Zwiększ swój finansowy IQ - ROBERT KIYOSAKI by Bogaty Ojciec

SPIS TREŚCI

Przedmowa

............................................................................. 7

Kilka słów od autora ............................................................................ 9 Wstęp

Czy pieniądze czynią Cię bogatym? .................... 13

Rozdział 1

ﬁnansowa? ........................ 17 Co to jest inteligencja ﬁnansowa?

Rozdział 2

Pięć umiejętności związanych z inteligencją ﬁ nansową ........................................................... 39 ﬁnansową

Rozdział 3

Umiejętność zarabiania większej ilości pieniędzy 53

Rozdział 4

Umiejętność ochrony własnych pieniędzy ........... 75

Rozdział 5

Umiejętność zarządzania własnymi pieniędzmi ... 101

Rozdział 6

ﬁnansowej Umiejętność stosowania dźwigni ﬁnansowej w stosunku do własnych pieniędzy ................... 127

Rozdział 7

Umiejętność podnoszenia jakości posiadanych ﬁnansowych ..................................... 163 informacji ﬁnansowych

Rozdział 8

Integralność pieniędzy ...................................... 189

Rozdział 9

ﬁnansowy geniusz ................ 203 Jak rozwinąć swój ﬁnansowy

Rozdział 10

Kilka praktycznych zastosowań ......................... 237

WWW.BOGATYOJCIEC.PL

PRZEDMOWA

Po raz pierwszy spotkałem Roberta Kiyosaki w 2004 roku. W roku 2006 napisaliśmy razem bestseller. Teraz, gdy zbliża się rok 2008, stało się dla mnie jeszcze bardziej jasne, że to, o czym mówi i czego naucza Robert, ma dziś o wiele większy wydźwięk niż kiedykolwiek w przefinansowa jest obecnie niezbędna, a zmysł Roberta szłości. Edukacja finansowa w tej kwestii nie podlega dyskusji. Porównaj to, o czym napisaliśmy w naszej książce Dlaczego chcemy, żebyś był bogaty, z tym, co się wydarzyło od tamtego czasu. Odważę się powiedzieć, że wiedzieliśmy, o czym mówimy. W swojej książce Zwiększ swój finansowy IQ Robert zabiera Cię o krok dalej i mam wszelkie powody, by wierzyć, że jego przewidywania będą tak trafne jak to, czego się wspólnie domyślaliśmy i co opisaliśmy w 2006 roku. Radzę, żebyś posłuchał tego, co ma do powiedzenia. Robert i ja mamy podobne obawy i jako nauczyciele i biznesmeni podążamy podobnymi ścieżkami. Obydwaj byliśmy pod wpływem bogatych ojców, którzy pomogli nadać kształt naszemu życiu, naszym charakterom i naszym licznym sukcesom. Obydwaj jesteśmy przedsiębiorcami, inwestorami na rynku nieruchomości i odnosimy sukcesy, ponieważ zdobyliśmy edukację finansową. finansową. Wiemy, jaką ma wagę, i poważnie podchodzimy do znajomości finansowego alfabetu. Robert finansowa umożliwia ludziom przetwarzanie twierdzi, że „to edukacja finansowa informacji finansowych i zamianę ich w wiedzę, a większość ludzi nie ma niezbędnej edukacji finansowej, żeby przejąć kontrolę nad swoim życiem”. Całkowicie się z tym zgadzam.

WWW.BOGATYOJCIEC.PL

ZWIĘKSZ SWÓJ FINANSOWY IQ

Jedna z cech Roberta od razu rzuciła mi się w oczy – nie spoczywa on na laurach. Odnosi duże sukcesy – bo uwielbia to, co robi. To kolejna rzecz, która nas łączy. Jest to bardzo korzystne z Twojego punktu widzenia, ponieważ Robert ma dla Ciebie bardzo dużo dobrych rad. W książce Dlaczego chcemy, żebyś był bogaty postawiłem między innymi takie pytanie: jaki jest sens w posiadaniu ogromnej wiedzy, gdy człowiek nie dzieli się nią z innymi? Robert odpowiada na nie za każdym razem, gdy pisze książkę, a Ty masz ogromne szczęście, że swoją wiedzą dzieli się z Tobą. Jednym z pierwszych kroków do wzbogacenia się poprzez mądrzejsze zarządzanie własnymi pieniędzmi jest wykorzystywanie pojawiających się okazji. W tej chwili trzymasz w ręku wspaniałą okazję. Moja rada jest prosta: przeczytaj książkę Zwiększ swój ﬁnansowy IQ i skoncentruj na tym całą swoją uwagę. Znajdziesz się na właściwej drodze do ﬁnansowej wolności i jednocześnie do wielkiego sukcesu. I jeszcze jedno: nie zapominaj, żeby myśleć na wielką skalę. Spotkamy się w gronie zwycięzców. Donald J. Trump

WWW.BOGATYOJCIEC.PL

KILKA SŁÓW OD AUTORA

Pieniądze nie są złe Jedną z największych wad systemu szkolnictwa jest brak edukacji ﬁnanﬁnansowej w szkołach. Nauczyciele zdają się uważać, że pieniądze noszą znamiona quasi-religii lub czegoś na podobieństwo kultu, i wierzą, że umiłowanie pieniędzy jest źródłem wszelkiego zła. Jak większość z nas wie, to nie umiłowanie pieniędzy jest złe – to ich brak jest przyczyną zła. To wykonywanie pracy, której nienawidzimy, jest złe. Ciężka praca i niemożność zarobienia takiej ilości pieniędzy, żeby można było utrzymać rodzinę, jest złe. Dla niektórych wysokie zadłużenie jest złe. Kłócenie się o pieniądze z ludźmi, których kochamy, jest złe. Bycie chciwym jest złe. Złe jest też popełnianie przestępczych i niemoralnych czynów dla zdobycia pieniędzy. Same pieniądze nie są złe. Pieniądze to tylko pieniądze.

Twój dom to nie są aktywa Brak edukacji finansowej finansowej sprawia także, że ludzie robią głupie rzeczy albo dają się zwodzić głupcom. Na przykład w 1997 roku, gdy ukazało się pierwsze wydanie książki Bogaty ojciec, Biedny ojciec, w której powiedziałem wyraźnie, że „twój dom to nie są aktywa, ale pasywa”, wywołało to falę protestów. Ostro skrytykowano i mnie, i moją książkę. Wielu samozwańczych ekspertów fi nansowych atakowało mnie finansowych w mediach. W 2007 roku, czyli 10 lat później, gdy rynki kredytowe się załamały i fi i finanse finanse milionów ludzi wymknęły się spod kontroli – wielu straciło domy, niektórzy ogłosili bankructwo, inni znaleźli się w sytuacji, WWW.BOGATYOJCIEC.PL

ZWIĘKSZ SWÓJ FINANSOWY IQ

w której wskutek spadku wartości nieruchomości zadłużenie ciążące na ich domach znacznie przekroczyło ich wartość – osoby te boleśnie się przekonały, że ich domy to faktycznie pasywa, a nie aktywa.

Dwóch mężczyzn, jedno przesłanie W 2006 roku ja i mój przyjaciel Donald Trump wspólnie napisaliśmy książkę zatytułowaną Dlaczego chcemy, żebyś był bogaty. Zastanawialiśmy się w niej, dlaczego zanika klasa średnia i jakie są – naszym zdaniem – tego przyczyny. Stwierdziliśmy, że wiele z nich wynika z sytuacji finansowych oraz z polityki rządów. Książka na rynkach globalnych i finansowych finansowe. Ale do końca ta została także skrytykowana przez media finansowe. 2007 roku spełniła się większa część tego, o czym w niej napisaliśmy.

Przestarzała porada Dzisiaj wielu ekspertów finansowych finansowych wciąż radzi ludziom: „Ciężko pracuj, oszczędzaj pieniądze, wydostań się z długów, żyj skromnie i inwestuj w dobrze zdywersyfi fikowany portfel funduszy inwestycyjnych”. Problem polega na tym, że jest to zła porada – przede wszystkim dlatego, że jest przestarzała. Zmieniły się zasady dotyczące pieniędzy. Nastąpiło to w 1971 roku. Obecnie żyjemy w czasach nowego kapitalizmu. i dywersyfi Oszczędzanie pieniędzy, życie bez zadłużenia i dywersyfikacja fikacja sprawdzały się w epoce starego kapitalizmu. Ci, którzy kierują się zasadą „ciężko pracuj i oszczędzaj” ze starego kapitalizmu, będą mieli kłopoty nansowe w epoce nowego kapitalizmu. finansowe fi

Informacje a edukacja Według mnie brak edukacji finansowej finansowej w naszym systemie szkolnictwa to dotkliwa i niepowetowana strata. W dzisiejszym świecie edukacja nansowa jest absolutnie niezbędna do przetrwania – bez względu na finansowa fi to, czy jesteśmy bogaci, czy biedni, inteligentni, czy nie. Jak większość z nas wie, obecnie żyjemy w epoce informacyjnej. Problemem tej epoki jest nadmiar informacji. Mamy dziś do czynienia ze zbyt dużą ich ilością. Poniższe równanie wyjaśnia, dlaczego edukacja fi nansowa jest taka ważna. finansowa WWW.BOGATYOJCIEC.PL

KILKA SŁÓW OD AUTORA

Informacje + Edukacja = Wiedza Bez edukacji finansowej ludzie nie są w stanie tak przetworzyć informacji, aby można było uzyskać przydatną wiedzę. Bez wiedzy z zakresu finansów fi nansów ludzie mają kłopoty finansowe. Bez tej wiedzy kupują sobie na przykład dom i myślą, że stanowi on ich aktywa. Albo oszczędzają pieniądze, nie zdając sobie sprawy, że od 1971 roku dolar nie jest już pieniądzem, ale środkiem płatniczym. Nie znają też różnicy pomiędzy dobrym długiem a złym. Nie rozumieją także, dlaczego bogaci – choć zarabiają więcej, płacą niższe podatki. Nie mają również pojęcia, dladywersyfi czego najbogatszy inwestor na świecie, Warren Buffett, nie dywersyfifikuje.

