BUITENLEVEN
Tekst: Ruud Slagmolen Fotografie: Ruud Slagmolen
PEDDELEN MET DE PINK OMHOOG! De oudste bewegwijzerde fietsroute van ons land voert je langs acht kastelen, al meer dan honderd jaar. Spring op het zadel en ervaar de geschiedenis van freules en baronnen, van voorname buitenplaatsen en dito landgoederen. En ’s avonds tijdens het diner? Alvast één tip: niet met je mes tussen je tanden peuteren!
Z
odra in het Gelderse Vorden de eerste buitenplaats in zicht komt, vraag je je meteen af: stond de freule ooit ook op de pedalen? Of sprong ze misschien schrijlings achterop bij de jonkheer? Waarschijnlijk geen van beide. Bij buitenplaatsen met statige namen als De Wiersse en De Wildenborch, was het leven achter de rijk gedecoreerde gevels waarschijnlijk een stuk formeler dan het gemiddelde leven nu. Het was in elk een leven met regels. Niet zozeer om de bewoners in het keurslijf te krijgen, maar vooral om ze houvast te geven. Onder meer bij die veelvuldige kostuumwisselingen. Geen jacquet na vijven en ’s avonds een andere japon dan in de ochtend. Zo wist iedereen wat er van hen werd verwacht. Nu is dat gelukkig anders. Als fietser krijgt je een warm welkom op kasteel Vorden dat alweer jaren in particuliere handen is. De nieuwe kasteelvrouw herstelde de buitenplaats weer in oude glorie. Waarschijnlijk tot groot plezier van de vele adellijke families die er in de loop der eeuwen hebben gewoond, voordat het kasteeltje in de jaren zeventig de functie van gemeentehuis kreeg. En ja, daar kun je als gemeentebestuur gemakkelijk voor kiezen als je bekend staat als de meest kasteelrijke gemeente van Nederland. Vorden telt er maar liefst acht. FRAAI CADEAUTJE Kasteel Vorden bevindt zich aan de rand van het bos, net buiten het dorp. Het optrekje werd voor het eerst genoemd in een koopakte uit 1315. Steven van Vorden schonk het met al z’n buitengebouwen aan diens oom Dirk. “Oh, oom dat had je niet hoeven doen!” Inderdaad, een mooi cadeautje. Maar het kasteel zag er in die tijd wel anders uit dan nu. De vierkante toren was eerder onderdeel van een middeleeuws bouwwerk, de rest stamt grotendeels uit de 16e eeuw. De toren en de ophaalbrug herinneren nog aan de defensieve functie. Heel anders dan bijvoorbeeld het meer flamboyante Hackfort, dat je aan de andere kant van het dorp passeert. Om daar te komen heb je vooraf bij de VVV het boekje met de routes langs de acht kastelen gehaald. Een geel bordje leidt je overigens ook langs de fraaie optrekjes. De route is in 1913 gemaakt, en daarmee de oudste bewegwijzerde fietsroute in Nederland. De VVV in Vorden bedacht deze tocht om het gebied toeristisch op de kaart te zetten. De route voert je langs kastelen en
22
NESSELANDELiving
Buitenplaats ‘t Velde
Kasteel Vorden
Buitenplaats Wientjesvoort
buitenplaatsen, over landgoederen en heide, door bossen, en langs weides en akkers. THEEDRINKEN IN STIJL Het landgoed van buitenplaats Hackfort is nu eigendom van Natuurmonumenten. Het werd in 1981 bij legaat geschonken door de familie Van Westerholt van Hackfort. Het bevat niet alleen een statig buiten, met koetshuis en watermolen, maar ook zo’n 42 authentieke Achterhoekse boerderijen. Een klein deel daarvan is nog in bedrijf. Het koetshuis is inmiddels verbouwd tot brasserie, waar je overdag goed terecht kunt voor een sfeervolle koffie of thee. Terwijl je al theedrinkend krampachtig je pink omhoog probeert te houden, vertelt een bezoeker iets verderop dat Nederland eeuwen geleden nog zo’n zesduizend grote en kleine buitenplaatsen telde. “En nu is er nog slechts een tiende
Buitenplaats Waliën
van over. Daarom moeten we zuinig zijn op juweeltjes als deze.” Klopt, beaam je wat later als je door weer een nieuwe lommerrijke laan fietst en in een volgend bos de frisse boslucht opsnuift. METERSLANGE OPRIJLAAN Je passeert onder meer Den Bramel, Het Onstein en De Kieftskamp. En wijk je wat van de route af, dan zijn er ook nog Wichmond, Warnsveld en ’t Waliën. Ook Buitenplaats Velhorst doemt dan op. Een knarsend grindpad tussen de kasteeltuin en een prachtige karakteristieke boerderij leidt je naar de monumentale entree van de buitenplaats met een vijver, een zee aan bloeiende rododendrons en kleurige azalea’s. Ook dit landgoed is eigendom van Natuurmonumenten. Nee, dan Buitenplaats
‘Geen jacquet na vijven en ’s avonds een andere japon dan in de ochtend.’
