MAGAZINE Verenigingsblad Rotterdams Gezondheidsrecht Dispuut
JAARGANG 7 – NUMMER 2 – APRIL 2020
BETAALBAARHEID EN TOEGANKELIJKHEID VAN DE ZORG
2
3
INHOUDSOPGAVE
Voorwoord
Interview Stan Commissaris & Melanie
Verduyn Lunel (Ploum)
Bezoek Centraal Tuchtcollege
COLOFON Het RGD Magazine is een uitgave van het Rotterdams Gezondheidsrecht Dispuut en verschijnt circa drie keer per jaar. Jaargang 7 Nummer 2 April 2020
Vormgeving Suzie Sebregts
Redactie Zjala Bashir Kirtanya Gajadin Maria Hovinga Suzie Sebregts
Website rgdispuut.nl Contact rgdredactie@gmail.com Sponsoring en adverteren penningmeester@rgdispuut.nl
Aan dit nummer werkten mee Dhr. S. Commissaris Mvr. M. Verduyn Lunel
4
NAMENS DE REDACTIE
Beste lezer, Allereerst hopen we dat u in goede gezondheid verkeert! Met de komst van de lente presenteren we, na het succes van onze eerste magazine, editie twee van het RGD Magazine. In verband met gewijzigde omstandigheden rondom het nieuwe coronavirus (COVID-19) is dit magazine korter dan de voorgaande RGD Magazines. Nu de meesten van ons thuis zitten, en seminars, masterclasses, workshops, lezingen en colleges afgelast zijn, hopen we dat deze editie bijdraagt aan het op peil houden van uw kennis met betrekking tot het gezondheidsrecht. De WHO heeft de uitbraak van dit virus bestempeld als een pandemie. Nederland en andere landen zijn gedwongen tot het nemen van vergaande maatregelen. Als aankomende gezondheidsrechtjuristen, dachten we terug aan het college van professor den Exter in blok één over publieke gezondheid en verplichte quarantaine en de eisen die het EVRM daaraan stelt. Voor nu zijn de universiteiten gesloten tot 1 juni. Hoe het daarna gaat lopen is afwachten. Daarnaast is deze editie extra bijzonder voor ons, aangezien de vormgeving door redactielid Suzie Sebregts is gedaan. We zijn erg trots op het resultaat!
In december 2019 hebben we als redactie het thema ‘Betaalbaarheid en toegankelijkheid van de zorg’ voor het tweede magazine gekozen vanwege de economische, maatschappelijk en ethische aspecten. Diverse onderzoeken laten ook zien dat Nederlanders de betaalbaarheid van de zorg de belangrijkste thema vinden. Dat is begrijpelijk nu gezondheidszorg een schaars goed is. Wie het nieuws volgt, leest dagelijks nieuwsberichten over onder andere de wachttijden in de GGZ, de aanpassingen van het basispakket, de decentralisatie van zorg in de wijk en de WMO naar gemeenten, de overbelaste huisartsenpraktijken de
stijgingen
in van
achterstandswijken, zorguitgaven
door
technologische ontwikkelingen, de dilemma’s rondom vergrijzing en de gezondheid van vluchtelingen
en
ongedocumenteerden.
Het Nederlandse zorgstelsel is gebaseerd op marktwerking en ons gezondheidszorgsysteem wordt internationaal geroemd. Deze uitstekende kwaliteit hangt echter ook samen met hoge kosten. De zorguitgaven bedroegen vorige jaar zo’n kwart van de overheidsuitgaven. Het is de vraag in hoeverre deze cijfers zullen stijgen met de
5
uitbraak van het coronavirus. Een bekende quote
het aantal beschikbare corona tests. Vanwege
van voormalig minister Bruins (Medische Zorg
de nood in zorgpersoneel is tevens besloten
& Sport) is: ‘De waarde van een mensenleven
dat voormalig verpleegkundigen en artsen, van
is oneindig, maar ons budget is niet oneindig.’
wie de registratie in het BIG-register is verlopen na 1 januari 2018, bij wijze van uitzondering
en
weer mogen werken in de zorg zonder nieuwe
microbiologen per inwoner in Europa. Tegelijkertijd
inschrijving in het register. Daarnaast wordt
waarschuwden sommige experts dat we het
de herregistratie-verplichting voor alle artikel 3
laagste aantal beademingsbedden per 100.000
Wet BIG-beroepsbeoefenaren tot nader orde
inwoners in de EU hadden. Om vanwege de snelle
opgeschort. Normaliter is dat elke vijf jaar verplicht.
verspreiding van het coronavirus een tekort aan
De maatregel voorkomt dat zorgverleners die nu
bedden te voorkomen werd het aantal bedden
hard nodig zijn worden doorgehaald in het BIG-
daarom uitgebreid. Conform het beginsel van
register, waardoor ze hun bevoegdheden zouden
gelijke behandeling moet de toegankelijkheid van
verliezen. Met deze en andere maatregelen
medische voorzieningen met betrekking tot het
hopen we de huidige crisis te boven te komen en
nieuwe coronavirus voor iedereen gewaarborgd
de zwakkeren in de samenleving te beschermen.
