eens andere koek dan ‘mijn’ Cabanes de Fleury.

Collioure

Onstabiele kusten Honderden kilometers fijnkorrelig zand bieden dus zowel ‘wilde’ stranden zonder boulevards en strandwachten als bewaakte stranden met boulevards vol snack- en ijstentjes en restaurants. Daarbij moet ik opmerken dat ‘de sjiek’ van de Côte d’Azur hier grotendeels ontbreekt: de Languedoc-Roussillon is een vakantiebestemming voor de gemiddelde portemonnee. Zoals zoveel kusten is ook de kust van de Languedoc onstabiel en onderhevig aan zowel dichtslibben als erosie. Het door de Romeinen gestichte Narbonne had ooit een open verbinding met de zee, die dichtgeslibd is. De voormalige havenplaats is nu volledig door land omgeven: Elders speelt erosie een rol, zeker gelet op de voortgaande klimaatverandering en de voorspellingen tot 2100. Als de huidige wetenschappelijke prognoses waarheid worden, dan zal 22 % van de kust erosie ondergaan: het betreft in dat geval 140.000 huizen en 10.000 bedrijven met 26.000 arbeidsplaatsen. Toch kent de kuststrook hier en daar rotsachtige formaties, al dan niet met de voeten in de Middellandse Zee. Havenstad Sète en de Cap d’Agde zijn daar voorbeelden van, maar ook de prachtige heuvels van La Clape in de rug van Narbonne Plage of het lieflijke La Franqui. Ook Cap Leucate is zo’n plek, die prachtige uitzichten op zee biedt. En dan, ten zuiden van het populaire Argelès-sur-Mer strekt

EN ROUTE

zich de wonderschone Côte Vermeille tot aan de grens met Spanje, met Collioure, Port-Vendres, Banyuls en Cerbère.

Maar hoe heet het nu? In het uiterste zuiden is er dus iets bijzonders aan de hand: dit zuidelijke stukje Middellandse Zeekust, die Côte Vermeille, heeft wél een naam, in tegenstelling tot de gehele noordelijke kuststrook van de Languedoc. Toch zou daar geleidelijk aan verandering in kunnen komen, misschien wel met internationale impact. Op 16 november 2021 bevestigde het ledencongres van toeristriëlen uit het stedelijk samenwerkingsverband Grand Narbonne het resultaat van uitvoerige onderzoeken en zelfs van een referendum: vanaf nu gaat men de naam Côte du Midi gebruiken ter promotie van de streek rondom Narbonne; onder die naam komt de toeristische bestemming op de kaart te staan. Dat is een geniale zet. Waarom? Niet alleen Nederlanders hebben maar een vaag idee wat nou eigenlijk het begrip le Midi precies omvat. Zij rekenen alles wat grofweg ten zuiden van Valence rondom de Middellandse Zee gegroepeerd ligt tot die Midi, maar geografisch is dat onjuist. De Midi omvat

O O S T- O C C I T A N I E

Carnet de voyage: 5 highlights langs de Côte du Midi

LA GRANDE-MOTTE

Béziers

De Côte du Midi is een vakantiebestemming voor de gemiddelde portemonnee ruim genomen het hele gebied tussen de Camargue en Toulouse en verder zuidwaarts. De kuststrook daarvan Côte du Midi noemen is dus een geweldig idee. Laten we hopen dat de toeristriëlen van Grand Narbonne niet kleingeestig zijn en toestaan dat hun merk uitwaaiert over de hele kuststrook. Als dat niet mag, dan is mijn voorspelling dat de toeristen dat zelf geleidelijk zullen doen. De schitterende kust verdient het.

De meest opmerkelijke badplaats van Frankrijk die halverwege de jaren zestig volledig op de tekentafel van architect Jean Balladur is ontstaan. Het moest een hypermodern superproject worden met homogene, piramidevormige bouwwerken die zich stralend wit tegen een hemel van azuur zouden aftekenen. In 1967 werd het betonnen vakantieparadijs door president De Gaulle in gebruik gesteld. Anno 2022 is het er bruisender en groener dan ooit. Lagrandemotte.com

kilometers van de Méditerranée. Je proeft een duidelijke Catalaanse sfeer in deze cultuurstad, waar vooral in de zomer veel te beleven is. Les Jeudis de Perpignan zijn inmiddels een fenomeen. Op deze zomerse donderdagen vinden op alle pleinen van de stad optredens plaats van de meest uiteenlopende artiesten. Daarnaast heeft Perpignan zijn fameuze ‘Visa pour l’image’, het festival voor fotojournalistiek. perpignantourisme.com

LE LYDIA

ABBAYE SAINTE-MARIE DE FONTEFROIDE

Waarschijnlijk de meest gefotografeerde abdij van Frankrijk, op le Mont Saint-Michel na. Het kloostercomplex, gelegen in het achterland van Narbonne, is een parel van romaanse kunst en stamt uit eind 11e eeuw. De rondom het monument aangeplante wijnstokken leveren excellente wijnen. Proef vooral eens de robijnrode ‘Deo Gratias’. fontefroide.com, vins-de-fontfroide.fr

Na ruim 35 jaar dienst te hebben gedaan als passagiersschip, vond de imposante Lydia in 1967 haar definitieve bestemming op het strand van Le Barcarès. Sindsdien markeert zij als een hagelwit baken het uiterste noorden van Catalonië. In de loop der jaren heeft ze onder meer dienstgedaan als restaurant, casino en expositieruimte. Momenteel zoekt de gemeente naar een nieuwe bestemming. L’histoire continue … Portbarcares.com

FORT DE SALSES

PERPIGNAN

De hoofdstad van de Pyrenées Oriëntales ligt aan de voet van de Pyreneeën en op slechts enkele

Vanaf de A9 is dit imposante zandkasteel al te zien. De fraai geconserveerde militaire vesting werd eind 15e eeuw gebouwd om de grens met Spanje te bewaken. Het monument trekt tegenwoordig ruim 100.000 bezoeker per jaar. salses.monuments-nationaux.fr

EN ROUTE

ONTDEK DE

L AUR AGAIS

La Fontaine d’Amour

EN ROUTE

O O S T- O C C I T A N I E

In 2010 verhuisden Rob en Mariëlle Zandvliet met hun kinderen naar het Zuid-Franse Laurac-le-Grand. Vroeger de hoofdstad en naamgever van de streek de Lauragais – tussen Toulouse en Carcassonne – tegenwoordig een schilderachtig dorpje met 200 inwoners. De Lauragais is een prachtige streek waarvan Rob en Mariëlle dagelijks genieten, evenals hun gasten die zij op hun kleinschalige Domaine en Birbès ontvangen. Mariëlle leidt ons rond.

‘W

TEKST: ROB EN MARIËLLE ZANDVLIET

e hadden al jaren samen een droom om ons eigen vakantiedomein te starten. Dit, gecombineerd met onze liefde voor Frankrijk én jaren werkervaring in het toerisme, maakte dat we de stap hebben gewaagd. We werden verliefd op Domaine en Birbès, een nog in originele staat verkerende boerderij. We hebben Birbès verbouwd tot een heerlijke vakantieplek, niet ver van al het mooise dat deze streek te bieden heeft: de Pyreneeën, de mediterrane kust, Toulouse en Carcassonne liggen allemaal op maximaal een uur rijden afstand. En daarnaast zijn er nog talloze minder bekende plekjes, soms goed verborgen, maar vaak oh zo de moeite waard…

Bezoek aan wijngaarden Rive Blanques

Hoofdstad van de cassoulet Vanaf het domaine kan je met de aanwezige huurfietsen een heerlijk tochtje richting het nabijgelegen Canal du Midi maken. Een rustige route voert langs zonnebloemvelden, boerderijen en een kolonie prachtig gekleurde vogels; de bijeneter. Maak een stop bij een schattig sluishuisje voor een kop koffie en verwen jezelf met het huisgemaakte citroentaartje. De fietsroute langs het Canal du Midi is leuk voor jong en oud; er zijn veel bootjes te zien en het gemanoeuvreer van met name de amateurschippers bij de sluizen levert leuke tafereeltjes op! Op de terugweg kom je door het stadje Castelnaudary, de zelfverklaarde wereldhoofdstad van de cassoulet. Cassoulet is een regionale culinaire specialiteit, met als basis witte bonen, confit de canard en een Toulouse-worst. Wij zijn vooral fan van de handgemaakte schotels waarin het gerecht traditioneel wordt geserveerd. Heel leuk is het om de Poterie Not te bezoeken, een klein familiebedrijfje in het dorp Mas-Saintes-Puelles, waar ze al ruim

anderhalve eeuw op authentieke wijze deze aardewerken schalen met de hand maken. Leuk om dit oude ambacht te bekijken en je hebt meteen een origineel souvenir voor thuis!

Montolieu en Mirepoix Als je in de sfeer van vervlogen tijden wilt blijven, dan moet je zeker Montolieu bezoeken. Dit fotogenieke dorpje is door de vele antieke boekwinkeltjes een waar paradijs voor de bibliofiel. Onze dochter Saar is als enorme boekenwurm volledig in haar nopjes wanneer ze een middagje in dit dorp kan rondslenteren en neer kan strijken op de boekenzolder van Librairie Abélard, met een van origine Nederlandse eigenaar. Een aanrader is om voor de lunch te reserveren bij Casquette et Chapeau, een typisch frans restaurantje op het plein voor de kerk waar je onder de platanen van een heerlijke maaltijd geniet.

EN ROUTE

Winkel in het Oesterstraatje

wandeling door de wijngaarden, een bezoek aan de cave en aansluitend een proeverij. Blanquette de Limoux past heerlijk bij de oesters die je bij voorkeur vers gaat halen aan zee. Leucate is een gezellige badplaats met fijne stranden en heerlijke strandtenten. Esther en Eric uit Leiden, al sinds het begin twee van onze vaste gasten, sluiten hun wekelijkse stranddag standaard af met een bezoek aan het ‘Oesterstraatje’ in Leucate: een kade met verschillende eenvoudige winkeltjes annex eetstalletjes waar de oesters vers voor je uit zee worden geschept en ingepakt. Het vakantiegevoel is gegarandeerd! Weekmarkt Mirepoix

In het ‘Oesterstraatje’ worden de oesters vers voor je uit zee geschept en ingepakt Maandagochtend is een bezoek aan de weekmarkt in Mirepoix een must-do. Maar de ochtend is niet compleet als je de markt ochtend niet afsluit op een van de vele terrasjes die tevoorschijn komen als de marktkramen worden opgeruimd en het prachtige plein omringd door vakwerkhuisjes in zijn volle glorie zichtbaar wordt.

Het ‘Oesterstraatje’ van Leucate Het stadje Limoux en omgeving staat, naast heerlijke witte wijnen, bekend om de Blanquette de Limoux. Het verhaal wil dat dit de eerste mousserende wijn ter wereld was, ontwikkeld door de Benedictijner monniken in Limoux. Later zou het recept meegenomen zijn naar de Champagnestreek. Een wijnhuis waar ze prijswinnende, biologische wijnen maken is Château Rives Blanques. De Nederlands eigenaren Jan en Caryl Panman maken daar de meest prachtige wijnen die zelfs in de business class van de KLM op de kaart hebben gestaan. Ze ontvangen – op afspraak – gasten voor een

EN ROUTE

Le Calvaire Wij wandelen zelf graag in de prachtige omgeving met onze honden Kaatje en Lou. Inmiddels gidsen zij onze gasten langs ons favoriete rondje, naar Le Calvaire, een gedenkheuvel bij ons buurdorp Laurabuc. Een route op deze heuvel leidt naar een kapelletje uit 1854. Dorpsgenoten die destijds hebben bijgedragen aan de bouw van deze kapel, worden op de heuvel met kunstig gedecoreerde gedenkstenen herdacht. De eerste bewoners van ons domein, de gebroeders Jean en Prosper Birbes, hebben ook beide op deze Calvaire een gedenksteen. Als klein eerbetoon aan hen hebben we onze nieuwste gîte Le Calvaire genoemd. Overigens hebben we de kapel al meerdere keren mogen gebruiken voor een huwelijksceremonie van gasten die bij ons hun huwelijks weekend hebben gevierd!

Een verfrissende duik De berg bij het dorp Bugarach is een sportieve uitdaging; met 1230 meter is het de hoogste berg van de Corbières. In 2012 werd de berg ineens wereldberoemd als een van de weinig veilige plaatsen tijdens de door sommigen gevreesde Apocalyps van 21 december 2012. Een wandeling naar de Pic de Bugarach geeft je een prachtig uitzicht over de groene hellingen van de Aude, de katharenkastelen Quéribus en Peyrepertuse en de Pyreneeën, met de Canigou als meest herkenbare punt. Bezoek na de klim ook nog even het nabijgelegen Rennes-Les-Château, onder andere bekend geworden dankzij het boek Da Vinci Code van Dan Brown. Het magische gevoel dat sommige mensen ervaren op deze berg, ervaren wij bij het nabijgelegen La Fontaine des Amours. Een van onze gasten vertelde ons jaren geleden over het bestaan van deze kleine waterpoel, die zijn romantische

O O S T- O C C I T A N I E

Sluisje in het Canal du Midi

Carnet de voyage ONZE FAVORIETE RESTAURANTS

ONTDEKKEN

naam te danken heeft aan zijn hartjesvorm. Je kunt er, tussen de locals, genieten van de prachtige natuur, de rust en natuurlijk van een verfrissende duik in het koude heldere water. Een klein, verborgen paradijs!

CASQUETTE ET CHAPEAU 2 place de la Liberté, Montolieu casquetteetchapeau.fr

CHÂTEAU RIVES BLANQUES, Cépie rives-blanques.com

Vrij als een vogel

LES ESCARGOTS 7 rue Viollet le Duc, Carcassonne restaurant-lescargot.com

Afgelopen jaar hebben wij onszelf een uniek cadeau gegeven; een vlucht over de omgeving met een zogeheten ULM, een ultralight vliegtuigje. Of liever gezegd, een deltavleugel met een bakje eronder, zo vrij als een vogeltje! De man van de secretaresse van de gemeente Laurac, waar ik al zeven jaar in de gemeenteraad zetel, is fervent hobby-vlieger en samen met een collega biedt hij de mogelijkheid om tegen een zeer bescheiden tarief een uurtje mee te vliegen. Het “vliegveld” is niet meer dan een weiland, maar wat een geweldige ervaring! Veel van bovengenoemde bezienswaardigheden hebben we vanuit de lucht kunnen bewonderen en uiteraard hebben we ook de nodige luchtfoto’s genomen van ons domaine en de omgeving. Een absolute aanrader! Eenmaal terug op Domaine en Birbès is het heerlijk bijkomen van alle indrukken bij het (verwarmde) zwembad, op je terras of een mooi plekje ergens in de grote tuin. Birbes is een kleinschalig vakantiedomein waar je alle rust hebt, maar ook de gezelligheid met andere gasten kunt opzoeken. Je logeert in een van de gîtes of in een ingerichte safaritent met eigen sanitair. We verzorgen een aantal keer per week een maaltijd, waar je gezellig aan de lange tafels bij kunt aanschuiven.’

Domaine en Birbès Gîtes en safaritenten Rob en Marielle Zandvliet domaineenbirbes.com

VILLAGE DES OSTRÉOCULTEURS (Oesterstraatje) 23-42 Mas Ostréicole, Leucate

LA TABLE CAVE DU CHÂTEAU 1 Chemin de Montréal, Pennautier lorgeril-wine

POTERIE NOT 1851 route de Labastide, Mas-Saintes-Puelles poterienot.fr

BIQUET PLAGE Chemin de Mouret, Leucate biquetplage.com

VLUCHT PER ULM ULM Piege Lauragais facebook.com/ulm.piegelauragais.5

Les Ailes de la Piège – ULM Piege Lauragais

EN ROUTE

BONNES ADRESSES

De leukste chambres d’hôtes in het diepe zuiden vanaf

vanaf

€ 980

€ 110

per week

per nacht

ESPÉRAZA (AUDE)

ESTADENS (HAUTE GARONNE) - OCCITANIË

Résidence Espéraza

PYRÉNÉES PASSIONS

Kom genieten van wandelen, fietsen, lekker eten, cultuur, wijnvelden en de natuur in de Aude. Nabij Carcassonne en Limoux vind je het luxe appartement Résidence Espéraza. In dit pand met zijn rijke historie is nieuwbouw gepleegd, met een groot park er omheen, aan de rivier de Aude en op loopafstand van het centrum van Esperaza. Om de hoek van het historische Rennes-le-Château en Quillan met een heerlijk zwemmeer en strand. Op nog geen uur van de bergen en de kust.

Kleinschalig kindvriendelijk vakantiedomein met zwembad aan de voet van de Franse Pyreneeën. Daar waar het voortreffelijk slapen, eten (met vooral local food) en drinken is. Ontdek de vele sportieve outdoor activiteiten en de optimale bergbeleving. Just take it slow! Geniet van het dagelijkse ritme van het platteland, de IPad kan in de koffer, de dag stuurt zichzelf. Ga terug in de tijd van de oorsprong en ervaar de luxe van eenvoudig genieten. Voel je zeer welkom bij eigenaren ‘Flo en Rob’ op deze prachtige locatie.

WWW.MA-DOME.NL

WWW.PYRENEESPASSIONS.COM

vanaf

€ 99

€ 66

per nacht

SAINT-HIPPOLYTE-DU-FORT (GARD)

COUFLENS (ARIÈGE)

Auberge Les Myrtilles Gelegen aan de zuidelijke voet van Nationaal Park Cevennen en op een steenworp van de Middellandse Zee en steden als Montpellier, Nîmes en Uzès, vind je deze prachtige chambres d’hôtes met vier smaakvol ingerichte gastenkamers met elk een eigen badkamer. Het heerlijke ontbijtbuffet wordt geserveerd op het buitenterras. Er is een verfrissend zoutwater zwembad (mei-september) in een grote tuin. Vele restaurants op loopafstand en binnen 10 minuten rijden. Eigen parkeerterrein.

Midden in de Pyreneeën staat aan een zeer rustige weg dit hotelletje met als enige gasten wandelaars, fietsers, lokale boeren en dorpsgenoten. Vanaf het uitnodigende terras is het uitzicht op de bergtoppen rondom adembenemend. Hier kom je voor een actieve vakantie in de bergen. En dat alles vanuit een gezellig klein dorpshotel waar de dorpsgenoten kind aan huis zijn bij eigenaren René en Anouk.

WWW.CHAMBRESDHOTESDESGENSHEUREUX.COM

WWW.AUBERGELESMYRTILLES.COM

Ga voor meer adressen naar chambresdhoteswijzer.nl

DE STERREN VAN DE PROVENCE In de serie De Groene Reisgids is Michelin nu ook toegekomen aan actualisering van de Provence. Dat betekent in de nieuwe opzet dat we als voorgerecht foto’s krijgen van de meeste 3-sterrenplekken, gevolgd door ‘mooiste reiservaringen’, waarna een reisplanner ons meerdaagse routes aanbiedt, inclusief kaartjes en verwijzing naar de bijbehorende pagina’s. Na deze appetizers volgt pas de traditionele uitgebreidere inleiding over de geschiedenis, natuur, cultuur en tradities: een leesplezier op zich. Hierna volgt onder het kopje ‘Steden en bezienswaardigheden’ de hoofdmoot van de gids, die een opdeling van de Provence laat zien in 8 regio’s rond (voornamelijk) steden: Marseille, Aix-en-Provence, Arles, Saint-Rémy-de-Provence, Avignon, Orange, de Ventoux en de Luberon. Zoals altijd valt de vlotte, degelijke en precieze informatie op, met plattegronden, rondritten, wandelroutes en vernieuwd horeca-aanbod. En niet te vergeten, de sterrenaanduidingen bij bezienswaardigheden, het unieke patent van Michelin!

Provence – De Groene Reisgids Michelin – Lannoo – € 19,99

boek en

lank

RECENSIES: PAUL VAN LAAR

LEVE LA CHANSON FRANÇAISE! Matthijs van Nieuwkerk verklaart zelf in het voorwoord het oerknalletje dat zich voordeed toen hij nieuwbakken ‘Slimste Mens’ Rob Kemps tegen het lijf liep en deze Matthijs’ Aznavour-adoratie aangreep om hem zijn grote liefde voor het Franse chanson te bekennen. De vonken die kort daarna tussen beide mannen oversprongen in Matthijs gaat door leidden al vlug tot plannen voor de tv-serie CHANSONS!, voornamelijk opgenomen in Parijs. Sfeervolle beelden, met Matthijs als aansteker van Robs tomeloze enthousiasme voor alles wat Parijs is. De beleden melancholie zorgt daarbij voor stemmig tegenwicht. Datzelfde komt ook terug in het boek, met heerlijk vertelde anekdotes, chansonlijstjes (zie Spotify), prachtige foto’s en ereplaatsen voor Piaf, Brassens, Brel, Aznavour, Barbara en Renaud. Zeg maar tot en met de Jaren ’70. Matthijs en Rob hebben beloofd terug te gaan naar Parijs. Hopelijk ontdekken ze dan ook uit de decennia daarna bepalende chansonniers als Béart, Souchon, Duteil, Le Forestier, Cabrel en Bruni. Bonne chance!

