Spis treści
Przedmowa generała broni Jacka Bergmana .................................. 15 Wprowadzenie Szkoła życia .................................................................................. 17 CZĘŚĆ PIERWSZA Wezwanie do służby ..................................................................... 19 Rozdział pierwszy Decydująca misja .......................................................................... 21 Rozdział drugi Jak zostać przedsiębiorcą .............................................................. 53 CZĘŚĆ DRUGA Osiem lekcji przywództwa ............................................................ 77 Rozdział trzeci Lekcja pierwsza: przywódcy są wzorem do naśladowania ............. 79 Rozdział czwarty Lekcja druga: jesteś samotnikiem czy przywódcą? ......................... 87 Rozdział piąty Lekcja trzecia: dyscyplina zagwarantuje Ci wyższą jakość życia ..... 97 Rozdział szósty Lekcja czwarta: siła szacunku ...................................................... 113
www.BogatyOjciec.pl
14
SpiS treści
Rozdział siódmy Lekcja piąta: potrzeba szybkości ................................................. 125 Rozdział ósmy Lekcja szósta: zwycięstwo dzięki jednoczeniu, podbój dzięki dzieleniu .............................................................. 141 Rozdział dziewiąty Lekcja siódma: przywódcy są nauczycielami ............................... 151 Rozdział dziesiąty Lekcja ósma: przywództwo jest jak sprzedaż ............................... 171 Dodatki ...................................................................................... 187
www.BogatyOjciec.pl
Przedmowa Bardzo możliwe, że najlepszy sprawdzian tego, jak dobrze przywódca przygotował swoich podwładnych do działania, ma miejsce wtedy, gdy lider nagle znika i można zobaczyć, jak ludzie sobie radzą pod jego nieobecność. Przypuszczam, że większość przywódców wolałaby, żeby nigdy nie dochodziło do takich sytuacji. W życiu jednak zdarzają się różne rzeczy. Jak powiedziano w filmie Eskadra „Czerwone ogony” z 2012 roku, „doświadczenie jest okrutnym nauczycielem: najpierw robi egzamin, potem przeprowadza lekcję”. Odpowiedzialni przywódcy stawiają siebie na ostatnim miejscu, a wszystkich innych przed sobą. Najaktywniejsi przygotowują się indywidualnie i zbiorowo do osiągania jak najlepszych wyników w jak najtrudniejszych warunkach. Edukacja i trening, po których następuje ocena i dalszy trening, a potem działanie, to niekończący się cykl doskonalenia się, stanowiący warunek konieczny odniesienia sukcesu. Jako 14-letni harcerz dostałem najlepszą wskazówkę dotyczącą przywództwa w moim życiu. Udzielił mi jej inny harcerz, stojący bezpośrednio nade mną w hierarchii. Wyznaczając mi cele do zrealizowania podczas dwutygodniowego obozu, stwierdził rzeczowo: „Życie to nie konkurs popularności. Weź się do roboty i zrób, co do ciebie należy”. W prawdziwym życiu samo robienie tego, co do nas należy, nie czyni z nas jeszcze przywódców. Dzisiejsi, a tym bardziej jutrzejsi przywódcy muszą mieć wizję, zdolność adaptacji i ogromną determinację, żeby odnieść sukces w cyfrowym świecie zamieszkanym przez analogowych ludzi. Niemniej jedna ważna rzecz się nie zmienia: przywódca musi dawać ludziom przykład!
www.BogatyOjciec.pl
16
Przedmowa
Przyjaźnimy się z Robertem od ponad 40 lat. Dzieliliśmy kajutę na okręcie widniejącym na okładce tej książki. Robert pisze z pasją młodego komandosa i mądrością doświadczonego, kutego na cztery nogi przedsiębiorcy. I choć w niektórych sprawach się nie zgadzamy, zdecydowanie potwierdzam, że „kto się poddaje, ten nigdy nie osiągnie sukcesu”, a nieustanne kształcenie się jest warunkiem koniecznym powodzenia. Życzę przyjemnej lektury. I pamiętaj: w wyjątkowym przywództwie nie chodzi o Ciebie, tylko o moralność i etykę. semper fidelis Jack Bergman generał broni w stanie spoczynku Korpus Piechoty Morskiej Stanów Zjednoczonych
www.BogatyOjciec.pl
Przedmowa
WPROWADZENIE
Szkoła życia W czasie wojny w Wietnamie służyłem w Korpusie Piechoty Morskiej. Nie zrobiłem jednak kariery oficerskiej i nie dotrwałem do wojskowej emerytury. Mogłem jednak zostać rentierem w wieku 47 lat, ponieważ moje firmy i inwestycje zapewniały mi odpowiedni dochód. Źródłem moich zarobków nie była praca na etacie. Jestem pewien, że wiele innych osób również zdołało to osiągnąć, ale uważam, że osobiście mój sukces w dużej mierze zawdzięczam temu, czego nauczyłem się w wojsku. Bardzo lubiłem szkolenia lotnicze, ponieważ to dzięki nim codziennie musieliśmy stawiać czoło własnym lękom. Nie poszedłem do szkoły lotniczej dla stałych zarobków ani możliwości przejścia na wcześniejszą emeryturę, choć znam wiele osób, które kierowały się właśnie takimi intencjami. Ludzie, którzy wybrali karierę w piechocie morskiej, są pracownikami rządu Stanów Zjednoczonych. Zaciągnąłem się do Korpusu Piechoty Morskiej i poszedłem do szkoły lotniczej dla inspiracji i po to, by przygotować się do walki. Zamiast dbać o nasze bezpieczeństwo, instruktorzy podczas każdego lotu zmuszali nas do ćwiczenia manewrów awaryjnych. Zamiast żyć nadzieją i modlić się, żeby wszystko poszło dobrze, specjalnie uszkadzali nasze maszyny, czasem nawet zupełnie unieruchamiając silnik. Zmuszali nas do zmagania się ze strachem, zachowywania przy tym zimnej krwi i pilotowania w tych warunkach śmigłowca. To było idealne szkolenie dla kogoś, kto chciał poświęcić życie prowadzeniu biznesu. Wiele osób ma problemy finansowe, ponieważ ich życiem rządzą emocje. Zamiast stawić czoło obawom finansowym, ukrywają się przed nimi. Gros pracowników etatowych kryje się pod osłoną stałej pensji i bezpieczeństwa zatrudnienia. www.BogatyOjciec.pl
17
18
WproWadzenie
Zostałem komandosem, żeby walczyć za kapitalizm i przeciwko komunizmowi, ale kiedy wróciłem z Wietnamu, przekonałem się, że duch Ameryki umiera, ustępując miejsca postawom roszczeniowym. Okazało się, że w Stanach Zjednoczonych jest więcej komunistów niż w Wietnamie. Piszę tę książkę, żeby zmienić Amerykę. Jeśli ktokolwiek może uratować ten kraj, to ludzie, którzy przysięgali go bronić i za niego walczyć. To nie tylko nasz obowiązek – to również praca, do której zostaliśmy odpowiednio przygotowani. W trakcie lektury tej książki dowiesz się, że osiem zasad szkolenia wojskowego ma również bardzo duże znaczenie w odnoszeniu sukcesów w przedsiębiorczości. Kobiety i mężczyźni służący w armii cechują się niebywałą siłą ducha. To ona może odmienić ten kraj i sprawić, byśmy wrócili do fundamentów naszej potęgi – do kapitalizmu.
