Polska-SłowacjaEuropejskiFunduszRozwojuRegionalnego
SINGLETRACK POD
SINGLETRACK POD
Nadleśnictwo Cisna
Publikacja współfinansowana przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Współpracy INTERREG Polska-Słowacja.
Publikácia spolufinancovaná Európskou úniou z Európskeho fondu regionálneho rozvoja v rámci Programu spolupráce INTERREG Slovensko-Poľsko. HONEM HONOM
Porta Rusica – z Połonin w Bieszczady PORTA RUSICA – Z POLONÍN DO BIESZCZAD 2
Na terenie Nadleśnictwa Cisna w ramach tego projektu został wybudowany singletrack – ścieżka dedykowana kolarzom górskim. PROJEKT „PORTA RUSICA – Z POLONÍN DO BIESZCZAD”
3
PROJEKT „PORTA RUSICA – Z POŁONIN W BIESZCZADY” realizowany przez podmioty z Polski i Słowacji (m.in. Nadleśnictwo Cisna) nawiązuje do historycznego traktu handlowego, który łączył Michałowice leżące po południowej stronie Karpat z Baligrodem. Celami opisywanego projektu jest stworzenie zintegrowanego produktu turystycznego Porta Rusica, zwiększenie rozpoznawalności przyrodniczego i kulturowego potencjału pogranicza polsko-słowackiego oraz podniesienie świadomości turystów i mieszkańców w zakresie zrównoważonej turystyki rowerowej.
Jednym z głównych rezultatów Porta Rusica jest stworzenie, oznaczenie i dostosowanie do potrzeb rowerzystów prawie 60 km ścieżek wraz z towarzyszącą infrastrukturą, jak wiaty oraz tablice informacyjne.
je realizovaný subjektmi z Poľska a Slovenska (okrem iných Lesníckým revírom Cisna) a odkazuje na historickú obchodnú cestu, ktorá spájala Michalovce, ležiace na južnej strane Karpát s Baligrodom. Cieľom opísaného projektu je vytvorenie integrovaného turistického produktu Porta Rusica, zvýšenie povedomia o prírodnom a kultúrnom potenciáli slovensko-poľského pohraničia a zvýšenie povedomia turistov a obyvateľov o udržateľnej cykloturistike. Jedným z hlavných výsledkov projektu Porta Rusica je tvorba, označenie a prispôsobenie takmer 60 km chodníkov pre cyklistov, spolu so sprievodnou infraštruktúrou, ako sú prístrešky a informačné tabule. V oblasti lesného revíru Cisna bol v rámci tohto projektu vybudovaný singletrack – chodník venovaný horským cyklistom.
Czym są ścieżki typu Singletrack? ČO SÚ TO TRASY TYPU SINGLETRACK? 4
NAJWSPANIALSZYM WYNALAZKIEM w świecie kolarstwa górskiego jest ścieżka – tak powiedział Gary Fisher – guru i prekursor tego sportu. Ścieżka spełniająca szereg wymogów, dzięki którym jazda nią jest bezpieczna i przyjemna dla możliwie szerokiego grona odbiorców. Jednym z podstawowych założeń jest jej nachylenie (8 proc. dla tras łatwych i 9–15 proc. dla trudnych), które reguluje prędkość, jaką może rozwijać rowerzysta, jadąc w dół. To zadanie spełniają również liczne zakręty z bandami (dającymi oparcie podczas szybszej jazdy), a także garby, przez które początkujący po prostu przejeżdżają, a zaawansowanym rowerzystom mogą służyć do skakania.
