Mapa Nadleśnictwa Milicz by Wydawnictwo Quercus

Nadleśnictwo MILICZ

Nadleśnictwo Milicz ul. Trzebnicka 18, 56-300 Milicz Tel. 71 38 40 344 milicz@wroclaw.lasy.gov.pl www.milicz.wroclaw.lasy.gov.pl

Dom Drzewa w Wałkowej koło Milicza to była wyłuszczarnia nasion, która obecnie służy jako siedziba LKP „Lasy Doliny Baryczy” i Ośrodek Edukacji Przyrodniczo-Leśnej. Pomimo modernizacji budynek zachował dawny charakter. Znajdują się tu trzy sale edukacyjne: Leśne Przedszkole, Laboratorium Przyrody oraz Podsuszarnia, wyposażone w interaktywne tablice, mikroskopy i inne pomoce edukacyjne. Zajęcia prowadzone są w każdej z wyżej wymienionych sal, na ścieżkach dydaktycznych w najbliższym otoczeniu Domu Drzewa oraz w pobliskim lesie na łonie natury.

ISBN 978-83-64084-35-5 Chrzanów 2019 Tekst: Tomasz Dębiec Korekta: Bartosz Szpojda Projekt graficzny, DTP: Joanna Kozek Zdjęcia: Tomasz Dębiec ul. 3 Maja 6/2, 32-500 Chrzanów Tomasz Dębiec kontakt@wydawnictwoquercus.pl www.wydawnictwoquercus.pl

Pozycja na mapie: C3 | GPS 51.5048, 17.3096

Nadleśnictwo Milicz mapa tur yst yczna

Nadleśnictwo Milicz, położone zaledwie 60 km na północ od Wrocławia, gospodaruje na unikalnym pod względem przyrodniczym obszarze. W środkowej części nadleśnictwa treny leśne, rolne i łąki, razem z licznymi stawami największego w Europie ośrodka hodowli karpia, tworzą jedyne w swoim rodzaju krajobrazy i ekosystemy. Część południowa wchodzi w skład Wzgórz Trzebnickich i ma urozmaiconą rzeźbę terenu. Przeważają tam łagodne wzniesienia z najwyższym punktem na wysokości 241 m n.p.m. (Wzgórze Joanny).

mapa tur yst yczna

Nadleśnictwo Milicz

Stawy Milickie to największy w Europie ośrodek hodowli karpia, na który składają się sztuczne zbiorniki wodne w Dolinie Baryczy o łącznej powierzchni ponad 7 tys. ha. To istny raj dla wszystkich fascynatów obserwowania ptaków w ich naturalnym środowisku. Stawy Milickie uznaje się za jedno z najcenniejszych pod względem ornitologicznym miejsc w Europie. Obserwacje można prowadzić między innymi ze specjalnie przygotowanych do tego celu miejsc, jak czatownia w miejscowości Ruda Milicka. Odwiedzających okolice Milicza zainteresuje fakt, że specjalnie przyrządzany karp hodowany w tutejszych stawach ma status potrawy regionalnej.

Dom Drzewa – siedziba LKP „Lasy Doliny Baryczy”

Nasze lasy

NA MAPIE: • ciekawe obiekty • ścieżki edukacyjne • szlaki turystyczne

Wieża widokowa w Grabownicy

Widok z grobli w Rudzie Milickiej

Park w Postolinie

Pozycja na mapie: D2 | GPS 51.476, 17.238

Leśne kompleksy promocyjne powołuje się na terenach cechujących się dużą różnorodnością biologiczną, zarówno na poziomie krajobrazowym, jak i gatunkowym

Kosaciec żółty

Na terenie Nadleśnictwa Milicz najczęściej spotykanym gatunkiem lasotwórczym jest sosna zwyczajna – zajmuje ok. 75 proc. powierzchni. Często tutejsze drzewostany tworzą dęby, których udział wynosi ponad 10 proc. W odróżnieniu od mało wymagających sosen rosną one na żyznych glebach. Podobnie jak buki, które tworzą piękne lasy na łagodnych stokach Wzgórz Trzebnickich. Udział tego ostatniego gatunku w drzewostanach nadleśnictwa wynosi ok. 6 proc. Na tym obszarze spotkamy również olsze, brzozy, świerki, graby, jesiony, lipy, wierzby czy daglezje.