Skaczące lemingi Nie posiadając wiedzy z zakresu finansów, ludzie czekają, aż ktoś im powie, co mają robić. A większość ekspertów finansowych poleca, żeby ciężko pracowali, oszczędzali pieniądze, spłacili zadłużenie, żyli skromnie i inwestowali w dobrze zdywersyfi fikowany portfel funduszy inwestycyjnych. Tak jak lemingi, które bezkrytycznie podążają za swoim przywódcą, ludzie ci biegną w kierunku klifu i wskakują do oceanu finansowej niepewności w nadziei, że będą w stanie dopłynąć do drugiego brzegu.

Książka ta nie zawiera porad finansowych Z tej książki nie dowiesz się, co masz robić. Nie znajdziesz w niej porad finansowych. Ale może ona sprawić, że będziesz bardziej intelifinansowym, a to pomoże Ci samemu przetwagentny pod względem finansowym, rzać informacje finansowe i znaleźć drogę do finansowej nirwany. Książka ta może Ci uświadomić, jak możesz stać się bogatszy, jeśli będziesz mądrzejszy. Jej cel jest prosty: ma Tobie pomóc zwiększyć Twój finansowy fi nansowy IQ.

WWW.BOGATYOJCIEC.PL

WSTĘP

CZY PIENIĄDZE CZYNIĄĄ CIĘ BOGATYM?

Odpowiedź na to pytanie brzmi: nie. Same pieniądze nie czynią Cię bogatym. Wszyscy znamy ludzi, którzy każdego dnia idą do pracy, pracują za pieniądze i wciąż zarabiają ich więcej – nie stają się jednak bogatsi. Paradoksalnie wielu z nich z każdym zarobionym dolarem jeszcze bardziej pogrąża się w długach. Wszyscy słyszeliśmy o ludziach, którzy wygrali na loterii, o błyskawicznych milionerach, którzy w jednej chwili znowu stali się biedni. Znamy też historie nieruchomości wystawianych na licytację przez bank. Właściciele tych nieruchomości nie stali się dzięki nim bogatsi, bardziej zabezpieczeni ﬁ nansowo, ﬁnansowo, lecz sami utracili własne domy i wylądowali w przytułku. Wielu z nas ma wśród swoich znajomych osoby, które straciły pieniądze, inwestując na giełdzie. Może nawet sam jesteś jedną z nich. Nawet inwestowanie w złoto – coś, co ma realną wartość na całym świecie – może kosztować inwestora sporo pieniędzy. Złoto było moją pierwszą prawdziwą inwestycją w dorosłym życiu. Inwestowałem w nie, zanim zacząłem działać na rynku nieruchomości. W 1972 roku, w wieku 25 lat, zacząłem kupować złote monety, gdy cena tego kruszcu kształtowała się na poziomie około 70 dolarów za uncję. W 1980 roku cena uncji zbliżała się do 800 dolarów. Zaczęło się szaleństwo. Chciwość wzięła górę nad rozwagą. Krążyły pogłoski, że złoto osiągnie cenę 2500 dolarów za uncję. Zaczęli się pojawiać chciwi inwestorzy, którzy kupowali złoto, chociaż nigdy wcześniej tego nie robili. Ja, zamiast sprzedać część moich złotych monet i osiągnąć mały zysk, nie zrobiłem nic, trzymałem je, też mając nadzieję, że cena złota jeszcze bardziej wzrośnie. Mniej więcej rok później, gdy cena tego WWW.BOGATYOJCIEC.PL

ZWIĘKSZ SWÓJ FINANSOWY IQ

kruszcu spadła poniżej 500 dolarów za uncję, w końcu sprzedałem moją ostatnią monetę. Od 1980 roku obserwowałem, jak złoto powoli traciło na wartości, aż ostatecznie w 1999 roku jego cena osiągnęła najniższy poziom 250 dolarów. Chociaż nie zarobiłem zbyt dużo, inwestując w złoto, otrzymałem wiele bezcennych lekcji dotyczących pieniędzy. Gdy zrozumiałem, że mogę stracić pieniądze, inwestując w coś, co ma realną wartość – czyli w złoto – zdałem sobie sprawę, że to nie złoto – stanowiące aktywa – jest cenne. To informacje dotyczące danych aktywów ostatecznie przesądzają o tym, czy ktoś jest bogaty, czy biedny. Innymi słowy, to nie nieruchomości, akcje, fundusze inwestycyjne, biznesy czy pieniądze czynią człowieka bogatym. To informacje, wiedza, mądrość i umiejętności, które składają się na inteligencję ﬁnansową, sprawiają, że ktoś jest majętny.

Lekcje golfa albo kije golfowe Jeden z moich znajomych jest pasjonatem golfa. Wydaje tysiące dolarów rocznie na nowe kije i kupuje wszystkie nowe gadżety, jakie pojawiają się na rynku. Problem polega na tym, że nie wydaje ani grosza na lekcje gry. Dlatego poziom jego umiejętności pozostaje taki sam, mimo że ma najnowszy i najlepszy sprzęt. Gdyby zainwestował swoje pieniądze w lekcje golfa i używał kijów z zeszłego roku, prawdopodobnie byłby znacznie lepszym graczem. To samo dziwaczne zjawisko zachodzi w fi finansowej grze. Miliardy ludzi inwestują swoje ciężko zarobione pieniądze w aktywa, takie jak akcje i nieruchomości, ale nie inwestują prawie nic w informacje. Dlafinansowe są cały czas mniej więcej takie same. tego też ich wyniki finansowe

Tu nie ma żadnej magicznej formuły Książka ta nie traktuje o tym, jak szybko się wzbogacić, nie zawiera też jakiejś magicznej formuły. Jej założenia są proste: ma Tobie pomóc finansową, podnieść Twój finansowy IQ. rozwinąć Twoją inteligencję finansową, Mówi ona o tym, jak możesz stać się bogatszy dzięki temu, że jesteś coraz mądrzejszy. W trakcie lektury dowiesz się, że istnieje pięć podstawowych rodzajów inteligencji finansowej, które są niezbędne, jeśli WWW.BOGATYOJCIEC.PL

CZY PIENIĄDZE CZYNIĄ CIĘ BOGATYM?

chcesz stać się bogaty – bez względu na to, co się dzieje w gospodarce, na giełdzie czy na rynku nieruchomości.

Nowe zasady rządzące pieniędzmi Książka ta mówi też o nowych zasadach rządzących pieniędzmi, ponieważ wszystko zmieniło się w tej dziedzinie w 1971 roku. To z powodu tych właśnie zmian dawny zestaw zasad jest już przestafinanrzały. Tak wielu ludzi nie może sobie dziś poradzić ze swoimi finansami między innymi dlatego, że ich działania wciąż opierają się na starych zasadach – ciężko pracuj, oszczędzaj pieniądze, spłać zadłużenie, inwestuj długoterminowo w dobrze zdywersyfikowany portfel funduszy inwestycyjnych. Książka ta skupia się na grze wykorzystującej nowe zasadyy rządzące pieniędzmi – jednak żebyś mógł prowadzić tę grę, finansową inteligencję i zwiększyć swój finanmusisz rozwinąć swoją finansową sowy IQ. Po przeczytaniu tej książki sam będziesz mógł zdecydować, czy większą korzyść odniesiesz wówczas, jeśli będziesz się posługiwał starymi zasadami rządzącymi pieniędzmi, czy wówczas, jeśli nowymi.

Odkryj swój finansowy finansowy geniusz Rozdział 9. tej książki dotyczy tego, jak możesz odkryć swój finansowy finansowy geniusz, wykorzystując wszystkie trzy części swojego umysłu. Jak większość z nas wie, te trzy części to: lewa i prawa półkula oraz podświadomość. Ludzie bardzo często nie stają się bogaci tylko dlatego, że najpotężniejszą siłę spośród tych trzech części stanowi ich podświadomość. Na przykład, niektórzy mogą wnikliwie analizować nieruchomości i dokładnie wiedzieć, co mają zrobić, ponieważ wykorzystują swoją lewą i prawą półkulę, ale potężna podświadoma część ich umysłu może przejąć kontrolę, podając wszystko w wątpliwość: „Oj, to jest zbyt ryzykowne. Co będzie, jeżeli stracisz swoje pieniądze? A jeśli popełnisz błąd?”. W takiej sytuacji strach sprawia, że podświadomość działa wbrew pragnieniom lewej i prawej półkuli. Innymi słowy, abyś mógł rozwinąć swój finansowy finansowy geniusz, ważne jest, żebyś się najpierw nauczył, WWW.BOGATYOJCIEC.PL

ZWIĘKSZ SWÓJ FINANSOWY IQ

jak sprawić, aby wszystkie trzy części Twojego umysłu działały w harmonii, a nie wbrew sobie. Dzięki tej książce dowiesz się, jak możesz tego dokonać.

W skrócie Wiele osób uważa, że aby móc zarabiać pieniądze, trzeba najpierw je mieć. To nieprawda. Zawsze pamiętaj, że skoro można stracić pieniądze, inwestując w złoto, to można je stracić, inwestując w cokolwiek. W końcu to nie złoto, akcje, nieruchomości, ciężka praca czy pieniądze sprawiają, że jesteś bogaty – bogatym czyni Cię to, co wiesz na temat złota, akcji, nieruchomości, ciężkiej pracy i pieniędzy. Tak finansowej, dzięki Twojemu naprawdę to dzięki Twojej inteligencji finansowej, nansowemu IQ możesz stać się bogaty. finansowemu fi Czytaj dalej i bądź coraz bogatszy dzięki temu, że jesteś coraz mądrzejszy.