Matthijs van Nieuwkerk, Rob Kemps – CHANSONS! – Meulenhoff, 2021 – € 20,00

FERRY WAAGT ZICH BUITEN

DE PÉRIPHÉRIQUE

Na ons al veel moois gegeven te hebben met zijn gidsen Ongewoon Parijs en Ongekend Parijs, steekt Ferry van der Vliet nu de périphérique over in Rondom Parijs: de regio Île-de-France en iets daarbuiten. Ook nu leidt en verleidt hij ons met zijn bijzondere foto’s, die aansluiten bij de vlot en kundig beschreven ontdekkingstocht door het gebied waar koningen en adel hun kastelen en jachtgebieden hadden, heerlijk dicht bij Parijs. Bossen dus, abdijen, lieflijk heuvellandschap, sfeervolle stadjes aan rivieren. Uitwaaierend naar alle windstreken, tot aan Giverny (Monet), Rouen en Chartres aan toe, clustert Ferry dagtrips rond bekende plaatsen als Chantilly, Fontainebleau, Saint-Germainen-Laye (Debussy), Rambouillet en mythische schildersdorpen als Chatou, Barbizon en Auvers-sur-Oise. En minder bekende plekken onderweg als Sèvres (porselein), Moret-sur-Loing (Sisley), Vaux-de-Cernay (abdij) en Montfort-l’Amaury (Ravel, Aznavour). En warempel ook achter het paleis: de stád Versailles! Geknipt voor autotochten, anders goed bereikbaar via de R.E.R. (+bus soms), en dan maar wandelen, of fietsen …

Ferry van der Vliet – Rondom Parijs – Edicola – € 22,50

EN ROUTE

CONTEMPLATIEF WANDELEN Bij het woord ‘pelgrimstochten’ denk je meteen aan de mythische route naar Santiago de Compostella. Dit boek bewijst dat er vele andere routes de moeite waard zijn om te lopen. In heel Europa vind je traditierijke of herontdekte pelgrimsroutes die in de voetsporen treden van belangrijke heiligen. Veel van die routes lopen dwars door Frankrijk. In deze routes wordt de landschappelijke diversiteit van het continent weerspiegeld. Pelgrimstochten | Lannoo | € 34,99

LES PLUS BEAUX VILLAGES DE LA FRANCE Ontdek de 158 meest pittoreske dorpen van Frankrijk, geselecteerd door de vereniging Les Plus Beaux Villages de France, op basis van hun authenticiteit, charme en culturele nalatenschap. De verzameling mooiste Franse dorpen biedt een unieke reiservaring, van de ruige kusten van Bretagne in Saint-Suliac, tot aan de lavendelvelden van de Provence in Tourtour en de traditionele schepen die over de Dordogne varen bij Beynac-et-Cazenac. Deze geheel vernieuwde editie biedt alles wat je nodig hebt voor een onvergetelijke reis naar de mooiste dorpen van Frankrijk. De allermooiste dorpen van Frankrijk | ANWB Uitgeverij | € 19,99

ONTDEK HET OOSTEN Verken Nancy, Verdun, Straatsburg, Colmar, Besançon en veel meer. Flaneer over Place Stanislas in Nancy waar gouden tijden schitteren, ontdek de mooiste wijndorpen van de Elzas langs de Route des Vins, beleef de oude kunst in het Musée Unterlinden in het hart van Colmar en bezoek de bezienswaardigheden in de vallei van de Loue met de fraai gelegen stadjes en dorpjes aan de rivier. Deze reisgids zit boordevol praktische informatie, historische achtergronden, handige overzichtskaarten, sfeervolle foto’s en uitgebreide culturele achtergrondinformatie, is altijd up-to-date en geschreven door Nederlandstalige experts. Elzas, Jura en Vogezen | Angela Heetvelt | Dominicus | € 22,99

WAAROM DE FRANSEN ZO FRANS ZIJN

boek en

lank

Et alors? De schampere reactie van wijlen president Mitterand vat dat volledig samen. Mix je ne sais quoi, grandeur, een opmerkelijke relatie tot de eigen taal en vooral ook lossere zeden dan de gemiddelde Europeaan en je komt al een heel eind. Kikkerbillen en schapenkloten; een Frans (on)gemak; de van moord beschuldigde Edith Piaf passeren allemaal de revue van Houtman en Mouton. De auteurs duiken ook de Franse politiek in, waarbij ze menig (presidentiële) kroon ontbloten en koppen doen rollen. Vlot en vermakelijk geschreven. Een francofiel leest dit boek in één keer uit. Et alors? | Joost Houtman en Alain Mouton | Ertsberg | € 24,99 – Et alors is het welkomst geschenk voor nieuwe abonnees van magazine Maison en France

RAADSELS IN DE GERS Het had een romantische vakantie moeten worden voor Marinde, maar een raadselachtige ontdekking op een foto in een museum in Frankrijk en het onverwachte overlijden van een oudere vrouw in Lourdes zetten een kettingreactie van gebeurtenissen in werking die niemand voorzien had. Als dan ook nog mensen zich bedreigd gaan voelen en nergens voor terugdeinzen, komen levens in gevaar. Verdriet, verliefdheid, angst en uiteindelijk moord. Een heftige zomer om nooit meer te vergeten. Auteur Paul van der Mark woont al jaren in Frankrijk en liet zich er inspireren tot deze roman in zijn ‘achtertuin’. Het lavendelmeisje | Paul van der Mark | Elikser Uitgeverij | € 24,50

LIMBURGSE PASSIE VOOR DE FRANSE KEUKEN Wil Demandt was oprichter en chef-kok van het legendarische restaurant Bordewijk in Amsterdam. In zijn keuken is het altijd zondag. Mede door zijn Limburgse roots, was wat Wil in zijn restaurant kookte heel normaal: er werd een beest geslacht en vervolgens werden alle delen verwerkt in zijn uitzonderlijk bourgondische gerechten. Van kop tot staart, zoals dat tegenwoordig wordt genoemd. Tot op de dag van vandaag is Wil bezig met koken, eten en lezen en schrijven over eten. In dit boek heeft hij zijn onnavolgbare nalatenschap opgetekend. Altijd zondag | Wil Demandt | Carrera | € 39,99

EN ROUTE

REISGIDS

Ferry van der Vliet RONDOM PARIJS UITGEVERIJ EDICOLA, € 22,50 ALLE FOTO’S: FERRY VAN DER VLIET - PARIS FVDV

ROYAUMONT, EEN KONINKLIJKE ABDIJ

e abdijen en kloosters van Frankrijk, ze behoren tot de mooiste plekjes van het land . Op zo’n 50 kilometer ten noorden van Parijs, genesteld in een groen kader, midden in het Regionaal Natuurpark van Oise-Pays de France, in de gemeente Asnières-sur-Oise, ligt aan de D922 de koninklijke abdij van Royaumont. Ge¬sticht in 1228 is dit de grootste cisterciënzerab¬dij van Ile-de-France. Deze abdij kreeg de naam Royaumont ter ere van de heilige Lodewijk, de koning die de abdij liet bouwen.

EN ROUTE

De glorietijd van de abdijen in île-de-Fran¬ce is direct verbonden met de aanwezigheid van de koninklijke macht in deze streek en de gulheid van schenkers, noem het maar koninklijke aflaten. Het fenomeen ‘aflaat’ was een manier om tijdelijke straffen voor zonden af te kopen. Het ging hierbij om zonden die in de biecht waren beleden. Met aflaten kon de tijd in het vagevuur – waar men na de dood kwam – verkort worden. De aflaten als fenomeen ontstonden in de vroege Middeleeuwen. De koning schonk een abdij ook als dank voor een overwinning, om boete te doen, uit persoonlijke vroomheid of om een bruidsschat mee te geven aan een koninklijke prin¬ses die het klooster in ging. De Cisterciënzer Orde is ontstaan in 1098, een periode van monastiek réveil, toen Abt Robertus van Molesme – een benedictijner abt- met 21 medebroeders naar een onherbergzame plaats ‘Cistercium’ (Cîteaux) ten zuiden van Dijon trok. Aan deze plaats hebben zij ook hun naam ‘Cisterciënzers’ te danken. De monniken moesten zich afzonderen van de wereld, midden in de natuur. De abdij van Royaumont was geen uitzondering op de regel. Het uiterst sobere kloosterleven werd bepaald door de missen verdeeld tussen gebed en arbeid.

BOEKEN – LEESFR AGMENT

De cisterciënzer kloosters hebben vaak een identieke plattegrond, zo ook die van Royaumont. De centrale gotische kloostergang wordt gevormd door een mooie binnentuin omringd door vier galerieën. Dit is een meditatieplek en wandelgang voor koormonniken en leidt naar verschillende gebouwen. Tegen een van de zijden van de kloostergang leunde de abdijkerk, die in 1235 werd ingewijd maar het loodje legde tijdens de Franse revolutie. Alleen een deel van een kruisarm aan de noordkant bleef over¬eind. Spectaculair zijn haar afmetingen die te vergelijken zijn met die van een kathedraal, 106 meter lang. Aan de andere zijde is de kapittelzaal waar de monniken verzamelen om de belangen van de gemeenschap te bespreken tijdens ‘kapittels’, voorgezeten door de abt. Aan de derde zijde ligt de refter, een meesterwerk van gotische bouwkunst, waar ruim voldoende plaats was voor honderdtwintig koormonniken en aan de vierde zijde de ont¬vangstruimte, de enige verwarmde plek in de abdij. In de voormalige keukens bevindt zich een van de weinige voorbeelden van een gebeeldhouwde Maria die de borst geeft, de Heilige Maagd van Royaumont uit de 14e eeuw. De slaapzaal ligt boven de kapittelzaal. Deze staat in verbinding met de kerk

via een rechtstreekse trap, zodat de monniken ’s nachts of bij dageraad gemakkelijk naar de mis konden gaan. Na bewoond te zijn door de monnikengemeenschap tot aan de Revolutie, werd de abdij achtereenvolgens een katoenspinnerij, een noviciaat en daarna een militair hospitaal tijdens de Eerste Wereldoorlog, alvorens aangekocht te worden door de familie Goüin, die in 1964 de Fondation Royaumont creëerde, een stichting met culturele inslag. Als belangrijk centrum voor culturele en artistieke ontmoetingen, organiseert de abdij van Royaumont door het hele jaar heen talrijke evenementen waaronder muziekconcerten, conferenties en tentoonstel lingen. Welkomstcadeau voor nieuwe abonnees! zie pagina 115

EN ROUTE

Juridische Adviespraktijk Bosscher Nederlands / Frans recht

Het is een dankbare taak om klanten te helpen hun droomhuis te vinden in Frankrijk. PASCALE VAN DAMME ADVISEUR IN ONROEREND GOED

Mr Mireille Bosscher kandidaat-notaris VOOR MEER

DETAILS

LEGGETT

Juridische Adviespraktijk Bosscher helpt u graag bij juridische kwesties in Frankrijk, zodat u optimaal kunt genieten van la douce France. » aan-en verkoop van Franse woningen; » ﬁscale kwesties;

IMMOBILIER

» erfrecht / nalatenschappen;

Als u overweegt te verhuizen naar Frankrijk, neem dan vandaag nog contact met ons op voor meer informatie over een positie als zelfstandige makelaar. +33 (0)5 53 60 82 77 recruitment@leggett.fr www.leggettfrance.com

» huurrecht; » echtscheidingen. +31 (0)6 426 61 075

Nassauplein 36

info@bosscher-advies.nl

2585 ED Den Haag

www.bosscher-advies.nl

UW MAKELAAR IN HET DIEPE ZUIDEN VAN FRANKRIJK

ARIÈGE

AUDE

LA-BASTIDE-SUR-L’HERS

OMGEVING CARCASSONNE

€ 265.000

€ 825.000

Mooi en degelĳk vrĳstaand huis met zwembad.

Schitterend domaine met groot huis en drie gîtes.

GERS

SARRECAVE

ARIÈGE

SAVERDUN

Romantisch huis met rondom een ruime tuin.

Domein met meerdere gebouwen en zwembad.

€ 242.000

€ 685.000

UW DROOMHUIS IN DE OCCITANIE WORDT WERKELIJKHEID

Wilt u tijdens het hele traject voor de aan/verkoop van uw huis, appartement of terrein in het diepe Zuiden van Frankrijk (Ariège - Aude – Gers – Haute-Garonne) begeleiding van een professionele makelaar? Dan bent u bij ons aan het juiste adres. Wij bundelen sinds 2000 ruim 20 jaar kennis en ervaring en zijn in die tijd uitgegroeid tot een kantoor met verkooppunten in de hele Occitanie. Ons aanbod is zeer gevarieerd, zowel qua type woning en stijl als ook voor elk budget, en ons team van Nederlandstalige agenten bieden u begeleiding op maat. Anneke de Gier – oprichter/eigenaar

info@midipyreneesproprietes.com www.midipyreneesproprietes.com Tel. +33 05 61 69 36 81 Tel. +33 (0) 6 09 43 34 70 Volg ons ook

op Facebook

DE COUCHOIS

Een bourgondische verrassing

DE STILLE LUISTER VAN HET RODE GOUD

Per fiets naar wereldberoemde wijndorpen

DE BRUISENDE CHAMPAGNE Een rondrit langs wijngaarden en champagnehuizen

BOURGOGNE& CHAMPAGNE EN ROUTE

EN ROUTE

BOU RG OGN E & CH A M PAGN E

De Couchois EEN BOURGONDISCHE VERRASSING

Tussen het bekende wijnstadje Beaune en natuurpark de Morvan ligt de Couchois, met het dorp Couches. Een minder bekend deel van de Bourgogne, met glooiende heuvels, wijngaarden, bossen en weides met daarin de kenmerkende witte Charolais koeien. We gaan vandaag op pad in dit prachtige gebied. T E K S T : B E N J A M I N H A A S E N C H R I S T E L VA N K O P P E N

et weer is helder en zonnig. Een perfecte dag om het hoogste punt van de omgeving op te zoeken. Dat is, met een hoogte van 583 meter, de Mont Rome in Saint-Sernain-du-Plain. Eerst nog even langs het bakkertje in Couches, voor een verse baguette voor onderweg. De berg Rome staat aangegeven op de kaart, maar de weg ernaartoe moet je even weten. Het blijkt nog geen kwartiertje rijden. Terwijl we via het smalle weggetje de heuvel op rijden, worden de vergezichten steeds mooier. Halverwege maken we een stop om naar het David Théâtre te wandelen, een halvemaanvormig stenen openluchttheater. Eind juli is dit theater een week lang het sfeervolle decor van openluchtconcerten in de avondschemering. Het evenement heet ‘Les Nuits du Mont Rome’. Het theater biedt een weids uitzicht op de vallei van de Dheune en heeft een goede akoestiek. Ieder jaar kun je hier luisteren naar een verrassend muziekrepertoire van klassiek, jazz en opera. We gaan verder de Mont Rome op. Op het hoogste punt is het uitzicht fenomenaal, 360 graden zicht tot ver in de Morvan. En met een heldere en schone lucht zoals vandaag kunnen we zelfs op bijna 300 km afstand de piek van de Mont Blanc zien! We besluiten dat dit een perfecte picknickplek is. We genieten van het uitzicht én de baguette en fromages die we mee hebben genomen.

EN ROUTE

Château de Couches

Betaalbare Bourgognes proeven Na de picknick bezoeken we Cave de Mazenay, om wijn te proeven. De rode wijn uit deze regio heeft zijn eigen regionale kwaliteitslabel, de ‘Appellation regionale Couchois’, en een zeer goede prijskwaliteitverhouding. Waar je in Chassagne Montrachet al minimaal 34 euro moet betalen voor een streekwijn, heb je hier al zeer goede kwaliteit voor 6 euro. Op de parkeerplaats zien we Fransen met lege jerrycans lopen. Bij deze Cave kun je namelijk vanuit een groot houten wijnvat je eigen jerrycans laten vullen. Duurzaam! Naast wijn verkopen ze ook andere typisch Bourgondische drankjes, waaronder een overheerlijke Crème de Prunelle, een Bourgondische likeur op basis van sleedoorn. ‘La Ronde du Couchois’ is ook een geweldige manier om de wijnen van deze streek te ontdekken. Je koopt eenmalig voor 5 euro een wijnglas en kunt daarmee vervolgens bij alle deelnemende wijndomeinen binnenlopen en hun wijnen proeven. Er doen vier dorpen mee: Couches, Dracy le Couches, Saint-Maurice-le-Couches en SaintSernin-du-Plain. In 2022 is la Ronde du Couchois gepland op 6 en 7 augustus.

Overspelige vrouwen Met een paar doosjes wijn veilig in de kofferbak gaan we terug in de tijd. De geschiedenis van het middeleeuwse dorp Couches begint in de tijd dat de Romeinen de Galliërs bevochten. De naam Couches komt van soleil couchant, de ondergaande zon die vanaf de Romeinse Via Agrippa te zien was. Deze Romeinse weg bestaat nog steeds en is onderdeel van de vele wandelroutes. De Couchois heeft meerdere kastelen, waaronder Château de Couches, Château Montpatey en Château Dracy les Couches. Château de Couches is het meest bekende. Het kasteel organiseert allerlei activiteiten, waaronder de Médiévales. Hier kun je in een middeleeuwse setting wol spinnen, uilen

EN ROUTE

Couches komt van soleil couchant, de ondergaande zon die vanaf de Romeinse Via Agrippa te zien was laten vliegen, messen en zwaarden maken, steenhouwen en als ridder te paard aan wedstrijden mee doen. Wij houden het deze middag na het wijnproeven liever bij een rondleiding, waarin het fascinerende verhaal over Marguerite de Bourgogne verteld wordt. Van deze roemruchte prinses en echtgenote van Lodewijk X deed het verhaal de ronde dat zij samen met haar twee schoonzussen nogal graag de bloemetjes buiten zette. Dit leidde begin 14e eeuw tot een groot schandaal. De dames werden beticht van lichtvaardig gedrag en overspel, en Marguerite belandde in een koude cel in het Normandische Château Gaillard. Daar stierf ze ook, onder verdachte omstandigheden, slechts 25 jaar oud ...

Culinaire tips van locals Na het koele kasteel hebben we zin in een terrasje in de zon. Dat vinden we op het plein van La Mairie in Couches, bij Bar l’Oval. Aan het tafeltje naast ons zitten Nederlanders. Het stel blijkt hier permanent te wonen en vertelt dat deze bar voor de locals de favoriete ontmoetingsplek is in Couches. We maken graag gebruik van hun insiderskennis en vragen advies over waar we straks lekker kunnen eten.

BOU RG OGN E & CH A M PAGN E

Carnet de Voyage OFFICE DU TOURISME AUTUNOIS autun-tourisme.com CHÂTEAU DE COUCHES Middeleeuwse feesten, 14–17 juli 2022, chateaudecouches.com FESTIVAL LES NUITS DU MONT ROME nuitsdumontrome.com JAZZ COUCHES 6–9 juli 2022, jazzacouches.fr RONDE DU COUCHOIS 6–7 augustus 2022 larondeducouchois.wordpress.com

LOGIES DOMAINE RYMSKA, Relais chateau 5* op een landgoed van 80 hectare. domaine-rymska.com

Ze wijzen naar de overkant van het plein, naar restaurant a l’Heure de Saveurs. Met een terras, een menu du jour van 15 euro en een à la carte menu. Ook raden ze Le P’tit Couchois aan. Het restaurant met chef Vincenzo, een 100% Italiaan, die heerlijke Italiaanse gerechten maakt. Maar natuurlijk wél met een glas Bourgogne erbij. Exclusiever is Domaine Rymska in het dorp SaintJean-de-Trezy. Dit is een relais château hotel op een landgoed van 80 hectare met koeien, eenden en kippen. De kok bereidt deze dieren verser dan vers. Het menu dégustation kost 125 euro. Door de week bieden ze ook een eenvoudiger lunchmenu van 32 euro. We kiezen uiteindelijk voor restaurant Blason de Vair. Na het dessert klinken we op deze heerlijke dag en maken we plannen voor morgen. Een quad huren bij Quad Vignes et Chateaux? Zwemmen in Lac de Montaubry? Fietsen over La Voie Verte of wandelen op de Via Agrippa, de oude Romeinse weg? La vie est belle!

CHÂTEAU DE MONTPATEY, logeren in een kasteel met zwembad chateau-de-montpatey.com HOTEL LES TROIS MAURES, familie gerund hotel, schone kamers, eerlijk eten, midden in het dorp. bourgogne-tourismeencouchois. com/patrimoine LA BONNE VIE, bungalows en minicamping, kindvriendelijk vakantiepark. nl.camping-labonnevie.com

GÎTES LA CREUSE Beheerd door een Nederlands echtpaar. Zij is fotograaf en kent de beste wandelroutes in de omgeving. gitelacreuse.com/nl/home LES SOURCES DU CHÂTEAU Tegenover het kasteel: pico bello gezellig huisje met eigen tuin. Via het pad bereik je het dorp met restaurants en winkels. lessourcesduchateau.nl CHÂTEAU DE DIGOINE Nederlandse gastvrijheid in een bijzonder fraai park met meer. chateau-de-digoine.com

RESTAURANTS RESTAURANT A L’HEURE DES SAVEURS 1 place de l’hotel de ville, Couches facebook.com/alheuredessaveurs LE P’TIT COUCHOIS Grande Rue, Couches, facebook.com/Leptitcouchois RESTAURANT LE MARCHAND 16 rue du Pont, Léger-sur-Dheune Tel. +33 (0)3 85 45 46 80

Gîte La Creuse

EN ROUTE

onze vakkundigheid is uw garantie

Maison de Maitre in kasteel dorp 3 slaapkamer woonhuis in Sully, met bijgebouwen voor gastenhuis. Alles op 5 000m2 kavel. 190.000 € CR5294BS

Gezellig dorpshuis, Ouche Valley Licht en ruim, vier slaapkamers, bijgebouw en tuin. Op kavel van 651m2. Beaune en Dijon dichtbij. 219.000 € RT5289P

Wijngaard met twee huizen Tussen de mooiste wijnvelden van Auxey Duresses, eigen AOC grond, alles op 1360m2 kavel. 269.000 € JCR5264BS

Luxe appartement met tuin en zwembad, Semur-en-Auxois Duplex behelst eigen vleugel binnen gerenoveerde watermolen. 3 slaapkamers, 3 badkamers. Balkon met uitzicht. 295.000 € RT5240P

Stenen dorpshuis in the Gard Vrijstaand stenen huis met twee slaapkamers en badkamers. Omheinde tuin, kavel totaal 1010m2 349.000 € 11-2443

Groot huis met zwembad, Autun 4 slaapkamers, twee badkamers. Wordt gemeubileerd verkocht. Ten oosten van Autun waar u alle winkels vindt. Wijnkelder en tennisbaan. 349.000 € BH5268D

Landhuis met 3,4 ha, Picardie Omringd door eigen velden en bos. 4 slaapkamers. Zal verfrist moeten worden, is uit de 80 er jaren. 355.000 € ML3226N

Tussen Brussel en Parijs Notaris huis met 6 slaapkamers, op kavel van 6500m2. Dichtbij St Quentin, Picardie. 430.000 € ML3226N

Wijn domein, Zuid Bourgogne Klaar voor gebruik als B&B of als eigen huis omringd door eigen premier cru wijngaarden. Zwembad en proef lokaal. 1.490.000 € JP5262S

8 place de l'Hôtel de Ville - 21190 MEURSAULT - FRANCE Tel. 0033 380 20 86 20 info@france4u.eu - www.france4u.eu

Zin in een mooie Champagne trip? Champagne Travel is gespecialiseerd in het organiseren van particuliere- en zakelijke reizen naar de Champagnestreek. Tijdens een reis ontdek je de regio, leer je alles over zijn magische wijn en geniet je van zijn gastronomische lekkernijen. Boek je reis bij www.champagnetravel.nl

Heb je iets te vieren? Bestel de heerlijkste champagnes vanuit de hele champagnestreek bij www.brouzje.nl

Champagne Ambassadeur® Comité Champagne

BOU RG OGN E & CH A M PAGN E

DE STILLE LUISTER VAN HET RODE GOUD

P E R F I E T S L A NG S W E R E L DBE ROE M DE W I J N D OR P E N

Een oude wijnfles was voor Paul van Laar de aanleiding om een zesdaagse fietstocht te maken door de Côte d’Or. Het werd een boeiende reis van Beaune naar Dijon langs de 22 belangrijkste wijndorpen, aaneengeregen als parels aan een halssnoer. T E K S T E N B E E L D : PA U L VA N L A A R

Dag 2 – Start véloroute

EN ROUTE

Dag 3 – Château Corton

EN ROUTE

Dag 2 – Pommard

De diepste minerale lagen bepalen de kracht en het karakter van de wijn

Op de buffetkast in mijn keuken rust al jaren een fles Chambolle-Musigny die ik aantrof bij het ontruimen van mijn ouderlijk huis. Naam en jaartal – 1937 – zijn nog leesbaar op het halfvergane etiket. Een antiquiteit, de drinkbaarheid voorbij. Mijn vader vertelde me in mijn tienerjaren dat de fles hem geschonken was door de echtgenoot van een gravin die EK, Nederland-Tsjechië. Op de place Carnot zal ik op een de graaf had verstoten naar het groot buitenscherm van de Brasserie des Chevaliers, onder koetshuis, waarna ze de koetsier het genot van een ravioli au saumon, ons landje uitgeschakeld bij haar liet intrekken in het kasteel. Een verhaal dat zien worden met 0-2. Welke teleurstelling ik wegspoel met een mij zó intrigeerde dat ‘Chambolle-Musigny’ altijd chardonnay en een avondwandeling door de sfeervolle stad. in mij bleef rondzingen. Mettertijd zijn daar veel andere namen van Dag 2 – Maandag 28 juni eeuwenoude Bourgondische wijndorpen bijgekoIn het centrum stippel ik in sandwichcafé Les Baltardises mijn men, zo mythisch dat muziek en poëzie als vanzelf eerste etappe uit: Beaune-Santenay. Bordjes wijzen naar de meeklinken: Chevrey-Chambertin, Vosne-Romanée, Véloroute Voie des Vignes, paden over asfaltweggetjes vlak Puligny-Montrachet, Pommard, Vougeot, Meursault. langs wijngaarden. Een vlak parcours, af en toe vals plat. Alors, en route pour la Côte d’Or … Op naar Beaune, Rustig ook, hier en daar een sproeitractor of werkers die de het vertrekpunt van mijn fietstocht! ranken opbinden. Een zonnetje wanneer ik na 6 km aankom Dag 1 – Zondag 27 juni 2021 in p o m m a r d (600 inw; 22 premiers crus), bekend om zijn Beaune. Wanneer ik ’s middags mijn paspoort overrode wijnen ‘om op te kauwen’, zo wordt me in het luxueus handig bij de receptie van camping Les cent Vignes: verbouwde chateau uitgelegd. een grote grijns op het gezicht van de campingbaas, Na een helling wacht me v o l n ay (330 inw; 24 pr.cr), waar ik in de Cellier Volnaysien te horen krijg dat ze hier zó veel hij (Amsterdammer) heeft dezelfde achternaam als gracieuzere wijnen hebben dan in Pommard. Weer 5 km verik! Hij geeft me een prima plek en ik fiets meteen derop: m e u r s a u lt (1600 inw: 14 pr.cr), geroemd om zijn witte naar het centrum (1,5 km) om de stad te verkennen. wijnen. Bochtige straatjes, veelkleurige daken, volop sfeer. Stuiterend over kinderkopjes en spiedend naar Op het Office de tourisme haal ik info over de locaties waar cafés waar ik ’s avonds voetballen kan kijken, het