JAK GOSPODARUJEMY?

Część drzew leśnicy pozostawiają na zrębach do naturalnego rozkładu. Martwe drewno jest miejscem życia dla wielu gatunków grzybów i zwierząt. Taki zabieg ma pozytywny wpływ na zwiększenie różnorodności biologicznej ekosystemów leśnych.

Podstawową zasadą polskiego modelu leśnictwa jest zachowanie trwałości lasu na danej powierzchni. Oznacza to, że najpóźniej pięć lat po wycięciu dojrzałego drzewostanu leśnicy muszą doprowadzić do tego, by na zrębie pojawił się młody las. Można to zrobić poprzez posadzenie młodych drzewek lub takie kształtowanie warunków świetlnych i glebowych na odnawianych powierzchniach, by wysiały się tam same.

Tam, gdzie warunki na to pozwalają, leśnicy wprowadzają gatunki o większych wymaganiach co do żyzności gleby. Dobrym tego przykładem jest jodła, która sadzona jest na tzw. gniazdach otoczonych starszym drzewostanem. Ten wycina się dopiero wtedy, kiedy jodła osiągnie 20–30 lat.

Sosna zwyczajna

Drzewostan sąsiadujący z uprawą zostanie wycięty po osiągnięciu dojrzałości i wyhamowaniu przyrostu. W jego miejsce w wyniku obsiewu nasion lub sadzenia pojawi się młody las.

Bielik

Wzgórze Joanny

Pozycja na mapie: D2 | GPS 51.4661, 17.2613

W miejscowości Postolin znajduje się niezwykłe miejsce stworzone przez leśnika – hrabiego Heinricha von Salisch. Na powierzchni 5 ha rośnie ok. 100 gatunków drzew i krzewów, w tym większość egzotycznych. Przez park przebiega wyznaczona przez Nadleśnictwo Milicz ścieżka przyrodnicza, przy której ustawione są tablice edukacyjne z nazwami występujących tu gatunków drzew i krzewów. Możemy zobaczyć między innymi cypryśniki błotne, cisy pospolite, daglezję zieloną, sosnę limbę i wiele innych.

W Nadleśnictwie Milicz największe powierzchnie upraw leśnych zajmuje sosna, która dobrze sobie radzi na najuboższych w składniki pokarmowe i wodę glebach.

Wzgórze Joanny to niewielkie wzniesienie położone w pobliżu miejscowości Postolin, którego wierzchołek znajduje się na wysokość 241 m n.p.m. W 1962 r. utworzono tu rezerwat przyrody, który obecnie zajmuje powierzchnię ok. 25,5 ha. Las na stokach Wzgórza Joanny tworzą majestatyczne buki, a także dęby i graby. Niektóre drzewa porośnięte są ogromnymi bluszczami, co dodaje im niezwykłej malowniczości. Ciekawostką na terenie rezerwatu jest zameczek Wieża Odyńca. Został wybudowany na szczycie wzniesienia w stylu neogotyckim w połowie XIX w. Budynek wyposażono w wieżę widokową o wysokości 25 m. Obecnie jednak nie jest udostępniana do zwiedzania.

skala 1:60 000

Pałac w Miliczu

Pozycja na mapie: C3 | GPS 51.5305, 17.267

Główne gatunki naszych lasów Dąb szypułkowy

Kilkaset metrów na południowy wschód od Postolina, w cieniu dębów i sosen, kryje się grób hrabiego Heinricha von Salischa. Ten urodzony w 1846 r. leśnik i prawnik zasłyną jako doskonały gospodarz tutejszego majątku. Jemu zawdzięczamy istniejący do dziś park w Postolinie z wieloma ciekawymi gatunkami drzew; był on również autorem książki Estetyka Drzew. W bezpośrednim sąsiedztwie grobu hrabiego znajduje się niezwykle ciekawy egzemplarz sosny, której pień utrzymuje się na korzeniach niczym na szczudłach.

