Gujarat na Sahityakar-o

ÍýãÈÐâáí

" åãÈÚâÖÌä áâÓÖä' »ãÔ»âÔ ÖÕôÞ Ùä ÚëÑ¿n¨â¿âÒô Ó¿äÈ "ãÖDËÚëÑ'Ìä áÐèÈÍèÕô ×íÐâÒâÝâ

½çÁÓâÈÌâ áÇãÚÔÍçÓ ÍâÃÇÑâï ÑÚâÓâ’ ãÖ} ÓâÁÌâ ÖÑÒÑâï ÁìÌâ¿âÒô áâ¿âÒô Ùä ÚëÑ¿n¨â¿âÒô ÖèãÓ ÑÚâÓâÁÌä Ó¿Ìâ ]âÓâ Ùä ãÖ}ÚëÑ ×b âÌç×âÖÌ ÌâÑ»ÓÇ ÍâÑëÔâ ½ýïÈÓtÌÌë ÚâÉäÌä áïÏâÅä éÍÓ ÍËÓâÕäÌë ÏÚçÑâÌ »ÓÈä ×íÐâÒâÝâÌçï Ñï½Ô ×ôÌ

47

48

ÍÉÍý ×ô»

ÚëÑ¿ï¨â¿âÒô, »ãÔ»âÔÖÕôÞ ÌÓiÖÚ ÑÚëÈâ ÐâÔÇ ÑäÓâïÏâæ á¼í ÓãÚÒâ âÖ ÍýëÑâÌï ×âÑÛ Ðq ÒâÓâÑ ÔÍÈÓâÑ »ãÕ ÑÚäÍÈÓâÑ #ÍÓâÑ ÌäÔ»ïÄ ÌÑô Ìï ×ï»Ó ÈçÛ’×ï»Ó ÑÚëÈâ ÌÕÔÓâÑ ÍïÅ¥â ÓÇÀíÅÐâæ é ÒÓâÑ æcÀâÓâÑ ÖèÒôÓâÑ ëÖâå ½íÕËôÌÓâÑ ÑâËÕÓâÑ ãÝÍâÄä ÏâÔâ×ïÓ élÔâÖÓâÑ »ïÉâÓäÒâ ÑãÇÔâÔ ÌÐçÐâæ ã]Õë ä ÌÓiÖÚÓâÕ ÐíÛâÌâÉ ã ÕëãÃÒâ »ë×Õ ÚØô ËýçÕ ÑãÇ×ï»Ó ÓtÌ‘ Ðq, »ânÈ ÓÑÇÐâæ ÌäÔ»ïÄ »öwÇâÔâÔ ÂÕëÓä áâÌï ×ï»Ó ËýçÕ ÑíÚÌ âÖ »ÓÑ¿ï ½âïËä ÏÛÕïÈÓâÒ »lÒâÇÓâÒ Äâ»íÓ âÑí Ó ¼ç×âÔ âÖ ÏíÃâ »Ó ÖçÓiÖÚ‘ ÈKÈiÖÚ‘ ½íãÚÔ, »ÔâÍä ÌâÌâÔâÔ ÔÍÈÓâÑ »ãÕ Úâ‘ ÑÚmÑ áÔâÓã¼Òâ Öç¼ÔâÔ‘, ÍïãÅÈ áÓ ë×Ó ÎÓâÑ‘ ¼ÏÓ âÓ ÌâÌâÐâæ Ðq ^ââÝëÒ ÏâÔ»öwÇ »âÔëÔ»Ó, »â»âÖâÚëÏ ã½ÁçÐâæ ÏËë»â »ÌìÒâÔâÔ ÑâÇë»ÔâÔ ÑçÌ×ä ÓâÑÌâÓâÒÇ ãÕœÌâÉ ÍâÄ» sÕâÑä áâÌï ãÁÌãÕÁÒ‘ ÑçãÌÙä ã»×íÓÔâÔ ¾ÌSÒâÑÔâÔ Ñ×#ÕâÛâ ½îÓä×»Ó ½íÕËôÌÓâÑ ’ëØä, ËèÑ»ëÈç ÓÑÇÔâÔ ÕÖïÈÓâÒ ëÖâæ ¿âïÍ×ä Õä. é ë×ä ÂÕëÓ¿ï Ñë¾âÇä ÓâÑÍýÖâ Íýë. ÏÜä ãÕÁÒÓâÒ »lÒâÇÓâÒ ÕìY, ãÕÌí »ânÈ ÓãÖ»ÔâÔ Àí. ÍÓä¼ ÚäÓâÏÚëÌ ÓâÑÌâÓâÒÇ ÍâÄ» ÓÇ‘ÈÓâÑ ÕâÕâÐâæ ÑÚëÈâãÕWÕÌâÉ Ñ. Ðq Ï¿çÐâæ ÍíÍÃÐâæ ÓâÕÈ ãÕwÇçÍýÖâ ÓÇÀíÅÔâÔ ãÝÕë ä ½çÇÕïÈÓâÒ áâ¿âÒô ¿ï¨Õ Ì ¿äÑÌÔâÔ ÑÚëÈâ jÒíãÈn¨ Ú. Õë çÔâ ÐâÒ⠻⽠ÅíÔÓÓâÒ Óï½äÔÓâÒ Ñâï»Å ÂäÇâÐâæ ëÖâæ, sÌëÚÓ*SÑ Ì½äÌ âÖ ÍâÓë¼ ã»×ÌiÖÚ ¿âÕÅâ »ë×ÕÓâÑ »â. ×âsÝä Öçï Ó‘ ½í»çÔ âÖ ÏëÃâæ ÓâÑÌâÓâÒÇ Ìâ. ÍâÄ» Ò×ÕïÈ Íïť⠻ãÕ ÍÈäÔ ÑÌÖç¼ÔâÔ Ñ½ÌÔâÔ ÂÕëÓä ãÝÐíÕÌ ÍçrØí^âÑ ÔçÚâÓ, Öçn ÓÑz ½Ìä ÚIÕâÛâ ÓÑÇÔâÔ ÖíÌä ÁÒ*nÈ ÔâÔ ½çÔâÏ âÖ Ïýí»Ó, »É» Ò×íËÓ ÑÚëÈâ éÑâ×ï»Ó ’ëØä »öwÇâÔâÔ ÙäËÓâÇä ÍýÚzÔâ ÍâÓë¼ ÍnÌâÔâÔ ÍÃëÔ áÌïÈÓâÒ Ñ. ÓâÕÛ ÓâÁën¨ ×âÚ ëÕ‘ Óâ.ÑíÆâÑç»çn ÍâÓâ×ÒôÒ×ÕïÈ ×ç»ÔÕëÇäÐâæ ÍçÓíÚäÈ ã×Õ»çÑâÓ ã½ãÓ’×ï»Ó ’ë×ä áÑöÈÔâÔ ÔâÔ‘Ðâæ Ðq "¾âÒÔ' æœÓ ÑíÈäÐâæ ÍÃëÔ "ÍëÃÔä»Ó' ÏâÔÑç»çn Õë ÚãÓÕlÔÐ ÐâÒâÇä Ðí½äÔâÔ ÖâïÅëÖÓâÑ Ëä#Ðâå Äâ»Ó ÌÃÕÓÔâÔ »çÏëÓÐâæ ÍïÅ¥â, é×ÌÖz ÁÒnÈ iÚÑÈÔâÔ ÍâÄ» ÖçÓë× ÚãÓÍýÖâ ’ëØä ¿çãÌÔâÔ »âãÔ âÖ ÑãÅÒâ Ñ»Óï ÕÁë×ï»Ó Õë ÎâËÓ ÕâÔëÖ ãÌÓïÁÌ ÌÓÚãÓÐâæ Ð½È ÓÑÇÔâÔ ’ëØä ãÍýÒ»ânÈ ÑãÇÒâÓ »çï ãÌ

ÍýãÈÐâáí

49

½çÁÓâÈä ÖâãÚtÒÌä ÍýãÈÐâáíÌâ ‘ÕÌ-»ÕÌÌçï Úâ ô Íý½ÃâÕÈâï ÍãÓ¿Òí áÌë Öçï Ó Óë¼âã¿ÝíÌçï ÖÁôÌ  ÍãÓ¿Ò ð Ùä ÓÑë× ×âÚ  Óë¼âï»Ì ð Ùä ÖÕ‘ ÀâÒâ 

"×çï ×âï ÍìÖâ ¿âÓ' ÁëÕä é*kÈÌë ãÌÓÉô» »ÓÌâÓ, áâÃÔâ ÏËâ ½çÁÓâÈä ÖâÜÓíÌí ÍãÓ¿Ò, áâÍÇâ ã Ô-ã Ñâ½Ñâï áÚíÐâÕ ÖÁëô Àë. »ãÔ»âÔÖÕôÞÌçï ãÏÓç ÍâÑÌâÓ áâ¿âÒôÙä ÚëÑ¿n¨â¿âÒôÉä ×# Éæ ½çÁÓâÈä ÖâãÚtÒÌä ÕëÔ Íâï½ÓÈä áâÁë Ú’Ó ÕØô ÍÀä, ¼èÏ ÎèÔä-ÎâÔä Àë. áâÑ Èí ÍýëÑâÌï Ìâ »âÛ ÖçËä, áâÍÇä ÐâØâ Íýâ»öÈ ÈÓä»ë Á áíÛ¼âÈäñ ÍÀä Èë ½çÁôÓ-áÍÐýï× ÌâÑë áíÛ¼âæ." ½çÁÓâÈä' ÌâÑ Èí ÍýëÑâÌï ë áâpÒçï. ÑDÒ»âÔäÌ Òç½ ÍÀä, áÕâô¿äÌ Òç½ áâvÒí. ÍÀä ÌÑô - ÔÍÈÌí Òç½ñ ½íÕËôÌÓâÑ, ÌÓiÖÚÓâÕ ÁëÕâ ÍïãÅÈíÌí Òç½ñ ½âïËäÒç½ ÍÀä áâÁë Èí çãÌÒâÐÓÌâ ÖâãÚtÒÌí á»ô ÍâÑä, Áç äÁç ä áÌë» ã ×âáíÑâï áÕâô¿äÌ ÖâãÚtÒ»âÓí ÖÁôÌ »Óä Ó[â Àë. ]âÓ»âÌâ »ç×Û ã¿Ý-ã×lÍä Ùä ÖÕ‘ ÀâÒâáë, áâ ÖâãÚtÒ»âÓíÌë áâÍÇä ÖÑÜ áëÑÌä »çÑâ×ÐÓä ÚÉÓíÃäÉä, ’ëÈâï Á ½Ñä ’Ò áëÕâï Óë¼âï»Ìí íÓä áâpÒâï Àë. (áëÑÌí ãÕ× ÍãÓ¿Ò áâ Ôë¼ÑâÛâÌâ áïÈë áâpÒí Àë.) áâ ÖâãÚtÒ»âÓíÌë álÍ ×b íÑâï ÌÕâÁÕâÌçï »ãÄÌ »âÑ »Óä áâÍÌâÓ, ÐâæÙä ÓÑë× ×âÚÌí ÍãÓ¿Ò ð-“Öî ¿âÔí, ãÖ}ã½ãÓ Áæáëñ ã½ãÓ ÐëÃä, ÍâÕÌ Éæáë..” áë ’ÇäÈâ ½äÈÌâ Ó¿ãÒÈâ áÌë ×ä¾ý»ãÕ ÈÓä»ë ÁìÌ ÖÑâÁÑâï ’ÇäÈâ Ùä ÑÌÖç¼ÔâÔÐâæÌâ ÍîÝ áÌë ÁìÌ ÖÑâÁÌâ á½ýÇä »âÒô»Èâô Ùä ÏâÍâÔâÔÐâæÌâ ÖçÍçÝ, ÓÑë×Ðâæ ÖâãÚtÒ»Ûâ áÌë Öï½äÈÌâ ÍýëÑä Àë. áâ Öïs»âÓ, áëÑÌë ’Çë ½ÛÉèÉäÑâïÉä ÑLÒâ Àë ! "»çÑâÓ' ÑâãÖ» ]âÓâ áëÑÌçï ÑâÌÖ ¾ÅâÒçï Àë. "»çÑâÓ'Ìâï ÍâÌë-ÍâÌâÑâïÉä ‘Õ̾ÅÈÓÌâ ÍâÄ ×ä¼Õâ ÖâÉë-ÖâÉë, »ÛâÌä ÖèÂ-ÖÑÁ ÍÇ ÑëÛÕä. éÍÓâïÈ ÈëÌâ ÈïÝä Ùä Ï¿çÐâæ ÓâÕÈÌçï ÖÈÈ Ñâ½ô ×ôÌ ÑëÛÕÈâ ÓÚä, Óï½ áÌë Óë¼âáíÌçï ÍýâÏlÒ áâtÑÖâÈz »Óä, Èëáí ávÕÔ Ój’Ìâ ÃëxÃâåÔ-ãÍýnÃÓ ÏÌä ×kÒâ áÌë ÕØíô ÖçËä Áç ä-Áç ä ÃëxÃâæÔ ÑäÔíÑâï ÖëÕâ áâÍä. ÚÕë ãÌÕö^â Éæ ÖâÈë» ÕØôÉä, áëÑÌâ ½çr áâ¿âÒôÙä ÍýYçmÌÖèãÓ ÑÚâÓâÁÌâï ÍýëÓ» Ô¼âÇíÌçï ÖÎÛ ÖïÍâ Ì, ã]-ÑâãÖ» ÍãÝ»â #Íë »Óä Ó[âï Àë. áë Ô¼âÇíÌâ Öï¿ÒÌçï áë» Û âÓ ÍçsÈ» ÍÇ, Èëáí ÈìÒâÓ »Óä Ó[â Àë. Íï Óë» ÕØô ÍÚëÔâï, ãÍÈâÙä ÑíÃä ãÏÑâÓäÑâï ÍÉâÓäÕ× ÚÈâ áÌë Îâ½Ç Öç ÈëÓÖÌâ ã ÕÖë Ùä ãÖ}ã½ãÓÌä sÍ×ôÌâÉä Õïã¿È Ó[âÌí áÎÖíÖ »Óä Ó[â ÚÈâñ áë ÍÓÉä ÓÑë×ÐâæÌë Ùä ×ÝçïÁÒÈäÉôÌä ÒâÝâÌä ãÎlÑ ÏÌâÕÕâÌí ãÕ¿âÓ áâvÒí. áëÑÌâ ã ½z ×ôÌ ÚëÄÛ ÈìÒâÓ ÉÒëÔçï, "Õï çï ÕâÓ Ú’Ó' ÌâÑÌçï, ÈäÉôÌä ÒâÝâ »ÓâÕÈçï Öï½äÈÑÒ dSÒ-ÙâvÒ áâÍÇÌë ÑLÒçï. Ùä ÙëãÇ»Ðâæáë áâ dSÒ-ÙâvÒ ãÎlÑ ’ëæ »[çï ÚÈçï »ë ð " ÁëÑ-ÁëÑ Úçï áëÌâï dSÒí ’ëÈí ½Òí ÈëÑ-ÈëÑ, sÕÒï ÒâÝâ »Óä Ó[í Úíø áëÕí Öç¼ áÌçÐÕ ÉÒí.' áë Á ÍýÑâÇë ¿âÓë» ÕØô ÍÚëÔâï, "Íï¿ÖèÝ'Ìçï #Í»Åçï ã¿ÝÑÒ Íý»â×Ì »Òçõ, áë ’ëæ "áâÕçï áâÍÇë tÒâï »íæáë »Òçõ ÌÉä' áëÑ »Úä áëÑÇë ÓÑë×ÐâæÌä ÍäÄ ÉâÏÅä, áâÕâï Íý»â×Ìí »ÓÈâ ÓÚëÕâ ÍýëÓÇâ áâÍä ÚÈä. ÕâÈâô, ÍýÕâÖÕÇôÌ, Ô¾ç-ãÌÏïË, áÌçÕâ Õ½ëÓë ÖâãÚtÒÓ¿Ìâáí "»çÑâÓ', "ÖÑ»âÔäÌ', "½çÁÓâÈãÑÝ' Õ½ëÓÑ ë âï áÕâÓÌÕâÓ Íý»âã×È ÉÈä ÓÚë Àë. (ÖÓÌâÑçï ð ÓÑë× ×âÚ , 703, ÌèÈÌ ãÌÕâÖ ÐÃâÓ Ñâ½ô - ÖçÓÈ ð 395 001) áâ ÏnÌë ÍýëÑâÛ ãÑÝíÌâ ÑâÌÖÍÃÑâï ËÓÏâÒëÔä, ãÕÓâà ×*kÈÌë ÑÌíÑÌ Õï Ìâ ÖïÍâ »

50

ÍÉÍý ×ô»

ÚëÑ¿ï¨â¿âÒô, »ãÔ»âÔÖÕôÞ

ÚëÑ¿ï¨â¿âÒô, »ãÔ»âÔÖÕôÞ - ½çÁÓô äÐâØâÑâï vÒâ»ÓÇÌä ÍýÉÑ Ó¿Ìâ »ÓÌâÓ, ½çÁÓô äÐâØâÌâ Àï ×âsÝ áÌë áÔï»âÓ×âsÝ Ó¿ÌâÓ áâ¿âÒô ÚëÑ¿ï¨ÖèãÓÌçï ½çÁÓâÈä ÖâãÚtÒÌë áâ áÌëÓçï Íý âÌ Àë. ÍèÕâôÙÑÑâï ¿âï½ ëÕ ÌâÑë áíÛ¼âÈâ, ÑíÆÕãÇ» ÞâãÈÑâï ÁnÑëÔâ, áÌnÒ vÒ*kÈtÕ ËÓâÕÌâÓ áâ ËçÓïËÓë ÖÌ 1108Ñâï ÁìÌËÑôÌä äÜâ ÔäËä. ÖíÔï»äÒç½Ìâ ×âÖÌÑâï ÑÚâÓâÁ ãÖ}ÓâÁÌä ÍýëÓÇâÉä "ãÖ}ÚëÑ' - ×b âÌç×âÖÌ vÒâ»ÓÇÌä Ó¿Ìâ »Óä. ÏíË, ÕäÓÈâ áÌë ×öï½âÓ ÓÖÉä ÀÔ»Èâ çÚâáíÌä áâ½Õä ÐâÈÉä"ãÖ}ÚëÑ'×íÐë Àë. áâ çÚâáí áë ÖÑÒÌçï Ôí»ÖâãÚtÒ Àë. ÎkÈ Ïë Á Íï*kÈÌâ çÚâáíÑâï »ãÕáë ÓÖÌä ãÌwÍã^â Öçï Ó ÓäÈë áâÍä Àë. vÒâ»ÓÇÌâ ãÖ}âïÈíÌâ é âÚÓÇ#Íë áâÍëÔâ áâ çÚâáíÑâï »ãÕÌä ÕäÓÈâ áÌë ÓãÖ»Èâ ë¼âÒ Àë."áãÐËâÌi¿ÈâÑãÇ' ÈÉâ "áÌë»âÉôÖï½ýÚ' ÌâÑÌâ áÌç®Ñë áÉôÕâ¿ä áÌë áÌë»âÉþ ×b íÌâ »íØ ÓcÒâ. »ÚëÕâÒ Àë »ë áëÑÇë »çÔ ÝÇ »ÓíÅ WÔí»í Ó¿ëÔâ, ÍÓïÈç áëÃÔçï ÏËçï ÖâãÚtÒ áÍýâpÒ Àë, ÀÈâï Áë »ïæ ÑÛä ×»ë Àë áë ÍÇ ÐâÓÈ ÕØôÌâ ÖÕô ÑÚâÍïãÅÈíÑâï áëÑÌë áÌí¼çï sÉâÌ áÍâÕë Àë.

ÌÓiÖÚ ÑÚëÈâ - ½çÁÓâÈÌâ áë» áâã »ãÕ ÈÓä»ë ÌÓiÖÚ ÑÚëÈâÌçï sÉâÌ ãÕã×wà Àë.Ùä»öwÇÌä ÍýëÑÔÜÇâ Ð*kÈÑâï ÓÑÑâÇ áëÕâ »ãÕ ÌÓiÖÚ ÐkÈÌä ÖâÉë â×ôãÌ» ÍÇ Àë. áâ »ãÕ ÍíÈâÌâ ‘ÕÌÍýÖï½íÌë ½èïÉä ÔëÈä áâtÑ¿ãÓÝâtÑ» Ó¿Ìâáí "×âÑÛ âÖÌí ãÕÕâÚ', "ÚâÓÑâÛâ', "ÚuïÅäÌâï Í í', "»çïÕÓÏâæÌçï ÑâÑëÓçï' áÌë "ãÍÈâÌçï Ùâ}' »ÓäÌë áâKÒâÌÌçï ÏäÁ ÓípÒçï. ÌÓiÖÚÌâï Í í »öwÇÐ*kÈÉä ÈÓÏÈÓ Àë. ÌÓiÖÚÌä »ãÕÈâÌâ »ën¨Ñâï Ð*kÈ Àë. ÌÓiÖÚë "ÕìwÇÕÁÌ'Ìä vÒâKÒâ »Óä áâÍä. ÚãÓÁÌÌë tÒâï ÐÁÌ »ÓäÌë ÖÑâÁÖçËâÓâÌä ÁëÚâ Íâï¿Öí ÕØô ÍÚëÔâï Á½âÕä ÚÈä. “’½äÌë ’ëø Èí Á½È äÖë ÌãÚ”, “áã¼Ô Ïý¢âïÅÑâï áë» Èçï ÙäÚãÓ”-ÁëÕâï Í í éÍãÌØ Ìä »íãÃáë ÍÚo¿Èä »ãÕÌä ÑïÝÕâÇä Àë.“Áë ½Ñë Á½È½çÓç ëÕ Á½ ä×Ìë”, “ÚãÓ ÚãÓ ÓÃÇ »Ó” áÌë “Öç¼ çð¼ ÑÌÑâï Ì áâÇäáë” ÁëÕâï ÂèÔÇâ Àï Ñâï Ó¿âÒëÔâ ÍýÐâãÈÒâïÉä ÌÓiÖÚ áâÁë ÍÇ Ôí»»ïÄë ‘Õë Àë.

ÐâÔÇ

ÌÓiÖÚ ÑÚëÈâ

ÐâÔÇ - áâ »ãÕÍïãÅÈë ½çÓç»öÍâáë ÍçÓâÇâã Ìâ áâËâÓëáâKÒâÌí ÓcÒâï áÌë »Éâáí »Óä. ÏâÇÐqÌä »â ïÏÓä ÌâÑë áÍèÕô ½ýïÉÌçï ½çÁôÓÐâØâÑâï ÖÓÖ #ÍâïÈÓ »Òçõ Àë. áâ éÍÓâïÈ ÈëÑÇë ×Ñs»ïË, ÖpÈÖÈä, ÓâÑ ÏâÔ¿ãÓÝ, ÌÛâKÒâÌ ÁëÕâï ÍîÓâãÇ» »ÉâÍýÖï½íÌë Ôæ »ãÕÈâ Ô¼ä Àë. ÈëÑÌä »öãÈáí ×öï½âÓ, ÕâtÖlÒ áÌë »ÓçÇ ÓÖÉä ÐÓëÔä Àë. ÈëÑÇë ÁÔïËÓ áâKÒâÌ, ÓâÑãÕÕâÚ, »öwÇãÕ*wà ÁëÕâ ½ýïÉí ÍÇ ÔKÒâ Àë. áÔï»âÓÑïãÅÈ ÈëÑÌä ÐâØâ ×âôÕë Àë »ë Èëáí Öïs»öÈÐâØâÌâ ùÅâ áBÒâÖä Àë. áâÍÇâ ÖâãÚtÒÑâï ÐâØâïÈÓÌí ÌÕí ÍýÕâÚ ×# »ÓÕâÌí ÙëÒ ÐâÔÇ áÌë ÈëÑÌâ ÍçÝ»ãÕ ÐäÑÌë ’Ò Àë. ÈëÑÌâ Óë» Í Ìâ áïÈë "ÐâÔÇ ÍýÐç' áâÕë Àë. »ãÕÙä ÐâÔÇ, Ùä ÌÓiÖÚÌâ ÖÑ»âÔäÌ »Úä ×»âÒ ÈëÕâ áâ »ãÕÌí ÁnÑ ÍâÃÇÑâï ÉÒí ÚÈí. ÚâÔÑâï ÍÇ ÍâÃÇÑâï áâ »ãÕÌí élÔë¼ "ÍýÐç' ãÕ×ëØÇÉä »ÓÕâÑâï áâÕë Àë.

ÍýãÈÐâáí

51

ÑäÓâïÏâæ - ÑäÓâïï ÏâÛÍÇÉä Á ã½ÓËÓÌë ÕÓëÔä áÌë ÈëÌä ÖâÉë ÐÕ ÐÕÌä ½âïÄ ÏïËâæ ÚÈä. Ð*kÈÌí áë »ëÎ ‘ÕÌÐÓ ¿âlÒí. ‘ÕÌÌä áïãÈÑ ¾Åäáë ÍÇ áëÑÌë áÍâÒëÔâ ãÕØ "áÑöÈ ÑâÌä ÑäÓâï Íä ½Òâ Óë ! áë ÓâÁÓâÇä ÚÈâï, ÍÇ Í½Ñâï ¾çï¾Ó ÏâïËä, ÚâÉÑâï Ñï‘Óâ Ôæ ÖâËçáíÌä ÃíÛä ÖâÉë Ìâ¿Èâï ÚíÒñ ÓâÁÕËè áâÑ ÑsÈ ÏÌä Ìâ¿Èä ÚíÒ áë, ×ìÕÐkÈ ÓâÁ»èÛÉä »ëÑ ëKÒçï ’Ò ¬ ÓâÁÑÚëÔ ÀíÅä, ÑÌÑíÚÌÌä ÕýÁÐèãÑÑâï ÑäÓâï ¿âÔä Ìä»Ûä áÌë ÓsÈë ½äÈíÌä á¼èà ËâÓâ ÕÚëÕÅâÕä ! Õöï âÕÌ ÍÚo¿Èâï Èí áëÌë ÄëÓ ÄëÓ ×âÑãÛÒí ë¼âÕâ ÔâgÒí -"Ïöï âÕÌÌä »çïÁ½ÔÌÑe ½íiÕ Ôäáí áÇÑíÔ, Ôäáí Ï’»ë ÆíÔ' »öwÇ ÈëÌë ÑâÃë ‘ÕÈí’½Èí ãÍýÒÈÑ Àë. iÚ ä, ÓâÁsÉâÌä ÈëÑÁ ½çÁÓâÈäÑâï ÈëÇë »öwÇÐ*kÈÌâï áÌë» Í í ÓcÒâï Àë, Áë áâÁë ÍÇ ¾Ó-¾Ó ½ÕâÒ Àë. áë êüÑÖÐÓ ½äÈí áÑèlÒ ÕâÓÖí Àë. Ìâ*sÈ» _ ÒÑâï ÍÇ ÍãÕÝ Öâ*^Õ»Èâ ÁnÑâÕë áëÕä áëÌâï Í íÌä ÑâÒâ Àë !

á¼í ÓãÚÒâ âÖ

ÑäÓâïÏâæ

á¼í ÓãÚÒâ âÖ - á¼í áëÃÔë áÌí¼í."Ïý¢ÓÖ' ÈëÑÌä »ãÕÈâÌí ÍýËâÌ ÓÖ Àë. á¼í ÀpÍâÌë ÑâÃë ’ÇäÈí Àë. ÈëÌâ ÀpÍâáíÑâï ÈëÌä ÐâØâ ÖÓÛ, ÕëË» áÌë Ö¿íà Àë. À Íï*kÈÌä áâ Ó¿ÌâáíÑâï Èë ËâüÑ» áïËÙ}â, ÁÅÈâ, áÞâÌ, ½çráíÌä »èÍÑïÅç»Èâ Õ½ëÓë ÍÓ »ÃâÜ áÌë vÒï½ »Óë Àë. "á¼ë½äÈâ' áÌë "áÌçÐÕãÏn ç' ÈëÑÌä ét»öwà »íãÃÌä Ó¿Ìâ Àë. ÍÓÑâtÑâÌçï sÕ#Í áÌë ÖâÜât»âÓ áëÌä »öãÈáíÑâï Àë. “áâÁ áâÌï ÑâÓâ áï½Ñâï êÍnÒí, ÍÓÏý¢Ìä ÑÌë Ôâ½ä ÐâÛ.” ÁëÕâï Í í ÈëÑÌä Ö^Õ×äÔ »ãÕÈâ Àë, ÍÇ » â¿ á¼í ÍíÈâÌë »ãÕ ÌÉä ÑâÌÈí- Èë »Úë Àëð“ÞâÌäÌë »ãÕ Ìâ ½Çä×, ã»ÓÇ ÖèÒôÌâï »ëÑ ÕÓÇä׬” á¼âÌë ÑèÔÕÈâï éÑâ×ï»Ó ’ë×äáë ÒÉâÉô »[çï Àë “á¼âáë È^ÕãÕ¿âÓ» »ãÕÈâÌë ã×¼Óë ÍÔâïÄä Ô½âÕä Àë.” ½çÁÓâÈä ÐâØâÌâ é^âÑ »ãÕáíÑâï áë» ÞâÌä »ãÕ ÈÓä»ë ÈëÌçï sÉâÌ áã]ÈäÒ Àë.

ÍýëÑâÌï - áâKÒâÌã×ÓíÑãÇ ÍýëÑâÌï ë áâKÒâÌí ÓcÒâï áÌë ÑâÇÐq ÏÌäÌë ÙíÈâÕöï ÖÑÜ ½âæ ÖïÐÛâvÒâï. áâ ãÖ}ÚsÈ »ãÕ ÍíÈâÌâ á zÐçÈ ÕâÈâô»î×Ô, ÓÖÁÑâÕÃ, ÓÖÖï®âïãÈ, é^âÑ ÍâÝãÌ#ÍÇ áÌë ÖÑ»âÔäÌ ÖÑâÁÌâ áâÔë¼ÌÉä Ôí»_ ÒÌí ÓâÁÕä ½ÇâÒí Àë. ×öï½âÓ, ÕäÓ, »rÇ, ÚâsÒ, á zÐçÈ- ÕìãÕDÒÍèÇô ÓÖíÉä ÈëÌâï áâKÒâÌí ÀÔ»âÒ Àë. ÑDÒ»âÔäÌ ½çÁÓâÈä »ãÕáíÑâï ÖîÉä ÕËç ÚâsÒÓãÖ» »ãÕ ÈÓä»ë- ÌÑôÑÑôÍÃç »ãÕ ÈÓä»ë ãÕ×ëØ ÌoËÍâÝ Àë. é^âÑÕÇôÌí ÈëÑÌçï »ãÕÖâÑTÒô Àë. »ãÕ »Úë Àë “½íÛ ãÕÌâ ÁëÕí »ïÖâÓ, ÑâÈâ ãÕÌâ ÈëÕí ÖïÖâÓ!” ã¿ÝâtÑ»Èâ áÌë êüÑÖïÕë Ìâ ÈëÑÌä »ãÕÈâÌâ ãÕ×ëؽçÇí Àë. áëÑÌâ ÑçKÒ ½ýïÉí Èë "¨îÍ ä sÕÒïÕÓ', "ÌÛâKÒâÌ', "ÓÇÒÞ', "áí¼âÚÓÇ', " ×Ñs»ïË', "»çïÕÓÏâæÌçï ÑâÑëÓçï', "ÚçïÅä', '×âÑÛ×âÌí ãÕÕâÚ'.»ãÕ ÌâÌâÔâÔë »[çï Àë »ë “áÕâô¿äÌ áÌë Íýâ¿äÌ ÖÕëô »ãÕáíÑâï ÖîÉä ÕËâÓë ½çÁÓâÈäÍÇçï ÁëÌä »ãÕÈâÑâï ÚíÒ, ÈëÕâ »ãÕ Èí ÍýëÑâÌï Á Àë” ÈëÑÌä ÍýãÈÐâ ÑÚâ»ãÕÌä Àë.

ÍýëÑâÌï

52

ÍÉÍý ×ô»

×âÑÛ Ðq

×âÑÛ Ðq - “...×âÑÛ »Úë Öâ¿í ãÖ} Èë, ÁëÇë ÑÑÈâ, ÑâÒâ È‘.” ÍYÕâÈôâ»âÓ ×âÑÛë ÁÌÑÌÓïÁÌÌâ ÔxÒ ÖâÉë ÕâÈâôÐïÅâÓ-ÕâÈâôÑâÛâáíÌä Ó¿Ìâ »Óä. ÑDÒ»âÛÌâ Ð*kÈÍýÕâÚÌä Õc¿ë ×âÑÛë á zÐçÈ ÓãÖ» ÕâÈâôáí Ó¿ä. áâ ÕâÈâôáíÑâï ¿Ñt»âÓíÉä ÐÓÍèÓ áÌë ÖâÚÖÖÐÓ »ÉâÖö*wÃÌä ÖâÉë áëÕä Á ×èÓÕäÓ áÌë ×âÇÍÇÉä ÐÓÍèÓ ÍâÝÖö*wà ÍÇ Ó¿ä. ÍçrØÖÑíÕÅâï ÌâÓäÍâÝí ÈëÌä ÕâÈâôáíÌä ãÕ×ëØÈâ ÏÌä ÓÚë Àë. áâ ÕâÈôâáíÑâï ’ëÕâ ÑÛÈä ¿âÈçÓäÍèÇô ÖÑsÒâáí, ÏíË» ÖçÐâãØÈí ]âÓâ ÌäãÈ-éÍ ë×, ÖïÖâÓãÌÓäÜÇ áÌë Ôí»vÒÕÚâÓÌçï ÞâÌ ×âÑÛÌä ãÕ×ëØÈâ Àë, Áë ÈëÌë ÑDÒ»âÔäÌ Ôí»ÕâÈâôÌçï ã×¼Ó ÏÌâÕë Àë. ÍîÓâãÇ» áÌë ×öï½âãÓ» ãÕØÒíÌä ÈëÌä ÑçKÒ »öãÈáí Àë-"ã×ÕÍçÓâÇ', "áï½ ãÕ*wÃ', "ÓâÕÇ-Ñï í Óä ÖïÕâ ', "iÖÚâÖÌÏÝäÖä', "Ìï ÏÝäÖä',"ÍMâÕÈä', "¿ï¨ ¿ï¨âÕÈä', "Ñ ÌÑíÚÌâ' Õ½ëÓë. áâ ½ýïÉí ÈëÌâ ÏÚçÙçÈÍÇâÌâ áÌë Öïs»öÈ ÈëÑ Á ánÒ ÐâØâÌâ ÞâÌÌä ¼âÈÓä »ÓâÕë Àë. "Ìï ÏÝäÖä'Ìä ÈëÌä ÕâÈâôáí ÈëÌä ÑîãÔ» Ó¿Ìâ Àë.

ÒâÓâÑ - ÑDÒ»âÔäÌ ½çÁÓâÈäÖâãÚtÒÌâ ÀëlÔâ ÍýãÈÐâÖïÍnÌ »ãÕ. "áë» ÕÒíô ½íÍäÁÌÕlÔÐ' áëÕïç »ÚëÌâÓ ÒâÓâÑ »öwÇÐ*kÈÌâ »ãÕ Àë. "ÏâÛÔäÔâ', "»ÑÛÔäÔâ', "ÓâÖÔäÔâ', "ÑçÓÔäÔäÔâ', " âÇ¿âÈçÓä' ÁëÕâï "»öwÇÔäÔâ'Ìâï »âvÒíÑâï ÒâÓâÑ ÑÌ Ñè»äÌë mÚíÒâô Àë. Öïs»öÈ, ÕýÁ áÌë ãÚn ä ÖâãÚtÒÌâ Èí Èë ÍýâÞ ÚÈâ. ãÚn ä, ÑÓâÄä áÌë Íï’Ïä Õ½ëÓëÑâï ÍÇ ÈëÑÇë ½ýïÉí ÔKÒâ Àë. ÌâÌâÑíÃâ Éæ ÈëÑÌâ ½ýïÉíÌä ÖïKÒâ Á Í¿âÖë»Ìä ÉâÒ.ÈëÑâï "ÖtÒÐâÑâKÒâÌ', "áí¼âÚÓÇ', Ìë "á’ãÑÔ áâKÒâÌ' ÁëÕâï áâKÒâÌí Àë."½äÈâ ÑÚâtmÒ'Ìí ½ýïÉ Àë Ìë ã×wà áÌë áÔï»âãÓ» ÐâØâÑâï Ô¼âÒëÔ "ØÅz±ÈçÕÇôÌ' ÁëÕâï »âvÒí Àë. ÍÓïÈç ÈëÌä »äüÈÌí »Û× Èí ÈëÌä ½ÓÏäáí áÌë Í íÑâï áãÐvÒ*kÈ ÍâÑëÔí ë¼âÒ Àë. "ÕýÁ ÕÚâÔçï Óë, Õì»çïÄ ÌãÚ áâÕçï' »ë "ã¿^â Èçï ×ä Ìë i¿Èâ »Óë' áë ÈëÌâï ’ÇäÈâï Í í Àë.ÓâËâ-½íÍäáíÌä »öwÇ ÖâÉëÌä ÔäÔâáíÌçï áâÔë¼Ì »ÓÈä áâ ½ÓÏäáíÑâï Õöï âÕÌ ÖâÜâÈz ÉÒçï Àë. ÍýâÉôÌâ áÌë éÍ ë×Ìâï "ÁëÕí ÈëÕí âÖ ÈÑâÓí', "ÚãÓ Úçï ×çï »Óçï¬- ÁëÕâï Í í ÐkÈ_ ÒÌä áâÓÈÌë áâÔë¼ë Àë.

ÒâÓâÑ

ÔÍÈÓâÑ »ãÕ - áÕâô¿äÌ »ãÕÈâ, Ìâû, áÌë ½YÌâ ÍýâÓïãл ¾ÅÈÓÑâï ÔÍÈÓâÑÌçï Íý âÌ Ì>Ó áÌë áìãÈÚâãÖ» ¦*wÃáë ÑÚ^ÕÌçï Àë. ½çÁÓâÈÌí ÍýÉÑ ½Y½ýïÉ ÔÍÈÓâÑë ÔKÒí. ÌäãÈ×ç}ãÕ¿âÓÙëÇä ÔÍÈ »âvÒÌçï ÔÜÇ Àë. ËÑô, Ð*kÈ,ÞâÌ, ë×í}âÓ áÌë vÒÕÚâÓ¿âÈçÒô ÈëÑÌä »ãÕÈâÌâ ãÕØÒí Àë. áâ»âÓÖîwÄÕÕâÛä ÈëÑÌä »ãÕÈâáíÑâï ÖÓÛÐâØâ, Àï ÖÎâæ, iͽÛÞâÌ áÌë áÔï»âÓ×âsÝ ÖÚÁ Àë. ÖÐâÓïÁÌä »ãÕÈâ ÈëÑÌä áâ½Õä ãÕ×ëØÈâ Àë. ½çÁÓâÈäÐâØâÌçï ÖÕôÍýÉÑ »ÓçÇÍý×*sÈ »âvÒ ÍíÈâÌâ ÍÓÑ ãÑÝ ã»nÔ&â» Î&âbÖôÌâ á»âÛ áÕÖâÌë "ÎâÏôÖ ãÕÓÚ' ÌâÑë ÓcÒçï. Àï ×âsÝÌí ÍýÑâÇÐèÈ ½ýïÉ " ÔÍÈiͽÛ' áâÁë ÍÇ »âvÒÔë¼Ì áÌë »âvÒ×âsÝÌí áBÒâÖ »ÓÌâÓâÌë ÑâÃë ÍýÕ× ë ÍíÉä ÏÌä ÓÚëÔ Àë. ÈëÑÌä »öãÈáíÑâï "ÕëÌ¿ãÓÝ', "ÚçnÌÓ¼âÌÌä ¿Æâæ', "ÖïÍÔxÑä ÖïÕâ ' ÁëÕâï »âvÒí, "ãÑTÒâãÐÑâÌ' áÌë "ÔxÑä' ÁëÕâï Ìâûí ÈÉâ ãÌÏïËí ’ÇäÈâ Àë. áï½ëý’ëÌâ áâ½ÑÌ ÖâÉë ÉÒëÔâ ÖâãÚtÒÌâ ÌÕí ÒÌâ ÍýÉÑÍýÚÓä ÔÍÈÓâÑ Àë.

ÔÍÈÓâÑ »ãÕ

ÍýãÈÐâáí

53

ÑÚäÍÈÓâÑ #ÍÓâÑ ÌäÔ»ïÄ - Ùä ÑÚäÍÈÓâÑ ÌäÔ»ïÄ ÈëÑÌâ ÖÑÒÌâ ÑíÃâ ÖçËâÓ» áÌë é^âÑ »ëÛÕÇä»âÓ Ôë¼» ÚÈâ. "½çÁÓâÈ ×âÛâÍÝ'Ìâ ÈïÝäÍ ë ÓÚä »ëÛÕÇä áÌë ÖçËâÓâãÕØÒ» ãÕ¿âÓí ÎëÔâÕÕâÑâï ÈëÑÌí ÎâÛí ÑíÃí Àë. ÈëÑÇë ÖâãÚtÒ ÜëÝë ÍÇ »ëÃÔuï» ÑÚ^ÕÍèÇô »âÒô »Òçõ Àë áÌë ÕäÖë» »öãÈáí áâÍä Àë. "ÖâÖçÕÚçÌä ÔÅâæ' ½çÁÓâÈäÌä ÍÚëÔä ÚâsÒ»Éâ áÌë ÖâÑâãÁ» ÌÕÔ»Éâ Àë, ÈÉâ "ÕÌÓâÁ ¿âÕÅí' áÌë "ÖËÓâ ÁëÖï½' ÁëÕä áìãÈÚâãÖ» ÕâÈâôáí ÈëÑÇë "»ÓǾëÔâ'Ìâ áÌçÖïËâÌÑâï áâÍä Àë. ÈëÑÇë Ô¼ëÔí ¿ãÓݽýïÉ "é^âÑ »ÍíÛ »ÓÖÌ âÖ ÑèÛ‘' ½çÁÓâÈä ¿ãÓÝÕâazÑÒÌçï ÍÚëÔçï ÍçsÈ» Àë. Ïä’ Ïë ¿ãÓÝíÑâï áë» " ç½âôÓâÑ ¿ãÓÝ' áÌë »ïæ» áï×ë ÈëÑÌâ ÍtÌäÌçï áâtÑ»ÉâÌ» ÏÌÈçï ¿ãÓÝ "ÍâÕôÈä»çïÕÓ áâKÒâÌ' Àë. ÈëÑÇë "ÐÕâæÖï½ýÚ'Ñâï ÕäÖ Õë×íÌçï ÖïÍâ Ì »Òçõ Àë. ÍíÈâÌâ áÌçÐÕÌë áâËâÓë Ô¼ëÔ "ægÔeÅÌä ÑçÖâÎÓäÌçï ÕÇôÌ' áâÍÇâ ÍýÉÑ ÍýÕâÖ½ýïÉ ÈÓä»ë élÔë¼ÌäÒ Àë.