EN ROUTE

B OU RG O G N E & C H A M PAG N E

Dag 2 – brons in Puligny-Montrachet

Dag 3 – Corton-Charlemagne

dergrond is (kalk, mergel, graniet), des te meer moeten de wijnstokken hun best doen om door te dringen tot de diepste minerale lagen, wat de kracht en het karakter van de wijn bepaalt. En welke druif, de rode pinot noir of de witte chardonnay daar het meest geschikt is. Voilà! Ik ga door naar s a n t e n ay (900 inw.), een stadje dat het moet doen met 15 rode premiers crus, goed betaalbaar omdat ze la Grande vadrouille verfilmd werd. Jammer dat de hier wat minder boffen met Mairie in de steigers staat, de fameuze plek waar de de ondergrond… Weer wat Louis de Funès en Bourvil de Duitsers uitrookten. wijzer geworden fiets ik teDag 3 – Château Corton In de Cave Jean Monnier vraag ik waarom er geen rug naar Beaune, waar ik grands crus zijn in dit fameuze wijndorp. De uitleg: in in het campingrestaurant 1930 werd bepaald dat 33 Bourgondische domeinen voor het eerst vandaag het glas hef, bij een boeuf bourguignon. zich ‘grand cru’ mochten noemen en maar liefst 635 Dag 3 – Dinsdag 29 juni andere ‘premier cru’. Gemeentes als Meursault, PomIk start met een bezoek aan Beaune, het Hôtel-Dieu met zijn mard, Volnay en Nuits-Saint-Georges wensten niet schitterende dak en museale zalen met kunstschatten, waarmee te doen aan deze kwalificatie om geen scheve onder Het Laatste Oordeel van Rogier van der Weyden. Weer gezichten te krijgen binnen de dorpsgrenzen. De buiten valt het op dat veel wijnhandelaren hier hun proefkelders kenners weten intussen wel welke premiers crus hebben. De appellation Beaune telt dan ook 35 premiers crus. in de buurt komen van grands crus. ’s Middags verlaat ik de stad noordwaarts naar s av i g n y - l è s Door naar p u l i g n y - m o n t r a c h e t (470 inw; b e au n e (1450 inw; 22 pr.cr), schilderachtig met zijn kasteel dat 4 gr.cr, 10 pr.cr), dat met zijn grand cru Le Montraons verwelkomt met een middeleeuwse inscriptie: ‘Les vins de chet ’s werelds absolute witte topwijn levert. Stil Savigny sont vins nourrissants, théologiques et morbifuges’, is het hier, evenals 2 km verderop in c h a s s a g n e m o n t r a c h e t , dat juist excelleert met rode wijnen m.a.w. een voedzaam, godgevallig antidepressivum. (3 gr.cr, 13 pr.cr). Op het tuinterras van La Cabane Verlicht fiets ik door naar p e r n a n d - v e rg e l e s s e s (4 pr.cr) een dorpje waarvan de wijngaarden klimmen naar die van gebruik ik als lunch een heerlijke salade. Waarna a l ox e - c o r t o n (150 inw.; 10 gr.cr, 8 pr.cr), waar ik afstap voor ik in de Cave municipal hoor wat het geheim is een bijzonder mooi beeldje van een engel met snoeimes op de van de toplocaties: hoe armer en schraler de on-

EN ROUTE

Dag 4 – Dijon, Palais des Ducs de Bourgogne

muur van grand-cru-domein Corton-Charlemagne. Karel de Grote genoot al van de witte wijn, die ook geschonken werd bij het huwelijk van prinses Beatrix – zo vertelde me trots de keldermeester van het prachtige Château Corton. Via het fleurige stadje l a d o i x - s e r r i g n y (1800 inw; 6 pr.cr) keer ik terug naar Beaune, waar ik in het campingrestaurant bij een salade+bavette+frites schuil voor de regen. Na de bui flaneer ik nog even door ‘Beaune-la-nuit’.

Dag 5 – Gevrey-Chambertin

Het is devoot stil in VosneRomanée, met zijn duurste wijngaard ter wereld

Dag 4 – Woensdag 30 juni Met de auto naar Dijon, waar ik de tent opzet op Camping du Lac Kir. Op loopafstand bezoek ik meteen de Champmolkapel om daar de door Bart van Loo bejubelde Mozesput te zien, een meesterwerk van Claus Sluter met grote beelden van Mozes en vijf profeten. Dan fiets ik 2 km naar de stad, die ik me vaag herinner van een overnachting ooit en die me nu straat na straat, plein na plein, voor zich inneemt met zijn afwisseling van grandeur en intimiteit. Waar ik zomaar over het binnenplein van het Palais des Ducs de Bourgogne mag fietsen, ogen te kort voor wat de Middeleeuwen overal achterlieten.

EN ROUTE

In een cafeetje in de rue des Godrans zie ik hoe Mathieu van der Poel knap het geel behoudt na de tijdrit. In dezelfde straat ga ik eten bij Chez Léon, boeuf bourguignon, zo heerlijk mals: ‘Oui, monsieur, de la joue’ (vlees van de wang)!

Dag 5 – Donderdag 1 juli De slotetappe: Dijon-Nuits-Saint-Georges. Na een stukje D122 volg ik de groene bordjes naar de wijngaarden bij Marsannay en f i x i n (6 pr.cr), klim naar het Romaans kerkje van Fixey, daal af naar het kleine b r o c h o n (5 pr.cr), waarna ik in g e v r e y - c h a m b e r t i n (3200 inw; 8 gr.cr, 24 pr.cr) afstap bij het chateau en ga zitten naast een verweerd beeld van een monnik, die lijkt te overpeinzen hoe in godsnaam een Chinese miljardair in 2012 dit kasteel kon opkopen. In het stadje laat ik dat ook even bezinken tijdens mijn lunch bij Pizza Vostra.

BOU RG OGN E & CH A M PAGN E

Dag 5

Het is niet ver naar m o r e y - s a i n t - d e n i s (700 inw; 4 gr.cr, 25 pr.cr), waar ik mijn fiets laat poseren voor de strak witte muur van Clos de Tart, in de 12e eeuw al gerund door nonnen. Door naar ‘mijn’ c h a m b o l l e - m u s i g n y (300 inw; 2 gr.cr, 19 pr.cr), te klein om een fanfare voor mij op te trommelen, maar verleidelijke wijnnamen als ‘Les Charmes’ en ‘Les Amoureuses’ stemmen me weer mild. Indrukwekkender is het vervolg, wanneer daar tussen de wijngaarden majesteitelijk het c l o s d e v o u g e o t opdoemt, opgericht door de Cisterciënzer-monniken, die in de Bourgogne een mentaliteit van soberheid, toewijding en afzondering hebben gebracht, die voelbaar blijft in al deze serene dorpen. Vougeot is nu voor bezoekers een buitengewoon interessant wijnmuseum. Devoot stil is het ook in v o s n e - r o m a n é e (470 inw; 7 gr.cr, 9 pr.cr), waar de Romanée-Conti zijn rode goud delft in de duurste wijngaard ter wereld. Dan de 22e en laatste parel van het snoer: n u i t s - s a i n t - g e o r g e s (5700 inw; 30 pr.cr), waar het leven wél gevierd wordt in cafés en op terrassen. Na een koffie hier fiets ik terug naar Dijon, waar ik ’s avonds een gezellige wijnbar ontdek, Café de l’Industrie. Dag 5 – Pour toi, Poupoul!

Dag 5 – Clos de Vougeot

Dag 6 – Chouette à Dijon

Dag 6 – Dijon

Dag 6 – Vrijdag 2 juli De laatste dag, Dijon zelf. Een bezoek aan het museum in het Palais des Ducs de Bourgogne. Op een groot affiche zag ik al Sluters treurende monnik. Onder de indrukwekkende graftombe van Filips de Stoute zie ik een hele stoet verdrietige monniken, maar waar is toch die ene grote? Ik vraag het aan een suppoost die het ook niet weet en later terugkomt met een dame die bukt bij één van die monnikjes, de meest trieste, 30 cm hoog … Gedempte hilariteit om mijn vergissing – het affiche, de stenen monnik onderweg en Sluters grote beelden bij de Mozesput hadden in mij een monnik XL geschapen. Na drie uur museum fiets ik naar Café de l’Industrie waar ik de lunch afsluit met een zeldzaam lekkere crème brûlée. Daarna geniet ik van de met chouettes (uiltjes/leuk!) gemarkeerde wandeling door de stad. Die ik in stijl afsluit op het terras van Chez Léon met een salade du pêcheur. Morgen terug naar Nederland, verkwikt na een fietstocht door een prachtige, stil makende wijnstreek, in heerlijke afwisseling met gemoedelijk bruisend bourgondisch stadsleven. En daarbij een ode aan tijdloos monnikenwerk.

EN ROUTE

BOU RG OGN E & CH A M PAGN E

DE BRUISENDE CHAMPAGNE

E E N RON DR I T L A NG S W I J NG A A R DE N E N C H A M PAG N E H U I Z E N

Wij nemen je mee naar de Champagne, een bruisende streek in Noordoost-Frankrijk. We hebben er zin in, want wie houdt er nu niet van champagne? We gaan dus kijken waar die smakelijke wijnen vandaan komen en als het meezit, ook nog eens proeven.

TEKST & BEELD: HINKE DE JONG

ls uitvalsbasis hebben we gekozen voor Épernay, ook wel het hart van de Champagne genoemd. Dit centraal gelegen stadje wordt niet alleen omringd door vele wijngaarden met nog meer producenten die heerlijke champagne malen, je vindt er ook de wereldberoemde avenue de Champagne.

Een eerste glas champagne

Vanuit Nederland is het maar een paar uur rijden naar Épernay. We beginnen direct met het hoogtepunt, de Avenue de Champagne. Wat is dat een majestueuze straat, met z’n prachtige gebouwen van de grote champagnehuizen. De eerste die we tegenkomen is Moët & Chandon, maar ook Pol Roger of de minder bekende merken Boizel en De Venoge gerecht en een visje als hoofdgerecht. In maken indruk. We treffen het, de zon schijnt plaats van een nagerecht kiezen we voor en we strijken neer op een terrasje. Het eerste het kaasplankje, met onder andere een overglas champagne op de Avenue de Champagne heerlijke chaource, een kaas die in de chamwat een genot. pagnestreek gemaakt wordt. Die smaakt We frissen ons op in het hotel en we lopen fantastisch bij de champagne die we hebben het centrum van Épernay in. We hadden bebesteld. grepen dat het wijs is om te reserveren voor De wijngaarden in je restaurant, want de regio wordt steeds poNa een goede nacht gaan we weer op pad, pulairder bij toeristen. We houden allebei van de wijngaarden in. We hebben een afspraak goed eten en hebben vooraf wat leuke adresjes bij een kleine producent. We hebben ons in uitgezocht. Uiteindelijk kozen we voor La Table Nederland al op enkele champagneroutes Kobus, een klassiek Frans restaurant met een voorbereid, dus we rijden door leuke dorpjes. inrichting die doet denken aan een klassieke Het voelt allemaal heel gemoedelijk, al zal 19e-eeuwse Parijse brasserie. Er staan kleine dat tijdens de oogsttijd vast anders zijn. We marmeren tafels en het heeft zo’n typische genieten van de mooie vergezichten over de comptoir als bar. wijngaarden en de rivier de Marne, die door We kiezen voor een driegangenmenu en het landschap meandert. worden verwend met een vegetarisch voor-

EN ROUTE

Palais du Tau, Reims

De champagneproducent Le Gallais staat al op ons te wachten, en samen met enkele Zwitsers en Engelsen beginnen we aan de rondleiding. We nemen een kijkje in de kelder waar de flessen liggen te rijpen. Het stof ligt erop, want sommige flessen liggen hier jaren voordat ze door de producent worden ‘vrijgegeven’. Terwijl onze gastvrouw ons het champagneproces uit de doeken doet, komen we aan bij de wijngaarden. Het is een glooiende heuvel vol druiven van de rassen Pinot Noir, Meunier et Chardonnay. De druiven zijn er nog niet, het gewas is aan het ontluiken, en ook dat is mooi op te zien. En dan ons favoriete onderdeel, het proeven. We krijgen drie verschillende champagnes aangeboden. Geen glazen vol natuurlijk, want we moeten nog rijden, maar zeker genoeg om te proeven of de champagne bij ons in de smaak valt. Dat blijkt het geval en we nemen een doosje mee. Lekker voor thuis.

Het stof ligt erop, want sommige flessen liggen hier jaren voordat ze door de producent worden ‘vrijgegeven’ 52

EN ROUTE

Verzenay

Fietsen door het bos

We hebben trek gekregen en rijden door naar restaurant Le Bellevue, onderdeel van een vijfsterrenhotel. Een schot in de roos, want wat een geweldig uitzicht heeft deze brasserie. Omdat het zonnig is, kunnen we buiten lunchen, met een overweldigend uitzicht over de wijngaarden. De sommelier helpt ons met de uitgebreide wijnkaart en het lunchmenu is uitstekend. Na de middag gaan we naar het bosrijke gebied in het oostelijke gedeelte van de streek, nabij Verzy en Verzenay. We gaan mountainbiken. We wilden graag sportief bezig zijn en het verhuurbedrijf heeft ook e-mountainbikes beschikbaar. Ideaal voor ons. Je kunt trouwens ook je eigen fietsen meenemen en langs de Marne fietsen, bijvoorbeeld over de voie verte, een pad gereserveerd voor fietsers en wandelaars. Wij hebben gekozen voor een fietstocht met begeleider. We krijgen op de afgesproken plek een flesje water voor onderweg en gaan op pad. Hij vertelt ons van alles over de streek en wij genieten vooral van het actief bezig zijn. Van champagnedorp Mailly gaan we door de wijngaarden naar de bossen, een zeer divers landschap, gevarieerder dan we hadden verwacht. Na anderhalf uur komen we aan bij een wijnproducent Larnaudi Hirault waar we een glas champagne krijgen. Een feestelijke afronding.

Champagne in de kathedraal Misschien moeten we de volgende keer een nacht extra boeken, want onze trip is al weer bijna ten einde. We checken uit, maar vertrekken nog niet naar Nederland. We willen graag naar een bekend champagnehuis, vooral vanwege de bijzondere wijnkelders. We besluiten daarvoor naar Reims te gaan, ook omdat we die stad nog niet kennen.

BOU RG OGN E & CH A M PAGN E

Carnet de voyage

CHAMPAGNEHUIZEN

MOËT ET CHANDON 20 avenue de Champagne, Épernay POL ROGER CHAMPAGNE 32 avenue de Champagne, Épernay ATELIER 1834 - CHAMPAGNE BOIZEL 46 avenue de Champagne, Épernay

We hebben een afspraak gemaakt bij champagnehuis R uinart, vanwege hun indrukwekkende champagnekelders. Het blijkt een fantastisch bezoek, dwars door oude krijtgroeves (de zogenaamde crayères) die nu als wijnkelders dienen. Het krijtgesteente werd vroeger gebruikt om huizen te bouwen; in de ontstane grotten en kelders liggen nu vele flessen champagne opgeslagen. Hierna gaan we de stad in, want we willen graag de acht eeuwen oude kathedraal bezoeken. In de kerk merken we de indrukwekkende glas-in-lood ramen op, waarop het hele champagneproces wordt weergegeven. Zelfs Marc Chagall heeft hier voor enkele gebrandschilderde ramen gezorgd. De kathedraal is vooral bekend vanwege de vele kroningen van Franse vorsten die hier hebben plaatsgevonden. Na een late lunch in de stad aan de voet van de kathedraal rijden we terug naar Nederland. Wat een heerlijke streek. Hier willen we zeker terugkomen. Kelders van Ruinart

CHAMPAGNE DE VENOGE 33 avenue de Champagne, Épernay LE GALLAIS 2 rue Maurice Gilbert, Boursault LARNAUDI HIRAULT 20 grande rue, Trois-Puits RUINART 4 rue des Crayères, Reims ETEN, DRINKEN EN SLAPEN

HOTEL DE CHAMPAGNE 30 rue Eugène Mercier, Épernay LE BELLEVUE 9 rue de la république, Champillon LA TABLE KOBUS 3 rue Dr Rousseau, Épernay LE WINE BAR BY LE VINTAGE 16 place du Forum, Reims L’EPICERIE AU BON MANGER 7 rue Courmeaux, Reims

EN ROUTE

TA AL PRIS SUR LE VIF Karin de Koning

La perfide Albion Het botert weer eens niet tussen Frankrijk en Engeland. Ineens mogen Franse vissers niet meer vissen in wateren waar ze voorheen welkom waren. Sinds de Brexit worden deze wateren door de Britten als Brits gekenmerkt. Ook rondom de vluchtelingenstroom bij Calais zijn er strubbelingen. De Fransen zouden hun stranden beter moeten bewaken, zeggen de Britten. Een onmogelijke opgave zonder Britse hulp, zeggen de Fransen.

EN ROUTE

De conflicten zijn niet nieuw. Sinds Willem de Veroveraar in 1066 Engeland innam, is het mis. Want hij bleef hertog van Normandië. Toen Hendrik II een eeuw later via erfenis en huwelijk daar nog grote delen van Frankrijk bij kreeg, vonden de Fransen het welletjes en lukte het hen om de Engelsen ‘eruit te knikkeren’. Maar weer een eeuw later maakten de Engelsen aanspraak op de Franse troon na het uitsterven van het Franse koningshuis Capet. Het werd de Honderdjarige Oorlog, van 1337 tot 1453. Jeanne d’Arc slaagde erin om in 1429 de Franse troonpretendent te laten kronen in Reims. De Engelsen namen wraak door haar in 1431 als ketter te verbranden in Rouen. Hierna verzwakte Engeland en groeide Frankrijk uit tot een goed georganiseerde staat met een sterk leger. De Engelsen dachten er niet meer over om grondgebied te heroveren op de Fransen. Ze richtten hun expansiedrang op andere delen van de wereld. Tijdens de Franse Revolutie ging het weer mis tussen beide landen. In het begin van de Revolutie waren de meeste Britten de revolutionairen niet ongunstig gezind. Engeland was immers het meest liberale koninkrijk van de Europese monarchieën. Maar toen de Revolutie harder werd, sloten de Britten zich toch aan bij de andere monarchieën tegen de Revolutie. Dit werd door de Fransen als perfide gezien, onbetrouwbaar, verraderlijk. Markies Augustin de Ximenez, een Fransman van Spaanse afkomst, schreef in 1793 in een gedicht: Attaquons dans ses eaux la perfide Albion (Laten we het verraderlijke Albion (oude benaming voor Engeland) in zijn eigen wateren aanvallen). Sindsdien is La perfide Albion een Frans scheldwoord voor Engeland. De Engelse expansiedrang richting Europa gaat tegenwoordig via de taal. De Fransen bieden dapper weerstand tegen al die Engelse termen die Europa overspoelen. Zo worden de coronagerelateerde woorden, zoals lockdown of booster, door ons schaamteloos overge-

nomen, terwijl de Fransen daar hun eigen woorden voor bedenken. Het heet daar: confinement (wat tot het prachtige déconfinement kan leiden, tegenover ons schamele ‘versoepelingen’) en dose de rappel ofwel troisième dose. De intensive care heet er service de soin intensif of service de réanimation. En de Fransen hebben een prachtige term gevonden voor onze priklocatie XXL: un vaccinodrome, alsof het een vliegveld is. Maar tegen de Engelse termen binnen de bedrijfscultuur zijn de Fransen niet opgewassen. Voor termen als deadline, work in progress, workshop en teambuilding bestaan wel Franse alternatieven: date d’échéance (deadline), création en cours of oeuvre en devenir (work in progress), atelier (workshop), consolidation d’équipe (teambuilding), maar die worden amper gebruikt. Wel begrijpelijk, nu Franse bedrijven steeds internationaler werken. Op een ander punt hebben de Britten ook ‘gewonnen’: ze kunnen er op de Franse wegen ongestraft op los scheuren, zonder zich iets aan te trekken van de flitspalen. Sinds de Brexit is er geen verdrag meer tussen Frankrijk en Engeland hieromtrent. Kregen de Nederlandse te-hardrijders in 2020 hun bekeuringen thuis gestuurd (140.000 in totaal), de 210.474 geflitste Britten hoefden niets te betalen. Alsof ze toch grondgebied op de Fransen heroverd hebben ... n

CITATIONS HISTOR IQU ES Karin de Koning

Les Anglais ont appris au monde la façon de se tenir correctement à table. Mais ce sont les Français qui mangent.

De Engelsen hebben de wereld geleerd hoe je je netjes gedraagt aan tafel. Maar het zijn de Fransen die eten. ( P I E R R E DA N I N O S , F R A N S E SCHRIJVER 20E EEUW)

La cuisine de l’Angleterre est à son image: entourée d’eau. De Engelse keuken is het evenbeeld van het land: omringd door water. ( P I E R R E DA N I N O S )

Les Rosbifs contra The Frogs De Fransen noemen de Engelsen Les Rosbifs, naar roast beef. De Engelsen hebben het over The Frogs om de Fransen aan te duiden, die – naar men zegt – graag kikkerbilletjes eten. Scheldwoorden of humor? Hoe dan ook, veel uitspraken van beroemde Fransen en Engelsen over elkaar gaan over eetgewoontes. Maar ook over andere eigenschappen. De Engelsen komen er bekaaid van af.

L’amour des Anglais pour la liberté se complique d’une certaine acceptation de la servitude d’autrui. De liefde van de Engelsen voor de vrijheid gaat gepaard met een bepaalde acceptatie van onderdrukking van anderen.

( V I C T O R H U G O, F R A N S E S C H R I J V E R 19 E E E U W )

Qu’est-ce que l’Angleterre? Une colonie française qui a mal tourné.

Wat is Engeland nu helemaal? Gewoon een Franse kolonie waarmee het slecht afgelopen is. (GEORGES CLEMENCEAU, FR ANSE STA ATSMAN, EIND 19E, BEGIN 20E EEU W)

Si vous voulez bien manger en Angleterre, prenez trois petits déjeuners.Als je in Engeland goed wilt

En Angleterre, rien n’est fait pour les femmes, même pas les hommes.

eten, neem dan driemaal ontbijt.

In Engeland is niets gemaakt voor vrouwen, zelfs de mannen niet.

( W I L L I A M S O M E R S E T M AU G H A M , ENGELSE SCHR IJ V ER 20E EEU W )

(OSCAR WILDE, ENGELSE SCHRIJVER, 19E EEU W)

L’Angleterre a deux sauces et trois cents religions; la France au contraire a deux religions, mais plus de trois cents sauces.

