www.pcdk.org

‫روژی و‪‬ت‬

‫ﮔۆﭬارێﮑی ﻣانﮕانەیە پارﺗی چارەﺳەری دیﻤوﮐراﺗی ﮐوردﺳﺘان دەریدەﮐات‬ ‫]ﺳاڵی ‪] [٣‬ژﻣارەی ‪] [٢٠١٣/4/١٥] [٢٨‬ﮔۆ‪‬ن ‪ ٢٧١٣‬ﮐوردی[ ]نرخ‪ ١٥٠٠ :‬دﻳنار[‬

‫پارﺗی چارەﺳەری؛‬

‫پێویسﺘە الیەنەكان لە زﻣانی چارەﺳەری بﮕەڕێﻦ و لە زﻣان‬ ‫و ئیسﻠوبی ﺧۆﺳﭙاندن و دژایەﺗی دووركەونەوە‬ ‫ﺧەبات ھەولێری؛‬

‫ھەﺗا ﻗۆناﺧەكە بە زەﻣینەیەكی یاﺳایی ﮔەرەنﺘی نەكرێﺖ‬ ‫پاﺷەكﺸێكردنی ﮔەریﻼ نابێﺖ‬

‫ﺳەدەی بیسﺘەم‪ ،‬ﺳەدەی ﺟینۆﺳایدی ﮔەلی كورد بوو‪ ،‬پێویسﺘە دادﮔای‬ ‫ﺗاوانەكانی نێودەوڵەﺗی ئەﻣە پەﺳەند بكات‬ ‫بە بێ راﺳﺘكردنەوەی ھاوﺳەنﮕی ژینﮕە و ﻣرۆڤ‪ ،‬ناﺗوانرێﺖ باس لە چارەﺳەری‬ ‫پرﺳی رەﮔەزی بكەیﻦ‬

‫چەند وێنەیەك لە پیرۆزباییەكانی چوار"‪"4‬ی نیسان رۆژی لە دایكبوونی رێبەر ئۆج ئاالن‬

‫~‬ ‫‪Organî Rageyandinî Partî Çareserî Dîmukratî Kurdistan‬‬ ‫]‪[Jimarey: 28] [Salî: 2013‬‬

‫ﺴﺎڵی ‪ | ٣‬ژﻤﺎرﻩ ‪٢٨‬‬ ‫‪٢٠١٣/٤/١٥‬‬

‫روژی و‪‬ت‬

‫‪Rojî Wilat‬‬

‫ﮔﯚﭬﺎرێﮑﯽ ﻣﺎﻧﮕﺎﻧەﯾە ﭘﺎرﺗﯽ ﭼﺎرەﺳەری دﯾﻤﻮﮐﺮاﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن دەرﯾﺪەﮐﺎت‬ ‫]ﺳﺎڵﯽ ‪] [٣‬ژﻣﺎرەی ‪] [٢٠١٣/٤/١٥] [٢٨‬ﮔﯚ‪‬ن ‪ ٢٧١٣‬ﮐﻮردی[ ]ﻧﺮخ‪ ١٥٠٠ :‬دﻳﻨﺎر[‬

‫ﭘﺎرﺗﯽ ﭼﺎرەﺳەری؛‬

‫ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﻻﯾەﻧەﻛﺎن ﻟە زﻣﺎﻧﯽ ﭼﺎرەﺳەری ﺑﮕەڕێﻦ و ﻟە زﻣﺎن‬ ‫و ﺋﯿﺴﻠﻮﺑﯽ ﺧﯚﺳﭙﺎﻧﺪن و دژاﯾەﺗﯽ دوورﻛەوﻧەوە‬ ‫ﺧەﺑﺎت ھەوﻟێﺮی؛‬

‫ھەﺗﺎ ﻗﯚﻧﺎﺧەﻛە ﺑە زەﻣﯿﻨەﯾەﻛﯽ ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ ﮔەرەﻧﺘﯽ ﻧەﻛﺮێﺖ‬ ‫ﭘﺎﺷەﻛﺸێﻜﺮدﻧﯽ ﮔەرﯾﻼ ﻧﺎﺑێﺖ‬

‫ﺳەدەی ﺑﯿﺴﺘەم‪ ،‬ﺳەدەی ﺟﯿﻨﯚﺳﺎﯾﺪی ﮔەﻟﯽ ﻛﻮرد ﺑﻮو‪ ،‬ﭘێﻮﯾﺴﺘە دادﮔﺎی‬ ‫ﺗﺎواﻧەﻛﺎﻧﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ ﺋەﻣە ﭘەﺳەﻧﺪ ﺑﻜﺎت‬ ‫ﮔەرﯾﻼی ﺷەھﯿﺪ"ﺋﺎوات رەﺳﻮڵ ﻋەﻟﯽ"‪،‬‬

‫ﺑە ﺑێ راﺳﺘﻜﺮدﻧەوەی ھﺎوﺳەﻧﮕﯽ ژﯾﻨﮕە و ﻣﺮۆڤ‪ ،‬ﻧﺎﺗﻮاﻧﺮێﺖ ﺑﺎس ﻟە ﭼﺎرەﺳەری‬

‫ﻧﺎﺳﺮاو ﺑە "ﺑەرﺧﯚدان ﭼەﻟەﻧﮓ"‬

‫ﭘﺮﺳﯽ رەﮔەزی ﺑﻜەﯾﻦ‬

‫ﺧﺎوەﻧﯽ ﺋﯿﻤﺘﯿﺎز‬

‫ﮐﯚﻤیﺘەی ڕاﮔەیﺎﻧﺪﻧی ‪PÇDK‬‬ ‫ﺳەرﻧﻮوﺳەر‬

‫ﭘﺮویﻦ ﺣەﺴەن ﻤﺳﺘەﻓﺎ‬

‫ﺳەروﺗﺎر‬ ‫ﭘەﯾﺎﻣﯽ رێﺒەر‬ ‫راﭘﯚرت‬

‫ﯪرام ﮐەریﻢ ﺑﺎﺑﺎن‬

‫وﺗﺎر‬

‫ﻓەﻫﻣی ﻤﺤەﻤەد‬ ‫ﺴﯚران ﺣﺳیﻦ‬ ‫ﯪﻤیﻨﻪ ﻤﺤەﻤەد‬ ‫ﭼﻨﻮور ﻏەریﺐ‬

‫دﯾﺰاﯾﻦ‬

‫ﻜﺎردۆ ﻋەﻠیﺎﻠی‬

‫‪ ......٢٤‬د‪ .‬ﻓﺎﯾەق ﮔﻮڵﭙﯽ‪١٧ ،‬ی ﺷﻮﺑﺎت ﻛﺎرێﻜﯽ ﺑەرﻧﺎﻣە ﺑﯚ داڕێﮋراو ﻧەﺑﻮو‬ ‫‪ ......٢٩‬ﻟەﺗﯿﻒ ھەڵﻤەت‪ ،‬ﺳﯚﻓﯿﮕەرێﺘﯽ ﺧﯚی ﻟە ﺧﯚﯾﺪا ﯾﺎﺧﯽ ﺑﻮوﻧێﻜە ﻟە ﺷەرع‬

‫ژﻧﺎن‬ ‫‪ ......٣٣‬ﭘﺮﺳﯽ رەﮔــــــەزی و ﺗێﭙەڕﻛﺮدﻧﯽ رەﮔەزﮔـــــــەراﯾﯽ‬ ‫‪ ......٣٨‬ﺋــﯚج ﺋﺎﻻن‪ ":‬ژن ‪ ،‬ژﯾـــــــــــــــــــﺎﻧە "‬

‫ﺑﯚ ﭘەیﻮەﻧﺪی ﮔﺮﺗﻦ‬ ‫‪www.PCDK.org‬‬ ‫‪Rojiwelat.mag@gmail.com‬‬ ‫ﻧﺎو ﻧیﺷﺎن‬ ‫ﮐەرﮐﻮک‪ ،‬ﺑەراﻤﺒەر یﺎﻧەی وەرزﺸی ﮐەرﮐﻮک‬

‫‪ ......١٦‬ﺋەم ڕێﻜەوﺗــﻨە ﮔﻮرزێﻜﯽ ﻛﻮﺷﻨﺪەﯾە ﻟە ﺟەرﮔــﯽ ﺗەواوی ﺋەو ﺧﯿﺎﻧەﺗــﻜﺎراﻧەی ﻛە ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯿــﺎن‬ ‫ﺑە ﻛــﻮرداﻧەوە دەﻛــﺮد‬ ‫‪ ......٢١‬ﺟﯿﻨﯚﺳﺎﯾﺪی ﮔەﻻن ﻟە ﺳەدەی ﺑﯿﺴﺘەﻣﺪا‪ ،‬ﺋـــــەرﻣەن و ﺟﻮوﻟەﻛـــــە و ﻛـــــــﻮرد ﺑەﻧـــــﻤﻮوﻧە‬ ‫‪ ......٢٣‬ﺑﯚ ﻣێــﮋوو ‪ ...‬ﺑﺎ ﻧەوەﻛﺎﻧــﻤﺎن ﺑەم ﺷێﻮەﯾــە ﻟە ﺋەﻧﻔﺎل ﺑـــڕواﻧﻦ‬ ‫‪ ......٢٦‬ﺋﺎﺷﺘﯿـــــــــــــــــﺎن دەوێﺖ ﯾﺎن ﺋﺎﺷﺒــــــــــــــــــەﺗﺎڵ؟؟!‬ ‫‪ ......٢٧‬ﺋــــــﯚج ﺋﺎﻻن ژﯾێﻨــــــــەری ھەﺳﺖ و ﺗێﮕـــــــــەﯾە‬ ‫‪ ......٤٢‬ﺗﺎﻛە رێﮕﺎی ﺑەھێﺰ و ﻛﺮداری ﺑﯚ ﭘﺸﮕﯿﺮﯾﻜﺮدﻧﯽ ﭘﺮۆﺳەی ﺋﺎﺷﺘﯽ ﺑەﺳﺘﻨﯽ ﻛﯚﻧﮕﺮەی ﻧەﺗەوەﯾﯿە‬

‫ﭼﺎوﭘێﻜەوﺗﻦ‬

‫ژﻣﺎرەی ﻣﺘامﻧﻪ‬ ‫‪٤٤٦‬‬

‫‪ ......٣‬ﺋﯚج ﺋﺎﻻن‪":‬ﺋەﻣە ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﻧﯿﯿە‪ ،‬ﺑەڵﻜﻮ دەﺳﺘﭙێﻜﯽ ﺗێﻜﯚﺷﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯿە"‬

‫‪ ......٣‬ﺋﯚج ﺋﺎﻻن‪":‬ﺋەﻣە ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﻧﯿﯿە‪ ،‬ﺑەڵﻜﻮ دەﺳﺘﭙێﻜﯽ ﺗێﻜﯚﺷﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯿە"‬ ‫‪ ......٦‬ﻟە رۆژﺋﺎوای ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻛێﺸەی ﺋﺎﺳﺎﯾﺸﯽ ﻧﯿﯿە ﺑە‪‬م ﺑێﻜﺎری و ﻛێﺸەی ﺋﺎﺑﻮری ھەﯾە‬ ‫‪ ......٩‬ﺋەوە ﯾەﻛەﻣﯿﻦ ﺟﺎرە ﻟە ﺑﯿﻨﯿﻨﯽ ﻧەورۆزدا ﺑەو رەﻧﮕە ﺗﻮﺷﯽ ﺷﯚك ﺑﺒﻢ‬

‫ﺑەڕێﻮەﺑەری ﻧﻮوﺳﯿﻦ‬ ‫دەﺳﺘەی ﻧﻮوﺳەران‬

‫‪ ......٢‬ﭘەﯾﺎﻣەﻛەی رێﺒەر ﺋﯚج ﺋﺎﻻن و ﭼەﻣﻜﯽ ﺋﺎﺷﺘﯽ ﻻی ﺧﯚﻣﺎن‬

‫روﻧﻜﺮدﻧەوە و‬ ‫راﮔەﯾﺎﻧﺪن‬

‫‪ ":PCDK ......٤٤‬ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯽ )ﻟﯿﺴﺘﯽ ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧﯽ ﺑﺮاﯾەﺗﯽ و ﭘێﻜەوەژﯾﺎن( دەﻛەﯾﻦ"‬

‫ﺳەروﺗﺎر‬

‫‪٢‬‬

‫]~[‬ ‫] ﺴﺎڵی ﺴێیەم [ ] ‪ ] [ ٢٠١٣/٤/١٥‬ژﻤﺎرﻩ ‪[٢٨‬‬

‫‪Rojiwelat.mag@gmail.com‬‬

‫ﭘەﯾﺎﻣەﻛەی رێﺒەر ﺋﯚج ﺋﺎﻻن و ﭼەﻣﻜﯽ ﺋﺎﺷﺘﯽ ﻻی ﺧﯚﻣﺎن‬

‫ﺷﺮۆﭬﻪی ﺳﯿﺎﺳﯽ‬

‫ﻟە ﻧـــەورۆزی ﺋەﻣﺴﺎڵﺪا‬ ‫رێﺒەری ﻛﯚﻣﺎ ﺟﭭﺎﻛێﻦ‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎن رێﺒەر ﻋەﺑﺪوڵ‪‬‬ ‫ﺋــﯚج ﺋـــﺎﻻن ﭘەﯾﺎﻣێﻜﯽ‬ ‫ﺋﺎراﺳﺘەی رای ﮔﺸﺘﯽ‬ ‫ﻛــﻮرد و ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﻛــﺮد‪،‬‬ ‫ﭘەﯾﺎﻣەﻛە زۆر ﺑەﮔەرﻣﯽ‬ ‫ﻟە ﻻﯾەﻧﯽ ﮔەﻟﯽ ﻛﻮرد و‬ ‫ﮔەﻻﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ و ﻧﺎوەﻧﺪە‬ ‫ھەرێﻤﯽ و ﺟﯿﮫﺎﻧﯿەﻛﺎﻧەوە‬ ‫ﭘــێــﺸــﻮازی ﻟــێ ﻛـــﺮا و‬ ‫ھﯿﻮاﯾەﻛﯽ ﻧﻮێﯽ ﺧﻮﻟﻘﺎﻧﺪ‬ ‫ﺑــﯚ ﭼــﺎرەﺳــەرﻛــﺮدﻧــﯽ‬ ‫ﺋــﺎﺷــﺘــﯿــﺎﻧــەی دۆزی‬ ‫ﻛـــــﻮرد ﻟـــە ﺑـــﺎﻛـــﻮر و‬ ‫ﺳەرﺟەم ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا‪،‬‬ ‫ﺋـــەم ﭘــەﯾــﺎﻣــە ﻛـــەش و‬ ‫ھﻮاﯾەﻛﯽ ﻧﻮێﺸﯽ ﻟە ﺑﺎﺷﻮوری‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﺧﻮﻟﻘﺎﻧﺪووە و ﺋەﻣەش ﺟێﮕەی‬ ‫دڵﺨﯚﺷﯿە و ھــەر ﺋەﻣەش زۆرﺑــەی ﻻﯾەﻧە‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿەﻛﺎن و دڵﺴﯚزاﻧﯽ ﻗەﻧﺎﻋەت‬ ‫ﭘێ ﻛــﺮدووە ﻛە ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯽ ﺋەم ﭘەﯾﺎﻣە و‬ ‫ﭘﺮۆﺳەﯾە ﺑﻜەن و ﺑێﮕﻮﻣﺎن ھەڵﻮێﺴﺘﯽ‬ ‫ﺑەﻣڕەﻧﮕە ﺋەرﻛﯽ ﺋــەم ﻗﯚﻧﺎﺧەی ھەﻣﻮو‬ ‫ﻻﯾەﻛﻤﺎﻧە‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە ھەر ھەﻧﮕﺎوێﻜﯽ ﺋەرێﻨﯽ ﺑﯚ‬ ‫ﭼﺎرەﺳەری دۆزی ﻛﻮرد ﻟە ﺑﺎﻛﻮری ﻛﻮردﺳﺘﺎن‬ ‫راﺳﺖ و ﺧﯚ ﻛﺎرﯾﮕەری ﻟەﺳەر ﭼەﺳﭙﺎﻧﺪﻧﯽ‬ ‫دەﺳﻜەوﺗەﻛﺎﻧﻤﺎن ﻟە ﺑــﺎﺷــﻮوردا دەﺑێﺖ‪.‬‬ ‫ھﺎوﻛﺎﺗﯽ ﺋەﻣە ﺑەﺷێﻜﯽ زۆری ﺟەﻣﺎوەری‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑەھﯿﻮان ﻛە ﭘەﯾﺎﻣەﻛەی رێﺒەر‬ ‫ﺋﯚج ﺋﺎﻻن و ﭼەﻣﻜﯽ ﻧﻮﺳﯿﻦ و ﺗێﻜﯚﺷﺎﻧەﻛەی‬ ‫ﻛﺎرﯾﮕەری ﻟەﺳەر ﻻﯾەﻧە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿەﻛﺎن‬ ‫ھەﺑێﺖ و ھﺎﻧﯿﺎن ﺑﺪات ﻛە ﺑﺘﻮاﻧﻦ ﻟە رێﮕەی‬ ‫دﯾﺎﻟﯚﮔەوە ﺑﮕەﻧە ﺋﺎﺷﺘﯽ ﻧﺎوﺧﯚﯾﯽ و ﭘﺮۆژەی‬ ‫ھﺎوﺑەش ﺑﯚ ﭼﺎرەﺳەری ﭘﺮﺳە ﻧﺎوﺧﯚﯾﯿەﻛﺎن و‬ ‫دەرەﻛﯿەﻛﺎﻧﯿﺶ‪ .‬ﺋەوەی ﻟەم ﻣﺎوەﯾەدا ھەرێﻤﯽ‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا دەﯾﺒﯿﻨﯿﻦ زۆر دوورە ﻟەم ﭼەﻣﻚ و‬ ‫دﯾﺪﮔﺎﯾەوە‪ .‬ﺋەوەﺗﺎ ﻣﺎوەﯾەﻛﯽ درێﮋە ﺟەﻣﺎوەری‬

‫ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﭼﺎوەڕواﻧﯽ ﺋەوەن ﻛە ﻻﯾەﻧەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫دەﺳە‪‬ت و ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚﻧﯽ ﻧﺎو ﭘەرﻟەﻣﺎن ﺑﮕەﻧە‬ ‫ﻛﯚدەﻧﮕﯿەك ﺑﯚ ﭼﺎرەﺳەری ﭘﺮﺳەﻛﺎﻧﯽ ھەرێﻤﯽ‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﺋەو ﭘﺮﺳﺎﻧەی ﻟە ﮔەڵ ﺑەﻏﺪادا‬ ‫ھەﯾە‪ .‬داﻧﯿﺸﺘەﻛﺎﻧﯽ ﻣﺎﻧﮕﯽ راﺑﺮدووی ﻧﻮێﻨەراﻧﯽ‬ ‫ﻛﻮرد ﻟە ﺑەﻏﺪا و ﻟەﮔەڵ ﺳەرۆﻛﯽ ھەرێﻤﺪا‬ ‫و ﺑــڕﯾــﺎردان ﻟەﺳەر وەرﮔﺮﺗﻨﯽ ھەڵﻮێﺴﺘﯽ‬ ‫ھﺎوﺑەش ﺗﺎ ڕادەﯾــەك ﺋﯚﻣێﺪی ﻣەزن ﻛﺮد‪،‬‬ ‫ﺑە‪‬م ھﺎوﺷێﻮەی ﺋەوەی ﭘﺎرﺗﯽ ﭼﺎرەﺳەری‬ ‫راﯾﮕەﯾﺎﻧﺪ ﺑﻮو ﻛە ﺋەﮔەر ﺋﺎﺷﺘﯽ ﻧﺎوﺧﯚﯾﯽ‬ ‫و ﭼﺎﻛﺴﺎزی ﻧﺎوﺧﯚﯾﯽ ﻧەﻛﺮێﺖ‪ ،‬ﺋــەوا ﺋەو‬ ‫ھەڵﻮێﺴﺖ و ﻟﯿﮋﻧە ھﺎوﺑەﺷﺎﻧەی ﺑﯚ ﭼﺎرەﺳەری‬ ‫ﻛێﺸەﻛﺎﻧﻤﺎن ﻟە ﺑەﻏﺪاد دروﺳﺖ ﻛﺮاون ﺑێ‬ ‫ﺋەﻧﺠﺎم دەﺑﻦ‪ .‬ﺋەوەﺗﺎ ھﯿﻮاﻛﺎن و ﺋەو ﺗەﺑﺎﯾﯿەی‬ ‫ھەﺑﻮو ﺑەرەو ﺑێ ھﯿﻮاﯾﯽ و ﺋﺎڵﯚزی دەﭼێﺖ‪.‬‬ ‫ﺟەﻣﺎوەر ﺑەھﯿﻮان ﻛە ﻻﯾەﻧەﻛﺎن ﻟەﺳەر داڕﺷﺘﻨﯽ‬ ‫دەﺳﺘﻮرێﻜﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ و ﺑەداﻣەزراوەﻛﺮدﻧﯽ‬ ‫دەزﮔﺎﻛﺎﻧﯽ ھەرێﻢ ﺑﮕەﻧە رێﻜﻜەوﺗﻦ‪ ،‬ﺑە‪‬م ﺑە‬ ‫ﭘێﭽەواﻧەوە ﻧەدەﺳﺘﻮر داڕێﮋراو ﻧەھەﻧﮕﺎوﻧﺮا ﺑﯚ‬ ‫ﺑەداﻣەزراوەﻛﺮدﻧﯽ دەزﮔﺎﻛﺎن‪ ،‬ﻟەوەش زﯾﺎﺗﺮ ﻟە‬ ‫ﻻﯾەك ﻛﺎﺗﯽ ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ھەرێﻤﯿﺶ‬ ‫ﺋﯿﺘﺮ ﺑەﺳەر دەﭼێﺖ و ﺑڕﯾﺎرێﻚ ﻟەﺳەری‬ ‫ﻧەدراوە‪ ،‬ﻟەﻻﯾەﻛﯽ ﺗﺮﯾﺸەوە ﺑﺎﺑەﺗﯽ ﺳەرۆﻛﯽ‬ ‫ھەرێﻢ ﺑﻮوە ﺑەﮔﺮێ ﻛﻮێﺮەی ﻧێﻮان دەﺳە‪‬ت‬ ‫و ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ دەرەوەی دەﺳە‪‬ت و ﺋەﻣەش‬ ‫ﺑﺎرودۆﺧەﻛەی ﺑەرەو ﺋﺎڵﯚزﺗﺮ ﺑﺮدووە‪ .‬دﯾﺎرە‬ ‫ﺋەﮔەر ﭘﺎرﺗﯽ و ﯾەﻛێﺘﯽ ﻟەﻻﯾەك و ﺳەرﺟەم‬ ‫ﻻﯾەﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮﯾﺶ ﻟە ﻻﯾەﻛﯽ ﺗﺮەوە ﺑﺨﻮازن‬ ‫ﻣێﮋوو ﺑەﺷﺎﻧﺎزﯾﯿەوە ﺗﯚﻣﺎرﯾﺎن ﺑﻜﺎت‪ ،‬ﺋەوا‬ ‫ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﻟە زﻣﺎﻧﯽ ﭼﺎرەﺳەری ﺑﮕەڕێﻦ و‬ ‫دوورﻛەوﻧەوە ﻟە زﻣﺎن و ﺋﯿﺴﻠﻮﺑﯽ ﺧﯚﺳەﭘﺎﻧﺪن‬ ‫و دژاﯾەﺗﯽ‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە ﺋەم ﺷێﻮازە ﻟەﻛﺎروﺧەﺑﺎت‬ ‫ﺗەﻧﯿﺎ ﻛﺎﺗﻤﺎن ﻟەدەﺳﺖ دەدات و دەﻛەوێﺘە‬ ‫ﺧﺰﻣەﺗﯽ ﻧەﯾﺎراﻧﯽ ﮔەﻟەﻛەﻣﺎﻧەوە‪ .‬ﺑﯚﯾە ﮔﺮﻧﮕە‬ ‫ھەﻣﻮو ﻻﯾەك ﻟەﺳەر ﮔە‪‬ڵەﻛﺮدﻧﯽ دەﺳﺘﻮور‬ ‫و ﺑڕﯾﺎردان ﻟەﺳەر ﭘﺮۆﺳەی ھەڵﺒﮋاردن و‬ ‫ھەﻣﻮارﻛﺮدﻧﯽ ﯾﺎﺳﺎﻛﺎن ﺑﮕەﯾﻨە ﻓﯚرﻣﯿﻠەﯾەﻛﯽ‬ ‫ﮔﻮﻧﺠﺎو و ﻟەوەزﯾﺎﺗﺮ ﻛﺎت ﺑە ﻓﯿڕۆ ﻧەدەﯾﻦ‪.‬‬

‫ﻣﺎوەﯾەﻛﯽ درێﮋە‬ ‫ﺟەﻣﺎوەری ﻛﻮردﺳﺘﺎن‬ ‫ﭼﺎوەڕواﻧﯽ ﺋەوەن ﻛە‬ ‫ﻻﯾەﻧەﻛﺎﻧﯽ دەﺳە‪‬ت و‬ ‫ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚﻧﯽ ﻧﺎو ﭘەرﻟەﻣﺎن‬ ‫ﺑﮕەﻧە ﻛﯚدەﻧﮕﯿەك ﺑﯚ‬ ‫ﭼﺎرەﺳەری ﭘﺮﺳەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﺋەو‬ ‫ﭘﺮﺳﺎﻧەی ﻟە ﮔەڵ ﺑەﻏﺪادا‬ ‫ھەﯾە‪ .‬داﻧﯿﺸﺘەﻛﺎﻧﯽ ﻣﺎﻧﮕﯽ‬ ‫راﺑﺮدووی ﻧﻮێﻨەراﻧﯽ ﻛﻮرد‬ ‫ﻟە ﺑەﻏﺪا و ﻟەﮔەڵ ﺳەرۆﻛﯽ‬ ‫ھەرێﻤﺪا و ﺑڕﯾﺎردان ﻟەﺳەر‬ ‫وەرﮔﺮﺗﻨﯽ ھەڵﻮێﺴﺘﯽ‬ ‫ھﺎوﺑەش ﺗﺎ ڕادەﯾەك‬ ‫ﺋﯚﻣێﺪی ﻣەزن ﻛﺮد‪ ،‬ﺑە‪‬م‬ ‫ھﺎوﺷێﻮەی ﺋەوەی ﭘﺎرﺗﯽ‬ ‫ﭼﺎرەﺳەری راﯾﮕەﯾﺎﻧﺪ‬ ‫ﺑﻮو ﻛە ﺋەﮔەر ﺋﺎﺷﺘﯽ‬ ‫ﻧﺎوﺧﯚﯾﯽ و ﭼﺎﻛﺴﺎزی‬ ‫ﻧﺎوﺧﯚﯾﯽ ﻧەﻛﺮێﺖ‪،‬‬ ‫ﺋەوا ﺋەو ھەڵﻮێﺴﺖ و‬ ‫ﻟﯿﮋﻧە ھﺎوﺑەﺷﺎﻧەی ﺑﯚ‬ ‫ﭼﺎرەﺳەری ﻛێﺸەﻛﺎﻧﻤﺎن‬ ‫ﻟە ﺑەﻏﺪاد دروﺳﺖ ﻛﺮاون‬ ‫ﺑێ ﺋەﻧﺠﺎم دەﺑﻦ‪ .‬ﺋەوەﺗﺎ‬ ‫ھﯿﻮاﻛﺎن و ﺋەو ﺗەﺑﺎﯾﯿەی‬ ‫ھەﺑﻮو ﺑەرەو ﺑێ ھﯿﻮاﯾﯽ و‬ ‫ﺋﺎڵﯚزی دەﭼێﺖ‬

‫‪Rojiwelat.mag@gmail.com‬‬

‫]~[‬ ‫] ژﻤﺎرﻩ ‪ ] [ ٢٠١٣/٤/١٥ ] [٢٨‬ﺴﺎڵی ﺴێیەم [‬

‫‪٣‬‬

‫ﭘەﯾﺎﻣﯽ رێﺒەر‬

‫ﺋﯚج ﺋﺎﻻن‪":‬ﺋەﻣە ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﻧﯿﯿە‪ ،‬ﺑەڵﻜﻮ دەﺳﺘﭙێﻜﯽ ﺗێﻜﯚﺷﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯿە"‬

‫ﺳەردەم ﺳەردەﻣﯽ ﺟﯿﺎوازی‪ ،‬ﺷەڕ و ﭘێﻜﺪادان ﻧﯿﯿە‪ ،‬ﺑەڵﻜﻮ ﺳەردەم‪ ،‬ﺳەردەﻣﯽ‬ ‫ڕێﻜﻜەوﺗﻦ‪ ،‬ھﺎوﻛﺎری و ﯾەﻛﺪی ﻟە ﺋﺎﻣێﺰﮔﺮﺗﻦ و ھﺎوﭘﺸﺘﯽ ﻛﺮدﻧە‬

‫ﺋﺎ‪ /‬رۆژی و‪‬ت‬

‫رەﺷﻨﻮﺳﯽ ﭘەﯾﺎﻣەﻛەی رێﺒەر ﺋﯚج ﺋﺎﻻن ﻛە‬ ‫ﻟە رۆژی ﻧەورۆزدا)‪ (٢٠١٣/٣/٢١‬ﭘێﺸﻜەش ﺑە‬ ‫رای ﮔﺸﺘﯽ ﺟﯿﮫﺎن و ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ و ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ‬ ‫ﺷەﻗﺎﻣﯽ ﻛﻮردی ﻛﺮا‪.‬‬

‫ﻧەورۆزی ﺋﺎزادی ﺳﺘەﻣﻠێﻜﺮاوان ﭘﯿﺮۆز‬ ‫ﺑێﺖ!‬ ‫ﺳ‪‬و ﻟە ﮔەﻻﻧﯽ ﺧﯚرھە‪‬ﺗﯽ ﻧﺎوﯾﻦ و ﺋﺎﺳﯿﺎی ﻧﺎوﯾﻦ‬ ‫ﻛە ﺑە ﺑەﺷﺪارﯾﺒﻮوﻧێﻜﯽ ﺟەﻣﺎوەری‪ ،‬ﺗەﺑﺎﯾﯽ و‬ ‫رێﻜەوﺗﻨەوە رۆژی زﯾﻨﺪووﺑﻮوﻧەوە‪ ،‬ژﯾﺎﻧەوە ﺟەژﻧﯽ‬ ‫ﻧەورۆز ﭘﯿﺮۆز دەﻛەن!‬ ‫ﺳ‪‬و ﻟە ﺗەواوی ﮔەﻻﻧﯽ ﺧﻮﺷﻚ و ﺑﺮا‪ ،‬ﺳ‪‬و ﻟەو‬ ‫ﮔەﻻﻧەی ﺑە ﺋﺎﺷﺘەواﯾﯽ و ﺧﺮۆﺷﺎﻧەوە ﻧەورۆزی‬ ‫رۆﺷﻨﺎﯾﯽ و ﻣﯿﻼدی ﺳەردەﻣێﻜﯽ ﻧﻮێ ﭘﯿﺮۆز‬ ‫دەﻛەن!‬ ‫ﺳ‪‬و ﻟەو ﻛەﺳﺎﻧەی ﻣﺎﻓﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯿﺎﻧە‪ ،‬ﺋﺎزادی‬ ‫و ﯾەﻛﺴﺎﻧﯿﯿﺎن ﻛﺮدۆﺗە رێﺒەرﻧﺎﻣەﯾﺎن‪ ،‬ﺳ‪‬و ﻟە‬ ‫ﺗەواوی رێﺒﻮاراﻧﯽ ﺋەو ﻛﺎرواﻧە ﻣەزن و ﺷﻜﯚدارە!‬ ‫ﺳ‪‬و ﻟەو دێﺮﯾﻨﺘﺮﯾﻦ ﮔەﻟەی داﯾﻜﺎﯾەﺗﯽ ﺑﯚ ژﯾﺎری‬

‫ﻻدێ و ﺷﺎرﺳﺘﺎﻧﯿەﺗەﻛﺎﻧﯽ ﺑﻨﺎری زاﮔــﺮۆس و‬ ‫ﺗﯚرۆس‪ ،‬دۆڵﯽ رووﺑﺎرەﻛﺎﻧﯽ دﯾﺠﻠە و ﻓﻮرات‪ ،‬ﺧﺎﻛە‬ ‫ﭘﯿﺮۆزەﻛﺎﻧﯽ ﻣﯿﺰۆﭘﯚﺗﺎﻣﯿﺎ و ﺋەﻧﺎدۆڵ ﻛﺮدووە‪ ،‬ﺳ‪‬و‬ ‫ﻟە ﺋێﻮە ﺋەی ﻛﻮردان!‬ ‫ﺑەڵێ ﺑە ھەزاران ﺳﺎڵ ﻛﻮردان ﺑە رێﻜەوﺗﻨێﻜﯽ‬ ‫ﺑﺮاﯾﺎﻧە ﻟەﮔەڵ ﻧەژاد‪ ،‬ﺋﺎﯾﯿﻦ و ﻣەزھەﺑە ﺟﯿﺎوازەﻛﺎن‬ ‫ﺑە ﯾەﻛەوە ﻟەم ﺷﺎرﺳﺘﺎﻧﯿەﺗە ﺷﻜﯚداراﻧە ژﯾﺎن و‬ ‫ھەر ﺑە ﯾەﻛەوەش ﺑﻮﻧﯿﺎدﯾﺎن ﻧﺎوە؛ ﺑەلّێ دﯾﺠﻠە‬ ‫و ﻓﻮرات ﻟەﮔەڵ رووﺑﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺳﺎﻗﺎرﯾﺎ و ﻣەرﯾﺞ‬ ‫ﺑﺮان؛ ﺷﺎﺧەﻛﺎﻧﯽ ﺋﺎﮔﺮی و ﺟﻮدی دۆﺳﺘﯽ ﭼﯿﺎﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﻛﺎﭼﻜﺎر و ﺋەرﺟﯿﺴﻦ؛ ھەڵﭙەڕﻛێ و دەﻟﯿﻠﯚ ﺧﺰﻣﯽ‬ ‫ھﯚرۆن و زەﯾﺒەﻛﻦ‪ .‬ﺑە‪‬م ﻟەرێﮕﺎی ﻓﺸﺎری ﺳﯿﺎﺳﯽ‪،‬‬ ‫دەﺳﺘێﻮەرداﻧﯽ دەرەﻛﯽ و ﺑەرژەوەﻧﺪی ﺗەﺳﻜﯽ‬ ‫ﮔﺮوﭘەﻛﺎن ھەوڵﯿﺎﻧﺪاوە ﺋەم ﺷﺎرﺳﺘﺎﻧﯿەﺗە ﻣەزﻧە‪،‬‬ ‫ﺋەم ﺟﭭﺎﺗە ﺧﻮﺷﻚ و ﺑﺮاﯾﺎﻧە ﺑەﮔﮋ ﯾەﻛﺘﺮەوە ﺑﻨێﻦ؛‬ ‫ھەوڵﯿﺎﻧﺪاوە رژێﻢ و ﺳﯿﺴﺘەﻣﮕەﻟێﻚ ﺑﻮﻧﯿﺎدﺑﻨێﻦ‬ ‫ﻛە ﻣﺎف‪ ،‬ﯾﺎﺳﺎ‪ ،‬ﯾەﻛﺴﺎﻧﯽ و ﺋــﺎزادی ﺑە ﺑﻨەﻣﺎ‬ ‫ﻧﺎﮔﺮن‪ .‬ﺷەڕەﻛﺎﻧﯽ ﻓەﺗﺤﻜﺮدن‪ ،‬دەﺳﺘێﻮەرداﻧە‬ ‫ﺋﯿﻤﭙﺮﯾﺎﻟﯿﺴﺘﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺧــﯚرﺋــﺎوا‪ ،‬ﭼەﻣﻜەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﺳەرﻛﻮت و ﻧﻜﻮڵﯿﻜﺮدن ﻟەرێﮕﺎی دەوڵەت ـ ﻧەﺗەوە‬ ‫ﺑﭽﻮﻛەﻛﺎن‪ ،‬ﺳﻨﻮوری دروﺳﺘﻜﺮاو و ﮔﺮﻓﺘﯽ ﺳﺎﺧﺘەوە‬ ‫ھەوڵﯿﺎﻧﺪاوە ﺟﭭﺎﺗەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮرد‪ ،‬ﻓﺎرس‪ ،‬ﻋەرەب و‬

‫ﺗﻮرك ﺑﺨﻨﻜێﻨﻦ‪ .‬ﭼﯿﺘﺮ رژێﻤەﻛﺎﻧﯽ ﭼەوﺳﺎﻧﺪﻧەوە و‬ ‫ﭼەﻣﻜە ﺳەرﻛﻮﺗﻜﺎر و ﻧﻜﻮڵﯿﻜﺎرەﻛﺎن ﺳەردەﻣﯿﺎن‬ ‫ﺑەﺳەر ﭼﻮوە‪ .‬ﺋﯿﺘﺮ ﮔەﻻﻧﯽ ﺧﯚرھە‪‬ﺗﯽ ﻧﺎوﯾﻦ و‬ ‫ﺋﺎﺳﯿﺎی ﻧﺎوﯾﻦ ھﻮﺷﯿﺎر دەﺑﻨەوە‪ .‬ﺑەڵێ ﺑﯚ ﺧﯚی و‬ ‫رەﭼەﻟەﻛەﻛەی دەﮔەڕێﺘەوە‪ .‬ﺋﯿﺘﺮ دەڵێ "ﺑﻮەﺳﺘە‬ ‫و ﻧﺎ" ﺑﯚ ﺷەڕ و ﭘێﻜﺪاداﻧەﻛﺎن‪ ،‬ﻧﺎ ﺑﯚ ھﺎﻧﺪان‬ ‫و ﻧﺎﺑﯿﻨﺎﯾﯽ ﺷەڕ و ﭘێﻜﺪادان‪ .‬ﺑەڵێ ﺋەو ﺋﺎﭘﯚڕا‬ ‫ﺟەﻣﺎوەرﯾە ﺑە ﺳەدان ھەزار و ﻣﻠﯿﯚﻧﺎن ﻛەﺳﯿەی‬ ‫ﻛڵﭙەی ﺋﺎﮔﺮی ﻧەورۆز ﻟە دڵﯿﺎﻧﺪاﯾە و ﻣەﯾﺪاﻧەﻛﺎﻧﯿﺎن‬ ‫ﭘڕﻛﺮدووە‪ ،‬ھەﻣﻮوﯾﺎن ﺑە ﯾەﻛەوە ھﺎواری "ﺋﺎﺷﺘﯽ و‬ ‫ﺑﺮاﯾەﺗﯽ" دەﻛەن‪ ،‬ﭼﺎرەﺳەری دەﺧﻮازن‪.‬‬ ‫ﺋەو ﺗێﻜﯚﺷﺎﻧەی ﺑە ﯾﺎﺧﯿﺒﻮوﻧە ﺷەﺧﺴﯿەﻛەم‬ ‫ﺑەراﻣﺒەر ﺑە ﻛﯚﯾﻼﯾەﺗﯽ‪ ،‬ﻧەزاﻧﯽ و ﺑێﭽﺎرەﯾﯽ دەﺳﺘﯽ‬ ‫ﭘێﻜﺮد ﻛە ﻟەﻧﺎوﯾﺪا ﻟەداﯾﻜﺒﻮوم ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﺋﺎﻓﺮاﻧﺪﻧﯽ‬ ‫رۆح‪ ،‬ﭼەﻣﻚ و ﻣەﻋﺮﯾﻔەﯾەك ﺑﻮو ﺑەراﻣﺒەر ھەر‬ ‫ﺟﯚرە داﺳەﭘﺎﻧﺪﻧێﻚ‪ .‬ﺋەﻣڕۆﻛە دەﺑﯿﻨﻢ ﺋەم ھﺎوارە‬ ‫ﺑە ﺧﺎڵێﻚ ﮔەﯾﺸﺘﻮوە‪ .‬ﺷەڕ و ﺗێﻜﯚﺷﺎﻧﻤﺎن دژی‬ ‫ھﯿﭻ ﻧەژاد‪ ،‬ﺋﺎﯾﯿﻦ و ﻣەزھەﺑێﻚ ﯾﺎﺧﻮد ﮔﺮوﭘێﻚ‬ ‫ﻧەﺑﻮوە و ﻧﺎﺑێﺖ‪ .‬ﺗێﻜﯚﺷﺎﻧﻤﺎن دژی ﺳﺘەﻣﻜﺎری‪،‬‬ ‫ﻧەزاﻧﯽ‪ ،‬ﻧﺎھەﻗﯽ و دواﻛەوﺗﻮوﯾﯽ ﺑﻮوە‪ ،‬ﻟەوە ﺑە‬ ‫دواوەش ھەر ﺑەﻣﺠﯚرە دەﺑێﺖ‪.‬‬ ‫ﺋﯿﺘﺮ ﺋەﻣڕۆ ﺑﯚ ﺗﻮرﻛﯿﺎﯾەﻛﯽ ﻧﻮێ‪ ،‬ﺧﯚرھە‪‬ﺗﯽ‬

‫ﭘەﯾﺎﻣﯽ رێﺒەر‬

‫‪۴‬‬

‫]~[‬ ‫] ﺴﺎڵی ﺴێیەم [ ] ‪ ] [ ٢٠١٣/٤/١٥‬ژﻤﺎرﻩ ‪[٢٨‬‬

‫ﻧﺎوﯾﻦ و ﺋﺎﯾﻨﺪەﯾەﻛﯽ ﻧﻮێ ھﯚﺷﯿﺎر دەﺑﯿﻨەوە‪.‬‬ ‫ﺋەی ﺋەو ﮔەﻧﺠﺎﻧەی ﺑەﭘﯿﺮ ﺑﺎﻧﮕەوازﯾەﻛەﻣەوە دێﻦ‪،‬‬ ‫ﺋەو ژﻧﺎﻧەی ﭘەﯾﺎﻣەﻛەم ﻟە دڵﯿﺎﻧﺪا ﺟێﮕﯿﺮ دەﻛەن‪،‬‬ ‫ﺋەو دۆﺳﺘﺎﻧەی دەڵێﻦ " ﺑەﺳەر ﭼﺎوان" و ﭘەﯾﺎﻣەﻛەم‬ ‫ﭘەﺳەﻧﺪ دەﻛــەن‪ ،‬ﺋەی ﺋەو ﻛەﺳﺎﻧەی ﮔﻮێﯿﺎن‬ ‫ﻟێﻤە؛ ﺋەﻣڕۆ ﺳەردەﻣێﻜﯽ ﻧﻮێ دەﺳﺘﭙێﺪەﻛﺎت‪.‬‬ ‫ﻟە ﺳەردەﻣﯽ ﺑەرﺧﻮداﻧﯽ ﭼەﻛﺪارﯾەوە ھەﻧﮕﺎو ﺑﯚ‬ ‫ﺳەردەﻣﯽ ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯿﻚ دەﻧﺮێﺖ‪ ،‬ﺑەڵێ‬ ‫دەرﮔﺎی ﺋەو ﺳەردەﻣە دەﻛﺮێﺘەوە‪ .‬ﺳەردەﻣێﻚ‬ ‫دەﺳﺘﭙێﺪەﻛﺎت ﻻﯾەﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ‪ ،‬ﻛﯚﻣە‪‬ﯾەﺗﯽ و‬ ‫ﺋﺎﺑﻮوری ﻟەﭘێﺸە‪ .‬ﭼەﻣﻜێﻚ ﭘەرە دەﺳەﻧێﺖ ﻛە‬ ‫ﻣﺎﻓﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯿﻚ‪ ،‬ﯾەﻛﺴﺎﻧﯽ و ﺋﺎزادی ﺑە ﺑﻨەﻣﺎ‬ ‫دەﮔﺮێﺖ‪ .‬ﺑەڕێﺰان ﺑە دەﯾﺎن ﺳﺎڵﯽ ﺗەﻣەﻧﻤﺎن ﺑﯚ‬ ‫ﺋەم ﮔەﻟە ﻓﯿﺪاﻛﺮد‪ ،‬ﻗﻮرﺑﺎﻧﯿەﻛﯽ زۆر و ﻣەزﻧﻤﺎن‬ ‫ﭘێﺸﻜەش ﻛﺮد‪ .‬ﺑە‪‬م دڵﻨﯿﺎﺑﻦ ھﯿﭻ ﯾەﻛێﻚ ﻟەو‬ ‫ﻓﯿﺪاﻛﺎری و ﺗێﻜﯚﺷﺎﻧە ﻣەزﻧﺎﻧە ﺑە ﻓﯿڕۆ ﻧەﭼﻮوە‪.‬‬ ‫ﻛﻮردان ﺳەرﻟەﻧﻮێ ﻓﯿﻜﺮ‪ ،‬ﺑﻨەﭼە و ﻧﺎﺳﻨﺎﻣەی‬ ‫ﺧﯚﯾﺎن ﺑەدەﺳﺖ ھێﻨﺎوە‪ .‬ﭘﯿﺮۆز ﺑێﺖ!‬ ‫ﺋﯿﺘﺮ ﺑە ﺧﺎڵێﻚ ﮔەﯾﺸﺘﻮوﯾﻦ ﻛە "ﭼەك ﺑێﺪەﻧﮓ‬ ‫ﺑێﺖ‪ ،‬ﻓﯿﻜﺮ ﺑــﺪوێــﺖ"‪ .‬ﺑەڵێ ﺋﯿﺘﺮ ﭘﺎراداﯾﻤﯽ‬ ‫ﻣﯚدێﺮﻧﯿﺰم ﺗەﺧﺖ ﺑــﻮوە ﻛە ﮔەﻻﻧﯽ ﺑە ﻧەﺑﻮو‬ ‫دادەﻧﺎ‪ ،‬ﻧﻜﻮڵﯽ ﻟێﺪەﻛﺮدن و ﭘەراوێﺰی دەﻛﺮدن‪.‬‬ ‫ﺋەو ﺧﻮێﻨەی دەڕژێﺖ ﻟە ﻧﺎﺳﻨﺎﻣەی ﺗﻮرك‪ ،‬ﻛﻮرد‪،‬‬ ‫ﻻز و ﭼەرﻛەﺳەﻛﺎن ﻧﺎﭘﺮﺳێﺖ! ﻟە ﻧﺎﺧﯽ ﻣﺮۆڤ‬ ‫و ﺋەو ﺟﻮﮔﺮاﻓﯿﺎﯾەدا دەﭼﯚڕێﺖ‪ .‬ﺑە ﺷﺎھێﺪی‬ ‫ﻣﻠﯿﯚﻧﺎن ﻛەﺳﯽ ﮔﻮێﮕﺮی ﺋەم ﭘەﯾﺎﻣە رادەﮔەﯾەﻧﻢ؛‬ ‫ﺋﯿﺘﺮ ﺳەردەﻣێﻜﯽ ﻧﻮێ دەﺳﺘﭙێﺪەﻛﺎت‪ ،‬ﺳﯿﺎﺳەت‬ ‫دەردەﻛەوێﺘە ﭘێﺶ ﻧەك ﭼەك‪ .‬ﺋﯿﺘﺮ ﺑەو ﻗﯚﻧﺎﺧە‬ ‫ﮔەﯾﺸﺘﻮوﯾﻦ ھێﺰە ﭼەﻛﺪارەﻛﺎﻧﻤﺎن ﺑﯚ ﺋەودﯾﻮی‬ ‫ﺳﻨﻮور ﺑﻜﺸێﻨەوە‪.‬‬ ‫ھەر ﻛەﺳێﻜﯽ دڵﯽ ﺑﯚ ﻣﻦ ﻛﺮاوەﯾە‪ ،‬ﺑﺎوەڕی ﺑەو‬ ‫دۆزە ھەﯾە‪ ،‬ﻟەو ﺑڕواﯾەدام ﺗﺎ دواﯾﯽ ھەﺳﺘﯿﺎری‬ ‫ﻗﯚﻧﺎخ رەﭼﺎو دەﻛﺎت‪ .‬ﭼﻮﻧﻜە ﺋەﻣە ﻛﯚﺗﺎﯾﯿەك ﻧﯿﯿە‪،‬‬ ‫ﺑەڵﻜﻮ ﺳەرەﺗﺎﯾەﻛﯽ ﻧﻮێﯿە‪ .‬ﺋەﻣە دەﺳﺘﺒەرداﻧﯽ‬ ‫ﺗێﻜﯚﺷﺎن ﻧﯿﯿە‪ ،‬ﺑەڵﻜﻮ دەﺳﺘﭙێﻜﺮدﻧﯽ ﺗێﻜﯚﺷﺎﻧێﻜﯽ‬

‫ﺟﯿﺎوازﺗﺮە‪ .‬ﺋﺎواﻛﺮدﻧﯽ ﺟﻮﮔﺮاﻓﯿﺎی ﯾەك ﺋەﺗﻨﯿﻚ‬ ‫و ﯾــەك ﻧــەﺗــەوە ﺑەرھەﻣێﻜﯽ دژە ﻣﺮۆﭬﺎﻧەی‬ ‫ﻣﯚدێﺮﻧﯿﺘەی ﺳەرﻣﺎﯾەدارﯾﯿە ﻛە ﻧﻜﻮڵﯽ ﻟە ﺑﻨەﭼە‬ ‫و ﮔەوھەری ﺋێﻤە دەﻛــﺎت‪ .‬ﻟەﭘێﻨﺎو ﭘێﻜﮫﺎﺗﻨﯽ‬ ‫و‪‬ﺗێﻜﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮات‪ ،‬ﯾەﻛﺴﺎن و ﺋــﺎزادی ﮔەل و‬ ‫ﻛﻠﺘﻮورەﻛﺎن ﻛە ﺷﺎﯾﺴﺘەی ﻣێﮋووی ﻣﯿﺰۆﭘﯚﺗﺎﻣﯿﺎ‬ ‫و ﺋەﻧﺎدۆڵ ﺑێﺖ ﺑەرﭘﺮﺳﯿﺎرێﺘﯽ ﻣەزن دەﻛەوێﺘە‬ ‫ﺋەﺳﺘﯚی ھەﻣﻮوﻣﺎن‪ .‬ﺑە ﺑﯚﻧەی ﺟەژﻧﯽ ﻧەورۆزەوە‬ ‫ﺑﺎﻧﮕەوازی ﻟە ﺋەرﻣەﻧﯿەﻛﺎن‪ ،‬ﺗﻮرﻛﻤﺎن‪ ،‬ﺋﺎﺷﻮری‪،‬‬ ‫ﻋەرەب و ﺟﭭﺎﺗﯽ ﮔەﻻن دﯾﻜە دەﻛەم ﺑەﻻﻧﯽ ﻛەم‬ ‫ھێﻨﺪەی ﻛﻮردان روﻧﺎﻛﯽ ﺋﺎزادی و ﯾەﻛﺴﺎﻧﯽ ﺋﺎﮔﺮی‬ ‫ﻧەورۆز ﺑە روﻧﺎﻛﯽ و ﯾەﻛﺴﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن داﺑﻨێﻦ‪.‬‬ ‫ﮔەﻟﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎی ھێﮋا؛‬

‫ﮔەﻟﯽ ﺗﻮرك ﺋەﻣڕۆ ﻟەژێﺮ ﻧﺎوی ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﻟە ﺧﺎﻛﯽ‬ ‫ﺋەﻧﺎدۆﻟﯽ دێﺮﯾﻦ دەژﯾﺖ؛ ﭘێﻮﯾﺴﺘە زۆر ﺑە ﺑﺎﺷﯽ‬ ‫ﺑﺰاﻧێﺖ ﻛە ژﯾﺎﻧﯽ ھﺎوﺑەﺷﯽ ھەزاران ﺳﺎڵەی ژێﺮ‬ ‫ﺋــﺎ‪‬ی ﺋﯿﺴﻼم ﻟەﮔەڵ ﻛــﻮردان ﻟەﺳەر ﺑﻨەﻣﺎی‬ ‫ﻛﯚڵەﻛەﻛﺎﻧﯽ ﺑﺮاﯾەﺗﯽ و ھﺎوﻛﺎری ﺑﻮوە‪ .‬ﺑە ﻣﺎﻧﺎ‬ ‫راﺳﺘەﻗﯿﻨەﻛەی ﻓەﺗﺢ‪ ،‬ﻧﻜﻮڵﯽ‪ ،‬رەدﻛــﺮدﻧــەوە‪،‬‬ ‫ﺋﺎﺳﯿﻤﯿﻼﺳﯿﯚن و ﻗڕﻛﺮدن ﺟێﮕﺎی ﻟەﻧﺎو ﺋەم‬ ‫ﯾﺎﺳﺎﯾەی ﺑﺮاﯾەﺗﯽ ﻧﺎﺑێﺘەوە‪ ،‬ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﺟێﮕﺎی ﺑﺎس‬ ‫ﻧەﺑێﺖ‪ .‬ﺳﯿﺎﺳەﺗەﻛﺎﻧﯽ ﺳەرﻛﻮﺗﻜﺮدن‪ ،‬ﻗڕﻛﺮدن و‬ ‫ﺋﺎﺳﯿﻤﯿﻼﺳﯿﯚﻧﯽ ﺳەدەی دواﯾﯽ ﭘﺸﺘﺒەﺳﺘﻮ ﺑە‬ ‫ﻣﯚدێﺮﻧﯿﺘەی ﺳەرﻣﺎﯾەداری ﮔﻮزارﺷﺖ ﻟە ھەوڵﯽ‬ ‫ﻧﻮﺧﺒەﯾەﻛﯽ دەﺳــە‪‬ت دەﻛــﺎت ﺑﯚ ﻧﻜﻮڵﯿﻜﺮدن‬ ‫ﻟە ﺗــەواوی ﻣێﮋو و ﯾﺎﺳﺎ و ﻣﺎﻓەﻛﺎﻧﯽ ﺑﺮاﯾەﺗﯽ‪.‬‬ ‫ﺑەو ﺋﺎﻣﺎﻧﺠەی ﺑە ﯾەﻛەوە ﻟە دەﺳﺖ ﻣەﻧﮕەﻧەی‬ ‫ﺳﺘەﻣﻜﺎری رزﮔﺎرﻣﺎن ﺑێﺖ ﻛە دوژﻣﻨﺎﯾەﺗﯿەﻛەی‬ ‫ﺑﯚ ﯾﺎﺳﺎی ﺑﺮاﯾەﺗﯽ و دﯾﺮۆك روون و ﺑەرﭼﺎوە‪،‬‬ ‫وەك دوو ھێﺰی ﺳﺘﺮاﺗﯿﮋی ﺧﯚرھە‪‬ﺗﯽ ﻧﺎوﯾﻦ ﺑە‬ ‫ﺷێﻮەﯾەﻛﯽ ﺷﺎﯾﺴﺘە ﺑە ﻛﻠﺘﻮور و ﺷﺎرﺳﺘﺎﻧﯿەﻛﺎﻧﻤﺎن‬ ‫ﺑﺎ ﺑە ﯾەﻛەوە ﻣﯚدێﺮﻧﯿﺘەی دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯿﻤﺎن ﺑﻮﻧﯿﺎد‬ ‫ﺑﻨێﯿﻦ‪.‬‬

‫‪Rojiwelat.mag@gmail.com‬‬

‫ﺳەردەم ﺳەردەﻣﯽ ﻧﺎﻛﯚﻛﯽ‪ ،‬ﺷەڕ و ﯾەﻛﺘﺮ‬ ‫ﺑﭽﻮوك ﺑﯿﻨﯿﻦ ﻧﯿﯿە‪ ،‬ﺳەردەﻣﯽ رێﻜەوﺗﻦ‪،‬‬ ‫ﯾەﻛێﺘﯽ‪ ،‬ﯾەﻛﺘﺮ ﻗەﺑﻮڵﻜﺮدن و ﮔەردن ﺋﺎزاﯾﯿە‪.‬‬ ‫ﻛﻮرد و ﺗﻮرك ﻛە ﺷﺎﻧﺒەﺷﺎﻧﯽ ﯾەﻛﺘﺮ ﻟە ﺷەڕی‬ ‫ﭼﺎﻧەﻗە‪ ‬ﺷەھﯿﺪﺑﻮون‪ ،‬ﺑەﯾەﻛەوە ﺗێﻜﯚﺷﺎﻧﯽ‬ ‫رزﮔﺎری ﻧﯿﺸﺘﯿﻤﺎﻧﯿﯿﺎن ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪا‪ ،‬ﺑە ﯾەﻛەوە‬ ‫ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﺳﺎڵﯽ ‪ ١٩٢٠‬ﯾﺎن ﻛﺮدەوە‪ .‬ﺋەو‬ ‫راﺳﺘﯿەی راﺑﺮدووی ھﺎوﺑەﺷﻤﺎن وەك ﺋەرﻛێﻚ‬ ‫ﺑﯚﻣﺎﻧﯽ دﯾــﺎرﻛــﺮدووە‪ ،‬ﺑە ﯾەﻛەوە داھﺎﺗﻮوی‬ ‫ھﺎوﺑەﺷﻤﺎن ﺑﻮﻧﯿﺎد ﺑﻨێﯿﻦ‪ .‬رۆﺣﯽ ﺳەردەﻣﯽ‬ ‫داﻣەزراﻧﺪﻧﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﮔەورەی ﻣﯿﻠﻠەﺗﯽ‬ ‫ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﻟە رۆژی ﺋەﻣڕۆﺷﻤﺎن ﻗﯚﻧﺎﺧﯽ ﻧﻮێ‬ ‫رۆﺷﻦ دەﻛﺎﺗەوە‪ .‬ﺑﺎﻧﮕەوازﯾﻢ ﺑﯚ ﺳەرﺟەم‬ ‫ﮔەﻟە ﺳﺘەﻣﻠێﻜﺮاوەﻛﺎن‪ ،‬ﻧﻮێﻨەراﻧﯽ ﻛﻠﺘﻮور و‬ ‫ﭼﯿﻨەﻛﺎن‪ ،‬ژﻧﺎﻧﯽ ﻛﯚﻧﺘﺮﯾﻦ ﻛﯚﻟﯚﻧﯽ و ﭼﯿﻨﯽ‬ ‫ﭼــەوﺳــﺎوە‪ ،‬ﻣەزھەﺑە ﺳەرﻛﻮﺗﻜﺮاوەﻛﺎن‪،‬‬ ‫ﺗەرﯾﻘەت و ﭘێﻜﮫﺎﺗە ﻛﻠﺘﻮورﯾەﻛﺎن‪ ،‬ﻧﻮێﻨەراﻧﯽ‬ ‫ﭼﯿﻨﯽ ﻛﺎرﻛەر و ﻟە ﺳﯿﺴﺘەم ﺑەدەرﻧﺮاوەﻛﺎن‪،‬‬ ‫ﺑەلّێ ﺑﺎﻧﮕەوازی ﻟەﻣﺎﻧە و ھەرﻛەﺳێﻚ دەﻛەم‬ ‫ﺟێﮕﺎی ﺧﯚﯾﺎن ﻟە ﺑﮋاردەی ﻧﻮێﯽ ھەﻧﮕﺎوﻧﺎن‬ ‫ﺑــﮕــﺮن‪ ،‬ﺟێﮕﺎی ﺧــﯚﯾــﺎن ﻟــە ﺳﯿﺴﺘەﻣﯽ‬ ‫ﻣﯚدێﺮﻧﯿﺘەی دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯿﻚ ﺑﮕﺮن و ﻓﯚرم و‬ ‫زھﻨﯿەﺗەﻛەی ﺑەدەﺳﺖ ﺑێﻨﻦ‪.‬‬ ‫ﺧﯚرھە‪‬ﺗﯽ ﻧﺎوﯾﻦ و ﺋﺎﺳﯿﺎی ﻧﺎوﯾﻦ ﺑە دوای‬ ‫ﺳﯿﺴﺘەﻣێﻜﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯿﻚ و ﻣﯚدێﺮﻧﯿﺘەﯾەﻛﯽ‬ ‫ھﺎوﭼەرﺧﺪا دەﮔەڕێﺖ ﻟەﮔەڵ ﻣێﮋووەﻛەی ﮔﻮﻧﺠﺎو‬ ‫ﺑێﺖ‪ .‬ﮔەڕان ﺑە دوای ﻣﯚدێﻠێﻜﯽ ﻧﻮێ ﻛە ھەرﻛەس‬ ‫ﺑە ﺷێﻮەﯾەﻛﯽ ﺋﺎزاد و ﺑﺮاﯾﺎﻧە ﺑە ﯾەﻛەوە ﺑﮋﯾﻦ‬ ‫وەك ﻧﺎن و ﺋﺎو ﺑﻮوە ﺑە ﭘێﻮﯾﺴﺘﯿەﻛﯽ ژﯾﺎﻧﯽ‪.‬‬ ‫ﺣەﻗﯿﻘەﺗێﻜﯽ دەﺳﺖ ﻟێﺒەرﻧەدراوە ﻛە ﺟﻮﮔﺮاﻓﯿﺎی‬ ‫ﻣﯿﺰۆﭘﯚﺗﺎﻣﯿﺎ و ﺋەﻧﺎدۆڵ‪ ،‬زەﻣەن و ﻛﻠﺘﻮورەﻛەﯾﺎن‬ ‫ﭘێﺸەﻧﮕﺎﯾەﺗﯽ ﺑﻮﻧﯿﺎدﻧﺎﻧﯽ ﺋەو ﻣﯚدێﻠە دەﻛەن‪.‬‬ ‫ھەروەك ﺗێﻜﯚﺷﺎﻧﯽ رزﮔﺎری ﻧﯿﺸﺘﯿﻤﺎﻧﯽ ﻣێﮋووی‬ ‫ﻧﺰﯾﻚ ﻛە ﻟە ﭼﻮارﭼێﻮەی ﻣﯿﺴﺎﻗﯽ ﻣﯿﻠﻠﯽ ﺑە‬ ‫ﭘێﺸەﻧﮕﺎﯾەﺗﯽ ﻛﻮرد و ﺗﻮرك ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪرا‪ ،‬ﺋەﻣڕۆ‬

‫]~[‬ ‫] ژﻤﺎرﻩ ‪ ] [ ٢٠١٣/٤/١٥ ] [٢٨‬ﺴﺎڵی ﺴێیەم [‬

‫‪Rojiwelat.mag@gmail.com‬‬

‫ﺑە ﻧﻤﻮوﻧەﯾەﻛﯽ ﻗﻮوڵﺘﺮ‪ ،‬ﺗێﻜەڵ و رۆژاﻧەﯾﯿﺘﺮ‬ ‫ﺗێﭙەڕ دەﺑﯿﻦ‪ .‬وێڕای ﺳەرﺟەم ھەڵە‪ ،‬ﻛەﻣﻮﻛﻮڕی‬ ‫و ﭼەوﺗﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻧەوەد ﺳﺎڵﯽ راﺑﺮدوو‪ ،‬دﯾﺴﺎن ﺋەو‬ ‫ﮔەل‪ ،‬ﭼﯿﻦ و ﻛﻠﺘﻮوراﻧە دەدەﯾﻨە ﭘﺎڵ ﺧﯚﻣﺎن ﻛە‬ ‫زوڵﻤﯿﺎن ﻟێﻜﺮاوە و دووﭼــﺎری ﻛﺎرەﺳﺎﺗﯽ ﻣەزن‬ ‫ھﺎﺗﻮون و ھەوڵﯽ ﺑﻮﻧﯿﺎدﻧﺎﻧﯽ ﻣﯚدێﻠێﻚ دەدەﯾﻦ‪.‬‬ ‫ﺑﺎﻧﮕەوازی ﻟە ﺳەرﺟەﻣﯽ ﺋەم ﭼﯿﻦ و ﺗﻮێﮋاﻧە‬ ‫دەﻛەﯾﻦ رێﻜﺨﺴﺘﻨێﻜﯽ ﯾەﻛﺴﺎﻧﯿﺨﻮاز و ﺋﺎزادﯾﺨﻮازی‬ ‫ﺷێﻮازی ﮔﻮزارﺷﺘﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯿﺎﻧە ﺋﺎوا ﺑﻜەن‪.‬‬ ‫ﺑەرﻓﺮاواﻧﯽ و ﺗﻮاﻧﺴﺘﯽ دەﺳﺘەواژەی "ﺋێﻤە" ﻛە‬ ‫ﭘێﮕەﯾەﻛﯽ ﮔﺮﻧﮕﯽ ﻟە ﻣێﮋووی ﺋەو ﺧﺎﻛە ھەﺑﻮوە‪،‬‬ ‫ﺑە دەﺳﺘﯽ ﻧﻮﺧﺒە ﺑﮋاردەﻛﺎﻧﯽ دەﺳە‪‬ت ﺑﯚ "ﯾەك"‬ ‫رەﻧﮕﯽ ﺑﭽﻮوك ﻛــﺮاوەﺗــەوە‪ .‬ﺋﯿﺘﺮ ﻛﺎﺗﯽ ﺋەوە‬ ‫ھﺎﺗﻮوە رۆح و ﻛﺮداری ﺟﺎران ﺑە دەﺳﺘەواژەی‬ ‫ﺋێﻤە ﺑﺒەﺧﺸﯿﻨەوە‪ .‬ﻟە ﺑەراﻣﺒەر ﺋەواﻧەی ھەوڵﯽ‬ ‫ﭘﺎرﭼەﻛﺮدن و ﺑە ﮔﮋﯾەﻛﺘﺮەوەﻧﺎﻧﻤﺎن دەدەن دەﺑﯿﻦ‬ ‫ﺑە ﯾەك‪ ،‬ﺑەراﻣﺒەر ﺑەواﻧەی ھەوڵﯽ ﺟﯿﺎﻛﺮدﻧەوەﻣﺎن‬ ‫دەدەن‪ ،‬ﺑە ﻛﻮێﺮاﯾﯽ ﭼﺎوی ﺋەواﻧەی دەﯾﺎﻧەوێﺖ‬ ‫ﻟێﻜﻤﺎن ﺟﯿﺎﺑﻜەﻧەوە ﯾەﻛﺪەﮔﺮﯾﻦ‪.‬‬ ‫ﺋەواﻧەی رۆﺣﯽ ﺳەردەم ﻧەﺧﻮێﻨﻨەوە دەﻛەوﻧە ﻧﺎو‬ ‫زﺑڵﺪاﻧﯽ ﻣێﮋوو؛ ﺋەواﻧەی ﺑە رووی ﺗەوژﻣﯽ ﺋﺎو‬ ‫دەوەﺳﺘﻨەوە دەﻛەوﻧە ھەڵﺪێﺮەوە‪.‬‬

‫ﺋەم ﻧەورۆزە ﺑﯚ ھەﻣﻮوﻣﺎن ﻣﮋدەﯾەﻛﯽ ﻧﻮێﯿە‪.‬‬ ‫ﺣەﻗﯿﻘەﺗﯽ ﻧﺎواﺧﻨﯽ ﭘەﯾﺎﻣەﻛﺎﻧﯽ ﺣەزرەﺗﯽ‬ ‫ﻣﻮﺳﺎ‪ ،‬ﺣەزرەﺗﯽ ﻋﯿﺴﺎ و ﺣەزرەﺗﯽ ﻣﺤەﻣەد‬ ‫ﺋەﻣڕۆ ﻟەﻣﯿﺎﻧﯽ ﻣﮋدەی ﻧﻮێﻮە ﺟێﺒەﺟێ دەﻛﺮێﻦ‪.‬‬ ‫ﻣﺮۆﭬﺎﯾەﺗﯽ ھەوڵﯽ ﺑە دەﺳﺘﮫێﻨﺎﻧەوەی ﺋەو‬ ‫ﺑەھﺎﯾﺎﻧە دەدات ﻛە ﻟە دەﺳﺘﯿﺪاون‪ .‬ﻧﻜﻮڵﯽ ﻟە‬ ‫ﺗەواوی ﺑەھﺎﻛﺎﻧﯽ ﺷﺎرﺳﺘﺎﻧﯿەﺗﯽ ھﺎوﭼەرﺧﯽ‬ ‫ﺧﯚرﺋﺎوا ﻧﺎﻛەﯾﻦ‪ .‬ﻟەﮔەڵ ﺑەھﺎﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚﻣﺎن و‬ ‫ﻓﯚرﻣەﻛﺎﻧﯽ ژﯾﺎﻧﯽ ﮔەردووﻧﯿﻤﺎن دەﯾﺎﻧﻜەﯾﻨە‬ ‫ﺳەﻧﺘێﺰێﻚ و ﺑەرﺟەﺳﺘەی دەﻛەﯾﻦ‪.‬‬

‫ﻓﯿﻜﺮ‪ ،‬ﺋﺎﯾﺪﻳﯚﻟﯚژﯾﺎ و ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯿﻚ‬ ‫زەﻣﯿﻨەی ﺗێﻜﯚﺷﺎﻧﯽ ﻧﻮێﯿە‪ ،‬دەﺳﺘﭙێﻜﺮدﻧﯽ ﮔەورە‬ ‫ھەڵﻤەﺗێﻜﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯿﻜە‪.‬‬

‫ﺳ‪‬و ﻟەو ﻛەﺳﺎﻧەی ھێﺰ ﺑەم ﭘﺮۆﺳەﯾە دەﺑەﺧﺸﻦ!‬ ‫ﺳ‪‬و ﻟەواﻧەی ﭘﺸﺘﮕﯿﺮی ﻟە ﺋﺎﺷﺘﯽ و رێﮕەﭼﺎرەی‬ ‫دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯿﺎﻧە دەﻛەن!‬ ‫ﺳ‪‬و ﻟەو ﻛەﺳﺎﻧەی ﻟەﭘێﻨﺎو دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯽ‪ ،‬ﯾەﻛﺴﺎﻧﯽ‬ ‫و ﺑﺮاﯾەﺗﯽ ﮔەﻻن ﺑەرﭘﺮﺳﯿﺎرێﺘﯽ ﻟە ﺋەﺳﺘﯚ دەﮔﺮن!‬ ‫ﺑﮋی ﻧەورۆز!‬ ‫ﺑﮋی ﺑﺮاﯾەﺗﯽ ﮔەﻻن!‬ ‫زﯾﻨﺪاﻧﯽ ﺋﯿﻤڕاﻟﯽ‬ ‫‪٢٠١٣ -٣ -٢١‬‬

‫ﻋەﺑﺪوڵ‪ ‬ﺋﯚج ﺋﺎﻻن‬ ‫‪.........................................‬‬

‫ﺋﯚج ﺋﺎﻻن‪ ":‬ﺋﺎﺷﺘﯽ ﻟە ھەﻣﻮو ﻛﺎﺗێﻚ‬ ‫ﻧﺰﯾﻜﺘﺮە"‬ ‫رۆژی"‪ "٤/٣‬ﺷﺎﻧﺪێﻜﯽ ﺑەدەﭘە دەﭼﻨە ﺋﯿﻤﺮاڵﯽ‬ ‫و ﭼﺎوﯾﺎن ﺑە رێﺒەری ﮔەﻟﯽ ﻛﻮرد ﻋەﺑﺪوڵ‪ ‬ﺋﯚج‬ ‫ﺋــﺎﻻن دەﻛــەوێــﺖ‪ ،‬ﺋــﯚج ﺋﺎﻻﻧﯿﺶ ﺑە ﺑﯚﻧەی‬ ‫ﭼﺎﻻﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ )‪(٤‬ی ﻧﯿﺴﺎﻧەوە‪ ،‬ﭘەﯾﺎﻣێﻜﯽ‬ ‫ﺋﺎراﺳﺘەی ﮔەﻟﯽ ﻛﻮرد و ڕای ﮔﺸﺘﯽ دەﻛﺎت ‪.‬‬ ‫ﺋەﻣەی ﻻی ﺧﻮارەوە دەﻗﯽ ﭘەﯾﺎﻣەﻛەی ﺋﯚج ﺋﺎﻻﻧە‪:‬‬

‫"دۆﺳﺘﺎﻧﯽ ھێﮋا و ﮔەﻟە ﺑەڕێﺰەﻛەﻣﺎن‪ ،‬ھەﭬﺎڵە ژﻧەﻛﺎن‬ ‫ﻛە ھەﻣﻮو رۆژێﻚ ﺳەرﻟەﻧﻮێ ژﯾﺎن دەﺧﻮڵﻘێﻨﻨەوە‪،‬‬ ‫ﺋەو ھەﭬﺎڵە ﮔەﻧﺠﺎﻧەم ﻛە ﮔﻮڕی ﺋﺎﮔﺮی ﺗێﻜﯚﺷﺎن‬ ‫ﻟە ﻧﺎﺧﯿﺎﻧﺪاﯾە‪ ،‬ﺳ‪‬و ﻟە ھەﻣﻮوﺗﺎن دەﻛەم‪ .‬ﺑەر‬ ‫ﻟە ھەﻣﻮو ﺷﺘێﻚ ﺷﻮﻛﺮاﻧە و ﺧﯚﺷەوﯾﺴﺘﯽ ﺑێ‬ ‫ﻛﯚﺗﺎم ﺋﺎراﺳﺘەی ﺋەو دەﯾﺎن ھەزار ﻛەﺳە ﺋەﻛەم‬ ‫ﻛە ﭼﻮوﻧە ﺑﯚ ﺋﺎﻣﺎرا ﺑﯚ ﭘﯿﺮۆزﻛﺮدﻧﯽ رۆژی ﻟە‬ ‫داﯾﻜﺒﻮوﻧﻢ‪ .‬ﻟە رۆژێﻜﯽ وەھﺎدا ﻣﮋدەم ﺑﯚ ﺋێﻮە‬ ‫ﺋەﻣەﯾە‪ ،‬ﺑە ﺣەﻗﯿﻘەت ھەﻟﻮدەرﻓەﺗﯽ ﺋﺎﺷﺘﯿﯿەﻛﯽ‬

‫‪۵‬‬

‫ﭘەﯾﺎﻣﯽ رێﺒەر‬

‫ﺷەرەﻓﻤەﻧﺪاﻧە زﯾﺎدی ﻛﺮدووە‪ ،‬ﺋەﻣە ﮔﺮﻧﮕﺘﺮﯾﻦ‬ ‫ﺷﺘێﻜە ﺋێﻤە ﭘێﺸﻜەﺷﯽ ﻣﺮۆﭬەﻛﺎﻧﻤﺎﻧﯿﺎن ﺑﻜەﯾﻦ‪.‬‬ ‫ﮔﺮﻧﮕﯽ ﺋەﻣڕۆﻛە ﻟە رۆژی ﻟە داﯾﻜﺒﻮوﻧﯽ ﻣﻦ زﯾﺎﺗﺮ‪،‬‬ ‫ﺳەرﻟەﻧﻮێ ﻟە داﯾﻜﺒﻮوﻧەوەی ﮔەﻟێﻜە و دەﺷﺰاﻧﻢ‬ ‫ﻛە ﺋێﻮەش ﺑەوﺷێﻮەﯾە دەﯾﺨﻮێﻨﻨەوە‪ .‬ﭘێ دەﻧێﻤە‬ ‫)‪ (٦٥‬ﺳﺎڵﯿﻤەوە‪ ،‬ﺋــەوەی ﻛەوﺗە ﺳــەر ﻣﻦ‪،‬‬ ‫ﺟێﺒەﺟێﻢ ﻛﺮد ﺳەرەی ﮔەﻟەﻛەﻣﺎﻧە ﺑﯚ ﭼﺎﻻﻛﯽ‪،‬‬ ‫واﺑﯿﺮی ﻟێﺪەﻛەﻣەوە ﻟە ﺋﺎﺳﺘێﻜﯽ ﮔﺮﻧﮕﺪا ﺣﻮرﻣەت‬ ‫و ﺧﺰﻣەﺗﯽ ﮔــەورەی ﺧﯚﻣﻢ ﻟەﺑەراﻣﺒەر ﺑەوان‬ ‫ﺑەﺟێﮫێﻨﺎوە‪ .‬ﭼﯿﺘﺮ ﺋەرك ﻟەﺳەر ﺷﺎﻧﯽ ﺋێﻮەﯾە‪.‬‬ ‫ﻟەو ﺑڕواﯾەدام وەﻛﻮ ﻟە راﺑــﺮدوودا‪ ،‬ﻟە ﺋێﺴﺘﺎ و‬ ‫داھﺎﺗﻮوﺷﺪا ﺋێﻮە ﺋەم ﺋەرﻛە ﺑەﺷێﻮەﯾەﻛﯽ ﺷﺎﯾﺴﺘە‬ ‫ﺟێﺒەﺟێ دەﻛەن‪ .‬ﺑﺎﻧﮕەوازی ﻟە ھەﻣﻮو ﻛەﺳێﻚ‬ ‫دەﻛەم ﻛە ﺑەﺧﯚی دەڵێ ﺷﻜﯚﻣەﻧﺪ ــ ﺑە ﺷەرەﻓﻢ‪،‬‬ ‫ﺑێ ﺟﯿﺎوازی دەوڵەﻣەﻧﺪ‪ ،‬ھەژار‪ ،‬ژن‪ ،‬ﭘﯿﺎو‪ ،‬ﮔەﻧﺞ‬ ‫و ﭘﯿﺮ ﺧﯚﺗﺎن ﻟە ﮔەڵ ﻗﯚﻧﺎﺧەﻛە رێﻜﺒﺨەن و‬ ‫ﻗﯚﻧﺎﺧەﻛە ﺑەرەو ﭘێﺸەوە ﺑﺒەن‪ .‬ﭘێﻮﯾﺴﺘە ھەﻣﻮو‬ ‫ﻛەﺳێﻚ ﺑﺎش ﺑﺰاﻧێﺖ ﻛە ﺋﯿﺘﺮ ژﯾﺎﻧێﻜﯽ ﺟﯿﺎواز‬ ‫دێﺘە ﺋﺎراوە‪.‬‬ ‫ﺋﻮﻣێﺪەوارم ﻟە ﺑەرەوﭘێﺸەوﭼﻮوﻧﯽ ﺋەم ﻗﯚﻧﺎﺧەدا‬ ‫دڵﯚﭘێﻚ ﺧﻮێﻦ ﻧەڕژێﺖ‪ ،‬ﻛەس ﻛەﺳﯽ ﺗﺮ ﺗﻮﺷﯽ‬ ‫ﺋێﺶ و ﺋﺎزار ﻧەﻛﺎت‪ ،‬ھەﻣﻮو ﻛەﺳێﻚ ﺑە ﺋەﺷﻘەوە‬ ‫ﺑەﺷﺪاری ﻟەم ﻗﯚﻧﺎﺧەدا ﺑﻜﺎت‪ ،‬ﺋــەوەی زﯾﺎﺗﺮ‬ ‫ﻗﯚﻧﺎﺧەﻛە دەردەﺧــﺎﺗــەڕوو و ﺑــەرەو ﭘێﺸەوەی‬ ‫دەﺑـــﺎت‪ ،‬ﮔەﻟەﻛەﻣﺎﻧە‪ ،‬ﮔەﻻﻧﯽ ھەرێﻤەﻛەن‪.‬‬ ‫ﮔﻮزەرﻛﺮدﻧﯽ ژﻧﺎﻧﯿﺶ ﺑەرەو ژﯾﺎﻧﯽ راﺳﺘەﻗﯿﻨە‪،‬‬ ‫راﺳﺘەوﺧﯚ ﭘەﯾﻮەﻧﺪی ﺑەم رۆژەوەﯾــە‪ .‬ﻛﺎرم ﺑﯚ‬ ‫ﺧﻮﻟﻘﺎﻧﺪﻧﯽ ژﯾﺎﻧێﻜﯽ ﺋﺎزاد ﻛﺮد ﺑﯚ ژﻧﺎن و ﺑەردەواﻣﻢ‪.‬‬ ‫ژﻧﺎن ﺧﺎوەﻧﯽ ھێﺰێﻜﯽ ﺑێ ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ دەرﺧﺴﺘﻨەڕووی‬ ‫دەرﻓەﺗەﻛﺎﻧﯽ ژﯾﺎﻧﯽ ﺋﺎزاد و ﭘەرەﭘێﺪاﻧﯿﺎﻧﻦ‪.‬‬ ‫ﻣﻦ زۆر ﺑﺎﺷﻢ‪ ،‬ﺗﺎ دوا ھەﻧﺎﺳەﺷﻢ ھەر ﺑﺎش دەﺑﻢ‪.‬‬ ‫ﻟەﺳەر ﺋەو ﺑﻨﺎﺧەﯾە ﺟﺎرێﻜﯽ ﺗﺮ ﺑە ﻣﺘﻤﺎﻧﺒﻮوﻧﻢ ﺑە‬ ‫ﺋﺎﺷﺘﯿﯿەوە ﺳ‪‬و ﻟە ھەﻣﻮو ﻛەﺳێﻚ دەﻛەم‪.‬‬

‫راﭘﯚرت‬

‫‪۶‬‬

‫]~[‬ ‫] ﺴﺎڵی ﺴێیەم [ ] ‪ ] [ ٢٠١٣/٤/١٥‬ژﻤﺎرﻩ ‪[٢٨‬‬

‫‪Rojiwelat.mag@gmail.com‬‬

‫ﮔەﺷﺘێﻚ ﺑﯚ رۆژﺋﺎوای ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﺑەﺷﺪارﯾﻜﺮدن ﻟە ﻛﯚﻧﻔﺮاﻧﺴﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯽ ﮔەﻧﺠﺎن‬

‫"رۆژﺋﺎوا ھەرێﻤێﻜﯽ ﺋﺎراﻣە و ﻟە ﺑﻮاری ﺋﺎزادی ﻛﯚﻣە‪‬ﯾەﺗﯽ و ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەوە ﭘێﺸﻜەوﺗﻨﯽ ﺑەرﭼﺎو ھەﯾە"‬ ‫ﻟە رۆژﺋﺎوای ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻛێﺸەی ﺋﺎﺳﺎﯾﺸﯽ ﻧﯿﯿە ﺑە‪‬م ﺑێﻜﺎری و ﻛێﺸەی ﺋﺎﺑﻮری ھەﯾە‬ ‫ﺋﺎ‪ /‬ﻛﺎروان ﺋﯿﺒﺮاھﯿﻢ‬

‫رۆژی دووﺷەﻣﻤە‪ ،‬رێﻜﻜەوﺗﯽ )‪ (25/3/2013‬ﻛە‬ ‫ﺷەش ﮔەﻧﺞ ﺑﻮوﯾﻦ‪ ،‬ﻛﺎﺗﮋﻣێﺮ )‪ (7:45‬ﺧﻮﻟەﻛﯽ‬ ‫ﺑەﯾﺎﻧﯽ ﻟە ﺳﻠێﻤﺎﻧﯿﯿەوە ﺑەڕێﻜەوﺗﯿﻦ ﺑەرەو ھەوﻟێﺮ‪،‬‬ ‫ﻟەوێﺸەوە ﺑــەرەو دھــﯚك‪ ،‬ﻛﺎﺗﮋﻣێﺮ )‪(1:40‬‬ ‫ﺧﻮﻟەك ﮔەﯾﺸﺘﯿﻨە دھﯚك‪ ،‬ﺋەوەش ﺑە ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ‬ ‫ﺑەﺷﺪارﯾﻜﺮدن ﻟە ﺳێﯿەﻣﯿﻦ ﻛﯚﻧﻔﺮاﻧﺴﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯽ‬ ‫ﮔەﻧﺠﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟە ﺷﺎرۆﭼﻜەی رﻣێﻼن ﺳەر‬ ‫ﺑە ﺷــﺎری ﻗﺎﻣﯿﺸﻠﯚ ﻟە رۆژﺋـــﺎوای ﻛﻮردﺳﺘﺎن‪.‬‬ ‫ﻛﺎﺗێﻚ ﮔەﯾﺸﺘﯿﻨە ﺷﺎری دھﯚك ﮔەﻧﺠێﻚ ﭼﺎوەڕێﯽ‬ ‫دەﻛﺮدﯾﻦ‪ ،‬ﺋەو ﮔەﻧﺠە ﭘێﯽ وﺗﯿﻦ ﺑەﺷێﻚ ﻟەو‬ ‫ﮔەﻧﺠﺎﻧەی ﻛە ﭘێﺶ ﺋێﻮە رۆﯾﺸﺘﻮون ﻟەﺳەر‬ ‫ﺳﻨﻮری رۆژﺋﺎوا و ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن رێﮕﺮﯾﺎن‬ ‫ﻟێﻜﺮاوە و ﻧەﯾﺎﻧﮫێﺸﺘﻮوە ﺑﭽﻨە رۆژﺋﺎوا‪ .‬وﺗﯿﺸﯽ‬ ‫ﺑەو ھﯚﯾەوە دەﺳﺘەی ﺑﺎ‪‬ی ﻛﻮرد ﻟە ھەوڵﺪاﻧﺪان‬ ‫ﺑﯚ ﺋــەوەی ﺑەرﭘﺮﺳﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮﻣەﺗﯽ ھەرێﻢ رازی‬ ‫ﺑﻜەن ﺗﺎ دەرﮔــﺎ ﺑە رووی ﮔەﻧﺠﺎﻧﺪا ﺑﻜەﻧەوە‪.‬‬ ‫ﺳــﻨــﻮری )ﭘــێــﺸــﺎﺑــﻮور( ﺳـــەر ﺑــە ﻗـــەزای‬ ‫زاﺧـــﯚ ﻟــە ﭘــﺎرێــﺰﮔــﺎی دھــﯚﻛــە‪ ،‬ﻟــەو ﻧﺎوﭼەﯾە‬ ‫ﭘــﺎرﺗــﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛــﻮردﺳــﺘــﺎن ﺑﺎ‪‬دەﺳﺘە‪.‬‬ ‫ﺳەرﺋەﻧﺠﺎم ﺋێﻤەش ﺑەرەو ﺋەو ﺳﻨﻮرە دەﺳﺘﻜﺮدە‬ ‫ﻛەوﺗﯿﻨەڕێ‪ ،‬ﻛﺎﺗﮋﻣێﺮ )‪ (4:30‬ﮔەﯾﺸﺘﯿﻨە ﺋەوێ‪،‬‬ ‫ﺳﻨﻮری ﭘێﺸﺎﺑﻮور ﻛە رووﺑــﺎری دﯾﺠﻠەی ﭘێﺪا‬ ‫ﺗێﭙەڕ دەﺑێﺖ‪ ،‬ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و رۆژﺋﺎوای‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﻟێﻜﺠﯿﺎ ﻛﺮدوەﺗەوە‪ .‬ﻛە ﮔەﯾﺸﺘﯿﻨە‬ ‫ﺋەوێ ﻛﯚﻣەڵەی ﮔەﻧﺠﺎﻧﯽ و‪‬ﺗﭙﺎرێﺰ و ﮔەﻧﺠﺎﻧﯽ‬ ‫ﺑﺰوﺗﻨەوەی ﮔﯚڕان وەﺳﺘﺎﺑﻮون‪ ،‬وﺗﯿﺎن رێﮕە ﻧﺎدەن‬ ‫ﺑڕۆﯾﻦ‪ ،‬ﻛﯚﻣەڵێ ﮔەﻧﺠﯽ دﯾﻜەش ﻛە ﻧﺰﯾﻜەی )‪(60‬‬ ‫ﮔەﻧﺞ ﺑﻮون و ﻟە ﻧﻮێﻨەراﻧﯽ ﺑﺎﻛﻮر و رۆژھە‪‬ﺗﯽ‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﭘێﻜﮫﺎﺗﺒﻮون ﻟە ﻛەﻧﺎر ﺋﺎوەﻛە ﭼﺎوەڕێ‬ ‫ﺑﻮون‪ ،‬ﺋەﻣﺎن ﻟە ﭘێﺶ ﻧﯿﻮەڕۆوە ﻟەوێ ﺑﻮون‪.‬‬ ‫ﻟە ﺑﺎزﮔەﻛە دوو ﭘﯚﻟﯿﺲ وەﺳﺘﺎﺑﻮون‪ ،‬ﭼﻮوﯾﻨە‬ ‫ﻻی ﭘﯚﻟﯿﺴەﻛﺎن و ﭘﺮﺳﯿﺎرﻣﺎن ﻛــﺮد‪ ،‬ھﯚﻛﺎر‬ ‫ﭼﯿﯿە رێﮕەﺗﺎن ﻟەم ﮔەﻧﺠﺎﻧە ﮔﺮﺗﻮوە‪ ،‬ﯾەﻛێﻚ ﻟە‬ ‫ﭘﯚﻟﯿﺴەﻛﺎن ﻟەﮔەڵ ﺋەوەی ﺋﺎﻣﺎدە ﻧەﺑﻮو‪ ،‬ﻧﺎوی‬ ‫ﺧﯚی ﺋﺎﺷﻜﺮا ﺑﻜﺎت‪ ،‬وﺗﯽ‪ :‬ﺋەم ﺳﻨﻮرە ﻟە ﻛﺎﺗﮋﻣێﺮ‬ ‫)‪(10‬وە ﺗﺎ ﻛﺎﺗﮋﻣێﺮ )‪(3‬ی ﺋێﻮارە ﺑﯚ ھﺎو‪‬ﺗﯿﺎﻧﯽ‬ ‫ﺋێﺮاق و ﺳﻮرﯾﺎ ﻛﺮاوەﺗەوە‪ ،‬ﺑە‪‬م ﺋەﮔەر وەﻓﺪێﻚ‬ ‫ﺑێﺖ‪ ،‬ﺋــەوا ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ ﺑە ﻣﯚڵەﺗﯽ ﺣﻜﻮﻣەﺗﯽ‬ ‫ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧە‪ ،‬ﺋەﻣڕۆش ﻧﺰﯾﻜەی )‪(80‬‬ ‫ﮔەﻧﺞ ھﺎﺗﻮون و دەڵێﻦ دەﻣﺎﻧەوێ ﺑﭽﯿﻦ ﺑﯚ ﺳﻮرﯾﺎ‬ ‫و ﻣﯚڵەﺗﯿﺸﯿﺎن ﭘێﻨﯿە‪ ،‬ﺑﯚﯾە رێﮕەﯾﺎن ﻧﺎدەﯾﻦ‪ ،‬دەﺑێ‬ ‫ﻣﯚڵەﺗﯽ ﺣﻜﻮﻣەت ﺑێﻨﻦ‪ ،‬ﺑە‪‬م ﻣﺴﺘەﻓﺎ ﻣﺎﻣﺎی‪ ،‬ﻛە‬ ‫ﯾەﻛێﻚ ﺑﻮو ﻟە ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎراﻧﯽ ﻛﯚﻧﻔﺮاﻧﺴەﻛە‪ ،‬وﺗﯽ‪:‬‬ ‫ﺋەوان زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ﻣﺎﻧﮕێﻜە ﻟە رێﮕەی دەﺳﺘەی ﺑڵﻨﺪی‬ ‫ﻛﻮردەوە ﺣﻜﻮﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯿﺎن ﺋﺎﮔﺎدار ﻛﺮدوەﺗەوە‪.‬‬

‫ﮔەﻧﺠﺎن ﭘێﺪاﮔﺮﯾﺎن دەﻛــﺮد ﻟەﺳەر ﭼــﻮون ﺑﯚ‬ ‫رۆژﺋــﺎوا‪ ،‬ھەرﺑﯚﯾە ﺳــەرەڕای رێﮕﺮﯾﻜﺮدن‪ ،‬ﺑە‪‬م‬ ‫ﺋــﺎﻣــﺎدە ﻧــەﺑــﻮون ﺑﮕەڕێﻨەوە‪ ،‬ﻣﻦ ﻟــەوێ وەك‬ ‫رۆژﻧﺎﻣەواﻧێﻜﯽ ﺑێﻼﯾەن ھەڵﺴﻮﻛەوﺗﻢ دەﻛﺮد‪.‬‬ ‫دﻧﯿﺎ ﺑــەرەو ﺗﺎرﯾﻜﯽ دەﭼـــﻮو‪ ،‬ﻧﺰﯾﻚ ﻛﺎﺗﮋﻣێﺮ‬ ‫ﺣــەوﺗــﯽ ﺋــێــﻮارە ﺑـــﻮو‪ ،‬ﮔەﻧﺠﺎﻧﯽ رێﻜﺨﺮاوی‬ ‫ﺋﺎزادی ﻻواﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻛە ﻧﺰﯾﻜﻦ ﻟە ﯾەﻛێﺘﯽ‬ ‫ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧەوە ﮔەﯾﺸﺘﻦ‪ ،‬ﺋــەوان ﺑە‬ ‫ﺑــﺎوەڕ ﺑەﺧﯚﺑﻮوﻧێﻜەوە داواﯾــﺎن ﻟە ﭘﯚﻟﯿﺴەﻛﺎن‬ ‫ﻛــﺮد ﻧــﺎو و ژﻣـــﺎرەی ﺑەرﭘﺮﺳﯽ ﺑﺎزﮔەﻛەﯾﺎن‬ ‫ﭘــێــﺒــﺪات‪ ،‬دﯾـــﺎر ﺑــﻮو ﭘێﺸﺘﺮﯾﺶ ﻟــە رێﮕەی‬ ‫ﻣەﻛﺘەﺑﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﯾەﻛێﺘﯿەوە ھەوڵﯿﺎن داﺑﻮو‪ ،‬ﺑە‬ ‫ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﺑﺎﺳﯽ ھەوڵەﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﺳﺮەت رەﺳﻮڵﯿﺎن‬ ‫دەﻛــﺮد‪ ،‬ﺑە‪‬م ﭘﯚﻟﯿﺴەﻛﺎن ﭘێﺪاﮔﺮﺑﻮون ﻟەﺳەر‬ ‫ﺋــەوەی رێﮕە ﻧــەدەن ﮔەﻧﺠﺎن ﺑﭽﻨە رۆژﺋــﺎوا‪.‬‬ ‫ﻛﺎﺗێﻚ ﺋەو دﯾﻤەﻧەت دەﺑﯿﻨﯽ‪ ،‬ﺋەوە ﺑە ﺧەﯾﺎڵﺘﺪا‬ ‫دەھﺎت‪ ،‬دوای زﯾﺎﺗﺮ ﻟە )‪ (20‬ﺳﺎڵ ﺣﻜﻮﻣڕاﻧﯽ و‬ ‫دەﺳە‪‬ﺗﯽ ﻛﻮردی رێﮕە ﺑە ﺑەﺷێﻚ ﻟە ﮔەﻧﺠﺎﻧﯽ‬ ‫ﻛﻮرد ﻧﺎدرێﺖ ﺑﭽﻨە ﭘﺎرﭼەﯾەﻛﯽ دﯾﻜەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن!؟‬ ‫ﻛﺎﺗﮋﻣێﺮ )‪(8:30‬ی ﺷەو ھێﺰێﻜﯽ ﭼەﻛﺪار ھﺎﺗﻦ‬ ‫ﻛە ﺟﻠﯽ ﺳەرﺑﺎزﯾﺎن ﻟەﺑەردا ﺑﻮو ﻧﺰﯾﻜەی )‪(20‬‬ ‫ﻛەس دەﺑــﻮون و دەورﯾــﺎن ﮔﺮﺗﯿﻦ‪ ،‬ﭘەﯾﺎﻣﻨێﺮی‬ ‫ﺗەﻟەﭬﺰﯾﯚﻧﯽ ﺳﭙێﺪە ﻛە ﻟەو ﻛﺎﺗەدا ﻟەوێ ﺑﻮو‪،‬‬ ‫رێﮕﺮﯾﺎن ﻟێﻜﺮد و ﻧەﯾﺎﻧﮫێﺸﺖ وێﻨە ﺑﮕﺮێ‪ ،‬دوای‬ ‫ﺋەوە دەﺳﺘﯿﺎن ﮔﺮت ﺑەﺳەر ﻛﺎﻣێﺮای ﺗەﻟەﭬﺰﯾﯚﻧﯽ‬ ‫ﻛﻮرد ﻛﺎﻧﺎڵﺪا ﻛە ﺗەﻟەﭬﺰﯾﯚﻧﯽ ﯾەﻛێﻚ ﻟە ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫رۆژھە‪‬ﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧە‪ ،‬ھەروەھﺎ رێﮕﺮی ﻛﺮا ﻟە‬ ‫ﭘەﯾﺎﻣﻨێﺮی ﺋﺎژاﻧﺴﯽ ﻓﻮرات و ھەوڵﯿﺎﻧﺪا ﻛﺎﻣێﺮاﻛەی‬ ‫ﻟێﺒﺴەﻧﻦ‪ ،‬ﺑــە‪‬م ﻧەﯾﺎﻧﺘﻮاﻧﯽ‪ ،‬دوای ﻧﺰﯾﻜەی‬ ‫ﻛﺎﺗﮋﻣێﺮێﻚ ﻛﺎﻣێﺮاﻛەی ﻛﻮرد ﻛەﻧﺎڵﯿﺎن ﮔەڕاﻧﺪەوە‪.‬‬ ‫ﮔەﻧﺠﺎﻧﯽ و‪‬ﺗﭙﺎرێﺰ ﻟە ﻧﺰﯾﻚ ﺑﺎزﮔەﻛە ﺋﺎﮔﺮﯾﺎن‬ ‫ﻛـــﺮدەوە و دەﺳــﯿــﺎن ﻛــﺮد ﺑــە وﺗﻨﯽ ﺳــﺮود و‬ ‫ﮔــﯚراﻧــﯽ‪ .‬دوای ﺋــەوە ﻛەﺳێﻚ ھــﺎت ﻛە ﻧﺎوی‬ ‫)ﺷەوﻛەت( ﺑﻮو‪ ،‬ﺟﻠﯽ ﻛﻮردی ﻟەﺑەرداﺑﻮو‪ ،‬وەك‬ ‫ﻛﺎرﻣەﻧﺪێﻜﯽ ﺑﺎزﮔەﻛە ﺧﯚی ﻧﺎﺳﺎﻧﺪ‪ ،‬دەﺳﺘﯽ ﻛﺮد‬ ‫ﺑە ﻗﺴەﻛﺮدن‪ ،‬ﺑە زﻣﺎﻧێﻜﯽ ﻧــەرم وﺗــﯽ‪ :‬ﺋێﻤە‬ ‫ﺑﺮاﯾﻦ و ھەﻣﻮوﻣﺎن ﻛﻮردﯾﻦ‪ ،‬ﭘێﻤﺎﻧﻨﺎﺧﯚﺷە ﺋێﻮە‬ ‫ﺑە ﺑﺮﺳێﺘﯽ ﻟەم ﺑەرﺳەرﻣﺎﯾە ﺑﻦ‪ ،‬ﺷﻮێﻨﻤﺎن ھەﯾە‬ ‫ﺑﭽﻦ ﻧﺎن ﺑﺨﯚن و ﺷەو ھەر ﻟــەوێ ﺑﻤێﻨﻨەوە‪.‬‬ ‫وﺗﯿﺸﯽ‪ :‬ﻣەﻟەﻓﯽ ﺳﻮرﯾﺎ و ﺋەم ﺳﻨﻮراﻧە راﺳﺘەوﺧﯚ‬ ‫ﭘەﯾﻮەﻧﺪی ﺑە ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧەوە‬ ‫ھەﯾە‪ ،‬ھەﺗﺎ ﻟە ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯽ ھەرێﻢ ﻣﯚڵەت‬ ‫وەرﻧــەﮔــﺮن‪ ،‬ﻧﺎﺗﻮاﻧﯿﻦ رێﮕەﺗﺎن ﺑﺪەﯾﻦ ﺑــڕۆن‪.‬‬ ‫دﻟێﺮ ﻋەﺑﺪوﻟﺨﺎﻟﻖ ﻛە ﯾەﻛێﻚ ﺑﻮو ﻟە ﮔەﻧﺠﺎﻧﯽ‬ ‫ﺑﺰوﺗﻨەوەی ﮔــﯚڕان‪ ،‬وە‪‬ﻣــﯽ ﺷەوﻛەﺗﯽ داﯾەوە‬ ‫و وﺗﯽ‪ ،‬ﺋێﻤە ﻧﻮێﻨەری رێﻜﺨﺮاوەﻛﺎﻧﯽ ھەرێﻤﯽ‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﭘﺎرﭼەﻛﺎﻧﯽ دﯾﻜەی ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﻦ‪ ،‬ﺑﯚ‬ ‫دۆزێﻜﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ و ﻧەﺗەوەﯾﯽ دەﭼﯿﻨە رۆژﺋﺎوای‬

‫ﻛﻮردﺳﺘﺎن‪ ،‬ﺋەم رێﮕﺮﯾە زﯾﺎن ﺑە ﺋێﻮەش دەﮔەﯾەﻧێ‪.‬‬ ‫ﮔەﻧﺠﺎﻧﯽ دﯾﻜەش وە‪‬ﻣــﯿــﺎن داﯾــەوە و وﺗﯿﺎن‬ ‫ﺋەﮔەر رێــﺰ ﻟە ﺋێﻤە دەﮔــﺮن‪ ،‬ﺋــەم ﭼەﻛﺪاراﻧە‬ ‫ﭼﯿﯿە ﻟە دەوری ﺋێﻤە ﻛﯚﺗﺎن ﻛﺮدوەﺗەوە؟ ﻧە‬ ‫ﺧﻮاردﻧﻤﺎن ﭘێﺒﺪەن و ﻧە رێﮕﺮﯾﻤﺎن ﻟێﺒﻜەن‪.‬‬ ‫ﺑەو ﺷێﻮەﯾە ﮔەﻧﺠﺎن ﭘێﺪاﮔﺮﯾﺎن دەﻛﺮد ﻟەﺳەر‬ ‫ﭼﻮﻧﯿﺎن ﺑﯚ رۆژﺋﺎوا‪ ،‬ﺋەو ﺷەوە ﺗﺎ ﺑەﯾﺎﻧﯽ ﻟەوێ‬ ‫ﺑە دەوری ﺋﺎﮔﺮێﻜﺪا ﻣﺎﯾﻨەوە‪ ،‬ﺑﯚ ﺑەﯾﺎﻧﯿﯿەﻛەی‬ ‫ﻛە دەﯾــﻜــﺮدە )‪ (26/3‬ﮔﻮێﻤﺎن ﻟە دەﻧﮕﯽ‬ ‫دروﺷــﻤــﯽ ﺑەﺷێﻚ ﻟــە ﮔەﻧﺠﺎﻧﯽ رۆژﺋــــﺎوای‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﻮو ﻛە ﺑﯿﺴﺘﺒﻮﯾﺎن رێﮕﺮی ﻟە ﺋێﻤە‬ ‫ﻛــﺮاوە‪ ،‬ھﺎﺗﺒﻮون ﺑﯚ ﺳەر ﺳﻨﻮر‪ ،‬دوای ﺋەوە‬ ‫ﺋێﻤەش ﺑە دروﺷﻢ رۆﯾﺸﺘﯿﻦ ﺑﯚ ﻛەﻧﺎر رووﺑﺎرەﻛە‪.‬‬ ‫ﺋەوە رووﺑــﺎری دﯾﺠﻠەﯾە ﻛە رۆژﺋــﺎوا و ﺑﺎﺷﻮری‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟێﻜﺠﯿﺎ دەﻛﺎﺗەوە‪ ،‬ﺋەوان ﻟە ﺑەری‬ ‫رۆژﺋﺎوا و ﺋێﻤەش ﻟە ﺑەری ﺑﺎﺷﻮرەوە ﺳ‪‬وﻣﺎن‬ ‫ﻟە ﯾەﻛﺘﺮ دەﻛﺮد‪ ،‬ﺋﺎﮔﺮ ﻛﺮاﯾەوە و دﯾﻼن ﺳﺎزﻛﺮا‪.‬‬ ‫ھەر ﻟەﮔەڵ ﭼﻮوﻧە ﻧﺎو ﺧﺎﻛﯽ رۆژﺋﺎوا‬ ‫ھەﺳﺖ ﺑە داﻣەزراوەﯾﯽ و رێﻜﺨﺴﺘﻨێﻚ‬ ‫دەﻛەﯾﺖ و ﭘێﺸﻜەوﺗﻨێﻜﯽ ﺑﺎش دەﺑﯿﻨﯿﺖ‬ ‫ﺳەرەڕای ﻣﺎوەﯾەﻛﯽ ﻛەﻣﯽ ﺣﻜﻮﻣڕاﻧﯽ‬ ‫ﻧﺰﯾﻜەی ﻛﺎﺗﮋﻣێﺮ ﻧﯚی ﺑەﯾﺎﻧﯽ ﺑﻮو‪ ،‬ﭘێﯿﺎن وﺗﯿﻦ‬ ‫رێﮕەﺗﺎن دراوە ﺑﭽﻨە رۆژﺋــﺎوا‪ ،‬ﺋەوە ھەواڵێﻜﯽ‬ ‫ﺧﯚش ﺑﻮو‪ ،‬دەﺳﺘﻜﺮا ﺑە وﺗﻨەوەی دروﺷﻤﯽ "ﺑﮋی‬ ‫ﯾەﻛێﺘﯽ ﮔەﻟﯽ ﻛــﻮرد"‪ .‬دوای ﺋەوە ﻧﺎﺳﻨﺎﻣەﯾﺎن‬ ‫ﻟێﻮەرﮔﺮﺗﯿﻦ و ﻧﺎوﯾﺎن ﻧﻮﺳﯿﻦ‪ ،‬ﭘﺎﺷﺎن دەﺳﺘە‬ ‫دەﺳﺘە ﺑە ﻛەڵەك ﭘەڕﯾﻨەوە ﺑــەرەو رۆژﺋــﺎوا‬ ‫ﻛــە ﻣــﺎوەﻛــەی ﻧﺰﯾﻜەی ﭘێﻨﺞ ﺧــﻮﻟــەك ﺑــﻮو‪.‬‬ ‫ﻟەوﺑەرەوە ﻧﺰﯾﻜەی )‪ (70‬ﮔەﻧﺠﯽ ﻛﭻ و ﻛﻮڕ ﺑە‬ ‫ﺷێﻮەﯾەﻛﯽ رێﻚ و ﺑە دوو رﯾﺰ وەﺳﺘﺎﺑﻮون‪ ،‬ﻛە‬ ‫ﻧﺰﯾﻚ ﺑﻮوﯾﻨەوە ھەردوﻻ دەﺳﺘﯿﺎن ﻛﺮد ﺑە وﺗﻨەوەی‬ ‫دروﺷﻤﯽ "ﺑﮋی ﺑەرﺧﯚداﻧﺎ رۆژاﭬﺎ‪ ،‬ﺑﮋی ﯾەﻛێﺘﯿﺎ ﮔەﻟێ‬ ‫ﻛﻮرد‪ ،‬ﺑﮋی ﺑەرﺧﯚداﻧﺎ ﯾەﭘەﮔە"‪ .‬ﻟە ﭘﺸﺖ ﺋەواﻧە‬ ‫و ﻟەﺳەر ﮔﺮدێﻜﯽ ﺑەرز ﻧﺰﯾﻜەی )‪ (15‬ﺳەرﺑﺎزی‬ ‫ﯾەﻛﯿﻨەﻛﺎﻧﯽ ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ ﮔەل ﯾەﭘەﮔە وەﺳﺘﺎﺑﻮون‪،‬‬ ‫دەﺳﺘﯿﺎن ﺑەرز ﻛﺮدەوە و ﺑەﺧێﺮھﺎﺗﻨﯽ ﺋێﻤەﯾﺎن ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﺑە ﭘێﻜەﻧﯿﻦ و زەردەﺧەﻧەوە ﺗەوﻗە ﻟەﮔەڵ ھەﻣﻮو‬ ‫ﺋەواﻧە ﻛﺮا ﻛە ﭼـــﺎوەڕوان ﺑــﻮون‪ ،‬ھەر ﻟەﮔەڵ‬ ‫ﭼﻮوﻧە ﻧﺎو ﺧﺎﻛﯽ رۆژﺋﺎوا ھەﺳﺖ ﺑە داﻣەزراوەﯾﯽ‬ ‫و رێﻜﺨﺴﺘﻨێﻚ دەﻛەﯾﺖ و ﭘێﺸﻜەوﺗﻨێﻜﯽ ﺑﺎش‬ ‫دەﺑﯿﻨﯿﺖ‪ ،‬ﺳەرەڕای ﻣﺎوەﯾەﻛﯽ ﻛەﻣﯽ ﺣﻜﻮﻣڕاﻧﯽ‪.‬‬ ‫دوای داﮔﯿﺮﻛﺎری و ﭘﺎرﭼەﻛﺮدﻧﯽ ﺧﺎك‪ ،‬ﺑﯿﻨﯿﻨﯽ‬ ‫ﭘﺎرﭼەﻛﯽ دﯾﻜەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺷﺎﻧﺴێﻜﯽ ﻣەزن ﺑﻮو‪،‬‬ ‫ھەﺳﺘێﻜﯽ ﻗﻮڵﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯿﻤﺎن ﺑﯚ دروﺳﺖ ﺑﻮو‪،‬‬ ‫ﮔەرﻣەی ﺑەھﺎری رۆژﺋﺎوا ﺑﻮو‪ ،‬ھەﻣﻮو ﺷﻮێﻨێﻚ ﺳەوز‬ ‫ﺑﻮو‪ ،‬ﺑە‪‬م ﭘﺎﺷﻤﺎوەﻛﺎﻧﯽ ﺑەﻋﺴﯽ ﺳﻮرﯾﺎت ﺑەﺋﺎﺳﺎﻧﯽ‬

‫‪Rojiwelat.mag@gmail.com‬‬

‫دەﺑﯿﻨﯽ‪ ،‬زۆر ﻟە ﭘﺎﺷﻤﺎوەﻛﺎﻧﯽ ﺑەﻋﺴﯽ ﺋێﺮاق دەﭼﻮو‪.‬‬ ‫ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠﯿﺎن ﺑﯚ ھێﻨﺎﺑﻮوﯾﻦ‪ ،‬ﻛەوﺗﯿﻨەڕێ ﺑەرەو‬ ‫رﻣێﻼن‪ ،‬ﻟە رێﮕە ژﻣﺎرەك ﺧەڵﻜﻤﺎن ﺑﯿﻨﯽ ﻛە ﻧﺰﯾﻜەی‬ ‫)‪ (200‬ﻛەس دەﺑــﻮون ﻟە ژن و ﭘﯿﺎو و ﻣﻨﺪاڵ‪،‬‬ ‫ﭘﺮﺳﯿﺎرﻣﺎن ﻛﺮد ﺋەواﻧە ﭼﯿﺎن دەوێ‪ ،‬ﺷﯚﻓێﺮەﻛە‬ ‫وﺗــﯽ ﺋەواﻧە دەﭼﻨە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺋێﺮە‬ ‫ﺟێﺪەھێڵﻦ‪ .‬دواﺗﺮ ﮔەﯾﺸﺘﯿﻨە ﻧﺎﺣﯿەی )ﺑەرەﻛﺎت(‬ ‫ﺋەو ﻧﺎوە ﻧﻮێ ﻧەﺑﻮو ﺑەﻻﻣەوە‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە ﭘێﺸﺘﺮ‬ ‫ﺑەھﯚی )ﺳەﻟﯿﻢ ﺑەرەﻛﺎت(ەوە‪ ،‬ﻛە رۆﻣﺎﻧﻨﻮﺳێﻜﯽ‬ ‫ﻛﻮردە‪ ،‬ﺑﯿﺴﺘﺒﻮوم‪ .‬ﻟە ﻧﺰﯾﻚ ﻧﺎﺣﯿەﻛە ﻟەﺳەر ﺟﺎدە‪،‬‬ ‫ﺑە دەﺑەی ﺑﯿﺒﺴﯽ و ﺳﺎردی ﺑەﻧﺰﯾﻦ دەﻓﺮۆﺷﺮا‪ ،‬ﺋەوە‬ ‫ﻧﯿﺸﺎﻧﯿﺪا ﻛە ﻗەﯾﺮاﻧﯽ ﺳﻮﺗەﻣەﻧﯽ ﻟەو و‪‬ﺗە ھەﯾە‪.‬‬ ‫ھەر ﻟە ﺑەرەﻛﺎت وێﻨەﻛﺎﻧﯽ ﺑەﺷﺎر ﺋەﺳەد و ﺣﺎﻓﺰ‬ ‫ﺋەﺳەد دڕێﻨﺮاﺑﻮون و ﻟە ﭼەﻧﺪ ﺷﻮێﻨێﻚ ﻧﻮﺳﺮاﺑﻮو‬ ‫)‪ ،(YPG‬ﺑــەردەوام ﺑﻮوﯾﻦ ﻟە رۆﯾﺸﺘﻦ‪ ،‬ﭘێﺶ‬ ‫ﮔەﯾﺸﺘﻦ ﺑە رﻣێﻼن ﺑەﻧﺎو ﺷﺎرۆﭼﻜەی )ﮔﺮﻛێ‬ ‫ﻟەﮔێ(دا رۆﯾﺸﺘﯿﻦ‪ ،‬ﺗﺎﺑﻠﯚﻛﺎﻧﯽ دوﻛﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎو‬ ‫ﺑﺎزاڕ و ﺧﻮێﻨﺪﻧﮕەﻛﺎن ھەﻣﻮوی ﺑە زﻣﺎﻧﯽ ﻋەرەﺑﯽ‬ ‫ﺑﻮو‪ ،‬ﺗﺎرﻣﺎﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺑەﻋەرەﺑﻜﺮدن ﻣﺎﺑﻮو‪ ،‬ﺟﮕە ﻟە‬ ‫ھەﺑﻮوﻧﯽ ھــەژاری و ﺑێﻜﺎری و ﻛێﺸەی ﺋﺎﺑﻮری‪،‬‬ ‫ﺑــە‪‬م ﻟە ﺳﺎﯾەی ﻓــەرﻣــﺎﻧــڕەواﯾــﯽ ﯾەﻛﯿﻨەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ ﮔــەل و ھێﺰە ﻛــﻮردﯾــەﻛــﺎﻧــەوە‪ ،‬ﺑە‬ ‫ﺗــەواوی ھەﺳﺘﺖ ﺑە ﺋﺎراﻣﯽ و ﺋﺎﺳﺎﯾﺶ دەرﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﻛﺎﺗﮋﻣێﺮ دوو ﮔەﯾﺸﺘﯿﻨە رﻣــێــﻼن‪ ،‬ھــەر ﺋەو‬ ‫ﺋــێــﻮارەﯾــە ﺳێﯿەﻣﯿﻦ ﻛﯚﻧﻔﺮاﻧﺴﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯽ‬ ‫ﮔەﻧﺠﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن دەﺳﺘﯿﭙێﻜﺮد ﻛە )‪(260‬‬

‫]~[‬ ‫] ژﻤﺎرﻩ ‪ ] [ ٢٠١٣/٤/١٥ ] [٢٨‬ﺴﺎڵی ﺴێیەم [‬

‫ﺋەﻧﺪام ﺑە ﻧﻮێﻨەراﯾەﺗﯽ )‪ (62‬رێﻜﺨﺮاو ﻟە ﭼﻮار‬ ‫ﭘﺎﭼەی ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧەوە ﺑەﺷﺪار ﺑــﻮون‪ ،‬ھەروەھﺎ‬ ‫ﻧــﺰﯾــﻜــەی )‪ (250‬ﻣــﯿــﻮاﻧــﯿــﺶ ﺋــﺎﻣــﺎدەﺑــﻮون‪.‬‬ ‫ﺋەﻧﺪاﻣێﻜﯽ دەﺳﺘەی ﺑڵﻨﺪ‪ :‬ﻛﯚﻧﻔﺮاﻧﺴﯽ‬ ‫ﮔەﻧﺠﺎن ﭘﺎڵﭙﺸﺘﯿﯿەﻛﯽ ﻣەزﻧە ﺑﯚ رۆژﺋﺎوای‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ھێﺰێﻜﯽ ﮔەورە ﺑە ﺋێﻤە‬ ‫دەﺑەﺧﺸێ‬ ‫ﺳەرەﺗﺎی ﻛﯚﻧﻔﺮاﻧﺴەﻛە ﺑە ﺧﻮﻟەﻛێﻚ وەﺳﺘﺎن ﺑﯚ‬ ‫ﮔﯿﺎﻧﯽ ﺑێﮕەردی ﭘﺎﻛڕەواﻧﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﺳﺮودی‬ ‫ﺋەی رەﻗﯿﺐ و ﺑە دروﺷﻤﯽ "ﺑە ﮔەﻧﺠێﺘﯿﯿەﻛﯽ‬ ‫ﺋﺎزاد ﺑەرەو و‪‬ت و ژﯾﺎﻧێﻜﯽ ﺋﺎزاد" دەﺳﺘﯿﭙێﻜﺮد‪،‬‬ ‫دوای ﺋــەوە ﺋﯿﻠﮫﺎم ﺋەﺣﻤەد ﺋەﻧﺪاﻣﯽ دەﺳﺘەی‬ ‫ﺑــﺎ‪‬ی ﻛــﻮرد‪ ،‬وﺗەﯾەﻛﯽ ﭘێﺸﻜەش ﻛﺮد و وﺗﯽ‪:‬‬ ‫ﮔەﻟﯽ ﻛــﻮرد ﻟە رۆژﺋـــﺎوای ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻗﻮرﺑﺎﻧﯽ‬ ‫و زەﺣﻤەﺗﯽ زۆری داوە‪ ،‬ﺋەم دەﺳﻜەوﺗﺎﻧەش‬ ‫ﺋەﻧﺠﺎﻧﯽ ﺋەو ﻗﻮرﺑﺎﻧﯿﺪاﻧەﯾە‪ .‬وﺗﯿﺸﯽ‪ :‬ﻛﯚﻧﻔﺮاﻧﺴﯽ‬ ‫ﮔەﻧﺠﺎن ﭘﺎڵﭙﺸﺘﯿﯿەﻛﯽ ﮔـــەورە ﺑــﯚ رۆژﺋـــﺎوای‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ھێﺰێﻜﯽ ﮔەورە ﺑە ﺋێﻤە دەﺑەﺧﺸێ‪.‬‬ ‫ﭘــﺎﺷــﺎن دەﻗـــﯽ ﭘــەﯾــﺎﻣــەﻛــەی ﺑــەڕێــﺰ ﺋــﯚﺟــەﻻن‬ ‫ﺧﻮێﻨﺮاﯾەوە ﻛە ﻟە ﯾەﻛەم رۆژی ﻧەورۆزی ﺋەﻣﺴﺎڵﺪا‬ ‫ﭘێﺸﻜەﺷﯽ ﻛﺮد و دەﻧﮕﺪاﻧەوەﯾەﻛﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ھەﺑﻮو‪.‬‬ ‫دواﺗــﺮ ﺳﺪﯾﻖ ﻣەﺣﻤﻮد‪ ،‬ﻟە رێﻜﺨﺮاوی ﺋــﺎزادی‬ ‫ﻻواﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻛە ﻧﺰﯾﻜﻦ ﻟە ﯾەﻛێﺘﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎن‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧەوە‪ ،‬وﺗەﯾەﻛﯽ ﭘێﺸﻜەش ﻛﺮد و راﯾﮕەﯾﺎﻧﺪ‪:‬‬

‫‪٧‬‬

‫راﭘﯚرت‬

‫ﺋەم ﻛﯚﻧﻔﺮاﻧﺴە ﺋﺎﻣﺎژەﯾە ﺑﯚ ھەﺑﻮوﻧﯽ ﺋــﺎزادی و‬ ‫ﺋﺎراﻣﯽ و ﭘەﯾﺎﻣێﻜﯽ رووﻧﯿﺸە ﺑﯚ ﺋەواﻧەی ﮔﻮﻣﺎﻧﯿﺎن‬ ‫ﻟە ﺗﻮاﻧﺎی ﺧﯚﺑەڕێﻮەﺑﺮدﻧﯽ ﻛﻮرد ھەﯾە ﻟێﺮە‪ .‬وﺗﯿﺸﯽ‪:‬‬ ‫ﺋﯚﺟەﻻن ﺋەﻧﺪازﯾﺎری ﺋﺎﺷﺘﯿﯿە‪ ،‬ﺑﺎﺳﯿﺸﯽ ﻟە رۆڵﯽ‬ ‫ﻣﺎم ﺟەﻻل ﺗﺎڵەﺑﺎﻧﯽ ﻛﺮد ﻟە ﺑەدﯾﮫێﻨﺎﻧﯽ ﺋﺎﺷﺘﯿﺪا‪.‬‬ ‫ﭘﺎﺷﺎن دﻟێﺮ ﻋەﺑﺪوﻟﺨﺎﻟﻖ ﺳەرۆﻛﯽ ﺷﺎﻧﺪی ﮔەﻧﺠﺎﻧﯽ‬ ‫ﺑﺰوﺗﻨەوەی ﮔﯚڕان‪ ،‬وﺗەﯾەﻛﯽ ﭘێﺸﻜەش ﻛﺮد و ﺋﺎﻣﺎژەی‬ ‫ﺑﯚ ﺋەوە ﻛﺮد‪ ،‬ﻛﻮرد ھەر ﻛﺎﺗێﻚ ﻟەﻧﺎو ﺧﯚﯾﺪا ﯾەﻛێﺘﯽ‬ ‫ھەﺑﻮوﺑێ‪ ،‬ﺋەوﻛﺎﺗە ﺑەھێﺰ ﺑﻮوە‪ ،‬ﺋەم ﻛﯚﻧﻔﺮاﻧﺴەش‬ ‫واﺗــﺎی دروﺳﺘﺒﻮﻧﯽ ﯾەﻛێﺘﯿﯿەﻛﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯿە‪.‬‬ ‫ﺋــەوەﺷــﯽ ﺧــﺴــﺘــەڕوو‪ ،‬ﻟــێــﺮەﺷــەوە ﭘﺸﺘﮕﯿﺮی‬ ‫ﺧەﺑﺎﺗﯽ ﮔــەﻟــﯽ رۆژﺋــــﺎوا دەﻛــەﯾــﻦ و ﭘەﯾﺎﻣﯽ‬ ‫ﮔەﻧﺠﺎن ﺑە ﮔﻮێﯽ دۆﺳــﺖ و دوژﻣﻨﺪا دەدەﯾــﻦ‪.‬‬ ‫دوای ﺋەوە ﭘﺎﭬێڵ ﻗەدەﻣﺨێﺮ‪ ،‬ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﻛﯚﻣەڵەی‬ ‫ﮔەﻧﺠﺎﻧﯽ و‪‬ﺗﭙﺎرێﺰی ﻛﻮردﺳﺘﺎن وﺗەﯾەﻛﯽ ﭘێﺸﻜەش‬ ‫ﻛــﺮد و وﺗــﯽ‪ :‬ھــﯚﻛــﺎری ﺋـــەوەی ﻛــە ﺗــﺎ ﺋێﺴﺘﺎ‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧێﻜﯽ ﺋــﺎزاد دروﺳــﺖ ﻧەﺑﻮوە‪ ،‬ﺋەوەﯾە‬ ‫ﻛە ﻧﺎﻛﯚﻛﯽ و دووﺑــەرەﻛــﯽ ﻧﺎوﺧﯚﯾﯽ ھەﺑﻮوە‪.‬‬ ‫وﺗﯿﺸﯽ‪ :‬ﺋەﺑێ ﯾەﻛێﺘﯿﯿەﻛﯽ واﻣــﺎن ﻟەﻧێﻮاﻧﺪا‬ ‫دروﺳﺖ ﺑﺒێ‪ ،‬ﻛﺎﺗێﻚ ﻟە ﻛەرﻛﻮك ﺗەﻗﯿﻨەوەﯾەك‬ ‫دەﺑــێ ﻟــە ﻗﺎﻣﯿﺸﻠﯚ ﺑﺮﯾﻨﺪار ﺑﯿﻦ‪ ،‬ﻛﺎﺗێﻚ ﻟە‬ ‫ﺳﻨە ﻟە ﺳــێــﺪارە دەدرێـــﻢ ﻟە ﺋﺎﻣەد ﺑﺨﻨﻜێﻢ‪.‬‬ ‫ﭘﺎﺷﺎن ﻣەرﯾﻮان ﺋﯿﺒﺮاھﯿﻢ‪ ،‬ﻧﻮێﻨەری رێﻜﺨﺮاوی‬ ‫ﮔەﻧﺠﺎﻧﯽ دەوڵــەﺗــﯽ ﺳــەرﺑــەﺧــﯚی ﻛﻮردﺳﺘﺎن‬ ‫ﻗﺴەی ﻛــﺮد و ﺑﺎﺳﯽ ﭘێﺸەوا ﻗــﺎزی ﻣﺤەﻣەد‬ ‫و ﺷێﺦ ﻣەﺣﻤﻮد و ﻣــەﻻ ﻣﺴﺘەﻓﺎی ﺑــﺎرزاﻧــﯽ‬