ÑÚäÍÈÓâÑ #ÍÓâÑ ÌäÔ»ïÄ

ÌÑô

ÌÑô - ÌÑô áëÃÔë "áÕâô¿äÌíÌâ áâY' áÌë "ÌÕÒç½Ìâ ÍýÚÓä'. ½çÁÓâÈä »ãÕÈâÌë ÑDÒ»âÛÌâ Ð*kÈÌâ ãÕØÒ»çïÅâÛâÑâïÉä ÏÚâÓ »âÆä ÖçËâÓí, sÕâÈïXÒ, ë×âãÐÑâÌ, Íý»ãö È áÌë ÍýÇ¥ ÁëÕâ ÌÕâ ãÕØÒíÌë ÍýâËânÒ áâpÒç.ï êüÑÌí éÀâÛí ÌÑô Ìâ sÕÐâÕÌí áÌë »ãÕÈâÌí ãÕã×wà ½çÇ ÚÈí. ÌÑô ÕäÓ-×ïö½âÓÌí ÓãÖÒí Àë. ÖÑâÁÖçËâÓâÌë ‘ÕÌÑïÝ ÏÌâvÒí. ãÌÏïË, áâtÑ»Éâ ÁëÕâ ÌÕâ sÕ#ÍíÌí ÍýâÓïÐ »Òíô áÌë "ÅâïãÅÒí' ÍÇ é½âmÒí. "ÑâÓä Ú»ä»È' ÈëÑÌä áâtÑ»Éâ Àë. ½çÁÓâÈäÐâØâÌí ÍÚëÔí ×b »í× "ÌÑô»í×' ÈëÑÇë ÈìÒâÓ »Òíô. »âvÒ×âsÝÑâï "iÍ½Û ÍýÕë×', "áÔï»âÓ ÍýÕë×', "ÓÖ ÍýÕë×' ÁëÕä »öãÈáí ÑâÃë ½çÁÓâÈäÐâØâ áâ‘ÕÌ ÈëÌä ±Çä Àë. »ÔÑÌë ¼íÛë ÑâÉçï Ñè»ÌâÓ áâ ÕäÓ Òí}âáë “ÁÒ ÁÒ ½ÓÕä ½çÁÓâÈ”½âæÌë ½çÁÓâÈä á*sÑÈâÌçï ÍýÉÑ ½âÌ ½âÒçï. ÍýÉÑ åãÈÚâÖ»âÓ, ¿ãÓÝ»âÓ, ÌâÃ¥»âÓ, ÍÝ»âÓ áÌë ãÌÏïË»âÓ ÈÓä»ë ÍâïÝäÖ ÕØô ÖçËä ½çÁÓâÈä ½YÌë ¼ëÅÌâÓ áÌë ÍíØÌâÓ Ùä ÌÑô ¼Óâ áÉôÑâï ½çÁÓâÈä½YÌí ãÍÈâ ÏÌä ÓÚë Àë.

Ìï ×ï»Ó ÈçÛ’×ï»Ó ÑÚëÈâ - ÖèÓÈÌâ ÝÇ ÖçËâÓ» ÌnÌâ! ÍýÉÑ ÌÑô , Ïä’ Ìï ×ï»Ó áÌë Ýä’ ÌÕÔÓâÑ. ÌäãÈÍýëÑ, ãÕYâvÒâÖï½ áÌë ÖtÒãÌwÄâ ÁëÕâ áâ ×ôã×Ü»Ìâ ½çÇí ÈëÑÌâÑâï ÖÚÁ ÚÈâ. Ìï ×ï»ÓÌí ÖâãÚtÒÒ× ÈëÑÌä "»ÓǾëÔí' ÌÕÔ»Éâ Àë. 1866 Ñâï ½çÁÓâÈäÐâØâÌä áâ ÍýÉÑ ÌÕÔ»Éâ Íý½Ã Éæ. ÌÕÔ»ÉâÌí áâ»âÓ Ìï ×ï»Óë ÏâïËä áâpÒí. áâ áìãÈÚâãÖ» ÌÕÔ»ÉâÑâï Ôë¼»ë ÖÑ»âÔäÌ ÖèÓÈ áÌë ÈëÌâ ÏÌâÕíÌçï ÕÇôÌ »Òçõ Àë. ÖçÓÈä Íý’Ìä étÖÕãÍýÒÈâ, ÓãÖ»Èâ, »Ôâáí ÍýtÒÌä Óçã¿ Õ½ëÓë ÈëÑâï ë¼âÒ Àë. Ôí»ÑâÌÖÑâï ¾Ó »Óä ½ÒëÔâ ÕÚëÑí, áïËÙ}â, ÁÅÈâ Õ½ëÓëÌçï áâÔë¼Ì ÍÇ ÉÒçï Àë. »ÓǾëÔí ÌÕÔ»ÉâÌí ÚëÈç Ôë¼» »Úë Àë ÈëÑ, “ѽ#ÏäÌë ÑâÓ, vÒãпâÓäÌä ÚâÓ, ÍâÍÌí ÜÒ, ËÑôÌí ÁÒ” Àë. áìãÈÚâãÖ» ÓäÈë "»ÓǾëÔí' ÌÑô Òç½Ìä ÙëwÄÓ¿ÌâáíÑâïÌä áë» Àë, Áë Ùä Ìï ×ï»ÓÌë ½çÁÓâÈä ÖâãÚtÒÜëÝë áâã ÌÕÔ»Éâ»âÓ ÈÓä»ë áÑÓ »Óë Àë.

Ìï ×ï»Ó ÈçÛ’×ï»Ó ÑÚëÈâ

54

ÍÉÍý ×ô»

ÌÕÔÓâÑ ÍïÅ¥â

ÌÕÔÓâÑ ÍïÅ¥â - ãÕÕë¿» ÈÓä»ë Á#Óä ÈëÕâ ½çÇí sÕsÉÈâ, Ö_ ÒÈâ, ÈÃsÉÈâ áÌë ãÕ]^ââÌâ sÕâÑä ÌÕÔÓâÑë ½çÁÓâÈä ÖâãÚtÒÑâï Í}ãÈÖÓÌâ ãÕÕë¿ÌÌä ÍýãÈwÄâ »Óä. ÈëÑÌçï sÉâÌ áë» ÖâÓâ ½YÔë¼» áÌë ãÌÐôÒãÕÕë¿» ÈÓä»ë ½çÁÓâÈä ÖâãÚtÒÑâï áÑÓ Àë. ½çÁÓâÈäÐâØâÌçï ÍÚëÔçï ÍýÚÖÌ Ìâû "ÐÃÌçï ÐíÍâÛçï' áÌë ÍÀä ½ïÐäÓ Ìâû "ÕäÓÑÈä'-áâÓïлâÛÌâï Ìâûí ÈÓä»ë áìãÈÚâãÖ» ÑÚ^Õ ËÓâÕë Àë. ÌÕÔÓâÑë ÌÑô Ìçï ‘ÕÌ¿ãÓÝ ÍÇ áâÔëKÒçï Àë. »âãÔ âÖÌâ "Ñë¾ èÈ' »âvÒÌí áÌçÕâ »ÓäÌë ãÕã×wà "Ñë¾Àï 'Ìí ÍýÒí½ ÍÇ ÈëÑÇë »Òíô. "ÏâÛÔgÌ ÏÝäÖä' áÌë "ÏâÛ ½ÓÏâÕâÛä' ÈëÑÌä ’ÇäÈä ÍY»öãÈáí Àë. Íý»öãÈ, ë×ÍýëÑ áÌë sÝäÖçËâÓâÌâ ãÕØÒí ÍÓ »ãÕÈâ ÍÇ Ô¼ä Àë. ÈëÑÌä »ãÕÈâ ÖïKÒâÑâï áíÀä ÍÇ Ö^Õ×äÔ Àë. áë» ãÌÐôÒ ãÕÕë¿» áÌë ÖâÓâ ½YÔë¼» ÈÓä»ë ½çÁÓâÈä ÖâãÚtÒÑâï ã¿Óï‘Õ áëÕâ Ùä ÌÕÔÓâÑÌë ÖÑäÜ» Ùä ÌÓiÖÚÓâÕë "áâY ¨wÃâ' »[â Àë.

ÓÇÀíÅÐâæ é ÒÓâÑ - ½çÁÓâÈä ÌâûÖâãÚtÒÌâ ãÍÈâ ÏÌÕâÌçï ÑâÌ ÓÇÀíÅÐâæ é ÒÓâÑÌë ÑÛë Àë. ÈëÑÇë ½çÁÓâÈä ÖâãÚtÒÌë Ïë Íý»âÓë ãÕã×wà Íý âÌ »Òõç Àë. Èë ÖÑÒÑâï Íý¿âÓ ÍâÑëÔä ÐÕâæÌä áWÔäÔÈâÑâïÉä ½çÁÓâÈä ÌâûíÌë ÑçkÈ »Óä, ÐÁÕä ×»âÒ ÈëÕâï ã×wà ÌâÃ»í ½çÁÓâÈäÓï½ÐèãÑÌë áâpÒâï. ÈëÑÇë Ô¼ëÔâï ¿î ë» ÌâûíÑâï "ÁÒ»çÑâÓä ãÕÁÒ', "ÔãÔÈâ çð¼ ×ô»', "ÌÛ ÑÒïÈä' ÌoËÍâÝ Àë. "ÔãÔÈâ çð¼ ×ô»'áë ½çÁÓâÈä ÐâØâÌçï ÍýÉÑ »rÇânÈ Ìâû Àë. ÓÇÀíÅÐâæÌâï Ìâûíáë áë ÖÑÒÌä ½çÁÓâÈä Óï½ÐèãÑÌâ é}âÓÑâï áÌë ÖÑâÁÖçËâÓâÌâ »âÒôÑâï ÑÚ^ÕÌí ÎâÛí áâpÒí. ÈëÑÌçï ÏäÁçï ÑÚ^ÕÌçï Íý âÌ iͽÛÜëÝë Àë. áëÑÇë Ô¼ëÔâ "ÓÇiͽÛ' ÌâÑÌí Àï ×âsÝÌí ãÕsÈöÈ áÌë ÑâãÚÈäÍèÇô ½ýïÉ áëÑÌä áBÒâÖäÖï×íË» ÈÓä»ëÌä ×*kÈáíÌí ÍãÓ¿Ò »ÓâÕë Àë.

æcÀâÓâÑ ÖèÒôÓâÑ ëÖâå

ÓÇÀíÅÐâæ é ÒÓâÑ

åcÀâÓâÑ ÖèÒôÓâÑ ëÖâæ - ÑDÒ»âÔäÌ »ãÕÈâÌçï é^âÑ ÖïÍâ Ì »ÓÌâÓ Ùä åcÀâÓâÑ ëÖâæ »ç×Û ÌÕÔ»Éâ»âÓ áÌë áÌçÕâ » ÍÇ Àë. áâÁë ÍÇ Áë Ôí»ãÍýÒ Àë Èë "¿ï¨»ânÈ' ÈëÑÌçï é^âÑ ÖÁôÌ Àë. Õë âïÈÌâ ãÕ¿âÓíÌä áâ ÍçsÈ»Ñâï é âÚÓÇí ÖâÉë ÖÑÁèÈä áâÍÕâÑâï áâÕä Àë. "ÏöÚ z »âvÒ íÚÌ'Ìâ áâÄ Ðâ½ áÌë "»Éâ ÖãÓtÖâ½Ó'Ìâ Ïë Ðâ½Ìçï ÖïÍâ Ì ÈëÑÇë »Òçõ Àë. áâÍÇâ ÑDÒ»âÔäÌ ÐkÈ»ãÕáíÌçï ‘ÕÌÕö^ââïÈ áÌë ÐÁÌí áëÑÇë "ÏöÚ z »âvÒ íÚÌ'Ñâï ÓÁè »Òâõ Àë. "»öwÇ ¿ãÓÝ', "áí¼âÚÓÇ', "ÌÛâKÒâÌ' ÌÓiÖÚ ÑÚëÈâ »öÈ »âvÒÖï½ýÚ ÈëÑÌâ ÖïÍâã È »ÓëÔâï ÍçsÈ»í Àë. "½ï½â ÈÉâ ã×Õâ‘Ìä ÔèïÃ', "ÃäÍç ÖçÔÈâÌ' ÈëÑÌä áìãÈÚâãÖ» ÌÕÔ»Éâáí Àë. ÈëÑÇë å.Ö.1880Ñâï ÑçïÏæÉä "½çÁÓâÈä' ÖâpÈâãÚ» ÓÁè »Òçõ ÚÈçï, Èë ÍÚëÔâï ÖçÓÈÉä "sÕÈïÝÈâ' ÑâãÖ» ¿ÔâÕÈâ. "¿âÓç¿Òâô', "ãÕ èÓÌäãÈ', "ÙäËÓä ½äÈâ', "×ç»ÌäãÈ', "»ÛâãÕÔâÖ', "ÓâÁÈÓïã½Çä' Õ½ëÓë ÈëÑÌâ Íý¿ãÔÈ áÌçÕâ í Àë.

ÍýãÈÐâáí

55

½íÕËôÌÓâÑ ÑâËÕÓâÑ ãÝÍâÄä - ¿âÓ Ðâ½ áÌë áâ×Óë áÆâÓÖí ÍâÌâÑâï ÍÉÓâÒëÔä áÑÓ ÌÕÔ»Éâ "ÖÓsÕÈä¿ï¨'Ìâ ÖÁô» ½íÕËôÌÓâÑ vÒÕÖâÒë Õ»äÔ ÚÈâ. 40 ÕØôÌä ÕÒë ãÌÕöã^â Ôæ ÖâãÚtÒÔë¼Ì ÍýÕöã^âÑâï ÂïÍÔâvÒçï. ÖâÜÓ ÍëÆäÌâ á½ýÇä ½íÕËôÌÓâÑë Ôí»»lÒâÇÌí ‘ÕÌÑïÝ áÍÌâÕä ÖâãÚtÒÖÁôÌ »Òçõ. ‘ÕÌÌâ ÑçKÒ ÏÛ ÈÓä»ë "ËÑô'Ìí sÕä»âÓ »ÓäÌë ãÌÕöã^âÑâï ÍýÕãö ^âÌí áâ ×ô Èëáíáë áÍÌâvÒí ÚÈí. "ÖÓsÕÈä¿ï¨' ÐâÓÈäÒ Öïs»öãÈÌä ÐvÒ áÌë é~ÕÔ ÑÚâ»Éâ Àë. ÍýëÑ»Éâ, »çÃçïÏ»Éâ, ÓâwÃ÷»Éâ áÌë Öïs»öãÈ»ÉâÌí ÖÑnÕÒ ÈëÑâï ÉÒí Àë. ½çÁÓâÈä ÐâØâ ‘Õ×ë tÒâï ÖçËä áâ ÌÕÔ»ÉâÌçï áâ»ØôÇ ÓÚëÕâÌçï Àë. "sÌëÚÑç¨â" ÌâÑÌçï 110 »âïÅíÑâï ãÕsÈÓëÔçï áë» Öç ä¾ô »ÓçÇÍý×*sÈ »âvÒ Àë. ÍíÈâÌâ ‘ÕÌ áÌë »ÕÌ áï½ë »ÓëÔä ÌoËÌâ #ÍÑâï Ô¼âÒëÔä "s®ëÍÏç»'(áï½ýë‘)- ÓíÁÌä×ä ÖâãÚtÒÌâ Íý»âÓÌí áë» ÍýÑâÇÐèÈ ½ýïÉ Àë. ½íÕËôÌÓâÑ ÌÕÔ»Éâ»âÓ, ãÕÕë¿», â×ôãÌ», ¿ãÓÝ»âÓ áëÕä ÏÚçÑç¼ä ÍýãÈÐâ ËÓâÕÈâ ÚÈâ. Öѽý ¦*wÃáë ’ëÈâ áÕâô¿äÌ Òç½Ìâ ÑëËâÕä ÖÁô»í, ÍïãÅÈí áÌë È^Õi¿È»íÑâï ½íÕËôÌÓâÑ á½ýsÉâÌë ãÏÓâÁë Àë. ½íÕËôÌÓâÑ ÑâËÕÓâÑ ãÝÍâÄä

ÏâÔâ×ï»Ó »ïÉâÓäÒâ, kÔânÈ »ãÕ

ÏâÔâ×ï»Ó élÔâÖÓâÑ »ïÉâÓäÒâ, kÔânÈ »ãÕ - "ÏâÔ'Ìë ÌâÑë ’ÇäÈâ áâ ÑsÈ»ãÕÌë ÏâÛÍÇÉä Á »ãÕÈâÌí Ìâ ÔâgÒí ÚÈí. ÈëÑÌä ù¿ä »ãÕtÕ×*kÈÌâ ¿Ñ»âÓâ "»zÔânÈ »ãÕ', "ÖO ÒôÔÚÓä' áÌë "ÚãÓÍýëÑÍï¿ ×ä'áë »âvÒ½ýïÉíÑâï ë¼âÒ Àë. "»zÔânÈ »ãÕ'áë ÈëÑÌä áÌçÍÑ »âvÒ»öãÈ Àë. áë Öïs»öÈ×ìÔäÑâï Ô¼âÒëÔçï Öí WÔí»íÌçï ä¾ô »âvÒ Àë, Áë áâÍÇÌë éc¿ ã vÒÍýëÑÌâ áÔîã»» ãÕWÕÑâï Ôæ ’Ò Àë. áâÑâï Ö¾Ì ÍýëÑ, ÖO Òô áÌë Ð*kÈÌä ét»Ã áãÐvÒ*kÈ Éæ Àë. Öçn ÓÑz »Úë Àë ÈëÑ áâ »öãÈ "áÕâô¿äÌ ½çÁÓâÈä »ãÕÈâÌâ ãÕ×ç} ÓÖÖÁôÌÌâ Íý ë×Ñâï ÍÚëÔçï énÌÈ ã×¼Ó' Àë. “½ç’Óë Áë ã×Óë ÈâÓë, Á½ÈÌí ÌâÉ Èë ÖÚëÁëñ ½NÒçï Áë pÒârï pÒâÓâáë, áãÈ pÒârï ½Çä ÔëÁë.” áëÑÌä ½ÂÔíÑâï ãÌ’Ìï ë ÑsÈ »ãÕÌä " þÔä ÑËçÓÍ' áÌçÐÕâÒ Àë. "ÚãÓÍýëÑ-Íï¿ ×ä'Ñâï ÈëÑÌä ÎâÓÖä Óï½Ìä ½ÂÔí ãÕ×ëØ DÒâÌ ¼ëï¿ë Àë. ÈëÑÌë ½çÁÓâÈä ½ÂÔÌâ ãÍÈâ ÈÓä»ë élÔë¼ä ×»âÒ.

ÑãÇÔâÔ ÌÐçÐâæ ã]Õë ä - "»ÚI Ôâ¼í ãÌÓâ×âÑâï áÑÓ áâ×â ÀçÍâæ Àë' ÁëÕä ½ÂÔÉä KÒâãÈ ÑëÛÕÌâÓ ÑãÇÐâæ, »ãÕ éÍÓâïÈ ãÌÏïË»âÓ, Ìâû»âÓ, ÐâwÒ»âÓ, ÍÝ»âÓ, ÖïÍâ » ÍÇ ÚÈâ. "»ânÈâ' ÈëÑÁ "ÌöiÖÚáÕÈâÓ' ÈëÑÌä ’ÇäÈä ÌâÃ¥»öãÈáí Àë. ÑâÝ 40 ÕØôÌä Ãèï»ä áâÒçwÒÑÒâô âÑâï ÈëÑÇë 82 ÁëÃÔâ ½ýïÉíÌçï ÖÁôÌ »Òçõ."ãÖ}âïÈÖâÓ' áÌë "ÍýâÇãÕãÌÑÒ'½ýïÉÑâï ÈëÑÌä ÖâÜÓÈâ, ÈëÁsÕä ÑëËâ, ÍýãÈÐâ×äÔ È^ÕíÌâ ×ôÌ ÉâÒ Àë. áâ ½ýïÉíÑâï ÈëÑÇë iÚ çËÑôÈ^ÕÌë ÈëÑÁ Òí½ ×ôÌÌë ãÕ× »Óä áâpÒçï. "ÏâÛãÕÔâÖ' áÌë "Öç ×ôÌ ½YâÕãÔ' ÁëÕâ ãÌÏïËí Èëáí é^âÑ ½Y»âÓ ÚíÕâÌä ÍýÈäãÈ »ÓâÕë Àë. ÈëÑÌä ÌÕÔ»Éâ "½çÔâÏiÖÚ' ½çpÈãÕYâÌä áÐèÈÍèÕô ÌÕÔ»Éâ Àë. ÑãÇÐâæÌçï "áâtÑÕö^ââïÈ'áë ½çÁÓâÈä ÖâãÚtÒÑâï ÌoËÍâÝ ÖäÑâã¿{ Àë. ÍïãÅÈÒç½Ìä áâtÑ»ÉâáíÑâï Èë é^âÑ Àë. Èëáí "ãÍýÒïÕ â' áÌë "Öç ×ôÌ' ÖâÑãÒ»í ¿ÔâÕÈâ. Öïs»öÈ ÑÚâ»ãÕ ÐÕÐèãÈÌâ ÝÇ Ìâûí "ÑâÔÈä ÑâËÕ', "é^âÓ ÓâÑ¿ãÓÈ' áÌë "ÑÚâÕäÓ ¿ãÓÈ'Ìâ #ÍâïÈÓí

ÑãÇÔâÔ ÌÐçÐâæ ã]Õë ä

56

ÍÉÍý ×ô» ÌÓiÖÚÓâÕ ÐíÛâÌâÉ ã ÕëãÃÒâ - Ï¿ÍÇÉä ÖâãÚtÒÍýäãÈ áÌë ÖçËâÓâÕâ ä ÕÔÇ ËÓâÕÈâ ÌÓiÖÚÓâÕë ½çÁÓâÈä »ãÕÈâÌä »âÒâÍÔà »Óä Àë. ÈëÑÌä "»çÖçÑÑâÛâ' ½çÁÓâÈä »ãÕÈâÌçï ÌÕÍýsÉâÌ ½ÇâÒ Àë. ÍýÉÑÕâÓ Íý»öãÈÌâï ãÕãÕË È^Õí ÖèÒô, ¿ï¨, ÈâÓâ, Ñë¾, Öâ½Ó, ÕöÜí, ÍçwÍíÌä »ãÕÈâ áâ ½ýïÉÑâï ’ëÕâ ÑÛë Àë. ÌÓiÖÚÓâÕÌä »ãÕÈâÌçï »äüÈã×¼Ó "sÑÓÇÖïãÚÈâ' ½ýÉ ï Àë. ÍçÝÌâ á»âÛ áÕÖâÌÉä é zÐÕëÔä »ÓçÇÕë Ìâ áÌë ÍýÐÐ ç *»ÈÌâ é z½âÓí ÈëÑâï é^âÑ»âvÒ #Íë ÂäÔâÒâ Àë. áâ »öãÈÌë ½çÁÓâÈä ÖâãÚtÒÌä ÖÕôÙëwÄ "»ÓçÇÍý×*sÈ' ÈÓä»ë ½ÇâÕä ×»âÒ. ÌÓiÖÚÓâÕë ÐâØâ×âsÝä ÈÓä»ë ½çÁÓâÈäÐâØâÌä étÍã^â, ÏïËâÓÇ, ÍýtÒÒí, éc¿âÓÇ Íýã®Òâ Õ½ëÓë ãÕ×ë ãÕ]ÈzÍèÇô ¿¿âô »ÓÈâï vÒâKÒâÌí ÈëÑÇë áâpÒâï- Áë "½çÁÓâÈä ÔëïgÕëÁ áënÅ ãÔÃÓë¿Ó' ÌâÑÌâ áï½ëý‘ ½ýïÉÑâï Öï½öãÚÈ Àë. "ÑÌíÑç»çÓ', "áãÐÌÒ»Ôâ', "½çÁÓâÈäÐâØâ áÌë ÖâãÚtÒ' ÁëÕâï ãÕÕë¿Ì½ýïÉíÑâï ÈëÑÌä ãÕ]^ââ, ÓãÖ»Èâ, ÖèxÑÈâ áÌë Íý½lÐÈâ ë¼âÒ Àë. “ÍýëÑÛjÒíãÈ ÈâÓí â¼Õä ÑçÁ ‘ÕÌÍïÉ é’Û” áÌë “Ñï½ÛÑïã Ó ¼íÔí' áë Ïë ÈëÑÌä ÍýâÉôÌâáí Èë áÑÓ Éæ ½æ Àë.

ÌÓiÖÚÓâÕ ÐíÛâÌâÉ ã ÕëãÃÒâ

»ë×Õ ÚØô ËýçÕ - ãÕÕë¿Ì, Öï×íËÌ áÌë ÖïÍâ ÌÜëÝë ÈÉâ ÐâØâïÈÓ»âÓ ÈÓä»ë ãÕ]^ââ áÌë ÓãÖ»ÈâÌâ Öçн ÖÑnÕÒ ]âÓâ Ùä »ë×Õ ÚØô ËýçÕë ½çÁÓâÈä ÖâãÚtÒÑâï áÑèlÒ ÎâÛí áâpÒí Àë. ÐâÔÇÌä "»â ïÏÓä'Ìâ ÏnÌë Ðâ½, á¼â»öÈ "áÌçÐÕiÏ ç', ÓtÌ âÖ»öÈ "ÚãÓ@n¨âKÒâÌ' áÌë "Íï ÓÑâ ×È»Ìâï Íýâ¿äÌ ½çÁÓô »âvÒ'áë ÖïÍâ Ìí ÈëÑÌä ÑîãÔ» áÌë Öï×íËÌÍèÇ-ô ¦*wÃÌâ ÖÏÛ ÍçÓâÕâ#Í Àë. "ÍYÓ¿ÌâÌä áìãÈÚâãÖ» ÖÑâÔí¿Ìâ'Ñâï Àë» ±gÕë »âÛÉä áÕâô¿äÌ»âÛ ÖçËäÌâ Àï íÌä ãÕ»âÖÒâÝâÌä ãÕ× áÌë ×âsÝäÒ áâÔí¿Ìâ »Óä Àë. áâ éÍÓâïÈ "Õâ½zvÒâÍâÓ'ÌâÑÌâ Ôë¼Ñâï éc¿âÓ×âsÝ ãÕ×ëÌä ÈëÑÌä ãÕ¿âÓÇâÌí ÍãÓ¿Ò ÑÛë Àë. ÐâØâïÈÓ»âÓ ÈÓä»ë ÁÒ ëÕ»öÈ "½äȽíiÕ ' éÍÓâïÈ "áÑr×È»'Ìí ½çÁÓâÈä ÍYâÌçÕâ áÌë »âãÔ âÖ, ÐâÖ, ÙäÚØôÌâ ÌâûíÌâ ½çÁÓâÈä áÌçÕâ ÍýâÖâã » ×ìÔäÑâï »Òâô Àë.

ÑãÇ×ï»Ó ÓtÌ‘ Ðq, »ânÈ

»ë×Õ ÚØô ËýçÕ

ÑãÇ×ï»Ó ÓtÌ‘ Ðq, »ânÈ - ¼ïÅ»âvÒ ÁëÕâ ÌÕÈÓ »âvÒÍý»âÓÌä ÍíÈä»ä ×íËÌë ÍíÈâÌâ ÚâÉë áëÌâ é^âç½ ï ã×¼Óë ÍÚo¿âÅÌâÓ »ãÕ "»ânÈ'.Ãè» ï ä ÕâÈâôÌâ Ôâ¾Õ, ÖîwÄÕ, Öç*WÔwÃÈâ áÌë ÑÌíÑïÉÌ Õ½ëÓë ÖÕô½çÇíÉä vÒâpÈ áëÕâ ¼ïÅ»âvÒÌí Íý»âÓ ÈëÑÇë Á ÍýÉÑ ½çÁÓâÈÌë áâpÒí. áâ »ÔâÍý»âÓ ÈëÑÌä »äüÈÌí Ñç½Ã Àë. "áãÈÞâÌ', "ÕÖïÈ ãÕÁÒ', "¿®Õâ»ãÑÉçÌ' áÌë " ëÕÒâÌä' ÈëÑÌä áÍèÕô »ãÕÍýãÈÐâÌí é^âÑí^âÑ énÑëØ Íý½Ã »ÓÈâï ¼ïÅ»âvÒí Àë. ÐâÕÌä ¾ÌÈâ, ½ÚÌÈâ áÌë ÈäÕýÈâÌí áâãÕÐâôÕ áâ »ãÕÌä »ãÕÈâÑâï ÉâÒ Àë. ÍýëÑ áÌë È^ÕÞâÌ ÈëÑÌâ ãÍýÒ »âvÒãÕØÒí Àë. ¼ïÅ»âvÒí ÁëÕâï Á Öçï Ó êüÑ»âvÒí "Öâ½Ó áÌë ××ä', "ÕtÖÔÌâï ÌÒÌí' ÈÉâ "á½ãȽÑÌ' ÈëÑÇë áâpÒâï Àë. »ãÕÈâÑâï ã×wÃÑËçÓ ÐâØâ áÌë Öïs»öÈ Àï íÌí ÀÃâ âÓ ÔÒ áÌçÐÕâÒ Àë. ÖtÒ,sÌëÚ áÌë ÖO ÒôÌä áÐäpÖâ ÈëÑÌä »ãÕÈâÌâ ãÕ×ëØ #Íí Àë. "ÓíÑÌ sÕÓâjÒ' áÌë "½çr ½íiÕ iÖÚ' ÌâÑÌâï Ïë i¿ÈÌÑÒ ÌâûíÑâï ÈëÑÌä ÍýãÈÐâÌâ ÀâïÃÇâï ë¼âÒ Àë. ÖèxÑ Ïçã} áÌë ËÑôrã¿Ìä ÖâÜä áâÍÈâï Èâ*^Õ» ÍçsÈ»íÌí áÌçÕâ ÍÇ ÈëÑÇë »Òíô Àë.

ÍýãÈÐâáí

57

ÓÑÇÐâæ ÌäÔ»ïÄ - ½çÁÓâÈÌâ ’ÚëÓ‘ÕÌÌâ "Ö»Ô ÍçrØ' ÈÓä»ë áíÛ¼âÒëÔâ ÓÑÇÐâæ ÌâÃ¥»âÓ, ãÌÏïË»âÓ áÌë ãÕÕë¿»Ìä ÍýãÈÐâ ËÓâÕë Àë. ½çÁÓâÈä ÌâÃ¥ÖâãÚtÒÑâï "ÓâæÌí ÍÕôÈ' ÁëÕä áë» Á ÌâÃÒ»öãÈ Ô¼äÌë ÖâãÚtÒÑâï ÍýãÈwÄâ ÍâmÒâ. ½çÁÓâÈä ÌâûÌí »Ôâ¾âà "ÓâæÌí ÍÕôÈ'Éä ÏïËâÈí ë¼âÒ Àë. ½çÁÓâÈäÐâØâÌä ÍýÉÑ ÖÛï½ ÚâsÒÓãÖ» ÌÕÔ»Éâ "ШïШ' ÓÑÇÐâæÌä áÑÓ»öãÈ ½ÇâÒ Àë. ÍíÈâÌâ ÁÑâÌâÑâï ¿âÔÈâ ÁèÌâ-ÌÕâ, ÖçËâÓ»-ÖïÓÜ» ãÕ¿âÓíÌí Öï¾Øô »ën¨sÉâÌë Óâ¼äÌë ÌÑô-ÑÑô ÚâsÒ ÖâÉë áâ ÌÕÔ»Éâ áâÔë¼ä. "ШïШ'Ìçï ÍâÝ ÑâÝ ½çÁÓâÈÌçï ÌÚI, ÐâÓÈäÒ ÚâsÒÖâãÚtÒÌçï ã¿Óï‘Õ ÍâÝ Àë.ÓÑÇÐâæáë ÖâãÚ*tÒ», ÖâÑâãÁ», ËâüÑ» áÌë i¿ÈÌâtÑ» ãÌÏïËí ÍÇ ÔKÒâ Àë. "ËÑô áÌë ÖÑâÁ 1-2' ËâüÑ» i¿ÈÌ»öãÈ Àë ÈÉâ "ÚâsÒÑïã Ó'Ñâï ÚÛÕâ ãÌÏïËí Öï½ýÚâÒâ Àë. "ÞâÌÖçËâ'Ìâ ÈïÝä ÈÓä»ë ÈëÑÌâ ËÑôÖïÏïËä ãÕ¿âÓí Íý½Ã ÉÒâ. è½ôâÓâÑ-ÌÑô Ìâ ÁÑâÌâÉä ¿âÔÈä áâÕëÔä ÖçËâÓ»íÌä ÍÓïÍÓâÌâ ÓÑÇÐâæ ÀëlÔâ ÍýãÈãÌãË Àë.

ÓÑÇÐâæ ÌäÔ»ïÄ

»öwÇâÔâÔ ÂÕëÓä - "½çÁÓâÈä ÖâãÚtÒÌâ Ñâ½ôÖè¿» sÈïÐí' ÌâÑ» ÖâãÚ*tÒ» åãÈÚâÖÉä ’ÇäÈâ Ùä »öwÇâÔâÔ Ñí.ÂÕëÓä ½çÁÓâÈäÐâØâÌí ÍÚëÔí vÒÕ*sÉÈ áÌë ÑâÈÏÓ åãÈÚâÖ áâÍë Àë. áëÑÇë "ÑíÅôÌ ãÓvÒç'Ñâï ÕØíô ÖçËä áï½ýë‘Ñâï ÍçsÈ»ÖÑäÜâ »Óä, áÌë áï½ýë‘ áÌë ½çÁÓâÈäÑâï Û âÓ ÖâãÚtÒ-åãÈÚâÖ ÔKÒí, áë áëÑÌä sÑÓÇäÒ ÖëÕâ Àë. áëÑÇë åãÈÚâÖãÕØÒ» "Úì ÓáÔä áÌë ÃäÍç ÖçÔÈâÌ', "áîÓï½ÂëÏ áÌë ÓâÁÍçÈí', "Ïâ ×âÚä ÎÓÑâÌí' ÔKÒâ Àë. ÑÒâôã È ãÕÕë¿Ì×*»È áÌë Öï×íËÌÕöã^â Õc¿ë ÈëÑÌä áDÒÒÌÕöã^â â Ñâï½ä Ôë ÈëÕä Àë.

»öwÇâÔâÔ ÂÕëÓä áâÌï ×ï»Ó ËýçÕ - ½íÕËôÌÒç½Ìâ ÑÚâÍïãÅÈ áâ¿âÒô áâÌï ×ï»Ó ËýçÕ. ÈëÑÌä ÐâØâ ãÑwÃ, Öïs»âÓä áÌë ½îÓÕÐÓä Àë áÌë áâÁë ÍÇ áë ÐâØâ ½çÁÓâÈä ½Y ÖâãÚtÒÌë ½îÓÕ áÍþ ÓÚä Àë. ÖâãÚtÒãÕØÒ» Ô¼âÇíÌâ ½ýïÉí "»âvÒÈ^ÕãÕ¿âÓ', "ÖâãÚtÒãÕ¿âÓ' Õ½ëÓë ÑÚ^ÕÌçï sÉâÌ ËÓâÕë Àë. ËÑô×âsÝÌçï ùÅçï áDÒÒÌ »Óä ÈëÌâ ùÅâïÑâï ùÅâï ÓÚsÒí Í»ÅÌâÓ áÌë ÏÚçÁÌÖçÔÐ ÕâÇäÑâï ÈëÌë áãÐvÒ*kÈ áâÍÌâÓ áâÌï ×ï»Ó, "iÚ ç ËÑôÌä ÏâÛÍíÉä' ÁëÕí ÖÓÛ áÌë ÀÈâïÒë áâ¼âÒë iÚ ç ËÑôÌâ ÖâÓ#Í ÏÌä ÁÈí ½ýïÉ ½çÁÓâÈä ÐâØâÌë Ðëà áâÍä ½Òâ Àë. ËÑôÌä Èâ*^Õ» ãÕ¿âÓÇâÐÒâô Ôë¼íÌí Öï½ýÚ "áâÍÇí ËÑô' ÌoËÍâÝ Àë. ½ïÐäÓ ½ÚÌ ãÕØÒí ÈÉâ È^ÕÞâÌ ÍÇ ÈëÑÇë ÑËçÓÈâ áÌë ÖÓÛÈâÉä ÓÁè »Òçõ Àë. ÏÌâÓÖ iÚ ç ÒçãÌÕüÖÃä áë» ÔâÒ» ãÕ]âÌÌä Á#Ó ÍÅÈâï ½âïËä‘áë áëÕâ ãÕ]âÌ ÈÓä»ë ÏÚçÙçÈ áâ¿âÒô áâÌï ×ï»ÓÐâæ ÈÓÎ Á áâï½Ûä ¿IËä. ÐâÓÈäÒ Öïs»öãÈÌë ÓÁè »ÓÈâ "ÕÖïÈ' ÑâãÖ» ]âÓâ ÈëÑÇë ½çÁÓâÈä ÖâãÚtÒÌë ÖÑö} »Òçõ Àë.

áâÌï ×ï»Ó ËýçÕ

58

ÑíÚÌ âÖ »ÓÑ¿ï ½âïËä

ÍÉÍý ×ô» ÑíÚÌ âÖ »ÓÑ¿ï ½âïËä - ÖâãÚtÒ áëÑÌë ÑÌ ÖâDÒ Ì ÚÈçï, ÍÓïÈç ÖtÒÌä ×íË ÑâÃëÌâ ÖâËÌ#Í ÚÈçï. ÖtÒ áëÑÌë ÑÌ ‘ÕÌÌä ÖÕôÍýÕöã^âáíÌçï »ën¨ ÚÈçï. áëÑÌçï Ô¼âÇ ÑçKÒtÕë ÍÝ»âÓä ÚÈçïñ ¼Óë¼Ó Èí ÈëÑÇë ÍÝ»âÓtÕÌë ÖâãÚtÒÌí sÍ×ô áâpÒí. ÖâãÚtÒÑâï ÈëÑÇë ÖÕôËÑôÖÑnÕÒ áÌë ÑâÌÕÍýÑ ë Ìä ãÕ×âÛÐâÕÌâ Íý½Ã »Óä Àë. ËÑô ãÕÌâ ÌäãÈ áËèÓä Àë áÌë ÖÑâÁd*wà ãÕÌâ ËÑô áËèÓí Àë, áëÕçï ÈëÑÇë ÖÑ’vÒçï. "ÖtÒÌâ ÍýÒí½í' ÈëÑÌä áâtÑ»Éâ Àë. ½çÁÓâÈä ÖâãÚtÒÑâï áâtÑ»ÉâÌâ sÕ#;ÅÈÓÑâï ÈëÑÌí ÎâÛí ÑèlÒÕâÌ Àë. ÖâãÚtÒÑâï ãÕœ×âïãÈ, ãÕœÍýëÑ áÌë ãÕœ»lÒâÇÌí áâ ×ô ÈëÑÇë ¿IDÒí. ×#áâÈÑâï Ô¼âÒëÔ "ãÚn sÕÓâjÒ'(1900) ÍÇ ÈëÑÌâ vÒ*kÈtÕÌí áÍèÕô énÑëØ ×âôÕÈçï ÍçsÈ» Àë. ½âïËä‘Ìâï ÈÑâÑ ½çÁÓâÈä Ô¼âÇí "½âïËä‘Ìí áÜÓ ëÚ' ×äØô»Éä Խн 90 ÁëÃÔâ ½ýïÉíÑâï Íý»âã×È ÉÒâï Àë. ÈëÑÌâ ãÕ¿âÓíÉä ÍýÐâãÕÈ ÐâÓÈäÒ ÖâãÚtÒÑâï "½âïËäÒç½' ÍýÕÈôÈí ÉÒí.

ÏÛÕïÈÓâÒ »lÒâÇÓâÒ Äâ»íÓ, ÖëÚÌä - ½çÁÓâÈä »ãÕÈâÌçï ¾ÅÈÓ »Óä ÈëÌë ÒígÒ¾âà Íýí.Ï.».Äâ»íÓë áâpÒí Àë. ÔÒ,ÍýâÖ, Àï , ÐâØâ, ×ìÔä ÖÕôÓäÈë »ãÕÈâÑâï ®âïãÈ Èëáí ÔâÕë Àë. ÍýÒí½×äÔÈâ ÈëÑÌä Íý»öãÈÌí ÍýËâ̽çÇ Àë. áï½ýë‘ »âvÒÍý»âÓ Ö&âÌëÃÌâ ÍýÉÑÍÚëÔâ ÍýÒí½×äÔ »ãÕ ÈÓä»ë Èëáí ÖÎÛ ÉÒâ áÌë áÌç½âÑä ÍëÆäÌâ »âvÒ½çÓç ÏnÒâ. "ÍýëÑÌí ã ÕÖ', "Öç¼ çð¼' ÁëÕä ÈëÑÌä Ö&âÌëÃÑâÛâáíÑâï ÈëÑÌçï »ãÕtÕ ÂÛ»ë Àë. "mÚâÓâï Ö&âÌëÃ'-Ö&âÌëÃíÌí ÙëwÄÖï½ýÚ Àë. ÍýÇÒÌâ é ÒÉä âmÍtÒÌä ãÌÕâôÇ»íãà ÖçËäÌä ãÕãÕË ÐâÕ*sÉãÈÌâï áâÔë¼Ìí Èëáíáë »Òâõ Àë. Íýí.Äâ»íÓÌä »ãÕÈâãÕ×ëÌä ãÕ¿âÓÇâ-ãÕÐâÕÌâ ÍÇ ÑÚ^ÕÌçï Íý âÌ Àë. ãÕ¿âÓÍýËâÌ »ãÕÈâÌë Èëáí é^âÑí^âÑ ½Çë Àë. ÍýÕâÚä ÍYÌâ ÍýÒí½í ÍÇ »Òâô. ÈëÑÌä ÌâÓä»ëÔÍâ» ×ìÔäÑâï Ô¼âÒëÔä »ãÕÈâÑâïÉä éc¿»íãÃÌí áâÌï ÍýâpÈ ÉÈí ë¼âÒ Àë. ãÕÔÜÇ Ìâû "ê½Èä ÁçÕâÌä', ÌÕãÔ»âÖï½Ú ý " ×ôãÌÒç'ï , "ÖíãÕÒëà ÌÕÁçÕâÌä', "ÔgÌÑâï Ïý¢¿Òô' áÌë Öçï Ó ÑÌãÌ»â ÖãÚÈÌâ »âãÔ âÖÌâ Ïë Ìâûí "ÑâÔãÕ»â*gÌãÑÝ' áÌë "×â»çïÈÔ'Ìâï ÐâØâïÈÓí Õ½ëÓë ÈëÑÌâï Ïä’ï ÌoËÍâÝ ÖÁôÌí Àë.