Nederland
heeft
de
meeste
artsen
zijn. Tegelijkertijd gaat het recht op gezondheid uit van de behoeften van zwakkeren, niet van
Een blik vooruit. De derde en laatste editie van
de wensen van sterkeren. Bij een pandemie
het RGD Magazine van het studiejaar 2019-2020
ontstaat een risico van schaarste op de intensive
staat voorlopig gepland in juni en zal staan in
care, waardoor professionals en beleidsmakers
het teken van mensenrechten in de zorg. Daarin
geconfronteerd
ethische
zullen we ingaan op het mensenrechtelijke aspect
afwegingen over de selectie van patiënten.
van de ingevoerde maatregelen rondom het
Met het huidige coronavirus klonken er al snel
coronavirus. De huidige maatregelen leiden tot
geluiden in de media over dreigende tekorten.
een inperking van fundamentele mensenrechten,
Deze tekorten zagen op het aantal beschikbare
denk aan het recht op privéleven, de toegang tot
bedden op de intensive care, het aantal
de rechter en het recht op onderwijs. Zo heeft
beschermingsmiddelen zoals mondkapjes en
Letland als eerste van de EU-landen vanwege
worden
met
6
het coronavirus de noodtoestand uitgeroepen
wij deze crisis met z’n allen proberen te beperken.
en meegedeeld dat een aantal mensenrechten uit het EVRM tijdelijk zal worden opgeschort. De Nederlandse overheid heeft vooralsnog
Be safe en veel leesplezier!
geen noodtoestand uitgeroepen, maar heeft via de Coördinatiewet uitzonderingstoestanden in wel
dergelijke de
uitzonderingstoestanden bevoegdheid
daartoe.
Deze editie openen we met het interview met Stan Commissaris en Melanie Verduyn Lunel van advocatenkantoor Ploum. Tot slot leest u een samenvatting van ons bezoek aan het Centraal Tuchtcollege in Den Haag in november 2019. We willen dhr. Commissaris en mw. Verduyn Lunel bedanken voor hun bijdrage
in
RGD Redactie,
deze
bijzondere
tijden!
Tot slot willen ook wij onze waardering uitspreken over degenen die werkzaam zijn in de zorg en hun uiterste best doen om mensen te helpen met risico’s voor hun eigen gezondheid. Ook een woord van dank voor alle mensen die ondanks alles aan het werk blijven met werk en natuurlijk aan alle vrijwilligers die meedoen aan allerlei initiatieven om bijvoorbeeld ouderen en daklozen te helpen! In deze tijden is het mooi om te zien wat voor creativiteit dit bij mensen naar boven brengt en hoe
Kirtanya, Suzie, Maria & Zjala Rotterdam, april 2020
7
8
NAMENS HET BESTUUR
Beste lezer, Voor u ligt alweer het tweede RGD Magazine uit het verenigingsjaar 2019-2020. Inmiddels zit de helft van het collegejaar erop en zijn veel studenten begonnen aan hun scriptie. Helaas zal de tweede helft van dit verenigingsjaar er anders dan gepland uitzien. In verband met het coronavirus is onze Tentamentraining voor het vak Governance in de Zorg in samenwerking met DirkZwager geannuleerd en ook het bezoek aan het AMC samen met GRSA (de gezondheidsrecht studentenvereniging uit Amsterdam) en het bezoek aan het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport kunnen helaas niet doorgaan. Op dit moment is er daarnaast veel onduidelijkheid voor studenten over het verdere verloop van het onderwijs.
In februari zijn de deelnemers van het Ploum Scriptietraject gestart met hun onderzoek bij het Maasstad ziekenhuis. Zij zullen onderzoek doen naar de herziening van de WGBO en de Wzd en Wvggz. We hopen op mooie onderzoeksresultaten!