‫راﭘﯚرت‬

‫‪٨‬‬

‫]~[‬ ‫] ﺴﺎڵی ﺴێیەم [ ] ‪ ] [ ٢٠١٣/٤/١٥‬ژﻤﺎرﻩ ‪[٢٨‬‬

‫و ﻋــەﺑــﺪو‪ ‬ﺋــﯚﺟــەﻻن و ﺟــەﻻل ﺗﺎڵەﺑﺎﻧﯽ ﻛﺮد‪.‬‬ ‫دواﺗﺮ ﻛﺎوە رۆژھە‪‬ﺗﯽ ﻟە ﯾەﻛێﺘﯽ ﻻواﻧﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ‬ ‫رۆژھــە‪‬ﺗــﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﺳــەﻻح ﺣﺴێﻨﭙﻮر ﻟە‬ ‫ﻛﯚﻧﻔﯿﺪراﺳﯿﯚﻧﯽ ﮔەﻧﺠﺎﻧﯽ رۆژھە‪‬ت و ﺣەﻣﺰە ﺟەﻧﮕﯚ‬ ‫ﻟە ﭘﺎرﺗﯽ ﭘێﺸﭭەڕۆ و ﭘﯚ‪‬ت ﺟﺎن ﻟە ﻛﯚﻧﻔﯿﺪراﺳﯿﯚﻧﯽ‬ ‫ﺧﻮێﻨﺪﻛﺎراﻧﯽ ﻛﻮردی و‪‬ﺗﭙﺎرێﺰ و ﻧﻮێﻨەری ﭼەﻧﺪﯾﻦ‬ ‫رێﻜﺨﺮاوی دﯾﻜەی ﺑﺎﻛﻮر و رۆژھــە‪‬ت و رۆژﺋﺎوا‬ ‫و ﺑﺎﺷﻮری ﻛﻮردﺳﺘﺎن وﺗەﯾﺎن ﭘێﺸﻜەش ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﻛﯚﻧﻔﺮاﻧﺴەﻛە رۆژاﻧـــﯽ )‪ 27‬و ‪(28‬ی ﺋﺎزارﯾﺶ‬

‫ﺑــەردەوام ﺑﻮو‪ ،‬ﮔەﻧﺠﺎن ﻟە ﻣــﺎوەی ﺋەو ﺳێ رۆژەدا‬ ‫ﮔﻔﺘﻮﮔﯚﯾﺎن ﻟــەﺳــەر ﻛێﺸەﻛﺎﻧﯽ ﮔەﻧﺠﺎن و ﺋەو‬ ‫ﺳﺘەﻣﻜﺎرﯾﺎﻧەی ﻟە دژی ﮔەﻟﯽ ﻛﻮرد ﭘەﯾڕەو ﻛﺮاوە ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﻟە ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﻛﯚﻧﻔﺮاﻧﺴەﻛەﺷﺪا ﮔەﻧﺠﺎن رێﻜەوﺗﻦ ﻟەﺳەر‬ ‫ﺋەﻧﺠﺎﻣﻨﺎﯾەﻛﯽ )‪ (29‬ﺧﺎڵﯽ ﻛە ﭘەﯾﻮەﻧﺪی ﺑە ﺑەﺳﺘﻨﯽ‬ ‫ﻛﯚﻧﻔﺮاﻧﺴﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯽ ھێﺰە ﻛﻮردﯾەﻛﺎن و ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯽ‬ ‫رۆژﺋﺎوای ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﺑەﺷﺪاری ﮔەﻧﺠﺎن ﻟە ﺷﯚڕﺷﯽ‬ ‫رۆژﺋـــﺎوا و ﺷەرﻣەزارﻛﺮدﻧﯽ ﺋــەو ﮔﺮوﭘە ﭼەﻛﺪارﯾە‬ ‫ﻛﻮردﯾﯿﺎﻧەی دژاﯾەﺗﯽ ﻛﻮرد دەﻛەن‪ ،‬ﮔەڕاﻧەوەی ﻛەرﻛﻮك‬ ‫ﺑﯚ ﺳەر ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﮔەﻧﺠﺎن ھەوڵ ﺑﺪەن‬ ‫ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن رۆڵﯽ ﭘێﺸەﻧﮕﺎﯾەﺗﯽ ﺑﮕێڕن و ﭘﺸﺘﮕﯿﺮی‬ ‫ﺗێﻜﯚﺷﺎﻧﯽ ﮔەﻧﺠﺎﻧﯽ رۆژھە‪‬ﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن دەﻛﺮێﺖ‬ ‫و ﻟە دژی ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋی دژ ﺑە ژﻧــﺎن ﺋﺎﺳﺘﯽ ﺧەﺑﺎت‬ ‫ﺑڵﻨﺪ دەﻛﺮێﺖ و ﻛﯚﻧﻔﺮاﻧﺴﯽ داھﺎﺗﻮو ﻟە رۆژھە‪‬ﺗﯽ‬

‫ﻛﻮردﺳﺘﺎن دەﺑێ‪ ،‬ﺋەﮔەر دەرﻓــەت ﻟەﺑﺎر ﻧەﺑﻮو‪،‬‬ ‫ﺋەوا دەﺑﺮێﺘە ﻗەزای راﻧﯿە‪ ،‬ﻟەﮔەڵ ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﺧﺎڵ‬ ‫و راﺳــﭙــﺎردەی دﯾﻜە‪ ،‬ﻛە ﮔەﻧﺠﺎن ﺑەڵێﻨﯿﺎﻧﺪا‬

‫‪Rojiwelat.mag@gmail.com‬‬

‫ﻟەﭘێﻨﺎوﯾﺪا ﺗێﻜﯚﺷﺎن ﺑﻜەن و ﺑﯚ ﺋەوەش ﺑڕﯾﺎری‬ ‫داﻣەزراﻧﺪﻧﯽ )ﻛﯚﻧﻔﯿﺪراﺳﯿﯚﻧﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯽ ﮔەﻧﺠﺎﻧﯽ‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎن( درا‪ ،‬ﻛە ﻛﺎری ﮔەﻧﺠﺎن رێﻜﺪەﺧﺎت‪.‬‬

‫ﻧﺰﯾﻜەی )‪ (100‬ﻛەس دەﺑﻮون و ﺑە ﺋﺎراﺳﺘەﯾەﻛﯽ‬ ‫دﯾــﻜــەدا دەرۆﯾــﺸــﺘــﻦ و ﺗەﻧﮫﺎ ﺋــﺎ‪‬ی "ھەرێﻤﯽ‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎن" ﯾﺎن ﺑەرزﻛﺮﺑﻮەوە‪ .‬ﺋەوەش ﻧﯿﺸﺎﻧەی‬ ‫ﺋەوە ﺑﻮو ھەر ﻻﯾەﻧێﻚ ﺑﯿەوێ دەﺗﻮاﻧێ ﺑە ﺑێ ھﯿﭻ‬ ‫ﺋﺎﺳﺘەﻧﮕﯿەك ﺧﯚﭘﯿﺸﺎﻧﺪان و ﻧﺎڕەزاﯾﯽ ﺋەﻧﺠﺎم ﺑﺪات‪.‬‬ ‫رۆژی )‪(29‬ی ﺋـــﺎزار ﮔــەڕاﯾــﻨــەوە ھەرێﻤﯽ‬ ‫ﻛــﻮردﺳــﺘــﺎن‪ ،‬ﻟــە ﺑــﺎزﮔــەی )ﭘــێــﺸــﺎﺑــﻮور( ﻛە‬ ‫ﺑەدەﺳﺘﯽ ﺣﻜﻮﻣەﺗﯽ ھەرێﻤەوەﯾە‪ ،‬ھــەر ﺋەو‬ ‫ﺳەرﺑﺎزاﻧەی ﭘێﺸﺘﺮ رێﮕﺮﯾﺎن ﻟێﻜﺮدﯾﻦ‪ ،‬ﺋەﻣﺠﺎرە‬ ‫ﺑە رووﯾــەﻛــﯽ ﺧــﯚﺷــەوە ﭘێﺸﻮازﯾﺎن ﻟێﻜﺮدﯾﻦ‪.‬‬

‫ﺋــﺎزادی ﻛﯚﻣە‪‬ﯾەﺗﯽ و ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەوە ﭘێﺸﻜەوﺗﻨﯽ زۆر‬ ‫ﺑﺎش دەﺑﯿﻨﯽ‪ ،‬ﻟە ھەﻣﻮو ﻛﺎﯾەﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕەدا ﺑە‬ ‫رێﮋەﯾەﻛﯽ زۆر ﺑﻮوﻧﯽ ژن ھەﯾە‪ .‬ﻟە ﺑﻮاری ﺳەرﺑﺎزی‬ ‫و ﺋﺎﺳﺎﯾﺸﯿﺪا ﺑــەرەو ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯿﺒﻮون و رێﻜﺨﺮاوەﯾﯽ‬ ‫دەﭼــﻦ‪ ،‬ﻛە ﺑﯚ ﺋــەو ﻣــﺎوە ﻛەﻣە‪ ،‬ﻟەﭼﺎو ھەرێﻤﯽ‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﭘێﺸﻜەوﺗﻨﯽ زۆر ﻛﺎرﯾﮕەر و ﺳەرﻧﺠڕاﻛێﺸﻦ‪.‬‬ ‫دووەم رۆژی ﻛﯚﻧﻔﺮاﻧﺲ ﺑﻮو‪ ،‬ﻟەﮔەڵ ﮔەﻧﺠێﻜﯽ رﻣێﻼن‬ ‫ﭼﻮوﻣە ﺑــﺎزاڕی ﮔﺮﻛێ ﻟەﮔێ‪ ،‬ﺑﯿﻨﯿﻤﺎن ﻟەﻧﺎو ﺑﺎزاڕ‬ ‫ﺧﯚﭘﯿﺸﺎﻧﺪاﻧە و ﻧﺰﯾﻜەی )‪ (300‬ﻛەس ﺋﺎ‪‬ی ﭘﺎرﺗﯽ‬ ‫دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﺋﺎ‪‬ی "ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن"ﯾﺎن‬ ‫ﺑــەرزﻛــﺮدﺑــﻮەوە‪ ،‬دروﺷــﻤــﯿــﺎن ﺑــﯚ ﺳــﻮﭘــﺎی ﺋـــﺎزاد و‬ ‫ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚﻧﯽ ﺳﻮرﯾﺎ دەوﺗەوە‪ ،‬ﺑە‪‬م ھﯿﭻ ﺋﺎﺳﺘەﻧﮕﯿەﻛﺎن‬ ‫ﺑﯚ دروﺳﺖ ﻧەﻛﺮا‪ ،‬ﺋەو ﻧﺎوﭼﺎﻧە ﺑە ﺗەواوی ﻟەژێﺮ دەﺳﺘﯽ‬

‫ﺋەوەﻣﺎن ﺑﯿﻨﯽ ﻛە رۆژﺋﺎوای ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟە‬ ‫ﻗﯚﻧﺎﺧﯽ ﺋﺎزادی و رزﮔﺎرﯾﺪاﯾە و ﻟە ﺋێﺴﺘﺎدا‬ ‫زۆر ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ ﺑە ھﺎوﻛﺎرﯾﯿە‬

‫ﻟە رووی رۆﺷﻨﺒﯿﺮی و ﺋﺎزادی ﻛﯚﻣە‪‬ﯾەﺗﯽ‬ ‫و ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەوە ﭘێﺸﻜەوﺗﻨﯽ زۆر دەﺑﯿﻨﯽ ﻟە‬ ‫ھەﻣﻮو ﻛﺎﯾەﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕەدا ﺑە رێﮋەﯾەﻛﯽ‬ ‫زۆر ﺑەﺷﺪاری ژن ھەﯾە‬ ‫ﻣﻦ ﺋــەوەم ﺑﯿﻨﯽ رۆژﺋـــﺎوای ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑــەرەو‬ ‫ھەرێﻣێﻜﯽ ﺋــﺎزاد دەﭼــێ‪ ،‬ﻟە رووی رۆﺷﻨﺒﯿﺮی و‬

‫ﯾەﻛﯿﻨەﻛﺎﻧﯽ ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ ﮔەﻟﺪان‪ .‬ﻛەﻣێﻚ ﻟە ﺧﻮار ﺋەو‬ ‫ﺧﯚﭘﯿﺸﺎﻧﺪاﻧەوە ﺧﯚﭘﯿﺸﺎﻧﺪاﻧێﻜﯽ دﯾﻜە ﺑﻮو‪ ،‬ﻛە‬

‫ﺋەﮔەرﭼﯽ ﺋێﻤە ﻣــﺎوەی ﭼــﻮار رۆژ ﻟە رۆژﺋــﺎوای‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﻮوﯾﻦ و ﺗەﻧﮫﺎ ﺗﺎ ﺷﺎرۆﭼﻜەی رﻣێﻼن‬ ‫ﭼﻮوﯾﻦ‪ ،‬ﺷﺎرۆﭼﻜەی رﻣێﻼﻧﯿﺶ ﻧﺰﯾﻜەی ﯾەك‬ ‫ﻛﺎﺗﮋﻣێﺮ دوورە ﻟە ﺳﻨﻮری ﭘﯿﺸﺨﺎﺑﻮرەوە‪ ،‬ﺑە‪‬م‬ ‫ﺋەوەﻣﺎن ﺑﯿﻨﯽ ﻛە رۆژﺋﺎوای ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟە ﻗﯚﻧﺎﺧﯽ‬ ‫ﺋﺎزادی و رزﮔﺎرﯾﺪاﯾە و ﻟە ﺋێﺴﺘﺎدا زۆر ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ‬ ‫ﺑە ھﺎوﻛﺎرﯾﯿە‪ ،‬ھەرﺑﯚﯾە ﭘێﻮﯾﺴﺘە ھێﺰە ﻛﻮردﯾەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻛە ﺧﺎوەﻧﯽ ﺑﻮدﺟەﯾەﻛﯽ زۆرن‪،‬‬ ‫وەك ﺋەرﻛێﻜﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ ﻟە رووی ﺋﺎﺑﻮرﯾەوە‬ ‫ھﺎوﻛﺎری ﺋەو ﭘﺎرﭼەﯾەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﻜەن ﺗﺎ‬ ‫ﺑە ﺗـــەواوی ﻟەﺳەر ﭘێﯽ ﺧــﯚی رادەوەﺳــﺘــێــﺖ‪.‬‬

‫‪Rojiwelat.mag@gmail.com‬‬

‫]~[‬ ‫] ژﻤﺎرﻩ ‪ ] [ ٢٠١٣/٤/١٥ ] [٢٨‬ﺴﺎڵی ﺴێیەم [‬

‫‪٩‬‬

‫راﭘﯚرت‬

‫ﺋەوەی ﻣﻦ ﺑﯿﻨﯿﻢ‪...‬‬

‫ﺋﺎﻣەدێﻜﯽ ﺋﺎزادﻛﺮاو ﺑﻮو‬ ‫ﻛﯚﻣەڵﮕﺎﯾەﻛﯽ ﺑەرێﻜﺨﺴﺘﻦ ﻛﺮاو ﺑﻮو‬ ‫ﺋەوە ﯾەﻛەﻣﯿﻦ ﺟﺎرە ﻟە ﺑﯿﻨﯿﻨﯽ ﻧەورۆزدا ﺑەو رەﻧﮕە ﺗﻮﺷﯽ ﺷﯚك ﺑﺒﻢ‬ ‫ﺑەﻣەﺑەﺳﺘﯽ ﭘﯿﺮۆزﻛﺮدﻧﯽ ﺳەری ﺳﺎڵﯽ ﻛﻮردی‬ ‫و ﺟەژﻧﯽ ﻧەورۆز‪ ،‬ﻟە ﺑﺎﺷﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧەوە‬ ‫ﺷﺎﻧﺪێﻚ ﻟە ﭼﺎﻻﻛﭭﺎﻧﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﻣەدەﻧﯽ‬ ‫و راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯽ و ﺋﺎﯾﯿﻨﯽ و ﺣﺰﺑﯽ و ﺑﻨەﻣﺎڵەی‬ ‫ﺷەھﯿﺪان و ﺷﺎﻋﺮ و ﻧﻮﺳەر ﭼﻮوﻧە ﺋﺎﻣەدی‬ ‫ﺑﺎﻛﻮری ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﯚ ﭘﯿﺮۆزﻛﺮدﻧﯽ ﺋەم رۆژە‬ ‫ﻣێﮋووﯾﯿە‪) .‬ﮔﯚﭬﺎری رۆژی و‪‬ت(ﯾﺶ ﻟەﺳەر‬ ‫ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﺳەرداﻧەﻛەﯾﺎن ﺑﯚ ﺑﺎﻛﻮری ﻛﻮردﺳﺘﺎن‬ ‫رِای ﭼەﻧﺪ ﻛەﺳێﻜﯽ وەرﮔــﺮﺗــﻮوە‪ ،‬ﺋەﻣەش‬ ‫دەﻗﯽ ڕا و ﺋﺎﻣﺎﻧﺠەﻛﺎﻧﯽ ﺋەو ﻛەﺳﺎﻧەﯾە ﻛە‬ ‫ﭼﻮوﺑﻮوﻧە ﺋﺎﻣەد‪.‬‬ ‫ﺋﺎ‪ /‬ﮔﯚران ﻣﺤﻤﺪ‬

‫ھەﭬﺎڵ "رەﺣﻤﺎن" ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﺟﻮ‪‬ﻧەوەی ھﺎو‪‬ﺗﯽ‬ ‫ﺋﺎزاد و ﯾەﻛﺴﺎن ﻟە ﺷﺎری ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑەم ﺷێﻮەﯾە‬ ‫ﺑﺎﺳﯽ ﭼﯚﻧەﻛەﯾﺎن دەﻛﺎت ﺑﯚ ﺋﺎﻣەد و دەڵێﺖ‪ ":‬ﭘێﺶ‬ ‫ھەر ﺷﺘێﻚ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﺳەرداﻧەﻛەم ﺑﯚ ﺑەرزڕاﮔﺮﺗﻦ‬ ‫و ﺑەﺷﺪارﯾﻜﺮدن ﻟە ﺋﺎھەﻧﮕﯽ ﺟەژﻧﯽ ﻧــەورۆز و‬ ‫ﭘﺸﺘﻮاﻧﯽ ﮔەﻟەﻛەﻣﺎن ﺑﻮو ﻟە ﺑﺎﻛﻮری ﻛﻮردﺳﺘﺎن‪.‬‬ ‫ﺋێﻤە وەﻛــﻮ ﺷﺎﻧﺪێﻜﯽ "‪"٥٠‬ﻛــەﺳــﯽ ﻟە"ﭘﺎرﺗﯽ‬ ‫ﭼﺎرەﺳەری دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن‪ ،‬رێﻜﺨﺮاوی‬ ‫ژﻧﺎﻧﯽ ﺋﺎزادﯾﺨﻮازی ﻛﻮردﺳﺘﺎن‪ ،‬ﮔەﻧﺠﺎﻧﯽ و‪‬ﺗﭙﺎرێﺰی‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎن‪ ،‬ﺣﺰﺑﯽ ﺋﺎﯾﻨﺪەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن‪ ،‬ﺗەﭬﮕەری‬ ‫دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﺋێﺰﯾﺪﯾﺎن‪ ،‬ﺟﻮ‪‬ﻧەوەی ھﺎو‪‬ﺗﯽ ﺋﺎزاد‬ ‫و ﯾەﻛﺴﺎن و ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯽ راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﻜﺎر و‬ ‫ﻧﻮﺳەر و ﺷﺎﻋﯿﺮ"‪ ،‬رێــﻜــﻜــەوﺗــﯽ"‪،"٢٠١٣/٣/١٧‬‬ ‫ﺑەروو ﺋﺎﻣەدی ﺑﺎﻛﻮری ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑەرێﻜەوﺗﯿﻦ و‬ ‫رۆژی دواﯾﯿﺶ ﮔەﯾﺸﺘﯿﻨە ﻧﺎوەﻧﺪی ﭘﺎرﺗﯽ ﺋﺎﺷﺘﯽ‬ ‫و دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯽ"ﺑەدەﭘە" و ﻟــەﻻﯾــەن ﮔﺮوﭘێﻜﯽ‬ ‫دەﯾــﺎن ﻛەﺳﯿەوە ﭘێﺸﻮازﯾەﻛﯽ ﮔەرﻣﻤﺎن ﻟێﻜﺮا‪.‬‬ ‫ﻟــــــە"‪"٢٠١٣/٣/٢٠‬دا‪ ،‬ﺋێﻤە ﺳــەرداﻧــﯽ ھەرﭼﻮار‬ ‫ﺷﺎرەواﻧﯿﯿەﻛەی ﺋﺎﻣەدﻣﺎن ﻛﺮد و ﻟەﺳەرداﻧەﻛﺎﻧﻤﺎﻧﺪا‬ ‫ﺑﯚ ﺷﺎرەواﻧﯿەﻛﺎن ﮔﻔﺘﻮﮔﯚﯾەﻛﯽ ﺑەرﻓﺮاواﻧﻤﺎن ﻟەﻣەڕ‬ ‫ﭘێﻮاژۆ و ﺑەرێﻮەﺑﺮدن و ﺋەرﻛﯽ ﺷﺎرەواﻧﯿەﻛﺎن و‬ ‫ھﺎوﻛﺎت ﭘەﯾﻮەﻧﺪﯾەﻛﺎﻧﯽ ﻧێﻮان ﺑﺎﻛﻮر و ﺑﺎﺷﻮر ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﻟە ﺳەرداﻧەﻛﺎﻧﻤﺎﻧﺪا ﺑﯚ ﻻی ﺷﺎرەواﻧﯿەﻛﺎن‪ ،‬ﯾەﻛێﻚ‬ ‫ﻟەو ھﺎوڕێﯿﺎﻧەی ﻟەﮔەڵﻤﺎﻧﺪا ﺑﻮو‪ ،‬ﺑە ﻋﻮﺳﻤﺎن ﺑﺎﯾﺪەﻣﯿﺮ‬ ‫ﺳەرۆك ﺷﺎرەواﻧﯽ ﺋﺎﻣەدی ووت‪ ،‬ھﯿﻮادارم ﻛە ﺋێﻮە‬ ‫ھەر وا ﺑﻤێﻨﻨەوە و وەﻛﻮ ﺋەواﻧەی ﻻی ﺋێﻤەﺗﺎن‬ ‫ﻟێ ﻧەﯾەت‪ ،‬ﻋﻮﺳﻤﺎن ﺑﺎﯾﺪەﻣﯿﺮﯾﺶ ﻟە وە‪‬ﻣﯿﺪا‬ ‫ووﺗﯽ‪":‬ﺋێﻤە ﻟەﺑەر ﺋەوە واﯾﻦ ﻛە ﻟەﻻﯾەن ﮔەﻟەوە‬ ‫ھەڵﺒﮋێﺮدراوﯾﻦ و ھەر ﻛەم و ﻛﻮڕﺗﯿەﻛﺸﻤﺎن ھەﺑێﺖ‪،‬‬ ‫ھەر ﺋەو ﮔەﻟە دەﺗﻮاﻧێﺖ ﻻﻣﺎن ﺑﺎت‪ .‬ﺋەوەﺗﺎ ﻣﻦ‬

‫ﺧﯚم دوو دەورەﯾە ﺳەرۆك ﺷﺎرەواﻧﯿﻢ‪ ،‬ﺑە‪‬م ھەﺗﺎ‬ ‫ﺋێﺴﺘﺎ ﻧەﻣﺘﻮاﻧﯿﻮوە‪ ،‬دوو دﯾﻨﺎر ﭘﺎرەی ﺋەم و‪‬ﺗە‬ ‫ﺑەرم‪ ،‬ﺋەوە ﻟەﻛﺎﺗێﻜﺪا ﻣﻦ ﺑە ھﯚی ﺋەوەی ﺳﻜﺎ‪‬ﯾەﻛﻢ‬ ‫ﻟەﺳەر ﺑﻮو‪ ،‬ﺧﺎﻧﯚوەﻛەی ﺧﯚﻣﻢ ﻓﺮۆﺷﺖ و ﺳﺰاﻛەم‬ ‫ﻛڕﯾﯿەوە‪ ،‬ﺑﯚﯾە ﻟەﺋێﺴﺘﺎﺷﺪا ﻛﺮێﭽﯿﻢ و ﺧﺎﻧﻮوﺷﻢ‬ ‫ﻧﯿﯿە و ﺑە ﺷﺎﻧﺎزﯾﯿەوە ھەر ﺳەرۆك ﺷﺎرەواﻧﯿﻢ‪.‬‬ ‫رۆژی"‪ "٣/٢١‬ﻛە ﺑڕﯾﺎری ﭘێﺨﺴﺘﻨﯽ ﺋﺎﮔﺮی ﻧەورۆز‬ ‫ﺑﻮو‪ ،‬ﻛﺎﺗﮋﻣێﺮ ھەﺷﺘﯽ ﺑەﯾﺎﻧﯽ ﻟەﻧﺎوەﻧﺪی ﺑەدەﭘەوە‬ ‫ﺑەرو ﺷﻮێﻨﯽ ﺋﺎھەﻧﮕەﻛە ﻛەوﺗﯿﻨە رێ‪ .‬ﻟەوﻛﺎﺗەدا‬ ‫ﺷﺘﯽ ھەر ﺳەرەﻧﺠڕاﻛێﺶ ﺋەوە ﺑﻮو‪ ،‬ﺋەﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ‬ ‫ﺷﺎرەواﻧﯽ ﺑە ﺳەﯾﺎرەﻛﺎﻧﯿﺎﻧەوە ﻛﻮ‪‬ن ﺑە ﻛﻮ‪‬ن‬ ‫ﺑەدوای ﺧەڵﻜەوە ﺑﻮون و ﺧەڵﻜەﻛەﯾﺎن دەﮔﻮاﺳﺘەوە‬ ‫ﺑــەرەو ﮔﯚڕەﭘﺎﻧﯽ ﺋﺎھەﻧﮕەﻛە‪ .‬ﺳﺮاﭘﺎی دوﻛــﺎن و‬ ‫ﺑﺎزاڕەﻛﺎن داﺧﺮاﺑﻮون و ھەر ﻛەس ﺑەرو ﺷﻮێﻨﯽ‬ ‫ﺋﺎھەﻧﮕەﻛە ﺑەرێﻮە ﺑﻮو‪ .‬ﺑەراﺳﺘﯽ ﻗەڕەﺑﺎڵﻐﯿەﻛﯽ زۆر‬ ‫ھەﺑﻮو‪ ،‬ﻟەﭼﺎوی ﺋەو دﯾﻤەﻧﺎﻧەی ﺳﺎ‪‬ﻧﯽ ﭘێﺶ ﻛە‬ ‫ﻟەﻣﯿﺪﯾﺎﻛﺎﻧەوە دەﻣﺎﻧﺒﯿﻨﯽ‪ .‬ﻟە ﭼﺎو ﺳﺎ‪‬ﻧﯽ ﭘێﺸﻮوﺗﺮدا‬ ‫ﺳێ ﺋەوەﻧﺪە ﺑﻮو‪ .‬ژن و ﭘﯿﺎو وەﻛﻮ ﯾەك‪ ،‬ﺑە ﺷەوق‬ ‫و زەوﻗێﻜﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯽ و ﻛﻮرداﻧەوە دەﭼﻮون ﺑﯚ‬ ‫ﭘێﺸﻮازی ﻧەورۆز‪ ،‬ﺑە ﺣﻮﻛﻤﯽ ﺋەوەی ﻛە ﺋێﻤە ﻟە‬ ‫ﺑﺎﺷﻮورەوە ﭼﻮوﺑﻮوﯾﻦ و ﻟە ﺟﻞ و ﺑەرﮔەﻛﺎﻧﯿﺸﻤﺎﻧﺪا‬ ‫دﯾﺎر ﺑﻮو‪ ،‬رێﺰێﻜﯽ زۆرﯾﺎن ﻟێﻤﺎﻧﺪەﮔﺮت‪ .‬ﻟە ﭼﺎو ﺋەو‬ ‫ﻧەورۆزاﻧەی ﻛە ﻟە ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ و ﺷﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚﻣﺎﻧﺪا‬ ‫ﻛە ھــەرﺟــﺎرە ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﺷــەڕ و ﻛــﺎری ﻧﺎﺷﺮﯾﻨﯽ‬ ‫ﺗێﺪا دەردەﻛــەوت‪ ،‬ﺷەﺧﺴەن‪ ،‬ﺷﺘێﻜﯽ ﻧﺎرێﻚ و‬ ‫ﭘێﻜﯿەﻛﻢ ﻧەدی‪ ،‬ﺋەﻣەش ﻧﯿﺸﺎﻧەی ﺑەرێﻜﺨﺴﺘﻨﯽ‬ ‫ﺑﻮوﻧﯽ ﺋــەو ﻛﯚﻣەڵﮕﺎﯾە ﺑــﻮو‪ .‬ﺋــەو رۆژە ھەﺗﺎ‬ ‫دەرﻧﮕﺎﻧﯽ ﺷەو ﻟەﻧﺎو ﺧﯚﺷﯽ و ﺷﺎﯾﯽ دا ﺗێﭙەڕی‪.‬‬ ‫ﺷەوەﻛەی ﭼﻮوﯾﻨە ﻣﺎڵێﻜەوە و ﻟەوێ ﻣﺎﯾﻨەوە‪،‬‬ ‫ﺷێﻮەﯾەك ھەڵﺴﻮﻛەوﺗﯿﺎن دەﻛﺮد ﻛە وام ھەﺳﺖ‬ ‫دەﻛﺮد ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﺳﺎڵە ﯾەﻛﺘﺮ دەﻧﺎﺳﯿﻦ‪ .‬رۆژەﻛەی‬ ‫ﮔەڕاﯾﻨەوە ﺑﯚ ﻧﺎوەﻧﺪی ﺑەدەﭘە‪ .‬ﺋﺎﻓﺮەﺗێﻜﯽ ﭘﯿﺮ‬ ‫ھﺎت ﺑﯚ ﻧﺎوەﻧﺪەﻛە و ﺟﺰداﻧێﻜﯽ ھێﻨﺎ ﺑﻮو‪ ،‬دﯾﺎر ﺑﻮو‬ ‫ﺟﺰداﻧەﻛەی رۆژی ﺋﺎھەﻧﮕەﻛە ﭘەﯾﺪا ﻛﺮدﺑﻮو و داﯾە‬ ‫دەﺳﺘﯽ ﺑەرێﻮەﺑەراﻧﯽ ﻧﺎوەﻧﺪەﻛە‪ .‬ﻟەﮔەڵ ﺋەوەی ﺋەو‬ ‫ھەﻣﻮو ﺋﺎﺳﺎﯾﺶ و دەزﮔﺎی ﺣﻜﻮﻣﯽ ﻟە ﺋﺎھەﻧﮕەﻛەدا‬ ‫ﺋﺎﻣﺎدەﺑﻮون ﻛە ﭼﯽ ﺟﺰداﻧەﻛەی ھێﻨﺎﺑﻮو ﺑﯚ ﻧﺎوەﻧﺪی‬ ‫ﺑەدەﭘە‪ .‬ﺳەرﺳﺎم ﺑﻮوم‪ ،‬ﺑﺎﻧﮕﯿﻢ ﻛﺮد و ووﺗﻢ‪ ،‬ﺑﯚﭼﯽ‬ ‫ﺟﺰداﻧەﻛەت ﻧەﺑﺮدە ﺋﺎﺳﺎﯾﺶ‪ ،‬ﭘﯿﺮەژﻧەﻛە ووﺗﯽ‪":‬‬ ‫ﺋێﻤە ﺧﯚﻣﺎن ﭘﺎرﺗﯿﻤﺎن ھەﯾە و ﺷﺘەﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚﻣﺎن‬ ‫دەدەﯾﻨە دەﺳﺘﯽ ﺋەوان"‪ .‬وﻛﻮﺗﺮ ﻗەرەﺑﺎڵﻐﯿەﻛﻢ ﺑﯿﻨﯽ‪،‬‬ ‫ﭘﺮﺳﯿﻢ ﺋەوە ﭼﯿﯿە‪ ،‬ﭼﯽ ﺑﻮوە‪ ،‬وﯾﺘﺎن ﭼەﻧﺪ ﻣﺎڵێﻜە‬ ‫ھﺎﺗﻮون و ﮔﻠەﯾﯿﺎن ھەﯾە ﻛە ﺑﯚﭼﯽ ﻣﯿﻮان ﺑەر ﺋەوان‬ ‫ﻧەﻛەوﺗﻮوە‪ .‬ﺑەڕاﺳﺘﯽ ﺟێﮕەی ﺳەرﺳﯚڕﻣﺎن ﺑﻮو ﻛە‬ ‫ﮔەﻟەﻛەﻣﺎن ﺋەوەﻧﺪە ﺑەرێﻜﺨﺴﺘﻦ ﺑﻮون ﻟەھەﻣﻮو‬

‫رووﯾەﻛەوە‪ .‬ھەر ﺋەو رۆژە ﺳەرداﻧﯽ ﻗە‪‬ی ﺋﺎﻣەدﻣﺎن‬ ‫ﻛﺮد‪ ،‬ﻟەﻗە‪‬ﻛەدا ﻣﺰﮔەوت و زﯾﻨﺪان و ﻣەﺣﻜەﻣەی‬ ‫ﻛﯚﻧﯽ ﺗێﺪا ﺑﻮو‪ ،‬ﺋــەوەش ﻧﯿﺸﺎﻧە و ﺳەﻟﻤێﻨەری‬ ‫ﺋــەوە ﺑﻮو ﻛە ﻛــﻮرد ﺧــﺎوەن ﻣێﮋووﯾەﻛﯽ ﻛﯚن و‬ ‫دێﺮﯾﻨە‪ .‬ﺳەرداﻧﯽ ﻛﻠﯿﺴﺎی ﺋەرﻣەﻧﯿەﻛﺎن و ﺣەﺳەن‬ ‫ﻛەﯾﻒ و دەﯾــﺎن ﺷﻮێﻨﯽ ﺗﺮی ﻣێﮋووﯾﻤﺎن ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﺑڕاﺳﺘﯽ ﺟێﮕەی ﺷﺎﻧﺎزﯾﯿە ﺋەو ﺑﺎﻛﻮرەی ﺗەﻧﺎﻧەت‬ ‫وﺷەﯾەﻛﯽ ﻛﻮردی ﺗێﺪا زﯾﻨﺪاﻧﯿﺪەﻛﺮا‪ ،‬ﺑە‪‬م ﺋێﺴﺘﺎ‬ ‫ﺑە ﺋﺎﯾﺪﯾﯚﻟﯚژی ﭘێﺸەوا و رێﺒەری ﻛﻮرد‪ ،‬رێﺰدار‬ ‫ﻋەﺑﺪوڵ‪ ‬ﺋﯚج ﺋﺎﻻن و‪‬ﺗێﻜﯽ ﻛﻮردی داﻣەزراوە و‬ ‫دەﺗﻮاﻧﻢ ﺑە ﺧﯚﺷﺤﺎڵﯽ و ﻟە دڵەوە ﺑڵێﻢ‪ ":‬ﺑﮋی ﻛﻮرد‪،‬‬ ‫ﺑﮋی ﻛﻮردﺳﺘﺎن‪ ،‬ﺑﮋی ﺑﺰوﺗﻨەوەی ﺋﺎزادﯾﺨﻮازان‪،‬‬ ‫ﺑﮋی رێﺒەری ﻧەﺗەواﯾەﺗﯿﻤﺎن‪ ،‬رێﺒەر ﺋﯚج ﺋﺎﻻن"‪.‬‬ ‫ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﺑەرێﻮەﺑەراﯾەﺗﯽ ﺣﺰﺑﯽ ﺋﺎﯾﻨﺪەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن‪،‬‬ ‫ھــەﭬــﺎڵ"ﻛـــﻮردۆ ﺷــﻮاﻧــﯽ"ﯾــﺶ ﺑــەم ﺷێﻮەﯾە‬ ‫ﺑﺎﺳﯽ ﺳەرداﻧەﻛەﯾﺎن ﺑﯚ ﺋﺎﻣەد دەﻛﺎت‪":‬ﺋێﻤە‬ ‫ﺑﺎﻧﮕﮫێﺸﺘﻜﺮاﺑﻮوﯾﻦ ﺑــﯚ ﺑــەﺷــﺪاری ﺋﺎھەﻧﮕﯽ‬ ‫ﻧــەورۆزی"‪"٢٠١٣‬ی ﺋﺎﻣەد‪ .‬ھەرﻛﺎت ﻟەﻣﯿﺪﯾﺎﻛﺎﻧەوە‬ ‫دەﻣﺒﯿﻨﯽ‪ ،‬ﺧﯚزﮔەم ﺑەوە دەﺧﻮاﺳﺖ ﻛە ﻟەوێﺪا ﺋەو‬ ‫ﭼێﮋ و ﺧﺮۆﺷە ﺑﺒﯿﻨﻢ و ﭘﯿﺮۆزی ﺑﻜەم‪ .‬ﺑەراﺳﺘﯽ‬ ‫ﺣەق دان ﺑە ﻧەورۆز ﻟەﺋﺎﻣەدە ﻧەك ﻟە ﺑﺎﺷﻮوری‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻛە ﻟەﭼﻮارﭼێﻮەی ﺗەﻧﯿﺎ ﮔەﺷﺖ و‬ ‫ﺧﻮاردن و ﺧﻮاردﻧەوەدا ﺗێﭙەڕ دەﺑێﺖ‪ .‬ﺑەراﺳﺘﯽ‬ ‫ﻛە ﺣەﻗﯿﺶ دراﺑﻮو ﺑە ﻧەورۆزی ﺋﺎﻣەد‪ .‬ﻧەورۆزی‬ ‫"‪ "٢٧١٣‬ﻧەورۆزێﻜﯽ ﻣێﮋووﯾﯽ ﺑﻮو‪ ،‬ﺋەوەش ﻟە ﭼەﻧﺪ‬ ‫رووﯾەﻛەوە‪ .‬ﻟەرووی زۆری ﺑەﺷﺪارﺑﻮواﻧﯽ ﺋﺎھەﻧﮕەﻛە‬ ‫ﻟەﻻﯾەك ﻟەﻻﯾەﻛﯽ ﺗﺮ ﺑــﻮوە رۆژەﭬــﯽ ﻣﯿﺪﯾﺎﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﺟﯿﮫﺎن ﻟەﻻﯾەﻛﯽ ﺗﺮ و ﻟەھەﻣﻮوﺷﯽ ﮔﺮﻧﮕﺘﺮ‪،‬‬ ‫ﺑﺎﻧﮕەوازﯾەﻛەی رێﺰدار ﻋەﺑﺪوڵ‪ ‬ﺋﯚج ﺋﺎﻻن ﺑﻮو ﺑﯚ‬ ‫ﺑەرەوﭘێﺸﭽﻮوﻧﯽ ﭘﺮۆﺳەی ﺋﺎﺷﺘﯽ و دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯿەت‬ ‫ﻟەو و‪‬ﺗــەدا و ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ھێﻨﺎن ﺑەﺷەڕ و ﻛێﺸە و‬ ‫ﺋﺎڵﯚزﯾەﻛﺎﻧﯽ ﺳﯽ و ﺣەوت ﺳﺎڵﯽ راﺑــﺮدوو ﺑﻮو‪.‬‬ ‫ﺑەﻧﯿﺴﺒەﺗﯽ ﺋێﻤەوە ﺟێﮕەی ﺧﯚﺷﺤﺎڵﯽ ﺑﻮو‪ ،‬ﻟەﺑەر‬ ‫ﺋــەوەی ﺋێﻤە وەﻛﻮ ﭘﺸﺘﮕﯿﺮی ﮔەﻟەﻛەﻣﺎن ﻟەوێ‬ ‫ﺋﺎﻣﺎدەﺑﻮوﯾﻦ‪ ،‬ﺑە‪‬م ﺑەﻧﯿﺴﺒەﺗﯽ ﺋﺎﻣەدەوە‪ ،‬ﺳﺎ‪‬ﻧﯽ‬ ‫ﭘێﺶ ﺗﺮ‪ ،‬ﮔەل ﺑەﺑەرد و ﺷەڕ دەﭼﻮوﻧە ﮔﯚڕەﭘﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﻧەورۆزەوە‪ ،‬ﺑە‪‬م ﺋەﻣﺴﺎڵ ﭼﺎوەڕواﻧﯿەﻛﯽ ﮔەورەی‬ ‫ﻟێﺪەﻛﺮا‪ .‬زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ﺳەد و ﭘێﻨﺠﺎ و‪‬ﺗﯽ ﺟﯿﺎﺟﯿﺎ‬ ‫ھﺎﺗﺒﻮون‪ ،‬ﺑێﺠﮕە ﻟە ﺳەدان ﻣﯿﺪﯾﺎی ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﻛە‬ ‫ﻟەوێﺪا ﺋﺎﻣﺎدەﺑﻮون و رۆژﻣﺎڵﯽ رۆژەﻛەﯾﺎن دەﻛﺮد و‬ ‫ﺟەﻣﺎوەرﯾﺶ ﺑە ﺟﯚش و ﺧﺮۆﺷەوە دھﺎﺗﻨە ﺷﻮێﻨﯽ‬ ‫ﭘﯿﺮۆزﺑﺎﯾﯿەﻛە‪ ،‬ﺋەو ﺷﻮێﻨەی ﺋﺎھەﻧﮕەﻛەی ﺗێﺪا‬ ‫ﺑەرێﻮە ﭼﻮو‪ ،‬ﺟێﮕﺎی ﯾەك ﻣﯿﻠﯿﯚﻧێﻚ ﺑﻮو‪ ،‬ﺑە‪‬م‬ ‫ﻟە دەرەوەی ﺋەو ﺟێﮕەﯾە زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ﯾەك ﻣﯿﻠﯿﯚﻧﯽ‬ ‫ﺗﺮ ھەﺑﻮون‪ ،‬ﺑﺎوەڕ دەﻛەم ﺑەﮔﺸﺘﯽ ﺳێ ﻣﯿﻠﯿﯚن‬

‫راﭘﯚرت‬

‫‪١٠‬‬

‫]~[‬ ‫] ﺴﺎڵی ﺴێیەم [ ] ‪ ] [ ٢٠١٣/٤/١٥‬ژﻤﺎرﻩ ‪[٢٨‬‬

‫ﻛەس ھﺎﺗﺒﻮون‪ .‬ﭘﯿﺮ و ﮔەﻧﺞ‪ ،‬ژن و ﭘﯿﺎو ﺑەرەﻧﮕﯽ‬ ‫ﺳەۆز و زەرد و ﺳﻮورەوە ﺑە ﺣەﻣﺎﺳەﺗێﻜﯽ ﺑەرزە‬ ‫ﮔﻮڕەﭘﺎﻧەﻛەی ﺗەﻧﯿﺒﻮو‪ ،‬دەرﯾﺎﯾەك ﺑﻮو ﻟە ﻣﺮۆڤ‬ ‫ﻛە ﺑەھەر ﺳێ رەﻧﮕەﻛە ﺧەﻟﻤێﻨﺮاﺑﻮون‪ .‬ﺋەو رۆژە‬ ‫ﭘﺎﺳەﻛﺎﻧﯽ ﺷﺎر ﻛﯚ‪‬ن ﺑەﻛﯚ‪‬ن دەﮔەڕان و ھﺎوارﯾﺎن‬ ‫دەﻛــﺮد‪ ،‬ﻧــەورۆز و ﺧەڵﻜﯿﺎن دەﮔﻮاﺳﺘەوە ﺑەرەو‬ ‫ﮔﯚڕەﭘﺎﻧﯽ ﻧــەورۆز‪ ،‬ﺋەوەی ﻟەوێﺪا ﺗﯚ ﺑەﺧەﯾﺎڵﺘﺪا‬ ‫ﻧەدەھﺎت دەﺗﺒﯿﻨﯽ‪ .‬ﺋەو ﺣەﻣﺎﺳەﺗەی ﻟە ﭘﯿﺮەژﻧێﻚ و‬ ‫ﭘﯿﺮەﻣێﺮدێﻜﺪا ﺑەدی دەﻛﺮا‪ ،‬ﺗﯚ ﻟە ﻟێﺮەدا ﻟەﮔەﻧﺠێﻜﺪا‬ ‫ﻧﺎﯾﺒﯿﻨﯽ‪ ،‬ﺧەڵﻚ ﺧﺎوەن ھەﺳﺘێﻜﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯽ زۆر‬ ‫ﺑﻮو‪ ،‬ﺋەوە ﻣﻦ ﺑﯿﻨﯿﻢ‪ ،‬ﺋﺎﻣەدێﻜﯽ ﺋﺎزادﻛﺮاو ﺑﻮو‬ ‫و دەﺗﻮاﻧﻢ ﺑڵێﻢ ﮔەﻟێﻚ ﺑــەرەو ﺋــﺎزادی دەڕۆن‪.‬‬ ‫ﺳەرداﻧﯽ ھەر ﭼﻮار ﺷﺎرەواﻧﯿەﻛەی ﺋﺎﻣەدﻣﺎن ﻛﺮد‬ ‫و رێﺰێﻜﯽ زۆرﯾﺎن ﻟێﮕﺮدﯾﻦ‪ ،‬ﮔﺮﻧﮕﺘﺮﯾﻨﯿﺸﯿﺎن ﻟەﻻﯾەن‬ ‫ﻋﻮﺳﻤﺎن ﺑﺎﯾﺪەﻣﯿﺮەوە ﺑﻮو ﻛە ﺑە ﭼەﭘﻜێﻚ ﮔﻮڵﯽ‬ ‫ﺳﺮوﺷﺘﯿەوە ﭘێﺸﻮازی ﻟێﻤﺎﻧﻜﺮد‪ .‬ﻣﻦ ﺧﯚم ﭘێﺸﺘﺮ‬ ‫ھﯚﻧڕاوەﯾەﻛﻢ ﺑﯚ ﺋەو ﻧﻮوﺳﯿﺒﻮو ﻛە ﺑﺎس ﺋﯿﺶ‬ ‫و ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯽ دەﻛــﺮد و ﻣﻨﯿﺶ ﺑە ﺧﯚﺷﺤﺎڵﯿەوە‬ ‫ﭘێﺸﻜەﺷﯽ ﺋەوم ﻛﺮد و ﺋەوﯾﺶ زۆر ﺧﯚﺷﺤﺎڵ ﺑﻮو‪،‬‬ ‫ﺋﺎواﺗەﺧﻮاز ﺑﻮوم ﭘەرﺗﻮوﻛێﻜﻢ ﺳەﺑﺎرەت ﺑە ﺋﺎﻣەد‬ ‫دەﺳﺖ ﻛەوێﺖ ﻛە ﻟەﻻﯾەن ﻋﻮﺳﻤﺎن ﺑﺎﯾﺪەﻣﯿﺮەوە‬ ‫ﭘێﺸﻜەﺷﻢ ﻛﺮا و ﻣﻨﯿﺶ ﻛەﯾﻒ ﺧﯚش ﺑﻮوم‪ .‬ﺑەﻧﯿﺎزم‬ ‫ﺑﺎﺑەﺗێﻜﯽ ﺗێﺮوﺗەﺳەل ﻟەﺳەر ﮔەﺷﺘەﻛەﻣﺎن ﻟە‬ ‫ﺋﺎﯾﻨﺪەدا ﺑﻨﻮوﺳﻢ‪ .‬ﺋەو ﺣەﻣﺎﺳەﺗەی ﻟەوێﺪا ﺑﯿﻨﻢ‪،‬‬ ‫دەﺗﻮاﻧﯿﻦ ﺑﯚ ﺷﻮێﻨەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ وەﻛــﻮ ﻛەرﻛﻮك و‬ ‫ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﺳﻮودی زۆری ﻟێ ﺑﺒﯿﻨﯿﻦ‪ ،‬دەﺗﻮاﻧﯿﻦ‬ ‫ﻟەﻣﺎوەﯾەﻛﯽ ﻛﻮرﺗﺪا ﻛەرﻛﻮك ﺋﺎزاد ﺑﻜەﯾﻦ‪ .‬ﺧﯚزﮔە‬ ‫ﺋەوەی ﻣﻦ ﻟەﺑﺎﻛﻮری ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﻢ دی ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ‬ ‫ﻟەرووی ﭘەﯾﻮەﻧﺪی ﻧێﻮان ﺗﺎﻛەﻛﺎن و ﺋەو ﺗەﻋﺎﻣﻠە‬ ‫ﻛﯚﻣە‪‬ﯾەﺗﯿەی ﺋــەوێ ﻟــێــﺮەش وای ﻟێﺒﮫﺎﺗﺒﺎ‪.‬‬ ‫ﺑەرێﺰ ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎ "ڕوﻧــﺎك ﻋﻮﺳﻤﺎن"‪ ،‬ﺋەﻧﺪاﻣﯽ‬

‫ڕێﻜﺨﺮاوی ﮔەﺷەﭘێﺪاﻧﯽ ﺑەھﺮەی ژﻧــﺎن"‪wtdo‬‬ ‫ت" و ﻟە ھەﻣﺎﻧﻜﺎت ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎی واﻧەی ھﻮﻧەر ﻟە‬ ‫ھەڵﯚی ﺑﻨەڕەﺗﯽ ﻟە ﺷﺎری ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ وەھﺎ ﺑﺎس‬ ‫ﻟە ﺳەرداﻧەﻛەﯾﺎن دەﻛــﺎت ﺑﯚ ﺋﺎﻣەد‪":‬رێﻜەوﺗﯽ‬ ‫)‪ (٢٠١٣/٣/١٧‬ﺋێﻤە وەﻛﻮ ﺷﺎﻧﺪﯾﻚ ﻛە ﻟە ﺷﺎﻧﺪەﻛەدا‬ ‫ﻧﻮێﻨەری ﮔەﻧﺠﺎن و ژﻧﺎن و زەﺣﻤەﺗﻜێﺸﺎن و ﺋﺎﯾﻨﺪە‬ ‫و ﻣﺎڵﺒﺎﺗﯽ داﯾﻜﺎﻧﯽ ﺷەھﯿﺪان و ﻣﺎڵﺒﺎﺗﯽ ﺷەھﯿﺪاﻧﯽ‬ ‫)‪(١٧‬ی ﺷﻮﺑﺎت و ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯽ ﺳەرﺑەﺧﯚ و ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎی‬ ‫زاﻧﻜﯚ و ﭼەﻧﺪﯾﻦ ڕێﻜﺨﺮاو و ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯽ ﻧﺎودار ﻛە‬ ‫زﯾﺎﺗﺮ ﻟە )‪(٥٠‬ﻛەس دەﺑﻮﯾﻦ ﺑەدەﺳﺘﭙێﺸﺨەری ﭘﺎرﺗﯽ‬ ‫ﭼﺎرەﺳەری دﯾﻤﯚﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﯾەﻛﻤﺎن ﮔﺮت و ﻟە‬ ‫ﺑﺎﺷﻮری و‪‬ﺗەوە ﻟە ھەوﻟێﺮ ﻟە ﻧﻮﺳﯿﻨﮕەی )رۆژی‬ ‫و‪‬ت( ﺑە ڕێﻜەوﺗﯿﻦ ﺑەرەو ﺑﺎﻛﻮری و‪‬ت ﺑەﻣەﺑەﺳﺘﯽ‬ ‫زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ﻧﺰﯾﻜەوە ﺋﺎﺷﻨﺎﯾەﺗﯽ و ﺑﯿﻨﯿﻨﯽ ﭘﺎرﭼەﯾەﻛﯽ‬ ‫ﺗﺮی و‪‬ﺗﻤﺎن‪ ،‬ﺋەوﯾﺶ ﺑﺎﻛﻮری ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑەﺗﺎﯾﺒەت‬ ‫ﺋﺎﻣەد ﺑﻮو و ﻟەوەش زﯾﺎﺗﺮ ﺑﯚ ﺑەﺷﺪاری ﻛﺮدﻧﻤﺎن ﺑﻮو‬ ‫ﻟە ﺋﺎھەﻧﮕﯽ ﻧەورۆزی ﺋەﻣﺴﺎڵ‪ .‬ﻧەورۆزی ﺋەﻣﺴﺎڵ‬ ‫ھەڵﮕﺮی ﭘەﯾﺎﻣێﻜﯽ ﯾەﻛﺠﺎر ﺟﻮاﻧﺒﻮو و ﭼﺎوەرواﻧﯽ‬ ‫ﭘەﯾﺎﻣێﻜﯽ ڕێﺒەری ﮔەﻟﯽ ﻛﻮرد ڕێﺒەر ﺋﺎﭘﯚی ﻟێﺪەﻛﺮا‪.‬‬ ‫وەﻛﯚﺗﺮ ﺋێﻤەش ﻣەﺑەﺳﺘﺎن ﻟەوە ﺑﻮو ﺑەﺷﺪاری ﺑﻜەﯾﻦ‬ ‫ھەم ﻟەو ﭘەﯾﺎﻣەی ﺋەوان ﻛە دەﯾﺎﻧەوێﺖ ﺑﯿﮕەﯾەﻧﻦ ﺑە‬ ‫ﮔﻮێ ﺟﯿﮫﺎن و ﻟەھەﻣﺎﻧﻜﺎﺗﯿﺸﺪا ﺋێﻤەش دەﻧﮕێﻚ و‬ ‫ڕەﻧﮕێﻚ ﺑﯿﻦ ﻟە ﮔەڵ ﺋەواﻧﺪا و ھەم ﻟە ﻧﺰﯾﻜەوە‬ ‫ﮔﻮێﺒﯿﺴﺘﯽ ﭘەﯾﺎﻣەﻛەی ڕێﺒەر ﺋﺎﭘﯚ ﺑﯿﻦ‪ .‬ھەرﭼﯽ‬ ‫دەﻣﺎﻧەوﯾﺴﺖ ﻟەم ﺳەرداﻧەﻣﺎﻧﺪا دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ‬ ‫ﭘەﯾﻮەﻧﺪی و ﻛﯚﻧﺘﺎﻛﺒﻮو ﻟە ﻧێﻮان ﮔەﻟﯽ ﺑﺎﺷﻮر و ﺑﺎﻛﻮر‬ ‫ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﯽ زۆر ھەﺳﺘﯿﺎردا و ﻧﯿﺸﺎﻧﯽ ﮔەﻟەﻛەﻣﺎن ﻟە‬ ‫ﺑﺎﻛﻮری و‪‬ﺗﻤﺎﻧﺪا ﻛە ﻟە ﺧﯚﺷﯽ و ﻧﺎﺧﯚﺷﯿﺪا ﺋێﻤە‬ ‫ﻟە ﮔەڵﺘﺎﻧﯿﻦ و ﻟە ھەﻣﺎﻧﻜﺎﺗﺪا ﺑﯚ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﺑﺴەﻟﻤێﻨﯿﻦ‬ ‫ﭼەﻧێﻚ ﺳﻨﻮری دەﺳﻜﺮدﯾﺎن ﺑﯚ داﻧﺎﺑﯿﻦ ﻧﺎﺑێﺘە‬ ‫ﺋﺎﺳﺘەﻧﮕﯽ ﺑﯚ ﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯽ ﺋێﻤە ﺑەﯾەﻛﺘﺮ‪ ،‬ﺋەﮔەر ﻟە‬

‫‪Rojiwelat.mag@gmail.com‬‬

‫ﺑﺎﻛﻮر ﯾﺎ ﺑﺎﺷﻮر ﯾﺎ ڕۆژھە‪‬ت ﯾﺎ ڕۆژﺋﺎواش ﺑﯿﻦ‪ ،‬ﺋێﻤە‬ ‫ﯾەك ﮔەﻟﯿﻦ و دەﺑﯿﻨە ﭘﺸﺖ ﺑﯚ ﯾەﻛﺘﺮ‪ .‬ھەڵﮕﺮی‬ ‫ﭘەﯾﺎﻣﯽ ﺋەم ﮔﺮوﭘەی ﺋێﻤەش ﺋەﻣە ﺑﻮو و ﻟەﺳەر‬ ‫ﺋەم ﺋەﺳﺎﺳە ﺑەرێﻜەوﺗﯿﻦ‪(١٨) .‬ی ﻣﺎﻧﮓ ﮔەﺷﺘﯿﻨە‬ ‫ﺋەوێ ﺳەڕەرای ﺋەوەی ﻣﺎوەﻛەﺷﻤﺎن ﻛەم ﺑﻮو‪ ،‬ﺑە‪‬م‬ ‫ﻛﺎﺗێﻚ ﮔەﯾﺸﺘﯿﻨە ﺋەوێ ﮔەورە و ﺑﭽﻮك ﻟە ﻛﺎرﻛﺮدﻧﺎ‬ ‫ﺑﻮون و ھەرﯾەك ﺋﯿﺸﯿﻜﯿﺎن ﭘێﺴﭙێﺮدراﺑﻮو‪ ،‬ﺳەرەڕای‬ ‫ﺋەﻣﺎﻧەش ﻟە ﮔەﯾﺸﺘﻨﯽ ﺋێﻤە ﺑﯚ ﺋەوێ ﺑەﺟﻮاﻧﺘﺮﯾﻦ‬ ‫ﺷێﻮە ﭘێﺸﻮازﯾﻤﺎن ﻟێﻜﺮا و ﻟەوێ زاﻧﯿﻤﺎن ﻛە ھەر‬ ‫ﺋێﻤە ﻧﯿﻦ ﻣﯿﻮاﻧﯿﻦ‪ ،‬ﺑەڵﻜﻮ زﯾﺎﺗﺮ ﻟە )‪(٥٠٠٠‬ﻛەس‬ ‫ﻣﯿﻮاﻧﯽ ﺗﺮی ﻟێﺒﻮو ﻛە ﻧەﺗەوەی ﺟﯿﺎﺷﯽ ﺗێﺪاﺑﻮو‪.‬‬ ‫ﺋێﻤە ﻟە ھەﻣﻮو ڕەﻧﮕێﻜﻤﺎن ﺑﯿﻨﯽ و ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﻟە‬ ‫ﺋﺎھەﻧﮕەﻛەدا ﻧەﺗەوە ﺟﯿﺎﺟﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮﯾﺶ ﺑەﺧﯚﺷﯽ‬ ‫و ﺑەﺗەﺑﺎﯾﯽ و ﺟﯚش و ﺧﺮۆﺷەوە ﻟەﮔەڵ ﻛﻮردەﻛﺎن‬ ‫ﺑەﺳەرﯾﺎن دەﺑﺮد‪ .‬وەﻛﻮﺗﺮﯾﺶ دﯾﺎرﺑﻮو ﭘﺸﺘﮕﯿﺮی‬ ‫ﺧﯚﯾﺎن دەردەﺑڕی ﺑﯚ دۆزی ﻛﻮرد و ﺧەﺑﺎﺗﯽ ﻛﻮرد‬ ‫ﻟەوێ‪ .‬ﺋێﻤە ﺳەرداﻧﯽ ھەرﭼﻮار ﺷﺎرەواﻧﯿەﻛەﻣﺎﻧﻜﺮد‪.‬‬ ‫ﺋــەوەی ﺟێﮕەی ﺳەرﻧﺠﯽ ﻣﻦ ﺑــﻮو ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯿە‬ ‫ﮔەورەﻛﺎﻧﺖ دەﺑﯿﻨﯽ ﻟەوێ‪ .‬ﺋێﻤە ﭼﻮﯾﻨە ﻧﺎوەﻧﺪی‬ ‫ﺑەدەﭘە و ﻟەوێ ﮔﺮوپ ﮔﺮوپ داﺑەﺷﯿﺎن ﻛﺮدﯾﻦ‪.‬‬ ‫ﻛﺎﺗێﻚ ﮔەﯾﺸﺘﯿﻨە ﺋــەوێ واﻣﺎﻧﺰاﻧﯽ دەﻣﺎﻧﺒەﻧە‬ ‫ﺋﻮﺗێﻠەوە‪ ،‬ﺑــە‪‬م ﻧﺎ ﺋێﻤەﯾﺎن داﺑەﺷﻜﺮد ﺑەﺳەر‬ ‫ﻣﺎڵەﻛﺎﻧﺪا و ﭘﺮﺳﯿﺎرم ﻛﺮد ﺑﯚ ﭼﯽ دەﭼﯿﻨە ﻣﺎ‪‬ﻧەوە‪.‬‬ ‫ﺑەڕاﺳﺘﯽ ﺑﯚ ﺋێﻤە ﻛە ﯾەﻛەم ﺟﺎرﻣﺎن ﺑﻮو ﻧﺎﺧﯚﺷﺒﻮو‪،‬‬ ‫ﭼﻮﻧﻜە ﻣﺎڵەﻛﺎﻧﻤﺎن ﻧەدەﻧﺎﺳﯽ‪ ،‬ﺑە‪‬م ﺋەوان وﺗﯿﺎن‬ ‫ھەرﻣﺎڵێﻚ ﺑﯚ ﺧﯚی ھﺎﺗﻮوە و داوای ﻣﯿﻮاﻧﯽ ﻛﺮدووە‬ ‫و ﺑﯿﺎﻧﺒەﻧەوە ﻣﺎڵەﻛﺎﻧﯿﺎن و ﺑەوە ﺧﯚﺷﺒەﺧﺘﯿﻦ‬ ‫ﻣﯿﻮاﻧەﻛﺎن ﭘێﻤﺎن ڕازی ﺑﻦ‪ .‬ﺑەو زاﻧﯿﺎرﯾەی ﻻی‬ ‫ﻣﻦ ﺑێﺖ زﯾﺎﺗﺮ ﻟــە)‪ (٢٠٠٠‬ﻣﺎڵ ﻟﯿﺴﺘﯽ ﻣﯿﻮاﻧﺎﻧﯿﺎن‬ ‫وەرﮔﺮﺗﺒﻮو‪ .‬ﺑەڕاﺳﺘﯽ دوای ﺑﯿﺴﺘﻨﯽ ﺋەﻣﺎﻧە ﺑﯚ ﺋێﻤە‬ ‫زۆر ﺧﯚش ﺑﻮوﻛە وام دەﺑﯿﻨﯽ ﺑﯚ ﻣﺎڵﯽ ﻛەﺳێﻜﯽ‬

‫‪Rojiwelat.mag@gmail.com‬‬

‫ﻧﺰﯾﻜﻢ ھﺎﺗﻮم‪ .‬ﺑەڕاﺳﺘﯽ ﮔﯿﺎن ﻓﯿﺪاﯾﯿەﻛﯽ زۆر زۆر‬ ‫ﺑﻮو ﺑﯚ ﺋێﻤە ﻛە ﺋەوان ﻣﺎڵەﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎﻧﯿﺎن دەﻛﺮدە‬ ‫ﺧﺰﻣەﺗﯽ ﺋێﻤە و ﺑﺎوەﺷﯿﺎﻧﺪەﻛﺮدەوە ﺑﯚ ﻣﯿﻮاﻧﺎن ﻛە‬ ‫ﺋەﻣە ﺟێﮕەی ڕێﺰە ﻛەﺳێﻜﯽ ﻧەدﯾﻮ و ﻧەﻧﺎس ﺗﯚ‬ ‫ﻣﺎڵﻜەﺗﯽ ﺑﯚ ﺑﺨەﯾﺘە ﺳەرﭘﺸﺖ و ﺑەڕاﺳﺘﯽ ﺋەﻣە‬ ‫ﺟﻮاﻧﺘﺮﯾﻦ ﺷﺖ ﺑﻮوﻛە ﭘﯿﺸﺎﻧﯽ ﺋێﻤەﯾﺎﻧﺪا و ﻧﺎﺗﻮاﻧﻢ‬ ‫ھەﻣﻮوی ﺑﺎﺳﻜەم‪ .‬ﺳەرەڕای ﺋەﻣﺎﻧە دواﯾﺶ ﮔﻠەﯾﯽ‬ ‫ﺋەوەﯾﺎن دەﻛﺮد ﻛە ﻣﺎڵﻜﺎن ﺑەﮔﻮێﺮەی ﺋەو ﻟﯿﺴﺘەی‬ ‫وەرﯾﺎن ﮔﺮﺗﺒﻮو ﻣﯿﻮاﻧﯽ ﻛەﻣﯿﺎن ﺑﯚ ھﺎﺗﺒﻮو‪ .‬ﺋەوەی‬ ‫ﺟێﮕەی ﺑﺎﺳە و ﻣﻦ ﺑﯿﻨﯿﻢ و ﭘﺮﺳﯿﺎرم ﻛﺮد ﻟەڕوی‬ ‫ﻣﺎددﯾﯽ و داراﯾﯿەوە ﺑﺎری ﮔﯚزەراﻧﯽ ﺋەو ﻣﺎ‪‬ﻧەش‬ ‫ﻛﺰ ﺑﻮو‪ ،‬ﺑە‪‬م ﺑەو ﻣﺎددﯾەﻛەﻣەﺷەوە ﺑەﺟﻮاﻧﺘﺮﯾﻦ‬ ‫ﺷێﻮە ﭘێﺸﻮازﯾﺎن دەﻛﺮد و ڕێﺰﯾﺎن ﻟێﺪەﮔﺮﺗﯿﻦ و‬ ‫ﺗەﻧﺎﻧەت ﺋەو ﻣﺎڵەی ﻛە ﻣﻨﯽ ﺗێﺪاﺑﻮم ﻛەﺳێﻜﯿﺎن‬ ‫ھەﻣﻮ ڕۆژێﻚ ﻟە ﮔەڵﻤﺎن دەھﺎت دەﯾﻮت ﻧەﺑﺎدا دوای‬ ‫ﻣﺎڵﻜەﻣﺎن ﻧەدۆزﻧەوە‪ .‬ﺑﯚ ﻣﺎوەی ﺷەش ڕۆژ ﺧﯚی‬ ‫ﻟە ﺋﯿﺶ وﻛﺎر ﻛﺮد ﺑەﺧﺎﺗﺮ ﺋێﻤە ﻛە ﺑەڕاﺳﺘﯽ ﻗەت‬ ‫ﻟە ﺑﯿﺮﻣﺎن ﻧﺎﭼێﺘەوە ﺋەو ڕێﺰ و ﺋﯿﺤﺘﺮاﻣەی ﻟێﻤﺎﻧﯿﺎن‬ ‫ﮔﺮت‪ .‬ﺑەراﺳﺘﯽ ﻣﻦ ﺋﺎﻣەدێﻜﯽ ﺋﺎزادﻛﺮاوم دەﺑﯿﻨﯽ‬ ‫ﺗەﻧﺎﻧەت ﮔەل ﻟە ﺑﺎﻛﻮر ﺋەو ﻣﺘﻤﺎﻧەﯾەی ﺑە ﺑەدەﭘە‬ ‫ھەﺑﻮو ﺋێﻤە ﻧەﻣﺎﻧﺪی ﺑەراﻧﺒەر ﺣﻜﻮﻣەﺗﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ و‬ ‫ﯾەﻛێﻚ ﻟە واﻧەی ﻛە ﺋێﻤەﯾﺎن ﺧﺴﺘە ﺳەرﺳﻮرﻣﺎﻧەوە‬ ‫ﺷﺎرەواﻧﯿﯿەﻛﺎن ﺑﻮو‪ .‬ﻛﺎﺗێﻚ ﺳەرداﻧﻤﺎن ﻛﺮد ﻟەوێ‬ ‫ﻋﻮﺳﻤﺎن ﺑﺎﯾﺪەﻣﯿﺮ ﺑە ﭼەﭘﻜە ﮔﻮڵﯽ ﺳــﻮرەوە‬ ‫ﭘێﺸﻮازی ﻟێﻜﺮدﯾﻦ‪ .‬ﺋەو ﺳــەرۆك ﺷﺎرەواﻧﯿﯿەی‬ ‫ﺑەﭘﺎرەی ﺧﺎﻧﻮەﻛەی ﺧﯚی‪ ،‬ﺣﻮﻛﻤﯽ زﯾﻨﺪاﻧﯿەﻛەی‬ ‫ﻛڕﯾەوە و ﺋێﺴﺘﺎس ﺳــەرۆك ﺷــﺎرەواﻧــﯽ ﺋﺎﻣەد‬ ‫ﻟەﻛﺮێﭽﯿﺪاﯾە و ﺧﺎوەن ﺗەﻧﺎﻧەت ﺧﺎﻧﻮﯾەﻛﯿﺶ ﻧﯿﯿە ﺑﯚ‬ ‫ﺧﯚی ﻛە ﺟێﮕەی ﺳەرﺳﻮرﻣﺎﻧە‪ .‬ﻟە ﻻﯾەن ﺋەﺣﻤەد‬ ‫ﺗﻮرﻛەوە دەﻋﻮﺗﯿەﻛﻤﺎن ﺑﯚ ﻛﺮا‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە ﺧﯚی ووﺗﯽ‬ ‫ﺑەﺑﺎﺑەﺗﯽ ﺋێﻮە دەﻋﻮەت دەﻛەم‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە ﻟەﺑﺎﺷﻮوری‬

‫]~[‬ ‫] ژﻤﺎرﻩ ‪ ] [ ٢٠١٣/٤/١٥ ] [٢٨‬ﺴﺎڵی ﺴێیەم [‬

‫و‪‬ﺗــەوە ھﺎﺗﻮون و ﺑﯚ ﺋێﻮەم دﯾــﺎری داﻧــﺎوە‪ .‬ﺑﯚ‬ ‫ڕۆژی دواﯾﯽ ﭼﻮﯾﻨە ﺷﺎرەواﻧﯽ و ﻟەوێ ﺑەو رەﻧﮕە‬ ‫ﭘێﺸﻮازی ﻛﺮد ﻟێﻤﺎن‪ .‬ﭘﺎﺷﺎن ﻣﻨﺎﻗەﺷەﻣﺎن ﻟەﺳەر‬ ‫ﺋەو رەوﺷەی ﺋێﺴﺘﺎی ﻧﺎوﭼەﻛە و ﺑەراﺳﺘﯽ ﺋەوەی‬ ‫ﻟە ﭼﺎو ﻣﯿﺪﯾﺎﻛﺎﻧەوە دەﺑﯿﻨﺮێﺖ ﻛﺮد‪ .‬زۆرﺟﯿﺎوازی‬ ‫ھەﯾە ﻟەوەی ﺑەﭼﺎوی ﺧﯚت ﺑﯿﺒﯿﻨﯽ ﺑەرای ﻣﻦ ﺋﺎﻣەد‬ ‫ﺋﺎزاد ﻛﺮاوە و ﺑەدەﺳﺖ ﻛﻮردەوەﯾە‪ .‬ﻟە درێﮋەی‬ ‫ﻣﻨﺎﻗەﺷەﻛﺎﻧﻤﺎﻧﺪا ﺋەوەﯾﺎن ھێﻨﺎﯾە زﻣﺎن ﻛە ﻟە ﻣﺎوەی‬ ‫ﭼــﻮار ﺳﺎڵﯽ ﺋەو ﭘﯚﺳﺘە چ ﺋێﺶ و ﻛﺎرێﻜﯿﺎن‬ ‫ﻛﺮدووە‪ .‬ﯾەﻛێﻚ ﻟەواﻧەی ﻛە ﺗﺎ ﺋێﺴﺘﺎ ﻟەﻧﺎو ﺋەﻧﻘەرە‬ ‫و ﺋەﺳﺘەﻧﺒﻮڵﺪا ﻧەﻛﺮاوە‪ ،‬ﺋەوﯾﺶ ﻧﻮێﮋەن ﻛﺮدﻧەوەی‬ ‫ﺋﺎوی ﺋﺎﻣەدە ﻛە ﺑەڕادەﯾەﻛﯽ زۆر ﺧﺮاپ ﺑﺒﻮو ﻟە‬ ‫ﻣﺎوەی ﺳﺎڵێﻜﺪا ﺗﻮاﻧﯿﻤﺎن ﭘﺎﻛﯽ ﺑﻜەﯾﻨەوە‪ ،‬وەﻛﻮﺗﺮ‬ ‫ڕاﻛێﺸﺎﻧﯽ ﺋﺎوە ﺑﯚ ﻣﺎڵﻜﺎن‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە ﻟە ﭘێﺸﺘﺮ ﺋەوە‬ ‫ﻧەﺑﻮو‪ ،‬ﺗەﻧﮫﺎ ﺋﺎوی دەﺑە ھەﺑﻮو ﻟە ﺑﺎزاڕدا دەﺗﻜڕی‪.‬‬ ‫)ﺋﺎﻣەدێﻚ ﻛە ﭼﻮار ﺑەراﻧﺒەری ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ دەﺑێﺖ(‪.‬‬ ‫ﻣﻦ ﺋەوە ﺑەﺧەﯾﺎڵﻤﺪاھﺎت ﻣﺎوەی )‪ (٢٢‬ﺳﺎڵە ﺑەﻧﺎو‬ ‫ﺧﺎوەن ﺋــﺎزادی و ﺣﻜﻮﻣەﺗﯿﻦ‪ ،‬ﺑە‪‬م ﺗﺎ ﺋێﺴﺘﺎش‬ ‫ﻛێﺸەی ﻛﺎرەﺑﺎﯾﺎن ﭼﺎرەﺳەر ﻧەﻛﺮدووە و ﭼﺎﻛﯿﺎن‬ ‫ﻧەﻛﺮدۆﺗەوە‪ ،‬ﺗەﻧﺎﻧەت ﻧەﯾﺎﻧﺘﻮاﻧﯿەوە ﺳﯿﺴﺘەﻣﯽ‬ ‫ﻛﺎرەﺑﺎ ﺑﮕێﺮﻧەوە ﺑﯚ ﻛﺎﺗﯽ ﺳەدام ﺣﺴﯿﻦ‪ .‬ﺑەراﺳﺘﯽ‬ ‫ﺑﺎﺳﯽ زۆرﺷﺘﯽ ﺗﺮﯾﺎن ﻛﺮد ﻛە دەﺗﻮاﻧﻢ ﺑڵێﻢ ﻟەم‬ ‫ﻣــﺎوەﯾــەدا ﺋﺎﻣەدﯾﺎن زﯾــﻨــﺪوﻛــﺮدۆﺗــەوە‪ .‬ﻟە ﻛﺎﺗﯽ‬ ‫ﮔەﺷﺘﻜﺮدﻧﻤﺎن ﺑﯚ ﺷﻮێﻨە دێﺮﯾﻨەﻛﺎن ﺷﺘﯿﻜﻢ ﺑەدﯾﻜﺮد‬ ‫ھﯿﭻ ﻟەوﺟێﮕﺎﻧە ﺑە ﭘﺎرە ﻧەﺑﻮو ﭼﻮﻧە ژورەوەﯾﺎن‪،‬‬ ‫ﺑﯚﯾە ﻣﻦ ﭘێﺸﻨﯿﺎرم ﻛﺮد ﺑﯚ ﺷﺎرەواﻧﯿەﻛﺎن ﻛە ﻟە‬ ‫ﺑەراﻧﺒەردا ﺋەو ﻣﯿﻮاﻧﺎﻧەی ﯾﺎن ﺋەو ﮔەﺷﺘﯿﺎراﻧەی‬ ‫دێﻨە ﺳەرداﻧﻜﺮدﻧﯿﺎن ﭘﺎرەﯾەك داﻧێﻦ ﻛە ﺑﺘﻮاﻧﻦ‬ ‫ﺋێﻮەش ﻧﻮێﮋەﻧﯽ ﺑﻜەﻧەوە‪ .‬ﻟە وە‪‬ﻣﻤﺪا ووﺗﯿﺎن‬ ‫ﻛﺎﺗێﻚ ﺋێﻤە ﺷﺎرەواﻧﯿﻤﺎن ﮔﺮﺗە دەﺳﺖ ﻗە‪‬ی ﺋﺎﻣەد‬ ‫ﻛە ﻣێﮋوﯾەﻛﯽ ﻛﯚﻧﯽ ھەﯾە ﺟێﮕەی ﻋەﻟﻮە ﺑﻮو و‬

‫‪١١‬‬

‫راﭘﯚرت‬

‫ﻟەوەدا ﺑﻮو ﻟە ﻧﺎو ﺑﭽێﺖ و دارۆﺧێﺖ‪ ،‬ﺑە‪‬م ﻟە ﻛﺎﺗﯽ‬ ‫ﺋێﻤەدا ﺗﻮاﻧﯿﻤﺎن ﭼﻮاردەوری ﻗە‪‬ﻛە ﭘﺎﻛﺒﻜەﯾﻨەوەو‬ ‫ﺑﯿﻜەﯾﻨە ﺑﺎﺧﭽە و ﻟە ﺑەرﻧﺎﻣەﺷﻤﺎﻧﺪا ھەﯾە ﻧﻮێﮋەﻧﯽ‬ ‫ﺑﻜەﯾﻨەوە‪ .‬ﺑەراﺳﺘﯽ ﻟەم ﻣﺎوەﻛەﻣەﺷﺪا ﺋﯿﺸێﻜﯽ‬ ‫ﺋﯿﻜﺠﺎر زۆرﯾﺎن ﻛﺮدوە‪ .‬وەﻛﻮﺗﺮ ﺑەﭼەﻧﺪﯾﻦ ﺷﻮﻗەﯾﺎن‬ ‫دروﺳﺖ ﻛﺮدووە ﻣﻦ ﭘﺮﺳﯿﻢ ﺋەﻣﺎﻧە ﺑﯚ ﭼﯿﯿە ووﺗﯿﺎن‬ ‫ﺣﻜﻮﻣەت دەدات ﺑەﺳەر ﻻدێﻜﺎﻧﻤﺎﻧﺪا و دەﯾڕوﺧێﻨﻦ‬ ‫و ﻣەڕوﻣﺎ‪‬ﺗﯿﺎن دەﻛﻮژن‪ ،‬ﺑﺎﺷە ﺋەی ﺋەوان ﭼﯿﺒﻜەن‬ ‫ﺑﯚﯾە ﺋەوان دێﻨە ﺷﺎرە ﻛﻮردەﻛﺎن و ﺋێﻤەش ﺑە‬ ‫ﺧﯚﺷﺤﺎﻟﯿﯿەوە ﭘێﯿﺎن دەدەﯾــﻦ‪ .‬ﻣﻦ ﻟە ﺑﺎﺷﻮری‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎن دەﺑﯿﻨﻢ ﻛﻮردەﻛﺎﻧﻤﺎن دەﺧﺮێﻨە ﻧﺎو‬ ‫ﭼﻮارﭼێﻮەﯾەك ﺑەﻧﺎو ﻛەﻣﭗ‪ ،‬ﺳــەرەرای ﺋەوەش‬ ‫ﺋەوەی ﺑﺎﺳﯿﺎن دەﻛﺮد ﺳﺎ‪‬ﻧە ﺑﻮدﺟەﯾەﻛﯽ ڕەﻣﺰی‬ ‫دەدەﻧە ﺷﺎرەواﻧﯿەﻛﺎﻧﻤﺎن‪ ،‬ﺑە‪‬م ﺋێﻤە ﻟێﺮە ﭘﺸﺖ‬ ‫ﺑــە ھــﺎرﯾــﻜــﺎری ﮔــەل دەﺑەﺳﺘﯿﻦ و ھــەﻣــﻮو ﺋەو‬ ‫ﻛﺎراﻧەﻣﺎن ھﺎرﯾﻜﺎری ﮔەﻟﯽ ﺗێﺪا ﺑﻮوە و دەﺗﻮاﻧﻢ‬ ‫ﺑڵێﻢ ڕێﻜﺨﺴﺘﻨێﻜﯽ واﯾﺎن ﻛﺮدوە ﻛە ھەﻣﻮوﮔەﻟﯿﺎن‬ ‫ﺑەﺳﺘﯚﺗەوە ﺑە ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ ﺧﺎك و ﻧﺸﺘﻤﺎﻧەﻛەﯾﺎن‬ ‫ﻛە ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا داھﺎﺗﯿﺸﯿﺎن زۆر ﻛەﻣە و ﻛﺎر و‬ ‫ﻛﺎﺳﭙﯿەﻛﯽ ﺋەوﺗﯚﺷﯿﺎن ﻧﯿﯿە‪ .‬دەﺑﯿﻨﯿﻦ ﻟە ﺑﺎﺷﻮردا‬ ‫ﺑەم ھەﻣﻮو داھﺎت و ﺑﻮددﺟە زەﺑەﻻﺣەﺷەوە و ﺋەو‬ ‫ﺋﯿﺸﻜﺮدﻧەﺷەوە ھێﺸﺘﺎ دەڵێﯿﻦ ﭘﺎرەﻣﺎن ﻛەﻣە‪.‬‬ ‫ﺑەراﺳﺘﯽ ﺣﻜﻮﻣەﺗەﻛەﺷﻤﺎن واﯾــﻜــﺮدووە ﻟەﻛﺎﺗﯽ‬ ‫ﺳەداﻣﯿﺸﺪا ڕۆﺣێﻜﯽ و‪‬ﺗﭙﺎرێﺰی و ﺧﯚﺑەﺧﺶ‬ ‫ھەﺑﻮون‪ ،‬ﺑە‪‬م ﺑە داﺧەوە دەﺳە‪‬ﺗﺪاراﻧﯽ ﺑﺎﺷﻮر ﺋەو‬ ‫رۆﺣەﺷﯿﺎن ﻧەھێﺸﺖ و ﺧﺴﺘﯿﺎﻧە ﻗﯿﺎﺳﯽ ﭘﺎرەوە‪.‬‬ ‫ﻟە ﻛﯚﺗﺎﯾﺸﺪا دەڵێﻢ وەﻛﻮ ﺗﺎﻛێﻚ ﻛە ﺗەﻣەﻧﻢ ﭼﻞ و‬ ‫ﺷەش ﺳﺎڵە‪ ،‬ﺋەوە ﯾەﻛەﻣﯿﻦ ﺟﺎرە ﻟە ﺑﯿﻨﯿﻨﯽ ﻧەورۆزدا‬ ‫ﺑەو رەﻧﮕە ﺗﻮﺷﯽ ﺷﯚك ﺑﺒﻢ‪ ،‬ﺑەراﺳﺘﯽ ﻧەورۆزێﻜﯽ‬ ‫ﯾەﻛﺠﺎر ﺧﯚش ﺑﻮ‪ .‬ﺑە ﺋﯚﻣێﺪی ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧێﻜﯽ ﺋﺎزاد ﺑە‬ ‫ﻣەﻋﻨﺎ ﺋﺎزاد و ﺋﺎزادی ﺑﯚ ژن و ﺋﺎزادی ﺑﯚ رێﺒەر ﺋﺎﭘﯚ‪.‬‬

‫ﭼﺎوﭘێﻜەوﺗﻦ ‪١٢‬‬

‫]~[‬ ‫] ﺴﺎڵی ﺴێیەم [ ] ‪ ] [ ٢٠١٣/٤/١٥‬ژﻤﺎرﻩ ‪[٢٨‬‬

‫‪Rojiwelat.mag@gmail.com‬‬

‫ﺧەﺑﺎت ھەوﻟێﺮی؛‬

‫ھەﺗﺎ ﻗﯚﻧﺎﺧەﻛە ﺑە زەﻣﯿﻨەﯾەﻛﯽ ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ ﮔەرەﻧﺘﯽ ﻧەﻛﺮێﺖ‬ ‫ﭘﺎﺷەﻛﺸێﻜﺮدﻧﯽ ﮔەرﯾﻼ ﻧﺎﺑێﺖ‬ ‫ﻟە ﭼﺎوﭘێﻜەوﺗﻨێﻜﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﺑە "رۆژی‬ ‫وﻻت"دا‪ ،‬ﺧــەﺑــﺎت ھــەوﻟــێــﺮی ﺋەﻧﺪاﻣﯽ‬ ‫دەﺳﺘەی ﺑەرێﻮەﺑەراﯾەﺗﯽ ﻛﯚﻣﺎﺟﭭﺎﻛێﻦ‬ ‫ﻛـــﻮردﺳـــﺘـــﺎن"ﻛـــەﺟـــەﻛـــە" ﺑــــﺎس ﻟـــەوە‬ ‫دەﻛـــﺎت ﻛــە ﺋــەم ﻗﯚﻧﺎﺧە ﻣێﮋووﯾﯿەی‬ ‫ﺑﺰوﺗﻨەوەی ﺋﺎزادﯾﺨﻮازی ﮔەﻟﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن‬ ‫ﺑەدەﺳﺘﭙێﺸﺨەری راﺳﺘەوﺧﯚی رێﺒەر ﺋﯚج‬ ‫ﺋﺎﻻن دەﺳﺘﯽ ﭘێﻜﺮدووە و ﻧﺎﺑێﺖ ﻛەس‬ ‫ﻣﯚزاﯾﺪە ﻟەﺳەر ﺋەوی ﺗﺮ ﺑﻜﺎت‪ .‬ھەروەھﺎ‬ ‫ﺧەﺑﺎت ھەوﻟێﺮی ﺑﺎس ﻟەوەش دەﻛﺎت‪،‬‬ ‫ھەﺗﺎﻛﻮ ﻗﯚﻧﺎﺧە ﺑە زەﻣﯿﻨەﯾەﻛﯽ ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ‬ ‫ﮔەرەﻧﺘﯽ ﻧەﻛﺮێﺖ و ﺷێﻮازی ﭘەﯾﻮەﻧﺪی‬ ‫رێــﺒــەر ﺋـــﯚج ﺋـــﺎﻻن و ﺑــﺰوﺗــﻨــەوەﻛــەﻣــﺎن‬ ‫ﻧەﮔﻮڕدرێﺖ‪ ،‬ﻛەس ﻧﺎﺗﻮاﻧێﺖ ﻗەﻧﺎﻋەت‬ ‫ﺑە ﻓەرﻣﺎﻧﺪاراﻧﯽ ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ ﮔەل‬ ‫ﺑﮫێﻨێﺖ ﻛە ﺑﯚ دواوە ﺑﻜﺸێﻨﻨەوە‪.‬‬ ‫ﺋﺎ‪ /‬ﻣﺤەﻣەد ﺣەﺳەن‬

‫ﭘﺮﺳﯿﺎر‪ /‬ﺋەو زەﻣﯿﻨە ﻣﺎددی و ﻣەﻋﻨەوی‬ ‫و ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﺋــﺎﺑــﻮوری و ﺳەرﺑﺎزﯾﯿە و‬ ‫رێﻜﺨﺴﺘﻨﯿە ﭼﯿﯿە ﻛە وای ﻛــﺮدووە‪ ،‬ﻟەم‬ ‫ﻛــﺎﺗــەدا رێــﺒــەر ﺋــﯚج ﺋـــﺎﻻن ھەﻧﮕﺎوێﻚ‬ ‫ﺑەﻣﺸێﻮەﯾە ﺑﻨێﺖ؟‬ ‫وە‪‬م‪ /‬ﺳەرەﺗﺎ ﺑەﺧێﺮھﺎﺗﻨﯽ ﮔﯚﭬﺎرەﻛەﺗﺎن‬ ‫دەﻛەم‪ .‬ﺑێﮕﻮﻣﺎن ﺑﺰوﺗﻨەوەی ﺋﺎزادﯾﺨﻮازی ﮔەﻟﯽ‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻧەك ﺋەﻣڕۆ‪ ،‬ﺑەڵﻜﻮ ھەر ﻟە ﺳﺎڵﯽ‬ ‫)‪(١٩٩٣‬ەوە ھەوڵێﻜﯽ ھەﯾە ﺑﯚ ﺋەوەی دۆزی‬ ‫ﻛﻮرد ﺑەرێﮕﺎ ﭼﺎرەی دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯿﺎﻧە و ﺋﺎﺷﺘﯿەﻛﯽ‬ ‫ﺷەرەﻓﻤەﻧﺪاﻧە ﺑەﭼﺎرەﺳەری ﺑﮕەێﻨێﺖ و ﻟەﺳەر‬ ‫ﺑﻨەﻣﺎی دﯾﺎﻟﯚگ و ﭘێﻜەوەژﯾﺎﻧﯽ ﮔەﻻن ﺋەو دۆزە‬ ‫ﻗﻮڵ و دﯾﺮۆﻛﯿە ﭼﺎرەﺳەر ﺑﻜﺎت‪ ،‬ﺑە‪‬م ھەروەﻛﻮ‬ ‫دەزاﻧــﺮێــﺖ ھەﻣﻮو ﺋەو ھەو‪‬ﻧەی ﻟە )‪(١٩٩٣‬‬ ‫ەوە ﺗﺎ رۆژی ﺋەﻣڕۆﻣﺎن و ھەﺗﺎﻛﻮ ﺋەم ھەوڵەی‬ ‫دواﯾﯿﺸﻤﺎن ﻧﺰﯾﻜەی ھەﺷﺖ ﺟــﺎر ﻟــە ﻻﯾــەن‬ ‫ﺧﯚﻣﺎﻧەوە وەك ﺑﺰوﺗﻨەوەی ﺋﺎزادﯾﺨﻮازی ﮔەﻟﯽ‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺋﺎﮔﺮﺑەﺳﺘﯽ ﯾەﻛﻼﯾەﻧەﻣﺎن راﮔەﯾﺎﻧﺪووە‪.‬‬ ‫ﺋــەو ﺋﺎﮔﺮﺑەﺳﺘﺎﻧەی ﻟــەم ﻣـــﺎوە زەﻣەﻧﯿەی‬ ‫راﻣﺎﻧﮕەﯾﺎﻧﺪووە‪ ،‬ﺑە ھﯚﻛﺎری ﺟﯿﺎﺟﯿﺎ ﺷﻜﺴﺘﯿﺎن‬ ‫ھێﻨﺎوە‪ .‬ھەرە ﻛەم ﺑەھﯚی دەﺳﺘێﻮەرداﻧﯽ ھێﺰی‬ ‫ﺷﺎراوە و دەوڵەﺗﯽ ﻗﻮڵﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎی واﺑەﺳﺘەی ﺑە‬ ‫ﮔﻼدﯾﯚی ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ ﺷﻜﺴﺘﯽ ھێﻨﺎوە‪ .‬ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧە‪،‬‬ ‫ھەوڵەﻛﺎﻧﯽ )‪(١٩٩٣‬ﻛـــە ﺑەرێﺰ ﻣﺎم ﺟەﻻﻟﯿﺶ‬ ‫ﻧﺎوﺑەﯾﻨﻜﺎری دەﻛﺮد و ﺑەژەھﺮﺧﻮاردن و ﻛﯚﺷﺘﻨﯽ‬ ‫ﺳەرۆﻛﻜﯚﻣﺎری ﺋەو ﻛﺎﺗە ﺗﯚرﮔﻮت ﺋﯚزال ﺋەﻧﺠﺎﻣﮕﯿﺮ‬

‫ﺑﻮو ﺋەوە دەﺳﺘێﻮەرداﻧﯽ ھێﺰە ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿەﻛﺎن‬ ‫و ﮔﻼدﯾﯚی ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺑﻮو‪ .‬ھەﻧﺪێﻜﯿﺸﯿﺎن ﺑە ھﯚی‬ ‫دەﺳﺘێﻮەرداﻧﯽ دەرەﻛﯽ و ﮔﻼدﯾﯚی ﻧﺎو ﺗﻮرﻛﯿﺎ و‬ ‫ھەﻧﺪێﻜﯿﺶ ﺑە ھﯚی ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﺑڕﯾﺎر و ﺋﯿﺮادەﯾەﻛﯽ‬ ‫ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺣﻜﻮﻣەﺗە ﯾــەك ﻟە دوای ﯾەﻛەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺳەرﯾﺎن ﻧەﮔﺮت‪ ،‬ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﺳەرﺟەم ﺋەو‬ ‫ھەو‪‬ﻧەی ﺋێﻤە ﻟە ﺳەردەﻣﯽ ﺣﻜﻮﻣەﺗﯽ ﭘﺎرﺗﯽ‬ ‫داد و ﮔەﺷەﭘێﺪان ﺑﻮوە و ھەوڵﻤﺎن ﺑﯚ داوە‪.‬‬ ‫ﺳەرﺟەم ﺋەو ﺋﺎﮔﺮﺑەﺳﺘﺎﻧەی ﺋەﻧﺠﺎﻣﻤﺎﻧﺪا ﺑەھﯚی‬ ‫ﻟێﻜﺪاﻧەوە ﺗەﺳﻚ و دەﻧﮓ و ﺣﯿﺴﺎﺑﺎﺗﯽ ھەڵﺒﮋاردن‬ ‫و رۆژاﻧــەوە ﺑەراﺳﺘﯽ ﺳەرﻛەوﺗﻨﯿﺎن ﺑەدەﺳﺖ‬ ‫ﻧەھێﻨﺎ‪ .‬ﮔﺮﻧﮕﺘﺮﯾﻨﯿﺸﺎن ﺋەو ھەوڵەﻣﺎن ﺑﻮو ﻛەوا‬ ‫ﺋێﻤە ﻟە ﺳﺎڵﯽ )‪(٢٠٠٨‬ەوە ھەﺗﺎ )‪ (٢٠١١‬ﺟﯚرێﻚ‬ ‫ﻟە داﻧﻮﺳﺘﺎﻧﺪن و دﯾﺎﻟﯚگ ﺑەﺋﺎﻣﺎدەﺑﻮوﻧﯽ ھەﻧﺪێﻚ‬ ‫رێﻜﺨﺮاوی ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ ﺳەرﺑەﻧەﺗەوەﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوەﻛﺎن‬ ‫ﻟە ﺋﯚﺳﻠﯚ ﺑەرێﻮەﻣﺎن ﺑﺮد و داﻧﻮﺳﺘﺎﻧﺪﻧێﻚ دەﺳﺘﯽ‬ ‫ﭘێﻜﺮد ﺑﻮو ﻟە )‪ ٢٠٠٨‬ﺗﺎ ‪ ،(٢٠١١‬ﺑە‪‬م ﺑەھﯚی‬

‫ﺋەوەی ﻛە ﺣﻜﻮﻣەت و دەوڵەﺗﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﭘﺮۆﺳە‬ ‫و ﭘﺮۆژەﯾەﻛﯿﺎن ﺑﯚ ﭼﺎرەﺳەری دۆزی ﻛﻮرد ﭘێ‬ ‫ﻧەﺑﻮو‪ ،‬ﺣﯿﺴﺎب و ﻟێﻜﺪاﻧەوەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻟەﺳەر ﺑﻨەﻣﺎی‬ ‫دەﻧﮓ و ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ ھەڵﺒﮋاردﻧەﻛﺎن ﺑﻮو ﺋەواﻧە‬ ‫ھەﻣﻮوی ﺷﻜﺴﺘﯽ ﺑەﻗﯚﻧﺎﺧەﻛە ھێﻨﺎ‪ .‬ﺋەو ھەوڵەی‬ ‫ﺋێﺴﺘﺎ ﻛە وا ﻟە ﺋﺎراداﯾە ﺑەراﺳﺘﯽ ﻟە ﻻﯾەن رێﺒەر‬ ‫ﺋﯚج ﺋﺎﻻن‪ ،‬رێﺒەری ﮔەﻟﯽ ﻛﻮرد دەﺳﺘﯽ ﭘێﻜﺮدووە‪،‬‬ ‫ﺧﯚی ﺋەﻧﺪازﯾﺎر و دەﺳﺘﭙێﺸﺨەری ﺋەو ھەﻧﮕﺎوەﯾە‪.‬‬ ‫ﺑێﮕﻮﻣﺎن ﻛﯚﻣەڵێﻚ ھەﻟﻮﻣەرج وای ﻛﺮد ﻛە وا‬ ‫ھەﻧﮕﺎوێﻜﯽ ﻟەو ﺟﯚرە ﻟەم ﻗﯚﻧﺎﺧەدا ﺑێﺘە ﭘێﺸەوە‪.‬‬ ‫ﮔﺮﻧﮕﺘﺮﻧﯿﺸﯿﺎن ﺋەوەﯾە ﻛە وا ﺋێﻤە وەك ﺑﺰوﺗﻨەوە‪،‬‬ ‫وەك ﺳﺘﺮاﺗﯿﮋﯾەك ﺗەﻣﺎﺷﺎی رێﮕﺎ ﭼﺎرەﺳەر‬ ‫دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯿﺎﻧە و ﺋﺎﺷﺘﯿەﻛﯽ ﺷەرەﻓﻤەﻧﺪاﻧەی دۆزی‬ ‫ﮔەﻟەﻛەﻣﺎن دەﻛەﯾﻦ و ﺋەﻣﺎﻧەوێﺖ ﻟە رێﮕﺎی دﯾﺎﻟﯚگ‬ ‫دۆزی ﻛــﻮرد ﭼﺎرەﺳەر ﺑﻜﺮێﺖ‪ .‬ﺋــەوە ﺑــﺎوەڕی‬ ‫رﯾﺸەﯾﯽ و ﭘﺘەوﻣﺎﻧە‪ .‬ھــﯚﻛــﺎری ﺳــەرەﻛــﯽ ﺑﯚ‬ ‫ﺋەوەش دەﮔەڕێﺘەوە ﻛە ﺋێﻤە ﺑەﭘﺮەﻧﺴﯿﭗ و‬

‫‪Rojiwelat.mag@gmail.com‬‬

‫رﯾﺸەﯾﯽ ﺗەﻣﺎﺷﺎی رێﮕﺎی ﭼﺎرەی دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯿﺎﻧە‬ ‫دەﻛەﯾﻦ‪ .‬ﺋەﻣە ﺧﺎڵێﻜە‪ .‬ﺧﺎڵﯽ دووھەم‪ ،‬ﺑەراﺳﺘﯽ‬ ‫ﻛﯚﻣەڵێﻚ ھەﻟﻮﻣەرﺟﯽ ﻣﺎددی و ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺟﯿﮫﺎن‪،‬‬ ‫ﻧﺎوﭼەﻛەﻣﺎن و ﻛﻮردﺳﺘﺎن رۆڵﯿﺎن ﻟە دەرﻛەوﺗﻨە‬ ‫ﭘێﺸﯽ ﺋەم ﻗﯚﻧﺎﺧەدا ھەﺑﻮوە‪ .‬ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧە ﺋەوە‬ ‫ﻧﺰﯾﻜەی دوو ﺳﺎڵە ﻟە ﺑﺎﻛﻮری ﺋەﻓﺮﯾﻘﺎ و رۆژھە‪‬ﺗﯽ‬ ‫ﻧﺎوﯾﻦ ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﮔﻮڕاﻧﻜﺎرﯾەﻛﯽ ﺟﺪدی و رﯾﺸەﯾﯽ‬ ‫ﻟە ﺋﺎراداﯾە و ﻟە راﺳﺘﯿﺸﺪا ﺟﯚرێﻚ ﻟە ﺑﺰوﺗﻨەوەی‬ ‫ﮔەﻻﻧﯽ ﻧﺎوﭼەﻛە دەﺳﺘﯽ ﭘێﻜﺮدووە و ﺋەو‬ ‫ﺑﺰوﺗﻨەوەی ﮔەﻻﻧە ھەﻧﺪێﻚ ﮔﻮڕاﻧﻜﺎری ﻟە ﮔەڵ‬ ‫ﺧﯚﯾﺪا ھێﻨﺎوەﺗە ﺋﺎراوە ﻛە ﺗﺎوەﻛﻮ ﺋێﺴﺘﺎﻛەش‬ ‫ﺋەو ﺑﺰوﺗﻨەوەی ﮔەﻻﻧە ﺑەردەواﻣە‪ .‬ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ‬ ‫دووﺳــﺎڵــە راﺳﺘەوﺧﯚ ﺋــەو ﺷەﭘﯚﻟە دەوڵەﺗﯽ‬ ‫ﺳﻮرﯾﺎﺷﯽ ﮔﺮﺗﻮوﺗەوە‪ .‬ﺳﻮرﯾﺎش ﺑە ھﯚی ﭘێﮕە‬ ‫ﺟﻮﮔﺮاﻓﯽ و دﯾﻤﻮﮔﺮاﻓﯽ و‪ ...‬ﺧﺎوەن ﮔﺮﻧﮕﯿەﻛﯽ‬ ‫ﺗﺎﯾﺒەت ﺑەﺧﯚﯾەﺗﯽ و ﺑەﺷێﻜﯽ ﮔﺮﻧﮕﯽ ﺋەو و‪‬ﺗە‬ ‫ﻛﻮردەﻛﺎﻧﻦ ﻛە رێﻜﺨﺴﺘەﺗﺮﯾﻦ و ھﯚﺷﯿﺎرﺗﺮﯾﻦ ﺑەﺷﯽ‬ ‫ﺳﻮرﯾﺎن‪ ،‬ﺋەوەش ھەﻧﺪێﻚ ھەﻟﻮﻣەرﺟﯽ ﻟە ﮔەڵ‬ ‫ﺧﯚﯾﺪا ھێﻨﺎوەﺗە ﭘێﺸەوە‪ .‬ھێﺰە ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿەﻛﺎن‬ ‫وﯾﺴﺘﯿﺎن ﻟە رێﮕەی ﺗﻮرﻛﯿﺎوە دەﺳﺘێﻮەرداﻧﯽ ﻧﺎو‬ ‫ﺳﻮرﯾﺎ ﺑﻜەن و ﻟە رێﮕﺎی ﺗﻮرﻛﯿﺎوە ﭘﺮۆژەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﺧﯚﯾﺎن ﺟێﺒەﺟێ ﺑﻜەن‪ ،‬ﺑــە‪‬م ﻟەﺑەر ﺋــەوەی‬ ‫دەوڵەﺗﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺧﺎوەن زﯾﮫﻨﯿەﺗێﻜﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﺑە‬ ‫ﺧﯚﯾە ﺳەﺑﺎرەت ﺑە ﻗەزﯾەی ﻛﻮرد‪ ،‬زﯾﮫﻨﯿەﺗێﻜﯽ‬ ‫ﻧﺰﯾﻜەی )‪ (٨٠‬ﺑﯚ )‪ (٩٠‬ﺳﺎڵە ﻟەﺳەری ﺑەرێﻮە‬ ‫دەﭼێﺖ و ﻧﻜﯚڵﯽ ﻟە ھەﺑﻮوﻧﯽ ﻛﻮرد دەﻛﺎت و‬ ‫ﺗﻮاﻧەوە و ﻟەﻧﺎوﺑﺮدﻧﯽ ﻛﻮردی ﻛﺮدۆﺗە ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ‬ ‫ﺧﯚی و ﭼﯚﻧﯿەﺗﯽ ﻣﺎﻣەڵەﻛﺮدﻧﯽ ﻟەﮔەڵ ﺳﻮرﯾﺎ‬ ‫و ﻛﻮردەﻛﺎﻧﯽ ﺳﻮرﯾﺎ ﻟەﺳەر ﺋەو ﺑﻨەﻣﺎﯾە ﺑﻮو و‬ ‫ﻛﻮردی ﻧەﺑﯿﻨﯽ و ﺣﯿﺴﺎﺑﯽ ﺑﯚ ﻧەﻛﺮدﺑﻮو‪ ،‬ھەر‬ ‫ﻟەﺑەر ﺋــەوەش ﭘــﺮۆژەی ھێﺰە ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿەﻛﺎن‬ ‫ﻛــەوا ﺑڕﯾﺎرﯾﺎن داﺑــﻮو ﻟە رێﮕەی ﺗﻮرﻛﯿﺎوە ﻟە‬ ‫ﺳﻮرﯾﺎ ﺟێﺒەﺟێ ﺑﻜەن‪ ،‬ﺷﻜﺴﺘﯽ ھێﻨﺎ‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە‬ ‫ﻛﻮرد ﻟەوێ ھێﺰێﻜﯽ ﺑەرێﻜﺨﺴﺘﻦ ﺑﻮو و ھﯚﺷﯿﺎر‬ ‫و ﺑەﻛﺎرﯾﮕەرە‪ ،‬ﺋەواﻧﯿﺶ ﺣﯿﺴﺎﺑﯿﺎن ﺑﯚ ﺋەوە‬ ‫ﻧەﻛﺮد ھەر ﻟەﺑەر ﺋەوەش ﻧﺰﯾﻜەی دووﺳﺎڵە ﺋەو‬ ‫دۆﺧــەی ﺳﻮرﯾﺎ ھــەروا ﺑــەردەوام دەﺑێﺖ‪ .‬ﺑﯚﯾە‬ ‫ﺑێﻤﺎﻧەوێﺖ و ﻧەﻣﺎﻧەوێﺖ ﻛﺎرﯾﮕەر و ﻟێﻜﺪاﻧەوەی‬ ‫ﻟــەﺳــەر ﺣﯿﺴﺎﺑﺎﺗﯽ ھێﺰە ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿەﻛﺎن‬ ‫ھەﺑﻮوە‪ .‬ﺧﺎڵێﻜﯽ ﺗﺮ‪ ،‬ﺳﺎڵﯽ )‪ (٢٠١٢‬ﺋێﻤە وەﻛﻮ‬ ‫ﺑﺰوﺗﻨەوەی ﺋﺎزادﯾﺨﻮازی ﮔەﻟﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟە‬ ‫ﭼﻮارﭼێﻮەی ﺳﺘﺮاﺗﯿﮋی ﻗﯚﻧﺎﺧﯽ ﭼﻮارھەﻣﯿﻦ ـ‬ ‫ﺳﺘﺮاﺗﯿﮋی ﺷەڕی ﺷﯚڕﺷﮕێڕی ﮔەل ـ ھەڵﻤەﺗێﻜﯽ‬ ‫ﺳەرﺑﺎزی ﻧﻮێﻤﺎن دەﺳﺖ ﭘێﻜﺮد و ﺑە ﮔﻮێﺮەی ﺋەو‬ ‫ھەڵﻤەﺗە ﺳەرﺑﺎزﯾە ﻧﻮێﯿەش‪ ،‬ﺑەراﺳﺘﯽ ﺗﻮاﻧﯿﻤﺎن‬ ‫ﻟە ﺑــﻮاری ﺳەرﺑﺎزی دەوڵەﺗﯽ ﺗﻮرك ﺗەﻧﮕەﺗﺎو‬ ‫ﺑﻜەﯾﻦ‪ .‬ﺑﯚ ﺟﺎری ﯾەﻛەم ﺑﻮو ﻛە ﺋێﻤە ﺑﺘﻮاﻧﯿﻦ‬ ‫ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ دەوڵەﺗﯽ ﺗﻮرك ﭘﺎﺷەﻛێﺸێ ﭘێﺒﻜەﯾﻦ‬ ‫و ﻧﺎوﭼەﯾەﻛﯽ ﺑەرﻓﺮاواﻧﯽ ﺟﯚﮔﺮاﻓﯽ ﺑﺨەﯾﻨە ﺑﻦ‬ ‫ﻛﯚﻧﺘﺮۆڵﯽ ﺧﯚﻣﺎﻧەوە‪ ،‬ﺋەوەش وای ﻛﺮد ﻛە ﻧەﺗەﻧﯿﺎ‬ ‫ﺳﯿﺴﺘەﻣﯽ ﺳەرﺑﺎزی ﺗﻮرﻛﯿﺎ‪ ،‬ﺑەڵﻜﻮ وای ﻛﺮد‬ ‫ﻛە ھەﺗﺎ رادەﯾەك ﺳﯿﺴﺘەﻣﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎش‬ ‫ﺑﮫەژێَت‪ .‬ﻟە ﺋﺎﻛﺎﻣﯽ ﺋەوەﺷﺪا دەوڵەﺗﯽ ﺗﻮرك‬ ‫ﻟە ﺳﺎڵﯽ )‪(٢٠١٢‬دوﭼــﺎری ﺷﻜﺴﺘێﻜﯽ ﺳەرﺑﺎزی‬ ‫ﮔەورە ﺑﻮو‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە ﺋەوان ﺑەرﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ واﯾﺎن‬ ‫داﻧﺎﺑﻮو ﻛە ﭼﯚن ﻟە ﺳﺮﯾﻼﻧﻜﺎ ﺑەﺳەر ﺗﺎﻣﯿﻠﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن‬ ‫ھێﻨﺎ‪ ،‬ﺋﯚﭘەراﺳﯿﯚﻧێﻜﯽ ﺑەرﻓﺮاوان ﺑﻜەن و ﭼﯚن‬

‫]~[‬ ‫] ژﻤﺎرﻩ ‪ ] [ ٢٠١٣/٤/١٥ ] [٢٨‬ﺴﺎڵی ﺴێیەم [‬

‫ﻛﯚﺗﺎﯾﯿﺎن ﺑە ﭘڵﻨﮕەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺎﻣﯿﻠﯿﺎن ھێﻨﺎ‪ ،‬ﺋەواﻧﯿﺶ‬ ‫وا ﻟەﺑەرﻧﺎﻣەﯾﺎﻧﺪا ﺑﻮو ﻛە ﺳﺎڵﯽ )‪ (٢٠١٢‬ھێﺮﺷێﻜﯽ‬ ‫ﺑەرﻓﺮاوان ﺑﻜەن و ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﺑە ﮔەرﯾﻼﻛﺎﻧﯽ ھێﺰی‬ ‫ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ ﮔەل ﺑﮫێﻨﻦ‪ ،‬ﺑە‪‬م ﻧەك ﺋەوە ھەر ﻧەﻛﺮا‪،‬‬ ‫ﺑەڵﻜﻮ ھەﻣﻮو ﺣﯿﺴﺎﺑﺎﺗەﻛﺎﻧﯿﺎن زۆر ﭘێﭽەواﻧەوە‬ ‫ﺑــﻮووەوە و ﺋــەوەی ﺗەﻧﮕەﺗﺎوﺑﻮو و دووﭼــﺎری‬ ‫ﺷﻜﺴﺘﯽ ﺳەرﺑﺎزی ﺑــﻮون ھەر ﺧﯚﯾﺎن ﺑﻮون‪.‬‬ ‫ﻟەﮔەڵ ﺋەوەﺷﺪا ھەر ﻟە ﺳﺎڵﯽ )‪ (٢٠١٢‬ھەرﭼەﻧﺪە‬ ‫وﯾﺴﺘﯿﺎن ﺑەﺳەرﻛﻮﺗﻜﺮدن و ﭼﺎوﺗﺮﺳﺎﻧﺪن و ﮔﺮﺗﻦ و‬ ‫زﯾﻨﺪاﻧﯽ ﻛﺮدن ﺧەڵﻚ ﺳەرﻛﻮت ﺑﻜەن و ﺧەڵﻜەﻛە‬ ‫وا ﻟێﺒﻜەن ﻛە ھەﻧﮕﺎو ﺑﯚ دواوە ﺑﮫﺎوێﮋێﺖ‪ ،‬ﺑە‪‬م ﺑە‬ ‫ﺷێﻮەﯾەﻛﯽ روون و ﺋﺎﺷﻜﺮا ﻟە ﺑﯚﻧەﻛﺎﻧﺪا دەرﻛەوت‬ ‫ﻛە دەوڵەت ھەر ﻧﺎﺗﻮاﻧێﺖ ﺧەڵﻜەﻛە ﺑﯿﺘﺮﺳێﻨێﺖ‬ ‫و ﭘﺎﺷﮕەزی ﺑﻜﺎﺗەوە ﺑە ﭘێﭽەواﻧەوە ﻟە ﺑﻮاری‬ ‫رێﻜﺨﺴﺘﻨﯽ ﺟــەﻣــﺎوەری ﺑەھێﺰ و ﺑەرﻓﺮاواﻧﺘﺮ‬ ‫ﺑﻮوﯾﻦ‪ .‬ﺋەوەش ﺳەرﺑﺎری ﺋەوەی ﻛە زﯾﺎﺗﺮ ﻟە‬ ‫ھەﺷﺖ ھەزار ﭼﺎﻻﻛﭭﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﻣەدەﻧﯽ و‬ ‫راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯿﺎن ﺧﺴﺘﻮوﺗە زﯾﻨﺪاﻧەﻛﺎﻧەوە‪ .‬ﻟەوەش‬ ‫ﮔﺮﻧﮕﺘﺮ ﺳﺎڵﯽ )‪ (٢٠١٢‬ﻟە زﯾﻨﺪاﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ‬ ‫ﺑەرﺧﯚداﻧﯽ زﯾﻨﺪاﻧﯿﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻛﻮرد و زﯾﻨﺪاﻧﯿﺎﻧﯽ‬ ‫ﺗﺮی ﭘەﻛەﻛە ﺳەرﺗﺎﺳەری زﯾﻨﺪاﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺑﺎﻛﻮری‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﺗﻮرﻛﯿﺎی ﮔﺮﺗەوە‪ ،‬ﻟەﺳەرەﺗﺎوە ﺑە‬ ‫ﺷەﺳﺖ‪ ،‬ﺣەﻓﺘﺎ ﻛەس دەﺳﺘﯽ ﭘێﻜﺮد‪ ،‬ﺑە‪‬م ﻟە‬ ‫ﻛﯚﺗﺎﯾﯿﺪا ھەر ﻛەﺳﯽ ﮔﺮﺗەوە و ھەﻧﺪێﻜﯿﺸﯿﺎن‬ ‫ﻟەو ﻛەﺳﺎﻧەی ﻛە ﻟەﮔﺮوﭘە ﯾەﻛەﻣەﻛﺎن ﺑﻮون‪،‬‬ ‫ﺋﺎﻣﺎدەﯾﺎن دەرﺑڕی ھەﺗﺎ ﭘﻠەی ﺷەھﯿﺪ ﺑﻮوﻧﯿﺶ‪.‬‬ ‫ﺋەوەش ﺳەراوﺑﻨێﻜﯽ ﺑﯚ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﻟە ﮔەڵ ﺧﯚﯾﺪا‬ ‫ھێﻨﺎ‪ ،‬ﺗەﻧﺎﻧەت ﻟەﺳەر ﺋﺎﺳﺘﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﺸﯽ‬ ‫ﻛﺎرﯾﮕەری زۆری ﻟەﺳەر ﺗﻮرﻛﯿﺎ داﻧﺎ‪ .‬دەوڵەﺗﯽ‬ ‫ﺗﻮرﻛﯿﺎ زۆر ھەوڵﯿﺪا ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﺑەو ﻣﺎﻧﮕﺮﺗﻨە ﺑێﻨێﺖ‪،‬‬ ‫ﺑە‪‬م ﻧەﺑﻮو‪ ،‬ﺗەﻧﯿﺎ ﺋەو ﻛﺎﺗەی ﻛە رێﺒەر ﺋﺎﭘﯚ‬ ‫داوای ﻟەو ﻣﺎﻧﮕﺮاﻧە ﻛﺮد ﻛــەوا دەﺳﺘﺒەرداری‬ ‫ﻣﺎﻧﮕﺮﺗﻨەﻛەﺑﺎن ﺑــﻦ‪ ،‬ﺋەوﻛﺎﺗە ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﺑەو‬ ‫ﭼﺎﻻﻛﯿە ھﺎت‪ .‬ﺑەﮔﺸﺘﯽ ﻛﺎﺗێﻚ ﺟﺎرێﻜﯽ ﺗﺮ ﺋەو‬ ‫ھێﺰەی رێﺒەر ﺋﺎﭘﯚ دەرﻛەوﺗەوە ﻛە وا ھەر ﺋەوە‬ ‫دەﺗﻮاﻧێﺖ ﺑە داواﯾەك و ﺑە ﭘێﺸﻨﯿﺎزێﻚ ﺷەﻗﺎﻣﯽ‬ ‫ﻛﻮردی و ﭼﺎﻻﻛﭭﺎﻧﺎﻧﯽ ﻛﻮرد ﺑﺨﺎﺗە ﺣەرەﻛەت و‬ ‫ﺑﯿﺎﻧﻮەﺳﺘێﻨێﺖ ﺑﯚ دەوڵەﺗﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺶ دەرﻛەوت‬ ‫ﻛەوا ﻣﯚﺧﺎﺗەﺑﯽ ﺋەو دۆزە رێﺒەر ﺋﯚج ﺋﺎﻻﻧە‪،‬‬ ‫ﭼﻮﻧﻜە ﺋەوە ﺋەو ﺣەﻗﯿﻘەﺗە ﺑﻮو ﻛەوا ﻟە ﺳﺎڵﯽ‬ ‫)‪(٢٠١١‬ەوە ﮔﯚﺷەﮔﯿﺮﯾەﻛﯽ ﺑەرﻓﺮاوان و رﯾﺸەﯾﯿﺎن‬ ‫ﺑەﺳەر رێﺒەر ﺋــﺎﭘــﯚدا ﺳەﭘﺎﻧﺪﺑﻮو‪ .‬دەوڵــەت‬ ‫ﺟﺎرێﻜﯽ ﺗﺮ ﺋــەوەی ﺑﯿﻨﯽ‪ .‬ﻟە ھەﻟﻮﻣەرﺟێﻜﯽ‬ ‫ﺋﺎوەھﺎدا‪ ،‬رێﺒەر ﺋﺎﭘﯚ ﺧﻮێﻨﺪﻧەوەﯾەﻛﯽ واﻗﻌﯿﺎﻧەی‬ ‫ﺑﯚ ﮔﻮڕاﻧﻜﺎرﯾەﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎوﭼەﻛە‪ ،‬دۆﺧﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ و‬ ‫رەوﺷــﯽ ﺋێﻤەی وەﻛﻮ رێﻜﺨﺴﺘﻦ ﻛــﺮدووە‪ ،‬ﻟەو‬ ‫ﭼﻮارﭼێﻮەﯾەدا ﺑەر ﻟە ﭘێﻨﺞ ﻣﺎﻧﮓ دﯾﺪارەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫دەوڵەﺗﯽ ﺗــﻮرك ﻟە زﯾﻨﺪاﻧﯽ ﺋﯿﻤﺮاﻟﯽ ﻟە ﮔەڵ‬ ‫رێﺒەر ﺋﯚج ﺋﺎﻻن دەﺳﺘﯽ ﭘێﻜﺮد و ﺋەو ﭘﺮۆژەی‬ ‫ﺑﻮﻧﯿﺎدﻧﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕﺎﯾەﻛﯽ ﺋﺎزاد و ﭘێﻜەوەژﯾﺎﻧەی ﻛە‬ ‫رێﺒەر ﺋﺎﭘﯚ دەﺳﺘﯽ ﭘێﻜﺮدووە دەﺳﺘﭙێﺸﺨەرﯾەﻛﯽ‬ ‫ﺧﯚدی رێﺒەر ﺋﺎﭘﯚﯾە و ﻟە ﺋﺎﻛﺎﻣﯽ ﺧﻮێﻨﺪﻧەوەﯾەﻛﯽ‬ ‫واﻗﻌﯽ‪ ،‬ﺑﺎﺑەﺗﯽ و ﺳﺘﺮاﺗﯿﮋی ﻗﻮڵ ﺑﯚ ھەﻟﻮﻣەرﺟﯽ‬ ‫ﺟﯿﮫﺎن‪ ،‬ھەﻟﻮﻣەرﺟﯽ ﻧﺎوﭼەﻛە‪ ،‬رەوﺷﯽ ﺗێﻜﯚﺷﺎﻧﯽ‬ ‫ﺑﺰوﺗﻨەوەﻛەﻣﺎن و رەوﺷﯽ دەوڵەﺗﯽ ﺗﻮرك ﺑەﮔﺸﺘﯽ‬ ‫ﺋەوە ﭘﺮۆﺳەﯾە دەﺳﺖ ﭘێﻜﺮدووە‪ .‬ھەر ﺑﯚﯾە دەﺗﻮاﻧﻢ‬ ‫ﺋەوەش ﺑڵێﻢ ﻛە ﺋەو ﭘﺮۆژەی رێﺒەر ﺋﯚج ﺋﺎﻻﻧە ﻟە‬

‫‪١٣‬‬

‫ﭼﺎوﭘێﻜەوﺗﻦ‬

‫ﺣﻜﻮﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﭘﺎرت و ﻻﯾەﻧە‬ ‫دەﺳەﻻﺗﺪارەﻛﺎن‪ ،‬ﺋەرﻛﯿﺎن‬ ‫ﺋەوەﯾە ﺑەھﯚی ﺋەو ﭘەﯾﻮەﻧﺪی‬ ‫ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ و ﺋﺎﺑﻮوری‬ ‫و ﺑەرژەوەﻧﺪﯾە ھەﻣەﻻﯾەﻧەی‬ ‫ﻛەوا ﻟەﮔەڵ دەوڵەﺗﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎﯾﺎن‬ ‫ھەﯾە ﺟﯚرێﻚ ﻟە ﮔﯚﺷﺎر ﺑﺨەﻧە‬ ‫ﺳەر ﺗﻮرﻛﯿﺎ و ﭘەﯾﻮەﻧﺪﯾەﻛﺎﻧﯿﺎن‬ ‫ﺑەﻛﺎر ﺑێﻨﻦ ﻛە ھﺎﻧﯽ دەوڵەﺗﯽ‬ ‫ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺑﺪات و ﭘﺎڵﯿﭙێﻮە ﺑﻨێﻦ‬ ‫ﻛەوا ھەﻧﮕﺎوی ﺋەرێﻨﯽ ﺑﯚ‬ ‫ﺋﺎﺷﺘﯽ ﺑێﻨێﺖ و ﺋەو ﺋەرك و‬ ‫ﺑەرﭘﺮﺳﯿﺎرﯾەﺗﯿەیدەﻛەوێﺘە‬ ‫ﺳەرﺷﺎﻧﯽ دەوڵەﺗﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ‬ ‫ﺟێﺒەﺟێ ﺑﻜﺎت‬ ‫……………………‬ ‫ﻟە ﺳﺎڵﯽ )‪(١٩٩٩‬ش ﺋێﻤە‬ ‫ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﮔەرﯾﻼﻣﺎن ﻟە‬ ‫ﺗﻮرﻛﯿﺎ و ﺑﺎﻛﻮری ﻛﻮردﺳﺘﺎن‬ ‫ﭘﺎﺷەﻛﺸێ ﭘێﻜﺮد ﺑﯚ دەرەوەی‬ ‫ﺳﻨﻮورە ﺳﯿﺎﺳﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺋەﻣڕۆی‬ ‫ﺗﻮرﻛﯿﺎ‪ .‬ﺋەو ﻛﺎﺗە ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﺋێﻤە‬ ‫ھﺎﺗﻨە ﺑﺎﺷﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎن‬ ‫و ﺑەدرێﮋاﯾﯽ ﺳﻨﻮورەﻛﺎن ﻟە‬ ‫ﻗەﻧﺪﯾﻞ و ﺷﺎﺧەﻛﺎن ﺟێﮕﯿﺮ‬ ‫ﺑﻮون‪ .‬دﯾﺴﺎن ﺑەھەﻣﺎن ﺷێﻮە‬ ‫دێﻨەوە ﺋەو ﺷﻮێﻨﺎﻧەی ﻛە وا‬ ‫ﺋێﺴﺘﺎ ﻟێ دەﻣێﻨﻦ‪ .‬ﺑەو ﺷێﻮەﯾە‬ ‫ﺟێﮕﯿﺮ دەﺑﻦ و ﺋەو ھێﺰاﻧەش‬ ‫ﻧﺎﺑﻨە ھەڕەﺷەﯾەك ﺑﯚ ﺳەر‬ ‫ھﯿﭻ ھێﺰ و و‪‬ﺗێﻜﯽ ھەرێﻤﯽ‪.‬‬ ‫ﺑێﮕﻮﻣﺎن ﺋەو ھێﺰاﻧە دەﺑﻨە‪،‬‬ ‫ھێﺰێﻜﯽ ﯾﺎرﻣەﺗﯿﺪەر و ھێﺰێﻜﯽ‬ ‫ﻧەﺗەوەﯾﯽ ﻛە وا ﺑﯚ ھەر ﻛﺎر و‬ ‫ﺧﺰﻣەﺗێﻜﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯽ ﺋﺎﻣﺎدە‬ ‫ﺑﻦ و ھەر ﻛﺎﺗێﻚ ﺋەرك و‬ ‫ﺑەرﭘﺮﺳﯿﺎرﯾەﺗﯿەﻛﯽﻧەﺗەوەﯾﯽ‬ ‫ﺑﻜەوێﺘە ﺳەرﺷﺎﻧﯿﺎن ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ‬ ‫ﺑﺪەن‬