ÏÛÕïÈÓâÒ »lÒâÇÓâÒ Äâ»íÓ

âÑí Ó ¼ç×âÔ âÖ ÏíÃâ »Ó - "ÁÌÌäÌä ’ëÅ Ö¼ä ! ÌãÚ ÁÅë Óë ÔíÔ' ÑâÈötÕÌä ½ãÓÑâ Íý½Ã »ÓÈä áâ áÑÓ Íï*kÈáíÌâ ÖÁô» »ãÕÙä ÏíÃâ »Ó ÖÓÛ _ ÒÌâ áÌë ÖO Òô ×þ ¦*wÃÕâÛâ »ãÕ ÚÈâ. Íý»öãÈÈ^Õí áÌë ÑâÌÕ‘ÕÌÌâ ÍýÖï½íÑâï ÈëÑÇë ÚïÑë×â Öçï Ó áÌë ÑËçÓ ×ôÌ »Òõç Àë. áâÓïÐÑâï ÔÍÈ×ìÔäÌë áÌçÖÓÈâ áâ »ãÕáë ÖÑÒ ÁÈâï Öïs»öÈÑÒ ÖâÜÓ×ìÔäÌë áÌë ÍÀäÉä Ôí»ÏâÌäÌä ÖÓÛ ×ìÔäÌë áÍÌâÕä Àë. "klÔíãÔÌä', "sÝíÈ*sÕÌä', "ãÌÂôãÓÇä', "ÓâÖÈÓïã½Çä' áÌë "×ìÕãÔÌä' áâ Íâï¿ »âvÒÖï½ýÚí ÈëÑÌä áãÕÓÈ »âvÒÖâËÌâÌâ YíÈ» Àë. áâÑâï Ò "ÓâÖÈÓïã½Çä'Ìâ ÓâÖë Èí áëÑÌë ÓâÖ-»ãÕ ÈÓä»ëÌçï á »ërï sÉâÌ ÍýâpÈ »ÓâÕä áâpÒçï Àë. áâ ÓâÖíáë áë ÁÑâÌâÑâï ½çÁÓâÈÇíÌë ½âïÅä »ÓëÔä.Ùä ÏíÃâ »Óë ÈëÑÌä »ãÕÈâÑâï ÍýÇÒ áÌë ÑìÝäÌâ ÐâÕíÌë ÖâÓâ ÍýÑâÇÑâï ½âÒâ Àëñ ÍÇ áëÑÇë ½öÚ‘ÕÌÌâ ÐâÕíÌë ÖîÉä ÕËâÓë ét»öwÃÈâ áÌë ÑËçÓÈâÉä ½âÒâ Àë. kÔë×ÑÒ ÖïÖâÓÑâïÉä ÍÇ áëÑÌä ÖO Òô¦*wÃáë ¿âÓçÈâ ÖâÓÕä ÔäËä Àë áÌë "ÑâÈö½çïÁÌ', "ÐâæÏäÁ' ÁëÕâï ÓâÖ»âvÒíÑâï ÑËçÓ ½öÚã¿Ýí áâpÒâï Àë.

âÑí Ó ¼ç×âÔ âÖ ÏíÃâ »Ó

ÍýãÈÐâáí

59

ÖçÓiÖÚ‘ ÈKÈiÖÚ‘ ½íãÚÔ, »ÔâÍä - ÑâÝ 26 ÕØôÌä Ãè» ï ä áâÕÓ âÑâï »ÔâÍäáë ÍíÈâÌâë "»ë»âÓÕ'Éä ½çÁÓâÈä »ãÕÈâÌä ÑËçÓÖö*wà ֑ô. ÍýÇÒ, Íý»öãÈ áÌë ÍýÐçÐ*kÈÌâ áâ êüÑ×äÔ »ãÕáë áï½ÈÖïÕë ÌíÌë »ãÕÈâÑâï ÐÓÍèÓ ÂälÒâï Àë. Óâ½ áÌë tÒâ½Ìä Õc¿ë ÂèÔÈâ »ãÕÌä áâïÈÓvÒÉâÌçï ÍýãÈiÏÏ áëÑÌâï »âvÒíÑâï Íý½Ã ÉÒçï Àë. áëÑÌâ ÍýÇÒ½âÌÑâï Õë Ìâ áÌë áÙç, »ãÕÈâ#Íë áÕÈÓë Àë. ÍýëãÑ»âÌë ÍýâpÈ »ÓÕâÌä á mÒ Âï¼Ìâ áÌë ÎÓÁÌçï ÐâÌ - áâ Ïë ãÕÓíËí Õc¿ëÌí ÈäÕý Öï¾Øô ÈÉâ áëÑâïÉä ’ÑÈçï i¿ÈÌ, »ãÕ »ÔâÍäÌä »ãÕÈâÌçï áâ½Õçï áâ»ØôÇ Àë. ÐâØâÌë ã×wÃÑËçÓ #Í áâÍä ÈëÌë ÍýÕâÚä ÏÌâÕä, ÖâÉë Öïs»öÈ Àï íÌí ÔÒ ÌäÍ’Õä, »ãÕÈâÌë Óï½ ×þ Âí» áâÍä »ãÕÈâÌë áë» ÌÕçï Á ÍãÓÑâÇ ÏxÒçï. ÈëÑÌâï ÑçKÒ ÖÁôÌí "»ÔâÍäÌí »ë»âÓÕ', "»âSÑäÓÌí ÍýÕâÖ', "ÍÝËâÓâ', "ÑâÒâ áÌë Ñç㨻â' Àë. »âvÒÖï½ýÚ "»ÔâÍäÌí »ë»âÓÕ' ÖîÉä ÕËç Ôí»ÍýãÖ} Àë.

ÌâÌâÔâÔ ÔÍÈÓâÑ »ãÕ

ÖçÓiÖÚ‘ ÈKÈiÖÚ‘ ½íãÚÔ, »ÔâÍä

ÌâÌâÔâÔ ÔÍÈÓâÑ »ãÕ - ½YÑâï Áë sÉâÌ ½íÕËôÌÓâÑÌçï Àë, Èë ÍYÑâï ÌâÌâÔâÔÌçï Àë. ÈëÑÌä »ãÕÈâÌí ÎâÔ ãÕÍçÔ áÌë Ö^Õ×âÛä Àë. »ãÕÈâÑâï ÈëÑÇë »ÓëÔí ÅíÔÌ×ìÔäÌí ãÕã×wÃÍýÒí½ ãÕÓÔ ÏÌë Àë. ÈëÑÌçï ÙëwÄáÍôÇ é^âÑ êüÑ»âvÒí áÌë ½äÈÓ¿Ìâáí Àë. ÈëÑÇë êüÑ»âvÒí, ¼ïÅ»âvÒí, ã¿Ý»âvÒí, ÑÚâ»âvÒí, ÓâÖ, ÐÁÌ, Í Õ½ëÓë áÌë» Íý»âÓíÌä »ãÕÈâáí Ó¿ä. "ÍýëÑÐ*kÈ'Ìâ éÍÌâÑÉä ÐÁÌí ÓcÒâï - ÁëÑâï ÌÓiÖÚÌí ÓÇ»í ÖïÐÛâÒ Àë. "ÌÕÒîÕÌâ' ÁëÕâï ã¿Ý»âvÒí, "ÕÖïÈítÖÕ' áÌë "]âãÓ»âÍýÔÒ' ÁëÕâï »Éâ»âvÒí, "»çÓçÜëÝ'ÁëÕçï ÑÚâ»âvÒ áÌë "ÚãÓÖïãÚÈâ' ÁëÕçï ÍçÓâÇ»âvÒ áâÍÌâÓ ÌâÌâÔâÔ ½çÁÓâÈäÖâãÚtÒÌâ "ÑÚâ»ãÕ' ÈÓä»ë áíÛ¼âÒ Àë. ÌâÌâÔâÔÌâ ãÕÓÔ vÒ*kÈtÕÌçï ×ôÌ ÈëÑÌâ ÐâÕÍýËâÌÌâûíÑâï ÍÇ ÉâÒ Àë. áâ ÌâûíÑâï "ån ç»Ñ ç âÓ' áÌë "ÁÒâÁÒïÈ'-½çÁÓâÈä ÌâÃ¥ÖâãÚtÒÌä ÖäÑâã¿ÚzÌ#Í »öãÈáí ½ÇâÕä ×»âÒ. ÌÕÔ»Éâ "éØâ' áÌë "ÖâÓãÉ', Ô¾ç»Éâ "Íâï¼Åäáí', ÖâãÚtÒãÕÕë¿Ì "ÖâãÚtÒÑïÉÌ', ¿ãÓݽýïÉ "»ÕäWÕÓ ÔÍÈÓâÑ' Õ½ëÓë ÈëÑÌçï ÑçKÒ Íý½ÃÖâãÚtÒ Àë.

Úâ‘ ÑÚmÑ áÔâÓã¼Òâ - ÖâÑânÒ Õâ¿»Ìä áãÐrã¿Ìë Õ½ívÒâ ãÕÌâ ãÕ»ÖâÕÕâÌä ÈÑnÌâÕâÛâ áë» Öâ¿â ÖâãÚtÒÍâÓ¼ç. Ö^âÓ ÕØôÌä ÕÒë ãÚn äÑâï Ãèï»ä ÕâÈâô Ô¼ä.

1901Ñâï áë» #ãÍÒâÌâ ÔÕâÁÑÕâÛçï "½çÔ×Ì'ÌâÑÌçï Öã¿Ý ÑâãÖ» ×# »Òõ.ç ½çÁÓâÈä ÐâØâÑâï »íæáë Ì »âÆ¥çï ÚíÒ áëÕçï ã¿ÝíÉä ×ǽâÓâÒëÔçï, çÏíôË ÌÚI áÌë ÀÈâï ÔãÔÈÖâãÚtÒÉä áíÍÈçï, áâÑ ÁÌÈâ ÁëÌë Í¿âÕä áÌë ÑâÇä ×»ë áëÕçï, áë» ÑÌÐÓ áÌë ÑÌÚÓ ÑâãÖ» »âÆÕâÌçï ÙëÒ ÈëÑÌë ’Ò Àë. 1916 ’nÒçáâÓäÑâï áâ»Øô» #Í, Óï½ áÌë ÓíÌ» ÖâÉë "ÕäÖÑä Ö ä'Ìí ÍÚëÔí áï» ÍýãÖ} »ÓäÌë ÖâãÚtÒÌä çãÌÒâÑâï ÖÌÖÌâÃä Ñ¿âÕä äËä. Úâ‘áë Áë ÍâÒâÌçï »âÑ »Òçõ Èë ÚÈçï ËèÛËíÒâÌçï. áëÇë ¼èÇë¼âï¿Óë ÍÅëÔâ ÕëÓãÕ¼ëÓ Ôë¼»íÌë Ðë½â »Òâô áÌë Íý»â×Ñâï áâNÒâ. Úâ‘áë "ÕäÖÑä Ö ä' ÑâÓÎÈ ÖâÑânÒÑâï ÖâÑânÒ ÑâÇÖ, »ãÅÒâ-»âÓä½Ó áÌë ÑçÌäÑ-ÕâÇíÈÓ ÖçËä ÖâãÚtÒ»âÓíÌë ÍÚo¿Èâ »Òâô.

Úâ‘ ÑÚmÑ áÔâÓã¼Òâ

60

ÍÉÍý ×ô»

Öç¼ÔâÔ‘, ÍïãÅÈ

Öç¼ÔâÔ‘, ÍïãÅÈ - ÍýÞâ¿Üç, ×ôÌÑèüÈ, ãÕYâãÕÐçãÈ Áë ÒÉâÉô ãÕ×ëØÇí ]âÓâ ÌÕâ’ÒëÔâ Íý»âïÅ ÍïãÅÈ Öç¼ÔâÔ‘ áâïÈÓÓâwÃ÷äÒ KÒâãÈ ËÓâÕÌâÓ ÐâÓÈäÒ â×ôãÌ»íÑâï á½ý½NÒ Àë. " ×ôÌ áÌë i¿ÈÌ' ÈëÑÌä ét»öwà »öãÈ Àë. ÁëÌë »ën¨Ìí ÖâãÚtÒá»â Ñä ÍçÓs»âÓ ÍýâpÈ ÉÒí ÚÈí. "¿âÓ ÈäÉõ»Ó', "ÖÑ ×þ áâ¿âÒô ÚãÓШ' ÈëÑÌâ ¿ãÓÝ ½ýïÉí Àë. "ÑâÓçï ‘ÕÌÕö^â' ÈëÑÌçï áâtÑ»ÉâÌ» Àë. áëÑÇë "ÁìÌ È»ôÐâØâ', "ÞâÌiÏ ç', "ÍýÑâÇÑäÑâïÖâ', "ÚëÈçiÏ ç' Õ½ëÓëÌçï ÖïÍâ Ì, "È^ÕâÉôÖÝ è 'Ìçï ÖïÍâ Ì Ìë ÈëÌí ½çÁÓâÈä-iÚ ä áÌçÕâ , "È^ÕípÔÕiÖÚ'Ìçï Öï×íËÌ Õ½ëÓë ãÕYâÑèÔ» »âÒíô »Òâõ Àë. Íýâ»öÈÑâï Ó¿âÒëÔ ãÖ}ÖëÌ ã Õâ»Ó »öÈ ½ýïÉ "ÖnÑãÈ È»ô'Ìçï ÖïÍâ Ì áëÑÇë »Òçõ Àë. ÐâÓÈ ÖÓ»âÓë "ÍMÐèØÇ' ål»âÏÉä áëÑÌë ÖnÑânÒâ Àë. ÒçÕâÌäÑâï ¿Ñô¿Üç ½çÑâÕÌâÓ ÍïãÅÈ Öç¼ÔâÔ‘ ¼Óâ áÉôÑâï ÖÑâÁÌâ ÍýÞâ¿Üç ÏÌä Ó[â.

áÓ ë×Ó ÎÓâÑ‘ ¼ÏÓ âÓ - "jÒâï jÒâï ÕÖë áë» ½çÁÓâÈä, tÒâï tÒâï Ö â»âÛ ½çÁÓâÈ' ÁëÕä áÑÓ Íï*kÈÌâ ÖÁô» ÍâÓÖä »ãÕ Ùä ¼ÏÓ âÓ áÇçáë áÇç ½çÁÓâÈä Á ÚÈâ. áëÑÌâï ÖÁôÌíÑâï "Óâ*wÃ÷»â', "ãÕÔâãÖ»â', "Öï ëã×»â', "Íý»âã×»â', " ×ôãÌ»â', "ÐÁãÌ»â', "»lÒâãÇ»â' Õ½ëÓë ÑçKÒ ÍY»öãÈáí Àë. "½çÁÓâÈä »ãÕÈâÌä Ó¿Ìâ»Ûâ' áë ÈëÑÌí ½Y ½ýïÉ Àë. áâ ÖÕô ÖÁôÌíÑâï ÈëÑÌë ÖîÉä Ôí»ãÍýÒ ÏÌâÕÌâÓ Èë ÈëÑÌâï ë×Ð*kÈÌâï »âvÒí. ÌÑô áÌë ÚãÓ ÚØô ËýçÕ ÍÀä Ð*kÈ áÌë élÔâÖÉä áâÕâï áÌë áâÃÔâï sÕ ë×Ð*kÈÌâï ½äÈí ½âÌâÓ Ùä ¼ÏÓ âÓ Á Àë. "ÐâÓÈÌí Ãï»âÓ' áë ÈëÑÌí áâÕâï ½äÈíÌí Öçï Ó ½ýïÉ Àë. ½çÁÓâÈä »ãÕÈâÌë ÈëÑÌçï ãÕã×wà áÍôÇ Èí ÈëÑÌâ ãÕÌí ÍýËâÌ ÍýãÈ»âvÒÌâ »âvÒ#ÍÌçï Àë. "ÍýÐâÈÌí ÈÍsÕä'Ñâï ÈëÑÇëÌâÌâÔâÔÌä ÅíÔÌ×ìÔäÌä ÑS»Óä »Óä Àëñ ÍÇ áë Á ×ìÔä áë »âvÒÑâï ÈëÑÇë ÍíÈë ¼èÏ Á ÖÎÛÈâÉä ÕâÍÓä ÏÈâÕä Àë. "áÕÓíÚÇ' áë Íýâ.Äâ»íÓÌâ "áâÓíÚÇ' ÍÓÉä Ô¼ëÔçï ÈëÑÌçï ÏäÁçï Öçï Ó ÍýãÈ»âvÒ Àë.

áÓ ë×Ó ÎÓâÑ‘ ¼ÏÓ âÓ

ÌâÌâÐâæ Ðq - ÐâÓÈäÒ Öïs»öãÈÌä »ëÛÕÇäÌä ÍÓïÍÓâÌâ áâ¿âÒô, ½çÁÓâÈÌâ ã×ÜÇ áÌë Öïs»âÓ ¾ÅÈÓÑâï ÑèlÒÕâÌ Íý âÌ »ÓÌâÓ Ùä ÌâÌâÐâæ Ðq. ËâüÑ»Öïs»âÓÑâï êÀÓëÔâ ÌâÌâÐâæ éÍãÌØ , ½äÈâ, ÓâÑâÒÇ, ÑÚâÐâÓÈ, ÙäÑ z Ðâ½ÕÈ Õ½ëÓë ½ýïÉíÌâ ùÅâ áBÒâÖä ÚÈâ. áëÑÇë ÏâÔÐígÒ ×ìÔäÑâï "ÑÚâÐâÓÈÌâ ÍâÝí', "ÓâÑâÒÇÌâ ÍâÝí', "iÚ ç ËÑôÌä áâKÒâãÒ»âáí', "Ôí»Ðâ½ÕÈ', "Ôí»ÐâÓÈ', "Ôí»ÓâÑâÒÇ' ÁëÕçï áâ ×ôÍýËâÌ ËâüÑ» ÓãÖ» ÕâÈâôËÌ áâpÒçï.áâÑ ÏâÔÖâãÚtÒë áÌë ½âïËä‘Ìä ÐâÕÌâÌä »ëÛÕÇä ÜëÝë ÌâÌâÐâå ÐqÌç ÌâÑ ¾Ççï ÑíÃçï Àë. "¾ÅÈÓ áÌë ¿ÇÈÓ' áëÑÌä áâtÑ»Éâ ÍÇ ãÜÇâÑèüÈ ÖïsÉâÌâ é zÐÕ áÌë øt»ØôÌä »Éâ Àë. "»ëÛÕÇäÌä ͽ ïÅä'Ñâï ÈëÑÌâï »ëÛÕÇäãÕØÒ» vÒâKÒâÌí ½ýïÉsÉ Àë. ã×ÜÇÜëÝë ÑèlÒÕâÌ Íý âÌ Ï Ô "ÍMÙä'Ìí áëÕíÅô ÈëÑÌë ÑLÒí Àë. sÕâÑä áâÌï ë ÈëÑÌë "vÒâÖ Õâ*lÑ»äÌâ ÕâÓÖ' ÈÓä»ë áíÛ¼âvÒâ Àë, Áë ÒÉâÉô Àë.

ÌâÌâÐâæ Ðq

ÍýãÈÐâáí

61

^ââÝëÒ ÏâÔ»öwÇ »âÔëÔ»Ó, »â»âÖâÚëÏ - ÑÓâÄä ÑâÈöÐâØâ ÚíÕâ ÀÈâï ½çÁÓâÈä ÐâØâ ÍÓ áÖâËâÓÇ »âÏè ËÓâÕÈâ áâ Ôë¼» "ÖÕâæ ½çÁÓâÈä'Ìçï ãÏÓç ÍâmÒâ Àë. ÖO Òô ×þ ½ÇâÈâ áâ ÖÁô»Ìçï ÑçKÒ Íý âÌ ãÌÏïËÖâãÚtÒÑâï Àë. ã×ÜÇ, ÖÑâÁ, ËÑô, ÓâÁ»âÓÇ, ÖâãÚtÒ áÌë Öïs»öãÈ ãÕ×ë i¿ÈÌâtÑ» Ôë¼í ÔKÒâ Àë. ½âïËäãÕ¿âÓËâÓâÉä ÍýÐâãÕÈ ÓâwÃ÷ÐâÕÌâ, ÈëÑÌâ Ôë¼íÑâï Íý½Ã ÉâÒ Àë.Èëáí áâ‘ÕÌ ÍýÕâÖä Ó[â. ÐâÓÈÌä Ì äáí, ÖÓíÕÓí, ÍÕôÈí, ÍýÍâÈí, Öâ½Ó Õ½ëÓëÌâï Íý»öãÈÕÇôÌí ÍýâÖâã » ×ìÔäÑâï ÈëÑÇë »Òâô Àë. áâÒôÖïs»öãÈ ÑâÃëÌí ÍýëÑ ÈëÑÌâ ÖâãÚtÒÑâï ÀÔ»âÒ Àë. áëÑÌä áãÕÓÈ Ôë¼ÌÍýÕöã^âÌâï ÎÛ Èë "ÍèÕôÓï½', "‘ÕÌÖïs»öãÈ', "‘ÕÌÌí ãÕ»âÖ', "‘ÕÌÌí áâÌï ', "»âÔëÔ»ÓÌâ Ôë¼í' Ðâ½ 1-2, "‘ÕÌÐâÓÈä', "ãÚÑâÔÒÌí ÍýÕâÖ', "Ïý¢ ë×Ìí ÍýÕâÖ', "Ôí»ÑâÈâ', "sÑÓÇÒâÝâ', Õ½ëÓë.áëÑÌâ áâ ÖÕô ÍçsÈ»í Ô¼âÒâï Àë Èí ½YÑâï, ÍÇ ¼Óä ÓäÈë Èí ÈëÑÌä »ãÕÈâ Á ½YÕë×ë êÈÓä áâÕä Àë.

^ââÝëÒ ÏâÔ»öwÇ »âÔëÔ»Ó, »â»âÖâÚëÏ

ã½ÁçÐâæ ÏËë»â

ã½ÁçÐâæ ÏËë»â - "ÏâÛ»íÌä ÑçÀâÛä Ñâ' ÈÓä»ë ’ÇäÈâ Ôí»ãÍýÒ ÏâÛÖâãÚtÒ»âÓ áÑÓëÔä ãÁlÔâÌâ ã¿^âÛ ½âÑÌâ ÕÈÌä ÚÈâ. Èëáí ½çÁÓâÈäÌâ ÍýÉÑ áÌë é^âÑ ÏâÛÖâãÚtÒ»âÓ-ÏâÛ»Éâ»âÓ Àë. ÑínÃëÖÓä Í}ãÈÉä ÏâÛã×ÜÇ-ãÕ»âÖ ÑâÃë ÈëÑÇë нäÓÉ ÍýÒtÌí »Òâô. ÏâÛ»íÌâ ÓÖÌë ÍíØë, »çÈèÚÔÌë é^âëÁë, áëÑÌä »lÍÌâÌë ’½öÈ »Óë, áëÑÌâ vÒ*kÈtÕ-¾ÅÈÓÌí áï× ÏÌë áëÕçï ÑâãÚÈäÍý ÀÈâï áâÌï Íý ÖâãÚtÒ ÈëÑÇë áâpÒçï.ÑÚâtÑâáíÌâï ¿ãÓÝí, ã»×íÓ»Éâáí Ðâ.1-2, Ó¼Åç ÃíÛä Ðâ.1-2 Õ½ëÓë À ÁëÃÔâï ã»×íÓÖâãÚtÒÌâ ÍçsÈ»íñ ÏâÛÖâãÚtÒ ½ýïÉÑâÛâÙëÇäÑâï áÕÔí»Ì, »ÉâÌâÃ¥, Í×çÍÜä, ÚâsÒãÕÌí ÁëÕä Ö ½ýïÉÑâÛâñ ÏâÛÖâãÚtÒ ½çcÀÑâï ÔâÔ áÌë ÚäÓâ, â â‘Ìä ÈÔÕâÓ ÁëÕâï Í¿äÖ ÍçsÈ»í ÈÉâ åÖÍ»Éâ, áâã<»âÌä ÖÎÓ ÁëÕâï ¿íÕäÖ ÏâÛÍçsÈ»í ÈëÑÇë áâpÒâï Àë. ã½ÁçÐâæáë ÏâÛÖâãÚtÒÌä ÓÖÔÚâÇ »Óä áÌë ãÕÐâÕÌâ sÍwà »Óä áâÍä. ÈëÑÇë ÏâÛÖâãÚtÒÌë áë» ÌÕä ã ×â é¾âÅä áâÍä.

»ÌìÒâÔâÔ ÑâÇë»ÔâÔ ÑçÌ×ä - "ÕëÓÌä ÕÖèÔâÈ', "»íÌí Õâﻬ', "ÍâÃÇÌä ÍýÐÈ ç â', "½çÁÓâÈÌí ÌâÉ', "Óâ’ãËÓâÁ'- áë» ÍÀä áë» ÌÕÔ»Éâáí ÍýãÖ} ÉÈä ½æ áÌë ½çÁÓâÈÌâ ÖâãÚtÒâ»â×Ñâï éã È ÉÒëÔâ áâ ÌÕâ ãÖÈâÓâÌçï ãÌÈãÌÈ ÕËÈçï ÁÈçï ÈëÁ ½çÁÓâÈÌâ Ôí»í ÖÚØô ÂäÔÈâ Ó[â. ÑçÌ×äÌä ÌÕÔí ½çÁÓâÈä ÌÕÔ»ÉâÌë áë» »íãà áâ½Û Ôæ ’Ò Àë. ËÑô, »Ûâ, åãÈÚâÖ, È^ÕÞâÌ, ÓâÁÌäãÈ, »ëÛÕÇä-ãÕãÕË ÜëÝë ÈëÑÌä »ÔÑ ¿âÔä Àë. ÈëÑÌä ÍîÓâãÇ»-áìãÈÚâãÖ» ÌÕÔ»ÉâÌâ ÐvÒí â^â ÍâÝí-»â» áÌë ÑïÁÓä, ÑäÌÛ áÌë Ñçï’Ô, ÑçïÁ áÌë ÑöÇâÔ- áëÕâï áÌë»âÌë» ÍâÝí ½çÁÓâÈÌä ÁÌÈâÌâ ÚìÒë ã¿Ó»âÛ ÑâÃë ÕÖä ½Òâ Àë. ÌâÃ¥ÜëÝë ÖâãÚtÒ È^ÕÉä ÖÐÓ áÌë áãÐÌëÒ ÍîÓâãÇ», áìãÈÚâãÖ», ÖâÑâãÁ» Ìâûí áâpÒâï. ½çÁÓâÈäÑâï ÔâïÏä ÀÈâï ÓãÖ» áâtÑ»Éâ ÑçÌ×äÌä Àë. ÖâãÚtÒ éÍÓâïÈ ÓâÁ»âÓÇ áÌë ã×ÜÇÜëÝë ÈëÑÇë áÑèlÒ Òí½ âÌ áâÍä ½çÁÓâÈÌä á*sÑÈâ áÌë ½îÓÕ ÕËâÒçõ Àë.

»ÌìÒâÔâÔ ÑâÇë»ÔâÔ ÑçÌ×ä

62

ÍÉÍý ×ô»

ÓâÑÌâÓâÒÇ ãÕœÌâÉ ÍâÄ»

ÓâÑÌâÓâÒÇ ãÕœÌâÉ ÍâÄ» - "ã]ÓëÎÌä ÕâÈí' Ðâ½ ÍÚëÔí ÍýãÖ} ÉÈâï Á ½çÁÓâÈë ÖÑÉô ÕâÈâôÔë¼» ÑëÛvÒâÌí ÚØô áÌçÐvÒí. "Ñç»çn ÓâÒ', "¼ëÑä', "áë» Íý—', " ÌÕí ÁnÑ' Õ½ëÓë ÕâÈâôáí é^âÑ ÕâÈâô»ÛâÌâ ÌÑèÌâ Àë. ÍÀä, "×ëØÌâï »âvÒí' ÍýãÖ} ÉÈâï ½çÁÓâÈä ÖâãÚtÒÓãÖ»í áë »ãÕÈâÌâ ÍýÏÛ ÕÚëÇÑâï ÈÇâÒâ. Àï ÕìãÕDÒ ÖâÉë êüÑ»lÍÌâ áÌë i¿ÈÌÌí Öçн ÖÑnÕÒ áëÑÌâï »âvÒíÑâï ÉÒí Àë. "sÕìÓãÕÚâÓ' Íý½Ã ÉÈâï ÑÑôÞ ÚâsÒ»âÓÌâ ×ôÌ ÉÒâï ! ÚÛÕâ ãÌÏïËíÑâï ‘ÕÌÌä ÌçkÈë¿äÌä ’ëÕâ ÑÛë Àë. "»âvÒÌä ×*kÈ' Íý½Ã ÉÈâï Ôë¼»Ìë ÖÑÉô ãÕÕë¿»Ìä ÍýãÈwÄâ ÑÛä. ÈëÑÌâ ãÕÕë¿ÌíÑâï »ãÕÈâ, ÖâãÚtÒ, ÐâØâ áÌë ‘ÕÌ Õc¿ëÌâ ÖïÏïËÌä Èâ*^Õ» ¿¿âô ’ëÕâ ÑÛë Àë. áÌë "ÏöÚÈziͽÔ'Ìâ Íý»â×Ìë Èí áâ ãÕ]âÌÌë ÐâÓÈÐÓÌâ ÖmÑâÌÌâ áãË»âÓä ÏÌâÕä äËâ. Áë Áë sÕ#ÍÌë ÓâÑÌâÓâÒÇ ÍâÄ»Ìä ÖÕôÈíÑç¼ä ÍýãÈÐâÌí sÍ×ô ÉÒí ÈëÌë ÈëÑÇë ÖÑöã}Ìâ ã×¼Ó áïÏâvÒâï !

sÕâÑä áâÌï - sÕâÑä áâÌï »ÚëÈâ »ë, ÂäÇâÑâï ÂäÇâï »âÑí »ë ÕÚëÕâÓ áë»ÖÓ¼ä ¿äÕÃÉä »ÓÕâÌä ÃëÕ ÍâÅÕä áë Á ‘ÕÌÌä ãÖã} Àë. ÕäÖÑä Ö äÌâ áë» áâ ×ô ÖïnÒâÖäÌâ áâ ãÕ¿âÓí áëÑÌâ ÖâãÚtÒÑâï ÄëÓ ÄëÓ êÈÒâô Àë. áâÁÌä ÍëÆäáë áëÑÌçï ÖâãÚtÒ ¼âÖ Õâï¿Õçï ’ëæáë. "ËÓÈäÌä áâÓÈä' ½ýïÉÉä áëÑÌë Õâï¿ÕâÌä ×#áâÈ »ÓÕä ’ëæáë. áëÑÌâ ãÕ¿âÓíÌä ÁëÑ áëÑÌçï ÖâãÚtÒ ÍÇ ÌÓÕçï, ½ÓÕçï áÌë Ì>Ó Àë. ÐÐè»Èâ jÕâÛâÑç¼ä ÁëÕâ ½YÌâ Èëáí sÕâÑä Àë. ÈëÑÌä ÐâØâ _ ÒÑâïÉä éÈÓä áâÕä Àë. ÍÚâÅÌâ é ÓÑâïÉä ÕÚä áâÕÈä ËÖÑÖÈä ÖãÓÈâÌâ ÁëÕí Õë½ â¼ÕÈä áëÑÌä ÐâØâ áÌë ×ìÔäÌë ÍíÈâÌçï vÒ*kÈtÕ Àë. ÑâÝ ÏâÓ ÕØôÌä øÑÓë áë» ÖâËçÌä ÖâÉë æœÓÌâï ×ôÌ »ÓÕâ Ìä»Ûä ÍÅ¥â, ÍÓïÈç ÍÀäÌçï áâ¼çïÒë ‘ÕÌ ÖâËçÌä ÁëÑ Á ‘vÒâ. Ôí»ÑânÒ ãÃÛ» áÌë ½âïËä‘ ÁëÕâ ÑÚâÍçÓçØíÌâ ÖïÍ»ôÉä Èëáí ¼èÏ ¾ÅâÒâ. ½âïËä‘Ìâ áÌçÒâÒä ÏÌä "ÌÕ‘ÕÌ' áÌë "Òï½ šãÅÒâ'Ìçï ÖïÍâ Ì »Òçõ áÌë tÒâÓÉä ÈëÑÌë ÖâãÚtÒ ÖÁôÌÌë Õë½ ÑLÒí.

ãÁÌãÕÁÒ‘ ÑçãÌÙä

sÕâÑä áâÌï

ãÁÌãÕÁÒ‘ ÑçãÌÙä - ÁìÌ È^Õ ×ôÌ, Íýâ¿äÌ ÐâÓÈäÒ ÐâØâáí áÌë ãÔãÍ×âsÝÌâ ËçÓïËÓ ãÕ]âÌ Ùä ãÁÌãÕÁÒ‘. ÈëÑÇë "ÁìÌ È^ÕÖâÓ', "Íýâ¿äÌ ÁìÌÔë¼Öï½ýÚ', "Íýâ¿äÌ ½çÁÓâÈä ½YÖï Ðô', "ÍýÏïË i¿ÈâÑãÇ' ÁëÕâï ÑÚ^ÕÌâï Öïs»öÈ-Íýâ»öÈ Íý»â×ÌíÌçï ÖïÍâ Ì »Òçõ ÚÈç. "iÖËä ½ýïÉÑâÛâ' áÌë "ÓâÁsÉâÌ ÍçÓâÈÌ ½ýïÉÑâÛâ'Ìä ÍýãÈwÄâ ÍÇ ÈëÑÌä ãÕ]^ââÌë áâÐâÓä Àë. Íýâ¿äÌ ã×ÔâÔë¼í áÌë ÁèÌâ sÈâÕë’ë é»ëÔÕâÑâï Èí Èëáí ãÌwÇâÈ ÚÈâ. Öï×íËÌÜëÝë åãÈÚâÖ ÈëÑÌí ãÍýÒ ãÕØÒ ÚÈí. "ÚãÓШÖèãÓÌí ÖÑÒãÌÇôÒ'ÌâÑÌí Öï×íËÌ Ôë¼ë ÁÑôÌ ãÕ]âÌ ÚÓÑâÌ Òâ»íÏäÌë ÍÇ ÍýÐâãÕÈ »Òíô ÚÈí. ½âïËä‘Ìä ÍýëÓÇâÉä ÈëÑÇë ½çÁÓâÈ ãÕYâÍäÄÑâï ÍçÓâÈ^ÕÑïã ÓÌä sÉâÍÌâ »Óä áÌë áâ¿âÒô ÈÓä»ëÌä ÖëÕâ Ï’Õä ÚÈä. Öïs»öÈ, Íýâ»öÈ, áÍÐýï× Ìë ÁèÌä ½çÁÓâÈä Õ½ëÓë ÁëÕä Íýâ¿äÌ ÐâØâáí ÍÓ áâÍÑëÛë ÍýÐçtÕ ÑëÛÕëÔ. éÍÓâïÈ iÚ ä, ÑâÓÕâÅä, ½çÁÓâÈä Ìë ÑÓâÄäÑâï Ô¼äÕâï¿ä ×»Èâ ÚÈâ. ÈëÑÌä ÖÈÈ áBÒâÖä Õöã^âÌâ ÎÛ #Íë ÈëÑÌâ áë» ÖíÉä áë ÕËç ½ýïÉí Íý½Ã ÉÒâ Àë.

ÍýãÈÐâáí

63

ã»×íÓÔâÔ ¾ÌSÒâÑÔâÔ Ñ×#ÕâÛâ - Áë ãÕYâ Òâ Áë »Ûâ ÑâÇÖÌë êDÕô½âÑä ÏÌâÕë, ÈëÌä Öâ*^Õ» Õöã^âÌë Á½âÅë, ¼äÔÕë áÌë ÍíØë, Èë Á »Ûâ áÌë ÈëÕâ Á ÖâãÚtÒÌë áâÕSÒ» ÑâÌÌâÓ Ùä Ñ×#ÕâÛâáë ÍíÈâÌä áâÖÍâÖ ×âïÈ áÌë ¿ëÈÌâ âÒä ÈëÁ ÎëÔâÕÈä Áë ÖâãÚtÒÍýÕöã^â »Óä ÈëÉä ÈëÑÌë áë» ÖâãÚtÒ»âÓ ÈÓä»ë áÌë áë» ÑíÃâ ãÕ¿âÓ» ÈÓä»ë áâÍÇë Òâ »Óäáë Àäáë. ½çÁÓâÈÌä ÁÌÈâÌçï ÖîÉä ÕËç DÒâÌ ¼e¿ÌâÓ ÈëÑÌçï "ÖÑèÛä ®â*nÈ' ÌâÑÌçï ÍçsÈ» Àë. ÈëÑâï ÈëÑÇë ËÑô áÌë ÖÑâÁ, ÓâÁ»äÒ áÌë áâüÉ» ÈëÑ Á »ëÛÕÇäÌâ ãÕØÒí éÍÓ ®â*nÈ»âÓä ãÕ¿âÓí ×âôvÒâ Àë. "ÖïÖâÓ áÌë ËÑô' áë ÌÕÒç½Ìâ ¾ÅÈÓÌë sÍ×ôÈçï áÌë Íýâ¿äÌ ÍýÇâãÔ»âáíÌë ÖÑ’ÕÈçï ÍçsÈ» Àë. áâ éÍÓâïÈ "áiÚÖâ ãÕÕë¿Ì', "½äÈâ íÚÌ', "½äÈâÑïÉÌ', "sÝäÍçrØ ÑÒâô â' Õ½ëÓë ÈëÑÌâï ’ÇäÈâï ÍçsÈ»í Àë. ½âïËä‘ ÍÀä "ÚãÓÁÌ' ÖâpÈâãÚ»Ìâ ÈïÝä ÈÓä»ë ÁÕâÏ âÓä á â »ÓÌâÓ Ùä Ñ×#ÕâÛâ áë» ÖâãÚtÒ»âÓ ÈÓä»ë, ÈëÑ Á áë» vÒ*kÈ ÈÓä»ë Õï ÌäÒ Àë.

ã»×íÓÔâÔ ¾ÌSÒâÑÔâÔ Ñ×#ÕâÛâ

½îÓä×»Ó ½íÕËôÌÓâÑ ’ëØä, ËèÑ»ëÈç

½îÓä×ï»Ó ½íÕËôÌÓâÑ ’ëØä, ËèÑ»ëÈç - ËèÑ»ëÈç ÖtÒ×äÔ ÖÁô» Àë áÌë ÈëÑÌïç ÖâãÚtÒÍý âÌ ãÕÍçÔ Àë. ÌÕãÔ»âÌí é^âÑ »Ôâ¾âà ÈëÑÇë áâpÒí. Ãèï»äÕâÈâôÌä »ÔâÌâ ÖÕôÙëwÄ »Ôâ»âÓ ½ÇâÒâ. ½ýâÑ‘ÕÌ, ×ÚëÓä‘ÕÌ, âïÍtÒ‘ÕÌ, ÑDÒÑÕ½ôÌä ãÕØÑÈâ, ÍýëÑ, sÕâÈïXÒ, Öïs»öãÈ, ÖO ÒôÍè’ áëÑ ãÕãÕË ãÕØÒí áÌë ÐâÕÌâáíÌïç ãÕ×âÔ ÎÔ» ÈëÑÌä ÕâÈâôáíÑâï Ó¿âÒ Àë. "Íísà áíãÎÖ', "ÐìÒâ â â', "½íãÕï Ìïç ¼ëÈÓ', "ÍöTÕä áÌë sÕ½ô', "Ñ ÐÓ ÌëÌâï', "_ Ò ÍÔÃí', "áâÑýÍâÔä' Õ½ëÓë ÈëÑÌä é^âÑ ÕâÈâô»öãÈáí Àë. ËèÑ»ëÈçáë ¿îÔçkÒ áÌë ½çpÈÕï×Ìâ åãÈÚâÖÌë ÌÕÔ»ÉâÑâï éÈâÒíô Àë. áìãÈÚâãÖ» ÌÕÔ»ÉâÌä áë» ÖÏÛ ÍÓïÍÓâ ÑçÌ×ä‘ ÍÀä ËèÑ»ëÈçÑâï ë¼âÒ Àë. ãÌÏïË, Ìâû, ¿ãÓÝ áÌë áâtÑ»Éâ ÁëÕâ Íý»âÓí ÍÇ ÈëÑÇë ¼ëÅ¥â Àë. ½çÁÓâÈä ½YÌë ÑÌíÓÑ ÏÌâÕÕâÑâï ËèÑ»ëÈçÌä ×ìÔäÌí ÖãÕ×ëØ ÎâÛí Àë.