Daarnaast heeft het RGD het afgelopen halfjaar een aantal succesvolle activiteiten georganiseerd. Allereerst het bezoek aan het Centraal Tuchtcollege in november. De uitspraken van de zittingen die we bezocht hebben zullen later in dit magazine worden toegelicht! Verder was er een leuke nieuwjaarsborrel, een bezoek aan de NZa en een interessant symposium bij Ploum over strubbelingen in zorgrelaties.
Ondanks alle onzekerheid van deze periode, wensen wij u veel leesplezier met dit tweede RGD Magazine. Daarnaast hopen we nog een aantal mooie activiteiten neer te kunnen zetten.
Namens en
het
hopen
Namens
Maaike ValĂŠ
we
het
Bestuur jullie
VIIe
van snel
het weer
Bestuur
RGD te
der
wensen
kunnen
zien
Rotterdams
wij
jullie
bij
een
veel
gezondheid
volgende
Gezondheidsrecht
activiteit!
Dispuut,
9
10
Dirk Zwager is een topspeler. Gemotiveerde juridische en fiscale specialisten leveren geïntegreerde dienstverlening. Kennis maken en vooral kennis delen, speelt een centrale rol in alles wat wij doen. Op deze manier geven wij juridische en fiscale dienstverlening een nieuwe dimensie. Dirkzwager legal & tax, de grootste juridische én fiscale dienstverlener buiten de Randstad. Met zo’n 140 juristen en fiscalisten werken wij in een inspirerende omgeving waar samenwerking het sleutelwoord is. Wij werken aan mooie zaken met mooie cliënten, dit zijn voornamelijk ondernemers, ondernemingen, verzekeraars (semi-)overheden en zorginstellingen. Dit doen wij in de volgende praktijkgroepen: · Aansprakelijkheid, Schade en Verzekering · Arbeidsrecht · Familierecht · Fiscaal advies · Gezondheidszorg · IE/IT · Ondernemingsrecht · Overheid en Vastgoed Gedreven, innovatief en toekomstgericht dat is wat bij ons hoort. Dirkzwager stelt jouw ontwikkeling centraal. Dirkzwager investeert in jou. Wij zorgen ervoor dat jij jezelf ontwikkelt tot een sublieme advocaat, fiscalist of (kandidaat-)notaris. Bij ons ga je leren, maar vooral ook doen. Vanaf het begin bouw jij aan jouw specialisme door een actieve rol te spelen, publicaties te schrijven, workshops te geven en zichtbaar te zijn. Dit alles met een focus op de hoogste kwaliteit van dienstverlening. Dirkzwager maakt graag kennis met jou. Wil jij onze praktijk ervaren? Wil jij jezelf ontwikkelen? Streef jij naar het hoogst haalbare? Heb jij een gezonde dosis humor en nuchterheid? Maak dan kennis met ons door een stage te lopen, een kantoorbezoek bij te wonen of deel te nemen aan onze jaarlijkse masterclass. Kijk op werkenbijdirkzwager.nl voor meer informatie over ons. Vragen? Neem contact op! Desiree Michielse, recruiter recruitment@dirkzwager.nl 026 – 353 84 68
INTERVIEW
11
Kunnen jullie allereerst iets over jezelf
jaar. Daarna moet ik nog een periode stage
vertellen?
lopen voordat ik notaris zou kunnen zijn.
Stan: Ik ben één van de twee notarissen van dit
Stan: Een notaris is de enige die aktes kan
kantoor. Ik heb rechten gestudeerd in Leiden
passeren. Hierbij kan gedacht worden aan
met afstudeerrichting notarieel recht. Ik ben
iemand die een huis koopt, een testament
afgestudeerd in 1992. In mijn tijd moest je
maakt of als mensen gaan trouwen. Wij doen
nog in dienst. Voordat ik in dienst ging, heb
hier op kantoor meer voor bedrijven en grote
ik stage gelopen bij een ander kantoor. Ik
organisaties en instellingen. Wij behoren tot
kreeg daar al een baan aangeboden voordat
de grotere kantoren in Rotterdam. Wij doen
ik in dienst ging en toen ben ik daar na mijn
hier dus veel meer werk voor grotere bedrijven
diensttijd begonnen. Daar heb ik van 1993 tot
en zien hier niet veel particulieren rondlopen.
