Nadleśnictwo KOŁACZYCE
WARTO ODWIEDZIĆ
ZAPRASZAMY DO LASU Centrum Edukacji Ekologicznej w Bierówce
1
Pomnik Adama Loreta w Jaśle
Pozycja na mapie: 4B | GPS 49.7784, 21.5676
Pozycja na mapie: 3C | GPS 49.7432, 21.4723
Kilkusetletni cis w rezerwacie przyrody Kretówki
7
ISBN 978-83-64084-36-2 Chrzanów 2019
Ścieżka II – Na kurhany
Nadleśnictwo Kołaczyce położone jest w dwóch województwach: południowo-zachodniej części podkarpackiego i południowo-wschodniej małopolskiego. Północna część omawianego terenu leży w pasie pogórzy Ciężkowickiego oraz Strzyżowsko-Dynowskiego, które charakteryzują się urozmaiconą rzeźbą terenu. Niewielka, południowa część nadleśnictwa znajduje się na terenie Beskidu Niskiego, a środkową stanowi obniżenie nazywane Dołami Jasielsko-Sanockimi. Doły leżą na wysokości od 200 do 300 m n.p.m., są dość gęsto zaludnione i charakteryzują się niewielkim udziałem lasów. Z wielu miejsc Nadleśnictwa Kołaczyce rozciągają się widoki sięgające Bieszczadów na wschodzie i Tatr na zachodzie.
Ścieżka I – Bioróżnorodność w lesie Ścieżka tworzy pętlę zamykającą się przed budynkiem Centrum Edukacji Ekologicznej. Pozwala zapoznać się z okolicznymi zróżnicowanymi drzewostanami oraz sposobem prowadzenia gospodarki leśnej. Zobaczymy tu zarówno łęgi związane z terenami podmokłymi, jak i grądy tworzone przez takie gatunki jak grab i dąb, a także lasy bukowe, jodłowe i sośniny. Cztery przystanki umiejscowione na trasie zachęcają do odpoczynku, a tablice dydaktyczne – do poszerzenia wiedzy o zwierzętach zamieszkujących polskie lasy oraz roli, jaką spełnia woda w ekosystemie leśnym. Są też tablice przybliżające pracę leśnika – hodowlę lasu i pozyskanie drewna – jedna umieszczona przy uprawie jodłowej, druga przy zrębie.
Kontakt: Tomasz Dębiec tel. 667 869 976 kontakt@wydawnictwoquercus.pl www.wydawnictwoquercus.pl Tekst: Tomasz Dębiec, Nadleśnictwo Kołaczyce Zdjęcia: Tomasz Dębiec Korekta: Kinga Nagrabecka Projekt graficzny, DTP: Joanna Kozek
KOŁACZYCE Nadleśnictwo
mapa tur yst yczna
Węglówka
Fot. archiwum nadleśnictwa
NASZE LASY Dzięki podgórskiemu klimatowi i różnorodnym glebom w tutejszych lasach występuje wiele gatunków drzew. Mniej więcej tyle samo jest drzewostanów iglastych, co liściastych. Wędrując przez kołaczyckie lasy, najczęściej spotkamy jodły, buki oraz sosny i dęby, nierzadko także czereśnie, modrzewie i jawory, świerki, jesiony, lipy oraz olsze, a także wiązy. Lasy Nadleśnictwa Kołaczyce w znakomitej większości (94 proc.) uznane są za ochronne. Spełniają one funkcje wodochronne i glebochronne, stanowią również ostoje dla zwierząt chronionych. Część z nich położona jest w granicach administracyjnych miast.