WWW.BOGATYOJCIEC.PL

ROZDZIAŁ 1

CO TO JEST INTELIGENCJA FINANSOWA?

Gdy miałem 5 lat, trafiłem trafi fiłem do szpitala, gdzie w trybie pilnym zrobiono mi operację. Z tego, co zrozumiałem, miałem poważną infekcję ucha, która była efektem powikłań po ospie wietrznej. Chociaż było to przerażające doświadczenie, zachowałem z tamtego czasu przyjemne wspomnienie – mojego taty, młodszego brata i dwóch młodszych sióstr stojących na trawniku za oknem szpitala i machających do mnie, gdy leżałem w łóżku, wracając do zdrowia. Nie było wśród nich mojej mamy. Była w domu, przykuta do łóżka, bo miała słabe serce. W następnym roku mój młodszy brat znalazł się w szpitalu po tym, trafi jak spadł na głowę z parapetu w garażu. Później do szpitala trafiła fiła moja młodsza siostra. Musiała mieć operację kolana. A najmłodsza spośród nas, Beth, która dopiero co przyszła na świat, miała poważną chorobę skóry, która nieustannie wprawiała lekarzy w zakłopotanie. Był to trudny rok dla mojego ojca – a był on wówczas jedyną osobą z całej naszej szóstki, która nie miała kłopotów ze zdrowiem. Na szczęście wszyscy wyzdrowieliśmy i nic nam już później nie dolegało. Niestety pozostały rachunki za leczenie, które nieustannie napływały. Mój ojciec może i nie zachorował tamtego roku, ale dopadła go przykra dolegliwość – przytłaczający dług związany z leczeniem. Był to czas, gdy mój ojciec dopiero co ukończył studia na University of Hawaii. Świetnie radził sobie w szkole, zaledwie po 2 latach nauki otrzymał tytuł licencjata i marzył, że pewnego dnia zostanie wykładowcą akademickim. Teraz, mając 6-osobową rodzinę na utrzymaniu, kredyt hipoteczny do spłacenia oraz wysokie rachunki za leczenie, WWW.BOGATYOJCIEC.PL

ZWIĘKSZ SWÓJ FINANSOWY IQ

porzucił swoje marzenie i przyjął posadę asystenta dyrektora departamentu oświaty w małym mieście Hilo na hawajskiej Wielkiej Wyspie. Aby nasza rodzina mogła się przeprowadzić z jednej wyspy na drugą, musiał wziąć pożyczkę od swojego ojca. Był to trudny czas dla niego i dla całej rodziny. Chociaż odniósł ogromny sukces zawodowy i w końcu uzyskał stopień doktora, podejrzewam, że świadomość tego, że nie zrealizował swojego marzenia – nie został wykładowcą na uczelni – dręczyła go do końca jego dni. Często mawiał: „Gdy wy, dzieci, wyjdziecie z domu, wrócę do szkoły i będę robił to, co kocham – czyli będę uczył”. Jednak zamiast uczyć, ostatecznie objął stanowisko dyrektora departamentu edukacji stanu Hawaje, czyli został urzędnikiem, później natomiast ubiegał się o fotel zastępcy gubernatora i przegrał. Jako pięćdziesięciolatek mój ojciec z dnia na dzień stał się bezrobotnym. Niedługo po tych wyborach moja mama zmarła nagle w wieku 48 lat, z powodu słabego serca. Ojciec nigdy nie pogodził się z tą stratą. Problemy ﬁ nansowe mojego ojca wciąż narastały. Nie mając pracy, ﬁnansowe postanowił wypłacić swoje oszczędności emerytalne i zainwestował w duży franchising z lodami. W ten sposób stracił wszystko. Z biegiem czasu ojciec zaczął coraz mocniej odczuwać to, że pozostaje w tyle za swoimi rówieśnikami; że jego kariera życiowa dobiegła końca. Z chwilą utraty stanowiska dyrektora departamentu edukacji utracił również swoją tożsamość. Był coraz bardziej rozgniewany na swoich bogatych kolegów ze szkoły, którzy zajęli się biznesem, a nie edukacją tak jak on. W bezsilnej złości często powtarzał: „Poświęciłem moje życie edukacji hawajskich dzieci i co z tego mam? Nic. Moi nadziani koledzy są coraz bogatsi, a co ja mam? Nic”. Nigdy się nie dowiem, dlaczego nie wrócił na uniwersytet i nie został wykładowcą. Podejrzewam, że tego nie zrobił, bo z całych sił próbował szybko się wzbogacić i nadrobić stracony czas. W rezultacie zawierał bezsensowne transakcje i utrzymywał kontakty z wygadanymi oszustami. Żadne z tych przedsięwzięć mających przynieść mu szybki zysk nie odniosło sukcesu. WWW.BOGATYOJCIEC.PL

CO TO JEST INTELIGENCJA FINANSOWA?

Gdyby nie różne dorywcze zajęcia i zasiłek, prawdopodobnie musiałby zamieszkać z jednym ze swoich dzieci. Gdy odwiedziłem ojca kilka miesięcy przed jego śmiercią – zmarł na raka w wieku 72 lat – kazał mi podejść blisko do łóżka i zaczął mnie przepraszać za to, że nie może zbyt wiele zostawić swoim dzieciom. Pochyliłem się nad nim, chwyciłem go za rękę i obaj się rozpłakaliśmy.

Wciąż za mało pieniędzy Mój biedny ojciec miał kłopoty z pieniędzmi przez całe życie. Jego problem polegał na tym, że bez względu na to, ile zarabiał, nigdy nie miał dość pieniędzy. Nie potrafi fił rozwiązać tego problemu, nie dawało mu to spokoju aż do śmierci. Jego osobistą tragedią było to, że czuł się niekompetentny – zarówno jako pracownik, jak i jako ojciec. Ponieważ wywodził się ze świata nauki, robił, co mógł, by zepchnąć swoje problemy finansowe na dalszy plan i poświęcić swoje życie wyższej idei, a nie pieniądzom. Starał się dowieść, że pieniądze się nie liczą, choć rzeczywiście tak nie jest. Był wspaniałym człowiekiem, świetnym mężem i ojcem oraz błyskotliwym nauczycielem; jednak to właśnie pieniądze często nadawały bieg jego życiu, po cichu go dręczyły i, niestety, pod koniec jego dni stały się miarą, według której oceniał swoje życie. Pomimo ogromnej inteligencji nie udało mu się rozwiązać własnych problemów finansowych. finansowych.

Zbyt dużo pieniędzy Bogaty ojciec, który zaczął mnie uczyć różnych rzeczy dotyczących finansowe. On rozwiąpieniędzy, gdy miałem 9 lat, też miał kłopoty finansowe. zywał swoje problemy inaczej niż mój biedny ojciec. Uznał, że pieniądze mają znaczenie, a ponieważ zdał sobie z tego sprawę, starał się finansową. W jego przeprzy każdej okazji podnosić swoją inteligencję finansową. konaniu oznaczało to, że musi stawiać czoła problemom finansowym i uczyć się podczas tego procesu. Bogaty ojciec w najmniejszym stopniu nie dorównywał mojemu biednemu ojcu pod względem posiadanej wiedzy szkolnej. Ponieważ jednak inaczej rozwiązywał swoje profinansową, wkrótce blemy z pieniędzmi i rozwijał swoją inteligencję finansową, WWW.BOGATYOJCIEC.PL

ZWIĘKSZ SWÓJ FINANSOWY IQ

stało się tak, że zaczął się borykać z innym problemem, czyli ze zbyt dużą ilością pieniędzy. Dzięki temu, że byłem pod wpływem dwóch ojców – jednego bogatego, a drugiego biednego – dowiedziałem się, że niezależnie od tego, czy jesteśmy bogaci, czy biedni, wszyscy mamy problemy finansowe. Problemy ludzi biednych z pieniędzmi to: • zbyt mała ilość pieniędzy, • wykorzystywanie kredytu dla uzupełnienia braku pieniędzy, • rosnące koszty utrzymania, • wyższe podatki towarzyszące wzrostowi zarobków, • strach przed nagłymi wypadkami, finansowe, • złe porady finansowe, • zbyt mała ilość środków na emeryturę. Problemy ludzi bogatych z pieniędzmi to: • zbyt duża ilość pieniędzy, • potrzeba ich zabezpieczenia i nieustannego inwestowania, • brak pewności co do tego, czy ludzie lubią ich samych, czy ich pieniądze, • potrzeba konsultacji z mądrzejszymi doradcami fi nansowymi, finansowymi, • wychowywanie rozpieszczonych dzieci, • planowanie spadkowe, • nadmierne podatki. Mój biedny ojciec miał kłopoty z pieniędzmi przez całe życie. Jego problem polegał na tym, że bez względu na to, ile zarabiał, nigdy nie wystarczało mu pieniędzy. Kłopoty fi finansowe nansowe miał też bogaty ojciec. W jego przypadku problemem była zbyt duża ilość pieniędzy. A Ty z którym problemem wolałbyś się borykać?