AKO TVRDÍ GARY FISHER , guru a priekopnik horskej cyklistiky, najväčším vynálezom horskej cyklistiky je chodník. Chodník, ktorý spĺňa množstvo predpokladov, vďaka ktorým je jazda po ním bezpečná a príjemná pre čo najširšie publikum. Jedným zo základných predpokladov je jeho sklon (8% pre ľahké trasy a 9-15% pre ťažké trasy), ktorý reguluje rýchlosť, ktorú môže cyklista vyvinúť pri zjazde z kopca. Túto úlohu plnia aj početné zákruty s násypmi (poskytujúce oporu pri rýchlejšej jazde), ako aj skoky, cez ktoré začiatočníci jednoducho jazdia a pokročilí cyklisti cez ne môžu skákať. 5
6
Gdzie
W Karpatach zdecydowanie najciekawszy kompleks leży w pobliżu Bielska-Białej i Szczyrku. Nazywa się Enduro Trails i składają się na niego ścieżki o niezwykle zróżnicowanej trudności. Nieco dalej na zachód od Bielska-Białej, w Beskidzie Żywieckim, możemy pojeździć na trasach Babia Góra Trails wijących się na stokach wokół Zawoi – największej wsi w Polsce. na ścieżki w Polsce? SA TIETO TRASY V POĽSKU Trails (Szczyrk)
SPECJALNE ŚCIEŻKI przeznaczone dla kolarzy górskich powstają w polskich górach już od kilkunastu lat. Pierwsze tego typu przedsięwzięcie zostało zrealizowane w 2009 r. w Górach Izerskich w ramach transgranicznego projektu, w którym brała udział również strona czeska. Tras przybywa z każdym rokiem. Wymieniając te najciekawsze, nie sposób pominąć kompleksu Pasmo Rowerowe Olbrzymy w okolicach Jeleniej Góry czy ścieżek Glacesnis Singletrack zbudowanych w Kotlinie Kłodzkiej. Na uwagę zasługuje przede wszystkim rozmach tego ostatniego projektu. Mamy tu do dyspozycji aż 27 tras w postaci pętli i jeden odcinek jednokierunkowy. Trasy te są zasadniczo łatwe, możemy je poznawać, pokonując osobno poszczególne pętle, bądź łączyć je w dłuższe trasy. Jeśli mowa o ścieżkach w Sudetach, trzeba choćby wspomnieć o Kaczawskich Single Trackach. To spory kompleks raczej łatwych ścieżek.
NACHÁDZAJÚ? Enduro
KDE
Prvý projekt tohto typu sa uskutočnil v roku 2009 v Jizerských horách v rámci cezhraničného projektu, na ktorom participovala aj česká strana.
Každým rokom je týchto trás viac.
ŠPECIÁLNE CHODNÍKY určené pre horských cyklistov vznikajú v poľských horách už viac ako desať rokov.
Pri spomínaní tých najzaujímavejších, nemožno opomenúť areál Giant Bicycle Range v okolí mesta Jelenia Góra, či chodníky Glacesnis Singletrack vybudované v Kladskej doline. Rozsah posledného spomínaného projektu je obzvlášť pozoruhodný. K dispozícii je až 27 trás vo forme slučiek a jeden jednosmerný úsek. Tieto trasy sú v podstate ľahké, môžeme ich spoznať tak, že jednotlivé slučky prejdeme samostatne, alebo ich spojíme do dlhších trás. Pokiaľ ide o chodníky v Sudetách, treba určite spomenúť Single Tracks v Kačavských horách. Je to pomerne zložitý komplex jednoduchých ciest.
V Karpatoch je BiałejnajzaujímavejšíjednoznačnekomplexpriBielsko-aSzczyrku.VolásaEnduro Trails a pozostáva z trás rôznej náročnosti. O niečo ďalej na západ od mesta Bielska-Biała, v Žywieckých Beskydách, sa môžeme povoziť po chodníkoch Babia Góra Trails, ktoré vedú po svahoch v okolí Zawoje –najväčšej obce v Poľsku. Single Track Zajęcznik (Świeradów-Zdrój) Glacesnis Singletrack (Bardo) Enduro Trails (Bielsko-Biała) Babia Góra Trails (Zawoja)
7
m n.p.m. / m. n. m. 8 Singletrack pod Honem SINGLETRACK POD HONOM
DANE ŚCIEŻKI Długość: 14 km Najniższy punkt: 635 m n.p.m. Najwyższy punkt: 930 m n.p.m. Czas przejazdu: 1–2 godzin ÚDAJE O TRASE Dĺžka: 14 km Najnižší bod: 635 m. n. m.