L’Angleterre, c’est un pays extra ordinaire. Tandis qu’en France nous donnons à nos rues des noms de victoires: Wagram, Austerlitz ..., là-bas on leur colle des noms de défaites: Trafalgar Square, Waterloo Place.

Engeland heeft twee sausjes en driehonderd geloven; Frankrijk daarentegen heeft twee geloven, maar meer dan driehonderd sausjes. (C H A R L E S - M AU R I C E D E TA L L E Y R A N D, F R A N S E D I P L O M A AT, E I N D 18 E , B E G I N 19 E E E U W )

Il n’est pas interdit de penser que, si l’Angleterre n’a pas été envahie depuis 1066, c’est que les étrangers redoutent d’avoir à y passer un dimanche.

Het is niet verboden om te denken dat, als Engeland sinds 1066 nooit is ingenomen, dat komt omdat buitenlanders bang zijn om er een zondag door te moeten brengen. ( P I E R R E DA N I N O S )

En Angleterre, l’art de la conver sation consiste à savoir se taire. In Engeland bestaat de kunst van het converseren erin om te kunnen zwijgen. ( P I E R R E DA N I N O S )

Engeland is een bijzonder land. Terwijl we in Frankrijk aan onze straten namen van overwinningen geven: Wagram, Austerlitz ... plakken ze er daar namen van nederlagen op: Trafalgar Square, Waterloo Place. (ALPHONSE ALLAIS, FR ANSE SCHRIJVER EN HUMORIST, 19E EEU W)

S’il n’y avait en Angleterre qu’une religion, le despotisme serait à craindre; s’il y en avait deux, elles se couperaient la gorge; mais il y en a trente, et elles vivent en paix et heureuses.

Als er in Engeland maar één geloof was, zou despotisme te vrezen zijn; als er twee zouden zijn, zouden ze elkaar de keel afsnijden; maar er zijn er dertig en ze leven in vrede en gelukkig. ( VO LTA I R E , F R A N S E S C H R I J V E R E N F I L O S O O F, 18 E E E U W ) n

EN ROUTE

TA AL

A PPR ENONS EN ROU TE Florentine Krijnen

En quête d’un hôtel à Paris Keuzeproblematiek in de lichtstad

Hotels in overvloed in de Franse hoofdstad, voor ieder wat wils. Hoe overleef je de keuzeproblematiek als er zoveel te kiezen valt?

FLORENTINE KRIJNEN is docente Frans en ambassadrice van de Franse taal voor haar leerlingen en (toekomstige) liefhebbers van het Frans, de Franse cultuur, literatuur, historie, gewoontes en gebruiken of voor wie wil meegenieten van haar passie en joie de vivre française. Volg haar op Instagram: mmekrijnen.

EN ROUTE

Het is geen geheim dat ik een ramp ben à faire des choix (met keuzes maken), voornamelijk als het om des problèmes de luxe gaat. Dat het vrij grave (ernstig) met mij gesteld was, wist ik al wel, maar le comble (het toppunt) van mijn problematiek was mijn recente expédition ‘hôtel à Paris’. Je zou denken: facile, keuze genoeg! Ik had een aardige liste van critères, eisen, en een maximum budget. Het idee was dat ik daarmee bij le meilleur hôtel pour mon mari (mijn man) et moi zou uitkomen. Je me suis complètement trompée (ik zat er helemaal naast), want er bleken minstens 100 hotels aan mijn kritische exigences te voldoen. Ik werd overvallen door un truc (iets) waar ik en temps normal geen last van heb, à savoir (namelijk) het zogenaamde ‘FOMO’, oftewel ‘la peur de louper quelque chose’. Bestaat dat überhaupt met betrekking tot iets abstracts als de hotelkeuze voor een citytrip? L’argument pour het ene hotel, was automatisch un argument contre het andere hotel. Want daar het hotel in Montmartre absoluut leek te winnen op basis van la petite place très charmante voor de deur en les meilleures meringues de chez le pâtissier op het hoekje, kon ik eenzelfde opsomming maken voor het hotel recht tegenover metrostation Saint-Paul. Met de fameuze façade boven het terrasse animée, zelfs een hit

in de winterdag, en het wonderschone place des Vosges op twee minuten lopen. De inrichting van de kamers bij beiden waren dan echter weer niet echt à mon goût (naar mijn smaak). Waarop mon mari antwoordde dat we daar probablement toch amper zouden zijn. Je gaat niet naar Parijs voor het hotel, al draagt het wel bij aan de gehele expérience. Toch besloot ik dat le quartier (de wijk) ferait la différence: l’endroit (de plek) où l’hôtel se trouve! Maar was het dan niet veel fijner om in mijn geliefde Saint-Germaindes-Prés te vertoeven? Op loopafstand van de Saint Sulpice en Café de Flore; alleen al een glimp ervan opvangen op weg naar de Pont des Arts me rend tellement heureuse! Of ‘parmi les Grands’ tussen de Sorbonne en het Panthéon in, waar ik zelfs geblinddoekt de weg nog zou retrouver, en dan ’s ochtends commencer la journée au jardin du Luxembourg? Ik trof zowaar een hotel pal naast het Panthéon avec vue sur de statige pilaren en vond het protserige decor van de kamers ineens uitermate veel ambiance uitstralen. Of juist eens heel iets anders, rond metrostation Grands Boulevards, een wijk die ik minder goed ken, maar waar ik des rues pleines d’hôtels trof, wat toch het vermoeden wekte dat het l’endroit à la mode was. Lekker branché (hip) bij de Bastille? Of toch in de buurt van rue Cler?

Dat protserige decor van de kamers straalde ineens veel ambiance uit

Een beetje ‘op stand’ in het 7e arrondissement tranquille, waar je la richesse van het cultureel erfgoed voelt zodra je links van je La Tour Eiffel en het Champ-de-Mars ziet, en rechts van je Hôtel des Invalides en la Dôme. Pendant des semaines (je n’exagère pas – ik overdrijf niet) ging mijn eindeloze quête (zoektocht) door. Het dreigde bijna een hoofdpijndossier te worden en er werd zelfs een ‘sondage’ gelanceerd onder mijn Instagramvolgers, in de hoop dat hun enthousiasme voor een bepaalde wijk pourrait m’aider à faire le choix définitif! Finalement, kwam ik erachter dat het aantal mètres carrés, une station de métro

devant la porte en zaken als een hoge beoordeling allemaal maar relatief zijn. Uiteindelijk bleek iets heel sufs doorslaggevend: Google Maps. Moois is er overal in Parijs, chaque quartier heeft zo zijn avantages et curiosités (bezienswaardigheden) en te voet, per Vélib’ of per metro ligt eigenlijk ook alles toujours binnen handbereik. Maar wat ik het allerliefste wilde, was een plek waar ik ‘du bonheur instantané’ zou ervaren. Even de streetview checken bleek la clé (de sleutel). Ik boekte de plek waar ik mezelf dans un seul coup d’oeil (in één oogopslag) zag flaneren. Dit kostte me vijf minuten. Had ik dat nou maar een week of zes eerder bedacht ... n

EN ROUTE

TA AL CUEILLEURS DE MOTS À la recherche du mot qui fait mouche – Sylvain Lelarge

Vous êtes en France ? Ouvrez l’œil et cueillez les mots ! Je me réjouis d’avance de vos envois ... Bien du plaisir !

Bent u in Frankrijk? Hou dan uw ogen open voor opmerkelijke teksten. Cueillez les mots, (pluk de woorden), en mail uw foto naar Sylvain: contact@talenvoortalent.nl Nederlandse vertaling: Jeroen Sweijen.

EN ROUTE

‘Comme on fait son lit, on se couche…’ est un de mes adages favoris. Chacun d’entre nous a la capacité, et la responsabilité – dans la mesure des possibilités qui lui sont offertes – de se créer son propre petit bonheur. Au gré, bien sûr, des aléas du monde qui l’entoure. Et que nous faut-il donc, avant tout, pour être heureux ? Des gens près de qui on aime à être, un entourage qui nous sied, un voisinage à notre goût. ‘Mieux vaut bon voisin qu’ami lointain’… Des voisins, il y en a de tous acabits : des bonhommes, des soupe-au-lait, des collets-montés, des boute-en-train, des bénioui-oui, des m’as-tu-vu, des pisse-vinaigres, des casse-couilles (excusez du mot) et aussi… des pince-sans-rire. C’est manifestement à cette dernière catégorie qu’appartiennent les propriétaires de cette demeure : leur invite aigre-douce prête à rire, mais est aussi un avertissement à peine déguisé aux fâcheux de tous poils ! ‘Wie zijn billen brandt moet op de blaren zitten,’ – letterlijk: ZOALS JE JE BED OPMAAKT ZUL JE LIGGEN – is één van mijn favoriete zegswijzen. Ieder van ons heeft de mogelijkheid en de verantwoordelijkheid – binnen de geboden ruimte – om zijn eigen kleine geluk te creëren, al is dat afhankelijk van de grillen van de wereld om ons heen. En wat hebben we eigenlijk nodig om gelukkig te zijn? Mensen die we graag om ons heen hebben, een passende omgeving, buren naar onze smaak. ‘Beter een goede buur dan een verre vriend’ … want buren, die heb je in alle soorten en maten: goedzakken, licht aangebrande types, kouwe kak, lolbroeken, jaknikkers, opscheppers, azijnpissers, zeikerds (netter wordt het er niet op) en ook … droge grappenmakers. De eigenaren van deze woning horen overduidelijk bij deze laatste categorie: hun zuurzoete uitnodiging laat je grinniken, maar het is ook een nauwelijks verholen waarschuwing voor allerlei ellendelingen!

Point n’est besoin de courir le monde à la poursuite du bonheur, car ses racines sont en nous, et il peut pousser et fleurir où que l’on soit. Il suffit de bien le soigner, de l’arroser chaque jour, de le nourrir d’une attention constante, et surtout de le partager. Bienheureux sont donc ceux qui, se plaisant à rester ‘derrière les géraniums’, savent se contenter de ce qu’ils ont, et transformer leur logis en une ‘Maison du bonheur’ ou l’’on est heureux chaque jour’. Mais prenez garde : le vrai bonheur est éminemment contagieux… À quand la pandaimie ? Je hoeft de wereld niet rond te rennen op zoek naar het geluk, want zijn wortels zitten in ons, en het kan groeien en bloeien waar je ook bent. Je hoeft er alleen maar voor te zorgen, het elke dag te voeden, continu aandacht te schenken en natuurlijk te delen. Zalig zijn zij die op hun gemak ‘achter de geraniums’ zitten, gelukkig zijn met wat ze hebben en die hun huis weten om te toveren in een ‘gelukkig huis’, waar men elke dag gelukkig is. Maar pas op, het echte geluk is uiterst besmettelijk … Voor wanneer is de houdenvandemie? n

e s i a ç n a r f n o i t c u d é s La

A E E RV K E I N UN ... EE

RING

Zingen, onthaasten, genieten!

e um reismus n et leuke se Bezoek h verleiding’, tus , se ‘de Fran en Carcassonne e is n n n e o d rb ie Na sc h a n d e ge gewijd a izen en het toeke re van het nkrijk. De unie n Fra e in w e u e m e s ri 20 beslaat collectie e, van de eerste ri e reishisto heir wegen tot d e op s o l in r e e p m y o h R js. v oor e e n plannen sterdam en Pari m A n tusse

g n i d i e l r e v e s n a r de F

ERTE T C O U V6 0 4 9 N O F 0 3 0 N / 117 (0)6 49 9 OM O L U T I O6 0 1 6 / + 3 3 V E @ G M A I L .C V É R A 8 43 DE L HOE ING.NL P L A C E + 3 3 ( 0 ) 4 6 G E R R I T.V E R ERLEID

DEFRA W W W.

NSEV

Openingstijden: di. t/m zat. 10.30 tot 19.00 uur / Buiten het vakantieseizoen op afspraak. Entrée volwassenen: € 8,- / Kinderen tot 14 jaar gratis.

Reis mee naar Frankrijk met leuke verhalen en recepten die écht werken!

Verkrijgbaar op Amazon

De zangweken in Cazals, op de grens van de Lot en de Périgord, zijn er voor iedereen die van zingen én van Frankrijk houdt. Gevarieerd repertoire, lekker eten en elke dag een ander romaans kerkje om in te zingen!

www.zingvakantie.nl Tel. +33 (0)5 53 29 40 90

‘Geheimen van de Languedoc’ en ‘Verborgen Frankrijk’: Cultuurhistorische reisgidsen die je meevoeren langs de sporen van verborgen geschiedenis van Frankrijk. Speciale aanbieding voor En Route lezers: Geheimen van de Languedoc €10,– inclusief verzendkosten (binnen Nederland). Bestel o.v.v. ‘En Route’ via info@ezwriters.nl

En Route Reizen

Genieten op het 18e-eeuwse

Domaine de Montsalvy Arrangementprijs voor 2 personen: € 375,– geldig in maart, april, juni en in september en oktober, op basis van beschikbaarheid. In de buurt Vanaf het domein zijn er mooie auto-, wandel- of fietsroutes, die door bossen en dorpjes, langs beekjes en meertjes, kastelen en uitkijkpunten leiden. Ook het bedevaartsoord Rocamadour en de vele indrukwekkende grotten – o.a. Padirac en Pech Merle – zijn een bezoek meer dan waard.

Omringd door de prachtige natuur van de regio Lot-Dordogne ligt het mooie Domaine de Montsalvy dat met zijn zes gîtes en chambres d’hôtes de perfecte entourage biedt om heerlijk tot rust te komen.

omaine de Montsalvy ligt in het dorpje Dégagnac, op nog geen half uur rijden van Cahors, de gezellige hoofdstad van de Lot en het schitterende Sarlat, bekend om zijn dichtheid aan middeleeuwse monumenten. Het is een ideaal startpunt om de vele ‘Plus Beaux Villages de France’ te ontdekken en op lokale marktjes te gaan proeven van de ambachtelijke fromage of saucisson. Het domein beschikt over een groot, volledig omheind zwembad, een tennisbaan, pingpongtafel, kinderspeeltoestel, volleybalveld en jeude-boulesterrein. Vers brood wordt ’s ochtends aan je gîte bezorgd en twee keer per week is er een gezamenlijke eetavond. Ook een luxe table d’hôtes

EN ROUTE

behoort tot de mogelijkheden. Zelfs taalles (Engels, Frans, Spaans), tennisles of een wijnproefavond kan geboekt worden Montsalvy-aanbieding speciaal voor En Route • 3 nachten, incl. ontbijt met verse eitjes van eigen kippen • Glas welkomst-bubbels bij aankomst • Fles heerlijke streekwijn staat klaar in de gîte • 2 x tables d’hôtes (viergangen diner), incl. wijnarrangement

Info en reserveringen Domaine de Montsalvy Theo en Ellen Drummen-Nijssen 46340 Dégagnac Tel. +33 (0)5 65 41 51 57 info@domaine-de-montsalvy.com domaine-de-montsalvy.com

DRÔME DROMEN IN DE DRÔME

Op de fiets langs rivieren en pittoreske dorpen

OORLOGSHELDEN OP EEN VOETSTUK Dieulefit en zijn ‘justes’

EN ROUTE

DRÔME

Dromen in

de Drôme

OP DE FIE TS L ANGS RIVIEREN EN PIT TORESKE DORPEN T E K S T & B E E L D : M A R G R I E T Z WA A N

Met het geluid van stromend water op de achtergrond en uitzicht op prachtige natuur is het heerlijk om langs een rivier te fietsen. Ga met ons mee op reis door de Drôme, waar we op de fiets enkele pittoreske plaatsjes ontdekken.

EN ROUTE

Uitzicht vanaf Tour de Crest

EN ROUTE

Fietsen langs de Drôme

Proef beslist de plaatselijke lekkernij Suisse de Valence

Mirmande en omgeving

Een dorp vol pottenbakkerijen

Voordat we op de fiets stappen brengen we eerst nog een bezoekje aan het pottenbakkersdorp Cliousclat. Wanneer we door het pittoreske dorp Cliouscat heenrijden zien we meteen al de vele pottenbakkerijen waar het dorp om bekend staat. De gids an de rand van het departement Drôme, die ons door het dorp vergezelt weet te vertellen dat met aan de overzijde van de Rhône de men hier al in de tiende eeuw de kleigrond gebruikte heuvels van de Ardèche, ligt Valence, om potten te bakken. hoofdstad van de Drôme. De stad telt We bezoeken pottenbakkerij La Fabrique de Poverscheidene indrukwekkende histoterie de Cliousclat, aan de rand van het dorp, met rische bouwwerken. een prachtig uitzicht op het bergachtige landschap waar de zon mooi op schijnt. Het is een van de oudste Slenteren door Valence industriële pottenbakkerijen die door de overheid als Tijdens een rondleiding door het stadsmonument is aangewezen. De huidige pottenbakkerij centrum zien we onder meer een prachtige oude kathedraal, is in de twintigste eeuw herbouwd. Lange tijd werden een grote voormalige tombe, pittoreske straatjes en mooie hier slechts objecten voor de landbouw vervaardigd. gebouwen. Het maison Mauresque en het maison des TêDat veranderde aan het eind van de vorige eeuw, tes bieden schitterende voorgevels. Al met al een prachtig toen een kunstenaar met het idee kwam om ook centrum om doorheen te wandelen. Een wat onbekender artistieke potten te maken. Zijn artistieke werk is maar zeker niet minder mooi plein is het place de la Pierre, tot in New York toe in galerieën te zien geweest. met een uitstraling die je aan een filmset doet denken. Bij In het gebouw zien we een grote collectie van potTable 10 kun je heerlijk eten – niet al te groot en daardoor ten in alle mogelijke vormen en maten, en van het juist gezellig. materiaal en de hulpmiddelen die daarvoor gebruikt Aan de rand van het oude centrum ligt een groot plein worden. Een indrukwekkend schouwspel. Als je met de kiosque Peynet, een oude muziekkiosk. Met het doordeweeks langskomt, dan kun je ook een kijkje berglandschap op de achtergrond ziet het er prachtig uit. nemen in de werkende pottenbakkerij. Wij zijn er Vanaf hier leiden trappen naar een lager gedeelte van de echter in het weekend, er wordt nu niet gewerkt. stad, waar je een mooi park met fontein vindt. Naast de werkplaats is een winkeltje, waar de geWanneer je in Valence bent dan moet je beslist de maakte potten verkochten worden. heerlijke lokale lekkernij suisse de Valence proeven. Dat is Mirmande, plus beau village een bladerdeegkoekje met sinaasappelsmaak in de vorm We rijden door naar het nabijgelegen Mirmande, een van een Zwitserse wachter. van de plus beaux villages de France. Dit prachtige dorp ligt op een heuvel die uitkijkt op een natuurrijke omgeving. Mirmande blijkt een levendig plaatsje met meerdere leuke winkeltjes en restaurantjes en waar nog veel prachtige historische elementen te ontdekken zijn. Zo is er een smalle doorgang met de overblijfselen van een oude muurschildering.

EN ROUTE

DRÔME

Pottenbakkerij Cliousclat

Helemaal op de top van het plaatsje vind je behalve een mooi uitzichtpunt ook de voormalige kerk van Mirmande, de église Sainte-Foy. Men heeft lager in het dorp een nieuwe kerk gebouwd; dit oude kerkgebouw wordt vandaag de dag gebruikt voor exposities en concerten.

Natuurpark Les Ramières

We stappen op de fiets. Een mooie fietsroute voert ons door het beschermde natuurgebied van de Ramières du Val de Drôme. De rivier de Place de la Pierre, Valence Drôme stroomt dwars door dit natuurreservaat. Voor we aan de tocht beginnen krijgen we een rondleiding door het Gare des Ramières, een recente ingerichte plek waar je meer kunt leren over het reservaat en zijn flora en fauna. Met de elektrische fietsen rijden we het natuurreservaat in. Het is hier heerlijk fietsen, dwars door een schitterend heuvellandschap met in de verte een aantal dorpjes. Het uitzicht is adembenemend en het landschap afwisselend, een leuke gevarieerde route waarbij we ook meermalen langs de rivier fietsen. In Crest maken we een tussenstop. We bezoeken hier een middeleeuwse donjon, die op de top van een heuvel ruim boven het stadje uitsteekt. De oude gevangenistoren is omgetoverd tot een interessant museum met meerdere mooie uitkijkpunten. Een goede manier om kennis te maken met het verleden van Crest.

Een mooie avond in Valence

Terug in Valence genieten we weer van het al moois dat de stad te bieden heeft. We dineren in Le Bistrots des Clercs, een brasserie in het centrum. Het interieur van donkerkleurig hout en warme gele muren en lampen ziet er mooi en gezellig uit. De gerechten op basis van streekproducten smaken uitstekend. Met een comfortabele overnachting in viersterrenhotel Hôtel de France sluiten we ons korte verblijf in de Drôme geheel in sfeer af. Suisse de Valence

EN ROUTE

DRÔME

CARNET DE VOYAGE OVERNACHTEN Hôtel Les Négociants 27 avenue Pierre Semard, Valence Hôtel de France 16 boulevard du Général de Gaulle, Valence

Restaurant Chez Margot Le Village, Marmande Le Bistrot des Clercs Een gezellige bistro met heerlijk eten 48 Grande Rue, Valence BEZOEKEN

ETEN EN DRINKEN Table 10 10 place de la Pierre, Valence

Le Bistrot des Clercs

EN ROUTE

La Fabrique de Poterie de Cliousclat De bekendste pottenbakkerij van Cliouscat, tevens nationaal monument Le Village, Cliousclat

Gare des Ramières Ontvangstcentrum van natuurgebied Réserve Naturelle des Ramières du Val de Drôme 11 chemin des Fouillées, Allex Tour de Crest Een museum in een indrukwekkende oude gevangenistoren Rue de la Tour, Crest

BONNES ADRESSES

De leukste chambres d’hôtes in de Provence vanaf

vanaf

€ 550

€ 145

per week

per nacht

CHEVAL BLANC (LUBÉRON)

NYONS (DRÔME)

Mas de la Gravière

Maison de Maître Des-Sens, gelegen in het historisch centrum van het provençaals middeleeuwse stadje Nyons (DrômeProvençale). Een prachtig en karakteristiek herenhuis met 3 smaakvol ingerichte appartementen voor max. 2 à 4 personen, ieder met eigen terras/loggia. De ommuurde stadstuin, met bassin, biedt ontspanning en verfrissing. Via de tuin, oversteken naar de oever van de rivier de l’Eygues, welke onder de monumentale brug Le Pont Roman doorstroomt, om in de rivier te zwemmen ... Natuur en cultuur smelten hier samen.

Authentieke mas in de schaduw van twee eeuwenoude platanen, gelegen in het hartje van de Provence aan de voet van het Park Naturel Régional du Luberon, biedt twee luxe charmekamers. Rust & privacy. Chloorvrij zwembad. Ideale uitvalsbasis om de verborgen plekjes van deze mooie regio te ontdekken, ook voor fietsers, wandelaars, golfers. Ann en Bruno ontvangen hun gasten hier al 15 jaar en hebben voldoende tips voor een heerlijk verblijf.

WWW.DESSENS -NYONS.COM

WWW.MASDELAGRAVIERE.COM

vanaf

€ 124

€ 105

per nacht

LAFARE (VAUCLUSE)

SÉGURET (VAUCLUSE)

Le Bouquet de Séguret

Sfeervolle Chambres & Table d’Hôtes vlakbij de Mont Ventoux, midden in de schitterende vallei van de Dentelles de Montmirail met haar indrukwekkende kalkrotsen, wijngaarden en talrijke MTB- en wandelpaden. In de Provençaalse tuin liggen 5 ruime gastenkamers, ieder met een eigen terras en idyllisch uitzicht. Eigenaren Maarten en Patricia bieden een ontspannen plek voor actieve volwassenen die houden van de natuur én ook Bourgondisch willen genieten. ‘Je thuis voelen, ver van huis!’