NA MAPIE: • ciekawe obiekty • ścieżki edukacyjne • rezerwaty przyrody • pomniki przyrody
2
Ścieżka dydaktyczna Do Wodospadu Trzy Wody
Pozycja na mapie: 6C | GPS 49.73476, 21.8552
Węglówka to malowniczo położna wieś, usytuowana w otoczeniu najwyższych zalesionych wzniesień Pogórza Strzyżowsko-Dynowskiego. Poza krajobrazami uwagę przykuwa kilka obiektów przyrodniczych, np. dąb Poganin, drugi największy przedstawiciel gatunku dąb szypułkowy na Podkarpaciu. Ma status pomnika przyrody. Jego obwód mierzy 8,92 m i ma 27,8 m wysokości, natomiast jego wiek określono na ok. 700 lat. Według legendy dąb rośnie od czasów pogańskich, stąd też jego nazwa. Tuż obok stoi zabytkowa cerkiew z 1898 r. Warto obejrzeć jej piękne wnętrze i nienaruszony ikonostas. Atrakcją okolicy są również stare nagrobki, a wśród nich grób admirała Nelsona Keitha. Kierował on grupą wiertników eksploatujących tu ropę naftową. Został pochowany poza cmentarzem parafialnym ze względu na wyznanie protestanckie. Kopalnia ropy naftowej działa tu do dzisiaj, a służąca do wydobycia infrastruktura stanowi jeden z charakterystycznych elementów krajobrazu.
rozrzucone przy niewysokim grzbiecie Zaginione Skałki. Są to wychodnie skalne zbudowane z piaskowców ciężkowickich, z których największa ma ok. 40 m długości i od 3 do 7 m wysokości. Dalej zobaczymy drzewa, z których kiedyś pozyskiwana była żywica. W wyniku tego procesu powstały tzw. spały żywiczarskie, widoczne w postaci charakterystycznych nacięć. Kolejną ciekawostką są rosnące przy ścieżce sosny czarne. To gatunek obcy, z południa Europy, jednak podobny do rodzimej sosny zwyczajnej. Na końcu trasy znajduje się jej punkt kulminacyjny – wodospad Trzy Wody opadający z pięciometrowego progu skalnego. To największy i najbardziej malowniczy wodospad na obszarze Czarnorzecko-Strzyżowskiego Parku Krajobrazowego. Można bezpiecznie podziwiać go ze schodów i platformy widokowej, najlepiej wczesną wiosną, gdy stan wody w rzekach jest najwyższy.
Ścieżka w miejscowości Kombornia prowadzi do malowniczego wodospadu Trzy Wody. Na jej trasie czeka nas wiele ciekawostek przyrodniczych. Na początku mijamy
Skansen Archeologiczny Karpacka Troja Pozycja na mapie: 3C | GPS 49.732, 21.433
9
Ścieżka dydaktyczna Kretówki
DANE TELEADRESOWE NADLEŚNICTWA I LEŚNICTW
W leśnictwie Odrzykoń i Węglówka rosną daglezje zielone. To gatunek drzewa pochodzący z Ameryki Północnej, ale rośnie bardzo dobrze również w naszych warunkach, osiągając wysokość ponad 50 m
www.facebook.com/ NadlesnictwoKolaczyce
LEŚNICTWA: Buk jest obok jodły najważniejszym gatunkiem tworzącym lasy w Nadleśnictwie Kołaczyce, doskonale odnawia się naturalnie. Dojrzałe drzewa usuwa się w kilku etapach, żeby stworzyć sprzyjające warunki do wzrostu dla młodego pokolenia
CZARNORZEKI Krasna 112 B, 38-420 Korczyna tel. 13 43 540 07
LISÓW Lisów 131, 38-242 Skołyszyn tel. 13 44 910 21
WĘGLÓWKA Węglówka 212 D, 38-420 Korczyna tel. 668 329 060
PAGORZYNA 38-243 Harklowa 176 tel. 13 44 281 02
ODRZYKOŃ ul. Władysława Jagiełły 1 38-406 Odrzykoń tel. 13 42 012 90
PIETRUSZA WOLA 38-473 Łęki Strzyżowskie (bez nr) „stara” kancelaria ma numer 121 tel. 662 235 036
WOLA KOMBORSKA 36-213 Jabłonica Polska 319 tel. 13 43 548 05
CHRONIMY PRZYRODĘ Część lasów i obiektów pozostająca pod opieką leśników z Nadleśnictwa Kołaczyce objęta jest rozmaitymi formami ochrony. Znajduje się tu pięć rezerwatów przyrody, w tym jeden z najliczniej odwiedzanych w tej części kraju – rezerwat Prządki. Na jego terenie można podziwiać niezwykłe osobliwości natury w postaci kilkunastometrowych i wyższych skał piaskowcowych. Z kolei w rezerwacie przyrody Kretówki znajduje się jedno z największych w Polsce skupisk cisa – rzadkiego gatunku drzewa, który jest żywym symbolem ochrony naszej ojczystej przyrody.