9
SINGLETRACK POD HONOM je trasa, ktoryá bola vyznačená a vybudovanyá tak, aby poskytovala čo najviac zábavy z horskej cyklistiky. Je vo forme slučky a pohybuje sa po ňom jedným smerom, čo je mimoriadne dôležité z hľadiska bezpečnosti. Je to jediná takáto atrakcia v pohorí Bieszczady!
SINGLETRACK POD HONEM to ścieżka, która została wytyczona i wybudowana w taki sposób, żeby dawać jak najwięcej frajdy z jazdy na rowerze górskim. Ma postać pętli, a jazda nią odbywa się w jednym kierunku, co jest niezwykle ważne z punktu widzenia bezpieczeństwa. To jedyna taka atrakcja w Bieszczadach!
Najvyšší bod: 930 m. n. m. Čas prejazdu: 1–2 hodiny
Wrażenia z jazdy pod Honem DOJMY Z JAZDY POD HONOM
SINGLETRACK POD HONEM prowadzi przez typowy dla Bieszczadów teren. Zaraz za parkingiem, gdzie można wygodnie dojechać samochodem, ścieżka zanurza się pod okap bukowego lasu. Singletrack jest wąski, przez co uczucie bliskości z naturą towarzyszy nam od początku do końca wycieczki. Po ok 3 km przejeżdżamy przez dawne tereny wsi Habkowce. Wprawne oko dojrzy stare miedze oddzielające niegdyś pola, a dziś zarośnięte lasem. Jest tu też cerkwisko – miejsce, gdzie stała kiedyś świątynia. Ścieżka przecina liczne wąwozy, których dnem płyną niewielkie strumienie. Pokonanie ich nie nastręcza problemów dzięki drewnianym mostkom. Po osiągnięciu najwyższego punktu na trasie zaczyna się zjazd dostarczający mnóstwa emocji. Ścieżka wije się po stokach Osiny i Hona w taki sposób, by rowerzysta nie tracił zbyt szybko zdobytej w pocie czoła wysokości.
10
SINGLETRACK POD HONEM vedie terénom, ktorý je typický pre pohorie Bieszczady. Hneď za parkoviskom, ktoré je dobre dostupné autom, sa chodník ponorí pod koruny bukového lesa. Táto trasa je úzka, čo znamená, že pocit blízkosti prírody nás sprevádza od začiatku až do konca trasy. Asi po 3 km prechádzame časťami zaniknutej obce Habkowce. Ak sa dobre prizriete, všimnete si staré kríky oddeľujúce polia, ktoré sú dnes zarastené lesom. Nachádza sa tu aj miesto, kde kedysi stál pravoslávny chrám. Chodník pretína početné rokliny s malými potôčikmi tečúcimi počas dňa. Ich prekonanie nie je problematické a to vďaka dreveným mostíkom. Po dosiahnutí najvyššieho bodu na trase začína klesanie s množstvom napínavých momentov. Chodník sa kľukatí na svahoch Osiny a Hony tak, aby cyklista príliš rýchlo nestrácal nabratú výšku.