www.BogatyOjciec.pl
Część pierwsza
Wezwanie do służby
www.BogatyOjciec.pl
jak zoStać przeDSiębiorcą
ROZDZIAŁ DRUGI
Jak zostać przedsiębiorcą Jak już wspomniałem, przedsiębiorczość nie jest dla wszystkich. To jedna strona medalu. Istnieje jednak również druga. Ludzie często mnie pytają: „Czy każdy może zostać przedsiębiorcą?”. Zawsze odpowiadam, że tak. Osoba sprzątająca domy jest przedsiębiorcą. Lekarz prowadzący prywatny gabinet to przedsiębiorca. Steve Jobs, założyciel firmy Apple, także nim był. Przedsiębiorcy są różni. Większość ich firm to często małe biznesy rodzinne. Tylko niewielu buduje ogromne przedsiębiorstwa i zmienia świat. Z tego pierwszego pytania logicznie wynika następne, ale odpowiedź na nie już nie jest taka prosta i jednoznaczna. Na pewno się domyślasz, że brzmi ono: od czego zacząć? Trzeba się wiele nauczyć, więc przed założeniem firmy zawsze zalecam studiowanie, badanie gruntu i przeprowadzenie jak największej liczby analiz rynku. Lokalne władze mogą być bardzo dobrym źródłem informacji. To samo dotyczy internetu. Kiedy już wybierzesz branżę i określisz, jakiego rodzaju firmę chcesz założyć, powinieneś przez jakiś czas popracować u kogoś, kto już prowadzi taką działalność. Na przykład jeśli chcesz otworzyć restaurację, postaraj się o pracę w jakimś lokalu, żeby przyjrzeć się, jak funkcjonuje taki biznes. Musisz poznać wszystkie aspekty prowadzenia wybranej działalności. Kiedy uczysz się poprzez pracę, otrzymujesz coś znacznie ważniejszego od pieniędzy: zdobywasz wiedzę i doświadczenie oraz rozwijasz kreatywność. Najefektywniejszą szkołą biznesu dla przedsiębiorców jest firma McDonald’s. Według mnie ta sieć restauracji szybkiej obsługi posiada najlepsze systemy biznesowe na świecie. Dlatego jest organizacją globalną. Gdybym dzisiaj zaczynał, poszedłbym do pracy w McDonaldzie, www.BogatyOjciec.pl
53
54
rozDział Drugi
żeby w niej przejść wszystkie stanowiska – od kasjera przez kucharza po kierownika zmiany. Płaca może i nie jest imponująca, ale edukacja i doświadczenie – bezcenne. Pomyśl o McDonaldzie jak o wspaniałej szkole biznesu dla przedsiębiorców. Pierwsze doświadczenia biznesowe zdobywałem podczas pracy za darmo u bogatego ojca. On odpłacał mi lekcjami biznesu, których większość ludzi nigdy nie otrzyma. Profesorowie uniwersyteccy i ludzie z doktoratami, tacy jak mój ojciec, może i są świetnie wykształceni, ale brakuje im praktycznego doświadczenia zawodowego i otrzaskania w okopach biznesu. Praca w McDonaldzie albo w dobrej sieci marketingu sieciowego pozwoli Ci zdobyć prawdziwe doświadczenie biznesowe. Nigdy nie zapominaj o jednym: to, co wiesz, nie czyni Cię bogatym, ale to, czego nie wiesz, sprawia, że stajesz się biedny. Doświadczenie jest bezcenne. Może też być bardzo kosztowne. Większość przedsiębiorców odnosi porażkę z powodu braku doświadczenia, nie pieniędzy. Jeżeli masz doświadczenie, zawsze możesz zarobić więcej pieniędzy. Przedsiębiorca jest jak żołnierz, który utknął za liniami wroga i żywi się plonami jego ziemi. Pewien porucznik służący w Wietnamie powiedział: Odwaga to wytrzymałość trwająca o chwilę dłużej. Wierzę, że właśnie taka odwaga jest potrzebna przedsiębiorcom. Jakie umiejętności musi posiadać przedsiębiorca? Przede wszystkim musi umieć sprzedawać. Dlaczego? Ponieważ sprzedaż równa się przychód. Z tego właśnie powodu razem z Donaldem Trumpem zachęcamy do wykorzystywania marketingu sieciowego jako metody zwiększania sprzedaży i rozwijania zdolności przywódczych. Główną przyczyną bankructw wśród przedsiębiorców jest paraliżujący strach przed odrzuceniem. Ten strach dosłownie ich obezwładnia. A jeśli uda im się go przezwyciężyć, brakuje im zdolności komunikacyjnych potrzebnych do przeprowadzenia prezentacji i zabiegania o pieniądze potrzebne do rozwijania działalności.
www.BogatyOjciec.pl
jak zoStać przeDSiębiorcą
Wojskową analogię stanowi wydawanie i przyjmowanie rozkazów. Zawsze gdy wydajesz rozkaz, wykonujesz pracę sprzedawcy. Jeśli podwładni Cię nie szanują, nie będą słuchali Twoich rozkazów. Jak się nauczyć sprzedawania? To wymaga praktyki. Na akademii wojskowej uczono nas wydawania rozkazów kolegom. Nie masz pojęcia, jak trudno jest skłonić 18-latków do wykonywania rozkazów. Kiedy odszedłem z piechoty morskiej, podjąłem pracę w firmie Xerox, w centrum Honolulu. Chodziło mi nie tyle o pieniądze, które mogłem zarobić – czyli o stałe wynagrodzenie – co o naukę sprzedawania i możliwość zdobycia realnego doświadczenia. Przez 2 pierwsze lata byłem na liście kandydatów do natychmiastowego zwolnienia. Gdy zapytałem bogatego ojca, jak mógłbym zostać lepszym sprzedawcą, odpowiedział pytaniem: – Ile rozmów handlowych przeprowadzasz każdego dnia? – W dobrym dniu pięć, w złym żadnej – odparłem. Bez wahania stwierdził: – Twoim problemem jest zbyt mała liczba porażek. Jeśli chcesz się nauczyć dobrze sprzedawać, musisz częściej ponosić porażki. Częściej ponosić porażki. W porządku. Jeszcze w tym samym tygodniu zgłosiłem się do organizacji charytatywnej jako wolontariusz do przeprowadzania rozmów telefonicznych z potencjalnymi donatorami. Moim celem było przeprowadzanie 30 rozmów każdego wieczora, abym mógł częściej ponosić porażki. Mniej więcej 2 miesiące później moja sprzedaż w Xeroksie zaczęła rosnąć. W ciągu 2 ostatnich lat pracy w tej firmie zajmowałem nieustannie pierwsze lub drugie miejsce wśród najlepszych sprzedawców. A kiedy wzrosła moja sprzedaż, razem z nią w górę poszły moje zarobki. Ta sama zasada częstszego ponoszenia porażek jest także wpajana żołnierzom. Kiedy będąc w Camp Pendleton w Kalifornii, przygotowywałem się do misji w Wietnamie, mój instruktor zmuszał mnie do awaryjnego lądowania podczas każdego lotu. Chciał mieć pewność, że będę ekspertem od lądowania z autorotacją.