Ingesloten tussen de beroemde wijngaarden van de Côtes du Rhône ligt deze chambres d’hôtes met gîtes. Rondom uitzicht op Séguret, een ‘Plus beaux village de France’, de wijngaarden en het wandelgebied van de Dentelles de Montmirail. De Mont Ventoux, de lavendelvelden en olijfboomgaarden als ook de Romeinse opgravingen van Vaison-la-Romaine en steden als Orange en Avignon liggen om de hoek. Op 20 minuten van de snelweg en uurtje van het vliegveld.

WWW.AUSOLEILDUBONHEUR.FR

WWW.LEBOUQUETDESEGURET.COM

Ga voor meer adressen naar chambresdhoteswijzer.nl

DRÔME

Het dorp Dieulefit, gelegen in de prachtige Drôme Provencale, kent negen ‘justes’. Wat wil dat zeggen: ‘juste’? Het staat voor ‘rechtvaardigen onder de volkeren’ (Justes de la Nation), ‘Yad Vashem’, een predicaat uitgereikt aan mensen die zich tijdens de holocaust hebben ingezet om Joden te redden.

EN ROUTE

Oorl

ogshelden

op een voetstuk

DIEULEFIT EN ZI JN ‘JUS TES’ TEKST EN BEELD: JULIETTE BORG

EN ROUTE

Église Saint-Roch

Waarom kon dit dorp zo solidair zijn, is er nooit iemand verraden, zijn er nooit arrestaties verricht?

Ideale schuilplaats

Dieulefit ligt dicht bij de grens met de Vercors. Door de steile bergwanden is dat gebied slechts bereikbaar via enkele bergpassen. Dunbevolkt, ver van de grote steden en met dikbeboste heuvels eromheen, vormde het gebied de ideale schuilplaats. Verzetsmensen uit de Vercors en Lyon, evenals egen justes, dat is een behoorlijk aantal op de organisaties voor hulp aan behoeftigen, klopten aan 3000 inwoners die Dieulefit in die tijd telde. in Dieulefit. Naast Joden werden ook intellectuelen Dit bijzondere feit heeft onze nieuwsgierigheid met andere ideeën dan Hitler – zoals de dichter Louis gewekt. Wat was ‘het wonder van Dieulefit’ en Aragon en zijn Elsa Triolet – er ondergebracht bij wat kunnen wij met betrekking tot solidariteit doodgewone burgers en boeren, van zowel katholieke en medemenselijkheid daarvan opsteken? Het als protestantse huize. vroeg om een onderzoek via internet en ter De school van Marguerite Soubeyran plaatse, waarbij wij, Jolanda de Bruin en ik, In 1928 kwam Marguerite Soubeyran er terug uit beiden afkomstig uit de omgeving van Nyons, Genève van haar onderwijskundige opleiding. ‘Tante hulp kregen van Nadine Fournier-Soubeyran, een achternichtje Marguerite’, zoals ze vaak werd genoemd, was een van een van deze justes. bevlogen en temperamentvolle vrouw en al van Politieoptreden jongs af aan zeer begaan met het lot van kinderen In Europa werden vanaf 1939 de gevolgen van de Duitse represdie buiten de boot vielen. Ze kocht met geleend geld sie pijnlijk duidelijk. In die diaspora sloegen Joden massaal op de een terrein in Beauvallon, vlak bij Dieulefit, om daar vlucht op zoek naar een veilige verblijfplaats. Helaas verdient de een school te bouwen voor kinderen met, wat we nu rol van de Franse politie in die tijd geen schoonheidsprijs. Vaak zouden noemen, een rugzakje. De school opende waren zij het die de Joden ‘oprolden’ en gevangenzetten of zelfs op in 1929 en zij werd directrice, wat ze haar verdere transport stelden naar de vernietigingskampen. Gelukkig waren lange leven ook gebleven is. er ook instanties, en met name het groeiende verzet, die zich het Vanaf het begin van de oorlog brachten de lot van deze mensen aantrokken. In de Franse serie Un Village vluchtelingen ook kinderen mee. Deze kinderen Français zijn de racistische tendensen in het Frankrijk van die moesten naar school, onderdak en natuurlijk eten. tijd heel goed weergegeven, want zoals altijd en overal, waren er Vrijwel al die kinderen, van welke afkomst dan ‘goeien’ maar ook ‘kwaaien’. ook, kwamen terecht op de school van Marguerite Dieulefit behoorde tijdens de oorlog bij het Vichy-regime met Soubeyran. Zij was discreet en stelde geen vragen. Maréchal Pétain als gezaghebbende, wat betekende dat de Duitsers Zij herbergde tenminste honderd kinderen tegelijk de baas waren. De toenmalige burgemeester van het dorp, Pierre in die tijd, kinderen met Joodse, Egyptische of kaPazet, was een aanhanger van Pétain, maar, gelukkig voor de tholieke roots (ook toen immers waren mensen niet inwoners, was hij niet bijster ijverig. Het dorp leefde kalm voort, ‘puur’ het een of het ander). De herinneringen van ook al was het onderdeel van bezet Frankrijk. die kinderen – onder wie Pierre Legeorges – zijn, wanneer zij in documentaires spreken, helder: ‘We maakten geen onderscheid tussen ras en herkomst, we hadden het er gewoon niet over. We hadden een fantastische schooltijd, zorgeloos bijna’. Deze zwijgzaamheid heerste in heel Dieulefit, waar in de oorlogsjaren, bovenop de bestaande bevolking, zo’n 1000 tot 1400

EN ROUTE

DRÔME

Portretten

mensen, in relatieve rust hun heenkomen vonden. Er kwamen praktisch nooit Duitsers, al was iedereen daar wel beducht voor.

Ontsnapt aan groot gevaar

Op een zomerse dag kwam een drietal niet-geüniformeerde Duitsers bij een lokale boer eieren halen, terwijl de familie met 2 ondergedoken kinderen aan tafel zat te eten. De uiterlijk onverstoorbare boer gaf de heren zelfs een glaasje likeur te proeven, zonder argwaan te wekken bij het drietal. Zich bewust van het grote gevaar waaraan zij waren ontsnapt, sidderde de familie na. Niet alleen zouden hun ‘niet-Arische’ kinderen er niet levend van af zijn gekomen, maar ook zijzelf en, na een ongetwijfeld daaropvolgende razzia, iedereen in de wijde omgeving. Hoe was dit alles mogelijk? Men zegt weleens dat dit ‘het wonder van Dieulefit’ is. Waarom kon dit dorp zo solidair zijn, is er nooit iemand verraden, zijn er nooit arrestaties verricht? De belangrijkste schakelpersoon of -personen zijn de directrice van de school, Marguerite Soubeyran, Catherine Krafft (haar vermoedelijke levenspartner en mede-directrice) en Jeanne Barnier, de secretaresse van de mairie.

De ‘Nouvelle école’ als basis

Marguerite heeft, toen ze al ver in de tachtig was, ter gelegenheid van het 40-jarig bestaan van haar school, een interview gegeven over haar leven en werk. Uit dit interview spreekt haar dynamiek. Ze was bekend in Dieulefit als communiste, protestantse en lesbienne. Die combinatie van etiketjes heeft voor haar nooit tot problemen geleid, iets wat we ook vandaag de dag nog niet gemakkelijk kunnen beweren voor anderen. Ze was eigengereid en gepassioneerd in de zorg voor de kinderen die ze 24/24 onder haar hoede had. In Genève had ze kennis gemaakt met de nouvelle école, de nieuwe school. De inzichten uit die onderwijsstroming waren dat kinderen het beste gedijen bij veel natuur om zich heen, open ruimtes, veel overleg en weinig opgelegde en onbegrepen discipline. In die periode leerde ze ook de Zwitserse Catherine kennen. Uit de bronnen komt het niet altijd eenduidig naar voren, maar het ging vermoedelijk om kinderen met een ‘rugzakje’ en/of aandoeningen als ADHD en kinderen afkomstig uit probleemgezinnen. De school verzorgde de kinderen en verleende hen onderdak – Marguerite heeft altijd midden tussen de kinderen geslapen – op een

menselijke manier: slechts vier kinderen op een kamer – dus geen dortoirs (slaapzalen) met twintig of veertig kinderen – goed eten en veel gedelegeerde taken in het gemeenschappelijk bestierde huishouden. Door de regelmatige assemblée (vergaderingen met iedereen van de school) voelde men zich gehoord en begrepen en werd men gemotiveerd om de handen uit de mouwen te steken. Natuurlijk werd er ook lesgegeven, op een manier vergelijkbaar met de Montessori- of Waldorf-aanpak.

EN ROUTE

DRÔME

De Jabron stroomt langs Dieulefit

Gereformeerde kerk

Mond houden

Opvallend is dat niemand praatte over wat er gebeurde. Tegen de kinderen uit Dieulefit zelf, die inwoning in huis hadden gekregen, werd gezegd dat het gebeurde om mensen te helpen die niets meer hadden én dat ze hun mond erover moesten houden Illegale persoonsbewijzen en voedselbonnen tegen andere mensen. In de oorlogsjaren, met vele monden erbij, moest men hier en daar Ook na de oorlog, toen alle vluchtelingen huns zoals de Fransen zeggen pousser les murs, ‘muren opschuiven’. Toen weegs waren gegaan, was er in het dorp niet veel er op zeker moment geen schoenen meer waren voor alle kinderen, ophef over wat er was gebeurd. De mensen leefden gingen allen, inclusief Marguerite, blootsvoets, uit solidariteit met verder, blij weer bevrijd te zijn. Pas toen de staat hen die niks meer hadden. En hoewel de oorlog ver weg leek van Israël zover was dat er onderscheidingen zouden Beauvallon, was het niet eenvoudig om aan eten en drinken voor worden uitgedeeld aan mensen die een bijzondere iedereen te komen. rol hadden gespeeld in de oorlog om Joden te redden, Hier kwam Marguerite persoonlijk in actie. Ze stapte naar de kwam Dieulefit op de proppen met een tiental namen. mairie, een nog steeds logische gang voor alle Fransen als je een Uiteindelijk zijn negen mensen onderscheiden. probleem hebt, en legde de zaak uit aan de toen 21-jarige secretaVillage de Justes de la Nation resse Jeanne Barnier: ‘Ze moeten eten en dus een persoonsbewijs Pas in 2008(!) werd besloten een herinneringsplaen voedselbonnen, anders gaan ze dood,’ luidde de boodschap. En quette in het gemeentehuis op te hangen. In 2014 werd zo simpel was het inderdaad. Jeanne nam geen tijd om er lang over in Parc Beaumont een speciaal monument onthuld na te denken en zette zich aan de klus, die haar wonderwel afging. dat gewag maakt van dit bijzondere stukje geschiedeOp een dag tipte zelfs een gendarme dat de illegale stempel, die ze nis van het dorp. Intussen is er ook een vereniging gebruikte op die persoonsbewijzen, niet optimaal was en gaf haar die zich bezighoudt met het erfgoed van het dorp, en advies hoe deze te verbeteren. dus met wat er voorviel in de Tweede Wereldoorlog. De burgemeester, die die bewijzen moest tekenen, moet heel De school in Beauvallon bestaat nog steeds en goed gezien hebben wat er gebeurde, maar hij zei letterlijk dat hij zijn tachtigjarige bestaan is uitbundig gevierd in zijn ogen sloot. Verder is er over hem en deze opmerkelijke manier 2008. Op de muur naast de toegangsdeur zijn de van doen, die hem toch in een heel gevaarlijke positie bracht, niets portretten geschilderd van Marguerite Soubeyran bekend. en Catherine Krafft. Met hun persoonsbewijzen konden mensen de op grote schaal De meest recente beelden in documentaires laten illegaal nagemaakte voedselbonnen op de mairie verkrijgen. De zien dat sommigen vinden dat Dieulefit als geheel de boeren in de omgeving mochten alleen leveren tegen die bonnen onderscheiding ‘Village de Justes de la Nation’ zou en dat gebeurde ook. Kortom, iedereen werkte gewoon mee zonder mogen krijgen, omdat immers iedereen zijn steentje vragen te stellen. bijdroeg. De meningen zijn hierover verdeeld, want al getuigden het hulp bieden en het daarover zwijgen van enorme moed, er moeten beslist mensen geweest zijn die er hun vraagtekens bij hebben gehad. Dat mag het echte wonder van Dieulefit heten en een groot voorbeeld zijn, want zelfs onder die moeilijke omstandigheden heeft men de solidariteit en medemenselijkheid nooit uit het oog verloren.

Zelfs onder de moeilijkste omstandigheden heeft men de medemenselijkheid nooit uit het oog verloren 72

EN ROUTE

ste

r Ee

a ma

tis

a gr

B I J Z O N D E R

F R A N K R I J K

Verbeter je Frans dit voorjaar nog! Online les op jouw niveau Direct in je mailbox 15 minuten per dag

Start jouw dagelijkse proeflessen nu op www.enroute-magazine.nl/franseles

En Route Reizen

Ontdek de Berry

En geniet van een zorgeloos verblijf in La Joyeuse

Chateau Boussac

Voorkant La Joyeuse

Chambres d’hôtes La Joyeuse is gevestigd in een statig maison de maître, een echte blikvanger op het dorpsplein van Préveranges, een rustig dorp in het hart van Frankrijk. Het huis heeft vijf smaakvol ingerichte gastenkamers en een verrassend grote achtertuin van bijna 8.000 m 2 .

e Berry is een historische provincie in het hart van Frankrijk die tegenwoordig o.a. het departement Cher beslaat en waarin chambres d’hotes La Joyeuse ligt. U kunt in de omgeving verschillende voor de streek kenmerkende bezienswaardigheden bezoeken, zoals de hoofdstad Bourges met haar prachtige kathedraal, de abdij van Noirlac of het huis van de beroemde schrijfster George Sand. Daarnaast zijn er mooie kastelen die stuk voor stuk een bezoekje waard zijn. Voor de wandelliefhebbers is er keuze uit een groot aantal wandelroutes in de omgeving van Préveranges. En neem gerust uw fiets mee, want het landschap van de Berry nodigt uit tot het maken van mooie tochten, waaronder een tocht helemaal langs het Canal de Berry. Chambres d’hôtes La Joyeuse biedt haar gasten een uitstekende uitvalsbasis om de Berry te ontdekken. Geniet van het zwembad en verschillende zitjes in de zon of in de schaduw van de fruitbomen of

EN ROUTE

droom weg in een hangmat. Is het minder goed weer, dan is het binnen ook goed toeven in de gezellige gasten-eetkamer met houtkachel. ’s Avonds kunt u aanschuiven voor een smaakvol diner, of reserveert u een tafeltje bij een van de restaurants in de omgeving. Kortom: kom helemaal tot rust en geniet van een heerlijk verblijf in La Joyeuse! ‘Ontdek de Berry’ arrangement speciaal voor En Route-lezers: • Welkomstdrankje • 3 overnachtingen in een stijlvolle 2-persoonskamer met en suite badkamer • 3 x uitgebreid ontbijt voor 2 personen • 2 x driegangendiner voor 2 personen, inclusief koffie/thee • Fles heerlijke huiswijn uit de Périgord (L’Original Haut Païs) • Eenmaal een borrelplankje voor 2 personen Arrangementsprijs: € 350,– (2 personen, exclusief toeristenbelasting)

Looptijd en voorwaarden Van 1 april t/m 30 september 2022, op basis van beschikbaarheid. Vermeld ‘En Route’ bij uw aanvraag of reservering. Het arrangement gaat uit van 2 personen per kamer. Informatie en reserveren Per mail: info@la-joyeuse.com. Telefonisch: +33 (0)7 54 37 45 57 Kijk voor meer informatie, arrangementen en activiteiten op www.la-joyeuse.com Chambres d’hôtes La Joyeuse 3 place de la République 18370 Préveranges

Aujourd’hui à Paris ... Import-Parisienne Suzanne Rietmeijer struint haar stad af op zoek naar de laatste nieuwtjes en persoonlijke ‘bonnes adresses’

EN ROUTE

AUJOU R D’H U I À PA R I S

À LA EMILY

Of je nu genoten hebt van Emily in Paris op Netflix of er juist met opgetrokken wenkbrauwen naar hebt gekeken, één ding is zeker: Parijs spat van het scherm en je krijgt meteen zin in een weekendje lichtstad. Zin in een dagje Parijs à la Emily? Strijk dan eens neer bij een van haar hotspots uit de serie: Nip aan een wijntje bij La Maison Rose in Montmartre, 2 rue de l’Abreuvoir, 18e arr. +++ Lunch naast het Louvre bij Le Café Marly, 93 rue de Rivoli, 1e arr. +++ Haal je pain au chocolat net als Emily bij La boulangerie Moderne, 16 rue des Fossés Saint-Jacques, 5e arr. +++ Natuurlijk drinkt Emily un café bij het mythische Café de Flore, 172 boulevard Saint-Germain, 6e arr. +++ Geniet van de fonkelende Eiffeltoren vanaf het terras van Le Café de l’Homme, 17 place du Trocadéro et du 11 Novembre, 16e arr. +++ Dit lijstje is niet compleet zonder Emily’s eigen adres natuurlijk. Haar (onrealistisch grote) chambre de bonne kijkt uit over Place de l’Estrapade, Vlak naast het Pantheon en de Sorbonne, 5e arr.

EN ROUTE

CHINER DANS LE CAPITALE

In Parijs kun je geregeld genieten van brocantes en andere leuke straatmarkten met antiek en andere curiosa. Maar er zijn ook een aantal permanente markten waar elke vide grenier-lover gewoon eens geweest moet zijn. De Marché du Livre Ancien et d’Occasion, opgericht in 1987, brengt elke zaterdag en zondag zo’n vijftig boekhandelaars samen op een historische plek: een paviljoen in unieke 19e eeuwse stijl in het 15e arrondissement, 104, rue Brancion. Dol op vlooienmarkten? Dan kun je elke zaterdag en zondag je hart ophalen bij de 380 verkopers op de Puces de Vanves op Avenue Georges Lafenestre in het 14e arrondissement.

C H A M P IG N O N S DE PA R I S Na bijna een eeuw in afwezigheid te hebben geschitterd, groeit de champignon de Paris weer in de hoofdstad. Eind 19e eeuw waren er meer dan 250 champignontelers in Parijs, maar door de aanleg van het metronetwerk begin 20e eeuw werden deze boeren, die immers onder de grond werkten, al snel bedreigd. In de eeuw die volgde, kwam er bijna geen enkele champignon meer uit Parijs, maar dat is dus nu verleden tijd. Het is de biologische stadsboerderij La Caverne die de iconische champignons weer naar de hoofdstad heeft gebracht. In enkele grote ondergrondse ruimten in de wijk La Chapelle en in het 19e arrondissement worden niet alleen twee soorten Parijse paddenstoelen, maar ook oesterzwammen en shiitakes gekweekt. En hoewel het klinkt als een bescheiden operatie zal men hier dagelijks 2,5 ton biologische champignons gaan telen. Pas mal, non?

PARIJSE TRIOMFBOGEN Wist je dat er wel vier arcs de triomphe in Parijs staan? De verschijning van de Parijse triomfbogen dateert uit de tijd van Napoleon en tegenwoordig staan er nog vier in de Franse hoofdstad overeind. Naast de bekende Arc de Triomphe de l’Etoile, die vorig jaar nog wekenlang ingepakt in de schijnwerpers stond ter ere van kunstenaar Christo, zijn er nog drie andere bogen in de stad te vinden. De Arc du Carrousel vind je bij de ingang van de Tuilerieën waar ooit ook het paleis van de Tuilerieën stond. Het paleis brandde in 1871 af, maar de arc bleef staan. Boog nummer drie vind je in het 10e arrondissement bij Grands Boulevards. L’arc de la Porte Saint-Martin werd in 1674 opgetrokken bovenop een oude middeleeuwse poort en was bedoeld als afscheiding tussen de Parijse binnenstad en de buitenwijken. Bijzonder om je nu te realiseren hoe klein het centrum toen nog was. De laatste Parijse arc, de Porte Saint-Denis was tevens de eerste triomfboog van Parijs. Hij werd voor koning Lodewijk de 14e gebouwd ter ere van de door hem gewonnen Hollandse Oorlog. Met name deze laatste boog lijkt volledig in het straatbeeld op te gaan, hoe imposant hij ook moge zijn.

EN ROUTE

AUJOU R D’H U I À PA R I S

THIERRY MUGLER Begin 2022 werd de modewereld opgeschud door het plotselinge overlijden van couturier Thierry Mugler. De Franse modeontwerper die in de jaren tachtig furore maakte met zijn spectaculaire, silhouet-gedreven outfits, overleed op 73-jarige leeftijd onverwacht. Mugler was nog volop bezig met nieuwe collecties en bijzondere samenwerkingen. Tot 24 april kun je in Musée des arts Décoratifs de indrukwekkende expositie ‘Thierry Mugler, Couturissime’ bezoeken. Je kunt er silhouetten en accessoires voor prêt-àporter en haute couture bewonderen, maar ook toneelkostuums, foto’s, video’s en nooit eerder getoonde archieven, daterend van 1973 tot 2014. Ontdek het fascinerende universum van de ontwerper en zijn vele artistieke samenwerkingen op het gebied van showbusiness, muziek en film. De expo was al in volle gang sinds eind september 2021, maar heeft nu vanzelfsprekend een andere lading. Een aanrader! Musée des Arts Décoratifs, 107 rue de rivoli, 1e arr.

Notre-Dame in volle glorie

ALS HET DOEK VALT Begin dit jaar viel het doek plotseling voor de FIAC, la Foire Internationale d’Art Contemporain, een gerenommeerd kunstevenement dat al 47 jaar in Parijs in het Grand Palais wordt gehouden. Kenners noemen het een ware coup in de kunstwereld, want het zal Art Basel zijn dat de FIAC gaat vervangen. Art Basel is bekend van evenementen in Basel, Miami en Hong Kong en voegt dus nu Parijs aan het repertoire toe. Art Basel wordt van 20 tot 23 oktober 2022 gehouden in het Grand Palais Éphémère, gelegen aan het Champ-de-Mars, voordat het in 2024 verhuist naar het opgeknapte Grand Palais.

EN ROUTE

Hoewel de herstelwerkzaamheden vorderen, is de NotreDame natuurlijk nog lang niet in ere hersteld. Maar in 2022 kun je wel weer van de kathedraal en haar geschiedenis gaan genieten, en dat op een bijzondere manier: een meeslepende virtual reality-tour neemt je mee door de geschiedenis van de kathedraal, van de bouw in de middeleeuwen tot de huidige restauratiewerkzaamheden. Vanaf januari kun je deze bijzondere tentoonstelling bezoeken in de Espace Grande Arche de la Défense. In de lente reist de tentoonstelling naar de Conciergerie op het Île de la Cité en vanaf de herfst kun je de expo bezoeken onder het plein van de Notre-Dame zelf. eternellenotredame.com

JEROEN SW EIJEN woont en werkt al twintig jaar in Frankrijk. Is freelance journalist en heeft enkele boeken over Frankrijk op zijn naam staan.

Met hoeveel zijn we eigenlijk?