Kiepskie rozwiązania kłopotów ﬁnansowych Przekonanie się w młodym wieku o tym, że wszyscy mamy problemy z pieniędzmi – niezależnie od tego, jak bogaci lub biedni jesteśmy – było dla mnie bardzo ważną lekcją. Wielu ludzi wierzy, że gdyby mieli dużo pieniędzy, ich problemy ﬁnansowe by się skończyły. Nie WWW.BOGATYOJCIEC.PL

CO TO JEST INTELIGENCJA FINANSOWA?

zdają sobie sprawy z tego, że posiadanie dużej ilości pieniędzy sprafinansowych. wia, że zaczyna nam przybywać problemów finansowych. Jedna z moich ulubionych reklam, promująca fi firmę rmę świadczącą usługi finansowe, finansowe, rozpoczyna się od scen, w których raper MC Hammer tańczy z pięknymi kobietami, dalej widać bentleya i ferrari, a w tle bardzo dużą rezydencję, do której jacyś ludzie wnoszą luksusowe przedmioty. Wszystko to przy dźwiękach hitu MC Hammera U Can’t Touch This. Nagle ekran robi się czarny i pojawia się napis: „15 minut później”. W kolejnej scenie MC Hammer siedzi na krawężniku przed tym samym niezwykle wielkim domem, z głową wspartą na rękach, obok tablicy z napisem: „ZLICYTOWANE”. W tym momencie słyszymy słowa: „Życie cię zaskoczyło. My ci pomożemy”. Na świecie pełno jest MC Hammerów. Wszyscy słyszeliśmy o ludziach, którzy wygrywają miliony na loterii, a kilka lat później są pogrążeni w długach. Albo o jakimś młodym profesjonalnym sportowcu, który u szczytu kariery mieszka w luksusowej rezydencji, a po jej zakończeniu ląduje pod mostem. Albo o młodej gwieździe rocka, która w wieku 20 lat posiada wart wiele milionów majątek, a 10 lat później finansowe, z których szuka pracy. (Albo o raperze promującym usługi finansowe, prawdopodobnie sam korzystał, gdy stracił swoje pieniądze). Same pieniądze nie rozwiążą Twoich problemów finansowych. To dlatego dawanie biednym pieniędzy nie jest w stanie zaradzić ich problemom. W wielu wypadkach takie działanie tylko przedłuża ich kłopoty i zwiększa liczbę ludzi biednych. Spójrzmy dla przykładu na ideę opieki społecznej. Od czasu wielkiej depresji do roku 1996 rząd gwarantował pieniądze biednym obywatelom, bez względu na ich sytuację osobistą. Aby otrzymywać czek od państwa – niejednokrotnie do końca życia – wystarczyło spełnić określone wymagania stawiane ludziom ubogim. Jeżeli wykazałeś się inicjatywą, znalazłeś pracę i zarabiałeś więcej, niż wynosił próg ubóstwa, rząd odbierał ci prawo do tych świadczeń. Oczywiście ludziom w takiej sytuacji dochodziły koszty związane z podjęciem pracy – teraz musieli jeszcze zadbać o ubiór roboczy, opiekę nad dziećmi, dojazdy i tym podobne. Często się okazywało, że w ostatecznym rozrachunku mieli mniej pieniędzy i czasu niż wtedy, gdy nie WWW.BOGATYOJCIEC.PL

ZWIĘKSZ SWÓJ FINANSOWY IQ

pracowali. System ten przynosił korzyści ludziom, którzy byli leniwi, a karał tych, którzy wykazywali inicjatywę. Przyczynił się też do wzrostu liczby ludzi biednych. Ciężka praca nie rozwiązuje problemów finansowych. Na świecie pełno jest ciężko pracujących ludzi, którzy nie mają pieniędzy; ludzi, którzy w pocie czoła zarabiają, ale jeszcze bardziej pogrążają się w długach i muszą pracować coraz ciężej, aby zarobić jeszcze więcej pieniędzy. Wykształcenie także nie rozwiązuje problemów finansowych. Na świecie pełno jest dobrze wykształconych biednych ludzi. Nazywa się ich socjalistami. Praca nie rozwiązuje problemów finansowych. Wielu osobom litery w angielskim słowie job – czyli praca, kojarzą się z wyrażeniem just over broke, czyli „niemalże bankrut”. Istnieją miliony ludzi, którzy zarabiają dość pieniędzy, żeby przetrwać, ale nie stać ich na godne życie. Wielu z tych, którzy mają pracę, nie stać na własny dom, odpowiednią opiekę zdrowotną, wykształcenie czy nawet na odłożenie wystarczającej ilości pieniędzy na emeryturę.

Co może nam pomóc rozwiązać problemy z pieniędzmi? Problemy finansowe można rozwiązać dzięki inteligencji finansowej. Wyjaśnię to najprościej: inteligencja fi nansowa jest tą częścią naszej finansowa ogólnej inteligencji, której używamy do tego, by poradzić sobie w trudnej sytuacji finansowej. Oto kilka przykładów bardzo powszechnych problemów fi nansowych: finansowych: • Nie zarabiam dość pieniędzy. • Jestem pogrążony w długach. • Nie stać mnie na kupno domu. • Zepsuł mi się samochód. Skąd mam wziąć pieniądze na to, żeby go naprawić? • Mam 10 tysięcy dolarów. W co powinienem zainwestować? • Moje dziecko chce iść na studia, ale ja nie mam na to pieniędzy. • Nie mam dostatecznie dużo oszczędności odłożonych na emeryturę. WWW.BOGATYOJCIEC.PL

CO TO JEST INTELIGENCJA FINANSOWA?

• Nie lubię mojej pracy, ale nie mogę pozwolić sobie na to, by z niej zrezygnować. • Jestem na emeryturze i kończą mi się pieniądze. • Nie stać mnie na tę operację. Inteligencja finansowa pomaga rozwiązać takie oraz inne problemy finansowa nie jest rozz pieniędzmi. Niestety, jeżeli nasza inteligencja finansowa winięta na tyle, żebyśmy dzięki niej mogli uporać się z naszymi trudnościami, to kłopoty te nie ustąpią. Nie opuszczą nas. Niejednokrotnie finansowych. się pogłębiają i stają się przyczyną kolejnych komplikacji finansowych. Na przykład, istnieją miliony ludzi, którzy nie mają dostatecznie dużo oszczędności odłożonych na emeryturę. Jeżeli nie uda im się rozwiązać tego problemu, zacznie się on nasilać, gdy będą starsi i będą potrzebowali więcej pieniędzy na opiekę zdrowotną. Czy Ci się to podoba, czy nie, pieniądze mają wpływ na styl i jakość życia – a także pozwalają Ci cieszyć się dzisiejszymi udogodnieniami oraz prostszymi wyborami. Wolność wyboru, którą oferują pieniądze, może oznaczać różnicę pomiędzy podróżowaniem autostopem czy autobusem… a prywatnym samolotem.

Rozwiązywanie problemów finansowych czyni Cię mądrzejszym Gdy byłem małym chłopcem, bogaty ojciec powiedział mi: „Problemy finansowe czynią cię mądrzejszym… jeżeli je rozwiązujesz”. Powiedział też: „Jeżeli rozwiązujesz swoje problemy z pieniędzmi, zwiększa się twoja inteligencja finansowa. Gdy tak się dzieje, stajesz się bogatszy. Natomiast jeśli ich nie rozwiązujesz, stajesz się biedniejszy. Jeżeli nie szukasz wyjścia z Twoich kłopotów z pieniędzmi, często rezultatem tego są jeszcze większe komplikacje”. Jeśli chcesz rozwinąć swoją inteligencję fi nansową, musisz rozwiązywać problemy. Jeżeli nie będziesz finansową, tego robił, nigdy nie będziesz bogaty. Tak naprawdę, im dłużej będą trwały te problemy, tym będziesz stawał się biedniejszy. Bogaty ojciec często mówił, że jeden problem prowadzi do kolejnych, a żeby to dobrze objaśnić, używał przykładu z bolącym zębem: „Jeśli masz problem finansowy, to tak, jak gdyby bolał cię ząb. Jeżeli nie WWW.BOGATYOJCIEC.PL

ZWIĘKSZ SWÓJ FINANSOWY IQ

zlikwidujesz źródła tego bólu, sprawi on, że będziesz źle się czuł. Z powodu gorszego samopoczucia możesz być mniej efektywny w pracy, bo staniesz się drażliwy. Niewyleczony ból zęba może prowadzić do dalszych powikłań, bo bakterie łatwo się wtedy rozmnażają i rozprzestrzeniają – nie tylko w jamie ustnej. Pewnego dnia możesz zostać zwolniony, ponieważ często nie przychodzisz do pracy z powodu swojej przewlekłej choroby. Bez pracy nie będziesz w stanie zapłacić czynszu. Jeżeli nie rozwiążesz problemu braku pieniędzy na czynsz, to wylądujesz na ulicy bez dachu nad głową, z kiepskim zdrowiem, jedząc resztki ze śmietnika. I wciąż będą cię bolały zęby”. Chociaż jest to przykład dość skrajnej sytuacji, zawsze pamiętałem tę historię. Dzięki niej już w młodym wieku zdałem sobie sprawę z tego, jak ważne jest rozwiązywanie problemów, oraz z tego, że gdy się ich nie rozwiązuje, łatwo wywołać efekt domina. Wielu ludzi lekceważy swoje problemy fi nansowe, gdy są one jeszfinansowe, cze małe, czyli na etapie bólu zęba. Zamiast rozwiązać problem, jeszcze pogarszają swoją sytuację, ignorując go i nie eliminując jego źródła. Na przykład, gdy brakuje pieniędzy, niektórzy wykorzystują swoje karty kredytowe, aby uzupełnić ten niedobór. Wkrótce mają stertę zestawień transakcji, a wierzyciele nie dają im spokoju. Aby pozbyć się kłopotu i spłacić swoje karty kredytowe, zwiększają kredyt hipoteczny. Problem polega jednak na tym, że wciąż używają tych kart. W efekcie mają do spłacenia kredyt hipoteczny i jeszcze więcej kart kredytowych. Aby jakoś wybrnąć z kłopotów z kredytem, zamawiają nowe karty kredytowe w celu spłacenia starych. Ponieważ czują się przygnębieni z powodu narastających kłopotów finansowych, wykorzystują nowe karty kredytowe i wyjeżdżają na wakacje. Niedługo potem, nie mogąc spłacić kredytu hipotecznego ani długu na kartach kredytowych, postanawiają ogłosić bankructwo. Niestety źródło problemu nie zostało zlikwidowane – tak jak w wypadku bólu zęba. Źródłem tym jest brak inteligencji fi finansowej, nansowej, a problem, który w związku z tym powstał, to nieumiejętność radzenia sobie z prostymi kłopotami finansowymi. finansowymi. Zamiast zająć się źródłem tego problemu – w omawianej tu sytuacji są to nawyki związane z wydawaniem pieniędzy – wielu ludzi go ignoruje. WWW.BOGATYOJCIEC.PL

CO TO JEST INTELIGENCJA FINANSOWA?

