reportaxe | No camiño da (nova) vella normalidade

Antía e Thor, brindando pola recuperación dos sectores da cultura e da gastronomía nos vindeiros meses. Foto: Iván Barreiro

Rebeca Munín

Por NO CAMIÑO @rebecamunin

DA (NOVA) VELLA NORMALIDADE

A actividade cultural e gastronómica segue aumentando en Compostela, que se achega a unha programación prepandémica

Cando se publique esta revista, o 1 de outubro, estarase celebrando en Caldas de Reis o festival PortAmérica, o primeiro en Galicia no que se poderá gozar dos concertos de pé, sen cadeiras! Quen nos ía dicir un par de anos atrás que algo así podería ser noticia! Esa ‘vella’ normalidade que botamos en falta para tantas cousas está tardando en chegar, aínda que pouco a pouco imos albiscándoa.

Está pasando tanto no sector cultural como no gastronómico -dos que vos falamos sempre en Pincha-, tan castigados pola pandemia da covid-19, pero que paseniñamente van vendo a luz. Así, unha das últimas decisións da Xunta é o de permitir que os aforos en calquera evento do ámbito do ocio sexa do 50% nos municipios de nivel máximo e do 75% nos demais (onde están a inmensa maioría). Tamén neste mes de outubro está previsto que arranque de novo a hostalaría nocturna (seguindo un novo protocolo que ao peche desta edición non fora presentado). Na axenda ‘gastrocultural’ de Compostela temos cada vez unha maior oferta: concertos, festivais, obras de teatro... e, neste final de ano, o regreso dalgúns dos principais eventos que dinamizan a cidade en outono: Curtocircuíto, Cineuropa e Santiago(é)Tapas.

O primeiro celebrará a súa 18ª edición do 2 ao 10 de outubro, cun completo programa de actividades que gravitarán ao redor das últimas tendencias cinematográficas e das artes visuais. O seu director, Pela del Álamo, destaca a “consolidación do modelo interdisciplinar” de Curtucircuíto, que segue tomando o cinema como eixo pero propón outras disciplinas que dialogan con el, de tal xeito que a música non é un complemento lúdico, senón que é parte absoluta do seu discurso artístico. Pero sobre todo, fai fincapé na volta ao modelo presencial. “Para nós o festival funciona como punto de encontro e sen persoas non ten sentido. Isto é o que máis ilusión nos fai”, afirma Pela. Iso si, non esconde o seu temor a como reaccionará o público. Non polo medo aos contaxios –“ está claro que

En ‘Formigón’ Antía Carreira aborda, entre outras cuestións, a xentrificación das cidades. Foto: Iván Barreiro

a cultura é un espazo seguro, non crises económicas da pasada houbo neste ano grandes focos década, a xentrificación das cinin problemas maiores”, di- senón dades e a precariedade do empolos gustos das novas xeracións. prego novo na saúde mental “Temos o reto, non só en Curtocir- e social da súa xeración. Todo cuíto, senón todos os festivais, de isto conéctase co movemento seducir a esa mocidade que ago- rave, que propón un modelo aura mesmo unicamente consome toxestionado de socialización. contidos audiovisuais de cortísima “Eu penso que cada vez temos duración a través de redes sociais. menos espazos públicos e meHoxe podes ver unha película nun nos lugares para compartir físiteléfono, que para algúns pode cos. Ti só podes relacionarte con parecer un sacrilexio, pero a expe- outras persoas a través de ocio, riencia colectiva da pantalla gran- onde teñas que pagar cartos. Esde xa non ten por que ser algo tan sagrado como antes. tamos nun sistema capitalista que o único que che deixa A xente busca outra cousa. Nin mellor nin peor. É unha é consumir. E ao final tamén consumimos as relacións. cuestión de hábitos”, explica. En ‘Formigón’ falo de por que eu vexo que necesitamos outra cousa, que realmente estámolo pedindo desespePela subliña que a vocación do festival é ser un espazo de radamente”, aclara. descubrimento: “O noso labor máis importante é saber rastrexar ben no underground e nos lugares emerxentes Antía, que estudou Comunicación Audiovisual na Coruña para pór en valor esas novas linguaxes; porque as no- e Santiago, e nunha escola de imaxe, son, artes plásticas vas linguaxes non veñen moitas veces das convencións e artes escénicas en Portugal –“que foi onde realmendo cinema experimental, senón da xente nova que está te aprendín”-, atopa a inspiración tamén na súa familia. integrando os novos valores da imaxe e traballa con esas Como nas máis de 300 horas en 200 cintas de vídeo que novas posibilidades. Aí é onde está a experimentación e gravou seu avó e que garda como un auténtico tesouro; a frescura. Para nós é moi importante facer esa procura e na historia da súa avoa, que tiña unha academia de de cineastas novos. Ás veces a xente pensa que por iso moda, e da que falará no seu próximo traballo. podería ser un festival menor, pero non, é que a vocación do Curtocircuíto é esa”. Preocupación na hostalaría

“Debemos seducir a esa mocidade que só consome contidos audiovisuais de cortísima duración a través de redes sociais”

Nesa procura deron con cineastas como Antía Carreira, que con menos de trinta anos, xa ten varias obras as súas costas e dirixe, xunto co seu socio Sergio, a galería Solaina en Lugo. Un espazo que crearon para darlle máis vida cultural á cidade. “Aprendín que ás veces as cousas se non as fas ti, non as fai ninguén”, asegura. Un proxecto que, despois de pasar por unha depresión, deulle forzas para rematar os dous últimos documentais que fixo. “Faltábame valentía porque eu o que fago é bastante íntimo e necesitaba ese impulso para expresarme. Cos vídeos digo cousas que non me atrevo a dicir con palabras”, confesa.