www.BogatyOjciec.pl
55
56
rozDział Drugi
W 1972 roku silnik pilotowanego przeze mnie helikoptera huey wysiadł 40 kilometrów od wietnamskiego wybrzeża i maszyna runęła do Morza Południowochińskiego. Z tyłu na okładce tej książki jest zdjęcie, na którym widać porucznika Teda Greena i mnie na płycie lotniska. To my dowodziliśmy wtedy załogą. Cała nasza piątka przeżyła, ponieważ podczas każdego lotu treningowego symulowaliśmy katastrofy. Przede wszystkim jednak ćwiczyliśmy to jako drużyna. Kiedy silnik wysiadł, wszyscy wiedzieliśmy, co robić. Cała nasza piątka pływała w wodzie przez ponad 5 godzin w odległości 40 kilometrów od wybrzeża, zanim nas wyratowano. Im bardziej pogarszały się warunki pogodowe i im bardziej dawało o sobie znać wyczerpanie, tym silniejsza była nasza załoga. Rzadko jestem świadkiem takich sytuacji w biznesie. Gdy robi się ciężko, większość pracowników prosi o podwyżkę albo zaczyna szukać nowej pracy. Z kolei z przodu na okładce widnieje zdjęcie porucznika Joego Ezella i mnie. Uderzyliśmy w rufę naszego okrętu z powodu podwójnej awarii hydrauliki w naszym helikopterze. O ile wiem, jesteśmy jedynymi pilotami śmigłowca huey, którzy przeżyli podwójną awarię hydrauliki. Krótko mówiąc, bez hydrauliki huey nie lata. A bez wielu godzin wspólnych ćwiczeń obaj zginęlibyśmy na miejscu. Taka sama dyscyplina związana z edukacją i praktyką ma zastosowanie w interesach. Zbyt wielu nowych przedsiębiorców wchodzi do świata biznesu bez żadnego doświadczenia, inwestuje oszczędności całego życia i szybko wszystko traci. Dlatego często powtarzam, że to nie brak pieniędzy stanowi przyczynę bankructw wielu firm, lecz brak realnego doświadczenia. A jak można zdobyć takie doświadczenie w biznesie? Upadając i powstając raz za razem. To właśnie jest tak zwany duch przedsiębiorczości. Warto zauważyć, że nowe technologie i internet dają przedsiębiorcom możliwość szybkiego eksperymentowania i popełniania błędów bez konieczności inwestowania znacznych środków w reklamę i marketing. Z drugiej jednak strony mamy dziś do czynienia ze znacznie ostrzejszą konkurencją niż wtedy, gdy ja stawiałem pierwsze kroki w biznesie. www.BogatyOjciec.pl
jak zoStać przeDSiębiorcą
Doradca firmy Rich Dad i mój dobry przyjaciel Blair Singer jest jednym z najlepszych trenerów sprzedaży na świecie. Wielkie firmy, takie jak Singapore Airlines, L’Oréal, HSBC, IBM, CitiGroup i United Healthcare zatrudniają go do szkolenia sprzedawców. Blair napisał książkę zatytułowaną Psy sprzedaży, w której w interesujący i efektowny sposób przedstawił poszukiwania własnego, wyjątkowego stylu sprzedaży. Firma Blaira oferuje odpłatne internetowe programy szkoleniowe z zakresu sprzedaży. Blair to świetny nauczyciel.
Siła mentorów Bardzo dobrym sposobem korzystania z doświadczenia i wiedzy odnoszących sukcesy przedsiębiorców jest znalezienie mentora. Mentor to ktoś, kto już doszedł tam, gdzie i Ty chcesz się znaleźć. Ktoś, kto już zmierzył się z wyzwaniami, które staną się Twoim udziałem, i znalazł skuteczne rozwiązania. W Wietnamie wiedzę o lokalnych uwarunkowaniach zdobywaliśmy od tubylców i wietnamskich komandosów. Tę samą metodę stosuję w biznesie. Zawsze proponuję przedsiębiorcom, żeby obok biznesplanu, który jest ważnym krokiem w procesie zakładania firmy, stworzyli również plan edukacji. Podczas pisania biznesplanu przekonasz się, ilu jeszcze rzeczy musisz się nauczyć, a plan edukacji stanie się podstawą Twojego rozwoju jako przedsiębiorcy. W tworzeniu podstaw Twojego biznesu może Ci pomóc przewodnik Jak napisać biznesplan gwarantujący sukces Garretta Suttona, doradcy firmy Rich Dad. Dzięki tej książce zaoszczędzisz mnóstwo czasu. Istnieje wiele organizacji takich jak EO (Entrepreneurs’ Organization), posiadająca oddziały na całym świecie. Świadczą usługi szkoleniowe, edukacyjne i mentorskie dla przedsiębiorców.