11
12 Porady praktyczne i bezpieczeństwo PRAKTICKÉ RADY A BEZPEČNOSŤ
PODCZAS WYCIECZKI ROWEROWEJ w górach bądź ostrożny, nie przeceniaj swoich możliwości, pamiętaj o podstawowych zasadach bezpieczeństwa. Do plecaka włóż małą apteczkę, picie, przekąski, mapę, kompas, kurtkę przeciwdeszczową oraz podstawowe narzędzia, które umożliwią usunięcie niegroźnych awarii jak np. przebita dętka. Wkładaj kask, a osoby o bardziej agresywnym stylu jazdy powinny również zaopatrzyć się ochraniacze na kolana. Naładuj baterię w telefonie, dzięki niemu wezwiesz pomoc, ale wiedz, że w wielu miejscach w Bieszczadach może nie być zasięgu. Numery alarmowe w górach: 985 lub 601 100 300. POČAS HORSKEJ CYKLISTIKY buďte opatrní, nepreceňujte svoje schopnosti, pamätajte na základné pravidlá bezpečnosti. Vezmite si so sebou malú lekárničku, pitie, občerstvenie, mapu, kompas, pršiplášť a základné pomôcky, ktoré vám umožnia odstrániť drobné poruchy, ako je prepichnutá duša na kolese. Noste prilbu, a ak máte agresívnejší štýl jazdy, mali by ste nosiť aj chrániče kolien. Nabite si batériu telefónu, telefón Vám pomôže privolať pomoc, no pamätajte si, že na mnohých miestach v Bieszczadoch nemusí byť pokrytie. Núdzové číslo v horách je 985 alebo 601 100 300. 601 100 300
985
13
Warto zobaczyć i przeżyć w Cisnej ČO SA OPLATÍ VIDIEŤ A ZAŽIŤ V CISNEJ?
NADLEŚNICTWO CISNA położone jest w sercu Bieszczadów – to istny raj dla turystów i sportowców o różnych upodobaniach. Znajdą tu coś dla siebie nie tylko miłośnicy krótszych i dłuższych wędrówek po górskich ścieżkach i szlakach, ale też biegacze górscy, amatorzy jazdy konnej, fotografii przyrodniczej oraz oczywiście rowerzyści. Pisząc o tej części Polski, nie sposób nie wspomnieć o bieszczadzkiej kolejce wąskotorowej będącej swoistym symbolem regionu. Powstała ponad sto lat temu, na przełomie XIX i XX wieku. Używano jej wówczas głównie do transportu drewna, a obecnie turyści z perspektywy wolno sunących wagoników podziwiają bieszczadzkie krajobrazy.
14
15
LESNÝ REVÍR CISNA sa nachádza v srdci pohoria Bieszczady a je rajom pre turistov a športovcov rôznych chutí. Svoje si tu nájdu milovníci krátkych aj dlhších turistických trás, ale aj horskí bežci, milovníci jazdy na konskom chrbte, milovníci fotografovania prírody a samozrejme aj cyklisti. Nemožno nespomenúť úzkokoľajnú železnicu v Bieszczadoch, ktorá je akýmsi symbolom regiónu. Vznikla pred vyše sto rokmi, na prelome 19. a 20. storočia. V tom čase slúžila najmä na prepravu dreva. Dnes z nej turisti obdivujú bieszczadskú krajinu zo zaujímavej perspektívy pomaly idúcich vagónov.
Wyłączną odpowiedzialność za za wartość niniejszej publikacji pono szą jej autorzy i nie może być ona utożsamiana z oficjalnym stanowi skiem Unii Europejskiej. Za obsah tejto publikácie nesú výhradnú zodpovednosť jej autori a nemožno ju stotožňovať s ofici álnym stanoviskom Európskej únie. Egzemplarz bezpłatny / Bezplatný výtlačok Nadleśnictwo Cisna Kontakt: Tomasz Dębiec +48 667 869 www.wydawnictwoquercus.plkontakt@wydawnictwoquercus.pl976 Zdjęcia / Fotografie: Tomasz Dębiec; archiwum / Lesopoľnohospodárskehoarchív majetku Ulič, š.p. (s. 2, 3); Wikipedia (s. 13) Tekst / Text: Tomasz Dębiec Tłumaczenie / Preklad: Vojtech Bagín Korekta / Korekcia: Bartosz Szpojda Projekt, DTP / Grafický dizajn: Joanna Kozek Cisna 87A, 38-607 Cisna tel. 13 468 63 01, faks 13 468 64 35 cisna.krosno.lasy.gov.plcisna@krosno.lasy.gov.pl Partner wiodący Vedúci Partnerzypartner Partneri Nadleśnictwo Cisna
