www.pcdk.org

‫روژی و‪‬ت‬

‫ﮔﯚﭬﺎرێﮑﯽ ﻣﺎﻧﮕﺎﻧەﯾە ﭘﺎرﺗﯽ ﭼﺎرەﺳەری دﯾﻤﻮﮐﺮاﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن دەرﯾﺪەﮐﺎت‬ ‫]ﺳﺎڵﯽ ‪] [٣‬ژﻣﺎرەی ‪] [٢٠١٣/٢/٢٠] [٢٦‬رێﺒەﻧﺪان ‪ ٢٧١٢‬ﮐﻮردی[ ]ﻧﺮخ‪ ١٥٠٠ :‬دﻳﻨﺎر[‬

‫ﺑﯚزان ﺗەﻛﯿﻦ‪،‬‬

‫ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﭘﯿﻼﻧﮕێڕی"‪"١٥‬ی ﺷﻮﺑﺎت ﺷﻜﺎﻧﺪﻧﯽ ﺋﯿﺮادە و‬ ‫ﺗەﺳﻠﯿﻤﮕﺮﺗﻨﯽ ﻛﻮردی ﺋﺎزاد ﺑﻮو‬ ‫رێﺒەر ﺋﯚج‬ ‫ﺋﺎﻻن ﺑﯚ‬ ‫ﺳەرﺧﺴﺘﻨﯽ دۆزی‬ ‫ﻛﻮرد"‪"٢٥‬ھەزار‬ ‫ﻻﭘەڕەی ﻧﻮﺳﯿﻮوە‬

‫ﺳەردار ﺳﺘﺎر؛‬

‫ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﭘﺎرﺗﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮات و ﺣﯿﺰﺑﯚﻛە ﻻﯾەﻧﮕﺮەﻛﺎﻧﯽ ﻟە رۆژﺋﺎوا دەﺳﺖ ﻟە‬ ‫دژاﯾەﺗﯽ ﭘەﯾەدە و ﯾەﭘەﮔە و ﺋﺎوارەﻛﺮدﻧﯽ ﺧەڵﻜەﻛەﻣﺎن ﻟە رۆژﺋﺎوا ﺑەردەن‬ ‫ﻣﺎم ھەژار‪،‬‬ ‫دەﻣﺎﻧەوێﺖ ﺋﯚﭘﯚزﯾﺴﯿﯚن ﻟە ﺑﺎزﻧەی ﺗەﺳﻜﯽ ﺣﺰﺑﺎﯾەﺗﯽ دەرﺧەﯾﻦ و ﺑﯿﻜەﯾﻨە‬ ‫ﺋﯚﭘﯚزﯾﺴﯿﯚﻧﯽ ﮔﺸﺘﯽ ﮔەل‬

‫ﺷەھﯿﺪ ﺳﯿﺮوان رەﺋﯚف‪،‬‬ ‫ھﯿﻮادارم ﺋەم ﭼﺎﻻﻛﯿەی ﻣﻦ ﺑﺒێﺘە ھﯚی ﯾەﻛێﺘﯽ ﮔەﻟەﻛەم و ﺋﺎزادی ھەر ﭼﻮار ﺑەﺷﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن‬ ‫ﺋﯚج ﺋﺎﻻن‪":‬ﻛەﻟﺘﻮری ﻧێﭽﯿﺮواﻧﯽ ﭘێﺒەﭘێ ﭘﯿﺎوی ﻛﺮد ﺑە ھەژﻣﻮوﻧﮕەرا"‬

‫ﭘەرﺗﻮوﻛﯽ"ﻛێﺸەی ﻛﻮرد و رێﮕە ﭼﺎرەی ﻧەﺗەوەی دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯿﻚ" ﭼﺎپ و ﺑ‪‬وﻛﺮاﯾەوە‬

‫ﺑەرﮔﯽ ﭘێﻨﺠەﻣﯽ ﺑەرﮔﺮﯾﻨﺎﻣەی ﻣﺎﻧﯿﻔﺴﺘﯚی ﺷﺎرﺳﺘﺎﻧﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﺑە ﻗەﻟەﻣﯽ ڕێﺒەری ﮔەﻟﯽ ﻛﻮرد ﻋﺒﺪوڵ‪ ‬ﺋﯚج ﺋﺎﻻن‬ ‫ﺑەﻧﺎوﻧﯿﺸﺎﻧﯽ"ﻛێﺸەی ﻛﻮرد و رێﮕە ﭼﺎرەی ﻧەﺗەوەی دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯿﻚ")ﻟەﻧﺎوﺑەرداﺷﯽ ژﯾﻨﻮﺳﺎﯾﺪی ﻛەﻟﺘﻮرﯾﺪا ﺑەرﮔﺮﯾﻜﺮدن ﻟە ﻛﻮردان(دا‬ ‫‪ (٦٥٠‬ﻻﭘەڕە ﭘێﻚ ھﺎﺗﻮوە‪ ،‬ﻟە ڕووی ﺗﯿﯚری و ﻛﺮدارﯾەوە زۆر ﭼەﻣﻜﯽ ھەرێﻤﯽ و ﮔەردووﻧﯽ‬ ‫ﭼﺎپ و ﺑ‪‬و ﻛﺮاﯾەوە‪ .‬ﺋەم ﭘەرﺗﻮوﻛە ﻛە ﻟە ))‪(٦٥٠‬‬ ‫ﻟە ﻧﺎواﺧﻨﯽ ﯾەﻛﺪا ﺷﯿﺪەﻛﺎﺗەوە‪ .‬راﺳﺘﯿﻨەی ﻛﻮرد ﻟە ﻣێﮋوودا ﺳەرﻟەﻧﻮێ دەﺧﺎﺗەوە ﺑەر ﮔﻔﺘﻮﮔﯚ و ﻟە ﺳەردەﻣﯽ ﻛﺎﭘﯿﺘﺎﻟﯿﺰﻣﺪا ﺑﺎﺳﯽ‬ ‫ﭘﺮﺳﯽ ﻛﻮرد و ﭼەﻣﻜﯽ ﻛﻮرد دەﻛﺎت‪ .‬ﻟە ﺑەﺷێﻜﯽ دﯾﻜەی ﺋەو ﺷﺎﻛﺎرەدا ﻣێﮋووی ﺑﺰوﺗﻨەوەی ﭘەﻛەﻛە و ﺷەڕی ﮔەﻟﯽ ﺷﯚرﺷﮕێڕی‬ ‫ﺑە ﻓﺮاواﻧﯽ ﺷﺮۆﭬە دەﻛﺎت و ﺑﺎﺳﯽ ﺑﻦ ﺑەﺳﺘﺒﻮوﻧﯽ ﺳﯚﺳﯿﺎﻟﯿﺰﻣﯽ زاﻧﺴﺘﯽ دەﻛﺎت و ﭼﺎرەﺳەری ﭘەﻛەﻛە دەﺧﺎﺗەڕوو‪ .‬ﻟەﺳەر ﺋەو‬ ‫ﺑﻨەﻣﺎﯾە ﭼﺎرەﺳەری ﻧەﺗەوەی دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﺑﯚ ﭼﺎرەﺳەری ﭘﺮﺳﯽ ﻛﻮرد ﻟە رۆژھە‪‬ﺗﯽ ﻧﺎوﯾﻦ ﭘێﺸﻜەش دەﻛﺎت‪ .‬ﭘەرﺗﻮوﻛﯽ ﭘێﻨﺠەﻣﯽ‬ ‫"ﻟە ﻧێﻮﺑەرداﺷﯽ ژﯾﻨﻮﺳﺎﯾﺪی ﻛەﻟﺘﻮرﯾﺪا ﺑەرﮔﺮﯾﻜﺮدن ﻟە ﻛﻮرد" ﻟە ﻛﺘێﺒﺨﺎﻧە و ﺑﺎزاڕەﻛﺎﻧﯽ ﺑﺎﺷﻮری ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا دەﺳﺖ دەﻛەوێ‪.‬‬

‫~‬ ‫‪Organî Rageyandinî Partî Çareserî Dîmukratî Kurdistan‬‬ ‫]‪[Jimarey: 26] [Salî: 2013‬‬

‫ﺴﺎڵی ‪ | ٣‬ژﻤﺎرﻩ ‪٢٦‬‬ ‫‪٢٠١٣/٢/٢٠‬‬

‫روژی و‪‬ت‬

‫‪Rojî Wilat‬‬

‫ﮔﯚﭬﺎرێﮑﯽ ﻣﺎﻧﮕﺎﻧەﯾە ﭘﺎرﺗﯽ ﭼﺎرەﺳەری دﯾﻤﻮﮐﺮاﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن دەرﯾﺪەﮐﺎت‬ ‫]ﺳﺎڵﯽ ‪] [٣‬ژﻣﺎرەی ‪] [٢٠١٣/٢/٢٠] [٢٦‬رێﺒەﻧﺪان ‪ ٢٧١٢‬ﮐﻮردی[ ]ﻧﺮخ‪ ١٥٠٠ :‬دﻳﻨﺎر[‬

‫ﺑﯚزان ﺗەﻛﯿﻦ‪،‬‬

‫ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﭘﯿﻼﻧﮕێڕی"‪"١٥‬ی ﺷﻮﺑﺎت ﺷﻜﺎﻧﺪﻧﯽ ﺋﯿﺮادە و‬ ‫ﺗەﺳﻠﯿﻤﮕﺮﺗﻨﯽ ﻛﻮردی ﺋﺎزاد ﺑﻮو‬ ‫رێﺒەر ﺋﯚج‬ ‫ﺋﺎﻻن ﺑﯚ‬ ‫ﺳەرﺧﺴﺘﻨﯽ دۆزی‬ ‫ﻛﻮرد"‪"٢٥‬ھەزار‬ ‫ﻻﭘەڕەی ﻧﻮﺳﯿﻮوە‬

‫ﺳەردار ﺳﺘﺎر؛‬

‫ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﭘﺎرﺗﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮات و ﺣﯿﺰﺑﯚﻛە ﻻﯾەﻧﮕﺮەﻛﺎﻧﯽ ﻟە رۆژﺋﺎوا دەﺳﺖ ﻟە‬ ‫دژاﯾەﺗﯽ ﭘەﯾەدە و ﯾەﭘەﮔە و ﺋﺎوارەﻛﺮدﻧﯽ ﺧەڵﻜەﻛەﻣﺎن ﻟە رۆژﺋﺎوا ﺑەردەن‬ ‫ﻣﺎم ھەژار‪،‬‬ ‫دەﻣﺎﻧەوێﺖ ﺋﯚﭘﯚزﯾﺴﯿﯚن ﻟە ﺑﺎزﻧەی ﺗەﺳﻜﯽ ﺣﺰﺑﺎﯾەﺗﯽ دەرﺧەﯾﻦ و ﺑﯿﻜەﯾﻨە‬ ‫ﺋﯚﭘﯚزﯾﺴﯿﯚﻧﯽ ﮔﺸﺘﯽ ﮔەل‬

‫ﺷەھﯿﺪ ﺳﯿﺮوان رەﺋﯚف‪،‬‬

‫ھﯿﻮادارم ﺋەم ﭼﺎﻻﻛﯿەی ﻣﻦ ﺑﺒێﺘە ھﯚی ﯾەﻛێﺘﯽ ﮔەﻟەﻛەم و ﺋﺎزادی ھەر ﭼﻮار ﺑەﺷﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن‬ ‫ﮔەرﯾﻼی ﺷەھﯿﺪ" ﻋەﻟﯽ ﺣﻮﺳﯿﻦ ﻋﻮﻣەر"‪،‬‬ ‫ﻧﺎﺳﺮاو ﺑە " رێﺒەر ﻛەرﻛﻮﻛﯽ"‬

‫ﺋﯚج ﺋﺎﻻن‪":‬ﻛەﻟﺘﻮری ﻧێﭽﯿﺮواﻧﯽ ﭘێﺒەﭘێ ﭘﯿﺎوی ﻛﺮد ﺑە ھەژﻣﻮوﻧﮕەرا"‬

‫ﺧﺎوەﻧﯽ ﺋﯿﻤﺘﯿﺎز‬

‫ﮐﯚﻤیﺘەی ڕاﮔەیﺎﻧﺪﻧی ‪PÇDK‬‬

‫ﺳەروﺗﺎر‬ ‫راﭘﯚرت‬

‫ﺳەرﻧﻮوﺳەر‬

‫ﭘﺮویﻦ ﺣەﺴەن ﻤﺳﺘەﻓﺎ‬

‫ﺑەڕێﻮەﺑەری ﻧﻮوﺳﯿﻦ‬ ‫ﯪرام ﮐەریﻢ ﺑﺎﺑﺎن‬

‫دەﺳﺘەی ﻧﻮوﺳەران‬ ‫ﻓەﻫﻣی ﻤﺤەﻤەد‬ ‫ﺴﯚران ﺣﺳیﻦ‬ ‫ﯪﻤیﻨﻪ ﻤﺤەﻤەد‬ ‫ﭼﻨﻮور ﻏەریﺐ‬

‫‪ ...... ٢٥‬ﺳەرﯾﻜﺎﻧﯽ‪ ،‬ﺧﻮرﻣﺎﺗﻮو و ﻛﻔﺮی ﺳ‪‬وﺗﺎن ﺑﯚ دەﻧێﺮێﺖ‬ ‫‪ ...... ٢٦‬و‪‬ﺗﯽ ‪ ....‬ﻣﺎﯾﻜەﻛﺎن‪....‬‬ ‫‪ ...... ٣٣‬ﺋەوەی ﻛﯚﻣەﻛﯽ ﭘێﻮﯾﺴﺘە؟!‬

‫ﭼﺎوﭘێﻜەوﺗﻦ‬ ‫‪ ...... ٣٧‬ﺋﯚج ﺋﺎﻻن ﻟە زﯾﻨﺪاﯾە ﺑﯚ ھێﻨﺪە ﻛﺎرﯾﮕەر؟‬ ‫‪ ...... ٢١‬ﺑﯚزان ﺗەﻛﯿﻦ‪ ،‬ﺷﻜﺎﻧﺪﻧﯽ ﺋﯿﺮادە و ﺗەﺳﻠﯿﻤﮕﺮﺗﻨﯽ ﻛﻮردی ﺋﺎزاد ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﭘﯿﻼﻧﮕێڕی ‪١٥‬ی‬ ‫ﺷﻮﺑﺎت ﺑﻮو‬ ‫‪ ...... ٢٧‬ﻣﺎم ھەژار‪ ،‬دەﻣﺎﻧەوێﺖ ﺋﯚﭘﯚزﯾﺴﯿﯚن ﻟە ﺑﺎزﻧەی ﺗەﺳﻜﯽ ﺣﺰﺑﺎﺑەﺗﯽ دەرﺑﺨەﯾﻦ و ﺑﯿﻜەﯾﻨە‬ ‫ﺋﯚﭘﯚزﯾﺴﯿﯚﻧﯽ ﮔﺸﺘﯽ ﮔەل‬

‫ﻜﺎردۆ ﻋەﻠیﺎﻠی‬

‫ژﻣﺎرەی ﻣﺘامﻧﻪ‬

‫ﺑﯚ ﭘەیﻮەﻧﺪی ﮔﺮﺗﻦ‬ ‫‪www.PCDK.org‬‬ ‫‪Roji_Wilat@yahoo.com‬‬ ‫ﻧﺎو ﻧیﺷﺎن‬ ‫ﮐەرﮐﻮک‪ ،‬ﺑەراﻤﺒەر یﺎﻧەی وەرزﺸی ﮐەرﮐﻮک‬

‫‪ ...... ٣‬ﺷەھﯿﺪ ﭬﯿﺎن ﻧﻤﻮﻧەی ژﻧﯽ ﺷﯚڕﺷﮕێڕ و ﺋﺎزادﯾﺨﻮاز ﺑﻮو‬ ‫‪ ...... ٩‬ﺑﯚ ﺋەوەی ﭘﺮﺳﯽ ﻛﻮرد ﺑە ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻧەﻛﺮێﺖ ﭘﯿﻼﻧﮕێﺮی ‪١٥‬ی ﺷﻮﺑﺎت ﭘێﻜﮫﺎت‬ ‫‪ ...... ١٢‬ﺋﺎﯾﺎ ﭘﯿﻼﻧﮕێڕی ﺋﺎﻣﺎﻧﺠەﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚی ﭘێﻜﺎوە؟!‬ ‫‪ ...... ١٦‬ﻟە ﻣێﮋووی ﻛﻮردان و ﺑﺰوﺗﻨەوەﻛﺎﻧﯿﺪا‪ ،‬ﺑە ﺋەﻧﺪازەی ﭘەﻛەﻛە ﻛەس رووﺑەرووی ﭘﯿﻼﻧﮕێڕی‬ ‫ﻧەﺑﻮوﺗەوە‬ ‫‪ ...... ٣٤‬ﺋﺎﻣﺎﻧﺞ ﻟە داﻣەزراﻧﺪﻧﯽ ﭘﺎرﺗﯽ ﭼﺎرەﺳەری ﺑەﺟێﻜﺮدﻧﯽ زﻣﺎﻧﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻟە ﺷﻮێﻦ زﻣﺎﻧﯽ‬ ‫ﺑﺮﯾﻨﺪارﻛﺮدن و رەﺗﻜﺮدﻧەوەﯾە‬ ‫‪ ...... ٣٨‬ﺷەھﯿﺪاﻧﯽ ﭘێﺸەﻧﮕﯽ ﺗێﻜﯚﺷﺎﻧﯽ ﻧەﺗەوەی دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯿﻚ‬

‫وﺗﺎر‬

‫دﯾﺰاﯾﻦ‬

‫‪٤٤٦‬‬

‫‪ ......٢‬ﻟە )‪(١٥‬ی ﺷﻮﺑﺎﺗﺪا ﺑﺎﻧﮕﯽ ﺋﺎزادی ﺑﯚ رێﺒەر ﺋﺎﭘﯚ ﺑەرزﺗﺮ ﺑﻜەﯾﻨەوە‬

‫‪ ...... ٢٩‬ﺳەردار ﺳﺘﺎر‪ ،‬ﺗﺎﻛﯚ ﺋەﻣڕۆ ﻻﯾەﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺑﺎﺷﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎن ھەڵﻮێﺴﺘﯿﺎن ﻟەﻣەڕ ﺷﯚڕﺷﯽ رۆژﺋﺎوا روون ﻧﯿﯿە‬

‫ژﻧﺎن‬ ‫‪ ...... ٤١‬ﺷەھﯿﺪ ﭬﯿﺎن ﺑە ﭼﺎﻻﻛﯿەﻛەی ﺧﻮاﺳﺘﯽ ﭘﯿﻼﻧﮕێﺮی ‪١٥‬ی ﺷﻮﺑﺎت ﻣﺎﯾەﭘﻮچ ﺑﻜﺎﺗەوە‬ ‫‪...... ٤٣‬ﻛەﻟﺘﻮری ﻧێﭽﯿﺮواﻧﯽ ﭘێﺒەﭘێ ﭘﯿﺎوی ﻛﺮد ﺑە ھەژﻣﻮوﻧﮕەرا‬

‫ﺳەروﺗﺎر‬

‫‪٢‬‬

‫]~[‬ ‫] ﺴﺎڵی دووەم [ ] ‪ ] [ ٢٠١٣/١/٢٠‬ژﻤﺎرﻩ ‪[٢٥‬‬

‫‪Roji_Wilat@yahoo.com‬‬

‫ﻟە )‪(١٥‬ی ﺷﻮﺑﺎﺗﺪا ﺑﺎﻧﮕﯽ ﺋﺎزادی ﺑﯚ رێﺒەر ﺋﺎﭘﯚ‬ ‫ﺑەرزﺗﺮ ﺑﻜەﯾﻨەوە‬ ‫ﺷﺮۆﭬﻪی ﺳﯿﺎﺳﯽ‬

‫)‪(14‬ﺳــــﺎڵ ﺗێﺪەﭘەڕێﺖ‬ ‫ﺑـــەﺳـــەر ﭘــﯿــﻼﻧــﮕــێــڕی‬ ‫ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ ﻟە ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯽ‬ ‫رێــﺒــەر ﺋــﯚج ﺋــﺎﻻﻧــەوە ﻟە‬ ‫ﺑەراﻣﺒەر ﻧەﺗەوەی ﻛﻮردی‬ ‫ﺋﺎزادﯾﺨﻮازەوە‪ ،‬ﺑێﮕﻮﻣﺎن ﻟە‬ ‫ﮔەڵ ﺷەرﻣەزارﻛﺮدﻧەوەی‬ ‫ھــەﻣــﺎﻧــﻜــﺎت ﺟــﺎرێــﻜــﺘــﺮ‬ ‫ھەڵﺴەﻧﮕﺎﻧﺪﻧەوەی و ﺑﯿﻨﯿﻨﯽ‬ ‫دوورﯾــەﻛــﺎﻧــﯽ‪ ،‬ھــەروەھــﺎ‬ ‫ﺗێﻜﯚﺷﺎن ﻟە ﺑەراﻣﺒەری‬ ‫و ﭘــەﺳــەﻧــﺪ ﻧــەﻛــﺮدﻧــﯽ‬ ‫و رووﺑـــەڕووﺑـــﻮوﻧـــەوەی‬ ‫ﺋەواﻧەش وەك ﺋەرﻛێﻜﯽ‬ ‫ﻧەﺗەوەﯾﯽ و دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ‬ ‫ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﺳەﯾﺮ ﺑﻜﺮێﻦ‪،‬‬ ‫ﭼــﻮﻧــﻜــە ﭘــﯿــﻼﻧــﮕــێــڕی‬ ‫ﮔەﯾﺸﺘﯚﺗە ﺋﺎﺳﺘێﻚ ﺋﯿﺘﺮ ﺑێ‬ ‫واﺗﺎﺑﻮوە و ﺗﻮاﻧﻜﺎری ﺋەوەی‬ ‫ﻧەﻣﺎوە ﭼﯿﺘﺮ رێﺒەر ﺋﯚج‬ ‫ﺋﺎﻻن ﺑﺨﺎﺗە ﻧﺎوﺧﯚی‪ ،‬ﺑێﮕﻮﻣﺎن‬ ‫ﺋەﻣەش ﺗێﻜﯚﺷﺎن و ﺑەرﺧﻮداﻧﯽ رێﺒەر ﺋﺎﭘﯚ ﻟە‬ ‫زﯾﻨﺪان‪ ،‬ﻟە رێﮕﺎی ﺑەرﺧﻮداﻧﯿەﻛﯽ ھﺰری‪ ،‬ﻓەﻟﺴەﻓﯽ‬ ‫و ﺋﺎﯾﺪﯾﯚﻟﯚژی ﭼڕ ﻛﺮدەوە‪ ،‬ھەروەھﺎ ﻟە ﺋﺎﯾﺪﯾﯚﻟﯚژﯾﺎ‬ ‫و ﺳﯿﺴﺘەﻣێﻜﺪا ﻛەﻧﺎﻟﯿﺰەی ﻛﺮد و وەك دﯾﺎرﯾەك‬ ‫ﺑەﻧﺎوی ﻛﯚﻧﻔﺪراﻟﯿﺰﻣﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﭘێﺸﻜەﺷﯽ‬ ‫ﻛﯚﻣەڵﮕﺎی ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﻛﺮد‪ ،‬ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧێﻜﯽ ﺋﺎزاد‬ ‫و دﯾﻤﻮﻛﺮات و ﯾەﻛﺴﺎﻧﯽ ﻛﺮدە ﺋﺎﻣﺎﻧﺞ و ھەوڵەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﮔﺮێﺪان ﺑە ﻛﯚﻣەڵﮕﺎﯾەﻛﯽ ﺋــﺎزاد و ﯾەﻛﺴﺎن‪.‬‬ ‫ﺑێﮕﻮﻣﺎن ﺑەرﺧﻮداﻧە ﻣەزﻧەﻛەی ﺋﯿﻤﺮاﻟﯽ ﻟە ﻻﯾەن‬ ‫ﮔەﻟەوە ﺑێ وە‪‬م ﻧەﺑﻮوە‪ ،‬ﻟە رۆژی ﯾەﻛەﻣەوە‬ ‫ﻛە دەﻛﺎﺗە )‪(15‬ی ﺷﻮﺑﺎﺗﯽ )‪ (1999‬ﺗﺎ ﺋەﻣڕۆ‬ ‫ﻟە ﮔەڵ دەﯾــﺎن ﭼﺎﻻﻛﯽ ﮔﯿﺎﻧﺒﺎزی و ﺧﯚﻛﺮدﻧە‬ ‫ﻣﯚم ﻟە دەوری ﺋﯿﻤﺮاﻟﯽ‪ ،‬ھەﻣﺎﻧﻜﺎت ﺑە ﻣﯿﻠﯿﯚﻧﺎن‬ ‫ﻣﺮۆﭬﯽ ﺋﺎزادﯾﺨﻮازی ﻛﻮرد ﺷەو و رۆژﯾﺎن داﻧﺎوەﺗە‬ ‫ﺳەرﯾەك‪ ،‬ﻟە ﻻﯾەﻛﺘﺮ ﻛــﻮڕان و ﻛﭽﺎﻧﯽ ﮔەرﯾﻼ‬ ‫ﺑێﻮﭼﺎﻧﺒﻮون ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﺳﺎڵﯽ ﭘﺎر ﮔەورەﺗﺮﯾﻦ‬ ‫ﺋﯚﭘەراﺳﯿﯚﻧﯽ ﺷﯚڕﺷﮕێڕﯾﺎن ﺑەﻧﺎوی ﺷەڕی‬ ‫ﮔەﻟﯽ ﺷﯚڕﺷﮕێڕی ﻧﯿﺸﺎﻧﺪا‪ ،‬ھەروەھﺎ زﯾﻨﺪاﻧﯿﺎن‬ ‫ﺑەﻧﺪﯾﺨﺎﻧەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻛﺮدە ﻣەﯾﺪاﻧﯽ ﺗێﻜﯚﺷﺎن و )‪(68‬‬ ‫رۆژ ﻛەوﺗﻨە ﻣﺎﻧﮕﺮﺗﻨﯽ ﺑێ ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﻟە ﺧﻮاردن‪،‬‬ ‫ﺋەﻣﺎﻧە ﻟە ﺳﺎڵﯽ راﺑـــﺮدوودا ﮔەﯾﺸﺘﻨە ﺋﺎﺳﺘﯽ‬ ‫ھەرەﺑەرز ﯾﺎن وەك ﺑڵێﯿﻦ ﺋەی دوژﻣﻦ و داﮔﯿﺮﻛەر‪،‬‬ ‫ﺋەی ﭘﯿﻼﻧﮕێڕان و زڵﮫێﺰەﻛﺎن‪ ،‬ﺋﯿﺘﺮ ﺋێﻤە وەك‬ ‫ﮔەﻟﯽ ﻛﻮرد ﻟە ھﯿﭻ ﺷﻮێﻨێﻚ و ﺑە ھﯿﭻ رەﻧﮕێﻚ‬ ‫ﮔﯚﺷەﮔﯿﺮی و ﻟە زﯾﻨﺪان ﻣﺎﻧەوەی رێﺒەراﯾەﺗﯿﻤﺎن‬

‫ﭘەﺳﻨﺪ ﻧﺎﻛەﯾﺎن‪ ،‬ﺑەڕاﺳﺘﯿﺶ دروﺷﻤﯽ ﯾﺎن ﺋﺎزادی‬ ‫ﯾﺎن ﺋﺎزادﯾﺎن ﻟە ﻛــﺮداردا ﺟێﺒەﺟێﻜﺮد‪ .‬ﺋەﻣەش‬ ‫وای ﻛﺮدوە ﻛە ﺋەﻣڕۆ زۆرﺗﺮﯾﻦ رۆژەڤ و زﯾﺎﺗﺮﯾﻦ‬ ‫ﻧﺮﺧﺎﻧﺪن ﻟە ﭘــﺮس و رۆﻟــﯽ ﺋﯿﻤﺮاﻟﯽ ﺑﻜﺮێﺖ‪.‬‬ ‫ﻟە ﺋەﻣڕۆﻛە ﻛە دﯾﺪار و داﻧﻮﺳﺘﺎﻧﯽ راﺳﺘەوﺧﯚ ﻟە‬ ‫ﮔەڵ رێﺒەر ﺋﺎﭘﯚ ﺑەڕێﻮە ﺋەﭼﻦ‪ ،‬ﻟە ﮔەڵ ﺋەوەی‬ ‫ﻣﻮژدەﺑەﺧﺸە‪ ،‬ھەﻣﺎﻧﻜﺎت ﻣەﺗﺮﺳﯿﺪارﯾﺸە‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە‬ ‫ﺗﺎ ﺋێﺴﺘﺎ ﻧﯿﺎزی دەوڵــەت و ﺣﻜﻮﻣەﺗﯽ ﺋﺎﻛەﭘە‬ ‫دﯾﺎرﻧﯿﯿە‪ ،‬وەك ﺑﯿﻨﯿﻤﺎن رۆژاﻧﯽ )‪ 9‬و‪(10‬ی ﺋەم‬ ‫ﻣﺎﻧﮕەش ﻓڕۆﻛە ﺟەﻧﮕﯿەﻛﺎﻧﯽ دەوڵەﺗﯽ ﺗﻮرك ﻟە‬ ‫ﺧﺎﻛﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﯚﻣﺒﺎراﻧﯿﺎن ﻛﺮد و‬ ‫زەرەر و زﯾﺎﻧﯽ ﻣﺎدی زۆری ﮔەﯾﺎﻧﺪ ﺑە ھﺎو‪‬ﺗﯿﺎن‬ ‫و ﻧﺎوەﻧﺪی ﻛەﻟﺘﻮری ﮔەﻧﺠﺎﻧﯽ دەﭬەری ﻗەﻧﺪﯾﻞ‪،‬‬ ‫ﺋەﻣەش ﺑەﺑﯿﺎﻧﻮی ﻟێﺪان ﻟە ﺑﻨﻜەﻛﺎﻧﯽ ﮔەرﯾﻼ‬ ‫ﻟە دەرەوەی ﺳﻨﻮر‪ ،‬ﺑﯚﯾە ﻧﺎﺗﻮاﻧﯿﻦ وا ﺑەﺋﺎﺳﺎﻧﯽ‬ ‫ﺑﺎوەڕﻛەﯾﻦ ﺑە دەوڵــەت و رژێﻤﯽ ﺗــﻮرك‪ ،‬ﻟە‬ ‫ﻻﯾەﻛﯿﺘﺮﯾﺶ ﻧﺎﺗﻮاﻧﯿﻦ ﺋەوەش ﭘەﺳﻨﺪﻛەﯾﻦ ﻛە ﺋەم‬ ‫ﻗﯚﻧﺎﺧە ﻟە ﻣﯿﮫﺮەﺑﺎﻧﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿەوەﯾە‪ ،‬ﯾﺎن‬ ‫ﺋەوان ﺑﺎﺷﺘﺮن ﻟە رژێﻤە ﻋەﻟﻤﺎﻧﯿە ﺗﻮﻧﺪڕەوەﻛﺎﻧﻦ‪.‬‬ ‫ﻧﻮێﻨەر و رێﺒەری ﺋێﻤە رێﺒەر ﺋﯚﺟەﻻﻧە‪ ،‬ﺑﯚﯾە‬ ‫ھەرﭼﯽ ﺋەو ﺑڵێ ﺋەو ﺋێﻤە ﺋﺎراﺳﺘە ﺋەﻛﺎت‪،‬‬ ‫ھەﻣﺎﻧﻜﺎت ﺋەوەی ﻟە ﺳەﻧﮕەر داﯾە و زۆر ﺑﺎﺷﯿﺶ‬ ‫ﺋــەو رژێــﻢ و دەﺳــە‪‬ﺗــە ﺋەﻧﺎﺳێ ﺑﺰووﺗﻨەوەی‬ ‫ﺋﺎزادﯾﺨﻮازی ﮔەﻟﯽ ﻛﻮرد ﺑە راﺑەراﯾەﺗﯽ ﻛەﺟەﻛەﯾە‪،‬‬ ‫ﺑﯚﯾە ھەرﭼﯽ ﺋەو ﺑڵێ ﺋەوە راﺳﺘﯽ ﻗﯚﻧﺎﺧەﻛەﯾە‪.‬‬ ‫ھەﻧﺪێﻚ ﻛەس و ﻻﯾــەن چ ﻟە ﺑﺎﺷﻮور ﯾﺎن ﻟە‬ ‫ﺑﺎﻛﻮر و ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﻟە رێﮕﺎی راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧەﻛﺎﻧەوە ھەﻣﻮو‬ ‫ﻗﯚﻧﺎﺧەﻛەﯾﺎن ﺗەواو ﻛﺮدوە‪ ،‬دواﯾﻦ ﭘڕوﭘﺎﮔەﻧﺪەﺷﯿﺎن‬ ‫ﮔﻮوﺗﯿﺎن"ﺑەڕێﺰ ﺋﯚﺟەﻻن و ﺑەرﭘﺮﺳﺎﻧﯽ ﭘەﻛەﻛە‬ ‫ﻟە ﮔەڵ ﺑەرﭘﺮﺳﺎﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ‪ ،‬ﻟە ھەوﻟێﺮ ﭘێﻜەوە‬ ‫داﻧﯿﺸﺘﻮون و ﮔﻔﺘﻮﮔﯚﯾەﻛﺎن ﺑەڕێﻮە ﺋەﭼﻦ‪ ،‬ﻟە ﮔەڵ‬ ‫ﺋەوەی ھﯿﭻ ﺑﻨەﻣﺎﯾەﻛﯽ راﺳﺘﯽ ﻧەﺑﻮو ھەﻣﺎﻧﻜﺎت ﺋەو‬ ‫ﺟﯚرە ﭘڕوﭘﺎﮔەﻧﺪاﻧە وەك ﻧﺎوەﻧﺪێﻜﯽ ﺷەڕی ﺗﺎﯾﺒەت‬ ‫ﺑەڕێﻮە دەﭼﻦ ﺑﯚ ﺳﻮوك ﻧﯿﺸﺎﻧﺪاﻧﯽ ﻗﯚﻧﺎﺧەﻛە‬ ‫و ﮔﻔﺘﻮﮔﯚﻛﺎن ﺑەﺋﺎراﺳﺘەﯾەﻛﯿﺘﺮ ﭘێﻨﺎﺳەﻛﺮدن‪.‬‬ ‫ﻟەﺑەرﺋەوەی وردەﻛﺎرﯾەﻛﺎﻧﯽ ﻗﯚﻧﺎﺧەﻛە ﺑﺎش‬ ‫دﯾﺎرﻧﯿﻦ‪ ،‬ھەﻣﺎﻧﻜﺎت ﻧﯿﺎز و ھەوڵەﻛﺎﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎش‬ ‫زۆر ﭘــﺎك ﻧﯿﻦ‪ ،‬ﺑﯚﯾە ﻧــﺎﻛــﺮێ ﺑــەﺳــﺎدەﯾــﯽ و‬ ‫ﺳﺎوﯾﻠﻜەﯾەوە ھەﻣﻮو ﺷﺘێﻚ ﺑﺎوەڕ ﺑﻜەﯾﻦ‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە‬ ‫ھێﺸﺘﺎ ﻛﺮدار و ﻗﺴە ﺑەﯾەك ﺋﺎراﺳﺘەدا ﻧﺎڕۆن‪.‬‬ ‫دواﯾﻦ ﻟێﺪواﻧﯽ ﺳەرۆﻛﯽ و‪‬ﺗە ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﺋەﻣﺮﯾﻜﺎ ﺑــﺎراك ﺋﯚﺑﺎﻣﺎ ﺟێﮕﺎی ﺗێڕاﻣﺎﻧە‪ ،‬ﺑﯚ‬ ‫ﺟﺎری ﯾەﻛەﻣە ﺋەﻣﺮﯾﻜﺎ ﭘﺸﺘﮕﯿﺮی داﻧﻮﺳﺘﺎن و‬ ‫دﯾﺎﻟﯚﮔﯽ ﻛﻮرد و ﺗﻮرك ﺋەﻛﺎت‪ ،‬ﺑێﮕﻮﻣﺎن وەك‬ ‫ﻧﺰﯾﻜﺒﻮوﻧێﻜﯽ ﮔﺮﻧﮓ ھەڵﺴەﻧﮕﺎﻧﺪﻧﯽ ﮔﺮﻧﮕە‪،‬‬ ‫ﺑە‪‬م ﺋەﺑێ دووڕووی ﺋەﻣﺮﯾﻜﺎش ﺑﺒﯿﻨﯿﻦ‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە‬

‫ﺋەﮔەر ﺑەڕاﺳﺖ ﭘﺸﺘﮕﯿﺮی ﺋﺎﺷﺘﯿە ﺑﺎ ﭘەﻛەﻛە ﻟە‬ ‫ﻟﯿﺴﺘﯽ رێﻜﺨﺮاوە ﺗﯿﺮۆرﯾﺴﯿەﻛﺎن دەرﺧﺎ و ﺗﺎواﻧﯽ‬ ‫ﭘﯿﻼﻧﮕێڕﯾﺶ ﻗەﺑﻮڵﻜﺎت و رەﺧﻨە ﻟەﺑەراﻣﺒەر‬ ‫ﮔەﻟﯽ ﻛﻮرد ﺑــﺪات‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە ﺋــەوەی ﭘﯿﻼﻧﮕێڕی‬ ‫ﺳــەر ﺑەڕێﺰ ﺋــﯚج ﺋﺎﻻﻧﯽ رێﻜﺨﺴﺖ و ﭘﯿﺎدەی‬ ‫ﻛﺮد و ھەﻣﻮو ﺋەوروﭘﺎی داﺧﺴﺖ ﺑەڕووی ﺋﯚج‬ ‫ﺋﺎﻻﻧەوە ﺋەوە ﺳﯽ ﺋﺎی ﺋەی ﺑﻮو‪ ،‬ﺑﯚﯾە ﻧﺎﺗﻮاﻧﻦ‬ ‫ﺑە ﻟێﺪواﻧێﻚ ھەﻣﻮوﺷﺘێﻜﻤﺎن ﻟەﺑﯿﺮ ﺑﺒەﻧەوە‪.‬‬ ‫ﻟە ﺑەراﻣﺒەر )‪(15‬ی ﺷﻮﺑﺎت و ﺋەو ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﺎﻧەی‬ ‫ﺋــەﻣــڕۆ ﻟــە ﮔــﯚڕەﭘــﺎﻧــەﻛــەدا ھــەﯾــە‪ ،‬ﭘێﻮﯾﺴﺖ‬ ‫دەﻛﺎت ﺑەرﭘﺮﺳﺎن و ﺳﯿﺎﺳەﺗﻤەداراﻧﯽ ﺑﺎﺷﻮری‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺶ رۆڵﯽ ﭘﯚزەﺗﯿﻒ ﺑﺒﯿﻨﻦ‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە‬ ‫ھەﻧﺪێﻚ ﻻﯾەن ﻟە ﺳﺎڵﯽ )‪ (1998‬و )‪(1999‬‬ ‫رۆڵێﻜﯽ ﺧﺮاﭘﯿﺎن ﺑﯿﻨﯽ‪ ،‬ھەﺗﺎ رێﮕﺎﯾﺎن ﻧەدا‬ ‫ﺟەﻣﺎوەری ﻧﺎڕازی ﺧﯚﭘﯿﺸﺎﻧﺪان ﺑﻜﺎت ﺑەراﻣﺒەر‬ ‫ﺋەو ﻧﺎﺣەﻗﯿەی ﻟە ﮔەﻟەﻛەی ﻛﺮاﺑﻮو‪ ،‬ﺋەﺑێ ھەﻧﺪێﻚ‬ ‫ھﯚﻛﺎر ﺷەڕی ﻧﺎوﺧﯚی ﺋەو ﻛﺎت ﺑێ‪ ،‬ﺑە‪‬م ﺑەﺷێﻜﯽ‬ ‫ﺳەرەﻛﯽ ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ رێﻜەوﺗﻨﯽ واﺷﻨﺘﯚﻧﯽ )‪(1998‬‬ ‫ﺑﻮو‪ ،‬ﺑەھەﻣﺎﻧﺸێﻮە ﻟە ﻣﺎوەی ﺋەو )‪ (14‬ﺳﺎڵەی‬ ‫راﺑﺮدوو زۆرﺗﺮﯾﻦ دژە ﭘڕوﯾﺎﮔەﻧﺪە و ھەوڵﯽ ﺑەﺗەﻧﮫﺎ‬ ‫ھێﺸﺘﻨەوەی ﺑەڕێﺰ ﺋﯚج ﺋﺎﻻﻧﯿﺎﻧﺪا‪ ،‬ھێﺸﺘﺎش‬ ‫ھێﺰە ﺋﯿﺴﻼﻣﯿەﻛﺎن ﺋەو ﻗﯚﻧﺎﺧە ﺑە ﺋﺎزاﯾەﺗﯽ و‬ ‫دەﺳﺘﭙێﺸﺨەری ﺋەردۆﻏﺎن و ﺋﺎﻛەﭘە ﺋەﺑﯿﻨﻦ‪،‬‬ ‫ﺋەواﻧە ﻻوازی ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ ﺑﺎﺷﻮری ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﻦ‪ ،‬ﻟە‬ ‫ﮔەڵ ﺋەوەی ﻟە ﻧﺎوﺧﯚ‪ ،‬ھەﻣﺎﻧﻜﺎت ﻟە ﮔەڵ ﺑەﻏﺪاش‬ ‫ﻧﺎﻛﯚﻛﯿەﻛﺎن زۆر ﭼڕﺑﻮﻧەﺗەوە و ﺑﺎﺟەﻛەﺷﯽ ﺧەڵﻜﯽ‬ ‫ﺟێﮕﺎ ﻧﺎﻛﯚﻛﯽ ﻟەﺳەرەﻛﺎن‪ ،‬ﯾﺎن راﺳﺘﺮە ﺑڵێﯿﻦ‬ ‫ﺧەڵﻜﯽ ﻛەرﻛﻮك ﺋەﯾﺪات‪ ،‬ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﺗەﻗﯿﻨەوە و‬ ‫ھێﺮﺷەﻛﺎﻧﯽ دواﯾﯽ ﻟە ﻛەرﻛﻮك و ﺧﻮرﻣﺎﺗﻮو ﺋەو‬ ‫راﺳﺘﯿە ﭘﺸﺘڕاﺳﺖ ﺋەﻛەﻧەوە‪ .‬ﺑﯚﯾە ﺋەوەی ﺋەﻣڕۆ‬ ‫ﮔﺮﻧﮕە ﺋەوﯾﺶ"ﭘێﺶ ﺋەوەی ﺑەڵێ ﻧﯿﺸﺎﻧﺒﺪەﯾﻦ ﺑﯚ‬ ‫ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ دەوڵەﺗە ﺳەردەﺳﺘەﻛﺎن‪ ،‬ﺑﺎ ﭘﺸﺘﮕﯿﺮی‬ ‫ﺳﯿﺎﺳەت و ھەوڵە ﻧﯿﺸﻤﺎﻧﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن‬ ‫ﺑﻜەﯾﻦ‪ ،‬ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﻟە ﺑﺎﻛﻮر و رۆژﺋﺎوا‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە ﺋەﮔەر‬ ‫ﭘﺮﺳﯽ ﻛﻮرد ﻟەو ﭘﺎرﭼﺎﻧەش ﺑەرەو ﭼﺎرەﺳەری‬ ‫ﭼﻮو ﺑێﮕﻮوﻣﺎن ﺋەﺑێﺘە ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯿەﻛﯽ ﮔەورە ﺑﯚ‬ ‫ﺳﯿﺎﺳەﺗەﻛﺎﻧﯽ ﺑﺎﺷﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎن‪ ،‬ﺑەواﺗﺎﯾەﻛﯽ‬ ‫ﺗﺮ ﺋەﮔەر ﻛﻮرد ﻟە ﭘﺎرﭼەﻛﺎﻧﯿﺘﺮﯾﺶ ﺑەھێﺰ ﺑێﺖ‪،‬‬ ‫ﺋەوا ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ ﻛﻮردی ﻟەم ﭘﺎرﭼەﯾەش ﺑەھێﺰ‬ ‫ﺋەﺑێﺖ‪ ،‬ﺑﯚﯾە ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮرد ﻟە‬ ‫ﺑﺎﺷﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑە ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ و ﻋەﻟﻤﺎﻧﯿەوە‪،‬‬ ‫ﺋﺎراﺳﺘەی ﺳﯿﺎﺳەﺗەﻛەﯾﺎن ﺑﮕﯚڕن ﺑەرەو ﭘﺸﺘﮕﯿﺮی‬ ‫ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ‪ ،‬ﺋەﻣەش ﻟە ﮔەڵ ﺧﯚی‬ ‫ﯾەﻛێﺘﯽ و ﯾەﻛڕﯾﺰی ﻛﻮرد ﻟە ﮔەڵ ﺧﯚی دێﻨێ‬ ‫و ﺋﺎزادی ﺑەڕێﺰ ﺋﯚج ﺋﺎﻻﻧﯿﺶ ﻧﺰﯾﻜﺘﺮ ﺋەﻛﺎﺗەوە‪.‬‬

‫‪Roji_Wilat@yahoo.com‬‬

‫]~[‬ ‫] ژﻤﺎرﻩ ‪ ] [ ٢٠١٣/١/٢٠ ] [٢٥‬ﺴﺎڵی دووەم [‬

‫‪٣‬‬

‫راﭘﯚرت‬

‫ﺷەھﯿﺪ ﭬﯿﺎن ﻧﻤﻮﻧەی ژﻧﯽ ﺷﯚڕﺷﮕێڕ و ﺋﺎزادﯾﺨﻮاز ﺑﻮو‬ ‫ﻟە ﺷﺎر و ﺷﺎرۆﭼﻜەﻛﺎﻧﯽ ﺑﺎﺷﻮری ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﯾﺎدی ﭼﺎﻻﻛﯿﯿە ﮔﯿﺎﻧﺒﺎزﯾەﻛەی ﺷەھﯿﺪ ﭬﯿﺎن ﻛﺮاﯾەوە‬ ‫ﺋﺎ‪ /‬رۆژی و‪‬ت‬

‫ﻟەﯾﻼ واﻟﯽ ﺣﺴێﻦ‪ ،‬ﻧﺎﺳﺮاو ﺑە " ﭬﯿﺎن‬ ‫ﻛﺎرۆخ" ﻛێﯿە؟‬ ‫ﻟەﯾﻼ واﻟﯽ ﺣﺴێﻦ ﻧﺎﺳﺮاو ﺑە ﭬﯿﺎن ﺟﺎف ﻟە رۆژی‬ ‫)‪(٢٠٠٦/٢/٢‬دا ﻟە ﭼﯿﺎی ﺣەﻓﺘﺎﻧﯿﻦ‪ ،‬ﺑە ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ‬ ‫ﺷەرﻣەزارﻛﺮدﻧﯽ ﮔەﻟەﻛﯚﻣەی ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ دژی‬ ‫ﮔەﻟەﻛەﻣﺎن ﻟە ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯽ رێﺒەری ﮔەﻟﯽ ﻛﻮرد‬ ‫ﻋەﺑﺪوڵ‪ ‬ﺋــﯚج ﺋﺎﻻﻧﺪا ﭼﺎﻻﻛﯿﯿەﻛﯽ ﮔــەورە و‬ ‫واﺗﺎداری ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪا‪.‬‬ ‫ﻟەﯾﻼ واﻟﯽ ﺣﻮﺳێﻦ ﻧﺎﺳﺮاو ﺑە "ﭬﯿﺎن ﺟﺎف"و‬ ‫"ﭬﯿﺎن ﻛﺎرۆخ" و "ﭬﯿﺎن ﺳﯚران" ﻟە ﺳﺎڵﯽ "‪"١٩٨١‬‬ ‫ﻟە ﺷﺎری ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﭼﺎوی ﺑەژﯾﺎن ھەڵﮫێﻨﺎوە‪ ،‬ھەر‬ ‫ﻟەم ﺷﺎرەدا ﻗﯚﻧﺎﺧەﻛﺎﻧﯽ ﺳەرەﺗﺎﯾﯽ و ﻧﺎوەﻧﺪی‬ ‫ﺧﻮێﻨﺪووە و ﯾەﻛێﻚ ﺑﻮوە ﻟە ﺧﻮێﻨﺪﻛﺎرە دﯾﺎر و‬ ‫ھەڵﻜەوﺗﻮوەﻛﺎﻧﯽ ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧە و ھەﻣﯿﺸە ﻧﻤﻮوﻧە‬ ‫ﺑــﻮوە ﺑﯚ ھﺎوڕێﻜﺎﻧﯽ‪ .‬ﺷەھﯿﺪی ﻧەﻣﺮ ھەر ﻟە‬ ‫ﻣﻨﺪاڵﯿﯿەوە دەرﻛﯽ ﺑەزوڵﻢ و ﺳﺘەﻣﯽ ﺳﯿﺴﺘەﻣﯽ‬ ‫ﻛﯚﻣە‪‬ﯾەﺗﯽ ﻛــﺮدووە و ﭘێﯽ ﭘەﺳﻨﺪﻧەﻛﺮاوە‪،‬‬ ‫ھەرﺑﯚﯾە ھەﻣﯿﺸە رووﺑەڕووی ﺋەو ﺋەﻗڵﯿﯿەﺗە ﻛﯚﻧە‬ ‫ﺑﯚﺗەوە ﻛە ژﻧﯽ ﻛﯚﺗﮕﯿﺮ و ﺑێ ﺋﯿﺮادە ﻛﺮدووە‪.‬‬ ‫ﻟە ﺋﺎﻛﺎﻣﺪا ھەرﭼەﻧﺪە ﯾەﻛێﻚ ﺑﻮوە ﻟە ﺧﻮێﻨﺪﻛﺎرە‬ ‫ھــەرە زﯾــﺮەك و زرﻧﮕەﻛﺎن و ھەﻣﻮو ﺳﺎڵ ﻟە‬ ‫ﯾەﻛەﻣﯿﻨەﻛﺎن ﺑــﻮوە‪ ،‬ﺑــە‪‬م ﺧﻮێﻨﺪن ﻧﺎﺗﻮاﻧێ‬ ‫ﭘەی ﺑە ﺧەﯾﺎڵ و ﺧەوﻧە ﺋﺎزادﯾﺒەﺧﺸەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﺑﺒﺎت‪ ،‬ﺋﯿﺪی ﻟە ﻣﯿﺎﻧەی ﻟێﮕەڕﯾﻨە ﻗﻮوڵەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﺑﯚ ﺗﺮوﺳﻜﺎﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺋــﺎزادی ﻟە ﺑەھﺎری ﺳﺎڵﯽ‬ ‫)‪(١٩٩٧‬دا دەﺳﺘﺒەرداری ﺧﻮێﻨﺪن دەﺑێﺖ و‬ ‫ﺑەﺷﺪاری رﯾﺰەﻛﺎﻧﯽ ﭘﺎرﺗﯽ ﻛﺮێﻜﺎراﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن‬ ‫ﭘەﻛەﻛە دەﺑێﺖ‪.‬‬ ‫وەك ھﺎوڕێﯿﺎﻧﯽ ﺑﺎﺳﯽ ﻟێﻮە دەﻛەن ﻟە ﻣﺎوەﯾەﻛﯽ‬ ‫زۆر ﻛــﻮرﺗــﺪا ﻟــە ﻣﯿﺎﻧەی ﭘــــەروەردە و ﺧﯚ‬ ‫ﭘەروەردەﻛﺮدﻧﺪا ﺑەﺷێﻮەﯾەﻛﯽ زاﻧﺴﺘﯽ دەرك‬ ‫ﺑەراﺳﺘﯿﻨەی ﻛﯚﻣەڵﮕﺎ و ﻛەﺳێﺘﯽ ژن دەﻛﺎت و‬ ‫وزە و ﺗﻮاﻧﺴﺘﯽ ﺷــﺎراوەی زﯾﺎﺗﺮ دەردەﻛەوێﺘە‬ ‫ڕوو و ﺑەﺟﯚش و ﺧﺮۆﺷێﻜﯽ ﻣەزﻧەوە ﺑەﺷﺪاری‬ ‫ﭘەروەردە و ژﯾﺎن و ﭼﺎﻻﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ژﯾﺎن دەﺑێﺖ‪.‬‬ ‫ھەر ﻟەﺳەر داﺧﻮازی و ﭘێﺪاﮔﺮی ﺧﯚی ﮔﯚڕەﭘﺎﻧﯽ‬ ‫ﺷــەڕی وەك ﯾەﻛەﻣﯿﻦ ھەﻧﮕﺎوی ﺗێﻜﯚﺷﺎﻧﯽ‬ ‫ﺷﯚڕﺷﮕێڕاﻧە ھەڵﺪەﺑﮋێﺮێﺖ و ﺑەﺷﺪاری رﯾﺰەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﮔەرﯾﻼﯾﯽ دەﺑێﺖ و ﺑەﺷﺪاری ﭼﺎﻻﻛﺎﻧە ﻟە ﭼەﻧﺪﯾﻦ‬ ‫ﭼﺎﻻﻛﯽ ﮔەرﯾﻼﯾﯿﺪا دەﻛﺎت‪.‬‬

‫ﭬﯿﺎن ﻛە ﻛەﺳێﻜﯽ زﯾــﺮەك و ﻟێﮫﺎﺗﻮو ﺑﻮوە‬ ‫ﺑەھﯚی زرﻧﮕﯽ و ﻟێﮫﺎﺗﻮوﯾﯿەوە ﻟە ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﺳﺎڵﯽ‬ ‫"‪"١٩٩٧‬دا ﻟە ﻻﯾەن ھەﭬﺎ‪‬ﻧﯿﯿەوە دەﭘﺎڵێﻮرێ ﺑﯚ‬ ‫ﺑﯿﻨﯿﻨﯽ ﭘــەروەردە ﻟە ﮔﯚڕەﭘﺎﻧﯽ ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯽ‪،‬‬ ‫ﺑە‪‬م ﺑەھﯚی ﺑﺎرودۆﺧﯽ دژواری ﺋەو ﻛﺎﺗە ﺋەو‬ ‫دەرﻓەﺗەی ﺑﯚ ﻧﺎڕەﺧﺴێ‪ .‬ﻟە ﺳﺎڵﯽ" ‪"١٩٩٨‬دا‬ ‫ﺑــەﺷــﺪاری ﻛﯚﻧﻔﺮاﻧﺴﯽ ﺑــﺎﺷــﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎن‬ ‫دەﺑێﺖ‪ .‬دواﺗﺮ وەك ﻛﺎدێﺮێﻜﯽ ﻟێﮫﺎﺗﻮو ﺑەﺷﺪاری‬ ‫ﻟە"ﻛﯚﻧﻔﺮاﻧﺴﯽ رۆژھە‪‬ﺗﯽ ﻧﺎوﯾﻦ ـــ ﺳﺎڵﯽ ‪"٢٠٠٠‬‬ ‫ﻟە ﻛﻮێﺴﺘﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ"ﭼﯿﺎی ﻗەﻧﺪﯾﻞ"دا دەﻛﺎت و ﺑە‬ ‫ڕاوﺑﯚﭼﻮوﻧە ورد و ﻗﻮوڵەﻛﺎﻧﯿﯿەوە ﻛﯚﻧﻔﺮاﻧﺴەﻛە‬

‫ﺑەﭘێﺰ و ﺑەرھەﻣﺪارﺗﺮ دەﻛﺎت‪.‬‬ ‫ﭬﯿﺎن ﺟﺎف ھەوڵﯽ داوە ﻟە ھەر ﭼﻮارﭘﺎرﭼەی‬ ‫ﻛــﻮردﺳــﺘــﺎﻧــﺪا ﻟــە ﺑــەراﻣــﺒــەر ﺑــە داﮔــﯿــﺮﻛــەران‬ ‫ﺗێﺒﻜﯚﺷێﺖ و ﻟە دوای ﺋەو ﻛﯚﻧﻔﺮاﻧﺴە ﺑەﺷﺪاری‬ ‫ﻟە ﻛﺎر و ﺧەﺑﺎﺗﯽ رێﻜﺨﺴﺘﻨﯽ ﻟە رۆژھە‪‬ﺗﯽ‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎن دەﻛــﺎت و ھەر زوو دەﭼێﺘە دڵﯽ‬ ‫ﺧەڵﻜﯽ ﺋەم ﭘﺎرﭼەﯾەی ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧەوە‪ .‬دواﺗﺮ ﻟە‬ ‫ﭘێﻨﺎو ﺑەﮔﻮڕﻛﺮدن و ﺑﺮەودان ﺑەﺗێﻜﯚﺷﺎﻧﯽ ﺋﺎزادی‬ ‫ﻟە ﺑﺎﺷﻮری ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا رۆڵێﻜﯽ ﻣێﮋووﯾﯽ و‬ ‫ﮔﺮﻧﮕﯽ ﺑﯿﻨﯽ ﻟەو ﺗێﻜﯚﺷﺎﻧەدا و وەك ﺋەﻧﺪاﻣێﻜﯽ‬ ‫دەﺳﺘەی داﻣــەزرێــﻨــەری "ﺑﺰاﭬﯽ ﭼﺎرەﺳەری‬

‫راﭘﯚرت‬

‫‪۴‬‬

‫]~[‬ ‫] ﺴﺎڵی دووەم [ ] ‪ ] [ ٢٠١٣/١/٢٠‬ژﻤﺎرﻩ ‪[٢٥‬‬

‫دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ" و ﭘﺎﺷﺎﻧﯿﺶ ﻟە ﯾەﻛەﻣﯿﻦ ﻛﯚﻧﮕﺮەی‬ ‫ﭘﺎرﺗﯽ ﭼﺎرەﺳەری دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن "ﭘﺎرﺗﯽ‬ ‫ﭼﺎرەﺳەری دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن" ﻟە ﺳﺎڵﯽ‬ ‫"‪"٢٠٠٢‬دا وەك ﺋەﻧﺪاﻣێﻜﯽ دەﺳﺘەی ﻛﺎرﮔێڕی‬ ‫و ﻣەﻛﺘەﺑﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺧــﺎوەن رۆڵێﻜﯽ ﺑەرﭼﺎو‬ ‫دەﺑێﺖ ﻟە ﭘێﺸﺨﺴﺘﻨﯽ ﺧەﺑﺎﺗﯽ رێﻜﺨﺴﺘﻨﯽ و‬ ‫راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯽ و ﺑﻮارەﻛﺎﻧﯽ دﯾﻜەی ﺗێﻜﯚﺷﺎن‪ .‬ھەر‬ ‫ﻟەو ﺳﺎڵەدا ﻟە ﭼﻮارەﻣﯿﻦ ﻛﯚﻧﮕﺮەی ﺑﺰاﭬﯽ ژﻧﺎﻧﺪا‬ ‫دەﺑێﺘە ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯽ‬ ‫ﭘﺎرﺗﯽ ژﻧﯽ ﺋﺎزاد"ﭘەژﺋﺎ" و رۆڵێﻜﯽ ﻛﺎرﯾﮕەری‬ ‫ﻟە ﺗێﻜﯚﺷﺎﻧﯽ ﺗەﭬﮕەری ﺋﺎزادی ژﻧﺪا دەﮔێڕێﺖ و‬ ‫ﺋەوﻛﺎﺗە ﺑەزووﯾﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﻤەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺳەرﻛﺮدەﯾﯽ‬ ‫و ﻣﻠﯿﺘﺎﻧﺒﻮوﻧﯽ ﻟە ﻛەﺳێﺘﯿﺪا دەرﻛەوﺗﻮوە‪.‬‬ ‫ﭬﯿﺎن ﺟﺎف وەﻛﻮ ﻧﻮوﺳەرێﻜﯽ ﺑەﺗﻮاﻧﺎش ﺳەﺑﺎرەت‬ ‫ﺑەﻛێﺸە و ﺋﺎزادﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ژﻧﺎﻧﯽ ﻛﻮرد و ﻣەﺳەﻟە‬ ‫ھﺰری و ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﻛﯚﻣە‪‬ﯾەﺗﯿﯿەﻛﺎﻧﺪا ﭼەﻧﺪﯾﻦ‬ ‫وﺗﺎر و ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوەی ﻧﻮوﺳﯿﻮە‪ ،‬ﭘﺮﺳﯽ "ﺷﯚڕﺷﯽ‬ ‫ﺑﺎﺷﻮور ﺷﯚڕﺷﯽ ژﻧــە" ﻟە ﻻی ﭬﯿﺎن دەﺑێﺘە‬ ‫ﭘﺮﺳێﻜﯽ ﮔﺮﻧﮓ و ﺧﯚی ﻟە ﺑەراﻣﺒەر ﺗێﻜﯚﺷﺎﻧﯽ‬ ‫ژن ﻟە دژی ﺳﺘەﻣﻜﺎری ﺑە ﺑەرﭘﺮﺳﯿﺎر دەﺑﯿﻨێ‬ ‫و ﺑەرﭘﺮﺳﯿﺎرێﻜﯽ ﻣێﮋووﯾﯽ رۆڵﯽ ﺳەرﻛﺮداﯾەﺗﯽ‬ ‫ژﻧﺎﻧﯽ ﻟە ﺑﺎﺷﻮور دەﮔێڕا‪ .‬ﻟەم ﭼﻮارﭼێﻮەﯾەدا‬ ‫رۆڵێﻜﯽ ﺑەﻛﺎرﯾﮕەری ﻟە داﻣەزراﻧﺪﻧﯽ "ﺗەﭬﮕەری‬ ‫ﺋﺎزادﯾﺨﻮازی ژﻧﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺗەژاك"دا ﺑﯿﻨﻮوە‪.‬‬ ‫ﭬﯿﺎن ﺟــﺎف ﻟە ﺳەرﺟەم ﻧﻮوﺳﯿﻦ و وﺗــﺎر و‬ ‫راﭘﯚرﺗەﻛﺎﻧﯿﺪا ھەوڵﯿﺪاوە ﭘەﯾﺎﻣﯽ ﺋەوە ﺑﺪات ﻛە‬ ‫ﭘێﻮﯾﺴﺘە دﯾﻮار ﻟە ﻧێﻮان ﺗﯿﯚری و ﭘﺮاﻛﺘﯿﻜﺪا‬ ‫دروﺳــﺖ ﻧەﻛﺮێ و ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﻤەﻧﺪێﺘﯽ ﻛەﺳێﺘﯽ‬ ‫ﭘێﺸەﻧﮕﺒﻮوﻧەوە ﺋـــەوەی ﺗێﯿﺪەﮔەﯾﺸﺖ ﻟە‬ ‫ﭘﺮاﻛﺘﯿﻜﯿﺸﺪا ﺑەرﺟەﺳﺘەی ﻛﺮدووە‪ ،‬ھەوڵﯿﺪاوە‬ ‫ﺑﺒێﺘە ﻧﻤﻮوﻧەی ﻛﭽە ﻛﻮردێﻜﯽ ﺋﺎزاو ﺑەﺟﻮرﺋەت‬

‫و وﯾﮋداﻧێﻜﯽ ﻧەﺳﺮەوﺗﻮو‪ ،‬ﺑەھەڵﻮێﺴﺘﯽ رادﯾﻜﺎ‪‬ﻧە‬ ‫و ﭼﺎوﻧەﺗﺮﺳﺎﻧە ﻟەﺑەراﻣﺒەر ﺳەرﺟەم ﺋەو زوڵﻢ‬ ‫و ﺳﺘەﻣەی ﻟە ژﻧﯽ ﻛﻮرد ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ و ﺗەواوی‬ ‫ﮔەﻟﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑەﮔﺸﺘﯽ دەﻛﺮا ھەڵﻮێﺴﺘﯽ ﺧﯚی‬ ‫دەردەﺑڕی و رووﺑەڕووی دەﺑﯚوە‪ ،‬ﺑەھەﺳﺖ و رۆح‬ ‫و ھﺰری ﺧﯚی ﻟە ﮔەڵ ﺋﺎزارە ﻣەزﻧەﻛﺎﻧﯽ ژﻧﺎن و‬ ‫ﮔەﻟەﻛەﯾﺪا دەژﯾﺎ و ﻟە ﭘێﻨﺎوی ﺋﺎزادی و ﺳەرﻓﺮازی‬ ‫و ﯾەﻛﺴﺎﻧﯽ ﻟە ﻧێﻮ ﺗێﻜﯚﺷﺎﻧێﻜﯽ ﺑێﻮﭼﺎﻧﺪا ﺑﻮو‪.‬‬ ‫وەك ﻛﭽە ﻛﻮردێﻜﯽ ژﯾﺮ و زﯾﺮەك ﺑەوردﺑﯿﻨﯽ ﻟە‬ ‫رووداوەﻛﺎﻧﯽ دەڕواﻧﯽ و ھەڵﻮێﺴﺘﯽ وەردەﮔﺮت‪.‬‬ ‫ھەر ﺑەھﯚی ﻟێﮫﺎﺗﻮوﯾﯽ ﺧﯚﯾەوە ﺑەﺑەرﭘﺮﺳﯿﺎرێﺘﯽ‬ ‫ھەڵﺴﻮﻛەوﺗﯽ ﻟە ﮔەڵ رووداو و ﭘێﺸﮫﺎﺗەﻛﺎﻧﺪا‬ ‫دەﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﻟە ﺳﺎڵﯽ "‪"٢٠٠٣‬دا وەك ﺋەﻧﺪاﻣێﻜﯽ دەﺳﺘەی‬ ‫ﮔﺸﺘﯽ ﺑەﺷﺪاری ﻟە داﻣەزراﻧﺪﻧﯽ "ﻛﯚﻧﮕﺮەی‬ ‫ﮔەل"دا دەﻛﺎت و ﻟەدەﺳﺘەی ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿﺪا‬ ‫ﺋەرﻛﯽ ﺧﯚی ﺑەﺟێ دەﮔەﯾﺎﻧﺪ و ﻟە ﻛﯚﻣﯿﺘەی‬ ‫ﻛﺎروﺑﺎری ژﻧﺎﻧﺪا ﺑەﺑەرﭘﺮﺳﯿﺎرێﺘﯽ رێﻜﺨﺴﺘﻨﯽ و‬ ‫ھﯚﺷﯿﺎرﯾﯿەﻛﯽ ﻣەزﻧەوە ﻟە ﮔەڵ ﺋەو رووداو و‬ ‫ﻛێﺸﺎﻧە ھەڵﺴﻮﻛەوﺗﯽ دەﻛﺮد‪ ،‬ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﺋەو‬ ‫ﻛێﺸە ﻧﺎوﺧﯚﯾﯿﺎﻧەی ﺑﺰاﭬﯽ ﺋــﺎزادی ﻟەوﻛﺎﺗەدا‬ ‫ﺗێﯿﺪا دەژﯾﺎ‪ ،‬ﻟە دژی ھەﻣﻮو ھەوڵە ﺗەﺳﻠﯿﻤﻜﺎری‬ ‫و ﭘﺎﻛﺘﺎوﻛﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧﺪا ﻟە ﻧێﻮ ﺗێﻜﯚﺷﺎن و ﺧەﺑﺎﺗﺪا‬ ‫ﺑﻮو‪.‬‬ ‫ﻟەﺳەر داﺧــﻮازی ھەﭬﺎ‪‬ﻧﯽ دەﺑێﺘە ﺋەﻧﺪاﻣﯽ‬ ‫دەﺳﺘەی داﻣەزرێﻨەر و ﺳەرﻟەﻧﻮێ ﺑﻮﻧﯿﺎدﻧﺎﻧەوەی‬ ‫)ﭘەﻛەﻛە(‪ .‬دواﺗﺮ ﻟە ﮔەڵ ھﺎﺗﻨەوە ﺋﺎرای رەوﺷﯽ‬ ‫ﺷــەڕ و ﭘێﻜﺪادان‪ ،‬ﻟەﺳەر ﺑﻨەﻣﺎی ﭘێﺸﻨﯿﺎر‬ ‫و ﭘێﺪاﮔﺮی ﺧــﯚی دەﭼێﺘە رﯾﺰەﻛﺎﻧﯽ ھێﺰی‬ ‫ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ ﮔەل ھەﭘەﮔەوە و وەﻛﻮ ﻓەرﻣﺎﻧﺪەﯾەﻛﯽ‬

‫‪Roji_Wilat@yahoo.com‬‬

‫ﯾەﻛﯿﻨەﻛﺎﻧﯽ ژﻧﯽ ﺋﺎزاد )ﯾەژﺋﺎ ـ ﺳﺘﺎر( ﻟە ﻧﺎوﭼەی‬ ‫"ﺣەﻓﺘﺎﻧﯿﻦ"ی ﺑﺎدﯾﻨﺎﻧﺪا ﺑە ﺑەرﭘﺮﺳﯿﺎرێﺘﯿﯿەﻛﯽ‬ ‫ﻣــەزﻧــەوە ﻟەﺑەراﻣﺒەر ﻗﯚﻧﺎﺧﯽ ھەﺳﺘﯿﺎر و‬ ‫ﭼﺎرەﻧﻮوﺳﺴﺎزی ﮔەﻟەﻛەﻣﺎن ﺗێﺪەﻛﯚﺷێﺖ‪.‬‬ ‫ﻟە ﻻﯾەﻧﯽ ﺑــﺎوەڕی و ﺋﯿﺮادەﺷەوە ﭘێﮕەﯾەﻛﯽ‬ ‫ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ھەﺑﻮوە و ﺑە ﺑــﺎوەڕی و ﺋﯿﺮادەﯾەﻛﯽ‬ ‫ﻣــەزﻧــەوە ﺳەﯾﺮی ﻛێﺸەﻛﺎن و رووداوەﻛــﺎﻧــﯽ‬ ‫دەﻛــﺮد و ھﯿﭻ ﻛﺎﺗێﻚ ﻧەﺑﻮو ﺑڵێ‪ ":‬ﻧﺎﺑێ و‬ ‫ھەرﮔﯿﺰ ﻧﺎﻛﺮێ"‪ ،‬ﺑەڵﻜﻮ ﺑەﭘێﭽەواﻧەوە ھەﻣﯿﺸە‬ ‫دەﯾﮕﻮوت‪":‬ﺑﯚ ﮔەﯾﺸﺘﻦ ﺑە ﺋﺎﻣﺎﻧﺠە ﻣەزﻧەﻛﺎن‬ ‫ﭘێﻮﯾﺴﺘە رەﻧﺠێﻜﯽ ﻣەزﻧﯿﺶ ﺑــﺪرێ‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە‬ ‫وەك ﺧــﯚی دەﯾــﮕــﻮت‪":‬ﻟــەﺑــەردەم ﺗێﻜﯚﺷەردا‬ ‫ﺷﺘێﻚ ﺑەﻧﺎوی ﻣﻮﺳﺘەﺣﯿﻠەوە ﻧﯿﯿە"‪ .‬ھەروەك ﻟە‬ ‫ﻧﺎﻣەﻛەﯾﺪا ﻧﻮوﺳﯿﻮﯾەﺗﯽ‪ ":‬رۆژێﻚ ﺑەراﻣﺒەر ھﯿﭻ‬ ‫زۆری و زەﺣﻤەﺗﯿﯿەﻛﯽ ﺷﯚڕش دوودڵــﯽ و ﺑێ‬ ‫ﻣﯚراڵﯽ و ﺑێ ﺑﺎوەڕﯾﻢ ژﯾﺎن ﻧەﻛﺮد"‪.‬‬ ‫ﭬﯿﺎن ﺟﺎف ﭼﯚن ھەر ﻟەﺳەرەﺗﺎوە ﻧەﯾﺘﻮاﻧﯽ‬ ‫ﭘﯿﻼﻧﮕێڕی ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ "‪١٥‬ی ﺷﻮﺑﺎﺗﯽ ‪"١٩٩٩‬‬ ‫ﭘەﺳﻨﺪ ﺑﻜﺎت و وەك ﻗەدەرێﻚ ﺑﯿﺒﯿﻨێ‪ ،‬وەﻛﻮ‬ ‫ﺧــﯚی ﺋــﺎﻣــﺎژەی ﭘێﻜﺮدووە "ﭘێﻮﯾﺴﺘە وەﻛﻮ‬ ‫ﻣﻠﯿﺘﺎﻧێﻜﯽ ﺳەردەم ﺑەﺷﺪاری ﻟە ﺷەرﻣەزارﻛﺮدن‬ ‫و ﭘﻮوﭼەڵﻜﺮدﻧەوەی ﺋەو ﭘﯿﻼﻧﮕێڕﯾﯿە ﻧەﮔﺮﯾﺴەدا‬ ‫ﺑﻜەم ﻛە ﻟە دژی ﮔەﻟەﻛەﻣﺎن و رێﺒەرەﻛەﯾﺪا‬ ‫ﭘەﯾڕەو دەﻛﺮێﺖ‪.‬‬ ‫ھەروەك ﺧﯚی ﻟەﻧﺎﻣەﻛﺎﻧﯿﺪا دەڵێﺖ‪ ":‬ھەرﮔﯿﺰ‬ ‫ﻧەﻣﺪەﺗﻮاﻧﯽ ھەﺷﺘەﻣﯿﻦ ﺳﺎڵﻮەﮔەڕی ﭘﯿﻼﻧﮕێڕی‬ ‫"‪١٥‬ی ﺷﻮﺑﺎت" داﻗﻮرﺗێﻨﻢ و ﻗﺒﻮڵﯽ ﺑﻜەم‪،‬‬ ‫ﺑﯚﯾە ﭘێﻮﯾﺴﺖ ﺑﻮو وەك ﺑﻮرﻛﺎﻧێﻚ رووﺑەڕووی‬ ‫ﺳﯿﺎﺳەت و ﭘﯿﻼﻧﮕێڕﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ دوژﻣﻨﺎﻧﯽ ﺋﺎزادی ژن‬ ‫و ﮔەﻟﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﺒﻤەوە"‪.‬‬ ‫ﻟە رواﻧﮕەی "ﺑێ ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯽ و ﺑێ ﺋــﺎزادی‬ ‫ھەرﮔﯿﺰ ژﯾﺎن ﻧﺎﺑێﺖ" ﺗﺎدەھﺎت ھﺰر و ھەﺳﺖ و‬ ‫رۆﺣﯽ ﺧﯚی ﺑﯚ ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧﯽ ﭼﺎﻻﻛﯿﯿەﻛﯽ ﻣێﮋووﯾﯽ‬ ‫ﻣــەزن ﺋﺎﻣﺎدە ﻛﺮدﺑﻮو‪ .‬ﺗﺎ ﻟە ﺷــەوی )‪١/٢‬ی‬ ‫ﻣﺎﻧﮕﯽ ﺷﻮﺑﺎﺗﯽ )‪(٢٠٠٦‬دا ﻟە ﻧﺎوﭼەی ﺣەﻓﺘﺎﻧﯿﻦ‬ ‫و ﺑە دروﺷﻤﯽ"ﺳەرﻟەﻧﻮێ واﺗﺎدان ﺑەﮔﻮﺗەﻛﺎﻧﻤﺎن"‬ ‫ﮔڕ ﻟە ﺟەﺳﺘەی ﺧﯚی ﺑەردەدا‪.‬‬ ‫ﭘﺎرﺗﯽ ﭼﺎرەﺳەری‪ ":‬ﺷەھﯿﺪ ﭬﯿﺎن ﺷەﯾﺪا‬ ‫و ﺗﯿﻨﻮی ﺋﺎزادی ﺑﻮو "‬ ‫ﺣــــەوت ﺳــــﺎڵ ﭘــێــﺶ ﺋــێــﺴــﺘــﺎ ﻟـــە ﺷـــەوی‬ ‫‪٢/١‬ی‪٢٠٠٦/٢/‬دا"ﭬــــﯿــــﺎن ﻛـــﺎرۆخ" وەﻛــﻮ ژﻧە‬ ‫ﺗێﻜﯚﺷەڕێﻜﯽ رێﮕﺎی ﺋﺎزادی ﺑﯚ ﺷەرﻣەزارﻛﺮدﻧﯽ‬ ‫ﮔﯚﺷەﮔﯿﺮی ﺳەر رێﺒەر ﺋﯚج ﺋﺎﻻن ﭼﺎﻻﻛﯿەﻛﯽ‬ ‫ﮔﯿﺎﻧﺒﺎزی ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪا و ﺟەﺳﺘەی ﺧﯚی ﻛﺮدە ﺋﺎﮔﺮ‬ ‫ﺑﯚ ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ رێﺒەرەﻛەی و ﺑەو ﭼﺎﻻﻛﯿەی ﺧﯚی‬ ‫ﻛﺮدە ﺋەﻟﻘەﯾەﻛﯽ ﻟە ﺋﺎﮔﺮ و روﻧﺎﻛﯽ ﭼﻮاردەوری‬ ‫ﺋﯿﻤﺮاﻟﯽ و ﻣێﮋووﯾەﻛﯽ ﺑﯚ ﺧﯚی و ژﻧﺎﻧﯽ ﺋﺎزادﯾﺨﻮاز‬ ‫و ﮔەﻟﯽ ﻛﻮرد و ﺗێﻜﯚﺷەراﻧﯽ ﺋﺎزادی ﺗﯚﻣﺎر ﻛﺮد‪.‬‬

‫‪Roji_Wilat@yahoo.com‬‬

‫ﺷەھﯿﺪ ﭬﯿﺎن ژﻧێﻜﯽ ﮔەﻧﺠﯽ ﺗێﻜﯚﺷەر و ﺋﺎزادﯾﺨﻮاز‬ ‫ﺑﻮو‪ ،‬ﺷەﯾﺪا و ﺗﯿﻨﻮی ﺋﺎزادی ﺑﻮو‪ ،‬ﻟە ﻧﺎوەڕاﺳﺘﯽ‬ ‫ﻧەوەدەﻛﺎﻧﺪا ﺑە ﺑﯿﺮ و ﻓەﻟﺴەﻓەی رێﺒەر ﺋﯚج ﺋﺎﻻن‬ ‫و ﭘەﻛەﻛە ﺋﺎﺷﻨﺎ دەﺑێﺖ و ﺑﺎوەڕی ﭘێ دێﻨێﺖ‬ ‫و دەﮔﺎﺗە ﺋەو ﻗەﻧﺎﻋەﺗەی ﻛە ﺋەم ﺗێﺰ و ڕاﻣﺎﻧە‬ ‫دەﺗﻮاﻧێﺖ ﻛێﺸەﻛﺎﻧﯽ ﮔەﻟەﻛەﻣﺎن ﻟە ﺑﺎﺷﻮوری‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﭼﺎرەﺳەر ﺑﻜﺎت و دەﯾﺨﻮاﺳﺖ ﺋەو‬ ‫ﭼەﻣﻚ و ﺗێﮕەی رێﺒەر ﻋەﺑﺪوڵ‪ ‬ﺋﯚج ﺋﺎﻻن ﻟە‬ ‫ﺧﯚﯾﺪا ﺑەرﺟەﺳﺘە ﺑﻜﺎت ﻛە دەﯾﮕﻮت‪ ":‬ﺷﯚڕﺷﯽ‬ ‫ﺑﺎﺷﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎن‪ ،‬ﺷﯚڕﺷﯽ ژﻧە"‪ ،‬واﺗﺎ ﻟە‬ ‫ﺑﺎﺷﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﻛﺎﺗێﻚ ﺷﯚڕﺷﯽ راﺳﺘەﻗﯿﻨە‬ ‫دەﻛﺮێﺖ ﻛە ژﻧــﺎن ﭘێﺸەﻧﮕﺎﯾەﺗﯽ ﺑﯚ ﺑﻜەن و‬ ‫ﺷﯚڕش ﺗﺎﯾﺒەﺗﻤەﻧﺪی ژﻧﺎﻧﯽ ھەڵﮕﺮﺗﺒێﺖ‪.‬‬ ‫ﺷەھﯿﺪ ﭬﯿﺎن ﻟە ﭘەﯾﺎﻣەﻛﺎﻧﯿﺪا ﺟەﺧﺖ ﻟەوە‬ ‫دەﻛﺎﺗەوە ﻛە ﺑەم ﭼﺎﻻﻛﯿە دەﺧﻮازێﺖ ﺧﯚی ﺑﻜﺎﺗە‬ ‫ﻗەڵﻐﺎﻧێﻜﯽ ﺋﺎﮔﺮﯾﻦ ﺑﯚ ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ رێﺒەر ﻋەﺑﺪوڵ‪‬‬ ‫ﺋﯚج ﺋــﺎﻻن‪ ،‬ھەروەھﺎ دەﺧﻮازێﺖ ﭘەﯾﺎم ﺑﺪاﺗە‬ ‫ﮔەﻟﯽ ﻛﻮرد ﻟە ﺑﺎﺷﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﯚ ﺋەوەی‬ ‫ﺧﺎوەﻧﺪاری ﻟە رێﺒەر ﻋەﺑﺪوڵ‪ ‬ﺋﯚج ﺋﺎﻻن ﺑﻜەن‬ ‫و رێﮕە ﻧەدەن ﺟﺎرێﻜﯽ ﺗﺮ دوژﻣﻨﺎﻧﯽ ﮔەﻟﯽ ﻛﻮرد‬ ‫ﺑﺎﺷﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﻜەﻧە ﭘێﮕەی ﺧﯚﯾﺎن‪.‬‬ ‫ﻟەو ﺳﺎﺗەوەﺧﺘەدا ﺑێﺠﮕە ﻟە ھەﭬﺎ‪‬ﻧﯽ ﺷەھﯿﺪ ﭬﯿﺎن‬ ‫و ژﻣﺎرەﯾەﻛﯽ ﻛەم ﻟە ﻛەﺳﺎﻧﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﭙەروەر‬ ‫واﺗﺎﯾەﻛﯽ ﺋەوﺗﯚﯾﺎن ﻧــەدەداﯾــە ﭼﺎﻻﻛﯿەﻛەی‬ ‫ﺷەھﯿﺪ ﭬﯿﺎن و ھﺎوﺷێﻮەی ﺧﯚﺳﻮﺗﺎﻧﺪﻧﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﯽ‬ ‫ﭘێﻨﺎﺳەﯾﺎن دەﻛﺮد‪ ،‬ﺑە‪‬م دوای ﺣەوت ﺳﺎڵ ﻟەم‬ ‫ﭼﺎﻻﻛﯿە ﺋەوەﺗﺎ دەﺑﯿﻨﯿﻦ ﺋەﻣڕۆ ﺑەﺷێﻜﯽ زۆری‬ ‫ﻛﯚﻣەڵﮕﺎ واﺗﺎ دەدەﻧە ﭼﺎﻻﻛﯿەﻛەی ﺷەھﯿﺪ ﭬﯿﺎن‬ ‫و ﺧﺎوەﻧﺪاری ﻟە رێﺒﺎزەﻛەی و رێﺒەر ﺋﯚج ﺋﺎﻻن‬ ‫دەﻛەن‪ .‬زۆرێﻚ ﻟەو ﻛەﺳﺎﻧەی ﭘێﺸﺘﺮ وەﻛﻮ ﺗﺎﻛە‬ ‫ﻛەﺳێﻚ ﻟە رێﺒەر ﻋەﺑﺪوڵ‪ ‬ﺋﯚج ﺋﺎﻻﻧﯿﺎن دەڕواﻧﯽ‬ ‫ﺋێﺴﺘﺎ ﮔەﯾﺸﺘﻮوﻧەﺗە ﺋەو ﻗەﻧﺎﻋەﺗەی ﻛە رێﺒەر‬ ‫ﻋەﺑﺪوڵ‪ ‬ﺋﯚج ﺋﺎﻻن ﻧﻮێﻨەراﯾەﺗﯽ دۆزی ﻛﻮرد‬ ‫دەﻛﺎت و ﻧﺎﻛﺮێﺖ ﭘەراوێﺰ ﺑﺨﺮێﺖ و ﮔﯚﺷەﮔﯿﺮ‬ ‫ﺑﻜﺮێﺖ‪.‬‬ ‫ھەوﻟێﺮ‪ ،‬ﯾﺎدی ﺷەھﯿﺪی ﺳەرﻛﺮدە"ﭬﯿﺎن‬ ‫ﻛﺎرۆخ"ی ﺑەرز راﮔﺮت‬ ‫رۆژی ھەﯾﻨﯽ )‪ (٢٠١٣/٢/١‬رێﻜﺨﺮاوی ژﻧﺎﻧﯽ‬ ‫ﺋﺎزادﯾﺨﻮازی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺳﻤﯿﻨﺎرێﻜﯽ ﺑﯚ ﺳﺎڵﯿﺎدی‬ ‫ﭼﺎﻻﻛﯿﯿﯿە ﮔﯿﺎن ﻓﯿﺪاﯾﯿەﻛەی ﺷەھﯿﺪ ﭬﯿﺎن ﻛﺎروخ‬ ‫ﺳــﺎزدا‪ .‬وﺗەﺑێﮋی دەﺳﺘەی ﻛﺎرﮔێڕی ﭘﺎرﺗﯽ‬ ‫ﭼﺎرەﺳەری دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﻧﻮێﻨەری‬ ‫ﺋەﻧﺠﻮﻣەﻧﯽ ژﻧــﯽ ﺋــﺎزاد ﻟە رێﻜﺨﺮاوی ژﻧﺎﻧﯽ‬ ‫ﺋﺎزادﯾﺨﻮازی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑەرێﺰ ﭘەروﯾﻦ ﺣەﺳەن‬ ‫ﺳەﺑﺎرەت ﺑە ﭼﺎﻻﻛﯿە ﮔﯿﺎﻧﺒﺎزﯾﯿەﻛەی ھەﭬﺎڵ ﻟەﯾﻼ‬ ‫واﻟﯽ ﺣﻮﺳێﻦ ﻧﺎﺳﺮاو ﺑە ﭬﯿﺎن ﻛﺎروخ ﺋﺎﺧﺎوت و‬ ‫ووﺗﯽ‪":‬ﺷەھﯿﺪ ﭬﯿﺎن ﺑﯚ ﺋێﻤە ﺳﯿﻤﺒﯚﻟﯽ ﺗێﻜﯚﺷﺎن‬ ‫و ﻗﺎرەﻣﺎﻧﯿەﺗﯿﯿە و ﻣﺎﻧﯿﺴﻔﺘﯚی ﺗێﻜﯚﺷﺎﻧە‬

‫]~[‬ ‫] ژﻤﺎرﻩ ‪ ] [ ٢٠١٣/١/٢٠ ] [٢٥‬ﺴﺎڵی دووەم [‬

‫ﻟەﺑەراﻣﺒەر ﺑە ﭼەﻣﻜﯽ ﺑﺎ‪‬دەﺳﺘﯽ و زﯾﮫﻨﯿەﺗﯽ‬ ‫ﻧﻜﯚڵﯿﻜﺎری ﭘﯿﺎو و ھەﻣﻮو ﺳﯿﺴﺘەﻣە دﺳﭙﯚت و‬ ‫زۆردارەﻛﺎن‪ .‬ﺗەﻧﺎﻧەت ﺷەھﯿﺪ ﭬﯿﺎن ﻟە ﻧﺎﻣەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﺧﯚﯾﺪا ﺋﺎﻣﺎژە ﺑەم ﺧﺎڵە دەﻛﺎت و دەڵێﺖ‪ ":‬ﻣﻦ‬ ‫ﺋەم ﭼﺎﻻﻛﯿەﻛەم ﻟەﺑەراﻣﺒەر ﺑەو ﭘﯿﻼﻧﮕێڕﯾﯿە ﻟە‬ ‫دژی ﻧﺮخ و ﺑەھﺎﻛﺎﻧﯽ ﮔەﻟەﻛەﻣﺎن‪ ،‬ﻟەﺑەراﻣﺒەر‬ ‫ﺑە رێﺒەر ﺋﺎﭘﯚ ﭘێﻜﮫﺎﺗﻮو‪ ،‬ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪەدەم و ﺧﯚم‬ ‫دەﻛەم ﻗەڵﻐﺎﻧێﻚ ﺑﯚ ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ ﺋەم ﻧﺮخ و ﺑەھﺎﯾە‬ ‫و ﻟەھەﻣﺎﻧﻜﺎﺗﯿﺸﺪا ﺧﯚم دەﻛەم روﻧﺎﻛﯿﯿەك ﺑﯚ‬ ‫ﭘەڕێﻨەوە و ﮔەﯾﺸﺘﻨە ﺑە ﺋﺎﻣﺎﻧﺠەﻛﺎﻧﯽ ﮔەﻟەﻛەم"‪.‬‬ ‫ھﺎوﻛﺎت ﻟە ﺳﯿﻤﯿﻨﺎرەﻛەدا ﺑەﺷێﻚ ﻟەﻧﺎﻣەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﺷەھﯿﺪی ﺳەرﻛﺮدە ﭬﯿﺎن ﺧﻮێﻨﺪراﯾەوە و ﻟەﻻﯾەن‬ ‫ﺑەرێﺰان دﯾﺎر ﻏەرﯾﺒﯿﺸەوە ووﺗە ﭘێﺸﻜەش ﻛﺮا‬ ‫و ھەر ﯾەﻛە ﻟە ﺑەرێﺰان ھەڵﻮﺳﺎﻣﯽ و ﻣﻤﺘﺎز‬ ‫ﺣەﯾﺪەری ﭼەﻧﺪ ﭘﺎرﭼە ﺷﻌﺮێﻜﯿﺎن ﭘێﺸﻜەش‬ ‫ﻛــﺮد و ﺳﯿﻨەﻓﺰﯾﯚﻧێﻜﯿﺶ ﻟــەﺳــەر ژﯾـــﺎن و‬ ‫ﺗێﻜﯚﺷﺎﻧﯽ ﺷەھﯿﺪ ﭬﯿﺎن و ھەﭬﺎ‪‬ﻧﯽ ﻧﻤﺎﯾﺸﻜﺮا‪.‬‬ ‫ﻟە ﺳﯿﻤﯿﻨﺎرەﻛەدا ﻛە زﯾﺎﺗﺮ ﻟە دووﺳــەد ﻛەس‬ ‫ﺑەﺷﺪارﯾﺎن ﺗێﺪاﻛﺮدﺑﻮو‪ ،‬ﻧﻮێﻨەراﻧﯽ ﭘﺎرت و ﻻﯾەن‬ ‫و رێﻜﺨﺮاوەﻛﺎﻧﯽ دﯾﻜەش ﺗێﺪا ﺑەﺷﺪارﺑﻮون‪.‬‬ ‫ﻛەرﻛﻮك ﯾﺎدی ﭼﺎﻻﻛﯿە ﮔﯿﺎﻧﺒﺎزﯾەﻛەی‬ ‫ﺷەھﯿﺪ ﭬﯿﺎﻧﯽ ﺑەرز راﮔﺮت‬ ‫رۆژی )‪ (٢٠١٣-٢-٢‬ﻟــە ﺷــﺎری ﻛــەرﻛــﻮك و‬ ‫ﺑەﺋﺎﻣﺎدەﺑﻮوﻧﯽ ﺟەﻣﺎوەرێﻜﯽ ﺑەرﭼﺎوی ﺷﺎرەﻛە‬ ‫ﻣەراﺳﯿﻤێﻜﯽ ﯾﺎدﻛﺮدﻧەوە ﺑﯚ ﺷەھﯿﺪی ﺳەرﻛﺮدە‬ ‫ﻟەﯾﻼ واﻟﯽ ﺣﻮﺳێﻦ‪ ،‬ﻧﺎﺳﺮاو ﺑە ﭬﯿﺎن ﺳﯚران و‬ ‫ﭘﯚﻟێﻚ ﺷەھﯿﺪی رێﮕﺎی ﺋﺎزادی ﺑەڕێﻮەﭼﻮو‪.‬‬ ‫ﻣەراﺳﯿﻤەﻛە ﻟە ھﯚڵﯽ ﻟﻮﺑﻨﺎﻧﯽ ﺷﺎری ﻛەرﻛﻮك‬ ‫ﺑﯚ ﯾﺎدﻛﺮدﻧەوەی ﺷەھﯿﺪاﻧﯽ رێﮕﺎی ﺋﺎزادی ﭬﯿﺎن‬

‫‪۵‬‬

‫راﭘﯚرت‬

‫ﺳﯚران‪ ،‬ﺳﯿﺮوان رەﺋﻮف‪ ،‬ﺷەھﯿﺪ ھەرێﻢ ﻋەﺑﺪوڵ‪‬‬ ‫ﻧﺎﺳﺮاو ﺑە ﭘڵﻨﮓ و ﯾﺎﺳﯿﻦ ﻣﺤەﻣەد ﻧﺎﺳﺮاو ﺑە‬ ‫رێﻨﺎس ﻛەﻻری ﻛە ﻟە ﻛﺎت و ﺷﻮێﻨﯽ ﺟﯿﺎوازدا‬ ‫ﻟە دژی ﺷەرﻣەزارﻛﺮدﻧﯽ ﭘﯿﻼﻧﮕێڕی ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ‬ ‫دژ ﺑەرێﺒەری ﮔەﻟﯽ ﻛﻮرد ﻋەﺑﺪوڵ‪ ‬ﺋﯚج ﺋﺎﻻن‬ ‫ﮔڕﯾﺎن ﻟە ﺟەﺳﺘەی ﺧﯚﯾﺎن ﺑەرداﺑﻮو ﺑەﺧﻮﻟەﻛێﻚ‬ ‫رێﺰﮔﺮﺗﻦ ﺑﯚ ﺷەھﯿﺪاﻧﯽ رێﮕﺎی ﺋﺎزادی و ﭘێﺨﺴﺘﻨﯽ‬ ‫ﻣﯚﻣەﻛﺎن ﻣەراﺳﯿﻤەﻛە دەﺳﺘﯿﭙێﻜﺮد‪.‬‬ ‫ﭘﺎﺷﺎن ﭘەﯾﺎﻣﯽ رێﻜﺨﺮاوی ژﻧﺎﻧﯽ ﺋﺎزادی ﺧﻮازی‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎن رەژاك ﻟە ﻻﯾــەن ﺷﻜﯚﻓە رەﺷﯿﺪ‬ ‫ﺧﻮێﻨﺮاﯾەوە ﻟە ﭘەﯾﺎﻣەﻛەدا ھﺎﺗﺒﻮو"‪ :‬ﭼﺎﻻﻛﯽ ﺷەھﯿﺪ‬ ‫ﭬﯿﺎن ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﺑﻮو ﮔەﻟەﻛەﻣﺎن ﻟە ھەﻣﻮو ﻻﯾەﻛﯽ‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﻟە ﺑﺎﺷﻮری ﻛﻮردﺳﺘﺎن‬ ‫زﯾﺎﺗﺮ ﻟەھەر ﻛﺎت ﻟەژێﺮ ھەڕەﺷە و ﻣەﺗﺮﺳﯿﺪا‬ ‫ﺑﻮو و ﺑﯚ ﺋەﻣەش ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ ﺑە راﭼەڵەﻛﺎﻧﺪﻧێﻚ‬ ‫و ھﯚﺷﯿﺎرﯾەك ھەﺑﻮو‪ ،‬ﺑﯚﯾە ﺷەھﯿﺪ ﭬﯿﺎﻧﯿﺶ ﺑەم‬ ‫ﭼﺎﻻﻛﯿەﻛەی ﺋەم ﺑێﺪەﻧﮕﯿە ﺷﻜﺎﻧﺪ و ﺑﯚ ﺑە زەﻧﮕﯽ‬ ‫ھﯚﺷﯿﺎری ﺑﯚ ﮔەﻟەﻛەﻣﺎن ﻟەﺑەراﻣﺒەر ﺑە ﭘﯿﻼﻧﯽ‬ ‫ﻧﺎﺣەزاﻧﯽ و ﻧەﯾﺎراﻧﯽ ﮔەﻟەﻛەﻣﺎن و ﺑﺰوﺗﻨەوە‬ ‫ﺋﺎزادﯾﺨﻮازەﻛەی‪ .‬ﻟەﺑەﺷێﻜﯽ ﺗﺮی ﭘەﯾﺎﻣەﻛەدا‬ ‫ھﺎﺗﺒﻮو‪ ،‬دەوڵەﺗﯽ ﺗﻮرك ﺑە ﺋەﻧﺠﺎم ﻧەﮔﺮﺗﻦ ﻟە‬ ‫ﭘﯿﻼﻧﮕێڕی ﻧێﻮ دەوڵەﺗﯽ )‪(١٥‬ی ﺷﻮﺑﺎت ﺋەم‬ ‫ﺟﺎر ھەوڵﯿﺎﻧﺪا‪ ،‬رۆژاﻧــە ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ ﺗەﺟﺮﯾﺪ و‬ ‫ﮔﯚﺷەﮔﯿﺮی ﻟەﺳەر رێﺒەر ﺋﺎﭘﯚ ﺑەرێﻮە ﺑﺒﺎت‪ .‬ﻟە‬ ‫ﺳﺎڵﯽ )‪(٢٠٠٦‬دا ﺑەژەھﺮ ﺧﻮارد ﻛﺮدﻧﯽ رێﺒەر ﺋﺎﭘﯚ‬ ‫وﯾﺴﺘﯿﺎن ﻣێﮋووﯾەﻛﯽ رەش ﺑەﺳەر ﮔەﻟﯽ ﻛﻮرددا‬ ‫داﺳەﭘێﻨﻦ‪ .‬ﺑە‪‬م ھﯿﭻ ﻛﺎﺗێﻚ ﺋەم ھەوڵﺪاﻧﺎﻧە‬ ‫ﺳەرﻧەﻛەوت و ﺳەرﯾﺶ ﻧﺎﻛەوێﺖ‪ .‬ﺷەھﯿﺪ ﭬﯿﺎن‪،‬‬ ‫ﺑەﭼﺎﻻﻛﯽ ﻓﯿﺪاﯾﯿﺎﻧەی ﺧــﯚی دەڵێﺖ‪":‬ﻛەس‬ ‫ﻧﺎﺗﻮاﻧێﺖ رۆژی ﺋێﻤە ﺗﺎرﯾﻚ ﺑﻜﺎت" و ﭘەﯾﺎﻣﯽ‬ ‫ﺋﺎزادی ﺑەﮔەﻟﯽ ﻛﻮرد و ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ژﻧﺎﻧﯽ ﻛﻮرد‬

‫راﭘﯚرت‬

‫‪۶‬‬

‫]~[‬ ‫] ﺴﺎڵی دووەم [ ] ‪ ] [ ٢٠١٣/١/٢٠‬ژﻤﺎرﻩ ‪[٢٥‬‬

‫‪Roji_Wilat@yahoo.com‬‬

‫ﺷەھﯿﺪان"ﭬﯿﺎن ﺳﯚران‪ ،‬ﺳﯿﺮوان رەﺋﻮف‪ ،‬رێﻨﺎس‬ ‫ﻛەﻻری‪ ،‬ﺷەھﯿﺪ ﭘڵﻨﮓ" ﺳێﻨەﻓﯿﺰﯾﯚﻧێﻚ ﻧﯿﺸﺎﻧﺪرا‬ ‫و ﻟە ﻻﯾەن ﺗﯿﭙﯽ ﺷﺎﻧﯚی ﺋەﺳﺮﻧﯽ ﺳەرﺑەﻛﯚﻣەڵەی‬ ‫ھﻮﻧەری دﯾﺠﻠەوە ﺷﺎﻧﯚﯾەك ﺑەﻧﺎو ﻧﯿﺸﺎﻧﯽ "ﭘەﯾﺎﻣﯽ‬ ‫ھەﭬﺎڵ ﭬﯿﺎن ﭘێﺸﻜەش ﻛﺮا و ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﭘﺎرﭼە ﺷﯿﻌﺮ‬ ‫و ﭘەﺧﺸﺎن ﻟە ﻻﯾەن ھەرﯾەﻛە ﻟە"ﺋەﯾﻮب ﻛﺎﻛەﯾﯽ‪،‬‬ ‫ھﺎوڕێ ﻓەرﻣﺎن‪ ،‬ھﺎوڕێ ﺑەرزان‪ ،‬ﺋﺎزاد ﮔەرﻣﯿﺎﻧﯽ‪،‬‬ ‫ﺷﺎﻣﯿﻞ ﻗــﺎدر‪ ،‬راﺑــەر رەﺷﯿﺪ و ﻛﺎك ﺳەرﺗﯿﭗ‬ ‫"ەوە ﭘێﺸﻜەش ﻛﺮان‪ .‬ﻟە ﻣەراﺳﯿﻤەﻛەدا ﭘەﯾﺎﻣﯽ‬ ‫ﺟﯚ‪‬ﻧەوەی ھﺎو‪‬ﺗﯽ ﺋﺎزاد و ﯾەﻛﺴﺎن‪ ،‬ﻛﯚﻣەڵە‬ ‫ﮔەﻧﺠﺎﻧﯽ و‪‬ﺗﭙﺎرێﺰی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ـ ﻛەرﻛﻮك و‬ ‫ﭼەﻧﺪ ﺑﺮۆﺳﻜەﯾەﻛﯽ ﺗﺮ ﺋﺎراﺳﺘە ﻛﺮان و ﻣەراﺳێﻤە‬ ‫ﺑەوﺗﻨەوەی دروﺷﻤەﻛﺎﻧﯽ"ﺷەھﯿﺪ ﻧﺎﻣﺮن و ﺑﮋی‬ ‫ﺳەرۆك ﺋﺎﭘﯚ و وﺗﻨەوەی دروﺷﻤەﻛﺎﻧﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ‬ ‫ﻧەﺗەوەﯾﯽ ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﭘێﮫﺎت‪.‬‬

‫دەدا‪ .‬ﭘەﯾﺎﻣﯽ ﺋــەوەی ﮔەﯾﺎﻧﺪ ﻛە ﺋﯿﺘﺮ ﮔەﻟﯽ‬ ‫ﻛﻮرد ﺋەوە ﻗﺒﻮڵﻨﺎﻛﺎت ﻛە ﺑەﺑێ رێﺒەر ﺑﻤێﻨێﺖ‬ ‫و ﻛﯚﯾﻼﯾەﺗﯽ ﻗەﺑﻮ‪ ‬ﺑﻜﺎت‪ ،‬ﺑﯚﯾە زۆر ﺑەﻗﺎرەﻣﺎﻧﺎﻧە‬ ‫ﺋﺎﻣﺎژە ﺑە ﺋەوﯾﻦ و ھەﺳﺘﯽ ﺋﺎزادﯾﺨﯚازی ﺧﯚی‬ ‫ﺑەراﻣﺒەر ﺑەﮔەﻟەﻛەی و رێﺒەرەﻛەی دەﻛﺎت و‬ ‫دەڵێﺖ‪":‬ﺋەﮔەر ﻟەﮔﯿﺎﻧﻢ ﺷﺘێﻜﯽ ﺑەﺑەھﺎﺗﺮھەﺑﻮاﯾە‬ ‫ﻟەم ﭘێﻨﺎوەدا دەﻣﻜﺮد ﺑەﻗﻮرﺑﺎﻧﯽ" ﻧە ﺗەﻧﮫﺎ وەﻛﻮ‬ ‫ﻛﻮردێﻚ وەﻛــﻮ ژﻧێﻚ ﻛﯿﻦ و ﻧەﻓﺮەﺗﯽ ﺧﯚی‬ ‫ﺑەراﻣﺒەر ﺑە ﺋەﻗڵﯿەﺗﯽ ﭘﯿﺎوﺳﺎﻻری دﯾﺎر دەﻛﺎت‬ ‫و ﺋﺎزادی ژن ھﺎوﻛﺎت ﻟە ﮔەڵ ﺋﺎزادی رێﺒەر ﺋﺎﭘﯚ‬ ‫دەﺑﯿﻨێﺖ‪.‬‬ ‫رەژاك ﻟە ﭘەﯾﺎﻣەﻛەﯾﺪا ﺑﺎس ﻟە ﭘﯿﻼﻧﮕێﺮﯾەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﺳﺎڵﯽ )‪(٢٠١٣‬ش دەﻛﺎت و دەڵێﺖ‪ ":‬ﻟە ﯾەﻛەم‬ ‫ﻣﺎﻧﮕﯽ )‪(٢٠١٣‬دا ﺋەو ﭘێﻜﺪاﻧﺎﻧەی ﻛە ﻟە ﭼﯿﺎﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﺑﺎﻛﻮری ﻛﻮردﺳﺘﺎن ھﺎﺗﻨە ﺋﺎراوە )‪ (٣٠‬ﮔەرﯾﻼ‬ ‫ﺷەھﯿﺪ ﻛــﺮان‪ ،‬ﺗەﻧﺎﻧەت ﻟە دەرەوەی و‪‬ﺗﯿﺶ‬ ‫رۆڵە ﻓﯿﺪاﯾەﻛﺎﻧﯽ ﮔەﻟەﻛەﻣﺎن رووﺑەڕووی ﺗﯿﺮۆر‬ ‫ﻛﺮاوﻧەوە ھەرە دواﯾﯽ ﻟە ﺋﺎﻛﺎﻣﯽ ﭘﯿﻼﻧﮕێڕﯾەﻛﯽ‬ ‫ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﺪا ﻛە دەوڵــەﺗــﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎش ﺗێﺪا‬ ‫ﺟێﺪەﮔﺮێﺖ ﻟە ﭘﺎﯾﺘەﺧﺘﯽ ﻓەرەﻧﺴﺎ ﭘﺎرﯾﺲ ﺳێ ژﻧە‬ ‫ﻣﻠﯿﺘﺎن‪ ،‬ﺳێ ﺷﯚڕﺷﮕێڕی ﺋﺎزادی ﺳێ ﭘێﺸەﻧﮕﯽ‬ ‫دۆزە رەواﻛەﻣﺎن ﺗﯿﺮۆر ﻛﺮان‪ .‬ﻟە رۆژﺋﺎواﯾﺶ ﺷەڕی‬ ‫ﻧێﻮان ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﯾەﭘەﮔە و ﭼەﺗەﻛﺎن ﺑە ﭘﺎڵﭙﺸﺘﯽ‬ ‫ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﭘێﻨﺞ ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﯾەﭘەﻛە ﺷەھﯿﺪ ﺑﻮون‪ .‬ﻟە‬ ‫ﺗەﻗﯿﻨەوەﻛﺎﻧﯽ ﺗﯿﺮۆرﯾﺴﺘﯽ ﻛە ﻟە دوزﺧﻮرﻣﺎﺗﻮو و‬ ‫ﻛەرﻛﻮﻛﯽ ﺑﺎﺷﻮری ﻛﻮردﺳﺘﺎن رووﯾﺎﻧﺪا ﻧﺰﯾﻜەی‬ ‫‪ ٣٠‬ﻛەس ﻟە رۆڵەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮرد ﺷەھﯿﺪ ﻛﺮان‪ .‬ﻟە‬ ‫ﻣﺎﻧﮕﯽ ﯾەﻛەﻣﯽ ﺳﺎڵﺪا واﺗە ﻟەﻧﺎو )‪ (٣٠‬رۆژدا ﺋەو‬ ‫ﺗەرﻣﺎﻧەی ﻛە ﺑە ﺧﺎﻛﻤﺎن ﺳﭙﺎردن ﻟە )‪ (٧٠‬ﻛەس‬ ‫زﯾﺎﺗﺮ ﺑﻮون‪.‬‬ ‫ﺣﻮﺳێﻦ ﻛەرﻛﻮﻛﯽ ﺋەﻧﺪاﻣﯽ دەﺳﺘەی ﻛﺎرﮔێڕی‬

‫ﭘﺎرﺗﯽ ﭼﺎرەﺳەری دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟە‬ ‫ﻣەراﺳێﻤەﻛەدا ﺋﺎﺧﺎوت و ووﺗــﯽ‪":‬ﺳــەرەڕای‬ ‫ﺗێﭙەڕﺑﻮوﻧﯽ )‪(١٤‬ﺳﺎڵ ﺑەﺳەر ﭘﯿﻼﻧﮕێڕی )‪(١٥‬‬ ‫ی ﺷﻮﺑﺎﺗﺪا ھێﺸﺘﺎ ﭘﯿﻼﻧﮕێڕی و ھێﺮﺷەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫دژ ﺑەﮔەﻟﯽ ﻛﻮرد ﻟەﺑەراﻣﺒەر ﺳﯿﺎﺳەﺗﻤەدار و‬ ‫ﻧﻮێﻨەران و ﭘێﺸەﻧﮕﺎﻧﯽ ﮔەل ﻟە ﻻﯾەن دەوڵەﺗﯽ‬ ‫ﺗﻮرك و و‪‬ﺗﺎﻧﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧەوە ﺑەردەواﻣە و دواﺗﺮﯾﻨﯿﺎن‬ ‫ﺗﯿﺮۆرﻛﺮدﻧﯽ ﺳێ ژﻧە ﺳﯿﺎﺳەﺗﻤەداری ﻛﻮرد ﺑﻮو‬ ‫ﻟە ﭘﺎرﯾﺲ ﻟە ﭘێﺶ ﭼﺎوی ھەﻣﻮو ﺟﯿﮫﺎﻧەوە‪.‬‬ ‫ﻛــەرﻛــﻮﻛــﯽ ﻟــەﺑــەﺷــێــﻜــﯽ ﺗـــﺮی وﺗــەﻛــﺎﻧــﯿــﺪا‬ ‫دەڵــێــﺖ‪":‬رووداو ﭘێﺸﮫﺎﺗەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و‬ ‫ﺋــەو ﭘﯿﻼن و ھێﺮﺷﺎﻧەی ﻟە ﺑﺎﻛﻮر‪ ،‬ﺑﺎﺷﻮر‪،‬‬ ‫رۆژﺋﺎوا و رۆژھە‪‬ﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ھەﯾە‪ ،‬ﯾەﻛێﺘﯽ‬ ‫ﻧەﺗەوەﯾﯽ ﺑەﺳەر ﮔەﻟەﻛەﻣﺎﻧﺪا ﻓەرز دەﻛﺎت‪،‬‬ ‫ﭼﻮﻧﻜە ھەﻣﻮو ﭘﯿﻼﻧەﻛﺎن ﺳەرﭼﺎوەی ﺧﯚﯾﺎن‬ ‫ﻟەﯾەك ﺷﺘەوە دەﮔﺮن ﻛە ﺋەوﯾﺶ ھەوڵﺪاﻧﯽ ﺑێ‬ ‫ﺳﺘﺎﺗﯚ و ﺑێ ﻣﺎف ھێﺸﺘﻨەوەی ﮔەﻟﯽ ﻛﻮردە‬ ‫ﻟە ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾەﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎوﭼەﻛە‪ ،‬ﻧﻤﻮﻧەی ﺋەﻣەش‬ ‫ﺋــەو ھێﺮﺷە ھەﻣەﻻﯾەﻧەی ﻛە دەﻛﺮێﺘەﺳەر‬ ‫ﮔەﻟەﻛەﻣﺎن ﻟە رۆژﺋﺎوای ﻛﻮردﺳﺘﺎن‪ .‬ﭘێﺶ ھەﻣﻮو‬ ‫ﻛەﺳێﻚ ﻟەﺳەروی ھەﻣﻮوﯾﺎﻧەوە دەوڵەﺗﯽ ﺗﻮرك‬ ‫ﺑەھێﺮﺷەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑﯚﺳەر ﺳەرﯾﻜﺎﻧﯽ ﺋەوەﯾﺎن‬ ‫ﻧﯿﺸﺎﻧﺪا ﻛە ﻧﺎﺗﻮاﻧﻦ ﻛــﻮردان ﻗەﺑﻮوڵ ﺑﻜەن‪.‬‬ ‫ﺋەﻧﺪاﻣﯽ دەﺳﺘەی ﻛﺎرﮔێڕی ﭘﺎرﺗﯽ ﭼﺎرەﺳەری‬ ‫دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟە ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ وﺗەﻛﺎﻧﯿﺪا‬ ‫ووﺗﯽ‪":‬ﺧﺎوەﻧﺪارﯾەﻛﯽ راﺳﺖ ﻟە ﺷەھﯿﺪان ﺗەﻧﮫﺎ‬ ‫ﺑەﺑەھێﺰﺗﺮ ﻛﺮدﻧﯽ ﺗێﻜﯚﺷﺎن و ﺑەﺋەﻧﺠﺎم ﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯽ‬ ‫رێﺒﺎزی ﺷەھﯿﺪان دەﺗﻮاﻧێﺖ ھەم رووﺣﯽ ﺷەھﯿﺪان‬ ‫ﺷﺎد ﺑﻜﺎت و ھەﻣﯿﺶ ﺑﺒێﺘە وە‪‬ﻣێﻜﯽ ھەرە راﺳﺖ‬ ‫ﺑﯚ ﺧﻮێﻨﯽ ﺷەھﯿﺪاﻧﯽ ﺋﺎزادی‪.‬‬ ‫ﻟە درێﮋەی ﻣەراﺳﯿﻤەﻛەدا ﻟەﺳەر ژﯾﺎن و ﺗێﻜﯚﺷﺎﻧﯽ‬

‫ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ‪ ،‬ﯾﺎدی ﺷەھﯿﺪاﻧﯽ ﺷﻮﺑﺎت‬ ‫ﻛﺮاﯾەوە‬ ‫ﺷەھﯿﺪ ﺳﯿﺮوان رەﺋﯚف‪ ":‬ھﯿﻮادارم ﻛە‬ ‫ﺋەم ﭼﺎﻻﻛﯿەی ﻣﻦ ﺑﺒێﺘە ھﯚی ﯾەﻛێﺘﯽ‬ ‫ﮔەﻟەﻛەم و ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﮔەﻟەﻛەم ﻟە ھەر‬ ‫ﭼﻮارﭘﺎرﭼەی و‪‬ت ﺑەﺋﺎزادی ﺑﮋﯾﻦ"‬ ‫رۆژی )‪ (٢/٢/٢٠١٣‬ﺳەرﻟەﺑەﯾﺎﻧﯽ ﻟە ﺷﺎری‬ ‫ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻟەﺳەر ﻣەزارەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺷەھﯿﺪان"ﭬﯿﺎن‬ ‫ﺳﯚران‪ ،‬ﺳﯿﺮوان رەﺋﯚف‪ ،‬رێﻨﺎس و ﭘڵﻨﮓ" ﯾﺎدﯾﺎن‬ ‫ﻛﺮاﯾەوە‪ .‬ﯾﺎدەﻛە ﻟە ﻻﯾــەن دزﮔــﺎی ﺑﻨەﻣﺎڵەی‬ ‫ﺷەھﯿﺪاﻧەوە رێﻜﺨﺮاﺑﻮو و ﺳــەدان ﻛەس ﺗێﺪا‬ ‫ﺑەﺷﺪارﯾﺎن ﻛﺮد و ﭘەﯾﺎﻣﯽ‪ ،‬ﺟﻮ‪‬ﻧەوەی ھﺎو‪‬ﺗﯽ‬ ‫ﺋﺎزاد و ﯾەﻛﺴﺎن‪ ،‬ﭘﺎرﺗﯽ ﭼﺎرەﺳەری و رێﻜﺨﺮاوەی‬ ‫ژﻧﺎﻧﯽ ﺋﺎزادﯾﺨﻮازی ﻛﻮردوﺳﺘﺎن ﺧﻮێﻨﺪراﯾەوە‪ .‬ﻟە‬ ‫ﭘەﯾﺎﻣەﻛﺎﻧﺪا ھﺎﺗﺒﻮو ﻛە ﭼﺎﻻﻛﯽ ﭬﯿﺎن ﺳﯚران‪،‬‬ ‫ﺳﯿﺮوان رەﺋــﻮف‪ ،‬ﭘڵﻨﮓ و رێﻨﺎس ﻟە ﺑەراﻧﺒەر‬ ‫ﭘﯿﻼﻧﮕێڕی ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ ﻛە دژ ﺑە رێﺒەری ﮔەﻟﯽ‬ ‫ﻛﻮرد ﻋەﺑﺪوڵ‪ ‬ﺋﯚج ﺋﺎﻻن ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪرا ﭘێﻚ ھﺎﺗﻮوە‬ ‫و ﺳەﺑﺎرەت ﺑە ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﭼﺎﻻﻛﯿﯿەﻛﺎن ﺋﺎﻣﺎژە ﺑە‬ ‫ﭼەﻧﺪ رﺳﺘەﯾەك ﻟە ﻧﺎو ﻧﺎﻣەﻛﺎﻧﯽ ﭬﯿﺎن ﺟﺎف ﻛﺮا‬ ‫ﻛە دەڵێﺖ‪":‬ﺋەﮔەر ﻟە ﮔﯿﺎﻧﻢ ﺑەﻧﺮﺧﺘﺮ ھەﺑﻮاﯾە‬ ‫ﺋﺎﻣﺎدە ﺑــﻮوم ﻛە ﺑﯚ رێﺒەر ﺋﺎﭘﯚ و ﮔەﻟەﻛەم‬ ‫ﺑﯿﺪەم و ﺋەم ﭼﺎﻻﻛﯿەم ﻟە ﺑەراﻧﺒەر ﺑە ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ‬ ‫ﭼەﭘەڵﯽ دوژﻣﻨﺎن ﻛە ﻟە ﺳەر رێﺒەر ﺋﺎﭘﯚ و ﮔەﻟﯽ‬ ‫ﻛﻮرد ﺑەرێﻮە دەﭼێ ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ دەدەم"‪.‬‬ ‫ﻟە ﺳەر ﻣەزاری ﺷەھﯿﺪ ﺳﯿﺮوان رەﺋﻮف‪ ،‬دارا‬ ‫رەﺋــﯚف ﺋﺎﺧﺎوت و ووﺗــﯽ‪":‬ﺳــﯿــﺮوان ﻟە ﺳﺎڵﯽ‬ ‫)‪ (١٩٨١‬ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﺳﻮﺳﯿﺎل دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗەﻛﺎن ﺑﻮوە‬ ‫و ﻟە ﻛﺎﺗﯽ راﭘەڕﯾﻨەﻛەی ﺑﺎﺷﻮری ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا‬ ‫ﺑەﺷﺪاری ﺋﺎزادﻛﺮدﻧﯽ ﺷﺎری ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑﻮوە و‬ ‫دوای ﺋەوە ﺧەرﯾﻜﯽ ﻛﺎری ھﻮﻧەری ﺑﻮوە‪ .‬ﻛﺎﺗێﻚ‬ ‫ﻟە ﺳﺎڵﯽ )‪ (١٩٩٩‬ﻟە ﺗەﻟەﻓﺰﯾﯚﻧﺪا ﮔﺮﺗﻨﯽ رێﺒەری‬