Prawo wynagrodzenia Prawo wynagrodzenia jest ważne dla każdego, kto chce odnieść w życiu sukces finansowy. Brzmi ono następująco: „Wynagrodzenie rośnie wraz ze wzrostem wykształcenia, doświadczenia i mądrości”. www.BogatyOjciec.pl
57
58
rozDział Drugi
Powiedzmy, że chcę zostać zawodowym golfistą i wygrać turniej Masters. To oznacza, że powinienem jak najszybciej zacząć ćwiczyć, grać i uczestniczyć w zawodach. Choć może mnie to kosztować więcej pieniędzy, niż jestem w stanie zarobić przez wiele lat, to jeśli będę konsekwentnie realizował ten plan, w miarę upływu czasu będę zarabiał coraz więcej i osiągał coraz większe sukcesy. Gdy zawodnik wygrywa turniej z cyklu Masters, drzwi do świata golfa stoją przed nim otworem. Prawo wynagrodzenia odnosi się do przedsiębiorców. Steve Jobs i Steve Wozniak przez lata pracowali w garażu, budując toporne komputery dla hobbystów. Dziś produkty firmy Apple słyną z innowacyjności i elegancji. Zmieniły sposób komunikacji na całym świecie. Założyciele Apple wyszli z garażu i zostali miliarderami. Jestem pewien, że wszyscy znamy fatalne statystyki dotyczące liczby upadających przedsiębiorstw. Zdecydowana większość firm bankrutuje. Jak się zapewne domyślasz, patrząc na te statystyki, lubię dostrzegać także drugą stronę medalu. Wierzę, że porażka jest krokiem na drodze do sukcesu. Inteligentni ludzie, którzy mieli dobre oceny w szkole, między innymi dlatego w wielu przypadkach nie są bogaci, że szkoła nauczyła ich, że popełnianie błędów stanowi przejaw głupoty. W rzeczywistości jednak popełnianie błędów może Cię uczynić nawet mądrzejszym, o ile potrafisz wyciągać z tego wnioski. Generał Collin Powell powiedział: Nie ma żadnego sekretu sukcesu. Jest on wynikiem przygotowania, ciężkiej pracy i wyciągania wniosków z porażek. W wojsku poświęcamy większość czasu na studiowanie i ćwiczenie, a nie na walkę. Dlatego amerykańska armia jest potężna, skuteczna i śmiertelnie niebezpieczna. Zrób to samo w biznesie, a Twoje szanse na sukces wzrosną nieprawdopodobnie. Pamiętaj, że Henry Ford zbankrutował pięć razy, zanim powstała firma Ford Motor Company. Thomas Edison poniósł tysiąc porażek, zanim skonstruował żarówkę i założył firmę General Electric. W biznesie www.BogatyOjciec.pl
jak zoStać przeDSiębiorcą
odwaga, by upadać dopóty, dopóki nie odniesiesz sukcesu, jest nazywana duchem przedsiębiorczości. Każdy, kto służył w amerykańskiej armii, ma wpisany w duszę ten sam kod genetyczny edukacji, szkolenia, uczenia się, dyscypliny i odwagi. Do dziś nie mogę pojąć, dlaczego tradycyjny system szkolnictwa karze uczniów za popełnianie błędów. Podejrzewam, że celem szkół jest kształcenie pracowników, nie przedsiębiorców. W tradycyjnym biznesie, jeśli jesteś pracownikiem i popełnisz zbyt wiele błędów, prawdopodobnie zostaniesz zwolniony. Z kolei przedsiębiorcy, którzy popełniają najwięcej błędów i wyciągają z nich wnioski, bogacą się. Dlatego właśnie przedsiębiorcy muszą być przywódcami. W świecie biznesu pracownicy z dobrymi dyplomami, takimi jak MBA, najczęściej nie są przywódcami, tylko menedżerami. Ci ludzie zajmują się zarządzaniem jednym z działów firmy, na przykład marketingu, rachunkowości albo działem prawnym. Wszystkie one są ważne i bez nich firma nie mogłaby się rozwijać ani osiągać zysków. Problem w przypadku przedsiębiorcy polega na tym, że jego rolą jest tworzenie procesów biznesowych, a nie zarządzanie nimi. Po ich opracowaniu zatrudnia się menedżerów, często zwanych dyrektorami. Kiedy menedżerowie przejmują zarządzanie firmą, przedsiębiorca może się zająć wymyślaniem nowych rodzajów działalności i zakładaniem nowych firm albo tworzeniem strategii i planowaniem rozwoju lub globalizacji istniejącego już biznesu. To może się jednak zdarzyć tylko wtedy, gdy masz już wypracowane dobre procesy biznesowe, a w swoim zespole masz skutecznych menedżerów. Teraz już zapewne wiesz, dlaczego stworzenie planu edukacji – na równi z biznesplanem – jest bardzo ważne. Przedsiębiorcy muszą się przez cały czas uczyć i gromadzić wiedzę na temat ogólnej sytuacji firmy, innowacji, globalnych możliwości i rynków. Przedsiębiorcy potrzebują wiedzy ogólnej. Menedżerowie lub dyrektorzy – szczegółowej i specjalistycznej, ponieważ skupiają się tylko na wybranych procesach biznesowych, takich jak marketing lub rachunkowość. Przedsiębiorca musi wiedzieć coś o marketingu, systemach i rachunkowości www.BogatyOjciec.pl
59
60
rozDział Drugi
oraz zatrudniać ludzi będących ekspertami w tych i innych dziedzinach mających największe znaczenie w firmie. W mojej firmie zespół spotyka się dwa razy w roku zgodnie z wytycznymi kodeksu honorowego dotyczącymi planu edukacji. Razem uczymy się i studiujemy. Zespół ten składa się z doradców Rich Dad. Wszyscy są autorami książek, które ukazały się w serii „Doradcy bogatego ojca” i wszyscy przestrzegają kodeksu honorowego. Mam zespół doradców, ponieważ nie jestem najmądrzejszym człowiekiem w mojej firmie. Nie muszę być, dopóki mam do dyspozycji grupę najlepszych w swoich dziedzinach, bardzo inteligentnych specjalistów. Najprościej rzecz ujmując, prawdziwi przedsiębiorcy znają się ogólnie na wszystkich procesach biznesowych. Wiedzą trochę o wielu rzeczach. Menedżerowie są specjalistami – każdy z nich jest ekspertem w wybranej przez siebie dziedzinie biznesu. Specjalista wie bardzo dużo o niewielu rzeczach. Dlatego właśnie McDonald’s to świetne miejsce do nauki dla każdego, kto chce zdobyć trochę wiedzy o różnych aspektach prowadzenia działalności i poznać ogólnie różne procesy biznesowe. Praca w tym miejscu różni się i jest lepsza od pracy w Walmarcie, ponieważ większość lokali należących do sieci McDonald’s jest mała i precyzyjnie zarządzana, podczas gdy sklepy Walmart są ogromne. Już słyszę oburzone głosy: „Chcesz powiedzieć, że jeśli zamierzam zostać przedsiębiorcą, muszę podjąć pracę w McDonaldzie?”. Nie. Chcę tylko powiedzieć, że musisz aktywnie i agresywnie zdobywać wiedzę i doświadczenie. Na przykład w szkole średniej byłem zupełnym leserem. Jechałem na dostatecznych, a czasem zdarzały się też niedostateczne. Kiedy jednak w Camp Pendleton uzbrojono mój śmigłowiec w karabiny maszynowe i rakiety, wiedziałem, że następnym krokiem będzie Wietnam. Nagle zacząłem się bardzo aktywnie i pilnie uczyć. Jeżeli zamierzasz zostać przedsiębiorcą, powinieneś rozwijać w sobie takie samo zainteresowanie zdobywaniem wiedzy. Jeżeli wierzysz, że znasz wszystkie odpowiedzi, prawdopodobnie szybko pozbędziesz się pieniędzy swoich, swojej rodziny i inwestorów. Wiem to, ponieważ www.BogatyOjciec.pl
jak zoStać przeDSiębiorcą
straciłem mnóstwo pieniędzy podczas zdobywania realnego doświadczenia w dziedzinie przedsiębiorczości. Powtórzę to, co napisałem w poprzednim rozdziale: sukces w przedsiębiorczości nie zależy od tego, co wiesz, ale od tego, czego nie wiesz. Ludzie często mnie pytają, co powinien zawierać plan edukacji. W odpowiedzi należałoby powiedzieć, że lista nie ma końca. Do podstawowych elementów należą: podatki, finansowanie za pomocą długu, marketing, technologia, sprzedaż, księgowość, prawo i zarządzanie ludźmi. Nie musisz wracać do szkoły, ale musisz się aktywnie i bez ustanku kształcić – tak jak w wojsku. Dowódcy wojskowi wiedzą, że wróg i teatr działań wojennych wciąż się zmieniają i doskonalą. Dlatego edukacja jest tak ważna dla siły armii. W biznesie możesz zdobywać wiedzę, czytając książki i biorąc udział w szkoleniach weekendowych. Przede wszystkim jednak musisz aktywnie, zapamiętale i ambitnie się uczyć – albo wypadniesz z gry, zanim się zorientujesz. Bycie przedsiębiorcą wymaga znacznie więcej nauki niż bycie pracownikiem. Przyjrzyjmy się na przykład podatkom. Rysunek poniżej przedstawia Kwadrant CASHFLOW, opisany w jednej z pierwszych książek z serii Bogaty ojciec, noszącej tytuł Kwadrant przepływu pieniędzy.