‫ﭼﺎوﭘێﻜەوﺗﻦ ‪١۴‬‬

‫]~[‬ ‫] ﺴﺎڵی ﺴێیەم [ ] ‪ ] [ ٢٠١٣/٤/١٥‬ژﻤﺎرﻩ ‪[٢٨‬‬

‫واﻗﻌێﻜﺪا دەﺳﺘﭙێﻜﺮدووە‪ ،‬ﻛە وا دەوڵەﺗﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ‬ ‫ﻟە ﺳﯿﺎﺳەﺗە ھەرێﻤﯽ و ﻧﺎوﺧﯚﯾﯽ و ﺑەرﻧﺎﻣەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﻟە ﺑەراﻣﺒەر ﺑە ﺑﺰوﺗﻨەوەی ﺋﺎزادﯾﺨﻮازی ﮔەﻟﯽ‬ ‫ﻛﻮرد دووﭼﺎری ﺷﻜﺴﺖ و ﺗەﻧﮕەﺗﺎوی ﺑﻮوە‪ .‬واﺗﺎ‬ ‫دەوڵەﺗﯽ ﺗﻮرك ﻟە ﺧﺎڵێﻜﯽ ھەرە ﻻواز ﺑﻮوە‪،‬‬ ‫ﺋەوەی ﻟە ﺧﺎڵﯽ ھەرە ﺑەھێﺰداﯾە‪ ،‬ﺋێﻤەﯾﻦ وەﻛﻮ‬ ‫ﺑﺰوﺗﻨەوەی ﺋﺎزادﯾﺨﻮازی ﻛﻮرد‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە ھەﻣﻮوﻣﺎن‬ ‫ﺋﺎﮔﺎدارﯾﻦ ﻛە ﺋێﺴﺘﺎﻛە ﻟە ﻧﺎوﭼەﻛەﻣﺎﻧﺪا ﮔﻮڕاﻧﻜﺎری‬ ‫ﺟﺪدی و رﯾﺸەﯾﯽ ھەﯾە و ﺋەﻣڕۆﻛە ھەﻟﻮﻣەرج‬ ‫ﺑﯚﻣﺎن رەﺧﺴﺎوە ﻛە ﺗێﻜﯚﺷﺎﻧێﻜﯽ ﺑەرﻓﺮاوان‬ ‫و ﺑەھێﺰی ﮔەرﯾﻼﯾﯽ ﺋەﻧﺠﺎم ﺑﺪەﯾﻦ‪ .‬ﻟە ﺋەﻣڕۆدا‬ ‫دەﺗﻮاﻧﯿﻦ ھێﺰەﻛﺎﻧﻤﺎن ﺑﮕەﯾﻨﯿﻨە ﭼﻞ ھەﺗﺎ ﭘەﻧﺠﺎ‬ ‫ھەزار‪ .‬ھێﺰێﻜﯽ ﺑەم ﺷێﻮەﯾە و ﻟەم ﻛﺎﺗەدا دەرﻓەﺗﯽ‬ ‫ﺑەدەﺳﺘﺨﺴﺘﻨﯽ ﭼەﻛﯽ ﻧﻮێ و ﺟﯿﺎوازﯾﺸﯿﺎن‬ ‫ﻟەﺑەردەﺳﺘﺪاﯾە ﻛەوا ﻟە ﺳﺎڵﯽ )‪(٢٠١٣‬دا ﺋەو‬ ‫دەرﻓەﺗەﻣﺎن ﺑﯚ رەﺧﺴﺎوە ﺑﺘﻮاﻧﯿﻦ ھەڵﻤەﺗێﻜﯽ‬ ‫ﺳەرﺑﺎزی وا ﺑەرێﻮە ﺑﺒەﯾﻦ ﻛە ﭼەﻧﺪ ﻗﺎت ﻟەوەی‬ ‫)‪(٢٠١٢‬ش ﺑەھێﺰﺗﺮ ﺑێﺖ‪ ،‬ﺟﺎ ﻟەو ﭘێﮕەوە رێﺒەر‬ ‫ﺋﺎﭘﯚ ﭘێﺸﻨﯿﺎزێﻜﯽ وای ﻛﺮد‪ ،‬ﺑﯚ ﺋەوەﯾە ﻛە ﺋێﻤە‬ ‫وەﻛﻮ رێﻜﺨﺴﺘﻦ ﻟە ﭘێﮕە و ﺧﺎڵێﻜﯽ ﺑەھێﺰداﯾﻦ و‬ ‫دەوڵەﺗﯽ ﺗﻮرك ﻟە ﭘێﮕە و ﺧﺎڵێﻜﯽ ﻻوازداﯾە‪ .‬ﻛەوا‬ ‫ﺑﻮو دەوڵەﺗﯽ ﺗﻮرك وەك ﻣەﺟﺒﻮرﯾەﺗێﻚ ﻧﺎﭼﺎرە‬ ‫وە‪‬ﻣﯽ ﭘﺮۆژەﯾەﻛەی رێﺒەر ﺋﯚج ﺋﺎﻻن ﺑﺪاﺗەوە‪.‬‬ ‫ﭘﺮﺳﯿﺎر‪ /‬ﺑﯚﭼﯽ ﺋەو ﻧﺎﻣەﯾەی ﺑەرێﺰ ﺋﯚج‬ ‫ﺋﺎﻻن ﻟە ﻧەورۆزدا ﺧﻮێﻨﺪراﯾەوە؟‬ ‫وە‪‬م‪ /‬ﻧەورۆز ﺧﯚی ﻟەﺧﯚﯾﺪا ﻟە ﮔەڵ ﺋەوەی‬ ‫رەھەﻧﺪێﻜﯽ ﻗﻮڵﯽ ﻣێﮋووﯾﯽ ھەﯾە ﻟە ھەﻣﺎﻧﻜﺎﺗﯿﺸﺪا‬ ‫ﻧەورۆز ﻟە ﻧێﻮ ﻓەﻟﺴەﻓەی ﺧەﺑﺎت و ﺗێﻜﯚﺷﺎﻧﯽ‬ ‫ﺑﺰوﺗﻨەوەی ﺋﺎزادﯾﺨﻮازی ﮔەﻟﯽ ﻛﻮرد )ﭘەﻛەﻛە(‪،‬‬ ‫واﺗــﺎﯾــەﻛــﯽ ھﺎوﭼەرﺧﯿﺸﯽ ﭘــێــﺪاوە‪ .‬ﻟــە واﺗــﺎ‬ ‫ﻣێﮋووﯾﯿەﻛەﯾﺪا ﻧەورۆز وەﻛﻮ رۆژی ﺋﺎزادی و رزﮔﺎری‬ ‫ﮔەﻻﻧﯽ رۆژھە‪‬ﺗﯽ ﻧﺎوﯾﻦ دەﻧﺎﺳﺮێﺖ‪ ،‬واﺗﺎ وەﻛﻮ‬ ‫رەﻣﺰ و ﺳﯿﻤﺒﯚڵێﻜﯽ ﭘێﻜەوەژﯾﺎﻧﯽ ﮔەﻻﻧە‪ .‬ﻛﺎﺗێﻚ‬ ‫ﻟە رۆژێﻜﯽ وەھﺎدا"ﻧەورۆز" ﭘﺮۆﺳەﯾەﻛﯽ ﻣێﮋووﯾﯽ‪،‬‬ ‫ﺳﯿﺎﺳﯽ و ھــﺰری و ﺋﺎﺷﺘﯿﺎﻧە رادەﮔەﯾﻨﺪرێﺖ‪،‬‬ ‫ﯾەﻛەم ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﺑﯚ ﺋەوەﯾە ﻛە وا ﺑﻨﺎﺧەی ﻣێﮋووﯾﯽ‬ ‫و دﯾﺮۆﻛﯽ و ﻛﯚﻧﯽ ﭘێﻜەوەژﯾﺎن و ﺋــﺎزادی و‬ ‫ﺧﯚڕاﮔﺮی و ﺑﺮاﯾەﺗﯽ ﮔەﻻﻧﯽ رۆژھە‪‬ﺗﯽ ﻧﺎوەڕاﺳﺖ‬ ‫ﺟﺎرێﻜﯽ ﺗﺮ ﻟە ﻧەورۆزدا ﺟەﺧﺘﯽ ﻟەﺳەر ﺑﻜﺮێﺘەوە‪.‬‬ ‫دووھەﻣﯿﺶ‪ ،‬ﺑێﮕﻮﻣﺎن ﭘەﻛەﻛە ﻟە ﺳﺎڵﯽ )‪(١٩٧٣‬‬ ‫ﺧﯚدی رێﺒەر ﺋﺎﭘﯚ ﻟەﺑەﻧﺪاوی ﭼﯚﺑﯚك ﻟە ﺋەﻧﻜەرە‬ ‫ﯾەﻛەﻣﯿﻦ ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەی ﺑﯚ ﮔﺮوﭘﯽ ﺷﯚڕﺷﮕێڕاﻧﯽ‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑەﺳﺖ و ﻟەوێ ﺑڕﯾﺎر درا و دەﺳﺖ ﺑە‬ ‫ﺗێﻜﯚﺷﺎﻧﯽ ﺋﺎزادﯾﺨﻮازی و ﻛﺮداری ﻛﺮا‪ .‬ﺟﺎ رۆژی‬ ‫دەﺳﺘﭙێﻜﺮدﻧﯽ ﺧەﺑﺎﺗﯽ ﻛﺮداری و دەﺳﺘﭙێﻜﺮدﻧﯽ‬ ‫ﺧەﺑﺎﺗﯽ ﺑﺰوﺗﻨەوەی ﺋﺎزادﯾﺨﻮازی ﮔەﻟﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن‬ ‫ﻟەو رۆژەدا و راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯽ ﺋەو ﭘﺮۆﺳەﯾە ﺟﺎرێﻜﯽ ﺗﺮ‬ ‫داﻛﯚﻛﯽ ﻛﺮدﻧە ﻟەﺳەر ﺋەو ﭘﺮەﻧﺴﯿﭗ و ﺋەو ڕواﻧﮕە‬ ‫ﺳﺘﺮاﺗﯿﮋﯾەی ﻛەوا ﺋەو ﺑﺰوﺗﻨەوی ﺧﯚی ﻟەﺳەری‬ ‫داﻣەزراﻧﺪوە و ﺟﺎرێﻜﯽ ﺗﺮ وەﻛﻮ وەﻓﺎدارﯾەﻛە ﺑﯚ‬ ‫ﺋەو ﺷەھﯿﺪاﻧەی ﻛەوا ﺑەراﺳﺘﯽ ﻧەورۆزﯾﺎن ﻛﺮد‬ ‫ﺑە ﻧەورۆزێﻜﯽ ھﺎوﭼەرخ‪ .‬ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧە‪ ،‬ﻟە ﺑﺎﻛﻮری‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺳﺎ‪‬ﻧێﻜﯽ درێــﮋ ﺟەژﻧﯽ ﻧــەورۆز و‬ ‫ﺧﯚدی ﻧەورۆز ﻗەدەﻏە ﺑﻮو ﻟەﺑەر ﺋەوە ﻧﻜﯚڵﯽ‬ ‫ﻟە ھەﺑﻮوﻧﯽ ﮔەﻟێﻚ دەﻛﺮا ﺑەﻧﺎوی ﮔەﻟﯽ ﻛﻮرد‪ .‬ﻟە‬ ‫ﺑﺎﻛﻮری ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﺰوﺗﻨەوەی ﺋﺎزادﯾﺨﻮازی ﮔەﻟﯽ‬

‫ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑەﺧەﺑﺎت و ﺧﯚڕاﮔﺮی و ﺑەﺗێﻜﯚﺷﺎﻧﯽ‬ ‫ﻧەﭘﺴﺎوە و ﻣﺎﻧﺪووﻧەﻧﺎﺳﺎﻧەی ﺧﯚی وای ﻛﺮد ﻛەوا‬ ‫ﻧەورۆز ﻟە ﺑﺎﻛﻮری ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺟێﯽ ﺧﯚی ﺑﮕﺮێﺖ‪.‬‬ ‫ﻧﻤﻮوﻧە‪ ،‬ﻟە ﺳﺎڵﯽ )‪ (١٩٨٢‬ﺋەو ﻛﺎﺗەی ﻛە ﻧەورۆز‬ ‫ﺑەھەﻣﻮو ﺟﯚرەﯾەك ﻗەدەﻏە ﺑﻮو ﻟە زﯾﻨﺪاﻧﯽ‬ ‫دﯾﺎرﺑەﻛﺮ دەوڵەﺗﯽ ﺗﻮرك ھەﻣﻮو ﺟﯚرە ﺳﺘەم و‬ ‫ﺋەﺷﻜەﻧﺠە و ﺗﯿﺮۆر و ﺗﻮﻗﺎﻧﺪن و ﻧﺎڕەواﯾەﺗﯿەﻛﯽ‬ ‫ﻟەﺳەر زﯾﻨﺪاﻧﯿﺎﻧﯽ ﻛﻮرد ﺑەرێﻮە دەﺑﺮد‪ ،‬ھەﭬﺎڵ‬ ‫ﻣەزﻟﯚم دۆﻏﺎن ﻟە زﯾﻨﺪان ﺑەﺳێ ﭼڵ ﺷەﻗﺎرﺗە‬ ‫ﺋﺎﮔﺮی وەﻛﻮ رەﻣﺰێﻚ ﺑﯚ زﯾﻨﺪووﻛﺮدﻧەوەی ﻧەورۆز‬ ‫و ژﯾﺎﻧﺪﻧەوەی ﻧەورۆز ﺑەرﭘﺎﻛﺮد و ﮔڕی ﻟە ﺟەﺳﺘەی‬ ‫ﺧﯚی ﺑەردا و ﻧەورۆزی ﭘﯿﺮۆز ﻛﺮد و ﺑەو ﺟﯚرە ھەم‬ ‫ھەڵﻮێﺴﺘێﻜﯽ ﺑەراﻣﺒەر ﺑە ﻛﻮﯾﻼﯾەﺗﯽ و ﺳﺘەم و‬ ‫زۆرداری و ﺗەﺳﻠﯿﻤﯿەت ﻧﻮاﻧﺪ و ھەﻣﯿﺶ ﻟەﻻﯾەﻛﯽ‬ ‫ﺗﺮەوە ﺋەو ﭘەﯾﺎﻣەی ﺑە رژێﻤﯽ داﮔﯿﺮﻛەری ﺗﻮرﻛﺪا‬ ‫ﻛە ھەرﭼەﻧﺪە ﻗەدەﻏەش ﺑێﺖ‪ ،‬ﺋێﻤە ﺑەﺋﺎﮔﺮی‬ ‫ﺟەﺳﺘەﺗەﻣﺎن‪ ،‬ﻧەورۆزی ﺧﯚﻣﺎن ﭘﯿﺮۆز دەﻛەﯾﻦ و‬ ‫ﺑەو ﺷێﻮەﯾە ھەﭬﺎڵ ﻣەزﻟﯚم دۆﻏﺎن ﺑﻮو ﺑە ﻛﺎوەی‬ ‫ھﺎوﭼەرخ و دواﺗﺮﯾﺶ ھەﭬﺎ‪‬ن زەﻛﯿە ﺋﺎڵﻜﺎن‪،‬‬ ‫رەﺧﺸﺎن و رووﻧﺎھﯽ ﺑەراﺳﺘﯽ ﺷﻮێﻨﻜەوﺗﻮوی‬ ‫ﺋەو رێﺒﺎزەی ھەﭬﺎڵ ﻣەزﻟﯚم ﺑﻮون و ﺑەﺟەﺳﺘەی‬ ‫ﺧﯚﯾﺎن ﻧەورۆزﯾﺎن ﭘﯿﺮۆز ﻛﺮد‪ .‬ﺋەوەش ﻻﯾەﻧێﻜﯽ ﺗﺮ‬ ‫ﻣەﺳەﻟەﻛەﯾە‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە ﭘەﻛەﻛە واﺗﺎﯾەﻛﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ‬ ‫ﺑــەﻧــەورۆز داوە و ﺑەراﺳﺘﯽ ھەوڵﯿﺪاوە وەﻛﻮ‬ ‫ﻣﺎﻧﺎی ﺧﯚی ﻛە رۆژی ﻧﻮێ ﺑﻮوﻧەوە و ژﯾﺎﻧەوەﯾە‬ ‫ﺋەم رۆژە ﭘﯿﺮۆز ﺑﻜﺎت ﺑﯚ ﮔەﻟﯽ ﻛﻮرد و ھەﻣﻮو‬ ‫ﮔەﻻﻧﯽ رۆژھە‪‬ﺗﯽ ﻧﺎوﯾﻦ‪ .‬ﻟەم ﭼﻮارﭼێﻮەﯾەﺷﺪا‬ ‫دەﺳﺘﭙێﻜﺮدﻧﯽ ﭘﺮۆﺳەﯾەﻛﯽ ﺋﺎوەھﺎ ﺳﺘﺮاﺗﯿﮋﯾﻚ و‬ ‫رﯾﺸەﯾﯽ و ﺟﺪدی ﻟە رۆژی ﻧەورۆزدا ﺧﯚی ﻟەﺧﯚدا‬ ‫ﺑەراﺳﺘﯽ رۆژێﻜﯽ ﻧﻮێﯿە و دەﺳﺘﭙێﻜﺮدﻧێﻜﯽ ﻧﻮێﯿە‬ ‫ﺑﯚ ﺧەﺑﺎت و ﺗێﻜﯚﺷﺎﻧﯽ ﮔەﻟﯽ ﻛﻮرد‪.‬‬ ‫ﭘﺮﺳﯿﺎر‪ /‬رۆڵ و ﺑەرﭘﺮﺳﯿﺎرﯾەﺗﯽ ﺣﺰﺑە‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿەﻛﺎن ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﺑﺎﺷﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟەم ھەﻧﮕﺎوەدا ﭼﯚن‬ ‫ﺑــﻮوە؟ ﺋﺎﯾﺎ ﺑەراﺳﺘﯽ ﺋەواﻧﯿﺶ رۆڵێﻜﯽ‬ ‫وەھﺎﯾﺎن ھەﺑﻮوە؟‬ ‫وە‪‬م‪ /‬ﻣﺎوەﯾەﻛە ﻟە ﺑﺎﺷﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎن‪،‬‬ ‫ھەم ﺣﻜﻮﻣەت و ھەﻣﯿﺶ ﺑەﻻﯾەﻧﯽ دەﺳە‪‬ت و‬ ‫ﺋﯚﭘﯚزﯾﺴﯿﯚﻧەوە ھەرﯾەﻛەوە ﻟە ﺷﻮێﻨﯽ ﺧﯚﯾەوە‬ ‫ﺑەﺟﯚرێﻚ ﻟە ﺟﯚرەﻛﺎن رۆڵێﻜﯽ ﺋەرێﻨﯿﺎن ﺑﯿﻨﻮوە‬ ‫ﺑﯚ ﺋەوەی ﻟە ﺑﺎﻛﻮری ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟە ﺟﯿﺎﺗﯽ ﺷەڕ‬ ‫و ﻛﯚﺷﺘﻦ و ﺧﻮێﻨڕﺷﺘﻦ‪ ،‬ﺷێﻮازێﻜﯽ دﯾﺎﻟﯚگ و‬ ‫رێﮕﺎ ﭼﺎرەی دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯿﺎﻧە ﭘێﺶ ﺑﻜەوێﺖ‪ ،‬ﺋەوە‬ ‫ﺣەﻗﯿﻘەﺗێﻜە‪ .‬وەﻛﻮ ﻧﻤﻮﻧە و ﻟە ﭘێﺸﯿﺸﺪا ﺋﺎﻣﺎژەم‬ ‫ﭘێﻜﺮد‪ ،‬ﺑەرێﺰ ﻣﺎم ﺟەﻻل ﻟە ﺳﺎڵﯽ )‪(١٩٩٣‬ەوە‬ ‫ھەوڵێﻜﯽ ﺑەو ﺷێﻮەﯾە ھەﺑﻮوە و ﺋەو ھەو‪‬ﻧەی‬ ‫ﺑەرێﺰی ﺗﺎوەﻛﻮ ﺑەرﻟەوەی ﻧەﺧﯚﺷﯿﺶ ﺑﻜەوێﺖ‬ ‫ﺑــەردەوام ﺑــﻮوە‪ .‬وەﻛﻮ ﺣﻜﻮﻣەﺗﯿﺶ ھەوڵﺪاﻧﯽ‬ ‫وەھﺎی ھەﺑﻮوە‪ .‬ھەﻣﻮو ﻻﯾەك ﺑەﭘێ دۆﺧﯽ ﺧﯚی‬ ‫و ﭼﯚﻧﯿەﺗﯽ ﭘەﯾﻮەﻧﺪی ﺧﯚی‪ ،‬رۆڵێﻜﯿﺎن ھەﺑﻮوە و‬ ‫ﺋەو رۆڵەﺷﯿﺎن ﺟێﮕﺎی رێﺰە و ﻟەو ﺑڕواﯾەدام ﻛە‬ ‫ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﺋەو رۆڵەش ﺑەردەوام ﺑێﺖ‪.‬‬ ‫ﭘﺮﺳﯿﺎر‪ /‬دەﺑﯿﻨﯿﻦ ﻟە ﺑﺎﺷﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎن‬ ‫ھەﻧﺪێﻚ ﻻﯾەن ھەوڵﺪەدەن ﺋەم ھەﻧﮕﺎوە‬ ‫ﺑﻜەﻧە ﻣﺎڵﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﯾﺎن ﻟە راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧەﻛﺎﻧﯽ‬

‫‪Rojiwelat.mag@gmail.com‬‬

‫ﺧﯚﯾﺎﻧﺪا ﺑــﺎس ﻟــەوە دەﻛــەن ﻛە ﺋــەوان‬ ‫ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﺳﺎڵە ﺑﺎس ﻟەوەھﺎ ھەﻧﮕﺎوێﻚ‬ ‫دەﻛەن‪ ،‬ﺋێﻮە ﺋەﻣە ﭼﯚن ﺷﺮۆﭬە دەﻛەن؟‬ ‫وە‪‬م‪ /‬دوای ﺋــەوەی رێﺒەر ﺋــﯚج ﺋــﺎﻻن ﻟە‬ ‫ﻧەورۆزی ﺋﺎﻣەد ﭘەﯾﺎﻣە ﻣێﮋووﯾﯿەﻛەی راﮔەﯾﺎﻧﺪ‪،‬‬ ‫ﻣﻨﯿﺶ ﺑـــەدواداﭼـــﻮون ﺑــﯚ راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﺑﺎﺷﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎن دەﻛــەم‪ ،‬راﺳﺘە ھەﻧﺪێﻚ‬ ‫ﻻﯾەن دەﯾﺎﻧەوێﺖ ﺷﺘێﻜﯽ ﺋﺎوەھﺎ ﺑﻜەن‪ .‬واﺗﺎ‬ ‫ھەرﻛەﺳە دەﯾەوێﺖ ﺧﯚی ﺑﻜﺎﺗە دەﻣڕاﺳﺘﯽ ﺋەم‬ ‫ﭘﺮۆﺳەﯾە‪ ،‬ﺑە‪‬م ﻟە ﺣەﻗﯿﻘەﺗﺪا ﺋەم ﭘﺮۆﺳەﯾە‬ ‫ﺑەدەﺳﺘﭙێﺸﺨەری راﺳﺘەوﺧﯚی رێﺒەر ﺋﺎﭘﯚ دەﺳﺘﯽ‬ ‫ﭘێﻜﺮدووە و ھﯿﭻ ﻛﺎم ﻟەو رێﻜﺨﺴﺘﻨﺎﻧەی ﺑﺎﺷﻮوری‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﭘەﯾﻮەﻧﺪﯾەﻛﯽ راﺳﺘەوﺧﯚﯾﺎن ﻟەﮔەڵ‬ ‫رێﺒەر ﺋﯚج ﺋﺎﻻن ﻧەﺑﻮوە ﺗﺎوەﻛﻮ ﺑﺘﻮاﻧﻦ راﺳﺘەوﺧﯚ‬ ‫ﻛﺎرﯾﮕەر ﻟە ﺳەر رێﺒەر ﺋﺎﭘﯚ ﺑﻜەن وﻗەﻧﺎﻋەﺗێﻜﯽ‬ ‫وەھﺎی ﭘێ ﺑﻜەن‪ .‬ﭘێﻮﯾﺴﺖ ﻧﺎﻛﺎت ھﯿﭻ ﻻﯾەﻧێﻚ‬ ‫ﻣﯚزاﯾﺪە ﺋەوە ﺑەﺳەر ﺋەوی ﺗــﺮەوە ﺑﻜﺎت‪ .‬ﻣﻦ‬ ‫ﺑﻮوﻣە ﻛەوام ﻛﺮدووە ﭘەﻛەﻛە ﺑەو ﻗەﻧﺎﻋەﺗە ﺑﮕﺎت‪،‬‬ ‫ﯾﺎن ﭘﺮۆﺳەﯾەﻛﯽ وەھﺎ دەﺳﺖ ﭘێﺒﻜﺎت‪ .‬ھەم ﭘﺎرﺗە‬ ‫دەﺳە‪‬ﺗﺪارەﻛﺎن و ھەﻣﯿﺶ ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚن ﻟەواﻧە‬ ‫ﮔﻮڕان و ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮو ھەرﻛﺎﻣەﯾﺎن رۆڵﯿﺎن ھەﺑﻮوە‪،‬‬ ‫ﺑە‪‬م ﺋەو رۆ‪‬ﻧە ﻣﺎف ﺑەھﯿﭻ ﻻﯾەﻧێﻚ ﻧﺎدات ﻛە‬ ‫ﻟەراﮔەﯾﺎﻧﺪﻧەﻛﺎﻧﺪا ﺑﺎس ﻟەوە ﺑﻜەن ﻛە ﺑڵێﯿﻦ ﺋێﻤە‬ ‫ﺑﻮوﯾﻦ ﻛە وەھﺎﻣﺎن ﻛﺮدووە‪ ،‬ﭘەﻛەﻛە ھەﻧﮕﺎوی وا‬ ‫ﺑﻨێﺖ‪ .‬ﺋەوە زێﺪەرووﯾﯽ ﻛﺮدﻧە و ﻣﯚﺑﺎﻟﯿﻐەﯾە و‬ ‫ﺋەو ﭘﺮۆﺳەﯾەش ﻟە ھەﻧﮕﺎوەﻛﺎﻧﯽ ﯾەﻛەﻣﯽ داﯾە‪.‬‬ ‫ﺋێﻤە ﻟە ﻻﯾەن ﺧﯚﻣﺎﻧەوە دﯾﻠەﻛﺎﻧﻤﺎن ﺋﺎزاد ﻛﺮد‬ ‫و ﺋﺎﮔﺮﺑەﺳﺘﻤﺎن راﮔەﯾﺎﻧﺪ‪ ،‬ﺑــە‪‬م ھەﺗﺎ ﺋێﺴﺘﺎ‬ ‫دەوڵەﺗﯽ ﺗﻮرك ھەڵﻮێﺴﺘﯽ زۆر ﺋﯿﺠﺎﺑﯽ و ﺋەرێﻨﯽ‬ ‫ﻧﯿﯿە‪ .‬ھەڵﻮێﺴﺘەﻛﺎﻧﯽ ھەﺗﺎ ﺋێﺴﺘﺎ ﺟێ ﻧﯿﮕەراﻧﯿە‪.‬‬ ‫ﺟﺎ ﻟە ﺋێﺴﺘﺎدا ﺋەو ھێﺰاﻧە ﺑﺎس ﻟەوەھﺎ ﺷﺘێﻚ‬ ‫ﺑﻜەن ﻛە ﺋەوان ھﯚﻛﺎر ﺑﻮوﻧە ﺑﯚ ھەﻧﮕﺎوێﻜﯽ ﺑەم‬ ‫ﺷێﻮەﯾە‪ ،‬ﻟەﺟێ ﺧﯚﯾﺪا ﻧﺎﺑێﺖ‪ .‬ﺣﻜﻮﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﭘﺎرت و ﻻﯾەﻧە دەﺳەﻻﺗﺪارەﻛﺎن‪،‬‬ ‫ﺋەرﻛﯿﺎن ﺋەوەﯾە ﺑەھﯚی ﺋەو ﭘەﯾﻮەﻧﺪی ﺳﯿﺎﺳﯽ و‬ ‫ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ و ﺋﺎﺑﻮوری و ﺑەرژەوەﻧﺪﯾە ھەﻣەﻻﯾەﻧەی‬ ‫ﻛەوا ﻟەﮔەڵ دەوڵەﺗﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎﯾﺎن ھەﯾە ﺟﯚرێﻚ ﻟە‬ ‫ﮔﯚﺷﺎر ﺑﺨەﻧە ﺳەر ﺗﻮرﻛﯿﺎ و ﭘەﯾﻮەﻧﺪﯾەﻛﺎﻧﯿﺎن‬ ‫ﺑەﻛﺎر ﺑێﻨﻦ ﻛە ھﺎﻧﯽ دەوڵەﺗﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺑﺪات و‬ ‫ﭘﺎڵﯿﭙێﻮە ﺑﻨێﻦ ﻛەوا ھەﻧﮕﺎوی ﺋەرێﻨﯽ ﺑﯚ ﺋﺎﺷﺘﯽ‬ ‫ﺑێﻨێﺖ و ﺋەو ﺋەرك و ﺑەرﭘﺮﺳﯿﺎرﯾەﺗﯿەی دەﻛەوێﺘە‬ ‫ﺳەرﺷﺎﻧﯽ دەوڵەﺗﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺟێﺒەﺟێ ﺑﻜﺎت‪.‬‬ ‫ﻟەﺋێﺴﺘﺎدا ﺋەوە ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﻧەك ھەرﻛەﺳەﯾﺎن ﺑڵێﺖ‪،‬‬ ‫ﻣﻦ ﺑﻮوم و ﻣﻦ ﻧەﺑﻮوم‪ .‬ﻣﺮۆڤ ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﺑﺎﺑەﺗﯽ و‬ ‫واﻗﻌﯽ ﺑێﺖ‪ ،‬ﺑﯚ ﺋەوەی ﻛﺎرﯾﮕەری ﻟە رای ﮔﺸﺘﯽ‬ ‫ﻛﻮرد ﺑﻜەن و ھەڵﺒﮋاردن و ﺷﺘﯽ وەھﺎ‪ ،‬ﺑەراﺳﺘﯽ‬ ‫ﭘێﻮﯾﺴﺘە ھەڵﻮێﺴﺘﯽ ﺑەو ﺷێﻮەﯾە ﻧەﻧﻮێﻨﻦ‪.‬‬ ‫ﭘﺮﺳﯿﺎر‪ /‬ﻟە ھەﻟﻮﻣەرﺟێﻜﯽ وەھﺎدا‪ ،‬ﭼەك‬ ‫ﺑێﺪەﻧﮓ ﻛﺮدن و ﭼەﻛﺪاﻧﺎن ﺑەچ واﺗﺎﯾەﻛﺪا‬ ‫دێﺖ؟‬ ‫وە‪‬م‪ /‬ﺋەو ﭘﺮۆﺳەﯾەی رێﺒەر ﺋﯚج ﺋﺎﻻن دەﺳﺘﯽ‬ ‫ﭘێﻜﺮدووە ﻟە ﺳێ ﻗﯚﻧﺎخ ﭘێﻜﺪێﺖ‪ .‬ﻗﯚﻧﺎﺧﯽ‬ ‫ﯾەﻛەم‪ ،‬ﻗﯚﻧﺎﺧﯽ ﺋﺎﮔﺮﺑەﺳﺘە‪ ،‬دوای ﺋﺎﮔﺮﺑەﺳﺖ‬ ‫دەوڵەﺗﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﻟە ﭘەرﻟەﻣﺎن ﭼﻮارﭼێﻮەﯾەﻛﯽ‬ ‫ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ دروﺳﺖ ﺑﻜﺎت و ﻟﯿﮋﻧەﯾەی ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوەی‬ ‫راﺳﺘﯿەﻛﺎن ﺑﯚ ﺑــەدواداﭼــﻮوﻧــﯽ ﺋﺎﮔﺮﺑەﺳﺖ و‬

‫‪Rojiwelat.mag@gmail.com‬‬

‫ﭘﺎﺷەﻛﺸێ رێﻜﺒﺨﺎت‪ .‬دوای ﺋەوەی ﻟە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ‬ ‫ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﻣەﺳەﻟەی ﺋﺎﮔﺮﺑەﺳﺖ و ﻛﺸﺎﻧەوەی‬ ‫ﭼﻮارﭼێﻮەﯾەﻛﯽ ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ وەرﮔــﺮت‪ ،‬ﺋەو ﻛﺎﺗەش‬ ‫ﺋێﻤە ﻟــەﻻی ﺧﯚﻣﺎﻧەوە ﻛە دﯾﺘﻤﺎن ﭘﺮۆﺳەﻛە‬ ‫ﭼﻮارﭼێﻮەﯾەﻛﯽ ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ ﺑەﺧﯚﯾەوە دەﮔﺮێﺖ و‬ ‫ﮔەرەﻧﺘﯿەﻛﯽ ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ دەﺑێﺖ و دەوڵەﺗﯽ ﺗﻮرك‬ ‫ﻧﺎﺗﻮاﻧێﺖ ﻟێ ﺑﮕەڕێﺘەوە ﺋەوﻛﺎﺗە ﺋێﻤەش ﻟەﻻﯾەن‬ ‫ﺧﯚﻣﺎﻧەوە ﭘﺎﺷەﻛﺸێ دەﺳﺖ ﭘێﺪەﻛەﯾﻦ‪ ،‬ﺑە‪‬م‬ ‫ﺋێﺴﺘﺎ ﺋەوەی ﻛە ھەﯾە ﺷﺘێﻜﯽ ﺋەرێﻨﯽ ﻟە ﻻﯾەن‬ ‫ﺑەراﻣﺒەرەﻛەوە دەرﻧەﻛەوﺗﻮوە‪ .‬وەﻛﻮ ﺋەوەی ﻛە‬ ‫ﺳەرۆﻛﻮەزﯾﺮاﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ دەڵێﺖ‪":‬ﭘێﻮﯾﺴﺖ ﻧﺎﻛﺎت‪،‬‬ ‫ﺋێﻤە ﻣەﺳەﻟەﻛە ﺑﺒەﯾﻨە ﭘەرﻟەﻣﺎن و ﭘێﻮﯾﺴﺖ ﻧﯿﯿە‬ ‫ﺋێﻤە ﻟە ﭘەرﻟەﻣﺎن ﭼﻮارﭼێﻮەی ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ ﭘێﺒﺪەﯾﻦ و‬ ‫ﯾﺎﺳﺎی ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﺑﯚ دەرﺧەﯾﻦ"‪ ،‬ﻟەﺑەر ﺋەوەی ﺋەﻣە‬ ‫واﻛﺎت ﻛە ﭘەﻛەﻛە و ﻛەﺟەﻛە ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ ﺑێﺖ‪ .‬ﺋێﻤە‬ ‫وەﻛﻮ ﺣﻜﻮﻣەت ﺷﺘﯽ ﭘێﻮﯾﺴﺖ ﺑێﺖ دەﯾﻜەﯾﻦ‪ ،‬ﺑە‪‬م‬ ‫ﺋەوەی ﻛە ﻟێﺮەدا دﯾﺎرە ﺋەوەﯾە‪ .‬ﺋەﮔەر ﺣﻜﻮﻣەت‬ ‫وەﻛﻮ ﻣەﺳەﻟەﯾەﻛﯽ ﺋﯿﺪاری ھەﻧﮕﺎو ﺑﻨێﺖ‪ ،‬ھﯿﭻ‬ ‫ﮔەرەﻧﺘﯿەﻛﯽ ﻧﺎﺑێﺖ‪ .‬ﺑﯚ ﻧﻤﻮﻧە‪ ،‬ﻟە راﺑﺮدوو ﻟەﺑەر‬ ‫ﺋــەوەی ھﺎﻛﺎن ﻓﯿﺪان ﻟە ﺋﯚﺳﻠﯚ ﭼﺎوﭘێﻜەوﺗﻨﯽ‬ ‫ﻟە ﮔەڵ وەﻓﺪەﻛﺎﻧﯽ ﺋێﻤە ﻛﺮد دادوەری ﺗﻮرﻛﯿﺎ‪،‬‬ ‫ﺳﻜﺎ‪‬ی ﻟەﺳەر ﻛــﺮدەوە و وﯾﺴﺘﯽ ﺑﯿﺨﺎﺗە ژێﺮ‬ ‫ﻟێﭙﺮﺳﯿﻨەوە و رووﺑەرووی دادﮔﺎی ﺑﻜﺎﺗەوە‪ .‬ﻟەﺑەر‬ ‫ﭼﯽ؟ ﻟەﺑەر ﺋەوەش ﺋەو داﻧﻮﺳﺘﺎﻧﺪﻧﺎﻧە ﭘێﻮﯾﺴﺘە‬ ‫ﭼﻮارﭼێﻮەﯾەﻛﯽ ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ ﺑەﺧﯚﯾەوە ﺑﮕﺮێﺖ‪ ،‬ﺋێﺪی‬ ‫ﺣﻜﻮﻣەت ﺑە ﺷێﻮازی ﺋﯿﺪاری و ﺗەدﺑﯿﺮی ﭘﺮاﻛﺘﯿﻜﯽ‬ ‫ﻧﺎﺗﻮاﻧێﺖ وە‪‬ﻣﯽ ﺋەم ﻗﯚﻧﺎﺧە ﺑﺪاﺗەوە‪ .‬ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﻟە‬ ‫ﭼﻮارﭼێﻮەی ﭘەرﻟەﻣﺎن ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ ﺑﻜﺮێﺖ و ﺋەو ﻛﺎﺗە‬ ‫ﮔەرەﻧﺘﯽ دروﺳﺖ دەﺑێﺖ‪ .‬ﻛﺎﺗێﻚ ﮔەرەﻧﺘﯽ دروﺳﺖ‬ ‫ﺑــﻮو‪ ،‬ﺋەو ﻛﺎﺗە ﺗﯚ دەﺗﻮاﻧﯽ ھەﻧﮕﺎو ﺑەھەﻧﮕﺎو‬ ‫ﭘﺎﺷەﻛﺸێ ﺑﻜەی‪ .‬ﺧﺎڵێﻜﯽ ﺗﺮ ﺋەوەﯾە‪ ،‬ﺋێﺴﺘﺎ‬ ‫ﺋەﮔەر ﺋێﻤە ﺑﻤﺎﻧەوێﺖ ﭘﺎﺷەﻛﺸێ ﺑەھێﺰەﻛﺎﻧﻤﺎن‬ ‫ﺑﻜەﯾﻦ‪ ،‬ﻧﺎﺗﻮاﻧﯿﻦ‪ .‬ﺑﯚ ﻧﺎﺗﻮاﻧﯿﻦ و ﻟەﺑەرﭼﯽ؟‪ ،‬ﻟەﺑەر‬ ‫دوو ھﯚﻛﺎری ﺳەرەﻛﯽ‪ .‬ﯾەﻛەﻣﯿﺎن‪ ،‬ھەﻟﻮﻣەرﺟﯽ‬ ‫وەرزی ﺑەھﺎر ﻟە ﺑﺎﻛﻮری ﻛﻮردﺳﺘﺎن رێ ﺋەوە ﻧﺎدات‬ ‫ﻛە ﺗﯚ ﭘﺎﺷەﻛﺸێ ﺑﻜەی‪ ،‬ھەﺗﺎﻛﻮ ﮔﻮڕاﻧﻜﺎری ﺑەﺳەر‬ ‫وەزری ﺋﺎو و ھﻮادا ﻧەﯾەت‪ ،‬ﻧﺎﺗﻮاﻧﯽ ﺋەم ﻛﺎرە ﺑﻜەی‬ ‫و ﻟەدەرﯾﺎی ڕەش و دەرﯾــﺎی ﺳﭙﯽ و دێﺮﺳﯿﻢ‪،‬‬ ‫دﯾﺎرﺑەﻛﺮ و ﺋــەرزروم ﭘﺎﺷەﻛﺸێ ﺑﻜەی‪ .‬ﺋەوەی‬ ‫ﺗﯚزێﻚ ﺷﺎرەزای ﺟﻮﮔﺮاﻓﯿﺎی ﺋەوێ ﺑێﺖ ﺋەوەی ﺑﯚ‬ ‫روون دەﺑێﺘەوە‪ .‬دووەﻣﯿﺶ‪ ،‬ﺑەراﺳﺘﯽ ﺑﯚ ﺋەوەی‬ ‫ﻗەﻧﺎﻋەت ﺑە ﻓەرﻣﺎﻧﺪارﯾەﺗﯽ ﺳەرﺑﺎزی و ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ‬ ‫ﻓەرﻣﺎﻧﺪارﯾەﺗﯽ ﻧﺎوﯾﻦ ﺑێﻨﯿﻦ ﺑﯚ ﭘﺎﺷەﻛﺸێ ﻛﺮدن‪،‬‬ ‫ﭘێﻮﯾﺴﺘە رێﺒەر ﺋﺎﭘﯚ ﺧﯚی ﺑﻜەوێﺘە دەورەوە‪.‬‬ ‫ﺟﻮرێﻚ ﻟە ﭘەﯾﻮەﻧﺪی ﺋێﻤە و رێﺒەر ﺋﺎﭘﯚ دروﺳﺖ‬ ‫ﺑێﺖ‪ ،‬ﺟﻮرێﻚ ﻟە داﯾﺎﻟﯚگ دروﺳﺖ ﺑێﺖ‪ ،‬ﺗەﻧﺎﻧەت‬ ‫رەوﺷێﻚ دروﺳﺖ ﺑێﺖ ﻛە ھەﻧﺪێﻚ وەﻓﺪ ﺑﭽﻦ و‬ ‫ﺑێﻦ و ﺑﯿﺒﯿﻨﻦ‪ .‬ﺑﯚ ﺋەوەش ﭘێﻮﯾﺴﺘە ھەﻟﻮﻣەرﺟﯽ‬ ‫رێﺒەر ﺋﺎﭘﯚ ھەﻧﺪێﻚ ﺋﺎﺳﺎﯾﯽ ﺑﻜﺮێﺘەوە ھەﺗﺎ ﺟﯚرێﻚ‬ ‫ﻟە داﯾﺎﻟﯚگ دروﺳــﺖ ﺑﻜﺮێﺖ‪ .‬ﺗەﻧﯿﺎ رێﺒەر ﺋﺎﭘﯚ‬ ‫دەﺗﻮاﻧێﺖ‪ ،‬ﻓەرﻣﺎﻧﺪارە ﮔەﻧﺞ و ﺋﺎﺳﺖ ﻧﺎوەﯾﻨەﻛﺎن‬ ‫ﺋﯿﻘﻨﺎع"رازی" ﺑﻜﺎت ﺑﯚ ﭘﺎﺷەﻛﺸێ ﻛﺮدن ﺑەھێﺰەﻛﺎن‪.‬‬ ‫ﺧﺎڵﯽ ﺗﺮ ﺋەوەﯾە‪ ،‬ﺑﯚ ﺋەوەی ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎری ﺑﯚ ﻗﯚﻧﺎﺧﯽ‬ ‫ﺳێﯿەم ﺑﻜﺮێﺖ ﺑﯚ ﻣەﺳەﻟەی ﭼەﻛﺪاﻧﺎن‪ ،‬ﭘێﻮﯾﺴﺘە‬ ‫ھەﻟﻮﻣەرﺟﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﺸﯽ و ﺗەﻧﺪروﺳﺘﯽ رێﺒەر ﺋﺎﭘﯚ‬ ‫ھەﻧﮕﺎوﺑەھەﻧﮕﺎو ﭼﺎك ﺑﻜﺮێﺖ‪ .‬ﺋێﺴﺘﺎ ﺋێﻤە وەك‬ ‫ھەﻧﮕﺎوی ﯾەﻛەم ﺋﺎﮔﺮﺑەﺳﺘﻤﺎن راﮔەﯾﺎﻧﺪووە‪ .‬ﺑﯚ‬ ‫ﺋــەوەی ﺋﺎﮔﺮﺑەﺳﺘەﻛە ﺟێﮕﯿﺮ ﺑێﺖ‪ ،‬ﭘێﻮﯾﺴﺘە‬

‫]~[‬ ‫] ژﻤﺎرﻩ ‪ ] [ ٢٠١٣/٤/١٥ ] [٢٨‬ﺴﺎڵی ﺴێیەم [‬

‫دەوڵەﺗﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺋﯚﭘەراﺳﯿﯚﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺑﻮەﺳﺘێﻨێﺖ‪.‬‬ ‫ﺋەﮔەر ﺑێﺘﻮ دەوڵەﺗﯽ ﺗﻮرك ﺋﯚﭘەراﺳﯿﯚﻧەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫راﻧەوەﺳﺘێﻨێﺖ‪ ،‬ﺋەو ﻛﺎﺗە ﺋﺎﮔﺮﺑەﺳﺘﯿﺶ ﺳەرﻧﺎﮔﺮێﺖ‪.‬‬ ‫ﻛە واﺗﺎ ﺗﺎ ﺋﺎﮔﺮﺑەﺳﺖ ﺳەرﻧەﮔﺮێﺖ‪ ،‬ﻗﯚﻧﺎﺧﯽ دووەم‬ ‫و ﺳێﯿەﻣﯿﺶ ﭘێﻜﻨﺎﯾەت‪ .‬ﺋەو ﻛﺎﺗە ﺋﺎﺷﻜﺮا دەﺑێﺖ‬ ‫ﻛە وا دەوڵەﺗﯽ ﺗﻮرك‪ ،‬ﻧﯿﺎزی ﭼﺎرەﺳەری ﻧﯿﯿە و‬ ‫ﻟەﺟﯿﺎﺗﯽ ﺋەوەی ﺳﺘﺮاﺗﯿﮋی ھەڵﺴﻮﻛەوت ﺑﻜﺎت‪،‬‬ ‫ﺋﺎﺷﻜﺮا دەﺑێﺖ ﻛە دەﯾــەوێــﺖ ﺗﺎﻛﺘﯿﻜﯽ ﻧﺰﯾﻜﯽ‬ ‫ﻗﯚﻧﺎﺧەﻛە ﺑﺒێﺘەوە‪ .‬ﺑﯚﯾە‪ ،‬ﯾەﻛەم‪ ،‬ﭘێﻮﯾﺴﺘە‬ ‫ﺋﯚﭘەراﺳﯿﯚﻧەﻛﺎن راﺑﮕﯿﺮدرێﺖ‪ ،‬دووەم ﭘێﻮﯾﺴﺘە‬ ‫ﭼﻮارﭼێﻮەﯾەﻛﯽ ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ ﻟەﭘەرﻟەﻣﺎن ﺑﯚ ﻣەﺳەﻟەﻛە‬ ‫ﺑﺪرێﺖ و ﭘﺎﺷﺎن ﺋێﻤە ﭘﺎﺷەﻛﺸێ دەﻛەﯾﻦ‪ .‬ﻛﺎﺗێﻚ‬ ‫ﻗﯚﻧﺎﺧﯽ ﯾەﻛەم ﺗەﻣﺎم ﺑﻮو‪ ،‬ﻗﯚﻧﺎﺧﯽ دووەم ﻛە‬ ‫ﭘﺎﺷەﻛﺸێ ﺑێﺖ دەﺳﺖ ﭘێﺪەﻛﺎت‪ .‬ﻗﯚﻧﺎﺧﯽ دووەم‬ ‫ﺋەو ﻗﯚﻧﺎﺧەﯾە ﻛە ﺗەواو ﺋەرك و ﺑەرﭘﺮﺳﯿﺎرﯾەﺗﯽ‬ ‫دەﻛەوێﺘە ﺳەر ﭘەرﻟەﻣﺎن و ﺣﻜﻮﻣەﺗﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ‪ .‬ﺑﯚ‬ ‫ﻧﻤﻮوﻧە زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ھەﺷﺖ ھەزار ﭼﺎﻻﻛﭭﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ‬ ‫و ﻣەدەﻧﯽ و راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯽ ﻟە زﯾﻨﺪاﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎدان‪،‬‬ ‫ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﺋەو ﯾﺎﺳﺎﯾەی ﺑەﻧﺎو ﯾﺎﺳﺎی دژە ﺗﯿﺮۆر ﻛە‬ ‫ﻟە ﺗﻮرﻛﯿﺎدا ھەﯾە ﺳەرﺗﺎﭘﺎ ﮔﻮڕاﻧﻜﺎری ﺑەﺳەردا‬ ‫ﺑێﺖ‪ .‬ﺋەو زﯾﻨﺪاﻧﯿﺎﻧەی ﻟەﺑەر ھﯚﻛﺎری ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻟە‬ ‫زﯾﻨﺪاﻧەﻛﺎﻧﺪا ﺋﺎزاد ﺑﻜﺮێﻦ‪ ،‬ﯾﺎﺳﺎی ﭘﺎرﺗەﻛﺎن ﻟە ﺗﻮرﻛﯿﺎ‬ ‫ﮔﻮڕاﻧﻜﺎری ﺑەﺳەردا ﺑێﺖ‪ ،‬ﺑەﻧﺪاوی ھەڵﺒﮋاردن‬ ‫ﮔﻮڕاﻧﻜﺎری ﺑەﺳەردا ﺑێﺖ‪ .‬ﻟە ﭘﺎڵ ﺋەوەش ﺋێﺪی‬ ‫دەﺳﺘﻮورێﻜﯽ ﻧﻮێ ﺑﯚ ﺗﻮرﻛﯿﺎ دروﺳﺖ ﺑﺒێﺖ‪ .‬ﻟەو‬ ‫دەﺳﺘﻮرەی ﻛەوا ﺑﯚ ﺗﻮرﻛﯿﺎ داﺑﻨﺮێﺖ‪ ،‬ﺑەر ﻟە ھەﻣﻮو‬ ‫ﺷﺘێﻚ ﺳێ ﺧﺎڵﯽ ﺳەرەﻛﯽ دەﺳﺘﻮورەﻛە ﭘێﻮﯾﺴﺘە‬ ‫روون و ﺋﺎﺷﻜﺮا ﺑێﺖ‪ .‬ﺋەواﻧەش ﺑﺮﯾﺘﯿﻦ ﻟە‪ :‬ﯾەﻛەم‪،‬‬ ‫ﻣەﺳەﻟەی ھﺎو‪‬ﺗﯽ ﺑﻮوﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﭼﯚن دەﺑێﺖ‪ ،‬ﻟە‬ ‫ﺋێﺴﺘﺎ واﯾە ﻛە ھەر ﻛەس ﻟە ﻛﯚﻣﺎری ﺗﻮرﻛﯿﺎدا‬ ‫دەژﯾــﺖ‪ ،‬ﺗﻮرﻛە‪ .‬دەﺑێﺖ ﺋەوە ﺑەﺗەواوی ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ‬ ‫ﭘێﺒێﺖ‪ .‬ھﺎو‪‬ﺗﯽ ﺑﻮون ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﻟەﺳەر ﺑﻨەﻣﺎی‬ ‫ﺋەﺗﻨﯿﻜﯽ ﻧەﺑێﺖ‪ ،‬ھﺎو‪‬ﺗﯽ ﺑﻮون ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﻟەﺳەر‬ ‫ﺑﻨەﻣﺎﯾەك ﺑێﺖ ﻛە وا ﻧﻜﯚڵﯽ ﻟە ھﯿﭻ ﺋەﺗﻨﯿﻚ و‬ ‫ﻧەﺗەوە و ﮔﺮوﭘێﻜﯽ ﺋﺎﯾﯿﻨﯽ ﻧەﻛﺎت‪ .‬دووەم ﭘێﻮﯾﺴﺘە‬ ‫ﻟە دەﺳﺘﻮوردا داﻧﻨﺎن ﺑە ﻛەﻟﺘﻮور و ﻧﺎﺳﻨﺎﻣە و زﻣﺎن‬ ‫و ﻧەﺗەوەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮﯾﺶ ﺑﻨێﺮدرێﺖ‪ .‬ﻟە ﭘﺎڵ ﺋەوەش‬ ‫ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﭘێﻨﺎﺳەﯾەﻛﯽ ﺋﺎﺷﻜﺮا ﺑﯚ ﻧەﺗەوەی ﺗﻮرﻛﯿﺎ‬ ‫ﺑﻜﺮێﺖ‪ .‬ﻛە ﺋەواﻧە ﭘێﻜﮫﺎت‪ ،‬ﺋەو ﻛﺎﺗە ﻗﯚﻧﺎﺧﯽ‬ ‫ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﺋەﻧﺠﺎﻣﮕﯿﺮ دەﺑێﺖ ﻛە ﺋﯿﺘﺮ ﻗﯚﻧﺎﺧﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﯽ‬ ‫ﺑﻮوﻧەوەﯾە‪ .‬واﺗﺎ ﺋەو ﻛﺎﺗە ﻣﺎﻓﯽ ﻛﻮرد وەﻛﻮ ﻧﺎﺳﻨﺎﻣە‪،‬‬ ‫زﻣﺎن و ﻛەﻟﺘﻮور و ﺧﯚﺑەرێﻮەﺑﺮدن‪ ،‬ﮔەرەﻧﺘﯽ دەﺑێﺖ‪،‬‬ ‫دوای ﺋــەوەی ﮔەرەﻧﺘﯽ ﺑــﻮو‪ ،‬ﺋﺎﺳﺎﯾﯽ ﺑﻮوﻧەوە‬ ‫دروﺳﺖ دەﺑێﺖ‪ ،‬ھەﻣﻮو زﯾﻨﺪاﻧﯿەﻛﺎن ﻟە زﯾﻨﺪاﻧەﻛﺎن‬ ‫دەردەﻛەون‪ ،‬ﯾﺎﺳﺎﻛﺎن دەﮔﻮڕدرێﻦ و دەﺳﺘﻮورێﻜﯽ‬ ‫ﻧﻮێ داڕێﮋراوە‪ ،‬ﺋەوﻛﺎﺗەش رێﺒەر ﺋﺎﭘﯚش وەﻛﻮ ھەر‬ ‫ﺗﺎﻛێﻜﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﯽ ﻟە ﺑﺎﻛﻮری ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻛﺎر و ﺑﺎری‬ ‫ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺧﯚی دەﻛﺎت‪ .‬ﻛﺎﺗێﻚ ﺋەواﻧە ﺑﻮو‪ ،‬ﺋﯿﺪی‬ ‫ﺋەو ﻛﺎﺗە ﭼەﻛﺪاﻧﺎﻧﯿﺶ دەﺑێﺖ‪ ،‬ھەﺗﺎ وەﻛﻮ ھەﻣﻮو‬ ‫ﺷﺘەﻛﺎن ﯾەﻛﻼﯾﯽ ﻧەﺑێﺘەوە‪ ،‬ﻣﺎﻓﯽ ﻧﺎﺳﻨﺎﻣە‪ ،‬زﻣﺎن‬ ‫و ﻛەﻟﺘﻮر‪ ،‬ﺧﯚﺑەرێﻮەﺑﺮدﻧﯽ ﻛﻮردان و ﺋﺎزادی رێﺒەر‬ ‫ﺋﺎﭘﯚ ﮔەرەﻧﺘﯽ ﻧەﺑﻦ‪ ،‬ﭼەﻛﺪاﻧﺎن ﻧﺎﺑێﺖ‪.‬‬ ‫ﭘﺮﺳﯿﺎر‪ /‬ﺋەﮔەر ﺋەم ﺧﺎ‪‬ﻧەی ﻛە ﺑﺎﺳﺘﺎن ﻛﺮد‬ ‫ﻟەﻻﯾەن ﺗﻮرﻛﯿﺎوە ﺟێﺒەﺟێ ﻛﺮان‪ ،‬ﺋەوﻛﺎﺗە‬ ‫ﮔەرﯾﻼﻛﺎن ﻟەﺑﺎﻛﻮری ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﺗﻮرﻛﯿﺎ‬ ‫دەﻛﺸێﻨەوە‪ ،‬ﺋەﮔەر ﻛﺸﺎﻧەوە ﻟە ﻛﻮێ ﺑەﺟێ‬ ‫دەﺑﻦ؟‬

‫‪١۵‬‬

‫ﭼﺎوﭘێﻜەوﺗﻦ‬

‫وە‪‬م‪ /‬ﺋێﺴﺘﺎ ﭘﺎﺷەﻛﺸێﻜﺮدن ﻟە رۆژەﭬﺪاﯾە‪،‬‬ ‫ﺑێﮕﻮﻣﺎن ﺋەﮔەر ﺑێﺖ و دەوڵــەﺗــﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺋەو‬ ‫ﺋەرك و ﺑەرﭘﺮﺳﯿﺎرﯾەﺗﯿەی دەﻛەوێﺘە ﺋەﺳﺘﯚی‬ ‫ﺟێﺒەﺟێ ﺑﻜﺎت‪ ،‬ﺑێﮕﻮﻣﺎن ﭘﺎﺷەﻛﺸێ ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﮔەرﯾﻼ دەﺳﺖ ﭘێﺪەﻛﺎت‪ .‬ﻟە ﺳﺎڵﯽ )‪(١٩٩٩‬ش‬ ‫ﺋێﻤە ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﮔەرﯾﻼﻣﺎن ﻟە ﺗﻮرﻛﯿﺎ و ﺑﺎﻛﻮری‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﭘﺎﺷەﻛﺸێ ﭘێﻜﺮد ﺑﯚ دەرەوەی ﺳﻨﻮورە‬ ‫ﺳﯿﺎﺳﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺋەﻣڕۆی ﺗﻮرﻛﯿﺎ‪ .‬ﺋەو ﻛﺎﺗە ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﺋێﻤە ھﺎﺗﻨە ﺑﺎﺷﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﺑەدرێﮋاﯾﯽ‬ ‫ﺳﻨﻮورەﻛﺎن ﻟە ﻗەﻧﺪﯾﻞ و ﺷﺎﺧەﻛﺎن ﺟێﮕﯿﺮ ﺑﻮون‪.‬‬ ‫دﯾﺴﺎن ﺑەھەﻣﺎن ﺷێﻮە دێﻨەوە ﺋەو ﺷﻮێﻨﺎﻧەی ﻛە‬ ‫وا ﺋێﺴﺘﺎ ﻟێ دەﻣێﻨﻦ‪ .‬ﺑەو ﺷێﻮەﯾە ﺟێﮕﯿﺮ دەﺑﻦ و‬ ‫ﺋەو ھێﺰاﻧەش ﻧﺎﺑﻨە ھەڕەﺷەﯾەك ﺑﯚ ﺳەر ھﯿﭻ ھێﺰ‬ ‫و و‪‬ﺗێﻜﯽ ھەرێﻤﯽ‪ .‬ﺑێﮕﻮﻣﺎن ﺋەو ھێﺰاﻧە دەﺑﻨە‪،‬‬ ‫ھێﺰێﻜﯽ ﯾﺎرﻣەﺗﯿﺪەر و ھێﺰێﻜﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯽ ﻛە وا‬ ‫ﺑﯚ ھەر ﻛﺎر و ﺧﺰﻣەﺗێﻜﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯽ ﺋﺎﻣﺎدە ﺑﻦ و‬ ‫ھەر ﻛﺎﺗێﻚ ﺋەرك و ﺑەرﭘﺮﺳﯿﺎرﯾەﺗﯿەﻛﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯽ‬ ‫ﺑﻜەوێﺘە ﺳەرﺷﺎﻧﯿﺎن ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ ﺑﺪەن‪.‬‬ ‫ﭘﺮﺳﯿﺎر‪ /‬ﺋﺎﺧﯚ ﻟەم ﺑﻮارەدا ھﯿﭻ ﮔەرەﻧﺘﯿەﻛﯽ‬ ‫ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ و ھەرێﻤﯽ ﻟە ﺋﺎراداﯾە؟‬ ‫وە‪‬م‪ /‬ﺑێﮕﻮﻣﺎن ﻟە ﻗﯚﻧﺎﺧﯽ داﻧﻮﺳﺘﺎﻧﺪﻧەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﺋﯚﺳﻠﯚ رێﻜﺨﺮاوێﻜﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﺳــەر ﺑەﻧەﺗەوە‬ ‫ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوەﻛﺎن وەك ﻧﺎوﺑﮋﯾﻮان و ﻟەداﻧﯿﺸﺘﻨەﻛﺎﻧﺪا‬ ‫ﺋﺎﻣﺎدە دەﺑﻮون‪ .‬ﺑە‪‬م ﻟەم ﭘێﭭﺎژۆﯾەی ﻛە وا ﺋێﺴﺘﺎ‬ ‫دەﺳﺘﯽ ﭘێﻜﺮدووە ﺗﺎ ﺋێﺴﺘﺎ ﻻﯾەﻧﯽ ﺳێﯿەم ﺟێﮕەی‬ ‫ﺑﺎس ﻧﯿﯿە‪ .‬واﺗﺎ دﯾﺎﻟﯚگ و داﻧﻮﺳﺘﺎﻧﺪﻧێﻜە ﻟە ﻧێﻮان‬ ‫ﺑﺰوﺗﻨەوەی ﺋﺎزادﯾﺨﻮازی ﮔەﻟﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻛە رێﺒەر‬ ‫ﺋﺎﭘﯚ ﻧﻮێﻨەراﯾەﺗﯽ دەﻛﺎت ﻟە ﮔەڵ دەوڵەﺗﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ‪.‬‬ ‫ﻟە ﺋێﺴﺘﺎدا دەوڵەﺗﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺑەﮔەرﻣﯽ ﻧﺰﯾﻜﯽ ﺋەوە‬ ‫ﻧﺎﺑێﺘەوە ﻛەوا ﻻﯾەﻧﯽ ﺳێﯿەم ھەﺑێﺖ‪ .‬ﺑە‪‬م ﺋێﻤە‬ ‫ﻟە ھەﻧﮕﺎوەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ و ﻗﯚﻧﺎﺧەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﻛﺎر ﺑﯚ ﺋەوە‬ ‫دەﻛەﯾﻦ ﻛەوا ﻻﯾەﻧێﻜﯽ ﺳێﯿەم ھەﺑێﺖ‪ ،‬ﺑﯚ ﺋەوەی‬ ‫ﺑﺘﻮاﻧێﺖ ﺑﺒێﺘە ﻧﺎوﺑﮋﯾﻮان و ﭼﺎودێﺮ ﺑﯚ ﭘﺮۆﺳەﻛە ﻛە‬ ‫ﺑەﺷێﻮەﯾەﻛﯽ ﺗەﻧﺪروﺳﺖ و ﺳەرﻛەوﺗﻮوﺗﺮ ﺑەرێﻮە‬ ‫ﺑﭽێﺖ‪.‬‬

‫ﺋەو داﻧﻮﺳﺘﺎﻧﺪﻧﺎﻧە ﭘێﻮﯾﺴﺘە‬ ‫ﭼﻮارﭼێﻮەﯾەﻛﯽ ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ‬ ‫ﺑەﺧﯚﯾەوە ﺑﮕﺮێﺖ‪ ،‬ﺋێﺪی‬ ‫ﺣﻜﻮﻣەت ﺑە ﺷێﻮازی ﺋﯿﺪاری‬ ‫و ﺗەدﺑﯿﺮی ﭘﺮاﻛﺘﯿﻜﯽ ﻧﺎﺗﻮاﻧێﺖ‬ ‫وە‪‬ﻣﯽ ﺋەم ﻗﯚﻧﺎﺧە ﺑﺪاﺗەوە‪.‬‬ ‫ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﻟە ﭼﻮارﭼێﻮەی‬ ‫ﭘەرﻟەﻣﺎن ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ ﺑﻜﺮێﺖ و‬ ‫ﺋەو ﻛﺎﺗە ﮔەرەﻧﺘﯽ دروﺳﺖ‬ ‫دەﺑێﺖ‪ .‬ﻛﺎﺗێﻚ ﮔەرەﻧﺘﯽ‬ ‫دروﺳﺖ ﺑﻮو‪ ،‬ﺋەو ﻛﺎﺗە ﺗﯚ‬ ‫دەﺗﻮاﻧﯽ ھەﻧﮕﺎو ﺑەھەﻧﮕﺎو‬ ‫ﭘﺎﺷەﻛﺸێ ﺑﻜەی‬

‫وﺗﺎر‬

‫‪١۶‬‬

‫]~[‬ ‫] ﺴﺎڵی ﺴێیەم [ ] ‪ ] [ ٢٠١٣/٤/١٥‬ژﻤﺎرﻩ ‪[٢٨‬‬

‫‪Rojiwelat.mag@gmail.com‬‬

‫ﭘەﯾﺎﻣەﻛەی ﺋﯚج ﺋﺎﻻن ﭼﯿﻤﺎن ﭘێ دەڵێﺖ؟‬

‫ﺋەم ڕێﻜەوﺗــﻨە ﮔﻮرزێﻜﯽ ﻛﻮﺷﻨﺪەﯾە ﻟە ﺟەرﮔــﯽ ﺗەواوی ﺋەو‬ ‫ﺧﯿﺎﻧەﺗــﻜﺎراﻧەی ﻛە ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯿــﺎن ﺑە ﻛــﻮرداﻧەوە دەﻛــﺮد‬

‫ﺟەﻻل ﭼﻮارﺗﺎﯾﯽ‬ ‫ﺑەر ﻟەوەی ﺑێﻤە ﺳەر ﻧﺎوەڕۆﻛﯽ ﺋەم ﺑﺎﺑەﺗە‪ ،‬ﺧﺮاپ ﻧﯿﯿە‬ ‫ﺋەﮔەر ﻛەﻣێﻚ ﺑﮕەڕێﯿﻨەوە دواوە ﺑﯚ ڕێﻜەوﺗﻨﯽ ﺋﯚج‬ ‫ﺋﺎﻻن و ﺋﯚزال ﻟە ﺳﺎڵﯽ )‪(١٩٩٣‬دا ﺑە دەﺳﺘﭙێﺸﺨەری‬ ‫ﺗﺎڵەﺑﺎﻧﯽ‪ .‬ﻛﺎﺗێﻚ ﺑﺎس ﻟە ڕێﻜەوﺗﻨﯽ )‪ (١٩٩٣‬ﻛﺮا‪،‬‬ ‫ﺑەﺷێﻚ ﻟە ھەواداراﻧﯽ ﭘەﻛەﻛە ﺗﻮﺷﯽ ﺷﯚك ھﺎﺗﻦ‪ ،‬ﺗﺎ‬ ‫ﻛﺎر ﮔەﯾﺸﺘە ﺋەوەی ژﻣﺎرەﯾەك ﻟە ﻛﻮرداﻧﯽ ڕۆژﺋﺎوا ﻛە‬ ‫ھەﻣﻮوﯾﺎن ﻟە ﺧﺎﻧەوادەی ﺷەھﯿﺪان ﺑﻮون ﻣﻠﯽ ڕێﯿﺎن‬ ‫ﮔﺮﺗە ﺑەر ﺑﯚ ﻻی ﺑەڕێﺰ ﺋﯚج ﺋﺎﻻن ﻟە ﻛەﻣﭙﯽ ﺷەھﯿﺪ‪،‬‬ ‫"ﻣەﻋﺴﻮم ﻗﻮرﻗﻤﺎز"‪.‬‬ ‫ﺋەو ﺧﺎﻧەوادە ﺑەڕێﺰاﻧە ﭘێﺸﻨﯿﺎرێﻜﯿﺎن ﺧﺴﺘە ﺑەردەم‬ ‫ﺑەڕێﺰ ﺋﯚج ﺋﺎﻻن و ﮔﻮﺗﯿﺎن‪":‬چ ھﯚﻛﺎرێﻚ ھﺎﻧﯽ داون‬ ‫ﻛە ھەوڵﯽ ڕێﻜەوﺗﻦ ﺑﺪەن ﻟەﮔەڵ دەوڵەﺗﯽ ﺗﻮرﻛﺪا؟‬ ‫ﺋەﮔەر ھﯚﻛﺎرەﻛەی ﻛەﻣﯽ ژﻣﺎرەی ﮔەرﯾﻼﯾە ﺋەوا ﺋێﻤە‬ ‫ﺋﺎﻣﺎدەﯾﻦ ھەﻣﻮو ﻣﻨﺪاڵەﻛﺎﻧﯽ دﯾﻜەﺷﻤﺎن ﺑﺨەﯾﻨە ﻧێﻮ‬ ‫ڕﯾﺰی ﮔەرﯾﻼوە‪ .‬ﺋەﮔەر ھﯚﻛﺎری ﺋﺎﺑﻮورﯾە ﺋەوا ﺋێﻤە‬ ‫ﺋﺎﻣﺎدەﯾﻦ ﭘــﺎرووی دەﻣﯽ ﻣﻨﺪاڵەﻛﺎﻧﻤﺎن ﭘێﺸﻜەﺷﯽ‬ ‫ﺷﯚڕش ﺑﻜەﯾﻦ"‪.‬‬ ‫ﺑەڕێﺰ ﺋﯚج ﺋﺎﻻﻧﯿﺶ ﻟە وە‪‬ﻣﺪا ﮔﻮﺗﯽ‪":‬ھﯚﻛﺎرەﻛەی‬ ‫ﻧە ﻛەﻣﯽ ﮔەرﯾﻼﯾە و ﻧە ﻻوازی ﺋﺎﺑﻮوری‪ ،‬ﺑەڵﻜﻮ‬ ‫ھﯚﻛﺎرەﻛەی ﺋەوەﯾە ﻛە ﺋێﻤە ﺳێ ﻗﯚﻧﺎغ "ﭘێﭭﺎژۆ"ی‬ ‫ﺧەﺑﺎﺗﻤﺎن ﻟەﺑەر دەﻣﺪاﯾە‪ -١" :‬ﺧەﺑﺎﺗﯽ ﺷﺎخ ‪-٢‬‬ ‫ﺧەﺑﺎﺗﯽ ﺷﺎر ‪ -٣‬ﺧەﺑﺎﺗﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ"‪ .‬ﺋەو ﺧەﺑﺎﺗەی ﺗﺎ‬ ‫ﺋێﺴﺘﺎ ﻛﺮدوﻣﺎﻧە "ﺧەﺑﺎﺗﯽ ﺷﺎﺧە"‪ ،‬ﻟەم ﺧەﺑﺎﺗەدا ﺋێﻤە‬ ‫ﺳەرﻛەوﺗﻮوﯾﻦ و دوژﻣﻦ ھﯿﭻ ﻛﺎﺗێﻚ ﻧەﯾﺘﻮاﻧﯿﻮە ﻟە‬ ‫ﺧەﺑﺎﺗﯽ ﭼەﻛﺪارﯾﺪا ﺗێﻜﻤﺎن ﺑﺸﻜێﻨێﺖ‪ ،‬ﺋﯿﺘﺮ ﺳەرەﺗﺎی‬ ‫ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ دووەﻣە"واﺗە ﺧەﺑﺎﺗﯽ ﺷﺎر" ﺗﺎﻛﻮ ﺑﯿﻜەﯾﻨە‬ ‫ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯽ ﺧەﺑﺎﺗﯽ ﺷــﺎخ‪ .‬ﻟەﺑەرﺋەوە ﺑﺎ ﻛەس وا‬ ‫ﺗێﻨەﮔﺎت ﻛە ﺋێﻤە ﻻوازﯾﻦ و وازﻣﺎن ﻟە ﺧەﺑﺎت ھێﻨﺎوە‪،‬‬ ‫ﺑەڵﻜﻮ ﺋەﻣە ﺳەرەﺗﺎی ﻗﯚﻧﺎﻏێﻜﯽ ﻧﻮێﯿە و دەﺑێﺖ ﻟەم‬ ‫ﻗﯚﻧەﻏەﺷﺪا ﺳەرﻛەوﯾﻦ"‪.‬‬ ‫ﻟە دوای ﺋەو ﭘەﯾﺎﻣەی ﺑەڕێﺰ ﺋﯚج ﺋﺎﻻﻧەوە‪ ،‬ﺧەﺑﺎﺗﯽ‬ ‫ﺷــﺎر ﺷێﻮازێﻜﯽ دﯾﻜەی ﺑە ﺧــﯚﯾــەوە ﺑﯿﻨﯽ‪ ،‬ﺋەو‬ ‫ﺷێﻮازەش ﺑەرﻓﺮاوان ﺑﻮوﻧﯽ ﺧﯚﭘﯿﺸﺎﻧﺪاﻧە ﺟەﻣﺎوەری‬ ‫و ڕێﭙێﻮاﻧەﻛﺎن ﺑﻮو‪ ،‬ﻟە ﺳەدان ﻛەﺳﯿەوە دەرﺑﺎزی‬

‫ھــەزاران و ﺳــەدان ھــەزاری ﻛەس ﺑﻮو ﺗﺎ ﮔەﯾﺸﺘە‬ ‫ﻣﯿﻠﯿﯚﻧﺎن‪) ،‬ﺧﯚﭘﯿﺸﺎﻧﺪاﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺋﺎﻣەد ﻧﻤﻮوﻧەی ﺋەو‬ ‫ڕاﺳﺘﯿﯿەﯾە(‪ ،‬ﺧەﺑﺎﺗﯽ ﺷﺎر ﺑە ﺟﯚرێﻚ ﭘێﺸﻜەوت ﻛە‬ ‫ﻟە زۆر ﺑﻮاردا ﭘێﺶ ﺧەﺑﺎﺗﯽ ﺷﺎﺧﯿﺶ ﻛەوﺗەوە‪ .‬ﺗەﻧﮫﺎ‬ ‫ﻻﯾەﻧێﻜﯽ ﻛﻮردی ﻛە ﺗﻮاﻧﯿﺒێﺘﯽ زۆر ﺑە ﺳەرﻛەوﺗﻮوﯾﯽ‬ ‫ﺧەﺑﺎﺗﯽ ﺷﺎر ﭘێﺸﺒﺨﺎت و ﺑﯿﻜﺎﺗە ﺑﻨﺎﻏەی ﺳەرﻛەوﺗﻦ‬ ‫ﭘەﻛەﻛە ﺑﻮوە‪ ،‬ﺋەو ﺧەﺑﺎﺗەش ﺑە ڕێﻨﻤﺎﯾﯽ ﺑەڕێﺰ ﺋﯚج‬ ‫ﺋﺎﻻن ﺑﻮو‪.‬‬ ‫ﻟە ڕۆژی ﻧەورۆزی ﺋەﻣﺴﺎڵﯿﺸﺪا)‪ (٢٠١٣-٣-٢١‬ﺑەڕێﺰ‬ ‫ﺋﯚج ﺋﺎﻻن ﭘەﯾﺎﻣێﻜﯽ دﯾﻜەی ﺋﺎڕاﺳﺘەی ﮔەل و ﮔەرﯾﻼ‬ ‫ﻛﺮد‪ ،‬وەك ﻟە ﭘەﯾﺎﻣەﻛەی ﺑەڕێﺰﯾﺎﻧﺪا ﺋﺎﻣﺎژەی ﭘێﺪراوە‬ ‫"ﺋەﻣە ﻛﯚﺗﺎﯾﯿﮫﺎﺗﻨﯽ ﺧەﺑﺎت ﻧﯿﯿە‪ ،‬ﺑەڵﻜﻮ ﺳەرەﺗﺎی‬ ‫ﺧەﺑﺎﺗێﻜﯽ ﻧﻮێﯿە"‪ .‬ﺋەو ﺧەﺑﺎﺗەش ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﺳێﮫەﻣە‬ ‫واﺗە"ﺧەﺑﺎﺗﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ"‪ .‬ﺋەم ﭘەﯾﺎﻣە دەﻧﮕﺪاﻧەوەﯾەﻛﯽ‬ ‫زۆری ﺑە دواوە ﺑﻮو ھەم ﻟە ڕووی ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ و ھەم‬ ‫ﻟە ڕووی ھەرێﻤﯿەوە‪ ،‬ھەم ﻟە ڕووی دەرەﻛﯽ و ھەم ﻟە‬ ‫ڕووی ﻧﺎوﺧﯚﯾﯿەوە‪ ،‬ھەﻧﺪێﻚ ﺑە ﭘﯚزەﺗﯿﻒ و ھەﻧﺪێﻚ‬ ‫ﺑە ﻧێﮕەﺗﯿﻒ ﻟێﻜﯿﺎن داﯾەوە‪.‬‬ ‫ھەرﭼﯽ ﻧﺎوەﻧﺪە ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿەﻛﺎن ﻟە ﺋەﻣﺮﯾﻜﺎوە ﺗﺎ‬ ‫دەﮔﺎﺗە ﯾەﻛێﺘﯽ ﺋەوروﭘﺎ‪ ،‬ﻟە ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯽ ﻛﯚﻧﺴەی‬ ‫ﺋەوروﭘﺎوە ﺗﺎ دەﮔﺎﺗە ﭘەڕﻟەﻣﺎﻧﯽ ﺋەوروﭘﺎ‪ ،‬ﻟە ڕوﺳﯿﺎوە‬ ‫ﺗﺎ دەﮔﺎﺗە ﺋﯿﺴﺮاﺋﯿﻞ‪ ،‬ﻟە ﺣﻜﻮﻣەﺗﯽ ھەرێﻤەوە ﺗﺎ‬ ‫دەﮔﺎﺗە ﺣﯿﺰﺑەﻛﺎن ﺋەم ﭘەﯾﺎﻣەﯾﺎن ﺑە ﭘﯚزەﺗﯿﻒ ﭘێﻨﺎﺳە‬ ‫ﻛــﺮد‪ .‬ﻟە ﺑەراﻣﺒەردا دەوڵەﺗە ھەرێﻤﯿەﻛﺎﻧﯽ وەك‬ ‫ﺋێﺮان و ﺳﻮرﯾﺎ ﺑە ﻧﯿﮕەراﻧﯿەﻛﯽ زۆرەوە دەڕواﻧﻨە ﺋەم‬ ‫ﭘەﯾﺎﻣە و ﺑە ﻧێﮕەﺗﯿﻒ ﭘێﻨﺎﺳەی دەﻛەن‪ ،‬ﺗەﻧﺎﻧەت‬ ‫ﺑەﻋﺴﯿەﻛﺎﻧﯿﺶ ﻟە ﺳەر زاری "ﻋێﺰەت اﻟﺪوری"ﯾەوە‬ ‫ﻧﯿﮕەراﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﻟەم ﭘەﯾﺎﻣە ﻧەﺷﺎردەوە‪ .‬ھەڵﺒەت‬ ‫ﺑە ﻧێﮕەﺗﯿﻒ ﭘێﻨﺎﺳەﻛﺮدﻧﯽ ﺋەم ﭘەﯾﺎﻣە ﻟە ﻻﯾەن‬ ‫داﮔﯿﺮﻛەراﻧەوە ﺧﯚی ﻟە ﺧﯚﯾﺪا ﮔەورەﺗﺮﯾﻦ ﺳەرﻛەوﺗﻨە‬ ‫ﺑﯚ ﻛﻮردان‪.‬‬ ‫ھەﻧﺪێﻚ ﺑەرﭘﺮﺳﯽ ﺑــﺎﺷــﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺶ ﻟە‬ ‫ﺳەرەﺗﺎدا ﻛەوﺗﻨە ژێﺮ ﻛﺎرﯾﮕەری ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪﻧەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﻛﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﺋێﺮان و ﺋەو ﭘەﯾﺎﻣەی ﺑەڕێﺰ ﺋﯚج‬ ‫ﺋﺎﻻﻧﯿﺎن ﺑە ﻧێﮕەﺗﯿﻒ ﭘێﻨﺎﺳە ﻛﺮد‪ ،‬ﺑە‪‬م ﻟە ﻛﻮرﺗﺘﺮﯾﻦ‬ ‫ﻣﺎوەدا ﻟە ﮔﻮﺗەﻛﺎﻧﯿﺎن ﭘﺎﺷﮕەز ﺑﻮوﻧەوە‪ ،‬واﺗە ﻛﺎﺗێﻚ‬ ‫ھەﺳﺘﯿﺎن ﻛﺮد ﻛﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﺋێﺮان ﻟە ﻧﯿﺎزﭘﺎﻛﯿەوە‬ ‫ﺑﺎس ﻟەو ﭘەﯾﺎﻣە ﻧﺎﻛﺎت‪ .‬ﻟە ﻻﯾەﻛﯽ دﯾﻜەوە ژﻣﺎرەﯾەك‬ ‫ﻟە ﻧﻮوﺳەر و ﺳﯿﺎﺳەﺗﻤەداران ﺋەم ﭘەﯾﺎﻣەﯾﺎن زۆر ﺑە‬ ‫ﮔﺮﻧﮓ و ﭘﯚزەﺗﯿﻒ ﭘێﻨﺎﺳە ﻛﺮد‪ ،‬ﺑەﺷێﻚ ﻟەم ﻧﻮوﺳەر‬ ‫و ﺳﯿﺎﺳەﺗﻤەداراﻧە ھەواداری ﭘەﻛەﻛەن و ﺑەﺷێﻜﯿﺶ‬ ‫ﻟە دﯾــﺪی ﺧﯚﯾﺎﻧەوە ﺷڕۆﭬەﯾﺎن ﺑﯚ ﺋــەم ﭘەﯾﺎﻣە‬ ‫ﻛــﺮدووە‪ .‬ﻣﻨﯿﺶ ھﯿﭻ ﮔﻮﺗەﯾەﻛﻢ ﺑﯚ ﺋەم ﻧﻮوﺳەر و‬ ‫ﺳﯿﺎﺳەﺗﻤەداراﻧە ﻧﯿﯿە‪.‬‬ ‫ژﻣﺎرەﯾەﻛﯽ دﯾﻜە ﻟە ﻧﻮوﺳەر و ﺳﯿﺎﺳەﺗﻤەداران‬ ‫زۆر ﺑە ﻧێﮕەﺗﯿﻔﯽ ﻟەم ﭘەﯾﺎﻣە دەڕواﻧــﻦ‪ ،‬ﺋەم ﺟﯚرە‬ ‫ﻧﻮوﺳەراﻧەش دەﻛﺮێﻦ ﺑە ﭼﻮار ﺑەﺷەوە‪:‬‬

‫‪١‬ـ ﻧﻮﺳەراﻧێﻚ ﻛە ﻟە دڵﺴﯚزﯾەوە دەڕواﻧﻨە ﻣەﺳەﻟەﻛە‪.‬‬ ‫ﺋەم ﺟﯚرە ﻛەﺳﺎﻧە زﯾﺎﺗﺮ ﺑﯿﺮ ﻟە ڕێﻜەوﺗﻨﯽ ﻻﯾەﻧەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫دﯾﻜە دەﻛــەﻧــەوە و دەﯾﻜەﻧە ﭘێﻮاﻧە ﺑﯚ ﭘەﻛەﻛە‪.‬‬ ‫ھەﻧﺪێﻜﯿﺎن دەڵێﻦ ﯾەﻛێﺘﯽ و ﭘﺎرﺗﯽ ڕێﻜەوﺗﻨﯿﺎن ﻛﺮد‬ ‫و ﺋەﻧﺠﺎﻣەﻛەی ﺋﺎﺷﺒەﺗﺎڵﯽ )‪ (١٩٧٥‬و ﻛﺎرەﺳﺎﺗﯽ‬ ‫)‪ (١٩٨٨‬ﺑــﻮو‪ ،‬ھەﻧﺪێﻜﯽ دﯾﻜە دەڵێﻦ دﯾﻤﻮﻛﺮات‬ ‫ڕێﻜەوﺗﻨﯽ ﻛﺮد و ﺋەﻧﺠﺎﻣەﻛەی ﺗﯿﺮۆری دﻛﺘﯚر ﻗﺎﺳﻤﻠﻮ‬ ‫و ﺋﯚردوﮔﺎﻧﺸﯿﻨﯽ ﺣﯿﺰﺑە ﻛﻼﺳﯿﻜەﻛﺎن ﺑــﻮو‪ .‬ﺋﯿﺘﺮ‬ ‫ﺑەﺑێ ﺋەوەی ﺋەو ﺑەڕێﺰاﻧە ﺑﯿﺮ ﻟەوە ﺑﻜەﻧەوە ﻛە ﻧە‬ ‫ﭘەﻛەﻛە ھﺎوﺷێﻮەی ﯾەﻛێﺘﯽ و ﭘﺎرﺗﯽ و دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗە‪،‬‬ ‫ﻧە ﺑەڕێﺰ ﺋﯚج ﺋﺎﻻﻧﯿﺶ ھﺎوﺷێﻮەی ﺋەو ﺳەرﻛﺮداﻧەﯾە‬ ‫ﻛە ھەﻣﯿﺸە ﻓەڕﺷﯽ ﺳﻮرﯾﺎن ﺑﯚ ڕادەﺧــﺮا ﻟە ﻻﯾەن‬ ‫داﮔﯿﺮﻛەراﻧەوە‪ .‬دەﺑــﻮو ﺋەو ﺑەڕێﺰاﻧە ﺑﯿﺮﯾﺎن ﻟەوە‬ ‫ﺑﻜﺮداﯾەﺗەوە ﻛە زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ﯾەك ﻣﺎﻧﮕە ﺑەڕێﺰ ﺋﯚج ﺋﺎﻻن‬ ‫ﻧﺎوەڕۆﻛﯽ ڕێﻜەوﺗﻨەﻛەی ﺋﺎڕاﺳﺘەی ﻗەﻧﺪﯾﻞ و ﺋﺎﻣەد و‬ ‫ﺑﺮۆﻛﺴﻞ و ﺗەﻧﺎﻧەت ھەوﻟێﺮ و ﺳﻠێﻤﺎﻧﯿﺶ ﻛﺮدووە و ھﯿﭻ‬ ‫ﺷﺘێﻜﯽ ﺑە ﺷﺎراوەﯾﯽ ﻧەھێﺸﺘﯚﺗەوە‪ ،‬ﺳﯿﺎﺳەﺗﻤەداراﻧﯽ‬ ‫ﻛﻮرد و ﻛﺎدراﻧﯽ ﭘەﻛەﻛە زۆر ﺑە ﺑﺎﺷﯽ ﻧﺎوەڕۆﻛﯽ‬ ‫ڕێﻜەوﺗﻨەﻛەﯾﺎن ﺷﺮۆﭬە ﻛﺮدووە و وە‪‬ﻣﯿﺸﯿﺎن ﺑﯚ ﺑەڕێﺰ‬ ‫ﺋﯚج ﺋﺎﻻن ﻧﺎردۆﺗەوە و ﭘﺎﺷﺎن ﺋەو ﭘﺎﯾﺎﻣە دراوە‪.‬‬ ‫‪٢‬ـ ﻧﻮﺳەراﻧێﻚ ﻛە زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ژێﺮ ﻛﺎرﯾﮕەری ﺑەرﭘﺮﺳە‬ ‫ﺣﯿﺰﺑﯿەﻛﺎﻧﺪان‪ .‬ﺋەم ﺟﯚرە ﻧﻮﺳەراﻧەش ﻟە دڵﺴﯚزﯾەوە‬ ‫دەڕواﻧﻨە ﻣەﺳەﻟەﻛە و دەڵێﻦ‪":‬ﺋﺎﭘﯚ ﻟە زﯾﻨﺪاﻧﺪاﯾە و ﻟە‬ ‫ژێﺮ ﻓﺸﺎردا ﺋەم ﻟێﺪواﻧﺎﻧە دەدات"‪ ،‬ﺑە‪‬م ﮔﺮﻓﺘﺎرﯾەﻛە‬ ‫ﻟەوەداﯾە ﺋەم ﺟــﯚرە ﻧﻮوﺳەراﻧە ﻛەوﺗﻮوﻧەﺗە ژێﺮ‬ ‫ﻛﺎرﯾﮕەری ﺑەرﭘﺮﺳە ﺣﯿﺰﺑﯿەﻛﺎن و ﻟە ﭼﺎوی ﺋەواﻧﯿﺸەوە‬ ‫دەڕواﻧﻨە ﻣەﺳەﻟەﻛە ﻧەك ﺑە ﺑﯿﺮﻛﺮدﻧەوەی ﺧﯚﯾﺎن‬ ‫ﺷڕۆﭬەی ڕووداوەﻛﺎن ﺑﻜەن‪ .‬ﺑەرﭘﺮﺳە ﺣﯿﺰﺑﯿەﻛﺎﻧﯿﺶ‬ ‫زۆر ﺑە زاﻧﺎﺑﻮوﻧەوە ﺋەم ﭘڕوﭘﺎﮔەﻧﺪاﻧە ﺑ‪‬و دەﻛەﻧەوە‪،‬‬ ‫ﭼﻮﻧﻜە ﺑەﺷێﻚ ﻟەو ﺑەرﭘﺮﺳﺎﻧە ﮔﺮێﺪراوی داﮔﯿﺮﻛەراﻧﻦ‬ ‫و ﺑەﺷێﻜﯽ دﯾﻜەﺷﯿﺎن ﺧــﺎوەن ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯿەﻛﯽ‬ ‫زۆرن ﻟەﮔەڵ داﮔﯿﺮﻛەراﻧﺪا‪ ،‬ﺋەم ﺑەرﭘﺮﺳﺎﻧە ھەﻣﯿﺸە‬ ‫ﺗﺮﺳﯿﺎن ﻟە ﭼﺎرەﺳەرﻛﺮدﻧﯽ ﻛێﺸەی ﻛﻮرد ھەﺑﻮوە ﻟە‬ ‫ﺑﺎﻛﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە دەزاﻧﻦ ﭼﺎرەﺳەرﻛﺮدﻧﯽ‬ ‫ﻛێﺸەی ﻛﻮرد ﻟە ﺑﺎﻛﻮوردا ﻛﺎرﯾﮕەری دەﻛﺎﺗە ﺳەر‬ ‫ﭘﺎرﭼەﻛﺎﻧﯽ دﯾﻜەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﺋەو ﻛﺎت ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﺑە‬ ‫ﺑەرژەوەﻧﺪﯾەﻛﺎﻧﯿﺎن دێﺖ‪.‬‬ ‫‪٣‬ـ ﻧﻮﺳەراﻧێﻚ ﻛە ﺗەواو ﻛەوﺗﻮﻧەﺗە دژاﯾەﺗﯿﻜﺮدﻧﯽ‬ ‫ﭘەﻛەﻛە و ﺑڕﯾﺎرﯾﺸﯿﺎن داوە ﺗﺎ ﻟە ژﯾﺎﻧﺪاﺑﻦ ھەر دژاﯾەﺗﯽ‬ ‫ﺋەو ﺣﯿﺰﺑە دەﻛەن‪ .‬ﺋەم ﻧﻮوﺳەراﻧەش ﻧﻮﺧﺒەﯾەﻛﻦ ﻟەو‬ ‫ﺣﯿﺰﺑﺎﻧەی ﻛە ﺳەردەﻣﺎﻧێﻚ ھێﺰﯾﺎن ھەﺑﻮوە و ﺋﯿﻤڕۆ ﻟە‬ ‫ھێﺰ و ﻟە ﮔەل داﺑڕاون‪ ،‬ﺋەم ﺣﯿﺰﺑﺎﻧە ﻟە ڕﯾﯽ ﺋەو ﺟﯚرە‬ ‫ﻧﻮوﺳەراﻧەوە ھەﻣﻮو ھەوڵێﻚ دەدەن ﺑﯚ زڕاﻧــﺪن و‬ ‫ﻧﺎﺷﯿﺮﯾﻨﻜﺮدﻧﯽ ﻧﺎوی ﭘەﻛەﻛە و ﺗەﻧﺎﻧەت ﺑەھێﺰﺑﻮوﻧەوەی‬ ‫ﺧﯚﯾﺎن ﻟە ﻻوازﺑﻮون و ﻧەﻣﺎﻧﯽ ﭘەﻛەﻛەدا دەﺑﯿﻨﻨەوە‪ ،‬ﺑﯚ‬ ‫ﻧﻤﻮوﻧە ﯾەﻛێﻚ ﻟەو ﻧﻮﺳەراﻧە ﻛە ﺗﺎ ڕۆژﮔﺎری ﺋﯿﻤڕۆش‬ ‫ﻛەﺳﯽ ﯾەﻛەﻣﯽ ﯾەﻛێﻚ ﻟەو ﺣﯿﺰﺑﺎﻧەﯾە‪ ،‬ﻟە ﭼﻮار ﻛﺎﺗﯽ‬

‫‪Rojiwelat.mag@gmail.com‬‬

‫ﺟﯿﺎوازدا ﭼﻮار ﻟێﺪواﻧﯽ ﺟﯿﺎواز دەدات ﺑەم ﺟﯚرە‪:‬‬ ‫ـ ﻟە ﺳﺎڵﯽ )‪(٢٠١٠‬دا ﻛﺎﺗێﻚ ﻛﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ‬ ‫ﺋێﺮان ھێﺮﺷﯽ ﻛﺮدە ﺳەر ﻗەﻧﺪﯾﻞ و ﻟە ﺑەراﻣﺒەردا‬ ‫ﭘەژاك ﺑەرﺧﯚداﻧێﻜﯽ ﻛەم وێﻨەی ﻛﺮد‪ .‬ﺋەو ﻧﻮوﺳەرە‬ ‫ﮔﻮﺗﯽ‪":‬ﺳﯿﺎﺳەﺗەﻛﺎﻧﯽ ﭘەژاك ھەﻣﻮوی ﻟە ﺧﺰﻣەﺗﯽ‬ ‫داﮔﯿﺮﻛەرداﯾە‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە ﺑەم ﺗەق و ﺗﯚﻗە ھەم ﺋەﻣﻨﯿەﺗﯽ‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎن دەﺷێﻮێﺖ و ھەم زﯾﺎﺗﺮ ﻣﯿﻠﯿﺘﺎرﯾﺰە دەﺑێﺖ‪،‬‬ ‫ﻟەﺑەرﺋەوە ﺑﺎ ﭘــەژاك ﺷەڕ ﻧەﻛﺎت و ﺑــﺎوی ﺷەڕی‬ ‫ﭼەﻛﺪاری ﻧەﻣﺎوە"‪.‬‬ ‫ـ ﻟە ﺳﺎڵﯽ )‪(٢٠١١‬دا ﻛﺎﺗێﻚ ڕاﭘەڕﯾﻨﯽ ﺳﻮرﯾﺎ و ڕۆژﺋﺎوای‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﮔﺮﺗەوە‪" ،‬ﭘەﯾەدە" ﻟەﺳەر ڕێﻨﻤﺎﯾﯽ ﺑەڕێﺰ‬ ‫ﻋەﺑﺪوڵ‪ ‬ﺋﯚج ﺋﺎﻻن ﺳﯿﺎﺳەﺗێﻜﯽ ﺳەرﺑەﺧﯚی ﮔﺮﺗەﺑەر‬ ‫و ﻛﻮردی ﻟە ﺷەڕی ﻧێﻮان ﺑەﻋﺲ و ﺋﯿﺨﻮاناﻟﻤﻮﺳﻠﻤﯿﻦ‬ ‫ﭘﺎراﺳﺖ‪ ،‬ﺋەو ﻛﺎت ھەﻣﺎن ﻧﻮوﺳەر ﮔﻮﺗﯽ‪":‬ﺳﺒﺤﺎناﻟﻠە‬ ‫ﭘەﯾەدە چ ﺑەرﭼﺎوﺗەﻧﮓ و ﭘﯿﺴە‪ ،‬ﺗﯚ وەرە ﺗەﻣﺎﺷﺎﻛە‬ ‫ھەﻣﻮو ﻣﯿﻠەﺗﯽ ﺳﻮرﯾﺎ ﻟە ﺷەڕداﯾە ﻛە ﭼﯽ ﭘەﯾەدە‬ ‫دەڵێﺖ ﺋێﻤە ﺷەڕ ﻧﺎﻛەﯾﻦ و ﺑە ﺋﺎﺷﺘﯽ ﻛێﺸەی ﻛﻮرد‬ ‫ﭼﺎرەﺳەر دەﻛەﯾﻦ‪ ،‬ﺋﺎﺧﺮ ﺋەﮔەر ﺗﯚ ﺷەڕ ﻧەﻛەﯾﺖ ﭼﯚن‬ ‫ﺑەﺷﺎر ﺋەﺳەد دەڕوﺧێﺖ؟"‪.‬‬ ‫ـ ﻟە ﺳﺎڵﯽ )‪(٢٠١٢‬دا ﻛﺎﺗێﻚ ﭘەﻛەﻛە دەوڵەﺗﯽ‬ ‫ﺗﻮرﻛﯽ ﺗێﻜﺸﻜﺎﻧﺪ و زۆرﺑەی ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯽ ﺷەﻣﺰﯾﻨﺎﻧﯽ‬ ‫ﭘﺎك ﻛــﺮدەوە‪ ،‬ﺋەو ﻛﺎت ھەﻣﺎن ﻧﻮوﺳەر ﮔﻮﺗﯽ‪":‬ﺑە‬ ‫ڕاﺳﺘﯽ ﭘەﻛەﻛە ﻛﺎرێﻜﯽ ﺧﺮاپ دەﻛﺎت ﺋەم ﺷەڕەی‬ ‫ھەڵﮕﯿﺮﺳﺎﻧﺪووە‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە ﺗﻮرﻛﯿﺎ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﺘﺮﯾﻦ و‪‬ﺗە‬ ‫ﻟە ﻧﺎوﭼەﻛەدا و ﻣەﺟﺎﻟﯽ ﺑە ﻛﻮردان داوە ﻛە ﺳﯿﺎﺳەت‬ ‫ﺑﻜەن‪ ،‬ﺧﯚ ﺋەﮔەر ﺋێﺮان ﺑە ﻧﯿﻮەی ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﻣەﺟﺎﻟﯽ ﺑە‬

‫]~[‬ ‫] ژﻤﺎرﻩ ‪ ] [ ٢٠١٣/٤/١٥ ] [٢٨‬ﺴﺎڵی ﺴێیەم [‬

‫ﺋێﻤە ﺑﺪاﯾە ﺋەوا ھەرﮔﯿﺰ ﺷەڕﻣﺎن ﻧەدەﻛﺮد"‪.‬‬ ‫ـ ﺋێﺴﺘﺎش ﻛە ﺳﺎڵﯽ )‪(٢٠١٣‬ﯾـــە ھەﻣﺎن ﻧﻮوﺳەر‬ ‫دەڵێﺖ‪":‬ﺋﯚج ﺋﺎﻻن ﻟە زﯾﻨﺪاﻧﺪاﯾە و ﻟە ژێﺮ ﻓﺸﺎری‬ ‫دەوڵەﺗﯽ ﺗﻮرﻛﺪا ﺋەو ﭘەﯾﺎﻣەی داوە و ﭘێﻮﯾﺴﺘە‬ ‫ﭘەﻛەﻛە ﮔﯚێ ﺑە ﺋﯚج ﺋﺎﻻن ﻧەدات و ﺷەڕی ﺧﯚی‬ ‫درێﮋە ﭘێ ﺑﺪات"‪.‬‬ ‫ﺑﺎ ﺧﻮێﻨەر ﺳەرﻧﺞ ﺑﺪاﺗە ﻟێﺪواﻧﯽ ﺋەم ﻧﻮﺳەرە و ﭘﺎﺷﺎن‬ ‫ﺑڕﯾﺎر ﺑﺪات‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە ﺋەم ﻧﻮﺳەرە ﻧە ﺷەڕی ﻗﺒﻮڵە‬ ‫و ﻧە ﺋﺎﺷﺘﯽ‪ ،‬ﻧە ڕووﺑــەڕوو ﺑﻮوﻧەوەی ﻗﺒﻮڵە و ﻧە‬ ‫ڕێﻜەوﺗﻦ‪ .‬ﻛﺎﺗێﻚ ﭘەژاك ﺑەرﺧﯚداﻧﯽ دەﻛﺮد دەﯾﮕﻮت‬ ‫ﺑﺎوی ﭼەك ﻧەﻣﺎوە و دەﺑێﺖ ﺑە ﺋﺎﺷﺘﯽ ﻛێﺸەی ﻛﻮرد‬ ‫ﭼﺎرەﺳەر ﺑﻜﺮێﺖ‪ ،‬ﻛﺎﺗێﻚ ﭘەﯾەدە ﺑە ﺋﺎﺷﺘﯽ دەﭼێﺘە‬ ‫ﭘێﺶ دەڵێﺖ ﻛﺎﺗﯽ ﺋﺎﺷﺘﯽ ﻧﯿﯿە و دەﺑێﺖ ﺷەڕ ﺑﻜﺮێﺖ‪،‬‬ ‫ﻛﺎﺗێﻚ ﭘەﻛەﻛە ﺷەڕی دەﻛﺮد دەﯾﮕﻮت ﻟە ﺗﻮرﻛﯿﺎ‬ ‫دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ھەﯾە و ﭘێﻮﯾﺴﺖ ﺑە ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧﯽ ﭼەك‬ ‫ﻧﺎﻛﺎت‪ ،‬ﻛﺎﺗێﻚ ﭘەﻛەﻛە ﺑﺎس ﻟە ڕێﻜەوﺗﻦ دەﻛﺎت‬ ‫دەڵێﺖ ﺑﺎ ﭘەﻛەﻛە ﺷەڕ ﺑﻜﺎت‪.‬‬ ‫‪٤‬ـ ﻧﻮﺳەراﻧێﻚ ﻛە ﻟە ڕاﺑــﺮدودا دەﻣڕاﺳﺘﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ‬ ‫ﺷﯿﻮﻋﯽ ﺋێﺮاق ﺑﻮون‪ .‬ﺋەم ﺟﯚرە ﻧﻮﺳەراﻧەش ھﯿﭻ‬ ‫ﻛﺎﺗێﻚ ﺋﺎﻣﺎدە ﻧەﺑﻮون ددان ﺑە ھەڵەﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎﻧﺪا‬ ‫ﺑﻨێﻦ و ھەﻣﯿﺸە ﺧﯚﯾﺎن ﺑە ڕاﺳﺖ زاﻧﯿﻮوە‪ ،‬دەﺑﻮو ﺋەم‬ ‫ﺟﯚرە ﻧﻮﺳەراﻧە ﻛەﻣێﻚ ﺑﺎﺳﯿﺎن ﻟە دەﺳﺘﻜەوﺗەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﺧﯚﯾﺎن ﺑﻜﺮداﯾە و ﭘﺎﺷﺎن ھەﻣﺎن داواﻛﺎرﯾﺎن ﺋﺎڕاﺳﺘەی‬ ‫ﭘەﻛەﻛە ﺑﻜﺮداﯾە‪ .‬ﻟە ڕاﺑﺮدوودا ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺷﯿﻮﻋﯽ ﻟەﺳەر‬ ‫ﮔﻮﺗەی ﺋەم ﺟﯚرە ﻧﻮﺳەراﻧە ڕۆﯾﺸﺖ ﺑﯚﯾە ھەﻣﯿﺸە‬ ‫ﺑەرەو دواوە دەﮔەڕێﺘەوە و ﻟە ﭘﺎش )‪ (٨٠‬ﺳﺎڵ ﺗەﻣەن‬

‫‪١٧‬‬

‫وﺗﺎر‬

‫ﺑﯚﺗە ﻛﺎرﻣەﻧﺪی دەﺳە‪‬ﺗﺪاراﻧﯽ ﺑﺎﺷﻮور‪.‬‬ ‫ﻟەﮔەڵ ڕێﺰێﻜﯽ زۆرم ﺑﯚ ﺣﯿﺰﺑە ﺷﯿﻮﻋﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺟﯿﮫﺎن ﻛە‬ ‫ﺧﺎوەﻧﯽ زۆر دەﺳﺘﻜەوﺗﯽ ﮔﺮﻧﮕﻦ‪ ،‬ﺑە‪‬م ﺷﯿﻮﻋﯿەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﺋێﺮاق ﻟە ڕاﺳﺘﯿﺪا ﭘەڵەی ﺷەرﻣەزاری ﺑﻮون ﺑﯚ ﺷﯿﻮﻋﯿە‬ ‫ﺟﯿﮫﺎﻧﯿەﻛﺎﻧﯿﺶ‪ ،‬ﺋەم ﺣﯿﺰﺑە ﺟﮕە ﻟە ﻓﯿﺘﻨەﮔەراﯾﯽ‬ ‫ھەﻣﯿﺸە ﺳەﻧﮕەری ﻛﯚﻧەﭘەرﺳﺘەﻛﺎﻧﯽ ھەڵﺒﮋاردووە دژ‬ ‫ﺑە ﺋﺎزادﯾﺨﻮازان‪ ،‬ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧە ﻟە ﺑەراﻣﺒەر ﭘﺎرﺗﯿﺪا دەﺑﻮوﻧە‬ ‫ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧﯽ ﺑەﻋﺲ‪ ،‬ﻟە ﺑەراﻣﺒەر ﯾەﻛێﺘﯿﺪا دەﺑﻮوﻧە‬ ‫ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧﯽ ﭘﺎرﺗﯽ‪ ،‬ﻟە ﺑەراﻣﺒەر ﻛﯚﻣەڵەدا دەﺑﻮوﻧە‬ ‫ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮات‪ ،‬ﻟە ﺑەراﻣﺒەر ﭘەﻛەﻛەﺷﺪا‬ ‫ﺋﺎﻣﺎدەن ﺑﺒﻨە ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧﯽ ﺗﻮرك و ﺋەﻣﺮﯾﻜﺎش‪.‬‬ ‫دﯾﻤﻮﻛﺮات و ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺷﯿﻮﻋﯽ ﻟەﺳەر ﮔﻮﺗەی ﺋەم ﺟﯚرە‬ ‫ﻧﻮوﺳەراﻧە ڕۆﯾﺸﺘﻦ ﺑﯚﯾە ﻛﺎرﯾﺎن ﺑەم ڕۆژە ﮔەﯾﺸﺘﻮوە‪،‬‬ ‫ﺧﯚ ﺋەﮔەر ﺑێﺘﻮ ﭘەﻛەﻛەش ﮔﻮێﺒﯿﺴﺘﯽ ﺋەم ﺟﯚرە‬ ‫ﻧﻮﺳەراﻧە ﺑﺒێﺖ ﺋەوا ھەﻣﺎن ﭼﺎرەﻧﻮوس ﭼﺎوەڕێﯽ‬ ‫دەﻛﺎت‪.‬‬ ‫رێﻜەوﺗﻦ ﻟە ﺑەرژەوەﻧﺪی ﻛێﺪاﯾە؟‬ ‫ڕێﻜەوﺗﻦ ھەﻣﯿﺸە ﻟە ﻧێﻮان دوو ﻻﯾەﻧﯽ دژ ﺑە ﯾەﻛﺪا‬ ‫ﺋەﻧﺠﺎم دەدرێﺖ‪ ،‬ڕێﻜەوﺗﻨﯿﺶ ھەﻣﯿﺸە ﻟە ﺑەرژەوەﻧﺪی‬ ‫ﻻﯾەﻧﯽ ﺳەرﻛﻮﺗﻮوداﯾە‪ .‬ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧە ﺳﺎڵﯽ ڕاﺑــﺮدوو‬ ‫ﺷەڕێﻜﯽ ﺳەﺧﺖ ﻟە ﻧێﻮان ﭘەﯾەدە و ﺋەرﺗەﺷﯽ ﺋﺎزادی‬ ‫ﺳﻮرﯾﺎدا ڕووﯾﺪا‪ ،‬ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ ﺋەو ﺷەڕە ﺑە ﺳەرﻛەوﺗﻨﯽ‬ ‫ﭘەﯾەدە ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ھﺎت‪ ،‬ﭘﺎﺷﺎن ڕێﻜەوﺗﻨێﻜﯽ )‪(١١‬‬ ‫ﺧﺎڵﯽ ﺋەﻧﺠﺎم درا و ڕێﻜەوﺗﻨەﻛەش ﺑە ﺷێﻮەﯾەﻛﯽ‬

‫وﺗﺎر‬

‫‪١٨‬‬

‫]~[‬ ‫] ﺴﺎڵی ﺴێیەم [ ] ‪ ] [ ٢٠١٣/٤/١٥‬ژﻤﺎرﻩ ‪[٢٨‬‬

‫ﮔﺸﺘﯽ ﻟە ﺑەرژەوەﻧﺪی ﭘەﯾەدەدا ﺑﻮو‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە ﭘەﯾەدە‬ ‫ﺳەرﻛەوﺗﻮوی ﺷەڕەﻛە ﺑﻮو‪ .‬ﺋێﺴﺘﺎش ﭘﺎش ﺷەڕێﻜﯽ‬ ‫ﺳەﺧﺘﯽ ﻧێﻮان ﻛﻮرد و ﺗﻮرك ڕێﻜەوﺗﻦ ﻟە ﺋﺎراداﯾە‪،‬‬ ‫ﺑە ﺑﺎوەڕی ﻣﻦ ﺋەم ڕێﻜەوﺗﻨەش زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ﺑەرژەوەﻧﺪی‬ ‫ﻻﯾەﻧﯽ ﻛﻮردﯾﺪا دەﺑێﺖ‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە ﻟە ﺳﺎڵﯽ ڕاﺑﺮدوودا‬ ‫ﻛﻮرد ﻟە ھەﻣﻮو ﺑﻮارەﻛﺎﻧﺪا ﺳەرﻛەوﺗﻨﯽ ﺑە دەﺳﺖ‬ ‫ھێﻨﺎ‪ .‬ﻛە ﺋەﻣە ﺑەﺷێﻚ ﻟەو ﺳەرﻛەوﺗﻨﺎﻧەﯾە‪:‬‬ ‫‪١‬ـ دوو ﺟﺎر ﻣﺎﻧﮕﺮﺗﻦ ﻟە ﺧﻮاردن ﺋەﻧﺠﺎم درا‪ ،‬ﺟﺎرێﻚ‬ ‫ﺑﯚ ﻣــﺎوەی )‪ (٤٨‬ڕۆژ ﻟە ﺳﺘﺮاﺳﺒﯚرﮔﯽ ﻓەڕەﻧﺴﺎ‬ ‫و ﺟﺎرێﻜﯿﺶ ﻟە زﯾﻨﺪاﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ و ﺑﺎﻛﻮری‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﺑﯚ ﻣﺎوەی )‪ (٦٣‬ڕۆژ‪ .‬ھەردوو ﺟﺎرەﻛەش‬ ‫ﺗﻮرﻛﯿﺎ زۆر ھەوڵﯿﺪا ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﺑەو ﻣﺎﻧﮕﺮﺗﻨﺎﻧە ﺑێﻨێﺖ و‬ ‫ھەﻣﻮو ھەوڵەﻛﺎﻧﯿﺸﯽ ﻧەزۆك دەرﭼﻮون‪ ،‬ﺗﺎ ﻟە ﺳەر‬ ‫داوای ﺑەڕێﺰ ﺋﯚج ﺋﺎﻻن ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﺑە ﻣﺎﻧﮕﺮﺗﻨەﻛﺎن ھﺎت و‬ ‫ﮔەورەﺗﺮﯾﻦ ﺳەرﻛەوﺗﻦ ﺑﯚ ﻧەﺗەوەی ﻛﻮرد و ﺑەڕێﺰ ﺋﯚج‬ ‫ﺋﺎﻻن ﺗﯚﻣﺎر ﻛﺮا‪.‬‬ ‫‪٢‬ـ ﻟە ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯽ ﺷەﻣﺰﯾﻨﺎن ﺷەڕێﻜﯽ ﺳەﺧﺖ‬ ‫ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪرا‪ ،‬ﻟەو ﺷــەڕەدا ﭘەﻛەﻛە ﺳەرﻛەوﺗﻨێﻜﯽ‬ ‫ﻣێﮋووﯾﯽ ﺗﯚﻣﺎر ﻛﺮد و ﺗەﻧﺎﻧەت ﺋەو ﺷﺎﺧەﺷﯿﺎن ﺧﺴﺘە‬ ‫ژێﺮ دەﺳﺘﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﻛە ﺟێﮕەی ﮔەﺷﺘﯿﺎری ﺋەردۆﻏﺎن‬ ‫ﺑﻮو‪ .‬دەوڵەﺗﯽ ﺗﻮرك ﺧﯚﺷﯿﺎن ﻧﻜﯚڵﯿﺎن ﻟەو ﺳەرﻛەوﺗﻨە‬ ‫ﻧەﻛﺮد و ﮔﻮﺗﯿﺎن‪ ":‬ﻟە )‪ (٣٠‬ﺳﺎڵﯽ ڕاﺑﺮدوودا دەوڵەﺗﯽ‬ ‫ﺗﻮرك ﺷەڕی ھێﻨﺪە ﺳەﺧﺘﯽ ﺑە ﺧﯚﯾەوە ﻧەﺑﯿﻨﯿﻮوە"‪.‬‬ ‫‪٣‬ـ دەوڵەﺗﯽ ﺗﻮرك ھﺎوﻛﺎرﯾﯿەﻛﯽ زۆری ﺋەرﺗەﺷﯽ‬

‫ﭘﺎﺷەﻛﺸە ﭘێﻜﺮدﻧﯽ ﮔەرﯾﻼ‬ ‫ﺑﯚ دەرەوەی ﺳﻨﻮورەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﺑﺎﻛﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎن‬ ‫ﮔەورەﺗﺮﯾﻦ ﺗەداﺑﯿﺮ وەرﮔﺮﺗﻨە‬ ‫و ﻣﻦ ﺑە ھەڵەﺷﯽ ﻧﺎزاﻧﻢ‪،‬‬ ‫ﭼﻮﻧﻜە ﺋﯿﻤڕۆ ﻟە ﺑﺎﻛﻮوری‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﺑە ﻏەﯾﺮی‬ ‫ﺧەﺑﺎﺗﯽ ﭼەﻛﺪاری ﺧەﺑﺎﺗێﻜﯽ‬ ‫ﺟەﻣﺎوەری زۆر ﺑەھێﺰﯾﺶ ﻟە‬ ‫ﺋﺎراداﯾە‪ ،‬ڕۆڵﯽ ﺋەو ﺧەﺑﺎﺗە‬ ‫ﺟەﻣﺎوەرﯾەش ﻟە ڕۆڵﯽ‬ ‫ﺧەﺑﺎﺗﯽ ﭼەﻛﺪاری ﻛەﻣﺘﺮ ﻧﯿﯿە‬ ‫و ﻟە ﺗەواوی ﺧﯚﭘﯿﺸﺎﻧﺪاﻧەﻛﺎﻧﺪا‬ ‫ﺋەو ﺟەﻣﺎوەرە ڕاﭘەڕﯾﻮە‬ ‫دەڵێﻦ‪":‬ﭘەﻛەﻛە ﮔەﻟە و ﮔەل‬ ‫ﻟێﺮەﯾە"‪ .‬واﺗە ﺋەﮔەر ﮔەرﯾﻼش‬ ‫ﭘﺎﺷەﻛﺸەی دەرەوەی‬ ‫ﺳﻨﻮورەﻛﺎﻧﯽ ﺑﺎﻛﻮوری‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﻜﺎت ﺋەوا ﺋەو‬ ‫ﺟەﻣﺎوەرە ڕۆڵﯽ ﮔەرﯾﻼ‬ ‫دەﺑﯿﻨێﺖ و ڕێﮕە ﻧﺎدات ھﯿﭻ‬ ‫ﺑﯚﺷﺎﯾﯿەك دروﺳﺖ ﺑﺒێﺖ‬

‫ﺋﺎزادی ﺳﻮرﯾﺎی ﻛﺮد ﺗﺎﻛﻮ ﺑﺘﻮاﻧێﺖ ڕۆژﺋﺎوای ﻛﻮردﺳﺘﺎن‬ ‫ﻟە دەﺳﺘﯽ ﭘەﯾەدە دەرﺑﺨﺎت و ﺋەﻧﺠﺎم ﺑە دەﺳﺖ‬ ‫ﺑێﻨێﺖ‪ ،‬ﺑە‪‬م ﻟە ﺑەراﻣﺒەردا ھەم ﺋەرﺗەﺷﯽ ﺋﺎزاد‬ ‫ﺗێﻜﺸﻜﺎ و ھەم دەوڵەﺗﯽ ﺗﻮرك ﻣﺎﯾەﭘﻮوچ ﺑﻮو‪ .‬ﺋەم‬ ‫ﺳەرﻛەوﺗﻨەش ﭼەﻧﺪە ﺑﯚ ﺋەرﺗەﺷﯽ ﺋﺎزاد ﻛﻮﺷﻨﺪە ﺑﻮو‬ ‫ﺳەد ھێﻨﺪە ﺑﯚ دەوڵەﺗﯽ ﺗﻮرك ﮔﻮرﭼﻜﺒڕ ﺑﻮو‪.‬‬ ‫‪٤‬ـ دەوڵەﺗﯽ ﺗﻮرك ﺑە ھﺎوﻛﺎری ﻧﺎﺗﯚ ھەوڵﯽ زۆرﯾﺪا‬ ‫ﺗﺎﻛﻮ ﺑﺘﻮاﻧێﺖ ﭘەﻛەﻛە ﺑێ ﻛﺎرﯾﮕەر ﺑﻜﺎت‪ ،‬ﺑﯚ ﺋەم‬ ‫ﻣەﺑەﺳﺘەش ﺳێ ژﻧﯽ ﺗێﻜﯚﺷەری ﻛﻮردﯾﺎن ﺗﯿﺮۆر‬ ‫ﻛﺮد ﻟە ﭘﺎرﯾﺲ‪ ،‬ﺑە‪‬م ﺋەﻧﺠﺎﻣەﻛەی ﻧەك ﭘەﻛەﻛە ﺑێ‬ ‫ﻛﺎرﯾﮕەر ﻧەﻛﺮا‪ ،‬ﺑەڵﻜﻮ ﺑە ﺧﯚﭘﯿﺸﺎﻧﺪاﻧﯽ ﺳەدان ھەزاری‬ ‫ھەﻣﻮو ﭘﯿﻼﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺗﻮرك و ﻧﺎﺗﯚ ﭘﻮﭼەڵ ﻛﺮاﯾەوە‪.‬‬ ‫‪٥‬ـ ﺗﻮرك و ﻧﺎﺗﯚ زۆر ھەوڵﯿﺎﻧﺪا دەﺳﺖ ﺑەﺳەر ﺋﺎﺑﻮوری‬ ‫ﭘەﻛەﻛەدا ﺑﮕﺮن‪ ،‬ﺑﯚ ﺋەم ﻣەﺑەﺳﺘەش ﺳەدان ﭼﺎﻻﻛﻮاﻧﯽ‬ ‫ﻛﻮردﯾﺎن ﻟە ﺋەوروﭘﺎ ڕاﭘێﭽﯽ زﯾﻨﺪاﻧەﻛﺎن ﻛﺮد‪ ،‬ﺑە‪‬م‬ ‫ﻟە ﺑەراﻣﺒەردا ﻻﯾەﻧﯽ ﻛﻮردی "ڕەﻣێﻼن و ﮔﺮزﯾﺮۆ"ﯾﺎن‬ ‫ﻟە ڕۆژﺋﺎوای ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺧﺴﺘە ژێﺮ دەﺳە‪‬ﺗﯽ ﺧﯚﯾﺎن‬ ‫ﻛە زۆرﺗﺮﯾﻦ ﻧەوﺗﯽ ﺳﻮرﯾﺎ و ڕۆژﺋــﺎوای ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ‬ ‫ﻟێ ﺑەرھەم دەھێﻨﺮێﺖ‪ .‬ﺋەم ﺳەرﻛەوﺗﻨەش ھەﻣﻮو‬ ‫ھەوڵێﻜﯽ ﺗﻮرك و ﺋەوروﭘﺎی ﻛﺮدە ﺑڵﻘﯽ ﺳەر ﺋﺎو‪.‬‬ ‫ﺋــەم ﭘێﻨﺞ ﺧﺎڵەی ﺳـــەرەوە ﺑەﺷێﻜﯽ ﻛەﻣﻦ ﻟەو‬ ‫ﺳەرﻛەوﺗﻨﺎﻧەی ﻛە ﻻﯾەﻧﯽ ﻛﻮردی ﺗﯚﻣﺎری ﻛﺮدووە‬ ‫ﻟە ﺳﺎڵﯽ ڕاﺑﺮدوودا و ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ ﺋەو ﺳەرﻛەوﺗﻨﺎﻧەش‬ ‫ھەم ﺗﻮرﻛﯿﺎی ﻣﻠﻜەﭼﯽ ڕێﻜەوﺗﻦ ﻛﺮد و ھەم ﻧﺎﺗﯚش‬ ‫ﮔەﯾﺸﺘە ﺋەو ﺑﺎوەڕە ﻛە ﻟە ﻧﺎوﭼﻮوﻧﯽ ﭘەﻛەﻛە ﻣەﺣﺎڵە‬ ‫و دەﺑێﺖ ﭼﺎرەﺳەری ﺋەﻧﺠﺎم ﺑﺪرێﺖ‪.‬‬ ‫ﺳەرەﺗﺎﯾﺘﺮﯾﻦ دەﺳﺘﻜەوﺗەﻛﺎﻧﯽ ﺋەم‬ ‫ڕێﻜەوﺗﻨەی ﻧێﻮان ﭘەﻛەﻛە و دەوڵەﺗﯽ ﺗﻮرك‬ ‫ھەرﭼەﻧﺪ ﺗﺎ ﺋێﺴﺘﺎ ڕێﻜەوﺗﻦ ﻟە ﺳــەرەﺗــﺎداﯾــە و‬ ‫ﺋەﻧﺠﺎﻣەﻛەی دﯾﺎر ﻧﯿﯿە‪ ،‬ﺑە‪‬م ﻟەﮔەڵ ﺋەو ﺳەرەﺗﺎﯾەﺷﺪا‬ ‫ﭼەﻧﺪﯾﻦ دەﺳﺘﻜەوﺗﯽ ﮔﺮﻧﮓ ﺑە دەﺳﺖ ھﺎﺗﻦ‪ ،‬ﻛە ﺋەﻣە‬ ‫ﺑەﺷێﻜﻦ ﻟەو دەﺳﺘﻜەوﺗﺎﻧە‪:‬‬ ‫‪١‬ـ ﺋەﻣﺮﯾﻜﺎ و ﺋﯿﺴﺮاﺋﯿﻞ و ﯾەﻛێﺘﯽ ﺋەوروﭘﺎ و ﭘەڕﻟەﻣﺎن‬ ‫و ﻛﯚﻧﺴەی ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯽ ﺋەوروﭘﺎ و ﺑﺎﻧﻜﯽ ﻣﯚﻧﯽ‬ ‫ﺳەرۆﻛﯽ ﻧەﺗەوە ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوەﻛﺎن زۆر ﺑە ﮔەرﻣﯽ‬ ‫ﭘێﺸﻮازﯾﺎن ﻟە ﭘەﯾﺎﻣﯽ ﺑەڕێﺰ ﺋﯚج ﺋﺎﻻن و ڕێﻜەوﺗﻨﯽ‬ ‫ﻧێﻮان ﭘەﻛەﻛە و دەوڵەﺗﯽ ﺗﻮرك ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﺋەم ﭘێﺸﻮازﯾﻜﺮدﻧەش ﮔەورەﺗﺮﯾﻦ ﺳەرﻛەوﺗﻨﯽ ﺧەﺑﺎﺗﯽ‬ ‫ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻛﻮرداﻧە و ﺳەرەﺗﺎﯾەﻛە ﺑﯚ دەرﺧﺴﺘﻨﯽ ﭘەﻛەﻛە‬ ‫ﻟە ﻟﯿﺴﺘﯽ ﺗﯿﺮۆری ﺋەﻣﺮﯾﻜﺎ و ﺋــەوروﭘــﺎدا‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە‬ ‫داﻧﺎﻧﯽ ﭘەﻛەﻛە ﻟە ﻟﯿﺴﺘﯽ ﺗﯿﺮۆردا زۆر ﺋﺎﺳﺘەﻧﮕﯽ ﺑﯚ‬ ‫ﻻﯾەﻧﯽ ﻛﻮردی ﺳﺎز ﻛﺮدﺑﻮو و ﻛﻮردان ﻧەﯾﺎﻧﺪەﺗﻮاﻧﯽ‬ ‫ﺑە ﺳەرﺑەﺳﺘﯽ ﺋەو ﺧەﺑﺎﺗەی ﻛە ﻣەﺑەﺳﺘﯿﺎﻧە ﻟە‬ ‫ﺋەوروﭘﺎدا ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ ﺑــﺪەن‪ ،‬ﺋەﻣە ﺟﮕە ﻟــەوەی ﻛە‬ ‫ﺑە ﺗﯿﺮۆر ﻧﺎﺳﺎﻧﺪﻧﯽ ﭘەﻛەﻛە زﯾﺎﺗﺮ دەﺳﺘﯽ دەوڵەﺗﯽ‬ ‫ﺗﻮرﻛﯽ ﺋﺎوە‪ ‬دەﻛﺮد ﺑﯚ ﺳەرﻛﻮﺗﻜﺮدﻧﯽ ﻛﻮردان‪.‬‬ ‫‪٢‬ـ ﺑەر ﻟەم ڕێﻜەوﺗﻨە )‪ (١١‬ﺟﺎری دﯾﻜە ﭘەﻛەﻛە‬ ‫ﺋﺎﮔﺮﺑەﺳﺘﯽ ﯾەﻛﻼﯾەﻧەی ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪﺑﻮو‪ ،‬ھەر ﺟﺎرەش‬ ‫دەوڵەﺗﯽ ﺗﻮرك ﺑە ﺗﯿﺮۆر و ﺋﺎﮔﺮ و ﺋﺎﺳﻦ وە‪‬ﻣﯽ‬ ‫ﺑﺎﻧﮕەوازﯾەﻛﺎﻧﯽ ﭘەﻛەﻛەی داﺑــﻮوﯾــەوە‪ ،‬ﺑــە‪‬م ﺋەم‬ ‫ﺟﺎرەﯾﺎن ﺳەرﻛەوﺗﻨەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردان ﮔەﯾﺸﺘە ﺋﺎﺳﺘێﻚ‬ ‫ﻛە دەوڵەﺗﯽ ﺗﻮرك دەﺳﺘﭙێﺸﺨەری ﻛﺮد ﺑﯚ داﻧﻮﺳﺘﺎن‬ ‫ﻟەﮔەڵ ﺋﯿﻤﺮاڵﯽ و ﭘەﻛەﻛەدا‪.‬‬ ‫ھەوڵﺪاﻧﯽ دەوڵــەﺗــﯽ ﺗــﻮرك ﺑﯚ داﻧﻮﺳﺘﺎن ﻟەﮔەڵ‬ ‫ﭘەﻛەﻛەدا ﭘﻮﭼەڵﻜﺮدﻧەوەی ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ )‪ (٩٠‬ﺳﺎڵەی‬ ‫ﻛەﻣﺎﻟﯿەﻛﺎﻧە ﻛە ﺑﺎﺳﯿﺎن ﻟە"ﯾەك دەوڵەت و ﯾەك زﻣﺎن‬