2001 gewerkt. In april 2001 heb ik de stoute schoenen aangetrokken en ben ik naar Ploum
Welke werkzaamheden verrichten jullie
gekomen. Ik werk hier dus inmiddels 19 jaar.
met betrekking tot de zorgsector? Stan: Elke zorginstelling moet een bepaalde
Melanie: Ik ben kandidaat-notaris en werk
rechtsvorm hebben. In zorgland zijn er heel veel
sinds 2017 bij Ploum. Dit is mijn eerste
stichtingen. Sommige doen dat in een andere
‘echte’ baan. Ik heb in Amsterdam notarieel
rechtsvorm, bijvoorbeeld coöperaties en bv’s.
en fiscaal recht gestudeerd. Ik ben bezig
Al die instellingen kunnen alleen ontstaan
met mijn beroepsopleiding en zit nu in mijn
dankzij notarissen. Als je als zorgondernemer
tweede jaar. De opleiding duurt in totaal drie
bijvoorbeeld een kliniek of een instelling voor
12
ouderenzorg opent, dan kom je bij de notaris
opinie een beetje heen en weer gaat.
uit. Die richt de gewenste rechtspersoon op.
Een aantal jaar geleden was er nog een wetsvoorstel
(Wetsvoorstel in
vergroten
Merkt u verschil in de soorten verzoeken
investeringsmogelijkheden
medisch-
vergeleken met bijvoorbeeld twintig jaar
specialistische zorg), waarmee het mogelijk zou
geleden?
worden dat een deel van de winst ten goede
Stan: Ja, ik merk wel een groot verschil.
zou kunnen komen aan aandeelhouders. Het
Twintig jaar geleden waren alle zorginstellingen
wetsvoorstel is vorig jaar ingetrokken. Dat is dus
stichtingen. Stichtingen zijn rechtspersonen
helemaal van de baan. Wij vinden in Nederland
waar je geen winst kan uitkeren. Tegenwoordig
dat je op de zorg geen winst moet maken.
zie je dat er ook veel gewerkt wordt met bv’s.
Althans, winst maken moet iedereen. Als er
Bv’s zijn een ander soort rechtspersonen, daar
geen winst gemaakt wordt, dan overleef je het
heb je aandelen met aandeelhouders. Dit heb je
niet. Maar het moet niet zo zijn dat die winst
niet bij een stichting. De aandeelhouders hebben
dan wordt uitgekeerd aan aandeelhouders
allemaal wat te zeggen in een bv. In beginsel
die op geld uit zijn. Dit willen we in Nederland
geldt dat de winst mag worden uitgekeerd aan
eigenlijk niet meer. Als er winst wordt gemaakt,
de aandeelhouders. Dat is een hele belangrijke
dan moet die weer besteed worden aan
discussie in de zorg: moet er winst gemaakt
de zorg. Dat is het grote verschil. Ik vind het
worden? En zo ja, mag die winst dan aan
een hele interessante discussie. Ik snap ook
aandeelhouders worden uitgekeerd? Of zeggen
waarom de voor- en tegenstanders zeggen
we in Nederland dat het niet de bedoeling is
wat ze zeggen. Als je toelaat dat je winst mag
dat mensen daar rijk mee worden. De zorg
maken in zorgondernemingen en ook de winst
is er immers voor iedereen. Het is meer een
eruit mag halen, dan heb je in potentie een veel
gezamenlijk goed. Dit is dus wel een groot verschil.
grotere groep investeerders die het leuk en interessant vindt om in de zorg aan de slag te
Dat is dus een belangrijk maatschappelijk
gaan met als side effect, denk ik, dat bepaalde
debat?
ontwikkelingen makkelijker en sneller kunnen
Stan: Absoluut. Je ziet dat de maatschappelijke
gebeuren. Het nadeel is dat als dat allemaal
13
goed loopt, het geld er dan uit wordt getrokken.
Op welke punten gaat het in de praktijk
Dat geeft collectief en maatschappelijk het
vaak mis?
gevoel dat over de ruggen van iedereen die
Stan: Voor mijn gevoel gaat er niet heel
zorg nodig heeft, mensen rijk worden. En dat
veel mis. Wat ik wel zie, is dat de wat
willen we niet. Dat is de ethische kant van
kleinere zorginstellingen veel moeite hebben
het verhaal. Het is een beetje zoals met het
met
het
vinden
van
toezichthouders.
openbaar vervoer. Het moet er overal zijn en goed bereikbaar en beschikbaar zijn. Het is voor
Waar komt dat denkt u door?
ons allemaal en we hebben het allemaal nodig.