W świecie biznesu są cztery odrębne i bardzo różniące się od siebie grupy ludzi: E – pracownicy etatowi; S – samozatrudnieni, właściciele małych firm i specjaliści; www.BogatyOjciec.pl
61
62
rozDział Drugi
B – biznesmeni, czyli właściciele dużych firm (co najmniej 500 pracowników); I – zawodowi inwestorzy. Nasze szkoły kształcą pracowników (z kwadrantu E) albo specjalistów, takich jak lekarze i prawnicy (kwadrant S). Każda z tych czterech grup płaci inne podatki:
Trzeba dużej inteligencji finansowej, żeby legalnie płacić coraz niższe podatki. Trudno uwierzyć, że ludzie, którzy uczynili Amerykę wielką i są ucieleśnieniem amerykańskiego snu – drobni przedsiębiorcy – płacą najwyższe podatki. Niemniej taka jest prawda. Dlatego właśnie studiowanie, zwłaszcza podatków i strategii podatkowych, stanowi tak ważny aspekt dla przedsiębiorców. Spotykam wielu odnoszących sukcesy przedsiębiorców, którzy zarabiają mnóstwo pieniędzy, ale wciąż narzekają, że płacą za wysokie podatki. Płacą je, ponieważ nie poznali przepisów podatkowych, nie rozumieją podatków i nie wiedzą, jak stosować regulacje podatkowe w celu osiągnięcia własnej korzyści. Wielu świetnych przedsiębiorców nie chce poświęcić czasu na zgłębianie strategii podatkowych, skupiając się tylko na tym, jak zarabiać więcej, a nie myśląc o tym, jak zatrzymać dla siebie więcej zarobionych pieniędzy. Według mnie to nie jest zbyt mądre postępowanie.
www.BogatyOjciec.pl
jak zoStać przeDSiębiorcą
Oksymoron epoki informacyjnej Czy tak duże zróżnicowanie podatków dla osób należących do poszczególnych kwadrantów jest sprawiedliwe? Prawdopodobnie nie. Nikt jednak nie twierdzi, że życie jest sprawiedliwe. To zresztą jedna z rzeczy, w których obronie walczą nasi żołnierze: prawo do wyboru tego, czy chcesz być pracownikiem, przedsiębiorcą czy inwestorem. Gdybyśmy walczyli o to, żeby wszystko było sprawiedliwe, musielibyśmy zostać krajem socjalistycznym albo komunistycznym. Powtórzę jeszcze raz: amerykańska armia walczy w obronie naszego prawa do bycia kapitalistami, socjalistami albo komunistami. Większość ludzi wybiera bezpieczeństwo zatrudnienia i godzi się z tym, że w kwadrancie E płaci się relatywnie wysokie podatki. Niemniej w dzisiejszym świecie bezpieczeństwo zatrudnienia stało się oksymoronem. Większość zawodów na globalnym rynku pracy przestała dawać gwarancję bezpieczeństwa, odkąd tanie kraje zaczęły zabiegać o kontrakty produkcyjne i usługowe oraz nasze miejsca pracy. Pokolenie drugiej wojny światowej rzeczywiście mogło się cieszyć pewnym bezpieczeństwem zatrudnienia. Osoba należąca do tej generacji mogła dostać pracę, wykonywać ją do emerytury, a potem cieszyć się dostatnią starością. Jednak od pokolenia wojny wietnamskiej bezpieczeństwo zatrudnienia kolejnych generacji malało z roku na rok. Mówi się, że dzisiejsi młodzi ludzie będą w ciągu życia wykonywali pięć do siedmiu zawodów, co oznacza konieczność przekwalifikowania się przed znalezieniem kolejnej pracy. Dla ludzi, którzy weszli na rynek pracy po drugiej wojnie światowej, wiek i doświadczenie zawodowe były atutami. Im dłużej dana osoba była zatrudniona w firmie, tym większa była jej wartość jako pracownika. A im większa była jej wartość, tym wyższe były też jej zarobki. W większości branż te czasy należą już do przeszłości. Na dzisiejszym rynku pracy wiek i doświadczenie są obciążeniem. Większość firm szuka biegłych w nowych technologiach młodych ludzi, którzy zgodzą się pracować za niższą pensję niż ich starsi koledzy. Mam wielu znajomych z dyplomami dobrych uczelni, takich jak Harvard i Stanford, których zwolniono z pracy w wieku 50 lat. Są zbyt starzy, zbyt www.BogatyOjciec.pl
63
rozDział Drugi
drodzy i staromodni. W niektórych przypadkach można ich było zastąpić programem komputerowym. Koncepcja bezpieczeństwa zatrudnienia jest dziś dobra dla ludzi żyjących przeszłością. Poniżej znajduje się kolejny otwierający oczy wykres, dotyczący ubezpieczeń społecznych dla pokolenia wyżu demograficznego. Nadwyżka/deficyt w systemie ubezpieczeń społecznych
64
1,5
Odsetek PKB
1 0,5 0 -0,5 -1 -1,5 -2 1970
Rzeczywiste
1980
1990
2000
2010
Prognozowane
2020
2030
2040
2050
2060
2070
2080
2090
Trudno patrzyć na takie wykresy, nie mając dziesiątek pytań kłębiących się w głowie. Czy to znaczy, że system ubezpieczeń społecznych jest w ruinie? Co to oznacza dla osób, które liczą na emeryturę z ubezpieczenia społecznego? Czy możemy nadal liczyć na to, że rząd wypłaci emerytury naszym rodzicom i milionom innych emerytów? A także nam i naszym rodzinom, kiedy się zestarzejemy? Właśnie takie pytania i im podobne sprawiają, że ludzie martwią się o przyszłość i boją się jej. Przedsiębiorcy wiedzą, że mogą kreować przyszłość – swoje dochody, zajęcia i możliwości, dzięki którym biorą osobistą odpowiedzialność za swoją przyszłość finansową. Następny wykres pokazuje dług narodowy Stanów Zjednoczonych.