‫‪Rojiwelat.mag@gmail.com‬‬

‫و ﯾەك ﻧەﺗەوە و ﯾەك ﺋﺎ‪ "‬دەﻛﺎت‪.‬‬ ‫‪٣‬ـ ﺋەم ڕێﻜەوﺗﻨە ﮔﻮرزێﻜﯽ ﻛﻮﺷﻨﺪە ﺑﻮو ﺑﯚ ﺋەو‬ ‫دوژﻣﻦ و ﻧﺎﺣەزاﻧەی ﻛە دەﯾﺎﻧﺨﻮاﺳﺖ دەﺳﺘﻜەوﺗەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ڕۆژﺋﺎوای ﻛﻮردﺳﺘﺎن زﯾﻨﺪە ﺑەﭼﺎڵ ﺑﻜەن‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە ﺋەم‬ ‫ڕێﻜەوﺗﻨە ھەم ﭘێﮕەی ﻛﻮرداﻧﯽ ڕۆژﺋﺎوای ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ‬ ‫زﯾﺎﺗﺮ ﺑەھﯿﺰ ﻛﺮد و ھەم ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﺑە ﺗــەواوی ﺋەو‬ ‫ﻣەﺗﺮﺳﯿﺎﻧەش ھێﻨﺎ ﻛە ﻟە ڕێﮕەی ﺳﻨﻮر داﺧﺴﺘﻨەوە‬ ‫ﺋەﻧﺠﺎم دەدران‪.‬‬ ‫‪٤‬ـ ﺋەم ڕێﻜەوﺗﻨە ﮔﻮرزێﻜﯽ ﻛﻮﺷﻨﺪەﯾە ﻟە ﺟەرﮔﯽ‬ ‫ﺗـــەواوی ﺋــەو ﺧﯿﺎﻧەﺗﻜﺎراﻧەی ﻛە ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯿﺎن ﺑە‬ ‫ﻛﻮرداﻧەوە دەﻛﺮد و ﻟەﺳەر ﺣﺴﺎﺑﯽ ﻛﻮرداﻧﯽ ﺑﺎﻛﻮور‬ ‫دەﺳﺘێﻜەﻻوﯾﺎن ﻟە ﮔەڵ دەوڵەﺗﯽ ﺗﻮرﻛﺪا دەﻛﺮد‪.‬‬ ‫‪٥‬ـ ﺋەم ڕێﻜەوﺗﻨە ﺑﻮارێﻜﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﺑﯚ ﭘەژاك دەڕەﺧﺴێﻨێﺖ‬ ‫ﻛە ﻛﺎدرێﻜﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﺑﺨﺎﺗە ﻧێﻮ ڕۆژھە‪‬ﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و‬ ‫ﺧەﺑﺎت ﻟە ڕۆژھە‪‬ﺗﺪا ﭘێﺸﻜەوﺗﻨێﻜﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﺑە ﺧﯚﯾەوە‬ ‫ﺑﺒﯿﻨێﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﯚﭼﯽ ﻛﺸﺎﻧەوەی ﮔەرﯾﻼ ﺑﯚ دەرەوەی‬ ‫ﺳﻨﻮورەﻛﺎﻧﯽ ﺑﺎﻛﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎن؟‬ ‫زۆرﺑــەی ڕەﺧﻨەی ﺋەو ﺑەڕێﺰاﻧەی ﻛە ﺑە ﻧێﮕەﺗﯿﻔﯽ‬ ‫ﻟەم ڕێﻜەوﺗﻨە دەڕواﻧﻦ ﺑﺮﯾﺘﯿە ﻟە ﭘﺎﺷەﻛﺸە ﭘێﻜﺮدﻧﯽ‬ ‫ﮔەرﯾﻼ ﺑﯚ دەرەوەی ﺳﻨﻮورەﻛﺎﻧﯽ ﺑﺎﻛﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎن‪،‬‬ ‫ھەڵﺒەت ڕەﺧﻨەﻛەﺷﯿﺎن ﻟە ﺟێﯽ ﺧﯚﯾﺪاﯾە و ﭘێﻮﯾﺴﺘە‬ ‫ﺋەو ڕەﺧﻨەﯾەش ﺑﮕﺮن‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە دڕﻧﺪەﯾﯽ داﮔﯿﺮﻛەران ﺑە‬ ‫ھﯿﭻ ﻛﻮردێﻚ ﻧﺎﻣﯚ ﻧﯿﯿە‪ ،‬ﺑە‪‬م ﻟە ھەﻣﺎﻧﻜﺎﺗﺪا ﭘێﻮﯾﺴﺘە‬ ‫ﭘەﻛەﻛەش ﺋەو ﻛﺎرە ﺑﻜﺎت ﺑﯚ ﺋەوەی ﺗﯚﭘەﻛە ﺑﺨﺮێﺘە‬ ‫ﮔﯚڕەﭘﺎﻧﯽ دوژﻣﻨەوە و ھﯿﭻ ھﯚﻛﺎرێﻚ ﻧەﺑێﺘە ھﯚی‬ ‫ﺗێﻜﺪاﻧﯽ ڕێﻜەوﺗﻨەﻛە‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە ﻟە ﺳﺎڵﯽ )‪(١٩٩٣‬دا‬ ‫ﻛﺎﺗێﻚ ﺑﯚ ﯾەﻛەﻣﯿﻦ ﺟﺎر ﺑە دەﺳﺘﭙێﺸﺨەری ﺗﺎڵەﺑﺎﻧﯽ‬ ‫ﺋﺎﮔﺮﺑڕ ھﺎﺗە ﺋﺎراوە ﻟە ﻧێﻮان ﺋﯚزال و ﺑەڕێﺰ ﺋﯚج ﺋﺎﻻﻧﺪا‪،‬‬ ‫ژﻣﺎرەﯾەك ﻟە ژەﻧەراڵەﻛﺎﻧﯽ ﺗــﻮرك ﻛەوﺗﻨەﺧﯚ ﺑﯚ‬ ‫ﺗێﻜﺪاﻧﯽ ڕێﻜەوﺗﻨەﻛە‪ .‬ﺋەو ژەﻧەرا‪‬ﻧە داواﯾﺎن ﻟە ﺑﺎرزاﻧﯽ‬ ‫ﻛﺮد ﻛە ھﺎوﻛﺎرﯾﺎن ﺑێﺖ ﺑﯚ ﺗێﻜﺪاﻧﯽ ڕێﻜەوﺗﻨەﻛە‪،‬‬ ‫ﺑﺎرزاﻧﯿﺶ ﯾەﻛێﻚ ﻟە ﺑەرﭘﺮﺳەﻛﺎﻧﯽ ﭘەﻛەﻛەی ﻓﺮﯾﻮدا‬ ‫ﻛە ﻧﺎوی"ﺷەﻣﺪﯾﻦ ﺳﺎﻛﻚ" ﺑﻮو و ﭘێﯽ ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪ ﻛە‬ ‫ﺋەﮔەر ﺋەو ڕێﻜەوﺗﻨە ﺗێﻜﺒﺪات ﺋەوا ﭘەﻛەﻛە دەﺧﺎﺗە‬ ‫دەﺳﺘﯽ ﺋەو‪ ،‬ژەﻧەراڵە ﺗﻮرﻛەﻛﺎﻧﯿﺶ )‪ (٣٣‬ﺳەرﺑﺎزی‬ ‫ﺑێ ﭼەﻛﯿﺎن ﺑە ﻧﺎوی ﻣﯚڵەﺗﺪاﻧەوە ﺧﺴﺘە ﻧێﻮ ﭘﺎﺳێﻚ‬ ‫و ﻟە ڕێﮕەﯾەﻛەوە ﻧﺎردﯾﺎﻧﻦ ﻛە ﺷەﻣﺪﯾﻦ ﺳﺎﻛﻜﯽ‬ ‫ﻟێ ﺑﻮو‪ ،‬ﺷەﻣﺪﯾﻦ ﺳﺎﻛﻜﯿﺶ ﻟەﺳەر داوای ﺑﺎرزاﻧﯽ‬ ‫ھەﻣﻮو ﺋــەو ﺳــەرﺑــﺎزاﻧــەی ﻛﻮﺷﺖ و ڕێﻜەوﺗﻨەﻛە‬ ‫ھەڵﻮەﺷﺎﯾەوە‪ ،‬ﭘﺎش ﺋەم ڕووداوە ﺷەﻣﺪﯾﻦ ﺳﺎﻛﻚ‬ ‫ھەڵﮫﺎﺗە ﻻی ﭘﺎرﺗﯽ‪ ،‬ﺑﺎرزاﻧﯿﺶ ﭘﺎرﺗێﻜﯽ ﻛﺎرﺗﯚﻧﯽ ﺑﯚ‬ ‫داﻣەزراﻧﺪ ﺑە ﻧﺎوی"ﭘەﻛەﻛە ﭬەژﯾﺎﻧﺪن" واﺗە"ﺳەرﻟەﻧﻮێ‬ ‫دروﺳﺘﻜﺮدﻧەوەی ﭘەﻛەﻛە"‪ ،‬ﺑە‪‬م ﻛﺎﺗێﻚ ﺑﺎرزاﻧﯽ‬ ‫ھەﺳﺘﯽ ﻛﺮد ﺋەم ﭘﺎرﺗە ﻟەﮔەڵ ﻟە داﯾﻜﺒﻮوﻧﯿﺪا ﻟەﺑﺎرﯾﺶ‬ ‫ﭼﻮوە‪ ،‬ﺋەو ﻛﺎت ﺑﯚ ﺋەوەی ﭘﯿﻼﻧەﻛەی ﺋﺎﺷﻜﺮا ﻧەﺑێﺖ‬ ‫ﺷەﻣﺪﯾﻦ ﺳﺎﻛﻜﯽ ڕادەﺳﺘﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﻛﺮدەوە ﻟە ڕێﮕەی‬ ‫ﻓڕۆﻛەﯾەﻛەوە ﻟە ﻧێﻮان دھﯚك و ﺋەﺗﺮوﺷﺪا‪.‬‬ ‫ﺋێﺴﺘﺎش ﺑﯚ ﺋەوەی ڕووداوی ھﺎوﺷێﻮە ڕوو ﻧەداﺗەوە‬ ‫ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﭘەﻛەﻛە ﺗەداﺑﯿﺮی ﭘێﻮﯾﺴﺖ وەرﺑﮕﺮێﺖ ﻛە ﺑە‬ ‫ﺑﺎوەڕی ﻣﻦ ﭘﺎﺷەﻛﺸە ﭘێﻜﺮدﻧﯽ ﮔەرﯾﻼ ﺑﯚ دەرەوەی‬ ‫ﺳﻨﻮورەﻛﺎﻧﯽ ﺑﺎﻛﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﮔەورەﺗﺮﯾﻦ ﺗەداﺑﯿﺮ‬ ‫وەرﮔﺮﺗﻨە و ﻣﻦ ﺑە ھەڵەﺷﯽ ﻧﺎزاﻧﻢ‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە ﺋﯿﻤڕۆ‬ ‫ﻟە ﺑﺎﻛﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﺑە ﻏەﯾﺮی ﺧەﺑﺎﺗﯽ ﭼەﻛﺪاری‬ ‫ﺧەﺑﺎﺗێﻜﯽ ﺟەﻣﺎوەری زۆر ﺑەھێﺰﯾﺶ ﻟە ﺋﺎراداﯾە‪،‬‬ ‫ڕۆڵﯽ ﺋەو ﺧەﺑﺎﺗە ﺟەﻣﺎوەرﯾەش ﻟە ڕۆڵﯽ ﺧەﺑﺎﺗﯽ‬

‫‪Rojiwelat.mag@gmail.com‬‬

‫ﭼەﻛﺪاری ﻛەﻣﺘﺮ ﻧﯿﯿە و ﻟە ﺗەواوی ﺧﯚﭘﯿﺸﺎﻧﺪاﻧەﻛﺎﻧﺪا‬ ‫ﺋەو ﺟەﻣﺎوەرە ڕاﭘەڕﯾﻮە دەڵێﻦ‪":‬ﭘەﻛەﻛە ﮔەﻟە و‬ ‫ﮔەل ﻟێﺮەﯾە"‪ .‬واﺗــە ﺋەﮔەر ﮔەرﯾﻼش ﭘﺎﺷەﻛﺸەی‬ ‫دەرەوەی ﺳﻨﻮورەﻛﺎﻧﯽ ﺑﺎﻛﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﻜﺎت ﺋەوا‬ ‫ﺋەو ﺟەﻣﺎوەرە ڕۆڵﯽ ﮔەرﯾﻼ دەﺑﯿﻨێﺖ و ڕێﮕە ﻧﺎدات‬ ‫ھﯿﭻ ﺑﯚﺷﺎﯾﯿەك دروﺳﺖ ﺑﺒێﺖ‪ .‬ﻟەﺑەرﺋەوەی ھێﺸﺘﺎ‬ ‫ﺳەرەﺗﺎی ڕێﻜەوﺗﻨﯽ ﻧێﻮان ﭘەﻛەﻛە و دەوڵەﺗﯽ ﺗﻮرﻛە‬ ‫و ﺑڕﯾﺎردان ﻟەﺳەر ڕێﻜەوﺗﻨەﻛە زۆر ﺋﺎﺳﺎن ﻧﯿﯿە ﻛە‬ ‫ھەﻧﺪێﻚ ﺑە ﺗەﺳﻠﯿﻤﺒﻮوﻧﯽ ﭘێﻨﺎﺳە دەﻛەن و ھەﻧﺪێﻜﯽ‬ ‫دﯾﻜە ﺑە ﺋﺎﺷﺒەﺗﺎڵ‪ .‬ھەﻧﺪێﻜﯿﺶ ﻛە ﻟە ھەﻣﻮو ژﯾﺎﻧﯿﺎﻧﺪا‬ ‫ﺑەﺷﺪاری ﺗەﻧﮫﺎ ﺧﯚﭘﯿﺸﺎﻧﺪاﻧێﻜﯿﺸﯿﺎن ﻧەﻛﺮدووە و‬ ‫ھەﻣﻮو ژﯾﺎﻧﯿﺎن ﻟە ﺧﺰﻣەﺗﯽ دەﺳە‪‬ﺗﺪاراﻧﺪا ﺑﻮوە و ﻟە‬ ‫ھﯿﭻ ﮔﻮﺗەﯾەﻛﯽ ﻧﺎﺷﺎﯾﺴﺘەش ﻧﺎﺳڵەﻣێﻨەوە و وەﻛﻮ‬ ‫ﺑڕﯾﺎردەرێﻜﯿﺶ ﺧﯚﯾﺎن ﭘێﻨﺎﺳە دەﻛەن و دەڵێﻦ‪":‬ﺑﺎ‬ ‫ﮔەرﯾﻼ ﮔﻮێ ﻟە ﺋﯚج ﺋﺎﻻن ﻧەﮔﺮێﺖ!"‪ ،‬ھەڵﺒەت ﺋەم‬ ‫داواﻛﺎرﯾە ﺗەﻧﮫﺎ داواﻛﺎری ﺋەو ﺟﯚرە ﻛەﺳﺎﻧە ﻧﯿﯿە و‬ ‫ﺑــەردەوام دەوڵەﺗﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺶ ھەﻣﺎن ﺑﺎﻧﮕەوازی ﺑﯚ‬ ‫ﻛﻮردان دەﻛﺮد و دەﯾﮕﻮت‪":‬ﺑﺎ ﻛﻮردان ﮔﻮێ ﻟە ﺋﯚج‬ ‫ﺋﺎﻻن ﻧەﮔﺮن"‪.‬‬ ‫ﺋەﮔەر ﺑە ﻗﺴەی ﻛﯚﻣﯚﻧﯿﺴﺘەﻛﺎن ﺑﻜﺮێﺖ‬ ‫ﭼﯽ ڕوودەدات؟‬ ‫ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧﯽ وﺷەی "ﻛﯚﻣﯚﻧﯿﺴﺘەﻛﺎن" ﺗەﻧﮫﺎ ﻣەﺑەﺳﺖ‬ ‫ﻟە ﺣﯿﻜﻤەﺗﯿﺴﺘەﻛﺎن و ﺑەﺷێﻚ ﻟە ﭘێﻨﻮس ﺑە‬ ‫دەﺳﺘەﻛﺎﻧﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺷﯿﻮﻋﯽ ﻋێﺮاﻗە ﻛە ﺑﺎﺷﺘﺮﯾﻦ‬ ‫ﭘێﻨﺎﺳە ﺑﯚﯾﺎن "اﺻﺤﺎب اﻟﻜﮫﻒ"ە‪ .‬ﺑﯚ ﺋەو ﻣەﺑەﺳﺘەش‬ ‫ﻟە ﺟﯿﺎﺗﯽ ﻧﺎوھێﻨﺎﻧﯽ ﺋەو ژﻣﺎرە ﭘێﻨﻮس ﺑەدەﺳﺘەی‬ ‫ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺷﯿﻮﻋﯽ ﺳــﻮد ﻟە دەﺳــﺘــەواژەی "اﺻﺤﺎب‬ ‫اﻟﻜﮫﻒ" وەردەﮔﺮم‪.‬‬ ‫اﺻﺤﺎب اﻟﻜﮫﻒ و ﺣﯿﻜﻤەﺗﯿﺴﺘەﻛﺎن ﺑە ﺑەراوردﻛﺮدن‬ ‫ﺑە ﻻﯾەﻧە ﺋﯿﺴﻼﻣﯿە ﻛﻮردﯾەﻛﺎن ﺗەﻧﮫﺎ ﻟە ﻧــﺎودا‬ ‫ﺟﯿﺎوازن‪ ،‬دەﻧﺎ ﻟە ﻣەﺳەﻟەی ﻧەﺗەواﯾەﺗﯿﺪا ھەﻣﺎن دﯾﺪ‬ ‫و ﺗێڕواﻧﯿﻨﯿﺎن ھەﯾە ﺑەراﻣﺒەر ﺑە ﻛﻮرد‪ .‬ﺋﯿﺴﻼﻣﯿەﻛﺎن‬ ‫ﺋەرﻛﯿﺎن ﺗەﻋﺮﯾﺒﻜﺮدﻧﯽ ﻣێﺸﻜﯽ ﻛﻮرد و ﻛﻮﺷﺘﻨﯽ‬ ‫ھەﺳﺘﯽ ﻧەﺗەواﯾەﺗﯿە‪ ،‬ھەﻧﺪێﻚ ﺟﺎر ددان ﺑە ھەڵەی‬ ‫ﺧﯚﯾﺎﻧﺪا دەﻧێﻦ و ﺗﺎ ڕادەﯾــەك ڕێﺰ ﻟەو ﻛﻮرداﻧەش‬ ‫دەﮔـــﺮن ﻛــە وەك ﺧــﯚﯾــﺎن ﺑﯿﺮ دەﻛــەﻧــەوە‪ ،‬ﺑــە‪‬م‬ ‫اﺻﺤﺎباﻟﻜﮫﻒ و ﺣﯿﻜﻤەﺗﯿﺴﺘەﻛﺎن ﻧەك ھەر ددان ﺑە‬ ‫ھەڵەی ﺧﯚﯾﺎﻧﺪا ﻧﺎﻧێﻦ‪ ،‬ﺑەڵﻜﻮ ﻟە ﻧﺎﺷﯿﺮﯾﻨﻜﺮدﻧﯽ ﻛﻮرددا‬ ‫ﺑﯚڕی داﮔﯿﺮﻛەراﻧﯿﺸﯿﺎن داوەﺗەوە‪.‬‬ ‫ﻟەو ﺑﺎوەڕەدام ﻟە ﻧێﻮ ﻛﯚﻣەڵﮕﺎی ﻛﻮردەوارﯾﺪا ﺗەﻧﮫﺎ‬ ‫دوو ﻛەس ﭘێﻨﺎﺳەی دروﺳﺘﯿﺎن ﺑﯚ اﺻﺤﺎب اﻟﻜﮫﻔەﻛﺎن‬ ‫ﻛﺮدووە‪ ،‬ﺋەو دوو ﻛەﺳەش ﻣەﻻ ﻣﺴﺘەﻓﺎ و ﻧەوﺷﯿﺮوان‬ ‫ﻣﺴﺘەﻓﺎن‪ .‬ھەرﭼﯽ ﻣــەﻻ ﻣﺴﺘەﻓﺎﯾە"ﺑە ﺣﻮﻛﻤﯽ‬ ‫ﻧەﺧﻮێﻨﺪەوارﯾەﻛەی"ﻟە ڕێﯽ ھــەژار ﻣﻮﻛﺮﯾﺎﻧﯿەوە و‬ ‫ﻟە ﻛﺘێﺒﯽ ﭼێﺸﺘﯽ ﻣﺠێﻮردا ﺋەوەی ﻟە ﺑﻦ ﺑەڕەداﯾە‬ ‫ﺧﺴﺘﯿﯿە ﺳــەر ﺑــەڕە‪ ،‬ﻧەوﺷﯿﺮوان ﻣﺴﺘەﻓﺎش ﺑە‬ ‫ﻛﻮرﺗﺘﺮﯾﻦ ﻟێﺪوان ﮔﻮﺗﯽ‪":‬ﺋەواﻧە ﺑﯚﯾﺎن ﻧﯿﯿە دەم ﻟە‬ ‫ﻣەﺳەﻟەی ﻛﻮرد وەرﺑﺪەن"‪.‬‬ ‫ﺣﯿﻜﻤەﺗﯿﺴﺘەﻛﺎﻧﯿﺶ ﻟە ﭼەواﺷەﻛﺎرﯾﺪا ﮔەﯾﺸﺘﻮوﻧەﺗە‬ ‫ﺋﺎﺳﺘێﻚ ﻛــە ﺑــە ھـــەزار ﺳﺎڵﯽ دﯾــﻜــەش اﺻﺤﺎب‬ ‫اﻟﻜﮫﻔەﻛﺎن ﻧەﺗﻮاﻧﻦ ﺗﯚزﯾﺎن ﻟە دوا ﺑﻜەن‪ .‬ﺑﺎوەڕ ﻧﺎﻛەم‬ ‫ﯾەك ﻛەس ﻟە ﻛــﻮرددا ھەﺑێﺖ و ﻧﺎوی "ﻛﯚﻣەڵە"ی‬ ‫ﻧەﺑﯿﺴﺘﺒێﺖ‪ ،‬ﺋەو ﻛﯚﻣەڵەﯾەﻛﯽ ﻛە ﺗێﻜﯚﺷەراﻧﯽ وەك‬ ‫ﻛﺎك ﻓﻮﺋﺎد ﺑﻨﺎﻏەﯾﺎن داڕﺷﺖ و ﻟە ﺑﺮەودان ﺑە ھەﺳﺘﯽ‬ ‫ﺷﯚڕﺷﮕێﺮی ﻟە ڕۆژھە‪‬ﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﻣێﮋووﯾەﻛﯽ‬ ‫ﭘڕﺷﻨﮕﺪاری ﺗﯚﻣﺎر ﻛﺮد‪ ،‬ﺧﯚ ﺋەﮔەر ﻣەﻧﺴﻮری ﺣﯿﻜﻤەت‬

‫]~[‬ ‫] ژﻤﺎرﻩ ‪ ] [ ٢٠١٣/٤/١٥ ] [٢٨‬ﺴﺎڵی ﺴێیەم [‬

‫و دارودەﺳﺘەﻛەی ﻧەﺑﻮوﻧﺎﯾە ﺋەوا "ﻛﯚﻣەڵە" دووﭼﺎری‬ ‫ﺋەم ڕۆژە ﻧەدەھﺎت و ﺋێﺴﺘﺎ ڕۆڵﯽ ﭘێﺸەﻧﮕﺎﯾەﺗﯽ‬ ‫دەﮔێڕا ﻟە ڕۆژھە‪‬ﺗﺪا‪ .‬ﺣﯿﻜﻤەﺗﯿﺴﺘەﻛﺎن ﻧەك ھەر ﻟە‬ ‫ﻛﺮدەوەﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﭘﺎﺷﮕەز ﻧﺎﺑﻨەوە‪ ،‬ﺑەڵﻜﻮ دەڵێﯽ ﻟە‬ ‫ﺟێﮕەﯾەﻛەوە ﺑەرﻧﺎﻣەﯾﺎن ﺑﯚ دادەڕێﮋرێﺖ ﺑﯚ ﺷێﻮاﻧﺪن و‬ ‫ﻧﺎﺷﯿﺮﯾﻨﻜﺮدﻧﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕﺎی ﻛﻮردەواری‪.‬‬ ‫ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﭘەﻛەﻛە ﮔەورەﺗﺮﯾﻦ ھێﺰی ﺟەﻣﺎوەری‬ ‫ﻟە ﭘﺸﺘە‪ ،‬ﺋەو ھێﺰە ﺟەﻣﺎوەرﯾە ﺗەﻧﮫﺎ ﻟە ﭘﺎرﭼەﯾەﻛﯽ‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﻧەوەﺳﺘﺎوە و ﻟە ھەﻣﻮو ﺑەﺷەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﺋەوروﭘﺎش ﻟە ھەڵﻜﺸﺎﻧﺪاﯾە‪ ،‬ھەروەھﺎ‬ ‫ﺧﺎوەﻧﯽ ﺑەھێﺰﺗﺮﯾﻦ و ﺗﯚﻛﻤەﺗﺮﯾﻦ ھێﺰی ﭼەﻛﺪارﯾﺸە ﻛە‬ ‫ﻟە ﺳەرﺗﺎﺳەری ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﻣەزﻧﺪا ﺑ‪‬و ﺑﯚﺗەوە ﺑەﺑێ‬ ‫ﺑﻮوﻧﯽ دەﺳﺘەﺑﺎﻧﺪی و ﮔﺮﻓﺘﯽ ﻧﺎوﺧﯚﯾﯽ‪ .‬ﺋەم ﺣﯿﺰﺑە‬ ‫ﺗەﻧﮫﺎ ﻟەﮔەڵ دەوڵەﺗﯽ ﺗﻮرﻛﺪا ﻟە ﻣﻠﻤﻼﻧێﺪا ﻧﯿﯿە‪ ،‬ﺑەڵﻜﻮ‬ ‫ﺗەواوی داﮔﯿﺮﻛەران و ﻻﯾەﻧە ﻛﻮردﯾەﻛﺎن و ﺋەﻣﺮﯾﻜﺎ و‬ ‫ﺋەوروﭘﺎ و زۆر و‪‬ﺗﯽ دﯾﻜەش وەك دوژﻣﻦ ﻟێﯽ دەڕواﻧﻦ‬ ‫و زۆرﺗﺮﯾﻦ ﭘﯿﻼﻧﮕێڕﯾﺸﯿﺎن ﻟە دژی ﭘﯿﺎدە ﻛﺮدووە‪.‬‬ ‫"ﭼەواﺷەﻛﺎری اﺻﺤﺎب اﻟﻜﮫﻒ و ﺣﯿﻜﻤەﺗﯿﺴﺘەﻛﺎﻧﯿﺶ‬ ‫ﻟــەوﻻوە ﺑﻮەﺳﺘێﺖ"‪ .‬ﺑﺎﺷﺘﺮﯾﻦ ﻧﻤﻮوﻧەش ﻟێﺪواﻧﯽ‬ ‫ﺳەرۆﻛﻜﯚﻣﺎری ﺑەھێﺰﺗﺮﯾﻦ و‪‬ﺗﯽ ﺟﯿﮫﺎن"ﺟﯚرچ ﺑﻮش"‬ ‫ﺑﻮو ﻛﺎﺗێﻚ ﮔﻮﺗﯽ ﭘەﻛەﻛە دوژﻣﻨﯽ ﺋەﻣﺮﯾﻜﺎ و ﺗﻮرﻛﯿﺎ و‬ ‫ﺋێﺮاﻗە‪ ،‬ﺑە‪‬م ﻟەﮔەڵ ﺋەو ھەﻣﻮو ﭘﯿﻼﻧﮕێڕﯾەﺷﺪا ھەﻣﯿﺸە‬ ‫ﺋەو ﺣﯿﺰﺑە ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮﺗﺮ و ﺑەھێﺰﺗﺮ ﺑﻮوە‪ .‬ﺋەﮔەر ھەﻧﺪێﻚ‬ ‫ﻛەس وا ﺑﺰاﻧﻦ ﺋەو ﮔەورەﺑﻮون و ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوﯾﯿە ﺗەﻧﮫﺎ‬ ‫ﺑەرھەﻣﯽ ﻛﺎدراﻧﯽ ﭘەﻛەﻛە و دروﺷﻤﯽ ﺟﯚراوﺟﯚرە ﺋەوا‬ ‫ﻣﻦ دەڵێﻢ‪":‬ﻧەﺧێﺮ واﻧﯿﯿە"‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە ﭘﺎرﺗە ﻛﻮردﯾەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫دﯾﻜەش ﻟە ﻛﺎدری ﭘێﺸﻜەوﺗﻮو ﻛەﻣﯿﺎن ﻧەﺑﻮوە و ﻟە‬ ‫دروﺷﻤﯽ ھەﻣەﺟﯚرﯾﺸﺪا ﻛﻮرﺗﯿﺎن ﻧەھێﻨﺎوە‪ ،‬ﺑە‪‬م‬ ‫ھەﻣﯿﺸەش ﻟە ﻻوازﺑﻮون و ﻟێﻜﺪاﺑڕاﻧﺪا ﺑﻮون‪.‬‬ ‫ﺋەی دەﺑێﺖ چ ﺣﯿﻜﻤەﺗێﻚ ﻟە ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوﯾﯽ‬ ‫و ﮔەورەﺑﻮوﻧﯽ ﭘەﻛەﻛەدا ھەﺑێﺖ!؟‬ ‫ھﯚﻛﺎری ﮔەورەﺑﻮون و ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوﯾﯽ ﭘەﻛەﻛە ﺑﻮوﻧﯽ ﯾەك‬ ‫ﺧﺎڵﯽ ھﺎوﺑەﺷە و ھﯿﭻ ﻛەﺳێﻜﺶ ﮔﻮﻣﺎﻧﯽ ﻟەو ﺧﺎڵە‬ ‫ھﺎوﺑەﺷە ﻧﯿﯿە‪ .‬ﻟە ﻛﺎدرێﻜﯽ ﺳەر ﭼﯿﺎوە ﺗﺎ ھەوادارێﻜﯽ‬ ‫ﮔﻮﻧﺪی‪ ،‬ﻟە ﺳەرﻛﺮدەﯾەﻛﯽ ﻣەﯾﺪاﻧﯿەوە ﺗﺎ ﮔەرﯾﻼﯾەﻛﯽ‬ ‫ﺑەرەی ﺷەڕ‪ ،‬ﻟە ﺳﯿﺎﺳەﺗﻤەدار و ﭘەڕﻟەﻣﺎﻧﺘﺎرێﻜەوە ﺗﺎ‬ ‫ﺧﯚﭘﯿﺸﺎﻧﺪەرێﻜﯽ ﺳەر ﺷەﻗﺎﻣەﻛﺎن ھەر ھەﻣﻮوی ﻟەو‬ ‫ﺧﺎڵە ھﺎوﺑەﺷەدا ﯾەﻛﺪەﮔﺮﻧەوە‪ ،‬ﺋەو ﺧﺎڵە ھﺎوﺑەﺷەش‬ ‫ﮔﺮێﺪراوﯾﺎﻧە ﺑە ﺑەڕێﺰ "ﻋەﺑﺪوڵ‪ ‬ﺋــﯚج ﺋــﺎﻻن" و‬ ‫ﺋﺎﯾﺪۆﻟﯚژﯾﺎﻛەﯾەوە‪ ،‬ﻛە ﺑە ڕێﻨﻤﺎﯾﯿە دروﺳﺘەﻛﺎﻧﯽ ﺋەم‬ ‫ھێﺰەی ﺑە ﺗﯚﻛﻤەﯾﯽ و ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوﯾﯽ ھێﺸﺘﯚﺗەوە‪،‬‬ ‫ﺑﺎﺷﺘﺮﯾﻦ ﻛــﺎری ﺑــەرﭘــﺮس و ﻛــﺎدراﻧــﯽ ﭘەﻛەﻛەش‬ ‫ﭘەﯾڕەوﻛﺮدﻧﯽ ڕێﻨﻤﺎﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺑەڕێﺰ ﺋﯚج ﺋﺎﻻن ﺑﻮوە‪ ،‬ﺋەم‬ ‫ﭘەﯾڕەوﻛﺮدﻧەش ﭘﺮﺳﯽ ﻛﻮردی زۆر ﭘێﺶ ﺧﺴﺘﻮوە و‬ ‫ﻟە ﭼﺎرەﺳەری ﻧﺰﯾﻜﯽ ﻛﺮدۆﺗەوە‪.‬‬ ‫ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ ڕێﻨﻤﺎﯾﯿەﻛﺎن ﺑﻮو ﻛە ﻟە ھەﻣﻮو ﺟﯿﮫﺎﻧﺪا ﺑﺴﺘێﻚ‬ ‫ﺧﺎك ﻧەﻣﺎ ﺟێﯽ ﺋﯚج ﺋﺎﻻﻧﯽ ﺗێﺪا ﺑﺒێﺘەوە‪ ،‬ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ‬ ‫ڕێﻨﻤﺎﯾﯿەﻛﺎن ﺑﻮو ﻛە )‪ (١٤‬ﺳﺎڵە ﻟە ژورێﻜﯽ ﺗﺎﻛە‬ ‫ﻛەﺳﯿﺪا ﻗﺎﯾﻢ ﻛﺮاوە‪ .‬ﺧﯚ ﺋەﮔەر ﺋەو ڕێﻨﻤﺎﯾﯿﺎﻧە ﻧەﺑﻮواﯾە‬ ‫ﺋەوا ﻧەك ھەر ﺑە ﺗﯿﺮۆرﯾﺴﺖ ﻧەدەﻧﺎﺳﺮا‪ ،‬ﺑەڵﻜﻮ ھەم‬ ‫ﻓەڕﺷﯽ ﺳﻮوری ﺑﯚ ڕادەﺧﺮا و ھەم ھﺎوﺷێﻮەی ﻛەﻣﺎل‬ ‫ﺑﻮرﻗﺎی ﻟە ﺋﺎﻣێﺰ دەﮔﯿﺮا‪.‬‬ ‫ﺗﺎ ﭘەﻛەﻛە زﯾﺎﺗﺮ ﮔﺮێﺪراوی ﺋەو ﺧﺎڵە ھﺎوﺑەﺷە ﺑێﺖ‬ ‫زﯾﺎﺗﺮﯾﺶ ﺗﯚﻛﻤە و ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮو دەﺑێﺖ‪ ،‬ﺗﺎ ڕێﻨﻤﺎﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﺋﺎﭘﯚ زﯾﺎﺗﺮ ﻟەﺑەر ﭼﺎو ﺑﮕﯿﺮێﺖ ﭘەﻛەﻛەش زﯾﺎﺗﺮ ﺑە‬ ‫ھەﯾﺒەت دەﺑێﺖ‪ .‬ﺧﯚ ﺋەﮔەر ھەر ﺑەرﭘﺮﺳێﻜﯽ ﭘەﻛەﻛە‬

‫‪١٩‬‬

‫وﺗﺎر‬

‫ھﯚﻛﺎری ﮔەورەﺑﻮون و‬ ‫ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوﯾﯽ ﭘەﻛەﻛە ﺑﻮوﻧﯽ‬ ‫ﯾەك ﺧﺎڵﯽ ھﺎوﺑەﺷە و ھﯿﭻ‬ ‫ﻛەﺳێﻜﺶ ﮔﻮﻣﺎﻧﯽ ﻟەو ﺧﺎڵە‬ ‫ھﺎوﺑەﺷە ﻧﯿﯿە‪ .‬ﻟە ﻛﺎدرێﻜﯽ‬ ‫ﺳەر ﭼﯿﺎوە ﺗﺎ ھەوادارێﻜﯽ‬ ‫ﮔﻮﻧﺪی‪ ،‬ﻟە ﺳەرﻛﺮدەﯾەﻛﯽ‬ ‫ﻣەﯾﺪاﻧﯿەوە ﺗﺎ ﮔەرﯾﻼﯾەﻛﯽ‬ ‫ﺑەرەی ﺷەڕ‪ ،‬ﻟە ﺳﯿﺎﺳەﺗﻤەدار‬ ‫و ﭘەڕﻟەﻣﺎﻧﺘﺎرێﻜەوە ﺗﺎ‬ ‫ﺧﯚﭘﯿﺸﺎﻧﺪەرێﻜﯽ ﺳەر‬ ‫ﺷەﻗﺎﻣەﻛﺎن ھەر ھەﻣﻮوی ﻟەو‬ ‫ﺧﺎڵە ھﺎوﺑەﺷەدا ﯾەﻛﺪەﮔﺮﻧەوە‪،‬‬ ‫ﺋەو ﺧﺎڵە ھﺎوﺑەﺷەش‬ ‫ﮔﺮێﺪراوﯾﺎﻧە ﺑە ﺑەڕێﺰ "ﻋەﺑﺪوڵ‪‬‬ ‫ﺋﯚج ﺋﺎﻻن" و ﺋﺎﯾﺪۆﻟﯚژﯾﺎﻛەﯾەوە‪،‬‬ ‫ﻛە ﺑە ڕێﻨﻤﺎﯾﯿە دروﺳﺘەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﺋەم ھێﺰەی ﺑە ﺗﯚﻛﻤەﯾﯽ و‬ ‫ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوﯾﯽھێﺸﺘﯚﺗەوە‪،‬‬ ‫ﺑﺎﺷﺘﺮﯾﻦ ﻛﺎری ﺑەرﭘﺮس‬ ‫و ﻛﺎدراﻧﯽ ﭘەﻛەﻛەش‬ ‫ﭘەﯾڕەوﻛﺮدﻧﯽڕێﻨﻤﺎﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﺑەڕێﺰ ﺋﯚج ﺋﺎﻻن ﺑﻮوە‪ ،‬ﺋەم‬ ‫ﭘەﯾڕەوﻛﺮدﻧەش ﭘﺮﺳﯽ ﻛﻮردی‬ ‫زۆر ﭘێﺶ ﺧﺴﺘﻮوە و ﻟە‬ ‫ﭼﺎرەﺳەری ﻧﺰﯾﻜﯽ ﻛﺮدۆﺗەوە‬ ‫ﺋەو ﺧﺎڵە ھﺎوﺑەﺷە ﻧەﭘﺎرێﺰێﺖ ﺋەوا ھەم ﭘەﻛەﻛە‬ ‫ﺋەو ھەﯾﺒەﺗەی ﻧﺎﻣێﻨێﺖ و ھەم ﺋەو ﺑەرﭘﺮﺳەش ﻟە‬ ‫ﻣﯿﻠﻠەت دادەﺑڕێﺖ‪ ،‬ﺑﺎﺷﺘﺮﯾﻦ ﻧﻤﻮوﻧەش ﻋﻮﺳﻤﺎن ﺋﯚج‬ ‫ﺋﺎﻻﻧﯽ ﺑــﺮای ﺋﺎﭘﯚﯾە ﻛە دوای ﮔﯿﺮاﻧﯽ ﺑەڕێﺰ ﺋﺎﭘﯚ‬ ‫ﺑﻮوﯾە ﻛەﺳﯽ ﯾەﻛەﻣﯽ ﭘەﻛەﻛە و ﮔەﯾﺸﺘە ﺑەرزﺗﺮﯾﻦ‬ ‫ﺋﺎﺳﺘﯽ ﺑەرﭘﺮﺳﯿﺎرێﺘﯽ‪ ،‬ﺑە‪‬م ﺑەھﯚی ﻓەراﻣﯚﺷﻜﺮدﻧﯽ‬ ‫ﺋەو ﺧﺎڵە ھﺎوﺑەﺷە و ﺑە ھەﻧﺪ ﻧەﮔﺮﺗﻨﯽ ڕێﻨﻤﺎﯾﯿەﻛﺎن‬ ‫ھەم ﭘەﻛەﻛەی ﮔەﯾﺎﻧﺪە ﻟێﻮاری "ھﺎت و ﻧەھﺎت"و ھەم‬ ‫ﺧﯚﯾﺸﯽ وەك ﻛەﺳێﻜﯽ ﺑێ ﻧﺎو و ﻧﯿﺸﺎن ﮔﯚڕی ﺑﺰر‬ ‫ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﺗەﻧﮫﺎ ﺷﺘێﻚ ﻛە ﺑﯚﺗە ﺑﻨێﺸﺘە ﺧﯚﺷەی ﺳەر زاری‬ ‫دەوڵەﺗﯽ ﺗﻮرك و ھەﻣﯿﺸە دەﯾڵێﺘەوە‪ ،‬ﮔﻮﺗەی‪":‬ﺑﺎ‬ ‫ھﯿﭻ ﻛەس ﮔﻮێ ﻟە ﺋﺎﭘﯚ ﻧەﮔﺮێﺖ"‪ ،‬ﺳەرﺳﻮڕﻣﺎن‬ ‫ﺋەوەﯾە اﺻﺤﺎب اﻟﻜﮫﻒ و ﺣﯿﻜﻤەﺗﯿﺴﺘەﻛﺎﻧﯿﺶ دەڵێﯽ‬ ‫ﻟەﮔەڵ دەوڵەﺗﯽ ﺗﻮرﻛﺪا ﺑە ﯾەك ﺳﻚ ﺑەرھەم ھﺎﺗﻮون‬ ‫و ھەﻣﺎن ﻗــﺎوان ﻟێ دەدەﻧــەوە و دەڵێﻦ‪":‬ﺑﺎ ﻛەس‬ ‫ﮔﻮێ ﻟە ﺋﺎﭘﯚ ﻧەﮔﺮێﺖ"‪ ،‬ﺗەﻧﺎﻧەت ﻟێﺪواﻧﯽ ﺋەم ﺑە‬

‫وﺗﺎر‬

‫‪٢٠‬‬

‫]~[‬ ‫] ﺴﺎڵی ﺴێیەم [ ] ‪ ] [ ٢٠١٣/٤/١٥‬ژﻤﺎرﻩ ‪[٢٨‬‬

‫ﻧﺎوﻛﯚﻣﯚﻧﯿﺴﺘﺎﻧە ﮔەﯾﺸﺘﯚﺗە ﺋﺎﺳﺘﯽ ﺑڕﯾﺎردان ﻟەﺳەر‬ ‫ﭘەﻛەﻛە و زﻣﺎﻧﺪرێﮋﻛﺮدن ﺑﯚ ﮔﯿﺎﻧﯽ ﺷەھﯿﺪان و ﺑێ‬ ‫ﺣﻮرﻣەﺗﯿﻜﺮدن ﺑە ھەﻣﻮو ﻧەﺗەوەی ﻛﻮرد‪.‬‬ ‫ﺧﯚ ﺋەﮔەر ﻟێﺪواﻧﯽ ﺋەو ﻛﯚﻣﯚﻧﯿﺴﺘﺎﻧە ﻟە ﺋﺎﺳﺘﯽ‬ ‫ڕەﺧﻨە و ﭘێﺸﻨﯿﺎردا ﺑﻮاﯾە ﺋەوا ﺟێﮕەی ڕێﺰ دەﺑﻮو‪،‬‬ ‫ﺑە‪‬م ﻛﺎﺗێﻚ دەﮔﺎﺗە ﺋﺎﺳﺘﯽ ﺑڕﯾﺎردان و دەڵێﻦ‪":‬ﺑﺎ‬ ‫ھﯿﭻ ﻛەس ﮔﻮێ ﻟە ﺋﺎﭘﯚ ﻧەﮔﺮێﺖ" و ﺷەھﯿﺪێﻜﯽ‬ ‫وەك ﭘێﺸەوا ﻗﺎزی ﻣﺤەﻣەد ﺑە"ﺧﯿﺎﻧەﺗﻜﺎر" ﭘێﻨﺎﺳەی‬ ‫دەﻛەن و زﻣﺎﻧﺪرێﮋی دەﻛەﻧە ﺳەر ھەﻣﻮو ﻧەﺗەوەی‬ ‫ﻛﻮرد و ﺑە "ﻧەﺗەوەی ﺑێ ﻋەﻗڵ و ﻣێﮕەل" ﻧﺎوی‬ ‫دەﺑەن ﺋەوا ھەم ﻟێﺪواﻧەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺟێﮕە ﺑڕوا ﻧﯿﯿە و ھەم‬ ‫ﺧﯚﺷﯿﺎن دەﭼﻨە ﺧﺎﻧەی ﮔﻮﻣﺎﻧەوە‪.‬‬ ‫ﺗەﻧﺎﻧەت ﯾەﻛێﻚ ﻟەو زڕ ﻛﯚﻣﯚﻧﯿﺴﺘﺎﻧەی ﻛە ﺋێﺴﺘﺎ‬ ‫ﻟە ھەﻣﻮو ﻛەس زﯾﺎﺗﺮ ھــﺎواری ﻟێ ﺑــەرز ﺑﯚﺗەوە‪،‬‬ ‫ﮔﻮاﯾە ﻟە ﭘەرۆﺷﯿﯿەﺗﯽ ﺑﯚ ﭘەﻛەﻛە و ﻧﺎﯾەوێﺖ ﺋەو‬ ‫ھێﺰە ﻟەﺳەر ﻗﺴەی ﺋﯚج ﺋﺎﻻن ﺋﺎﺷﺒەﺗﺎڵ ﺑﻜﺎت و‬ ‫ﺧﻮێﻨﯽ ﺋەو ھەﻣﻮو ﺷەھﯿﺪە ﺑە ﻓﯿڕۆ ﺑڕوات‪ ،‬ﻟە ﻛﺎﺗﯽ‬ ‫ﺋﺎزادﻛﺮدﻧﯽ ﺷﺎرەﻛﺎﻧﯽ ڕۆژﺋــﺎوای ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا زۆر‬ ‫ﺑێ ﺷەرﻣﺎﻧە داوای ﻟە ﺑﺎرزاﻧﯽ دەﻛﺮد و دەﯾﮕﻮت‪،‬‬ ‫ﺑﯚ ﺋەوەی ھﺎوﺳەﻧﮕﯽ ھێﺰ ﺗێﻚ ﻧەﭼێﺖ و ﭘەﻛەﻛە‬ ‫ﻧەﺑێﺘە ﺣﺎﻛﻢ ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا‪ ،‬ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﺣﻜﻮﻣەﺗﯽ‬ ‫ھەرێﻢ ﺑﺒێﺘە ھﺎوﻛﺎری دەوڵەﺗﯽ ﺗﻮرك و ﭘەﻻﻣﺎری‬ ‫ﭘەﻛەﻛە ﺑﺪەن و ﻧەھێڵﻦ ڕۆژﺋﺎوای ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﺨﺎﺗە‬ ‫ژێﺮ دەﺳﺘﯽ ﺧﯚی"‪.‬‬ ‫ﻟە ﺳﺎڵﯽ )‪(٢٠٠٩‬دا‪ ،‬ﺋەﻣﺮﯾﻜﺎ ﻓﺮﯾﻮی ﺗﻮرﻛﯿﺎی ﺧﻮارد‬ ‫و ﺑڕﯾﺎرﯾﺪا ھێﺮش ﺑﻜﺎﺗە ﺳەر ﭘەﻛەﻛە ﻟە ﻗەﻧﺪﯾﻞ‪،‬‬ ‫ﺑەڕێﺰ ﺋﯚﺟﺎﻻن ﻟە زﯾﻨﺪاﻧەوە ھەﺳﺘﯽ ﺑەو ﻣەﺗﺮﺳﯿﯿە‬ ‫ﻛﺮد و ﺑﺎﻧﮕەوازی ﺑﯚ ﭘەﻛەﻛە ﻛﺮد ﻛە ﺋﺎﮔﺮﺑەﺳﺘﯽ‬

‫ﯾەﻛﻼﯾەﻧە ڕاﺑﮕەﯾەﻧێﺖ ﻟەﮔەڵ دەوڵەﺗﯽ ﺗﻮرك و دوو‬ ‫ﮔﺮوپ ﮔەرﯾﻼش وەك ﻧﯿﺎز ﭘﺎﻛﯽ ﺑﻨێﺮێﺘەوە ﺑﯚ ﺗﻮرﻛﯿﺎ‪.‬‬ ‫ھەر ﻟەﮔەڵ ﺑ‪‬وﺑﻮوﻧەوەی ﺋەو ھەواڵەدا اﺻﺤﺎب اﻟﻜﮫﻒ‬ ‫و ﺣﯿﻜﻤەﺗﯿﺴﺘەﻛﺎن ﻛە ﻟە ھﯿﭻ ﺑێ ڕێﺰﯾﯿەك دەم‬ ‫ﻧﺎﮔﺮﻧەوە‪ ،‬ھێﺮﺷێﻜﯽ ﺑێ وێﻨەﯾﺎن ﻛﺮدە ﺳەر ﺑەڕێﺰ‬ ‫ﺋﯚج ﺋﺎﻻن و وەك ﻛەﺳێﻜﯽ ﺗەﺳﻠﯿﻤﻜﺎر و ﺋﺎﺷﺒەﺗﺎڵﻜەر‬ ‫ﭘێﻨﺎﺳەﯾﺎن ﻛﺮد و ﮔﻮﺗﯿﺎن‪":‬ﻟە ﭘێﻨﺎوی ﭼﯿﺪا دوو‬ ‫ﮔﺮوپ ﮔەرﯾﻼ ﺗەﺳﻠﯿﻤﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ دەﻛﺎت؟ ﺧﯚ ﺋەو ﻟە‬ ‫زﯾﻨﺪاﻧﺪاﯾە و ﭼﯚن دەﺑێﺖ ﮔﻮێﯽ ﻟێ ﺑﮕﯿﺮدرێﺖ؟"‪،‬‬ ‫ﺑە‪‬م ﻛﺎﺗێﻚ ﯾەﻛەم ﮔﺮوپ ﻟە ﻗەﻧﺪﯾﻠەوە ﮔەﯾﺸﺘە‬ ‫ﺑﺎﻛﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎن و زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ﯾەك ﻣﯿﻠﯿﯚن ﻛﻮرد‬ ‫ﺑە ﭘێﺸﻮازﯾﯿﺎﻧەوە ﭼﻮون و وەك ﭘەﯾﺎﻣﺒەراﻧﯽ ﺋﺎﺷﺘﯽ‬ ‫ﭘێﻨﺎﺳەﯾﺎن ﻛﺮدن‪ ،‬ﺋەو ﻛﺎت ھەم ﺋەﻣﺮﯾﻜﺎ ﻟە ﺑڕﯾﺎری‬ ‫ھێﺮﺷﻜﺮدن ﭘﺎﺷﮕەز ﺑﻮوﯾەوە و ھەم ﭼﺎوی ڕەﺷﯽ‬ ‫ﺗﻮرﻛەﻛﺎﻧﯿﺶ ﻛﺎڵ ﺑﻮوﯾەوە‪ ،‬ﺑە‪‬م اﺻﺤﺎب اﻟﻜﮫﻒ و‬ ‫ﺣﯿﻜﻤەﺗﯿﺴﺘەﻛﺎن ﻟە ﺟﯿﺎﺗﯽ ﺋەوەی ﻟە ﺗﯚﻣەﺗەﻛﺎﻧﯿﺎن‬ ‫ﭘﺎﺷﮕەز ﺑﺒﻨەوە ﻛە ﭼﯽ ﻛەوﺗﻨە ﺳﺘﺎﯾﺸﻜﺮدﻧﯽ‬ ‫ﺋەردۆﻏﺎﻧﯽ ﻣﯿﮫﺮەﺑﺎن ﺑﯚ ﺋەو دڵە ﻓﺮاواﻧەی ﻛە ھەﯾﺒﻮو‬ ‫ﺑەراﻣﺒەر ﭘەﯾﺎﻣﺒەراﻧﯽ ﺋﺎﺷﺘﯽ و ﻟە زﯾﻨﺪاﻧﯽ ﻧەﻛﺮدوون‪.‬‬ ‫ﺋێﺴﺘﺎش دەﻧﮕﯚی ڕێﻜەوﺗﻨێﻚ ﻟە ﺋﺎراداﯾە ﻟە ﻧێﻮان‬ ‫ﭘەﻛەﻛە و دەوڵەﺗﯽ ﺗﻮرﻛﺪا و ﻧﺎوەڕۆﻛﯽ ڕێﻜەوﺗﻨەﻛەش‬ ‫ﺋﺎﺷﻜﺮا ﻧەﻛﺮاوە‪ ،‬ﻟەﺑەر ﺋەوە زۆر زووە ﺑﯚ ﺑڕﯾﺎردان‬ ‫ﻟەﺳەر ﭘﺮﺳێﻜﯽ وەھﺎ ﮔﺮﻧﮓ‪ .‬ﺑە ﺑﺎوەڕی ﻣﻦ ﺋەﮔەر‬ ‫ڕێﻜەوﺗﻨەﻛە ﺑە ﺋەﻧﺠﺎم ﺑﮕﺎت ﭘﺮﺳﯽ ﻛﻮرد ﭼەﻧﺪﯾﻦ‬ ‫ﻗﯚﻧﺎغ ﭘێﺸﺪەﻛەوێﺖ‪ ،‬ﺧﯚ ﺋەﮔەر ﺑە ﺋەﻧﺠﺎﻣﯿﺶ ﻧەﮔﺎت‬ ‫ﺋەوا ﭘﺮﺳﯽ ﻛﻮرد ﻟە ﺟﺎران ﭘێﺸﻜەوﺗﻮوﺗﺮ دەﺑێﺖ‬ ‫ﺑەھﯚی ﺋەو ﭘێﺸﻮازﯾە ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﯿەی ﻟە ﭘەﯾﺎﻣەﻛەی‬ ‫ﺑەڕێﺰ ﺋﯚج ﺋﺎﻻن ﻛﺮا‪ ،‬ﺑە‪‬م ﺋەوەی زۆر ﮔﺮﻧﮕە ﭘێﻮﯾﺴﺘە‬

‫‪Rojiwelat.mag@gmail.com‬‬

‫ﺑەرﭘﺮﺳﺎﻧﯽ ﭘەﻛەﻛە دوو ﺧﺎڵ ﻟەﺑەر ﭼﺎو ﺑﮕﺮن‪:‬‬ ‫‪١‬ـ ﮔﺮﻧﮕﯽ ﺋەو ﺧﺎڵە ھﺎوﺑەﺷە ﺑﺰاﻧﻦ ﻛە ھەم ھەﯾﺒەت و‬ ‫ﭘێﺸﻜەوﺗﻨﯽ ﭘەﻛەﻛەی ﭘﺎراﺳﺘﻮوە و ھەم ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوﯾﯽ‬ ‫و ﯾەﻛڕﯾﺰی ﭘەﻛەﻛەی ھێﺸﺘﯚﺗەوە‪.‬‬ ‫‪٢‬ـ ھەڵﺴەﻧﮕﺎﻧﺪﻧﯽ ﺋەو ﺟﯚرە ﭘێﻨﻮس ﺑەدەﺳﺘﺎﻧە و‬ ‫ﺑەراوردﻛﺮدﻧﯽ ﻟێﺪواﻧەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑە ﺋﺎﺳﺘﯽ ﭘێﺸﻜەوﺗﻦ و‬ ‫ﺧﯚﺷەوﯾﺴﺘﯽ اﺻﺤﺎب اﻟﻜﮫﻒ و ﺣﯿﻜﻤەﺗﯿﺴﺘەﻛﺎن ﻟە‬ ‫ﻧێﻮ ﻛﯚﻣەڵﮕﺎی ﻛﻮردەوارﯾﺪا‪.‬‬

‫ﺋەم ڕێﻜەوﺗﻨە ﮔﻮرزێﻜﯽ‬ ‫ﻛﻮﺷﻨﺪە ﺑﻮو ﺑﯚ ﺋەو دوژﻣﻦ و‬ ‫ﻧﺎﺣەزاﻧەی ﻛە دەﯾﺎﻧﺨﻮاﺳﺖ‬ ‫دەﺳﺘﻜەوﺗەﻛﺎﻧﯽ ڕۆژﺋﺎوای‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎن زﯾﻨﺪە ﺑەﭼﺎڵ ﺑﻜەن‪،‬‬ ‫ﭼﻮﻧﻜە ﺋەم ڕێﻜەوﺗﻨە ھەم‬ ‫ﭘێﮕەی ﻛﻮرداﻧﯽ ڕۆژﺋﺎوای‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﺑەھﯿﺰ ﻛﺮد‬ ‫و ھەم ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﺑە ﺗەواوی‬ ‫ﺋەو ﻣەﺗﺮﺳﯿﺎﻧەش ھێﻨﺎ ﻛە‬ ‫ﻟە ڕێﮕەی ﺳﻨﻮر داﺧﺴﺘﻨەوە‬ ‫ﺋەﻧﺠﺎم دەدران‬

‫]~[‬ ‫] ژﻤﺎرﻩ ‪ ] [ ٢٠١٣/٤/١٥ ] [٢٨‬ﺴﺎڵی ﺴێیەم [‬

‫‪Rojiwelat.mag@gmail.com‬‬

‫‪٢١‬‬

‫وﺗﺎر‬

‫ﺟﯿﻨﯚﺳﺎﯾﺪی ﮔەﻻن ﻟە ﺳەدەی ﺑﯿﺴﺘەﻣﺪا‬

‫ﺋـــــەرﻣەن و ﺟﻮوﻟەﻛـــــە و ﻛـــــــﻮرد ﺑەﻧـــــﻤﻮوﻧە‬

‫ﺳەﻻح ﮔەرﻣﯿﺎﻧﯽ‬

‫ﭘێﺸەﻛﯽ‬ ‫ﺋەﮔەر ﺑﻤﺎﻧەوێﺖ ﺋﺎوڕێﻚ ﻟە ﻣێﮋووی ﻣﺮۆﭬﺎﯾەﺗﯽ‬ ‫ﺑﺪەﯾﻨەوە‪ ،‬ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﻻﭘــەرەی رەش و ﻏەﻣﺎوی‪،‬‬ ‫ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﻧەھﺎﻣەﺗﯽ و ﻛﻮﺷﺖ و ﺑڕی ﮔەﻻﻧﯽ ژێﺮدەﺳﺘە‬ ‫ﻟە ﻻﯾەن ﺣﻜﻮﻣەت و ﻧەﺗەوە ﺳەردەﺳﺘەﻛﺎﻧەوە‬ ‫ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪراوە‪ ،‬دﯾﺎرە ﺳەدەی ﺑﯿﺴﺘەم ﺑەﯾەﻛێﻚ ﻟەو‬ ‫ﺳەداﻧە داﺋەﻧﺮێﺖ ﻛە ھەﻣﻮو ﺳەدەﻛﺎﻧﯽ دﯾﻜەی‬ ‫ﭘێﺶ ﺧﯚی روداوی ﻛﻮﺷﺖ و ﺑڕ و ﺟﯿﻨﯚﺳﺎﯾﺪی‬ ‫ﻧەﺗەوە و ﮔەﻻﻧﯽ ﺑەﺧﯚﯾەوە ﺑﯿﻨﯿﻮە‪ ،‬ﺋێﻤە ﺋەﮔەر‬ ‫ﺑﺎﺳﯽ ﻗڕﻛﺮدﻧﯽ ﻣﺮۆﭬەﻛﺎن ﺑﻜەﯾﻦ ﻟە ﻣێﮋوودا‪ ،‬ﺋﺎﻣﺎژە‬ ‫ﺑە ﺗﺎواﻧە ﻗێﺰەون و ﻧﺎﻣﺮۆﭬﺎﻧەﻛﺎن ﺑﺪەﯾﻦ‪ ،‬ﺋەوا ﻧﺎﺑێ‬ ‫ﺳەدەی ﺑﯿﺴﺘەم ﻟەﯾﺎد ﺑﻜەﯾﻦ‪ ،‬ﺳەدەی ﺑﯿﺴﺘەم‪،‬‬ ‫ﺳــەدەی دوو ﺟەﻧﮕﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﻣﺎڵﻮێﺮاﻧﻜەرە‪،‬‬ ‫ﺳــەدەی ﺟﯿﻨﯚﺳﺎﯾﺪی ﺋــەرﻣــەن و ﺟﻮوﻟەﻛە و‬ ‫ﻛﻮردە‪ ،‬دەﺗﻮاﻧﯿﻦ ﺑڵێﯿﻦ ﺳەدەی ﭘێﺸێﻠﻜﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﻣﺎﻓەﻛﺎﻧﯽ ﻣﺮۆڤ و ﻛﻮﺷﺖ و ﺑڕی ﻣﺮۆﭬە ﻟە ﻻﯾەن‬ ‫ﺧﻮدی ﻣﺮۆﭬەوە‪ ،‬ﺳــەدەی ھەوڵﯽ ﻟەﻧﺎوﺑﺮدن و‬ ‫ﻗڕﻛﺮدﻧﯽ ﻧەﺗەوە ژێﺮدەﺳﺘەﻛﺎﻧە‪ .‬ﺳەدەی ﺑﯿﺴﺘەم‬ ‫ﺑەﻛﻮﺷﺖ و ﺑڕی ﺋەرﻣەﻧەﻛﺎن دەﺳﺘﯿﭙێﻜﺮد و ﺑە‬ ‫ﺟﯿﻨﯚﺳﺎﯾﺪی ﻣﻮﺳڵﻤﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺑﯚﺳﻨە و ھەرﺳﻚ و‬ ‫ﻛﯚﻣەڵﻜﻮژﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ رواﻧﺪا ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﭘێﮫﺎت‪.‬‬ ‫ﻧﻤﻮﻧەی ﮔەﻻﻧﯽ ﺟﯿﻨﯚﺳﺎﯾﺪﻛﺮاو ﻟە ﺳەدەی‬ ‫ﺑﯿﺴﺘەﻣەدا‬ ‫ﺟﯿﻨﯚﺳﺎﯾﺪ‬ ‫ﺑەﻣﺎﻧﺎ ﺳﺎدە و ﺳﺎﻛﺎرەﻛەی دەﺗﻮاﻧﯿﻦ ﭘێﻨﺎﺳەی‬ ‫ﺟﯿﻨﯚﺳﺎﯾﺪ ﺑەوە ﺑﻜەﯾﻦ ﻛە ﺑﺮﯾﺘﯿﯿە ﻟە رەﻓﺘﺎرێﻚ‬ ‫ﯾــﺎن ﻛﺮدارێﻜﯽ دوژﻣﻨﻜﺎراﻧە و ﺗﺎواﻧﻜﺎراﻧەﻛە‬ ‫ﺋﺎﻣﺎﻧﺞ ﻟێﯽ ﺑﺮﯾﺘﯿﯿە ﻟە ﻗڕﻛﺮدﻧﯽ ﯾﺎن ﻟەﻧﺎوﺑﺮدﻧﯽ‪،‬‬ ‫ﻧەﺗەوەﯾەك ﯾﺎن ﮔەﻟێﻚ ﯾﺎن ھەر ﻛﯚﻣەڵێﻜﯽ ﺋﺎﯾﻨﯽ‬ ‫ﯾﺎن ﺋﺘﻨﯿﻜﯽ ﻟە ﻻﯾەن ﻧەﺗەوەﯾەك ﯾﺎن دەوڵەت و‬ ‫و‪‬ﺗێﻜﯽ ﺑﺎ‪‬دەﺳﺘەوە‪.‬‬ ‫ـ ﻛﻮﺷﺖ و ﺑڕی ﺋەرﻣەﻧەﻛﺎن‪:‬‬

‫ﺋــەرﻣــەﻧــەﻛــﺎن ﻟــە داﻧﯿﺸﺘﻮاﻧﯽ رەﺳــەﻧــﯽ ژێﺮ‬ ‫)ﻗەڵەﻣڕەوەی ﺋﯿﻤﺮاﺗﯚرﯾەﺗﯽ ﻋﻮﺳﻤﺎﻧﯽ ﭘێﺸﻮو(‬ ‫و رۆژھە‪‬ﺗﯽ ﻧﺎوەڕاﺳﺖ ﺑﻮون‪ ،‬ﺋەوان ﻟە ﺋﺎﯾﻨﯽ‬ ‫ﻣەﺳﯿﺤﯽ ﺑﻮون‪ ،‬ﺋەﻣەﯾﺶ ھەﻣﯿﺸە ﺋەو ﺑﯿﺎﻧﻮوە‬ ‫ﺑﻮوە ﻛە وای ﻟە ﻋﻮﺳﻤﺎﻧﯿﯿەﻛﺎن ﻛﺮدووە ﺑەﭼﺎوی‬ ‫ﮔﻮﻣﺎﻧەوە ﻟێﯿﺎن ﺑڕواﻧﻦ‪ ،‬ﺑﯚﯾە ھەﻣﯿﺸە ﻟە ھەل و‬ ‫دەرﻓەﺗێﻚ دەﮔەڕان ﻛە ﻟەﻧﺎوﯾﺎن ﺑەرن‪ ،‬ﺑﯚﯾە ﻟە ﮔەڵ‬ ‫دەﺳﺘﭙێﻜﺮدﻧﯽ ﺳەدەی ﺑﯿﺴﺘەﻣﺪا‪ ،‬دەﺳە‪‬ﺗﺪاراﻧﯽ‬ ‫ﺋەو ﻛﺎﺗەی ﻋﻮﺳﻤﺎﻧﯽ ﻟە ﺳﺎڵﯽ )‪(١٩٠٥‬دا ﺑەو‬ ‫ﺑﯿﺎﻧﻮوی ﺋــەوەی ﻛە ﺋەرﻣەﻧەﻛﺎن ﺷﺎﻧﺒەﺷﺎﻧﯽ‬ ‫روﺳەﻛﺎن ﻟە دژی ﻋﻮﺳﻤﺎﻧﯿﯿەﻛﺎن ﺟەﻧﮕﺎون‪ ،‬ﻟە‬ ‫ﺷﺎ‪‬وێﻜﯽ دڕﻧﺪاﻧە و ﺑەرﻧﺎﻣە ﺑﯚ دارێﮋراودا دەﺳﺘﯿﺎن‬ ‫ﻛﺮد ﺑە ﻛﻮﺷﺖ و ﺑڕی ھﺎو‪‬ﺗﯿﯿە ﺋەرﻣەﻧﯿەﻛﺎﻧﯽ ژێﺮ‬ ‫دەﺳە‪‬ﺗﯽ ﺧﯚی‪ ،‬ﺋەم ﺷﺎ‪‬وە ھەﻣﻮو ﻣﺮۆﭬەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﮔﺮﺗەوە ﺑە ژن و ﻣﻨﺪاڵەوە ﺑەﮔەورە و ﺑﭽﻮك و‬ ‫ﻻوەوە‪ .‬ﺋەوە ﺑﻮو ﺗﺎ ﺳﺎڵﯽ )‪ (١٩١٦‬ﺑەﺳەدان‬ ‫ھــەزار ﻣﺮۆﭬﯽ ﺋەرﻣەﻧﯽ ﺑەﺷێﻮازی ﺟﯚراوﺟﯚر‬ ‫ﻟەﻧﺎوﺑﺮان‪ ،‬ﺑەﺳەدان ھەزاری دﯾﻜەش ﺋﺎوارەﺑﻮون‪،‬‬ ‫ﺑەﻣەش ﯾەﻛەم ﺗــﺎواﻧــﯽ ﺟﯿﻨﯚﺳﺎﯾﺪ ﻟەﺳەدەی‬ ‫ﺑﯿﺴﺘەﻣﺪا ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪرا‪.‬‬ ‫ـ ﺷەری ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ دووەم و ﻛﻮﺷﺖ و ﺑڕی‬ ‫ﺟﻮوﻟەﻛە‪:‬‬ ‫ﻟە ﺳﺎڵﯽ )‪(١٩٣٩‬دا ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺎی ھﯿﺘﻠەری ﺷەڕێﻜﯽ‬ ‫ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﺑەرﻓﺮاواﻧﯽ دژی و‪‬ﺗﺎﻧﯽ ﺋەوروﭘﺎ و ﺟﯿﮫﺎن‬ ‫ھەڵﮕﯿﺮﺳﺎﻧﺪ‪ ،‬ﻟە ﻣﺎوەﯾەﻛﯽ ﻛەﻣﺪا ﺋﺎﮔﺮی ﺷەڕ‬ ‫زۆرﺑــەی و‪‬ﺗﺎﻧﯽ ﻛﯿﺸﻮەری ﺋەوروﭘﺎ و ﺋﺎﺳﯿﺎ و‬ ‫ﺋەﻓﺮﯾﻘﯿﺎی ﮔﺮﺗەوە‪ .‬ﻧﺎزﯾﯿەﻛﺎن ﺟﮕە ﻟە ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧﯽ‬ ‫ھەزاران ﺗﺎواﻧﯽ ﻗێﺰەون‪ ،‬ﺗﺎواﻧێﻜﯽ دﯾﻜەی ھەرە‬ ‫ﮔەورەﯾﺎن ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪا‪ ،‬ﺋەوﯾﺶ ﻛﻮﺷﺘﻮﺑڕی ھﺎو‪‬ﺗﯿﺎﻧﯽ‬ ‫ﺟﻮوﻟەﻛە ﺑﻮو ﻟە ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺎ ﺑەﺗﺎﯾﺒەت و ﺋەوروﭘﺎ‬ ‫ﺑەﮔﺸﺘﯽ‪ ،‬ﻧﺎزﯾﯿەﻛﺎن دوای ﺋـــەوەی زۆرﺑــەی‬ ‫و‪‬ﺗﺎﻧﯽ ﺋەوروﭘﺎﯾﺎن داﮔﯿﺮﻛﺮد‪ ،‬ﺳﻮﭘﺎی ﺋەڵﻤﺎن‬ ‫و دەزﮔﺎی)ﺋێﺲ ﺋێﺲ(ی ﺋەڵﻤﺎﻧﯽ دەﺳﺘﯿﺎﻧﻜﺮد‬ ‫ﺑــەﻧــﺎوﻧــﻮوﺳــﻜــﺮدﻧــﯽ ﺟــﻮوﻟــەﻛــە ﺑەﻣەﺑەﺳﺘﯽ‬ ‫ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺮدﻧﯿﺎن ﺑﯚ ﻟەﻧﺎوﺑﺮدﻧﯿﺎن‪ ،‬ﺋەﮔەرﭼﯽ ﺟﻮﻟەﻛە‬ ‫ﺗەﻧﮫﺎ )‪(٪١‬ی ژﻣﺎرەی داﻧﯿﺸﺘﻮاﻧﯽ ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺎﯾﺎن‬ ‫ﭘێﻜﺪەھێﻨﺎ‪ ،‬ﺑە‪‬م ﻧﺎزﯾﯿەﻛﺎن ﺗﺎواﻧﺒﺎرﯾﺎن دەﻛﺮدن‬ ‫ﺑەوەی ﻛە ﺑﻮوﻧەﺗە ﺋﺎﻏﺎی و‪‬ت‪ ،‬ﺑﯚﯾە ﺳەرەﺗﺎ‬ ‫ﺟﻮوﻟەﻛە ﻟە ھەﻣﻮو ﭼﺎﻻﻛﯿﯿە ﻛﯚﻣە‪‬ﯾەﺗﯿەﻛﺎن ﻟە‬ ‫ﻻﯾەن ﻧﺎزﯾﯿەﻛﺎﻧەوە دورﺧﺮاﻧەوە و ﮔﯚﺷەﮔﯿﺮﻛﺮان‪،‬‬ ‫ﺣﯿﺰب و دەوڵەت داواﯾﺎن ﻟە ﺧەڵﻜﯽ ﺋەڵﻤﺎن دەﻛﺮد‬ ‫ﺗﺎ ھەﻣﻮو ﺟﯚرە ﭘەﯾﻮەﻧﺪی و ﻛڕﯾﻦ و ﻓﺮۆﺷﺘﻦ ﻟە ﮔەڵ‬ ‫ﺋەو دوﻛﺎن و ﺑﺎزاڕاﻧەدا ﺑﺒڕن ﻛە ﻣﻮڵﻜﯽ ﺟﻮﻟەﻛەن‪،‬‬ ‫دواﺗﺮ ﻛﯚﻣەڵ ﻛﯚﻣەڵ و ﻟە ﭘﺮۆﺳەﯾەﻛﯽ ﻧەﺧﺸە‬ ‫ﺑﯚﻛێﺸﺮاودا راﭘێﭽﯽ ﺋﯚردۆﮔﺎﻛﺎﻧﯽ ﻣەرگ دەﻛﺮان ﻛە‬ ‫ﻧﺎﺳﺮاوﺑﻮو ﺑە )ھﯚڵﯚﻛﯚﺳﺖ(‪ ،‬ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧە ﺗەﻧﮫﺎ ﻟە‬ ‫رۆژێﻜﺪا ﻟە )‪ (١٩٤٣/٦/٨‬ﺷەﻣەﻧﺪەﻓەرێﻜﯽ ﭘڕ ﻟە‬

‫داﯾﻚ ﻛە ﺟﻮوﻟەﻛەﺑﻮون ﻟە ﮔەڵ )‪(٣٠٠٠‬ﻣﻨﺪاڵﺪا ﻟە‬ ‫ھﯚڵەﻧﺪاوە ﺑەرەو ﺋﯚردوﮔﺎی)ﺳﯚرﺑﯿﺒﯚر( راﮔﻮێﺰران‬ ‫و ھەر ﺑەﮔەﯾﺸﺘﻨﯿﺎن ﺧﺮاﻧە ﻓڕﻧﯽ ﮔﺎزەوە و ﻛﻮژران‪،‬‬ ‫ﺑەﭘێﯽ ﺋﺎﻣﺎرەﻛﺎن ﻟە ﻣــﺎوەی ﺟەﻧﮕﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ‬ ‫دووەﻣﺪا ﻧﺰﯾﻜەی ﺷەش ﻣﯿﻠﯿﯚن ھﺎو‪‬ﺗﯽ ﺟﻮوﻟەﻛە‬ ‫ﺑەدەﺳﺘﯽ ﻧﺎزﯾﯿەﻛﺎن ﭼﯿﻨﯚﺳﺎﯾﺪﻛﺮان و ﻟەﻧﺎوﺑﺮان‪.‬‬ ‫ـ ھێﺮۆﺷﯿﻤﺎو ﻧﺎﻛﺎزاﻛﯽ‬ ‫ھەرﭼەﻧﺪە ﺋﺎﺳﯚﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ھﺎﺗﻨﯽ ﺟەﻧﮕﯽ‬ ‫ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ دووەم دەرﻛـــەوﺗـــﺒـــﻮو‪ ،‬ﺋــەڵــﻤــﺎن و‬ ‫ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ﻟە ﺷﻜﺴﺖ ﻧﺰﯾﻜﺪەﺑﻮوﻧەوە‪ ،‬ﺑە‪‬م‬ ‫ژاﭘﯚﻧﯿﯿەﻛﺎن ﺑەردەواﻣﺒﻮون ﻟە ﺟەﻧﮓ و ﺑەرەﻧﮕﺎری‪،‬‬ ‫ﺑەﻣەﺑەﺳﺘﯽ ھەرﭼﯽ زوو ﻛﯚﺗﺎﯾﮫێﻨﺎن ﺑەﺟەﻧﮕەﻛە‪،‬‬ ‫ھێﺰی ﺋﺎﺳﻤﺎﻧﯽ ﺋەﻣﺮﯾﻜﺎ ﮔﻮرزێﻜﯽ ﻛەﻣﺮﺷﻜێﻨﯿﺎن ﻟە‬ ‫ژاﭘﯚن وەﺷﺎﻧﺪ ﺋەوﯾﺶ ﺑە ﺗەﻗﺎﻧﺪﻧەوەی دوو ﺑﯚﻣﺒﯽ‬ ‫ﺋەﺗﯚﻣﯽ ﻟە ﺷﺎری ھێﺮۆﺷﯿﻤﺎ و ﻧﺎﻛﺎزاﻛﯽ ﻟە ﺑەرواری‬ ‫)‪(١٩٤٥/٨/٨-٦‬دا‪ ،‬ﺑەﻣەش ھــەردوو ﺷﺎرەﻛە‬ ‫ﺑەﺗەواوی وێﺮاﻧﺒﻮون و ﻟەھەردووﺷﺎرەﻛەدا زﯾﺎﺗﺮ ﻟە‬ ‫)‪ (٢٥٠‬ھەزار ﻣﺮۆڤ ﻛﻮژران‪ ،‬ﺟﮕە ﻟە دەﯾﺎن ھەزار‬ ‫ﺑﺮﯾﻨﺪاری دﯾﻜە‪ .‬دوای ﺋەﻣە ژاﭘﯚﻧﯿﯿەﻛﺎن ﺋﺎ‪‬ی‬ ‫ﺳﭙﯿﺎن ھەڵﻜﺮد و ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﺑە ﺟەﻧﮕەﻛەﯾﺶ ھﺎت‪.‬‬ ‫ـ ﻛەﻣﺒﻮدﯾﺎ و ﺧەﻣﯿﺮە ﺳﻮرەﻛﺎن‬ ‫ﺧەﻣﯿﺮە ﺳﻮرەﻛﺎﻧﯽ ﻛەﻣﺒﯚدﯾﺎ ﭘﺎرﺗێﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ‬ ‫ﭼەﻛﺪاری ﭼەﭘﯽ ﻣﺎرﻛﺴﯽ ﺑﻮون‪ ،‬ﺋەم ﭘﺎرﺗە ﻟە‬ ‫ﺳﺎڵﯽ )‪(١٩٧٥‬دا دەﺳە‪‬ﺗﯿﺎن ﮔﺮﺗە دەﺳﺖ و ﺑﻮون‬ ‫ﺑە ﺣﻮﻛﻤڕاﻧﯽ ﻛەﻣﺒﯚدﯾﺎ‪ ،‬ﺧەﻣﯿﺮە ﺳﻮورەﻛﺎن ﻟە‬ ‫ﺟﯿﺎﺗﯽ ﺋەوەی ﯾەﻛﺴﺎﻧﯽ و ﺧﯚﺷﮕﻮزەراﻧﯽ و ژﯾﺎﻧﯽ‬ ‫ﺋﺎزاد ﺑﯚ ھﺎو‪‬ﺗﯿﺎن داﺑﯿﻨﺒﻜەن‪ ،‬ھەڵﺴﺎن ﺋەو و‪‬ﺗەﯾﺎن‬ ‫ﻛﺮدە زﯾﻨﺪان و ﮔﯚڕێﻜﯽ ﺑەﻛﯚﻣەڵﯽ ﮔەورە‪ ،‬ﺑﻮوﻧە‬ ‫ﺟەﻻدی ھﺎو‪‬ﺗﯿﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن‪ ،‬ﻟە ﻣﺎوەی ﻛەﻣﺘﺮ ﻟە‬ ‫ﭼﻮار ﺳﺎڵﺪا )‪ ،(١٩٧٩-١٩٧٥‬ﻧﺰﯾﻜەی دوو ﻣﯿﻠﯿﯚن‬ ‫ھﺎو‪‬ﺗﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﻛﻮﺷﺖ )ﻟە رێﮕەی ﻛﺎری ﺳەﺧﺖ‬ ‫و ﻟە ﺳێﺪارەدان و ﺑﺮﺳێﺘﯽ و ﺋەﺷﻜەﻧﺠەداﻧەوە‪.‬‬ ‫ﻟەژێﺮ ﻧﺎوی ﯾەﻛﺴﺎﻧﯽ و ﺷﯿﻮﻋﯿەﺗﺪا‪ ،‬و‪‬ﺗەﻛەی‬ ‫ﺧﯚﯾﺎن ﻧﻮﻗﻤﯽ ﺧﻮێﻦ و ﺑﺮﺳێﺘﯽ و ﺷەڕ و ﺷﯚرش‬ ‫و ﻧەھﺎﻣەﺗﯽ ﻛﺮد‪ ،‬ﺋەو ﻛﺎﺗە ژﻣﺎرەی داﻧﯿﺸﺘﻮاﻧﯽ‬ ‫ﻛەﻣﺒﯚدﯾﺎ ﻧﺰﯾﻜەی ﺣەوت ﻣﯿﻠﯿﯚن ﻛەس دەﺑﻮو‪،‬‬ ‫دوو ﻣﯿﻠﯿﯚﻧﯿﺎن )واﺗﺎ ﻧﺰﯾﻜەی ‪(٣/١‬ی داﻧﯿﺸﺘﻮاﻧﯽ‬ ‫و‪‬ﺗﯿﺎن ﻛﻮﺷﺘﻮﺑڕﻛﺮد‪.‬‬ ‫ـ ﻗڕﻛﺮدﻧﯽ ﻛﻮرد‬ ‫ﻧەﺗەوەی ﻛــﻮرد ﯾەﻛێﻜە ﻟەو ﻧەﺗەواﻧەی ﻛە ﻟە‬ ‫ﺳەدەی ﺑﯿﺴﺘەﻣﺪا ﻟە ﻻﯾەن داﮔﯿﺮﻛەراﻧەوە ھەوڵﯽ‬ ‫ﻟەﻧﺎوﺑﺮدﻧﯽ دراوە‪ ،‬ﻛﻮرد ﻟەﺳەدەی ﺑﯿﺴﺘەﻣﺪا ﺟﮕە‬ ‫ﻟەوەی ﻟە رێﻜەوﺗﻨﻨﺎﻣەی )ﺳﺎﯾﻜﺲ ـ ﺑﯿﻜﯚی ﺳﺎڵﯽ‬ ‫‪(١٩١٦‬دا ﻧﯿﺸﺘﯿﻤﺎﻧەﻛەی داﺑەﺷﯽ ﭼــﻮار و‪‬ﺗﯽ‬ ‫داﮔﯿﺮﻛەرﻛﺮا‪ ،‬ﻟە ھەﻣﺎﻧﻜﺎﺗﺪا ﻟە ﻻﯾەن ﺋەو و‪‬ﺗە‬ ‫داﮔﯿﺮﻛەراﻧەوە ﺑەﺟﯚرەھﺎ ﺷێﻮە ﻧﻜﯚڵﯽ ﻟەﺑﻮون و‬

‫وﺗﺎر‬

‫‪٢٢‬‬

‫]~[‬ ‫] ﺴﺎڵی ﺴێیەم [ ] ‪ ] [ ٢٠١٣/٤/١٥‬ژﻤﺎرﻩ ‪[٢٨‬‬

‫ﻣﺎﻓەﻛﺎﻧﯽ ﻛﺮاوە‪.‬‬ ‫ـ ﺗﻮرﻛەﻛﺎن ﻟە ﺳﺎڵﯽ )‪(١٩٣٦‬دا ﻟە ﻛﯚﻣەڵﻜﻮژﯾﯿەﻛەدا‬ ‫ﻟە ﺷﺎری دێﺮﺳﯿﻤﯽ ﺑﺎﻛﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻧﺰﯾﻜەی )‪(٣٠‬‬ ‫ھەزار ﻛﻮردﯾﺎن ﻛﯚﻣەڵﻜﻮژﻛﺮد‪ .‬ﺑەﻋﺴﯿﯿەﻛﺎﻧﯿﺶ ﻟە‬ ‫ﺋێﺮاﻗﺪا ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﺗﺎواﻧﯽ ﻧﺎﻣﺮۆﭬﺎﻧەﯾﺎن ﻟە دژی ﻛﻮردی‬ ‫ﺑﺎﺷﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاوە ﻟە ﻧﻤﻮوﻧەی‪:‬‬ ‫ـ ﻧەﻓﯽ ﻛﺮدن و ﻛﯚﻣەڵﻜﻮژﻛﺮدﻧﯽ ﻛﻮردە ﻓەﯾﻠﯿﯿەﻛﺎن‬ ‫ﻟە ﻛﯚﺗﺎﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺣەﻓﺘﺎﻛﺎن و ﺳەرەﺗﺎی ھەﺷﺘﺎﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﺳەدەی ﺑﯿﺴﺘﻤەوە‪.‬‬ ‫ـ ﻛﯚﻣەڵﻜﻮژﻛﺮدﻧﯽ ﻧﺰﯾﻜەی ھەﺷﺖ ھەزار ﺑﺎرزاﻧﯽ ﻟە‬ ‫ﺳﺎڵﯽ )‪(١٩٨٣‬دا‪.‬‬ ‫ـ ﻛﯿﻤﯿﺎﺑﺎرﻧﻜﺮدﻧﯽ ھەڵەﺑﺠە ﻟە ﺳﺎڵﯽ )‪(١٩٨٨‬دا و‬ ‫ﺷەھﯿﺪﻛﺮدﻧﯽ )‪ (٥‬ھەزار ھﺎو‪‬ﺗﯽ ﻛﻮرد‪.‬‬ ‫ـ ﺋەﻧﻔﺎﻟﻜﺮدﻧﯽ دەﯾــﺎن ھــەزار ﻣﺮۆﭬﯽ ﻛــﻮرد ﻟە‬ ‫ﭘﺮۆﺳەﻛﺎﻧﯽ ﺑەدﻧﺎوی ﺋەﻧﻔﺎﻟﺪا ﻟە ﺳﺎڵﯽ )‪(١٩٨٨‬‬ ‫دا و زﯾﻨﺪەﺑەﭼﺎڵﻜﺮدﻧﯿﺎن ﻟە ﺑﯿﺎﺑﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺧﻮارووی‬ ‫ﺋێﺮاق و ﺷﻮێﻨەﻛﺎﻧﯽ دﯾﻜەی ﺋێﺮاﻗﺪا‪.‬‬ ‫ـ ﻛﻮﺷﺖ وﺑڕی ﻣﻮﺳڵﻤﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺑﯚﺳﻨﯿﺎ ﺑەدەﺳﺘﯽ‬ ‫ﺳﺮﺑەﻛﺎن )‪(١٩٩٥-١٩٩٢‬‬ ‫دوای روﺧﺎﻧﯽ ﺑﻠﯚﻛﯽ ﺳﯚﺳﯿﺎﻟﯿﺴﺘﯽ و ﯾەﻛێﺘﯽ‬ ‫ﺳﯚﻓﯿەت‪ ،‬و‪‬ﺗﯽ ﯾﻮﻏﺴﻼﻓﯿﺎش ﺑەرەو ﭘﺎرﭼەﺑﻮون‬ ‫و ھەڵﻮەﺷﺎﻧﺪﻧەوە ھەﻧﮕﺎوی ھﺎوﯾﺸﺖ‪ ،‬ﻟە ﺳﺎڵﯽ‬ ‫)‪(١٩٩٢‬دا‪ ،‬ﺳﺮﺑەﻛﺎن ﻛە ﭘێﻜﮫﺎﺗەﯾەﻛﯽ ﺳەرەﻛﯽ‬ ‫و‪‬ﺗﯽ ﯾﻮﻏﺴﻼﻓﯿﺎﺑﻮون‪ ،‬ﻧﺎڕازﯾﺒﻮون ﻟەوەی و‪‬ﺗﯽ‬ ‫ﯾﻮﻏﺴﻼﻓﯿﺎ ھەڵﺒﻮەﺷێﺘەوە و ﮔەﻻﻧﯽ ﻧﺎو ﺋەو و‪‬ﺗە‬ ‫ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽ راﺑﮕەێﻨﻦ‪ ،‬ﺋەوە ﺑﻮو ﺑە زەﺑﺮی ﭼەك‬ ‫وە‪‬ﻣــﯽ ﺟﻮوداﺧﻮزاﻧﯽ ﻣﻮﺳڵﻤﺎن و ﻛﺮواﺗەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫داﯾەوە‪ ،‬ﺑە‪‬م ﺋەوان ھەرﺳﻮورﺑﻮن ﻟەﺳەر راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯽ‬ ‫ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽ و ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧەوە ﻟە ﯾﻮﻏﺴﻼﻓﯿﺎ‪ ،‬ﺳﺮﺑەﻛﺎن‬ ‫ﺋەﻣەﯾﺎن ﭘێ ﻗﺒﻮول ﻧەﻛﺮاو ﺟەﻧﮕﯿﺎن ھەڵﮕﯿﺮﺳﺎﻧﺪ‪،‬‬ ‫ﺷەڕێﻜﯽ ﻣﺎڵﻮێﺮاﻛەر و ﺑەرﻓﺮاوان رووﯾﺪا‪ ،‬دﯾﺴﺎن‬ ‫ﻟێﺮەﺷﺪا ھﺎو‪‬ﺗﯿﺎﻧﯽ ﺑێﺘﺎوان ﺑﺎﺟەﻛەﯾﺎن داﯾەوە و‬ ‫ﻛﯚﻣەڵﻜﻮژﻛﺮان‪ ،‬ﺑەﭘێﯽ ﺋﺎﻣﺎری ﻧەﺗەوەﯾەﮔﺮﺗﻮوەﻛﺎن‬ ‫)‪ (٣٠٠‬ھــەزار ﻣــﺮۆڤ ﻟە ﯾﻮﻏﺴﻼﻓﯿﺎ ﺑەﮔﺸﺘﯽ و‬ ‫ﻟەﺑﯚﺳﻨە و ھەرﺳﻚ ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﻟە ﻻﯾەن ﺳﺮﺑەﻛﺎﻧەوە‬ ‫ﻛﯚﻣەڵﻜﻮژ ﻛﺮاوون‪.‬‬ ‫ـ رواﻧﺪا‪-‬ﻛﻮﺷﺘﻮﺑڕی ھﯚﺗﯚ و ﺗﯚﺗﺴﯽ )‪(١٩٩٤-١٩٩٣‬‬ ‫رواﻧﺪا و‪‬ﺗێﻜﯽ ﺋەﻓﺮﯾﻘﯿە و دەﻛەوێﺘە ﻧﺎوەڕاﺳﺘﯽ ﺋەو‬ ‫ﻛﯿﺸﻮەرەوە‪ .‬ﺋەم و‪‬ﺗە ﻟەدوو ﻋەﺷﯿﺮەﺗﯽ ﺳەرەﻛﯽ‬ ‫ﭘێﻜﺪێﺖ‪ ...‬ھﯚﺗﯚ )‪ (٪٨٠‬ﺗﯚﺗﺴﯽ ﻟە )‪(٪٢٠‬‬ ‫ﭘێﻜﺪێﻨﻦ‪ .‬ھﯚﺗﯚﻛﺎن ﺗﯚﺗﺴﯿﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻛﻮﺷﺖ و ﺑڕﻛﺮد‬ ‫و )ﺑە ﻗەﻣە و ﭼەﻗﯚ و ﺷﻤﺸێﺮ و‪ (...‬ﻟە ﺋەﻧﺠﺎﻣﯿﺶ‬ ‫ﻧﺰﯾﻜەی ﻣﯿﻠﯿﯚﻧێﻚ ﻣﺮۆڤ ﻛﻮژران‪.‬‬ ‫ھەﻣﺎن ﻧەﺧﺸەو ﭘﻼن ﺑﯚ ﺟﯿﻨﯚﺳﺎﯾﺪﻛﺮدﻧﯽ‬ ‫ﺟﻮوﻟەﻛە و ﻛﻮرد‬ ‫ﺟﯿﻨﯚﺳﺎﯾﺪﻛﺮدﻧﯽ ﺟﻮوﻟەﻛە و ﻛﻮرد دەﺗﻮاﻧﯿﻦ ﺑڵێﯿﻦ‬ ‫ﺑەھەﻣﺎن ﻧەﺧﺸە و ﭘﯿﻼن ﺑەرێﻮەﭼﻮوە‪ ،‬ﻧﺎزﯾﯿەﻛﺎن‬ ‫و ﺑەﻋﺴﯿﯿەﻛﺎن ﺑەھەﻣﺎن ﺑﯿﺮﻛﺮدﻧەوە و ﻣﯿﺘﯚدە‬ ‫ﺗﺎواﻧﯽ ﻛﻮﺷﺘﻮﺑڕی ﺟﻮوﻟەﻛە و ﻛﻮردﯾﺎن داڕﺷﺘﺒﻮو‪،‬‬ ‫ﻧﺎزﯾەﻛﺎن دوای ﺋــەوەی ﭼﻮوﻧە ﺳەر دەﺳــە‪‬ت‬ ‫ﯾەﻛەم ﻛﺎرﯾﺎن ﻟە دژی ﺟﻮوﻟەﻛە ﺑﺮﯾﺘﯽ ﺑﻮو ﻟە‬ ‫دەﺳﺘﻨﯿﺸﺎﻧﻜﺮدن و دﯾﺎرﯾﻜﺮدن و ﻧﺎوﻧﻮوﺳﻜﺮدﻧﯽ‬ ‫ﺟﻮوﻟەﻛە ﻟە و‪‬ﺗﺪا‪ ،‬دواﺗﺮ ﻛﺎر ﮔەﯾﺸﺘە ﺋەو رادەﯾەی‬ ‫ﻛە ﻧﺎزﯾەﻛﺎن ھەﺳﺘﺎن ﺑەداﻧﺎﻧﯽ ﺋەﺳﺘێﺮەﯾەﻛﯽ ﺷەش‬ ‫ﮔﯚﺷەﯾﯽ ﻟە ﯾەﺧەی ھەﻣﻮو ﺟﻮوﻟەﻛە‪ ،‬ﺋەﻣەﯾﺶ‬

‫ﺑﯚ ﺋەوەﺑﻮو ﺗﺎ ﻟە ﺷﻮێﻨە ﮔﺸﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﺪا ﺑەﺋﺎﺳﺎﻧﯽ‬ ‫ﺑﻨﺎﺳﺮێﻨەوە‪ ،‬دواﺗــﺮ ﻛڕﯾﻦ و ﻓﺮۆﺷﺘﻦ و ھەﻣﻮو‬ ‫ﺋﺎڵﻮﮔﯚڕێﻜﯽ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ﻟە ﮔەڵ ھﺎو‪‬ﺗﯿﺎﻧﯽ ﺟﻮوﻟەﻛەدا‬ ‫ﻗەدەﻏەﻛﺮاو ﺑﯚ ھﯿﭻ ھﺎو‪‬ﺗﯿﯿەﻛﯽ ﺋەڵﻤﺎﻧﯽ ﻧەﺑﻮو‬ ‫ﻣﺎﻣەڵەی ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ و ﺋﺎﺑﻮوری ﻟە ﮔەڵ ﺟﻮوﻟەﻛەدا‬ ‫ﺑﻜﺎت‪ ،‬دوای ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧﯽ ﺋەم ﻗﯚﻧﺎﻏە‪ ،‬ﻗﯚﻧﺎﻏێﻜﯽ‬ ‫دﯾﻜە دەﺳﺘﯿﭙێﻜﺮد ﺋەوﯾﺶ ﺑﺮﯾﺘﯿﺒﻮو ﻟە ﻛﯚﻛﺮدﻧەوەی‬ ‫ﻛﯚﻣەڵ ﺑەﻛﯚﻣەڵ و ﺑەﻧﺪﻛﺮدﻧﯿﺎن دەﺳﺘﻜﺮدن‬ ‫ﺑەراﮔﻮێﺰاﻧﯿﺎن ﺑﯚ ﺷﻮێﻨﯽ ﻣەﺑەﺳﺖ‪ ،‬دوای ﺋەم‬ ‫ﻗﯚﻧﺎﻏە‪ ،‬ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﻟەﻧﺎوﺑﺮدن و ﻗڕﻛﺮدن دەﺳﺘﯿﭙێﻜﺮد‪،‬‬ ‫ﻟە ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺎ و و‪‬ﺗﺎﻧﯽ دﯾﻜەی ﺋەوروﭘﺎوە‪ ،‬ﺟﻮوﻟەﻛە‬ ‫ﻛﯚﻣەڵ ﻛﯚﻣەڵ راﭘێﭽﯽ ﺋﯚردوﮔﺎﻛﺎﻧﯽ ﻣەرگ دەﻛﺮان‬ ‫ﻛە دواﺗــﺮ ﺑە )ھﯚڵﯚﻛﯚﺳﺖ( ﻧﺎوی دەرﻛــﺮد‪ ،‬ﻟەو‬ ‫ﺷﻮێﻨﺎﻧەدا ﺑە ﻏﺎز دەﺳﻮﺗێﻨﺮان و ﻟەﻧﺎودەﺑﺮان‪.‬‬ ‫ﺟﯿﻨﯚﺳﺎﯾﺪی ﻛﻮرد‬ ‫ﺑەﻋﺴﯿەﻛﺎن ھەﻣﺎن ﻧەﺧﺸە و ﭘﯿﻼﻧﯽ ﻧﺎزﯾﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن‬ ‫ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎ ﺑﯚ ﺟﯿﻨﯚﺳﺎﯾﺪﻛﺮدﻧﯽ ﻛﻮرد ﻟە ﭘﺮۆﺳەی‬ ‫ﺋەﻧﻔﺎﻟﺪا‪ ،‬ﭘێﺶ دەﺳﭙێﻜﺮدﻧﯽ ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﺋەﻧﻔﺎل‪،‬‬ ‫ﺳﻮﭘﺎی ﺑەﻋﺲ ھەﺳﺘﺎ ﺑە روﺧﺎﻧﺪﻧﯽ ﺳەرﺟەم‬ ‫ﮔﻮﻧﺪەﻛﺎﻧﯽ ﺳــەرﺟــﺎدە‪ ،‬ﺑەﻣەش ﮔەﻣﺎرۆﯾەﻛﯽ‬ ‫ﺳەﺧﺘﯽ ﺋﺎﺑﻮوری و ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ﺗﻮﻧﺪی ﺧﺴﺘەﺳەر‬ ‫ﻧﺎوﭼە رزﮔﺎرﻛﺮاوەﻛﺎﻧﯽ ﺑﺎﺷﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎن‪،‬‬ ‫ھەﻣﻮو ﻣﺎﻣەڵە و ﻛﺮێﻦ و ﻓﺮۆﺷﺘﻨێﻚ ﻟەﮔەڵ ﮔﻮﻧﺪ‬ ‫و ﻧﺎوﭼە ﺋﺎزادﻛﺮاوەﻛﺎﻧﯽ ژێﺮدەﺳە‪‬ﺗﯽ ﭘێﺸﻤەرﮔەدا‬ ‫ﻗەدەﻏەﻛﺮا‪ ،‬دوای ﺋەم ﻗﯚﻧﺎﻏە‪ ،‬ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ھێﺮش و‬ ‫ﭘەﻻﻣﺎردان دەﺳﺘﯿﺎن ﭘێﻜﺮد ﺋەوﯾﺶ ﺑﺮﯾﺘﯽ ﺑﻮو ﻟە‬ ‫ﺳﻮﺗﻤﺎﻛﻜﺮدﻧﯽ ﺋەو ﮔﻮﻧﺪ و ﻧﺎوﭼﺎﻧە‪ ،‬دوای ﺋەﻣە‬ ‫رژێﻢ ھەﺳﺘﺎ ﺑە ﻛﯚﻛﺮدﻧەوەی ﺧەڵﻜﯽ ﺋەو ﮔﻮﻧﺪاﻧەی‬ ‫ﻛە ﻛەوﺗﺒﻮوﻧە دەﺳﺘﯽ رژێﻢ ﻟە ﭼەﻧﺪ ﺷﻮێﻨێﻜﺪا‪ ،‬ﺑﯚ‬ ‫ﻧﻤﻮوﻧە ﻟە ﮔەرﻣﯿﺎﻧﺪا دوو ﺷﻮێﻨﯽ ﺳەرەﻛﯽ ھەﺑﻮون‬ ‫ﺑﯚ ﻛﯚﻛﺮدﻧەوەی ﺧەڵﻜەﻛە ﺋەواﻧﯿﺶ ﮔﻮﻧﺪی ﻣﻠەﺳﻮرە‬ ‫و ﻧﺎﺣﯿەی ﻗﺎدرﻛەرەم ﺑﻮون‪ ،‬رژێﻢ ﺧەڵﻜێﻜﯽ زۆری‬ ‫ﻟەو ﺷﻮێﻨﺎﻧەدا ﻛﯚﻛﺮدﺑﻮوە‪ ،‬دوای ﺋەﻣەش ﺑەﻛﺎرواﻧﯽ‬ ‫ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠﯽ داﭘﯚﺷﺮاو و ﺑەﻛﺎرواﻧﯽ دوور و درێﮋ‬ ‫راﭘێﭽﯽ زﯾﻨﺪاﻧەﮔﺎﻧﯽ ﻧﻮﮔﺮەﺳەﻟﻤﺎن و دﺑﺲ و‬ ‫ﻋەرﻋەر دەﻛﺮان و دواﺗﺮ ﻟە ﮔﯚڕە ﺑەﻛﯚﻣەڵەﻛﺎﻧﺪا‬ ‫زﯾﻨﺪەﺑەﭼﺎڵ دەﻛﺮان‪.‬‬ ‫ﺳێ ﻧﻤﻮﻧە ﻟەﺳەر ﻣﺎﻣەڵەی و‪‬ﺗﺎن ﻟەﺳەر ﺧﺎﺋﯿﻨﺎن‬ ‫ﯾەﻛەم‬ ‫ﺋــەدەﻟــﯚف ﺋﯿﺨﻤﺎن ﺳەرﻛﺮدەﯾەﻛﯽ ﻧــﺎزی ﺑﻮو‪،‬‬ ‫ﯾەﻛێﻜﺒﻮو ﻟــەواﻧــەی رۆڵﻜێﻜﯽ ﺑــﺎ‪‬ی ھەﺑﻮو ﻟە‬ ‫ﻛﻮﺷﺘﻨﯽ ﺟﻮوﻟەﻛەدا‪ ،‬دوای ﺟەﻧﮕﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ دووەم‪،‬‬ ‫ﺋﯿﺨﻤﺎن ﺑەﻧﺎو و ﭘﺎﺳەﭘﯚرﺗﯽ ﺳﺎﺧﺘەوە ھەڵﮫﺎت ﺑﯚ‬ ‫ﻛﯿﺸﻮەری ﺋەﻣﺮﯾﻜﺎی ﻻﺗﯿﻦ‪ ،‬ﺑە‪‬م ﺋﯿﺴﺮاﺋﯿﻠﯿەﻛﺎن‬ ‫ﺋﺎراﻣﯿﺎن ﻟێﺒڕاﺑﻮو‪ ،‬ﺷەو و رۆژﯾﺎن دەﺧﺴﺘە ﺳەرﯾەك‬ ‫ﺑەﻣەﺑەﺳﺘﯽ دۆزﯾﻨەوەی‪ .‬ﺋەوە ﺑﻮو دوای )‪(١٥‬‬ ‫ﺳﺎڵ‪ ،‬دوای ﮔەڕاﻧێﻜﯽ ورد و ﻓــﺮاوان‪ ،‬ﻧﺎوﺑﺮاوﯾﺎن‬ ‫ﻟەو‪‬ﺗﯽ ﺋەرژەﻧﺘﯿﻦ دۆزﯾﯿەوە‪ ،‬ﻣﻮﺳﺎدی ﺋﯿﺴﺮاﺋﯿﻠﯽ‬ ‫ﺷﻮێﻦ ﭘێﯿﯽ ﺋﯿﺨﻤﺎﻧﯿﺎن ھەڵﮕﺮد و ﻟە ﺳﺎڵﯽ )‪(١٩٦٠‬‬ ‫دا ﻟە ﭼﺎﻻﻛﯿﯿەﻛﯽ ﺳەرﺑﺎزی ﺗﺎﯾﺒەﺗﺪا‪ ،‬رﻓﺎﻧﺪﯾﺎن ﺑﯚ‬ ‫ﺋﯿﺴﺮاﺋﯿﻞ و دوای دادﮔﺎﯾﯿﻜﺮدﻧﯽ ﻟە )‪(١٩٦٢‬دا ﻟە‬ ‫ﺗەﻟﺌەﺑﯿﺐ ﻟە ﺳﯿﺪارەﯾﺎﻧﺪا‪.‬‬ ‫دووەم‬ ‫دوای ﺳەرﻛەوﺗﻨﯽ ﺷﯚرﺷﯽ ﺟەزاﺋﯿﺮ ﻟە دژی ﻓەرەﻧﺴﺎ‬ ‫)ﺟەزاﺋﯿﺮ دواﺗﺮ ﺑەو‪‬ﺗﯽ ﯾەك ﻣﯿﻠﯿﯚن ﺷەھﯿﺪ( ﻧﺎوی‬ ‫دەرﻛﺮد‪ ،‬ﻛەم ﻧەﺑﻮون ﺋەواﻧەی ھﺎوﻛﺎری داﮔﯿﺮﻛﺎری‬

‫‪Rojiwelat.mag@gmail.com‬‬

‫ﻓەرەﻧﺴﯿﯿﺎن دەﻛﺮد ﻟە دژی ﺷﯚرﺷﮕێڕان و و‪‬ﺗەﻛەی‬ ‫ﺧﯚﯾﺎن‪ ،‬دوای ﺑەزﯾﻨﯽ داﮔﯿﺮﻛەران و ﺳەرﻛەوﺗﻨﯽ‬ ‫ﺷــﯚرش‪ ،‬ﯾەﻛێﻚ ﻟە ﻣەرﺟەﻛﺎﻧﯽ ﺷﯚرﺷﮕێڕاﻧﯽ‬ ‫ﺟەزاﺋﯿﺮ ﺋەوە ﺑﻮو ﻛە ھەرﭼﯽ ﺧﺎﺋﯿﻦ و ﺧﯚﻓﺮۆش‬ ‫و ﺋەڵﻘە ﻟە ﻛﻮێﯽ ﻓەرەﻧﺴﺎ ﺑﻮو و ﺑﻮوﻧە ﺟﺎﺷﯽ‬ ‫ﻓەرەﻧﺴﯿﯿەﻛﺎن دەﺑێﺖ و‪‬ت ﺑەﺟێﺒێڵﻦ و ﻟە و‪‬ت‬ ‫دەرﺑﻜﺮێﻦ‪ ،‬ﺋەوەﺑﻮو ﻧﺰﯾﻜەی ﻧﯿﻮ ﻣﯿﻠﯿﯚن ﺟەزاﺋﯿﺮی‬ ‫ﻛە ﺟﺎﺷﯽ ﻓەرەﻧﺴﯿﯿەﻛﺎﻧﺒﻮون ﺑەزۆر ﻛﯚﭼﯿﺎن ﭘێﻜﺮا‬ ‫ﺑﯚ ﻓەرەﻧﺴﺎ‪.‬‬ ‫ﺳێﯿەم‬ ‫ﻟە ﺳﺎڵﯽ ﻧەوەدەﻛﺎﻧﺪا ﻛﻮردێﻚ دەﭼێﺖ ﺑﯚ ﺋەوروﭘﺎ‬ ‫و )ﺋەﮔەر ھەڵە ﻧەﺑﻢ ﻟە ﭘﯚﻟەﻧﺪا دەﮔﯿﺮﺳێﺘەوە(‪،‬‬ ‫ﻛﻮردەﻛە زۆر ھەژار و ﺑێﻜﺎر دەﺑێﺖ و ھﯿﭻ ﺷﻮێﻨێﻜﯽ‬ ‫ﻣﺎﻧەوەی ﻧﺎﺑێﺖ‪ ،‬ﺑەرێﻜەوت ھﺎو‪‬ﺗﯿﯿەﻛﯽ ﭘﯚڵەﻧﺪی‬ ‫ﻛە ﺣﺎڵﯽ ﻛﻮردەﻛە دەﺑﯿﻨێ‪ ،‬ﺷﻮوﻗەﯾەﻛﯽ ﭘێﺌەدا‬ ‫ﺗﺎ ﺗێﯿﺪا ﺑﺤەﺳێﺘەوە‪ ،‬ھﺎو‪‬ﺗﯿﯿە ﭘﯚﻟەﻧﺪﯾﯿەﻛە‬ ‫ﺑەﻛﻮردەﻛە دەڵێﺖ‪":‬ﺋەو ﺷﻮﻗەﯾەت ﭘێﺌەدەم ﺗﺎ‬ ‫ﺗێﯿﺪا ﺑﯽ ﺑێ ﻛﺮێ‪ ،‬ﺑە‪‬م ﺑەﻣەرﺟێﻚ ﻟەﮔەڵ ﺋەو‬ ‫دراوﺳێﻤﺎﻧﺪا ﻗﺴە ﻧەﻛەی‪ ،‬ﺋەﮔەر ﺑﺘﺒﯿﻨﻢ ﯾﺎن‬ ‫ﺑﺰاﻧﻢ ﻗﺴەی ﻟەﮔەڵﺪا دەﻛــەی ﺋەوە ﻟە ﺷﻮﻗەﻛە‬ ‫دەرﺗﺪەﻛەم"‪ .‬دوای ﻣﺎوەﯾەك ﻛﻮردەﻛە دەﭼێﺘە‬ ‫دەرەوەی ﺑﺎﺧﭽەی ﺷﻮﻗەﻛە و ﺑەرێﻜەوت ﻟە ﮔەڵ‬ ‫ﺋەو دراوﺳێﯿەدا ﻟەﺳەر ﺗەﺧﺘێﻚ داﺋەﻧﯿﺸێﺖ و‬ ‫ﻗﺴەی ﻟەﮔەڵﺪا دەﻛﺎت‪ ،‬ﺧﺎوەن ﺷﻮﻗەﻛە ﻛە ﺋەﻣە‬ ‫دەﯾﺒﯿﻨێ‪ ،‬دەﭼێﺖ ھەرﭼﯽ ﻛەﻟﻮﭘەﻟﯽ ﻛﻮردەﻛە ھەﯾە‬ ‫ﻟە ﺷﻮﻗەﻛەی ﻓڕێﯽ ﺋەداﺗە دەرەوە‪ ،‬ﻛﻮردەﻛە ﻛە‬ ‫ﺋەﻣە دەﺑﯿﻨێ ﻟە ﺧﺎوەن ﺷﻮﻗەﻛە دەﭘﺮﺳێ ﺋﺎﯾﺎ‬ ‫ھﯚﻛﺎری ﭼﯿﯿە ﻟە ﮔەڵ ﺋەو دراوﺳێﯿﺎﻧﺪا ﻗﺴە ﻧەﻛﺎت؟‬ ‫ﺧﺎوەن ﺷﻮﻗەﻛەﯾﺶ دەڵێﺖ‪":‬ﺋەو ﻛەﺳەی ﺗﯚ ﻗﺴەی‬ ‫ﻟە ﮔەڵﺪا دەﻛەی‪ ،‬ﻛﺎﺗﯽ ﺧﯚی ھﺎوﻛﺎری ﻧﺎزﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺎی ﻛﺮدووە ﻟە دژی و‪‬ﺗەﻛەی ﺧﯚی و ﻛەس‬ ‫ﺗێﻜەڵﯽ ﻟەﮔەڵ ﻧﺎﻛﺎت و ﻗﺴەی ﻟەﮔەڵﺪا ﻧﺎﻛﺎت"‪.‬‬ ‫ﺑەراوردی ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ‬ ‫ﯾەﻛەم‪:‬‬ ‫ﺋەواﻧەی ﺑەرﭘﺮﺳﯽ ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪەراﻧﯽ ﺗﺎواﻧەﻛﺎﻧﺒﻮون‪،‬‬ ‫ﺑەﺳﺰای ﺗﺎواﻧەﻛﺎﻧﯿﺎن ﮔەﯾﺸﺘﻦ‪ ،‬دوای ﻛﯚﺗﺎﯾﯿﮫﺎﺗﻨﯽ‬ ‫ﺟەﻧﮕﯽ دووەﻣﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﺳەرﻛﺮدە ﻧﺎزﯾەﻛﺎن ﻟە‬ ‫دادﮔﺎی ﻧﯚرﯾﻤﺒێﺮك دادﮔﺎﯾﯽ ﻛﺮان و ﺋەواﻧﯿﺶ ﺑﺎﺟﯽ‬ ‫ﺗﺎواﻧەﻛﺎﻧﯿﺎﻧﺪاﯾەوە‪ ،‬دوای رووﺧﺎﻧﯽ رژێﻤﯽ ﺋێﺮاﻗﯿﺶ‬ ‫ﺳەرﻛﺮدە ﺑەزﯾﻮەﻛﺎﻧﯽ ﺑەﻋﺲ ﻟە ھﺎوﺷێﻮەی ﺳەدام‬ ‫و ﻋەﻟﯽ ﻛﯿﻤﯿﺎوی ﻟە ﺳێﺪارەدران و رەواﻧەی زﺑڵﺪاﻧﯽ‬ ‫ﻣێﮋووﻛﺮان‪.‬‬ ‫دووەم‪:‬‬ ‫ﮔەﻟﯽ ﺟﻮوﻟەﻛە دوای ﺋەو ھەﻣﻮو ﻧەھﺎﻣەﺗﯽ و‬ ‫ﻗڕﻛﺮدﻧەی ﺑەﺳەرﯾﺪا ھﺎت‪ ،‬ﺑﻮوﻧە ﺧﺎوەن دەوڵەﺗﯽ‬ ‫ﺳەرﺑەﺧﯚی ﺧﯚﯾﺎن‪ ،‬ﺑە‪‬م ﻛﻮرد ھێﺸﺘﺎ و‪‬ﺗەﻛەی‬ ‫ﭼﻮار ﭘﺎرﭼەﯾە‪ ،‬ھەرﭼەﻧﺪە ﻛێﺸەی ﻛﻮرد ﻟە ﺋەﻣﺮۆدا‬ ‫ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﺑﺎﺷﯽ ﺑڕﯾﻮە و ھەﻧﮕﺎوی ﺑﺎﺷﯽ ﻧﺎوە ﺑﯚ‬ ‫ﺑەدەﺳﺘﮫێﻨﺎﻧﯽ ﻣﺎﻓەﻛﺎﻧﯽ‪.‬‬ ‫ﺳێﯿەم‪:‬‬ ‫ﻛﯚﻣەڵﮕﺎی ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ ﺟﯿﻨﯚﺳﺎﯾﺪی ﺟﻮوﻟەﻛەی‬ ‫ﺑەدەﺳﺘﯽ ﻧﺎزﯾﯿەﻛﺎن ﺑە ﻓەرﻣﯽ ﻧﺎﺳﯿﻮە‪ ،‬ﻛﯚﻣەڵﻜﻮژی‬ ‫ﻛﻮرد ھێﺸﺘﺎ ﺋەو ﻗﯚﻧﺎﻏەی ﻧەﺑڕﯾﻮە‪ ،‬ھەرﭼەﻧﺪە‬ ‫ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﺋێﺮاق ﺑەﺟﯿﻨﯚﺳﺎﯾﺪی ﻧﺎﺳﯿﻮە‪ ،‬ﺑە‪‬م ﻟە‬ ‫ﺋﺎﺳﺘﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ ﻛﺎری ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ ﺑﯚ ﻧەﻛﺮاوە‪.‬‬

‫]~[‬ ‫] ژﻤﺎرﻩ ‪ ] [ ٢٠١٣/٤/١٥ ] [٢٨‬ﺴﺎڵی ﺴێیەم [‬

‫‪Rojiwelat.mag@gmail.com‬‬

‫‪٢٣‬‬

‫وﺗﺎر‬

‫ﺑﯚ ﻣێــﮋوو ‪ ...‬ﺑﺎ ﻧەوەﻛﺎﻧــﻤﺎن ﺑەم ﺷێﻮەﯾــە ﻟە ﺋەﻧﻔﺎل ﺑـــڕواﻧﻦ‬

‫ﻛﺎﻣەران ﮔﻮڵﭙﯽ‬ ‫ﺋەﻧﻔﺎل ﺋەو ﻛﺎرەﺳﺎﺗەﯾە ﻛە ﺑە ﺟﯿﻨﻮﺳﺎﯾﺪی دووەﻣﯽ‬ ‫ﻛﻮرد دەﻧﺎﺳﺮێﺖ دوای ﻛﯿﻤﯿﺎﺑﺎران ﻛﺮدﻧﯽ ھەڵەﺑﺠەی‬ ‫ﺷەھﯿﺪ‪ ،‬ﻛﺎرەﺳﺎﺗﯽ ﺋەﻧﻔﺎل ﻟە ﺳەردەﻣﯽ رژێﻤﯽ ﻟە‬ ‫ﻧﺎوﭼﻮی ﺑەﻋﺴﯽ ﻓﺎﺷﯽ ﻟە ﺳﺎڵﯽ )‪ (١٩٨٨‬ﺑەراﻣﺒەر‬ ‫ﺑە ﮔەﻟﯽ ﻛﻮرد ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪرا ﻟە ﺑﺎﺷﻮری ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻛە ﺑە‬ ‫)ﺷﻤﺎل اﻟﻌﺮاق (دەﻧﺎﺳێﻨﺮا ﺑە ﺟﯿﮫﺎن ﻟە ﻻﯾەن رژێﻤﯽ‬ ‫ﺑەﻋﺴەوە ﺑە ﻓەرﻣﺎﻧﯽ راﺳﺘەوﺧﯚی ﺧﻮدی )ﺳەدام‬ ‫ﺣﺴێﻦ( و ﺟێﺒەﺟێ ﻛﺮدﻧﯽ ﺷــﺎ‪‬وی ﻗﯚﻧﺎﻏەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﺋەم ﻛﺎرەﺳﺎﺗە ﻧﺎﻣﺮۆﯾﯿە ﻟە ﻻﯾەن ﺋﺎﻣﯚزاﯾەﻛﯽ ﺳەدام‬ ‫ﺣﺴێﻨەوە ﺑە ﻧﺎوی )ﻋەﻟﯽ ﺣەﺳەن اﻟﻤەﺟﯿﺪ( ﻧﺎﺳﺮاو ﺑە‬ ‫)ﻋﻠﯽ ﻛﯿﻤﯿﺎﯾﯽ(‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە ﭘێﺸﯿﻨەی ﺋەم ﺗﺎواﻧﺒﺎرە ﻟێﻮان‬ ‫ﻟێﻮﺑﻮو ﻟە ﺧﻮێﻦ و ﺗﺎوان و ﻛﺎری ﻧﺎﻣﺮۆﯾﯿﺎﻧە و وەﻛﻮ‬ ‫ﺗﺮ ﭘﻠە و ﭘﺎﯾەی ﻟە ﻧﺎوﺣﺰﺑﯽ ﺑە ﻋﺴﯽ ﻓەرﻣﺎﻧڕەوای‬ ‫ﺋەوﻛﺎﺗەدا )ﺋەﻣﻦ ﺳﺮی ﻧﻮﺳﯿﻨﮕەی ﺷﯿﻤﺎل( ﺑﻮو ﺑەم‬ ‫ﭘێﯿە دەﺗﻮاﻧﺮێﺖ ﻧﺎوی ﻓەرﻣﺎﻧﺪەی ﺳەرﺑﺎزی ﻟێﺒﻨﺮێﺖ‬ ‫ﻛە ﻟە ﺑﺎﻛﻮری ﺋێﺮاﻗﺪان ھەروەھﺎ ﺋەرﻛﯽ ﺟێﺒەﺟێ‬ ‫ﻛﺮدﻧﯽ ﻗﻮﻧﺎﻏەﻛﺎﻧﯽ ﺷﺎ‪‬وی ﺑەدﻧﺎوی ﺋەﻧﻔﺎل ﺑە وەزێﺮی‬ ‫ﺑەرﮔﺮی ﺋەوﻛﺎﺗە ﺳﭙێﺮدرا ﻛە )ﺳﻮڵﺘﺎن ھﺎﺷﻢ(ﺑﻮو‪.‬‬ ‫ﺳﻮڵﺘﺎن ھﺎﺷﻢ ﺋــەو ﻛەﺳەی ﻛە ﺗﺎ ھەﻧﻮﻛە ھﯿﭻ‬ ‫ﺑەرﭘﺮﺳێﻜﯽ ﺧــﺎوەن واژو ﻧەﯾﺘﻮاﻧﯿﻮە ﺑﺮﯾﺎری ﻟە‬ ‫ﺳێﺪارەداﻧﯽ ﺋﯿﻤﺰا ﺑﻜﺎت ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﺗﺎواﻧﯽ ﻟە ﺳەدام و‬ ‫ﻋﻠﯽ ﻛﯿﻤﯿﺎﯾﯽ ﻛەﻣﺘﺮ ﻧﯿﯿە‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە دەﻛﺮا ﺋەو ﻓەرﻣﺎﻧەی‬ ‫ﺟێﺒەﺟێ ﻧەﻛﺮدﺑﺎﯾە و وەﻛﻮ ﺳەدان ﻧەﯾﺎری ﺗﺮ ﻟە ﺋێﺮاق‬ ‫ھەڵﮫﺎﺗﺒﺎ‪ ،‬ﺑە‪‬م وادﯾﺎر ﺑﻮوە ﺣەزی ﺑە ﻣﺎﻧەوە و ﺗﺎوان‬ ‫ﻛﺮدووە ﻟە ژێﺮﺳێﺒەری دەﺳە‪‬ﺗﯽ ﺑەﻋﺴﺪا‪.‬‬ ‫ﻟەﺑەر ﺋەوەی ﺑەﻋﺴﯿەﻛﺎن ﺑەردەوام ﻛﻮردەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑە‬ ‫ﺳەرﭼﺎوەی ھەڕەﺷە دەزاﻧﯽ ﺑﯚ ﺳەر دەﺳە‪‬ﺗەﻛەﯾﺎن‬ ‫ﺑﯚﯾە ﺑە درێﮋاﯾﯽ ﺣﯚﻛﻤڕاﻧﯿﺎن ﻟە ھەوڵﯽ ﺳڕﯾﻨەوە و‬ ‫ﻟە ﻧﺎوﺑﺮدﻧﯽ ﺋەم ﮔەﻟەداﺑﻮون ﺑە ﺷێﻮازی جَوراوﺟﯚر‬ ‫و ﺑﯿﺎﻧﻮوی ﺑێﺒﻨەﻣﺎ‪ .‬ﻟە ﺷﺎ‪‬وەﻛﺎﻧﯽ ﻗڕﻛﺮدﻧﯽ ﻛﻮرد ﻛە‬ ‫ﻟە ﻻﯾەن ﺑەﻋﺴەوە ﺑە ﺋەﻧﻔﺎل ﻧﺎﺳﺮاﺑﻮو ﺑە ﺗﺎﯾﺒەت ﺋەم‬ ‫ﻧﺎوەﯾﺎن ﺑﯚ ﺋەم ﻛﺎرەﯾﺎن ھەڵﺒﮋاردﺑﻮو ﺑﯚﯾە دەڵێﯿﻦ ﺑﯚ‬ ‫ﻧﺎوی )ﺋەﻧﻔﺎل(ی ﻟێﻨﺮا؟؟‬ ‫ﺋەم ﻛﺎرە ﻧﺎﻣﺮۆﭬﺎﻧە دەﺑێﺖ ﺑە ﺷێﻮەﯾەك ﻟە ﺷێﻮەﻛﺎن‬ ‫ﭘەردەﭘﯚش ﺑﻜﺮێﺖ و دواﺗﺮ ﺷەرﻋﯿەﺗﯽ ﭘێﺒﺪرێﺖ ﻟە‬ ‫ﺑەراﻣﺒەر ﻛﯚﻣەڵﮕەی ﻋەرەﺑﯽ و ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﺑە ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ‬ ‫و ﻛﯚﻣەڵﮕەی ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ ﺑە ﮔﺸﺘﯽ ﺑﯚﯾە ﻟە ﻗﻮرﺋﺎﻧﯽ‬ ‫ﭘﯿﺮۆزدا ﺳﻮرەﺗێﻚ ھەﯾە ﺑە ﻧﺎوی ﺋەﻧﻔﺎﻟەوە ﻛە ﻟە‬ ‫رﯾﺰﺑەﻧﺪﯾﺪا ژﻣــﺎرە )‪ (٨‬و ﻛﺎﺗێﻚ ﺋەم ﺳﻮرەﺗە ﻟە‬

‫ﻗــﻮرﺋــﺎن داﺑــەزﯾــە ﺳەرﭘێﻐەﻣﺒەری ﺋﯿﺴﻼم)د‪.‬خ(‬ ‫ﺑەراﻣﺒەر ﺑە ﻛﺎﻓﺮاﻧﯽ ﻗﻮرەﯾﺶ ﺑﻮو ﺑە ﭘەﯾﺎﻣﯽ ﻣﺤﻤﺪ‬ ‫ﻛە ﺗﺎﯾﺒەﺗە ﺑە دەﺳﻜەوت و ﻏەﻧﯿﻤەﻛﺎﻧﯽ ﺷەڕەوە ﻛە‬ ‫ﻟە ﻻﯾەن ﻣﻮﺳﻠﻤﺎﻧەﻛﺎﻧەوە دەﺳﺘﯽ ﺑە ﺳەردا دەﮔێﺮت‬ ‫و دواﺗﺮ داﺑەش ﻛﺮدن و ﭼﯚﻧﯿەﺗﯽ ﺳﻮد ﻟێﻮەرﮔﺮﺗﻦ‬ ‫ﻟەو دەﺳﻜەوت و ﻏەﻧﯿﻤە و ﺧﺸڵ و زێﺮاﻧە ﺗﺎدەﮔﺎﺗە‬ ‫دﯾﻠەﻛﺎﻧﯽ ﺷەڕ‪.‬‬ ‫ﻟێﺮەوە دەﺑێﺖ ﺋێﻤە ﺑــەراوردێــﻚ ﺑﻜەﯾﻦ ﻟە ﻧێﻮان‬ ‫ﻧەﺗەوەی ﻛﻮرد و ﺑەﻋﺴﯿەﻛﺎن ﻟەم ﺳەردەﻣەی ﺧﻮﻣﺎﻧﺪا‬ ‫و ﭘێﻐەﻣﺒەر و ﯾﺎراﻧﯽ و ﻛﺎﻓﺮاﻧﯽ ﻗﻮرەﯾﺶ ﻟە ﻻﯾەﻛﯽ‬ ‫ﺗﺮەوەن ﺑﺎﺷە ﺋێﻤەی ﻛﻮرد ﺑﺎوەرﻣﺎن ﺑە ﭘەﯾﺎﻣﯽ ﺋﯿﺴﻼم‬ ‫ھەﺑﻮو ﺋەی ﺑﯚ دەﺑێﺖ ﻟە ﺟێﯽ ﻛﺎﻓﺮاﻧﯽ ﻗﻮرەﯾﺶ‬ ‫ﺗﯚڵەﻣﺎن ﻟێﺒﻜﺮێﺘەوە؟؟ ﺋەوﻛﺎت ﺋەم ﺳﻮرەﺗە داﺑەزی‬ ‫ﻗﻮرەﯾﺶ ﯾەﻛﺘﺎﭘەرﺳﺖ ﻧەﺑﻮو‪ ،‬ﺑە‪‬م ﺋێﻤەی ﻛﻮرد‬ ‫ﯾەﻛﺘﺎﭘەرﺳﺖ ﺑﻮوﯾﻦ‪ .‬ﺋەوﻛﺎت ﻗﻮرەﯾﺶ ﻟە ﻣەﯾﺪاﻧﯽ‬ ‫ﺟەﻧﮕﺪاﺑﻮون‪ ،‬ﺑە‪‬م ﺋێﻤەی ﺳﭭﯿﻞ ﻟە ﻣﺎڵەﻛﺎﻧﯽ ﺧﻮﻣﺎﻧﺪا‬