Un deles, ‘Formigón’, competirá na Sección Planeta GZ de Curtocircuíto. Neste traballo analiza os efectos das Despois dun verán de rúas cheas de xente -cunha ocupación hoteleira en agosto que superou o 90%, iso si, con visitantes case exclusivamente nacionais-, o sector turístico encara o final deste 2021 con preocupación por todo o vivido, mais tamén con esperanza de que -esta vez si- esteamos ante o principio do fin. “Os meus clientes pregúntanme sempre: cando imos a volver á normalidade? A ese Boneco no que cantabas e bailabas...”, apunta Thor Rodríguez, que preside desde xullo a Asociación Hostalaría Compostela. O hostaleiro recoñece que o período estival foi un balón de oxíxeno, pero que iso non arranxa os 18 meses de perdas que levan soportando. “Si que notamos que a xente está máis motivada a saír, non hai o medo do 2020, cando preferían quedar nas terrazas e non entrar nos interiores”, sinala.

Thor Rodríguez, presidente da Asociación Hostalaría Compostela, no interior do seu bar, O Boneco. Foto: Iván Barreiro

O sector ve ademais con inquietude a nova normativa que Co obxectivo de dinamizar a cidade, a entidade trabaestablece dous niveis de restricións en función das medidas lla xunto co Concello no regreso de actividades que de hixiene e control que implanten os locais. “O primeiro tiveron que ser suspendidas pola pandemia, como as nivel é accesible para todos, pero o segundo vémolo inal- festas das Uñas de San Lázaro e o Banquete de Conxo canzable para a maioría dos nosos locais, sobre todo pola – que se recuperarán o ano que vén - ou os concurdistancia de seguridade imposible de cumprir nos peque- sos Santiago(é)Tapas e Santiago(é)Cóctel, dos que ponos. Quedar nese nivel supón non deremos gozar xa neste outono. ter barra e menor aforo no interior “Que se celebren estes eventos cando agora vén o inverno, volven é tamén simbólico para nós. Hai as chuvias, desaparecen as terra- moitas ganas. O de tapas é un zas...”, lamenta. “Coa porcentaxe de concurso gastronómico de pripoboación vacinada en Galicia -que meira. Podes probar pratos aos supera o 80%- deberiamos poder que a maioría das veces non poadaptarnos a esta nova realidade des acceder. Serve para dar a coque temos”, engade. ñecer a hostalaría de Compostela, na que están sucedendo cousas Thor, que é o primeiro presidente moi interesantes. E é ademais un da hostalaría nocturna que ten a atractivo para visitar a cidade”, entidade, recalca sobre todo a si- opina Thor. tuación da noite. “É un sector que foi moi atacado. Pola nosa parte, Nese sentido, considera vital así estamos poñendo todas as medi- mesmo a recuperación da actidas para evitar contaxios e cremos vidade cultural. “É un aliciente que podemos ser unha parte da para a hostalaría. Como coas solución, e non un problema. Os actuacións ao vivo nos locais de botellóns poden xurdir menos se a hostalaría. É importante para o mocidade pode ir aos locais de ocio sector e para os artistas. Moitos nocturno, que ademais dan postos deles están empezando e precide traballo, pagan impostos e xeran san de pequenos espazos como unha economía que é moi impor- os bares para traballar. Todo é tante para a cidade”, afirma. un círculo. Que o comercio e a cultura se movan fai que se mova Hostalaría Compostela, que representa a máis de 600 es- a hostalaría. E viceversa. Que nós esteamos activos, tablecementos de restauración e hospedaxe de Santiago e beneficia a moitos sectores. Todos saímos gañando”, a súa comarca, mantén a esperanza de que 2022 -ano que sostén. seguirá sendo Santo como este 2021- supoña a “recuperación total” para o sector. Aínda que para iso, haxa moi- En definitiva, se o virus non nos dá moitas sorpresas, tas políticas que mudar. “Creo que é un bo momento para todo apunta a que este final do 2020 pode ser bastansentarnos e establecer como queremos que sexa o noso te parecido ao do 2019 en materia de programación turismo. Non podemos depender de dous meses no verán. gastronómica e cultural. Aínda que se algo nos ensiTemos unha oportunidade de ouro para crear ese turismo nou esta pandemia é a non facer moitas predicións. de calidade, desestacionalizado, que pase máis tempo en Máis vale vivir o presente. E se pode ser tomando algo Compostela, que non sexa só para durmir un día e irse a nun bar, despois de ver unha boa película ou bailar outro destino”, expón. no concerto do noso artista favorito, moito mellor. Pincha Revista de Gastronomía & Cultura

“Coa porcentaxe de poboación galega que temos vacinada, o panorama para a o sector da hostalaría ten que cambiar”