‫‪Roji_Wilat@yahoo.com‬‬

‫ﮔەﻟﯽ ﻛــﻮردی دەﺑﯿﻨﯽ زۆر ﺗﻮڕە دەﺑێ و ﺋەم‬ ‫ﻛﺮدەوەﯾە ﭘێ ﺗەﺣەﻣﻮل ﻧﺎﻛﺮێ‪ .‬ﺗﺎ ﺋەوەی ﻛە ﻟە‬ ‫رۆژی )‪ (١٦‬ﺷﻮﺑﺎﺗﯽ )‪ (١٩٩٩‬ﻟە ﺑﺎﺧﯽ ﮔﺸﺘﯽ‬ ‫ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺋﺎﮔﺮ ﻟە ﺟەﺳﺘەی ﺧﯚی ﺑــەردەدا و‬ ‫دژاﯾەﺗﯽ ﺧﯚی ﺑەراﻧﺒەر ﺑە ﭘﯿﻼﻧﮕێڕی ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ‬ ‫ﻟە ﺳەر ﺑەرێﺰ ﺋﻮﺟەﻻن دەردەﺑڕێ و ﻟە )‪(٢٦‬‬ ‫ﺷﻮﺑﺎﺗﯽ ﺳﺎڵﯽ )‪ (١٩٩٩‬ﺷەھﯿﺪ دەﻛەوێ"‪.‬‬ ‫دارا رﺋــﻮف ﺑــەم وﺗﺎﻧە دواﯾــﯽ ﺑە ﻗﺴەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫دێﻨێ‪":‬ﺷەھﯿﺪ ﺳــﯿــﺮوان ووﺗـــﯽ‪ ،‬ھﯿﻮام ﺋەم‬ ‫ﭼﺎﻻﻛﯿەی ﻣﻦ ﺑﺒێﺘە ھﯚی ﯾەﻛێﺘﯽ ﮔەﻟەﻛەم و‬ ‫ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﮔەﻟﯽ ﻛﻮرد ﻟە ھەر ﭼﻮار ﭘﺎرﭼەی و‪‬ت‬ ‫ﺑە ﺋﺎزادی ﺑﮋی"‪.‬‬ ‫ھەر ﭘﺎﺷﻨﯿﻮەڕۆی رۆژی ‪٢‬ی ﺷﻮﺑﺎت ﻟە ھﯚڵﯽ‬ ‫ﺳﺎﯾە ﻟە ﺷﺎری ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑە دەﺳﺘﭙێﺸﺨەری‬ ‫ﻛﯚﻣﯿﺘەی ﺷەھﯿﺪاﻧﯽ ﭘــﺎرﺗــﯽ ﭼــﺎرەﺳــەری‬ ‫دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﺑە ﺑەﺷﺪاری ڕوﻧﺎﻛﺒﯿﺮاﻧﯽ‬ ‫ﺷﺎری ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﯾﺎدی )ﭬﯿﺎن ﺟﺎف( و ھﺎﭬﺎ‪‬ﻧﯽ )‬ ‫ﺳﯿﺮوان‪ ،‬ﭘﻠﻨﮓ‪ ،‬ڕێﻨﺎس( ﺑەرز ڕاﮔﯿﺮا‪ .‬ﻣەراﺳﯿﻤەﻛە‬ ‫ﺑە ﺧﻮﻟەﻛێﻚ رێﺰﻟێﻨﺎن و ﭘﺎﺷﺎن ﮔﻮڵﺒﮋێﺮێﻚ‬ ‫ﻟە وﺗــە و ﻧﺎﻣەﻛﺎﻧﯽ ﭬﯿﺎن ﺟــﺎف و ھﺎﭬﺎ‪‬ﻧﯽ‬ ‫ﺧﻮێﻨﺮاﻧەوە‪ .‬دواﺗﺮ ﻟە ﻻﯾەن ﻛەﺳﻮﻛﺎرەﻛﺎﻧﯿﺎﻧەوە‬ ‫وﺗﺎر ﭘێﺸﻜەﺷﻜﺮا و ڕاﯾﺎﻧﮕەﯾﺎﻧﺪ‪":‬ﺋێﻤە وەﻛﻮ ﻛەس‬ ‫و ﻛﺎری ﺷەھﯿﺪ ﭬﯿﺎن و ھەﭬﺎ‪‬ﻧﯽ ﺷەھﯿﺪ ﺳﯿﺮوان‪،‬‬ ‫ﺷەھﯿﺪ ﭘڵﻨﮓ‪ ،‬ﺷەھﯿﺪ ڕێﻨﺎس ﺑە ﺷەھﯿﺪ ﺑﻮﻧﯽ‬ ‫ڕۆڵەﻛﺎﻧﻤﺎن ﮔەورەﺗﺮﯾﻦ ﺑڕواﻧﺎﻣەی ﻓەﺧﺮ و‬ ‫ﺷﺎﻧﺎزﯾﻤﺎن ﺑەدەﺳﺖ ھێﻨﺎوە و ھﯿﻮاش دەﺧﻮازﯾﻦ‬ ‫ﮔەﻟﯽ ﻛﻮرد ڕێﮕﺎی ڕێﺒﺎزی ڕاﺳﺘﯽ ﺷەھﯿﺪەﻛﺎﻧﻤﺎن‬ ‫ﻟە ﮔەڵ ڕﺷﺘﻨﯽ دڵﯚﭘە ﺧﻮێﻨەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻟە ﺑەراﻣﺒەر‬ ‫داﻛﯚﻛﯿﻜﺮدن ﻟە ﻣﺎﻓە ڕەواﻛــﺎﻧــﯽ ﮔەﻟﯽ ﻛﻮرد‬ ‫ﺑەرﻧەدەن ھەردەم ﺋەو ڕێﺒﺎزە ﭘﯿﺮۆزە درێﮋە ﭘێ‬ ‫ﺑﺪەن ﻛە ﺷەھﯿﺪ ﭬﯿﺎن و ھەﭬﺎ‪‬ﻧﯽ و ﺳەرﺟەم‬ ‫ﺷەھﯿﺪاﻧﯽ ڕێﮕﺎی ڕزﮔﺎری ﻛﻮرد و ﻛﻮردﺳﺘﺎن‬ ‫ﭘەﯾڕەوی ﺑﻮن"‪.‬‬ ‫ﻟە ﺑڕﮔەﯾەﻛﯽ دﯾﻜەی ﻣەراﺳﯿﻤەﻛەدا ھﺎوﺳەرۆﻛﯽ‬ ‫ﭘﺎرﺗﯽ ﭼﺎرەﺳەری دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن )دﯾﺎر‬ ‫ﻏەرﯾﺐ( وﺗەێﻜﯽ ﭘێﺸﻜەش ﺑە ﺋﺎﻣﺎدە ﺑﻮان ﻛﺮد‪،‬‬ ‫ﻟەﺳەرەﺗﺎی وﺗەﻛەﯾﺪا دﯾﺎر ﻏەرﯾﺐ وﺗﯽ‪ ":‬ﺳەری‬ ‫ڕێﺰ و ﻧەوازش دادەﻧﻮێﻨﻢ ﺑﯚ ﺳەرﺟەم ﺷەھﯿﺪاﻧﯽ‬ ‫ڕێﮕﺎی ڕزﮔﺎری ﻛﻮرد و ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ھەروەھﺎ‬ ‫ﺷەھﯿﺪﺑﻮﻧﯽ ﭬﯿﺎن ﺟﺎف و ھەﭬﺎ‪‬ﻧﯽ ﻛە ڕێﺒﺎزێﻜﯽ‬ ‫ﺑەھێﺰﯾﺎن ﺑﯚ ﮔەﻟەﻛەﯾﺎن ﺑە ﺟێ ھێﺸﺘﻮە ھەر‬ ‫ﺑﯚﯾە ڕێﺒﺎزی ﭘﯿﺮۆزی ﺋەو ﺷەھﯿﺪاﻧە زﯾﺎﺗﺮ ﺋﯿﺮادەی‬ ‫ﺧەﺑﺎﺗﯽ ﺷﯚڕﺷﮕێڕی ھەﭬﺎ‪‬ﻧﯿﺎن ﺑەھێﺰﺗﺮ ﻛﺮدوە‬ ‫ﻟە ﺑەراﻣﺒەر دوژﻣﻨﺎن و داﮔﯿﺮﻛﺎراﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن"‪.‬‬ ‫دﯾﺎر ﻏەرﯾﺐ ﻟە ھەﻣﺎﻧﻜﺎﺗﺪا ﺗﯿﺸﻜﯽ ﺧﺴﺘە ﺳەر‬ ‫ڕەوﺷــﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻧﺎوﭼەﻛە و ڕێﺒﺎزی ﭼﺎﻻﻛﯽ‬ ‫و ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯽ ﭬﯿﺎن ﺟﺎف و ھەﭬﺎ‪‬ﻧﯽ و ﺋەو‬ ‫ﯾﺎدەی ﺑەرز ﻧﺮﺧﺎﻧﺪ و ڕاﯾﮕەﯾﺎﻧﺪ‪ ":‬ﭬﯿﺎن ﺟﺎف‬ ‫ﻟە ﻧﺎﻣەﻛﺎﻧﯿﺪا دەڵێﺖ ﺧﯚزﮔە ﺷﺘێﻜﯽ دﯾﻜەم‬

‫]~[‬ ‫] ژﻤﺎرﻩ ‪ ] [ ٢٠١٣/١/٢٠ ] [٢٥‬ﺴﺎڵی دووەم [‬

‫ھەﺑﻮاﯾە ﻟە ﺟەﺳﺘەم ﭘﯿﺮۆزﺗﺮ ﺑﯚ ﺋەوەی ﺑﻤﻜﺮداﯾﺎ‬ ‫ﺑە ﻓﯿﺪای ﮔەﻟەﻛەم ھەر ﺑﯚﯾە ﺋێﻤەی ﮔەﻟﯽ ﻛﻮرد‬ ‫دەﺑێﺖ ﻧﺎﻣەﻛﺎﻧﯽ ﺷەھﯿﺪ ﭬﯿﺎن ﺟﺎف ﺑﻜەﯾﻦ ﺑە‬ ‫ﺳﯿﻤﺒﯚﻟﯽ ﺋﯿﺮادەی ﺧەﺑﺎت و ﺗێﻜﯚﺷﺎﻧﻤﺎن ﻟە‬ ‫ﺑەراﻣﺒەر ﻣﺎﻓە ڕەواﻛﺎﻧﯽ ﮔەﻟﯽ ﻛﻮرد"‪ .‬ﻟە ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ‬ ‫ﺋﺎﺧﺎوﺗﻨەﻛﺎﻧﯿﺪا ھﺎوﺳەرۆﻛﯽ ﭘﺎرﺗﯽ ﭼﺎرەﺳەری‬ ‫ڕاﯾﮕەﯾﺎﻧﺪ‪ ":‬داوا ﻟە ﮔەﻟەﻛەم دەﻛەم و ﺑە ﮔﺸﺘﯽ‬ ‫ﺑﺎﺷﻮری ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﻟەم‬ ‫ﺳﺎڵﺪا ﺟﯿﺎ ﻟە ﺳﺎڵەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﺧﯚﯾﺎن ﺋﺎﻣﺎدە ﺑﻜەن‬ ‫ﺑﯚ ﭘێﺸﻮازی ﻛﺮدن ﻟە )‪(١٥‬ی ﺷﻮﺑﺎت و )‪(١٧‬ی‬ ‫ﺷﻮﺑﺎت ﻛە ﺗﯿﺎﯾﺪا ﻟە و ﻣﺎﻧﮕەدا ﻟە )‪(١٥‬ی ﺷﻮﺑﺎت‬ ‫ﺑە ﭘﯿﻼﻧﮕێڕی ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ ﻟە دژی رێﺒەری ﮔەﻟﯽ‬ ‫ﻛﻮرد ﻋەﺑﺪوڵ‪ ‬ﺋﯚج ﺋﺎﻻن ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪرا و ڕادەﺳﺘﯽ‬ ‫دەوڵەﺗﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﻛﺮا و ھەروەھﺎ ﻟە )‪(١٧‬ی‬ ‫ﺷﻮﺑﺎﺗﺪا دووﺳﺎڵ ﭘێﺶ ﺋێﺴﺘﺎ ﻟە ﺷﺎری ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ‬ ‫ﺳەرھەڵﺪاﻧێﻜﯽ ﺟەﻣﺎوەری ﺳەری ھەڵﺪا و ﺗﯿﺎﯾﺪا‬ ‫داﺧﻮازﯾﯿە ڕەواﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑەرز دەﻛﺮدەوە ﻟە ﺑەراﻣﺒەر‬ ‫دەﺳە‪‬ﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﺑﺎﺷﻮری ﻛﻮردﺳﺘﺎن"‪.‬‬ ‫ﻟە درێــﮋەی ﯾــﺎدﻛــﺮدﻧــەوەﻛــەدا ﭘەﯾﺎﻣﯽ ﺣﺰﺑﯽ‬ ‫ﺋﺎﯾەﻧﺪەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﺣﺰﺑﯽ ﺳﯚﺳﯿﺎﻟﯿﺴﺖ‬ ‫دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺧﻮێﻨﺮاﯾەوە و دواﺗﺮ ﻟە ﻻﯾﺔن‬ ‫ﺳەردار ﻗﺎدرﭼەﻧﺪ ﭘﺎرﭼە ﺷﯿﻌﺮێﻚ ﭘێﺸﻜەش ﺑە‬ ‫ﺋﺎﻣﺎدە ﺑﻮان ﻛﺮا و ﻟە دواﺑڕﮔەی ﯾﺎدﻛﺮدﻧەوەﻛەدا‬ ‫ﺑە ﭘێﺸﻜەش ﻛﺮدﻧﯽ ﺳﯿﻨەﻓﺰﯾﯚﻧێﻚ ﺳەﺑﺎرەت ﺑە‬ ‫ژﯾﺎﻧﻨﺎﻣە و ﺧەﺑﺎت و ﺗێﻜﯚﺷﺎﻧﯽ ﭬﯿﺎن ﺟﺎف و‬ ‫ھەﭬﺎ‪‬ﻧﯽ و ﻟە ﻛەش و ھەواێﻜﯽ ﺋﺎراﻣﺪا ﻛﯚﺗﺎی‬ ‫ﺑە ﻣەراﺳﯿﻤەﻛە ھێﻨﺮا‪.‬‬ ‫راﻧﯿە‪ ،‬ﻣەراﺳﯿﻤێﻚ ﺑﯚ ﯾﺎدی )ﭬﯿﺎن‬ ‫ﺟﺎف(ی رێﻜﺨﺴﺖ‬ ‫ﻟە راﻧﯿە ﺑە دەﺳﺘﭙێﺸﺨەری ﺟﻮ‪‬ﻧەوەی ھﺎو‪‬ﺗﯽ‬

‫‪٧‬‬

‫راﭘﯚرت‬

‫ﺋﺎزاد و ﯾەﻛﺴﺎن و رێﻜﺨﺮاوی ژﻧﺎﻧﯽ ﺋﺎزادﯾﺨﻮازی‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎن )رەژاك( ﺑە ﻣەراﺳﯿﻤێﻜﯽ ﺷﺎﯾﺴﺘە‬ ‫ﯾﺎدی ﭬﯿﺎن ﺟﺎف ﺑەرز راﮔﯿﺮا‪ .‬ﻣەراﺳﯿﻤەﻛە ﺑە‬ ‫ﺧﻮﻟەﻛێﻚ رێﺰﻟێﻨﺎن دەﺳﺘﯽ ﭘێﻜﺮد و ﭘﺎﺷﺎن‬ ‫ﺋەﻧﺪاﻣﯽ رێﻜﺨﺮاوی ژﻧﺎﻧﯽ ﺋــﺎزادی ﻛﻮردﺳﺘﺎن‬ ‫ﭼﯿﭽەك ھﺎروﻧﯽ ﺑﺎﺳﯽ ﻟە ﺗێﻜﯚﺷﺎﻧﯽ ژﻧە ﮔەرﯾﻼی‬ ‫ﻛﻮرد ﻟەﯾﻼ واﻟﯽ ﺣﺴﯿﻦ ﻧﺎﺳﺮاو ﺑە )ﭬﯿﺎن ﺟﺎف(‬ ‫ﻛﺮد و ووﺗﯽ‪":‬ﻟە )‪(٢‬ی ﺷﻮﺑﺎﺗﯽ ﺳﺎڵﯽ )‪ (٢٠٠٦‬ﻟە‬ ‫ھەرێﻤﯽ ﺣەﻓﺘﺎﻧﯿﻦ ﺑﯚ ﺷەرﻣەزار ﻛﺮدﻧﯽ ﭘﯿﻼﻧﮕێﺮی‬ ‫ﻧێﻮ دەوڵەﺗﯽ ﻟەﺳەر ﻋەﺑﺪوڵ‪ ‬ﺋﯚﺟﺎﻻن‪ ،‬ﺋﺎﮔﺮی‬ ‫ﻟە ﺟەﺳﺘەی ﺧﯚی ﺑەردا‪ ،‬ﭼﯿﭽەك ﻟە درێﮋەی‬ ‫ﻗﺴەﻛﺎﻧﯽ دا دەڵێﺖ‪":‬ھەﭬﺎڵ ﭬﯿﺎن ﻟە ﻧﺎﻣەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﺧﻮﯾﺪا و ﻟە ﮔەل ھەﭬﺎ‪‬ﻧﯿﺪا ﺑﺎﺳﯽ ﻟەوە دەﻛﺮد‬ ‫ھەﺗﺎ ﺑﺎﻛﻮری ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑە ﺳەرﻛەوﺗﻦ ﻧەﮔﺎت‬ ‫ﺋﺎزادی ﺗەواو ﻟە ھﯿﭻ ﭘﺎرﭼەﯾەﻛﯽ ﺗﺮ ﺑە ﺗەواوی‬ ‫ﻧﺎﮔﺎﺗە ﺋﺎﻣﺎﻧﺞ‪ .‬ﭘﺎﺷﺎن ﻧﺎﻣەﻛﺎﻧﯽ ﺷەھﯿﺪ ﭬﯿﺎن‬ ‫ﺧﻮێﻨﺪراﻧەوە و ﺳﯿﻨەﭬﯿﺰﯾﯚﻧێﻜﯿﺶ ﻟەﺳەر ژﯾﺎن‬ ‫وﺗێﻜﯚﺷﺎﻧﯽ ﭬﯿﺎن ﺟﺎف ﻧﻤﺎﯾﺸﻜﺮا‪.‬‬ ‫ھــﺎوﻛــﺎت ﺑــﯚ ھــەﻣــﺎن ﻣــەﺑــەﺳــﺖ‪ ،‬ﻟــە ﮔﻮﻧﺪی‬ ‫ﺗﻮوﺳﻮراﻧﯽ ﺳەر ﺑە ﻧﺎﺣﯿەی ﺳەﻧﮕەﺳەرﯾﺶ‬ ‫ﻣەراﺳێﻤێﻚ ﺑەرێﻮە ﭼﻮو‪.‬‬ ‫زەﯾﻨەب ﮔەرﻣﯿﺎن‪ ":‬ﺷەھﯿﺪ ﭬﯿﺎن‬ ‫ﺷێﻮەﯾەﻛﯽ ﭼﺎﻻﻛﯽ ھﯚﺷﯿﺎری و ﺷﻜﺎﻧﺪﻧﯽ‬ ‫ﺑێﺪەﻧﮕﯽ ﺑﻮو"‬ ‫ﻟە ﺷﺎرۆﭼﻜەی ﻛﻔﺮی ﻟە دەﭬەری ﮔەرﻣﯿﺎن ﯾﺎدی‬ ‫ﻟەﯾﻼ واﻟﯽ ﺣﺴێﻦ ﻧﺎﺳﺮاو ﺑە ﭬﯿﺎن ﺟﺎف ﻟە‬ ‫ﺳﯿﻤﯿﻨﺎرێﻜﺪا ﺑــەرز ڕاﮔﯿﺮا‪ .‬ڕێﻜﺨﺮاوی ژﻧﺎﻧﯽ‬ ‫ﺋﺎزادﯾﺨﻮازی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟە ﮔەرﻣﯿﺎن ﺑﯚ ﯾﺎدی ﺣەوت‬ ‫ﺳﺎڵەی ﭼﺎﻻﻛﯿە ﮔﯿﺎﻧﺒﺎزﯾﯿەﻛەی ﭬﯿﺎن ﺟﺎف ﻛە‬ ‫ﻟە دژی ﮔەﻟەﻛﯚﻣەی ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ ﻟەﺳەر رێﺒەری‬

‫راﭘﯚرت‬

‫‪٨‬‬

‫]~[‬ ‫] ﺴﺎڵی دووەم [ ] ‪ ] [ ٢٠١٣/١/٢٠‬ژﻤﺎرﻩ ‪[٢٥‬‬

‫ﮔەﻟﯽ ﻛﻮرد ﻋەﺑﺪوڵ‪ ‬ﺋﯚج ﺋﺎﻻن ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ داﺑﻮو‬ ‫ﺳﯿﻤﯿﻨﺎرێﻚ ﺑﯚ ﺋەﻧﺪاﻣﯽ دەﺳﺘەی ﻛﺎرﮔێڕی ﭘﺎرﺗﯽ‬ ‫ﭼﺎرەﺳەری دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﺋەﻧﺪاﻣﯽ‬ ‫ﺑەرێﻮەﺑەراﯾەﺗﯽ ﺋەﻧﺠﻮﻣەﻧﯽ ژﻧﺎﻧﯽ ﺋﺎزاد زەﯾﻨەب‬ ‫ﮔەرﻣﯿﺎﻧﯽ رێﻜﺨﺴﺖ‪ .‬ﺑە ﺧﻮﻟەﻛێﻚ رێﺰﻟێﻨﺎن ﺑﯚ‬ ‫ﯾﺎدی ﺷەھﯿﺪان ﺳﯿﻤﯿﻨﺎرەﻛە دەﺳﺘﯽ ﭘێﻜﺮد و‬ ‫زەﯾﻨەب ﮔەرﻣﯿﺎﻧﯽ ووﺗﯽ‪":‬ﺧﯚ ﻓﯿﺪاﻛﺮدﻧﯽ ھەﭬﺎڵ‬ ‫ﭬﯿﺎن ﺗەﻧﮫﺎ ﺳﻮﺗﺎﻧﯽ ﺟەﺳﺘەﯾەك ﻧﯿﯿە‪ ،‬ﺑەڵﻜﻮ‬ ‫ﺷێﻮەﯾەﻛە ﻟە ﻧﺎڕەزاﯾەﺗﯽ دەرﺑڕﯾﻦ و ﺷێﻮەﯾەﻛﯽ‬ ‫ھﯚﺷﯿﺎری و ﺷﻜﺎﻧﺪﻧﯽ ﺑێﺪەﻧﮕﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕەی ﻛﻮردە‬ ‫ﻟەﺑەراﻣﺒەر ﺑە ﭘﯿﻼﻧﯽ ﻧەﯾﺎران‪ .‬ﺋەم ﭼﺎﻻﻛﯿەی‬ ‫ﺷەھﯿﺪ ﭬﯿﺎن ﺑﯚ ﮔەﻟﯽ ﻛﻮرد وەك ﻣﯚڕاڵێﻜﯽ‬ ‫ﮔەورەﯾە و ﺟﺎرێﻜﯽ ﺗﺮﯾﺶ ﮔﻮڕێﻜﯽ داوەﺗە ھێﺰی‬ ‫ﮔەل و ﮔەرﯾﻼﯾﺶ و ھەم ﺑﯚ دوژﻣﻨﺎﻧﯽ ﻛﻮردﯾﺶ‬ ‫ﺑﻮەﺗە ھﯚی ﻻوازﻛﺮدﻧﯽ ورە و ﺋﯿﺮادەﯾﺎن"‪ .‬زەﯾﻨەب‬ ‫ﺗﯿﺸﻜﯽ ﺧﺴﺘە ﺳەر ھێﺰی ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯽ ﭬﯿﺎن و‬ ‫وﺗﯽ‪":‬ھەر ﻟە ﻣﻨﺪاڵﯿﯿەوە ﺧﺎوەن ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯿەﻛﯽ‬ ‫ﺑەھێﺰ ﺑــﻮە و ﺑە ﺑەﺑﺸﺪارﺑﻮﻧﯽ ﻟەڕﯾﺰەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﮔەرﯾﻼدا ﺟﺎرێﻜﯽ ﺗﺮ ﺑەﻓﻜﺮ و ڕاﻣﺎﻧﯽ ڕێﺒەر ﺋﺎﭘﯚ و‬ ‫ﺗﻮاﻧﺎﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚی ﺗﻮاﻧﯽ ﻟە ﻣﺎوەﯾەﻛﯽ ﻛﻮرﺗﺪا ﺧﯚی‬ ‫ﭘێﺸﺒﺨﺎت و ﺑﮕﺎﺗە ﺋﺎﺳﺘﯽ ﺳەرﻛﺮداﯾەﺗﯽ‪ .‬ﺑﯚﯾە‬ ‫ﺋێﻤە ﺟﺎرێﻜﯽ ﺗﺮ ﺑڵێﻦ دەدەﯾﻦ ﺗﺎ ﮔەﯾﺸﺘﻦ ﺑە‬ ‫ﺋﺎﻣﺎﻧﺠەﻛﺎﻧﯽ ﮔەﻟەﻛەﻣﺎن و ﺷەھﯿﺪ ﭬﯿﺎن و ھەﻣﻮو‬ ‫ﺷەھﯿﺪاﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟە ﺧەﺑﺎت و ﺗێﻜﯚﺷﺎﻧﺪا‬ ‫دەﺑێﻦ و ﻧﺎھێڵﯿﻦ ﺧﻮێﻨﯽ ﺷەھﯿﺪاﻧﻤﺎن ﺑە ھەدەر‬ ‫ﺑﭽێﺖ"‪ .‬ﭘﺎﺷﺎن ﺑەﺷێﻚ ﻟە ﻧﺎﻣەﻛﺎﻧﯽ ﺷەھﯿﺪ‬ ‫ﭬﯿﺎن ﻟەﻻﯾەن د‪ .‬راﺑێﻌەوە ﺧﻮێﻨﺪراﯾەوە و ﭼەﻧﺪ‬ ‫ﭘﺎرﭼە ھﯚﻧﺮاوەﯾەﻛﯿﺶ ﭘێﺸﻜەش و ﻟە ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ‬ ‫ﯾﺎدەﻛەدا ﺳﯿﻨەﻓﺰﯾﯚﻧێﻚ ﻧﻤﺎﯾﺶ ﻛﺮا و ﺑە وﺗﻨەوەی‬ ‫دروﺷﻤەﻛﺎﻧﯽ ) ﺷەھﯿﺪ ﻧﺎﻣﺮن ــ ﺑﮋی رێﺒەر ﺋﺎﭘﯚ(‬ ‫ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﺑە ﻣەراﺳﯿﻤەﻛە ھﺎت‪.‬‬ ‫ﺑﺎﻧﻮ ﺣەﺳەن ﺣەﻣﯿﺪ‪ ":‬ﺷەھﯿﺪ ﭬﯿﺎن‬ ‫ﺳﯿﻤﺒﯚﻟﯽ ﺗەﭬﮕەری ﺋﺎزادی ژﻧﺎن و ژﻧﯽ‬ ‫ﻛﻮردە"‬ ‫ﭼﺎﻻﻛﯿەﻛﺎﻧﯽ ﯾﺎدﻛﺮدﻧەوەی ﻓەرﻣﺎﻧﺪەی ﺗەﭬﮕەری‬ ‫ﺋــﺎزادی و ژﻧە ﺷﯚرﺷﮕێڕی ﻛــﻮرد ﻟەﯾﻼ واﻟﯽ‬ ‫ﺣﻮﺳێﻦ ﻧﺎﺳﺮاو ﺑە ﭬﯿﺎن ﻛــﺎرۆخ ﻟە دەﭬــەری‬ ‫ﺑﺎﻟەﯾﺎﻧﯽ ﻗەﻧﺪﯾﻠﯿﺶ ﺑــە ﻣەراﺳﯿﻤێﻚ ﺑــەرز‬ ‫راﮔﯿﺮا‪ .‬ﻣەراﺳێﻤەﻛە ﻟە ﻻﯾەن رێﻜﺨﺮاوی ژﻧﺎﻧﯽ‬ ‫ﺋﺎزادﯾﺨﻮازی ﻛﻮردﺳﺘﺎن رەژاﻛەوە رێﻜﺨﺮا ﺑﻮو و‬ ‫ﻟەھەﻣﺎﻧﻜﺎﺗﯿﺸﺪا ﺑە ﻣەﺑەﺳﺘﯽ ﺑەرزراﮔﺮﺗﻨﯽ ﯾﺎدی‬ ‫"ﭬﯿﺎن ﻛﺎرۆخ" ﻟە ﺷەﻧﮕﺎل زەﻧﺠﯿﺮەﯾەك ﺳﯿﻤﯿﻨﺎر‬ ‫رێﻜﺨﺮا‪ .‬ﻟە ﭼﺎﻻﻛﯿەﻛﺎن دەرﺑﺎرەی ﻓەرﻣﺎﻧﺪە "ﭬﯿﺎن‬ ‫ﻛﺎرۆخ" ﻗﺴە ﻛﺮا و ﻧﺎﻣەﻛﺎﻧﯿﺸﯽ ﺧﻮێﻨﺪراﻧەوە‪.‬‬ ‫ﻟەﺳەر ﻧﺎوی ﻛﯚﻣﺴﯿﯚﻧﯽ ژﻧﺎن ﺳەر ﺑە "ﺟﻮ‪‬ﻧەوەی‬ ‫ھﺎو‪‬ﺗﯽ ﺋﺎزاد و ﯾەﻛﺴﺎن"ﺑﺎﻧﻮ ﺣەﺳەن ﺣەﻣﯿﺪ"‬ ‫دەرﺑـــﺎرەی ﺗێﻜﯚﺷﺎن و ﭼﺎﻻﻛﯿەﻛەی "ﭬﯿﺎن‬

‫ﻛﺎرۆخ" ﻗﺴەی ﻛﺮد و راﯾﮕەﯾﺎﻧﺪ‪":‬ھەﭬﺎڵ ﭬﯿﺎن‬ ‫وێــﺮای ﺗەﻣەﻧﯽ ﻻوﯾەﺗﯽ ﺧــﯚی وەك ﻛﭽێﻜﯽ‬ ‫ﮔەﻧﺞ ھەڵﺪەﺳﻮڕا و ﺋەرﻛەﻛﺎﻧﯽ ﺑە ﺟێ دەھێﻨﺎ‪،‬‬ ‫ﺑە‪‬م ﺑە ھەڵﻮێﺴﺖ و ﺗێﻜﯚﺷﺎﻧﯽ ﺧﯚی ﺑﻮوە‬ ‫ﺷﯚرﺷﮕێﺮێﻜﯽ ﻧﻤﻮوﻧەﯾﯽ و ﺳێﻤﺒﯚﻟﯽ ﺗەﭬﮕەری‬ ‫ﺋﺎزادی‪ .‬دواﺑەدوای وﺗەﻛﺎن‪ ،‬ﻟەﺳەر ﺗێﻜﯚﺷﺎﻧﯽ‬ ‫و ژﯾﺎﻧﯽ ﻓەرﻣﺎﻧﺪە ﭬﯿﺎن ﻛﺎرۆخ و ﺗێﻜﯚﺷەراﻧﯽ‬ ‫دﯾﻜەی ﺗەﭬﮕەری ﺋﺎزادی ﻟە ﺑﺎﺷﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎن‬ ‫"ﺳﯿﻨەﻓﺰﯾﯚﻧێﻚ" ﭘێﺸﺎﻧﯽ ﺋﺎﻣﺎدەﺑﻮاﻧﯽ درا‪.‬‬ ‫ﻣەراﺳﯿﻤەﻛە ﺑە دروﺷﻤەی "ﺷەھﯿﺪ ﻧﺎﻣﺮن و ﺑﮋی‬ ‫ﺳەرۆك ﺋﺎﭘﯚ" ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﭘێﮫﺎت‪.‬‬ ‫ﺷەﻧﮕﺎڵﯿﺶ ﯾﺎدی ﭬﯿﺎﻧﯽ ﺑەرز راﮔﺮت‬ ‫رێﻜﺨﺮاوی ژﻧﺎﻧﯽ ﺋﺎزادﯾﺨﻮازی ﻛﻮردﺳﺘﺎن رەژاك‪،‬‬ ‫ﻟە رۆژاﻧﯽ ﻧێﻮان "‪ ٣١، ٣٠‬ﻣﺎﻧﮕﯽ راﺑﺮدوو و )‪(١‬‬ ‫ی ﺋەم ﻣﺎﻧﮕە" ﻟە ﮔﻮﻧﺪەﻛﺎﻧﯽ "زۆﻣﺎﻧێ ‪ ،‬ﺳﯚﻻﻛێ‬ ‫و ﺳﯚﻻﻛێ ژێﺮﯾﻦ"ی ھەرێﻤﯽ ﺷەﻧﮕﺎڵ زﻧﺠﯿﺮە‬ ‫ﺳﯿﻤﯿﻨﺎرێﻜﯿﺎن رێﻜﺨﺴﺖ‪ .‬ﻟە ﺳﯿﻤﯿﻨﺎرەﻛﺎﻧﺪا‬ ‫ژﻣﺎرەﯾەﻛﯽ زۆر ﻟە ژﻧﺎﻧﯽ ﺋەو ﮔﻮﻧﺪاﻧە ﺑەﺷﺪارﯾﺎن‬ ‫ﺗێﺪا ﻛﺮد ﻛە ﺑﺎس و ﮔﻔﺘﮕﯚ ﻟەﺳەر ﭼﺎﻻﻛﯿە‬ ‫ﻓﯿﺪاﯾەﻛەی "ﭬﯿﺎن ﻛﺎرۆخ"ﻛﺮا‪ .‬ﻟە ﺳﯿﻤﯿﻨﺎرەﻛﺎﻧﺪا‬ ‫ھەروەھﺎ ﻧﺎﻣەﻛﺎﻧﯽ ﭬﯿﺎن ﻛە ﻟە دوای ﺧﯚﯾﺪا‬ ‫ﺑەﺟێﯽ ھێﺸﺘﺒﻮون ﺧﻮێﻨﺪراﻧەوە و ﺗﯿﺸﻜﺨﺮاﯾە‬ ‫ﺳەر ﺋەو ﻧێﺮﯾﻨﺎﻧەی ﻛە ﮔﯿﺎﻧﺒەﺧﺘﻜﺮد ﭬﯿﺎن ﻟەﺳەر‬ ‫رەوﺷﯽ ژﻧﺎن و ﮔەﻟﯽ ﻛﻮرد ﻟە ھەرﭼﻮارﭘﺎرﭼەی‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟە ﻛﺎﺗﯽ ﺧﯚﯾﺪا دەﺳﺘﻨﯿﺸﺎﻧﯽ ﻛﺮدﺑﻮو‪،‬‬ ‫ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﻛﺎﺗێﻚ ﺋەﻣڕۆ ھەڵﺪەﺳﻨﮕێﻨﺪرێﻦ دەﺑﯿﻨﯿﻦ‬ ‫ﻛە رۆژاﻧــە ﮔەﻟﯽ ﻛﻮرد رووﺑــەرووی دەﺑێﺘەوە‪.‬‬ ‫ﺧﺎڵێﻜﯽ ﺗﺮ ﻛە ﻟە ﺳﯿﻤﯿﻨﺎرەﻛﺎن ﺗﯿﺸﻜﯽ ﺧﺮاﯾە‬ ‫ﺳەر ﺋەوە ﺑﻮو ﻛە ﺋەﻣڕۆ ژﻧﺎن رووﺑــەرووی چ‬ ‫رەوﺷێﻚ دەﺑﻨەوە و رۆژاﻧە دەﻛﺮێﻨە ﻗﻮرﺑﺎﻧﯽ‬

‫‪Roji_Wilat@yahoo.com‬‬

‫زﯾﮫﻨﯿەﺗﯽ ﭘﯿﺎوﺳﺎﻻری و دەﺳﺘﻨﯿﺸﺎﻧﻜﺮا ﻛە‬ ‫ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﮔەﻻن ﻟەﺳەر ھێڵﯽ ﺗێﻜﯚﺷﺎﻧﯽ ﺷەھﯿﺪ‬ ‫ﭬﯿﺎن و ﺋﺎﺳﺘﯽ ھﯚﺷﯿﺎری ﺧﯚﯾﺎن ﺑەرەو ﭘێﺸەوە‬ ‫ﺑﺒەن و ﺑﺒﻨە ﺧﺎوەن ھەڵﻮێﺴﺖ ﻟە ﺑەراﻣﺒەر ﺋەو‬ ‫ﻛﯚﻣەڵﻜﻮژﯾﺎﻧەی ﻟەﺳەر ژﻧﺎﻧﯽ ﮔەﻟﯽ ﻛﻮرد ﺑەڕێﻮە‬ ‫دەﺑﺮێﺖ‪ .‬ﺳﯿﻤﯿﻨﺎرەﻛﺎن ﺑە دروﺷﻤەی ﺷەھﯿﺪ‬ ‫ﻧﺎﻣﺮن ﻛﯚﺗﺎﯾﯿﺎن ﭘێﮫﺎت‪.‬‬ ‫ﻟە ﻣﻮﺳڵ و ﺑەﻏﺪادﯾﺶ ﯾﺎدی ﺷەھﯿﺪ‬ ‫ﭬﯿﺎﻧﯿﺎن ﺑەرز راﮔﺮت‬ ‫ﺑە ﻣەراﺳﯿﻤێﻚ ﻟە ﺷــﺎری ﻣﻮﺳڵ ﯾــﺎدی ژﻧە‬ ‫ﺗێﻜﯚﺷەر و ﻗﺎرەﻣﺎﻧﯽ ﮔەﻟەﻛەﻣﺎن ﺷەھﯿﺪ ﭬﯿﺎن‬ ‫ﻛــﺎرۆخ ﺑــەرز راﮔــﯿــﺮا‪ ،‬ﻣەراﺳﯿﻤەﻛە ﻟە ﻻﯾەن‬ ‫رێﻜﺨﺮاوی ژﻧﺎﻧﯽ ﺋﺎزادﯾﺨﻮازی ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧەوە‬ ‫ﺋــﺎﻣــﺎدە ﻛــﺮاﺑــﻮو‪ ،‬ﻧﺎﻣەﻛﺎﻧﯽ ﺷەھﯿﺪ ﭬﯿﺎن‬ ‫ﺧﻮێﻨﺪراﯾەوە و ﺳﯿﻨەﻓﺰﯾﯚﻧێﻚ ﻟە ﺳەر ژﯾﺎن و‬ ‫ﺗێﻜﯚﺷﺎﻧﯽ ﻧﻤﺎﯾﺸﻜﺮا و ﭘەﯾﺎﻣﯽ ھەر ﯾەﻛە ﻟە‬ ‫ﭘﺎرﺗﯽ ﭼﺎرەﺳەری و ﺟﻮ‪‬ﻧەوەی ھﺎو‪‬ﺗﯽ ﺋﺎزاد‬ ‫و ﯾەﻛﺴﺎن ﺧﻮێﻨﺪراﻧەوە ﻛە ﺑﺎس ﻟە ﻗﺎرەﻣﺎﻧﯿەﺗﯽ‬ ‫و ﭼﺎﻻﻛﯿە ﮔﯿﺎﻧﻔﯿﺪاﯾەﻛەی ﺷەھﯿﺪ ﭬﯿﺎﻧﯿﺎن دەﻛﺮد‬ ‫و ﺑە دروﺷﻤﯽ ﺷەھﯿﺪ ﻧﺎﻣﺮن ﻣەراﺳﯿﻤەﻛە ﺑە‬ ‫ﺋەﻧﺠﺎم ﮔەﯾﺸﺖ‪.‬‬ ‫ھﺎوﻛﺎت ﻟە ﺑەﻏﺪادﯾﺶ ﺑە ﺑەﺷﺪارﺑﻮوﻧﯽ ژﻣﺎرەﯾەك‬ ‫ﻟە ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎﯾﺎن و ﭼﺎﻻﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕەی ﻣەدەﻧﯽ و‬ ‫ﺑە ﺧﻮﻟەﻛێﻚ وەﺳﺘﺎن ﺑﯚ ﮔﯿﺎﻧﯽ ﭘﺎﻛﯽ ﺷەھﯿﺪان‬ ‫و ﺧﻮێﻨﺪﻧەوە و ﺗﺎوﺗﯚی ﻛﺮدﻧﯽ ژﯾﺎن و ﭼﺎﻻﻛﯿە‬ ‫ﮔﯿﺎﻧﻔﯿﺪاﯾەﻛەی ﺷەھﯿﺪ‪ ،‬ﺑە ﻣەراﺳﯿﻤێﻚ و‬ ‫ﻧﯿﺸﺎﻧﺪاﻧﯽ ﺳﯿﻨەﻓﺰﯾﯚﻧێﻚ ﯾﺎدی ﭼﺎﻻﻛﯿﯿەﻛەی‬ ‫ﺷەھﯿﺪ ﭬﯿﺎن ﻛﺮاﯾەوە و ﻟە ﯾﺎدەﻛەﺷﺪا ﭼەﻧﺪ‬ ‫ﭘﺎرﭼە ﺷﯿﻌﺮﯾﺶ ﺧﻮێﻨﺪراﻧەوە‪.‬‬

‫]~[‬ ‫] ژﻤﺎرﻩ ‪ ] [ ٢٠١٣/١/٢٠ ] [٢٥‬ﺴﺎڵی دووەم [‬

‫‪Roji_Wilat@yahoo.com‬‬

‫‪٩‬‬

‫راﭘﯚرت‬

‫ﭘﯿﻼﻧﮕێڕی"‪"١٥‬ی ﺷﻮﺑﺎت ﻟە ﺷﺎر و ﺷﺎرۆﭼﻜەﻛﺎﻧﯽ ﺑﺎﺷﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﺷەرﻣەزار ﻛﺮا‬

‫ﺑﯚ ﺋەوەی ﭘﺮﺳﯽ ﻛﻮرد ﺑە ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻧەﻛﺮێﺖ ﭘﯿﻼﻧﮕێڕی)‪(١٥‬ی ﺷﻮﺑﺎت ﭘێﻜﮫﺎت‬ ‫ﺋﺎ‪ /‬رۆژی و‪‬ت‬

‫ﺋەﻧﺠﻮﻣەﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺟــﯚ‪‬ﻧــەوەی ھﺎو‪‬ﺗﯽ ﺋــﺎزاد و‬ ‫ﯾەﻛﺴﺎن ﻟە ﺷﺎرەﻛﺎﻧﯽ" ھەوﻟێﺮ‪ ،‬ﮔەرﻣﯿﺎن‪ ،‬ﻛەرﻛﻮك‪،‬‬ ‫ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ‪ ،‬دھﯚك‪ ،‬ﭼﯚﻣﺎن" ﻟە رۆژاﻧﯽ"‪ ١/٢٤‬و ‪١/٢٨‬‬ ‫و ‪ "٢٠١٣/٢/،٤،٧،٨،٩‬ﺳەﺑﺎرەت ﺑە ﭘﯿﻼﻧﮕێڕی‬ ‫"‪"١٥‬ی ﺷﻮﺑﺎت ﻛە ﻟە دژی رێﺒەری ﮔەﻟﯽ ﻛﻮرد"‬ ‫ﻋەﺑﺪوڵ‪ ‬ﺋﯚج ﺋﺎﻻن" ﭘێﻜﮫﺎت و رادەﺳﺘﯽ دەوڵەﺗﯽ‬ ‫ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﻛﺮاﯾەوە ﺳﯿﻤﯿﻨﺎرﯾﺎن ﺑﯚ ھەر ﯾەﻛە ﻟە ﺑەرێﺰان‬ ‫ﺳەردار ﺳﺘﺎر ﺋەﻧﺪاﻣﯽ دەﺳﺘەی ﺑەرێﻮەﺑەراﯾەﺗﯽ‬ ‫ﺟﻮ‪‬ﻧەوەی ھﺎو‪‬ﺗﯽ ﺋﺎزاد و ﯾەﻛﺴﺎن ﻟە ﺑﺎﺷﻮوری‬ ‫ﻛــﻮردﺳــﺘــﺎن و ﺋــێــﺮاق و رێــﻜــەوت ﺋﯿﺴﻤﺎﺋﯿﻞ‬ ‫رۆﺷﻨﺒﯿﺮ و ﺳﯿﺎﺳەﺗﻤەدار ﮔەﻟەﻛەﻣﺎن رێﻜﺨﺴﺖ‪،‬‬ ‫ھﺎوﻛﺎت ﺟﯚ‪‬ﻧەوەی ھﺎو‪‬ﺗﯽ ﺋﺎزاد و ﯾەﻛﺴﺎن ﻟە‬ ‫ﮔﻮﻧﺪەﻛﺎﻧﯽ ﺑﻨﺎری ﻗەﻧﺪﯾﻞ و ﺷﺎرەﻛﺎﻧﯽ راﻧﯿﯿە و‬ ‫دەوروﺑەری ﭼەﻧﺪ ﺳێﻤﯿﻨﺎرێﻜﯿﺎن ﺑﯚ ﺳﯿﺎﺳەﺗﻤەدار‬ ‫و رۆﺷــﻨــﺒــﯿــﺮ"ﺧــەﺑــﺎت ھــەوﻟــێــﺮی" رێﻜﺨﺴﺖ‪.‬‬ ‫ﻟە ﺳێﻤﯿﻨﺎرەﻛﺎﻧﺪا وێﺮای ﺟەﺧﺘﻜﺮدﻧەوە ﻟە ﺧەﺑﺎﺗﯽ‬ ‫ﻧەﺗەوەﯾﯽ ـ دﯾﻤﻮﻛﺮﻛﺮاﺗﯽ ﮔەﻟەﻛەﻣﺎن‪ ،‬ﺑﺎس ﻟە‬ ‫ﻟە ﺳﯿﻤﯿﻨﺎرەﻛﺎﻧﺪا ﺑﺎس ﻟەﻗﯚﻧﺎﺧەﻛﺎﻧﯽ ﻧێﻮان‬ ‫ﺳﺎ‪‬ﻧﯽ )‪ (١٩٩٠‬ﺗﺎ ﻗﯚﻧﺎﺧﯽ ﭘﯿﻼﻧﮕێڕی )‪(١٥‬‬ ‫ی ﺷﻮﺑﺎﺗﯽ )‪(١٩٩٩‬ﻛﺮان و ھﯚﻛﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺑەﺋﺎﻣﺎﻧﺞ‬ ‫ﮔﺮﺗﻨﯽ رێﺒەری ﮔەﻟﯽ ﻛﻮرد ﻋەﺑﺪوڵ‪ ‬ﺋﯚج ﺋﺎﻻن‬ ‫ﺧﺮاﻧە ﺑەر ﺑﺎس و وﺗﻮێﮋەوە و ﺷﯿﺮۆﭬەﯾﺎن ﺑﯚ ﻛﺮا‪.‬‬ ‫ﺋــەم ﭘﯿﻼﻧﮕێڕﯾﯿە ﭘێﺶ ھــەر ﺷﺘێﻚ ﭼەﻧﺪ‬ ‫ﻓﺎﻛﺘەرێﻜﯽ ﺳەرەﻛﯽ ھەﺑﻮون ﻛە ﺑە ھﯚﯾەوە‬ ‫ﺑەڕێﺰ ﺋﯚج ﺋﺎﻻن و ﭘەﻛەﻛە ﻛﺮاﯾە ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ھێﺰە‬ ‫ﺟێﮫﺎﻧﯿەﻛﺎن و ھەﻣﻮوﯾﺎن ﺑەﯾەﻛەوە ﻛەوﺗﻨە‬ ‫ﭘﯿﻼﻧﮕێڕان دژ ﺑە ﺑەڕێﺰ ﺋﯚج ﺋﺎﻻن و ﭘەﻛەﻛە‪.‬‬ ‫ﺧﺎڵﯽ ﯾەﻛەم ﺋەوە ﺑﻮو ﻛە ﭘەﻛەﻛە ﺗﻮاﻧﯽ ﺑەﻛﺮداری‬ ‫ﺑﯿﺴەﻟﻤێﻨێ ﻛە ﭘﺎرﺗﯿەك ﻧﯿﯿە ﺗەﻧﯿﺎ ﺑﯚ ﺑەﺷێﻜﯽ‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﯾەك ﭘﺎرﭼەﯾﯽ ﺑﻮوﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ‬ ‫ﻛﺮدﺑﻮوە ﺳﺘﺮاﺗﯿﮋ و ﺑەرﻧﺎﻣەی ﺧﯚی ﺑﯚ ﺗێﻜﯚﺷﺎن‪،‬‬ ‫ﺋەﻣەش ﺋــەو ﻣەﺗﺮﺳﯿە ﮔـــەورە ﺑــﻮو ﻛە ھێﺰە‬ ‫ﺟﯿﮫﺎﻧﯿەﻛﺎن ﺑەﺑەرژەوەﻧﺪی ﺧﯚﯾﺎﻧﺪا ﻧەﯾﺎﻧﺪەﺑﯿﻨﯽ‪،‬‬ ‫ﺑﯚﯾە ھەر ﻟە ﮔەڵ ﺑەرﻓﺮاواﻧﺒﻮوﻧﯽ ﺷەﭘﯚﻟﯽ ﭘەﻛەﻛە‬ ‫و ﻛﺎرﯾﮕەری ﻟەﺳەر ﺑەﺷەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮی ﻛﻮردﺳﺘﺎن‬ ‫ﭘﯿﻼﻧﯽ ﺟــﯿــﺎوازﯾــﺎن ﺑﯚ ﻟەﻧﺎو ﺑﺮدﻧﯽ داڕﺷــﺖ‪،‬‬ ‫ﻧﻤﻮﻧەی ﻧەﺗەوەﯾﯽ ﺑﻮوﻧﯽ ﭘەﻛەﻛە و ﻛﺎرﯾﮕەرﯾە‬ ‫ﻧەﺗەوەﯾﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺋەﻣڕۆ ﻟە رۆژﺋﺎوای ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا‬ ‫ﺑــەدی دەﻛﺮێﺖ ﻛە ﭼﯚن ﻛﺎرﯾﮕەری ﺑەڕﯾﺰ ﺋﯚج‬ ‫ﺋﺎﻻن و ﭘەﻛەﻛە ﻟە ﺋﺎﺳﺘێﻜﺪاﯾە ﻛە ﺗﻮاﻧﯿﻮﯾەﺗﯽ‬ ‫ﺑەﺷێﻮەﯾەﻛﯽ ژﯾﺮاﻧە ﻟە ھەﻟﻮﻣەرﺟﯽ ﺋﺎڵﯚزی ﺳﻮرﯾﺎ‬ ‫و ﻣەﺗﺮﺳﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺳەرﻛﻮردان ھێﺰێﻚ ﺑﺌﺎﻓﺮێﻨێ‬ ‫ﻛە ﺋەﻣڕۆ ﺑﺒێﺘە ﯾﺎرﯾﻜەری ﺳەرەﻛﯽ و ﭘﺎرێﺰەری‬ ‫ﯾەﻛەﻣﯽ ﮔەﻟﯽ ﻛﻮرد ﻟە رۆژﺋــﺎوای ﻛﻮردﺳﺘﺎن و‬ ‫ﻧەﺑێﺘە ﺳەرﺑﺎزی ھﯿﭻ ﻛەﺳێﻚ ﻛە ﺋەﻣەش ﻟە‬ ‫ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ ژﯾﺮاﻧەی ﺑەڕێﺰ ﺋﯚج ﺋﺎﻻن و‬ ‫ﻛﺎرﯾﮕەرﯾەﻛﺎﻧﯿەﺗﯽ ﻟەﺳەر ﺋەو ﺑەﺷەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن‪.‬‬ ‫ﺧﺎڵﯽ دووھــەم ﺋــەوە ﺑﻮو ﻛە ﭘەﻛەﻛە و ﺑەڕێﺰ‬

‫ﺋﯚج ﺋﺎﻻن ﺗﻮاﻧﯿﺎن وەرﭼەرﺧﺎﻧێﻜﯽ ﻣێﮋووی ﺗﯿﺎدا‬ ‫ﺑﮫێﻨﻨەدی ھێﻨﺎﻧە ﻣەﯾﺪاﻧﯽ ژن و ﺑﺎﯾەﺧﺪان ﺑﻮو‬ ‫ﺑەﺧەﺑﺎﺗﯽ ژن و دەرﻛﺮدﻧﯽ ژن ﻟەو ﭼﻮارﭼێﻮە‬ ‫ﺗەﻧﮕەی ﻛە ﻛﯚﻣەڵﮕﺎی رۆژھە‪‬ﺗﯽ ﻧﺎوﯾﻦ ﺑﯚ ژﻧﯽ‬ ‫ھەڵﭽﻨﯽ ﺑﻮو‪ .‬ﭘەﻛەﻛە ﺗﻮاﻧﯽ ژن ﺑﻜﺎﺗە ﺋﯿﺮادە‬ ‫ﻟــە ﻛــﺎﯾــەی ﺳﯿﺎﺳﯿﺪا و ﺑﯿﻜﺎﺗە ﺧـــﺎوەن رۆڵ‪،‬‬ ‫ﺷﺎﻧﺒەﺷﺎﻧﯽ ﭘﯿﺎو ﺑﯿﻜﺎﺗە ھێﺰی ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯽ‬ ‫و ﺑەرﮔﺮی ﻟە ﺋﺎزادی رەﮔەزی ﻛە ﺋەﻣەش ﺟﺎری‬ ‫ﯾەﻛەم ﺑﻮو ﻟە ﻣێﮋوی رۆژھە‪‬ﺗﯽ ﻧﺎوﯾﻨﺪا ژن ﺑەو‬ ‫ﺋەﻧﺪازە ﺑەرﻓﺮاواﻧە ﻟە ﻛﺎﯾەی ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﺳەرﺑﺎز و‬ ‫ﺋﺎﯾﺪﯾﻮﻟﯚژی و رەﮔەزﯾﺪا ﮔﺮﻧﮕﯽ ﭘێﺒﺪرێﺖ و ﺧﯚی‬ ‫ﺑﺪۆزێﺘەوە‪ ،‬ﺋەﻣەش ﺧﺎڵێﻜﯽ ﺗﺮ ﺑﻮو ﻛە ھێﺰەﻛﺎن‬ ‫ھەﻣﯿﺸە ﭘﺸﺘﯽ ﭘێﺪەﺑەﺳﺘﻦ ﺑﯚ ﺑە ﻛﻮێﻠەﻛﺮدﻧﯽ‬ ‫ﻛﯚﻣەڵﮕﺎ‪ ،‬ﺑە‪‬م ﭘەﻛەﻛە ﻟەﻻﯾەك ھەم ﺋەم ﭼەﻛە‬ ‫ﻟە ﺳﯿﺴﺘەﻣﯽ ﺑﺎ‪‬دەﺳﺘﯽ ﭘﯿﺎوﺳﺎﻻری و ﺳﯿﺴﺘەﻣﯽ‬ ‫ﻣﯚدﯾﺮﻧﯿﺘەی ﺳەرﻣﺎﯾەرداری دەرھێﻨﺎ و ھەﻣﯿﺶ‬ ‫ﺑەم ﺧەﺑﺎﺗەی ﺗﻮاﻧﯽ ژﻧﯿﺶ ﺑﻜﺎﺗە ﺋەو ھێﺰەی ﻛە‬ ‫ﺑﯚ ﻣﺎﻓەﻛﺎﻧﯽ ﻧەﺗەوەﻛەی و ﻣﺎﻓەﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚی ﻟە‬ ‫ھەﻣﻮو ﻣەﯾﺪاﻧەﻛﺎﻧﺪا ﭘێ ﺑە ﭘێ رەﮔەزی ﺑەراﻣﺒەر‬ ‫و ﻟە زۆر ﺑﻮارﯾﺸﺪا ﭘێﺸﻜەوﺗﻮوﺗﺮ ﺗێﺒﻜﯚﺷێﺖ‪.‬‬ ‫ﺧﺎڵﯽ ﺳێﮫەم ﻛە ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﭘﯿﻼﻧﮕێڕان ﺑﻮو ﺋەوە‬ ‫ﺑــﻮو ﻛە ﭘەﻛەﻛە وەﻛــﻮ ﺑﺰوﺗﻨەوەﯾەﻛﯽ ﭼەﭘﯽ‬ ‫ﺷﯚڕﺷﮕێڕ دەرﻛــــەوت و دەﺳــﺘــﯽ ﺑەﺧەﺑﺎت‬ ‫ﻛــﺮد ﻛــە ﺋــەﻣــەش ﻟــە ﮔــەڵ ھــەﻣــﻮو ﭘـــﺮۆژە و‬ ‫ﺑەرﻧﺎﻣەﻛﺎﻧﯽ ﻣﯚدێﺮﻧﯿﺘە و زﻟﮫێﺰەﻛﺎﻧﺪا ﻧەدەﮔﻮﻧﺠﺎ‪.‬‬ ‫ﻣەﺳەﻟەی ژﯾﻨﮕەﭘﺎرێﺰی و ھەﺳﺘﯽ ﻣﺮۆﭬﺎﻧەی‬ ‫ﭘەﻛەﻛە ﯾەﻛێﻜﯽ ﺗﺮ ﻟەو ﺧﺎ‪‬ﻧە ﺑﻮو ﻛە ﺳﯿﺴﺘەﻣﯽ‬ ‫ﺑﺎ‪‬دەﺳﺘﯽ ﺟﯿﮫﺎن ﭘەﺳﻨﺪی ﻧەدەﻛﺮد و ﺗەﻧﺎﻧەت‬ ‫ﻧﺎﺷﺘﻮاﻧێﺖ ﺣەزﻣﯽ ﺑﺎت‪ ،‬ﺑﺎﺑەﺗﯽ ژﯾﻨﮕەﭘﺎرێﺰی و‬

‫ﺋﯚﻣﺎﻧﯿﺴﺘﺒﻮوﻧﯽ ﭘەﻛەﻛە ﺑﻮو ﻛە ﺑە ﺑێ ﺟﯿﺎوازی‬ ‫ﻧەﺗەوە‪ ،‬رەﮔەز‪ ،‬ﭼﯿﻦ و ﭘێﮕەی ﻛﯚﻣە‪‬ﯾەﺗﯽ‪ ،‬ﺋﺎﯾﯿﻦ‬ ‫و ﻣەزھەب ﭘێﺸﯿﺨﺴﺘﺒﻮو‪ .‬ﭼﻮﻧﻜە ﺗﺎﻛﻮ ﺋێﺴﺘﺎ‬ ‫ﺑە ﺳەدان ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯽ و ﮔەﻧﺞ ﻟە ﻧەﺗەوەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ‬ ‫ﺑەﺷﺪاری ﺗێﻜﯚﺷﺎﻧە ﺋﺎزادﯾﺨﻮازﯾەﻛەی ﭘەﻛەﻛە‬ ‫ﺑﻮوﻧە و ﻧﯿﻮی ﻟــەواﻧــەش ﮔەﯾﺸﺘﻮوﻧەﺗە ﭘﻠەی‬ ‫ﺷەھﺎدەﺗﯿﺶ‪ .‬ﺋەﻣەش ﻧﯿﺸﺎﻧەی ﺋــەوە ﺑﻮو ﻛە‬ ‫ﭘەﻛەﻛە وەﻛﻮ ﺑﺰوﺗﻨەوەﯾەك ﻟە ﭘێﺸەرۆژدا‪ ،‬وەك‬ ‫ﺑﺰوﺗﻨەوەﯾەﻛﯽ ﻓﻜﺮی ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﺑﺒێﺘە ھێﺰێﻚ ﻛە‬ ‫ھەﺑﻮوﻧﯽ ﻟە ﺑەرژەوەﻧﺪی ھێﺰە ﺟﯿﮫﺎﻧﯿەﻛﺎﻧﺪا ﻧەﺑێﺖ‪.‬‬ ‫ﺧﺎڵﯽ ﺗــﺮ ﭘەﻛەﻛە وەﻛــﻮ ھێﺰێﻚ ھەرﭼەﻧﺪە‬ ‫دەﯾﺎﻧەوێ واﻧﯿﺸﺎﻧﯽ ﺑﺪەن ﺑﺰوﺗﻨەوەﯾەﻛﯽ ﭼەﻛﺪارﯾە‪،‬‬ ‫ﺑە‪‬م راﺳﺘﯿەﻛەی دەﺑﯿﻨﻦ ﻛە ﺋەم ھێﺰە زﯾﺎﺗﺮ ﻟە‬ ‫)‪ (٪٩٥‬ھێﺰەﻛەی ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﻓﻜﺮی و ﺋﺎﯾﺪﯾﯚﻟﯚژﯾە‬ ‫ﻛە ﺋەﻣەش ﺧﺎڵێﻜﯽ ﺟﯿﺎوازی ﭘەﻛەﻛە و ﺑﺰوﺗﻨەوە‬ ‫ﺷﯚڕﺷﮕێڕەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮی ﻛﻮردﺳﺘﺎن و و‪‬ﺗﺎﻧﯽ ﺗﺮە ﻛە‬ ‫ﺧەﺑﺎﺗﯿﺎن زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ﭼﻮارﭼێﻮەی ﭼەﻛﺪارﯾﺪا ﻗەﺗﯿﺲ‬ ‫دەﻛﺮد ﯾﺎن ﻛﺮاوە‪ .‬ﺋەم ھێﺰە ﻛە ﻟە ھەﻣﺎﻧﻜﺎﺗﺪا‬ ‫ﻟە رووی ﺳﯿﺎﺳﯽ‪ ،‬ﺳــەرﺑــﺎزی‪ ،‬ﺋﺎﯾﺪﯾﯚﻟﯚژی و‬ ‫ﻣﺮۆﯾﺒﻮوﻧەوە ھەر رۆژ ﺗێﻜﯚﺷﺎﻧﯽ ﺧﯚی ﭘﺘەوﺗﺮ‬ ‫و ﮔەورەﺗﺮ دەﺑﻮوﯾەوە ﺑە ﻣەﺗﺮﺳﯿﺎن دەﺑﯿﻨﯽ ﺑﯚ‬ ‫ﺳەر ﺑەرژەوەﻧﺪﯾەﻛﺎﻧﯿﺎن‪ ،‬ﻧﻤﻮﻧەی ھەرە ﺑەرﭼﺎو‬ ‫و ﭘﺸﺘڕاﺳﺘﻜﺮەوەی ﺋەم ﺧەﺑﺎﺗەش‪ ،‬ﮔﺮﻧﮕﯿﺪاﻧﯽ‬ ‫ﭘەﻛەﻛە ﺑە ﮔﯚڕﭘﺎﻧﯽ راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯽ و ﻛەﻟﺘﻮورﯾە‪،‬‬ ‫ﭼﻮﻧﻜە ﭘەﻛەﻛە ﯾەﻛەم ﺗەﻟەﻓﺰﯾﯚﻧﯽ ﺋﺎﺳﻤﺎﻧﯽ ﻟە‬ ‫ﻣێﮋوی ﻛﻮرددا ﺑەﻧﺎوی "ﻣەدﺗﯿﭭﯽ" ﻛﺮدەوە و ﺋەﻣەش‬ ‫ﻧﯿﺸﺎﻧەﯾەﻛﯽ زەق و ﺑەرﭼﺎوە ﺑﯚ ﺋەوەی ﺧەﺑﺎﺗﯽ‬ ‫ﭘەﻛەﻛە‪ ،‬ﻗەﺗﯿﺲ ﻧەﻣﺎوە ﺑە ﮔﯚڕەﭘﺎﻧێﻜﯽ ﺧەﺑﺎت‪.‬‬ ‫ھەﻣﻮوﺋەﻣﺎﻧە ﺧﺎڵﯽ ﺟﯿﺎواز و ﺟﯿﺎﻛەرەوەی ﭘەﻛەﻛە‬

‫راﭘﯚرت‬

‫‪١٠‬‬

‫]~[‬ ‫] ﺴﺎڵی دووەم [ ] ‪ ] [ ٢٠١٣/١/٢٠‬ژﻤﺎرﻩ ‪[٢٥‬‬

‫‪Roji_Wilat@yahoo.com‬‬

‫ﺑﻮو ﻛە ھەﻣﻮو ھێﺰە ﺟﯿﮫﺎﻧﯿەﻛﺎن ﭘەﻛەﻛە وەﻛﻮ‬ ‫ﻣەﺗﺮﺳﯿەﻛﯿﺎن دەﺑﯿﻨﯽ‪ .‬ﺋــەوەی ﻛە ﭘەﻛەﻛەی‬ ‫ھێﻨﺎﺑﻮوە ﺋەم ﺋﺎﺳﺘەش ﻟە ھەﻣﻮو روﯾەﻛەوە رێﺒەر‬ ‫ﺋﯚج ﺋﺎﻻن ﺑﻮو‪ .‬ﺑﯚﯾە دەرﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ ھەﻣﻮو ﺋەﻣﺎﻧە‬ ‫ﭘﯿﻼﻧﮕێڕی ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ ﻛەوﺗە ﮔەڕ و زﯾﺎﺗﺮ ﻟە‬ ‫)‪ (٢٥‬و‪‬ت ﺗێﺪا ﺑەﺷﺪارﯾﺎن ﻛﺮد‪ .‬ھەر ﻟەوﻛﺎﺗەدا‬ ‫ﺑﻮو ﻛە ﺳەرۆﻛﻮەزﯾﺮی ﺗﻮرك ووﺗﯽ‪":‬ﺳﻮﭘﺎﺳﯽ‬ ‫ﺋەو )‪ (٢٥‬و‪‬ﺗە دەﻛەﯾﻦ ﻛە ھﺎوﻛﺎرﯾﺎن ﻛﺮدﯾﻦ‪،‬‬ ‫ﺑە‪‬م ﺋەوەی ﻛە ﺟێﮕﺎی ﺳەرﻧﺞ ﺑﻮو دوای ﮔﺮﺗﻨﯽ‬ ‫ﺑەڕێﺰ ﺋﯚج ﺋﺎﻻن و ﻟە ھەﻟﻮﻣەرﺟﯽ ﮔﺮﺗﻨﯿﺪا ﺋەو‬ ‫ﺧﺎوەﻧﺪارﯾەی ﻛە ﻟە ﺋﯚج ﺋﺎﻻن ﻛﺮا ﺋﺎﺳﺘﯽ ﻛﯿﺸەی‬ ‫ﻛــﻮردی ﮔەردوﻧﯽ ﻛﺮد ﻟە ﻻﭘەڕەﻛﺎﻧﯽ زۆرﺑــەی‬ ‫رۆژﻧﺎﻣەﻛﺎﻧﯽ ﺟﯿﮫﺎن و ﻧﺎوﻧەﺗەوەﯾﯽ ﺑە ژﯾﺎﻧەوەی‬ ‫ﻛﻮرد ﺑەﻧﺎو ﻛﺮا‪ .‬ﺋەﻣەش ﺳەرھەڵﺪاﻧێﻜﯽ ﺑێﻮێﻨە‬ ‫ﺑﻮو‪ ،‬ﺑﯚﯾە ﮔﺮﺗﻨەﻛەﺷﯽ ﺑەھێﻨﺪەی ﺋەوەی زﯾﺎﻧﯽ ﻟە‬ ‫ﺑﺰوﺗﻨەوەی ﺋﺎزادﯾﺨﻮازی ﻛﻮرداﻧﯿﺪەدا ﻛﻮرداﻧﯿﺸﯽ‬ ‫ﻟە ﺋﺎﺳﺘێﻜﯽ ﺑڵﻨﺪا ﺑەھەﻣﻮو دوﻧﯿﺎدا ﻧﺎﺳﺎﻧﺪ و‬ ‫ﺋﯚﺟەﻻﻧﯿﺶ وەﻛﻮ ﻣﺎﻧﺪﯾﻼ ﺗﻮاﻧﯽ ﺑﺒێﺘە ﺋەو ھێﺰەی‬ ‫ﻛە ﺑە ﺑێ ﺋــەو ﭼــﺎرەﺳــەری ﭘێﻜﻨﺎﯾەت‪ ،‬ﺑﯚﯾە‬ ‫ﺋﺎزادی ﺋﯚج ﺋﺎﻻن ﺑەواﺗﺎی ﺋﺎزادی ﺑﯚ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧە‪.‬‬ ‫و ﺑﺰوﺗﻨەوەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮن‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە ﻧﺴﻜﯚی )‪ ١٩٧٥‬و‬ ‫‪ (١٩٨٨‬و ﭼەﻧﺪاﻧﯽ ﺗﺮ ﻛە ﺷﯚڕﺷﯽ ﻛﻮردان ﺗەﻧﮫﺎ‬ ‫ﻟەﺷەڕ و ﭼەﻛﺪا ﻗەﺗﯿﺲ دەﻛــﺮا‪ ،‬ﻛﺎﺗێ دووژﻣﻦ‬ ‫ﺧﯚی ﻛﯚدەﻛﺮدەوە ﺑەھێﺮﺷێﻜﯽ ﺑەرﻓﺮاوان ﻛﻮردان‬ ‫ﻟەﻧﺎودەﭼﻮون و ﺷﯚڕﺷەﻛە ﺗﻮﺷﯽ ﺷﻜﺴﺖ دەھﺎت‪،‬‬ ‫ﺑە‪‬م ﭘەﻛەﻛە ﻟەﺑەرﺋەوەی ھەﻣﻮو ﮔﯚڕەﭘﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﺧەﺑﺎﺗﯽ ﻛﺮدۆﺗە ﺋﺎﻣﺎﻧﺞ ﺳەرەڕای ھێﺮﺷﯽ ﮔەورەﺗﺮ‬ ‫و ﭘﺎڵﭙﺸﺘﯽ و ھﺎوﻛﺎری ھێﺰە ﺟﯿﮫﺎﻧﯿەﻛﺎن ﻟەواﻧە‬ ‫ﻧﺎﺗﯚﯾە ﺑﯚ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﺳﺎڵە ﻧەﯾﺎﻧﺘﻮاﻧﯿﻮە‬ ‫ﭘەﻛەﻛە ﻟەﻧﺎو ﺑﺒەن و ﻧﺎﺷﺘﻮاﻧﻦ ﻟەﻧﺎوی ﺑﺒەن‪.‬‬ ‫ﭘەﻛەﻛە ﻣێﮋوی ﻛــﻮردی ﻧﻮﺳﯿﻮوﺗەوە‪ .‬ﺗﻮاﻧﯽ‬ ‫ﻣێﮋووﯾەﻛﯽ ﻧﻮێ ﺑﯚ ﻛﻮردان ﺑﺨﻮﻟﻘێﻨێ ﻛە ﺑەدڵﻨﯿﺎﯾەوە‬ ‫ﻟەﭘێﺸەرۆژدا ﺋەﻣە ﻣێﮋووی ﺗەواوی ﻛﻮرداﻧە و رﯾﮕﺎی‬ ‫ﺋﺎزادی ﺗەواوی ﻛﻮردان ﺑەم ﺗێﻜﯚﺷﺎﻧە دێﺘە دی‪.‬‬ ‫دەوڵەﺗﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ھەر ﻟە ﺳﺎ‪‬ﻧﯽ ﭘەﻧﺠﺎﻛﺎﻧەوە و‬ ‫ﻟەﺳەردەﻣﯽ ﺋەو ﺷەڕەی ﻛە ﻟە ﻧێﻮان ﺟەﻣﺴەرە‬ ‫ﺟﯿﮫﺎﻧﯿەﻛﺎﻧﺪا ھەﺑﻮو ﻧﺎوەﻧﺪێﻜﯽ ﭼەﭘەﻛﺎن و‬ ‫ﺑﺰوﺗﻨەوە ﭼەﭘەﻛﺎن ﺑﻮو‪ ،‬ﺋەﻣەش ﯾﺎرﻣەﺗﯿﺪەر ﺑﻮو‬ ‫ﻛە ھەوڵﺪان و ھﺎوﻛﺎری ﺗﻮرﻛﯿﺎ و دەوڵەﺗﯽ ﺗﻮرك‬ ‫ﺑﯚ ﺳەرﻛﻮﺗﻜﺮدﻧﯽ ﺑﺰوﺗﻨەوە ﭼەﭘەﻛەﻛﺎن ﺑﺒێﺘە‬ ‫واﻗﯿﻊ‪ .‬ﻗﺒﻮڵﻜﺮدﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﻟە ﺳﺎڵﯽ )‪(١٩٥٢‬‬ ‫وەﻛﻮ ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﻧﺎﺗﯚ و دواﺗﺮ داﻣەزراﻧﺪﻧﯽ دەزﮔﺎی‬ ‫ﺳﯿﺨﻮڕی ﻣﯿﺖ ھــەﻣــﻮوی ﻟــەژێــﺮ ھەژەﻣﯚﻧﯿﺎی‬ ‫ﺳەردەﺳﺘﯽ ﺋەوﻛﺎﺗەدا ﺑﻮو ﺗﺎ ﺑەﻛﺎری ﺑﮫێﻨێ ﺑﯚ‬ ‫داﻣﺮﻛﺎﻧﺪﻧەوەی ﺷﯚڕش و ﺷﯚڕﺷﮕێڕاﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ‪،‬‬ ‫ﺋەﻣە ﻟە ﺳﺎ‪‬ﻧﯽ ﺳەرەﺗﺎی داﻣەزراﻧﺪﻧﯽ ﭘەﻛەﻛە و‬ ‫ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﺳﺎ‪‬ﻧﯽ ﻧەوەدەﻛﺎن ﻛﺎﺗێ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺑەھەﻣﻮو‬ ‫رێﮕﺎ و رێﺒﺎزێﻚ ﻧەﯾﺘﻮاﻧﯽ ﺑﺰوﺗﻨەوەی ﻛــﻮردان‬ ‫ﻟەﻧﺎوﺑﺒﺎت ﺑەھەﻣﻮو ﺷێﻮەﯾەك ﻟەﻧێﻮ ھەوڵﺪاﻧﺪا ﺑﻮو‪.‬‬ ‫ﻟەﻧێﻮ ﺗﻮرﻛﯿﺎدا ﺋەرﮔەﻧەﻛﯚﻧﯽ ﻛەﺳﻚ ﻛە زﯾﺎﺗﺮ ﻟە‬ ‫)‪ (٤٠‬و‪‬ﺗﯽ ﺗێﺪاﯾە ﺧﯚی ﺑﯚﻧﯿﺎد ﻧﺎوە و ﺋەﻣﺮﯾﻜﺎ‬ ‫ﭘﺎڵﭙﺸﺘﯽ ﯾەﻛەﻣﯽ ﺋــەم ھێﺰەﯾە‪ .‬ﺑەﺷﯽ زۆری‬ ‫ﻛﻮﺷﺘﻨە ﻧﺎدﯾﺎرەﻛﺎن و ھێﺮﺷەﻛﺎﻧﯽ ﺳەرﻛﻮردان‬ ‫ﺋەﻣﺎﻧە ﭘێﻜﯿﺎﻧﮫێﻨﺎ‪ ،‬دوای ﺋــەوەی ﻛە دەوڵەﺗﯽ‬ ‫ﺗﻮرك ﺑەﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯽ ﺋﯚزال ﻟە ﺳﺎڵﯽ )‪(١٩٩٢‬ی‬

‫ﺋەوﻛﺎﺗە ﮔەﯾﺸﺘە ﺋەو ﺑﺎوەڕﯾەی ﻛە ﻟەﻧﺎو ﺑﺮدﻧﯽ‬ ‫ﭘەﻛەﻛە و ﺑﺰوﺗﻨەوەی ﻛـــﻮردان ﻣەﺣﺎڵە و ﻟە‬ ‫راﺳﺘﯽ ﺧەﺑﺎﺗﯽ ﭘەﻛەﻛە ﺗێﮕەﺷﺖ ﻛە ﺗەﻧﮫﺎ ﻟەﯾەك‬ ‫ﺑﻮاردا ﻧەﻛەوﺗﻮەﺗە ﻧێﻮ دڵ و ﻣێﺸﻜﯽ ﻛﻮرداﻧەوە‪.‬‬ ‫ھەر ﺋەو ﻛﺎﺗە ﺑەڕێﮕەی ﺳێ راﭘــﯚرت ﻛە ﺳێ‬ ‫ﺟەﻧەراڵﯽ ﺋەوﻛﺎﺗەی ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺋﺎﻣﺎدەی ﻛﺮدﺑﻮو‬ ‫داﻧﯽ ﺑەو راﺳﺘﯿەدا ﻧﺎ ﻛە ﺷەڕ ﻧﺎﺑێﺘە ﭼﺎرەﺳەری‪،‬‬ ‫ﺑﯚﯾە ﺋﯚزاڵ ﻟە ڕێﮕەی ﺋەﺣﻤەد ﺗﻮرك و ھەﻧﺪێ‬ ‫دەوروﺑـــەرەوە ﻛەوﺗە ھەوڵﺪاﻧﯽ ﺋﺎﮔﺮﺑەﺳﺖ‪ .‬ﻟە‬ ‫راﺳﺘﯿﺪا ﺋﺎﮔﺮﺑەﺳﺖ ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ ﺗێﻜﯚﺷﺎﻧﯽ ﮔەورەی‬ ‫ﭘەﻛەﻛە و ژﯾﺮاﻧە ﻣﺎﻣەڵەﻛﺮدﻧﯽ ﺑەڕێﺰ ﺋﯚﺟەﻻن‬ ‫ﺑﻮو ﻛە ﺗﻮاﻧﯽ دەوڵەﺗﯽ ﺗﻮرك ﺑەﭼﯚﻛﺪا ﺑێﻨێﺖ‪.‬‬ ‫دەوڵەﺗﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺳەرەﺗﺎ ﺑەرێﮕەی ﻛﻮﺷﺘﻨﯽ ﻧﺎدﯾﺎر‬ ‫و ﺧﺎﭘﻮرﻛﺮدﻧﯽ ﮔﻮﻧﺪەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﻧﺎردﻧﯽ‬ ‫ﺳﯿﺨﻮڕ ﺑﯚ ﻧﺎو ﭘەﻛەﻛە دەﺳﺘﯽ ﺑە ﭘﯿﻼﻧﮕێڕی ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﻟە ﺑﺎﻛﻮری ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺣﺰﺑﻮ‪‬ی ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ دروﺳﺖ‬ ‫ﻛﺮد ﻟە ﺳەردەﻣﯽ ﭼﺎرەﺳەری ﯾﺎن ﺋﺎﮔﺮﺑەﺳﺘﯽ‬ ‫ﺳەردەﻣﯽ ﺋﯚزاڵ و ﭘێﻮاژۆی ﭼﺎرﺳەری ﻛەﺳﺎﻧﯽ‬ ‫وەﻛﻮ ﺷەﻣﺪﯾﻦ ﺳﺎﻛﯿﻜﯽ دروﺳﺘﻜﺮد و ﺑەﻛﻮﺷﺘﻨﯽ‬ ‫ﭼەﻧﺪﻧﯽ ﺳەرﺑﺎز ﭘێﻮاژۆی ﺋەوﻛﺎﺗەﯾﺎن ﻟەﻧﺎو ﺑﺮد‪،‬‬ ‫ﺑە‪‬م ھەﻣﻮو ﺋەﻣﺎﻧە ﻧەﺑﻮوﻧە ڕێﮕﺮ ﻟە ﭘێﺶ ﺷەﭘﯚﻟﯽ‬ ‫ﺑەرﻓﺮاواﻧﺒﻮوﻧﯽ ﭘەﻛەﻛە و ھەر رۆژ ﮔەورەﺗﺮ ﺑﻮﯾەوە‪.‬‬ ‫ﺋێﺪی دەوڵەﺗﯽ ﺗﻮرك ﺗێﮕەﯾﺸﺖ ﻛە ھێﺰی ﺳەرەﻛﯽ‬ ‫ﻛە ﺋەم ﺳﯿﺎﺳەﺗە ژﯾﺮاﻧەﯾە دادەڕێــﮋێ رێﺒەری‬ ‫ﮔەﻟﯽ ﻛﻮرد ﻋەﺑﺪوڵ‪ ‬ﺋﯚج ﺋﺎﻻﻧە‪ .‬ﺑﯚﯾە ھەوڵﯽ‬ ‫ﻛﻮﺷﺘﻨﯽ ﺑەڕێﺰ ﺋﯚﺟەﻻن ﻟە ﻻﯾەن ﺋەرﮔەﻧەﻛﯚﻧﯽ‬ ‫ﺳەوزەوە ﻛەوﺗە ﺟﯚڵەوە‪ .‬ﺋﯚزاڵﯿﺎن ﺗەﺳﻔﯿەﻛﺮد‪،‬‬ ‫ﺋەو ﺟەﻧەرا‪‬ﻧەی ﻛە ﻟەﺳەردەﻣﯽ ﭘێﻮاژۆی ﺋﯚزاڵﺪا‬ ‫راﭘﯚرﺗﯿﺎن ﻟەﺳەر رەوﺷﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن داﯾە ﺋﯚزاڵ‬ ‫ﺳێ ﻛــەس ﺑــﻮون ھەرﺳێﻜﯿﺎن ﺗەﺳﻔﯿە ﻛــﺮان‪،‬‬ ‫ھەﻣﻮو ﺋەﻣﺎﻧە ﻛﺎری ﺋەرﮔەﻧەﻛﯚﻧﯽ ﺳەوز و ھێﺰە‬ ‫ﺟﯿﮫﺎﻧﯿەﻛﺎن ﺑﻮو ﺗﺎ ﻛێﺸەی ﻛﻮرد ﻟە ﺗﻮرﻛﯿﺎ و ﻟە‬ ‫رۆژھە‪‬ﺗﯽ ﻧﺎوﯾﻨﺪا ﺗەﻧﮫﺎ وەﻛﻮ ﻛێﺸەﯾەﻛﯽ ﺳەرﺑﺎزی‬ ‫ﺑﺒﯿﻨﺮێﺖ و ﺑەﺷێﻮەی ﺳﯿﺎﺳﯽ ﭼﺎرﺳەر ﻧەﺑێﺖ‪.‬‬ ‫ﭘﯿﻼﻧﮕێڕی ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ دەرﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ ھەﻣﻮو ﺋەﻣﺎﻧە‬

‫ﺑــﯚﭼــﯽ ﭘـــﯿـــﻼﻧـــﮕـــێـــڕی"‪"١٥‬ی ﺷـــﻮﺑـــﺎت؟!‬ ‫ﺑﯚ ﺋەوەی ﭼﺎرەﺳەری ﻛێﺸەی ﻛﻮرد ﺑەﺳﯿﺎﺳﯽ‬ ‫ﻧەﻛﺮێﺖ‪ ،‬ﺋەم ﭘﯿﻼﻧﮕێڕﯾە ﭘێﻜﮫﺎت‪ .‬رێﺒەر ﺋﺎﭘﯚ رۆڵﯽ‬ ‫ﭼﺎرەﺳەری ﭘﺮﺳﯽ ﻛﻮردی ﮔﺮﺗە ﺳەر ﺷﺎﻧﯽ ﺧﯚی‪،‬‬ ‫واﺗﺎ رۆڵﯽ ﭼﺎرەﺳەری ﭘﺮﺳﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯽ ھەﯾە‪ .‬ﺋەو‬ ‫رۆڵەی رێﺒەر ﺋﺎﭘﯚ ھەﯾەﺗﯽ ﻟە ﺳەرﻛﺮداﯾەﺗﯽ ﯾﺎن‬ ‫ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯽ ﭘﺎرﺗێﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ دەرﭼﻮوە‪ ،‬راﺳﺘە‬ ‫ﺳەرۆﻛﯽ ﭘەﻛەﻛەﯾە‪ ،‬ﺑە‪‬م ﻟە ھەﻣﺎﻧﻜﺎﺗﺪا ﻣﯚﺧﺎﺗەﺑﯽ‬ ‫ﺳەرەﻛﯽ ﻛێﺸەی ﮔەﻟﯽ ﻛﻮردە‪ .‬ھەر ﺋەﻣەش وای‬ ‫ﻛﺮدووە ﻛە ﻟە ﺳەرۆك زﯾﺎﺗﺮ ﺋێﺴﺘﺎ رێﺒەرە و ﮔەﻟﯽ‬ ‫ﻛﻮرد ﺑەرێﺒەری ﮔەﻟﯽ ﻛﻮرد ﺑەﻧﺎوی دەﻛەن‪ .‬واﺗﺎ‬ ‫ﺋێﺪی رێﺒەر ﺋﺎﭘﯚ‪ ،‬رۆڵێﻜﯽ رێﺒەراﯾەﺗﯽ ھەﯾە‪.‬‬ ‫رۆڵێﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﻓﻜﺮی ھەﯾە‪ .‬ﻟە ﻗﯚﻧﺎﺧﯽ زﯾﻨﺪاﻧﺪا‬ ‫ﺋەم رۆڵەی ﭘێﻜﮫێﻨﺎ )‪ (٢٥‬ھەزار ﻻﭘەڕەی ﻧﻮﺳﯽ‬ ‫و )‪(٢٥‬ھــەزار ﻻﭘەڕە ﭼﺎوﭘێﻜەوﺗﻨﯽ ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاوە‬ ‫ﺋەﻣە ﻧﯿﺸﺎﻧﺪەری ﺋەوەﯾە ﻛە ﻧەك ﺗەﻧﮫﺎ رۆڵﯽ‬ ‫ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯽ رۆڵﯽ ﺋﺎﻓﺮاﻧﺪﻧﯽ ﻓﻜﺮی ﻧﻮێﺶ ﻟەﺳەر‬ ‫ﺋەﺳﺘﯚی رێﺒەر ﺋﺎﭘﯚﯾە‪ ،‬ﺋەم رۆڵەی ﺧﯚی ﺑﯿﻨﯽ و‬ ‫ﺑەﻧﻮﺳﯿﻦ و ﭘەرﺗﻮك و ﭼﺎوﭘێﻜەﺗﻨەﻛﺎﻧﯽ ﺋەﻣەی ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﺋەﻣﺮﯾﻜﺎ ﻋەﺑﺪوڵ‪ ‬ﺋﯚج ﺋﺎﻻن رێﺒەری ﮔەﻟﯽ ﻛﻮردی‬ ‫ﺑە ﺳەﻻﺣەدﯾﻨﯽ دووەم ﭼﻮاﻧﺪووە‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە ﺑەراﻣﺒەر‬ ‫داﮔﯿﺮﻛﺎری رۆژﺋﺎوا رێﮕﺮی ﻛﺮدووە‪ ،‬ﺑەم ﺷێﻮەﯾە‬ ‫دەﺳﺘﮕﯿﺮﯾﺎن ﻛــﺮد و ﺑە ﭘێﯽ داﻧﭙێﺪاﻧﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﺋەﺟەوﯾﺪ وﺗﯽ )‪ (٢٥‬دەوڵــەت ﻟەم ﭘﻼﻧﮕێﺮﯾەدا‬ ‫دەﺳﺘﯽ ھەﺑﻮوە‪ .‬دوژﻣﻨﺎن ھەﻣﻮو ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑە‬ ‫ﭘﯿﻼن دەﻛەن و ﺗەﻧﺎﻧەت رۆژی دادﮔﺎﯾﯽ ﻛﺮدﻧﯽ‬ ‫ﻋەﺑﺪوڵ‪ ‬ﺋﯚﺟەﻻن ﺑە رێﻜەوت ﻧﯿﯿە ﻛە ﻟە ﮔەڵ ﻟە‬ ‫ﺳێﺪارەداﻧﯽ ﺷێﺦ ﺳەﻋﯿﺪ ﭘﯿﺮان ﯾەك دەﮔﺮﻧەوە‪.‬‬ ‫رێﺒەر ﺋﺎﭘﯚ ﺗەﻧﮫﺎ ﻟە ﻣﺎوەی )‪ (١٤‬ﺳﺎڵﯽ زﯾﻨﺪاﻧﯽ‬ ‫)‪ (٢٥‬ھــەزار ﻻﭘــەڕەی ﺑەرﮔﺮﯾﻨﺎﻣەی ﻧﻮوﺳﯿﻮە‪،‬‬ ‫ﭼﺎﻻﻛﯽ )‪ (٦٥‬ھەﭬﺎڵ ﺑﯚ روﻧﺎﻛﻜﺮدﻧەوەی ﺋﯿﻤﺮاڵﯽ‬ ‫و ﭼﺎﻻﻛﯽ ھەﭬﺎڵ ﭬﯿﺎن ﻟە ﺑەراﻣﺒەر ﭘﯿﻼﻧﮕﯿﺮی‬ ‫ﻧﺎوﺧﯚﯾﯽ و وﯾﮋداﻧە ﭼەﻗﺒەﺳﺘﻮوەﻛﺎن ﺋەﻧﺠﺎﻣﯿﺎﻧﺪا‬ ‫و ھەروەھﺎ ھەڵﻤەﺗﯽ ﻧﺎردﻧەوەی ﮔەرﯾﻼ ﻟە )‪(٢٠٠٤‬‬ ‫ﺑەراﻣﺒەر ﺑەو ﻛەﺳﺎﻧەی ﻟە ژێﺮ رێﻨﻤﺎﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺋەﻣﺮﯾﻜﺎ‬

‫‪Roji_Wilat@yahoo.com‬‬

‫دەﯾﺎﻧﻮﯾﺴﺖ ﭼەك ﺑە ﭘەﻛەﻛە داﻧێﻦ و ﻣﺎﻧﮕﺮﺗﻨﯽ‬ ‫)‪ (٦٨‬رۆژەی زﯾﻨﺪاﻧﯿﺎﻧﯽ ﺑﺎﻛﻮر و ‪...‬ھﺘﺪ‪ ،‬ھەﻣﻮو‬ ‫ﺋەواﻧە ﺑﯚ ﭘﻮﭼەڵﻜﺮدﻧەوەی ﭘﯿﻼﻧﮕێڕﯾﯿەﻛﺎن ﺑﻮون‪.‬‬ ‫ﻗﯚﻧﺎﺧﯽ ﺋﯿﻤﺮاﻟﯽ دوو ﺧﻮێﻨﺪﻧەوەی ﺑﯚ ﻛــﺮاوە‪.‬‬ ‫ﯾەﻛەﻣﯿﻦ‪ ،‬ﺋــەواﻧــەی ﻛــە ﺧێﺮ ﻧــەﺧــﻮازﺑــﻮون و‬ ‫ﻧەﯾﺎﻧﺪەوﯾﺴﺖ راﺳﺘﯿەﻛﺎن ﺑﺒﯿﻨﻦ ﺑﻮون‪ .‬ﺑﯚﯾە ﺋەم‬ ‫ﻗﯚﻧﺎﺧەﯾﺎن وەﻛﻮ ﻗﯚﻧﺎﺧﯽ ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ھﺎﺗﻨﯽ ﭘەﻛەﻛە و‬ ‫ﻟەﻧﺎو ﭼﻮوﻧﯽ رێﺒەر ﺋﺎﭘﯚ ﺑەﻧﺎوﻛﺮد و واﯾﺎن ﻧﯿﺸﺎﻧﺪا‬ ‫رێﺒەر ﺋﺎﭘﯚ ﺑﯚ ﺧﯚﺷﮕﻮزەراﻧﯽ ﻛەﺳﯽ ﺧﯚی ﭼﻮەﺗە‬ ‫ﺋەوروﭘﺎ‪ ،‬ھەر ﺋەﻣﺎﻧەش ﺑﻮون ﻛە ﻟە ﺳﺎڵﯽ )‪(٢٠٠٣‬‬ ‫و ﺑەڕێﺒەراﯾەﺗﯽ ﺑﺮای ڕێﺒەر ﺋﺎﭘﯚ ﻋﻮﺳﻤﺎن ﺋﯚج ﺋﺎﻻن‬ ‫ﻟە ﮔەڵ ھﺎﺗﻨﯽ ﺋەﻣﺮﯾﻜﺎ ﺑﯚ ﻧﺎوﭼەﻛە ﺑﺎوەڕی ﺧﯚﯾﺎن‬ ‫ﻟە دەﺳﺘﺪا و ﻧەﯾﺎﻧﺘﻮاﻧﯽ ﻟە ﺗێﻜﯚﺷﺎن ﺑەردەوام ﺑﻦ‬ ‫و دەﺳﺘﺒەرداری ﺗێﻜﯚﺷﺎن ﺑﻮون‪ .‬ﺧﻮێﻨﺪﻧەوەﯾەﻛﯽ‬ ‫ﺗﺮ ﻛە ﺑﯚ ﻗﯚﻧﺎﺧﯽ ﺋﯿﻤﺮاﻟﯽ ﻛــﺮاوە‪ ،‬ﺋەوەﯾە ﻛە‬ ‫ﺧﻮێﻨﺪﻧەوەی ﻛەﺳﺎﻧﯽ دڵﺴﯚز و ﻋﺎﺗﯿﻔﯽ ﺑﻮون ﻛە‬ ‫دەﯾﺎﻧﮕﻮت دەﺑﻮو ﺋﯚج ﺋﺎﻻن ﺑﭽێﺘە ﺷﺎخ و ﻧەدەﺑﻮو‬ ‫ﺑﭽێﺘە ﺋەوروﭘﺎ ﻛە ﺋەﻣﯿﺶ ﺗێﻨەﮔەﺷﺘﻦ و واﺗﺎ ﻧەدان‬ ‫ﺑﻮو ﺑە ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ ﺋەوروﭘﺎ ﻟە ﻻﯾەن رێﺒەر ﺋﺎﭘﯚوە‪.‬‬ ‫ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ رێﺒەر ﺋﺎﭘﯚ ﺑﯚ ﭼﻮوﻧﯽ ﺑﯚ ﺋەوروﭘﺎ ﺋەوە‬ ‫ﺑﻮو ﻛە ﻟەوێﯿەوە دەرﮔﺎﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﺋﺎﺷﺘﯽ‬ ‫ﺑﯚ ﭼﺎرەﺳەری ﻛێﺸەی ﻛﻮرد ﺑﻜﺎﺗەوە‪ .‬ﺋەﻣەش‬ ‫ﻛﺎری ﺋەو ﺑﻮو وەﻛﻮ رێﺒەرێﻚ ﺑﯿﻜﺎت‪ .‬ﻧەدەﺑﻮو‬ ‫ﺑﭽێﺘە ﺷﺎخ‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە ﭼﻮﻧە ﺷﺎخ ﺧﯚی ﻟە ﺧﯚﯾﺪا‬ ‫واﺗﺎدان ﯾﺎن ﺷەرﻋﯿەت داﻧە ﺑەو وﺗﻨﺎﻧەی ﻛە دەڵێﻦ‬ ‫ﻛێﺸەی ﭘەﻛەﻛە و ﻛێﺸەی ﻛﻮرد ﻟە ﭼەﻛﺪارﯾﺪا‬ ‫ﻗەﺗﯿﺲ دەﻛــەن‪ ،‬دەﺑﻮو رێﺒەر ﺋﺎﭘﯚ ﺋەم رێﮕﺎﯾە‬ ‫ھەڵﺒﮋێﺮێ ﻛە ﺋەوﯾﺶ رێﮕﺎﯾەﻛﯽ ﻣﺎﻧﺪﯾﻼﯾﯽ ﺑﻮو‬ ‫ﻧەك ﮔﯿﭭﺎراﯾﯽ‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە رێﺒەر ﺋﺎﭘﯚ دەﯾﺘﻮاﻧﯽ وەﻛﻮ‬ ‫ﺷﯚڕﺷﮕێڕێﻚ ﺑەﭼەك ھەوڵﺪەدات ﺑﯚ ھەﺗﺎھەﺗﺎﯾە ﻟە‬ ‫ﻧێﻮ دڵﯽ ﮔەﻟەﻛەﯾﺪا ﺑﻤێﻨێ‪ ،‬ﺑە‪‬م ﺋەﻣە ﻧەدەﺑﻮوە‬ ‫ﺋەو رێﮕﺎی ﭼﺎرەﺳەرﯾەی ﯾەﻛﺠﺎرەﻛﯽ ﻛێﺸەی‬ ‫ﻛــﻮرد‪ .‬رێﺒەر ﺋﺎﭘﯚ وەﻛــﻮ رێﺒەری ﻧەﺗەوەﯾەك‬ ‫ﻣﺎﻣەڵەی ﻟە ﮔەڵ دۆﺧەﻛەدا ﻛــﺮد‪ ،‬ﺑﯚﯾە رووی‬ ‫ﻛﺮدە ﺋەوروﭘﺎ ﺗﺎوەﻛﻮ ﻟەوێﯿەوە ﻛێﺸەی ﻛﻮرد‬ ‫ﺑەﺟﯿﮫﺎن ﺑﻨﺎﺳﯿﻨێﺖ و ﺋەم ﻛێﺸە ﭼﺎرەﺳەر ﺑﻜﺎت‪.‬‬ ‫ﺋەﻣە ﺑﻮو ﻛە رۆڵﯽ رێﺒەر ﺋﺎﭘﯚی ﻟە زﯾﻨﺪاﻧﯿﺸﺪا‬ ‫زﯾﺎﺗﺮ ﻛﺮد و واﯾﻜﺮد ﻛە ﻣﺎﻧﺪﯾﻼ ﺋﺎﺳﺎ ﻣﺎﻣەڵە ﻟە‬ ‫ﮔەڵ رووداوەﻛﺎﻧﺪا ﺑﻜﺎت و ﻟە ﺋێﺴﺘﺎﺷﺪا ﺑە وﺗەی‬ ‫ﺧﻮدی ﻣﺎﻧﺪێﻼ رێﮕﺎی ﺋﯚﺟەﻻن ﻣﺎﻧﺪێﻼﯾﯿە و ﺋەو‬ ‫داﻧﻮﺳﺎﻧەی ﻛە ﺋێﺴﺘﺎش ھەﯾە ھەﻣﺎن رەوﺷە‬ ‫ﻛە ﻟــەﺳــەردەﻣــﯽ ﻣﺎﻧﺪێﻼدا دووﺑـــﺎرە ﺑﻮوﯾەوە‬ ‫و وەﻛــﻮ ﻣﻮﺧﺎﺗەﺑﯽ ﺳــەرەﻛــﯽ ﻛێﺸەی ﻛــﻮرد‬ ‫ﺋﺎزادﺑﻮوﻧﯽ دێﺘە واﺗﺎی ﭼﺎرەﺳەری ﭘﺮﺳﯽ ﻛﻮرد‪.‬‬ ‫ﻟەم ﻗﯚﻧﺎﺧەدا ھەر ﻟە ﺳەرەﺗﺎوە ﺗﺎوەﻛﻮ ﺳﺎڵﯽ‬ ‫)‪ (٢٠١١‬ﺑــــەردەوام ﭼﺎوﭘێﻜەوﺗﻦ ﻟــە ﻧێﻮان‬ ‫ﭘــﺎرێــﺰەرەﻛــﺎن و ﺟــﺎر ﺟــﺎر ﻟە ﮔــەڵ دەزﮔﺎﻛﺎﻧﯽ‬ ‫دەوڵەﺗﯽ ﺗﻮرﻛﺪا دروﺳﺘﺒﻮوە‪ ،‬ﺋەﻣەش ﺋﺎﺳﺘﯽ‬ ‫ﻗﺒﻮڵﻜﺮدﻧﯽ رێﺒەر ﺋﺎﭘﯚ ﺑﻮو وەﻛﻮ ﺗﺎﻛﺎﻧە ﻣﯚﺧﺎﺗەب‬ ‫ﻛە ﭼﺎرەﺳەری ﺑێ ﺋەو ﻣﻮﻣﻜﯿﻦ ﻧﯿﯿە‪ ،‬دواﺗﺮﯾﻨﯿﺸﯿﺎن‬ ‫دوای ﺋەو ھەﻣﻮو ھەوڵﺪاﻧە ﺑﯚ ﭘەراوێﺰﺧﺴﺘﻦ و‬ ‫ﺷەڕە راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯽ و ﮔﯚﺷەﮔێﺮﯾە ﻧەﯾﺎﻧﺘﻮاﻧﯽ ﻟە رۆڵﯽ‬ ‫رێﺒەر ﺋﺎﭘﯚ ﻛەم ﺑﻜەﻧەوە‪ ،‬ﮔەﻟﯽ ﻛﻮرد و ﺗێﻜﯚﺷﺎﻧﯽ‬ ‫ﺋﺎزادﯾﺨﻮازی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟە ﭼﯿﺎﻛﺎن و ﻟە ﺷﺎرەﻛﺎن‬ ‫و ﺑەرﺧﯚداﻧﯽ زﯾﻨﺪاﻧەﻛﺎن و ﺧﺎوەﻧﺪاری ﻣێﮋووﯾﯽ‬ ‫ﮔەﻟﯽ ﻛﻮرد ﻟە رێﺒەرەﻛەی دەوڵەﺗﯽ ﺗﻮرﻛﯽ ﻧﺎﭼﺎر‬ ‫ﻛﺮد ﺋەﻣﺠﺎرە ﺑەﺋﺎﺷﻜﺮا دان ﺑەداﻧﻮﺳﺎﻧﺪا ﺑﻨێﺖ ﻟە‬

‫]~[‬ ‫] ژﻤﺎرﻩ ‪ ] [ ٢٠١٣/١/٢٠ ] [٢٥‬ﺴﺎڵی دووەم [‬

‫ﮔەڵ رێﺒەر ﺋﺎﭘﯚدا‪ ،‬ﺋەﻣەش ﺑەرھەﻣﯽ ﺗێﻜﯚﺷﺎﻧﯽ‬ ‫ﺑێﻮێﻨەی ﮔەﻟەﻛەﻣﺎن ﺑــﻮو ﻛــە ﻟــە ﭼﯿﺎﻛﺎن و‬ ‫ﺷﺎرەﻛﺎن و ﺳەرھەڵﺪاﻧەﻛﺎن ﻛﺮدﯾﺎن‪ ،‬ﺋﯚﭘەراﺳﯿﯚﻧﯽ‬ ‫ﺷﯚڕﺷﮕێڕی ﮔەرﯾﻼ ﺑــﻮو‪ ،‬ﺑەرﺧﯚداﻧﯽ ﺑێﻮێﻨەی‬ ‫رێﺒەر ﺋﺎﭘﯚﯾە ﻟە زﯾﻨﺪاﻧﯽ ﺗﺎﻛە ﻛەﺳﯽ ﺋﯿﻤﺮاﻟﯽ‪.‬‬ ‫ﻟە ﺋێﺴﺘﺎﺷﺪا ھﯿﭻ ﮔەﻟێﻚ ﺑێ ﭘﺎراﺳﺘﻦ ﻧﺎﺗﻮاﻧێﺖ‬ ‫ﺑﮋی‪ ،‬ﻟەم ﻗﯚﻧﺎﺧەدا دەﻛﺮێ ﺷێﻮازی ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧﯽ‬ ‫ﭼەﻛﯿﺶ ﺑﮕﯚڕدرێﺖ‪ ،‬ﺑە‪‬م ﮔەل ﺑێ ﭘﺎراﺳﺘﻦ ﻧﺎﺑێ‪،‬‬ ‫ﺋەوەش ﭘڕەﻧﺴﯿﭙﯽ ﻧەﺗەوەی ـ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯿﻜە و رێﺒەر‬ ‫ﺋﺎﭘﯚ ﻟە ﺑەرﮔﯽ ﭘێﻨﺠەﻣﯽ ﺑەرﮔﺮﯾﻨﺎﻣەﻛەدا دﯾﺴﺎن‬ ‫زۆر ﺑە ﺗێﺮ و ﺗەﺳەﻟﯽ ﻗﺴەی ﻟەﺳەر ﻛــﺮدووە‪.‬‬ ‫ﭘﺎرﺗﯽ ﻛﺮێﻜﺎراﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺗەﻧﮫﺎ ﭘﺎرﺗﯿﯿەﻛﯽ‬ ‫ﺑﺎﻛﻮر ﻧﯿﯿە و ﻟە ھەﻣﺎﻧﻜﺎﺗﯿﺸﺪا دەﺳە‪‬ﺗﺨﻮاز‬ ‫ﻧﯿﯿە ﻛە ﺑەﺷﺪاری ھەڵﺒﮋاردن ﺑﻜﺎت‪ .‬ﭘەﻛەﻛە‬ ‫ھێﺰی ﺋﺎﯾﺪﯾﯚﻟﯚژی ﻛﯚﻧﻔﺪراﻟﯿﺰﻣﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯿﻜە‬ ‫و ھــەوڵــﯽ ﺟێﮕﺮﻛﺮدﻧﯽ ﺳﯿﺴﺘەم ﻟــە ﺗــەواوی‬ ‫ﺟــﻮﮔــﺮاﻓــﯿــﺎی ﺧــﺎﻛــﯽ ﻛــﻮردﺳــﺘــﺎن دەدات‪.‬‬ ‫ﺣﻜﻮﻣەﺗﯽ ﺋﺎﻛەﭘە ﺑــە ھێﺮﺷە ﺳــەرﺑــﺎزی و‬ ‫ﺳﯿﺎﺳﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺳەردەﻣﯽ داﻧﻮﺳﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺋەم دواﯾﯿە‬ ‫ﻧﯿﺸﺎﻧﯿﺪا ﻛە ھﯿﭻ ﻧﯿەﺗێﻜﯽ ﭼــﺎرەﺳــەری ﻧﯿﯿە‪،‬‬ ‫دەﯾــەوێ ﺧــﯚی ﻟــەم ﻗﯚﻧﺎﺧە رزﮔــﺎر ﺑﻜﺎت و ﻟە‬ ‫ﺳەردەﻣﯽ ﺋەودا ﭘﺮﺳﯽ ﻛﻮرد وەﻛﻮ ﺧﯚی ﺑﻤێﻨێ‬ ‫ﺑﯚﯾە ھەﻣﻮو ھەوڵﺪاﻧﯽ ﺋەوەﯾە ﻛە ﺑەﻛەﻣﺘﺮﯾﻦ زﯾﺎن‬ ‫ﻛەﻣﺘﺮﯾﻦ ﻣﺎف ﺑﯚ ﻛــﻮردان‪ ،‬ﺋەم ﻗﯚﻧﺎﺧە ﺑەرێ‬ ‫ﺑﻜﺎت‪ .‬ﻧﻤﻮﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺋەﻣەش ﻟەﺑەرﭼﺎواﻧە‪ ،‬دەﯾەوێﺖ‬ ‫ﯾەﻛﻼﯾەﻧە ﻧﺰﯾﻜﯽ ﭘﺮﺳﯽ ﻛﻮرد ﺑﺒێﺘەوە‪ ،‬ﺗەﻧﺎﻧەت‬ ‫دەﯾەوێﺖ ﻟە ﻧﺎردﻧﯽ ﺷﺎﻧﺪەﻛﺎن ﺑﯚ ﻻی رێﺒەر ﺋﯚج‬ ‫ﺋﺎﻻن ﺧﯚی ﺑەﺗەﻧﯿﺎ ﻛەﺳەﻛﺎن دﯾﺎر ﺑﻜﺎت‪ ،‬ﺋەﻣەش‬ ‫ﺷەڕێﻜﯽ ﺳﺎﯾﻜﯚﻟﯚژﯾە ﻟــەدژی ﻛــﻮردان‪ ،‬ھێﺮﺷە‬ ‫ﺋﺎﺳﻤﺎﻧﯽ و زەﻣﯿﻨﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻟە دژی ﮔەرﯾﻼﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ ﮔەل و ﺑﯚﻣﺒﺎراﻧﻜﺮدﻧﯽ ﻧﺎوﭼە ﻣەدەﻧﯿەﻛﺎن‬ ‫ﻟە ﺑﺎﺷﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﺧﺎﭘﯚرﻛﺮدﻧﯽ دام و‬ ‫دەزﮔــﺎ ﻣەدەﻧﯿﺎن ﻟەم ھێﺮﺷﺎﻧەی دواﯾﯿﺪا ﺑەدی‬ ‫دەﻛﺮێﺖ‪ ،‬ﻟە ﮔﺮﺗﻨﯽ رۆژﻧﺎﻣەواﻧﺎن و ﺳﯿﺎﺳەﺗﻤەدار‬ ‫و ﭼﺎﻻﻛﭭﺎﻧﺎن ﻣەدەﻧﯽ دەﺳﺘﺒەردار ﻧەﺑﻮوە‪ .‬ﺋەﮔەر‬ ‫ﺑەراﺳﺘﯽ ﺋﺎﻛەﭘە و ﺋەردۆﻏﺎن ﻧﯿەﺗﯽ ﭼﺎرەﺳەری‬ ‫ﭘﺮﺳﯽ ﻛــﻮردﯾــﺎن ھەﺑێﺖ‪ ،‬ﭘێﺶ ھــەر ﺷﺘێﻚ‬

‫‪١١‬‬

‫راﭘﯚرت‬

‫ﺋﯚﭘەراﺳﯿﯚﻧە ﺳەرﺑﺎزی و ﺳﯿﺎﺳﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻟەدژی‬ ‫ﮔەﻟەﻛەﻣﺎن و ﺷﯚڕﺷﮕێڕەﻛﺎﻧﯽ رادەوەﺳﺘێﻨێﺖ‪،‬‬ ‫ﭘێﻮﯾﺴﺘە ھﯿﭻ ﻛەﺳێﻚ ﺑە ﭘﺮۆﭘﺎﮔەﻧﺪەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﺋﺎﻛەﭘە و ﺣﻜﻮﻣەﺗەﻛەی ھەڵﻨەﺧەڵەﺗێﺖ‪ ،‬ﺋەم‬ ‫ﭘێﻮاژووﯾەﺷﯽ ﻛە دەﺳﺘﯽ ﭘێﻜﺮدووە ﺑەﻧﺎوی‬ ‫داﻧﻮﺳﺘﺎﻧﺪن ﻟە ﮔەڵ رێﺒەر ﺋﯚﺟەﻻن ﺑەرھەﻣﯽ رەﻧﺞ‬ ‫و ﻣﺎﻧﺪووﺑﻮوﻧﯽ رێﺒەرەﻛەﻣﺎن و ﮔەﻟە ﻗﺎرەﻣﺎﻧەﻛەﻣﺎن‬ ‫و ﺷــەرﭬــﺎﻧــﺎﻧــﯽ ﺋــﺎزادﯾــﺨــﻮازی ﮔەﻟەﻛەﻣﺎﻧە‪.‬‬

‫ﺳﯿﺴﺘەﻣﯽﻛﯚﻧﻔﺪراﻟﯿﺰﻣﯽ‬ ‫دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯿﻚ و رێﺒﺎزی ﻧەﺗەوەی‬ ‫دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯿﻚ رێﮕﺎ ﭼﺎرەﺳەری‬ ‫ﭘﺮﺳﯽ ﻛﻮردە‬ ‫‪...................................................................‬‬ ‫ﺋێﺪی رێﺒەر ﺋﺎﭘﯚ‪ ،‬رۆڵێﻜﯽ‬ ‫رێﺒەراﯾەﺗﯽ ھەﯾە‪ .‬رۆڵێﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ‬ ‫و ﻓﻜﺮی ھەﯾە‪ .‬ﻟە ﻗﯚﻧﺎﺧﯽ زﯾﻨﺪاﻧﺪا‬ ‫ﺋەم رۆڵەی ﭘێﻜﮫێﻨﺎ )‪ (٢٥‬ھەزار‬ ‫ﻻﭘەڕەی ﻧﻮﺳﯽ و )‪(٢٥‬ھەزار ﻻﭘەڕە‬ ‫ﭼﺎوﭘێﻜەوﺗﻨﯽ ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاوە ﺋەﻣە‬ ‫ﻧﯿﺸﺎﻧﺪەری ﺋەوەﯾە ﻛە ﻧەك ﺗەﻧﮫﺎ‬ ‫رۆڵﯽ ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯽ رۆڵﯽ ﺋﺎﻓﺮاﻧﺪﻧﯽ‬ ‫ﻓﻜﺮی ﻧﻮێﺶ ﻟەﺳەر ﺋەﺳﺘﯚی‬ ‫رێﺒەر ﺋﺎﭘﯚﯾە‪ ،‬ﺋەم رۆڵەی ﺧﯚی‬ ‫ﺑﯿﻨﯽ‬

‫راﭘﯚرت‬

‫‪١٢‬‬

‫]~[‬ ‫] ﺴﺎڵی دووەم [ ] ‪ ] [ ٢٠١٣/١/٢٠‬ژﻤﺎرﻩ ‪[٢٥‬‬

‫‪Roji_Wilat@yahoo.com‬‬

‫ﺑﯚﭼﯽ رێﺒەر ﻋەﺑﺪوڵ‪ ‬ﺋﯚج ﺋﺎﻻن ﻛﺮاﯾە ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﭘﯿﻼﻧﮕێڕی"‪"١٥‬ی ﺷﻮﺑﺎت؟!‬ ‫ﺋﺎﯾﺎ ﭘﯿﻼﻧﮕێڕﯾﯽ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠەﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚی ﭘێﻜﺎوە؟!‬

‫دﯾﺎر ﻏەرﯾﺐ‬

‫"‪"١٥‬ی ﺷﻮﺑﺎﺗﯽ ﺋەﻣﺴﺎڵ"‪ "١٤‬ﺳﺎڵ ﺗێﭙەر دەﺑێﺖ‬ ‫ﺑەﺳەر ﭘﯿﻼﻧﮕێڕی ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ ﻟەﺳەر ﺗەﭬﮕەری‬ ‫ﺋﺎزادﯾﺨﻮازی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑە ﭘێﺸەﻧﮕﺎﯾەﺗﯽ ﭘەﻛەﻛە‬ ‫و دەﺳﺘﮕﯿﺮﻛﺮدن ﯾﺎ رﻓﺎﻧﺪﻧﯽ رێﺒەر ﻋەﺑﺪوڵ‪‬‬ ‫ﺋﯚج ﺋﺎﻻن و رادەﺳﺘﻜﺮدﻧەوەی ﺑە ﺗﻮرﻛﯿﺎ‪ .‬ﻟە‬ ‫ﻣﺎوەی ﺋەم ﭼﻮاردە ﺳﺎڵەدا رێﺒەر ﺋﯚج ﺋﺎﻻن‬ ‫رووﺑەرووی زۆر رەﻓﺘﺎری ﻧﺎﯾﺎﺳﺎﯾﯽ ﻛﺮاوەﺗەوە‬ ‫و ھەﻣﯿﺸە دەوڵەﺗﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ھەوڵﯿﺪاوە ﺷﻜﯚی‬ ‫ﺋەم ﺳەرﻛﺮدەﯾە ﺑﺸﻜێﻨێ و ﻟە ﮔەﻟەﻛەی و‬ ‫ﺗەﭬﮕەرەﻛەی داﺑﺒڕێﺖ‪ .‬ﮔەﻟﯽ ﻛﻮرد و ﺗەﭬﮕەری‬ ‫ﺋﺎﭘﯚﭼﯿﯿﺶ ھەﻣﯿﺸە ﺋــەم ﭘﯿﻼﻧﮕێڕﯾﯿەﯾﺎن‬ ‫ﺷەرﻣەزار ﻛــﺮدووە و ﭘەﯾﻮەﺳﺘﺒﻮوﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن‬ ‫ﺑەرێﺒەرەﻛەﯾﺎﻧەوە دووﭘــﺎت ﻛﺮدۆﺗەوە‪ .‬رێﺒەر‬ ‫ﺋــﯚج ﺋﺎﻻﻧﯿﺶ ﺧــﺎوەﻧــﯽ ھەڵﻮێﺴﺘﯽ ﺗﺎﯾﺒەت‬ ‫ﺑە ﺧﯚی ﺑﻮوە و ﺑەرەﻧﮕﺎری ﺋەم ﺳﯿﺎﺳەﺗﺎﻧە‬ ‫ﺑﯚﺗەوە‪ .‬زۆر ﻗﺴە ﻛﺮاوە ﻟەﺳەر ھﯚﻛﺎرەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﺋەم ﭘﯿﻼﻧﮕێڕﯾﯿە و ﭼﯚﻧێﺘﯽ ﻣﺎﻣەڵەﻛﺮدﻧﯽ رێﺒەر‬ ‫ﻋەﺑﺪوڵ‪ ‬ﺋﯚج ﺋﺎﻻن ﻟە ﮔەڵ ﺋەم ﻛــﺮدەوە و‬ ‫ﻛﺎرداﻧەوەﻛﺎﻧﯽ ﭘەﻛەﻛە و ﮔەﻟﯽ ﻛﻮرد‪ .‬ھﺎوﻛﺎت‬ ‫ﺧﻮێﻨﺪﻧەوەی ﺟﯿﺎﺟﯿﺎ ھەﯾە ﺑﯚ دەرﺋەﻧﺠﺎﻣەﻛﺎﻧﯽ‪.‬‬ ‫ﺑﯚﯾە وەﻛﻮ رۆژی و‪‬ت ﺑەﭘێﻮﯾﺴﺘﯿﻤﺎن زاﻧﯽ‬ ‫ﻛە ﻟەم راﭘﯚرﺗە ﺷﯿﻜﺎرﯾﯿەدا ﺗﯿﺸﻚ ﺑﺨەﯾﻨە‬ ‫ﺳەر ﺋەم ﭘﯿﻼﻧﮕێڕﯾﯿە و دەرﺋەﻧﺠﺎﻣەﻛﺎﻧﯽ‪.‬‬ ‫ﺳــەرەﺗــﺎ ﮔﺮﻧﮕە ﺑﭙﺮﺳﯿﻦ ﺑﯚﭼﯽ رێﺒەر‬ ‫ﻋــەﺑــﺪوڵــ‪ ‬ﺋـــﯚج ﺋـــﺎﻻن ﻛــﺮاﯾــە ﺋﺎﻣﺎﻧﺞ‬ ‫و ﺑــﯚﭼــﯽ ﭘــەﻛــەﻛــە ﺑـــەم ﻛـــﺮدەوەﯾـــە‬ ‫دەڵـــــێ ﭘــﯿــﻼﻧــﮕــێــڕی ﻧـــێـــﻮدەوڵـــەﺗـــﯽ؟‬ ‫ﻛﯚﻣﺎری ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﻟە دوای داﻣەزراﻧﺪﻧﯿەوە ﻟە‬ ‫ﺳﺎڵﯽ"‪ "١٩٢٣‬و ﺑە ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ دوای ﺋﯿﻤﺰاﻛﺮدﻧﯽ‬ ‫ﭘەﯾﻤﺎﻧﯽ ﻟﯚزان ﻟـــە"‪"١٩٢٣/٧/٢٤‬دا ﻟە ﻻﯾەن‬