www.BogatyOjciec.pl
jak zoStać przeDSiębiorcą
Dług publiczny Stanów Zjednoczonych jest nie do utrzymania w wielu scenariuszach 200
Percentage of GDP Rzeczywisty
Prognozowany 2038: alternatywny scenariusz podatkowy 190%
175
Dług publiczny
150 125
Druga wojna światowa
100
2038: scenariusz podstawowy 100%
Wielki kryzys
75
Pierwsza Wojna wojna światowa secesyjna
50 25 0 1790
1830
1870
1910
1950
1990
2030
Źródło: Congressional Budget Office, The 2013 Long-Term Budget Outlook, wrzesień 2013. Kompilacja PGDF. Uwaga: w alternatywnym scenariuszu podatkowym uwzględniono efekt sprzężenia zwrotnego w polityce fiskalnej. ©2014 Peter G. Peterson Foundation
Pomyśl o tym w sytuacji, gdy amerykańskie korporacje eksportują coraz więcej miejsc pracy. Zatem skoro bezpieczeństwo zatrudnienia stało się oksymoronem, jakie mamy możliwości? Proponuję zrobienie kroku w tył i objęcie wzrokiem szerszej perspektywy. Na przykład słowa „bezpieczeństwo zatrudnienia” biorą swój początek w emocji zwanej strachem: w strachu przed utratą pracy. Jak już napisałem w poprzednim rozdziale, wojsko bardzo skutecznie uczy młodych rekrutów panowania nad emocjami, zwiększając w ten sposób ich inteligencję emocjonalną. Ludzie żyjący w strachu przed utratą pracy charakteryzują się niską inteligencją emocjonalną. Mogą być dobrze wykształceni, inteligentni, dobrzy, uczciwi i pracowici, ale kiedy życiem zaczynają rządzić emocje, emocjonalny IQ spada. Wiele osób zostaje przedsiębiorcami, ponieważ zależy im na niezależności i finansowej wolności. Pojęcie wolności jest zakorzenione w inteligencji duchowej. Jestem przekonany, że Wietkong walczył bardziej zaciekle niż my, ponieważ miał motywację duchową. Wietnamczycy z północy chcieli wygrać bardziej niż my. Mieli dość obcokrajowców z Chin, Francji, a na końcu ze Stanów Zjednoczonych, mówiących im, co mają robić. Ich walka nie różniła się zbytnio od walki amerykańskich www.BogatyOjciec.pl
65
66
rozDział Drugi
rewolucjonistów pod wodzą Jerzego Waszyngtona usiłujących pozbyć się Anglików z Ameryki. Jak powiedział generał George Marshall: Siła militarna wygrywa bitwy... lecz siła duchowa wygrywa wojny. Tak samo jest z przedsiębiorczością. Droga do przedsiębiorczości pod wieloma względami ma charakter duchowy. Stany Zjednoczone i większość świata są pogrążone w problemach: finansowych, moralnych i duchowych. Ameryka i światowa gospodarka Cię potrzebują, ponieważ zostałeś odpowiednio wyszkolony mentalnie, fizycznie, emocjonalnie i duchowo. Borykamy się z różnymi problemami, ponieważ naszym przywódcom brakuje wielowymiarowej edukacji i rozwoju. Wielu z nich przypomina mi mojego szefa z Xeroksa, który z dumą chwalił się tym, że dzięki odroczeniu służby wojskowej ze względu na studia uniknął poboru i służby krajowi. Wiedział, że może odbyć służbę bez wyjeżdżania do Wietnamu, ale po prostu nie chciał służyć ojczyźnie. Chciał tylko zarabiać pieniądze i piąć się po szczeblach kariery. Świat jest pełen takich ludzi, a wielu z nich zajmuje wysokie stanowiska i cieszy się dużymi wpływami. Napisałem więc tę książkę i proszę Cię, żebyś wejrzał w swoją duszę, tak jak ja musiałem wejrzeć w swoją, kiedy wstępowałem do piechoty morskiej. W 1969 roku zostałem zwolniony z poboru, ponieważ pracowałem w „istotnej branży pozamilitarnej”, czyli w branży naftowej. Byłem trzecim oficerem na tankowcach kalifornijskiej firmy Standard Oil. Pływałem z Kalifornii przez Hawaje i Tahiti na Alaskę. To była bardzo dobrze płatna praca, w dodatku gwarantująca co roku 5 miesięcy wakacji. Być może moja potrzeba służby i walki wynikała z mojego dziedzictwa. Zdjęcie na stronie obok przedstawia mojego praprapradziadka – jednego z samurajów, którzy powitali admirała Matthew Perry’ego, gdy przyjechał nawiązać stosunki handlowe Stanów Zjednoczonych z Japonią. Jako syn pierworodny synów pierworodnych w mojej rodzinie jestem obecnie właścicielem miecza widniejącego na zdjęciu.