ÓÑÇÔâÔ ÕÖïÈÓâÒ ëÖâæ - áìãÈÚâãÖ», ÖâÑâãÁ» áÌë ÍîÓâãÇ» ÌÕÔ»ÉâáíÉä Ôí»_ Ò ÍÓ ÍýÐçtÕ ÁÑâÕÌâÓ áâ ÖÁô»Ìä ÖÁô»Èâ ãÕ×ëØ ÖâÑâãÁ» ÌÕÔ»ÉâÑâï ÑÚíÓä Àë. ½âïËäÒç½Ìä ÐâÕÌâ, áâ ×íô áÌë ½âïËäÖï ë×Ìë ÈëÑÇë ÈëÑÌä ÌÕÔíÑâï ÂälÒí Àë. áÖÚ»âÓ, ÖtÒâ½ýÚ, ásÍöSÒÈâ, ½ýâÑÖëÕâ. »íÑäáë»Èâ, ÍãÈÈí}âÓ Õ½ëÓë ÖÑ»âÔäÌ ÍýWÌí ÈëÑÇë ¿cÒôâ Àë. ÓÑÇÔâÔ ëÖâæ Òç½ÑèüÈ ÕâÈâô»âÓ ÈÓä»ë áíÛ¼âÒâ Àë. áâ ÏÚçÑç¼ä ÍýãÈÐâÌâ ÖÁô»ë »âvÒ, Ìâû, ÌÕãÔ»â, ãÌÏïË, ãÕÕë¿Ì áÌë áâtÑ¿ãÓÝÌâï ÜëÝí ÍÇ ¼ëÅëÔâï Àë. "»íã»Ôâ', "ã vÒ¿Üç', "½ýâÑÔxÑä 1-4', "ÐâÓëÔí á*gÌ' ÈëÑÌä »ëÃÔä» Íý¿ãÔÈ »öãÈáíÑâïÌä Àë. "ã vÒ¿Üç' ÈëÑÌä ÙëwÄ ÌÕÔ»Éâ ½Çâæ Àë. ÈëÑÇë "½æ »âÔ' áÌë "ÑDÒâ{Ìâï Ñö½ÁÛ' áëÑ Ïë Ðâ½Ñâï áâtÑ»Éâ áâÍä Àë. "ÖïÒçkÈâ' áÌë "×ïã»È _ Ò' ÈëÑÌâ ’ÇäÈâï Ìâûí ÈÉâ "ãÌÚâãÓ»â' ÈëÑÌí »âvÒÖï½ýÚ Àë. "‘ÕÌ áÌë ÖâãÚtÒ' áÌë "ÖâãÚtÒ áÌë i¿ÈÌ' ÈëÑÌâ ÖâãÚtÒãÕÕë¿ÌÌâ Ôë¼Öï½ýÚí Àë.

ÓÑÇÔâÔ ÕÖïÈÓâÒ ëÖâæ

64

ÍÉÍý ×ô»

¿âïÍ×ä Õä. é ë×ä

¿âïÍ×ä Õä. é§ë×ä - ½çÁÓâÈÌâ áë» ÍäÆ, ÖïãÌwÄ áÌë áÌçÐÕä ÈïÝä Ùä ¿âïÍ×ä é§ë×ä. ×#áâÈÑâï Èëáí "ÞâÌÖçËâ', "ÕÖïÈ', "ÕäÖÑä Ö ä' ÁëÕâï ÖâãÚ*tÒ» ÖâÑâãÒ»íÑâï Ô¼Èâ ÚÈâ. ¿âïÍ×äÐâæ áëÃÔë "ÌÕ¿ëÈÌ' áÌë "ÌÕ¿ëÈÌ' áëÃÔë ¿âïÍ×äÐâæ. "ÕäÖÑä Ö ä' ÏïË ÉÒâ Ïâ tÒâÓë áë Íý»âÓÌçï ÑâãÖ» ×# »ÓÕâÌçï ¿âïÍ×äÐâæÌë ÑÌ ÉÒçï áÌë ÁnÑ ÉÒí "ÌÕ¿ëÈÌ'ÑâãÖ»Ìí. ÐâÓÈäÒ Öïs»öãÈÌâ Èëáí ¿âÚ» ÚÈâ. "ÌÕ¿ëÈÌ'Ñâï áâÕÈä ÕâÈâôáí ÍÇ ÐâÓÈäÒ Öïs»öãÈÌë áÌç#Í ÚíÒ ÈëÌë ÍÚëÔä ÍÖï »ÓÈâ.áë» Á ÈïÝä áÌë áë» Á Öï¿âÔ» ÈÓä»ë ÍèÓâ ÏâÕÌ ÕØô ÖçËä ÈëÑÇë ÍíÈë "ÌÕ¿ëÈÌ' ÑâãÖ» ¿ÔâvÒïç. ÌâÃ¥ÜëÝë áëÑÌçï ÌoËÍâÝ Íý âÌ Àë. áÕëÈÌ Óï½ÐèãÑ ÑâÃë Èëáí Ìâû Ô¼Èâ, vÒÕÖâÒä Óï½ÐèãÑ ÑâÃë ÈëÑÇë "Áï‘ÓÌâ ÂÇ»âÓë', "¾ëÔä ½çãÇÒÔ', "½ÓäÏÌâï áâïÖç', "áâÁÌä çãÌÒâ' ÌâÑÌâï Ìâûí ÔKÒâï ÚÈâï. "»ãÕÈâ»ÔâÍ' ÈëÑÌí »âÕÒÖï½ýÚ Àë áÌë "sÑöãÈÖïÕë Ì' ÈëÑÌä áâtÑ»Éâ Àë.

ÂÕëÓ¿ï Ñë¾âÇä - ½âïËä‘áë áâÍëÔ ÑÚâÑèÔçï ãÏÓç "ÓâwÃ÷äÒ ×âÒÓ'- ÈÓä»ë ÍýãÖ} ÂÕëÓ¿ï Ñë¾âÇä ÖÁô» éÍÓâïÈ Öï×íË» ÈÓä»ë Ö ìÕ sÑÓÇäÒ ÓÚë×ë. áâ ̼×ä¼ ÖíÓÄä ÖâãÚtÒ»âÓë Ôí»»Éâáí, ÕýÈ»Éâáí, ÖïÈ»Éâáí áÌë ×îÒô»ÉâáíÌí ¼’Ìí ¼íÔä áâpÒí. Ôí»½äÈí, Ôg̽äÈí áÌë çÚâáíÌí ÐïÅâÓ ÍýsÈçÈ »Òíô. Ôí»ÖâãÚtÒÌçï Öï×íËÌ áÌë ÖïÍâ Ì ÈëÑÌçï ‘ÕÌ»âÒô ÏÌä Ó[çï. ÖîÓâwÃ÷Ìâ ¼ÑäÓÕïÈâ åãÈÚâÖÌë áÌë Öïs»öãÈÌë ÈëÑÇë ÍçÌ‘ôãÕÈ »Óä. ÈëÑÇë áìãÈÚâãÖ» ÌÕÔ»Éâáí ÍÇ Ó¿ä. ÈÛÍ â »çÃçïÏ‘ÕÌÌä ÖîÓÐÌë ÑÚë»âÕÈä ÖâÑâãÁ» ÌÕÔ»Éâáí ÍÇ Ô¼ä. "ÖíÓÄ, ÈâÓâï ÕÚëÈâï ÍâÇä', "áÍÓâËä', "ÕëãÕ×âÛ', "ÈçÔÖäk¥âÓí', Õ½ëÓë ÈëÑÌä KÒâãÈÍýâpÈ ÌÕÔ»Éâáí Àë. Ìâû, ¿ãÓÝ, ÍÝ»âÓtÕ áÌë ãÕÕë¿ÌÜëÝë ÍÇ ÈëÑÇë »ÔÑ ¿ÔâÕä Àë. "»íæÌí ÔâÅ»ÕâÒí', "ÀëlÔí »ÃíÓí' ÁëÕâï »âvÒí áÌë áëÕâï áÌë» ÖïÕë Ì×äÔ ÖÁôÌíÉä ½çÁÓâÈ ÈëÌâ áâ ÖíÓÄäÍçÝÌë ÍíÈâÌâ _ ÒÑâï ã¿Óï‘Õ sÉâÌ áÍëô Àë.

ÓâÑÍýÖâ Íýë. ÏÜä

ÂÕëÓ¿ï Ñë¾âÇä

ÓâÑÍýÖâ Íý.ë ÏÜä - ½âïËäÒç½Ìâ ãÕÕë¿» ÈÓä»ë ù¿ïç sÈÓ ËÓâÕÌâÓ Ùä ÓâÑÍýÖâ ÏÜä Öïs»öÈ »âvÒ×âsÝ ÈëÑ Á áâËçãÌ» áÌë Íâ@âtÒ ÖâãÚtÒÑäÑâïÖâÌâ ãÕØÒíÌâ ùÅâ áBÒâÖä ÚÈâ. "ÕâazÑÒãÕÑ×ô'áëÑÌí ½ÇÌâÍâÝ ãÕÕë¿Ì½ýïÉ Àë. áëÑâï ÓÖ, áÔï»âÓ, ÍýÈä», Ãèï»ä ÕâÈâô, ãÌÏïãË»â, áë»âï»ä Õ½ëÓë sÕ#Íí ÁëÕâ ãÕØÒí ÍÓ ÍíÈâÌçï ãÕã×wà ¦*wÃiÏ ç Íý½Ã »Òçõ Àë. áâ ãÕÕë¿ÌÑâï áëÑÌä ×âsÝäÒÈâ áÌë ÍâïãÅtÒ ÂÛ»ä êÄë Àë. áëÑÌä »âvÒ×âsÝÌä ÖÑÁ ù¿ä »íãÃÌä Àë. áëÑÌâ "sÌëÚÑç¨â' áÌë ánÒ »âvÒÖï½ýÚÌâ ãÕÕë¿ÌÑâï ÍÇ ÓÖÞ ÍÒëôØÇâ ë¼âÒ Àë. áëÑÌçï "»ÉâÖãÓÈâ', "Öç¼ÑÌä', "½çÁÓâÈä ÐâØâ áÌë ÖâãÚtÒ'éÍÓâïÈ "½íÕËôÌÓâÑÌä ÑÌÌÌoË' ÁëÕçï ÍïãÅÈ ½íÕËôÌÓâÑÌä "s®ëÍÏç»'Ìçï áÌçÕâ »âÒô ÍÇ ÌoËÍâÝ Àë. áëÑÇë "½íÕËôÌÓâÑÌçï ÑÌíÓâjÒ'Ñâï ½íÕËôÌÓâÑÌâ vÒ*kÈtÕ áÌë ÖÁô»tÕÌâï ãÕãÕË ÍâÖâïÌä ¿¿âô »Óä Àë. Èëáí ÏÚçÙçÈ ãÕ]âÌ ãÕÕë¿» éÍÓâïÈ é^âÑ ã×Ü» ÍÇ ÚÈâ.

ÍýãÈÐâáí

65

ãÕÁÒÓâÒ »lÒâÇÓâÒ ÕìY, ãÕÌí »ânÈ - Ùä ãÕÁÒÓâÒ ÕìYÌä ÍýãÈwÄâ "½çÁÓâÈÑâï áâËçãÌ» ãÕÕë¿Ì»ÛâÌâ áâYdwÃâ' ÈÓä»ë ÂÛ»ä Àë. Èëáí ÑÑô½ýâÚä ãÕÕë¿» Àë. áâÓïÐÑâï "ãÕÌí »ânÈ' éÍÌâÑËâÓä ãÕÁÒÓâÒë ½çÁÓâÈä ãÕÕë¿ÌÑâï "ÖâãÚtÒ ×ôÌ', "Áèæ áÌë »ëÈ»ä', "ÌâÌâÔâÔ »ãÕÌä ‘ÕÌd*wÃ' Õ½ëÓë Öï×íËÌ-ãÕÕë¿Ì½ýïÉíÉä ÓÖÔÜä áÌë »îÈç»-Óâ½ä ãÕÕë¿ÌÌä ÌÕä ã ×â ¼íÔä ÚÈä. ãÕÕë¿Ì×âsÝ ÍÇ ÓÖ áÌë êüÑ ÖâÉë ÖïÏïãËÈ Àë, áë áëÑÌä ÌÕÈÓ×ìÔäáë ÍýãÈÍâã È »Òçõ ÚÈçï. "½çÁÓâÈä ÖâãÚtÒÌä #ÍÓë¼â'áë ÓÖÔÜä ×ìÔäÑâï ÂäÇâ áBÒâÖÍèÕô» áâÍëÔ ÌoËÍâÝ ÖâãÚtÒÍý âÌ Àë. "ÔäÔâïÖè»âï ÍâÌ'Ñâï ÈëÑÇë ÌÑô Òç½Ìí ÍãÓ¿Ò »ÓâvÒí Àë. "×ç®ÈâÓ»'Ñâï ã¿ÝâtÑ» ×ìÔäÑâï áëÑÇë Ùä ÌÕÔÓâÑ ÍïÅÒâÌçï ‘ÕÌ¿ãÓÝ áâpÒçï Àë. "±gÕë »âÛÌä Öïs»öãÈ' áëÑÌä ÑÚ^Õ»âïÜä »öãÈ Àë. "ÌâÁç» ÖÕâÓä', "ÍýÐâÈÌâ Óï½'Ñâï áëÑÇë ÚÛÕä ãÌÏïãË»âáí áâÍä Àë. áëÑÌä ÍíÈâÌä ÖâãÚtÒ-ÍÝ»âÓtÕ áÌë ‘ÕÌÌâ Öï¾ØôÌä ÓÖÑÒ áâtÑ»Éâ "ãÕÌâÒ»Ìä áâtÑ»Éâ' ÌâÑë áâÍä Àë.

ÓãÖ»ÔâÔ Àí. ÍÓä¼

ãÕÁÒÓâÒ »lÒâÇÓâÒ ÕìY

ÓãÖ»ÔâÔ ÍÓä¼ - Ùä ÓãÖ»ÔâÔ ÀíÃâÔâÔ ÍÓä¼ áÄï½ áBÒâÖä, ÖãnÌwÄ Öï×íË»-ãÕÕë¿», ãÕYâÉþÕtÖÔ ãÕYâ½çr, ÖmÒ»z ÖïÍâ » áÌë ÖïÕë Ì×äÔ ÖÁô» ÚÈâ. "ÖïÁÒ' éÍÌâÑÉä áëÑÇë "#ãÍÒâÌçï ÂâÅ' ÌâÑ» Ìâû áÌë "ÑèãÖ»âÓ' éÍÌâÑÉä »âvÒí Ô¼ëÔâï. "sÑöãÈ' ÈëÑÌí »âvÒÖï½ýÚ áÌë "‘ÕÌÌâï ÕÚëÇí' ÈëÑÌí ÕâÈâôÖï½ýÚ Àë. ÌâûÑâï áÌë áë ÌâÈë ÐÕâæÑâï ÈëÑÌë ùÅí ÓÖ ÚÈí. "×üÕÔ»' áÌë "ÑëÌâ ½çÁôÓä' ÈëÑÌä ãÕKÒâÈ ÌâÃ¥»öãÈáí Àë. "×üÕÔ»'ÈëÑÌçï ÏÚç Õ¼ÇâÒëÔçï áìãÈÚâãÖ» Ìâû Àë, ÁëÌë ÖâãÚtÒá»â ÑäÌí ÍçÓs»âÓ ÍýâpÈ ÉÒí ÚÈí. "áâÌï ÑäÑâïÖâ', "ÍçÓí¿Ì áÌë ãÕÕë¿Ì', "áâ»â×ÐâãØÈ', "ÖÓsÕÈä¿ï¨Ìí ÑãÚÑâ' áâã ÈëÑÌâ ãÕÕë¿ÌÖï½ýÚí Àë. ÑçãÌÙä ãÁÌãÕÁÒ‘ ÈÉâ ÍïãÅÈ Öç¼ÔâÔ‘ ÁëÕâ ãÕ]âÌÖïÍ»íôÉä Öï×íËÌ áÌë áBÒâÖÕöã^âÌä ÒígÒ ã ×â ÖâïÍÅÌâÓ Ùä ÍÓä¼ ÍíÈë ÖÕôÈíÑç¼ä ÍýãÈÐâ áÌë ÖÕôÈíШ Íý»öãÈ Ìë ÍýÕöã^â ]âÓâ áÌë» áÌç½âÑäáíÌâ ÍýëÓÇâ#Í ÏÌä Ó[â.

ÚäÓâÏÚëÌ ÓâÑÌâÓâÒÇ ÍâÄ» - »ãÕÈâÜëÝë ÈëÑ Á ãÕÕë¿ÌÑâï Èëáí á½ý½NÒ Àë. ÍýKÒâÈ ÖâãÚtÒ»âÓ Ùä ÓâÑÌâÓâÒÇ Õä. ÍâÄ» ÖâÉë ÚäÓâÏÚëÌë sÌëÚÔgÌ »Òâõ ÚÈâï. ÍâÄ»ÖâÚëÏÌâ áÕÖâÌ ÍÀä ÚäÓâÏÚëÌë "ÍÓÔí»ë ÍÝ' ×äØô»Éä ÍâÄ» ÖâÚëÏÌë ÖïÏíËäÌë »ãÕÈâ#Íë ÍÝí Ô¼Õâ ×# »Òâõ ÚÈâï. ÈëÑÌä áâ Ó¿Ìâ ½çÁÓâÈä ÖâãÚtÒÑâï âmÍtÒÍýëÑÌâ Öç ä¾ô »âvÒ áÌë »ÓçÇÍý×*sÈ »âvÒ ÈÓä»ë DÒâÌâ»Øô» ÏÌä ÓÚëÔ Àë. »ãÕÈâ, Ôë¼í, Öï×íËÌ, ãÕÕë¿Ì ÁëÕä Ôë¼ÌÍýÕöã^â ]âÓâ áëÑÇë ÓÇãÁÈÓâÑ ÖçÕÇô¿ï¨», ÌÑô ÖçÕÇô¿ï¨» ÈÉâ éÑâ-sÌëÚÓ*SÑ ÍâãÓÈíãØ» ÍýâpÈ »Òâõ ÚÈâï. ãÕÕë¿ÌÑâï "áâÍÇçï ãÕÕë¿ÌÖâãÚtÒ'(ÑÚâãÌÏïË), "»âvÒÐâÕÌ', "»âvÒâsÕâ ', "ãÕ¨çãÈ' Ìë "ÍãÓÏíËÌâ' ãÕÕë¿ÌÔë¼Öï½ýÚ ÈÉâ "½ÕâÜ äÍ' i¿ÈÌâtÑ» ãÌÏïËí ÁëÕä ÖÑö} ÖâãÚtÒÖëÕâ »Óä Àë. sÝäãÕÕë¿»

ÚäÓâÏÚëÌ ÓâÑÌâÓâÒÇ ÍâÄ»

66

ÍÉÍý ×ô» ÓÇãÁÈÓâÑ ÕâÕâÐâæ ÑÚëÈâ - Ùä ÓÇãÁÈÓâÑ ÕâÕâÐâæ ÑÚëÈâ ½çÁÓâÈÌâ áìãÈÚâãÖ» ÖâËÌíÌâ áBÒâÖä, ½çÁÓâÈä ÖâãÚtÒÌâ ãÌÓïÈÓ ÐkÈ, ÒçÓíÍäÒ áâËçãÌ» ÖâãÚtÒÌâ Õâ¿» áÌë ãÕÕë¿» ÈÓä»ë áÌëÓâ ÚÈâ. ½çÁÓâÈäÖâãÚtÒÑâï ÁëÑ ÓÇãÁÈÓâÑ ÖçÕÇô¿ï¨» ÑÛÕí ãÕ×ëØ ÏÚçÑâÌ Ôë¼âÒ Àë ÈëÑ Á, ÈëÑÌâ »âÛÑâï ÑíÃâ-ÑíÃâ »ãÕáí áÌë Ôë¼»í Ùä ÓÇãÁÈÓâÑÌâ áÌçÑí ÌÌä Úo× Óâ¼Èâ áÌë Ñ Ìä áÍëÜâ Óâ¼Èâ. Ùä ÑçÌ×ä Èí áëÃÔë ÖçËä »Úë Àë »ë “...ÑÌë Ôâ½Õâ ÑâïÅ¥çï »ë Áë »âïæ Ô¼çï Èë ÑâÓçï ÌÉä , ÓÇãÁÈÓâÑÌí ÍÇ ÈëÑâï Ðâ½ Àë.” áÌë» Ôë¼», »ãÕ, áBÒâÖä, ãÕÕë¿»Ìä áâÕä Ôâ½Çä Àë. »ëÃÔâ» ÈëÑÌë ‘ÕïÈ ÖÕôÞâÌÖï½ýÚ(Living Encyclopaedia) »ÚëÈâ. Èëáí ÖâÜÓíÌâ ÍýëÓ» áëÕâ ÖâÜÓ ÚÈâ. áâÍÇä ÍâÖë ÈëÑÌâ ÀèÃâÀÕâÒâ Ôë¼í Àë. ÐèÈ ½çÁÓâÈÌí ÖïÍèÇô åãÈÚâÖ Ô¼ÕâÌä ÈëÑÌâ ÑÌÌä éÑë ÚÈä ÍÇ Èë ÑÌÌä ÑÌÑâï Á ÓÚä áÌë á»âÛë ÈëÑÌçï áÕÖâÌ ÉÒçï.

ÓÇ‘ÈÓâÑ ÕâÕâÐâæ ÑÚëÈâ ãÕWÕÌâÉ Ñ. Ðq - ½ç Á ÓâÈäÖâãÚtÒÌâ Íý É ÑÍï * kÈÌâ áBÒâÖä áÌëÈÃsÉ ãÕÕë¿»íÑâï Ùä ãÕWÕÌâÉÌçï sÉâÌ ã¿Óï‘Õ Àë."ÖâãÚtÒÖÑäÜâ', "ãÕÕë¿ÌÑç»çÓ', "Íè’ áÌë ÍÓäÜâ' Õ½ëÓë ãÕÕë¿Ì½ýïÉíÑâï ÈëÑÌçï È^ÕãÌwÄ áÌë á×ëØ ãÌ#ÍÇ ÈëÑÌë ãÕÁÒÓâÒ áÌë ãÕwÇçÍýÖâ Ìä ÚÓíÛÑâï sÉâÌ áÍâÕë Àë. ÈëÑÌä ×ìÔä ÕËâÓë ±Áç áÌë ÍýÖâ ÑËçÓ Àë. "ÖÓsÕÈä¿ï¨' áï½ë "ÍïãÅÈÒç½Ìçï ÑÚâ»âvÒ'áë áëÑÌçï ä¾ô ÍýÕ¿Ì »ë "ãÕÕë¿Ì ×âsÝ »ë »Ôâ ¬' áë ¿¿âô áëÑÌä ãÕÕë¿ÌÖèÂÌâ ÍçÓâÕâ#Í Àë. "ÍâãÓÐâãØ» »í×', "ÌÑô Ìçï Ñïã Ó'(1-2) áÌë "ãÌÏïËÑâÔâ' áëÑÌâï áBÒâÖÍèÇô áÌë ÑÌíÚÓ ÖïÍâ Ìí Àë. ÃílsÃíÒÌä Àáë» »öãÈáíÌâï ÈëÑÇë ÖÓÛ áÌë rã¿Ó ÖïÍâ Ìí áâpÒâï Àë. "ÕäÓ ÌÑô ' áâÁ ÖçËäÌâï ¿ãÓÝíÑâï éc¿âÖÌë ÏëÖÈçï áëÑÌä ÓÖÍý ×ìÔäÌâ á»ô ÖÑçï Àë.

ãÕWÕÌâÉ Ñ. Ðq Ï¿çÐâæ ÍíÍÃÐâæ ÓâÕÈ - Öã®Ò ÖâãÚ*tÒ» ÖïÍâ Ì áÌë ÍÝ»âÓtÕ ]âÓâ ½âïËäÒç½Ìä ÖâãÚtÒÓçã¿Ìë Öïs»âÓÕâÑâï ÈëÑÌçï Íý âÌ ÑèlÒÕâÌ Àë. 1924Éä 42 ÓãÑÒâÌ ÓãÕ×ï»Ó ÓâÕÛ ÖâÉë "»çÑâÓ'Ìâ ÖÚÈïÝä áÌë 1943Éä 80 ÓãÑÒâÌ ÈïÝä ÈÓä»ë »ç×Û »âѽäÓä Ï’Õä. ½çÁÓâÈÌä Íý’Ìâ Öïs»âÓ áÌë ÖâãÚtÒÌâ ¾ÅÈÓÑâï ÈëÑÌí áÌë "»çÑâÓ'Ìí ÎâÛí áÌnÒ Àë. 1930Ñâï ÈëÑÇë "ÏçËÖÐâ'Ìä sÉâÍÌâ »Óä, ÁëÇë áÌë» ½çÁÓâÈä »ãÕáíÌë ÍýëÓÇâ áÌë ÍýítÖâÚÌ ÍèÓâï ÍâÅ¥âï.1954Ñâï ÁèÌâ ÑçïÏæ ÓâjÒÌä ãÕËâÌÖÐâÑâï ½ÕÌôÓ ÈÓÎÉä À ÕØô ÑâÃë ÈëÑÌä ãÌÑÇè» »ÓÕâÑâï áâÕä. "½çÁÓâÈä ½ýïÉsÉ ã¿Ý»Ôâ'Ñâï ÈëÑÌâ »ÛâãÕØÒ» Ôë¼í áÌë »ÛâãÕÕë¿Ì Àë éÍÓâïÈ "½çÁÓâÈä ãÔãÍÌâ ÌÕâ ÍÓíÆÌçï ãÌÑôâÇ' ÍçsÈ» ÈëÑÇë áâpÒçï Àë. "Ãèï»ä ÕâÈôâáí'Ñâï ÈëÑÇë ãÚn äÑâïÉä Ãèï»äÕâÈâôÌâ »ÓëÔâ áÌçÕâ í Öïã¿È Àë. 1948Ñâï ÍÝ»âÓtÕÜëÝë ÖëÕâ Ï Ô ÓÇãÁÈÓâÑ ÖçÕÇô¿ï¨» ÈÉâ 1975Ñâï "ÍMÙä'Éä ÈëÑÌë ÖnÑâãÌÈ »ÓâÒâ ÚÈâ.

Ï¿çÐâæ ÍíÍÃÐâæ ÓâÕÈ

ÍýãÈÐâáí

67

ãÕwÇçÍýÖâ ÓÇÀíÅÔâÔ ãÝÕë ä - ½çÁÓâÈä ÖâãÚtÒÌâ ÑèËônÒ ãÕÕë¿». ÑâÝ ãÕÕë¿ÌÌâï Ô¼âÇí ]âÓâ áÖâËâÓÇ ÍýãÈwÄâ ÑëÛÕÕä, ãÌÐôÒ ãÕÕë¿Ìâáí »Òâô ÓÚëÈâ ÚíÕâ ÀÈâï ÖâãÚtÒÌä çãÌÒâÑâï ÍýäãÈ áÌë ÑâÌÌâ áãË»âÓä ÏÌä ÓÚëÕçï áë átÒïÈ ãջà ãÖã} Àë. Èëáí ËäÓ½ïÐäÓ áÌë ÍýÖnÌÐâÕë ãÕÕë¿ÌÌë ÕØíô ÖçËä áë»Ëârï ¼ëÅäÌë áãÐ’È ÖâÜÓÈâÌä ÀâÍ ÍâÅÌâÓ ãÕÕë¿» ÚÈâ. Íã@ÑÌâ ÖâãÚtÒÌâ ½âÆ ÍãÓ×äÔÌÉä ½çÁÓâÈäÖâãÚtÒÌë ÌÕí áíÍ áâpÒí. ÌÑô Éä ÔæÌë áâÁÌâ Óë» ÖâãÚtÒ»âÓ áÌë ÈëÑÌä »öãÈáí ãÕ×ë ÈëÑÇë ÈÔsÍ×þ ãÕÕë¿Ìâ »Óä Àë. »ãÕÈâ, »Ûâ áÌë ÖO ÒôÌâ ÑèÛÐèÈ ãÖ}âïÈíÌä ÈëÑÇë áÌë»ÕâÓ ÖÑÉô ¿¿âô »Óä Àë. "ãÕÕë¿Ì', "ÍãÓ×äÔÌ', "áÕâô¿äÌ ã¿nÈÌâtÑ» ½Y' áÌë "éÍâÒÌ' ÁëÕâ ÈëÑÌâ ãÕÕë¿Ì½ýïÉí ÈëÑÌë ÖÁô»Ìä »Üâáë Ñè»ë Àë. Èëáí ÖÑÉô ãÕÕë¿» ÚíÕâ éÍÓâïÈ Öçï Ó ½Y»âÓ ÍÇ Àë. "ÐâÕÌâ Öö*wÃ' áÌë "¨çÑÍÇô' ÈëÑÌâ ’ÇäÈâ ãÌÏïËÖï½ýÚí Àë.

ãÕwÇçÍýÖâ ÓÇÀíÅÔâÔ ãÝÕë ä

½çÇÕïÈÓâÒ áâ¿âÒô

½çÇÕïÈÓâÒ áâ¿âÒô - ÌÕÔ»Éâ»âÓ, ÌâÃ¥»âÓ, ÕâÈâô»âÓ, ¿ãÓÝ»âÓ Ùä ½çÇÕïÈÓâÒ áâ¿âÒô ãÓÒâæ ÌÕÔ»Éâáí ÑâÃë ’ÇäÈâ Àë. ãÓÒâæ ÖâÚÖÌä ÌÕÔ»Éâáí áë ½çÇÕïÈÓâÒÌä ãÕã×wÃÈâ ÏÌä ½æ. ÐâÕ»íÌë áâï‘ Ìâ¼ë áëÕä ÐâØâ×ìÔäÑâï Éí»ÏïË ÖâãÚtÒ áï âÁë íÆÖí ÁëÃÔä »öãÈáí áëÑÇë Ô¼ä. " ãÓÒâÔâÔ', "Ö>ÓÏâÓ', "ÖÓÎÓí×', "ÁÛÖÑâãË' ÁëÕä Öâ½ÓãÕØÒ» »ÉâáíÌí ãÓÒí áëÑÇë Õâ¿» ÖÑÜ ¼çlÔí »Óä äËí. áëÑÇë "ÑÚâáÑâtÒ ÑâËÕ', "Õ~Ó ½Æ', "ÖâÓï½ ëÕ' ÁëÕä áìãÈÚâãÖ» ÌÕÔí ÍÇ áâÍä Àë. áëÑÇë "álÔâÏëÔä', "’ë½ÑâÒâ', "á¼íÕÌ', "áâ;âÈ' ÁëÕâï Ìâûí ÍÇ áâpÒâï Àë, ÁëÑâï "álÔâÏëÔä' Öâ½ÓÖïÏ} ÖÎÛ áãÐÌëÒ Ìâû Àë. "ÖçÐâØ¿ï¨ ÏíÂ' ÁëÕïç ¿ãÓÝ Ôë¼Ì áëÑÌä »ÔÑë áâpÒïç Àë. áâÍÇâ åãÈÚâÖÌçï ½îÓÕ »ÓÕçï, ÕÈôÑâÌÌâ Óï½í ÂäÔÕâ áÌë ÑâÌÕäÒ ÑèlÒíÌä á*sÑÈâ â¼ÕÕä áë áëÑÌâ ÖÁôÌÌâ ãÝãÕË ÚëÈç Ó[â Àë.

¿ï¨Õ Ì ¿äÑÌÔâÔ ÑÚëÈâ - ÖâãÚtÒÜëÝë ÌâÃ¥ÑÚüØ ¿n¨Õ ÌÌí ÍýÕë× »ãÕÈâ ]âÓâ ÉÒí. á½ëÒ ÍöTÕä Àï , ÍýÕâÚä ÍY áÌë Ö&âÌëÃ-ÝÇëÌçï ÌÕä ÍëÆäÑâï áÕÈÓÇ ÈëÑÌâ "ÒÑÔ' »âvÒÖï½ýÚÉä ÉÒçï. "åÔâ»âvÒí'Ñâï Ðâæ-ÏÚëÌÌâï sÌëÚÌâï »âvÒí áâpÒâï. ½çÁôÓÐ*kÈ áÌë sÕ ë×Ð*kÈÌä »ãÕÈâáí ÍÇ Ó¿ä Èí áÀâï Ö »ÃâÜ»âvÒí ÍÇ áâpÒâï. ÈëÑÌä ÍýãÈÐâ ÌâÃ¥ÜëÝë ãÕ×ëØ ÑÚíÓÈä ë¼âÒ Àë. áãÐÌëÒ Ìâûí Ó¿ä ÌâÃ¥ÖâãÚtÒÌë ÖÑö} »Òç.õ »ãÕÈâÌí ÌâÃ¥Ñâï ãÕãÌÒí½ »Óä áâpÒí. ÏâÛÌâûí,ÓëãÅÒíÌâûí, ¿ãÓÝâtÑ» Ìâûí, ÍýÚÖÌí áÌë ÐÕâæ ×ìÔäÌâï ÌâûíÌâ ÖÎÛ ÍýÒí½í »Òâô Àë. "á¼í', "Ñè½ä sÝä', "áâ½½âÅä', "Ìâ½âÏâÕâ', "ÌÑô Ìä Óï½ÔäÔâ' ÁëÕâï »ïæ» Ìâûí ÈëÑÇë ÔKÒâï áÌë ÖÎÛÈâÍèÕô» Óï½Ñï¿ ÍÓ éÈâÒâõ. "áâ½½âÅä' ÁëÕçï Ã÷ëÁëÅä Ìâû áëÑÌçï ÙëwÄ ÌâÃ¥ÖÁôÌ ½ÇâÒ Àë. "½ÄãÓÒâï' ÙëÇäÌâï 11 ÍçsÈ»íÑâï áâtÑ»Éâ áÌë ÖïsÑÓÇí áâÔëKÒâï Àë. áëÑÌâ vÒ*»ÈtÕÌä ¦Æ Ñç¨â áëÑÌâ ½Y ÍÓ áï»âÒëÔä Àë.

¿ï¨Õ Ì ¿äÑÌÔâÔ ÑÚëÈâ

68

ÍÉÍý ×ô»

jÒíÈän¨ Ú. Õë

jÒíÈän¨ Ú. Õë - "ÚâsÒ ÖÑýâÃ' ÈÓä»ë áâÁë ÍÇ jÒíÈän¨ Õë ½çÁÓâÈä ÖâãÚtÒÑâï áÌnÒ sÉâÌ Ðí½Õä Ó[â Àë. ½âïËäÒç½Ñâï »ÃâÜÉä ÑçkÈ, ãÌ õ× áÌë ãÌ íôØ ÚâsÒÓÖÌâ ÖâãÚtÒÖÁôÌÑâï Èëáí ÖÕíôÍÓä Àë. ÈëÑÌâ ÖâãÚtÒãÕÌí Ñâï sÉèÛÈâ áÌë áãÈ×Òí*kÈÉä ÍÓ ÖèxÑ Ïîã}» sÍ×ô ’ëÕâ ÑÛë Àë. ÓíiÁ â ‘ÕÌÑâïÉä ÈëÑÇë ÚâsÒ ÖâÓÕëÔçï Àë. ÀÝä ÁëÕä ÁÅ ÕsÈçÉä ÑâïÅäÌë ‘Ð ÁëÕä áãÈ ¿ëÈÌÕïÈä ÕsÈçÑâïÉä ÚâsÒÌä ãÌwÍã^â »ÓäÌë ãÕÍçÔ ÖâãÚtÒ ÈëÑÇë ÖjÒõç Àë. ÍíÈâÌâ Ðí½ë ÍÇ Èëáí ãÕ×ç} áiÚÖ» ãÕÌí Ö‘ô ×»ë Àë. "Óï½ÈÓï½'-1Éä 6, "ÓëÈäÌä ÓíÃÔä', "jÒíÈän¨ ÈÓï½' Õ½ëÓë ÈëÑÌä ÑçKÒ »öãÈáí Àë. ÚâsÒ ÖâÉë ÑâüÑ» ãÕ¿âÓ »ë ãÎÔÖèÎäÌí ãÕãÌÒí½ Èëáí áâÖâÌäÉä »Óä ’Çë Àë. "áÑë ÏËâï'(ËÌÖç¼ÔâÔ ÑÚëÈâ ÖâÉë) ÚâsÒ-ÌÕÔ»Éâ ÍÇ ÈëÑÇë áâÍä Àë. "ÔgÌÌí éÑë ÕâÓ' áÌë "ÍäÅâ½ýsÈ ÍýíÎëÖÓ' ÁëÕâï ÈëÑÌâ Ìâûí Óï½ÐèãÑ ÍÓ ÐÁÕâÒâï Àë.

çÔâ ÐâÒ⠻⽠- ½çÁÓâÈÌä Ôí»Öïs»öãÈ áÌë Ôí»ÖâãÚtÒÌë á¼ïÅ ÕÚëÈâï Óâ¼ÌâÓ »ãÕ çÔâ ÐâÒâ »â½. ÍíÈâÌä ÑîãÔ»ÕâÇäÑâï "»â½ÕâÇä'Ìâ áâÄ Ðâ½Ìä Ðëà áâÍÌâÓ »ãÕÙäÌí ÐâÓÈ ÖÓ»âÓë å.Ö.1965Ñâï ÍMÙä åÔ»âÏ áâÍäÌë ÒÉâÉô ÏÚçÑâÌ »Òõç. Èëáí ÑâÌÈâ »ë »ãÕÈâ ÕËâÓë ÖÓÛ ÏÌë,ÖâÑânÒ Ôí»í ÖÑ‘ ×»ë , ½âæ ×»ë áÌë Ôí»íÌë éÍÒí½ä ÉâÒ Èë ÑÚ^ÕÌçï Àë. áâ »âÒô ÈëÑÇë ÍíÈë Öçï Ó ÓäÈë ÍâÓ ÍâÅ¥çï. ÓâÑâÒÇ áÌë ÑÚâÐâÓÈÑâïÉä Ôí»íÍÒí½ä ÐâÕíÌë ÖÓÛ ×b íÑâï ÍÓíÕä Ôí»_ ÒÑâï éÈâÓÌâÓ Ùä »â½Ìïç ÔxÒ ÖÑâÁÖçËâÓí Ó[çï Àë. ÍÓïÍÓâ½È ¿âÓÇä ¾âÃäÌâ ÈëÑÌâ ½âÌë Ú’ÓíÌä ÖÐâáí ÅíÔâÕä Àë. Ôí»ÕâÈâô »ÚëÈâ ÈëÑÌâ ÓÇ»Èâ »ïÄë »ïæ» Ôí»íÌë ÚÖâvÒâ-ÓÅâvÒâ Àë. ÈëÑÌâ Ñç¼ë ÓâÑâÒÇÌâ ÍýÖï½í ÖâïÐÛÕâ Èë áë» lÚâÕí Àë. ½çÁÓâÈä Ôí»ÖâãÚtÒÑâï Ùä Ñë¾âÇä ÖâÉë Ùä çÔâ ÐâÒâ »â½Ìçï ÌâÑ áÑÓ Àë.

çÔâ ÐâÒâ »â½

ÅíÔÓÓâÒ Óï½äÔÓâÒ Ñâï»Å - ½âïËäÕâ ä ã×ÜÇ»âÓ Ùä ÅíÔÓÓâÒ Ñâï»Å Öï×íË»ãÕÕë¿» ÚÈâ. áëÑÇë ÍçÓâÈ^Õ, Íýâ¿äÌ ÖâãÚtÒ áÌë Öïs»öãÈÑâï Öï×íËÌ »Òçõ. " áÔï»âÓÍýÕëã×»â', "Öïs»öÈ ÌâÃ¥ ÖâãÚtÒÌâ ãÕ»âÖÌä #ÍÓë¼â', "ÖâãÚtÒÑäÑâïÖâÌâ Ïë ÍýWÌí', "»âvÒãÕÕë¿Ì', "½çÁÓâÈä »âvÒÍý»âÓí' áëÑÌâ ãÕÕë¿Ì½ýïÉí Àë. "ÌìÕëY'ÌâÑÌâ ÈëÑÌâ Öï½ýÚÑâï áëÑÇë ÌÕÔ»Éâ, ÌÕãÔ»â, áë»âï»äÌä ¿¿âô »Óä Àë. áëÑÇë ÍýKÒâÈ »öãÈáí "ÖÓsÕÈä¿ï¨', "×üÕÔ»'Ìâï ãÕÕë¿Ì Íý×sÒ Àë ÍÇ "ÂëÓ Èí ÍäËâï Àë ’Çä ’Çä'Ìçï ãÕÕë¿Ì » â¿ áëÑÌä ÙëwÄ áâÔë¼Ìâ Àë. "±gÕë Ñâï é^âÓ ËýçÕ', "ÚíÛäÌçï ÑèÛ', "»l»ä áÕÈâÓ', "ÖçÓâwÃ÷ áÌë áâÌÈô'áë Ôë¼íÑâï Íýâ¿äÌ ÖâãÚtÒÌë ×âsÝäÒ ÓäÈë ÓÁè »Òçõ Àë. "±gÕë Ìâ Õã×wÄÌçï ×ôÌ', "½äÈâÌí Ïçã}Òí½' áëÑÌâ ËÑôÞâÌÌâ ½ýïÉí Àë. áëÑÇë "нÕâÌÌä ÔäÔâ' ÌâÑë ÍíÇä ÈëÓÖí Íï*kÈÌçï Àï íÏ} »âvÒ ÔKÒçï Àë. Ùä ÅíÔÓÓâÒ áÕâô¿äÌ ±ãØ, ÍïãÅÈ, »âvÒ×âsÝä áÌë ãÕÕë¿» ÚÈâ.

ÅíÔÓÓâÒ Óï½äÔÓâÒ Ñâï»Å

ÍýãÈÐâáí

69

ÂäÇâÐâæ ëÖâæ, sÌëÚÓ*SÑ - sÕâÈïXÒÖï½ýâÑÌâ ÖëÌâÌä "sÌëÚÓ*SÑ'áë sÕâËäÌÈâ áÌë ë×Ð*kÈÌâ ÐâÕâãÐãÌÕë×ÕâÛä »ãÕÈâáí Ó¿ä Àë. ½âïËäÒç½Ìâ Óï½ë Óï½âæÌë ÖâãÚtÒÑâï ÓÁè ÉÒëÔä ë×Ð*kÈÌí ÍýÉÑ é z½âÓ ÈëÑÌä »ãÕÈâÑâï ÂäÔâÒí Àë. ÖâÑâãÁ» ãÕØÑÈâ ÖâÉëÌí áâ®í× áÌë äÌÁÌÕâtÖlÒ ÈëÑÌä »ãÕÈâÑâï ÀÔ»âÒ Àë. ÈëÑÇë Öç ä¾ô i¿ÈÌ»âvÒí ÍÇ ÓcÒâï Àë. ùÅä áâÓÈ áÌë ãÕÓÚÌâ ÐâÕí ÍÇ áëÑÌâï »âvÒíÑâï áâÔë¼âÒâï Àë. ÔâãÔtÒ áÌë sÕÓÑâËçÒô áëÑÌä ãÕ×ëØÈâ Àë. ’ÍâÌÌâ »âvÒÍý»âÓ "Úâæ»ç'Ìí ÍýÒí½ ÍýÉÑÕâÓ »ÓäÌë Èëáíáë áë» ÌÕä »âvÒ»ëÅä »ïÅâÓä Àë. Ö^âÓ áÜÓÌâ ½çcÀÑâï Íý»öãÈÌâ á zÐçÈ ÖO ÒôÌçï ÈëÑÇë ÍâÌ »ÓâvÒçï Àë. »ãÕÍýãÈÐâÌë ÍÅ»âÓ#Í áâ Ô¾çsÕ#ÍÑâï, »ãÕÌä sÕsÉÈâ, ×b ÍýÐçtÕ áÌë ÓÖd*wÃÌí ÖÑnÕÒ ÉÒí Àë. »ëÃÔâï» ½ãÈ×äÔ ã¿Ýí Úâæ»çÑâï ÈëÑÇë ÖÚÁ ÓäÈë áâÔëKÒâï Àë. »ãÕ sÌëÚÓ*SÑ ÌÕãÔ»â»âÓ ÈÓä»ë ÍÇ ÍýãÖã} ÍâmÒâ Àë. ÈëÑÌä ÕâÈâôáíÑâï ÍÇ »ãÕÈâÌí Óï½ ÀÔ»Èí ë¼âÒ Àë. ‘ÕÌÌâï ÑèlÒí áÌë ÕâÈâô»ÔâÌä ÖÑÈçÔâ ÈëÑÇë ÏÓâÏÓ Öâ¿Õä Àë.