Stan: Allereerst omdat het niet alleen maar leuk is om toezichthouder te zijn om het zo maar te
Wat zijn verdere aspecten betreffende de
zeggen. Er zit heel veel werk in, de ene keer meer
toegankelijkheid van de zorg waar jullie in
dan de andere keer, maar er zit ook serieuze
de praktijk mee te maken hebben?
verantwoordelijkheid bij. Waar je vroeger nog
Stan: De toegankelijkheid van de zorg heeft
wel eens zag dat mensen dat er wel bij wilden
naast financiĂŤle componenten ook te maken
doen, denkt bijna niemand dit nu meer. Sla de
met kwaliteit en het voldoen aan een aantal
krant maar open, bij zorginstellingen gaat het
belangrijke voorschriften en regels voordat
vaak genoeg mis. Je leest bijvoorbeeld vaak
er zorg verleend mag worden. Daar hebben
dat de bestuurders het niet goed hebben
wij als notarissen veel mee te maken. Denk
gedaan en daarom aansprakelijk zijn. En vaak
aan de Wet toetreding zorgaanbieders (Wtza)
wordt dan de toezichthouders verweten dat
die in de plaats gaat treden van de Wet
zij hebben zitten slapen en ook aansprakelijk
toelating zorginstellingen (Wtzi). De wetgeving
zijn. De rol van toezichthouder is niet meer iets
is in beweging en regels veranderen weer. De
dat je er even in de avonduren bij doet. Het is
regels in die twee wetten bepalen mede hoe
inmiddels een serieuze zaak die mogelijk kan
de rechtspersonen die wij oprichten statutair
leiden tot persoonlijke aansprakelijkheid. Veel
moeten
mensen worden daardoor wel afgeschrikt.
worden
ingericht.
Bijvoorbeeld
dat er een onafhankelijk toezichthoudend orgaan
of
een
cliĂŤntenraad
moet
zijn.
14
Wat zou u aan onze lezers willen meegeven die de ambitie hebben om toezichthouder te worden? Stan: Mensen die net zijn afgestudeerd worden meestal nog geen toezichthouder. Dat zijn allemaal wat oudere mensen, die al een carrière achter de rug hebben. Dan willen ze kijken wat ze nog meer kunnen doen. In de praktijk zijn toezichthouders altijd veertig- of vijftig plussers. Dat is eigenlijk wel jammer, want waarom zou iemand die jong is geen toezichthouder kunnen zijn? In theorie is het best mogelijk. Ik denk wel dat je bepaalde ervaring moet hebben. Je moet alles een beetje kunnen overzien en daar heb je levens- en werkervaring voor nodig. Daarnaast moet je natuurlijk vertrouwen hebben in je eigen kunnen. Als studenten net klaar zijn met de studie, dan hebben ze nog niet echt het idee dat ze iets kunnen. Dat had ik ook toen ik net was afgestudeerd als kandidaat-notaris. Je moet eerst ervaring opdoen, dan weet je een beetje hoe het werkt. Dan wordt je vanzelf geschikt. Heeft u in de praktijk te maken met fuserende
zorgorganisaties
die
uw
expertise raadplegen? Stan: Jazeker, we hebben ze in alle soorten en maten. Van de eerste lijn tot de tweede lijn, maar
15
ook academische ziekenhuizen. Wij organiseren bijvoorbeeld
bepaalde
samenwerkingen,
maar ook reddingsoperaties in de zin van omvallende
zorgondernemers
die
gered
moeten worden door een andere instelling. Bijvoorbeeld als de Autoriteit Consument en Markt (ACM) en de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa)
moeten
worden
ingeschakeld.
We
adviseren en begeleiden bij fusies, we halen zorginstellingen uit elkaar, we zetten de rechtsvormen van zorginstellingen om etc. Komt u daarbij ook aspecten van de betaalbaarheid van de zorg tegen die daarbij in acht moeten worden genomen? Stan: Alleen maar indirect. Het is meer dat wij merken dat zorgondernemers kostenbewust zijn. Ze hebben er oog voor om de zorg zo goed mogelijk te verlenen tegen een zo laag mogelijke prijs. Wij zijn nu toevallig in het oosten van het land bezig met twee fuserende ouderentehuizen.
Ze
hebben
dezelfde
populatie; de één doet het erg goed en de ander eigenlijk niet. Dan vragen wij ons af hoe dat dan kan, waar zit hem dat in. Dat kan in de bedrijfsvoering zitten of de manier waarop ze gefinancierd zijn. De één heeft een knellende lening van de bank, de ander heeft daar minder
16
last van. Je ziet dus dat bij twee min of meer
in de maatschappij, waaronder de zorg.
gelijke organisaties de één het heel goed kan
In hoeverre gaan deze ontwikkelingen
doen en de ander niet. Samen zijn ze dan sterker
het
en zo kan de zwakkere dus ook gered worden.
beïnvloeden?
kostenproces
en
de
financiering
Stan: Ik ben maar een jurist, maar ik zie wel Zijn er andere zaken op het gebied van
dingen. Bijvoorbeeld de telefoon met alle
financiering die naar uw mening beter
gezondheidsapps en stappentellers. Als je
kunnen voor zorginstellingen?
daarbij nog een smartwatch draagt, dan kan
Stan: Financiering kost geld. Daar zie je wel
je zien wat je gemiddelde hartslag is geweest.
een groot verschil tussen stichtingen en bv’s.