Het was maar amper nieuwjaar of de Franse burgemeesters kregen hun eerste tegenslag al te verwerken. ‘Pas de cérémonies de vœux.’ Premier Jean Castex was onverbiddelijk, de pandemie liet het nog niet toe om nieuwjaarsrecepties te organiseren. De Franse eerste burgers moesten wél het goede voorbeeld geven. Het lijkt een fait divers, maar die mededeling had wel impact. De cérémonie des vœux is een belangrijk wapenfeit op de jaarlijkse kalender van de gemeenteraden. Het gaat er niet alleen over om met de hele goegemeente een paar dozen mousseux achterover te slaan, al hoort er dat natuurlijk wel bij. Nee, het is de gelegenheid bij uitstek om de projecten voor het komende jaar te openbaren, alle mooie plannen uit de doeken te doen en wellicht ook nog even terug te blikken op het vorige jaar. Maar dat ging dus niet. Sommige burgemeesters sturen dan een videoboodschap de wereld in. Anderen hopen op de regionale pers. En zo stond de maand januari voor mij in het teken van bezoekjes ten gemeentehuize, om al die plannen en projecten op te tekenen en aan de wereld kond te doen. Die variëren van een nieuwe website bouwen of een nieuwe tractor kopen via verkeersdrempels en rotondes tot aan de bouw van sporthallen en kinderdagverblijven. Maar één ding komt overal terug: huizen bouwen. Huizen bouwen om aan de vraag naar huisvesting te voldoen, huizen bouwen om jonge inwoners te laten blijven, want géén huizenbouw is afname van de bevolking. En dat wil je niet, als dynamische gemeente. Stikstofproblemen? Nooit van gehoord. Wel graag beheerst bouwen, niet te veel tegelijk, de gemeentelijke diensten en de scholen moeten het kunnen bijbenen. En, zoals Marc Fauvel, burgemeester van Saint-Jean-sur-Vilaine, het verwoordt: ‘We houden zelf de regie. We denken na over een selectiesysteem, opdat we voorrang kunnen geven aan jongeren uit het dorp die hun eerste huis willen bouwen.’ Dan rijst natuurlijk de vraag hoeveel inwoners de gemeente heeft. Het antwoord daarop is niet zo makkelijk, want een bevolkingsregister kennen de Franse gemeenten niet. Eén keer in de vijf jaar wordt er een volkstelling gehouden, en op basis daarvan worden de inwonersaantallen berekend. Gevolg: je

‘Het kunnen er honderd meer zijn, ik heb echt geen idee’

weet het nooit precies, en altijd zijn het verouderde cijfers. ‘Het zijn er zeker honderd meer, maar hoeveel precies, ik heb geen idee. Ik begrijp niet dat dat niet op een andere manier kan,’ antwoordt Bernard Renou van Domagné (2.383 inw). ‘Het lijkt ook niet altijd logisch,’ verzucht Joseph Jouault, burgemeester te SaintDidier (2.034 inw). ‘Op papier lijken we inwoners te verliezen, maar vorig jaar hadden we de cijfers van 2020, terwijl we dit jaar de cijfers van 2019 hebben. In feite is het inwoneraantal vrij stabiel.’ Het is ook niet altijd eenvoudig. ‘Het zijn moeilijke statistische berekeningen. Zo goed kan ik niet rekenen,’ licht Thérèse Moussu van Marpiré (1.027 inw) toe. ‘Gelukkig weten we over enkele maanden de echte, actuele cijfers, want in onze gemeente wordt dit jaar de vijfjaarlijkse volkstelling gehouden.’ Ik ga dus volgende week weer naar Marpiré om de agents recenseurs op de foto te zetten, de volkstellers. Kleine actualiteit in een kleine gemeente, la France du quotidien. Zo is in het land waar Napoleon de parochieregisters heel goed in een burgerlijke stand heeft weten om te zetten, de vraag die burgemeesters zich geregeld stellen in de praktijk lastig te beantwoorden: ‘Maar met hoeveel zijn we nu eigenlijk?’n

EN ROUTE

GUN UZELF EEN JAARTJE FRANKRIJK MET EEN JAARABONNEMENT OP … E N R O U T E 175 – VO O R J A A R 2 02 2 – V I V E L E V I N ! – F I E T S E N T U S S E N B E A U N E E N D I J O N – C Ô T E D U M I D I – D R Ô M E – O C C I TA N I E – E N N O G V E E L M E E R!

€ 30,–

BIJZONDER FRANKRIJK N U M MER 175 | VO OR JA A R 2 022 | EN ROU T E - M AG A ZI N E.N L

(4X)

BOURGOGNE

FIETSEN TUSSEN BEAUNE EN DIJON

VHETIFRANSE V EAVONTUURLVANE'ONZE'VWIJNBOEREN I N! DRÔME

DE OORLOGSHELDEN VAN DIEULEFIT

(4X)

OCCITANIE

RONDSNUFFELEN IN BOEKENDORP MONTOLIEU R E N D G OE D NSE N ~ ON ROE ~ CULINA IR ~ ME

~ GE SC H I E DE N IS N ~ C U LT U U R

JAARGANG 25 n VOORJAAR 2022

VOORJAAR 2022

IE RCE DE LA V N MOI LA FO ET JE SENS E

n VOORJAA

2022 VOORJA AR

JAARGANG 25 R 2022

WONEN IN WE

ELD

Een 11e-eeuws cha E teau in de Dordogne GENS AU BOULO

Sonja staat op de markt in de Alpes-de-Haute -Provence VAN LIMBURG

€ 30,–

Met je ouders mee AR DE LOT naar een nieuw land KLUSSEN IN

(4X)

BRETA

GNE Werken aan je dro omhuis ONDERNEME RS IN DE HAUTE-M AR

INSPIR ATIE IN SPECIAL: EEN HUIS KOPEN ZUID-FRANKRIJK

QUOI DE NEUF À AVIGNON

JEAN COCTE AU & LA CÔTE

Een nieuwe switch: B&B naar evenem van enten

aasten Provençaals onth

REPOR TAGE BOURDEAUX IN DE DRÔME

1001 tips & tricks

BELEV EN DE GR5 BEWANDELEN

MENS USE OVERNACHTEN IN DE VAUCL IA BIJ MAARTEN & PATRIC

IN HET SPOOR VAN DE MIMOSA

RENIE’S FRANSE KEUKE

DE ZON ALS

BUURMAN

KOPEN IN 2022 € 8,75

OVENCE CÔTE & PR

CÔ T E & PROV ENCE

BE S T E M M I NGE

€ 30,–

CÔTE DU MIDI

DE MEDITERRANE KUST VAN DE LANGUEDOC-ROUSSILLON

WO NE N IN HE T DIE PE ZU IDE N

FRANKRIJK COMPLEET (3 TITELS SAMEN): I.P.V. € 90 NU SLECHTS

€ 80!

Ga naar een van de websites en meld u aan als abonnee. Of doe een abonnement cadeau!

ENROUTE-MAGAZINE.NL • COTEPROVENCE.NL • MAISONENFRANCE.COM

Romy Schneider, de tentoonstelling

Cinémathèque Française, 51 Rue de Bercy, Parijs, van 16 maart tot 31 juli 2022

26 Tips In Frankrijk, Parijs en Nederland

AGENDA

Maatregelen i.v.m. corona kunnen ervoor zorgen dat evenementen en/of tentoonstellingen niet door kunnen gaan. Check altijd vooraf even de betreffende website. EN ENROUTE ROUTE

81 81

ag e n da

f ra n k r i j k

Nuits Sonores Lyon, 25 t/m 29 mei

Grand Prix de Monaco 27-29 mei 2022 Natuurlijk kom je hier om Max Verstappen te zien rijden in zijn eigen woonplaats. Maar de Grand Prix van Monaco is er ook een om gezien te worden. Niet goedkoop om bij te zijn, maar zonder meer een ‘once-in-a-lifetime event’ om eens mee te maken.

De Nuits Sonores kan je wel een cultureel laboratorium noemen dat sinds 2003 jaarlijks de vinger aan de pols van de moderne tijd houdt. Vijf dagen lang een smeltkroes van ideeën, artistieke projecten en culturele initiatieven op meer dan 40 locaties in de stad. Voor kunstenaars van morgen, op zoek naar nieuwe toepassingen en artistieke innovaties. N U ITS - SONOR E S.COM

MONACO - GR A N D -PR I X.COM

Tomorrowland Winter Alpe d’Huez, 19 t/m 26 maart 2022 De wintereditie van het legendarische dancefestival Tomorrowland langs de skipistes van Alpe d’Huez. Bekende DJs uit de wereld van EDM, techno and house treden hier op met in de 2022 editie o.a. Afrojack, Armin van Buuren, Dimitri Vegas & Like Mike, Kungs en Paul Kalkbrenner. T O M O R R O W L A N D . C O M

Fête de la Musique Heel Frankrijk, 21 juni 2022 Al sinds de introductie begin jaren tachtig door Jack Lang, toenmalig minister van cultuur, is de start van de Franse zomer ondenkbaar zonder het muziekfestival. In alle steden en dorpen staan muziekoptredens op het programma voor een warm welkom van de zomer. F E T E D E L A M U S I Q U E . C U LT U R E . G O U V. F R

EN ROUTE

Quand Toulouse-Lautrec regarde Degas Musée Toulouse-Lautrec, Albi (Tarn), 17 mei t/m 4 september Hoe liet de jonge Henri ToulouseLautrec zich inspireren door het werk van Edgar Degas (1831-1917)? Beide schilders werkten met soortgelijke thema’s en deelden hun artistieke kringen. Een regelrecht eerbetoon aan de kunstenaar uit Albi en een viering van de 100e verjaardag van zijn schenking aan het museum in 1922. M U S E E -T O U L O U S E - L A U T R E C . C O M

Marathon du Mont Blanc Le Louvre en Voyage Musée Cévenol, Le Vigan (Gard) t/m 26 juni 2022 Een bijzondere tentoonstelling die vertelt over de reis van de werken van het Louvre Museum in de oorlogsjaren. Met gevaar voor eigen leven werden de conservatoren geconfronteerd met dramatische situaties en veelvuldige wendingen. De expositie vertelt je alles over de evacuatie van bijzondere kunstwerken zoals de Mona Lisa of de Joodse verzamelingen van Robert en Maurice de Rothschild tijdens de bezetting. M U S E E - C E V E N O L . F R

Chamonix (HauteSavoie), 23 t/m 26 juni Voor sportieve Frankrijkliefhebbers. Niet alleen kun je op de slotdag de marathon lopen in dit majestueuze landschap. Daarvóór vindt o.a. ook nog de zogenaamde KM Vertical plaats, een race tegen de klok voor hardlopers/klimmers, en de traditionele 23 km du Mont-Blanc waarmee het rennen rond de hoogste berg van Europa in 1979 allemaal begon. M A R AT HON MON T BL A NC . F R

Festival de Paques – Aix-en-Provence, 8 t/m 24 april Pasen in ‘Aix’ staat sinds 2013 in het teken van de klassieke muziek met dit inmiddels vermaarde muziekfestival. Bekende dirigenten, solisten en orkesten treden op de theaters van deze Provençaalse stad par excellence. Dit jaar staat o.a. het Requiem van Mozart op het programma, maar ook de Johannes Passion van Bach. Grootheden als Martha Argerich en Yuja Wang zijn er van de partij. F E S T I VA L P A Q U E S . C O M

EN ROUTE

ag e n da

pa r i j s Cézanne, le Maître de la Provence Atelier des Lumières, 38 rue Saint-Maur 18 februari t/m 2 januari 2023 Voor wie in het afgelopen jaar niet al de expositie heeft gezien in de Provence: Het Atelier des Lumières presenteert de belangrijkste meesterwerken van Paul Cézanne (1839-1906), als schilders van 900 doeken en 400 aquarellen onlosmakelijk verbonden met de Provence. De tentoonstelling vormt een reis naar het hart van de kunstenaar uit Aix-en-Provence, met als rode draad de Provençaalse natuur en het montagne SainteVictoire. A T E L I E R - L U M I E R E S . C O M

Romy Schneider, de tentoonstelling

Cinémathèque Française, 51 Rue de Bercy 16 maart tot 31 juli 2022 Veertig jaar na haar dood op 29 mei 1982 is Romy Schneider nog steeds geliefd en populair. Deze tentoonstelling brengt haar weer tot leven door haar rollen, maar ook door haar teksten, dagboek, interviews en filmbeelden die haar even levendig als vrolijk laten zien. De draad van haar leven volgend helpt het ons te begrijpen hoe de kleine Oostenrijkse bruid een icoon werd, de incarnatie van de moderne vrouw. C I N E M A T H E Q U E . F R

Gallen-Kalela, mythes en natuur

Prix de Diana

Musée Jacquemart-André, 158 boulevard Haussmann 11 maart t/m 25 juli

Hippodrome de Chantilly, 16 avenue du Général Leclerc, Chantilly 19 juni 2022

Tentoonstelling gewijd aan het werk van de Finse schilder Akseli Gallen-Kallela (1865-1931) met circa zeventig werken uit openbare en privécollecties met één centraal thema dat zijn werk overheerste: de natuur en het Finse landschap. Wolken worden weerspiegeld, mat of glanzend, afhankelijk van het feit of het ijs gesmolten is of een dun spoor op het wateroppervlak achterlaat. Lichte sneeuw vormt nieuwe vormen. GallenKallela is erin geslaagd Finland weer te geven met een weergaloze lyriek.

Zonder twijfel één van de meer glamorous sportevenementen in Frankrijk en hét paardensportevent waar de Parijse chic zich graag laat zien. Qua dresscode goed vergelijkbaar met de Royal Ascot in Engeland. Hier kom je ook om gezien te worden. E V E N E M E N T S . F R A N C E -

M U S E E - J A C Q U E M A R T- A N D R E . C O M

G A L O P. C O M / E N / P R I X D E D I A N E

EN ROUTE

Enrico Macias in L’Olympia

Pionnières Musée du Luxembourg 19 rue de Vaugirard 2 maart t/m 10 juli 2022

28 Boulevard des Capucines 2 en 3 april 2022

Aan de hand van schilderijen, beeldhouwwerken, foto’s, films, textiel en literaire werken vestigt deze tentoonstelling de aandacht op vrouwen in de ontwikkeling van de moderne kunst. Deze pioniers, geboren eind 19e of prille begin van de 20e eeuw, kregen deze ‘nieuwe vrouwen’ voor het eerst toegang tot de grote kunstscholen. En tijdens de Roaring Twenties verbleven velen van hen een paar weken of een paar jaar in Parijs.

Jaarlijks optreden waarvoor zijn fans speciaal naar Parijs komen. Enrico Macias, geboren in Algerije, is een chansonnier die in de voetsporen trad van Brel, Aznavour en Bécaud. In de jaren zestig werd hij bekend door Adieu mon pays, Solenzara en El Porompompero. O LY M P I A H A L L . C O M

M USEEDU LU X EM BOU RG.FR

Tennistoernooi Roland-Garros Avenue de la Porte d’Auteuil 16 mei t/m 5 juni Tennisliefhebbers die van Parijs houden komen natuurlijk het liefst naar de lichtstad als ook de top van de tenniswereld er verzameld is. Voor een heerlijk dagje toptennis! Tickets zijn vanaf eind februari beschikbaar op de website van Roland Garros. R O L A N D G A R R O S . C O M

PAD Paris - Art + Design Jardin des Tuileries, Place de la Concorde, 5 t/m 10 april Amateurs, professionals en verzamelaars ontmoeten elkaar al meer dan 18 jaar op PAD Paris. Een beurs die een eclectische selectie galeries samenbrengt, biedt de bezoekers de mogelijkheid schatten te ontdekken uit de wereld van de moderne kunst, de inheemse kunst, juwelen en keramiek. Een evenement om te ontdekken in de Tuilerieën. P A D E S I G N A R T. C O M

EN ROUTE

ag e n da

pa r i j s Oorlogsfotografie Musée de l’Armée, Hôtel national des Invalides, 129 rue de Grenelle, 6 april t/m 24 juli 2022

Pharaon des deux Terres Louvre, Rue de Rivoli 27 april t/m 25 juli 2022 Deze tentoonstelling zet de schijnwerpers op het koninkrijk Nubië en de dynastie van Koesjitische farao’s die er meer dan 50 jaar over regeerden. Het koninkrijk werd gesticht in de 8e eeuw v. Chr. en had zijn hoofdstad in Napata, gelegen in het noorden van het huidige Soedan. L O U V R E . F R

De oorlogsfotografie is sinds haar ontstaan het meest geschikte en onbetwistbare medium gebleken om hedendaagse conflicten weer te geven en de beste bondgenoot van de geschiedenis. De keuzes van de fotografen, maar ook die van hun distributeurs en bemiddelaars, hebben echter een grote invloed op de manier waarop wij oorlogsfoto’s interpreteren. Daarover gaat vooral ook deze expositie. M U S E E - A R M E E . F R

Yves Saint Laurent aux Musées Musée Yves Saint Laurent Paris, 5 avenue Marceau t/m 18 september 2022

Een unieke jubileumtentoonstelling, 60 jaar na zijn eerste modeshow, in een nooit eerder gezien formaat, die feitelijk plaatsvindt in zes Parijse musea: het Centre Pompidou, het Musée d’Art Moderne de Paris, het Musée du Louvre, het Musée d’Orsay, het Musée Picasso Paris en natuurlijk het Musée Yves Saint Laurent Paris. Een prachtige illustratie van de bruggen die de couturier sloeg met verschillende kunststromingen, en in het bijzonder de diverse Franse openbare collecties. M U S E E Y S L P A R I S . C O M

Gaudí

Musée d’Orsay, 1 rue de la Légion d’Honneur 12 april t/m 17 juli 2022 Antoni Gaudí (1852-1926), architect en ontwerper, drukte zijn stempel op Spanje rond de eeuwwisseling van de 20e eeuw en blijft ook vandaag nog fascineren. Voor het eerst in vijftig jaar is in Frankrijk een grote tentoonstelling gewijd aan deze meester van de Art Nouveau. Het zal de enorme creativiteit tonen van deze bijzondere kunstenaar. Creativiteit die tot uiting komt in de details van zijn meubilair als ook in de omvang van dat ene bekende architectonisch project: de Sagrada Familia in Barcelona. M U S E E - O R S A Y. F R

nederland Onderstaande activiteiten zijn slechts een kleine greep uit het grote culturele aanbod van onze afdelingen. Ga voor de exacte locaties, aanvangstijden en meer informatie naar AFPB.nl en klik op de desbetreffende Alliance Française. Samenstelling: Marijke Janssen

Culturele agenda van de Alliance Française des Pays-Bas ONLINE LEZINGEN (IN HET FRANS) Op 17 februari over Georges de la Tour, 21 april over de art deco-stijl en op 16 juni over Paul Gauguin. Deze online lezingen zijn onderdeel van de gratis lezingencyclus ‘Oh!’. U kunt zich aanmelden op de website. Alliance Française Utrecht LEZING: DE KROCHTEN VAN HET LOUVRE – BEELDCULTUUR IN HET LICHT VAN MARC -ANTOINE MATHIEU EN M.C. ESCHER (IN HET FRANS) Toon Dohmen vertelt over MarcAntoine Mathieus boek, dat een bijzondere visie is op het Louvre en die van la bande dessinée. Een boeiende avond voor nieuwsgierige lezers, kunstliefhebbers en historisch geïnteresseerden. Kortom, voor alle liefhebbers van de Franse cultuur! 11 maart in Het huis van de Kunsten Triade Alliance Française Den Helder

CONCOURS DE LA CHANSON Hét podium voor jonge talenten die in het Frans zingen! Dit concours bleek in de afgelopen jaren voor vele Nederlandse en Vlaamse artiesten de perfecte springplank naar een chansoncarrière. Het chanson LEEFT! Van Brel tot Piaf, van Zaz tot Stromae: tijdens de finale van het Concours de la Chanson, dé jaarlijkse zoektocht naar artiesten die het aandurven om Franstalig te zingen, kun je werkelijk álles verwachten. Of het nu om het traditionele of het moderne chanson gaat, je wordt gegarandeerd in vervoering gebracht met de kracht én schoonheid van deze chansons. 13 maart in Theater Diligentia, Den Haag Alliance Française des Pays-Bas LEZING: DE FABELS VAN JEAN DE LA FONTAINE Carlijn van Vlijmen verzorgt een FransNederlands programma over Jean de la Fontaine en de fabels. Behalve de persoon Jean de la Fontaine komen ook de geschiedenis, de vorm en de essentie

van zijn fabels aan de orde, zowel waar het de tekst (origineel en de vertaling) als de aard van de illustraties betreft. Deze fabels horen nog steeds tot de hoogtepunten van de Franse literatuur. 22 maart in Theater de Liefde, Haarlem Alliance Française Kennemerland PAASMATINÉE De band FRAZZ brengt een jazzy ode aan het Franse chanson met bewerkingen van o.a. Serge Gainsbourg, Jacques Brel, Barbara en Michel Legrand. In 2017 wonnen zij de publieksprijs tijdens het Concours de la Chanson Française. Na het optreden is er tijd voor een hapje en een drankje. 10 april in de Luthersekerk Alliance Française, Utrecht

LEZING: NOTRE -DAME DE PARIS (IN HET FRANS) Terwijl de kathedraal na de verwoestende brand in 2019 een reusachtige restauratie ondergaat, geeft Chloé Perrin in deze lezing een overzicht van de plaats van de Notre-Dame de Paris in de Franse geschiedenis en in de volkscultuur. 14 april in het Nivon Centrum Alliance Française, Arnhem

EN ROUTE

Onlangs verschenen bij Batavia Publishers

J’aime la vie!

Prachtige verhalen van Anke de Bruijn

Ludique op z’n best

Hilarische belevenissen van meesterverteller Ludique le Vert

Franse zaken nemen geen keer

Regel je rechten daarom goed in La Douce France

Bezoek van boven

Jeroen Sweijen vertelt je alles over Mariaverschijningen in West-Europa

www.bataviapublishers.com

Ah, zit dat zó! Moeite met Frans spreken én verstaan?

Met de Conversatiecursussen Frans van Taaldolfijn is dat voorgoed verleden tijd! Op reis door Frankrijk heb je je vast weleens afgevraagd waar al die mooie plaatsnamen vandaan komen. In dit schitterende boek laat Jeroen Sweijen zien wat plaatsnamen ons vertellen over de geschiedenis van dorpen, steden, buurtschappen en streken. Met deze kennis op zak zul je nooit meer op dezelfde manier door Frankrijk rijden.

Vraag nu geheel vrijblijvend een proefles aan via

WWW.FRANSCONVERSATIE.NL

Een ‘must-have’ voor iedereen die de Franse taal een warm hart toedraagt! Meer info op: Bataviapublishers.com

Elvira van der Sluis

ÀTA QUESTION DE GOÛT

Paola Westbeek belicht het ‘witte goud’ uit de Elzas

CHAUDEMENT RECOMMANDÉ

Franse restaurants op Nederlandse bodem

VIVE LE VIN!