̽äÌ âÖ ÍâÓë¼

ÂäÇâÐâæ ëÖâæ, sÌëÚÓ*SÑ

̽äÌ âÖ ÍâÓë¼ - áBÒâÖä ãÕÕë¿» , áÌçÕâ » áÌë ÖïÍâ » ÈÓä»ë Íýâ. ̽äÌ âÖ ÍâÓë¼ ã¿ÓsÑÓÇäÒ Àë. áëÑÇë Ïï½âÛäÑâïÉä ×Ó ¿ï¨ áÌë ÓÕän¨ÌâÉÌä ÑíÃâ Ðâ½Ìä »öãÈáíÌí ½çÁÓâÈäÑâï áÌçÕâ »Òíô. Ãâ½íÓÌä "¾Óë ÏâãÚÓë' ÈÉâ ×Ó ÏâÏçÌä "ÍãÓÇäÈâ' ÁëÕä ÖçKÒâÈ ÌÕÔ»ÉâáíÌí ½çÁÓâÈÌë ÍãÓ¿Ò áëÑÇë áâpÒí. "½äÈâïÁãÔ'Ìí ÍÇ ½çÁÓâÈäÑâï áâsÕâ áâpÒí. áâ éÍÓâïÈ Ïï½âÛäÌâ áÖïKÒ áÌçÕâ í ÑèÛÌë ÕÎâ âÓ, ÍýâÖâã » áÌë ãÕ× Àë. "áãÐÌÕÌí ÓÖãÕ¿âÓ áÌë Ïä’ Ôë¼í' áëÑÌâ áBÒâÖÔë¼íÌí Öï½ýÚ Àë. "Ì ÚnÒÈë'Ìâ áÌçÕâ ÑâÃë áëÑÌë ÖâãÚtÒá»â ÑäÌí ÍçÓs»âÓ ÑLÒí Àë. áï½ýë‘ áÌë Öïs»öÈÑâïÉä ÍÇ éÍÒí½ä áÌë ét»öwà ÖâãÚtÒâÌçÕâ áëÑÇë áâpÒâ Àë. áëÑÌä ÍâÖëÉä "ÌÕÔÓâÑ', "ÑÚâ ëÕ ëÖâæ', "ÍýëÑâÌï ', "½âïËä‘' ÁëÕâï ¿ãÓÝÔÜä ÍçsÈ»í ÍýâpÈ ÉÒâï Àë. ÑîãÔ» áÌë áÌçÕâ Ìâ ÉæÌë íÆÖí ÁëÃÔâ ½ýïÉí áâÍÌâÓ Ùä ÍâÓë¼ ãÌwÄâÕâÌ áÌë ãÕÓÔ ÖâãÚtÒ»âÓ Àë.

ã»×ÌiÖÚ ¿âÕÅâ - ÑÑô½ýâÚä ÍýÖï½íÌâ áâÔë¼» áÌë ‘ÕÌÑâï½lÒÌçï ×ôÌ »ÓÌâÓâ ÖÁô» Ùä ã»×ÌiÖÚ ¿âÕÅâ. "ãÁpÖä'Ìë éÍÌâÑë ÑâÌÕ‘ÕÌÌâ ÕâsÈãÕ» áÌçÐÕíÌâ "áÑâÖÌâ ÈâÓâ'Ìâ Ôë¼» Ùä ¿âÕÅâ áë» ÖâË» ÖâãÚtÒ»âÓ Àë. "áÑâÖÌâ ÈâÓâ'Ñâï áëÕâ ÍýÖï½í áâpÒâ Àë »ë áë ã¿Óï‘Õ ÕâÈâôáí »ë Óë¼âã¿Ýí ÈÓä»ë ½çÁÓâÈäÑâï ÖçãÕKÒâÈ Àë. ÈëÑÌä ÍâÓ ×ô»Èâ sÍ×þ ’Ò ÈëÕä Àë. "×ÕôÓä'Ìä ÕâÈâôáí ÈëÑÇë áâÍä Àë. "ÖÑç¨Ìâ ]äÍ' ÈëÑÌí ½ÇÌâÍâÝ ãÌÏïËÖï½ýÚ Àë. "áÑâÖÉä ÍèÌÑ ÐÇä'Ìä áâDÒâ*tÑ» ãÕ»âÖÌä áâtÑ»Éâ áÌí¼ä Àë. áëÑÌâï ãÚÑâÔÒÌâï ÍÝí »â»âÖâÚëÏÌâ "ãÚÑâÔÒÌí ÍýÕâÖ'Ìä ÁëÑ Òâ ½âÓ ÏnÒâï Àë. "ÜãÝÒ' áÌë "ÌÕ½çÁÓâÈ' ÓâwÃ÷äÒ ÖâpÈâãÚ»Ìçï ÖïÍâ Ì áëÑÇë »Òçõ ÚÈïç. áÑëãÓ»âÑâï Ñç¨ÇÌä ãÕ×ëØ ÈâÔäÑ ÔëÌâÓ Ùä ¿âÕÅâ ÕÅí ÓâÑâï ÖâËÌâ áÌë ¿ëÈÌâ ÍýëÖÌçï Öï¿âÔÌ »ÓÈâ ÚÈâ.Ùä ã»×ÌiÖÚ ¿âÕÅâáë álÍ ÍÇ áÌnÒ ÖâãÚtÒáâpÒïç Àë.

ã»×ÌiÖÚ ¿âÕÅâ

70

ÍÉÍý ×ô»

»ë×ÕÓâÑ »â. ×âsÝä

»ë×ÕÓâÑ »â. ×âsÝä - ãÕÕë¿»íÌä ÍÓïÍÓâÑâï ÍÇ ãÕÕë¿» »ÓÈâï ÕËç Èí Öï×íË» áëÕâ Ùä »ë.»â.×âsÝä‘ ÏÚçÑç¼ä ÍýãÈÐâ ËÓâÕÌâÓ Íý»âïÅ ãÕ]âÌ Àë. áëÑÇë ÑDÒ»âÔäÌ »ãÕáí áÌë »öãÈáíÌçï ÖâÓçï áëÕçï Öï×íËÌ »Òçõ Àë. "»ãÕÓã¿È'Ìâ Ïë Ðâ½íÑâï áëÑÇë ÑDÒ»âÔäÌ »ãÕáí ãÕØë Öï×íËÌ »Óä álÍÞâÈ »ãÕáí ÍÓ Íý»â× ÍâÅ¥í Àë. ÑDÒ»âÔäÌ ½çÁÓâÈä »öãÈáíÌâï Öï×íËÌ ÖâÉë ÖïÍâ ÌÌâï ÖçÎÛ Ôë¼ë ¿âÔäÖë» »öãÈáí ÑÛë Àë. áëÑâï ÌÓiÖÚ, ÐâÔÇ, ÍýëÑâÌï Ìë ÒâÓâÑÌä »öãÈáíÌâ Öï½ýÚí ÈÉâ ÑÚâÐâÓÈÌâ ÍÕíô ÌoËÍâÝ Àë. ½çÁÓâÈä ÐâØâãÕÞâÌ áÌë vÒâ»ÓÇÌâ ÜëÝë áëÑÌçï Íý×sÒ Íý âÌ Àë. ÐâØâ×âsÝ ÑâÃë ÐâÓÈ ÖÓ»âÓë ÈëÑÌë "ÍMÙä' ÖnÑâÌÉä ÌÕâjÒâ Àë. "ÏöÚ z ½çÁÓâÈä »íØ Ðâ½ 1-2', "½çÁÓâÈä ÐâØâÌí ÍâÒâÌí »íØ' Õ½ëÓë ÈëÑÇë ÍýãÖ} »Òâô Àë. áâ éÍÓâïÈ Öïs»öÈ »âvÒ×âsÝ, åãÈÚâÖ áÌë Öïs»öãÈÌä »öãÈáí, áë»âï»äáí, Öïs»öÈ áÌë áï½ýë‘ÑâïÉä áÌçÕâ í ÈëÑÇë »Òâô Àë. ÈëÑÇë "ãÕWÕ iÚ ç ÖÑâ¿âÓ'ÑâãÖ»Ìâ áÌë ÕlÔÐÖïÍý âÒÌâ "áÌç½ýÚ' ÑâãÖ»Ìâ ÈïÝä ÈÓä»ë ÍÇ »âѽäÓä »Óä Àë.

Öçï Ó‘ ½í»çÔ âÖ ÏëÃâæ - ¼ïÅ »âvÒí, êüÑ »âvÒí. ½äÈí áÌë ÐÁÌíÌâ »ãÕ Ùä Öçï Ó‘ ÏëÃâæ. ½âïËäÒç½Ìâ áâ »ãÕ ãÕÕë¿» áÌë áDÒâÍ» ÈÓä»ë ÍÇ ÌoËÍâÝ Àë. "jÒíãÈÓë¼â', "ån¨ËÌç', "ãÕ×ëØâïÁãÔ', "Ö z½È ¿ï¨×äÔâÌë', "ÈçÔÖä Ô' Õ½ëÓë ÈëÑÌâ »âvÒÖï½ýÚí Àë. áëÑÇë "ÖçÔí¿ÌâÌçï Ôí¿Ì âÌ' áÌë "×sÝ ÖïnÒâÖ' ÁëÕâï ¼ïÅ »âvÒí áâpÒâï Àë. "Ö z½È ¿ï¨×äÔâÌë' »rÇÍý×*sÈ »âvÒÑâï ÍtÌäÌâ áÕÖâÌ ãÌãÑ^âë áëÑÌë é zë×äÌë »ÓâÒëÔâ é z½âÓíÑâï ‘ÕÌi¿ÈÌ Íý½Ã ÉâÒ Àë.ÈëÑÇë Àï íÏ} »âvÒí ÈëÑÁ ÔÒÑËçÓ ½äÈí ÓcÒâï Àë. ½çÁÓâÈä ½äÈíÑâï áëÑÌä ãÕã×wÃÈâ áë ãÓÒâãÕØÒ» ÌâãÕ»-½äÈí Àë. "ÙâÕÇä ãÕ âÒ', " ãÓÒâÍäÓ' Ìë ¼âÖ Èí "álÔâÏëÔä' ½äÈÉä áë sÑÓÇäÒ Àë. áëÑÌâ "¼ëÔ í' ÁëÕâï é^âÑ Ð*kÈ»âvÒí áâsÕâY Àë. "½çÁÓâÈ ÖâãÚtÒÑâï Ö&âÌëÃ' áÌë "ÖçÕÇôÑë¾' ãÕÕë¿Ì½ýÉ ï íÑâï ÈëÑÇë áDÒâÍ»äÒ áBÒâÖÌä ÓäÈë Öì}âïãÈ» áÌë sÕ#ÍÔÜä

ÓâÑÌâÓâÒÇ Ìâ. ÍâÄ»

Öçï Ó‘ ½í»çÔ âÖ ÏëÃâæ

ÓâÑÌâÓâÒÇ Ìâ. ÍâÄ» - Í¿äÖ ÕØôÌä ÕÒë ÈëÑÇë "Í¿âÖ ÕØô ÍÀä' ÌâÑÌä ÌÕÔ»Éâ Ô¼ä áÌë ÖâãÚtÒÌä çãÌÒâÑâï ’ÇäÈâ ÉÒâï. áâÂâ äÌä ÈÑâÑ ÔÅÈíÑâï Öã®Ò Ðâ½ ÔäËí ÚÈí. ÖâÉë-ÖâÉë ½âïËä‘, ÖÓ âÓ ÕlÔÐÐâæ ÍÃëÔ, ÏâÔ ã×ÜÇÌâ ÍýÇëÈâ ã½ÁçÐâæ Õ½ëÓë ÑÛäÌë Ö ÁëÃÔâï ‘ÕÌ ¿ãÓÝí ÔKÒâï. ®âïãÈ»âÓä ×Úä í ÈÉâ ÖïÈíÌâï ¿ãÓÝí- ËÑô»Éâáí, ÍýÕâÖÕÇôÌí ÍÇ ÔKÒâï, Èë ÏËçï ÖâãÚtÒ ã»×íÓíÌâ ‘Õ̾ÅÈÓ ÑâÃë ÈëÑÌçï ÑèlÒÕâÌ Íý âÌ Àë. sÕâÑä ãÕÕë»âÌï Ìâ ÖâãÚtÒÌâ ÏâÓ ½ýïÉÌçï ÖïÍâ Ì »Óä áëÑÇë ½çÁÓâÈÌä Íý’Ìë sÕâÑä ãÕÕë»âÌï Ìâ ãÕ¿âÓíÉä ÍýÐâãÕÈ »Òâô. ÏËçï ÑÛäÌë ÈëÑÇë áeÖä ÁëÃÔâï ÍçsÈ»í ÔKÒâï Àë. ÖÑâÁÖëÕ» ÈÓä»ëÌä ÈëÑÌä ÍýÕöã^âáí, áâ ÖâãÚtÒÌâ é z½ÑÌçï ÍýëÓÇâÏÛ Ó[çï . áÌë» ã×ÜÇÖïsÉâáíÑâï áâ¿âÒô ÈÓä»ë ÖëÕâáí áâÍä ãÕYâÉþáíÌâ ‘ÕÌ ¾ÅÈÓ ÑâÃë éÍÒí½ä ÖâãÚtÒ ÍÇ ÓcÒçï. çãÌÒâÐÓÌâ ã×ÜÇ ÍýÕâÚí ’ÇÕâÖÑÁÕâ ÈëÑÇë áÌë» ë×íÌí ÍýÕâÖ »Òíô ÚÈí.

ÍýãÈÐâáí

71

ѽÌÐâæ ÐèËÓÐâæ ÍÃëÔ - »ãÕ ÍÈäÔ - »ãÕ "ÍÈäÔ' ½âïËäÒç½Ñâï ÈëÑÌä Óï½ ü×ÈâÐÓä áÌë þÔä ½ÂÔ áÌë ½ÂÔÌä ÐâØâ×ìÔä-áâ»öãÈÌâ ÍýÒí½í ÑâÃë ÑÚ^ÕÌâ Àë. »ãÕ »Úë Àëð “ Ñë áâ¼Ó ÍÈãÔÒâÌë »Úí Àí ×çï ÈÑë áâÕä¬, Ì áâpÒí ÍýëÑ Èí ÑçÁÌë-ÚÕë ¼ÍÌâ ã ÔâÖâ ×⬔ ÍíÈâÌë ‘ÕÌÑâï ÍÅëÔâï çð¼í, ÉÒëÔí ãÕWÕâÖ¾âÈ, ãÑÝíÌä ãÕÑç¼Èâ, sÕÁÌíÌí ¨íÚ ÏËçï ÚÈâ×â#Íë Íý½Ãë Àë. ÈëÑÌâ ôÑâï ÍÇ Óï½äÌ ÑsÈä Àë.Ùä ÏâÔâ×ï»ÓÌä ½ÂÔíÌä ÑsÈä ÈëÑÇë ‘ÕïÈ »Óä Àë. ÈëÑÌí »âvÒÖï½ýÚ "ÍýÐâÈÌÑô â' Íý»öãÈ, ÍýÇÒ áÌë ÌÑô âÌâ ÑãÚÑâ ÖâÉë ‘ÕÌÌä ÚÈâ×â áÌë »ÓçÇâÌçï ÍÇ ½âÌ ½âÒ Àë. Èëáí ÎâÓÖä ×b í, ×ìÔä áÌë ½ÂÔÌâ ãÕãÕË ÍýÒí½í »Óë Àë. Èëáí ÍýÒí½ÕäÓ Àë,Îâï»Åâ ½ÂÔÕäÓ Àë. ÈëÑÌâ ÖÁôÌÌí ÑçKÒ ÖèÓ »ÓçÇÈâ Ó[í Àë, ÍÇ ÈëÑÌâÑâï ÚâsÒãÌ#ÍÇÌä ×*kÈ Àë áë ÈëÑÌçï "ÕâÖÕkÔë×ÍãÓÚâÓ' ×âôÕë Àë.

»ãÕ ÍÈäÔ

Ò×ÕïÈ ÍïÅ¥â

Ò×ÕïÈ ÍïÅ¥â - áë»âï»ä ÌâûíÌâ Ó¿ãÒÈâ ÈÓä»ë KÒâãÈÍýâpÈ ÖÁô» Ùä Ò×ÕïÈ ÍïÅ¥â. ÌÕäÌ ×ìÔäÌâ áë»âï»ä Ô¼ÌâÓâáíÑâï áâY áëÕâ ÏÃçÐâæ éÑÓÕâãÅÒâ áÌë ÍÀä ÍýâÇ‘ÕÌ ÍâÄ» Õ½ëÓëÌä ÍÓïÍÓâÑâï Ò×ÕïÈÐâæ ½ÇÌâÍâÝ ÌâÑ Àë. áëÑÌä Ïä‘ Íý×sÒ ÍýÕöã^â Èë ã×wà áÌë Öï½äÌ ÖâãÚtÒ»öãÈáíÌçï "ÕâüØ»' »âÆÕâÌä ÚÈä, ÁëÌâ ÎÔsÕ#Í "ÕäÇâ' áÌë "×Ó 'Ìâ áï»í ÑLÒâ. "ÍÅ â ÍâÀÛ', "á. Öî.»çÑâÓä', "Ñ ÌÑïã Ó', "ÓÖ‘ÕÌ', "×ÓÈÌâ ¾íÅâ', "¾Ó äÕÅä', "ãÝÕëÇä' Õ½ëÓë ÌâãûâáíÌâ Öï½ýÚí áÌë Ôë¼í ]âÓâ áëÑÇë ÖÕâ- íÆ âÒ»â ÖçËä ÖâãÚtÒÍýÕöã^â »Óä. ÑçïÏæÌâ ’ÇäÈâ "»ÔÑÑïÅÛ'Ìâ sÉâÍ» ÖBÒíÑâïÌâ Èëáí áë» ÚÈâ. Ó ÕØëô "»çÑâÓ'Ñâï Íý½Ã ÉáëÔä ø^âÑ »öãÈ ÑâÃë áÍâÈí "»çÑâӿ層'áë Ùä Ò×ÕïÈ ÍïÅÒâÌä ëǽä ÚÈä. Èëáí ½çÁÓâÈÌâ áë» Öïs»âÓÍýëÑä ÖâãÚtÒ ÖëÕ» ÚÈâ.

ÑÌÖç¼ÔâÔ Ñ½ÌÔâÔ ÂÕëÓä - Ùä ÑÌÖç¼ÔâÔ ÂÕëÓä ãÕ]âÌ ÍýâDÒâÍ», ÖÎÛ ÕkÈâ, ÖÑÉô ãÕÕë¿», ÐâØâÌâ ùÅâ ’Ç»âÓ, ÖÎÛ áÌçÕâ » ÈÉâ ÌÕãÔ»â»âÓ Èí ¼Óâ ÍÇ ÈëÑÌä ãÕã×wà »äüÈ Èí »ãÕ ÈÓä»ëÌä Á Àë. ãÕ× ÐâÕãÌ#ÍÇ áÌë ÍýâÖâã » ÕÇôÌíÉä ÖÐÓ »ãÕÈâÌí ÎâÔ ÈëÑÌä ÍâÖëÉä ÑLÒí Àë. ÔâïÏä Àï íÏ} »âvÒÓ¿Ìâáí ÈëÑÌä ãÕ×ëØÈâ Àë. "»çÓçÜëÝ'Ìâï ÍýÖï½»âvÒí ÈëÑÌçï ÙëwÄ »âvÒâÍôÇ Àë. ÍýëÑ»âvÒíÑâï »ãÕÌä ÖO ÒôÐ*kÈ áâÔë¼âÒ Àë. Ù}âïÁãÔ »âvÒíÑâï ÑötÒç ãÕ×ëÌçï ã¿ïÈÌ ÍÇ ÌíïËÍâÝ Àë."¿ï¨ èÈ', "ÎèÔ íÔ', "áâÓâËÌâ', "áãÐÖâÓ', "áÌçÐèãÈ' áÌë "»âvÒÖçØÑâ' ÈëÑÌä »âvÒ»öãÈáí Àë. ÈëÑÌä ÍýãÈÐâ ÑçKÒtÕë »ãÕãÕÕë¿»Ìä Àë. ÍçÓí½âÑä áÌë ÖÑ»âÔäÌ »ãÕáí-ÖÁô»íÌçï ÈëÑÇë »ÓëÔçï ãÕÕë¿Ì, ÈëÑÌä ÈÃsÉ ãÕÕë¿»ÍýãÈÐâÌä ÍýÈäãÈ »ÓâÕë Àë."ÉíÅâ ãÕÕë¿ÌÔë¼í', "ÍÒëôØÇâ', "»âvÒ ãÕÑ×ô'áÌë "áãнÑ' ÈëÑÌä ãÕÕë¿Ì»öãÈáí Àë. vÒ*kÈã¿Ýí ÈÉâ ÍýÕâÖÕÇôÌ áÌë Öïs»öÈ-áï½ýë‘ ½ýïÉíÌâï #ÍâïÈÓí ÁëÕâï »ë "×»çnÈÔâ', "ÚëmÔëÃ', "Ñë»ÏëÉ' áÌë "á&âÉëÔí'ÍÇ áâsÕâY ×ìÔäÑâï »Òâõ Àë.

ÑÌÖç¼ÔâÔ ÂÕëÓä

72

ÍÉÍý ×ô»

½Ìä ÚIÕâÛâ

½Ìä ÚIÕâÛâ - ½çÁÓâÈä ×âÒÓíÌä Íï½ÈÑâï ½ÌäÐâæ ÑâÌÕïÈç sÉâÌ ËÓâÕë Àë. áëÑÌä »ÔÑ ¼Óë¼Ó »ÖÏä Àë. D*wà ÖâÑë ë¼âÈä ÕsÈçÌë ½ÌäÐâæ áëÕä ÓäÈë éÍâÅäÌë ×ë'ÓÑâï ÆâÛä ë Àë »ë áë Ôí»‘Ðë áâÍíáâÍ ÓÑÈí Éæ ’Ò Àë. Öçï Ó »ãÕÈâ ÖâÉë æWÕÓë ÈëÑÌë ÚÔ»ÐÒíô »ïÄ ÍÇ ÏxÒí Àë. Ùä "×ènÒ'Ìä ÁëÑ Ùä½ÌäÐâæ ÍÇ iÚ ç Öïs»öãÈÌä ÀâÒâ ÚëÄÛ Àë. »ÌìÒí, ÓâËâ, ×ï»Ó Õ½ëÓë ÍýÈä»í áëÑÌä »ÔÑÑâïÉä ÖÚÁÓäÈë ÃÍ»ë Àë. ½äÈ-½ÂÔ ÏïÌë Íý»âÓí ÈëÑÇë ¼ëÅÒâ Àë. ‘ÕÌ ×ôÌÑâïÉä Íý½ÃÈâï i¿ÈÌ ÈëÑÇë ½äÈí áÌë ÖãÕ×ëØ ½ÂÔíÑâï ÖÓÛÈâÉä áÌë sÕâÐâãÕ»ÈâÉä, Ôâ¾Õ áÌë ÈäÕýÈâÉä ÓÁè »Òâõ Àë. “ "½Ìä' ½çÁÓâÈ ÑâÓí Ïâ½ Àë, Úçï Àçï ½ÂÔ ÏçÔÏçÔñ ½ÂÔÑâï ÍýëÑ ÌäÈÓÈä , Úçï ÏâÌä ÔæÌë áâvÒí Àçï.” áëÑ ½âÌâÓ ×âÒÓ ½ÌäÐâæ ¼Óë¼Ó ½çÁÓâÈä ½ÂÔ-éÍÕÌÌâ ÏçÔÏçÔ Àë.

ÓÑÇÔâÔ ÖíÌä - ÑíÅâÖâÑâï ÁnÑëÔâ Ùä ÓÑÇÔâÔ ÍäÈâïÏÓ âÖ ÖíÌäÌä ÖÁô»ÍýãÈÐâáë ÏâÛ»í ÑâÃëÌâ ÖâãÚtÒÖÁôÌÑâï áÌë Ïï½âÛÌä Íýã×wà »öãÈáíÌâ áÌçÕâ Ñâï ÖâÓçï »âÄçï »âÆzÒçï. ÁëÔÕâÖ ÓãÑÒâÌ Ùä ̽äÌ âÖ ÍâÓë¼ ÍâÖë Ïï½âÛä ×ä¼ä áÌë Ùä ÍâÓë¼Ìä ÁëÑ Á Ïï½âÛäÑâïÉä Ù}ëÒ áÌë ÖçÕâcÒ áÌçÕâ í ÈëÑÇë áâpÒâ. ÓÕän¨ÌâÉ Ãâ½íÓÌä 86 Ãèï»ä ÕâÈâôáíÌâ "»âÏçÔäÕâÔâ', "áãÈãÉ' áÌë "¿ï ÌãÈÔ»'áë ½ýïÉÝÒäÑâï áâsÕâY áÌçÕâ í áâpÒâ Àë, ÁëÌë áÌçÔÜäÌë ã lÚä ÖâãÚtÒá»â ÑäÌí áÌçÕâ ÑâÃëÌí á&ÕíÅô ÈëÑÌë ÑLÒí Àë. Ïï½âÛä áÌçÕâ íÑâï ×Ó ÏâÏçÌä"sÕâÑä' ÈÉâ "Ùä»ânÈ', "¿í¼ëÓÏâÔä', "ãÕÓâÁÕÚç', "ÏÅä ä ä' ’ÇäÈä »öãÈáí Àë. "ã××ç»Éâ', "ã××çÖïs»âÓÑâÛâ', "ã××çÐâÓÈä½ýïÉÑâÛâ'áâã Ñâï ÈëÑÌä ÏâÔÖâãÚtÒ»âÓ ÈÓä»ëÌä ÖÁô»Èâ áÌë Ö~Èâ êÐÓä áâÕë Àë. ÈëÑÇë ÏâÔ»âvÒí áÌë ÏâÔÌâûí ÍÇ áâpÒâï, Áë "ÓÑÇÔâÔ ÖíÌäÌâï ÏâÛÌâûí' áÌë "ÓÑÇÔâÔ ÖíÌäÌâï ÏâÛ»âvÒí'Ñâï ÖïÍâã È Àë. ÈëÑÌâ ÏâÔÖâãÚtÒÑâï »lÍÌâÕìÐÕ áÌë ÖÚÁ ãÌ#ÍÇ DÒâÌâ»Øô» Àë.

ãÝÐíÕÌ ÍçrØí^âÑ ÔçÚâÓ

ÓÑÇÔâÔ ÖíÌä

ãÝÐíÕÌ ÍçrØí^âÑ ÔçÚâÓ, Öçn ÓÑz - "Öçï ÓÑz' Ìçï ¾ÅÈÓ áëÑÌâ Ó¿Ìâ»âÛÌâ ÍèÕâôËôÑâï ½âïËä ×ôÌÉä áÌë é^âÓâËôÑâï Ùä áÓiÕ Ìä áÖÓÉä Ó¿âÒëÔçï Àë. "Öçï ÓÑz' ȼlÔçÖ ÍÇ ÈëÑÌë ½âïËä‘Ìä áâtÑ»ÉâÑâï áâÕÈâ áë» ÌâÑ ÍÓÉä áÍÌâvÒçï Àë. 1930Ìä ÖtÒâ½ýÚÌä ÔÅÈ Õ¼Èë áÖïKÒ ÒçÕâÌíÌä Ñâλ Öçï ÓÑz ÍÇ ¼Ðë ÉëÔí ÂèÔâÕäÌë Ìä»Ûä ÍÅ¥â. áë ÍãÓÐýÑÇÑâï ÈëÑÌë áÌë» »âvÒí ÑLÒâï. áíÀâÑâï áíÀâ ×b íÑâï ÕËçÑâï ÕËç ÐâÕ, áÉô áÌë »âvÒÈ^Õ ÖÑâÕä ëÕâÌä áëÑÌä ×*kÈÉä áâÍÇÌë áë» ÙëwÄ »ãÕ ÑLÒâ ! áâ éÍÓâïÈ ÕâsÈÕÕâ ä ÕâÈâô»âÓ ÈÓä»ë ÍÇ ÑâÌÐÒâô sÉâÌÌâ áãË»âÓä ÏnÒâ Àë. "ãÍÒâÖä' ÕâÈâôÖï½ýÚÑâï ÕâÈâô»âÓ ÈÓä»ëÌâ ÈëÑÌâ ½çÇí ÍÓâ»âwÃâáë ÍÚo¿ëÔâ ë¼âæ áâÕë Àë. ' ãÜÇâÒÌ'Ñâï ãÜÇ ÐâÓÈÌâ ÍýÕâÖÌâ ÈëÑÌâ ÂÑ» âÓ ÕÇôÌíáë áâÍÇâ ÍýÕâÖÖâãÚtÒÑâï Áç ä Á ÐâÈ ÍâÅä Àë. áë ÍýÕâÖ ÍÀä Èëáí ãÜÇ ÐâÓÈÑâï Á, áÓiÕ áâÙÑÑâï sÉâÒä ÉÒâ áÌë ÍýÐçÍýäãÈ áÌë áDÒâtÑÂï¼ÌâÌâï ÏÛÕ^âÓ »âvÒí ÍÇ áâpÒâ. "énÌÒÌ' Öï½ýÚÑâï áâ ÐâÕÌâÌë ½èïÉä ÔëÕâÑâï Èëáí ÖÎÛ ÉÒâ Àë.

ÍýãÈÐâáí

73

½çÔâÏ âÖ Ïýí»Ó, »É» - ½çÁÓâÈä Ãèï»äÕâÈâôÌâ ÖÁô»íÑâï ½çÔâÏ âÖ Ïýí»ÓÌçï sÉâÌ "ËèÑ»ëÈç'-"ã]ÓëÎ'Ìä ÕâÈâôÍÓïÍÓâÑâï áâÕë. ÑDÒÑÕ½ôÌâï ÍâÝíÌä ÓíiÁ ä ¾ÃÌâáíÌë ÑâÌÖ×âsÝäÒ ¦*wûíÇÉä ÌÕãÔ»âáíÑâï ãÌ#Íä Àë. áÌë» ÕâÈâôáí ]âÓâ ½çÁÓâÈä ÌÕãÔ»âÌë ÈëÑÇë ÑÌíÐèãÑÌä "êÐä ÕâÃë' ¿ÆâÕä äËä. "ÔÈâ ×çï ÏíÔë¬',"½çÔâÑ äÌ ½âÅäÕâÛí', "ÌäÔäÌçï ÐèÈ', "ËèÑýÖëÓ', "ÍïãÅÈ‘', "ÌÓÚÓ‘', "ÑâÌí ‘Õ', "Ïâ',"ÍýëÑÍ âÓÉ'-ÈëÑÌä é^âÑ ÕâÈâô»öãÈáí Àë. ÖtÒ»ÉâáíÌçï áâÔë¼Ì ÈÃsÉÈâÉä Èëáíáë »Òçõ Àë. áë»âï»ä»âÓ áÌë ÌâÃ¥»âÓ ÈÓä»ë ÍÇ ÈëÑÌçï Íý âÌ ÌoËÍâÝ Àë. "jÕÔïÈ á*gÌ' ÌâÑÌâ ÈëÑÌâ áë»âï»äáíÌâ Öï½ýÚë ÈëÑÌë ÌâÃ¥»âÓ ÈÓä»ëÌä ãÕã×wà »äüÈÌâ áãË»âÓä ÄëÓvÒâ Àë. ÖâãÚtÒãÕ¿âÓÇâ, áÕÔí»Ì áÌë ãÕÕë¿Ì ÈëÑÁ ÖïÍâ Ì ÍÇ ÈëÑÇë »Òçõ Àë. "»É»' ÌâÑë Ô¼âÒëÔâï ÈëÑÌâ ãÕÕë¿Ì½ýïÉí "#ÍÖö*wÃÑâï', "áãÐvÒ*kÈ' áÌë "ÖâãÚtÒ È^Õ áÌë ÈïÝ' ÈëÑÌä áBÒâÖ×äÔÈâ áÌë »ÔâÍÓ¼Ìâ ÍçÓâÕâ Àë. ÍýÕâÖ ÖâãÚtÒÌçï ÖÁôÌ "ÌÕâ ½½ÌÌä Ìä¿ë' ÍÇ Èëáíáë »Òçõ Àë.

Ò×íËÓ ÑÚëÈâ

½çÔâÏ âÖ Ïýí»Ó, »É»

Ò×íËÓ ÑÚëÈâ - Ùä Ò×íËÓ ÑÚëÈâ ãÕã×wà »öãÈáíÌâ Ôë¼» Àë. áâ "á½Ñã̽Ñ'Ìâ éÍâÖ»ë ×#áâÈ "ÓÇÀíÅÔâÔ áÌë Ïä’ï Ìâûí'Éä »Óä, áÌë ÍÀä "ÑïÏíÁïÏí' Ìë "¾ëÔí ÏÏÔ' ÁëÕâ ÖÎÛ áãÐÌëÒ Ìâûí áâpÒâï.áëÑâï "ÓÇÀíÅÔâÔ' Ìâû ÙëwÄ ½ÇâÒçï. áëÑÌçï ãÕã×wà Íý âÌ ÌÕÔ»Éâáí Ó[çï. Ïë Ðâ½Ñâï Ô¼âÒëÔä "ÖÓä ÁÈä ÓëÈä' áëÑÌä ÌoËÍâÝ áÌë ¿¿âôsÍ ÌÕÔ»Éâ ÚÈä. ½çpÈãÕYâ áÌë áDÒâtÑ-ãÕØÒ» ÌÕÔ»Éâ "ÑÚâÓâÝä'áë "Òíã½Ìä»çÑâÓä' áÌë "½çÔâÏiÖÚ'Ìí ÖâãÚtÒÕâÓÖí ×íÐâvÒí. "ÑÚâÓâÝä' ÌÕÔ»ÉâÌí iÚ äÑâï ÍÇ áÌçÕâ ÉÒí Àë. "ÙäÌï â' áÌë "44 ÓâãÝáí' áëÑÌâï ÍýÕâÖÕÇôÌí Àë ÈÉâ "»äãÑÒâ½Óí' áÌë "ÌÕ ÖïÈí' áëÑÌâï ¿ãÓÝÔë¼Ìí Àë. "Íýëѽï½â', "ÓÖÌï â', "éÑâÚìÑÕÈä' áÌë "×*kÈÒç½Ìçï ÍýÐâÈ' ÈëÑÌä ÓÖÍý ÌÕãÔ»âáí Àë. È^ÕãÕ¿âÓÍýëÓ» ÖâãÚtÒÌçï ÍÇ ÈëÑÇë ãÕÍçÔ ÍýÑâÇÑâï ÖÁôÌ »Òçõ Àë, ÁëÑâï "á½Ñã̽Ñ', "×ènÒÈâ áÌë ×âïãÈ', "Ù}âÌä ÓâÝä', "Ù}â áÌë áÌçÐèãÈ' ÌoËÍâÝ Àë.

ÁÒ*nÈ ÔâÔ - áë»âï»ä»âÓ áÌë ÌÕãÔ»â»âÓ ÈÓä»ë ÁÒ*nÈ ÔâÔë ÖâãÚtÒÜëÝë ÍíÈâÌä áâ½Õä ×ìÔä áÌë ÖïÕë Ìâ×*kÈ ]âÓâ ÌoËÍâÝ ÎâÛí ÌoËâvÒí Àë.ÍýÒí½×äÔ áÌë Óï½Ñï¿ÜÑ Ìâûí ÈëÑÌä ÍâÖëÉä ÑLÒâï Àë. ¿ÏÓâã»Òâ ÖïÕâ í áÌë ÌÑô-ÑÑô ÈëÑÌä ãÕ×ëØÈâ Àë. ÈëÑÌâ ÑíÃâÐâ½Ìâï Ìâûí ÖâÑâãÁ» Àë. "ÑâÌä ä»Óä', "ÍtÌäÕýÈ', "ÑÌ Ï½Åë áë ÍÚëÔâï', "ÖíÒÌçï Ìâ»çï', "ã Ì ÍlÃÒí' Õ½ëÓë ’ÇäÈä áë»âï»äáí Àë. ÏâÛÌâûíÌçï Ôë¼Ì ÍÇ ÈëÑÇë »Òçõ Àë. ÕÈôÑâÌ ÖâÑâãÁ»*sÉãÈ áÌë ïÐ ÍÓ »ÃâÜ »ÓÈä ÌÕãÔ»â ÈëÑÇë Ó¿ä Àë. ×íØÇ ÖâÑëÌí áâ®í× ÈëÑâï ÀÈí ÉâÒ Àë. ÌâûÌâ ¦SÒ ÁëÕä Èâ¦×Èâ ËÓâÕÈïç ÕÇôÌ»ÉÌ ÈëÑÌä ÌÕãÔ»âáíÌçï áâ»Øô» áï½ Àë. "ÁèÁÕâï', "»ÉÓíÃÑâï ½ï½â', "Ñè»Ñz »ÓíãÈ', "é^âÓâ', "áâ ¾ëÓ ÍëÔë ¾ëÓ', "áżë Íżë' Õ½ëÓë ÈëÑÌä ’ÇäÈä ÌÕãÔ»âáí Àë. ÈëÑÇë sÉÛã¿Ýí, vÒ*»Èã¿Ýí áÌë »ÃâÜÔë¼í ÍÇ ÔKÒâ Àë. "Óë¼â'ÑâãÖ» áÌë "½ãÈ'½ýïÉÑâÛâ ]âÓâ áÑèlÒ ÖâãÚtÒ ÈëÑÇë áâpÒïç Àë.

ÁÒ*nÈ ÔâÔ

74

ÍÉÍý ×ô»

»öwÇâÔâÔ ÙäËÓâÇä

»öwÇâÔâÔ ÙäËÓâÇä - ã½ÓÌâÓÌä ÈÛëÃäÑâï ½âÛëÔâ ×ì×Õ áÌë ½âïËä‘áë Á½âÕëÔâ sÕâÈïXÒÌâ Ìí Íží ÈëÑÌä »ãÕÈâáíÑâï ÍýÇÒ, Íý»öãÈ áÌë ÓâwÃ÷Ð*kÈ ÏÌäÌë ÂäÔâÒí Àë.ÈëÑÌä »ãÕÈâÑâï Íý½ÃÈçï ‘ÕÌ ×ôÌ ùÅçï, ãÕ×âÛ áÌë ÑËçÓ Àë.»ëÃÔâï» Öçï Ó »Éâ»âvÒí "sÕÓâÁ ÓÜ»', "ÍâÍä', "ÖÁô»ÙëwÄ áâï½Ûâï' ÌíïËÍâÝ Àë. "»íãÅÒâï' áÌë "ÍçÌÓãÍ' ÈëÑÌâ ’ÇäÈâï »âvÒÖï½ýÚí Àë. Öï½äÈ, ÐÕâæ áÌë »ãÕÈâÌâ ÖÑnÕÒÉä Ó¿âÒëÔçï "ÕÅÔí' ½çÁÓâÈä ÌâÃ¥ÖâãÚtÒÌä áë» ãÕã×wà »öãÈ Àë. "ÍäÛâï ÍÔâ×', "ÏâÛ Óâ’' áÌë "ÖíÌÍÓä' ÈëÑÌâï Öçï Ó ÏâÛÌâûí Àë.ÈëÑÇë ãÕ ë×Ìä éc¿ÈÑ éÍâãËáí ÍýâpÈ »Óä ÚÈä. áïÈ ÖçËä ÈëÑÇë ÖçÍýãÖ} áï½ý‘ á¼ÏâÓ "áÑöÈ ÏÂâÓ ÍãÝ»â'Ìâ »ç×Û ÍýãÈãÌãË ÈÓä»ë ÎÓÁ Ï’Õä ÚÈä. ½çÁÓâÈä éÍÓâïÈ áï½ýë‘ÐâØâÑâï ÈëÑÇë 10 ½ýïÉíÌçï Íý âÌ »Òçôï Àë. áëÑÌä ÖâãÚtÒãÖã}Ìë éÍÔÜäÌë å.Ö.1958Ìí ÓÇãÁÈÓâÑ ÖçÕÇô ¿ï¨» áëÑÌë ÑâÃë ’ÚëÓ ÉÒëÔí, Áë ÈëÑÌâ ÑötÒç Ïâ å.Ö.1961Ñâï áëÌâÒÈ »ÓâÒí ÚÈí.