‫داﻧﯿﺸﺘﺒﻮﯾﻦ‪.‬‬ ‫ﺑﻮﯾە ﺑە درێﮋاﯾﯽ ﻣێﮋوو ﺋﺎﯾﻦ ﻟە زورێﻚ ﻟە وێﺴﻜەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﺷﺎرﺳﺘﺎﻧﯽ ﻣﺮوﭬﺎﯾەﺗﯿﺪا وەﻛﻮ ﺋﺎﻣﺮازێﻚ ﺑﯚ ﺧﯚﺳەﭘﺎﻧﺪن‬ ‫ﺑەﻛﺎرھﺎﺗﻮوە ﻟە ﻻﯾەن ﻛﺎرﺑەدەﺳﺘﺎن و ﻓەڕﻣﺎﻧڕەواﯾﺎﻧە‬ ‫و ﺑــﯚ ﭘﯿﺮۆزﻛﺮدﻧﯽ ھەﻧﮕﺎوەﻛﺎﻧﯿﺎن و ﻗڕﻛﺮدﻧﯽ‬ ‫ژێﺮدەﺳﺘەﻛﺎﻧﯿﺎن‪.‬‬ ‫ﺑەڵێ ﺑە درێﮋاﯾﯽ ﺷﺎ‪‬وەﻛﺎﻧﯽ ﺋەﻧﻔﺎل رژێﻤﯽ ﺑەﻋﺲ ﻟە‬ ‫ﺳەرەﺗﺎی ھەﻣﻮو ﺑە ﯾﺎﻧﻨﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳەرﺑﺎزﯾﺪا ﻛە ﻟە رادﯾﯚ‬ ‫و ﺷﺎﺷەی ﺗەﻟەﻓﺰﯾﻮﻧەوە دەﺧﻮێﻨﺮاﯾەوە ﯾەك ﺋﺎﯾەﺗﯽ‬ ‫ھەڵﺒﮋاردﺑﻮو ﺋەوﯾﺶ ﺋﺎﯾەﺗﯽ )‪(١٢‬ی ﺳﻮرەی ﺋەﻧﻔﺎﻟە‬ ‫ﻛە ﺑﺎس ﻟە ﻣﮋدەی ﺧﻮاﯾﯽ دەﻛﺎت ﺑﯚ ﺋﯿﻤﺎﻧﺪاران ﺋەﮔەر‬ ‫ﺧﯚڕاﮔﺮﺑﻦ ﺑەراﻣﺒەر ﺑە دوژﻣﻦ‪ ،‬ﻟێﺮەوە ﺑەﻋﺴﯿەﻛﺎن‬ ‫دەﯾﺎﻧﻮﯾﺴﺖ ﺑە ﮔﻮێ ﮔەﻻﻧﯽ ﺋێﺮاﻗﯿﺪا ﺑﺪەن ﻛە ﺋەواﻧەی‬ ‫ﺋێﻤە ﻟە دژﯾﺎن دەﺟەﻧﮕﯿﻦ ﻧەﺗەوەﯾەﻛﯽ ﻛﺎﻓﺮن و ھﯿﭻ‬ ‫ﯾﺎﺳﺎ و رێﺴﺎﯾەﻛﯽ ﺋﺎﺳﻤﺎﻧﯽ ﻧﺎﯾﺎﻧﮕﺮێﺘەوە‪.‬‬ ‫ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﺋەﻣە ﺑﺮﯾﺘﯽ ﺑﻮو ﻟە ﺣەز و ﺧﻮﻟﯿﺎی ﺧﻮدی‬

‫وﺗﺎر‬

‫‪٢۴‬‬

‫]~[‬ ‫] ﺴﺎڵی ﺴێیەم [ ] ‪ ] [ ٢٠١٣/٤/١٥‬ژﻤﺎرﻩ ‪[٢٨‬‬

‫ﺳەراﻧﯽ ﺑەﻋﺲ ﻛە ﺗﯿﻨﻮو ﺑﻮون ﺑە ﺧﻮێﻨﯽ ﻛﻮرد ﺋەﮔﯿﻨﺎ‬ ‫ﺋﺎﻓﺮەت و ﭘﯿﺮ و ﻣﻨﺪاڵ و ﭘەﻛﻜەوﺗە ﺗﺎواﻧﯿﺎن ﭼﯽ‬ ‫ﺑﻮو ﻛە ﻟە ﮔﯚڕی ﺑە ﻛﯚﻣەڵﺪا زﯾﻨﺪە ﺑەﭼﺎڵ دەﻛﺮان‪،‬‬ ‫ﺑەڵێ ﺳﺒەﯾﻨێ ﻟە ﺑﺎرەﮔﺎی ﯾەزداﻧﯿﺪا ﺧﻮدی ﻗﻮرﺋﺎن‬ ‫ﺷﺎﯾەت دەﺑێﺖ ﺑە ﺳەرﺑەﻋﺴﯿە دڕﻧﺪەﻛﺎﻧەوە و ﭘێﺎن‬ ‫دەڵێﺖ‪)":‬ﺑﺎی ژﻧﺐ ﻗﺘﻠﺖ(‪.‬‬ ‫ﺑﺎ ﺑﺰاﻧﯿﻦ ﺋەﻧﻔﺎل ﺑە ﭼەﻧﺪ ﻗﻮﻧﺎغ ﺋەﻧﺠﺎم دران ﺋەﻧﻔﺎل ﺑە‬ ‫ﺷەش ﻗﻮﻧﺎﻏﯽ ﺳﺎﻣﻨﺎك ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪرا ﻛە ﻟە ﻻﯾەن ﻓەﯾﻠەﻗﯽ‬ ‫ﯾەك و ﭘێﻨﺞ ﻟە ﻛەرﻛﻮك و ھەوﻟێﺮ ﻛە ﺑەﻧﺎوی ﺟﯿﺶ‬ ‫اﻟﺸﻌﺒﯽ و ﺟﺎﺷەﻛﺎن ﻛە ﺑﺮﯾﺘﯽ ﺑﻮون ﻟەو ﻛﻮرداﻧەی‬ ‫ﺑەراﻣﺒەر ﺑە ﭘﺎرە و ﺳﺎﻣﺎن ھﺎوﺑەﺷﯽ ﺋەم ﻛﺎرەﺳﺎﺗە‬ ‫ﺑﻮون ﻟە رژێﻤﯽ ﻟە ﻧﺎوﭼﻮی ﺑەﻋﺴﺪان ﺋﺎزﯾﺰاﻧﯽ ﻧەوەﯾﯽ‬ ‫ﺋﺎﯾﻨﺪەی وﻻﺗﻢ ﻧەﻛەن ﺋەم ھەﻣﻮو ﺗﺎواﻧﺒﺎراﻧەﺗﺎن ﻟەﺑﯿﺮ‬ ‫ﺑﭽێﺘەوە ھەﺗﺎ ﻟە ھەﻣﻮو ﺳەردەﻣێﻜﺪا ﺗﺎواﻧﺒﺎر ﺑﻨﺎﺳﻦ‬ ‫و ﺑە ﻗﺴەی ﺑﺮﯾﻘەدار ھەڵﻨەﺧڵەﺗێﻦ ﻟە ﺑەراﻣﺒەرﯾﺎﻧﺪا‪.‬‬ ‫ﺑەڵێ ﺑﯚﺑە رﭼﺎو رووﻧﯽ ﻧەوەﻛﺎﻧﻤﺎن ﻗﻮﻧﺎﻏەﻛﺎﻧﯽ ﺋەﻧﻔﺎل‬ ‫ﺑەم ﺷﯿﻮەﯾە ﺑﻮو‪:‬‬ ‫‪١‬ـ ھێﺮش ﺑﯚ ﺳەر)ﺳەرﮔەﻟﻮ ﺑەرﮔەﻟﻮ( ﻛە ﻧﺰﯾﻜەی ﺳێ‬ ‫ھەﻓﺘەی ﺧﺎﯾﺎﻧﺪ‪.‬‬ ‫‪٢‬ـ ھێﺮش ﺑﯚ ﺳەر ﻧﺎوﭼەی ﻗەرەداخ ﻛە ﺗﺎ )‪(٣٠‬ی‬ ‫ﺋﺎزاری ﺧﺎﯾﺎﻧﺪ‬ ‫‪٣‬ـ ھێﺮش ﺑﯚ ﺳەر ﮔەرﻣﯿﺎن ﻛە ﺳەر ﺑە ﭘﺎرێﺰﮔﺎی‬ ‫ﻛەرﻛﻮك ﺑﻮو‪.‬‬ ‫‪٤‬ـ ھێﺮش ﺑﯚ ﺳەر زێﯽ ﺑﭽﻮك و دەوروﺑەری‪.‬‬ ‫‪٥‬ـ ھێﺮش ﺑﯚ ﺳەر ﮔﻮﻧﺪەﻛﺎﻧﯽ ھەوﻟێﺮ و وێﺮاﻧﻜﺮدن و‬ ‫ﺑە ﺗﺎ‪‬ن ﺑﺮدﻧﯽ ﻣﺎڵ و ﺣﺎڵﯿﺎن‪.‬‬ ‫‪٦‬ـ ﻛﯚﺗﺎ ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﺷﺎ‪‬وی ﺑە ﻧﺎو ﺋەﻧﻔﺎل ﺑﯚ ﺳەر ﺑﺎدﯾﻨﺎن‬ ‫ﺑﻮو ﻛە ﻟە ‪٢٣‬ی ﺋﺎب دەﺳﺘﯽ ﭘێﻜﺮد و ﻟە ‪٦‬ی ﺋەﯾﻠﻮل‬ ‫ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ھﺎت‪.‬‬ ‫دوای ﺋەم ھەﻣﻮو ﺷﺎ‪‬وە دڕﻧﺪاﻧەﯾەی ﺑەﻋﺲ ﺑﺎ ﺑﺰاﻧﯿﻦ‬ ‫دەﺳﺘﻜەوﺗﯽ ﭼﯽ ﺑﻮو‪.‬‬

‫‪١‬ـ وێﺮاﻧﻜﺮدن و ﺗێﻜﺪاﻧﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﻟە دوو ھەزار ﮔﻮﻧﺪ‪.‬‬ ‫‪٢‬ـ ﻛﯚﺷﺘﻨﯽ ھەزاران ﻛەس ﻟە رۆڵەﻛﺎﻧﯽ ﮔەﻟﯽ ﻛﻮرد ﻟە‬ ‫ﮔەﻧﺞ و ﭘﯿﺮ و ژن و ﻣﻨﺪاڵ‪.‬‬ ‫‪٣‬ـ ﻧﯿﺸﺘەﺟێﭙێﻜﺮدﻧﯽ ﻧﺰﯾﻜەی ﻧﯿﻮﻣﯿﻠﯿﯚن ﻛﻮردی‬ ‫ﭘﺎﺷﻤﺎوەی ﺋەﻧﻔﺎل ﻟە ﺋﯚردوﮔﺎ زۆرەﻣﻠێﯿەﻛﺎﻧﺪا ﻛە ﺑﯚ‬ ‫ﺋەم ﻣەﺑەﺳﺘە دروﺳﺖ ﻛﺮاﺑﻮون ﺑﯚ ﺋەوەی ﺑە ﺋﺎﺳﺎﻧﯽ‬ ‫ﻛﯚﻧﺘﺮۆڵﯽ ﺟﯚﻟەﯾﺎن ﺑﻜﺎت و ﺑێﺒەﺷﯿﺎن ﺑﻜﺎت ﻟە ژﯾﺎﻧێﻜﯽ‬ ‫ﺳەرﺑەﺳﺘﺎﻧە‪.‬‬ ‫‪٤‬ـ ﺑێﺴەروﺷﻮێﻨﻜﺮدﻧﯽ )‪(١٨٢‬ھـــــەزار ﻛـــﻮرد و‬ ‫زﯾﻨﺪەﺑەﭼﺎڵ ﻛﺮدﻧﯿﺎن ﻟە ﺑﯿﺎﺑﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺋێﺮاﻗﺪان وەﻛﻮ‬ ‫ﺋﺎﻣﺎژەﯾەﻛﯽ ﻣێﮋووی ﻛﺎﺗێﻚ ﻛە ﻛﻮرد دواﯾﯽ راﭘەڕﯾﻦ‬ ‫داﻧﻮﺳﺘﺎﻧﯿﺎن ﻛﺮد ﻟە ﮔەل رژێﻤﯽ ﺑەﻋﺴﺪا ﭘﺮﺳﯿﺎرﯾﺎن‬ ‫ﻟە ﺧﻮدی ﺳەدام ﻛﺮدﺑﻮو ﻛە ﭼﺎرەﻧﻮﺳﯽ ﺋەو ھەﻣﻮو‬ ‫ﺑێﺴەرۆﺷﻮێﻨە ﺑە ﭼﯽ ﮔەێﺸﺘﻮوە ﺋەوﯾﺶ ﻟە وە‪‬ﻣﺪا‬ ‫وﺗﺒﻮوی )ورﻗە وﮔﻮﯾﻨﺎھﺎ ﺟﻮاﻟﺪوﺷﻚ( ﻣﻦ ﺋەﻣە ﻧﺎﻛەم‬ ‫ﺑە ﻛﻮردی ﺑﺎ ﻧەوەﻛﺎﻧﯽ دوای ﺋەﻧﻔﺎل و راﭘەڕﯾﻦ ﻟە‬ ‫ﻗﺎﻣﻮﺳﺪا ﺑﮕەرێﻦ ﺑە دوای ﻣﺎﻧﺎﻛەﯾﺪا ﺋەوﻛﺎت ﺑﯚﯾﺎن‬ ‫دەردەﻛەوێﺖ ﻛە ھەرﺷﺘێﻚ ﺑە ھەوڵ و ﻛﯚﺷﺶ ﺑە‬ ‫دەﺳﺖ ﻧەﯾەت ﺑێﻤﺎﻧﺎﯾە و ﻟە ﻣﺎﻧﺎﻛەی ﻧﺎﮔەن‪ .‬دوا‬ ‫ﺑڕﮔەی ﺑﺎﺑەﺗەﻛەم ﺑە ﻣێﮋووی دروﺳﺖ ﺑﻮوﻧﯽ دادﮔﺎی‬ ‫ﺑﺎ‪‬ی ﺗﺎواﻧەﻛﺎن ﺋەو ھەﻣﻮو ﺗﺎواﻧﺎﻧە دەﺑﯿﻨﻢ ﻛە ﻟە ﻻﯾەن‬ ‫و‪‬ﺗﺎﻧﯽ دﯾﻜﺘﺎﺗﯚرەوە دژﺑە ﮔەﻻﻧﯿﺎن و ﺗەﻧﺎﻧەت ﮔەﻻﻧﯽ‬ ‫دەرەوەی دەﺳە‪‬ﺗﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﺋەﻧﺠﺎﻣﯿﺎن داوە‪.‬‬ ‫ﻟە ﺳﺎڵﯽ )‪(١٩٤٨‬دا ﻧەﺗەوە ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوەﻛﺎن رەزاﻣەﻧﺪی‬ ‫ھەﻣﻮو ﺋەﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﺑە دەﺳﺖ ھێﻨﺎ ﺑﯚ دژاﯾەﺗﯽ ﺟﯿﻨﻮﺳﺎﯾﺪ‬ ‫و ﻟە ﺳﺎڵﯽ )‪(١٩٥١‬دا ﺧﺮاﯾە ﺑﻮاری ﺟێﺒەﺟێ ﻛﺮدﻧەوە‪،‬‬ ‫ﯾەﻛێﺘﯽ ﺳﯚﭬﯿەت ﻟە ﺳﺎڵﯽ )‪ (١٩٥٤‬ﺋەم ﭘەﯾﻤﺎﻧەی‬ ‫واژۆﻛﺮد‪ ،‬ﺑە‪‬م ﺋەﻣﺮﯾﻜﺎی دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ )‪ (١٩٨٨‬واژۆی‬ ‫ﻟەﺳەرﻛﺮد‪ .‬ھەروەك ﺋێﺮاق ﯾەﻛێﻜە ﻟەو و‪‬ﺗﺎﻧەی ﻛە‬ ‫ﺋەم ﭘەﯾﻤﺎﻧﻨﺎﻣەﯾەی واژۆﻛﺮدووە‪ .‬ﻟە ﺳەدەی ﺑﯿﺴﺘەﻣﺪا‬ ‫زۆرێــﻚ ﻟە ﻛﯚﻣەڵﻜﻮژی و ﺟﯿﻨﯚﺳﺎﯾﺪ ﺑەراﻣﺒەر ﺑە‬

‫‪Rojiwelat.mag@gmail.com‬‬

‫ﻣﯿﻠﻠەﺗﺎن ﺋەﻧﺠﺎم دراوە ﺑﯚﯾە ﺑە ﺳەدەی ﺗﺎواﻧەﻛﺎن دێﺘە‬ ‫ﺋەژﻣﺎر ﺑەراﻣﺒەر ﺑە ﻣﺮۆﭬﺎﯾەﺗﯽ‪ ،‬ﺋەﻣەی ﻻی ﺧﻮارەوە‬ ‫ھەﻧﺪﯾﻚ ﻟەو ﺗﺎواﻧﺎﻧەﯾە‪...‬‬ ‫‪١‬ـ ﻛﯚﻣەڵﻜﻮژی ﺋەرﻣەن ﻟە ﻻﯾەن ﺗﻮرﻛەﻛﺎﻧەوە‪.‬‬ ‫‪٢‬ـ ھﯚﻟﻮﻛﻮﺳﺖ )ﻛە ﺑەراﻣﺒەر ﺑە ﺟﻮﻟەﻛە( ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪرا‬ ‫ﻟە ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺎ‪.‬‬ ‫‪٣‬ـ ﻗەﺳﺎﺑﺨﺎﻧەی)ﺳﺮﺑﺮﯾﻨﯿﺘﺸﺎ(ﻛە ﻟە ﻻﯾەن ﺳﺮﺑەﻛﺎﻧەوە‬ ‫ﺑەراﻣﺒەر ﺑە ﻣﻮﺳﻠﻤﺎﻧﺎﻧﯽ ﺑﻮﺳﻨە ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪرا‪.‬‬ ‫‪٤‬ـ )ﺻﺒﺮاوﺷﺎﺗﯿﻼ(ﻛە ﻟە ﻻﯾەن ﺟﻮﻟەﻛەوە ﺑەراﻣﺒەر ﺑە‬ ‫ﻓەﻟەﺳﺘﯿﻨﯿەﻛﺎن ﺋە ﻧﺠﺎﻣﺪرا‪.‬‬ ‫‪٥‬ـ ﻗەﺳﺎﺑﺨﺎﻧەی ﺷﺎری )ﺣەﻣﺎ(ﻛە ﻟە ﻻﯾەن رژێﻤﯽ‬ ‫ﺳﻮرﯾﺎوە ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪرا‪.‬‬ ‫‪٦‬ـ ﻛﯚﻣەڵﻜﻮژی ﻟە و‪‬ﺗﯽ رواﻧﺪا‪.‬‬ ‫‪٧‬ـ ﻛﯚﻣەڵﻜﻮژی )دارﻓﻮر(ﻟە ﻻﯾەن ﺣﻜﻮﻣەﺗﯽ ﺳﻮداﻧەوە‪.‬‬ ‫‪٨‬ـ ﻟە ﻧﺎوﺑﺮدﻧﯽ )ھﻨﺪﯾە ﺳﻮرەﻛﺎن( ﻟە ﻻﯾەن ﺋەﻣﺮﯾﻜﺎوە‬ ‫ﻛە ﺋەﻣﺎن ﺧﺎوەﻧﯽ راﺳﺘەﻗﯿﻨەی ﺋەﻣﺮﯾﻜﺎن‪.‬‬ ‫‪٩‬ـ ﺟﯿﻨﻮﺳﺎﯾﺪی)ھێﺮوﺷﯿﻤﺎ(ﻛە ﻟە ﻻﯾەن ﺋەﻣﺮﯾﻜﺎوە ﺑە‬ ‫ﺑﻮﻣﺒﯽ ﺋەﺗﻮﻣﯽ ﻗڕﻛﺮا‪.‬‬ ‫ﺧﯚﺷﺒەﺧﺘﺎﻧە ﻟە ھﻮڵەﻧﺪا دادﮔﺎی ﺗﺎواﻧە ﻧێﻮﻧەﺗەوەﯾﯿەﻛﺎن‬ ‫ﻟە ﺳﺎڵﯽ )‪(٢٠٠٢‬دا داﻣەزرا وەﻛﻮ ﯾەﻛەم دادﮔﺎی ﺗﺎﯾﺒەت‬ ‫ﺑە ﻛﯚﻣەڵﻜﻮژی و ﺟﯿﻨﻮﺳﺎﯾﺪ و ﺗﺎواﻧﯽ ﺟەﻧﮓ‪ ،‬ﺑە‪‬م‬ ‫ﯾەﻛێﻚ ﻟە ﮔﺮﻓﺘە ھەرە ﺳەرەﻛﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺋەم دادﮔﺎﯾە‬ ‫ﺋەوەﯾە ﻛە ﻧﺎﺗﻮاﻧێﺖ ﺳەرﺑەﺧﯚ ﻛﺎر ﻟە ﺳەرھﯿﭻ ﻛەﯾﺲ‬ ‫و دۆﺳﯿﯿەﻛﯽ ﺗﺎواﻧەﻛﺎن ﺑﻜﺎت ﺋەﮔەر دادﮔﺎی ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ‬ ‫ﻟەو و‪‬ﺗﺎﻧەدا ﺧﯚﯾﺎن دۆﺳﯿەﻛە ﻧەﻧێﺮﻧە ﺋەم دادﮔﺎﯾە‬ ‫واﺗە ﺋەﮔەر ﻟە ﺧﻮدی و‪‬ﺗەﻛەدا داﻛﯚﻛﯿﻜﺎرێﻚ ﻧەﺑێﺖ‬ ‫ﺑﯚ ﺋەوﻛەﯾﺴﯽ ﺗﺎواﻧە و ﺑەرزی ﺑﻜﺎﺗەوە ﺑﯚ دادﮔﺎی‬ ‫ﺗﺎواﻧەﻛﺎن ﺋــەوا ﺋەو ھﯿﭽﯽ ﭘێﻨﺎﻛﺮێﺖ ﺑە ﺋﻮﻣﯿﺪی‬ ‫ﺋەوەی ﺧەﻣﺨﯚراﻧﯽ ﺋەم ﮔەﻟە ﻟە ﺧەﻣﯽ ﺑە ﺟﯿﻨﻮﺳﺎﯾﺪ‬ ‫ﻧﺎﺳﺎﻧﺪﻧﯽ ﻛﯿﻤﯿﺎﺑﺎران و ﺋەﻧﻔﺎﻟﺪا ﺑﻦ ﺑە ڕەواﻧەﻛﺮدﻧﯽ‬ ‫ﺋەو دۆﺳﯿﺎﻧە ﺑﯚ دادﮔﺎی ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ و ﻟە ﯾﺎدﻣﺎن ﺑێﺖ‬ ‫ﻣێﮋوو ﺑە ھەردوو دێﻮەﻛەﯾﺪا دەﻧﻮﺳﺮێﺘەوە‪.‬‬

‫]~[‬ ‫] ژﻤﺎرﻩ ‪ ] [ ٢٠١٣/٤/١٥ ] [٢٨‬ﺴﺎڵی ﺴێیەم [‬

‫‪Rojiwelat.mag@gmail.com‬‬

‫‪٢۵‬‬

‫ﭼﺎوﭘێﻜەوﺗﻦ‬

‫ﻗﺎدر ﻋەزﯾﺰ‪،‬‬

‫ﭘێﻮﯾﺴﺘە ھەﻣﻮو ﺣﺰﺑە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿەﻛﺎن ﭘﺸﺘﮕﯿﺮی ﺑﺪەﻧە ﺳەرۆك ﺋﯚج ﺋﺎﻻن‬ ‫"ﺋەﻣﺮﯾﻜﺎ ﻏەدرێﻜﯽ ﮔەورەی ﻟە ﮔەﻟەﻛەﻣﺎن ﻟە ﺑﺎﻛﻮری ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻛﺮد"‬ ‫ﻗﺎدر ﻋەزﯾﺰ‪ ،‬ﺳﻜﺮﺗێﺮی ﺣﺰﺑﯽ ﺋﺎﯾﻨﺪەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن‬ ‫ﻟە دﯾﺪارێﻜﺪا ﺳەﺑﺎرەت ﺑە دەﺳﭙێﻜﺮدﻧﯽ ﭘﺮۆﺳەی‬ ‫ﺋﺎﺷﺘﯽ ﻟە ﺑﺎﻛﻮری ﻛﻮردﺳﺘﺎن راﯾﺪەﮔەﯾەﻧێﺖ‪:‬‬ ‫"دەﺳﺘﻜەوﺗەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮرد دەوڵەﺗﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎی ﻧﺎﭼﺎر‬ ‫ﻛﺮد ﺑەڕێﺰ ﺋﯚﺟەﻻن ﺑە ﻣﻮﺧﺎﺗەب وەرﺑﮕﺮێﺖ‪".‬‬ ‫ھەروەھﺎ دەڵێﺖ‪" :‬ﺋەﻣﺮﯾﻜﯿﯿەﻛﺎن ﻏەدرێﻜﯽ‬ ‫ﮔەورەﯾﺎن ﻟە ﮔەﻟﯽ ﺋێﻤە ﻟە ﺑﺎﻛﻮری ﻛﻮردﺳﺘﺎن‬ ‫ﻛــﺮد‪ ،‬ﺑە ﺗﺎﯾﺒەت ﻟە ﺑەڕێﺰ ﺋﯚج ﺋــﺎﻻن‪ .‬ﭼﻮﻧﻜە‬ ‫ﺋەوان ﺑﻮون ﻛە ﺋەوﯾﺎن دەﺳﺘﮕﯿﺮ ﻛﺮد و رادەﺳﺘﯽ‬ ‫ﺗﻮرﻛﯿﺎﯾﺎن ﻛﺮدەوە‪ .‬ﭘێﻢ واﯾە دەﺑێ ﺋێﺴﺘﺎ ﺋەﻣە‬ ‫ﻗەرەﺑﻮو ﺑﻜەﻧەوە‪ ".‬ﻗﺎدر ﻋەزﯾﺰ داوا ﻟە ﺣﻜﻮﻣەﺗﯽ‬ ‫ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن دەﻛﺎت زەﺧﺖ ﺑﺨﺎﺗە ﺳەر‬ ‫دەوڵەﺗﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ و ﺋەردۆﻏﺎن ﺑﯚ ﺋەوەی ﺑەرەو‬ ‫ﭘﯿﺮی ھەﻧﮕﺎوەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮرد ﺑڕۆن‪.‬‬

‫ﺋﺎ‪ /‬رۆژی و‪‬ت‬ ‫ﭘﺮﺳﯿﺎر‪ /‬ﺋەم ھەﻧﮕﺎوەی ﺑەرێﺰ ﺋﯚج ﺋﺎﻻن ﭼﯚن‬ ‫دەﺧﻮێﻨﻨەوە؟‬ ‫وە‪‬م‪ /‬ھەر وەك ﺋﺎﮔﺎدارن ﭘێﺸﺘﺮﯾﺶ ﭼەﻧﺪ ﺟﺎر ﻟە‬ ‫ﻻﯾەن ﺳەرۆك ﺋﯚج ﺋﺎﻻن و ﭘﺎرﺗﯽ ﻛﺮێﻜﺎراﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن‬ ‫ﺋﺎﮔﺮﺑەﺳﺖ راﮔەﯾەﻧﺮاوە‪ ،‬ﺑە‪‬م ﻟەﺑەر ﺋەوەی زەﻣﯿﻨەﻛە ﻟەﺑﺎر‬ ‫ﻧەﺑﻮو و ﺋەو ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯿەی ﺋێﺴﺘﺎ ھەﯾە ﺋەو ﻛﺎﺗە ﻧەﺑﻮو‪،‬‬ ‫ﺳەرﻛەوﺗﻮو ﻧەﺑﻮو‪ .‬ﺋێﺴﺘﺎ ﻧﺎوﭼەﻛە و ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﮔﯚڕاﻧﻜﺎری‬ ‫ﮔەورەی ﺑە ﺧﯚﯾەوە ﺑﯿﻨﯿﻮە‪ ،‬واﺗە ھﺎوﻛێﺸەﻛە ﻟە ھەﻣﻮو‬ ‫ﻻﯾەﻛەوە‪ ،‬چ ﻟە ﻧﺎوﺧﯚی ﺗﻮرﻛﯿﺎ‪ ،‬چ ﻟە ﻧﺎوﭼەﻛە و چ ﻟە‬ ‫دوﻧﯿﺎ ﺑە ﻗﺎزاﻧﺠﯽ ﻛﻮرد و ﭼﺎرەﺳەرﻛﺮدﻧﯽ ﺋﺎﺷﺘﯿﺎﻧەی‬ ‫دۆزی ﻛﻮردە ﻟە ﺑﺎﻛﻮری ﻛﻮردﺳﺘﺎن‪ .‬ﭼﻮﻧﻜە ﺑە راﺳﺘﯽ‬ ‫ﺋەم ﺳﯿﺎﺳەﺗەی ﺣﻜﻮﻣەﺗﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ‪ ،‬ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ ﻧﻜﯚڵﯿﻜﺮدن‬ ‫و ﺷەڕﻛﺮدﻧە ﺑەراﻣﺒەر ﻧەﺗەوەﯾەﻛﯽ ﮔەورەی و‪‬ﺗەﻛەی‪ .‬ﻟە‬ ‫ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﮔەﻻﻧﯽ ﻧﺎوﭼەﻛە دژ ﺑە ﺳﺘەﻣﻜﺎری و دﯾﻜﺘﺎﺗﯚری‬ ‫راﭘەڕﯾﻮن‪ ،‬ﺋﯿﺘﺮ ﺋەو ﺳﯿﺎﺳەﺗەی دەوڵەﺗﯽ ﺗﻮرك ﭘەﺳەﻧﺪ‬ ‫ﻧﺎﻛﺮێﺖ‪ .‬ﺗﯚ ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯽ ﻟە ﺣەﻣﺎس دەﻛەی‪ ،‬ﺑە‪‬م ﭘەﻛەﻛە‬ ‫ﺑە ﺗﯿﺮۆرﯾﺴﺖ دەزاﻧﯽ! ﺗﯚ ﺋەﮔەر داوای ﭼﺎرەﺳەرﻛﺮدﻧﯽ‬ ‫دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯿﻜﯽ ﻛێﺸەی ﻓەﻟەﺳﺘﯿﻦ دەﻛەی‪ ،‬ﺷﺘێﻜﯽ ﺑﺎﺷە‪،‬‬ ‫ﺑە‪‬م وەرە ﭼﺎرەﺳەری ﺋﺎﺷﺘﯿﺎﻧەی ﻛێﺸەی ﻧﺎو ﻣﯿﻠﻠەﺗﯽ‬ ‫ﺧﯚت ﺑﻜە‪.‬‬ ‫ﭘﺮﺳﯿﺎر‪ /‬ﺑﯚ ﭼﯽ ﺋﺎﻛەﭘە و ﺣﻜﻮﻣەت و دەوڵەﺗﯽ‬ ‫ﺗﻮرك ﻟەم ﻛﺎﺗەدا ﭘەﻧﺎﯾﺎن ﺑﯚ ﺋﯚج ﺋﺎﻻن ﺑﺮد؟‬ ‫وە‪‬م‪ /‬ﺋەو ﺳەرﻛەوﺗﻨﺎﻧەی ﻛە ﻟە ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ ﺷەڕ‪ ،‬ﻟە‬ ‫ﭘەرﻟەﻣﺎن‪ ،‬ﻟە ﻣﺎﻧﮕﺮﺗﻨﯽ زﯾﻨﺪاﻧﯿﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و چ ﺋەو‬ ‫ﺳەرﻛەوﺗﻨە ﮔەورەی ﻟە رۆژﺋﺎوای ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑەدەﺳﺖ‬ ‫ھﺎﺗﻦ‪ ،‬ھەﻣﻮوی ﻓﺎﻛﺘەری ﮔﺮﻧﮕﻦ ﺑﯚ ﮔﯚڕﯾﻨﯽ ھﺎوﻛێﺸەﻛە‬ ‫ﺑە ﻗﺎزاﻧﺠﯽ ﻛﻮرد و ﺗﻮرﻛﯿﺎی ﻧﺎﭼﺎر ﻛﺮد ﻣﻞ ﺑﺪاﺗە ﺋەم‬ ‫ﭘﺮۆﺳەﯾە و ﺑەڕێﺰ ﺋﯚج ﺋﺎﻻن ﺑە ﻣﻮﺧﺎﺗەب وەرﺑﮕﯿﺮدرێﺖ‪.‬‬ ‫ﺋەو ﺋەرﻛەی ﻟە ﺳەر ﺷﺎﻧﯽ ﻛﻮرد ﺑﻮو‪ ،‬ﺟێﺒەﺟێ ﻛﺮا‪ ،‬ﺷەڕ‬ ‫راﮔﯿﺮا و ﺋﺎﻣﺎدەن ھێﺰەﻛﺎن ﺑﻜﺸێﻨﻨەوە‪ .‬ﺗەﻧﺎﻧەت ﺋﺎﻣﺎدەن‬ ‫ﺑﯚ داﻧﺎﻧﯽ ﭼەك‪ ،‬ﺑە‪‬م ﻟە دواﻗﯚﻧﺎغ‪ .‬ﺋەوﻛﺎﺗەی ﻛە ﺗﻮرﻛﯿﺎ‬ ‫ﺧﯚی زەﻣﯿﻨە دروﺳﺖ دەﻛﺎت ﺑﯚ ﺋەوەی ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ ﺑە‬

‫ﭼەك ﻧەﺑێﺖ‪ .‬ﺑﯚﯾە ﺋێﺴﺘﺎ ﺗﯚﭘەﻛە ﻟە ﮔﯚڕەﭘﺎﻧﯽ ﺋەردۆﻏﺎن‬ ‫و ﺣﻜﻮﻣەﺗﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎداﯾە‪.‬‬ ‫ﭘﺮﺳﯿﺎر‪ /‬ﺋﺎﯾﺎ ﺑەراﺳﺘﯽ ﺋﺎﻛەﭘە و ﺣﻜﻮﻣەﺗﯽ‬ ‫ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﻟەدڵﻦ ﺑﯚ ﭼﺎرەﺳەری ﺋﺎﺷﺘﯿﺎﻧەی دۆزی‬ ‫ﻛﻮرد‪ ،‬ﯾﺎن ﺧﯚد ﻧﺎ؟‬ ‫وە‪‬م‪ /‬ﺋەوەی ﺑەڕێﺰ ﺋﯚج ﺋﺎﻻن ﻟە ﻧەورۆزدا راﯾﮕەﯾﺎﻧﺪ‬ ‫دەﺳﺘﭙێﺸﺨەرﯾﯿەﻛﯽ ﻣێﮋووﯾﯽ ﺑﻮو ﺑﯚ ﺑەرﻗەراری ﺋﺎﺷﺘﯽ‬ ‫و دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯽ ﻟە ﺗﻮرﻛﯿﺎ و ﻧﺎوﭼەﻛە‪ .‬ﺋەوەی دەﻣێﻨێﺘەوە‬ ‫ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧﯽ ﺋەو ﺋەرﻛﺎﻧەﯾە ﻟە ﺳەر ﺷﺎﻧﯽ ﻻﯾەﻧە‬ ‫ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ و ﺋﺎزادﻛﺮدﻧﯽ ﮔﯿﺮاواﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و‬ ‫ﺧﻮدی ﺑەڕێﺰ ﺋﯚج ﺋﺎﻻن‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە ﺋەﮔەر ﺳەرﻛﺮدەﯾەك‬ ‫ﻻﯾەﻧێﻜﯽ ﭘﺮۆﺳەی ﺋﺎﺷﺘﯽ و دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯿﯿە‪ ،‬ﻧﺎﺑێ ﻟە‬ ‫زﯾﻨﺪان ﺑﻤێﻨێﺘەوە‪ .‬ﺋەﮔەر ﺣﻜﻮﻣەﺗﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺑە ﺟﺪدی‬ ‫ﺑێﺘە ﭘێﺸەوە و ھەﻧﮕﺎوی ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺑﮫﺎوێﮋێ و دەﺳﺘﻮر‬ ‫ھەﻣﻮار ﺑﻜﺎﺗەوە‪ ،‬واﺗە ﭘﺮﺳﯽ ﻛﻮرد ﻟە ﺑﺎﻛﻮری ﻛﻮردﺳﺘﺎن‬ ‫ﺑە ﺷێﻮەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و دەﺳﺘﻮری ﭼﺎرەﺳەر ﺑﻜﺮێﺖ‪ ،‬ﺑە‬ ‫دڵﻨﯿﺎﯾﯿەوە ﺋەوە ﭘﺮۆﺳەﯾە ﺳەردەﻛەوێﺖ‪.‬‬ ‫ﭘــﺮﺳــﯿــﺎر‪ /‬ﺋـــەرك و ﺑــەرﭘــﺮﺳــﯿــﺎرﯾــەﺗــﯽ ﻻﯾەﻧە‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿەﻛﺎن ﻟەم ﻛﺎﺗەدا ﭼﯿﯿە؟‬ ‫وە‪‬م‪ /‬ھﯿﭻ ﻛەﺳێﻚ ﻟە ﺋﺎﺷﺘﯽ و دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯽ زەرەر‬ ‫ﻧﺎﻛﺎت‪ ،‬ﺟﮕە ﻟە دوژﻣﻨﺎﻧﯽ ﺋﺎﺷﺘﯽ و دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯽ و ھﯿﭻ‬ ‫ﻛەﺳێﻜﯿﺶ ﺑە ﺷەڕ ﻗﺎزاﻧﺞ ﻧﺎﻛﺎت‪ .‬ﺋەم ﺳﺘﺮاﺗﯿﮋﯾﯿەی‬ ‫ﺑەڕێﺰ ﺋﯚﺟەﻻن ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﺑە ﺷەڕ و ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋی دەھێﻨێﺖ و‬ ‫ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﺧەﺑﺎت ﻟە ﺷەڕەوە دەﮔﯚڕێ ﺑﯚ ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﺋﺎﺷﺘﯽ‬ ‫و دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯽ ﻟە ﺗﻮرﻛﯿﺎ‪ .‬ﺋەرﻛە ﻟە ﺳەر ھەﻣﻮو ﺣﺰﺑە‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﯿەﻛﺎن ﻛە ﭘﺸﺘﮕﯿﺮی ﻟەم ﭘﺮۆﺳەﯾە ﺑﻜەﯾﻦ‪،‬‬ ‫ﻧە ﺗەﻧﯿﺎ ﺑە ﺑەﯾﺎﻧﻨﺎﻣەی ﺳﯿﺎﺳﯽ‪ .‬وەﻛﻮ ﺣﺰﺑﯽ ﺋﺎﯾﻨﺪەی‬

‫ﻛﻮردﺳﺘﺎن ھﺎوﻛﺎری ﭘەﻛەﻛەﻣﺎن ﻛﺮدووە ﺑە ﺗﺎﯾﺒەت ﻟە‬ ‫رۆژی ﺗەﻧﮕﺪا‪ .‬ﻛێﺸەی ﭘەﻛەﻛە ﻛێﺸەی ﺗﯿﺮۆر ﻧﯿﯿە‪،‬‬ ‫ﻛێﺸەی ﻧەﺗەوەﯾەﻛە‪.‬‬ ‫ﭘﺮﺳﯿﺎر‪ /‬ھەڵﻮێﺴﺘﯽ ﺋەﻣﺮﯾﻜﺎ ﭼــﯚن دەﺑﯿﻨﯽ‬ ‫ﻟەﺑەراﻣﺒەر ﺑە ﻗﯚﻧﺎﺧەﻛە؟‬ ‫وە‪‬م‪ /‬ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﺟﺎر ﻟە ﮔەل ﺑەرﭘﺮﺳﺎﻧﯽ ﺋەﻣﺮﯾﻜﯽ‬ ‫ﮔﻔﺘﻮﮔﯚم ﻛﺮدووە ﻛە ﭘەﻛەﻛە ﺗﯿﺮۆرﯾﺴﺖ ﻧﯿﯿە و وﺗﻮﻣە‬ ‫ﺗﯿﺮۆرﯾﺴﺖ ھەﯾە ﻟە دوﻧﯿﺎدا ﻛە داوای ﺋﺎﺷﺘﯽ ﺑﻜﺎت؟ ﯾﺎن‬ ‫ﺑێ ﺑەراﻣﺒەر ﺋەﺳﯿﺮەﻛﺎن ﺋﺎزاد ﺑﻜﺎت؟ ﭘێﻢ وﺗﻦ ﻛە ﻟەﺑەر‬ ‫ﺧﺎﺗﺮی ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺋەو ھەڵﻮێﺴﺘەﺗﺎن وەرﮔﺮﺗﻮوە و ﺋەﻣەش‬ ‫ﻧەرێﻨﯿﯿە‪ .‬ﺑە راﺳﺘﯽ ﺋەﻣﺮﯾﻜﯿﯿەﻛﺎن ﻏەدرێﻜﯽ ﮔەورەﯾﺎن‬ ‫ﻟە ﮔەﻟﯽ ﺋێﻤە ﻟە ﺑﺎﻛﻮری ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻛﺮد ﺑە ﺗﺎﯾﺒەت ﻟە‬ ‫ﺑەڕێﺰ ﺋﯚج ﺋﺎﻻن‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە ﺋەوان ﺑﻮون ﻛە ﺋەوﯾﺎن دەﺳﺘﮕﯿﺮ‬ ‫ﻛﺮد و رادەﺳﺘﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎﯾﺎن ﻛﺮدەوە‪ .‬ﭘێﻢ واﯾە دەﺑێ ﺋێﺴﺘﺎ‬ ‫ﺋەﻣە ﻗەرەﺑﻮو ﺑﻜەﻧەوە‪ .‬دوای ﭘەﯾﺎﻣەﻛەی ﺋﯚج ﺋﺎﻻن‬ ‫ﭘﺸﺘﮕﯿﺮی ﺋەوروﭘﺎ و ﺋەﻣﺮﯾﻜﺎ ھەﻧﮕﺎوێﻜﯽ ﮔﺮﻧﮓ ﺑﻮو‪ .‬واﺗە‬ ‫ﺋەو ﭘەﯾﺎﻣە ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯽ ﻧێﻮﻧەﺗەوەﯾﯽ ﺑﯚ دروﺳﺖ ﺑﻮوە‪.‬‬ ‫ﭘــﺮﺳــﯿــﺎری‪ /‬ﺣﻜﻮﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن‬ ‫ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﭼﯚن ﻧﺰﯾﻜﯽ ﺋەم ﻗﯚﻧﺎﺧە ﺑﺒێﺘەوە؟‬ ‫وە‪‬م‪ /‬داوا ﻟە ﺣﻜﻮﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن دەﻛەم ﻛە‬ ‫ﺋەو ﺋەرﻛەی دەﻛەوێﺘە ﺳەرﺷﺎﻧﯽ ﺟێﺒەﺟێ ﺑﻜﺎت‪ .‬ﭼﯚن‬ ‫ﭘەﯾﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﯽ ﮔەورەﯾﺎن ﻟە روی ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﺋﺎﺑﻮرﯾﯿەوە‬ ‫ﻟەﮔەڵ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ھەﯾە‪ .‬ﺣﻜﻮﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن دەﺗﻮاﻧﻦ‬ ‫زەﺧﺖ ﺑﺨەﻧە ﺳەر دەوڵەﺗﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ و ﺋەردۆﻏﺎن ﺑﯚ ﺋەوەی ﺑەرەو‬ ‫ﭘﯿﺮی ھەﻧﮕﺎوەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮرد ﺑڕۆن‪ .‬ﭼﺎرەﺳەری ﻛێﺸەی ﻛﻮرد ﻟە‬ ‫ﺑﺎﻛﻮر‪ ،‬ﻛﺎرﯾﮕەری ﻟە ﺳەر ﺑەﺷەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮی ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺶ دەﻛﺎت‪.‬‬

‫ﺳەرﭼﺎوە‪ :‬ﭼەﺗﺮﭘﺮێﺲ‬

‫وﺗﺎر‬

‫‪٢۶‬‬

‫]~[‬ ‫] ﺴﺎڵی ﺴێیەم [ ] ‪ ] [ ٢٠١٣/٤/١٥‬ژﻤﺎرﻩ ‪[٢٨‬‬

‫‪Rojiwelat.mag@gmail.com‬‬

‫ﺋﺎﺷﺘﯿـــــــــــــــــﺎن دەوێﺖ ﯾﺎن ﺋﺎﺷﺒــــــــــــــــــەﺗﺎڵ؟؟!‬

‫ﻛﻮردۆﺷﻮاﻧﯽ‬

‫ﮔﻮﻣﺎن ﻟەوەدا ﻧﯿﯿە ﻗﺴەﻛﺮدن و دەﺳﺘﺒﺮدن ﺑﯚ‬ ‫ﭘﺮۆﺳەی ﺋﺎﺷﺘﯽ ﻟە ﺗﻮرﻛﯿﺎدا ﻛﺎرێﻜﯽ زەﺣﻤەت و‬ ‫دژوارە‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە دەﯾﺎن ﺳﺎڵە دەﺳە‪‬ﺗﺪارە ﯾەك ﻟە‬ ‫دوای ﯾەﻛەﻛﺎﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﻧەوەﯾﺎن ﺑە ھەﺳﺖ‬ ‫و ﺑﯿﺮی ﻧەﺗەوەﭘەرﺳﺘﯽ و دەﻣﺎرﮔﯿﺮی و دژە ﻛﻮرد‬ ‫ﭘەروەردە ﻛﺮدووە‪ ،‬ﺋەوان زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ﻧەوەت ﺳﺎڵە‬ ‫ﺑە ﺧەڵﻜﯽ ﺋەو و‪‬ﺗە دەڵێﻦ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺧﺎك و و‪‬ﺗﯽ‬ ‫ﺗﻮرﻛە و ﺋەو ﮔەﻟەی ﻟە ﺗﻮرﻛﯿﺎدا ﺑﮋێﺖ ﯾﺎن دەﺑێﺖ‬ ‫ﺗﻮرك ﺑێﺖ ﯾﺎن ﻧﯚﻛەری ﺗــﻮرك؟! ﭘــەروەردە و‬ ‫ﻓێﺮﻛﺮدﻧﯽ ﻣﻨﺪا‪‬ﻧﯽ ﺋەو و‪‬ﺗە ﻟە ﺳەر ﺋەو ﺑﻨەﻣﺎﯾە‬ ‫ﺑــﻮوە ﺑﯚﯾە دەرﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ ﺋەو ﺳﯿﺎﺳەﺗە ﭘڕ ﻟە‬ ‫ﺧﯚﭘەرﺳﺘﯽ و ﺷﯚﭬﯿﻨﯿﺴﺘﯽ و دژە ﭘێﻜەوەژﯾﺎﻧە‪،‬‬ ‫ﻛﯚﻣەڵﮕەﯾەك ھﺎﺗﯚﺗە ﺑەرھەم ﻛە ﺋﺎﺳﺎن ﻧﯿﯿە‬ ‫ھەﺳﺖ و ﺳﯚزی ﻣﺮۆﭬﺎﯾەﺗﯽ و ﺋﺎﺷﺘﯽ و ﭘێﻜەوە‬ ‫ژﯾﺎن و ھﺎوﺑەﺷﯽ ﻟە ﻣﺎف و ھﺎو‪‬ﺗﯽ ﺑﻮون ﺑە ﺑێ‬ ‫ﺟﯿﺎوازی ﻟە ﻧﺎﺧﯿﺪا ﺟێﮕﯿﺮ ﺑێﺖ‪ ،‬ﮔﺮﻓﺘەﻛە ﻟەوە‬ ‫داﯾە دەﺳە‪‬ﺗﺪاراﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ھەﻣﯿﺸە ﻟە ﺑەراﻣﺒەر‬ ‫ﮔەﻟﯽ ﻛﻮرد دوژﻣﻨﻜﺎراﻧە ھەڵﺴﻮﻛەوﺗﯿﺎن ﻛﺮدووە‪،‬‬ ‫ﻧە ﭼەﭘەﻛﺎن ﺑە ﻓﻜﺮ و ﻓەﻟﺴەﻓەی ﻣﺎرﻛﺴﯽ ﻛﺎرﯾﺎن‬ ‫ﻛﺮدووە ﻧە ﺳﯚﺳﯿﺎل دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗەﻛﺎن ﺑەﻻی ﻧﺎوەڕۆﻛﯽ‬ ‫ﺋــەو ﺑەرﻧﺎﻣەﯾەدا ڕۆﯾﺸﺘﻮن ﻧە ﺋﯿﺴﻼﻣﯿەﻛﺎن‬ ‫ﺑﻨەﻣﺎﻛﺎﻧﯽ ﺋﺎﯾﻦ و ﺷەرﯾﻌەﺗﯿﺎن ﻟە ﮔەڵ ﮔەﻻﻧﯽ‬ ‫ﺗــﺮدا ﭘەﯾڕەو ﻛــﺮدووە‪ ،‬ﺋــەوەی ﺳەرﺟەم ﺑﯿﺮ و‬ ‫ﺑﺎوەڕە ﺟﯿﺎوازەﻛﺎن ﻟە ﺳەری ﻛﯚك و ﺗەﺑﺎﺑﻮون‪،‬‬ ‫وﺗﻨەوەی دروﺷﻤﯽ ﯾەك و‪‬ت ﯾەك ﻧەﺗەوە ﯾەك‬ ‫ﺋﺎ‪ ‬ﯾەك زﻣﺎن ﺑﻮوە‪ ،‬ﺋەو ﯾەﻛەش ﻛە ھەﻣﻮوﯾﺎن‬ ‫ﻟەﺳەری ھﺎوڕا ﺑﻮون ﺟﮕە ﻟە ﯾەك درۆی ﮔەورە‬ ‫ھﯿﭽﯽ ﺗﺮ ﻧەﺑﻮو‪ ،‬ﺋێﺴﺘﺎ ﻟە دوای دەﯾﺎن ﺳﺎڵ ﻟە‬ ‫دووﺑﺎرە ﻛﺮدﻧەوەی ﺋەو درۆ ﮔەورەﯾە دەﯾﺎﻧەوێﺖ‬ ‫ﺑەﻧﺎﭼﺎری دان ﺑەڕاﺳﺘﯿەﻛﺪا ﺑﻨێﻦ ﻛە ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺗەﻧﮫﺎ‬ ‫ﺗﻮرﻛﯽ ﺗێﯿﺪا ﻧﺎژێﺖ‪ ،‬ﺑەڵﻜﻮ ﮔەﻻﻧﯽ ﺗﺮﯾﺶ ھەﯾە ﻟەم‬ ‫و‪‬ﺗەدا‪ ،‬ﺑﯚﯾە ﻛﺎرێﻜﯽ زەﺣﻤەﺗە ﻧەﺗەوەﭘەرﺳﺘەﻛﺎن‬ ‫ﺑﺎوەڕ ﺑەوە ﺑﮫێﻨﻦ ﺟﮕە ﻟە ﺧﯚﯾﺎن ﻛەﺳﺎﻧﯽ ﺗﺮ‬ ‫ھەﯾە ﺧــﺎوەﻧــﯽ ﻧﺎﺳﻨﺎﻣەی ﺟــﯿــﺎوازە و ﻣﺎﻓﯽ‬ ‫ژﯾﺎﻧﻜﺮدﻧﯽ ھەﯾە‪ ،‬ﭘﺮۆﺳەی ﺋﺎﺷﺘﯽ و ﮔﻔﺘﻮﮔﯚ‬ ‫ﻛﺮدن ﺑﯚ ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ھێﻨﺎن ﺑەﺷەڕ و ﻧﺎﺋﺎراﻣﯽ ﺋەو‬ ‫و‪‬ﺗە ﺋەﮔەر ھەﻧﮕﺎوی ﺑەرﭼﺎوی ﻧەﻧﺎﺑێﺖ و ﺑەرەو‬

‫ﭘێﺸﭽﻮﻧﯿﺸﯽ ﺑەﺧﯚوە ﻧەﺑﯿﻨﯿﺒێﺖ‪ ،‬ﺑە‪‬م ھﺎوﯾﺸﺘﻨﯽ‬ ‫ﯾەﻛەم ھەﻧﮕﺎو ﻛﺎرێﻜﯽ ﺑﺎﺷە و ﭘێﻮﯾﺴﺘە ھەر ﻻﯾەك‬ ‫ﺑەﺋەرﻛﯽ ﺧﯚی ھەﺳﺘێ و ﺑــەرەو ﭘێﺸﯽ ﺑﺒﺎت‪،‬‬ ‫ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﺋەوﺷﻤﺎن ﻟە ﯾﺎد ﻧەﭼێﺖ وەك ھەﻣﯿﺸە‬ ‫ﺋەﻣﺠﺎرەش ﮔەﻟﯽ ﻛﻮرد ھەﻧﮕﺎوی ﯾەﻛەﻣﯽ ﻧﺎوە‬ ‫ﺑﯚ ﺋﺎﺷﺘﯽ‪ ،‬ھەرﭼەﻧﺪە ھەﻧﺪێ ﻻﯾەن ﺋەو ھەﻧﮕﺎوە‬ ‫ﺑەدەﺳﺘﭙێﺸﺨەری ﺋەﻛەﭘە و ﺋەردۆﻏﺎن ﺑﺎﺳﺪەﻛەن‬ ‫ﺟێﯽ داﺧە ﻛە ﻻﯾەﻧﯽ ﻛﻮردﯾﺸﯽ ﺗێﺪاﯾە ﺑﺎﻧﮕەﺷەی‬ ‫ﻟەو ﺟﯚرە دەﻛەن‪ ،‬ھەﻣﻮو ﻻﯾەك ﺋەوە دەزاﻧێﺖ‬ ‫ﻟە ﺑﯿﺴﺖ ﺳﺎڵﯽ ڕاﺑــﺮدوودا ﺑﺰاﭬﯽ ﺋﺎزادﯾﺨﻮازی‬ ‫ﻛﻮرد ﻟە ﺑﺎﻛﻮری ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﭘێﺸﺘﺮ ﻧﯚ ﺟﺎر ﯾەك‬ ‫ﻻﯾەﻧە ﺋﺎﮔﺮ ﺑەﺳﺘﯽ ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪووە و ﻗﻮرﺑﺎﻧﯿﺸﯽ ﺑﯚی‬ ‫داوە‪ ،‬ﺑە‪‬م وەك ﺋﺎﺷﻜﺮاﯾە ھەﻣﯿﺸە ﺑێ ﺋەﻧﺠﺎم‬ ‫ﺑﻮوە‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە دەﺳە‪‬ﺗﺪاراﻧﯽ ﺗﻮرك ﺋەوەی ﻛە‬ ‫دﯾﺎﻧەوێﺖ ﺋﺎﺷﺘﯽ ﻧﯿﯿە ﻟە ﮔەڵ ﺷﯚڕﺷﮕێڕاﻧﯽ ﻛﻮرد‪،‬‬ ‫ﺑەڵﻜﻮ ﺋەوان ﺋﺎﺷﺒەﺗﺎڵ دەﺧــﻮازن و دەﯾﺎﻧەوێﺖ‬ ‫ﺋەو ﺳﯿﺎﺳەﺗەی ﺧﯚﯾﺎن ﺑﺴەﭘێﻨﻦ و ﺋەودرۆﯾەی‬ ‫دەﯾﺎن ﺳﺎڵە دووﺑﺎرەی دەﻛەﻧەوە ﺑەڕاﺳﺖ ﺑﯿﺪەﻧە‬ ‫ﻗﺒﻮڵﻜﺮدن‪ ،‬ﮔەﻟﯽ ﻛﻮرد ﺧەﺑﺎت و ﺗێﻜﯚﺷﺎﻧﯽ ﺑﯚ‬ ‫ﻣﺎﻓە زەﺗﻜﺮاوەﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚی ﻛــﺮدووە ھﯿﭻ ﻛﺎﺗێﻚ‬ ‫دەﺳﺘﯽ ﺑﯚ ﻣﺎﻓﯽ ﻛەﺳﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﻧــەﺑــﺮدووە‪ ،‬ﺋەو‬ ‫ﺷﯚڕش و ﺑەرﺧﯚداﻧەش ﺗەﻧﮫﺎ ﻟە ﭼﻮارﭼێﻮەی‬ ‫ﺑەرﮔﺮی ڕەوادﯾە‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە ﻛﻮرد ﻟە ﺗﻮرﻛﯿﺎدا ﻧەك‬ ‫ﺗەﻧﮫﺎ ﺧﺎك و زﻣﺎﻧﯽ داﮔﯿﺮ ﻛﺮاوە‪ ،‬ﺑەڵﻜﻮ ﻧﺎوەﻛەﺷﯽ‬ ‫ﺳڕاوەﺗەوە ﻟە ﺳەرﻧەﺧﺸەی ﺋەو و‪‬ﺗە‪ ،‬ﺋەوەی‬ ‫ﻟەم ﭘێﻮاژۆﯾەدا ﮔﺮﻧﮕە ﺑﯚ ﻛﻮرد ﺑەر ﻟە ھەرﺷﺘێﻚ‬ ‫ﭘێﺪاﮔﺮﯾە ﻟە ﺳەر ﺋەوەی دەوڵەت و ﺣﻜﻮﻣەﺗﯽ‬ ‫ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﻧﺎوی ﻛﻮرد ﻟە دەﺳﺘﻮری ﻧﻮێﺪا ﺗﯚﻣﺎر ﺑﻜﺎت‬ ‫ﺑەﻓەرﻣﯽ وﺋﺎﻣﺎژەی ﭘێﺒﻜﺮێﺖ‪ ،‬ﺋەﮔەر ﻟە دەﺳﺘﻮری‬ ‫و‪‬ﺗﺪا ﺷﺘێﻚ ﻧەﺑێﺖ ﺑەﻧﺎوی ﮔەﻟﯽ ﻛﻮد ﺑﯿﮕﻮﻣﺎن‬ ‫ﻣﺎﻓێﻜﯿﺶ ﻧﺎﺑێﺖ ﺑﯚ ﮔەﻟێﻚ ﻛە ﻟە دەﺳﺘﻮردا‬ ‫ﺑﻮﻧﯽ ﻧەﺑێﺖ‪ ،‬ﺋەوەی ﻣﺮۆڤ ڕەﺷﺒﯿﻦ دەﻛﺎت ﻟە‬ ‫ﮔﻔﺘﻮﮔﯚﻛﺎﻧﯽ ﺋﺎﺷﺘﯽ ﻧێﻮان ﺣﻜﻮﻣەت و ﺋﯿﻤﺮاﻟﯽ و‬ ‫ﻗەﻧﺪﯾﻞ ھەﻧﮕﺎوە ﺳﺴﺘەﻛﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮﻣەﺗە‪ ،‬ﺑڕوام واﯾە‬ ‫ﺣﻜﻮﻣەﺗﯽ ﺋﺎﻛەﭘە و ﺧﻮدی ﺋەردۆﻏﺎن ﻟە ﭘﺮۆﺳەی‬ ‫ﺋﺎﺷﺘﯿﺪا زۆر ﺟﺪی ﻧﯿﻦ و و‪‬م داﻧەوەﯾﺎن ﻟە ﺋﺎﺳﺘﯽ‬ ‫دەﺳﺘﭙێﺸﺨەری و ھەﻧﮕﺎوەﻛﺎﻧﯽ ﺑﺰاﭬﯽ ﺋﺎزادﯾﺨﻮازی‬ ‫ﻛﻮرددا ﻧﯿﯿە‪ ،‬دەﺳە‪‬ﺗﺪاراﻧﯽ ﺣﻜﻮﻣەت ﺋەﮔەرﭼﯽ‬ ‫ﺑەﻛﺮدەوە ھەﻧﮕﺎوی ﺋەو ﺗﯚﯾﺎن ﻧەﻧﺎوە ﻟە ﮔەڵ‬ ‫ﺋەوەﺷﺪا ﻟێﺪواﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺋەردۆﻏﺎن ﺗەم و ﻣﮋاوﯾە و‬ ‫ﺋﺎﺳﯚﯾەﻛﯽ ڕووﻧﯽ ﻟێﺒەدی ﻧﺎﻛﺮێﺖ‪ ،‬ﭘێﺶ ھەرﺷﺘێﻚ‬ ‫دەﺳﺘﻮر ﮔەرﻧﺘﯽ ﻣــﺎف و ﺋﺎزادﯾەﻛﺎﻧە ﺋەﮔەر‬ ‫ﺑەﺷێﻮەﯾەﻛﯽ ڕاﺳﺖ و دروﺳﺖ ﻛﺎری ﭘێﺒﻜﺮێﺖ‪،‬‬ ‫ﮔەﻟﯽ ﻛــﻮرد دەﯾــﺎن ﺳﺎڵە ﮔﯿﺮۆدەی ﻣەﯾﻨەﺗﯿە‬ ‫ﺑە دەﺳﺘﻮرێﻜﯽ ﻧﺎدﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ و دەﺳە‪‬ﺗێﻜﯽ‬ ‫دﯾﻜﺘﺎﺗﯚری ﻣﺎﻣەڵەی ﻟە ﮔەڵ ﻛــﺮاوە‪ ،‬ﺋێﺴﺘﺎش‬ ‫ﻛە ﺣﻜﻮﻣەﺗﯽ ﺋﺎﻛەﭘە دەﯾەوێﺖ دەﺳﺘﻮری و‪‬ت‬ ‫ﺑﮕﯚڕێﺖ و ڕەﺷﻨﻮﺳێﻜﯽ ﺋﺎﻣﺎدە ﻛﺮدووە‪ ،‬ﺑەھەﻣﺎن‬ ‫ﺷێﻮەی ڕاﺑﺮدوو ﺑﯚ ﮔەﻻﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ دەﺳﺘەواژەی‬ ‫ﮔەﻟﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎی ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎوە ﻛە واﺗە ﮔەﻟﯽ ﻛﻮرد‬

‫ﺑﻮﻧﯽ ﻧﯿﯿە ﻟە ڕەﺷﻨﻮﺳﯽ دەﺳﺘﻮرەﻛەی ﺋﺎﻛەﭘەدا‪،‬‬ ‫ﺋەو دەﺳﺘەواژەﯾە ﭘێﺪاﮔﺮﯾە ﻟەﺳەر ھەﻣﺎن درۆی‬ ‫ﺳﺎ‪‬ﻧﯽ ڕاﺑﺮدوو‪ ،‬ھەﻣﻮو ﻻﯾەك ﺋەوە دەزاﻧێﺖ ﺑەڕێﺰ‬ ‫ﻋەﺑﺪوڵ‪ ‬ﺋﯚج ﺋﺎﻻن دەﺳﺘﭙێﺸﺨەری ﺑﯚ ﺋﺎﺷﺘﯽ‬ ‫ﻛﺮدووە و ﺣﻜﻮﻣەﺗﯽ ﻧﺎﭼﺎرﻛﺮدووە دەﺳﺘﯽ ﺋﺎﺷﯽ‬ ‫درێﮋ ﺑﻜﺎت‪ ،‬ﺑە‪‬م ﻧﺎﻛﺮێﺖ ﻣﺘﻤﺎﻧەی ﺗــەواو ﺑەو‬ ‫دەﺳﺘﺪرێﮋﻛﺮدﻧەی ﺣﻜﻮﻣەت ﺑﻜﺮێﺖ ﺗﺎﺋەو ﻛﺎﺗەی‬ ‫ھەﻧﮕﺎوی ﻛﺮداری دەھﺎوێﺖ‪ ،‬ﺟﺎرێﻜﯽ ﺗﺮ ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯽ‬ ‫ﺋﺎﮔﺮﺑەﺳﺖ ﻟە ﻻﯾەن ﻛەﺟەﻛە و ھێﺰی ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ‬ ‫ﮔەﻟەوە ھەﻧﮕﺎوێﻜە ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﻻﯾەﻧﯽ ﺑەراﻣﺒەرﯾﺶ‬ ‫ھەﻧﮕﺎوێﻚ ﺑێﺘە ﭘێﺶ‪ ،‬ﺑڕوام واﯾە ﺑە ﺑێ ﮔەرﻧﺘﯽ‬ ‫ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ ھـــەوەك ﺑــەڕێــﻮەﺑــەراﻧــﯽ ﻛەﺟەﻛەش‬ ‫ﺋﺎﻣﺎژەﯾﺎن ﭘێﻜﺮدووە ﻛﺸﺎﻧەوەی ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﮔەرﯾﻼ‬ ‫ﺑﯚ دەرەوەی ﺳﻨﻮری ﺗﻮرﻛﯿﺎ و ﺑﺎﻛﻮری ﻛﻮردﺳﺘﺎن‬ ‫ھەڵەﯾەﻛﯽ ﻛﻮﺷﻨﺪەﯾە‪ ،‬ﺋەوەی ﮔﻮﻣﺎن ﻟە ھەڵﻮێﺴﺘﯽ‬ ‫ﺣﻜﻮﻣەت زﯾﺎﺗﺮ دەﻛﺎت ﻗﺴەﻛﺎﻧﯽ ﺋەردۆﻏﺎﻧە ﻛە‬ ‫ﺑەوەش ڕازی ﻧﯿﯿە ھێﺰی ﮔەرﯾﻼ ﺑەﭼەﻛەﻛﺎﻧﯿﺎﻧەوە‬ ‫ﺑﭽﻨە دەرەوەی ﺳﻨﻮر‪ ،‬ﺑەڵﻜﻮ دەڵێﺖ ﭘێﻮﯾﺴﺘە‬ ‫ﭼەﻛەﻛﺎن ڕادەﺳﺖ ﺑﻜﺮێﻨەوە و ﺑە ﺑێ ﭼەك و‪‬ت‬ ‫ﭼﯚڵ ﺑﻜەن!! ﺋەو داواﻛﺎرﯾەش داواﻛﺎری ﺋﺎﺷﺒەﺗﺎڵە‬ ‫ﻧەك ﺋﺎﺷﺘﯽ‪.‬‬

‫ﺋەوەی ﻣﺮۆڤ ڕەﺷﺒﯿﻦ‬ ‫دەﻛﺎت ﻟە ﮔﻔﺘﻮﮔﯚﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﺋﺎﺷﺘﯽ ﻧێﻮان ﺣﻜﻮﻣەت و‬ ‫ﺋﯿﻤﺮاﻟﯽ و ﻗەﻧﺪﯾﻞ ھەﻧﮕﺎوە‬ ‫ﺳﺴﺘەﻛﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮﻣەﺗە‪،‬‬ ‫ﺑڕوام واﯾە ﺣﻜﻮﻣەﺗﯽ ﺋﺎﻛەﭘە‬ ‫و ﺧﻮدی ﺋەردۆﻏﺎن ﻟە‬ ‫ﭘﺮۆﺳەی ﺋﺎﺷﺘﯿﺪا زۆر ﺟﺪی‬ ‫ﻧﯿﻦ و و‪‬م داﻧەوەﯾﺎن ﻟە‬ ‫ﺋﺎﺳﺘﯽ دەﺳﺘﭙێﺸﺨەری‬ ‫و ھەﻧﮕﺎوەﻛﺎﻧﯽ ﺑﺰاﭬﯽ‬ ‫ﺋﺎزادﯾﺨﻮازی ﻛﻮرددا ﻧﯿﯿە‪،‬‬ ‫دەﺳە‪‬ﺗﺪاراﻧﯽ ﺣﻜﻮﻣەت‬ ‫ﺋەﮔەرﭼﯽ ﺑەﻛﺮدەوە‬ ‫ھەﻧﮕﺎوی ﺋەوﺗﯚﯾﺎن ﻧەﻧﺎوە ﻟە‬ ‫ﮔەڵ ﺋەوەﺷﺪا ﻟێﺪواﻧەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﺋەردۆﻏﺎن ﺗەم و ﻣﮋاوﯾە و‬ ‫ﺋﺎﺳﯚﯾەﻛﯽ ڕووﻧﯽ ﻟێﺒەدی‬ ‫ﻧﺎﻛﺮێﺖ‬

‫‪Rojiwelat.mag@gmail.com‬‬

‫]~[‬ ‫] ژﻤﺎرﻩ ‪ ] [ ٢٠١٣/٤/١٥ ] [٢٨‬ﺴﺎڵی ﺴێیەم [‬

‫‪٢٧‬‬

‫وﺗﺎر‬

‫ﺋــــــﯚج ﺋﺎﻻن ژﯾێﻨــــــــەری ھەﺳﺖ و ﺗێﮕـــــــــەﯾە‬

‫ﻋەﻟﯽ ﺣەﯾﺪەر ﻗﺎﯾﺘﺎن‬ ‫رۆژی )‪٤‬ی ﻧﯿﺴﺎن( وەك رۆژی ﻟەداﯾﻜﺒﻮوﻧﯽ رێﺒەر‬ ‫ﺋﺎﭘﯚ ﭘﯿﺮۆز دەﻛەﯾﻦ‪ .‬ﻟەدەرەوەی رۆژێﻜﯽ ﺳێﻤﺒﯚڵﯽ‬ ‫ﻟەداﯾﻜﺒﻮوﻧﯽ ﺑەو ﺷێﻮەﯾە‪ ،‬ھەڵﺒەﺗە رۆژێﻜﯽ ﻟە‬ ‫داﯾﻜﺒﻮوﻧﯽ رێﺒەراﯾەﺗﯿﻤﺎن ھەﯾە‪ ،‬ﺑە‪‬م ﮔەر ﺳەرﻧﺞ‬ ‫ﺑﯚ ﺋەو ﺑﺎرودۆﺧەی ﻛە رێﺒەر ﺋﺎﭘﯚ ﭼﺎوی ﺗێﺪا ﻛﺮدەوە‬ ‫و رەوﺷﯽ ﺋەو ﻛﺎﺗەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن راﺑﻜێﺸﯿﻦ‪ ،‬دەﺷێ‬ ‫ﺑﺒﯿﻨﯿﻦ ﻛەوا ﺗﯚﻣﺎرﻛﺮدﻧﯽ رۆژی وەھﺎ و ﺗﯚﻣﺎرﮔﺮﺗﻦ‬ ‫ﻟەو رۆژﮔﺎرەدا زۆر ﺑێ واﺗﺎ ﺑﻮوە‪ .‬ﺑەواﺗﺎﯾەﻛﯽ دﯾﻜە‬ ‫ﻣێﮋووی ﻟەداﯾﻜﺒﻮوﻧﯽ رێﺒەراﯾەﺗﯿﻤﺎن رۆژێﻜﯽ دﯾﺎری‬ ‫ﻧﯿﯿە‪ .‬دەﺷێ ﺳﺎڵ و وەرز و ﺗەﻧﺎﻧەت ﻣﺎﻧﮕﯿﺶ‬ ‫دﯾﺎر ﺑێ‪ ،‬ﺑە‪‬م ﺑەﻣﺎﻧﺎی رۆژ و ﺳﺎت‪ ،‬ﻧﺎﺗﻮاﻧﯿﻦ‬ ‫ﺑﺎس ﻟە رۆژێﻜﯽ دﯾﺎرﯾﻜﺮاو ﺑﻜەﯾﻦ‪ .‬ﻟەم رواﻧﮕەﯾەوە‬ ‫واﺗﺎی )‪ ٤‬ی ﻧﯿﺴﺎن( واﺗﺎﯾەﻛﯽ ﺳێﻤﺒﯚڵﯿﯿە‪ ،‬ﺑە‪‬م‬ ‫ﻟەﻻﯾەﻛﯽ دﯾﻜەوە ﮔەﻟﯽ ﻛﻮرد ﺋەم رۆژە وەك رۆژی‬ ‫ﻟەداﯾﻜﺒﻮوﻧﯽ رێﺒەر ﺋﺎﭘﯚ ﭘەﺳﻨﺪ دەﻛﺎت و ﺑەو‬ ‫ﺷێﻮەﯾە ھەڵﯿﺪەﺳەﻧﮕێﻨێ و ﺑەﮔﻮێﺮەی ﺋەﻣەش‬ ‫ھەڵﻮێﺴﺘﯽ ﺧﯚی وەردەﮔﺮێ‪.‬‬ ‫ﻣﺮۆڤ ﯾەﻛێﻜە ﻟەو زﯾﻨﺪەوەراﻧەی ﻛە ﻟەدەرەوەی‬ ‫ھەردوو ﺟﯚرە زﯾﻨﺪەوەرەﻛەی دﯾﻜە‪ ،‬ﺗﺎﯾﺒەﺗﻤەﻧﺪی‬ ‫ﺗﺎﯾﺒەت ﺑەﺧﯚی ھەﯾە‪ .‬دەﺷێ ﻟەﻧێﻮ رووەك و‬ ‫ﮔﯿﺎﻧەوەرەﻛﺎﻧﯿﺸﺪا ﮔــﻮزارە ﻟەدﯾﺎردەی زاوزێ و‬ ‫ﻟەداﯾﻜﺒﻮون ﺑﻜﺮێ‪ ،‬ﺑەردەواﻣﻜﺮدﻧﯽ رەﭼەڵەﻛﯽ ﺋەو‬ ‫ﺟﯚرە زﯾﻨﺪەوەرە ﺑەو ﺷێﻮەﯾەﯾە‪ .‬ﻟەدەرەوەی ﻣﺮۆڤ‪،‬‬ ‫رۆڵﯽ ﺑﻨﺎﺧەﯾﯽ ﻟە زﯾﺎدﻛﺮدﻧﯽ ﮔﯿﺎﻧەوەرەﻛﺎﻧﯽ دﯾﻜەدا‬ ‫زاووزێﯿە‪ .‬ﮔﯿﺎﻧەوەر زاووزێ دەﻛﺎت‪ ،‬رووك ﺧﯚی‬ ‫ﺑەرھەم دێﻨێﺘەوە‪ .‬ﺑە‪‬م ﻣﺮۆڤ زۆر ﺟﯿﺎوازﺗﺮە‪.‬‬ ‫ﻟەداﯾﻜﺒﻮوﻧﯽ ﻣﺮۆڤ ﻟە ﻧﺎوەڕۆك و ﮔەوھەری ﺧﯚﯾﺪا‬ ‫ﻟەداﯾﻜﺒﻮوﻧﯽ ﺧﻮﻟﻘێﻨەرێﻜﯽ ﻧﻮێﯿە‪ .‬ﻟەﺑەر ﺋەوەش‬ ‫ﻟەﻣﺮۆڤ ﺑەدەر ھﯿﭻ ﮔﯿﺎﻧەوەرێﻜﯽ دﯾﻜە ﭘێﺸەڕۆژ‬ ‫و داھﺎﺗﻮو ﺑﯚﺧﯚی ﺋﺎﻣﺎدە ﻧﺎﻛﺎت ﯾﺎﺧﻮد ﺑە ﻓﻜﺮی‬ ‫ﭘێﺸەڕۆژەوە ﻧﺎﺟﻮوڵێﺘەوە و داھﺎﺗﻮوﯾﯿەك ﺋﺎزاد‬ ‫ﺑﯚ ﺑــەردەواﻣــﺪەری رەﭼەڵەﻛەﻛەی ﻧﺎھێڵێﺘەوە‪.‬‬ ‫ﻣﺮۆﭬﯿﺶ وەك ﮔﯿﺎﻧەوەراﻧﯽ دﯾﻜە ﺑەردەواﻣﯿﺪان ﺑە‬ ‫رەﭼەڵەﻛەﻛەی ﺑە ﺑﻨﺎﺧە وەردەﮔﺮێ‪ ،‬ﺑە‪‬م ﺋەﻣەش‬ ‫ﺑەﺗەﻧﮫﺎ وەك ﺑەردەواﻣﯿﺪاﻧێﻜﯽ رەﭼەڵەﻛﯽ ﻟە‬

‫ﺑﻮاری زاووزێﻮە ﺑﭽﻮك ﻧەﻛﺮاوەﺗەوە‪ .‬زﯾﺎد ﻟەﻣەش‬ ‫ھێﻨﺎﻧﯽ ﺧﻮﻟﻘێﻨەرﯾﯿەك ﺑە ﺑﻨەﻣﺎ وەردەﮔﺮێ‪ .‬ﺑەم‬ ‫ﺷێﻮەﯾەش ﺑــەردەوام ﺟﻮاﻧﻜﺮدﻧﯽ ژﯾﺎن ﺑە ھەﻧﺪ‬ ‫وەردەﮔــﺮێ‪ ،‬ﺑە ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺮدﻧﯽ ﭘێﮕەﯾەﻛﯽ ژﯾﺎﻧﯽ‬ ‫ﺑەﮔﻮێﺮەی رەھەﻧﺪەﻛﺎﻧﯽ‪ ،‬ھێﻨﺎﻧﯽ ﻣﻨﺪاڵ ﺑە ﺑﻨەﻣﺎ‬ ‫دەﮔﺮێ‪ .‬ﺋەﻣە ﻻﯾەﻧﯽ ھەرە ﺟﻮاﻧﯽ ﻣﺮۆﭬە‪ .‬ﺑﻮوﻧﯽ‬ ‫ﻣﺮۆڤ ﺑە "أﺷﺮف اﻟﻤﺨﻠﻮﻗﺎت" ھەر ﺑەم ھﯚﯾەوەﯾە‪.‬‬ ‫ﻟەﻧێﻮ ﺧﻮﻟﻘێﻨﺮاوەﻛﺎﻧﺪا ﺑﻮون ﺑە ﺑەﺷەرەﻓﺘﺮﯾﻨﯿﺎن‬ ‫ﻟێﺮەوە ﻣﺎﻧﺎی ﺧﯚی وەردەﮔــﺮێ‪ .‬ﺑەر ﻟە زاوزێ‪،‬‬ ‫ﺧﻮﻟﻘﺎﻧﺪﻧﯽ ﯾﺎن ھێﻨﺎﻧﯽ ﺧﻮﻟﻘێﻨەرێﻚ ﺗﺎﯾﺒەﺗﻤەﻧﺪی‬ ‫ھەرە ﺑﻨﺎﺧەﯾﯽ ﻣﺮۆﭬە‪.‬‬ ‫ﻛﺎﺗێﻚ ﺗەﻣﺎﺷﺎی ﻛەش و ھــەوای ﺋەو ﻛﺎﺗەی‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎن دەﻛــﺮێ ﻛە رێﺒەر ﺋﺎﭘﯚ ﭼﺎوی ﺗێﺪا‬ ‫ﻛﺮدۆﺗەوە‪ ،‬زۆر ﺑە روون و ﺋﺎﺷﻜﺮاﯾﯽ دەﺑﯿﻨﯿﻦ ﻛە ﻟەم‬ ‫و‪‬ﺗەدا ﻣﺮۆڤ ﺑێﺒەرﯾﯿە ﻟە ﺷێﻮازێﻜﯽ ﺑەردەواﻣﯿﺪان‬ ‫ﺑە رەﭼەڵەﻛﯽ ﺧﯚی‪ ،‬ﻛە ﺑەڕاﺳﺘﯽ ﻟەو ﺷێﻮازەدا‬ ‫ﺗﻮاﻧﺎی ژﯾﺎﻧﯽ ھەﺑێ‪ .‬ﻣﺮۆﭬﯽ ﻛﻮرد ﻟەو ﺑﺎرودۆﺧەدا‬ ‫وەك ﺑڵێﯽ ھێﻨﺮاﺑﻮوە ﺋﺎﺳﺘﯽ ﮔﯿﺎﻧەوەرێﻚ ﯾﺎن‬ ‫روەﻛێﻚ‪ .‬ﺗەواوی زەﻣﯿﻨە و ﺗﻮاﻧﺴﺘەﻛﺎﻧﯽ ﺑﻮﻧﯿﺎدﻧﺎن‬ ‫و داﺑﯿﻨﻜﺮدﻧﯽ ﻻﯾەﻧە ﺋﺎﺑﻮوری و ﻛﯚﻣە‪‬ﯾەﺗﯽ‬ ‫و ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﻛﻮﻟﺘﻮورﯾﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻟێﺴەﻧﺪراﺑﯚوە و‬ ‫ﻟەﻧێﻮﺑﺮاو ﺑﻮون‪ .‬ﺑە‪‬م ﻟەﺑﻨەﻣﺎدا ﺑەردەواﻣﯿﺪان ﺑە‬ ‫ھەﺑﻮون و ژﯾﺎﻧﯽ رەﭼەڵەﻛﯽ ﻣﺮۆڤ ﭘێﻮﯾﺴﺘﯿﯿەﻛﯽ‬ ‫زۆری ﺑە ھەﺑﻮوﻧﯽ ﺋــەو زەﻣﯿﻨە و ﺗﻮاﻧﺴﺘﺎﻧە‬ ‫ھەﯾە‪ ،‬ﺋەﻣەش ﭘەﯾﻮەﺳﺘە ﺑە ﺧﻮﻟﻘﺎﻧﺪﻧﯽ ﺗﻮاﻧﺴﺘﯽ‬ ‫ﭘێﻮﯾﺴﺘەوە‪ .‬ﮔەر ﺋەﻣﺎﻧە ﻧەﺑﻦ ﺑەردەواﻣﺪاﻧێﻜﯽ‬ ‫ﺷﯿﺎوی ﻣﺮۆڤ دەﺳﺘەﺑەرﻧﺎﺑێ‪ .‬ھەر ﺑەھﯚی ﺋەم‬ ‫ھﯚﻛﺎراﻧەﺷەوەﯾە ﻛــەوا ﺑــﻮاری ﺑــەردەواﻣــﯿــﺪان‬ ‫ﺑەڕەﭼەڵەك‪ ،‬ﺑەﻻی ﻛﻮردەوە ﺗەﻧﮫﺎ وەك ﺑﻮارێﻜﯽ‬ ‫رەﮔــەزی ﺗەﻣﺎﺷﺎﯾﻜﺮاوە‪ .‬ﺋەﻣەﯾە ﺗﺎﻛە ﺷێﻮازی‬ ‫ﺑەردەواﻣﯿﺪاﻧﯽ رەﭼەڵەﻛﯽ ﻛە ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا و‬ ‫ﺑﯚ ﻛﻮردان ھێڵﺮاوەﺗەوە‪ .‬واﺗﺎ ھێﻨﺮاوەﺗە ﺋﺎﺳﺘێﻜﯽ‬ ‫ﺳــﺎدە و ﺳﺎﻛﺎری رەﮔەزﯾﯿەوە و ﺑەو ﺟﯚرەش‬ ‫زەﻣﯿﻨەﯾەك ﻛە ﺑەردەواﻣﯿﺪان ﺑە رەﭼەڵەك ﺑﯚ‬ ‫ﻛﻮردان ﻣەﯾﺴەر دەﻛﺎت‪ ،‬دەرﺧﺮاوەﺗەڕوو‪ .‬ﻛﻮرد‬ ‫و‪‬ﺗﯽ ﻧﯿﯿە ــ ﺧﻮد رێﻜﺨﺴﺘﻨﯽ ﻧﯿﯿە ــ ﻛﻮﻟﺘﻮور‬ ‫و زﻣﺎﻧﯽ ﻧﯿﯿە‪ ،‬ژﯾﺎﻧێﻜﯽ ﺋﺎﺑﻮوری ﺋەوﺗﯚی ﻧﯿﯿە‪،‬‬ ‫ﻛە ﻛﯚی ﺋەﻣﺎﻧە دێﻨﯿﻨە ﺑەرﭼﺎوﻣﺎن دەﺑﯿﻨﯿﻦ‬ ‫ﺑەردەواﻣﯿﺪان ﺑە رەﭼەڵەﻛﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕەﻟێﻚ ﻛە و‪‬ت‬ ‫و زﻣﺎن و ﻛﻮﻟﺘﻮوری ﻧەﺑێ و ﮔەوھەری وﻧﻜﺮاﺑێ‪،‬‬ ‫دێﺘە واﺗﺎی ﺋەوەی ﺑەﮔﯿﺎﻧەوەرێﻚ ﯾﺎن رووەﻛێﻚ‬ ‫دەﭼﻮێﻨﺮێﺖ ﻛە ﻟــەزاوزێ و زﯾﺎدﻛﺮدن ﺑــەوﻻوە‬ ‫ھﯿﭽﯽ دﯾﻜە ﻧەزاﻧێ‪ .‬ھەڵﺒەﺗە ﺋەوﺷﺘەی ﻛە ﭘێﯽ‬ ‫دەﮔﻮﺗﺮێ ﯾەﻛﺴﺎﻧﻜﺮدن ﺑەﮔﯿﺎﻧەوەر ﺋەﻣەﯾە‪.‬‬ ‫ﻟە درێـــﮋەدان ﺑە رەﭼەڵﻜﯽ ﻣﺮۆﭬﺪا رازﯾﺒﻮون‬ ‫ﺑەو ﺗﺎﻛە ﺷێﻮازە‪ ،‬ﻟە ھەﻣﺎﻧﻜﺎﺗﺪا ﺑﺮەوداﻧە ﺑە‬ ‫ﮔﯿﺎﻧەوەرﺑﻮون ﻟە ﮔەوھەردا‪ .‬ﻟەم رواﻧﮕەﯾەﺷەوە‬ ‫ﻟەو ﺳەردەﻣەدا ﻛە رێﺒەر ﺋﺎﭘﯚ ﺑﺎرودۆﺧﯽ و‪‬ت‬ ‫ﺗﺎﺑڵێﯽ ﻣەﺗﺮﺳﯿﺪار و ﺗﺮﺳێﻨەرﺑﻮو‪ .‬ﺋێﻤە ﻟەﻛﺎﺗێﻜﺪا‬

‫ﻛە دەﻣﺎﻧەوێ ﻟە راﺳﺘﯿﻨەی ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯽ و وەك‬ ‫ﻧﻮێﻨەری ﺋەم ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯿەش ﻟە ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯽ‬ ‫ﻋەﺑﺪوﻟ‪ ‬ﺋﯚﺟەﻻن ﺗێﺒﮕەﯾﻦ‪ ،‬ﻟەھەﻣﺎﻧﻜﺎﺗﺪا ﺑﻨﺎﺧەی‬ ‫ﭘێﺸﻜەوﺗﻨﯽ و دەرﻛەوﺗﻨﯽ وەك ﺳەرۆك‪ ،‬ﻟێﺮەدا‬ ‫دەﺑﯿﻨﯿﻦ‪ .‬ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯽ ﺋﯚﺟەﻻن ﻧﺎوی ﺑەرھەڵﺴﺘﯽ‬ ‫دژی ﺑﺎرودۆﺧﯽ دوورە ﻣﺮۆﯾﯿﺎﻧەی ﻧێﻮ و‪‬ﺗە‪ ،‬ﻛە‬ ‫ﺋەم ﺑﺎرودۆﺧە ﭘڕﺑەﭘێﺴﺘﯽ ﺧﯚی واﺗﺎی زۆﻧﮕﺎوێﻜﯽ‬ ‫ﭘﯿﺴە ﺑﯚ ژﯾﺎﻧﯽ ﺑێ ﻣﺮۆﭬﯽ راﺳﺘەﻗﯿﻨە‪ ،‬ﻟەﺑەراﻣﺒەر‬ ‫ﺋەﻣﺎﻧەدا ﻧﺎوی دەﻧﮓ ﺑەرزﻛﺮدﻧەوەی دژاﯾەﺗﯽ‬ ‫و ﭘەﺳەﻧﺪ ﻧەﻛﺮدﻧە‪ ،‬ھﺰر و ﭼﺎﻻﻛﯿێﺘﯽ‪ .‬ﺋەﻣەش‬ ‫دێﺘە واﺗﺎی ﺑەرھەڵﺴﺘﻜﺎرﯾﯿەﻛﯽ ﺧﯚی‪ ،‬ﺑەر ﻟە‬ ‫ﺧﯚﺑەرﺟەﺳﺘەﻛﺮدﻧﯽ ﻟە ﺷێﻮەی "ﭘەﻛەﻛە"دا‬ ‫ﺑەرﻟەوەی ﺧﯚی ﻟە رێﻜﺨﺴﺘﻨێﻜﯽ وەك "ﭘەﻛەﻛە"دا‬ ‫دەرﺑﺨﺎﺗە ﭘێﺶ‪.‬‬ ‫ﻟە راﺳﺘﯿﺪا ﻣﺮۆڤ ھێﺸﺘﺎ ﻟە ﺗەﻣەﻧﯽ ﻣﻨﺪاڵﯿﺪا‬ ‫ھەوڵﺪەدات ﻟە دەوروﺑەر و ﺋەو ﻛﯚﻣەڵﮕﺎ و ﺧێﺰاﻧەی‬ ‫ﻛە ﺗێﺪا دەژی ﺗێﺒﮕﺎت‪ ،‬ھەر ﻟەو ﺗەﻣەﻧەﺷﺪا‬ ‫ھەوڵﯽ ﺑەدواداﭼﻮوﻧﯽ راﺳﺘﯿﯿەﻛﺎن دەدات‪ .‬ﻟەﺳەر‬ ‫ﺋەم ﺑﻨەﻣﺎﯾەش دەﮔﺎﺗە راﺳﺘﯿﯿەﻛﺎن و ھەڵﻮێﺴﺘﯽ‬ ‫ﺧﯚی ﻟەﺑەراﻣﺒەر ژﯾﺎﻧﺪا دەﺳﺘﻨﯿﺸﺎن دەﻛﺎت ﯾﺎن‬ ‫ﻟەﮔەڵ ﺋەواﻧەدا ﭘەﯾﻮەﻧﺪی دەﺑەﺳﺘێ و دەژی و‬ ‫ﻟە رواﻧﮕەﯾەﻛﯿﺸﯿەوە ﻣﺮۆڤ ھەﺳﺖ ﺑەﺑﻮوﻧﯽ ﺧﯚی‬ ‫دەﻛــﺎت‪ .‬دەﺷێ ﺋەﻣە رەوﺷێﻜﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﺑێ ﺑە‬ ‫ھەر ﻣﻨﺪاڵێﻚ‪ .‬ھەڵﺒەﺗە ﺋەم ﻧﺎﺳﯿﻦ و ﭘێﻨﺎﺳﯿﻨە‬ ‫ﻟە ﺋﺎﺳﺘێﻜﯽ زۆر ﭘێﺸﻜەوﺗﻮودا ﻧﯿﯿە‪ .‬رێﺒەر ﺋﺎﭘﯚ‬ ‫ﻟەﺗەﻣەﻧﯽ ﺣەوت ﺳﺎڵﯿﯿەوە‪ ،‬ﺑەرﻟەوەی ﺑەﺑﺎﺷﯽ‬ ‫ﺧێﺰاﻧەﻛەی ﺑﻨﺎﺳێ و ﻛﯚﻣەڵﮕﺎﻛەی ﺑﻨﺎﺳێ‪ ،‬ﺑە‬ ‫ﺳەرﻧﺞ ﺗێﺒﯿﻨﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﮔەﯾﺸﺘﯚﺗە ﺑە راﺳﺘﯿﻨەی‬ ‫ﭼەﻣﻜێﻚ‪ ،‬ﮔەﯾﺸﺘﯚﺗە ﺋەﻧﺠﺎﻣێﻚ‪ ،‬ﭼەﻣﻜێﻚ ﻛە‬ ‫ﺑەﺣﺎڵﯽ ﺧﯚﯾەوە‪ ،‬ﺑەﺟﯚرێﻚ ﻛە ژﯾﺎﻧﯽ دووﭼﺎری‬ ‫ﺧﯿﺎﻧەت ﺑﻮوە و ﺑەم رەوﺷەﯾەوە ﺷﺎﻧﯽ ژﯾﺎن ﻧﯿﯿە‪.‬‬ ‫ﻟەﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﺧﯿﺎﻧەت ﻟە ژﯾﺎن ﻛﺮاوە‪ .‬ﺋەﻣە زۆر‬ ‫راﺳﺘﯿﻨەﯾەﻛﯽ ﺑەرﭼﺎوە و ﻟەم رواﻧﮕەﯾەﺷەوە ﺋەو‬ ‫ژﯾﺎﻧەی ﻛە ﭘێ ﺑەﺧﺸﺮاوە‪ ،‬ﺑەھﯿﭻ ﺷێﻮەﯾەك‬ ‫ﺑەﻻﯾەوە ﻣﻮﻣﻜﯿﻦ ﻧەﺑﻮوە ﺗێﯿﺪا ﺑﮋی‪ .‬ﻛﺎﺗێ ﻟەم‬ ‫ﭘەﻧﺠەرەﯾەوە ﻟێﯽ دەڕواﻧﯿﻦ‪ ،‬ﺋەو راﺳﺘﯿﻨەﯾەی ﻟە‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧەوە ھەڵﺪەﻗﻮڵێ‪ ،‬ﻛە ﭘﺎﺷﺎن ﭘﺮەﻧﺴﯿﭙﯽ‬ ‫دەرﻛەوﺗﻨﯽ ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯽ ﺑەﻛەﺳﺎﯾەﺗﯽ ﺋﯚﺟەﻻن‬ ‫دەﺑەﺧﺸێ و دواﺗﺮ دەﯾﻜﺎﺗە رێﺒەرێﻜﯽ ﮔەردووﻧﯿﺎﻧە‪،‬‬ ‫ﺋەو ﺳەرھەڵﺪاﻧە ﺋﺎﺳﺎﯾﯿەی دەﺳﺘﭙێﻜە‪ .‬واﺗﺎ ﺋەو‬ ‫ﭼەﻣﻜەﯾە ﻛە ژﯾﺎن دوﭼﺎری ﺧﯿﺎﻧەت ﺑﯚﺗەوە و ﺑەم‬ ‫ﺣﺎڵەﺷﯿﯿەوە ﺷﺎﯾﺎﻧﯽ ژﯾﺎن ﻧﯿﯿە‪ .‬ﺋەم ﭼەﻣﻜەش‬ ‫راﺳﺘﯿﻨەی ھــەرە ﺑﻨﭽﯿﻨەﯾﯿە ﻟە ﮔەورەﻛﺮدﻧﯽ‬ ‫ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﺪا و ﻛﺮدوێﺘﯿﯿە ﻗﯿﺒﻠەﮔﺎی ژﯾﺎﻧﯽ‬ ‫ﺋﺎزادی‪.‬‬ ‫رێﺒەر ﺋﺎﭘﯚ ﻟەﻛەش و ھەوای ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ھﺎﺗﯚﺗە‬ ‫دﻧﯿﺎوە‪ .‬ﻟەﻛەش ھەوا ﺋﺎﻓﺎﺗﺎوﯾﯿەدا ﻟەداﯾﻜﺒﻮوە‪ ،‬واﺗﺎ‬ ‫ﺋەﻣەش ﻓڕێﺪاﻧﯽ ﻣﻨﺪاڵێﻜە ﺑﯚ دﻧﯿﺎﯾەك ﻛە ھﯿﭻ‬ ‫ﺋﺎﻣﺎدە ﻧﯿﯿە ﻟەو دﻧﯿﺎﯾەدا ﺑﮋی‪ .‬ﺋەﻣەش ﺧﺮاﭘەﻛﺎری‬

‫وﺗﺎر‬

‫‪٢٨‬‬

‫]~[‬ ‫] ﺴﺎڵی ﺴێیەم [ ] ‪ ] [ ٢٠١٣/٤/١٥‬ژﻤﺎرﻩ ‪[٢٨‬‬

‫ھەرە ﮔەورەﯾە ﻛە ﻟەﺑەراﻣﺒەر ﻣﻨﺪاڵێﻜﺪا دەﻛﺮێ‪.‬‬ ‫ﻟەﺑەر ﺋەﻣەﯾە ھێﺸﺘﺎ ﻟەﺗەﻣەﻧﯽ ﻣﻨﺪاڵﯿﺪا رێﺒەر‬ ‫ﺋﺎﭘﯚ ﺋەﻣە وەھﺎ ھەڵﺪەﺳەﻧﮕێﻨێ "ﻛﺎت و ﺳﺎﺗﯽ‬ ‫ھەر ﺧﯚﺷﺒەﺧﺘﯽ ﻣﺮۆڤ ﻟە رۆژھە‪‬ﺗﯽ ﻧﺎوﯾﻨﺪا و‬ ‫ﻛە زۆر ﺑەھەﻧﺪﯾﺶ وەردەﮔﯿﺮێ "ﺑﻮوك و زاوا"ﯾﯽ‬ ‫)ﭘێﻜەوەﻧﺎﻧﯽ ژﯾﺎﻧﯿﮫﺎوﺳەرێﺘﯽ(ﯾە ﻛە ﺋەﻣەش‬ ‫دەﺑێﺘە ﺳەرەﺗﺎی ﻛﺎت و ﺳﺎﺗﯽ ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧﯽ ﮔﻮﻧﺎه‬ ‫و ﺗــﺎوان‪ .‬ﻟەڕاﺳﺘﯿﺸﺪا ﻣﻨﺪاڵ ھێﻨﺎﻧە دﻧﯿﺎﯾەﻛﯽ‬ ‫وەھﺎوە ﮔەﻧﺎھﯽ ھەرە ﮔەورەﯾە‪ ،‬ﺧﺮاﭘەﻛﺎری ھەرە‬ ‫دڵڕەﻗﺎﻧەﯾە‪ .‬ﺑە‪‬م ﺑڵێ ﭼﯽ‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە ﻟەداﯾﻜﺒﻮون و‬ ‫ھﺎﺗﻨە دﻧﯿﺎوە ﻟەدەﺳﺘﯽ ﺧﻮدی ﻣﺮۆڤ ﺧﯚﯾﺪا ﻧﯿﯿە‪.‬‬ ‫ﻟەھێﻨﺎﻧە دﻧﯿﺎوە ﻣﺎﻓﯽ ﺑﮋارەﻛﺮدن ﻧﺎدرێﺘە ﻣﻨﺪاڵ‪.‬‬ ‫ﻟەم رواﻧﮕەﯾەﺷەوە ﺋەو دﯾﺎردەﯾەی ﻛە ﭘێﯽ دەڵێﻦ‬ ‫ﻟەداﯾﻜﺒﻮوﻧﯽ ﺳﺮووﺷﺘﯽ ﻟەڕاﺳﺘﯿﯿﺪا دﯾﺎردەﯾەﻛە‬ ‫ﻛە ﻟەدەﺳﺘﯽ ﺧﻮدی ﻣﻨﺪاڵەﻛەدا ﻧەﺑﻮوە و ﺧﯚی‬ ‫ﺑﮋارەی ﻧەﻛﺮدووە‪ .‬ھەڵﺒەﺗە رێﺒەر ﺋﺎﭘﯚ ش ﺑەﺷێﻜە‬ ‫ﻟەم راﺳﺘﯿﯿﺎﻧە‪ .‬ﺑە‪‬م ﻟەﻛﺎﺗێﻜﺪا ﻛە ھەﻣﻮو ﻣﻨﺪاڵێﻚ‬ ‫ھەﺳﺖ ﺑە ﺧﯿﺎﻧەﺗەﻛەی ژﯾﺎن دەﻛﺎت و دەزاﻧێ ﻛە‬ ‫ﺋﺎﻣﺎدە ﻧﯿﯿە ﺋەو ژﯾﺎﻧە ﺑﮋی‪ ،‬ﻛەﭼﯽ ﺧﯚی ﻧﺎﭼﺎری‬ ‫ﺋەو ژﯾﺎﻧە دەﺑﯿﻨێ و دەﻛەوﻧە ﻧێﻮ ﺋەو ژﯾﺎﻧەوە‪،‬‬ ‫ﺑە‪‬م ﺋەوەی ﻟە رێﺒەر ﺋﺎﭘﯚدا دەﺑﯿﻨﺮێ ﺑەﺗەواوەﺗﯽ‬ ‫ﭘێﭽەواﻧەی ﺋەﻣەوەﯾە‪ .‬ﺋــەوەی ﻟە رێﺒەر ﺋﺎﭘﯚ‬ ‫دەﺑﯿﻨﺮێ‪ ،‬ﯾەﻛﮕﺮﺗﻦ ﻟەﮔەڵ ژﯾﺎﻧێﻜﯽ وەھﺎدا ﭘەﺳﻨﺪ‬

‫ﻧﺎﻛﺎ و راﺳﺘﯿﻨە ﻧەژﯾﺎﻧﯽ ژﯾﺎﻧێﻜﯽ ﺑەو ﺷێﻮەﯾەﯾە‪.‬‬ ‫ﺑەھﯿﭻ ﺟﯚرێﻚ وەك ھەر ﻛەﺳێﻚ دەژی‪ ،‬ﺋەو‬ ‫ﺋەم ژﯾﺎﻧە ﺑەﺳەر ﻧﺎﺑﺎت‪ !.‬ﺋەﻣە ﭘﺮەﻧﺴﯿﭙﯽ ھەرە‬ ‫ﺑﻨﭽﯿﻨەﯾﯽ رێﺒەراﯾەﺗﯿﯿە و ھەڵﻮێﺴﺖ و ﭘێﮕەی‬ ‫ﺋﯚﺟەﻻن ﻟە ﺣەوت ﺳﺎڵﯿﯿەوە ﻟەﺑەراﻣﺒەر ﻛﯚﻣەڵﮕﺎ‬ ‫و ﺧێﺰان و دەوروﺑــەر و ﻟەﺑەراﻣﺒەر ﺳﯿﺴﺘەﻣﺪا‬ ‫ﺑﻮوە‪.‬‬ ‫ﻟەراﺳﺘﯿﺪا دەﺷێ ﺋەﻣە رەوﺷێﻚ ﺑێﺖ ﻛە ھەر‬ ‫ﻣﻨﺪاڵێﻚ ﻟەو ﺗەﻣەﻧەدا ھەﺳﺘﯽ ﭘێﻜﺮدﺑێ‪ .‬ھﯿﭻ‬ ‫ﮔﻮﻣﺎن ﻟەوەدا ﻧﯿﯿە ﻛە ھەﻧﺪێﻚ ھەڵﺴەﻧﮕﺎﻧﺪﻧﯽ‬ ‫ﻟەﺷێﻮەی "ﻏەﯾﺒﯽ ﺑﯚ ھﺎﺗﺒێ‪ ،‬ﺟﯿﺎواز ﻟە ھەﻣﻮو‬ ‫ﻛەﺳێﻚ ھەﺳﺖ ﺑە ھەﻣﻮو ﺷﺘێﻚ دەﻛﺎت و وەك‬ ‫ﺑڵێﯽ ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯽ ﺳەرۆك وەك ھەﺑﻮوﻧێﻜﯽ ﻟە ﻣﺮۆڤ‬ ‫زﯾﺎﺗﺮ ھەڵﺴەﻧﮕﺎﻧﺪﻧﯽ" ﻟە ﺑﺎرەی ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯿەوە‬ ‫ﻟە ﺷﺘێﻜﯽ ﺳﺎﺧﺘە و دەﺳﺘﻜﺮد زﯾﺎﺗﺮ ھﯿﭻ ﺷﺘێﻜﯽ‬ ‫دی ﻧﯿﯿە‪ .‬ﺋەﻣەش ﺧﯚ دوورﺧﺴﺘﻨەوەﯾە ﻟە‬ ‫ﺗێﻨەﮔەﯾﺸﺘﻦ ﻟەﻛەﺳﺎﯾەﺗﯿﯿە ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯿەﻛﺎﻧە و‬ ‫ﯾﺎن ﺗێﮕەﯾﺸﺘﻦ و ﻟەﺧﯚڕا ﻧەﺑﯿﻨﯿﻨﯽ ھێﺰی ﭘەﯾڕەو‬ ‫ﻛﺮدن و ﭘﺮاﻛﺘﯿﺰەﻛﺮدﻧﯿﺎﻧە‪ ،‬ھەروەھﺎ داﻧﭙێﺪاﻧﺎﻧﯽ‬ ‫ﺑێﭽﺎرەﯾﯿە و ﭘێﺪاﮔﺮﯾﯿە ﻟەﺳەر ﺋەم ﺑێﭽﺎرەﯾﯿە‪.‬‬ ‫ﺑە‪‬م وەك ﻟە رێﺒەر ﺋﺎﭘﯚ دا دەﺑﯿﻨﺮێ‪ ،‬ﺋەوەی‬ ‫ﻣﺮۆڤ راﻛێﺸﯽ ﭘێﺸﻜەوﺗﻦ و ﮔەورەﺑﻮون دەﻛﺎت‪،‬‬ ‫راﺳﺖ ﺷﯿﺮۆﭬەﻛﺮدﻧﯽ رەوﺷﯽ ﺋێﺴﺘﺎی ژﯾﺎﻧە و‬

‫‪Rojiwelat.mag@gmail.com‬‬

‫وەرﮔﺮﺗﻨﯽ ھەڵﻮێﺴﺘە ﺑەﮔﻮێﺮەی ﭘێﺸﮫﺎﺗەﻛﺎن‪.‬‬ ‫دەﺷێ ھەر ﻣﻨﺪاڵێﻚ ﻟەڕواﻧﮕەﯾەﻛەوە ھەﺳﺖ ﺑەﻣە‬ ‫ﺑﻜﺎت و ﺑﺒﯿﻨێ‪ .‬ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧە ھەﻣﻮوﻣﺎن ﻧﺎﺧﯚﺷﯽ‬ ‫و ﻧﺎﺳﺎزﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ژﯾــﺎن دەﺑﯿﻨﯿﻦ‪ ،‬ھەﻣﻮوﻣﺎن‬ ‫ﺑەھەرﺷێﻮەﯾەك و ﻟە ھەر ﭼﻮارﭼێﻮەﯾەﻛﺪا ﺑێﺖ‬ ‫ﺑەرھەڵﺴﺘﯿﯿەﻛﻤﺎن ﻟەﺑەراﻣﺒەر ﺋــەم دﻧﯿﺎﯾەدا‬ ‫ﻟەﺑەراﻣﺒەر ﺳﯿﺴﺘەﻣﯽ ﺋـــەوڕۆدا ھەﯾە‪ .‬ﺑە‪‬م‬ ‫ﭘێﺪاﮔﯿﺮی و ﺳﻮرﺑﻮون ﻟە ﺑەرھەڵﺴﺘﻜﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧﻤﺎﻧﺪا‬ ‫ﻧﯿﯿە‪ .‬ﺑەرھەڵﺴﺘﻜﺎری ﺗەﻧﮫﺎ وەك ﺑەرھەڵﺴﺘﻜﺎری‬ ‫دەﻣێﻨێﺘەوە‪ .‬ﮔەر دژﺑەری ﺋەو ﺑﺎﺑەﺗەی ﺑﯚﺗە ﻣﺎﯾەی‬ ‫ﺑەرھەڵﺴﺘﻜﺎری دروﺳﺘﻨەﻛﺮێ و ﻟەﺑەراﻣﺒەردا‬ ‫ھەوڵﯽ ﺑﻮﻧﯿﺎدﻧﺎن و ﺧﻮﻟﻘﺎﻧﺪﻧﯽ ﺋەڵﺘەرﻧﺎﺗﯿﻒ‬ ‫ﻧەدرێ‪ ،‬ھﯿﭻ واﺗﺎﯾەﻛﯽ ﺑەرھەڵﺴﺘﻜﺎری ﻧﺎﻣێﻨێﺘەوە‪.‬‬ ‫ﺗﻮوﺷﯽ ﺗﺎواﻧﺒﻮون ﻟێﺮەوە دەﺳــﺖ ﭘێﺪەﻛﺎت؛‬ ‫ﺗﻮوﺷﺒﻮون ﺑە ﺗﺎواﻧەﻛﺎﻧﯽ رۆژﮔﺎری ﺋەﻣڕۆ و ﭘﯿﺴﯽ‬ ‫و ﭼەﭘەڵﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻟێﺮەوە دەﺳﺘﭙێﺪەﻛﺎت‪.‬‬ ‫دەﺷێ ﺑەم ﺟﯚرەش ھەڵﺒﺴەﻧﮕێﻨﺮێ؛ ھەڵﺒەﺗە‬ ‫ﺋێﻤە ﺑــەردەوام ﻟە ﭘەﻧﺠەرەی ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﺑەر‬ ‫ﻟە ﺣەﻓﺘﺎﻛﺎﻧەوە واﺗﺎ ﻟە ﻧێﻮان "‪ ١٩٤٠‬ــ ‪"٧٠‬‬ ‫ﻛﺎﻧەوە دەڕواﻧﯿﻨە دﯾﺎردە و رووداوەﻛﺎن‪ .‬ﻟە ﭘﺎش‬ ‫"‪"١٩٤٠‬ەﻛــﺎﻧــەوە ﺳﯿﺴﺘەﻣێﻜﯽ ﻧﻜﯚڵﯽ ﻛــﺮدن و‬ ‫ﻟەﻧێﻮﺑﺮدن ھەﺑﻮو ﻛە ﺳﯿﺴﺘەﻣﯽ داﮔﯿﺮﻛﺎرﯾﺸﯽ ﻟە‬ ‫ﭘﺎش ﺧﯚﯾەوە دەھێﺸﺘەوە و ﺋەم ﺳﯿﺴﺘەﻣەش‬

‫‪Rojiwelat.mag@gmail.com‬‬

‫ھەر ﻟەژێﺮ ﺗﺎ‪‬ن و داﮔﯿﺮﻛﺎری ﺑﯿﺎﻧﯿﺪا ﺑﻮو‪ ،‬ﻟەو‬ ‫ﺳەردەﻣەدا ژﯾﺎﻧێﻚ ﻟە ژێﺮﺑﺎری ﺋەم ﺳﯿﺴﺘەﻣەدا‬ ‫ھەﺑﻮو‪ .‬ﺋەﻣە راﺳﺘﯿﻨەﯾەﻛە‪ ،‬ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑە ﻧەﺑﻮو‬ ‫دەژﻣێﺮدەری و رووﺑــەڕووی ﻟەﻧێﻮﺑﺮدن ﺑﯚﺗەوە‪.‬‬ ‫ﻛﯚﻣەڵﮕﺎی ﻛﻮردی ﭘێﺸﺘﺮ ﺑە ﭼﺎﻻﻛﯽ ﻟە ﺋﺎﺳﺘﯽ‬ ‫ﻛﯚﻣەڵﻜﻮژﯾﺪا داﭘڵﯚﺳێﻨﺮاون و ﭘێﺸێﻠﻜﺮاون‪ ،‬ﭘﺎﺷﺎن‬ ‫ﺑە ﭘەﯾڕەوﻛﺮدﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳەﺗێﻜﯽ ﭘﺎﺳﯿﻔﺎﻛﺴﯿﯚﻧﯽ‬ ‫زۆر ﺗــﺮﺳــﻨــﺎك‪ ،‬وای ﻟــێــﻜــﺮاوە ﻛــە ﺧﯚﯾﺸﯽ‬ ‫ﻧەﻧﺎﺳێﺘەوە‪ .‬ﮔەﻟﯽ ﻛﻮرد ﺧﺮاﺑﯚوە رەوﺷێﻜەوە‬ ‫ﻛە ﺑەھﯿﭻ ﺷێﻮەﯾەك ﻧەﯾﺪەﺗﻮاﻧﯽ ﺗﺎﻛە ﺟﺎرێﻚ‬ ‫ﺑەرھەڵﺴﺘﯿﯿەك ﻟــەم ﺳﯿﺴﺘەﻣﯽ داﮔﯿﺮﻛﺎرﯾﯿە‬ ‫ﺑﻜﺎت ﻛە ﺋەم ﺳﯿﺴﺘەﻣە ﺗەﻧﺎﻧەت ﻟەﺑەراﻣﺒەر ھﯿﭻ‬ ‫ﮔﯿﺎﻧەوەرێﻜﯿﺶ رەوا ﻧەﺑﯿﻨﺮا‪ .‬زﻣﺎﻧﯽ ﻗەدەﺧەﻛﺮاوە‬ ‫و ﻣێﮋووەﻛەی ﺑە ﻧەﺑﻮو ﻟەﻗەڵەﻣﺪراﺑﻮو‪ .‬راﺳﺘﯿﻨەی‬ ‫ﻛﻮرد ﻟە ﻣێﮋووی رەﭼەڵەﻛﯽ ﺧﯚی داﺑڕێﻨﺮاوە و‬ ‫ﻟەﮔەڵ داﮔﯿﺮﻛﺎرﯾﺪا ﻣێﮋووی ﺗﺎ‪‬ﻧﻜﺎری ﺑەﻣێﮋووی‬ ‫راﺳﺘەﻗﯿﻨەی ﻛﻮرد ژﻣێﺮدراوە‪ .‬واﺗﺎ وەﻛﻮ ﺑڵێﯽ‬ ‫ھﯿﭻ راﺑﺮدووﯾەﻛﯽ ﻧەﺑێ‪ ،‬ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯿﺶ ﺟﯚرێﻚ‬ ‫ﻛــﻮردی ﺋﺎﻓﺮاﻧﺪووە ﻛە ﻣێﮋووﻛەی ﺑە ﻗﯚﻧﺎﺧﯽ‬ ‫دەﺳﺘﭙێﻜﺮدﻧﯽ ﻣێﮋووی داﮔﯿﺮﻛﺎری دەﺳﺘﭙێﺪەﻛﺎت‪.‬‬ ‫ﺋــەﻣــەش ﺟــﯚرە ﻣﻠﻜەﭼﻜﺎرێﻜە‪ ،‬ﺟﯚرێﻜە ﻛە‬ ‫ﺷەﯾﺪای ﺟەﻟﻼدەﻛەی ﺧﯚﯾەﺗﯽ‪ .‬ﻟەو ﺳەردەﻣەدا‬ ‫ﻛە رێﺒەر ﺋﺎﭘﯚ ﻟەداﯾﻚ ﺑﻮو‪ ،‬ھەوڵﺪەدرا ﭘەرە ﺑە‬ ‫ﺑﻮوﻧﯽ ﻧەوەﯾەك ﺑﺪەن و ﭘێﺸﯿﺒﺨەن ﯾﺎن ﺑﻜﺮێﺘە‬ ‫ﭘﺎﺷﻜﯚی ﺳﯿﺴﺘەم‪ ،‬ﯾﺎن ﻧەوەﯾەﻛە ﻟە ﺷﻮێﻨﯽ‬ ‫ﻛﻮردی ﺑﯿﺎﻧﯿﻜﺮاودا ﻧﯿﺸﺘەﺟێﺒﻜﺮێ‪ ،‬ھﺎوﺗەرﯾﺒێﻜﯽ‬ ‫ﯾەﻧﯿﭽەرﯾﯿەﻛﺎﻧﻦ"ﭘێﻨﺎﺳەی ھێﺰی ﺷەڕ ﻟەﺳەردەﻣﯽ‬ ‫ﻋﻮﺳﻤﺎﻧﯿﯿەﻛﺎﻧﺪا" و ﻧــەوەﯾــەﻛــە ﻛــە ﻧﺎﭼﺎری‬ ‫ﺣەزﻛﺮدﻧﯽ ﻟە ﺟەﻻدەﻛەی ﺧﯚی ﻛﺮاوە‪.‬‬ ‫رێﺒەر ﺋﺎﭘﯚ وەﻛﻮ ھەر ﻣەﻧﺪاڵێﻚ دەﺳﺘﻮوری‬ ‫ﻧەداﺗەوە ژﯾﺎﻧﯽ ﺋەم ﻧەوەﯾە و ﻟەﺑەراﻣﺒەر ﺋەﻣەدا‬ ‫ھەڵﻮێﺴﺘێﻜﯽ دﯾﺎر و ﺑەرﭼﺎوی ﻧﯿﺸﺎﻧﺪاوە‪ .‬ﻟێﺮەﺷﺪا‬ ‫ﺑە ھەﻣﻮو ﺷێﻮەﯾەك ﺋەو ژﯾﺎﻧەی رەدداوەﺗــەوە‬ ‫ﻛەﺑەﺳەرﯾﺪا ﺳەﭘێﻨﺮاوە‪ .‬ﺋەﻣەش ﺧﺎڵﯽ دەرﻛەوﺗﻨﯽ‬ ‫ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯿە‪ .‬ﺋەﻣە راﺳﺘﯿﻨەﯾەﻛﯽ ﺗﺎ دوا رادە‬ ‫ﺳﺎدەﯾە‪ .‬ﺋﯚﺟەﻻن ﺑەم ﺷێﻮەﯾە ﻧﺎژی و ﺑەھﯿﭻ‬ ‫ﺷێﻮەﯾەك ﻟەم ﭘﯿﺴﯿە ﺑەرﺟەﺳﺘەﯾەوە ﻧﺎﮔﻠێ‪.‬‬ ‫ﺑﺎرودۆﺧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑەڕاﺳﺘﯿﺶ ﺣﺎڵﯽ ﺣﺎزر ﻟە‬ ‫زەﻟﻜﺎوێﻚ دەﭼێ‪ .‬ﺑە ﮔﻮزارەی رێﺒەر ﺋﺎﭘﯚ‪ ،‬ﻟەم‬ ‫زەﻟــﻜــﺎوەدا ﺗﺎﻛە دڵﯚﭘێﻚ ﺋــﺎوی ﭘﺎﻛﻮ ﺧﺎوێﻨﯽ‬ ‫ﺗێﺪا ﻧﯿﯿە‪ .‬ﺋەو ﺋــﺎوەی ﻟەم زەﻟﻜﺎوەداﯾە ﺋﺎوی‬ ‫ﺋﺎوەڕۆﻛﺎﻧە‪ .‬ﻣﺮۆڤ ﻟەﻧێﻮ ﺋﺎوی ﺋەو ﺋﺎوەڕۆﯾﺎﻧەدا‬ ‫دەژی‪ .‬ﺗەﻧﮫﺎ ﺑەژﯾﺎﻧﯿﺸەوە ﻧﺎﻣێﻨێﺘەوە و ﺋەﻣەش ﺑە‬ ‫ﭘێﻮﯾﺴﺘﯿﯿەﻛﯽ ﻧﺎﭼﺎری دەﺑﯿﻨﺮێ‪ ،‬ﻟەوﻻی ﺋەﻣەﺷەوە‬ ‫ﻟەﻛﺎﺗێﻜﺪا ﻛە ﺑەھەﻣﻮو ﺷﺘێﻜﯿﯿەوە ﺑەم ﺋﺎوەڕۆﯾە‬ ‫ﭘەرە ﺑە ھەﺑﻮوﻧﯽ ﺧﯚی دەدا‪ ،‬ﻟەھەﻣﺎﻧﻜﺎﺗﺪا ﻟە ﺋﺎوی‬ ‫ﭘﯿﺴﯽ ﺋەو زێﺮاﺑەش دەﺧﻮاﺗەوە و ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯿﺶ ﺑە‬ ‫ﺗەﻋﺒﯿﺮی رێﺒەر ﺋﺎﭘﯚ‪ ،‬ﻛﺎﺗێ ﻟەو ﺋﺎوە دەﺧﯚﻧەوە‬ ‫دەڵێﻦ"ﺋﯚﺧەی چ ﺋﺎوێﻜﯽ ﭘﺎﻛﻮﺧﺎوێﻨە"‪ .‬ﺋەﻣەش‬ ‫راﺳﺘﯿﻨە ﺷەرﻣﺎوﯾﯿەﻛەﻣﺎﻧە‪ .‬ژﯾﺎن ﻟە زەﻣﯿﻨەﯾەﻛﯽ‬ ‫ﻛﯚﻣە‪‬ﯾەﺗﯿﯿﺪا ﻣەﯾﺴەر دەﺑێ‪ ،‬ﻟەھەﻣﺎﻧﻜﺎﺗﺪا ﻻﺷەی‬ ‫ﺧﯚﯾﺸﯽ ﻟەﭘﺎرﭼە ﺧﺎﻛێﻜەوە ﺑەرﺟەﺳﺘە دەﻛﺎ‪.‬‬ ‫ﺟﺎ ﺋەﮔەر ﻧﯿﺸﺘﻤﺎن ﺑﻮوﺑێﺘە ﻣﻮڵﻜﯽ ھەﻧﺪێﻜﯽ‬ ‫دﯾﻜە‪ ،‬ﺧﺎﻛﯽ ﺋەو ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧەی ﻟەﺳەری دەژﯾﻦ‬ ‫داﮔﯿﺮﻛﺮاﺑێ و ﻟەدەﺳﺖ ﺳێﻨﺮاﺑێ‪ ،‬ﻟەﮔەڵ ﺋەﻣەﺷﺪا‬ ‫ﻛﯚﻣە‪‬ﯾەﺗﯿﯿەك ﺟێﮕﺎی ﺑﺎس ﻧەﺑێ ﻛە ﺗێﯿﺪا‬