‫ﺋەﻧﺠﻮﻣەﻧﯽ دووەﻣـــﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎوە ﭘەﺷﯿﻤﺎن‬ ‫ﺑﻮوەوە ﻟەو ﭘەﯾﻤﺎﻧﺎﻧەی ﻛە ﻣﺴﺘەﻓﺎ ﻛەﻣﺎل ﻟە‬ ‫ﻛﯚﻧﮕﺮەﻛﺎﻧﯽ ﺋەرزڕوم و ﺳێﻮاس ﻟە ﺳﺎڵﯽ"‪"١٩١٩‬‬ ‫ﺑەﮔەﻟﯽ ﻛﻮرد و ﮔەﻻﻧﯽ ﺗﺮی داﺑﻮو‪ ،‬ھەروەھﺎ‬ ‫ھەﺳﺘﺎ ﺑــە ھــەڵــﻮەﺷــﺎﻧــﺪﻧــەوەی دەﺳــﺘــﻮوری‬ ‫ﺳﺎڵﯽ"‪ "١٩٢١‬و داڕﺷﺘﻨﯽ دەﺳﺘﻮرێﻜﯽ ﻧﻮێ ﻟە‬ ‫ﺳﺎڵﯽ"‪"١٩٢٤‬دا ﻛە ﺗێﯿﺪا ﻧﻜﯚڵﯽ ﻟە ﻧﺎﺳﻨﺎﻣەی‬ ‫ھەﻣﻮو ﮔەﻻﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﻛﺮد ﺟﮕە ﻟە ﺗﻮرك و‬ ‫ھەﻣﻮوﯾﺎﻧﯽ وەﻛﻮ ﺗﻮرك ﻧﺎﺳﺎﻧﺪ‪ .‬ﺑﯚ ﺟێﺒەﺟێ‬ ‫ﻛﺮدﻧﯽ ﺋەم ﭘﺮۆژەﯾەش ھەﻣﻮو ﺷێﻮاز و رێﺒﺎزێﻜﯽ‬ ‫ﺑەﻛﺎر دەھێﻨﺎ و ﺳﻮودی ﻟە ﭘەﯾﻤﺎﻧﯽ ﻟﯚزان و‬ ‫ھﺎوﺳەﻧﮕﯿﯿە ﺳﯿﺎﺳﯿەﻛﺎن وەردەﮔـــﺮن‪ .‬ﻟەم‬ ‫ﭼﻮارﭼێﻮەﯾەدا وەﻛﻮ ﺧﯚﯾﺎن ﺋﺎﻣﺎژەی ﭘێ دەﻛەن‬ ‫ﻟە ﻣﺎوەی"‪ "١٩١٩‬ھەﺗﺎ"‪ "١٩٤٠‬ﺗﻮاﻧﯿﻮﯾﺎﻧە"‪"٢٨‬‬ ‫راﭘەڕﯾﻨﯽ ﻛﻮرد ﺳەرﻛﻮت ﺑﻜەن و ﻛﯚﺗﺎﯾﯿﺎن ﭘێ‬ ‫ﺑﮫێﻨﻦ‪ .‬ﻟە ﻣێﮋووی ﮔەﻟﯽ ﻛــﻮرددا ﻟە ﺑﺎﻛﻮری‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑەم ﻗﯚﻧﺎﺧە دەڵێﻦ ﻛﯚﻛﻮژی ﺳﻮور‬ ‫ﻛە ﺗێﯿﺪا ﺑەدەﯾﺎن ھەزار ﻣﺮۆﭬﯽ ﻛﻮرد ﻛﯚﻛﻮژ‬ ‫ﻛﺮان و ﺑێ ﺳەروﺷﻮێﻦ ﻛﺮان‪ .‬ﺋەﻣەش واﯾﻜﺮد ﺗﺎ‬ ‫ڕادەﯾەك ﭼﺎوی ﮔەﻟﯽ ﻛﻮرد ﺑﺸﻜێﻨﻦ و ﻗﯚﻧﺎﺧێﻜﯽ‬ ‫ﺑێ دەﻧﮕﯽ ﻟە رووی ﺳەرﺑﺎزی ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﻟە ﻧﺎو‬ ‫ﻛﯚﻣەڵﮕﺎی ﻛﻮردﯾﺪا ﺳەرھەڵﺒﺪات‪ .‬ﺋەم ﻗﯚﻧﺎﺧە‬ ‫ھەﺗﺎ ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﺣەﻓﺘﺎﻛﺎن ﺑەردەوام ﺑﻮو‪ .‬ﺋەﻣەش‬ ‫واﯾﻜﺮد ﻛە دەوڵەﺗﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﭘێ واﺑێﺖ ﻛە‬ ‫ﺗﻮاﻧﯿﻮﯾەﺗﯽ ﻛﻮرد ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﭘێ ﺑێﻨێﺖ و ﺑﯿﺎﻧﻜﺎﺗە‬ ‫ﺗﻮرك‪ .‬ﻻی ﺑەﺷێﻜﯽ زۆری ﻛﯚﻣەڵﮕﺎی ﻛﻮردﯾﺶ‬ ‫ﺋەو واﻗﻌە وەﻛﻮ ﺣەﻗﯿﻘەﺗێﻚ ﭘەﺳﻨﺪ ﻛﺮاﺑﻮو‪ .‬ﺋەم‬ ‫ﻗﯚﻧﺎﺧە ﻟە ﻻﯾەﻧﯽ رۆﺷﻨﺒﯿﺮان و ﺳﯿﺎﺳەﺗﻤەداران‬ ‫و ﮔەﻟﯽ ﻛﻮرد ﻟە ﺑﺎﻛﻮر ﭘێ دەﮔﻮﺗﺮێﺖ ﻗﯚﻧﺎﺧﯽ‬ ‫ﻛﯚﻛﻮژی ﺳﭙﯽ‪ ،‬ﯾﺎ ﺧﻮد ﻗڕﻛﺮدﻧﯽ ﻛەﻟﺘﻮری‪،‬‬ ‫ﭼﻮﻧﻜە ﻟــەم ﻗﯚﻧﺎﺧەدا ﻛﻮﺷﺘﻨﯽ ﺟەﺳﺘەﯾﯽ‬ ‫ﻛەم ﺑــﻮو‪ ،‬ﺑــە‪‬م ﻟە ﭼﻮارﭼێﻮەی ﺳﯿﺴﺘەﻣﯽ‬ ‫ﭘــەروەردە و ژﯾﺎﻧﯽ دەوڵەﺗﺪا ﻛﻮرد و ﮔەﻻﻧﯽ‬ ‫ﺗﺮ دەﻛﺮاﻧە ﺗﻮرك و ﻟە ﺟێﮕەی و‪‬ﺗێﻜﯽ ﻓﺮە‬ ‫ﻧەﺗەوە‪ ،‬دەوڵەﺗێﻜﯽ ﯾەك ﻧەﺗەوە دەﺋﺎﻓﺮێﻨﺪرا‪.‬‬ ‫ھەر ﺋەﻣەش وای ﻟە دەوڵەﺗﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﻛﺮدﺑﻮو‬ ‫ﻛە ﻛﺎﺗێﻚ ﭘەﻛەﻛە دروﺳﺖ ﺑﻮو و دەﺳﺘﯽ ﺑە‬ ‫ﺧەﺑﺎت ﻛﺮد و ﺋەو ﺳﯿﺎﺳەﺗەی ﭘەﺳﻨﺪ ﻧەﻛﺮد‪،‬‬ ‫زۆر ﺑە ﺑێ رەﺣﻤﺎﻧە رووﺑـــەرووی ﺑﺒێﺘەوە و‬ ‫زۆرﺑــەی ﻛﺎدﯾﺮ و ﺳەرﻛﺮدەﻛﺎﻧﯽ ﻟە ﻛﻮﻧﺠﯽ‬ ‫زﯾﻨﺪان ﺗﻮﻧﺪ ﻛﺮا‪ ،‬ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﻟە دوای ﻛﻮدەﺗﺎی‬ ‫ﺳەرﺑﺎزی"‪ ."١٩٨٠/٩/١٢‬دەوڵەﺗﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﻟەو‬ ‫ﺑﺮواﯾەدا ﺑﻮو ﺑەو ھێﺮش و ﻓﺸﺎرە ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﺑە‬ ‫ﭘەﻛەﻛە دێﻨێ‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە ﺋەو ﻣەزەﻧﺪەی دەﻛﺮد‬ ‫ﺋەواﻧەی زﯾﻨﺪاﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﺑﺪەﻧە دەﺳﺖ‬

‫و ﭘﺎﻛﺎﻧە ﺑﻜەن و رێﺒەر ﺋﺎﭘﯚ و ﺋەواﻧەش‬ ‫ﭼﻮوﺑﻮوﻧە دەرەوەی ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺋﯿﺘﺮ ﻧﺎﺗﻮاﻧﻦ‬ ‫ﺑﮕەڕێﻨﻨەوە و دەﭘﻮﻛێﻨەوە‪ ،‬ﺑە‪‬م ﭘەﻛەﻛە ﻟە‬ ‫ﺳــﺎڵــﯽ"‪"١٩٨٢‬دا ﭼەﻧﺪ ﮔﺮوﭘێﻜﯽ ﭘﺎرﺗﯿﺰاﻧﯽ‬ ‫دروﺳﺘﻜﺮد و ﮔەڕاﯾەوە ﺑﯚ ﻛﻮردﺳﺘﺎن‪ ،‬ﺑە‪‬م‬ ‫ﺋەﻣﺠﺎرەﯾﺎن ﺑﯚ ﺷﺎرەﻛﺎن ﻧﺎ‪ ،‬ﺑەڵﻜﻮ ﺑﯚ ﭼﯿﺎﻛﺎن‬ ‫ﮔەڕاﯾەوە‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە ﭘێﯿﺎن واﺑﻮو دەوڵەﺗﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ‬ ‫دەرﮔـــﺎی ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ ﻧەرﻣﯽ ﻟێﺪاﺧﺴﺘﻮون‪،‬‬ ‫ھەر ﺑﯚﯾە ﺋەواﻧﯿﺶ ﻟە ﭘێﻨﺎوی ﺧﯚﭘﺎراﺳﺘﻦ و‬ ‫ﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯽ ﭘەﯾﺎﻣەﻛەﯾﺎﻧﺪا ﭘەﻧﺎﯾﺎن ﺑﯚ ﭼەك ﺑﺮد‪.‬‬ ‫ﺋەم رەوﺷە ﺗﻮرﻛﯿﺎی ﺗەﻧﮕەﺗﺎوﻛﺮد و ﺋەوە واﯾﻜﺮد‬ ‫ﻟە ﺳﺎڵﯽ"‪"١٩٨٣‬دا ﭘەﯾﻤﺎﻧﯽ دوو ﻗﯚڵﯽ ﻟە ﮔەڵ‬ ‫ﺋێﺮاق ﺑﺒەﺳﺘﻦ ﺑﯚ ﭼﻮوﻧە ﻧﺎوﺳﻨﻮوری ﯾەﻛﺘﺮەوە‬ ‫ﺑەﻣەﺑەﺳﺘﯽ ﺋﯚﭘەراﺳﯿﯚن دژی ﮔەرﯾﻼﻛﺎﻧﯽ ﭘەﻛەﻛە‬ ‫و ﭘێﺸﻤەرﮔەی ﭘﺎرﺗەﻛﺎﻧﯽ ﺑﺎﺷﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎن‪.‬‬ ‫ﺋەم ﭘەﯾﻤﺎﻧە و ﺋەو ﺳﯿﺎﺳەﺗﺎﻧەی دەوڵەﺗﯽ ﺗﻮرك‬ ‫ﺑەرێﻮەی ﺑﺮد ﻧەﯾﺘﻮاﻧﯽ رێﮕە ﻟە ﭘەﻛەﻛە ﺑﮕﺮێﺖ‬ ‫ﺑﯚ دەﺳﺘﭙێﻜﺮدﻧﯽ ﻗﯚﻧﺎﺧێﻜﯽ ﻧﻮێ‪ .‬ﺋەوە ﺑﻮو‬ ‫ﭘەﻛەﻛە ﻟە "‪"١٩٨٤/٨/١٥‬دا ﺷەڕی ﮔەرﯾﻼﯾﯽ‬ ‫دەﺳﺖ ﭘێﻜﺮد و ﺋەم ﺷەڕەش دەﻧﮕێﻜﯽ زۆری‬ ‫داﯾەوە ﻟەﻧﺎو ﺟەﻣﺎوەری ﻛﻮردﺳﺘﺎن و دەرەوەدا‪.‬‬ ‫ﺳەرەڕای زﯾﻨﺪووﻛﺮدﻧەوەی ھﯿﻮاﻛﺎﻧﯽ ﺟەﻣﺎوەر‬ ‫ﺑﯚ ﺳەرﻛەوﺗﻦ‪ ،‬ھﺎوﻛﺎت ﺗﺮس و دوو دڵﯿﯿەﻛﯽ‬ ‫زۆری دروﺳﺖ ﻛﺮد ﺳەﺑﺎرەت ﺑە ﭼﺎرەﻧﻮﺳﯽ ﺋەم‬ ‫ﺗەﭬﮕەڕە زۆر ﻛەس دەﯾﭙﺮﺳﯽ ﻛە ﺋەم ﺗەﭬﮕەرە‬ ‫دەﺗﻮاﻧێﺖ ﺳەرﺑﻜەوێﺖ‪ ،‬ﯾﺎﺧﻮد ھەﻣﺎن ﭼﺎرەﻧﻮﺳﯽ‬ ‫راﭘەڕﯾﻨەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﭼﺎوەڕواﻧێﺘﯽ؟ دەوڵەﺗﯽ‬ ‫ﺗﻮرﻛﯿﺎش زۆر ﺑە ﻟە ﺧﯚﺑﺎﯾﯿﺒﻮوﻧەوە ﺑﺎﻧﮕەﺷەی‬ ‫دەﻛﺮد ﻛە ﻟە ﻣﺎوەی"‪ "٧٢‬ﻛﺎﺗﮋﻣێﺮدا‪ ،‬دواﺗﺮ ﺑﻮوە‬ ‫ھەﻓﺘە و دواﺗﺮ ﺑﻮوە ﻣﺎﻧﮕێﻚ و ﭘﺎﺷﺎن ﺑﻮوە‬ ‫وەرزێﻚ و ﻟە ﻛﯚﺗﺎﯾﯿﺪا ﺑڕﯾﺎرﯾﺎﻧﺪا ﻛە ﻟەو ﺳﺎڵەدا‬ ‫ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﺑەو ﯾﺎﺧﯿﺒﻮوﻧە "ﺑەزﻣﺎﻧﯽ ﺋەوان" ﺑﮫێﻨﻦ و‬ ‫ﺋەو ﺳﺎڵەش ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﭘێ ﻧەھﺎت ھەﺗﺎ ﺳﺎڵ ﺑەﺳﺎڵ‬ ‫ﮔەﯾﺸﺘە ﺋەﻣڕۆ‪ .‬ﺳﺎ‪‬ﻧﯽ"‪ ١٩٩٥ ،١٩٩٣‬و دواﺗﺮ‬ ‫‪"١٩٩٨/٩/١‬ﯾﺸﺪا ﭘەﻛەﻛە ﺳێ ﺟﺎر ﺋﺎﮔﺮﺑەﺳﺘﯽ‬ ‫راﮔەﯾﺎﻧﺪ و ﺑﺎﻧﮕﯽ ﻟە دەوڵەﺗﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﻛﺮد ﻛە‬ ‫دەﺳﺘﯽ ﺋﺎﺷﺘﯽ درێــﮋ ﺑﻜﺎت و ﺋەو ﻛێﺸەﯾە‬ ‫ﺑە ﺋﺎﺷﺘﯽ ﭼﺎرەﺳەر ﺑﻜەن‪ .‬رێﺒەر ﺋﯚج ﺋﺎﻻن‬ ‫ﺳەﺑﺎرەت ﺑەم ﻗﯚﻧﺎﺧە دەڵێﺖ‪ ":‬ﺳﺎ‪‬ﻧﯽ"‪١٩٨٤‬‬ ‫ـ ‪ "١٩٩٣‬ﺋێﻤە ﻟەرووی ﺳەرﺑﺎزﯾﺸەوە ﺧﯚﻣﺎن‬ ‫ﺳەﻟﻤﺎﻧﺪ و ﺋﺎﺷﻜﺮا ﺑﻮو ﻛە دەوڵەﺗﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺑە‬ ‫ﺷەڕ ﻧﺎﺗﻮاﻧێﺖ ﺋەم ﺗەﭬﮕەرە ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﭘێ ﺑﮫێﻨێ‪،‬‬ ‫ھەروەھﺎ دەڵێ ﻣﻨﯿﺶ ﻗەﻧﺎﻋەﺗﻢ واﺑﻮو ﻛە ﺷەڕ‬ ‫دەﺗــﻮاﻧــێــﺖ زەﻣﯿﻨە ﺑﯚ ﭼﺎرەﺳەری ﺋﺎﻣﺎدە‬ ‫ﺑﻜﺎت‪ ،‬ﺑە‪‬م ھەﻣﻮو ﺷﺖ ﺷەڕ ﺋەﻧﺠﺎم ﻧﺎدرێﺖ‪.‬‬

‫‪Roji_Wilat@yahoo.com‬‬

‫ﻟەﺑەراﻣﺒەر ﺋەﻣەدا ﺑەﺷﯽ زۆری دەوڵەﺗﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ‬ ‫و ﻧﺎوەﻧﺪە ﺑڕﯾﺎر ﺑەدەﺳﺘەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﯿﺎن واﺑﻮو‬ ‫ﻛە ﭘەﻛەﻛە ﻻواز ﺑﻮوە ﺑﯚﯾە ﺑﺎﻧﮕەوازی ﺷەڕ‬ ‫راوەﺳﺘﺎﻧﺪن و ﺋﺎﺷﺘﯽ دەﻛــﺎت‪ .‬ھەر ﺋەﻣەش‬ ‫واﯾﻜﺮد ﻛە ﺋﯚﭘەراﺳﯿﯚﻧەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑەرﻓﺮاوان ﺑﻜەن‬ ‫و ﭼڕی ﺑﻜەﻧەوە‪ ،‬ﺋەوە ﺑﻮو ﻟەﺳﺎ‪‬ﻧﯽ"‪ ١٩٩٤‬ھەﺗﺎ‬ ‫‪ "١٩٩٨‬ﺑەرﻓﺮاواﻧﺘﺮﯾﻦ ﺋﯚﭘەراﺳﯿﯚﻧﯿﺎن ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪا و‬ ‫ھﺎوﺷﺎﻧﯽ ﺋەوە زۆرﺑەی دێﮫﺎﺗەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺎن‬ ‫ﺳﻮﺗﺎﻧﺪ و ﺑەھەزار ﻛەﺳﯽ ﻣەدەﻧﯽ و ﺳﯿﺎﺳﯽ‬ ‫ﻟەﺑﻦ ﻧﺎوی"ﺑﻜەری ﻧﺎدﯾﺎر"دا ﺗﯿﺮۆر ﻛﺮان و ھەر‬ ‫ﻟەم ﻣﺎوەﯾەدا ﻟە "‪"١٩٩٦/٥/٦‬دا ھەوڵﯿﺎﻧﺪا رێﺒەر‬ ‫ﻋەﺑﺪوڵ‪ ‬ﺋﯚج ﺋﺎﻻن ﺗﯿﺮۆر ﺑﻜەن و ﺋﯚﭘەراﺳﯿﯚﻧﯽ‬ ‫ھﺎوﺑەﺷﯿﺎن ﻟە ﮔەڵ ﭘﺎرﺗﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن‬ ‫و ﺑە ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯽ ﺋەﻣﺮﯾﻜﺎ و ﺋەوروﭘﺎ ﺑەرێﻮە دەﺑﺮد‪،‬‬ ‫ﺑە‪‬م ﭘەﻛەﻛە ﺗﻮاﻧﯽ ﺧﯚی راﺑﮕﺮێﺖ و رووﺑەرووی‬ ‫ﺋەو ﺳﯿﺎﺳەﺗﺎﻧە ﺑﺒێﺘەوە و ﺋەو ھەو‪‬ﻧەی دەوڵەﺗﯽ‬ ‫ﺗﻮرﻛﯿﺎ و ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺑێ ﺋەﻧﺠﺎم ﺑﻮون‪.‬‬ ‫ﻟە دﯾﺮۆﻛﯽ ﭘەﻛەﻛەدا ﺟەﻣﯿﻞ ﺑﺎﯾﻚ"ﻧﺎﺳﺮا‬ ‫و ﺑەھەﭬﺎڵ ﺟﻮﻣﻌە ﻛە ﯾەﻛێﻜە ﻟە ھەﭬﺎڵە‬ ‫ﺳەرەﺗﺎﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ رێﺒەر ﻋەﺑﺪوڵ‪ ‬ﺋﯚج ﺋﺎﻻن"‬ ‫دەڵێﺖ‪ ":‬ﺳــﺎڵــﯽ"‪ "١٩٧٩‬ﺷﺎھﯿﻦ دوﻧﻤەز ﻛە‬ ‫ﺋەﻧﺪاﻣێﻜﯽ داﻣەزرێﻨەری ﺳەرﻛﺮداﯾەﺗﯽ ﭘەﻛەﻛە‬ ‫ﺑﻮو دەﺳﺘﮕﯿﺮ ﻛﺮا‪ ،‬ﺧﯚی دەداﺗە ﺑەدەﺳﺘەوە و‬ ‫ﭘﺎﻛﺎﻧە دەﻛﺎت‪ ،‬ھﺎوﻛﺎت ﺋﺎﻣﺎژە ﺑﯚ ﺋەوە دەﻛﺎت‬ ‫ﻛە ﭘێﻮﯾﺴﺘە دەوڵەت ﻟە ﻋەﺑﺪوڵ‪ ‬ﺋﯚج ﺋﺎﻻن‬ ‫ﺑﮕەڕێﺖ و ﺑﯿﮕﺮێﺖ‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە ﺋەﮔەر ﺋەو ﻧەﮔﯿﺮێﺖ‬ ‫ﺋەوا ﭘەﻛەﻛە ﭘﺎﻛﺘﺎو ﻧﺎﺑێﺖ‪ .‬ﺟەﻣﯿﻞ ﺑﺎﯾﻚ دەڵێ‬ ‫ﺳﺎڵﯽ"‪"١٩٩٨‬ﯾﺶ دوای ﺋەوەی ﻛە ﻟێﭙﺮﺳﯿﻨەوە‬

‫ﭘﯿﻼﻧﮕێڕی ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ‬ ‫ﻧەﮔەﯾﺸﺘە ﺋﺎﻣﺎﻧﺠەﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚی‪،‬‬ ‫ﺑە‪‬م ﺑەﺗەواوی ﺷﻜﺴﺘﯽ‬ ‫ﻧەﺧﻮاردووە‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە ﻟە ﻻﯾەك‬ ‫رێﺒەر ﺋﯚج ﺋﺎﻻن ﻟە زﯾﻨﺪاﻧﺪاﯾە‪،‬‬ ‫ﻟە ﻻﯾەﻛﯽ ﺗﺮەوە دۆزی ﻛﻮرد‬ ‫ﭼﺎرەﺳەر ﻧەﺑﻮوە و ﺋەو ھﺎوﻛێﺸە‬ ‫و ھﺎوﺳەﻧﮕﯿﯿەی ﻟە دوای‬ ‫ﭘەﯾﻤﺎﻧﯽ ﻟﯚزاﻧەوە داڕێﮋراوە‬ ‫ﻧەﮔﯚڕاوە و ﺑەﺷێﻜﯽ زۆری‬ ‫ھێﺰەﻛﺎن دەﺧﻮازن ﺑﯿﭙﺎرێﺰن‪ .‬دﯾﺎرە‬ ‫ﺋەﮔەر ﺋەو ھﺎوﻛێﺸﺎﻧە ﻧەﮔﯚڕِێﻦ و‬ ‫ﻣﺎﻣەڵەﻛﺮدن ﻟە ﮔەڵ ﻛﻮرددا ﻟە‬ ‫رﯾﺸەوە ﻧەﮔﯚڕدرێﺖ‪ ،‬ﺋەوا ھەﻣﻮو‬ ‫ﻛﺎﺗێﻚ ﺷﯿﻤﺎﻧەی رێﻜﻜەوﺗﻨێﻜﯽ‬ ‫ھەرێﻤﯽ و ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﻟەﺳەر ﺑﺎﺑەﺗﯽ‬ ‫ﻛﻮرد ﻟە ﺋﺎرادا ھەﯾە‬

‫]~[‬ ‫] ژﻤﺎرﻩ ‪ ] [ ٢٠١٣/١/٢٠ ] [٢٥‬ﺴﺎڵی دووەم [‬

‫ﻟە ﮔەڵ زەﻛﯽ"ﺷەﻣﺪﯾﻦ ﺳﺎﻛﯿﻚ‪ ،‬ﺋەو ﻛەﺳەی‬ ‫ﻛە ﺳﯽ و ﺳێ ﺳەرﺑﺎزی ﺑێ ﭼەﻛﯽ ﻛﻮﺷﺖ‬ ‫ﻟە ﺳﺎڵﯽ"‪"١٩٩٣‬دا و ﺑﻮوە ھﯚی ﻛﯚﺗﺎﯾﮫﺎﺗﻦ ﺑە‬ ‫ﻗﯚﻧﺎﺧﯽ ﺋﺎﮔﺮ ﺑەﺳﺖ" ﻛﺮا‪ ،‬ھەڵﮫﺎت و ﭘﺎرﺗﯽ‬ ‫رادەﺳﺘﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎی ﻛﺮدەوە‪ ،‬ﻟە ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺋﺎﻣﺎژە ﺑﯚ‬ ‫ﺋەوە دەﻛﺎت ﻛە ﺋەﮔەر دەوڵەﺗﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺑﺨﻮازێﺖ‬ ‫ﭘەﻛەﻛە ﻟەﻧﺎو ﺑﺒﺎت ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﻋەﺑﺪوڵ‪ ‬ﺋﯚج‬ ‫ﺋﺎﻻن ﺑﻜﺎﺗە ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ‪ .‬واﺗە ﺋﯿﺘﺮ دەوڵەﺗﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ‬ ‫ﮔەﯾﺸﺘە ﺋەو دەرﺋەﻧﺠﺎﻣەی ﻛە ﺑﯚ ﻛﯚﺗﺎﯾﮫێﻨﺎن ﺑە‬ ‫ﭘەﻛەﻛە ﭘێﻮﯾﺴﺘە رێﺒەرەﻛەی ﺑﻜﺎﺗە ﺋﺎﻣﺎﻧﺞ و‬ ‫ﻟە ﭘﺮۆﺳەﯾەﺷﺪا ھﺎوﻛﺎری ھەرێﻤﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ‬ ‫ﭘێﻮﯾﺴﺖ ﺑﻮ‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە ﺋﯿﺘﺮ ﭘەﻛەﻛە و رێﺒەر‬ ‫ﻋەﺑﺪوڵ‪ ‬ﺋﯚج ﺋﺎﻻن ﻟەو ﺋﺎﺳﺘە دەرﭼﻮوﺑﻮون ﺗﻮرﻛﯿﺎ‬ ‫ﺑە ﺗەﻧﯿﺎ ﺑﺘﻮاﻧێﺖ ﻟەﺑەراﻣﺒەرﯾﺎﻧﺪا راﺑﻮەﺳﺘێﺖ‪.‬‬ ‫ﺑـــﯚﭼـــﯽ ﭘـــەﻛـــەﻛـــە ﺑــــەم ﻛــــﺮدەوەﯾــــە‬ ‫دەڵـــــێ ﭘــﯿــﻼﻧــﮕــێــڕی ﻧـــێـــﻮدەوڵـــەﺗـــﯽ؟‬ ‫ﻟەﺑەر ﺋەوەی ژﻣﺎرەﯾەﻛﯽ زۆر ھێﺰی ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ‬ ‫و ھەرێﻤﯽ ﺑەﺷﺪارﯾﺎن ﻟەم رﻓﺎﻧﺪﻧەدا ﻛﺮد‪ ،‬ﺋەم‬ ‫ﻛﺮدەوەﯾە ﺳﯿﻔەﺗێﻜﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ وەردەﮔﺮێﺖ‪.‬‬ ‫ھﺎوﻛﺎت ﻟەﺑەر ﺋەوەی ھەﻣﻮو ﭘێﻮەر و ﯾﺎﺳﺎﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ ژێﺮ ﭘێ ﻧﺮا و زۆرﺑەی دەوڵەت و‬ ‫ﻧﺎوەﻧﺪەﻛﺎﻧﯽ ھەڵﻮێﺴﺘﯽ دوو رووﯾﺎﻧەﯾﺎن ھەﺑﻮو‪،‬‬ ‫ﭘەﻛەﻛە ﺋەوە وەﻛﻮ ﭘﯿﻼﻧﮕێڕی ﻧﺎودێﺮ دەﻛﺎت‪.‬‬ ‫ﺑﯚ ﻧﻤﻮﻧە‪ ،‬ﺑەھﺎر و ھﺎوﯾﻨﯽ "‪ "١٩٩٨‬ﻟە ﻻﯾەﻧﯽ‬ ‫زۆر ﻧﺎوەﻧﺪی ﺋەوروﭘﯿەوە ﺑﺎﻧﮕەوازی ﺋەوە ﻛﺮا‬ ‫ﻛە ﺋەﮔەر ﭘەﻛەﻛە ﺋﺎﮔﺮﺑەﺳﺖ راﺑﮕەﯾەﻧێﺖ ﺋەوا‬ ‫ﺋەوان ھەوڵﺪەدەن ﺑﯚ ﺋەوەی دۆزی ﻛﻮرد ﺑە‬ ‫دﯾﺎﻟﯚگ ﭼﺎرەﺳەر ﺑﺒێﺖ‪ ،‬ﺋەﻣﺮﯾﻜﺎش ﺧﺎوەﻧﯽ‬ ‫ھەﻣﺎن ﭘەﯾﺎم ﺑﻮو‪ .‬ﻟەﺑەراﻣﺒەر ﺋەﻣەدا ﭘەﻛەﻛە ﻟە‬ ‫رۆژی ﺋﺎﺷﺘﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯿﺪا واﺗە ﻟە "‪"١٩٩٨/٩/١‬دا‬ ‫ﺋﺎﮔﺮﺑەﺳﺘﯽ راﮔەﯾﺎﻧﺪ‪ .‬ﺑە ﭘێ ﺑﺎﻧﮕەﺷەﻛﺎﻧﯽ ﺋەو‬ ‫ھێﺰاﻧە ﺑﻮواﯾە ﭘێﻮﯾﺴﺖ ﺑﻮو ﺋەو ھێﺰاﻧە ﻓﺸﺎر‬ ‫ﺑﺨەﻧە ﺳەر ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺑﯚ ﺋەوەی ھەﻧﮕﺎو ﺑەرەو‬ ‫ﺋﺎﺷﺘﯽ ﺑﻨێﺖ‪ ،‬ﺑە ﭘێﭽەواﻧەوە ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯽ‬ ‫ﺗﻮرﻛﯿﺎﯾﺎن ﻛﺮد و ھەڕەﺷەﯾﺎن ﻟە ﺳﻮرﯾﺎ ﻛﺮد ﻛە‬ ‫ﺋەﮔەر ﺋﺎﭘﯚ رادەﺳﺖ ﻧەﻛﺎت ﺋەوا ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺷەڕ‬ ‫رادەﮔەﯾەﻧێﺖ ﻟە دژی ﺳﻮرﯾﺎ و ﺋەم ھەڕەﺷﺎﻧەش ﻟە‬ ‫"‪"١٩٩٨/١٠/٩‬دا ﺑە ﺟﻮ‪‬ﻧﺪﻧﯽ ھێﺰ ﮔەﯾﺸﺘە ﻟﻮﺗﻜە‪.‬‬ ‫ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺋەم ھەڕەﺷﺎﻧەی دەﻛﺮد‪،‬‬ ‫ھەﻧﺪێﻚ ھێﺰی وەﻛــﻮ ﺋەﻣﺮﯾﻜﺎ و ﺋﯿﺴﺮاﺋﯿﻠﯽ‬ ‫ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯿﺎن ﻟە ﺗﻮرﻛﯿﺎ دەﻛﺮد‪ .‬ھەﻧﺪێﻜﯽ ھێﺰی‬ ‫ﺗﺮ رۆڵﯽ ﺟﯿﺎوازﯾﺎن ﺑﯿﻨﯽ‪ ،‬ﺑﯚ ﻧﻤﻮﻧە ﯾﯚﻧﺎن‪ ،‬روﺳﯿﺎ‬ ‫و ﺋﯿﺘﺎﻟﯿﺎ ﻛە داواﯾــﺎن ﻟە رێﺒەر ﻋەﺑﺪوڵ‪ ‬ﺋﯚج‬ ‫ﺋﺎﻻن دەﻛﺮد روو ﺑﻜﺎﺗە ﺋەوروﭘﺎ و دەرﻓەﺗێﻜﯽ‬ ‫ﺗﺮ ﺑﺪاﺗە ﺋﺎﺷﺘﯽ‪ ،‬ﺋەﻣﺎﻧە ﺑﻮوﻧە ھﯚﻛﺎری ﺋەوەی‬ ‫ﻛە رێﺒەر ﺋﯚج ﺋﺎﻻن رووﺑﻜﺎﺗە ﺋەوروﭘﺎ و ﺑە‪‬م‬ ‫ﻛﺎﺗێﻚ ﭼﻮوە ﺋەوروﭘﺎ ھﯿﭻ ﻛﺎم ﻟەم و‪‬ﺗﺎﻧە‬ ‫ﺧﺎوەﻧﯽ ﻗﺴەی ﺧﯚﯾﺎن ﻧەﺑﻮون و ﺑەرژەوەﻧﺪی‬ ‫ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﺋﺎﺑﻮری ﺧﯚﯾﺎن ﺧﺴﺘە ﭘێﺶ ھەﻣﻮو‬ ‫ﭘێﻮەرە ﺋەﺧﻼﻗﯽ و ﻣﺮۆﯾﯿەﻛﺎﻧەوە‪ .‬ھﺎوﻛﺎﺗﯽ‬

‫‪١٣‬‬

‫راﭘﯚرت‬

‫ﺋەﻣﺎﻧە دەوڵەﺗﯽ وەﻛﻮ ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺎ ﻛە ﻣﺎوەی"‪"٤‬‬ ‫ﺳــﺎڵ ﺑــﻮو داوای ﻟە ﭘﯚﻟﯿﺴﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ‬ ‫"ﺋﯿﻨﺘەرﭘﯚل"ﻛﺮدﺑﻮو رێﺒەر ﺋﯚج ﺋﺎﻻﻧﯽ ﺑﯚ ﺑﮕﺮن‬ ‫و دادﮔﺎی ﺋەو و‪‬ﺗە ﺑڕﯾﺎری ﮔﺮﺗﻨﯽ ﺑﯚ دەرﻛﺮد‬ ‫ﺑﻮو‪ ،‬ﻛە ﭼﯽ ﻟەو ﻛﺎﺗە رێﺒەر ﺋﯚج ﺋﺎﻻن ﺋﺎﻣﺎدەﯾﯽ‬ ‫ﺧﯚی ﻧﯿﺸﺎﻧﺪا ﺑﭽێﺘە ﺑەردەم دادﮔﺎی ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺎ‪،‬‬ ‫ﺑە‪‬م ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺎ ﺋەو ﺑڕﯾﺎرەی ھەڵﻮەﺷﺎﻧﺪەوە و‬ ‫راﯾﮕەﯾﺎﻧﺪ ﻛە ﺋەوان ﺋﺎﻣﺎدە ﻧﯿﯿﻦ ﺋﺎﭘﯚ ﺑﮕﺮن‪.‬‬ ‫ﺷﺎﻧﺒەﺷﺎﻧﯽ ﺋەﻣە ھەﻣﻮو و‪‬ﺗﺎﻧﯽ ﺋەوروﭘﺎ ﺋﺎﻣﺎدە‬ ‫ﻧەﺑﻮون رێﺒەر ﺋﯚج ﺋﺎﻻن ﺑﮕﺮﻧە ﺧﯚﯾﺎن‪ ،‬ﻛە‬ ‫ھەﻣﻮوﯾﺎن ﺋﺎﮔﺎدار ﺑﻮون ﻟە ﺗﻮرﻛﯿﺎدا ﺑڕﯾﺎری‬ ‫ﮔﺮﺗﻨﯽ ﻟەﺳەرە‪ .‬ﺋەﻣەش ﭘێﭽەواﻧەی ﭘێﻮەرەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﺧﯚﯾﺎﻧە ﻛە دەﺑێﺖ داﻛﯚﻛﯽ ﺑﻜەن ﻟە ﻛەﺳێﻚ ﻛە‬ ‫ﻟەو‪‬ﺗﯽ ﺧﯚﯾﺪا رووﺑەرووی ﻓﺸﺎر و ﺑڕﯾﺎری ﺳﯿﺎﺳﯽ‬ ‫ﺑﺒێﺘەوە‪ ،‬ﺑە ﭘێﯽ ﭘێﻮەرەﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﺑﻮاﯾە‬ ‫دەﺑﻮاﯾە ﺑﯿﺎﻧﮕﺮﺗﺎﯾەﺗە ﺧﯚﯾﺎن و داﻛﯚﻛﯿﺸﯿﺎن ﻟێ‬ ‫ﺑﻜﺮداﯾە‪ ،‬ﺑە‪‬م رووداوەﻛﺎن ﭘێﭽەواﻧەی ﺋەوەﯾﺎن‬ ‫ﭘێ ﮔﻮﺗﯿﻦ‪ .‬ﺋەﻣﺎﻧە وا دەﻛﺎت ﺋەم ﻛﺮدەوەﯾە‬ ‫وەﻛﻮ ﭘﯿﻼﻧﮕێڕﯾﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ ﺑەﻧﺎو ﺑﻜﺮێﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﯚﭼﯽ ﺋەم ﭘﯿﻼﻧﮕێڕﯾﯿە ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿە و ﺑﯚﭼﯽ‬ ‫رێﺒەر ﺋﯚج ﺋﺎﻻن و ﭘەﻛەﻛە ﺑﻮوﻧە ﺋﺎﻣﺎﻧﺞ؟‬ ‫وەﻛﻮ ﻟەﺳەرەﺗﺎ ﺑﺎﺳﻤﺎن ﻛﺮد ﻟەد وای ﺷەڕی‬ ‫ﯾەﻛەﻣﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧەوە و ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ دوای ﭘەﯾﻤﺎﻧﯽ‬ ‫ﻟﯚزان ﻧەﺧﺸە و ھﺎوﻛێﺸەی ﺟﯿﮫﺎن و رۆژھە‪‬ﺗﯽ‬ ‫ﻧﺎوﯾﻦ ﺷێﻮەی ﺋێﺴﺘﺎی ﭘێ درا‪ .‬ﻟەم ھﺎوﻛێﺸە و‬ ‫ﻧەﺧﺸەﯾەدا‪ ،‬ﻟە ﭼﻮارﭼێﻮەی ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ ﭘەرﺗﻜە‬ ‫و زاڵﺒەی ھێﺰە ﺟﯿﮫﺎﻧﯿەاﻧﯽ ﺋەو ﺳەردەﻣەدا‪،‬‬ ‫ﻛــﻮرد ھــەم ﭘﺎرﭼەﻛﺮا‪ ،‬ھــەم ﺑێ ﻧﺎﺳﻨﺎﻣەی‬ ‫ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻛﺮا‪ .‬ھەﻣﻮو ھێﺰەﻛﺎﻧﯿﺶ ﺧﯚﯾﺎن ﭘﺎﺑەﻧﺪ‬ ‫دەﺑﯿﻨﻦ ﺑەو ھﺎوﻛێﺸەﯾەوە‪ ،‬ھەر ﺑﯚﯾە ﭘێﻮﯾﺴﺘە‬ ‫ﻣﺎﻣەڵەی ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻟەﮔەڵ ﻛــﻮرددا ﺑﻜﺮێﺖ و‬ ‫رێﮕە ﻧەدەن ﻛﻮرد ﺋەو ھﺎوﻛێﺸەﯾە ﺗێﻚ ﺑﺪات‪،‬‬ ‫ﺋەﮔەر ھەر ﻣﺎﻣەڵەﯾەك ﻟە ﮔەڵ ﻛﻮرددا ﺑﻜﺮێﺖ‬ ‫ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﺳﻨﻮوری ﻣﺎﻣەڵەی ﻣﺮۆﯾﯽ ﺗێﭙەڕ‬ ‫ﻧەﻛﺎت‪ ،‬ھەروەھﺎ ﻧەﮔﺎﺗە ﺋﺎﺳﺘێﻚ ﻛە ھﺎوﻛێﺸەی‬ ‫ﺳﯿﺎﺳﯽ ھەرێﻤەﻛە ﺗێﻜﺒﺪات‪ .‬ﺋەم راﺳﺘﯿەش ﻟە‬ ‫ﭘەﯾﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ روﺳﯿﺎ ﻟەﮔەڵً ﺷﯚڕﺷﯽ ﺋﺎﮔﺮی‬ ‫و ﻛﯚﻣﺎری ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟە ﻣەھﺎﺑﺎد و ﺟﻮ‪‬ﻧەوەی‬ ‫ﺋەﯾﻠﻮﻟﺪا ﺑەﺋﺎﺷﻜﺮا دەﺑﯿﻨﯿﻦ‪ .‬ھﺎوﻛﺎت ﻟە ﻣﺎﻣەڵەی‬ ‫ﺋەﻣﺮﯾﻜﺎ و ﺑﺮﯾﺘﺎﻧﯿﺎ و ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧەﻛﺎﻧﯿﺎﻧﺪا ﻟە‬ ‫ﮔەڵ ﺟﻮ‪‬ﻧەوەی ﺋەﯾﻠﻮل و ﺑەرەی ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ‬ ‫ﺳﺎ‪‬ﻧﯽ "‪"١٩٨٨‬دا ﺑەرووﻧﯽ دەﺑﯿﻨﯿﻦ‪ .‬ﺋەوە ﺑﻮو‬ ‫ھەﺗﺎ ﭘێﻮﯾﺴﺘﯿﺎن ﺑﻮو ﻓﺸﺎر ﺑﺨەﻧە ﺳەر ﺋێﺮاق‬ ‫و ﺗﻮرﻛﯿﺎ و ﺋێﺮان ﭘەﯾﻮەﻧﺪﯾﺎن دروﺳﺖ دەﻛﺮد‪،‬‬ ‫ﺑــە‪‬م ﻛە ﻣەﺗﺮﺳﯽ ﮔﯚڕﯾﻨﯽ ھﺎوﻛێﺸەﻛﺎﻧﯿﺎن‬ ‫دەﺑﯿﻨﯽ و ﺋەو دەوڵەﺗﺎﻧەش ھەﻧﺪێﻚ داﺧﻮازی‬ ‫ﺋەو ھێﺰاﻧەﯾﺎن ﭘێﻚ دەھێﻨﺎ‪ ،‬ﺋﯿﺘﺮ ﭘﺸﺘﯿﺎن‬ ‫ﻟــە ﮔەﻟﯽ ﻛــﻮرد و ﺟــﻮ‪‬ﻧــەوەﻛــەی دەﻛــﺮد‪.‬‬ ‫ﻟە دوای ﺳﺎ‪‬ﻧﯽ ﻧەوەدەﻛﺎﻧەوە‪ ،‬ﮔەورەﺗﺮﯾﻦ ھێﺰی‬ ‫ﻛﻮردی ﻛە ﺑﺘﻮاﻧێﺖ ﺋەو ھﺎوﻛێﺸﺎﻧە ﺑﮕﯚڕێﺖ‪،‬‬

‫راﭘﯚرت‬

‫‪١۴‬‬

‫]~[‬ ‫] ﺴﺎڵی دووەم [ ] ‪ ] [ ٢٠١٣/١/٢٠‬ژﻤﺎرﻩ ‪[٢٥‬‬

‫ﭘەﻛەﻛە ﺑﻮو‪ ،‬زۆرﺑــەی ھێﺰە ﺟﯿﮫﺎﻧﯿەﻛﺎﻧﯿﺶ‬ ‫ﺑە رۆژﺋــﺎواﯾــﯽ و رۆھە‪‬ﺗﯿەوە ﻟەﺑەر ﺋەوەی‬ ‫ﭘەﯾﻮەﻧﺪﯾﺎن ﻟە ﮔەڵ ﺗﻮرﻛﯿﺎدا ﺑﺎش ﺑﻮو‪ ،‬ﺗﻮرﻛﯿﺎش‬ ‫رۆڵ و ﭘێﮕەﯾەﻛﯽ ﮔﺮﻧﮕﯽ ھەﯾە ﻟە ﻧﺎوﭼەﻛەدا و‬ ‫ﻧﺎﺳﻨﺎﻣەی ﻛﻮردﯾﺶ ﭘەﺳﻨﺪ ﻧﺎﻛﺎت‪ ،‬ﺋەﻣە وای ﻛﺮد‬ ‫ﺑﻮو ﻛە زۆرﺑەی ﺋەو ھێﺰاﻧە ﻧەك ﭘەﯾﻮەﻧﺪی ﻟە‬ ‫ﮔەڵ ﭘەﻛەﻛە دروﺳﺖ ﺑﻜەن‪ ،‬ﺑەڵﻜﻮ ﻟەﺳەرەﺗﺎوە‬ ‫ﺑﻜەوﻧە دژاﯾەﺗﯽ و ھەوڵﺒﺪەن رەزاﻣەﻧﺪی ﺗﻮرﻛﯿﺎ‬ ‫ﺑەدەﺳﺖ ﺑﮫێﻨﻦ‪ ،‬ﻟە دوای ﺳﺎڵﯽ "‪"١٩٩٦‬ەوە‬ ‫ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ دوای ﺋەوەی ﺗﺎڵﯿﺒﺎن ﻟە ﺋەﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن‬ ‫ﺑﻮوﻧە دەﺳە‪‬ﺗﺪار و رەوﺷﯽ ﺑﺎﺷﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎن‬ ‫ﺋﺎڵﯚزﺗﺮ ﺑﻮو‪ ،‬ﺋەو ھێﺰاﻧە ﺗﺮﺳﯽ ﺋەوەﯾﺎن ﺑﻮو ﻛە‬ ‫ﭘەﻛەﻛە ﻟە ﺑﺎﺷﻮوردا ﺟڵەوی دەﺳە‪‬ت ﺑﮕﺮێﺘە‬ ‫دەﺳﺖ‪ ،‬ھەر ﺑﯚﯾە ﻟە ﻻﯾەك ھەوڵﯿﺎﻧﺪا ﭘﺎرﺗﯽ‬ ‫و ﯾەﻛێﺘﯽ ﻟەﯾەﻛﺘﺮی ﻧﺰﯾﻚ ﺑﻜەﻧەوە و ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ‬ ‫ﺑە ﺷــەڕی ﻧﺎوﺧﯚ ﺑێﻨﻦ ﺑﯚ ﺋــەوەی ﭘەﻛەﻛە‬ ‫ﺳــﻮودی ﻟێ ﻧەﺑﯿﻨێ‪ ،‬ھﺎوﻛﺎت ﺑڕﯾﺎری ﻧەوت‬ ‫ﺑەراﻣﺒەر ﺧﯚراك "‪٩٨٦‬ی ﺋەﻧﺠﻮﻣەﻧﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﺸﯽ‬ ‫ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ"دەرﺑﻜەن ھەﺗﺎ ﻟەم رێﮕەﯾەوە ﮔەل‬ ‫ﺑەﺧﯚﯾﺎﻧەوە ﺑﺒەﺳﺘﻨەوە‪ .‬ﻟەوﻻﺷەوە ﻓﺸﺎر ﺑﺨەﻧە‬ ‫ﺳەر ﭘەﻛەﻛە ﺑﯚ ﺋەوەی ﺑێﻜﺎرﯾﮕەرﯾﯽ ﺑﻜەن‪ .‬دﯾﺎرە‬ ‫رێﻜﻜەوﺗﻨﯽ واﺷﻨﺘﯚن ﺑەﺷێﻚ ﺑﻮو ﻟەم ﭘﺮۆﺳەﯾە‪.‬‬ ‫واﺗە ﻟە ﺟﻮ‪‬ﻧەوەی ﭘەﻛەﻛە و ﻛەﺳێﺘﯽ رێﺒەر ﺋﯚج‬ ‫ﺋﺎﻻﻧﺪا ﺧﻮاﺳﺘﯿﺎن رێﮕە ﻟەوە ﺑﮕﺮن ﻛە ﻛﻮرد ﺑﺒێﺘە‬ ‫ﻓﺎﻛﺘەرێﻜﯽ ﭼﺎﻻك و ﺳەرەﻛﯽ ﺳەر ﮔﯚڕەﭘﺎﻧەﻛە‪.‬‬ ‫ﺋﺎﯾﺎ ﺑﯚﭼﯽ ﻟەم ﭘﯿﻼﻧﮕێڕﯾﯿەدا رێﺒەر ﺋﯚج ﺋﺎﻻن‬ ‫ﺗﯿﺮۆر ﻧەﻛﺮا و ﺑەزﯾﻨﺪووﯾﯽ دەﺳﺘﮕﯿﺮ ﻛﺮا؟‬ ‫دەوڵەﺗﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺧﺎوەﻧﯽ ﺋەزﻣﻮﻧێﻜﯽ زۆرە ﻟەم‬ ‫ﺑﻮارەدا‪ ،‬ﭘێﯿﺎن واﺑﻮو ﻛە رێﺒەر ﺋﯚج ﺋﺎﻻن دەﺑێﺘە‬ ‫ﺳﯿﻤﺒﯚڵێﻜﯽ ﺋەﻓﺴﺎﻧەﯾﯽ و رەﻧﮕە ﺋەﻣە ﺑﺒێﺘە‬ ‫ھﯚﻛﺎری ﺋەوەی ﻛە ھﺎوﻛێﺸە و ﭘﻼﻧەﻛﺎن ﺋﺎوەژوو‬ ‫ﺑﺒﻨەوە‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە ﺗﺮﺳﯽ ﺋەوەﯾﺎن ھەﺑﻮو دوای‬ ‫ﺗﯿﺮۆرﻛﺮدﻧﯽ رێﺒەر ﺋﯚج ﺋﺎﻻن ﺋﯿﺘﺮ ﻛەس ﻧەﺑێﺖ‬

‫ﻟەﺑەر ﺋەوەی ژﻣﺎرەﯾەﻛﯽ زۆر‬ ‫ھێﺰی ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ و ھەرێﻤﯽ‬ ‫ﺑەﺷﺪارﯾﺎن ﻟەم رﻓﺎﻧﺪﻧەدا ﻛﺮد‪ ،‬ﺋەم‬ ‫ﻛﺮدەوەﯾە ﺳﯿﻔەﺗێﻜﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ‬ ‫وەردەﮔﺮێﺖ‪ .‬ھﺎوﻛﺎت ﻟەﺑەر‬ ‫ﺋەوەی ھەﻣﻮو ﭘێﻮەر و ﯾﺎﺳﺎﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ ژێﺮ ﭘێ ﻧﺮا و زۆرﺑەی‬ ‫دەوڵەت و ﻧﺎوەﻧﺪەﻛﺎﻧﯽ ھەڵﻮێﺴﺘﯽ‬ ‫دوو رووﯾﺎﻧەﯾﺎن ھەﺑﻮو‪ ،‬ﭘەﻛەﻛە‬ ‫ﺋەوە وەﻛﻮ ﭘﯿﻼﻧﮕێڕی ﻧﺎودێﺮ‬ ‫دەﻛﺎت‬

‫ﭘەﻛەﻛە ﻛﯚﻧﺘﺮۆڵ ﺑﻜﺎت و ﺋەﻣەش رووﺑەرووی‬ ‫ﺋﺎڵﯚزی زﯾﺎﺗﺮﯾﺎن ﺑﻜﺎﺗەوە‪ .‬ﻟەﻻﯾەﻛﯽ ﺗﺮەوە ﭘێﯿﺎن‬ ‫واﺑﻮو ﺑەدەﺳﺘﮕﯿﺮﻛﺮدﻧﯽ دەﺗﻮاﻧﻦ ھەم رێﺒەر ﺋﯚج‬ ‫ﺋﺎﻻن ﻛﯚﻧﺘﺮۆڵ ﺑﻜەن‪ ،‬ھەم ﭘەﻛەﻛە ﻛﯚﻧﺘﺮۆڵ‬ ‫ﺑﻜەن و ﺑەﻣﺸێﻮەﯾە ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﺑە ﺟﻮ‪‬ﻧەوەﻛە‬ ‫دێﻨﻦ ﯾﺎ ﺧﻮد دەﯾﺨەﻧە ژێ ﻛﯚﻧﺘﺮۆڵﯽ ﺧﯚﯾﺎﻧەوە‪.‬‬ ‫ﺋـــﺎﯾـــﺎ ﭘــﯿــﻼﻧــﮕــێــڕی "‪"١٥‬ی ﺷــﻮﺑــﺎ‬ ‫ﮔـــەﯾـــﺸـــﺘـــە ﺋــــﺎﻣــــﺎﻧــــﺠــــﯽ ﺧـــــﯚی؟‬ ‫ﺑێﮕﻮﻣﺎن ھەﺗﺎ ﺋﺎﺳﺘێﻚ ﺋــەو ﭘﯿﻼﻧﮕێڕﯾﯿە‬ ‫ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ ﮔﺮت‪ ،‬ﻟەﻻﯾەك ﻧﺎﻛﯚﻛﯽ ﻧێﻮان ﺑﺎﻛﻮر‬ ‫و ﺑﺎﺷﻮری ﻗﻮڵﻜﺮدەوە ﻟە رێﮕەی ﭘەﯾﻤﺎﻧﯽ‬ ‫واﺷﻨﺘﯚن و ﺷــەڕی"‪"٢٠٠٠‬ەوە‪ .‬ﻟەﻻﯾەﻛﯽ ﺗﺮەوە‬ ‫رێﺒەری ﮔەﻟێﻜﯿﺎن رﻓﺎﻧﺪ‪ ،‬ﺋەﻣەش ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯽ‬ ‫ﺳﺎﯾﻜﯚﻟﯚژی و رێﻜﺨﺴﺘﻨﯽ و ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻟەﺳەر‬ ‫ﻛﯚﻣەڵﮕﺎی ﻛﻮرد ﻛﺮد و ھەﺗﺎ ﺋﺎﺳﺘێﻚ ﺋەو ھﯿﻮا‬ ‫و ﺑﺎوەڕﯾﯿەی ﭘەﻛەﻛە ﭘێﺶ ﺳﺎڵﯽ "‪"١٩٩٨‬‬ ‫دروﺳﺘﯽ ﻛﺮدﺑﻮو‪ ،‬ﮔﻮرزێﻜﯽ ﻣەزﻧﯽ ﺑەرﻛەوت‪،‬‬ ‫رێﻜﺨﺴﺘﻨﯽ ﭘەﻛەﻛەﺷﯽ ﺗﻮﺷﯽ ھەژاﻧﺪﻧێﻜﯽ‬ ‫ﻣەزن ﻛﺮد و زۆری ﻧەﻣﺎﺑﻮو ﭘﯿﻼﻧﮕێڕﯾﯽ ﺑەﺗەواوی‬ ‫ﺑﮕﺎﺗە ﺋﺎﻣﺎﻧﺞ‪ ،‬ﺑە‪‬م ﺋەو ھەڵﻮێﺴﺘﺎﻧەی رێﺒەر‬ ‫ﺋﯚج ﺋﺎﻻن ﻟە زﯾﻨﺪاﻧﺪا ﻧﯿﺸﺎﻧﯿﺪا و ﭘەﯾﻮەﺳﺘﺒﻮوﻧﯽ‬ ‫زۆرﺑەی زۆری ﺗەﭬﮕەری ﭘەﻛەﻛە و ﮔەﻟﯽ ﻛﻮرد‬ ‫ﺑە ھەڵﻮێﺴﺘەﻛﺎﻧﯽ رێﺒەر ﺋﯚج ﺋﺎﻻﻧەوە واﯾﻜﺮد ﻛە‬ ‫ﭘﯿﻼﻧﮕێڕﯾﯽ ﺑە ﺗەواوی ﻧەﮔﺎﺗە ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﺧﯚی‪.‬‬ ‫ﺋــﺎﯾــﺎ ھــەڵــﻮێــﺴــﺘــﯽ رێــﺒــەر ﺋـــﯚج ﺋــﺎﻻن‬ ‫ﻟەﺳەرەﺗﺎی دەﺳﺘﮕﯿﺮﻛﺮدﻧەﻛەﯾﺪا ﭼﯚن‬ ‫ﺑـــﻮو؟ ﺋــﺎﯾــﺎ راﺳــﺘــە ﻛــە ﺗێﻜﺸﻜﺎوە و‬ ‫ﭘەﺷﯿﻤﺎﻧﯽ دەرﺑڕﯾﻮە ﻟەﺧەﺑﺎﺗﯽ راﺑﺮدووی؟‬ ‫وەﻛـــﻮ ﺑــﺎﺳــﻤــﺎن ﻛــﺮد ﯾەﻛێﻚ ﻟــە ﺋﺎﻣﺎﻧﺠە‬ ‫ﺳەرەﻛﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺋەم ﭘﯿﻼﻧﮕێڕﯾﯿە ﺑێ رۆڵﻜﺮدﻧﯽ‬ ‫رێﺒەر ﺋﯚج ﺋﺎﻻن ﺑﻮو‪ ،‬ھەﺗﺎ ﺑﺘﻮاﻧﻦ ﻟە ﻛەﺳێﺘﯽ‬ ‫ﺋەو ﺑێ ﺑﺎوەڕی ﻟەﻧﺎو ﻛﯚﻣەڵﮕەی ﻛﻮرددا دروﺳﺖ‬ ‫ﺑﻜەن‪ .‬ھەر ﺑﯚﯾە ﺋەو ﺑﺎﻧﮕەﺷﺎﻧە ﺑەﺷێﻜﻦ ﻟەو‬ ‫ھەو‪‬ﻧەی ﻛە دران ﺑﯚ ﺗێﻜﺸﺎﻧﺪﻧﯽ ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯽ‬ ‫ﺑەرێﺰﯾﺎن‪ .‬رێﺒەر ﺋﯚج ﺋﺎﻻن ﺑﯚ ﺧﯚﺷﯽ دەڵێ‪،‬‬ ‫دۆﺳﺖ و ﻧەﯾﺎری ﻣﻦ ﭼﺎوەڕواﻧﯽ دوو ھەڵﻮێﺴﺖ‬ ‫ﺑﻮن ﻟەﻣﻦ‪ ،‬ﯾﺎن رووﺑەرووﺑﻮوﻧەوەﯾەﻛﯽ ﺗﻮﻧﺪ و ﯾﺎن‬ ‫ﺧﯚﺑەدەﺳﺘەوەدان‪ .‬ھﺎوﻛﺎت دەڵێ‪ ،‬ﻣﻦ ﺋەم دوو‬ ‫ھەڵﻮێﺴﺘە ھﯿﭽﯿﺎﻧﻢ ﺑەﻻوە راﺳﺖ ﻧەﺑﯿﻨﯽ‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە‬ ‫ﭘێﻢ واﺑﻮو ﺋەرﻛﯽ ﻣﻦ ﺳەرﺧﺴﺘﻨﯽ ﺷﯚڕش و‬ ‫دۆزی ﻛﻮردە ﻧەك ﻗﺎرەﻣﺎﻧێﺘﯿﯿەﻛﯽ ﺳﺎە‪ .‬ﺋەﻣەش‬ ‫وای ﻛﺮد ﻟەﻣﻦ ﺑەدوای ﭼﺎرەﺳەرﯾﺪا ﺑﮕەڕێﻢ‪ ،‬واﺗە‬ ‫ﻟە زﯾﻨﺪاﻧﯿﺸﺪا ھﯿﻮای ﺑەﭼﺎرەﺳەری ﻻواز ﻧەﺑﻮو‪.‬‬ ‫ﺑﺎﺷە ﺋەﮔەر ﺋەو دوو ھەڵﻮێﺴﺘەی ﻧﯿﺸﺎن‬ ‫ﻧــەداﯾــە‪ ،‬ﺋـــەوەی ﺋــەو ﻛــﺮدی ﭼــﯽ ﺑــﻮو؟‬

‫‪Roji_Wilat@yahoo.com‬‬

‫ﮔﺮﻧﮕە ﺋەم ﻗﯚﻧﺎﺧە و دﯾﺪارەﻛﺎن‬ ‫وەﻛﻮ ﺑەرەی ڕەﻧﺠﯽ رێﺒەر ﺋﯚج‬ ‫ﺋﺎﻻن و ﮔەﻟﯽ ﻛﻮرد ﺑﺒﯿﻨﺮێﺖ‪،‬‬ ‫ﻧەك وەﻛﻮ ﺑﺎﺷﯽ و ﺑەﺧﺸﻨﺪەﯾﯽ‬ ‫دەوڵەت و ﺣﻜﻮﻣەﺗﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ‬ ‫‪.................‬‬ ‫رێﺒەر ﺋﯚج ﺋﺎﻻن ﺑﯚ ﺳەرﺧﺴﺘﻨﯽ‬ ‫دۆزی ﻛﻮرد و دۆزی ﺋﯿﻤﺮاﻟﯽ ھەﺗﺎ‬ ‫ﺋێﺴﺘﺎ ﻧﺰﯾﻜەی"‪ "٢٥٠٠٠‬ﻻﭘەڕەی‬ ‫ﻧﻮﺳﯿﻮوە و ﭘێﺸﻜەﺷﯽ دادﮔﺎی‬ ‫ﺗﻮرﻛﯿﺎ و دادﮔﺎی ﺋەوروﭘﺎی ﻛﺮدووە‬ ‫رێﺒەر ﺋﯚج ﺋــﺎﻻن ﻟە ﻧﺎو ﻓﺮۆﻛەدا و ﻟەﻛﺎﺗﯽ‬ ‫دادﮔﺎﯾﯽ ﻛﺮدﻧەﻛەﯾﺪا ﮔﻮﺗﯽ ﻣﻦ رێﮕەی ﺗﺮم‬ ‫ﻧەﺑﯿﻨﯽ ﺑﯚ ﭼﺎرەﺳەری ﺑﯚﯾە دەﺳﺘﻢ داﯾە ﭼەك‪،‬‬ ‫ﻟەﺑەراﻣﺒەر ﺋەو ﻗﻮرﺑﺎﻧﯿﺎﻧەی ﻛە دەرﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ‬ ‫ﺷەڕ ﺗێﯿﺪا ﭼﻮون ﺧەﻣﻨﺎﻛﻢ‪ ،‬داوای ﻟێﺒﻮردن‬ ‫ﻟە داﯾﻜﺎﻧﯽ ﺷەھﯿﺪان دەﻛەم‪ ،‬داﯾﻜﯽ ﮔەرﯾﻼ و‬ ‫داﯾﻜﯽ ﺳەرﺑﺎزﯾﺶ‪ .‬ھەروەھﺎ ﺋﺎﻣﺎژەی ﺑﯚ ﺋەوە‬ ‫ﻛﺮد ﻛە ﺋەو ﺋەﮔەر رێﮕەی ﭘێ ﺑﺪرێﺖ ﺋﺎﻣﺎدەﯾە‬ ‫ﺧﺰﻣەﺗﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺑﻜﺎت و دەﺗﻮاﻧێﺖ ﺑﯚ ﺋﺎﺷﺘﯽ رۆڵ‬ ‫ﺑﺒﯿﻨێ‪ .‬ھﺎوﻛﺎت ﺋﺎﻣﺎژەی ﺑﯚ ﺋەوە ﻛﺮد ﻛە ﺋەو‬ ‫دژی ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﻧﯿﯿە‪ ،‬ﺋەو دەﺧﻮازێﺖ ﻟە ﺗﻮرﻛﯿﺎدا‬ ‫زەﻣﯿﻨەی ژﯾﺎﻧێﻜﯽ ﺷﻜﯚﻣەﻧﺪ ﺑﯚ ﮔەﻟﯽ ﻛﻮرد و‬ ‫ﮔەﻻﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ دروﺳﺖ ﺑﻜﺎت و ﺋەو ﺑﯚ ﺧﯚﺷﯽ‬ ‫ﺑەﺷێﻜﯽ ﺗﻮرﻛە و ﺋﺎﻣﺎژەی ﺑﯚ ﺋەوە ﻛﺮد ﻛە‬ ‫داﯾﻜﯽ ﻟە داﯾﻜەوە ﺗﻮرﻛە" ﺋەم دەﺳﺘەواژەﯾەﺷﯽ‬ ‫ﺑە دەﯾــﺎن ﺟﺎر ﭘێﺶ دەﺳﺘﮕﯿﺮﻛﺮدﻧﯽ ﺑەﻛﺎر‬ ‫ھێﻨﺎوە و دەﺗــﻮاﻧــﺮێــﺖ ﺳــەﯾــﺮی ﭘەرﺗﻮﻛﯽ"‬ ‫داﺳﺘﺎﻧﯽ ژﯾﺎﻧەوە" ﺑﻜﺮێﺖ ﻛە ﭼﺎوﭘێﻜەوﺗﻨێﻜﯽ‬ ‫رۆژﻧﺎﻣەواﻧﯿە ﻟە ﮔەڵ ﯾﺎڵﭽﯿﻦ ﻛﻮﭼﻮك ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ‬ ‫داوە ﻟە ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﺳﺎڵﯽ "‪"١٩٩٢‬دا‪ .‬ھﺎوﻛﺎت داوای‬ ‫ﻟە ﮔەرﯾﻼﻛﺎﻧﯽ ﭘەﻛەﻛە و ﮔەﻟﯽ ﻛﻮرد ﻛﺮد ﻛە‬ ‫ﺧﯚﯾﺎن ﻛﯚﻧﺘﺮۆڵ ﺑﻜەن و ﺧﯚﯾﺎن ﻧەﺳﻮﺗێﻨﻦ و‬ ‫ﺑەﻛﺎرداﻧەوە ھەڵﺴﻮﻛەوت ﻧەﻛەن‪ .‬دەوڵەﺗﯽ‬ ‫ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﻟە ﻻﯾەك ﺑڕﯾﺎری ﻟەﺳێﺪارەی ﺳەﭘﺎﻧﺪ‬ ‫ﺑەﺳەر ﺑەڕێﺰﯾﺪا ﻟە "‪"١٩٩٩/٦/٢٩‬دا و ﻟەﻻﯾەﻛﯽ‬ ‫ﺗﺮﯾﺸەوە ھەﻧﺪێﻚ رﺳﺘەی رێﺒەر ﺋﯚج ﺋﺎﻻﻧﯽ ﻟە‬ ‫وﺗﺎرەﻛﺎﻧﯽ دەردەﺧﺴﺖ و ﺑ‪‬وی دەﻛــﺮدەوە و‬ ‫ﺑﺎﻧﮕەﺷەی ﺋەوەی دەﻛﺮد ﻛە ﺑەڕێﺰی ﺧﯚی داوە‬ ‫ﺑەدەﺳﺘەوە‪ .‬ﺋەم ﺑﺎﻧﮕەﺷﺎﻧە ﻟە راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﻻی ﺧﯚﺷﻤﺎن ﺑەزﯾﺎدەوە ﺑ‪‬ودەﻛﺮاﻧەوە‪ .‬رێﺒەر‬ ‫ﺋﯚج ﺋﺎﻻن ﻟە"‪"١٩٩٩/٨/٢‬دا داوای ﻟە ﭘەﻛەﻛە ﻛﺮد‬ ‫ﻛە ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚی ﺑﻜێﺸێﺘە دەرەوەی ﺳﻨﻮور‬

‫‪Roji_Wilat@yahoo.com‬‬

‫و دەرﻓەﺗێﻜﯽ ﻧﻮێ ﺑﯚ ﺋﺎﺷﺘﯽ ﺑڕەﺧﺴێﻨێﺖ‪ .‬ﺋەم‬ ‫ھەڵﻮێﺴﺘەی ﺑەڕێﺰﯾﺎن ﻟەﻻﯾەﻧﯽ زۆر ﻧﺎوەﻧﺪی‬ ‫دەوڵەﺗﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ و ﻻﯾەﻧﯽ ﻛﻮردﯾﯿەوە وەﻛﻮ‬ ‫ﺧﯚﺑەدەﺳﺘەوەدان ﺑەﻧﺎوﻛﺮا‪ ،‬وەﻛﻮ ھەوڵﺪان‬ ‫ﺑﯚ ﺧﯚ ڕزﮔﺎرﻛﺮدن ﺑەﻧﺎوﻛﺮا‪ ،‬ﻟەﻧﺎو ﭘەﻛەﻛەﺷﺪا‬ ‫ھەﻧﺪێﻚ ﺧﻮێﻨﺪﻧەوەی ﺑەﻣڕەﻧﮕە دەﻛﺮا و ﮔﻮﻣﺎن‬ ‫دەﺧﺮاﯾە ﺳەر ھەڵﻮێﺴﺘەﻛﺎﻧﯽ رێﺒەر ﻋەﺑﺪوڵ‪‬‬ ‫ﺋﯚج ﺋﺎﻻن‪ .‬واﺗە رێﺒەر ﺋﯚج ﺋﺎﻻن ﺋەو ﻗﯚﻧﺎﺧەی‬ ‫ﻛە ﻟە "‪ "١٩٩٨/٩/١‬راﯾﮕەﯾﺎﻧﺪﺑﻮو و ﺗێﯿﺪا‬ ‫ﺋﺎﻣﺎدەﯾﯽ ﺑﯚ ﺋﺎﺷﺘﯽ دەرﺑڕﯾﺒﻮو‪ ،‬ﺟەﺧﺘﯽ ﻟەﺳەر‬ ‫ﻛﺮدەوە‪ .‬ﻟەم ﭘێﻨﺎوەﺷﺪا ﺗێﻜﯚﺷﺎﻧﯽ ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ و‬ ‫ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻟەﻧﺎو زﯾﻨﺪان‪ ،‬ﺑەردەم دادﮔﺎی ﺗﻮرﻛﯿﺎ‬ ‫و ﻟەدەرەوەش ﺑەرێﻮەﺑﺮد‪ .‬ﻟە دەرەوە ﺑەراﻣﺒەر‬ ‫ﯾﯚﻧﺎن داوای ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ ﺑەرێﻮە ﺑﺮد و ھەروەھﺎ‬ ‫دۆزەﻛــەی ﺧﯚی ﻟە رێﮕەی ﭘﺎرێﺰەرەﻛﺎﻧﯿەوە‬ ‫ﺑــﺮدە ﺑــەردەم دادﮔــﺎی ﺋەوروﭘﺎ‪ ،‬ﺑەﻣﺸێﻮەﯾە‬ ‫ﻟەﺳەر ﺋﺎﺳﺘﯽ ﺋەوروﭘﺎش ﺗێﻜﯚﺷﺎﻧێﻜﯽ ﺑەرێﻮە‬ ‫ﺑــﺮد‪ .‬ﺑﯚ ﺳەرﺧﺴﺘﻨﯽ ﺋــەم ﭘﺮۆﺳەﯾەش ﻟە‬ ‫دوو ﺗﻮﯾﯽ ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﭘﺎرێﺰﻧﺎﻣەدا ھەﺗﺎ ﺋێﺴﺘﺎ‬ ‫ﻧﺰﯾﻜەی"‪ "٢٥٠٠٠‬ﻻﭘەڕەی ﻧﻮﺳﯿﻮوە و ﭘێﺸﻜەﺷﯽ‬ ‫دادﮔﺎی ﺗﻮرﻛﯿﺎ و دادﮔﺎی ﺋەوروﭘﺎی ﻛﺮدووە‪.‬‬ ‫ﺋﺎﯾﺎ ﺋەو ھەڵﻮێﺴﺖ و ﺑڕﯾﺎراﻧە راﺳﺖ‬ ‫ﺑـــﻮون و ﻟــە ﺟێﮕەی ﺧــﯚﯾــﺎﻧــﺪا ﺑــﻮون؟‬ ‫دوای"‪ "١٤‬ﺳﺎڵ ﻟە ﭘﯿﻼﻧﮕێڕی و دەرﺋەﻧﺠﺎﻣەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﺑﺎﺷﺘﺮ دەﺗﻮاﻧﯿﻦ ھەڵﺴەﻧﮕﺎﻧﺪن ﺑﻜەﯾﻦ‪ .‬ﺋەﮔەر‬ ‫ﺋەم ﻣﺎوەﯾە ﺑﻨﺮﺧێﻨﯿﻦ‪ ،‬دەﺑﯿﻨﯿﻦ ﺋەو ﭼەﻣﻚ‬ ‫و ھەڵﻮێﺴﺘﺎﻧەی رێﺒەر ﺋﯚج ﺋﺎﻻن ﻧﯿﺸﺎﻧﯽ دان‬ ‫دەرﺋەﻧﺠﺎﻣﯿﺎن ﺑﺎﺷﺘﺮ ﺑﻮو‪ ،‬ﺋەﻣﺎﻧە واﯾﺎن ﻛﺮد ﻛە‬ ‫ﭘەﻛەﻛە و ﮔەﻟﯽ ﻛﻮرد ﺑەﺳەرﻛەوﺗﻮوﯾﯽ ﻟەﻧﺎو‬ ‫ﺋەو ﮔێﮋاوە دەرﺑﭽێﺖ و ﺋێﺴﺘﺎ ﺟﺎرێﻜﯽ ﺗﺮ‬ ‫ﮔەﻟﯽ ﻛﻮرد ﺑە ﭘێﺸەﻧﮕﺎﯾەﺗﯽ ﺑﯿﺮ و ﻓەﻟﺴەﻓەی‬ ‫رێﺒەر ﺋﯚج ﺋﺎﻻن ﺑﻮوەﺗە ﻓﺎﻛﺘەرێﻜﯽ ﭼﺎﻻك‬ ‫و ﻛﺎرا ﻟەﺳەر ﮔﯚڕەﭘﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻧﺎوﭼەﻛە‪.‬‬ ‫ﺋـــەﮔـــەر ﭘـــەﻛـــەﻛـــە ﺋــــەوەﻧــــﺪە ﺧــﯚی‬ ‫ﺑەرێﺒەر ﺋــﯚج ﺋــﺎﻻﻧــەوە ﻧەﺑەﺳﺘﯿﺎﺗەوە‪،‬‬ ‫ﺋــــەﻧــــﺠــــﺎم ﺑــــﺎﺷــــﺘــــﺮ ﻧــــــەدەﺑــــــﻮو؟‬ ‫ﺑێﮕﻮﻣﺎن ﻧەﺧێﺮ‪ ،‬ﺑﯚﭼﯽ؟ﭼﻮﻧﻜە ﺋەم ﺟﻮ‪‬ﻧەوەﯾە‬ ‫ﺑە دەﺳﺘﭙێﺸﺨەری رێﺒەر ﺋﯚج ﺋﺎﻻن دروﺳﺖ ﺑﻮوە‬ ‫و ﮔەﺷەی ﻛﺮدووە‪ ،‬ﺧﯚ داﺑڕﯾﻨﯽ ﭘەﻛەﻛە ﻟە رێﺒەر‬ ‫ﺋﯚج ﺋﺎﻻن ھەم رێﺒەر ﺋﯚج ﺋﺎﻻﻧﯽ ﻻواز دەﻛﺮد‪،‬‬ ‫ھەم ﭘەﻛەﻛە و ﮔەﻟﯽ ﻛﻮرد و ﺋەﻣەش ﯾەﻛێﻚ‬ ‫ﺑﻮو ﻟە ﺋﺎﻣﺎﻧﺠەﻛﺎﻧﯽ ﭘﯿﻼﻧﮕێڕان‪ .‬ھﺎوﻛﺎﺗﯽ ﺋەﻣە‬ ‫ﻟە رووی ﺋەﺧﻼﻗﯿەوە دەﺑﻮوە ﺑێ ﺋەﺧﻼﻗﯿﯿەﻛﯽ‬ ‫ﻣەزن‪ .‬ھەر ﺑﯚﯾە ﺋەو ھەڵﻮێﺴﺘەی ﭘەﻛەﻛە و ﮔەﻟﯽ‬ ‫ﻛﻮرد ﺑەﺗەواوی ﻟە ﺟێﮕەی ﺧﯚﯾﺪا ﺑﻮو‪ .‬ﻧﻤﻮﻧەی‬ ‫ﺋەﻣەﺷﻤﺎن ھەﯾە ﻟە ﺟﯿﮫﺎﻧﺪا و ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺸﺪا‪،‬‬ ‫ﻛﺎﺗێﻚ ﻧﯿﻠﺴﻦ ﻣﺎﻧﺪێﻼ ﮔﯿﺮا‪ ،‬ﻛﯚﻧﮕﺮەی ﺋەﻓﺮﯾﻘﯿﺎی‬

‫]~[‬ ‫] ژﻤﺎرﻩ ‪ ] [ ٢٠١٣/١/٢٠ ] [٢٥‬ﺴﺎڵی دووەم [‬

‫ﺑــﺎﺷــﻮور دەﺳــﺘــﺒــەرداری ﻧــەﺑــﻮون و ﺋەﻣەش‬ ‫دۆزی ﺋەواﻧﯽ ﺳەرﺧﺴﺖ و ﻣﺎﻧﺪﯾﻼﺷﯽ ﻛﺮدە‬ ‫ﻣﺎﻧﺪێﻼ‪ .‬ھەروەھﺎ ﻟە ﻛﻮرﺳﺘﺎﻧﯿﺸﺪا ﻛﺎﺗێﻚ‬ ‫رێﺒەراﻧﯽ ﺣەﻗەﻛﺎن ﻟە ﺳﯿەﻛﺎن و ﭼﻠەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﺳەدەی راﺑﺮدوودا ﻟە ﻻﯾەﻧﯽ دەوڵەﺗﯽ ﺋێﺮاق و‬ ‫ﺑﺮﯾﺘﺎﻧﯿﺎوە دەﺳﺘﮕﯿﺮ دەﻛﺮێﻦ ﺷﻮێﻨﻜە و ﺗﻮاﻧﯿﺎن‬ ‫دەﺳﺘﺒەردارﯾﺎن ﻧەﺑﻮون‪ ،‬ﺑەڵﻜﻮ ﭼﺎﻻﻛﯽ ﻣەدەﻧﯽ‬ ‫و دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯿﺎن ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪا و ھەﺗﺎ ﻛەرﻛﻮك ﭼﻮون‬ ‫و دەﺳﺘﺒەرداری ﭼﺎﻻﻛﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﻧەﺑﻮون ھەﺗﺎ‬ ‫ﺷێﺦ ﻋەﺑﺪوﻟﻜەرﯾﻤﯽ ﺷەدەڵە و دواﺗــﺮ ﻣﺎﻣە‬ ‫رەزای ﺣەﻗە ﺋﺎزاد ﻧەﻛەن‪ .‬ھەر ﺑﯚﯾە ﺋەو داﺧﻮزی‬ ‫و ھەڵﻮێﺴﺘﺎﻧەی ﻛە دەﺧﻮازن ﭘەﻛەﻛە و ﮔەﻟﯽ‬ ‫ﻛﻮرد دەﺳﺖ ﻟە رێﺒە ﺋﯚج ﺋﺎﻻن ﺑەرﺑﺪەن‪ ،‬ﯾﺎ‬ ‫ﻧەوﺷﯿﺎری ﺳﯿﺎﺳﯿﺎن ﻛەﻣە ﯾﺎ ﺧﻮد ﺑە ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ‬ ‫ﻻوازﻛــﺮدﻧــﯽ ﮔەﻟﯽ ﻛــﻮرد ﺋــەم ﻛــﺎرە دەﻛــەن‪.‬‬ ‫ﻟـــە ﺋــــەﻣــــڕۆدا دەﻛـــﺮێـــﺖ ﺑــﮕــﻮﺗــﺮێــﺖ‬ ‫ﭘـــﻼﻧـــﮕـــێـــڕی ﺷــﻜــﺴــﺘــﯽ ھـــێـــﻨـــﺎوە؟‬ ‫ﭘﯿﻼﻧﮕێڕی ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ ﻧەﮔەﯾﺸﺘە ﺋﺎﻣﺎﻧﺠەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﺧﯚی‪ ،‬ﺑە‪‬م ﺑەﺗەواوی ﺷﻜﺴﺘﯽ ﻧەﺧﻮاردووە‪،‬‬ ‫ﭼﻮﻧﻜە ﻟە ﻻﯾەك رێﺒەر ﺋﯚج ﺋﺎﻻن ﻟە زﯾﻨﺪاﻧﺪاﯾە‪،‬‬ ‫ﻟە ﻻﯾەﻛﯽ ﺗﺮەوە دۆزی ﻛﻮرد ﭼﺎرەﺳەر ﻧەﺑﻮوە‬ ‫و ﺋەو ھﺎوﻛێﺸە و ھﺎوﺳەﻧﮕﯿﯿەی ﻟە دوای‬ ‫ﭘەﯾﻤﺎﻧﯽ ﻟﯚزاﻧەوە داڕێﮋراوە ﻧەﮔﯚڕاوە و ﺑەﺷێﻜﯽ‬ ‫زۆری ھێﺰەﻛﺎن دەﺧـــﻮازن ﺑﯿﭙﺎرێﺰن‪ .‬دﯾــﺎرە‬ ‫ﺋەﮔەر ﺋەو ھﺎوﻛێﺸﺎﻧە ﻧەﮔﯚڕِێﻦ و ﻣﺎﻣەڵەﻛﺮدن‬ ‫ﻟە ﮔەڵ ﻛﻮرددا ﻟە رﯾﺸەوە ﻧەﮔﯚڕدرێﺖ‪ ،‬ﺋەوا‬ ‫ھەﻣﻮو ﻛﺎﺗێﻚ ﺷﯿﻤﺎﻧەی رێﻜﻜەوﺗﻨێﻜﯽ ھەرێﻤﯽ‬ ‫و ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﻟەﺳەر ﺑﺎﺑەﺗﯽ ﻛﻮرد ﻟە ﺋﺎرادا ھەﯾە‬ ‫و ﺋــەو ﻛﺎﺗە ﺋەﮔەر ﺑەﺳﯿﺎﺳﯽ ﻛــﻮردﯾــﺎن ﺑﯚ‬ ‫ﺗێﻜﻨەﺷﻜێﻨﺪرێﺖ‪ ،‬ﺋەوا رەﻧﮕە ھەﻣﻮو ﺷێﻮازێﻚ‬ ‫ﺑەﻛﺎر ﺑﮫێﻨﻦ و ﻛﻮرد رووﺑەرووی ﻛﯚﻛﻮژی ﺑﻜەﻧەوە‪.‬‬ ‫ﭼﺎوەڕوان دەﻛﺮێﺖ دﯾﺪارەﻛﺎﻧﯽ دەوڵەﺗﯽ‬ ‫ﺗــﻮرﻛــﯿــﺎ ﻟــە ﮔـــەڵ رێــﺒــەر ﺋـــﯚج ﺋــﺎﻻن‬ ‫ﺋەﻧﺠﺎﻣێﻜﯽ ﺑــﺎﺷــﯽ ﻟــێ ﺑﻜەوێﺘەوە؟‬ ‫ﻟەﺳەرەﺗﺎوە ﮔﺮﻧﮕە ﺋەم ﻗﯚﻧﺎﺧە و دﯾﺪارەﻛﺎن‬ ‫وەﻛﻮ ﺑەرەی ڕەﻧﺠﯽ رێﺒەر ﺋﯚج ﺋﺎﻻن و ﮔەﻟﯽ‬ ‫ﻛﻮرد ﺑﺒﯿﻨﺮێﺖ‪ ،‬ﻧەك وەﻛﻮ ﺑﺎﺷﯽ و ﺑەﺧﺸﻨﺪەﯾﯽ‬ ‫دەوڵــەت و ﺣﻜﻮﻣەﺗﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ‪ .‬دواﺗــﺮ ﺋەﮔەر‬ ‫دەوڵەﺗﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺑەﺟﺪدی ھەڵﺴﻮﻛەوت ﺑﻜﺎت‪،‬‬ ‫ﺋەوا ﺋﺎﺳﺎﯾﯿە ﻛە ھەﻧﮕﺎوەﻛﺎن ﺑە ﺋﺎراﺳﺘەی‬ ‫ﭼﺎرەﺳەرﯾﺪا ﺑەرەوﭘێﺶ ﺑﭽﻦ‪ ،‬ﺑــە‪‬م ﺋەﮔەر‬ ‫ﻟەﻻﯾەك ﺑﺎس ﻟە دﯾﺪار و ﮔﻔﺘﻮﮔﯚ ﺑﻜەن و ﻟە‬ ‫ﻻﯾەﻛﯽ ﺗﺮەوە ﺑﺎس ﻟە ﭼەك داﻣﺎڵﯿﻨﯽ ﭘەﻛەﻛە‬ ‫و ﻛﯚﺗﺎﯾﮫێﻨﺎن ﺑە ﭘەﻛەﻛە ﺑﻜەن و ﮔﯚﺷەﮔﯿﺮی‬ ‫ﻟەﺳەر رێﺒەر ﺋــﯚج ﺋــﺎﻻن ﺑـــەردەوام ﺑێﺖ و‬ ‫دەﺳﺘﮕﯿﺮﻛﺮدﻧە ﺳﯿﺎﺳﯿەﻛﺎن ﺑەردەوام ﺑێﺖ ﺋەوا‬ ‫ﺷﯿﻤﺎﻧەی ﭼﺎرەﺳەری ﻻواز دەﺑێﺖ‪ ،‬ﺑە‪‬م ﺑەﮔﺸﺘﯽ‬

‫‪١۵‬‬

‫راﭘﯚرت‬

‫دەﻛﺮێﺖ ﺑڵێﯿﻦ ﻗﯚﻧﺎخ ﮔەﯾﺸﺘﯚﺗە ﺋﺎﺳﺘێﻚ ﺋﯿﺘﺮ‬ ‫دەوڵەﺗﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﻧﺎﺗﻮاﻧێﺖ ﭘﺎﺷەﻛﺸەی ﭘێ‬ ‫ﺑﻜﺎت‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە ﺗﯚپ ﻟەوﺗﯚﺗە ﮔﯚڕەﭘﺎﻧەﻛەﯾەوە‪.‬‬ ‫ﻟێﺮەدا ﺟێﮕەی ﺧﯚﯾەﺗﯽ ﺋﺎﻣﺎژە ﺑە ﻟێﺪواﻧێﻜﯽ‬ ‫ﻣﺤﻤﺪ ﻋەﻟﯽ ﺑﯿﺮاﻧﺪی رۆژﻧﺎﻣەﻧﻮﺳﯽ ﻛﯚﭼﻜﺮدووی‬ ‫ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺑﻜەﯾﻦ‪ .‬ﭘێﺶ ﻣﺎﻧﮕێﻚ ﺑﺎﺳﯽ ﻛﺮد‪ ،‬ﮔﻮﺗﯽ؛‬ ‫ﺳﺎڵﯽ"‪ "١٩٨٢‬رۆژﻧﺎﻣەﻧﻮﺳێﻚ ﻟە ﻟﻮﺑﻨﺎن ﻋەﺑﺪوڵ‪‬‬ ‫ﺋﯚج ﺋﺎﻻن دەﺑﯿﻨێ و ﭘێ دەڵێ ﺗﯚ ﭼﯽ دەﻛەی ﻟە‬ ‫ﺳﻮرﯾﺎ‪ ،‬دەوڵەﺗﯽ ﺳﻮرﯾﺎ ﺗﯚ ﺑەﻛﺎر دێﻨێ‪ ،‬وەﻛﻮ‬ ‫ﻟﯿﻤﯚﯾەك ﺗﯚ دەﮔﻮﺷێ ھەﺗﺎ ﺋﺎوت ﺗێﺪا ﻧﺎھێڵێﺖ‪.‬‬ ‫ﻟەوە‪‬ﻣﺪا رێﺒەر ﻋەﺑﺪوڵ‪ ‬ﺋﯚج ﺋﺎﻻن ﭘێ دەڵێ‪":‬‬ ‫راﺳﺘە دەزاﻧﻢ ﻛە ﺳﻮرﯾﺎ دەﺧﻮازێﺖ ﻣﻦ ﺑەﻛﺎر‬ ‫ﺑﮫێﻨێﺖ‪ ،‬ﻣﻨﯿﺶ دەﺧﻮازم ﺳﻮرﯾﺎ ﺑەﻛﺎر ﺑﮫێﻨﻢ‪ ،‬ﻟە‬ ‫ھەﻣﺎﻧﻜﺎﺗﺪا دەڵێ رۆژێﻚ دێﺖ ﻣﻦ وەﻛﻮ ﺑەردێﻜﻢ‬ ‫ﻟێ دێﺖ ﻟە دەﺳﺘﯽ ﺳﻮرﯾﺎدا و ﻧﺎﺗﻮاﻧێﺖ ﺑﻤﮕﻮﺷێﺖ‬ ‫ﻧﺎﭼﺎر دەﺑێﺖ ﻓڕێﻢ ﺑــﺪات‪ .‬ﺋەو رۆژﻧﺎﻣەﻧﻮﺳە‬ ‫دەڵێ‪ ،‬ﺋﺎﭘﯚ راﺳﺘﯽ ﻛﺮد ﺳﻮرﯾﺎ ﻧەﯾﺘﻮاﻧﯽ ﺋﺎﭘﯚ‬ ‫ﺑﮕﻮﺷێﺖ و ﺳﺎڵﯽ "‪ "١٩٩٨‬ﻧﺎﭼﺎر ﺑﻮو ﺑﯿﮫﺎوێﮋێﺖ‪.‬‬ ‫ﺋەو رۆژﻧﺎﻣەﻧﻮﺳە دەڵێ ﺳﺎڵﯽ"‪"١٩٩٩‬ش ﺗﻮرﻛﯿﺎ‬ ‫ﺧﻮاﺳﺘﯽ ﺋﺎﭘﯚ ﺑﮕﺮێﺖ وﺑﯿﮕﻮﺷێﺖ‪ ،‬ﺑە‪‬م ﺋەوەﺗﺎ‬ ‫ﺋﯿﺘﺮ ﻧەك ﻧﺎﺗﻮاﻧێﺖ ﺑﯿﮕﻮﺷێﺖ‪ ،‬ﺑەڵﻜﻮ ﺋﺎﭘﯚ‬ ‫ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺋﺎراﺳﺘە دەﻛﺎت و دەڵێ ﻛﺮدار دەرﯾﺨﺴﺖ‬ ‫ﻛە ﺋﺎﭘﯚ ﻛەﺳێﻜﯽ ﺳەرﻛەوﺗﻮوە و دەزاﻧێﺖ ﭼﯚن‬ ‫ﺳﯿﺎﺳەﺗێﻜﯽ ﺳەرﻛەوﺗﻮو ﭘەﯾڕەو ﺑﻜﺎت‪ .‬ﻟە‬ ‫ﻛﯚﺗﺎﯾﯿﺪا دەڵێ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﻧﺎﭼﺎرە ﺋﺎﭘﯚ ﺋﺎزاد ﺑﻜﺎت و‬ ‫دۆزی ﻛﻮردﯾﺶ ﭼﺎرەﺳەر ﺑﻜﺎت‪ ،‬ﯾﺎ ﺧﻮد ﺗﻮرﻛﯿﺎ‬ ‫رووﺑـــەرووی ﭼﺎرەﻧﻮﺳێﻜﯽ ﺧــﺮاپ دەﺑێﺘەوە‪.‬‬ ‫دەﺗﻮاﻧﯿﻦ ﺑڵێﯿﻦ ھەڵﺴەﻧﮕﺎﻧﺪﻧﯽ ﺋەو رۆژﻧﺎﻣەﻧﻮﺳە‬ ‫ھەﺗﺎ ﺋﺎﺳﺘێﻜﯽ زۆر ﮔﻮزارە ﻟە راﺳﺘﯽ دەﻛﺎت‪.‬‬

‫ﻟە دوای ﺳﺎ‪‬ﻧﯽ ﻧەوەدەﻛﺎﻧەوە‪،‬‬ ‫ﮔەورەﺗﺮﯾﻦ ھێﺰی ﻛﻮردی ﻛە‬ ‫ﺑﺘﻮاﻧێﺖ ﺋەو ھﺎوﻛێﺸﺎﻧە ﺑﮕﯚڕێﺖ‪،‬‬ ‫ﭘەﻛەﻛە ﺑﻮو‪ ،‬زۆرﺑەی ھێﺰە‬ ‫ﺟﯿﮫﺎﻧﯿەﻛﺎﻧﯿﺶ ﺑە رۆژﺋﺎواﯾﯽ و‬ ‫رۆژھە‪‬ﺗﯿەوە ﻟەﺑەر ﺋەوەی ﭘەﯾﻮە‬ ‫رۆژ ﻧﺪﯾﺎن ﻟە ﮔەڵ ﺗﻮرﻛﯿﺎدا ﺑﺎش‬ ‫ﺑﻮو‪ ،‬ﺗﻮرﻛﯿﺎش رۆڵ و ﭘێﮕەﯾەﻛﯽ‬ ‫ﮔﺮﻧﮕﯽ ھەﯾە ﻟە ﻧﺎوﭼەﻛەدا و‬ ‫ﻧﺎﺳﻨﺎﻣەی ﻛﻮردﯾﺶ ﭘەﺳﻨﺪ ﻧﺎﻛﺎت‪،‬‬ ‫ﺋەﻣە وای ﻛﺮد ﺑﻮو ﻛە زۆرﺑەی‬ ‫ﺋەو ھێﺰاﻧە ﻧەك ﭘەﯾﻮەﻧﺪی ﻟە‬ ‫ﮔەڵ ﭘەﻛەﻛە دروﺳﺖ ﺑﻜەن‪ ،‬ﺑەڵﻜﻮ‬ ‫ﻟەﺳەرەﺗﺎوە ﺑﻜەوﻧە دژاﯾەﺗﯽ و‬ ‫ھەوڵﺒﺪەن رەزاﻣەﻧﺪی ﺗﻮرﻛﯿﺎ‬ ‫ﺑەدەﺳﺖ ﺑﮫێﻨﻦ‬

‫راﭘﯚرت‬

‫‪١۶‬‬

‫]~[‬ ‫] ﺴﺎڵی دووەم [ ] ‪ ] [ ٢٠١٣/١/٢٠‬ژﻤﺎرﻩ ‪[٢٥‬‬

‫‪Roji_Wilat@yahoo.com‬‬

‫ﻛﻮردﺳﺘﺎن‪ ،‬ﺑﺮﯾﻨﺪاری دەﺳﺘﯽ ﺋﯿﻤﭙﺮﯾﺎﻟﯿﺰم و ﺧﯿﺎﻧەﺗﻜﺎران‬ ‫ﻟە دﯾﺮۆﻛﯽ ﻛﻮردان و ﺗەﻧﺎﻧەت ﻟە ﻣێﮋووی ﮔەﻻﻧﯽ ﺧﯚرھە‪‬ﺗﯽ ﻧﺎوێﻨﯿﺸﺪا ھﯿﭻ ﭘﺎرت و ڕێﻜﺨﺮاوێﻚ ﺑەدی ﻧﺎﻛﺮێﺖ‬ ‫ھێﻨﺪەی ﭘﺎرﺗﯽ ﻛﺮێﻜﺎراﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﭘﯿﻼﻧﮕێڕی ﻟە دژ ﻛﺮاﺑێﺖ‬

‫ﺟەﻻل ﭼﻮارﺗﺎﯾﯽ‬

‫دﯾــﺮۆﻛــﯽ ﻛـــﻮردان ﭘڕﯾەﺗﯽ ﻟــە ﭘﯿﻼﻧﮕێڕی‪،‬‬ ‫ھەﻧﺪێﻚ ﻟەو ﭘﯿﻼﻧﮕێڕﯾﺎﻧە دەرەﻛﯿﻦ و ھەﻧﺪێﻚ‬ ‫ﻧﺎوﺧﯚﯾﯽ‪ ،‬ھەﻧﺪێﻚ ﺷﺎراوە و ھەﻧﺪێﻚ ﺋﺎﺷﻜﺮا‪،‬‬ ‫ﺑەﺷێﻚ ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ و ﺑەﺷێﻚ ﻟە ڕێﯽ ھێﺰە‬ ‫ﻛﻮردﯾەﻛﺎﻧەوە‪ ،‬ﺑە‪‬م ﻟە ھەﻣﻮو ﻛﺎﺗەﻛﺎﻧﺪا ڕۆڵﯽ‬ ‫ﺧﯿﺎﻧەﺗﯽ ﻧﺎوﺧﯚ ﺑﺎ‪ ‬دەﺳﺖ ﺑﻮوە ﻟە ﺳەرﺧﺴﺘﻨﯽ‬ ‫ﭘﯿﻼﻧەﻛﺎﻧﺪا‪ .‬زۆرﺑـــەی ﺋــەم ﭘﯿﻼﻧﮕێڕﯾﺎﻧەش‬ ‫ﺋەﻧﺠﺎﻣﮕﯿﺮ ﺑﻮوە و ﺋەﻧﺠﺎﻣەﻛەﺷﯽ ﯾﺎن ﺋﺎﺷﺒەﺗﺎڵ‬ ‫ﺑــﻮوە ﯾﺎﺧﻮد ﺑێﺪەﻧﮕﺒﻮوﻧێﻜﯽ دەﯾــﺎن ﺳﺎڵﯽ‪.‬‬ ‫ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ ﺳەرﮔﺮﺗﻨﯽ ﭘﯿﻼﻧﮕێڕﯾەﻛﺎﻧﯿﺶ ھﺎﻧﺪەرێﻚ‬ ‫ﺑﻮوە ﺑﯚ دووﺑﺎرەﺑﻮوﻧەوەی ھەﻣﺎن ﺷﺎﻧﯚﮔەری‪،‬‬ ‫ﭼﻮﻧﻜە ﻟە ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ ﺳەرﮔﺮﺗﻨﯽ ﭘﯿﻼﻧﮕێڕﯾەﻛﺎﻧﺪا‬ ‫ﺧﺎڵە ﻻوازەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﯾﺎن ﺑﯚ دەرﻛەوﺗﻮوە و ﻟە‬ ‫ڕێﯽ ﺋەو ﺧﺎڵە ﻻوازاﻧەوە ﺑە ھەﻣﻮو ﺋﺎﻣﺎﻧﺠێﻜﯽ‬ ‫ﺧــﯚﯾــﺎن ﮔــەﯾــﺸــﺘــﻮون‪ .‬ﺧــﺎڵــە ﻻوازەﻛــﺎﻧــﯿــﺶ‬ ‫ﭘەﯾﻮەﺳﺖ ﺑــﻮوە ﺑــە ھــﺰری ﻧﺎوﭼەﮔەرێﺘﯽ‬ ‫ھێﺰە ﻛﻮردﯾەﻛﺎن و ﭘﺸﺘﺒەﺳﺘﻦ ﺑە ﺑێﮕﺎﻧە‬ ‫و داڕﻣﺎن ﻟە ﺋﺎﯾﺪﯾﯚﻟﯚژﯾﺎ و ﻻوازی ﺳﺘﺮاﺗﯿﮋی‬ ‫ﻧەﺗەوەﯾﯽ و ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿەﻛﯽ ﺳەرﺑەﺧﯚ‪.‬‬ ‫ﺗەواوی ﻻﯾەﻧە ﻛﻮردﯾەﻛﺎن ﭘﯿﻼﻧﮕێڕﯾﺎن ﻟە دژ‬ ‫ﻛــﺮاوە‪ ،‬ﺑە‪‬م ﻟە دﯾﺮۆﻛﯽ ﻛــﻮردان و ﺗەﻧﺎﻧەت‬ ‫ﻟە ﻣێﮋووی ﮔەﻻﻧﯽ ﺧﯚرھە‪‬ﺗﯽ ﻧﺎوێﻨﯿﺸﺪا ھﯿﭻ‬ ‫ﭘﺎرت و ڕێﻜﺨﺮاوێﻚ ﺑەدی ﻧﺎﻛﺮێﺖ ھێﻨﺪەی ﭘﺎرﺗﯽ‬ ‫ﻛﺮێﻜﺎراﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﭘﯿﻼﻧﮕێڕی ﻟە دژ ﻛﺮاﺑێﺖ‪،‬‬ ‫زۆرﺑەی ﺋەو ﭘﯿﻼﻧﮕێڕﯾﺎﻧە ﻟە ڕێﯽ ﺳﯿﺴﺘەﻣﯽ‬ ‫ﺳەرﻣﺎﯾەداری و ھێﺰە ﺋﯿﻤﭙﺮﯾﺎﻟﯿﺴﺘەﻛﺎﻧەوە‬ ‫ﭘــﯿــﺎدە ﻛـــﺮاوە و ﺑەﺷێﻜﯿﺶ ﻟــە ڕێــﯽ ھێﺰە‬ ‫ﺑە ڕواڵـــەت ﻛﻮردﯾەﻛﺎﻧەوە ﺋەﻧﺠﺎم دراوە‪.‬‬ ‫ﻛــﻮرد ﯾــەك ﻟــەو ﻧــەﺗــەواﻧــەﯾــە ﻛــە زۆرﺗــﺮﯾــﻦ‬ ‫داﮔﯿﺮﻛﺎری ﺑە ﺧﯚﯾەوە ﺑﯿﻨﯿﻮوە و زۆرﺗﺮﯾﻦ‬ ‫ﺣﯿﺰﺑﯿﺸﯽ ﺗێﺪا داﻣەزراوە‪ .‬ھەرﭼﯽ داﮔﯿﺮﻛەراﻧە‬ ‫ﺗەﻧﮫﺎ ﻟە دژاﯾــەﺗــﯽ ﻛــﻮرداﻧــﺪا ھﺎوھەڵﻮێﺴﺘﻦ‬ ‫دەﻧــﺎ ﻟە ھەر ﺑﻮارێﻜﯽ دﯾﻜەدا ﻧﺎﻛﯚك و دژ‬ ‫ﺑە ﯾەﻛﻦ‪ .‬ﺳەرﻧﺠڕاﻛێﺶ ﺋەوەﯾە ﻛە ﺣﯿﺰﺑە‬ ‫ﻛﻮردﯾەﻛﺎﻧﯿﺶ ﻟە ھەﻣﻮو ﺑﻮارێﻜﺪا ﻧﺎﻛﯚك و‬

‫دژ ﺑە ﯾەﻛﻦ ﺗﺎﻧﮫﺎ ﻟە دژاﯾەﺗﯿﻜﺮدﻧﯽ ﭘەﻛەﻛە‬ ‫و ﺋﺎﭘﯚﭼﯿەﻛﺎﻧﺪا ھﺎوھەڵﻮێﺴﺖ و ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧﻦ‪.‬‬ ‫ﺑــەر ﻟــە داﻣــەزرزﻧــﺪﻧــﯽ ﭘەﻛەﻛە‪ ،‬ﺑــﺎﻛــﻮوری‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺧﺎوەن ﺣەﭬﺪە ﺣﯿﺰب و ڕێﻜﺨﺮاو‬ ‫ﺑﻮو‪ ،‬ﺋەو ھێﺰە ﺑە ڕواڵەت ﻛﻮردﯾﺎﻧە ﺗەﻧﮫﺎ ﺑﯚ‬ ‫ﯾەك ﺟﺎر داﻧﻮﺳﺘﺎﻧﯿﺎن ﻟە ﮔەڵ ﯾەﻛﺘﺮدا ﻧەﻛﺮدﺑﻮو‬ ‫و ﺗەﻧﮫﺎ ﺑەردێﻜﯿﺸﯿﺎن ﺑەڕوﺧﺴﺎری داﮔﯿﺮﻛەری‬ ‫ﺗﻮرﻛﺪا ﻧەھﺎوﯾﺸﺘﺒﻮو ﻛە ﭼﯽ ﭘﺎش داﻣەزراﻧﺪﻧﯽ‬ ‫ﭘەﻛەﻛە ھەم "ﺑەرەی ﺗەﭬﮕەر"ﯾﺎن ﺳﺎز ﻛﺮد و‬ ‫ھەم دژ ﺑە ﭘەﻛەﻛە ﺷەڕی ﺑێ ﺋەﻣﺎﻧﯿﺎن ﺟﺎڕدا‪.‬‬ ‫ﺑﯿﺎﻧﻮی ﺋەم ﺷــەڕەش ﺋەوە ﺑﻮو ﻛە ﭘەﻛەﻛە‬ ‫ﺑــڕوای ﺑە ﺷەڕی ﭼەﻛﺪاری ھەﯾە و ﺷەڕﯾﺶ‬ ‫دەﺑێﺘە ھﯚی ﻣﯿﻠﯿﺘﺎرﯾﺰەﻛﺮدﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن‪.‬‬ ‫ھەرﭼﯽ ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚﻧﯽ ﺗﻮرﻛە"چ ڕاﺳﺖ و چ ﭼەپ"‬ ‫ﺑە ﺟﯚرێﻜﯽ دﯾﻜە ﺑﺮەوﯾﺎن ﺑە دژاﯾەﺗﯿﻜﺮدن‬ ‫دەدا‪ ،‬ﻻﯾــەﻧــە ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ و ڕاﺳــﺘــڕەوەﻛــﺎن‬ ‫ﭘەﻛەﻛەﯾﺎن وەك ھێﺰێﻜﯽ ﭼــەپ و دژ ﺑە‬ ‫ﺋﯿﺴﻼم ﭘێﻨﺎﺳە دەﻛﺮد و ﺋەوەﺷﯿﺎن ﻛﺮدﺑﻮوﯾە‬ ‫ﺑﯿﺎﻧﻮﯾەك ﺑﯚ دژاﯾەﺗﯿﻜﺮدن‪ .‬ھەرﭼﯽ ﭼەپ و‬ ‫ﻋﯿﻠﻤﺎﻧﯿەﻛﺎﻧﯿﺸە ﭘەﻛەﻛەﯾﺎن وەك ھێﺰێﻜﯽ‬ ‫ﻧﺎﺳﯿﯚﻧﺎﻟﯿﺴﺖ و ﺟﻮداﺧﻮاز ﭘێﻨﺎﺳە دەﻛﺮد و‬ ‫ﻟەو ڕێﯿەوە درێﮋەﯾﺎن ﺑە دژاﯾەﺗﯿﻜﺮدن دەدا‪.‬‬ ‫ﺋــەم ﭘﯿﻼﻧﮕێڕﯾﺎﻧە ھــەر ﻟــە ﭼــﻮارﭼــێــﻮەی‬ ‫ھێﺰە ﺑــە ڕواڵـــەت ﻛـــﻮردی و ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚﻧە‬ ‫ﺗﻮرﻛﯿەﻛﺎﻧﺪا ﻗەﺗﯿﺲ ﻧەﻣﺎ‪ ،‬ﺑەڵﻜﻮ ﻟە ﭘﺸﺖ‬ ‫ﺋــەم ﭘﯿﻼﻧﮕێڕﯾﺎﻧەوە ھێﺰی ﺋﯿﻤﭙﺮﯾﺎﻟﯿﺰﻣﯽ‬ ‫ﺟﯿﮫﺎﻧﯿﺶ ﺧــﯚی ﺣــەﺷــﺎر داﺑـــﻮو‪ ،‬ﺋەﻣەش‬ ‫ﻟە دوای ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ھﺎﺗﻨﯽ ڕژێﻤﯽ ﭘﺎدﺷﺎﯾەﺗﯽ‬ ‫ﺋێﺮان ﺑــەدەر ﻛــەوت ﻟە ﺳﺎڵﯽ )‪(١٩٧٩‬دا‪.‬‬ ‫ﻛﺎﺗێﻚ ﻛﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﺋێﺮان ﺑە دەﺳە‪‬ت‬ ‫ﮔەﯾﺸﺖ و ڕژێــﻤــﯽ ﭘــﺎدﺷــﺎﯾــەﺗــﯽ ﻟــە ڕەگ‬ ‫ھەڵﻜێﺸﺎ‪ ،‬ژﻣﺎرەﯾەك ﻟە ﺧﻮێﻨﺪﻛﺎراﻧﯽ ﺋێﺮان‬ ‫دەﺳﺘﯿﺎن ﺑەﺳەر ﺑﺎڵﻮێﺰﺧﺎﻧەی ﺋەﻣﺮﯾﻜﺎدا ﮔﺮت‬ ‫ﻟە ﺷــﺎری ﺗــﺎران و ﺗــەواوی ﺑەڵﮕەﻧﺎﻣەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﻧێﻮ ﺑﺎڵﻮێﺰﺧﺎﻧەﻛەﯾﺎن ﺋﺎﺷﻜﺮا ﻛﺮد‪ .‬ﯾەك ﻟەو‬ ‫ﺑەڵﮕەﻧﺎﻣﺎﻧە ھﯽ دەزﮔــﺎی ھەواڵﮕﺮی "ﺳﯽ‬ ‫ﺋﺎی ﺋەی" ﺑﻮو ﻛە ﻛﻮﻧﺴﻮڵﯿەی ﺋەﻣﺮﯾﻜﺎ ﻟە‬ ‫ﺷــﺎری ﺋەدەﻧەی ﺗﻮرﻛﯿﺎوە زاﻧﯿﺎری دەداﺗــە‬ ‫ﺑﺎڵﻮێﺰﺧﺎﻧەﻛەﯾﺎن ﻟە ﺷﺎری ﺗﺎران و دەڵێﺖ‪:‬‬ ‫"ھەم ﭼەﭘﯽ ﺗﻮرك و ھەم ھێﺰە ﻛﻮردﯾەﻛﺎن‬ ‫ﻧﺎﺑﻨە ﻣەﺗﺮﺳﯽ ﺑﯚ ﺋەﻣﺮﯾﻜﺎ و ﺗﻮرﻛﯿﺎ‪ ،‬ﺑەڵﻜﻮ‬ ‫ﺗەﭬﮕەرێﻚ ھەﯾە ﺑە ﻧﺎوی" ﺋﺎﭘﯚﭼﯽ"‪ ،‬ﺗﺎ دێﺖ ﺋەو‬ ‫ﺗەﭬﮕەرە ﺑەھێﺰ دەﺑێﺖ‪ ،‬ﺋەﻣەش زۆر ﻣەﺗﺮﺳﯿﺪارە‬ ‫ﺑﯚ ﺑەرژەوەﻧﺪﯾەﻛﺎﻧﯽ ﺋەﻣﺮﯾﻜﺎ و ﭘێﻮﯾﺴﺘە‬ ‫ﻟە ﺑەراﻣﺒەرﯾﺎن ﺋەم ﺗەدﺑﯿﺮاﻧە وەرﺑﮕﯿﺮێﺖ‪.‬‬ ‫‪١‬ـ ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﺷەﺧﺴﯽ ﺋﺎﭘﯚ ﺑەﺋﺎﻣﺎﻧﺞ وەرﺑﮕﯿﺮدرێﺖ‬

‫و چ ﺷﺘێﻚ ﺟێﯽ ﻧﯿﮕەراﻧﯿﯿە ﻟەو ﭼﻮارﭼێﻮەﯾەدا‬ ‫ﭘڕوﭘﺎﮔەﻧﺪەی ﻟە دژ ﺑﻜﺮێﺖ‪ ،‬ﺗﺎﻛﻮ ﻛەﺳێﺘﯽ‬ ‫ﻻواز ﺑﻜﺮێﺖ و ﻟەﻧێﻮ ﻛﻮرداﻧﺪا ﺑﭽﻮوك ﺑﺒﯿﻨﺮێﺖ‪.‬‬ ‫‪٢‬ـ ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﻋەﺷﯿﺮەﺗەﻛﺎن ﭼەﻛﺪار ﺑﻜﺮێﻦ‬ ‫و ﻟــە دژی ﺋــەو ﺗــەﭬــﮕــەرە ﺑﺨﺮێﻨە ﮔــەڕ‪.‬‬ ‫‪٣‬ـ ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﭘەﯾﻮەﻧﺪی ﻧێﻮان ﺋــەم ﺣﯿﺰﺑە‬ ‫و ﺣﯿﺰﺑەﻛﺎﻧﯽ دﯾــﻜــە ﺧـــﺮاپ ﺑﻜﺮێﺖ و ﻟە‬ ‫ﻧێﻮاﻧﯿﺎﻧﺪا ﺷەڕ ﺳﺎز ﺑﻜﺮێﺖ‪ ،‬ﺗﺎﻛﻮ ﺑﺘﻮاﻧﺮێﺖ‬ ‫ﺋەو ﺣﯿﺰﺑە ﮔﯚﺷەﮔﯿﺮ و ﺑێﻜﺎرﯾﮕەر ﺑﻜﺮێﺖ‪.‬‬ ‫‪٤‬ـ ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﺳﻮد ﻟە ﺳــﯚزی ﺋﯿﺴﻼﻣﺒﻮوﻧﯽ‬ ‫ﻛــﻮردان وەرﺑﮕﯿﺮێﺖ و ﻻﯾەﻧﮕەﻟﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ‬ ‫دژ ﺑـــە ﺋــﺎﭘــﯚﭼــﯿــەﻛــﺎن ﺳــــﺎز ﺑــﻜــﺮێــﺖ‪.‬‬ ‫)ﺑــــــڕواﻧــــــە ﭘــــەڕﺗــــﻮﻛــــﯽ ﭘـــەﻛـــەﻛـــە‬ ‫ﻣــێــﮋووێــﻚ ﻟـــە ﺋــﺎﮔــﺮ ﻻﭘــــــەڕەی ‪.(١٧١‬‬ ‫ﭘﯿﻼﻧﮕێڕﯾەﻛﺎن ﺗەﻧﮫﺎ ﻟە ﭼﻮارﭼێﻮەی ﺑﺎﻛﻮری‬ ‫ﻛــﻮردﺳــﺘــﺎﻧــﺪا ﺳــﻨــﻮردار ﻧــﺎﻛــﺮێــﺖ‪ ،‬ﺑەڵﻜﻮ‬ ‫ﭘەﻟﺪەھﺎوێﺘە ﭘﺎرﭼەﻛﺎﻧﯽ دﯾﻜەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن و‬ ‫ﻟەو ﭼﻮارﭼێﻮەﯾەدا ھەم داﮔﯿﺮﻛەر و ھەم ﺣﯿﺰﺑە‬ ‫ﺑە ڕواڵەت ﻛﻮردﯾەﻛﺎن دەﺑﻨە دەﺳﺘە ﺧﻮﺷﻚ‬ ‫ﺑﯚ دژاﯾەﺗﯿﻜﺮدﻧﯽ ﭘەﻛەﻛە‪ .‬ﺑﺎﺷﺘﺮﯾﻦ ﻧﻤﻮوﻧەش‬ ‫ھێﺮﺷﯽ ﺑەرﺑ‪‬وی دەوڵەﺗﯽ ﺗﻮرك و ھەردوو‬ ‫ﻻﯾەﻧﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ و ﭘﺎرﺗﯽ ﻟە ﺳﺎڵﯽ )‪(١٩٩٢‬دا "ﻛە‬ ‫ﺑە ﺷەڕی ﺧﯿﺎﻧەت ﺑە ﻧﺎوﺑﺎﻧﮕە"‪ .‬ﺗﺎ ﺋەو دﯾﺮۆﻛە‬ ‫ﯾەﻛێﺘﯽ و ﭘﺎرﺗﯽ دوو ﻧەﯾﺎری ﺳەرﺳەﺧﺘﯽ ﯾەﻛﺘﺮ‬ ‫ﺑﻮون و ھﯿﭻ ھﺎوﻛﺎرﯾەﻛﯿﺶ ﻟە ﻧێﻮاﻧﯿﺎﻧﺪا ﻧەﺑﻮو‪،‬‬ ‫ﺑە‪‬م ﺑﯚ ﺷەڕی ﭘەﻛەﻛە ھەم دەﺑﻨە ھﺎوﻛﺎری‬ ‫ﯾەﻛﺘﺮ و ھەم دەﺑﻨە ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧﯽ دەوڵەﺗﯽ ﺗﻮرك‪.‬‬ ‫ھەڵﺒەت ﭘﯿﻼﻧﮕێڕﯾەﻛﺎن ھەر ﺑە ﺷەڕی ﺳﺎڵﯽ‬ ‫)‪ (١٩٩٢‬ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﻧەھﺎت‪ ،‬ﺑەڵﻜﻮ ﻟە دوای ﺋەو‬ ‫ڕووداوەش ﺳﻨﻮرەﻛﺎﻧﯽ ﺑﺎﺷﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎن‬ ‫ﺧﺮاﻧە ﺳــەر ﭘﺸﺖ ﻟە ﺑـــەردەم داﮔﯿﺮﻛەری‬ ‫ﺗﻮرﻛﺪا‪ .‬ﺋەرﺗەﺷﯽ ﺗﻮرك و ﭘﺎرﺗﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﺋێﺮاق ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﭘﯿﻼﻧﮕێڕﯾﯿﺎن ﺑە‬ ‫ھﺎوﺑەﺷﯽ ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪا‪ ،‬ﯾەك ﻟەو ﭘﯿﻼﻧﮕێڕﯾﺎﻧە‬ ‫ﻛﯚﻣەڵﻜﻮژﯾەﻛەی )‪ ١٦‬ـ ‪ ٥‬ـ ‪(١٩٩٧‬ی ﺷﺎری‬ ‫ھەوﻟێﺮ ﺑﻮو ﻛە ﺑە دەﯾﺎن دﻛﺘﯚر و ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪ‬ ‫و ڕۆژﻧﺎﻣەوان و ﺷﯚڕﺷﮕێڕﯾﺎن ﺷەھﯿﺪ ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﭘﯿﻼﻧﮕێڕﯾە ﯾەك ﻟە دوای ﯾەﻛەﻛﺎن ﻧەك ھﺎر‬ ‫ﻧەﺑﻮوﻧە ھﯚی ﻻوازﺑﻮوﻧﯽ ﭘەﻛەﻛە‪ ،‬ﺑەڵﻜﻮ ﻟە‬ ‫دوای ھەر ﭘﯿﻼﻧﮕێڕﯾەك ﺋەم ھێﺰە ﭼﺎﻻﻛﺘﺮ ﻟە‬ ‫ﺟﺎران ھﺎﺗەوە ﻣەﯾﺪان‪ ،‬ھەر ﺑﯚﯾەش ﺗەواوی‬ ‫ﻧﯿﮕﺎﻛﺎن ﺧﺮاﻧە ﺳەر ﺑەڕێﺰ ﻋەﺑﺪوڵ‪ ‬ﺋﯚج ﺋﺎﻻن‬ ‫و ﭘﯿﻼﻧﮕێڕی )‪(١٥‬ی ﺷﻮﺑﺎت ﺋەﻧﺠﺎم درا‪.‬‬ ‫ﭘــﯿــﻼﻧــﮕــێــڕی ﻣــــــەزن " ﻛــﯚﻣــﭙــﻠــﯚی‬ ‫دەﺳﺘﺒەﺳەرﻛﺮدﻧﯽ ﺑەڕێﺰ ﻋەﺑﺪو‪ ‬ﺋﯚج ﺋﺎﻻن‬