De technologie die met dergelijke apparaten
Aandeelhouders hebben de keuze om geld ter
zichtbaar wordt, maakt dat we straks voor een
beschikking te stellen voor de zorginstellingen
heleboel dingen niet meer naar het ziekenhuis
door middel van een lening, waar rente over
hoeven. Ik heb het gevoel dat die ontwikkelingen
betaald moet worden. In dit geval krijg je
gaan plaatsvinden in het belang van de patiënt
dus vreemd vermogen in de organisatie. De
en dat het veel minder geld gaat kosten, omdat
aandeelhouder kan dat echter ook storten
die dure machines het gaan afleggen tegen de
op zijn aandelen. Dan loopt er in beginsel
slimmigheden van de mobiele telefoon. Daar
geen lening. Dat is voor de zorgonderneming
geloof ik heilig in. Dat is wellicht niet prettig voor
prettiger. Wat beter zou zijn, hangt van de
de mensen die in het ziekenhuis werken en die
omstandigheden af. Een stichting die extern
daarmee mogelijk overtallig worden, maar ik
geld nodig heeft, zal eigenlijk altijd moeten lenen.
ben ervan overtuigd dat we nog lang niet aan
In een bv kan wel een storting plaatsvinden.
het einde zijn van wat al die dingen kunnen.
Of het hebben van een rentelast altijd leidt tot een betere toegang en betaalbaarheid
Misschien dat er later wel iets van een
van de zorg, is niet zo eenvoudig te zeggen.
chip in het lichaam geïmplementeerd gaat worden.
Technologische ontwikkelingen werken
Stan: Ik denk inderdaad dat je daar op een
steeds verder door in allerlei gebieden
gegeven moment niet meer aan ontkomt. Ik
17
denk dat we straks ook slimme medicijnen gaan
Terugkomend op uw vakgebied, wat vindt
krijgen of bijvoorbeeld een slimme chemo die
u zelf een leuk aspect van uw werk?
dan het spul precies kan afleveren op de plek
Stan: Het allerleukste vind ik het praten met
waar iets zit in plaats van dat het door het hele
mensen in een omgeving die een wens hebben
lichaam gaat. Ik durf niet de stelling aan te nemen
om iets tot stand te brengen. Dan vind ik
dat we straks geen huisartsen meer hebben,
het fijn om hen daarbij te helpen met wat wij
maar ik geloof wel dat we straks eerder tegen
juridisch kunnen. Soms is dat doordat je iets
onze computer praten. Dit heeft overigens niets
nieuws maakt, zoals een rechtspersoon in
met mij als notaris of jurist te maken, het is meer
leven roepen, maar soms door te zeggen dat
wat ik zelf meemaak. Ik ben er wel optimistisch
ze het niet te ingewikkeld moeten maken.
over en ik denk dat het veel kan brengen.
Soms kun je dingen bereiken door goede afspraken te maken. Je kan het, mocht het
Melanie: De technologische ontwikkelingen
toch niet werken, alsnog op de formele manier
kunnen er ook voor zorgen dat er meer hulp
doen. Praten en kijken of je ze ergens mee
is voor bijvoorbeeld ouderen. Ik denk dat
van dienst kan zijn. Als dat lukt, dan is dat het
het verrichten van handelingen op afstand,
leukste. Dus niet zozeer de juristerij eromheen.
door middel van bijvoorbeeld een chip, er veel tijd kan worden bespaard waardoor tijd
Wat zijn in de praktijk ingewikkelde dingen
overblijft voor andere dingen. Dit is wellicht van
waar jullie als (kandidaat-)notaris tegenaan
belang met het oog op de toegankelijkheid.
lopen? Stan: Waar ik een beetje moe van word is dat
Stan: Ik zou het niet erg vinden om te skypen met
het in de zorg een enorme wirwar van regels is.
een programma. Als ik daarmee bijvoorbeeld
Vooral als wij begeleiden bij het oprichten van
een bepaald medicijn, dat je normaal gesproken
een zorginstelling. Het begint bij de wetgeving
bij de huisarts moet halen, voorgeschreven kan
met betrekking tot een rechtspersoon, je moet
krijgen aan de hand van enkele controlevragen,
voldoen aan alles wat in Boek 2 van het Burgerlijk
dan vind ik dat prima. Dat is ook toegankelijkheid.
