5 minute read
Netwerkpsychiatrie
Op het moment dat Ben Michel ontmoet, zit deze in de PI locatie Vught. Zijn ISD-maatregel (zie ook het kader) loopt ten einde waardoor de vraag rijst waar hij vanuit de gevangenis naartoe kan. De ISD-maatregel werd Michel opgelegd nadat hij veelvuldig met politie in aanraking kwam door kleine criminaliteit. Ook met de ggz en verslavingszorg kwam Michel al talloze keren in aanraking. Zijn ‘zorggeschiedenis’ gaat ruim dertig jaar terug. Telkens werd hij in crisis opgenomen waarbij alcohol en agressie altijd een rol speelden. Hij belandde in het verleden vaak in de separeer en knapte na enige tijd op. Zodra de crisis bezworen was, verliet hij de zorginstelling weer. Hij vervolgde zijn zwervende bestaan en belandde snel opnieuw in (psychische) nood.
Advertisement
‘Wonen in een tentje en drinken, dat is wat ik wil’
Het Veiligheidshuis heeft Ben gevraagd om advies. Voor Ben betekent dat beginnen met het voeren van het goede gesprek met
Michel. Wat wil Michel? Want om het jarenlange patroon te doorbreken, is aansluiten bij zíjn behoeften het uitgangspunt voor Ben. “Niet opnieuw in de valkuil stappen van het opleggen van onze structuren aan de persoon, maar met de persoon samen een passende steungroep vormen”, zo legt hij uit. “Michel gaf aan het liefst in een tentje te wonen en daar te willen drinken. In plaats van aan te geven dat dat geen optie was, hebben we zijn wens als uitgangspunt serieus genomen.” Paul vult aan: “Waar het om draait is dat de cliënt gehoord wordt. Het doel is met alle betrokkenen ‘ja’ te durven zeggen op een aanpak, omdat een verzameling van complexe klachten vraagt om een verenigde aanpak en samenwerking. Die verenigde aanpak geven we vorm door een steungroep (ook wel resourcegroep genoemd, zie kader) rondom de cliënt te formeren waarbij alle betrokken instanties en personen die betekenisvol zijn voor de cliënt, zoals familieleden en/of hulpverleners, aansluiten. Een ervaringsdeskundige maakt
Paul Timmers en Ben Braun delen graag zijn verhaal om te laten zien wat hun functie als netwerker zorg & veiligheid inhoudt. Beiden kennen ‘het klappen van de zweep’, met de brede en jarenlange ervaring die ze als sociaalpsychiatrisch verpleegkundige in vooral de acute psychiatrie hebben opgedaan.
Al een tijdje zijn ze actief als netwerker zorg & veiligheid en komt deze ervaring hen goed van pas. Nog meer dan anders draait het in hun werk om betekenisvolle zorg. Betekenisvol voor Michels herstel en zijn kwaliteit van leven, voor de samenwerking tussen professionals van uiteenlopende organisaties en instanties én voor een efficiënte besteding Een manier van werken die vraagt om vertrouwen, denken in mogelijkheden en durf.
Als een pasklaar antwoord niet voorhanden is
hier ook deel van uit, om samen te onderzoeken wat de doelen die zijn geformuleerd nu werkelijk betekenen en wat belemmerend of bevorderend werkt voor herstel.” In het geval van Michel bestond zijn steungroep uit onder andere medewerkers van het Veiligheidshuis, de crisisinterventiedienst van Farent, bureau nazorg, housing first, Novadic-Kentron en Reinier van Arkel.
Meervoudig partijdig zijn: handelen vanuit gezamenlijkheid
Ben: “Om een dergelijke samenwerking voor elkaar te kunnen krijgen moeten Paul en ik meervoudig partijdig zijn. We begrijpen alle deelnemende partijen waardoor we met elkaar in gesprek blijven en samen over grenzen heen durven kijken. Ben en Paul ervaren in hun werk dat de intentie om met elkaar ‘ja’ te durven zeggen er vanuit de praktijk vrijwel altijd is. Financieel ligt het echter nog weleens lastig omdat systemen, afspraken en vergoedingen niet op elkaar zijn afgestemd in het overstijgend werken. “En dat terwijl er veel winst te behalen is, niet alleen gezondheidswinst voor de cliënt, maar ook financieel,” aldus Paul.
Dat geldt ook voor Michel. Door de bestaande vicieuze cirkel van zwerven op straat, kleine criminaliteit, alcohol en drugsgebruik, psychische nood, crisis, gevangenis te doorbreken hebben we de kosten voor zijn huidige woonsituatie in twee maanden terugverdiend.”
Op ‘het rechte pad’
Hoe het nu met Michel gaat? De door hem geuite wens werd vertaald in een huisje in de beschutte omgeving op het terrein van Zorgpark Voorburg. Hier kan hij zichzelf zijn, zonder prikkels van buitenaf. Om dit mogelijk te maken werd een plan gemaakt met medewerking van Michel en alle betrokken (zorg-) partijen. Hij woont hier nu naar volle tevredenheid, blijft op ‘het rechte pad’ en zijn psychische kwetsbaarheid mondt niet meer uit in crisissen, omdat de juiste partijen om hem heen in afstemming met elkaar doen wat Michel nodig heeft. Afgelopen zomer organiseerde Michel een BBQ op het veldje voor zijn huis om iedereen te bedanken. Een mooi teken voor Paul en Ben dat hun werk er als netwerkers zorg & veiligheid voor Michel op zat.
Michel is niet zijn echte naam.
ISD resource
De ISD-maatregel is een maatregel op basis waarvan stelselmatige daders in een inrichting geplaatst kunnen worden die specifiek voor hen bestemd is. Het gaat hierbij om daders die door het plegen van reeksen delicten veel criminaliteit en onveiligheid veroorzaken. De ISDmaatregel is voor een periode van maximaal twee jaar. De maatregel ISD heeft de volgende doelstellingen: • Het terugdringen van ernstige criminaliteit en onveiligheid als gevolg van, door stelselmatige daders, gepleegde strafbare feiten. • Alleen bij duidelijke aanknopingspunten voor gedragsverandering en recidivevermindering zal aan de stelselmatige dader een aanbod voor een intensief programma worden gedaan. Het doel van deze dwangmaatregel is het doorbreken van het uitzichtloze patroon van vastzitten, vrijkomen en terugvallen dat deze groep stelselmatige daders kenmerkt. Bron: Website Openbaar Ministerie www.om.nl Een resourcegroep is een groep mensen die de cliënt zelf uitgekozen heeft. Al deze mensen zijn op de een of ander manier belangrijk voor de cliënt. Dit kunnen familieleden zijn, buren of vrienden, maar ook ervaringsdeskundigen of andere hulpverleners. Binnen de groep zijn alle leden gelijkwaardig en met elkaar wordt er gewerkt aan de doelen van de cliënt. Een doel kan bijvoorbeeld zijn een prettiger dagbesteding hebben of vaker willen sporten. Misschien heeft een cliënt behoefte aan meer vrienden of wil hij van zijn schulden af. In de groep zit altijd de dossierhouder; dat is de casemanager of behandelaar. Hij kan bijvoorbeeld ondersteunen bij het opzetten van de groep en het uitleggen van de doelen. De leden van de groep komen meerdere keren per jaar samen. Tijdens de bijeenkomsten bespreken zij met elkaar de doelen van de cliënt en maken zij afspraken over wie wat doet om de cliënt te helpen. De samenstelling van de groep kan in de loop van de tijd veranderen. De cliënt besluit wanneer hij de samenstelling van de resourcegroep wil wijzigen.