‫‪Roji_Wilat@yahoo.com‬‬

‫ﭘﯿﻼﻧﮕێڕی )‪(١٥‬ی ﺷــﻮﺑــﺎت ھــﺎوﺷــێــﻮەی‬ ‫ھﯿﭻ ﯾەك ﻟە ﭘﯿﻼﻧﮕێڕﯾەﻛﺎﻧﯽ دﯾﻜە ﻧەﺑﻮو‪،‬‬ ‫ﺑەڵﻜﻮ ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﭘﯿﻼﻧﮕێڕی ھﺎوﺑەش ﺑﻮون‬ ‫و ﻟە ﯾەك ﻛﺎﺗﺪا ﭘﯿﺎدە ﻛﺮان‪ .‬ﺋەﮔەر دەﺳﺘﯽ‬ ‫ﭘﯿﻼﻧﮕێڕﯾەﻛﺎن ﺟــــﻮداش ﺑﻮوﺑێﺘﻦ ﺋــەوا‬ ‫ﺳەرﭼﺎوەﻛەی ﯾەك ﺷﻮێﻦ و ﺧﯚﻧﻮاﻧﺪﻧﯿﺸﯿﺎن‬ ‫ﻟە ﯾەك ﻛﺎﺗﺪا ﺑﻮو ﻛە ﺑەﺷێﻮەﯾەﻛﯽ ﮔﺸﺘﯽ‬ ‫ﺋەو ﭘﯿﻼﻧﮕێڕﯾﺎﻧە دەﻛﺮێﻦ ﺑە ﺳێ ﺑەﺷەوە‪:‬‬ ‫‪١‬ـ ﭘﯿﻼﻧﮕێڕی ﻧێﻮﻧەﺗەوەﯾﯽ‪٢ .‬ـ ﭘﯿﻼﻧﮕێڕی‬ ‫ﻧــێــﻮﺧــﯚی ﻛـــﻮردﺳـــﺘـــﺎن‪٣.‬ـ ﭘﯿﻼﻧﮕێڕی‬ ‫ﻧێﻮﺧﯚی ﭘــﺎرﺗــﯽ ﻛــﺮێــﻜــﺎراﻧــﯽ ﻛــﻮردﺳــﺘــﺎن‪.‬‬ ‫‪١‬ـ ﭘﯿﻼﻧﮕێڕی ﻧێﻮﻧەﺗەوەﯾﯽ‬ ‫ﻟەم ﭘﯿﻼﻧﮕێﺮﯾەدا ھەم ﺋەﻣﺮﯾﻜﺎ و ھەم ڕوﺳﯿﺎ‪،‬‬ ‫ھەم ﺋەوروﭘﺎ و ھەم داﮔﯿﺮﻛەران‪ ،‬ھەم ﺋﯿﺴﺮاﺋﯿﻞ‬ ‫و ھــەم ﺑەﺷێﻚ ﻟە دەوڵــەﺗــە ﻋەرەﺑﯿەﻛﺎن‬ ‫ﺗێﯿﺪا ﺑەﺷﺪارﺑﻮون‪ .‬ﺋﺎﻣﺎﻧﺞ ﻟەم ﭘﯿﻼﻧﮕێڕﯾﯿە‪،‬‬ ‫ﺋەﮔەر ﺗﻮاﻧﺮا ﭘﺎﻛﺘﺎوﻛﺮدﻧﯽ ﯾەﻛﺠﺎرەﻛﯽ ﭘﺎرﺗﯽ‬ ‫ﻛﺮێﻜﺎراﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﺋەﮔەر ﻧەﺷﺘﻮاﻧﺮا‬ ‫ﺑێ ﻛﺎرﯾﮕەرﻛﺮدن و دەﺳﺘەﻣﯚﻛﺮدﻧﯽ ﺑﻮو‪.‬‬ ‫ﺑﯚ ﭘﺎﻛﺘﺎوﻛﺮدﻧﯽ ﭘﺎرﺗﯽ ﻛﺮێﻜﺎراﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺶ‬ ‫دەﺑﻮو ﺳەرەﺗﺎ ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯽ ﺑەڕێﺰ ﻋەﺑﺪوڵ‪ ‬ﺋﯚج‬ ‫ﺋﺎﻻن ﺑﻜەﻧە ﺋﺎﻣﺎﻧﺞ و ﻟە ﻣﯿﻠﻠەت و ﺗەﭬﮕەری‬ ‫داﺑﺒڕن‪ ،‬ﺗﺎﻛﻮ ﻟەم ڕێﮕەﯾەوە ﺑﺘﻮاﻧﻦ ﺋﺎﺷﺒەﺗﺎڵ‬ ‫ﺑە ﭘەﻛەﻛە ﺑﻜەن و ﭘﺎﻛﺘﺎوی ﺑﻜەن‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە‬ ‫ﻟەم ڕێﮕەﯾەدا ﺧﺎوەن ﺋەزﻣﻮوﻧێﻜﯽ ھێﺠﮕﺎر زۆر‬ ‫ﺑﻮون و ﺋەزﻣﻮوﻧﯿﺸﯿﺎن ﻟە ﭘﺎﻛﺘﺎوﻛﺮدﻧﯽ )ﺷێﺦ‬ ‫ﺳەﻋﯿﺪی ﭘﯿﺮان و ﺳەﯾﺪ ڕەزای دێﺮﺳﯿﻤﯽ و‬ ‫ﺳﻤﻜﯚی ﺷﻜﺎك و ﭘێﺸەوا ﻗﺎزی و ﻣەﻻ ﻣﺴﺘەﻓﺎ(‬ ‫وەرﮔﺮﺗﺒﻮو‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە ﺑە ﻛﻮﺷﺘﻦ ﯾﺎ دوورﺧﺴﺘﻨەوەی‬ ‫ھەر ﯾەك ﻟەم ﺳەرﻛﺮداﻧە ﺋﺎﺷﺒەﺗﺎڵ ﺳﺎزﻛﺮاﺑﻮو‬ ‫و ﺑﺰوﺗﻨەوەﻛﺎﻧﯿﺶ ﺑێﺪەﻧﮓ ﻛﺮاﺑﻮون‪ .‬ﻣەﺑەﺳﺖ‬ ‫ﻟە ﭘﺎﻛﺘﺎوﻛﺮدﻧﯽ ﭘەﻛەﻛە دەﮔەڕاﯾەوە ﺑﯚ ﺋەو‬ ‫ﺳﺘﺮاﺗﯿﮋﯾە ﻧەﺗەوەﯾﯿەی ﻛە ﺋــەم ﭘﺎرﺗە ﺑە‬ ‫ﺑﻨﭽﯿﻨەی ﮔﺮﺗﺒﻮو ﺑﯚ دەﺳﺘەﺑەرﻛﺮدﻧﯽ ﺋﺎزادی‬ ‫ﻧەﺗەواﯾەﺗﯽ و ﭘﺴﺎﻧﺪﻧﯽ ﻛﯚت و ﺑەﻧﺪی ﻛﯚﯾﻼﯾەﺗﯽ‪.‬‬ ‫ﯾەﻛێﻚ ﻟە ﺗﺎﯾﺒەﺗﻤەﻧﺪﯾەﻛﺎﻧﯽ ﭘەﻛەﻛە ﺑﺮﯾﺘﯽ ﺑﻮو‬ ‫ﻟە ھەﻧﮕﺎوﻧﺎن ﺑەرەو ﯾەﻛێﺘﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯽ و ﺑە‬ ‫ﺑﻨﭽﯿﻨە ﮔﺮﺗﻨﯽ ھەﻣﻮو ﺑەﺷەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن‪.‬‬ ‫واﺗە ھﯿﭻ ﻛﺎﺗێﻚ ﺋەم ﭘﺎرﺗە ﺧەﺑﺎت و ﺗێﻜﯚﺷﺎﻧﯽ‬ ‫ﻟە ﺑەﺷێﻜﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﻛﻮرت ﻧەدەﻛﺮدەوە‬ ‫و ﺑەﺷەﻛﺎﻧﯽ دﯾﻜە ﻓەراﻣﯚش ﺑﻜﺎت‪ ،‬ﺑەڵﻜﻮ‬ ‫ﻟە ﻛـــﺮدەوەدا ﺳﻨﻮورە دەﺳﺘﻜﺮدەﻛﺎﻧﯽ ﻛﺎڵ‬ ‫ﻛــﺮدﺑــﻮوﯾــەوە و ﭘێﮕەی ﺟــەﻣــﺎوەرﯾــﺸــﯽ ﻟە‬ ‫ھەﻣﻮو ﺑەﺷەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﻟە ھەڵﻜﺸﺎن‬ ‫ﺑﻮو‪ .‬ﺑێﮕﻮﻣﺎن ڕەوﺷێﻜﯽ ﺑەم ﺷێﻮەﯾەش ﻟە‬ ‫ﺑەرژەوەﻧﺪی ﺋﯿﻤﭙﺮﯾﺎﻟﯿﺰﻣﺪا ﻧەﺑﻮو‪ ،‬ﻟەﺑەرﺋەوەی‬ ‫ﺑەرژەوەﻧﺪی ھێﺰە ﺋﯿﻤﭙﺮﯾﺎﻟﯿﺴﺘەﻛﺎن ﻟە ﺋﺎژاوەی‬ ‫ﻧێﻮان ﮔەﻻن و داﺑەﺷﻜﺮدﻧﯿﺎﻧﺪا ﻣەﯾﺴەر دەﺑﻮو‪.‬‬ ‫‪٢‬ـ ﭘﯿﻼﻧﮕێڕی ﻧێﻮﺧﯚی ﻛﻮردﺳﺘﺎن‬

‫]~[‬ ‫] ژﻤﺎرﻩ ‪ ] [ ٢٠١٣/١/٢٠ ] [٢٥‬ﺴﺎڵی دووەم [‬

‫ﭘﯿﻼﻧﮕێڕﯾەﻛﯽ دﯾﻜە ﻛە دژ ﺑە ﭘﺎرﺗﯽ ﻛﺮێﻜﺎراﻧﯽ‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﺳەرۆﻛەﻛەی ﺑەڕێﻮە ﺑﺮا ﺑﺮﯾﺘﯿﺒﻮو ﻟەو‬ ‫ﭘﯿﻼﻧە ﺷﻮﻣەی ﻛە ﺑە دەﺳە‪‬ﺗﺪاراﻧﯽ ﺑﺎﺷﻮوری‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺳﭙێﺮدراﺑﻮو‪ ،‬ﺳەرﭘەرﺷﺘﯿﺎری‬ ‫ﺋەم ﭘﯿﻼﻧەش و‪‬ﺗە ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوەﻛﺎﻧﯽ ﺋەﻣﺮﯾﻜﺎ‬ ‫ﺑـــﻮو‪ .‬ھــﯚﻛــﺎری ﺳــەرەﻛــﯿــﺶ ﺋـــەوە ﺑــﻮو ﻛە‬ ‫ﺋەﻣﺮﯾﻜﺎ ﻟە ﺋﺎﻣﺎدەﺑﺎﺷﯿﺪا ﺑﻮو ﺑﯚ داﮔﯿﺮﻛﺮدﻧﯽ‬ ‫ﺋێﺮاق و دەﯾﺨﻮاﺳﺖ ﻟەو داﮔﯿﺮﻛﺎرﯾەدا ﺋەﻧﺠﺎم‬ ‫ﺑــەدەﺳــﺖ ﺑــﺨــﺎت‪ .‬ﺑــﯚ ﺋـــەوەی ﺋەﻧﺠﺎﻣﯿﺶ‬ ‫ﺑەدەﺳﺖ ﺑﺨﺎت دەﺑﻮو ﻟە ﺳەرەﺗﺎدا ﺋﯿﺮادەی‬ ‫ﻛﻮردان ﺑﺸﻜێﻨێﺖ و ڕێﮕە ﻧەدات ﺳﻮودﻣەﻧﺪی‬ ‫ﺳەرەﻛﯽ ﺑﻦ ﻟە ڕێﮕەی ﻻﯾەﻧێﻜﯽ ﺷﯚڕﺷﮕێڕی‬ ‫وەك ﭘــﺎرﺗــﯽ ﻛــﺮێــﻜــﺎراﻧــﯽ ﻛــﻮردﺳــﺘــﺎﻧــەوە‪.‬‬ ‫ﻟەﺑەر ﺋەوەی ﻟە ﻛﺎﺗﯽ دەرﻛﺮدﻧﯽ ﺋێﺮاﻗﯿەﻛﺎن‬ ‫ﻟە و‪‬ﺗﯽ ﻛﻮێﺖ و ڕاﭘەڕﯾﻨﯽ ﻧەﺗەوەﻛەﻣﺎن ﻟە‬ ‫ﺑﺎﺷﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎن "ﻟە ﺳﺎڵﯽ )‪ "(١٩٩١‬ﺗەﻧﮫﺎ‬ ‫ﻻﯾەﻧێﻚ ﻛە ﺑﺎرودۆﺧەﻛەی ﻟە ﺑەرژەوەﻧﺪی‬ ‫ﻛــﻮردان ﺑەﻛﺎر ھێﻨﺎ ﭘەﻛەﻛە ﺑــﻮو‪ .‬ھەرﭼﯽ‬ ‫ﻻﯾەﻧەﻛﺎﻧﯽ دﯾﻜە ﺑﻮو واﺗە "ﺑــەرەی ﺟﻮد"ی‬ ‫ﺋەوﻛﺎت زﯾﺎﺗﺮ ﮔﯿﺮۆدەی ﺗﺎ‪‬ن و ھەڵﮫﺎﺗﻦ ﺑﻮون‬ ‫و ﻣﯿﻠﻠەﺗﯿﺸﯿﺎن دووﭼﺎری ﻛﯚڕەو ﻛﺮدﺑﻮو‪ ،‬ﻟەم‬ ‫ﻧێﻮەﺷﺪا ڕێﻜﺨﺴﺘﻨەﻛﺎﻧﯽ ﭘەﻛەﻛە ﺗــەواو ﻟە‬ ‫ﮔەﺷەﻛﺮدﻧﺪا ﺑﻮون و ﺋﺎڕاﺳﺘەی ﻣﯿﻠﻠەت ﺑەرەو‬ ‫ﯾەﻛێﺘﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯽ دەڕۆﯾــﺸــﺖ‪ ،‬ﻟە ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ‬ ‫ﺋەﻣەﺷﺪا ﺋەﻣﺮﯾﻜﺎ و ﺗﻮرﻛﯿﺎ دووﭼﺎری زەﺣﻤەﺗێﻜﯽ‬ ‫زۆر ھﺎﺗﻦ ﺗﺎﻛﻮ ﺗﻮاﻧﯿﺎن ﯾەﻛێﺘﯽ و ﭘﺎرﺗﯽ ﻟەﺳەر‬ ‫ﭘێ ڕاﺑﮕﺮن ﻟە ﺑەراﻣﺒەر ﭘەﻛەﻛەدا‪ .‬ﻟەﺑەر ﺋەوە‬ ‫ﺋەﻣﺮﯾﻜﺎ ﻧەﯾﺪەوﯾﺴﺖ ﺟﺎرێﻜﯽ دﯾﻜە ﭘەﻛەﻛە‬ ‫ﺳﻮودﻣەﻧﺪ ﺑێﺖ ﻟە ڕەوﺷەﻛە "واﺗﺎ ڕەوﺷﯽ دوای‬ ‫داﮔﯿﺮﻛﺮدﻧﯽ ﺋێﺮاق و ﻛﯚﺗﺎﯾﮫﺎﺗﻨﯽ ڕژێﻤﯽ ﺑەﻋﺲ"‪.‬‬ ‫ھــەر ﺑــﯚﯾــەش ھــﺎوﻛــﺎت ﻟــە ﮔــەڵ ﭘﯿﻼﻧﮕێڕی‬ ‫ﻧێﻮﻧەﺗەوەﯾﯽ ﺋەﻣﺮﯾﻜﺎ ﺑﯿﺮی ﻟە ﭘﯿﻼﻧﮕێڕﯾەﻛﯽ‬ ‫دﯾﻜە دەﻛـــﺮدەوە ﻛە ﺋــەم ﭘﯿﻼﻧﮕێڕﯾەش ﻟە‬ ‫ﻧێﻮﺧﯚی ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧەوە ﺋەﻧﺠﺎم ﺑﺪرێﺖ‪ ،‬ﺑﯚ ﺋەم‬ ‫ﻣەﺑەﺳﺘەش دەﺳە‪‬ﺗﺪاراﻧﯽ ﺑﺎﺷﻮور ﺑﺎﺷﺘﺮﯾﻦ‬ ‫داﺷﯽ ﺷەﺗﺮەﻧﺞ ﺑﻮون ﺑەدەﺳﺖ ﺋەﻣﺮﯾﻜﺎوە‪.‬‬ ‫ھەرﭼەﻧﺪ ﭘێﺶ ﭘﯿﻼﻧﮕێڕﯾەﻛە ﯾەﻛێﺘﯽ و ﭘﺎرﺗﯽ‬ ‫ﻟە ﺷەڕێﻜﯽ ﺑێ ﺋەﻣﺎﻧﯽ ﻧﺎوﺧﯚﯾﺪا ﺑﻮون‪ ،‬ھەرﯾەك‬ ‫ﻟە ﺗﺎڵەﺑﺎﻧﯽ و ﺑﺎرزاﻧﯿﺶ ﺳﻮێﻨﺪﯾﺎن ﺧﻮاردﺑﻮو‬ ‫ﻛە دەﺳﺖ ﻧەﺧەﻧە ﻧێﻮ دەﺳﺘﯽ ﯾەﻛﺘﺮ ﺋەﮔەر‬ ‫دەﺳﺘﯿﺸﯿﺎن ﺑﺒڕدرێﺘەوە‪ ،‬ﺑە‪‬م ﺑﯚ ﺳەرﮔﺮﺗﻨﯽ‬ ‫ﭘﯿﻼﻧﮕێڕﯾەﻛە وەزارەﺗـــﯽ دەرەوەی ﺋەﻣﺮﯾﻜﺎ‬ ‫"ﻣﺎردﻟﯿﻦ ﺋﯚﻟﺒﺮاﯾﺖ" ﺳﻮێﻨﺪەﻛەی ﺧﺴﺘﻦ و‬ ‫ﺗﺎڵەﺑﺎﻧﯽ و ﺑﺎرزاﻧﯽ ﺑﺎﻧﮕێﺸﺘﯽ ﺋەﻣﺮﯾﻜﺎ ﻛﺮد‬ ‫و ﺑەﺑێ دەﺳﺘﺒڕﯾﻨەوەش دەﺳﺘﯽ ﺧﺴﺘﻨە ﻧێﻮ‬ ‫دەﺳﺘﯽ ﯾەﻛﺘﺮ و ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﺑە ﺷەڕی ﭼەﻧﺪﯾﻦ‬ ‫ﺳﺎڵەی ﻧێﻮان ﯾەﻛێﺘﯽ و ﭘﺎرﺗﯽ ھێﻨﺎ و ﻟە‬ ‫ﺑــەراﻣــﺒــەردا دژ ﺑە ﭘەﻛەﻛە ﺧﺴﺘﻨﯿە ﻛﺎر‪.‬‬ ‫دەﺳە‪‬ﺗﺪاراﻧﯽ ﺑﺎﺷﻮورﯾﺶ ﺑە ﻧﺎوی ﻛﻮرداﯾەﺗﯿەوە‬ ‫ﺗەواوی وﯾﺴﺘەﻛﺎﻧﯽ ﺋەﻣﺮﯾﻜﺎﯾﺎن ﺑەﺟێ ﮔەﯾﺎﻧﺪ‬ ‫و ڕاﭘﯚرﺗێﻜﯽ )‪ (٩٠‬ﻻﭘەڕەﯾﯿﺎن ﺋﺎﻣﺎدە ﻛﺮد دژ‬ ‫ﺑە ﺑەڕێﺰ ﻋەﺑﺪوڵ‪ ‬ﺋﯚج ﺋﺎﻻن و داﯾﺎﻧە دەﺳﺖ‬

‫‪١٧‬‬

‫راﭘﯚرت‬

‫ﺋﺎﺷﻜﺮاﯾە ﻛە ھﯿﭻ ھێﺰێﻚ‬ ‫ھێﻨﺪەی ﭘﺎرﺗﯽ ﻛﺮێﻜﺎراﻧﯽ‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﭘﯿﻼﻧﯽ ﻟە دژ ﻧەﻛﺮاوە و‬ ‫ﻧەﺷﻜﺮاوەﺗە ﺋﺎﻣﺎﻧﺞ‪ ،‬ھﯚﻛﺎرەﻛەﺷﯽ‬ ‫ﺋەوەﯾە ﻛە ﭘەﻛەﻛە ﺑەرژەوەﻧﺪی‬ ‫ﻧەﺗەوەﯾﯽ ﺑە ﺑﻨﭽﯿﻨە ﮔﺮﺗﻮوە‬ ‫و ﺑەرژەوەﻧﺪی ﻧەﺗەوەﯾﯿﺶ ﻟە‬ ‫ﯾەﻛێﺘﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯽ و ﯾەﻛﺪەﻧﮕﯽ‬ ‫ﻛﻮرداﻧﺪا ﻣەﯾﺴەر دەﺑێﺖ و ﻟەم‬ ‫ﭘێﻨﺎوەﺷﺪا ﭘﺎرﺗﯽ ﻛﺮێﻜﺎراﻧﯽ‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺳەرﻗﺎﻓڵە ﺑﻮوە‪ .‬ﺋەﮔەر‬ ‫ﯾەﻛێﺘﯽ ﻧەﺗەوەﯾﺶ ﺳەﻗﺎﻣﮕﯿﺮ‬ ‫ﺑێﺖ ﺋەوا ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﺑە ﺑەرژەوەﻧﺪی‬ ‫ﺋﯿﻤﭙﺮﯾﺎﻟﯿﺰم دێﺖ ﻟە ﺧﯚرھە‪‬ﺗﯽ‬ ‫ﻧﺎوێﻨﺪا و ﭼﯽ دﯾﻜە ﮔەﻻن ﻟە‬ ‫ﺑەراﻣﺒەر ﯾەﻛﺘﺮدا ﺑەﻛﺎر ﻧﺎھێﻨﺮێﻦ‪،‬‬ ‫ﻟەﺑەر ﺋەوەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن دەﻛەوێﺘە‬ ‫دڵﯽ ﺧﯚرھە‪‬ﺗﯽ ﻧﺎوێﻨەوە‬ ‫و زۆرﺑەی ﺑەرژەوەﻧﺪﯾەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﺋﯿﻤﭙﺮﯾﺎﻟﯿﺰﻣﯿﺶ ﻟە ﺧﯚرھە‪‬ﺗﯽ‬ ‫ﻧﺎوێﻨﺪاﯾە‬ ‫وەزارەﺗــﯽ دادی ﺋﯿﺘﺎڵﯿﺎ‪ ،‬ﻟە ھەﻣﺎﻧﻜﺎﺗﺪا درۆ‬ ‫و دەﻟەﺳەﯾەﻛﯽ ھێﺠﮕﺎر ﺑێﺸەرﻣﺎﻧەش ﻟە‬ ‫ﻻﯾەن ﭘﺎرﺗﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﺋێﺮاﻗەوە‬ ‫ﺋەﻧﺠﺎم درا دژ ﺑە ﭘەﻛەﻛە و ﺳەرۆﻛەﻛەی‪.‬‬ ‫ھەر ﻟەو ﻛﺎﺗەدا ﺑﻮو ﻛە )ﺗەﻟەﻓﺰﯾﯚﻧﯽ ﻣەدﯾﺎ(‬ ‫داﺧﺮا و ﻟە ﺑەراﻣﺒەردا "ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺗﯿﭭﯽ"ﯾﺎن ﺑﯚ‬ ‫ﭘﺎرﺗﯽ ﻛﺮدەوە‪ ،‬ﭘﯿﺸەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺗﯿﭭﯿﺶ ﺟﮕە‬ ‫ﻟە درۆﻛﺮدن و ﺑﻮﺧﺘﺎن ھەڵﺒەﺳﺘﻦ ھﯿﭻ ﺷﺘێﻜﯽ‬ ‫دﯾﻜە ﻧەﺑﻮو‪ .‬ﭘﺎرﺗﯽ و ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺗﯿﭭﯿﯿەﻛەﯾﺎن‬ ‫ﺑﺒﻮوﻧە زﻣﺎﻧﺤﺎڵﯽ دەوڵەﺗﯽ ﺗﻮرك و ﺑەڕێﺰ ﺋﯚج‬ ‫ﺋﺎﻻﻧﯿﺎن وەﻛــﻮ ﻛەﺳێﻜﯽ ﺗﺮﺳەﻧﯚك ﭘێﻨﺎﺳە‬ ‫دەﻛﺮد و دەﯾﺎﻧﮕﻮت "ﺑﯚ دەرﺑﺎزﻛﺮدﻧﯽ ﻣﻠﯽ ﺧﯚی‬ ‫ﻟە ﭘەﺗﯽ ﺳێﺪارە ﮔﻮﺗﻮوﯾەﺗﯽ داﯾﻜﻢ ﺗﻮرﻛە"‪ ،‬ﺋﯿﺘﺮ‬ ‫ﺑەﺑێ ﺋەوەی ﺷەرﻣﯽ ﺋەوە ﺑﯿﺎﻧﮕﺮێﺖ و ﺑڵێﻦ ﺋەﮔەر‬ ‫ﻛەﺳێﻜﯽ ﺗﺮﺳەﻧﯚك ﺑﻮوﯾﺎﯾە ﺋەوا ﺋﺎﺷﺒەﺗﺎڵﯽ ﺟﺎڕ‬ ‫دەدا‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە ﻟە ھەﻣﻮو ﻛﻮردێﻚ ﺋﺎﺷﻜﺮاﯾە ﻛە‬ ‫ﺑەڕێﺰ ﺋﯚج ﺋﺎﻻن ڕادەﺳﺘﯽ دوژﻣﻦ ﻛﺮاﯾەوە‪ ،‬ﺑە‪‬م‬ ‫ﺋﺎﻣﺎدە ﻧەﺑﻮو ﭼﺎوﭘﯚﺷﯽ ﻟە ﺋﺎﻣﺎﻧﺠە ﭘﯿﺮۆزەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﻧەﺗەوەﻛەﻣﺎن ﺑﻜﺎت و ﻣﯿﻠﻠەت ﺑﺴﭙێﺮدرێﺖ‬ ‫ﺑە داﮔﯿﺮﻛەر و ﺋﺎﺷﺒەﺗﺎڵﯿﺶ ﺑە ﺷــﯚڕش و‬ ‫ﺷﯚڕﺷﮕێﺮان ﺑﻜﺎت‪ .‬ﺋەﻣە ﺟﮕە ﻟەوەی ﻛە ﻟەو‬ ‫ﻛﺎﺗەدا ﻣەزﻧﺘﺮﯾﻦ ھێﺮﺷﯽ ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﺑﺎرزاﻧﯽ‬ ‫ﺑە ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯽ ﺗﻮرﻛە داﮔﯿﺮﻛەرەﻛﺎن دەﺳﺘﯽ‬

‫راﭘﯚرت‬

‫‪١٨‬‬

‫]~[‬ ‫] ﺴﺎڵی دووەم [ ] ‪ ] [ ٢٠١٣/١/٢٠‬ژﻤﺎرﻩ ‪[٢٥‬‬

‫ﺋەم ﭘﯿﻼﻧﮕێڕﯾﺎﻧە ﻧەك ھەر‬ ‫ﻧەﺑﻮوﻧە ھﯚی داﺑڕاﻧﯽ ﺑەڕێﺰ ﺋﯚج‬ ‫ﺋﺎﻻن و ﭘەﻛەﻛە ﻟە ﮔەﻟﯽ ﻛﻮرد‪،‬‬ ‫ﺑەڵﻜﻮ ڕۆژ ﻟە دوای ڕۆژ ﭘێﮕەی‬ ‫ﭘەﻛەﻛە و ﺧﯚﺷەوﯾﺴﺘﯽ ﺑەڕێﺰ ﺋﯚج‬ ‫ﺋﺎﻻن زﯾﺎﺗﺮ دەﺑێﺖ ﻟەﻧێﻮ ﻛﻮرداﻧﺪا و‬ ‫ﮔەل و ﮔەرﯾﻼ زﯾﺎﺗﺮ ﺋﺎوێﺘەی ﯾەﻛﺘﺮ‬ ‫دەﺑﻦ و دۆزی ﻧەﺗەوەﻛەﺷﻤﺎن ﻟە‬ ‫ﺑﺎﻛﻮوردا زۆر ﺑەﺧێﺮاﯾﯽ ﺑەرەو ﭘێﺶ‬ ‫دەﭼێﺖ‬

‫ﭘەﻛەﻛە ﻟە ﺑەڕێﺰ ﺋﯚج ﺋﺎﻻن داﺑﺒڕێﺖ‪ .‬ﺑﯚ ﺋەم‬ ‫ﻣەﺑەﺳﺘەش ﻧﺎﻣەﯾەك ﺋﺎڕاﺳﺘەی ﺳەرﻛﺮداﯾەﺗﯽ‬ ‫ﭘەﻛەﻛە دەﻛــﺎت و دەڵێﺖ‪":‬ﺋﺎﭘﯚﯾەك ھەﺑﻮو‬ ‫و ﺗــەواو‪ ،‬ﺋﯿﺘﺮ ﺑﯿﺮ ﻟەو ﺋﺎﭘﯚﯾە ﻣەﻛەﻧەوە و‬ ‫دەﺳﺘﺒەﺟێ ﺳەرۆﻛێﻜﯽ دﯾﻜە ﺑﯚ ﺧﯚﺗﺎن‬ ‫دەﺳﺘﻨﯿﺸﺎن ﺑــﻜــەن‪ ،‬ﺑــﯚ ﺋــەم ﻣەﺑەﺳﺘەش‬ ‫ﻋﻮﺳﻤﺎن ﺋــﯚج ﺋـــﺎﻻن ﺷﯿﺎوﺗﺮﯾﻦ ﻛەﺳە"‪.‬‬ ‫ﻛﺎﺗێﻚ ﺳەرﻛﺮداﯾەﺗﯽ ﭘەﻛەﻛە ﺋەم ﭘﯿﻼﻧە ژەھﺮاوﯾە‬ ‫ﭘﻮﭼەڵ دەﻛﺎﺗەوە ﺋەو ﻛﺎت ﻣەزﻧﺘﺮﯾﻦ ھێﺮﺷﯽ‬ ‫ﯾەﻛێﺘﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن دەﺳﺖ ﭘێﺪەﻛﺎت‬ ‫ﺑﯚ ﺳەر ﺋﺎزادﯾﺨﻮازاﻧﯽ ﻧەﺗەوەﻛەﻣﺎن ﻟە "ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ‬ ‫ﺳﺎڵﯽ )‪ (١٩٩٩‬و ﺳەرەﺗﺎی ﺳﺎڵﯽ )‪"(٢٠٠٠‬دا‬ ‫ﻛە ﺋەم ھێﺮﺷەش ﺑە ﺗێﻜﺸﻜﺎﻧﺪﻧﯽ ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﯾەﻛێﺘﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ھﺎت‪.‬‬

‫‪...............................................‬‬

‫‪٣‬ـ ﭘﯿﻼﻧﮕێڕی ﻧێﻮﺧﯚی ﭘﺎرﺗﯽ ﻛﺮێﻜﺎراﻧﯽ‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎن‬

‫ﺑەر ﻟە داﻣەزرزﻧﺪﻧﯽ ﭘەﻛەﻛە‪،‬‬ ‫ﺑﺎﻛﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺧﺎوەن ﺣەﭬﺪە‬ ‫ﺣﯿﺰب و ڕێﻜﺨﺮاو ﺑﻮو‪ ،‬ﺋەو ھێﺰە‬ ‫ﺑە ڕواڵەت ﻛﻮردﯾﺎﻧە ﺗەﻧﮫﺎ ﺑﯚ ﯾەك‬ ‫ﺟﺎر داﻧﻮﺳﺘﺎﻧﯿﺎن ﻟە ﮔەڵ ﯾەﻛﺘﺮدا‬ ‫ﻧەﻛﺮدﺑﻮو و ﺗەﻧﮫﺎ ﺑەردێﻜﯿﺸﯿﺎن‬ ‫ﺑەڕوﺧﺴﺎری داﮔﯿﺮﻛەری ﺗﻮرﻛﺪا‬ ‫ﻧەھﺎوﯾﺸﺘﺒﻮو ﻛە ﭼﯽ ﭘﺎش‬ ‫داﻣەزراﻧﺪﻧﯽ ﭘەﻛەﻛە ھەم "ﺑەرەی‬ ‫ﺗەﭬﮕەر"ﯾﺎن ﺳﺎز ﻛﺮد و ھەم دژ ﺑە‬ ‫ﭘەﻛەﻛە ﺷەڕی ﺑێ ﺋەﻣﺎﻧﯿﺎن ﺟﺎڕدا‬ ‫ﭘێﻜﺮدﺑﻮو ﺑﯚ ﺳەر ﺷﯚڕﺷﮕێڕاﻧﯽ ﭘەﻛەﻛە‪.‬‬ ‫ﻟە ﭼﺎوی ﺳەراﻧﯽ ﭘﺎرﺗﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ‬ ‫ﺋێﺮاﻗەوە ھﺎوﺳەرﮔﯿﺮی ﻟە ﮔەڵ ﻏەﯾﺮە ﻛﻮرددا‬ ‫ﺷەرﻣەزارﯾﯿە‪ ،‬ﺑە‪‬م ﺑەﻻﯾﺎﻧەوە ﺋﺎﺳﺎﯾﯿە ﻛە‬ ‫ﺧﯚﯾﺎن ﺑﺨەﻧە ﺧﺰﻣەﺗﯽ ھەﻣﻮو داﮔﯿﺮﻛەراﻧﯽ‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﺑە ھەزاران ﺟەﻧﺪرﻣەی ﺗﻮرك ﻟە‬ ‫ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯽ ﺑﺎﻣەڕﻧێ و ﺷێﻼدزێ ﻣﯚڵ ﺑﺪەن و‬ ‫ھەرﭼﯽ ﻣﯚﺳﺘەﺷﺎر و ﺋەﻧﻔﺎﻟﻜەرە ﺑﻜەﻧەوە ﺑە‬ ‫ﺣﺎﻛﻤﯽ ﺗەواوەﺗﯽ ﺑەﺳەر ﻣﯿﻠﻠەﺗەوە و ﺑﺎﺷﻮوری‬ ‫و‪‬ﺗﯿﺶ ﺑﻜەﻧە ﺑﻨﻜەی ﺳﯿﺨﻮڕی ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ‬ ‫ﺑﯚ ﻗە‪‬ﭼﯚﻛﺮدﻧﯽ ﺷﯚڕﺷﮕێڕاﻧﯽ ﺑەﺷەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫دﯾﻜەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن و زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ﻧﯿﻮەی داھﺎﺗﯽ‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺶ ﺑﺨەﻧە ﺧﺰﻣەﺗﯽ ھەردوو داﮔﯿﺮﻛەری‬ ‫ﺗﻮرﻛﯿﺎ و ﺋێﺮان ﺑﯚ زﯾﺎﺗﺮ ﺳەرﻛﻮﺗﻜﺮدﻧﯽ‬ ‫ﻧــەﺗــەوەﻛــەﻣــﺎن ﻟــە ﺑــﺎﻛــﻮور و ڕۆژھــــە‪‬ت‪.‬‬ ‫ھەر ﻟەو ﻛﺎﺗﺎﻧەدا ﺑﻮو ﻛە ﺧﻮدی ﺗﺎڵەﺑﺎﻧﯿﺶ‬ ‫ﻛەوﺗە ﭘﯿﻼﻧﺪاڕﺷﺘﻦ ﺑﯚ ھێﻨﺎﻧە ﭘێﺸەوەی‬ ‫ﺋەو ﻛەﺳە ﻻوازاﻧـــەی ﻛە ﻟە ﻧێﻮ ڕﯾﺰەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﭘەﻛەﻛەدا ﺧﯚﯾﺎن ﺣەﺷﺎر داﺑﻮو و دەﯾﺨﻮاﺳﺖ‬

‫ﺳەﺧﺘﺘﺮﯾﻦ و ﻣەﺗﺮﺳﯿﺪارﺗﺮﯾﻦ ﭘﯿﻼﻧﮕێڕی ﺗﺎﻛﻮ‬ ‫ﺋەم ﭼﺮﻛە ﺳﺎﺗەش ﻛە ﻟەﺳەر ﭘﺎرﺗﯽ ﻛﺮێﻜﺎراﻧﯽ‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﭘﯿﺎدەﻛﺮاوە ﺑﺮﯾﺘﯽ ﺑﻮو ﻟەو ﭘﯿﻼﻧﮕێڕﯾﯿە‬ ‫ﻧێﻮﺧﯚﯾەی ﻧێﻮ ڕﯾﺰەﻛﺎﻧﯽ ﭘﺎرﺗﯽ ﻛﺮێﻜﺎراﻧﯽ‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎن‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە ﺋەﮔەر ﭘﯿﻼﻧﮕێڕﯾەﻛﺎﻧﯽ دﯾﻜە‬ ‫دەرەﻛﯽ ﺑﻮوﺑﻦ ﺋەوا ﺋەم ﭘﯿﻼﻧﮕێڕﯾەﯾﺎن ﺑﺮﯾﺘﯽ‬ ‫ﺑﻮو ﻟە ﺷێﺮﭘەﻧﺠەﯾەك و ﻟە ﻧێﻮ ھەﻧﺎوی ﭘﺎرﺗﯽ‬ ‫ﻛﺮێﻜﺎراﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧەوە ﺳــەری ھەڵﺪاﺑﻮو‪.‬‬ ‫ﺋەم ﭘﯿﻼﻧﮕێڕﯾە ﻧە ھﺎوﺷێﻮەی ﭘﯿﻼﻧﮕێڕی ﻧێﻮ‬ ‫ﻧەﺗەوەﯾﯽ ﺑﻮو و ﻧە ھﺎوﺷێﻮەی ﭘﯿﻼﻧﮕێڕی‬ ‫ﻧێﻮﺧﯚی ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﻧە ھﺎوﺷێﻮەی ھێﺮﺷﯽ‬ ‫داﮔﯿﺮﻛەران ﺑﻮو و ﻧە ھﺎوﺷێﻮەی ﺑﻮوﻧﯽ ﭼەﻧﺪ‬ ‫ﺑەﻛﺮێﮕﯿﺮاوێﻜﯽ ﻧێﺮدراوی دوژﻣﻨﺎن ﻛە ﻟە ﻧێﻮ‬ ‫ڕﯾﺰەﻛﺎﻧﯽ ﭘەﻛەﻛەدا وەﻛﻮ ﺗﺎﺑﻮوری ﭘێﻨﺠەم‬ ‫ﻛــﺎر ﺑﯚ ﻻوازﻛــﺮدﻧــﯽ ﺷــﯚڕش ﺑﻜەن‪ ،‬ﺑەڵﻜﻮ‬ ‫ﺋەم ﭘﯿﻼﻧﮕێڕﯾە ﻟە ﻻﯾەن ﭼەﻧﺪ ﺑەرﭘﺮﺳێﻜﯽ‬ ‫ﻧێﻮ ڕﯾﺰەﻛﺎﻧﯽ ﭘەﻛەﻛەوە ﺑــﺮەوی ﭘێﺪەدرا و‬ ‫دەﯾﺎﻧﺨﻮاﺳﺖ ﺷﯚڕش ﺑﺨەﻧە دەﺳﺘﯽ ﺧﯚﯾﺎن و‬ ‫ﺑەﻧﺎوی ﺷﯚڕش و ﭘەﻛەﻛەوە ھەم ﺑەڕێﺰ ﺋﯚج‬ ‫ﺋﺎﻻن ﻟە ﺷﯚڕش و ﮔەل داﺑﺒڕن و ھەم ﭘﺎرﺗﯽ‬ ‫ﻛﺮێﻜﺎراﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺶ ڕﯾﺸەﻛێﺶ ﺑﻜەن و ھەم‬ ‫ﻣﯿﻠﻠەﺗﯿﺶ ﺑەﺗەواوەﺗﯽ ﺗەﺳﻠﯿﻤﯽ داﮔﯿﺮﻛەر ﺑﻜەن‬ ‫ﻛە ﺋەم ﺧﻮاﺳﺘﺎﻧەش ﺑﺮﯾﺘﯽ ﺑﻮو ﻟە وﯾﺴﺘەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﺋﯿﻤﭙﺮﯾﺎﻟﯿﺰﻣﯽ ﺋەﻣﺮﯾﻜﯽ و داﮔﯿﺮﻛەراﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن‪.‬‬ ‫ھﺎﺗﺎ ﺑەڕێﺰ ﻋەﺑﺪوڵ‪ ‬ﺋﯚج ﺋﺎﻻن ﻟە ﻣەﯾﺪاﻧﺪا‬ ‫ﺑــﻮو ﺋــەم ﻛەﺳە ﭘﯿﻼﻧﮕێڕاﻧە ﺑە ﺑێﺪەﻧﮕﯽ‬ ‫ﺧﯚﯾﺎن ﻣﺖ ﻛﺮدﺑﻮو‪ ،‬ﺑە‪‬م ﺑە ﻓڕاﻧﺪﻧﯽ ﺑەڕێﺰ‬ ‫ﺋــﯚج ﺋــﺎﻻن و ڕادەﺳــﺘــﻜــﺮدﻧــەوەی ﺑە ﺗﻮرﻛە‬ ‫ﻓﺎﺷﯿﺴﺘەﻛﺎن ﺋەم ﺗﺎﻗﻤە ﭘﯿﻼﻧﮕێڕەش وەﻛﻮ‬ ‫دوﻣەڵ ﺳەر دەردێﻨﻦ و ﻟە ھەﻣﻮو ﺟێﯿەﻛەوە‬ ‫ﻟە ﯾەﻛﺘﺮ ﻛــﯚدەﺑــﻨــەوە و زۆرﺗــﺮﯾــﻦ دﯾــﺪاری‬ ‫ﺗەﻟەﭬﺰﯾﯚﻧﯽ و ڕۆژﻧﺎﻣەﮔەرﯾﺶ ﺋەﻧﺠﺎم دەدەن‪.‬‬ ‫ھەرﭼەﻧﺪ ھــەﻣــﻮو ﺑەرﭘﺮﺳﺎﻧﯽ ﭘﯿﻼﻧﮕێڕی‬ ‫ﻧێﻮﺧﯚﯾﯽ ﻣەﺗﺮﺳﯿﺪار ﺑﻮون‪ ،‬ﺑە‪‬م ﻟە ھەﻣﻮوﯾﺎن‬ ‫ﻣەﺗﺮﺳﯿﺪارﺗﺮ ﻋﻮﺳﻤﺎن ﺋﯚج ﺋﺎﻻن ﺑﻮو‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە‬ ‫ﻋﻮﺳﻤﺎن وەﻛﻮ ﺧﯚﯾﺸﯽ دداﻧﯽ ﭘێﺪا ﻧﺎوە )ھﯿﭻ‬

‫‪Roji_Wilat@yahoo.com‬‬

‫ﻛێﺸەﯾەﻛﯽ ﻟە ﮔەڵ داﮔﯿﺮﻛەراﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا‬ ‫ﻧەﺑﻮوە‪ ،‬ﺑەڵﻜﻮ ﻟە ﮔەڵ ﺳﯿﺎﺳەت و وﯾﺴﺘەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﭘەﻛەﻛە و ﺑەڕێﺰ ﻋەﺑﺪوڵ‪ ‬ﺋﯚج ﺋﺎﻻن ﻧﺎﻛﯚك‬ ‫ﺑﻮوە‪ ،‬ﺑﯚ ﺋەم ﻣەﺑەﺳﺘەش ﺳێ ﭘڕۆژە دەﺧﺎﺗە‬ ‫ﺑەرﻧﺎﻣەی ﻛﺎری ﺧﯚﯾەوە ﻛە ﺑﺮﯾﺘﯽ دەﺑﻦ ﻟە‪:‬‬ ‫ـ ھێﻨﺎﻧە ﺧــــﻮارەوەی ﮔەرﯾﻼ ﻟە ﭼﯿﺎﻛﺎن‪.‬‬ ‫ـ ھــﺎوﺳــەرﮔــﯿــﺮی ﭘــێــﻜــﺮدﻧــﯽ ﮔــەرﯾــﻼﻛــﺎن‪.‬‬ ‫ـ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯿﻜﺮدﻧﯽ ﺑــەرﭘــﺮﺳــﺎﻧــﯽ ﭘەﻛەﻛە‪.‬‬ ‫ﺑﯚ ﺳەرﮔﺮﺗﻨﯽ ﺋەم ﭘﯿﻼﻧە ﻣەﺗﺮﺳﯿﺪاراﻧەش‬ ‫ھەﻣﯿﺸە ﺧﯚی ﻟە ﭘﺸﺖ ﺧﯚﺷﻨﺎوی ﺋﯚج ﺋﺎﻻﻧەوە‬ ‫ﺣەﺷﺎر دەدا و وەھﺎی دەھێﻨﺎﯾە ﺑەرﺑﺎس ﻛە‬ ‫ﺑﺮا و درێﮋەدەری وﯾﺴﺘەﻛﺎﻧﯽ ﺑەڕێﺰ ﻋەﺑﺪوڵ‪‬‬ ‫ﺋﯚج ﺋﺎﻻﻧە‪ .‬ﺋەم ﻛﺮدەواﻧەش ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯿەﻛﯽ‬ ‫ھێﺠﮕﺎر زۆری ھــەﺑــﻮو ﻟەﻧێﻮ ﺑەﺷێﻚ ﻟە‬ ‫ﻛﯚﻣەڵﮕﺎی ﻛــﻮردەوارﯾــﺪا‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە ﯾەﻛێﻚ ﻟە‬ ‫دﯾـــﺎردە ﺧﺮاﭘەﻛﺎﻧﯽ )ﻧێﮕەﺗﯿﭭەﻛﺎﻧﯽ( ﻧێﻮ‬ ‫ﻛﯚﻣەڵﮕﺎ ﻧﺎھﻮﺷﯿﺎرەﻛﺎن ﺑﺮﯾﺘﯿﯿە ﻟە ﺑﺎﯾەﺧﺪان‬ ‫ﺑــەو ﻛەﺳﺎﻧەی ﻛــە ھــﺎوﺧــﺎﻧــەوادەی ﻛەﺳە‬ ‫ﺗێﻜﯚﺷەرەﻛﺎﻧﻦ‪ ،‬ﻟە ھەﻣﺎﻧﻜﺎﺗﺪا ﻛەﺳە ﺑﻮدەڵە‬ ‫و ﺗﺎواﻧﺒﺎرەﻛﺎﻧﯿﺶ ھەﻣﯿﺸە ﺧﯚﯾﺎن ﻟە ژێﺮ ﻧﺎوی‬ ‫ﻛەﺳە ﺗێﻜﯚﺷەرەﻛﺎﻧﯽ ﻧێﻮ ﺧﺎﻧەوادەﻛﺎﻧﯿﺎﻧﺪا‬ ‫ﺣەﺷﺎر دەدەن و ﻧﻤﻮوﻧەش ﻟەم ﺑﺎرەﯾەوە‬ ‫زۆرن‪ ،‬وەك ﺧﯚ ﺣەﺷﺎرداﻧﯽ ﻋﻮﺳﻤﺎن ﻟە ﭘﺸﺖ‬ ‫ﺑەڕێﺰ ﻋەﺑﺪوڵ‪ ‬ﺋﯚج ﺋﺎﻻن و ﺧﯚ ﺣەﺷﺎرداﻧﯽ‬ ‫ﻋەﻟﯽ ﻗﺎزی ﻟە ﭘﺸﺖ ﻧﺎوی ﭘێﺸەوای ﻧەﻣﺮ‪.‬‬ ‫ھەر ﭘﺎش ڕادەﺳﺘﻜﺮدﻧەوەی ﺑەڕێﺰ ﻋەﺑﺪوڵ‪‬‬ ‫ﺋــﯚج ﺋــﺎﻻن ﺋــەم ﺗﺎﻗﻤە ﭘﯿﻼﻧﮕێڕە زۆر ﺑە‬ ‫زاﻧﺎﺑﻮون زۆرﺗﺮﯾﻦ ﻟێﺪوان دەدەن ﺑە ﻣﯿﺪﯾﺎﻛﺎن و‬ ‫ﮔەورەﺗﺮﯾﻦ ﭼەواﺷەﻛﺎری و ﺗﺎوان ﺋەﻧﺠﺎم دەدەن‬ ‫ﻛە ﺋەﻣە ﻣﺸﺘێﻜە ﻟە ﺧەرﻣﺎﻧێﻜﯽ ﺗﺎواﻧەﻛﺎﻧﯿﺎن‪:‬‬ ‫‪١‬ـ ﻛﺎﺗێﻚ ﺳەرھەڵﺪان و ڕاﭘەڕﯾﻨﯽ ﻧەﺗەوەﻛەﻣﺎن‬ ‫ھەﻣﻮو ﺑەﺷەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑەﮔﺸﺘﯽ و‬ ‫ڕۆژھە‪‬ﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ دەﮔﺮێﺘەوە‬ ‫و ﺑە ھــەزاران ﻛﭻ و ﻛﻮڕی ڕۆژھــە‪‬ت ﺗەﭬڵﯽ‬ ‫ڕﯾﺰەﻛﺎﻧﯽ ﭘەﻛەﻛە دەﺑﻦ و ھەوڵﯽ ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ‬ ‫ﭘــﺎرﺗــﯽ ﻛﺮێﻜﺎراﻧﯽ ﻛــﻮردﺳــﺘــﺎن دەدەن ﻛە‬ ‫ﭼﯽ ﻋﻮﺳﻤﺎن ﻟــەو ﻛﺎﺗە ھەﺳﺘﯿﺎرەدا ﺋەم‬ ‫ﺳەرھەڵﺪاﻧﺎﻧە ﺑە ﺋــﺎژاوەﮔــێــڕی و دەﺳﺘﯽ‬ ‫ﺑێﮕﺎﻧە ﭘێﻨﺎﺳە دەﻛﺎت و ﺧﯚﭘﯿﺸﺎﻧﺪەراﻧﯿﺶ‬ ‫وەك ﻧﯚﻛەری ﺋﯿﺴﺮاﺋﯿﻞ ﻧﺎوزەد دەﻛﺎت‪ ،‬ﺋەﻣە‬ ‫ﺟﮕە ﻟەوەی ﻛە ھەر ﻟەو ﻛﺎﺗەدا ﺑﺎﻧﮕەﺷەی‬ ‫دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﺒﻮوﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﻟێﺪەدات ﻟە ﻣەدﯾﺎ ـ‬ ‫ﺗﯿﭭﯽ و ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯿﺶ ﺑەﻧﺎوی ﭘەﻛەﻛەوە دەدات‬ ‫و دەڵێﺖ ﺋێﻤە ﺋﺎﻣﺎدەﯾﻦ ﺑﭽﯿﻦ ﺷەڕی ﻻﯾەﻧە‬ ‫ﺋﯿﺴﻼﻣﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺑﺎﺷﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﻜەﯾﻦ‪،‬‬ ‫ﺑە ﺑێ ﺋــەوەی ﻛە ھﯿﭻ ﻛێﺸەﯾەك ﻟە ﻧێﻮان‬ ‫ﭘەﻛەﻛە و ﻻﯾەﻧە ﺋﯿﺴﻼﻣﯿەﻛﺎﻧﺪا ڕووﯾﺪاﺑێﺖ‪،‬‬ ‫ﺑەڵﻜﻮ ﺋەم ﻟێﺪواﻧﺎﻧە ﺗەﻧﮫﺎ ﺑﯚ ﺋەوە ﺑﻮو ﻛە‬ ‫ﺑەرەﯾەﻛﯽ ﺷەڕی ﻧﻮێ ﺑﯚ ﭘەﻛەﻛە زﯾﺎد ﺑﻜﺎت‪.‬‬ ‫ﺋەم ﻟێﺪواﻧﺎﻧەی ﻋﻮﺳﻤﺎن زۆر ﺑەزاﻧﺎﺑﻮون دەدران‬ ‫ﺗﺎﻛﻮ ﭘەﻛەﻛە و ﺳەرۆﻛەﻛەی ﺑە ﺗەﻧﮫﺎ ﺑﮫێڵێﺘەوە‬ ‫و ھﯿﭻ ﻛﻮردێﻚ ﺧﺎوەﻧﺪارێﺘﯿﺎن ﻟێﻨەﻛﺎت و‬ ‫ﺋﯿﻤﭙﺮﯾﺎﻟﯿﺰم و داﮔﯿﺮﻛەران ﺑە ﺋﺎﻣﺎﻧﺠەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑﮕەن‪.‬‬ ‫‪٢‬ـ ھــەر ﻟــەو ﻛﺎﺗەدا ﻛە ڕاﭘەڕﯾﻨﯽ ﻛــﻮردان‬

‫‪Roji_Wilat@yahoo.com‬‬

‫ھەﻣﻮو ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﮔﺮﺗﺒﻮوﯾەوە و و‪‬ﺗﺎﻧﯽ ﺋەوروﭘﯽ‬ ‫ھەژاﻧﺪﺑﻮو و ﺳەرھەڵﺪاﻧەﻛﺎن ﺑە ﺟﯚرێﻚ ﻟە‬ ‫ﮔەﺷەﻛﺮدﻧﺪا ﺑﻮون ﻛە ﻟە ﺋﺎﻧﻮﺳﺎﺗﯽ ﺋەوەدا‬ ‫ﺑﻮو ﻛە ﭘﯿﻼﻧﮕێڕی ﻧێﻮﻧەﺗەوەﯾﯽ ﺑە ﻗﺎزاﻧﺠﯽ‬ ‫ﻛﻮردان ﺑﺸﻜێﺘەوە‪ ،‬واﺗە ﺋەﮔەر ﺳەرھەڵﺪاﻧەﻛﺎن‬ ‫زﯾﺎﺗﺮ درێﮋەی ﺑﻜێﺸﺎﯾە ﺋەوا ڕەوﺷەﻛە ﺗەواو‬ ‫ﻟە ﺑەرژەوەﻧﺪی ﻛﻮرداﻧﺪا دەﺷﻜﺎﯾەوە ﻛە ﭼﯽ‬ ‫ﻟەو ﻛﺎﺗەدا ﻧﯿﺰاﻣەدﯾﻦ ﺗﺎش ﻛە ﻧﺎﺳﺮا ﺑﻮو ﺑە‬ ‫"ﺑﯚﺗﺎن" ﺑﺎﻧﮕەوازی دەرﻛــﺮد ﺑﯚ ﻛــﻮردان ﻛە‬ ‫دەﺳﺖ ﻟە ڕاﭘەڕﯾﻦ و ﺳەرھەڵﺪان ھەڵﺒﮕﺮن و ﺋەو‬ ‫ﺳەرھەڵﺪاﻧﺎﻧە دواﺑﺨەن ﺑﯚ ﻛﺎﺗێﻜﯽ دﯾﻜە‪ ،‬ﺑﯿﺎﻧﻮوی‬ ‫ﺋەم ﮔﻮﺗەﯾەﺷﯽ ﺋەوە ﺑﻮو ﻛە ﮔﻮاﯾﺎ ﭘەﻛەﻛە زﯾﺎﺗﺮ‬ ‫ﮔﯚﺷەﮔﯿﺮ دەﺑێﺖ ﺑەو ﺧﯚﭘﯿﺸﺎﻧﺪاﻧﺎﻧە‪ ،‬ﻟە ﻛﺎﺗﯽ‬ ‫ﺋەم ﻟێﺪواﻧەﺷﺪا ﻓﺮﻣێﺴﻜﯽ ﻟە ﭼﺎوەﻛﺎﻧﯽ دەﺑﺎراﻧﺪ‬ ‫ﺗﺎﻛﻮ ﺳﯚزی ﻛﻮردان ﺑﻘﯚزێﺘەوە و ﻛﻮردان ﻟە‬ ‫ﺧﺸﺘە ﺑﺒﺎت‪ .‬ﺑێﮕﻮﻣﺎن زۆر ﺑە ﺋﺎﺳﺎﻧﯿﺶ ﺗﻮاﻧﯽ‬ ‫ﺋەو ﺳﯚزەی ﻛﻮردان ﺑﻘﯚزێﺘەوە و ﺳەرھەڵﺪاﻧﯽ‬ ‫ﻛـــﻮردان ﻟە ﺋــەوروﭘــﺎ ﺗــەواو ﻛــەم ﺑﻜﺎﺗەوە‪.‬‬ ‫‪٣‬ـ ھەر ﻟەو ﻛﺎﺗەدا ﻛﺎﻧﯽ ﯾەڵﻤﺎز ﺋەوروﭘﺎ ﭼﯚڵ دەﻛﺎت‬ ‫و ﺧﯚی دەﮔەﯾەﻧێﺘە ﻗەﻧﺪﯾﻞ ﺑە ﺑﯿﺎﻧﻮوی ﺋەوەی‬ ‫ﻛە ﻣەﺗﺮﺳﯽ ڕادەﺳﺘﻜﺮدﻧەوەی ﻟەﺳەرە‪ ،‬ﺋەم‬ ‫ڕۆﯾﺸﺘﻨەی ﻛﺎﻧﯽ ﯾەڵﻤﺎز دوو ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﻟە دوا ﺑﻮو‪:‬‬ ‫ا ـ ﺑﯚ ﺋەوەی ﺑﺒێﺘە ﯾﺎرﯾﺪەدەری "ﻋﻮﺳﻤﺎن و‬ ‫ﺑﯚﺗﺎن" و ﺑە ھﺎوﻛﺎری ﺋەوان ﺑﺘﻮاﻧﻦ دەﺳﺖ ﺑەﺳەر‬ ‫ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯽ ﭘﺎرﺗﯽ ﻛﺮێﻜﺎراﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا‬ ‫ﺑﮕﺮن و ﻟەم ڕێﮕەﯾەوە ﭘەﻛەﻛە ڕﯾﺸەﻛێﺶ ﺑﻜەن‪.‬‬ ‫ب ـ ﺗﺎﻛﻮ ورە و ﻣﯚراڵﯽ ﻛﻮردەﻛﺎﻧﯽ ﺋەوروﭘﺎ‬ ‫ﺑﺸﻜێﻨێﺖ و ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﺑە ﺳەرھەڵﺪان و ڕاﭘەڕﯾﻨەﻛﺎن‬ ‫ﺑﮫێﻨﺮێﺖ‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە ﻟەو ﻛﺎﺗەدا ﻛﺎﻧﯽ ﯾەڵﻤﺎز‬ ‫ﺑەرﭘﺮﺳﯽ ھەﻣﻮو ڕێﻜﺨﺴﺘﻨەﻛﺎﻧﯽ ﺋەوروﭘﺎ ﺑﻮو‪.‬‬ ‫ﺋــەو ھــﯚﻛــﺎرەی ﺋــەم ﻛەﺳە ﭘﯿﻼﻧﮕێڕاﻧەی‬ ‫ﻟــە ﯾەﻛﺘﺮ ﻛــﯚﻛــﺮدﺑــﻮوﯾــەوە دژاﯾەﺗﯿﻜﺮدﻧﯽ‬ ‫ﭘەﻛەﻛە و ﺳەرۆﻛەﻛەی ﺑــﻮو‪ ،‬دەﻧــﺎ ﻛﺎﺗێﻚ‬ ‫ﻛە ﭘﯿﻼﻧەﻛەﯾﺎن ﻣﺎﯾەﭘﻮوچ ﺑــﻮو ﺋــەو ﻛﺎت‬ ‫ھەﻣﻮوﯾﺎن دژ ﺑەﯾەﻛﺘﺮ ﺳەﻧﮕەرﯾﺎن ﮔﺮت‪،‬‬ ‫ﺋەم ﺳەﻧﮕەرﮔﺮﺗﻨەش ﭘﺎﻛﺘﺎوﻛﺮدﻧﯽ ﭼەﻧﺪﯾﻦ‬ ‫ﻛەﺳﯽ ﺑــەدوادا ھﺎت وەك ﭘﺎﻛﺘﺎوﻛﺮدﻧﯽ ﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﯾەڵﻤﺎز و ﻛەﻣﺎل ﺷﺎھﯿﻦ‪ ،‬ﺋەوەﻛﺎﻧﯽ دﯾﻜەش‬ ‫ھەر ﯾەﻛە و ڕێﮕەﯾەﻛﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﮔﺮﺗەﺑەر‪.‬‬ ‫ﺋــەو ﻛەﺳﺎﻧەی ﺟێﯿﺎن ﻟــە ﭘﯿﻼﻧﮕێڕی ﻧێﻮ‬ ‫ڕﯾﺰەﻛﺎﻧﯽ ﭘەﻛەﻛەدا ﮔﺮﺗﺒﻮو وەھــﺎ ﺧﯚﯾﺎن‬ ‫دەﻧﻮاﻧﺪ ﻛە ﺗەﻧﮫﺎ ﺋەوان دەﺗﻮاﻧﻦ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﺑەڕێﺰ ﻋەﺑﺪوڵ‪ ‬ﺋﯚج ﺋﺎﻻن ﺑە دەﺳﺖ ﺑﮫێﻨﻦ و‬ ‫ھەﻣﻮو ﻛﺎر و ﻛﺮدەوەﯾەﻛﯿﺸﯿﺎن ھەر ﺑەو ﻧﺎوەوە‬ ‫ﺋەﻧﺠﺎم دەدا و دەﯾﺎﻧﮕﻮت "ﺋێﻤە درێــﮋەدەر و‬ ‫ﭘــﺎرێــﺰەری ھەﻧﮕﺎوەﻛﺎﻧﯽ ﺳــەرۆك ﺋﺎﭘﯚﯾﻦ"‪،‬‬ ‫ﺑە‪‬م ﻛﺎﺗێﻚ ھەڵﮫﺎﺗﻦ ﺋەوﻛﺎت ﮔﻮﺗﯿﺎن‪":‬ھەﻣﻮو‬ ‫ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﺋێﻤە ﻧﺎﺑﻮوﺗﻜﺮدﻧﯽ ﺋﺎﭘﯚ و ﭘەﻛەﻛە‬ ‫ﺑـــﻮو‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە ﺋێﻤە ھﯿﭻ ﻛﺎﺗێﻚ ﻟــە ﮔەڵ‬ ‫ﺋﺎﯾﺪﯾﯚﻟﯚژﯾﺎ و ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯽ ﭘەﻛەﻛەدا ﻧەﺑﻮوﯾﻦ"‪.‬‬ ‫ﺧــﯚ ﺋــەﮔــەر ﺋـــەو ﻛــەﺳــە ﭘﯿﻼﻧﮕێڕاﻧە ﺑە‬ ‫دەﺳــە‪‬ت ﺑﮕەﯾﺸﺘﻨﺎﯾە ﺋــەوا زۆر ﺑە ﺋﺎﺳﺎﻧﯽ‬ ‫دەﺷﯿﺎﻧﺘﻮاﻧﯽ ﭘەﻛەﻛە ﻟەﻧێﻮ ﺑﺒەن‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە‬ ‫ھێﺰە ﺷﯚڕﺷﮕێڕەﻛﺎن ﺑە ﺟﯚرە ﻛەﺳﺎﻧێﻚ ﻟەﻧێﻮ‬

‫]~[‬ ‫] ژﻤﺎرﻩ ‪ ] [ ٢٠١٣/١/٢٠ ] [٢٥‬ﺴﺎڵی دووەم [‬

‫‪١٩‬‬

‫راﭘﯚرت‬

‫ﻟە ڕۆژی داﻣەزراﻧﺪﻧﯽ ﭘەﻛەﻛەوە ﺗﺎ ﺋﯿﻤڕۆ دەﯾﺎن ﭘﯿﻼﻧﮕێڕی ﺑەدی‬ ‫دەﻛەﯾﻦ دژ ﺑەم ھێﺰە ﺗێﻜﯚﺷەرە و ھەﻣﻮو ﭘﯿﻼﻧەﻛﺎﻧﯿﺶ ﻣﺎﯾەﭘﻮوچ ﺑﻮون‪،‬‬ ‫ھﯚﻛﺎرەﻛەﺷﯽ ﺋەوەﯾە ﻛە ﺋەم ھێﺰە ﻟە ﻻﯾەك ﺧﺎوەﻧﯽ ﺋﺎﯾﺪﯾﯚﻟﯚژﯾﺎ و ﺋﺎﺑﻮوری‬ ‫ﺳەرﺑەﺧﯚﯾە و ﻟە ﻻﯾەﻛﯽ دﯾﻜەوە ﭘﺸﺖ ﺋەﺳﺘﻮور ﺑە ﻧەﺗەوەی ﻛﻮردە ﻟە‬ ‫ھەﻣﻮو ﺑەﺷەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا‬ ‫دەﭼﻦ ﺋەﮔەر ﺋەو ﺟﯚرە ﻛەﺳﺎﻧە ﺑڕواﯾﺎن ﺑە‬ ‫ﺋﺎﯾﺪﯾﯚﻟﯚژﯾﺎی ﺋەو ھێﺰە ﻧەﺑێﺖ و ﺑﺸﮕەﻧە ﻟﻮﺗﻜەی‬ ‫دەﺳە‪‬ت و ﺑﺒﻨە ﺑڕﯾﺎردەر‪ ،‬ﻧﻤﻮﻧەش ﻟە ڕﯾﺸە‬ ‫ھەڵﻜێﺸﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣەڵەی ڕەﻧﺠﺪەراﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧە‬ ‫ﻟەﺳەر دەﺳﺘﯽ ﻛﺎك ﻧەوﺷﯿﺮوان ﻣﺴﺘەﻓﺎدا‪،‬‬ ‫ﭼﻮﻧﻜە ﻛﺎك ﻧەوﺷﯿﺮواﻧﯿﺶ ھﯿﭻ ﺑڕواﯾەﻛﯽ ﺑە‬ ‫ﺋﺎﯾﺪﯾﯚﻟﯚژﯾﺎی ﻛﯚﻣەڵە ﻧەﺑﻮو و ﮔەﯾﺸﺘﺒﻮوﺷە‬ ‫ﻟﻮﺗﻜەی دەﺳــە‪‬ت و ﺑڕﯾﺎردان ﻟە ﻛﯚﻣەڵەدا‪.‬‬ ‫ھەڵﺒەت زۆرﺑــەی ﭘﯿﻼﻧﮕێڕی ﻧێﻮ ڕﯾﺰەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﭘەﻛەﻛە ﺑــە ڕێﻨﻮﻣﺎﯾﯽ ﺗﺎڵەﺑﺎﻧﯽ ﺑــەڕێــﻮە‬ ‫دەﭼﻮو‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە ﺗﺎڵەﺑﺎﻧﯽ ﺋەزﻣﻮوﻧێﻜﯽ زۆری‬ ‫ھەﺑﻮو ﻟە ﻻوازﻛـــﺮدن و ﭘﺎرﭼەﻛﺮدﻧﯽ ﻻﯾەﻧە‬ ‫ﻛــﻮردﯾــەﻛــﺎﻧــﺪا‪ ،‬ﻟە ھەﻣﺎﻧﻜﺎﺗﺪا ﻟەﺑﺎرﺑﺮدﻧﯽ‬ ‫ﻛﯚﻣەڵەی ڕەﻧﺠﺪەراﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺶ ﻟە ڕێﯽ‬ ‫ﻛﺎك ﻧەوﺷﯿﺮواﻧەوە ﺋەزﻣﻮوﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺎڵەﺑﺎﻧﯽ‬ ‫زﯾﺎﺗﺮ ﻛﺮدﺑﻮو ﺗﺎﻛﻮ ھەوڵﯽ ﻟەﺑﺎرﺑﺮدﻧﯽ ﭘﺎرﺗﯽ‬ ‫ﻛﺮێﻜﺎراﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﺪات ﻟە ڕێﯽ ﻛەﺳێﻜﯽ‬ ‫وەﻛﻮ ﻋﻮﺳﻤﺎﻧەوە ﻛە ھﯿﭻ ﺑڕواﯾەﻛﯽ ﺑە ﺷﯚڕش‬ ‫و ﺋﺎﯾﺪﯾﯚﻟﯚژﯾﺎ و ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯽ ﭘەﻛەﻛە ﻧەﺑﻮو‪.‬‬ ‫ﻧﺎﺧﯚﺷﺘﺮﯾﻦ ڕۆژی ژﯾﺎﻧﻢ ﺋەو ڕۆژە ﺑﻮو ﻛە ﺑەڕێﺰ‬ ‫ﻋەﺑﺪوڵ‪ ‬ﺋﯚج ﺋﺎﻻﻧﯽ ﺗێﺪا ڕﻓێﻨﺪرا و ڕادەﺳﺘﯽ‬ ‫ﺳەرﺳەﺧﺘﺘﺮﯾﻦ دوژﻣﻨﯽ ﻧەﺗەوەﻛەﻣﺎن ﻛﺮاﯾەوە‪،‬‬ ‫ﺑە‪‬م ھﯿﭻ ﻛﺎﺗێﻚ ﺑﺎوەڕم ﻧەدەﻛﺮد ﻛە ڕۆژێﻜﯽ‬ ‫ﻟەو ڕۆژە ﺧﯚﺷﺘﺮ ﺑﺒﯿﻨﻢ ﻛە ﺳەدام ﺣﺴێﻨﯽ ﺗێﺪا‬ ‫دەﺳﺘﮕﯿﺮ ﻛﺮا ﻛە ﭼﯽ ڕۆژ ھﺎت و ﭼﻮو ﻟەو‬

‫ڕۆژە ﺧﯚﺷﺘﺮﯾﺶ ھﺎﺗە ﭘێﺶ ﭼﺎوم‪ ،‬ﺋەو ڕۆژەش‬ ‫ھەڵﮫﺎﺗﻨﯽ ﻋﻮﺳﻤﺎن و ھﺎوﭘﯿﺸەﻛﺎﻧﯽ ﺑﻮو‪.‬‬ ‫ﺋەو ڕۆژەی ﻛە ﺑﯿﺴﺘﻢ ﻋﻮﺳﻤﺎن ھەڵﮫﺎﺗﻮوە‬ ‫دەﺳﺘﺒەﺟێ ﻛەوﺗﻤە ﺳــەﻣــﺎﻛــﺮدن و ﮔﻮﺗﻢ‬ ‫ﺋــەو ﺷێﺮﭘەﻧﺠەﯾەی ﻛــە ھــەﻧــﺎوی ﭘﺎرﺗﯽ‬ ‫ﻛــﺮێــﻜــﺎراﻧــﯽ ﻛــﻮردﺳــﺘــﺎﻧــﯽ ﮔــﺮﺗــﺒــﻮوﯾــەوە‬ ‫ﻛــﯚﺗــﺎﯾــﯽ ھـــﺎت و ﭘــەﻛــەﻛــە ھـــەر ﻟــە ڕێــﯽ‬ ‫ﺗﺎڵەﺑﺎﻧﯿﯿەوە ﻟەو ﺷێﺮﭘەﻧﺠەﯾە ڕزﮔــﺎری ﺑﻮو‪.‬‬ ‫ﺋەﮔەر ﭼﯽ ﻣﻦ ﻋﻮﺳﻤﺎﻧﻢ ﻟە ﻧﺰﯾﻜەوە ﻧەدەﻧﺎﺳﯽ"ﺑە‬ ‫ﺣﻮﻛﻤﯽ ﻧﺎﺣﯿﺰﺑﯽ ﺑــﻮوﻧــﻢ"‪ ،‬ﺑــە‪‬م ﻟە ﺳﺎڵﯽ‬ ‫)‪(١٩٩٥‬ەوە ﺗەواو ﺷﺎرەزای ﻛﺮدەوەﻛﺎﻧﯽ ﺑﺒﻮوم‬ ‫ﻟە ڕێﯽ ﺋەو ﻛﺎدﯾﺮاﻧەی"ﭘﺎرﺗﯽ ﻛﺎری ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽ‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎن"ەوە ﻛە ﺋەو ﻛﺎت ﻟەﻧێﻮ ڕﯾﺰەﻛﺎﻧﯽ ﭘﺎرﺗﯽ‬ ‫ﻛﺮێﻜﺎراﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﭘەروەردەﯾﺎن دەﺑﯿﻨﯽ‪.‬‬ ‫ھەﻣﯿﺸەش ﻟە ﭘێﺶ ﭼﺎواﻧﻤﺪا ﺑﻮو ﻛە ڕۆژێﻚ‬ ‫دێﺖ و ﻋﻮﺳﻤﺎن ﮔەورەﺗﺮﯾﻦ ﺗﺎوان ﺋەﻧﺠﺎم دەدات‪.‬‬ ‫وەك ﻟە ﺳەرەﺗﺎی ﺋەم ﺑﺎﺑەﺗەدا ﺑﺎﺳﻢ ﻛﺮد‪،‬‬ ‫ﭘﯿﻼﻧﮕێڕی )‪(١٥‬ی ﺷﻮﺑﺎت ﺑﯚ ﭘﺎﻛﺘﺎوﻛﺮدﻧﯽ‬ ‫ﭘەﻛەﻛە ﺑــﻮو‪ ،‬ﺑــە‪‬م ﻛﺎﺗێﻚ ﺋﯿﻤﭙﺮﯾﺎﻟﯿﺰم و‬ ‫داﮔﯿﺮﻛەران ﻧەﯾﺎﻧﺘﻮاﻧﯽ ﭘەﻛەﻛە ﭘﺎﻛﺘﺎو ﺑﻜەن‬ ‫ﺋەو ﻛﺎت ھەﻣﻮو ﺗﻮاﻧﺎی ﺧﯚﯾﺎن ﺧﺴﺘە ﻛﺎر ﺗﺎﻛﻮ‬ ‫ﺑﺘﻮاﻧﻦ ﭘەﻛەﻛە ﻛﯚﻧﺘﺮۆڵ ﺑﻜەن و ﺑەﭘێﯽ وﯾﺴﺘﯽ‬ ‫ﺧﯚﯾﺎن ﺑەﻛﺎری ﺑێﻨﻦ‪ ،‬ﺋەوﯾﺶ ﻟە ڕێﯽ ﻋﻮﺳﻤﺎن و‬ ‫ھﺎوﭘﯿﺸەﻛﺎﻧﯿەوە‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە ﺋﯿﻤﭙﺮﯾﺎﻟﯿﺰﻣﯽ ﺋەﻣﺮﯾﻜﯽ‬ ‫ﺑەﺷێﻮەﯾەﻛﯽ ﻧﺎڕاﺳﺘەوﺧﯚ ﻟە ﭘﺸﺖ ﻋﻮﺳﻤﺎن‬

‫راﭘﯚرت‬

‫‪٢٠‬‬

‫]~[‬ ‫] ﺴﺎڵی دووەم [ ] ‪ ] [ ٢٠١٣/١/٢٠‬ژﻤﺎرﻩ ‪[٢٥‬‬

‫‪Roji_Wilat@yahoo.com‬‬

‫ﻟە ﺑﺎﻛﻮوردا زۆر ﺑەﺧێﺮاﯾﯽ ﺑەرەو ﭘێﺶ دەﭼێﺖ‬ ‫ﻛە ﭼﯽ ﺋەو ﻛەﺳﺎﻧەش ﻛە ﻟەﺳەر ﻧﺎوی ﻛﻮردان‬ ‫ﮔەﯾﺸﺘﻨە دەﺳــە‪‬ت و ﭘێﯿەﻛﯿﺎن ﻟە ﭘﺎﯾﺘەﺧﺘﯽ‬ ‫داﮔﯿﺮﻛەران و ﭘێﯿەﻛەی دﯾﻜەﯾﺎن ﻟە ﭘﺎﯾﺘەﺧﺘﯽ‬ ‫ھێﺰە ﺋﯿﻤﭙﺮﯾﺎﻟﯿەﻛﺎﻧە ﻧەك ھەر ﻧەﺑﻮوﻧە ھﯚﻛﺎری‬ ‫ﭼﺎرەﺳەری ﭘﺮﺳﯽ ﻛﻮرد‪ ،‬ﺑەڵﻜﻮ ھەﻣﻮو ﺋﺎﻣﺎﻧﺠەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﻧەﺗەوەﻛەﻣﺎﻧﯿﺎن ﻛﺮدە ﻛﺎﻏەزی ﻗﻮﻣﺎر و ﺑەﻧێﻮی‬ ‫ﻣﺎددەی )‪ (١٤٠‬و ھﺎوﺑەﺷﯿﻜﺮدن ﻟە دەﺳە‪‬ﺗﺪا‬ ‫دۆڕاﻧــﺪﯾــﺎن و داﮔﯿﺮﻛەرێﻜﯽ زۆر ﻣەﺗﺮﺳﯿﺪارﺗﺮ‬ ‫ﻟە ﺑەﻋﺴﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑﯚ ﺑەرھەم ھێﻨﺎﯾﻨەوە‪ ،‬ﺋەو‬ ‫داﮔــﯿــﺮﻛــەرەش ھــەم ﭼەﻛﯽ ﻧەﺗەوەﭘەرﺳﺘﯽ‬ ‫ﻟە دەﺳﺘﺪاﯾە و ھــەم ﭼەﻛﯽ ﻣەزھەﺑﮕەرﯾﺶ‪.‬‬

‫و ھﺎوﭘﯿﺸەﻛﺎﻧﯿەوە ﺑﻮو و ﺋەم ﺋەرﻛەﺷﯿﺎن‬ ‫ڕاﺳﺘەوﺧﯚ ﻟە ڕێﯽ ﺗﺎڵەﺑﺎﻧﯿەوە ﺟێﺒەﺟێ دەﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﺑـــــــــﯚﭼـــــــــﯽ ﺋـــــــــــــەم ھـــــــەﻣـــــــﻮو‬ ‫ﭘــﯿــﻼﻧــﮕــێــڕﯾــﯿــە ﻟـــەﺳـــەر ﭘــەﻛــەﻛــە؟‬ ‫ﺋﺎﺷﻜﺮاﯾە ﻛە ھﯿﭻ ھێﺰێﻚ ھێﻨﺪەی ﭘﺎرﺗﯽ‬ ‫ﻛﺮێﻜﺎراﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﭘﯿﻼﻧﯽ ﻟە دژ ﻧەﻛﺮاوە‬ ‫و ﻧەﺷﻜﺮاوەﺗە ﺋﺎﻣﺎﻧﺞ‪ ،‬ھﯚﻛﺎرەﻛەﺷﯽ ﺋەوەﯾە‬ ‫ﻛە ﭘەﻛەﻛە ﺑەرژەوەﻧﺪی ﻧەﺗەوەﯾﯽ ﺑە ﺑﻨﭽﯿﻨە‬ ‫ﮔﺮﺗﻮوە و ﺑەرژەوەﻧﺪی ﻧەﺗەوەﯾﯿﺶ ﻟە ﯾەﻛێﺘﯽ‬ ‫ﻧەﺗەوەﯾﯽ و ﯾەﻛﺪەﻧﮕﯽ ﻛﻮرداﻧﺪا ﻣەﯾﺴەر دەﺑێﺖ‬ ‫و ﻟەم ﭘێﻨﺎوەﺷﺪا ﭘﺎرﺗﯽ ﻛﺮێﻜﺎراﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن‬ ‫ﺳەرﻗﺎﻓڵە ﺑــﻮوە‪ .‬ﺋەﮔەر ﯾەﻛێﺘﯽ ﻧەﺗەوەﯾﺶ‬ ‫ﺳەﻗﺎﻣﮕﯿﺮ ﺑێﺖ ﺋەوا ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﺑە ﺑەرژەوەﻧﺪی‬ ‫ﺋﯿﻤﭙﺮﯾﺎﻟﯿﺰم دێﺖ ﻟە ﺧﯚرھە‪‬ﺗﯽ ﻧﺎوێﻨﺪا و ﭼﯽ‬ ‫دﯾﻜە ﮔەﻻن ﻟە ﺑەراﻣﺒەر ﯾەﻛﺘﺮدا ﺑەﻛﺎر ﻧﺎھێﻨﺮێﻦ‪،‬‬ ‫ﻟــەﺑــەر ﺋـــەوەی ﻛــﻮردﺳــﺘــﺎن دەﻛــەوێــﺘــە دڵﯽ‬ ‫ﺧﯚرھە‪‬ﺗﯽ ﻧﺎوێﻨەوە و زۆرﺑەی ﺑەرژەوەﻧﺪﯾەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﺋﯿﻤﭙﺮﯾﺎﻟﯿﺰﻣﯿﺶ ﻟە ﺧﯚرھە‪‬ﺗﯽ ﻧﺎوێﻨﺪاﯾە‪ .‬ھەر‬ ‫ﻟەو ﭘێﻨﺎوەﺷﺪاﯾە ﻛە ھێﺰە ﺋﯿﻤﭙﺮﯾﺎﻟﯿﺴﺘەﻛﺎن ھەم‬ ‫ﺧﯚﯾﺎن دژاﯾەﺗﯽ ﺋەم ھێﺰە ﺷﯚڕﺷﮕێﺮە دەﻛەن و‬ ‫ھەم ھێﺰە ﻛﻮردﯾە ﻛﻼﺳﯿﻜەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻟە دژ ھﺎﻧﺪاوە‬ ‫و ھەم ﻣەزﻧﺘﺮﯾﻦ ھﺎوﻛﺎری داﮔﯿﺮﻛەراﻧﯿﺶ دەﻛەن‬ ‫ﺑە ﭘڕ ﭼەﻛﻜﺮدن و ﭘێﻜﮫێﻨﺎﻧﯿﺎن ﻟە دژی ﭘﺎرﺗﯽ‬ ‫ﻛﺮێﻜﺎراﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن‪ ،‬دەﻧﺎ ﺋەﮔەر ﺋەو ھﯚﻛﺎرە‬ ‫ﻧەﺑێﺖ ﺋەوا ھﯿﭻ ھﯚﻛﺎرێﻜﯽ دﯾﻜە ﺑەدی ﻧﺎﻛﺮێﺖ‬ ‫ﻛە ھەﻣﻮو داﮔﯿﺮﻛەراﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﺗەواوی‬ ‫ھێﺰە ﻛﻼﺳﯿﻜە ﻛﻮردﯾەﻛﺎن ﻟە ﯾەك ﺳەﻧﮕەردا‬ ‫ﻛﯚﺑﻜﺎﺗەوە دژ ﺑە ﭘﺎرﺗﯽ ﻛﺮێﻜﺎراﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن‪.‬‬ ‫ھەڵﺒەت ﺋەم ﺳەﻧﮕەر ﮔﺮﺗﻨە ﻟە ﺑەراﻣﺒەر ﺗەواوی‬ ‫ﺋەو ﭘﺎرﺗە ﻛﻮردﯾﺎﻧەی دﯾﻜەش ﺑە ڕێﻮە ﺑﺮاوە‬ ‫ﻛە ھﺎوﺧەﺑﺎت و ھﺎوﻓﻜﺮی ﭘەﻛەﻛەن‪ ،‬وەك‬

‫ﺑەدەﭘە و ﭘــەژاك و ﭘەﯾەدە و ﭘەﭼەدەﻛە‪.‬‬ ‫ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧە ﻟە ﺗەواوی ھەڵﺒﮋاردﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ‬ ‫و ﺑﺎﻛﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﺳەرﺟەم ﻻﯾەﻧەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﺑــﺎﺷــﻮوری ﻛــﻮردﺳــﺘــﺎن )دەﺳــە‪‬ﺗــﺪار و ﺑێ‬ ‫دەﺳــە‪‬ﺗــﯿــﺎن( و ﻻﯾــەﻧــە ﺋﯿﻨﺘەرﻧێﺘﯿەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﺑـــﺎﻛـــﻮوری ﻛــﻮردﺳــﺘــﺎﻧــﯿــﺶ ﭘﺸﺘﮕﯿﺮی ﻟە‬ ‫ﺋەردۆﻏﺎﻧﯽ ﺷــەڕﺧــﻮاز دەﻛــەن ﻟە ﺑەراﻣﺒەر‬ ‫ﻻﯾەﻧێﻜﯽ ﺋﺎﺷﺘﯿﺨﻮازی وەك ﺑــەدەﭘــەدا‪ ،‬ﺧﯚ‬ ‫ﺳەﻧﮕەرﮔﺮﺗﻦ ﻟە ﺑەراﻣﺒەر ﭘەژاك و ﭘەﯾەدە و‬ ‫ڕاوەدوﻧﺎﻧﯽ ﻻﯾەﻧﮕﺮاﻧﯽ ﭘەﭼەدەﻛەش ﭘێﻮﯾﺴﺖ‬ ‫ﺑە ﺑﺎﺳﻜﺮدن ﻧﺎﻛﺎت و ﻟە ﻛەس ﺷﺎراوە ﻧﯿﯿە‪.‬‬ ‫ﻟە ڕۆژی داﻣەزراﻧﺪﻧﯽ ﭘەﻛەﻛەوە ﺗﺎ ﺋﯿﻤڕۆ دەﯾﺎن‬ ‫ﭘﯿﻼﻧﮕێڕی ﺑەدی دەﻛەﯾﻦ دژ ﺑەم ھێﺰە ﺗێﻜﯚﺷەرە‬ ‫و ھــەﻣــﻮو ﭘﯿﻼﻧەﻛﺎﻧﯿﺶ ﻣــﺎﯾــەﭘــﻮوچ ﺑــﻮون‪،‬‬ ‫ھﯚﻛﺎرەﻛەﺷﯽ ﺋەوەﯾە ﻛە ﺋەم ھێﺰە ﻟە ﻻﯾەك‬ ‫ﺧﺎوەﻧﯽ ﺋﺎﯾﺪﯾﯚﻟﯚژﯾﺎ و ﺋﺎﺑﻮوری ﺳەرﺑەﺧﯚﯾە و‬ ‫ﻟە ﻻﯾەﻛﯽ دﯾﻜەوە ﭘﺸﺖ ﺋەﺳﺘﻮور ﺑە ﻧەﺗەوەی‬ ‫ﻛﻮردە ﻟە ھەﻣﻮو ﺑەﺷەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا‪ ،‬ﻟە‬ ‫دوای ھەر ﭘﯿﻼﻧﮕێڕﯾەﻛﯿﺶ ﭘەﻛەﻛە ﭼﺎﻻﻛﺘﺮ‬ ‫ﻟە ڕاﺑـــﺮدوو ھﺎﺗﯚﺗەوە ﻣــەﯾــﺪان‪ .‬ﭘﯿﻼﻧﮕێڕی‬ ‫)‪(١٥‬ی ﺷﻮﺑﺎﺗﯿﺶ ﻧەك ھەر ﭘەﻛەﻛەی ﻻواز‬ ‫ﻧەﻛﺮد‪ ،‬ﺑەڵﻜﻮ زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ﺟــﺎران ﮔەﺷەی ﻛﺮد‬ ‫و ﺑﯿﺮی ﺋﺎﭘﯚﭼێﺘﯽ دوورﺗــﺮﯾــﻦ ﺷﻮێﻨەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ڕۆژھــە‪‬ت و ﺑﺎﺷﻮور و ڕۆژﺋــﺎواﺷــﯽ ﮔﺮﺗەوە‪.‬‬ ‫ﺑەڵێ‪ ،‬ﺋﯿﻤڕۆ ﭘێ دەﻧێﯿﻨە ﭼﻮاردەھەﻣﯿﻦ ﺳﺎڵڕۆژی‬ ‫ﺋەو ﭘﯿﻼﻧﮕێڕﯾﺎﻧەی ﻛە ﺑە ﺷێﻮەﯾەﻛﯽ زۆر ﻧﺎﻣﺮۆﭬﺎﻧە‬ ‫دژ ﺑە ﺑەڕێﺰ ﻋەﺑﺪوڵ‪ ‬ﺋﯚج ﺋﺎﻻن و ﭘەﻛەﻛە ﺋەﻧﺠﺎم‬ ‫درا ﻟە )‪ ١٥‬ـ ‪ ٢‬ـ ‪(١٩٩٩‬دا‪ ،‬ﺑە‪‬م ﺋەم ﭘﯿﻼﻧﮕێڕﯾﺎﻧە‬ ‫ﻧەك ھەر ﻧەﺑﻮوﻧە ھﯚی داﺑڕاﻧﯽ ﺑەڕێﺰ ﺋﯚج ﺋﺎﻻن‬ ‫و ﭘەﻛەﻛە ﻟە ﮔەﻟﯽ ﻛﻮرد‪ ،‬ﺑەڵﻜﻮ ڕۆژ ﻟە دوای‬ ‫ڕۆژ ﭘێﮕەی ﭘەﻛەﻛە و ﺧﯚﺷەوﯾﺴﺘﯽ ﺑەڕێﺰ ﺋﯚج‬ ‫ﺋﺎﻻن زﯾﺎﺗﺮ دەﺑێﺖ ﻟەﻧێﻮ ﻛﻮرداﻧﺪا و ﮔەل و ﮔەرﯾﻼ‬ ‫زﯾﺎﺗﺮ ﺋﺎوێﺘەی ﯾەﻛﺘﺮ دەﺑﻦ و دۆزی ﻧەﺗەوەﻛەﺷﻤﺎن‬

‫ﻟە ﺗەواوی ھەڵﺒﮋاردﻧەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﺗﻮرﻛﯿﺎ و ﺑﺎﻛﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا‬ ‫ﺳەرﺟەم ﻻﯾەﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺑﺎﺷﻮوری‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎن )دەﺳە‪‬ﺗﺪار و‬ ‫ﺑێ دەﺳە‪‬ﺗﯿﺎن( و ﻻﯾەﻧە‬ ‫ﺋﯿﻨﺘەرﻧێﺘﯿەﻛﺎﻧﯽﺑﺎﻛﻮوری‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺶ ﭘﺸﺘﮕﯿﺮی ﻟە‬ ‫ﺋەردۆﻏﺎﻧﯽ ﺷەڕﺧﻮاز دەﻛەن ﻟە‬ ‫ﺑەراﻣﺒەر ﻻﯾەﻧێﻜﯽ ﺋﺎﺷﺘﯿﺨﻮازی‬ ‫وەك ﺑەدەﭘەدا‪ ،‬ﺧﯚ ﺳەﻧﮕەرﮔﺮﺗﻦ‬ ‫ﻟە ﺑەراﻣﺒەر ﭘەژاك و ﭘەﯾەدە‬ ‫و ڕاوەدوﻧﺎﻧﯽ ﻻﯾەﻧﮕﺮاﻧﯽ‬ ‫ﭘەﭼەدەﻛەش ﭘێﻮﯾﺴﺖ ﺑە‬ ‫ﺑﺎﺳﻜﺮدن ﻧﺎﻛﺎت و ﻟە ﻛەس ﺷﺎراوە‬ ‫ﻧﯿﯿە‬ ‫‪...............................................‬‬ ‫ﻟە ھەﻣﻮو ﻛﻮردێﻚ ﺋﺎﺷﻜﺮاﯾە‬ ‫ﻛە ﺑەڕێﺰ ﺋﯚج ﺋﺎﻻن ڕادەﺳﺘﯽ‬ ‫دوژﻣﻦ ﻛﺮاﯾەوە‪ ،‬ﺑە‪‬م ﺋﺎﻣﺎدە‬ ‫ﻧەﺑﻮو ﭼﺎوﭘﯚﺷﯽ ﻟە ﺋﺎﻣﺎﻧﺠە‬ ‫ﭘﯿﺮۆزەﻛﺎﻧﯽ ﻧەﺗەوەﻛەﻣﺎن ﺑﻜﺎت و‬ ‫ﻣﯿﻠﻠەت ﺑﺴﭙێﺮدرێﺖ ﺑە داﮔﯿﺮﻛەر‬ ‫و ﺋﺎﺷﺒەﺗﺎڵﯿﺶ ﺑە ﺷﯚڕش و‬ ‫ﺷﯚڕﺷﮕێﺮان ﺑﻜﺎت‪ .‬ﺋەﻣە ﺟﮕە‬ ‫ﻟەوەی ﻛە ﻟەو ﻛﺎﺗەدا ﻣەزﻧﺘﺮﯾﻦ‬ ‫ھێﺮﺷﯽ ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﺑﺎرزاﻧﯽ ﺑە‬ ‫ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯽ ﺗﻮرﻛە داﮔﯿﺮﻛەرەﻛﺎن‬ ‫دەﺳﺘﯽ ﭘێﻜﺮدﺑﻮو ﺑﯚ ﺳەر‬ ‫ﺷﯚڕﺷﮕێڕاﻧﯽ ﭘەﻛەﻛە‬

‫]~[‬ ‫] ژﻤﺎرﻩ ‪ ] [ ٢٠١٣/١/٢٠ ] [٢٥‬ﺴﺎڵی دووەم [‬

‫‪Roji_Wilat@yahoo.com‬‬

‫‪٢١‬‬

‫ﭼﺎوﭘێﻜەوﺗﻦ‬

‫ﺑﯚزان ﺗەﻛﯿﻦ؛‬

‫ﺷﻜﺎﻧﺪﻧﯽ ﺋﯿﺮادە و ﺗەﺳﻠﯿﻤﮕﺮﺗﻨﯽ ﻛﻮردی ﺋﺎزاد ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﭘﯿﻼﻧﮕێڕی "‪"١٥‬ی ﺷﻮﺑﺎت ﺑﻮو"‬ ‫ﺑﯚزان ﺗەﻛﯿﻦ ﻟەم ﭼﺎوﭘێﻜەوﺗﻨەی )رۆژی و‪‬ت(‬ ‫دا ﺗﯿﺸﻜﺪەﺧﺎﺗە ﺳەر ﺋﺎﻣﺎﻧﺠەﻛﺎﻧﯽ ﭘﯿﻼﻧﮕێڕی‬ ‫ﭘﺎﻧﺰدەی ﺷﻮﺑﺎت ﻛە ﻟــەدژی رێﺒەری ﮔەﻟﯽ‬ ‫ﻛﻮرد‪ ،‬ﺑەرێﺰ"ﻋەﺑﺪوڵ‪ ‬ﺋﯚج ﺋﺎﻻن" ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪرا‬ ‫و دەڵێﺖ‪ ":‬ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﭘﯿﻼﻧﮕێڕﯾﯿەﻛە‪ ،‬رەش‬ ‫ﻛﺮدﻧﯽ رۆژی رووﻧﺎﻛﯽ ﻛﻮردان ﺑﻮو و ووﺗﯽ‪":‬‬ ‫ﭘﯿﻼﻧﮕێڕی ﭘﺎﻧﺰدەی ﺷﻮﺑﺎت ﻟە ھەﻟﻮﻣەرج‬ ‫و ﻗﯚﻧﺎﺧێﻜﺪا ﻛە ﻧﺎﻛﯚﻛﯽ ﻛەوﺗﺒﻮوە‪ ،‬ﻧێﻮان‬ ‫ﺋەﻣﺮﯾﻜﺎ و رژێﻤﯽ ﺋێﺮاﻗەوە و ﺑﯚﯾە ﻟەﺋەﮔەری‬ ‫دەﺳﺘێﻮەرداﻧﯽ ﺋێﺮاق ﻧەﯾﺎﻧﺪەوﯾﺴﺖ‪ ،‬ﻛﻮرد‬ ‫و ﺑﺰوﺗﻨەوەی ﺷﯚڕﺷﮕێڕەﻛەی ﻛە ﭘەﻛەﻛەﯾە‬ ‫ﻟەدەرﻓەﺗەﻛە ﺳﻮدﻣەﻧﺪ ﺑێﺖ‪.‬‬ ‫ﺋﺎ‪ /‬ﻣەدﯾﺎ دێﺮﺳﯿﻢ‬

‫ﭘﺮﺳﯿﺎر‪ /‬ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﭘﯿﻼﻧﮕێڕی"‪"١٥‬ی ﺷﻮﺑﺎت‬ ‫ﻟە رووی ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﻣێﮋووﯾﯿەوە ﭼﯽ ﺑﻮو و‬ ‫ﺑﯚﭼﯽ ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﻟەو ﻛﺎﺗەدا ﺋەم ﭘﯿﻼﻧﮕێڕﯾە‬ ‫ﭘێﺸﺨﺮا؟‬ ‫ـ ﺳەرەﺗﺎ ﺑە ﺑﯚﻧەی دەرﺑﺎزﺑﻮوﻧﯽ ﭼﻮاردە ﺳﺎڵ‬ ‫ﺑەﺳەر ﺋەم ﭘﯿﻼﻧﮕێڕﯾﯿە ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿە ﺋەم رۆژە‬ ‫و ﺑﻜەراﻧﯽ ﺷەرﻣەزار دەﻛەم ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﺋەو‬ ‫ﻛەس و ھێﺰ و ﻻﯾەﻧﺎﻧەی ﻛە ﻟەم ﭘﯿﻼﻧﮕێڕﯾﯿەدا‬ ‫ﺑەﺷﺪارﯾﺎن ﻛﺮدووە ﺷەرﻣەزار و ﻟەﻋﻨەت دەﻛەم‬ ‫و ھەﻣﻮو ﺋــەو ﻛەﺳﺎﻧەش ﻛە ﻟە دژی ﺋەم‬ ‫ﭘﯿﻼﻧﮕێڕﯾە ﺑە دروﺷﻤﯽ ﻛەس ﻧﺎﺗﻮاﻧێﺖ رۆژﻣﺎن‬ ‫ﺗﺎرﯾﻚ ﺑﻜﺎت ﺑەرﺧﯚداﻧﯿﺎن ﻛﺮد و ﺋﺎﮔﺮﯾﺎن ﻟە‬ ‫ﺟەﺳﺘەﯾﺎن ﺑەردا و ﺷەھﯿﺪ ﺑﻮوﻧﻦ ﺳ‪‬و دەﻛەم‬ ‫و ﺳەری رێﺰ و ﻧەوازش ﻟەﺑەردەﻣﯿﺎن دادەﻧﻮێﻨﻢ‬ ‫و ﺳ‪‬و و رێﺰی ﺧﯚﻣﯿﺶ ﺋﺎراﺳﺘەی رێﺒەر ﺋﺎﭘﯚ‬ ‫دەﻛەم‪.‬‬ ‫ﺋەﮔەر ﺳەﯾﺮێﻜﯽ ﻣێﮋووی ﻛﻮرد و ﻛﻮردﺳﺘﺎن‬ ‫ﺑﻜەﯾﻦ‪ ،‬داﮔﯿﺮﻛەران ھەﻣﯿﺸە ھەوڵﯿﺎﻧﺪاوە‬ ‫ﻛــﻮردان رووﺑـــەرووی ﭘﯿﻼﻧﮕێڕی ﺑﻜەﻧەوە و‬ ‫زۆرﺟﺎرﯾﺶ ﺋەم ﺷێﻮەﯾﺎن ﺗﺎﻗﯽ ﻛﺮدۆﺗەوە‪ .‬ﻟە‬ ‫ﺳەﯾﺪ رەزا و ﺷێﺦ ﺳەﻋﯿﺪ و ﻧﻮری ﭘﺎﺷﺎوە‬ ‫ﺑــﮕــﺮە ھــەﺗــﺎ رۆژی ﺋــەﻣــڕۆﻣــﺎن ﺋــەم ﺷێﻮە‬ ‫ﺳﯿﺎﺳەﺗەﯾﺎن ﺑەرێﻮە ﺑــﺮدووە‪ .‬ﭘﯿﻼﻧﮕێڕی و‬ ‫ﺷەڕی ﺗﺎﯾﺒەﺗﯿﺎن ﭘێﺸﺨﺴﺘﻮوە‪ .‬ﭘﯿﻼﻧﮕێڕی ﻟە‬ ‫دژی رێﺒەراﯾەﺗﯿﻤﺎن‪ ،‬رێﺒەر ﺋﺎﭘﯚ‪ ،‬ﭘﯿﻼﻧﮕێڕﯾﯿەﻛﯽ‬ ‫ﺗﺎﯾﺒەت ﺑﻮو‪ .‬ﭘێﻮﯾﺴﺘە ھەم ﺑﺰوﺗﻨەوەﻛەﻣﺎن و‬ ‫ھەﻣﯿﺶ ﮔەﻟەﻛەﻣﺎن ھﯿﭻ ﻛﺎﺗێﻚ ﺋەم ﭘﯿﻼﻧﮕێڕﯾە‬

‫ﻟەﺑﯿﺮ ﻧەﻛەن‪ .‬ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﺋەو ﭘﯿﻼﻧﮕێڕﯾﯿە رەش‬ ‫ﻛﺮدﻧﯽ رۆژی ﻛــﻮردان و ﺷﻜﺎﻧﺪﻧﯽ ﺋێﺮادە و‬ ‫ﺗەﺳﻔﯿەﻛﺮدﻧﯽ ﺋﺎزادی ﻛﻮردان ﺑﻮو ﻛە ﺋەﻣەش‬ ‫ھﯿﭻ ﻛﺎﺗێﻚ ﻟەﺑﯿﺮ ﻧﺎﻛﺮێﺖ‪ .‬ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﺋەو ﻛﯿﻦ‬ ‫و ﻧﻔﺮەﺗەی ﻟە ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ ﺋەم ﭘﯿﻼﻧﮕێڕﯾﯿﺎﻧە‬

‫ﻟەﺑەراﻣﺒەر ﺑە ﮔەﻟەﻛەﻣﺎن دروﺳﺘﺒﻮوە ﺑﻜەﯾﻨە‬ ‫ھێﺰی رێﻜﺨﺴﺘﻦ و ﭼﺎﻻﻛﯽ و ﺑەم ﺷێﻮەﯾە‬ ‫ﺑەراﻣﺒەری ﺋەو ﭘﯿﻼﻧە ﮔ‪‬واﻧە ﺑﯿﻨەوە‪ .‬ﺑەراﺳﺘﯽ‬ ‫ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯿﺎن ﺗﺎرﯾﻚ ﻛﺮدﻧﯽ رۆژی ھﯿﻮا و ﺋﺎواﺗەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﮔەﻟەﻛەﻣﺎن ﺑﻮو‪ .‬ﻟە ﺳﺎڵﯽ )‪ (١٩٩٩‬ﻟە رۆژھە‪‬ﺗﯽ‬

‫ﭼﺎوﭘێﻜەوﺗﻦ‬

‫‪٢٢‬‬

‫]~[‬ ‫] ﺴﺎڵی دووەم [ ] ‪ ] [ ٢٠١٣/١/٢٠‬ژﻤﺎرﻩ ‪[٢٥‬‬

‫ﺑﺰوﺗﻨەوەﻛەﻣﺎن ﺗێﻜﯚﺷﺎن‪ ،‬ﯾەﻛێﺘﯽ‬ ‫و ﺋﺎزادی و دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯽ و ﺑﺮاﯾەﺗﯽ‬ ‫ﮔەﻻﻧﯽ رۆژھە‪‬ﺗﯽ ﻧﺎوﯾﻨﯽ ﻛﺮدﺑﻮوە‬ ‫ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﺧﯚی و دەﯾﻮﯾﺴﺖ ﻟە‬ ‫ﻧێﻮان ﮔەﻻﻧﺪا ﯾەﻛێﺘﯿەﻛﯽ ﺑەھێﺰ‬ ‫ﺋﺎوا ﺑﻜەن و ﺑﺰوﺗﻨەوەﻛەﺷﻤﺎن‬ ‫ﭘێﺸەﻧﮕﺎﯾەﺗﯽ ﺋەم ﯾەﻛەی دەﻛﺮد‪،‬‬ ‫ھەم ھێﺰە ﻧﺎوﻧەﺗەوەﯾﯽ و ھەﻣﯿﺶ‬ ‫داﮔﯿﺮﻛەری ﺗﻮرك ﻟەم ھەﻧﮕﺎوەی‬ ‫ﺑﺰوﺗﻨەوەﻛەﻣﺎن ﻧﺎرەﺣەت ﺑﻮون‪.‬‬ ‫ﺑﯚﯾە ﺋەﮔەر دەﺳﺘێﻮەرداﻧێﻚ‬ ‫ﻟەﺳەر ﺋێﺮاق ﭘێﻜﺒﮫﺎﺗﺒﺎ‪ ،‬ﭘێﻮﯾﺴﺖ‬ ‫ﺑﻮو ﻛە ﺑﺰوﺗﻨەوەﻛەﻣﺎن ﺗەﺳﻔﯿە‬ ‫ﺑﻜەن و ﺋەم ﭘﯿﻼﻧﮕێڕﯾﯿەﯾﺎن‬ ‫داڕﺷﺖ و ﺧﺴﺘﻨە ﺑﻮاری‬ ‫ﻛﺮدەﯾﯿەوە‬ ‫ﻧﺎوﯾﻦ ﺷﺘﯽ زۆر ﮔﺮﻧﮓ رووﯾــﺎﻧــﺪەدا‪ .‬ﻧﺎﻛﯚﻛﯽ‬ ‫ﻧێﻮان رژێﻤﯽ روﺧﺎوی ﺑەﻋﺲ‪ ،‬ﺳەددام ﺣﺴﯿﻦ‬ ‫و ﺋەﻣﺮﯾﻜﺎ ﻟە رۆژەﭬﺪا ﺑﻮو‪ .‬ﺷەڕی ﺋەﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن‬ ‫ﻟە رۆژەﭬﺪا ﺑﻮو‪ .‬ﺋەﻣﺮﯾﻜﺎ دەﯾەوﯾﺴﺖ ﺟﺎرێﻜﯽ‬ ‫ﺗﺮ رۆژھە‪‬ﺗﯽ ﻧﺎوﯾﻦ ﺑە ﭘێ ﺑەرژەوەﻧﺪﯾەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﺧﯚی دﯾﺰاﯾﻦ ﺑﻜﺎﺗەوە و ﺳﯿﺴﺘەﻣﯽ ﺧﯚی ﺋﺎوا‬ ‫ﺑﻜﺎت و ﺋەواﻧەی ﻟەﺑەراﻣﺒەر ﺑە ﺑەرژەوەﻧﺪی‬ ‫ﺧﯚﯾﺎﻧﯿﺎن دەدﯾــﺖ ھەوڵﯿﺎﻧﺪا ﺑەﺷێﻮەﯾەك ﻟە‬ ‫ﺷێﻮەﻛﺎن ﺗەﺳﻔﯿە ﺑﻜەن و ﻟەﻧﺎوﯾﺎن ﺑەرن و ﻟە‬ ‫ﭘێﺶ ھەﻣﻮوﯾﺎﻧﯿﺶ ﺋێﺮاق ﺑﻮو ﻛە ﺧﺎوەن ﮔﺮﻧﮕﯽ‬ ‫ﺗﺎﯾﺒەت ﺑە ﺧﯚی ﺑﻮو‪ .‬ﺷەڕێﻜﯽ ھەرێﻤﯽ ﭘﻼن‬ ‫ﻛﺮاﺑﻮو‪ ،‬ﺑێﮕﻮﻣﺎن ﻟەم ﺷەڕەﺷﺪا‪ ،‬ﺑﺰوﺗﻨەوەﻛەﻣﺎن‬ ‫ﺳﻮودی ﻟێ ﺑﯿﻨﯿﺒﺎ و ﺧﺎوەن رۆڵ ﺑﻮو‪ .‬رێﺒەراﯾەﺗﯽ‬ ‫ﺋێﻤەش دەﺗﻮاﻧﯽ ﺋەم ھەﻟە ﺑﺎش ﺑە ﻛﺎر ﺑێﻨێﺖ‬ ‫و ﺑﯿﻘﻮزێﺘەوە ﻟەﺑەرژەوەﻧﺪی ﮔەﻟەﻛەﻣﺎﻧﺪا‪.‬‬ ‫داﮔﯿﺮﻛەرﯾﺶ ﻧەﯾﺪەوﯾﺴﺖ ﮔەﻟﯽ ﻛﻮرد و ﺑﺰوﺗﻨەوە‬ ‫ﺋﺎزادﯾﺨﻮازەﻛەی ﻟەم دەرﻓەﺗە ﺳﻮودﻣەﻧﺪ ﺑﻦ‪ ،‬ﭼﯚن‬ ‫ﻟەﺑەرژەوەﻧﺪی ﺧﯚﯾﺪا ﻧەﯾﺪەﺑﯿﻨﯽ‪ .‬ﺑﯚﯾە ھەوڵﯿﺎﻧﺪا‬ ‫ﺋەو ﺋﺎﺳﺘەﻧﮕﯿﺎﻧەی ﭘێﺶ ﺧﯚﯾﺎن ﺗەﺳﻔﯿە ﺑﻜەن‪.‬‬ ‫ﺷﺘﯽ ھەرە ﺳەرەﻛە ﺋەوە ﺑﻮو ﻛە ﺑﺰوﺗﻨەوەﻛەﻣﺎن‬ ‫ﻟەﺑەراﻣﺒەر ﺑە ﺳﯿﺴﺘەﻣﯽ داﮔﯿﺮﻛەری ﺟﯿﮫﺎن‬ ‫ﺧﺎوەن ﺋەڵﺘەرﻧﺎﺗﯿﭭێﻚ ﺑﻮو‪ .‬ﺑﺰوﺗﻨەوەﻛەﻣﺎن‬ ‫ﺗێﻜﯚﺷﺎن‪ ،‬ﯾەﻛێﺘﯽ و ﺋــﺎزادی و دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯽ‬ ‫و ﺑﺮاﯾەﺗﯽ ﮔەﻻﻧﯽ رۆژھە‪‬ﺗﯽ ﻧﺎوﯾﻨﯽ ﻛﺮدﺑﻮوە‬ ‫ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﺧﯚی و دەﯾﻮﯾﺴﺖ ﻟە ﻧێﻮان ﮔەﻻﻧﺪا‬ ‫ﯾەﻛێﺘﯿەﻛﯽ ﺑەھێﺰ ﺋﺎوا ﺑﻜەن و ﺑﺰوﺗﻨەوەﻛەﺷﻤﺎن‬ ‫ﭘێﺸەﻧﮕﺎﯾەﺗﯽ ﺋەم ﯾەﻛەی دەﻛﺮد‪ ،‬ھەم ھێﺰە‬ ‫ﻧﺎوﻧەﺗەوەﯾﯽ و ھەﻣﯿﺶ داﮔﯿﺮﻛەری ﺗﻮرك ﻟەم‬

‫ھەﻧﮕﺎوەی ﺑﺰوﺗﻨەوەﻛەﻣﺎن ﻧﺎرەﺣەت ﺑﻮون‪ .‬ﺑﯚﯾە‬ ‫ﺋەﮔەر دەﺳﺘێﻮەرداﻧێﻚ ﻟەﺳەر ﺋێﺮاق ﭘێﻜﺒﮫﺎﺗﺒﺎ‪،‬‬ ‫ﭘێﻮﯾﺴﺖ ﺑــﻮو ﻛە ﺑﺰوﺗﻨەوەﻛەﻣﺎن ﺗەﺳﻔﯿە‬ ‫ﺑﻜەن و ﺋەم ﭘﯿﻼﻧﮕێڕﯾﯿەﯾﺎن داڕﺷﺖ و ﺧﺴﺘﻨە‬ ‫ﺑﻮاری ﻛﺮدەﯾﯿەوە‪ .‬ھﺎوﻛﺎت ﻟە ﺳﺎڵﯽ )‪(١٩٩٩‬‬ ‫ﺗێﻜﯚﺷﺎﻧﯽ ﮔەﻟەﻛەﻣﺎن ﮔەﯾﺸﺘﺒﻮوە ﺋﺎﺳﺘێﻜﯽ‬ ‫ھەرە ﺑەرز‪ ،‬ھەم ﻟە ﺑﻮاری ﺳﯿﺎﺳﯽ و ھەﻣﯿﺶ ﻟە‬ ‫ﺑﻮاری ﺳەرﺑﺎزی و رێﻜﺨﺴﺘﻨﯽ و دﯾﺒﻠﯚﻣﺎﺳﯿﯿەوە‪،‬‬ ‫ﺑە ﺋﺎﺳﺘێﻜﯽ ﺑڵﻨﺪ ﮔەﯾﺸﺘﺒﻮو و ﭼﺎرەﺳەرﯾﺶ‬ ‫ﺧﯚی ﻓەرز دەﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﭘﺮﺳﯿﺎر‪ /‬ﻟەو ھەﻟﻮﻣەرﺟەدا ﺋﺎﺳﺘﯽ ﺗێﻜﯚﺷﺎﻧﯽ‬ ‫ﺑﺰوﺗﻨەوەی ﺋﺎزادﯾﺨﻮازی ﻛﻮرد"ﭘەﻛەﻛە" و‬ ‫ﮔەل ﻟە چ رەوﺷێﻜﺪا ﺑﻮو؟‬ ‫ـ ﺗێﻜﯚﺷﺎﻧﯽ ﮔەﻟەﻛەﻣﺎن ﻟەو ھەﻟﻮﻣەرﺟەدا‬ ‫ﭼﺎرەﺳەری ﻟە ﮔەڵ ﺧﯚﯾﺪا ﺳەﭘﺎﻧﺪﺑﻮو‪ ،‬ﯾﺎن‬ ‫ﺋەوەﺗﺎ ﺷەڕێﻜﯽ دژوار رووی ﺑﺪاﺑﺎ‪ .‬ﻟەم ﻛﺎﺗەدا‬ ‫ﻧە ھێﺰی ﻧﺎوﻧەﺗەوەﯾﯽ و ﻧەش داﮔﯿﺮﻛەری ﺗﻮرك‬ ‫ﺑﯚ ﭼﺎرەﺳەری ﺋﺎﻣﺎدە ﻧەﺑﻮون و ﺧﻮاﺳﺘەی‬ ‫ﭼﺎرەﺳەری ﭘﺮﺳﯽ ﻛﻮردﯾﺎن ﻧەﺑﻮو‪ .‬ﭘﯿﻼﻧﯽ ﺋەوان‬ ‫ﺗەﺳﻔﯿەﻛﺮدن و ﻟەﻧﺎوﺑﺮدﻧﯽ ﺑﺰوﺗﻨەوەﻛەﻣﺎن ﺑﻮو‪،‬‬ ‫ﺑﯚ ﺋــەوەش ﭘﯿﻼﻧﮕێڕی ﭘــﺎﻧــﺰدەی ﺷﻮﺑﺎﺗﯿﺎن‬ ‫ﺧﺴﺘە رۆژەﭬەوە ﺋەوەش ﺑﯚ ﺋەوە ﺑﻮو ﻛە ﺋﯿﺪی‬ ‫ﻛﻮردان ﺑێ ﭘێﺸەﻧﮓ ﺑﮫێڵﻨەوە و ﻧەﮔﺎﺗە ﻣﺎف‬ ‫و ﺋﺎزادﯾەﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚی‪ .‬ﺑﺰوﺗﻨەوەﻛەﻣﺎن ﻟەوﻛﺎﺗەدا‬ ‫ﺑەھەﻣﻮو ﺷێﻮەﯾەك ﭼــﺎرەﺳــەری دەﺳەﭘﺎﻧﺪ‬ ‫ﺑەﺳەر داﮔﯿﺮﻛەرﯾﺪا‪ ،‬ﺑە‪‬م ﺋەوان ﺑﯚ ﭼﺎرەﺳەری‬ ‫ﺋﺎﻣﺎدە ﻧەﺑﻮون و ﺷەڕﯾﺎن ﮔﻮڕ ﻛﺮد‪ .‬ھەوڵﯿﺎﻧﺪا‬ ‫ﺑە ﭘﯿﻼﻧﮕێڕی ﺑﺰوﺗﻨەوەﻛەﻣﺎن ﻟەﻧﺎوﺑﺒەن و‬ ‫ﺗەﺳﻔﯿەی ﺑﻜەن‪ .‬ﻛﺎرﯾﮕەری ﺑﺰوﺗﻨەوەﻛەﻣﺎن‬ ‫ﺑەﺗەﻧﯿﺎ ﻟەﺳەر ﻛــﻮردان ﻧەﺑﻮو‪ ،‬ﭘێﺶ ھەﻣﻮو‬ ‫ﺷﺘێﻚ ﻛﺎرﯾﮕەری ﻟەﺳەر ﮔەﻻن ﻧﺎوﭼەﻛە ھەﺑﻮو‬ ‫و ﮔەﻟﯿﺶ ﺑە ﺑﺰوﺗﻨەوەﻛەﻣﺎن ﻛﺎرﯾﮕەر دەﺑﻮون‪،‬‬ ‫ﺑﯚﯾە داﮔﯿﺮﻛەری ﻟەﺑەراﻣﺒەر ﺑەﻣەش ﮔەﻟێﻚ‬ ‫ﺗﯚڕە و ﻧﺎرەﺣەت ﺑﻮو‪ .‬ھەوڵﯿﺎﻧﺪا ﺑە ھەﻧﺪێﻚ‬ ‫ﻛەس و ﻻﯾەﻧﯽ ﻧﺎو ﻛﻮرداﻧﯿﺶ ﺑە ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﻟە‬ ‫ﺑﺎﺷﻮری ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﺑﺰوﺗﻨەوەﻛەﻣﺎن ﺋﺎﺳﺘەﻧﮓ‬ ‫ﺑﻜەن و ﺗەﺳﻔﯿەی ﺑﻜەن و ﻟە ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪا ﺑە‬ ‫ﮔﻮێﺮەی ﺧﯚﯾﺎن ﺑﺰوﺗﻨەوە و ﺑەرێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿەك‬ ‫ﺋــﺎوا ﺑﻜەن‪ .‬ﻟەﺑەر ﺋــەوەی ھەﻣﻮو ﺷﺘێﻜﻤﺎن‬ ‫ﺧﺴﺘﺒﻮو ﺳەر رێﺒەراﯾەﺗﯽ و ﻟەﺳەر ﺋەﺳﺘﯚی‬ ‫ﺋەو رۆژاﻧە ﻛﺎر و ﺑﺎرەﻛﺎن ﺑەرێﻮە دەﭼﻮو‪ ،‬ﺋێﻤە‬ ‫ھەﺳﺘێﻜﯽ راﺣەﺗﻤﺎن ھەﺑﻮو‪ ،‬ﺑە‪‬م ﺑە ﮔﺮﺗﻨﯽ‬ ‫رێﺒەراﯾەﺗﯽ ﺑەراﺳﺘﯽ ﺋێﻤە ﺳەرﻣﺎن ﺳﯚڕ ﻣﺎ‪،‬‬ ‫ﺋێﻤە ﺋﺎﻣﺎدەﯾەﮔﯽ وەھﺎﻣﺎن ﻧەﺑﻮو و ھﯿﭻ ﻟە‬ ‫ﻓﯿﻜﺮی وادا ﻧەﺑﻮوﯾﻦ‪.‬‬ ‫ﭘﺮﺳﯿﺎر‪ /‬وەﻛﻮ ﺑﺰوﺗﻨەوەی ﺋﺎزادﯾﺨﻮازی ﻛﻮرد‬ ‫ﺋەو ﭘﯿﻼﻧﮕێڕﯾﯿە ﭼﯚن ﺷﺮۆﭬە دەﻛەن؟‬

‫‪Roji_Wilat@yahoo.com‬‬

‫ـ ﺑەراﺳﺘﯽ ﺷﯿﺮۆﭬەﻛﺮدﻧﯽ ﺋــەو ﺑــﺎرودۆﺧــە‬ ‫ﻧەﻣﻮﻣﻜﻦ ﺑﻮو‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە ژﯾﺎن ﺑێ رێﺒەراﯾەﺗﯽ‬ ‫ﺋﯿﻤﻜﺎﻧﯽ ﻧەﺑﻮو‪ .‬ھەﻧﺪێﻚ ﻛەﺳﯽ ﻻواز ﺑەو‬ ‫ﭘﯿﻼﻧﮕێڕﯾﯿە ﻛﺎرﯾﮕەر ﺑﻮون‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە ﺑەراﺳﺘﯽ‬ ‫ﻟەو ﻗەﻧﺎﻋەﺗﺪا ﺑﻮوﯾﻦ ﻛە ﺑﺰوﺗﻨەوەﻛەﻣﺎن ﻟە‬ ‫ﮔەﻟێﻚ رووەوە ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ‪ ،‬رێﻜﺨﺴﺘﻨﯽ‪ ،‬ﻓﻜﺮی و‬ ‫ﺳﯿﺎﺳﯿەوە رووﺑەروی ﮔەﻟێﻚ ﺋﺎﺳﺘەﻧﮕﯽ ﺑێﺘەوە‪.‬‬ ‫ﺋەوەی ﻛە ﭘﯿﻼﻧﮕێڕﯾﯿەﻛەی ﭘێﺸﺨﺴﺖ ﺋەﻣﺮﯾﻜﺎ‬ ‫ﺑﻮو‪ .‬ھەﻧﺪێﻚ ﻛەﺳﯿﺶ ﻛە ﭘێﻮان و ﺋەﺧﻼﻗﯽ‬ ‫رێﺒەراﯾەﺗﯿﺎن ﻧەﮔﺮﺗﺒﻮو ﺑــەوە ﻗەﻧﺎﻋەﺗﯿﺎن‬ ‫ھێﻨﺎﺑﻮو ﻛە ﻟە دەرەوەی ﺋەﻣﺮﯾﻜﺎ ﻛەس ﻧﺎﺗﻮاﻧێﺖ‬ ‫ھﯿﭻ ﺑﻜﺎت و ﻛەوﺗﺒﻮوﻧە ژێﺮ ﻛﺎرﯾﮕەری ﺋەو‬ ‫ﭘﯿﻼﻧﮕێڕﯾﯿەوە‪ .‬ﺋەو ﻛەﺳﺎﻧەش وەﻛــﻮ ھێڵﯽ‬ ‫ﺧﯿﺎﻧەت ﻟە ﻛﯚﺗﺎﯾﯿﺪا ھەڵﮫﺎﺗﻦ و ﭼﺎرەﻧﻮوﺳﯿﺎن‬ ‫دﯾـــﺎرە‪ .‬ﭘێﺶ ھــەر ﺷﺘێﻚ ﺋێﻤە ﺋــﺎﻣــﺎدەی‬ ‫رووﺑــەرووی ﺑﻮوﻧەوە ﻟە ﮔەڵ ﭘﯿﻼﻧﮕێڕﯾﯿەﻛﯽ‬ ‫وەھﺎدا ﻧەﺑﻮوﯾﻦ و ﮔﻮﻣﺎﻧﯽ ﺋەوەﻣﺎن ﻧەدەﻛﺮد‪،‬‬ ‫ھەر ﻟەو ﻛﺎﺗەدا ﺑە ﺳەدان ﻛەس ﺋﺎﮔﺮﯾﺎن ﻟە‬ ‫ﺟەﺳﺘەی ﺧﯚﯾﺎن ﺑەردا و ﺋەﻣەﯾﺎن ﭘێ ﺣەزم‬ ‫ﻧەﻛﺮا و ﺑەدروﺷﻤﯽ داﮔﯿﺮﻛەری ﻧﺎﺗﻮاﻧێﺖ رۆژﻣﺎن‬ ‫ﺗﺎرﯾﻚ ﺑﻜﺎت‪ ،‬ﺟەﺳﺘەﯾﺎن ﺧﺴﺘە ﻧﺎو ﺋﺎﮔﺮەوە و‬ ‫ﺷەھﯿﺪ ﺑﻮون‪ ،‬ﺋەﻣەش ﺟێ ﮔﯚﻣﺎن ﺑﻮو ﻛە ﺋﺎﺧﯚ‬ ‫ﺗەﻧﯿﺎ ﺑەم ﺷێﻮەﯾە دەﺗﻮاﻧﺮێﺖ ﺋەو ﭘﯿﻼﻧﮕێڕﯾﯿە‬ ‫ﭘﻮﭼەڵ ﺑﻜﺮێﺘەوە‪ .‬دەﺑــﻮو ﺋێﻤە ﺷەڕێﻜﻤﺎن‬ ‫راﺑﮕەﯾﺎﻧﺪﺑﺎ و ﺑەرﺧﯚداﻧێﻜﻤﺎن ﺑﻜﺮدﺑﺎﯾە‪ ،‬ﺑە‪‬م‬ ‫ﺋەﻧﺠﺎﻣﮕﺮﺗﻨﯽ زۆر زەﺣﻤەت ﺑﻮو‪ ،‬ﻣێﮋووش ﻟە‬ ‫ﻛﯚﺗﺎﯾﯿﺪا ﺗەﻧﯿﺎ ﺋەوەی ﺑﻨﻮوﺳﯿﺒﺎ ﻛە ﺑﺰوﺗﻨەوەی‬ ‫ﭘەﻛەﻛە‪ ،‬ﻗﺎرەﻣﺎن ﺑﻮون‪ ،‬ﺑەرﺧﯚداﻧﯿﺎن ﻛﺮد‪،‬‬ ‫ﺑــە‪‬م ﺑــێ ﺋەﻧﺠﺎم ﺑـــﻮون‪ .‬ﺋــەواﻧــەی ﻛــە ﻟە‬ ‫داﯾﻜﺪەﺑﻮون ﺗەﻧﯿﺎ ﺑەم ﺷێﻮەﯾە ﻛە ﭘەﻛەﻛە‬ ‫ھێﺰی ﺑەرﺧﯚداﻧﭭﺎن و ﻓﯿﺪاﯾﯽ ﺑﻮون و ﺑﯚ ﻛەس‬ ‫ﺳەرﯾﺎن ﺧﻮار ﻧەدەﻛﺮد‪ ،‬ﺗەﻋﺒﯿﺮﯾﺎن ﻟە ﭘەﻛەﻛە‬ ‫ﺑﻜﺮدﺑﺎ‪ .‬ﺋەﻣەﺷﯿﺎن وەﻛــﻮ ﻗــەدەرێــﻚ وەﻛﻮ‬ ‫ﺑﺎوﺑﺎﭘﯿﺮان ﺑﺎس ﺑﻜﺮدﺑﺎ و ﭘەﻛەﻛەش ﺗەﻧﯿﺎ ﺑەم‬ ‫ﺷێﻮەﯾەش ﻟە ﻣێﮋوودا ﺟێﮕﺎی ﺑﮕﺮﺗﺒﺎﯾە‪ ،‬ﺑە‪‬م‬ ‫ﺧﯚﺷﺒﺨﺘﺎﻧە رێﺒەراﯾەﺗﯿﻤﺎن ھەر دەﺳﺘﺒەرداری‬ ‫ﺑﺰوﺗﻨەوە ﺋﺎزادﯾﺨﻮازەﻛەی ﻧەﺑﻮو و رێﻨﻤﺎﯾﯽ و‬ ‫ھەڵﺴەﻧﮕﺎﻧﺪﻧﯽ ﮔﺮﻧﮕﯽ ﻟەﺳەر داﮔﯿﺮﻛەری و‬ ‫رەوﺷﯽ ﺟﯿﮫﺎن ﭘێﺸﻜەش ﻛﺮد و رێﻜﺨﺴﺘﻨﯽ ﺑە‬ ‫ﺗەﻧﯿﺎ ﻧەھێﺸﺘەوە‪ .‬ﺑەراﺳﺘﯽ ﺋەﮔەر رێﺒەراﯾەﺗﯽ‬ ‫ﻧەﺑﻮوﺑﺎ‪ ،‬ﭘەﻛەﻛە ﺗەﻧﯿﺎ ﺑەو ﭘێﻨﺞ ھەزار ﻓﯿﺪاﯾﯿەی‬ ‫ﺧﯚی ﻛە ﺋﺎﻣﺎدەی ﻛﺮدﺑﻮو‪ ،‬ﺷەڕێﻜﯽ ﭘێﺶ ﺑﺨﺴﺘﺒﺎ‪،‬‬ ‫ﺑە‪‬م ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ ﻧەدەﮔﺮت‪ .‬ﺋەﻣڕۆش ﺋەوە دﯾﺎر‬ ‫دەﺑێﺖ‪ ،‬رێﺒەراﯾەﺗﯽ ﻟە ﭘﺎراداﯾﻤﺪا ﮔﻮڕاﻧﻜﺎرﯾەﻛﯽ‬ ‫رﯾﺸەﯾﯽ ﭘێﺸﺨﺴﺖ‪ ،‬ﺋێﻤە دەرﻛﻤﺎن ﺑەوە ﻛﺮد‬ ‫ﻛە ﺑەراﺳﺘﯽ ﺋێﺪی ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ ﺑە ﮔﻮڕاﻧﻜﺎرﯾەك‬ ‫ھەﯾە‪ .‬ﻗﻮڵﺒﻮوﻧەوە و ﺑەرێﻜﺨﺴﺘﻨﺒﻮوﻧێﻜﯽ ﺑەھێﺰ‬ ‫ﭘێﻮﯾﺴﺘە‪ ،‬ﺑە ﭘێﺸەﻧﮕﺎﯾەﺗﯽ رێﺒەر ﺋﺎﭘﯚ‪ ،‬ﺋێﻤە‬ ‫ﺑە رێﻜﺨﺴﺘﻨﺒﻮوﻧێﻜﯽ ﺑەرﻓﺮاواﻧﺘﺮ و ﺑەھێﺰﺗﺮ‬