Wetboek staat. Dan heb je ook nog de Wet toelating zorginstellingen (WTZi), daar staan ook
18
allerlei regels in. In die wet wordt verwezen naar
Stan: Dit heeft alles te maken met compliance,
het besluit WTZi. Daar staat weer van alles in. Dan
het voldoen aan de regels. Voordat je mag gaan
is er nog de Governancecode Zorg. Daarnaast
werken als jurist, moet je eerst kijken wie de klant
heb je de uitvoeringsorganisatie van het
is. Vervolgens moet je van die klant veel informatie
ministerie van VWS, het CIBG. Die interpreteert
verzamelen en in een dossier opbergen. Dan
de regels, bijvoorbeeld over de vraag wanneer
moet je kijken wie de achterliggende partij is,
een toezichthouder onafhankelijk is. Dan heb
de zogeheten UBO (ultimate beneficial owner).
je dus de wet, de code, een andere wet, een
Dat moet allemaal onderzocht worden. Het is
besluit, het CIBG en soms ook nog de Wet
vergelijkbaar met het openen van een rekening
Medezeggenschap CliĂŤnten Zorginstellingen
bij de bank. De bank gaat jou ook het hemd
(Wmcz). Zo heb je een enorme bak van regels
van het lijf vragen. We moeten paspoorten
die allemaal over hetzelfde onderwerp gaan. Dat
hebben, we moeten statuten hebben etc.
is bijna niet meer te doen. Daar komt nog bij dat
voordat we Ăźberhaupt iets mogen doen.
alles continu verandert. Dat vind ik het lastigste. Melanie: Het hoort er gewoon bij, maar dit is Melanie: Ik heb natuurlijk minder ervaring dan
niet de reden dat ik voor dit vak heb gekozen.
Stan, maar ik vind het soms lastig om aan mensen die niet-juridisch onderlegd zijn op
Hoelang duurt een dergelijk onderzoek
een begrijpelijke manier uit te leggen hoe het
gemiddeld?
juridisch in elkaar steekt en daarin mijn geduld
Stan: Als meneer Jansen met zijn Jansen BV
te houden. Dat is natuurlijk een leerproces.
een andere bv wil oprichten, of dat nou een
Daarnaast ook de administratieve dingen
zorginstelling is of niet, dan zijn we vrij snel
eromheen. We hebben best een pakket aan
klaar. Jansen BV vinden we in de Kamer van
zaken die we moeten vastleggen en inhoudelijk
Koophandel terug. Als meneer Jansen een
heeft dat eigenlijk niets met ons werk te
kopie van zijn paspoort geeft en hij tekent een
maken. Helaas moet je het wel allemaal doen
UBO verklaring dat hij de UBO is, dan zijn we
en zijn we een deel van de dag daaraan kwijt.
al klaar. Dat zijn de simpele gevallen. Dat is in circa een/twee dagen klaar. Dat ligt anders bij
19
grote internationale concerns met meerdere aandeelhouders in het buitenland. Dan kan het langer duren. In de zorg speelt dit laatste eigenlijk niet vanwege het lokale karakter. Zijn er zaken die nog niet gevraagd zijn die u nog zou willen vertellen? Stan: Ik vind de betaalbaarheid en de toegankelijkheid van de zorg een cruciaal onderwerp. Het is met een reden elke dag in het nieuws. Kijk maar hoeveel er wordt besteed aan de zorg van ons bruto nationaal product. Het is by far het meest indrukwekkende onderdeel van onze jaarlijkse begroting van alle Nederlanders samen. Het is onvoorstelbaar belangrijk. Nederland vergrijst en we zien dat het zorgsysteem wordt overbelast daardoor. Dat is in de Randstad misschien moeilijker te merken, maar als je kijkt naar de uithoeken van ZeeuwsVlaanderen of naar Noordoost-Groningen, dan is dat veel meer merkbaar. Alle jongeren trekken daar weg. Hoe krijg je daar nog goede zorg? Ik vind dat een belangrijk aandachtspunt. Ik denk dat er in de zorg nog veel te verbeteren valt op het gebied van organisatie en slim inrichten. Daar kunnen nog slagen gemaakt worden. Hele goede oplossingen weet ik niet, daar is ook geen tovertruc voor. Het zijn misschien allemaal kleine
dingetjes samen die verbetering moeten geven.