Fot.Janusz Łabuda / archiwum nadleśnictwa

Zajęcia edukacyjne

Fot. dejuna / Adobe Stock

Fot.Janusz Łabuda / archiwum nadleśnictwa

Nadleśnictwo Milicz

Pozycja na mapie: D2 | GPS 51.4764, 17.247

Rezerwat przyrody Stawy Milickie Pozycja na mapie: C4 | GPS 51.5259, 17.3882

Leśne kompleksy promocyjne powołuje się na obszarach zwartych i dużych połaci lasów, o szczególnych walorach przyrodniczych. Prowadzona na ich terenie gospodarka nakierowana jest na podkreślenie wielofunkcyjności ekosystemów leśnych. Rolą LKP jest w szczególności promocja zrównoważonej gospodarki leśnej i edukacja leśna społeczeństwa. Prowadzone są tam również badania i doświadczenia z zakresu nauk leśnych, a ich wyniki wykorzystywane w praktyce na terenie całego kraju. W Polsce zostało utworzonych 25 takich jednostek. Zakres zadań dla LKP określa Program Gospodarczo-Ochronny uchwalony przez Radę Naukowo-Społeczną.

Grób Heinricha von Salischa

WARTO ODWIEDZIĆ

LEŚNY KOMPLEKS PROMOCYJNY ,,LASY DOLINY BARYCZY’’

Kościół w Postolinie 4

Pozycja na mapie: D2 | GPS 51.4783, 17.2362

Olsza czarna

10,5% DĄB

Młode pokolenie drzewek, które za kilkadziesiąt lat stworzy dorodny las, najczęściej zaczyna życie w szkółce leśnej. Tam w optymalnych warunkach wysiewa się specjalnie wyselekcjonowane pod kątem pochodzenia i jakości nasiona drzew leśnych. Wyrosłe z nich drzewka nawozi się i pieli, tak aby były jak najbardziej żywotne i zdrowe. Następnie po dwóch, trzech latach wysadza się je w lesie na zrębach. Niekiedy stosuje się też naturalne odnowienie lasu polegające na tym, że wykorzystuje się wysiew nasion i wzrastające z nich siewki.

75%

BUK

CHRONIMY PRZYRODĘ

SOSNA

Leśnictwo i ochrona przyrody to ściśle powiązane dziedziny. Świadczy o tym mnogość form ochronnych funkcjonujących na obszarach, na których gospodarują Lasy Państwowe. Na trenie Nadleśnictwa Milicz istnieją dwa rezerwaty przyrody – Wzgórze Joanny, chroniący starodrzew bukowy, oraz największy tego typu obszar Polsce – Stawy Milickie, który powołano dla ochrony unikalnych ekosystemów związanych ze stawami rybnymi i ich otoczeniem. Gniazduje tam szereg rzadkich ptaków (min.: bielik, bocian czarny, kszyk, czapla purpurowa). Ponadto na terenie Nadleśnictwa Milicz wyznaczono obszary

4,5% OLSZA

BRZOZA

Jednym z najstarszych znanych nam surowców naturalnych jest drewno. Od wieków jest ono wykorzystywane do budowy domów, a także do wytwarzania najróżniejszych przedmiotów codziennego użytku od zabawek po wyposażenia budynków jak np. krzesła i stoły. Znajduje także szerokie zastosowanie w innych dziedzinach naszego życia, np. z drewna robi się rzeźby czy instrumenty muzyczne. Drewno używane jest także jako opał, zarówno w formie łupanych szczap, jak i odpadów produkcyjnych w postaci wiórów oraz trocin. Jest to surowiec całkowicie odnawialny i w dobrze zagospodarowanych lasach jego ilość ciągle rośnie. Niemal 2 proc. PKB Polski wytwarzane jest w przemyśle opartym na drewnie.