ścieżkę dydaktyczną Prządki – Zamek Kamieniec
Ścieżka dydaktyczna Przy Zamku Kamieniec
zatacza pętlę, której początek i koniec znajdują się przy ruinach zamku w Odrzykoniu. Trasa odsłania osobliwości Czarnorzecko-Strzyżowskiego Parku Krajobrazowego, m.in. atrakcyjną rzeźbę terenu, wychodnie skalne oraz wiele chronionych, rzadkich gatunków roślin. Na turystów czekają też ciekawostki historyczne, zlokalizowane w większości na „harcerskiej polanie”. Stoi tam krzyż poświęcony bohaterom Szarych Szeregów oraz dwie mogiły mieszkańców pobliskich wsi. Nieopodal rośnie też sześć daglezji uznanych za pomniki przyrody. W tym rejonie warto również przejść
Fot. rudiernst / Fotolia
GŁÓWNE GATUNKI KOŁACZYCKICH LASÓW
JODŁA
5
Ścieżka dydaktyczna po trasie narciarstwa biegowego W okolicy rezerwatu Prządki warto odwiedzić ścieżkę w Czarnorzekach, która biegnie po trasie narciarskiej. Podczas spaceru możemy zapoznać się z pracą leśników, a tym samym dowiedzieć się więcej o gospodarce leśnej prowadzonej w Lasach Państwowych. Przy tablicach informacyjnych znalazły się również ławeczki zapewniające odpoczynek w miłych okolicznościach przyrody.
Na uwagę zasługują tutejsze pomniki przyrody – jest ich 15 i są to zarówno potężne sędziwe drzewa, jak i skały, wodospad, a nawet źródło. Wyznaczono tu także obszary chronione Natura 2000, podkreślając wysoką wartość zasobów przyrodniczych nadleśnictwa. Miłośnika obcowania z naturą ucieszy fakt występowania wyjątkowych gatunków objętych ochroną prawną, z których na szczególną uwagę zasługują ciepłolubna kłokoczka południowa, przepiękna lilia złotogłów oraz storczyk plamisty. Z listy ponad 150 chronionych gatunków ptaków występujących na terenie Nadleśnictwa Kołaczyce warto wymienić bociana czarnego, dużą sowę – puszczyka uralskiego i zimorodka związanego ze środowiskiem wodnym.
BUK
44% 5%
6
Pozycja na mapie: 5C | GPS 49.7425, 21.7874
Ścieżka dydaktyczna Na Liwocz
Pozycja na mapie: 2B | GPS 49.8053, 21.3669
SOSNA
1%
BRZOZA
1%
Fot. wagner_md / Fotolia
1%
Zamek Kamieniec
Pozycja na mapie: 5C | GPS 49.7454, 21.8204
12%
DĄB
GRAB
W skansenie można zwiedzać grodzisko na wzgórzu oraz park archeologiczny u jego podnóża, a w nich zrekonstruowane wały obronne i dwie bramy – z epoki brązu i wczesnego średniowiecza, a także wioskę otomańską i słowiańską. Znajdują się tu również nowoczesny pawilon wystawowy, sala multimedialna oraz Salka Małego Odkrywcy dla przedszkolaków. Platforma widokowa oferuje wspaniałe widoki, przy doskonałej widoczności dostrzec można nawet Tatry. Organizowane są tutaj liczne warsztaty i imprezy plenerowe (kalendarz wydarzeń dostępny jest na stronie internetowej www.karpackatroja.pl).