ÍýÚzÔâ ÍâÓë¼ - Ùä ÍýÚzÔâ ÍâÓë¼ë "ÉíÅä» ÍÇ áÈäÕ Öçï Ó' »ãÕÈâ áâÍäÌë ½çÁÓâÈä ÐâØâÌä áÌë »ãÕÈâÌä ÑèlÒÕâÌ ÖëÕâ »Óä »ãÕ ÈÓä»ë áÑÓÈâ ÍýâpÈ »Óä Àë. ÍýÚzÔâ ÍâÓë¼ Àï íÏ} »âvÒí ÈëÑÁ ½äÈÌä Ó¿Ìâáí ÏnÌë ÍÓ ÖÓ¼ä ÚÉíÃä ËÓâÕë Àë. áëÑÌâï ½äÈíÌä ÖÓÛ Í âÕãÔÑâï ÐâÕíÌä ½ÚÌÈâ áÌë ÓÚsÒÑÒÈâÌí ÑËçÓí sÍ×ô áÌçÐÕâÒ Àë. "áë»Ôçï', "áÕËçÈ', "ÈâÓí åÈÏâÓ' Õ½ëÓë ½äÈí "ÏâÓä ÏÚâÓ' (ÈëÑÌí »âvÒÖï½ýÚ)Ìä Á ÌãÚ, ½çÁÓâÈä »ãÕÈâÌä ÖÑöã} Àë. Èëáí »Úë Àëñ “ÖÚä×, ÓÚä ÑîÌ Úçï, Ö»Ô êüÑ áâ¾âÈÌë” _ ÒÌâ ÑçÔâÒÑ áÌë ÀûÇâ ÐâÕíÌë Èë »ç×ÛÈâÉä Í»Åä ×»ë Àë. éÑâ×ï»Ó ’ëØäáë ÌÕäÌÈÓ »ãÕáíÌïç áë» ãÕã×wà ÔÜÇ “ÖO ÒâôãÐÑç¼Èâ” Àë, áëÑ »[çï Àë. ÍýÚzÔâ ÍâÓë¼Ìä »ãÕÈâÑâï áâ ÔÜÇ ÑâÈÏÓ sÕ#Íë ’ëÕâ ÑÛë Àë.

éÑâ×ï»Ó ’ëØä

ÍýÚzÔâ ÍâÓë¼

éÑâ×ï»Ó ’ëØä - ½çÁÓâÈä ÐâØâÌâ ÑèËônÒ »ãÕ. ÈëÑÌçï »âvÒ-ÖÁôÌÌçï ÂÓÇçï ÍýÉÑ Ö&âÌëà "̼ä ÖÓíÕÓ ÍÓ ×Ó ÍèüÇÑâ' ÖâÉë ÑâÝ 17 ÕØôÌä ÕÒë ÕÚëÕâ ÔâgÒçï ÚÈçï. tÒâÓ Ïâ ä¾ô »âvÒ "ãÕWÕ×âïãÈ' Ô¼âÒçï áÌë ½çÁÓâÈäÖâãÚtÒÌë áë» ÖÜÑ ÖâÓsÕÈ ÍýâpÈ ÉÒâ. "ãÌ×äÉ'Ñâï Íý»öãÈÌâï ÐâÕ-Öçï Ó »lÍÌí ÓÁè ÉÒâï Àë. "Íýâ¿äÌâ' áÌë "ÑÚâÍýsÉâÌ'Ìâï ÍY#Í»í ÍÇ DÒâÌâ»Øô» Àë. ÈëÑÇë ÓÖâÛ ÌÕãÔ»âáí, Öç¾Å áë»âï»äáí áÌë é^âÑ ãÌÏïËí áâpÒâ Àë. ÈëÑÌä »ãÕÈâÌä ãÕØÒÖÑöã} ÍÇ ãÕã×wà ÚÈä, ÌâÌâ áÌë Ì‘Õâ Ôâ½Èâ ãÕØÒÑâï ÍÇ-"áë» ¿çÖâÒëÔâ ½íÃÔâ' ÁëÕâ Ìë áëÕâ Èí áÌë» ãÕØÒíÑâï ÈëÑÇë »âvÒtÕ áÌë ãÕ¿âÓÖÑöã} áëÃÔâ éã¿È ÍýÑâÇÑâï ÐÒâõ »ë ½çÁÓâÈä »ãÕÈâ ÑâÃë áÌë» áǼèÔëÔâï ]âÓ á̽ôÛ ¼èÔä ½Òâï. ÑâÌÕÈâÌä éÍâÖÌâ áë áâ »ãÕÌä »ãÕÈâÌí sÉâÒäÐâÕ Àë. ÈëÑÌë »ën¨äÒ ÖâãÚtÒ-á»â ÑäÌí áëÕíÅô, ÞâÌÍäÄ áëÕíÅô ÁëÕâï áÌë» ÖnÑâÌ ÍýâpÈ ÉÒâï ÚÈâï. "Öïs»öãÈ'ÑâãÖ» ] âÓâ ÈëÑÇë ÖâãÚtÒ, Öïs»öãÈ, ÖÑâÁ áÌë ÓâÁ»âÓÇ ÍÓtÕë ½çÁÓâÈÌä Íý’Ìë Ñíï¾çï

ÍýãÈÐâáí

75

áÌïÈÓâÒ Ñ. ÓâÕÛ - ÖtÒãÌwÄ, Ö_ Ò, ÖîÁnÒ×äÔ áÌë ãÕ]âÌ ãÕÕë¿» ÈÓä»ë Ùä áÌïÈÓâÒ ÓâÕÛë KÒâãÈ ÍýâpÈ »ÓëÔ Àë. ÈëÑÌë ÓÇãÁÈÓâÑ ÖçÕÇô¿ï¨» áÌë ÈëÑÌâ ãÕÕë¿Ì Öï½ýÚ "ÈâÓÈmÒ'Ìë ÖâãÚtÒá»â Ñä áëÕíÅô ÍýâpÈ ÉÒâ Àë. "ÖâãÚtÒ ãÕÚâÓ', "ÖâãÚtÒ ãÌ»Ø', "ÖâãÚtÒãÕÕë»', "½ïËâÜÈ', "ÖÑäÜâ', "áÌç ×ôÌ', "ÖÑâÔí¿Ìâ' Õ½ëÓë ÈëÑÌâ ãÕÕë¿ÌÔë¼íÌâ Öï½ýÚí Àë . áëÑÌâ Öï½ýÚíÑâï ÍÚëÔí Ôë¼ ÑíÃâ Ðâ½ë ÖâãÚtÒÌä Öì}âïãÈ» ¿¿âôÌí ÚíÒ."‘ÕÌ¿ãÓÝÌí áâ ×ô' ÁëÕâ Íý×sÒ Ôë¼í ÍÇ ÈëÑÇë áâpÒâ Àë. ÑDÒ»âÔäÌ ½çÁÓâÈäÖâãÚtÒÌí åãÈÚâÖ ÈëÑÌä ÙëwÄ »öãÈ Àë. "ÓâæÌí ÍÕôÈ', "ÌÛâKÒâÌ', "Ñ ÌÑíÚÌâ', »ÔâÍä-ÌâÌâÔâÔ-ÏíÃâ »ÓÌä »öãÈáíÌâï ÖïÍâ Ìí áÌë áë ãÌãÑ^âë Áë Èë Ôë¼»íÌä ÖÑäÜâ »ÓÈâï ÍýÕë×»í áâÍÇÌë ÈëÑÌä ÍâÖëÉä ÍýâpÈ ÉÒâ Àë. áBÒâÖÍèÇô ÈÃsÉ ÈÉâ ùÅä áÌë vÒâÍ» ãÕÕë¿Ìâ ÍÇ ÓÁèáâÈ ÖîmÒ áÌë ãÍýÒÐâØä áë ÈëÑÌä ÔâÜãÇ»Èâ Àë.

ÍnÌâÔâÔ ÍÃëÔ

áÌïÈÓâÒ Ñ. ÓâÕÛ

ÍnÌâÔâÔ ÍÃëÔ - "ÑÛëÔâ ‘Õ' áÌë "ÑâÌÕäÌä ÐÕâæ' ÁëÕä ÖÕíôt»öwà ÕâsÈÕÐèãÑ ÌÕÔ»Éâáí ]âÓâ ÍnÌâÔâÔ ÍÃëÔë ½çÁÓâÈäÖâãÚtÒÌë ÖÑö} »Òçõ. ËÓÈäÌâï ÖïÈâÌí ÈëÑÇë ÍâÝí ÈÓä»ë ÓÁè »Òâõ. ½ýâmÒÖö*wÃÌçï, _ Ò ÕÔíÕä Ìâï¼ë ÈëÕâï ÖïÕë Ìí ÖâÉë ÌÕÔ»ÉâÑâï »ÔâtÑ» ãÌ#ÍÇ »Óä ÏÈâvÒïç. ÈëÑÌä ÌÕÔ»ÉâáíÑâï Ôí»‘ÕÌÌí ËÏ»âÓ ãÂÔâÒ Àë. Èëáíáë ÍîÓâãÇ» »ÉâÌ»í ÔåÌë ÍÇ ÌÕÔ»Éâáí Ó¿ä Àë. "ÕÛâÑÇâï', "iÁ ½äÌâ ¼ëÔ', "Ô¼¿íÓâÖä', "»ï»'ç , "ÒîÕÌ' Õ½ëÓë ÈëÑÌä áÌë» »öãÈáí ’ÇäÈä Àë. ÈëÑÌä ÌÕãÔ»âáíÑâï ÈÛÍ ä ÏíÔäÌí áâ½Õí ãÑ’Á Íý½Ã ÉâÒ Àë. "Öç¼ çð¼Ìâ ÖâÉä', "ÕâÝ»Ìë »âïÄë', "‘Õí âïÅ' Õ½ëÓë ÌÕãÔ»âáí »ÖÏÌä ¦*wÃáë DÒâÌÍâÝ Àë. "ÕìÈÓÇäÌë »âïÄë' áÌë "áëÛë ÌÚI Èí ÏëÛë' ÁëÕâ áë»âï»ä áÌë "ÆíãÔÒâ Öâ½ÖäÖÑÌâ' ÁëÕä ÌâÃ¥Ó¿Ìâ ÍÇ ÌíïËÍâÝ Àë.ÈëÑÌë ÞâÌÍäÄ á&ÕíÅô,ÓÇãÁÈÓâÑ ÖçÕÇô¿ï¨» ÈÉâ ½çÁÓâÈÓâjÒÌâ ÍâãÓÈíãØ» ÑÛëÔ Àë. ÈëÑÌä »öãÈáí ÍÓÉä ãÎlÑí ÍÇ ÏÌä Àë.

ÓâÁën¨ ×âÚ - ÌÕäÌÈÓ »ãÕáíÑâï á½ý áëÕâ Ùä ÓâÁën¨ ×âÚ áâÍÇâ áë» é^âÑ êüÑ»ãÕ Àë. nÚâÌâÔâÔ-ÏÛÕïÈÓâÒÌä »ãÕÈâÌçï ÖâÈtÒ ÈëÑÌâÑâï ’ëæ ×»âÒ Àë. Öí ÁëÃÔä Ö&âÌëà ӿÌâáí áÌë ÝÇÖí éÍÓâïÈ ½äÈÓ¿Ìâáí ÈëÑÌä ÍâÖëÉä ÑÛë Àë. Íý»öãÈÌâï ÕìãÕDÒÍèÇô ã¿Ýí áÌë ôÑËçÓ ÖïÕë Ìí ÈëÑÌä »ãÕÈâÑâï ãÂÔâÒâï Àë. ‘ÕÌ-ÑötÒç ãÕØÒ» i¿ÈÌ ÍÇ ÓÁè ÉâÒ Àë."áâÒçwÒÌâ áÕ×ëØë' áÌë "Óâã½Çä' ÁëÕä é^âÑ Ö&âÌëÃÑâÛâáí ÈëÑÇë Ó¿ä Àë. ÓâÁën¨ ×âÚÌä »ãÕÈâÌçï áÌnÒ áâ»ØôÇ ÈëÑÌâï ½äÈíÑâï Àë. ÈëÑâïÌí ÔÒãÚlÔíÛ áÌë ÐâÕíüÑÌçï ùÅâÇ DÒâÌâ»Øô» Àë. Ôí»½äÈ, ÐÁÌ, ÓâÁsÉâÌä, Ïï½âÛä áÌë ÕýÁ½äÈíÌâ ÕìãÕDÒÍèÇô ÆâÛí ÈëÑÇë ½äÈíÑâï ÍýÒíjÒâ Àë. ÍýÇÒ, Íý»öãÈ, ÍýÐçÐ*kÈ áÌë áâDÒâ*tÑ» áÌçÐèãÈÌí ÓÇ»âÓ áâ ½äÈíÑâï ÖïÐÛâÒ Àë. "DÕãÌ', "ÙçãÈ', "×âïÈ »íÔâÚÔ', " ãÜÇâ', Íï¿ÍÕâô', "]â ÖçÍÇâô' Õ½ëÓë ÈëÑÌâ ’ÇäÈâ Öï½ýÚí Àë. ÓâÁën¨ ×âÚ áÌç½âïËäÒç½Ìâ

ÓâÁën¨ ×âÚ

76

ÍÉÍý ×ô» Ñç»çn ÍâÓâ×Òô - Ùä Ñç»çn ÓâÒ ãÕÁÒ×ï»Ó ÍâÓâ×Òô »ãÕ, ãÕÕë¿» áÌë ÌÕÔ»Éâ»âÓ ÚÈâ. ÖâãÚtÒÜëÝë ÈëÑÇë "ái»¿Ì' áÌë "ÑâsÈÓ'Ìë éÍÌâÑë ÖÁôÌ »Òçõ. "á¿ôÌâ', "ÎèÔ Îâ½ÇÌâï', " äÍÑâÛâ', "Шâ', "áÔ»â' ÈëÑÌâ »âvÒÖï½ýÚí Àë. "éüÑÔâ' ÈëÑÌä ÌÕÔ»Éâ áÌë "áâÔë¼ÌÌä áíÛ¼' ÈëÑÌí ãÕÕë¿ÌÖï½Ú ý Àë. Ùä ÍâÓâ×Òëô ‘ÕÌ¿ãÓÝíÌâ "ÖtÒ»Éâáí' ÌâÑë Íý¿ãÔÈ ÍçsÈ»í ]âÓâ é^âÑ Ôë¼í ½çÁÓâÈÌë áâpÒâ Àë, Áë ã¿ÓsÑÓÇäÒ ÏÌä ÓÚë×ë. Öâ ïç ÖÓÛ ÀÈâïáë é^âÑ Íý»âÓÌïç ½Y áë ÈëÑÌä ãÕã×wà ëǽä Àë."»çÖçÑ' »âvÒÑâï é â^â»ãÕ »Úë Àëð“‘ÕÌ ÖÎÔ Éâ×ë »ë Ì Éâ×ë Ì ’Ççï.ÑËç»Ó ÌãÚ áâÕëáâÕ×ë¬ Ìâ ÍýÑâÇçï.»çÖçÑ_ Ò ÑâÓçïð ÓâÚ ’ëæ ×»çï Ìâ. ÍãÓÑÔ Ôé ÕëÓä Áë ÑÛä Ïë ¾ÅäÑâï.”ï ÈëÑÌâ Ð*kȽäÈí, Í í, ÖçÐâãØÈ »ÜâÌâ ÑçkÈ»í áÌë çÚâáí áâÍÇä áDÒâtÑÍÓïÍÓâÌâ áÑÓ ÕâÓÖâ ÁëÕâ Àë.

Ñç»çn ÍâÓâ×Òô Ò×ÕïÈ ×ç»Ô - Ùä Ò×ÕïÈ ×ç»Ôë ÍíÈâÌä ÑèlÒãÌwÄ ×ìÜãÇ», ÖâãÚ*tÒ», ÕâÈâôÔâÍÌä áÌí¼ä »ç×ÛÈâÉä áÌë ãÕ×âÛ ¦*wÃÉä ÈëÑ Á ÍýëÑ áÌë Ö zÐâÕÌä ÑèÅäÉä ½çÁÓâÈÌâ ÁÌ_ ÒÑâï ¦Æ sÉâÌ ÍýâpÈ »Òçõ Àë. ÈëÑÇë ¿çÌäÔâÔ ÕËôÑâÌ ×âÚÌä "»ÑôÒí½ä ÓâÁëWÕÓ'Ìä áâÔí¿Ìâ »Óä áÌë ½çÁÓâÈä ÖâãÚtÒÁ½ÈÌë ÈëÑÌä ÖÑÉô ãÕÕë¿»äÒ »ÔÑÌí ÍÓ¿í ÑLÒí. ãÕÕë¿» éÍÓâïÈ Èëáí ã×ÜÇ»âÓ, ÖïÍâ », ÕâÈâô»âÓ, áÌçÕâ » áÌë »ÃâÓÔë¼» ÍÇ Àë. ÈëÑÌâ ÖâãÚtÒãÕÕë¿ÌÌâ Ôë¼í ãÕãÕË ÖâÑãÒ»íÑâï Íý½Ã ÉÒâ Á »ÓÈâ. "éÍÔ*bË' áÌë "×b ânÈÓë' ÈëÑÌâ ãÕÕë¿ÌÖï½ýÚí Àë. "»ën¨ áÌë ÍãÓ¾', "ÖÑÒ ÖâÉë ÕÚëÈâï', "vÒ*kÈÔÜä-ÖÑâÁÔÜä' áÌë "ÍýãÈsÍï ' ÈëÑÌä ’ÇäÈä »öãÈáí Àë. "ÓâÁÕä' áÌë "Ö^ââ'Ìâ ÈëÑÌâ áÌçÕâ í ÌoËÍâÝ Àë. ãÕÕë¿ÌÜëÝë ÈëÑÌä ãÕã×wà ÖëÕâáí ÑâÃë ÈëÑÌë ÓÇãÁÈÓâÑ ÖçÕÇô¿ï¨» áëÌâÒÈ ÉÒí Àë. "Íý’ÏïËç' ÖâpÈâãÚ»Ñâï ÈëÑÌä "ÖïÖâÓÌâ Óï½' áÌë "½ýïÉâÕÔí»Ì' »&âÔÑ

ÕëÇäÐâæ ÍçÓíÚäÈ

Ò×ÕïÈ ×ç»Ô

ÕëÇäÐâæ ÍçÓíãÚÈ - "Úçï ÍíÈë ÑâÓâÑâï ÀÔ»çï, Íï¿âÑöÈÌí Ñç¼ãÓÈ ÍâÓâÕâÓ' ÁëÕçï ÌÒâô áâtÑâÌï Ìïç ½âÇçï ½âÌâÓ ÍÝ»âÓtÕ áÌë Ñç×âÒÓâÌä çãÌÒâÌâ Ôí»ãÍýÒ ½ÂÔ»âÓ, ½äÈ»âÓ áÌë »ãÕ Ùä ÕëÇäÐâæ ÍçÓâíãÚÈ. Èëáí ÓâÁën¨-ãÌÓïÁÌÌä ÍëÆäÌâ ÏâÔÑç»çn Õë ÁëÕâ Óï½ ×þ »ãÕ Àë. ÈëÑÌí Ò×sÕä »âvÒÖï½ýÚ "iÖ’ÓÕ' áÌë Èë ÍÀäÌí "ã *pÈ' ½äÈ Öï½ýÚ Àë. È çÍÓâïÈ ÈëÑÇë "½çÔÂâÓë ×âÒÓä' áÌë "áâ¿ÑÌ' ÍÇ áâpÒâ Àë. ÈëÑÌâï ÖÁôÌí ÑÚ§áï×ë ÍýÇÒ-Íý»öãÈ-ÍýÐçÈâÌâ ÖÌâÈÌ íÓ ÍÓ ¿âÔë Àë. “áÑë Óë ÖïÖâãÓÒâï Ìë áÑë Óë Öï’ëã½Òâï, áÑÌë ½ëÓçÅí vÚâÔí Ìë áÑÌë vÚâÔí Óë ½çÔâÔ” »ãÕÌë áâÑ áDÒâtÑÌí ÓÖ Àë, Èí Ïä‘ ÏâÁç ÍýÇÒÌí ÓÖílÔâÖ Àë. ÈëÑÌä »ëÃÔä» ½ÂÔí-" ×â áÌë ã ×â', "Ïï í Ï âÑä', "ÔâÔä', "ÑS»ÓäÑâï', "Íä ÁÕâÌçï ÚíÒ Àë' ÖâÓä Ôí»ãÍýÒ Éæ ÚÈä. Èëáí ×ç}ÍÓïÍÓâ½È Óï½äÌ »ãÕ Àë.

ÍýãÈÐâáí

77

áÑöÈÔâÔ ÔâÔ‘Ðâæ Ðq "¾âÒÔ' - »ÔâÍä, ÏâÔâ×ï»Ó áÌë ×Ò âáë ÕâÕëÔí ½ÂÔÌí ÀíÅ "¾âÒÔ'Ñâï ÕÃÕöÜ Éæ ÑÚíÓë Àë. ãÑÔÌ, Áç âæ, Öâ»ä, ×Ñâ, ÍÓÕâÌâ ÁëÕâ ½ÂÔÌâ ÍýÈä»íÌë Èëáíáë »âÏëãÔÒÈÉä ½ÂÔÑâï ÍýÒíjÒâ Àë. ÍýÇÒÌçï ¾èÃï âÒëÔïç ô ÈëÑÌä ½ÂÔíÑâïÉä ÌäÈÓë Àë. ½ÂÔÌâ áâïÈÓ-Ïâ[ ÖO ÒôÌä ÖâÉë Ð*kÈÌí ×ÓâÏä Óï½ ÍÇ ÈëÑÌä ½ÂÔíÌä áâÓÍâÓ êÈÓä ½ÒëÔí ë¼âÒ Àë. áâDÒâ*tÑ»ÐâÕÌä ÑsÈä áë áëÑÌä ½ÂÔÌçï ãÕ×ëØ ÍâÖçï Àë. "¾âÒÔ' Ñç×âÒÓâ áÌë ÑÚëãÎÔÌí Óï½ ÏÓâÏÓ ÁÑâÕä ×»Èâ ÚÈâ. ÙíÈâáíÌë ½ÂÔÌâ Óï½ë Óï½äÌë ÅíÔâÕä ’ÇÈâ ÚÈâ. ×âÒÓ »Úë Àë-“Úçï ÑâÓâ WÕâÖ ÁëÑÌë ÖÑ‘ Ó[í ÚÈí, "¾âÒÔ' áë WÕâÖ ÑíÈÌâï ÎÓÑâÌ Ìä»LÒâï.”- "×èÛ áÌë ×ÑÇâï', "Óï½', "#Í', "ÂâïÒ', "á*gÌ', "½ÂÔ ÌâÑ Öç¼' ½ÂÔÖï½ýÚí ÈëÑÌä ã¿Óï‘Õ »öãÈáí Àë. ½çÁÓâÈ ÖâãÚtÒ á»â Ñä, ÍýëÑâÌï ÖâãÚtÒÖÐâ ÈÓÎÉä á&ÕíÅô áÌë ÓÇãÁÈÓâÑ ÖçÕÇô¿ï¨» Èëáí ÍâmÒâ Àë

áÑöÈÔâÔ Ðq "¾âÒÔ'

æœÓ ÑíÈäÐâæ ÍÃëÔ "ÍëÃÔä»Ó' - ÖÑâÁ áÌë ‘ÕÌÑâïÉä ÁÅëÔä ÖtÒ¾ÃÌâáí éÍÓ êÐä »ÓâÒëÔä ÖâãÚtÒÖö*wà áë áëÑÌä »öãÈáíÌçï ÑÚ^ÕÌçï áï½ Àë. ÑâÓä ÚìÒâÖ½Åä

æœÓ ÑíÈäÐâæ ÍÃëÔ "ÍëÃÔä»Ó' ÏâÔÑç»çn Õë - “...áíÓ ½âÇâÑâï ÚíÒ ×çï ½âÕçï¬ ½äÈ ½âÕçï Èí ÍýäÈÌçï ½âÕçï.” ÁëÕâ é z½âÓí áëÑÌâ »ãÕ-vÒ*kÈtÕÌí ÖÓÖ ã¿ÈâÓ áâÍë Àë. ÍýëÑ, Íý»öãÈ áÌë ÍýÐç ÈÉâ ÑâÌÕÍýëÑ áÌë ÓâwÃ÷ÍýëÑÌä élÔâÖÐÓä áãÐvÒ*kÈÌâ ÖÁô» áëÃÔë Ùä ÏâÔÑç»çn Õë. ÈÛÍ ä ÐâØâÖÑöã} áÌë ÔÒÀÃâáí ÈëÑÌâï ÐâÕÖÑö} ½äÈíÑâï ÑÚíÓä êÄë Àë. "Ïï í áÌë ÓâÇä' ÁëÕç ÍýëѽäÈ ÈÉâ "Ñí½Óí', "¿âï Ìä', "ÙâÕÇ ÌäÈÒíô', "Ì ä»âïÄë ÖèÒâôsÈ' ÁëÕâï Íý»öãÈ»âvÒíÑâï »ãÕÌä ã¿ÝâtÑ»ÕÇôÌ×*kÈ áÌë »lÍÌâ×*kÈ ¼äÔä êÄë Àë. "ÚãÓÌí ÚïÖÔí' ÁëÕâ ½äÈÑâï ½âïËäÚtÒâÌë ÈëÑÇë ÍèÓä ã¿nÈÌâtÑ»ÈâÉä ÓÁè »Óä Àë. »âvÒíÑâï ãÕØâ ÍÇ ÈëÑÇë ÐâÓë »ÔâÍèÕô» ÖïÒãÑÈ áÌë _ ÒsÍ×þ ÏÌâvÒí Àë. áâÑ »âvÒíÑâï ãÕØÒÕìãÕDÒÌä ÁëÑ Íý»âÓÕìãÕDÒ - Ö&âÌëÃ, ÑçkÈ», é zÏíËÌ, ÐÁÌ áâã ÍÇ ÈëÑÌä »ÔÑ ÑâÃë ÖÚÁ Àë. "ÍãÓ®Ñâ' áÌë "»çïÈÔ' »âvÒÖï½ýÚíÑâï ÈëÑÌä Խн ÈÑâÑ »ãÕÈâ áâÕä ’Ò Àë. "ÖíÌ¿ïÍí', "álÔ» lÔ»' áÌë "ÂÓÑãÓÒâï' ÁëÕâ ÏâÛ»âvÒÖï½ýÚí ÈëÑÌë ø^âÑ ÏâÛ»ãÕ ÏÌâÕë Àë.

ÏâÔÑç»çn Õë

78

ÍÉÍý ×ô»

ã×Õ»çÑâÓ ’ë×ä

ã×Õ»çÑâÓ ã½ãÓ’×ï»Ó ’ë×ä - ÏÚçÑç¼ä ÖÁô»ÍýãÈÐâ ËÓâÕÌâÓ Ôë¼» ã×Õ»çÑâÓ ’ë×äÌçï vÒ*kÈtÕ áëÑÌä ÌÕÔ»Éâáí, Ìâûí, áë»âï»ä áÌë ÌÕãÔ»âáíÑâï ÑâÇÕâ ÑÛë Àë. áëÑÌçï ÑçKÒ Íý âÌ ÌâÃ¥ÜëÝë Àë. ×ÚëÓä ÖÑâÁÌâ Íý—íÌë ÔæÌë ÖÑâÁÌçï ÕâÈâÕÓÇ ÔæÌë ÈëÑÇë ã×wà ÌâûíÌä Ó¿Ìâ »Óä Àë. áëÑÌâ áâ »ÖÏ ÖâÉë áãÐÌÒ áÌë Óï½Ñï¿»ÛâÌí ÍÇ ÖÑnÕÒ Àë. ÍâÝíÌä Ôâ½ÇäáíÌâ Öï¾ØôãÌ#ÍÇÌë »âÓÇë ÈëÑÌâï Ìâûí áÌë áë»âï»äáí ÖÎÛ ÌäÕÅ¥â Àë. ÈëÑÌä ÌÕãÔ»âáíÑâï ÍÇ ãÕØÒÕìãÕDÒ áÌë ÌâÃ¥âtÑ»Èâ ’ëÕâ ÑÛë Àë. ½çÁÓâÈäÌâ Óï½ÌâÃ¥ÖâãÚtÒÑâï ÈëÑÌçï Íý âÌ ÁÒ*nÈ ÔâÔ áÌë ÑãÅÒâ ÖâÉë ÏëÖë ÈëÕçï ÖÑö} Àë. é^âëÁ» ÕÇôÌíÑâï Óâ¿Èä ÀÈâï ÐâÕÌâ×âÛä é§ë×Éä Ô¼âÒëÔä ÌÕÔ»Éâáí ÒçÕâÌ Õâ¿»Õ½ôÌë áâ»Øëô Àë. ÈëÑÇë ãÕ ë×-ÍýÕâÖÌâï ÕÇôÌí ÍÇ ÔKÒâï Àë. "»ï¿ç»äÏïË', "áÌï½Óâ½', "ÓÁÌä½ïËâ', "ÖçÑï½Ôâ', "Íâï¼ ãÕÌâÌâï ÍâÓëÕâï', "ÌäÔâï¿Ô' Õ½ëÓë ÈëÑÌä ’ÇäÈä

Ðí½äÔâÔ ÖâïÅëÖÓâ - ÑDÒ»âÔäÌ ½çÁÓâÈä ÖâãÚtÒ áÌë åãÈÚâÖÑâï »âÑ »ÓÌâÓ Åí.Ðí½äÔâÔ ÖâïÅëÖÓâ , Ùä »ë.»â.×âsÝäÌä ÁëÑ áë» ½ÇÌâÍâÝ ÌâÑ Àë. áëÑÇë åãÈÚâÖ áÌë Öï×íËÌÌä »ëÅä Í»Åä Àë.áÍÐýï× áÌë ÁèÌä ½çÁÓâÈäÌí ×âsÝäÒ áBÒâÖ áëÑÌí ãÍýÒ ãÕØÒ Àë. "Õâ¾ëÔâáíÌçï ½çÁÓâÈ', "ÁìÌ áâ½Ñ ÖâãÚtÒÑâï ½çÁÓâÈ', "ÑÚâÑâtÒ ÕsÈçÍâÔÌçï ÖâãÚtÒÑïÅÛ áÌë Öïs»öÈ ÖâãÚtÒÑâï ÎâÛí', "Íýâ¿äÌ ½çÁÓâÈä ÖâãÚtÒÑâï Õö^âÓ¿Ìâ' Õ½ëÓë »öãÈáí áâÍä Àë. áëÑÇë "Ö^âÓÑâ ×È»Ìâï Íýâ¿äÌ ½çÁôÓ »âvÒí', "Íýâ¿äÌ Îâ½çÖï½ýÚ', ÑâËÕ-»öÈ "#ÍÖçï Ó »Éâ' ÁëÕä ÑDÒ»âÔäÌ »öãÈáíÌçï ÖïÍâ Ì »Òçõ Àë. áëÑÇë Íï¿ÈïÝ, ÐâÓÈäÒ áâÒô áÌë iÚ ä ÁëÕâ ½ýïÉíÌí áÌçÕâ ÉÈâ "ÕÇôÖÑçc¿Ò' 1-2Ìçï ãÌÑâôÇ »Òçõ Àë. "Íý ãÜÇâ" áëÑÌí ÍýÕâÖ½ýïÉ Àë. ÓÇãÁÈÓâÑ ÖçÕÇô¿ï¨» ÑëÛÕÌâÓ Ùä Ðí½äÔâÔë "sÕâDÒâÒ' ÑâãÖ»Ìâ ÈïÝä ÈÓä»ë »âѽäÓä Ï’Õä Àë.

ÚãÓÕlÔÐ ÐâÒâÇä

Ðí½äÔâÔ ÖâïÅëÖÓâ

ÚãÓÕlÔÐ ÐâÒâÇä - Öïs»öÈ, Íýâ»öÈ, áÍÐýï×, ½çÁÓâÈä ÐâØâ áÌë ÖâãÚtÒÌâ ãÕ]âÌ Öï×íË», ÐâØâÕìÞâãÌ» áÌë ÕìÒâ»ÓÇ ÈÉâ »âvÒ×âsÝä ÈÓä»ë Åí. ÚãÓÕlÔÐ ÐâÒâÇä ÔbËÍýãÈ*wÄÈ Àë. áëÑÇë ÐâØâãÕÞâÌÑâï ÑÚ^ÕÌçï Íý âÌ »Òõç Àë. ÐâØâãÕÞâÌÌë Ôí»ãÍýÒ »ÓÕâÑâï áëÑÌí ãÕ×ëØ ÎâÛí Àë. "»çÑâÓ'Ñâï "×b »Éâ' ¿ÔâÕäÌë áâÍÇÌë ×b íÌä vÒçtÍã^âÑâï ÓÖ ÔëÈâ »Òâô. "Õâ½zvÒâÍâÓ' ]âÓâ ½çÁÓâÈä ÐâØâÌâ ãÕãÕË ãÕØÒíÌâ áãË»öÈ Ôë¼í áâpÒâ. "áÌç×äÔÌí', "áÌçÖË ï âÌ', "×b ÍãÓ×äÔÌ', "½çÁÓâÈä ÐâØâÌí »çÔ®Ñ', "vÒçtÍã^âãÕ¿âÓ', "½çÁÓâÈä ÐâØâÌâ åãÈÚâÖÌä »ëÃÔä» ÖÑsÒâáí' áë áëÑÌâ ÐâØâãÕØÒ» ½ýïÉí Àë. ½çÁÓâÈä vÒâ»ÓÇÌâ ãÕØÒÑâï "½çÁÓâÈä ÐâØâÌçï áìãÈÚâãÖ» vÒâ»ÓÇ' ÍýÑâÇÐèÈ áBÒâÖ Àë. áëÑÇë »ëÃÔä» ÑDÒ»âÔäÌ »öãÈáí "Ñ ÌÑíÚÌâ', ÝÇ Íýâ¿äÌ ½çÁôÓ»âvÒí', "iÖÚâÖÌÏÝäÖä' ÁëÕâï ×âsÝäÒ áãË»öÈ ÖïÍâ Ìí »Òâõ Àë. Èëáí »âvÒ×âsÝÌâ ÍÇ ÓãÖ» áBÒâÖä Àë. "×íË áÌë sÕâDÒâÒ' ÑDÒ»âÔäÌ »ãÕáí áÌë »öãÈáíÌçï ãÕÕë¿Ì Àë. ½çÁÓâÈä ÐâØâãÕÞâÌÑâï ÍýÉÑ Íï*kÈÌâ Åí.ÐâÒâÇäáë ½çÁÓâÈä ÐâØâÌí ÕÇôÌâtÑ» áBÒâÖ áÑëãÓ»Ì Í}ãÈáë »ÓÕâÑâï ãÕã×wÃÈâ â¼Õä Àë.

ÍýãÈÐâáí

79

Ëä#Ðâæ Äâ»Ó - ½çÁÓâÈäÖâãÚtÒÌâ ÖçKÒâÈ ãÕÕë¿» Å&â.ËäÓçÐâæ Äâ»Ó Öï×íË», ÖïÍâ », ¿ãÓÝ»âÓ ÍÇ Àë. áëÑÌä Ö_ Ò áÌë ÖÑÈíÔ ãÕÕë¿ÌÍýÕöã^âÉä ÖïKÒâÏïË Öçï Ó ÍçsÈ»í Íý½Ã¥âï Àë. "ÓÖ áÌë Óçã¿', "ÖâmÍýÈ ÖâãÚtÒ', "ÍýãÈÐâÕ', "×b Ùä', "áãÐÞâÌ' ÁëÕâï ãÕÕë¿ÌÌâï éÍÓâïÈ "Öïs»âÓÑâËçÓä', "×b ÑâËçÓä' ÁëÕâï ãÌÏïËÌâï ÍçsÈ»í áâÍÇÌë ÑLÒâï Àë. áëÑÇë »ÓëÔâï ÖïÍâ ÌíÑâï "ÑãÇÔâÔÌä ãÕ¿âÓËâÓâ', "ÑãÇÔâÔÌâ ÝÇ Ôë¼í' ÈÉâ "»ânÈâ', "ÌöiÖÚâÕÈâÓ' ÁëÕâï Ìâûí éÍÓâïÈ "áâtÑãÌÑ~Ì' »âvÒí Àë. áëÑÌçï áë» ÑçKÒ Íý âÌ Èë "½çÁÓâÈä ÖâãÚtÒÌä ãÕ»âÖÓë¼â' Àë, Áë Ôí»ãÍýÒ Àë. Ìâû áÌë Óï½ÐèãÑ áëÑÌâ ãÕ×ëØ ÓÖÌâ ãÕØÒí Àë. "Öí ã ÕÖ ÖÎÓÌâ'- áë ÓãÖ»ÍýÕâÖ ÍçsÈ» ÍÇ áëÑÇë áâpÒïç Àë. "ãÕWÕ»í×'Ìâ Íý»â×ÌÌçï нäÓÉ »âÒô áëÑÇë ÁìÎ ÕÒë ÖçÍëÓë ÍâÓ ÍâÅ¥çï Àë. ÑíÅâÖâÑâï áëÑÇë áâ ÓëÔâ ã×ÜÇÖçËâÓÇÒÞÌä »ÓçÇÓãÖ» ãÕ½Èí áëÑÌä áâtÑ»Éâ "sÑÓÇÑâËçÓä'Ñâï Ö¿ÕâÒëÔä Àë. áëÑÌë ÓÇãÁÈÓâÑ ÖçÕÇô¿ï¨» ÑLÒí Àë.

Ëä#Ðâå Äâ»Ó

ÁÒnÈ iÚÑÈÔâÔ ÍâÄ» - áâÍÇä _ Òï½Ñ ÏâÌäÌâ Öç»çÑâÓ »ãÕáíÑâï Ùä ÁÒïÈ ÍâÄ»Ìçï sÉâÌ ù¿çï Àë. ÈëÑÌä ÍýëÑ »ãÕÈâÑâï sÝä-ÍçrØÍýëÑ, ÕÈÌÍýëÑ, ÐèãÑÍýëÑ-áëÑ ÍýÇÒÌâ ãÕãÕË #Íí ¦*wýí¿Ó ÉâÒ Àë. áãÐvÒ*kÈÌä ÌÕäÌÈâ áÌë ÈâÁ½äÍý »lÍÌâÔäÔâ áâ »âvÒíÑâï ë¼âÒ Àë. ÈëÑÌä »ãÕÈâÌí ãÕ×ëØ énÑëØ Íý»öãÈ»ãÕÈâÑâï Íý½ÃÒí Àë. áâ »ãÕ ÕÌâï¿ÔÌçï ÖïÈâÌ Àë áÌë Íý»öãÈÌâï áÌë»ãÕË #Íí »ãÕÌä »ãÕÈâÑâï ë¼âÒ Àë. ±Èç»âvÒí ÍÇ Èëáíáë ÓcÒâï Àë. ̽ӑÕÌÉä ÖïÜçbË »ãÕ áâÓNÒ» ÁÌÍ Ñâï áâtÑäÒÈâ áÌçÐÕë Àë. áâDÒâ*tÑ» áãÐ½Ñ ×âôÕÈä, »ãÕÈâ ãÕ×ëÌí áãÐ½Ñ Íý½Ã »ÓÈä »âvÒÓ¿Ìâáí ÍÇ ÈëÑÇë »Óä Àë. Ö&âÌëà áÌë ½äÈÌâ Íý»âÓí ÈëÑÇë ãÕ×ëØ ÓçcÒâ Àë. »ãÕÌä sÑöãÈ»Éâ-"ÕÌâï¿Ô'Ñâï áÈäÈÌä Âï¼Ìâ ÓÖâÕÚ #Íë ÓÁè Éæ Àë. ÈëÑÌçï ½Y ÍÇ ÈëÑÌâ vÒ*kÈtÕÌä Ñç¨â ËâÓÇ »Óë Àë.

ÁÒnÈ iÚÑÈÔâÔ ÍâÄ» ÌÃÕÓÔâÔ »çÏëÓÐâæ ÍïÅ¥â, é×ÌÖz - é×ÌÖzÌä »ãÕÈâÑâï ãÕsÑÒÌä áâÐâ Íý½Ã ÉâÒ Àë. »âvÒ×ìÔä, áãÐvÒ*kÈ áÌë Àï íÔÒÑâï ÈëÑÌí »âvÒÍýÕâÚ ÍÓïÍÓâÌë áÌçÖÓÈí ÕÚë Àë. Íý»öãÈ, ÍýëÑ, ÍÓÑÈ^ÕÌä Âï¼Ìâ, ë×Ð*kÈ, ÑâÌÕ»lÒâÇ Õ½ëÓë ÈëÑÌä »ãÕÈâÌâ ãÕØÒí Àë. "ÈöÇÌí ½ýÚ' áÌë "sÍï áÌë Àï 'Ñâï ÈëÑÌçï »ãÕtÕ ãÕ×ëØ ÑÚíÓä êÄÈçï ë¼âÒ Àë. "vÒâ»çÔ ÕìwÇÕ'Ìâï ½äÈíÑâï ÐkÈ_ ÒÌä ÍýÈäãÈ ½äÈíÑâï ÉâÒ Àë. Ö&âÌëà áÌë ½äÈ ÈëÑÌâ ãÍýÒ »âvÒÍý»âÓí Àë. ÑçkÈ»-Úâå»ç ÁëÕâï Ô¾ç sÕ#Íí ÍÓ ÍÇ ÓÖÍý ÍýÒí½í »Òâô Àë. ÐâÕÌäÈÓÈâï »çÃçïÏã¿Ýí, ÕnÒÖö*wÃÌâï ÑÌíÚÓ ã¿Ýí, "»Çô»ç*nÈ' ÁëÕâï ÖïÕâ »âvÒí ÈëÑÌä »ãÕÈâÖö*wÃÌí ÕìÐÕ Àë. ÈëÑÌä ãÕã×wÃÈâ ÕÈÌÌä áÌë Íý»öãÈÌä áâã ÑÈâÌí ÈâÁ½äÐÒíô ÓÖ ¿¼âÅÈä Õë½äÔä Àï íÏ} Ó¿ÌâáíÑâï ÍýÈäÈ ÉâÒ Àë. ½çÁÓâÈä »ãÕáí ÈëÑÌä »öãÈáí ÈÉâ »ãÕÈâÌâï ãÕãÐnÌ áï½í ãÕ×ë ãÕÕë¿ÌâtÑ» Ôë¼í ÍÇ ÈëÑÇë ÔKÒâ Àë.