Ostoja konika polskiego Pozycja na mapie: C2 | GPS 51.5199, 17.2457

Szkółka leśna

Pozycja na mapie: C3 | GPS 51.528, 17.273

ŚWIERK, DAGLEZJA, GRAB, JAWOR, JESION, LIPA, OSIKA

Fot. FotoRequest / Adobe Stock

R I E

INST

RU M

Rezerwat przyrody Wzgórze Joanny

Sadzonka sosny zabezpieczona przed zgryzaniem

Dostrzegalnia przeciwpożarowa

Fot. Slawomir / Adobe Stock

Fot. Henrik Larsson / Adobe Stock

Fot.Janusz Łabuda / arch. nadleśnictwa

Pozycja na mapie: B4 | GPS 51.6, 17.3878

MEBLE

DOWNICT WO

Pozycja na mapie: C3 | GPS 51.532, 17.329

1,54 m

Kościół w Trzebicku

Gajówka w Rudzie Milickiej

Częścią pracy leśników jest zapobieganie szkodom w lasach, a także ich usuwanie. Zagrożeniem dla drzewostanów mogą być czynniki abiotyczne, do których należą silne wiatry czy obfite opady śniegu i przede wszystkim pożary. Te ostatnie są szczególnie niebezpieczne, niemniej dzięki wypracowywanemu przez lata systemowi ochrony przeciwpożarowej w Lasach Państwowych zarzewia ognia są szybko wykrywane i gaszone. Do zadań z zakresu ochrony lasu należy również zabezpieczanie upraw leśnych przed zwierzyną – głównie jeleniami, które chętnie zgryzają młode pędy drzewek. Ochronę młodego pokolenia lasu realizuje się poprzez grodzenia upraw lub smarowanie pędów wierzchołkowych specjalnymi substancjami zniechęcającymi zwierzęta do ich zgryzania.

W centrum Milicza możemy podziwiać zbudowany w technice muru pruskiego kościół pochodzący z XVIII w. Powstał jako świątynia luterańska, a dziś to katolicki kościół pw. św. Andrzeja Boboli. Wieża kościoła ma 49 m wysokości, ale pierwotnie liczyła o 10 więcej. Skrócono ją jednak w 1789 r. z obawy przed zawaleniem. Warto wspomnieć, że w kościele znajdują się 33-głosowe organy wybudowane w 1887 r.

Natura 2000 i Park Krajobrazowy Dolina Baryczy. W zasięgu administracyjnym nadleśnictwa znajduje się 35 pomników przyrody. Są to głównie stare, okazałe drzewa, ich grupy i aleje, ale tą formą ochrony otoczono także głaz narzutowy. Dla najcenniejszych gatunków roślin i zwierząt wyznacza się specjalne strefy ochronne, gdzie nie wykonuje się żadnych prac gospodarczych. W Nadleśnictwie Milicz utworzono siedem takich stref dla bociana czarnego i jedną dla kani rudej oraz osiem dla bielika – naszego największego skrzydlatego drapieżnika.

OCHRONA LASU

przestrzenny

Pachnica dębowa

Uprawa leśna

BAWKI

sześcienny

1 mp

Coraz większa część drewna pozyskiwana harwesterami. To maszyny wielooperacyjne zapewniające dużą wydajności i bezpieczne warunki pracy dla operatora

Nocek duży

Na zachód od Milicza w dolinie Młynówki znajduje się jedna z nielicznych w naszym kraju hodowli rezerwatowych konika polskiego. Ta rodzima prymitywna rasa wywodzi się bezpośrednio od tarpanów – dzikich koni wschodnio-europejskich. Na terenie ostoi znajdują się także stawy rybne, przystań kajakowa, wiaty i miejsca na ognisko.

Bocian czarny Fot. Sergey Ryzhkov / Adobe Stock

Lasy Państwowe to największy dostawca drewna na rynek krajowy. Sprzedaż surowca odbywa się w systemie detalicznym dla odbiorców indywidualnych oraz za pośrednictwem aukcji internetowych dla podmiotów gospodarczych. Szczegółowych informacji na temat zasad sprzedaży udziela nadleśnictwo, natomiast o bieżącej możliwości zakupu – poszczególne leśnictwa. Kupując drewno stosowe z przeznaczeniem na opał, należy wiedzieć, że tzw. stos posiada dwie miary: m3 i mp. Aby uzyskać miąższość samego drewna w stosie (bez pustej przestrzeni między wałkami), należy pomierzoną wielkość mp (l × s × h) przemnożyć przez właściwy współczynnik redukcyjny, którego wielkość zależy od długości wałków i gatunku drewna. Przykładowe wyliczenie dla opału sosnowego (S4 So) wyniesie: 1 mp × 0,65 = 0,65 m3.