10
Bocian czarny to rzadszy kuzyn bociana białego. Żyje z dala od ludzi. Związany jest ze środowiskiem wodnym, żywi się głównie rybami i płazami
30%
utworzoną przez Zespół Parków Krajobrazowych w Krośnie. Prowadzi ona z rezerwatu przyrody Prządki do Zamku Kamieniec. Po drodze mija się kilka ciekawych przystanków – Las Wyżynny, Cmentarzysko Kurhanowe, Grodzisko, Sokolec i Dolinę Potoku Morcinek. Sam rezerwat Prządki jest jednym z najciekawszych na Podkarpaciu. Tworzą go skałki o oryginalnych kształtach, zbudowane z gruboziarnistego piaskowca ciężkowickiego, którego nazwa została zaczerpnięta z legendy. Głosi ona, że skały to zaczarowane dziewczęta, ukarane tak za przędzenie lnu w dni świąteczne. Najwyższe, 20-metrowe skałki położone są po stronie zachodniej; im dalej na wschód, tym są mniejsze. Z czasem zaczynają tworzyć rozległe, nieprzekraczające kilku metrów muldy i bryłowe formy porozdzielane korytarzami.
Fot. archiwum nadleśnictwa
TARNOWIEC 38-204 Tarnowiec 46 tel. 668 110 534
BIEŹDZIEDZA Nawsie Kołaczyckie 212, 38-213 Kołaczyce tel. 13 44 103 19
Pozycja na mapie: 5C | GPS 49.7418, 21.7866
OLSZA CZARNA
4% Pozostałe gatunki:
klon zwyczajny, jesion wyniosły, olsza szara, czereśnia ptasia, topola osika, lipa drobnolistna, świerk zwyczajny, wierzby, czeremcha pospolita, wiąz, cis pospolity, robinia akacjowa, dąb czerwony, daglezja, sosna czarna, sosna wejmutka
Cisy na obszarze nadleśnictwa chronione są w dwóch rezerwatach przyrody – Kretówki i Cisy w Malinówce
Lilia złotogłów o pięknych kwiatach to roślina chroniona. Dorasta do 1,5 m wysokości
Warto wybrać się na górę Liwocz (562 m n.p.m.), gdzie z platformy widokowej rozpościera się widok na pogórze wraz z płynącą na dole Wisłoką. Na szczyt idzie się ścieżką, która została zaprojektowana przez tutejszych leśników. Na trasie umieszczono cztery tablice, których treść dotyczy hodowli, ochrony i użytkowania lasu oraz ochrony przyrody w nawiązaniu do pobliskiego rezerwatu przyrody Liwocz. U podnóża góry, przy parkingu usytuowanym w bezpośrednim sąsiedztwie lasu, stoi drewniana wiata ogólnodostępna dla turystów i okolicznych mieszkańców.
Fot. arch. nadleśnictwa
BIERÓWKA Bierówka 131, 38-203 Szebnie tel. 13 44 280 22
Ścieżki dydaktyczne w rejonie zamku Kamieniec
Skansen położony w Trzcinicy, kilka kilometrów na zachód od Jasła, jest jedną z najciekawszych i zarazem najmłodszych tego typu placówek w Polsce. Powstał z inicjatywy Jana Gancarskiego – wieloletniego badacza tutejszego grodziska – i został otwarty w czerwcu 2011 r. Na wyjątkowość obiektu składa się zarówno bogata historia osadnicza tego miejsca, jak i nowoczesny sposób jej eksponowania. W Trzcinicy odkryto silnie ufortyfikowaną osadę z początku epoki brązu, sprzed ponad 4 tys. lat. Badacze trafili tu na ślady kultury Otomani-Füzesabony, która cechuje się silnymi wpływami kultury śródziemnomorskiej. To m.in. z tego powodu zdecydowano się na nazwę placówki nawiązującą do starożytnej Troi. Ostatni osadnicy mieli zamieszkiwać osadę w okresie 1650–1350 p.n.e. Po ponad 2 tys. lat pojawili się tu Słowianie, a gród, który wznieśli na powierzchni ok. 3 ha, funkcjonował w latach 770–1030 n.e.