ÌÃÕÓÔâÔ ÍïÅ¥â, é×ÌÖz

80

ÍÉÍý ×ô»

ÖçÓë× ’ëØä

ÖçÓë× ÚãÓÍýÖâ ’ëØä - áâËçãÌ»ÈâÌí áâãÕÐâôÕ áëÃÔë Åâú. ÖçÓë× ’ëØä. áâËçãÌ» ÖâãÚtÒËâÓâÌâ áâ ÍýÕÈô», ÍýÒí½×äÔ ÖÁô», ãÕ gË ãÕÕë¿», d*wÃÕâÌz áDÒâÍ», ÌäÅÓ ÍÝ»âÓ, ãÌwÄâÕâÌ Öï×íË» áÌë ÖÑÉô áÌçÕâ »Ìä ÍýãÈÐâ ËÓâÕë Àë. Èëáí ÑâÌÕÈâÕâ ä i¿È» áÌë ÑÓÑä »Ôâ»íãÕ ÍÇ ÚÈâ. ë×-ãÕ ë×Ìä é^âÑ ÖâãÚtÒ»öãÈáíÌí áâsÕâ ÍÇ ÈëÑÇë »ÓâvÒí Àë. ÖâãÚtÒÑâï ÍýÕÈôÈâ ÍýÈä»Õâ , »lÍÌÕâ , á*sÈtÕÕâ , áëbÖÅô ãÉáëÃÓ Õ½ëÓëÌä ÈëÑÇë ãÕ× ¿¿âô »Óä Àë. »ëÃÔä» é^âÑ »ãÕÈâáíÌâ áâsÕâ »ÓâÕä Èëáíáë »ãÕÈâÌâ ÑâÍ ïÅí ÍýsÉâãÍÈ »Òâô Àë. ÈëÑ Á ÌÕä ÌÕÔ»ÉâÌä ãÕÐâÕÌâ ÍÇ »Óä áâÍä Àë. #Æ ÌÕÔ»ÉâÌâ ÏïËÌí νâÕä á#Æ ×ìÔäÌä áëÑÌä ÌÕÔ»Éâáí DÒâÌâ»Øô» Àë. "ãÀnÌÍÝ' ÈÉâ "ÑÓÇí^âÓ' ÌÕÔ»Éâáí ÌoËÍâÝ Àë. '½öÚÍýÕë×' ÁëÕä ÌÕãÔ»âÑâï ÌÕä Ãë»zãÌ» ÈÉâ áãÐvÒ*kÈÌä ÑÌíÓÑ ÀÃâ áÌë ×b ÖâÉë ÖïÕë ÌâÌä »ÓâÑÈ ’ëÕâ ÑÛë Àë.

Ñ»Óï ÕÁë×ï»Ó Õë - "½ÑÈçï ÑÛë Èí álÒâ, ½çïÁë Ì ÐÓäáë, ½ÑÈâÌí »Óäáë ½çÔâÔ', "ÑâÌÕä ÐâÛä áÑÉçï áÑÉçï áâÍÇçï ÎíÓë vÚâÔ!', "ãÁï ½äÐÓ ‘ÕÈçï áâÔâï ãÁ½Ó áâÍí ÑÌë' ‘ÕÌÌí ÑÑô ¾çïÃâÒí ÚíÒ áëÕâï áâ »âvÒíÌâï ÍýëÓ»ÏÛ Àë ð ÑÚüØ Ãâ½íÓ, Ùä áÓiÕ ÈÉâ ÖïÈ »ÏäÓ-ÈçÔÖä.áâÕâ éc¿ ãÕ¿âÓ»íÌâ ÖâãÚtÒÌçï ÍãÓ×äÔÌ áÌë éÍãÌØ í ÈÉâ Òí½ÖâËÌâÌçï È^ÕÞâÌ. ÍÇ »ãÕÈâÌí Óï½ Èí »ãÕÌí áâ½Õí Á, »ãÕÌä áâ½Õä ‘ÕÌD*wÃ. áâDÒâ*tÑ» »ãÕÈâÑâï ÁèÌä ÍÓïÍÓâÌë Öâ¿ÕÈâ ÚíÕâ ÀÈâï »ãÕÌä ãÌ‘ ÑîãÔ»ÈâÌë »âÓÇë ÈâÁ½äÌí áÌçÐÕ ÉâÒ Àë.Ö&âÌëÃ, Àï íÏ} êüÑ»âvÒí, ÑçkÈ»í, ½ÂÔí áÌë ½äÈí ÁëÕâ ãÕãÕË »âvÒÍý»âÓí ÈëÑÇë ÍýÒíjÒâ Àë. áÌÚ Ìâ áâÓâË»Ìä áÌçÐèãÈ áÌë ÑsÈä ÈëÑÌä »âvÒÕâÇäÑâï ÖïÐÛâÒ Àë. Öç½ëÒ, ÆâÛ, ÔÒ»âÓä áÌë ÈÛÍ âï #Í»í ]âÓâ »ãÕÈâÑâï ÂäÔâÈí ‘ÕÌÑÑô ÈëÑÌâ »âvÒíÌçï áë» áâ½Õïç áâ»ØôÇ Àë.ÓÇãÁÈÓâÑ ÖçÕÇô¿ï¨» ÈÉâ ½çÁÓâÈ ÖâãÚtÒ á»â ÑäÌí ½îÓÕ ÍçÓs»âÓ ÈëÑÌë ÍýâpÈ ÉÒâ Àë.

¿çãÌÔâÔ ÑãÅÒâ

Ñ»Óï Õë

¿çÌäÔâÔ »âãÔ âÖ ÑãÅÒâ - Ùä ¿çÌäÔâÔ ÑãÅÒâ ÑçKÒtÕë ½YÖÁô» Àë. Ùä ÑãÅÒâ ¾ÃÌâÍýëÑä ÖâãÚtÒ»âÓ Àë. ‘ÕÌÌä ¾ÃÌâáíÑâïÉä ÖâãÚtÒíÍ»âÓ» Öï¾Øíô ×íËä-éÍ’Õä ÈëÑÇë Ìâûí áÌë ÌÕÔ»ÉâÌä Ó¿Ìâ »Óä Àë. ÍîÓâãÇ», áìãÈÚâãÖ» ÈëÑÁ ÖâÑâãÁ» Ìâûí ÈëÑÌä ÍâÖëÉä ÑÛë Àë. "ãÕØãÕÑí¿Ì', "×ÓÏÈä ÑÔÑÔ', "ÖÑýâà ÙëãÇ»' ÁëÕâï ½ïÐäÓ Ìâûí ÈëÑÁ "ÕnÖ ÑíÓ', "ÕÓ ÍËÓâÕí' ÁëÕâï ÚÛÕâï Ìâûí ÍÇ ÈëÑÌä ÍâÖëÉä ÑÛë Àë. áãÐÌëÒ áÌë Óï½Ñï¿ÜÑ Ìâûí ÈëÑÌä ÍâÖëÉä ÑÛë Àë. ÌâÃ¥âtÑ» ãÌ#ÍÇ áÌë Ö‘Õ ÍâÝã¿ÝÇ ÈëÑÌä ÖîÓâwÃ÷Ìä ËI½ä ËÓâÌä ¾ÃÌâÍýËâÌ ÌÕÔ»ÉâáíÌçï ÓÖãÏï ç Àë. "vÒâÁÌí ÕâÓÖ', "šËÇ áíÀâï ÍÅ¥âï' áÌë "ÔäÔçÅä ËÓÈä' ÈëÑÌä Íý¿ãÔÈ ÌÕÔ»Éâáí Àë. Ùä ÑãÅÒâÌë ÌÕãÔ»â-Ôë¼ÌÑâï ãÕã×wà ÖÎÛÈâ ÑÛä Àë. "×ÓÇâåÌâ ÖèÓ', "ÕâÌä ÑâÓä »íÒÔ', "áïÈ sÝíÈâ' ÈëÑÌä ã¿Óï‘Õ »öãÈáí Àë. ÕâÈâô áÌë Ìâûí ÁëÕâï ÖâãÚtÒsÕ#ÍíÌä ãÕÕë¿Ìâ éÍÓâïÈ ÚÛÕâ ãÌÏïËí ÈëÑÇë ÔKÒâ Àë.

ÍýãÈÐâáí

81

ÎâËÓ ÕâÔëÖ(-)ÁnÑë ÍÓÐâØä ÍÇ ÖâãÚtÒÖëÕâ ]âÓâ ÖÕâÒâ ½çÁÓâÈä ãÖ} ÉÒëÔ Ùä ÎâËÓ ÕâÔëÖ. ÍÓÐâØä ½çÁÓâÈäÖâãÚtÒ»âÓíÑâï Ùä »â»âÖâÚëÏ ÍÀä ÑÚ^ÕÌçï áÌë ½ÇÌâÍâÝ ÌâÑ áÌë »âÑ áëÑÌçï Àë. áëÑÇë "»çÑâÓ', "ÁÌ»lÒâÇ' áÌë "½çÁÓâÈ ÖÑâ¿âÓ'Ñâï Ôë¼ÑâÛâáí Ô¼ä Àë. ½ãÇÈÌâ áâ áDÒâÍ»ë ‘Õ̾ÅÈÓÌâï áÑèlÒ ÍçsÈ»í áâpÒâï Àë. áëÑÌâï ÍçsÈ»íÑâï "Ö â¿âÓ', "ÔgÌÖâ½Ó', "»çÃçïÏËÑô', "_ ÒËÑô', " ëÚËÑô', "sÝäËÑô', "¿âãÓXÒÒÞ', "Öïs»âÓÈäÉô', "ÖïÖâÓÖâËÌâ' Õ½ëÓë Àë. áëÑÌë »çÑâÓ ¿ï¨» ÈëÑÁ ÓÇãÁÈÓâÑ ÖçÕÇô¿¨ï » ÑLÒâ Àë. "áâtÑ»ÉâÌâ Ãç»Åâ'Ñâï áëÑÌâ ÍíÈâÌâ ‘ÕÌÌçï ÍýëÓÇâ âÒä áâÔë¼Ì Àë. ×b Ìí ãÕãÌÒí½ ãÕØÒ» i¿ÈÌâtÑ» »öãÈ "×b Ôí»' ÍÇ áëÑÇë áâÍä Àë. ãÕ]ÈÍãÓØ í áÌë ’ÚëÓ vÒâKÒâÌÑâÛâáíÑâï ãÕWÕÐÓÑâï ÍýÕ¿Ìí áâÍÕâ ÁÈâ áâ ãÕ]âÌ ÖâãÚtÒ»âÓ áï½ýë‘, ½ýä», <ën¿, ãÚn ä, ½çÁÓâÈä áÌë ÈâãÑÔ ÐâØâáí ÍÓ ÍýÐçtÕ ËÓâÕë Àë.

ÓÑÇÔâÔ ’ëØä

ÎâËÓ ÕâÔëÖ

ÓÑÇÔâÔ ’ëØä - ½çÁÓâÈ ÒçãÌÕüÖÃäÌâ ÐâØâÖâãÚtÒÐÕÌÑâï ÓäÅÓ ÈÓä»ë ÎÓÁ Ï’ÕÌâÓ Åâ&. ÓÑÇÔâÔ ’ëØä, ½çÁÓâÈäÌâ áë» ÖÑÉô ãÕÕë¿» Àë.“ÖÁô»Ìä Áë ¿ëÈÌâÐèãÑÑâïÉä »Ûâ»öãÈ Ö’ôÒ Àë áëÌâ ÖâÉë ÕËçÑâï ÕËç Èâ âtmÒ ÖâËä ÈëÌçï ÓÚsÒ Íý½Ã »ÓÕçï áÌë áë ÖâÉë Á áâÍÇä ÓÖâÌï ÔëÕâÌä ×*kÈÌë ãÕ»ÖâÕÕä áë ãÕÕë¿»Ìí ËÑô Àë.” áëÕçï Èëáí ÑâÌÈâ ÚÈâ. "½íÕËôÌÓâÑð áë áDÒÒÌ' áë áëÑÌí Åâ&»ÃÓëà ÑâÃëÌí ÑÚâãÌÏïË ÚÈí. "ÍãÓÑâÇ', "×b ÖëÈç', "áÐäpÖâ' Õ½ëÓë áëÑÌâ ÍýãÖ} ãÕÕë¿ÌÖï½ýÚí Àë. "sÕ.ÖâÜÓ ÌÕÔÓâÑÌçï ‘ÕÌÕö^ââïÈ', "á¼ë½äÈâ'(Ùä éÑâ×ï»Ó ’ëØä ÖâÉë) áÌë "é^âÑÔâÔ ãÝÕë äÌä ½YÓäãÈ'(Ùä ÓâÑÍýÖâ ÏÜä ÖâÉë) Ìâï ÖïÍâ Ìí áëÑÇë »Òâõ Àë.½çÁ.ÒçãÌ.½ýïÉãÌÑâôÇ ÏíÅëô áëÑÌí "ÐâÓÈäÒ ÌÕÔ»Éâ' ½ýïÉ Íý½Ã »Òíô Àë. ãÕãÕË ÖâÑâãÒ»í, "å*nÅÒÌ ãÔÃÓë¿Ó', "Íä.å.áëÌ'Ñâï Ô¼Èâ ÚÈâ. "ÁÌÖ^ââ' ìãÌ»Ìí ÖâãÚtÒãÕÐâ½ Èëáí ÖïÐâÛÈâ ÚÈâ.

ãÌÓïÁÌ ÌÓÚãÓÐâæ Ð½È - ãÌÓïÁÌ Ð½È ÖO ÒâôãÐÑç¼ »ãÕ Àë. áãÐãÌÕë× áâ Óï½ ×þ »ãÕÌä Íý»öãÈÌí áï× Àë. éÑâ×ï»Ó ’ë×äáë áâ »ãÕÌë "sÕpÌÌí ÖçÓÑí' áâïÁëÔ »ãÕ ÈÓä»ë áíÛ¼âvÒâ Àë. ÒçÕâ_ ÒÑâï ’½Èâï sÍï Ìí, ÑËçÓ sÕpÌÓï½ä êüÑáí, Öç»çÑâÓ ÍýÇÒÌä áâÀä Âï¼Ìâ ÈëÑÌä áÌë» »âvÒÓ¿ÌâáíÑâï Àë. áâ »ãÕÌâï Íý»öãÈ»âvÒí ÍýÑâÇÑâï áíÀâï ÚíÕâ ÀÈâï áâ½Õä ÐâÈ ÍâÅë Àë. ÖîwÄÕÍèÇô Ö&âÌëÃí áÌë ÔÒÕâÚä ½äÈÓ¿Ìâáí ÈëÑÌä »ãÕÈâÖö*wÃÌâï DÒâÌâ»Øô» áï½í Àë. áâ »ãÕÌâï "ÍýÕâÔ]äÍ'Ìâï »âvÒíÑâï ÑçïÏæ̽ÓäÌä ãÕØÑ ÒâÈÌâÌë »ãÕ áâÔë¼Èâï »Úë Àëð “ ¿Ô ÑÌ ÑçïÏæ ̽Óä, ’ëÕâ ÍçcÀ ãÕÌâÌä ѽÓä” áâ "áâËçãÌ» áÓNÒ'Ñâï ÕÖÈâ ÑâÌÕäÌä iÁ ½ä »âÓçNÒÌä áÌïÈ»Éâ Àë, ÈëÕçï ÈëÑÌçï ÕâsÈÕ ×ôÌ Àë. áâ »âvÒíÑâï ‘ÕÈâ ÑâÌÕäÌí "áëkÖ-Óë' Àë. »ãÕÈâÌâ ãÕãÕË ÍâÖâïáí-Öï Ðíô ÍÓtÕë ÈëÑÇë »ÓëÔçï ãÕÕë¿Ì ‘ÕÌÌä ÈçÔÌâÑâï, »ÛâÌí ãÕ×ëØ ÑãÚÑâ Íý½Ã »Óë Àë.

ãÌÓïÁÌ Ð½È

82

ÍÉÍý ×ô»

»çï ã̻⠻âÍãÅÒâ

»çï ã̻⠻âÍãÅÒâ - Íý½ãÈ×äÔ, ÖçËâÓ» áÌë ‘ÕÌÔÜä ÌÕãÔ»â ÈÉâ ÌÕÔ»ÉâÌâ ÖçÍýãÖ} Ôëã¼»â ÙäÑÈä »ïç ã̻⠻âÍãÅÒâ. ÈëÑÌä ÖâãÚtÒ¦*wà áÌë »ÔâtÑ» áãÐ½Ñ Íý×sÒ Àë. áëÑÇë "]âÓ áÌë äÕâÔ'Ñâï ½öÚ‘ÕÌÌâ áâ ×ôÌâ sÝäéÍÒí½ä ãÌÏïËí áâpÒâ Àë. Ãèï»ä ÕâÈâô áÌë ÌÕÔ»ÉâÌâ Èí Èëáí ãÖ}ÚsÈ Ôëã¼»â Àë. "ÍýëÑÌâï áâïÖç', "ÕËç Ìë ÕËç Öçï Ó', "ÁÕâ æ×çï ÈÑÌë' Õ½ëÓë áëÑÌâ ÕâÈâôÖï½ýÚí ‘ÕÌ ×ôÌÌâ ÖO Òô Õc¿ë ÖïÕë Ì×äÔÈâÌë é’½Ó »Óë Àë. "ÍÓíÆ ÉÈâï ÍÚëÔâï', "á½ÌãÍÍâÖâ' áÌë "ÖâÈ Í½Ôâï áâ»â×Ñâï' áëÑÌä ÝÇ ÌÕÔ»Éâáí Àë. ÍçrØÍýËâÌ ÖÑâÁÑâï ¼ÛÐÛâà ѿâÕÌâÓ "ÖâÈ Í½Ôâï áâ»â×Ñâï' Ú»ä»ÈÑâï Èí sÝäÌë sÕÈïÝÈâÌçï áâÚzÕâÌ Àë. áëÑÌâ ãÕ¿âÓíÑâï Ñç*kÈÌâ áâ»â× ÈÓÎÌä ÒâÝâÑâï ÖÑâÌÈâ-sÕÈïÝÈâ áâÕSÒ» ÍÚëÔçï ͽãÉÒçï Àë. sÝäáíÌçï ÑÚ^Õ áâï»ÕâÌâ áâ½ýÚä »çï ãÌ»âÏëÌÌçï ÔxÒ »Ûâ áÌë ÖâËÌâ ÍýãÈ Àë.

ãÍýÒ»ânÈ ÑãÇÒâÓ - ãÍýÒ»ânÈ ÑãÇÒâÓÌçï ÌâÑ ÖâïÐÛÈâï Á ÓâËâ-»öwÇÌâ Öï Ðëô Ô¼âÒëÔ ½äÈ "áâ ÌÐ ÂèkÒçï Èë »âÌ‘, Ìë ¿âï Ìä Èë ÓâËâ Óë' Òâ áâÕë Á áâÕë ! ãÍýÒ»ânÈ ×öï½âÓÌâ »ãÕ Àë. ét»Ã ÍýÇÒ-×öï½âÓÌâ ÑËçÓ ÑÌíÓÑ ã¿Ýí ÈëÑÌä ÍýÇÒ »ãÕÈâÑâï áâÔë¼âÒâï Àë. ÖO ÒôÓâ½ áÌë ÍýÈä»Óâ½Éä ÀÔ»âÈâï ÍýâÖ áÌë ÔÒÌâ ÏçqâáíÉä ÑÆâÒëÔâï ÍýëÑÖïÕë ÌâÌâï ÓÑÇäÒ »lÍÌâÖÐÓ ½äÈí Èí ãÍýÒ»ânÈÌâï Á ÚíÒ ! »ãÕáë ½äÈíÑâï Ôí»½äÈ, ÐÁÌ áÌë ½ÓÏäáíÌâ ãÕãÕË ÆâÛíÌë ÍýÒíjÒâ Àë. ÑâÌÕ‘ÕÌÌä ¾ëÓä »ÓçÇâÌí sÍ×ô ÍÇ »ëÃÔâï» »âvÒíÑâï ’ëÕâ ÑÛë Àë. ×ÚëÓä‘ÕÌÌä ÐIÖ áÌë ÒâÈÌâáíÌä »ÃâÜÍèÇô ãÕÅïÏÌâ »ÓÈä »âvÒ»öãÈáí ÍÇ ÈëÑÇë Ó¿ä Àë. ÑâÌÕ‘ÕÌÌä vÒÉôÈâ áâ »âvÒíÑâï ÍýãÈiÏãÏÈ Éæ Àë. "ÍýÈä»', "sÍ×ô', ÍýÏÛ ½ãÈ', "ÔäÔëÓí ÆâÛ' Õ½ëÓë ÈëÑÌä ’ÇäÈä »öãÈáí Àë. "ÍýÏÛ ½ãÈ'Ñâï áÑëãÓ»âÍýÕâÖÌâ ÎÛ #Íë ÁnÑëÔä ½YÑÒ »ãÕÈâ Àë.

Ï»çÔ ãÝÍâÄä

ãÍýÒ»ânÈ ÑãÇÒâÓ

Ï»çÔ ãÝÍâÄä - ÚâsÒ-vÒï½Ìâ ét»öwà »íãÃÌâ ÖâãÚtÒ»âÓ Ùä Ï»çÔ ãÝÍâÄä. áëÑÌí ÍýÉÑ Öï½ýÚ "Ö¿Óâ¿ÓÑâï' Íý½Ã ÉÒí tÒâÓë ÚâsÒ ÖÑýâà áëÕâ Ùä jÒíãÈn¨ Õë áë »[ïç »ë “ÍýÉÑ ÍýÒâÖë Á ãÖã} â¼ÕÌâÓ Ùä Ï»çÔ ãÝÍâÄäáë áâÍÇâ ÍýÉÑ Íï*kÈÌâ ãÌÏïË»âÓíÑâï sÉâÌ ÔäËçï Àë áëÑ »ÚëÕçï ÕËâÓë ÍÅÈçï ÌÉä.” Ïîã}» Öï ÐíôÑâïÉä ÌäÍÁëÔçï áëÑÌçï ÚâsÒ ùÅâÇÕâÛçï, ÖèxÑ áÌë ÑâüÑ» Àë. áëÑÌçï ÑíÃâ Ðâ½Ìçï ÖÁôÌ á¼ÏâÓ, ÖâÑãÒ» áÌë áâ»â×ÕâÇäÌë áâÐâÓä Àë. 1953Ñâï "½çÁÓâÈÖÑâ¿âÓ'Ñâï áëÑÌä "ÖíÑÕâÓÌä ÖÕâÓë' »&âÔÑ ×# Éæ, Áë áYâãÍ áëÕâ Ìë áëÕâ ’ëÑ áÌë étÖâÚÉä ¿âÔç Àë. "Ôäm»â Ïç» á&âÎ Óë»íÅôÖ'Ñâï áâ »ÃâÓÔë¼ÌÌä ÌoË ÔëÕâæ Àë.áâ»â×ÕâÇä-áÑ âÕâ ÍÓÉä Ï»çÔÐâæÌí »âÒô®Ñ "½ÍÖÍ' ÓÁè ÉÒí, ÁëÑâï Ôë¼Ì, áãÐÌÒ áÌë ã g ×ôÌÌä ÁÕâÏ âÓä áëÑÇë ÖïÐâÛä ÚÈä. áëÑÌâ ÌoËÍâÝ ÍçsÈ»íÑâï "ÖíÑÕâÓÌä ÖÕâÓë', "¨íÇâ¿âÒôÌçï iÖÚâÖÌ', "½íiÕ ë ÑâïÅä ½íÄÅä', "ÔgÌÑï½Ô-ÚâsÒÑï½Ô', "ÚìÒçï ¼íÔäÌë ÚÖäáë' Õ½ëÓë Àë. ÌâÃ¥ÜëÝë áëÑÇë ÖÎÛ áë»âï»äáí áâÍä Àë, ãÝáï»ä Ìâû "ÔäÔâ' áëÑÌçï ÌoËÍâÝ Íý âÌ Àë. áëÑÌë "»çÑâӿ層' ÈÉâ "ÓÇãÁÈÓâÑ ÖçÕÇô¿ï¨»' ÑLÒâ Àë.

ÍýãÈÐâáí

83

½äÈâ ÍÓä¼ - ½çÁÓâÈä sÝä»ãÕáíÑâï ÈëÑÌçï »âÑ áÌë ÌâÑ Íý×sÒ Àë. ½öÚÑâËçÒôÌë áÖÓ»âÓ» ÓäÈë áãÐvÒkÈ »ÓÌâÓ »ÕãÒÝäÌí áâ½Õí áÕâÁ ½äÈâÏÚëÌÌä »ãÕÈâÑâï ÖïÐÛâÒ Àë. áâÄ ÕØôÌä éïÑÓë ÈëÑÇë "ÍýÐâÈ' ãÕØë »âvÒ ÔKÒçï. ÈëÑÇë Ô¼ëÔâï ÌÕÖí ÁëÃÔâï »âvÒíÑâïÉä Öí »âvÒíÌí Öï½ýÚ "ÍèÕþ' 1966Ñâï Íý½Ã ÉÒí. Ùä Öçï ÓÑë ÈëÑÌä "ãÌÑôÛ, sÕcÀ áÌë ãÌÓâÑÒ' Ó¿ÌâáíÌä Íý×ïÖâ »Óä ÚÈä. áâ Öï½ýÚÌë ½çÁÓâÈ ÖÓ»âÓÌçï ÍâãÓÈíãØ» ÈÉâ ½çÁÓâÈÖâãÚtÒ ÖÐâ ]âÓâ sÝäÔëã¼»âáíÌâï ÍçsÈ»íÑâï ÙëwÄ ½Çä ÍâãÓÈíãØ» áÍâÒïç ÚÈçï. ÈëÑÌí Ïä’ë »âvÒÖï½ýÚ "ÐäÌâ×' Íý½Ã ÉÒí Àë, ÁëÑâï Íý»öãÈÍýëÑ, ½öÚ‘ÕÌ, ÍýâÉôÌâ-Ð*kÈÌâ »âvÒí Ñè»ëÔâï Àë. áâ éÍÓâïÈ ãÕÑÔâ Äâ»ÓÌâï »âvÒíÌí ÍYâÌçÕâ "ÌÕí ÍÔÃí' ÈëÑÇë »Òíô Àë. "»âvÒ-sÍïã Èâ'áë áëÑÌí Åâ&kÃÓëà ÑâÃëÌí ÑÚâãÌÏïË ÚÈí, ÁëÑâï 1850Éä 1982Ìä »ÕãÒÝäáí ÍÓ

ÚÓän¨ Õë

½äÈâ ÍÓä¼

ÚÓän¨ ÁÒïÈäÔâÔ Õë - "ÍâÌ ÔäÔçï ’ëÒçï Ìë ÈÑë Òâ áâvÒâ' ÁëÕâï ½äÈ áÌë "Úçï ÍÇ ÈÑâÓä Òâ Ñâï ÑâÓí ÌÉä Ó[í' ÁëÕä ½ÂÔÌä áÑÓ Íï*kÈáí ]âÓâ Òâ ÓÚä ½ÒëÔâ »ãÕ, ÌÕÔ»Éâ»âÓ, ãÌÏïË»âÓ áÌë ÍÝ»âÓ ÚÓän¨Ðâæ Õë ÍÚëÔâï "áâÖÕ' áÌë Èë ÍÀä "ÑîÌ', "ÖÑÒ', "ÖèÒíôÍãÌØ z' áÌë "ÚÒâÈä' ÁëÕâ »âvÒÖï½ýÚí áâÍÌâÓ »ãÕÌë ÈëÑÌä ÖâãÚtÒÖëÕâáíÌë DÒâÌÑâï Ôæ ÓÇãÁÈÓâÑ ÖèÕÇô¿ï¨», ÖâãÚtÒ á»â ÑäÌçï ÍâãÓÈíãØ» áÌë »ÏäÓÖnÑâÌ ÍýâpÈ ÉÒçï ÚÈçï."ÑâËÕ »ÒâïÒ ÌÉä' ÌÕÔ»ÉâÑâï ÍîÓâãÇ» ÖâãÚtÒÑâïÉä »öwÇÌâ ¿ãÓÝÌë ÑîãÔ» ÓäÈë Íý½ÃâvÒçï Àë. "á½ÌÍï¼ä', "ÍÛÌâï ÍýãÈiÏÏ' áÌë "áÌâ½È' ÁëÕä ÈëÑÌä ÌÕÔ»Éâáí ¼èÏ ’ÇäÈä »öãÈáí Àë. áëÑÌä ÌÕÔ»ÉâáíÑâï ÕÈôÑâÌÒç½Ìâ sÝä-ÍçrØíÌä ÖÑsÒâáíÌçï ÖïÕë Ì×äÔ áâÔë¼Ì ’ëÕâ ÑÛë Àë.ÈëÑÇë "ÁnÑÐèãÑ-ÍýÕâÖä'Ñâï ÈïÝä ÈÓä»ë ÖëÕâáí áâÍä ÚÈä. “Ìâ, Ìâ, ÌÚI áâÕçï, ÑëÛë ÌÚI áâÕçï”, “#ÍÔë ÑÆä Àë ÖâÓä ÓâÈ Óë, ÖÁÌ” ÁëÕâï ÈëÑÌâï ÖÓÖ ½äÈí ÖçÑËçÓ Öï½äÈÑâï ÑÆâæÌë Ôí»ãÍýÒ ÏnÒâï Àë.

¿n¨»âïÈ ÏÜä - Ùä ¿ï¨»ânÈ ÏÜä ÌÕÔ»ÉâÜëÝë áâËçãÌ»ÈâÌâ á½ýÇä ÏÌä Ó[â Àë. á*sÈtÕÕâ ä ãÕ¿âÓÙëÇäÌë ¾ÃÌâ áÌë ÍâÝÌä ã®ÒâÑâï ÑèÈô »ÓÕâÑâï Ùä ÏÜäÌë ÖâÓä ÖÎÛÈâ ÑÛä Àë. ÖçÑÌ ×âÚ ÈëÑÌë "¾ÃÌâÌí ÏëÈâÁ Ïâ ×âÚ' »ÚäÌë ÌÕâÁë Àë. "áâ»âÓ', "áë» áÌë áë»', "ÍëÓëãÔãÖÖ' ÈëÑÌä ’ÇäÈä »öãÈáí Àë. Ùä ÏÜäáë ÌÕãÔ»â-Ôë¼Ì ÍÇ »Òçõ Àë. ÒïÝ-Öïs»öãÈÌë »âÓÇë êÍÖä áâÕëÔä ̽ÓÖïs»öãÈÌçï ã¿ÝÇ áëÑÌä ÌÕãÔ»âáíÑâï Àë. "jÒçãÉ»â' ÌâÑÌçï áë» ãÝáï»ä Ìâû ÈëÑÇë áâpÒïç Àë. áëÑÌä ÐâØâÌä ÔâÜãÇ»Èâ ’ÇÕâ ÁëÕä Àë. áëÑâï Èëáí ’Çä ÏèÂäÌë é èô ×b í ÕâÍÓë Àë. ÍãÓÇâÑë áëÑÌä ÐâØâ ½çÁÓâÈä ÑÃäÌë ÏÜäÌä ÍíÈä»ä Éæ ’Ò Àë. Ùä ÏÜä ÖâÓâ ½’ÕâÛâ Ôë¼» áÕSÒ Àë. ÖâÑâãÒ»í áÌë ÖâpÈâãÚ»íÑâï áë» ãÕã×wà áÌë Öï×íË» »ÃâÓÔë¼» ÈÓä»ë Èëáí Íý¿ãÔÈ Àë.

¿n¨»âïÈ ÏÜä

84

ÍÉÍý ×ô»

ÖçÓë× ÔâÔ

ÖçÓë× ÍçÓçØí^âÑ âÖ ÔâÔ - “ÓâËâÌçï ÌâÑ ÈÑë ÕâïÖÛäÌâ ÖèÓ ÑÚI...” ÁëÕâ Ôí»ãÍýÒ ½äÈíÌâ ÖÁô» Ùä ÖçÓë× ÔâÔ. ÍýÇÒÌä áÌçÐèãÈ, ÍýÇÒÌä ÍýÖnÌÈâ, ÍýÇÒÌâ áâÕë½, ÍýÇÒÌä ÑsÈä -áâ ÏËçï ÖçÓë× ÔâÔÌâï »âvÒíÑâï ÐÓÍèÓ ’ëÕâ ÑÛë Àë. áëÑ »Úä ×»âÒ »ë Èëáí ÑçKÒtÕë ÍýÇÒÌâ »ãÕ Àë. Íý»öãÈÌä ÖâÉë-ÖâÉë ÍýÇÒÌâï ÖïÕë Ìí ½èïÉä ÔëÕâ áëÑÌë ÑâÃë ÖÚÁ Àë. ÍýÇÒÌâ ÖèxÑ ÐâÕ áÌë ÑËçÓ ÔÒÖO ÒôÉä ÌäÈÓÈâï ½äÈí ÈëÑÌä áâ½Õä áíÛ¼ Àë. ÕÛä áâDÒâtÑÐâÕÌë Íý½Ã »ÓÈä Ð*kÈÓ¿Ìâáí ÍÇ ÈëÑÇë áâÍä Àë. ÈëÑÇë Ó¿ëÔâï "åqâã»qâ', "ËI½âÑsÈä', "Ãâï½âÃíÛä'Ìâï ÏâÛ»âvÒí ÏâÛ»í Ìâ¿Èâï-»è Èâï, Úo×Éä ½âæ ×»ë áëÕâï ÑËçÓ áÌë ÖÓÛ ÚíÒ Àë. Èí »âvÒtÕÌä ÀâïÃÕâÛä ÖâÑâãÁ» ¾ÃÌâáí, ë×-ãÕ ë×Ìä ãÕã×wà vÒ*kÈáí áÌë ÖâãÚtÒÌí áâsÕâ »ÓâÕÈâ ÈëÑÌâ ãÌÏïËí áëÑÌä ãÖ}ÚsÈ »ÛâÌí áï× Àë. "ÈâÓä¼Ìçï ¾Ó', "ÚsÈâÜÓ', "ÓíÑâï¿', "ÖâÈtÒ',"ãÍÓâãÑÅ' ÁëÕâ áÌë» ãÕØÒí áÌë ãÕãÕË×ìÔäÌâ »âvÒÖï½ýÚí ÈëÑÇë áâpÒâ Àë.

ËäÓç ÍÓä¼ - Å&â.ËäÓç ÍÓä¼ »ãÕ, ÕâÈâô»âÓ, ãÕÕë¿» áÌë ¿ãÓÝ»âÓ Àë. ÖâãÚtÒÜëÝë ÈëÑÇë "»âÛÑâï »íÒâõ ÌâÑ', "áâã½Òâ', "áÝtÒ ÈÝtÒ', "é¾âÅ', "áï½Í¿äÖä' ÁëÕâï ÍçsÈ»íÌïç Íý âÌ »ÓëÔ Àë. "ÓâÖÒç½Ñâï Íý»öãÈ ãÌ#ÍÇ' ÑÚâãÌÏïË ÈëÑÇë Ùä »ë.»â.×âsÝäÌâ Ñâ½ô ×ôÌ Ìä¿ë Ô¼ä Íäáë¿.Åä.Ìä ãŽýä ÑëÛÕä. ÈëÑÌä »ãÕÈâ ÌâÁç» ã¿Ýâï»Ìí, sÕcÀ »âvÒÏâÌä áÌë Öç¾Å Àï íãÕËâÌÉä Áç ä ÈÓä áâÕë Àë. ÈëÑÇë ÑçkÈ»í, Úâå»ç áÌë ½äÈí ÍÇ ÔKÒâï Àë. ¿ãÓÝâÔë¼Ì áë ÈëÑÌâ ×í¼Ìí ãÕØÒ Àë. æWÕÓ¿ï¨ ãÕYâÖâ½Ó, ¿âlÖô ãÅ»nÖ, ÔÍÈÓâÑ, Íè.ÑíÃâ ÁëÕâ ÑÚâÌçÐâÕíÌâï _ Òï½Ñ ¿ãÓÝí áâÔëKÒâï Àë. ÈëÑÌâ ÖâãÚ*tÒ» Íý âÌ Ï Ô ÈëÑÌë »çÑâӿ層 ÈÉâ ÁÒïÈ ÍâÄ» ÍçÓs»âÓ áëÌâÒÈ ÉÒëÔ Àë. Èëáí ½çÁÓâÈ ÒçãÌÕüÖÃä áÑ âÕâ Ìâ ÐâØâÖâãÚtÒ ÐÕÌÌâ ½çÁÓâÈä ãÕÐâ½Ìâ ãÌÕö^â áDÒÜ Àë. ÚâÔ Èëáí "»çÑâÓ' áÌë "»ãÕÔí»' ÖâÑãÒ»íÌçï ÖÎÛ ÈïÝä ÈÓä»ë Òí½ âÌ áâÍä Ó[â Àë.

Ëä# ÍÓä¼

нÕÈä»çÑâÓ ×Ñâô

нÕÈä»çÑâÓ ÚÓ½íiÕ âÖ ×Ñâô - ÁëÌâ áÇçáë áÇçÑâï ÖÁôÌÌí ÓÖ ÖÐÓ Àë áëÕâ ÏÚçÑç¼ä ÍýãÈÐâ ËÓâÕÌâÓ áâ ÖâãÚtÒ»âÓë ÖâãÚtÒÌâ Óë» Íý»âÓÑâï ½ÇÌâÍâÝ ÖÁôÌ »Òçõ Àë. ÌÕãÔ»â, ãÌÏïË, ãÕÕë¿Ì, »ãÕÈâ Õ½ëÓë ÖâãÚtÒÌâï sÕ#ÍíÑâï áëÑÌçï ÑÚ^ÕÌçï Íý âÌ Àë. "áÖèÒôÔí»' áÌë "êDÕôÑèÔ' ÁëÕä é^âÑ ÌÕÔ»ÉâÌâ áâ Ó¿ãÒÈâáë ÌÕâ-ÌÕâ ãÕØÒí áÌë áãÐÌÕ »ÉÌÓäãÈÉä ÖâãÚtÒÁ½ÈÑâï ÍíÈâÌçï áâ½Õçï sÉâÌ ÍýâpÈ »Òçõ Àë. »âvÒíÑâï ÍÇ ÖâúÌëÃ, ½äÈ, ½ÂÔ ÈÉâ Àïâ Ö áÌë áÀâï Ö »ãÕÈâáí ÈëÑÌä ÍâÖëÉä ÑÛë Àë. ÓÖÍèÇô »lÍÌí, áÔï»âÓí áÌë ÐâØâÌä ÔÆÇ áëÑÌâï »âvÒíÌä ãÕ×ëØÈâ ÓÚä Àë.. "ÖïÐÕ' áÌë "Àï í Àë Íâï Åâï ÁëÌâï!' ÈëÑÌä »âvÒ»öãÈáí Àë. ÈëÑÌä ánÒ ’ÇäÈä »öãÈáíÑâï "áâÓÈä áÌë áï½âÓ', "ÖÑÒ]äÍ', "vÒÉô »kz»í, ÀÛ ÏâÓâ¼Åä', "áÅâÏäÅ' Àë. "×b âÈäÈ' ÈëÑÌí ãÌÏïËÖï½ýÚ Àë. ÍÝ»âÓtÕÌâ ÜëÝë ÈÉâ »ÃâÓÔë¼» ÈÓä»ëÌä áëÑÌä ÌâÑÌâ áëÃÔä

ÍýãÈÐâáí

85

áãÌÓç} Ïý¢Ðq - ãÕÕë¿», ÕâÈâô»âÓ, ¿ãÓÝ»âÓ áÌë ÖïÍâ » Ùä áãÌÓç} Ïý¢Ðq. "ÖïãÌ»Øô', "Öï»lÍÌâ', "ánÕäÜâ', "ÍèÕâôÍÓ' Õ½ëÓë áëÑÌâ ÍýKÒâÈ ãÕÕë¿ÌÖï½ýÚí Àë. á&ãÓsÃíÃÔÌâ »âvÒ×âsÝÌí áÌçÕâ áëÑÇë áâpÒí Àë. ÖÁô»í áÌë ÖÁôÌí ãÕ×ë áëÑÌä sÕâDÒâÒ ÙëÇäÑâï "ÓÑÇÐâæ ÌäÔ»ïÄ', "»ânÈ' ÈÉâ "Öç âÑâ¿ãÓÝ', "»çÕï ÓÏâæÌçï ÑâÑëÓ'ïç ÌoËÍâÝ Àë. "ã»ÑãÍ' »âvÒÖï½ýÚ áÌë "á’NÒçï sÃë×Ì' ÕâÈâôÖï½ýÚ áëÑÌçï ÑîãÔ» ÖÁôÌ Àë. ìãÌ»íÑâï áëÑÌä áÌë» »&âÔÑí áâÕÈä, ÁëÑâï ÑçïÏæ ÖÑâ¿âÓÑâï áâÕÈä "¿Ô ÑÌ ÕâÃë ¾âÃë' ’ÇäÈä Àë. "ÐèãÑ»â' áÌë "ã»ÑãÍ' ÖâÑâãÒ»íÌâ ÈïÝä ÈÓä»ë áëÑÇë »âÒô »Òçõ Àë. bÔÅ»&nÖÓÉä áÖÓ½ýsÈ áâ »ãÕÌä »ãÕÈâÑâï ÍäÅâ áâÑ Íý½Ãë Àë“ÑâÓä ã×ÓâáíÑâï áÖïKÒ WÕëÈ áWÕí, ¼Óä ÍÀâÅÈâ ÚÇÚÇÈâ ÓÇë ¿Å¥â Àë.' 31Ñä ÁçÔâåáë áëÑÇë çãÌÒâÑâïÉä ãÕ âÒ ÔäËä ÍÇ 1Ôä áâ&½sÃÌí "ÑçïÏæ ÖÑâ¿âÓ'Ìí ÚpÈí ÖÑÒÖÓ ÍÚo¿âÅ¥í áâÕâ »ÑôÕäÓ ÖâãÚtÒ»âÓ áë» Òí}â ÈÓä»ë ÍýëÓ» ÏÌä Ó[â Àë.