‫]~[‬ ‫] ژﻤﺎرﻩ ‪ ] [ ٢٠١٣/٤/١٥ ] [٢٨‬ﺴﺎڵی ﺴێیەم [‬

‫ﺑەردەواﻣﯽ ﺑە ژﯾﺎن و ﮔﻮزەران ﺑﺪەن‪ ،‬ﻛﯚﻣەڵﮕﺎش‬ ‫ﭘەرش و ﺑ‪‬وەی ﭘێﻜﺮا ﺑێ‪ ،‬ﺗێﻜڕای ﺋەﻣﺎﻧە ﺑەو‬ ‫واﺗﺎﯾە دێﻦ ﻛــەوا ﻟەو ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧەدا ژﯾــﺎن ﺗەواو‬ ‫ﺑﻮوە‪ .‬ﺋەﻣەش راﺳﺘﯿﻨەﯾەﯾە ﻛە ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا‬ ‫ﺑەرﺟەﺳﺘەﯾە‪ .‬ژﯾﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣە‪‬ﯾەﺗﯽ و ﺳﯚﺳﯿﺎﻟﯽ‬ ‫ﻛﻮردان ﭘەرش و ﺑ‪‬وﻛﺮاوەﺗەوە‪ ،‬ﺧﺎﻛﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن‬ ‫دووﭼﺎری داﮔﯿﺮﻛﺎردن ﺑﯚﺗەوە‪ ،‬ﻧەك ﺗەﻧﮫﺎ ﺧﺎك‬ ‫ﺑەڵﻜﻮ ﻣێﺸﻚ و دڵﯿﺶ داﮔﯿﺮﻛﺮاوە‪ .‬ﻛﺎﺗێﻚ ﻟەم‬ ‫رواﻧﮕەﯾەوە ﻟێﯽ دەڕواﻧﯿﻦ‪ ،‬ﮔﺮﻧﮕە ﻟە ﻗﻮو‪‬ﯾﯿەوە‬ ‫ھەﺳﺖ ﺑە ﺳﻠﺒﯿﺎﺗەﻛﺎن ﺑﻜەﯾﻦ‪ .‬ھەﻣﻮو دڵێﻚ‬ ‫ھەﺳﺖ ﺑەﻣە ﻧﺎﻛﺎت‪ ،‬دەﺷێ ھەر ﻟەﺑەر ﺋەﻣەش‬ ‫ﺑێﺖ ﻛە ﺳەرۆك و رێﺒەرەﻛﺎن ﻟەﺑﻨﺎﻣﺎدا ﺑﻠﯿﻤەﺗﯽ‬ ‫ﻓﻜﺮی ھەڵﺪەﺳەﻧﮕێﻨﺮێﻦ‪ .‬ﺑــە‪‬م ھەڵﻜەوﺗەی‬ ‫ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯽ ﻟە ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯽ ﺋﯚﺟەﻻﻧﺪا ﻟەﺳەرەﺗﺎوە‬ ‫ﺑەر ﻟەھەﻣﻮو ﮔﺮﻧﮕﯿﯿەك‪ ،‬ﺑێﮕﻮﻣﺎن ﻻﯾەﻧﯽ ﺑﻠﯿﻤەﺗﯽ‬ ‫ﻋﺎﺗﻔﯽ ﻟەﺳەرووی ھەﻣﻮو ﺷﺘێﻜەوە ﺑﻮوە‪ .‬ﻟەژﯾﺎﻧﯽ‬ ‫رۆژﮔﺎری ﺋەﻣڕۆدا ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﺑەرھەڵﺴﺘﻜﺎری دێﺘە‬ ‫ﺋەم واﺗﺎﯾەوە‪ :‬ﭼﺎو وەك دوژﻣﻦ دەﯾەوێ دەﺑﯿﻨێ‪،‬‬ ‫ﮔﻮێ وەك دوژﻣــﻦ دەﯾــەوێ دەﺑﯿﺴﺘێ‪ ،‬دڵﯿﺶ‬ ‫ﺣەزدەﻛﺎ ﺋەو ھەﺳﺘﺎﻧە ﺑﻨﻮێﻨێ ﻛە دوژﻣﻦ دەﯾەوێ‪،‬‬ ‫دڵﯽ ﭼەرﻣﺪار ھەﺳﺖ ﺑەم ﻣﺎﻧﺎﯾﺎﻧە ﻧﺎﻛﺎت‪ .‬ﻟەم‬ ‫رواﻧﮕەﯾەوە ھەﺳﺘﻜﺮدن زۆر ﮔﺮﻧﮕە‪ .‬ھەﺳﺘﻜﺮدن‬ ‫ﺑەﺋێﺶ و ﺋﺎزاری ﺧﺮاﭘﺒﻮون و ﺧﺮاﭘەﻛﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ژﯾﺎن ﻟەﻧێﻮ رەوﺷﯽ ﺋەﻣڕۆدا‪ ،‬ﺗﺎﯾﺒەﺗﻤەﻧﺪﯾﯿەك ﻧﯿﯿە‬ ‫ﻛە ﺗﺎﯾﺒەت ﺑێ ﺑەھەﻣﻮو ﻛەﺳێﻚ‪.‬‬ ‫ﺋــەوەی ﻟێﺮەدا ﮔﺮﻧﮕە‪ ،‬ﺑﯿﻨﯿﻨﯽ ﮔەورەﯾﯽ دڵ‬ ‫ﻟە ھەڵﻜەوﺗەی ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﺪا ﺋەﮔەرﭼﯽ ﻟە‬ ‫ﻗـــەوارەی ﺗەﻣەﻧێﻜﯽ ﻣﻨﺪاڵﯿﺸﺪا ﺑێﺖ‪ .‬دڵﯽ‬ ‫ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯽ ﮔــەورەﯾــە‪ ،‬دڵــﯽ ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯽ‪،‬‬ ‫ﻣﺮۆﭬێﻜﯽ ﮔــەورەﯾــە‪ ،‬ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﮔــەر وەك‬ ‫ﺗێﺒﯿﻨەراﻧﯽ ﺋەو ھەڵﺒﺴەﻧﮕێﻨﺮێ‪ ،‬ﺋەوەی ﻛە ﺑەر‬ ‫ھەﻣﻮو ﺷﺘێﻚ وەدەﺳــﺖ ﺑﮕﯿﺮێ‪ ،‬ﺑەﻛﺎرﯾﮕەری‬ ‫ھەﺳﺖ و ﻗﻮو‪‬ﯾﯽ و دژواری ھەﺳﺘەﻛﺎﻧﯽ و ﺋەو‬ ‫رێــڕەوەی ﻛە ھەﺳﺘەﻛﺎﻧﯽ ﺑەدەﺳﺘﯿﺎن ھێﻨﺎوە‪.‬‬ ‫ﺋەﮔەر ﺋەﻣە راﺳﺖ ﺑێ‪ ،‬ﺋەوا ﺋەوﻛﺎت ﺳەرﻛەوﺗﻦ‬ ‫و دۆڕاﻧﯿﺶ ﻟێﺮەوە ﺳەرﭼﺎوە وەردەﮔﺮن‪ .‬ﻣﺮۆڤ‬ ‫ﺑەر ﻟەھەﻣﻮوﺷﺘێ ﻟەھەﺳﺘەﻛﺎﻧﯿﺎﻧﺪا دەدۆڕێــﻦ‪،‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘەﻣە داﮔﯿﺮﻛەری و داﭘڵﯚﺳێﻨەﻛﺎن ﺑەر‬ ‫ﻟە ھەﻣﻮو ﺷﺘێﻚ ھەﺳﺘەﻛﺎﻧﯽ ﻣﺮۆڤ ﭼەواﺷە‬ ‫دەﻛەن‪ .‬ھەڵﺒەﺗە ﺋەوەی ﻛە ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯽ ﺑەرەو‬ ‫ھەڵﻜەوﺗﻨێﻜﯽ ﮔــەورەی ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯽ ﺑــﺮدووە‪،‬‬ ‫رێــڕەودان و ﭘﺎڵﺪاﻧﯽ ھەﺳﺘەﻛﺎﻧﯽ ﺑەرەو ﻓﻜﺮ و‬ ‫ھﺰری ﺗﺎﯾﺒەت ﺑەﺧﯚی و ﺑەم ھﺰرە ﺗﺎﯾﺒەﺗەﺷﯿﯿەوە‬ ‫ﻣەﯾﺴەرﻛﺮدﻧﯽ ﺧﯚ رێﻜﺨﺴﺘﻦ و ﭼﺎﻻﻛﮕەرﺑﻮوﻧە‪.‬‬ ‫ﺋەو ھەﺳﺖ و ﻧەﺳﺘﺎﻧەی ﻛە ﻣﺮۆڤ ﺑەرەو ﻓﻜﺮ‬ ‫و ھﺰری ﮔەورە ﻧەﺑﺎت‪ ،‬ﺑەرەو ﺧﯚڕێﻜﺨﺴﺘﻨﯽ و‬ ‫ﭼﺎﻻﻛﮕەری ﻧەﺑﺎت ﺑەﻛەڵﻜﯽ ﭘێﻨﺞ ﻓﻠﺲ ﻧﺎﯾەت‪.‬‬ ‫ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﭘێﺪاﮔﺮی ﻟــەﺳــەر ﺋــەم راﺳﺘﯿﻨەﯾە‬ ‫ﺑﻜﺮێ‪ :‬ﺳەﻗەﺗﯽ ﻧێﻮ ھەﺳﺘەﻛﺎﻧﻤﺎن ﺳەرﭼﺎوەی‬ ‫ﺳەرەﻛﯽ ﻻوازﺑــﻮوﻧــﯽ ﮔــﺮدان و ﭘەﯾﻮەﺳﺘﯿﻤﺎﻧە‬ ‫ﺑەﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯿەوە‪ ،‬زۆرﺟﺎر ﺧﯚﺷەوﯾﺴﺘﯿﻤﺎن‬ ‫ﺧﯚﺷەوﯾﺴﺘﯽ ﻧﯿﯿە‪ ،‬ﺗﻮڕەﯾﯽ و ﻛەﻟﻠەﯾﺒﻮوﻧﯿﻤﺎن‬ ‫ﺗﻮڕەﯾﯽ ﻧﯿﯿە و ﻧەﻓﺮەﺗﯿﺸﻤﺎن ھــەر ﺑەﻧەﻓﺮت‬ ‫ﻧﺎژﻣێﺮدرێ‪" .‬ﻧەﺧێﺮ"ﻣﺎن ﺑەرەو داﺑڕان و "ﺑەڵێ"ﻣﺎن‬ ‫ﺑەرەو ﻓەﺗﺤﻜﺮدن ﻧﺎﻣﺎﻧﺒﺎت‪ .‬ﺋﺎ ﻟێﺮەدا ﻛەﺳێﺘﯿﯿەﻛﯽ‬ ‫ﺳﺎﺧﺘە‪ ،‬ﻛەﺳێﺘﯿﯿەﻛﯽ درۆزن‪ ،‬ﻛەﺳێﺘﯿﯿەﻛﯽ‬

‫‪٢٩‬‬

‫وﺗﺎر‬

‫ﮔەورەﯾﯽ دڵ ﻟە‬ ‫ھەڵﻜەوﺗەی ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﺪا‬ ‫ﺋەﮔەرﭼﯽ ﻟە ﻗەوارەی‬ ‫ﺗەﻣەﻧێﻜﯽ ﻣﻨﺪاڵﯿﺸﺪا ﺑێﺖ‪.‬‬ ‫دڵﯽ ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯽ ﮔەورەﯾە‪،‬‬ ‫دڵﯽ ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯽ‪ ،‬ﻣﺮۆﭬێﻜﯽ‬ ‫ﮔەورەﯾە‪ ،‬ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﮔەر‬ ‫وەك ﺗێﺒﯿﻨەراﻧﯽ ﺋەو‬ ‫ھەڵﺒﺴەﻧﮕێﻨﺮێ‪ ،‬ﺋەوەی ﻛە‬ ‫ﺑەر ھەﻣﻮو ﺷﺘێﻚ وەدەﺳﺖ‬ ‫ﺑﮕﯿﺮێ‪ ،‬ﺑەﻛﺎرﯾﮕەری ھەﺳﺖ‬ ‫و ﻗﻮو‪‬ﯾﯽ و دژواری‬ ‫ھەﺳﺘەﻛﺎﻧﯽ و ﺋەو رێڕەوەی‬ ‫ﻛە ھەﺳﺘەﻛﺎﻧﯽ ﺑەدەﺳﺘﯿﺎن‬ ‫ھێﻨﺎوە‪ .‬ﺋەﮔەر ﺋەﻣە‬ ‫راﺳﺖ ﺑێ‪ ،‬ﺋەوا ﺋەوﻛﺎت‬ ‫ﺳەرﻛەوﺗﻦ و دۆڕاﻧﯿﺶ‬ ‫ﻟێﺮەوە ﺳەرﭼﺎوە وەردەﮔﺮن‪.‬‬ ‫ﻣﺮۆڤ ﺑەر ﻟەھەﻣﻮوﺷﺘێ‬ ‫ﻟەھەﺳﺘەﻛﺎﻧﯿﺎﻧﺪا دەدۆڕێﻦ‪،‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘەﻣە داﮔﯿﺮﻛەری و‬ ‫داﭘڵﯚﺳێﻨەﻛﺎن ﺑەر ﻟە ھەﻣﻮو‬ ‫ﺷﺘێﻚ ھەﺳﺘەﻛﺎﻧﯽ ﻣﺮۆڤ‬ ‫ﭼەواﺷە دەﻛەن‪ .‬ھەڵﺒەﺗە‬ ‫ﺋەوەی ﻛە ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯽ‬ ‫ﺑەرەو ھەڵﻜەوﺗﻨێﻜﯽ‬ ‫ﮔەورەی ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯽ‬ ‫ﺑﺮدووە‪ ،‬رێڕەودان و ﭘﺎڵﺪاﻧﯽ‬ ‫ھەﺳﺘەﻛﺎﻧﯽ ﺑەرەو ﻓﻜﺮ و‬ ‫ھﺰری ﺗﺎﯾﺒەت ﺑەﺧﯚی و‬ ‫ﺑەم ھﺰرە ﺗﺎﯾﺒەﺗەﺷﯿﯿەوە‬ ‫ﻣەﯾﺴەرﻛﺮدﻧﯽ ﺧﯚ‬ ‫رێﻜﺨﺴﺘﻦ و ﭼﺎﻻﻛﮕەرﺑﻮوﻧە‪.‬‬ ‫ﺋەو ھەﺳﺖ و ﻧەﺳﺘﺎﻧەی‬ ‫ﻛە ﻣﺮۆڤ ﺑەرەو ﻓﻜﺮ‬ ‫و ھﺰری ﮔەورە ﻧەﺑﺎت‪،‬‬ ‫ﺑەرەو ﺧﯚڕێﻜﺨﺴﺘﻨﯽ و‬ ‫ﭼﺎﻻﻛﮕەری ﻧەﺑﺎت ﺑەﻛەڵﻜﯽ‬ ‫ﭘێﻨﺞ ﻓﻠﺲ ﻧﺎﯾەت‬

‫وﺗﺎر‬

‫‪٣٠‬‬

‫]~[‬ ‫] ﺴﺎڵی ﺴێیەم [ ] ‪ ] [ ٢٠١٣/٤/١٥‬ژﻤﺎرﻩ ‪[٢٨‬‬

‫دووڕوو ھەﯾە‪.‬‬ ‫ﺋەﻣە ﺷﺘێﻚ ﻧﯿﯿە ﮔەورە ﻛﺮاﺑێ‪ .‬ﻛﺎﺗێﻚ ﺑەﻗﻮو‪‬ﯾﯽ‬ ‫ﺑﯿﺮی ﻟێﺪەﻛەﯾﻨەوە‪ ،‬ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ ھەرە ﺑەﻛﺎرﯾﮕەر ﻛە‬ ‫ﭘێﯽ دەﮔەﯾﻦ ﺋەﻣەﯾە‪ .‬ﻟەڕاﺳﺘﯿﺸﺪا ﺑەرھەڵﺴﺘﻜﺎری‬ ‫رێﺒەر ﺋﺎﭘﯚ ﻟەﺑەراﻣﺒەر ژﯾﺎﻧﯽ ﺋــەوڕۆ ھێﻨﺪە‬ ‫دژوارە‪ ،‬ﻣﺎﻓﯽ ﻛﯚﻣە‪‬ﯾەﺗﯿﺒﻮوﻧﯽ راﺳﺘﯿﯿﻨەی داﯾﻚ‬ ‫رەﺗﺪەﻛﺎﺗەوە ﻛە ھێﺰی ﺑﻨﺎﺧەﯾﯽ ﻛﯚﻣە‪‬ﯾەﺗﯿﺒﻮوﻧە‬ ‫و ﻟەھەﺑﻮوﻧﯽ ﻣﺮۆﭬﺎﯾەﺗﯿﯿﺪا راﺳﺘﯿﯿﻨەﯾەﻛﯽ‬ ‫ﺑﻨﭽﯿﻨەﯾﯿە‪ .‬ﺑێﮕﻮﻣﺎن داﯾﻚ ﺣەزدەﻛﺎت ﺷﺘێﻚ‬ ‫ﺑﺪاﺗە ﻣﻨﺪاڵەﻛەی‪ ،‬ﺑە‪‬م ﺷﺘێﻜﯽ ﻧﯿﯿە ﻛە ﭘێﺒﺪا‪.‬‬ ‫ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧە‪ ،‬داﯾﻚ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧێﻜﯽ ﻧﯿﯿە ﻛە ﺑﯿﺪا ﺑە‬ ‫ﻣﻨﺪاڵەﻛەی‪ ،‬ژﯾﺎﻧێﻜﯽ ﺋﺎزادی ﻧﯿﯿە‪ ،‬ھﯿﭻ ﺑەھﺎ و‬ ‫ﻧﺮﺧێﻜﯽ ﺑەﻛﺎرﯾﮕەری ﻧﯿﯿە ﻛە ﭘێﯿﺒﺪات‪ .‬ﺗﺎﻛە‬ ‫ﺷﺘێﻚ ﻛە ﭘێﯽ داﺑێﺖ و ﭘێﯿﺒﺪات"وەك رێﺒەر ﺋﺎﭘﯚ‬ ‫ﮔﻮزارەی ﻟێﻮەدەﻛﺎت" دەﺳﺘﻜێﻜﯽ ژﯾﺎﻧﯽ دەداﺗە‬ ‫دەﺳﺖ‪ ،‬ﺋەﻣەش ﻟەﻛﺎﺗێﻜﺪاﯾە ﻛە داﯾﻚ ﺧﯚی ﻟەﻣە‬ ‫ﺑێﺒەری دەﻛــﺎت و دەﯾــەوێ ﺋەو دەﺳﺘﻜە ﺑﺪاﺗە‬ ‫دەﺳﺘﯽ ﻣﻨﺪاڵەﻛەی ﻛە ﺑەﺷﯽ ﺧﻮدی داﯾﻚ ﺧﯚی‬ ‫ﺑﻮوە‪ .‬ﺑەرھەڵﺴﺘﻜﺎری ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯽ ﻟەﺑەراﻣﺒەر‬ ‫ﺋەﻣەﯾە‪ .‬ﺋەو ژﯾﺎﻧە ﻛﯚﻣە‪‬ﯾەﺗﯿﯿەی ﻛە داﯾﻚ ﺑﯚ‬ ‫ﻣﻨﺪاڵەﻛەی ﺋﺎﻣﺎدە دەﻛﺎت‪ ،‬ﺷﺎﯾﺎﻧﯽ ژﯾﺎن ﻧﯿﯿە و‬ ‫ﻟە رەوﺷﯽ ﺋﺎوەڕۆﯾەﻛﺪاﯾە‪ .‬رێﺒەر ﺋﺎﭘﯚ ﻧﺎﻛەوێﺘە‬ ‫ﻧێﻮ ﺋەو ﺋﺎوەڕۆﯾەوە و ﺟێﮕەی ﺗێﺪا ﻧﺎﮔﺮێ‪ .‬ﻟەم‬ ‫رواﻧﮕەﯾەوە ﺑﻨﺎﺧەی ﺑەرھەڵﺴﺘﻜﺮدن ﻟێﺮەداﯾە‪ ،‬ﻟە‬ ‫رەدﻛﺮدﻧەوەی ﻣﺎﻓﯽ ﻛﯚﻣە‪‬ﯾەﺗﯽ ﻛﺮدﻧﯽ داﯾﻚ و‬ ‫ﻟەو ژﯾﺎﻧە ﻛﯚﻣە‪‬ﯾەﺗﯿﯿەداﯾە ﻛە داﯾﻚ ﺑﯚ ﻣﻨﺪاڵەﻛەی‬ ‫ﺋﺎﻣﺎدە دەﻛﺎت و ھﯿﭻ ﺷﯿﺎوی ژﯾﺎن ﻧﯿﯿە‪.‬‬ ‫ﻣﺮۆڤ ﺑﻮوﻧەوەرێﻜﯽ ﺳﯚﺳﯿﺎﻟە‪ ،‬ﻣﺎﻧﺎﯾەﻛﯽ ﺋەوەش‬ ‫ﺋەﻣەﯾە‪ :‬ﻣﺮۆڤ ﻟە رەوﺷێﻜﯽ ﻛﯚﻣە‪‬ﯾەﺗﯿﺪا ﺑﻮوﻧﯽ‬ ‫دەﺑێ‪ ،‬ﻛﯚﻣە‪‬ﯾەﺗﯽ ﺷێﻮازی ھەﺑﻮوﻧﯽ ﻣﺮۆﭬﺎﯾەﺗﯿﯿە‪.‬‬ ‫واﺗﺎ ﺋەﮔەر ﻛﯚﻣە‪‬ﯾەﺗﯽ ﻧەﺑێ‪ ،‬ﺋەوا ﺗﺎﻛﯽ ﺋﺎزادﯾﺶ‬ ‫ﻧﺎﺑێ‪ .‬ﻟەم رواﻧﮕەﯾەﺷەوە رێﺒەر ﺋﺎﭘﯚ ﻛﯚﻣە‪‬ﯾەﺗﯽ‬ ‫ﺋــەوڕۆ رەددەﻛــﺎﺗــەوە و روودەﻛــﺎﺗــە ﺑﻮﻧﯿﺎدﻧﺎﻧﯽ‬ ‫ﻛﯚﻣە‪‬ﯾەﺗﯽ ﺧﯚی‪ ،‬ﻟێﺮەدا ﺷﺘێﻜﯽ دﯾﻜەش ھەﯾە‪:‬‬ ‫دەﺷێ رێﺒەر ﺋﺎﭘﯚ ﻣﺎﻓە ﻛﯚﻣە‪‬ﯾەﺗﯿﯿﺒﻮوﻧەﻛەی‬ ‫داﯾﻚ رەدﺑﻜﺎﺗەوە‪ ،‬ﺑە‪‬م ﺑﺎش دەزاﻧێ ژﯾﺎﻧﯽ ﺗەﻧﮫﺎ‬ ‫ﻟە ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ ﺷەرەف و ﻧﺎﻣﻮوﺳﯽ داﯾﻜﯿﺪاﯾە و زۆر‬ ‫ﺑە ﭘێﻮﯾﺴﺘﯿﺸﯽ زاﻧﯿﻮە ﻛە ﺗەﻧﮫﺎ ﺑﯚ ﺗﺎﻛە ﺳﺎﺗێﻜﯿﺶ‬ ‫ﺋەﻣەی ﻟەﺑﯿﺮﻧەﻛﺮدووە‪ .‬دەﺑێ ﻧﺎﻣﻮوس و ﺷەرەﻓﯽ‬ ‫داﯾﻚ ﺑﭙﺎرێﺰێ‪ ،‬ﺋەﻣەش ﺗﺎﻛە ھەل و ﻣەرﺟﯽ ژﯾﺎﻧە‪.‬‬ ‫ﻣﺎدام واﯾە ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﺑﺎش ﻟە داﯾﻜﺎﯾەﺗﯽ ﺗێﺒﮕەﯾﻦ‪.‬‬ ‫داﯾﻜﺎﯾەﺗﯽ ﭼﯿﯿە؟ داﯾﻜﺎﯾەﺗﯽ ھەﺑﻮوﻧێﻚ ﯾﺎن‬ ‫ﺑﻮوﻧەوەرێﻚ ﻧﯿﯿە ﻛە ﺗەﻧﮫﺎ ﺑە ﻣﻨﺪاڵ ھێﻨﺎﻧەوە‬ ‫ﺳــﻨــﻮوردار ﺑــێ‪ ،‬ﻧﺎﺑێ داﯾــﻚ وەك ﺋﺎﻣێﺮێﻜﯽ‬ ‫ﻛڕﻛەوﺗﻦ ﺑﺒﯿﻨﺮێ‪ ،‬ﺑەداﺧەوە ﺋەﻣە ﺋەو رەوﺷەﯾە‬ ‫ﻛە ﺳﯿﺴﺘەﻣﯽ ﺷﺎرﺳﺘﺎﻧﯿﯿەت داﯾــﻚ ی ﺗێﺪا‬ ‫ﺧــﻨــﻜــﺎﻧــﺪووە‪ .‬ﺑەﭘێﭽەواﻧەوە داﯾــﻚ ھێﺰێﻜﯽ‬ ‫ﻛﯚﻣە‪‬ﯾەﺗﯿﯿە‪ ،‬داﯾﻜﺎﯾەﺗﯽ ﺳﯿﺴﺘەﻣێﻜە‪ ،‬داﯾﻜﺎﯾەﺗﯽ‬ ‫ﺑەھێﻨﺪەی ﺋﺎﻣﺎﻧﺪەﻛﺮدﻧﯽ ﻣﻨﺪاڵ ﺑﯚ ﻛﯚﻣەڵﮕﺎ‪،‬‬ ‫ﻟەھەﻣﺎﻧﻜﺎﺗﺪا ﻟەﺋﺎﺳﺘﯽ داﯾﻜێﻜﯽ ﺋەو ﻛﯚﻣەڵﮕﺎﯾەداﯾە‬ ‫ﻛە ﻣﻨﺪاڵەﻛەی ﺑﯚ ﺋﺎﻣﺎدە دەﻛﺎت و ھێﺰی ﺑﻮﻧﯿﺎدﻧەر‬ ‫و ﺑەڕێﻮەﺑﺮدﻧێﺘﯽ‪ .‬ﺑە‪‬م ﺋەﻣە ﻟەھەﻣﻮو ﻗﯚﻧﺎﺧێﻜﺪا‬ ‫ھەر ﺑەو ﺷێﻮەﯾەﯾە؟ ﺑێﮕﻮﻣﺎن ﻧەﺧێﺮ‪ .‬ﻛﺎﺗێﻚ ﻟە‬ ‫ﻣﺎﺟەرای ھەﺑﻮوﻧﯽ ﻣﺮۆڤ دەڕواﻧﯿﻦ‪ ،‬دەﺷێ ﺋەم‬ ‫ﺗﺎﯾﺒەﺗﻤەﻧﺪﯾﯿەی داﯾﻚ زۆر ﺑە ﺋﺎﺳﺎﻧﯽ ﻟەﻧێﻮ ﻗﯚﻧﺎﺧﯽ‬

‫ﻣێﮋووی ﻣﻠﯿﯚن ﺳﺎڵﯽ ﺋەم ﭘێﺸﻜەوﺗﻨﺎﻧەدا ﺑﺒﯿﻨﯿﻦ‪.‬‬ ‫ﺑە‪‬م ﭘﺎش وەدەرﻧﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕﺎی ﺳﺮووﺷﺘﯽ داﯾﻚ‬ ‫ﻟە ﻛەﺳێﺘﯽ ژﻧﺪا دووﭼﺎری ﻛەوﺗﻦ ﺑﯚﺗەوە و ھێﺰی‬ ‫ﺳﯿﺴﺘەﻣﯿﯿﺎﻧەی ﺑەﺟﺎرێﻚ ﻟە دەﺳﺘﮕﯿﺮاوە‪ .‬داﯾﻚ‬ ‫ھێﺰی ﻛﯚﻣە‪‬ﯾەﺗﯽ و ﺑە ﻛﯚﻣەڵﮕﺎﻛﺮدﻧﯽ ﻟەدەﺳﺖ‬ ‫وەرﮔﯿﺮاوە‪ .‬ﻟەم رواﻧﮕەﯾەﺷەوە ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ ﻧﺎﻣﻮوس‬ ‫و ﺷەرەﻓﯽ داﯾﻚ‪ ،‬داھێﻨﺎﻧﯽ ﺳﯿﺴﺘەﻣﯽ ژﯾﺎن و‬ ‫ژﯾﺎﻧﺪﻧﯽ ﻛﯚﻣە‪‬ﯾەﺗﯽ ﺧﯚﯾەﺗﯽ ﻛە ﺧﻮدی ﺧﯚی‬ ‫ھێﺰی ﺑەرﺟەﺳﺘەﯾەﺗﯽ‪ .‬ھەﺗﺎوەﻛﻮ ﺋەم ﺳﯿﺴﺘەﻣە‬ ‫ﻧەﺧﻮﻟﻘێﻨﺮێ‪ ،‬ﻧﺎﺗﻮاﻧﺮێ ﻟەواﺗﺎﯾەﻛﯽ راﺳﺘەﻗﯿﻨەدا‬ ‫ﺑــﺎس ﻟە ﺷـــەرەف و ﻧﺎﻣﻮوﺳﯽ داﯾــﻚ ﺑﻜﺮێ‪،‬‬ ‫ھەﺗﺎوەﻛﻮ ﻛﯚﻣەڵﮕﺎی ﺳەرەﺗﺎﯾﯽ ﻟەﺳەر ﺑﻨﺎﺧە‬ ‫ﺗەﻛﻨﯿﻜە زاﻧﺴﺘﯿﯿەﻛﺎن ﺳەرﻟەﻧﻮێ ﻧەژﯾێﻨﺮێﺘەوە‪،‬‬ ‫ﺑەو واﺗﺎﯾە دێﺖ ﻛە ﺑەھﯿﭻ ﺷێﻮەﯾەك ﻗەرزی داﯾﻚ‬ ‫ﻧەدراوەﺗەوە‪.‬‬ ‫ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﺑەرزﺑﻮوﻧەوە ﻟەﭼەﻣﻜێﻜﯽ ﺳﻮوك‬ ‫و ﺳﺎﻛﺎرﺑﻮوی ﻧﺎﻣﻮوﺳەوە ﺑــەرەو ﭼەﻣﻜێﻚ ﻛە‬ ‫ﻟەﺳەرەوە ﺋﺎﻣﺎژەﻣﺎن ﭘێﺪا‪ ،‬ﺑﯚﺗە ﺗﺎﯾﺒەﺗﻤەﻧﺪﯾﯿەﻛﯽ‬ ‫ﺑﻨﺎﺧەﯾﯽ رێﺒەر ﺋﺎﭘﯚ ﻛە ھەر ﻟەﻣﻨﺪاڵﯿﯿەوە ﺗێﯿﺪا‬ ‫ﺑەدﯾﻜﺮاوە‪ .‬ﺋەﻣەش ﯾەﻛێﻜە ﻟە ﺗﺎﯾﺒەﺗﻤەﻧﺪﯾﯿە‬ ‫ﺳەرەﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﮕە و ھەڵﻮێﺴﺘﯽ ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯽ‪.‬‬ ‫رێﺒەر ﺋﺎﭘﯚ ﻟەﭘﺎش ﯾەﻛەﻣﯿﻦ ﻧﺎﺧﯚﺷﯽ ﻟەﮔەڵ‬ ‫داﯾﻜﯿﺪا ﺗەواوی ھەوڵﺪاﻧەﻛﺎﻧﯽ ﻟەﭘێﻨﺎو ﺑﻨﯿﺎدﻧﺎﻧﯽ‬ ‫ﻛﯚﻣە‪‬ﯾەﺗﯽ ﺧﯚﯾﺪا ﺑــﻮوە‪ .‬ﺋەﮔەر دەﺗــﺎﻧــەوێ‬ ‫ﺑﮋﯾﻦ‪ ،‬ﻟەﺑەرﺋەوەی ژﯾﺎن ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ ﺑە ھەﺑﻮوﻧﯽ‬ ‫ﻛﯚﻣەڵﮕﺎﯾە‪ ،‬چ وەك ﺧﺎوەﻧێﻜﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕﺎ و ﯾﺎﺧﻮد‬ ‫وەك ﺋەﻧﺪاﻣێﻚ‪ ،‬ﻧﺎﭼﺎرن ﺑﮋﯾﻦ‪ .‬ﻣﺮۆﭬﯽ ﺗەﻧﮫﺎ ﻧﯿﯿە‪.‬‬ ‫ﭼەﻧﺪە واﺗﺎﯾﯽ و ﻣەﻋﻨەوی ﻟێﻜﯿﺪەدەﻧەوە ﺧﯚﺗﺎن‬ ‫دەزاﻧﻦ ﺑە‪‬م ﻧﺎﺗﻮاﻧﻦ ﻣﺮۆﭬﯽ ﺗەﻧﮫﺎ ﺑﺪۆزﻧەوە‪ .‬ﻣﺮۆﭬﯽ‬ ‫ﺗەﻧﮫﺎ‪ ،‬ﺗەﻧﮫﺎ ﺑەرھەﻣﯽ ﺋﯿﺘﯚﭘﯿﺎﯾەك ﯾﺎﺧﻮد ﺑەرھەﻣﯽ‬ ‫ﻟێﻜﺪاﻧەوەﯾەﻛﯽ ﻟەڕادەﺑەدەری ﻣەﻋﻨەوﯾﯿە‪ .‬ﻟەم‬ ‫رواﻧﮕەﯾەﺷەوە ﺋەو ﻣﺮۆﭬەی دەﯾەوێ ﺑە ﺋﺎزادی ﺑﮋی‪،‬‬ ‫ﻧﺎﭼﺎرە ﻛﯚﻣەڵﮕﺎﯾەﻛﯽ ﺋﺎزاد ﺑﻮﻧﯿﺎد ﺑﻨێ‪ ،‬ھەر ﻟەﺑەر‬ ‫ﺋەﻣەﺷە رێﺒەر ﺋﺎﭘﯚ ھەر ﻟە ﻣﻨﺪاڵﯿﯿەوە دەﻛەوێﺘە‬ ‫ﻧێﻮ ھەوڵ و ﺗەﻗەﻻی ﺑﻮﻧﯿﺎدﻧﺎﻧﯽ ﺋﯿﺠﺘﻤﺎﻋﯿەﺗﯽ‬ ‫ﺧﯚﯾەوە‪ .‬ھەﻣﻮو ﻧﺎﺧﯚﺷﯿﯿەﻛﯿﺸﯽ ﻟەﮔەڵ داﯾﻜﯿﺪا‬ ‫ھەر ﻟەﺳەر ﺋەم ﺋﯿﺠﺘﻤﺎﻋﯿﯿەﺗەﯾە‪ .‬دەﯾەوێ ﺧﯚی‬ ‫ﺋﯿﺠﺘﻤﺎﻋﯿەﺗﯽ ﺧﯚی ﺑﻮﻧﯿﺎدﺑﻨێ‪ ،‬ﻟەﮔەڵ ھﺎوڕێﻜﺎﻧﯿﺪا‬ ‫دەﺳﺘﭙێﺪەﻛﺎت و ﺳەرﻛەوﺗﻦ ﺑەدەﺳﺘﺪێﻨێ‪ .‬رێﺒەر‬ ‫ﺋﺎﭘﯚ ﺑﯚ ﺑﻨﯿﺎدﻧﺎﻧﯽ ﺋﯿﺠﺘﻤﺎﻋﯿﯿەﺗێﻚ و وەك ﯾەﻛەﻣﯿﻦ‬ ‫ھەل ﺑﯚ ﺋەﻣەش رووی ﻛﺮدۆﺗە ﺑە ﭘﺎرﺗﯿﺒﻮوﻧێﻚ ﻛە‬ ‫ﭼﯿﻤەﻧﺘﯚی ﺋﯿﺠﺘﻤﺎﻋﯿﯿەﺗە و دەﺷێ وەك ﯾەﻛﯿﻨەی‬ ‫ھﺎوڕێﯿەﺗﯽ راﺳﺘەﻗﯿﻨەش ھەڵﺒەﺳﻨﮕێﻨﺮێ‪ .‬ﭘﺎرﺗﯽ‬ ‫ﻟــەﮔــەوھــەری ﺧﯚﯾﺪا ﻛﯚﻣەڵﮕﺎی ھەﭬﺎڵێﺘﯿﯿە‪،‬‬ ‫ﯾەﻛﯿﻨەی ھەﭬﺎڵێﺘﯽ دۆز و داواﯾــە‪ ،‬ﻛﯚﻣەڵﮕﺎی‬ ‫ﻣﺮۆﭬﯽ ﭘێﺸەﻧﮓ و ﻓﯿﺪاﯾﯿە ﻛە ﺑﯚ ﺋەﻧﺠﺎﻣﮕﯿﺮﻛﺮدﻧﯽ‬ ‫داواﯾەﻛﯽ ھﺎوﺑەش ﻟێﻜﺪی ﻛﯚﺑﻮوﻧەﺗەوە‪ .‬رێﺒەر‬ ‫ﺋﺎﭘﯚ ﻛەوﺗﺒﻮوە ﻧێﻮ ﺋەم ھەڵﻤەﺗەوە‪ .‬ﻟێﺮەدا‬ ‫ﺗﺎﯾﺒەﺗﯿﯿەك ھەﯾە ﻛە ﭘێﻮﯾﺴﺘە ھێڵێﻜﯽ ﺑەژێﺮدا‬ ‫ﺑﮫێﻨﺮێ‪ :‬رێﺒەر ﺋﺎﭘﯚ ﻟە ﺑﻮﻧﯿﺎدﻧﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕﺎﯾەﻛﯽ‬ ‫ﻧﻮێﺪا ﺗﺎ دواڕادە ﺑە دڵﺴﯚزﯾﯽ و ﺑە ﺑڕﯾﺎرە‪ .‬ﺗﺎ‬ ‫دواڕادە ﭘەﯾﻮەﺳﺘﯽ و ﮔﺮێﺪاﻧێﻚ ھەﯾە ﻟەﺑەراﻣﺒەر‬ ‫ﺋﺎزادی ﮔەﻟﺪا‪ .‬واﺗﺎ ﺑە ﮔەﻟﺒﻮون و ﺑەﻛﯚﻣەڵﮕﺎﺑﻮون‬ ‫ﺧﺎڵﯽ ﺑﻨﺎﺧەﯾﯿﻦ‪ .‬ﮔﺮوﭘە ﭼەﭘەﻛﺎﻧﯽ دﯾﻜە ﻟە‬ ‫ﺗﻮرﻛﯿﺎدا‪ ،‬ﻟەﻛﺎﺗێﻜﺪا ﺑﻮوﻧەﺗە ﻣەزھەﺑﮕەرا‪ ،‬ﺑە‪‬م‬

‫‪Rojiwelat.mag@gmail.com‬‬

‫ﺋەم ﺑەﺑڕﯾﺎرﺑﻮوﻧەی ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯽ‪ ،‬ﺑﺰووﺗﻨەوەی‬ ‫"ﭘەﻛەﻛە"ی ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﺑەرەو ﺑەرزﺑﻮوﻧەوە و‬ ‫ﮔەورەﺑﻮون ﺑﺮدووە‪ .‬ﻟە ﻗﯚﻧﺎﺧەﻛﺎﻧﯽ دوای ﺋەوﯾﺸﺪا‬ ‫ھەر ﺋەﻣەﯾە ﺑﯚﺗە ھﯚﻛﺎری ﺋەوەی ﻛە ﻟێﮕەڕﯾﻨەﻛﺎن‬ ‫ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯽ ﺑەرەو ﭼﺎرەﺳەری دەﺑﺎت‪.‬‬ ‫رێﺒەر ﺋﺎﭘﯚ ﻟەﻣﻨﺪاڵﯿەوە دەﺳــﺖ ﭘێﺪەﻛﺎت و‬ ‫ﺳﯿﺴﺘەﻣﯽ ﻓﯿﯚداڵﯽ ﻛە ﺗێﭙەڕﺑﻮون ﻟێﯽ ﻣﺤﺎڵە‬ ‫و ﺳﯿﺴﺘەﻣﯽ ﺋەوڕۆی ﻛﺎﭘﯿﺘﺎﻟﯿﺴﺘﯽ ﻟەﻛەﺳﺎﯾەﺗﯽ‬ ‫ﺧﯚﯾﺪا ﺑەرﺟەﺳﺘە ﻧەﻛﺮدووە‪ .‬ﺋەم ﺳﯿﺴﺘەﻣﺎﻧە‬ ‫ﺑــەھــﯿــﭻ ﺟــﯚرێــﻚ ﺧـــﯚی ﻟــە رێــﺒــەر ﺋــﺎﭘــﯚ دا‬ ‫ﺑەرﺟەﺳﺘەﻧﺎﻛﺎت و ﺋەﻣەش ﺧﯚی ﺑەﮔﻮﺗەی"ﻣﻦ‬ ‫ﺑەوﺷێﻮەﯾە ﻧﺎژﯾﯿﻢ" ھەڵﻮێﺴﺘﯽ ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯽ ﺧﯚی‬ ‫ﻟەم ﺑﺎرەﯾەوە دەﺳﺘﻨﯿﺸﺎﻧﻜﺮدووە‪ .‬ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯽ‬ ‫ﺑەھﯿﭻ ﺷێﻮەﯾەك ﻧەﺑﻮوە ﻣﺮۆﭬێﻜﯽ ﺋەم ﺳﯿﺴﺘەﻣە‪،‬‬ ‫ﻛﺎﺗێﻚ ﻟەم ﭘەﻧﺠەرەﯾەﺷەوە دەڕواﻧﯿﻦ‪ ،‬دەﺷێ‬ ‫ﺑﮕﻮﺗﺮێ‪ ،‬ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯽ ھﯿﭻ ﻛﺎﺗێ ﻟە ﺧﯿﺎﻧەﺗەوە‬ ‫ﻧەﮔﻼ و ﻟەﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺸﺪا ﻟەم ﻻﯾەﻧەوە وەك‬ ‫ﺗﺎﻗﺎﻧەﯾەك ﻣــﺎﯾــەوە‪ .‬دەﺷــێ ﺑــەم ﺷێﻮەﯾەش‬ ‫ﮔﻮزارەی ﻟێﻮە ﺑﻜﺮێ؛ ﻟە ﺧﯿﺎﻧەﺗەوە ﮔﻼن ﺗەﻧﮫﺎ‬ ‫ﻧﺎﯾەﺗە ﻣﺎﻧﺎی ﺗێﻮەﮔﻼن ﻟە ﺑﯿﺎﻧﯿﺒﻮوﻧﯽ ﻛﻮرد ﯾﺎن‬ ‫دەﺳﺘﻮوردان ﺑەم ﻛﺎرە‪ ،‬ﻧﺎ‪ ،‬ﻧﺎﺗﻮاﻧﺮێ ﺑەم ﺷێﻮەﯾە‬ ‫ھەڵﺒﺴەﻧﮕێﻨﺮێ‪ .‬ﺗێﻮەﮔﻼن ﻟە ﺧﯿﺎﻧەﺗەوە زۆر‬ ‫ﻟەوﻻی ﺋەﻣەوەﯾە و دەﺷێ ﺑەوﻻ ﺗﺮﯾﺸەوە ﺑﺒﺮێ‪.‬‬ ‫ﯾەﻛەﻣﯿﻦ دﯾﺎردەی ﺧﯿﺎﻧەت ﻟەﺑەراﻣﺒەر ﻣﺮۆﭬﺎﯾەﺗﯽ‪،‬‬ ‫ﯾەﻛەﻣﯿﻦ ﭘەﻻﻣﺎر ﺑﯚ ﺳەر ھﺰر و ﻓﻜﺮی ﻟەﻛﻮێﻮە‬ ‫دەﺳﺘﭙێﺪەﻛﺎت‪..‬؟ ﺧﯿﺎﻧەت و ﻧەﻓﺮﯾﻨﯽ ﻣﺮۆﭬﺎﯾەﺗﯽ‬ ‫ﻟەﮔەڵ ﭘێﻜﮫﺎﺗﻨﯽ ﺳﯿﺴﺘەﻣﯽ ﺷﺎرﺳﺘﺎﻧﯽ‪ ،‬ﻟەﮔەڵ‬ ‫ﻟەداﯾﻜﺒﻮوﻧﯽ ﺳﯿﺴﺘەﻣﯽ ھﯿﺎرارﺷﯽ و ﻛﯚﻣەڵﮕﺎی‬ ‫دەوڵــەﺗــﮕــەرا دەﺳــﺘــﭙــێــﺪەﻛــﺎت‪ .‬ھـــﺰری ﻣــﺮۆڤ‬ ‫ﺑﯚﯾەﻛەﻣﺠﺎر دووﭼﺎری ﭘەﻻﻣﺎردان دێ‪ ،‬ﺑﯚ ﺟﺎری‬ ‫ﯾەﻛەم ژﯾﺎن ﺗﻮوﺷﯽ ﺧﯿﺎﻧەت دەﺑێ‪ ،‬درۆ دەﻛەوێﺘە‬ ‫ﻧێﻮ ژﯾــﺎﻧــەوە‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە ﻛﯚﻣەڵﮕﺎی ﺑــەدەوڵــەت‪،‬‬ ‫ﺧﻮدی ﺳﯿﺴﺘەﻣﯽ ﺷﺎرﺳﺘﺎﻧﯿﯿەﺗﯽ دەوڵەﺗﮕەرا‬ ‫ﺳﯿﺴﺘەﻣێﻜﯽ ﭘﺸﺘﺒەﺳﺘﻮوە ﺑە درۆ و دەﻟەﺳە‪.‬‬ ‫ﺋەوەی ﻟە درۆوە ﺑﮕﻠێ‪ ،‬ﻟە ﺧﯿﺎﻧەﺗﯿﺸەوە دەﮔﻠێ‪.‬‬ ‫ﺑﯚ ﺋەﻣەش ھەڵﻮێﺴﺖ ﻟەﺑەراﻣﺒەر ﺳﯿﺴﺘەﻣﯽ‬ ‫ﺷﺎرﺳﺘﺎﻧﯽ دەوڵەﺗﮕەرادا‪ ،‬ھەڵﻮێﺴﺘە ﻟەﺑەراﻣﺒەر‬ ‫ﺧﯿﺎﻧەت‪ ،‬ھەڵﻮێﺴﺘە ﻟەﺑەراﻣﺒەر ﺗێﻮەﮔﻼﻧﺪﻧﯽ‬ ‫ﻣﺮۆﭬﺎﯾەﺗﯿﯿە ﺑەﺧﯿﺎﻧەت‪.‬‬ ‫ﻧــەك ﺗەﻧﮫﺎ ﺑــەرەو راﺳﺘﯿﻨەی ﻛــﻮرد‪ ،‬ﺑەڵﻜﻮ‬ ‫ﻛﺎﺗێﻚ ﮔەﺷﺘێﻚ ﺑــەرەو ﮔەﯾﺸﺘﻦ ﺑە رەگ و‬ ‫رﯾﺸەی ﻣێﮋووﯾﯽ دەﻛــەن‪ ،‬دەﺷێ ﺑەﺷێﻮەﯾەﻛﯽ‬ ‫زۆر ﺳەرﻧﺞ راﻛێﺶ و ﺑەﻛﺎرﯾﮕەر ﺋەم راﺳﺘﯿﻨەﯾە‬ ‫ﺑﺒﯿﻨﻦ‪ .‬ﻟەڕاﺳﺘﯿﺪا دەﺷێ ﻟە ﺳەرﭼﺎوەی ﭘێﻜﮫﺎﺗەی‬ ‫ﻣﺮۆﭬﺎﯾەﺗﯿﯿﺪا و ﺳەرﭼﺎوەی ﭘێﺸﻜەوﺗﻨﯽ ﻣﺮۆﯾﯿﺎﻧەدا‬ ‫راﺳﺘﯿﻨەی ﻛﻮرد ھەﺑێ‪ ،‬ھەم وەك ﻣﺮۆڤ و ھەم‬ ‫ﻟەﺑﻮاری ﺟﻮﮔﺮاﻓﯿﯿەوە راﺳﺘﯿﻨەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﯚﺗە‬ ‫ﺑێﺸﻜەی ﻣﺮۆﭬﺎﯾەﺗﯽ و داﯾﻜﺎﯾەﺗﯿﺸﯽ ﻛﺮدووە‪ .‬ﻟە‬ ‫ﺳەرەﺗﺎدا ﻣﺮۆﭬﯽ ﻛﻮرد ﺑەرﮔﺮی ﻟە ﻧﺮﺧەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﺷﯚڕﺷﯽ ﻧﯿﯚﻟﯚﺗﯿﻚ دەﻛــﺎت‪ ،‬ﺑﯚ ﺑەرﮔﺮﯾﻜﺮدن‬ ‫ﻟەﻣەش دەﻛەوێﺘە ﻧێﻮ ﺑەرﺧﯚداﻧﯿﯿەوە‪ ،‬ﺑە‪‬م‬ ‫ﻟە ﻗﯚﻧﺎﺧەﻛﺎﻧﯽ دواﺗـــﺮدا‪ ،‬زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ‬ ‫ﺗەﺳﻠﯿﻤﺒﻮوﻧﯿﺎن ﺑە ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﺷﺎرﺳﺘﺎﻧﯿﯿەﺗﯽ‬ ‫دەﺳە‪‬ﺗﺪارەﻛﺎن و ﻛەوﺗﻨە رەوﺷێﻜﯽ ﺧﻮ‪‬ﻣﯿﯿﺎﻧەوە‬ ‫ﺑﯚ ﺋــەوان و ﯾەﻛﮕﺮﺗﻦ ﻟەﮔەڵﯿﺎﻧﺪا‪ ،‬راﺳﺘﯿﻨەی‬

‫‪Rojiwelat.mag@gmail.com‬‬

‫ﻛﯚﻣە‪‬ﯾەﺗﯽ ﻛﻮرد ﻟە ﺧﯿﺎﻧەﺗەوە دەﮔﻠێ‪ .‬ﺑە‪‬م‬ ‫ﻟــەدواﺗــﺮدا ﺋەﻣە دەﻛەوێﺘە ﭘێﮕە و ﻗﯚﻧﺎﺧێﻜﯽ‬ ‫وەھﺎوە ﻛە ﻟە راﺳﺘﯿﻨەی ﻛﻮرددا ﺗﺎﻛە ﻣﺮۆﭬێﻚ‬ ‫ﻧﺎﻣێﻨێﺖ ﻛە ﻟەﺧﯿﺎﻧەﺗەوە ﻧەﮔﻼﺑێ‪ .‬ﻛﻮرد وەك‬ ‫ﺑڵێﯽ دواﺗﺮ دەﺑێﺘە ﺧﺎﯾﻨﯽ ﺧﯚی و رەﮔەزی ﺧﯚی‪.‬‬ ‫ﻟەم رواﻧﮕەﯾەﺷەوە ﮔەر ﻟە ﺑێﺸﻜەی ﻣﺮۆﭬﺎﯾەﺗﯿﺪا‬ ‫ﻛﻮرد و ﻛﻮردﺳﺘﺎن ھەﯾە و ﺳەرﭼﺎوەﻛەی ﺋێﺮەﯾە‪،‬‬ ‫ﮔــەر ﭘێﻮﯾﺴﺘە ھێﺰی ﺧﻮﻟﻘێﻨەر‪ ،‬ﭘێﻜﮫێﻨەر‪،‬‬ ‫ﭘێﺸﺨەر و ھێﺰی ﺑەرﮔﺮﯾﻜەر ﺋەﻣەﯾە‪ ،‬ﺋەوا ﺋەوﻛﺎت‬ ‫ﺑــەر ﻟەھەﻣﻮو ﺷﺘێﻚ دوورﻛــەوﺗــﻨــەوە ﻟەﻣە و‬ ‫ﺗﺎدەﭼێﺖ داﺑڕان و ﺧﯚدزﯾﻨەوە ﻟێﯽ دێﺘە واﺗﺎی‬ ‫ﺋەوەی ﻛە دەﺑێﺘە ﺗەﻣﺴﯿﻠﻜﺎری ﻧەﻓﺮﯾﻦ و ﻧەﻋﻠەت‪.‬‬ ‫دەﺷێ ھەﻣﻮو ﻛەس ﺧﯿﺎﻧەت ﻟەم ﺑێﺸﻜەﯾە ﺑﻜﺎت‪،‬‬ ‫ﺑە‪‬م ﭘێﻜﮫێﻨەر و ﭘێﺸﺨەری ﻧﺮﺧەﻛﺎﻧﯽ ﻧێﻮ ﺋەم‬ ‫ﺑێﺸﻜەﯾە و ﺋەواﻧەی ﻛە ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﺑەرﮔﺮی ﻟێﺒﻜەن‪،‬‬ ‫ﺧﯿﺎﻧەﺗﯽ ﻟێﻨﺎﻛەن‪ .‬ﭼﻮﻧﻜە ﺋەواﻧەی ﺧﺎوەﻧﯽ‬ ‫راﺳﺘەﻗﯿﻨەی ﺋەو ﺑەھﺎ و ﻧﺮﺧﺎﻧەن‪ ،‬ﺋەواﻧەی دﯾﻜە‬ ‫ﻟەﺳەر ﺋەم ﺧﯚﯾﺎن ﺑەﻣەوە دەﺑﯿﻨﻨەوە‪ .‬ﭼﯚن‬ ‫داﯾﻜێﻚ ﺑەھﯿﭻ ﺷێﻮەﯾەك ﺧﯿﺎﻧەت ﻟە ﻣﻨﺪاڵەﻛەی‬ ‫ﺧﯚی ﻧﺎﻛﺎت‪ ،‬ﭼﯚن ﻟەﺑەراﻣﺒەر رۆڵەﻛەﯾﺪا ﻧﺎﻛەوێﺘە‬ ‫ﻧێﻮ ﺧﯿﺎﻧەﺗەوە‪ ،‬ﺷﺘێﻜﯽ وەھﺎش ﻟەﻧێﻮ ﻛﺎراﻛﺘەر‬ ‫و ﺗﺎﯾﺒەﺗﻤەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧﯿﺪا ﻧﯿﯿە‪ ،‬ھەر ﺑەوﺷێﻮەﯾەش‬ ‫ﻛﻮرد ﭘێﻮﯾﺴﺖ ﺑﻮو ﺧﺎوەن ﻟە ﺑەھﺎ و ﻧﺮﺧەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﺧــﯚی دەرﺑــﻜــەوێ‪ ،‬ﺑــە‪‬م ﺑەﭘێﭽەواﻧەوە ﻛﻮرد‬ ‫ﻛەوﺗﻨە ﭘێﮕەی ﺧﺎﯾﯿﻨﯽ ﺧﯚﯾەوە‪ ،‬ﺑە داﺧەوە ﻛە‬ ‫ﺋەﻣەش ﻟەﻧێﻮ ﺣەﯾﺮان و ﻟﯚرﯾﻚ و ﻻواﻧەﻛﺎﻧﯿﺸﻤﺎﻧﺪا‬ ‫رەﻧﮕﯿﺪاوەﺗەوە‪ .‬ھﯚزاﻧەﻛﺎﻧﻤﺎن‪ ،‬ﺋەو ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪاﻧەی‬ ‫ﻛە ھﯿﭻ ﺋﺎﺷﻨﺎی زاﻧﺴﺘﯿﺶ ﻧەﺑﻮون‪ ،‬ﺑە رواﻧﯿﻦ‬ ‫ﻟــەم ھەڵﺪێﺮﯾﯿەی ﻛـــﻮردان‪ ،‬ﮔﻮﺗﻮوﯾﺎﻧە"ﻛﻮرد‬

‫]~[‬ ‫] ژﻤﺎرﻩ ‪ ] [ ٢٠١٣/٤/١٥ ] [٢٨‬ﺴﺎڵی ﺴێیەم [‬

‫ﺧﺎﯾﯿﻨە"‪ .‬ﺋەوەی ﮔﻮێ ﻟە ﻻواﻧەوەﻛﺎﻧﯽ ــ ﻛﺎوﯾﺲ‬ ‫ﺋﺎﻏﺎ ــ ﺑﮕﺮێ‪ ،‬ﮔﻮﺗەی "ﻛﻮرد ﺧﺎﯾﯿﻨە" دەﺑﯿﺴێ‪.‬‬ ‫رێﺒەر ﺋﺎﭘﯚ ﺋەم راﺳﺘﯿﻨە ﺗﺮﺳﻨﺎﻛەی ﺑﯿﻨﯽ و‬ ‫ﺑەرھەڵﺴﺘﻜﺎرﯾﯿەﻛەی ﻟەﺑەراﻣﺒەر ﺋەﻣەدا ﻧﯿﺸﺎﻧﺪا‪.‬‬ ‫ﺋەﻣەش ﺧﺎڵﯽ ﺳەرەﻛﯽ و ﺑﻨﺎﺧەﯾﯿە ﻟە دەرﻛەوﺗﻨﯽ‬ ‫ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﺸﺪا‪ .‬دەﺷێ ﺑﮕﻮﺗﺮێ ﻛە ھەرﻛەس‬ ‫دەﺗﻮاﻧێ ﺋەم راﺳﺘﯿﺎﻧە ﺑﺒﯿﻨێ‪ .‬دەﺷێ ﺑﮕﻮﺗﺮێ‬ ‫ﺑﯿﻨﯿﻦ ھﻮﻧەرێﻚ ﻧﯿﯿە ﻛە ﺗەﻧﮫﺎ ﺗﺎﯾﺒەت ﺑێﺖ ﺑە‬ ‫ﺳــەرۆك‪ ،‬ﺋەﻣە ﻧەك ﺑەﺗەﻧﮫﺎ ﺑە ﮔﻮﺗﻦ ﺑەڵﻜﻮ‬ ‫راﺳﺘﯿﻨەﯾەﻛﯿﺸە‪ .‬ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﻟەم ﺧﺎڵەدا ھەﺳﺘﯿﺎرﺑﯿﻦ‬ ‫رێﺒەر ﺋﺎﭘﯚ ﻣەﺳەﻟەﯾەﻛە ﻛە ﻧە دەﺑێ ﮔەورە ﺑﻜﺮێ‬ ‫و ﻧە ﺑﻜﺮێﺘە ﻣەﺳەﻟەﯾەﻛﯽ ﺋﯿﻼھﯿﯿﺎﻧە‪ .‬ﺑﺎﺑڵێﯿﻦ‬ ‫ھەﻣﻮو ﻛەﺳێﻚ ﺋەم راﺳﺘﯿﯿﺎﻧە دەﺑﯿﻨێ‪ ،‬ﺑە‪‬م‬ ‫ﺑﯿﻨﯿﻨﯽ راﺳﺘﯿﯿەﻛﺎن ﺟﯿﺎﯾە و ﻟێﮕەڕﯾﻨﯽ ﻣﺮۆﭬﯽ‬ ‫راﺳﺘەﻗﯿﻨە ﺟﯿﺎوازە؛ ﺑﯿﻨﯿﻨﯽ رەوﺷﯽ ﺣﺎڵﯽ ﺣﺎزر‬ ‫ﺟﯿﺎﯾە و دۆزﯾﻨەوە ﻣﺮۆﭬێﻚ ﻛە ﺋەﻣە رەدﺑﻜﺎﺗەوە‬ ‫و ھەﻣﻮوﯾﺎن ﺗێﭙەڕ ﺑﻜﺎت ﺟﯿﺎوازە‪ .‬دەﺷێ ﺋێﻮە‬ ‫ﺑەرھەڵﺴﺖ ﺑﻦ ﻟەم ﺧﺎڵەدا‪ ،‬ﺑە‪‬م ﻟەﻧێﻮ ﺋەو ﺷﺘﺎﻧەدا‬ ‫دەﺑﻦ ﻛە رەدی دەﻛەﻧەوە‪ .‬دەﺷێ ﺑەرھەڵﺴﺘﯽ‬ ‫ﺑﻜەن‪ ،‬ﺑە‪‬م ھەﺗﺎوەﻛﻮ ﺑﯿﻨەﻗﺎﻗﺎﺗﺎن ﻟەﻧێﻮﯾﺪان؛‬ ‫دەﮔﺮﯾﻦ و دەﺳــﺖ ﺑە ﻧﻮزەﻧﻮز دەﻛــەن‪ ،‬ﺑە‪‬م‬ ‫ﭘەﻧﺎﺑﺮدەی ﺑێﭽﺎرەﯾﯿﻦ و ﻟەﻧێﻮ ﺋەو ﺷﺘەدا دەژﯾﻦ‬ ‫ﻛە ﺑﯚی دەﮔﺮﯾﻦ‪ .‬رێﺒەر ﺋﺎﭘﯚ ﻧەﻛەوﺗە ﻧێﻮ ژﯾﺎن‬ ‫و ژﯾﺎﻧﺪﻧﯽ ﺋەﻣەوە‪ ،‬ﺟﯿﺎوازی ﺋەو ﻟێﺮەداﯾە‪ .‬رێﺒەر‬ ‫ﺋﺎﭘﯚ ھێﺰی ﺋەﻣەی ﺑەرھەم ھێﻨﺎ‪ .‬ﺋەو ﺑەﮔﻮێﺮەی‬ ‫ﮔﻮزارەﻛەی ﺧﯚی‪ ،‬ﻣﻨﺪاڵﯽ ھەرە داﻣﺎو ﺑﻮو ﻟەﻧێﻮ‬ ‫دەوروﺑەرەﻛەﯾﺪا‪ .‬ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯽ ﺋەم ﻓﻜﺮەی ﺧﯚی‬ ‫ﺑە وﺷە و دەﺳــﺘــەواژەی زۆر روون و ﺋﺎﺷﻜﺮا‬ ‫ﺧﺴﺘەڕوو و دەڵێﺖ‪ ":‬ﻟەڕاﺳﺘﯿﺪا ﻣﻦ ﻟەدەرەوەی‬ ‫ﭘﺎرﺗﯽ و ﺑﻮون ﺑە ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﭘﺎرﺗﯽ‪ ،‬ﻣﺮۆﭬﯽ ھەرە‬

‫‪٣١‬‬

‫وﺗﺎر‬

‫رێﺒەر ﺋﺎﭘﯚ وەﻛﻮ ھەر‬ ‫ﻣەﻧﺪاڵێﻚ دەﺳﺘﻮوری‬ ‫ﻧەداﺗەوە ژﯾﺎﻧﯽ ﺋەم‬ ‫ﻧەوەﯾە و ﻟەﺑەراﻣﺒەر‬ ‫ﺋەﻣەدا ھەڵﻮێﺴﺘێﻜﯽ‬ ‫دﯾﺎر و ﺑەرﭼﺎوی‬ ‫ﻧﯿﺸﺎﻧﺪاوە‪ .‬ﻟێﺮەﺷﺪا ﺑە‬ ‫ھەﻣﻮو ﺷێﻮەﯾەك ﺋەو‬ ‫ژﯾﺎﻧەی رەدداوەﺗەوە‬ ‫ﻛەﺑەﺳەرﯾﺪا ﺳەﭘێﻨﺮاوە‪.‬‬ ‫ﺋەﻣەش ﺧﺎڵﯽ دەرﻛەوﺗﻨﯽ‬ ‫ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯿە‪ .‬ﺋەﻣە‬ ‫راﺳﺘﯿﻨەﯾەﻛﯽ ﺗﺎ دوا رادە‬ ‫ﺳﺎدەﯾە‪ .‬ﺋﯚﺟەﻻن ﺑەم‬ ‫ﺷێﻮەﯾە ﻧﺎژی و ﺑەھﯿﭻ‬ ‫ﺷێﻮەﯾەك ﻟەم ﭘﯿﺴﯿە‬ ‫ﺑەرﺟەﺳﺘەﯾەوە ﻧﺎﮔﻠێ‬

‫وﺗﺎر‬

‫‪٣٢‬‬

‫]~[‬ ‫] ﺴﺎڵی ﺴێیەم [ ] ‪ ] [ ٢٠١٣/٤/١٥‬ژﻤﺎرﻩ ‪[٢٨‬‬

‫داﻣﺎوی دﻧﯿﺎم‪ .‬ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯽ ﺋﺎﭘﯚ‪ ،‬ﻟەدەرەوەی ﺑﻮون‬ ‫ﺑە ﭘﺎرت و ﺑە ﺑﻨﺎﺧەوەرﮔﺮﺗﻨﯽ ﭘێﻮاﻧەﻛﺎﻧﯽ ﭘﺎرﺗﯽ‪،‬‬ ‫ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯽ ھەرە داﻣﺎوی دﻧﯿﺎﯾە‪ ،‬ﺗەﻧﺎﻧەت ھﯿﭻ‬ ‫ﺷﺘێﻜە‪ .‬ﺋەو ﻟەﺑەر ﺋەوەی ﺑە ﻛەﻣﯿﺶ ﺑێﺖ ﻟە‬ ‫رێﻜﺨﺴﺘﻨﯿﺪا ﺳەرﻛەوﺗﻮو ﺑﻮوە و ﺗﺎﭼﻮوە ﭘﺎرﺗﯽ‬ ‫ﺑﻮﻧﯿﺎدﻧﺎوە‪ ،‬ھەﺑﻮوﻧﯽ ھەﯾە‪ .‬ﻟە ھەﻣﺎﻧﻜﺎﺗﺪا ﺋەﻣە‬ ‫ﺑەﺳەرﺑﺮدﻧﯽ ﻛەﺳێﺘﯿﯿەﻛﯽ ﻛﻮردە و راوەﺳﺘێﻨەری‬ ‫ﻣﺮدن و ﺑﻨەﺑڕﺑﻮوﻧێﺘﯽ و ﺧﻮﻟﻘێﻨەری ﺋﻮﻣێﺪی ژﯾﺎﻧﯽ‬ ‫ﻧﻮێﯿە‪ .‬ﻟەﺑەر ﺑەﺳەرﺧﺴﺘﻨﯽ ﺋەﻣﺎﻧە ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯽ‬ ‫ﺋﺎﭘﯚ ھەﯾە "‬ ‫ﻟە دەرﻛەوﺗﻨﯽ ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﺪا ﺋەﻣە ھەﯾە‪،‬‬ ‫ﺑەرھەڵﺴﺘﯽ ﺑــەرەو دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺋەڵﺘەﻧﺎﺗﯿﭫ‬ ‫دەﺑﺎ و رەدداﻧەوەش ﺑەرەو ﭼﺎﻻﻛﯽ دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ‬ ‫ﺋەڵﺘەرﻧﺎﺗﯿﻒ ﭘــﺎڵ دەﻧــێ‪ .‬ﺑە ﮔﻮﺗەی ﻧەﺧێﺮ‬ ‫ھــﺎوار ﻛــﺮدن و ﮔﻮﺗەی ﺑەڵﯽ دەردەﺧــﺎﺗــەڕوو‪.‬‬ ‫ﮔــەر ﺗەﻧﮫﺎ ھەﻧﺪێﻚ "ﻧــەﺧــێــﺮ"ﺗــﺎن ھــەﯾــە و‬ ‫ﻟەﺑەراﻣﺒەر"ﻧەﺧێﺮ"ەﻛﺎﻧﺘﺎﻧﺪا "ﺑەڵێ"ﺗﺎن ﺑەدەﺳﺘەوە‬ ‫ﻧﯿﯿە‪ ،‬ﺋەوا ﺋەو ﻛﺎﺗە ﺋێﻮە ﻛﯚﯾﻠەﯾەﻛﯽ دڵ ﺑەﮔﺮﯾﺎﻧﻦ‪.‬‬ ‫ﺋێﻤە وەك زﻣﺎﻧێﻜﯽ ورﺗەورﺗﻜەر ﺑەﻛﺎردێﻨﯿﻦ‬ ‫و ﻟەڕاﺳﺘﯿﺸﺪا ﻟە ﺷێﻮەی ورﺗەورﺗەﻛەری ﺋەم‬ ‫رۆژﮔﺎرەدا دەژﯾﻦ ﻛە ﺋﺎﻣﺎدەی رازﯾﺒﻮوﻧە ﺑەﺑﻮون‬ ‫ﺑە ﻛﯚﯾﻼﯾەﺗﯿﯿەﻛﯽ ﻧەرﻣﻜﺮاو‪ .‬ﺑە‪‬م ﺑەرھەڵﺴﺘﯽ‬ ‫و رەدداﻧەوە ﻧﺎﭼﺎرە ﺋێﻮە ﺑﮕەﯾەﻧێﺘە ﺧﻮﻟﻘﺎﻧﺪﻧﯽ‬ ‫ﺋەڵﺘەرﻧﺎﺗﯿﻔﯽ ﺧﯚی‪ .‬ﺗﺎﭼەﻧﺪ و چ ﺋﺎﺳﺘێﻚ ﻟە‬ ‫ھەوڵ و ﺗەﻗەﻻ و ﺧﻮﻟﻘﺎﻧﺪﻧﯽ ﺋەڵﺘەرﻧﺎﺗﯿﻔﺪا ﺑﯽ‪،‬‬ ‫ﺋەوەﻧﺪەش دەﺗﻮاﻧﯽ ﻟەﺑەرھەﻣەﻛەی ﺳﻮودﻣەﻧﺪ‬ ‫ﺑــﯽ‪ .‬ﮔــەر ﻧەﺷﯿﺨﻮﻟﻘێﻨﻦ واﺗﺎﯾﯽ و ﻣەﻋﻨەوی‬ ‫دەژﯾﻦ‪ ،‬ﭘﺸﺘﺌەﺳﺘﻮور ﺑە ھەﺳﺘەﻛﺎﻧﺘﺎن دەژﯾﻦ‪،‬‬ ‫ﭘﺸﺘﺌەﺳﺘﻮور ﺑە ھێﺰی ﻓﻜﺮ و واﺗــﺎ دەژﯾــﻦ‪،‬‬ ‫ﺑە‪‬م دﯾﺴﺎن ﺳەرﺑﺎری ھەﻣﻮو ﺷﺘێﻚ‪ ،‬ﻧﺎﭼﺎرن‬ ‫ﺋەڵﺘەرﻧﺎﺗﯿﻒ ﺑﺨﻮﻟﻘێﻨﻦ‪ ،‬ﺋەﻣەش ﺑەﺗﺎﻗﯽ ﺗەﻧﯿﺎ‬ ‫ﺑەدەﺳﺘﻨﺎﯾەت‪ .‬ﺧﻮﻟﻘﺎﻧﺪن و دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ‬ ‫ﺋەڵﺘەرﻧﺎﺗﯿﻒ ﺑە رێﻜﺨﺮاوەﯾﯽ ﻣەﯾﺴەر دەﺑێ‪.‬‬ ‫ﻟەﻧێﻮ ﯾەﻛەﻣﯿﻦ ﭼﺎﻻﻛﯽ ﺳەرۆﻛﺎﺗﯿﺸﺪا رێﻜﺨﺴﺘﻨﯽ‬ ‫ھەﯾە‪ ،‬رەوش و ﭘێﮕەی دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ رێﻜﺨﺴﺘﻨێﻚ‬ ‫ھەﺑﻮو‪ .‬رێﻜﺨﺴﺘﻦ و ژﯾﺎﻧﯽ رێﻜﺨﺮاوەﯾﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﻤەﻧﺪی‬ ‫ھەرە ﺑەرﭼﺎوی ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯿە‪ .‬رێﻜﺨﺮاوەﯾﯽ‪،‬‬ ‫زاﻧﯿﻨﯽ ژﯾﺎﻧە ﻟەﮔەڵ ﺋەو ﻛەﺳﺎﻧەی ﻛە ﮔﺮێﺪراوی‬ ‫ﺋﺎﻣﺎﻧﺠێﻜﯽ ھﺎوﺑەﺷﻦ‪ ،‬دەرﺧﺴﺘﻨﯽ ﻣﺮۆﭬێﻜﯽ ژﯾﺎﻧﯽ‬ ‫ﻧﻮێﯿە‪ ،‬دۆزﯾﻨەوەی ﺋەو ﻣﺮۆﭬەﯾەوە و ﻧﯿﺸﺎﻧﺪاﻧﯽ‬ ‫ﺗﻮاﻧﺴﺘﯽ ﭘێﻜەوەﺑﻮون ﻟەﮔەڵﯿﺪا‪ .‬ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯽ‬ ‫ﺑەﻣﻨﺪاڵﯽ ﯾﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻟەﮔەڵ ھﺎوڕێﻜﺎﻧﯿﺸﯿﺪا‬ ‫دەھێﻨێﺘە ﺳەر زەﻣﯿﻨەی رێﻜﺨﺮاوەﯾﯽ ﺑﻮون‪.‬‬ ‫ﻟەوێﺪا رێﻜﺨﺮاوەﯾﺒﻮوﻧێﻚ ھەﯾە‪ .‬ﻟەو رواﻧﮕەﯾەﺷەوە‬ ‫دەﺷێ ﺑﮕﻮﺗﺮێ ﻗﯚﻧﺎﺧﯽ ﯾەﻛەم ﻛە ﺑەﻗﯚﻧﺎﺧﯽ‬ ‫ﯾەﻛەﻣﯿﻦ ﻟەداﯾﻜﺒﻮون ﭘێﻨﺎﺳەی دەﻛەﯾﻦ‪ ،‬ﻟە‬ ‫راﺳﺘﯿﺪا دەﺷﺒێ ﺗەواوی رەھەﻧﺪەﻛﺎﻧﯽ دەرﻛەوﺗﻨﯽ‬ ‫رێﻜﺨﺴﺘﻨﯽ ﻛە ﻟە "ﭘەﻛەﻛە"دا ﺧﯚی دەﻧﻮێﻨێ‬ ‫ﺳەرﭼﺎوەﻛﺎﻧﯽ ﻟەو ﺳەردەﻣەوە ﮔﺮﺗﺒێ‪ .‬راﺳﺘﯿﻨەی‬ ‫ﻟەداﯾﻜﺒﻮوﻧﯽ ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯽ ﻟەوێﺪا ﺷﺎراوەﯾە‪.‬‬ ‫ﺗەواوی ﺗﺎﯾﺒەﺗﻤەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ‪ ،‬ﻟەو ﻣﻨﺪاڵەدا و ﻟە‬ ‫ھەڵﻮێﺴﺖ و ﭘێﮕەی ﺋەو ﻣﻨﺪاڵەدا ﺷﺎراوەﯾە‪.‬‬ ‫ﺳــەرۆك ﺋﺎﭘﯚ ﻟەﺑەراﻣﺒەر ﺋــەم ﻛﯚﻣەڵﮕﺎﯾە‪،‬‬ ‫ﻟەﺑەراﻣﺒەر ﺋەم دﻧﯿﺎﯾە ﺳەری ھەڵﺪاوە‪ .‬ﺗﺎﻛە‬ ‫ﻛەﺳێﻜە و ﻟەﺑەراﻣﺒەر دﻧﯿﺎ‪ ،‬ﻟەﺑەراﻣﺒەر ﺳﯿﺴﺘەم‪،‬‬ ‫ﻟەﺑەراﻣﺒەر ﺷﺎرﺳﺘﺎﻧﯽ ﺳەرﯾﮫەڵﺪاوە‪ .‬ﻋەﺑﺪوﻟ‪‬‬

‫ﺋﯚﺟەﻻن ﻛە ﻟە ﺗەﻣەﻧﯽ ﻣﻨﺪاڵﯿﯿەوە ﺑەﻣﺸێﻮەﯾە‬ ‫ﻟەﺑەراﻣﺒەر دﻧﯿﺎ ﺳەرھەڵﺪەدا و ﺋەو ژﯾﺎﻧەی‬ ‫ﻛە ﺋەوان ﻣەﯾﺴەری دەﻛەن رەددەﻛﺎﺗەوە‪ ،‬ﺑﯚ‬ ‫ﺧﻮﻟﻘﺎﻧﺪﻧﯽ ﺋەڵﺘەرﻧﺎﺗﯿﻔﯿﺸﯽ ھێﺸﺘﺎ ﻟەﺗەﻣەﻧﯽ‬ ‫ﻣﻨﺪاڵﯿﯿەوە ھەوڵﯽ ﺗﺎﻗﯿﻜﺮدﻧەوەی داوە و ﻣﺮۆﭬێﻜە‬ ‫ﻛە ﺗﺎﻗﯿﻜﺮدﻧەوە ﺳەرەﺗﺎﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣە‪‬ﯾەﺗﯽ و‬ ‫ﻛﯚﻣەڵﮕﺎی ﺑە ﻛەرەﺳﺘەی ﯾﺎری و وازﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاوە‪.‬‬ ‫ھەڵﺒەﺗە ﺋەﻣﺎﻧە ﭼﯿﺮۆك ﻧﯿﻦ‪ ،‬ﺑەﭘێﭽەواﻧەوە‬ ‫راﺳﺘﯿﻨەی ژﯾﺎﻧﻦ‪ ،‬راﺳﺘﯿﻨەی رێﺒەر ﺋﺎﭘﯚن‪ ،‬ﺋەو‬ ‫راﺳﺘﯿﯿﻨەی ﻣﺮۆﭬﯽ ھــەرە ﺟﻮاﻧە ﻛە ھﯿﭻ ﻟە‬ ‫ﭘﯿﺴﯿەوە ﻧەﮔﻼوە‪ .‬ﻋەﺑﺪوﻟ‪ ‬ﺋﯚﺟەﻻن‪ ،‬ﺧﺎﻛﯽ‬ ‫ﭘــﺎك و ﭘێﻠێﻨەﻛﺮاو و دەﺳﺘﻠێﻨەدراوﻣﺎﻧە ﻛە‬ ‫ﻣﺮۆﭬﺎﯾەﺗﯽ ﺑەدواﯾﺪا وێڵﻦ‪ .‬ژﯾﺎﻧﯽ ﻧﻮێ ﻟەم ﺧﺎﻛە‬ ‫ﺑەﺑەرەﻛەﺗەوە دەﺳﺘەﺑەر دەﺑێ‪ .‬ژﯾﺎن و ﮔﻮزەراﻧﯽ‬ ‫ھــەرە ﺧــﯚش ﺧــﯚی ﻟــەم ﺧــﺎﻛــەدا ﺑــﺎ‪‬دەﺳــﺖ‬ ‫دەﻛﺎت‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە ﻟەم ﺧﺎﻛەدا ﭘﯿﺲ ﻧەﺑﻮون ھەﯾە‪،‬‬ ‫ﭘﺎﻛﻮﺧﺎوێﻨﯽ ھەﯾە‪ .‬ﺋەوڕۆ ﺋەم ﺧﺎﻛە رووﺑەرێﻜﯽ‬ ‫ﺑەرﯾﻨﯽ ﻗﺎزاﻧﺞ ﻛﺮدووە‪ .‬رێﺒەر ﺋﺎﭘﯚ ﺑەڕێﻜﺨﺮاوەﯾﯽ‬ ‫ﺑﻮوﻧەوە دەﺳﺘﭙێﺪەﻛﺎت‪ .‬ﺑﯚ ﺋەوەی ﺑﮋﯾﻦ ﻧﺎﭼﺎرن‬ ‫رێﻜﺨﺮاو و رێﻜﺨﺴﺘﻮو ﺑﻦ‪ .‬ﻛﯚﻣە‪‬ﯾەﺗﯿﺒﻮون ﺧﻮدی‬ ‫رێﻜﺨﺴﺘﻨە‪ .‬ﻛﯚﻣە‪‬ﯾەﺗﯿﺒﻮون رێﻜﺨﺴﺘﻮوﯾﯿەك‬ ‫دەﺳﺘﻨﯿﺸﺎن دەﻛــﺎت‪ .‬ﭘەرش و ﺑ‪‬وەﭘێﻜﺮدﻧﯽ‬ ‫ﻛﯚﻣەڵﮕﺎی ﺑێ رێﻜﺨﺮاوﯾﯿە‪ .‬ﻟە ﻗﯚﻧﺎﺧێﻜﯽ وەھﺎدا‬ ‫و ﻛە ﻟە ﭘەﻧﺠەرەی رەوﺷﯽ ﺋەﻣڕۆوە دەڕواﻧﯿﻦ‪،‬‬ ‫دەﺑﯿﻨﯿﻦ ﺋەوەی ﻛە ﻟە ﭘﺎش ﻛﻮردەوە ﻣﺎوەﺗەوە‪،‬‬ ‫ﺋەﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﺧێﺰاﻧﯚﭼﻜەﻛﺎﻧﻦ‪ .‬ﻛﯚﻣە‪‬ﯾەﺗﯿﺒﻮون ﻟەو‬ ‫ﻧێﻮەدا ﻧﯿﯿە‪ .‬ﻧﺎﭼﺎرﯾﻦ ﺳەرﻟەﻧﻮێ ﺋەﻣە ﺑﻨﯿﺎد‬ ‫ﺑﻨێﯿﻨەوە‪ .‬ﻟە دەرﻛەوﺗﻨﯽ ﺧﻮدی ﺑﺰووﺗﻨەوەﻛەﻣﺎن‬ ‫ﺋەﻣە ھەﯾە‪ .‬ژﯾﺎن‪ ،‬ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﺋەو ژﯾﺎﻧەی ﻛە‬ ‫ﻟەﻗﯚﻧﺎﺧﯽ ﭼﺎرەﺳەرﯾﺪا داواﻛﺎرﯾﺒﻮوﯾﻦ‪ ،‬وەك‬ ‫ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﺶ ﺑەﺷێﻮەﯾەﻛﯽ زۆر روون ﭘێﻨﺎﺳەی‬ ‫دەﻛــﺎت‪ ،‬ﺧﻮدی ﻛﯚﻣە‪‬ﯾەﺗﯿﺒﻮوﻧێﻜﯽ ﻧﻮێﻤﺎﻧە‪.‬‬ ‫ژﯾﺎن ﻛﯚﻣە‪‬ﯾەﺗﯿﺒﻮوﻧﯽ ﻧﻮێﯽ ﺋێﻤەﯾە‪ .‬ﺋێﻤە ﺑەرەو‬ ‫ﺑﻮﻧﯿﺎدﻧﺎﻧﯽ ﺋەﻣە دەڕۆﯾﻦ‪ .‬رێﻜﺨﺮاوﺑﻮوﻧێﻜﯽ وەھﺎ‬ ‫دەﺧﻮﻟﻘێﻨﯿﻦ‪ .‬ﻛە دەﺳﺘﭙێﺪەﻛەﯾﻦ ﻟە ﻣﺮۆﭬﯽ ﺋﺎزادەوە‬ ‫دەﺳﺘﭙێﺪەﻛەﯾﻦ‪ ،‬ﺗﺎك ﺋﺎزاد دەﻛەﯾﻦ‪ ،‬زﯾﮫﻨێﻜﯽ ﻧﻮێ‬ ‫ﻗﺎزاﻧﺞ دەﻛﺎت و دەﯾﻜەﯾﻨە ﺋﯿﺮادەﯾەك‪ .‬ھەﺳﺖ و‬ ‫ﺳﯚزەﻛﺎﻧﯽ دژوار و ھﯚﺷﯿﺎر دەﻛەﯾﻦ و رێڕەوی‬ ‫راﺳﺘەﻗﯿﻨە دەدەﯾﻨە ھەﺳﺘەﻛﺎﻧﯽ و وای ﻟێﺪەﻛەﯾﻦ‬ ‫ﻛە ﺧﯚی ﺑﺨﺎﺗە ﻧێﻮ ﭼﺎﻻﻛﯿﯿەﻛﯽ ﻧﻮێﻮە و دەﯾﻜەﯾﻨە‬ ‫ﭘﺎڵﭙﺸﺘێﻜﯽ ﺑﻨﺎﺧەﯾﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕﺎﯾەﻛﯽ ﻧﻮێ‪ .‬ﻟەﺳەر‬ ‫ﺋەم ﺑﻨەﻣﺎﯾەش رۆژی ﻟەداﯾﻜﺒﻮوﻧﯽ رێﺒەر ﺋﺎﭘﯚ‪،‬‬ ‫ﺋەو رۆژەی ﻛە ﭘﺎڵﻨەر و ھﺎﻧﺪەری ﺳەرەﻛﯿﯿە‬ ‫ﻟەﭘێﺸﻜەوﺗﻦ و دەرﻛەوﺗﻨﯽ ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯿەﻛﯽ‬ ‫ﮔەورەﯾە‪ ،‬ﭘﺎﺷﺎن ﺧﺎڵﯽ ﭘﺎك و ﺧﺎوێﻨﯽ ﺳەرەﺗﺎی‬ ‫ھەﻧﮕﺎوﻧﺎن ﺑەرەو ﭼﺎرەﺳەرﻛﺮدﻧﯽ ﺳﯿﺴﺘەﻣێﻚ‬ ‫ﻛە ﺋﺎزادی ﺗەواوی ﻣﺮۆﭬﺎﯾەﺗﯽ ﻣەﯾﺴەر دەﻛﺎت‪،‬‬ ‫ﺋەم رۆژە ﻟە ﺗەواوی ﻣﺮۆﭬﺎﯾەﺗﯽ و ﮔەﻟەﻛەﻣﺎن و‬ ‫ژﻧﺎن و ﺗەواوی ھﺎوڕێﯿﺎﻧﯽ ﭘﯿﺮۆز دەﻛەﯾﻦ‪ .‬ھەر‬ ‫ﻟەم ﭼﺎوﮔەﺷەوە ﺳەرﻛەوﺗﻦ دەﺑێﺘە ﺳەرﻛەوﺗﻨﯽ‬ ‫ﮔەﻟﯽ ﻛﻮرد و ﺋەو ﮔەﻻﻧەی ﻛە ﻟەﭘێﻨﺎو ﺋﺎزادی و‬ ‫ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯿﺪا ﺗێﺪەﻛﯚﺷﻦ و ﺷەڕدەﻛەن‪.‬‬ ‫ﺳەرﭼﺎوە‪ :‬ﻓﯚرات ﻧﯿﻮز‬

‫‪Rojiwelat.mag@gmail.com‬‬

‫ﻟەﻧێﻮ ﯾەﻛەﻣﯿﻦ ﭼﺎﻻﻛﯽ‬ ‫ﺳەرۆﻛﺎﺗﯿﺸﺪارێﻜﺨﺴﺘﻨﯽ‬ ‫ھەﯾە‪ ،‬رەوش و ﭘێﮕەی‬ ‫دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽرێﻜﺨﺴﺘﻨێﻚ‬ ‫ھەﺑﻮو‪ .‬رێﻜﺨﺴﺘﻦ و ژﯾﺎﻧﯽ‬ ‫رێﻜﺨﺮاوەﯾﯽﺗﺎﯾﺒەﺗﻤەﻧﺪی‬ ‫ھەرە ﺑەرﭼﺎوی‬ ‫ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯿە‪.‬رێﻜﺨﺮاوەﯾﯽ‪،‬‬ ‫زاﻧﯿﻨﯽ ژﯾﺎﻧە ﻟەﮔەڵ ﺋەو‬ ‫ﻛەﺳﺎﻧەی ﻛە ﮔﺮێﺪراوی‬ ‫ﺋﺎﻣﺎﻧﺠێﻜﯽ ھﺎوﺑەﺷﻦ‪،‬‬ ‫دەرﺧﺴﺘﻨﯽ ﻣﺮۆﭬێﻜﯽ ژﯾﺎﻧﯽ‬ ‫ﻧﻮێﯿە‪ ،‬دۆزﯾﻨەوەی ﺋەو‬ ‫ﻣﺮۆﭬەﯾەوە و ﻧﯿﺸﺎﻧﺪاﻧﯽ‬ ‫ﺗﻮاﻧﺴﺘﯽ ﭘێﻜەوەﺑﻮون‬ ‫ﻟەﮔەڵﯿﺪا‪ .‬ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯽ‬ ‫ﺑەﻣﻨﺪاڵﯽ ﯾﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﻟەﮔەڵ ھﺎوڕێﻜﺎﻧﯿﺸﯿﺪا‬ ‫دەھێﻨێﺘە ﺳەر زەﻣﯿﻨەی‬ ‫رێﻜﺨﺮاوەﯾﯽ ﺑﻮون‪ .‬ﻟەوێﺪا‬ ‫رێﻜﺨﺮاوەﯾﺒﻮوﻧێﻚ ھەﯾە‪.‬‬ ‫ﻟەو رواﻧﮕەﯾەﺷەوە دەﺷێ‬ ‫ﺑﮕﻮﺗﺮێ ﻗﯚﻧﺎﺧﯽ ﯾەﻛەم‬ ‫ﻛە ﺑەﻗﯚﻧﺎﺧﯽ ﯾەﻛەﻣﯿﻦ‬ ‫ﻟەداﯾﻜﺒﻮون ﭘێﻨﺎﺳەی‬ ‫دەﻛەﯾﻦ‪ ،‬ﻟە راﺳﺘﯿﺪا دەﺷﺒێ‬ ‫ﺗەواوی رەھەﻧﺪەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫دەرﻛەوﺗﻨﯽ رێﻜﺨﺴﺘﻨﯽ‬ ‫ﻛە ﻟە "ﭘەﻛەﻛە"دا ﺧﯚی‬ ‫دەﻧﻮێﻨێ ﺳەرﭼﺎوەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﻟەو ﺳەردەﻣەوە ﮔﺮﺗﺒێ‪.‬‬ ‫راﺳﺘﯿﻨەی ﻟەداﯾﻜﺒﻮوﻧﯽ‬ ‫ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯽ ﻟەوێﺪا‬ ‫ﺷﺎراوەﯾە‪ .‬ﺗەواوی‬ ‫ﺗﺎﯾﺒەﺗﻤەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ‪،‬ﻟەو‬ ‫ﻣﻨﺪاڵەدا و ﻟە ھەڵﻮێﺴﺖ‬ ‫و ﭘێﮕەی ﺋەو ﻣﻨﺪاڵەدا‬ ‫ﺷﺎراوەﯾە‬

‫]~[‬ ‫] ژﻤﺎرﻩ ‪ ] [ ٢٠١٣/٤/١٥ ] [٢٨‬ﺴﺎڵی ﺴێیەم [‬

‫‪Rojiwelat.mag@gmail.com‬‬

‫‪٣٣‬‬

‫ژﻧﺎن‬

‫ﭘﺮﺳﯽ رەﮔــــــەزی و ﺗێﭙەڕﻛﺮدﻧﯽ رەﮔەزﮔـــــــەراﯾﯽ‬

‫دﯾﺎر ﻏەرﯾﺐ‬

‫رەﮔــەز ﯾﺎﺧﻮد زاﯾەﻧﺪی ﻧێﺮ و ﻣێ ﺑەﺷێﻜە ﻟە‬ ‫ﺳﺮوﺷﺘﯽ ﻣﺮۆڤ و ﻛﯚﻣەڵﮕﺎﻛەی‪ ،‬ھەﺗﺎ ﺑەﺷﯽ‬ ‫زۆری زﯾﻨﺪەوەران ﺧﺎوەﻧﯽ ﺋەم ﺳﺮوﺷﺘەن و ﺑﻮوﻧﯽ‬ ‫ﻧێﺮ و ﻣێ ی ﻣﺮۆڤ ﭘێﻮﯾﺴﺘﯿەﻛﯽ ﺑەردەواﻣﺒﻮوﻧﯽ‬ ‫ژﯾﺎﻧﯽ ﻣﺮۆﭬە‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە ﺑە ﺑێ ﺑﻮوﻧﯽ ھــەردوو‬ ‫رەﮔەزەﻛە ﺗﻮاﻧﺎی ﺑەردەواﻣﯽ ﺳﻮڕی ژﯾﺎن ﻧﯿﯿە‬ ‫و رەﮔەزێﻜﯿﺎن ﺑەﺗەﻧﯿﺎ ﻧﺎﺗﻮاﻧێﺖ ﺑەردەواﻣﯽ ﺑەم‬ ‫ﺳﻮڕە ﺑﺪات‪ ،‬ﺑەڵﮕە ﻧەوﯾﺴﺘە ﻧە ژن و ﻧە ﭘﯿﺎو‬ ‫ﺑەﺗەﻧﯿﺎ ﻧﺎﺗﻮاﻧﻦ وەﭼــە ﺑﺨەﻧەوە‪ ،‬ﻛە ﺋەﻣەش‬ ‫ﻣەرﺟﯽ ﺳەرەﻛﯽ ﺑەرەواﻣﯿﺪاﻧە ﺑەﺟﯚری ﻣﺮۆڤ‪.‬‬ ‫ﺑە‪‬م ﻟە ﺋەﻣڕۆدا ھەﻧﺪێﻚ ﺗێﮕە ﺑﺎ‪‬دەﺳﺘﻦ ﻛە‬ ‫ﺑﻮوﻧﯽ ھەردوو ڕەﮔەز ﻧەك وەﻛﻮ ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ ﺑەڵﻜﻮ‬ ‫وەﻛﻮ ﮔﺮﻓﺘێﻚ دەﺑﯿﻨﻦ‪ .‬دﯾﺎرە ﻟێﺮەدا ﻣەﺑەﺳﺘﻢ ﺋەوە‬ ‫ﻧﯿﯿە ﻛە ﺗﺎﯾﺒەﺗێﺘﯽ ھﯿﭻ رەﮔەزێﻚ ﻧﺎدﯾﺪە ﺑﻜەم و‬ ‫ﭘەراوێﺰی ﺑﺨەم‪ ،‬ﻟەھەﻣﺎﻧﻜﺎﺗﺎ ﻧﺎﻣەوێﺖ ﺗەﻧﯿﺎ ﻟە‬ ‫رووی ﺳﯚزدارﯾﯿەوە ﺑەھەﺳﺖ ﺑﺎس ﻟەم ﺑﺎﺑەﺗە‬ ‫ﺑﻜەم‪ ،‬ﺑەڵﻜﻮ دەﻣەوێﺖ ﻟەﭼﻮارﭼێﻮەی ﺷﯿﻜﺎرێﻜﯽ‬ ‫ﻧﺰﯾﻚ ﻟەواﻗﻊ ﺋەم ﺑﺎﺑەﺗە ﺑﮕﺮﻣە دەﺳﺖ و ﺑﺎس ﻟە‬ ‫ﻧﺎوەڕۆﻛﯽ ﭘﺮﺳەﻛە و ﺋەو ھﯚﻛﺎراﻧەی ﭘﺮﺳەﻛەی‬ ‫ﻗﻮڵ ﻛﺮدۆﺗەوە و ﻟەھەﻣﺎﻧﻜﺎﺗﺪا ﺑﺎس ﻟەو ﻗﯚﻧﺎﺧە‬ ‫ﺑﻜەم ﻛە ﭘﺮﺳەﻛە و ﻛﯚﻣەڵﮕﺎ ﻟەم ﺑﻮارەدا ﭘێﯿﺪا‬ ‫ﺗێﭙەڕِﯾﻮە‪ .‬ﻟەدوا وێﺴﺘﮕەدا ﻗﺴە ﻟەﺳەر ﭼﯚﻧێﺘﯽ‬ ‫ﺗێﭙەڕﻛﺮدﻧﯽ ﺋەم ﭘﺮﺳە ﺑﻜەم‪ .‬ﮔﺮﻧﮕە ﺋﺎﻣﺎژە ﺑﯚ‬ ‫ﺋەوە ﺑﻜەم ﻧﺎوەڕۆﻛﯽ ﺋەم ﻧﻮﺳﯿﻨە ﭘﺸﺖ ﺑە ﺗێﺰ‬ ‫و ﺗێڕواﻧێﻨﯿﻨەﻛﺎﻧﯽ رێﺒەر و ﺑﯿﺮﻣەﻧﺪی ﻣەزﻧﯽ‬ ‫ﻛﻮرد ﻋەﺑﺪوڵ‪ ‬ﺋﯚج ﺋﺎﻻن دەﺑەﺳﺘێﺖ‪ ،‬ﻛە ﺋەﻣڕۆ‬ ‫ﺑەﺷێﻜﯽ زۆری ﻛﯚﻣەڵﮕﺎی ﻛﻮردﺳﺘﺎن‪ ،‬ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ‬ ‫ژﻧﺎن ﭘﺸﺖ ﺑە ﺗێﺰ و ﺗێڕواﻧﯿﻨەﻛﺎﻧﯽ دەﺑەﺳﺘﻦ ﻟە‬ ‫ژﯾﺎن و ﺗێﻜﯚﺷﺎﻧﺪا‪.‬‬ ‫ھەڵﺒەﺗە ﺋــەم ﺑﺎﺑەﺗە ﭘێﺸﺘﺮﯾﺶ زۆر ﻗﺴەی‬ ‫ﻟەﺳەر ﻛﺮاوە و ھەر ﺑﯿﺮﻣەﻧﺪ و ﺑﺰوﺗﻨەوەﯾەﻛﯽ‬ ‫ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﻛﯚﻣەﻻﯾەﺗﯽ ﺑەﺷێﻮەﯾەك ﻟە ﺷێﻮەﻛﺎن‬ ‫ﻗﺴەﯾﺎن ﻟەﺳەر ﺋەم ﺑﺎﺑەﺗە ھەﺑﻮوە و ھەوڵﯿﺎﻧﺪاوە‬ ‫ﭼﺎرەﺳەری ﺑﯚ ﺑﺪۆزﻧەوە‪ ،‬ﺑە‪‬م ﺳەرەڕای ﺑﻮوﻧﯽ‬ ‫ھەوڵ وﺗێﻜﯚﺷﺎﻧﯽ ﺟﺪدی دەﺑﯿﻨﯿﻦ ھەﺗﺎ ﺋێﺴﺘﺎ‬

‫رەﮔەز وەﻛﻮ ﺑﺎﺑەﺗێﻜﯽ ﺳﺮوﺷﺘﯽ ﻟەﻻﯾەﻧﯽ زۆرﯾﻨەی‬ ‫ﻛﯚﻣەڵﮕﺎوە ﺳەﯾﺮی ﻧﺎﻛﺮێﺖ‪ ،‬ﺑەڵﻜﻮ رەﮔەز ﺑﻮوە ﺑە‬ ‫ﻛێﺸە و وەﻛﻮ ﻗﻮڵﺘﺮﯾﻦ ﻛێﺸە ﺳەﯾﺮی دەﻛﺮێﺖ‪،‬‬ ‫ھەروەھﺎ ﻟەم ﺑﻮارەﺷﺪا ﭼەﻣﻜﯽ رەﮔەزﮔەراﯾﯽ‬ ‫ﭘﯿﺎوﺳﺎﻻری ﺑﺎ‪‬دەﺳﺘە و ﺗێﮕەی ﺑەﺷﯽ زۆری‬ ‫ﺗﺎك و ﻛﯚﻣەڵﮕﺎی ﻣﺮۆﭬﯽ داﮔﯿﺮﻛﺮدووە‪ .‬ﺋەﻣە ﺑﯚ‬ ‫ﺋەوەﻣﺎن دەﺑﺎت ﻛە ﺳەرەﺗﺎ ﻗﺴە ﻟەﺳەر ﺋەوە‬ ‫ﺑﻜەﯾﻦ ﻛە ﺑﯚﭼﯽ ﺋەم ﭘﺮﺳە ﺑەم رەﻧﮕەﯾە و‬ ‫رەھەﻧﺪەﻛﺎﻧﯽ ﭼﯿﯿە؟ ﺋﺎﯾﺎ ﺋەم ﭘﺮﺳە ﭘﺮﺳێﻜﯽ‬ ‫ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿە؟ ﭘﺮﺳێﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯿە ﯾﺎﺧﻮد ﭘﺮﺳێﻜﯽ‬ ‫ﻛﯚﻣە‪‬ﯾەﺗﯿﯿە ﯾﺎن ﭘﺮﺳێﻜە واﺑەﺳﺘەی ﺗێﮕەﯾە؟‬ ‫ﯾﺎن ھﯿﭻ ﯾەﻛێﻚ ﻟەم ﺑﻮاراﻧە ﻧﯿﯿە؟‬ ‫ﯾەﻛەم‪ :‬ﺑﺎﺑەﺗﯽ رەﮔەزی وەك و ﭘﺮس و‬ ‫ﭼﯚﻧێﺘﯽ ﭘەﯾﺪاﺑﻮوﻧﯽ‬ ‫وەﻛــﻮ ﻟەﺳەرەﺗﺎ ﺑﺎﺳﻤﺎن ﻛــﺮد‪ ،‬رەﮔــەز ﯾﺎﺧﻮد‬ ‫ﺑﻮوﻧﯽ رەﮔەز ﺑﯚ ﺧﯚی ﭘﺮس و ﻛێﺸە ﻧﯿﯿە‪ ،‬ﺑە‪‬م‬ ‫ﻛﺮاوەﺗە ﻛێﺸە و ﻗەﯾﺮان‪ ،‬ﮔﺮﻧﮕە ﻟێﺮەدا ﺑﺎس ﻟە‬ ‫ﭼﯚﻧێﺘﯽ ﺑەﻛێﺸە ﺑﻮوﻧﯽ ﺑﻜەﯾﻦ‪ .‬ﺋەﻣەش ﻧﺎﭼﺎرﻣﺎن‬ ‫دەﻛﺎت ﺑﮕەڕێﯿﻨەوە ﺑﯚ ﺳەرەﺗﺎی ژﯾﺎﻧﯽ ﻣﺮۆڤ‬ ‫و ﺑەﻛﯚﻣەڵﮕﺎﺑﻮوﻧﯽ‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە ﺑە ﺑێ ﮔەڕاﻧەوە ﺑﯚ‬ ‫ﺳەرەﺗﺎ زەﺣﻤەﺗە راﺳﺘﯽ ھﯿﭻ دﯾﺎردە و ﻛێﺸەﯾەك‬ ‫ﺑەﺗەواوی دەرك ﭘێ ﺑﻜەﯾﻦ‪ ،‬ﺑەﺗێڕواﻧێﻨﯽ ﻣﻦ ﺋەﻣە‬ ‫ﯾەﻛێﻜە ﻟە ﻛێﺸە ﺳەرەﻛﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻟێﻜﯚڵەر و ﺑﯿﺮﻣەﻧﺪ‬ ‫و ﺳﯿﺎﺳەﺗﻤەدارەﻛﺎن ﻛە زۆرﺟــﺎر رووﺑــەرووی‬ ‫دەﺑﻨەوە و ﻧﺎﺗﻮاﻧﻦ ﺑﮕەﻧە دەرﺋەﻧﺠﺎﻣێﻜﯽ ﺑﺎش و‬ ‫راﺳﺖ‪ .‬رێﺒەر ﺋﯚج ﺋﺎﻻن ﺳەﺑﺎرەت ﺑەم رەوﺷە‬ ‫دەڵێ‪ ،‬راﺳﺘﯽ ھەﻣﻮو ﻛﺎﺗێﻚ ﻟەﺳەرەﺗﺎدا ﺷﺎراوەﯾە‪.‬‬ ‫ھەﺗﺎ ﻣﺮۆڤ ﺳەرەﺗﺎی دﯾﺎردەﻛﺎن ﺗێ ﻧەﮔﺎت‪،‬‬ ‫راﺳﺘﯽ دﯾﺎردەﻛﺎن ﺗێ ﻧﺎﮔﺎت و ﭼﺎرەﺳەرﯾﯿەﻛەﺷﯽ‬ ‫ﻧێﻮە ﭼڵ دەﺑێﺖ‪ .‬دﯾــﺎرە ﻛﺎﺗێﻚ ﺑﺎس ﺳەرەﺗﺎ‬ ‫دەﻛەﯾﻦ ﺋەو ﭘﺮﺳﯿﺎرە دێﺘە ﺑەردەﻣﻤﺎن‪ ،‬ﺋﺎﯾﺎ ﺋەو‬ ‫ﺳەرەﺗﺎﯾە ﻛﺎﻣەﯾە ﻛە دەﺑێﺖ ﺑﯚی ﺑﮕەڕێﯿﻨەوە؟‬ ‫ﺋﺎﯾﺎ ﺋەوە ﺳەردەﻣﯽ دەوڵەﺗە ﺷﺎری ﯾﯚﻧﺎﻧە؟‬ ‫ﺳــەردەﻣــﯽ ﺳﯚﻣەر و ﻓﯿﺮﻋەوﻧەﻛﺎﻧە؟ ﯾﺎﺧﻮد‬ ‫ﺳەردەﻣﯽ داﯾﻜﺎﯾەﺗﯽ و ﻗﯚﻧﺎﺧﯽ ﺳﺮوﺷﺘﯿﯿە؟ ﯾﺎن‬ ‫ﺳەردەﻣێﻜﯽ ﺗﺮ؟ ﭼﻮﻧﻜە ﺋەم ﺳەرەﺗﺎﯾە زۆرﺑەی‬ ‫ﺑﯿﺮﻣەﻧﺪەﻛﺎن ﺑﺎوەڕﯾﺎن ﭘێﯽ ھەﯾە‪ .‬ﺑێﮕﻮﻣﺎن ﻣﺎدام‬ ‫ﺑﺎس ﻟە ﺳﺮوﺷﺘﯽ ﺑﻮوﻧﯽ رەﮔەز دەﻛەﯾﻦ‪ ،‬ﺋەو ﻛﺎﺗە‬ ‫دەﺑێﺖ ﺑﯚ ﺋەو ﻗﯚﻧﺎﺧە ﺑﮕەڕێﯿﻨەوە ﻛە رەﮔەز وەﻛﻮ‬ ‫ﺑەﺷێﻚ ﻟەﺳﺮوﺷﺖ ﺑﯿﻨﺮاوە و ﺳﺮوﺷﺘﯽ ﻣﺎﻣەڵەی‬ ‫ﻟەﮔەڵﺪا ﻛﺮاوە‪ ،‬ﻧەك ﺑﭽﯿﻦ ﻟە ﺟێﮕەﯾەﻛەوە دەﺳﺖ‬ ‫ﭘێ ﺑﻜەﯾﻦ ﻛە ﻓﯚرﻣﯽ ﺗﺮ ﻛﺮاوە ﺑە ﺑەر رەﮔەزدا‪.‬‬ ‫ﻛﺎﺗێﻚ ﺳەﯾﺮی ﻣێﮋوو دەﻛــەﯾــﻦ دەﺑﯿﻨﯿﻦ ﻧە‬ ‫ﻟەﻣﯿﺘﯚﻟﯚژﯾﺎی ﺳﯚﻣەردا ﻧە ﻻی ﻓﯿﺮﻋەوﻧەﻛﺎن‬ ‫و ﻧە ﻟەدەوڵەﺗە ﺷﺎری ﯾﯚﻧﺎن و رۆﻣﺎدا و ﻧەﻟە‬ ‫ﺋﺎﯾﯿﻨە ﺋﺎﺳﻤﺎﻧﯿەﻛﺎﻧﺪا ژن و ﭘﯿﺎو ھﺎوﺗﺎو ﺳﺮوﺷﺘﯽ‬

‫ﻧەﺑﯿﻨﺮاون‪ .‬ﺑەڵﻜﻮ ﭘﯿﻨﺎﺳەی ﺗﺮ ﻛﺮاوە ﺑەﺑەرﯾﺎﻧﺪا‪.‬‬ ‫ﺋەوەی دەﺑﯿﻨﺮێﺖ ﺋەوەﯾە ﻛە ﻟە ﻗﯚﻧﺎﺧﯽ ﺳەرەﺗﺎی‬ ‫ژﯾﺎﻧﯽ ﻣﺮۆﭬﺪا ژن و ﭘﯿﺎو وەﻛﻮ ﺑەﺷێﻚ ﻟە ﺳﺮوﺷﺖ‬ ‫ﺑﯿﻨﺮاون‪ .‬ﻛەواﺗە ﮔﻮﻧﺠﺎوﺗﺮﯾﻦ ﻛﺎت وﺳەردەم ﻛە‬ ‫ﺑﯚی ﺑﮕەڕﯾﯿﻨەوە ﻗﯚﻧﺎﺧﯽ ژﯾﺎﻧﯽ ﺳﺮوﺷﺘﯽ ﻣﺮۆڤ‬ ‫و ﻛﯚﻣەڵﮕﺎﯾە‪ ،‬ﻛە زۆرێــﻚ ﻟە ﺑﯿﺮﻣەﻧﺪەﻛﺎن ﺑﯚ‬ ‫ﺋەم ﻗﯚﻧﺎﺧە دەڵێﻦ ﻗﯚﻧﺎﺧﯽ "داﯾــﻚ ﺳــﺎﻻری"‪،‬‬ ‫ﻟێﺮەدا ﮔﺮﻧﮕە ﺋﺎﻣﺎژە ﺑﯚ ﺋەوە ﺑﻜەﯾﻦ ﻛە ﺋەﮔەر‬ ‫"ﺳﺎﻻر" ﺑەواﺗﺎی دەﺳە‪‬ت ﯾﺎ ﺧﻮد ﺳەردەﺳﺘﯽ‬ ‫و ﻓەرﻣﺎﻧﺪاری ﺑێﺖ‪ ،‬ﺋەوا راﺳﺖ ﻧﯿﯿە ﺋەو ﻗﯚﻧﺎﺧە‬ ‫وەﻛــﻮ"داﯾــﻚ ﺳـــﺎﻻر"ی ﺑەﻧﺎو ﺑﻜەﯾﻦ‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە‬ ‫ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوەﻛﺎن ﺋەوەﯾﺎن ﺳەﻟﻤﺎﻧﺪووە ﻛە ﻟەو‬ ‫ﻗﯚﻧﺎﺧەدا ﺳەردەﺳﺖ و ﺑﻦ دەﺳﺖ ﻧەﺑﻮوە‪ ،‬ﺋەوەی‬ ‫ھەﯾە‪ ،‬ژن ﻟەو ﺳەردەﻣەدا رۆڵﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﺑﻮوە ﻟەﭘﯿﺎو‬ ‫ﺑﯚ ﺑﻮﻧﯿﺎدی ژﯾﺎن و ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەی ﻣﺮۆﭬەﻛﺎن‪ ،‬ﻟەﺑەر‬ ‫ﺋەﻣە دەﻛﺮێﺖ ﺑە ﻗﯚﻧﺎخ داﯾﻜﺎﯾەﺗﯽ ﺑەﻧﺎو ﺑﻜﺮێﺖ‪،‬‬ ‫ﺑە‪‬م ﮔﻮﻧﺠﺎو ﻧﯿﯿە ﺑە"داﯾﻚ ﺳﺎﻻر"ی ﺑەﻧﺎو ﺑﻜەﯾﻦ‪،‬‬ ‫ﺋەﻣەش ﻟە رۆڵﯽ ژن ﻛەﻣﻜﺮدﻧەوە ﻧﯿﯿە‪ ،‬ﺑەڵﻜﻮ‬ ‫ھەوڵێﻜە ﺑﯚ ﻧﺎوەزەدﻛﺮدﻧێﻜﯽ راﺳﺘﺘﺮ و ﮔﻮﻧﺠﺎوﺗﺮ‪.‬‬ ‫ﻛﺎﺗێﻜﯿﺶ دەﮔەڕێﯿﻨەوە ﺑﯚ ﺋەم ﻗﯚﻧﺎﺧە‪ ،‬ﭘێﻮﯾﺴﺘە‬

‫رێﺒەر ﺋﯚج ﺋﺎﻻن ﻛﺎری ﻟەﺳەر‬ ‫ﺋەوە ﻛﺮدووە ﻛە ﭘﯚﻟێﻨﻜﺮدﻧﯽ‬ ‫ﺗﺎﯾﺒەﺗﻤەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻣﺮۆڤ‬ ‫ﺑەﮔﻮێﺮەی ڕەﮔەز راﺳﺖ ﺑﻜﺎﺗەوە‪.‬‬ ‫ھﺎوﻛﺎت ﺋەو زﻣﺎﻧەی ﻛە ﻣﯚرﻛﯽ‬ ‫ﭘﯿﺎوی ﭘێﻮەﯾە راﺳﺘﯽ ﺑﻜﺎﺗەوە‪.‬‬ ‫ﺑﯚﻧﻤﻮﻧە دەﺑﯿﻨﯿﻦ ھەرﭼﯽ‬ ‫ﺳﯿﻔەﺗﯽ ﺋﺎزاﯾەﺗﯽ‪ ،‬ﻗﺎرەﻣﺎﻧﯽ‪،‬‬ ‫ﭘﺎڵەواﻧﯽ‪ ،‬ﺷﺎﺧەواﻧﯽ‪ ،‬ﺟەﻧﮕﺎوەری‪،‬‬ ‫زﯾﺮەﻛﯽ ﻟەﻛﯚﻣەڵﮕﺎدا دراوەﺗە ﭘﺎڵ‬ ‫ﭘﯿﺎوان و ﺑەﻛﺎری ﭘﯿﺎواﻧە ﺑەﻧﺎو‬ ‫دەﻛﺮێﻦ و ﺑەﻗﻮڵﯽ ﻟەﺋەدەﺑﯿﺎت‬ ‫و ژﯾﺎﻧﺪا رەﻧﮕﯽ داوەﺗەوە‪.‬‬ ‫ﻟەﻻﯾەﻛﯽ ﺗﺮەوە دەﺑﯿﻨﯿﻦ ھەرﭼﯽ‬ ‫ﺳﻔەﺗەﻛﺎﻧﯽ ﺟﻮاﻧﯽ‪ ،‬ﺷەرﻣﻨﯽ‪،‬‬ ‫ﻣﺎڵﺪاری‪ ....‬ﻟەم ﺟﯚرە دراوەﺗە ﭘﺎڵ‬ ‫ژﻧﺎن و ﺗەﻧﯿﺎ ﮔﯿﺎﻧەوەران ﯾﺎﺧﻮد‬ ‫ﺑڵێﯿﻦ ﮔﯿﺎﻧەوەران ﺑە ﭘێ ﭼەﻣﻜﯽ‬ ‫ﭘﯿﺎوﺳﺎﻻری ﻧﺎوﯾﺎن ﻟێﻨﺮاوە و‬ ‫ﺳﯿﻔەﺗﯿﺎن دراوەﺗە ﭘﺎڵ‬

‫ژﻧﺎن‬

‫‪٣۴‬‬

‫]~[‬ ‫] ﺴﺎڵی ﺴێیەم [ ] ‪ ] [ ٢٠١٣/٤/١٥‬ژﻤﺎرﻩ ‪[٢٨‬‬

‫ﺑەدوای ﺗﺎﯾﺒەﺗﻤەﻧﺪی و ژێﺮﺧﺎﻧﯽ ژﯾﺎﻧﯽ ﺗﺎك و‬ ‫ﻛﯚﻣەڵﮕﺎدا ﺑﮕەڕێﯿﻦ‪ .‬ھەﺗﺎ ﺑﺰاﻧﯿﻦ ﻟەو ﺳەردەﻣەدا‬ ‫ﻣﺮۆڤ ﭼﯚن ژﯾﺎوە‪ ،‬ﭼﯚن ﺳەﯾﺮی رەﮔەزی ﺧﯚی‬ ‫ﻛﺮدووە‪ ،‬ﭼﯚن ﺳەﯾﺮی دﯾﺎردەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮی ﻛﺮدووە؟‬ ‫دواﺗﺮ و ھەﺗﺎ ﺋێﺴﺘﺎ ﭼﯽ ﮔﯚڕاﻧﻜﺎری ﺑەﺳەر ﺋەو‬ ‫ﺗێﮕە و ﺑﯚﭼﻮوﻧﺎﻧەدا ھﺎﺗﻮوە‪.‬‬ ‫ﺑەﺷێﻚ ﻟــە ﺑــﯿــﺮﻣــەﻧــﺪان ﭘێﯿﺎن واﯾـــە ﻣــﺮۆڤ‬ ‫ﻟەﺳەرەﺗﺎدا وەﻛــﻮ دڕﻧــﺪە ژﯾــﺎوەو ﺑەڵﮕەﺷﯿﺎن‬ ‫ﺑﯚ ﺋەﻣە دواﻛەوﺗﻮوﯾﯽ ﻣﺮۆﭬە ﻟــەرووی ﻓﻜﺮ و‬ ‫ھﯚﺷەوە ﻟەو ﺳەردەﻣەدا و ﭘێﯿﺎن واﯾە ﺋەوەی‬ ‫ﻣﺮۆڤ ﺋﺎڕاﺳﺘە دەﻛﺎت ﺑﯚ ﻛﯚﻣەڵﮕﺎ ﺑﻮون و دوور‬ ‫ﻛەوﺗﻨەوە ﻟەدڕﻧﺪەﯾﯽ"ھﯚش"ە‪ ،‬ﭬﯚڵێﺘﺮ و دﯾﺪرۆ ﻟەو‬ ‫ﺑﯿﺮﻣەﻧﺪاﻧەن و ﺟەﺧﺖ ﻟەوە دەﻛەﻧەوە ﻛە ﻣﺮۆﭬﯽ‬ ‫ﺳەرەﺗﺎﯾﯽ ﻧﺰﯾﻜە ﻟە دڕﻧﺪەوەو ﺑەﺗێﭙەڕﺑﻮوﻧﯽ ﻛﺎت‬ ‫و ﭘێﺸﻜەوﺗﻨﯽ ھﯚﺷﯽ ﻣــﺮۆڤ‪ ،‬ﻣﺮۆڤ ﻟەدڕﻧﺪە‬ ‫دوور ﻛەوﺗﯚﺗەوە و ﻟە ژﯾﺎﻧێﻜﯽ ﻛﯚﻣە‪‬ﯾەﺗﯽ ﻧﺰﯾﻚ‬ ‫ﺑﯚﺗەوە‪ .‬ﺑە ﭘێﭽەواﻧەوە ﺑەﺷێﻜﯽ ﺗﺮی ﺑﯿﺮﻣەﻧﺪ‬ ‫و ﻓەﯾﻠەﺳﻮﻓەﻛﺎن ﺑﺎس ﻟەوە دەﻛەن ﻛە ﻣﺮۆﭬﯽ‬ ‫ﺳەرەﺗﺎﯾﯽ ﻣﺮۆﭬﯽ ﺳﺮوﺷﺘﯿﯿە و دڕﻧــﺪە ﻧﯿﯿە‪.‬‬ ‫"ﺟﺎن ﺟﺎك رۆﺳﯚ" ﻟەم ﺑــﻮارەدا دەڵێ‪ ":‬ﻣﺮۆڤ‬ ‫ﺑەﺳﺮوﺷﺘﯽ ﺧــﯚی ﺧێﺮﺧﻮازە‪ .‬وێــﮋداﻧــﯽ ﭘﺎك‬ ‫ﻣﺮۆڤ دەﮔەﯾەﻧێﺖ ﺑە ﺑەرزﺗﺮﯾﻦ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ژﯾﺎن‬ ‫ﻛە ﺋﺎراﻣﯽ ﻧﺎوەﻛﯽ و ﺋﺎﺷﺘﯽ دەرەﻛﯿﯿە‪ .‬ھەروەھﺎ‬ ‫دەڵێ ﺑﺎوەڕﺑﻮون ﺑەوﯾﮋدان ﺑەﻧﺪە ﺑە ﺑﺎوەڕﺑﻮون‬ ‫ﺑەﺧێﺮﺧﻮازی ﺧﯚڕﺳﻜﯽ ﻣﺮۆﭬەوە‪ ،‬ﭘێﺸﯽ واﯾە‬ ‫وﯾﮋدان زﯾﺎﺗﺮ ﮔﻮێڕاﯾەڵﯽ ھەﺳﺘەﻛﺎﻧە ﻧەك ھﯚش‪.‬‬ ‫رۆﺳﯚ ﭘێﯽ واﺑﻮو ﻛە وﯾﮋدان ﺑەھەڵەدا ﻧﺎﭼێﺖ‪ ،‬ﺑە‪‬م‬ ‫ھﯚش ﻣەﺗﺮﺳﯽ ﺋەوەی ﻟێ دەﻛﺮێﺖ‪ .‬ﻟێﺮەوە رۆﺳﯚ‬ ‫دەﮔﺎﺗە ﺋەو ﺋەﻧﺠﺎﻣەی ﻛە ﻣﺮۆﭬﯽ ﺋەم ﺳەردەﻣە‬ ‫ﻣﺮۆﭬﯽ ﺳﺮوﺷﺘﯽ و ﺧﯚڕﺳﻚ ﻧﯿﯿە‪ ،‬ﺑەڵﻜﻮ ﻣﺮۆﭬﯽ‬ ‫ﻛﯚﻣە‪‬ﯾەﺗﯿﯿە‪ ،‬واﺗە ﻟەﺳﺮوﺷﺘﯽ ﺧﯚی ﻻﯾﺪاوە‪،‬‬ ‫ﺋەﻣەش ﺑەھﯚی زاڵﺒﻮوﻧﯽ ھﯚش و ﺋﺎرەزووەﻛﺎن‬

‫ﺑەﺳەر وﯾﮋدان و ھەﺳﺘﺪا دروﺳﺖ ﺑﻮوە‪ .‬ﺋەﻣەﯾە‬ ‫ﻣﺮۆﭬﯽ ﺑەرەو دڕﻧﺪەﯾﯽ ﺑﺮدووە‪ ،‬وەﻛﻮ ھﯚﺑﺰ دەڵێ"‬ ‫ﻣﺮۆڤ ﺑﻮوەﺗە ﮔﻮرﮔﯽ ﻣﺮۆڤ"‪ .‬رێﺒەر ﻋەﺑﺪوڵ‪ ‬ﺋﯚج‬ ‫ﺋﺎﻻﻧﯿﺶ ﺟەﺧﺖ ﻟەﺳەر ﻻداﻧﯽ ﻣﺮۆڤ ﻟە ﺳﺮوﺷﺘﯽ‬ ‫ﺧﯚی دەﻛﺎﺗەوە و ﭘێﯽ واﯾە ﻛە ﻣﺮۆڤ ﺑەﺧﯚڕﺳﻚ‬ ‫دڕﻧﺪە ﻧﯿﯿە‪ ،‬ﺑەڵﻜﻮ ﺑەﺷێﻜە ﻟە ﺳﺮوﺷﺖ و ﻣﺮۆﭬﯽ‬ ‫ﺳەرەﺗﺎﯾﯽ ﻟە زھﻦ وﺗێﮕەﯾﺪا ﻛﯚﻣەڵێﻚ ھﺎوﺳەﻧﮕﯽ‬ ‫ژﯾﺎﻧﺪووە ﻛە ﺑﻮوﻧەﺗە ﺑﻨەﻣﺎ ﺑﯚ ﺑﻮﻧﯿﺎدﻧﺎﻧﯽ ژﯾﺎﻧێﻜﯽ‬ ‫ﺳﺮوﺷﺘﯽ و دوور ﻟە ﭼەوﺳﺎﻧﺪﻧەوەی ﺑە ﭘﻼن‪،‬‬ ‫ﺋەو ﻻی واﯾە ﺋەو ھﺎوﺳەﻧﮕﯿﺎﻧە ﻟە ﺗﺎﻛﯽ ﻣﺮۆڤ‬ ‫و ﻛﯚﻣەڵﮕﺎ ﻧەﻣﺎوە‪ ،‬ﺋەﻣە واﯾﻜﺮدووە ﻛە ﭼەﻣﻜﯽ‬ ‫دەﺳە‪‬ت و ﺳەردەﺳﺘﯽ ﭘەرە ﺑﺴﺘێﻨێ و ﺋﯿﺘﺮ‬ ‫ﺑە ﭘێﯽ ﺗێﮕە و ﺧﻮاﺳﺘﯽ ﺧﯚی ﻓﯚرم ﺑﺪات ﺑە‬ ‫ﻛﯚﻣەڵَﮔﺎ و دﯾﺎردەﻛﺎﻧﯿﺶ ﭘێﻨﺎﺳە ﺑﻜﺎت‪ ،‬ﻟێﺮەوە‬ ‫ﻛەﻣێﻚ ﺑﺎﺑەت دەﺑﻨە ﭘﺮﺳﮕﺮی‪ ،‬ﯾەﻛێﻚ ﻟەواﻧەش‬ ‫"رەﮔەز و رەﮔەزﮔەراﯾﯿە"‪ .‬رێﺒەر ﻋەﺑﺪوڵ‪ ‬ﺋﯚج‬ ‫ﺋــﺎﻻن ھﺎوﺳەﻧﮕﯽ و ﻻﺳەﻧﮕﯿەﻛﺎن ﺑەم رەﻧﮕە‬ ‫ﭘێﻨﺎﺳە دەﻛﺎت و ﺑﺎﺳﯿﺎن دەﻛﺎت‪:‬‬ ‫‪١‬ـ ﺗێﻜﭽﻮوﻧﯽ ھﺎوﺳەﻧﮕﯽ ژﯾﻨﮕە ﻟەﺑﻮﻧﯿﺎدی‬ ‫ﺳﺮوﺷﺘﯽ ﻣﺮۆڤ و ژﯾﻨﮕەدا‬ ‫زۆرێﻚ ﻟە زاﻧﺎ و ﺑﯿﺮﻣەﻧﺪەﻛﺎﻧﯽ ﺑﻮاری زاﻧﺴﺘﯽ‬ ‫ﻓﯿﺰﯾﺎ‪ ،‬ﺋەﺳﺘێﺮە ﻧﺎﺳﯽ‪ ،‬ﻛﯿﻤﯿﺎ و زﯾﻨﺪەوەرزاﻧﯽ‬ ‫ﻛﯚﻛﻦ ﻟــەﺳــەر ﺋـــەوەی ﻛــە ﮔـــەردوون ﯾﺎﺳﺎی‬ ‫ﺳﺮوﺷﺘﯽ ﺧﯚی ھەﯾە‪ ،‬ﺋەﮔەر ﺋێﻤە دۆزﺑێﺘﻤﺎﻧەوە‬ ‫ﯾــﺎﺧــﻮد ﻧــﺎ‪ ،‬ﺋــەم ﯾﺎﺳﺎ ﺳﺮوﺷﺘﯿﺎﻧە ﺑﻨەﻣﺎی‬ ‫ﺑەردەواﻣﺒﻮوﻧﯽ ژﯾﺎﻧﻦ‪ .‬ﺑﻮوﻧەوەرەﻛﺎﻧﯿﺶ ﻟەﻧێﻮ‬ ‫ﭘەﯾﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﯽ ﺳﺮوﺷﺘﯿﺪان و ﺋەو ھﺎوﺳەﻧﮕﯿﯿە‬ ‫دەﭘﺎرێﺰن‪ .‬ﻣﺮۆﭬﯿﺶ وەﻛﻮ ﺑﻮوﻧەوەرێﻚ ﺑەﺷێﻜە‬ ‫ﻟەم ﺳﺮوﺷﺖ و ﮔەردووﻧە و ﭘێﻮﯾﺴﺘە واﺑەﺳﺘەی‬ ‫ﯾﺎﺳﺎ و رێﺴﺎﻛﺎﻧﯽ ﺋەم ﮔەردوون و ﺳﺮوﺷﺘە ﺑﺒێﺖ‪.‬‬