‘Onze’ wijnboeren stellen zich voor EN ROUTE

ASPERGES uit de Elzas GENIETEN VAN HET ‘WITTE GOUD’

EN ROUTE

À TA BLE – QUESTION DE GOÛT

WAT ZOU DE LENTE ZIJN ZONDER DE

DECADENTIE VAN ASPERGES? IK HOU VOORAL VAN DE WITTE VARIANT, DIE DUURDER MAAR VEEL DELICATER VAN SMAAK IS DAN DE GROENE. .

is culinair journalist en schrijft ook graag over Franse wijnen, kunst, cultuur en bijzondere plekken. In de rubriek ‘Question de Goût belicht ze de geschiedenis van een typisch Frans product – thefrenchlife.org

PAOLA WESTBEEK

e eerste bos van het seizoen wordt door mij van markt tot bord vertroeteld als een pasgeboren kindje. Ik maak de asperges zorgvuldig schoon en kook ze 12 minuten met zout, een snufje suiker en een vleugje nootmuskaat. Daarna zet ik het vuur uit en laat ik ze nog 10 minuten in de pan liggen terwijl ik de borden opmaak met gekookte krieltjes en kunstig gedrapeerde flinterdunne plakjes ham. Met de asperges op het bord wordt het geheel afgemaakt met een zachtgekookt eitje, gesmolten roomboter en ‘vermaarde’ asperges in zijn laatste meesterwerk fijngehakte peterselie. Le Grand Dictionnaire de Cuisine (1872). In het Voor mij betekenen de eerste asperges het eind van recept voor ‘asperges pompadour’ van Grimod de de grauwe winter en de belofte van warme, zonnige la Reynière, gebruikt hij ‘drie bossen van de mooiste dagen. Het is een culinair feest dat het wachten altijd Hollandse asperges, dat wil zeggen witte met een meer dan waard is. Natuurlijk kun je tegenwoordig het paarsige punt’. hele jaar door asperges kopen (weliswaar geïmporteerd Hollandse of Franse, wat u vooral moet onthouuit landen als Peru), maar deze zullen veelden is dat asperges kort na de oogst en het liefst op eisende smaakpapillen nooit behagen, want de dag van aankoop bereid moeten worden. Om de vers zijn ze absoluut niet! versheid van asperges te bepalen, wrijft u de stenIn Frankrijk is de Elzas een van de topgels tegen elkaar. Ze moeten dan een piepend geluid producenten van asperges, en maar liefst maken. Zorg ook dat de kontjes niet uitgedroogd 98% van de productie betreft de witte variant. zijn. Witte asperges kunnen ook worden gebruikt Pastor Louis Gustave Heyler introduceerde in soepen en hartige taarten (probeer ze in een tarte de groente in zijn geboortestad Hoerdt in flambée met gerookte zalm of spek). U kunt ze zelfs 1873 nadat hij ze in Algerije had ontdekt. Ervan overtuigd dun schillen en rauw in een salade eten. dat de zandgronden daar vergelijkbaar waren met die De groene variant is lekker als bijgerecht. Ik van Philippeville (nu Skikda), waar hij ze voor het eerst rooster ze graag en breng ze daarna op smaak met proefde, moedigde hij lokale boeren aan om de witte een scheutje citroensap, geurige olijfolie, versgestengels te verbouwen. En dat wierp zijn vruchten (of malen peper en fijne vlokjes fleur de sel. U kunt beter gezegd, zijn groenten) af: vandaag de dag zijn er ze ook in parmaham wikkelen voordat u ze gaat in de Elzas 225 telers die ongeveer 2.000 ton asperges roosteren – verrukkelijk met een citroenmayonaise produceren tijdens het korte seizoen (begin april tot om in te dippen! begin juni). Tweederde van de productie vindt plaats Ik hoor u al denken: en wat voor wijn zal ik in Bas-Rhin en één derde in Haut-Rhin. erbij schenken? Goede vraag! Of u nu kiest voor Tegenwoordig is Hoerdt nog steeds de hoofdstad groen of wit, asperges passen altijd goed bij de van de groente en jaren geleden at ik er een memorabele subtiele, bloemige aroma’s van een knisperende aspergemaaltijd in La Charrue, een gezellig, knus resMuscat d’Alsace. De levendige zuren van de wijn taurantje (helaas in 2019 gesloten). De crèmekleurige gaan prima samen met de licht-bittere toets van de groente. stengels werden geserveerd met rustiek gerookte en gepekelde hammen, pittige mayonaise en een lichte vinaigrette. Het was een van de heerlijke gerechten die ik proefde tijdens la Fête des Asperges in mei. Er worden speciale aspergemenu’s samengesteld door de plaatselijke restaurants en sommige chef-koks serveren de groente met kreeft, eendenborst of foie gras in plaats van ham. Geen klassieke begeleiders, maar zeker niet verkeerd. Tussen al het proeven door, raad ik u aan om een bezoek te brengen aan het Musée de l’Asperge (12 rue de La Wantzenau) waar u alles kunt leren over de geschiedenis en teelt van de culinaire trots van deze stad. Als Hoerdt deze lente niet op de planning staat, vergeet dan niet hoe lekker Nederlands asperges ook zijn. Zelfs Alexandre Dumas schreef lovend over onze

OM DE VERSHEID VAN ASPERGES TE BEPALEN, WRIJFT U DE STENGELS TEGEN ELKAAR

EN ROUTE

C H A U D E M E N T R E C O M M A N D É – R E S T AU R A N T S Stuk voor stuk deelnemers aan de Franse Restaurantdagen 2021

Restaurant LaSalle

La Vallade

Een Frans restaurant met een knus terras, samen een vleugje Frankrijk in hart van Den Haag! Een keuzemenu met vis-, vlees- en vegetarische gerechten, afgesloten met een heerlijk kaasplankje en/of een “petit grand dessert”. Hoe Frans wil je het hebben? Geen ronflonflon op een bedje van tralala maar alles eerlijk, vers bereid en zeer betaalbaar.

Al weer 30 jaar geleden startte La Vallade in Amsterdam naar het voorbeeld van de populaire Franse ‘menu routier’ restaurants. Daar gold en geldt nog steeds: Tu manges ou tu manges pas, oftewel: Je eet wat de pot schaft. Zo doet La Vallade dat nog steeds en het is altijd even lekker, binnen in het warme, romantische, tikkeltje rommelige restaurant of buiten tussen de bloemen op het terras.

NIEUWSTRAAT 21A, DEN HAAG, 070 743 45 98, RESTAURANTLASALLE.NL

RINGDIJK 23, AMSTERDAM, 020 665 20 25, LAVALLADE.NL

Gare Pompidou

Brasserie Vieux Paris Hier wordt op de ouderwetse Franse manier gekookt met pure ingrediënten zonder opsmuk en tierlantijntjes. Het interieur is sfeervol, donker en op en top Frans! Je kunt heerlijk dineren aan een van de tafeltjes of gezellig eten aan de bar. Op de kaart natuurlijk echte Franse klassiekers zoals slakjes in kruidenboter, kort geschroeide tonijn en crème brûlée. Wekelijks wordt het menu opnieuw samengesteld met klassiekers en wisselende Franse lekkernijen. VELPERPLEIN 30, ARNHEM, 06 31 68 26 82, VIEUXPARIS.NL

EN ROUTE

Klaar voor een Tour Culinaire in het centrum van de Randstad! Neem plaats in de stationshal, of ga direct naar Perron 1. Waar je ook zit, jouw reis begint bij Gare Pompidou. Geniet van klassiekers, zoals de aan tafel bereide steak tartare. Graag doen wij à la minute de vergissing van de gezusters Tatin voor jou over. Een taartje om je vingers bij af te likken. Gezellig een korte reis maken met Fruits de Mer en een fles wit aan de bar kan natuurlijk ook. Open vanaf ontbijt tot en met diner. DEFENSIE-EILAND 163, WOERDEN, 0348 68 86 13, GAREPOMPIDOU.NL

Bistro & Aperitiefbar Jeanpagne Een laagdrempelige Franse enclave in het centrum van Leiden, waar je dagelijks vanaf 12:00 uur welkom bent. In de ochtend voor versgemalen koffie, of een lichte Franse lunch, in de vooravond voor een steak tartare, coquilles, een kaasplankje of charcuterie met een goed bijpassend glas wijn. En voor het diner ben je bij Jeanpagne aan het juiste adres met een menukaart van verse producten van steeds wisselende seizoenen. NIEUWE RIJN 27, LEIDEN, 085 877 15 00, JEANPAGNE.NL

Noteer je alvast in agenda!

EN ROUTE

Franse Restaurantdagen 1 t/m 10 april 2022

Geniet van een heerlijk en voordelig avondje in een Frans restaurant bij jou in de buurt. Reserveren vanaf 1 maart.

www.franserestaurantdagen.nl

gîtes wijzer

VIVE L ‘ONZE’ WIJNBOEREN

EN ROUTE

À TA BLE – WIJNSPECI A L

Wijnboer worden in Frankrijk; voor velen een romantische droom, voor anderen een avontuur dat zij met succes aangingen. In deze wijnspecial laten we acht Nederlandse en Vlaamse wijnboeren aan het woord over hun passie, hun bedrijf en hun producten. Eén ding is zeker: de vele onderscheidingen en de groeiende internationale afzetmarkt bewijzen dat ‘onze’ Franse wijnen uitstekend kunnen wedijveren met die van Franse producenten.

E VIN! STELLEN ZICH VOOR

EN ROUTE

À TA BLE – WIJNSPECI A L

Audrey’s unieke huisstijl CLOS MONICORD – JOEP EN MIREILLE BAKX – GIRONDE

(NOUVELLE AQUITAINE)

Story telling labels

Joep en Mireille Bakx begonnen in 2000 hun eigen wijn te produceren in Vérac in de Bordeauxstreek. Dochter Audrey trad een paar jaar later toe en haar creatieve expertise voltooide een unieke onderneming, een combinatie tussen kunst en wijn.

e Bordeaux was een voor de hand liggende keuze, niet alleen omdat Mireille afkomstig is uit Bordeaux, maar ook Joep had altijd al een passie voor wijn uit deze streek. Een passie die al jaren geleden thuis in Nederland begon, toen Bordeaux-wijnen nog standaard eerste keus was bij familie-etentjes. Sinds het begin ontwierp Audrey voor elke jaargang etiketten met een eigen verhaal. Beïnvloed door wat ze heeft waargenomen en ervaren, illustreert ze elk jaargang weer de wijn van Clos Monicord met zes verschillende etiketten.

Biodynamische wijn Clos Monicord is een typische Bordeaux-melange van merlot, malbec en cabernet franc. Bij Clos Monicord zijn we altijd op zoek om de natuur beter te begrijpen. Deze manier van werken, deze weg gaf ons elk jaar betere druiven en be-

EN ROUTE

Joep en Audrey Bakx

tere wijnen. Een weg die we besloten voort te zetten en de regels van de natuur volledig te respecteren, wat er uiteindelijk toe heeft geleid dat we met minimale hulpmiddelen in de kelder, een biodynamische wijn maken van biologische druiven. Na verloop van tijd werden andere wijnen toegevoegd zoals wit, rosé en mousserend, allemaal gemengd en verpakt door Audrey Bakx.

Verkoopadressen De wijnen van Clos Monicord kunnen rechtstreeks van de wijngaard worden gekocht via internet. We verzenden naar Nederland, België en andere landen over de hele wereld. Direct bestellen kan via closmonicord.com, de Wijnzolder in Brugge, Cateringbedrijf Bakx & Meijer in Utrecht en Crowne Plaza in Brugge.

CLOS MON ICOR D 15, le Bourg, 33240 Vérac +33 (0)5 57 84 36 99, info@closmonicord.com closmonicord.com

Marijke Vos, Ief van Meegeren en René Didde

Lekker biologisch DOMAINE DE BELLEVUE – IEF VAN MEEGEREN, RENÉ DIDDE, MARIJKE VOS – AUDE (OCCITANIE) Dicht bij Carcassonne, even buiten het dorpje Arzens, ligt te midden van glooiende bossen en akkerbouwpercelen de zeven hectare grote wijngaard Bellevue. Al 18 jaar maken Ief van Meegeren, René Didde en Marijke Vos hier vier mooie biologische wijnen.

in of meer toevallig belandden de toen nog onervaren wijnboeren in 2004 op hun Domaine in de Malepère, een wat minder bekende wijnstreek in de Languedoc. Aanvankelijk leunden ze sterk op lokale professionals die hen de kneepjes van het vak leerden. Inmiddels draaien ze zelf volop mee: ‘We werken hier echt biologisch. We schoffelen onkruid weg met een pikhouweel en besteden veel aandacht aan een gezonde bodem.’ Elk jaar voegen ze compost toe en zaaien ze eiwitrijke en stikstofbindende gewassen zoals gerst en wikke tussen de wijnranken. Dat geeft ook meer biodiversiteit. Het gebruik van (alleen biologische) bestrijdingsmiddelen beperken ze tot een minimum.

Geurig, zacht en bomvol fruit Glimmende vaten of houten tonnen tref je op Domaine de Bellevue niet aan; een lokale wijncoöperatie verwerkt de ‘Hollandse’ druiven apart tot vier verschillende wijnen. Bellevue maakt een heel frisse chardonnay, met lang aanhoudende aroma’s van onder meer grapefruit. Ook

maken ze een strakke rosé van merlot, cabernet franc en cot (malbec), een mélange die hoort bij de Malepère en ook terugkomt in de twee rode wijnen. Het paradepaard is de Cuvée Maarten, waarvoor alle druiven met de hand zijn geselecteerd en geplukt. Geurig, bomvol fruit, zacht en toch met fijne tannines. Ook bij de vinificatie respecteren de Nederlanders de natuur. ‘We gebruiken zo weinig mogelijk sulfiet en filteren weinig van de druif weg. Dat kun je zien als met de laatste druppels uit de fles soms nog een klein beetje droesem meekomt.’

Wijnabonnement De Bellevue-wijnen zijn alleen in Nederland te koop, bijvoorbeeld via hun website over hun wijngaard-belevenissen. Ook wijnspeciaalzaken in Amsterdam en Utrecht hebben wijn van Bellevue in het schap. Daarnaast heeft de wijngaard honderden abonnees die jaarlijks verzekerd zijn van een paar doosjes voordelige wijn, uitnodigingen voor gezellige proeverijen en korting op bijbestellingen. Wie zo’n abonnement overweegt, kan via de website een ‘kennismakingsdoos’ met alle vier de Bellevue-wijnen bestellen.

Verkoopadressen Wijnspeciaalzaak The Winespot, Amsterdam Wijnspeciaalzaak Vleck, Amsterdam en Utrecht.

DOM A I N E DE BEL L E V U E Van Kinsbergenstraat 104 1057 PT Amsterdam +31 (0)20 638 13 87 info@domaine-de-bellevue.nl domaine-de-bellevue.nl

EN ROUTE

À TA BLE – WIJNSPECI A L

‘De broek gaat uit en we staan tot ons middel in de ton’

EN ROUTE

Levenslange passie voor wijn Miles, the wine-marraner

E E N K I J K J E O P C H ÂT E A U C A N E T

Als kind maakte hij dankzij zijn francofiele ouders al vroeg kennis met Frankrijk en zijn wijncultuur. Toen hij op de hotelschool zat liep hij stage in het beroemde wijndorp Chablis en halverwege de jaren negentig studeerde hij een jaar aan de wijnuniversiteit van Beaune. Een ontmoeting met Floris Lemstra, wijnmaker in Zuid-Frankrijk.

a zijn diensttijd, waarvan hij een gedeelte in Bosnië doorbracht – ‘zelfs in Frankrijk wist de Minister van Defensie me te vinden’ – keerde hij terug naar de Bourgogne, waar hij voor meerdere wijnhuizen ging werken. Niet langer ging hij slechts van keldertje naar keldertje, ‘zoals vroeger met mijn vader, van wie ik de wijnkennis als het ware ingegoten kreeg’, maar hij werd naar het buitenland gestuurd, de flessen wijn onder de arm. ‘Ik sprak mijn talen, dus werd ik gedropt bij de exportafdeling, om wijnen te gaan verkopen in Nederland en Duitsland’. Hij leerde de commerciële kanten van de wijnwereld kennen en maakte snel carrière in de Bourgondische wijnwereld.

Van de Bourgogne naar de Languedoc Floris’ passie voor zowel wijn als de wijnhandel werd steeds groter. In 2005 richtte hij als négo

ciant zijn eigen wijnhuis op, Vignobles Canet, waarmee hij met name Zuid-Franse wijn aanbood. Ondertussen zocht hij samen met zijn vrouw Victoria, die in die tijd een Canadese reisorganisatie runde, naar een plek waar hun beider werkzaamheden samen konden komen. Ondanks zijn passie had Floris inmiddels wel genoeg van de wereld waarin je honderd miljoen flessen moet verkopen, maar de individuele wijnen en de wijnboeren die tot die optelsom leiden, niet meer ziet staan. Hij trok naar de Languedoc, het grootste wijngebied ter wereld, niet alleen goed voor bijna twee miljard flessen per jaar, maar vooral ook een gebied waar je nog tegen een redelijke prijs een wijndomein kunt aankopen, zeker in vergelijking met de Bourgogne of de Bordelais. In 2007 kwamen ze Château Canet tegen, dat een Frans wijnbedrijf in de verkoop had staan. Het was een redelijk groot wijndomein van zo’n 115 hectare, waar toendertijd betrekkelijk goedkope merkwijnen verbouwd werden, ‘zeer geconcentreerde syrah- en vette chardonnay-wijnen’, zoals Floris Lemstra het omschrijft. Het domein werd ook als vakantiedomein geëxploiteerd. Floris: ‘Te veel mensen kregen een plek in te weinig ruimte. Het was het allemaal nét niet.’

Verbetering en ontwikkeling Op beide fronten was er ruimte voor verbetering. De wijnen ontbraken aan karakter maar hadden een enorm potentieel vanuit de unieke mogelijkheden in dit westelijke stukje van de appellation Minervois, een van de gerenommeerde wijnstreken in de Languedoc. Hier ontmoeten de mediterrane winden de cers, het laatste restje van zijn Atlantische

EN ROUTE

À TA BLE – WIJNSPECI A L

‘Mannetjesvlinders raken in de war en gaan ervandoor’

Met de voeten

tegenhanger. Deze ontmoeting van luchtstromen zorgt voor een uniek microklimaat, dat zeer gunstig is voor de wijnbouw. Ten tweede mochten de gastenverblijven op het wijndomein wel wat gastvrijer, wat luxer, wat sjieker, naar het voorbeeld van de grote wineries in Californië, waar wine & hospitality altijd samengaan, veel meer dan in Frankrijk gebruikelijk is. Kortom, ideeën genoeg om dit domein te ontwikkelen. Floris en Victoria hakten de knoop door en voerden hun plannen uit. Ze brachten de wijnen in lijn met het potentieel van het wijngebied, op basis van de Bourgondische kennis en ervaring van Floris. Ze namen zelfs enkele oude technieken opnieuw in gebruik.

100

EN ROUTE

Zo worden bij de vinificatie van de rode wijn de bovendrijvende syrah- en grenache-druifjes niet opnieuw rondgepompt, of machinaal gemengd voor een maximale extractie van de smaak. ‘Nee,’ zegt Floris, ‘dat doen we hier ouderwets weer met de voeten. De broek gaat uit en we staan tot ons middel in de ton om voorzichtig trappend alle smaken uit de druiven te halen die erin zit.’ Toch gebruikt Château Canet ook moderne technieken, uit alle werelddelen. Zo gebruiken ze Amerikaanse vaten om de wijn te rijpen en experimenteren ze met nanotechnologie uit Nieuw-Zeeland. De wijnen van Château Canet gaan sowieso de hele wereld over, van de Amerikaanse markt tot in landen als Cambodja of Japan. De exportervaring van Floris komt daarbij goed te pas, en hij doet het met onverminderd plezier. ‘Zo af en toe moet je gewoon je koffertje pakken. Zo zat ik onlangs nog in Moskou, bij 25 graden onder nul. Wat is er dan mooier om in de sneeuw over enkele pallets warme Zuid-Franse wijnen te onderhandelen?’

Seksuele verwarring Anders dan elders in de Languedoc domineren in dat ‘koffertje’ van Floris bepaald niet de rode wijnen. ‘Juist de westelijke Atlantische wind, die cers, geeft in combinatie met het unieke terroir een goede basis voor een frisse witte minervoiswijn, die ongeveer 30 % van onze productie vormt,’ vertelt Floris. ‘Juist met ons ruime aanbod van deze witte wijnen, geproduceerd op basis van de druivenrassen roussanne, vermentino, viognier en muscat onderscheiden wij ons van veel andere aanbieders in de Minervois.’

Naast de kwaliteit van de wijnen helpen zeker ook de labels van een CO2 -neutrale productie, dankzij bomenaanplant en duurzaamheid. Canet volgt de duurzame regels van Terra Vitis maar maakt ook gebruik van alternatieve biologische technologieën. ‘In plaats van pesticiden gebruiken we biologische feromonen om allesverwoestende motten tussen de druiven te bestrijden. Mannetjesvlinders komen erop af, maar raken volledig in de war en gaan ervandoor. De vrouwtjesvlinders worden dus niet bevrucht en leggen geen eitjes tussen onze druiven,’ legt Floris uit. ‘Ze weten elkaar wel te vinden, maar elders. Onze wijngaard heeft er geen last van. Dat is precies de bedoeling van deze biologische technologie, die ook wel confusion sexuelle genoemd wordt.’

Pinot noir ‘Enkele jaren geleden kochten we een wijndomein nabij Limoux, wat dichter bij de Pyreneeën. Dat is de beste plaats in de Languedoc om pinot noir te verbouwen. Je kunt daarmee vanaf 400

meter boven zeeniveau mee aan de slag. Het blijft toch mijn Bourgogne-achtergrond. In de Minervois, in die warmte, kun je daar niets mee. We doopten dat nieuwe domein het Domaine d’O, een knipoog naar onze zoon Oliver.’ Inmiddels is inderdaad ook de volgende generatie Lemstra enthousiast gemaakt voor het wijnvak. Oliver beheert dit nieuwe domein vanuit het kantoor op Château Canet, het centrale punt voor de wijnhandel van al hun wijnen uit Zuid-Frankrijk. Dankzij visie en hard werken is Château Canet uitgegroeid tot een van de toonaangevende producenten in de Minervois, nog steeds volop in ontwikkeling. En wil je blijven logeren, dan kan dat ook. Floris: ‘De oorspronkelijke woningen van de vignerons zijn smaakvol verbouwd tot accommodaties van verschillende grootte, elk met haar eigen charme en altijd met een eigen terras. Je kunt hier ontspannen en genieten van de rustige schoonheid van de omliggende wijngaarden en olijfbomen, een verfrissende duik in het zwembad nemen of met ons mee de wijnkelders in voor een smakelijke proeverij. Het perfecte toevluchtsoord in het zonnige Zuid-Frankrijk.’

Verkoopadressen De wijnen van Château Canet zijn in Nederland en Vlaanderen verkrijgbaar bij Hanos Nederland en De Wijnbeurs.

Contact Neem voor een verblijf, evenement of zelfs bruiloft op het domaine Château Canet, contact op via de website: chateaucanet.com.

EN ROUTE

101

À TA BLE – WIJNSPECI A L

Biologische Beaujolais DOMAINE LACHAT

ANNE EN THIJS – BEAUJOLAIS (RHÔNE-ALPES)

Anne en Thijs droomden over een emigratie naar Frankrijk en in 2018 streken ze neer in de Beaujolais. Hier namen ze een oud wijndomein over en toverden deze om in een kleinschalig vakantiedomein. Ook namen ze de aangrenzende wijngaarden over en begonnen hier in 2020 met het maken van kwaliteitswijnen

omaine Lachat ligt in de prachtige Beaujolais-streek en heeft een overweldigend uitzicht over de glooiende wijnvelden. Beaujolais heeft 10 AOC’s. Domaine Lachat en haar wijngaarden liggen in de Cru Régnié, de jongste appellation van de regio, ook wel de prins van de cru’s genoemd.

Speciale wijnweken Anne en Thijs werken biologisch en met zo min mogelijk interventies. Respect voor flora en fauna staat voorop. De Régnié wijn wordt gemaakt van de gamay druif (oude wijnstokken). Daarnaast hebben Anne en Thijs ook een kleine wijngaard met jonge aanplant van chardonnay. Domaine Lachat is een kleinschalig domein met 3 hectare aan wijngaard. Anne en Thijs verkopen de wijn voornamelijk aan huis en deels in wijnwinkels die gespecialiseerd zijn in biologische en/of natuurwijn.

102

EN ROUTE

Anne en Thijs

Ook organiseren zijn speciale wijnweken op het domaine. De gasten slapen dan in de luxe gîtes en er worden vele wijnen geproefd. Zowel op het eigen domaine als op andere.

Verkoopadressen Vino Vero, Den Haag Chenin Chenin, Amsterdam Pieksman, Amsterdam.