ÔâÐ×ï»Ó Äâ»Ó

áãÌÓçDË Ïý¢Ðq

ÔâÐ×ï»Ó Äâ»Ó - áâËçãÌ» »ãÕÈâÌâ ÍýÉÑ Íï*kÈÌâ éÍâÖ» ÈÓä»ë ÔâÐ×ï»Ó Äâ»Ó ¼âÖ élÔë¼ÌäÒ Àë. sÕ»äÒ ÍýãÈÐâÌí áâ½Õí ãÑ’Á ÈëÑÌä áâËçãÌ» »ãÕÈâÑâï áÌçÐÕâÒí Àë. ÍýÉÑ »âvÒÖï½ýÚ "ÕÚä ÁÈä ÓmÒ¾íØâ'Ñâï »ãÕÌçï ÍÓïÍÓâÑâïÉä áâËçãÌ»Èâ ÈÓÎ ÉÈçï áãÐÖÓÇ ’ëÕâ ÑÛë Àë. ÈâÁ½äÐÒâô Íý»öãÈã¿ÝíÌâ áâ Öï½ýÚÑâï Àï Ìâ ãÕ×ëØ ÍýÒí½í DÒâÌâ»Øô» Àë. "ÑâÇÖÌä ÕâÈ'- ä¾ô êüÑ»âvÒ Àë. áâ ̼×ä¼ áâËçãÌ» »âvÒÑâï ÒïÝÒç½Ìâ ÑâÌÕÌä áÌçÐèãÈÌë »ãÕáë Õâ¿â áâÍä Àë. áÌçÐèãÈ áÌë áãÐvÒ*kÈÌí é^âÓí^âÓ ãÕ»âÖ ÈëÑÌâ ãÕãÕË »âvÒÖï½ýÚíÑâï ë¼âÒ Àë. ÈëÑÇë ÌâÃÒÜëÝë ÍÇ ãÕãÕË ÍýÒí½í »Òâô Àë. áëbÖÅô ×ìÔäÑâï ÖçÐâØ ×âÚ ÖâÉë Ô¼ëÔ "áë» éï Ó áÌë Á çÌâÉ' Ìâûë ÖâÓí Ò× áÍâvÒí. áë éÍÓâïÈ "ÑÓä ÁÕâÌä Ñ’', "ÕöÜ' ÌoËÍâÝ Àë. ÌÕÔ»Éâ ÜëÝë ÍÇ "á»sÑâÈ', "»íǬ' áë ÑÚ^ÕÌçï Íý âÌ Àë ÀÈâï ÈëÑÌä ÖÁô»ÈâÌí énÑëØ »ãÕÈâÑâï Á ’ëÕâ ÑÛë Àë.

Ó¾çÕäÓ ¿îËÓä - áâËçãÌ» ÌÕÔ»Éâ»âÓ ÈÓä»ë ÑâÈÏÓ ãÖã} ÑëÛÕÌâÓ Ó¾çÕäÓ ¿îËÓäÌä ÖÁôÌ×äÔÈâ ÌÕãÔ»â, Ìâû áÌë »ãÕÈâÑâï ÍÇ ÑÚíÓä Àë. áâËçãÌ» ÖïÕë ÌâãÌ#ÍÇ, ÍâÝÌä áâïÈÓ¿ëÈÌâ áÌë ÖèxÑ ¾ÃÌâáíÑâïÉä ÂÓÈí »ÉâÓÖ ÈëÑÌä ÌÕÔ»ÉâÌâï ÓÖÑÒ áâ»ØôÇí Àë. "áÑöÈâ', "éÍÓÕâÖ', "ÖÚÕâÖ' áÌë "áïÈÓÕâÖ' ÈëÑÌä é^âÑ »öãÈáí Àë. áëÑÌä ÌÕÔ»ÉâáíÑâï i¿ÈÌ ÖãÕ×ëØ áÌçÐÕâÒ Àë. "áÑöÈâ' ÁëÕä ÌÕÔ»ÉâÑâï i¿ÈÌÌë »ÔâtÑ»ÈâÉä ½èïÉÕâÌçï ÑçS»ëÔ »âÑ ÈëÑÇë ÖÎÛÈâÉä ÍâÓ ÍâÅ¥çï Àë. á*sÈtÕÕâ äÖâãÚtÒÑâï ãÌ#ÍâÈä Ìâ*sÈ»Èâ áÌë ÚÈâ×âÌë Ï Ôë ÑâÌÕÑèlÒíÑâï áâsÉâ áÌë ÖïÕâ ÈëÑÌâ ÖâãÚtÒÖÁôÌÌí ÚëÈç Àë. vÒkÈ-ávÒkÈÌä ÖäÑâÓë¼â ÍÓ ÖïÕâ íÌë ¿ÔâÕÕâÌä ÖâÓä ãÖã} áëÑÇë ÌÕãÔ»âÑâï â¼Õä Àë. Èëáí Íý½ãÈ×äÔ ãÕÕë¿Ì»âÓ ½ÇâÒ Àë. ãÕÕë¿Ì»âÓ ÈÓä»ë ÓâËëSÒâÑ ×ÑâôÌâ ÖÚÒí½Ñâï "½çÁÓâÈä ÌÕÔ»Éâ'Ìí áâÔë¼ ÈëÑÇë ÈìÒâÓ »Òíô Àë. ÈëÑÌë ÓÇãÁÈÓâÑ ÖçÕÇô¿ï¨» ÈÉâ ÖâãÚtÒá»â ÑäÌí ÍçÓs»âÓ ÍýâpÈ ÉÒí Àë.

Ó¾çÕäÓ ¿îËÓä

86

ÍÉÍý ×ô»

ÕäÌí Ðq

ãÕÌí Ðq - ½çÁÓâÈä ÚâsÒÖâãÚtÒÌä é~ÕÛ ÍÓïÍÓâÑâï ÌâÑ ÍýÑâÇë ½çÇ áëÕâ Ùä ãÕÌí Ðq áë» ãÕã×wà ÌâÑ Àë. 1962Ñâï "ÍÚëÔçï Öç¼ Èë Ñè½ä ÌâÓ'Ìç ÚâsÒÂÓÇçï ÕÚëÈïç »ÓÌâÓ áâ ÌÓë ÍÀä Èí ÚâsÒËíË ÕÚâvÒí Àë. ÈëÑÇÓ ÚâsÒÌâ Íý»âÓí ¼ëÅÕâÑâï Áë ãÕã×wÃÈâ áÌë ãÕãÕËÈâ áâÇä Àë Èë áã]ãÈÒ Àë. Ãèï»ä »ÃâÜ»ÉâÌí Íý»âÓ "å Ñz ÈöÈäÒÑ' áÌë "å Ñz ¿ÈçÉôÑz'Ñâï ¼ëÅ¥í, ÈëÌë ãÏÓ âÕÈâï ãÕÕë¿» Ùä Ò×ÕïÈ ×ç»Ô »Úë Àë “áë »×çï ÔâïÏç ÈâÇÈâï ÌÉä. áë ÖoÖÓâ êÈÓë Àë áÌë ÔxÒÕëË »Óë Àë.” "ãÕÌí Ìä ÌÁÓë' êÚâÍíÚ Ñ¿âÕÌâÓ áâ ÍçsÈ»Ñâï ÍÇ ÈëÑÌä ÌäÅÓ áÌë ÈëÁsÕä ÚâsÒ»ÔÑ ÂÛ»ä êÄä ÀëÌ"ë »çÑâÓ'¿ï¨»Ìçï ½îÓÕ áÍâÕë Àë. “ÌÓí Õâ »çÁ ï Óí Õâ', "ÐèÔ¿è» ÔëÕä ëÕä', "ãÕÌí ÐqÌâ ÍýëÑÍÝí', "áÑ âÕâ áëÃÔë áÑ âÕâ ' Õ½ëÓë ÈëÑÌä ’ÇäÈä »öãÈáí Àë. Ãç¿»â, ãÕÃz, ¿ÏÓâã»Òâï, ÍëÓíÅä,WÔëØ ÈëÑÌâï ÚâsÒ×sÝí Àë. ÈëÑÌë 1989Ìí ÓÇãÁÈÓâÑ ÖçÕÇô¿ï¨» ÑLÒí Àë.

¿n¨»âïÈ ×ëÄ - È^ÕÞâÌÉä áâËçãÌ»ÈâÌâ ÖäÑâÅâ ÖçËä ãÕsÈÓÈä »ãÕÈâ ÈÉâ ÔãÔÈãÌÏïËíÌâ ÖÁô» ÈÓä»ë Ùä ¿n¨»ânÈ ×ëÄ ’ÇäÈâ Àë. k¥âï Àí ¿ï¨»ânÈ'Ñâï Èë »Úë Àë-“k¥âï Àí ¿ï¨»ânȬ ÈÑë k¥âï Àí¬ k¥âï Àí¬ ÈÑâÓâ áâ ÏíÔâÒëÔâ-Ô¼âÒëÔâ ×b í,-áëÑâï ÈÑë ÌÉä, ÈÑâÓä Àë ÀâÒâñ-ÁëÌë ÈÑâÓçï Ìâ sÚëÁë áãÐÞâÌ.” áëÑÇë áâtÑ×íËÌä »ãÕÈâÑâï ÌâÕänÒ â¼vÒçï Àë. áâËçãÌ» ½ççÁÓâÈä »ãÕÈâÑâï "ÍÕÌ#ÍëÓä', "ê¾ÅÈä äÕâÔí', "ÍžâÌä ÍëÔë ÍâÓ' ÁëÕâ »âvÒÖï½ýÚí - "¿âï ÔäÒâÌä ½âÅä', "Úçï Èí ¿âÔçï ÑâÓä ÁëÑ', "¾íÅë ¿ÅäÌë áâÕçï Àçï' ÁëÕâ ÏâÛ½äÈíÌâ Öï½ýÚí áÌë áâtÑ»ÉâtÑ» sÑÓÇíÌä "ËèÛÑâïÌä ͽÔäáí'Éä ¿ï¨»ânÈ ×ëÄ élÔë¼ÍâÝ Àë. "ËèÛÑâïÌä ͽÔäáí' ÑâÃë ÈëÑÌë ÖâãÚtÒá»â Ñä ã lÚäÌí áëÕíÅô ÍýâpÈ ÉÒí Àë. áâ éÍÓâïÈ ÈëÑÌë »çÑâÓ ¿ï¨», ÌÑô ¿ï¨» áÌë ÓÇãÁÈÓâÑ ÖçÕÇô¿ï¨» ÑLÒâ Àë. "»âvÒÍýtÒÜ', "áÉâônÈÓ', "ÓâÑÌâÓâÒÇ ãÕ.ÍâÄ»', "sÕâÑäÌâÓâÒÇ ÖïÈ»ãÕÈâ' ÁëÕâ ÈëÑÌâ áBÒâÖÍèÇô áÌë

¿n¨»âïÈ ×ëÄ

ÓÑë× ÍâÓë¼ - Ùä ÓÑë× ÍâÓë¼ Ì¼×ä¼ ÍýÒí½×äÔ »ãÕ Àë. »âvÒÌâ ×äØô»Éä ÑâïÅäÌë »âvÒÌä ÓÁèáâÈ - ÖÕô ÓäÈë Èëáí ÍýÒí½ÕäÓ Àë. áÕÌÕâ á»lpÒ ãÕØÒí ÈëÑÌä »ãÕÈâÖö*wÃÑâï áâÕë Àë áÌë Õâ¿»Ìë ÖâÌï â@ÒôÑâï ÅçÏâÅë Àë. ãÕãÕË ãÑ’ÁÌâï, ãÕãÕË ãÕØÒíÌâï, ãÕãÕË ×ìÔäÌâï »âvÒí ÈëÑÇë ÓcÒâï Àë. ÐâÕÖïÕë ÌíÌä ÈâÁ½äÐÓä áãÐvÒ*kÈ ÖâÑânÒ ÑâÌÕäÌâï ÍâÝí áÌë ÍãÓÕë×Ìí éÍÒí½ »ÓäÌë ÈëÑÇë »Óä Àë. »ãÕÈâÑâï áë» Óâ&Ñë*nû Öö*wÃÌí áÌçÐÕ ÉâÒ Àë."áâÔâ ¼â¿Ó'Ìë Ô½Èâï »âvÒí ÚÛÕä »ÃâÜ×ìÔäÌâ ÌÑçÌâ #Íë é^âÑ Àë. áâ »ãÕÌä ½ÂÔíÑâï ÍÇ »ÉÌÌä ÈâÁ½ä áÌë ¿Ñt»öãÈ áÌçÐÕâÒ Àë. ½ÂÔÑâï Öïs»öÈ, ÑâÝâÑëÛ, áÜÓÑëÛ, Àï íÌâ »ÔâtÑ» ÍýÒí½í Èëáíáë »Òâô Àë. áãÐvÒ*kÈÌä áÕÌÕä ÀÃâáí áâ ½ÂÔÑâï ’ëÕâ ÑÛë Àë. ÏâÛÖâãÚtÒÑâï

ÓÑë× ÍâÓë¼

ÍýãÈÐâáí

87

’ëÖëÎ å. Ñë»ÕâÌ - ½çÁÓâÈäÖâãÚtÒÌâ åãÈÚâÖÌâ ÖâÈÑâ âÒ»âÉä ÕÚëÈâ ÉÒëÔâ ãÔÈÖâãÚtÒÌâ ÍýÕâÚÑâï ÌoËÍâÝ ÎâÛí áâÍÌâÓ Ùä ’ëÖëÎ Ñë»ÕâÌ. ÙãÑ»íÌâ ‘ÕÌÑâïÉä Ö^Õ×äÔ ÖâãÚtÒÖÁôÌ »ÓÕâÌä áë» ÌÕä ×kÒÈâÌí Èëáíáë ãÌ ëô× »Òíô Àë. ÖÚÁ-sÕâÐâãÕ» ÓäÈë ÉÈçï ‘ÕïÈ ÍâÝâÔë¼Ì áÌë sÕÒï Öï¿âãÔÈ ½ãÈÉä ¿âÔÈä ÈëÑÌä ÌÕÔ»Éâ "áâï½ãÛÒâÈ' ½çÁÓâÈäÖâãÚtÒÑâï áë» ÌÕçï ÖäÑâ ã¿ÚzÌ áâï»ë Àë. ÈëÑÇë áâÔë¼ëÔâï _ ÒsÍ×þ áÌë ã¿ÓsÑÓÇäÒ Óë¼âã¿Ýí "vÒÉâÌâï ÕäÈ»'Ñâï ’ëÕâ ÑÛë Àë. ãÔÈí-×íãØÈí ÍýtÒëÌä vÒâÍ» ÖÚâÌçÐèãÈ áÌë ÈÛÍ ä ÐâØâ ÍÓÌä ͻŠÍÇ ÈëÑâï ’ëÕâ ÑÛë Àë. áâ éÍÓâïÈ Èëáíáë "ÔxÑÇÌä á*gÌÍÓäÜâ' ÌâÑÌä ÑÌíÕìÞâãÌ» ÖâÑâãÁ» ÌÕÔ»Éâ ÍÇ áâÔë¼ä Àë. ÐâÕ, ÐâØâ, ét»Ã-Ïۻà ÖïÕë Ìâ áÌë ãÕÍçÔ áÌçÐÕíÌçï ÐâÉçï áâ Ôë¼»Ìä ãÕã×wÃ

’ëÖëÎ å. Ñë»ÕâÌ

ÓÑë× ãÝÕë ä

ÓÑë× ãÝÕë ä - »ÅäÑâï ÁnÑëÔâ ã×Ü»ÖâãÚtÒ»âÓ Ùä ÓÑë× ã×Õ×ï»Ó ãÝÕë ä. ÖâãÚtÒÜëÝë Ùä ãÝÕë ä Ô¾ç»Éâ»âÓ áÌë ÏâÛÖâãÚtÒ»âÓ ÈÓä»ë ÖçÍýãÈ*wÄÈ Àë.ÍýÉÑ Ô¾ç»ÉâÖï½ýÚ"áâÄÑçï ÍâÈâÛ' ÍçÓs»öÈ ÏnÒí, tÒâÓÏâ "ÕëÓâæ ÁÈä ÜÇí', "áâåÖϽô' ÈëÑÌâ ’ÇäÈâ Ô¾ç»ÉâÖï½ýÚ Àë. Ùä ÓâËëSÒâÑ ×Ñâô ÈëÑÌë "Ô¾ç»ÉâÌä ÔâÅ»ä áíÛ¼' »ÚäÌë ãÏÓ âÕë Àë. ÈëÑÌä Ô¾ç»ÉâáíÑâï ÍãÓ*sÉãÈÌí ãÕÓíË, Õ®Èâ áÌë »ÓçÇÈâ áâ½Õâ ÔÜÇí Àë. "ÚâÔ»ÅíÔ» ãÓÒâ' ÈëÑÌí ÕâÈâôÖï½ýÚ Àë. "ÏÖ ÚÕâÑâï êÅä', "ÏâÕâ‘Ìä ïÅä‘', "ÚâÉä ½Òâ »â×ä', "ÚI¿Ñz ÚI¿â' Õ½ëÓë ÈëÑÌä ÏâÛ»íÌë ãÍýÒ Éæ ÍÅë ÈëÕä »öãÈáí Àë. ÈëÑÌâ ÏâÛ½äÈÖï½ýÚíÌë ½çÁÓâÈä ÖâãÚtÒá»â Ñä áÌë ½çÁÓâÈä ÖâãÚtÒÍãÓØ Ìâï ÍâãÓÈíãØ»í ÍýâpÈ ÉÒâ Àë. " â äÑâÌä ù ÓÅä', "ÓâÜÖÐìÌí Ãë»Óí', "»äÅä-Ñ»íÅä ½íÛ¼âïÅÕâÛâï' Õ½ëÓë ÈëÑÌâ ÏâÛÕâÈâôÖï½ýÚí Àë. "Ùä-éÍâÖÌâ' ]ì ÑâãÖ»Ìâ Ñâ̧ ÈïÝä ÈÓä»ë Èëáí »âÒô »Óä Ó[â Àë. ÈëÑÌë ÓâwÃ÷»ÜâÌí ÙëwÄã×Ü» á&ÕíÅô ÑLÒí Àë.

æœÓ ÍÓÑâÓ - ÖâãÚtÒÜëÝë ÏâÛÖâãÚtÒ»âÓ, Ô¾ç»Éâ»âÓ, ¿ãÓÝ»âÓ áÌë ã×ÜÇ»âÓ ÈÓä»ë ÈëÑÌçï Íý âÌ ÌoËÍâÝ Àë. "ÏÚçÏäÌ', "ÃÇ»ÃíÛä', "ÍÀäÌçï ÍèÀ×í Ñâ', "Àë Ñë Úëï' Õ½ëÓë ÈëÑÌâ ÏâÛÕâÈâôÖï½ýÚí Àë. ÏâÛÖïÐâÛ áÌë ÏâÛéÀëÓ áï½ëÌâï ÈëÑÌâ ÍçsÈ»í Ùä ½äÁçÐâæ ÍÀäÌçï ÌoËÍâÝ Íý âÌ ½ÇâÒ. "»ÚëÕçï Àë »íæ »âÌ ËÓë Èí' ÍçsÈ»Ñâï ÏâÛéÀëÓ áï½ëÌçï éÍÒí½ä Ñâ½ô ×ôÌ Àë. "ÈçÔÖäÌä ÑâÛâ' Ô¾ç»ÉâÖï½ýÚ Àë. "ã×ÜÇÌâ ãÖÈâÓâ' ÍçsÈ»Ñâï áâ ×ô ã×Ü»íÌâï ¿ãÓÝí Àë. "ã×ÜÇÜëÝë ÖèÒíô Ò' áÌë "ÐâØâã×ÜÇ»Ûâ' ÈëÑÌâï ã×ÜÇ áï½ëÌâï ÍçsÈ»í Àë. " äÄä áÑë ]âÓâÑÈä'Ñâï ÈëÑÇë ]âÓ»â áï½ëÌâï »âvÒíÌçï ÖïÍâ Ì »Òçõ Àë. áëÑ.áë.,áëÑ.áëÅ. áÌë Íäáë¿.Åä.Ìä Í Õä ËÓâÕÈâ ãÌÕö^â áDÒâÍ» Ùä æWÕÓ âÑ‘Ðâæ ÍÓÑâÓ ÚâÔ ]âÓ»âÑâï Á ÕÖë Àë.

æœÓ ÍÓÑâÓ

88

ÑÌÖç¼ ÖlÔâ

ÍÉÍý ×ô» ÑÌÖç¼ ÖlÔâ - ÐâÕ̽ÓÑâï ÁnÑëÔâ Ùä ÑÌÖç¼ÔâÔ ÑíÚÌÔâÔ ÖlÔâ ÖâãÚtÒÜëÝë ÕâÈâô»âÓ, ¿ãÓÝ»âÓ áÌë ÖïÍâ » ÈÓä»ë ’ÇäÈâ Àë. "‘ÕÈÓ ÌâÑë áÁÕâÛçï' ÌâÑÌâ Óë¼âã¿ÝíÌâ ÍçsÈ»]âÓâ ÑâÌÕ‘ÕÌÌä ÖâÓÍÌë ÈëÑÇë é’½Ó »Óä Àë. ‘ÕÌ¿ãÓÝíÑâï "ËÓÈäÍçÝ' áÌë "áÌí¼â áâ¿âÒô'Ñâï ÍýsÈçÈ vÒ*kÈtÕíÌçï ÓÖÍý áÌë áâ»Øô» áâÔë¼Ì ÈëÑÇë »Òçõ Àë. "Ôí»ÐâÓÈäÌä Ôí»âÓâËÌâ' áÌë "ÑâÔÍÓâÌä ½ýâÑ×âÛâ' ÁëÕä ÖïsÉâ»Éâ ÍÇ ÈëÑÌä »ÔÑë áÌí¼ä ÏÌä ÓÚä Àë. "ÏöÚÈz »âvÒ íÚÌ', "Ôí»ÖÚÒí½Éä ãÕ»âÖ ÐÇä' áÌë "ÖÑçlÔâÖ ãÌsÏÈ' ÈëÑÌâï ãÕÕë»ÍèÇô éÍÒí½ä ÖïÍâ Ìí Àë. ã×ÜÇ»âÓ ÈÓä»ë ÖçÍýãÈ*wÄÈ áëÕâ Ùä ÑÌÖç¼Ðâæ á&âÃíÌíÑÖ »&âÔëÁ Ôí»ÐâÓÈä - ÖÇíÖÓâÌâ ãÌÕö^â áâ¿âÒô Àë. ÚâÔÑâï Èëáí ½çÁÓâÈä ÖâãÚtÒÍãÓØ Ìä Ðí½äÔâÔ ÖâïÅëÖÓâ ¿&Ó ánÕÒë "½çÁÓâÈä áìãÈÚâãÖ» ÌÕÔ»Éâ' ãÕ×ë Öï×íËÌ »âÒô »Óä Ó[â Àë. "ã vÒ Ðâs»Ó' ìãÌ» "×äÔ áÌë Öïs»öãÈ'Ìâ »ÃâÓÔë¼» ÈÓä»ë Èëáí Ôí»ãÍýÒ Àë.

ÑÌíÁ ¼ïÅëãÓÒâ - “ÑÌë Ö zÐâgÒ »ë ×b í ÑLÒâ ÈâÓë Ì½Ó ’Õâ, ¿ÓÇ Ôæ íÅÕâ ÏëÖçï Èí ÕÓÖíÌâï ÕÓÖ Ôâ½ë.” "áëÌë' ×b íÉä ÍâÑÕâÌä Àë, áë ÕÅë Á ÍâÑä ×»âÒ-áâÕä ÖèxÑ áãÐvÒ*kÈÌâ ÖÜÑ ÖÁô» Ùä ÑÌíÁ ¼ïÅëãÓÒâ. Èëáíáë áYÈÌ ½çÁÓâÈä ½ÂÔÑâï ÏâÓä» Ì»×ä»âÑ »Òçõ Àë. Ùä ÓÑÇÔâÔ ’ë×ä »Úë Àë ÈëÑ ÍýÑâÇÑâï Èë áíÀçï Ô¼ë Àë, ÍÇ Áë Ô¼ë Àë Èë Ì>Ó Ô¼ë Àë. áëÑÌí ÍýÉÑ »âvÒÖï½ýÚ "á¿âÌ»' áÌë Ïä’ë "áûÛ' Íý½Ã ÉÒí Àë. áâ ÏïÌë »âvÒÖï½ýÚí ]âÓâ ÖâïÍýÈ ½çÁÓâÈä»ãÕÈâÑâï ÈëÑÇë ÍíÈâÌçï sÉâÌ ãÌã@È »Óä äËçï Àë. ÈëÑÌâï ÖÁôÌíÑâï ÖîÓâwÃ÷Ìä ÈÛÍ ä ÐâØâ ÌÕâ sÕ#Íë ÍýÒí’ÒëÔä Àë. ÑÌíÁ ¼ïÅëãÓÒâáë Öçï Ó ÔÒãÚlÔíÛÕâÛâï ½äÈí, ¿Ñt»öãÈÕâÛä "ÌÕä' ½ÂÔí áÌë áYÈÌ ½Y»âvÒí áâpÒâï Àë. ÈëÑÌë ½çÁÓâÈ ÖÓ»âÓÌçï ÍâãÓÈíãØ»

ÑÌíÁ ¼ïÅëãÓÒâ

Òí½ë× ’ë×ä

Òí½ë× ’ë×ä - ÕäÖ̽ÓÌâ ÕÈÌä Ùä Òí½ë× ÐâÌçÍýÖâ ’ë×ä ÖâãÚtÒÜëÝë »ãÕ áÌë ÕâÈâô»âÓ ÈÓä»ë ÖçÍýãÈ*wÄÈ Àë. "ÍÈï½Ìä Íâï¼ë', "Ú‘Òë »ëÃÔçï èÓ' ÈëÑÌä ½çÁÓâÈÖâãÚtÒ á»â Ñä ÍçÓs»öÈ »öãÈáí Àë. "ÑötÒçÖÑäÍë', "ÈëÁÌâ ¿âÖ', "áÕâÁÌçï áÁÕâÛçï' ÈëÑÌâ ÌoËÍâÝ áÌë DÒâÌâÚô »âvÒÖï½ýÚí Àë, ÁëÑâï "ÑötÒçÖÑäÍë' ÈëÑÇë »ÓëÔí áÌçÕâ Àë. "ÖÑçÅä', "‘ÕÈÓ', "ÌÚIÈÓ', "áâÓÍâÓ', "ÕâsÈç' ÈëÑÌä ’ÇäÈä Ô¾çÌÕÔí Àë. ÏâÛÖâãÚtÒÑâï ÈëÑÇë ÓÖÍý áÌë ÏÚíÛç ÖÁôÌ »Òçõ Àë. ÈëÑÌä »ëÃÔä» áìãÈÚâãÖ» áÌë ÏíË»»Éâáí áï½ýë‘, ãÚn ä áÌë ÑÓâÄäÐâØâáíÑâï áÌçÕâã È Àë. "áïÈðÍçÓ' ÈëÑÌí ãÌÏïË Öï½ýÚ Àë. ÈëÑÇë Öçï Ó ÓëãÅÒí-Ìâûí éÍÓâïÈ »ëÃÔâ» éÍÒí½ä ÖïÍâ Ìí »Òâõ Àë. ÈëÑÌë ÌÑô ¿ï¨» ÈÉâ Ï.».Äâ»íÓ ÍâãÓÈíãØ» ÁëÕâï ÏÚçÑâÌ ÑÛëÔ Àë. ÚâÔ Èëáí ½çÁÓâÈä ÖâãÚtÒÍãÓØ Ìâ ÖâÑãÒ» "ÍÓÏ'Ìâ ÈïÝä ÈÓä»ë ÖÎÛ

ÍýãÈÐâáí

89 ÍÉ Íý ×ô» ÍýãÈÐâáíÌâ Öçï Ó Óë¼â-ã¿Ýí íÓÌâÓ »Ôâ»âÓ

ÖÕ‘ ÀâÒâ (ÖÓÌâÑïïç ð é½ÑÇâ ÓÕâ’ ÏÚâÓ ð ]âÓ»â - 361 335)

]âÓ»âËä×Ìâ Ð*kÈÐÒâô Öâ*nÌDÒÑâï ÑgÌ-ÑsÈ ÓÚä ã¿Ý»ÛâÌä ÍÓÑ ÖâËÌâ »ÓÈâ ÖÕ‘ÐâæÌí ÁnÑ ÍÚëÔä ÁèÌ, 1951Ìä ÖâÔÑâï ÉÒí Àë. ã¿Ýí ÏÌâÕÕâÌä Íý ë Ó Çâ, ]âÓ»âÌâ Öâ½Ó ã»ÌâÓë Íý » ö ã ÈÌâ ¼íÛâ ¼èï äÌë ÑëÛÕä. "ã¿ÝíÌçï Õë¿âÇ »ÓÕï ç , áë Èí Ôâ½Çä ÕëÈÓÕâ ÖÑâÌ Àë' áëÕâ ãÕ¿âÓí ËÓâÕÈâ Öâ½Ó-ã Ô ÖÕ‘Ðâæáë »íÔëÁÌí áëÖ.ÕâÒ.Ïä.áë.ÖçËäÌí áBÒâÖ áËèÓí Ñè»ä, ½çÁÓâÈÌâ ×âïãÈãÌ»ëÈÌ ÖÑâ, ÕÅí ÓâÌâ Îë»lÃä áâúÎ ÎâæÌ áâÃôzÖÑâï ÍýÕë× ÑëÛÕä, ã¿Ý»Ûâã×ÜÇÌâ ÍâÄ jÒíãÈ Ðq ÈÉâ ½çÔâÑ ÑÚÑ ×ë¼ ÁëÕâ ÌâÑä »Ôâ»âÓí ÍâÖëÉä áâtÑÖâÈz »Òâô Àë. »ÛâÌä ãŽýä ÑëÛÕÕâ ÖâÉë ÑÛëÔâ »Ûâ½çr jÒíãÈ ÐqÌâ ×b í áëÑÇë ÚìÒâÑâï ÓíÍä äËâ Àë ð "ÖÕ‘, Èçï »lÍÌâ »Ó, Èçï ÖÚâÓâÌâ ÓÇÑâï Àë. áÎâà ÓÇÌä ÓëÈäÌí áë» »Ç éÍâÅä ÈâÓä ÚÉëÛäÑâï Óâ¼. áë ÓëÈ-»Ç ÁëÃÔçï Á ÈÌë áâÕÅë Àë áÌë áë áÎâà ÓÇÌä ÓëÈä ÁëÃÔçï ÈâÓë ×ä¼ÕâÌçï Àë. áâ‘ÕÌ ãÕYâÉþ ÓÚëÁë.' »íæ é^âÑ ãÌÏïË Õâï¿äÌë áëÑ ÉâÒ »ë áâÑâïÉä Èí áë» ×b ÍÇ »Ñä Ì »Óä ×»âÒ, áëÕä ÖçÓë¼ áÌë áÇä×u} Óë¼âáí áë ÖÕ‘ÐâæÌä »ÛâÌçï áâ½Õçï ÔÜÇ Àë. áë»â ÔÖÓ»í ÍÇ ãÏÌÁ#Óä ÌÚI ! áâÃÔä ×çã} ÖâÉë ÍýtÒë» ã¿Ý ÐâÕÕâÚä Èí ¼Óâï Á ! ÍäÀä áÌë Óï½íÌâ ÑâDÒÑÉä, ã¿Ý»âÓ ã¿ÝÌë éÄâÕ âÓ áÌë ÐâÕÕâÚä ÖÚÁÈâÉä ÏÌâÕä ×»ë. áëÑâï ¾Çä ãÕãÕËÈâ ÔâÕä ×»âÒ. ÍÓïÈç ÎkÈ 0.3 »ë 0.5 Ìä ÌäÏ áÌë áëÑâï »âÁÛ»âÛä ×âÚä -- áâ Á ÖâËÌ ]âÓâ ã¿Ý ãÌÍ’ÕÕçï áë »ãÄÌ »âÑ Àë. ×âÚäÌâ áë» Á, »âÛâ Óï½Éä ÈëÁÀâÒâÌâ ÃâúÌ ÍÇ ë¼âÅÕâ ÖÚÁ

ÌÉä. ÍäÀäÌâ »ÑÌäÒ ÕÛâï»í ÍëÌÌâ ÑâDÒÑÉä éÈâÓÕâ áâÖâÌ ÌÉä. ÀÈâï, ÖÕ‘Ðâæáë áâÕä ¿ë Ô e Á Ìë ÕÛÈí ÁÕâÏ áâÍä, ánÒ ÑâDÒÑíÌä ÈíÔë ávÕÔ ÓÚä ×»ë áëÕ,ïç ÈäxÇ ÀÈâï »ÑÌäÒ »âÑ ãÖ} »Òçõ Àë. ¿ÚëÓâ ÍÓ ÐâÕ ë¼âÅÕâ ÚíÒ Èí, ÍâÝÌä áâï¼íÉä Á ÏÈâÕä ×»âÒ. ÖÕ‘ÐâæÌä ãÖã} Ìçï áâ áë» ÕËç éÑ â ÍâÖïç Àë. ÖâãÚtÒ»âÓíÌä Íý s Èç È ã¿ÝÑâÛâÑâï , ÈëÑÇë áë»-áë» ÖâãÚtÒ»âÓÌä ÍýãÈÐâ-ÀãÕ á§Ôíá§Ô éÍÖâÕä Àë. áâ ãÌãÑ^âë áâÍÇÌë ½çÁÓâÈÌâ KÒâÈÌâÑ ÖâãÚtÒ»âÓíÌâï Óë¼âã¿ÝíÌí áâËâÓÐè È Öï ½ ý Ú ÑÛä Ó[í Àë . áâÍÇë áëÑÌä ÍâÖë Ñâï½äáë »ë ½çÁÓâÈÌâ ã¿Ý»âÓíÌâï Óë¼âã¿ÝíÌí Öï½ýÚ ÍÇ áâÍÇÌë áâÍë. ÓíÁ-ÓíÁ »âï æ » ÌÕç ï ÖÁô Ì »ÓÈâ ÓÚëÈâ ÖÕ‘ÐâæÌä »ÔÑÑâïÉä, ÖâÜÓíÌâï, ÑÚâÌçÐâÕíÌâï ã¿Ýí ÈìÒâÓ ÉÈâï ÓÚë Àë Á, áë éÍÓâïÈ áëÑÌä ÖïÕ ë Ì×äÔÈâ ÖÑâÁÑâï ÏÌÈä ¾ÃÌâáíÌë ÍÇ, áâÏëÚÏ è ÓÁè »ÓÈâ ÓÚë Àë. ÑâÇÖÌä Íâ×Õä ÔäÔâÌâ ÍÇ, ÍâÓâÕâÓ ÍýÖï½í áï»âÒâ Àë. áëÑâï ÑâÇÖ ÚíÒ Èí ÍÇ, áë ÕâÑÇí Á ã¿ÈÓâÒëÔí ÚíÒ ! Èí ÑâÌÕãÕÅïÏÌâÌâ, ÚíãÔ»â ÚÌ, ÏâãÑÒâÌâ Ïç} áÌë 11Ñä ÖpÃeÏÓ ÁëÕâ ãÕØÒíÌë ÍÇ, áëÑÇë Õë ÌâÖÐÓ ¾âà áâpÒâ Àë ! áâ ÍöTÕä ÍÓÌä ÍýtÒë» ÔäÔâ, ÖèÒôÌë áâÐâÓä Àë. áâ ÖïÖâÓ-ÍÃÌâ ‘Õ -ÑâÝÌë ‘ÕÌ, ÖèÒô É»ä Á ÑÛä Ó[çï Àë. "ÒâÕÈz ÖèÒô-¿n¨ ã Õâ»Óî' áëÑ »ÚëÕâÒ Àë. » â¿, áâ ÖèÒô Á ÖÕ‘ÐâæÌä »ÔÑÌí ÖÛÕÛâà Ôâ½ë Àë. áëÃÔë Èí, Èëáí ÖèÒÌ ô âï ã¿Ýí ÍÇ íÒâô Á »Óë Àë ! ÖèÒô ÑâÝ ÍýÈä»

90 Ì ÓÚëÈâï, Áç ä-Áç ä ÍâÝÖö*wà ӿÈí ÖèÒô ! Á½KÒâÈ »âÃèôãÌsà ÔxÑÇÌä ÖäÓä "Òç Öë å Å åÃ'Ìâ ÍâÝ "»âúÑÌ ÑëÌ'Ìä ÁëÑ ÖÕ‘ÐâæÌä ÖäÓäÂÌçï "ÖèÒô' áë ¼âÖ ÍâÝ ÏÌä ½Òçï Àë. áÚI áâÍë Ô â »ë à Ôâï » Óë ¼ âï » ÌíÑâï áëÑÌí »ÖÏ ÑâÇäáë.

0 ÍýÉÑ Óë¼âï»Ì sÕÒï ÖÕ‘ÐâæÌçïñ áÁçôÌÌä ÁëÑ, áë» áâï¼Éä ÔxÒÕëË »ÓÈâ ÚíÒ áëÑ, Ýâû ÌÁÓë áëÑÌâ ãÕØÒÌë ÍâÓ¼Èâ ë¼âÒ Àë. ÔxÒÌë ãÖ} »ÓÕâÌä áëÑÌä áâ ÌëÑ, áëÑÌâ áë»ëáë» Óë¼âã¿ÝíÑâï ë¼âÒ Àë Á !

0 åÖçÌä áÌë ÖïÈÌä ÌëÚÐÓä áâï¼íÌâï áÑä ã¿ÝÌë ÍãÕÝ ÏÌâÕë Àë.

0 ÑëÛâÌâ Ñ̼Ìä étÖç» ÌÁÓ ÖâÉäÌä ×íË »ÓÈä »ë ÌëÚÐÓä ÌÁÓ ãÍýÒÍâÝÌí ™Èë’Ó »ÓÈä ë¼âÒ Àë !

0 ÐÓÈ»âÑ »ÓÈä sÝäáíÌâï ã¿Ýí Èí, sÕÒï ÐÓÈ»âÑÌâ ÌÑèÌâ ÁëÕâï Ì»×ä âÓ ÏnÒâï Àë ! áâÕçï ÏâÓä» »âÑ »ÓÈä ÕëÛâ ÌÉä ÖÕ‘Ðâæ Éâ»Èâ »ë ÌÉä áëÑÌä »ÔÑ »ïÃâÛÈä !

0 áëÑÌâ ÕÈÌ ]âÓ»âÌâï ãÕãÕË dSÒí, ÍçNÒ̽ÓäÌçï ÍâÕÌ ×ôÌ »ÓâÕë Àë. áâ ã¿ÝÑâÛâÌçï áë» áÌí¼çï sÈâÕë‘ ÑèlÒ Àë.

0 ã¿Ý»ÛâÑâï "ÖÓzãÓÒâãÔÂÑ' ×ìÔä áë áëÑÌçï áâ½Õçï Íý âÌ Àë. ã ÕÖÐÓÌâ ÏÌâÕí, ÑÌÌâï áËèÓâï áÓÑâÌí ÁëÑ ÓâÝë sÕpÌ ÏÌä éÐÓâÈâ ÚíÒ Àë, ÈëÑ áâ ×ìÔäÑâï ÈëÑÇë ÎúnÃÖäÐÒâô áâ»âÓíÉä sÕpÌäÔ ã¿ÝÑâÛâ ¼Åä »Óä Àë. ÖÕ‘Ðâæáë ÁÛÓï½ä ã¿Ý»âÑ ÍÇ, áë Õ ä Á »ÑÌäÒÈâÉä »Òç õ Àë . ÁÛÓï ½ ä ã¿ÝíÑâï, Íý»öãÈÌä Óï½ÐÓä ÔäÔâáí ’ëÈâï áâï¼í ÄÓë áëÕçï ÕâÈâÕÓÇ ã¿Ý-ÎÔ» ÍÓ éÈâÒçõ Àë ! "æœÓÌë _ ÒÑâï Óâ¼ä Áë ã¿Ý ÏÌâvÒçï ÚíÒ áë Á ÙëwÄ ã¿Ý' -áâ ÑânÒÈâÌë ÕÛ½ä ÓÚäÌë ÖÕ‘ÐâæÌç ï ã¿Ý»âÑ, áÁϽÁÏÌâï »ÑÌäÒ ÕÛâï»íÌë ÓsÈë áâ½Û ÕËä Ó[çï Àë. áëÑÌâï ã¿Ýí ë× ÈÉâ ãÕ ë×Ñâï ¼èÏ Íï»âÒâï Àë. "»çÑâÓ', "×b Öö*wÃ', "ÌÕÌäÈ

ÍÉÍý ×ô» ÖÑÍôÇ', "ÍÓÏ' Õ½ëÓë Íý»â×ÌíÑâï ÈëÑÌâï ã¿Ýí ÀÍâÒ Àë. Èí, ãÕ ë×Ñâï šgÔûÅ, áÑëãÓ»â, <âïÖ, æÃâÔä, ÁÑôÌä, sÕäÃzÂÓÔûÅ, ’ÍâÌ Õ½ëÓë ë×íÑâï áëÑÌâï ã¿Ýí Öï½ýâÚâÒâï Àë. ]âÓ»âÌä ÑâãÚÈä ¼âÈâÌä »¿ëÓäÑâï ÖÈÈ Òí’Èâ áëÑÌâï ã¿Ý-Íý ×ôÌí ãÕ ë×äáíÌçï áâ»ØôÇ »ën¨ ÏnÒâ Àë. Óë¼âï»Ìí áÌë ã¿ÝíÉä Èö*pÈ ÍâÑäáë Èí, ÍãÓ¿Ò áËèÓí Á ÓÚë áëÕçï ÍýëÑâÛ áÌë Úo×äÔâ sÕÐâÕÕâÛçï ÖÕ‘ÐâæÌçï vÒ*kÈtÕ Àë. áÔÏ^â, »íæ ÍÇ »Ôâ»âÓÌä áíÛ¼ Èí áëÌçï »âÑ Á ÚíÒ, ÀÈâï ÖÕ‘ÐâæÌä ã¿Ý»ÛâÌë áëÑÌâ sÌëÚ-ÐèKÒâ sÕÐâÕÌä ÑäÄâ×Ìâ ¿âÓ ¿âï Ôâ½ëÔâ Àë ! "ÖíÌâÑâï Öç½ïË ÐÛë'áë áâÌçï ÌâÑ ! ]âÓ»âËä×Ìâï ×ôÌ »Óä ÍâÕÌ ÉÌâÓ »ÛâÍýëÑä áâ »Ôâ»âÓÌä ÑçÔâ»âÈ ÔëÕâÌçï ¿è»Èâ ÌÉä. ë×-ãÕ ë×Ìâ »ëÃÔâÒë ÑÚâÌçÐâÕí áëÑÌë ÑLÒâ Àë. áë ÏËâÌâï Óë¼âã¿Ý íÓäÌë ÖÕ‘Ðâæ ÍýëÑÌä ÍÇ íÓ ÏâïËë Àë. ]âÓ»â ÁÕâÌçï ÉâÒ tÒâÓë áâ ] âÓ»â-ÓÚä×Ìë á¿è» ÑÛ’ë. (ÌoË ð áâ ½ýïÉÑâïÌâ Ùä ÖÕ‘ ÀâÒâáë íÓëÔâ »íæÍÇ Óë¼âã¿ÝÌí ánÒÝ éÍÒí½ »ÓÈâï á½âé ÈëÑÌä Ôëã¼È ÖïÑãÈ ÑëÛÕÕä áãÌÕâÒô Àë.)