‫‪Roji_Wilat@yahoo.com‬‬

‫ﭘێﺸﺨﺴﺖ‪ .‬ﭘێ ﺑەﭘێ ﭘێﺸﺨﺴﺘﻨﯽ ﺑﺰوﺗﻨەوەﻛەﻣﺎن‬ ‫ﭘﯿﻼﻧﮕێڕﯾﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﺶ ھەﻧﮕﺎوەﻛﺎﻧﯽ ﻻوازﺗﺮ‬ ‫ﺑﻮوە‪ ،‬ﺋەﻣڕۆ ﻣﺮۆڤ دەﺗﻮاﻧێﺖ ﺑەراﺷﻜﺎواﻧە ﺑڵێﺖ‬ ‫ﻛە ﭘﺸﺘﯽ ﭘﯿﻼﻧﮕێڕی ﻧﺎوﻧەﺗەوەﯾﯽ ﺷﻜﺎوە‪،‬‬ ‫واﺗــﺎ ﻣــﺮۆڤ دەﺗﻮاﻧێﺖ ﺑڵێﺖ ﻛە ﭘﯿﻼﻧﮕێڕی‬ ‫ﻧﺎوﻧەﺗەوەﯾﯽ ﻧەﮔەﯾﺸﺘﻮوﺗە ﺋەﻧﺠﺎﻣەﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚی‪.‬‬ ‫ﭘﺮﺳﯿﺎر‪ /‬ﭘﯿﻼﻧﮕێڕی ﻟە چ رووﯾەﻛەوە ﺑەرێﻮە‬ ‫دەﭼــێــﺖ و ﻟــەﺑــﻮاری ﺗێﻜﯚﺷﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ چ‬ ‫ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾەك ﻟەم ﻣﺎوەﯾەدا ھﺎﺗﻮوەﺗە ﺋﺎراوە؟‬ ‫ـ ﭘﯿﻼﻧﮕێڕی ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ ﻟە زۆر رووەوە ﺑەرێﻮە‬ ‫دەﭼێﺖ‪ ،‬ﻟە ﻻﯾەن رێﻜﺨﺴﺘﻨﯽ‪ ،‬ھﺰری‪ ،‬ﺳﯿﺎﺳﯽ‬ ‫و ﺳەرﺑﺎزی‪ ،‬ﺋەﺧﻼﻗﯽ‪ ،‬ژﯾﺎﻧﯽ و دﯾﺒﻠﯚﻣﺎﺳﯿﯿەوە‪،‬‬ ‫ﭘﯿﻼﻧﮕێڕﯾﯿەﻛﯽ ھەﻣەﻻﯾەﻧەﯾە‪ .‬ھەﺗﺎﻛﻮ ﻛﻮرد‬ ‫ﺑﻨﺪەﺳﺖ ﺑﻦ و ھێﺰی ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ ﭘﺸﺘﮕﯿﺮی‬ ‫ﺑﺪاﺗە دەوڵەﺗە داﮔﯿﺮﻛەرەﻛﺎﻧﯽ ﺳەر ﻛﻮردﺳﺘﺎن‬ ‫ﻣﺮۆڤ دەﺗﻮاﻧێﺖ ﺑڵێﺖ ﻛە ﭘﯿﻼﻧﮕێڕﯾﯿﺶ ھەر‬ ‫ﺑەردەواﻣە و درێﮋەی دەﺑێﺖ‪ .‬واﺗﺎ ﭘﯿﻼﻧﮕێڕی‬ ‫ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ ﺗەﻧﯿﺎ ﺑە ﺋــﺎزادی ﮔەﻟﯽ ﻛﻮرد و‬ ‫ﺗێﻜﯚﺷﺎﻧەﻛەی ﭘﻮﭼەڵ دەﻛﺮێﺘەوە‪ .‬ﺋەﻣڕۆﻛەش‬ ‫ﻟــەﻧــﺎو ﺗێﻜﯚﺷﺎﻧﺪاﯾﻦ و ﺗێﻜﯚﺷﺎﻧەﻛەﻣﺎن‬ ‫ﮔەﯾﺸﺘﻮوﺗە ﺋﺎﺳﺘێﻚ‪ ،‬واﺗــﺎ ﻟەﺑەر دەرﮔــﺎی‬ ‫ﭼﺎرەﺳەرﯾﺪاﯾە‪ .‬ﭘێﺶ ﭘەﻛەﻛە و ﺋێﺴﺘﺎﻛەش‬ ‫ﺗێﻜﯚﺷﺎﻧﯽ ﻛﻮردان درێﮋەی ھەﺑﻮوە و ھەﯾە و‬ ‫داﮔﯿﺮﻛەرﯾﺶ ھﯿﭻ ﻛﺎﺗێﻚ ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ وەرﻧەﮔﺮﺗﻮوە‬ ‫و ﺋێﺴﺘﺎ ھەرە زۆرﺗﺮ ﻟە ﻻﯾەن ﺑﺰوﺗﻨەوەﻛەﻣﺎﻧەوە‬ ‫ﺗێﻜﯚﺷﺎﻧﯽ ﺋﺎزادی ﺑەرێﻮە دەﭼێﺖ‪ ،‬ﻟەم رووەوە‬ ‫ﻣــﺮۆڤ دەﺗﻮاﻧێﺖ ﺑڵێﺖ ﻛە ﭘﯿﻼﻧﮕێڕی ﺑێ‬ ‫ﺋەﻧﺠﺎم ﻣﺎوە‪ ،‬ﺑە‪‬م ﭘﯿﻼﻧﮕێڕی ھەر ﻟە ﺋﺎراداﯾە‬ ‫و ﺑەردەواﻣە‪ .‬ﻛﯚﻛﯚژی ﺳەر ﻛﻮردان ﻟە ﺷﻮێﻨە‬ ‫ﺟﯿﺎوازەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن‪ ،‬ﮔﯚﺷەﮔﯿﺮی ﺳەر‬ ‫رێﺒەر ﺋﺎﭘﯚ ﻟە زﯾﻨﺪاﻧﺪا‪ ،‬ھێﺮش و ﭘەﻻﻣﺎری ﺳەر‬ ‫ھەرێﻤەﻛﺎﻧﯽ ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ ﻣەدەﯾﺎ‪ ،‬ﺋﯚﭘەراﺳﯿﯚﻧﯽ‬ ‫ﺳەرﺑﺎزی و ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺑەرۆژاﻧە ﭘێﺶ دەﺧﺮێﺖ‪،‬‬ ‫ﻟە رووی دﯾﺒﻠﯚﻣﺎﺳﯿەوە‪ ،‬ژﯾﺎﻧﯽ‪ ،‬ﺋەﺧﻼﻗﯽ‬ ‫و ھﺰری ھەر ھێﺮﺷەﻛﺎن ﻟە ﺋﺎراداﯾە و درێﮋە‬ ‫دەﻛێﺸێﺖ و ﺋەﻣﺎﻧە ھەﻣﻮو ﻧﯿﺸﺎﻧەی ﺑەردەوام‬ ‫ﺑﻮوﻧﯽ ﭘﯿﻼﻧﮕێڕﯾﯿە‪ .‬واﺗﺎ ﭘﯿﻼﻧﮕێڕی ﻟە ﺑﻨەﻣﺎدا‬ ‫داﮔﯿﺮﻛەرﯾﯿە و ﺋەوەﺷﯽ ﻛە ھێﺰی دﯾﻨﺎﻣﯿﻜﯽ ﺋەم‬ ‫داﮔﯿﺮﻛەرﯾەن ﻟەﺳەر ﻛﻮرد ﺳﯿﺴﺘەﻣﯽ ﻣﯚدﯾﺮﻧﯿﺘەی‬ ‫ﺳەرﻣﺎﯾەداری و ھێﺰی ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﯿە‪ .‬ﺋەﻣەش‬ ‫ﺳﯿﺴﺘەﻣێﻜە‪ .‬ﻛەی ﮔەﻟﯽ ﻛﻮرد ﻟەﺳەر ﺧﺎﻛﯽ‬ ‫ﺧﯚی ﺋﺎزاد ﺑێﺖ و ﺳﯿﺴﺘەﻣﯽ ﺧﯚی ﺋﺎوا ﺑﻜﺎت‪،‬‬ ‫وەﻛﻮ ھەﻣﻮو ﮔەﻻﻧﯽ ﺟﯿﮫﺎن‪ ،‬ﺧﯚی ﺧﯚی ﺋﯿﺪارە‬ ‫ﺑﻜﺎت و ﺳﺘﺎﺗﯚی ﺧﯚی ﺑەرێﻮە ﺑﺒﺎت‪ ،‬ﻣﺮۆڤ‬ ‫ﺋەو ﻛﺎﺗە دەﺗﻮاﻧێﺖ ﺑڵێﺖ ﻛە ﭘﯿﻼﻧﮕێڕی ﭘﻮﭼەڵ‬ ‫ﻛﺮاوەﺗەوە‪ .‬ﻟە ﺋێﺴﺘﺎدا دەﺳﺘﭙێﺸﺨەری ﻟە دەﺳﺖ‬ ‫ﺑﺰوﺗﻨەوەﻛەﻣﺎﻧﺪاﯾە و رۆژاﻧە‪ ،‬ﺑﺰوﺗﻨەوەﻛەﻣﺎن‬ ‫ﺑەھێﺰﺗﺮ دەﺑێﺖ و ﺋەوەش ﻛە ﺑێ ھێﺰ و ﻻواز‬

‫]~[‬ ‫] ژﻤﺎرﻩ ‪ ] [ ٢٠١٣/١/٢٠ ] [٢٥‬ﺴﺎڵی دووەم [‬

‫دەﺑێﺖ داﮔﯿﺮﻛەرﯾﯿە‪ .‬ﻣﺮۆڤ ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﺳەرﺧﯚش‬ ‫ﻧەﺑێﺖ و زوو ھەڵﻨەﺧەڵەﺗێﺖ‪.‬‬ ‫ﻟە رۆژھە‪‬ﺗﯽ ﻧﺎوﯾﻨﺪا ﺳﯿﺎﺳەت رۆژاﻧە دەﻛﺮێﺖ‪.‬‬ ‫ﻟە ﺋێﺴﺘﺎدا ﻟە ﮔەڵ داﮔﯿﺮﻛەری ﺗﻮرﻛﺪا‪ ،‬ھێﺰی‬ ‫ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ و ﻟە ﮔەڵ ھەﻣﻮوی ﺋەواﻧەﺷﺪا‬ ‫ھەﻧﺪێﻚ ھــێــﺰی ﺑــەﻧــﺎو ﻛـــﻮرد ﻛــە ھﯿﭻ ﻟە‬ ‫ﺑەرژەوەﻧﺪی ﻛﻮرداﻧﺪا ھەڵﺴﻮﻛەوت ﻧﺎﻛەن‪ ،‬ﻟە‬ ‫ﭘﯿﻼﻧﮕێڕﯾﯿەﻛەدا ﺟێ دەﮔﺮن‪ .‬ﻣﺮۆڤ ﭘێﻮﯾﺴﺘە‬ ‫رۆژاﻧـــە ﻟەﺳەر ﭘێ ﺑێﺖ و راﻧەوەﺳﺘێﺖ و‬ ‫رێﻜﺨﺴﺘﻨەﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚی ﺑەھێﺰ ﺑﻜﺎت و ﺧﯚی ﻧﻮێ‬ ‫ﺑﻜﺎﺗەوە‪ .‬ﺋەو ﭘﯿﻼﻧﮕێڕﯾە ﭘێﺶ ھەر ﺷﺘێﻚ‬ ‫ﻟەﺳەر ﮔەﻻﻧﯽ رۆژھە‪‬ﺗﯽ ﻧﺎوﯾﻦ و ﮔەﻟﯽ ﻛﻮرد و‬ ‫ﺑﺰوﺗﻨەوەﻛەی ﭘﯿﺎدەﻛﺮاوە‪.‬‬ ‫ﭘﺮﺳﯿﺎر‪ /‬ﮔەﻟﯽ ﻛﻮرد و ﺑﺰوﺗﻨەوەﻛەی ﭼﻮن‬ ‫ﺑەرﺧﯚداﻧێﻜﯿﺎن ﻛﺮد‪ ،‬ﺑەرﺧﯚداﻧﯽ رێﺒەر ﺋﺎﭘﯚ‬ ‫ﭼﻮن دەﻧﺮﺧێﻨﻦ؟‬ ‫ـ ھەﺗﺎ ﺋێﺴﺘﺎ ﻟەم ﻣــﺎوەﯾــەدا ﺋەو ھەﻧﮕﺎو و‬ ‫ﻗﯚﻧﺎﺧﺎﻧەی ﻟەم ﻣﺎوەﯾەدا ﺑﺰوﺗﻨەوەﻛەﻣﺎن ﺑڕﯾﻮوە‬ ‫ﮔﺮﻧﮕﻦ و ﺟێ ﺑﺎﯾەﺧﻦ‪ .‬ﺑﺰوﺗﻨەوەﻛەﻣﺎن ﺑە ﭘێ‬ ‫رۆژ ھەڵﺴﻮﻛەوﺗﯽ ﻛﺮدووە و ﭘێﺪاوﯾﺴﺘﯿەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﺳــەردەﻣــﯽ ﺋــﺎﻓــﺮاﻧــﺪووە‪ .‬ﮔــەورەﺑــﻮوﻧــﯽ ﺋەم‬ ‫ﺑﺰوﺗﻨەوەش ﻟەوەداﯾە‪ .‬ﮔﯚڕاﻧﻜﺎری ﺑەراﺳﺘﯽ‬ ‫زەﺣﻤەﺗە‪ .‬ﺗێﻜﯚﺷﺎﻧێﻜﯽ زۆر ﺑەھێﺰی دەوێﺖ‪.‬‬ ‫ﺗــەﻧــﺎﻧــەت ﺷـــﯚڕش ﺑــﯚ ﺧــﯚﯾــە‪ .‬ﺑــێ رەﻧـــﺞ و‬ ‫زەﺣﻤەت وەﻛﻮ ﺧﯚ ﺑﻮوﯾﻨە‪ .‬ھەرە زەﺣﻤەت و‬ ‫ﺑەرەﻧﺠﯿﺶ ﮔﯚڕان و ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯿە‪ .‬ھەر ﻛەﺳێﻚ‬ ‫ﺟەﺳﺎرەﺗﯽ ﺋەوەی ﻧﯿﯿە ﻛە ﺋەم ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﺎﻧە‬ ‫ﻟە ﺧﯚﯾﺪا ﭘێﻜﺒێﻨێﺖ‪ ،‬ﻧﻤﻮﻧەی ﯾەﻛێﺘﯽ ﺳﯚﭬﯿەت‬ ‫ﻟەﺑەرﭼﺎواﻧە‪ .‬زۆر ﻛەس و ﻻﯾەن ﻟەﺑەراﻣﺒەر‬ ‫ﺑە ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾەﻛﺎن ﻟەﺑەر ﺧﯚﯾﺎﻧﺪا‪ ،‬ﺑــە‪‬م ﻟە‬ ‫ﻛﯚﺗﺎﯾﯿﺪا ﺧﯚﯾﺎن ﺗەﺳﻔﯿە ﺑﻮون‪ .‬ﺋەوەی ﻛە ھەﺗﺎ‬ ‫ﺋێﺴﺘﺎ ﺑە ﺟەوھەری و ﺑەﻧﺎوەڕۆك ھەﻧﮕﺎوی ﺑﯚ‬ ‫ﮔﯚڕاﻧﻜﺎری ﻧﺎوە ﺑﺰوﺗﻨەوەی ﺋﺎزادﯾﺨﻮازەﻛەی‬ ‫ﮔەﻟﯽ ﻛــﻮرد ﭘەﻛەﻛەﯾە‪ .‬ﻛﺎﺗێﻚ رێﺒەراﯾەﺗﯽ‬ ‫ﭘﺎرادﯾﻤﯽ ﺗێﻜﯚﺷﺎﻧﯽ ﺋﺎزادﯾﺨﻮازی ﮔﯚڕی زۆر‬ ‫ﻛەﺳﯿﺶ ﻟەﻧﺎو ﺋێﻤەدا ﺑﺎش ﺗێﻨەدەﮔەﯾﺸﺖ و‬ ‫زەﺣﻤەﺗﯽ زۆرﻣﺎن ﻛێﺸﺎ‪ .‬زۆر ﻛەس ﺑﺎوەڕﯾﺎن‬ ‫ﻛﺮد‪ ،‬ﺑە‪‬م واﺗﺎﯾﺎن ﻧەدا ﺑەم ھەﻧﮕﺎوە‪ .‬زۆر‬ ‫ﻛەﺳﯿﺶ ﺑێ ﺑﺎوەڕ ﻣﺎﻧەوە‪ .‬ﺋەو ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾەی‬ ‫ﻟە ﺋﺎﺳﺘﯽ ﺑﺰوﺗﻨەوەﻛەﺷﻤﺎن‪ ،‬ﮔەﻟێﻚ زەﻻﻟﯽ ﺋﺎوا‬ ‫ﻛﺮد‪ ،‬ﻟەوەی ﻛە ﺑﺎوەڕی و ﮔﯚڕاﻧﻜﺎری ﭼﯿﯿە و‬ ‫ﭼﯚن دەﺑێﺖ‪ .‬ﺑﯚ ﭼﯽ ھەﻧﺪێﻚ ﻛەس و ﻻﯾەن‬ ‫ﻟەﺑەراﻣﺒەر ﺑە ﮔﯚڕاﻧﻜﺎری ﺑەرﺧﯚدان دەﻛەن‪،‬‬ ‫ﺋﺎﻣﺎﻧﺞ ﭼﯿﯿە؟ ﻟەم ﺧﺎڵەدا زۆر ﺷﺘﯽ ﮔﺮﻧﮓ ژﯾﺎن‬ ‫ﺑﻮون‪ ،‬ﺑە‪‬م ﻣﺮۆڤ ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﺟەﺳﺎرەت ﺑﻜﺎت و‬ ‫ﻟە ﻻﯾەن ﺋەﺧﻼﻗﯽ و ﺋﯿﺮادﯾﯿەوە ﻣﺮۆڤ ﺋﺎﻣﺎدە‬ ‫ﺑێﺖ‪ .‬ﺑە ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯿە ﻛە ﺷﯚڕش ﺳەردەﻛەوێﺖ‪.‬‬ ‫رێﺒەراﯾەﺗﯽ ﭘێﺶ ھەر ﻛەﺳێﻚ ﺋەﻣەی دﯾﺘﺒﻮو‪.‬‬

‫‪ ٢٣‬ﭼﺎوﭘێﻜەوﺗﻦ‬

‫رێﺒەراﯾەﺗﯽ ﺋەو ھەﻧﮕﺎوەی ھەﺗﺎ )‪ (١٩٩٣‬ﺑەرێﻮە‬ ‫ﺑﺮدﺑﻮو‪ .‬رۆژاﻧە ﻟە ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﺪا ﺑﻮو و ھەﻣﯿﺸەش ﻟە‬ ‫ﻻﯾەن ھﺰری‪ ،‬ﺳﯿﺎﺳﯽ‪ ،‬دﯾﺒﻠﯚﻣﺎﺳﯽ‪ ،‬رێﻜﺨﺴﺘﻨﯽ‬ ‫و ﺋەﺧﻼﻗﯽ ﻗﻮڵﺒﻮﻧەوەی ﭘێﺸﺪەﺧﺴﺖ‪ ،‬ﺑە‪‬م‬ ‫ﻟە ﭘﺎش ﭘﯿﻼﻧﮕێڕی ﺋﯿﺪی رێﺒەراﯾەﺗﯽ ﻧﺎوی‬ ‫ﻟێﻜﺮد و ﭼﻮارﭼێﻮەی داﻧﺎ و رووﻧﯽ ﻛﺮدەوە‪.‬‬ ‫ﻟەم ھەﻧﮕﺎوەدا زەﺣﻤەﺗﯿەﻛﯽ زۆرﻣﺎن ﻛێﺸﺎ‪ ،‬زۆر‬ ‫ﻛەس ﺗﺮﺳﯿﺎن ھەﺑﻮو‪ ،‬ﺋەوەش ﻟە ﺑێ ﺑﺎوەڕی و‬ ‫ﻧەزاﻧﯿﻨﯽ ﺋەواﻧەوە ﺳەرﭼﺎوەی دەﮔﺮێﺖ‪ .‬ﺋەواﻧە‬ ‫ﻟە ﻛﯚﺗﺎﯾﯿﺪا ﻧەﻣﺎن و ﻛﯚﺗﺎﯾﯿﺎن ﭘێﮫﺎت‪ .‬ﻟە ﻻﯾەن‬ ‫رێﺒەراﯾەﺗﯿەوە‪ ،‬ﻣێﮋوو ﺷﯿﺮۆﭬە ﻛﺮاﯾەوە‪ .‬ﻟە‬ ‫ﻣێﮋووەوە دەﺳﺘﯽ ﭘێﻜﺮد و ھەﺗﺎ رۆژی ﺋەﻣڕۆﻣﺎﻧﯽ‬ ‫ھێﻨﺎ‪ .‬ﻟــە ﺷــێــﻮەی ﺗێﻜﯚﺷﺎﻧﺪا ﮔﯚڕاﻧﻜﺎری‬ ‫ﭘێﺸﺨﺴﺖ‪ ،‬ﻟە ﻻﯾەﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ‪ ،‬و رێﻜﺨﺴﺘﻦ‬ ‫و ھﺰرﯾەوە ﭘێﺸﺨﺴﺘﻨﯽ ﺋﺎوا ﻛﺮد‪ .‬ﻟە ﻣﯚدﯾﻠﯽ‬ ‫ﭼﺎرەﺳەرﯾﺪا‪ ،‬ﮔﯚڕاﻧﻜﺎری ﭘێﻜﮫێﻨﺎ‪ .‬ﭘﺎراداﯾﻤﯽ‬ ‫ﺋێﻤە ﺳەرراﺳﺘﻜﺮدەوە‪ .‬ﺑێﮕﯚﻣﺎن ﺋەو ھەﻧﮕﺎواﻧە‬ ‫زەﺣﻤەت ﺑﻮو‪ ،‬ﺑە‪‬م ﭘێﻮﯾﺴﺖ ﺑﻮو‪ ،‬ﺋەﮔەر ﺋێﺴﺘﺎ‬ ‫ﺑﺰوﺗﻨەوەﻛەﻣﺎن ﻟە ھەﻣﻮو ﻛﺎﺗێﻚ زﯾﺎﺗﺮ ﺑەھێﺰ‬ ‫وﺑەرﻓﺮاوان ﺑﻮوە‪ ،‬ﺑە ھﯚی ﺋەو ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﺎﻧەﯾە‬ ‫ﻛە رێﺒەراﯾەﺗﯽ ﻟە ﺋﺎﺳﺘﯽ ﺗێﻜﯚﺷﺎﻧەﻛەﻣﺎﻧﺪا‬ ‫ﻛﺮدووﯾەﺗﯽ‪ .‬ﻟە ﻛﺎﺗﯽ ﺧﯚﯾﺪا و ﺧﺎوەن ﺑڕﯾﺎری‬ ‫ﺑﻮو ﻟە ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﺪا‪ .‬ﺋەﮔەر ﺋەو ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﺎﻧە ﻟە‬ ‫ﻛﺎﺗﯽ ﺧﯚﯾﺪا ﭘێﻜﻨەھﺎﺗﺒﺎ‪ ،‬ﺋەوا ﺋەﻣڕۆ ﺑەم ﺋﺎﺳﺘە‬ ‫ﻟە ﺗێﻜﯚﺷﺎن ﻧەدەﮔەﯾﺸﺘﯿﻦ‪ .‬ﻛﯚﻣەڵﮕﺎی ﻛﻮرد‬ ‫ﺑﯚ ﺋەم ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾە ﺋﺎﻣﺎدە ﺑﻮو‪ .‬ﮔەورەﺑﻮوﻧﯽ‬ ‫رێﺒەراﯾەﺗﯽ ﺋێﻤە ﺋەوەﯾە‪ ،‬ھەم ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯽ ﻟە‬ ‫ﺋێﻤە و ھەﻣﯿﺶ ﺋێﻤە ﻟەﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯽ ھێﺰﻣﺎن‬ ‫وەرﮔﺮت‪ .‬ﺋێﻤەش ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﻤﺎن ﭘێﻜﮫێﻨﺎ‪ .‬ﻟەﺳەر‬ ‫ﺋەم ﺑﻨەﻣﺎﯾەش ﺗێﻜﯚﺷﺎﻧﯽ ﭘەﻛەﻛە ﮔەﯾﺸﺘە ﺋەم‬ ‫ﺋﺎﺳﺘە‪ .‬ﺑێﮕﯚﻣﺎن ﻣﺮۆڤ ﭘﺮەﻧﺴﯿﭗ و ﺋﯿﻤﺎﻧﯽ‬ ‫ﺧﯚی ﺑﭙﺎرێﺰێﺖ‪ .‬ﺋەﺧﻼﻗﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕﺎ ﺑﭙﺎرێﺰێﺖ‪،‬‬ ‫ﺑە‪‬م ھەﻣﯿﺸە ﻣێﺸﻜﯽ ﺧﯚی ﻟە ﺑەراﻣﺒەر ﺑە‬

‫ﺑەرﺧﯚداﻧﯽ ھەرە ﻣەزن‪،‬‬ ‫ﺋەﺧﻼﻗﯽ‪ ،‬ﻓەﻟﺴەﻓﯽ‪ ،‬ھﺰری‬ ‫و ﺳﯿﺎﺳﯽ و رێﻜﺨﺴﺘﻨﯽ ﺑﻮو‪.‬‬ ‫رێﺒەراﯾەﺗﯽ ﺋەواﻧەی ھەﻣﻮو‬ ‫ﻟە ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯽ ﺧﯚﯾﺪا ﭘێﻜﮫێﻨﺎ‪.‬‬ ‫ﻛەﺳێﻚ ﻟە زﯾﻨﺪاﻧﺪا ﺑە ﺗەﻧﯿﺎ‬ ‫ﻟەﺑەراﻣﺒەر ﺑە ھەﻣﻮو ﺟﯿﮫﺎن‬ ‫ﻟەﻧﺎو ﺑەرﺧﯚداﻧێﻜﺪا ﺑێﺖ‪ ،‬ﺋەوە‬ ‫ﺑەرﺧﯚداﻧێﻜﯽ ﻣێﮋووﯾﯿە‪ .‬ﻣﺮۆڤ‬ ‫دەﺗﻮاﻧێﺖ ﺑڵێﺖ ﻛە ﺑەرﺧﯚداﻧﯽ‬ ‫رێﺒەر ﺋﺎﭘﯚ‪ ،‬ﺑەرﺧﯚداﻧێﻜﯽ‬ ‫ﭘێﻐەﻣﺒەروارﯾﯿە‬

‫ﭼﺎوﭘێﻜەوﺗﻦ ‪٢۴‬‬

‫]~[‬ ‫] ﺴﺎڵی دووەم [ ] ‪ ] [ ٢٠١٣/١/٢٠‬ژﻤﺎرﻩ ‪[٢٥‬‬

‫ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾەﻛﺎن ﻛــﺮاوە ﺑﮫێڵێﺘەوە و ﺋﺎﻣﺎدەی‬ ‫ﮔﯚڕاﻧﻜﺎری ﺑێﺖ‪ .‬ﻟەﺳەر ﺋەم ﺑﻨەﻣﺎﯾە ﻣﺮۆڤ‬ ‫دەﺗﻮاﻧێﺖ ﺑڵێﺖ‪ ،‬ﺋێﻤە ﺷﯚڕﺷﯽ ھەرە ﻣەزﻧﻤﺎن‬ ‫ﭘێﻜﮫێﻨﺎ‪ .‬ﻟە ﺋێﺴﺘﺎﺷﺪا ﺋﺎواﻛﺮدﻧﯽ ﺳﯿﺴﺘەم و‬ ‫ﺑەﺟێ ﻛﺮدﻧﯿەﺗﯽ ﻛە ﺋەوەش زەﺣﻤەت ﻧﯿﯿە‪،‬‬ ‫ﺗەﻧﯿﺎ ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﺋﺎﺳﺘﯽ ﺗێﻜﯚﺷﺎن و ﺑەرﺧﯚدان‬ ‫ﺑەھێﺰﺗﺮ ﺑﻜەﯾﻦ‪.‬‬ ‫رێﺒەر ﺋﺎﭘﯚ ھەر ﻟە ﻣﻨﺪاڵﯿەوە ھەﺗﺎ ﺋێﺴﺘﺎ ﻟە‬ ‫ﮔەڕان ﺑە دوای ﺋﺎزادﯾﺪاﯾە و ﺋﺎﺷﻘﯽ ﺋﺎزادﯾە و‬ ‫ﻟەم ﭘێﻨﺎوەﺷﺪا دەژی‪ .‬ﺗێﻜﯚﺷﺎن و ﺳەرھەڵﺪاﻧﯽ‬ ‫ﻟە ﺑﻨەﻣﺎڵەوە دەﺳﺖ ﭘێﺪەﻛﺎت و ھەﺗﺎ ﺋێﺴﺘﺎ‬ ‫ﻟەﻧﺎو ﺑەرﺧﯚداﻧێﻜﺪاﯾە‪ .‬ﻟە دژی ﺳﯿﺴﺘەﻣﯽ‬ ‫ﻣﯚدﯾﺮﻧﯿﺘەی ﺳەرﻣﺎﯾەداری و داﮔﯿﺮﻛەری ﺗﻮرك‬ ‫ﻟە ﺑەرﺧﯚداﻧﺪاﯾە‪ .‬ﻟە دژی ﭘﺎﺷﭭەرۆﯾەﺗﯽ ﻧﺎو‬ ‫ﻛﯚﻣەڵﮕە ﻟە ﺑەرﺧﯚدان داﯾە‪ .‬ﻣﺮۆڤ دەﺗﻮاﻧێﺖ‬ ‫ﺑڵێﺖ ژﯾــﺎﻧــﯽ رێــﺒــەراﯾــەﺗــﯽ ھەﻣﯿﺸە ﻟەﻧﺎو‬ ‫ﺑەرﺧﯚداﻧێﻜﺪا ﺗێﭙەڕدەﺑێﺖ‪ .‬ھەﻣﯿﺸە ﺑە ﺷﻮێﻦ‬ ‫ﺋــﺎزادی و ﺗێﻜﯚﺷﺎﻧﺪاﯾە‪ .‬ﺋەﻣڕۆ رێﺒەرﻣﺎن ﻟە‬ ‫ﻧێﻮان ﭼﻮاردﯾﻮارﯾەﻛﯽ ﺗەﻧﮓ ﻟە زﯾﻨﺪاﻧﯽ ﺋﯿﻤﺮاﻟﯽ‬ ‫ﻟەژێﺮ دەﺳﺘﯽ داﮔﯿﺮﻛەری ﺗﻮرﻛﯿﺎدا ﻟە زﯾﻨﺪاﻧە‪،‬‬ ‫ﺑە‪‬م رۆﺣﯽ ھەﻣﯿﺸە ﺋﺎزاد و ﻟە ﻟێﮕەڕﯾﻨﺪاﯾە‪.‬‬ ‫ھەﺗﺎ ﺗﺎك ﺋﺎزاد ﻧەﺑێﺖ‪ ،‬ﻛﯚﻣەڵﮕﺎ ﺋﺎزاد ﻧﺎﺑێﺖ‪.‬‬ ‫رێﻨﻤﺎﯾﯽ و ﻓەﻟﺴەﻓەی رێﺒەر ﺋﯚج ﺋﺎﻻن ﻟەﺳەر‬ ‫ﺋەم ﺑﻨەﻣﺎﯾەﯾە‪ .‬ﺋەﮔەر رۆح و ﻣێﺸﻚ ﺋﺎزاد‬ ‫ﻧەﺑێﺖ‪ ،‬ﻣﺮۆڤ ﻟە ﻛﻮێ ﺑﺒێﺖ‪ ،‬ﺑﺎ ﺑێﺖ‪ ،‬ﺑە‪‬م‬ ‫ﻧە ﺋﺎزادە‪ .‬ﻣﺮۆڤ دەﺗﻮاﻧێﺖ ﺑڵێﺖ‪ ،‬ھەرە ﺋﺎزاد‪،‬‬ ‫ﺋەﺳﺎس رێﺒەراﯾەﺗﯽ ﺑﯚ ﺧﯚﯾەﺗﯽ‪ .‬ﺑەرﺧﯚداﻧﯽ‬ ‫ﺋﯿﻤﺮاﻟﯽ‪ ،‬ﺑەرﺧﯚداﻧێﻜﯽ دﯾﺮۆﻛﯿﯿە‪ .‬داﮔﯿﺮﻛەری‬ ‫ھەوڵﯽ ﺋﯿﺮادەی ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﻤﺎن ﺑﺸﻜێﻨﻦ‪.‬‬ ‫ھەوڵﯿﺎﻧﺪا ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﻤﺎن ﻟەﺑەراﻣﺒەر ﺑە ﻣێﮋوو‬ ‫و ﮔەﻟەﻛەی ﺑێ رۆڵ ﺑﮫێڵﻨەوە‪ .‬ﺑە‪‬م رێﺒەراﯾەﺗﯽ‬ ‫ھەﻣﯿﺸە ﺧﯚی ﻧﻮێ ﻛﺮدەوە و ھﺰر و ﻓﻜﺮی ﺧﯚی‬ ‫زﯾﺎﺗﺮ ﻗﻮڵﺘﺮ ﻛﺮدەوە و زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ھەﻣﯿﺸە رۆڵﯽ‬ ‫ﺧﯚی ﮔﺮﺗە ﺋەﺳﺘﯚ‪ .‬ﺋەوەش ﺑەرﺧﯚداﻧێﻚ ﺑﻮو ﻟە‬ ‫ﻻﯾەن ﺧﯚﯾەوە‪ .‬ﺑەرﺧﯚداﻧﯽ رێﺒەراﯾەﺗﯿﻤﺎن ﻧەك‬ ‫ﺑەرﺧﯚداﻧێﻜﯽ ﺟەﺳﺘەﯾﯽ و ﻓﯿﺰﯾﻜﯽ ﺑﻮو‪ ،‬ﺑەڵﻜﻮ‬ ‫ﺑەرﺧﯚداﻧﯽ ھەرە ﻣەزن‪ ،‬ﺑەرﺧﯚداﻧﯽ ﺋﯿﺮادە ﺑﻮو‪.‬‬ ‫ﺑەرﺧﯚداﻧﯽ ھەرە ﻣەزن‪ ،‬ﺋەﺧﻼﻗﯽ‪ ،‬ﻓەﻟﺴەﻓﯽ‪،‬‬ ‫ھﺰری و ﺳﯿﺎﺳﯽ و رێﻜﺨﺴﺘﻨﯽ ﺑﻮو‪ .‬رێﺒەراﯾەﺗﯽ‬ ‫ﺋەواﻧەی ھەﻣﻮو ﻟە ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯽ ﺧﯚﯾﺪا ﭘێﻜﮫێﻨﺎ‪.‬‬ ‫ﻛەﺳێﻚ ﻟە زﯾﻨﺪاﻧﺪا ﺑە ﺗەﻧﯿﺎ ﻟەﺑەراﻣﺒەر ﺑە‬ ‫ھەﻣﻮو ﺟﯿﮫﺎن ﻟەﻧﺎو ﺑەرﺧﯚداﻧێﻜﺪا ﺑێﺖ‪ ،‬ﺋەوە‬ ‫ﺑەرﺧﯚداﻧێﻜﯽ ﻣێﮋووﯾﯿە‪ .‬ﺗﯚ ھــەر ﺳــﺎت و‬ ‫ﺋﺎﻧێﻚ ﻟەﻧﺎو ﺑەرﺧﯚداﻧێﻜﺪا ﺑﯽ ﻟەﺑەراﻣﺒەر ﺑە‬ ‫داﮔﯿﺮﻛەرﯾﯿەوە‪ .‬رۆژاﻧە ﻟەژێﺮ ﭼﺎودێﺮﯾﺪا ﺑﯿﺖ و‬ ‫ﺑە ﻛﺎﻣێﺮا ھەر ﺟﯚﻟەﯾەﻛﯽ ﺗﯚ ﺗﯚﻣﺎر ﺑﻜەن‪ ،‬ﻟە‬ ‫ﺑﻮاری ﺳﺎﯾﻜﯚﻟﯚژﯾﯿەوە دەﯾﺎﻧەوێﺖ رێﺒەراﯾەﺗﯿﻤﺎن‬ ‫ﺳەروﺑﻦ ﺑﻜەن‪ ،‬دەﯾﺎﻧەوێﺖ ﺋﯿﺮادەی ﺑﺸﻜێﻨﻦ‪،‬‬ ‫ﻣــﺮۆڤ دەﺗــﻮاﻧــێــﺖ‪ ،‬ژﯾــﺎﻧــﯽ رێــﺒــەراﯾــەﺗــﯽ ﺑە‬

‫ﺑەرﺧﯚدان ﺑەﻧﺎو ﺑﻜﺎت‪ .‬ﺑﯚ ھﯿﭻ ﺷﺘێﻚ ﺗەﻧﺎزۆﻟﯽ‬ ‫ﻧەﻛﺮد‪ ،‬ھەرﭼەﻧﺪە دۆژﻣــﻦ زۆر ھەوڵﯿﺪا ﻛە‬ ‫رێﺒەراﯾەﺗﯽ ﺑە ﻛﺎر ﺑێﻨێﺖ‪ ،‬ﻟە ﺧﻮاردن و ﻧەﻓﺲ‬ ‫ﮔﺮﺗﻨەوە ﺑﮕﺮە‪ ،‬ھەوڵﯿﺎﻧﺪا ھەر ﺷﺘێﻚ ﻟە دژی‬ ‫ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﻤﺎن ﺑەﻛﺎر ﺑﮫێﻨﻦ‪ .‬زۆرﺟﺎر‪ ،‬ﻗەﻟەم‬ ‫و ﻛﺎﻏەز و ﭘەرﺗﻮﻛﯿﺎن ﺑە ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯽ ﻧەدا‪.‬‬ ‫زۆر ﺟﺎران ﭼﺎوﭘێﻜەوﺗﻦ ﻟەﮔەڵﯿﺪا ﭘێﻜﻨەھﺎﺗﻮوە‬ ‫ﻛە ﻧﻤﻮﻧەﻛەی ﺋێﺴﺘﺎ ﻧﺰﯾﻜەی دووﺳﺎڵە ﻟە‬ ‫ﮔﯚﺷەﮔﯿﺮﯾەﻛﯽ ﺗــﻮﻧــﺪدا ھێﺸﺘﻮوﻧەﺗەوە و‬ ‫ﭼﺎوﭘێﻜەوﺗﻨﯽ ﻟێ ﻗەدەﻏەﻛﺮاوە‪ .‬رێﺒەراﯾەﺗﯽ‬ ‫ھەﻣﺸە ﻟــەﺑــەراﻣــﺒــەر ﺑــەواﻧــە ﺑــە ﻣـــﯚڕال و‬ ‫ﻣەﻋﻨەوﯾﺎﺗﯿەﻛﯽ ﻣەزن ﻟەﻧﺎو ﺑەرﺧﯚداﻧﺪا ﺑﻮوە‪.‬‬ ‫ﺋﺎﻣﺎﻧﺠێﻚ ھەﺑﻮو ﻛە ﭼﯚن ﺑﺒێﺘە و‪‬ﻣﺪەرەوەی‬ ‫ﻣێﮋوو و داواﻛﺎرﯾەﻛﺎﻧﯽ ﮔەﻟەﻛەﻣﺎن‪ ،‬رێﺒەراﯾەﺗﯽ‬ ‫ﻟــەﺳــەر ﺋــەواﻧــە ﻗــﻮڵ ﺑــﻮوﯾــەوە‪ .‬ﺗﺎﻧەزۆﻟﯽ‬ ‫ھﯿﭻ ﺷﺘێﻜﯽ ﻧــەﻛــﺮد‪ ،‬ﻟــە ﻛﺎﺗﯽ ﻧﻮوﺳﯿﻨﯽ‬ ‫ﻣﺎﻧﯿﺴﻔﺘﯚەﻛەی ﻣﺎوەی ﭘﺎﻧﺰدە رۆژ ﻗەڵەﻣەﻛەی‬ ‫ﻟێﺪەﮔﺮن ﺑﯚ ﺋەوەی ﻧەﺗﻮاﻧێ ﺑﻨﻮوﺳێﺖ‪ .‬ﭘﺎش‬ ‫ﭘﺎﻧﺰدە رۆژ ﻛﺎﺗێﻚ ﻗەڵەﻣەﻛە ﺑﯚ رێﺒەراﯾەﺗﯽ‬ ‫دەﮔەڕێﻨﻨەوە‪ ،‬رێﺒەر ﺋﺎﭘﯚ دەڵێﺖ‪":‬ﻟەﺑەر ﺋەوەی‬ ‫ﻣﺎوەی ﭘﺎﻧﺰدە رۆژ ﻣﻨﺘﺎن ﺑێ ﻗەڵەم ھێﺸﺘەوە‪،‬‬ ‫ﻣﻨﯿﺶ ﻟە ﻻﯾــەن ھــﺰری و ﻣێﺸﻜەوە زﯾﺎﺗﺮ‬ ‫ﺧﯚم ﻗﻮڵﻜﺮدەوە"‪ .‬رێﺒەراﯾەﺗﯽ ﺑە زاﻧﺎﺑﻮون‬ ‫و ﺗێﮕەﯾﺸﺘﻦ ﻟەھەر ﺷﺘێﻚ ﻧﺰﯾﻜﺪەﺑێﺘەوە‪.‬‬ ‫ﺑەراﺳﺘﯽ ﻛێ ﻟە ﺷﻮێﻨﯽ رێﺒەراﯾەﺗﯽ ﺋێﻤە ﺑﻮوﺑﺎ‪،‬‬ ‫ﺟێﮕەی ﭘﺮﺳﯿﺎرە ﻛە ﺋﺎﺧﯚ ﭼەﻧﺪە دەﯾﺘﻮاﻧﯽ‬ ‫ﺑەر ﺧﯚی ﺑﺪات و ﺑەﺷێﻮەﯾەﻛﯽ راﺳﺖ ﻧﺰﯾﻜﯽ‬ ‫ﻣەﺳەﻟەﻛﺎن ﺑێﺘەوە‪ .‬رێﻜﺨﺴﺘﻨﯿﺶ ھەوڵﯿﺪاوە‬ ‫ﺑە ﭘێ ھەڵﻮێﺴﺖ و ﻧﺰﯾﻜﺎﯾەﺗﯿەﻛﺎﻧﯽ رێﺒەراﯾەﺗﯽ‬ ‫ھەڵﺴﻮﻛەوت ﺑﻜﺎت‪ .‬ﺋەﮔەر رێﺒەراﯾەﺗﯽ ﺑە‬ ‫ﺷێﻮەﯾەﻛﯽ ﺟەﺳﺘەﯾﯽ و ﻓﯿﺰﯾﻜﯽ ﺑەرﺧﯚداﻧﯽ‬ ‫ﺑﻜﺮدﺑﺎ‪ ،‬ﺋەوا ﺗەﻧﯿﺎ ﺧﻮاﺳﺘەﻛﺎﻧﯽ دوژﻣﻦ ﺑەﺟێ‬ ‫دەھﺎﺗﻦ‪ .‬ﻣﺮۆڤ دەﺗﻮاﻧێﺖ ﺑڵێﺖ ﻛە ﺑەرﺧﯚداﻧﯽ‬ ‫رێﺒەر ﺋﺎﭘﯚ‪ ،‬ﺑەرﺧﯚداﻧێﻜﯽ ﭘێﻐەﻣﺒەروارﯾﯿە‪.‬‬ ‫ﭼەﻧﺪە ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ وەرﮔﺮﺗﻮوە‪ ،‬ﺋەﻣڕۆ ھەرﻛەس‬ ‫ﺑﺎش دەزاﻧێ و ﺋەوەی ﻛە ﻟە رۆژەﭬﺪاﯾە ﺟﺎرێﻜﯽ‬ ‫ﺗﺮ رێﺒەر ﺋﺎﭘﯚﯾە‪.‬‬ ‫ﭘﺮﺳﯿﺎر‪ /‬ﻟەﻣەوﺑەدوا ﺗێﻜﯚﺷﺎﻧەﻛەﺗﺎن ﻟەﺳەر چ‬ ‫ﺑﻨەﻣﺎﯾەك دەﺑێﺖ؟‬ ‫ـ ﺑێﮕﻮﻣﺎن ﻟەﻣە ﺑەدواﺷەوە‪ ،‬ﺗێﻜﯚﺷﺎﻧەﻛەﻣﺎن‬ ‫درێﮋەی دەﺑێﺖ‪ .‬ھەﺗﺎ ﮔەﻟەﻛەﻣﺎن ﺑێﺘە ﺧﺎوەن‬ ‫ﺳﺘﺎﺗﯚ ﺗێﻜﯚﺷﺎﻧەﻛەﻣﺎن درێﮋەی ھەﺑێﺖ‪ ،‬ﺋﺎزادی‬ ‫ﮔەﻟﯽ ﻛﻮرد و رێﺒەر ﺋﺎﭘﯚ ﮔﺮێﺪراوی ﯾەﻛﺘﺮن‪.‬‬ ‫ﻣﺮۆڤ ﻧﺎﺗﻮاﻧێﺖ ﺋەﻣﺎﻧە ﻟەﯾەﻛﺪی ﺟﯚدا ﺑﻜﺎﺗەوە‪.‬‬ ‫ﻟەم ﻣﺎوەﯾەدا ﮔﻔﺘﻮﮔﯚﯾەك ھەﯾە‪ .‬ﭼﺎوﭘێﻜەوﺗﻨﯽ‬ ‫وەﻓﺪی دەوڵەﺗﯽ ﺗﻮرك و رێﺒەر ﺋﺎﭘﯚ ﻟە ﺋﺎراداﯾە‬ ‫و ﻟە راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯿﺸﺪا ﺟێ دەﮔﺮن‪ .‬رێﺒەراﯾەﺗﯽ‬ ‫ھەر ﻟەﺳەرەﺗﺎوە ھەوڵﯿﺪاوە ﻛە ﺑە ﺷێﻮەﯾەﻛﯽ‬

‫‪Roji_Wilat@yahoo.com‬‬

‫ﺋﺎﺷﺘﯿﺎﻧە و دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯿﺎﻧە ﭘﺮﺳﯽ ﻛﻮرد ﭼﺎرەﺳەر‬ ‫ﺑﻜﺎت‪ .‬ﺋەﻣڕۆﻛەش ھەر ﻟەﺳەر ھەﻣﺎن ﺧﻮاﺳﺘەﯾە‬ ‫و دەﯾەوێﺖ رۆڵﯽ ﺧﯚی ﺑەﺋەﻧﺠﺎم ﺑﮕەێﻨێﺖ‪ ،‬ﺑە‪‬م‬ ‫دوژﻣﻦ ﭼەﻧﺪە ﺋﺎﻣﺎدەﯾە‪ ،‬ﮔﯚﻣﺎﻧﯽ ﺋێﻤە ھەﯾە‪ .‬ھەﺗﺎ‬ ‫ﺋێﺴﺘﺎ ھەﺷﺖ ﺟﺎر ﺋﺎﮔﺮﺑڕﻣﺎن راﮔەﯾﺎﻧﺪووە‪ .‬ﻟەو‬ ‫ﺋﺎﮔﺮﺑەڕاﻧەدا ﺋەﻧﺠﺎﻣێﻜﯽ ﺋەرێﻨﯽ دەرﻧەﻛەوﺗﻦ‪.‬‬ ‫دەوڵەﺗﯽ ﺗــﻮرك ﻟە ﺳﯿﺎﺳەت و ھەڵﻮێﺴﺘﯽ‬ ‫ﺧﯚﯾﺪا روون ﻧﯿﯿە‪ .‬ﻟە ﻣێﺸﻚ و ﺳەرﯾﺎﻧﺪا ﯾﺎرﯾەك‬ ‫ھەﯾە‪ ،‬دەﯾﺎﻧەوێﺖ ﻛﺎت ﻗﺎزاﻧﺞ ﺑﻜەن‪ .‬دەﯾﺎﻧەوێﺖ‬ ‫ﺑﺰوﺗﻨەوەﻛەﻣﺎن ھەڵﺨەڵەﺗێﻨﻦ‪ .‬ﺑە ﮔﺸﺘﯽ‬ ‫ﺑﺎوەڕﻣﺎن ﭘێﯿﺎن ﻧﯿﯿە‪ ،‬ﺑە‪‬م ﺗێﻜﯚﺷﺎﻧەﻛەﺷﻤﺎن‬ ‫ﮔەﯾﺸﺘﻮوەﺗە ﺋﺎﺳﺘێﻚ ﺑە ھەر ﺷێﻮەﯾەك ﺑەھێﺰ‬ ‫ﺑــﻮوە و ﻟەھەﻣﻮو ﺟﺎرﯾﺶ زﯾﺎﺗﺮ ﺑەھێﺰﺗﺮە‪.‬‬ ‫ﻣــﺎوەی ﭼﻞ ﺳﺎڵەی داﮔﯿﺮﻛەری ﺑە ﺷێﻮەﯾە‬ ‫ﻧﺎﻣﺮۆﭬﺎﻧە و دوور ﻟە ھەﻣﻮو ﭘﺮەﻧﺴﯿﭙەﻛﺎﻧﯽ ﺷەڕ‬ ‫ﻟەﺑەراﻣﺒەرﻣﺎن ﺷەڕێﻚ ﺑەرێﻮە دەﺑﺎت و ﺳەرەڕای‬ ‫ﺋەوەش ﺑێ ﺋەﻧﺠﺎم ﻣﺎون‪ .‬دەوڵەﺗﯽ ﺗﻮرك ﻟە‬ ‫ﺋێﺴﺘﺎدا ﻟەژێﺮ ﮔﯚﺷﺎرداﯾە و ﺑێ ﭼﺎرە ﻣﺎوەﺗەوە‪.‬‬ ‫ﻟەﻻﯾەﻛﯽ ﺗﺮ ﮔەورەﺑﻮوﻧەوەی ﺑﺰوﺗﻨەوەﻛەﻣﺎن‬ ‫ﻣەﺟﺒﻮری دەﻛﺎت ﻛە ھەﻧﮕﺎو ﺑﺎوێﮋێﺖ‪ .‬ﺋەﮔەر‬ ‫ﺑەراﺳﺘﯽ و ﻟەدڵەوە ﻧﺰﯾﻜﯽ ﭼﺎرەﺳەری ﺑﺒێﺘەوە‪،‬‬ ‫ھەم ﺑﺰوﺗﻨەوەﻛەﻣﺎن و ھەﻣﯿﺶ رێﺒەراﯾەﺗﯿﻤﺎن‬ ‫ﺋﺎﻣﺎدەی ﭼﺎرەﺳەری ﺋﺎﺷﺘﯿﺎﻧە و دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯿﺎﻧەﯾە‪.‬‬ ‫ﺑە‪‬م ﮔەر دەوڵەﺗﯽ ﺗﻮرك‪ ،‬وەﻛﻮ ﺑەرێ ﺧﯚی‬ ‫دووﺑﺎرە ﺑﻜﺎﺗەوە‪ ،‬ﺑﯚ ﺋەﻣەش ﺋێﻤە ﺋﺎﻣﺎدەﯾﻦ‪.‬‬ ‫ﻧەﺗەﻧﯿﺎ ﺑﯚ ﯾەﻛﯽ دوو ﺳــﺎڵ‪ ،‬ﺑەڵﻜﻮ ﺑﯚ دە‬ ‫ﺳﺎڵﯽ ﺗﺮﯾﺶ ﭘێﻮﯾﺴﺖ ﺑﻜﺎت‪ ،‬ﺋﺎﻣﺎدەﯾﻦ ﻛە‬ ‫ﺷــەڕ و ﺗێﻜﯚﺷﺎﻧﯿﺸﻤﺎن ﭘـــەرە ﭘێﺒﺪەﯾﻦ‪.‬‬ ‫ﺳەرەڕای ھەﻣﻮوی ﺋەﻣﺎﻧەش ﺋێﻤە دەﻣﺎﻧەوێﺖ‬ ‫ﺑە ﺷێﻮەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯿﻚ‪ ،‬ﻣﺎﻓﯽ‬ ‫ﮔەﻟەﻛەﻣﺎن ﭼﯿﯿە‪ ،‬ﭘﺮﺳەﻛەﻣﺎن ﭼﺎرەﺳەر ﺑﻜەﯾﻦ‪.‬‬ ‫ﻟەم ﻗﯚﻧﺎﺧەدا ﭼﯽ ﺑێﺘە ﺋﺎراوە دﯾﺎر ﻧﯿﯿە‪ .‬ﻟەﺳەر‬ ‫ﺋەم ﺑﻨەﻣﺎﯾەش ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﻤﺎن ﺑڵﻨﺪﺗﺮ ﻛﺮدﻧﯽ ﺋﺎﺳﺘﯽ‬ ‫ﺗێﻜﯚﺷﺎﻧﯽ ﺋﺎزادﯾﺨﻮازﯾﻤﺎﻧە و ﺑەم ﺷێﻮەﯾەش‬ ‫ﺑﺒﯿﻨە و‪‬ﻣێﻚ ﺑﯚ ﭘﯿﻼﻧﮕێڕی ﻧێﻮﻧەﺗەوەﯾﯽ‪ .‬ﺗەﻧﯿﺎ‬ ‫ﺑەم ﺷێﻮەﯾە ﺋﯿﻤﻜﺎﻧﯽ ھەﯾە‪ .‬ﭼﯚﻧﻜە ﭘﯿﻼﻧﮕێﺮی‬ ‫ﭘﺎﻧﺰدەی ﺷﻮﺑﺎت ھەوڵﯿﺪا ﺋﯿﺮادەی ﮔەﻟەﻛەﻣﺎن‬ ‫ﺑﺸﻜێﻨێﺖ و ﺑــێ ھــﯿــﻮای ﺑــﻜــﺎت‪ ،‬ﺋێﻤەش‬ ‫ھەوڵﺪەدەﯾﻦ ﺋەم ﺋﯿﺮادەﯾە ﺑە ﺑەرزﻛﺮدﻧەوەی‬ ‫ﺋﺎﺳﺘﯽ ﺗێﻜﯚﺷﺎﻧەﻛەﻣﺎن‪ ،‬ﺑڵﻨﺪﺗﺮ ﺑﻜەﯾﻦ و ﺋەو‬ ‫ﺋﺎﻣﺎﻧﺠەی ﭘﯿﻼﻧﮕێڕی ﭘﯚﭼەل ﺑﻜەﯾﻨەوە‪.‬‬

‫دەوڵەﺗﯽ ﺗﻮرك ﻟە ﺳﯿﺎﺳەت‬ ‫و ھەڵﻮێﺴﺘﯽ ﺧﯚﯾﺪا روون‬ ‫ﻧﯿﯿە‪ .‬ﻟە ﻣێﺸﻚ و ﺳەرﯾﺎﻧﺪا‬ ‫ﯾﺎرﯾەك ھەﯾە‪ ،‬دەﯾﺎﻧەوێﺖ ﻛﺎت‬ ‫ﻗﺎزاﻧﺞ ﺑﻜەن‬

‫]~[‬ ‫] ژﻤﺎرﻩ ‪ ] [ ٢٠١٣/١/٢٠ ] [٢٥‬ﺴﺎڵی دووەم [‬

‫‪Roji_Wilat@yahoo.com‬‬

‫‪٢۵‬‬

‫وﺗﺎر‬

‫ﺳەرﯾﻜﺎﻧﯽ‪ ،‬ﺧﻮرﻣﺎﺗﻮو و ﻛﻔﺮی ﺳ‪‬وﺗﺎن ﺑﯚ دەﻧێﺮێﺖ‬ ‫ﺳە‪‬ح ﮔەرﻣﯿﺎﻧﯽ‬ ‫ﻛــە ﺑــﺎﺳــﯽ ﺳــەرﯾــﻜــﺎﻧــﯽ دەﻛــــەم‪ ،‬ﻛــە داﺳــﺘــﺎن و‬ ‫ﺧﯚراﮔﺮﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺳەرﯾﻜﺎﻧﯽ دەﺑﯿﺴﺘﻢ و دەﺧﻮێﻨﻤەوە‬ ‫و دەﺑﯿﻨﻢ‪ ،‬ﯾەﻛﺴەر ﺷﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻔﺮی و ﺧﻮرﻣﺎﺗﻮوی‬ ‫ﺑﺎﺷﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﻢ دێﺘەوە ﯾﺎد‪ ،‬ﻛﻔﺮی و ﺧﻮرﻣﺎﺗﻮو‪،‬‬ ‫دوو ﺷﺎری دراوﺳێﯽ ﯾەﻛﺪﯾﻦ و دەﻛەوﻧە ﻧێﻮان ﻛەرﻛﻮك‬ ‫و ﻛەﻻرەوە‪ ،‬ﺋەو دوو ﺷﺎرە‪ ،‬ﻟە ﻣێﮋووی ﺧﯚﯾﺎﻧﺪا ﺧﺎوەن‬ ‫ﮔەﻟﯿﻚ داﺳﺘﺎن و ﻗﺎرەﻣﺎﻧێﺘﯽ و ﺧﯚراﮔﺮﯾﻦ‪ ،‬ﻟێﺮەدا ﺗەﻧﮫﺎ‬ ‫ﺑﺎﺳﯽ ﻣێﮋووﯾەﻛﯽ ﻧﺰﯾﻚ دەﻛەﯾﻦ‪ ،‬ﻟە راﭘەڕﯾﻨﯽ )‪(١٩٩١‬‬ ‫دا و دوای راﭘەرﯾﻨﯿﺶ‪ ،‬ﺋەو دووﺷﺎرە ﮔەﻟێﻚ داﺳﺘﺎﻧﯽ‬ ‫ﻗﺎرەﻣﺎﻧێﺘﯽ و ﻧەﺑەردﯾﯿﺎن دژی ھﯿﺰەﻛﺎﻧﯽ رژێﻢ ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪا‪،‬‬ ‫ﮔەﻟێﻚ ﺟﺎر ﻟﻮﺗﯽ رژێﻤﯿﺎن ﺷﻜﺎﻧﺪ و ﻛﺮدﯾﺎﻧﻦ ﺑەﭘەﻧﺪی‬ ‫زەﻣﺎﻧە‪ ،‬ﻛﻔﺮی و ﺧﻮرﻣﺎﺗﻮو‪ ،‬ﺑﻮوﻧە ﺳﯿﻤﺒﻮﻟﯽ ﺧﯚراﮔﺮی‬ ‫و ﻗﻮرﺑﺎﻧﯿﺪان و ﺗﯿﻜﯚﺷﺎن ﻟە ﺑﺎﺷﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا‪.‬‬ ‫ﻟە ﺳەرەﺗﺎی راﭘەڕﯾﻨﺪا و دوای رزﮔﺎرﻛﺮدﻧﯽ ﺷﺎری‬ ‫ﺧﻮرﻣﺎﺗﻮو ﻟە ﻻﯾەن ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﺸﻤەرﮔەوە‪ ،‬ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫رژێــﻢ ﺑــﯚ ﻣـــﺎوەی )‪ (١١‬رۆژی ﯾــەك ﻟەﺳەرﯾەك‬ ‫ﺑەﺳەرﭘەرﺷﺘﯽ ﺑەھێﺰﺗﺮﯾﻦ ﻟﯿﻮای ﺋێﺮاﻗﯽ ﺋەوﻛﺎﺗە و‬ ‫ﺑەﻓەرﻣﺎﻧﺪەﯾﯽ ﮔەورە ﺋەﻓﺴەری دڕﻧﺪەی ﺑەﻋﺲ )ﺑﺎرق‬ ‫ﻋەﺑﺪوﻟ‪ ،(‬ھێﺮﺷﯽ ﭘەﯾﺘﺎ ﭘەﯾﺘﺎی دەھێﻨﺎﯾە ﺳەر ﺋەو‬ ‫ﺷﺎرە ﺑەﻣەﺑەﺳﺘﯽ داﮔﯿﺮﻛﺮدﻧەوەی‪ ،‬رژێﻢ ﺑەھێﺰێﻜﯽ‬ ‫ھەزاران ﻛەﺳﯿەوە‪ ،‬ﺑە ھەﻟﯿﻜﯚﭘﺘەر‪ ،‬ﺑەﺗﺎﻧﻚ و زرﯾﭙﯚش‪،‬‬ ‫ﺑەﺗﯚﭘﯽ ﻗﻮرس و ﺗﻮﻗێﻨەر‪ ،‬ھێﺮش ﻟە دوای‬ ‫ھێﺮﺷﯽ دەھێﻨﺎ‪ ،‬ﺑــە‪‬م ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﺸﻤەرﮔە و‬ ‫ﺟــەﻣــﺎوەری ﺧــﯚراﮔــﺮ‪ ،‬وەﻛــﻮ ﺷــﺎخ ﭼەﻗﯿﺒﻮون و‬ ‫ﺑەورەﯾەﻛﯽ ﺑــەرزەوە ﭼﯚﻛﯿﺎن ﺑەھەﻣﻮو ھێﺮﺷەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫رژێﻤﺪا داﺋــەدا و ﻟەھەر ھێﺮﺷێﻜﺪا‪ ،‬دەﯾﺎن ﻛﻮژرا و‬ ‫ﺑﺮﯾﻨﺪاری دوژﻣﻦ دەﻛەوت‪ ،‬ﺑەڵێ ﯾﺎﻧﺰە رۆژ ﺧﯚراﮔﺮی و‬ ‫ﻗﺎرەﻣﺎﻧێﺘﯽ و داﺳﺘﺎن ﺗﯚﻣﺎرﻛﺮدن‪ ،‬ﯾﺎﻧﺰە رۆژ ﺷﻜﺴﺖ‬

‫و دۆڕان و ھەرەس ﺑﯚ ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ رژێﻢ‪ (١١) ،‬رۆژ ﺷﺎر‬ ‫وەﻛﻮ ﻗەﻧﺪﯾﻞ ﺧﯚراﮔﺮﺑﻮو‪ ،‬وەﻛﻮ ھەوراﻣﺎن و ھەﻟﮕﻮرد‬ ‫ﺳەرﺑڵﻨﺪﺑﻮو‪.‬‬ ‫ﺷﺎری ﻛﻔﺮﯾﺶ دوای رزﮔﺎرﻛﺮدﻧﯽ‪ ،‬ﺑﯚ ﻣﺎوەی ﭼەﻧﺪﯾﻦ‬ ‫ﻣﺎﻧﮓ و ﺑﮕﺮە ﺳﺎڵﯿﺶ‪ ،‬ھەﻣﯿﺸە ﺑﺒﻮوە ﺟێﮕﺎی ﺗەﻣﺎﺣﯽ‬ ‫رژێﻢ ﺑەﻣەﺑەﺳﺘﯽ داﮔﯿﺮﻛﺮدﻧەوەی‪ ،‬ﻟە ﺳەرەﺗﺎﻛﺎﻧﯽ‬ ‫رزﮔﺎرﻛﺮدﻧﯽ ﺷﺎرەﻛەدا‪ ،‬رژێﻢ ﺑەھﺎوﻛﺎری ﻣﻮﺟﺎھﯿﺪﯾﻨﯽ‬ ‫ﺧەﻟﻖ ﺑە ﺑەردەواﻣﯽ ھەوڵﯽ داﮔﯿﺮﻛﺮدﻧەوەی ﺷﺎرەﻛەی‬ ‫ﺋەدا‪ ،‬ﺑﯚردوﻣﺎﻧﻜﺮدﻧﯽ ﺷﺎرەﻛە‪ ،‬ﺑﺒﻮوە دﯾﺎردەﯾەﻛﯽ‬ ‫رۆژاﻧــەی رۆﺗﯿﻨﯽ‪ ،‬ﭼەﻧﺪﯾﻦ داﺳﺘﺎﻧﯽ ﻗﺎرەﻣﺎﻧێﺘﯽ ﻟە‬ ‫ﻻﯾەن ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﺸﻤەرﮔە و ﺧەڵﻜﯽ ﺷﺎرەﻛەوە‬ ‫ﺗﯚﻣﺎرﻛﺮان‪ ،‬وەﻛﻮ )ﺷەڕەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻔﺮی و دەرﺑەﻧﺪ ﺗﺎڵە‬ ‫و ﺳەرﻗە‪ (‬وەﻛﻮ دەڵێﻦ ﻟەو داﺳﺘﺎﻧﺎﻧەدا )ﭘﯚرت(‬ ‫ی رژێﻢ ﺷﻜێﻨﺮا‪ ،‬ﻟە داﺳﺘﺎﻧﯽ ﺳەرﻗە‪‬دا‪ ،‬ﺑەھێﺰﺗﺮﯾﻦ‬ ‫ﻟﯿﻮای ﺋێﺮاﻗﯽ ﺑەﻧﺎوی )ﮔﻮرگ(‪ ،‬ﻟەﺑەردەم ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﭘێﺸﻤەرﮔەدا ﺷﻜﺴﺘﯽ ﺧــﻮارد و ﺗەﻓﺮوﺗﻮوﻧﺎﺑﻮون‪،‬‬ ‫ﻧﺰﯾﻜەی ﭘەﻧﺠﺎ ﺗﺎﻧﻚ و زرﯾﭙﯚﺷﯽ ﺋەو ﻟﯿﻮاﯾە ﺳﻮﺗﺎن‬ ‫ﯾﺎن دەﺳﺘﯿﺎن ﺑەﺳەرداﮔﯿﺮا‪ ،‬دەﯾﺎن ﺳەرﺑﺎزﯾﺎن ﻟێﻜﻮژرا‬ ‫و ﺑﺮﯾﻨﺪارﺑﻮون ﯾﺎن ﺑەدﯾﻞ ﮔﯿﺮان‪ ،‬ﺋەم داﺳﺘﺎﻧە ﺑﻮوە‬ ‫ھﯚی ﺋەوەی ﻛە رژێﻢ ﺑﯚ ﺟﺎرێﻜﯽ دﯾﻜە‪ ،‬زاﺗﯽ ﺋەوە‬ ‫ﻧەﻛﺎت ھەوڵﯽ داﮔﯿﺮﻛﺮدﻧەوەی ﺷﺎرەﻛەدا ﺑﺪات‪.‬‬ ‫ﺳەرﯾﻜﺎﻧﯿﺶ وەﻛﻮ ﺷﺎرێﻜﯽ رۆژﺋﺎوای ﻛﻮردﺳﺘﺎن‪ ،‬ﺋەوە‬ ‫ﭼەﻧﺪەﻣﯿﻦ ﺟﺎرە داﺳﺘﺎﻧﯽ ﻗﺎرەﻣﺎﻧێﺘﯽ و ﺑەرﺧﻮداﻧﯽ‬ ‫ﮔەورە ﻟەدژی ﭼەﺗە و رێﮕﺮ و ﺗﯿﺮۆرﯾﺴﺖ و ﻧﺎﺣەزاﻧﯽ‬ ‫ﻛﻮرد و ﻣﺎﻓەﻛﺎﻧﯽ ﺗﯚﻣﺎر دەﻛﺎت‪.‬‬ ‫ھەر دوای ﺋﺎزادﻛﺮدﻧﯽ رۆژﺋﺎوای ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟە ﻻﯾەن‬ ‫ﻛــﻮرد و ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﯾەﭘەﮔەوە‪ ،‬ﻧﺎﺣەزاﻧﯽ ﻛــﻮرد و‬ ‫دەﺳﺘە و ﺗﺎﻗﻤە ﭼەﺗە و ﺗﯿﺮۆرﯾﺴﺘﯿﯿەﻛﺎن‪ ،‬وﯾﺴﺘﯿﺎن‬ ‫ﻟە رێﮕﺎی ﺷﺎری ﺳەرﯾﻜﺎﻧﯿﯿەوە رۆژﺋﺎوای ﻛﻮردﺳﺘﺎن‬ ‫داﮔﯿﺮ و ﺗﺎ‪‬ن ﺑﻜەن‪ ،‬وﯾﺴﺘﯿﺎن ﺷﺎرە ﺋﺎزادﻛﺮاوەﻛﺎﻧﯽ‬

‫دﯾﻜەی رۆژﺋﺎوا‪ ،‬ﺑﺨەﻧە ژێﺮ ﻛﯚﻧﺘڕۆڵﯽ ﺧﯚﯾﺎﻧەوە و ﻛﻮرد‬ ‫ﺑﯚ ﺟﺎرێﻜﯽ دﯾﻜە ژێﺮدەﺳﺘە و ﭼەوﺳﺎوە ﺑﻜەﻧەوە‪،‬‬ ‫ﺑە‪‬م رووﺑــەرووی ﺑەرﮔﺮی ﻗﺎرەﻣﺎﻧﺎﻧەی ﯾەﻛﯿﻨەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ ﮔەل و ﮔﯿﺎﻧﻔﯿﺪاﯾﯽ رۆﻟەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮرد ﺑﻮوﻧەوە‪،‬‬ ‫ﺳەرﯾﻜﺎﻧﯽ ﺑﯚ ﻣﺎوەی ﻧﺰﯾﻜەی )‪ (١٥‬رۆژی ﯾەك ﻟەﺳەر‬ ‫ﯾەك ﺑەرﮔﺮﯾﻜﺮد‪ ،‬داﺳﺘﺎﻧﯽ ﺗﯚﻣﺎرﻛﺮد‪ ،‬ﻟﻮﺗﯽ ﭼەﺗە و‬ ‫ﺗﯿﺮۆرﯾﺴﺖ و ﺟﺎش و ﺗﻮرﻛە ﺷﯚﭬێﻨﯿﯽ و ﻧﺎﺣەزاﻧﯽ‬ ‫ﻛــﻮردی ﺷﻜﺎﻧﺪ و ﺳەرﯾﺎﻧﯽ ﺗەﻗﺎﻧﺪ ﺑەﺷﺎﺧەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا‪.‬‬ ‫ﺳەرﯾﻜﺎﻧﯽ‪ ،‬ﺋﯿﺴﺘﺎ ﺑﻮوەﺗە ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧەی ﺑەرﮔﺮی‬ ‫و ﻓﯿﺪاﻛﺎری و ﺳﯿﻤﺒﻮﻟﯽ ﺋــﺎزادی و ﻗﺎرەﻣﺎﻧێﺘﯽ و‬ ‫ﺧﯚراﮔﺮی‪ ،‬ﺑﻮوەﺗە ﭼﻘڵﯽ ﭼﺎوی دوژﻣﻨﺎﻧﯽ ﺋﺎزادی ﮔەﻟﯽ‬ ‫ﻛﻮرد و ﮔﯚڕﺳﺘﺎﻧﯽ ﭼەﺗە و ﺗﯿﺮۆرﯾﺴﺘەﻛﺎن‪ .‬ﺑﯚﯾە ﻟە‬ ‫ﻛﻔﺮی ﺷﺎرەﻛەی ﺑﺎوەﺷﺎﺳﻮاری ﺳەرﺑڵﻨﺪەوە‪ ،‬ﻟە ﻛﻔﺮی‬ ‫داﺳﺘﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ )دەرﺑەﻧﺪ ﺗﺎڵە و ﺳەرﻗە‪ ‬و ﺋﯚﻣەرﻣﻞ(‬ ‫وە ﻟە ﺷﺎرەﻛەی )ﻋەﺑە ﺋﺎﻣە و ﺋەﺣﻤەدی ﺣﺎﺟﯽ‬ ‫ﺳەﻣﯿﻦ و ﺣەﻣەی ﺳەﯾﺪ ﻣﺤﯿﺪﯾﻦ و ﺧﺎﻟﯿﺪ ﮔەرﻣﯿﺎﻧﯽ(‬ ‫ﯾەوە ﻟە ﺧﻮرﻣﺎﺗﻮوی ﺑﻮﻛﯽ ﺣەﻣﺮﯾﻨەوە‪ ،‬ﻟە ﺷﺎرەﻛەی‬ ‫ﺣەﻣەڕەش و زاﻣﯽ ﺋەﻧﻔﺎل و داﺳﺘﺎﻧﯽ ﯾﺎﻧﺰە رۆژەی‬ ‫ﺧﻮرﻣﺎﺗﻮوە ﺳ‪‬وﺗﺎن ﻟێﺒێﺖ ﺳەرﯾﻜﺎﻧﯽ‪ ،‬ﺳﯿﻤﺒﻮﻟﯽ‬ ‫ﻓﯿﺪاﻛﺎری و ﺧﯚراﮔﺮی‪ ،‬ﺳ‪‬وﺗﺎن ﻟێﺒێﺖ ﺷەھﯿﺪاﻧﯽ‬ ‫ﺳەرﯾﻜﺎﻧﯽ‪ ،‬ﺧﺎﻟﯿﺪ ﮔەرﻣﯿﺎﻧﯽ و ﺣەﻣەڕەش ﺳ‪‬وﺗﺎن ﺑﯚ‬ ‫دەﻧێﺮێﺖ‪ ،‬ﺳ‪‬و دەﻧێﺮن ﺑﯚ )ﺷەھﯿﺪ ﻋﺎﺑﺪ و ھەﭬﺎ‪‬ﻧﯽ‪،‬‬ ‫ﺷەھﯿﺪ ﺳەرﺣەد ﻗﺎﻣﯿﺸﻠﻮ و ھەﭬﺎ‪‬ﻧﯽ‪ ،‬ﺷەھﯿﺪ ﻋەﻻو‬ ‫ھەﻣﻮو ﺷەھﯿﺪاﻧﯽ ﺳەرﯾﻜﺎﻧﯽ(‪ ...‬ﺑﺎوەﺷﺎﺳﻮار و ﺑﻮﻛﯽ‬ ‫ﺣەﻣﺮﯾﻦ ﺷﺎﻧﺎزﯾﺘﺎن ﭘێﻮە دەﻛەن‪ ،‬ﮔﯿﺎن و رووﺣﻤﺎن ﻟە‬ ‫ﮔەڵ ﺋێﻮەداﯾە‪ ،‬ﺳەرﻛەوﺗﻦ و ﺧﯚراﮔﺮی ﺋێﻮە ﺷﺎﻧﺎزﯾﯿە‬ ‫ﺑﯚ ھەﻣﻮوﻣﺎن‪ ،‬دڵﻤﺎن ﺑﯚ ﺋێﻮە ﻟێﺌەدات‪ ،‬ﺳەرﻣﺎن‬ ‫ﭘێﺘﺎن ﺑڵﻨﺪە ﺋەی ﺷﯚرﺷﮕێﺮاﻧﯽ رۆژﺋﺎوا‪ ،‬ﺗێﻜﯚﺷەران‬ ‫و ﻗﺎرەﻣﺎﻧﺎﻧﯽ ﺳەرﯾﻜﺎﻧﯽ‪.‬‬

‫وﺗﺎر‬

‫‪٢۶‬‬

‫]~[‬ ‫] ﺴﺎڵی دووەم [ ] ‪ ] [ ٢٠١٣/١/٢٠‬ژﻤﺎرﻩ ‪[٢٥‬‬

‫‪Roji_Wilat@yahoo.com‬‬

‫و‪‬ﺗــــــﯽ ‪ ...‬ﻣﺎﯾـــﻜــەﻛـــﺎن‪...‬‬

‫ﻛﺎﻣەران ﮔﻮڵﭙﯽ‬ ‫ﯾەﻛێﻚ ﻟە ﻧەﮔﺒەﺗﯽ و ﻧەھﺎﻣەﺗﯿەﻛﺎﻧﯽ ﮔەﻻﻧﯽ ﺋێﺮاق‬ ‫زۆری ژﻣﺎرەی ﻣﺎﯾﻜﯽ ﺑەردەم ﺑەرﭘﺮس و ﺳەرﻛﺮدە‬ ‫ﺳﯿﺎﺳﯿەﻛﺎﻧە ﻟــە ﻛﺎﺗﯽ ﺧﯚﻧﻤﺎﯾﺶ ﻛــﺮدﻧــﯿــﺎن ﻟە‬ ‫راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧەﻛﺎﻧەوە‪.‬‬ ‫ﻣﺎﯾﻚ ﺋــەو ﺋﺎﻣێﺮەﯾە ﻛــە ﻟــە ڕێــﮕــەﯾــەوە ووﺗــە و‬ ‫ﺑڕﯾﺎری ﺑەرﭘﺮﺳﺎﻧﯽ ﭘێ دەﮔﻮازرێﺘەوە ﻟە ﻛﯚﻧﮕﺮە‬ ‫ڕۆژﻧﺎﻣەواﻧﯿەﻛﺎﻧﺪا ﯾﺎﺧﻮد ﻟە ﺑڕﯾﺎری ﻟێﺒﻮردﻧﯽ ﮔﺸﺘﯽ ﯾﺎن‬ ‫ﺑەﺳﺰاﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯽ ﺗﺎواﻧﺒﺎران ﯾﺎ ﺧﻮد ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯽ ﭘﺮۆژەی‬ ‫ﻧﯿﺸﺘەﺟێﺒﻮون‪ ،‬ھەرﭼەﻧﺪە ﻟە و‪‬ﺗﺎﻧﯽ ﺧﺎوەن ﺑڕﯾﺎر‬ ‫و زﻟﮫێﺰدا ﻣﺎﯾﻚ ﺑەﻛﺎرﻧﺎھێﻨﺮێﺖ ﺑﯚ ﮔﯚڕﯾﻨﯽ ﻧەﺧﺸەی‬ ‫و‪‬ﺗﺎﻧﯽ دﯾﻜە و ڕاﺳﺘەوﺧﯚ ﺋەو ﺑڕﯾﺎراﻧە دەدرێﻦ دواﺗﺮ‬ ‫ﻟە ڕێﮕەی ﯾەك ﻣﺎﯾﻜەوە وﺗەﺑێﮋی ﺋەو و‪‬ﺗە ﺑڕﯾﺎرەﻛە‬ ‫ﺋﺎﺷﻜﺮا دەﻛــﺎت ﺑﯚ ﺟﯿﮫﺎن ﺑەﭘێﭽەواﻧەی و‪‬ﺗﺎﻧﯽ‬ ‫دواﻛەوﺗﻮو ﯾﺎ ﺧﻮد و‪‬ﺗﺎﻧﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﺳێﯿەم ﺑەﮔﺸﺘﯽ‬ ‫و ﺋێﺮاق ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﻛە ﻟەﺑەر زۆری ژﻣﺎرەی ﻣﺎﯾﻜەﻛﺎن‬ ‫ﻛﺎﻛﯽ ﺑەرﭘﺮس ﻧﯿﻮەی دەﻣﻮﭼﺎوی ﺷــﺎراوەﺗــەوە ﻟە‬ ‫ﺋﺎﺳﺖ ﻛﺎﻣێﺮاﻛﺎﻧﺪا‪ ،‬ﺑێﺌﺎﮔﺎ ﻟەوەی ھەر و‪‬ﺗێﻚ ژﻣﺎرەی‬ ‫ﻣﺎﯾﻜﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﺑەﻛﺎر ﺑێﻨێﺖ ﻟە ﻛﯚﻧﮕﺮە رۆژﻧﺎﻣەواﻧﯿەﻛﺎﻧﺪا‬ ‫ﻧﯿﺸﺎﻧەی ﺧﻨﻜﺎﻧﺪﻧﯽ ﺋﺎزادی ﺗﺎﻛەﻛﺎﻧە ﻟەو ﻛﯚﻣەڵﮕﺎﯾەدا‬ ‫ﺑەﺟﯚرێﻚ ﺋەم ژﻣﺎرە زۆرەی ﻣﺎﯾﻚ ﺗەﻧﮫﺎ ﺑﯚ ڕت و‬ ‫وﺷﻜﺮدﻧﯽ ﺧﻮدی دەﺳە‪‬ﺗە ﺑەزۆر ﺳەﭘێﻨﺮاوەﻛﺎﻧە ﻟە‬ ‫ﻻی رای ﮔﺸﺘﯽ و ﺧﯚڵﻜﺮدﻧە ﭼﺎوی و‪‬ﺗﺎﻧﯽ ﻧﺎوﭼەﯾﯽ ﻛە‬ ‫ﺗەﻧﮫﺎ ﺳﯚزی ﻧەﺗەوەﯾﯽ و ﻣەزھەﺑﯽ ﻛﯚﯾﺎن دەﻛﺎﺗەوە‪.‬‬

‫و‪‬ت ﺑەزﯾﺎدﻛﺮدﻧﯽ ژﻣﺎرەی ﻣﺎﯾﻚ ﻧﺎﻛﺮێﺖ ﺑەدﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯽ‪،‬‬ ‫ﺑەڵﻜﻮ ﺑەﻛەم ﻛﺮدﻧەوەی ﻣﺎﯾﻚ و زﯾﺎدﻛﺮدﻧﯽ ﺑﺎزﻧەی‬ ‫ﺋﺎزادﯾەﻛﺎن دەﺑێﺘە و‪‬ﺗێﻜﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯽ و ﺋﺎزاد‪.‬‬ ‫ﺋەﮔەر ﺑەزۆری ڕێﮋەی ﻣﺎﯾﻚ ﺑێﺖ ﺋەوا ﺑێﮕﻮﻣﺎن ﺋەوەی‬ ‫ﯾەك ﻛﯚﻧﮕﺮەی ڕۆژﻧﺎﻣەواﻧﯽ ﺑەرﭘﺮﺳێﻜﯽ ﺋێﺮاﻗﯽ‬ ‫ﺑﺒﯿﻨێﺖ دەڵێﺖ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯽ ﻟێﺮەوە ﺳەری ھەڵﺪاوە و‬ ‫ﺑەﺷﯽ و‪‬ﺗﺎﻧﯽ ﺗﺮی ﻟێﺪراوە‪ ،‬راﺳﺘﯽ ﺋەم ووﺗەﯾەش‬ ‫ﺧﯚﻣﺎن ﺑەﭼﺎوی ﺳەر رۆژاﻧە دەﯾﺒﯿﻨﯿﻦ ﺋەوەﺗﺎ ﺳەرۆﻛﯽ‬ ‫ﺋەﻣﺮﯾﻜﺎ و ڕوﺳﯿﺎ ﻟە ﻛﺎﺗﯽ ﻛﯚﻧﮕﺮە رۆژﻧﺎﻣەواﻧﯿەﻛﺎﻧﯿﺎﻧﺪا‬ ‫ﺗەﻧﮫﺎ ﯾەك ﻣﺎﯾﻜﯿﺎن ﻟەﺑەردەﻣﺪاﯾە و ﺋەوھەﻣﻮو ﺑڕﯾﺎرە‬ ‫ﮔﺮﻧﮕەش ﻟە زارﯾﺎﻧەوە دەردەﭼێﺖ‪ ،‬ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﻟەﻣەڕ‬ ‫ﺧﯚﻣﺎن ﺑﯚ ڕووﻧﻜﺮدﻧەوەﯾەﻛﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﯽ ﺋەﮔەر ﻟەﺳەر‬ ‫ﺑێ ﺑﺎﯾەﺧﺘﺮﯾﻦ دﯾــﺎردەش ﺑێﺖ ژﻣــﺎرەی ﻣﺎﯾﻜەﻛﺎن‬ ‫ﻟە ﺋەژﻣﺎر ﻧﺎﯾەت وادەزاﻧﯿﻦ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯽ ﺑەڕێِژەی‬ ‫زۆری ﻣﺎﯾﻜەﻛە ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا و‪‬ﺗﯽ ﭼﯿﻦ ﻣﻠﯿﺎر و ﻧﯿﻮی‬ ‫ﺗﯿﭙەڕاﻧﺪووە و ﺧﺎوەﻧﯽ ﮔەورەﺗﺮﯾﻦ ﺳەرﻣﺎﯾەی ﻣﺮۆﯾﯽ‬ ‫و ﭘﯿﺸەﺳﺎزی و ﺳەرﺑﺎزﯾە ﻟە ﺟﯿﮫﺎﻧﺪا‪ ،‬ﺑە‪‬م ﻛەﺳێﻚ‬ ‫ﻧﺎوی دوو ﺑەرﭘﺮﺳﯿﺎن ﻧﺎزاﻧێﺖ ﯾﺎ ﺧﻮد ﻛﯚﻧﮕﺮێﺴﯽ‬ ‫ﺋەﻣﺮﯾﻜﺎ ﯾﺎن ﻛﺮﻣﻠﯿﻨﯽ ڕووﺳﯿﺎ ﻛە دوو زﻟﮫێﺰن ﻛەﺳﻤﺎن‬ ‫ﻧﺎوی ﺋەﻧﺪاﻣەﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎزاﻧﯿﻦ‪ ،‬ﺑە‪‬م ﻧﺎوی ﺑەرﭘﺮﺳﺎﻧﯽ‬ ‫ﻻی ﺧﯚﻣﺎن ﻟە ﯾﺎرﯾﺰاﻧە ﺑەﻧﺎو ﺑﺎﻧﮕەﻛﺎﻧﯽ ﺟﯿﮫﺎن زﯾﺎﺗﺮ‬ ‫ﻧﺎﺳﺮاون ﻟە ﻣﯿﺪﯾﺎﻛﺎﻧﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﺪا ﻟەﺑەر زۆری ﻛێﺸە و‬ ‫ﮔەﻧﺪەڵﯽ ﻟەو و‪‬ﺗﺪا‪.‬‬ ‫ﺋێﺮاق ﻟەﺑەر ﺋەوەی )ﻣﻮﺗﺮﺑەﻛﺮاوە( ﺑەدﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯽ‬ ‫ﺑـــەردەوام ﻟە ھەوڵﯽ زﯾﺎدﻛﺮدﻧﯽ ژﻣـــﺎرەی ﻣﺎﯾﻜﯽ‬ ‫ﺑەردەم ﺑەرﭘﺮﺳەﻛﺎﻧە ﺋەﮔﯿﻨﺎ ﺋەوەی ﻛەﻣێﻚ ﺳەرﻧﺞ‬ ‫ﺑﺪات ھەﻧﺪێﻚ ﻣﺎﯾﻚ ﻛە ﻟﯚﮔﯚی ﻛەﻧﺎڵەﻛەی ﭘێﻮەﯾە‬ ‫ﺗەﻧﮫﺎ ﻣەراﺳﯿﻤﯽ ﺋﺎﯾﻨﯽ و ﻣەزھەﺑﯽ ﭘەﺧﺶ دەﻛﺎت‪،‬‬ ‫ﺑە‪‬م ﻟە ﻛﺎرداﻧەوە ﺳﯿﺎﺳﯿەﻛﺎﻧﯿﺸﺪا ﻟە ﻧﺎوەڕاﺳﺘﯽ‬ ‫دەﺳﺘە ﺧﻮﺷﻜەﻛﺎﻧﯿﺪا ﺧﯚی ﺣەﺷﺎرداوە و ووﺗەی‬ ‫ﺑەرﭘﺮﺳﺎن دەﮔﻮازێﺘەوە ﺋەم ﭘەﺗﺎﯾە زۆرﺑەی ﻣﺰﮔەوﺗﻮ‬ ‫و ﺣﻮﺳەﯾﻨﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺋێﺮاﻗﯿﺸﯽ ﮔﺮﺗﻮوەﺗەوە ﺑە ﺟﯚرێﻚ‬ ‫)ووﺗﺎر ﺧﻮێﻦ( ﻟەﺑەر زۆری ﻣﺎﯾﻜەﻛﺎن ﺧﯚﯾﯽ ﻟێﺪەﮔﯚڕێﺖ‬ ‫و ﻟێﺪواﻧﯽ ﻛەﺳێﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ دەدات‪ ،‬ﻧﺎﺣەﻗﯽ ﻧﯿﯿە‪،‬‬ ‫ﭼﻮﻧﻜە وادەزاﻧێﺖ ﻟە ﻛﯚﻧﮕﺮەی ڕۆژﻧﺎﻣەواﻧﯿە ھەرﺑﯚﯾە‬ ‫زۆرﺑەی ﻛﺎت ھەڵﺨﻠﯿﺴﻜﺎن ﻟە وﺗﺎری ﭘﯿﺎواﻧﯽ ﺋﺎﯾﻨﯽ‬ ‫ڕوودەدات و ﺳﯚزی ﺟەﻣﺎوەر دەﺑﺰوێﻨﻦ ﺑەﭘﯿﺮۆزﻛﺮدﻧﯽ‬

‫دﯾــﺪ و ﺑﯚﭼﻮﻧەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻛــە رەﻧــﮕــﺪاﻧــەوەی ﻛﺎﯾە‬ ‫ﺳﯿﺎﺳﯿەﻛﺎﻧە‪.‬‬ ‫ﻟە ﻣێﮋوودا زۆر ﺑڕﯾﺎری ﮔﺮﻧﮓ و ﭼﺎرەﻧﻮﺳﺴﺎز وەرﮔﯿﺮاوە‬ ‫ﻟە ﻻﯾەن ﻛەﺳﺎﻧﯽ ﺳەرﻛﺮدە و ﺋﺎزادﯾﺨﻮازاﻧەوە ﺑەﺟﯚرێﻚ‬ ‫ﻛە ﻣﺎﯾﻚ ﺑﻮوﻧﯽ ﻧەﺑﻮوە ﯾﺎ ﺧﻮد ﺑەڕەواﻧە ﺑﯿﻨﺮاوە ﺑەو‬ ‫ﻛەﺳە ﺑﯚﯾە ﺧﯚ ﻧﻤﺎﯾﺸﻜﺮدﻧﯽ ﻛەﺳﺎﻧﯽ ﺑەرﭘﺮس ﻟە ﭘﺸﺖ‬ ‫ﻣﺎﯾﻜەوە ﻧﯿﺸﺎﻧەی دوورﯾەﺗﯽ ﻟە ﺟەﻣﺎوەر و ﮔەﻟەﻛەی‬ ‫ھەرﭼەﻧﺪە ﺑڕﯾﺎری ﮔﺮﻧﮕﯿﺶ دەرﻛﺎت‪ ،‬ﺑە‪‬م ﺟێﺒەﺟێ‬ ‫ﻧﺎﻛﺮێﻦ‪ ،‬ﺳەرﻛﺮدە و رێﺒەرێﻜﯽ وەﻛﻮ ﺋﻮج ﺋﺎﻻن دوور‬ ‫ﻟەﭼﺎوی ﻛﺎﻣﯿﺮا و ﺑەﺳﺘەی ﻣﺎﯾﻜەﻛﺎن ﺑەﮔﻮاﺳﺘﻨەوەی‬ ‫ووﺗەﻛﺎﻧﯽ ﻟە رێﮕﺎی ﻛەﺳێﻜﯽ ﺗﺮەوە ﺗﻮاﻧﯽ ﺷﯚڕﺷﯽ‬ ‫ﻣﺎﻧﮕﺮﺗﻮاﻧﯽ زﯾﻨﺪاﻧﯿﺎﻧﯽ ﺑﺎﻛﻮر ﺋﺎراﺳﺘە ﺑﻜﺎت و ﻟە ﻛﺎت و‬ ‫ﺳﺎﺗﯽ دﯾﺎرﯾﻜﺮاودا ﺑەﺷﻜﺎﻧﺪﻧﯽ ﺋەوﻣﺎﻧﮕﺮﺗﻨە ﺋﺎﻣﺎﻧﺠەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﺧﯚی ﺑﭙێﻜێﺖ ﯾﺎ ﺧﻮد ﺑڕﯾﺎری ﻣێﮋووی ﭘێﺸەوا ﻗﺎزی‬ ‫ﻟە ﺗﺎرﯾﻜﯽ زﯾﻨﺪاﻧەوە دوور ﻟە ﮔﺮوﭘﯽ ﻣﺎﯾﻜەﻛﺎن ﺑڕﯾﺎری‬ ‫زﯾﻨﺪووڕاﮔﺮﺗﻨﯽ ﻧەﺗەوەی ﻛﻮردی دەرﻛــﺮد ﺑەﭼﻮوﻧە‬ ‫ﺑەردەم ﺳێﺪارە و ﺷەرﻣەزارﻛﺮدﻧﯽ دوژﻣﻨﺎﻧﯽ ﮔەﻟەﻛەی‪.‬‬ ‫ﺑﯚﯾە ﮔﺮﻓﺘﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯿﺰە ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕﺎی ﺋێﺮاﻗﯽ‬ ‫ﺑەﮔﺸﺘﯽ و ھەرێﻢ ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ زۆری ژﻣﺎرەی ﻣﺎﯾﻜەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﺑــەردەم ﺑەرﭘﺮﺳﺎﻧە ﺑەﺟﯚرێﻚ ﺑەﺳﺘﻨﯽ ﻛﯚﻧﮕﺮەی‬ ‫ڕۆژﻧﺎﻣەواﻧﯽ ﺑەﻣەرﺟﯽ زۆری ژﻣــﺎرەی ﻣﺎﯾﻜەﻛﺎﻧەوە‬ ‫ﺑەﺳﺘﺮاوە وەﮔەر ﻧﺎ دەﺗﻮاﻧﺮێﺖ ﻟە رێﮕەی ﭘەﺧﺸﯽ‬ ‫ڕاﺳﺘەوﺧﯚوە ﺑڕﯾﺎرە ﮔﺮﻧﮕەﻛﺎن دەرﺑﭽﻦ ﻟە وﺗﺎری‬ ‫ﻓەرﻣﯿﺪا ﻧەك وەﻛﻮ ﺑەڕێﺰ وەزﯾﺮی ﺳﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷﺘﯿەﻛﺎن‬ ‫راﻛێﺸﺎﻧﯽ ﺑﯚرﯾەﻛﯽ ﻧەوﺗﯽ ﺗــﺎزە ﻟە ﻧێﻮان ھەرێﻢ‬ ‫و ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺑەوﺷێﻮە ﺳەرﭘێﯿە ڕاﺑﮕەێﻨێﺖ دەﻛﺮێﺖ‬ ‫ﺑەﻓەرﻣﺎﻧێﻜﯽ ﻓەرﻣﯽ و وەﻛــﻮ ﻣﮋدەﯾەك ﻟەڕێﮕەی‬ ‫ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯽ ھەرێﻤەوە ﺑە ھﺎو‪‬ﺗﯿﺎن ﺑﺪرێﺖ!!‬ ‫ﺑــەرﭘــﺮﺳــﯽ و‪‬ﺗــﺎﻧــﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﺳێﯿەم ﻟــە رێﮕەی‬ ‫ﻣﺎﯾﻜەﻛﺎﻧەوە دەﻧﺎﺳﺮێﺖ ﺑەﭘێﭽەواﻧەی ﺑەرﭘﺮﺳﺎﻧﯽ‬ ‫ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯽ ﻛە ﻟە رێﮕەی ﺧﺰﻣەﺗﻜﺮدن و ﻛﺎر‬ ‫و ﭼﺎﻻﻛﯿە ﻣﺮۆﯾﯿەﻛﺎﻧەوە دەﻧﺎﺳﺮێﻦ‪ ،‬ﺋێﺴﺘﺎ ھەﻣﻮو‬ ‫ﺟﯿﮫﺎن دەﻣﻮﭼﺎوی ﺑەرﭘﺮﺳﺎﻧﯽ ﺋێﺮاﻗﯽ دەﻧﺎﺳﻦ ﻟەﺑەر‬ ‫زۆری ﺧﯚ ﻧﻤﺎﯾﺸﻜﺮدﻧﯿﺎن ﻟە ﭘﺸﺘﯽ ﻣﺎﯾﻜەﻛﺎﻧەوە ﺑﯚﯾە‬ ‫ھەڵﮕﺮﺗﻨﯽ ﺑەردی ﮔەورە ﻧﯿﺸﺎﻧەی ﻧەھﺎوﯾﺸﺘﻨﯿەﺗﯽ و‬ ‫دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯿﺶ ﺑەزۆری ژﻣﺎرەی ﻣﺎﯾﻚ ﻧﯿﯿە ﺑەڕﯾﺰان‪،‬‬ ‫ﺑەڵﻜﻮ ﺑە ﻓﺮاواﻧﻜﺮدﻧﯽ ﺑﺎزﻧەی ﺋﺎزادﯾەﻛﺎﻧە‪.‬‬

‫]~[‬ ‫] ژﻤﺎرﻩ ‪ ] [ ٢٠١٣/١/٢٠ ] [٢٥‬ﺴﺎڵی دووەم [‬

‫‪Roji_Wilat@yahoo.com‬‬

‫‪٢٧‬‬

‫ﭼﺎوﭘێﻜەوﺗﻦ‬

‫ﻣﺎم ھەژار؛‬

‫دەﻣﺎﻧەوێﺖ ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚن ﻟە ﺑﺎزﻧەی ﺗەﺳﻜﯽ ﺣﺰﺑﺎﯾەﺗﯽ دەرﺑﺨەﯾﻦ و ﺑﯿﻜەﯾﻨە ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚﻧﯽ ﮔﺸﺘﯽ ﮔەل"‬ ‫ﻟە ﭼﺎوﭘێﻜەوﺗﻨێﻜﺪا ﺋەﻧﺪاﻣﯽ دەﺳﺘەی‬ ‫ﻛﺎرﮔێڕی و ﺑەرﭘﺮﺳﯽ ﭘەﯾﻮەﻧﺪﯾەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﭘﺎرﺗﯽ ﭼﺎرەﺳەری دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن‬ ‫ﺑەرێﺰ ﻣــﺎم ھــەژار ﺳــەﺑــﺎرەت ﺑە ﭘﺮﺳﯽ‬ ‫ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚن ﺑﻮون ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا‬ ‫دەڵێﺖ‪":‬ﺋەرﻛﯽ ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚن ﭼﺎودێﺮﯾﻜﺮدﻧﯽ‬ ‫دەﺳــــە‪‬ت و ﺋــﺎﻣــﺎدەﻛــﺮدﻧــﯽ ﭘــــﺮۆژە و‬ ‫ﻛﺎرﻧﺎﻣەﯾە ﺑﯚ دۆزﯾﻨەوەی رێﮕﺎ ﭼﺎرەﺳەری‬ ‫ﺑﺎﺑەﺗﯿﺎﻧە"‪ ،‬ﺑــە‪‬م ﺋــەو ﭘﯚﭘﯚزﺳﯿﯚﻧەی‬ ‫ﺋێﺴﺘﺎ ﻟــە ﺋـــﺎراداﯾـــە ﻧــﺎﺗــﻮاﻧــﯿــﻦ ﭘێﯽ‬ ‫ﺑڵێﯿﻦ ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚﻧێﻜﯽ راﺳﺘەﻗﯿﻨە ﯾﺎن‬ ‫ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚﻧﯽ ﮔەل‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە ﻟە ﺑﺎزﻧەﯾەﻛﯽ‬ ‫داﺧﺮاودا دەﺧﻮﻟێﺘەوە و ھﯿﭻ ﭘﺮۆژەﯾەﻛﯽ‬ ‫ﮔﺸﺘﮕﯿﺮﯾﺸﯿﺎن ﻧﯿﯿە و ﺗەﻧﮫﺎ ﺳێ ﭘﺎرت و‬ ‫ﻻﯾەﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﯾەﻛﯿﺎن ﮔﺮﺗﻮوە و ھەﻧﺪێﻚ‬ ‫ﺟﺎر ﻟەﻧێﻮ ﺧﯚﺷﺪا ﻧﺎﻛﯚﻛﻦ و ﻧﺎﺷﺨﻮازن ﺋەو‬ ‫ﺑەﻧﺎو ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚﻧە ﻓﺮاواﻧﺘﺮ ﺑﻜەن و ﺑﯿﻜەﻧە‬ ‫ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚﻧێﻜﯽ ﮔﺸﺘﮕﯿﺮ ﻛە ﺳەرﺟەم ﭼﯿﻦ‬ ‫و ﺗﻮﯾﮋەﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕﺎ ﺗێﯿﺪا ﺑەﺷﺪارﺑﻦ"‪.‬‬ ‫ﻣﺎم ھەژار ھەروەھﺎ دەڵێـﺖ‪":‬ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚﻧﯽ‬ ‫راﺳﺘەﻗﯿﻨە‪ ،‬ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚﻧﯽ ﮔەﻟە و ﻧەك‬ ‫ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚﻧﯽ ﺑەرﺑەرەﻛﺎﻧﯽ دەﺳــەﻻت‪.‬‬ ‫ﭘﺎرﺗﯽ ﭼﺎرەﺳەرﯾﺶ ﻟــەم ﭘێﻨﺎوەدا ﻛﺎر‬ ‫دەﻛﺎت‪.‬‬ ‫ﺋﺎ‪ /‬رۆژی و‪‬ت‬

‫ﭘﺮﺳﯿﺎر‪ /‬ﺋﯚﭘﯚزﯾﺴﯿﻮن ﺧﯚی ﻟەﺧﯚﯾﺪا ﺑە‬ ‫چ واﺗﺎﯾەك دێﺖ‪ ،‬ﺑە ﻛێ دەﺗﻮاﻧﯿﻦ ﺑڵێﻦ‬ ‫ﺋﯚﭘﯚزﯾﺴﯿﯚن؟‬ ‫ـ دەﺳـــﺘـــەواژەی )ﺋــﯚﭘــﯚزﺳــﯿــﯚن( ﺑــەواﺗــﺎی‬ ‫ﺑەرھەڵﺴﺘﻜﺎر دێﺖ و دەﺳﺘەواژەی ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚﻧﯿﺶ‬ ‫دەﺳﺘەواژەﯾەﻛﯽ ﻛﯚﻧە و ﺑەﻛەﺳﺎﻧێﻚ دەوﺗﺮێﺖ‬ ‫ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚن ﻛە ھەڵﻮێﺴﺖ و ﻧﺎڕەزاﯾەﺗﯽ ﺑەراﻣﺒەر‬ ‫ﺑە ﻻﯾەﻧﯽ ﺑەراﻣﺒەر دەردەﺑــڕن‪ ،‬ﺋﯿﺘﺮ ﺋەوﻻﯾەﻧە‬ ‫ﭼﯿﻨﯽ دەﺳﺘەﻻﺗﺪار ﺑێﺖ ﯾﺎ ﺧﻮد ﺳەرﻣﺎﯾەدار و‪...‬‬ ‫ھﺘﺪ‪.‬‬ ‫ﭘﺮﺳﯿﺎر‪ /‬ﺋەرك و ﻛﺎری ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚن ﭼﯿﯿە‬ ‫ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﻟە ﻧﺎو ﺳﯿﺴﺘەﻣێﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﺪا؟‬ ‫ـ ﺋەرﻛﯽ ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚن ﭼﺎودێﺮﯾﻜﺮدﻧﯽ دەﺳە‪‬ت و‬ ‫ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺮدﻧﯽ ﭘﺮۆژە و ﻛﺎرﻧﺎﻣەﯾە ﺑﯚ دۆزﯾﻨەوەی‬

‫رێﮕﺎ ﭼﺎرەﺳەری ﺑﺎﺑەﺗﯿﺎﻧە ﺑﯚ ﺋەو ﻛەم و ﻛﻮرﺗﯽ‬ ‫و ﭘێﺸﯿﻠﻜﺎرﯾە دەﺳﺘﻮری و ﯾﺎﺳﺎﯾﯿﺎﻧەی ﻛە ﻟە‬ ‫ﻻﯾەن دەﺳــە‪‬ت ﯾﺎﺧﻮد ﺣﻜﻮﻣەت روودەدەن‪،‬‬ ‫ﺑﯚ ﺋەو ﻣەﺑەﺳﺘە ﻻﯾەﻧﯽ ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚن ﻟە ﮔەل‬ ‫ڕﯾﻜﺨﺮاوەﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕەی ﻣەدەﻧﯽ وەك ﮔەﻧﺠﺎن‪،‬‬ ‫ژﻧﺎن‪ ،‬ﺋﺎﯾﻦ و ﺋﺎﯾﻨﺰاﻛﺎﻧﯿﺘﺮ ﭘﺮۆژەی ﭼﺎرەﺳەرﺋﺎﻣێﺰ‬ ‫ﺋﺎﻣﺎدە دەﻛەن و دەﯾﺨەﻧە ﺑەردەم دەﺳە‪‬ت ﯾﺎن‬ ‫ﺣﻜﻮﻣەت ﺗﺎوەﻛﻮ ﭘێﺪاﭼﻮﻧەوە ﺑەو ﭘێﺸﯿﻠﻜﺎرﯾە‬ ‫ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ و دەﺳﺘﻮرﯾﺎﻧەدا ﺑﭽێﺘەوە و ﺳەرراﺳﺘﯿﺎن‬ ‫ﺑﻜﺎﺗەوە‪ .‬ﺋەﮔەر دەﺳــە‪‬ت ﺋﺎﻣﺎدە ﻧەﺑﻮو ﺋەو‬ ‫ﺋەرﻛە ﺟێﺒەﺟێ ﺑﻜﺎت ﺋەو ﻛﺎت ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚن ﻟە‬ ‫رێﮕەی ﻓﺸﺎری ﺷەﻗﺎم ﺑە ﺧەﺑﺎت و ﺗێﻜﯚﺷﺎﻧﯽ‬

‫ﺷﺎرﺳﺘﺎﻧﯽ و ﻣەدەﻧﯿﺎﻧە ھەڵﻮێﺴﺖ وەردەﮔﺮێﺖ‬ ‫وەك ﺧﯚﭘﯿﺸﺎﻧﺪان و ﻣﺎﻧﮕﺮﺗﻦ و ‪ ...‬ھﺘﺪ‪.‬‬ ‫ﭘﺮﺳﯿﺎر‪ /‬ﺑەرﻧﺎﻣە و ﻛﺎری ﺋﯚﭘﯚزﯾﺴﯿﯚن‬ ‫ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﻟەﭼﯿﯿەوە ﺳەرﭼﺎوە ﺑﮕﺮێﺖ؟ واﺗﺎ‬ ‫ﺋﺎﯾﺎ ﻟەﻧﺎوﺧﺎﻧﯽ دەﺳە‪‬ﺗێﻜﯽ دﯾﻜﺘﺎﺗﯚردا‬ ‫دەﺗﻮاﻧﯿﻦ ﺑﺎس ﻟە ﺋﯚﭘﯚزﯾﺴﯿﯚن ﺑﻮون‬ ‫ﺑﻜﺮێﺖ؟‬ ‫ـ ﺧﯚی ﻟە ﺧﯚﯾﺪا زﯾﺎﺗﺮ ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚن ﻟەﺳەردەﻣﯽ‬ ‫ﺗﺎﻛڕەوﯾەﺗﯽ ﯾﺎن دﯾﻜﺘﺎﺗﯚرﯾەﺗﯽ دەﺳە‪‬ﺗە ﻛە‬ ‫دەردەﻛـــەوێ و دەﺑێﺘە ﭘێﻮﯾﺴﺘﯿەﻛﯽ ژﯾﺎﻧﯽ‪،‬‬ ‫ﭘێَوﯾﺴﺘە ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚن ﺑﯚ ﺳەرﺟەم ﭘێﺸﯿﻠﻜﺎرﯾە‬

‫ﭼﺎوﭘێﻜەوﺗﻦ ‪٢٨‬‬

‫]~[‬ ‫] ﺴﺎڵی دووەم [ ] ‪ ] [ ٢٠١٣/١/٢٠‬ژﻤﺎرﻩ ‪[٢٥‬‬

‫دەﺳﺘﻮری و ﯾﺎﺳﺎﯾﯿەﻛﺎن ﭼﺎودﯾﺮێﻜﯽ ﻛﺎرای ھەﺑێﺖ‬ ‫و ﺟﮕە ﻟە رەﺧﻨەﮔﺮﺗﻦ ﻟە دەﺳە‪‬ت ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﺑﯚ‬ ‫ﺳەرﺟەم ﺑﻮارەﻛﺎﻧﯽ ژﯾﺎن وەك ﻻﯾەﻧﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯽ‬ ‫و ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ‪ ،‬ﺋﺎﺑﻮری‪ ،‬ﻛەﻟﺘﻮری و ﻛﯚﻣەﻻﯾەﺗﯽ‪،‬‬ ‫ﺑﻨەﺑڕﻛﺮدﻧﯽ ﮔەﻧﺪەﻟﯽ‪ ،‬ﺑﻨەﺑڕﻛﺮدﻧﯽ ﺑێﻜﺎری‪،‬‬ ‫ﺑﻨەﺑڕﻛﺮدﻧﯽ ﺗﻮﻧﺪ و ﺗﯿﮋی ﺳەر ژﻧﺎن‪ ،‬ﺑﯚ ﺋﺎزادی‬ ‫و دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯿﺰەﻛﺮدﻧﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕﺎ و ژﯾﻨﮕەﭘﺎرێﺰی‬ ‫ﭘﺮۆژەی ھەﺑێﺖ و ﺋەو ﭘﺮۆژاﻧەش ﺑە ﺗێﺮواﻧﯿﻨﯽ‬ ‫ﺳەرﺟەم ﭼﯿﻦ و ﺗﻮێﮋەﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎو ﻛﯚﻣەڵﮕﺎ ﺑێﺖ‬ ‫ﻧەك ﻟە ﺑﺎزﻧەﯾەﻛﯽ ﺗەﺳﻜﺪا ﺑﺨﻮﻟێﺘەوە و ﻻﯾەﻧێﻜﯽ‬ ‫ﺑﺎﺑەﺗەﻛﺎن ﺑەدەﺳﺘەوە ﺑﮕﺮێ و ﺗەﻧﮫﺎ رەﺧﻨەﮔﺮ‬ ‫ﺑێ و ھﯿﭻ ﭘﺮۆژەﯾەﻛﯽ ﺗﺮی ﺑﯚ ﺑﺎﺑەﺗەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ‬ ‫ﻧەﺑێ ﯾﺎن ﻗﺴەﯾﺎن ﻟەﺳەر ﻧەﻛﺎت‪ ،‬ﺑەو ﺟﯚرە‬ ‫ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚﻧە ﻧﺎوﺗﺮێ ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚن‪ ،‬ﺑەڵﻜﻮ ﭘێﯽ‬ ‫دەﮔﻮﺗﺮێ دەﺳە‪‬ت و ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﺨﻮازی ﭼﯿﻨێﻚ‬ ‫ﯾﺎ ﺧﻮد ﭼەﻧﺪ ﭘﺎرﺗﯿﯿەك‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە ھەﻣﻮو ﻛﯚﻣەڵﮕﺎ‬ ‫ﺑەﺷﺪارﻧﯿﻦ ﻟەو ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚن ﺑﻮوﻧەدا‪.‬‬ ‫ﭘﺮﺳﯿﺎر‪ /‬راﺗــﺎن ﭼﯿﯿە ﻟەﺳەر ﺋەم ﺷێﻮە‬ ‫ﺋﯚﭘﯚزﯾﺴﯿﯚﻧەی ﻛە ﺋێﺴﺘﺎ ﻟە ﺑﺎﺷﻮوری‬ ‫ﻛــﻮردﺳــﺘــﺎﻧــﺪا ھــەﯾــە؟ ھەﺗﺎ ﭼەﻧﺪ ﺋەم‬ ‫ﺋــﯚﭘــﯚزﯾــﺴــﯿــﯚﻧــە ﺧـــــﺎوەن ﻛــﺎرەﻛــﺘــەری‬ ‫ﺋﯚﭘﯚزﯾﺴﯿﯚن ﺑﻮوﻧە؟‬ ‫ـ ﺋەو ﭘﯚﭘﯚزﺳﯿﯚﻧەی ﺋێﺴﺘﺎ ﻟە ﺋﺎراداﯾە ﻧﺎﺗﻮاﻧﯿﻦ‬ ‫ﭘێﯽ ﺑڵێﯿﻦ ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚﻧێﻜﯽ راﺳﺘەﻗﯿﻨە ﯾﺎن‬ ‫ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚﻧﯽ ﮔەل‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە ﻟە ﺑﺎزﻧەﯾەﻛﯽ داﺧﺮاودا‬ ‫دەﺧﻮﻟێﺘەوە و ھﯿﭻ ﭘﺮۆژەﯾەﻛﯽ ﮔﺸﺘﮕﯿﺮﯾﺸﯿﺎن‬ ‫ﻧﯿﯿە و ﺗەﻧﮫﺎ ﺳێ ﭘﺎرت و ﻻﯾەﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﯾەﻛﯿﺎن‬ ‫ﮔﺮﺗﻮوە و ھەﻧﺪێﻚ ﺟﺎر ﻟەﻧێﻮ ﺧﯚﺷﺪا ﻧﺎﻛﯚﻛﻦ و‬ ‫ﻧﺎﺷﺨﻮازن ﺋەو ﺑەﻧﺎو ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚﻧە ﻓﺮاواﻧﺘﺮ ﺑﻜەن‬ ‫و ﺑﯿﻜەﻧە ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚﻧێﻜﯽ ﮔﺸﺘﮕﯿﺮ ﻛە ﺳەرﺟەم‬ ‫ﭼﯿﻦ و ﺗﻮﯾﮋەﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕﺎ ﺗێﯿﺪا ﺑەﺷﺪارﺑﻦ‪.‬‬ ‫ﻣﻦ ﺋﺎﻣﺎژەم ﺑەوەﻛﺮد ﻛە ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚن ﭘێﻮﯾﺴﺘە‬ ‫ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚﻧﯽ ﮔــەل ﺑێﺖ‪ ،‬ﻧــەك ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚﻧﯽ‬ ‫ﺑەرﺑەرەﻛﺎﻧﯽ دەﺳـــە‪‬ت‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە ﭘﺮﺳەﻛﺎن‬ ‫ھەﻣﻮو ﻛﯚﻣەڵﮕﺎ ﭘەﯾﻮەﻧﺪﯾﺪار دەﻛﺎت‪ .‬ﺋەﮔەر ھەر‬ ‫ﭘێﺸێﻠﻜﺎرﯾەك ﻟە ﻻﯾەن دەﺳە‪‬ﺗەوە روی داﺑﯽ‬ ‫ﺋەوا ﺑەراﻣﺒەر ﻛﯚﻣەڵﮕﺎ ﺋەو ﭘێﺸێﻠﻜﺎرﯾە ﻛﺮاوە‪،‬‬ ‫ﺑﯚﯾە ﺳەرﺟەم ﭼﯿﻦ و ﺗﻮێﮋەﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎو ﻛﯚﻣەڵﮕﺎ‬ ‫ﭘەﯾﻮەﻧﯿﺪار دەﻛﺎت‪ ،‬ﭘێﻮﯾﺴﺘە رەﺧﻨە و ﭘﺮۆژەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﭼــﺎرەﺳــەری ﮔﺸﺘﮕﯿﺮ ﺑێﺖ و ﺑە رای ھەﻣﻮو‬ ‫ﻛﯚﻣەڵﮕﺎ ﺑێﺖ‪ ،‬ﺋەو ﻛﺎت ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚن دەﺑێﺘە‬ ‫ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚﻧﯽ ﮔەل و رۆڵﯽ ﺧﯚی دەﺑﯿﻨێ‪.‬‬ ‫ﭘﺮﺳﯿﺎر‪ /‬ﺋێﻮە وەﻛــﻮ ﭘﺎرﺗﯽ ﭼﺎرەﺳەری‬ ‫دﯾــﻤــﻮﻛــﺮاﺗــﯽ ﻛــﻮردﺳــﺘــﺎن ﻟــە ﻛﯚﻧﮕﺮەی‬ ‫ﭘێﻨﺠەﻣﺪا ﺑڕﯾﺎرێﻜﺘﺎن ﺳــەﺑــﺎرەت ﺑە‬ ‫ﺋﯚﭘﯚزﯾﺴﯿﯚن ﺑـــﻮون و ﺋﯚﭘﯚزﯾﺴﯿﯚﻧﯽ‬ ‫راﺳﺘەﻗﯿﻨە ھەﺑﻮو و ھﺎوﻛﺎﺗﯿﺶ ﺳەﺑﺎرەت‬ ‫ﺑە ﺑﻨەﺑڕﻛﺮدﻧﯽ ﮔەﻧﺪەڵﯿﺶ ﺧﺎوەن ﺑڕﯾﺎر‬