20
21
BEZOEK CENTRAAL TUCHTCOLLEGE Op 19 november 2019 hebben wij met een
de zoon van klager de zaak voortzetten, hij had
aantal studenten van de master een bezoek
echter niets meer van zich laten horen en was ook
gebracht
Tuchtcollege
niet ter terechtzitting verschenen. Hierdoor was
in Den Haag. Dit college bestaat uit drie
het voor het Centraal Tuchtcollege niet duidelijk
juristen
We
of de zoon van de klager als belanghebbende
hebben die dag twee zaken bijgewoond.
de klacht in beroep wilde voortzetten. De
Het was een interessante en leerzame dag.
behandeling van de klacht is dan ook gestaakt.
In de eerste zaak was er een klacht ingediend
Ook in de tweede zaak was er sprake van een
tegen een huisarts die volgens de klager niet
klacht tegen een huisarts. De klacht houdt in
de noodzakelijke hulp aan klagers vrouw
dat de huisarts niet adequaat heeft gehandeld
had verleend, met haar dood tot
gevolg.
tjdens de zwangerschap. Een samenvatting van
Een korte samenvatting van de feiten: klager
de feiten: de huisarts is door de verloskundige
was in 2017 opgenomen in het ziekenhuis.
op de hoogte gesteldvan de zwangerschap
Hij kon op enig moment geen telefonisch
van klaagster. Echter heeft de huisarts geen
contact krijgen met zijn partner. Daaropvolgend
kennis genomen van de berichten van de
vroeg hij zijn huisarts om bij zijn partner langs
verloskundige. Op het moment dat klaagster
te gaan. Dit heeft de huisarts niet gedaan,
zich bij de huisarts meldde met ernstige
waarna de partner een week later dood werd
maagklachten was de huisarts dan ook niet op
aangetroffen in het huis. Klager heeft hierop
de hoogte van haar zwangerschap. De huisarts
volgend een klacht ingediend bij het Regionaal
heeft klaagster dus niet kunnen beoordelen en
Tuchtcollege.
Tuchtcollege
behandelen met kennis van de zwangerschap.
heeft de klacht als ongegrond afgewezen.
Het Centraal Tuchtcollege is van oordeel
De klager is hiertegen in beroep gegaan. Helaas
dat de huisarts had kunnen en moeten
is hij overleden voordat de zaak in beroep
weten
behandeld kon worden. In eerste instantie zou
huisarts heeft op verschillende momenten
aan en
het twee
Het
Centraal
beroepsgenoten.
Regionaal
dat
klaagster
zwanger
was.
De
22
informatie verkregen die op een zwangerschap
Het Centraal Tuchtcollege acht de klacht
wees, maar heeft deze signalen niet als dusdanig
gegrond
en
geduid. De huisarts heeft de zwangerschap
die
het
Regionaal
van klaagster ten onrechte niet onderkend. De
had
opgelegd,
handhaaft te
de
maatregel
Tuchtcollege weten
een
eerder
berisping.
huisarts is blijven uitgaan van de werkdiagnose functionele maagklachten bij een gezonde,
Mocht je de uitspraken van de zaken willen lezen,
niet zwangere vrouw. Naar het oordeel van het
dan kan dat via de volgende ECLI-nummers:
Centraal Tuchtcollege is de huisarts hiermee
ECLI:NL:TGZCTG:2019:293 en
ernstig tekortgeschoten in haar taak als huisarts.
ECLI:NL:TGZCTG:202:1.
23
“U levert de beste kwaliteit zorg.”
“Wij zorgen dat u niet verstrikt raakt in de regelgeving.”
Dankzij onze aanpak kunt u doen waar u goed in bent: zorgen voor uw cliënten. Als zorginstelling of -professional wordt er van u verwacht dat u met steeds minder middelen, meer en betere zorg levert. Daarnaast wordt vanuit politiek en maatschappij steeds meer van de zorg verlangd. En nemen regelgeving en overheidsingrijpen hand over hand toe. Dat roept natuurlijk vragen op. Welke wetten en regels zijn op u van toepassing? Hoe richt u samenwerkingsverbanden in? En hoe gaat u om met klachten en tuchtrechtelijke procedures? Onze zorgspecialisten geven antwoord op deze en nog veel meer vragen en voorkomen dat regelgeving uw zorgkwaliteit in gevaar brengt. Wij gaan direct voor u aan de slag. Op een manier die bij u past. In een taal die u begrijpt. Hoogstpersoonlijk dus. Kijk voor optimale juridische ontzorging op Holla.nl/zorg.
Coen Verberne Specialist Gezondheidsrecht