DOM A I N E L ACH AT 388 route de lachat, 69430 Régnié-Durette +33 (0)7 88 53 76 14, domainelachat@gmail.com domainelachat.com

Provençaalse topper CHÂTEAU CAMPARNAUD – MARNIX ENGELS – VAR (PROVENCE-ALPES-CÔTE D’AZUR) Op Château Camparnaud wordt al sinds 1879 wijn gemaakt, maar het was in het jaar 2000 dat het chateau in het bezit kwam van de Nederlandse wijnexpert Marnix Engels, die er na grootschalige verbouwingen en investeringen een wijndomein van wereldklasse van wist te maken.

ijnhandel Van Ouwerkerk is opgericht in 1860 en is daarmee een van Nederlands oudste wijnbedrijven, o.a. bekend van Kopke port en Quinta do Crasto. Tegenwoordig staat het bedrijf onder leiding van Jan Peter van Ouwerkerk, de vijfde generatie wijnkoper. De families Engels en Van Ouwerkerk slaan dit jaar de handen ineen om de Camparnaud wijnen door heel Nederland te gaan verkopen. Jan Peter van Ouwerkerk zegt erover: ‘Camparnaud heeft de afgelopen jaren al een mooie naam opgebouwd in Nederland als topproducent uit de Provence. We zien er naar uit om deze reputatie samen verder uit te bouwen.’

Verkoopadressen

Vind een verkooppunt bij u in de buurt via de website camparnaud.com of bestel direct online op wijnhandelvanouwerkerk.nl.

CH ÂT E AU CA M PA R NAU D Route d’Entrecasteaux (D31) 83570 Carcès camparnaud.com

Partnerschap Sinds 2018 is Alexander, de zoon van Marnix Engels, verantwoordelijk voor alle commerciële activiteiten rondom Camparnaud. Hij reageert enthousiast: ‘Onze sterke band met de familie Van Ouwerkerk in combinatie met hun prachtige wijnassortiment maakt hen een uitstekende partner voor Camparnaud. Ik zie uit naar een langdurige samenwerking!’

103

À TA BLE – WIJNSPECI A L

104

EN ROUTE

Erica en Michel van den Beld

Domaine de la Rogère E E N W I J N AV O N T U U R I N D E P É R I G O R D

Aan de rand van de Dordogne vind je in Minzac de eeuwenoude wijnmakerij Domaine de la Rogère, beheerd door Michel en Erica van den Beld. In 2002 volgden zij hun droom om in Frankrijk wijn te gaan maken. Twintig jaar later produceren zij ruim 80.000 flessen wijn per jaar. T E K S T : E R I C A E N M I C H E L VA N D E N B E L D

nze zoektocht naar een wijndomein begon in 2001. Michel had dat voorjaar de Vinexpo in Bordeaux bezocht, waarna hij tijdens het bezoek aan een wijnboer besloot ook wijn te gaan maken. Je moet ergens met zo’n zoektocht beginnen; tijdens de zomervakantie van dat jaar huurden we een gîte op het domein van een wijnboer die we al kenden.

Verwaarloosd domein Ondertussen gingen we na welke wijnstreken eventueel in aanmerking zouden komen. We hebben allebei een voorliefde voor stevige wijnen, het gebied moest op maximaal een dag rijden van Nederland liggen, een zonnig klimaat hebben en natuurlijk betaalbaar zijn. Zou het de Loire worden? Nee, te nat – het regent daar altijd wanneer we door de streek rijden. De Languedoc dan? Nee, te warm en te droog, en datzelfde gold voor ook voor de Provence. Bourgogne zou waarschijnlijk wel te duur

zijn. Grof gezegd hielden we de Dordogne en de Rhônevallei over. We begonnen dus in de Dordogne. Na ons eerste bezoek aan de Dordogne leek het ons dat we ons daar wel thuis zouden kunnen voelen. Een jaar lang zijn we op zoek geweest naar een domein. We verloren uiteindelijk ons hart aan een compleet verwaarloosd domein van zo’n 37 hectare, waarvan 20 hectare wijngaarden. We wisten op dat moment helemaal niets af van de druiventeelt of de wijnmakerij, dus we waren compleet afhankelijk van onze oenoloog, de deskundige op het gebied van wijn maken, en van een technicien die alles afwist van druivenziektes en ons begeleidde bij het groeiproces.

Acaciahout Toch bleek ook onze frisse kijk op de zaak sommige voordelen te hebben. We hadden geen last van erfenissen van voorouders, waar Fransen vaak mee te kampen hebben – ‘opa deed het al op deze manier dus wij doen dat ook’. We leerden snel en we genoten van ons nieuwe leven en alle nieuwe ervaringen. Zo besloten we al snel om enkele acaciahouten vaten aan te schaffen om daarin onze droge witte wijn te laten rijpen. De vatenmaker vond het bijzonder gewaagd, maar in de loop der jaren is Acacia, zoals we de wijn genoemd hebben, uitgegroeid tot een zeer geliefd product. We kregen ook veel tegenslagen te verwerken. Zo kwam er eens een kudde van 2000 schapen in onze wijngaard terecht, net toen de knoppen uit begonnen te lopen. Voordat wij erachter kwamen hadden ze vijf hectaren compleet kaal gegeten, oftewel: geen oogst. Ook een late nachtvorst in 2017 zorgde ervoor dat we dat jaar niet kon-

EN ROUTE

105

‘De schapen hadden vijf hectare wijngaard kaal gegeten’

In de Dordogne worden robuuste wijnen geproduceerd onder de AOC Bergerac. De druivenrassen die we telen, en die voor onze appellation zijn toegestaan, zijn merlot, cabernet franc en cabernet sauvignon voor de rode wijn, en sauvignon, sémillion en muscadelle voor de witte wijn. Naast deze druivenrassen hebben we recent ook chardonnay aangeplant, waarvan de wijn zou kunnen vallen onder de nieuwe IGP Périgord.

Kaas en wijn

den oogsten. Ondertussen werd er ook nog eens ingebroken in onze wijnopslag in Nederland, waarbij vijf pallets wijn gestolen werden. Na elke twee stappen vooruit, gingen we er weer één achteruit.

Nieuwe wijnkelder Ons allergrootste probleem hebben we onlangs pas kunnen oplossen, namelijk de bouw van een nieuwe chai (wijnmakerij). We wisten bij aanvang van ons avontuur dat we die investering een keer zouden moeten maken, maar door alle tegenslagen hebben we het steeds uit moeten stellen. Vorig jaar lukte het eindelijk, een nieuwe chai volgens de nieuwste richtlijnen. We zijn er ontzettend blij mee.

106

EN ROUTE

Voordat we naar Frankrijk vertrokken runden wij een kaas- en wijnspeciaalzaak. Aan onze contacten in de kaas branche hebben we meteen vanaf het begin veel gehad voor de afzet van onze wijn. Onze voormalige collega’s leven met ons mee en vinden het leuk om onze wijn te verkopen en daarbij ons verhaal te delen met hun klanten. Extra informatie, een recept of een mooi verhaal wordt in dat soort speciaalzaken door veel klanten gewaardeerd. We hebben op ons domein meerdere gastenkamers. Tijdens het seizoen geeft Michel wekelijks een rondleiding door onze wijngaarden, waarbij hij over ons werk en ons leven vertelt. Natuurlijk staat de nieuwe chai ook op het programma. ’s Avonds dienen we een viergangendiner op van voornamelijk verse streek- en seizoensproducten, waarbij we natuurlijk onze eigen wijnen serveren. Tegenwoordig hebben we ook een webshop, maar het allerliefst komen we onze klanten persoonlijk tegen. Twee keer per jaar organiseren we in Nederland een grote proeverij, waarvoor we al onze klanten uitnodigen. Ook voor zakelijke klanten kunnen we proeverijen organiseren, inclusief enkele mooie verhalen erbij. Want die hebben we!

À TA BLE – WIJNSPECI A L

Onze wijnen worden geschonken in de wijnbar van onze oudste dochter. Wijnbar & bistro Petit Louis Bevrijdingsstraat 3, Wageningen De wijnen zijn tevens te koop bij Alexanderhoeve by Tromp, Amsterdam; Boerenjongens, Amstelveen; De Kaaswaag, Assen; De Kaaswinkel, Boxmeer; De Kaaszaak, Bleiswijk; Kaasspeciaalzaak Ed Boele, Den Haag; De Wijnhoeve, Heeze; Kaasspeciaalzaak Leckerick, Utrecht; Het Kaashuis, Veldhoven.

VANDENBELD EXCLUSIVE WINES Michel en Erica van den Beld 122 chemin de l’Europe, 24610 Minzac vandenbeld.fr, vdbwines.com

EN ROUTE

107

À TA BLE – WIJNSPECI A L

Met respect voor de natuur

DOMAINE DE L’AMAURIGUE – FAMILIE DE GROOT (DICK, EUGÉNIE, FLEUR EN MELVIN) VAR (PROVENCE-ALPES -CÔTE D’AZUR)

Op zoek naar een eigen wijngaard stuitte de familie De Groot in 1998 op Domaine de l’Amaurigue in Le-Luc-en-Provence. Na het renoveren en moderniseren van de wijngaard, maken ze sinds 2000 AOP duurzame en prijswinnende wijnen van topkwaliteit. Hun wijn gaat inmiddels de hele wereld rond, van New York tot Singapore, onder leiding van dochter Fleur die de marketing en sales verzorgt.

omaine de l’Amaurigue was precies wat de familie zocht: ruim 155 hectare grond met destijds 35 hectare wijn, wat inmiddels is uitgegroeid tot 47 hectare wijnranken. De eerste jaren heeft de familie het landgoed en de wijngaard volledig gerenoveerd met respect voor de authenticiteit en natuur. Een van de belangrijkste stappen was de bouw van een moderne wijnkelder. Men begon met het bouwen van metalen en betonnen cuves die temperatuur gereguleerd zijn en de hoge kwaliteit van de wijn garanderen.

Expressieve aroma’s De wijnstokken van l’Amaurigue liggen comfortabel ingeklemd tussen glooiende hellingen met uitzicht op het zuiden en oosten. Door de heuvelachtige omgeving van het domaine en de klei-kalksteen bodem komen de expressieve aroma’s van de Provençaalse druivenrassen volledig tot uiting. Grenache, cinsault en carignan voor de rosé wijnen; syrah en cabernet sauvignon voor de rode, rolle (vermentino in Italië) en ugni blanc voor de witte wijnen.

HVE-label l’Amaurigue heeft onlangs het felbegeerde label Haute Valeur Environnementale (HVE) verdiend na een uitgebreide inspectie van de productiemethodes, de biodiversiteit in de wijngaard en de milieuvriendelijke landbouw. Het is een garantie dat de wijnen van Domaine de l’Amaurigue duurzame wijnen produceren met respect voor de natuur.

108

EN ROUTE

Familie de Groot

De special cuvée Fleur de l’Amaurigue wijnen (genaamd naar dochter Fleur) worden vooral aan de horeca geleverd en de Domaine de l’Amaurigue exclusief aan de retail. Limited edition grande cuvée Le Grand de l’Amaurigue rosé wordt voornamelijk bij sterrenrestaurants geschonken.

Verkoopadressen In Nederland zijn de Fleur de l’Amaurigue wijnen o.a. verkrijgbaar bij Nan Wijn in Amsterdam, Wesseling in Laren en Hans Moolenaar in Bloemendaal. In België o.a. via Shop BE. De Domaine de l’Amaurigue wijnen liggen exclusief bij Gall & Gall.

DOM A I N E DE L’A M AU R IGU E Route de Cabasse 83340 Le Luc-en-Provence +33 (0)4 94 50 17 20 fleur@amaurigue.nl amaurigue.com

Zoon Paul Schutte aan het werk in de wijngaard

Robijnrode wijn uit Gaillac

CHÂTEAU MARESQUE – LUCAS SCHUTTE EN BÉATRICE MÉHAYE – TARN (OCCITANIE)

In 1999 kochten Lucas en Béatrice dit domein met 9 ha wijngaarden en noemde het Maresque naar het gelijknamige lieu-dit. Waar de vorige eigenaar nog 120 hl/ha oogstte, brachten zij de opbrengst terug naar 45 hl/ha ten gunste van de kwaliteit. De wijnen worden sindsdien op het domein gebotteld en onder de eigen naam verkocht.

hâteau Maresque heeft 13 hectare wijngaard en is meer dan drie eeuwen oud. Het ligt op de eerste heuvelrug ten noorden van Gaillac. Hier worden de beste rode wijnen gemaakt van de streek. De bodem is kalk- en kleihoudend. Er heerst een microklimaat dat beïnvloed wordt

door de warme wind vanuit de middellandse Zee. Door de ligging op het zuiden en het zonnige droge klimaat rijpen de druiven optimaal. Deze mooie wijnstreek in het zuidoosten biedt door zijn centrale ligging druivensoorten uit de Bordeaux (zoals merlot en cabernet sauvignon), de syrah uit het Rhônegebied en eigen traditionele druivensoorten als mauzac, ondenc en loin de l’œil voor wit en braucol, duras en prunelard voor rood. De witte wijnen van Château Maresque zijn mooi droog met heerlijk zacht exotisch fruit, appel en honing: Château Maresque Blanc sec (mauzac en loin de l’oeil), Ch. Maresque Doux (mauzac) en Ch. Maresque Méthode traditionnelle (loin de l’oeil). De Rode wijnen zijn krachtig en karaktervol en hebben een diepe kleur. Vlezig met kruidige aroma’s en veel sappig fruit: Château Maresque tradition (braucol en duras), Ch. Maresque Prunelard, Ch. Maresque Cuvée Thomas (merlot en cabernet) en Ch. Maresque Fûts de chêne (syrah).

Verkoopadressen

De wijnen worden nationaal en internationaal verkocht via de website van het domein en zijn in Nederland en België online verkrijgbaar bij o.a. wijnbierenmeer.nl.

CH ÂT E AU M A R E SQU E 586 Chemin des Crêtes, 81600 Gaillac +33 (0)6 82 43 87 36, info@maresque.com www.maresque.com EN ROUTE

109

Maison en France Kasteeldag Landgoed Zonheuvel, Doorn Zondag 10 april 2022

entree: € 15 voorverkoop: € 12,50 abonnees van Maison en France: gratis!

Jaarlijks event voor kopers, eigenaren en verkopers van een huis in Frankrijk • • • • •

Persoonlijk advies over uw huis Seminars over actuele onderwerpen Aanbod van professionals en particulieren Regionale verenigingen uit Frankrijk Verenigingen van eigenaren

Meer informatie en tickets: www.maisonenfrance.com

LEGGETT

AL ZEVEN JAAR OP RIJ WINNAAR VAN ‘BEST REAL ESTATE AGENCY FRANCE’

IMMOBILIER

Dordogne €218,080 Ref: A09225 - Familie-woning met 3-4 slpk. en bijgebouwen, in een rustige omgeving.

Charente €231,000 Ref: A11353 - Charmant dorpshuis met 4 slpk. en tuin. Alle faciliteiten op loopafstand.

Lot €280,000 Ref: A07011 - Stenen woning met 5 slpk., 4 badkamers, atelier, garage, tuin en zwembad.

Makelaarscourtage: kosten verkoper.

Incl. 5% Makelaarscourtage: kosten koper.

Makelaarscourtage: kosten verkoper.

Ille-et-Vilaine €194,400 Ref: A10305 - Fantastische cottage met 3 slaapkamers, 3 badkamers en tuinen.

Vienne €152,600 Ref: A11014 - Charmant huis met 3 slpk. en grond in een gehuchtje aan de rand van een dorp.

Charente €381,600 Ref: A11252 - Stenen Charentaise boerderij op het zuiden met grote tuin, zwembad.

Incl. 8% Makelaarscourtage: kosten koper.

Incl. 9% Makelaarscourtage: kosten koper.

Incl. 6% Makelaarscourtage: kosten koper.

EXCLUSIEF

Indre €215,000 Ref: A09198 - Groot gerenoveerd stenen dorpshuis met 5-6 slpk. in het Parc de la Brenne.

Pyrénées-Orientales €398,000 Ref: A07005 - Super huis met 4 slaapkamers, grote tuin, garage, zwembad en uitzichten.

Lot €798,000 Ref: 117101 - Project bestaande uit hoofdhuis, 3 pigeonniers, gîte, binnenplaats en zwembad.

Makelaarscourtage: kosten verkoper.

EXCLUSIEF

Haute-Savoie €1,390,000 Ref: A11347 - Chalet met 5 slpk. en-suite,met prachtige panoramische uitzichten op de bergen.

Tarn €390,000 Ref: A09716 - Prachtig gerenoveerd 13e eeuws huis met 4 slpk. en uitzicht over het landschap.

Hérault €350,000 Ref: A11204 - Charmant vrijstaand karakteristiek stenen huis, met appartement en tuin.

Makelaarscourtage: kosten verkoper.

www.leggettfrance.com

info@leggett.fr +33 (0)5 53 60 84 88

BEN JIJ AL LID VAN DE

EN ROUTE FACEBOOK GROEP?

FACEBOOK.COM/GROUPS/ENROUTEGROEP De snelst groeiende Frankrijkgroep op Facebook. Een online platform waar: • Frankrijkliefhebbers elkaar ontmoeten, informeren en inspireren • Bloggers hun reisverhalen posten • Je de leukste boektips kunt uitwisselen • Lezers en auteurs van En Route met elkaar in contact komen • Je kunt deelnemen aan acties van En Route We gaan richting de 1.500 leden. Help ons groeien en kom bij de club!

Bekijk het volledige aanbod op maisonenfrance.com Zelf adverteren? Dat kan al een jaar lang voor € 95. Abonnees van Maison en France, En Route of Côte & Provence adverteren met € 30 korting GEHEEL VERNIEUWDE WEBSITE!

Saint-Didier-la-Forêt

Monceau-le-Neuf-et-Faucouzy

ALLIER - € 777.000

AISNE - € 430.000

Voormalige abdij uit de 12e eeuw

Groot landhuis in Noord-Frankrijk

Schitterende abdij met prachtige gewelfde ruimtes plus een 2e groot gebouw (voormalig ziekenhuis van de abdij) op een perceel van 2,1 ha. Een historisch monument en momenteel in gebruik als evenementenlocatie met chambre d’hotes. Vele mogelijkheden voor verdere ontwikkeling daarvan met een goede locatie tussen Vichy en Saint Pourcain sur Sioule.

Prachtige pand op gelijke afstand van Brussel en Parijs, op een half uur van de treinstations van Laon of St Quentin. Het zal voldoen aan de meest ambitieuze projecten, familie of professioneel! Een karaktervol interieur van ongeveer 400 m², grotendeels gerenoveerd en ingericht: 6 slaapkamers, 4 badkamers. Eromheen een perceel van maar liefst 6.450 m²

PARTICULIER AANBOD

Lherm

Saint-Tropez

Pure charme in ongerepte natuur

Gemeubileerde studio

Twee eeuwenoude huisjes in karakteristieke stijl, gelegen aan een stil weggetje omringd door ongerepte natuur. Ideaal voor eigenaren die ook willen verhuren. Geen verkeerslawaai maar absolute rust. Op enkele minuten van een uniek en authentiek dorpje. Op het terrein verder nog een schuurtje. Alles in goede staat van onderhoud.

Op de begane grond in de beveiligde residentie Caesar Domus met zwembad en tennisbaan. Bestaande uit een woonkamer met open keuken/slaapkamer, halletje met dubbeldekker bed, badkamer met toilet, overdekt terras, eigen zonneweide/tuintje, eigen parkeerplaats en fietsenstalling. Centrum Saint-Tropez op loopafstand. Goed te verhuren!

HAUTE-GARONNE - €349.800

VAR - € 299.000

Volgende keer in EN ROUTE Atlantische kust: de stranden van Les Landes en de Gironde Met Guy de Maupassant naar Normandië De magische Mont Saint-Michel Ontdek de Ardèche Touren langs chambres d’hôtes En nog veel meer!

ER#176 zomer 2022

JAARGANG 25 n VOORJAAR 2022

In het voorjaarsnumer van MAISON EN FRANCE

JAARGANG 25 n VOORJAAR 2022

Onze zusterbladen:

WONEN IN WEELDE

Een 11e-eeuws chateau in de Dordogne GENS AU BOULOT

Sonja staat op de markt in de Alpes-de-Haute-Provence VAN LIMBURG NAAR DE LOT

Met je ouders mee naar een nieuw land

KLUSSEN IN BRETAGNE

Werken aan je droomhuis

1001 tips & tricks

KOPEN IN 2022

ONDERNEMERS IN DE HAUTE-MARNE

DE ZON ALS

BUURMAN WONEN IN HET DIEPE ZUIDEN

€ 8,75

Een nieuwe switch: van B&B naar evenementen

CÔTE & PROVENCE

BE S T E M M I NGE N ~ C U LT U U R ~ GE SC H I E DE N IS ~ C U L I N A I R ~ M E NSE N ~ ON ROE R E N D G OE D

CÔTE & PROVENCE ET JE SENS EN MOI LA FORCE DE LA VIE

VOORJA AR 2022

Kopen in 2022: 1001 tips & tricks Klussen in Bretagne: werken aan je droomhuis Emigreren van Limburg naar de Lot Binnenkijken bij... een 11e-eeuws chateau in de Dordogne Ondernemers in de Haute-Marne

In het voorjaarsnummer van CÔTE & PROVENCE Special: een huis kopen in Zuid-Frankrijk Quoi de neuf à Avignon? Direction Nice: de GR5 bewandelen De charmante bergdorpen Peille en Peillon In het spoor van de mimosa

114

EN ROUTE

Provençaals onthaasten

REPORTAGE BOURDEAUX IN DE DRÔME QUOI DE NEUF À AVIGNON

INSPIRATIE SPECIAL: EEN HUIS KOPEN IN ZUID-FRANKRIJK JEAN COCTEAU & LA CÔTE

BELEVEN DE GR5 BEWANDELEN IN HET SPOOR VAN DE MIMOSA

MENS OVERNACHTEN IN DE VAUCLUSE BIJ MAARTEN & PATRICIA RENIE’S FRANSE KEUKEN

VOORJAAR 2022

Dat smaakt naar meer! Ik neem een jaarabonnement op

EN ROUTE

en ontvang Rondom Parijs van Ferry van der Vliet ter waarde van € 22,50 *

Neem nu een jaarabonnement voor maar € 30,– of geef er een cadeau en ontvang Rondom Parijs van Ferry van der Vliet*

Met ‘Rondom Parijs’ maakt schrijver, journalist, blogger en fotograaf, Ferry van der Vliet, zijn trilogie over Parijs compleet. In een m eeslepende vertelstijl voert de auteur je mee door het historisch hart van Frankrijk, Île-de-France. Lang vele parels: musea, prachtige kastelen, voormalige abdijen, oude steden, romantische parken en tuinen, maar ook bossen en groene valleien. Door de eeuwen heen is dit deel van het land gebrandmerkt door de aanwezigheid van invloedrijke adel: families van naam en faam hebben het land gedeeld en zo een uitzonderlijk cultureel erfgoed nagelaten. Met dit boek in de hand ga je een volgende keer in Parijs ook rondom!

Plus ... een abonnee van EN ROUTE leest de EN ROUTE PRIMEUR nieuwsbrief én abonneert zich voordelig op de magazines MAISON EN FRANCE of CÔTE & PROVENCE

Abonnez-vous: enroute-magazine.nl Een (cadeau-)abonnement op EN ROUTE kost € 30,– (Nederland/België, overige landen: € 40,–). Deze aanbieding is geldig t/m 1 mei 2022 en zolang de voorraad strekt. *Voor verzending van het boek brengen wij € 4,50 verzenden administratiekosten in rekening (Nederland/België; overige landen: € 9,50).

CHAMBRESDHOTESWIJZER.NL

Thuis in Frankrijk bij meer dan 750 vakantieadresjes van landgenoten Inclusief arrangementen, workshops, aanbiedingen ...

vanaf

€ 85

€ 60

€ 165