‫‪Rojiwelat.mag@gmail.com‬‬

‫ﺋەوە دەرﻛﯽ ﭘێﻜﺮاوە ﻟە ﻛﯚﻣەڵﮕﺎی ﺳەرەﺗﺎ و‬ ‫ﺳﺮوﺷﺘﯿﺪا ﻣﺮۆﭬﯿﺶ ھﺎوﺷێﻮەی زﯾﻨﺪەوەرەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﺗﺮی ﭘەﯾڕەوی ﻟەو ﯾﺎﺳﺎ ﺳﺮوﺷﺘﯿﺎﻧە ﻛﺮدووە و‬ ‫ﺧﯚڕﺳﻜﺎﻧە ﺟێﺒەﺟێﯽ ﻛــﺮدووە‪ .‬ﺑــە‪‬م ﻟەﮔەڵ‬ ‫ﺑەﺳەرﭼﻮوﻧﯽ ﻛﺎﺗﺪا و ﺑەرەوﭘێﺸﭽﻮوﻧﯽ "ھﯚش"ی‬ ‫ﻣﺮۆڤ" زاﻧﺎﯾﺎن ﺑﺎس ﻟەوە دەﻛەن ﻛە ﺑەﺷﯽ ﻻی‬ ‫راﺳﺘﯽ ﻣێﺸﻜﯽ ﻣﺮۆڤ ﺑﺮﯾﺘﯿە ﻟە ژﯾﺮی ﺳﯚزداری"‬ ‫ھەﺳﺖ و وﯾﮋدان" و ﺑەﺷﯽ ﻻی ﭼەپ ﺑﺮﯾﺘﯿە ﻟە ژﯾﺮی‬ ‫ﺷﯿﻜﺎری" ھﯚش و ﺋﺎرەزوو"‪ ،‬ﭘێﻮﯾﺴﺘە ژﯾﺮﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﻣﺮۆڤ ﻟەﯾەﻛﺘﺮی ﺟﯿﺎ ﻧەﻛﺮێﻨەوە و داﻧەﺑڕدرێﺖ‬ ‫ﻟەﯾەﻛﺘﺮی و ھﺎوﺳەﻧﮕﯽ ﻧێﻮاﻧﯿﺎن ﺑﭙﺎرێﺰرێﺖ‪.‬ﻟەﺑەر‬ ‫ﺋەوەی ھﯚﺷﯽ ﻣﺮۆڤ و ھەﺳﺘەﻛﺎﻧﯽ وەﻛﻮ ﯾەك‬ ‫و ھﺎوﺳەﻧﮓ ﮔەﺷەﯾﺎن ﻧەﻛﺮدووە‪ ،‬ﺋەﻣە ﻻﺳەﻧﮕﯽ‬ ‫ﻟەﻧێﻮان ژﯾﺮی ﺷﯿﻜﺎری و ژﯾﺮی ﺳﯚزداری دروﺳﺖ‬ ‫ﻛــﺮدووە‪ ،‬ﻟەﺟێﮕەی ﭘەﯾﻮەﻧﺪی داﺑڕاﻧﯽ دروﺳﺖ‬ ‫ﻛﺮدووە‪ ،‬ﺋەﻣەش ﻟەﮔەڵ ﺧﯚﯾﺪا ھﺎوﺳەﻧﮕﯽ ﺳﺮوﺷﺘﯽ‬ ‫ﻣﺮۆﭬﯽ ﺗێﻜﺪاوەو ﻣﺮۆﭬێﻜﯽ ﻧﻮێﯽ دروﺳﺖ ﻛﺮدووە‬ ‫ﻛە ﻟەﻧﺎوەڕۆﻛﯽ ﺧﯚﯾﺪا ھﺎوﺳەﻧﮓ ﻧﯿﯿە‪ ،‬ﺋﺎرام ﻧﯿﯿە‬ ‫و ھەﻣﯿﺸە ﻟەھەڵﭙەی ﭘﺎواﻧﻜﺮدﻧﯽ ھەرﺷﺘێﻜﺪاﯾە‪.‬‬ ‫ﺋەوەی ﭘێﺸەﻧﮕﺎﯾەﺗﯽ ﺑﯚ ﺋەم ﻻﺳەﻧﮕﯽ و ﻻداﻧە‬ ‫ﻛﺮد ﭘﯿﺎو ﺑﻮو‪ ،‬ھەر ﺑﯚﯾە ﻟەﺟێﮕەی ﺧﯚﯾﺪاﯾە ﺋەم‬ ‫ﺳﯿﺴﺘەم و ژﯾﺎﻧە ﻻﺳەﻧﮕە ﺑە ﭘﯿﺎوﺳﺎﻻری ﺑەﻧﺎو‬ ‫ﺑﻜﺮێﺖ‪ .‬ﺋەم ﻻﺳەﻧﮕﯿﯿە ﻧﺎوﺧﯚﯾﯿەی ﻣﺮۆڤ‪ ،‬ﻣﺮۆﭬﯽ‬ ‫ﺋﺎڕاﺳﺘەﻛﺮد ﺑﯚ دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧێﻚ ﺑەﮔﻮێﺮەی‬ ‫ﺧﯚی‪ .‬ﻟێﺮەوە ﺑﻮو ھەﻣﻮو ﻣﯿﺘﯚﻟﯚژﯾﺎو داﺳﺘﺎن و‬ ‫ﭘەرﺗﻮك ﭘﯿﺮۆزەﻛﺎن ﺧﺮاﻧە ﺧﺰﻣەﺗﯽ ﺑەﻧﺎوەﻧﺪﻛﺮدﻧﯽ‬ ‫ﻣﺮۆﭬەوە‪ .‬ﺋەﮔەر ﻟە ﻧﺎوەڕِۆﻛﯽ ﺋەو ﭼﯿﺮۆﻛﺎﻧە‬ ‫وردﺑﯿﻨەوە ﺑەﺋﺎﺷﻜﺮا ﯾﺎﺧﻮد ﺑەﻧﺎڕاﺳﺘەوﺧﯚ‬ ‫ھەﻣﻮوﯾﺎن ﻛﺎرﯾﺎن ﻟەﺳەر ﺋەوە ﻛﺮدووە ﻛە ﻣﺮۆڤ‬ ‫ﺑﻜەﻧە ﺑﺎﺷﺘﺮﯾﻦ ﺑﻮوﻧەوەر و ﺑﯿﮕەﯾەﻧﻨە ﺋﺎﺳﺘێﻚ ﻛە‬ ‫ﮔەردوون و ﺳﺮوﺷﺖ ھەﻣﻮو ﻟە ﭘێﻨﺎوی ﺧﺰﻣەﺗﯽ‬ ‫ﻣﺮۆﭬﺪا ﺧﻮﻟﻘﺎون‪ ،‬ﺋەﻣﺎﻧەش ﺑﻮوﻧە ھﯚﻛﺎری ﺋەوەی‬

‫‪Rojiwelat.mag@gmail.com‬‬

‫ﻛە ﻣــﺮۆڤ ﺋﯿﺘﺮ ﺧﯚی ﺑەﺑەﺷێﻚ ﻟە ﮔــەردوون‬ ‫ﻧەﺑﯿﻨێ‪ ،‬ﺑەڵﻜﻮ ﺑەﻧﺎوەﻧﺪ و ﺋﺎڕاﺳﺘەﻛەری ﮔەردوون‬ ‫ﺑﺒﯿﻨێ و ﺋەﻣەش واﯾﻜﺮدووە ﻛە ﺋەﻣڕۆ ﻣﺮۆڤ‬ ‫زۆرﺗﺮﯾﻦ زﯾــﺎن ﺑە ژﯾﻨﮕە و ھﺎوﺳەﻧﮕﯽ ژﯾﻨﮕە‬ ‫دەﮔەﯾەﻧێﺖ‪ ،‬ﺑە‪‬م ھﯿﭻ ﺑﯿﺮﯾﺸﯽ ﻟێ ﻧﺎﻛﺎﺗەوە‪ .‬ﺋەم‬ ‫ﭼەﻣﻜە ﺑە ﺗێﭙەڕﺑﻮوﻧﯽ ﻛﺎت زﯾﺎﺗﺮ ﻗﻮڵ ﺑﯚﺗەوە‪.‬‬ ‫ﺋەوە ﯾەﻛێﻜە ﻟەو ﻻﺳەﻧﮕﯿﺎﻧەی ﻟە زھﯿﻨﯽ ﻣﺮۆﭬﺪا‬ ‫دروﺳﺖ ﺑﻮوە ﺑەﭘﯿﺎو و ژﻧەوە ﻛە ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ ﺑە‬ ‫راﺳﺘﻜﺮدﻧەوە و ھﺎوﺳەﻧﮕﻜﺮدﻧﯽ ھەﯾە و ﺑە ﺑێ‬ ‫ﭼﺎرەﺳەری ﺋەم ﭘﺮﺳە ﻧﺎﻛﺮێﺖ ﺑﺎس ﻟەﭼﺎرەﺳەری‬ ‫ﭘﺮﺳﮕﺮی رەﮔەزی ﺑﻜەﯾﻦ‪.‬‬ ‫‪٢‬ـ ﺗێﻜﭽﻮوﻧﯽ ھﺎوﺳەﻧﮕﯽ رەﮔەزی‬ ‫ﻟەﺑﻮﻧﯿﺎدی ﺗﺎك و ﻛﯚﻣەڵﮕﺎ‬ ‫ﻟەﻛﯚﻣەڵﮕﺎی ﺳﺮوﺷﺘﯿﺪا رەﮔــەز وەﻛﻮ ﺑەﺷێﻚ‬ ‫ﻟەﺳﺮوﺷﺘﯽ ﻣﺮۆڤ و ﻛﯚﻣەڵﮕﺎ ﺑﯿﻨﺮاوە‪ ،‬ﻟەﮔەڵ‬ ‫دروﺳﺘﺒﻮوﻧﯽ ﻻﺳەﻧﮕﯽ ﻟەﺑﻮﻧﯿﺎدی ﻣێﺸﻜﯽ‬ ‫ﻣﺮۆﭬﺪا ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﻟەﺳەرەﺗﺎدا ﻟەﭘﯿﺎودا ﺑەھﯚی‬ ‫ﺗﺎﯾﺒەﺗﻤەﻧﺪی ژﯾﺎﻧﯿەوە و دوای ﺋـــەوەی ﻛە‬ ‫ﻣﺮۆﭬەﻛﺎن ھەوڵﯽ ﺋەوە دەدەن ﺑﺎ‪‬دەﺳﺘﯽ ﺧﯚﯾﺎن‬ ‫ﺑەﺳەر ژﯾﻨﮕە و ﺑﻮوﻧەوەراﻧﯽ ﺗﺮدا ﺑﺴەﭘێﻨﻦ و‬ ‫ﺗﺎ ڕادەﯾــەك ﺳــەردەﻛــەون‪ ،‬ﺋﯿﺘﺮ رەﮔــەزی ﭘﯿﺎو‬ ‫ھــەوڵــﺪەدات ﻛە رەﮔــەزی ﺧــﯚی ﻟەﻛﯚﻣەڵﮕﺎدا‬ ‫ﺑﺎ‪‬دەﺳﺖ ﺑﻜﺎت‪ ،‬ﺑﯚ ﺋەﻣەش ﻟەرووی زھﯿﻨﯽ و‬ ‫ژﯾﺎﻧﯿەوە ﻟەرێﮕەی ﻣﯿﺘﯚﻟﯚژﯾﺎ و داﺳﺘﺎﻧەﻛﺎﻧەوە‬ ‫زەﻣﯿﻨەی ﺋەم ﺑﺎ‪‬دەﺳﺘﯿە دروﺳﺖ دەﻛﺎت‪.‬‬ ‫رێــﺒــەر ﻋــەﺑــﺪوڵــ‪ ‬ﺋــﯚج ﺋـــﺎﻻن ﺋــەم ھەﻧﮕﺎوە‬ ‫ﺑەﺷﻜﺎﻧﺪﻧەوەی ﯾەﻛەﻣﯽ رەﮔەزی ﺑەﻧﺎو دەﻛﺎت‪،‬‬ ‫ﻛەﺗێﯿﺪا رەﮔەزی ﭘﯿﺎو وەﻛﻮ رەﮔەزی ﺳەرەﻛﯽ‪،‬‬ ‫ﭘﯿﺮۆز‪ ،‬ﺑەھێﺰ‪ ،‬ﻣێﺮﺧﺎس و ﭘﺎرێﺰەری ﻛﯚﻣەڵﮕﺎ‬ ‫و ﺧﯚﺷەوﯾﺴﺘﯽ ﺧﯚداوەﻧﺪ و ﺳەرداری ژن ﺑەﻧﺎو‬

‫]~[‬ ‫] ژﻤﺎرﻩ ‪ ] [ ٢٠١٣/٤/١٥ ] [٢٨‬ﺴﺎڵی ﺴێیەم [‬

‫دەﻛﺮێﺖ‪ ،‬ﺑەﭘێﭽەواﻧەوە رەﮔەزی ژن وەﻛﻮ رەﮔەزی‬ ‫دووەم و ﺧﺰﻣەﺗﻜﺎری ﭘﯿﺎو‪ ،‬ﻧەﻓﺮەت ﻟێﻜﺮاو‪،‬‬ ‫ﻻواز‪ ،‬ﺗﺮﺳﻨﯚك‪ ،‬ﻓﺮﯾﻮدەر‪ ،‬ﺗێﻜﺪەری ﻛﯚﻣەڵﮕﺎ‪،‬‬ ‫ﺋﺎﻣﺮاز ﺑﯚ وەﭼەﺧﺴﺘﻨەوە و ﺗێﺮﻛﺮدﻧﯽ ﺋﺎرەزووی‬ ‫ﭘﯿﺎو ﺑەﻧﺎو دەﻛﺮێﺖ‪ .‬ﻟێﺮەوە رەﮔــەز دەﻛﺮێﺘە‬ ‫ﻓﺎﻛﺘەرێﻚ ﺑﯚ ﭘێﻨﺎﺳەﻛﺮدﻧﯽ ﻣﺮۆڤ‪ ،‬ﺑﯚ ﺑﺎ‪‬دەﺳﺘﯽ‬ ‫و ﭼەوﺳﺎﻧﺪﻧەوە‪ ،‬ﺑﯚ ﭘﯚﻟێڵﻨﻜﺮدﻧﯽ ﻣﺮۆﭬەﻛﺎن و‬ ‫ﺗﺎﯾﺒەﺗﻤەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻣﺮۆڤ" ﻟەﻧﻤﻮﻧەی ﻗﺎرەﻣﺎن ‪،‬‬ ‫ﺗﺮﺳﻨﻮك‪ ،‬ﺑەھێﺰ‪ ،‬ﻧﺎزدار‪ ،‬ﺑﯚ ﭘﯚڵێﻨﻜﺮدﻧﯽ ﻛﺎری‬ ‫ﻣﺮۆڤ"ﻛﺎری دەرەوە ﺑﯚ ﭘﯿﺎو و ﻛﺎری ﻧﺎوﻣﺎڵ ﺑﯚ‬ ‫ژن‪ ،‬ﺑﯚ ﺗێﻜﺴﺘە ﺋەدەﺑﯿەﻛﺎن ﻟەﺑﻮاری ﭘﺮۆﺳەی‬ ‫ﺳێﻜﺴﯿﺪا ﻛە ﭘﯿﺎو ﺑﻜەرە و ژن ﺗــەواوﻛــەرە‪،‬‬ ‫ﺋەﻣﺎﻧە و ھــەﻣــﻮو ﺑــﻮارەﻛــﺎﻧــﯽ ﺗــﺮی ژﯾــﺎن ﻛە‬ ‫ﻛﺎرﯾﺎن ﻟەﺳەرﻛﺮاوە وﺑە ﺗێﭙەڕﺑﻮوﻧﯽ ﻛﺎت ﺋەﻣﺎﻧە‬ ‫ﺑﻮوﻧەﺗە ﺑەﺷێﻚ ﻟەزھﻨﯿﯿەﺗﯽ ﻣﺮۆﭬەﻛﺎن و وێﻨەی‬ ‫ﺣەﻗﯿﻘەﺗێﻜﯽ ﺋەزەﻟﯽ ﺧﯚﯾﺎن دەﻧﺎﺳێﻨﻦ‪ ،‬ﺑەﺑێ‬ ‫دەرﻛﻜﺮدن ﺑــەوەی ﻛە ﺋەم ﺗێﮕﺎﻧە ﺣەﻗﯿﻘەت‬ ‫ﻧﯿﻦ و ﺋەزەﻟﯽ و ﺋەﺑەدی ﻧﯿﻦ و ھەروەھﺎ ﺑەﺑێ‬ ‫ﭘێﻨﺎﺳەﻛﺮدﻧﯿﺎن وەﻛﻮ ﺷﻜﺎﻧﺪﻧەوەﯾەك ﻧﺎﺗﻮاﻧﯿﻦ‬ ‫ﺑەدوای ﭼﺎرەﺳەری ﭘﺮﺳﯽ رەﮔەزﯾﺪا ﺑﮕەڕێﯿﻦ‪.‬‬ ‫‪٣‬ـ ﺷﻜﺎﻧﺪﻧەوەی دووەﻣﯽ رەﮔەزی و‬ ‫ﻗﻮڵﺒﻮوﻧەوەی ﻻﺳەﻧﮕﯽ رەﮔەزی‬ ‫ھەرﭼەﻧﺪە ﺋﺎﯾﯿﻨە ﺋﺎﺳﻤﺎﻧﯿەﻛﺎن ھەرﯾەﻛە و‬ ‫ﻟەڕواﻧﮕەی ﺧﯚﯾەوە ھەوڵﯿﺪاوە ﭘﺮﺳﯽ رەﮔەزی‬ ‫ﭼﺎرەﺳەر ﺑﻜﺎت‪ ،‬ھەر ﺋﺎﯾﯿﻨێﻚ ﭼﻮارﭼێﻮەﯾەﻛﯽ ﺑﯚ‬ ‫ﭘەﯾﻮەﻧﺪی ﻧێﻮان ژن و ﭘﯿﺎو دﯾﺎری ﻛﺮدووە‪ .‬ﺋەو‬ ‫ﭼﻮارﭼێﻮاﻧە ﻟەﺳەردەﻣێﻜﺪا ﻟەرووی ﻛﯚﻣە‪‬ﯾەﺗﯽ‬ ‫وﺑﺎوەڕﯾﯿەوە ﺗﻮاﻧﯿﻮﯾﺎﻧە ﺗﺎ ڕادەﯾــەك ﺳﻨﻮور ﺑﯚ‬ ‫ﻗﻮڵﺒﻮوﻧەوەی ﻛێﺸەی رەﮔەزی داﺑﻨێﻦ‪ ،‬ﺑە‪‬م ﻟەﺑەر‬ ‫ﺋەوەی ﻧەﮔەڕاوﻧەﺗەوە ﺑﯚ ﺳەرەﺗﺎی دروﺳﺘﺒﻮوﻧﯽ‬

‫‪٣۵‬‬

‫ژﻧﺎن‬

‫ﻛێﺸەﻛەو ﻧەﯾﺎﻧﺘﻮاﻧﯿﻮوە ﻧەﺧﯚﺷﯿەﻛە ﯾﺎﺧﻮد‬ ‫ﻛێﺸەﻛە ﺑﺎش دﯾﺎری ﺑﻜەن‪ ،‬ﺋەﻣەش وای ﻛﺮدووە‬ ‫ﭼﺎرەﺳەرﯾﯿەﻛەﯾﺎن رﯾﺸەﯾﯽ ﻧەﺑێﺖ‪ ،‬ﻟەﺋەﻧﺠﺎﻣﺪا‬ ‫ﺋەو ﺑﯚﭼﻮوﻧﺎﻧەی ﺋﺎﯾﯿﻨﯿەﻛﺎن دەرﯾﺎﻧﺒڕﯾﻮوە و ﺋەو‬ ‫ﭼﺎرەﺳەرﯾﺎﻧەی ﮔە‪‬ڵەﯾﺎن ﻛﺮدووە ﻟەﮔەڵ ﺧﯚﯾﺎﻧﺪا‬ ‫ﻛێﺸەی ﻗﻮڵﺘﺮﯾﺎن ﺧﻮﻟﻘﺎﻧﺪووە‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە ﺋەو‬ ‫ﺷﺘﺎﻧەی ﻛە ﭘێﺸﺘﺮ ﺑەﻧﺎوی ﺟﯿﺎﺟﯿﺎ ﺑﺎﻧﮕەﺷەی ﺑﯚ‬ ‫دەﻛﺮا ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯿﺎن ﻛەم دەﺑﻮﯾەوە‪ ،‬ﺋﯿﺘﺮ ﺑەﻧﺎوی‬ ‫ﺋﺎﯾﯿﻦ و ﺧــﻮداوە ﻧﺎو ﻟەﻛێﺸەﻛە ﻛــﺮاو ﺑەﻧﺎوی‬ ‫ﺧــﻮداوە ﭼﺎرەﺳەری دﯾــﺎری ﻛﺮا‪ .‬ﺋەﻣەش وای‬ ‫ﻛﺮد ﻛە ﺗێﮕەﻛﺎن ﭘێﮕەﯾەﻛﯽ ﭘﯿﺮۆز وەرﺑﮕﺮن و‬ ‫ﺑەﺗﺎﺑﯚ ﺑﻜﺮێﻦ و ﺗﻮاﻧﺎی دەﺳﺖ ﻟێﺪاﻧﯿﺎن زەﺣﻤەت‬ ‫ﺑێﺖ‪ ،‬ﺋەﻣە ﺋەو ﻗﯚﻧﺎﺧەﯾە ﻛە رێﺒەر ﺋﯚج ﺋﺎﻻن‬ ‫ﺑەﺷﻜﺎﻧﺪﻧەوەی دووەﻣﯽ ﻧﺎوزەدی دەﻛﺎت و ھەر‬ ‫ﺑﯚﯾە ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﺋەم ﺗێﮕە و ﺷﻜﺎﻧﺪﻧەوەش ﺑەﺑﺎﺷﯽ‬ ‫ﺷﯽ ﺑﻜﺮێﺘەوە و ﺗێﭙەڕ ﺑﻜﺮێﺖ ھەﺗﺎ ﺑﺘﻮاﻧﯿﻦ ھەﻧﮕﺎو‬ ‫ﺑﯚ ﭼﺎرەﺳەری ﺑﻨێﯿﻦ‪.‬‬ ‫‪٤‬ـ ھەڵﻮێﺴﺘﯽ ﻣﯚدﯾﺮﻧﯿﺘەی ﺳەرﻣﺎﯾەداری‬ ‫و ﭘﺮﺳﯽ رەﮔەزی‬ ‫ﯾەﻛێﻚ ﻟەو ﺑﺎﺑەﺗﺎﻧەی ﻣﯚدﯾﺮﻧﯿﺘەی ﺳەرﻣﺎﯾەداری‬ ‫دەﺳﺘﯽ ﺑﯚ ﺑﺮد و ﺧﻮاﺳﺘﯽ ﺑەﮔﻮێﺮی ﺧﯚی ﻓﯚرﻣﯽ‬ ‫ﺑﺪاﺗێ و ﭼﺎرەﺳەری ﺑﻜﺎت‪ ،‬ﺑﺎﺑەﺗﯽ رەﮔەزی ﺑﻮو‪،‬‬ ‫ﻣﯚدێﺮﻧﯿﺘەی ﺳەرﻣﺎﯾەداری ﺧﻮاﺳﺘﯽ ﺗێﮕەی ﺋﺎﯾﯿﻦ‬ ‫ﺑﯚ ﺑﺎﺑەﺗﯽ رەﮔەزی ﺗێﭙەڕ ﺑﻜﺎت و ﺋەو ﭼﻮارﭼێﻮەی‬ ‫ﺋﺎﯾﻨەﻛﺎن و ﻛﯚﻣەڵﮕﺎﻛﺎن ﺑﯚ ژن و ﺑﻮاری رەﮔەزی‬ ‫دﯾﺎرﯾﯿﺎن ﻛﺮدووە ﺗێﭙەڕ ﺑﻜﺎت‪ ،‬ﻟەم ﺑﻮارەدا ھەﻧﺪێ‪:‬‬ ‫ھەﻧﮕﺎوی ﻧﺎ‪ ،‬ﺑە‪‬م ﻟەﺑەر ﺋەوەی ﭘﺮﺳﯽ رەﮔەزی‬ ‫ﻟەﺋﺎزادی ھﺎوﺳەرﮔﯿﺮﯾﯽ‪ ،‬ﭘﺮۆﺳەی ﺳێﻜﺲ وﺋﺎزادی‬ ‫ﻛــﺎری دەرەوە و ﺑﻮوﻧﯽ ﺋﺎﺑﻮوری ﺳەرﺑەﺧﯚدا‬ ‫ﻟێﻜﺪاﯾەوە و رۆﻧــەﭼــﻮوە ﻧﺎو ڕەگ و رﯾﺸەﯾﯽ‬

‫ژﻧﺎن‬

‫‪٣۶‬‬

‫]~[‬ ‫] ﺴﺎڵی ﺴێیەم [ ] ‪ ] [ ٢٠١٣/٤/١٥‬ژﻤﺎرﻩ ‪[٢٨‬‬

‫رێﺒەر ﺋﯚج ﺋﺎﻻن ﺋەم‬ ‫ﭘێﻨﺎﺳەو ﺳﺎﯾﻜﯚﻟﯚژﯾﯿە‬ ‫ﺑەﻻداﻧێﻜﯽ ﻣەزن ﺑەﻧﺎو‬ ‫دەﻛﺎت و ﭘێﻮﯾﺴﺖ دەﺑﯿﻨێ‬ ‫ﻛە راﺳﺖ ﺑﻜﺮێﺘەوە‪ .‬ﺑﯚ‬ ‫ﺋەﻣەش ھﺎﺗﻮوە ﭘێﻨﺎﺳەی‬ ‫ﻋەﺷﻖ ﻟەﺧﯚﺷەوﯾﺴﺘﯽ ﻧێﻮان‬ ‫ﻛﻮڕ و ﻛﭽێﻜﺪا ﺳﻨﻮوردار‬ ‫ﻧﺎﻛﺎت‪ ،‬ﺑەڵﻜﻮ زۆر ﻓﺮاواﻧﺘﺮ‬ ‫ﻋەﺷﻖ دەﮔﺮێﺘە دەﺳﺖ و‬ ‫دەﯾﺒەﺳﺘێﺘەوە ﺑەﺳەرﺟەم‬ ‫ﺑﻮارەﻛﺎﻧﯽ ژﯾﺎﻧەوە‪ ،‬ﻻی ﺋەو‬ ‫دەﻛﺮێﺖ ﺧﯚﺷەوﯾﺴﺘﯽ ﻛﻮڕ و‬ ‫ﻛﭽێﻚ ﺑەﺷێﻚ ﺑﻦ ﻟەﻋەﺷﻘﯽ‬ ‫ﻣﺮۆﭬێﻚ ﺑﯚ ژﯾﺎن‪ ،‬ﺑە‪‬م‬ ‫ﻧﺎﻛﺮێﺖ ﺋەو ﺧﯚﺷەوﯾﺴﺘﯿە‬ ‫ﺳەرﺗﺎﭘﺎی ﻋەﺷﻘﻜە ﺑێﺖ‪.‬‬ ‫ھﺎوﻛﺎت ﺋﺎﻣﺎژە ﺑﯚ ﺋەوە دەﻛﺎت‬ ‫دەﻛﺮێﺖ ﻛە ھﺎوﺳەرﮔﯿﺮی‬ ‫وەﻛﻮ ﺑەﺷێﻚ ﻟە ﭘﺮۆﺳەی‬ ‫ﺧﯚﺷەوﯾﺴﺘﯽ و ﭘەﯾﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛە‬ ‫ﺑەﻧﺎو ﺑﻜﺮێﺖ‪ ،‬ﺑە‪‬م ﻧﺎﻛﺮێﺖ‬ ‫ﺋەم ﭘﺮۆﺳەﯾە وەﻛﻮ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ‬ ‫ﻋەﺷﻖ ﭘێﻨﺎﺳە ﺑﻜﺮێﺖ‪ ،‬ﻧﺎﻛﺮێﺖ‬ ‫وەﻛﻮ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﺧﯚﺷەوﯾﺴﺘﯽ‬ ‫ﻧێﻮان ﻛﻮڕ و ﻛﭽﯿﺶ‬ ‫ﭘێﻨﺎﺳە ﺑﻜﺮێﺖ‪ ،‬ﺋەﮔەر وەﻛﻮ‬ ‫ﺋﺎﻣﺎﻧﺞ ﭘێﻨﺎﺳە ﻛﺮا ﺋەوﻛﺎﺗە‬ ‫ﭘەﯾﻮەﻧﺪی زاﯾەﻧﺪی"ﺳێﻜﺴﯽ"‬ ‫دەردەﻛەوێﺘە ﭘێﺶ‪ ،‬ﻟێﺮەدا‬ ‫ﻟەﻻﯾەك ﻻدان ﻟەﭘﺮۆﺳەﯾەﻛﯽ‬ ‫ﮔﺮﻧﮕﯽ ژﯾﺎﻧﯽ دروﺳﺖ دەﺑێﺖ‪،‬‬ ‫ﻟەﻻﯾەﻛﯽ ﺗﺮەوە ھﯿﻮا ﻟەژﯾﺎﻧﺪا‬ ‫ﺳﻨﻮوردار دەﻛﺎت‪ .‬ﺋەﻣەش وەﻛﻮ‬ ‫ھﯚﻛﺎرێﻚ دﯾﺎری دەﻛﺮێﺖ ﺑﯚ‬ ‫ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧەوەی ﺑەﺷێﻜﯽ زۆری‬ ‫ﺋەو ھﺎوﺳەراﻧەی ﻛە ﻟەرێﮕەی‬ ‫ﺧﯚﺷەوﯾﺴﺘﯿەوە ﭼﻮوﻧەﺗە ﻧﺎو‬ ‫ﭘﺮۆﺳەی ھﺎوﺳەرﮔﯿﺮﯾﯿەوە‬

‫دۆزەﻛـــەوە دەﻛﺮێﺖ ﺑڵێﯿﻦ ﺋــەم ھەڵﻮێﺴﺘەش‬ ‫ﭘﺮﺳەﻛەی ﻗﻮڵﺘﺮ ﻛﺮدەوە‪ .‬ھەر ﺋەم ﺗێﮕەﯾە ﺑﻮوە‬ ‫ھﯚﻛﺎر ﺑﯚ ﺋەوەی ﺋەﻣڕۆ ﭘﺮۆﺳەی ﺳێﻜﺴﯽ ﻧێﻮان ژن‬ ‫و ﭘﯿﺎو ﻟەﺳﺮوﺷﺘﯽ ﺧﯚی دەرﺑﻜەوێﺖ و ﺑﺒێﺘە ﻛﺎ‪ ‬و‬ ‫ﺳەرﻣﺎﯾەداری ﯾﺎری ﭘێﻮە ﺑﻜﺎت‪ .‬ﻟەم ﺑﻮارەﺷﺪا ژن‬ ‫زﯾﺎﻧﻤەﻧﺪی ﺳەرەﻛﯿﯿە‪.‬‬ ‫‪٥‬ـ ھەڵﻮێﺴﺘﯽ ﺳﯚﺳﯿﺎﻟﯿﺴﺘەﻛﺎن و‬ ‫ﻓێﻤﯿﻨﯿﺴﺘەﻛﺎن و ﭘﺮﺳﯽ رەﮔەزی‬ ‫ھەرﭼەﻧﺪە ﺳﯚﺳﯿﺎﻟﯿﺴﺘەﻛﺎن و ﻓێﻤﯿﻨﯿﺴﺘەﻛﺎن‬ ‫ﺧﻮاﺳﺘﯿﺎن ﺧﯚﯾﺎن ﻟەﭼەﻣﻜﯽ رەﮔەزﮔەراﯾﯽ رزﮔﺎر‬ ‫ﺑﻜەن و ﺋەو ﺗێﮕەﯾە ﺗێﭙەڕ ﺑﻜەن و ﻟەم ﺑﻮارەﺷﺪا‬ ‫ھەﻧﮕﺎوی ﺑەرﭼﺎوﯾﺎن ﻧﺎ‪ ،‬ﺑە‪‬م ﺋەﻣﺎﻧﯿﺶ ﻧەﯾﺎﻧﺘﻮاﻧﯽ‬ ‫ﺑەﺗەواوی ﺋەم ﭘﺮﺳە ﭼﺎرەﺳەر ﺑﻜەن‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە‬ ‫ﺧﯚﯾﺎن ﻟەوە رزﮔﺎر ﻧەﻛﺮد ﻛە ﻟەرواﻧﮕەی ﺋﺎﺑﻮوری و‬ ‫زاﯾەﻧﺪەوە ﺳەﯾﺮی ﭘﺮﺳەﻛە ﻧەﻛەن‪ .‬ﺋەﻣەش واﯾﻜﺮد‬ ‫ﺋەﻣﺎﻧﯿﺶ ﺑەﺷێﻮەﯾەك ﺧﯚﯾﺎن دووﺑﺎرە ﺑﻜەﻧەوە و‬ ‫ﻧەﺗﻮاﻧﻦ ﺋەم ﻛێﺸەﯾە ﭼﺎرەﺳەر ﺑﻜەن‪.‬‬ ‫دووەم‪ :‬ﺑﺎﺑەﺗﯽ رەﮔەزی و ﭼﯚﻧێﺘﯽ‬ ‫ﺗێﭙەڕﻛﺮدﻧﯽ ﺑەﻛێﺸەﺑﻮوﻧﯽ ﺋەم ﺑﺎﺑەﺗە‬ ‫وەﻛﻮ ﻟەﺳەرەﺗﺎ ﺑﺎﺳﻤﺎن ﻛﺮد‪ ،‬رەﮔەز ﺑﯚ ﺧﯚی ﻛێﺸە‬ ‫ﻧﯿﯿە‪ ،‬ﺑەڵﻜﻮ ﻛﺮاوەﺗە ﻛێﺸە و ﻗەﯾﺮان‪ ،‬ﺋەﻣەش‬ ‫ﺑەھﯚی ﭼەﻣﻜﯽ ﭘﯿﺎوﺳﺎﻻرﯾﯿەوە ﺧﻮﻟﻘێﻨﺮاوە و‬ ‫ھەﻣﻮو ﺋەو ھەو‪‬ﻧەی ﻛە ھەﺗﺎ ﺋێﺴﺘﺎ دراون ﺑﯚ‬ ‫ﺗێﭙەڕﻛﺮدﻧﯽ ﺋەم ﭼەﻣﻜە ﻧەﯾﺘﻮاﻧﯿﻮوە ﺑەﺗەواوی‬ ‫ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﺧــﯚی ﺑﭙێﻜێ‪ ،‬ھەﻧﺪێﻚ ﻟــەو ھەو‪‬ﻧە‬ ‫ﻛێﺸەﻛەﺷﯿﺎن ﻗﻮڵﺘﺮ ﻛﺮدۆﺗەوە‪ .‬ﻟێﺮەوەﯾە رێﺒەر‬ ‫ﻋەﺑﺪوڵ‪ ‬ﺋﯚج ﺋﺎﻻن وەﻛﻮ ﺑﯿﺮﻣەﻧﺪێﻚ و ﻟەھەﻣﺎﻧﻜﺎﺗﺪا‬ ‫وەﻛﻮ ﺑەرﭘﺮﺳﯿﺎرێﺘﯿﯿەﻛﯽ ﻣێﮋووﯾﯽ ﺋەم ﺑﺎﺑەﺗەی‬ ‫ﮔﺮﺗﯚﺗە دەﺳﺖ و ﻟەﺳەرەﺗﺎی ﺗێﻜﯚﺷﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾەوە‬ ‫ﮔﺮﻧﮕﯽ ﭘێﺪاوە‪ .‬رێﺒەری ﺋﯚج ﺋﺎﻻن ﺑەﺑﺎﯾەﺧەوە‬ ‫ھەوڵەﻛﺎﻧﯽ راﺑﺮدوو‪ ،‬ﺋەو ھەو‪‬ﻧەی ﻛە ﭘێﻐەﻣﺒەران‪،‬‬ ‫ﺑﯿﺮﻣەﻧﺪان وﺗێﻜﯚﺷەران و رێﻜﺨﺮاوەﻛﺎن داوﯾﺎﻧە‬ ‫ھەڵﺪەﺳەﻧﮕێﻨێ‪ ،‬ﺑە‪‬م ﺋﺎﻣﺎژە ﺑﯚ ﺋەوە دەﻛﺎت‬ ‫ﻛە ﺋەو ھەو‪‬ﻧە ﻧەﯾﺎﻧﺘﻮاﻧﯿﻮە ﭘەﻧﺠە ﺑﺨەﻧە ﺳەر‬ ‫رەگ و رﯾﺸەی ﺑﺎﺑەﺗەﻛە‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە ﻧەﮔەڕاوﻧەﺗەوە‬ ‫ﺑﯚ ﺳەرەﺗﺎی ﭼﯚﻧێﺘﯽ دروﺳﺘﺒﻮوﻧﯽ ﻛێﺸەﻛە ﯾﺎﺧﻮد‬ ‫ﭼﯚﻧێﺘﯽ وەرﭼەرﺧﺎﻧﯽ ﺑﺎﺑەﺗﯽ ڕەﮔەزی ﻟەﺑﺎﺑەﺗێﻜﯽ‬ ‫ﺳﺮوﺷﺘﯿەوە ﺑــﯚ ﻛێﺸەﯾەﻛﯽ ﻣـــەزن‪ .‬ﺋەﻣەﯾە‬ ‫دەﯾﮕەﯾەﻧێﺘە ﺋەو ﻗەﻧﺎﻋەﺗەی ﻛە ﺑڵێ‪ ،‬راﺳﺘﯽ‬ ‫ھەﻣﻮو ﻛﺎﺗێﻚ ﻟەﺳەرەﺗﺎدا ﺷﺎراوەﯾە و ﻗﯚﻧﺎﺧﯽ‬ ‫ﺳەرەﺗﺎی ژﯾﺎﻧﯽ ﻣﺮۆڤ وەﻛﻮ ﻗﯚﻧﺎﺧێﻜﯽ ﺳﺮوﺷﺘﯽ‬ ‫ﺑەﻧﺎو ﺑﻜﺎت و ھەﺳﺘﯽ داﯾﻚ و وﯾﮋداﻧﯽ ﻣﺮۆڤ‬ ‫ﺑﻜﺎﺗە ﻓﺎﻛﺘەری ﺳەرەﻛﯽ ﺑﯚ ﺋەو ھﺎوﺳەﻧﮕﯿﯿەی‬ ‫ﻛە ﻟەو ﺳەردەﻣەدا ھەﺑﻮوە‪ .‬ھەر ﺋەﻣەش وای ﻟێ‬ ‫دەﻛﺎت ﻛە ﺑڵێ‪ ،‬ﺋەو ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوەو ﺑﺎﺳﺎﻧەی ﻛە‬ ‫ﻧﺎﮔەﻧە ﭼەﻣﻜﯽ داﯾﻚ ﺑێ ھێﺰ دەﺑﻦ‪ .‬ﻟەم ﺑﻮارەدا‬ ‫ھەڵﻮێﺴﺘﯽ ژﻧە ﺗێﻜﯚﺷەر" ﺳﯿﻤﯚن دێﺒﯚﭬﻮار" ﮔﺮﻧﮓ‬ ‫دەﺑﯿﻨﯽ ﻛە دەڵێ‪ ":‬رەوﺷﯽ ژن ﻧە ھﯚرﻣﯚﻧەﻛﺎﻧﯽ‪،‬‬

‫‪Rojiwelat.mag@gmail.com‬‬

‫ﻧەدەﻣﺎﻏﯽ ﺑەﺳەرﯾﺪا ﻧﺎﺳەﭘێﻨێ‪ ،‬ﺑەڵﻜﻮ ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ‬ ‫ﺑﺎرودۆﺧەﻛەﯾەﺗﯽ‪ .‬واﺑەﺳﺘەﺑﻮوﻧﯽ ژن ﺑەﻛﺎری ﻣﺎڵ و‬ ‫ﺑەﻧﺪاﯾەﺗﯽ ﺑﯚ ﻛﺎری زاوزێ وای ﻟێ ﻛﺮدووە‪ .‬ھﺎوﻛﺎت‬ ‫دەڵێ‪ ":‬ھﯿﭻ ﻛەﺳێﻚ ﺑەژﻧﯿەﺗﯽ ﻟەداﯾﻚ ﻧەﺑﻮوە‪،‬‬ ‫ﺑەڵﻜﻮ دەﺑێﺘە ﺑەژن و دەڵێ‪ ":‬دەﺑێﺖ ﺋﺎزادی ﺑﻮوﻧە‬ ‫داﯾﻚ و ﺳێﻜﺲ ھەﺑێﺖ"‪ .‬رێﺒەر ﺋﯚج ﺋﺎﻻن ﻛﺎﺗێﻚ‬ ‫ﺋەم ھەڵﻮێﺴﺘﺎﻧەی"دﯾﺒﯚﭬﻮار" ﮔﺮﻧﮓ دەﺑﯿﻨێ و ﺑﺎس‬ ‫ﻟەﮔەڕاﻧەوە ﺑﯚ ﺳەرەﺗﺎ و ﮔەڕاﻧەوە ﺑﯚ ﭼەﻣﻜﯽ داﯾﻚ‬ ‫دەﻛﺎت‪ ،‬ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﺋەوەﯾە ﻟێﺮەوە ھەﻧﮕﺎوی ﯾەﻛەم‬ ‫ﺑﻨێ ﺑﯚ ﺗێﭙەڕﻛﺮدﻧﯽ ﺋەو ﭼەﻣﻜەی ﻛە داﯾﻜﺎﯾەﺗﯽ و‬ ‫ژﻧێﺘﯽ ﺑەﺷەرم و ﺑﭽﻮك ﺑﻮون دەﺑﯿﻨێ ﯾﺎﺧﻮد وەﻛﻮ‬ ‫ﻛێﺸە ﺳەﯾﺮی دەﻛﺎت‪.‬‬ ‫ھﺎوﻛﺎﺗﯽ ﺋەم ﺑﺎﺑەﺗﺎﻧە‪ ،‬رێﺒەر ﺋﯚج ﺋﺎﻻن ﭘﺮﺳﯽ‬ ‫رەﮔەزی ﺗەﻧﯿﺎ ﻟەﯾەك رواﻧﮕەوە ﻧﺎﺧﻮێﻨێﺘەوە‪ ،‬ﺑەڵﻜﻮ‬ ‫ﻟەھەﻣﻮو ﺑﻮارەﻛﺎﻧﺪا ﻛﺎری ﻟەﺳەر دەﻛــﺎت‪ ،‬واﺗە‬ ‫ھﺎوﺷێﻮەی ﺳەرﻣﺎﯾەداری ﺑﺎﺑەﺗەﻛە ﺗەﻧﯿﺎ ﺑەﺑﻮوﻧﯽ‬ ‫ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿەﻛﯽ ﺳەرﺑەﺧﯚوە ﻧﺎﺑەﺳﺘێﺘەوە‪ ،‬ﯾﺎﺧﻮد‬ ‫ھﺎوﺷێﻮەی ﺳﯚﺳﯿﺎﻟﯿﺴﺘەﻛﺎن ﺋﺎﺑﻮوری و ﺋﺎزادی‬ ‫ھەڵﺴﻮﻛەوت و ﺑەﺷﺪاری ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺑەﭼﺎرەﺳەری‬ ‫رﯾﺸەﯾﯽ ﻧﺎﺑﯿﻨێ‪ .‬وەﻛﻮ ﻓﯿﻤێﻨﯿﺴﺘەﻛﺎﻧﯿﺶ داﺑڕاﻧﯽ‬ ‫رەﮔەزی ﺑەﭼﺎرەﺳەری ھەﻣﯿﺸەﯾﯽ ﻧﺎﺑﯿﻨێ‪ .‬ﺋەو‬ ‫ﭘێﯽ واﯾە ﺑﻮوﻧﯽ ﺋﺎﺑﻮوری ﺳەرﺑەﺧﯚی ژن ﮔﺮﻧﮕە‬ ‫و دەڵــێ‪ ":‬ﺋﺎﺑﻮری ﻧﺎوەڕۆﻛﯽ ﻛﺎری ﻛﯚﻣەڵﮕﺎﯾﯽ‬ ‫ژﻧە و ﻟەھەﻣﺎﻧﻜﺎﺗﺪا ﭼﺎﻻﻛﯽ ژﻧە‪ ،‬ﺑە‪‬م دەﺑﯿﻨﯿﻦ‬ ‫ﻟە ﺳﯿﺴﺘەﻣﯽ ﭘﯿﺎوﺳﺎﻻرﯾﺪا وەﻛﻮ ﻛﺎری ﭘﯿﺎوﺳەﯾﺮ‬ ‫دەﻛﺮێﺖ و ژن ﻟەوﺑﻮارە دوورﺧــﺮاوەﺗــەوە‪ ،‬ﺋەﻣە‬ ‫وەﻛﻮ ﻛێﺸەﯾەك دەﺑﯿﻨێ‪ ،‬ﺋەﻣەش ﺗەﻧﯿﺎ ﺑەوە‬ ‫ﭼﺎرەﺳەر ﻧﺎﺑێﺖ ﻛە ژﻧﺎن ﺑﺘﻮاﻧﻦ ﺑﭽﻨە دەرەوەی‬ ‫ﻣــﺎڵ و ﻛﺎرﺑﻜەن‪ .‬ﭼﻮﻧﻜە ﻟــەم ﺑـــﻮارەدا ﺋێﺴﺘﺎ‬ ‫ﻟەﺳەرﺗﺎﭘﺎی ﺟﯿﮫﺎﻧﺪا ﮔﯚڕاﻧﻜﺎری ھەﯾە و رێﮋەﯾەﻛﯽ‬ ‫زۆری ژﻧﺎن ﻟەدەرەوەی ﻣﺎڵ ﻛﺎر دەﻛەن‪ ،‬ﺑە‪‬م ﺋەو‬ ‫ﭼەﻣﻜەی ﻟە ﺋﺎﺑﻮورﯾﺪا ﺑﺎ‪‬دەﺳﺘە‪ ،‬ﻗﺎزاﻧﺞ ﺑەﺑﻨەﻣﺎ‬ ‫دەﮔﺮێﺖ و ھێﺰی ﺟەﺳﺘەﯾﯽ دەﭘێﻮێﺖ و ﮔﺮﻧﮕﯽ‬ ‫ﺑەﺑەھﺎی ﻣﯚراڵﯽ ﻧﺎدات‪ ،‬ﺋەﻣەش واﯾﻜﺮدووە ﻛە‬ ‫ھﺎوﺳەﻧﮓ ﺳەﯾﺮی ﻛﺎری ژن و ﭘﯿﺎو ﻧەﻛﺮێﺖ و‬ ‫ﻛﺎری ژﻧﺎن ﺑﭽﻮوك ﺑﺒﯿﻨﺮێﺖ‪ .‬ھەر ﺑﯚﯾە ھﺎوﺷﺎﻧﯽ‬ ‫ﺑەﺷﺪاری ﺟەﺳﺘەﯾﯽ رێﺒەر ﺋﺎﭘﯚ ﮔﺮﻧﮕﯽ ﺑە ﮔﯚڕﯾﻨﯽ‬ ‫ﭼەﻣﻜﯽ ﺋﺎﺑﻮوری دەدات و ﭘێﯽ واﯾە ﻛە دەﺑێﺖ‬ ‫ﺋەم ﭼەﻣﻜە راﺳــﺖ ﺑﻜﺮێﺘەوە‪ .‬ﻟەﮔەڵ ﺋەﻣەدا‬ ‫ﺑەﺷﺪاری ژﻧﺎن ﻟە ژﯾﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣە‪‬ﯾەﺗﯽ و ﺳﯿﺎﺳﯿﺪا‬ ‫ﺑەﺟەﺳﺘە ﺑەھەﻧﮕﺎوێﻜﯽ ﮔﺮﻧﮓ دەﺑﯿﻨێ‪ ،‬ﺑە‪‬م ھەر‬ ‫ﺑەﺷﺪارﯾﯿەﻛﯽ ﺟەﺳﺘەﯾﯿﺶ وەﻛﻮ ﺑەﺷﺪارﯾﯿەﻛﯽ‬ ‫ﭼﺎﻻك و رﯾﺸەﯾﯽ ﭘێﻨﺎﺳە ﻧﺎﻛﺎت‪ ،‬ﺟەﺧﺖ ﻟەوە‬ ‫دەﻛﺎﺗەوە ﻛە ﭘێﻮﯾﺴﺘە ژﻧﺎن ﻟەﮔﯚڕەﭘﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳەﺗﺪا‬ ‫ﺳەرﻛەوﺗﻦ ﺑەدەﺳﺖ ﺑﮫێﻨﻦ و دەڵــێ‪ ":‬ﻛﺎﺗێﻚ‬ ‫ﺋــﺎزادی ژن روو ﻟە ﮔﯚڕەﭘﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳەت دەﻛﺎت‬ ‫دەﺑێﺖ ﺑﺎش ﺑﺰاﻧێ ﻛە رووﺑەرووی دژوارﺗﺮﯾﻦ ﻻﯾەﻧﯽ‬ ‫ﺷەڕ دەﺑێﺘەوە‪ .‬ﺋەﮔەر ژن ﻟەﮔﯚڕەﭘﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳەﺗﺪا‬ ‫ﺳەرﻛەوﺗﻦ ﺑەدەﺳﺖ ﻧەھێﻨێ‪ ،‬ھﯿﭻ ﺳەرﻛەوﺗﻦ و‬ ‫دەﺳﻜەوﺗێﻚ ھەﻣﯿﺸەﯾﯽ ﻧﺎﺑێـﺖ‪ .‬ﻟێﺮەوەﯾە ﮔﺮﻧﮕﯽ‬ ‫ﺑە ﺑەﺷﺪاری ﭼﺎﻻﻛﺎﻧەی ژﻧﺎن دەدات و ﺟەﺧﺖ‬ ‫ﻟەﺳەر ﮔﻮڕﯾﻨﯽ ﭼەﻣﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳەت دەﻛﺎﺗەوە‪.‬‬

‫‪Rojiwelat.mag@gmail.com‬‬

‫رێﺒەر ﺋﯚج ﺋﺎﻻن ﻟەزۆرﺟێﮕەدا ﺋﺎﻣﺎژە ﺑﯚ ﺋەوە‬ ‫دەﻛﺎت ﻛە ﺳﯿﺎﺳەت و ﭼەﻣﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳەت ﻟەﭘﯿﺎودا‬ ‫ﻛﯚﻛﺮاوەﺗەوە و ﺧﺰﻣەﺗﯽ ﭘﯿﺎوان دەﻛﺎت‪ .‬ﺑﯚ ﻧﻤﻮﻧە‬ ‫ﺋەرﺳﺘﯚ دەڵێ‪ ":‬ﻣﺮۆڤ ﮔﯿﺎﻧەوەڕێﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯿە‪.‬‬ ‫ﺑە‪‬م ﻟەو ﺳەردەﻣەوە ھەﺗﺎ ﺋێﺴﺘﺎش ﺋەواﻧەی‬ ‫ﻟەﺳەر رێﺒﺎزی ﺋەرﺳﺘﯚ ﺳﯿﺎﺳەﺗﯿﺎن ﻛــﺮدووە‪،‬‬ ‫دەﺳﺘەواژەی ﻣﺮۆﭬﯿﺎن ﻟەﭘﯿﺎودا ﻗەﺗﯿﺲ ﻛﺮدووە و‬ ‫ﺳﯿﺎﺳەﺗﯿﺸﯿﺎن ﺗەﻧﯿﺎ وەﻛﻮ ﻛﺎرو ﻣﻮڵﻜﯽ ﭘﯿﺎو ﺳەﯾﺮ‬ ‫ﻛﺮدووە‪ .‬ﯾﺎﺧﻮد ﺳەرەڕای ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯽ"ﺟﯚن ﻟﻮك"‬ ‫ﻟەﺳەر ﻣﯚدﯾﺮﻧﯿﯿﺘەی ﺳەرﻣﺎﯾەداری و ﺋﺎﻣﺎژەﻛﺮدﻧﯽ‬ ‫ﺑﯚ "ﭘێﻮﯾﺴﺘە ژن ﺧﺎوەﻧﯽ ﻣﺎﻓﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﻣەدەﻧﯽ‬ ‫ﺧﯚی ﺑێﺖ"‪ .‬ﺑە‪‬م ھەﺗﺎ ﺋێﺴﺘﺎﺷﯽ ﻟەﮔەڵﺪا ﺑێﺖ‬ ‫ﻟەداڕﺷﺘﻨﯽ ﯾﺎﺳﺎ و رێﺴﺎﻛﺎﻧﺪا ﺟﯿﺎﻛﺎری رەﮔەزی‬ ‫ﺑەﺗەواوی رﯾﺸەﻛێﺶ ﻧەﻛﺮاوە و ﻟەزۆر ﺣﺎڵەﺗﺪا‬ ‫ﺑەﺷﺪاری ژﻧﺎن ﻟەﭘﺮۆﺳەی ﺳﯿﺎﺳﯿﺪا رووﻛەﺷﯽ‬ ‫دەﻣێﻨێﺘەوە‪ .‬ﻟەم رواﻧﮕەﯾەوە رێﺒەر ﺋﯚج ﺋﺎﻻن‬ ‫ﭘێﺪاﮔﯿﺮی ﻟەﺳەر ﮔﻮڕﯾﻨﯽ ﭼەﻣﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳەت و‬ ‫ﺑەرێﻮەﺑەرێﺘﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕﺎ دەﻛﺎﺗەوە ﺑەﺷێﻮەﯾەك ﻛە‬ ‫رەﮔەزﮔەراﯾﯽ ﺗێﯿﺪا ﺑﺎ‪‬دەﺳﺖ ﻧەﺑێﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﺎﺑەﺗێﻜﯽ ﺗﺮ ﻛە رێﺒەر ﺋﯚج ﺋــﺎﻻن ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ‬ ‫دەﺑﯿﻨێ ﻛە ﺋﺎﻣﺎژەی ﭘێ ﺑﻜﺎت‪ ،‬ﺑﺎﺑەﺗﯽ ﻋەﺷﻘە‪،‬‬ ‫ﺧﯚﺷەوﯾﺴﺘﯽ‪ ،‬ھﺎوﺳەرﮔﯿﺮی‪ ،‬ﭘەﯾﻮەﻧﺪی ﺳێﻜﺴﯽ‪،‬‬ ‫ﭘﯚﻟێﻨﻜﺮدﻧﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﻤەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ژﯾﺎن ﺑە ﭘێﯽ‬ ‫ﻧێﺮوﻣێﯿە‪ .‬ﻟەﻛﯚﻣەڵﮕﺎی ﻧەرﯾﺘﯿﺪا‪ ،‬ﺋەواﻧەی ﻋەﺷﻖ‬ ‫و ﺧﯚﺷەوﯾﺴﺘﯽ ﺣەراﻣە ﯾﺎﺧﻮد ﺣە‪‬ڵە‪ ،‬ﺋﺎزادە‬ ‫ﯾﺎﺧﻮد رێﮕە ﭘێ ﻧــەدراوە‪ ،‬ﻋەﺷﻖ ﻟەﭘەﯾﻮەﻧﺪی‬ ‫ﻛﻮڕ و ﻛﭽێﻜﺪا‪ ،‬ﭘێﻨﺎﺳە دەﻛــەن‪ ،‬ﻋەﺷﻖ وەﻛﻮ‬ ‫ﻟﻮﺗﻜەی ﺧﯚﺷەوﯾﺴﺘﯽ ﭘێﻨﺎﺳە دەﻛﺮێﺖ و ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ‬ ‫ﻋﺎﺷﻖ ﺑﻮون ﭘﺮۆﺳەی ھﺎوﺳەرﮔﯿﺮﯾﯿە و ﻟﻮﺗﻜەی‬ ‫ﺧﯚﺷﯽ ﻋەﺷﻘﯿﺶ ﻟەﭘﺮۆﺳەی ﺳێﻜﺴﯿﺪا ﭘێﻨﺎﺳە‬ ‫دەﻛﺮێﺖ‪ .‬ﻟەم ﭘﺮۆﺳەﯾەﺷﺪا ﭘﯿﺎو ﺑﻜەرە و ژن ﻛﺎر‬ ‫ﻟەﺳەرﻛﺮاوە" ﺗەواوﻛەرە"‪ .‬رێﺒەر ﺋﯚج ﺋﺎﻻن ﺋەم‬ ‫ﭘێﻨﺎﺳەو ﺳﺎﯾﻜﯚﻟﯚژﯾﯿە ﺑەﻻداﻧێﻜﯽ ﻣەزن ﺑەﻧﺎو‬ ‫دەﻛﺎت و ﭘێﻮﯾﺴﺖ دەﺑﯿﻨێ ﻛە راﺳﺖ ﺑﻜﺮێﺘەوە‪ .‬ﺑﯚ‬ ‫ﺋەﻣەش ھﺎﺗﻮوە ﭘێﻨﺎﺳەی ﻋەﺷﻖ ﻟەﺧﯚﺷەوﯾﺴﺘﯽ‬ ‫ﻧێﻮان ﻛﻮڕ و ﻛﭽێﻜﺪا ﺳﻨﻮوردار ﻧﺎﻛﺎت‪ ،‬ﺑەڵﻜﻮ زۆر‬ ‫ﻓﺮاواﻧﺘﺮ ﻋەﺷﻖ دەﮔﺮێﺘە دەﺳﺖ و دەﯾﺒەﺳﺘێﺘەوە‬ ‫ﺑەﺳەرﺟەم ﺑﻮارەﻛﺎﻧﯽ ژﯾﺎﻧەوە‪ ،‬ﻻی ﺋەو دەﻛﺮێﺖ‬ ‫ﺧﯚﺷەوﯾﺴﺘﯽ ﻛﻮڕ و ﻛﭽێﻚ ﺑەﺷێﻚ ﺑﻦ ﻟەﻋەﺷﻘﯽ‬ ‫ﻣﺮۆﭬێﻚ ﺑﯚ ژﯾﺎن‪ ،‬ﺑە‪‬م ﻧﺎﻛﺮێﺖ ﺋەو ﺧﯚﺷەوﯾﺴﺘﯿە‬ ‫ﺳەرﺗﺎﭘﺎی ﻋەﺷﻘﻜە ﺑێﺖ‪ .‬ھﺎوﻛﺎت ﺋﺎﻣﺎژە ﺑﯚ ﺋەوە‬ ‫دەﻛﺎت دەﻛﺮێﺖ ﻛە ھﺎوﺳەرﮔﯿﺮی وەﻛﻮ ﺑەﺷێﻚ‬ ‫ﻟە ﭘﺮۆﺳەی ﺧﯚﺷەوﯾﺴﺘﯽ و ﭘەﯾﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛە ﺑەﻧﺎو‬ ‫ﺑﻜﺮێﺖ‪ ،‬ﺑە‪‬م ﻧﺎﻛﺮێﺖ ﺋەم ﭘﺮۆﺳەﯾە وەﻛﻮ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ‬ ‫ﻋەﺷﻖ ﭘێﻨﺎﺳە ﺑﻜﺮێﺖ‪ ،‬ﻧﺎﻛﺮێﺖ وەﻛﻮ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ‬ ‫ﺧﯚﺷەوﯾﺴﺘﯽ ﻧێﻮان ﻛﻮڕ و ﻛﭽﯿﺶ ﭘێﻨﺎﺳە ﺑﻜﺮێﺖ‪،‬‬ ‫ﺋەﮔەر وەﻛﻮ ﺋﺎﻣﺎﻧﺞ ﭘێﻨﺎﺳە ﻛﺮا ﺋەوﻛﺎﺗە ﭘەﯾﻮەﻧﺪی‬ ‫زاﯾەﻧﺪی"ﺳێﻜﺴﯽ" دەردەﻛەوێﺘە ﭘێﺶ‪ ،‬ﻟێﺮەدا‬ ‫ﻟەﻻﯾەك ﻻدان ﻟەﭘﺮۆﺳەﯾەﻛﯽ ﮔﺮﻧﮕﯽ ژﯾﺎﻧﯽ دروﺳﺖ‬ ‫دەﺑێﺖ‪ ،‬ﻟەﻻﯾەﻛﯽ ﺗﺮەوە ھﯿﻮا ﻟەژﯾﺎﻧﺪا ﺳﻨﻮوردار‬ ‫دەﻛﺎت‪ .‬ﺋەﻣەش وەﻛﻮ ھﯚﻛﺎرێﻚ دﯾﺎری دەﻛﺮێﺖ‬ ‫ﺑﯚ ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧەوەی ﺑەﺷێﻜﯽ زۆری ﺋەو ھﺎوﺳەراﻧەی‬

‫]~[‬ ‫] ژﻤﺎرﻩ ‪ ] [ ٢٠١٣/٤/١٥ ] [٢٨‬ﺴﺎڵی ﺴێیەم [‬

‫ﻛە ﻟەرێﮕەی ﺧﯚﺷەوﯾﺴﺘﯿەوە ﭼﻮوﻧەﺗە ﻧﺎو‬ ‫ﭘﺮۆﺳەی ھﺎوﺳەرﮔﯿﺮﯾﯿەوە‪ .‬ﻟەﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ ﺋەم‬ ‫ﺗێﮕەﯾەەوە دەﮔﺎﺗە ﺋەو ھەڵﺴەﻧﮕﺎﻧﺪﻧەی ﻛە‬ ‫ﺑڵێ‪ ،‬ﺋەو ﺧﯚﺷﯽ و ﭼێﮋەی ﻟەﻛﺎﺗﯽ ﭼﺎﻻﻛﯽ‬ ‫زاﯾەﻧﺪﯾﺪا ﺑەدﯾﺪێﺖ‪ ،‬ھەڵﺴەﻧﮕﺎﻧﺪﻧﯽ وەﻛﻮ ﻋەﺷﻖ‬ ‫ھەڵەﯾەﻛﯽ ﮔەورەﯾە‪ .‬ﺑە ﭘێﭽەواﻧەوە ﺣەزێﻚ‬ ‫ﻟەﺳەر ﺑﻨەﻣﺎی ﭼﺎﻻﻛﯽ زاﯾەﻧﺪی ﺑێﺖ ﻧﻜﯚڵﯽ‬ ‫ﻛﺮدﻧە ﻟەﻋەﺷﻖ‪ .‬ﯾﺎﺧﻮد ﻟەﺟێﮕەﯾەﻛﯽ ﺗﺮدا دەڵێ‪":‬‬ ‫ﻋەﺷﻖ ﺑﺮﯾﺘﯿە ﻟە ﺗێﭙەڕاﻧﺪﻧﯽ ﭼێﮋ‪ ،‬ﭼێﮋ و ﺋﺎزار‬ ‫ﯾەﻛﺘﺮی ﺗەواو دەﻛەن‪ .‬ﭼێﮋ رێﮕە ﻟەﺑەردەم ﺋﺎزاردا‬ ‫دەﻛﺎﺗەوە‪ .‬ﺋﺎزار رێﮕە ﻟەﺑەردەم ﭼێﮋی ﺑێﻜﯚﺗﺎﯾﯽ‬ ‫دەﻛﺎﺗەوە"‪ .‬ﺑێﮕﻮﻣﺎن ﻟەﻛﯚی ﺋەم ھەو‪‬ﻧەدا رێﺒەر‬ ‫ﺋﯚج ﺋــﺎﻻن ھەوڵﯿﺪاوە ﭘێﻨﺎﺳەﯾەﻛﯽ راﺳــﺖ ﺑﯚ‬ ‫ﻋەﺷﻖ‪ ،‬ﺧﯚﺷەوﯾﺴﺘﯽ‪ ،‬ھﺎوﺳەرﮔﯿﺮی‪ ،‬ﺳێﻜﺲ و‬ ‫زﯾﺎدﺑﻮوﻧﯽ وەﭼەی ﻣﺮۆڤ ﺑﻜﺎت‪ .‬ھەرﯾەﻛە ﻟەم‬ ‫ﺑﺎﺑەﺗﺎﻧە ﺟێﮕەی و ﭘێﮕەی ﺧﯚی وەرﺑﮕﺮێﺖ و ﻟەو‬ ‫ﺗێﻜە‪‬وﯾﯿە رزﮔﺎر ﺑﻜﺮێﺖ ﻛە ﺋێﺴﺘﺎ ﺗێﯿﺪا دەژی‪.‬‬ ‫رێﺒەر ﺋﯚج ﺋﺎﻻن ﺑﯚ ﭼﺎرەﺳەرﻛﺮدﻧﯽ ﺋەم ﺑﺎﺑەﺗە‬ ‫زۆر ھەوڵﯿﺪاوە ﺋەدەﺑﯿﺎت و ھﻮﻧەر ﻟەﺳەرﺑﻨەﻣﺎی‬ ‫ﻧﻮێ ﭘەرە ﭘێ ﺑﺪات‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە ﭘێﯽ واﯾە ﺑەﺷێﻜﯽ‬ ‫زۆری ﺳﯿﻨﺎرﯾﯚﻛﺎﻧﯽ ﻓﯿﻠﻢ و ﺷﺎﻧﯚﮔەرﯾﯿەﻛﺎن‬ ‫ﺧﺰﻣەﺗﯽ ﭼﺎرەﺳەرﻛﺮدﻧﯽ ﺋەو ﻛێﺸەﯾە ﻧﺎﻛەن‪،‬‬ ‫ﺑەڵﻜﻮ ﻗﻮڵﯽ دەﻛەﻧەوە ﺋەوﯾﺶ ﺑەوەی ﻛە ﻟەزۆر‬ ‫ﺑﻮار و ﺑﺎﺑەﺗﯽ ﺋەدەﺑﯽ و ھﻮﻧەرﯾﺪا دەﺑﯿﻨﯿﻦ ﻛە‬ ‫ﺋەم ﺑﺎﺑەﺗﺎﻧە ﺗێﻜەڵ دەﻛﺮێﻦ ﯾﺎن ﺑەﺷێﻮەﯾەك ﺋەم‬ ‫ﺑﺎﺑەﺗﺎﻧە ﭘێﻨﺎﺳە دەﻛﺮێﻦ ﻛە ﻻدان ﻗﻮڵ دەﻛﺎﺗەوە‬ ‫و ﺋەﻣەش ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ ﺑە ھەڵﻮەﺳﺘەﻛﺮدن ھەﯾە‪.‬‬ ‫ﺷﺎﺑﻨەﺷﺎﻧﯽ ﺋــەم ﺑــﻮاراﻧــە رێــﺒــەر ﺋــﯚج ﺋــﺎﻻن‬ ‫ﻛــﺎری ﻟەﺳەر ﺋــەوە ﻛــﺮدووە ﻛە ﭘﯚﻟێﻨﻜﺮدﻧﯽ‬ ‫ﺗﺎﯾﺒەﺗﻤەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻣــﺮۆڤ ﺑەﮔﻮێﺮەی ڕەﮔەز‬ ‫راﺳﺖ ﺑﻜﺎﺗەوە‪ .‬ھﺎوﻛﺎت ﺋەو زﻣﺎﻧەی ﻛە ﻣﯚرﻛﯽ‬ ‫ﭘﯿﺎوی ﭘێﻮەﯾە راﺳﺘﯽ ﺑﻜﺎﺗەوە‪ .‬ﺑﯚﻧﻤﻮﻧە دەﺑﯿﻨﯿﻦ‬ ‫ھەرﭼﯽ ﺳﯿﻔەﺗﯽ ﺋﺎزاﯾەﺗﯽ‪ ،‬ﻗﺎرەﻣﺎﻧﯽ‪ ،‬ﭘﺎڵەواﻧﯽ‪،‬‬ ‫ﺷﺎﺧەواﻧﯽ‪ ،‬ﺟەﻧﮕﺎوەری‪ ،‬زﯾﺮەﻛﯽ ﻟەﻛﯚﻣەڵﮕﺎدا‬ ‫دراوەﺗــە ﭘﺎڵ ﭘﯿﺎوان و ﺑەﻛﺎری ﭘﯿﺎواﻧە ﺑەﻧﺎو‬ ‫دەﻛﺮێﻦ و ﺑەﻗﻮڵﯽ ﻟەﺋەدەﺑﯿﺎت و ژﯾﺎﻧﺪا رەﻧﮕﯽ‬ ‫داوەﺗـــەوە‪ .‬ﻟەﻻﯾەﻛﯽ ﺗــﺮەوە دەﺑﯿﻨﯿﻦ ھەرﭼﯽ‬ ‫ﺳﻔەﺗەﻛﺎﻧﯽ ﺟﻮاﻧﯽ‪ ،‬ﺷەرﻣﻨﯽ‪ ،‬ﻣﺎڵﺪاری‪ ....‬ﻟەم‬ ‫ﺟﯚرە دراوەﺗــە ﭘﺎڵ ژﻧﺎن و ﺗەﻧﯿﺎ ﮔﯿﺎﻧەوەران‬ ‫ﯾــﺎﺧــﻮد ﺑڵێﯿﻦ ﮔــﯿــﺎﻧــەوەران ﺑــە ﭘــێ ﭼەﻣﻜﯽ‬ ‫ﭘﯿﺎوﺳﺎﻻری ﻧﺎوﯾﺎن ﻟێﻨﺮاوە و ﺳﯿﻔەﺗﯿﺎن دراوەﺗە‬ ‫ﭘﺎڵ‪ .‬ﺋەوەﺗﺎ دەﺑﯿﻨﯿﻦ ﻧﺎوەﻛﺎﻧﯽ ﺷێﺮ‪ ،‬ﭘڵﻨﮓ‪،‬‬ ‫ﺑﺎزو ھەڵﯚ و ﺗﺎﯾﺒەﺗﻤەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن دەدرێﻨە ﭘﺎڵ‬ ‫ﭘﯿﺎوان‪ ،‬ﺑە‪‬م ﻧﺎوەﻛﺎﻧﯽ ﺋﺎﺳﻚ‪ ،‬ﺗﺎوس‪ ،‬ﮔﻮڵ و‬ ‫ﺗﺎﯾﺒەﺗﻤەﻧﺪﯾەﻛﺎﻧﯿﺎن دراوﻧەﺗە ﭘﺎڵ ژﻧﺎن‪ .‬رێﺒەر ﺋﯚج‬ ‫ﺋﺎﻻن دەﺧﻮازێﺖ ﺋەم ﭼەﻣﻜەش راﺳﺖ ﺑﻜﺎﺗەوە‪،‬‬ ‫ﺑەﮔﺸﺘﯽ دەﺗﻮاﻧﯿﻦ ﺑڵێﯿﻦ ﺋەو ﺗێﺰەی رێﺒەر ﺋﯚج‬ ‫ﺋﺎﻻن ﺑﯚ ﺗێﭙەڕﻛﺮدﻧﯽ رەﮔەزﮔەراﯾﯽ و ﮔەڕاﻧەوە ﺑﯚ‬ ‫ﺳﺮوﺷﺘﯽ ﻣﺮۆڤ رێﺒﺎزێﻜﯽ ﻧﻮێﯿە‪ .‬ھەر ﺑﯚﯾە ﺋەم‬ ‫رێﺒﺎزە وەﻛﻮ ﺋﺎﯾﺪﯾﯚﻟﯚژﯾﺎی رزﮔﺎری ژن دەﻧﺎﺳﺮێﺖ‪.‬‬ ‫دەﻛﺮێﺖ ﻟەرێﮕەی ﺋەم ﭼەﻣﻜﺎﻧەوە ھﺎوﺳەﻧﮕﯽ‬ ‫رەﮔەزی ﻟەزھﻦ و ژﯾﺎﻧﺪا دروﺳﺖ ﺑﻜەﯾﻦ‪.‬‬

‫‪٣٧‬‬

‫ژﻧﺎن‬

‫ﻟە ﻛﯚﻣەڵﮕﺎی ﺳەرەﺗﺎ و‬ ‫ﺳﺮوﺷﺘﯿﺪا ﻣﺮۆﭬﯿﺶ ھﺎوﺷێﻮەی‬ ‫زﯾﻨﺪەوەرەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮی ﭘەﯾڕەوی‬ ‫ﻟەو ﯾﺎﺳﺎ ﺳﺮوﺷﺘﯿﺎﻧە ﻛﺮدووە و‬ ‫ﺧﯚڕﺳﻜﺎﻧە ﺟێﺒەﺟێﯽ ﻛﺮدووە‪.‬‬ ‫ﺑە‪‬م ﻟەﮔەڵ ﺑەﺳەرﭼﻮوﻧﯽ ﻛﺎﺗﺪا‬ ‫و ﺑەرەوﭘێﺸﭽﻮوﻧﯽ "ھﯚش"ی‬ ‫ﻣﺮۆڤ" زاﻧﺎﯾﺎن ﺑﺎس ﻟەوە دەﻛەن‬ ‫ﻛە ﺑەﺷﯽ ﻻی راﺳﺘﯽ ﻣێﺸﻜﯽ‬ ‫ﻣﺮۆڤ ﺑﺮﯾﺘﯿە ﻟە ژﯾﺮی ﺳﯚزداری"‬ ‫ھەﺳﺖ و وﯾﮋدان" و ﺑەﺷﯽ ﻻی‬ ‫ﭼەپ ﺑﺮﯾﺘﯿە ﻟە ژﯾﺮی ﺷﯿﻜﺎری"‬ ‫ھﯚش و ﺋﺎرەزوو"‪ ،‬ﭘێﻮﯾﺴﺘە‬ ‫ژﯾﺮﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻣﺮۆڤ ﻟەﯾەﻛﺘﺮی‬ ‫ﺟﯿﺎ ﻧەﻛﺮێﻨەوە و داﻧەﺑڕدرێﺖ‬ ‫ﻟەﯾەﻛﺘﺮی و ھﺎوﺳەﻧﮕﯽ ﻧێﻮاﻧﯿﺎن‬ ‫ﺑﭙﺎرێﺰرێﺖ‪.‬ﻟەﺑەر ﺋەوەی ھﯚﺷﯽ‬ ‫ﻣﺮۆڤ و ھەﺳﺘەﻛﺎﻧﯽ وەﻛﻮ‬ ‫ﯾەك و ھﺎوﺳەﻧﮓ ﮔەﺷەﯾﺎن‬ ‫ﻧەﻛﺮدووە‪ ،‬ﺋەﻣە ﻻﺳەﻧﮕﯽ‬ ‫ﻟەﻧێﻮان ژﯾﺮی ﺷﯿﻜﺎری و ژﯾﺮی‬ ‫ﺳﯚزداری دروﺳﺖ ﻛﺮدووە‪،‬‬ ‫ﻟەﺟێﮕەی ﭘەﯾﻮەﻧﺪی داﺑڕاﻧﯽ‬ ‫دروﺳﺖ ﻛﺮدووە‪ ،‬ﺋەﻣەش ﻟەﮔەڵ‬ ‫ﺧﯚﯾﺪا ھﺎوﺳەﻧﮕﯽ ﺳﺮوﺷﺘﯽ‬ ‫ﻣﺮۆﭬﯽ ﺗێﻜﺪاوەو ﻣﺮۆﭬێﻜﯽ ﻧﻮێﯽ‬ ‫دروﺳﺖ ﻛﺮدووە ﻛە ﻟەﻧﺎوەڕۆﻛﯽ‬ ‫ﺧﯚﯾﺪا ھﺎوﺳەﻧﮓ ﻧﯿﯿە‪ ،‬ﺋﺎرام‬ ‫ﻧﯿﯿە و ھەﻣﯿﺸە ﻟەھەڵﭙەی‬ ‫ﭘﺎواﻧﻜﺮدﻧﯽ ھەرﺷﺘێﻜﺪاﯾە‪.‬‬ ‫ﺋەوەی ﭘێﺸەﻧﮕﺎﯾەﺗﯽ ﺑﯚ ﺋەم‬ ‫ﻻﺳەﻧﮕﯽ و ﻻداﻧە ﻛﺮد ﭘﯿﺎو ﺑﻮو‪،‬‬ ‫ھەر ﺑﯚﯾە ﻟەﺟێﮕەی ﺧﯚﯾﺪاﯾە‬ ‫ﺋەم ﺳﯿﺴﺘەم و ژﯾﺎﻧە ﻻﺳەﻧﮕە‬ ‫ﺑە ﭘﯿﺎوﺳﺎﻻری ﺑەﻧﺎو ﺑﻜﺮێﺖ‪.‬‬ ‫ﺋەم ﻻﺳەﻧﮕﯿﯿە ﻧﺎوﺧﯚﯾﯿەی‬ ‫ﻣﺮۆڤ‪ ،‬ﻣﺮۆﭬﯽ ﺋﺎڕاﺳﺘەﻛﺮد‬ ‫ﺑﯚ دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧێﻚ‬ ‫ﺑەﮔﻮێﺮەی ﺧﯚی‬

‫ژﻧﺎن‬

‫‪٣٨‬‬

‫]~[‬ ‫] ﺴﺎڵی ﺴێیەم [ ] ‪ ] [ ٢٠١٣/٤/١٥‬ژﻤﺎرﻩ ‪[٢٨‬‬

‫‪Rojiwelat.mag@gmail.com‬‬

‫ﺋــﯚج ﺋﺎﻻن‪ ":‬ژن ‪ ،‬ژﯾـــــــــــــــــــﺎﻧە "‬ ‫ژن ﻟە ﺳﺎﯾەی ﻣﯚدێﺮﻧﯿﺘەی ﺳەرﻣﺎﯾەدارﯾﺪا‬

‫ﺧﻮێﻨﺪﻧەوەﯾەﻛﯽ ﺷﯿﻜﺎرﯾﯿﺎﻧەی "ﺋﯚج ﺋﺎﻻن"ە ﺑﯚ ﻣەﺳەﻟەی ژن‬

‫ﺋﺎ‪ /‬ﺗەﺣﺴﯿﻦ ﺗەھﺎ ﭼﯚﻣﺎﻧﯽ‬ ‫ﭘێﺸەﻛﯽ‬ ‫ژن ﻟە ﺳﺎﯾەی ﻣﯚدێﺮﻧﯿﺘەی ﺳەرﻣﺎﯾەدارﯾﺪا‪،‬‬ ‫ﻛە ﺗــەوەری ﺳەرەﻛﯽ ﺋەم ﺑﺎﺑەﺗەﯾە‪ ،‬ھﺎوﻛﺎﺗە‬ ‫ﻟــە ﮔــەڵ ﺋــەو ﺗێڕواﻧﯿﻨە ڕەﺧﻨەﯾﯿﺎﻧەی ﺋﯚج‬ ‫ﺋــﺎﻻن ﻟە ھەﻣﺒەر ﺳەرھەڵﺪان و ﮔەﺷەﻛﺮدﻧﯽ‬ ‫ﺳﯿﺴﺘەﻣﯽ"ﻣﯚدێﺮﻧﯿﺘەی ﺳەرﻣﺎﯾەداری" ﻛە ﻟە‬ ‫ﭘێﻨﺞ ﺑەﺷﯽ ﻛﺘێﺒﯽ"ﻣﺎﻧﯿﻔﯿﺴﺘﯚی ﺷﺎرﺳﺘﺎﻧﯿﯿەﺗﯽ‬ ‫دﯾــﻤــﻮﻛــﺮاﺗــﯽ"دا ﻟــەﺷــێــﻮەی ﺑــەرﮔــﺮﯾــﻨــﺎﻣــەدا‬ ‫ﺑ‪‬وﯾﻜﺮدووﻧەﺗەوە ﻛە ﺗﯿﺎﯾﺪا ﺳــەﺑــﺎرەت ﺑە‬ ‫ﺳﯿﺴﺘەﻣﯽ ﻣﯚدێﺮﻧﯿﺘەی ﺳەرﻣﺎﯾەداری دەﭘﺮﺳێﺖ‪:‬‬ ‫ﺋﺎﺧﯚ ﺋەو ﻣﯚدێﺮﻧﯿﺘەﯾە ﺗﺎ ﭼەﻧﺪ ﻟە ﺧﺰﻣەﺗﯽ ﻣﺮۆڤ‬ ‫و ﻛﯚﻣەڵﮕەداﯾە؟ ﻛﺎر و ﻛﺎرداﻧەوەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺎ ﭼەﻧﺪ‬ ‫ﺑڕﯾﺎن ﻛــﺮدووە و ﺑﺎڵﯿﺎن ﺑەﺳەر ﺑﯿﺮﻛﺮدﻧەوەی‬ ‫ﻣﺮۆﭬﺪا ﻛێﺸﺎوە؟ ﺑﯚﯾە ﻛﺎر ﺑﯚ دەﺳﺘﻨﯿﺸﺎﻧﻜﺮدﻧﯽ‬ ‫ﺋەو ﭘێﮕەﯾﺎﻧە دەﻛﺎت ﻛە ﺋەو ﻣﯚدێﺮﻧﯿﺘەﯾەی ﻟەﺳەر‬ ‫داﻣــەزراوە‪ .‬ﺋەواﻧﯿﺶ ﺑﺮﯾﺘﯿﻦ ﻟە "ﺳەرﻣﺎﯾەداری‬ ‫‪ ،((Capitalism‬دەوڵــەت‪-‬ﻧــەﺗــەوە)‪Nation‬‬ ‫‪ ،(State‬ﺋﯿﻨﺪﺳﺘﺮﯾﺎﻟﯿﺰم)‪."(Industrialism‬‬ ‫ﺋەﻣە ﺟﮕە ﻟەوەی دەﯾەوێﺖ ڕۆڵﯽ ﺋەو ﭘێﮕەﯾﺎﻧە‬ ‫ﺑەوەی ﺗﺎ ﭼەﻧﺪە ڕەواﯾەﺗﯿﯿﺎن ﺑەم ﻣﯚدێﺮﻧﯿﺘەﯾە‬ ‫داوە‪ ،‬ﺷﯿﺒﻜﺎﺗەوە و ڕەﺧﻨەﺷﯿﺎن ﻟێ ﺑﮕﺮێﺖ‪ .‬ﺑەم‬ ‫ﭘێﯿە دەﺗﻮاﻧﯿﻦ ﺑڵێﯿﻦ ﺋﯚج ﺋﺎﻻن‪ ،‬ﻟەﺳەر ﺋﺎﺳﺘﯽ‬ ‫ﺋەم ﺳێ ﭘێﮕە"ﻛﯚڵەﻛە"ﯾەدا دەﯾەوێﺖ ﭘﺮﺳﯿﺎرە‬ ‫ﺳەرەﻛﯿﯿەﻛەی ﺧﯚی ﺑﺨﺎﺗەڕوو‪ ،‬ﺋەوﯾﺶ ﺋەوەﯾە‪:‬‬ ‫ﺋﺎﯾﺎ ﺋەو ﻣﯚدێﺮﻧﯿﺘەﯾەی ﻟە ﺋێﺴﺘﺎی ﺷﺎرﺳﺘﺎﻧﯿﯿەﺗﯽ‬ ‫ﺋەوروﭘﺎ ﺑﻮەﺗە ﺷێﻮازی ﻓەرﻣﯽ ژﯾــﺎن‪ ،‬ﭼەﻧﺪە‬ ‫ﭼــﺎرەﺳــەری ﭘێﯿە و ﭼــەﻧــﺪەش ﻟە ﺧﯚﯾﺪا ﭘڕ‬ ‫ﻛێﺸەﯾە؟‬ ‫ﺋەﮔەرﭼﯽ ﻧﺎﻣەوێﺖ درێﮋە ﺑە ﺗێڕواﻧﯿﻨەﻛﺎﻧﯽ ﺋﯚج‬

‫ﺋﺎﻻن ﺳەﺑﺎرەت ﺑە"ﻣﯚدێﺮﻧﯿﺘەی ﺳەرﻣﺎﯾەدری"‬ ‫ﺑﺪەم‪ ،‬ﺑە‪‬م وەك ﻟە ﺳەرەﺗﺎوە ﺋﺎﻣﺎژەم ﭘێﻜﺮد‪،‬‬ ‫ﺑەﺑێ ﺗێﮕەﯾﺸﺘﻦ ﻟە ھﺰری ﺳەرەﻛﯽ ﺋﯚج ﺋﺎﻻن‪،‬‬ ‫ﺋەﺳﺘەﻣە ﺑﺘﻮاﻧﯿﻦ ﻟە ﻻﯾەﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮی ﺗێﺒﮕەﯾﻦ‪،‬‬ ‫ﻟەﺳەرووی ھەﻣﻮوﺷﯿﺎﻧەوە ﻣەﺳەﻟەی ژن‪ .‬ﭼﻮﻧﻜە‬ ‫ﺑــە ﺑﯚﭼﻮوﻧﯽ ﺋــەو ﺳــەرﻣــﺎﯾــەداری ﻟــە ڕێﮕەی‬ ‫ھەرﯾەﻛە ﻟــە"وەرزش‪ .‬ھﻮﻧەر‪ .‬ﺳێﻜﺲ"ەوە ﺑﻮوە‬ ‫ﺑە ﭘﯿﺸەﺳﺎزی‪ ،‬ﻟەو ڕێﮕﺎﯾەﺷەوە ھەم ﻛﯚﻣەڵﮕﺎ‬ ‫ﻛﯚﻧﺘڕۆڵ دەﻛﺎت‪ ،‬ھەﻣﯿﺶ زۆرﺗﺮﯾﻦ ﻗﺎزاﻧﺞ ﺑەدەﺳﺖ‬ ‫دەھێﻨێﺖ‪.‬‬ ‫"ﺳێﻜﺲ" ﻟە دﯾﺪی ﺋەودا ﺑﻮەﺗە ﺷﺘێﻚ ﻛە ﻟەدۆﺧﯽ‬ ‫ﭘﯿﺮۆزی و ﺳﺮوﺷﺘﯿﯽ ﺧﯚی ﺑەدەرﻧﺮاوە‪ ،‬ﺑﻮوە ﺑە‬ ‫ﭘﯿﺸەﺳﺎزی‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە وای ﻛــﺮدووە ﻛﯚﯾﻼﯾەﺗﯽ و‬ ‫ﺳﻮﻛﺎﯾەﺗﯽ ﭘێﻜﺮدﻧﯽ "ژﻧــﺎن" ﻗﻮڵﺘﺮﺑﻜﺎﺗەوە‪ ،‬ﻟە‬ ‫ﻻﯾەﻛﯽ ﺗﺮﯾﺸەوە وای ﻛﺮدووە رۆح و زەﯾﻨﯽ ﻣﺮۆﭬﯽ‬ ‫ﭘێ ﺧﺎڵﯽ ﺑﻜﺎﺗەوە‪ .‬ﺋەﻣە ﺟﮕە ﻟە ﺑەدەﺳﺘﮫﺎﺗﻨﯽ‬ ‫ﺳەرﻣﺎﯾە و داھﺎﺗێﻜﯽ ﻣەزن ﻟەم ڕێﮕەﯾەوە‪.‬‬ ‫ﻟێﺮەدا و ﺑە ﭘﺸﺘﺒەﺳﺘﻦ ﺑە ﺧﻮدی ﻛﺘێﺒەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﺋﯚج ﺋﺎﻻن ﺧﯚی‪ ،‬ﺑەﺷێﻮەﯾەﻛﯽ ﺷﯿﻜﺎرﯾﯿﺎﻧە ﻛﺎر‬ ‫ﻟەﺳەر ﺑﯿﺮﻛﺮدﻧەوەﻛﺎﻧﯽ ﺳەﺑﺎرەت ﺑە ﭘێﮕەی‬ ‫ژن ﻟە ﻣﯚدێﺮﻧﯿﺘەی ﺳەرﻣﺎﯾەدارﯾﺪا دەﻛەﯾﻦ‪،‬‬ ‫ﺑەم ھﯚﯾەﺷەوە ﺑﯚ ﺋەوەی ﻟە ﺗەوەری ﺳەرەﻛﯽ‬ ‫ﺑﺎﺳەﻛەﻣﺎن دوور ﻧەﻛەوﯾﻨەوە‪ ،‬دەﻣﺎﻧەوێﺖ وە‪‬ﻣﯽ‬ ‫ﭼەﻧﺪ ﭘﺮﺳﯿﺎرێﻚ ﺑﺪەﯾﻨەوە‪ ،‬ﻛە ﺑﺮﯾﺘﯿﻦ ﻟە‪ :‬ﺋﺎﯾﺎ‬ ‫ﺋەو ﭘێﺸﮫﺎﺗﺎﻧە ﭼﯿﻦ ﻛە ﻟە ﮔەڵ ﺳەرھەڵﺪاﻧﯽ‬ ‫ﻣﯚدێﺮﻧﯿﺘەی ﺳــەرﻣــﺎﯾــەدارﯾــﺪا ڕووﺑــــەڕووی ژن‬ ‫ﺑﻮوﻧەﺗەوە؟ ﻟە ﮔەڵ ﺋەوەﺷﺪا ﺋﺎﯾﺎ ﺳەرﻣﺎﯾەداری‬ ‫ﺑەو ﺟﯚرەی ﻛە ﺷێﻮازی ﻓەرﻣﯽ ژﯾﺎﻧە ﻟە ﺋێﺴﺘﺎدا‪،‬‬ ‫ﺗﺎ ﭼەﻧﺪە ﭘێﮕە و ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯽ ژﻧﯽ ﭘﺎراﺳﺘﻮوە؟‬ ‫زﯾﺎدﺑﻮون و ﭘەرەﺳەﻧﺪﻧﯽ دﯾــﺎردەی ﺳێﻜﺴﯽ و‬ ‫زۆرﺑﻮوﻧﯽ ژﻣــﺎرەی داﻧﯿﺸﺘﻮان ﭘەﯾﻮەﻧﺪﯾﺎن ﺑە‬ ‫ﺳەرﻣﺎﯾەدارﯾﯿەوە ﻟە ﻛﻮێﺪاﯾە؟‬ ‫ھﺎوﻛﺎت دەﺑێﺖ ﺋﺎﻣﺎژە ﺑەوە ﺑﻜەﯾﻦ‪ ،‬ﺋەﮔەر ﭼﯽ‬ ‫ﺋﯚج ﺋﺎﻻن ﺑﯚ ﺗﺎوﺗﻮێﻜﺮدﻧﯽ ﺗەواوی ﺋەو ﺑﺎﺑەﺗﺎﻧەی‬ ‫ﻛە ﻟێﻮەی ﻛﯚڵﯿﻮﻧەﺗەوە‪ ،‬ﺑﯚ ﮔەﯾﺸﺘﻦ ﺑە دواﯾﯿﻦ‬ ‫ﺋەﻧﺠﺎﻣەﻛﺎن‪ ،‬ﭘﺸﺘﯽ ﺑە ﻣﯿﺘﯚدێﻜﯽ ﻣێﮋووﯾﯽ‬ ‫ﺑەﺳﺘﻮوە‪ ،‬ﺑەم ھﯚﯾەﺷەوە ﻟە ﻣەﺳەﻟەی "ژن"دا‪،‬‬ ‫ﺳەرەﺗﺎ ﺑﺎس ﻟە ڕۆڵﯽ ژن ﻟە ﻗﯚﻧﺎﻏە ﺑەراﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﻣێﮋوودا ﻛﺮدووە‪ ،‬واﺗە ﺋەو ﻗﯚﻧﺎﻏەی ﻛە ﺑە "ژن‬ ‫ﺳﺎﻻری" ﻧﺎﺳﺮاوە‪ ،‬ﺑە‪‬م ﺋێﻤە ﻧﺎﻣﺎﻧەوێ ﺟﺎرێﻜﯽ‬ ‫ﺗﺮ ﺑﯚ ﺋەو ﻣێﮋووە ﺑﮕەڕێﯿﻨەوە‪ ،‬ﺑەڵﻜﻮ ﺗەﻧﯿﺎ ڕۆڵﯽ‬ ‫ﺋﺎﯾﯿﻨە ﺗﺎﻛﺨﻮداﯾﯿەﻛﺎن‪ ،‬وەك ﺋەوەی ﺋﯚج ﺋﺎﻻن‬ ‫ﺧﯚی ﺋﺎﻣﺎژەی ﭘێﺪەدات‪ ،‬ﻟە ﮔەڵ ڕۆڵﯽ ھەﻧﺪێﻚ‬

‫ﻓەﯾﻠەﺳﻮف ﺑە ﺷێﻮەﯾەﻛﯽ ﻻوەﻛــﯽ دەﺧەﯾﻨە‬ ‫ڕوو‪ ،‬ﻛە ﺋەو ﺑەﺷێﻮەﯾەﻛﯽ ڕاﺳﺘەوﺧﯚ ﺋﺎﻣﺎژەی‬ ‫ﭘێﻨەداون‪.‬‬ ‫ﺋەوەی ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﺑﮕﻮﺗﺮێﺖ‪ ،‬ﺋەوەﯾە ﺋەم ﺑﺎﺑەﺗە‬ ‫ﮔﺮﻧﮕﯽ ﺧﯚی ﻟەوەدا دەﺑﯿﻨێﺘەوە ﻛە ﻟە ﺋێﺴﺘﺎدا‬ ‫ﺑەﺷێﻮەﯾەﻛﯽ ﺑەرﭼﺎو ﺑﺎس ﻟە ﺋەرك و ﻣﺎﻓﯽ ژﻧﺎن‬ ‫ﻟە ﺗەواوی ﻛﺎﯾە ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﻛﯚﻣە‪‬ﯾەﺗﯽ و ‪...‬ﺗﺎد‬ ‫دەﻛﺮێﺖ‪ ،‬ﺑە‪‬م ﺋەوەی ﺋﯚج ﺋﺎﻻن دەﯾەوێﺖ ﻟێ‬ ‫ﺑﻜﯚﻟێﺘەوە‪ ،‬ﺋەوەﯾە ﺑە ﺟﯚرێﻜﯽ وردﺗﺮ ﺑﺎس ﻟە‬ ‫ﻣەﺳەﻟەی ژن ﻟە دەوڵەﺗە ﺳەرﻣﺎﯾەدارەﻛﺎن و‬ ‫ﺑەﺷﺪارﯾﻜﺮدﻧﯿﺎن ﻟە ﻛﺎﯾە ﺟﯚراو ﺟﯚرەﻛﺎﻧﺪا ﺑﻜﺎت‬ ‫ﻛە ﻟە درێﮋەی ﺋەم ﺑﺎﺑەﺗەدا ﺑﺎﺳﯽ ﻟێﻮە دەﻛەﯾﻦ‪.‬‬ ‫ژن ﻟە ﺳﺎﯾەی ﻣﯚدێﺮﻧﯿﺘەی ﺳەرﻣﺎﯾەدارﯾﺪا‬ ‫وەك ﭼﯚن ﺑەﻻی ﺋﯚج ﺋﺎﻻﻧەوە ﻟە ﮔەڵ ﺳەرھەڵﺪاﻧﯽ‬ ‫ﻣﯚدێﺮﻧﯿﺘەی ﺳەرﻣﺎﯾەدارﯾﺪا‪ ،‬ﺗەواوی ﻻﯾەﻧەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ژﯾﺎن ﻣﺎھﯿﯿەﺗﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﻟەدەﺳﺖ دەدەن و ﻻﯾەﻧﯽ‬ ‫ﻧێﮕەﺗﯿﭭﯽ ﺋەم ﺳﯿﺴﺘەﻣە دەﺧﺎﺗەڕوو‪ ،‬ﺑەھەﻣﺎن‬ ‫ﺷێﻮە ﻣەﺳەﻟەی ﺧــێــﺰان‪ ،‬ژن‪ ،‬ﺳەرھەڵﺪاﻧﯽ‬ ‫دﯾﺎردەی ڕەﮔەزاﯾەﺗﯽ ﺑﺎﺑەﺗﮕەﻟێﮕﯽ ﺑﺎﯾەﺧﺪارن ﻛە‬ ‫ﺋﯚج ﺋﺎﻻن ﺑە ﮔﺮﻧﮕﯿﯿەوە ھەڵﻮەﺳﺘەﯾﺎن ﻟەﺳەر‬ ‫دەﻛﺎت‪.‬‬ ‫ھەڵﺒەت ﺳەرﻣﺎﯾەداری ﻻی ﺋﯚج ﺋﺎﻻن‪ ،‬ﻟێڵﻜﺮدﻧﯽ‬ ‫زەﯾﻦ و ﺑﯿﺮی ﻣﺮۆﭬﺎﯾەﺗﯿﯿە‪ ،‬ﺑﻮەﺗە ﺟﯚرێﻚ ﻟە‬ ‫ﻛێﺸە و ﭘﺸێﻮی ﻛە ﺷەڕی ﻣﺮۆڤ ﺑەراﻣﺒەر ﺑە‬ ‫ﻣﺮۆﭬﯽ ﭘێﺪەﻛﺮێﺖ‪ .‬ﭘﯿﺸﺎﻧﺪاﻧﯽ ﺳەرﻣﺎﯾەداری وەك‬ ‫ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯽ دۆﺧێﻜﯽ ﻧﺎھەﻣﻮار ﻛە ﺗﯿﺎﯾﺪا ﻣﺮۆﭬﺎﯾەﺗﯽ‬ ‫ﻟە ﺷەڕێﻜﯽ ﺑــەردەواﻣــﯽ دەﺳﺘەوﯾەﺧەداﯾە‪،‬‬ ‫ﭘﺮﺳﯿﺎری ﺋەوە دێﻨێﺘە ﭘێﺸەوە ﺋﺎﺧﯚ دەﺑێ ﺗﺎ‬ ‫ﭼەﻧﺪە ژن ﻟە ﺳﺎﯾەی ﺋەم دۆﺧەدا وەك ﺑەﺷێﻚ ﻟە‬ ‫ﭼﯿﻨێﻜﯽ ﺑەرﭼﺎوی ﻧﺎو ﻛﯚﻣەڵﮕە ﻟە ﻗەﯾﺮاﻧﺪا ﺑێﺖ؟‬ ‫ﺑە ﺑڕوای ﺋﯚج ﺋﺎﻻن ژن و ﺳﯿﺴﺘەﻣﯽ ﭘەﯾﻮەﻧﺪی و‬ ‫ﻧﺎﻛﯚﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ‪ ،‬ﻟە ﺳەرووی ھەﻣﻮو ﺋەو دﯾﺎرداﻧەوە‬ ‫دێﻦ ﻛە ﺷﯿﺎوی ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوەی ﺳەرﺑەﺧﯚن‪ .‬ھەروەك‬ ‫ﭼﯚن دۆﺧــﯽ ﻣﺮۆﭬﺎﯾەﺗﯽ ﺑەﮔﺸﺘﯽ و ﺑەدێﮋاﯾﯽ‬ ‫ﻣێﮋوو‪ ،‬ﻗﯚﻧﺎغ دوای ﻗﯚﻧﺎغ ﮔﯚڕاﻧﯽ ﺳەرﺗﺎﭘﺎﮔﯿﺮی‬ ‫ﺑەﺧﯚﯾەوە ﺑﯿﻨﯿﻮە‪ ،‬ﺑە ھەﻣﺎﻧﺸێﻮە ﻛێﺸەی ژﻧﯿﺶ‬ ‫وەك دەﺑﯿﻨﺮێﺖ ﻗﻮڵﺘﺮ دەﺑێﺘەوە‪ .‬ﺋەوەی ﻻی ﺋﯚج‬ ‫ﺋﺎﻻن زۆر ﺑە ﺋﺎﺷﻜﺮا دەردەﻛەوێﺖ‪ ،‬ﭘﯿﺸﺎﻧﺪاﻧﯽ ﺋەو‬ ‫ﺗﺎواﻧﺎﻧەﯾە ﻛە ﻟە ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﺳەرﻣﺎﯾەدارﯾﺪا دەرھەق‬ ‫ﺑە ژن ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪەدرێﻦ‪ .‬ﺑﯚﯾە دەڵێﺖ‪" :‬ڕەﻓﺘﺎر و‬ ‫ﻛــﺮدەوەﻛــﺎﻧــﯽ ﻣﯚدێﺮﻧﯿﺘەی ﺳــەرﻣــﺎﯾــەداری ﺑﯚ‬

‫‪Rojiwelat.mag@gmail.com‬‬

‫زﯾﺎﺗﺮ ﺑەﻛﯚﯾﻠەﻛﺮدﻧﯽ ژﻧﺎن ﺑە ﺑێ ﺣﯿﺴﺎب زﯾﺎدی‬ ‫ﻛﺮدووە"‪ .١‬ﺑە ﻣﺎﻧﺎی ﺋەوەی ﻣﯚدێﺮﻧﯿﺘە ﺑەو ﺟﯚرەی‬ ‫ﻛە زﯾﮫﻨﯿەﺗﯽ ﻣﺮۆﭬﯽ ﻟێڵﻜﺮدووە‪ ،‬وای ﻛﺮدووە ژن‬ ‫ﺑﻜەوێﺘە دۆﺧێﻜەوە ﻛە ﭘەﯾﻮەﻧﺪی و ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯽ‬ ‫ﺧﯚی ﺑەراﻣﺒەر ﺑە ﻛﯚﻣەڵﮕﺎ ﻟە دەﺳﺖ ﺑﺪات‪.‬‬ ‫ژن ﻟە ﺷﺎرﺳﺘﺎﻧﯿەﺗﯽ ﺳەرﻣﺎﯾەدارﯾﺪا ﻟە ﻧێﻮ ﻗەﻓەﺳﯽ‬ ‫ڕەﮔەزاﯾەﺗﯿﺪا ﮔﯿﺮۆدەی ﺑێ دادﯾﯿەﻛﯽ ﻟە ﺳﻨﻮر ﺑەدەر‬ ‫ﺑﻮەﺗەوە‪ ،‬ﺋەوەی ﺑە ﻧﺎوی ڕەﮔەزاﯾەﺗﯿﯿەوە ﺑەراﻣﺒەر‬ ‫ﺑە ژن دەﻛﺮێﺖ‪ ،‬ﺳەرھەڵﺪاﻧﯽ ﻣﯚدێﻠێﻜﯽ ﺗﺮی ﻛﯚﯾﻠە‬ ‫ﺑﻮون و ﺑەردەواﻣﯿﯿەﺗﯽ ﺑە ﻧﺎوی ﺟﯿﺎوازەوە‪ ،‬ﺋﯚج‬ ‫ﺋﺎﻻن ﭘێﯽ واﯾە ژن "وەك ﭼﯿﻦ و ڕەﭼەڵەﻛێﻚ‬ ‫ﻣﺎﻣەڵەی ﻟە ﮔەڵﺪا دەﻛﺮێﺖ‪ ،‬ﺑە‪‬م ﭼﯿﻦ و ڕەﭼەڵەك‬ ‫و ﻧەﺗەوەﯾەك ﻛە ھەرە زێﺪە دەﭼەوﺳێﻨﺪرێﺘەوە"‪.٢‬‬ ‫ﺑﯚﯾە درێــﮋەی ﭘێﺪەدات و دەڵێﺖ‪":‬دەﺑێﺖ ﺑﺎش‬ ‫ﺑﺰاﻧﯿﻦ ﻛە ھﯿﭻ ﭼﯿﻦ و ڕەﭼەڵەك و ﻧەﺗەوەﯾەك‬ ‫ﺑە ﺋەﻧﺪازەی ژﻧێﺘﯽ ﻧەﺧﺮاوەﺗە ژێﺮ ﻛﯚﯾﻼﯾەﺗﯿﯿەﻛﯽ‬ ‫ﺳﯿﺴﺘەﻣﺎﺗﯿﻜەوە"‪ .٣‬ھەﻣﻮو ﺋەو ﺑە ﻛﯚﯾﻠە ﺑﻮوﻧەی‬ ‫ژﻧﯿﺶ‪ ،‬ﻛە ﺧــﯚی ﻟەژێﺮ ﻧــﺎوی ڕەﮔــەزاﯾــەﺗــﯽ و‬ ‫ﭼﯿﻨەوە دەﺑﯿﻨێﺘەوە‪ ،‬ﻟە ﭼەﻧﺪ ﻻﯾەﻧێﻜەوە ﭘﺘەوﺗﺮ‬ ‫دەﺑێﺖ‪ ،‬ﺋەوەﺗﺎ ﺋﯚج ﺋﺎﻻن ﺋﺎﻣﺎژەی ﺑەوە دەﻛﺎت‬ ‫ﻛە ﺑەﻧﺎوی ﺋﺎﯾﯿﻨەوە ﺑەﺷﺪاری ﻛﺮدﻧﯽ ژﻧﺎن ﻟە‬ ‫ﻛﺎﯾە ﮔﺸﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﺪا ﻗەدەﻏە دەﻛﺮێﺖ‪ ،‬ﺑەﻧﺎوی‬ ‫ﺋﺎﻛﺎر"ﺋەﺧﻼق"ﯾﺸەوە ﺑە ﻋەﯾﺒﺪار دادەﻧﺮێﻦ‪ ،‬ﺋەﻣە‬ ‫ﺋەو دۆﺧەﯾە ﻛە ژن ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯽ ﺧﯚی ﻟە ﺑەﺷﺪاری‬ ‫ﻛﺮدﻧﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕﺎدا ﻟە دەﺳﺘﺪەدات‪ .‬ﭘێﭽەواﻧەﻛەﺷﯽ‬ ‫ﻛــە ﭘــﯿــﺎوە ﺗـــەواوی ﺋــەو ﻻﯾــەﻧــﺎﻧــەی ﺑــە ﻧــﺎوی‬ ‫ڕەﮔەزاﯾەﺗﯽ و ﭼﯿﻨﺎﯾەﺗﯿﯿەوە ﻟە ژن زەوت دەﻛﺮێﺖ‪،‬‬ ‫دەﺑێﺘە ھێﺰێﻜﯽ ﻛﺎرا و ھەﻣﻮو ﺑەﺷﺪارﯾﻜﺮدﻧێﻚ ﺑﯚ‬ ‫ﺧﯚی ﺑە ڕەوا دەﺑﯿﻨێﺖ‪ ،‬ﻟەم ﻻﯾەﻧەﺷەوە ﺋﯚج ﺋﺎﻻن‬ ‫ﺑﺎ‪‬دەﺳﺘﯽ ﭘﯿﺎو ﺑە دﯾﺎردەﯾەﻛﯽ ﺗﺮﺳﻨﺎك دەﺑﯿﻨێﺖ‪،‬‬ ‫ﻛە ﻟە ﺑەراﻣﺒەردا ﻟە ﺑەﯾﻨﺒﺮدﻧﯽ ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯽ ژن‬ ‫و ﺑەﻛﯚﯾﻠەﺑﻮوﻧﯽ دەﺑێﺘە ڕاﺳﺘﯿﯿەﻛﯽ ﻧﻜﯚڵﯽ‬ ‫ﻟێ ﻧەﻛﺮاو‪ .‬ﺑﯚﯾە دەڵێﺖ‪":‬دوای ﺋەوەی ﺗەواوی‬ ‫ﺗﻮاﻧﺴﺘﯽ ھێﺰە ﻣﺎددی و ﻣەﻋﻨەوﯾﯿەﻛﺎن ﻟە دەﺳﺘﯽ‬ ‫ﭘﯿﺎو ﻛﯚدەﺑێﺘەوە‪ ،‬ﺋﯿﺘﺮ ژن دەﺑێﺘە ﺑﻮوﻧەوەرێﻚ‬ ‫ﻛە ﮔﯿﺮۆدەی ﺧﻨﻜﺎﻧێﻜﯽ ﺑێﺪەﻧﮕە و ﺑەردەوام زﯾﺰ‬ ‫دەﺑێﺖ‪ ،‬ﭼﺎوەڕواﻧﯽ دەﺳﺘﯽ ﭘﯿﺎوە‪ ،‬ھەﻧﺪێﻚ ﺟﺎر‬ ‫دەﭘﺎڕێﺘەوە‪ ،‬ھەﻧﺪێﻚ ﺟﺎرﯾﺶ ﺗەواوی ﻛەراﻣەﺗﯽ‬ ‫ﺧﯚی ﭘێﺸێﻞ دەﻛــﺎت و ﺑە ﭼﺎرەﻧﻮوﺳﯽ ﺧﯚی‬ ‫ڕازﯾﯿە"‪ .٤‬ﻟێﺮەدا دەﮔەﯾﻨە وە‪‬ﻣﯽ ﺋەو ﭘﺮﺳﯿﺎرەی‬ ‫ﺋﺎﯾﺎ ﺳەرﻣﺎﯾەداری ﺑەو ﺟﯚرەی ﻛە ﺷێﻮازی ﻓەرﻣﯽ‬ ‫ژﯾﺎﻧە ﻟە ﺋێﺴﺘﺎدا‪ ،‬ﺗﺎ ﭼەﻧﺪە ﭘێﮕە و ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯽ‬ ‫ژﻧﯽ ﭘﺎراﺳﺘﻮوە؟ ﻟە وە‪‬ﻣــﺪا‪ ،‬ﺑەو ﺟــﯚرە ﺋﯚج‬ ‫ﺋــﺎﻻن ﺑﺎﺳﯽ ﻟێﻮە دەﻛـــﺎت‪ ،‬ﺳــەرﻣــﺎﯾــەداری ﺗﺎ‬ ‫ﺋێﺴﺘﺎ ﻧەﯾﺘﻮاﻧﯿﻮە ﭘێﮕە و ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯽ ژن ﻛە ﻟە‬ ‫ﮔەڵ ژﯾﺎﻧﯿﺪا ﺑﮕﻮﻧﺠێﺖ دەﺳﺘەﺑەر ﺑﻜﺎت‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە‬ ‫ﺋەوەی دەﯾﺨﺎﺗە ﺑەردەﻣﯽ ژن ﺟﮕە ﻟەوەی ﻛە ژن‬ ‫وەك ﺋﺎﻣﺮازێﻜﯽ وەﭼەﺧﺴﺘﻨەوە دەﺑﯿﻨێﺖ‪ ،‬ﯾﺎن‬ ‫ﺋﺎزادﯾﯽ ﺳێﻜﺴﯽ ﻛﺮاوە ﯾﺎ ﺑەﺧﺸﯿﻨﯽ ﻧﺎﺳﻨﺎﻣەﯾەﻛﯽ‬ ‫ﻗەﯾﺮاﻧﺎوی ﺑە ژن ﻛە ھەﻣﯿﺸە ﻟەﻧێﻮ ﻗەﯾﺮاﻧﺪا ﺑێﺖ‬ ‫زﯾﺎﺗﺮ‪ ،‬ﺷﺘێﻜﯽ ﺋەوﺗﯚی ﭘێ ﻧەﺑەﺧﺸﯿﻮە‪ ،‬ڕەﻧﮕە‬ ‫ﭘﺮﺳﯿﺎری ﺋەوە ﺑێﺘە ﭘێﺸەوە ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧە‪ ،‬ﺋﺎﯾﺎ‬

‫]~[‬ ‫] ژﻤﺎرﻩ ‪ ] [ ٢٠١٣/٤/١٥ ] [٢٨‬ﺴﺎڵی ﺴێیەم [‬

‫ﺑەﺷﺪارﯾﻜﺮدﻧﯽ ژن ﻟە ﮔﯚڕەﭘﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﺪا ﻛە‬ ‫ﺑەﺷێﻮەﯾەﻛﯽ ﺑەرﭼﺎو ڕوو ﻟە زﯾﺎدﺑﻮوﻧە‪ ،‬ﺑﯚ ﺧﯚی‬ ‫ﺑەﺷێﻚ ﻧﯿﯿە ﻟەو دەﺳﺘﻜەوﺗﺎﻧەی ژن ﻟەﺳەردەﻣﯽ‬ ‫ﺳەرﻣﺎﯾەدارﯾﺪا ﺑەدەﺳﺘﯽ ھێﻨﺎوە؟‬ ‫ﻟەﻣەﺷﯿﺎﻧﺪا ﺋﯚج ﺋــﺎﻻن ﭘێﯽ واﯾــە‪ ،‬ڕاﺳﺘە ژن‬ ‫ﺑــەﺷــﺪارﯾــﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯿﺎﻧەی ھــەﯾــە‪ ،‬ﺑــە‪‬م ﺋەم‬ ‫ﺑەﺷﺪارﯾﻜﺮدﻧە ﻟەو ﭼﻮارﭼێﻮەﯾە دەرﻧﺎﭼێﺖ ﻛە‬ ‫ﺑﯚی ﻛێﺸﺮاوە‪ ،‬ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧە دەڵێﺖ‪" :‬ﻣﺎرﮔﺮێﺖ‬ ‫ﺗﺎﺗﺸەری ﺳەرۆك وەزﯾﺮاﻧﯽ ﭘێﺸﻮوی ﺑەرﯾﺘﺎﻧﯿﺎ ﻛە‬ ‫ﭘێﯽ دەﮔﻮﺗﺮا "ﺧﺎﺗﻮوﻧﯽ ﺋﺎﺳﻨﯿﻦ" ﭼﯽ ﻛﺮدووە؟‬ ‫ﺗەﻧﯿﺎ ﺋــەوە ﻧەﺑێ ﻛە ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ وەﻛــﻮ ﭘﯿﺎوان‬ ‫ﺑەڕێﻮەﺑﺮدووە‪ .‬ھەروەھﺎ وەك ﻧﺰﻣﺘﺮﯾﻦ ﭘﯿﺎو ﺋەو‬ ‫ﺋەرﻛەی ﺟێﺒەﺟێ ﻛــﺮدوە و دەزﮔــﺎی دەوڵەﺗﯽ‬ ‫ﺳەدان ﺳﺎڵەی ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎوە"‪ .٥‬ﻟەﻣەدا دەﮔەﯾﻨە‬ ‫ﺋەو ﺧﺎڵەی ﻛە ﺑەﺷﺪاری ﻛﺮدﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯿﺎﻧەی‬ ‫ژن‪ ،‬ﻟە دﯾﻮەﻛەی ﺗﺮدا ﺑەﺷﺪارﯾﻜﺮدﻧێﻜﯽ ﭘﯿﺎواﻧەﯾە‪،‬‬ ‫ﺋەﻣەش ﺑﯚ ﺧﯚی ﻟە ﮔەڵ ڕەوﺷــﯽ ژﯾﺎﻧﯽ ژﻧﺪا‬ ‫ﮔﻮﻧﺠﺎو ﻧﯿﯿە‪.‬‬ ‫ﺑﯚﯾە ﺋﯚج ﺋﺎﻻن ﻟە ﻛﺘێﺒﯽ"ﺳﯚﺳﯿﯚﻟﯚژﯾﺎی ﺋﺎزادی"دا‬ ‫ﺑەﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ دەزاﻧێﺖ ژن ﻟەو ﻗەﯾﺮاﻧەی ﻛە ﺗێﯽ‬ ‫ﻛەوﺗﻮوە‪ ،‬ﺑﮫێﻨﺪرێﺘە دەرەوە و ﭘــەردە ﻟەﺳەر‬ ‫ﺳﺮوﺷﺘﯽ ژن ڕۆﺷﻦ ﺑﻜﺮێﺘەوە‪ ،‬ﺑﯚﯾە دەڵێﺖ‪":‬ﺗﺎ‬ ‫ﺳﺮوﺷﺘﯽ ژن ﻟە ﺗﺎرﯾﻜﯿﺪا ﺑﻤێﻨێﺘەوە‪ ،‬ﺗەواوی‬ ‫ﺳﺮوﺷﺘﯽ ﻛﯚﻣە‪‬ﯾەﺗﯿﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕﺎش ﻟە ﻧﺎڕووﻧﯿﺪا‬ ‫دەﻣێﻨێﺘەوە"‪ .٦‬ﺋــەم دەرﺑــڕﯾــﻨــەی ﺋــﯚج ﺋﺎﻻن‬ ‫ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪاﯾە ﻛە ﭘێﯽ واﯾە ژن‪ ،‬ھەم ﻟە ﺑﻮاری‬ ‫ﺟەﺳﺘەﯾﯽ و ھەم ﻟە ﺑﻮاری واﺗﺎﯾﯿەوە‪ ،‬زۆرﺗﺮﯾﻦ‬ ‫ﺑەﺷﯽ ﺳﺮوﺷﺘﯽ ﻛﯚﻣە‪‬ﯾەﺗﯿﯿﺎﻧەﻣﺎن ﭘێﻜﺪەھێﻨێﺖ‪.‬‬ ‫ھەڵﺒەت ﺋﯚج ﺋﺎﻻن ﺟﮕە ﻟەوەی ﺷﺎرﺳﺘﺎﻧﯿﯿەﺗﯽ‬ ‫ﺳــەرﻣــﺎﯾــەداری ﺑە ﺗﻮﻧﺪی ﺑەرﭘەرﭼﺪەداﺗەوە‪،‬‬ ‫ھﺎوﻛﺎت ﭘێ ﻟەﺳەر ﺋەو ڕاﺳﺘﯿﯿەش دادەﮔﺮێﺖ ﻛە‬ ‫ﻟە ﺋێﺴﺘﺎی ﺳﯿﺴﺘەﻣﯽ ﺳەرﻣﺎﯾەدارﯾﺪا‪ ،‬ﺋﻮﻣێﺪێﻚ‬ ‫ھەﯾە ﺑﯚ ﭘﯿﺸﺎﻧﺪاﻧﯽ ﻛێﺸەی ژن و ﺑەرﮔﺮﯾﻜﺮدن‬ ‫ﻟێﯽ‪ ،‬ﺋەوﯾﺶ "ﻓﯿﻤﯿﻨﯿﺰﻣە"‪ ،‬ﺋەﮔەرﭼﯽ ﺑەﺷێﻮەﯾەﻛﯽ‬ ‫ﻧﺎﺗەواوﯾﺶ ﺑێﺖ‪ ،‬ﺑﯚﯾە دەڵێﺖ‪":‬دەﺷێﺖ ﺋﺎزادﯾﯽ‬ ‫ژن ﻟە ﻗەﯾﺮاﻧﯽ ھەﻧﻮوﻛەدا دەﺳﺘﻜەوﺗﯽ ﮔەورە‬ ‫ﺑەدەﺳﺘﺒێﻨێﺖ و ﻟێﯽ ڕزﮔﺎر ﺑﺒێﺖ"‪.٧‬‬ ‫ﯾەﻛێﻜﯽ ﺗﺮ ﻟەو ﻛێﺸﺎﻧەی ﺋﯚج ﺋﺎﻻن زۆر ﺟەﺧﺘﯽ‬ ‫ﻟەﺳەر دەﻛﺎﺗەوە ﺳەﺑﺎرەت ﺑەو ﻗەﯾﺮاﻧەی ژن‬ ‫ﺗێﯽ ﻛەوﺗﻮوە‪ ،‬زﯾﺎدﺑﻮوﻧﯽ ﻟە ڕادەﺑەدەری ڕێﮋەی‬ ‫ژﻣﺎرەی داﻧﯿﺸﺘﻮاﻧە ﻟە ﺋێﺴﺘﺎدا‪ ،‬ﺋەﻣەش ﯾەﻛێﻜﯽ‬ ‫ﺗﺮە ﻟەو ﻣﯚدێﻼﻧەی ﻛە ﻣﯚدێﺮﻧﯿﺘەی ﺳەرﻣﺎﯾەدارﯾﯽ‬ ‫ھێﻨﺎوﯾەﺗﯿﯿە ﺋــــﺎراوە‪ ،‬ﺋــەﻣــەش ﻟــە ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ‬ ‫زﯾﺎدﺑﻮون و ﺑەردەواﻣﯽ ﺑﯿﺴﺖ و ﭼﻮار ﻛﺎﺗﮋﻣێﺮﯾﯽ‬ ‫"ﺳێﻜﺲ"ﻛﺮدﻧە‪ ،‬ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ ﺋــەم ڕاﺳﺘﯿﯿەش‪،‬‬ ‫ﺋەوەﯾە ﻛە ھەرﯾەﻛە ﻟە ﺳەرﻣﺎﯾەداری و دەوڵەت ـ‬ ‫ﻧەﺗەوە ﻟە ﭘێﻨﺎو ﻗﺎزاﻧﺞ و ھێﺰدا ڕێﮋەی زۆرﺑﻮوﻧﯽ‬ ‫ژﻣــﺎرەی داﻧﯿﺸﺘﻮان ﻟە ﮔەڵ ﺧﯚﯾﺎﻧﺪا دەھێﻨﻦ‪،‬‬ ‫ﺑﯚﯾە دەڵێﺖ‪":‬ﭘێﻮﯾﺴﺘە زۆر ﺑەﺑﺎﺷﯽ ﺑﺰاﻧﺮێﺖ‬ ‫ﺋەو ژﻧەی وەك ﺋﺎﻣﺮازێﻜﯽ وەﭼەﺧﺴﺘﻨەوەی زۆر‬ ‫ﺑەﻛﺎردەھێﻨﺮێﺖ‪ ،‬ﺧﺮاوەﺗە ژێﺮ ﺑﺎرێﻜﯽ ﺗﺮﺳﻨﺎﻛەوە‬ ‫و ﺑەرﮔە ﮔﺮﺗﻨﯽ ﺋەﺳﺘەﻣە"‪ .٨‬ﺑﯚﯾە ﺳەﺑﺎرەت ﺑەم‬

‫‪٣٩‬‬

‫ژﻧﺎن‬

‫ﻛەﻟﺘﻮورەی ﻟە ﺋﺎراداﯾە‪ ،‬زﯾﺎﺗﺮ دەڵێﺖ‪":‬ھەر ﻣﻨﺪاڵێﻚ‬ ‫ﻟە داﯾﻚ دەﺑێﺖ ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﺟﺎر ﻣﺎﻧﺎی ﻣﺮدﻧﯽ ژﻧە‪،‬‬ ‫ﻧەك ﺗەﻧﯿﺎ ﺟﺎرێﻚ"‪.٩‬‬ ‫ﻟێﺮەوە دەﺑێﺖ ﺑڵێﯿﻦ‪ ،‬ﺋــەوەی ﺋﯚج ﺋــﺎﻻن ﻟەو‬ ‫ﻛەﺳﺎﻧە ﺟﯿﺎدەﻛﺎﺗەوە ﻛە ﺳەﺑﺎرەت ﺑە دۆخ و‬ ‫ﻛێﺸەی ژن ﻗﺴەﯾﺎن ﻛﺮدووە‪ ،‬ﺋەوەﯾە ﺋﯚج ﺋﺎﻻن‬ ‫ﻟە ڕاﺳﺘﯿﺪا ﻛێﺸە ھەرە ﺑﻨەڕەﺗﯿﯿەﻛﺎن دەﺑﯿﻨێﺖ‪،‬‬ ‫ﺑەﭘێﭽەواﻧەوە ﺧﯚی ﻟەو ﻛێﺸە ڕووﻛەﺷﯿﯿﺎﻧە‬ ‫دووردەﺧﺎﺗەوە ﻛە ڕۆژاﻧــە ﺑﺎﺑەﺗﮕەﻟێﻜﯽ زۆرﯾﺎن‬ ‫ﻟەﺳەر دەﻧﻮوﺳﺮێﺖ‪ ،‬ھﺎوﻛﺎت ﺋێﻤە ﻟێﺮەدا ﺧﯚﻣﺎن‬ ‫ﻟەوە ﺑەدوورﮔﺮت‪ ،‬ﻛە ﺋﯚج ﺋﺎﻻن ﻟە ﭼەﻧﺪ ﺑﺎﺑەﺗێﻜﺪا‬ ‫ﺑﺎس ﻟە ﺑەرﺧﻮداﻧﯽ ژن دەﻛﺎت‪ ،‬ﻛە ﺧﯚﺋﺎﻣﺎدەﻛﺮﻧﯽ‬ ‫ژﻧە ﺑﯚ ﻧێﻮ ڕێﻜﺨﺴﺘﻨەﻛﺎﻧﯽ "ﭘەﻛەﻛە"‪ .‬ﺑەڵﻜﻮ‬ ‫ھەوڵﻤﺎﻧﺪاوە ﻓﯿﻜﺮی ﺋەم ﺑﯿﺮﻣەﻧﺪە ﺑەو ﺷێﻮە‬ ‫ﮔﺸﺘﯿﯿەی ﺑﺎس ﻟە ﻛێﺸە و ﻗەﯾﺮاﻧەﻛﺎﻧﯽ ژن ﻟە‬ ‫ﻣﯚدێﺮﻧﯿﺘەی ﺳەرﻣﺎﯾەدارﯾﺪا دەﻛﺎت‪ ،‬ﺑﺨەﯾﻨەڕوو‪.‬‬ ‫ﺋەو ﺗﺎواﻧەی ﻣﯚدێﺮﻧە ﺑەﻧﺎوی ﻋەﺷﻘەوە‬ ‫دەﯾﻜﺎت‬ ‫ڕەﻧﮕە ﺑەر ﻟە ھەرﺷﺘێﻚ ﭘﺮﺳﯿﺎری ﺋەوەﻣﺎن ﺑە ﺑﯿﺮدا‬ ‫ﺑێﺖ‪ ،‬ھەرﯾەﻛە ﻟە ﻣﯚدێﺮﻧە و ﻋەﺷﻖ ﭘەﯾﻮەﻧﺪﯾﯿﺎن‬ ‫ﺑە ﻣەﺳەﻟەی ژﻧەوە ﭼﯿﯿە؟‬ ‫ھەڵﺒەت ﺋەوەی ﺑەﺷێﻮەﯾەﻛﯽ ﺋﺎﺷﻜﺮا ﻟە ﻓﻜﺮی‬ ‫ﺋــﯚج ﺋــﺎﻻﻧــﺪا ﻟــە ڕەﺗــﻜــﺮدﻧــەوەی ﻣﯚدێﺮﻧﯿﺘەی‬ ‫ﺳەرﻣﺎﯾەدارﯾﺪا ﺑەدﯾﺪەﻛﺮێﺖ‪ ،‬ﺋەوەﯾە ﺳەرﻣﺎﯾەداری‬ ‫ﭘﺸێﻮﯾﯿەﻛﯽ ﻣەزﻧﯽ ﻟە ﻻﯾەﻧﯽ ھﺰری و ﻛەﻟﺘﻮوری و‬ ‫ﻛﯚﻣە‪‬ﯾەﺗﯽ و‪ ...‬ﺗﺎد دروﺳﺘﻜﺮدووە‪ ،‬ﺑەم ﭘێﯿەش‬ ‫ھﯿﭻ ﺷﺘێﻚ ﻣﺎھﯿﯿەﺗﯽ ڕاﺳﺘەﻗﯿﻨەی ﺧﯚی ﻧەﻣﺎوە‬ ‫ﻛە ﺳەرﻣﺎﯾەداری ﻟە ڕێﮕەی ﭘێﮕەﻛﺎﻧﯿﯿەوە ڕۆژ ﻟە‬ ‫دوای ڕۆژ ڕﯾﺸەی ﻟە ﻧێﻮ زەﻣﯿﻨەی واﻗﯿﻊ ﻗﻮڵﺘﺮ‬ ‫دەﺑێﺘەوە‪ .‬ﺑﯚﯾە ﺳەﯾﺮ ﻧﯿﯿە ﻛﺎﺗێﻚ ﺋﯚج ﺋﺎﻻن‬ ‫ﺑﺎس ﻟە ﻣەﺳەﻟەی ژن ﻟە ﻧێﻮ ﺷﺎرﺳﺘﺎﻧﯿﯿەﺗﯽ‬ ‫ﺳەرﻣﺎﯾەدارﯾﺪا دەﻛــﺎت‪ ،‬ﭘەﯾﻮەﻧﺪﯾﯽ ﻣﯚدێﺮﻧە و‬ ‫ﻋەﺷﻖ ﺑەﯾەﻛەوە ﻟە ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯿﯽ ژﻧﺪا ﺑﺎﺳﺒﻜﺎت‪،‬‬ ‫ﭼﻮﻧﻜە وەك وﺗﻤﺎن ھﯿﭻ ﺷﺘێﻚ ﻟە دۆﺧﯽ ﺳﺮوﺷﺘﯿﯽ‬ ‫ﺧﯚﯾﺪا ﻧەﻣﺎوە ﻛە ﺳەرﻣﺎﯾەداری ھەژﻣﻮوﻧﯽ ﺧﯚی‬ ‫ﺑەﺳەردا ﻧەﭼەﺳﭙﺎﻧﺪﺑێﺖ‪ .‬ﺑەم ھﯚﯾەﺷەوە‪ ،‬ﺋﯚج‬ ‫ﺋﺎﻻن ﺑە ﮔﺮﻧﮕﯿﯿەوە ﺗﯿﺸﻚ دەﺧﺎﺗە ﺳەر ﯾەﻛێﻚ‬ ‫ﻟە ھەﺳﺘﯿﺎرﺗﺮﯾﻦ ھﯚﻛﺎرەﻛﺎن ﻛە ﺑەھﯚﯾەوە ﺗﺎواﻧﯽ‬ ‫ﮔــەورەی ﺑەراﻣﺒەر ﺑە ژن ﭘێ ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪەدرێﺖ‪،‬‬ ‫ﺋەوﯾﺶ "ﻋەﺷﻖ"ە‪.‬‬ ‫ﺧﯚﭘەرﺳﺘﯽ و ﺑﺎ‪‬دەﺳﺘﯽ ﭘﯿﺎو ﺑەﺳەر ژﻧﺪا ﯾەﻛێﻜە‬ ‫ﻟەو دﯾﺎرداﻧەی ﻛە ڕێﮕﺎ ﻟە ﺑەردەم ﺑەھێﺰﺑﻮوﻧﯽ‬ ‫ﭘﯿﺎوی ﻛﻼﺳﯿﻜﯽ ﻓﺮاواﻧﺘﺮ دەﻛــﺎت‪ ،‬ﺑﯚ ﺋەوەی‬ ‫ھەﻣﯿﺸە ﻛﺎر ﻟەﺳەر ﺑێ ﺋﯿﺮادەﯾﯽ و ﺑێ ھێﺰﺑﻮوﻧﯽ‬ ‫ژن ﺑﻜﺎت‪ ،‬ﺑﯚ ﺋەوەی وا ﺑﻜﺎت ژن ﺑﯿﺮ ﻧەﻛﺎﺗەوە‪،‬‬ ‫ﻛﺎﺗێﻜﯿﺶ ﺑەڕاﺳﺘﯽ ﺋەﻣەی ﺑﯚ دەﻟﻮێﺖ‪ ،‬ﺋﯿﺘﺮ‬ ‫ڕێﮕﺎﻛﺎن ﺑﯚ ﻟەﻛەدار ﺑﻮوﻧﯽ ژن زﯾﺎﺗﺮ ﺑەرﭼﺎو‬ ‫دەﻛــەوێــﺖ‪ .‬ﺑە ﺑــڕوای ﺋــﯚج ﺋــﺎﻻن‪ ،‬ﻣەﺳەﻟەی‬ ‫ﻋەﺷﻖ ﻟە ﭘەﯾﻮەﻧﺪﯾﺪا ﺑە ژن و ﭘــﯿــﺎوەوە‪ ،‬ﺑە‬ ‫ﻣﺎﻧﺎی ﻟەﺑﺎرﺑﺮدﻧﯽ ﻋەﺷﻘﯽ ﺣەﻗﯿﻘﯽ دێﺖ‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە‬