www.BogatyOjciec.pl
jak zoStać przeDSiębiorcą
Poszedłem także w ślady moich pięciu wujów, którzy walczyli w Europie podczas drugiej wojny światowej, służąc w 442. Batalionie Piechoty, składającym się z Amerykanów japońskiego pochodzenia – najczęściej odznaczanej formacji amerykańskiej w czasie wojny. Wszyscy moi wujowie wrócili do domu cali i zdrowi. A może zrobiłem to pod wpływem innego wuja, jednego z dwóch Amerykanów japońskiego pochodzenia, którzy zostali schwytani przez Japończyków i musieli odbyć słynny bataański marsz śmierci. A może chodziło o to, że mój młodszy brat zaciągnął się na ochotnika do służby w Wietnamie. Kiedy siedziałem samotnie na pokładzie tankowca – zwolniony z poboru 21-latek zarabiający mnóstwo pieniędzy w 1969 roku – ruszyło mnie sumienie i duchowość doszła do głosu. Kilka miesięcy później rzuciłem pracę w Standard Oil i zgłosiłem się do szkoły lotniczej marynarki wojennej w Pensacoli na Florydzie. Moje zarobki spadły z około 4 tysięcy dolarów miesięcznie do 400 dolarów na miesiąc. Mimo to wiedziałem, że była to jedna z najlepszych decyzji w moim życiu. www.BogatyOjciec.pl
67
68
rozDział Drugi
Nie miałem wtedy pojęcia, że szkolenie wojskowe przygotuje mnie do roli przedsiębiorcy – bogatego i wolnego człowieka. Dziś pracuję ciężko nie dlatego, że potrzebuję pieniędzy, lecz dlatego że mam misję do spełnienia, tak jak w Wietnamie. Misja ma inny charakter, ale duch walki jest taki sam. Czy Twoją misją może być Twoja wolność? Wierzę, że tak. Twoje pierwsze zadanie w roli przedsiębiorcy to wybór misji. Ma ona charakter duchowy i pochodzi z serca. Misja jest ważniejsza niż pieniądze. Oczywiście one też są ważne, ponieważ są paliwem biznesu, ale to Twoja misja powinna napędzać Cię do działania i wzmacniać Cię jako przedsiębiorcę. Możesz nieraz poczuć frustrację i osamotnienie, gdyż droga do sukcesu może być długa i trudna. Może też być podniecającym wyzwaniem, dającym mnóstwo zadowolenia i spełnienie. Bycie przedsiębiorcą jest znacznie trudniejsze niż bycie pracownikiem. Zdumiewa liczba przedsiębiorców ponoszących porażkę. Doszedłem do przekonania, że dzieje się tak między innymi dlatego, że większość przedsiębiorców nie służyła w wojsku. Szkolenie w armii daje niesamowitą przewagę nad innymi. I choć nie gwarantuje sukcesu, z całą pewnością stanowi mocny fundament, na którym można budować przyszłość. Nie znam żadnego przedsiębiorcy, który by twierdził, że jego droga do sukcesu była łatwa. Większość ludzi biznesu ponosi porażki, zanim uda im się coś osiągnąć. Ja także upadałem. Niemniej to właśnie siła duchowa, którą rozwinąłem w sobie podczas nauki na akademii wojskowej i w szkole pilotażu, podczas służby w piechocie morskiej i w walce, nie pozwoliła mi się poddać, zwłaszcza kiedy pieniądze się kończyły, a firma bankrutowała.
Wolność a bezpieczeństwo Co zatem wybierasz: wolność czy bezpieczeństwo? Może się okazać, że jest to wybór między karierą na etacie a prowadzeniem własnego przedsiębiorstwa. Zachęcam Cię do wyboru trudniejszego wyzwania. Która droga wydaje Ci się bardziej ekscytująca? Bezpieczeństwo
www.BogatyOjciec.pl
jak zoStać przeDSiębiorcą
zatrudnienia czy możliwość osiągnięcia finansowej wolności? Wybór żadnej z nich nie należy do łatwych w dzisiejszych czasach. Spójrz, co się dzieje z klasą średnią – czyli z ludźmi wybierającymi bezpieczeństwo zatrudnienia: Coraz mniej gospodarstw domowych uzyskuje przychody na poziomie klasy średniej Nie dość, że przychody klasy średniej przestały rosnąć, to jeszcze liczba gospodarstw domowych osiągających przychody na poziomie klasy średniej maleje od lat 70. Odsetek gospodarstw osiągających przychody w przedziale 50–150% średniego przychodu spadł w 2010 roku do 42,2%, z poziomu 50,3% zanotowanego w 1970 roku.
Odsetek gospodarstw domowych z rocznymi przychodami w granicach 50% średniego przychodu 52% 50%
50,3%
48%
47,3%
46%
45,6% 44,2%
44%
42,2%
42% 40% 38% 1970
1980
1990
2000
2010
Źródło: Alan Krueger, The Rise and Consequences or Inequality, wykład wygłoszony w Center for American Progress, Waszyngton, 12 stycznia 2012. Center for American Progress
Następny wykres pochodzi z mojej książki Second Chance (Druga szansa). Jeśli jeszcze jej nie czytałeś, być może powinieneś. Znajdziesz w niej więcej szczegółowych informacji na temat tego, czego przedsiębiorcy i inwestorzy muszą się nauczyć, żeby osiągnąć sukces. Z tego wykresu wynika, że klasa średnia się nie bogaci. Wręcz przeciwnie – jej członkowie powoli stają się „pracującymi biedakami” i popadają w ubóstwo.
www.BogatyOjciec.pl
69
rozDział Drugi
Liczba osób korzystających z pomocy żywnościowej państwa (w ujęciu rocznym) 47,6 Miliony
45
40
35
30
25
20
15
10 1975 1976 1977 1978 1979 1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013
70
Źródło: www. trivisonno.com.
Nasi politycy twierdzą, że w Ameryce jest coraz mniej biednych ludzi. Nie mówią jednak, że „pracujący biedacy” coraz częściej korzystają z rządowego programu pomocy żywnościowej. Być może wiesz, że wielu naszych byłych i obecnych towarzyszy broni korzysta z tej i z innych form pomocy państwa. Przepaść między bogatymi a biednymi wciąż się powiększa z kilku powodów. Jednym z nich jest eksport miejsc pracy. Inny wynika z tego, że bogaci działający w kwadrantach B oraz I korzystają z większych ulg podatkowych. Spójrz na wykres na następnej stronie.
www.BogatyOjciec.pl
jak zoStać przeDSiębiorcą
CIĘCIA PODATKÓW ZA KADENCJI BUSHA Przeciętne roczne oszczędności podatkowe w 2012 roku według procentowego przychodu
140 000 $ 120 000 $ 100 000 $ 80 000 $ 60 000 $ 40 000 $ 20 000 $ 0$
% 0% 0% 0% 0% 0% 5% 1% 1% – – 20 2 2 2 2 1 0, e te c i e gi e 1 0 – e 5 – n e 1 0 , 1 n e n r l r e a e Do zw Trz Dru rne órn Gór órn Gó C G G Gó Źródło: Tax Policy Center.
Wiem, co myślisz. To niesprawiedliwe. Nie twierdzę, że to jest sprawiedliwe. O to jednak walczymy. Nikt Ci nie broni być bogatym i korzystać z tych samych ulg podatkowych. Gdzie jest haczyk? W większości przypadków musisz być przedsiębiorcą. Zdecydowane gros pracowników nie jest uprawnione do korzystania z tych ulg podatkowych. To kolejna przyczyna, dla której klasa średnia się kurczy, a bogaci stają się coraz bogatsi. Na następnej stronie znajduje się wykres pokazujący, kto w największym stopniu ponosi ciężar opodatkowania.
www.BogatyOjciec.pl
71
72
rozDział Drugi
Kto płaci najwięcej podatków? Szacowany podział federalnych podatków dochodowych według grup przychodu w 2009 roku
80% 70%
Udział w całkowitych przychodach
60%
Udział w federalnych podatkach dochodowych
67,9%
50%
50,8%
40% 30% 22,3% 20%
13,3%
17,3%
9,4%
10% 0%
14,9%
14,1%
12,5%
4,1%
Górny 1%
Górne 2–5%
Górne 20%
Środkowe 20%
Dolne 40%
Źródło: Congressional Budget Office.