‫ﺑﻮون‪ ،‬ھەﺗﺎ ﺋێﺴﺘﺎ ﭼﯿﺘﺎن ﺑﯚ ﺋەم ﺑڕﯾﺎراﻧە‬ ‫ﻛﺮدووە؟‬ ‫ـ ﭘﺎرﺗﯽ ﭼﺎەﺳەری دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ھەر‬ ‫ﻟە ﺳەرەﺗﺎی داﻣەزراﻧﺪﻧﯿەوە ﺗﺎوەﻛﻮ ﺋێﺴﺘﺎ وەﻛﻮ‬ ‫ﭘﺎرﺗﯿەﻛﯽ ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﻮﻧﯽ ﮔەل ﻛﺎر و ﺧەﺑﺎﺗﯽ‬ ‫دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯿﺎﻧەی ﺑەرێﻮە ﺑــﺮدوە و ﺑﯚ ﺳەرﺟەم‬ ‫ﭘﺮﺳەﻛﺎﻧﯿﺶ ﭘﺮۆژەﻣﺎن ھەﺑﻮوە و ھەوڵﯿﺸﻤﺎﻧﺪاوە‬ ‫ﭘﺮۆژەﻛﺎﻧﻤﺎن ﺑﻜەﯾﻨە ﭘــﺮۆژەی ﮔەل و ﺑﯚ ﺋەو‬ ‫ﻣەﺑەﺳﺘە ﻟە ﮔەل ﭘﺎرت و ﻻﯾەﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ‬ ‫و رێﻜﺨﺮاوەﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕەی ﻣەدەﻧﯽ و ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯽ‬ ‫ﺳەرﺑەﺧﯚ ﻛﺎرﻣﺎن ﻟەﺳەر ﭘﺮۆژەﻛﺎﻧﻤﺎن ﻛﺮدوە‪،‬‬ ‫ﺑە‪‬م ھەﻧﺪێﻚ ﺟﺎر دەرﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ دەﺳﺘێﻮەرداﻧﯽ‬ ‫ﻻﯾەﻧﯽ دەﺳە‪‬ت و ﻓﺸﺎر ﺧﺴﺘﻨە ﺳەر ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯽ‬ ‫و ﭘﺎرت و ﻻﯾەﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ‪ ،‬ﻧەﻣﺎﺗﻮاﻧﯿﻮە وەﻛﻮ‬ ‫ﭘێﻮﯾﺴﺖ ﭘــﺮۆژەﻛــﺎن ﺑەﺋەﻧﺠﺎم ﺑﮕەﯾەﻧﯿﻦ‪ ،‬ﻟە‬ ‫ﻛﯚﻧﮕﺮەی ﭘێﻨﺠەﻣﯽ ﭘﺎرﺗﯿﻤﺎﻧﺪا ﺑﺮﯾﺎرﻣﺎﻧﮕﺮت‬ ‫ﻛە ﺟﺎرێﻜﯿﺘﺮ ﻟە ﮔەڵ ﺳەرﺟەم ﭘﺎرت و ﻻﯾەﻧە‬ ‫ﺳﯿﺎﺳﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﺑﻜەوﯾﻨە ھەوڵﺪان ﺑﯚ ﺋەوەی‬ ‫ﺑﺘﻮاﻧﯿﻦ ﺑە ﺗﯿﺮواﻧﯿﻦ و ﺳەرﻧﺠﯽ ھەﻣﻮو ﻻﯾەﻧە‬ ‫ﺳﯿﺎﺳﯽ و رﯾﻜﺨﺮاوەﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕەی ﻣەدەﻧﯽ‪،‬‬ ‫ﭘﺮۆژەﯾەﻛﯽ ھﺎوﺑەش ﮔە‪‬ڵە و ﻛﺎری ھﺎوﺑەﺷﯽ‬ ‫ﻟەﺳەر ﺑﻜەﯾﻦ‪ ،‬ﺑﯚ ﺋەو ﻣەﺑەﺳﺘەش ﺋێﻤە وەﻛﻮ‬ ‫ﭘــﺎرﺗــﯽ ﭼــﺎرەﺳــەری دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن‬ ‫ﺳەﺑﺎرەت ﺑە رەوﺷﯽ ھەرێﻢ و ﺑەﻏﺪا و ھەروەھﺎ‬ ‫ﺗێﺮواﻧﯿﻨﻤﺎن ﺑــﯚ ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧﯽ ﻛﯚﻧﻔﺮاﺳێﻜﯽ‬ ‫ﻧەﺗەوەﯾﯽ و ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ‪ ،‬ﻟە )‪(٢٠١٢ /١٢ /٤‬‬ ‫ﻟە ﺷﺎری ھەوﻟێﺮ ﻟە ﻛﯚﻧﻔﺮاﺳﯿﻜﯽ رۆژﻧﺎﻣەواﻧﯿﺪا‬ ‫ﺑﯚ ڕای ﮔﺸﺘﯽ راﮔەﯾﺎﻧﺪ‪ .‬ﻟە ﺋێﺴﺘﺎﺷﺪا ﺑﯚ ﺋەوی‬ ‫ﺑﺘﻮاﻧﯿﻦ ھــەم ﻟەﺳەر ﺳەرەﻧﺞ و ھەﻟﻮێﺴﺘﯽ‬ ‫ﭘﺎرﺗەﻛەﻣﺎن و ھەم ﻛﯚﻛﺮدﻧەوەی رای ﭘﺎرت و‬ ‫ﻻﯾەﻧە ﺳﯿﺎﺳﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﻟە ھەوڵ و ﺗﯿﻜﯚﺷﺎﻧﺪاﯾﻦ‬ ‫و ﺳــەرداﻧــﯽ ﭘــﺎرت و ﻻﯾەﻧە ﺳﯿﺎﺳﯿەﻛﺎﻧﻤﺎن‬ ‫دەﺳﺘﭙێﻜﺮدوە و ﺗﺎ ﺋﯿﺴﺘﺎش ﺳەرداﻧﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ‬ ‫ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎران‪ ،‬ﺣﺰﺑﯽ رزﮔـــﺎری ﻛﻮردﺳﺘﺎن‪،‬‬ ‫ﺑﺰوﺗﻨەوەی دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﮔەﻟﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن‪ ،‬ﯾەﻛێﺘﯽ‬ ‫ﻧەﺗەوەﯾﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ھەروەھﺎ‬ ‫ﺳەرداﻧﯽ ﺣﺰﺑﯽ زەﺣﻤەﺗﻜێﺸﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﻤﺎن‬ ‫ﻛﺮدووە‪ .‬ھەﻣﻮو ﺋەو ﻻﯾەﻧﺎﻧەی ﺳەرداﻧﯿﻤﺎن ﻛﺮدون‬ ‫ھﯿﭻ ﺟــﯚرە ﻧﺎﻛﯚﻛﯿەك دەرﻧەﻛەوﺗﻮوە و ھەر‬ ‫ھەﻣﻮوﺷﯿﺎن ھﺎوڕاﺑﻮﯾﻦ ﻛە دەﺑێ ﻛﯚﺑﻮﻧەوەﯾەﻛﯽ‬ ‫ﻓﺮاواﻧﯽ ﭘــﺎرت و ﻻﯾەﻧە ﺳﯿﺎﺳﯿەﻛﺎن ﺋەﻧﺠﺎم‬ ‫ﺑﺪرێ و ﻟەوﻛﯚﺑﻮﻧەوە ﺑﯿﺮوڕاﻛﺎن ﻛﯚﺑﻜﺮێﻨەوە و‬ ‫ﭘﺮۆژەﯾەﻛﯽ ھﺎوﺑەش ﭘێﺸﺒﺨەﯾﻦ و ﺑەھەﻣﻮو‬ ‫ﻻﯾەك ﺧەﺑﺎﺗﯽ ھﺎوﺑەﺷﯽ ﻟەﺳەر ﺑەرێﻮەﺑەرﯾﻦ‪،‬‬ ‫ھﺎوﻛﺎت ﺋێﻤە ﻟە ﺑەﺳەرﻛﺮدﻧەوەی ﭘﺎرت و ﻻﯾەﻧە‬ ‫ﺳﯿﺎﺳﯿەﻛﺎن و رﯾﻜﺨﺮاوەﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕﺎی ﻣەدەﻧﯽ‬ ‫و ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯽ ﺋەﻛﺎدﯾﻤﯽ درێﮋە ﭘﯿﺪەدەﯾﻦ‪ .‬ﻟێﺮەدا‬ ‫روﻧﻜﺮدﻧەوەﯾەك ﭘێﻮﯾﺴﺘە‪ .‬ﺋێﻤە ﻧە دەﺧﻮازﯾﻦ‬ ‫ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚﻧﯿﻜﯽ ﺗﺮ دروﺳﺖ ﺑﻜەﯾﻦ ﻧە ﻟە دژی‬ ‫دەﺳە‪‬ت ﻛﺎر دەﻛەﯾﻦ ﺑە ﭘێﭽەواﻧەوە دەﺧﻮازﯾﻦ‬

‫‪Roji_Wilat@yahoo.com‬‬

‫ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚن ﻟــە ﺑــﺎزﻧــە ﺗەﺳﻜﯽ ﺣﺰﺑﺎﯾەﺗﯽ‬ ‫دەرﺑﺨەﯾﻦ و ﺑﯿﻜەﯾﻨە ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚﻧﯽ ﮔﺸﺘﯽ ﮔەل‬ ‫و ﻟە ھەﻣﺎﻧﻜﺎﺗﯿﺸﺪا ﺋەو ﻛﺎرە ھﺎوﺑەﺷەی ﭘﺎرت‬ ‫و ﻻﯾەﻧە ﺳﯿﺎﺳﯿەﻛﺎن دەﺑﯿﺘە ﭘﺎڵﭙﺸﺘﯿەك ﺑﯚ‬ ‫ﺑەھێﺰﻛﺮدﻧﯽ ھەرێﻢ ﺑەراﻣﺒەر ﺑە ﺣﻜﻮﻣەﺗﯽ‬ ‫ﻧﺎوەﻧﺪی ﻟە ﺑەﻏﺪا‪ ،‬ﺑﯚﯾە وەك ﭘﺎرﺗﯽ ﭼﺎرەﺳەری‬ ‫ھەم ﻻﯾەﻧﯽ ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚن و ھەم ﻻﯾەﻧﯽ دەﺳە‪‬ت‬ ‫دڵﻨﯿﺎ دەﻛەﯾﻦ ﻛە ﺋێﻤەش دەﺧﻮازﯾﻦ ﺧﺰﻣەﺗێﻚ ﺑە‬ ‫ﻛﯚﻣەڵﮕﺎﻛەﻣﺎن ﺑﮕەﯾەﻧﯿﻦ‪.‬‬ ‫ﭘﺮﺳﯿﺎر‪ /‬ﻧﺎوەڕۆﻛﯽ ﺋەم ﭘــﺮۆژە ﺑڕﯾﺎرەی‬ ‫ﻛﯚﻧﮕﺮەﺗﺎن ﭼﯚن دەﺑێﺖ و ﻛەی ﻛﺎری‬ ‫ﻟەﺳەر دەﻛەن؟‬ ‫ـ ﻟە ﺋێﺴﺘﺎدا ﻟەﺳەر ﺑڕﯾﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﻧﮕﺮەﻣﺎﻧﺪا‬ ‫ﻛﺎر دەﻛەﯾﻦ و دەﺳﺘﻤﺎن ﭘێﻜﺮدووە و ﻟە ﻣﺎوەی‬ ‫ﻧﺰﯾﻜﯿﺸﺪا ھــەوڵــﺪەدەﯾــﻦ ﻛە ھـــەردوو ﭘــﺮۆژە‬ ‫ﺑڕﯾﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﻧﮕﺮەﻣﺎن واﺗﺎ ﭘﺮۆژەی ﺑﻨەﺑڕﻛﺮدﻧﯽ‬ ‫ﮔەﻧﺪەڵﯽ و ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚن ﺑﻮون ﺋﺎﻣﺎدە ﺑﻜەﯾﻦ‪.‬‬ ‫دروﺷﻤﯽ ﻛﯚﻧﮕﺮەﻛەﻣﺎن"ﭼﺎرەﺳەری دۆزی ﻛﻮرد و‬ ‫ﭼەﺳﭙﺎﻧﺪﻧﯽ دەﺳﺘﻜەوﺗەﻛﺎﻧﻤﺎن ﺑە ﺋەﺟﯿﻨﺪاﯾەﻛﯽ‬ ‫ھﺎوﺑەش و دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯿﻚ دەﺑێﺖ" ﺑﯚﯾە ﺋێﻤە ﺋﯿﺶ‬ ‫و ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚﻣﺎن ﻟەﺳەر ﺋەو ﺑﻨەﻣﺎﯾە ﺑەرێﻮە‬ ‫دەﺑەﯾﻦ‪ ،‬ھەر ﻟەم ﻣﺎوﯾەﺷﺪا ﺑﯚ ﭼﺎرەﺳەرﻛﺮدﻧﯽ‬ ‫ﻛێﺸەو ﻧﺎﻛﯚﻛﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻧێﻮان ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن‬ ‫و ﺑەﻏﺪاد و ﻟەھەﻣﺎﻧﻜﺎﺗﺪا‪ ،‬ﭘﺮﺳە ﻧﺎوﺧﯚﯾﯿەﻛﺎن‬ ‫و ﻟەﺳەرﺋﺎﺳﺘﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯿﺶ ﺧﺎوەن ھەڵﻮێﺴﺖ و‬ ‫ﭘێﺸﻨﯿﺎری ﺧﯚﻣﺎﻧﯿﻦ‪ .‬ﺋەﻣەش ﻟە ﭼەﻧﺪ ﺗەوەرێﻜﺪا‬ ‫ﻛﯚدەﺑێﺘەوە‪.‬‬ ‫ﯾەﻛەم‪ ،‬ﺳەﺑﺎرەت ﺑە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧە و ﻟە ‪٩‬‬ ‫ﺧﺎڵ ﭘێﻜﮫﺎﺗﻮوە‪ .‬دووەم‪ ،‬ﺳەﺑﺎرەت ﺑە ﺋێﺮاﻗە ﻛە‬ ‫ﻟە ﭼﻮار ﺧﺎڵ ﭘێﻜﺪێﺖ و ﺳێﮫەﻣﯿﺶ‪ ،‬ﺳەﺑﺎرەت ﺑە‬ ‫ﭘﺮﺳﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯽ و ﻛﯚﻧﻔﺮاﻧﺴﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯽ ﻛە ﻟە‬ ‫دوو ﺧﺎڵ ﭘێﻜﮫﺎﺗﻮوە‪.‬‬

‫ھەﻣﻮو ﺋەو ﻻﯾەﻧﺎﻧەی‬ ‫ﺳەرداﻧﯿﻤﺎن ﻛﺮدون ھﯿﭻ ﺟﯚرە‬ ‫ﻧﺎﻛﯚﻛﯿەك دەرﻧەﻛەوﺗﻮوە و‬ ‫ھەر ھەﻣﻮوﺷﯿﺎن ھﺎوڕاﺑﻮﯾﻦ‬ ‫ﻛە دەﺑێ ﻛﯚﺑﻮﻧەوەﯾەﻛﯽ‬ ‫ﻓﺮاواﻧﯽ ﭘﺎرت و ﻻﯾەﻧە‬ ‫ﺳﯿﺎﺳﯿەﻛﺎن ﺋەﻧﺠﺎم ﺑﺪرێ‬ ‫و ﻟەوﻛﯚﺑﻮﻧەوە ﺑﯿﺮوڕاﻛﺎن‬ ‫ﻛﯚﺑﻜﺮێﻨەوە و ﭘﺮۆژەﯾەﻛﯽ‬ ‫ھﺎوﺑەش ﭘێﺸﺒﺨەﯾﻦ و‬ ‫ﺑەھەﻣﻮو ﻻﯾەك ﺧەﺑﺎﺗﯽ‬ ‫ھﺎوﺑەﺷﯽ ﻟەﺳەر ﺑەرێﻮەﺑەرﯾﻦ‬

‫]~[‬ ‫] ژﻤﺎرﻩ ‪ ] [ ٢٠١٣/١/٢٠ ] [٢٥‬ﺴﺎڵی دووەم [‬

‫‪Roji_Wilat@yahoo.com‬‬

‫‪ ٢٩‬ﭼﺎوﭘێﻜەوﺗﻦ‬

‫ﺳەردار ﺳﺘﺎر؛‬ ‫ﺋێﻤە وەك ﺟﻮ‪‬ﻧەوەی ھﺎو‪‬ﺗﯽ ﺋﺎزاد و ﯾەﻛﺴﺎن ﺷﯚڕﺷﯽ رۆژﺋﺎوا ﺑە ﺷﯚڕﺷﯽ راﺳﺘەﻗﯿﻨەی ﮔەﻟﯽ ﻛﻮرد ﺋەزاﻧﯿﻦ‬ ‫"ﺗﺎﻛﯚ ﺋەﻣڕۆ ﻻﯾەﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺑﺎﺷﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎن ھەڵﻮێﺴﺘﯿﺎن روون ﻧﯿﯿە ﻟەﻣەڕ ﺋەم ﺷﯚڕﺷە"‬ ‫ﻟــە ﭼﺎوﭘێﻜەوﺗﻨێﻜﺪا ﺋەﻧﺪاﻣﯽ دەﺳﺘەی‬ ‫ﺑەرێﻮەﺑەراﯾەﺗﯽ ﺟﻮ‪‬ﻧەوەی ھﺎو‪‬ﺗﯽ ﺋﺎزاد‬ ‫و ﯾەﻛﺴﺎن‪ ،‬ﺑــەرێــﺰ"ﺳــەردار ﺳﺘﺎر" ﺗﯿﺸﻚ‬ ‫دەﺧﺎﺗە ﺳەر دوا ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾەﻛﺎن ﻟە ﺳﻮرﯾﺎ‬ ‫و ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ رۆژﺋﺎوای ﻛﻮردﺳﺘﺎن و دەڵێﺖ‪":‬‬ ‫رۆڵ و ﭘێﮕەی رۆژﺋــﺎوای ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﮔﺮﻧﮕە‬ ‫و ﻟــە ﺋێﺴﺘﺎﺷﺪا رۆڵـــﯽ ﻛﻠﯿﻠﯽ ھــەﯾــە ﻟە‬ ‫ﺑەرەوﭘێﺶ ﺑﺮدﻧﯽ ﺗەوژﻣﯽ ﭼﺎرەﺳەری ﻟە‬ ‫ﺑﺎﻛﻮری ﻛﻮردﺳﺘﺎن" و ھەروەھﺎش دەڵێﺖ‪":‬‬ ‫ﺋﯚﭘﯚزﯾﺴﯿﯚﻧﯽ ﺳﻮرﯾﺎ ﻟە ﻧﺰﯾﻜﺒﻮﻧەوەﯾﺎن‬ ‫ﻟەﭘﺮﺳﯽ ﻛﻮرددا ﺟﯿﺎوازﺗﺮ ﻟە رژێﻤﯽ ﺋەﺳەد‬ ‫ﺑﯿﺮﻧﺎﻛەﻧەوە و ھەﺗﺎ ﺋێﺴﺘﺎ ﻛﻮردﯾﺎن ﻟەو‬ ‫ﻛﯚﻧﮕﺮە و ﻛﯚﺑﻮوﻧەواﻧەی ﺧﯚﯾﺎﻧﺪا ﺑەﺷﺪار‬ ‫ﻧەﻛﺮدوە ﺟﯚدا ﻟە ﺑەﻛﺮێﮕﯿﺮاوەﻛﺎﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ‬ ‫و ﻛــــﻮردە ﺑــێ ﻛــﺎراﻛــﺘــەرەﻛــﺎﻧــﯽ ﻧﻤﻮﻧەی‬ ‫ﻋەﺑﺪوﻟﺒﺎﺳﺖ ﺳەﯾﺪا‪ .‬ﺳﺘﺎر ﺋەوەﺷﯽ ووت‬ ‫ﻛــە‪ ،‬ﺑێﮕﻮﻣﺎن ھێڕﺷﯽ ﺷﯚﭬﯿﻨﯿەﻛﺎن ﺑﯚ‬ ‫ﺳەرێﻜﺎﻧﯽ ﺑە ﯾﺎرﻣەﺗﯽ زۆڵە ﻛﻮردەﻛﺎن ﺑﻮو"‪.‬‬ ‫ﺋﺎ‪ /‬رۆژی و‪‬ت‬

‫ﭘﺮﺳﯿﺎر‪ /‬وەﻛﻮ دەزاﻧﻦ ﻟە رۆژﺋﺎوای ﻛﻮردﺳﺘﺎن‬ ‫ﻣﺎوەی ﺳﺎڵێﻜە ﺷﯚڕﺷﯽ ﮔەﻟەﻛەﻣﺎن دەﺳﺘﯽ‬ ‫ﭘــێــﻜــﺮدووە‪ ،‬ﺋﺎﺧﯚ ﺋێﻮە وەﻛــﻮ ﺟــﻮ‪‬ﻧــەوەی‬ ‫ھﺎو‪‬ﺗﯽ ﺋﺎزاد و ﯾەﻛﺴﺎن ﺧﻮێﻨﺪﻧەوەﺗﺎن ﺑﯚ‬ ‫ﺋەم ﺷﯚڕﺷە ﭼﯿﯿە؟‬ ‫* ﺷﯚڕﺷﯽ ﮔەﻻﻧﯽ ﻋەرەب ﺑەﺷێﻮەﯾەﻛﯽ ﮔﺸﺘﯽ ﺋەوا‬ ‫دوو ﺳﺎڵﯽ ﭘڕ ﻛﺮدەوە‪ ،‬ﺑێﮕﻮﻣﺎن ھﯿﻮاﯾەﻛﯽ ﻧﻮێﯽ‬ ‫داوەﺗە ﮔەﻻن و ﺑﺎوەڕی ﭘێﮫێﻨﺎون ﻛە ﮔﯚڕاﻧﻜﺎری و‬ ‫وەرﭼەرﺧﺎن ﻣەﺣﺎڵ ﻧﯿﯿە‪ ،‬ﺋەﮔەر ﮔەﻻن ﺗێﻜﯚﺷﺎﻧﯽ‬ ‫ﺧﯚﯾﺎن ﭼڕﻛەﻧەوە ﺋەوا ھﯿﭻ ﺷﺘێﻚ ﻣەﺣﺎڵ ﻧﺎﺑێ‪.‬‬ ‫ﺑێﮕﻮﻣﺎن وەك ﭘێﺸﻜەوﺗﻮوﺧﻮازان و دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗەﻛﺎن‬ ‫ﭼﺎوەڕێﯿﺎن ﺋەﻛﺮد ھەﻣﻮو ﺷﺘێﻚ وادەرﻧەﭼﻮو‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە‬ ‫زڵﮫێﺰە ﺟﯿﮫﺎﻧﯿەﻛﺎن دەﺳﺘﯿﺎن ﺧﺴﺘە ﻧﺎو راﭘەڕﯾﻨە‬ ‫ﺟەﻣﺎوەرﯾەﻛﺎن و ﺋﺎراﺳﺘەﯾﺎن ﮔﯚڕی‪ ،‬ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﻟە‬ ‫ﻟﯿﺒﯿﺎ و ﻟە ﺳﻮرﯾﺎ زۆر ﺑەرﭼﺎوە‪ .‬ﺑێﮕﻮﻣﺎن راﭘەڕﯾﻨە‬ ‫ﺟەﻣﺎوەرﯾەﻛﺎن ﺷﺘێﻜﯽ ﺗﺮﯾﺸﯿﺎن ﻧﯿﺸﺎﻧﺪا ﺋەوﯾﺶ‬ ‫ﻣﯚدێﻠە ﺑەﻛﺮێﮕﯿﺮاوە ﻛﻼﺳﯿﻜەﻛﺎن ﺋﯿﺘﺮ ﺳەردەﻣﯿﺎن‬ ‫ﺑەﺳەرﭼﻮوە ﻟە ﻧﻤﻮﻧەی ﻣﺒﺎرەك و زەﯾﻨﻠﻌﺎﺑﺪﯾﻦ‪،‬‬ ‫ھەروەھﺎ ﻟە ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯽ ﺋەﺳەد و ﻗەزاﻓﯿﺸﺪا دەوڵەت‬ ‫و رژێﻤەﻛﺎﻧﯽ دوای ﺷەڕی ﺳﺎرد ﻛﯚﺗﺎﯾﺎن ھﺎﺗﻮوە‪،‬‬ ‫ﯾﺎن ﺑە واﺗﺎﯾەﻛﯿﺘﺮ ﺋەو ھﺎوﺳەﻧﮕﯿﺎﻧە ﭼﯿﺘﺮ ﻧﺎﺗﻮاﻧﻦ‬ ‫رژێﻤەﻛﺎن ﻟەﺳەر ﭘێﺒﮕﺮن‪ ،‬ﻟە ﻻﯾەﻛﯿﺘﺮﯾﺶ ﭘێﻮﯾﺴﺖ‬ ‫ﺋەﻛﺎت داواﻛـــﺎری و ﺑــﺎرودۆﺧــﯽ ﺧەڵﻚ ﺑەرﭼﺎو‬ ‫ﺑﮕﯿﺮدرێﺖ‪ .‬ﺷﺘێﻜﯿﺘﺮﯾﺶ ﺋﺎﺷﻜﺮاﺑﻮو ﺋەوﯾﺶ؛ ھێﺰە‬

‫ﺋﯿﺴﻼﻣﯿە ﺳﯿﺎﺳﯿە ﻧەرﻣڕەوەﻛﺎﻧە ﻟە وێﻨەی ﺋﯿﺨﻮان‬ ‫ﻟەﻧﺎو ﺧﯚ ڕێﻜﺨﺴﺘﻦ و دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ﻛﺎدﯾﺮداﺑﻮوﻧە‪،‬‬ ‫ھــێــﺰە ﻋەﻟﻤﺎﻧﯽ و ﭘــﯚﺳــﺖ ﻣﯚدێﺮێﻨەﻛﺎﻧﯿﺶ‬ ‫ﻟــە ﭘــﺎﺷــەﻛــەﺷــەدان‪ ،‬ھــەروەھــﺎ ھــێــﺰە ﭼــەپ و‬ ‫دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗەﻛﺎﻧﯿﺶ رۆڵﯿﺎن ﻻوازە‪ ،‬ﺑەواﺗﺎﯾەﻛﯿﺘﺮ ﺋەوەی‬ ‫ﭘێﯽ دەڵێﻦ ﺑەھﺎری ﻋەرەﺑﯽ ﻟە ڕاﺳﺘﯿﺪا وەرﮔەڕا ﺑﯚ‬ ‫ﺑەھﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺋﯿﺨﻮاﻧﯽ و دەﺳﺘێﻮەرداﻧﯽ‬ ‫ﺋەﻣﺮﯾﻜﺎ و ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧﺎﻧﯽ ﻟە ﻻﯾەك و ﺋەﻟﻘﺎﻋﯿﺪە و‬ ‫ھﺎوڕێﯿﺎﻧﯿﺸﯽ ﻟە ﻻﯾەﻛﯿﺘﺮ‪ ،‬ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﻟە ﺳﻮرﯾﺎ ﺑە‬ ‫ﺋﺎﺷﻜﺮا دەردەﻛەوێﺖ‪.‬‬ ‫ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﻋەرەﺑﯽ ﻟە دەرەوەی ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ‬ ‫و ﺋﯿﺨﻮان ﻛەﺳﯿﺘﺮ ﺋﺎﻣﺎدەی رێﻜﺨﺴﺘﻨﯽ ﻧەﺑﻮو ﺑﯚ‬ ‫ﺋەم ﻗﯚﻧﺎﺧە‪ ،‬ﺑەواﺗﺎﯾەﻛﯿﺘﺮ ﺋەو راﭘەڕﯾﻦ و ﺷﯚڕﺷە‬ ‫ﺟەﻣﺎوەرﯾﺎﻧە ﺋﯿﺨﻮاﻧەﻛﺎن دەﺳﺘﯿﺎن ﭘێﻨەﻛﺮدوە‪ ،‬ﺑە‪‬م‬ ‫ﻟەﺑەر ﺋەوەی ﺋەوان رێﻜﺨﺴﺘﻨﯿﺎن ھەﺑﻮو ﺑﯚﯾە ﺋەﻧﺠﺎم‬ ‫ﺋەوان ﺳەرﻛەوﺗﻮوﺑﻮون ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﻟە ﻣﯿﺴﺮ‪ ،‬ﺑە‪‬م‬ ‫ﺋەوەی ﻟە ﻣﯿﺴﺮ ﺑﻮو ﻣەرج ﻧﯿﯿە ﻟە ﺳﻮرﯾﺎش دووﺑﺎرە‬ ‫ﺑﺒێﺘەوە‪ .‬ﻟە ﻣﺎوەی زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ﺳﺎڵێﻜﯿﺶ دەرﻛەوت‬ ‫ﺋﯿﺨﻮاﻧەﻛﺎن ﻧەﯾﺎﻧﺘﻮاﻧﯽ رژێﻢ ﻟە ﺳﻮرﯾﺎ ﺑﮕﯚڕن‪ ،‬ﺑە‪‬م‬ ‫ﺑەو واﺗﺎﯾە ﻧﺎﯾەت ﻛە ھێﺰ ﻧﯿﻦ‪ ،‬ﺧﯿﺘﺎﺑﯽ ﺳﻮوﻧﯿﺎﻧەی‬ ‫ﺋﯿﺨﻮان‪ ،‬ھەﻣﺎﻧﻜﺎت ﺧﯚ ﻛﺮدﻧە ﭘﺎﺷﻜﯚی ﺗﻮرﻛﯿﺎ و‬ ‫ﻗەﺗەر و ﺳﻌﻮدﯾﺎ ﭘﺮەﺳﺘﯿﮋی ﺧﺮاپ ﻛﺮدن ﻟە ھێﺰێﻜﯽ‬ ‫ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ وەك ﺑەﻛﺮێﮕﯿﺮاوی دەرەوەی ﻟێﻜﺮدن‪،‬‬ ‫ﺧﺎڵﯽ ﺳەرەﻛﯿﺶ ﺑە ھەڵە ﻧﺰﯾﻜﺒﻮوﻧە ﻟە ﭘﺮﺳﯽ ﻛﻮرد‪،‬‬

‫ﺑە زﻣﺎﻧێﻜﯽ ﺗﺮ ﻧەﻧﺎﺳﯿﻨﯽ ﭘﺮﺳﯽ ﻛﻮرد وەك ﭘﺮﺳێﻜﯽ‬ ‫رەوای دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﺳﻮرﯾﺎ‪ ،‬رەﻧﮕە ﺟﯿﺎوازﯾەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﺳﻮرﯾﺎﯾﺎن ﻧەﺑﯿﻨﯿﺒێ‪ ،‬ﺑەھەﻣﺎن ﻧەﻓەﺳﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ‬ ‫و ﻗەﺗەر و ﺳﻌﻮدﯾﺎ ﻧﺰﯾﻜﯽ ﻛێﺸە و ﺗەﮔەرەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﺳﻮرﯾﺎ ﺑﻮوﻧەوە‪ ،‬ﺑﯚﯾەش ﻟە ﻧﺎوەڕۆﻛﺪا ﺟﯿﺎوازﯾەﻛﯽ‬ ‫ﺋەوﺗﯚﯾﺎن ﻟە رژێﻤﯽ ﺋەﺳەد دەرﻧەﻛەوﺗﻮوە‪ .‬واﺗﺎ‬ ‫ﻧﺎڕەزاﯾﯽ ﮔەﻻﻧﯽ ﺳﻮرﯾﺎ‪ ،‬ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﮔەﻟﯽ ﻋەرەﺑﯿﺶ‬ ‫ﻧﺎڕەزاﯾەﺗﯿەﻛﯽ رەواﯾــە‪ ،‬ﺑــە‪‬م ﺋەﻟﺘەرﻧﺎﺗﯿﭫ ﯾﺎن‬ ‫ﺋﯚﭘﯚزﯾﺴﯿﯚن ﺟﯿﺎوازﺗﺮ ﻟە دەﺳە‪‬ت ﺑﯿﺮ ﻧﺎﻛﺎﺗەوە‪،‬‬ ‫ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﺳەﺑﺎرەت ﺑە ﻛێﺸەی ﻛﻮرد‪ ،‬ﺑﯚ ﺋەﻣەش‬ ‫ﺗﺎ ﺋێﺴﺘﺎ ﺋەو ﻛﯚﻧﮕﺮە و ﻛﯚﺑﻮوﻧەواﻧەی ﺋﯚﭘﯚزﯾﺴﯿﯚن‬ ‫ﻛﺮدووﯾﺘﯽ ﺋﯚﭘﯚزﯾﺴﯿﯚﻧﯽ ﻛﻮردﯾﺎن ﺑەﺷﺪار ﻧەﻛﺮدوە‪،‬‬ ‫دەرەوەی ﺑەﻛﺮێﮕﯿﺮاوەﻛﺎﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ و ﻛﻮردە ﺑێ‬ ‫ﻛﺎراﻛﺘەرەﻛﺎﻧﯽ ﻧﻤﻮﻧەی ﻋەﺑﺪوﻟﺒﺎﺳﺖ ﺳەﯾﺪا‪،‬‬ ‫ﺳەﯾﺪا واﯾﺰاﻧﯽ ﺑە ﺋەﻟﻘە ﻟە ﮔﻮێﺒﻮون ﺑﯚ ﺗﻮرﻛﯿﺎ‪،‬‬ ‫ﺧﺎوەﻧﺪەرﻧەﻛەوﺗﻦ ﻟە ﻧﺎﺳﻨﺎﻣەی ﻧەﺗەوەﯾﯽ ﺋەﺑێﺘە‬ ‫ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯿەﻛﯽ ﺑەھێﺰ ﻟە ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾەﻛﺎﻧﯽ ﺳﻮرﯾﺎ‪ ،‬ﯾﺎن‬ ‫ﻧﻤﻮﻧەی ﻣﺴﺘەﻓﺎ ﺟﻮﻣﻌە و ﺑەﺷﺎر ﺣەﻛﯿﻢ و ھەﻧﺪێﻚ‬ ‫ﻟەو ﺑەﻧﺎو ﻛﻮرداﻧە‪ ،‬ﺑەﻧﺎﺳﻨﺎﻣەی ﻛﻮردی ﺳﺎﺧﺘە و‬ ‫ﺑەﻛﺮێﮕﯿﺮاو ﻧﺰﯾﻜﯽ رۆڵﯽ ﻛﻮردﺑﻮوﻧەوە‪ ،‬ﺑێﮕﻮﻣﺎن‬ ‫ھێڕﺷﯽ ﺷﯚﭬﯿﻨﯿەﻛﺎن ﺑﯚ ﺳەرێﻜﺎﻧﯽ ﺑە ﯾﺎرﻣەﺗﯽ زۆڵە‬ ‫ﻛﻮردەﻛﺎن ﺑﻮو‪.‬‬ ‫رۆڵ و ﭘێﮕەی رۆژﺋــﺎوای ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﮔﺮﻧﮕە و ﻟە‬ ‫ﺋێﺴﺘﺎﺷﺪا رۆڵﯽ ﻛﻠﯿﻠﯽ ھەﯾە ﻟە ﺑەرەوﭘێﺶ ﺑﺮدﻧﯽ‬

‫ﭼﺎوﭘێﻜەوﺗﻦ ‪٣٠‬‬

‫]~[‬ ‫] ﺴﺎڵی دووەم [ ] ‪ ] [ ٢٠١٣/١/٢٠‬ژﻤﺎرﻩ ‪[٢٥‬‬

‫ﻟە رۆژاﻧﯽ راﺑﺮدووش ﺑﯿﻨﯿﻤﺎن‪،‬‬ ‫ﻟە ﺑەراﻣﺒەر ﺳﻨﻮر داﺧﺴﺘﻨﯽ‬ ‫ﭘﺎرﺗﯽ‪ ،‬ﻧە ﭘﺎرﺗﯿەﻛﺎن و ﻧە‬ ‫ﯾەﻛێﺘﯿەﻛﺎن و ﻧە ﺋﯿﺴﻼﻣﯿەﻛﺎن‬ ‫ھﯿﭻ رۆڵﯿﺎن ﻧەﺑﻮو‪ ،‬ﺗەﻧﮫﺎ‬ ‫وەك ھەواڵ ﺑﺎﺳﯿﺎن‬ ‫ﺋەﻛﺮد‪ ،‬ﻟە ﺧﻮﻟﯽ ﯾەﻛەﻣﯽ‬ ‫ھﺎوﻛﺎری ﻛﯚﻛﺮدﻧەوەش‬ ‫ﺑﯚ رۆژﺋﺎوا ﻟەﮔەڵ ﺋەوەی‬ ‫زۆر ﺳﻨﻮردار ﺑەﺷﺪارﺑﻮون‪،‬‬ ‫ﻟەﺑەﺷﺪارﺑﻮوﻧﯿﺸﺪاﺋﺎراﺳﺘەی‬ ‫ﻛﯚﻣەﻛەﻛەﯾﺎن ﮔﯚڕی ﺑەرەو‬ ‫ﻛﺎﻣﭙەﻛﺎنﻧەﯾﺎﻧﮫێﺸﺖ‬ ‫ھﺎوﻛﺎرﯾەﻛﺎن ﺑﮕەﻧە رۆژﺋﺎوا‪.‬‬ ‫دەﺑێ ﺋەو رەﺧﻨەﯾە ﺑﻜەﯾﻦ ﻟە‬ ‫ﺳەرەﺗﺎی ﺷﯚڕﺷﯽ رۆژﺋﺎواوە‬ ‫ﺗﺎﻛﻮ ﺋەﻣڕۆ ﻻﯾەﻧەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﺑﺎﺷﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟە‬ ‫دەرەوەی ﭘﺎرﺗﯽ ﭼﺎرەﺳەری‬ ‫و ھەﻧﺪێﻚ ﻻﯾەﻧﯽ ﺗﺮی‬ ‫دەرەوەی دەﺳە‪‬ت‬ ‫ھەڵﻮێﺴﺘﯿﺎن روون ﻧەﺑﻮوە‪،‬‬ ‫ھەﻧﺪێﻚ ﻻﯾەﻧﯿﺶ ﺑەﺗﺎﯾﺒەت‬ ‫ﭘﺎرﺗﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و‬ ‫ﻻﯾەن و راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧەﻛﺎﻧﯽ ﻧﺰﯾﻜﯽ‬ ‫ﺑەھەﻣﻮو ﺷێﻮەﯾەك ﻛﺎرﯾﺎن‬ ‫ﻛﺮدوە ﺗﺎﻛﻮ ﺷﯚڕش ﺑەﻻڕێﺪا‬ ‫ﺑﺒەن و ﺑﯿﺨەﻧە ﺧﺰﻣەت‬ ‫ﺋەﺟﯿﻨﺪای ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ دەرەوە‪،‬‬ ‫ﺑە ھەﻣﺎﻧﺸێﻮە ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوی‬ ‫ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﺶ رۆڵﯽ ﻟە ﭘﺎرﺗﯽ‬ ‫ﺧﺮاﭘﺘﺮ ﺑﻮوە‪ ،‬ﻟە ﮔەڵ ﺋەوەی‬ ‫ﺧﯚی ﻛﺮدۆﺗە ﭘﺎرﭼەﯾەك ﻟە‬ ‫ﺋﯿﺨﻮان و ھﺎوﻛﺎرﯾەﻛﺎﻧﯿﺸﯽ‬ ‫ﺋەﻧێﺮێ ﺑﯚ ﻋەرەﺑﯽ ﺋﯿﺨﻮاﻧﯽ‪،‬‬ ‫زۆرﯾﺶ ﭘەﺳﺘﻦ ﻟەوە ﺋﺎﺧﯚ‬ ‫ﺑﯚﭼﯽ ھێﺰی ﺋﯿﺨﻮاﻧﯽ ﻟە‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻧﯿﻦ‬

‫ﺗەوژﻣﯽ ﭼﺎرەﺳەری ﻟە ﺑﺎﻛﻮری ﻛﻮردﺳﺘﺎن‪ ،‬رۆژﺋﺎوای‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﭘێﻮﯾﺴﺖ دەﻛﺎت ﻟە ﭼەﻧﺪ ﻻﯾەﻧێﻜەوە‬ ‫ھەڵﺒﺴەﻧﮕێﻨﺪرێﺖ‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە ﺧەﯾﺎڵﯽ ھێﺰە دژﺑەرە‬ ‫ﺋﺎزادﯾﺨﻮازەﻛﺎﻧﯽ ﺧﺮاپ ﻛﺮد‪ ،‬ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺶ ﭘﯿﻼن‬ ‫و ھەوڵەﻛﺎﻧﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ و ﭘﺎرﺗﯽ ﭘﻮﭼەڵ ﻛﺮدەوە‪،‬‬ ‫ﺑەھەﻣﺎﻧﺸێﻮە ﺗﻮرﻛﯿﺎ و ﺋەﻣﺮﯾﻜﺎش ھەوڵەﻛﺎﻧﯽ ﻟە‬ ‫رۆژﺋــﺎوا ﺳەری ﻧەﮔﺮت‪ ،‬ﺋەﻣەش ﺑﯚﺗە ھﯚﻛﺎر ﻛە‬ ‫ھەﻣﻮو ﮔەﻟﯽ ﻛﻮرد ﺑە ﺷﯚڕﺷﯽ رۆژﺋﺎوای ﻛﻮردﺳﺘﺎن‬ ‫دڵﺸﺎدﺑێ‪ .‬ﺋێﻤە وەك ﺟﻮ‪‬ﻧەوەی ھﺎو‪‬ﺗﯽ ﺋﺎزاد و‬ ‫ﯾەﻛﺴﺎن‪ ،‬ﺷﯚڕﺷﯽ رۆژﺋﺎوا ﺑە ﺷﯚڕﺷﯽ راﺳﺘەﻗﯿﻨەی‬ ‫ﮔەﻟﯽ ﻛﻮردی ﺋەزاﻧﯿﻦ و ﭘێﻤﺎن واﯾە‪ ،‬ﻧﻮێﻨەراﯾەﺗﯽ‬ ‫ﮔەﻟﯽ ﻛﻮرد ﺋەﻛﺎت ﻟە رۆژﺋﺎوای ﻛﻮردﺳﺘﺎن‪ .‬ﻟەﺳەر ﺋەو‬ ‫ﺑﻨەﻣﺎﯾەش ھەرﭼﯿﻤﺎن ﻟە دەﺳﺖ ﺑێ ﺑﯚ ﺳەرﻛەوﺗﻨﯽ‬ ‫ﺋەوا ﺑە ﺋەرﻛﯽ ﺧﯚﻣﺎﻧﯽ ﺋەزاﻧﯿﻦ‪ ،‬ﺋەوەی ﻧەﺷﻤﺎن‬ ‫ﻛﺮدﺑێ ﺋەوا ﺑە ﻛەﻣﻮﻛﻮڕی ﺑﯚ ﺧﯚﻣﺎﻧﯽ ﺋەژﻣێﺮﯾﻦ‪ ،‬ﻟەم‬ ‫ﮔﯚﺷە ﻧﯿﮕﺎﯾەﺷەوە وەك دەﺳﻜەوﺗێﻜﯽ ﮔﺮﻧﮕﯽ ﺑﯚ‬ ‫ﮔەﻟﯽ ﻛﻮردی ﺋەژﻣێﺮﯾﻦ و ﭘﺎراﺳﺘﻦ و ﭘێﺸﺨﺴﺘﻨﯿﺸﯽ‬ ‫ﺑە ﺋەرﻛﯽ ﺧﯚﻣﺎن ﺋەزاﻧﯿﻦ‪ ،‬ﺑێﮕﻮﻣﺎن ھەر ﭘﺎرﭼەﯾەﻛﯽ‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻛﺎﺗێﻚ ﺑەرەو ﺋﺎزادی ﺋەﭼێﺖ ﺋەرﻛﯽ ھەﻣﻮو‬ ‫ﻛەﺳێﻜﯽ و‪‬ﺗﭙﺎرێﺰە دﯾﻔﺎﻋﯽ ﻟێﺒﻜﺎ و ﺑﯿﭙﺎرێﺰێﺖ‪،‬‬ ‫ﺑە‪‬م ﻧﺎﻛﺮێ ﺋەواﻧە ﺗەﻧﮫﺎ ﺑە ﻗﺴە ﺑێ‪ ،‬ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﺑە‬ ‫ﻛﺮدار ﺋەوە ﻧﯿﺸﺎﻧﺒﺪرێﺖ‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە ﻟە ﺋێﺴﺘﺎدا ﺋەواﻧەی‬ ‫ﺑە ﻗﺴە ھەﻣﻮو ﺷﺘێﻚ ﺋەﻛەن‪ ،‬ﺑە‪‬م ﺑە ﻛﺮدار ﺗﺎﻛﻮ‬ ‫ﺣﯿﺰﺑەﻛەﯾﺎن ﯾﺎن ﻻﯾەﻧەﻛەﯾﺎن داواﯾﺎن ﻟێ ﻧەﻛﺎت ھﯿﭻ‬ ‫ھەڵﻮێﺴﺘﯿﺎن ﻧﺎﺑێ‪ ،‬ﻟە رۆژاﻧﯽ راﺑﺮدووش ﺑﯿﻨﯿﻤﺎن‪ ،‬ﻟە‬ ‫ﺑەراﻣﺒەر ﺳﻨﻮر داﺧﺴﺘﻨﯽ ﭘﺎرﺗﯽ‪ ،‬ﻧە ﭘﺎرﺗﯿەﻛﺎن و ﻧە‬ ‫ﯾەﻛێﺘﯿەﻛﺎن و ﻧە ﺋﯿﺴﻼﻣﯿەﻛﺎن ھﯿﭻ رۆڵﯿﺎن ﻧەﺑﻮو‪،‬‬ ‫ﺗەﻧﮫﺎ وەك ھەواڵ ﺑﺎﺳﯿﺎن ﺋەﻛﺮد‪ ،‬ﻟە ﺧﻮﻟﯽ ﯾەﻛەﻣﯽ‬ ‫ھﺎوﻛﺎری ﻛﯚﻛﺮدﻧەوەش ﺑﯚ رۆژﺋﺎوا ﻟەﮔەڵ ﺋەوەی زۆر‬ ‫ﺳﻨﻮردار ﺑەﺷﺪارﺑﻮون‪ ،‬ﻟەﺑەﺷﺪارﺑﻮوﻧﯿﺸﺪا ﺋﺎراﺳﺘەی‬ ‫ﻛﯚﻣەﻛەﻛەﯾﺎن ﮔﯚڕی ﺑەرەو ﻛﺎﻣﭙەﻛﺎن ﻧەﯾﺎﻧﮫێﺸﺖ‬ ‫ھﺎوﻛﺎرﯾەﻛﺎن ﺑﮕەﻧە رۆژﺋــﺎوا‪ .‬دەﺑێ ﺋەو رەﺧﻨەﯾە‬ ‫ﺑﻜەﯾﻦ ﻟە ﺳەرەﺗﺎی ﺷﯚڕﺷﯽ رۆژﺋﺎواوە ﺗﺎﻛﻮ ﺋەﻣڕۆ‬ ‫ﻻﯾەﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺑــﺎﺷــﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟە دەرەوەی‬ ‫ﭘﺎرﺗﯽ ﭼﺎرەﺳەری و ھەﻧﺪێﻚ ﻻﯾەﻧﯽ ﺗﺮی دەرەوەی‬ ‫دەﺳــە‪‬ت ھەڵﻮێﺴﺘﯿﺎن روون ﻧەﺑﻮوە‪ ،‬ھەﻧﺪێﻚ‬ ‫ﻻﯾەﻧﯿﺶ ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﭘﺎرﺗﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و‬ ‫ﻻﯾەن و راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧەﻛﺎﻧﯽ ﻧﺰﯾﻜﯽ ﺑەھەﻣﻮو ﺷێﻮەﯾەك‬ ‫ﻛﺎرﯾﺎن ﻛﺮدوە ﺗﺎﻛﻮ ﺷﯚڕش ﺑەﻻڕێﺪا ﺑﺒەن و ﺑﯿﺨەﻧە‬ ‫ﺧﺰﻣەت ﺋەﺟﯿﻨﺪای ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ دەرەوە‪ ،‬ﺑە ھەﻣﺎﻧﺸێﻮە‬ ‫ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوی ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﺶ رۆڵﯽ ﻟە ﭘﺎرﺗﯽ ﺧﺮاﭘﺘﺮ ﺑﻮوە‪،‬‬ ‫ﻟە ﮔەڵ ﺋەوەی ﺧﯚی ﻛﺮدۆﺗە ﭘﺎرﭼەﯾەك ﻟە ﺋﯿﺨﻮان‬ ‫و ھﺎوﻛﺎرﯾەﻛﺎﻧﯿﺸﯽ ﺋەﻧێﺮێ ﺑﯚ ﻋەرەﺑﯽ ﺋﯿﺨﻮاﻧﯽ‪،‬‬ ‫زۆرﯾﺶ ﭘەﺳﺘﻦ ﻟەوە ﺋﺎﺧﯚ ﺑﯚﭼﯽ ھێﺰی ﺋﯿﺨﻮاﻧﯽ‬ ‫ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻧﯿﻦ‪ ،‬ﺑەڕای ﺋەوان ﺷﺘێﻜﯽ ﺳەﯾﺮە‬ ‫ﻛە ﺋﺎزادﯾﺨﻮازاﻧﯽ ﻛﻮرد ھێﺰی ﺳەرەﻛﯽ رۆژﺋﺎوای‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﻦ‪ .‬دەﺳﻜەوﺗەﻛﺎﻧﯽ رۆژﺋـــﺎوا ﺋەوﻛﺎﺗە‬ ‫ﺳەﻗﺎﻣﮕﯿﺮ ﺋەﺑﻦ ﺋەوﯾﺶ ﻛﺎﺗێﻚ ﯾەﻛێﺘﯽ ﻧﺎوﺧﯚی‬ ‫ﺧﯚﯾﺎن ﭘﺘەو ﺑﻜەن و ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﺑﺎﺷﻮورﯾﺶ ﺑەﺗﺎﯾﺒەت‬ ‫ﺋەواﻧەی ﻟەﺳەرەوە ﻧﺎوم ھێﻨﺎن ﺑەرۆﻛﯿﺎن ﺑەردەن‪،‬‬ ‫ﺋەﮔەر ﻧﺎﺷﺘﻮاﻧﻦ ﯾﺎرﻣەﺗﯿﺪەرﺑﻦ ﺑﺎ رێﮕﺮﯾﺶ ﻧەﺑﻦ‪.‬‬ ‫ﭘﺮﺳﯿﺎر‪ /‬ﺋﺎﯾﺎ ھەﺗﺎ ﺋێﺴﺘﺎ وەﻛﻮ ﺟﻮ‪‬ﻧەوەی‬ ‫ھﺎو‪‬ﺗﯽ ﺋﺎزاد و ﯾەﻛﺴﺎن ھﯿﭻ ھﺎوﻛﺎرﯾﺘﺎن‬ ‫ﺑﯚ ﺋەم ﺷﯚڕﺷە ﻛــﺮدووە؟ ﺑە چ ﺷێﻮەﯾەك‬ ‫ھﺎوﻛﺎرﯾﺘﺎن ﻛﺮدووە؟‬

‫‪Roji_Wilat@yahoo.com‬‬

‫* ھﺎو‪‬ﺗﯽ ﺋــﺎزاد ﻟە دوای ﺋﺎزادﺑﻮوﻧﯽ زۆرﺑــەی‬ ‫ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯽ رۆژﺋﺎوا ﻟە )‪ (٢٠١٢ /٧ /١٩‬ﺑەھەﻣﻮو‬ ‫ﺷێﻮەﯾەك ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯽ ﺧﯚی ﻧﯿﺸﺎﻧﺪاوە‪ ،‬ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯿﺶ‬ ‫وەك ﺟﻮ‪‬ﻧەوەﯾەﻛﯽ ﺟەﻣﺎوەری ھەڵﻮێﺴﺘﯽ ﺧﯚی‬ ‫ﺋﺎﺷﻜﺮا ﻛﺮد و ووﺗﯽ‪":‬ﺋێﻤە وەك ﺑﺰووﺗﻨەوەﯾەﻛﯽ‬ ‫ﺟەﻣﺎوەری ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯽ ﺷﯚڕﺷﯽ ﮔەﻟەﻛەﻣﺎﻧﯿﻦ ﻟە‬ ‫رۆژﺋـــﺎوا‪ ،‬ھەروەھﺎ ﺋەوەﺷﯽ ﮔــﻮوت ﻛە ﺑﯚ ﺋێﻤە‬ ‫ﺟﯿﺎوازی ﻟە ﻧێﻮان ھﯿﭻ ﻻﯾەﻧێﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﺪا ﻧﯿﯿە ﻛە‬ ‫ﺋەﻣڕۆ ﻟەﻧﺎو ﺷﯚڕش و ﺑەرﺧﻮداﻧﺪاﯾە‪ .‬ﻟەﺳەر ﺋەو‬ ‫ﺑﻨەﻣﺎﯾەش ﺑە ﺋەرﻛﯽ ﺧﯚی زاﻧﯽ ﻟە ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ھﺎوﯾﻨﯽ‬ ‫)‪ (٢٠١٢‬ﻟە ﮔەڵ رێﻜﺨﺮاو و ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯽ و ﺧەڵﻜﯽ‬ ‫دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﺨﻮاز ھەﻣﻮو ﺋەﻧﺠﻮﻣەﻧەﻛﺎﻧﯽ ھﺎو‪‬ﺗﯽ ﺋﺎزاد‬ ‫دەﺳﺘﯿﺎن ﺑە ﻛﯚﻛﺮدﻧەوەی ھﺎوﻛﺎری ﻛﺮد ﺑەﺗﺎﯾﺒەت‬ ‫ﻛﯚﻛﺮدﻧەوەی ﭘﺎرە‪ ،‬ھﺎوﻛﺎرﯾەﻛﺎﻧﯽ ﻛەرﻛﻮك‪ ،‬ﮔەرﻣﯿﺎن‪،‬‬ ‫ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ‪ ،‬ﺑەﻏﺪا ﮔەﯾﺸﺘﻨە ﺷﻮێﻨﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﻟە رۆژﺋﺎوا‪،‬‬ ‫ﺑە‪‬م ﻟە راﻧﯿە‪ ،‬ھەڵەﺑﺠە‪ ،‬دەرﺑەﻧﺪﯾﺨﺎن و دھﯚك‬ ‫ﻓێﻠﻤﺎن ﻟێﻜﺮاو ﺑە زۆری زۆرداری ﻻﯾﻨﮕﺮاﻧﯽ ﭘﺎرﺗﯽ و‬ ‫ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮو ﺋﺎراﺳﺘەی ھﺎوﻛﺎری و ﻛﯚﻣەﻛەﻛەﯾﺎن ﮔﯚڕی‬ ‫و ﻧﺎردﯾﺎن ﺑﯚ ﻛﺎﻣﭙﯽ ﺋﺎوارەﻛﺎن‪ ،‬ﺋێﻤە ﻟەﺳەرﺗﺎوە‬ ‫ﺋەوەﻣﺎن ﮔﻮﺗﻮە ﻛە ﯾﺎرﻣەﺗﯽ داﻧﯽ ﺋﺎوارەﻛﺎن ﺋەرﻛﯽ‬ ‫ﺣﻜﻮﻣەت و رێﻜﺨﺮاوەی ﻧەﺗەوە ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوەﻛﺎﻧە‪ ،‬ﺑﯚﯾە‬ ‫ﮔﻮﺗﻤﺎن ﺋێﻤە وەك ﺧەڵﻜﯽ ﺑﺎﺷﻮور ھﺎوﻛﺎرﯾەﻛﺎﻧﻤﺎن‬ ‫ﺑﮕەێﻨﯿﻨە رۆژﺋﺎوا‪ ،‬ﺑە‪‬م رێﻜﺨﺮاو و ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯿەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﻧﺰﯾﻚ ﭘﺎرﺗﯽ و ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮو ﺑەھەﻣﻮو ﺷێﻮەﯾەك ﻟە دژی‬ ‫وەﺳﺘﺎﻧەوە‪ ،‬ﺋەوان ﻣەﺑەﺳﺘەﻛەﯾﺎن ﺳﯿﺎﺳﯿە‪ ،‬ﺋەوﯾﺶ‬ ‫ﺋەزاﻧﺮێﺖ‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە ﺷﯚڕﺷﯽ رۆژﺋــﺎوا ﺑە ﺷﯚڕﺷﯽ‬ ‫ﺧﯚﯾﺎن ﻧﺎزاﻧﻦ‪ ،‬ﺑﯚﯾەش ﻧﺎﯾەﻧەوێﺖ ﺑﺎرﺳﻮوﻛﯽ ﺑﯚ‬ ‫ﺷﯚڕش ﺑﻜەن‪.‬‬ ‫دوای داﺧﺴﺘﻨﯽ ﺳﻨﻮرەﻛﺎﻧﯽ رۆژﺋــﺎواش ﻟە ﻻﯾەن‬ ‫ﭘﺎرﺗﯿەوە‪ ،‬ھەﻣﻮو ﺋەﻧﺠﻮﻣەﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺋێﻤە ﺑەھﺎوﻛﺎری ﻟە‬ ‫ﮔەڵ رێﻜﺨﺮاوەﻛﺎﻧﯽ ژﻧﺎن و ﮔەﻧﺠﺎن ﻛەوﺗﻨە ﭼﺎﻻﻛﯽ و‬ ‫ﺧﯚﭘﯿﺸﺎﻧﺪان ﻟە دژی ھەڵﻮێﺴﺘە ﻧﺎڕەواﻛﺎﻧﯽ ﭘﺎرﺗﯽ‪،‬‬ ‫ھەﻣﺎﻧﻜﺎت ﺷﺎﻧﺪﻣﺎن ﻧﺎردە ﺳەر ﺳﻨﻮر ﺑﯚ دڵﻨﯿﺎﯾﯽ ﻟە‬ ‫داﺧﺴﺘﻦ ﯾﺎن داﻧەﺧﺴﺘﻨﯽ ﺳﻨﻮر و ﻓﺸﺎر دروﺳﺘﻜﺮدن‬ ‫ﺑﯚ ﻛﺮدﻧەوەی‪ .‬دوای ﻛﺮاﻧەوەی ﺳﻨﻮرﯾﺶ ﺑە ﻣەرج‪،‬‬ ‫ھەﻣﻮو ﺋەﻧﺠﻮﻣەﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺋێﻤە ﻟە ھەﻣﻮو ﺷﺎر و‬ ‫ﺷﺎرۆﭼﻜەﻛﺎن ﻛەوﺗﻮوﻧەﺗە ھەڵﻤەﺗﯽ دووەﻣﯿﻦ ﺑﯚ‬ ‫ھﺎوﻛﺎری ﻛﯚﻛﺮدﻧەوە‪ ،‬ﺋەﻣﺠﺎرەﺷﯿﺎن رووﺑــەڕووی‬ ‫ﻛﯚﺳﭙەﻛﺎﻧﯽ ﻛەﻣﭙﯿﻨﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ ﺑﻮوﯾﻨەﺗەوە‪ ،‬ﺋەواﻧﯿﺶ‬ ‫ﺋﺎراﺳﺘەی ھﺎوﻛﺎرﯾەﻛﺎﻧﯽ دووەﻣﯿﻨﯿﺎن ﮔﯚڕﯾﻮە ﺑەرەو‬ ‫ﻛﺎﻣﭙەﻛﺎﻧﯽ ﺋﺎوارەﻛﺎن‪.‬‬ ‫ﺋێﻤە ﻛە ﺋەوە ﺋەڵێﻦ ﺑێﮕﻮﻣﺎن ﺧﻮدی دەﺳﺘەی‬ ‫ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯽ ﺑە ﺷﺎﻧﺪێﻜﯽ ﻓﺮاواﻧەوە ﺳەرداﻧﯽ‬ ‫ﻛﺎﻣﭙﯽ دۆﻣﯿﺰﻣﺎن ﻛﺮد و ﻟە ﺑﺎرودۆﺧﯽ ﺋﺎوارەﻛﺎﻧﻤﺎن‬ ‫ﻛﯚﻟﯿﻮەﺗەوە و ھەﻟﻮﻣەرﺟﯽ ژﯾﺎﻧﯽ ﺋەواﻧﻤﺎن ﻟە‬ ‫ﻛﯚﻧﮕﺮەﯾەﻛﯽ رۆژﻧﺎﻣەواﻧﯽ ﺑﯚ رای ﮔﺸﺘﯽ راﮔەﯾﺎﻧﺪوە‪،‬‬ ‫ﺑەھەﻣﺎﻧﺸێﻮە ﻟە ھەوﻟێﺮ ﺑﯚ ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﺟﺎر ﺋەﻧﺠﻮﻣەﻧﯽ‬ ‫ھەوﻟێﺮ ھﺎوﻛﺎری ﻛﺮدون‪ ،‬ﺑە‪‬م دووﺑﺎرەی ﺋەﻛەﯾﻨەوە‬ ‫ﻛە ﯾﺎرﻣەﺗﯽ داﻧــﯽ ﺋــﺎوارەﻛــﺎن ﺋەرﻛﯽ ﺣﻜﻮﻣەﺗﯽ‬ ‫ھەرێﻤە‪ ،‬ﻧەك ﭘﺎرﺗﯽ و ﯾەﻛێﺘﯽ ﯾﺎرﻣەﺗﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺧەڵﻚ‬ ‫ﺑﻨێﺮﻧە ﻛﺎﻣﭙەﻛﺎن‪ .‬ﺋێﻤە ﺋێﺴﺘﺎش ﻟە ﻧﺎو ﻛﺎﻣﭙﯿﻦ‬ ‫و ھﺎوﻛﺎری ﻛﯚﻛﺮدﻧەوەﯾﻦ‪ ،‬ﺗﺎ ﺋەوﻛﺎﺗەی ﺷﯚڕش‬ ‫ﻟە رۆژﺋــﺎوا ﺋەﮔﺎﺗە ﺋﺎﻣﺎﻧﺞ و ﺳەﻗﺎﻣﮕﯿﺮی دروﺳﺖ‬ ‫ﺋەﺑێﺖ‪ ،‬ﺋێﻤە ﺑەﮔﻮێﺮەی ﺗﻮاﻧﺎﻛﺎﻧﻤﺎﻧەوە ھەوڵﺪەدەﯾﻦ‬ ‫ﯾﺎرﻣەﺗﯿﺎن ﺑﺪەﯾﻦ‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە ﺋێﻤەش ﺋەزاﻧﯿﻦ ﺑﺎری‬ ‫ﺷــﯚڕش ﮔﺮاﻧە‪ ،‬ھەﻣﺎﻧﻜﺎت ﺋــەوەش ﺋەزاﻧﯿﻦ ﻛە‬

‫‪Roji_Wilat@yahoo.com‬‬

‫ﭘﺎرﭼەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﭼەﻧﺪ زەﺣﻤەﺗﯿﺎن ﺑە ﺋێﻤەوە ﺑﯿﻨﯿﻮە‪،‬‬ ‫ﺋێﻤەش ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﺋەرﻛﯽ ﺧﯚﻣﺎن ﺟێﺒەﺟێ ﺑﻜەﯾﻦ‪.‬‬ ‫ﭘــﺮﺳــﯿــﺎر‪ /‬ﺋــەو ﻛەﻣﭙﯿﻨﺎﻧەی ﻟــە ﺋێﺴﺘﺎدا‬ ‫ﻟە ﺑﺎﺷﻮری ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑە ﺷێﻮەی ﺟﯿﺎواز‬ ‫ھﺎوﻛﺎری ﻛﯚدەﻛەﻧەوە‪ ،‬ھەﺗﺎ ﭼەﻧﺪە دەﺗﻮاﻧﻦ‬ ‫ﺑﺒﻨە و‪‬ﻣﺪاﻧەوەی ﺧﻮاﺳﺘەﻛﺎﻧﯽ ﮔەﻟەﻛەﻣﺎن‬ ‫ﻟە رۆژﺋﺎوای ﻛﻮردﺳﺘﺎن؟‬ ‫* ﺑەﮔﺸﺘﯽ ﺋەو ﻛەﻣﭙﯿﻨﺎﻧە ﺷﺘێﻜﯽ ﺑﺎش و ﺟێﮕﺎی‬ ‫دەﺳﺘﺨﯚﺷﯿﻦ‪ ،‬ﺑە‪‬م ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﺑﯚ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ‬ ‫ﺗەﻧﮓ ﻧەﺑێ‪ ،‬ھەﻣﺎﻧﻜﺎت ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﻟە ﻣەﺑەﺳﺘﯽ‬ ‫ﺋﺎﯾﺪﯾﯚﻟﯚژی زﯾﺎﺗﺮ ﭘێﻮﯾﺴﺘە زﯾﺎﺗﺮ ﻧەﺗەوەﯾﯽ و ﻣﺮۆﯾﯽ‬ ‫ﺑێ‪ ،‬ﺑێﮕﻮﻣﺎن ﭘێﺸﯿﻨﺎﻧﯿﺶ ﮔﻮﺗﻮﯾﺎﻧە ﺗﺎ ﻣﺎڵ وەﺳﺘﺎﺑێ‬ ‫ﺧێﺮ ﺑﯚ ﻣﺰﮔەوت ﺣەراﻣە‪ ،‬ﺑﯚ ﺋێﻤەش ﺗﺎ ﻛﻮرد وەﺳﺘﺎ‬ ‫ﺑێ ﺋەوا ﻛﯚﻛﺮدﻧەوەی ھﺎوﻛﺎری ﺑﯚ ﻋەرەب ﯾﺎن ھەر‬ ‫ﻻﯾەﻧێﻜﯿﺘﺮ ﺣەراﻣە‪ .‬ﺧەڵﻜﯽ ﺑﺎﺷﻮور ھﯿﭻ ﻛﺎﺗێﻚ‬ ‫ﺑﯚ ﺋﺎوارە و ﻟێﻘەوﻣﺎو ﻛەﻣﺘەرﺧەم ﻧەﺑﻮوە‪ ،‬ﺑە‪‬م‬ ‫دەﺳە‪‬ﺗﺪاران ھەﻧﺪێﻚ ﺋەو رۆﺣەﯾﺎن ﺧﺮاﭘﻜﺮدوە‪،‬‬ ‫ھەﺗﺎ ﺣﯿﺰﺑەﻛﺎﻧﯿﺎن دەﻧﮓ ﻧەﻛﺎ ﺋەوا ﻻﯾەﻧﮕﺮاﻧﯿﺎن‬ ‫ھﯿﭻ ﺑە ھﺎﻧﺎی ﻟێﻘەوﻣﺎواﻧەوە ﻧﺎﯾەن‪ ،‬دەﺑێ ﺋەوەش‬ ‫ﺑڵێﯿﻦ ھەﻧﺪێﻚ ﺷﺎرۆﭼﻜە و ﺷﺎرەدێﺶ ھەن ﺗﺎ ﺋێﺴﺘﺎ‬ ‫ﺑە ﻗەد ﻣﯿﺴﻘﺎﻟێﻚ ھﺎوﻛﺎرﯾﺎن ﻧەﻛﺮدوە‪ .‬ﺋێﻤە ﻻی‬ ‫ﺧﯚﻣﺎﻧەوە داواﻛﺎرﯾﻦ ھەﻣﻮو ﻻﯾەك ﺑەﺷﺪارﺑﻦ ﻟە‬ ‫ھﺎوﻛﺎری ﮔەﻟەﻛەﻣﺎن ﻟە رۆژﺋﺎوا‪ ،‬ھﺎوﻛﺎری و ﻛﯚﻣەﻛﯽ‬ ‫ﮔەﻟەﻛەﻣﺎن ﻟە رۆژﺋﺎوا ﺑە واﺗﺎی ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯽ دێﺖ ﻟە‬ ‫ﺷﯚڕﺷﯽ رۆژﺋﺎوای ﻛﻮردﺳﺘﺎن‪.‬‬ ‫ﭘﺮﺳﯿﺎر‪ /‬ﺑە رای ﺋێﻮە ﭼﯚن دەﺗﻮاﻧﯿﻦ ﺑە‬ ‫ﺑﺎﺷﺘﺮﯾﻦ ﺷێﻮە ھﺎوﻛﺎری ﺷﯚڕﺷﯽ ﮔەﻟەﻛەﻣﺎن‬ ‫ﺑﻜەﯾﻦ ﻟەو ﺑەﺷەی ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا؟‬ ‫* ﺋێﻤە ﺑەھەﻣﻮو ﺷێﻮەﯾەك ﺋەﺗﻮاﻧﯿﻦ ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯽ‬

‫]~[‬ ‫] ژﻤﺎرﻩ ‪ ] [ ٢٠١٣/١/٢٠ ] [٢٥‬ﺴﺎڵی دووەم [‬

‫ﺷﯚڕﺷﯽ رۆژﺋﺎوا ﺑﻜەﯾﻦ‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە ﺷﯚڕﺷﯽ رۆژﺋﺎواش‬ ‫ﺑەﺷێﻜە ﻟە ﺷﯚڕﺷﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن‪ ،‬ﺳﺎدەﺗﺮﯾﻦ ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯽ‬ ‫ھﺎوﻛﺎری و ﻛﯚﻣەﻛﯽ ﺋﺎزووﻗە و ﭘﺎرەﯾە‪ ،‬ﻟە ﮔەڵ ﺋەوەی‬ ‫ﺋەﮔەر ﺧﻮاﻧەﺧﻮاﺳﺘە ﺑەﯾﺎﻧﯽ ﺷﯚڕش ﻛەوﺗە دۆﺧێﻜﯽ‬ ‫ﺳەﺧﺖ ﺋەوﻛﺎت ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﺑەﮔﯿﺎن ﭘﺎرێﺰﮔﺎری ﻟێ‬ ‫ﺑﻜەﯾﻦ‪ ،‬ﺑﯚﯾە ﻧﺎﺑێ ھﺎو‪‬ﺗﯿﺎﻧﯽ ﺑﺎﺷﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎن‬ ‫ﭼــﺎوەڕێ ﺑەﻛەن ﺋﺎﺧﯚ ﺣﯿﺰﺑەﻛەی رێﮕﺎی ﺋەدات‬ ‫ﺑﭽێ ﺑەدەم ﺑﺮاﻛﺎﻧﯿەوە ﯾﺎن ﻧﺎ‪ ،‬ﯾﺎن ﺋەو ﻛەﻣﭙﯿﻦ و‬ ‫ھﺎوﻛﺎرﯾەی دەﺳﺘﯿﭙێﻜﺮدوە ﻻﯾەﻧەﻛەی ﺋەو ﭘﺸﺘﮕﯿﺮی‬ ‫ﺋەﻛﺎت ﯾﺎن ﻧﺎ‪ ،‬دەﺑێ ﺑەو ﺷێﻮەﯾە ﺳەﯾﺮ ﻧەﻛﺮێ‪،‬‬ ‫ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯽ ﺷﯚڕﺷﯽ رۆژﺋﺎوا ﺋەرﻛﯽ ھەﻣﻮو ﻛﻮردێﻜﯽ‬ ‫و‪‬ﺗﭙﺎرێﺰ و دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗە‪ ،‬ﺳەرﻛەوﺗﻨﯽ ﺷﯚڕﺷﯿﺶ ﻣﺎﯾەی‬ ‫ﺷﺎﻧﺎزﯾە ﺑﯚ ﺋێﻤەی ﻛﻮرد ﺑەﺷێﻮەی ﮔﺸﺘﯽ‪ .‬ﻧﻤﻮﻧەی‬ ‫ھێﺮﺷﯽ ﭼەﺗەﻛﺎن ﺑەھﺎوﻛﺎری دەوڵەﺗﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺑﯚ‬ ‫ﺳەر ﺷﺎرۆﭼﻜەی ﺳەرێﻜﺎﻧﯽ‪ ،‬ﯾﺎن ھێﺮﺷﯽ ﭼەﻛﺪاراﻧﯽ‬ ‫دەوڵەت و ﭼەﺗەﻛﺎن ﺑﯚ ﺳەر ﻛﻮرداﻧﯽ ﺣەﻟەب و‬ ‫ﺷﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ‪ ،‬ﭘێﻮﯾﺴﺖ ﺋەﻛﺎت ﺋێﻤەش ﻟە ﺑﺎﺷﻮر ﺑﯿﺮ‬ ‫ﺑﻜەﯾﻨەوە‪ ،‬ﺋﺎﺧﯚ ﺋێﻤە ﭼﯚن ﺑەﺷﺪار ﺑﯿﻦ ﻟە ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ‬ ‫رۆژﺋﺎوای و‪‬ت‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە دەﺑێ ﺑﺰاﻧﯿﻦ ﮔەﻟەﻛەﻣﺎن ﻟەو‬ ‫ﺷﻮێﻨﺎﻧە ژﯾﺎن و ھەﺑﻮوﻧﯽ ﻛەوﺗﯚﺗە ﺑەر ﻣەﺗﺮﺳﯽ‪.‬‬ ‫ﭘﺮﺳﯿﺎر‪ /‬ھﺎﺗﻨﯽ ﺑە ﻟێﺸﺎوی ﺟــەﻣــﺎوەری‬ ‫ﮔەﻟەﻛەﻣﺎن ﻟــە رۆژﺋــــﺎواوە ﺑــﯚ ﺑــﺎﺷــﻮوری‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﭼﯚن دەﺑﯿﻨﻦ‪ ،‬ﺑﯚﭼﯽ ﺑەم ﺷێﻮەﯾە‬ ‫ﺑــێ ﻛــﯚﻧــﺘــﺮۆل و ﺑەﺷێﻮەﯾەﻛﯽ ﺑــەرﺑــ‪‬و‪،‬‬ ‫ﺑ‪‬وﺑﻮوﻧەﺗەوە؟ ﺋﺎﺧﯚ ھﯚﻛﺎر ﭼﯿﯿە؟‬ ‫* ھﺎﺗﻨﯽ ﺑەﻟێﺸﺎوی ﺋــﺎوارەی رۆژﺋــﺎوا ﺑﯚ ھەرێﻤﯽ‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎن‪ ،‬ﺑێﮕﻮﻣﺎن ﺧﺮاﭘﯽ ﺑﺎرودۆﺧﯽ ﺋەوێﯿە‪،‬‬ ‫ﺟﺎ چ ﻟە ﻻﯾەﻧﯽ ﺋەﻣﻨﯽ ﯾﺎن ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﺳەرﭼﺎوەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﺋﯿﺶ و ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ھﯚﻛﺎرەﻛﺎﻧﯽ داﺑﯿﻦ ﻛﺮدﻧﯽ ژﯾﺎن‬ ‫ﺑێﺖ ﯾﺎن ھەر ﺷﺘێﻜﯽ دﯾﺘﺮ‪ ،‬دەﺑێ ﺗﺎ ﺋﺎﺳﺘێﻜﯿﺶ‬

‫‪ ٣١‬ﭼﺎوﭘێﻜەوﺗﻦ‬

‫ﺋﺎﺳﺎﯾﯽ ﺑﺒﯿﻨﯿﻦ‪ ،‬ﺋێﻤەش ﻟە ﺑﺎﺷﻮور ﺋەو دۆﺧەﻣﺎن‬ ‫زۆر ﺑﯿﻨﯿﻮە‪ ،‬ﺑەﺷێﻜﯿﺶ ﺋەﮔەر ﺑە ﺑەرﻧﺎﻣەش ﻧەﺑێ‪،‬‬ ‫ﺑە‪‬م وەك ھەڕەﺷە ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎن ﻟەﺑەراﻣﺒەر ﭘەﯾەدە‬ ‫و ﯾەﭘەﮔە ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﺋەو ﺋﺎواراﻧەی ﻟە ﻛﺎﻣﭙﯽ دۆﻣﯿﺰی‬ ‫دھﯚﻛﻦ‪ ،‬ﻟەﺑەر ﺋــەوەی )‪ (٪٩٠‬ﻻﯾﻨﮕﺮاﻧﯽ ﭘﺎرﺗﯽ‬ ‫دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﻦ‪ ،‬ﻟە وێ ﭘێﯿﺎن ﮔﻮوﺗﻮن وەرن ﺑﯚ ھەرێﻢ‬ ‫ﺣﻜﻮﻣەت ھەﻣﻮو ﺷﺘێﻜﺘﺎن ﭘێﺪەدات‪ ،‬ﺑــە‪‬م ﻛە‬ ‫ھﺎﺗﻮوﺷﻦ ﻧە ﭘﺎرﺗﯽ و ﻧە ﺣﻜﻮﻣەﺗﯿﺶ وەك ﭘێﻮﯾﺴﺖ‬ ‫ﻻﯾﺎن ﻟێ ﻧﺎﻛﺎﺗەوە‪ ،‬ھەروەھﺎ ﺑ‪‬وﺑﻮوﻧەوەﺷﯿﺎن ﻟە‬ ‫ﺷﺎر و ﺷﺎرۆﭼﻜەﻛﺎن ﻛەﻣﻮﻛﻮڕی وەزارەﺗﯽ ﻛﯚچ و‬ ‫ﻛﯚﭼﺒەراﻧﯽ ﺋێﺮاﻗﯿە ﻟە ﮔەڵ ﺣﻜﻮﻣەﺗﯽ ھەرێﻢ‪ ،‬دەﺑﻮا‬ ‫ﺣﻜﻮﻣەت ﻟەو دۆﺧەدا ﭘﻼﻧێﻜﯽ ﺗﯚﻛﻤەی ھەﺑﻮاﯾە ﺑﯚ‬ ‫ﺟێﻨﺸﯿﻦ ﻛﺮدﻧﯿﺎن و ژﯾﺎن داﺑﯿﻦ ﻛﺮدﻧﯿﺎن‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە‬ ‫ﺧەڵﻜﯽ ﺋﺎوارە ﻛﺎﺗێﻚ ﺑێ ﺳەرﭘەرﺷﺖ ﺑﻮو ﻟە ﮔەڵ‬ ‫ﺧﯚی ﻛﯚﻣەﻟێﻚ ﻧەﺧﯚﺷﯽ ﻛﯚﻣە‪‬ﯾەﺗﯽ ﺑ‪‬و ﺋەﻛﺎﺗەوە‪.‬‬ ‫ﻟە ﻻﯾەﻛﯿﺘﺮﯾﺶ ھﯿﭻ ﻛﻮردێﻚ ﻟەﺳەر ﺧﺎﻛﯽ ﺧﯚی‬ ‫ﺋﺎوارە ﻧﯿﯿە‪ ،‬ﺑە‪‬م داﺑﯿﻦ ﻛﺮدﻧﯽ ﺳەرەﺗﺎﻛﺎﻧﯽ ژﯾﺎﻧﯽ‬ ‫ﮔﺮﻧﮕە‪ .‬ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﭘﺎرﺗﯽ و ﺣﯿﺰﺑﯚﻛە ﻻﯾەﻧﮕﺮەﻛﺎﻧﯽ ﻟە‬ ‫رۆژﺋﺎوا واز ﻟەو ﺳﯿﺎﺳەﺗە ﺑێﻨﻦ ﺑە دژاﯾەﺗﯽ ﭘەﯾەدە‬ ‫و ﯾەﭘەﮔە و ﺋەﻧﺠﻮﻣەﻧﯽ ﮔەل و ﺋﺎوارەﻛﺮدﻧﯽ ﺧەڵﻚ‬ ‫ﺑﯚ ژێﺮ دەﺳە‪‬ﺗﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﻧﻔﻮز ﭘەﯾﺪا ﺑﻜەن‪ ،‬ﺑێﮕﻮﻣﺎن‬ ‫ﺋەوەی ﺋﺎوارەش ﺑﻮوە راﺳﺘﯽ ﺣﻜﻮﻣەت و ﭘﺎرﺗﯽ و ﺋەو‬ ‫ﻻﯾەﻧﺎﻧەش ﺑﯚ دەرﻛەوت‪ ،‬ﺋەوﯾﺶ ﺧﺮاﭘﯽ ﮔﻮزەراﻧﯿﺎن‬ ‫ﺋەوە ﻧﯿﺸﺎﻧﺪەدات‪ .‬ﺑﯚﯾە ﺋەﺑێ ﻛﻮرداﻧﯽ رۆژﺋﺎوا ﻟە‬ ‫ﻧێﻮان ﺑەرﺧﻮدان و ﺋﺎوارەﯾەﺗﯽ ﺑەرﺧﻮدان ھەڵﺒﮋێﺮن‪،‬‬ ‫ﭼﻮﻧﻜە ﺑە ﺋﺎوارەﯾەﺗﯽ ھﯿﭻ ﺷﺘێﻚ ﺟێﺒەﺟێ ﻧﺎﺑێ‪.‬‬ ‫ﭘﺮﺳﯿﺎر‪ /‬ھەڵﻮێﺴﺘﯽ ﺣﻜﻮﻣەت و دەﺳە‪‬ﺗﯽ‬ ‫ﺑـــﺎﺷـــﻮوری ﻛــﻮردﺳــﺘــﺎن ﻟــەﻣــەڕ ﺷــﯚڕﺷــﯽ‬ ‫ﮔەﻟەﻛەﻣﺎن ﻟە رۆژﺋﺎوا ﭼﯚن دەﺑﯿﻨﻦ؟‬ ‫* ھەﻟﻮێﺴﺘﯽ ﺣﻜﻮﻣەت و ﭘﺎرﺗەﻛﺎﻧﯽ دەﺳە‪‬ت ﻟە‬

‫ﭼﺎوﭘێﻜەوﺗﻦ ‪٣٢‬‬

‫]~[‬ ‫] ﺴﺎڵی دووەم [ ] ‪ ] [ ٢٠١٣/١/٢٠‬ژﻤﺎرﻩ ‪[٢٥‬‬

‫ﮔەڵ ﺋەوەی ﻻوازە ﺑەھەﻣﺎﻧﺸێﻮەش دوو ﺑەﺷە‪ ،‬واﺗﺎ‬ ‫ھەر ﻻﯾەﻧە و ﻟە ﺑەرەی ﺧﯚﯾەوە ﺳەﯾﺮی ﺑﺎﺑەﺗەﻛە‬ ‫ﺋەﻛﺎت‪ ،‬ھەﻣﻮو ﻻﯾەك ﺋەوە ﺋەزاﻧﯿﻦ دەﺳە‪‬ﺗﯽ ھەرێﻢ‬ ‫ﻟە دوو ﭘﺎرﺗﯽ ﺳەرەﻛﯽ ﭘێﻜﮫﺎﺗﻮوە‪ ،‬ﭘﺎرﺗﯽ و ﯾەﻛێﺘﯽ‪،‬‬ ‫ﺋەوەش ﺋەزاﻧﺮێ ﻛە ﭘﺎرﺗﯽ ﻻﯾەﻧﯽ ﺳﻮﻧﯽ و ﺗﻮرﻛﯿﺎ‬ ‫و ﺋﯚﭘﯚزﯾﺴﯿﯚﻧﯽ ﭼەﻛﺪاری ﺳﻮرﯾﺎ ﺑە ﺋﯿﺨﻮاﻧﯿﺸەوە‬ ‫ﺑەﺑﻨەﻣﺎ ﺋەﮔﺮێ‪ ،‬ﯾەﻛێﺘﯿﺶ ﻻﯾەﻧﮕﺮی ﺷﯿﻌە و ﺋەﺳەد‬ ‫و ﺋێﺮاﻧە‪ ،‬ﺑەھەﻣﺎﻧﺸێﻮەش ﮔﯚڕان ﻻﯾەﻧﮕﺮی ﯾەﻛێﺘﯽ‬ ‫و ﺋێﺮاﻧە و ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوش ﻻﯾەﻧﮕﺮی ﭘﺎرﺗﯽ و ﻗەﺗەر‬ ‫و ﺳﻌﻮدﯾﺎﯾە‪ ،‬ﭘﺎرﺗﯽ و ﯾەﻛێﺘﯽ ھەرﯾەﻛە و ھەﻧﺪێﻚ‬ ‫ﭘﺎرت و رێﻜﺨﺮاوی ﻻﯾەﻧﮕﺮی ﺳﯿﺎﺳەﺗەﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﻟە‬ ‫رۆژﺋﺎوا ھەﯾە‪ ،‬ﺑە‪‬م ﺑێ ھێﺰ و ﺑێ رۆﻟﻦ‪ ،‬ﭘﺎرﺗﯽ زﯾﺎﺗﺮ‬ ‫ھەوڵ ﺋەدات ﺧﯚی ﺑﻜﺎﺗە ﺧﺎوەن رۆڵ ﺑﯚ ﺋەﻣەش‬ ‫ﭼەﻧﺪ ھەوڵێﻜﯿﺪا‪ ،‬ﻟەواﻧە‪ ،‬ﻛﯚﻛﺮدﻧەوەی ﺋﯚﭘﯚزﯾﺴﯿﯚﻧﯽ‬ ‫ﻛﻮردی ﺋﯿﻜﺴﭙﺎﯾەر و ﻛﯚﻧە ﺑەﻋﺴﯽ و رۆﺷﻨﺒﯿﺮە‬ ‫ﻣﺎڕژﯾﻨﺎڵەﻛﺎﻧﯽ ﺋەوروﭘﺎ ﻟە ھەوﻟێﺮ ﺑەﻧﺎوی ﺋەﻧﺠﻮﻣەﻧﯽ‬ ‫ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ ﻛﻮرد‪ ،‬ﺑە‪‬م ﺑﯿﻨﯿﻤﺎن ﻧەﯾﺘﻮاﻧﯽ ﺑﺒﻨە ھێﺰ‬ ‫ﻟە ﺑەراﻣﺒەر دام و دەزﮔﺎ ﺣەﻗﯿﻘﯿەﻛﺎﻧﯽ رۆژﺋﺎوا‪ ،‬دواﺗﺮ‬ ‫وﯾﺴﺘﯽ ﺑەھەﻧﺪێﻚ ھێﺰی ﭼەﻛﺪارەوە ﺋەو ﻛﺎرە ﺑﻜﺎت‪،‬‬ ‫ﺑﯚ ﺋەﻣەش )‪ (٣٠٠‬ﻛەﺳﯽ ﭘەروەردە ﻛﺮاوﯾﺎن ھەﺑﻮو‬ ‫وﯾﺴﺘﯿﺎن ﺑﯿﻨێﺮەن‪ ،‬ﺑە‪‬م ﻟە ﻻﯾەك ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ رێﮕﺎی‬ ‫ﻟێﮕﺮت‪ ،‬ﻟە ﻻﯾەﻛﯿﺘﺮﯾﺶ ﻟەﺑەراﻣﺒەر ھێﺰی )‪ ٢٠‬ﺗﺎ ‪(٣٠‬‬ ‫ھەزار ﻛەﺳﯽ ﺧﯚﺑەﺧﺸﯽ ﯾەﻛﯿﻨەﻛﺎﻧﯽ ﭘﺎرﺳﺘﻨﯽ ﮔەل‬ ‫"ﯾەﭘەﮔە"ﭘﻮوﭼەڵ ﺑﻮوﯾەوە‪ ،‬ﻟە ﻻﯾەﻧﯽ راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯿەوە‬ ‫دژە ﭘڕوﭘﺎﮔەﻧﺪەﯾەﻛﯽ زۆرﯾﺎن ﻛﺮد ﺑەوەی ﻛە ﭘەﯾەدە‬ ‫و ﺋەﻧﺠﻮﻣەﻧﯽ ﮔەل ﺑە ھﺎوﺑەﺷﯽ ﻟە ﮔەڵ رژێﻤﯽ‬ ‫ﺋەﺳەد ﺋەﺟﻮﻻێﻨەوە‪ ،‬ﺑە‪‬م ﻟەﺑەراﻣﺒەر راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯽ‬ ‫راﺳﺘەوﺧﯚی روﻧﺎھﯽ ﺗﯿﭭﯽ ﺑێ ﻛﺎرﯾﮕەر ﻣﺎﻧەوە‪،‬‬ ‫ھەﻣﺎﻧﻜﺎت رۆڵﯽ ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ ﯾەﭘەﮔە ﻟە ﺳەرێﻜﺎﻧﯽ و‬ ‫ﺷﺎر و ﺷﺎرۆﭼﻜەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﺑەرﻧﺎﻣەﻛﺎﻧﯽ ﻟە ﺳەروﯾﺎﻧﺪا‬ ‫ﭘﺎرﺗﯽ ﭘﺎﺷﺎﻧﯿﺶ ﯾەﻛێﺘﯽ و ﻻﯾەﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮی ﭘﻮﭼەڵ‬ ‫ﻛــﺮدەوە‪ .‬دواﯾــﻦ ھەوڵﯽ ﭘﺎرﺗﯽ ﺑە دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ‬ ‫ﮔﻮﺷﺎری ﺋﺎﺑﻮری ﺑﻮو ﺑﯚ ﺳەر رۆژﺋــﺎوا‪ ،‬ﺋێﺴﺘﺎش‬ ‫ﻛﺎﺗێﻚ ھﺎوﻛﺎرﯾەﻛﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮﻣەت ﺋەﻧێﺮن‪ ،‬ﻟە ﺳەرﯾﺎن‬ ‫ﻧﻮوﺳﯿﻮە ﯾﺎرﻣەﺗﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺳەرۆﻛﯽ ھەرێﻢ ﺑﯚ ﻛﻮرداﻧﯽ‬ ‫رۆژﺋﺎوا‪ ،‬ﺑە‪‬م راﺳﺘﯿەﻛەی ﺋﺎزووﻗەی ﻣﺎﻧﮕﯽ راﺑﺮدووی‬ ‫ﺧەڵﻜﯽ دھﯚﻛﯿﺎن ﻧﺎردووە ﺑﯚ رۆژﺋﺎوا‪ ،‬ﻟە ﻻﯾەﻛﯿﺘﺮ‬ ‫ﻟەﺳەر ﻛﺎﻣﯿﯚﻧەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻧﻮوﺳﯿﻮە ﯾﺎرﻣەﺗﯿەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﺳەرۆﻛﯽ ھەرێﻢ‪ .‬ﺋەﻣە ﻧﺰﯾﻜﺒﻮوﻧەﻛﺎﻧﻦ‪ ،‬واﺗﺎ ھەرﯾەﻛە‬ ‫و ﺑەﮔﻮێﺮەی ﺑەرەی ﺧﯚی ﻧﺰﯾﻜﯽ ﻛێﺸەی و‪‬ﺗەﻛەی‬ ‫ﺋەﺑێﺘەوە ﻧەك وەﻛﻮ ﺑﺎرودۆﺧەﻛەی ﻛە ھەﯾە‪ ،‬ﻟە‬ ‫ﺋێﺴﺘﺎدا ﯾەﻛێﺘﯽ ﻟە راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧەﻛﺎﻧﯽ زﯾﺎﺗﺮ وەك‬ ‫ﭘﺸﺘﮕﯿﺮی ﭘەﯾەدە و ﭘەﻛەﻛە ﺧﯚی ﻧﯿﺸﺎن دەدات‪،‬‬ ‫ﻟەواﻧەﯾە ﺑە ﺧﺎڵێﻜﯽ ﭘﯚزەﺗﯿﻒ ﺑﮋﻣێﺮدرێﺖ‪ ،‬ﺑە‪‬م‬ ‫دﯾﺎر ﻧﯿﯿە ﯾەﻛێﺘﯽ ﺗﺎ ﻛﻮێ ھەڵﻮێﺴﺘﯽ ﺑەو ﺷێﻮەﯾە‬ ‫ﺋەﺑێﺖ‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە ﺋەﮔەر ﺷــەڕی ﻧێﻮان ﯾەﭘەﮔە و‬ ‫ﭼەﻛﺪاراﻧﯽ ﺋەﺳەد ﭼڕﺗﺮ ﺑێﺘەوە‪ ،‬ﺋەوﻛﺎت ھەڵﻮێﺴﺘﯽ‬ ‫ﺋێﺮان ﭼﯚن ﺋەﮔﯚڕێﺖ ﺋــەوەش دﯾﺎرﻧﯿﯿە!! ﺑﯚﯾە‬ ‫ﻧﺎﺗﻮاﻧﯿﻦ ﻟە ﺋێﺴﺘﺎدا ﺑڵێﯿﻦ ھەڵﻮێﺴﺘێﻜﯽ زۆر ﺑﺎﺷە‪،‬‬ ‫ﺑەھەﻣﺎﻧﺸێﻮە ﻗﺴەﻛﺎﻧﯽ ﻣەﻻ ﺑەﺧﺘﯿﺎر ﻟە ﻛﯚﻧﮕﺮەی‬ ‫ﺑەدەﭘە‪ ،‬ﻟەﺑەراﻣﺒەر ﭼﻮوﻧﯽ ﺑﺎرزاﻧﯽ ﺑﻮو ﺑﯚ ﻛﯚﻧﮕﺮەی‬ ‫ﺋﺎﻛەﭘە‪ ،‬ﺋەﻣە ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ رۆژاﻧەﯾە ﻧەك ﺳﺘﺮاﺗﯿﮋی‬ ‫ﻧەﺗەوەﯾﯽ‪ ،‬ﺋــەوەی ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﻟەﺑەراﻣﺒەر ﭘﺮﺳﯽ‬ ‫ﻧەﺗەوەﯾﯽ ھەڵﻮﯾﺴﺘﯿﺎن ﭼﯽ ﺋەﺑێﺖ‪ ،‬ﺗﺎ ﺋێﺴﺘﺎ ﻻﯾەﻧﯽ‬ ‫ﭘﯚزەﺗﯿﻔﯿﺎن ﻛەﻣە‪ ،‬ﺋەﮔەر ﻧﺎ دەﺗﻮاﻧﺮێﺖ ھەﻧﮕﺎوی‬ ‫ﺑەھێﺰﺗﺮ ﺑﻨﺮێﻦ و ﺳﺘﺎﺗﯚی ﻛــﻮردی ﻟە رۆژﺋــﺎوا‬

‫ﺑﺴەﭘێﻨﺮێ‪ ،‬ﺋەو زەﻣﯿﻨە ھەﯾە و ھێﺰی ﻛﻮردی‬ ‫راﺳﺘەﻗﯿﻨەش ﺑﯚ ﺋەوە ﺋﺎﻣﺎدەﯾە‪.‬‬ ‫ﭘﺮﺳﯿﺎر‪ /‬وەﻛﻮ ﺟەﻣﺎوەر ﻟە ﺑﺎﺷﻮور ﭘێﻮﯾﺴﺘە‬ ‫ﭼــﯚن ﻣﺎﻣەڵەﯾەﻛﻤﺎن ﻟــە ﮔــەڵ ﺷﯚڕﺷﯽ‬ ‫ﮔــەﻟــەﻛــەﻣــﺎن ﻟــە رۆژﺋـــــﺎوای ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا‬ ‫ﺑﻜەﯾﻦ؟‬ ‫* وەﻛﻮ ﻟە وە‪‬ﻣﯽ ﭘﺮﺳﯿﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﺸﻮوﺷﺪا دﯾﺎرەم‬ ‫ﻛــﺮد‪ ،‬ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﺧەڵﻚ ﺧﯚی ﭘەﯾﻮەﺳﺖ ﻧەﻛﺎت‬ ‫ﺑەﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ ﺣﯿﺰﺑەﻛﺎﻧﯿﺎن و زﯾﺎﺗﺮ ﺑﺘﻮاﻧێﺖ ﺳەرﺑەﺧﯚ‬ ‫ھەڵﺴﻮﻛەوت ﺑﻜﺎت و ﺑــەرژەوەﻧــﺪی ﻧەﺗەوەﯾﯽ‬ ‫ﺑﺨﺎﺗە ﭘێﺶ ﺑەرژەوەﻧﺪی ﺣﯿﺰﺑﯽ و ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺗەﻧﮓ‪،‬‬ ‫ﻟەﺑەر ﺋەوەی ﺋێﻤە ﺋەوە دەزاﻧﯿﻦ ﺋﺎزادی ﺑﺎﺷﻮوری‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑەﺗەﻧﮫﺎ ﺑێ ﺋﺎزادی ﭘﺎرﭼەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ھەﺗﺎﺳەر‬ ‫ﻧﯿﯿە‪ ،‬ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﭘﺎرﭼەﻛﺎﻧﯿﺘﺮﯾﺶ ﺑەرەو ﭼﺎرەﺳەری‬ ‫ﺑﭽﻦ‪ ،‬ﺑﯚﯾە ﻛﺎﺗێﻚ ﺋەﻣڕۆ ﭘﺎرﭼەﯾەﻛﯽ ﺗﺮی ﻛﻮردﺳﺘﺎن‬ ‫ﺑەرەو ﺋﺎزادی ﺋەﭼێﺖ دەﺑێ ﺑە ھەﻣﻮو ﺷێﻮەﯾەك‬ ‫ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯽ ﺑﻜەﯾﻦ و ھەرﭼﯽ ﻟە دەﺳﺘﯿﺸﻤﺎﻧﺪێﺖ‬ ‫ﭘێﺸﻜەﺷﯽ ﺑﻜەﯾﻦ‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە ﺋەوا ﺧﺎﻛﯽ ﺋێﻤەﯾە ﻟە‬ ‫ژێﺮ ﭘﯚﺳﺘﺎڵﯽ رەﺷﯽ ﺑەﻋﺴﯿە ﻓﺎﺷﯿەﻛﺎن دەردەﭼێﺖ‬ ‫و ﭘﺎرﭼەﯾەﻛﯽ ﺗﺮ ﻟە و‪‬ﺗەﻛەﻣﺎن ﺋﺎزاد ﺋەﺑێﺖ‪ .‬ﺑﯚ‬ ‫ﺋێﻤەش دەﺳﻜەوﺗێﻜﯽ ﻣەزﻧە ﻟە ﺳەردەﻣﯽ ﺋێﻤەدا و‬ ‫ﻟەو دەرﻓەﺗەی دروﺳﺘﺒﻮوە‪ ،‬ﭘﺎرﭼەﯾەﻛﯿﺘﺮﯾﺶ ﺋﺎزاد‬ ‫ﺋەﺑێ‪ ،‬ﺑﯚﯾە ﺋەﺑێ ﺋەﻣە ﺑەھەﻧﺪ وەرﺑﮕﺮﯾﻦ و ﺑﺰاﻧﯿﻦ‬ ‫ﻛە ﺋﺎزادی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻧﺰﯾﻜە‪.‬‬ ‫ﭘﺮﺳﯿﺎر‪ /‬ﺑە رای ﺑەرێﺰﺗﺎن رەوﺷﯽ ﺳﻮرﯾﺎ و‬ ‫رۆژﺋﺎوای ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑەرﺑەﻛﻮێﻮە ﺑﭽێﺖ؟‬ ‫* رۆژﺋـــﺎوا ﺋﯿﺘﺮ ﺑــەرەو ﺋــﺎزادی ھەﻧﮕﺎو ﺋەﻧێﺖ‪،‬‬ ‫ﮔــەڕاﻧــەوە ﺑــﯚ دواوە ﻛﺎرێﻜﯽ ﺳەﺧﺘە‪ ،‬ﺑــە‪‬م‬ ‫ﺑێﮕﻮﻣﺎن ﭘەﯾﻮەﺳﺘﯿﺸە ﺑە رەوﺷﯽ ﮔﺸﺘﯽ ﺳﻮرﯾﺎ و‬ ‫ﺑﺎرودۆﺧﯽ ﻧﺎوﭼەﻛە ﺑەﮔﺸﺘﯽ‪ ،‬ھەﻣﺎﻧﻜﺎت ﮔﺮێﺪراوە‬ ‫ﺑە ﭘێﺸﻜەوﺗﻨەﻛﺎﻧﯽ ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﻛﻮردﯾﺶ ﺑەﮔﺸﺘﯽ‪،‬‬ ‫ﭼﻮﻧﻜە رۆژﺋﺎوا ﺑەﺗەﻧﮫﺎ ﻧﯿﯿە‪ .‬ﻟە ﻻﯾەﻛﯽ ﺗﺮ ﺳﻮرﯾﺎ‬ ‫ﺑەدەﺳﺘﯽ ﯾەك ﻻﯾەﻧەوە ﻧﯿﯿە‪ ،‬واﺗﺎ ﻧەﺗەﻧﮫﺎ ﺋﯿﺨﻮان‬ ‫و ﺳﻮﻧﯽ‪ ،‬ﻧەﺗەﻧﮫﺎ ﻋەﻟەوی و ﺷﯿﻌە ‪ ،‬ﻧەﺗەﻧﮫﺎ ﻛﻮرد‬ ‫و دورزی و ﻣەﺳﯿﺤﯽ ﺋەﺗﻮاﻧﻦ ﭼﺎرەﻧﻮوﺳﯽ ﺳﻮرﯾﺎ‬ ‫دﯾﺎری ﺑﻜەن‪ ،‬ﺑە‪‬م ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﺑﺸﺰاﻧﺮێ ﺑە ﺑێ ﻛﻮرد‬ ‫ﺳﻮرﯾﺎﯾەﻛﯽ ﺋﺎرام و ﺳەﻗﺎﻣﮕﯿﺮ و دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯿﺶ دروﺳﺖ‬ ‫ﻧﺎﺑێ‪ ،‬ﺑﯚﯾە ﻧﺎﺗﻮاﻧﯿﻦ ﺑڵێﯿﻦ ھەﻣﻮو ﺷﺘێﻚ ﺑﻮوە‪ ،‬ﺑە‪‬م‬ ‫ﻧﺎﻛﺮێ ﺑڵێﯿﻦ ھﯿﭽﯿﺶ ﻧەﺑﻮوە‪ ،‬ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﺋەوەی‬ ‫ﭘێﯽ ﺋەڵێﯿﻦ ﺷﯚڕﺷﯽ )‪(١٩‬ی ﺗەﻣﻮز و ﺋﺎزادﺑﻮوﻧﯽ‬ ‫زۆرﯾﻨەی ﺧﺎﻛﯽ رۆژﺋﺎوا ھەروا ﻗﺴەﯾەﻛﯽ ﺳﺎدە ﻧﯿﯿە‪،‬‬ ‫ﺑەھەﻣﺎﻧﺸێﻮە ﺗێﻜﺸﻜﺎﻧﺪﻧﯽ ھێﺮﺷﯽ ﭼەﺗە و دەوڵەﺗﯽ‬ ‫ﺗــﻮرك ﻟە ﺳەرێﻜﺎﻧﯽ ھــەر ﻟەﺧﯚﯾەوە ﻧەﻛﺮاوە‪،‬‬ ‫ﺑەھەﻣﺎﻧﺸێﻮە ﺋﺎواﻛﺮدﻧﯽ ﺑﻨەﻣﺎﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚﺑەڕێﻮەﺑﺮدﻧﯽ‬ ‫دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ و ﺳﺎزی و دەزﮔﺎ ﻣەدەﻧﯿەﻛﺎن و ﺧﻮێﻨﺪن‬ ‫ﺑەزﻣﺎﻧﯽ ﻛــﻮردی و دروﺳﺘﺒﻮوﻧﯽ دەﺳﺘەی ﺑڵﻨﺪ‬ ‫ﺋەﮔەر ﻻوازﯾﺶ ﺑێ‪ ،‬ﺑێﮕﻮﻣﺎن ﺋەواﻧە ھەﻣﻮوی ھﯿﻮای‬ ‫ﺳەرﻛەوﺗﻨﻦ‪ ،‬ﺑﯚﯾە ﻟە ﭘێﻨﺎو ﺳەرﻛەوﺗﻨێﻜﯽ ﺗﺮ و‬ ‫ﺋﺎزادﺑﻮوﻧﯽ ﭘﺎرﭼەﯾەﻛﯿﺘﺮی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﭘێﻮﯾﺴﺘە زﯾﺎﺗﺮ‬ ‫ﻛﺎرﺑﻜەﯾﻦ و ﺋﯿﺮادەﯾەﻛﯽ ﺑەھێﺰﺗﺮ دروﺳﺖ ﺑﻜەﯾﻦ‪،‬‬ ‫ﺋــەوەش ﺋەزاﻧﯿﻦ ﺑﺎﺟﯽ ﺋــﺎزادی ﮔﺮاﻧە‪ ،‬ﻟەواﻧەﯾە‬ ‫رۆژی ﺳەﺧﺘﺮ و دژوارﺗﺮ ﺑێﻨە رێﮕﺎﻣﺎن‪ ،‬ﻣﻦ ﺑﺎوەڕم‬ ‫ﺑەﮔەﻟەﻛەﻣﺎﻧە ﻟە رۆژﺋــﺎوای ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻛە ﺋﺎزادی‬ ‫رۆژﺋﺎوا ﺋەﻛەﻧە واﻗﯿﻌێﻜﯽ ﺋەﺑەدی‪.‬‬

‫‪Roji_Wilat@yahoo.com‬‬

‫دوای داﺧﺴﺘﻨﯽ ﺳﻨﻮرەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫رۆژﺋﺎواش ﻟە ﻻﯾەن ﭘﺎرﺗﯿەوە‪،‬‬ ‫ھەﻣﻮو ﺋەﻧﺠﻮﻣەﻧەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﺋێﻤە ﺑەھﺎوﻛﺎری ﻟە ﮔەڵ‬ ‫رێﻜﺨﺮاوەﻛﺎﻧﯽ ژﻧﺎن و ﮔەﻧﺠﺎن‬ ‫ﻛەوﺗﻨە ﭼﺎﻻﻛﯽ و ﺧﯚﭘﯿﺸﺎﻧﺪان‬ ‫ﻟە دژی ھەڵﻮێﺴﺘە ﻧﺎڕەواﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﭘﺎرﺗﯽ‪ ،‬ھەﻣﺎﻧﻜﺎت ﺷﺎﻧﺪﻣﺎن‬ ‫ﻧﺎردە ﺳەر ﺳﻨﻮر ﺑﯚ دڵﻨﯿﺎﯾﯽ‬ ‫ﻟە داﺧﺴﺘﻦ ﯾﺎن داﻧەﺧﺴﺘﻨﯽ‬ ‫ﺳﻨﻮر و ﻓﺸﺎر دروﺳﺘﻜﺮدن ﺑﯚ‬ ‫ﻛﺮدﻧەوەی‪ .‬دوای ﻛﺮاﻧەوەی‬ ‫ﺳﻨﻮرﯾﺶ ﺑە ﻣەرج‪ ،‬ھەﻣﻮو‬ ‫ﺋەﻧﺠﻮﻣەﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺋێﻤە ﻟە‬ ‫ھەﻣﻮو ﺷﺎر و ﺷﺎرۆﭼﻜەﻛﺎن‬ ‫ﻛەوﺗﻮوﻧەﺗە ھەڵﻤەﺗﯽ دووەﻣﯿﻦ‬ ‫ﺑﯚ ھﺎوﻛﺎری ﻛﯚﻛﺮدﻧەوە‪،‬‬ ‫ﺋەﻣﺠﺎرەﺷﯿﺎن رووﺑەڕووی‬ ‫ﻛﯚﺳﭙەﻛﺎﻧﯽ ﻛەﻣﭙﯿﻨﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ‬ ‫ﺑﻮوﯾﻨەﺗەوە‪ ،‬ﺋەواﻧﯿﺶ‬ ‫ﺋﺎراﺳﺘەی ھﺎوﻛﺎرﯾەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫دووەﻣﯿﻨﯿﺎن ﮔﯚڕﯾﻮە ﺑەرەو‬ ‫ﻛﺎﻣﭙەﻛﺎﻧﯽ ﺋﺎوارەﻛﺎن‬ ‫‪.........................................‬‬ ‫ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﭘﺎرﺗﯽ و ﺣﯿﺰﺑﯚﻛە‬ ‫ﻻﯾەﻧﮕﺮەﻛﺎﻧﯽ ﻟە رۆژﺋﺎوا‬ ‫واز ﻟەو ﺳﯿﺎﺳەﺗە ﺑێﻨﻦ ﺑە‬ ‫دژاﯾەﺗﯽ ﭘەﯾەدە و ﯾەﭘەﮔە و‬ ‫ﺋەﻧﺠﻮﻣەﻧﯽ ﮔەل و ﺋﺎوارەﻛﺮدﻧﯽ‬ ‫ﺧەڵﻚ ﺑﯚ ژێﺮ دەﺳە‪‬ﺗﯽ‬ ‫ﺧﯚﯾﺎن ﻧﻔﻮز ﭘەﯾﺪا ﺑﻜەن‪،‬‬ ‫ﺑێﮕﻮﻣﺎن ﺋەوەی ﺋﺎوارەش‬ ‫ﺑﻮوە راﺳﺘﯽ ﺣﻜﻮﻣەت و‬ ‫ﭘﺎرﺗﯽ و ﺋەو ﻻﯾەﻧﺎﻧەش ﺑﯚ‬ ‫دەرﻛەوت‪ ،‬ﺋەوﯾﺶ ﺧﺮاﭘﯽ‬ ‫ﮔﻮزەراﻧﯿﺎن ﺋەوە ﻧﯿﺸﺎﻧﺪەدات‪.‬‬ ‫ﺑﯚﯾە ﺋەﺑێ ﻛﻮرداﻧﯽ رۆژﺋﺎوا ﻟە‬ ‫ﻧێﻮان ﺑەرﺧﻮدان و ﺋﺎوارەﯾەﺗﯽ‬ ‫ﺑەرﺧﻮدان ھەڵﺒﮋێﺮن‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە‬ ‫ﺑە ﺋﺎوارەﯾەﺗﯽ ھﯿﭻ ﺷﺘێﻚ‬ ‫ﺟێﺒەﺟێ ﻧﺎﺑێ‬

‫]~[‬ ‫] ژﻤﺎرﻩ ‪ ] [ ٢٠١٣/١/٢٠ ] [٢٥‬ﺴﺎڵی دووەم [‬

‫‪Roji_Wilat@yahoo.com‬‬

‫‪٣٣‬‬

‫وﺗﺎر‬

‫ﺋەوەی ﻛــــﯚﻣەﻛــــﯽ ﭘێﻮﯾـــــﺴﺘە؟!‬

‫ﻛﻮردۆﺷﻮاﻧﯽ‬

‫ﺑﺎرودۆخ و رەوﺷﯽ ﺋﺎڵﯚزی ﺳﻮرﯾﺎ ﺑەﺷێﻮەﯾەﻛﯽ‬ ‫ﭼـــﺎوەڕوان ﻧەﻛﺮاو درێــﮋەی ﻛێﺸﺎ ﺑەﺟﯚرێ ﻛە‬ ‫ﺧەڵﻜﯽ ﺋەو و‪‬ﺗە ﺑەﺗەواوی ﮔﯿﺮۆدەی ﻣەرﮔەﺳﺎت‬ ‫و ﻧەھﺎﻣەﺗﯽ و ﻣﺎڵﻮێﺮاﻧﯽ ﺑﯚﺗەوە‪ ،‬ﮔەﻻﻧﯽ ﺳﻮرﯾﺎ‬ ‫ﺑە ﭘێﻜﮫﺎﺗەی ﻧەﺗەوەﯾﯽ وﺋﺎﯾﻨﯽ و ﺋﺎﯾﺰاﯾەوە ﺋەﮔەر‬ ‫ﻟە ﻻﯾەﻛەوە ﺑەﺗێﻜڕاﯾﯽ ﭘﺮﯾﺸﻜﯽ ﺋﺎﮔﺮەﻛەﯾﺎن‬ ‫ﺑەرﻛەوﺗﺒێﺖ‪ ،‬ﺋــەوا ﮔەﻟﯽ ﻛــﻮرد ﻟە ڕۆژﺋــﺎوای‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻛە ﺑەﺷﯿﻜە ﻟە ﺳﻮرﯾﺎ ﻟە ﭼﻮار ﻻوە‬ ‫ﺋﺎﮔﺮ ﺷــﺎ‪‬وی ﺑﯚ دەﺑــﺎت‪ ،‬ﺗﺎﻛە ﭘﺎرێﺰەرﯾﺶ ﺑﯚ‬ ‫ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ ﮔەل و ﺧﺎﻛﯽ ﺋەو ﺑەﺷەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن‬ ‫ﺗەﻧﮫﺎ دڵﺴﯚزاﻧﯽ ﺧﻮدی رۆژﺋﺎوای ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﻦ ﻛە‬ ‫ﺋێﺴﺘﺎ ﺑەھەزاران ﻛﭻ و ﻛﻮڕی ﮔﯿﺎﻧﺒەﺧﺶ ﺑەﺑێ ﻟە‬ ‫ﺑەرﭼﺎوﮔﺮﺗﻨﯽ ھﯿﭻ ﺑەرژەوەﻧﺪﯾەﻛﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﺑە ﺷەو‬ ‫و ڕۆژ ﻟە ﺋﺎﻣﺎدەﺑﺎﺷﯿﺪان و ڕووﺑەڕووی ﺳەرﺟەم ﺋەو‬ ‫ھێﺮش و ﭘەﻻﻣﺎرداﻧﺎﻧە دەﺑﻨەوە ﻛە دوژﻣﻨﺎﻧﯽ ﮔەﻟﯽ‬ ‫ﻛﻮرد ﻟە ھەﻣﻮو ﻻﯾەﻛەوە دەﻛەﻧە ﺳەرﺋەو ﺷﺎر و‬ ‫ﮔﻮﻧﺪ و ﻧﺎوﭼﺎﻧەی ﺋﺎزاد ﻛﺮاون‪ ،‬ﻧﻤﻮﻧەی ﺑەرﭼﺎوﯾﺶ‬ ‫ﺋەو ﭘەﻻﻣﺎرداﻧە دڕﻧﺪاﻧەﯾەی ﮔﺮوﭘە ﺗﻮﻧڕەوەﻛﺎﻧە‬ ‫ﻟە ﺳەرﯾﻜﺎﻧﯽ ﻛە ھﺎوﺳﻨﻮرە ﻟە ﮔەڵ ﺑﺎﻛﻮری‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ داﮔﯿﺮﻛﺮاوی ﺑﻨﺪەﺳﺘﯽ رژێﻤﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ‪،‬‬ ‫ﺣﻜﻮﻣەﺗﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎی ﺑەﻧﺎو ﻣﻮﺳڵﻤﺎﻧﯽ دۆﺳﺘﯽ ﻧﺰﯾﻜﯽ‬ ‫ﺋەﻣﺮﯾﻜﺎ و ﺋﯿﺴﺮاﺋﯿﻞ و ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧﯽ ﻧﺎﺗﯚ‬ ‫ﻟە ﻻﯾەك ھﺎوﺳﯚزی ﺧﯚی ﺑﯚ ھﺎو‪‬ﺗﯿﺎﻧﯽ ﺳﻮرﯾﺎ‬ ‫دەردەﺑڕێﺖ و ﺋﯿﺪاﻧەی ﻛﺮدەوە ﻧﺎڕەواﻛﺎﻧﯽ ڕژێﻤﯽ‬ ‫ﺑەﻋﺴﯽ و ﺑەﺷﺎر ﺋەﺳەد دەﻛﺎت‪ ،‬ﻟەﻻﯾەﻛﯽ ﺗﺮ ﺑە‬ ‫ﺷێﻮەﯾەﻛﯽ ﻧﺎﻣﺮۆﭬﺎﻧە ﻛەوﺗﯚﺗە دژاﯾەﺗﯽ ﻛﺮدﻧﯽ‬ ‫ﮔەﻟﯽ ﻛﻮرد ﻟە دەﭬەرە ﺋﺎزادﻛﺮاوەﻛﺎﻧﯽ رۆژﺋﺎوای‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎن‪ ،‬ﭘەﻻﻣﺎرداﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺑﯚﺳەر ﮔەﻟﯽ‬ ‫ﻛﻮرد ﻟە رێﯽ ﭼەﺗەﻛﺎﻧﯿﯿەوە ھەﻣﻮو ﭘێﻮاﻧەﯾەﻛﯽ‬ ‫دوژﻣﻨﻜﺎراﻧەی ﺗێﭙەڕاﻧﺪووە‪ ،‬ﻛﯚﻣەك و ھﺎوﻛﺎرﯾﻜﺮدن‬ ‫و ﭘڕﭼەﻛﻜﺮدﻧﯽ ﭼﻞ و ﺣەوت ﻛەﺗﯿﺒەی ﺗﻮﻧڕەوی‬ ‫دژە ﻛﻮرد و دژە ﺋﺎزادی و دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﺋەﮔەر ﻟە‬ ‫ﻻﯾەن ھەر و‪‬ﺗێﻜﯽ ﺗﺮەوە ﺑﻜﺮاﯾە ﺑێﮕﻮﻣﺎن ھەر‬ ‫وەﻛﻮ و‪‬ﺗﯽ "ﻣﺎﻟﯽ" دەﻛەوﺗە ﺑەر ھێﺮﺷﯽ ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﻧﺎﺗﯚ و ھﺎوﺷێﻮەی ﺋەو ھێﺮﺷەی ﻓەرەﻧﺴﺎ دەﻛﺎت‬ ‫و ﺋەﻣﺮﯾﻜﺎ ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯽ ﻟێﺪەﻛﺎت‪ ،‬ﺑە‪‬م ﺗﻮرﻛﯿﺎی‬ ‫ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧﯽ ﻧﺎﺗﯚ ھەﻣﺎن ﺋەو ﮔﺮوﭘﺎﻧەی ﻛە ﺳەرﺑە‬ ‫رێﻜﺨﺮاوی ﻗﺎﻋﯿﺪەﯾە ﺑەرەداﺗە وێــﺰەی ﻛﻮرد و‬ ‫ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ دوو ڕووﯾﯽ و دووﻓﺎﻗﯽ ﺋەﻣﺮﯾﻜﺎش ڕوون‬