Fot. archiwum nadleśnictwa
Fot. archiwum nadleśnictwa
4
cisa pospolitego na terenie Nadleśnictwa Kołaczyce” w latach 2003–2004. Przebiega główną drogą przecinającą rezerwat przyrody Kretówki. Ten wyjątkowy obszar chroni cenną populację cisa pospolitego, liczącą niemal pół tysiąca egzemplarzy. Wiek najstarszych przedstawicieli tego gatunku, rosnących tu w lasach bukowych i bukowo-sosnowych, ocenia się na 250 lat. Na trasie znajduje się zadaszone miejsce ze stolikiem i ławkami, a także 14 tablic edukacyjnych. Dzięki nim poznamy m.in sposoby rozprzestrzeniania się gatunków drzewiastych i dowiemy się o roli martwego drewna w ekosystemie leśnym. Obejrzymy też piękne fotografie kilku występujących tu cennych gatunków motyli oraz kilkunastu gatunków ptaków.
Fot. archiwum nadleśnictwa
NADLEŚNICTWO KOŁACZYCE Nawsie Kołaczyckie 317, 38-213 Kołaczyce tel. +48 13 44 576 10, faks +48 13 44 576 12 www.kolaczyce.krosno.lasy.gov.pl e-mail: kolaczyce@krosno.lasy.gov.pl
Ścieżka o długości ok. 900 m powstała w trakcie realizacji projektu „Czynna ochrona naturalnych stanowisk
Pozycja na mapie: 6C | GPS 49.7165, 21.9045
Fot. archiwum nadleśnictwa
3
Fot. archiwum nadleśnictwa
Lasy Pogórza Karpackiego, w tym także Nadleśnictwa Kołaczyce, cechuje duże zróżnicowanie gatunkowe. Często obok siebie występują tu jodły, buki, dęby, graby, czereśnie i wiele innych gatunków
skala 1:90 000
1%
Ta ścieżka również ma charakter historyczny, ale dotyczy znacznie młodszych dziejów. Prowadzi do cmentarza z okresu II wojny światowej, położonego nieopodal zbiegu dróg do miejscowości: Lubla, Warzyce i Bierówka. Spoczywają tu żołnierze polegli w 1939 r., ofiary hitlerowskich zbrodni rozstrzelane w latach 1940–1944 oraz żołnierze Armii Krajowej. Po drodze zapoznać się można ze zróżnicowaniem tutejszych drzewostanów.
Fot. archiwum nadleśnictwa
Roztropne gospodarowanie wodą nabiera coraz większego znaczenia. Nadleśnictwo Kołaczyce wybudowało zbiorniki retencyjne zatrzymujące wodę w miejscowościach Pagorzyna i Tarnowiec
KOŁACZYCE
JAWOR
Ścieżka III – Pamiątki tragicznej historii
8
Nadleśnictwo
1%
Ścieżka prowadzi do stanowiska archeologicznego – kurhanów sprzed 4,6 tys. lat położonych w Sieklówce Dolnej. Jej trasa wiedzie duktami leśnymi oraz lokalną drogą asfaltową Warzyce–Lubla, dlatego polecana jest jako rowerowa. Z umieszczonej tu tablicy dowiemy się co nieco o zwyczajach pogrzebowych panujących u schyłku epoki kamienia, o narzędziach, które tu odnaleziono i ich zastosowaniu. Inne kurhany położone na terenie Nadleśnictwa Kołaczyce, które warto odwiedzić, znajdują się w miejscowościach Niepla i Krajowice.