Jedną z naszych swobód obywatelskich jest prawo wyboru opodatkowania. Rzadko patrzymy na to w ten sposób, ale to prawda. Takie same prawa i swobody przysługują Tobie i wszystkim Amerykanom. Obywatele wielu krajów nie mają takiej wolności. I pamiętaj: ulgi podatkowe są dostępne dla wszystkich – bogatych i biednych, o ile się zakwalifikują. Ulgi stanowią formę zachęty ze strony rządu. Na przykład rząd chce, żebyśmy byli właścicielami naszych domów, więc oferuje możliwość odliczenia związanego z finansowaniem zakupu za pomocą kredytu hipotecznego. Przedsiębiorcy cieszą się większymi ulgami niż pracownicy, ponieważ rząd chce, żeby tworzyli miejsca pracy. Jak na ironię, najwyższe podatki płacą ludzie mający pracę, oszczędzający pieniądze i inwestujący w plan emerytalny. Wiem, wiem, to niesprawiedliwe. Oto jak może wyglądać przyszłość po wprowadzeniu Obamacare, czyli programu taniej opieki zdrowotnej dla wszystkich, proponowanego przez prezydenta Baracka Obamę.
www.BogatyOjciec.pl
jak zoStać przeDSiębiorcą
Masz już dość podatków? Poczekaj na Obamacare Aby sfinansować hojne dopłaty do ubezpieczenia zdrowotnego, rozszerzenie programu Medicaid i inne nowe wydatki, Obamacare doprowadzi do podniesienia istniejących podatków i wprowadzenia 17 nowych oraz kar dla wszystkich Amerykanów.
100 mln dolarów
80 $
Podatek akcyzowy od luksusowych programów ubezpieczeniowych dla pracowników Kary indywidualne i zbiorowe dla pracowników
Całkowity roczny koszt podatków związanych z Obamacare, 2010–2019: 502 mld dolarów
Składka na ubezpieczenie zdrowotne
60 $
Wzrost składki na ubezpieczenie szpitalne oraz objęcie nią przychodów inwestycyjnych dla najlepiej zarabiających
40 $
Podatek akcyzowy od urządzeń medycznych
20 $
Nowe ograniczenia dla planów HSA i FSA Opłata nakładana na firmy farmaceutyczne Przychody z tytułu 8 innych podatków
0$ 2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
2018
2019
Źródło: Obliczenia Heritage Foundation na podstawie danych z raportu Committee on Taxation z marca 2010 roku.
Obamacare in Pictures
heritage.org
Kiedy spoglądam na tego typu wykresy, słyszę siebie – w wieku 9 lat – pytającego nauczyciela, dlaczego nie uczymy się o tym w szkole. Pieniądze są elementem naszej codzienności. Bez względu na to, czy Ci się to podoba, czy nie, bogactwo lub jego brak będzie miało wpływ na naszą przyszłość. Dziś zadaję sobie to samo pytanie: dlaczego w szkole nie uczymy się niczego o pieniądzach? Stałem się wskutek tego zdeklarowanym rzecznikiem edukacji finansowej. Dlatego właśnie założyliśmy z Kim firmę Rich Dad. Z tego powodu postanowiliśmy propagować wiedzę finansową wśród ludzi i rodzin na całym świecie za pomocą książek, gier komputerowych i planszowych oraz aplikacji i nowych platform nauczania. Przecież to przedsiębiorcy rozwijający swoje firmy w kwadrancie B oraz inwestujący zawodowo w kwadrancie I zarabiają najwięcej pieniędzy, ale procentowo płacą najniższe podatki. Ilustruje to wykres na następnej stronie.
www.BogatyOjciec.pl
73
74
rozDział Drugi
Zyski korporacji po opodatkowaniu 1 800 1 600 1 400 1 200 1 000 800 600 400 200 0 1940
1950
1960
1970
1980
1990
2000
2010
2020
Szare obszary symbolizują okresy recesji w Stanach Zjednoczonych research.stlouisfed.org (2012) Źródło: U.S. Department of Commerce: Bureau of Economic Analysis.
Powyższy wykres, opracowany na podstawie danych gospodarczych Rezerwy Federalnej (FRED), pokazuje dlaczego bogaci stają się coraz bogatsi. Bardzo, bardzo bogaci – dzięki swoim rentownym firmom. Niestety, nie można tego powiedzieć o biednych i klasie średniej. Dlatego właśnie gorąco Cię zachęcam, żebyś został przedsiębiorcą. Wstąpiłeś do armii, żeby bronić praw, które uważamy za ważne, a prawo do bycia bogatym, biednym lub członkiem klasy średniej – kapitalistą, socjalistą albo komunistą – do nich należy. Gdy odchodziłem z piechoty morskiej w 1974 roku, postanowiłem zostać kapitalistą. Nie mówię, że to było łatwe, ale o tę wolność przecież walczymy i jej bronimy. Walczymy o prawo do bycia bogatymi i wolnymi od trosk finansowych – nawet jeśli wielu naszych współobywateli stara się pozbawić nas tego prawa. Skoro ja i wielu z Was walczyliśmy o prawo do bycia bogatymi lub biednymi, dlaczego nie mielibyśmy wybrać bogactwa? W 1974 roku postanowiłem zostać przedsiębiorcą. Chciałem, żeby świat dzięki mnie stał się lepszym miejscem. Chciałem podjąć wyzwanie i sprawdzić, czy mogę stać się bogaty. www.BogatyOjciec.pl
jak zoStać przeDSiębiorcą
Wszyscy walczymy o wolność wyboru takiego życia, jakiego pragniemy, oraz przeżycia go na własnych zasadach.
Jeśli chcesz dowiedzieć się czegoś więcej na temat podatków, zacznij słuchać Rich Dad Radio Show. Co tydzień prowadzę godzinny darmowy program radiowy na temat edukacji finansowej dla osób, które chcą być bogate. Omawiam z zaproszonymi gośćmi wiele różnych tematów. Często goszczę Toma Wheelwrighta, biegłego księgowego i doradcę firmy Rich Dad. Jeżeli zatem chcesz wiedzieć więcej o podatkach oraz o tym, w jaki sposób możesz korzystać z takich samych ulg jak bogaci ludzie, odwiedź stronę http://www.richdad.com/radio. Są na niej zarchiwizowane dotychczas wyemitowane odcinki.
www.BogatyOjciec.pl
75