Kościół w Miliczu

2% Pozostałe gatunki:

Zasady zakupu drewna

W Postolinie oprócz parku do rejestru zabytków wpisany jest neogotycki kościół z 1893 r., który powstał jako ewangelicki, obecnie jest to świątynia rzymsko-katolicka pw. Chrystusa Króla. Warto wspomnieć, że ów kościół został ufundowany przez hrabiego Heinricha von Salischa. We wnętrzu znajduje się pamiątkowa tablica odsłonięta w dziewięćdziesiątą rocznicę jego śmierci.

Fot. archiwum nadleśnictwa

Buk zwyczajny

Klasycystyczny pałac w Miliczu z XVIII w. to jeden z najważniejszych zabytków w okolicy. Otacza go rozciągający się na powierzchni ponad 5 ha park w stylu angielskim. Uwagę mogą również przyciągnąć takie detale, jak znajdujące się na dziedzińcu rzeźby koni odlane z brązu, umieszczone na kamiennych cokołach, czy secesyjna fontanna pochodząca z 1910 r. Od 1963 r. milicki pałac jest siedzibą jednego z kilkunastu najstarszych techników leśnych w Polsce.

POZYSKANIE I ZASTOSOWANIE DREWNA

Fot. archiwum nadleśnictwa

HODOWLA LASU

Szacuje się, że drewno ma ok. 30 tys. różnych zastosowań w wielu branżach

Gajówka w Rudzie Milickiej została wybudowana na początku XIX w. jako leśniczówka zarządcy okolicznych lasów. To dom o konstrukcji ryglowej, którego charakterystyczną cechą jest szkielet wykonany z drewna, o ścianach wypełnionych innym materiałem. W przypadku gajówki w Rudzie Milickiej użyto zarówno cegły, jak i tzw. glinobitki, czyli gliny wmieszanej z sieczką słomianą.

Drewniany, jednonawowy kościół o konstrukcji zrębowej w Trzebicku to jeden z największych i najstarszych obiektów tego typu na Dolnym Śląsku. Powstał prawdopodobnie w 1672 r. Świątynię wykonano z drewna modrzewiowego, które słynie z niezwykłej trwałości. Wewnątrz znajduje się dzwon z 1600 r. oraz cenne obrazy i rzeźby.

Nie spuszczaj psa ze smyczy

w specjalnie przygotowanym do tego miejscu postojowym.

podczas spacerów w lesie. Psy mogą być niebezpieczne dla mieszkających w lesie zwierząt.

Nie stwarzaj zagrożenia pożarowego.

Nie niszcz nieznanych Ci grzybów i roślin. Są one pokarmem dla zwierząt

Nie rozpalaj ognisk poza miejscami do tego wyznaczonymi.

mieszkających w lesie, a także częścią ekosystemu.

Nie zaśmiecaj terenów leśnych.

Nie podchodź do dzikich zwierząt.

W trakcie spacerów i grzybobrania swoje odpady zabieraj ze sobą.

Zwierzę, które nie płoszy się na Twój widok, stanowi zagrożenie, ponieważ jest prawdopodobnie chore bądź ranne.

Nie hałasuj

LASÓW

Samochód pozostaw

FUNKCJE

JAK Z ACHOWAĆ SIĘ W LESIE?

Las urozmaica krajobraz.

Tereny leśne są bardziej różnorodne i miłe dla oka, zmieniają się wraz z porami roku.

Las chroni glebę, wodę, zwierzęta, rośliny i ludzi. Zmniejsza ryzyko wystąpienia powodzi, gdyż gleba leśna i ściółka magazynują bardzo duże ilości wody. Las chroni także przed wiatrem i hałasem.

Las służy edukacji i rekreacji.

To doskonałe miejsce, żeby odpocząć od codziennego zgiełku i się zrelaksować. Ponadto leśnicy już od ponad 20 lat prowadzą edukację przyrodniczo-leśną adresowaną głównie do dzieci i młodzieży.

Las jest źródłem drewna.