Jeżeli nie wyrwiesz chwastu z korzeniami, a jedynie odetniesz jego część nadziemną, to odrośnie o wiele szybciej i będzie jeszcze większy. Tak finansowymi. samo jest z Twoimi problemami finansowymi. Chociaż przykłady te opisują dość skrajne sytuacje, to jednak mają one miejsce. Chodzi o to, że kłopoty fi nansowe stanowią problem, ale finansowe są jednocześnie rozwiązaniem. Rozwiązując problemy, ludzie stają się mądrzejsi. Zwiększa się ich fi nansowy IQ. A gdy są mądrzejsi, są w stafinansowy nie rozwiązywać większe problemy. Jeżeli radzą sobie z poważnymi trudnościami finansowymi, stają się bogatsi. Lubię wykorzystywać matematykę jako przykład. Wielu ludzi nienawidzi matematyki. Zapewne wiesz, że jeśli nie wykonasz swojej pracy domowej z tego przedmiotu (nie ćwiczysz rozwiązywania zadań z matematyki), to nie będziesz w stanie poradzić sobie z problemami matematycznymi. Jeżeli nie potrafi fisz rozwiązywać problemów matematycznych, nie zdasz testu z matematyki. Jeśli nie zdasz testu, nie zaliczysz tego przedmiotu. Niezaliczenie matematyki oznacza, że nie możesz ukończyć szkoły średniej. W takiej sytuacji zatrudnienie możesz znaleźć jedynie w McDonaldzie, otrzymując płacę minimalną. Jest to przykład tego, jak jeden mały problem może zmienić się w duży problem. Z drugiej strony, jeżeli sumiennie ćwiczysz rozwiązywanie problemów matematycznych, stajesz się coraz bardziej inteligentny i możesz rozwiązywać bardziej skomplikowane równania. Po latach ciężkiej pracy możesz stać się matematycznym geniuszem, a to, co kiedyś wydawało się trudne, teraz będzie dla Ciebie proste. Wszyscy musimy zacząć od 2+2. Ludzie, którzy odnoszą sukces, na tym nie poprzestają.

Przyczyna biedy Bieda to po prostu sytuacja, w której człowiek ma więcej problemów w niż rozwiązań. Jej przyczyną jest to, że ktoś jest przytłoczony problemami, których nie potrafi fi rozwiązać. Nie zawsze wynika to z problemów nansowych. Niekiedy źródłem kłopotów może być na przykład uzafinansowych. fi leżnienie od narkotyków, poślubienie nieodpowiedniej osoby, mieszkanie w rejonie o dużej przestępczości, brak umiejętności zawodowych, WWW.BOGATYOJCIEC.PL

ZWIĘKSZ SWÓJ FINANSOWY IQ

brak środka transportu, by można było dojeżdżać do pracy, albo brak środków na opiekę zdrowotną. Niektóre z dzisiejszych problemów finansowych, finansowych, takie jak nadmierny dług czy niskie zarobki, są spowodowane przez okoliczności, których zmiana przekracza możliwości pojedynczego człowieka. Są to kwestie, które bardziej są uzależnione od działania rządu i prowadzonej gospodarki pozorów. Na przykład, jedną z przyczyn niskich zarobków jest fakt, że dobrze płatne stanowiska pracy w sektorze wytwórczym są przenoszone za granicę. Dziś pracy jest wiele, ale w sektorze usług, a nie w produkcji. Gdy byłem dzieckiem, General Motors był największym pracodawcą w kraju. Dziś jest nim Wal-Mart. Wszyscy wiemy, że Wal-Mart nie słynie z wysokich pensji czy hojnych emerytur. Około 50 lat temu nawet z niezbyt wysokim wykształceniem można finansowo. Mając jedynie świadecbyło całkiem dobrze radzić sobie finansowo. two ukończenia szkoły średniej, młody człowiek mógł znaleźć stosunkowo dobrze płatną pracę w fabryce samochodów albo w hucie stali. Dziś zamiast tego „wytwarza się” hamburgery. W tamtym okresie fabryki zapewniały świadczenia zdrowotne i emerytalne. Obecnie miliony pracowników zarabiają mniej, a jednocześnie potrzebują więcej pieniędzy, żeby pokryć swoje koszty związane z leczeniem oraz odłożyć dość środków na emeryturę. Z każdym dniem sytuacja staje się coraz poważniejsza, ponieważ nikt nie próbuje uporać się z tą kwestią. A wynika ona z większego problemu na skalę całego kraju i nie zmieni tego ani nie rozwiąże jeden człowiek. Źródłem tych trudności jest źle zarządzana gospodarka i rządy kolesiów.

Zasady rządzące pieniędzmi uległy zmianie W 1971 roku prezydent Nixon zniósł standard złota w USA. Z gospodarczego punktu widzenia była to zła decyzja, która zmieniła zasady ﬁnansorządzące pieniędzmi. Była to jedna z największych zmian ﬁnansowych w historii świata, jednak niewiele osób zdaje sobie sprawę z tej zmiany oraz z tego, jaki wpływ wywarła ona na dzisiejszą gospodarkę WWW.BOGATYOJCIEC.PL

CO TO JEST INTELIGENCJA FINANSOWA?

światową. Tak wielu ludzi boryka się dziś z finansami z fi finansami między innymi z powodu tej decyzji Nixona. W 1971 roku dolar amerykański umarł, bo przestał być pieniądzem – stał się środkiem płatniczym. A pomiędzy jednym i drugim istnieje ogromna różnica. Angielski odpowiednik wyrażenia „środek płatniczy” – currency – pochodzi od rzeczownika „prąd” – current, na przykład prąd elektryczny czy oceaniczny. Słowo to oznacza ruch. W wielkim uproszczeniu – środek płatniczy musi być cały czas w ruchu. Gdy się zatrzymuje, szybko traci wartość. Jeśli spadek jego wartości jest zbyt duży, ludzie przestają go przyjmować. Kiedy tak się dzieje, wartość takiego środka płatniczego gwałtownie spada do zera. W 1971 roku dolar amerykański zaczął zmierzać w kierunku zera. Historia pokazuje, że wartość każdego środka płatniczego zawsze w końcu spada do zera. W całej historii rządy drukowały środki płatnicze. Podczas wojny o niepodległość Stanów Zjednoczonych rząd amerykański drukował pieniądze zwane Continental Currency (ang. waluta kontynentalna). W krótkim czasie wartość tych pieniędzy spadła do zera. Po pierwszej wojnie światowej rząd niemiecki drukował pieniądze w nadziei, że w ten sposób spłaci swoje należności. Zaczęła się potężna infl flacja, a niemiecka klasa średnia straciła oszczędności. W 1933 roku sfrustrowani i zrujnowani obywatele Niemiec wybrali na kanclerza Adolfa Hitlera, licząc na to, że upora się on z ich finansowymi bolączkami. W tym samym roku Franklin Roosevelt wprowadził w Stanach Zjednoczonych program ubezpieczenia społecznego Social Security, który miał rozwiązać problemy fi finansowe nansowe Amerykanów. Chociaż systemy Social Securityy i Medicare i Medicare (system ubezpieczenia zdrowotnego) są barfinansowe, które dzo popularne, można powiedzieć, że to katastrofy finansowe, niedługo przyniosą wszystkim potężne fi finansowe nansowe kłopoty. Jeżeli rząd amerykański będzie drukować coraz więcej pieniędzy bez pokrycia – czyli wspomnianych środków płatniczych – żeby rozwiązać te dwa ogromne problemy fi finansowe, nansowe, wartość dolara będzie spadała coraz szybciej, a trudności finansowe pogłębią się jeszcze bardziej. Problem ten nie dotyczy jakiejś odległej przyszłości. To dzieje się już teraz. WWW.BOGATYOJCIEC.PL

ZWIĘKSZ SWÓJ FINANSOWY IQ

Według najnowszego raportu przygotowanego przez ﬁrmę Bloomberg dolar amerykański stracił 13,2% swojej siły nabywczej od momentu, gdy w styczniu 2001 roku George W. Bush został prezydentem. Zmiana amerykańskiego dolara, której dokonał Nixon, jest jedną z przyczyn tego, że tak wielu ludzi jest dziś zadłużonych – podobnie jak rząd amerykański. Gdy w 1971 roku zasady rządzące pieniędzmi uległy zmianie, osoby oszczędzające zaczęły tracić, a dłużnicy – odnosić sukcesy. Powstała nowa forma kapitalizmu. Dziś, gdy słyszę, jak ktoś mówi: „Musisz oszczędzać więcej” albo „Oszczędzaj na swoją emeryturę”, zastanawiam się, czy taka osoba jest świadoma tego, że dawno już się zmieniły zasady rządzące pieniędzmi. Zgodnie ze starymi zasadami kapitalizmu, z ﬁnansowego punktu widzenia mądrze było oszczędzać pieniądze. Ale w epoce nowego kapitalizmu szaleństwem jest oszczędzanie środków płatniczych. Lokaty bankowe nie mają sensu. W czasach nowego kapitalizmu środek płatniczy musi być w ciągłym ruchu. Jeżeli się zatrzyma, jego wartość spada. Środek płatniczy, tak jak prąd elektryczny, musi przepływać z jednych aktywów w drugie tak szybko, jak to tylko możliwe. Powinien służyć przede wszystkim do nabywania aktywów, które albo zyskują na wartości, albo generują przepływ pieniężny. Środek płatniczy musi przemieszczać się szybko, aby nabywać prawdziwe aktywa, które mają rzeczywistą wartość, bo on sam szybko ją traci. Ceny prawdziwych aktywów, takich jak złoto, ropa, srebro, domy i akcje, są coraz wyższe, ponieważ wartość środka płatniczego spada. Ich właściwa wartość nie ulega zmianie, zmienia się tyko kwota, jakiej potrzeba, żeby je nabyć. Prawo Greshama mówi: „Gdy w obiegu pojawiają się «złe» pieniądze, te «dobre» znikają”. W 1971 roku Stany Zjednoczone zaczęły zalewać świat pieniędzmi bez pokrycia, czyli tymi „złymi”. W nowym kapitalizmie tak naprawdę bardziej logiczne jest pożyczanie pieniędzy dziś i oddawanie ich, wartych mniej, jutro. Tak postępuje rząd amerykański. Dlaczego my nie mamy tak robić? Rząd amerykański jest zadłużony. Dlaczego my nie mamy mieć zadłużenia? Gdy nie możesz zmienić systemu, jedynym sposobem na przetrwanie jest wykorzystanie go na własny użytek. WWW.BOGATYOJCIEC.PL

CO TO JEST INTELIGENCJA FINANSOWA?