Pomnik odsłonięty w 2015 r. znajduje się w Parku Miejskim w Jaśle. Nie jest to przypadkowa lokalizacja, ponieważ ten wybitny i zasłużony dla ojczystej przyrody leśnik urodził się i wychował w tym mieście. Pobierał nauki w Krajowej Szkole Gospodarstwa Lasowego we Lwowie, a potem w Akademii Leśnej w Tharandt w Saksonii. W latach 1908–1921 był zarządcą lasów prywatnych w dobrach Sucha Beskidzka, a w 1921 r. objął stanowisko naczelnika w Zarządzie Okręgowym Dóbr Państwowych w Warszawie. Od 1925 r. był dyrektorem nowoutworzonej Dyrekcji Lasów Państwowych w Warszawie. Prawie 10 lat później został pierwszym dyrektorem naczelnym Lasów Państwowych. Stanowisko to piastował aż do wybuchu II wojny światowej. Adam Loret jest uznawany za jednego z twórców modelu działalności Lasów Państwowych, które dzięki jego pracowitości stały się prężnie działającą organizacją. Zginął, podobnie jak wielu innych leśników, zamordowany przez NKWD podczas II wojny światowej. Miejsce jego pochówku do dziś pozostaje tajemnicą.
Pozycja na mapie: 5B | GPS 49.775, 21.778
mapa tur yst yczna
MODRZEW
Fot. archiwum nadleśnictwa
Nadleśnictwo Kołaczyce
Fot. archiwum nadleśnictwa
Centrum Edukacji Ekologicznej w Bierówce to wyjątkowe miejsce do wypoczynku i rekreacji. Można tu lepiej poznać przyrodę, np. podczas zajęć skierowanych do dzieci i młodzieży oraz zorganizowanych grup dorosłych. W skład obiektu wchodzi sala dydaktyczna z eksponatami zwierząt leśnych oraz pomocami ułatwiającymi prowadzenie zajęć. Jest tu również miejsce ogniskowe, dookoła którego zamontowane zostały tablice edukacyjne przybliżające tematykę gospodarki leśnej. Specjalnie przygotowane wyrzynki drewna pozwalają podejrzeć, czym różni się ono dla poszczególnych gatunków. Z centrum można udać się na trzy ścieżki dydaktyczne o różnej tematyce i długości.
Ruiny zamku Kamieniec są nieodzownym elementem krajobrazu okolic Korczyny i Odrzykonia. Gotycka budowla została wzniesiona na skalistym wzgórzu, przez które przebiega granica tych miejscowości. Tzw. zamek wysoki należy do Odrzykonia, a niższy, efekt rozbudowy w kierunku wschodnim, do Korczyny. Pierwsza wzmianka o zamku pochodzi z 1348 r. Wiadomo, że w 1399 r. gościł tu Władysław Jagiełło. Zamek w okresie średniowiecza był rozbudowywany. Bardzo ucierpiał w 1657 r. podczas potopu szwedzkiego, choć jego obrońcom udało się ujść cało z oblężenia. Wprawdzie podjęto się odbudowy, ale udało się to jedynie w części – i można uznać, że od tego czasu zamek zaczął podupadać. Pierwsze próby konserwacji ruin miały miejsce już w 1906 r. Warto wspomnieć, że zmieniał też właścicieli, a jednym z nich był Aleksander Fredro. Poeta i komediopisarz (urodzony w 1793 r.) trafił na dokumenty dotyczące procesu sądowego z XVII w., jaki toczył się pomiędzy ówczesnymi właścicielami zamku – Piotrem Firlejem i Janem Skotnickim. Trwający trzy dekady spór stał się kanwą „Zemsty”, bodaj najbardziej znanego dzieła Fredry. Dzisiaj pozostałości odrzykońskiego zamku, m.in. kaplica i pomieszczenia mieszkalne, są udostępnione do zwiedzania. Wejście znajduje się od wschodniej, lepiej zachowanej strony.
N
A
DOWNICT WO W
P
UM
BU
INSTR
E
Ł
R I E
N
Drewno – surowiec niezwykły Zachowanie trwałości lasu jest bardzo ważne nie tylko ze względów przyrodniczych, lecz także gospodarczych. Las dostarcza drewna – odnawialnego, ekologicznego i wszechstronnego surowca. Powstają z niego konstrukcje budynków, meble, podłogi, okna, papier, zabawki, instrumenty muzyczne, sprzęt sportowy i wiele innych. Swoją popularność zawdzięcza głównie połączeniu lekkości z wytrzymałością oraz niepowtarzalnej estetyce. Warto pamiętać, że drewno to surowiec odnawialny w stosunkowo krótkim czasie, w przeciwieństwie do ropy naftowej czy węgla. MEBLE
P
ZA
ŁY L A S R
N D R
E
Las jest źródłem drewna. To niezwykły surowiec, który ma ponad 30 tys. zastosowań. Co ważne, jest naturalny i odnawia się w dość krótkim czasie.
bezpłatnie zbierać na własny użytek.