To niezwykły surowiec, które ma ponad 30 tys. zastosowań. Co ważne, jest naturalny i odnawia się w stosunkowo krótkim czasie.

Las dostarcza grzybów, owoców i ziół, które możemy

bezpłatnie zbierać na własny użytek.

Las daje pracę zarówno leśnikom,

jak i pracownikom zakładów usług leśnych wykonujących w drzewostanach prace z zakresu pozyskania drewna, hodowli i ochrony. Dostarcza surowca gwarantującego zatrudnienie pracującym w przemyśle drzewnym.

Biwakuj tylko w miejscach do tego przeznaczonych. Swój namiot rozkładaj

w czasie pobytu w lesie. Głośne zachowanie nie tylko płoszy zwierzęta, lecz także może przeszkadzać innym w odpoczynku.

tylko tam, gdzie będziesz bezpieczny.

I L E W Ę G L A M O Ż E Z AT R Z Y M A Ć LEŚNE DRZEWO?

JAK NIE ZGUBIĆ SIĘ W LESIE? Pamiętaj, że las jest podzielony na oddziały tzw. liniami oddziałowymi, wyznaczającymi z reguły w ten sposób prostokąty. Każdy z nich ma swój numer. Na skrzyżowaniu sąsiadujących oddziałów znajdują się słupki, na których naniesiono te numery. Numeracja oddziałów rośnie z północnego wschodu na południowy zachód. Aby odnaleźć się w lesie, poszukaj słupka oddziałowego znajdującego się na skrzyżowaniu linii. Następnie odszukaj oddział o danym numerze na niniejszej mapie. W celu uzyskania pomocy podaj numery znajdujące się na słupku pracownikowi Lasów Państwowych, straży pożarnej lub policji. Dzięki temu szybko uzyskasz pomoc.

217

Oddział 217

216 Oddział 216

2 3 3 2 32

Oddział 233

Oddział 232

K WAT E R A Ł O W I E C K A KUBRYK Przyjeżdżający do Nadleśnictwa Milicz na polowania otaczani są profesjonalną opieką leśników i myśliwych, którzy doskonale znają teren oraz miejsca bytowania zwierzyny. Polowania przebiegają zgodnie ze sztuką i tradycją myśliwską. Bezpieczeństwo oraz komfort naszych gości zapewnia także dobrze przygotowana infrastruktura łowiecka i baza noclegowa.

Wykaz kancelarii leśnictw Lp

Nazwa

tel.

Walkowo

661 194 702

Kaszowo

601 097 567

Lasowice

665 222 136

Skoroszów

609 559 648

Brzezie

6 7

pozycja na mapie

Nazwa

tel.

pozycja na mapie

Wróbliniec

609 559 271

Grabownica

661 188 220

Krośnice

609 559 953

Dziewiętlin

601 598 202

609 558 992

Kubryk

609 557 119

Zwierzyniec

609 556 064

Bukowice

609 557 756

Sędraszyce

661 180 553

Świętoszyn

609 559 611

Gądkowice

609 557 698

Bukowinka

609 559 325

Rakłowice

695 651 253

Leśnictwo Łowieckie Kubryk

698 684 206

Gogołowice

609 558 706

Szkółka Leśna Świętoszyn

609 557 818

Kubryk to kwatera łowiecka urządzona w myśliwskim stylu, jak również kameralny ośrodek szkoleniowy dysponujący nowocześnie wyposażoną salą konferencyjną. W dziewięciu pokojach gościnnych znajdzie miejsce jednocześnie do dwudziestu dwóch gości. Po trudach polowania myśliwi mogą skosztować potraw z dziczyzny, odpocząć w saunie i rozkoszować się pięknym otoczeniem ośrodka. Kwatera Łowiecka – Ośrodek Szkoleniowy Kubryk Krzyszków 1, 56-321 Bukowice tel. 71 384 50 79 kwatera.kubryk@wroclaw.lasy.gov.pl

Nadleśnictwo Milicz ul. Trzebnicka 18, 56-300 Milicz tel. 71 38 40 344 milicz@wroclaw.lasy.gov.pl www.milicz.wroclaw.lasy.gov.pl