‫و ﺋﺎﺷﻜﺮاﯾە و ﺑﺎﻧﮕەﺷەی دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ و ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮۆڤ‬ ‫ﺋەو وﺷە ﺑﺮﯾﻘەداراﻧە ﺗەﻧﮫﺎ درۆﯾەﻛﯽ زەﺑەﻻﺣە‪،‬‬ ‫ﺑێﮕﻮﻣﺎن ﭘێﻜﮫﺎﺗەی ﺳەرەﻛﯽ و‪‬ﺗﯽ ﺳﻮرﯾﺎ ﻟە‬ ‫رووی ﻧەﺗەوەﯾﯿەوە ﺑﺮﯾﺘﯿە ﻟە ﻛﻮرد و ﻋەرەب ﺟﮕە‬ ‫ﻟە ﭼەﻧﺪ ﻛەﻣﯿﻨەﯾەﻛﯽ ﺗﺮ ﺋﺎﻣﺎژەم ﺑەوە ﻛﺮد ﻛە‬ ‫ﺋﺎﮔﺮی دﯾﻜﺘﺎﺗﯚرﯾەﺗﯽ ڕژێﻤﯽ ﺑەﻋﺲ ھەﻣﻮو ﻻﯾەﻛﯽ‬ ‫ﮔﺮﺗﻮوەﺗەوە‪ ،‬ﺑە‪‬م ﻛﻮرد ﻟە ﭼﻮارﻻوە ﮔﯿﺮۆدە ﺑﻮوە‪،‬‬ ‫ﯾەﻛەم‪ ،‬ﺋەو ﻣﺎڵﻮێﺮﻧﯿﯿەی ﺗەواوی و‪‬ﺗﯽ ﮔﺮﺗﻮوەﺗەوە‬ ‫ﻛە ﺣﻜﻮﻣڕاﻧﯽ ڕژێﻤﯽ ﺑەﻋﺴﯽ ﻛەﻣﯿﻨەی ﻋەﻟەوی‬ ‫ھﯚﻛﺎرەﻛەﯾەﺗﯽ‪ .‬دووەم‪ ،‬دژاﯾەﺗﯿﻜﺮدﻧﯽ ﻛﻮردی‬ ‫ﺋﺎزادﯾﺨﻮاز ﻟە ﻻﯾەن ﺋﯿﺨﻮاﻧە ﺳﻮﻧﻨە ﻣەزھەﺑەﻛﺎن‬ ‫ﻛە ھﯿﺸﺘﺎ ﻧەﮔەﯾﺸﺘﻮون ﺑە دەﺳە‪‬ت ﺋﺎﻣﺎدەﻧﯿﻦ‬ ‫ھﯿﭻ ﻣﺎﻓێﻚ ﺑە ﻛﻮرد ڕەواﺑﺒﯿﻨﻦ‪ ،‬ﺳێﯿەم‪ ،‬دژاﯾەﺗﯽ‬ ‫و دەﺳﺘێﻮەرداﻧە ﺋﺎﺷﻜﺮاﻛﺎﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺑﯚ ﺳەر‬ ‫رۆژﺋﺎوای ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻛە ﭘﯿﺸﺘﺮ ﺋﺎﻣﺎژەم ﭘێﻜﺮد‪.‬‬ ‫ﭼﻮارم‪ ،‬ﭼﺎوﭘﯚﺷﯿﻜﺮدﻧﯽ و‪‬ﺗە زﻟﮫێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﺟﯿﮫﺎن‬ ‫ﻟەو ھێﺮش و ﭘەﻻﻣﺎرداﻧەی ﻟە ھەﻣﻮو ﻻوە دەﻛﺮێﺘە‬ ‫ﺳەر ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻛە ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ ﺑﺎﻧێﻚ و دوو ھەوا‬ ‫ﭘەﯾڕو دەﻛەن ﻟە ھەﻣﺒەر ﮔەﻟﯽ ﻛﻮرد‪ .‬ﺑەو ﺷێﻮەﯾە‬ ‫ﭼﻮار ﻻی رۆژﺋﺎوای ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﮔەﻣﺎرۆ دراوە ﺑە‬ ‫ﺋﺎﮔﺮی داﮔﯿﺮﻛەر و ﺷەڕەﺋەﻧﮕێﺰ و ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﺨﻮاز‬ ‫و دووژﻣﻨﯽ ﺳەرﺳەﺧﺖ‪ ،‬ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﯽ وادا ﻧﺎﻛﺮێﺖ‬ ‫ﮔەﻟﯽ ﻛﻮرد ﻟەوﺑەﺷە داﮔﯿﺮﻛﺮاوەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن‬ ‫ﻛە ﺑە ﺑــﺮای ﺑﭽﻮﻛﯽ ﺑەﺷەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﭘێﻨﺎﺳە‬ ‫دەﻛﺮێﺖ ﺑەﺗەﻧﮫﺎ ﺑﻤێﻨێﺘەوە‪ ،‬ﺋەرﻛێﻜﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯽ‪،‬‬ ‫ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ‪ ،‬ﺋﺎﯾﻨﯽ‪ ،‬ﺋەﺧﻼﻗﯽ و ﻣﺮۆﭬﺎﯾەﺗﯽ ﺗەواوی‬ ‫ﺑەھﺎ ﭘﯿﺮۆزەﻛﺎﻧﯽ ﻣﺮۆڤ دەﻛەوێﺘە ﺳەر ﺷﺎﻧﯽ‬ ‫ﺳەرﺟەم ﻧەﺗەوەی ﻛﻮرد ﻟە ھەر ﺳێ ﺑەﺷەﻛەی‬ ‫ﺗﺮی ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ھەﻣﻮو ﺟﯿﮫﺎن ﻛە ﺑە ھەوو‬ ‫ﺗﻮاﻧﺎﯾەﻛەوە ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯽ ﻟە ﺧەﺑﺎت و ﺗێﻜﯚﺷﺎﻧﯽ‬ ‫ﮔەﻟەﻛەﻣﺎن ﺑﻜەن ﻟە ڕۆژﺋﺎوای ﻛﻮردﺳﺘﺎن‪ .‬ﺋێﺴﺘﺎ‬ ‫ﺧەﺑﺎﺗﻜﺎران و ﭘﺎرێﺰەراﻧﯽ رۆژﺋﺎوای ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟە‬ ‫دوو ﺑەرەی ﺷەڕدا ﺑەرﺧﯚدان دەﻛەن ﻟە ﻻﯾەك‬ ‫ڕووﺑــەڕووی ﭼەﺗەﻛﺎﻧﯽ ﺳەرﺑە ڕژێﻤﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ و‬ ‫ﻗﺎﻋﯿﺪە وەﺳﺘﺎوەن ﻟە ﻻﯾەﻛﯽ ﺗﺮەوە ﻟە ﺷﺎری‬ ‫ﺣەﻟەب دوو ﮔەڕەﻛﯽ ﻛﻮردﻧﺸﯿﻦ ﻟە ﺷەﺑﯿﺤە‬ ‫ﺧﻮێﻨﻤﮋەﻛﺎﻧﯽ ﺋەﺳەد دەﭘﺎرێﺰن و ﻟە ﺳەﻧﮕەری‬ ‫ﮔەﻟﭙﺎرێﺰﯾﺪا ﺧەﺑﺎت دەﻛەن‪ .‬ﺋەرﻛﯽ ﺳەﺟەم ھێﺰ‬ ‫و ﻻﯾەﻧەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧە ﻛﯚﻣەك و ھﺎوﻛﺎری ﮔەل‬ ‫و ﯾەﻛﯿﻨەﻛﺎﻧﯽ ھێﺰی ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ ﮔەﻟﯿﺶ ﺑﻜەن‪،‬‬ ‫ﺋەﮔەر وەك ﺋەرﻛێﻜﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯽ ھﺎوﻛﺎری ھﯿﺰی‬ ‫ﭘﺎرﺳﺘﻨﯽ رۆژﺋﺎوای ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺶ ﻧەﻛەن‪ ،‬ﭘێﻮﯾﺴﺘە‬ ‫ﺑەھەر ﺷێﻮەﯾەك ﺑێﺖ ﻛﯚﻣەك و ھﺎوﻛﺎری ﮔەﻟﯽ‬ ‫ﻛﻮرد ﺑﻜﺮێﺖ ﻟە ﺷﺎر و ﮔﻮﻧﺪەﻛﺎﻧﺪا ﺑﯚ ﺋەوەی‬ ‫ﻟەوە زﯾﺎﺗﺮ ﮔﯿﺮۆدەی ﻧەھﺎﻣەﺗﯽ ﻧەﺑﻦ‪ ،‬ﻛﯚﻣەك و‬ ‫ﺑەدەﻧﮕەوەﭼﻮﻧﯽ ﺋﺎوارەﻛﺎن ﻟە ﺑﺎﺷﻮری ﻛﻮردﺳﺘﺎن‬ ‫ﺟێﮕەی ڕێﺰ و دەﺳﺘﺨﯚﺷﯿﯿە‪ ،‬ﺑە‪‬م ﺋەوە ﺑە ﺗەﻧﮫﺎ‬ ‫ﺑەس ﻧﯿﯿە و ﻟەوە ﮔﺮﻧﮓ ﺗﺮ ھﺎوﻛﺎری ﺋەو ﻛەﺳﺎﻧەﯾە‬ ‫ﻛە ﻟە ﺳەر ﻣﺎڵ و ﺣﺎڵﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﻣﺎوﻧەﺗەوە ﻟە‬ ‫ڕەوﺷێﻜﯽ ﻧﺎﻟەﺑﺎردا ژﯾﺎن دەﺑەﻧە ﺳەر‪ ،‬ﺋەﮔەر ﺣﺎڵ‬ ‫وﮔﻮزەراﻧﯽ ﺧەڵﻜﯽ ﺑﺎﺷﻮری ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟە ﺳﺎ‪‬ﻧﯽ‬

‫ﻧەوەدەﻛﺎﻧﺪا ﺑێﻨﯿﻨەوە ﺑەﭼﺎو ﺗێﺪەﮔەﯾﻦ ﺋێﺴﺘﺎ‬ ‫ﺧەڵﻜﯽ رۆژﺋﺎوای ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﭼەﻧﺪ ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ ﺑە‬ ‫ھﺎوﻛﺎری ﻛﺮدﻧە‪ ،‬ﺋەﮔەر ﻛﯚﻣەك و ھﺎوﻛﺎرﯾەﻛﺎن‬ ‫ﺗەﻧﮫﺎ ﻟە ﭼﻮارﭼێﻮەی ﻛەﻣﭙەﻛﺎﻧﺪا ﺑێﺖ ﺑەﺟﯚرێﻚ‬ ‫ﻟە ﺟﯚرەﻛﺎن ھﺎﻧﺪاﻧﯽ ﺧەڵﻜﯽ ﺗﺮە ﺑﯚ ﺋەوەی‬ ‫رووﺑﻜەﻧە رێﮕﺎی ﺋﺎوارەﯾﯽ و ﭼﻮڵﻜﺮدﻧﯽ ﻣﺎڵ و‬ ‫زێﺪی ﺧﯚﯾﺎن‪ .‬ﺋەﮔەر ڕەوﺷەﻛە ﻟەوە زﯾﺎﺗﺮ درێﮋە‬ ‫ﺑﻜێﺸێﺖ و ژﯾﺎﻧﯽ ﺧەﻟﻚ ﻟەوە زﯾﺎﺗﺮ ﺑەرەو ﺧەراﭘﯽ‬ ‫ﺑڕوات دوور ﻧﯿﯿە ﻛﯚڕەوی ﻣﯿﻠﻮێﻨﯽ ڕووﺑﺪات ﻟە‬ ‫ﻛﺎﺗێﻜﯽ واﺷﺪا رﯾﺴەﻛەی ﻛﻮرد دەﺑێﺖ ﺑەﺧﻮری و‬ ‫دوژﻣﻨﺎن ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﺧﯚﯾﺎن دەﭘێﻜﻦ‪ .‬ﺋەرﻛﯽ ھەﻣﻮو‬ ‫ھﺎو‪‬ﺗﯿەﻛﯽ ﻛﻮردە ﺑە ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﺣﺰﺑەﻛﺎن و ﺑەﺗﺎﯾﺒەت‬ ‫ﺗﺮ ﺣﻜﻮﻣەﺗﯽ ھەرێﻢ ھﺎوﻛﺎرﯾﯿەﻛﯽ ﺟﺪدی ﺑﻜەن ﻟە‬ ‫ﺳﻮﺗەﻣەﻧﯽ و ﺧﯚراﻛﯽ وەك ﺋﺎرد و ﺑﺮﻧﺞ و رۆن‬ ‫و ﺷﯿﺮی ﻣﻨﺪاڵ ﺑﯚ ﺧەڵﻜﯽ رۆژﺋﺎوای ﻛﻮردﺳﺘﺎن‪.‬‬ ‫ﺑﯿﮕﻮﻣﺎن ﺋەوەی ﻛﯚﻣەﻛﯽ ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﺋەوﻛەﺳﺎﻧەن‬ ‫ﻛە ﺋﺎﻣﺎدە ﻧﯿﻦ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﯚ ﻧﺎﺣەزان ﭼﯚڵ ﺑﻜەن‬ ‫ﺑﯚﯾە ﺋێﺴﺘﺎ ﻛﺎﺗﯽ ھﯿﻤەﺗﯽ ﻛﻮرداﻧەﯾە‪.‬‬

‫ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﺑەھەر ﺷێﻮەﯾەك‬ ‫ﺑێﺖ ﻛﯚﻣەك و ھﺎوﻛﺎری‬ ‫ﮔەﻟﯽ ﻛﻮرد ﺑﻜﺮێﺖ ﻟە ﺷﺎر و‬ ‫ﮔﻮﻧﺪەﻛﺎﻧﺪا ﺑﯚ ﺋەوەی ﻟەوە زﯾﺎﺗﺮ‬ ‫ﮔﯿﺮۆدەی ﻧەھﺎﻣەﺗﯽ ﻧەﺑﻦ‪،‬‬ ‫ﻛﯚﻣەك و ﺑەدەﻧﮕەوەﭼﻮﻧﯽ‬ ‫ﺋﺎوارەﻛﺎن ﻟە ﺑﺎﺷﻮری ﻛﻮردﺳﺘﺎن‬ ‫ﺟێﮕەی ڕێﺰ و دەﺳﺘﺨﯚﺷﯿﯿە‪،‬‬ ‫ﺑە‪‬م ﺋەوە ﺑە ﺗەﻧﮫﺎ ﺑەس ﻧﯿﯿە‬ ‫و ﻟەوە ﮔﺮﻧﮓ ﺗﺮ ھﺎوﻛﺎری ﺋەو‬ ‫ﻛەﺳﺎﻧەﯾە ﻛە ﻟە ﺳەر ﻣﺎڵ‬ ‫و ﺣﺎڵﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﻣﺎوﻧەﺗەوە ﻟە‬ ‫ڕەوﺷێﻜﯽ ﻧﺎﻟەﺑﺎردا ژﯾﺎن دەﺑەﻧە‬ ‫ﺳەر‪ ،‬ﺋەﮔەر ﺣﺎڵ وﮔﻮزەراﻧﯽ‬ ‫ﺧەڵﻜﯽ ﺑﺎﺷﻮری ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟە‬ ‫ﺳﺎ‪‬ﻧﯽ ﻧەوەدەﻛﺎﻧﺪا ﺑێﻨﯿﻨەوە‬ ‫ﺑەﭼﺎو ﺗێﺪەﮔەﯾﻦ ﺋێﺴﺘﺎ ﺧەڵﻜﯽ‬ ‫رۆژﺋﺎوای ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﭼەﻧﺪ‬ ‫ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ ﺑە ھﺎوﻛﺎری ﻛﺮدﻧە‪،‬‬ ‫ﺋەﮔەر ﻛﯚﻣەك و ھﺎوﻛﺎرﯾەﻛﺎن‬ ‫ﺗەﻧﮫﺎ ﻟە ﭼﻮارﭼێﻮەی‬ ‫ﻛەﻣﭙەﻛﺎﻧﺪا ﺑێﺖ ﺑەﺟﯚرێﻚ ﻟە‬ ‫ﺟﯚرەﻛﺎن ھﺎﻧﺪاﻧﯽ ﺧەڵﻜﯽ ﺗﺮە‬ ‫ﺑﯚ ﺋەوەی رووﺑﻜەﻧە رێﮕﺎی‬ ‫ﺋﺎوارەﯾﯽ و ﭼﻮڵﻜﺮدﻧﯽ ﻣﺎڵ و‬ ‫زێﺪی ﺧﯚﯾﺎن‬

‫راﭘﯚرت‬

‫‪٣۴‬‬

‫]~[‬ ‫] ﺴﺎڵی دووەم [ ] ‪ ] [ ٢٠١٣/١/٢٠‬ژﻤﺎرﻩ ‪[٢٥‬‬

‫‪Roji_Wilat@yahoo.com‬‬

‫ﻛﻮرﺗە ﻣێﮋووﯾەﻛﯽ ﭘﺎرﺗﯽ ﭼﺎرەﺳەری دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن‬

‫ﺋﺎﻣﺎﻧﺞ ﻟە داﻣەزراﻧﺪﻧﯽ ﭘﺎرﺗﯽ ﭼﺎرەﺳەری ﺑەﺟێﻜﺮدﻧﯽ زﻣﺎﻧﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ‬ ‫ﻟە ﺷﻮێﻦ زﻣﺎﻧﯽ ﺑﺮﯾﻨﺪار ﻛﺮدن و رەﺗﻜﺮدﻧەوەﯾە‬ ‫ﺋﺎ‪ /‬رۆژی و‪‬ت‬

‫ﭘﺎرﺗﯽ ﭼﺎرەﺳەری دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟە‬ ‫)‪(٢٠٠٢/٣/٥‬دا ﻟە ﺳەردەﺳﺘﯽ ﻛﯚﻣەڵێﻚ‬ ‫ﻛەﺳێﺘﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﭙەروەر و دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﺨﻮاز‬ ‫ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن داﻣـــەزرا‪ .‬ﺋﺎﻣﺎﻧﺞ ﻟە‬ ‫داﻣەزراﻧﺪﻧﯽ ﭘﺎرﺗﯽ ﭼﺎرەﺳەری دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑەﺷﺪارﯾﻜﺮدﻧێﻜﯽ ﭼﺎﻻﻛﺎﻧە ﺑﻮو ﻟە‬ ‫ﭼﺎرەﺳەرﻛﺮدﻧﯽ ﻛێﺸەﻛﺎﻧﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن‬ ‫و ﺋێﺮاﻗﺪا ﺑە ڕێﺒﺎزی دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ‪ .‬ھەر ﺑﯚﯾە‬ ‫ﻟەﺳەرەﺗﺎی ﺗێﻜﯚﺷﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾەوە ھەوڵﯿﺪاوە‬ ‫زﻣﺎﻧﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﺟێﮕەی زﻣﺎﻧﯽ ﺑﺮﯾﻨﺪارﻛﺮدن‬ ‫و رەﺗﻜﺮدﻧەوەی ﯾەﻛﺘﺮ ﺑﮕﺮێﺘەوە‪ .‬ﺑﺎوەڕﻣﺎن ﺑە‬ ‫ﺗێﮕەی"ﻟە زﻣﺎﻧﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯿﺪا ﺑێ ﭼﺎرەﯾﯽ ﻧﯿﯿە‪،‬‬ ‫ﻟەھەر ﺟێﮕەﯾەك دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ھەﺑێﺖ ﺑێ ﭼﺎرەﯾﯽ‬ ‫ﻧﺎﺑێﺖ" ھەﯾە و ﻟەم ڕواﻧﮕەﯾەوە ﭘێﻤﺎن واﺑﻮوە ﻛە‬ ‫ﮔﯚڕەﭘﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﻛﯚﻣە‪‬ﯾەﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و‬ ‫ﺋێﺮاق ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ ﺑە زﻣﺎن و ﺋەزﻣﻮﻧﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ‬ ‫ھەﯾە‪ .‬ﻟە ﻣﺎوەی راﺑﺮدووﺷﺪا ھەوڵﻤﺎﻧﺪاوە ﻛە‬ ‫ﺋەرﻛﯽ ﺧﯚﻣﺎن ﻟەم ﺑﻮارەدا ﺟێﺒەﺟێ ﺑﻜەﯾﻦ‪.‬‬ ‫ﺋەﻣەی ﻟەﺑەردەﺳﺘﯿﺸﺘﺎﻧﺪاﯾە ﻛﻮرﺗە ﻣێﮋووﯾەﻛﯽ‬ ‫ﭘﺎرﺗﯽ ﭼﺎرەﺳەری دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و‬ ‫ﺋﺎﻣﺎﻧﺞ و ﭘێﻜﮫﺎﺗە و ﺷێﻮازی ﻛﺎر و ﭼﺎﻻﻛﯿەﺗﯽ‪:‬‬ ‫ﯾەﻛەم‪ :‬ﺋﺎﻣﺎﻧﺠەﻛﺎﻧﯽ ﭘﺎرﺗﯽ ﭼﺎرەﺳەری‬ ‫دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن‬ ‫‪١‬ـ ﻟە ﭘێﻨﺎو ﺋێﺮاﻗێﻜﯽ ﻓﯿﺪراڵ و دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﺪا‬ ‫ﺗێﻜﯚﺷﺎن دەﻛەﯾﻦ ﻛە ﻓﯿﺪراڵﯽ و دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ و‬ ‫دروﺳﺖ ﺑﻮوﻧﯽ ھەرێﻢ و ﭘێﻜەوە ژﯾﺎﻧﯽ ﺋﺎزاداﻧە‬ ‫ﺑە دەﺳﺘﻮر ﮔەرەﻧﺘﯽ ﺑﻜﺎت‪.‬‬ ‫‪٢‬ـ ﻟە ﭘێﻨﺎوی ھەﻣﻮارﻛﺮدﻧﯽ دەﺳﺘﻮری ﺋێﺮاﻗﯽ‬ ‫ﺑە ﺋﺎڕاﺳﺘەی ﻛەﻣﻜﺮدﻧەوەی ﻧﺎوەﻧﺪێﺘﯽ و‬ ‫داﺑەﺷﻜﺮدﻧﯽ دەﺳە‪‬ﺗەﻛﺎن ﺑەﺳەر ھەرێﻤەﻛﺎﻧﺪا‬ ‫ﺗێﺪەﻛﯚﺷﯿﻦ‪.‬‬ ‫‪٣‬ـ ﻛﺎر دەﻛەﯾﻦ ﺑﯚ ﺋەوەی ﻟە دەﺳﺘﻮری ﺋێﺮاﻗﺪا‬ ‫ﻣﺎﻓﯽ ﭼــﺎرەی ﺧﯚﻧﻮﺳﯿﻦ ﺑﯚ ﮔەﻟﯽ ﻛــﻮرد و‬ ‫ھەرێﻤەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮی ﺋێﺮاق ﺑە ﺷێﻮەﯾەﻛﯽ روون‬ ‫ﮔەرەﻧﺘﯽ ﺑﻜﺮێﺖ‪.‬‬ ‫‪٤‬ـ ﻟەﺳەر ﺑﻨەﻣﺎی رێﻜﺨﺴﺘﻨەوەی ﺋێﺮاق ﻟەﺳەر‬ ‫ﺑﻨەﻣﺎی ﭼەﻧﺪ ھەرێﻤێﻜﯽ ﻓﯿﺪراڵ ﺗێﻜﯚﺷﺎن‬

‫دەﻛەﯾﻦ ﻛە ھەر ھەرێﻤێﻚ ﺧﺎوەﻧﯽ دەﺳﺘﻮور‪،‬‬ ‫ﭘــەرﻟــەﻣــﺎن‪ ،‬ﺣﻜﻮﻣەت‪ ،‬دەزﮔـــﺎی دادوەری‬ ‫و ھێﺰی ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ ﺧــﯚی ﺑێﺖ‪ .‬دەﺳﺘﻮری‬ ‫ﺋێﺮاﻗﯿﺶ ﺑﺒێﺘە ﭼەﺗﺮی ﭘێﻜەوە ژﯾﺎﻧﯽ ھەﻣﻮو‬ ‫ھەرێﻤەﻛﺎن و ﭘەرﻟەﻣﺎن و ﺣﻜﻮﻣەﺗﯽ ﻓﯿﺪراڵ و‬ ‫دەزﮔﺎی دادوەری ﻓﯿﺪراڵﯿﺶ ﭘەﯾﻮەﻧﺪی و ﻛﺎری‬ ‫ھﺎوﺑەﺷﯽ ھەرێﻤەﻛﺎن رێﻜﺒﺨەن‪ .‬ﺑەﻣەرﺟێﻚ‬ ‫ﺑەﻏﺪاد ﺑﯚ ﺧﯚی ھەرێﻤێﻜﯽ ﺳەرﺑەﺧﯚی ﺑێﺖ و‬ ‫ﻟەﻧﺎو ھﯿﭻ ھەرێﻤێﻜﺪا ﻧەﺑێﺖ و ﺑﺒێﺘە ﭘﺎﯾﺘەﺧﺘﯽ‬ ‫ﻓﯿﺪراڵﯿﺶ‪.‬‬ ‫‪٥‬ـ ﻟە ﭘێﻨﺎوی داڕﺷﺘﻨەوەی ﯾﺎﺳﺎ و رێﺴﺎﻛﺎﻧﺪا ﺑە‬ ‫ﭘێﯽ ﭘێﻮەرە دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯿەﻛﺎن ﺗێﻜﯚﺷﺎن دەﻛەﯾﻦ‪.‬‬ ‫‪٦‬ـ ﻟە ﭘێﻨﺎوی ﭼــﺎرەﺳــەر ﻛﺮدﻧﯽ ﻛێﺸەی‬ ‫ﻛــەرﻛــﻮك‪ ،‬ﺷەﻧﮕﺎل‪ ،‬ﻣەﺧﻤﻮر‪ ،‬ﺧﺎﻧەﻗﯿﻦ‪،‬‬ ‫ﻣەﻧﺪەﻟﯽ و ﺧﻮرﻣﺎﺗﻮو ﺳەرﺟەم ﺋەو ﻧﺎوﭼﺎﻧەی‬ ‫ﻛێﺸەﯾﺎن ﻟەﺳەرە ﺗێﻜﯚﺷﺎن دەﻛەﯾﻦ‪.‬‬ ‫‪٧‬ـ ﻛﺎر ﺑﯚ ﺋەوە دەﻛەﯾﻦ ﻛە ھەر ﻧەﺗەوەﯾەك‬ ‫ﻟە ﺋێﺮاﻗﺪا ﺋەﻧﺠﻮﻣەﻧێﻜﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﺑە‬ ‫ﺧﯚی ھەﺑێﺖ‪ ،‬ﺋەم ﺋەﻧﺠﻮﻣەﻧە وەﻛﻮ ﻧﻮێﻨەری‬ ‫ﺋــﯿــﺮادەی ﺋــەو ﻧــەﺗــەوەﯾــە ﺑﻨﺎﺳﺮێﺖ و ﺋەو‬ ‫ﺑﺎﺑەﺗﺎﻧەی ﻟە ﺋێﺮاﻗﺪا ﭘەﯾﻮەﺳﺘە ﺑەﭼﺎرەﻧﻮوﺳﯽ‬ ‫ﺋەو ﻧەﺗەوەﯾە ﯾﺎن ﻧەﺗەوەﻛﺎﻧەوە ﺋەوا ﺋﯿﺮادەی‬ ‫ﺋەو ﺋەﻧﺠﻮﻣەﻧە ﺑەﺑﻨەﻣﺎ وەرﺑﮕﯿﺮدرێﺖ‪ .‬ﻟەﺳەر‬ ‫ﺋﺎﺳﺘﯽ دەرەوەش ﺋەو ﺋەﻧﺠﻮﻣەﻧە ﻧﻮێﻨەراﯾەﺗﯽ‬ ‫ﻧﺎﺳﻨﺎﻣەی ﺋەو ﻧەﺗەوەﯾە ﺑﻜﺎت و ﺑﺘﻮاﻧێﺖ ﻟە‬ ‫ﮔەڵ ھﺎوﻧەﺗەوەﻛﺎﻧﯽ ﻟە دەرەوەی ﺋێﺮاق ﻛﯚﻧﮕﺮە‬ ‫و ﻛﯚﻧﻔﺮاﻧﺴﯽ ھﺎوﺑەش ﺳﺎز ﺑﺪات و داﻣەزراوەی‬ ‫ھﺎوﺑەش دروﺳﺖ ﺑﻜەن‪.‬‬ ‫‪٨‬ـ ﻛﺎر ﺑﯚ ﺋەوە دەﻛەﯾﻦ ﻛە ﺋەﻧﺠﻮﻣەﻧێﻜﯽ‬ ‫ھﺎوﺑەش ﺑﯚ ﻧەﺗەوەﻛﺎﻧﯽ ﺋێﺮاق دروﺳﺖ ﺑﻜەﯾﻦ‪،‬‬ ‫ﺋەم ﺋەﻧﺠﻮﻣەﻧە ﻧﻮێﻨەری ھەﻣﻮو ﻧەﺗەوەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﺋێﺮاﻗﯽ ﺗێﺪاﺑێﺖ‪ ،‬ﻧﻮێﻨەری ﻧەﺗەوەﻛﺎن ﻟە ژﻣﺎرەدا‬ ‫ﯾەﻛﺴﺎن ﺑﻦ و ﺋەﻧﺠﻮﻣەﻧەﻛە ﺋەو ﺑﺎﺑەﺗﺎﻧە ﺗﺎوﺗﻮێ‬ ‫ﺑﻜﺎت ﻛە ﭼﺎرەﻧﻮوﺳﯽ ﻧەﺗەوەﻛﺎن واﺑەﺳﺘە‬ ‫دەﻛﺎت و ﺑە رێﻜەوﺗﻦ ﺑڕﯾﺎر ﺑﺪات ﻧە ﺑە زۆرﯾﻨە‬ ‫و ﻛەﻣﯿﻨە‪.‬‬ ‫‪٩‬ـ ﻛﺎر دەﻛەﯾﻦ ﺑﯚ ﺳﺎزداﻧﯽ ﻛﯚﻧﻔﺮاﻧﺴێﻜﯽ‬ ‫ﮔﺸﺘﯽ ﻟە ﭘێﻨﺎوی ﺋﺎﺷﺘەواﯾﯽ و ﺑﻮﻧﯿﺎدﻧﺎﻧەوەی‬ ‫ﺋێﺮاق ﻟەﺳەر ﺑﻨەﻣﺎی ﭘێﻮەرە دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯿەﻛﺎن‪.‬‬ ‫ﺑە ﺷێﻮەﯾەك ﻛە ھەﻣﻮو ﭘێﻜﮫﺎﺗەﻛﺎﻧﯽ ﺋێﺮاق‬ ‫ﺑەﺷﺪاری ﺗێﺪا ﺑﻜەن‪.‬‬

‫ﭘﺎرﺗﯽ ﭼﺎرەﺳەری دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ‬ ‫ﭘﺎرﺗﯽ ﭼﺎرەﺳەری دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎن ھەر ﻟە ﻛﺎﺗﯽ‬ ‫داﻣەزراﻧﺪﻧﯿەوە‪ ،‬ﯾەﻛەم ﭘﺎرت‬ ‫ﺑﻮوە ﻛە ﻛﯚﺗﺎی ﺑﯚ ژن ﺑە رێﮋەی‬ ‫‪ ٪٣٠‬دﯾﺎری ﻛﺮدووە و ﻟە ﺳﺎڵﯽ‬ ‫)‪(٢٠٠٨‬ﯾﺸەوە ﻟە ﻛﯚﻧﮕﺮەی‬ ‫ﭼﻮارەﻣﯽ ﭘﺎرﺗﯿﺪا ﺑڕﯾﺎرﯾﺪا ﻛە‬ ‫ﻛﯚﺗﺎی ‪ ٪٤٠‬ﺑﯚ ھەردوو رەﮔەز‬ ‫دﯾﺎری ﺑﻜﺎت و ﺋێﺴﺘﺎ ﻟە‬ ‫)‪(١٧‬ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﺑەڕێﻮەﺑەرێﺘﯽ‬ ‫ﭘﺎرﺗﯿﻤﺎن)‪(٨‬ﯾﺎن ژﻧﻦ‪ .‬واﺗە‬ ‫‪ ٪٤٧‬ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﺑەڕێﻮەﺑەرێﺘﯽ‬ ‫ﭘﺎرﺗﯿﻤﺎن ژﻧﻦ ﺋەﻣەش رێﮋەﯾەﻛﯽ‬ ‫ﻧﻤﻮﻧەﯾﯿە‬ ‫‪....................................‬‬ ‫ﻟە ﻛﯚﻧﮕﺮەی ﭘێﻨﺠەﻣﯽ ﭘﺎرﺗﯽ‬ ‫ﭼﺎرەﺳەری دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﻛە ﻟە )‪(٢٠١١/١١/١١‬‬ ‫دا ﻟە ﻛەرﻛﻮك ﺳﺎزﻛﺮا‪،‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘەﻣێﻜﯽ ﻧﻮێ ﺑﯚ‬ ‫ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯽ ﭘﺎرﺗﯽ دﯾﺎری‬ ‫ﻛﺮا ﻛە ﺋەوﯾﺶ ھﺎوﺳەرۆﻛﯿە‪،‬‬ ‫واﺗە دوو ﺳەرۆك ﺑەﻣەرﺟێﻚ‬ ‫ﯾەﻛێﻜﯿﺎن ژن ﺑێﺖ ﺋەوی‬ ‫ﺗﺮﯾﺎن ﭘﯿﺎو و ﺋەرك و‬ ‫ﺑەرﭘﺮﺳﯿﺎرﯾﺎن وەﻛﻮ ﯾەك ﺑێﺖ‪.‬‬ ‫ﻟەم ﭼﻮارﭼێﻮەﯾەدا ﺑەڕٍێﺰان‬ ‫)ﻧەﺟﯿﺒە ﻋﻮﻣەر( و )دﯾﺎر ﻏەرﯾﺐ(‬ ‫ھەڵﺒﮋێﺮدران ﺑﯚ ھﺎوﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯽ‬ ‫ﭘﺎرﺗﯽ ﭼﺎرەﺳەری دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎن‬

‫‪١٠‬ـ ﻟەﺳەر ﺋﺎﺳﺘﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟە ﭘێﻨﺎوی‬ ‫داڕﺷﺘﻨﯽ دەﺳﺘﻮرێﻜﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯿﺪا ﺗێﻜﯚﺷﺎن‬ ‫دەﻛــەﯾــﻦ‪ ،‬ﺑە ﺷێﻮەﯾەك ﻛە ﺟﯿﺎﻛﺮدﻧەوەی‬ ‫دەﺳە‪‬ﺗەﻛﺎﻧﯽ ﯾﺎﺳﺎداﻧﺎن‪ ،‬ﺑەڕێﻮەﺑﺮدن و‬ ‫دادوەری ﻟە ﯾەﻛﺘﺮی و ﺋەم دەﺳە‪‬ﺗﺎﻧە ﻟە‬

‫‪Roji_Wilat@yahoo.com‬‬

‫ﻛﺎروﺑﺎری ﺣﺰب دەﺳﺘەﺑەر ﺑﻜﺎت‪ .‬ﻟە ھەﻣﺎﻧﻜﺎﺗﺪا‬ ‫دەﺳــﺘــەﺑــەری ﺟــﯿــﺎﻛــﺮدﻧــەوەی ﻛــﺎروﺑــﺎری‬ ‫ﭘێﺸﻤەرﮔە‪ ،‬ﺋﺎﺳﺎﯾﺶ‪ ،‬ﭘﯚﻟﯿﺲ و ھەواڵﮕﺮی‬ ‫ﻟە ﻛﺎروﺑﺎری ﺣﺰب ﺑﻜﺎت و ﺋەم ﺑﻮاراﻧە ﻟەﺳەر‬ ‫ﺑﻨەﻣﺎی دڵﺴﯚزی ﺑﯚ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎن و ﻟە ﭼﻮارﭼێﻮەی‬ ‫ﻛﺎری ﺣﻜﻮﻣەﺗﺪا رێﻜﺒﺨﺮێﺘەوە‪.‬‬ ‫‪١١‬ـ ﺑﯚ ﺋەوەی رۆڵﯽ ﺟەﻣﺎوەر زﯾﺎﺗﺮ ﺑێﺖ ﻟە‬ ‫ﺧﯚ ﺑەڕێﻮەﺑﺮدﻧﺪا و رۆﺗﯿﻦ و ﺑﯿﺮۆﻛﺮاﺗﯿەت ﻛەم‬ ‫ﺑﺒێﺘەوە‪ ،‬ﻛﺎر دەﻛەﯾﻦ ﺑﯚ ﺋــەوەی ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ‬ ‫ﺋــﯿــﺪاری ھەرێﻤﯽ ﻛــﻮردﺳــﺘــﺎن ﺳــەر ﻟەﻧﻮێ‬ ‫رێﻜﺒﺨﺮێﺘەوە‪.‬‬ ‫‪١٢‬ـ ﻟەﺳەر ﺋﺎﺳﺘﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯽ ﻟە ﭘێﻨﺎوی‬ ‫ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧﯽ ﻛﯚﻧﻔﺮاﻧﺴﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯽ و داڕﺷﺘﻨﯽ‬ ‫ﭘەﯾﻤﺎﻧێﻜﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯽ ﺑﯚ ﮔەﻟﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و‬ ‫دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ داﻣەزراوەﯾەﻛﯽ ھەﻣﯿﺸەﯾﯽ ﺑﯚ‬ ‫ﮔەﻟﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻛﺎر دەﻛەﯾﻦ‪ .‬ﺑەﻣەرﺟێﻚ‬ ‫ﺋەو داﻣــەزراوەﯾــە ﻧﻮێﻨەری ھەﻣﻮو ﻻﯾــەن و‬ ‫ﭘێﻜﮫﺎﺗەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﺗێﺪا ﺑێﺖ‪ .‬ﺋەم‬ ‫داﻣــەزراوەﯾــە ﺋەﻧﺠﻮﻣەﻧێﻜﯽ ﺑەڕێﻮەﺑەرێﺘﯽ‬ ‫ھەﺑێﺖ ﻛە ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿەﻛەی ﺑە دەوری ﺑێﺖ‪.‬‬ ‫ﺑە ﭘێﯽ ﭘێﻮﯾﺴﺘﯿﺶ ﻛﯚﻣﯿﺴﯿﯚن ﺑﯚ ﺑەڕێﻮەﺑﺮدﻧﯽ‬ ‫ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯽ دروﺳﺖ ﺑﻜﺎت‪.‬‬ ‫‪١٣‬ـ ﻟە ﺑــﻮاری ﻛﯚﻣە‪‬ﯾەﺗﯽ و ﺟەﻣﺎوەرﯾﺪا‬ ‫ﺗێﻜﯚﺷﺎن دەﻛەﯾﻦ ﺑﯚ ﭼﺎرەﺳەرﻛﺮدﻧﯽ ھەﻣﻮو‬ ‫ﻛێﺸە ﻛﯚﻣە‪‬ﯾەﺗﯿەﻛﺎن و ﻧەھێﺸﺘﻨﯽ ﺟﯿﺎﻛﺎری‬ ‫رەﮔەزی و ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋی دژ ﺑەژﻧﺎن‪ .‬ﺋﺎواﻛﺮدﻧﯽ‬ ‫ﺳﯿﺴﺘەﻣێﻜﯽ ﺑەڕێﻮەﺑﺮدﻧﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯿﺎﻧە و‬ ‫ﺑﻮﻧﯿﺎﺗﻨﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕﺎﯾەك ﻛە ھەﻣﻮو رەﮔەز و‬ ‫ﭼﯿﻦ و ﺗﻮێﮋەﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕﺎ ﻟە ھەﻣﻮو ﺑﻮارەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ژﯾﺎﻧﺪا ﺋﺎﻛﺘﯿﭫ ﺑﻦ و ﻟە ﺋەرك و ﻣﺎﻓەﻛﺎﻧﯿﺎﻧﺪا‬ ‫ﯾەﻛﺴﺎن ﺑﻦ‪.‬‬ ‫دووەم‪ :‬ﭘێﻜﮫﺎﺗە و ﺷێﻮازی ﻛﺎری ﭘﺎرﺗﯽ‬ ‫ﭼﺎرەﺳەری دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن‬ ‫‪١‬ـ ﭘێﻜﮫﺎﺗەی ﭘﺎرﺗﯽ ﭼﺎرەﺳەری دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ‬ ‫ﻛــﻮردﺳــﺘــﺎن ﭘێﻜﮫﺎﺗەﯾەﻛﯽ ﻓــﺮە رەﻧــﮕــە و‬ ‫داﻣــەزرێــﻨــەران و ﺑــەڕێــﻮەﺑــەرێــﺘــﯽ ﭘﺎرﺗﯽ‬ ‫ﻟــە ھــەﻣــﻮو ﭘێﻜﮫﺎﺗەﻛﺎﻧﯽ ﺗــێــﺪاﯾــە‪ .‬ﭘﺎرﺗﯽ‬ ‫ﭼﺎرەﺳەری دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ھەر ﻟە‬ ‫ﻛﺎﺗﯽ داﻣــەزراﻧــﺪﻧــﯿــەوە‪ ،‬ﯾەﻛەم ﭘــﺎرت ﺑﻮوە‬ ‫ﻛە ﻛﯚﺗﺎی ﺑﯚ ژن ﺑە رێــﮋەی )‪ (٪٣٠‬دﯾﺎری‬ ‫ﻛﺮدووە و ﻟە ﺳﺎڵﯽ )‪(٢٠٠٨‬ﯾﺸەوە ﻟە ﻛﯚﻧﮕﺮەی‬ ‫ﭼﻮارەﻣﯽ ﭘﺎرﺗﯿﺪا ﺑڕﯾﺎرﯾﺪا ﻛە ﻛﯚﺗﺎی )‪(٪٤٠‬‬ ‫ﺑﯚ ھــەردوو رەﮔەز دﯾﺎری ﺑﻜﺎت و ﺋێﺴﺘﺎ ﻟە‬ ‫)‪(١٧‬ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﺑەڕێﻮەﺑەرێﺘﯽ ﭘﺎرﺗﯿﻤﺎن)‪(٨‬‬ ‫ﯾﺎن ژﻧﻦ‪ .‬واﺗە )‪ (٪٤٧‬ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﺑەڕێﻮەﺑەرێﺘﯽ‬ ‫ﭘﺎرﺗﯿﻤﺎن ژﻧﻦ ﺋەﻣەش رێﮋەﯾەﻛﯽ ﻧﻤﻮﻧەﯾﯿە‪.‬‬ ‫ﺟێﮕەی ﺋﺎﻣﺎژەﯾە ﻛە ﺋەﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ژن ﺑە دەﻧﮕﯽ‬ ‫ﺧﯚﯾﺎن ﺳەرﻛەوﺗﻮون‪ ،‬ﺋەﻣەش ﺋﺎﻣﺎژەﯾە ﺑﯚ‬

‫]~[‬ ‫] ژﻤﺎرﻩ ‪ ] [ ٢٠١٣/١/٢٠ ] [٢٥‬ﺴﺎڵی دووەم [‬

‫ﮔەﺷەﻛﺮدﻧﯽ ھﯚﺷﯿﺎری دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ و رەﮔەزی‬ ‫ﻟە ﻧﺎو ﺋەﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﭘﺎرﺗﯿﻤﺎﻧﺪا‪.‬‬ ‫‪٢‬ـ ﭘﺎرﺗﯽ ﭼﺎرەﺳەری دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن‬ ‫ھەر ﻟە ﺳەرەﺗﺎی داﻣەزراﻧﺪﻧﯿەوە ﺑﺎوەڕی ﺑە‬ ‫دەﺳﺘﺎودەﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺋەرك و ﺑەرﭘﺮﺳﯿﺎرێﺘﯽ‬ ‫ھەﺑﻮوە و ﺑە ﭘێﯽ ﭘەﯾڕەوی ﻧﺎوﺧﯚ ﻟە ﻛﯚﻧﮕﺮەی‬ ‫دووەﻣﯽ ﭘﺎرﺗﯿەوە ﻛە ﻟە ﺳﺎڵﯽ )‪(٢٠٠٤‬دا ﻟە‬ ‫ﺑەﻏﺪاد ﺋەﻧﺠﺎﻣﻤﺎﻧﺪا ﺳەرۆﻛﯽ ﭘﺎرﺗﯽ ﭘﺎﺑەﻧﺪﻛﺮا‬ ‫ﺑەوەی ﻛە دەﺑێﺖ ﺗەﻧﮫﺎ دووﺟﺎر ﻟە ﺳەر ﯾەﻛﺘﺮی‬ ‫ﻣﺎﻓﯽ ﺋەوەی ھەﺑێﺖ ﺧﯚی ھەڵﺒﮋێﺮێﺖ ﯾﺎ ﺧﻮد‬ ‫ھەڵﺒﮋێﺮدرێﺖ و ﺑﯚ ﺟﺎری ﺳێﯿەﻣﯿﺶ ﺗەﻧﯿﺎ‬ ‫ﻟە ﺣﺎڵەﺗێﻜﺪا دەﺑێﺖ ﻛە ﭘﺮۆژەﯾەﻛﯽ ﮔﺮﻧﮕﯽ‬ ‫ھەﺑێﺖ و ﻛﯚﻧﮕﺮە ﭘەﺳەﻧﺪی ﺑﻜﺎت‪ .‬ﺑەم ﭘێﯿە‬ ‫ﻟە ﻛﯚﻧﮕﺮەی دووەﻣﺪا ﺑەڕێﺰ )ھﯚﺷﯿﺎر ﺣﻮﺳێﻦ(‬ ‫ﺧﯚی ﺑﯚ ﺋەرﻛﯽ ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯽ ھەڵﻨەﺑﮋاردەوە‬ ‫و ﺑەڕێﺰ )دﻛﺘﯚر ﻓﺎﯾەق ﻣﺤەﻣەد ﮔﻮڵﭙﯽ(‬ ‫ھەڵﺒﮋێﺮدرا ﺑﯚ ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯽ ﭘﺎرﺗﯽ و ﺋەوﯾﺶ‬ ‫ﻟە ﻛﯚﻧﮕﺮەی ﭼﻮارەﻣﺪا دوای ﭼﻮار ﺳﺎڵ ﺧﯚی‬ ‫ﻧەﭘﺎ‪‬وت و ﺑەرێﺰ )دﯾﺎر ﻏەرﯾﺐ( ھەڵﺒﮋێﺮدرا ﺑە‬ ‫ﺳەرۆﻛﯽ ﭘﺎرﺗﯽ‪.‬‬ ‫‪٣‬ـ ﻟە ﻛﯚﻧﮕﺮەی ﭘێﻨﺠەﻣﯽ ﭘﺎرﺗﯽ ﭼﺎرەﺳەری‬ ‫دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﻛە ﻟە )‪(٢٠١١/١١/١١‬‬ ‫دا ﻟە ﻛەرﻛﻮك ﺳﺎزﻛﺮا‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘەﻣێﻜﯽ ﻧﻮێ ﺑﯚ‬ ‫ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯽ ﭘﺎرﺗﯽ دﯾــﺎری ﻛﺮا ﻛە ﺋەوﯾﺶ‬ ‫ھﺎوﺳەرۆﻛﯿە‪ ،‬واﺗە دوو ﺳەرۆك ﺑەﻣەرﺟێﻚ‬ ‫ﯾەﻛێﻜﯿﺎن ژن ﺑێﺖ ﺋــەوی ﺗــﺮﯾــﺎن ﭘﯿﺎو و‬ ‫ﺋەرك و ﺑەرﭘﺮﺳﯿﺎرﯾﺎن وەﻛﻮ ﯾەك ﺑێﺖ‪ .‬ﻟەم‬ ‫ﭼﻮارﭼێﻮەﯾەدا ﺑەڕٍێﺰان )ﻧەﺟﯿﺒە ﻋﻮﻣەر( و‬ ‫)دﯾﺎر ﻏەرﯾﺐ( ھەڵﺒﮋێﺮدران ﺑﯚ ھﺎوﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯽ‬ ‫ﭘﺎرﺗﯽ ﭼﺎرەﺳەری دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن‪.‬‬ ‫دﯾﺎرە ﺋەﻣەش ﻟە دوو رواﻧﮕەوە ﺋەﻧﺠﺎم دراوە‪،‬‬ ‫ﯾەﻛەم ﺑﯚ ﺋەوەی ﻧﺎوەﻧﺪێﺘﯽ ﻟە ﺑەڕێﻮەﺑﺮدﻧﺪا‬ ‫ﻛەﻣﺘﺮ ﺑﻜﺮێﺘەوە‪ ،‬دووەم ﻧﺎھﺎوﺳەﻧﮕﯽ رەﮔەزی‬ ‫ﻟەﻧﺎو ﭘﺎرﺗﯿﺪا ﻧەﻣێﻨێ و ﺋەﻣە ﺑﺒێﺘە ھەﻧﮕﺎوێﻚ‬ ‫ﺗﺎ وەﻛﻮ ژن و ﭘﯿﺎو ﻟە ھەﻣﻮو ﺋﺎﺳﺖ و ﺑڕﯾﺎرێﻜﯽ‬ ‫ﭘﺎرﺗﯿﺪا ھﺎوﺑەش ﺑﻦ‪.‬‬ ‫‪٤‬ـ ﭘﺎرﺗﯽ ﭼﺎرەﺳەری دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟە‬ ‫ﻣﺎوەی )‪ (١٠‬ﺳﺎڵﯽ ﺗەﻣەﻧﯿﺪا )‪ (٥‬ﻛﯚﻧﮕﺮەی‬ ‫ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاوە و ﺑە ﭘێﯽ ﭘەﯾڕەوی ﻧﺎوﺧﯚ ھەردوو‬ ‫ﺳﺎڵ ﺟﺎرێﻚ ﻛﯚﻧﮕﺮەی ﺧﯚی دەﺑەﺳﺘێﺖ و ﻟە‬ ‫ﺑﻮاری ﻧﺎﺋﺎﺳﺎﯾﯿﺪا ﺳﺎڵێﻚ ﭘێﺶ دەﺧﺮێﺖ ﯾﺎ ﺧﻮد‬ ‫ﭘﺎش دەﺧﺮێﺖ و ﺋەﻣەش ﻟە ﻛﯚﻧﮕﺮەی ﭘێﻨﺠەﻣﺪا‬ ‫رووﯾﺪا‪.‬‬ ‫‪٥‬ـ ﻟە ھەڵﺒﮋاردﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺳﺎڵﯽ )‪ (٢٠٠٥‬ﺑﯚ‬ ‫ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﺋــێــﺮاق و ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ھەرێﻤﯽ‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑەﺷﺪارﯾﻤﺎن ﻛﺮدووە و ﻟە ﺑەرﺋەوەی‬ ‫ﭘﺮۆﺳەﻛە ﺑە ﺧﺎوێﻨﯽ ﺑەڕێﻮە ﻧەﭼﻮو‪ ،‬ﻧەﻣﺎﻧﺘﻮاﻧﯽ‬ ‫ﺑﭽﯿﻨە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧەوە‪.‬‬ ‫‪٦‬ـ ﻟە دوای ﺳﺎڵﯽ )‪(٢٠٠٧‬ەوە رووﺑــەرووی‬ ‫داﺧﺴﺘﻨﯽ ﺑﻨﻜە و ﺑﺎرەﮔﺎﻛﺎﻧﻤﺎن ﺑﻮوﯾﻨەوە ﻟە‬

‫‪٣۵‬‬

‫راﭘﯚرت‬

‫ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﺋﺎﺳﺘەﻧﮕﯽ ﺑﯚ ﻛﺎدﯾﺮ‬ ‫و ﭼﺎﻻﻛﯿەﻛەﻛﺎﻧﻤﺎن درووﺳــﺖ دەﻛــﺮا‪ ،‬ﺑەﺑێ‬ ‫ھﯚﻛﺎرێﻜﯽ ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ و ﺋەوە ﺑﻮو ﻟە ھەڵﺒﮋاردﻧەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا )‪(٢٠٠٩/٧/٢٥‬‬ ‫دا ﻟەﺑەر ﺋەوەی ﺋێﻤە ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯿﻤﺎن ﻟە ﻟﯿﺴﺘﯽ‬ ‫ھﯿﻮا دەﻛﺮد‪ ،‬ﺋەم ﻟﯿﺴﺘەﯾە رێﮕەی ﭘێ ﻧەدرا‬ ‫ﻛە ﺑەﺷﺪاری ﻟە ھەڵﺒﮋاردﻧەﻛﺎﻧﺪا ﺑﻜﺎت‪ ،‬ﺑەم‬ ‫ھﯚﯾەوە ﺋێﻤە ﺑەﺷﺪاری ھەڵﺒﮋاردﻧەﻛﺎﻧﯽ )‪٢٠٠٩‬‬ ‫و ‪(٢٠١٠‬ی ﺋەﻧﺠﻮﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛﺎن و ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﺋێﺮاﻗﻤﺎن ﻧەﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﺳێﯿەم‪ :‬ﭘﺮۆژە و ھەڵﻮێﺴﺘەﻛﺎﻧﯽ ﭘﺎرﺗﯽ‬ ‫ﭼﺎرەﺳەری دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن‬ ‫‪١‬ـ ﻟە ﺳﺎڵﯽ )‪(٢٠٠٢‬دا ﭘێﺶ رووﺧﺎﻧﯽ رژێﻤﯽ‬ ‫ﺑەﻋﺲ ﭘﺮۆژەی دەﺳﺘﻮرێﻜﻤﺎن ﺋﺎﻣﺎدە ﻛﺮد ﺑﯚ‬ ‫ﺋێﺮاﻗﯽ دواﯾــﯽ ﺑەﻋﺲ و ﺑ‪‬وﻣﺎن ﻛــﺮدەوە و‬ ‫ﭘێﺸﻜەﺷﯽ ﻟﯿﮋﻧەی ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎری دەﺳﺘﻮرﻣﺎن‬ ‫ﻛﺮد ﻟە ﺳﺎڵﯽ )‪(٢٠٠٥‬دا‪.‬‬ ‫‪٢‬ـ ﻟە ﻛﺎﺗﯽ ﺑ‪‬وﺑﻮوﻧەوەی رەﺷﻨﻮﺳﯽ دەﺳﺘﻮری‬ ‫ﺋێﺮاﻗﯿﺪا ﭘﺮۆژەﯾەﻛﻤﺎن ﭘێﺸﻜەﺷﯽ ﻻﯾەﻧە‬ ‫ﭘەﯾﻮەﻧﺪﯾﺪارەﻛﺎن ﻛﺮد و ﺗێﯿﺪا داواﻣﺎن ﻛﺮدﺑﻮو‬ ‫ﻛە ﺑﻨەﻣﺎﻛﺎﻧﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ و دەﺳﺮۆﯾﺸﺘﻮوەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﻧﺎوەﻧﺪ و ھەرێﻢ ﺑە رووﻧﺘﺮ دﯾــﺎری ﺑﻜﺮێﺖ‬ ‫و ﺑە ﺷێﻮەﯾەك ﻛە ﮔەرەﻧﺘﯽ ﻓﯿﺪراڵﯿەت و‬ ‫دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯿەت ﺑﻜﺎت‪ .‬ﻟەﺑەر ﺋــەوەی ﭘێﻤﺎن‬ ‫واﺑــﻮو ﻛە دەﺳﺘﻮری ﺋێﺮاق ﻧﺎﺗﻮاﻧێ وە‪‬ﻣﯽ‬ ‫داﺧــﻮازﯾــەﻛــﺎﻧــﯽ ﮔــەﻻﻧــﯽ ﺋــێــﺮاق ﺑــﺪاﺗــەوە و‬ ‫ﭘﺮۆژەﻛەﺷﻤﺎن ﺑە ھەﻧﺪ وەرﻧەﮔﯿﺮا‪ ،‬ﺑە)ﻧﺎ(‬ ‫دەﻧﮕﻤﺎن ﺑﯚ دەﺳﺘﻮر دا و ﺋێﺴﺘﺎش راﺳﺘﯽ‬ ‫ﺗێڕواﻧﯿﻨەﻛﺎﻧﻤﺎن رووﻧﺘﺮ ﺑﻮوەﺗەوە‪.‬‬ ‫‪٣‬ـ ﺳێ ﭘﺮۆژەﻣﺎن ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺮدووە ﺑﯚ ﭼﺎرەﺳەری‬ ‫ﭘﺮﺳﯽ ﻛەرﻛﻮك و ﻧﺎوﭼە ﻛێﺸە ﻟەﺳەرەﻛﺎن و‬ ‫دواﺗﺮﯾﻨﯿﺎن ﻟە ﺳﺎڵﯽ )‪(٢٠٠٨‬دا ﮔە‪‬ڵەﻣﺎن ﻛﺮد‬ ‫و ﻟە ﻛﯚﻧﻔﺮاﻧﺴێﻜﯽ ﻓﺮاواﻧﺪا ﻟە )‪(٢٠٠٨/١٠/١٧‬‬ ‫دا ﻛە ﺟەﻣﺎوەرێﻜﯽ زۆر و ﻧﻮێﻨەری دام و‬ ‫دەزﮔﺎﻛﺎﻧﯽ ﻛەرﻛﻮك و ﻻﯾەﻧە ﺳﯿﺎﺳﯿەﻛﺎن و‬ ‫رێﻜﺨﺮاوەی ﻣەدەﻧﯽ ﺋﺎﻣﺎدەی ﺑــﻮون‪ ،‬وەﻛﻮ‬ ‫ﭘﺮۆژەﯾەﻛﯽ ﮔﻮﻧﺠﺎو ﺑﯚ ﭼﺎرەﺳەری ﭘﺮﺳەﻛە‬ ‫ﭘێﻨﺎﺳە ﻛﺮاو ﭘێﺸﻮازی ﻟێﻜﺮا‪.‬‬ ‫‪٤‬ـ ﻟە ﭘێﻨﺎوی ﺋﺎﺷﺘﯽ و ﭘێﻜەوەژﯾﺎﻧﺪا ﺗﺎﻛﻮ‬ ‫ﺋێﺴﺘﺎ دوو ﭘﺮۆژەﻣﺎن ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺮدووە و ﭼەﻧﺪﯾﻦ‬ ‫ﻛﯚﻧﻔﺮاﻧﺲ و ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەی ﺟەﻣﺎوەرﯾﻤﺎن ﻟەﺳەر‬ ‫ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاوە ﻟە ﺳﺎڵﯽ )‪(٢٠١٠‬دا "ﻛﯚﻧﻔﺮاﻧﺴﯽ‬ ‫ﺋﺎﺷﺘﯽ"ﯾﻤﺎن ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪا‪.‬‬ ‫‪٥‬ـ ﻟەﺳەر ﺋﺎﺳﺘﯽ ﺗێﻜﯚﺷﺎﻧﯽ ژﻧﺎن و ﮔەﻧﺠﺎن‬ ‫و ﺧەﺑﺎﺗﯽ ﻣەدەﻧﯿﺪا ﺑە ﺟﯿﺎو ﺑەھﺎوﻛﺎری‬ ‫ﻟە ﮔــەڵ رێﻜﺨﺮاوی ﺗــﺮی ژﻧــﺎن و ﻣەدەﻧﯿﺪا‬ ‫ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﭘﺮۆژەﻣﺎن ﺳەﺑﺎرەت ﺑە رێﮕە ﮔﺮﺗﻦ‬ ‫ﻟە ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋی ﺳەر ژﻧﺎن و ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ﻛﺮدن ﺑە‬

‫راﭘﯚرت‬

‫‪٣۶‬‬

‫]~[‬ ‫] ﺴﺎڵی دووەم [ ] ‪ ] [ ٢٠١٣/١/٢٠‬ژﻤﺎرﻩ ‪[٢٥‬‬

‫ژﻧﺎﻧەوە ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺮدووە و ﻛﺎرﻣﺎن ﻟەﺳەر ﻛﺮدوە‪.‬‬ ‫‪٦‬ـ ﻟەﺳەر ﺋﺎﺳﺘﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯽ ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﻛﯚﻧﮕﺮەی‬ ‫ﻧەﺗەوەﯾﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﻦ و ﺧﺎوەﻧﯽ ﭘﺮۆژەﯾەﻛﯽ‬ ‫ﺗﺎﯾﺒەﺗﯿﻦ ﺑﯚ ﺑەﺳﺘﻨﯽ ﻛﯚﻧﻔﺮاﻧﺴﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯽ‪.‬‬ ‫‪٧‬ـ وەﻛﻮ ھەڵﻮێﺴﺘێﻜﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯽ و دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ‬ ‫ﻟە ﺳﺎڵﯽ )‪(٢٠٠٥‬دا ﺧﯚﻣﺎن ﻟە ھەڵﺒﮋاردﻧەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﺋەﻧﺠﻮﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﻛەرﻛﻮﻛﺪا ﻛﺸﺎﻧەوە و‬ ‫دەﻧﮕﯽ ﺧﯚﻣﺎن ﺧﺴﺘە ﭘﺎڵ ﻟﯿﺴﺘﯽ ﺑﺮاﯾەﺗﯽ‬ ‫ﻛەرﻛﻮك‪ .‬ھەروەھﺎ ﻟە ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ )‪(٢٠١٠/٣/٧‬‬ ‫ﺑﯚ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﺋێﺮاق ﻟە ﺑەﻏﺪاو ﻧﺎوﭼە ﻛێﺸە‬ ‫ﻟــەﺳــەرەﻛــﺎن ﺑڕﯾﺎرﻣﺎﻧﺪا دەﻧــﮓ ﺑە ﻟﯿﺴﺘﯽ‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﺑﺪەﯾﻦ و ﺋەﻣەش ﻟە ﺳەر ﺑﻨەﻣﺎی‬ ‫ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ ﯾەﻛڕﯾﺰی ﮔەﻟﯽ ﻛﻮرد ﺑﻮو‪ ،‬ﺑە‪‬م ﺋەم‬ ‫ھەڵﻮێﺴﺘﺎﻧەﻣﺎن ﻟە ﻻﯾەن ﭘﺎرﺗە ﺑﺎ‪‬دەﺳﺘەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧەوە ﺑەھەﻧﺪ وەرﻧەﮔﯿﺮا‪.‬‬ ‫‪٨‬ـ وەﻛﻮ ھەڵﻮێﺴﺘێﻜﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ و ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯽ‬ ‫ﻛﺮدﻧﯽ ﻛەﺳﺎﻧﯽ ﺳەرﺑەﺧﯚ و ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚن ﻟە‬ ‫ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ )‪(٢٠١٠/٣/٧‬ی ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﺋێﺮاﻗﺪا‬ ‫ﻟەﺳەر ﺋﺎﺳﺘﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯽ‬ ‫ﭼەﻧﺪ ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯽ ﻧﺎو ﻟﯿﺴﺘﯽ ﮔﯚڕان و ﻛەﺳﯽ‬ ‫ﺳەرﺑەﺧﯚﻣﺎن ﻛﺮد‪.‬‬ ‫‪٩‬ـ ﺳەﺑﺎرەت ﺑە ﻗەﯾﺮاﻧەﻛﺎﻧﯽ )‪(٢٠١١‬ی ھەرێﻤﯽ‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﭘﺮۆژەﯾەك و ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﭘێﺸﻨﯿﺎرﻣﺎن‬ ‫ﭘێﺸﻜەﺷﯽ ﻻﯾەﻧەﻛﺎن ﻛﺮد و ﺗێﯿﺪا ﻗﻮرﺳﺎﯾﯿﻤﺎن‬ ‫داﺑــﻮوە ﺳەر ﭼﺎرەﺳەرﻛﺮدﻧﯽ ﭘﺮﺳەﻛﺎن ﻟە‬

‫رێﮕەی دﯾﺎﻟﯚﮔەوە و ﺑﯚ ﺋــەم ﻣەﺑەﺳﺘەش‬ ‫ﭼەﻧﺪ ﻛﯚﻧﻔﺮاﻧﺴێﻜﻤﺎن ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاو ﻟە ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪا‬ ‫ﺋەﻧﺠﻮﻣەﻧێﻚ ﺑەﻧﺎوی ﺋەﻧﺠﻮﻣەﻧﯽ ﺋﺎﺷﺘﯽ و‬ ‫دﯾﺎﻟﯚك ﮔە‪‬ڵە ﻛﺮا ﻛە ژﻣﺎرەﯾەﻛﯽ ﺑﺎش ﻛەﺳێﺘﯽ‬ ‫ﺳەرﺑەﺧﯚ و ﻧﻮێﻨەری رێﻜﺨﺮاوەی ﻣەدەﻧﯽ و‬ ‫ﻻﯾەﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺑەﺷﺪارﯾﺎن ﺗێﺪا ﻛﺮد‪.‬‬ ‫‪١٠‬ـ رۆژی )‪ (٢٠١٢-١٢-٤‬ﭘﺮۆژەﯾەﻛﻤﺎن راﮔەﯾﺎﻧﺪ‬ ‫ﺳەﺑﺎرەت ﺑە ﭼﺎرەﺳەری ﻛێﺸەﻛﺎﻧﯽ ھەرێﻤﯽ‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﺋێﺮاق و ﺟەﺧﺘﻤﺎن ﻟەوە ﻛﺮدۆﺗەوە‬ ‫ﻛە ﭼﺎرەﺳەری ﻛێﺸەﻛﺎﻧﯽ ھەرێﻢ ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ ﺑە‬ ‫ﺳەرەﺗﺎﯾەﻛﯽ ﻧﻮێ ھەﯾە و ﺋەوەش ﺑە ھەﻧﮕﺎوﻧﺎن‬ ‫ﺑﯚ ﺑــەداﻣــەزراوەﻛــﺮدﻧــﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن‬ ‫و داڕﺷﺘﻨﯽ ﺳﺘﺮاﺗﯿﮋێﻜﯽ ھﺎوﺑەش دەﺑێﺖ ﺑﯚ‬ ‫ﻛێﺸەﻛﺎﻧﯽ ﺋێﺮاق و دۆزی ﻧەﺗەوەﯾﯽ‪.‬‬ ‫‪١١‬ـ ﺋێﺴﺘﺎش ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎری ﺑﯚ دوو ﭘﺮۆژە دەﻛەﯾﻦ‪،‬‬ ‫ﯾەﻛەم ﺳەﺑﺎرەت ﺑە ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚن و ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚن‬ ‫ﺑﻮوﻧە و دەﺧﻮازﯾﻦ ﻟە رێﮕەی ﺋەم ﭘﺮۆژەﯾەوە‬ ‫زەﻣــﯿــﻨــەﺳــﺎزی زﯾــﺎﺗــﺮ ﺑﻜەﯾﻦ ﺑــﯚ ﭘﺮۆﺳەی‬ ‫دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ‪ .‬دووەم ﭘﺮۆژەﻣﺎن ﺳەﺑﺎرەت ﺑە‬ ‫ﺑﺎﺑەﺗﯽ ﮔەﻧﺪەڵﯽ ﭼﯚﻧێﺘﯽ ﺑﻨەﺑڕﻛﺮدﻧﯽ ﺋەم‬ ‫دﯾﺎردەﯾە‪.‬‬ ‫ﺋەﻧﺠﻮﻣەﻧﯽ ﺑەڕێﻮەﺑەرێﺘﯽ‬ ‫ﭘﺎرﺗﯽ ﭼﺎرەﺳەری دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن‬ ‫‪٢٠١٣/٢/٢٠‬‬

‫‪Roji_Wilat@yahoo.com‬‬

‫ﭘﺎرﺗﯽ ﭼﺎرەﺳەری دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟە ﻣﺎوەی )‪(١٠‬‬ ‫ﺳﺎڵﯽ ﺗەﻣەﻧﯿﺪا )‪ (٥‬ﻛﯚﻧﮕﺮەی‬ ‫ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاوە و ﺑە ﭘێﯽ ﭘەﯾڕەوی‬ ‫ﻧﺎوﺧﯚ ھەردوو ﺳﺎڵ ﺟﺎرێﻚ‬ ‫ﻛﯚﻧﮕﺮەی ﺧﯚی دەﺑەﺳﺘێﺖ‬ ‫‪...............................‬‬ ‫ﻛﺎر ﺑﯚ ﺋەوە دەﻛەﯾﻦ ﻛە‬ ‫ﺋەﻧﺠﻮﻣەﻧێﻜﯽ ھﺎوﺑەش ﺑﯚ‬ ‫ﻧەﺗەوەﻛﺎﻧﯽ ﺋێﺮاق دروﺳﺖ‬ ‫ﺑﻜەﯾﻦ‪ ،‬ﺋەم ﺋەﻧﺠﻮﻣەﻧە‬ ‫ﻧﻮێﻨەری ھەﻣﻮو ﻧەﺗەوەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﺋێﺮاﻗﯽ ﺗێﺪاﺑێﺖ‪ ،‬ﻧﻮێﻨەری‬ ‫ﻧەﺗەوەﻛﺎن ﻟە ژﻣﺎرەدا ﯾەﻛﺴﺎن‬ ‫ﺑﻦ و ﺋەﻧﺠﻮﻣەﻧەﻛە ﺋەو ﺑﺎﺑەﺗﺎﻧە‬ ‫ﺗﺎوﺗﻮێ ﺑﻜﺎت ﻛە ﭼﺎرەﻧﻮوﺳﯽ‬ ‫ﻧەﺗەوەﻛﺎن واﺑەﺳﺘە دەﻛﺎت و‬ ‫ﺑە رێﻜەوﺗﻦ ﺑڕﯾﺎر ﺑﺪات ﻧە ﺑە‬ ‫زۆرﯾﻨە و ﻛەﻣﯿﻨە‬

‫]~[‬ ‫] ژﻤﺎرﻩ ‪ ] [ ٢٠١٣/١/٢٠ ] [٢٥‬ﺴﺎڵی دووەم [‬

‫‪Roji_Wilat@yahoo.com‬‬

‫‪٣٧‬‬

‫وﺗﺎر‬

‫ﺋﯚج ﺋﺎﻻن ﻟە زﯾﻨﺪاﻧە ﺑﯚ ھێﻨﺪە ﻛﺎرﯾﮕەرە؟‬ ‫زاﻧﺎ ﻓەﺗﺎح‬ ‫رێﺒەری زﯾﻨﺪاﻧﯿﻜﺮاوی ﻛﻮرد )ﻋەﺑﺪوڵ‪ ‬ﺋﯚج ﺋﺎﻻن( زﯾﺎﺗﺮ‬ ‫ﻟە )‪ (١٣‬ﺳﺎڵە ﻟە ﺑەﻧﺪﯾﻨﺨﺎﻧەﯾە‪ .‬ﻟەم ﻣﺎوەﯾەدا ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺑە‬ ‫ھێﺰی ﻣﺎدی و ﻣەﻋﻨەوی‪ ،‬ﺑە ﺧﯚﺷﯽ و ﻧﺎﺧﯚﺷﯽ‪ ،‬ﺑە‬ ‫داﻧﻮﺳﺘﺎﻧﺪﻧﯽ ﺋﺎﺷﻜﺮا و ﻧﮫێﻨﯽ‪ ،‬ﺑەھێﺰی ﭼەﻛﺪار و‬ ‫ﺣﻜﻮﻣەت‪ ،‬ﺑە ﻋﻠﻤﺎﻧﯿەت و ﺋﯿﺴﻼﻣﯿەت‪ ،‬ﺑە ھێﺰی ﻧﺎوﺧﯚ‬ ‫و دەرەﻛﯽ‪ ،‬ﺑەوەی ﺗﻮاﻧﺮا دەﺳﺘﯽ ﺑﯚ ﺑﺒﺮێ و ھﺎﺗﺒێﺖ ﺑە‬ ‫ﺑﯿﺮدا‪ ،‬ﺗﺎﻗﯽ ﻛﺮاﯾەوە ﻧەﯾﺘﻮاﻧﯽ وا ﻟەم رێﺒەرە ﺑﻜﺎت ﺗەﻧﮫﺎ‬ ‫ﻧەك ﺗﻨﺎزول ﻛە ﺋەﻣە ﻧﺎﺗﻮاﻧێ ﺑە ﺑﯿﺮﯾﺸﺪا ﺑێﺖ‪ ،‬وا ﺑﻜﺎت‬ ‫ﯾەك ﻛﺎر و رﻓﺘﺎری ﻟێﻮە دەرﺑﭽێﺖ ﻛە ﺳﻮدێﻚ ﺑە‬ ‫ﺑەرژەوەﻧﺪی ﺗﻮرك و ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺑﮕەﯾەﻧێﺖ ﻟەﺳەر ﺣﺴﺎﺑﯽ‬ ‫ﻣﺎﻓﯽ ﻛــﻮردان‪ .‬دەﺑێ ﺋەﻣە ﭼﯽ ﺑێﺖ وای ﻟێﻜﺮدﺑێ ﯾﺎ‬ ‫ﺗﯿﺎﯾﺪا ﺧﯚی ﺷﺎردﺑێﺘەوە ﻛە ﻟەم ﻣﺎوەﯾەدا ﯾەك داوای‬ ‫ﻣﺎﻓﯽ ﻛەﺳﯽ ﻧەﻛﺮدﺑێﺖ ﺑﯚ ﺑﺎﺷﺘﺮﻛﺮدﻧﯽ ژﯾﺎﻧﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ‪،‬‬ ‫ﻣێﮋووی ژﯾﺎﻧﯽ وە‪‬ﻣﻤﺎن دەداﺗەوە ﺑﺎوەڕە و ﺋﺎﺳﺎﻧە ﺑﯚی‪.‬‬ ‫زۆرﺑــەی ﺗﺎﻛﯽ ﻛــﻮرد ﺑە ﺋﺎواﺗﯽ ﺋﺎزادﻛﺮدﻧﯿەﺗﯽ ﺑﯚ‬ ‫ھەرﺳەرﻛﺮدەﯾەﻛﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﭙەروەری ﺗﺮﯾﺶ ﺑﻮواﯾە ھەر‬ ‫واﯾﺎن دەﻛﺮد‪ ،‬ﺑە‪‬م ﺋەوەی ﺟێﮕﺎی ﭘﺮﺳﯿﺎر و ﮔﻮﻣﺎﻧە ھەر‬ ‫ﯾــەك ﻟــە ﺳــەرۆﻛــﺎﯾــەﺗــﯽ ﺳــێ دەﺳــە‪‬ﺗــە ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ و‬ ‫داﻧﭙێﺪاﻧﺮاوەﻛەی ھەرێﻤﯽ ﺑﺎﺷﻮری ﻛﻮردﺳﺘﺎن‪ ،‬ﺋێﺮاق و‬ ‫ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ ﻛە ﺧﯚﯾﺎن ﺑە ﭘﺎرێﺰەری ﺋﺎﺷﺘﯽ و ﻣﺎﻓﯽ‬ ‫ﻣﺮۆڤ دەزاﻧﻦ ﺑێ دەﻧﮕﻦ و ﺑە ﺋﺎﺷﻜﺮا ﻧﺎﺗﻮاﻧﻦ داوای‬ ‫ﺋﺎزادﻛﺮدﻧﯽ ﺑﻜەن‪.‬‬ ‫ھێﺰی ﭼەﻛﺪاری )ﮔەرﯾﻼ( ﺑە ﺑەرﻧﺎﻣە و ﭘەﯾڕەوێﻜﯽ‬ ‫وەھﺎ ﭘەروەردە ﻛﺮاوە ﺑﯚ ﺑەرﺧﯚدان و رزﮔﺎری ﻧﯿﺸﺘﻤﺎن‬ ‫)ﻧەﺗەوە( و ﻣﺮۆﭬﺪۆﺳﺘﻦ ﺟﯿﺎواز ﻟە ھەر ھێﺰ و ﻻﯾەﻧێﻚ‬ ‫ﻟە ﺧﯚﺑەﺧﺸﯿﻦ و وازھێﻨﺎﻧﯿﺎن ﻟەو ﺋﺎرەزواﻧەی ﻛە دەڵێﻦ‬ ‫ﻣﺮۆڤ ﻧﺎﺗﻮاﻧێ دەﺳﺘﺒەرداری ﺑێﺖ‪ ،‬ﺑە‪‬م ﺋەﻣە ﺋەو‬ ‫ﺑﺎوەڕەی ﮔەرﯾﻼﯾە ﺑە ﻛﺮدار ھﺎوﺗﺎﯾﺎن ﻧﯿﯿە‪ ،‬ﻟە زۆرﺑەی‬ ‫ھەرێﻢ و ﭘﺎرﭼە و دەوڵەﺗە داﮔﯿﺮﻛﺮاوەﻛﺎن و ﻟە ھەﻣﻮو‬ ‫ﺷﯚڕﺷەﻛﺎن ژن دەوری ھەﺑﻮوە ﻟە ﮔەڵ ﭘﯿﺎوان وەك‬ ‫ھﺎوﻛﺎر و ﭘﺸﺘﯿﻮان ﯾﺎ ﺑە ھﯚی ﻛەﺳﻮﻛﺎری ﭼﻮوە‪ ،‬ﯾﺎ‬ ‫ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽ زۆر ﻛەم ﺑــﻮوە و ﺑﯿﻨﺮاوە ﺑەرێﭙێﺪاﻧﯽ‬ ‫ﻛەﺳﻮﻛﺎر و ﺷﺎﻧﺎزی و ﺑﯿﺮوﺑﺎوەڕی ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯿەوە ﺑﻮوﺑﻦ‬ ‫ﺑە ﺳەرﻛﺮدەی ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﭼەﻛﺪاری ﺳەرﺑﺎزی و رزﮔﺎری‬ ‫ﻧەﺗەوەﯾﯽ‪ ،‬ﺑە‪‬م ﺑﯚ ﺋەم ﭘﺎرﺗە ﭘێﭽەواﻧەﯾە ﺑەوەی دەﯾﺎن‬ ‫ﺳەرﻛﺮدەی ژﻧﯽ ﻧﺎﺳﺮاوی ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﻟەﻣەش‬ ‫ﮔﺮﻧﮕﺘﺮ ﺳەرﻛﺮدەی ﺳەرﺑﺎزی راﺳﺘەﻗﯿﻨەی ھەﯾە و رۆڵ و‬ ‫ﻛﺎرﯾﮕەری ﺑەرﭼﺎوﯾﺎن ھەﯾە‪ .‬ﺑﯚ ھەﻣﻮو داﻧﻮﺳﺘﺎﻧﺪﻧەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﺋﺎﺷﻜﺮا و ﻧﮫێﻨﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﺳەرﺑﺎزی‪ ،‬ﺋەم ھێﺰە ﻟە ﺳێ‬ ‫ﭘﺎرﭼەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ھێﺰی ھەرە ﻛﺎرﯾﮕەرە ﺑﯚ ﺳەﻧﺪﻧەوەی‬ ‫ﻣﺎﻓﯽ ﻛﻮردان‪ .‬ﺑﺎ‪‬ﺗﺮﯾﻦ دەوڵەت ﻟە روی ﭘەروەردەی ﻣﺎف‬ ‫و ﺋﺎزادی و ﯾەﻛﺴﺎﻧﯽ و ھێﺰی ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ و ﺗەﻛﻨﯚﻟﯚژﯾﺎی‬ ‫ﺳەرﺑﺎزی و ﺳەرﺟەم ﺑﻮارەﻛﺎﻧەوە ﻟە ﺳﺎڵﯽ )‪ (٢٠١٣‬رێﮕە‬ ‫دەدات ژن ﺑەﺷﺪاری رﯾﺰەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﺸەوەی ﺑەرەﻛﺎﻧﯽ ﺷەڕ‬ ‫ﺑﻜەن وەك ﺳەرەﺗﺎﯾەﻛﯽ ﺗﺎﻗﯿﻜﺮدﻧەوە ﻛە ﭘێﯽ واﯾە‬ ‫ﺳەرﻛەوﺗﻮو دەﺑﻦ‪.‬‬ ‫ﺋەو ﻧﻤﻮوﻧەﯾەی ﻟە ﺳﯿﺎﺳەت و ﺑەڕێﻮەﺑﺮدن و ﻧﻮێﻨەراﯾەﺗﯽ‬ ‫ﻟە ﺑﺎﻛﻮر ﭘﺎرﺗەﻛەی ﺋﯚج ﺋﺎﻻن ﭘێﺸﻜەﺷﯽ ﻛﺮدووە ﻟە‬ ‫ﺋﺎﺷﺘﯽ و دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ و "ﻛﺎﻧﺪﯾﺪە ﺳەرﺑەﺧﯚﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮرد"ی‬ ‫ﺑﺎﻛﻮری ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻛە ﻟە ژێﺮ رۆﺷﻨﺎﯾﯽ و ﻧەﺧﺸەڕێﮕﺎ‬ ‫و رێﺒﺎزی )‪(PKK‬ن‪ ،‬دەﺑﯿﻨﯿﻦ ﻧﻤﻮوﻧەی ﺳەرﻛﺮدەی‬ ‫ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﺣﺰﺑﯽ و ﺑەڕێﻮەﺑﺮدن و ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزارﯾﻦ‪ ،‬ﺑە‬ ‫ﺷێﻮەﯾەك ﭘەروەردە و دروﺳﺖ ﺑﻮون ﯾەك ﺳەرﻛﺮدەﯾﺎن‬

‫ﻧﯿﯿە ﺗﯚﻣەﺗﺒﺎر ﻛﺮاﺑێﺖ ﺑە ﮔەﻧﺪەڵﯽ و ﻛەﻣﺘەرﺧەﻣﯽ‬ ‫و ﻻدان ﻟە ﺑەرژەوەﻧﺪی ﺗﺎك و ﻛﯚﻣەڵ ﻧەك ﻟە ﻻﯾەن‬ ‫ﻛﻮردەﻛﺎﻧەوە‪ ،‬ﺑەڵﻜﻮ ﻟەﻻﯾەن ﺗﻮرﻛەﻛﺎﻧﯿﺸەوە‪ .‬ﺋێﻤە ﻟە‬ ‫ﺑﺎﺷﻮر ﭼەﻧﺪ ﺳﺎڵێﻜە ﭼەﻧﺪ ﺳەرﻛﺮدەﯾەﻛﯽ زۆر ﻛەﻣﻤﺎن‬ ‫دﯾﻮە‪ ،‬ﺟﺎ ﻧﺎزاﻧﻢ ﺑﺎوەڕە ﯾﺎ ﻣﯚدﯾﻠە و وەرﮔﯿﺮاوە‪ ،‬ﺑە‪‬م‬ ‫ﺑﯚ ﺑﺎﻛﻮر ﺑﺎوەڕە ﻟەﺑەر ﺋەوەی ﭘﯚﺳﺖ و ﭘﻠەی ﺳﯿﺎﺳﯽ‬ ‫ﺣﺰﺑﯽ و ﺣﻜﻮﻣﯽ ﺋەرﻛە و ﻣــﺎف ﻧﯿﯿە ﺑﯚﯾﺎن‪ ،‬ھﯿﭻ‬ ‫ﺳەرﻛﺮدەﯾەﻛﯽ ﺷﺎری ﻧﯿﯿە ﻟە ﺳەر ﺋەﺳﺎﺳﯽ ﺧێڵ و‬ ‫ﺑﻨەﻣﺎڵەی داﻧﺮاﺑێﺖ‪ .‬ھەﻣﻮوﯾﺎن ﻟەﺳەر ﺋﺎﺳﺘﯽ زاﻧﺴﺘﯽ و‬ ‫ﺋەﻛﺎدﯾﻤﯿﺎن و رۆﺷﻨﺒﯿﺮﯾﺎن داﻧﺮاون‪ .‬ﻟەﺑەرﺋەوەی ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ‬ ‫ﭘﺎرﺗﺎﯾەﺗﯿﺎن ﺑەو ﺷێﻮەﯾە داڕێﮋراوە‪ ،‬ﺳەرﻛﺮدەی ﺳەرﺑﺎزی‬ ‫ﻛﺎری ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ ﺳەرﺑﺎزﯾﯿە و ﺋەم ﻛﺎرە ﺟﯿﺎ ﻛﺮاوەﺗەوە‬ ‫ﺑﺎڵﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ھەﯾە و ﺗێﻜەڵ ﻧەﻛﺮاوە‪ .‬ﯾەك داواﻛﺎری‬ ‫و ﺧﯚﭘﯿﺸﺎﻧﺪان و ﺑﯚﻧە و ﭘﺮﺳە و ﻧﺎﺧﯚﺷﯿەﻛﯽ ﻛﻮردان‬ ‫ﻧەﺑﻮوە‪ ،‬ﻧﻮێﻨەر و ﺷﺎرەدارﯾەﻛﺎﻧﯽ ﺑﺎﻛﻮر ﻟە ﭘێﺸﯽ ﭘێﺸەوە‬ ‫ﻧەﺑﻮوﺑێﺘﻦ‪ .‬ﺑە ﻟێﺪان و زﯾﻨﺪان و ﻣﺎدی و ﻣەﻋﻨەوی و‬ ‫ﺟەﺳﺘە ﻗﻮرﺑﺎﻧﯿﺎن داوە ﺑێ ﺋەوەی ﻣﻨەﺗﺒﺎرﯾﺎن ﺑەﺳەر‬ ‫ﻛەﺳﺪا ﻛﺮدﺑێ و ﯾﺎ ﺗەﻧﮫﺎ ﺑﺎﺳﯿﺎن ﻛﺮدﺑێﺖ‪.‬‬ ‫ﭼﻮارﭼێﻮەی ﻛﺎر و ﭼﺎﻻﻛﯽ ﭘﺎرﺗەﻛە ھەﻣﻮو ﺧﺎﻛﯽ‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧە ﻧەك ﯾەك ﭘﺎرﭼە ﺋەﻣە ﻟە ﭘێﺮەوەﻛەﯾﺪا‬ ‫ھﺎﺗﻮوە‪ ،‬ﻟە ﺳێ ﺑەﺷﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺗﺎﻛە ھێﺰی ﻛﺎرﯾﮕەر‬ ‫و ﺟێﯽ ﺑڕواﯾە ﺗەﻧﮫﺎ ﻟە ﺑﺎﺷﻮرە زۆر ﻻوازە ﺋەم ھەرێﻤە‬ ‫ﺳەر ﺑەﻧﺎوەﻧﺪە و داﻧﭙێﺪاﻧﺮاوی ﯾﺎﺳﺎی ﺋێﺮاﻗﯿە و ﺑە ﯾﺎﺳﺎی‬ ‫ﻧﺎوەﻧﺪ رێﮕﺮی ﻟە ﻛﺎر و ﭼﺎﻻﻛﯽ ﻛﺮاوە وەك ﻟە ھەڵﺒﮋاردن‪،‬‬ ‫ھﯚﯾەﻛﯽ ﺗﺮی ﺋەوەﯾە ﻟە ﺑەﺷﺪاری رزﮔﺎری ﺑﺎﺷﻮر رۆڵﯽ‬ ‫ﻧەﺑﻮوە و ﻟەم ﺑەﺷە زﯾﺎﺗﺮ ﻛﺎرﯾﮕەرن ﺑە ﺷﯚڕﺷﮕێڕﯾﺎن‪،‬‬ ‫ﭼﻮﻧﻜە ﺗﺎ ﺋێﺴﺘﺎ ﻣەﺗﺮﺳﯽ ﻟەﺳەرە‪ ،‬ﻛﺎرﺋﺎﺳﺎﻧﯽ و ﺑێ‬ ‫دەﻧﮕﯽ ﺑﺎﺷﻮر ﺑەراﻣﺒەر ﺋەﻣﺎﻧﯿﺶ ﺑێﺪەﻧﮓ ﺑﻮون‪ ،‬ﻻوازی‬ ‫ﺋﺎﺳﺖ و ﻛﺎری ﭼﺎرەﺳەری دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﺑﺎﺷﻮر‪ ،‬رەﺧﻨەﯾەﻛﯽ‬ ‫ﺟﺪدﯾﺶ ﻟە ﺋێﺴﺘﺎدا ھەﺑێﺖ ﺋەوەﯾە زﯾﺎﺗﺮ ﮔﺮﻧﮕﯽ ﺑە‬ ‫رۆژﺋﺎوا و ﺑﺎﻛﻮر و رۆژھە‪‬ت دەدات و ﻛەﻣﺘﺮ ﮔﺮﻧﮕﯽ ﺑە‬ ‫ﺑﺎﺷﻮر دەدات‪ .‬ﻟە ﮔەڵ ﺋەوەی زۆرﺑەی ﺗﺎﻛەﻛﺎﻧﯽ ﺑﺎﺷﻮر‬ ‫ﺟﮕە ﻟە ﻛﺎرﯾﮕەران ﺑە ﺋﯿﺨﻮان ﺧﯚﺷەوﯾﺴﺘﯽ ﺋﺎﺷﻜﺮاﯾﺎن‬ ‫ﺑﯚ )‪ (PKK‬ھەﯾە‪ ،‬ﺑە‪‬م ﻧەﺗﻮاﻧﺮاوە ﺋەﻣە رێﻚ ﺑﺨﺮێﺖ‬ ‫و ﺑﻜﺮێﺘە رێﻜﺨﺮاوە‪ .‬ﺋەم ﭘﺎرﺗە ﻟە ﻟﯿﺴﺘﯽ ﺗﯿﺮۆری ﺋەو‬ ‫و‪‬ﺗﺎﻧەداﯾە ﻛە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺎن داﺑەش ﻛﺮدووە‪ ،‬ھﺎوﻛﺎر ﯾﺎ‬ ‫ﺑێﺪەﻧﮓ ﺑﻮوﻧە ﻟە ﺑەراﻣﺒەر ﺋەﻧﻔﺎل و ﻛﯿﻤﯿﺎﺑﺎراﻧﻜﺮدﻧﺪا‪،‬‬ ‫ﺑە‪‬م ﻛﺎری ﺗﯿﺮۆری ﻟێ ﻧەﺑﯿﻨﺮاوە‪ ،‬ﭼﯽ رێﮕﺮی ﻟێ دەﻛﺎت‬ ‫ﻟە ﻧﺎو ﺟەرﮔەی ﺗﻮرﻛﯿﺎدا ﺗەﻗﯿﻨەوە ﺑﻜﺎت ﺗەﻧﮫﺎ ﺑﺎوەڕ‬ ‫و دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯿەﺗﯽ ﺋەم ﭘﺎرﺗە ﻧەﺑێﺖ‪ .‬ﺗەﻧﺎﻧەت ﻟە ﻛﺎﺗﯽ‬ ‫ﮔﺮﺗﻨﯽ ﺑەرﭘﺮﺳە ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﺣﻜﻮﻣﯿەﻛﺎن ﻛە ﺗﯚﻣەﺗﺒﺎرن‬ ‫دوای ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوە ﻟێﯿﺎن ﮔەر ﺗﺎواﻧﺒﺎری ﺳەرەﻛﯽ ﻧەﺑﻮوﺑﻦ‬ ‫ﺑەر دراون‪.‬‬ ‫ﺧﻮدی ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯽ ﺋﯚج ﺋﺎﻻن و ﻛﺎرﯾﮕەری ﺗەﻧﮫﺎ وەك‬ ‫ﭘێﮕەی زاﻧﺴﺘﯽ و رۆﺷﻨﺒﯿﺮی و ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺧﯚﯾەﺗﯽ ﺋەو‬ ‫رۆڵەی ﻛە ھەﯾەﺗﯽ‪ .‬ھەر ﺋەﻣەش ﺑﻮوە دوو ﺑﺎڵﯽ ﺳەرﺑﺎزی‬ ‫و ﺳﯿﺎﺳﯽ داﻣەزراوەی درووﺳﺖ ﻛﺮدووە ﻛە ﭘەﯾﻮەﺳﺖ‬ ‫ﻧﯿﯿە ﺑە ﺗﺎﻛێﻜەوە‪ .‬ﻟە وەﺗەی ﻟە زﯾﻨﺪاﻧە ھەر دوو ﺑﺎڵەﻛە‬ ‫ﺑەھێﺰﺗﺮ ﺑﻮون ﺑە ﺑێ ﺋەوەی ﺋﯚج ﺋﺎﻻن ﻛەﺳێﻜﯽ ﻟە‬ ‫ﺟێﯽ ﺧــﯚی داﻧﺎﺑێﺖ ﯾﺎ ﺑﻨەﻣﺎڵەﻛەی ﺋەرﻛﯽ ﺋەوی‬ ‫ﮔﺮﺗﺒێﺘە ﺋەﺳﺘﯚ‪ .‬ﺑێﮕﻮﻣﺎن ﻛەﻣﺘﺮﯾﻦ رۆڵ و ﺋەرﻛﯿﺸﯿﺎن‬ ‫ﺑەرﻧەﻛەوﺗە‪ .‬ﺋەﻣەﯾە داﻣــەزراوەی ﺋەو ﭘﺎرﺗە ھەﻣﻮوان‬ ‫ﺳەرﻛﺮدەن‪ ،‬ﺋێﺴﺘﺎ دوای )‪ (١٣‬ﺳﺎڵ ﺋەردۆﮔﺎن ﺑﯚی‬ ‫دەرﻛەوﺗﻮوە ﺗەﻧﮫﺎ ﻻﺷەﯾەﻛﯽ زﯾﻨﺪاﻧﯽ ﻛﺮدووە و ھێﺰ و‬ ‫ﺑﺎوەری و ﺑﯿﺮی زﯾﻨﺪان ﻧﯿﯿە ﻻی ﺗﺎك ﺑەﺗﺎﻛﯽ ﻛﻮرداﻧﯽ‬ ‫ﺗﻮرﻛﯿﺎ و ﺑەﺷەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮی ﻛﻮردﺳﺘﺎن‪ ،‬ﺣەﻟﯽ ﻛێﺸەی‬

‫ﺗﻮرﻛﯿﺎش ﻟە زﯾﻨﺪان ﻧﯿﯿە و دەﺑێﺖ ﺳەرەﺗﺎ ﺋﺎزاد ﺑﻜﺮێﺖ‬ ‫و ﭘﺎﺷﺎن ﺑەھﺎوﺑەﺷﯽ ھﺎوﻛﺎران و ﻛﻮردان داﻧﯿﺸﺘﻦ ﺑﻜﺮێﺖ‬ ‫ﻟە ﮔەڵﯿﺪا‪ .‬ﺑﯚ ﺋەم ﻛﺎرەش ﺋەﮔەر راﺳﺖ ﻧەﻛﺎت ﺗﻮرﻛﯿﺎ‬ ‫ﺋەوا ﻛەﻣێﻚ درەﻧﮕﺘﺮ ﯾﺎ ھێﻮاﺷﺘﺮ ﺑە ﺋەﻣﺮی واﻗﻊ وەك‬ ‫ﺑﺎﺷﻮر ﻣﺎﻓﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﺑەدەﺳﺖ دێﻨﻦ‪ .‬ﺋەو ﺧﯚﺷەوﯾﺴﺘﯿەی‬ ‫ﻧە ﭘێﺸﮕﺮە و ﻧە ﭘﺎﺷﮕﺮ‪ ،‬ﺗەﻧﮫﺎ ﻛﺎر و ﺑﯿﺮ و ﻣەﻋﻨەوﯾﺎﺗﯽ‬ ‫داﺑەﺷﯽ ﻛﺮدووە ﺑەﺳەر ﺗﺎﻛەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮرددا‪ .‬ھەرﮔﯿﺰ ﻣﺎڵ‬ ‫و داراﯾﯽ ﻻی ﮔﺮﻧﮓ ﻧەﺑﻮوە ﻟەﺑەر ﺋەوەی ﻟە ﭘەﯾڕەو و‬ ‫ﺑﺎوەڕﯾﺎﻧﺪا ﺋﺎزادی ﭘﺎﺷﺎن دەوڵەﺗﺪاری ﭘﺎﺷﺎن ﺋﺎﺑﻮوری ﻛە‬ ‫ﻛﺎری داﻣەزراوەی ﺣﻜﻮﻣﯽ و ھەرێﻤﯿە ﻧەك ﭘﺎرﺗﺎﯾەﺗﯽ‪.‬‬ ‫ﺑﺎﺷﻮر ﻛە ھﺎوﺳﻨﻮرە ﻟە ﮔەڵ ﺗﻮرﻛﯿﺎ و ﺳﻮرﯾﺎ و ﺋێﺮان‬ ‫و ﺋێﺮاق‪ ،‬ﺋەو ﺳﻨﻮرەی ﻟەﮔەڵ ﺋێﺮاق داﯾە ﺑﺎڵ و ھێﺰی‬ ‫)‪(PKK‬ی ﻟێ ﻧﯿﯿە ﻛە زۆرﺗــﺮﯾــﻦ ﻛێﺸە ﺑﻮ ھەرێﻢ‬ ‫دروﺳﺖ ﺑﻮوە ﺑەردەوام ﻣﺎڵە ﻛﻮردەﻛﺎﻧﯽ ﺋەم ﻧﺎوﭼﺎﻧە‬ ‫ﻛﯚچ دەﻛەن ﻟە ﻛﺎﺗێﻚ ﻛە ھەﻣﻮو ﯾﺎن زۆرﺗﺮﯾﻦ ﺑەرﭘﺮﺳە‬ ‫ﺣﻜﻮﻣﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺋەم ﺷﻮێﻨﺎﻧە ﻛﻮردن وەك )دوزﺧﻮرﻣﺎﺗﻮ(‬ ‫ﻗەزا و ﻧﺎﺣﯿە و ﮔﻮﻧﺪە ﻛﻮردەﻛﺎﻧﯽ ﺳﻨﻮری ﻛەرﻛﻮك‬ ‫وﻣﻮﺳڵ‪ .‬ھﯚﯾەﻛەی ﺗﯿﺮۆر و ﺗﯿﺮۆرﺳﺘﺎﻧﻦ ﻛە ﻧﺎﺗﻮاﻧﺮێ‬ ‫ﺑەم ﺷێﻮازەی ﻛﺎرﻛﺮدن ﺑەرﯾﺎن ﭘێ ﺑﮕﯿﺮێﺖ‪ ،‬ﺳﻨﻮری‬ ‫ﺳێ ﺑەﺷەﻛەی ﺗﺮی ﺑﺎﺷﻮر ﻛە ﮔەرﯾﻼی ﻟێﯿە ﻧﺎﺗﻮاﻧﺮێ‬ ‫ﺑﭽﻮﻛﺘﺮﯾﻦ ﻛێﺸە ﺑﯚ ھەرﯾﻢ دروﺳﺖ ﺑﻜەن ﺗەﻧﮫﺎ ﭼەﻧﺪ‬ ‫دێﯿەﻛﯽ ﻛەم ﺟﺎرﺟﺎرە ﺗﯚﭘﺒﺎران دەﻛﺮێﺖ ﻟەﺑەر ﺋەوەی‬ ‫رێﮕﺎی ﺟﺎﺳﻮﺳﯽ و ﺗﯿﺮۆر و ﻛﯿﺸە دروﺳﺖ ﻛﺮدﻧﯿﺎن ﻟێ‬ ‫ﮔﯿﺮاوە ﻛﺎﺗێﻚ ﺑەرژەوەﻧﺪی ﺋﺎﺑﻮری و ﺳﯿﺎﺳﯿﺎن ﻛێﺸەی‬ ‫ﺗێﺪەﻛەوێﺖ ﻟە ﮔەڵ ھەرێﻤﺪا‪ .‬ﺑﯚ وێﻨە دوای رێﻜەوﺗﻨێﻜﯽ‬ ‫ﻧﮫێﻨﯽ ﺋێﺮان ﺑﯚ ﻣﺎوەﯾەك ﭘەژاك ﻟە ﺳﻨﻮر دوور ﺧﺮاﯾەوە‬ ‫ﺑﯿﻨﯿﻤﺎن ﭼﯚن ﺟﻮﻧﺪوﻟﺌﯿﺴﻼم ﺋەم ﺑەﺷە ﯾﺎن ﺳﻨﻮرەی‬ ‫ھەراﺳﺎن ﻛﺮد ﺑە ﺗﯿﺮۆر و ﺗﯚﻗﺎﻧﺪن‪ ،‬دواﺗﺮ ﺑە ﻧﺎﭼﺎری رێﮕە‬ ‫ﺑﯚ ﭘﮋاك ﻛﺮاﯾەوە ﺑﯚ ﺳﻨﻮرەﻛە‪ ،‬دەﺑێ ﺑﺎﺷﻮر ﺑە زاﻧﺴﺘﯽ‬ ‫و ﺑەرﻧﺎﻣە ﺧﯚﯾﺎن ھﺎوﺑەﺷﯽ داﻧﻮﺳﺘﺎﻧﺪﻧﯽ ﻧێﻮان ﺗﻮرﻛﯿﺎ‬ ‫و ﺑﺎﻛﻮر ﺑﻜەن ﺋەﮔەر ﻛﺮا ﺋﯚﺗﯚﻧﯚﻣﯽ ﯾﺎ ﻓﯿﺪراڵﯽ ﺑە ﺑﺎﻛﻮر‬ ‫درا ﻛەﺟەﻛە ﭼەك داﻧەﻧێﺖ و ﺑێﺘە ﺳﻨﻮری )ﺑﺎﺷﻮر و‬ ‫ﺋێﺮاق( ﺋەﻣەش ﻧەﻛﺮا رێﮕەی ﺑﺎڵێﻜﯽ ﭼەﻛﺪاری ﺑﺪەن ﺑێﺘە‬ ‫ﺋەم ﺳﻨﻮرەوە‪.‬‬ ‫ﺋەوەﻧﺪەی ﭘﯿﯽ ﮔەﯾﯿﻮم ﺑﺎوەڕی ﺑە ﭘەﯾﻮەﻧﺪی ﺋﯿﻘﻠﯿﻤﯽ‬ ‫ﻧﯿﯿە ﻛە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺎن داﮔﯿﺮ ﻛﺮدﺑێ‪ ،‬چ ﭘەﯾﻮەﻧﺪﯾە ﺗەﻧﮫﺎ‬ ‫دەﻛﺮێﺖ داﻧﻮﺳﺘﺎﻧﯽ ھەﺑێﺖ ﻛە زۆر ﻛەم ھەﯾە‪ ،‬ﺳەﺑﺎرەت‬ ‫ﺑەﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ ﭘﺸﺘﯽ ﭘێﻨەﺑەﺳﺘﻮوە و ﭘﺸﺖ ﮔﻮێﯿﺸﯽ‬ ‫ﻧەﺧﺴﺘﻮوە‪ .‬ﻟەﺑەرﺋەوە زﯾﺎﺗﺮ ﺑەرژەوەﻧﺪی ﺋﺎﺑﻮرﯾﻦ ﻛە‬ ‫ﻧﯿﯿﺎﻧە ﯾﺎ ﺗﺎ ﺋێﺴﺘﺎ ھەرێﻢ و دەوڵەﺗﯿﺎن ﻧﯿﯿە‪ ،‬ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧﻦ‬ ‫ﻛە ﺑﺎوەڕﯾﺎن ﭘێﯽ ﻧﯿﯿە‪ ،‬دروﺳﺖ ﻧﺎوﺧﯚﯾە )واﻗﻊ( ﻛﺎری‬ ‫ﻟەﺳەر دەﻛــەن و ﺋەو ﭘەﯾﻮەﻧﺪﯾەی ھەﯾەﺗﯽ ھەم ﺑﯚ‬ ‫دۆزی ﻛﻮرد و ﭘﺸﺘﮕﯿﺮی ﻣﺎدی و ﻣەﻋﻨەوی ﺑە داﻣەزراوە‬ ‫)ﺳﯿﺴﺘﻤﺎﺗﯿﻚ( ﻛﺮاوە‪ ،‬زاﻧﯿﻦ و ﻛﺎرەﻛەش ﻟەﺳەر ﭼەﻧﺪ‬ ‫ﻛەﺳﺎﻧێﻚ ﻧەوەﺳﺘﺎوە ﺑەﮔﺮﺗﻦ و ﺗﯿﺮۆر و زﯾﻨﺪاﻧﯽ ﭼەﻧﺪ‬ ‫ﻛەﺳێﻚ ﺗەﻧﮫﺎ ﮔەﯾﺸﺘﻦ ﺑە ﺋﺎﻣﺎﻧﺞ وەك وﺗﻤﺎن ﻛەﻣێﻚ‬ ‫درەﻧﮕﺘﺮ ﯾﺎ ھێﻮاﺷﺘﺮ دەﻛﺎت‪ ،‬ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﻟە داﻧﻮﺳﺘﺎﻧﺪاﯾە‬ ‫ﻟەو ﻻﺷەوە ﺗﯿﺮۆر و ﭘﯿﻼﻧﮕێڕی و ﻓﺸﺎری ﻧﺎوﺧﯚﯾﯽ و‬ ‫ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ دەﻛﺎت زۆر ﻛەم ﺗێﮕەﯾﻮە و ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ ﺑە‬ ‫ﺷﺎرەزاﺑﻮوﻧﯽ زﯾﺎﺗﺮە ﺗﺎ ﺑﮕﺎﻧە ﺋەو ﺑﺎوەڕەی ﻛە ﻛێﺸەی‬ ‫ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﻟە ﮔەڵ ﻛەﺳێﻚ و ﻛﻮﻣەڵەﯾەك و ﻻﯾەﻧێﻚ ﻧﯿﯿە‪،‬‬ ‫ﺑەڵﻜﻮ ﻛێﺸەی دوو ﮔەﻟە ﯾﺎ دوو ﻧەﺗەوەﯾە و ﺋەو ﮔەل و‬ ‫ﻧەﺗەوەﯾە ﺋەم رێﺒەرەی ﻗﺒﻮڵە ﺗﻮرﻛﯿﺎش ﻟەﻣەﯾﺎن ﮔەﯾﻮە‬ ‫ﻛە ﻛﻮرد ﻛێﺸەی ﻧﯿﯿە ﻟە دﯾﺎرﯾﻜﺮدﻧﯽ ﺳەرﻛﺮدەﯾەك و‬ ‫دەﯾﺎن ھﺎوﺳەرۆك ﻛە ھەر دەﺑێ رێﻜەوﺗﻦ دروﺳﺖ ﺑێﺖ‬ ‫ﻟە ﮔەڵﯿﺎن‪ .‬ﺋەﻣەﯾە ﻛﺎرﯾﮕەری و ﮔﺮﻧﮕﯽ زﯾﻨﺪاﻧﯽ ﺋﯿﻤﺮاﻟﯽ‪.‬‬

‫راﭘﯚرت‬

‫‪٣٨‬‬

‫]~[‬ ‫] ﺴﺎڵی دووەم [ ] ‪ ] [ ٢٠١٣/١/٢٠‬ژﻤﺎرﻩ ‪[٢٥‬‬

‫‪Roji_Wilat@yahoo.com‬‬

‫ﺷەھﯿﺪان"ﺋﺎری‪ ،‬ﭘﯚ‪ ،‬ﺳﯿﭙﺎن‪ ،‬و‪‬ت و رێﺒەر و داﻧﺎ"‬ ‫ﭘێﺸەﻧﮕﺎﻧﯽ ﺗێﻜﯚﺷﺎﻧﯽ ﻧەﺗەوەی دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯿﻜﻦ‬ ‫ﺋﺎ‪ /‬رۆژی و‪‬ت‬

‫ﺷــەھــﯿــﺪان روﻧـــﺎﻛـــﻜـــەرەوەی رێــﮕــﺎی‬ ‫ﺗــێــﻜــﯚﺷــﺎﻧــﻤــﺎﻧــﻦ‪ ،‬ﺋــەﻣــە ﯾــەﻛــێــﻜــە ﻟە‬ ‫ﭘێﻨﺎﺳەﻛﺎﻧﯽ رێﺒەر ﺋﺎﭘﯚ ﺑﯚ ﺷەھﯿﺪان‪،‬‬ ‫ﻟێﺮەوەﯾە ﭘەﻛەﻛە وەﻛﻮ ﭘﺎرﺗﯽ ﺷەھﯿﺪان‬ ‫ﻧﺎودێﺮ دەﻛــﺎت و دەڵــێ‪ ":‬ﺑﯚ ﺑەزﯾﻨﺪوو‬ ‫راﮔﺮﺗﻨﯽ ﯾﺎدی ﺷەھﯿﺪان و ﺑەردەواﻣﯿﺪان‬ ‫ﺑە رێﮕﺎﻛەﯾﺎن ﭘەﻛەﻛەﻣﺎن داﻣــەزراﻧــﺪ"‪.‬‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺶ وەﻛــﻮ و‪‬ﺗێﻜﯽ رەﻧﮕﯿﻦ و‬ ‫ﮔەﻟﯽ ﻛــﻮرد وەﻛــﻮ ﮔەﻟێﻜﯽ ﻗــﺎرەﻣــﺎن و‬ ‫دێﺮﯾﻦ‪ ،‬ﺑﯚ ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ ﺑەھﺎ ﻣﺮۆﯾﯿەﻛﺎن‬ ‫و ﻓەرھەﻧﮕﯽ ﺋەم ﺟﻮﮔﺮاﻓﯿﺎﯾە درێﻐﯿﺎن‬ ‫ﻧەﻛﺮدووە ﻟە ﻗﻮرﺑﺎﻧﯿﺪان و رۆڵەﻛﺎﻧﯽ ﺋەم‬ ‫ﮔەﻟەش ھەﻣﯿﺸە ﮔﯿﺎن ﻟەﺳەردەﺳﺖ ﺑﻮون‬ ‫ﺑﯚ ﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯽ ﭘەﯾﺎﻣﯽ ﻣﺮۆﭬﺎﯾەﺗﯽ ﺑە ﺋﺎﯾﻨﺪە‪.‬‬ ‫ﺷێﺦ ﺳەﻋﯿﺪی ﭘــﯿــﺮان‪ ،‬ﺳەﯾﺪ رەزای‬ ‫دێﺮﺳﯿﻤﯽ‪ ،‬ﻗﺎزی ﻣﺤەﻣەد‪ ،‬ﻟەﯾﻼ ﻗﺎﺳﻢ‪،‬‬ ‫ﺧﺎڵە ﺷەھﺎب و ھﺎورێﻜﺎﻧﯽ‪ ،‬ﺷەھﯿﺪ ﺋﺎرام و‬ ‫ﻣﺎﻣە ڕﯾﺸە‪ ،‬ﻣەزڵﻮم دۆﻏﺎن و ھەﭬﺎڵەﻛﺎﻧﯽ‪،‬‬ ‫ﺑێﺮﯾﺘﺎن و زەﻛﯿە ﺋﺎڵﻜﺎن و زﯾــﻼن‪ ،‬د‪.‬‬ ‫ﺳﯿﺮوان و ﭬﯿﺎن ﻛﺎرۆخ ﻣﺸﺘێﻜﻦ ﻟە ﺧەرﻣﺎن‬ ‫و ﻗﻮرﺑﺎﻧﯿﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺋەم ﮔەﻟە ﺳﺘەم دﯾﺪەﯾە‬ ‫و ﺗﯿﺮۆرﻛﺮدﻧﯽ ھەر ﺳێ ژﻧە ﺗێﻜﯚﺷەری‬ ‫ﻛﻮرد ھەﭬﺎ‪‬ن" ﺳﺎﻛﯿﻨە‪ ،‬ﻓﯿﺪان و ﻟەﯾﻼ"‬ ‫ﺋﺎﻣﺎژەن ﺑﯚ ﺑەردەواﻣﯽ ڕەوﺗــﯽ رووﺑــﺎری‬ ‫ﺧﻮێﻨﯽ ﺷەھﯿﺪان‪ ،‬ﺋﺎﻣﺎژەن ﺑﯚ ﺋﺎﻣﺎدەﯾﯽ‬ ‫و ﮔﯿﺎن ﻟەﺳەردەﺳﺘﯽ رۆڵەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮرد‪ ،‬ﻟە‬ ‫ھەﻣﺎﻧﻜﺎﺗﺪا ﺋﺎﻣﺎژەن ﺑﯚ زۆرداری و ﺳﺘەﻣﯽ‬ ‫دوژﻣﻨﺎن و ﻧﺎﺣەزاﻧﯽ ﻛﻮرد‪ .‬دﯾﺎرە ﻛﻮرد و‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎن و رۆڵەﻛﺎﻧﯽ ﺑەم ﺋﺎﻛﺎرەی ﺧﯚﯾﺎن‬ ‫ﭘەﯾﻮەﺳﺘﺒﻮوﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﺑە ژﯾﺎﻧێﻜﯽ ﺋﺎزادەوە‬ ‫ﻧﯿﺸﺎن داوە‪ .‬ﺟەﺧﺘﯿﺎن ﻟەوە ﻛﺮدۆﺗەوە ﻛە‬ ‫ژﯾﺎﻧێﻜﯽ ﺑﻦ دەﺳﺘﯽ و ﻧﺎدادوەراﻧە ﭘەﺳﻨﺪ‬ ‫ﻧﺎﻛەن و" ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﯾﺎن ﺋﺎزاد ژﯾﺎن ﯾﺎن ﺋﺎزا‬ ‫ﻣﺮدن"ﯾﺎن ﻟە زەﻣﯿﻨﯽ واﻗﻌﺪا ﺟێﺒەﺟێ ﻛﺮدووە‪.‬‬ ‫ﺳﺮوﺷﺘﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن‪ ،‬ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﭼﯿﺎﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ھەرﭼەﻧﺪە ھەﻣﯿﺸە ﭘﺸﺖ و ﭘەﻧﺎﮔەی ﮔەل‬

‫ﺑﻮوە ﺑﯚ ﺧﯚﭘﺎراﺳﺘﻦ ﻟەھێﺮش و ﭘەﻻﻣﺎرەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫دوژﻣﻨﺎﻧﯽ‪ ،‬ﺑە‪‬م ھەﻧﺪێﻚ ﺟﺎر ﺋەم ﺳﺮوﺷﺘە‬ ‫ﺑێ رەﺣﻤﺎﻧە رۆڵەﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚی ھەڵﻠﻮﺷﯿﻮە و‬ ‫ﺷەھﯿﺪ ﺳﯚران ﻗەرەداﺧﯽ‪ ،‬ﻋﺎﻛﻒ زاﮔﺮۆس‬ ‫و ﺳﯿﺮوان ﻧﺎری ﻧﻤﻮﻧەی ﻗﻮرﺑﺎﻧﯽ ﺋەم ﺟﯚرە‬ ‫رووداو و ﻛﺎرەﺳﺎﺗەن‪ .‬زﺳﺘﺎﻧﯽ "‪ ٢٠٠٠‬ـ ‪"٢٠٠١‬‬ ‫و ﻟە ﻣﺎﻧﮕﯽ ﺷﻮﺑﺎﺗﺪا و رێﻚ ﻟە ﺷەوی ‪٢٤/٢٣‬‬ ‫ـ ‪ ٢‬ـ ‪ ٢٠٠١‬و ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﭘﯚﻟێﻚ ھەﭬﺎڵﯽ‬ ‫ﺷﯚڕﺷﮕێڕ و ﺧﻮێﻨﮕەرم ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎرﯾﯿﺎن‬ ‫دەﻛـــﺮد ﺑــﯚ دەﺳــﺘــﻜــﺮدن ﺑەﺧەﺑﺎﺗێﻜﯽ‬ ‫دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ و ﻧەﺗەوەﯾﯽ ﻟە ﺑﺎﺷﻮوری‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا‪ ،‬ﻟەﺑەر ﻧەﮔﻮﻧﺠﺎوی و ﻧەﺑﻮوﻧﯽ‬ ‫دەرﻓــەت ﻟە ﺷﺎرەﻛﺎﻧﺪا‪" ،‬دۆڵەﻛﯚﻛە"ﯾﺎن‬ ‫ﻛﺮدﺑﻮوە ﺷﻮﯾﻨﮕە ﺑﯚ دەﺳﺘﭙێﻜﺮدﻧﯽ ﺋەم‬ ‫ﺧەﺑﺎﺗە‪ .‬زﺳﺘﺎن و ﺳﺮوﺷﺘﯽ دۆڵەﻛﯚﻛە زۆر‬ ‫ﺑێ رەﺣﻤﺎﻧە ھێﺮﺷﯽ ﻛﺮدە ﺳەر ﺋەم ﭘﯚﻟە‬ ‫ﺗێﻜﯚﺷەرە و ﺑەھەرەﺳﯽ ﺑەﻓﺮ ﺧﻮاﺳﺘﯽ‬ ‫ﺋەو رۆ‪‬ﻧەی ﺑﮕێڕێﺘەوە ﺑﯚ ﺋﺎﻣێﺰی ﺧﯚی‪.‬‬ ‫ﺋەوە ﺑﻮو ﻟە ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ ﺋەو ھەرەﺳەدا ﯾﺎزدە‬ ‫ﻛﺎدﯾﺮی ﭘێﺸەﻧﮓ و ﺗێﻜﯚﺷەر ﺷەھﯿﺪ ﺑﻮون و‬ ‫ﺑەﺧﻮێﻨﯽ ﺧﯚﯾﺎن رەﻧﮕﯽ ﺑەﻓﺮی ﺋەو دۆڵەﯾﺎن‬ ‫ﺳﻮور و ﺋﺎڵ ﻛﺮد‪ .‬ﺋەو ھەﭬﺎ‪‬ﻧە ﻟەم روداوەدا‬ ‫ﺷەھﯿﺪ ﺑﻮون ﭘێﻜﮫﺎﺗەﯾەﻛﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯽ ﺑﻮون و‬ ‫ھەﭬﺎڵﯽ ﺑﺎﺷﻮور‪ ،‬ﺑﺎﻛﻮر و رۆژﺋﺎوای ﺗێﺪا ﺑﻮو‪،‬‬ ‫ﻟەواﻧە ﺷەﺷﯿﺎن ﺧەڵﻜﯽ ﺑﺎﺷﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎن‬ ‫ﺑﻮون ﻛە ھەﭬﺎ‪‬ن ﺋﺎری‪ ،‬داﻧﺎ‪ ،‬و‪‬ت‪ ،‬رێﺒەر‪،‬‬ ‫ﺳﯿﭙﺎن و ﭘﯚ‪ ‬ﺑﻮون و ھەﭬﺎ‪‬ﻧﯽ "ﭼەﻛﺪار‪،‬‬ ‫ﺧەﻟﯿﻞ‪ ،‬ﻓەﺧﺮی‪ ،‬ﻋەدﻧﺎن و دەﻟﯿﻞ"ﯾﺶ‬ ‫ﺧەڵﻜﯽ ﺑﺎﻛﻮر و رۆژﺋـــﺎوای و‪‬ت ﺑﻮون‪.‬‬ ‫ﺷەھﯿﺪ" ھــەردی ﻋﻮﻣەر ﺣەﻣﺪی"ی‬ ‫ﻧﺎﺳﺮاو ﺑە ھــەﭬــﺎڵ"ﺋــﺎری"‪ ،‬داﯾﻜﯽ ﻧﺎوی‬ ‫ﺳەرﮔﯚڵە و ﻟە ﺧﺎﻧەوادەﯾەﻛﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﭙەروەر‬ ‫و ﺗێﻜﯚﺷەر و ﺳﺎڵﯽ ‪ ١٩٧١‬ﻟە داﯾﻜﺒﻮوە و‬ ‫ﻟەدوای راﭘەڕﯾﻨەوە ھەﻣﯿﺸە ﻟە ﮔەڕاﻧﺪا ﺑﻮوە‬ ‫ﺑەدوای رێﺒﺎزێﻜﺪا ﺑﯚ ﺋەوەی دەﺳﻜەوﺗەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﮔەﻟەﻛەﻣﺎن ﻟە ﺑﺎﺷﻮوردا دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯿﺰە ﺑﻜﺎت‬ ‫و ﺗێﻜەڵﻜێﺸﯽ ﺑﻜﺎت ﻟە ﮔــەڵ ﺧەﺑﺎﺗﯽ‬ ‫ﻧەﺗەوەﯾﯽ ﮔەﻟەﻛەﻣﺎن ﻟەﺑەﺷەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮدا و‬