Wskutek zmiany w systemie pieniężnym w 1971 roku, gdy wartość nabywcza dolara spadła, ceny mieszkań gwałtownie wzrosły. Giełda przeżywa rozkwit, ponieważ inwestorzy poszukują bezpiecznego schronienia dla swoich pieniędzy. Podczas gdy ekonomiści nazywają to inﬂacją, tak naprawdę jest to dewaluacja. Sprawia ona, że właściciele domów czują się bezpieczniejsi, bo wydaje im się, że wartość ich domów rośnie. W rzeczywistości siła nabywcza dolara spada, a wartość majątków właścicieli domów zdaje się rosnąć. Jednak wyższe ceny domów i niższe zarobki utrudniają młodym ludziom zakup ich pierwszego domu. Jeżeli młodzi ludzie nie zrozumieją, że zasady rządzące pieniędzmi się zmieniły, to znajdą się w znacznie gorszym położeniu niż ich rodzice, ponieważ waluta amerykańska będzie traciła wartość.

Jeszcze jedna zmiana zasad rządzących pieniędzmi W 1974 roku zaszła jeszcze jedna zmiana zasad rządzących pieniędzmi. Przed tym rokiem firmy zajmowały się środkami emerytalnymi pracowników. Gwarantowały emerytowanemu pracownikowi wypłatę świadczeń do końca jego dni. Jak prawdopodobnie wiesz, już tak nie jest. Plany emerytalne, z których do końca życia pracownika wypłacane są środki, nazywane są planami o określonym świadczeniu (OŚ). Dziś bardzo niewiele fi firm rm je oferuje. Są one po prostu zbyt kosztowne. Po 1974 roku pojawił się nowy plan emerytalny, plan o określonej składce (OS). Dziś plany te znane są pod nazwami 401(k), IRA Keoghs. Najprościej rzecz ujmując: plan OS nie gwarantuje środków emerytalnych do końca życia pracownika. Może on otrzymać tylko tyle, ile on sam i jego pracodawca wpłacili do planu, jeżeli w ogóle wpłacili cokolwiek. Ankieta przeprowadzona przez dziennik USA Today pokazała, że to nie terroryzm wywołuje dzisiaj największy strach wśród Amerykanów, ale wizja wyczerpania się ich pieniędzy, gdy oni sami nie będą już pracować. Jeden z powodów tego wszechogarniającego strachu można powiązać ze zmianą zasad z 1974 roku. I strach ten jest uzasadniony. Amerykański system szkolnictwa nie zapewnia obywatelom wiedzy WWW.BOGATYOJCIEC.PL

ZWIĘKSZ SWÓJ FINANSOWY IQ

z zakresu finansów niezbędnej do tego, żeby z powodzeniem inwestować z myślą o emeryturze. W szkołach dzieci uczą się jedynie tego, jak bilansować konto, jak wybrać fundusz inwestycyjny i terminowo opłafinansowa, dzięki cać rachunki – a nie jest to wystarczająca edukacja finansowa, finansowymi, której będziemy w stanie poradzić sobie z problemami finansowymi, przed jakimi stoimy. Poza tym większość ludzi nie zdaje sobie sprawy, że zmieniły się zasady rządzące pieniędzmi i że oszczędzając, przegrywają. Niedofinansowane Niedofi finansowane plany emerytalne przerodzą się w kolejny poważny amerykański kryzys gospodarczy.

Zabezpieczenie ze strony rządu? Ten brak bezpiecznej pod względem finansowym finansowym przyszłości doprowadził do powstania programów Social Security i Medicare, i Medicare, czyli rząfinansowe dowego zabezpieczenia stworzonego po to, aby rozwiązać finansowe problemy ludzi, którzy nie wiedzą, jak sami mają sobie z nimi poradzić. Obydwa te programy są niewypłacalne. Medicare już działa na minusie. Social Security wkrótce znajdzie się w podobnej sytuacji. W 2008 roku pierwsza grupa ludzi spośród 78 milionów powojennego pokolenia demografi wyżu demograficznego ficznego zaczęła przechodzić na emeryturę, a większość z nich nie ma wystarczająco dużo środków emerytalnych, żeby móc przeżyć. Według statystyk rządowych zobowiązania związane z programem Social Securityy wynoszą w przybliżeniu 10 bilionów dolarów, a w przypadku Medicare – 64 biliony. Jeżeli wyliczenia te są dokładne, oznacza to, że te 74 biliony dolarów, które rząd jest winny emerytom, to kwota większa niż środki dostępne na całym światowym rynku giełdowym. Jest to poważny problem, do którego rozwiązania potrzebna finansowa. Próba uporania się z nim za pomocą więkjest inteligencja finansowa. szej ilości pieniędzy tylko pogorszy sytuację. Taki wybieg może nawet załamać cały system pieniędzy bez pokrycia, co jeszcze bardziej zbliży wartość dolara do zera.

Dlaczego bogaci stają się jeszcze bogatsi? To, że zasady rządzące pieniędzmi uległy zmianie, że zmiany te uczyniły Cię biedniejszym i że są one poza Twoją kontrolą, może wydawać WWW.BOGATYOJCIEC.PL

CO TO JEST INTELIGENCJA FINANSOWA?

się niesprawiedliwe. I takie rzeczywiście jest. Kluczem do bycia bogatym może być przyznanie, że system jest niesprawiedliwy, opanowanie nowych zasad rządzących pieniędzmi i używanie ich z korzyścią dla finansowej, a tę możemy zdobyć siebie. Potrzeba do tego inteligencji finansowej, nansowych. tylko poprzez rozwiązywanie problemów fi finansowych. Bogaty ojciec mawiał: „Bogaci stają się jeszcze bogatsi, ponieważ się uczą, jak rozwiązywać problemy finansowe. Postrzegają je jako okazje do nauki i rozwoju, wiedzą też, jak dzięki nim stać się inteligentniejfinansowy IQ, szym i bogatszym. Bogaci wiedzą, że im wyższy jest ich finansowy z tym większymi problemami mogą sobie poradzić, a dzięki temu zarabiają więcej pieniędzy. Zamiast uciekać od nich, unikać ich albo udawać, że problemy finansowe nie istnieją, bogaci się cieszą, gdy muszą się z nimi zmierzyć. Mają bowiem świadomość, że problemy te to okazje, aby zwiększyć swoją inteligencję. To dlatego stają się bogatsi”.

Jak biedni radzą sobie z problemami finansowymi? finansowymi? Natomiast o biednych bogaty ojciec mówił w ten sposób: „Biedni widzą kłopoty z pieniędzmi jedynie jako problemy. Wielu z nich ma wrażenie, że są ich ofiarami. Wydaje im się, że tylko oni je mają. Uważają, że gdyby mieli więcej pieniędzy, ich problemy fi nansowe by się finansowe skończyły. Nie zdają sobie sprawy z tego, że to ich podejście do pieniędzy jest ich problemem. To ono jest źródłem ich kłopotów fi nanfinansowych. Nieumiejętność radzenia sobie z nimi lub ich unikanie tylko przedłuża czas ich trwania i je powiększa. Zamiast się bogacić, ludzie ci są coraz biedniejsi. Zamiast zwiększać swój fi nansowy IQ, pogłębiają finansowy jedynie własne kłopoty fi nansowe”. finansowe”.