‫ژﻧﺎن‬

‫‪۴٠‬‬

‫]~[‬ ‫] ﺴﺎڵی ﺴێیەم [ ] ‪ ] [ ٢٠١٣/٤/١٥‬ژﻤﺎرﻩ ‪[٢٨‬‬

‫ﺧﯚﭘەرﺳﺘﯽ و ﺑﺎ‪‬دەﺳﺘﯽ‬ ‫ﭘﯿﺎو ﺑەﺳەر ژﻧﺪا ﯾەﻛێﻜە‬ ‫ﻟەو دﯾﺎرداﻧەی ﻛە ڕێﮕﺎ ﻟە‬ ‫ﺑەردەم ﺑەھێﺰﺑﻮوﻧﯽ ﭘﯿﺎوی‬ ‫ﻛﻼﺳﯿﻜﯽ ﻓﺮاواﻧﺘﺮ دەﻛﺎت‪ ،‬ﺑﯚ‬ ‫ﺋەوەی ھەﻣﯿﺸە ﻛﺎر ﻟەﺳەر‬ ‫ﺑێ ﺋﯿﺮادەﯾﯽ و ﺑێ ھێﺰﺑﻮوﻧﯽ‬ ‫ژن ﺑﻜﺎت‪ ،‬ﺑﯚ ﺋەوەی وا ﺑﻜﺎت‬ ‫ژن ﺑﯿﺮ ﻧەﻛﺎﺗەوە‪ ،‬ﻛﺎﺗێﻜﯿﺶ‬ ‫ﺑەڕاﺳﺘﯽ ﺋەﻣەی ﺑﯚ دەﻟﻮێﺖ‪،‬‬ ‫ﺋﯿﺘﺮ ڕێﮕﺎﻛﺎن ﺑﯚ ﻟەﻛەدار ﺑﻮوﻧﯽ‬ ‫ژن زﯾﺎﺗﺮ ﺑەرﭼﺎو دەﻛەوێﺖ‪ .‬ﺑە‬ ‫ﺑڕوای ﺋﯚج ﺋﺎﻻن‪ ،‬ﻣەﺳەﻟەی‬ ‫ﻋەﺷﻖ ﻟە ﭘەﯾﻮەﻧﺪﯾﺪا ﺑە ژن و‬ ‫ﭘﯿﺎوەوە‪ ،‬ﺑە ﻣﺎﻧﺎی ﻟەﺑﺎرﺑﺮدﻧﯽ‬ ‫ﻋەﺷﻘﯽ ﺣەﻗﯿﻘﯽ دێﺖ‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە‬ ‫ﭘێﯽ واﯾە ﺋەو "ﻻﻗەﻛﺮدن و‬ ‫ﻛﻮﺷﺘﻦ و ﻟێﺪان"ەی ﺑە ﻧﺎوی‬ ‫ﻋەﺷﻘەوە ﺑەراﻣﺒەر ﺑە ژن‬ ‫دەﻛﺮێﺖ‪ ،‬ﺟﯚرێﻜە ﻟەو ھەڵﻮێﺴﺘە‬ ‫"وﺣﺸﯿﮕەراﻧە"ﯾەی ﭘﯿﺎو ﻛە‬ ‫ﻟە دﯾﻮەﻛەی ﺗﺮدا ﺑەﻧﺎوی‬ ‫"ﻋەﺷﻘەوە" ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ دەدات‬ ‫……………………‪..‬‬ ‫ﺋﯚج ﺋﺎﻻن ﺟﮕە ﻟەوەی‬ ‫ﺷﺎرﺳﺘﺎﻧﯿﯿەﺗﯽ ﺳەرﻣﺎﯾەداری ﺑە‬ ‫ﺗﻮﻧﺪی ﺑەرﭘەرﭼﺪەداﺗەوە‪ ،‬ھﺎوﻛﺎت‬ ‫ﭘێ ﻟەﺳەر ﺋەو ڕاﺳﺘﯿﯿەش‬ ‫دادەﮔﺮێﺖ ﻛە ﻟە ﺋێﺴﺘﺎی‬ ‫ﺳﯿﺴﺘەﻣﯽ ﺳەرﻣﺎﯾەدارﯾﺪا‪،‬‬ ‫ﺋﻮﻣێﺪێﻚ ھەﯾە ﺑﯚ ﭘﯿﺸﺎﻧﺪاﻧﯽ‬ ‫ﻛێﺸەی ژن و ﺑەرﮔﺮﯾﻜﺮدن ﻟێﯽ‪،‬‬ ‫ﺋەوﯾﺶ "ﻓﯿﻤﯿﻨﯿﺰﻣە"‪ ،‬ﺋەﮔەرﭼﯽ‬ ‫ﺑەﺷێﻮەﯾەﻛﯽ ﻧﺎﺗەواوﯾﺶ ﺑێﺖ‪،‬‬ ‫ﺑﯚﯾە دەڵێﺖ‪":‬دەﺷێﺖ ﺋﺎزادﯾﯽ‬ ‫ژن ﻟە ﻗەﯾﺮاﻧﯽ ھەﻧﻮوﻛەدا‬ ‫دەﺳﺘﻜەوﺗﯽ ﮔەورە ﺑەدەﺳﺘﺒێﻨێﺖ‬ ‫و ﻟێﯽ ڕزﮔﺎر ﺑﺒێﺖ‬

‫ﭘێﯽ واﯾە ﺋەو "ﻻﻗەﻛﺮدن و ﻛﻮﺷﺘﻦ و ﻟێﺪان"ەی‬ ‫ﺑە ﻧــﺎوی ﻋەﺷﻘەوە ﺑەراﻣﺒەر ﺑە ژن دەﻛﺮێﺖ‪،‬‬ ‫ﺟﯚرێﻜە ﻟــەو ھەڵﻮێﺴﺘە "وﺣﺸﯿﮕەراﻧە"ﯾەی‬ ‫ﭘﯿﺎو ﻛە ﻟە دﯾﻮەﻛەی ﺗﺮدا ﺑەﻧﺎوی "ﻋەﺷﻘەوە"‬ ‫ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ دەدات‪ ،‬ﺑﯚﯾە دەڵێﺖ‪" :‬ﺑﺎﺑەﺗﯽ ﻋەﺷﻖ‬ ‫ﻛە ﻟە ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﺋەﻣڕۆﻣﺎﻧﺪا وەك ﺑﻨێﺸﺖ ﻟە ھەﻣﻮو‬ ‫زارێﻜﺪاﯾە‪ ،‬ﻟە ھﯿﭻ ﻗﯚﻧﺎﻏێﻜﯽ ﻣێﮋوودا ﺑەم ڕادەﯾە‬ ‫ژێــﺮ ﭘێ ﻧــەﺧــﺮاوە"‪ .١٠‬ﻟە ڕاﺳﺘﯿﺪا ﻣەﺳەﻟەی‬ ‫ﻋەﺷﻖ ﻻی ﺋﯚج ﺋﺎﻻن ﻟە ﺋێﺴﺘﺎی ﻣﯚدێﺮﻧﯿﺘەی‬ ‫ﺳــەرﻣــﺎﯾــەدارﯾــﺪا ﺗـــەواو ﭘێﭽەواﻧەی ﻋەﺷﻘﯽ‬ ‫ڕاﺳﺘەﻗﯿﻨەﯾە‪ ،‬واﺗە "ﻋەﺷﻘﯽ ﮔەردووﻧﯽ"‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە‬ ‫ﭘێﯽ واﯾە ﻣﯚدێﺮﻧﯿﺘەی ﺳەرﻣﺎﯾەداری ﺑەﺷێﻮەﯾەﻛﯽ‬ ‫ﺑەرﻓﺮاوان ﭘەرە ﺑە "ﺳێﻜﺲ" دەدات و ﺑە ﻧﺎوی‬ ‫ﻋەﺷﻘەوە دەﯾﺨﺎﺗەڕوو‪ ،‬ﺑﯚﯾە ﺋﯚج ﺋﺎﻻن ﭘﯿﺸﺎﻧﺪان و‬ ‫ﭘەرەﭘێﺪاﻧﯽ دﯾﺎردەی ﺳێﻜﺴﺨﻮازﯾﯽ ﺑە ﯾەﻛێﻚ ﻟەو‬ ‫ﺗﺎواﻧﺎﻧە دەزاﻧێﺖ ﻛە ﺑە ﻧﺎوی ﻋەﺷﻘەوە ﺑەراﻣﺒەر‬ ‫ﺑە ژن دەﻛﺮێﺖ‪ ،‬ﺋەﻣەش ﻟە ﻧﺰﯾﻜەوە ﮔﺮێﺪراوی‬ ‫ﺋەو ﺣەﻗﯿﻘەﺗەﯾە ﻛە ﻛﯚﻣەڵﮕﺎ ﻟە ژێﺮ دەﺳە‪‬ﺗﯽ‬ ‫ﺳەرﻣﺎﯾەدارﯾﺪا ﻟەدەﺳﺘﯽ داوە‪ ،‬ﺑﯚﯾە ﺋﯚج ﺋﺎﻻن ﻛە‬ ‫ھەﻣﯿﺸە ﺑﺎﻧﮕەﺷەی "ژن ژﯾﺎﻧە" دووﺑﺎرە دەﻛﺎﺗەوە‪،‬‬ ‫ﭘەﯾﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﯽ ڕاﺳﺘەواﻧەی ﺑە ﻣەﺳەﻟەی ﻋەﺷﻖ و‬ ‫ڕاﺳﺘەﻗﯿﻨەی ﻛﯚﻣەڵﮕﺎوە ھەﯾە‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە ﺑە ﺑڕوای‬ ‫ﺋەو ﻛﺎﺗێﻚ ژن ﺑە ﺷێﻮەﯾەﻛﯽ ﺑەرﻓﺮاوان ﺗﺎواﻧﯽ‬ ‫ﺑەراﻣﺒەر دەﻛﺮێﺖ و ھەﻣﻮو ﺟﯚرە ﭼەوﺳﺎﻧەوە و‬ ‫ﺑﭽﻮﻛﺒﻮوﻧەوەﯾەﻛﯽ ﭘێ ڕەوادەﺑﯿﻨﺮێﺖ‪ ،‬ﺋەﺳﺘەﻣە‬ ‫ﻣﺮۆڤ ﺑﺘﻮاﻧێﺖ ژﯾﺎن ﻟە ﮔەڵ ﺋەم ﺟﯚرە ژﻧەدا‬ ‫ﺑەﺳەر ﺑﺒﺎت‪ ،‬ﻛە ﻛەوﺗﻮەﺗە ژێﺮ دەﺳە‪‬ﺗﯽ ﭘﯿﺎوی‬ ‫ﻛﻼﺳﯿﻚ و ﻣﯚدێﺮﻧﯿﺘەی ﺳەرﻣﺎﯾەدارﯾﯿەوە‪ .‬ﺑەم‬ ‫ھﯚﯾەوە ﺟەﺧﺖ ﻟە ﺳــەر ژﯾﺎﻧێﻜﯽ ﺷﻜﯚدار و‬ ‫ﺷەرەﻓﻤەﻧﺪاﻧە ﻟەﮔەڵ ژن دەﻛﺎﺗەوە‪ ،‬ﻛە ﭘێﻮﯾﺴﺘﯿﯽ‬ ‫ﺑە داﻧﺎﯾﯿەﻛﯽ ﮔەورە ھەﯾە‪ ،‬ﻛﺎﺗێﻜﯿﺶ ﺋەﻣەﻣﺎن‬ ‫ﺑﯚ ﭼﻮوەﺳەر‪ ،‬ﺋەوﻛﺎت دەﺷێﺖ ﻣﺮۆڤ ﺑﺎس ﻟە‬ ‫ﺣەﻗﯿﻘەﺗﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕﺎ ﺑﻜﺎت‪ ،‬ﻛە ﻟە ﮔەڵ ﺋەوەﺷﺪا‬ ‫ﻋەﺷﻖ و ژﯾﺎن ﺑە ﻣﺎﻧﺎدارﯾﯽ ﺧﯚﯾﺎن دەﮔەﻧەوە‪.‬‬ ‫ڕۆڵﯽ ﺋﺎﯾﯿﻨەﻛﺎن و ﻓەﯾﻠەﺳﻮﻓﺎن ﻟە ﺑە‬ ‫ﭘﺎﺷﻜﯚﯾﯽ ﺑﻮوﻧﯽ ژﻧﺎﻧﺪا‬ ‫ھەڵﺒەت ﺋﯚج ﺋﺎﻻن‪ ،‬وەك ﺋەوەی ﺋﺎﻣﺎژەی ﭘێﺪاوە‬ ‫ﻛە ژن ﻟە ﺳەرەﺗﺎدا ﺧﺎوەن دەﺳە‪‬ت و ﭘێﮕەی‬ ‫ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﺧﯚی ﺑﻮو‪ ،‬ھەرﭼﯽ ﭘﯿﺎوە ﻟەو ﻛﺎﺗەدا‬ ‫"ﻛﯚﻣەڵﮕﺎی ﻛﯚﻣﯚﻧﯽ ﺳەرەﺗﺎﯾﯽ" ﺑەﺗەﻧﯿﺎ ﺑﺎﯾەﺧﯽ‬ ‫ﺑە ﻛﯚﻛﺮدﻧەوە و ﻛەڵەﻛەﻛﺮدﻧﯽ ﺑەرھەم داوە‪ .‬ﺑﯚﯾە‬ ‫دەڵێﺖ‪":‬ﺋەﮔەر ﭘﯿﺎو ھەر ﻟە ﺳەرەﺗﺎوە ﺑەھﯚی‬ ‫ﺗﻮاﻧﺴﺘﯽ ﺟەﺳﺘەﯾﯿەوە ﺗﻮاﻧﺎی ﺧﯚی ﺑەﻛﺎر ھێﻨﺎﺑﺎ‪،‬‬ ‫ﺋەوا ﭘێﻮﯾﺴﺖ ﺑﻮو ھەر ﻟە ﺳەرەﺗﺎوە دەﺳە‪‬ﺗﺪار‬ ‫ﺑﻮواﯾە و ﻣﯚرﻛﯽ ﺧﯚی ﻟە ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧﯽ ﻣﺎددی‬ ‫و ﻛﯚﻣە‪‬ﯾەﺗﯽ ﺑﺪاﯾە‪ ،‬ﺑــە‪‬م ﺋەﻣە ڕووﯾــﻨــەدا‪،‬‬ ‫ﺑەڵﻜﻮ ﺑەﭘێﭽەواﻧەوە‪ ،‬ﺑە ﺗەواوەﺗﯽ ﺑﺎﯾەﺧﯽ ﺑە‬ ‫ﺑەرھەﻣﯽ ﻛەڵەﻛەﺑﻮو دا"‪ .١١‬ﺑﯚﯾە وەك ﻟە زۆرﺑەی‬ ‫ﺋﺎﻣﺎژەﻛﺎﻧﯽ ﺋﯚج ﺋﺎﻻن ﺳەﺑﺎرەت ﺑەم دۆﺧەی ژن‬ ‫ﺗێﯽ دەﻛەوێﺖ و ھێﺰی ﺧﯚی ﺑەراﻣﺒەر ﺑە ﭘﯿﺎو‬

‫‪Rojiwelat.mag@gmail.com‬‬

‫ﻟەدەﺳﺖ دەدات‪ ،‬ﺋﺎﻣﺎژە ﺑە دوو ﺷﺘﯽ ﺳەرەﻛﯿﯽ‬ ‫دەدات‪ ،‬ﻛە ڕۆڵﯽ ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﺎن ھەﺑﻮوە ﻟەوەی ژن ﻟە‬ ‫دەﺳە‪‬ت و ﺷﻜﯚی ﺧﯚی ﺑﻜەوێﺖ و ﺑﺒێﺘە ﭘﺎﺷﻜﯚ‬ ‫ﯾﺎن ﻛﯚﯾﻠەی ﭘﯿﺎو‪ ،‬ﺋەواﻧﯿﺶ ھەر ﯾەﻛە ﻟە ڕۆڵﯽ‬ ‫ﺋﺎﯾﯿﻨە ﯾەﻛﺘﺎﭘەرﺳﺘﯿﯿەﻛﺎن و ﻓەﯾﻠەﺳﻮﻓەﻛﺎﻧە‪.‬‬ ‫ﻟێﺮەدا ﺑﯚ ڕووﻧــﻜــﺮدﻧــەوەی ڕۆڵــﯽ ھەرﯾەﻛە ﻟە‬ ‫ﺋﺎﯾﻦ و ﻓەﯾﻠەﺳﻮﻓەﻛﺎن ﻟەوەی ﻛە چ ڕۆڵێﻜﯿﺎن‬ ‫ﺑﯿﻨﯿﻮە ﻟە وەﻻﻧﺎﻧﯽ ژﻧﺎن ﻟە ﻧێﻮ زەﻣﯿﻨە ﺳﯿﺎﺳﯽ‬ ‫و ﻛﯚﻣە‪‬ﯾەﺗﯿﯿەﻛەﯾﺎﻧﺪا و ﻛﺮدﻧﯿﺎن ﺑە ﭘﺎﺷﻜﯚی‬ ‫ﭘﯿﺎو‪ ،‬ھەوڵﺪەدەﯾﻦ ﻛەﻣﺘﺮ ﺑﺎس ﻟە ڕۆڵﯽ ﺋﺎﯾﯿﻦ‬ ‫ﺑﻜەﯾﻦ‪ ،‬ﺗەﻧﯿﺎ ﺋــەوە ﻧەﺑێﺖ ﻛە ﺋــﯚج ﺋــﺎﻻن ﻟە‬ ‫ﺑﺎﻧﮕەﺷەﯾەﻛﯽ ﮔﺸﺘﮕﯿﺮدا ﺳەﺑﺎرەت ﺑە ڕۆڵﯽ ﺋﺎﯾﯿﻨە‬ ‫ﯾەﻛﺘﺎﭘەرﺳﺘﯿﯿەﻛﺎن دەڵێﺖ‪" :‬ڕاﺳﺘﯽ ﺋەوە ﻧﯿﯿە‬ ‫ﻛە ﻟە ﺑﯿﺮوﺑﺎوەڕٍە ﺋﺎﯾﯿﻨﯿﯿەﻛﺎﻧﺪا ھﺎﺗﻮوە‪ ،‬ﺑەوەی‬ ‫ﭘﯿﺎو ھەر ﻟەﺳەرەﺗﺎوە ﺧﺎوەن دەﺳە‪‬ﺗێﻜﯽ ڕەھﺎ‬ ‫ﺑــﻮوە و ﭘێﺸﻜەوﺗﻦ ﻟە ژێﺮ ﺗــەواوی دەﺳە‪‬ﺗﯽ‬ ‫ﺋەودا ﺑەدﯾﮫﺎﺗﻮوە"‪ .‬دژاﯾەﺗﯽ ﻛﺮدﻧﯽ ﺋﯚج ﺋﺎﻻن‬ ‫ﻟە ھەﻣﺒەر ﺋەم ﺑﯿﺮوﺑﺎوەڕە ﺋﺎﯾﻨﯿﯿﺎﻧە ﻛە ﻣﺎﻓﯽ‬ ‫ڕەھﺎ دەﺑەﺧﺸﻨە ﭘﯿﺎو‪ ،‬وەك ﻟە ﺑﯿﺮﻛﺮدﻧەوەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫دەردەﻛەوێﺖ‪ ،‬دەﺗﻮاﻧﯿﻦ ﺑڵێﯿﻦ ﻏەدرێﻜﯽ ﻣێﮋووﯾﯿە‬ ‫ﺋەﮔەر وا ﺑﯿﺮﺑﻜەﯾﻨەوە ﭘﯿﺎو ھەر ﻟە ﺳەرەﺗﺎوە‬ ‫ﺧــﺎوەن دەﺳــە‪‬ﺗــﯽ ڕەھــﺎ ﺑــﻮوە‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە وەك‬ ‫دەﺑﯿﻨﺮێﺖ ﻟە ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﺋﺎﯾﯿﻨە ﺳﺮوﺷﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﺪا‪،‬‬ ‫ژن ﺧﺎوەﻧﯽ ﭘێﮕە و دەﺳە‪‬ﺗێﻜﯽ ﺑەھێﺰ ﺑﻮوە‪.‬‬ ‫ﺑە‪‬م ﻟەﮔەڵ ﺑەﺳەرﭼﻮوﻧﯽ ﺋەم ﻗﯚﻧﺎﻏە و ھﺎﺗﻨە‬ ‫ﺋــﺎرای ﻛﯚﻣەڵﮕﺎی ﭼﯿﻨﺎﯾەﺗﯽ و ﺑﺎﻧﮕەﺷەﻛﺮدﻧﯽ‬ ‫ﺋﺎﯾﯿﻨە ﺋﺎﺳﻤﺎﻧﯿﯿەﻛﺎن ﺳەﺑﺎرەت ﺑە دەﺳە‪‬ﺗﯽ‬ ‫ﭘﯿﺎو‪ ،‬دۆﺧێﻜﯽ ﻧﺎھەﻣﻮاری ﺧﺴﺘە ﺑەردەم ﭘێﮕە و‬ ‫دەﺳە‪‬ﺗﯽ ژن‪ ،‬ﺑە‪‬م ھەرﭼﯽ ﺳەﺑﺎرەت ﺑە ڕۆڵﯽ‬ ‫ﻓەﯾﻠەﺳﻮﻓەﻛﺎﻧە‪ ،‬ﺋﯚج ﺋﺎﻻن ﭘێﯽ واﯾە ﻓەﯾﻠەﺳﻮﻓﺎﻧﯽ‬ ‫ﯾﯚﻧﺎﻧﯿﺶ ڕۆڵﯿﻜﯽ ﻧەرێﻨﯿﯿﺎن ﻟە ﭘەراوێﺰ ﺧﺴﺘﻨﯽ‬ ‫ژﻧﺎﻧﺪا ھەﺑﻮوە‪ .‬ﺋەﮔەرﭼﯽ ﺋﯚج ﺋﺎﻻن ﺑەﺷێﻮەﯾەﻛﯽ‬ ‫ﺗﺎﯾﺒەت ﺑﺎﺳﯽ ﻟە ڕۆڵﯽ ھﯿﭻ ﻓەﯾﻠەﺳﻮﻓێﻚ ﻟەو‬ ‫ﻛﺎﺗەدا ﻧەﻛﺮدووە‪ ،‬ﺑە‪‬م ﺋێﻤە ھەوڵﺪەدەﯾﻦ ﺑﯚ زﯾﺎﺗﺮ‬ ‫ڕووﻧﻜﺮدﻧەوەی ﺋەو ﺋﺎﻣﺎژەﯾەی ﺋﯚج ﺋﺎﻻن ﺑﺎس ﻟە‬ ‫ﺗێڕواﻧﯿﻨەﻛﺎﻧﯽ "ﺋەرﯾﺴﺘﯚ و ﺗﺎﻟﯿﺲ" ﺳەﺑﺎرەت ﺑە‬ ‫ڕۆڵﯽ ژن ﺑﻜەﯾﻦ‪.‬‬ ‫ﺋەﮔەر ﻣﺮۆڤ ﻟە ھەوڵ و ﻣەرج و ﻧەرﯾﺘﯽ ﺋەوﻛﺎﺗەی‬ ‫ﯾﯚﻧﺎن وردﺑێﺘەوە‪ ،‬ﺗﯿﺎﯾﺪا ﺑە ﺋﺎﺷﻜﺮا ﺑەرﭼﺎو دەﻛەوێ‬ ‫ﻛە ژن ﻟە چ دۆﺧێﻜﯽ ﻧﺎﻟەﺑﺎردا دەژی‪ .‬ﺑەﺟﯚرێﻚ‬ ‫ﻟە ھەﻣﻮو ﺋــەرك و ﻣﺎﻓێﻚ ﺑێﺒەش ﻛــﺮاوە‪ ،‬ﻟە‬ ‫ﺑەراﻣﺒەرﯾﺸﺪا ﭘﯿﺎو ھەﻣﯿﺸە وەك ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯿﯿەﻛﯽ‬ ‫ﺧــﺎوەن ھێﺰ و ﺋﺎﻏﺎ و دەﺳە‪‬ﺗﺪار ﺳەﯾﺮﻛﺮاوە‪.‬‬ ‫ﺑﯚﯾە ﺳەﯾﺮ ﻧﯿﯿە ﻛﺎﺗێﻚ دەﺑﯿﻨﯿﻦ ﻓەﯾﻠەﺳﻮﻓێﻜﯽ‬ ‫وەك ﺋەرﯾﺴﺘﯚ ﺑە ھەﻣﺎن ﺑﺎرودۆﺧﯽ ﺳﺮوﺷﺘﯽ‬ ‫ﻛﯚﻣەڵﮕﺎﻛەی ﺑﯿﺮدەﻛﺎﺗەوە و ﺑێﺒەﺷﯿﺎن ﺑﻜﺎت ﻟە‬ ‫ﻛﺎﯾە ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﻛﯚﻣە‪‬ﯾەﺗﯽ و‪...‬ﺗﺎد‪ ،‬ﻛە ﭼﯽ ﻟە‬ ‫ﺑەراﻣﺒەردا ﻣﺎﻓﯽ ژن ﺗەﻧﯿﺎ ﭘەﯾﻮەﺳﺖ دەﻛﺎت ﺑە‬ ‫وەﭼەﺧﺴﺘﻨەوە"ﻣﻨﺎڵﺒﻮون"‪ .‬ﺑﯚﯾە دەڵێﺖ‪ ":‬ڕەﮔەزی‬ ‫ﭘﯿﺎو ﻟە ژن ﮔﻮﻧﺠﺎوﺗﺮە ﺑﯚ ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯽ ﻛﺮدن‪،‬‬ ‫ﭘﺎﺷﺎن ﺑﺎ‪‬دەﺳﺘﯽ ﭘﯿﺎو ﺑەﺳەر ژﻧﺪا ﻣەﺳەﻟەﯾەﻛﯽ‬ ‫ﺗەواو ﺳﺮوﺷﺘﯿﯿە"‪.‬‬

‫‪Rojiwelat.mag@gmail.com‬‬

‫ھەڵﺒەت ﺋﯚج ﺋﺎﻻن‪ ،‬ﺗەواو ﺑەﭘێﭽەواﻧەی ﺋەرﯾﺴﺘﯚوە‬ ‫ﺑﯿﺮدەﻛﺎﺗەوە و ﭘێﯽ واﯾە ﻣەﺳەﻟەی ﺑﺎ‪‬دەﺳﺘﯽ ﭘﯿﺎو‬ ‫ﺑەﺳەر ژﻧﺪا ﺑەھﯿﭻ ﺟﯚرێﻚ ﺳﺮوﺷﺘﯽ ﻧﯿﯿە‪ ،‬ﺑەڵﻜﻮ‬ ‫ﺋەﻣە ﺷﺘێﻜە ﻛﯚﻣەڵﮕﺎی ﭼﯿﻨﺎﯾەﺗﯽ ﺑە درێﮋاﯾﯽ‬ ‫ﻣێﮋوو ھێﻨﺎوﯾەﺗە ﺋﺎراوە‪.‬‬ ‫ﻟە دوای ﺋەرﯾﺴﺘﯚ و ﻟە ﻗﯚﻧﺎﻏە ﺟﯿﺎوازەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﻣێﮋووی ﻓەﻟﺴەﻓەدا وەك دەﺑﯿﻨﺮێﺖ‪ ،‬ژن ھەﻣﯿﺸە‬ ‫ﻻی زۆرێﻚ ﻟە ﻓەﯾﻠەﺳﻮﻓەﻛﺎن ﺟﯚرێﻚ ﻟە ﺋﺎﻣﺎدەﯾﯽ‬ ‫ﺧﯚی ھەﺑﻮوە‪.‬‬ ‫ﺟﯚن ﻟﯚك ﻛە ﺑە ڕاﺑــەری ﺑﯿﺮۆﻛەی ﻟﯿﺒﺮاڵﯿﺰم‬ ‫و ڕێﺒﺎزی ﺋەزﻣﻮوﻧﮕەری دادەﻧﺮێﺖ ﻟە ﺳەدەی‬ ‫ﺣەﭬﺪەﯾەﻣﺪا‪ ،‬ﺳەﺑﺎرەت ﺑە ﺋەرك و ﻣﺎﻓﯽ ژن ﻟە‬ ‫ﻛﯚﻣەڵﮕﺎدا ﺧﺎوەن ﺑﯿﺮﻛﺮدﻧەوەﯾەﻛﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﺑﻮو‪.‬‬ ‫ﺋەو ﺋەﮔەرﭼﯽ داھێﻨەری ﺑﯿﺮۆﻛەی ﻟﯿﺒﺮاڵﯿﺰم ﺑﻮو‪،‬‬ ‫ﺑە‪‬م وەك ﻟە ﺗێڕواﻧﯿﻨەﻛﺎﻧﯽ ﺳەﺑﺎرەت ﺑە ژن‬ ‫دەردەﻛەوێﺖ‪ ،‬ﺑﯿﺮۆﻛەی ﻟﯿﺒﺮاڵﯿﺰم ﺗەﻧﯿﺎ ﭘەﯾﻮەﺳﺘە‬ ‫ﺑە ڕﮔەزی ﻧێﺮﯾﻨە"ﭘﯿﺎو"ەوە‪.‬‬ ‫ﺋﯿﻤﺎم ﻋەﺑﺪوﻟﻔﺘﺎح ﺋﯿﻤﺎم ﻟە ﻛﺘێﺒﯽ "ﺟﯚن ﻟﯚك و‬ ‫ژن"دا دەڵێﺖ‪" :‬ﻛﺎﺗێﻚ ﺟﯚن ﻟﯚك وﺗﻮوێﮋ ﻟەﺳەر‬ ‫ژن دەﻛــﺎت‪ ،‬زۆر ﺑەڕووﻧﯽ ﺑڕﯾﺎری ﺋەوە دەدات‬ ‫ﻛە ﺋــەوان ﺑﯚ ﺋەوە دروﺳــﺖ ﺑﻮون ﺗﺎ ﭘﺎﺷﻜﯚ و‬ ‫ﻣﻠﻜەﭼﯽ ﭘﯿﺎوان ﺑﻦ"‪ .١٢‬ﺋەﮔەر ﭼﯽ ﺋﺎﮔﺎداری ﺋەوە‬ ‫ﻧﯿﻢ ﻛە ﺋﯚج ﺋﺎﻻن ﺗﺎ ﭼەﻧﺪ ﺋﺎﺷﻨﺎﯾەﺗﯿﯽ ﻟەﺗەك‬ ‫ﺑﯿﺮﻛﺮدﻧەوەﻛﺎﻧﯽ ﻟﯚﻛﺪا ھەﯾە‪ ،‬ﺑە‪‬م ﻟەﮔەڵ ﺋەم‬ ‫ﺟﯚرە ﻟە ﺑﯿﺮﻛﺮدﻧەواﻧەدا ﻧﺎﯾەﺗەوە و دەڵێﺖ‪" :‬ژن‬ ‫ﻟەوە ﮔەورەﺗﺮە ﺑەدەﺳﺘەﭘﺎﭼەﯾﯽ ﺑﮋی ﯾﺎن ﻟەﺟێﯽ‬ ‫ڕووەﻛﯽ ڕازاﻧﺪﻧەوە داﺑﻨﺮێﺖ"‪.١٣‬‬ ‫ﺳێ ﺳەدە دوای ﺑﯿﺮﻛﺮدﻧەوەﻛﺎﻧﯽ ﻟﯚك‪ ،‬ﻓﺮﯾﺪرﯾﻚ‬ ‫ﻧﯿﺘﺸە ﺑە ﺷێﻮەﯾەﻛﯽ ڕاﺳﺘەوﺧﯚ ھێﺮش دەﻛﺎﺗە‬ ‫ﺳەر ژن و دژی دەوەﺳﺘێﺘەوە‪ ،‬ھەروەك د‪ .‬ﺣەﻣﯿﺪ‬ ‫ﻋەزﯾﺰ ﻟە ﻛﺘێﺒﯽ "ﻓەﻟﺴەﻓەی ﺳــەردەم"دا ﺑﺎﺳﯽ‬ ‫ﻧﯿﺘﺸەی ﻛﺮدوە و دەڵێﺖ‪ :‬ﻧﯿﺘﺸێ ﻟەو ﺑﺎوەڕەدا‬ ‫ﺑﻮوە ﻛﯚﺷﺸﯽ ژن ﺑﯚ ﺑەدەﺳﺘﮫێﻨﺎﻧﯽ ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽ‬ ‫ﺋﺎﺑﻮوری و ﻣﺎﻓﯽ ﺋﺎزادی و ڕزﮔﺎر ﺑﻮون ﻟە ﻧەرﯾﺘﯽ‬ ‫ﺑﺎو و دەﺳە‪‬ت‪ ،‬ﻟە ﻧﯿﺸﺎﻧەﯾەﻛﯽ ﺷێﻮاﻧﺪن و دژی‬ ‫ﺳﺮوﺷﺖ ﺑەوﻻوە ﺷﺘێﻜﯽ ﺗﺮ ﻧﯿﯿە‪ ،‬ﺑﯚﯾە ﻟەﺳەر زاری‬ ‫ژﻧێﻚ ﻟە ﻛﺎﺗﯽ ﺑﺎﺳﻜﺮدﻧﯽ ﺋﺎﻓﺮەﺗﺪا دەڵێﺖ‪" :‬وﺗﻢ‪:‬‬ ‫ھﯚ ژن‪ ،‬ﺋەو ڕاﺳﺘﯿﯿە ﺑﭽﻮوﻛەی ﻟە دڵﺘﺪاﯾە ﺑﯿﺪە ﺑە‬ ‫ﻣﻦ‪ ،‬ﺋﯿﺘﺮ ﭘﯿﺮەژﻧەﻛە ﺑەم ﺟﯚرە ﮔﻮﺗﯽ‪ :‬ﻛە دەﭼﯽ‬ ‫ﺑﯚ ﻻی ژﻧﺎن ﻗﺎﻣﭽﯿﯽ ﻟە ﺑﯿﺮ ﻣەﻛە"‪ .١٤‬ﺋەﮔەر ﭼﯽ‬ ‫ﻧﯿﺘﺸە ﭼﺎوی ﺑە ژن ھەڵﻨەھﺎﺗﻮوە و ﺑەدەﺳﺘﮫێﻨﺎﻧﯽ‬ ‫ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽ و ﻣﺎﻓﯽ ﺋﺎزادی و‪ ...‬ﺗﺎد‪ .‬ﺑە ﺟﯚرە‬ ‫ﺷێﻮاﻧﺪﻧێﻚ وەﺳﻔﻜﺮدوە ﻛە دژی ﺳﺮوﺷﺘﯽ ژن‬ ‫ﺧﯚﯾەﺗﯽ‪ ،‬ﺑە‪‬م ﻟە ﮔەڵ ﺋەوەﺷﺪا ﺑەرﭼﺎو ﻧﺎﻛەوێﺖ‬ ‫ﺋﯚج ﺋﺎﻻن ﻟە ﺷﯿﻜﺮدﻧەوەﻛﺎﻧﯿﺪا ﺳەﺑﺎرەت ﺑە ژن‬ ‫ﺋەم ﺑﯿﺮﻛﺮدﻧەواﻧەی ﻧﯿﺘﺸەی ڕەﺗﺪاﺑێﺘەوە‪ ،‬ﺋەﻣەش‬ ‫ﺑﯚ ﺋەوە ﻧﺎﮔەڕێﺘەوە ﻛە ﺋﯚج ﺋﺎﻻن ﺋﺎﺷﻨﺎﯾەﺗﯽ‬ ‫ﻟەﮔەڵ ﻧﯿﺘﺸەدا ﻧەﺑﻮﺑێﺖ‪ ،‬ﺑەﭘێﭽەواﻧەوە ﻧﯿﺘﺸە‬ ‫ﯾەﻛێﻜە ﻟــەو ﺳــەرﭼــﺎوە ﮔﺮﻧﮕﺎﻧەی ﻛــە ﺋﯚج‬ ‫ﺋﺎﻻن‪ ،‬ﻟە ڕەﺗﻜﺮدﻧەوەی ﺳﯿﺴﺘەﻣﯽ ﻣﯚدێﺮﻧﯿﺘەی‬ ‫ﺳەرﻣﺎﯾەدارﯾﺪا ﻟە ﭘﺎڵ "ﻣێﺸێﻞ ﻓﯚﻛﯚ و ﺋەدۆرﻧﯚ و‬ ‫ﺋەﻧﺘﯚﻧﯽ ﮔﯿﺪﻧﺰ" ﺑەﺷێﻮەﯾەﻛﯽ ﻧﺎڕاﺳﺘەوﺧﯚ ﭘﺸﺘﯽ‬

‫]~[‬ ‫] ژﻤﺎرﻩ ‪ ] [ ٢٠١٣/٤/١٥ ] [٢٨‬ﺴﺎڵی ﺴێیەم [‬

‫ﭘێ ﺑەﺳﺘﻮوە‪.‬‬ ‫ﻟێﺮەدا ﻧﺎﻣﺎﻧەوێ ﺷﯿﻜﺮدﻧەوەﻛەﻣﺎن ﺳەﺑﺎرەت ﺑە‬ ‫ﻛێﺸەی ژن ﺑە ﺋﺎڕاﺳﺘەﯾەﻛﯽ ﻣێﮋووﯾﯿﺪا ﺑﺒەﯾﻦ‪ ،‬ﺑە‪‬م‬ ‫ﺋەم ﺑەرﭼﺎو ڕووﻧﯿﯿەﻣﺎن ﻻی ﺋەو ﻓەﯾﻠەﺳﻮﻓﺎﻧەی ﻛە‬ ‫ﺑﺎﺳﻜﺮان ﺑە ﭘێﻮﯾﺴﺖ زاﻧﯽ‪ ،‬ﺑﯚ ﺋەوەی ﺗێﺰەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﺋﯚج ﺋﺎﻻﻧﻤﺎن ﺳەﺑﺎرەت ﺑە ﺑەرﮔﺮﯾﻜﺮدن ﻟە ﻣﺎف‬ ‫و ﺋﺎزادﯾﯽ ژﻧﺎن زﯾﺎﺗﺮ ﺑﯚ ڕوون ﺑێﺘەوە‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە‬ ‫ﺋەو ﺑە ﮔﺮﻧﮕﯿﯿەوە ﺳەﯾﺮی ژن دەﻛﺎت‪ ،‬ﭘێﯽ واﯾە‬ ‫ﻣەزﻧﻜﺮدﻧﯽ ژن ﻛﺎرێﻜﯽ ﺟﻮان و ﭘﯿﺮۆزە‪ ،‬ﺑﯚ ﺋەوەی‬ ‫ﻟە دەﺳﺖ ﺋەو ﭘﯿﺎوەی ڕزﮔﺎری ﺑﺒێﺖ ﻛە ﭼەﻧﺪﯾﻦ‬ ‫ﺳەدەﯾە دەﺳە‪‬ﺗﯽ ﺧﯚی ﺑەﺳەردا ﺳەﭘﺎﻧﺪووە‪.‬‬ ‫ﺑﯚﯾە ﺳەﯾﺮ ﻧﯿﯿە ﻛﺎﺗێﻚ دەﺑﯿﻨﯿﻦ ﺋﯚج ﺋﺎﻻن ھەﻣﯿﺸە‬ ‫ﺑﺎﻧﮕەﺷەی ﺑەھﺎدارﺑﻮوﻧﯽ ژﯾﺎن ﺑە ژﻧەوە ﭘەﯾﻮەﺳﺖ‬ ‫دەﻛﺎت‪ ،‬ﺑﯚﯾە ﻟە ﻛﺘێﺒﯽ "ﻋەﺷﻘﯽ ﻛﻮرد"دا‪ ،‬دەڵێﺖ‪:‬‬ ‫"ﻣﻦ ﺑە ھەﻣﻮو ھێﺰم دەﻣەوێﺖ )ژن( ﺑﻜەم ﺑە‬ ‫)ژﯾــﺎن(‪ ،‬دەﻣەوێﺖ ﺧﻮداوەﻧﺪەﻛﺎن ﺑﺎﻧﮓ ﺑﻜەم‬ ‫ﺑەدەﻧﮕﻤەوە ﺑێﻦ و ﯾﺎرﻣەﺗﯿﻢ ﺑﺪەن"‪ .١٥‬ﺑەم ھﯚﯾەوە‬ ‫ﺋێﻤە ھەوڵﺪەدەﯾﻦ ﻟە دواﺗﺮدا ﺑەرﮔﺮﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺋﯚج‬ ‫ﺋﺎﻻن ﺳەﺑﺎرەت ﺑە ژن و ﭘەﯾﻮەﺳﺘﯽ ﺋەوان ﺑە‬ ‫ﺑەھﺎدارﯾﯽ ژﯾﺎﻧەوە ڕووﻧﺒﻜەﯾﻨەوە‪.‬‬ ‫ھەوڵەﻛﺎن ﺑﯚ ڕزﮔﺎر ﺑﻮوﻧﯽ ژن ﻟە‬ ‫ھەژﻣﻮوﻧﯽ ﺳەرﻣﺎﯾەداری‬ ‫ﻟە زۆرێﻚ ﻟە ﻧﻮوﺳﯿﻨەﻛﺎﻧﯽ ﺋﯚج ﺋﺎﻻﻧﺪا ﺳەﺑﺎرەت‬ ‫ﺑە ﻛﯚﻣەڵﮕﺎﯾەﻛﯽ ﺋــﺎزاد و ﯾەﻛﺴﺎن‪ ،‬ھەﻣﯿﺸە‬ ‫ﺑﺎﻧﮕەﺷە ﺑﯚ ڕۆڵ و ﺑەﺷﺪارﯾﻜﺮدﻧﯽ ژن دێﺖ ﻟەو‬ ‫ﻛﯚﻣەڵﮕﺎﯾەدا‪ ،‬ﺑەﺟﯚرێﻚ ﺑﻮوﻧﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕﺎﯾەﻛﯽ ﺋﺎزاد‬ ‫و ﯾەﻛﺴﺎن ﭘەﯾﻮەﺳﺘە ﺑە ﺑﻮوﻧﯽ ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯽ ژن‬ ‫ﺗﯿﺎﯾﺪا‪ ،‬ﺑﯚﯾە ﺋﯚج ﺋﺎﻻن دەڵێﺖ‪" :‬ﺑەھﺎی ﺋﺎزادی ﻟە‬ ‫ﺷﯚڕﺷێﻜﺪا ﭘەﯾﻮەﺳﺘە ﺑە ﺑەھﺎی ﺋﺎزادﯾﯽ ژﻧەوە ﻟەو‬ ‫ﺷﯚڕﺷەدا‪ ،‬ﺋﺎﺳﺘﯽ ﺋﺎزادی ﻻی ﻛﯚﻣەڵﮕﺎ ﭘەﯾﻮەﺳﺘە‬ ‫ﺑە ﺋﺎﺳﺘﯽ ﺋﺎزادﯾﯽ ژﻧــەوە ﻟەو ﻛﯚﻣەڵﮕﺎﯾەدا"‪.‬‬ ‫ﻛﺎﺗێﻚ ﺑەﺷﺪارﯾﻜﺮدن و ﺑەھﺎی ﺋﺎزادﯾﯽ ژن ھێﻨﺪە‬ ‫ﮔﺮﻧﮓ ﺑێﺖ ﻟە ﻛﯚﻣەڵﮕﺎدا‪ ،‬ﺋﺎﺧﯚ دەﺑێﺖ ﭼﯽ‬ ‫ﺑﻜﺮێﺖ ﺑﯚ ﺋــەوەی ﻟەو دۆﺧــەی ﻛە دەﺳە‪‬ﺗﯽ‬ ‫ﻣﯚدێﺮﻧﯿﺘەی ﺳەرﻣﺎﯾەداری ﺑەﺳەر ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯿﯽ‬ ‫ژﻧــﺪا ﺧﻮڵﻘﺎﻧﺪووﯾەﺗﯽ‪ ،‬ژن ﻟــە ﺳــﺎﯾــەی ﺋەم‬ ‫دەﺳە‪‬ﺗەوە ﺟﺎرێﻜﯽ ﺗﺮ ﭘەﻟﻜێﺸﯽ ﺑەﺷﺪارﯾﻜﺮدﻧﯽ‬ ‫ﺑﻮوﻧﯿﺎدﻧﺎﻧەوەی ﻛﯚﻣەڵﮕﺎ ﺑﻜﺮێﺘەوە‪ .‬ﺋﯚج ﺋﺎﻻن‬ ‫ﺑﯚ ﺋــەم ﺑەﺷﺪارﯾﻜﺮدﻧە ﺑەﺷێﻮەﯾەﻛﯽ ﺑەرﺑ‪‬و‬ ‫ﺑﺎس ﻟە ﭼﺎرەﺳەرﯾﯿەﻛﺎن دەﻛﺎت‪ ،‬ﯾەﻛەم ھەﻧﮕﺎو‬ ‫ﭘەﯾﻮەﺳﺘە ﺑە ڕووﺑەڕووﺑﻮوﻧەوە و دژاﯾەﺗﯽ ﻛﺮدﻧﯽ‬ ‫ﺋﺎﯾﺪﯾﯚﻟﯚژﯾﺎی ﭘﯿﺎوﺳﺎﻻری‪ ،‬ﻟەﺑەراﻣﺒەرﯾﺸﺪا ﺗﻮاﻧﺎی‬ ‫ھﺰری و ڕێﻜﺨﺴﺘﻦ ﭘێﺸﺒﺨﺮێﺖ‪ .‬ھەروەھﺎ ﭘێﻮﯾﺴﺘە‬ ‫ﺑەراﻣﺒەر ﺑە دەﺳە‪‬ﺗﯽ ﺑﺎوﻛﺴﺎﻻرﯾﯽ ﭘﯿﺎو زﯾﮫﻨﯿەﺗﯽ‬ ‫ڕێﻜﺨﺴﺘﻦ و ﺳﺮوﺷﺘﯽ ژن ﺗﯚﻛﻤە ﺑﻜﺮێﺖ‪ ،‬ﺑەر ﻟە‬ ‫ھەﻣﻮو ﺷﺘێﻚ ﻟە ﺑﻮاری ﺋﺎﯾﺪﯾﯚﻟﯚژﯾﺎدا ﺳەرﻛەوﺗﻦ‬ ‫ﺑەدەﺳﺖ ﺑﮫێﻨێﺖ‪ .‬ﻟەﮔەڵ ﺋەوەﺷﺪا ﻟەﻧﺎوﺑﺮدن و‬ ‫ﺳڕﯾﻨەوەی ﺷﻮێﻨەواری ڕەﮔەزاﯾەﺗﯽ ﻛە ﺑەھﯚﯾەوە‬ ‫ﻛﯚﯾﻼﯾەﺗﯿﯽ ژن ﺑەرﺟەﺳﺘە دەﺑێﺖ‪ ،‬ﭘەرە ﺑە دۆﺧﯽ‬ ‫ﻛﯚﻣە‪‬ﯾەﺗﯿﯿﺎﻧەی ﺳﺮوﺷﺘﯽ ژن ﺑﺪرێﺖ‪ .‬ﺟﮕە‬

‫‪۴١‬‬

‫ژﻧﺎن‬

‫ﻟەﻣەش وەك ﺋﯚج ﺋﺎﻻن دەڵێﺖ‪ ":‬ھەڵﻮێﺴﺘﯽ ھەرە‬ ‫ڕاﺳﺖ ﺑەراﻣﺒەر ﺑە ژن ﺋەوەﯾە وەك ﺷﯚڕﺷێﻜﯽ‬ ‫ﻛەﻟﺘﻮوری ﺗﺎوﺗﻮێ ﺑﻜﺮێﺖ"‪.‬‬ ‫ڕەﻧﮕە ﭼﺎرەﺳەرﯾﯿەﻛﺎن زۆرﺑــﻦ ﺑﯚ ڕزﮔﺎرﺑﻮوﻧﯽ‬ ‫ژن ﻟەو ﺑێ ﺋﺎﮔﺎﯾﯿەی ﻟە ﺗــەواوی ﻛﺎﯾە ﺳﯿﺎﺳﯽ‬ ‫و ﻛﯚﻣە‪‬ﺗﯽ و‪...‬ﺗﺎد ﺗێﯽ ﻛەوﺗﻮوە‪ ،‬ﺑە‪‬م ﻟێﺮەدا‬ ‫دەرﻓەﺗﯽ ﺋــەوە ﻧﺎڕەﺧﺴێﺖ ﻛە ھەﻣﻮوی ﺑﺎس‬ ‫ﺑﻜەﯾﻦ‪.‬‬ ‫ﺳەرﭼﺎوە و ﭘەڕاوێﺰەﻛﺎن‪:‬‬ ‫‪ .١‬ﻋەﺑﺪوڵ‪ ‬ﺋﯚج ﺋﺎﻻن‪ .‬ﻣﺎﻧﯿﻔﺴﺘﯚی ﺷﺎرﺳﺘﺎﻧﯽ ‪.‬‬ ‫ﺑەرﮔﯽ ﭼﻮارەم‪ .‬وەرﮔێﺮاﻧﯽ ‪ .‬ﻟﻮﻗﻤﺎن ﻋەﺑﺪوڵ‪.‬‬ ‫ﭼﺎﭘﺨﺎﻧەی ڕەﻧﺞ‪ .‬ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ‪.٢٠١١‬ل ‪٤٧٣‬‬ ‫‪ .٢‬ﻋەﺑﺪوڵ‪ ‬ﺋﯚج ﺋﺎﻻن‪ .‬ﺑەرﮔﺮﯾﻜﺮدن ﻟە ﮔەﻟێﻚ‪.‬‬ ‫وەرﮔێڕاﻧﯽ‪ .‬ﻟﻮﻗﻤﺎن ﻋەﺑﺪوڵ‪ .‬ﭼﺎﭘﺨﺎﻧەی ڕەﻧﺞ‪.‬ل‬ ‫‪١٩٠‬‬ ‫‪ .٣‬ھەﻣﺎن ﺳەرﭼﺎوە‪.‬ل ‪١٩٠‬‬ ‫‪ .٤‬ھەﻣﺎن ﺳەرﭼﺎوە‪ .‬ل ‪١٩١‬‬ ‫‪ .٥‬ﻋەﺑﺪوڵ‪ ‬ﺋﯚج ﺋﺎﻻن‪ .‬ھەڵﺒﮋاردەﻛﺎن‪ .‬ﺑەﺷﯽ‬ ‫ﯾــەﻛــەم‪ .‬ﺋــﺎﻣــﺎدەﻛــﺮدﻧــﯽ‪ :‬ﯾەﻛێﺘﯽ ڕۆﺷﻨﮕەری‬ ‫دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ‪ .‬ﭼﺎﭘﺨﺎﻧەی ﺋــﺎزادی‪ .‬ﭼﺎﭘﯽ ﯾەﻛەم‬ ‫‪ .٢٠٠٣‬ل‪١٣٦‬‬ ‫‪ .٦‬ﻋەﺑﺪوڵ‪ ‬ﺋﯚج ﺋﺎﻻن‪.‬ﻣﺎﻧﯿﻔﺴﺘﯚی ﺷﺎرﺳﺘﺎﻧﯽ‪.‬‬ ‫ﺑەرﮔﯽ ﺳێﯿەم‪.‬وەرﮔێﺮاﻧﯽ ‪ .‬ﻟﻮﻗﻤﺎن ﻋەﺑﺪوڵ‪.‬‬ ‫ﭼﺎﭘﺨﺎﻧەی ڕەﻧﺞ ‪ .٢٠١٠‬ل‪٣٤٩‬‬ ‫‪ .٧‬ﻋەﺑﺪوڵ‪ ‬ﺋﯚج ﺋﺎﻻن‪ .‬ﺑەرﮔﺮﯾﻜﺮدن ﻟە ﮔەﻟێﻚ‪.‬‬ ‫وەرﮔێڕاﻧﯽ‪ .‬ﻟﻮﻗﻤﺎن ﻋەﺑﺪوڵ‪ .‬ﭼﺎﭘﺨﺎﻧەی ڕەﻧﺞ‪.‬ل‬ ‫‪١٩٣‬‬ ‫‪ .٨‬ﻋەﺑﺪوڵ‪ ‬ﺋﯚج ﺋﺎﻻن‪ .‬ﻣﺎﻧﯿﻔﺴﺘﯚی ﺷﺎرﺳﺘﺎﻧﯽ‬ ‫‪ .‬ﺑەرﮔﯽ ﭼﻮارەم‪ .‬وەرﮔێﺮاﻧﯽ ‪ .‬ﻟﻮﻗﻤﺎن ﻋەﺑﺪوڵ‪.‬‬ ‫ﭼﺎﭘﺨﺎﻧەی ڕەﻧﺞ‪ .‬ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ‪.٢٠١١‬ل ‪٤٧٦‬‬ ‫‪ .٩‬ھەﻣﺎن ﺳەرﭼﺎوە‪ .‬ل‪٤٧٦‬‬ ‫‪.١٠‬ﻋەﺑﺪوڵ‪ ‬ﺋﯚج ﺋﺎﻻن‪ .‬ﺑەرﮔﺮﯾﻜﺮدن ﻟە ﮔەﻟێﻚ‪.‬‬ ‫وەرﮔێڕاﻧﯽ‪ .‬ﻟﻮﻗﻤﺎن ﻋەﺑﺪوڵ‪ .‬ﭼﺎﭘﺨﺎﻧەی ڕەﻧﺞ‪.‬ل‬ ‫‪١٩٠‬‬ ‫‪ .١١‬ﻋەﺑﺪوڵ‪ ‬ﺋــﯚج ﺋـــﺎﻻن‪ .‬ھەڵﺒﮋاردەﻛﺎن‪.‬‬ ‫ﺑەﺷﯽ ﯾەﻛەم‪ .‬ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺮدﻧﯽ‪ :‬ﯾەﻛێﺘﯽ ڕۆﺷﻨﮕەری‬ ‫دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ‪ .‬ﭼﺎﭘﺨﺎﻧەی ﺋــﺎزادی‪ .‬ﭼﺎﭘﯽ ﯾەﻛەم‬ ‫‪.٢٠٠٣‬ل ‪١٣١-١٣٠‬‬ ‫‪ .١٢‬ﺋﯿﻤﺎم ﻋﺒﺪاﻟﻔﺘﺎح ﺋﯿﻤﺎم‪ .‬ﺟﯚن ﻟﯚك و ژن‪ .‬و‪.‬‬ ‫ﺋەژﯾﻦ ﻋﺒﺪاﻟﺨﺎﻟﻖ‪ .‬ﭼﺎﭘﺨﺎﻧەی ڕەﻧﺞ‪ .٢٠٠٣‬ل‪٣٧‬‬ ‫‪ .١٣‬دﯾﺪارێﻜﯽ رۆژﻧﺎﻣەواﻧﯽ ﻟە ﻧێﻮان ﻋەﺑﺪوڵﻼ ﺋﯚج‬ ‫ﺋﺎﻻن و ‪.‬پ‪.‬ﯾﺎڵﭽﻦ ﻛﻮﭼﻮك‪ ،‬داﺳﺘﺎﻧﯽ ژﯾﺎﻧەوە‪،‬‬ ‫وەرﮔێﺮاﻧﯽ‪ ،‬رۆﻧﺎﻣەی رۆژی و‪‬ت‪ ،‬ﭼﺎپ‪.‬ﻛﺘێﺒﺨﺎﻧەی‬ ‫ﯾﺎدﮔﺎر‪.‬ﭼﺎﭘﯽ دووەم‪.٢٠١١.‬ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ‪ .‬ل‪١١٣.‬‬ ‫‪ .١٤‬د‪ .‬ﺣەﻣﯿﺪ ﻋەزﯾﺰ‪ .‬ﻓەﻟﺴەﻓەی ﺳــەردەم‪.‬‬ ‫ﭼﺎﭘﺨﺎﻧەی ڕۆژھە‪‬ت‪/‬ھەوﻟێﺮ‪ .‬ﭼﺎﭘﯽ ﯾەﻛەم ‪.٢٠١٢‬‬ ‫ل‪١٠٤‬‬ ‫‪ .١٥‬ﻋەﺑﺪوڵ‪ ‬ﺋﯚج ﺋــﺎﻻن‪ .‬ﻋەﺷﻘﯽ ﻛــﻮرد‪ .‬و‪.‬‬ ‫ﺋەﺳﺘێﺮە ﻋەﺑﺪوﻟﺠﺒﺎر‪ .‬ﭼﺎﭘﯽ ﯾەﻛەم ‪ .٢٠٠٩‬ل‪١٦٥‬‬

‫وﺗﺎر‬

‫‪۴٢‬‬

‫]~[‬ ‫] ﺴﺎڵی ﺴێیەم [ ] ‪ ] [ ٢٠١٣/٤/١٥‬ژﻤﺎرﻩ ‪[٢٨‬‬

‫‪Rojiwelat.mag@gmail.com‬‬

‫ﺗﺎﻛــە رێﮕﺎی ﺑەھێﺰ و ﻛﺮداری ﺑﯚ ﭘﺸﮕﯿﺮﯾﻜﺮدﻧﯽ ﭘﺮۆﺳەی ﺋﺎﺷﺘﯽ‬ ‫ﺑەﺳﺘﻨــــــــﯽ ﻛــــــــــﯚﻧﮕﺮەی ﻧەﺗەوەﯾﯿــــــــە‬

‫ﻋەدﻧﺎن ﻣﺤەﻣەدی‬

‫ھەرﭼەﻧﺪە ﺳــەدەی ﺑﯿﺴﺘەم وەﻛــﻮ ﺳــەدەی‬ ‫ﻧﻜﯚڵﯿﻜﺮدن و ﻗەﺗڵﻮﻋﺎﻣﻜﺮدﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﺴﯽ و‬ ‫ﻛەﻟﺘﻮری ﮔەﻟﯽ ﻛــﻮرد ﺑــﻮو و ﺳــەرﺑــﺎری ﺋەو‬ ‫ھەﻣﻮو ﻧەھﺎﻣەﺗﯿﺎﻧەی ﻛە ﺑەدرێﮋای ﺋەوﺳەدەﯾە‬ ‫ھەﻣەﻻﯾەﻧە ﻟە ﻻﯾەن ڕاﺳﺖ و ﭼەﭘەﻛﺎﻧەوە ﺑەﺳەر‬ ‫ﮔەﻟﯽ ﻛﻮرد ﻟە ھەرﭼﻮارﭘﺎرﭼەدا ھێﻨﺪران‪ ،‬ﺑە‪‬م‬ ‫ﻟە ﻛﯚﺗﺎﯾﺪا ﮔەﻟﯽ ﻛﻮرد ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﭘێ ﻧەھﺎت‪ ،‬ﺑەڵﻜﻮ‬ ‫ﺋەوﺳەدﺳﺎڵە ﺑﻮو ﻛە ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﭘێﮫﺎت‪ .‬ﮔەﻟﯽ ﻛﻮرد‬ ‫ﻟە ژێﺮ ھﯿﭻ ﻓﺸﺎرێﻜﺪا ﺑەدرێﮋای ﺋەم ﺳەدەﯾە‬ ‫ﻛﯚڵﯽ ﻧەدا و ﺗﻮاﻧﯽ ﺗﺎ ﺋەم ﺳﺎﺗەش ﺧﺎوەن ﻟە‬ ‫ﻧﺎﺳﻨﺎﻣەی ﺧﯚی دەرﺑﻜەوێ و ﺑﯿﭙﺎرێﺰێﺖ‪ .‬ﺋەﮔەر‬ ‫ﭼﯽ ﻟە ﻣﺎوەی ﺋەوﺳەدﺳﺎڵەدا ﺋﺎزادی ﺑێﻮێﻨەی‬ ‫ﻧﻮاﻧﺪﺑێ و ﺗێﻜﯚﺷﺎﻧﯽ ﺑێﻮﭼﺎﻧﯿﺸﯽ ﻛﺮدﺑێ و ﮔەﻟێ‬ ‫ﻗﻮرﺑﺎﻧﯿﺸﯽ ﻟە ﭘێﻨﺎو ﻣﺎﻧەوەی ﺧﯚﺷﯿﺪاﺑێ! ﺑە‪‬م‬ ‫ﺋەوەﻧﺪەش ﻛەﻣﻮﻛﻮرﺗﯿﺸﯽ ھەﺑﻮوە ﻧەﯾﺘﻮاﻧﯿﻮە‬ ‫ﻟەو دەرﻓەﺗﺎﻧەی ھﺎﺗﯚﺗە ﭘێﺸەوە ﺑﯚ ڕزﮔﺎرﺑﻮون‬ ‫ﺑەﺋﺎﺳﺎﻧﯽ ﻛەڵﻚ وەرﺑــﮕــﺮێ‪ ،‬ﺑﯚﯾە ﺋــەوەی‬ ‫دەﻣەوێﺖ ﻟێﺮەداﺳەرﻧﺞ ﺑﺨەﻣەﺳەر ﺋەوەﯾە و‬ ‫دەﻣەوێﺖ ﺑﭙﺮﺳﻢ ﻛە ﺋﺎﯾﺎ ﺋەم دەرﻓەﺗەی ھەﻧﯚﻛە‬ ‫ﻟە ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ ﺧەﺑﺎﺗﯽ ﺳﯽ ﺳﺎڵﯽ ﺑﺰوﺗﻨەوەی‬ ‫ﺋﺎزادﯾﺨﻮازی ﮔەﻟﯽ ﻛﻮرد ﻟە ﺑﺎﻛﻮری ﻛﻮردﺳﺘﺎن‬ ‫ﻟە ﻻﯾەك و ﺋەو ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﺎﻧەی ھﺎﺗﻮوﺗە ﺋﺎرا و‬ ‫ﻧﺎوﭼەﻛەی ﮔﺮﺗﯚﺗەوە و ﭘﺎﯾەﻛﺎﻧﯽ دﯾﻜﺘﺎﺗﯚرﯾەت‬ ‫و دﯾﻜﺘﺎﺗﯚراﻧﯽ ﺑەﺗەواوەﺗﯽ ﻟەق ﻛــﺮدوە‪ ،‬ﻟە‬ ‫ﻻﯾەﻛﯽ ﺗﺮەوە ﮔەﻟﯽ ﻛﻮرد و ﻻﯾەﻧە ﺳﯿﺎﺳﯿەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ھەرﭼﻮارﭘﺎرﭼەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن دەﺗﻮاﻧﻦ ﺑﺒﻨە وە‪‬م‬ ‫ﺑﯚ ﺋەم ﻗﯚﻧﺎﻏە و ﺑەﺷێﻮازی ﻛﺮداری ﺑەﺷﺪاری‬

‫ﺋەو ﭘﺮۆﺳەﯾە دەﺑــﻦ ﻛە ڕێﺒەر ﺋﺎﭘﯚ دەﺳﺘﯽ‬ ‫ﭘێﻜﺮدوە؟ ﺑێﮕﻮﻣﺎن ﺋەم ﻗﯚﻧﺎﻏە ھەﻧﻮﻛە ﻟە‬ ‫ﺑﺎﻛﻮری ﻛﻮردﺳﺘﺎن دەﺳﺘﯽ ﭘێﻜﺮدوە و ﭘێﺶ‬ ‫ھەﻣﻮو ﺷﺘﯿﻚ ﻗﯚﻧﺎﻏێﻜە ﻟە ﭼﺎرەﺳەرﻛﺮدﻧﯽ‬ ‫ﻛێﺸە ﭼەﻗﺒەﺳﺘﻮەﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎوﭼەﻛە ﺑەﮔﺸﺘﯽ و‬ ‫ﮔەﻟﯽ ﻛﻮرد ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﮔﺮﻧﮕﯿەﻛﯽ ﻣێﮋووﯾﯽ ﺧﯚی‬ ‫ھەﯾە و ﻛﺎرﯾﮕەری ﭘﯚزەﺗﯿﭭﯽ ﺧﯚی ﻟە ﺋﺎﯾﻨﺪەی‬ ‫ﻧﺎوﭼەﻛەدا دادەﻧێ و ﺋەﻣەش ﮔەڕاﻧﺪﻧەوەی ﺋەو‬ ‫ﭘێﺸەﻧﮕﺎﯾەﺗﯿەﯾە ﻛە ﻟە ﻣێﮋوی ﻣﺮۆﭬﺎﯾەﺗﯿﺪا‬ ‫ﻧﺎوﭼەﻛە ﺑەﮔﺸﺘﯽ و ﮔەﻟﯽ ﻛﻮرد و ﻛﻮردﺳﺘﺎن‬ ‫ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﻛﺮدوﯾەﺗﯽ‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە ﺑﯚ ﯾەﻛەم ﺟﺎرە‬ ‫ﻟە ﻣێﮋووی ﮔەﻟﯽ ﻛﻮردا ﻗﯚﻧﺎﻏێﻜﯽ ﺑەم ﺷێﻮەﯾە‬ ‫و ﺑەﭘێﺸەﻧﮕﺎﯾەﺗﯽ ﮔەﻟﯽ ﻛﻮرد و ڕێﺒەرەﻛەی‬ ‫ﺑﯚ ﭼﺎرەﺳەرﻛﺮدﻧﯽ دۆزی ﻛﻮرد و ﮔەﯾﺸﺘﻦ ﺑە‬ ‫ﻣﺎﻓەﻛﺎﻧﯽ ﻟە ﮔەورەﺗﺮﯾﻦ ﺑەﺷﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑە‬ ‫ﺋﺎﻣﺎدەﺑﻮﻧﯽ ﻣﯿﻠﻮێﻨﺎن ﻛەس و ﻟە ﭘێﺶ ﭼﺎوی‬ ‫زۆرﺑەی ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪﻧە ﻧﺎوﭼەﯾﯽ و ﺟﯿﮫﺎﻧﯿەﻛﺎﻧەوە‬ ‫و ﺑەﺋﯿﺮادەﯾەﻛﯽ ﺳەرﺑەﺧﯚ ﻛە ﮔﻮزارە ﻟە دۆزە‬ ‫ﻣێﮋووﯾﯽ و ﻛﻠﺘﻮرﯾەﻛﺎﻧﯽ ﺗەواوی ﮔەﻻﻧﯽ ﻧﺎوﭼەﻛە‬ ‫ﺑﻜﺎت و ﺋﺎﺷﺘﯽ ﻛﯚﻣە‪‬ﯾەﺗﯽ ﺑەﺑﻨەﻣﺎ ﺑﮕﺮێﺖ ﺋەﻣە‬ ‫ڕادەﮔەﯾەﻧﺮێﺖ‪ ،‬ھەروەھﺎ ﺑﯚ ﺟﺎری ﯾەﻛەﻣﯿﺸە‬ ‫ﺳەرۆﻛێﻜﯽ ﻛﻮرد وەﻛﻮ ﻛﻠﯿﻠﯽ ﭼﺎرەﺳەرﻛﺮدﻧﯽ‬ ‫دۆزی ﻛﻮرد و ﻛێﺸە ھەڵﻮاﺳﺮاوەﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚرھە‪‬ﺗﯽ‬ ‫ﻧــﺎوەڕاﺳــﺖ ﻧـــﺎوزەد دەﻛــﺮﯾــﺖ‪ ،‬ﻟەﺑەر ﺋــەوەی‬ ‫ﭼﺎرەﺳەرﻛﺮدﻧﯽ دۆزی ﻛــﻮرد ﻟە ﭼــﻮار و‪‬ﺗﯽ‬ ‫ﺳەرەﻛﯽ ﻧﺎوﭼەﻛە ﺧﯚی ﻟە ﺧﯚﯾﺪا زەﻣﯿﻨەﯾەﻛﯽ‬ ‫ﺑﺎﺷە ﺑﯚ ﭼﺎرەﺳەرﻛﺮدﻧﯽ ﻛێﺸە ﻣێﮋووﯾﯽ و‬ ‫ﻛەﻟﺘﻮری و ﺋەﺗﻨﯿﻜەﻛﺎﻧﯽ ﮔەﻻﻧﯽ ﻧﺎوﭼەﻛە و‬ ‫زەﻣﯿﻨە ﺧﯚش دەﻛﺎت ﺑﯚ ﺋەم ھەﻧﮕﺎوە دﯾﺮۆﻛﯿﯿە‬ ‫و ﺑەرﻗەرارﺑﻮوﻧﯽ ﺋﺎﺷﺘﯿەﻛﯽ ﺷەرﻓﻤەﻧﺪاﻧە‪.‬‬ ‫ﺋــەﻣــەش ﺳەرﻛەوﺗﻨێﻜﯽ ﯾــەﻛــﺠــﺎرﮔــەورە و‬ ‫دەﺳﻜەوﺗێﻜﯽ ﻣێﮋووﯾﯿە ﻟە ﻣێﮋووی ﻛﯚن و ﻧﻮێﯽ‬ ‫ﮔەﻟﯽ ﻛﻮرد و ﮔەﻻﻧﯽ ﻧﺎوﭼەﻛە‪ .‬ﺋەم ﺷێﻮازە‬ ‫ﭼﺎرەﺳەرﯾەی ﻛە ڕێﺒەرﺋﺎﭘﯚ ﻟە ﭼﻮارﭼێﻮەی‬ ‫ﺋەو ﭘﺮۆﺳەﯾەدا ڕاﯾﮕەﯾﺎﻧﺪوە ﭘێﮕەﯾەك ﺑەﺑﻨەﻣﺎ‬ ‫ﮔﯿﺮاوە و ﭘێﭽەواﻧەی ھەﻣﻮو ﺋەو ﻓەرﻣﺎﻧەﯾە ﻛە‬ ‫ﻣﯚدێﺮﻧﯿﺘەی ﺳەرﻣﺎﺳەﯾەی ﺋەورۆﭘﺎ و ﺋەﻣﺮﯾﻜﺎﯾە‬ ‫ﻛە ﺑەﺋﺎﻣێﺮﻛﺮدﻧﯽ ﻣﺮۆڤ و دەوڵــەت ـ ﻧەﺗەوە‬ ‫ﺳﺘﺎﺗﯚﭘﺎرێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎوﭼەﻛە ﻛە دﯾﻜﺘﺎﺗﯚری‬ ‫دەﻛەﻧە ﺑﻨەﻣﺎی ﺣﻮﻛﻤڕاﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن و ھەر‬ ‫ﻻﯾەﻧەش دەﯾەوێﺖ ﺑﯚ ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ ﭘێﮕەی ﺧﯚی‬ ‫و ﻓﺮاواﻧﻜﺮدﻧﯽ ھەژەﻣﻮﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﭼﺎرەﺳەرﯾەك‬ ‫ﺑە ﮔﻮێﺮەی ﺧﯚﯾﺎن ﺑەﺳەرﮔەﻻﻧﯽ ﻧﺎوﭼەﻛەدا ﻓﺮز‬

‫ﺑﻜەن‪ .‬ﻟەﺑەر ﺋــەوەی ﺋەو ﺷێﻮازە ﭼﺎرەﺳەرە‬ ‫ﺑەدرێﮋاﯾﯽ ﻣێﮋووﯾەﻛﯽ دور‪ ،‬ﺗﺎﻗﯽ دەﻛﺮێﺘەوە‪،‬‬ ‫ﺑــە‪‬م ﻟە دەرەوەی ﻗەﺗڵﻮﻋﺎم و دووﺑەرەﻛﯽ‬ ‫ﺧﺴﺘﻨە ﻧﺎو ﮔەﻻن و ﺧﺎڵﯿﻜﺮدﻧەوەی ﻛﯚﻣەڵﮕﺎ‬ ‫ﻟە ﻧــﺎوەرۆﻛــﯽ ﺧــﯚی و ﻧﺎﻣﯚﻛﺮدﻧﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕﺎ‬ ‫ﺑەﺳﺮوﺷﺘﯽ ﺧﯚﯾەوە ھﯿﭻ ﺷﺘێﻜﯽ ﺗﺮی ﻟە ﮔەڵ‬ ‫ﺧﯚﯾﺪا ﻧەھێﻨﺎوەﺗە ﺋﺎراوە‪.‬‬ ‫ﺋەﮔەر ھەﺗﺎ ﺋێﺴﺘﺎش ﺷەڕ و ﺋــﺎژاوە ﺗەواوی‬ ‫ﻧﺎوﭼەﻛەی ﺗەﻧﯿﻮەﺗەوە و ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﭘێ ﻧﺎﯾەت‬ ‫دەرﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ ﺋــەو ﺳﯿﺴﺘەﻣەﯾە ﺑە درێﮋاﯾﯽ‬ ‫ﻣێﮋووﯾەﻛە ﺑەﺳەرﮔەﻻﻧﯽ ﻧﺎوﭼەﻛە ﭘەﯾڕەو‬ ‫دەﻛﺮﯾﺖ و دەﺳە‪‬ﺗﺪاراﻧﯽ ﻧﺎوﭼەﻛە ﺑەم ﺷێﻮەﯾە‬ ‫ﺗﻮاﻧﯿﻮﯾﺎﻧە دەﺳە‪‬ﺗﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﻟە ﻧﺎوﭼەﻛە ﺑﭙﺎرێﺰن‪.‬‬ ‫ھەر وەﻛﻮ دەزاﻧﻦ ﺋەو ﭘﺮۆﺳەﯾەی ڕێﺒەر ﺋﺎﭘﯚ ﻟە‬ ‫ﻧەورۆزی "‪ ،"٢٠١٣‬ڕاﯾﮕەﯾﺎﻧﺪوە دەﻧﮕﺪاﻧەوەﯾەﻛﯽ‬ ‫ھەرێﻤﯽ و ﺟﯿﮫﺎﻧﯿﺪای ﻟەﮔەڵ ﺧﯚﯾﺪا ھێﻨﺎوەﺗە‬ ‫ﺋــﺎراوە‪ ،‬ﺋەﻣەش ﻟە ﻛﺎﺗﯿﻜﺪاﯾە ﺋەم ﭘﺮۆﺳەﯾە‬ ‫ﻟە ﻧﺎوەرۆﻛﺪا ﺑﺮاﯾەﺗﯽ ﮔەﻻن و ﭘێﻜەوە ژﯾﺎن‬ ‫و ﮔــەڕاﻧــەوەی ﮔەﻻﻧﯽ ﻧﺎوﭼەﻛە ﺑﯚ ﺋﺎﺷﺘﯽ و‬ ‫ﻛﯚﻣە‪‬ﯾەﺗﯽ ﺑە ﺑﻨەﻣﺎ دەﮔﺮێﺖ‪ .‬ﺑﯚﯾە ﺑﻮوە ھﯚی‬ ‫ﺋــەوەی زۆرﺑــەی ھێﺰە ھەرێﻤﯽ و ﺟﯿﮫﺎﻧﯿەﻛﺎن‬ ‫ﭘﺸﺘﮕﯿﺮی ﻟێﺒﻜەن و ﺑە ﭘﺮۆژەﯾەﻛﯽ ﻣێﮋووﯾﯽ‬ ‫وەﺳﻔﯽ ﺑﻜەن‪ ،‬ﺑە‪‬م ﺋەوەی ﺟێﮕەی ﺳەرﻧﺠە‬ ‫ﺋەوەﯾە! ﺋەم ﻗﯚﻧﺎﻏە ھەرﭼەﻧﺪە ﻟە ﻻﯾەن ھەﻣﻮو‬ ‫ﻛەﺳێﻜەوە چ ﻟەﻧﺎو ﺷەﻗﺎﻣﯽ ﻛﻮردی و ﺗﻮرﻛﯿﺸﺪا‬ ‫ﺑــﻮوە ﻣــﺎﯾــەی دڵﺨﯚﺷﯽ و ﻛەﺷﻮھەواﯾەﻛﯽ‬ ‫دڵﺨﯚﺷﻜەری ﺑەﺧﺸﯿە ﮔەﻻن‪ ،‬ﺑە‪‬م ﺗﻮرﻛﯿﺎ و‬ ‫ﺣﻜﻮﻣەﺗﯽ ﺋﺎﻛەﭘە ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﺋەوﻛەس و ھﯿﺰاﻧەی‬ ‫ﻛە ﺑەرژەوەﻧﺪی ﻟە ﭼﺎرەﺳەرﻛﺮدﻧﯽ دۆزی ﻛﻮرد‬ ‫و ﭘﺮۆﺳەی ﺋﺎﺷﺘﯽ و ﭘێﻜەوە ژﯾﺎﻧﯽ ﮔەﻻﻧﺪا ﻧﯿﯿە‬ ‫ھەﺗﺎ ﺋێﺴﺘﺎش ﻧﯿەت ﭘﺎﻛﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﺑﯚ ﮔەﻟﯽ ﻛﻮرد‬ ‫و ﺑﺰوﺗﻨەوەی ﺋﺎزادﯾﺨﻮازەﻛەی ﻧەﺳەﻟﻤﺎﻧﺪوە‪.‬‬ ‫ﺋﺎﻛەﭘە و دەوڵەﺗﯽ ﺗﻮرك دەﺧﻮازن ﺑەﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ‬ ‫ﭼەوت ھەڵﺴﻮﻛەوت ﻟە ﮔەڵ ﻗﯚﻧﺎﻏەﻛەدا ﺑﻜەن و‬ ‫ڕای ﮔﺸﺘﯽ ﺑەﻻڕێﺪا ﺑەرن ﺑەﻣﺸێﻮەﯾە دەﺧﻮازن‬ ‫ﺋەم ﻗﯚﻧﺎﻏە ﺑﺨەﻧە ﺧﺰﻣەﺗﯽ ﻧﻮﺧﺒەﯾەﻛﯽ ﺗﺎﯾﺒەت‬ ‫ﺑەﺧﯚﯾﺎﻧەوە و ﺑەدڵﻨﯿﺎﯾﯿەوە ھێﺸﺘﺎ ﺋەﻣە ﻟە‬ ‫ﺑەرژەوەﻧﺪی ھﯿﭻ ﻻﯾەﻧێﻜﺪا ﻧﯿﯿە و ﺗەﻧﮫﺎ ﻛێﺸەﻛﺎن‬ ‫ﻗﻮڵﺪەﻛﺎﺗەوە‪.‬‬ ‫ﭘﺮﺳﯿﺎرﯾﻜﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﻟێﺮەدا ﻗــﻮت دەﺑێﺘەوە‬ ‫ﺋەوەﯾە! ﺋﺎﯾﺎ ﮔەﻟﯽ ﻛﻮرد و ھێﺰ و ﻻﯾەﻧەﻛﺎن ﻟە‬ ‫ھەرﭼﻮارﭘﺎرﭼەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑە چ ﺷێﻮەﯾەك‬ ‫دەﺗﻮاﻧﻦ ﭘﺸﺘﮕﯿﺮﯾەﻛﯽ ﻛــﺮداری ﺋەم ﻗﯚﻧﺎﻏە‬

‫‪Rojiwelat.mag@gmail.com‬‬

‫ﻣێﮋوﯾﯿە ﺑﻜەن و ﺋەو ﭘﻼﻧﺎﻧەی ﻛە ﻟە دژﯾﺎﻧﺪاﯾە‬ ‫ﭘﻮﭼەڵﻜەﻧەوە‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە ﻧﺎﺑێﺖ ﺗەﻧﯿﺎ ﺑەﻗﺴە و ﻟە‬ ‫ﻛﺎﻧﺎڵەﻛﺎﻧﺪا ﻟەﺳەر ﻛﻮرﺳﯽ داﻧﯿﺸﻦ و ﮔەﺷﺒﯿﻨﯽ‬ ‫ﺧﯚﯾﺎن دەرﺑﺒڕن ﻟەﺑەر ﺋەوەی ﺋەم ﻗﯚﻧﺎﻏەﻛە ﺗەﻧﯿﺎ‬ ‫ﺑەﺷێﻜﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﯾﺎن ﺣﯿﺰب ﯾﺎن ﻻﯾەﻧێﻚ‬ ‫ﭘەﯾﻮەﻧﺪﯾﺪار ﻧﺎﻛﺎت‪ ،‬ﺑەڵﻜﻮ ﭼﺎرەﺳەری ھەﻣﻮو‬ ‫ﮔەﻟﯽ ﻛﻮرد و ﮔەﻻﻧﯽ ﻧﺎوﭼەﻛەش ﭘەﯾﻮەﻧﺪﯾﺪار‬ ‫دەﻛــﺎت‪ ،‬ﺑﯚﯾە دەﺑێﺖ ھەﻣﻮو ﻛەس و ﻻﯾەﻧێﻚ‬ ‫ﺋــەرك و ﺑەرﭘﺮﺳﯿﺎرێﺘﯽ ﺧــﯚی ﻟەھەرﻛﺎت و‬ ‫ﺳﺎﺗێﻜﺪا ﺑەﺟێ ﺑﮫێﻨێﺖ و ﭘﺸﺘﮕﯿﺮﯾەﻛﯽ ﺟﺪدی‬ ‫ﻗﯚﻧﺎﺧەﻛە ﺑﻜﺎت‪ .‬ﺑەداﺧەوە ﺋەوەی ھەﺗﺎ ﺋێﺴﺘﺎ‬ ‫ﺑﯿﻨﺮاوە و ﺑﯿﺴﺘﺮاوە ﺑەزۆری ﻟە ﺋﺎﺳﺘﯽ ﻗﺴەﻛﺮدﻧﺪا‬ ‫ﺑﻮوە و ﺗەﻧﯿﺎدەرﺑڕﯾﻨﯽ ﺧﯚﺷﺤﺎﻟﯽ ﺳەرزارەﻛﯽ‬ ‫ﺑﻮوە‪ ،‬ﺋەﺑﻮاﯾە ھەﺗﺎ ﺋێﺴﺘﺎ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن‬ ‫دەﺳﺘﭙێﺸﺨەری ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﻛــﯚر وﻛﯚﺑﻮﻧەوەی‬ ‫ﺟەﻣﺎوەری ﺑﻜﺮدﺑﺎ ﺑﯚ ﺑﺎﺷﺘﺮ ﺋﺎﮔﺎدارﻛﺮدﻧەوەی‬ ‫ڕای ﮔﺸﺘﯽ و ﺑﯿﺎﻧﯽ و ﻧﺎوﭼەﯾﯽ‪ .‬ﺑﯚ ﭘﺸﺘﮕﯿﺮی‬ ‫ﺋەم ﻗﯚﻧﺎﻏە ﭘێﻮﯾﺴﺖ ﺑﻮو ھەﺗﺎ ﺋێﺴﺘﺎ ھەرێﻤﯽ‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎن وەﻛﻮ ﺳﺘﺎﺗﯚ و ﻗەوارەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ‬ ‫ﻛﻮردی ﻛە دەﯾﺘﻮاﻧێﯽ ڕۆڵﯽ ﺧﯚی ﻟەم ﭘﺮۆﺳەﯾەدا‬ ‫ﺑﮕێڕێ ھەوڵﯽ ﺑﺪاﯾە ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﻛﯚڕ و ﻛﯚﺑﻮﻧەوەی‬ ‫ﻟە ﻧێﻮان ھێﺰ و ﻻﯾەﻧە ﺳﯿﺎﺳﯿە ﻛﻮردﯾەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ھەرﭼﻮارﭘﺎرﭼەی ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ڕێﻜﺒﺨﺴﺘﺎﯾە ﺑﯚ‬ ‫ﺋــەوەی زﯾﺎﺗﺮ ﺑﯿﺘﻮاﻧﯿﺎﯾە ھەڵﻮێﺴﺖ وﮔﻮﺗﺎری‬ ‫ﻛــﻮردی ﯾەﻛﺒﺨەن‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە ھەﺗﺎﻛﻮ زەﻣﯿﻨە و‬ ‫ﻛەش و ھەواﯾﯿەﻛﯽ وا دروﺳﺖ ﺑێ ﻟە داھﺎﺗﻮﯾەﻛﯽ‬ ‫ﻧﺰﯾﻜﺪا ﻛﯚﻧﮕﺮەی ﻧەﺗەوەﯾﯽ ﺑﯚ ﭘﺸﺘﮕﯿﺮﯾﻜﺮدﻧﯽ‬ ‫ﺋەم ﭘﺮۆﺳەﯾە ﺑﺒەﺳﺘﯿﻦ‪.‬‬ ‫ﺋەم ﭘﺮۆﺳەﯾە ھەرﭼەﻧﺪە ﻻﯾەﻧﮕﺮی زۆرﯾﺸﯽ‬ ‫ھەﺑێﺖ ﻟە ﺋﺎﺳﺘﯽ ﻧﺎوﭼەﯾﯽ و ﻧێﻮﻧەﺗەوەﯾﯿەوەﺷﺪا‪،‬‬ ‫ﺑە‪‬م دەﺑێﺖ ﺋەوە ﻟەﭘێﺶ ﭼﺎو ﺑﮕﯿﺮدرێﺖ ﻛە‬ ‫دوژﻣﻨﯿﺸﯽ زۆرە‪ ،‬ﺑە ﺗﺎﯾﺒەت ﺋەو دەوڵەﺗﺎﻧەی‬ ‫ھەﺗﺎ ﺋەﻣﺮۆش ﻟەﺳەر ﺣﯿﺴﺎﺑﯽ دوژﻣﻨﺎﯾەﺗﯽ ﻛﺮدﻧﯽ‬ ‫ﮔەﻟﯽ ﻛﻮرد و ﺑﺰوﺗﻨەوەﻛﺎﻧﯽ ﺋەﺳﭙﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﺗﺎو‬ ‫داوە و ھەﻧﯚﻛەش ﺑەدڵﻨﯿﺎﯾﯿەوە ھەرﭼەﻧﺪە‬ ‫ھەڵﻮێﺴﺘﯽ ﮔەﻟﯽ ﻛﻮردی ﺑﯚ ﺑەﺳﺘﻨﯽ ﻛﯚﻧﮕﺮەی‬ ‫ﻧەﺗەوەﯾﯽ ﻟە ﺋﺎﺳﺘﯽ ﻧﺎوﺧﯚ و دورەوەش زﯾﺎﺗﺮ‬ ‫ﺑێﺖ و ﭘﺸﺘﮕﯿﺮﯾەﻛﯽ ﻛﺮداری ﺑﯚ ﺋەم ﭘﺮۆﺳەﯾە‬ ‫ﻧﯿﺸﺎن ﺑﺪرێ‪ ،‬ﺑەو ﺋەﻧﺪازەش ﭘﺮدە ﻟەﺳەر ھێﺰە‬

‫]~[‬ ‫] ژﻤﺎرﻩ ‪ ] [ ٢٠١٣/٤/١٥ ] [٢٨‬ﺴﺎڵی ﺴێیەم [‬

‫ﭘﯿﻼﻧﮕێڕەﻛﺎن رۆژﺑەرۆژ ھەڵﺪەﻣﺎڵﺪرێﺖ و ﺑەرەو‬ ‫رووﺧﺎن و ﻟەﻧﺎوﭼﻮن ﻧﺰﯾﻜﺪەﺑێﺘەوە‪.‬‬ ‫ﺑێﮕﻮﻣﺎن ﺋەواﻧﯿﺶ ﺑﯚ ﻻوازﻛﺮدﻧﯽ ﺋەو ھەﻧﮕﺎوە‬ ‫و ﺑەﺋەﻧﺠﺎم ﻧەﮔەێﺸﺘﻨﯽ ﻟە ھﯿﭻ ﭘﯿﻼﻧﮕێڕﯾەك‬ ‫ﺳڵﻨﺎﻛەﻧەوە‪ .‬ھەر وەﻛﻮ دەزاﻧﯿﻦ ﻣﺎوەﯾەﻛﯽ زۆرە‬ ‫ﻗﺴە ﻟەﺳەر ﻛﯚﻧﮕﺮەی ﻧەﺗەوەﯾﯽ ﻛﺮاوە و دەﻛﺮێﺖ‬ ‫و ﻟە ﻻﯾەن ھەﻧﺪێﻚ ﺑﺰوﺗﻨەوەی ﺋﺎزادﯾﯿەوە و‬ ‫ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﻟە ﻻﯾەن ﭘەﻛەﻛەوە زۆرﺟﺎران ﺟەﺧﺘﯽ‬ ‫ﻟەﺳەر ﻛــﺮدۆﺗــەوە و ﺑەھەﻧﮕﺎوێﻜﯽ ﮔﺮﻧﮓ ﺑﯚ‬ ‫ﮔەﻟەﻛەﻣﺎﻧﯽ زاﻧــﯿــﻮوە‪ ،‬ﺑــە‪‬م ﺑــەداﺧــەوە ھەﺗﺎ‬ ‫ﺋێﺴﺘﺎش ﻟە ﻻﯾەن ھەﻧﺪێﻚ ﺣﯿﺰب و ﻻﯾەن و‬ ‫ﭘﺎرﺗﯽ دﯾﻜەوە ﻛە ﺑە ﺷﻮێﻦ ﺋەﺟﯿﻨﺪای دەرەﻛﯽ‬ ‫ﻛەوﺗﻮن ﮔﺮﻧﮕﯽ ﭘێﻨەدراوە و ﺗﺎ ڕادەﯾەﻛﯽ زۆرﯾﺶ‬ ‫ﺑﻮﻧەﺗە ھﯚی ﺋــەوەی رای ﮔﺸﺘﯽ و ﺷەﻗﺎﻣﯽ‬ ‫ﻛﻮردی ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﻟە ﮔﺮﻧﮕﯽ ﺋەم ﻛﯚﻧﮕﺮەﯾەش‬ ‫ﺑێ ﺋﺎﮔﺎ ﺑێﺖ‪ .‬ﻟەم ﻛﺎت و ﺳﺎﺗەدا وﻟەم ﻗﯚﻧﺎﻏە‬ ‫ھەﺳﯿﺎرەدا ﻟە ھەرﻛﺎﺗێﻚ زﯾﺎﺗﺮ ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ ﻣێﮋووﯾﯽ‬ ‫و ﺋەﺧﻼﻗﯽ ﻧــەﺗــەوەی ﮔەﻟﯽ ﻛــﻮرد و ﻻﯾەﻧە‬ ‫زاﻧﺴﺘﯿەﻛﺎن ﭘێﻮﯾﺴﺘﯿﻤﺎن ﺑەﻛﯚﻧﮕﺮەی ﻧەﺗەوەﯾﯽ‬ ‫ھەﯾە‪ .‬ﭘێﻮﯾﺴﺘە ھەر ھێﺰﯾﻚ واز ﻟە ﺑەرژەوەﻧﺪی‬ ‫ﺗەﺳﻜﯽ ﺣﺰﺑﯽ و زﯾﮫﻨﯿەﺗﯽ ﭘﺎرﭼەﮔەراﯾەﺗﯽ‬ ‫و ﻋەﺷﯿﺮەﺗﮕەرای ﺑﮫێﻨێﺖ‪ .‬ﭘەﻧﺪێﻚ ھەﯾە ﻛە‬ ‫دەڵێﺖ‪":‬ﺑﯚ ﺋەوەی ﺑﺘﻮاﻧﯽ ھەﻧﮕﺎوێﻜﯽ ﮔەورە‬ ‫ﺑﮫﺎوێﮋی ﭘێﻮﯾﺴﺘە دوو ھەﻧﮕﺎو ﺑێﯿﺘە دواوە"‪.‬‬ ‫ﺋەﮔەر ھێﺰە ﻛﻮردﯾەﻛﺎن ﺋﺎﻣﺎدﺑﻦ ﺑﯚ ھەڵﮫێﻨﺎﻧﯽ‬ ‫ھەﻧﮕﺎوێﻜﯽ ﮔــەورە و ﺑﯚ ﺑەﺳﺘﻨﯽ ﻛﯚﻧﮕﺮەی‬ ‫ﻧەﺗەوەﯾﯽ دەﺑێﺖ دوو ھەﻧﮕﺎو ﺑێﻨەدواوە و ﻟە‬ ‫زﯾﮫﻨﯿەﺗﯽ ﭘﺎرﭼەﮔەری و ﻋﺸﯿﺮەﺗﮕەری واز‬ ‫ﺑﮫێﻨﻦ‪ ،‬ﺗﺎﻛﻮ ﺑﺘﻮاﻧﻦ ﺑەزﯾﮫﻨﯿەﺗێﻜﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯽ و‬ ‫ﻟەﭘێﻨﺎو ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ ﺑەرژەوەﻧﺪی ﻧەﺗەوەﯾﯽ ﯾەك‬ ‫ﺑﮕﺮن و ﺑە ﻣەﺑەﺳﺘﯽ ﭘﺸﺘﮕﯿﺮﯾﻜﺮدﻧﯽ ﭘﺮۆﺳەی‬ ‫ﺋﺎﺷﺘﯽ و ﭼﺎرەﺳەرﻛﺮدﻧﯽ دۆزی ﮔەﻟەﻛەﻣﺎن و‬ ‫ڕێﻜﺨﺴﺘﻨەوەی ﻧﺎو ﻣﺎڵﯽ ﻛﻮردی ﺑە ﺑەﺷﺪاری‬ ‫ﺗـــەواوی ھێﺰە ﺳﯿﺎﺳﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻛــﻮردﺳــﺘــﺎن و‬ ‫رێﻜﺨﺮاوەﻛﺎﻧﯽ ﮔەﻧﺠﺎن و ژﻧﺎن و ڕێﻜﺨﺮاوەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﻛﯚﻣەڵﮕﺎی ﻣەدەﻧﯽ و ﺗەواوی ﭼﯿﻦ و ﺗﻮێﮋەﻛﺎن‬ ‫ﺋەم ھەﻧﮕﺎوە ﻣێﮋووﯾە ﻧەﺗەوەﯾﯿە ﻛە ﺧەوﻧﯽ‬ ‫ﻛﻮرداﻧە ﺑەﻛﺮداری ﺑﮫﺎوێﮋن و ﻟەﺑﻮاری ﻛﺮدەﯾﯿﺪا‬ ‫ﺑﺒﯿﻨە ﭘﺎڵﭙﺸﺖ ﺑﯚ ﭘﺮۆﺳەﻛە‪.‬‬

‫‪۴٣‬‬

‫وﺗﺎر‬

‫ﺋەم ﭘﺮۆﺳەﯾە ھەرﭼەﻧﺪە‬ ‫ﻻﯾەﻧﮕﺮی زۆرﯾﺸﯽ ھەﺑێﺖ‬ ‫ﻟە ﺋﺎﺳﺘﯽ ﻧﺎوﭼەﯾﯽ و‬ ‫ﻧێﻮﻧەﺗەوەﯾﯿەوەﺷﺪا‪ ،‬ﺑە‪‬م‬ ‫دەﺑێﺖ ﺋەوە ﻟەﭘێﺶ ﭼﺎو‬ ‫ﺑﮕﯿﺮدرێﺖ ﻛە دوژﻣﻨﯿﺸﯽ زۆرە‪،‬‬ ‫ﺑە ﺗﺎﯾﺒەت ﺋەو دەوڵەﺗﺎﻧەی‬ ‫ھەﺗﺎ ﺋەﻣﺮۆش ﻟەﺳەر ﺣﯿﺴﺎﺑﯽ‬ ‫دوژﻣﻨﺎﯾەﺗﯽ ﻛﺮدﻧﯽ ﮔەﻟﯽ‬ ‫ﻛﻮرد و ﺑﺰوﺗﻨەوەﻛﺎﻧﯽ ﺋەﺳﭙﯽ‬ ‫ﺧﯚﯾﺎن ﺗﺎو داوە و ھەﻧﯚﻛەش‬ ‫ﺑەدڵﻨﯿﺎﯾﯿەوە ھەرﭼەﻧﺪە‬ ‫ھەڵﻮێﺴﺘﯽ ﮔەﻟﯽ ﻛﻮردی ﺑﯚ‬ ‫ﺑەﺳﺘﻨﯽ ﻛﯚﻧﮕﺮەی ﻧەﺗەوەﯾﯽ ﻟە‬ ‫ﺋﺎﺳﺘﯽ ﻧﺎوﺧﯚ و دورەوەش زﯾﺎﺗﺮ‬ ‫ﺑێﺖ و ﭘﺸﺘﮕﯿﺮﯾەﻛﯽ ﻛﺮداری‬ ‫ﺑﯚ ﺋەم ﭘﺮۆﺳەﯾە ﻧﯿﺸﺎن ﺑﺪرێ‪،‬‬ ‫ﺑەو ﺋەﻧﺪازەش ﭘﺮدە ﻟەﺳەر‬ ‫ھێﺰە ﭘﯿﻼﻧﮕێڕەﻛﺎن رۆژﺑەرۆژ‬ ‫ھەڵﺪەﻣﺎڵﺪرێﺖ و ﺑەرەو رووﺧﺎن و‬ ‫ﻟەﻧﺎوﭼﻮن ﻧﺰﯾﻜﺪەﺑێﺘەوە‬ ‫‪.........................‬‬ ‫ﺋەﮔەر ھێﺰە ﻛﻮردﯾەﻛﺎن ﺋﺎﻣﺎدﺑﻦ‬ ‫ﺑﯚ ھەڵﮫێﻨﺎﻧﯽ ھەﻧﮕﺎوێﻜﯽ ﮔەورە‬ ‫و ﺑﯚ ﺑەﺳﺘﻨﯽ ﻛﯚﻧﮕﺮەی ﻧەﺗەوەﯾﯽ‬ ‫دەﺑێﺖ دوو ھەﻧﮕﺎو ﺑێﻨەدواوە‬ ‫و ﻟە زﯾﮫﻨﯿەﺗﯽ ﭘﺎرﭼەﮔەری‬ ‫و ﻋﺸﯿﺮەﺗﮕەری واز ﺑﮫێﻨﻦ‪،‬‬ ‫ﺗﺎﻛﻮ ﺑﺘﻮاﻧﻦ ﺑەزﯾﮫﻨﯿەﺗێﻜﯽ‬ ‫ﻧەﺗەوەﯾﯽ و ﻟەﭘێﻨﺎو ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ‬ ‫ﺑەرژەوەﻧﺪی ﻧەﺗەوەﯾﯽ‬ ‫ﯾەك ﺑﮕﺮن و ﺑە ﻣەﺑەﺳﺘﯽ‬ ‫ﭘﺸﺘﮕﯿﺮﯾﻜﺮدﻧﯽ ﭘﺮۆﺳەی‬ ‫ﺋﺎﺷﺘﯽ و ﭼﺎرەﺳەرﻛﺮدﻧﯽ دۆزی‬ ‫ﮔەﻟەﻛەﻣﺎن و ڕێﻜﺨﺴﺘﻨەوەی‬ ‫ﻧﺎو ﻣﺎڵﯽ ﻛﻮردی ﺑە ﺑەﺷﺪاری‬ ‫ﺗەواوی ھێﺰە ﺳﯿﺎﺳﯿەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎن و رێﻜﺨﺮاوەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﮔەﻧﺠﺎن و ژﻧﺎن و ڕێﻜﺨﺮاوەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﻛﯚﻣەڵﮕﺎی ﻣەدەﻧﯽ و ﺗەواوی‬ ‫ﭼﯿﻦ و ﺗﻮێﮋەﻛﺎن ﺋەم ھەﻧﮕﺎوە‬ ‫ﻣێﮋووﯾە ﻧەﺗەوەﯾﯿە ﻛە ﺧەوﻧﯽ‬ ‫ﻛﻮرداﻧە ﺑەﻛﺮداری ﺑﮫﺎوێﮋن و‬ ‫ﻟەﺑﻮاری ﻛﺮدەﯾﯿﺪا ﺑﺒﯿﻨە ﭘﺎڵﭙﺸﺖ‬ ‫ﺑﯚ ﭘﺮۆﺳەﻛە‬

‫ھەوڵﻮێﺴﺖ ‪۴۴‬‬

‫]~[‬ ‫] ﺴﺎڵی ﺴێیەم [ ] ‪ ] [ ٢٠١٣/٤/١٥‬ژﻤﺎرﻩ ‪[٢٨‬‬

‫‪Rojiwelat.mag@gmail.com‬‬

‫‪":PCDK‬ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯽ )ﻟﯿﺴﺘﯽ ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧﯽ ﺑﺮاﯾەﺗﯽ و ﭘێﻜەوەژﯾﺎن( دەﻛەﯾﻦ"‬ ‫ﻟــە ﻟێﺪواﻧێﻜﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﺪا ﺑــﯚ ﻣﺎڵﭙەڕی )‪www.‬‬ ‫‪ (pcdk.org‬ﭘەروﯾﻦ ﺣەﺳەن وﺗەﺑێﮋی ﭘﺎرﺗﯽ‬ ‫ﭼﺎرەﺳەری دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن راﯾﮕەﯾﺎﻧﺪووە ﻛە‬ ‫ﺋەوان ﻟە ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ ﺋەﻧﺠﻮﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛﺎﻧﯽ دﯾﺎﻟە و‬ ‫ﺳەﻻﺣەدﯾﻨﺪا ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯽ ﻟە)ﻟﯿﺴﺘﯽ ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧﯽ ﺑﺮاﯾەﺗﯽ‬ ‫و ﭘێﻜەوە ژﯾﺎن( دەﻛەن‪.‬‬ ‫ﭘەروﯾﻦ ﺣەﺳەن ﺋﺎﻣﺎژەی ﺑﯚ ﺋەوە ﻛﺮدووە ﻛە ﻟە ڕواﻧﮕەی‬ ‫داﻛﯚﻛﯿﻜﺮدن ﻟە ﻣﺎﻓە ﻧەﺗەوەﯾﯽ و ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯿەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﮔەﻟەﻛەﻣﺎﻧەوە ﺑڕﯾﺎرﻣﺎﻧﺪا ﻛە ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯽ ﻟە )ﻟﯿﺴﺘﯽ‬ ‫ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧﯽ ﺑﺮاﯾەﺗﯽ و ﭘێﻜەوە ژﯾﺎﻧﯽ ژﻣــﺎرە ‪(٤٦٩‬‬ ‫ﺑﻜەﯾﻦ ﻛە زۆرﺑەی ﻻﯾەﻧە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿەﻛﺎن ﭘێﻜﯿﺎﻧﮫێﻨﺎوە‬

‫و ﺋەﻣڕۆ دەﺗﻮاﻧێﺖ ﻧﻮێﻨەراﯾەﺗﯽ ﺑەرژەوەﻧﺪی ﮔەﻟەﻛەﻣﺎن‬ ‫ﻟەو ﭘﺎرێﺰﮔﺎﯾﺎﻧە ﺑﻜﺎت‪ .‬ھﺎوﻛﺎت ﭘەروﯾﻦ ﺣەﺳەن ﺋﺎﻣﺎژەی‬ ‫ﺑﯚ ﺋــەوەش ﻛــﺮدووە ﻛە ﺑﯚ ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ ﺋەﻧﺠﻮﻣەﻧﯽ‬ ‫ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻧﯽ ﺑەﻏﺪاد و واﺳﺖ ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯽ ﻟە)ﻟﯿﺴﺘﯽ ﺑﺮاﯾەﺗﯽ‬ ‫ﻛﻮردی ﻓەﯾﻠﯽ ژﻣﺎرە ‪ (٥١٩‬دەﻛەﯾﻦ و ﭘێﯿﺎن واﯾە ﻛە‬ ‫ﺋەو ﻟﯿﺴﺘە دەﺗﻮاﻧێﺖ ﻟەو ﭘﺎرێﺰﮔﺎﯾﺎﻧە داﻛﯚﻛﯽ ﻟە ﻣﺎف و‬ ‫ﺋﺎزادﯾەﻛﺎﻧﯽ ﺳەرﺟەم ھﺎو‪‬ﺗﯿﺎﻧﯽ ﺋەو ﭘﺎرێﺰﮔﺎﯾﺎﻧە ﺑﻜﺎت‬ ‫و ﻛﺎر ﺑﯚﭼﺎرەﺳەرﻛﺮدﻧﯽ دۆزی ﮔەﻟەﻛەﺷﻤﺎن ﺑﻜﺎت‪.‬‬ ‫ﻟە درێﮋەی ﻟێﺪواﻧەﻛەﯾﺪا وﺗەﺑێﮋی ﭘﺎرﺗﯽ ﭼﺎرەﺳەری‬ ‫دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن داوای ﻟە ھەﻣﻮو ﺋەﻧﺪاﻣﺎن و‬ ‫ﻻﯾەﻧﮕﺮ و دۆﺳﺘﺎﻧﯽ ﭘﺎرﺗﯽ ﭼﺎرەﺳەری و ﺳەرﺟەم‬

‫ھﺎو‪‬ﺗﯿﺎﻧﯽ ﺋەو ﭘﺎرێﺰﮔﺎﯾﺎﻧە دەﻛﺎت ﻛە ﺑەﺷﺪاری ﻟە‬ ‫ھەڵﺒﮋاردﻧەﻛﺎﻧﺪا ﺑﻜەن و دەﻧﮕﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﺑﺨەﻧە ﭘﺎڵ ﺋەو‬ ‫ﻟﯿﺴﺘﺎﻧە و ﻟەﻧﺎو ﺋەو ﻟﯿﺴﺘﺎﻧەدا ﺧﯚﯾﺎن ﻛﺎﻣە ﭘﺎڵێﻮراوﯾﺎن‬ ‫ﭘێ ﺑﺎﺷە دەﻧﮕﯽ ﭘێ ﺑﺪەن‪.‬‬ ‫ﻟەﻛﯚﺗﺎی ﻟێﺪواﻧەﻛەﯾﺪا ﭘەروﯾﻦ ﺣەﺳەن دەڵێﺖ‪":‬ھەﻣﻮو‬ ‫ﭘﺎڵێﻮراوەﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎو ﺋەو دوو ﻟﯿﺴﺘە ﻛەﺳﺎﻧﯽ دڵﺴﯚزن و‬ ‫دەﺗﻮاﻧﻦ ﺧﺰﻣەﺗﯽ ﮔەل و ﻧﯿﺸﺘﻤﺎن ﺑﻜەن و ھﯿﻮاﺷﯽ‬ ‫ﺧﻮاﺳﺖ ﻛە ھەﻣﻮوان ﺑەﮔﯿﺎﻧﯽ ﺧﺰﻣەت و ﺳەرﺧﺴﺘﻨﯽ‬ ‫ﭘﺮۆﺳەﻛەوە ﺑەﺷﺪاری ﻟە ھەڵﺒﮋاردﻧﺪا ﺑﻜەن‪.‬‬

‫‪:PCDK‬‬

‫"ﭘێﻮﯾﺴﺘە ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟەوادەی ﺧﯚﯾﺪا ﺋەﻧﺠﺎم ﺑﺪرێﺖ"‬ ‫رۆژی ‪ ٢٠١٣/٣/١‬ﺋەﻧﺠﻮﻣەﻧﯽ ﭘﺎرﺗﯽ ﭼﺎرەﺳەری‬ ‫دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑە ﺳەرﭘەرﺷﺘﯽ ھﺎوﺳەرۆﻛﯽ‬ ‫ﭘﺎرﺗﯽ ﺑەرێﺰ" دﯾﺎر ﻏەرﯾﺐ" و ﺑە ﺋﺎﻣﺎدەﺑﻮوﻧﯽ ﺋەﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ‬ ‫ﺋەﻧﺠﻮﻣەن‪ ،‬ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەی ﺋﺎﺳﺎﯾﯽ ﺧﯚی ﻟەﺷﺎری ھەوﻟێﺮ‬ ‫ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪا‪ .‬ﻟە ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەﻛەدا ﺑﺎرودۆﺧﯽ ﺋەم دواﯾﯿەی‬ ‫ﺟﯿﮫﺎن و ﻧﺎوﭼەﻛە‪ ،‬ﺋێﺮاق و ﻛﻮردﺳﺘﺎن ھەڵﺴەﻧﮕێﻨﺪرا‬ ‫و ھەڵﻮێﺴﺘﯽ ﻧﯿﺸﺎﻧﺪا ﺳــەﺑــﺎرەت ﺑــە رووداو و‬ ‫ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯿەﻛﺎن‪ .‬ھەروەھﺎ ھەڵﻮێﺴﺖ و ﻛﺎرو ﺧەﺑﺎﺗﯽ‬ ‫ﭘﺎرﺗﯽ ﭼﺎرەﺳەری ﻟە ﻣﺎوەی راﺑﺮدوودا ھەڵﺴەﻧﮕێﻨﺪراو‬ ‫ﺑەرﻧﺎﻣە و ﭘﻼن ﺑﯚ ﺋﺎﯾﻨﺪە داڕێﮋرا ‪.‬‬ ‫ﻟەﻛﯚﺑﻮوﻧەوەﻛەدا ﺟەﺧﺖ ﻟەﺳەر ﺋەم ﺧﺎ‪‬ﻧە ﻛﺮاﯾەوە‪:‬‬ ‫ﯾەﻛەم‪ :‬ﻟەﻛﯚﺑﻮوﻧەوەﻛەدا ﭘێﻮﯾﺴﺖ ﺑﯿﻨﺮا ﻛە ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ‬ ‫ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛﺎن و ﭘەرﻟەﻣﺎن ﻟەوادەی ﺧﯚﯾﺪا ﺋەﻧﺠﺎم ﺑﺪرێﺖ‬ ‫ھەروەھﺎ رەﺧﻨە ﻟە دەﺳە‪‬ت و ﻧﺰﯾﻜﺒﻮوﻧﯽ ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚﻧﯽ‬ ‫ﻧێﻮ ﭘەرﻟەﻣﺎن و ﻛﯚﻣﯿﺴﯿﯚﻧﯽ ھەڵﺒﮋاردﻧەﻛﺎن ﮔﯿﺮا ﻟەوەی‬ ‫ﻛە ﻟەﮔەڵ ﻧﺰﯾﻜﺒﻮوﻧەوەی وادەی ھەڵﺒﮋاردﻧەﻛﺎن ﺗﺎﻛﻮ‬ ‫ﺋێﺴﺘﺎ ﻧەﻛەوﺗﻮوﻧەﺗە ﻧێﻮ ھەوڵﺪان ﺑﯚ دﯾﺎری ﻛﺮدﻧﯽ‬ ‫وادەی ھەڵﺒﮋاردن‪.‬‬ ‫دووھـــەم‪ :‬ﻟــەﺳــەر ﺋﺎﺳﺘﯽ ﺋــێــﺮاق ﮔﺮﻧﮓ ﺑﯿﻨﺮا ﻛە‬ ‫ﺳﯿﺎﺳەﺗێﻜﯽ ھــﺎوﺑــەش ﭘــەﯾــڕەو ﺑﻜﺮێـﺖ و ھەﻣﻮو‬ ‫ﻻﯾەﻧەﻛﺎن ﺧﯚﯾﺎن ﻟە ﺋەﺟﯿﻨﺪای دەرەﻛﯽ ﺑەدوور ﺑﮕﺮن و‬ ‫ﺑەﭘﺸﺖ ﺑەﺳﺘﻦ ﺑەﺋﯿﺮادەی ﺳﯿﺎﺳﯽ ﮔەﻻﻧﯽ ﺋێﺮاق ﺑﮕەﻧە‬ ‫رێﻜەوﺗﻦ ﺑﯚ ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ھێﻨﺎن ﺑە ﮔﺮژی و ﺋﺎڵﯚزﯾەﻛﺎن‪.‬‬

‫ﺳێﮫەم‪ :‬ﻟەﭘێﻨﺎوی ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ ﮔﯿﺎن و ﻣﺎڵﯽ ﻛﻮرداﻧﯽ‬ ‫ﻧﺎوﭼە ﻛێﺸە ﻟەﺳەرەﻛﺎن ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﻛێﺸە ﺳﯿﺎﺳﯿەﻛﺎن و‬ ‫ﻧﺎﻛﯚﻛﯽ ﻧێﻮان ھێﺰەﻛﺎن ﻧەﺑێﺘە ھﯚﻛﺎری ﭘەراوێﺰﺧﺴﺘﻨﯽ‬ ‫ﺋەو ﻧﺎوﭼﺎﻧەو رێﮕە ﺑەدروﺳﺘﺒﻮوﻧﯽ ﺑﯚﺷﺎی ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ‬ ‫ﻧەدرێﺖ ﺗﺎوەﻛﻮ ﻛــﺮدەوە ﺗﻮﻧﺪووﺗﯿﮋﯾەﻛﺎن ﻧەﺑێـﺘە‬ ‫ھﯚﻛﺎری دەرﺑەدەری ﻣﺎڵﻮێﺮاﻧﯽ ﺧەڵﻜﺎﻧﯽ ﺋەو ﻧﺎوﭼﺎﻧە‪.‬‬ ‫ﭼــﻮارەم‪ :‬ﺟەﺧﺖ ﻟەﺳەر ﺋەوە ﻛﺮاﯾەوە ﻛە ﭘێﻮﯾﺴﺘە‬ ‫ﺣﻜﻮﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻛﺎری ﺟﺪدی ﺑﻜﺎت ﺑﯚ‬ ‫ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ھێﻨﺎن ﺑە ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋﯾە ﻛﯚﻣە‪‬ﯾەﺗﯿەﻛﺎن‪ ،‬ﺑێﻜﺎری‪،‬‬ ‫دﯾﺎردەی ﮔەﻧﺪەڵﯽ و ﭼﺎرەﺳەرﻛﺮدﻧﯽ ﻛێﺸەی دەرﭼﻮاﻧﯽ‬ ‫زاﻧﻜﯚ و ﭘەﯾﻤﺎﻧﮕﺎﻛﺎن و ﭘﺮﺳﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻟەﺑﺎﺷﻮری‬ ‫ﻛــﻮردﺳــﺘــﺎن‪ .‬ھــەروەھــﺎ وەﻛــﻮ ﭘــﺎرﺗــﯽ ﭼــﺎرەﺳــەری‬ ‫دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟەو ﭘێﻨﺎوەدا ﺑڕﯾﺎرﯾﺪا ﻛﺎر ﺑﯚ‬ ‫ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧﯽ دوو ﻛﯚﻧﻔﺮاﻧﺴﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﺑﻜﺎت ﻛەﯾەﻛێﻜﯿﺎن‬ ‫ﺗﺎﯾﺒەت ﺑێﺖ ﺑە ﭘﺮۆﺳەی دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ و ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚن‬ ‫ﺑﻮون ﻟەﺑﺎﺷﻮری ﻛﻮردﺳﺘﺎن‪ .‬ﺋەوەی ﺗﺮ ﺗﺎﯾﺒەت ﺑێﺖ ﺑە‬ ‫ﮔەﻧﺪەڵﯽ و ﭼﯚﻧێﺘﯽ ڕووﺑەڕووﺑﻮوﻧەوەی‪.‬‬ ‫ﭘێﻨﺠەم‪ :‬ﺳەﺑﺎرەت ﺑەﭘﺮﺳە ﻧەﺗەوەﯾﯿەﻛﺎن و ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ‬ ‫ﺋەو داﻧﻮﺳﺘﺎﻧﺪﻧﺎﻧەی ﻧێﻮان رێﺒەر ﺋﯚﺟەﻻن و دەوڵەﺗﯽ‬ ‫ﺗﻮرﻛﺪا ﭘﺸﺘﮕﯿﺮی ﺧﯚﻣﺎن ﺑﯚ ﺋەو ﻗﯚﻧﺎﺧە دەردەﺑڕﯾﻦ‬ ‫ﻛە رێﺒەر ﺋﯚﺟەﻻن و ﺑﺰوﺗﻨەوەی ﺋﺎزادﯾﺨﻮازی ﻛﻮردان‬ ‫دەﺳﺘﯿﺎن ﭘێﻜﺮدوەو ﮔﺮﻧﮓ دەﯾﺒﯿﻨﯿﻦ ﻛە ھەرﻛەس‬ ‫راﺳﺘﯽ ﺋەم داﻧﻮﺳﺘﺎﻧﺎﻧە وەﻛﻮ ﺧﯚی ﺑﺒێﻨێﺖ ﻛەﺑەرھەﻣﯽ‬

‫ﺗێﻜﯚﺷﺎﻧﯽ ﻛﻮرداﻧە ﻧەك ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾەﻛﯽ ﻛە ﻟەزھﻨﯿەﺗﯽ‬ ‫ﺣﻜﻮﻣەﺗﯽ ﺗﻮرﻛﺪا ﺑەدﯾﮫﺎﺗﺒێـﺖ‪ ،‬وە ﮔﺮﻧﮕﯿﺶ دەﺑﯿﻨﻦ‬ ‫ﻛە ھەﻣﻮو ﻻﯾەﻧەﻛﺎن ﻟەم داﻧﻮﺳﺎﻧﺪﻧﺎﻧەدا ﭘﺸﺘﮕﯿﺮی‬ ‫رێﺒەر ﺋﯚﺟەﻻن ﺑﻦ ﻧەك دەوڵەﺗﯽ ﺗﻮرك ﭼﻮﻧﻜە ﺋەوەی‬ ‫دەردەﻛەوێﺖ دەوڵەﺗﯽ ﺗﻮرك ﻧﺎﯾەوێﺖ ھەﺑﻮوﻧﯽ ﻛﻮردان‬ ‫وەﻛﻮ ﺋەوەی ﻛﻮردان دەﯾﺎﻧەوێ ﻗەﺑﻮڵ ﺑﻜﺎت‪.‬‬ ‫ﺷەﺷەم‪ :‬ﻟەﺳەر ﺋﺎﺳﺘﯽ رۆژﺋـــﺎوای ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺶ‬ ‫ﭘﺸﺘﮕﯿﺮی ﺧﯚﻣﺎن ﺑﯚ ﺋــەو ﺳﯿﺎﺳەﺗە ژﯾﺮاﻧەﯾەی‬ ‫ﻛﻮردان ﺑەﭘێﺸەﻧﮕﺎﯾەﺗﯽ ﺋەﻧﺠﻮﻣەﻧﯽ ﮔەﻟﯽ رۆژﺋﺎوای‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎن دەردەﺑڕﯾﻦ و ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەی ﻻﯾەﻧەﻛﺎن ﻟەﺑﻦ‬ ‫ﭼەﺗﺮی دەﺳﺘەی ﺑڵﻨﺪدا وەﻛﻮ دەﺳﻜەوﺗێﻜﯽ ﻣەزن‬ ‫ﺑﯚ ﮔەﻟەﻛەﻣﺎن دەﺑﯿﻨﯿﻦ‪ ،‬ھەروەھﺎ داواﺷﻤﺎن ھەﯾە ﻛە‬ ‫ھەﻣﻮو ﻻﯾەﻧەﻛﺎن و ﺟەﻣﺎوەری ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑەردەواﻣﺒﻦ‬ ‫ﻟەھﺎوﻛﺎری ﻣﺎددی و ﻣەﻋﻨەوی ﮔەﻟەﻛەﻣﺎن ﻟە رۆژﺋﺎوای‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎن‪.‬‬ ‫ﺋەﻧﺠﻮﻣەﻧﯽ ﭘﺎرﺗﯽ ﭼﺎرەﺳەری‬ ‫دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن‬ ‫‪٢٠١٣-٣-١‬‬

‫ﮔەرﯾﻼی ﺷەھﯿﺪ" ﺋﺎوات رەﺳﻮڵ ﻋەﻟﯽ"‪ ،‬ﻧﺎﺳﺮاو ﺑە"ﺑەرﺧﯚدان ﭼەﻟەﻧﮓ"‪ ،‬ﻛێﯿە؟‬ ‫ﮔەرﯾﻼی ﺷەھﯿﺪ" ﺋﺎوات رەﺳﻮڵ ﻋەﻟﯽ"‪ ،‬ﻧﺎﺳﺮاو‬ ‫ﺑە" ﺑەرﺧﯚدان ﭼەﻟەﻧﮓ"‪ ،‬ﻧﺎوی داﯾﻜﯽ" ﺋەﺧﺘەر‬ ‫ﺣەﻣە ﺳەﯾﺪ ﻓەﻗێ"ﯾە و ﺳــﺎڵــﯽ"‪ "١٩٧٩‬ﻟە‬ ‫ﺷﺎری ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻟەداﯾﻜﺒﻮوە و ﻟە ﻋەﺷﯿﺮەﺗﯽ‬ ‫ﺑەرزەﻧﺠﯿﯿە و ﺳـــﺎڵـــﯽ"‪ "١٩٩٨‬ﺑــەﺷــﺪاری‬ ‫رﯾﺰەﻛﺎﻧﯽ ﺑﺰوﺗﻨەوەی ﺋﺎزادﯾﺨﻮازی ﮔەﻟﯽ ﻛﻮرد‬

‫ﺑە ﭘێﺸەﮔﺎﯾەﺗﯽ ﭘەﻛەﻛەی ﻛــﺮدووە و ﻟەﻧێﻮ‬ ‫رﯾﺰەﻛﺎﻧﯽ ﮔەرﯾﻼدا ﻓەرﻣﺎﻧﺪەی ﻛەرت ﺑﻮوە و‬ ‫ﻟە ﺑــەرواری"‪ "٢٠٠٣-٥-٣٠‬ﻟە ھەرێﻤﯽ ﺋەرزڕۆم‬ ‫ﻟە ﻧﺎوﭼەی ﭘﯚﺧﺲ ﻟە ﺑﺎﻛﻮری ﻛﻮردﺳﺘﺎن‬ ‫ﺷەھﯿﺪﺑﻮوە‪.‬‬ ‫ﺷەھﯿﺪ ﺑەرﺧﯚدان‪ ،‬ﺑەو ﻛەﻟﺘﻮرە ﺑەرﺧﯚداﻧﯿﯿەی‬

‫ﻟە ﺷﺎری ھەڵﻤەت و ﻗﻮرﺑﺎﻧﯽ و ﻟە ﺑﻨەﻣﺎڵەی‬ ‫و‪‬ﺗﭙﺎرێﺰﯾەﻛەی ﮔﯚش ﻛﺮاﺑﻮو‪ ،‬ﻟەﺑەراﻣﺒەر ﺑە‬ ‫ﺋەرﺗەش و دەوڵەﺗﯽ داﮔﯿﺮﻛەری ﺳەر ﻛﻮردﺳﺘﺎن‬ ‫ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺑە ﺟﯚاﻧﺘﺮﯾﻦ ﺷێﻮە ﭘێﺸەﻧﮕﺎﯾەﺗﯽ‬ ‫ﺋەم ﻛەﻟﺘﻮرە دەﻛﺎت و ﻟە رﯾﺰی ھەﭬﺎ‪‬ﻧﯿﺪا ﺑە‬ ‫ھەﭬﺎڵێﻜﯽ ﻓﯿﺪاﻛﺎر و دڵﺴﯚز ﻧﺎﺳﺮاوە‪.‬‬

‫چەند وێنەیەك لە ئاهەنگەكانی جەژنی نەورۆز له" قەندیل‪ ،‬رزگاری‪ ،‬گارێ و كەركوك"‬

،"‫گەریﻼی ﺷەهﯿد"ئاوات رەﺳوڵ ﻋەلی‬

"‫ناﺳﺮاو ﺑە "ﺑەرﺧﯚدان چەلەنﮓ‬

Organî Rageyandinî Partî Çareserî Dîmukratî Kurdistan [Jimarey: 28] [Salî: 2013]

Rojî Wilat