‫ﺋەﻣە وای ﻟێ ﻛﺮد ﻟە ﺳﺎڵﯽ ‪١٩٩٥‬دا ﻟە‬ ‫رێﮕەی ﺧەﺑﺎﺗﯽ ھﻮﻧەری و ﻛەﻟﺘﻮورﯾﯿەوە ﺑە‬ ‫ﺗێﻜﯚﺷﺎﻧﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯽ ﺑەرێﺒەراﯾەﺗﯽ رێﺒەر‬ ‫ﺋﺎﭘﯚ ﺋﺎﺷﻨﺎ ﺑﺒێﺖ و ﻟە ﺳﺎڵﯽ ‪١٩٩٦‬دا‬ ‫ﺑەﺷﺪاری رﯾﺰەﻛﺎﻧﯽ رێﻜﺨﺴﺘﻨﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ‬ ‫ﻧەﺗەوەﯾﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﻜﺎت‪.‬‬ ‫ﺷەھﯿﺪ ﺋﺎری ﻟە ژﯾﺎﻧﯽ ﺷﯚڕﺷﮕێڕی ﺧﯚﯾﺪا‬ ‫ﺑەرﭘﺮﺳﯿﺎرێﺘﯽﺧەﺑﺎﺗﯽ"ﯾەﻛێﺘﯽﺧﻮێﻨﺪەﭬﺎﻧﺎن‬ ‫و ﻻواﻧﯽ و‪‬ﺗﭙﺎرێﺰی ﻛﻮردﺳﺘﺎن"ی ﻟە ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ‬ ‫ﮔﺮﺗﯚﺗە ﺋەﺳﺘﯚ و ﻣﺎوەﯾەﻛﯿﺶ ﺑەرﭘﺮﺳﯿﺎری‬ ‫رێﻜﺨﺴﺘﻨﯽ ﻧــﺎوﺷــﺎر ﺑــﻮوە و ھﺎوﻛﺎﺗﯽ‬ ‫ﺋەﻣﺎﻧە ﺧەﺑﺎﺗﯽ ﻛﻮﻟﺘﻮری و راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯿﺸﯽ‬ ‫ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪەدا‪ .‬ﻟە ﺑەھﺎری"‪"٢٠٠٠‬دا و ﻟەﺳەر‬ ‫داوای ﺧﯚی ﺑەﺷﺪاری ﺧﻮﻟێﻜﯽ ﭘەروەردەﯾﯽ‬ ‫ﻛﺎدﯾﺮاﻧﯽ ﻛﺮد ھەﺗﺎ ھﺎوﯾﻨﯽ ھەﻣﺎن ﺳﺎڵ و‬ ‫دواﺗﺮ ھەڵﺒﮋێﺮدرا ﺑﯚ ﺋەﻧﺪاﻣێﺘﯽ ﻛﯚﻣﯿﺘەی‬ ‫رێﻜﺨﺴﺘﻨەوەی ﺧەﺑﺎﺗﯽ رێﻜﺨﺴﺘﻨﯽ‬ ‫ﻟە ﺑﺎﺷﻮری ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا و ﻟەﺳەر ﺋەو‬ ‫ﺑﻨەﻣﺎﯾە ﺑــەﺷــﺪاری ﻛﺎروﺧەﺑﺎﺗﯽ ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﺷەھﯿﺪ ﺋــﺎری ﻟە ﺗێﻜﯚﺷﺎﻧﺪا ھەﻣﯿﺸە‬ ‫ﺑــە"ﺧــﺎﻛــﯽ ﺑــﻮوﻧــﯽ ﺧـــﯚی‪ ،‬ﺑــــﺎوەڕی و‬ ‫ﻛــﺮداری ﺧﯚﯾﺪا دەﻧﺎﺳﺮا و ھەر ﻛەﺳێﻚ‬ ‫ﺟﺎرێﻚ ﺷەھﯿﺪ ﺋــﺎری ﺑﯿﻨﯿﺒێﺖ ﺳﯿﻤﺎ و‬ ‫ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯽ ﺋﺎﻛﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﻟە ﺑﯿﺮ ﻧﺎﭼێﺘەوە‪.‬‬ ‫ﺷەھﯿﺪ داﻧﺎ‪ ،‬ﻧﺎوی ﻣﺎڵەوەی داﻧﺎ ﻋﻮﺳﻤﺎﻧە‬ ‫و داﯾﻜﯽ ﻧﺎوی ﻣەﺣﺒﻮﺑەﯾە و ﺳﺎڵﯽ ‪١٩٧٥‬‬ ‫ﻟە ﺧێﺰاﻧێﻜﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﭙەروەردا ﭼﺎوی ﺑە‬ ‫دوﻧﯿﺎ ھەڵﮫێﻨﺎوە و ﻟە ﺳﺎڵﯽ ‪١٩٩٦‬ەوە‬ ‫ﺋﺎﺷﻨﺎ ﺑﻮوە ﺑە ﺧەﺑﺎﺗﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯽ و ﻓﻜﺮی‬ ‫رێﺒەر ﺋﺎﭘﯚ و ﺑەﺷﺪاری رﯾﺰەﻛﺎﻧﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ‬ ‫ﺧﻮێﻨﺪەﭬﺎﻧﺎن و ﻻواﻧﯽ و‪‬ﺗﭙﺎرێﺰی ﻛﻮردﺳﺘﺎن‬ ‫دەﺑێﺖ و ﻟەﻧﺎو ﭘەﯾﻤﺎﻧﮕﺎ و ﻛﯚﻣەڵﮕﺎ وەﻛﻮ‬ ‫ﮔەﻧﺠێﻜﯽ ھﯚﺷﯿﺎر و ﻟەﺧﯚﺑﻮردوو ھﺎوﺷﺎﻧﯽ‬ ‫ﺧﻮێﻨﺪﻧەﻛەی ﺧــﯚی و داﻛﯚﻛﯿﻜﺮدن ﻟە‬ ‫ﻣﺎف و ﭘێﺪاوﯾﺴﺘﯽ ﮔەﻧﺞ و ﺧﻮێﻨﺪەﭬﺎﻧﺎن‪،‬‬ ‫ھەﻣﯿﺸە ﺑە ﺑەرﭘﺮﺳﯿﺎراﻧە ﺑەراﻣﺒەر ﺋەرﻛﯽ‬ ‫ﭘێﺸەﻧﮕﺎﯾەﺗﯽ ھەڵﺴﻮﻛەوﺗﯽ دەﻛــﺮد‪.‬‬ ‫ﺋێﺴﺘﺎش زۆرﺑــەی ﻛﯚ‪‬ﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ‬

‫‪Roji_Wilat@yahoo.com‬‬

‫]~[‬ ‫] ژﻤﺎرﻩ ‪ ] [ ٢٠١٣/١/٢٠ ] [٢٥‬ﺴﺎڵی دووەم [‬

‫‪٣٩‬‬

‫راﭘﯚرت‬

‫راﭘﯚرت‬

‫‪۴٠‬‬

‫]~[‬ ‫] ﺴﺎڵی دووەم [ ] ‪ ] [ ٢٠١٣/١/٢٠‬ژﻤﺎرﻩ ‪[٢٥‬‬

‫ﺑﯚﻧﯽ داﻧﺎ و ﺋﺎری و ﺳﯿﭙﺎﻧﯿﺎن ﻟێ دێﺖ‪.‬‬ ‫ﺷەھﯿﺪ و‪‬ت‪ ،‬ﻧــﺎوی ﻣــﺎڵــەوەی "ﻋــﺎدل‬ ‫ﻣەوﻟﻮدە" و داﯾﻜﯽ ﻧﺎوی "ﻛەﺗﺎﻧە" و ﺳﺎڵﯽ‬ ‫‪ ١٩٧٥‬ﻟە ھەوﻟێﺮی ﻗە‪‬وﻣﻨﺎرەدا ﻟە داﯾﻚ‬ ‫ﺋەﺑێﺖ و ﮔەﻧﺠێﻜﯽ ﭼﺎﻻك و ﭼﺎوﻛﺮاوە ﺑﻮوە‪،‬‬ ‫ﻟە دوای راﭘەڕﯾﻨەوە وەﻛﻮ ﺧێﺰان ﺋﺎﺷﻨﺎ دەﺑﻦ‬ ‫ﺑە ﺑﯿﺮ و ڕاﻣﺎﻧﯽ رێﺒەر ﺋﺎﭘﯚ و ﺋەﻣەش دەرﻓەت‬ ‫ﺑﯚ ﺷەھﯿﺪ و‪‬ت دروﺳﺖ دەﻛﺎت ﻛە ﺑەﺷﺪاری‬ ‫ﻛﺎروﭼﺎﻻﻛﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯽ و دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﺑێﺖ و‬ ‫ﺳﺎڵﯽ ‪ ١٩٩٤‬ﺑەﺷﺪاری رﯾﺰەﻛﺎﻧﯽ ﭘەﻛەﻛە‬ ‫دەﺑێﺖ و ﻟە ﭼﯿﺎ ﺳەرﻛەﺷەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا‬ ‫ﺧﺎوەﻧﯽ ﻧەﺑەردی و دﻟێﺮی ﺑێ وێﻨەﯾە و ﻟە‬ ‫ھﺎوﯾﻨﯽ ‪٢٠٠٠‬دا وەﻛﻮ ﺋەرﻛێﻜﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ‬ ‫و ﺑەھەﺳﺘﻜﺮدن ﺑە ﺑەرﭘﺮﺳﯿﺎرێﺘﯽ ﺑەراﻣﺒەر‬ ‫ﺷﯚڕﺷﯽ ﺑﺎﺷﻮر ﺑەﺷﺪاری ﻟە ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎری‬ ‫رێﻜﺨﺴﺘﻨەوەی ﺧەﺑﺎﺗﯽ ﺑﺎﺷﻮوردا دەﻛﺎت و‬ ‫ﻟە ﺷەوی ‪ ٢٤/٢٣‬ـ ‪ ٢‬ـ ‪ ٢٠٠١‬ﺑە ھەرەﺳﯽ‬ ‫ﺑەﻓﺮ ﻟە ﮔەڵ دە"‪ "١٠‬ھەﭬﺎڵﯿﺪا ﺷەھﯿﺪ دەﺑێﺖ‪.‬‬ ‫ﺷەھﯿﺪ رێﺒەر ﻛەرﻛﻮﻛﯽ‪ ،‬ﻧﺎوی ﻣﺎڵەوەی‬ ‫ﻋەﻟﯽ ﺣﺴێﻦ ﻋﻮﻣەرە و داﯾﻜﯽ ﻧﺎوی‬ ‫ﻓﺎﺗﻤەﯾە و ﺳﺎڵﯽ ‪ ١٩٧٢‬ﻟە ﻛەرﻛﻮﻛﯽ‬ ‫ﺷﺎری ﺑﺎﺑﺎ ﮔﻮڕﮔﻮڕ ﻟە داﯾﻚ دەﺑێﺖ‪ .‬ھەر‬ ‫ﻟە ﺳەرەﺗﺎی ﻣﻨﺪاڵﯿﯿەوە ﺧﻮﻟﯿﺎی ﻛﻮرداﯾەﺗﯽ‬ ‫دەﺑــێــﺖ‪ .‬ﻟــە ﺳﺎڵﯽ ‪١٩٩٤‬دا ﺑــەﺷــﺪاری‬ ‫ﺗێﻜﯚﺷﺎﻧﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯽ و ﻓەﻟﺴەﻓﯽ رێﺒەر ﺋﺎﭘﯚ‬ ‫دەﺑێﺖ‪ .‬ﺷەھﯿﺪ رێﺒەر ﺑەﺷێﻜﯽ زۆری ژﯾﺎﻧﯽ‬ ‫ﺷﯚڕﺷﮕێڕی ﻟە ﺑﻮاری راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﺪا ﺑەﺳەر‬ ‫دەﺑﺎت و ﻣﺎوەﯾەﻛﯽ درێﮋ ﻟە رۆژﻧﺎﻣەی و‪‬ﺗﺪا‬ ‫ﻛﺎر دەﻛﺎت و ﺟێ دەﺳﺘﯽ دﯾﺎر ﺑﻮو ﻟەﻧﺎو‬ ‫رۆژﻧﺎﻣەﻛەدا و ﻟە ﺑەھﺎری" ‪"٢٠٠٠‬دا ﺑەﺷﺪاری‬ ‫ﻟە ﺧﻮﻟێﻜﯽ ﭘەروەردەی ﻛﺎدﯾﺮاﻧﺪا دەﻛﺎت و‬ ‫دواﺗﺮ ﺑەﺷﺪاری ﻟە ﺳەرﻟەﻧﻮێ رێﻜﺨﺴﺘﻨەوەی‬ ‫ﺧەﺑﺎﺗﯽ ﺑــﺎﺷــﻮوردا دەﻛـــﺎت و ﻟــە ﮔەڵ‬ ‫ھەﭬﺎ‪‬ﻧﯽ ﺑە ھەرەﺳﯽ ﺑەﻓﺮ ﺷەھﯿﺪ دەﺑێﺖ‪.‬‬ ‫ﺷەھﯿﺪ ﺳﯿﭙﺎن‪ ،‬ﻧــﺎوی ﻣــﺎڵــەوە ﺧﺎﻟﺪ‬ ‫ﻣﺤەﻣەدە و داﯾﻜﯽ ﻧﺎوی ﺳەﺑﯿﺤەﯾە و‬ ‫ﺳﺎڵﯽ ‪ ١٩٧٦‬ﻟە داﯾﻜﺒﻮوە و ﺑﺮای ﺷەھﯿﺪ‬ ‫ﺑﯿﻼﻟﯽ ﺷەﻗ‪‬وەﯾە و ﺧﺎﻧەوادەﻛەﯾﺎن ھەﻣﯿﺸە‬ ‫ﻻﯾەﻧﮕﺮی ﺷﯚڕش و ﺗێﻜﯚﺷﺎن ﺑﻮون‪ ،‬ﺋەﻣەش‬ ‫ھﺎوﻛﺎرﺑﻮوە ﺑﯚ ﺷەھﯿﺪ ﺳﯿﭙﺎن و ﺑەﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯽ‬ ‫ﺷەھﯿﺪ ﺑﯿﻼل ﺑەﺷﺪاری ﺧەﺑﺎﺗﯽ ھﻮﻧەری‬ ‫دەﺑێﺖ و ﻟە ﻧﺎوەﻧﺪی ﭼﺎﻧﺪی ﻣﯿﺰۆﭘﯚﺗﺎﻣﯿﺎ و‬ ‫دوا ﺋەوەی ﺑەھﯚی ﺷەڕی ﻧﺎوﺧﯚوە ﻟە ﺳﺎڵﯽ‬ ‫‪ ١٩٧٧‬ﺧێﺰاﻧەﻛەﯾﺎن ﺋﺎوارەی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ دەﺑﻦ‬ ‫و ﻟە ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑەﺷﺪاری ﻟە ﺧەﺑﺎﺗﯽ ھﻮﻧەری و‬ ‫ﺧەﺑﺎﺗﯽ ﺧﻮێﻨﺪەﭬﺎﻧﺎن و ﻻواﻧﺪا دەﻛﺎت و ھەﺗﺎ‬

‫ﺑەھﺎری ‪ ٢٠٠٠‬وەﻛﻮ ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯿەﻛﯽ ﭘێﺸەﻧﮓ‬ ‫و ﭼﺎﻻك ﺗێﻜﯚﺷﺎﻧﯽ دەﻛﺮد و دواﺗﺮ ﺑەﺷﺪاری‬ ‫ﺧﻮﻟێﻜﯽ ﻛﺎدﯾﺮان دەﺑێﺖ و ﻟە ﭘﺮۆﺳەی‬ ‫ﺑﻮﻧﯿﺎدﻧﺎﻧەوەدا ﺑەﺷﺪاری دەﻛﺎت و ﻟە ﮔەڵ‬ ‫ھەﭬﺎ‪‬ﻧﯽ ﺑە ھەرەﺳﯽ ﺑەﻓﺮ ﺷەھﯿﺪ دەﺑێﺖ‪.‬‬ ‫ﺷەھﯿﺪ ﭘﯚ‪ ،‬ﻧﺎوی ﻣﺎڵەوەی ﮔﯚران ﻓەرەج‬ ‫ﺧەراﺟﯿﺎﻧﯿﯿە و داﯾﻜﯽ ﻧﺎوی رەﻋﻨﺎﯾە و ﻟە‬ ‫ﺳﺎڵﯽ ‪١٩٨١‬دا ﻟە داﯾﻜﺒﻮوە‪ .‬ﺷەھﯿﺪ ﮔﯚران‬ ‫ﻟەﺑەر ﺋەوەی ﺑە ﺑێ داﯾﻚ ﮔەورە دەﺑێﺖ‪،‬‬ ‫ھەﻣﯿﺸە ﻟە ھەوڵﯽ ﺋەوەداﯾە ﻛە ﺷﺎﯾﺸﺘەی‬ ‫داﯾﻜﯽ ﮔــەورەی ﻛە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧە ﺑﺒێﺖ و‬ ‫ﺋەﻣەش وای ﻟێ دەﻛــﺎت ﻟە ﺗەﻣەﻧێﻜﯽ‬ ‫ﮔەﻧﺠﯿﺪا و ﻟە ﺳﺎڵﯽ ‪١٩٩٨‬دا ﺑەﺷﺪاری‬ ‫رﯾﺰەﻛﺎﻧﯽ ﭘەﻛەﻛە ﺑﻜﺎت و ﻣــﺎوەی دوو‬ ‫ﺳﺎڵ ﻟە ﭼﯿﺎدا وەﻛﻮ ﺷﯚڕﺷﮕێڕێﻜﯽ ﻣەزن‬ ‫ﺧەﺑﺎت دەﻛﺎت و ھﺎوﯾﻨﯽ ‪ ٢٠٠٠‬ﺑەﺷﺪاری‬ ‫ﺧەﺑﺎﺗﯽ ﺑﻮﻧﯿﺎدﻧﺎﻧەوەی رێﻜﺨﺴﺘﻨەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﺑﺎﺷﻮر دەﻛﺎت و ﻟە ﮔەڵ ھەﭬﺎڵەﻛﺎﻧﯿﺪا و‬ ‫ﺑەو ﻛﺎرەﺳﺎﺗە دڵﺘەزێﻨە ﺷەھﯿﺪ دەﺑێﺖ‪.‬‬ ‫ھــەﭬــﺎ‪‬ﻧــﯽ ﺗــﺮﯾــﺶ ﺧــﺎوەﻧــﯽ ﺧــەﺑــﺎت و‬ ‫ﺗێﻜﯚﺷﺎﻧﯽ ﺑەواﺗﺎ ﺑﻮون و ﻟەھەر ﺟێﮕەﯾەك‬ ‫ﺧﺰﻣەت ﭘێﻮﯾﺴﺖ ﺑﻮوﺑێﺖ درێﻐﯿﺎن ﻧەﻛﺮدووە‬ ‫و ﺑەﺷﺪارﯾﺎن ﻟە ﺧەﺑﺎﺗﯽ ﺑﺎﺷﻮردا ﻟەم‬ ‫رواﻧــﮕــەﯾــەوە ﺑـــﻮوە‪ ،‬ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ھەﭬﺎڵ‬ ‫ﭼەﻛﺪار ﺋﺎﻣەد ﻛە ﺧﺎوەﻧﯽ ﺧەﺑﺎﺗێﻜﯽ‬ ‫دوور و درێــﮋی ﺑەواﺗﺎ ﺑــﻮو ﻟە ﺑﺎﺷﻮری‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا و ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ و ﮔەرﻣﯿﺎن ﮔەواھﯽ‬ ‫ﺑﯚ دڵــﺴــﯚزی ﺋــەم ﺗێﻜﯚﺷەرە دەدەن‪.‬‬ ‫ﺋﺎﺷﻜﺮاﯾە ﺷەھﯿﺪﺑﻮوﻧﯽ ﺋەم ھەﭬﺎ‪‬ﻧە ﻟە ﮔەڵ‬ ‫ﺋەوەی ﺳەرﺑەرزﯾﯿە ﺑﯚ ﺋەوان‪ ،‬ﺧﺎﻧەوادە‬ ‫و ھەﭬﺎ‪‬ﻧﯿﺎن‪ ،‬ﺑە‪‬م زﯾﺎﻧێﻜﯽ ﻣەزن ﺑﻮو‬ ‫ﻟەوﻛﺎﺗەدا ﺑﯚ ﺧەﺑﺎﺗﯽ ﺑﺎﺷﻮری ﻛﻮردﺳﺘﺎن‪،‬‬ ‫ﭼﻮﻧﻜە ﺋەوان رۆڵێﻜﯽ ﺑەرﭼﺎوﯾﺎن ھەﺑﻮو‬ ‫ﻟە ﭘﺮۆﺳەی ﺑﻮﻧﯿﺎدﻧﺎﻧەوەدا‪ .‬ھەر ﺋەﻣەش‬ ‫واﯾﻜﺮد وەﻛﻮ ﻧەرﯾﺘﯽ رێﺒەر ﺋﺎﭘﯚ و ﭘەﻛەﻛە‬ ‫و ﺑــﯚ ﺧــﺎوەﻧــﺪارﯾــﻜــﺮدن ﻟــەم ﺷەھﯿﺪاﻧە‬ ‫ﺑڕﯾﺎردرا ﺋەو ﺧەﺑﺎﺗە ﭼڕﺗﺮ ﺑﻜﺮێﺘەوە و‬ ‫ﭘێﺶ ﺑﺨﺮێﺖ و ﺑﮕەﯾەﻧﺪرێﺘە ﺋﺎﺳﺘﯽ ﭘﺎرﺗﯽ‬ ‫ﺑــﻮون‪ .‬ﭘﺎرﺗﯽ ﭼــﺎرەﺳــەری دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺶ ﺑەرھەﻣﯽ ﺋەم ﺧەﺑﺎﺗە ﺑﻮو‪.‬‬ ‫ﺋــێــﺴــﺘــﺎش دوای دوازدە ﺳـــﺎڵ ﻟە‬ ‫ﺷەھﯿﺪﺑﻮوﻧﯽ ﺋەم ﭘﯚﻟە ﺷەھﯿﺪە دەﻛﺮێﺖ‬ ‫ﺑە ﺑەردەواﻣﯿﺪان ﺑەڕێﺒﺎزەﻛەﯾﺎن ﺷﺎدﯾﺎن‬ ‫ﺑﻜەﯾﻦ و دوژﻣﻨﺎﻧﯿﺸﻤﺎن ﻧﺎﺋﯚﻣێﺪ ﺑﻜەﯾﻦ‪،‬‬ ‫ھەروەﻛﻮﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎھێﻤﻨﯽﺷﺎﻋﯿﺮدەﻓەرﻣﻮوێﺖ‪:‬‬

‫‪Roji_Wilat@yahoo.com‬‬

‫ﮔـــەرﭼـــﯽ ﺗــﻮﺷــﯽ رەﻧـــﺠـــەڕۆﯾـــﯽ و‬ ‫ﺣــــەﺳــــﺮەت و دەردم ﺋــەﻣــﻦ‬ ‫ﻗـــەت ﻟـــە دەﺳــــﺖ ﺋـــەم ﭼــەرﺧــە‬ ‫ﺳــﭙــڵــە ﻧـــﺎﺑـــەزم ﻣــــــەردم ﺋــەﻣــﻦ‬ ‫ﺋﺎﺷﻘﯽﭼﺎویﻛەژاڵوﮔەردﻧﯽﭘڕﺧﺎڵﻧﯿﻢ‬ ‫ﺋــــﺎﺷــــﻘــــﯽ ﻛــــێــــﻮ و ﺗــــــــەﻻن و‬ ‫ﺑـــــەﻧـــــﺪەن و ﺑـــــــــەردم ﺋــەﻣــﻦ‬ ‫ﮔــــەر ﻟـــە ﺑـــﺮﺳـــﺎن و ﻟـــەﺑـــەر ﺑێ‬ ‫ﺑـــەرﮔـــﯽ ﺋـــەﻣـــڕۆ رەق ھــەڵــێــﻢ‬ ‫ﻧــــــﯚﻛــــــەری ﺑـــێـــﮕـــﺎﻧـــە ﻧـــﺎﻛـــەم‬ ‫ﺗـــــﺎ ﻟـــــەﺳـــــەر ﻋـــــــــەردم ﺋــەﻣــﻦ‬ ‫ﻣـــــﻦ ﻟـــــە زﻧـــﺠـــﯿـــﺮ و ﺗـــەﻧـــﺎف‬ ‫و دار و ﺑـــەﻧـــﺪ ﺑـــﺎﻛـــﻢ ﻧــﯿــﯿــە‬ ‫ﻟــــەت ﻟـــەﺗـــﻢ ﻛـــــەن‪ ،‬ﺑــﻤــﻜــﻮژن‪،‬‬ ‫ھــێــﺸــﺘــﺎ دەڵـــێـــﻢ ﻛـــــﻮردم ﺋــەﻣــﻦ‬

‫ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﭘﯚﻟێﻚ ھەﭬﺎڵﯽ‬ ‫ﺷﯚڕﺷﮕێڕ و ﺧﻮێﻨﮕەرم‬ ‫ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎرﯾﯿﺎن دەﻛﺮد ﺑﯚ دەﺳﺘﻜﺮدن‬ ‫ﺑەﺧەﺑﺎﺗێﻜﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ‬ ‫و ﻧەﺗەوەﯾﯽ ﻟە ﺑﺎﺷﻮوری‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا‪ ،‬ﻟەﺑەر ﻧەﮔﻮﻧﺠﺎوی و‬ ‫ﻧەﺑﻮوﻧﯽ دەرﻓەت ﻟە ﺷﺎرەﻛﺎﻧﺪا‪،‬‬ ‫"دۆڵەﻛﯚﻛە"ﯾﺎن ﻛﺮدﺑﻮوە ﺷﻮﯾﻨﮕە ﺑﯚ‬ ‫دەﺳﺘﭙێﻜﺮدﻧﯽ ﺋەم ﺧەﺑﺎﺗە‪ .‬زﺳﺘﺎن‬ ‫و ﺳﺮوﺷﺘﯽ دۆڵەﻛﯚﻛە زۆر ﺑێ‬ ‫رەﺣﻤﺎﻧە ھێﺮﺷﯽ ﻛﺮدە ﺳەر ﺋەم‬ ‫ﭘﯚﻟە ﺗێﻜﯚﺷەرە و ﺑەھەرەﺳﯽ ﺑەﻓﺮ‬ ‫ﺧﻮاﺳﺘﯽ ﺋەو رۆ‪‬ﻧەی ﺑﮕێڕێﺘەوە‬ ‫ﺑﯚ ﺋﺎﻣێﺰی ﺧﯚی‪ .‬ﺋەوە ﺑﻮو ﻟە‬ ‫ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ ﺋەو ھەرەﺳەدا ﯾﺎزدە‬ ‫ﻛﺎدﯾﺮی ﭘێﺸەﻧﮓ و ﺗێﻜﯚﺷەر‬ ‫ﺷەھﯿﺪ ﺑﻮون و ﺑەﺧﻮێﻨﯽ ﺧﯚﯾﺎن‬ ‫رەﻧﮕﯽ ﺑەﻓﺮی ﺋەو دۆڵەﯾﺎن ﺳﻮور‬ ‫و ﺋﺎڵ ﻛﺮد‬

‫]~[‬ ‫] ژﻤﺎرﻩ ‪ ] [ ٢٠١٣/١/٢٠ ] [٢٥‬ﺴﺎڵی دووەم [‬

‫‪Roji_Wilat@yahoo.com‬‬

‫‪۴١‬‬

‫وﺗﺎر‬

‫ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﭘﯿﻼﻧﮕێڕی ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ ﺷﻜﺎﻧﺪﻧﯽ ﺋﯿﺮادەی ﺋﺎزاداﻧەی ژﻧﺎن و ﮔەﻟﯽ ﻛﻮرد و‬ ‫ھەﻣﻮو ﺋﺎزادﯾﺨﻮازان ﺑﻮو‬ ‫ﺷەھﯿﺪ ﭬﯿﺎن ﺑە ﭼﺎﻻﻛﯿە ﮔﯿﺎﻧﺒﺎزﯾەﻛەی ﺧﻮاﺳﺘﯽ ﺋەو ﭘﯿﻼﻧﮕێڕﯾە ﻣﺎﯾەﭘﻮچ ﺑﻜﺎﺗەوە‬ ‫ﭘەروﯾﻦ ﺣەﺳەن‬

‫ﻟە ﯾﺎدی ﭼﺎﻻﻛﯿە ﮔﯿﺎﻧﺒﺎزﯾەﻛەی ﺷەھﯿﺪ ﭬﯿﺎﻧﺪا‬ ‫ﺳەری ڕێﺰ و ﻧەوازش ﻟە ﺑەراﻣﺒەر ڕۆﺣﯽ ھەﻣﯿﺸە‬ ‫زﯾﻨﺪوی ھەﭬﺎڵ ﭬﯿﺎن و ھەﻣﻮو ﺷەھﯿﺪاﻧﯽ ڕێﮕﺎی‬ ‫ﺋﺎزادی و دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ و ﻣﺮۆﭬﺎﯾەﺗﯿﺪا دادەﻧەوێﻨﻢ‪.‬‬ ‫ﯾــﺎدی ﻛﭽە ﻗﺎرەﻣﺎﻧێﻜﯽ ﻛـــﻮرد‪ ،‬ﯾــﺎدی ﻛﭽە‬ ‫ﺳﯿﺎﺳەﺗﻤەدارێﻜﯽ ﻛﻮرد‪ ،‬ﯾﺎدی ﻛﭽە ﻓەرﻣﺎﻧﺪارێﻜﯽ‬ ‫ﻛﻮرد ﺟێﮕﺎی ﺷﺎﻧﺎزﯾە ﺑﯚ ھەﻣﻮو ﻛﻮردێﻜﯽ ﺧﺎوەن‬ ‫ﺋﯿﺮادە‪.‬‬ ‫ﯾــﺎدی ﺋەو ﻛﭽە ﺗێﻜﯚﺷەرەﺷﻤﺎن "ﻟەﯾﻼ واﻟﯽ‬ ‫ﺣﺴێﻦ"ە ﻛە ﻧﺎﺳﺮاوە ﺑە ھەﭬﺎڵ ﭬﯿﺎن‪ ،‬ﻟە ﺳﺎڵﯽ‬ ‫)‪ (١٩٨١‬ﻟە ﺷــﺎری ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﭼــﺎوی ﺑە دوﻧﯿﺎ‬ ‫ھەڵێﻨﺎوە و ھەر ﻟە ﺷﺎری ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺧﻮێﻨﺪﻧﯽ‬ ‫ﺳەرەﺗﺎﯾﯽ و ﻧﺎوەﻧﺪی ﺗەواو دەﻛﺎت و ﯾەﻛێﻚ‬ ‫دەﺑێﺖ ﻟە ﻗﻮﺗﺎﺑﯿە ھەرە زﯾﺮەك و ﻟێﮫﺎﺗﻮوەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧەﻛەی‪ ،‬ھــەر ﻟە ﻣﻨﺪاڵﯿەوە ھەﺳﺖ‬ ‫ﺑە ﺋێﺶ و ﺋــﺎزاری ژﻧﯽ ﻛﻮرد و ﻣﻨﺪاڵﯽ ﻛﻮرد‬ ‫دەﻛﺎت‪ ،‬ﺑﯚ ﺋەﻣەش ھەرﻛﺎﺗە ﻟە ھەوڵﯽ ﺋەوەدا‬ ‫دەﺑێﺖ ﻛە ﺑﺘﻮاﻧێﺖ ﺑﺒێﺘە وە‪‬م ﺑﯚ ﺋەو ﺋێﺶ و‬ ‫ﺋﺎزاراﻧە‪ .‬ﺑﯚﯾە ھەر ﻟە ﻣﻨﺪاڵﯿەوە ﺧﻮﻟﯿﺎی ﺋﺎزادی‬ ‫ﻟە دڵﯽ ھەﭬﺎڵ ﭬﯿﺎﻧﺪا ڕۆژﺑەڕۆژ ﮔەورە دەﺑێﺖ‪.‬‬ ‫ھەر ﺋەو ﺧەﯾﺎڵە ﺟﯚاﻧە و ﭘڕ ﻟە ھﯿﻮاﯾە‪ ،‬ھەﭬﺎڵ‬ ‫ﭬﯿﺎن ﻟە ﺷﺎری ﺳﻠێﻤﺎﻧﯿەوە دەﯾﮕەﯾەﻧێﺘە ﭼﯿﺎ‬ ‫ﺳەرﻛەﺷەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن‪ .‬ﻟە ﺳﺎڵﯽ )‪(١٩٩٧‬‬ ‫ﭘەﯾﻮەﻧﺪی ﺑە ﺑﺰوﺗﻨەوەی ﺋﺎزادﯾﺨﻮازی ﮔەﻟەﻛەﻣﺎن‬ ‫ﺑە ڕێﺒەراﯾەﺗﯽ ﭘەﻛەﻛە دەﻛــﺎت‪ .‬ﺑەم ﺷێﻮەﯾە‬ ‫ﻋەﻗڵﯿەﺗﯽ ﻋەﺷﺎﯾەری و زﯾﺮەﻛﯿەﻛەی ﻟە ﺧﻮێﻨﺪﻧﮕە‬ ‫ﻧﺎﺗﻮاﻧﻦ ﺑﺒﻨە ﺋﺎﺳﺘەﻧﮓ ﻟە ﺑەردەم ﺑەﺷﺪارﺑﻮوﻧﯽ‬ ‫ھەﭬﺎڵ ﭬﯿﺎن ﻟە ﻧﺎو ﺷﯚڕﺷﺪا‪ .‬ﺑەﻣەش ھەﭬﺎڵ‬ ‫ﭬﯿﺎن ﻻﭘەڕەﯾەﻛﯽ ﻧﻮێ ﻟە ژﯾﺎﻧﯽ ھەڵﺪەداﺗەوە و‬ ‫دەﺳﺖ ﺑە ژﯾﺎﻧێﻜﯽ ﻧﻮێ دەﻛﺎت‪ .‬ھەر ﻟە ڕۆژی‬ ‫ﭘەﯾﻮەﻧﺪﯾﻜﺮدﻧﯿەوە ﻟە ﺳﺎڵﯽ )‪ (١٩٩٧‬ﺗﺎ ﺳﺎڵﯽ‬ ‫)‪ (٢٠٠٦‬ھەﭬﺎڵ ﭬﯿﺎن ﯾەﻛێﻚ ﺑﻮو ﻟە ﺷﺎﮔﺮدە‬ ‫ھەرە ﭘێﺸەﻧﮕەﻛﺎﻧﯽ ﻓەﻟﺴەﻓەی ﺋﺎﭘﯚﺋﯿﺴﺘﯽ‪ .‬ﺑﯚﯾە‬ ‫ﻟە ﺑﻮارەﻛﺎﻧﯽ ﻓﻜﺮی‪ ،‬ﺳﯿﺎﺳﯽ‪ ،‬ﻛﯚﻣە‪‬ﯾەﺗﯽ و‬ ‫ﺳەرﺑﺎزی ڕۆڵێﻜﯽ ﻛﺎرﯾﮕەری ھەﺑﻮوە و ﻟە ھەﻣﻮو‬ ‫ﺑﺎﺑەﺗێﻜﺪا ﺧﺎوەن ھەڵﻮێﺴﺖ و ﭘڕۆژە ﺑﻮوە‪ .‬ھەردەم‬ ‫ڕۆڵﯽ ﭘێﺸەﻧﮕﺎﯾەﺗﯽ ﮔێڕاوە و ﻟە ھەر ﺟێﮕﺎﯾەك‬ ‫ﺧەﺑﺎﺗﯽ ﻛﺮدﺑێﺖ ﭘێﺸﻜەوﺗﻨﯽ ﻟە ڕێﻜﺨﺴﺘﻨﺪا‬ ‫دروﺳﺖ ﻛﺮدوە و ﻟە زۆرﺑەی ﺧەﺑﺎﺗەﻛﺎﻧﺪا ﯾەﻛێﻚ‬ ‫ﺑﻮوە ﻟە ﻛەﺳە دﯾﺎرﯾﻜەرەﻛﺎن‪ .‬ﯾەﻛێﻚ ﺑﻮوە ﻟە‬ ‫دەﺳﺘەی داﻣەزرێﻨەری ﺑﺰاﭬﯽ ﭼﺎرەﺳەری‪ ،‬ﭘﺎرﺗﯽ‬ ‫ﭼﺎرەﺳەری دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن‪ ،‬ﺗەﭬﮕەری‬ ‫ژﻧﺎﻧﯽ ﺋﺎزادﯾﺨﻮازی ﻛﻮردﺳﺘﺎن‪ ،‬ﻛﯚﻧﮕﺮەی ﮔەل‪،‬‬ ‫ﻛﯚﻣﯿﺘەی ﺳەرﻟەﻧﻮێ ﺋﺎواﻛﺮدﻧەوەی ﭘەﻛەﻛە‬ ‫و ﻟە ﭼەﻧﺪان ﺧەﺑﺎﺗﯽ ﺗﺮدا وەﻛﻮ ﺑەڕێﻮەﺑەرێﻚ‬ ‫ﭘێﺸەﻧﮕﺎﯾەﺗﯽ ﻟە ﺧەﺑﺎﺗﯽ ﺳەرﺑﺎزی‪ ،‬ﺳﯿﺎﺳﯽ‬ ‫و ﻛﯚﻣە‪‬ﯾەﺗﯿﺪا ﻛﺮدووە‪ .‬ھەروەھﺎ ھەﭬﺎڵ ﭬﯿﺎن‬

‫ﺑەراﻣﺒەر ھەﻣﻮو ﺋەو ﭘێﺸﮫﺎﺗە و ڕووداواﻧەی ﻛە‬ ‫ﺑەﺳەر ﮔەﻟﯽ ﻛﻮرد و ژﻧﯽ ﻛﻮرددا ھﺎﺗﻮون ﺧﺎوەن‬ ‫ھەڵﻮێﺴﺖ و ﭘڕۆژە ﺑﻮوە‪.‬‬ ‫ھەرﺑﯚﯾەش ھەرﮔﯿﺰ ﭘﯿﻼﻧﮕێڕی ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ ﻟەﺳەر‬ ‫ﮔەﻟەﻛەی ﻟە ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯽ ڕێﺒەر ﺋﯚج ﺋﺎﻻﻧﺪا ھەزم‬ ‫ﻧەﻛﺮد‪ ،‬ھەر ﻟە ﯾەﻛەم ڕۆژی ﭘﯿﻼﻧﮕێڕﯾﺪا ﺑﯚ‬ ‫ﭘﻮﭼەڵﻜﺮدﻧەوەی ﭘﯿﻼﻧﮕێڕی ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ )‪(١٥‬‬ ‫ی ﺷﻮﺑﺎت ڕۆڵﯽ ﺑەرﭼﺎوی ﮔێڕاوە‪ .‬ھەر ﺋەوەش‬ ‫ھﯚﻛﺎرێﻚ ﺑﻮو ﻛە ڕق و ﻛﯿﻨﯽ ﺧﯚی وەك ﺑﻮرﻛﺎﻧێﻚ‬ ‫ﻟە ﭼﺎﻻﻛﯿە ﮔﯿﺎﻧﺒﺎزﯾەﻛەﯾﺪا ﺑﺘەﻗێﻨێﺘەوە‪ .‬وەﻛﻮ‬ ‫دەزاﻧﯿﻦ ﻛە دەزﮔﺎی ﺳﯿﺨﻮڕی )ﺳﯿﺎ‪ ،‬ﻣﯚﺳﺎد‪،‬‬ ‫ﻣﯿﺖ( و ﺳﯿﺨﻮڕەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮی دەوڵەﺗﺎن ﻛەوﺗﻨە ﻧﺎو‬ ‫ھەوڵﺪان ﻛە ﭘێﺶ ﻟە ﻓەﻟﺴەﻓەی ڕێﺒەر ﺋﯚﺟەﻻن‬ ‫ﺑﮕﺮن‪ ،‬ﺑﯚﯾە "ڕێﺒەر ﺋﯚﺟەﻻن"ﯾﺎن ﻛﺮدە ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ‬ ‫ﺧﯚﯾﺎن‪ ،‬ﻓﺸﺎرﯾﺎن ھێﻨﺎﯾە ﺳەر و‪‬ﺗــﯽ ﺳﻮرﯾﺎ‬ ‫ﻛە ڕێﺒەر ﺋﯚﺟەﻻن ﻟە و‪‬ﺗﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﺑەدەرﻧێﻦ‪،‬‬ ‫ﻟە ﺑەراﻣﺒەر ﺋەﻣەﺷﺪا ڕێﺒەر ﺋﯚﺟەﻻن وەﻛﻮ‬ ‫ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯿەك ﻟە ﻻﯾەﻧﯽ ﺋەﺧﻼﻗﯿﯿەوە ﻧەﯾﻮﯾﺴﺖ‬ ‫ﻛە و‪‬ﺗێﻚ ﻟەﺳەر ﺋەو ڕووﺑەڕووی ﺷەڕ ﺑێﺘەوە‪.‬‬ ‫ﺑﯚﯾە ڕێﺒەر ﺋﯚﺟەﻻن ﺑڕﯾﺎرﯾﺪا ﺳﻮرﯾﺎ ﺑەﺟێﺒﮫێڵێﺖ‪.‬‬ ‫دوو ڕێﮕﺎ ﻟە ﭘێﺶ رێﺒەرﻣﺎﻧﺪا دەﺑێﺖ‪":‬ﯾەﻛەﻣﯿﺎن‬ ‫ڕوو ﻟە ﭼﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﻜﺎت‪ ،‬ﻛە ﺋەﻣەش‬ ‫ﺑە ﻣﺎﻧﺎی ﻗﻮوڵﻜﺮدﻧەوەی ﺷەڕ دەھﺎت و ڕێﮕﺎی‬ ‫دووەﻣﯿﺸﯿﺎن ڕوو ﻟە ﺋەوروﭘﺎﻛﺮدن ﺑﻮو ﻛە ﺋەوﯾﺶ‬ ‫ﻣﺎﻧﺎی ﻟە دەرﮔﺎداﻧﯽ ﺋﺎﺷﺘﯽ ﺑﻮو‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە ھەر‬ ‫دەوڵەﺗﺎﻧﯽ ﺋەوروﭘﺎ ﺑﻮون ﻛە ﭘﯿﻼﻧﯽ ﭘﺎرﭼەﻛﺮدﻧﯽ‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺎن داڕﺷﺖ و ﭘێﻜﯿﺎﻧﮫێﻨﺎ‪ .‬ھەر دەﺑێﺖ‬ ‫ﻟەوێﺶ ﺑڕﯾﺎری ﭼﺎرەﺳەری ﻛﻮرد دەرﺑﻜەوێﺖ ﻛە‬ ‫ﺋەوروﭘﺎ ﺧﯚﺷﯿﺎن وەﻛﻮ ﭘﺎرێﺰواﻧﯽ ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮۆڤ‬ ‫و دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯽ ﻧﯿﺸﺎن دەدەن‪ .‬ڕێﺒەر ﺋﯚﺟەﻻن‬ ‫ﺑـــﺎوەڕی ﺑە دۆﺳﺘﺎﯾەﺗﯽ ﯾﯚﻧﺎﻧﯿەﻛﺎن ھێﻨﺎ و‬ ‫ﻟە ڕێﮕەی و‪‬ﺗﯽ ﯾﯚﻧﺎﻧەوە ﻟە دەرﮔﺎی ﺋەوروﭘﺎ‬ ‫دەدات‪ ،‬ﺑە‪‬م ﺑﺴﺘێﻚ ﺧﺎﻛﯽ ﺋەوروﭘﺎ ﻣﯿﻮاﻧﺪاری‬ ‫ڕێﺒەر ﺋﯚﺟەﻻﻧﯽ ﻧەﻛﺮد‪ .‬ﻟە ﻧێﻮان ﺋەرﻣەﻧﺴﺘﺎن‬ ‫و ڕوﺳﯿﺎ و ﺋەﻓﺮﯾﻘﺎدا ھێﻨﺎﯾﺎن و ﺑﺮدﯾﺎن ﺗﺎ ﻟە‬ ‫ﻛﻨﯿﺎی ﺋەﻓﺮﯾﻘﺎ ﺳﯿﺨﻮڕەﻛﺎﻧﯽ دوﻧﯿﺎ ھﺎودەﻧﮓ‬ ‫ﺑﻮون ﻛە ڕێﺒەر ﺋﯚج ﺋﺎﻻن ﺑﻔڕێﻨﻦ و ﻟە زﯾﻨﺪاﻧﯽ‬ ‫ﺋﯿﻤﺮاڵﯿﺪا دەﺳﺘﺒەﺳەری ﺑﻜەن‪ .‬ﮔﯚﺷەﮔﯿﺮی‬ ‫ﺳەﺧﺖ و ژەھﺮاوی ﻛﺮدﻧﯿﺎن ﻟەﺳەری ﺑەڕێﻮە ﺑﺮد‬ ‫ﻛە ھەﺗﺎ ﺋێﺴﺘﺎش ﺋەو ﮔﯚﺷەﮔﯿﺮﯾﯿە و ﭘﯿﻼﻧﮕێﺮﯾﯿە‬ ‫ھەر ﺑەردەواﻣە و ھەرە دواﯾــﯽ ﭘﯿﻼﻧﮕێﺮی ﻟە‬ ‫ﺳەرەﺗﺎی ﺳﺎڵﯽ ﻧﻮێﺪا ﺑە ﺷەھﯿﺪ ﻛﺮدﻧﯽ ھەر‬ ‫ﺳێ ژﻧــە ﺗێﻜﯚﺷەر و ﺳﯿﺎﺳەﺗﻤەداری ﻛﻮرد‬ ‫ھەﭬﺎ‪‬ن )ﺳﺎﻛﯿﻨە ﺟﺎﻧﺴﺰ‪ ،‬ﻓﯿﺪان دۆﻏﺎن‪ ،‬ﻟەﯾﻼ‬ ‫ﺷﺎﯾﻠەﻣەز( ﻟە ﭘﺎرﯾﺲ رووﯾەﻛﯽ ﺗﺮی ﭘﯿﻼﻧﮕێﺮی‬ ‫ﺧﯚی وەدەرﺧﺴﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﯚﯾە ھەﭬﺎڵ ﭬﯿﺎن ﺋــەو ﭘﯿﻼﻧﮕێﺮﯾەی ﻛە ﻟە‬ ‫ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯽ ڕێﺒەر ﺋﯚج ﺋﺎﻻﻧﺪا ﺑە ﺳەر ﮔەﻟﯽ‬ ‫ﻛﻮردﯾﺎن ﺑەرێﻮە دەﺑﺮد ھەرﮔﯿﺰ ﭘەﺳەﻧﺪی ﻧەﻛﺮد‪.‬‬

‫وەﻛﻮ ﻟە ﻧﺎﻣەﻛﺎﻧﯿﺪا دەڵێﺖ‪":‬ﺳەرۆﻛﯽ ﻣﻦ ﺗﯚ ﺋەو‬ ‫ﺟێﮕﺎﯾەت ھەق ﻧەﻛﺮدووە‪ ،‬ﻣﻨﯿﺶ ﻧﺎﺗﻮاﻧﻢ ﺑەم‬ ‫ﺷێﻮەﯾە ﺑﻮوﻧﯽ ﻓەﯾﻠەﺳﻮﻓێﻜﯽ وەﻛﻮ ﺋێﻮە ﻟەو‬ ‫ﺷﻮێﻨەدا ھەزم ﺑﻜەم"‪ .‬ﺑﯚﯾە ھەر ﻟە ﺳەرەﺗﺎی‬ ‫ﮔﺮﺗﻨﯽ ڕێﺒەر ﺋﯚﺟەﻻﻧﺪا ﺑڕﯾﺎری ﭼﺎﻻﻛﯽ دەدات و‬ ‫ڕۆژﺑەڕۆژ دەﯾەوێﺖ ﻛﺎرﯾﮕەری ﭘﯿﻼﻧﮕێڕی ﭘﻮﭼەڵ‬ ‫ﺑﻜﺎﺗەوە‪ .‬ھەرە دواﯾــﯽ ﻟە ﺷﻮﺑﺎﺗﯽ )‪(٢٠٠٦‬دا‬ ‫ﭼﺎﻻﻛﯽ ﮔﯿﺎﻧﺒﺎزی ﺧﯚی ﺋەﻧﺠﺎم دەدات‪ .‬ھﯚﻛﺎری‬ ‫ﭼﺎﻻﻛﯿەﻛەﺷﯽ ﺷــەرﻣــەزارﻛــﺮدﻧــﯽ ﭘﯿﻼﻧﮕێڕی‬ ‫ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ ﺑە ﻧﺎو دەﻛﺎت‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە ﻟە ھەﻣﻮو‬ ‫ﻻﯾەﻛەوە ﻟەﺳەر ﮔەﻟﯽ ﻛﻮرد و ژﻧﯽ ﻛﻮرد و ڕێﺒەر‬ ‫ﺋﯚج ﺋﺎﻻن ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ ﻧﻜﯚڵﯿﻜﺮدن ﺑەڕێﻮە دەﺑﺮێﺖ‪،‬‬ ‫ﺋەم ﭼﺎﻻﻛﯿەی ھەﭬﺎڵ ﭬﯿﺎﻧﯿﺶ وە‪‬ﻣێﻜە ﺑﯚ ﺋەم‬ ‫ﺳﯿﺎﺳەﺗﺎﻧە‪.‬‬ ‫ھەﭬﺎڵ ﭬﯿﺎن ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﻟەو ﭼﺎﻻﻛﯿەدا ﺋەوەﯾە‬ ‫ﯾەﻛەﻣﯿﺎن ﻟــە ھــەﻣــﻮو ﻻﯾــەﻛــەوە ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ‬ ‫ﻧﻜﯚڵﯿﻜﺮدن و ﻟەﻧﺎوﺑﺮدن و ﭘﻮﭼﻜﺮدﻧﯽ ﮔەﻟﯽ ﻛﻮرد‬ ‫و ژﻧﯽ ﻛﻮرد ﺑەڕێﻮە دەﭼێﺖ ﺑێﻜﺎرﯾﮕەر ﺑﻜﺎت و‬ ‫ﻟە ﺑەراﻣﺒەر ﺋەم ﺳﯿﺎﺳەﺗﺎﻧە ھﯚﺷﯿﺎرﯾەك ﺑﺪاﺗە‬ ‫ڕای ﮔﺸﺘﯽ و ﺳەرﻧﺠﯽ ڕای ﮔﺸﺘﯽ ڕاﺑﻜێﺸێﺖ‬ ‫ﺑﯚ ﺋەو ﺳﯿﺎﺳەﺗﺎﻧەی ﻛە ﺳﯿﺴﺘەﻣﯽ ﺳەرﻣﺎﯾەداری‬ ‫ﺑەرێﻮەی دەﺑــﺎت و ﻣﺮۆﭬەﻛﺎن ﭘﻮچ دەﻛــﺎت و‬ ‫دەﯾەوێﺖ ﺋﺎﮔﺎدارﯾﺎن ﺑﻜﺎﺗەوە و ﺋەوان ﻟە ﺑەراﻣﺒەر‬ ‫ﺋەو ﺳﯿﺎﺳەﺗﺎﻧەی ﻛە ﺑەڕێﻮەی دەﺑەن ﺑێﺪەﻧﮓ‬ ‫ﻧەﺑﻦ‪ .‬ﺧﺎڵﯽ دووەﻣﯿﺎﻧﯿﺶ دەﯾەوێﺖ ھﯚﺷﯿﺎری‬ ‫ﺑﺪاﺗە ﺋەو ﻛەﺳﺎﻧەی ﻟە ﻧﺎو ﺷﯚڕﺷﺪان و ﺑێ‬ ‫ﺑەرﭘﺮﺳﯿﺎری و ﺑێ ﺧەم ژﯾﺎن دەﻛەن ﻟە ﺑەراﻣﺒەر‬ ‫ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ ﭘﻮﭼﻜﺮدﻧﯽ ﮔەﻟﯽ ﻛﻮرددا‪ .‬ﺑﯚﯾە ھەﭬﺎڵ‬ ‫ﭬﯿﺎن ﺋەو ﻛەﺳﺎﻧە ﺑﺎﻧﮕﮫێﺸﺘﯽ ھﯚﺷﯿﺎری دەﻛﺎت‪.‬‬ ‫ﻟە ﺋەﺳﺎﺳﺪا ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﭘﯿﻼﻧﮕێڕی ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ‬ ‫ﻟە ﮔﺮﺗﻨﯽ ڕێﺒەر ﺋﯚج ﺋﺎﻻن ﺷﻜﺎﻧﺪﻧﯽ ﺋﯿﺮادەی‬ ‫ﺋﺎزاداﻧەی ژﻧﺎن و ﮔەﻟﯽ ﻛﻮرد و ھەﻣﻮو ﺋﺎزادﯾﺨﻮازان‬ ‫ﺑﻮو‪ ،‬ﺑە‪‬م ﺑەرﺧﯚداﻧﯽ ﺷﻜﯚداراﻧەی ڕێﺒەر ﺋﯚج‬ ‫ﺋﺎﻻن ﻟە ﺋﯿﻤﺮاﻟﯿﺪا و ﺗێﻜﯚﺷﺎﻧﯽ ﮔەﻟﯽ ﻛﻮرد ﻟە‬ ‫ﺑەرزﺗﺮﯾﻦ ﺋﺎﺳﺘﺪا‪ ،‬ﺋﺎﺳﺘەﻧﮕﯽ ﻟە ﺑەراﻣﺒەر ﺋەو‬ ‫ﭘﯿﻼﻧﮕێڕﯾەدا دروﺳﺖ دەﻛﺎت‪.‬‬ ‫ﮔﺮﻧﮕﯽ ﭼﺎﻻﻛﯽ ھەﭬﺎڵ ﭬﯿﺎن ﻟە دوو ﺧﺎڵﺪا ﺧﯚی‬ ‫ﺑەدﯾﺎر ﺧﺴﺖ ﯾەﻛەﻣﯿﺎن ﺋەو ﻣەﺗﺮﺳﯿﺎﻧەی ﻟەﺳەر‬ ‫ﮔەﻟﯽ ﻛﻮرد و ﺑﺰوﺗﻨەوە ﺋﺎزادﯾﺨﻮازەﻛەی ھەﺑﻮو‬ ‫ﺳﻨﻮرێﻜﯽ ﺑﯚ ﺋەو ﻣەﺗﺮﺳﯿﺎﻧە داﻧﺎ‪ .‬ﺧﯚی ﻛﺮد ﺑە‬ ‫ﭘەرژﯾﻨێﻚ ﺑﯚ ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ دەﺳﺘﻜەوﺗەﻛﺎﻧﯽ ﺷﯚڕش‪،‬‬ ‫ﺋەو ﺳﯿﺎﺳەت و ﭘﯿﻼﻧﺎﻧەی ﺷﺮۆﭬە ﻛﺮد ﻛە ﻟە‬ ‫ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯽ ڕێﺒەر ﺋﯚج ﺋﺎﻻﻧﺪا ھێﺮﺷە ﺑﯚ ﺳەر ﮔەﻟﯽ‬ ‫ﻛﻮرد و ﺗێﻜﯚﺷﺎﻧەﻛەی‪ .‬ﻟەﺳەروی ھەﻣﻮوﺷﯿﺎﻧەوە‬ ‫ﺑﺎﻧﮕەوازی ﺑﯚ ﻛﺎدﯾﺮان و ﺷەرﭬﺎﻧﺎﻧﯽ ژن و ﮔەﻟﯽ‬ ‫ﻛﻮردی ﻛﺮد و ﺧﺴﺘﯿﯿە ﺟﻮوڵەوە‪ ،‬دووەم ﺋەو‬ ‫ڕۆﺣــە ﺧﯚڕاﮔﺮﯾﯿە ﻛە ﻟە ﻧەرﯾﺘﯽ ﻛــﻮردان ﺑە‬ ‫ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﻟە ﺗەﭬﮕەری ﭘەﻛەﻛەدا ڕەﻧﮕﯽ داوەﺗەوە‪،‬‬ ‫ﺋەو ڕۆﺣە ﺑەھێﺰ ﺑﻜﺎت و وزە ﺑەو ڕۆﺣە ﺧﯚڕاﮔﺮﯾﯿە‬

‫وﺗﺎر‬

‫‪۴٢‬‬

‫]~[‬ ‫] ﺴﺎڵی دووەم [ ] ‪ ] [ ٢٠١٣/١/٢٠‬ژﻤﺎرﻩ ‪[٢٥‬‬

‫ﺑﺪات‪ .‬وەﻛﻮ ﭼﯚن ﻛﺎﺗێﻚ ﻛﺎوە وﯾﺴﺘﯽ ﻣﻮژدەی‬ ‫ﺳەرﻛەوﺗﻦ ﺑﺪات ﺑە ﮔەﻟﯽ ﻛﻮرد ﭘێﻮﯾﺴﺖ ﺑﻮو‬ ‫ﺋﺎﮔﺮﯾﺎن ﻧﯿﺸﺎن ﺑﺪات‪ .‬ﺑﯚﯾە ھەﭬﺎڵ ﭬﯿﺎﻧﯿﺶ ﺳەﻣﺎی‬ ‫ﺋﺎﮔﺮی ﺋﺎزادی ﭘﯿﺸﺎﻧﺪا‪.‬‬ ‫ﻧﺰﯾﻜﺎﯾەﺗﯽ ھەﭬﺎڵ ﭬﯿﺎن ﺑﯚ ﭼﺎﻻﻛﯽ ﻟە ژێﺮ دروﺷﻤﯽ‬ ‫ﻣﺮدن ﻟە ﭘێﻨﺎو ژﯾﺎن وەﻛﻮ ﻛﭽێﻜﯽ ﻻو ھەﻣﻮو‬ ‫ھــەوڵ و ﺋﺎواﺗﯽ ﺑﯚ ﺋــﺎزادی ھەرﭼﻮارﭘﺎرﭼەی‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎنو دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯿﺰەﺑﻮوﻧﯽ ﺋﺎزادی زھﯿﻨﯿەت‬ ‫ﻟە ﺑﺎﻛﻮری ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا و ﻛﯚﺗﺎﯾﮫێﻨﺎن ﺑە ﺋﯿﻨﺘﯿﺤﺎر‬ ‫و ﺑێﭽﺎرەﯾﯽ و ﻛﯚﯾﻼﯾەﺗﯽ ژن و ھە‪‬ﺗﻨﯽ ﮔەﻧﺠﺎن‬ ‫ﻟە و‪‬ﺗﯽ ﺧﯚﯾﺎن و ھەﻣﻮو ﻛێﺸە ﻛﯚﻣە‪‬ﯾەﺗﯿەﻛﺎن‬ ‫ﺑەﻻوەﻧﺎﻧﯽ ﺋەو ﭼەﻣﻜﺎﻧەی ﻛە ژﯾﺎن ﺑێ واﺗﺎ دەﻛەن‬ ‫و ﻣﺮۆﭬﺎﯾەﺗﯽ ﺑێ ﺋﯿﺮادە دەﻛەن ﺑﻮو‪ .‬ﻟە ﺑەراﻣﺒەر‬ ‫ﺑەرﭘەرﭼﺪاﻧەوەی ﺳﯿﺎﺳەﺗەﻛﺎﻧﯽ ﻟەﻧﺎوﺑﺮدن ﺑﯚ‬ ‫ﺋﺎواﻛﺮدﻧﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯽ‪ ،‬ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧﯽ ﺷﯚڕﺷﯽ‬ ‫ژن ﻟە ﺑﺎﺷﻮری ﻛﻮردﺳﺘﺎن و وە‪‬ﻣﺪاﻧەوەی ژﻧە‬ ‫ﺋﺎزارﭼەﺷﺘﻮوەﻛﺎن ﺟﮕە ﻟە ﺋﺎزادی و ﺳەرﻛەوﺗﻦ‬ ‫ھﯿﭽﯽ دﯾﻜە ﭘەﺳەﻧﺪ ﻧﺎﻛﺎت‪.‬‬ ‫ﭘەﯾﺎﻣﯽ ھەﭬﺎڵ ﭬﯿﺎن ﻟە ﭘێﻨﺎو ﻣﺴﯚﮔەرﻛﺮدﻧﯽ‬ ‫ژﯾﺎﻧﯽ ﺋــﺎزاد و ﺑەدﯾﮫێﻨﺎن و ﺳەﻗﺎﻣﮕﯿﺮ ﻛﺮدﻧﯽ‬ ‫ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ڕۆژھە‪‬ﺗﯽ ﻧﺎوەڕاﺳﺖ و ھەﻣﻮو‬ ‫ﺟﯿﮫﺎﻧە‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە دەﺑﯿﻨێﺖ ﻟە دژی ژﯾﺎﻧﯽ ﺋﺎزاد‬ ‫ﻣەﺗﺮﺳﯽ ھەﯾە و ھێﺰە ﮔەﻟەﻛﯚﻣەﻛﺎن دەﯾﺎﻧﮫەوێ‬ ‫ﻟە ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯽ ڕێﺒەر ﺋﯚج ﺋﺎﻻﻧﺪا ژﯾﺎن و ﺋﺎزادی‬ ‫ﻟەﻧێﻮ ﺑﺒەن و ﻧﺮﺧە دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯿەﻛﺎﻧﯽ ﮔەﻟەﻛەﻣﺎن‬ ‫و ﺗێﻜﯚﺷﺎﻧﯽ ﺋﺎزادﯾﺨﻮازاﻧەی ژﻧﯽ ﻛﻮرد ﻟەﻧﺎوﺑەرن‪.‬‬ ‫ھێﺸﺘﺎش ﮔەﻟەﻛﯚﻣەی ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ درێﮋەی ھەﯾە‪،‬‬ ‫ھەر دەﭼێﺖ ھێﺮﺷەﻛﺎﻧﯽ ﺳەر ڕێﺒەر ﺋﯚج ﺋﺎﻻن و‬ ‫ﮔەل و ﮔەرﯾﻼ ﻗﻮرﺳﺘﺮ دەﻛﺮێﻦ‪ .‬ﭘەﯾﺎﻣﯽ دەوڵەﺗە‬ ‫ﮔەﻟەﻛﯚﻣەﻛﺎرەﻛﺎن ﺋەوەﯾە ﻛە ﮔەﻟﯽ ﻛﻮرد ﺑێ ھەﻧﺎﺳە‬ ‫ﺑﮫێڵﻦ‪ ،‬ﺋەﻣەش ﺋەوە دەﮔەﯾەﻧێﺖ ھەر ھەڵﻮێﺴﺘێﻚ‬ ‫و ﻧﺰﯾﻜﺒﻮوﻧێﻚ ﺑەراﻣﺒەر ڕێﺒەر ﺋﯚﺟەﻻن ھەﻣﺎن‬ ‫ھەڵﻮێﺴﺘە ﺑەراﻣﺒەر ﺑﺰوﺗﻨەوەی ﺋﺎزادﯾﺨﻮازی و‬ ‫ﮔەﻟﯽ ﻛﻮرد ﻛە ژﻧﯽ ﻛﻮردﯾﺶ ﺋەو ڕاﺳﺘﯿە دەﺑﯿﻨﻦ‪.‬‬

‫ھەروەھﺎ ﭘەﯾﺎﻣﯽ ھەﭬﺎڵ ﭬﯿﺎن ﺑﯚ ﺑﺰووﺗﻨەوەی‬ ‫ﺋﺎزادی ژن ﺋەوەﯾە ﻛە ﯾەﻛەﻣﯿﻦ ﺟﺎرە ﻟە ﺟﯿﮫﺎﻧﺪا‬ ‫و ﻟە ﻣێﮋووی ﻣﺮۆﭬﺎﯾەﺗﯿﺪا ﺑﺰوﺗﻨەوەی ژﻧﺎن دەﺑێﺘە‬ ‫ﺧﺎوەن ﺋﺎﯾﺪﺋﯚﻟﯚژی و ﭘﺎرﺗﯽ و ھێﺰی ﺳەرﺑﺎزی ﻛە‬ ‫ﺷەڕی ﺋﺎزادی ھەر ﻟەو ﭼﻮارﭼێﻮەﯾەدا ﺑەرﻧﺎﻣە و‬ ‫ﺳﺘﺮاﺗﯿﮋی دادەﻧێﺖ و ﺟێﺒەﺟێ دەﻛﺎت‪ .‬ﺋەم ﭘڕۆژە‬ ‫و ڕێﻜﺨﺴﺘﻨەش ڕێﺒەر ﺋﯚج ﺋﺎﻻن داﯾﻤەزراﻧﺪووە‪.‬‬ ‫ﻣەﺑەﺳﺖ ﻟەوەش ﺗەﻧﮫﺎ ﺋﺎزادی ژﻧﯽ ﻛﻮرد ﻧﯿﯿە‪،‬‬ ‫ﺑەڵﻜﻮ ﺋﺎﯾﺪﺋﯚﻟﯚژﯾەﻛﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯿە و ھﯽ ھەﻣﻮو ژﻧﺎﻧە‪.‬‬ ‫ﻟەﺑەراﻣﺒەر ﺋەﻣەش ﺳﯿﺴﺘەﻣﯽ ڕەﮔەزﭘەرﺳﺘﯽ ﻛە‬ ‫ﻟە ﭘێﺸﺪا ژن ﭘﺎﺷﺎﻧﯿﺶ ﭘﯿﺎوی ﻛﺮدۆﺗە ﻛﯚﯾﻠە ﺑەم‬ ‫ﺟﯚرە ھەﻣﻮو ﻛﯚﻣەڵﮕﺎ دەﺧﺎﺗە ژێﺮ ڕﻛێﻔﯽ ﺧﯚی‪،‬‬ ‫ﭼﻮﻧﻜە ژن ھەم ﭼﯿﻨﯽ ﯾەﻛەﻣە و ھەم ﯾەﻛەﻣﯿﻦ‬ ‫ﻛﯚﯾﻠەﯾە‪ ،‬ﺑﯚﯾە ﺋﺎزادی ژن دێﺘە واﺗﺎی ﺋﺎزادی ﭘﯿﺎو‬ ‫و ﻛﯚﻣەڵﮕﺎ‪ .‬ﺳﯿﺴﺘەﻣﯽ دەوڵەﺗﮕەرا ﺋەو ڕاﺳﺘﯿﯿە‬ ‫دەﺑﯿﻨێﺖ‪ ،‬ﺑﯚﯾە ﺑﺰوﺗﻨەوەی ﺋﺎزادی ژن ﺑﯚ ﺧﯚی‬ ‫ﺑەﻣەﺗﺮﺳﯽ دەﺑﯿﻨێﺖ‪.‬‬ ‫ڕێﺒەر ﺋﯚج ﺋﺎﻻن داھێﻨەری ﺋﺎﯾﺪﺋﯚﻟﯚژﯾﺎی ڕزﮔﺎری‬ ‫ژﻧە ﺑﯚﯾە دەﺗﻮاﻧﯿﻦ ﺑڵێﯿﻦ ﺋەو ﭘﯿﻼﻧﮕێڕﯾە ﻛە ﻟە‬ ‫دژی ڕێﺒەر ﺋﯚج ﺋﺎﻻن ﭘەﯾڕەوﻛﺮا دێﺘە ﺋەو واﺗﺎﯾەی‬ ‫ﻛە ﻟە دژی ﺑﺰوﺗﻨەوەی ﺋﺎزادی ژن ﭘەﯾڕەو ﻛﺮاوە‪.‬‬ ‫ﻟەﺑەر ﺋەوەش ڕێﺒەر ﺋﯚج ﺋﺎﻻن ﺗەﻧﮫﺎ ڕێﺒەری ﻛﯚﻣﺎ‬ ‫ﺟﭭﺎﻛێﻦ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻧﯿﯿە‪ ،‬ﺑەڵﻜﻮ ﺑەر ﻟە ھەﻣﻮو‬ ‫ﺷﺘێﻚ ڕێﺒەری ﺑﺰوﺗﻨەوەی ﺋﺎزادی ژﻧە‪ ،‬ھەر ﺋەﻣەﯾە‬ ‫ﻛە ڕێﺒەر ﺋﯚج ﺋﺎﻻن ﻟە ڕێﺒەر و ﺳەرۆﻛەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ‬ ‫ﺟﯿﺎدەﻛﺎﺗەوە‪ .‬ﻧﺰﯾﻜﺒﻮوﻧﯽ ڕێﺒەر ﺋﯚج ﺋﺎﻻن ﻟە‬ ‫ﻛێﺸەی ژن وەك ھەڵﻮەﺳﺘەﻛﺮدﻧﯽ ڕێﺒەرەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫دﯾﻜە ﺗﺎﻛﺘﯿﻜﯽ ﻧﯿﯿە‪ ،‬ﺑەڵﻜﻮ ﻧﺰﯾﻜﺒﻮوﻧەوەی‬ ‫ﻟــە ﻛێﺸەی ژن ﻧﺰﯾﻜﺒﻮوﻧێﻜﯽ ﺳﺘﺮاﺗﯿﮋی و‬ ‫ﺋﺎﯾﺪﺋﯚﻟﯚژﯾﯿە‪.‬‬ ‫وەﻛﻮ ﮔەل و ﮔەرﯾﻼ ﺧﺎوەﻧﺪارﯾﺎن ﻟە ﭼﺎﻻﻛﯿە‬ ‫ﮔﯿﺎﻧﺒﺎزﯾەﻛەی ھەﭬﺎڵ ﭬﯿﺎن ﻛﺮد‪ .‬ﭘەﯾﺎﻣﯽ ھەﭬﺎڵ‬ ‫ﭬﯿﺎﻧﯿﺎن ﺑﯚﺧﯚﯾﺎن ﻛﺮدە ﻣﺎﻧﯿﻔﺴﺘﯚی ﺧەﺑﺎت و‬ ‫ﺗێﻜﯚﺷﺎن‪ .‬ﺑﯚﯾە ﻟە دوای ﭼﺎﻻﻛﯿە ﮔﯿﺎﻧﺒﺎزﯾەﻛەی‬

‫‪Roji_Wilat@yahoo.com‬‬

‫ھەﭬﺎڵ ﭬﯿﺎن ﮔــەل ﻛەوﺗە ﻧــﺎو ﺳەرھەڵﺪان و‬ ‫ھەڵﻮێﺴﺖ وەرﮔﺮﺗﻦ ﻟە ﺑەراﻣﺒەر ھەﻣﻮو ﺋەو‬ ‫ﻧﺰﯾﻜﺒﻮوﻧﺎﻧەی ﻛە ﺧﺰﻣەﺗﯽ ﭘﯿﻼﻧﮕێڕی دەﻛەن‪.‬‬ ‫ﺑە ھەﻣﺎﻧﺸێﻮە ﮔەرﯾﻼش ﺑە ڕۆﺣــﯽ ﺧﯚڕاﮔﺮی‬ ‫ھەڵﺴﻮﻛەوﺗﯽ ﻛﺮد و زۆرێﻚ داﺳﺘﺎﻧﯽ ﺗﯚﻣﺎر ﻛﺮد‬ ‫وەك داﺳﺘﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺷەڕی ﻗەﻧﺪﯾﻞ‪ ،‬زاپ‪ ،‬ﻣەﺗﯿﻨﺎ‪،‬‬ ‫ﺑﺎﻣەرﻧێ و ﺑێﺰەﻟێ و‪ ...‬ھﺘﺪ‪ .‬ھەروەھﺎ ھەﻣﻮو ﺋەو‬ ‫ﭼﺎﻻﻛﯿە ﻗﺎرەﻣﺎﻧﯿﺎﻧەی ﮔەرﯾﻼ و ﻗﺎرەﻣﺎﻧێﺘﯿەی‬ ‫ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﯾەﭘەﮔە ﻟە ڕۆژﺋــﺎوای ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺶ‬ ‫ﺑەرھەﻣﯽ ﺋەم ﻧەرﯾﺘە ﺑەرﺧﯚداﻧﯿەﯾە ﻛە ھەﭬﺎڵ‬ ‫ﭬﯿﺎﻧﯿﺶ ﻧﻤﻮﻧەﯾەﻛﯽ ﺋەم ژﯾﺎﻧەﯾە‪.‬‬

‫ڕێﺒەر ﺋﯚج ﺋﺎﻻن داھێﻨەری‬ ‫ﺋﺎﯾﺪﺋﯚﻟﯚژﯾﺎی ڕزﮔﺎری ژﻧە ﺑﯚﯾە‬ ‫دەﺗﻮاﻧﯿﻦ ﺑڵێﯿﻦ ﺋەو ﭘﯿﻼﻧﮕێڕﯾە‬ ‫ﻛە ﻟە دژی ڕێﺒەر ﺋﯚج ﺋﺎﻻن‬ ‫ﭘەﯾڕەوﻛﺮا دێﺘە ﺋەو واﺗﺎﯾەی ﻛە‬ ‫ﻟە دژی ﺑﺰوﺗﻨەوەی ﺋﺎزادی ژن‬ ‫ﭘەﯾڕەو ﻛﺮاوە‪ .‬ﻟەﺑەر ﺋەوەش ڕێﺒەر‬ ‫ﺋﯚج ﺋﺎﻻن ﺗەﻧﮫﺎ ڕێﺒەری ﻛﯚﻣﺎ‬ ‫ﺟﭭﺎﻛێﻦ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻧﯿﯿە‪ ،‬ﺑەڵﻜﻮ‬ ‫ﺑەر ﻟە ھەﻣﻮو ﺷﺘێﻚ ڕێﺒەری‬ ‫ﺑﺰوﺗﻨەوەی ﺋﺎزادی ژﻧە‬

‫]~[‬ ‫] ژﻤﺎرﻩ ‪ ] [ ٢٠١٣/١/٢٠ ] [٢٥‬ﺴﺎڵی دووەم [‬

‫‪Roji_Wilat@yahoo.com‬‬

‫‪۴٣‬‬

‫ژﻧﺎن‬

‫ﻛەﻟﺘﻮری ﻧێﭽﯿﺮواﻧﯽ ﭘێﺒەﭘێ ﭘﯿﺎوی ﻛﺮد ﺑە ھەژﻣﻮوﻧﮕەرا‬ ‫ﻣێﺨﻮداوەﻧﺪێﺘﯽ‪ ،‬ﺟەوھەری ﺷﯚڕﺷﯽ‬ ‫ﻧﯿﻮﻟﯿﺘﯿﻚ ﮔﻮزارەﯾە ﻟە ﺳەرﻛەوﺗﻨﯽ‬ ‫ﺗﺎﯾﺒەﺗﻤەﻧﺪﯾەﻛﺎﻧﯽ ژن‬

‫ن‪ /‬ﻋەﺑﺪوڵ‪ ‬ﺋﯚﺟەﻻن‬

‫ﻟــە ﻛﯚﻣەڵﮕﺎی ﻛــ‪‬ﻧــﺪا‪ ،‬ﯾەﻛەﻣﯿﻦ ﻧﻤﻮوﻧەی‬ ‫ﺳەرەﺗﺎﯾﯽ ﺳﯿﺎﺳەﺗﯿﺶ ﻟەم ﺷێﻮەﯾەی ﻛﯚﻣەڵﮕﺎدا‬ ‫دەﺑﯿﻨﯿﻦ‪ .‬ﺋەو ﻛﯚﻣەڵﮕﺎﯾەی ﺗﺎ ﺋﺎﺳﺘﯽ ﭼەﻧﺪ‬ ‫ﺗﯿﺮەﯾەك ﻣــەزن ﺑــﻮوە‪ ،‬رووﺑــــەڕووی ﻛێﺸەی‬ ‫ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯽ دەﻣێﻨێﺘەوە‪ .‬ﻛەﺳﺎﻧﯽ ھەرە‬ ‫ﺑەﺋەزﻣﻮون ﻟەﻧﺎو ﺗﯿﺮە و ﺋەواﻧەی درێــﮋە ﺑە‬ ‫ﭘێﺸﻜەوﺗﻦ دەدەن ﺑەﺷێﻮەﯾەﻛﯽ ﺳﺮوﺷﺘﯽ رۆڵﯽ‬ ‫رێﺒەراﯾەﺗﯽ دەﺑﯿﻨﻦ‪ ،‬ﻟەﺳەر ﺋەم ﺑﻨەﻣﺎﯾەش‬ ‫ﺑەﺷێﻮەی ﺷﺎﻣﺎن و ﺳﯿﺤﺮﺑﺎزی داﺑەش دەﺑﻦ‪.‬‬ ‫رێﺒەراﯾەﺗﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﻣەﻋﻨەوی ﯾەﻛەﻣﯿﻦ‬ ‫ﺟﯿﺎوازی ﻟە ﻧێﻮ ﺋەم ھەﻟﻮﻣەرﺟﺎﻧە وەردەﮔﺮێﺖ‪.‬‬ ‫ﻟەﺑەرﺋەوەی ﺷﯚڕﺷﯽ ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵ و ﺋﺎژەڵﺪاری ﻟە‬ ‫ﭼﻮاردەورەی ژن ﺷێﻮە دەﮔﺮێﺖ‪ ،‬ﺑﯚ ﻣﺎوەﯾەﻛﯽ‬ ‫درێﮋﺧﺎﯾەن ﺗﺎﯾﺒەﺗﻤەﻧﺪێﺘﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕﺎی داﯾﻚ‬ ‫ـ ﻣﺤﻮەر زاڵە‪ .‬ﺑﺎوەڕﺑﻮون ﺑەھێﺰی داﯾﻚ ﺑەرھەﻣﯽ‬ ‫ﺋەم ﺳەردەﻣەﯾە‪ .‬ﭘﯿﺎو ﺗــﺎدواڕادە ﺑێﻜﺎرﯾﮕەر و‬ ‫ﮔﺸﺘﯿﯿە‪ .‬ھەرﭼﯽ "ژﻧە ـ داﯾﻚ"ە ﺧﺎوەﻧﯽ رۆڵﯽ‬ ‫ﯾەﻛﻼﻛەرەوەﯾە و ﮔەوھەرە‪ .‬ﺋەم رەوﺷە وەﻛﻮ‬ ‫رەﻧﮕﺪاﻧەﯾەﻛﯽ ﻣەﻋﻨەوی ﺑﻨﺎﺧەی ﻛەﻟﺘﻮری‬ ‫ﺧﻮداوەﻧﺪی ژﻧە‪ .‬ﺧﻮداوەﻧﺪی ژن ﻟە ﮔەوھەری‬ ‫ﺧﯚﯾﺪا ﮔﻮزارﺷﺘﯽ ﮔﺸﺘﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﻤەﻧﺪێﺘﯽ ﺋەو‬ ‫ژﻧەﯾە ﻛە ﺷﯚڕﺷﯽ ﻧﯿﯚﻟﯿﺘﯿﻜﯽ ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاوە‪ .‬ﻛﺎﺗێﻚ‬ ‫وﺷﯿﺎری ﺋەم ﺷﯚڕﺷە ﻣەزﻧەی ﻣﺮۆﭬﺎﯾەﺗﯽ ﺑەﺳەر‬ ‫ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ھــﺰردا رەﻧﮕﺪەداﺗەوە‪ ،‬رێﮕﺎ ﻟە ﭘێﺶ‬ ‫ﺷێﻮازێﻜﯽ ﺷﻜﯚداری و ﭘﯿﺮۆزﻛﺮدن دەﻛﺎﺗەوە ﻛە‬ ‫ﺧﻮداوەﻧﺪی ژن دەﻛﺎت ﺑەﻧﺎوەﻧﺪ‪ .‬ﺧﻮڵﻘﻜﺎری‪،‬‬ ‫ﻧﺎﺳﯿﻨﯽ داﻧەوێڵە و ﭼﺎﻧﺪن و ﻣﺎڵﯿﻜﺮدﻧﯽ ﺋﺎژەڵ‪،‬‬ ‫دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ﻗﺎپ و ﻗﺎﭼﺎخ‪ ،‬ﭼﻨﯿﻦ و دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ‬ ‫ﺧﺎﻧﻮو‪ ،‬ﺑەﺧێﻮﻛﺮدﻧﯽ ﻣﻨﺪاڵ‪ ،‬ﭼﺎوەڕواﻧﯿﻜﺮدﻧﯽ‬ ‫دارەﻛــﺎﻧــﯽ ﻣﯿﻮە‪ ،‬ﻟە ﻣﯿﺎﻧەی رۆڵــﯽ ﺳەرەﻛﯽ‬ ‫ژﻧﺎﻧەوە ﺋەﻧﺠﺎم دەدرێﺖ‪.‬‬

‫ژﯾﺎن ﻟە دەوروﺑـــەری ژن ـ داﯾﻜﺪا رێﻜﺪەﺧﺮا‪.‬‬ ‫ﻟــەو ﺳﯚﻧﮕەﯾەوە ﭘــەرﭼــﻮوەﻛــﺎن دەﻛـــﺮان ﺑە‬ ‫ﻣﻮڵﻜﯽ ژن؛ ھــەر ﻟــەو ﭼﻮارﭼێﻮەﯾەﺷﺪا ژن‬ ‫ﺑە ﻣێﺨﻮداوەﻧﺪێﺘﯽ ﮔەﯾﺸﺘﺒﻮو‪ .‬ﻣێﺨﻮداوەﻧﺪی‬ ‫ھەڵﻜﺸﺎﻧێﻚ ﻧەﺑﻮو ﺑەھێﺰی ﻗەﺑە ﺑەدەﺳﺖ‬ ‫ھێﻨﺮاﺑێﺖ‪ ،‬ﺷﻜﯚدارﺑﻮوﻧێﻜﯽ زھﻨﯽ ﭘەﯾﻮەﺳﺖ ﺑە‬ ‫ﻓەراھەﻣﻜﺮدﻧﯽ ژﯾﺎن و ﺧﺎوەﻧﺪارێﺘﯿﻜﺮدﻧﯽ ﺑﻮو‪.‬‬ ‫ﻛﯚﻣەڵﮕﺎی ﻧﯿﻮﻟﯿﺘﯿﻚ ﺑەدەﺳﺖ‪ ،‬دڵ و زھﻨﯽ‬ ‫ژن ـ داﯾﻚ دادەھێﻨﺮا‪ .‬ﺳەرﺟەم دۆزﯾﻨەوەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﭘەﯾﻮەﺳﺖ ﺑە ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵ و ﺋﺎژەڵﺪاری ﻣﯚرﻛﯽ ﺋەوی‬ ‫ﭘێﻮە ﺑﻮو‪ .‬ﯾەﻛەﻣﯿﻦ داﺳﺘﺎﻧﯽ ﺑﺎﺳﯽ ﺗێﻜﯚﺷﺎﻧﯽ‬ ‫ﻣێﺨﻮداوەﻧﺪی ﺋﻮروك ـ ﯾەﻛەﻣﯿﻦ ﺷﺎر ـ دەﻛﺎت‬ ‫ﻟە ﺑەراﻣﺒەر ﯾەﻛەﻣﯿﻦ ﻧێﺮﺧﻮداوەﻧﺪی ﻓێڵﺒﺎز‬ ‫و ﺗﺎ‪‬ﻧﻜﺎر ﺋەﻧﻜﯽ ﺑﯚ ﺑەدەﺳﺘﮫێﻨﺎﻧەوەی " ‪١٠٤‬‬ ‫داﻧە دۆزﯾﻨەوە و داھێﻨﺎﻧەﻛﺎن"ی ﻛە ﺑە ﺑەھﺎﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﺧﯚی ﻧﺎودەﺑﺮد‪ ،‬ﮔﻮزارﺷﺖ ﻟەو راﺳﺘﯿە دەﻛﺎت‪.‬‬ ‫وێڕای دەﺳﺘﭙێﻜﺮﻧﯽ ﻗﯚﻧﺎﺧﯽ ﺷﺎر‪ ،‬ﺑە‪‬م ﻛﺎﺗێﻚ‬ ‫ھێﺸﺘﺎ ژﻧێﻚ ﺧﻮداوەﻧﺪی ﯾەﻛەﻣﯿﻦ ﺷﺎرە و ﻟە‬ ‫ﮔەڵ ﻧێﺮﺧﻮداوەﻧﺪەﻛﺎﻧﺪا ﻣﻠﻤﻼﻧێ دەﻛﺎت ھەڵﮕﺮی‬ ‫ﻣﺎﻧﺎﯾەﻛﯽ ﻗﻮوڵە‪ .‬ﺋﺎﻣﺎژە ﺑە ھێﺰی ﻛەﻟﺘﻮری ژن ـ‬ ‫داﯾﻚ‪ ،‬ﺑﺰووﺗﻨەوەﻛەی و ﺑەرﺧﻮداﻧەﻛەی ﺑەراﻣﺒەر‬ ‫ﺑە ﺷﺎرﺳﺘﺎﻧﯽ دەﻛــﺎت‪ .‬ﺋەﺳﺘەﻣە ﻟە ﻣﯿﺎﻧەی‬ ‫زھﻨﯿەﺗﯽ ﺷﺎرﺳﺘﺎﻧﯽ ﭘﯿﺎوﺳﺎﻻری رۆژی ﺋەﻣڕۆﻣﺎن‬ ‫ﺑﺘﻮاﻧﯿﻦ ﻛەﻟﺘﻮری داﯾﻚ ـ ژن ﺷﺮۆﭬە ﺑﻜەﯾﻦ‪ .‬ﺋەو‬ ‫ﻛەﻟﺘﻮرە راﺳﺘﯿەﻛە ھەزاران ﺳﺎڵ ﺑەردەوام ﺑﻮوە‪.‬‬ ‫ﭘەرەﺳەﻧﺪﻧﯽ ﺳﯿﺴﺘەﻣﯽ ﺷﺎرﺳﺘﺎﻧﯽ ﻧﺎوەﻧﺪی ﭘێﻨﺞ‬ ‫ھەزار ﺳﺎڵە ﺑە ﺷێﻮەی ﺳﯿﺴﺘەﻣێﻜﯽ ﭘﯿﺎوﺳﺎﻻری‬ ‫ﺋەو راﺳﺘﯿﯿە دەﺳەﻟﻤێﻨێﺖ‪ .‬ھەروەﻛﻮ ﻟە ﺳﺮوﺷﺘﺪا‬ ‫ﺟێﮕﺎی ﺑﺎﺳە ﺑەﮔﻮێﺮەی ﺋەوەی ﻟە ﻛﯚﻣەڵﮕﺎﺷﺪا‬ ‫ھەﻣﻮو ﺷﺘێﻚ ﺑە دژەﻛەﯾەوە ﭘەرەدەﺳﺘێﻨێﺖ‪ ،‬ﺋەوا‬ ‫ﭘەرەﺳەﻧﺪﻧﯽ ﭘﯿﺎوﺳﺎﻻری ﺳﯿﺴﺘەﻣﯽ ﺷﺎرﺳﺘﺎﻧﯿﺶ‬ ‫ﺗەﻧﯿﺎ ﻟە ﻣﯿﺎﻧەی ﺳﯿﺴﺘەﻣﯽ ﻧﻔﻮزی داﯾﻚ ـ ژن‬ ‫ﻣﺎﻧﺎﯾەﻛﯽ دەﺑێﺖ‪.‬‬ ‫ﻟەﺳەر ﺑﻨەﻣﺎی ﺋەم ﺷﺮۆﭬﺎﻧە دەﺗﻮاﻧﯿﻦ ﺑﺎﺷﺘﺮ ﻟە‬ ‫واﺗﺎی ﺋەو ﻣﯿﺘﺎﻓﯿﺰﯾﻜە ﺋﯿﻼھﯿﯿە ﺗێﺒﮕەﯾﻦ ﻛە ﻟە‬ ‫ﻣﯿﺎﻧەی ﭘﺸﺘﺒەﺳﺘﻦ ﺑە ﭘﯿﺮۆزی و ژﯾﺎﻧﯽ ھﺎوﺑەش‬ ‫ــ ﻛﯚﻣەڵﻜﺎرﯾﯿەوە ﻟە دەوروﺑــەری ژن ــ داﯾﻜﺪا‬ ‫ﭘێﺸﻜەوﺗﻮوە‪ .‬وەﭼەﺧﺴﺘﻨەوە‪ ،‬ﺑەﺧێﻮﻛﺮدن‪،‬‬ ‫ﻣﯿﮫﺮەﺑﺎﻧﯽ و ﭘێﮕە ﮔەورەﻛەی داﯾﻚ ﻛە وەﻛﻮ‬ ‫ﺳﺮوﺷﺘە‪ ،‬ﻓﺎﻛﺘەری ﺳەرەﻛﯽ ﻛەﻟﺘﻮری ﻣﺎددی‬

‫و ﻣەﻋﻨەوﯾﯿە‪ .‬ﻣێﺮداﯾەﺗﯽ ﭘﯿﺎو ﻧەك ھەر دﯾﺎر‬ ‫ﻧﯿﯿە‪ ،‬ھێﺸﺘﺎ "ﺳێﺒەر"ﯾﺸﯽ ﻟەﺳەر ﻛﯚﻣەڵﻜﺎری‬ ‫ﻛﯚﻣەڵﮕﺎدا ﻧﯿﯿە‪ ،‬ﻧﺎﺑێﺖ‪ .‬ﺷێﻮەی ژﯾﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕﺎ‬ ‫رێﮕﺎی ﭘێﻨﺎدات‪ .‬ھەر ﺑﯚﯾە ﺗﺎﯾﺒەﺗﻤەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻟە‬ ‫ﺟﯚری رەﮔەز‪ ،‬ﻣێﺮداﯾەﺗﯽ‪ ،‬ﺧﺎوەن ﻣﻮڵﻚ و دەوڵەت‬ ‫ﻛە ﺑﯚ ﭘﯿﺎو دەﮔێڕدرێﻨەوە ﺗەواو ﻛﺎرەﻛﺘەرێﻜﯽ‬ ‫ﻛﯚﻣە‪‬ﯾەﺗﯿﯿﺎن ھەﯾە و دواﺗــﺮ ﭘێﺸﻜەوﺗﻮون‪.‬‬ ‫ﻛﯚﻣەڵﮕﺎ ﺑە واﺗﺎی داﯾﻚ ــ ژن‪ ،‬ﻣﻨﺪاڵ و ﺑﺮاﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ژن دێﺖ‪ .‬ھەرﭼﯽ ﺋەو ﭘﯿﺎوەﯾە ﻛە ﺷﯿﻤﺎﻧەی‬ ‫ﺑەرﺋەﻧﺪاﻣێﺘﯽ ﻣێﺮدی ﻟێﺪەﻛﺮێﺖ‪ ،‬ﻟە دەرەوەی‬ ‫ﺳــﻮودی ﭘﯿﺎوێﺘﯿﯿەﻛەی‪ ،‬ﺋەﮔەر ﺑەھﺮەﯾەﻛﯽ‬ ‫ھەﺑێﺖ‪ ،‬ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧە ﻟە ﻣﯿﺎﻧەی ﻧێﭽﯿﺮواﻧﯽ‪،‬‬ ‫ﻛﯚﻛﺮدﻧەوەی رووەك و ﻣﺎڵﯿﻜﺮدﻧﯽ ﺋﺎژەڵەوە ﺧﯚی‬ ‫ﺑﺴەﻟﻤێﻨێﺖ وەﻛﻮ ﺋەﻧﺪام دەﺑﯿﻨﺮێﺖ‪ .‬ھێﺸﺘﺎ ﻣﺎف‬ ‫و ھەﺳﺘێﻜﯽ ﻟە ﺟﯚری ﻣێﺮدی ژﻧەﻛەﻣﻢ‪ ،‬ﺑﺎوﻛﯽ‬ ‫ﻣﻨﺪا‪‬ﻧﯽ ﺧﯚﻣﻢ وەﻛﻮ دﯾﺎردەﯾەﻛﯽ ﻛﯚﻣە‪‬ﯾەﺗﯽ‬ ‫ﭘەﯾﺪا ﻧەﺑﻮوە‪ .‬ﻧﺎﺑێﺖ ﻟەﺑﯿﺮی ﺑﻜەﯾﻦ؛ ھەرﭼەﻧﺪە‬ ‫ﻧﺎﻛﺮێﺖ ﺑﮕﻮﺗﺮێﺖ داﯾﻜﺎﯾەﺗﯽ و ﺑﺎوﻛﺎﯾەﺗﯽ‬ ‫رەھەﻧﺪێﻜﯽ دەرووﻧﯿﯿﺎن ﻧﯿﯿە‪ ،‬ﺑە‪‬م ﻟە ﺑﻨەڕەﺗﺪا‬ ‫زاراوە و دﯾﺎردە و ﺗێﮕەﯾﺸﺘﻨێﻜﯽ ﻛﯚﻣە‪‬ﯾەﺗﯿﻦ‪.‬‬ ‫ﺳــەردەﻣــﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕﺎی ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵ ــــ ﮔﻮﻧﺪ‬ ‫ﺑەھﯚی ھەﺑﻮوﻧﯽ ﺑﻮﻧﯿﺎدێﻜﯽ ﺋﺎڵﯚزﺗﺮ ﺳەﺑﺎرەت‬ ‫ﺑەﺑﺎﺑەﺗەﻛﺎﻧﯽ ﺣــەواﻧــەوە‪ ،‬ﺧــﯚراك‪ ،‬ﭘﯚﺷﺎك‪،‬‬ ‫زۆرﺑــﻮون و ﭘﺎراﺳﺘﻦ ﺟﯚرێﻚ ﻟە ڕاﺳﺘﯿﮕەﻟﯽ‬ ‫ﻛــﯚﻣــە‪‬ﯾــەﺗــﯽ ﺟــێــﮕــﺎی ﺑــﺎﺳــﻦ ﻛــە ﺗــﻮاﻧــﺎ و‬ ‫ﭼﻮارﭼێﻮەی ﻣﺎﻧﺎی زۆر زﯾﺎدی ﻛﺮدووە‪ .‬ﻛﯚك و‬ ‫ھﺎوﺳەﻧﮓ ﻟە ﮔەڵ ﭼﻮارﭼێﻮەی ﻣﺎﻧﺎ ﭘەرەﺳەﻧﺪﻧﯽ‬ ‫ﺳەردەﻣێﻜﯽ ﺣەﻗﯿﻘەت دەﺳــﺖ ﭘێﺪەﻛﺎت‪.‬‬ ‫ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯿﺶ ﺳەردەﻣﯽ ﺣەﻗﯿﻘەﺗﯽ ﻣﯿﺘﯚﻟﯚژی‪،‬‬ ‫ﺋﺎﯾﯿﻨﯽ و ھﻮﻧەری ﺑەھەﻣﻮو ﭘﯿﺮۆزﯾەﻛەﯾەوە‬ ‫دێﺘەﺳەر ﺷﺎﻧﯚﻛە ﻟە دەوروﺑــەری داﯾﻚ ــ ژن‬ ‫ﭘــەرەی ﺳــەﻧــﺪووە‪ .‬زﻣﺎﻧەﻛﺎن ﮔەﺷە دەﻛــەن‪.‬‬ ‫ھێﺰی ﮔﻮزارﺷﺘﯽ ﻣﯿﺘﯚﻟﯚژی‪ ،‬ﺋﺎﯾﯿﻨﯽ و ھﻮﻧەری‬ ‫ﺳەردەﻣێﻚ دەﺳﺖ ﭘێﺪەﻛﺎت ﻛە ﺑەھﺎ رەﺳەن و‬ ‫راﺳﺘەﻗﯿﻨەﻛەی ﺑەرزە‪ .‬ﺷﻜﯚدارﺗﺮﯾﻦ ﭼﺎﺧﯽ ﺑەر‬ ‫ﻟە ﻣێﮋووەوە‪ .‬ﺋەو ﺳەردەﻣەﯾە ﻛە ﺑﯚ ﯾەﻛەﻣﯿﻦ‬ ‫ﺟﺎر ﻛﯚﻣەڵﮕﺎ ﺧﯚی وەك ﺣەﻗﯿﻘەﺗە ﭘﯿﺮۆزەﻛﺎن‬ ‫ﭘﯿﺸﺎن داوە )ﻟە ﻣﯿﺎﻧەی ﭘەﯾڕەوە ﻣﯿﺘﯚﻟﯚژی‪،‬‬ ‫ﺋﺎﯾﯿﻨﯽ و ھﻮﻧەرﯾەﻛﺎﻧەوە(‪ .‬ﺗﺎ ﺋێﺴﺘﺎش ﻣﺮۆﭬﺎﯾەﺗﯽ‬ ‫ﻣﯿﺮاﺳﯽ ﺋەو ﺳەردەﻣە دەﺧﻮات‪ .‬دوو ﺷێﻮەﻛەی‬ ‫دﯾﻜەی ﺣەﻗﯿﻘەت ﻟە ﺳەرووی ھەﻣﻮوﺷﯿﺎﻧەوە‬ ‫داﻧــﺎﯾــﯽ ﻓەﻟﺴەﻓﯽ و زاﻧﺴﺘﯽ ﭘﺰﯾﺸﻜﯽ ﻟەو‬ ‫ﺳەردەﻣەدا ﺑﻨﺎﺧەی داﻧﺮاوە‪ .‬ﭘﺰﯾﺸﻜﯽ و داﻧﺎﯾﯽ‬ ‫ژن وەك ﺣەﻗﯿﻘەﺗە ﺑەﻛﺎرﯾﮕەرﯾەﻛﺎﻧﯽ ﺋەو ﻗﯚﻧﺎﺧە‬

‫ژﻧﺎن‬

‫‪۴۴‬‬

‫]~[‬ ‫] ﺴﺎڵی دووەم [ ] ‪ ] [ ٢٠١٣/١/٢٠‬ژﻤﺎرﻩ ‪[٢٥‬‬

‫ﺷﻮێﻨێﻜﯽ ﮔﺮﻧﮕﯽ ﻟە ژﯾﺎﻧﺪا ﮔﺮﺗﻮوە‪ .‬ھﯚﻛﺎری‬ ‫زاڵﺒﻮوﻧﯽ ﻣێﺨﻮداوەﻧﺪی ﻟەو ﻗﯚﻧﺎﺧە ﺑﯚ ﺋەو ھێﺰە‬ ‫دەﮔەڕێﺘەوە ﻛە ژن ﻟە ﭘێﻨﺞ ﺑﻮارە ﮔﺮﻧﮕەﻛەی‬ ‫ﺣەﻗﯿﻘەﺗﺪا ﺑەدەﺳﺘﯽ ھێﻨﺎﺑﻮو‪ .‬ﺑێﮕﻮﻣﺎن رۆڵە‬ ‫ﺳەرەﻛﯿەﻛەی ﻟە ﭘەرەﭘێﺪاﻧﯽ ﺋﺎﺑﻮوری ﻣﺎڵ‬ ‫و ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵ ﻟە ژێﺮ ﺑەدەﺳﺘﮫێﻨﺎﻧﯽ ﺋەم ھێﺰە‬ ‫ﺷﺎرەوەﯾە‪.‬‬ ‫ﺟﭭﺎﺗەﻛﺎن ﻟەﻧﺎواﺧﻨﯽ زھﻨﺪا ﺑــەردەوام ﺑەدوای‬ ‫ﺋﯚﺑﮋەی ﭘێﺪاوﯾﺴﺘﯿﯿە ﻣﺎددﯾﯿەﻛﺎﻧﺪا ﮔــەڕاون و‬ ‫ﺧﻮاﺳﺘﻮوﯾﺎﻧە ﭘێﺸﯽ ﺑﺨەن" ﺧﻮاردن‪ ،‬ﺣەواﻧەوە‪،‬‬ ‫زۆرﺑﻮون و ﭘﺎراﺳﺘﻦ ﻧﯿﮕەراﻧﯿﯿە ﺳەرەﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن‬ ‫ﺑﻮوە‪ .‬ﻟەﺳەرەﺗﺎدا ﺑەھﯚی ﺋەم ﭘێﺪاوﯾﺴﺘﯿﺎﻧەوە‬ ‫رازﯾــﺒــﻮون ﺑــەو ﺧــﻮاردﻧــەی دۆزﯾﻮﯾﺎﻧەﺗەوە ﻟە‬ ‫ﺋەﺷﻜەوﺗەﻛﺎﻧﺪا ﺣەواوﻧەﺗەوە‪ ،‬ﻟە ﻛەﻧﺎر ﺋﺎو و‬ ‫ﻧﺎو دارﺳﺘﺎﻧەﻛﺎﻧﺪا ﺑﺎﺷﺘﺮ ﺧﯚﯾﺎن ﭘﺎراﺳﺘﻮوە‬ ‫و ﻟەﭘێﺸﯿﻨەﯾﯿﺎن ﺑــەداﯾــﻚ داوە ﻛە وەﭼــەی‬ ‫ﺧﺴﺘﯚﺗەوە‪ .‬ﭘێﺒەﭘێ ﻧێﭽﯿﺮواﻧﯿﺶ دەﻛەوێﺘە ﮔەڕ‪.‬‬ ‫ھەم ﭘﺎراﺳﺘﻦ‪ ،‬ھەم ﮔﯚﺷﺘﺨﻮاردن ﭘەرە ﺑەم ﻛەﻟﺘﻮرە‬ ‫دەدات‪ ،‬ﺑە‪‬م ھەر ﻟەﺳەرەﺗﺎی ﺑە ﻛﯚﻣەڵﮕﺎﺑﻮوﻧەوە‬ ‫ﺋەو ﮔﺮژﯾﯿەی ﻟەﻧێﻮان ﺧﻮاردەﻣەﻧﯽ ﻛﯚﻛﺮدﻧەوەی‬ ‫ژن و ﻧێﭽﯿﺮواﻧێﺘﯽ ﭘﯿﺎودا ھەﯾە‪ ،‬ﻧﯿﺸﺎﻧﻤﺎﻧﺪەدات‬ ‫ﻛە ﭘەرەﺳەﻧﺪﻧﯽ ﻛەﻟﺘﻮری ﺟﯿﺎوازﯾﺎن ﺟێﮕﺎی ﺑﺎس‬ ‫ﺑﻮوە‪ .‬ﻟە ھەردووﻻﯾەﻧﯿﺸەوە ﭘێﺸﻜەوﺗﻨێﻜﯽ ﯾەك‬ ‫ﻻﯾەﻧە ﺑەدﯾﺪێﺖ‪ ،‬ﯾەﻛێﻜﯿﺎن "ﺷێﺮە ﭘﯿﺎو" ﺋەوی‬ ‫دﯾﻜەﺷﯿﺎن "ﭼێڵە ژن" وەﻛﻮ ﻛەﻟﺘﻮر ھەﻧﮕﺎو‬ ‫ھەﻧﮕﺎو ﺑەرەو ﭘێﺸەوە دەﭼﻦ‪ .‬ﺑەﻣﺠﯚرە ﺑﻨﺎﺧەی‬ ‫ﯾەﻛەﻣﯿﻦ ﭼەﻣﻜﯽ ﺋﺎﺑﻮوری ﺟﯿﺎواز دادەﻧﺮێﺖ‪ .‬ﻟە‬ ‫ﭼﺎﺧﯽ ﻧﯿﻮﻟﯿﺘﯿﻜﺪا ﻛەﻟﺘﻮری ژن دەﮔﺎﺗە ﻟﻮﺗﻜە‪.‬‬ ‫ﭘﺎش دوا ﻗﯚﻧﺎﺧﯽ ﺳەھﯚڵﺒەﻧﺪان‪ ،‬ﻟە ﺳﺎ‪‬ﻧﯽ‬ ‫)‪(١٥٠٠٠‬پ‪.‬ز ﺑەدواوە‪ ،‬ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯿﺶ ﻟە ﻛﻨﺎرەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫زاﮔــﺮۆس ــ ﺗﯚرۆﺳﺪا‪ ،‬ﺟﯚرە دەوڵەﻣەﻧﺪەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫رووەك و ﺋــﺎژەڵ ﻛە ﺑەھﯚی ﺋەم ﻛەﻟﺘﻮرەوە‬ ‫ﻛﯚﻛﺮاوەﺗەوە‪ ،‬رێﮕﺎ ﻟەﭘێﺶ ﮔﺮﯾﻤﺎﻧەی ژﯾﺎﻧێﻜﯽ‬ ‫ھﺎوﺷێﻮەی ﺑەھەﺷﺖ دەﻛﺎﺗەوە‪.‬‬ ‫ﺋەم ﻗﯚﻧﺎﺧە وەك رووﺑﺎری داﯾﻜﯽ ﭘێﺸﻜەوﺗﻨﯽ‬ ‫ﻛﯚﻣەڵﮕﺎ ﻛە ﺗﺎ رۆژی ﺋەﻣڕۆﻣﺎن ﺑەردەوام ﺑﻮوە‪،‬‬ ‫ﻟەﻣﯿﺎﻧەی ﺷﺎرﺳﺘﺎﻧﯽ و ﻣێﮋووی ﻧﻮوﺳﺮاوەوە‬ ‫دەﮔﯚڕێﺖ و ﺑەﻣﺠﯚرە ﻣﯚرﻛﯽ ﺧﯚی ﻟە ﺟﯿﮫﺎﻧﮕﯿﺮی‬ ‫دەدات‪ .‬ﺋەو ﭘێﺸﻜەوﺗﻨﺎﻧەی ﺗﺎ رۆژﮔﺎری ﺋەﻣڕۆﻣﺎن‬ ‫ﭘﺸﺖ ﺑە ﮔﺮوﭘەﻛﺎﻧﯽ زﻣﺎن ﺑەدﯾﺪێﺖ ﺑەرھەﻣﯽ‬ ‫ﺋەم ﻗﯚﻧﺎﺧەﯾە‪ .‬ﺗﺎﻛە ﺧﺎڵێﻜﯽ ﮔﺮﻧﮓ ﻛە ﻟەم‬ ‫ﻣێﮋووە درێﮋﺧﺎﯾەﻧەی ﻣﺮۆﭬﺎﯾەﺗﯿﺪا دەﺗﻮاﻧﺮێﺖ ﺑﯚ‬ ‫ﺳەرﻣﺎﯾەداری ﺑﮕﻮوﺗﺮێﺖ ﺋەوەﯾە ﻛە‪ ،‬ﻛەﻟﺘﻮری‬ ‫ﻧێﭽﯿﺮواﻧﯽ ﭘێﺒەﭘێ ﭘﯿﺎوی ﻛﺮد ﺑە ھەژﻣﻮوﻧﮕەرا‪.‬‬ ‫ھێﻨﺪەی دەﺳﺘﻨﯿﺸﺎﻧﻜﺮاوە ﻟە ﺳﺎ‪‬ﻧﯽ )‪(١٠٠٠٠‬‬ ‫پ‪.‬زدا ﻛەﻟﺘﻮری ﻧﯿﻮﻟﯿﺘﯿﻚ ﻛە ﻗﻮرﺳﺎﯾﯽ ژﻧﯽ‬ ‫ﭘێﻮە دﯾﺎرﺑﻮوە ﺑﯚﺗە ھەﻣﯿﺸەﯾﯽ‪ .‬ﻟە ﻗﯚﻧﺎﺧﯽ‬ ‫ﻛﯚﻛﺮدﻧەوەی ﺧﻮاردەﻣەﻧﯿﺪا ﻟە ﺋەﺷﻜەوﺗەﻛﺎن‬ ‫دەردەﻛەون و دەرﺑﺎزی ﺟﯚرێﻚ ﻟە ﺳﺎﺑﺎت )ﻧﺰﯾﻜﯽ‬ ‫ﺋەﺷﻜەوت(دەﺑﻦ‪ ،‬ﺗﯚوی رووەك و داﻧەوێڵەﻛﺎن‬

‫دەﭼێﻨﻦ‪ ،‬زۆرﺑﻮوﻧﯽ داﻧەوێڵە ھەﻧﮕﺎوﺑە ھەﻧﮕﺎو‬ ‫رێﮕﺎ ﻟــە ﭘێﺶ ﺷــﯚڕﺷــﯽ ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵ و ﮔﻮﻧﺪ‬ ‫دەﻛﺎﺗەوە‪.‬‬ ‫ﻟە ﻣﯿﺎﻧەی ﺋەو ھەڵﮑﯚڵﯿﻨە ﺷﻮێﻨەوارﻧﺎﺳﯿﺎﻧەوە ﮐە‬ ‫ﻟە رۆژﮔﺎری ﺋەﻣڕۆﻣﺎﻧﺪا ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪراون‪ ،‬دەرﮐەوﺗﻮوە‬ ‫ﮐە ﺋــەم ﻛەﻟﺘﻮرە ﻟە ﺗــەواوی ﻣﯿﺰۆﭘﯚﺗﺎﻣﯿﺎی‬ ‫ﺳــەروو‪ ،‬ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯿﺶ ﻟە ﮐــەواﻧــەی ﻧــﺎوەوەی‬ ‫زﻧﺠﯿﺮە ﭼﯿﺎﮐﺎﻧﯽ زاﮔﺮۆس ــ ﺗﯚرۆس )ﺑﺮادۆﺳﺖ‪،‬‬ ‫ﮔﺎرزان‪ ،‬ﺋەﻣﺎﻧﯚس و ﺑﻨﺎرەﮐﺎﻧﯽ ﻧﺎوەوەی ﭼﯿﺎی‬ ‫ﺗﯚرۆس‪ ،‬ﻧەواﻟﯽ ﭼﯚری‪ ،‬ﭼﺎﯾﯚﻧﯚ‪ ،‬ﻛەﻟﺘﻮری ﭼەﻣێ‬ ‫ﺧەﻻن( ﭘێﺸﮑەوﺗﻮوە‪ .‬ﺋەﮔەر ﺑەﺷێﻮەﯾەﮐﯽ زۆر‬ ‫ﺳﻨﻮوردارﯾﺶ ﺑێﺖ زێﺪە ﺑەرھەم ﮐەڵەﮐە دەﺑێﺖ‪.‬‬ ‫ﺋەﮔەر وەک زاراوەش ﻧەﺑێﺖ‪ ،‬ﺑــە‪‬م وەک‬ ‫ﻧــﺎوەڕۆک دەﺷێﺖ ﯾەﮐەﻣﯿﻦ ﺋﺎﺑﻮوری ﺑﯚ ﺋەم‬ ‫ﺷێﻮازەی ﮐﯚﮐﺮدﻧەوە ﺑﮕەڕێﻨﺮێﺘەوە‪ .‬ھەروەﮐﻮ‬ ‫دەزاﻧﺮێﺖ وﺷەی ﺋﯿﮑﯚ ــ ﻧﯚﻣﯚس ﺑەزﻣﺎﻧﯽ ﻻﺗﯿﻨﯽ‬ ‫واﺗﺎی ﯾﺎﺳﺎی ﺧێﺰان و ﺧﺎﻧە دەﺑەﺧﺸێﺖ‪ .‬ﻟە‬ ‫ﮔەڵ ﭘەﯾﺪاﺑﻮوﻧﯽ ﯾەﮐەﻣﯿﻦ ﺧێﺰاﻧە ﮐﺸﺘﻮﮐﺎڵﯿﯿە‬ ‫ﺟێﻨﺸﯿﻨەﮐﺎﻧﯽ دەوروﺑـــــەری ژن و ﺋەﮔەر‬ ‫ﺑەﺷێﻮەﯾەﮐﯽ ﮐەﻣﯿﺶ ﺑێﺖ ﺑە ﺷــﺎردﻧــەوە و‬ ‫ﻋەﻣﺒﺎرﮐﺮدﻧﯽ ﺧﯚراﮐە ﺧﯚڕاﮔﺮەﮐﺎن‪ ،‬ﺋﺎﺑﻮوری‬ ‫ﻟەداﯾﮏ ﺑﻮو‪ ،‬ﺑە‪‬م ﺋەم ﮐﯚﮐﺮدﻧەوەﯾە ﺑﯚ ﻣﺎڵەوەﯾە‪،‬‬ ‫ﻧەک ﺑﯚ ﺑــﺎزاڕ و ﺑﺎزرﮔﺎﻧﺎن‪ .‬ﺋــەوەی ﻣﺮۆﯾﯿە و‬ ‫ﺋﺎﺑﻮوری راﺳﺘەﻗﯿﻨەﯾە‪ ،‬دەﺑێﺖ ﺋەﻣەﯾﺎن ﺑێﺖ‪ .‬ﻟە‬ ‫رێﮕﺎی ﻛەﻟﺘﻮرێﮑﯽ ﺑەرﺑ‪‬وی ﺑەﺧﺸﯿﻨﯽ دﯾﺎرﯾﯿەوە‬ ‫ﺋەم ﮐەڵەﮐەﺑﻮوﻧە ﻟەرەوﺷﯽ ﻣەﺗﺮﺳﯽ ﭼﺎوﺗێﺒڕﯾﻦ‬ ‫دەردەﺧﺮێﺖ‪ .‬ﻟەواﻧەﯾە ﭘﺮەﻧﺴﯿﭙﯽ "ﻣﻮڵﮏ ﺗەﻣﺎع‬ ‫دێﻨێﺖ" ﻟەم ﻗﯚﻧﺎﺧەوە ﻣﺎﺑێﺘەوە‪ .‬ﻛەﻟﺘﻮری‬ ‫دﯾﺎری ﺷێﻮەﯾەﮐﯽ ﮔﺮﻧﮕﯽ ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿە‪ .‬ﺗﺎ دواڕادە‬ ‫ﻟەﮔەڵ ﺋﯿﻘﺎع و ﺋﺎوازی ﭘەرەﺳەﻧﺪﻧﯽ ﻣﺮۆﭬﯿﺸﺪا‬ ‫دەﮔﻮﻧﺠێﺖ‪ .‬دەﺷێﺖ ﻛەﻟﺘﻮری ﻗﻮرﺑﺎﻧﯿﺶ ﻟەم‬ ‫ﻗﯚﻧﺎﺧەوە دەﺳﺘﯽ ﭘێﮑﺮدﺑێﺖ‪ .‬ﺑﺎﺑەﺗێﮑﯽ دەرﮐﯽ‬ ‫ﭘێﺪەﮐﺮێﺖ ﺋەوەﯾە‪ :‬ﺋەو زاراوەی ﺑە ﺧﻮداوەﻧﺪ ﺑەﻧﺎو‬ ‫دەﮐﺮێﺖ ﻟە راﺳﺘﯿﺪا ﯾەﮐەﻣﯿﻦ ﺷێﻮازی ﮔﻮزارەی‬ ‫رێﺰﮔﺮﺗﻨﯽ ﺟﭭﺎﺗەﮐﺎﻧە ﺑﯚ ﻧﺎﺳﻨﺎﻣەی ﺧﯚﯾﺎن‬ ‫ﺑەراﻣﺒەر ﺋەو ﺑەروﺑﻮوﻣەی زﯾﺎدﯾﮑﺮدووە‪ .‬ﺑەﭘﯿﺘﯽ‬ ‫ﺑەرھەﻣﺪاری ﺷﻮﮐﺮاﻧەﮐﺮدن ﻟەﮔەڵ ﺧﯚﯾﺪا دەﺑێﺖ‪.‬‬ ‫ﺑەﮔﻮێﺮەی ﺋەوەی ﺳەرﭼﺎوەﮐەی ﺑﯚ ﮔەﺷەﮐﺮدﻧﯽ‬ ‫ﺷێﻮازی ﺟﭭﺎت دەﮔەڕێﺘەوە‪ ،‬ﺑﻮون ﺑە ﺧﺎوەن‬ ‫ﻧﺎﺳﻨﺎﻣە‪ ،‬ﺷﮑﯚدارﮐﺮدن‪ ،‬ﻧﺰاﮐﺮدن‪ ،‬ﻋﯿﺒﺎدەت و‬ ‫ﭘێﺸﮑەﺷﮑﺮدﻧﯽ وەک زﯾﺎدﺑﻮوﻧﯽ ﭘێﺸﮑەوﺗﻨەﮐﺎﻧﯽ‬ ‫دوﻧﯿﺎی زھﻨﯽ‪ ،‬ﺋەو ﻓﺎﮐﺘەرە ﻛەﻟﺘﻮرﯾﺎﻧەن ﮐە ﺑە‬ ‫ﻗﻮوڵﯽ ﮔﺮێﺪراوی ﺷﯚڕﺷﯽ ﮐﺸﺘﻮﮐﺎڵﯿﻦ‪ .‬دۆزﯾﻨەوە‬ ‫ﺷﻮێﻨەوارﻧﺎﺳﯿﯿەﮐﺎن ﺑەﺷێﻮەﯾەﮐﯽ زەق ﺋەم‬ ‫ﺑﯚﭼﻮوﻧە دەﺳەﻟﻤێﻨﻦ‪ .‬ﺑەﺷێﻮەﯾەﮐﯽ ﮐﯚﻧﮑﺮﯾﺘﯽ‬ ‫زاراوەﮐﺎﻧﯽ داﯾﮑە ــ ﺧﻮداوەﻧﺪ و داﯾﮑﯽ ﭘﯿﺮۆز‬ ‫ﻓﺎﮐﺘەری ﺳەﻟﻤێﻨەرن‪ .‬ﺑەرﺑ‪‬وی وێﻨە و ﭘەﯾﮑەری‬ ‫ﺑﭽﻮوﮐﯽ ژﻧــﺎن ﻟــەﺳــەرووی ﻓﺎﮐﺘەر و ﺑەڵﮕە‬ ‫ﺳەﻟﻤێﻨەرەﮐﺎﻧەوە دێﻦ‪.‬‬

‫‪Roji_Wilat@yahoo.com‬‬

‫ژﯾﺎن ﻟە دەوروﺑەری ژن ـ‬ ‫داﯾﻜﺪا رێﻜﺪەﺧﺮا‪ .‬ﻟەو ﺳﯚﻧﮕەﯾەوە‬ ‫ﭘەرﭼﻮوەﻛﺎن دەﻛﺮان ﺑە ﻣﻮڵﻜﯽ‬ ‫ژن؛ ھەر ﻟەو ﭼﻮارﭼێﻮەﯾەﺷﺪا ژن‬ ‫ﺑە ﻣێﺨﻮداوەﻧﺪێﺘﯽ ﮔەﯾﺸﺘﺒﻮو‪.‬‬ ‫ﻣێﺨﻮداوەﻧﺪی ھەڵﻜﺸﺎﻧێﻚ‬ ‫ﻧەﺑﻮو ﺑەھێﺰی ﻗەﺑە ﺑەدەﺳﺖ‬ ‫ھێﻨﺮاﺑێﺖ‪ ،‬ﺷﻜﯚدارﺑﻮوﻧێﻜﯽ زھﻨﯽ‬ ‫ﭘەﯾﻮەﺳﺖ ﺑە ﻓەراھەﻣﻜﺮدﻧﯽ‬ ‫ژﯾﺎن و ﺧﺎوەﻧﺪارێﺘﯿﻜﺮدﻧﯽ ﺑﻮو‪.‬‬ ‫ﻛﯚﻣەڵﮕﺎی ﻧﯿﻮﻟﯿﺘﯿﻚ ﺑەدەﺳﺖ‪،‬‬ ‫دڵ و زھﻨﯽ ژن ـ داﯾﻚ دادەھێﻨﺮا‪.‬‬ ‫ﺳەرﺟەم دۆزﯾﻨەوەﻛﺎﻧﯽ ﭘەﯾﻮەﺳﺖ‬ ‫ﺑە ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵ و ﺋﺎژەڵﺪاری ﻣﯚرﻛﯽ‬ ‫ﺋەوی ﭘێﻮە ﺑﻮو‬ ‫…………………‬ ‫ﭘﺎش دوا ﻗﯚﻧﺎﺧﯽ ﺳەھﯚڵﺒەﻧﺪان‪،‬‬ ‫ﻟە ﺳﺎ‪‬ﻧﯽ )‪(١٥٠٠٠‬پ‪.‬ز ﺑەدواوە‪،‬‬ ‫ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯿﺶ ﻟە ﻛﻨﺎرەﻛﺎﻧﯽ زاﮔﺮۆس‬ ‫ــ ﺗﯚرۆﺳﺪا‪ ،‬ﺟﯚرە دەوڵەﻣەﻧﺪەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫رووەك و ﺋﺎژەڵ ﻛە ﺑەھﯚی ﺋەم‬ ‫ﻛەﻟﺘﻮرەوە ﻛﯚﻛﺮاوەﺗەوە‪ ،‬رێﮕﺎ‬ ‫ﻟەﭘێﺶ ﮔﺮﯾﻤﺎﻧەی ژﯾﺎﻧێﻜﯽ‬ ‫ھﺎوﺷێﻮەی ﺑەھەﺷﺖ دەﻛﺎﺗەوە‬ ‫………………‬ ‫وﺷەی ﺋﯿﮑﯚ ــ ﻧﯚﻣﯚس ﺑەزﻣﺎﻧﯽ‬ ‫ﻻﺗﯿﻨﯽ واﺗﺎی ﯾﺎﺳﺎی ﺧێﺰان‬ ‫و ﺧﺎﻧە دەﺑەﺧﺸێﺖ‪ .‬ﻟە ﮔەڵ‬ ‫ﭘەﯾﺪاﺑﻮوﻧﯽ ﯾەﮐەﻣﯿﻦ ﺧێﺰاﻧە‬ ‫ﮐﺸﺘﻮﮐﺎڵﯿﯿە ﺟێﻨﺸﯿﻨەﮐﺎﻧﯽ‬ ‫دەوروﺑەری ژن و ﺋەﮔەر‬ ‫ﺑەﺷێﻮەﯾەﮐﯽ ﮐەﻣﯿﺶ ﺑێﺖ ﺑە‬ ‫ﺷﺎردﻧەوە و ﻋەﻣﺒﺎرﮐﺮدﻧﯽ ﺧﯚراﮐە‬ ‫ﺧﯚڕاﮔﺮەﮐﺎن‪ ،‬ﺋﺎﺑﻮوری ﻟەداﯾﮏ‬ ‫ﺑﻮو‪ ،‬ﺑە‪‬م ﺋەم ﮐﯚﮐﺮدﻧەوەﯾە ﺑﯚ‬ ‫ﻣﺎڵەوەﯾە‪ ،‬ﻧەک ﺑﯚ ﺑﺎزاڕ و ﺑﺎزرﮔﺎﻧﺎن‪.‬‬ ‫ﺋەوەی ﻣﺮۆﯾﯿە و ﺋﺎﺑﻮوری‬ ‫راﺳﺘەﻗﯿﻨەﯾە‪ ،‬دەﺑێﺖ ﺋەﻣەﯾﺎن ﺑێﺖ‬

‫چەند وێنەیەك لە مەراسیمەكانی یادی چاالكیە گیانبازیەكەی شەهید ڤیان‬

،"‫گەریﻼی شەهید" ﻋەلی ﺣﻮسیﻦ ﻋﻮمەر‬ "‫ناسﺮاو ﺑە " رێبەر كەركﻮكی‬

Organî Rageyandinî Partî Çareserî Dîmukratî Kurdistan [Jimarey: 26] [Salî: 2013]

Rojî Wilat