Las dostarcza grzybów, owoców i ziół, które możemy
Las daje pracę zarówno leśnikom, jak i pracownikom zakładów usług leśnych wykonującym w drzewostanach prace z zakresu pozyskania drewna, hodowli i ochrony. Dostarcza surowca gwarantującego zatrudnienie pracującym w przemyśle drzewnym.
N
Funkcje lasów Las urozmaica krajobraz. Tereny leśne są bardziej różnorodne i miłe dla oka, zmieniają się wraz z porami roku.
Las chroni glebę, wodę, zwierzęta, rośliny i ludzi. Zmniejsza ryzyko wystąpienia powodzi, gdyż gleba leśna i ściółka magazynują bardzo duże ilości wody. Las chroni także przed wiatrem i hałasem.
Las służy edukacji i rekreacji. To doskonałe miejsce, żeby odpocząć od codziennego zgiełku i się zrelaksować. Ponadto leśnicy już od ponad 20 lat prowadzą edukację przyrodniczoleśną, adresowaną głównie do dzieci i młodzieży.
Przemiana pokoleń w lasach
UPR AWA
D
Podstawowym obowiązkiem leśników jest dbanie o trwałość lasów, dlatego każda powierzchnia jest odnowiona najpóźniej w ciągu 5 lat od wycięcia dojrzałego drzewostanu
A
Najpóźniej
ZA
Pozycja na mapie
TR
4B
5 LAT
JR
Nazwa
3B
Ę
Bierówka
2B
O
Bieździedza
2D
LASU
IO AS
Miły turysto! Podczas leśnej wędrówki pamiętaj:
W lesie wszystko żyje w pełnej harmonii. Nie ma w nim miejsca na butelki, puszki, woreczki z folii itp.
Posłuchaj śpiewu ptaków, szumu drzew i strumyków. Są piękniejsze niż hałas na ulicy czy boisku.
Jeśli zachwyca cię piękno leśnej przyrody jaką tu zastałeś, pomyśl, że inni chcą zobaczyć to samo i w takiej samej postaci.
Samochód nie jest tworem natury. Najlepiej wygląda w miejscu dla niego przeznaczonym – na ulicy lub na parkingu.
Nawet przez małe ognisko może spłonąć wielki las
Lisów
PA O
Y T
BAWKI
ZA po wyrębie odnawiamy każdą powierzchnię, na której wycięto fragment
Zasady zakupu drewna Lasy Państwowe to największy dostawca drewna na rynek krajowy. Sprzedaż surowca odbywa się w systemie detalicznym dla odbiorców indywidualnych oraz za pośrednictwem aukcji internetowych dla podmiotów gospodarczych. Szczegółowych informacji na temat zasad sprzedaży udziela nadleśnictwo, natomiast o bieżącej możliwości zakupu – poszczególne leśnictwa. Kupując drewno stosowe z przeznaczeniem na opał, należy wiedzieć, że tzw. stos posiada dwie miary: m3 i mp. Aby uzyskać miąższość samego drewna w stosie (bez pustej przestrzeni między wałkami), należy pomierzoną wielkość mp (l × s × h) przemnożyć przez właściwy współczynnik redukcyjny, którego wielkość zależy od długości wałków i gatunku drewna. Przykładowe wyliczenie dla opału sosnowego (S4 So) wyniesie: 1 mp × 0,65 = 0,65 m3.