Jak klasa średnia radzi sobie z problemami finansowymi? finansowymi? Podczas gdy biedni mają poczucie, że są ofiarami ofi fiarami pieniędzy, klasa średnia to ich więźniowie. Bogaty ojciec tak to tłumaczył: „Klasa średnia inaczej rozwiązuje swoje problemy z pieniędzmi. Ludzie ci zamiast faktycznie je rozwiązywać, uważają, że mogą je przechytrzyć. Będą wydawać pieniądze na szkoły, tak aby mogli znaleźć pewną pracę. W większości są na tyle mądrzy, że zarabiają pieniądze i tworzą coś na kształt WWW.BOGATYOJCIEC.PL

ZWIĘKSZ SWÓJ FINANSOWY IQ

muru, czyli swoistą strefę ochronną pomiędzy nimi samymi a ich problemami finansowymi. Kupują dom, jeżdżą do pracy, postępują ostrożnie, wspinają się po szczeblach kariery i oszczędzają na emeryturę, kupując akcje, obligacje i fundusze inwestycyjne. Wierzą, że ich edukacja szkolna lub profesjonalna wystarczy do tego, aby mogli się odizolować od okrutnego i bezwzględnego świata pieniędzy”. „Większość z nich w wieku około 50 lat odkryje”, przestrzegał bogaty ojciec, „że są więźniami we własnym biurze. Wielu z nich to szanowani pracownicy. Mają doświadczenie. Zarabiają dość pieniędzy i mają wystarczająco dużą gwarancję zatrudnienia. Jednak w głębi duszy wiedzą, że są w fi finansowym potrzasku, ale brakuje im inteligencji finansowej, żeby się z tego więzienia wydostać. Usiłują przetrwać jeszcze 15 lat, do momentu gdy w wieku 65 lat będą mogli przestać pracować i zaczną żyć, oczywiście – przy skromniejszym budżecie”. Bogaty ojciec dodawał jeszcze: „Ludzie z klasy średniej myślą, że przechytrzą swoje problemy finansowe dzięki inteligencji szkolnej i profesjonalnej. Większości z nich brakuje jednak edukacji finansowej, finansowej, co sprawia, że najczęściej cenią bezpieczeństwo fi finansowe, nansowe, zamiast przyjmować finansowe finansowe wyzwania. Zamiast być przedsiębiorcami, pracują dla przedsiębiorców. Zamiast inwestować, przekazują swoje pieniądze ekspertom finansowym, aby ci nimi zarządzali. Zamiast zwiększać swój fi finansowy nansowy IQ, cały czas są zajęci i chowają się w swoich biurach”.

Jak bogaci radzą sobie z problemami ﬁnansowymi? Gdy się nad tym poważnie zastanowimy, stwierdzimy, że faktycznie istnieje pięć najważniejszych umiejętności związanych z inteligencją ﬁnansową. I aby stać się bogatym, dobrze jest rozwinąć w sobie każdą z nich. Ta książka poświęcona jest tym pięciu umiejętnościom. Książka ta mówi też o integralności. Większość ludzi, używając słowa „integralność”, ma na myśli pojęcie z dziedziny etyki. Gdy ja używam tego słowa, myślę o czymś zupełnie innym. Integralność to jedność. Słowniki podają, że jest to: „integralny charakter czegoś, stan całkowity jakiejś rzeczy; nienaruszalność, niepodzielność”. Osoba, która WWW.BOGATYOJCIEC.PL

CO TO JEST INTELIGENCJA FINANSOWA?

do perfekcji opanowała pięć rodzajów inteligencji, o których piszę w tej książce, osiągnęła integralność finansową. finansową. Gdy bogaci mają problemy z pieniędzmi i chcą się z nimi uporać, wykorzystują swoją integralność fi finansową, nansową, zdobytą przez wiele lat borykania się z problemami i ich rozwiązywania przy użyciu pięciu rodzajów inteligencji. Jeżeli nie znają odpowiedzi na pytania dotyczące ich sytuacji – nie poddają się. Poszukują ekspertów, którzy mogą pomóc im rozwiązać te problemy. Przy okazji stają się bardziej inteligentni pod względem finansowym i są o tyle lepiej przygotowani do rozwiązania kolejnego problemu, przed którym z pewnością staną. Bogaci się nie poddają. Oni się uczą. I dzięki temu stają się jeszcze bogatsi.

Rozwiązywanie problemów finansowych innych ludzi Bogaty ojciec często powtarzał: „Wielu ludzi pracuje dla bogatych, rozwiązując ich problemy z pieniędzmi”. Na przykład, księgowy idzie do pracy, żeby liczyć pieniądze człowieka bogatego. Sprzedawca sprzedaje produkty osoby bogatej. Kierownik biura kieruje biznesem bogatego człowieka. Sekretarka odbiera jego telefony i z szacunkiem traktuje jego klientów. Pracownik techniczny dba o to, żeby budynki i maszyny człowieka bogatego działały bez zarzutu. Prawnik chroni osobę bogatą przed innymi prawnikami i procesami sądowymi. Biegły księgowy chroni pieniądze osoby bogatej przed podatkami. A bankowiec dba o bezpieczeństwo pieniędzy bogatej osoby. Bogaty ojciec chciał przez to powiedzieć, że większość ludzi pracuje nad rozwiązywaniem problemów finansowych finansowych innych osób. Ale finansowymi pracownika? Większość ludzi kto zajmuje się kłopotami finansowymi idzie do domu i staje przed wieloma problemami, także tymi związanymi z fi finansami. Jeżeli ktoś taki nie zdoła sobie poradzić ze swoimi kłopotami finansowymi finansowymi w domu, to problemy te, tak jak ból zęba, doprowadzą do kolejnych komplikacji. Wielu ludzi biednych i należących do klasy średniej pracuje dla bogatych i dlatego nie udaje im się rozwiązać ich własnych problemów z pieniędzmi. Zamiast potraktować problemy fi finansowe nansowe jako okazje do zwiększania swojej inteligencji, udają się do domu, siadają na leżaku WWW.BOGATYOJCIEC.PL

ZWIĘKSZ SWÓJ FINANSOWY IQ

w ogródku, robią sobie drinka, smażą stek na grillu i oglądają telewizję. Kolejnego dnia wracają do pracy i znowu rozwiązują problemy kogoś innego, czyniąc go jeszcze bogatszym.

Rozwiązanie biednego ojca Mój biedny ojciec usiłował rozwiązać swoje problemy z pieniędzmi poprzez powrót do szkoły. Lubił szkołę. Osiągał tam bardzo dobre wyniki i czuł się tam bezpiecznie. Zdobywał coraz to większą wiedzę i w końcu uzyskał tytuł doktora. A ponieważ zdobywał coraz wyższe wykształcenie, szukał też lepiej płatnej pracy. Chciał przechyfinansowe, rozwijając swoją inteligencję szkolną trzyć swoje problemy finansowe, finansowej. Był i profesjonalną, ale nie rozwijał swojej inteligencji finansowej. wykształconym, ciężko pracującym człowiekiem. Niestety nie pomogło mu to w jego problemach z pieniędzmi. A ponieważ ich unikał, to im bardziej rósł jego dochód, tym poważniejsze były jego problemy. Usiłował sobie z nimi poradzić przy użyciu rozwiązań, jakie podsuwała mu jego szkolna i profesjonalna inteligencja.

Rozwiązanie bogatego ojca Bogaty ojciec poszukiwał wyzwań finansowych i właśnie dlatego zakładał biznesy i aktywnie inwestował. Wiele osób myślało, że robił to tylko dlatego, że chciał zarabiać więcej pieniędzy. Tak naprawdę robił to, bo kochał wyzwania finansowe. Poszukiwał problemów nansowych, które mógłby rozwiązać, nie tylko dla pieniędzy, ale finansowych, fi żeby dzięki nim stać się mądrzejszym i zwiększyć swój finansowy IQ. Bogaty ojciec często wykorzystywał grę w golfa jako metaforę, dzięki lozofi której mógł wyjaśnić swoją fi filozofi fię związaną z pieniędzmi. Mawiał: „Pieniądze to mój wynik. Moje zestawienie finansowe to moja tabela wyników. Dzięki pieniądzom i mojemu zestawieniu fi nansowemu finansowemu wiem, na jakim poziomie jest moja inteligencja i jak dobrze gram w tę grę”. Innymi słowy, bogaty ojciec stawał się coraz bogatszy, ponieważ finanse były jego grą, a on chciał być możliwie najlepszym graczem. Z każdym rokiem grał coraz lepiej. Rozwijała się jego fi nansowa finansowa inteligencja i napływały pieniądze. WWW.BOGATYOJCIEC.PL

CO TO JEST INTELIGENCJA FINANSOWA?

Jak grać w tę grę? W kolejnych rozdziałach szczegółowo omówię pięć umiejętności zwiąfinansową, które ludzie powinni w sobie rozwizanych z inteligencją finansową, finansowy IQ i osiągnąć finansową intenąć, jeżeli chcą zwiększyć swój finansowy gralność. Chociaż rozwinięcie w sobie tych umiejętności może nie być proste i może zająć całe życie, warto wiedzieć, że bardzo niewiele osób o nich wie, jeszcze mniej czuje potrzebę zwiększania fi nansofinansowego IQ i poprawy swojego wyniku. Przez sam fakt, że znasz te pięć umiejętności, jesteś lepiej przygotowany do rozwiązywania swoich problemów finansowych niż 95% społeczeństwa. Ja poświęcam każdy dzień na rozwijanie tych pięciu umiejętności związanych z inteligencją finansową. finansową. Dla mnie edukacja w tej dziedzinie nigdy się nie kończy. Na początku proces rozwijania mojej inteligencji finansowej był trudny i słabo sobie z tym radziłem, dokładnie tak jak z grą w golfa. Wiązało się to z wieloma porażkami, stratą dużych kwot pieniędzy, z frustracją i zwątpieniem. Na początku moi koledzy ze studiów zarabiali więcej ode mnie. Dziś to ja zarabiam znacznie więcej pieniędzy niż większość z nich. Chociaż cieszę się z tych pieniędzy, to pracuję głównie po to, by podjąć wyzwanie. Uwielbiam się uczyć. Pracuję, bo kocham finansową grę i chcę być możliwie najlepszym graczem. Mogłem przestać pracować już dawno temu. Mam aż nadto pieniędzy. Ale co bym wtedy robił? Grał w golfa? Golf nie jest moją grą. W golfa gram dla przyjemności. Biznes, inwestowanie i zarabianie pieniędzy to moja prawdziwa gra. Jestem jej pasjonatem. Tak więc gdybym przestał pracować, straciłbym moją pasję, a czym jest życie bez pasji?