JAK GOSPODARUJEMY? Gospodarka leśna na terenie Nadleśnictwa Kołaczyce, tak jak w całych Lasach Państwowych, oparta jest na wiedzy ekologicznej, co oznacza prowadzenie jej zgodnie z naturalnymi procesami. Leśnicy uwzględniają wymagania poszczególnych gatunków drzew co do gleby, klimatu oraz warunków wzrostu. Muszą sprostać dużym wymaganiom, zarówno tym, jakie narzuca ustawa o lasach, jak i tym stawianym przez różne grupy społeczne. Gospodarują w powierzonych pod ich opiekę lasach, będących własnością Skarbu Państwa, tak, żeby te chroniły glebę, powietrze i wodę, ale też były miejscem wypoczynku dla okolicznej ludności i turystów. Muszą też – co również ważne – tak gospodarować lasami, by dostarczały ekologicznego surowca, jakim jest drewno.
Pozyskujemy rocznie ok. 47 tys. m3 drewna
Wycinamy mniej, niż przyrasta W lasach Nadleśnictwa Kołaczyce przyrasta rocznie ok. 95 tys. m3 drewna
Trwałość lasu to jedna z nadrzędnych i fundamentalnych zasad polskiego leśnictwa, która regulowana jest stosownymi przepisami prawa. Opiera się na przemianie pokoleń – w miejsce wycinanych drzew sadzi się nowe albo dzięki zabiegom hodowlanym sprawia, że las sam się obsiewa. Kołaczyckie drzewostany, w których najczęściej występują jodły i buki, wymagają od tutejszych leśników dużej wiedzy z zakresu ekologii tychże gatunków. Ich hodowla opiera się głównie na wykorzystaniu naturalnych obsiewów. Z opadłych nasion powstaje nalot młodych siewek, a następnie podrost, który wzrasta pod osłoną starego drzewostanu nawet do 40 lat. Zanim las osiągnie dojrzałość, jest pielęgnowany, również poprzez wycinanie drzew chorych albo wadliwie ukształtowanych.
1 m3
1m
1m
1m
1m
sześcienny
1m
1m
1 mp
1m
1,54 m
1m
1m
przestrzenny
1m
1m
W lasach Nadleśnictwa Kołaczyce ścinkę prowadzą najczęściej pilarze. To trudne zajęcie, zwłaszcza podczas prac wykonywanych na stromych stokach czy w głębokich jarach
Coraz częściej ścinka i okrzesywanie wykonywane są za pomocą harwesterów. To maszyny wielofunkcyjne zapewniające wysoką wydajność pracy w krótszym czasie
Po ścięciu drzewa i okrzesaniu jego pnia z gałęzi dłużyce są zrywane na składy drewna specjalnie przystosowanymi ciągnikami. Dopiero ze składów drewna odbywa się transport samochodami do odbiorców
Z B I
Pozyskiwane drewno jest dokładnie mierzone i klasyfikowane pod względem norm jakościowych. Następnie oznacza się je specjalnymi tabliczkami z unikalnymi numerami i ewidencjonuje
© OpenStreetMap (i) autorzy (CC-BY-SA 2.0)
Fot. archiwum nadleśnictwa
razem z jego mieszkańcami. Rozpalone w specjalnie przygotowanym miejscu jest dla wszystkich bezpieczne i sprawia prawdziwą przyjemność.
Urządzenia infrastruktury turystycznej są zbudowane nie na jeden sezon. Za rok możesz skorzystać z tego samego zadaszenia, ławek, paleniska, tablic informacyjnych. Las odwdzięczy ci się za to, że go szanujesz, stwarzając przez cały rok okazję do miłego wypoczynku.
Pagorzyna
4B
Wykaz leśnictw
Pietrusza Wola
5B
6B
5C
4C
Węglówka
6C
Tarnowiec
Odrzykoń
Czarnorzeki
Wola Komborska
W
N
O
Nadleśnictwo Kołaczyce Nawsie Kołaczyckie 317 38-213 Kołaczyce tel. +48 13 44 576 10 faks +48 13 44 576 12 www.kolaczyce.krosno.lasy.gov.pl e-mail: kolaczyce@krosno.lasy.gov.pl
K
Ł S Z K Ó
Ó