Kto powinien grać w finansową w fi finansową grę? Czy uważam, że każdy powinien grać w tę grę? Moja odpowiedź na to pytanie brzmi: czy Ci się to podoba, czy nie, każdy już w nią gra. Bogaci czy biedni, wszyscy jesteśmy w nią zaangażowani. Różnica polega na tym, że niektórzy ludzie grają ostrzej, znają zasady i używają ich z korzyścią dla siebie w większym stopniu niż inni. Niektórzy z większą chęcią, pasją i zaangażowaniem podchodzą do uczenia się WWW.BOGATYOJCIEC.PL

ZWIĘKSZ SWÓJ FINANSOWY IQ

i wygrywania. A jeśli chodzi o finansową o fi finansową grę, to większość ludzi – jeżeli w ogóle wiedzą, że w nią grają – gra tak, żeby nie stracić, zamiast tak, żeby zarobić. Ponieważ i tak wszyscy jesteśmy zaangażowani w tę finansową grę, lepiej byłoby spytać: • Czy się uczysz, jak grać w tę grę? • Czy chcesz odnieść w niej zwycięstwo? • Czy Twoją pasją jest nauka? • Czy chcesz być możliwie najlepszym graczem? • Czy chcesz być tak bogaty, jak to tylko możliwe? Jeżeli tak, to czytaj dalej. Ta książka jest dla Ciebie. Jeżeli nie, istnieją prostsze książki i łatwiejsze gry. Bo – tak jak w grze w golfa – istnieje wielu profesjonalnych graczy, ale tylko garstka bogatych profesjonalnych golfi golfistów. fistów.

Podsumowanie W roku 1971 i 1974 zmieniły się zasady rządzące pieniędzmi. Zmiany finansowych na całym te stały się przyczyną ogromnych problemów finansowych finansowej. świecie, których rozwiązanie wymaga większej inteligencji finansowej. Niestety, tymi zmianami ani wynikającymi z nich problemami nie zajął się rząd, tematu tego nie poruszyły też szkoły. Tak więc problemy te są dziś olbrzymie. Za mojego życia Stany Zjednoczone z najbogatszego państwa na świecie stały się największym na świecie krajem dłużniczym. Wiele osób ma nadzieję na to, że rząd rozwiąże ich problemy fi nanfinansowe. Nie wiem, jak rząd ma się nimi zająć, jeżeli nie jest w stanie poradzić sobie z własnymi. Moim zdaniem to w rękach każdego z nas leży rozwiązanie naszych własnych problemów. Pamiętaj, że jeżeli się z nimi uporasz, będziesz mądrzejszy i bogatszy. Po przeczytaniu tego rozdziału powinieneś zapamiętać to, że biedni czy bogaci – wszyscy mamy kłopoty fi finansowe. nansowe. Jedynym sposobem na to, abyś stał się bogaty i rozwinął swoją inteligencję finansową, finansową, jest aktywne rozwiązywanie własnych problemów związanych z pieniędzmi. Biedni i klasa średnia na ogół ich unikają lub udają, że nie mają kłopotów fi nansowych. Problem w przypadku takiej postawy tkwi w tym, finansowych. WWW.BOGATYOJCIEC.PL

CO TO JEST INTELIGENCJA FINANSOWA?

że kłopoty tych ludzi pozostają, a ich inteligencja finansowa finansowa rozwija się bardzo powoli, jeżeli w ogóle się rozwija. Bogaci stawiają czoła problemom fi finansowym. nansowym. Doskonale zdają sobie sprawę, że ich rozwiązywanie czyni ich mądrzejszymi i zwiększa ich finansowy IQ. Bogaci wiedzą, że w ostatecznym rozrachunku to nie finansowej. dzięki pieniądzom są bogaci, ale dzięki inteligencji finansowej. Trudność w przypadku biednych i klasy średniej polega na tym, że nie mają oni dość pieniędzy. Natomiast bogaci mają kłopot ze zbyt dużą ich ilością. Obydwa problemy są prawdziwe i trzeba je rozwiązać. Pytanie brzmi: z którym z nich chciałbyś się zmierzyć? Jeżeli chcesz stawiać czoła kłopotom związanym z posiadaniem zbyt dużej ilości pieniędzy, czytaj dalej.

WWW.BOGATYOJCIEC.PL

ROBERT KIYOSAKI Robert Kiyosaki jest autorem książki Bogaty ojciec, Biedny ojciec – światowego bestsellera i najpopularniejszej na rynku pozycji o pieniądzach. Kiyosaki jest inwestorem, przedsiębiorcą i nauczycielem, a jego poglądy na temat pieniędzy są sprzeczne z powszechnie panującymi opiniami. Podważył on i zmienił to, w jaki sposób myślą o pieniądzach dziesiątki milionów ludzi na świecie. Zanegował sens „starych” rad typu: znajdź dobrą pracę, ciężko pracuj, oszczędzaj pieniądze, spłać długi, inwestuj długoterminowo i dywersyfikuj. fikuj. i dywersyfi Bogaty ojciec, Biedny ojciec to książka, która najdłużej znajduje się na wszystkich czterech największych listach bestsellerów takich pism w Stanach Zjednoczonych jak: The New York Times, Business Week, The Wall Stree Journal i USA Today. Na szczególnie cenionej liście bestsellerów dziennika New York Times od ponad 6 lat plasuje się nieprzerwanie w ścisłej czołówce. Przetłumaczone na 50 języków i dostępne w 97 krajach książki z serii „Bogaty ojciec” sprzedały się w nakładzie ponad 26 milionów egzemplarzy – zdominowały listy bestsellerów w Azji, Australii, Ameryce Południowej, Meksyku i Europie. Amazon.com jako W 2005 roku Robert Kiyosaki został przyjęty do Galerii Sław w w Amazon.com jeden z 25 autorów, którzy sprzedali najwięcej książek. W serii „Bogaty ojciec” wydano dotychczas 13 książek. Przed napisaniem książki Bogaty ojciec, Biedny ojciec Robert Kiyosaki stworzył W® 101, żeby zapoznać ludzi z fi finansowymi edukacyjną grę planszową CASHFLOW i inwestycyjnymi strategiami, których przez lata uczył go bogaty ojciec. To te właśnie strategie pozwoliły mu zostać rentierem w wieku 47 lat. Dziś w różnych miastach na całym świecie istnieje ponad 1 600 Klubów Cashfl flow – niezależnych grup edukacyjnych związanych z grą uczącą inwestowania. Robert Kiyosaki, urodzony i wychowany na Hawajach, wywodzi się z rodziny Amerykanów japońskiego pochodzenia od czterech pokoleń mieszkających w Stanach Zjednoczonych. Po skończeniu studiów w Nowym Jorku wstąpił do amerykańskiej piechoty morskiej i walczył w Wietnamie jako oficer ficer i pilot helikoptera ofi bojowego. Po wojnie pracował w dziale sprzedaży fi firmy rmy Xerox, a w 1977 roku założył własną fi firmę, rmę, która wprowadziła na rynek pierwsze zapinane na rzepy nylonowe portfele dla surferów. W 1985 roku stworzył międzynarodową fi firmę rmę edukacyjną, która dziesiątkom tysięcy słuchaczy na całym świecie przybliżyła zagadnienia związane z biznesem i inwestowaniem. W 1994 roku Robert Kiyosaki sprzedał swój biznes, a dzięki inwestycjom mógł zostać rentierem w wieku 47 lat. Wtedy właśnie napisał książkę Bogaty ojciec, Biedny ojciec. Jak sam powiedział: „Chodzimy do szkoły, żeby nauczyć się, jak ciężko pracować za pieniądze. Ja piszę książki i tworzę produkty, które uczą ludzi, jak sprawić, by pieniądze zaczęły ciężko pracować dla nich”.

WWW.BOGATYOJCIEC.PL

To nie pieniądze sprawiają, że jesteś bogaty...

tylko Twój fi finansowy nansowy IQ

Wielu ludzi sądzi, że to pieniądze niądze czynią nas bogatymi. Ale Robert Kiyosaki wyjaśnia w książce Zwiększ swój fi finansowy nansowy IQ. Mądrzej zarządzaj swoimi pieniędzmi pieniędzmi,, że pieniądze to jedynie produkt dukt uboczny Twojego finansowe nansowego IQ. • Naucz się, jak okiełznać łznać moc pięciu rodzajów intelig inteligencji finansowej • Odkryj, jak umysł najlepiej przyswaja nowe informa informacje • Postępuj mądrzej z własnymi pieniędzmi W tym bestsellerze New Yo York ork Timesa Robert Kiyosaki dzieli się wartościowymi przemyśleniami na temat stawania t i się i bbogatym, t czerpiąc i z własnych doświadczeń zdobytych podczas inwestowania i prowadzenia biznesu. Rozwijaj swoje umiejętności finansowe i postępuj mądrzej z własnymi pieniędzmi, dzięki książce Zwiększ swój fi finansowy nansowy IQ.

Już dziś zamów swój egzemplarz na stronie www.BogatyOjciec.pl WWW.BOGATYOJCIEC.PL

Dołącz do nas

Możesz poszerzyć granice swojego świata i za jednym zamachem dołączyć do tych, którzy chcą widzieć szerszą perspektywę. Dołącz do społeczności Bogatego ojca na stronie www.BogatyOjciec.pl i kontynuuj swoją podróż ku dobrobytowi ﬁnansowemu. Podejmuj wyzwania, poszerzaj kontakty z ludźmi myślącymi podobnie jak Ty i którzy – tak samo jak Ty – chcą zwiększyć swój ﬁnansowy IQ!

Zarejestruj się i korzystaj: • z dostępu do najnowszych artykułów i wydarzeń z udziałem Roberta i Kim • z materiałów video z Robertem i Kim • z obszernych fragmentów książek • z atrakcyjnych ofert specjalnych

Znajdź nas Facebooku i bądź z nami w stałym kontakcie: www.facebook.com/BogatyOjciec

Dołącz do społeczności Bogatego ojca na stronie www.BogatyOjciec.pl WWW.BOGATYOJCIEC.PL